Wikipedia
euwiki
https://eu.wikipedia.org/wiki/Azala
MediaWiki 1.44.0-wmf.3
first-letter
Media
Berezi
Eztabaida
Lankide
Lankide eztabaida
Wikipedia
Wikipedia eztabaida
Fitxategi
Fitxategi eztabaida
MediaWiki
MediaWiki eztabaida
Txantiloi
Txantiloi eztabaida
Laguntza
Laguntza eztabaida
Kategoria
Kategoria eztabaida
Atari
Atari eztabaida
Wikiproiektu
Wikiproiektu eztabaida
Txikipedia
Txikipedia eztabaida
Zerrenda
Zerrenda eztabaida
TimedText
TimedText talk
Modulu
Modulu eztabaida
Topic
2002
0
819
9967889
9958400
2024-11-13T15:28:56Z
Artegia
65203
/* Azaroa */
9967889
wikitext
text/x-wiki
{{urte aurkibide probak}}
{{urtegertaerak}}
== Gertaerak ==
=== Euskal Herria ===
* [[Urtarrilaren 25]]a – Igeltsuzko 200 iratxo agertu ziren [[Gasteiz]]ko kaleetan. [[Ertzaintza]]k eta Udaltzaingoak dozenaka komisaldegira eraman zituzten. Ekintza Basoetako Iratxoen Asanbladak erreibindikatu zuen, Gasteizko Gaztetxearen defentzan.
* [[Otsailaren 2]]a –
** [[Intsumisio|Intsumiso]] talde batek armadak igorritako dokumentuak [[konfeti]] bilakatu zituen [[Gobernu Militarra (Bilbo)|Bilboko Gobernu Militarra]]ren aurrean. Bezperan intsumisioa despenalizatu zuen Espainiako Gobernuak.
** [[Euskal Herrian Euskaraz]] taldeko hamar kidek intsumisio kanpaina abiatu zuten [[Gernika-Lumo]]ko epaitegian.
* [[Apirilaren 13]]a – [[Metro Bilbao]]ren bigarren linea inauguratu zen [[Gurutzeta (barrutia)|Gurutzeta]] eta [[Urbinaga]]ko geltokien artean.
* [[Apirilaren 14]]a – [[Zornotza]]ko herritarrek [[Boroako zentral termikoa]]ren inguruko erreferenduma egin zuten. Parte hartzaileen %98,2ak zentralaren aurka bozkatu zuen, 5.352 herritarrek.
=== Mundua ===
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Txinako Herri Errepublika|Txina]], [[Munduko Merkataritza Erakundea]]n sartu zen.
** [[Euro]]a ezarri zuten [[Europar Batasuna|Europar Batasuneko]] 12 estatuko diru ofizialtzat.
* [[Urtarrilaren 5]]a – 15 urteko mutiko batek gidaturiko hegazkin bat [[Tampa]] hiriko eraikin baten aurka talka egin zuen, [[Irailaren 11]]ko atentatuen beldurra berpiztuz.
* [[Urtarrilaren 17]]a – [[Nyiragongo]] mendiaren erupzioa [[Kongo]]n. 400.000 pertsonek euren etxeak utzi behar izan zituzten.
* [[Otsailaren 1]]a [[Espainia]]ko Gobernuak [[intsumisio]]a despenalizatu zuen.
* [[Otsailaren 23]]a – [[Kolonbiako Indar Armatu Iraultzaileak|FARCek]] [[Ingrid Betancourt]] bahitu zuen.
* [[Otsailaren 27]]a – 57 hildako [[India]]n, [[hindu]]ez betetako tren bati [[musulman]] talde batek su ematerakoan.
* [[Martxoaren 1]]a – [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetako]] armadak [[Afganistan]] inbaditu zuen.
* [[Martxoaren 19]]a – [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetako]] armadaren [[Afganistan]]go kanpainari amaiera eman zitzaion.
* [[Martxoaren 30]]a – [[Erresuma Batua|Erresuma Batuko]] [[Ama Erregina]] hil zen.
* [[Apirilaren 15]]a – [[Air China]]ren hegazkin baten istripua [[Busan|Pusango]] hiri hegokorearrean. 128 hildako.
* [[Apirilaren 21]]a – [[Frantzia]]ko hauteskundeen lehen itzulia. [[Jacques Chirac]] eta [[Jean-Marie Le Pen]] ultra eskuindarra izan ziren kandidaturik bozkatuenak.
* [[Apirilaren 26]]a – [[Robert Steinhauser]] [[Erfurt]], [[Alemania]], hiriko bere eskolako irakasle eta ikasleen aurka tiro egin zuen. 16 hildako.
* [[Maiatzaren 6]]a – [[Pim Fortuyn]] politikari holandarra erail zuten.
* [[Maiatzaren 20]]a – [[Ekialdeko Timor]]ren independentzia berrezarri zen.
* [[Maiatzaren 25]]a – [[China Airlines]]eko hegazkin baten istripua [[Taiwan]]etik gertu. 225 hildako.
* [[Uztailaren 1]]a – [[Hegazkin]] istripua izan zen [[Alemania]] eta [[Suitza]] artean dagoen [[Konstantzako aintzira|Konstantza lakuaren]] inguruan.
* [[Uztailaren 14]]a – [[Jacques Chirac]] erailtzeko saiakera [[Bastilla]] egunaren ospakizunetan parte hartzen zebilela.
* [[Abuztu]]a – [[2002ko Europako uholdeak|Uholdeek]] [[Europa]] osoan 50 hildakotik gora eragin zituzten.
* [[Abuztuaren 9]]a – [[ETA]]k [[2002ko Torreviejako atentatua|Torreviejako hanburgesategi batean bonba bat eztandarazi zuen]].
* [[Abuztuaren 17]]a – Ismael Berasategi presoak ihes egin zuen [[Paris]]ko [[La Santeko espetxea|La Santé espetxetik]], antz fisiko handia zuen Joxean anaiak haren lekua hartuta.
* [[Irailaren 10]]a – [[Suitza]]k, [[Nazio Batuen Erakundea|Nazio Batuetan]] sartzea erabaki zuen.
* [[Irailaren 22]]a – [[Gerhard Schröder]] [[Alemania]]ko kantziler aukeratu zuten.
* [[Urriaren 12]]a – [[2002ko Baliko atentatuak|Atentatua]] [[Bali]]n, 202 hildako eta 300 zauritu [[Indonesia]]ko [[Al Kaida]]k eginiko erasoan.
* [[Urriaren 23]]a – 40-50 terrorista [[txetxen]] armatuk [[Dubrovka Antzokia]] hartu eta [[Moskuko antzokiko bahitu-krisia|850 lagun bahitu zituzten]].
* [[Azaroaren 7]]a – [[2002ko Gibraltarko burujabetzari buruzko galdeketa|Gibraltarko burujabetzari buruzko galdeketan]] gibraltartarrek Erresuma Batua eta Espainiak elkarbanatutako burujabetza baten pean egoteari ezezkoa eman zioten.
* [[Azaroaren 13]]a – ''[[Prestige]]'' petrolio-ontzia hondoratu zen [[Galizia]]ko kostan, [[Prestigeren hondamendia|olio isuri erraldoia]] [[Euskal Herria|Euskal Herriraino]] hedatuz.
* [[Azaroaren 14]]a – [[Argentina]]ko krisialdi ekonomikoa hasi zen.
* [[Abenduaren 27]]a – Atentatua [[Txetxenia]]n, 72 hildako.
== Ekonomia ==
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Euro]]a indarrean sartu zen [[Europar Batasuna|Europar Batasuneko]] hamaika herrietan. Baita [[Euskal Herria]]n ere.
* [[Otsailaren 28]]a – [[Euro]]a hartu zuten herrietako berezko txanponek balioa galdu zuten, eta [[Euro]]a legezko txanpon bakarra bihurtu zen.
== Arte eta kultura ==
* [[Otsailaren 21]]a – Euskara desagertzeko arriskuan zegoela argitaratu zuen [[UNESCO]]k. ''Arriskuan dauden munduko hizkuntzen atlas berritua'' izeneko txostena argitaratu zuten eta bertan jaso zenez, Hego Euskal Herrian arriskuan zen euskara, baina Ipar Euskal Herrian "desagertzeko arrisku bizian".
* [[Apirilaren 14]]a – [[2002ko Nafarroako Bertsolari Txapelketa]]n [[Amets Arzallus]]ek jantzi zuen txapela hirugarren urtez jarraian.
* [[Maiatzaren 11]] – [[2002ko Arabako Bertsolari Txapelketa|Arabako Bertsolari Txapelketaren bigarren ekitaldia]]ren finala jokatu zen [[Gasteiz]]en, aurreko ekitalditik 18 urtetara jokatu zena. [[Asier Otamendi]]k lehenengo txapela eskuratu zuen
* [[Abenduaren 18]]a – [[2002ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]ren finala [[Igor Elortza]]k irabazi zuen, aurreko bi edizioetan legez.
== Zientzia eta teknologia ==
* [[Otsailaren 19]]a – [[Mars Oddysey]] espaziontziak bere misioa hasi zuen.
* [[Ekainaren 5]]a – [[Mozilla Fundazioa|Mozilla]] nabigatzailearen 1.0 bertsioa kaleratu zen.
* [[Ekainaren 10]]a – [[Eklipse]] anular osoa.
* [[Abenduaren 4]]a – Eguzki [[eklipse]] osoa.
== Kirolak ==
* [[2002ko Neguko Olinpiar Jokoak]] ([[Salt Lake City]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]; [[Otsailaren 8]]a – [[Otsailaren 24]]a).
** [[2002ko Neguko Olinpiar Jokoetan parte hartutako euskal herritar kirolariak|Bi euskal herritarrek hartu zuten parte]] bi kiroletan, [[Espainia]]ko selekzioarekin.
* [[Otsailaren 23]]a – Aitzin aukeraketan ziren Ipar Euskal Herriko sei pilotarik Frantziako Selekzioari uko egin zioten.
* [[Ekainaren 2]]a – [[2002ko Nafarroako Itzulia]]: [[Alberto Hierro]] bizkaitarra irabazle.
* [[Ekainaren 8]]a – [[Biarritz Olympique]] [[errugbi]] taldea [[Frantziako errugbi txapelketa|Frantziako txapelduna]] izan zen finala 25-22 irabaziz S.U.Agen taldearen aurka.
* [[Ekainaren 30]]a – [[Brasilgo futbol selekzio nazionala|Brasilek]] 2-0 irabazi zion [[Alemaniako futbol selekzio nazionala|Alemaniari]], [[Munduko Futbol Txapelketa]]n.
* [[Uztailaren 28]]a – [[Lance Armstrong]]ek laugarren aldiz irabazi zuen [[Frantziako Tourra]].
* Urte hartan bertan [[Alberto Iñurrategi]]k 14 zortzimilakora igotzea lortu zuen, [[Annapurna]]ko tontorrera iritsita.
== Jaiotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Xabier Irurita]], nafar futbolaria.
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Leire Vargas]], bizkaitar bertsolaria, idazlea eta itzultzailea.
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Mikel Escobar]], bizkaitar futbolaria.
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Quicala Bari]], afrikar futbolaria.
* [[Urtarrilaren 22]]a – [[Beñat De Jesús]], bizkaitar futbolaria.
* [[Urtarrilaren 23]]a – [[Joško Gvardiol]], kroaziar futbolaria.
* [[Urtarrilaren 29]]a – [[Garazi Estebez]], gipuzkoar txirrindularia.
* [[Urtarrilaren 30]]a – [[Daniel Sancho]], nafar futbolaria.
* [[Urtarrilaren 31]] – [[Beñat Turrientes]], gipuzkoar futbolaria.
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 5]]a – [[Enekoitz Azparren]], gipuzkoar txirrindularia.
* [[Otsailaren 10]]a - [[Aimar Collante]], nafar futbolaria.
* [[Otsailaren 13]]a – [[Adrián Trespalacios]], bizkaitar futbolaria.
* [[Otsailaren 14]]a – [[Caroline Marks]], estatubatuar surflaria.
* [[Otsailaren 17]]a – [[Izarne Sarasola]], gipuzkoar futbolaria.
* [[Otsailaren 20]]a – [[Kerman Sukia]], gipuzkoar futbolaria.
* [[Otsailaren 20]]a – [[Unai Vélez]], bizkaitar futbolaria.
* [[Otsailaren 22]]a – [[Mikel Mendibe]], bizkaitar futbolaria.
* [[Otsailaren 23]]a – [[Emilia Jones]], britainiar aktore, abeslari eta egile abeslaria.
* [[Otsailaren 23]]a – [[Kepa Uriarte]], bizkaitar futbolaria.
* [[Otsailaren 27]]a – [[Idoia Eraso]], nafar txirrindularia.
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 1]]a – [[Izan Gutiérrez]], arabar futbolaria.
* [[Martxoaren 5]]a - [[Martxoaren]], espainiar igerilari sinronizatua.
* [[Martxoaren 6]]a – [[Yang Shuyu]], txinatar saskibaloi jokalaria.
* [[Martxoaren 8]]a – [[Oier López]], bizkaitar futbolaria.
* [[Martxoaren 10]]a – [[Jevhen Malyxev]], ukrainar biatleta eta militarra (h. [[2022]]).
* [[Martxoaren 11]] - [[Ander Madariaga]], bizkaitar futbolaria.
* [[Martxoaren 15]]a – [[Sakura Yosozumi]], japoniar skateboarderra, parkeko espezialitatekoa.
* [[Martxoaren 19]]a – [[Unai Egiluz]], bizkaitar futbolaria.
* [[Martxoaren 21]]a – [[Briana Williams]], estatubatuar jatorriko Jamaikar atleta, [[100 metroko lasterketa|100 metro]] eta [[200 metroko lasterketa|200 metrotan]] aditua.
* [[Martxoaren 25]]a – [[Javier López Carballo]], espainiar futbolaria.
* [[Martxoaren 26]]a - [[Inma Rubiales]], espainiar idazlea.
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 5]]a – [[Carmen Avilés]], espainiar atleta, abiadura-lasterketetan aditua.
* [[Apirilaren 11]] – [[Manex Ansorregi]], gipuzkoar saskibaloi jokalaria.
* [[Apirilaren 12]]a – [[Xubane Garai]], gipuzkoar txirrindularia.
* [[Apirilaren 12]]a – [[Robert Navarro]], kataluniar futbolaria.
* [[Apirilaren 19]]a - [[Ai Tsunoda]], kataluniar judoka.
* [[Apirilaren 20]]a – [[Jon Balda]], gipuzkoar futbolaria.
* [[Apirilaren 20]]a – [[Iñaki Telletxea]], nafar futbolaria.
* [[Apirilaren 27]]a – [[Iñigo López Gálvez]], bizkaitar futbolaria.
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Ekhiotz Orobiogoikoetxea]], arabar futbolaria.
* [[Maiatzaren 7]]a – [[Elene Lete]], gipuzkoar futbolaria.
* [[Maiatzaren 9]]a – [[Adriana Nanclares]], mirandar futbolaria.
* [[Maiatzaren 17]]a - [[Léon Marchand]], frantziar igerilaria, tximeleta eta misto estiloetan aditua.
* [[Maiatzaren 18]]a – [[Alina Zagitova]], errusiar izotz gaineko patinatzaile artistikoa.
* [[Maiatzaren 21]]a – [[Elena Huelva]], espainiar minbiziaren aurkako aktibista (h. [[2023]]).
* [[Maiatzaren 22]]a – [[Asier Grande]], bizkaitar futbolaria.
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Mikel Goti]], bizkaitar futbolaria.
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 2]]a – [[Ana Tejada]], errioxar futbolaria.
* [[Ekainaren 14]]a – [[Kimetz Renteria]], bizkaitar aktorea.
* [[Ekainaren 15]]a - [[Aitzol King]], irlandar errugbi jokalaria.
* [[Ekainaren 20]]a – [[Maju de Araújo]], brasildar modelo, Interneteko ospetsu eta Downen sindromea duten pertsonen eskubideen aldeko ekintzailea.
* [[Ekainaren 22]]a – [[Adama Boiro]], senegaldar-nafar futbolaria.
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 12]]a – [[Nicholas Williams]], nafar futbolaria.
* [[Uztailaren 18]]a - [[Asier Castilla]], bizkaitar txirrindularia.
* [[Uztailaren 18]]a – [[Sem Westerveld]], gipuzkoar atezaina.
* [[Uztailaren 20]]a – [[Alberto Dadie]], gipuzkoar futbolaria.
* [[Uztailaren 20]]a – [[Ekhiñe Zapiain]], nafar bertsolaria.
* [[Uztailaren 21]]a – [[Valentina Muñoz]], ''Chica Rosadita'', txiletar programatzailea eta aktibista feminista.
* [[Uztailaren 23]]a – [[Jon Mikel Aranburu]], euskal-venezuelar futbolaria.
* [[Uztailaren 24]]a – [[Manex Salsamendi]], nafar iraupen eskiatzailea.
* [[Uztailaren 26]]a – [[Unai Aznar]], nafar txirrindularia.
* [[Uztailaren 28]]a – [[Tessy Ebosele]], nigeriar-arabar atleta, [[jauzi hirukoitz]]ean 20 urtez azpiko Munduko txapeldunordea.
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 2]]a – [[Eider Egaña]], gipuzkoar futbol atezaina.
* [[Abuztuaren 8]]a - [[Markel Goikoetxea]], bizkaitar futbolaria.
* [[Abuztuaren 10]]a – [[Iker Benito]], espainiar futbolaria.
* [[Abuztuaren 13]]a – [[Emma Martin Queralt]], kataluniar futbolaria.
==== Iraila ====
* [[Irailaren 2]]a – [[Jon Gorrotxategi]], gipuzkoar futbolaria.
* [[Irailaren 16]]a – [[Juan Ayuso]], espainiar txirrindularia.
* [[Irailaren 19]]a – [[Jon Karrikaburu]], nafar futbolaria.
* [[Irailaren 24]]a - [[Jéssica Bouzas Maneiro]], espainiar tenislaria.
* [[Irailaren 27]]a – [[Jenna Ortega]], estatubatuar aktorea.
* [[Irailaren 30]]a – [[Maddie Ziegler]], estatubatuar dantzari, aktore eta modeloa.
==== Urria ====
* [[Urriaren 5]]a – [[Mikel Erdozain]], gipuzkoar igerilari paralinpikoa.
* [[Urriaren 8]]a – [[Lorea Ibarra]], gipuzkoar aktorea.
* [[Urriaren 9]]a – [[Tylan Grant]], ingeles aktorea.
* [[Urriaren 11]] – [[Carmen Arrufat]], espainiar aktorea.
* [[Urriaren 13]]a – [[Aitor Galarza]], gipuzkoar futbolaria.
* [[Urriaren 17]]a – [[Ibai Larrea]], gipuzkoar atleta, krosean eta mendi lasterketatan aditua.
* [[Urriaren 23]]a – [[Alberto Ginés López]], espainiar eskalatzailea.
* [[Urriaren 31]] – [[Ansu Fati]], ginear futbolaria.
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 2]]a – [[Nowend Lorenzo]], dominikar-nafar futbolaria.
* [[Azaroaren 5]]a – [[Berta Castañé]], kataluniar aktore eta modeloa.
* [[Azaroaren 5]]a – [[Iker Muñoz]], nafar futbolaria.
* [[Azaroaren 13]]a – [[Milli]], tailandiar abeslari eta raperoa.
* [[Azaroaren 15]]a – [[Iker Mintegi]], nafar txirrindularia.
* [[Azaroaren 19]]a – [[Xabier Sola]], nafar futbolaria.
* [[Azaroaren 23]]a – [[Ander Herrero]], gipuzkoar futbolaria.
* [[Azaroaren 25]]a – [[Pedri González]], espainiar futbolaria.
* [[Azaroaren 26]]a – [[Aitor Etxeguren]], bizkaitar saskibaloi jokalaria.
* [[Azaroaren 27]]a - [[Estefania Etxebeste Giraldo]], nafar arri-jasotzailea.
==== Abendua ====
* [[Abenduaren 4]]a – [[María Dueñas (biolin-jotzailea)|María Dueñas]], espainiar biolin-jotzailea.
* [[Abenduaren 8]]a – [[Igor Arrieta]], nafar txirrindularia.
* [[Abenduaren 17]]a – [[Malen Osa]], gipuzkoar mendi lasterketaria.
* [[Abenduaren 19]]a – [[Nee Barros]], galiziar idazle, youtuber, musikari, LGBT ekintzailea eta hizkuntza aktibista.
* [[Abenduaren 25]]a – [[Àngela Mármol]], kataluniar ''influencerra''.
==== Egun ezezaguna edo zehaztugabea ====
* [[Aitor Ugarte]], arabar mendi lasterkaria eta bertsolaria.
* [[Aitziber Urrutia]], bizkaitar goi-mailako eskalatzailea.
* [[Maddi Zabalo]], idazlea, bertsolaria eta bertso gai-jartzailea.
* [[Nadine Salgado]], gipuzkoar gimnasta erritmikoa.
== Heriotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Alexander Prokhorov]], [[sobiet]]ar fisikaria, 1964ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1916]]).
* [[Urtarrilaren 9]]a – [[Isabel García Lorca]], espainiar irakasle eta idazlea (j. [[1909]]).
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Henri Verneuil]], armeniar-frantziar zinema zuzendaria (j. [[1920]]).
* [[Urtarrilaren 12]]a – [[Cyrus Vance]], estatubatuar politikaria (j. [[1917]]).
* [[Urtarrilaren 13]]a – [[José María Sánchez-Silva]], espainiar idazle eta kazetaria (j. [[1911]]).
* [[Urtarrilaren 14]]a – [[Manuel Sein]], ''Xanpun'', lapurtar bertsolaria (j. [[1928]]).
* [[Urtarrilaren 16]]a – [[Ignazio Urkixo]], bizkaitar euskaltzalea eta diplomatikoa (j. [[1907]]).
* [[Urtarrilaren 17]]a – [[Camilo José Cela|Camilo Jose Cela]], galiziar idazlea, gaztelaniazko idazlerik garrantzitsuenetarikoa eta 1989ko [[Literaturako Nobel Saria]] (j. [[1916]]).
* [[Urtarrilaren 19]]a – [[Vavá]], brasildar futbolaria (j. [[1934]]).
* [[Urtarrilaren 20]]a – [[Dolors Piera]], kataluniar irakasle sindikalista (j. [[1910]]).
* [[Urtarrilaren 21]]a – [[Peggy Lee]], estatubatuar jazz abeslari, abestigile eta aktorea (j. [[1920]]).
* [[Urtarrilaren 23]]a – [[Pierre Bourdieu]], frantziar soziologoa, [[globalizazioaren aurkako mugimendu|antiglobalizazio]] eta [[globalizazioaren aurkako mugimendu|altermundialismo]] mugimenduen inspiratzaile intelektualetako bat (j. [[1930]]).
* [[Urtarrilaren 27]]a – [[Wafa Idris]], [[Palestina]]r gatazkako lehen emakumezko bonba-jartzaile suizida (j. [[1975]]).
* [[Urtarrilaren 27]]a – [[Mari Carmen Prendes]], espainiar aktorea (j. [[1906]]).
* [[Urtarrilaren 28]]a – [[Gustave Deloor]], [[flandria]]r txirrindularia (j. [[1913]]).
* [[Urtarrilaren 28]]a – [[Astrid Lindgren]], suediar idazlea (j. [[1907]]).
* [[Urtarrilaren 29]]a – [[Kaxiano|Kaxiano Ibarguren]], ''Lizartzako itsua'', [[akordeoi|soinujole]] euskalduna (j. [[1932]]).
* [[Urtarrilaren 29]]a – [[Harold Russell]], kanadar-estatubatuar militar eta aktorea (j. [[1914]]).
* [[Urtarrilaren 30]]a – [[Inge Morath]], austriar-estatubatuar argazkilaria, [[Magnum Photos]] Agentzian sartzea lortu zuen lehen emakumea (j. [[1923]]).
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 1]]a – [[Hildegard Knef]], alemaniar aktore, abeslari eta idazlea (j. [[1925]]).
* [[Otsailaren 4]]a – [[Agatha Barbara]], [[Malta]]ko 3. presidentea (j. [[1923]]).
* [[Otsailaren 4]]a – [[Helen Dodson Prince]], estatubatuar astronomoa (j. [[1905]]).
* [[Otsailaren 4]]a – [[Marisa Sanches]], brasildar aktore, abeslari eta esataria (j. [[1924]]).
* [[Otsailaren 6]]a – [[Gré de Jongh]], Herbeheretako lasterkaria (j. [[1924]])
* [[Otsailaren 6]]a – [[Max Perutz]], britainiar biokimikaria, 1962ko [[Kimikako Nobel Saria]] (j. [[1914]]).
* [[Otsailaren 8]]a – [[Ong Teng Cheong]], [[Singapur]]reko presidentea (j. [[1936]]).
* [[Otsailaren 9]]a – [[Margaret Windsor]], Ingalaterrako [[Jurgi VI.a Erresuma Batukoa|Jurgi VI]].aren eta Elisabete Erregina Amaren bigarren alaba (j. [[1930]]).
* [[Otsailaren 10]]a – [[Traudl Junge]], [[Adolf Hitler]]ren azken idazkari pribatua (j. [[1920]]).
* [[Otsailaren 11]] – [[Barry Foster]], ingeles zinema, antzerki, telebista eta irratiko aktorea (j. [[1927]]).
* [[Otsailaren 12]]a – [[Antonio Márquez Salas]], venezuelar ipuingilea (j. [[1919]]).
* [[Otsailaren 14]]a – [[Geneviève de Gaulle-Anthonioz]], [[Frantziako Erresistentzia|Frantziako Erresistentziako]] kidea, Ohorezko Legioko Gurutze Handia hartu zuen lehen emakumea (j. [[1920]]).
* [[Otsailaren 14]]a – [[Nándor Hidegkuti]], hungariar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1922]]).
* [[Otsailaren 19]]a – [[Egoitz Arana]], gipuzkoar futbolaria.
* [[Otsailaren 19]]a – [[Sylvia Rivera]], estatubatuar LGBT aktibista (j. [[1951]]).
* [[Otsailaren 22]]a – [[Charles Jones]], estatubatuar zinemagilea, marrazki bizidun sortzaile nagusienetakoa (j. [[1912]]).
* [[Otsailaren 22]]a – [[Jonas Savimbi]], angolar politikaria, [[Angolako Independentzia Gerra|Portugalen kolonizazioaren aurkako]] borrokalaria (j. [[1934]]).
* [[Otsailaren 23]]a - [[Mercedes Herrán]], haurren salerosketarako sare bat zuzentzeagatik salatutako emakumea.
* [[Otsailaren 25]]a – [[Isabel Mesa Delgado]], espainiar langile sindikalista, anarkista eta anarkofeminista (j. [[1913]]).
* [[Otsailaren 26]]a – [[Juan Manuel Martínez Iturri]], ''Iturri'', palazko nafar pilotaria (j. [[1942]]).
* [[Otsailaren 27]]a – [[Francisco Queipo de Llano Acuña]], madrildar militar eta politikaria (j. [[1927]]).
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 4]]a – [[Ugné Karvelis]], lituaniar idazle, literatura-kritikaria, itzultzailea eta diplomazialaria (j. [[1935]]).
* [[Martxoaren 8]]a – [[Justin Ahomadegbé-Tomêtin]], [[Dahomey]]ko presidentea (j. [[1917]]).
* [[Martxoaren 10]]a – [[Patxi Aldabaldetrecu]], gipuzkoar enpresari eta historialaria (j. [[1930]]).
* [[Martxoaren 11]] – [[James Tobin]], estatubatuar ekonomista, 1981eko [[Ekonomiako Nobel Saria]] (j. [[1918]]).
* [[Martxoaren 12]]a – [[Spyros Kyprianou]], [[Zipre]]ko presidentea (j. [[1932]]).
* [[Martxoaren 12]]a – [[Jean-Paul Riopelle]], kanadar margolaria (j. [[1923]]).
* [[Martxoaren 13]]a – [[Hans-Georg Gadamer]], alemaniar filosofoa (j. [[1900]]).
* [[Martxoaren 16]]a – [[Alfredo Goienetxe]], euskal noble, ingeniari eta [[hipika|zaldizkoa]] (j. [[1937]]).
* [[Martxoaren 21]]a – [[Zeni Pereira]], brasildar aktorea (j. [[1924]]).
* [[Martxoaren 24]]a – [[César Milstein]], argentinar-britainiar biokimikaria, 1984ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1927]]).
* [[Martxoaren 25]]a – [[Nijolė Miliauskaitė]], lituaniar poeta (j. [[1950]]).
* [[Martxoaren 26]]a – [[Odile Schweisguth]], frantziar sendagilea, Europan onkologia pediatrikoaren aitzindaritzat hartua (j. [[1913]]).
* [[Martxoaren 27]]a – [[Alicia Cañas Zañartu]], txiletar politikaria, Txileko historian hauteskundeen bitartez hautatutako lehen emakume alkatea (j. [[1901]]).
* [[Martxoaren 27]]a – [[Dudley Moore]], ingeles aktorea, umorista eta musikagilea (j. [[1935]]).
* [[Martxoaren 27]]a – [[Billy Wilder]], austriar-estatubatuar film gidoigile, zuzendari eta ekoizlea (j. [[1906]]).
* [[Martxoaren 30]]a – [[Elizabeth Bowes-Lyon]], [[Elisabet II.a Erresuma Batukoa]]ren ama (j. [[1900]]).
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 1]]a – [[Simo Häyhä]], ''Herio Zuria'', finlandiar gudari eta frankotiratzailea, historiako frankotiratzaile onena gisa joa (j. [[1905]]).
* [[Apirilaren 2]]a – [[John Robinson Pierce]], estatubatuar ingeniaria, satelite bidezko komunikazioen aitzindaria (j. [[1910]]).
* [[Apirilaren 2]]a – [[Shigeo Sugimoto]], japoniar futbolaria (j. [[1926]]).
* [[Apirilaren 4]]a – [[Paulo Zubiarrain]], ''Hernani Txikia'', gipuzkoar bertsolaria (j. [[1912]]).
* [[Apirilaren 5]]a – [[Layne Staley]], estatubatuar abeslari eta musikagilea (j. [[1967]]).
* [[Apirilaren 6]]a – [[Petru Dumitriu]], errumaniar idazlea (j. [[1924]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[María Félix]], ''La Doña'', mexikar aktorea (j. [[1914]]).
* [[Apirilaren 9]]a – [[Alazne Rivero]], bizkaitar marrazkilari eta komikigilea (j. [[1958]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[Clara Galle]], nafar modelo eta aktorea.
* [[Apirilaren 16]]a – [[Ramiro de León Carpio]], [[Guatemala]]ko presidentea (j. [[1942]]).
* [[Apirilaren 16]]a – [[Robert Urich]], estatubatuar zinema eta telebista aktore eta ekoizlea (j. [[1946]]).
* [[Apirilaren 18]]a – [[Thor Heyerdahl]], norvegiar esploratzailea, etnografoa eta abenturazalea (j. [[1914]]).
* [[Apirilaren 21]]a – [[Jose Maria Palacios|Jose Maria Palacios, ''Ogeta'']], gasteiztar pilotaria (j. [[1935]]).
* [[Apirilaren 22]]a – [[Linda Lovelace]], estatubatuar aktore pornoa (j. [[1949]]).
* [[Apirilaren 23]]a – [[Manfred Bieler]], alemaniar idazlea (j. [[1934]]).
* [[Apirilaren 26]]a – [[Hans Heinrich von Thyssen-Bornemisza]], suitzar industrialari eta arte bildumagilea (j. [[1921]]).
* [[Apirilaren 27]]a – [[Ruth Handler]], estatubatuar enpresaburua, [[Barbie]] panpinaren marketinean izan zuen paperagatik gogoratua (j. [[1916]]).
* [[Apirilaren 28]]a – [[Aleksandr Lebed]], errusiar militar eta politikaria (j. [[1950]]).
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 3]]a – [[Muhammad Haji Ibrahim Egal]], [[Somalia]] lehen ministroa eta [[Somalilandia]]ko presidentea (j. [[1928]]).
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Hugo Banzer]], [[Bolivia]]ko presidentea (j. [[1926]]).
* [[Maiatzaren 5]]a – [[George Sidney]], estatubatuar zinema zuzendari eta ekoizlea (j. [[1916]]).
* [[Maiatzaren 6]]a – [[Pim Fortuyn]], herbeheretar politikari, idazle eta soziologoa (j.[[1948]]).
* [[Maiatzaren 7]]a – [[Masakatsu Miyamoto]], japoniar futbolaria (j. [[1938]]).
* [[Maiatzaren 10]]a – [[David Riesman]], estatubatuar soziologoa (j. [[1909]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Matilde González Palau]], gaztelaniaz, katalanez eta galegoz idatzi zuen idazle eta poeta (j. [[1912]]).
* [[Maiatzaren 17]]a – [[László Kubala]], hungariar futbolaria (j. [[1927]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[John Gorton]], [[Australia]]ko lehen ministroa (j. [[1911]]).
* [[Maiatzaren 20]]a – [[Stephen Jay Gould]], estatubatuar paleontologoa, XX. mendeko zientzia-dibulgatzaile handienetarikoa (j. [[1941]]).
* [[Maiatzaren 21]]a – [[Niki de Saint Phalle]], frantziar artista plastiko, margolari, eskultore eta zinemagilea (j. [[1930]]).
* [[Maiatzaren 22]]a - [[Maria Azeo Ezkerra]], ''Maitxo segalaria'', gipuzkoar etxekoandre-baserritarra, emakume aitzindaria sega apostuko jardunean (j. [[1930]]).
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Sam Snead]], estatubatuar golfaria (j. [[1912]]).
* [[Maiatzaren 26]]a – [[Mamo Wolde]], etiopiar atleta, nazioarteko mailan distantzia luzean arrakasta lortu zuen Afrikako lehen korrikalaria (j. [[1932]]).
* [[Maiatzaren 30]]a – [[John B. Keane]], irlandar eleberrigile, saiakeragile eta antzerkigilea (j. [[1928]]).
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 3]]a – [[Alice Stewart]], britainiar mediku eta epidemiologoa (j. [[1906]]).
* [[Ekainaren 4]]a – [[Fernando Belaúnde Terry]], [[Peru]]ko presidentea (j. [[1912]]).
* [[Ekainaren 5]]a – [[Carmelo Bernaola]], euskal konpositorea (j. [[1929]]).
* [[Ekainaren 5]]a – [[Dee Dee Ramone]], estatubatuar musikaria, ''[[Ramones]]'' taldeko kide sortzailea (j. [[1951]]).
* [[Ekainaren 7]]a – [[Lilian Baels]], [[Belgika]]ko printzesa (j. [[1916]]).
* [[Ekainaren 7]]a – [[Francisco Escudero]], euskal musikagilea (j. [[1912]]).
* [[Ekainaren 10]]a – [[John Gotti]], estatubatuar gangsterra, New Yorkeko [[Gambino familia]]ren buruzagia (j. [[1940]]).
* [[Ekainaren 14]]a – [[June Jordan]], karibear-estatubatuar poeta, saiakeragile eta aktibista (j. [[1936]]).
* [[Ekainaren 17]]a – [[Miriam Michael Stimson]], estatubatuar kimikaria, [[espektroskopia]]n egindako lanagatik ospetsua (j. [[1913]]).
* [[Ekainaren 17]]a – [[Fritz Walter]], alemaniar futbolaria (j. [[1920]]).
* [[Ekainaren 19]]a – [[Pascal Mazzotti]], euskal aktorea (j. [[1923]]).
* [[Ekainaren 22]]a – [[Yoshio Okada]], japoniar futbolaria (j. [[1926]]).
* [[Ekainaren 24]]a – [[Pierre Werner]], [[Luxenburgo]]ko lehen ministroa eta [[Europar Batasuna]]ren sorreran pertsona nabarmena (j. [[1913]]).
* [[Ekainaren 26]]a – [[Dolores Gray]], estatubatuar aktore eta abeslaria (j. [[1924]]).
* [[Ekainaren 27]]a – [[John Entwistle]], [[The Who]] taldeko baxu-jotzailea (j. [[1944]]).
* [[Ekainaren 29]]a – [[Rosemary Clooney]], estatubatuar abeslari eta aktorea (j. [[1928]]).
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 1]]a – [[Antonio Mentxaka]], bizkaitar militar eta idazlea (j. [[1921]]).
* [[Uztailaren 4]]a – [[Laurent Schwartz]], frantziar matematikaria (j. [[1915]]).
* [[Uztailaren 5]]a – [[Katy Jurado]], mexikar aktorea (j. [[1924]]).
* [[Uztailaren 6]]a – [[John Frankenheimer]], estatubatuar zinema zuzendari, gidoilari eta ekoizlea (j. [[1930]]).
* [[Uztailaren 8]]a – [[Julio Catania]], euskal opera abeslaria (j. [[1921]]).
* [[Uztailaren 9]]a – [[Rod Steiger]], estatubatuar aktorea (j. [[1925]]).
* [[Uztailaren 12]]a – [[Maria Rantho]], hegoafrikar politikari eta aktibista (j. [[1953]]).
* [[Uztailaren 12]]a – [[Josefina de la Torre]], kanariar poeta, eleberrigilea, abeslari lirikoa eta antzezlea (j. [[1907]]).
* [[Uztailaren 14]]a – [[Igor Ansoff]], errusiar-estatubatuar matematekari eta enpresa-kudeatzailea (j. [[1918]]).
* [[Uztailaren 14]]a – [[Joaquín Balaguer]], [[Dominikar Errepublika]]ko presidentea (j. [[1906]]).
* [[Uztailaren 17]]a – [[Joseph Luns]], herbeheretar politikari eta diplomazialaria , [[NATO]]ren 5. Idazkari Nagusia (j. [[1911]]).
* [[Uztailaren 20]]a – [[Pedro Alberto Cano]], bizkaitar futbolaria (j. [[1969]]).
* [[Uztailaren 23]]a – [[Juan Labat]], ''Labat'', argentinar pilotaria, xarean eta palan aditua (j. [[1912]]).
* [[Uztailaren 23]]a – [[Leo McKern]], australiar antzerki, zinema, telebista eta irratiko aktorea (j. [[1920]]).
* [[Uztailaren 23]]a – [[Katya Paskaleva]], bulgariar aktorea (j. [[1945]]).
* [[Uztailaren 28]]a – [[Archer Martin]], britainiar kimikaria, 1952ko [[Kimikako Nobel Saria]] (j. [[1910]]).
* [[Uztailaren 29]]a – [[Ion Gabella]], euskal antzezlea (j. [[1968]]).
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 1]]a – [[Javier Garcia Egotxeaga]], gipuzkoar politikari eta enpresaburua (j. [[1940]]).
* [[Abuztuaren 6]]a – [[Edsger Dijkstra]], herbeheretar informatikaria, informatikaren aintzindarietako bat (j. [[1930]]).
* [[Abuztuaren 13]]a – [[Frank Le Maistre]], [[normandia]]r idazle eta hizkuntzalaria (j. [[1910]]).
* [[Abuztuaren 14]]a – [[Larry Rivers]], estatubatuar margolaria (j. [[1923]]).
* [[Abuztuaren 16]]a – [[Abu Nidal]], [[palestina]]r politikari eta gerrillaria (j. [[1937]]).
* [[Abuztuaren 16]]a – [[Jean Urruti]], esku huskako baxenafar pilotaria eta [[Frantziako Erresistentzia]]ko kidea (j. [[1912]]).
* [[Abuztuaren 19]]a – [[Antonio Barrios]], euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1910]]).
* [[Abuztuaren 19]]a – [[Eduardo Txillida]], donostiar eskultorea, euskal herritar eskultore famatuena (j. [[1924]]).
* [[Abuztuaren 20]]a – [[Mercedes Villacián]], arabar irakasle eta politikaria (j. [[1935]]).
* [[Abuztuaren 24]]a – [[Cornelis Johannes van Houten]], herbeheretar astronomoa (j. [[1920]]).
* [[Abuztuaren 27]]a – [[Pino Ojeda]], espainiar idazle eta artista plastikoa (j. [[1916]]).
* [[Abuztuaren 30]]a – [[J. Lee Thompson]], britainiar zinema zuzendari, gidoilari eta ekoizlea (j. [[1914]]).
* [[Abuztuaren 31]] – [[Lionel Hampton]], estatubatuar jazz musikaria (j. [[1908]]).
* [[Abuztuaren 31]] – [[George Porter]], britainiar kimikaria, 1967ko [[Kimikako Nobel Saria]] (j. [[1920]]).
==== Iraila ====
* [[Irailaren 3]]a – [[Fernando Murua Quintana]], ''Fernandito'', [[La Polla Records]] musika taldeko bateria-jotzailea (j. [[1962]]).
* [[Irailaren 6]]a – [[Hanneke Canters]], herbeeretar filosofo eta akademiko feminista (j. [[1969]]).
* [[Irailaren 7]]a – [[Eugen Coseriu]], hizkuntzalaritza [[Hizkuntza erromaniko|erromanikoan]] aditua (j. [[1921]]).
* [[Irailaren 7]]a – [[Erma Franklin]], estatubatuar soul-abeslaria, [[Aretha Franklin|Aretha]] eta [[Carolyn Franklin|Carolynen]] ahizpa (j. [[1938]]).
* [[Irailaren 8]]a – [[Georges-André Chevallaz]], [[Suitzako Konfederazioko presidente]]a (j. [[1915]]).
* [[Irailaren 11]] – [[Resurrección Hernández Gil]], 109 urte bizi izan zen euskal herritarra (j. [[1893]]).
* [[Irailaren 11]] – [[Kim Hunter]], estatubatuar zine, antzerki eta telebista aktorea (j. [[1922]]).
* [[Irailaren 11]] – [[Rosario Zubizarreta]], ''Ermua I'', bizkatar erraketista (j. [[1918]]).
* [[Irailaren 13]]a – [[Blanca de Silos]], arabar antzezlea (j. [[1914]]).
* [[Irailaren 14]]a – [[Lolita Torres]], argentinar aktorea eta kantaria (j. [[1930]]).
* [[Irailaren 18]]a – [[Hazel Brooks]], estatubatuar aktore eta modeloa (j. [[1924]]).
* [[Irailaren 18]]a – [[Etta Falconer]], estatubatuar matematikaria (j. [[1933]]).
* [[Irailaren 19]]a – [[Robert Guéï]], [[Boli Kosta]]ko presidentea (j. [[1941]]).
* [[Irailaren 20]]a – [[Balendiñe Albizu]], euskal idazlea (j. [[1914]]).
* [[Irailaren 25]]a – [[Raul Urrutikoetxea]], euskal herritar margolari neorrealista (j. [[1962]]).
* [[Irailaren 27]]a – [[Anna Murià]], kataluniar idazlea (j. [[1904]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Göran Kropp]], suediar abenturazalea, alpinista eta eskalatzailea (j. [[1966]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Hans-Peter Tschudi]], [[Suitza]]ko presidentea (j. [[1913]]).
==== Urria ====
* [[Urriaren 2]]a – [[Heinz von Foerster]], austriar-estatubatuar filosofo eta fisikaria (j. [[1911]]).
* [[Urriaren 3]]a – [[Jose Maria Jimeno Jurio]], historialari eta etnografo nafarra (j. [[1927]]).
* [[Urriaren 4]]a – [[André Delvaux]], belgikar zinema-zuzendaria (j. [[1926]]).
* [[Urriaren 6]]a – [[Claus von Amsberg]], [[Beatriz I.a Herbehereetakoa]] erreginaren ezkontidea (j. [[1926]]).
* [[Urriaren 7]]a – [[Eudald Serra]], kataluniar eskultore eta etnologoa (j. [[1911]]).
* [[Urriaren 10]]a - [[María Josefa Jiménez Cisneros]], espainiar arkeologoa, Cádizko lehen arkeologotzat joa (j. [[1916]]).
* [[Urriaren 11]] – [[Antonio González González]], espainiar biokimikaria (j. [[1917]]).
* [[Urriaren 17]]a – [[Koldobike Gezala]], ''Luisa'', ''Luisita'', ''Guezala'', gipuzkoar erraketista (j. [[1917]]).
* [[Urriaren 19]]a – [[Manuel Álvarez Bravo]], mexikar argazkilaria (j. [[1902]]).
* [[Urriaren 19]]a – [[Hans Jürgen Press]], haurrentzako liburuen ilustratzaile eta idazle alemaniarra (j. [[1926]]).
* [[Urriaren 21]]a – [[Bernardino Pérez Elizaran]], ''Pasieguito'', euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1925]]).
* [[Urriaren 22]]a – [[Géraldine Albaniakoa]], [[Albania]]ko erregina ezkontidea (j. [[1915]]).
* [[Urriaren 24]]a – [[Hernán Gaviria]], kolonbiar futbolaria (j. [[1969]]).
* [[Urriaren 24]]a – [[Jose Sebastian Laboa]], donostiar apaiza eta nuntzio apostolikoa (j. [[1923]]).
* [[Urriaren 25]]a – [[Richard Harris]], irlandar aktore eta zinema zuzendaria (j. [[1930]]).
* [[Urriaren 25]]a – [[René Thom]], frantziar matematikaria (j. [[1923]]).
* [[Urriaren 26]]a – [[Jacques Massu]], frantziar militarra eta jenerala (j. [[1908]]).
* [[Urriaren 29]]a – [[Marina Berti]], italiar aktorea (j. [[1924]]).
* [[Urriaren 30]]a – [[Juan Antonio Bardem]], espainiar zinema zuzendaria (j. [[1922]]).
* [[Urriaren 31]] – [[Michail Stasinopoulos]], [[Grezia]]ko presidentea (j. [[1903]]).
* [[Urriaren 31]] – [[Raf Vallone]], italiar antzezlea (j. [[1916]]).
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 3]]a – [[Lonnie Donegan]], eskoziar musikaria, ''[[Skiffle]]'' musika estiloaren aitzindarietako bat (j. [[1931]]).
* [[Azaroaren 7]]a – [[Peg Phillips]], estatubatuar aktorea (j. [[1918]]).
* [[Azaroaren 13]]a – [[Juan Alberto Schiaffino]], uruguaitar futbolAria (j. [[1925]]).
* [[Azaroaren 17]]a – [[Abba Eban]], israeldar politikaria (j. [[1915]]).
* [[Azaroaren 18]]a – [[James Coburn]], estatubatuar aktorea (j. [[1928]]).
* [[Azaroaren 18]]a - [[Edith Hirsch Luchins]], poloniar-estatubatuar matematikaria (j. [[1921]]).
* [[Azaroaren 21]]a – [[José Goñi Gaztanbide]], nafar elizgizon, irakasle eta historialaria (j. [[1914]]).
* [[Azaroaren 22]]a – [[Beatriz Borboikoa eta Battenbergekoa]], [[Espainia]]ko infanta (j. [[1909]]).
* [[Azaroaren 23]]a – [[Angel Martín Municio]], espainiar zientzialaria (j. [[1923]]).
* [[Azaroaren 23]]a – [[Roberto Matta]], txiletar margolaria, bere herrialdeko artistarik ospetsuenetarikoa (j. [[1911]]).
* [[Azaroaren 24]]a – [[John Rawls]], estatubatuar filosofo eta irakaslea (j. [[1921]]).
* [[Azaroaren 25]]a – [[Karel Reisz]], ingeles zinemagilea (j. [[1926]]).
* [[Azaroaren 28]]a – [[Melih Cevdet Anday]], turkiar idazlea (j. [[1915]]).
* [[Azaroaren 28]]a – [[Juan Carlos Díaz Quincoces|Juan Carlos Díaz Quincoces, ''Quincoces II.a'']], arabar futbolaria (j. [[1933]]).
==== Abendua ====
* [[Abenduaren 1]]a – [[Kepa Areso]], euskal herritar futbolaria (j. [[1911]]).
* [[Abenduaren 2]]a – [[Julio Gurpide]], nafar idazlea (j. [[1906]]).
* [[Abenduaren 2]]a – [[Ivan Illich]], austriar pedagogoa, filosofoa eta apaiz katolikoa, kapitalismoaren erakundeei egindako kritikengatik ospetsua (j. [[1926]]).
* [[Abenduaren 5]]a – [[Ne Win]], [[Myanmar]]go presidentea (j. [[1911]]).
* [[Abenduaren 7]]a – [[R. Orin Cornett]], estatubatuar fisikaria (j. [[1913]]).
* [[Abenduaren 11]] – [[Luis Ciges]], espainiar zinema-aktorea (j. [[1921]]).
* [[Abenduaren 13]]a – [[Zal Yanovsky]], kanadar folk-rock musikaria, ''The Lovin' Spoonful'' taldeko kidea (j. [[1944]]).
* [[Abenduaren 20]]a – [[Grote Reber]], estatubatuar astronomoa, irrati-astronomia alorreko ikerketen aitzindaria (j. [[1911]]).
* [[Abenduaren 21]]a – [[Juan Eraso]], nafar musikari eta abesbatza zuzendaria (j. [[1914]]).
* [[Abenduaren 21]]a – [[José Hierro]], espainiar poeta (j. [[1922]]).
* [[Abenduaren 22]]a – [[Joe Strummer]], ingeles musikari, abeslari eta aktorea, [[The Clash]] talde punkaren sortzaile, musikagile, gitarrista eta abeslaria (j. [[1952]]).
* [[Abenduaren 24]]a – [[Miguel Lizarazu]], euskal txirrindularia (j. [[1924]]).
* [[Abenduaren 24]]a – [[José Luis Molinuevo]], euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1917]]).
* [[Abenduaren 25]]a – [[Iñigo Cavero]], gipuzkoar politikari, abokatu eta noblea (j. [[1929]]).
* [[Abenduaren 27]]a – [[Pedro Berrondo]], euskal idazlea, itzultzailea eta apaiza (j. [[1919]]).
* [[Abenduaren 27]]a – [[George Roy Hill]], estatubatuar zinema zuzendaria (j. [[1921]]).
* [[Abenduaren 28]]a – [[Begoña Aretxaga]], donostiar antropologoa (j. [[1960]]).
* [[Abenduaren 29]]a – [[Don Clarke|Don Clarke, ''The Boot'']], zeelandaberritar errugbi eta kriket jokalaria (j. [[1933]]).
* [[Abenduaren 31]] – [[Dennis Joseph Enright]], ingeles poeta, eleberrigile eta kritikaria (j. [[1920]]).
==== Egun ezezaguna edo zehaztugabea ====
* [[Rafael Basterretxea]], bizkaitar arkitekto [[Arkitektura arrazionalista|arrazionalista]] (j. [[1908]]).
* [[Jose Maria de Vera]], erligio-gaietan aritu zen espainiar eskultorea eta aita kaputxinoa (j. [[1912]]).
== [[Nobel Sariak|Nobel saridunak]]: ==
* [[Fisikako Nobel Saria|Fisika]]: [[Raymond Davis Jr.]], [[Masatoshi Koshiba]] eta [[Riccardo Giacconi]]
* [[Kimikako Nobel Saria|Kimika]]: [[John Bennett Fenn|John B. Fenn]], [[Koichi Tanaka]] eta [[Kurt Wüthrich]]
* [[Literaturako Nobel Saria|Literatura]]: [[Imre Kertész]]
* [[Medikuntzako Nobel Saria|Medikuntza]]: [[Sydney Brenner]], [[H. Robert Horvitz]] eta [[John E. Sulston]]
* [[Ekonomiako Nobel Saria|Ekonomia]]: [[Daniel Kahneman]] eta [[Vernon L. Smith]]
* [[Bakearen Nobel Saria|Bakea]]: [[Jimmy Carter]]
----
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Denbora unitate aurkibidea}}
[[Kategoria:2002| ]]
rhqj6juwves3oz5vsf4c70szbdiu94i
1925
0
1252
9967884
9929737
2024-11-13T15:26:51Z
Artegia
65203
/* Uztaila */
9967884
wikitext
text/x-wiki
{{urte aurkibide probak}}
{{urtegertaerak}}
== Gertaerak ==
=== Euskal Herria ===
* [[Deustu|Deusto]], [[Bilbo]]ko auzoa gaur egun, [[Bizkaia|Bizkaiko]] hiriburura batu egin zen.
* [[Otsailaren 10]] – [[Banco de Crédito de la Unión Minera]]k ordainketa-etendura adierazi zuen.
* [[Irailaren 19]] – [[Lasarteko zirkuitua]]n, [[Donostiako Sari Nagusia]] egiten ari zirela, Paul Torchy pilotuak zuhaitz bat jo eta hil zen.
=== Mundua ===
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Haurren greba (1925)|Haurren greba]] hasi zen Bartzelonan. 9 eta 12 urte arteko haur langileak lan-baldintza gogorren aurka mobilizatu ziren.
* [[Apirilaren 4]]: [[Schutzstaffel]] (SS) erakunde paramilitar naziaren sorrera. Hasiera batean, bere helburua Adolf Hitlerri babesa ematea zen, baina laster hazi zen tamainan eta garrantzian.
* [[Maiatzaren 12]]: [[Paul Von Hindenburg]]ek Alemaniako Lehendakaritzarako hauteskundeak irabazi zituen.
* [[Uztailaren 18]] – [[Adolf Hitler]] politikari eta militar [[austriar]]rak ''[[Mein Kampf]]'' manifestua argitaratu zuen.
* [[Abenduaren 1]] – [[Locarnoko Itunak]] sinatu ziren [[Londres]]en. Itunek hauek Mendebaldeko Europako mugak hobeto zehazten zituzten eta Alemaniaren eta indar aliatuen arteko tirabirak konpontzeko asmoa zuten.
== Arte eta kultura ==
* [[Martxoaren 21]]a – ''[[L'enfant et les sortilèges|L'enfant et les sortilèges: Fantaisie lyrique en deux parties]]'' (euskaraz: ''Umea eta aztikeriak: fantasia lirikoa bi aktotan''), [[Maurice Ravel]]en musika eta [[Sidonie Gabrielle Colette]]n libretoa duen [[opera]] estreinatu zen [[Montecarlo]]ko [[Montecarloko Opera|Operan]].
* [[George Bernard Shaw]] idazle irlandarrak [[Literaturako Nobel Saria]] jaso zuen.
* [[Charles Chaplin]]ek ''"[[The Gold Rush]]"'' pelikula protagonizatu zuen.
* [[Franz Kafka]]ren "[[Prozesua]]" argitaratu zuten, idazlea hil ondoren.
* [[Bauhaus]] eskola ireki zuten [[Dessau]] hirian ([[Alemania]]).
== Zientzia eta teknologia ==
== Kirolak ==
* [[Alfredo Binda]] txirrindulari italiarrak irabazi zuen [[Italiako Giroa]], eta hamarkada honetan beste hirutan lortu zuen.
== Jaiotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Mario Merz]], italiar margolari eta eskultorea, ''Art povera'' mugimenduaren pintore aipagarrienetako bat (h. [[2003]]).
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Gerald Malcolm Durrell]], britainiar naturalista eta idazlea (h. [[1995]]).
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Pierre Gripari]], frantziar idazlea (h. [[1990]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Bernardo Ruiz]], espainiar txirrindularia.
* [[Urtarrilaren 9]]a – [[Lee van Cleef]], estatubatuar aktorea (h. [[1989]]).
* [[Urtarrilaren 12]]a – [[Katherine MacGregor]], estatubatuar aktorea (h. [[2018]]).
* [[Urtarrilaren 13]]a – [[Martha Hildebrandt]], perutar hizkuntzalaria eta politikaria (h. [[2022]]).
* [[Urtarrilaren 13]]a – [[Ron Tauranac]], angloaustraliar ingeniari eta autoen-diseinatzailea (h. [[2020]]).
* [[Urtarrilaren 14]]a – [[Yukio Mishima]], japoniar idazlea, poeta, aktorea eta zinema zuzendaria, XX. mendeko japoniar idazlerik garrantzitsuenetakoa (h. [[1970]]).
* [[Urtarrilaren 15]]a – [[Ignacio López Tarso]], mexikar aktorea (h. [[2023]]).
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Gilles Deleuze]], frantziar filosofoa (h. [[1995]]).
* [[Urtarrilaren 20]]a – [[Ernesto Cardenal]], nikaraguar teologo, apaiz katoliko eta poeta (h. [[2020]]).
* [[Urtarrilaren 20]]a – [[Eugen Gomringer]], boliviar jatorriko suitzar idazlea.
* [[Urtarrilaren 21]]a – [[Josep Pintat i Solans]], [[Andorra]]ko gobernuburua (h. [[2007]]).
* [[Urtarrilaren 24]]a – [[Maria Tallchief]], estatubatuar dantzaria (h. [[2013]]).
* [[Urtarrilaren 26]]a – [[Paul Newman]], estatubatuar aktorea eta zinema zuzendaria (h. [[2008]]).
* [[Urtarrilaren 29]]a – [[Isidore Isou]], errumaniar-frantziar idazlea (h. [[2007]]).
* [[Urtarrilaren 30]]a – [[Douglas Engelbart]], estatubatuar asmatzailea, ordenagailuetako [[Sagu (ordenagailua)|saguaren]] asmatzailea (h. [[2013]]).
* [[Urtarrilaren 31]] – [[Manuel Jalón Corominas]], espainiar asmatzailea, zoru-garbigailuaren eta botatzeko xiringaren asmatzailea (h. [[2011]]).
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 3]]a – [[Leon Schlumpf]], [[Suitzako Konfederazioko presidente]]a (h. [[2012]]).
* [[Otsailaren 4]]a – [[Arne Åhman]], suediar atleta, [[jauzi hirukoitz]]ean espezializatua (h. [[2022]]).
* [[Otsailaren 5]]a – [[Pierre Abeberri]], lapurtar apaiz katoliko [[predikatzaileen Ordena|domingotarra]] (h. [[2015]]).
* [[Otsailaren 6]]a – [[Pramoedya Ananta Toer]], indonesiar idazlea, herrialde horretako garrantzitsuenetako bat (h. [[2006]]).
* [[Otsailaren 7]]a – [[Angel Bassols Batalla]], mexikar itzultzaile, narratzaile eta saiakera-egilea (h. [[2012]]).
* [[Otsailaren 8]]a – [[Jack Lemmon]], estatubatuar aktorea, bere belaunaldiko sarituenetakoa (h. [[2001]]).
* [[Otsailaren 10]]a – [[Javier Guibert]], iruindar arkitektoa (h. [[2011]]).
* [[Otsailaren 11]] – [[Amparo Rivelles]], espainiar antzezlea (h. [[2013]]).
* [[Otsailaren 14]]a – [[José Caeiro]], gipuzkoar futbolaria (h. [[1981]]).
* [[Otsailaren 16]]a – [[François-Xavier Ortoli]], [[Europako Batzordea|Europako Batzordeko]] presidentea (h. [[2007]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Hal Holbrook]], estatubatuar aktorea (h. [[2021]]).
* [[Otsailaren 18]]a – [[George Kennedy]], estatubatuar aktorea (h. [[2016]]).
* [[Otsailaren 18]]a – [[Abdelsalam Majali]], [[Jordania]]ko lehen ministroa (h. [[2023]]).
* [[Otsailaren 20]]a – [[Robert Altman]], estatubatuar zinema zuzendaria (h.[[2006]]).
* [[Otsailaren 21]]a – [[Tom Gehrels]], estatubatuar astronomoa (h. [[2011]]).
* [[Otsailaren 21]]a – [[Sam Peckinpah]], estatubatuar zinema zuzendari eta zinema, antzerki eta telebistako gidoigilea (h. [[1984]]).
* [[Otsailaren 22]]a – [[Edward Gorey]], estatubatuar irudigile eta idazlea (h. [[2000]]).
* [[Otsailaren 23]]a – [[Fernando Martínez Sanabria]], ''Chuli Martínez'', espainiar-kolonbiar arkitektoa (h. [[1991]]).
* [[Otsailaren 24]]a – [[Etel Adnan]], estatubatuar nazionalizatua frantses-libanoar artista bisuala, margolaria, poeta, idazlea, egillea eta marrazkilaria (h. [[2021]]).
* [[Otsailaren 25]]a – [[Shehu Shagari]], [[Nigeria]]ko presidentea (h. [[2018]]).
* [[Otsailaren 28]]a – [[Odón Alonso]], espainiar orkestra-zuzendaria (h. [[2011]]).
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 1]]a - [[Vicenta Cortés Alonso]], espainair artxibozaina, ikertzailea eta irakaslea (h. [[2021]]).
* [[Martxoaren 1]]a – [[Bélgica Adela Mirabal]], [[Mirabal ahizpak|Mirabal ahizpetako]] bat (h. [[2014]]).
* [[Martxoaren 3]]a – [[Zvi Zamir]], israeldar militar eta espioia, [[Mosad]]eko zuzendaria (h. [[2024]]).
* [[Martxoaren 5]]a – [[Marie Mansart]], frantziar aktorea (h. [[2012]]).
* [[Martxoaren 8]]a – [[Nina Lobkovskaia]], Sobietar Batasuneko Armada Gorrian frankotiratzailea.
* [[Martxoaren 9]]a – [[Francisco José Arnaiz]], bizkaitar apaiza (h. [[2014]]).
* [[Martxoaren 12]]a – [[Louison Bobet]], frantziar txirrindularia, [[Frantziako Tourra]] hiru aldiz jarraian irabazi zuen lehena (h. [[1983]]).
* [[Martxoaren 12]]a – [[Georges Delerue]], frantziar musikagilea (h. [[1992]]).
* [[Martxoaren 12]]a – [[Leo Esaki]], japoniar fisikaria, 1973ko [[Fisikako Nobel Saria]].
* [[Martxoaren 13]]a – [[Angelo Conterno]], italiar txirrindularia (h. [[2007]]).
* [[Martxoaren 14]]a – [[John Wain]], ingeles poeta eta saiakera-idazlea (h. [[1994]]).
* [[Martxoaren 16]]a – [[Raúl Sendic]], uruguaiar politikaria eta gerrillaria (h. [[1989]]).
* [[Martxoaren 19]]a – [[Brent Scowcroft]], estatubatuar militar eta politikaria (h. [[2020]]).
* [[Martxoaren 21]]a – [[Peter Brook]], britainiar antzerkigile eta zinemagilea (h. [[2022]]).
* [[Martxoaren 21]]a – [[Hilda Gadea]], perutar ekonomialaria (h. [[1974]]).
* [[Martxoaren 21]]a – [[Hugo Koblet]], suitzar txirrindularia (h. [[1964]]).
* [[Martxoaren 21]]a – [[Concha Laca]], zeramikaria, artisaua, dekoratzailea eta eskultorea (h. [[2018]]).
* [[Martxoaren 25]]a – [[Flannery O'Connor]], estatubatuar idazlea (h. [[1964]]).
* [[Martxoaren 26]]a – [[Pierre Boulez]], frantziar musikagile eta orkestra-zuzendaria (h. [[2016]]).
* [[Martxoaren 26]]a – [[Joxe Lasa Apalategi]], apaiza, euskal idazlea eta euskaltzalea (h. [[1983]]).
* [[Martxoaren 27]]a – [[Henry Plumb]], britainiar nekazari eta politikaria, [[Europako Parlamentu]]ko lehendakaria (h. [[2022]]).
* [[Martxoaren 29]]a – [[José Luis Etxebarria Goiri]], [[Begoñako errepublika|Begoñako]] dantzari, dantza-talde zuzendari eta txistularia (h. [[2015]]).
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 1]]a – [[Wojciech Jerzy Has]], poloniar zinema-zuzendaria (h. [[2000]]).
* [[Apirilaren 2]]a – [[George MacDonald Fraser]], eskoziar idazlea (h. [[2008]]).
* [[Apirilaren 3]]a – [[André Giraud]], frantziar politikaria (h. [[1997]]).
* [[Apirilaren 4]]a – [[Mary Begoña]], euskal aktorea (h. [[2020]]).
* [[Apirilaren 6]]a – [[Alberto Pérez Zabala]], bizkaitar futbolaria (h. [[2014]]).
* [[Apirilaren 12]]a – [[Evelyn Berezin]], estatubatuar ingeniari informatikoa, ''[[testu prozesadore]]en ama'' (h. [[2018]]).
* [[Apirilaren 14]]a – [[Abel Muzorewa]], [[Zimbabwe Rhodesia]]ko lehen ministroa (h. [[2010]]).
* [[Apirilaren 14]]a – [[Rod Steiger]], estatubatuar aktorea (h. [[2002]]).
* [[Apirilaren 21]]a – [[Rita Macedo]], mexikar aktorea, gidoilaria, ekoizlea eta jostuna (h. [[1993]]).
* [[Apirilaren 21]]a – [[Sibghatullah Mojaddedi]], [[Afganistan]]go presidentea (h. [[2019]]).
* [[Apirilaren 22]]a – [[Glòria Trías Rubiés]], iberiar penintsulako zeramika grekoan espezializatutako arkeologo kataluniarra.
* [[Apirilaren 26]]a – [[Angelita Alberdi]], gipuzkoar erraketista.
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 1]]a – [[Scott Carpenter]], estatubatuar astronauta eta akuanauta (h. [[2013]]).
* [[Maiatzaren 4]]a – [[Ruth First]], [[apartheid]]aren kontrako hego afrikar kazetari, idazle eta ekintzailea (h. [[1982]]).
* [[Maiatzaren 4]]a – [[Luis Herrera Campins]], [[Venezuela]]ko presidentea (h. [[2007]]).
* [[Maiatzaren 7]]a – [[Luis de Castresana]], euskal herritar kazetari, idazle eta margolaria (h. [[1986]]).
* [[Maiatzaren 8]]a – [[André-Paul Duchâteau]], belgikar komikigilea (h. [[2020]]).
* [[Maiatzaren 8]]a – [[Ali Hassan Mwinyi]], [[Tanzania]]ko 2. presidentea(h. [[2024]]).
* [[Maiatzaren 8]]a – [[Ignacio Pinedo]], gipuzkoar saskibaloi jokalari eta entrenatzailea (h. [[1991]]).
* [[Maiatzaren 9]]a – [[Carlos Sobrini]], nafar arkitektoa (h. [[2020]]).
* [[Maiatzaren 11]] – [[Rubem Fonseca]], brasildar kronikaria eta eleberrigilea (h. [[2020]]).
* [[Maiatzaren 11]] – [[Seber Ormaza]], euskal herritar politikari eta abestigilea (h. [[2010]]).
* [[Maiatzaren 12]]a – [[Yogi Berra]], estatubatuar beisbol jokalaria (h. [[2015]]).
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Loleh Bellon]], lapurtar antzezlea (h. [[1999]]).
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Maria Beneyto]], valentziar idazlea eta poeta, gaztelaniaz zein valentzieraz indatzi zuena (h. [[2011]]).
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Oona O'Neill]], [[Charlie Chaplin]] britainiar aktore, zinema zuzendari eta ekoizlearen emazte eta alarguna (h. [[1991]]).
* [[Maiatzaren 15]]a – [[Horacio Guarany]], argentinar abeslari, konpositore eta idazlea (h. [[2017]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Nancy Roman]], ''[[Hubble espazio teleskopioa|Hubbleren]] ama'', estatubatuetako astronomoa eta NASAko lehen exekutiboetako bat (h. [[2018]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Nilton dos Santos]], brasildar futbolaria, futbolaren historiako defentsa onenetako bat (h. [[2013]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[Malcolm X]], ministro musulman afrikar-amerikarra, beltzen eskubideen aldeko borrokalaria (h. [[1965]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[Patxi Ondarra]], ''Aita Ondarra'', nafar fraide kaputxinoa eta euskaltzaina (h. [[2005]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[Pol Pot]], [[Khmer Gorriak|Khmer Gorrien]] liderra, [[Kanbodia|Kanputxeako]] lehen ministroa eta genozida (h. [[1998]]).
* [[Maiatzaren 21]]a – [[Bernardino Pérez Elizaran]], ''Pasieguito'', euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (h. [[2002]]).
* [[Maiatzaren 22]]a – [[Emilio Carballido]], mexikar idazlea (h. [[2008]]).
* [[Maiatzaren 22]]a – [[Jean Tinguely]], suitzar eskultorea (h. [[1991]]).
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Joshua Lederberg]], estatubatuar mikrobiologo eta genetista, 1958ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (h. [[2008]]).
* [[Maiatzaren 25]]a – [[Rosario Castellanos]], mexikar idazlea (h. [[1974]]).
* [[Maiatzaren 25]]a – [[Pepita Patiño Páez]], espainiar militante antifrankista (h. [[2015]]).
* [[Maiatzaren 26]]a – [[Juana Bacallao|Neris Amelia Martínez Salazar, ''Juana Bacallao'']], kubatar abeslari eta musikaria (h. [[2024]]).
* [[Maiatzaren 27]]a – [[Adelina Gutiérrez]], irakasle, zientifiko eta akademikoa , Txileko astrofisikari aitzindaria (h. [[2015]]).
* [[Maiatzaren 28]]a – [[Bülent Ecevit]], [[Turkia]]ko presidentea (h. [[2006]]).
* [[Maiatzaren 28]]a – [[Dietrich Fischer-Dieskau]], alemaniar opera-abeslaria, baritonoa (h. [[2012]]).
* [[Maiatzaren 31]] – [[Francesc Candel]], valentziar idazle eta kazetaria (h. [[2007]]).
* [[Maiatzaren 31]] – [[Frei Otto]], alemaniar arkitektoa (h. [[2015]]).
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 3]]a – [[Tony Curtis]], estatubatuar aktorea (h. [[2010]]).
* [[Ekainaren 6]]a – [[Jacques d'Arribehaude]], lapurtar idazlea (h. [[2009]]).
* [[Ekainaren 8]]a – [[Barbara Bush]], Ameriketako Estatu Batuetako [[Lehen dama]] (h. [[2018]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[William Styron]], estatubatuar eleberrigilea (h. [[2006]]).
* [[Ekainaren 12]]a – [[Raphaël Géminiani]], frantziar txirrindulari eta kirol zuzendaria (h. [[2024]]).
* [[Ekainaren 14]]a - [[Mercedes Barranco]], kataluniar aktorea eta ahots-aktorea (h. [[2008]]).
* [[Ekainaren 16]]a – [[Jean d'Ormesson]], frantziar idazlea eta kazetaria (h. [[2017]]).
* [[Ekainaren 16]]a – [[Ifigenia Martínez]], mexikar politikaria, ekonomialaria, irakaslea, katedraduna eta diplomazialaria (h. [[2024]]).
* [[Ekainaren 17]]a – [[Henri Mathieu]], lapurtar pediatra eta ikertzailea (h. [[2013]]).
* [[Ekainaren 20]]a – [[Audie Murphy]], estatubatuar militar eta aktorea (h. [[1971]]).
* [[Ekainaren 21]]a – [[Giovanni Spadolini]], [[Italia]]ko 44. lehen ministroa (h. [[1994]]).
* [[Ekainaren 21]]a – [[Maureen Stapleton]], estatubatuar aktorea (h. [[2006]])
* [[Ekainaren 22]]a – [[Peter Seeberg]], daniar idazlea (h. [[1999]]).
* [[Ekainaren 23]]a – [[Oliver Smithies]], britaniar genetikaria, 2007ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (h. [[2017]]).
* [[Ekainaren 24]]a – [[Miren Arantzazu Goñi]], gipuzkoar etnografoa (h. [[2017]]).
* [[Ekainaren 24]]a – [[Masanori Tokita]], japoniar futbolaria (h. [[2004]]).
* [[Ekainaren 25]]a – [[Robert Venturi]], estatubatuar arkitekto post-modernista (h. [[2018]])
* [[Ekainaren 29]]a – [[Giorgio Napolitano]], [[Italiako presidenteen zerrenda|Italiako 11. Presidentea]] (h. [[2023]]).
* [[Ekainaren 29]]a – [[Hale Smith]], estatubatuar musikagilea (h. [[2009]]).
* [[Ekainaren 29]]a – [[Cara Williams]], estatubatuar aktorea (h. [[2021]]).
* [[Ekainaren 30]]a – [[Philippe Jaccottet]], suitzar poeta, prosagile eta itzultzailea (h. [[2021]]).
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 1]]a – [[Farley Granger]], estatubatuar aktorea (h. [[2011]]).
* [[Uztailaren 1]]a – [[Italo de Zan]], italiar txirrindularia (h. [[2020]]).
* [[Uztailaren 2]]a – [[Medgar Evers]], giza eskubideen alde borrokatu zuen estatubatuar aktibista (h. [[1963]]).
* [[Uztailaren 2]]a – [[Patrice Lumumba]], [[Kongoko Errepublika Demokratikoa|Kongoko Errepublika Demokratikoko]] estreinako gobernuburu demokratikoa (h. [[1961]]).
* [[Uztailaren 2]]a – [[Olga Oleinik]], [[sobiet]]ar matematikaria (h. [[2001]]).
* [[Uztailaren 6]]a – [[Bill Haley]], estatubatuar musikaria, [[rock and roll]]aren sortzaileetako bat (h. [[1981]]).
* [[Uztailaren 8]]a – [[Jean Cau]], frantziar kazetari eta idazlea (h. [[1993]]).
* [[Uztailaren 8]]a – [[Joaquim Veríssimo Serrão]], portugaldar historialaria (h. [[2020]]).
* [[Uztailaren 9]]a – [[Borislav Stanković]], serbiar saskibaloi-jokalaria eta entrenatzailea eta [[FIBA|Saskibaloiko Nazioarteko Federazioaren]] idazkari nagusia (h. [[2020]]).
* [[Uztailaren 10]]a – [[Mahathir bin Mohamad]], [[Malaysia]]ko lehen ministroa.
* [[Uztailaren 11]] – [[Mercedes Colás]], ''Porota'', Giza Eskubideen aldeko argentinar ekintzailea, [[Maiatzaren Plazako Amak]] elkarteko lehendakariordea (h. [[2021]]).
* [[Uztailaren 11]] – [[Nicolai Gedda]], suediar opera-abeslaria, tenorra (h. [[2017]]).
* [[Uztailaren 11]] – [[Juan Uharte Beaumont]], nafar enpresaburu eta mezenasa (h. [[2018]]).
* [[Uztailaren 13]]a – [[Gustavo Torner]], espainiar pintore eta eskultorea.
* [[Uztailaren 14]]a – [[María Asunción Català]], kataluniar irakaslea, matematikaria eta astronomoa (h. [[2009]]).
* [[Uztailaren 17]]a – [[Carla Boni]], italiar abeslaria (h. [[2009]]).
* [[Uztailaren 17]]a – [[Carlos París]], bizkaitar filosofoa, idazlea eta prentsa-zutabegilea (h. [[2014]]).
* [[Uztailaren 17]]a – [[Mohammad Hasan Sharq]], [[Afganistan]]go lehen ministroa.
* [[Uztailaren 18]]a – [[François Augiéras]], frantziar idazle eta margolaria (h. [[1971]]).
* [[Uztailaren 18]]a – [[Shirley Strickland]], abiadura eta hesidun lasterketetan espezializatutako australiar atleta (h. [[2004]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Jean-Pierre Faye]], frantziar idazle eta filosofoa.
* [[Uztailaren 20]]a – [[Jacques Delors]], frantziar ekonomialari eta politikaria, [[Europako Batzordea|Europako Batzordeko]] presidentea (h. [[2023]]).
* [[Uztailaren 20]]a – [[Frantz Fanon]], [[Antillak|Antilletako]] psikiatra eta iraultzailea (h. [[1961]]).
* [[Uztailaren 20]]a – [[Roger Laporte]], frantziar idazlea (h. [[2001]]).
* [[Uztailaren 23]]a – [[Alain Decaux]], frantziar historialaria eta idazlea (h. [[2016]]).
* [[Uztailaren 23]]a – [[Quett Masire]], [[Botswana]]ko presidentea (h. [[2017]]).
* [[Uztailaren 24]]a – [[Ignacio Aldekoa]], gasteiztar idazlea (h. [[1969]]).
* [[Uztailaren 26]]a – [[Ana María Matute]], gaztelaniazko kataluniar idazlea (h. [[2014]]).
* [[Uztailaren 27]]a – [[Lita de Lázzari]], argentinar telebista-aurkezlea eta etxekoandre mediatikoa (h. [[2015]]).
* [[Uztailaren 28]]a – [[Baruch Blumberg]], estatubatuar medikua, 1976ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (h. [[2011]]).
* [[Uztailaren 28]]a – [[Juan Alberto Schiaffino]], uruguaitar futbolaria (h. [[2002]]).
* [[Uztailaren 29]]a – [[Julita Beraza]], gipuzkoar erraketista (h. [[2020]]).
* [[Uztailaren 29]]a – [[Mikis Theodorakis]], greziar musikagilea eta politikaria (h. [[2021]]).
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 1]]a – [[Ernst Jandl]], austriar idazlea (h. [[2000]]).
* [[Abuztuaren 2]]a – [[Jorge Rafael Videla]], [[Argentina]]ko diktadorea (h. [[2013]]).
* [[Abuztuaren 3]]a – [[Alain Touraine]], frantziar soziologoa (h. [[2023]]).
* [[Abuztuaren 6]]a – [[Conchita Ramos]], [[Frantziako Erresistentzia]]ko kataluniar-frantziar kidea, nazien kontzentrazio-eremuetatik bizirik irten zena (h. [[2019]]).
* [[Abuztuaren 8]]a – [[Alija Izetbegović]], lehendabiziko [[Bosnia-Herzegovina]]ko presidentea (h. [[2003]]).
* [[Abuztuaren 9]]a – [[Emily Doyaga]], estatubatuar hizkuntzalaria, [[euskara]]ren eta euskal kulturaren erreferentziako bultzatzailea AEBetan (h. [[2020]]).
* [[Abuztuaren 11]] – [[Arlene Dahl]], estatubatuar aktorea (h. [[2021]]).
* [[Abuztuaren 12]]a – [[Thor Vilhjálmsson]], islandiar idazlea (h. [[2011]]).
* [[Abuztuaren 13]]a – [[Agustín Cotorruelo]], bizkaitar katedraduna eta politikaria (h. [[1989]]).
* [[Abuztuaren 13]]a – [[José Sazatornil]], ''Saza'', kataluniar zinema eta antzerki aktorea (h. [[2015]]).
* [[Abuztuaren 15]]a – [[Oscar Peterson]], [[quebec]]ar piano-jotzailea (h. [[2007]]).
* [[Abuztuaren 17]]a – [[John Hawkes (idazlea)|John Hawkes]], estatubatuar idazlea (h. [[1998]]).
* [[Abuztuaren 18]]a – [[Brian Aldiss]], ingeles [[zientzia-fikzio]]zko idazlea (h. [[2017]]).
* [[Abuztuaren 22]]a – [[Honor Blackman]], ingeles aktorea (h. [[2020]]).
* [[Abuztuaren 22]]a – [[Alberto Ongaro]], italiar idazle, kazetari eta komikigilea (h. [[2018]]).
* [[Abuztuaren 22]]a – [[Ēvī Upeniece]], letoniar eskultorea (h. [[2024]]).
* [[Abuztuaren 23]]a – [[Robert Mulligan]], estatubatuar zinema zuzendari eta ekoizlea (h. [[2008]]).
* [[Abuztuaren 25]]a – [[Thea Astley]], australiar idazlea (h. [[2004]]).
* [[Abuztuaren 25]]a – [[Juanita Reina]], espainiar antzezle eta kantaria (h. [[1999]]).
* [[Abuztuaren 26]]a – [[Alain Peyrefitte]], frantziar politikaria (h. [[1999]]).
* [[Abuztuaren 28]]a – [[Francis Ebejer]], maltar eleberrigilea, poeta eta antzerkigilea, malteraz eta ingelesez idatzi zuena (h. [[1993]]).
* [[Abuztuaren 28]]a – [[Donald O'Connor]], estatubatuar dantzari, abeslari eta aktorea (h. [[2003]]).
* [[Abuztuaren 28]]a – [[Arkadi eta Boris Strugatski|Arkadi Strugatski]], errusiar idazlea, bere anaiarekin batera [[zientzia fikzio]]an aritutakoa (h. [[1991]]).
* [[Abuztuaren 28]]a – [[Josep Subirà]], kataluniar eskultorea (h. [[2015]]).
* [[Abuztuaren 31]] – [[Maurice Pialat]], frantziar zinema-zuzendari eta gidoigilea (h. [[2003]]).
==== Iraila ====
* [[Irailaren 1]]a – [[Roy J. Glauber]], estatubatuar fisikaria, 2005eko [[Fisikako Nobel Saria]] (h. [[2018]]).
* [[Irailaren 1]]a – [[Mari Carmen Lasagabaster|Mari Carmen Lasagabaster, ''Amaia'']], gipuzkoar erraketista (h. [[2011]]).
* [[Irailaren 3]]a – [[Miguel Sánchez-Mazas]], espainiar filosofo eta matematikaria (h. [[1995]]).
* [[Irailaren 6]]a – [[Andrea Camilleri]], italiar idazle, gidoilari eta zine eta antzerki zuzendaria (h. [[2019]]).
* [[Irailaren 6]]a – [[Ángel González]], espainiar poeta (h. [[2008]]).
* [[Irailaren 6]]a – [[Freddie Oversteegen]], Herbehereetako erresistentzia komunistako kidea II. Mundu Gerrako Herbehereetako okupazioan (h. [[2018]]).
* [[Irailaren 8]]a – [[Peter Sellers]], ingeles aktorea (h. [[1980]]).
* [[Irailaren 11]] – [[Agustín Argote]], bizkaitar boxeolaria (h. [[1996]]).
* [[Irailaren 13]]a – [[Ian Hamilton]], eskoziar abokatu eta ekintzaile abertzalea (h. [[2022]]).
* [[Irailaren 15]]a – [[Erika Köth]], alemaniar sopranoa (h. [[1989]]).
* [[Irailaren 16]]a – [[Charles Haughey]], Irlandako [[Taoiseach]]a (h. [[2006]]).
* [[Irailaren 16]]a – [[B. B. King]], estatubatuar blues kantaria eta gitarra-jotzailea (h. [[2015]]).
* [[Irailaren 19]]a – [[Gérard Kango Ouédraogo]], [[Volta Garaia|Volta Garaiko]] lehen ministroa (h. [[2014]]).
* [[Irailaren 20]]a – [[Ananda Mahidol|Ananda Mahidol (Rama VIII.a)]], [[Thailandia]]ko erregea (h. [[1946]]).
* [[Irailaren 23]]a – [[Jean-Charles Tacchella]] zinema-zuzendari frantsesa (h. [[2024]]).
* [[Irailaren 27]]a – [[Robert Edwards]], ingeles biologoa, [[In vitro ernalketa]] arloko aitzindaria eta 2010eko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (h. [[2013]]).
* [[Irailaren 28]]a – [[Seymour Cray]], estatubatuar ingeniaria eta konputagailugintzaren aitzindaria (h. [[1996]]).
* [[Irailaren 29]]a – [[Viviane Forrester]], frantziar saiakeragile, eleberrigile, kazetari eta literatur kritikaria (h. [[2013]]).
==== Urria ====
* [[Urriaren 1]]a – [[Adolfo Kaminsky]], frantziar argazkilaria (h. [[2023]]).
* [[Urriaren 2]]a – [[José Cardoso Pires]], portugaldar idazlea (h. [[1998]]).
* [[Urriaren 2]]a – [[Marcelino Garde]], euskal idazle eta euskaltzalea (h. [[1990]]).
* [[Urriaren 3]]a – [[Simone Segouin]], [[Frantziako Erresistentzia|Frantziako Erresistentziako]] borrokalaria (h. [[2023]]).
* [[Urriaren 3]]a – [[Gore Vidal]], estatubatuar idazlea (h. [[2012]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Antoine Gizenga]], [[Kongoko Errepublika Demokratiko]]ko lehen ministroa (h. [[2019]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Youenn Gwernig]], bretoi idazle eta abeslaria (h. [[2006]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Roberto Juarroz]], argentinar idazle eta poeta (h. [[1995]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Paul Wild (suitzar astronomoa)|Paul Wild]], suitzar astronomoa (h. [[2014]]).
* [[Urriaren 8]]a – [[Jose Maria Saltsamendi]], ''Salsamendi III.a'', euskal herritar [[erremonte]]laria (h. [[2013]]).
* [[Urriaren 8]]a – [[Andrei Siniavski]], errusiar idazlea (h. [[1997]]).
* [[Urriaren 9]]a - [[Pilar Belzunce de Carlos]], gipuzkoar mezenasa, [[Chillida Leku]] Museoaren sortzaileetako bat (h. [[2015]]).
* [[Urriaren 10]]a – [[Jakes Casaubon]], [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Behere]]ko ikertzailea, irrati esataria eta pilotazalea (h. [[2021]]).
* [[Urriaren 11]] – [[Elmore Leonard]], estatubatuar idazlea (h. [[2013]]).
* [[Urriaren 13]]a – [[Margaret Thatcher]], [[Erresuma Batu]]ko lehen ministroa eta [[Thatcherismo]]aren sortzailea eta bultzatzaile nagusia (h. [[2013]]).
* [[Urriaren 14]]a – [[Phillip Tobias]], hegoafrikar antropologoa (h. [[2012]]).
* [[Urriaren 15]]a – [[Aurora Bautista]], espainiar aktorea (h. [[2012]]).
* [[Urriaren 15]]a – [[Bittor Kapanaga]], [[otxandio|otxandiar]] idazlea eta euskaltzalea (h. [[2011]]).
* [[Urriaren 16]]a – [[Angela Lansbury]], ingeles aktore eta abeslaria (h. [[2022]]).
* [[Urriaren 18]]a – [[Ramiz Alia]], lehendabiziko [[Albania]]ko presidentea (h. [[2011]]).
* [[Urriaren 19]]a – [[Raymond Impanis]], belgiar txirrindularia (h. [[2010]]).
* [[Urriaren 19]]a – [[Czesław Kiszczak]], [[Polonia]]ko lehen ministroa (h. [[2015]]).
* [[Urriaren 20]]a – [[Juana Arrillaga|Juana Arrillaga, ''Arene II.'']], gipuzkoar erraketista (h. [[2022]]).
* [[Urriaren 21]]a – [[Celia Cruz]], kubatar abeslaria (h. [[2003]]).
* [[Urriaren 22]]a – [[Robert Rauschenberg]], estatubatuar margolaria (h. [[2008]]).
* [[Urriaren 22]]a – [[Julia Uceda]], espainiar irakaslea eta poeta (h. [[2024]]).
* [[Urriaren 23]]a – [[Johnny Carson]], estatubatuar umorista eta telebista aurkezlea (h. [[2005]]).
* [[Urriaren 23]]a – [[Manos Hatzidakis]], greziar musikagilea (h. [[1994]]).
* [[Urriaren 24]]a – [[Luciano Berio]], italiar musikagilea (h. [[2003]]).
* [[Urriaren 24]]a – [[Ieng Sary]], kanbodiar politikaria, [[Khmer Gorriak]] taldearen sortzaileetakoa (h. [[2013]]).
* [[Urriaren 24]]a – [[Toshio Iwatani]], japoniar futbolaria (h. [[1970]]).
* [[Urriaren 25]]a - [[Aliya Moldagulova]], sobietar frankotiratzailea, Sobietar Batasuneko heroia (h. [[1944]]).
* [[Urriaren 25]]a – [[Vassilakis Takis]], greziar eskultorea, [[arte zinetikoa]] landu zuena (h. [[2019]]).
* [[Urriaren 27]]a – [[Warren Christopher]], estatubatuar diplomatiko eta politikaria (h. [[2011]]).
* [[Urriaren 29]]a – [[Klaus Friedrich Roth]], alemaniar-britainiar matematikaria (h. [[2015]]).
* [[Urriaren 31]] – [[Lee Grant]], estatubatuar aktore eta zuzendaria.
* [[Urriaren 31]] – [[Charles Willard Moore]], estatubatuar arkitektoa (h. [[1993]]).
* [[Urriaren 31]] – [[John A. Pople]], britainiar kimikari teorikoa, 1998ko [[Kimikako Nobel Saria]] (h. [[2004]]).
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 2]]a – [[Modest Cuixart]], kataluniar pintore, grabatzaile eta eszenografoa (h. [[2007]]).
* [[Azaroaren 3]]a – [[Margarita Arenaza]], gipuzkoar erraketista (h. [[2019]]).
* [[Azaroaren 4]]a – [[Philippe Dreyfus]], frantziar informatika aitzindaria (h. [[2018]]).
* [[Azaroaren 5]]a – [[Mixel Intxauspe]], euskal herritar politikari eta bankaria (h. [[2011]]).
* [[Azaroaren 6]]a – [[Jean Aurel]], frantziar zinemagilea (h. [[1996]]).
* [[Azaroaren 6]]a – [[Michel Bouquet]], frantziar antzezlea (h. [[2022]]).
* [[Azaroaren 8]]a – [[Asunción Balaguer]], kataluniar aktorea (h. [[2019]]).
* [[Azaroaren 8]]a – [[Manuel Garrido Jiménez]], espainiar filosofoa (h. [[2015]]).
* [[Azaroaren 10]]a – [[Richard Burton]], galestar aktorea (h.[[1984]]).
* [[Azaroaren 10]]a – [[Jon Mirande]], euskal idazlea, XX. mendeko olerkari esanguratsuenetakoa (h. [[1972]]).
* [[Azaroaren 11]] – [[John Guillermin]], britainiar zinemagilea (h. [[2015]]).
* [[Azaroaren 11]] – [[Jose Luis Lekuona|Jose Luis Lekuona, ''Lexoti'']], gipuzkoar bertsolaria (h. [[2006]]).
* [[Azaroaren 11]] – [[Jonathan Winters]], estatubatuar aktore eta umorista (h. [[2013]]).
* [[Azaroaren 14]]a – [[Zhores Medvedev]], errusiar biologoa (h. [[2018]]).
* [[Azaroaren 16]]a – [[Jose Javier Uranga]], ''Oilarra'', nafar kazetaria (h. [[2016]]).
* [[Azaroaren 17]]a – [[Rock Hudson]], estatubatuar aktorea (h. [[1985]]).
* [[Azaroaren 17]]a – [[Charles Mackerras]], australiar orkestra-zuzendaria (h. [[2010]]).
* [[Azaroaren 19]]a – [[Zygmunt Bauman]], judu jatorriko poloniar soziologo, filosofo eta saio-idazlea (h. [[2017]]).
* [[Azaroaren 20]]a – [[Robert Kennedy]], [[John Fitzgerald Kennedy]]ren anaia eta [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetako]] Fiskal Nagusia (h. [[1968]]).
* [[Azaroaren 20]]a – [[Maia Plisetskaya]], errusiar dantzaria (h. [[2015]]).
* [[Azaroaren 22]]a - [[Jerrie Mock]], estatubatuar pilotua, munduari airez bira bakarka eman zion lehen emakumea (h. [[2014]]).
* [[Azaroaren 23]]a – [[José Napoleón Duarte]], [[El Salvador]]ko presidentea (h. [[1990]]).
* [[Azaroaren 24]]a – [[Simon van der Meer]], herbeheretar fisikaria, 1984ko [[Fisikako Nobel Saria]] (h. [[2011]]).
* [[Azaroaren 25]]a – [[María Asquerino]], espainiar aktorea (h. [[2013]]).
* [[Azaroaren 26]]a – [[Gregorio Conrado Álvarez]], ''El Goyo'', [[Uruguai]]ko diktadorea (h. [[2016]]).
* [[Azaroaren 26]]a – [[Leonardo Cremonini]], italiar margolaria (h. [[2010]]).
* [[Azaroaren 27]]a – [[Claude Lanzmann]], frantziar kazetaria, idazlea eta zinegilea (h. [[2018]]).
* [[Azaroaren 27]]a – [[Georgette Rizk]], palestinar militante eta ekintzaile politiko, sozial eta feminista (h. [[2018]]).
* [[Azaroaren 29]]a – [[Ernst Happel]], austriar futbolari eta entrenatzailea (h. [[1992]]).
* [[Azaroaren 29]]a – [[Ascensión Mendieta]], [[memoria historiko]]aren aldeko borrokalari espainiarra (h. [[2019]]).
==== Abendua ====
* [[Abenduaren 1]]a – [[Martin Rodbell]], estatubatuar biokimikaria, 1994ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (h. [[1998]]).
* [[Abenduaren 3]]a – [[Kim Dae-jung]], [[Hego Korea]]ko presidentea (h. [[2009]]).
* [[Abenduaren 4]]a – [[Albert Bandura]], kanadar psikologoa (h. [[2021]]).
* [[Abenduaren 4]]a – [[Lino Lacedelli]], italiar mendigoizalea, [[K2]] mendiaren tontorrera lehen aldiz igo zen espedizioko kideetako bat (h. [[2009]]).
* [[Abenduaren 4]]a – [[Andrés Trobat]], espainiar txirrindularia (h. [[2011]]).
* [[Abenduaren 5]]a – [[Anastasio Somoza Debayle]], [[Nikaragua]]ko presidentea (h. [[1980]]).
* [[Abenduaren 7]]a – [[Sydney Samuelson]], britainiar zinema-zuzendaria eta argazki-zuzendaria (h. [[2022]]).
* [[Abenduaren 8]]a – [[Sammy Davis Jr.]], estatubatuar aktore eta abeslaria (h. [[1990]]).
* [[Abenduaren 8]]a – [[Arnaldo Forlani]], [[Italia]]ko lehen ministroa (h. [[2023]]).
* [[Abenduaren 8]]a – [[Carmen Martín Gaite]], espainiar idazlea (h. [[2000]]).
* [[Abenduaren 9]]a – [[Ernest Gellner]], frantziar filosofo eta antropologo soziala (h. [[1995]]).
* [[Abenduaren 10]]a – [[Lucia Areitioaurtena|Lucia Areitioaurtena, ''Erromaretakua'']], bizkaitar erraketista (h. [[2019]]).
* [[Abenduaren 11]] – [[Paul Greengard]], estatubatuar neurozientzialaria, 2000ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (h. [[2019]]).
* [[Abenduaren 13]]a – [[Dick Van Dyke]], estatubatuar aktore, umorista, idazle, abeslari eta dantzaria.
* [[Abenduaren 15]]a – [[Trần Thiện Khiêm]], [[Hego Vietnam]]go lehen ministroa (h. [[2021]]).
* [[Abenduaren 17]]a – [[Alphonse Boudard]], frantziar eleberrigilea (h. [[2000]]).
* [[Abenduaren 18]]a – [[Maria Teresa Egaña]], ''Maite'', gipuzkoar erraketista.
* [[Abenduaren 18]]a – [[John Szarkowski]], estatubatuar museo-zaintzaile, historialari, arte-kritikari eta argazkilaria (h. [[2007]]).
* [[Abenduaren 19]]a – [[Rabah Bitat]], [[Aljeria]]ko presidentea (h. [[2000]]).
* [[Abenduaren 19]]a – [[Migel Irazusta Goikoetxea|Migel Irazusta, ''Polipaso'']], gipuzkoar aizkolari, segalari, gizonprobalari, akuilari, probalari, korrikalari eta jokorako aharien jabea (h. [[2000]]).
* [[Abenduaren 19]]a – [[Lepa Radić]], serbiar jatorriko jugoslaviar partisanoa (h. [[1943]]).
* [[Abenduaren 23]]a – [[Pierre Bérégovoy]], [[Frantzia]]ko lehen ministroa (h. [[1993]]).
* [[Abenduaren 23]]a – [[Mohammed Mzali]], [[Tunisia]]ko lehen ministroa (h. [[2010]]).
* [[Abenduaren 25]]a – [[Carla Cordua]], txiletar filosofoa.
* [[Abenduaren 27]]a – [[Michel Piccoli]], frantziar antzerki- eta zinema-antzezle eta ekoizlea (h. [[2020]]).
* [[Abenduaren 28]]a – [[Willy Kemp]], luxenburgoar txirrindularia (h. [[2021]]).
* [[Abenduaren 28]]a – [[Hildegard Knef]], alemaniar aktore, abeslari eta idazlea (h. [[2002]]).
* [[Abenduaren 28]]a – [[Milton Obote]], [[Uganda]]ko presidentea (h. [[2005]]).
* [[Abenduaren 29]]a – [[Luis Alberto Monge]], [[Costa Rica]]ko presidentea (h. [[2016]]).
==== Egun ezezaguna edo zehaztugabea ====
* [[Batista Oliden]], euskal arraunlari handienetakoa, [[Kontxako Bandera|Kontxako 13 Bandera]] irabazitakoa, guztiak arraunlari lanetan (h. [[1998]]).
* [[Estefana Irastorza]], lapurtar poeta (h. [[2018]]).
* [[Jon Castañares Larreategi]], bizkaitar politikari [[jeltzale]]a, [[Bilboko alkateen zerrenda|Bilboko alkatea]] (h. [[2015]]).
* [[Luis Atxaga]], gipuzkoar harrijasotzailea.
* [[Manolo Legina]], bilbotar musikaria, [[Trikiti musika|trikitilaria]] (h. [[2020]]).
* [[Marcelino García Villafranca]], nafar olerkaria.
* [[Maria Luisa Senar]], gipuzkoar erraketista (h. [[2016]]).
* [[Maruja Fernández]], espainiar irrati-esataria (h. [[2001]]).
* [[Modesto Maiz|Modesto Maiz, ''Okelar'']], gipuzkoar herri-bertsolaria (h. [[1997]]).
* [[Olga Cazalis]], bizkaitar erraketista (h. [[2018]]).
* [[Patxi Beitia]], Kezka dantza taldeko zuzendaria, Alkartasuna Dantza taldeko sortzailea eta aurreskularia (h. [[2007]]).
* [[Sara Estévez]], lehen emakume kazetari, kirol kronista eta irrati kirol programa bateko zuzendaria.
* [[Elisabeth Domitien]], [[Afrika Erdiko Errepublika]]ko lehen ministroa, kargu horretan aritutako emakume bakarra (h. [[2005]]).
* [[Hilkka Rantaseppä-Helenius]], finlandiar astronomoa (h. [[1975]]).
* [[Idi Amin]], [[Uganda]]ko presidente eta diktadorea, giza-eskubideen bortxaketagatik ezaguna (h. [[2003]]).
* [[Julia Sánchez Carrilero]], espainiar arkeologoa (h. [[2016]]).
* [[Margarita Tutulani]], Bigarren Mundu Gerran italiar okupazioaren aurka borrokatu zen albaniar ekintzaile komunista (h. [[1943]]).
== Heriotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 5]]a – [[Jevhenia Box]], ukrainar militante komunista (j. [[1879]]).
* [[Urtarrilaren 22]]a – [[Fanny Bullock Workman]], estatubatuar geografoa, kartografoa, esploratzailea, bidaia idazlea eta mendizalea (j. [[1859]]).
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 3]]a – [[Oliver Heaviside]], [[Ingalaterra|ingeles]] fisikaria, ingeniari elektrikoa, irrati-telegrafista eta matematia (j. [[1850]]).
* [[Otsailaren 14]]a – [[Jacques Rivière]], frantziar idazle, kritikari eta argitaratzailea (j. [[1886]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Ignacio Andrade]], [[Venezuela]]ko presidentea (j. [[1839]]).
* [[Otsailaren 23]]a – [[Manuel Aranatz]], bizkaitar kazetari eta idazlea (j. [[1875]]).
* [[Otsailaren 23]]a – [[Joel Hastings Metcalf]], estatubatuar astronomoa (j. [[1866]]).
* [[Otsailaren 24]]a – [[Hjalmar Branting]], suediar politikaria, 1921eko [[Bakearen Nobel Saria]] (j. [[1860]]).
* [[Otsailaren 28]]a – [[Friedrich Ebert]], [[Weimarko Errepublika]]ko lehen lehendakaria (j. [[1871]]).
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 5]]a – [[Johan Jensen]], danimarkar matematikaria eta ingeniaria (j. [[1859]]).
* [[Martxoaren 7]]a – [[Georgi Lvov]], errusiar estadista, [[Errusiako behin-behineko Gobernua]]ren burua (j. [[1861]]).
* [[Martxoaren 8]]a – [[Juliette Wytsman]], belgikar margolari inpresionista (j. [[1866]]).
* [[Martxoaren 12]]a – [[Sun Yat-sen]], Txinako iraultzailea (j. [[1866]]).
* [[Martxoaren 16]]a – [[August von Wassermann]], alemaniar bakteriologoa (j. [[1866]]).
* [[Martxoaren 20]]a – [[George Curzon (Curzon of Kedleston I. markesa)]], britainiar politikari kontserbadorea (j. [[1859]]).
* [[Martxoaren 30]]a – [[Rudolf Steiner]], austriar filosofoa (j. [[1861]]).
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 3]]a - [[Enrique Goiri]], bizkaitar futbolaria (j. [[1877]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Karl von Pflanzer-Baltin]], [[Austria-Hungariako Inperioa|Austria-Hungariako]] jenerala, Lehen Mundu Gerran parte hartu zuena (j. [[1855]]).
* [[Apirilaren 11]] – [[Hermann Paasche]], alemaniar ekonomialari eta estatistikaria (j. [[1851]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[John Singer Sargent]], erbesteratutako estatubatuar margolaria, bete belaunaldiko erretratu margolari nabarmenena (j. [[1856]]).
* [[Apirilaren 29]]a – [[Juan Kruz Goienetxe Elorga]], nafar apaiz eta idazlea (j. [[1857]]).
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 2]]a – [[Johann Palisa]], [[austria]]r astronomoa (j. [[1848]]).
* [[Maiatzaren 7]]a – [[Boris Savinkov]], errusiar eserista (j. [[1879]]).
* [[Maiatzaren 10]]a – [[William Massey]], [[Zeelanda Berri]]ko 19. lehen miniistroa (j. [[1856]]).
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Henry Rider Haggard]], ingeles idazlea (j. [[1856]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Santos López de Letona]], bizkaitar enpresaria, negozio-gizona eta hainbat obra publikoren bultzatzailea (j. [[1842]]).
* [[Maiatzaren 22]]a – [[John French]], britainiar militarra, [[Lehen Mundu Gerra]]n ezaguna (j. [[1852]]).
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 1]]a – [[Thomas R. Marshall]], [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] 28. presidenteordea (j. [[1854]]).
* [[Ekainaren 2]]a – [[Mariola Sirakova]], bulgariar anarkista (j. [[1904]]).
* [[Ekainaren 3]]a – [[Camille Flammarion]], frantziar astronomo eta idazlea (j. [[1842]]).
* [[Ekainaren 4]]a – [[Pierre Louÿs]], frantziar olerkari eta idazlea (j. [[1870]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[José Ignacio Garmendia (militarra)|José Ignacio Garmendia]], argentinar militarra, margolaria, idazlea eta diplomazialaria (j. [[1841]]).
* [[Ekainaren 18]]a – [[Matilde Luisa Bavarian]], bavariar printzesa (j. [[1843]]).
* [[Ekainaren 22]]a – [[Felix Klein]], alemaniar matematikaria (j. [[1849]]).
* [[Ekainaren 29]]a – [[Christian Michelsen]], [[Norvegia]]ko lehen ministroa (j. [[1857]]).
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 1]]a – [[Erik Satie]], frantziar musikagilea (j. [[1866]]).
* [[Uztailaren 12]]a – [[Harry John Lawson]], britainiar bizikleta diseinatzailea, txirrindularia, motorraren industriaren aitzindaria eta iruzurtia (j. [[1852]]).
* [[Uztailaren 14]]a – [[Pancho Villa (boxeolaria)|Pancho Villa]], filipinar boxeolaria, historiako borrokalari asiarrik onenetakotzat hartua (j. [[1901]]).
* [[Uztailaren 17]]a – [[Lovis Corinth]], alemaniar artista eta idazlea (j. [[1858]]).
* [[Irailaren 20]]a – [[Charles Cottet]], [[inpresionismo ondokoa]]ren frantziar margolaria (j. [[1863]]).
* [[Uztailaren 26]]a – [[Gottlob Frege]], alemaniar matematikaria (j. [[1848]]).
* [[Uztailaren 26]]a – [[William Jennings Bryan]], estatubatuar hizlari eta politikaria (j. [[1860]]).
* [[Uztailaren 28]]a – [[Léon Augustin Lhermitte]], frantziar margolaria (j. [[1844]]).
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 6]]a – [[Gregorio Ricci-Curbastro]], italiar matematikaria (j. [[1853]]).
* [[Abuztuaren 24]]a – [[Felix Sesumaga]], euskal herritar futbolaria (j. [[1898]]).
* [[Abuztuaren 25]]a – [[Franz Conrad von Hötzendorf]], [[Lehen Mundu Gerra]]n paper oso garrantzitsua izan zuen austriarra (j. [[1852]]).
==== Iraila ====
* [[Irailaren 7]]a – [[René Viviani]], [[Frantziako lehen ministro]]a (j. [[1863]]).
* [[Irailaren 19]]a – [[Francis Darwin]], britainiar botanikaria (j. [[1848]]).
* [[Irailaren 19]]a – [[Georg August Schweinfurth]], alemaniar esploratzaile, etnologo eta botanikaria (j. [[1836]]).
* [[Irailaren 29]]a – [[Léon Bourgeois]], [[Frantziako lehen ministro]]a eta 1920ko [[Bakearen Nobel Saria]] (j. [[1851]]).
==== Urria ====
* [[Urriaren 10]]a – [[James Buchanan Duke]], estatubatuar industrialaria, [[zigarro]]aren fabrikazio eta marketin modernoa sartu zituena (j. [[1856]]).
* [[Urriaren 11]] – [[Berthe Marx]], frantziar pianista eta musikagilea (j. [[1859]]).
* [[Urriaren 16]]a - [[Christian Krohg]], norvegiar margolari, ilustratzaile, idazle eta kazetaria (j. [[1852]]).
* [[Urriaren 31]] – [[Mikhail Frunze]], [[Armada Gorria|Armada Gorriko]] komandantea (j. [[1885]]).
* [[Urriaren 31]] – [[Max Linder]], frantziar-zinema antzezlea (j. [[1883]]).
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 4]]a – [[Karmelo Etxegarai]], gipuzkoar idazle eta historialaria (j. [[1865]]).
* [[Azaroaren 5]]a – [[Sidney Reilly]], errusiar espioia, Erresuma Batuko [[Secret Inteligence Service]]-rentzat lan egin zuena (j. [[1874]]).
* [[Azaroaren 16]]a – [[Gerhard Hessenberg]], alemaniar matematikaria (j. [[1874]]).
* [[Azaroaren 19]]a – [[Henri Fayol]], frantziar meategi-ingeniaria (j. [[1841]]).
* [[Azaroaren 20]]a – [[Alexandra Danimarkakoa]], [[Erresuma Batu]]ko erregina ezkontidea (j. [[1844]]).
* [[Azaroaren 20]]a – [[Stefan Żeromski]], poloniar eleberrigile eta antzerkigilea (j. [[1864]]).
* [[Azaroaren 25]]a – [[Vajiravudh]], [[Siam]]go erregea (j. [[1881]]).
* [[Azaroaren 27]]a – [[Roger de La Fresnaye]], frantziar margolari [[kubismo|kubista]] (j. [[1885]]).
==== Abendua ====
* [[Abenduaren 5]]a – [[Wladyslaw Stanislaw Reymont]], poloniar idazlea eta eleberrigilea, 1924ko [[Literaturako Nobel Saria|Literaturako Nobel saria]] (j. [[1867]]).
* [[Abenduaren 6]]a – [[Agustin Murua Balerdi]], bizkaitar kimikaria (j. [[1874]]).
* [[Abenduaren 8]]a – [[Juan Manuel Lertxundi]], euskal idazlea (j. [[1870]]).
* [[Abenduaren 9]]a – [[Pablo Iglesias Posse]], espainiar politikaria, [[sozialismo]]aren figura nagusia (j. [[1850]]).
* [[Abenduaren 13]]a – [[Antonio Maura]], [[Espainia]]ko gobernuburua (j. [[1853]]).
* [[Abenduaren 19]]a – [[Elizabeth Hughes]], galestar pedagogoa, emakumeen heziketaren sustatzailea (j. [[1851]]).
* [[Abenduaren 21]]a – [[Jules Méline]], [[Frantziako lehen ministro]]a (j. [[1838]]).
* [[Abenduaren 28]]a – [[Sergei Esenin]], errusiar olerkaria (j. [[1895]]).
* [[Abenduaren 29]]a – [[Félix Vallotton]], suitzar eta frantziar margolari, eskultore, xilografien egile eta idazlea (j. [[1865]]).
==== Egun ezezaguna edo zehaztugabea ====
* [[Mari Luixa Erdozio]], lapurtar bertsolaria (j. [[1846]]).
* [[Mariana Hargain]], lapurtar bertsolaria (j. [[1860]]).
* [[Maxime Clérisse]], baxenafar legegizona (j. [[1841]]).
* [[Vicente Cutanda]], espainiar margolaria (j. [[1850]]).
== [[Nobel Sariak|Nobel saridunak]]: ==
* [[Fisikako Nobel Saria|Fisika]]: [[James Franck]] eta [[Gustav Hertz|Gustav Ludwig Hertz]]
* [[Kimikako Nobel Saria|Kimika]]: [[Richard Zsigmondy|Richard Adolf Zsigmondy]]
* [[Literaturako Nobel Saria|Literatura]]: [[George Bernard Shaw]]
* [[Medikuntzako Nobel Saria|Medikuntza]]: eman gabe
* [[Bakearen Nobel Saria|Bakea]]: [[Austen Chamberlain]] eta [[Charles Gates Dawes]]
----
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Denbora unitate aurkibidea}}
[[Kategoria:1925| ]]
9is80hi7v49gge11wbd5h7n4qfx7luc
1934
0
1261
9968719
9943943
2024-11-14T09:13:00Z
Artegia
65203
/* Urria */
9968719
wikitext
text/x-wiki
{{urte aurkibide probak}}
{{urtegertaerak}}
== Gertaerak ==
=== Euskal Herria ===
* [[Abuztuaren 7]]a – [[Irun]]go pospologileek, guztiak emakumeak, [[Pospologileen greba Irunen (1934)|grebara jo eta lantegia okupatu zuten]].
* [[Irailaren 9]]a – Falangista bat, [[Manuel Carrión Damborenea]], atentatuan larri zauritu zuten. Hurrengo egunean hil zen. Bi egun lehenago Ondarreta hondartzan borrokaldi handiak izan ziren falangisten eta sozialisten artean.
* [[Irailaren 10]]a – [[Manuel Carrión Damborenea]] falangista hil zen. Erantzun gisa, eskuin muturrak [[Manuel Andrés]] Casaus kazetaria hil zuten [[Donostia]]n, atentatu batean.
* [[Urriaren 5]]a – [[1934ko Iraultza Euskal Herrian|1934ko Urriko greba orokorra]] [[Arrasate]]ko grebalariek herria hartu zuten eta autoritateak atxilotu zituzten. Errepublika Soziala aldarrikatu zuten eta [[Guardia Zibila]]ren kasernari eraso egin zioten.
* [[Urriaren 6]]a – Tiroketak izan ziren [[Meatzaldea]]n grebalarien eta Espainiako armadaren artean, [[1934ko Iraultza Euskal Herrian|1934ko Urriko greba orokorra]].
* [[Urriaren 8]]a – [[Emilio Iguzkiza]] hil zuen tiroz [[Guardia Zibila]]k [[Altsasu]]n, 14 hilabeteko semea besoetan zuela. [[1934ko Iraultza Euskal Herrian|34ko Urriko Iraultzaren]] baitan, greba eguna zen Altsasun ere.
* [[Urriaren 9]]a – Langile armatuek tiroketa izan zuten [[Pasaiako portua]]n [[Guardia de Asalto]] eta [[Guardia Zibila]]rekin. [[1934ko Iraultza Euskal Herrian|1934ko Urriko greba orokorra]] zen deitua. Tentsioa handia zen eta polizia inguruko muinoetatik hasi zitzaien tiroka. Sei langile hil eta beste ugari larri zauritu zituzten. 42 atxilotu zituzten.
=== Mundua ===
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Portugal]]en sindikatu komunistak eta eragile anarkistek [[1934ko Portugalgo greba orokorra|greba orokorra]] deitua zuten. Milaka langilek deialdiarekin bat egin zuten eta istilu gogorrak izan ziren.
* [[Urtarrilaren 26]]: [[Alemania-Polonia ez-eraso ituna]] sinatu zen, hamar urteko balioarekin. Alemaniaren aldetik, itunaren helburua zen Poloniak kexarik ez aurkeztea Alemaniaren berrarmatzearen aurrean.
* [[Otsailaren 9]]: [[Balkaneko Ituna]] sinatu zen Grezia, Turkia, Errumania eta Jugoslaviaren artean. Itunaren helburua zen Italiak lurralde berriak eskuratzen zituen planei aurre egitea eta, bestetik, Bulgariak Lehen Mundu Gerran galdutako lurraldeen gaineko aldarriak ukatzea.
* [[Otsailaren 12]]-16: [[Austriako Gerra Zibila]], [[Austrofaxismo]]aren garaipena.
* Ekainaren 30: [[Labana Luzeen Gaua]] Alemanian. Hitlerren aurkari potentzialak Alderdi Naziaren barruan hil zituzten, tartean [[Ernst Röhm]] SAren liderra edo [[Kurt von Schleicher]] kantziler ohia. SAk jarraitu zuen existitzen, baina SSk lortu zuen botere guztia.
* Uztailaren 25: Austriako Naziek [[Engelbert Dollfuss]] erail zuten Austriako gobernuaren aurkako [[Uztaileko Putsch]] ez-arrakastatsuan.
* Iraila: [[Sobietar Batasuna]] [[Nazioen Liga]]n sartu zen.
* [[Irailaren 26]]a – "[[Queen Mary]]" [[itsasontzi]]a inauguratu zuten [[Erresuma Batua]]n.
* [[Urriaren 4]]a – [[Espainia]]ko gobernu berria hasi zen [[Confederación Española de Derechas Autónomas|CEDArekin]]. [[Sozialismo|Sozialistek]] greba orokorra deitu eta [[1934ko Iraultza|Asturiaseko Iraultza]] gertatu zen.
* [[Urriaren 5]]a – Greba orokor iraultzailea hasi zen [[Espainia]]n eta gobernuak guda egoera aldarrikatu zuen. [[Asturias]]en langileek miliziak osatu eta ia lurralde osoaren kontrola eskuratu zuten, meatzarien eskualdeetan Guardia Zibilaren kasernak errendiaraziz. [[1934ko Iraultza Asturiasen]] hasi zen.
* [[Urriaren 9]]: [[Alexandro I.a Jugoslaviakoa]] eta Frantziako [[Louis Barthou]] atzerri ministroa [[Marseilla]]n erail zituzten<ref>{{Erreferentzia|izena=Matthew|abizena=Graves|izenburua=Memory and Forgetting on the National Periphery: Marseilles and the Regicide of 1934|hizkuntza=en|data=2010-05-14|url=https://epress.lib.uts.edu.au/journals/index.php/portal/article/view/1291|aldizkaria=PORTAL Journal of Multidisciplinary International Studies|alea=1|zenbakia=7|issn=1449-2490|doi=10.5130/portal.v7i1.1291|sartze-data=2023-10-03}}</ref>. Balkanetan ez-egonkortasuna are gehiago handitu zen. Barthou eta Alexandro lanean ari ziren Europan bakea lortzeko, batez ere Alemaniaren eta SESBen artean, Jugoslavia eta Frantzia gerrarako prestatzen ari ziren bitartean. [[Petri II.a Jugoslaviakoa]]k koroa lortu zuen, baina adinez txikikoa izanda, erregentzia batek zuen agintea.
* [[Urriaren 11]] – [[Espainia]]n heriotz zigorra berrezarri zuten.
* [[Urriaren 16]]: [[Martxa Luzea]]ren hasiera Txinan. [[Txinako Armada Gorria]]k [[Kuomintang]]etik ihes egiteko bideak sortu zituen.
* [[Abenduaren 1]]: [[Sergei Kirov]] [[Leningrado]]ko Alderdi Kkomunistako burua erail zuten. Errepresio oldea abiatu zen Sobietar Batasunean.
* [[Abenduaren 5]]: [[Abisiniako Krisialdia]]ren hasiera Walwal herrian. Italia eta Etiopiako tropek gatazka armatua izan zuten herrialdearen mugan.
* [[Abenduaren 27]]a – [[Persia]]k aldatu zuen izena, [[Iran]] deitzera pasatuz.
== Arte eta kultura ==
* [[Azaroaren 13]]a – ''[[La del manojo de rosas]]'' (euskaraz: ''Arrosa sortarena''), [[Pablo Sorozabal]]en musika eta [[Anselmo C. Carreño]] eta [[Francisco Ramos de Castro]]ren libretoa duen [[zarzuela]] estreinatu zen [[Madril]]go Fuencarral antzokian.
== Zientzia eta teknologia ==
== Kirolak ==
* [[Maiatzaren 13]]a – [[Aviron Bayonnais]] [[errugbi]] taldea [[Frantziako errugbi txapelketa|Frantziako txapelduna]] izan zen, finalean [[Biarritz Olympique]]-ri 13-8 irabazirik.
== Jaiotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Deunoro Sardui]], ''Alper'', euskal bertsolari eta idazlea.
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Víctor García de la Concha]], espainiar filologoa.
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Suzuko Tamura]], ''Ainhoa'', japoniar hizkuntzalaria, [[euskal hizkuntzalaritza|euskalaria]] eta ohorezko euskaltzaina (h. [[2015]]).
* [[Urtarrilaren 3]]a – [[Luigi Lunari]], italiar idazlea (h. [[2019]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Rudolf Schuster]], [[Eslovakia]]ko presidente ohia.
* [[Urtarrilaren 5]]a – [[Eddy Pieters Graafland]] – herbehereetar futbolaria, Herbehereetako atezainik onenetakoa (h. [[2020]]).
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Tassos Papadopulos]], [[Zipre]]ko presidentea (h. [[2008]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Jacques Anquetil]], frantziar txirrindularia, 5 [[Frantziako Tourra|Frantziako Tour]] irabazi zituen lehenengoa (h. [[1987]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Piet Dankert]], herbeheretar politikaria, [[Europako Legebiltzarra]]ko presidentea (h. [[2003]]).
* [[Urtarrilaren 10]]a – [[Leonid Kravtxuk]], [[Ukraina]]ko lehendabiziko presidentea (h. [[2022]]).
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Jean Chrétien]], [[Kanada]]ko lehen ministroa.
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Tony Hoare]], britainiar informatikaria.
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Aarón Sehter|Aarón Sehter, ''Kike Sehter'']], argentinar pilotari ohia, [[pala]]n aditua.
* [[Urtarrilaren 16]]a – [[Marilyn Horne]], estatubatuar mezzosopranoa.
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Mudar Badran]], [[Jordania]]ko lehen ministroa (h. [[2023]]).
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Raymond Briggs]], britainiar haur literaturako idazle eta ilustratzailea (h. [[2022]]).
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[José Manuel Romay Beccaría]], galiziar abokatu eta politikaria.
* [[Urtarrilaren 20]]a – [[Joxe Aierbe]], euskal idazlea (h. [[2012]]).
* [[Urtarrilaren 21]]a – [[Mamadou Dembelé]], [[Mali]]ko lehen ministroa (h. [[2016]]).
* [[Urtarrilaren 21]]a – [[Antonio Karmany]], espainiar txirrindulari ohia.
* [[Urtarrilaren 24]]a – [[Enrique Areiltza Txurruka]], Mutrikuko kondea eta espainiar enpresaria (h. [[2019]]).
* [[Urtarrilaren 25]]a – [[Pablo Colino]], nafar apaiz katoliko, musikagile eta ganberako maisua.
* [[Urtarrilaren 26]]a – [[Luis Otaño]], gipuzkoar txirrindulari ohia.
* [[Urtarrilaren 27]]a – [[Raymond Boudon]], frantziar soziologoa, frantziako soziologo garrantzitsuenetakoa (h. [[2013]]).
* [[Urtarrilaren 27]]a – [[Édith Cresson]], [[Frantziako Lehen Ministro]] ohia.
* [[Urtarrilaren 27]]a – [[Federico Mayor Zaragoza]], espainiar zientzialari eta politikaria.
* [[Urtarrilaren 28]]a – [[Ziza Massika]], aljeriar erizaina eta militante nazionalista, [[Aljeriako gerra]]n nabarmendu zena (h. [[1959]]).
* [[Urtarrilaren 29]]a – [[Francisco Azkona]], nafar apaiz eta soziologoa.
* [[Urtarrilaren 30]]a – [[Claudio Rodríguez]], espainiar idazlea (h. [[1999]]).
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 2]]a – [[Otar Iosseliani]], georgiar jatorriko frantziar zinemagilea (h. [[2023]]).
* [[Otsailaren 3]]a – [[Txomin Garmendia]], euskal idazlea eta bertsolaria (h. [[2022]]).
* [[Otsailaren 4]]a – [[Fernando Manzaneque]], ''Manzaneque de la Mancha'', espainiar txirrindularia (h. [[2004]]).
* [[Otsailaren 7]]a – [[Juan Etxebarria Martin]], bizkaitar idazlea eta itzultzailea (h. [[1996]]).
* [[Otsailaren 7]]a – [[Eddie Fenech Adami]], [[Malta]]ko presidentea.
* [[Otsailaren 10]]a – [[Fleur Adcock]], zeelandaberritar olerkaria (h. [[2024]]).
* [[Otsailaren 10]]a – [[Salvador Giner]], kataluniar soziologoa, [[Institut d'Estudis Catalans]]eko presidentea (h. [[2019]]).
* [[Otsailaren 11]] – [[Maryse Condé]], idazlea, feminista eta [[Karibea (eskualdea)|Karibeko]] kultura afrikarraren zabalkundeko ekintzailea.
* [[Otsailaren 11]] – [[Manuel Antonio Noriega]], [[Panama]]ko jenerala eta ''de facto'' herrialdeko diktadore militarra (h. [[2017]]).
* [[Otsailaren 11]] – [[John Surtees]], ingeles pilotua, [[automobilismo]]ko eta [[motoziklismo]]ko munduko txapeldun izatera iritsi den historiako pilotu bakarra (h. [[2017]]).
* [[Otsailaren 12]]a – [[Bill Russell]], [[NBA]]ko estatubatuar saskibaloi-jokalaria, inoizko hoberenetarikoa (h. [[2022]]).
* [[Otsailaren 13]]a – [[George Segal]], estatubatuar aktorea (h. [[2021]]).
* [[Otsailaren 15]]a – [[Niklaus Wirth]], suitzar informatikaria, hainbat [[programazio-lengoaia]]ren diseinatzailea, [[Pascal (programazio lengoaia)|Pascal]] barne (h. [[2024]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Alan Bates]], ingeles aktorea (h. [[2003]]).
* [[Otsailaren 18]]a – [[Audre Lorde]], afroamerikar idazle, feminista, lesbiana eta eskubide zibilen aldeko ekintzailea (h. [[1992]]).
* [[Otsailaren 18]]a – [[Paco Rabanne]], gipuzkoar jostuna eta moda diseinatzailea, munduko jostunik ospetsuenetakoa (h. [[2023]]).
* [[Otsailaren 19]]a – [[Pierre Barouh]], frantziar idazle, musikagile eta abeslaria (h. [[2016]]).
* [[Otsailaren 21]]a – [[Manuel Etura]], bizkaitar futbolari ohia.
* [[Otsailaren 24]]a – [[Bettino Craxi]], [[Italiako lehen ministroen zerrenda|Italiako lehen ministroa]] (h. [[2000]]).
* [[Otsailaren 24]]a – [[Bingu wa Mutharika]], [[Malawi]]ko presidentea (h. [[2012]]).
* [[Otsailaren 24]]a – [[Renata Scotto]], italiar sopranoa (h. [[2023]]).
* [[Otsailaren 27]]a – [[Navarre Scott Momaday]], [[Kiowa etnia|Kiowa]] nazioko estatubatuar idazlea, [[Pulitzer saria|Pulitzer sariduna]] (h. [[2024]]).
* [[Otsailaren 27]]a – [[Ralph Nader]], estatubatuar abokatu, politikari eta idazlea, [[kontsumitzaile]]en defentsaren aitzindarietako bat.
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 1]]a – [[Jacques Chessex]], suitzar idazlea (h. [[2009]]).
* [[Martxoaren 3]] – [[Jacek Kuroń]], poloniar historialari eta politikaria (h. [[2004]]).
* [[Martxoaren 3]]a – [[Yasuo Takamori]], japoniar futbolaria (h. [[2016]]).
* [[Martxoaren 4]]a – [[Anne Haney]], estatubatuar aktorea (h. [[2001]]).
* [[Martxoaren 5]]a – [[Daniel Kahneman]], estatubatuar psikologo, ekonomista eta unibertsitateko irakaslea, 2002ko [[Ekonomiako Nobel Saria]] (h. [[2024]]).
* [[Martxoaren 5]]a – [[James Sikking]], estatubatuar aktorea (h. [[2024]]).
* [[Martxoaren 7]]a – [[Willard Scott]], estatubatuar aktore, umorista eta pailazoa (h. [[2021]]).
* [[Martxoaren 9]]a – [[Juri Gagarin]], [[sobiet]]ar [[astronauta|kosmonauta]], espaziora bidaiatu zuen lehen gizakia (h. [[1968]]).
* [[Martxoaren 10]]a – [[Gergely Kulcsár]], hungariar xabalina jaurtilaria (h. [[2020]]).
* [[Martxoaren 10]]a – [[Imanol Urbieta]], [[Zarautz|zarauztar]] musikari eta idazlea (h. [[2016]]).
* [[Martxoaren 14]]a – [[Eugene Cernan]], estatubatuar astronauta eta militarra (h. [[2017]]).
* [[Martxoaren 14]]a – [[José Urrestarazu]], gipuzkoar txirrindulari ohia.
* [[Martxoaren 15]]a – [[Jesús Moriones]], nafar txirrindulari ohia.
* [[Martxoaren 16]]a – [[Jose Maria Maguregi]], ''Magu'', euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (h. [[2013]]).
* [[Martxoaren 17]]a – [[Jose Angel Cuerda]], euskal herritar politikaria, [[Gasteizko alkateen zerrenda|Gasteizko alkate]] ohia.
* [[Martxoaren 17]]a – [[Jon Lopategi|Jon Lopategi, ''Baltza'']], bizkaitar bertsolaria eta bertsolaritza irakaslea (h. [[2019]]).
* [[Martxoaren 19]]a – [[Facundo Zabaleta]], gipuzkoar txirrindularia (h. [[2016]]).
* [[Martxoaren 20]]a – [[Peter Berling]], alemaniar idazle, zinema ekoizle eta aktorea (h. [[2017]]).
* [[Martxoaren 20]]a – [[Belén Landáburu]], espainiar abokatu eta politikaria.
* [[Martxoaren 20]]a – [[David Malouf]], australiar idazlea.
* [[Martxoaren 22]]a – [[Marian Grześczak]], poloniar poeta, idazle eta kritiko literarioa (h. [[2010]]).
* [[Martxoaren 25]]a – [[Gloria Steinem]], estatubatuar idazle eta aktibista politikoa.
* [[Martxoaren 26]]a – [[Alan Arkin]], estatubatuar aktore, zinema zuzendari, musikari eta abeslaria (h. [[2023]]).
* [[Martxoaren 27]]a – [[Arthur Mitchell (dantzaria)|Arthur Mitchell]], estatubatuar dantzari, maisu, koreografo eta zuzendari artistikoa (h. [[2018]]).
* [[Martxoaren 30]]a – [[Hans Hollein]], austriar arkitekto post-modernoa (h. [[2014]]).
* [[Martxoaren 30]]a – [[Juanita Ibaibarriaga]], bizkaitar euskaltzalea eta ekintzailea (h. [[1992]]).
* [[Martxoaren 31]] – [[Richard Chamberlain]], estatubatuar aktorea.
* [[Martxoaren 31]] – [[Shirley Jones]], estatubatuar aktore eta abeslaria.
* [[Martxoaren 31]] – [[Carlo Rubbia]], italiar fisikaria, [[1984]]ko [[Fisikako Nobel Saria]].
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 1]]a – [[Bizente Larrea]], bizkaitar eskultorea (h. [[2024]]).
* [[Apirilaren 2]]a – [[Paul Cohen]], estatubatuar matematikaria (h. [[2007]]).
* [[Apirilaren 3]]a – [[Jane Goodall]], ingeles naturalista, aktibista eta primatologa, [[tximino]]en jokabidearen ikertzailea.
* [[Apirilaren 3]]a – [[Pina Pellicer]], mexikar aktorea (h. [[1964]]).
* [[Apirilaren 5]]a – [[Roman Herzog]], [[Alemania]]ko presidentea (h. [[2017]]).
* [[Apirilaren 6]]a – [[Anton Geesink]], herbeheretar judoka, munduko onena bere garaian (h. [[2010]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Kisho Kurokawa]], japoniar arkitektoa (h. [[2007]]).
* [[Apirilaren 14]]a – [[Fredric Jameson]], estatubatuar literatur kritikari eta teoriko marxista (h. [[2024]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[Solange Fernex]], frantziar ekintzaile politiko eta bakezalea, Europako mugimendu ekologistaren aitzindarietako bat (h. [[2006]]).
* [[Apirilaren 18]]a – [[Carlos Bea]], gipuzkoar epailea, [[George W. Bush]]ek epaile federal izendatua.
* [[Apirilaren 18]]a – [[James Drury]], estatubatuar aktorea (h. [[2020]]).
* [[Apirilaren 19]]a – [[Jean Ziegler]], suitzar politikaria, altermundialista eta soziologoa.
* [[Apirilaren 21]]a – [[Kenzo Ohashi]], japoniar futbolaria (h. [[2015]]).
* [[Apirilaren 21]]a – [[Masao Uchino]], japoniar futbolaria (h. [[2013]]).
* [[Apirilaren 24]]a – [[Shirley MacLaine]], estatubatuar aktorea.
* [[Apirilaren 26]]a – [[Maria Barmitx]], [[nenetsera]] irakasle eta ikerlaria (h. [[2023]]).
* [[Apirilaren 26]]a – [[Esteban Sánchez]], espainiar piano-jotzailea (h. [[1997]]).
* [[Apirilaren 28]]a – [[Javier Pradera]], gipuzkoar abokatu eta kazetaria (h. [[2011]]).
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 1]]a – [[Cuauhtémoc Cárdenas]], mexikar politikaria.
* [[Maiatzaren 2]]a – [[Jose Ramon Argoitia]], euskal aktorea.
* [[Maiatzaren 3]]a – [[Georges Moustaki]], greziar-egiptoar-frantziar kantautorea, XX. mendeko kantagintzaren erreferente nagusietakoa (h. [[2013]]).
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Rafael Ruiz Balerdi]], euskal margolaria (h. [[1992]]).
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Henri Konan Bédié]], [[Boli Kosta]]ko presidentea (h. [[2023]]).
* [[Maiatzaren 7]]a – [[Miguel Irizar]], gipuzkoar apaiz pasiotarra, misiolari eta apezpikua [[Peru]]n (h. [[2018]]).
* [[Maiatzaren 12]]a – [[Juan Lizarralde "Altxerri"|Juan Lizarralde, ''Altxerri'']], traineru estropadetako patroi ospetsuenetakoa, 10 aldiz irabazi zuen [[Kontxako Bandera]] (h. [[2013]]).
* [[Maiatzaren 13]]a – [[Adolf Muschg]], suitzar idazle eta literatura irakaslea.
* [[Maiatzaren 15]]a – [[John Keegan]], britainiar historialari militar, irakasle, idazle eta kazetaria (h. [[2012]]).
* [[Maiatzaren 15]]a – [[Julia Levy]], kanadar immunologoa.
* [[Maiatzaren 18]]a – [[Eli Galdos|Eli Galdos Zubia]], [[Eusko Jaurlaritza]]ko Herrizaingo Sailburuordea (h. [[2007]]).
* [[Maiatzaren 21]]a – [[Gleb Panfilov]], errusiar zinemagilea (h. [[2023]]).
* [[Maiatzaren 21]]a – [[Bengt Samuelsson]], suediar kimikaria, 1982ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (h. [[2024]]).
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Ander Manterola Aldekoa]], bizkaitar etnografoa, antropologoa eta ohorezko euskaltzaina.
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Syd Millar]], iparirlandar errugbilari eta entrenatzailea (h. [[2023]]).
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Robert Moog]], estatubatuar asmatzailea, [[sintetizadore]]aren asmatzailea (h. [[2005]]).
* [[Maiatzaren 24]]a – [[Alonso Ibarrola]], gipuzkoar kazetari eta idazlea.
* [[Maiatzaren 26]]a – [[Louis Joinet]], frantziar legelaria, giza eskubideen alorrean [[NBE]]ren ordezkaria munduko hainbat gatazkatan (h. [[2019]]).
* [[Maiatzaren 27]]a – [[Harlan Ellison]], estatubatuar idazlea (h. [[2018]]).
* [[Maiatzaren 30]]a – [[Aleksei Leonov]], lehen [[ontziz-kanpoko ibilaldia]] egin zuen errusiar kosmonauta (h. [[2019]]).
* [[Maiatzaren 30]]a – [[Michel Rouche]], frantziar historialari eta irakaslea, [[Galia]]ko historia aditua (h. [[2021]]).
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 1]]a – [[Peter Masterson]], estatubatuar aktore, zinema zuzendari eta idazlea (h. [[2018]]).
* [[Ekainaren 2]]a – [[Tarsy Carballas]], espainiar zientzialaria.
* [[Ekainaren 4]]a – [[Maixux Rekalde]], gipuzkoar bakezalea eta euskaltzailea (h. [[2022]]).
* [[Ekainaren 6]]a – [[Alberto II.a Belgikakoa]], [[Belgika]]rren erregea.
* [[Ekainaren 8]]a – [[Mikio Aoki]], [[Japonia]]ko jarduneko lehen ministroa (h. [[2023]]).
* [[Ekainaren 8]]a – [[Jesus Renteria]], bizkaitar futbolaria (h. [[2021]]).
* [[Ekainaren 9]]a – [[Juan Antonio López]], gipuzkoar futbolari ohia.
* [[Ekainaren 11]] – [[Henri Laborde, Montpezateko Kondea]], [[Danimarka]]ko printze ezkontidea (h. [[2018]]).
* [[Ekainaren 15]]a – [[Xabier Galdeano]], ''[[Egin (egunkaria)|Egin]]'' egunkariaren sortzaile, administrazio kontseiluko kide eta kazetaria ([[1985]]ean [[GAL]]ek eraila).
* [[Ekainaren 15]]a – [[Mikel Laboa]], euskal abeslaria eta musikagilea (h. [[2008]]).
* [[Ekainaren 16]]a – [[William Forsyth Sharpe]], estatubatuar ekonomista, 1990eko [[Ekonomiako Nobel Saria]].
* [[Ekainaren 17]]a – [[Louis Etxabe]], lapurtar errugbilaria (h. [[2014]]).
* [[Ekainaren 18]]a – [[Torbjørn Yggeseth]], norvegiar eski-jauzilaria (h. [[2010]]).
* [[Ekainaren 19]]a – [[Gérard Latortue]], [[Haiti]]ko lehen ministroa (h. [[2023]]).
* [[Ekainaren 19]]a – [[Arcadia Olenska-Petryshyn]], ukrainar-estatubatuar artista, arte kritikari eta argitaratzailea (h. [[1996]]).
* [[Ekainaren 20]]a – [[Sergio Balanzino]], italiar diplomazialaria (h. [[2018]]).
* [[Ekainaren 20]]a – [[Anne Sylvestre]], frantziar abeslaria, kantautorea, eta artista.
* [[Ekainaren 20]]a – [[Cornel Țăranu]], errumaniar musika klasikoaren musikagilea eta zuzendaria (h. [[2023]]).
* [[Ekainaren 24]]a – [[Maria Carta]], sardiniar abeslari eta idazlea (h. [[1994]]).
* [[Ekainaren 26]]a – [[Dave Grusin]], estatubatuar jazz eta jazz-fusio piano-jotzaile, moldatzaile eta musikagilea.
* [[Ekainaren 28]]a – [[Georges Wolinski]], frantziar marrazkilaria (h. [[2015]]).
* [[Ekainaren 29]]a – [[Susan George]], estatubatuar analista politiko, filosofo eta idazlea.
* [[Ekainaren 29]]a – [[Pedro Udaondo]], bizkaitar alpinista (h. [[2007]]).
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 1]]a – [[Claude Berri]], frantziar aktore, zinema zuzendari, ekoizle eta gidoigilea (h. [[2009]]).
* [[Uztailaren 1]]a – [[Jesús García Ariño|Jesús García Ariño, ''Garcia Ariño I.a '']], esku huskako bizkaitar pilotaria (h. [[2019]]).
* [[Uztailaren 1]]a – [[Ángel García Ariño|Ángel García Ariño, ''Garcia Ariño II.a'']], esku huskako bizkaitar pilotaria (h. [[2000]]).
* [[Uztailaren 1]]a – [[Sydney Pollack]], estatubatuar zinema zuzendaria, ekoizlea eta aktorea (h. [[2008]]).
* [[Uztailaren 2]]a – [[Antonio Díaz-Miguel]], espainiar saskibaloi jokalari eta entrenatzailea (h. [[2000]]).
* [[Uztailaren 2]]a – [[Emilio Gurrutxaga]], gipuzkoar kirolaria, [[bela]]n aditua (h. [[2021]]).
* [[Uztailaren 3]]a – [[José Ramón Arteta]], bizkaitar musika klasiko konpositorea.
* [[Uztailaren 3]]a – [[Manfred Bieler]], alemaniar idazlea (h. [[2002]]).
* [[Uztailaren 3]]a – [[Espartaco Moscoso]], bizkaitar [[halterofilia|haltera]] ohia.
* [[Uztailaren 4]]a - [[Carmen Santonja]], espainiar egile abeslaria, musikagilea, idazlea, aktorea eta margolaria (h. [[2000]]).
* [[Uztailaren 5]]a – [[Yoshio Furukawa]], japoniar futbolaria.
* [[Uztailaren 6]]a – [[Michel Crauste]], frantziar errugbi jokalaria (h. [[2019]]).
* [[Uztailaren 7]]a – [[Vinko Globokar]], esloveniar jatorriko frantziar musikagile eta tronboi-jotzailea.
* [[Uztailaren 8]]a – [[Marty Feldman]], ingeles aktore, komedia idazle eta umorista (h. [[1982]]).
* [[Uztailaren 9]]a – [[Michael Graves]], estatubatuar arkitekto eta diseinatzailea (h. [[2015]]).
* [[Uztailaren 11]] – [[Giorgio Armani]], italiar moda-diseinatzailea, moda-egileen artean maisutzat joa.
* [[Uztailaren 11]] – [[Antonio Jiménez Quiles]], espainiar txirrindularia (h. [[2023]]).
* [[Uztailaren 13]]a – [[Wole Soyinka]], nigeriar idazlea, 1986ko [[Literaturako Nobel Saria]].
* [[Uztailaren 14]]a – [[Arnaud Marquesuzaa]], baxenafar errugbilaria (h. [[2020]]).
* [[Uztailaren 15]]a – [[Harrison Birtwistle]], ingeles musikagilea (h. [[2022]]).
* [[Uztailaren 15]]a – [[Manex Erdozaintzi-Etxart]], frantziskotar fraidea, euskaltzalea eta euskal idazlea (h. [[1984]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Francisco Sá Carneiro]], [[Portugal]]go lehen ministroa (h. [[1980]]).
* [[Uztailaren 20]]a – [[Uwe Johnson]], alemaniar idazlea (h. [[1984]]).
* [[Uztailaren 21]]a – [[John William Costerton]], kanadar zientzialaria , [[biogeruza|biogeruzen]] [[mikrobiologia]]ren aitzindaria (h. [[2012]]).
* [[Uztailaren 22]]a - [[Gemma Cuervo]], kataluniar aktorea.
* [[Uztailaren 22]]a – [[Louise Fletcher]], estatubatuar aktorea (h. [[2022]]).
* [[Uztailaren 22]]a – [[Ignacio García Erguin]], bizkaitar margolari espresionista.
* [[Uztailaren 23]]a – [[Nirmala Joshi]], ''Ahizpa Nirmala'', indiar moja katolikoa, [[Teresa Kalkutakoa|Kalkutako Ama Teresaren]] lekua hartu zuena (h. [[2015]]).
* [[Uztailaren 23]]a – [[Jose Mari Quesada Lasarte]], frankismoak erahildako lehen [[ETA]]kidea (h. [[1968]]).
* [[Uztailaren 25]]a – [[Xanti Iparragirre]], gipuzkoar bertsolaria (h. [[2022]]).
* [[Uztailaren 26]]a – [[Mauri Ugartemendia]], bizkaitar futbolaria (h. [[2022]]).
* [[Uztailaren 28]]a – [[Montserrat Cornet]], kataluniar idazlea.
* [[Uztailaren 28]]a – [[Ron Flowers]], ingeles futbolaria (h. [[2021]]).
* [[Uztailaren 30]]a – [[Gonzalo Suárez]], espainiar zinema-zuzendaria eta idazlea.
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 2]]a – [[Carl Cain]], estatubatuar saskibaloi jokalaria (h. [[2024]]).
* [[Abuztuaren 3]]a – [[Jonas Savimbi]], angolar politikaria, [[Angolako Independentzia Gerra|Portugalen kolonizazioaren aurkako]] borrokalaria (h. [[2002]]).
* [[Abuztuaren 6]]a – [[Chris Bonington]], ingeles alpinista.
* [[Abuztuaren 6]]a – [[Landelino Lavilla]], kataluniar legelaria eta politikaria (h. [[2020]]).
* [[Abuztuaren 6]]a – [[Diane di Prima]], estatubatuar poeta (h. [[2020]]).
* [[Abuztuaren 6]]a – [[Edmond Simeoni]], korsikar politikari nazionalista historikoa (h. [[2018]])
* [[Abuztuaren 8]]a – [[Adolfo Eraso]], nafar geologo, glaziologo eta hidrologoa (h. [[2021]]).
* [[Abuztuaren 8]]a – [[Romà Gubern]], kataluniar zinemaren ikerlea.
* [[Abuztuaren 13]]a – [[Gyoji Matsumoto]], japoniar futbolaria (h. [[2019]])
* [[Abuztuaren 13]]a – [[Lesley Sibner]], estatubatuar matematikaria (h. [[2013]]).
* [[Abuztuaren 14]]a – [[André Boniface]], frantziar errugbi jokalaria (h. [[2024]]).
* [[Abuztuaren 15]]a – [[Kenneth L. Hale]], estatubatuar hizkuntzalaria (h. [[2001]]).
* [[Abuztuaren 15]]a – [[André Bo-Boliko Lokonga]], [[Zaire]]ko lehen ministroa (h. [[2018]]).
* [[Abuztuaren 16]]a – [[Diana Wynne Jones]], britainiar idazlea (h. [[2011]]).
* [[Abuztuaren 16]]a – [[Ketty Lester]], estatubatuar abeslari eta aktorea.
* [[Abuztuaren 17]]a – [[Miguel Primo de Rivera Urkixo]], gipuzkoar abokatu eta politikaria (h. [[2018]]).
* [[Abuztuaren 18]]a – [[Jacques Rollet]], lapurtar errugbilari ohia.
* [[Abuztuaren 19]]a – [[Monique Jacot]], suitzar fotokazetaria (h. [[2024]]).
* [[Abuztuaren 20]]a – [[Armi Kuusela]], finlandiar modelo ohia, Miss Unibertso edertasun-lehiaketaren lehen irabazlea.
* [[Abuztuaren 20]]a – [[Sabin Salaberri]], euskal musikari eta irrati esataria.
* [[Abuztuaren 21]]a – [[John L. Hall]], estatubatuar fisikaria, 2005ko [[Fisikako Nobel Saria]].
* [[Abuztuaren 22]]a – [[Norman Schwarzkopf]], estatubatuar jenerala, [[Golkoko Gerra]]ko nazioarteko gudarosteen komandantea (h. [[2012]]).
* [[Abuztuaren 24]]a – [[Fernando José de França Dias Van-Dúnem]], [[Angola]]ko lehen ministroa (h. [[2024]]).
* [[Abuztuaren 25]]a – [[Zilda Arns]], brasildar pediatra eta giza-ekintzailea (h. [[2010]]).
* [[Abuztuaren 25]]a – [[Hashemi Rafsanjani]], [[Iran]]go presidentea (h. [[2017]]).
* [[Abuztuaren 28]]a – [[Eskarne Aroma]], bizkaitar euskara-irakaslea, bikoiztailea eta aktorea (h. [[2021]]).
* [[Abuztuaren 29]]a – [[Sabin Ipiña]], bizkaitar teknikari kimiko, ekintzaile, euskaltzale eta politikaria (h. [[2017]]).
==== Iraila ====
* [[Irailaren 1]]a – [[Gotzon Garate]], [[elgoibar]]tar hizkuntzalari, idazle eta apaiz jesulaguna (h. [[2008]]).
* [[Irailaren 1]]a – [[Léon Mébiane]], [[Gabon]]go lehen ministroa (h. [[2015]]).
* [[Irailaren 2]]a – [[Chuck McCann]], estatubatuar aktore, umorista eta gidoigilea (h. [[2018]]).
* [[Irailaren 3]]a – [[Xavier Darasse]], frantziar musikaria (h. [[1992]]).
* [[Irailaren 4]]a – [[Clive Granger]], galestar ekonomialaria, 2003ko [[Ekonomiako Nobel Saria]] (h. [[2009]]).
* [[Irailaren 6]]a – [[Paul Naschy]], espainiar aktore, zinema zuzendari eta haltera (h. [[2009]]).
* [[Irailaren 7]]a – [[Omar Karami]], [[Libano]]ko lehen ministroa (h. [[2015]]).
* [[Irailaren 8]]a – [[Peter Maxwell Davies]], abangoardiako ingeles musikagilea (h. [[2016]]).
* [[Irailaren 9]]a – [[Nicholas Liverpool]], [[Dominika]]ko presidentea (h. [[2015]]).
* [[Irailaren 9]]a – [[Sonia Sanchez]], afroamerikar poeta, narraziogile, saiakeragile, antzergi-egile eta haur-literaturako liburuen egilea.
* [[Irailaren 14]]a – [[Kate Millett]], estatubatuar idazle feminista erradikal eta ekintzailea, zinemagilea, eskultorea, hezitzailea eta filosofoa (h. [[2017]]).
* [[Irailaren 14]]a – [[Fernanda Mistral]], argentinar aktorea.
* [[Irailaren 16]]a – [[George Chakiris]], estatubatuar aktore ohia.
* [[Irailaren 16]]a – [[Ronnie Drew]], irlandar kantari eta abestigilea eta ''[[The Dubliners]]'' folk taldeko partaidea (h. [[2008]]).
* [[Irailaren 17]]a - [[Maureen Connolly]], ''Little Mo'', estatubatuar tenis jokalaria (h. [[1969]]).
* [[Irailaren 19]]a – [[Brian Epstein]], musika-enpresaria eta [[The Beatles]]en managerra, "Bosgarren Beatle" deitua (h. [[1967]]).
* [[Irailaren 20]]a – [[Sophia Loren]], italiar aktorea.
* [[Irailaren 21]]a – [[Leonard Cohen]], kanadar kantari, musikagile, olerkari eta idazlea (h. [[2016]]).
* [[Irailaren 21]]a – [[Patxi Larrainzar]], euskal herritar apaiz eta gaztelaniazko idazlea (h. [[1991]]).
* [[Irailaren 21]]a – [[David J. Thouless]], eskoziar [[materia kondentsatuaren fisika]]ria, 2016ko [[Fisikako Nobel Saria]] (h. [[2019]]).
* [[Irailaren 22]]a – [[Ornella Vanoni]], italiar abeslaria eta aktorea.
* [[Irailaren 23]]a – [[Per Olov Enquist]], suediar kazetaria, antzerkigilea eta eleberrigilea (h. [[2020]]).
* [[Irailaren 23]]a – [[Martxel Tillous]], zuberoar apaiza, Ameriketako Estatu Batuetako mendebaldeko euskotarren kapilaua (h. [[2009]]).
* [[Irailaren 24]]a – [[Giovanni Pettinato]], italiar asiriologoa (h. [[2011]]).
* [[Irailaren 24]]a - [[Nuria Torray]], kataluniar aktorea (h. [[2004]]).
* [[Irailaren 24]]a – [[Manfred Wörner]], alemaniar politikaria, [[NATO]]ren 7. Idazkari orokorra (h. [[1994]]).
* [[Irailaren 27]]a – [[Wilford Brimley]], estatubatuar aktorea (h. [[2020]]).
* [[Irailaren 28]]a – [[Brigitte Bardot]], frantziar aktore, abeslari eta modeloa.
* [[Irailaren 29]]a – [[Joseph Untube N'singa Udjuu]], [[Zaire]]ko lehen ministroa (h. [[2021]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Udo Jürgens]], austriar abeslaria (h. [[2014]]).
==== Urria ====
* [[Urriaren 1]]a – [[Emilio Botín]], espainiar bankaria (h. [[2014]]).
* [[Urriaren 2]]a – [[Jean Garaialde]], lapurtar golflari ohia.
* [[Urriaren 3]]a – [[Rodolfo Martín Villa]], espainiar politikari eta enpresaburu ohia.
* [[Urriaren 3]]a – [[Jean-Baptiste Orpustan]], [[onomastika]]n espezializatutako baxenafar [[euskal hizkuntzalaritza|euskalaria]], lexikografia eta hizkuntzalaritza historikoa ikertzen nabarmendua.
* [[Urriaren 4]]a – [[Rudy Wiebe]], kanadar eleberrigilea.
* [[Urriaren 6]]a – [[Javier Arriola Lizarralde]], ''Arriola IV.a'', gipuzkoar eusko pilotaria (h. [[2003]]).
* [[Urriaren 6]]a – [[Marshall Rosenberg]], estatubatuar psikologoa, bitartekaria, baketzailea, autorea eta irakaslea (h. [[2015]]).
* [[Urriaren 7]]a – [[Amiri Baraka]], estatubatuar antzerkigile, olerkari eta politikaria (h. [[2014]]).
* [[Urriaren 7]]a – [[Ulrike Meinhof]], [[Alemania]]ko ezker erradikaleko militantea, [[Armada Gorriaren Frakzioa]]ren (RAF) sortzaileetariko bat (h. [[1976]]).
* [[Urriaren 8]]a – [[Carmen Laffón]], espainiar margolari eta eskultore figuratiboa (h. [[2021]]).
* [[Urriaren 12]]a – [[Miguel Berakoetxea]], nafar aizkolari ohia.
* [[Urriaren 12]]a – [[Richard Meier]], estatubatuar arkitektoa.
* [[Urriaren 13]]a – [[Nana Mouskouri]], greziar abeslaria, historian disko gehien saldu dituen artistetako bat.
* [[Urriaren 15]]a – [[Hywel Teifi Edwards]], galestar akademiko eta historialaria (h. [[2010]]).
* [[Urriaren 16]]a – [[Karlos Pérez Zabal]], nafar txirrindulari ohia.
* [[Urriaren 17]]a – [[Alan Garner]], haur literaturako britainiar idazlea.
* [[Urriaren 17]]a – [[Javier Moscoso]], espainiar legelari eta politikaria.
* [[Urriaren 18]]a – [[Sylvie Joly]], frantziar aktore eta umorista (h. [[2015]]).
* [[Urriaren 19]]a – [[Luisa Durán]], ''Extremadurako zigarrogilea'', [[extremadurera]]zko idazlea, poesia, prosan eta antzerkian aritutakoa (h. [[2022]]).
* [[Urriaren 19]]a – [[Yakubu Gowon]], [[Nigeria]]ko presidente ohia.
* [[Urriaren 20]]a – [[Julia Gutiérrez Caba]], espainiar antzezlea.
* [[Urriaren 20]]a – [[Walter Luyten]], flandiar politikaria, [[Flandria]]ko abertzaletasunaren berpiztailetzat joa (h. [[2008]]).
* [[Urriaren 20]]a – [[Michiko]], [[Japonia]]ko enperatriz ezkontidea.
* [[Urriaren 20]]a – [[Timothy West]], ingeles aktorea (h. [[2024]]).
* [[Urriaren 23]]a – [[Rita Gardner]], estatubatuar aktore eta abeslaria (h. [[2022]]).
* [[Urriaren 23]]a – [[Jesús Malón]], nafar politikaria (h. [[1991]]).
* [[Urriaren 25]]a – [[Jesús María Leizeaga]], gipuzkoar arraunlaria.
* [[Urriaren 26]]a – [[Jacques Loussier]], frantziar piano-jotzailea eta musikagilea (h. [[2019]]).
* [[Urriaren 27]]a – [[Elias Kerexeta]], [[hernani]]ar zinemagilea (h. [[2013]]).
* [[Urriaren 28]]a – [[Mañex Etxamendi (iloba)|Mañex Etxamendi]], baxenafar bertsolaria (h. [[1971]]).
* [[Urriaren 28]]a – [[Julio Jiménez]], espainiar txirrindularia (h. [[2022]]).
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 2]]a – [[Ken Rosewall]], australiar tenis-jokalaria, XX. mendeko tenis-jokalari handienetakoa.
* [[Azaroaren 4]]a – [[María del Carmen Careaga Salazar]], [[Cadaguako Konderria|Cadaguako IV. kondesa]].
* [[Azaroaren 5]]a – [[Simon Achidi Achu]], [[Kamerun]]go lehen ministroa (h. [[2021]]).
* [[Azaroaren 7]]a – [[Mónica Cahen D'Anvers]], argentinar kazetaria, aktore ohia eta telebista-aurkezlea.
* [[Azaroaren 7]]a – [[Florencio Latsaga]], nafar enpresagizona.
* [[Azaroaren 9]]a – [[Ingvar Carlsson]], [[Suedia]]ko lehen ministroa.
* [[Azaroaren 9]]a – [[Ronald Harwood]], hegoafrikar idazle, antzerkigile eta gidoilaria (h. [[2020]]).
* [[Azaroaren 9]]a – [[Carl Sagan]], estatubatuar astronomo eta zientzia-dibulgatzailea (h. [[1996]]).
* [[Azaroaren 9]]a – [[Tengiz Sigua]], [[Georgia]]ko lehen ministroa (h. [[2020]]).
* [[Azaroaren 12]]a – [[Charles Manson]], estatubatuar kriminala, hainbat erailketa burutu zituen ''Manson Familia'' sektaren sortzailea (h. [[2017]]).
* [[Azaroaren 12]]a – [[Vavá]], brasildar futbolaria (h. [[2002]]).
* [[Azaroaren 13]]a – [[Jimmy Fontana]], italiar kantautore, abeslari eta musikagilea (h. [[2013]]).
* [[Azaroaren 13]]a – [[Garry Marshall]], estatubatuar zinema-zuzendaria, aktorea, idazlea eta produktorea (h. [[2016]]).
* [[Azaroaren 14]]a – [[Alfredo Irusta Irusta]], euskal herritar txirrindularia (h. [[2018]]).
* [[Azaroaren 14]]a – [[Krikor Bedros XX.a Gabroyan]], Eliza Armeniar Katolikoaren patriarka (h. [[2021]]).
* [[Azaroaren 14]]a – [[Ellis Marsalis Jr.]], estatubatuar jazz piano jotzailea (h. [[2020]]).
* [[Azaroaren 19]]a – [[Kurt Hamrin]], suediar futbolaria (h. [[2024]]).
* [[Azaroaren 20]]a – [[Paco Ibáñez]], gipuzkoar kantaria eta musikaria.
* [[Azaroaren 24]]a – [[Yvonne Rainer]], estatubatuar dantzari, koreografo eta zinemagile esperimentala.
* [[Azaroaren 24]]a – [[Alfred Schnittke]], errusiar musikagilea (h. [[1998]]).
* [[Azaroaren 26]]a - [[Bertha Gxowa]], [[Apartheid|apartheidaren]] aurkako eta emakumearen eskubideen aldeko ekintzailea (h. [[2010]]).
* [[Azaroaren 27]]a – [[Amable Liñán]], espainiar ingeniaria.
* [[Azaroaren 28]]a – [[Pierre Joxe]], frantziar politikaria.
* [[Azaroaren 29]]a – [[Nicéphore Soglo]], [[Benin]]go presidentea.
* [[Azaroaren 30]]a – [[Lansana Conté]], [[Ginea]]ko presidentea (h. [[2008]]).
==== Abendua ====
* [[Abenduaren 1]]a – [[Pedro Tamen]], portugaldar idazle eta literatura itzultzailea (h. [[2021]]).
* [[Abenduaren 2]]a – [[Tarcisio Bertone]], italiar kardinala.
* [[Abenduaren 2]]a – [[Patxi Oroz]], nafar musikagilea eta filologoa (h. [[2024]]).
* [[Abenduaren 3]]a – [[Abimael Guzmán|Abimael Guzmán, ''Presidente Gonzalo'']], [[Peru]]ko iraultzailea (h. [[2021]]).
* [[Abenduaren 4]]a – [[José Morales Marín]], espainiar apaiz katolikoa, unibertsitate-irakasle, teologia doktore eta Opus Deiko partaidea (h. [[2022]]).
* [[Abenduaren 5]]a – [[Joan Didion]], estatubatuar idazle eta kazetaria (h. [[2021]]).
* [[Abenduaren 5]]a – [[Lee Han-dong]], [[Hego Korea]]ko lehen ministroa (h. [[2021]]).
* [[Abenduaren 7]]a – [[Martin Orbe]], bizkaitar apaiza eta euskal kulturgilea.
* [[Abenduaren 8]]a – [[Iñaki Beobide]], gipuzkoar kultura-sustatzaile, telebista-ekoizle eta [[Euskaltzain urgazleen zerrenda|Euskaltzain urgazlea]] (h. [[2024]]).
* [[Abenduaren 8]]a – [[Jon Cortina]], euskal apaiz jesuita eta ingeniaria (h. [[2005]]).
* [[Abenduaren 8]]a – [[Pako Miangolarra]], euskal kulturaren eta politikaren sustatzaile eta filantropoa.
* [[Abenduaren 9]]a – [[Judi Dench]], britainiar aktorea.
* [[Abenduaren 9]]a – [[Pratibha Patil]], [[India]]ko presidente ohia, kargu hori izan duen lehenbiziko emakumezkoa.
* [[Abenduaren 9]]a – [[Junior Wells]], estatubatuar musikaria, ''[[blues]]'' musikaren historiako musikari onenetako bat (h. [[1998]]).
* [[Abenduaren 10]]a – [[Howard Martin Temin]], estatubatuar biologoa, 1975eko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (h. [[1994]]).
* [[Abenduaren 12]]a – [[Ángel Bilbao]], bizkaitar txirrindularia.
* [[Abenduaren 12]]a – [[Hilla Limann]], [[Ghana]]ko presidentea (h. [[1998]]).
* [[Abenduaren 12]]a – [[Miguel de la Madrid]], [[Mexiko]]ko presidentea (h. [[2012]]).
* [[Abenduaren 13]]a – [[Francesc Cabana]], kataluniar bankari eta historialari ekonomikoa.
* [[Abenduaren 15]]a – [[Abdullahi Yusuf Ahmed]], [[Somalia]]ko trantsizio gobernuko presidentea (h. [[2012]]).
* [[Abenduaren 15]]a – [[Fernando Mendizabal]], gipuzkoar itzultzailea eta [[euskaltzaindia#Euskaltzain urgazleak|euskaltzain urgazlea]] (h. [[2011]]).
* [[Abenduaren 15]]a – [[Elisa Montés]], espainiar aktorea (h. [[2024]]).
* [[Abenduaren 15]]a – [[Stanislav Xuxkevitx]], [[Bielorrusia]]ko presidentea (h. [[2022]]).
* [[Abenduaren 16]]a – [[Pablo Sorozabal Serrano]], espainiar musikagile, idazle eta itzultzailea (h. [[2007]]).
* [[Abenduaren 17]]a – [[Xipri Arbelbide]], baxenafar idazle, kazetari eta apaiza.
* [[Abenduaren 17]]a – [[Ray Wilson]], ingeles futbolaria (h. [[2018]]).
* [[Abenduaren 24]]a – [[Enrique Dussel]], argentinar-mexikar akademiko, filosofo, historialari eta teologoa (h. [[2023]]).
* [[Abenduaren 24]]a – [[Stjepan Mesić]], [[Jugoslavia]]ko eta [[Kroazia]]ko presidentea.
* [[Abenduaren 25]]a – [[Guy Bois]], frantziar historialari marxista, [[feudalismo]]aren historiari egindako ekarpenegatik nabarmena (h. [[2019]]).
* [[Abenduaren 26]]a – [[Martín Pando]], argentinar futbolaria eta entrenatzailea (h. [[2021]]).
* [[Abenduaren 27]]a – [[Larisa Latynina]], [[sobiet]]ar gimnasta ohia.
* [[Abenduaren 28]]a – [[Juan María Benegas]], gipuzkoar futbolaria (h. [[2006]]).
* [[Abenduaren 28]]a – [[Alasdair Gray]], eskoziar artista eta idazlea (h. [[2019]]).
* [[Abenduaren 28]]a – [[Paulin Obame Nguema]], [[Gabon]]go lehen ministroa (h. [[2023]]).
* [[Abenduaren 28]]a – [[Maggie Smith]], britainiar aktorea (h. [[2024]]).
==== Egun ezezaguna edo zehaztugabea ====
* [[Fernando Larrukert]], gipuzkoar zinema zuzendari, editore eta gidoigilea (h. [[2016]]).
* [[Fernando Múgica|Fernando Múgica Herzog]], gipuzkoar politikaria (h. [[1996]]).
* [[Blaki|Francisco Javier Martin, ''Blaki'']], gipuzkoar aktorea.
* [[Isabel Picaza González]], bizkaitar piano-jotzailea.
* [[Beñat Hirigoien]], baxenabartar kantari eta musikaria (h. [[1990]]).
* [[Jesús Ignacio Astrain]], nafar politikaria (h. [[2019]]).
* [[José Ignacio Vegas]], arabar historialari eta arkeologoa (h. [[2024]]).
* [[José Luis Mañeru]], nafar txirrindulari ohia.
* [[Jose Mari Arregi Laka|Jose Mari Arregi Laka, ''Altzu'']], bizkaitar bertsolaria (h. [[2020]]).
* [[Josetxo Mayor]], donostiar pertsonaia, [[Uliako parkea|Ulia mendiko]] bideak garbitu eta bide berriak zabaltzeagatik ezaguna (h. [[2017]]).
* [[Luis Maria Intza]], gipuzkoar kooperatibista eta [[erlezaintza|erlezaina]] (h. [[2018]]).
* [[Maite Lafourcade]], lapurtar unibertsitate-irakaslea, euskal zuzenbidean espezializatua.
* [[Marysa Navarro Aranguren]], nafar historialaria, irakaslea, idazlea eta aktibista.
* [[Miguel Egiluz]], bizkaitar margolaria.
* [[Xabier Zapirain]], gipuzkoar sukaldariburua, ''Euskal sukaldaritza berria'' mugimenduaren sortzaileetariko bat (h. [[2019]]).
* [[Jesús Fernández Naves]], Asturiasen, Argentinan, Parisen eta Araban aritutako gizarte ekintzailea (h. [[2021]]).
* [[José Luis Monge Recalde]], espainiar abokatu eta politikaria, Nafarroako senatari ohia.
* [[Christopher Mitchell]], estatubatuar irakaslea, munduko gatazken azterketan eta konponbideen bilaketan aditua.
* [[Cynthia Cockburn]], britainiar akademikoa, feminista, ekintzaile antimilitarista eta bakezalea (h. [[2019]]).
* [[Dora Manchado]], [[tehueltxeera]]ren azken hiztuna (h. [[2019]]).
* [[Felicidad Orquín]], espainiar idazle, editore eta pintorea.
* [[Helena Almeida]], portugaldar argazkilari eta artista (h. [[2018]]).
* [[Luis Gordillo]], espainiar margolaria.
* [[Milagros García Crespo]], bizkaitar politikari eta ekonomialaria.
* [[Pedro Espinosa Lorenzo]], espainiar piano-jotzaile eta pedagogoa (h. [[2007]]).
== Heriotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Jakob Wassermann]], alemaniar idazlea (j. [[1873]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Andrei Bely]], errusiar eleberrigile, olerkari, komunista eta literatura kritikaria (j. [[1880]]).
* [[Urtarrilaren 14]]a – [[Paul Vieille]], frantziar fisikaria, kerik gabeko [[bolbora]]ren asmatzailea (j. [[1854]]).
* [[Urtarrilaren 15]]a – [[Hermann Bahr]], austriar eleberrigile, antzerkigile, antzerki zuzendari eta kritikaria (j. [[1863]]).
* [[Urtarrilaren 29]]a – [[Fritz Haber]], alemaniar kimikaria, 1918ko [[Kimikako Nobel Saria]] (j. [[1868]]).
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 15]]a – [[Ai Xia]], txinatar aktore eta gidoilaria (j. [[1912]]).
* [[Otsailaren 16]]a – [[Roberto Ferruzzi]], italiar margolaria (j. [[1853]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Alberto I.a Belgikakoa]], [[Belgika]]ko erregea (j. [[1875]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Siegbert Tarrasch]], alemaniar xakelaria (j. [[1862]]).
* [[Otsailaren 21]]a – [[Augusto César Sandino]], [[nikaragua]]r iraultzailea (j. [[1895]]).
* [[Otsailaren 23]]a – [[Edward Elgar]], ingeles musikagile eta orkestra-zuzendaria (j. [[1857]]).
* [[Otsailaren 25]]a – [[Elizabeth Gertrude Britton]], estatubatuar briologoa, botanikaria, pteridologoa eta idazlea (j. [[1858]]).
* [[Otsailaren 27]]a – [[Josep Llimona i Bruguera]], kataluniar eskultorea, Kataluniako [[Art Nouveau|modernismoaren]] artista nagusietariko bat (j. [[1863]]).
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 14]]a – [[João do Canto e Castro]], [[Portugal]]go 5. presidentea (j. [[1862]]).
* [[Martxoaren 20]]a – [[Emma Waldeck eta Pyrmontekoa]], [[Herbeheretar|Herbehereetako]] erregina ezkontidea eta [[Luxenburgo]]ko dukesa handia ezkontidea (j. [[1858]]).
* [[Martxoaren 21]]a – [[Franz Schreker]], austriar konpositorea (j. [[1878]]).
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 10]]a – [[Cecilia Grierson]], irakaslea, filantropoa eta Argentinako lehen medikua (j. [[1859]]).
* [[Apirilaren 11]] – [[John Collier]], ingeles idazle eta margolaria (j. [[1850]]).
* [[Apirilaren 24]]a – [[Juan Ignazio Uranga]], euskal olerkaria (j. [[1863]]).
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 1]]a – [[Paul Gustave Fischer]], daniar margolaria (j. [[1860]]).
* [[Maiatzaren 20]]a – [[Esteban Egia]], [[Athletic]]eko bizkaitar futbolaria (j. [[1890]]).
* [[Maiatzaren 23]]a -
** Bonnie Elizabeth Parker ([[Bonnie eta Clyde]]), estatubatuar gaizkile eta lapurra (j. [[1910]]).
** Clyde Chestnut Barrow ([[Bonnie eta Clyde]]), estatubatuar gaizkile eta lapurra (j. [[1909]]).
* [[Maiatzaren 25]]a – [[Gustav Holst]], ingeles musikagilea (j. [[1874]]).
* [[Maiatzaren 30]]a – [[Júlia Lopes de Almeida]], brasildar idazle, kontu-kontalaria, dramagilea, kazetaria, hizlaria, abolizionista, feminista, naturalista eta ingurumengilea (j. [[1862]]).
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 10]]a – [[Frederick Delius]], ingeles musikagilea (j. [[1862]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Ester Almqvist]], suediar artista, Suediako pintura [[Espresionismo|espresionistaren]] aitzindaria (j. [[1869]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Lev Vigotski]], bielorrusiar psikologoa, neuropsikologia sobietikoaren buruetako bat (j. [[1896]]).
* [[Ekainaren 26]]a – [[Juan Bautista Istilart]], [[Argentina]]ko Tres Arroyos hirira bizitzera joandako euskal industrialari, ongile eta asmatzailea (j. [[1867]]).
* [[Ekainaren 30]]a – [[Gustav von Kahr]], bavariar politikaria (j. [[1862]]).
* [[Ekainaren 30]]a – [[Kurt von Schleicher]], [[Alemania]]ko kantzilerra (j. [[1882]]).
* [[Ekainaren 30]]a – [[Gregor Strasser]], alemaniar politikari nazia (j. [[1892]]).
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 1]]a – [[Ernst Röhm]], alemaniar militarra, [[Sturmabteilung]] (SA) taldearen burua eta sortzaileetakoa (j. [[1887]]).
* [[Uztailaren 4]]a – [[Marie Curie]], poloniar fisikari eta kimikaria, 1903ko [[Fisikako Nobel Saria]] eta 1911ko [[Kimikako Nobel Saria]] (j. [[1867]]).
* [[Uztailaren 6]]a – [[Nestor Makhno]], ukrainar iraultzaile [[anarkista]] (j. [[1888]]).
* [[Uztailaren 13]]a – [[Kate Sheppard]], Zeelanda Berriko [[Sufragismo|sufragista]] ospetsu eta eragin handikoa (j. [[1847]]).
* [[Uztailaren 15]]a – [[Jules Renkin]], [[Belgika]]ko lehen ministroa (j. [[1862]]).
* [[Uztailaren 21]]a – [[Hubert Lyautey]], frantziar mariskal eta administratzaile koloniala (j. [[1854]]).
* [[Uztailaren 23]]a – [[Margarita López Maturana]], klausurako moja eta Berrizko Mesedeetako Misiolarien sortzailea (j. [[1884]]).
* [[Uztailaren 24]]a – [[Hans Hahn]], austriar matematikaria (j. [[1879]]).
* [[Uztailaren 25]]a – [[Engelbert Dollfuss]], [[Austria]]ko kantzelaria (j. [[1892]]).
* [[Uztailaren 25]]a – [[Demetrio Jauregialtzo]], gipuzkoar indianoa, negoziogizona eta [[Idiazábal (Argentina)|Argentinako Idiazabal]] herriaren fundatzailea (j. [[1870]]).
* [[Uztailaren 26]]a – [[Winsor McCay]], estatubatuar komikigilea, komikiaren historiako garrantzitsuenetakoa (j. [[circa|c.]] [[1867]])
* [[Uztailaren 28]]a – [[Marie Dressler]], kanado-estatubatuar aktorea (j. [[1868]]).
* [[Uztailaren 29]]a – [[Berta Wilhelmi]], espainiar enpresaburu, hezitzaile, filantropo eta feminista (j. [[1858]]).
* [[Uztailaren 31]] – [[Alina de Brito]], brasildar irakaslea (j. [[1863]]).
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 2]]a – [[Paul von Hindenburg]], [[Alemania]]ko mariskala eta [[Weimarko Errepublika|Weimar Errepublikako]] bigarren presidentea (j. [[1847]]).
* [[Abuztuaren 9]]a – [[Victoriano Fernández Askartza]], nafar astronomoa (j. [[1870]]).
* [[Abuztuaren 10]]a – [[Juan Bautista Urkia]], ''Gaztelu'', gipuzkoar bertsolaria (j. [[1880]]).
* [[Abuztuaren 28]]a – [[Edgeworth David]], galestar-australiar geologoa eta esploratzailea (j. [[1858]]).
==== Iraila ====
* [[Irailaren 9]]a – [[Roger Fry]], ingeles margolari eta artw-kritikaria (j. [[1866]]).
* [[Irailaren 10]]a – [[Manuel Andrés]], [[Espainiako Bigarren Errepublika]] garaiko nafar kazetari eta politikaria.
* [[Irailaren 12]]a – [[Jekaterina Brexko-Brexkovskaia]], errusiar militante eserista, ''iraultzaren amona'' deitua (j. [[1844]]).
* [[Irailaren 29]]a – [[Ilmari Aalto]], finlandiar margolaria (j. [[1891]]).
==== Urria ====
* [[Urriaren 5]]a – [[Marcelino Oreja Elosegi]], gipuzkoar politikari, abokatu, ingenari eta enpresaburua, eraila (j. [[1891]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Jean Vigo]], frantziar zinema zuzendaria (j. [[1905]]).
* [[Urriaren 7]]a – [[Isaac Israëls]], herbeheretar margolaria (j. [[1865]]).
* [[Urriaren 8]]a – [[Emilio Iguzkiza]], altsasuar gizasemea, goardia zibilak eraila.
* [[Urriaren 9]]a – [[Alexandro I.a Jugoslaviakoa]], [[Jugoslaviako Erresuma|Jugoslaviako erregea]] (j. [[1888]]).
* [[Urriaren 9]]a – [[Louis Barthou]], [[Frantziako gobernuburuen zerrenda|Frantziako lehen ministroa]] (j. [[1862]]).
* [[Urriaren 12]]a – [[Gertrude Käsebier]], estatubatuar argazkilaria (j. [[1852]]).
* [[Urriaren 13]]a – [[Aida Lafuente]], espainiar militante komunista (j. [[1915]]).
* [[Urriaren 15]]a – [[Raymond Poincaré]], [[Frantziako Hirugarren Errepublika]]ko presidentea (j. [[1860]]).
* [[Urriaren 17]]a – [[Santiago Ramón y Cajal]], aragoiar-nafar sendagile, ikerlari eta [[histologia|histologoa]], 1906ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1852]]).
* [[Urriaren 18]]a – [[François Gonnessiat]], frantziar astronomoa (j. [[1856]]).
* [[Urriaren 19]]a – [[Georges Besançon]], ''L'Aérophile'' hegazkintzako aldizkariaren sortzaile eta editatorea (j. [[1866]]).
* [[Urriaren 19]]a – [[Alexander von Kluck]], alemaniar jenerala Lehen Mundu Gerran (j. [[1846]]).
* [[Urriaren 23]]a – [[Capitolina Bustince Larrondo]], nafar irakasle eta idazlea (j. [[1864]]).
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 6]]a – [[Florence Ethel Johnson]], australiar feminista, sindikalista eta hezitzailea (j. [[1884]]).
* [[Azaroaren 7]]a – [[Pablo Uranga]], arabar margolaria (j. [[1861]]).
* [[Azaroaren 10]]a – [[Wilhelm His]], suitzar sendagilea (j. [[1863]]).
* [[Azaroaren 15]]a – [[Alice Liddell]], [[Lewis Carroll]]ek ''Alice'' pertsonaia sortzeko oinarria (j. [[1852]]).
* [[Azaroaren 18]]a – [[Pietro Gasparri]], italiar kardinala (j. [[1852]]).
* [[Azaroaren 20]]a – [[Willem de Sitter]], herbeheretar fisikari, matematikari eta astronomoa (j. [[1872]]).
* [[Azaroaren 23]]a – [[Giovanni Brunero]], italiar txirrindularia (j. [[1895]]).
==== Abendua ====
* [[Abenduaren 1]]a – [[Sergei Kirov]], sobietar poltikaria (j. [[1886]]).
* [[Abenduaren 4]]a – [[Paul-Albert Besnard]], frantziar margolarga (j. [[1849]]).
* [[Abenduaren 20]]a – [[Nikolai Marr]], georgiar hizkuntzalari, arkeologo eta etnografoa (j. [[1865]]).
* [[Abenduaren 27]]a – [[Mari Cruz Guruzeta]], bizkaitar emagina eta Areatzako [[Emakume Abertzale Batza]] erakundearen sortzailea (j. [[1871]]).
* [[Abenduaren 28]]a – [[Pablo Gargallo]], kataluniar eskultorea (j. [[1881]]).
==== Egun ezezaguna edo zehaztugabea ====
* [[José Orueta]], bizkaitar politikaria, finantza-gizona eta idazlea (j. [[1866]]).
* [[Joseph Nogaret]], lapurtar historialaria (j. [[1862]]).
* [[Juan Kruz Zapirain]], gipuzkoar bertsolaria (j. [[1867]]).
== [[Nobel Sariak|Nobel saridunak]]: ==
* [[Fisikako Nobel Saria|Fisika]]: eman gabe
* [[Kimikako Nobel Saria|Kimika]]: [[Harold Clayton Urey]]
* [[Literaturako Nobel Saria|Literatura]]: [[Luigi Pirandello]]
* [[Medikuntzako Nobel Saria|Medikuntza]]: [[George Hoyt Whipple]], [[George Minot]], [[William P. Murphy]]
* [[Bakearen Nobel Saria|Bakea]]: [[Arthur Henderson]].
----
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Denbora unitate aurkibidea}}
[[Kategoria:1934| ]]
srifto0lgv7eo4u9z2rn4fmqpd0zbvj
1954
0
1281
9968476
9946283
2024-11-14T00:15:00Z
Eliatxo
96586
/* Urria */
9968476
wikitext
text/x-wiki
{{urte aurkibide probak}}
{{urtegertaerak}}
== Gertaerak ==
=== Mundua ===
* [[Otsailaren 11]] – [[LGTBI]] kolektiboko jende ugari eta [[Alfer eta Gaizkileen Legea]]k aurreikusten zituen beste kategoriatako jendea hartuko zituen [[kontzentrazio-esparru]] ireki zuten [[frankismo|frankistek]] [[Fuerteventura]]ko [[Tefíako kontzentrazio esparrua (Fuerteventura)|Tefía]] herrian.
* [[Martxoaren 1]]a – [[AEB]]en [[proba nuklear]]rak 23 marinel [[japonia]]r harrapatu zituen [[Bikini atoloia]]n. Fukuryu Maru arrantzontzian zeuden pertsonak hauts erradioaktiboz kutsatu zituzten.
* [[Uztailaren 21]]a – [[Indotxinako Gerra]] amaitutzat jo zuten, horrela [[Vietnam]], [[Laos]] eta [[Kanbodia]] estatu independente bihurtu ziren [[Frantzia]]tik.
* [[Azaroaren 1]]a – [[Aljeriako Independentzia Gerra|Aljeriako Independentziaren Gerra]] piztu zen Frantziaren aurka, ia 8 urtez luzatu zena.
== Arte eta kultura ==
== Zientzia eta teknologia ==
* [[Martxoaren 26]]a – [[C. Walton Lillehei]] estatubatuar kirurgialariak lehen aldiz pertsona bati [[Bihotzeko kirurgia|bihotza irekita ebakuntza]] egin zion.
* [[Ekainaren 26]]a – Munduko lehen zentral nuklearra jarri zuten martxan, [[Errusia]]ko [[Obninsk]] hirian. 2002ko apirilean itxi zuten.
== Kirolak ==
* [[Ekainaren 15]]a – [[UEFA]] erakundea, [[Europa]]ko [[futbol]]aren kudeaketa eta kontrola egiten duena, [[Basilea]]n ([[Suitza]]) sortu zuten.
* [[Uztailaren 4]]a – [[Munduko Futbol Txapelketa]]n garailea izan zen [[Alemaniako futbol selekzio nazionala|Alemaniako Errepublika Federala]], [[Hungariako futbol selekzio nazionala|Hungarian]] finalean gainditu ostean.
* [[Uztailaren 31]]a – [[Achille Compagnoni]] eta [[Lino Lacedelli]] alpinista [[italia]]rrek lehenengo igoera egin zuten [[K2]] mendira (8.611 m).
* [[Abuztuaren 1]]a – [[Frantziako Tourra]] irabazi zuen [[Louison Bobet]] txirrindulari frantziarrak, bigarren urtez jarraian.
* [[Urriaren 19]]a – [[Joseph Joechler]] eta [[Herbert Tichy]] alpinista [[austria]]rrek eta [[Pasang Dawa Lama]] xerpa nepaldarrak egin zuten lehendabiziko igoera [[Cho Oyu]] (8.201 m) tontorrera.
== Jaiotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Djimrangar Dadnadji]], [[Txad]]eko lehen ministroa (h. [[2019]]).
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Antón Lamazares]], espainiar margolaria.
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Enrique Martín de Marcos]], nafar ginekologo eta politikaria, [[Nafarroako Alderdi Popularra|Nafarroako Alderdi Popularreko]] presidente ohia.
* [[Urtarrilaren 3]]a – [[Michèle Audin]], frantziar matematikaria.
* [[Urtarrilaren 6]]a – [[Anthony Minghella]], britainiar zinema zuzendaria eta idazlea (h. [[2008]]).
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Rita Irasema]], espainiar barietate-artista, abeslaria, konpositorea, gidoilaria eta telebista-aurkezlea .
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Sylvie Germain]], frantziar idazlea.
* [[Urtarrilaren 10]]a - [[Kimera (abeslaria)|Kimera]], hegokorear 'popera' abeslaria.
* [[Urtarrilaren 10]]a – [[Margarita Mariscal de Gante]], espainiar politikaria eta legelaria.
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Tahar Djaout]], aljeriar idazlea (h. [[1993]]).
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Maria Rosaria Omaggio]], italiar aktore eta idazlea (h. [[2024]]).
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Vicky Peña]], kataluniar aktorea eta bikoizketa-aktorea.
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Kailash Satyarthi]], [[India]]ko umeen eskubideen aldeko ekintzailea, 2014ko [[Bakearen Nobel Saria]].
* [[Urtarrilaren 12]]a – [[Jesus Mari Satrustegi]], [[Real Sociedad|Errealeko]] nafar futbolaria.
* [[Urtarrilaren 12]]a – [[Howard Stern]], estatubatuar aktore, umorista eta idazlea, irratiko eta telebistako pertsonaia esanguratsua.
* [[Urtarrilaren 13]]a – [[Maite Bastos]], gipuzkoar aktorea.
* [[Urtarrilaren 13]]a – [[Philippe Bergeroo]], lapurtar futbolari ohi eta entrenatzailea.
* [[Urtarrilaren 13]]a – [[Trevor Rabin]], hegoafrikar musikaria.
* [[Urtarrilaren 15]]a – [[José Luis Mayoz]], gipuzkoar txirrindulari ohia.
* [[Urtarrilaren 16]] – [[Morten P. Meldal]], daniar kimikaria, 2022ko [[Kimikako Nobel Saria]].
* [[Urtarrilaren 17]]a – [[Marina Rossell]], katalunar aktibista eta kantautorea.
* [[Urtarrilaren 19]]a – [[Katey Sagal]], estatubatuar aktorea.
* [[Urtarrilaren 19]]a – [[Cindy Sherman]], estatubatuar argazkilari eta zinema-zuzendaria.
* [[Urtarrilaren 20]]a – [[Ken Page]], estatubatuar abeslari eta aktorea (h. [[2024]]).
* [[Urtarrilaren 21]]a – [[Idrissa Ouedraogo]], burkinafasoar zinema-zuzendaria (h. [[2018]]).
* [[Urtarrilaren 25]]a – [[Renate Dorrestein]], herbeheretar feminista, idazle eta kazetaria (h. [[2018]]).
* [[Urtarrilaren 26]]a – [[Carlos Diarte]], ''Lobo Diarte'', paraguaiar futbolari eta entrenatzailea (h. [[2011]]).
* [[Urtarrilaren 29]]a – [[Oprah Winfrey]], estatubatuar komunikabide jabea, ''talk-show'' aurkezle, aktore, produktore eta filantropista.
* [[Urtarrilaren 31]] – [[Xabier Gorritxategi Agote]], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]] (h. [[1980]]).
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 4]]a – [[Jose Ignacio Goirigolzarri]], bizkaitar ekonomialaria, [[Banco Bilbao Vizcaya Argentaria|BBVAko]] zuzendari nagusi ohia eta [[Bankia]] eta [[BFA]] bankuetako presidentea.
* [[Otsailaren 4]]a – [[Andrei Karlov]], errusiar diplomatiko eta enbaxadorea (h. [[2016]]).
* [[Otsailaren 5]]a – [[Susan Kare]], estatubatuar artista eta diseinatzaile grafikoa, 1980ko hamarkadan [[Apple Macintosh]] interfazearen elementu askoren sortzailea.
* [[Otsailaren 10]]a – [[Mikel Irizar]], gipuzkoar euskalgintzako-eragilea.
* [[Otsailaren 13]]a – [[Bibiana Fernández|Bibiana Fernández, ''Bibí Andersen'']], espainiar aktorea.
* [[Otsailaren 14]]a – [[Vladimir Drinfeld]], ukrainar matematikaria.
* [[Otsailaren 15]]a – [[Matt Groening]], estatubatuar marrazkilaria.
* [[Otsailaren 16]]a – [[Iain Banks]], eskoziar eleberrigilea (h. [[2013]]).
* [[Otsailaren 16]]a – [[Margaux Hemingway]], estatubatuar top-model eta aktorea eta [[Ernest Hemingway]]ren iloba (h. [[1996]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Don Coscarelli]], libiar-estatubatuar zinema zuzendari, ekoizle eta gidoigilea.
* [[Otsailaren 17]]a – [[Rene Russo]], estatubatuar modelo ohi eta aktorea.
* [[Otsailaren 18]]a – [[Paul Rendall]], ingeles errugbilaria (h. [[2023]]).
* [[Otsailaren 18]]a – [[John Travolta]], estatubatuar aktore, abeslari eta dantzaria.
* [[Otsailaren 19]]a – [[Sócrates]], brasildar futbolari eta sendagilea (h. [[2011]]).
* [[Otsailaren 20]]a – [[Tamara Adrián]], venezuelar politikari, abokatu eta ekintzaile transexuala.
* [[Otsailaren 20]]a – [[Anthony Stewart Head]], ingeles aktore eta abeslaria.
* [[Otsailaren 20]]a – [[Patty Hearst]], estatubatuar aktorea.
* [[Otsailaren 20]]a – [[Juan Paredes|Jon Paredes, ''Txiki'']], [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]], [[Frankismoko azken exekuzioak|frankismoko azken exekuzioetan]] fusilatua (h. [[1975]]).
* [[Otsailaren 22]]a – [[Jean-Philippe Vassal]], frantziar arkitektoa.
* [[Otsailaren 23]]a – [[Rafael Axpe]], gipuzkoar [[Tiro (kirola)|tiratzailea]].
* [[Otsailaren 23]]a – [[Viktor Justxenko]], [[Ukraina]]ko presidentea.
* [[Otsailaren 23]]a – [[Rosendo Mercado]], espainiar rock abeslari, gitarrajole eta konposatzailea, espainiar rock musikaren ordezkari nabarmenetakoa.
* [[Otsailaren 24]]a - [[Bernardo Alfonsel]], espainiar txirrindulari ohia.
* [[Otsailaren 24]]a – [[Atxo Apellaniz]], euskal alpinista eta TVEko ''[[Al filo de lo imposible]]'' saioko kolaboratzailea (h. [[1994]]).
* [[Otsailaren 24]]a – [[Plastic Bertrand]], belgikar musikari, abeslari, kantautore, ekoizle eta telebista aurkezlea.
* [[Otsailaren 26]]a – [[Recep Tayyip Erdoğan]], [[Turkia]]ko presidentea.
* [[Otsailaren 26]]a – [[Yuli Tamir]], israeldar akademiko eta politikari ohia.
* [[Otsailaren 28]]a – [[Jean Bourgain]], belgikar matematikaria (h. [[2018]]).
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 1]]a – [[Blaine Higgs]], kanadar politikaria, [[Brunswick Berria|Brunswick Berriko]] lehen ministroa.
* [[Martxoaren 1]]a – [[Ron Howard]], estatubatuar aktore, zuzendari eta ekoizlea.
* [[Martxoaren 3]]a – [[Txabi Basterretxea]], euskal zinemagilea (h. [[2010]]).
* [[Martxoaren 4]]a – [[François Fillon]], [[Frantziako gobernuburuen zerrenda|Frantziako lehen ministroa]].
* [[Martxoaren 5]]a – [[José Luis Burgueña]], bizkaitar futbolaria ohia.
* [[Martxoaren 5]]a – [[Joao Lourenço]], [[Angola]]ko presidentea.
* [[Martxoaren 6]]a – [[Harald Schumacher]], alemaniar futbol atezain ohia.
* [[Martxoaren 8]]a – [[David Wilkie (igerilaria)|David Wilkie]], eskoziar igerilaria (h. [[2024]]).
* [[Martxoaren 9]]a – [[Carlos Ghosn]], franko-brasildar enpresaburua.
* [[Martxoaren 9]]a – [[Bobby Sands]], [[Irlandako Armada Errepublikarra|IRAko]] kide mitikoa (h. [[1981]]).
* [[Martxoaren 10]]a – [[Joël Goyheneix]], zuberotar politikaria, [[Frantziako Alderdi Sozialista]]koa.
* [[Martxoaren 12]]a – [[Anish Kapoor]], indiar eskultorea.
* [[Martxoaren 12]]a – [[Vahan Sarkisian]], [[armenia]]r filologo, euskalari eta hispanista (h. [[2011]]).
* [[Martxoaren 15]]a – [[Javier Miranda]], nafar enpresari eta [[Osasunako presidenteen zerrenda|Osasunako presidentea]] (h. [[2019]]).
* [[Martxoaren 16]]a – [[Anna Grodzka]], poloniar politikaria, Poloniako historiako lehenengo parlamentari transgeneroa.
* [[Martxoaren 16]]a - [[Mónica Mayer]], mexikar artista feminista.
* [[Martxoaren 18]]a – [[Andy Narell]], estatubatuar piano-jotzailea, perkusionista eta musikagilea.
* [[Martxoaren 21]]a – [[Prayut Chan-o-cha]], [[Thailandia]]ko lehen ministroa.
* [[Martxoaren 21]]a – [[Martirio (abeslaria)|Martirio]], espainiar abeslaria.
* [[Martxoaren 24]]a – [[Rafael Orozco Maestre]], kolonbiar abeslari, aktore eta musikagilea (h. [[1992]]).
* [[Martxoaren 26]]a – [[Jose Martin Martinikorena]], ''Martinikorena'', esku huskako nafar pilotari ohia.
* [[Martxoaren 26]]a – [[Zdravko Zemunović]], serbiar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Martxoaren 28]]a – [[Anuradha Ghandy]], Indiako idazle, komunista eta buruzagi iraultzailea (h. [[2008]]).
* [[Martxoaren 28]]a – [[Josean Gómez]], gipuzkoar zinema ekoizlea.
* [[Martxoaren 28]]a – [[Ana Gorroño]], bizkaitar mediku eta politikaria.
* [[Martxoaren 29]]a – [[Karen Ann Quinlan]], 21 urterekin koman eroritako estatubatuar emakumea, [[eutanasia]]ren debatearen historian garrantzitsua (h. [[1985]]).
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 1]]a – [[Gonzalo Etxebarria]], euskal artista plastikoa.
* [[Apirilaren 2]]a – [[Yuji Kishioku]], japoniar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 3]]a – [[Ana Toledo]], gipuzkoar irakaslea, Euskal Filologian doktorea eta euskaltzaina.
* [[Apirilaren 5]]a – [[Yoshiichi Watanabe]], japoniar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 7]]a – [[Jackie Chan]], txinatar aktorea, zinema zuzendaria, arte martzialgilea eta eszena arriskutsuetako espezialista.
* [[Apirilaren 9]]a – [[Dennis Quaid]], estatubatuar aktorea.
* [[Apirilaren 12]]a – [[Jon Krakauer]], estatubatuar mendizale eta idazlea.
* [[Apirilaren 14]]a – [[Gotzon Aurrekoetxea Olabarri]], bizkaitar hizkuntzalaria, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUko]] irakaslea eta euskaltzain urgazlea, dialektologian espezializatua.
* [[Apirilaren 14]]a – [[Katsuhiro Ōtomo]], japoniar [[mangaka]], [[anime]] zuzendaria eta gidoilaria.
* [[Apirilaren 14]]a – [[Sibilla (abeslaria)|Sibilla]], italiar abeslaria eta aktorea.
* [[Apirilaren 15]]a – [[Carlo Ambrosini]], italiar marrazkilaria (h. [[2023]]).
* [[Apirilaren 16]]a – [[Ellen Barkin]], estatubatuar aktore eta zinema ekoizlea.
* [[Apirilaren 19]]a – [[Trevor Francis]], ingeles futbolari eta entrenatzailea (h. [[2023]]).
* [[Apirilaren 23]]a – [[Michael Moore]], estatubatuar idazle eta zinemagilea.
* [[Apirilaren 23]]a – [[Arantza Urkaregi]], euskal herritar estatistikaria, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUko]] irakaslea, [[STEE-EILAS]]eko sindikalista eta politikari abertzale ezkertiarra.
* [[Apirilaren 24]]a – [[Mumia Abu-Jamal]], afroamerikar ekintzailea eta kazetaria.
* [[Apirilaren 24]]a – [[Txema Montero]], bizkaitar politikaria.
* [[Apirilaren 26]]a – [[Alan Hinkes]], ingeles alpinista.
* [[Apirilaren 29]]a – [[Jean Louis Harinordoki]], nafar bertsolaria eta idazlea.
* [[Apirilaren 30]]a – [[Jane Campion]], zeelandaberritar zinema-zuzendaria.
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 3]]a – [[Klara Badiola]], gipuzkoar aktorea.
* [[Maiatzaren 3]]a – [[José Luis Fernández García]], bizkaitar xakelaria.
* [[Maiatzaren 4]]a – [[Yolanda Vargas Pozo]], gipuzkoar igerilaria.
* [[Maiatzaren 9]]a – [[Paloma Díaz-Mas]], Gasteizen bizi den madrildar idazlea.
* [[Maiatzaren 10]]a – [[Yoshiaki Shimojo]], japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Maiatzaren 11]] – [[Judith Weir]], eskoziar musikagilea, antzerki musikaleko partiturak idazteagatik ezaguna.
* [[Maiatzaren 12]]a – [[Carmen Blanco]], galiziar idazlea.
* [[Maiatzaren 13]]a – [[Hideki Maeda]], japoniar futbolari ohia.
* [[Maiatzaren 13]]a – [[Gregorio Muro]], gipuzkoar komikigile, zuzendari eta gidoigilea.
* [[Maiatzaren 13]]a – [[Frédéric Pietruszka]], frantziar eskrimari ohia, [[florete]] modalitatean aditua.
* [[Maiatzaren 13]]a – [[Núria Rafel i Fontanals]], kataluniar arkeologoa.
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Dolores Gonzalez Katarain|Dolores Gonzalez Katarain, ''Yoyes'']], [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAko]] zuzendaritzako kidea, erakundetik irten ondoren ''traidore''tzat joa eta eraila (h. [[1986]]).
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Peter J. Ratcliffe]], britainiar mediku eta biologoa, 2019ko [[Medikuntzako Nobel Saria]].
* [[Maiatzaren 15]]a – [[Iñaki de la Fuente]], bizkaitar margolaria.
* [[Maiatzaren 15]]a – [[Joaquín Valle]], arabar [[halterofilia|haltera]] ohia.
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Rosa Aierbe]], gipuzkoar historialaria eta unibertsitateko irakaslea.
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Ana Laguna]], espainiar-suediar dantzaria.
* [[Maiatzaren 17]]a – [[Patsy Reddy]], [[Zeelanda Berria|Zeelanda Berriko]] gobernadore nagusia.
* [[Maiatzaren 22]]a – [[Shūji Nakamura]], Japoniar irakaslea, 2014ko [[Fisikako Nobel Saria]].
* [[Maiatzaren 22]]a – [[Věra Bílá]], [[erromani]] abeslari eta musikaria (h. [[2019]]).
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Marvin Hagler]], estatubatuar boxeolaria (h. [[2021]]).
* [[Maiatzaren 25]]a – [[Tantely Andrianarivo]], [[Madagaskar]]ko lehen ministroa (h. [[2023]]).
* [[Maiatzaren 26]]a – [[Michael Devine]], [[INLA]]ko kide sortzaileetako bat (h. [[1981]]).
* [[Maiatzaren 26]]a – [[Erich Hackl]], austriar idazle eta itzultzailea.
* [[Maiatzaren 27]]a – [[Héctor Perotas]], bizkaitar saskibaloi jokalari ohia.
* [[Maiatzaren 28]]a – [[Agustín Reche]], bizkaitar margolari [[hiperrealismo|hiperrealista]].
* [[Maiatzaren 30]]a – [[Elena Barraquer Compte]], kataluniar oftalmologoa, katarata-kirurgian eta kornea-transplantean espezializatua.
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 1]]a – [[Isabel González Turmo]], espainiar antropologoa, irakaslea eta idazlea.
* [[Ekainaren 2]]a – [[Jesus Egiguren]], gipuzkoar politikaria, [[PSE-EE]]ko lehendakaria.
* [[Ekainaren 2]]a – [[Iñaki Maiora]], gipuzkoar txirrindulari ohia.
* [[Ekainaren 3]]a – [[Dulce Chacón (idazlea)|Dulce Chacón]], espainiar idazlea eta poeta (h. [[2003]]).
* [[Ekainaren 3]]a – [[Inma Chacón]], espainiar narratzaile eta poeta.
* [[Ekainaren 3]]a – [[Jiri Georg Dokoupil]], txekiar margolaria.
* [[Ekainaren 7]]a – [[Louise Erdrich]], [[Ojibwa]] jatorriko estatubatuar idazlea.
* [[Ekainaren 8]]a – [[Soumeylou Boubèye Maïga]], [[Mali]]ko lehen ministroa (h. [[2022]]).
* [[Ekainaren 9]]a – [[Jad Fair]], estatubatuar musikaria, ''Half Japanese'' taldearen sortzaileetako bat.
* [[Ekainaren 10]]a – [[Ziad Fazah]], libanoar [[eleaniztun|poliglota]], 58 hizkuntza hitz egiten dituela dioena.
* [[Ekainaren 11]] – [[Adelina Yzac]], [[okzitaniera]]z eta [[frantses]]ez idazten duen idazlea.
* [[Ekainaren 14]]a – [[Muammar Z.A.]], [[Indonesia]]ko Qari eta Hafiz seniorra.
* [[Ekainaren 15]]a – [[Paul Rusesabagina]], [[Ruandako genozidioa]]n zehar milatik gora pertsona han izandako hilketetatik babestu zituen enpresaburu eta ekintzailea.
* [[Ekainaren 17]]a – [[Xabier Laka]], bizkaitar eskultorea.
* [[Ekainaren 17]]a – [[Mark Linn-Baker]], estatubatuar aktorea.
* [[Ekainaren 19]]a – [[Kathleen Turner]], estatubatuar aktorea.
* [[Ekainaren 20]]a – [[José Oscar Bernardi]], brasildar futbolari ohi eta entrenatzailea.
* [[Ekainaren 20]]a – [[Jose Luis Mendoza]], nafar irakaslea eta politikaria.
* [[Ekainaren 20]]a – [[Ilan Ramon]], israeldar borroka hegazkinlari eta astronauta, [[Columbia (anezka)|Columbia espazio anezkaren]] istripuan hil zen bidaideetako bat (h. [[2003]]).
* [[Ekainaren 21]]a - [[Amparo Muñoz]], espainiar modeloa eta aktorea (h. [[2011]]).
* [[Ekainaren 21]]a – [[Augustus Pablo]], jamaikar reggae eta dub musikari eta ekoizlea (h. [[1999]]).
* [[Ekainaren 22]]a – [[Enrique Gomez Alvarez]], gasteiztar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]] (h. [[1979]]).
* [[Ekainaren 23]]a – [[Carmen Pinós]], kataluniar arkitektoa.
* [[Ekainaren 24]]a – [[Mark Edmondson]], australiar tenislari ohia.
* [[Ekainaren 25]]a – [[Rodolfo Ares]], [[PSE-EE]]ko bizkaitar politikaria (h. [[2023]]).
* [[Ekainaren 25]]a – [[Antton Kazabon]], gipuzkoar idazlea.
* [[Ekainaren 26]]a – [[Luis Miguel Arconada]], gipuzkoar futbolaria, [[Real Sociedad|Errealeko]] atezaina.
* [[Ekainaren 26]]a – [[Catherine Samba-Panza]], [[Afrika Erdiko Errepublika]]ko bitarteko presidente ohia.
* [[Ekainaren 30]]a – [[Serge Sargsian]], [[Armenia]]ko lehen ministroa.
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 1]]a – [[Abu Mahdi al-Muhandis]], irakiar militarra (h. [[2020]]).
* [[Uztailaren 6]]a – [[Aleksandr Smolenski]], errusiar bankari eta oligarka (h. [[2024]]).
* [[Uztailaren 12]]a – [[Ramon Etxezarreta]], gipuzkoar idazle eta politikaria.
* [[Uztailaren 13]]a – [[Sezen Aksu]], turkiar abeslari, musikagile, kantugile, aktore eta disko ekoizlea.
* [[Uztailaren 13]]a – [[María Kutz]], [[Unión del Pueblo Navarro|UPNko]] nafar politikaria.
* [[Uztailaren 14]]a – [[Jose Ramon Muro]], bizkaitar margolari [[abangoardismo|abangoardista]] eta [[hiperrealismo|hiperrealista]].
* [[Uztailaren 15]]a – [[Mario Alberto Kempes]], argentinar futbolari ohia.
* [[Uztailaren 17]]a – [[Iñaki Irazu]], gipuzkoar euskara irakaslea eta idazlea.
* [[Uztailaren 17]]a – [[Angela Merkel]], 34. [[Alemaniako kantziler]]ra.
* [[Uztailaren 17]]a – [[Edward Natapei]], [[Vanuatu]]ko presidente eta lehen ministroa (h. [[2015]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Guanes Etxegarai]], lapurtar eskulturagilea, margolaria eta grabatzailea (h. [[2013]]).
* [[Uztailaren 22]]a – [[Joan-Miquèu Dordeins]], Baionan jaio eta [[Bearno]]n bizi den irakasle eta [[okzitaniera]]zko idazlea.
* [[Uztailaren 22]]a – [[Toninho Moura]], brasildar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Uztailaren 23]]a – [[Iñaki Ruiz de Pinedo]], arabar politikari eta soziologoa.
* [[Uztailaren 24]]a – [[Joseba Atxotegi]], bizkaitar psikiatra.
* [[Uztailaren 24]]a – [[Vasile Dîba]], errumaniar kanoalaria (h. [[2024]]).
* [[Uztailaren 25]]a – [[Santiago Auserón|Santiago Auserón, ''Juan Perro'']], espainiar rock abeslari eta musikagilea.
* [[Uztailaren 25]]a – [[Michelle D. Laxalt]], euskal jatorriko estatubatuar eragile politikoa.
* [[Uztailaren 26]]a – [[Vitas Gerulaitis]], estatubatuar tenislaria (h. [[1994]]).
* [[Uztailaren 28]]a – [[Hugo Chávez]], [[Venezuela]]ko presidentea (h. [[2013]]).
* [[Uztailaren 28]]a – [[Gerd Faltings]], alemaniar matematikaria.
* [[Uztailaren 29]]a – [[Marja-Sisko Aalto]], finlandiar apaiza, Eliza Luterano Ebanjelikoko ministroa, 2008an emakume transgeneroa zela jakinarazi zuena.
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 3]]a – [[Txaro Begué]], nafar irakasle eta eleberrigilea.
* [[Abuztuaren 7]]a – [[Antonio Resines]], espainiar aktorea.
* [[Abuztuaren 12]]a – [[François Hollande]], [[Frantziako presidenteen zerrenda|Frantziako presidentea]].
* [[Abuztuaren 12]]a – [[Sam J. Jones]], estatubatuar aktore eta telebista aurkezlea.
* [[Abuztuaren 12]]a – [[Pat Metheny]], estatubatuar [[jazz]] musikagilea eta gitarrista.
* [[Abuztuaren 14]]a – [[Mónica Baltodano]], nikaraguar gerrilari, iraultzaile eta politikaria.
* [[Abuztuaren 15]]a – [[Henri de Castries]], Castriesko kondea, euskal enpresaburua.
* [[Abuztuaren 15]]a – [[Ramón Cid]], gipuzkoar atleta ohia, [[Jauzi hirukoitz|hirukoizlaria]].
* [[Abuztuaren 15]]a – [[Stieg Larsson]], suediar idazle eta kazetaria, ''[[Millennium Trilogia|Millennium]]'' trilogiagatik ezaguna (h. [[2004]]).
* [[Abuztuaren 15]]a – [[Patrick Vaillant]], [[okzitania]]r [[folk]] musikari eta musikagilea.
* [[Abuztuaren 16]]a – [[James Cameron]], kanadar zinema zuzendaria, produktorea eta gidoigilea.
* [[Abuztuaren 16]]a – [[Joan Coscubiela]], kataluniar politikalari eta sindikalaria.
* [[Abuztuaren 20]]a – [[Al Roker]], estatubatuar telebista aurkezle eta meteorologoa.
* [[Abuztuaren 21]]a – [[Alena Bláhová]], txekiar kazetari eta itzultzailea (h. [[2024]]).
* [[Abuztuaren 23]]a – [[Halimah Yacob]], [[Singapur]]reko presidentea.
* [[Abuztuaren 23]]a – [[Jose Luis Zuloaga]], bizkaitar alpinista (h. [[1996]]).
* [[Abuztuaren 25]]a – [[Elvis Costello]], britainiar musikari, abeslari eta konpositorea.
* [[Abuztuaren 25]]a – [[Gilbert Duclos-Lassalle]], frantziar txirrindulari ohia.
* [[Abuztuaren 28]]a – [[Maria Rosa Yorio]], argentinar kantari, kantu irakaslea eta margolaria.
* [[Abuztuaren 30]]a – [[Cynthia Germanotta]], estatubatuar ekintzaile eta enpresaburua.
* [[Abuztuaren 30]]a – [[Aliaksandr Lukaxenka]], [[Bielorrusia]]ko presidentea.
* [[Abuztuaren 31]] – [[Caroline Cossey]], ingeles modeloa, [[Playboy]] aldizkariaren azalerako posatu zuen lehen emakume [[transexual]]a.
* [[Abuztuaren 31]] – [[Robert Kocharyan]], [[Armenia]]ko eta [[Artsakh]]eko presidentea.
==== Iraila ====
* [[Irailaren 1]]a – [[Filip Vujanović]], [[Montenegro]]ko presidentea.
* [[Irailaren 2]]a – [[Andrej Babiš]], [[Txekia]]ko lehen ministroa.
* [[Irailaren 2]]a – [[Olga Leibar Mendarte]], gipuzkoar irakaslea, aktibista politikoa, gizarte ekintzailea eta feminista.
* [[Irailaren 4]]a – [[Javier Otxoa de Etxaguen]], arabar xakelaria.
* [[Irailaren 5]]a – [[Yu Myeong-Hee]], hegokorear mikrobiologoa.
* [[Irailaren 7]]a – [[Adolfo Castaños]], gaztelaniaz aritu zen idazle, poeta eta ekintzaile kataluniarra (h. [[2021]]).
* [[Irailaren 7]]a – [[Michael Emerson]], estatubatuar antzezlea.
* [[Irailaren 7]]a – [[Francisco Guterres]], [[Ekialdeko Timor]]reko presidentea.
* [[Irailaren 8]]a – [[Ruby Bridges]], estatubatuar giza-eskibideen aldeko ekintzailea, zurien eskolara joaten lehen afroamerikarra.
* [[Irailaren 10]]a – [[Domna Khomiuk]], sami jatorriko errusiar zooteknikari, abeslari eta kultura aktibista.
* [[Irailaren 12]]a – [[Vicente Belda]], espainiar txirrindulari ohia.
* [[Irailaren 12]]a – [[Robert Gober]], estatubatuar eskultorea.
* [[Irailaren 13]]a – [[Ben Barres]], estatubatuar neurobiologoa, [[Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala|Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionalean]] sartu den lehenengo zientzialari ageriki [[transexual]]a (h. [[2017]]).
* [[Irailaren 13]]a – [[Shigeharu Ueki]], japoniar futbolaria (h. [[2024]]).
* [[Irailaren 18]]a – [[Dennis Johnson]], [[NBA]]ko estatubatuar saskibaloi jokalaria (h. [[2007]]).
* [[Irailaren 18]]a – [[Steven Pinker]], kanadar-estatubatuar psikologo kognitibo, psikolinguista, dibulgazio -egile eta intelektual publikoa.
* [[Irailaren 19]]a – [[Mark Drakeford]], [[Gales]]ko lehen ministroa.
* [[Irailaren 21]]a – [[Shinzō Abe]], [[Japoniako Lehen Ministro]]a (h. [[2022]]).
* [[Irailaren 21]]a – [[Mikel Martin Conde]], gipuzkoar LGTBI aktibista eta EHGAMeko kidea (h. [[2023]]).
* [[Irailaren 23]]a – [[Mercè Ibarz]], kataluniar idazlea, kazetari kulturala, ikerlaria eta irakaslea.
* [[Irailaren 25]]a – [[Fernando Puras]], [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSNko]] nafar politikaria.
* [[Irailaren 25]]a – [[Juan Carlos Vidal]], bizkaitar futbolari ohia.
* [[Irailaren 27]]a – [[José Luis de la Granja]], espainiar historialaria, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUn]] Historia Garaikideeko katedraduna.
* [[Irailaren 28]]a – [[Rosi Braidotti]], italiar-australiar filosofo eta teorialari feminista garaikidea.
* [[Irailaren 28]]a – [[Patrick Tosani]], frantziar argazkilaria.
* [[Irailaren 29]]a – [[Alberto Pedro Torriente]], kubatar antzerki-idazle, antzezle eta olerkaria (h. [[2005]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Beatriz Matar]], argentinar aktorea, antzerki-irakasle eta zuzendaria eta idazlea.
* [[Irailaren 30]]a – [[Leslie Santana]], txiletar dantzari eta aktorea (h. [[2014]]).
==== Urria ====
* [[Urriaren 2]]a – [[Lorraine Bracco]], estatubatuar aktorea.
* [[Urriaren 3]]a – [[Stevie Ray Vaughan]], estatubatuar blues-kantaria, [[blues]]-kantari zuri onenetako bat (h. [[1990]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Ryszard Gajewski]], poloniar mendizalea.
* [[Urriaren 8]]a – [[Michael Dudikoff]], estatubatuar aktorea.
* [[Urriaren 10]]a – [[Ariane Ascaride]], frantziar aktorea.
* [[Urriaren 10]]a – [[Rekha]], indiar aktorea.
* [[Urriaren 10]]a – [[Julian Retegi|Julian Retegi, ''Retegi II.a'']], nafar pilotari ohia, inoizko hoberenetakoa.
* [[Urriaren 12]]a – [[Agbéyomé Kodjo]], [[Togo]]ko lehen ministroa (h. [[2024]]).
* [[Urriaren 13]]a – [[Haitham bin Tarik Al Said]], [[Oman]]go sultana.
* [[Urriaren 16]]a – [[Anjeles Iztueta]], gipuzkoar politikaria eta matematikaria.
* [[Urriaren 19]]a – [[Agnes M. Sigurðardóttir]], islandiar apezpiku luterotarra.
* [[Urriaren 21]]a – [[Francisco Javier Irazoki]], gaztelaniazko nafar poeta eta kazetaria.
* [[Urriaren 22]]a – [[Jean-Luc Averous]], Frantziako errugbilaria.
* [[Urriaren 23]]a – [[Ang Lee]], taiwandar zinema zuzendaria.
* [[Urriaren 24]]a – [[Alan Roy King]], Euskal Herrian bizi izandako britainiar itzultzailea, hizkuntzalaria, euskalaria eta euskaltzain urgazlea (h. [[2019]]).
* [[Urriaren 24]]a – [[Malcolm Turnbull]], [[Australia]]ko 29. lehen ministroa.
* [[Urriaren 25]]a – [[Luis Gutierrez|Luis Gutierrez, ''Luigi Anselmi'']], bizkaitar idazlea eta itzultzailea.
* [[Urriaren 26]]a – [[Carlos Agostinho do Rosário]], [[Mozambike]]ko lehen ministroa.
* [[Urriaren 26]]a – [[Mitxel Sarasketa]], gipuzkoar itzultzailea, hogei urteko kartzelaldia bete zuen lehen euskal preso politikoa.
* [[Urriaren 29]]a – [[Hisao Sekiguchi]], japoniar futbolaria ohia.
* [[Urriaren 31]] – [[Jexux Arzallus]], gipuzkoar bertsolaria.
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 4]]a – [[Hidehiko Shimizu]], japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Azaroaren 5]]a – [[Alejandro Sabella]], argentinar futbolaria eta futbol entrenatzailea (h. [[2020]]).
* [[Azaroaren 6]]a – [[Montserrat Tura]], kataluniar politikari eta saiakera-idazlea.
* [[Azaroaren 7]]a – [[Carlos Arregui]], argentinar futbolaria (h. [[2023]]).
* [[Azaroaren 7]]a – [[Llum Quiñonero]], espainiar kazetaria, ekintzailea eta politikaria.
* [[Azaroaren 8]]a - [[Natalka Bilotserkivets]], ukrainar idazle, poeta eta itzultzailea.
* [[Azaroaren 8]]a – [[Kazuo Ishiguro]], japoniar jatorriko britainiar idazlea, 2017ko [[Literaturako Nobel Saria]].
* [[Azaroaren 8]]a – [[Natalia Kanem]], panamar medikua, [[Nazio Batuen Populazioaren Funtsa|UNFPAko]] zuzendari exekutiboa.
* [[Azaroaren 9]]a – [[Lepa Mladjenovic]], serbiar feminista, lesbiana eta gerraren aurkako aktibista.
* [[Azaroaren 9]]a – [[Dietrich Thurau|Dietrich Thurau, ''Didi'']], alemaniar txirrindulari ohia.
* [[Azaroaren 9]]a – [[Genaro Zelaieta]], nafar futbolaria (h. [[2008]]).
* [[Azaroaren 10]]a – [[Maria Fernanda Lay]], timortar politikaria.
* [[Azaroaren 12]]a – [[Rhonda Shear]], estatubatuar aktore eta komediantea.
* [[Azaroaren 14]]a – [[Bernard Hinault]], [[bretainia]]r txirrindularia, historiako txirrindulari hoberenetakoa.
* [[Azaroaren 14]]a – [[Condoleezza Rice]], estatubatuar politologo eta diplomazialaria, [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetako]] Estatu Idazkari ohia.
* [[Azaroaren 15]]a – [[Aleksander Kwaśniewski]], [[Polonia]]ko presidente ohia.
* [[Azaroaren 16]]a – [[Ramón Luis Valcárcel]], [[Murtziako Eskualdea|Murtziako Autonomia Erkidegoko]] presidentea.
* [[Azaroaren 17]]a – [[Dionisio Txoperena]], ''Dio'', Estatu Batuetara emigratutako euskaldun artzaina, [[AT&T]] konpainiaren iragarki-kanpaina batean parte hartzeagatik ospetsua (h. [[2006]]).
* [[Azaroaren 19]]a – [[Kathleen Quinlan]], estatubatuar aktorea.
* [[Azaroaren 19]]a – [[Abdel Fatah al-Sisi]], [[Egipto]]ko presidentea.
* [[Azaroaren 22]]a – [[Aniano Genbe]], nafar futbolari ohia.
* [[Azaroaren 22]]a – [[Paolo Gentiloni]], [[Italiako lehen ministroen zerrenda|Italiako lehen ministroa]].
* [[Azaroaren 23]]a – [[Ross Brawn]], [[1 Formula]]ko britainiar ingeniaria.
* [[Azaroaren 24]]a – [[Emir Kusturica]], bosniar-serbiar zinema zuzendaria.
* [[Azaroaren 24]]a – [[Francisco Javier Mina]], nafar futbolaria ohia.
* [[Azaroaren 26]]a – [[Agustín Sánchez-Lavega]], bizkaitar fisikaria, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUko]] katedraduna eta [[eguzki-sistema]]n espezializatutako astrofisikari gailena.
* [[Azaroaren 29]]a – [[Coen anaiak|Joel Coen (Coen anaiak)]], estatubatuar zinemagilea.
* [[Azaroaren 30]]a – [[Tere Jaio]], bizkaitar aktore eta bikoizlea (h. [[2013]]).
* [[Azaroaren 30]]a – [[Wayne Bartholomew]], australiar surflaria.
==== Abendua ====
* [[Abenduaren 3]]a – [[Alfredo Evangelista]], uruguaiar-espainiar boxeolari ohia.
* [[Abenduaren 4]]a – [[José Ignacio Salazar Arechalde]], bizkaitar legelari eta historialaria.
* [[Abenduaren 5]]a – [[Hanif Kureishi]], ingeles antzerkigile, zinema gidoigile, eleberrigile eta ipuingilea.
* [[Abenduaren 7]]a – [[Raymond Hernando]], ''Ramuntxo'', laupurtar txirrindularia (h. [[2012]]).
* [[Abenduaren 7]]a – [[Bertín Osborne]], espainiar abeslari, aurkezle eta aktorea.
* [[Abenduaren 9]]a – [[Jean-Claude Juncker]], [[Luxemburg]]eko lehen ministroa eta [[Europako Batzordea|Europako Batzordeko]] presidentea.
* [[Abenduaren 10]]a – [[Kristine DeBell]], estatubatuar modelo ohi eta aktorea.
* [[Abenduaren 14]]a - [[Steve MacLean (astronauta)|Steve MacLean]], kanadar astronauta.
* [[Abenduaren 18]]a – [[Ray Liotta]], estatubatuar aktorea (h. [[2022]]).
* [[Abenduaren 21]]a – [[Diego Alvarez]], galiziar-gipuzkoar futbolaria.
* [[Abenduaren 21]]a – [[Chris Evert]], estatubatuar tenis-jokalaria ohia.
* [[Abenduaren 21]]a – [[Andres Urrutia]], bizkaitar notarioa, ekonomialaria, idazlea eta [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiko]] burua.
* [[Abenduaren 22]]a – [[Peio Agirreoa]], bizkaitar futbolari ohia.
* [[Abenduaren 22]]a – [[Anna Galiena]], italiar aktorea.
* [[Abenduaren 24]]a – [[José María Figueres]], [[Costa Rica]]ko presidente ohia.
* [[Abenduaren 25]]a – [[João Justino Amaral dos Santos|João Justino Amaral dos Santos, ''Amaral'']], brasildar futbolaria (h. [[2024]]).
* [[Abenduaren 25]]a – [[Annie Lennox]], eskoziar kantautorea eta ekintzaile politikoa.
* [[Abenduaren 28]]a – [[Denzel Washington]], estatubatuar aktorea.
* [[Abenduaren 29]]a – [[Marie-Elise Gbèdo]], benindar abokatu eta politikaria.
* [[Abenduaren 29]]a – [[Toshiaki Imai]], japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Abenduaren 31]] – [[Alex Salmond]], [[Eskoziako lehen ministro]]a (h. [[2024]]).
==== Egun ezezaguna edo zehaztugabea ====
* [[Adela Andikoetxea]], bizkaitar nekazaria.
* [[Ane Ganboa]], bizkaitar politikaria.
* [[Angel Armendariz]], gipuzkoar arkeologoa, historiaurrean doktorea.
* [[Antonio Olano]], nafar bertsolaria.
* [[Antxon Urrosolo]], gipuzkoar kazetaria, telebista-ekoizle eta dokumentalen egilea.
* [[Bixente Martinez]], eibatar musikaria.
* [[Concha Espinosa]], bizkaitar sindikalista (h. [[2008]]).
* [[Ernesto del Río]], bizkaitar zinema-zuzendaria.
* [[Hibai Rekondo]], euskal abeslaria.
* [[Francis Jauregiberri]], lapurtar soziologo eta unibertsitateko katedraduna.
* [[Gabriel Narzabal]], gipuzkoar eskultorea.
* [[Iñaki Mendiguren]], gipuzkoar idazle eta itzultzailea.
* [[Iñaki Ugarteburu]], gipuzkoar idazle eta irakaslea (h. [[2009]]).
* [[Javier Fernández Eraso]], nafar arkeologoa eta EHUko katedraduna.
* [[Jesus Mari Unanue|Jesus Mari Unanue, ''Goenatxo I.a'']], gipuzkoar harri-jasotzailea (h. [[1984]]).
* [[Jimmy Arrabit]], baxenafar bateria-jotzailea.
* [[Jokin Lasa]], gipukoar musikaria eta abeslaria.
* [[Jon Lezamiz]], bizkaitar idazlea.
* [[Jon Zelaia]], gipuzkoar irakaslea eta musikaria.
* [[José Antonio Zarzalejos]], bizkaitar kazetaria.
* [[Jose Enrike Urrutia Capeau]], bizkaitar idazlea.
* [[José Luis Álvarez Santacristina|José Luis Álvarez Santacristina, ''Txelis'']], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkide]] ohia.
* [[Jose Mari Larrea]], bizkaitar idazlea eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUko]] irakaslea (h. [[2018]]).
* [[Josu Zabala Ajuriagerra]], bizkaitar-arabar baxu jotzailea, trikiti jotzailea, soinularia eta oro har musikari eta musikagilea.
* [[Joxe Mari Auzmendi Matxain]], nafar irakasle eta kimikaria, ''[[Hik Hasi aldizkaria|Hik Hasi]]'' egitasmo pedagogikoaren sortzaile eta bultzatzaileetako bat (h. [[2020]]).
* [[Juan Carlos Lama Basas|Juan Carlos Lama Basas, ''Zapatones'']], espainiar erromes, ibiltari eta plazagizona (h. [[2015]]).
* [[Koldo Anasagasti]], erbestean jaiotako bizkaitar ekonomialari eta idazlea.
* [[Koruko Aizarna]], gipuzkoar politikaria.
* [[Marine Pueyo]], nafar politikaria.
* [[Mikel Navarro]], ekonomia katedraduna [[Deustuko Unibertsitatea]]n.
* [[Nieves Alza Castillo]], hondarribiar saskibaloi jokalaria eta bultzatzailea.
* [[Xabier Berasaluze|Xabier Berasaluze ''Leturia'']], billabonatar pandero jotzailea.
* [[Ramon Agirre]], donostiar antzezle, umorista, euskal idazle eta margolaria.
* [[Ricardo Miralles]], gipuzkoar historialaria (h. [[2022]]).
* [[Tasio (marrazkilaria)|''Tasio'']], nafar marrazkilaria eta binetagilea.
* [[Margarita Nájera]], Mallorcan finkatutako bizkaitar politikaria.
* [[Bernard Frize]], frantziar margolaria.
* [[Birubala Rabha]], indiar aktibista (h. [[2024]]).
* [[Joan Francés Tisnèr]], okzitaniar abeslaria, ''Verd e Blu'' taldeko kidea.
* [[José Luis Sánchez Bravo]], [[Frente Revolucionario Antifascista y Patriota]] talde armatuko kidea (h. [[1975]]).
* [[Laura Palmés]], kataluniar kazetaria eta idazlea (h. [[2011]]).
* [[Luis Miguel Díez de Salazar]], gipuzkoar historialaria eta unibertsitateko irakaslea (h. [[1990]]).
* [[Marie-Reine Hassen]], [[Afrika Erdiko Errepublika]]ko ekonomista, diplomatiko eta politikaria.
* [[Peggy Ahwesh]], estatubatuar zinemagile eta bideo artista esperimentala.
* [[Rhona Ottolina]], venezuelar politikaria (h. [[2017]]).
* [[Yann-Fañch Jacq]], [[bretainiera]]zko idazlea.
== Heriotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Eduardo Eskartzaga]], euskal apaiza (j. [[1884]]).
* [[Urtarrilaren 12]]a – [[Ellen Thesleff]], finlandiar margolari espresionista, Finlandiako margolari modernista garrantzitsuenetakoa (j. [[1869]]).
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Sydney Greenstreet]], antzerki eta zinemako ingeles aktorea (j. [[1879]]).
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 1]]a – [[Edwin Armstrong]], estatubatuar ingeniari elektriko eta asmatzailea, [[Frekuentzia Modulatua|FM]] irratiaren asmatzailea (j. [[1890]]).
* [[Otsailaren 7]]a – [[Estanislao Segurola]], bizkaitar arkitektoa (j. [[1891]]).
* [[Otsailaren 10]]a – [[Wilhelm Schmidt]], alemaniar antropologoa eta hizkuntzalaria (j. [[1868]]).
* [[Otsailaren 12]]a – [[Dziga Vertov]], sobietar zinema zuzendari, operatzaile eta dokumentalista (j. [[1896]])
* [[Otsailaren 14]]a – [[Justo Somonte]], bizkaitar botikari eta politikaria, [[Bilboko alkateen zerrenda|Bilboko alkatea]] (j. [[1891]]).
* [[Otsailaren 18]] – [[Plazida Otaño]], gipuzkoar bertsolaria, ezagutzen den emakumeen lehen bat-bateko bertsoaren egilea (j. [[1867]]).
* [[Otsailaren 21]]a – [[Jacinto Clavería]], nafar apaiz eta idazlea (j. [[1885]]).
* [[Otsailaren 25]]a – [[Auguste Perret]], Belgikan jaiotako frantziar arkitektoa (j. [[1874]]).
* [[Otsailaren 28]]a - [[Juana Aiestaran Mendiluze]], EAJko militantea eta Oiartzungo Emakume Abertzale Batzako lehendakaria (j. [[1885]]).
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 7]]a – [[Otto Diels]], alemaniar biokimikaria, 1950eko [[Kimikako Nobel Saria]] (j. [[1876]]).
* [[Martxoaren 9]]a – [[Eva Ahnert-Rohlfs]], alemaniar astronomoa (j. [[1912]]).
* [[Martxoaren 16]]a – [[Tomas Bilbao]], euskal arkitekto eta politikari abertzalea (j. [[1890]]).
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 3]]a – [[Aristides de Sousa Mendes]], ''[[Oskar Schindler|Schindler]] portugaldarra'', portugaldar diplomatikoa (j. [[1885]]).
* [[Apirilaren 7]]a – [[Emeterio Arrese]], gipuzkoar idazlea (j. [[1869]]).
* [[Apirilaren 10]]a – [[Lumière|Auguste Lumiere]], [[zinema]]gile frantziarra (j. [[1862]]).
* [[Apirilaren 19]]a – [[Antonio Amundarain]], gipuzkoar antzerkigile eta idazlea (j. [[1885]]).
* [[Apirilaren 24]]a – [[Rafael de Penagos]], espainiar marrazkilari eta margolaria (j. [[1889]]).
* [[Apirilaren 27]]a – [[Antoni Bolesław Dobrowolski]], poloniar geofisikaria, meteorologoa eta esploratzailea (j. [[1872]]).
* [[Apirilaren 28]]a – [[Léon Jouhaux]], frantziar sindikalista, 1951ko [[Bakearen Nobel Saria]] (j. [[1879]]).
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Henri Laurens]], frantziar eskultore eta ilustratzailea (j. [[1885]]).
* [[Maiatzaren 11]] – [[Rosa Sevilla de Alvero]], Filipinetan emakumeen sufragioaren alde egin zuen filipinar aktibista, hezitzailea eta kazetaria (j. [[1879]]).
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Heinz Guderian]], alemaniar jeneral nazia (j. [[1888]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Clemens Krauss]], austriar orkestra zuzendari eta opera arduraduna (j. [[1893]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[Charles Ives]], estatubatuar musikagilea (j. [[1874]]).
* [[Maiatzaren 25]]a – [[Robert Capa]], hungariar korrespontsal grafikoa, XX. mendeko ezagunenatakoa (j. [[1913]]).
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 7]]a – [[Alan Turing]], ingeles matematikaria, kriptografoa eta filosofoa, [[informatika]] modernoaren gurasotzat hartua (j. [[1912]]).
* [[Ekainaren 20]]a – [[Teresa Rosell i Capdevila]], kataluniar irakasle eta esperantista (j. [[1872]]).
* [[Ekainaren 21]]a – [[Gideon Sundback]], suediar ingeniaria, [[kremailera]]ren sortzailea (j. [[1880]]).
* [[Ekainaren 21]]a – [[Celia Viñas]], kataluniar pedagogo eta idazlea (j. [[1915]]).
* [[Ekainaren 23]]a – [[Karmele Errazti]], euskal idazlea (j. [[1885]]).
* [[Ekainaren 27]]a – [[Giovanni Rossignoli]], italiar txirrindularia (j. [[1882]]).
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 1]]a – [[Thea von Harbou]], alemaniar idazle, aktore, zinema gidoilari eta zuzendaria (j. [[1888]]).
* [[Uztailaren 13]]a – [[Frida Kahlo]], mexikar pintorea, bere autorretratuengatik ospetsua (j. [[1907]]).
* [[Uztailaren 14]]a – [[Jacinto Benavente]], espainiar idazlea, [[1922]]ko [[Literaturako Nobel Saria]] (j. [[1866]]).
* [[Uztailaren 17]]a – [[Vincas Krėvė-Mickevičius]], lituaniar idazlea (j. [[1882]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Jean Roger-Ducasse]], frantziar musikagilea (j. [[1873]]).
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 3]]a – [[Sidonie Gabrielle Colette]], frantziar eleberrigilea (j. [[1873]]).
* [[Abuztuaren 19]]a – [[Alcide de Gasperi]], [[Italiako lehen ministroen zerrenda|Italiako lehen ministroa]] (j. [[1881]]).
* [[Abuztuaren 24]]a – [[Getúlio Vargas]], [[Brasil]]go presidentea (j. [[1882]]).
* [[Abuztuaren 28]]a – [[Marius Jacob]], frantziar anarkista ilegalista (j. [[1879]]).
==== Iraila ====
* [[Irailaren 8]]a – [[André Derain]], frantziar margolaria (j. [[1880]]).
* [[Irailaren 17]]a – [[Maud Slye]], estatubatuar patologoa, ikertzailea eta poeta, minbiziaren ikertzaile aitzindaria (j. [[1879]]).
* [[Irailaren 19]]a – [[Miles Franklin]], australiar idazle eta feminista (j. [[1879]]).
* [[Irailaren 25]]a – [[Eugeni d'Ors]], kataluniar filosofo eta idazlea (j. [[1881]]).
* [[Irailaren 25]]a - [[Ramón Silva]], bizkaitar futbolaria (j. [[1884]]).
==== Urria ====
* [[Urriaren 3]]a – [[Julia Iruretagoiena]], [[Tomas Meabe]]ren emaztea, ekintzaile soziala (j. [[1886]]).
* [[Urriaren 23]]a – [[Jose Manuel Ostolaza]], gipuzkoar enpresari eta filantropoa, [[Mexiko Hiria]]n (j. [[1875]]).
* [[Urriaren 27]]a – [[Franco Alfano]], italiar musikagile eta piano-jotzailea (j. [[1875]]).
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 2]]a – [[Henri Fehr]], suitzar matematikaria (j. [[1870]]).
* [[Azaroaren 3]]a – [[Henri Matisse]], frantziar margolari, inprimatzaile eta delineatzailea (j. [[1869]]).
* [[Azaroaren 4]]a – [[Stig Dagerman]], suediar kazetari eta idazlea (j. [[1923]]).
* [[Azaroaren 12]]a – [[Luis Agote]], argentinar medikua, ikertzailea eta odol-transfusioko aitzindaria (j. [[1868]]).
* [[Azaroaren 13]]a – [[Ewald von Kleist]], Alemaniako landa mariskala Bigarren Mundu Gerran (j. [[1881]]).
* [[Azaroaren 15]]a – [[Lionel Barrymore]], estatubatuar antzerki, zinema eta irrati aktorea (j. [[1878]]).
* [[Azaroaren 21]]a – [[Karol Rathaus]], Estatu Batuetara erbesteratutako aleman-austriar konposatzailea (j. [[1895]]).
* [[Azaroaren 22]]a – [[Andrei Vixinski]], sobietar diplomazialari, legegizon eta politikaria (j. [[1883]]).
* [[Azaroaren 28]]a – [[Enrico Fermi]], italiar fisikaria, lehen [[erreaktore nuklear]]raren garatzailea eta 1938ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1901]]).
* [[Azaroaren 28]]a – [[Maria Goiri]], bizkaitar idazlea, Filologiako ikerlaria, irakaslea eta emakumeen eskubideen aldezlea (j. [[1873]]).
* [[Azaroaren 30]]a – [[Wilhelm Furtwängler]], alemaniar orkestra-zuzendari eta musikagilea (j. [[1886]]).
==== Abendua ====
* [[Abenduaren 6]]a – [[Lucien Tesnière]], frantziar hizkuntzalaria (j. [[1893]]).
* [[Abenduaren 18]]a – [[Vilhelm Buhl]], [[Danimarka]]ko lehen ministroa (j. [[1881]]).
* [[Abenduaren 18]]a – [[Lluís Duran i Ventosa]], kataluniar politikari eta legegizona (j. [[1870]]).
* [[Abenduaren 20]]a – [[James Hilton]], britainiar eleberrigile eta gidoigilea (j. [[1900]]).
* [[Abenduaren 25]]a – [[Ana de Gonta Colaço]], portugaldar eskultore eta artista plastikoa (j. [[1903]]).
==== Egun ezezaguna edo zehaztugabea ====
* [[Camino Garrigó]], nafar aktorea (j. [[1884]]).
* [[Juan Jose Lujanbio Zabaleta]], gipuzkoar bertsolaria (j. [[1874]]).
* [[Pierre Gueraçague Soules]], baxenafar abokatu eta politikaria (j. [[1880]]).
* [[Plazida Otaño]], gipuzkoar bertsolaria, ezagutzen den emakumeen lehen bat-bateko bertsoaren egilea (j. [[1867]]).
* [[Rosario Lacy]], madrildar ginekologoa, zirujaua eta irakaslea, Espainiako lehen emakume ginekologo eta zirujaua (j. [[1891]]).
* [[Santiago Güell López]], kataluniar politikari eta kirol sustatzailea (j. [[1883]]).
== [[Nobel Sariak|Nobel saridunak]]: ==
* [[Fisikako Nobel Saria|Fisika]]: [[Max Born]] eta [[Walther Bothe]]
* [[Kimikako Nobel Saria|Kimika]]: [[Linus Pauling|Linus Carl Pauling]]
* [[Literaturako Nobel Saria|Literatura]]: [[Ernest Hemingway]]
* [[Medikuntzako Nobel Saria|Medikuntza]]: [[John Franklin Enders]], [[Thomas Huckle Weller]] eta [[Frederick Chapman Robbins]]
* [[Bakearen Nobel Saria|Bakea]]: [[Iheslarientzako Nazio Batuen Goi Mandataria]]ren bulegoa
----
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Denbora unitate aurkibidea}}
[[Kategoria:1954| ]]
4o7xh0bb6ociyr3hocwuuyjltnddoa7
1955
0
1282
9968807
9953379
2024-11-14T10:19:02Z
Artegia
65203
9968807
wikitext
text/x-wiki
{{urte aurkibide probak}}
{{urtegertaerak}}
== Gertaerak ==
* [[Apirilaren 17]]a – [[Imre Nagy]], [[Hungaria]]ko presidente komunista, kargugabetu zuten "moderatuegi"-tzat hartuta.
* [[Maiatzaren 14]]a – Zortzi herrialde komunistak, [[SESB]], [[Txekoslovakia]], [[Ekialdeko Alemania]], [[Albania]], [[Bulgaria]], [[Hungaria]], [[Errumania]] eta [[Polonia]]k, [[Varsoviako Ituna]] sinatu zuten.
* [[Maiatzaren 15]]a – [[Austria]]k berreskuratu zuen bere independentzia, [[II. Mundu Gerra]] amaitu eta 10 urtetara. Hitzarmena egin zuen horretarako herrialde aliatuekin.
* [[Urriaren 26]]a – [[Ngo Dinh Diem]]ek aldarrikatzen du [[Hego Vietnam]] errepublika moduan eta bere burua bertako presidentetzat.
* [[Abenduaren 1]]a – [[Rosa Parks]] atxilotzen dute [[Alabama]]ko bus batean, arrazismoaren aurkako bere protestaldian, [[Afro-amerikarren eskubide zibilen aldeko mugimendua (1955-1968)|Eskubide zibilen mugimendua]] abiatuz [[AEB]]etan.
* [[Abenduaren 20]]a – [[Cardiff|Cardiff/Caerdydd]] [[Gales]]ko hiriburu izendatu zuten.
== Arte eta kultura ==
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Marian Anderson]] bilakatzen da lehendabiziko emakume [[afroamerikar]] abesten [[Metropolitan Opera]]n, [[New York City]]n.
* [[Ekainaren 17]]a – [[Disneyland]] ireki egin zuten.
* [[Irailaren 15]]a – [[Vladimir Nabokov]]ek argitaratu zuen [[Paris]]en "Lolita" eleberri ospetsua.
* [[Orson Welles]] estatubatuar zinema zuzendaria Euskal Herrira etorri eta "[[The Land of the Basques]]" ("Euskaldunen Lurraldea") dokumentala filmatu zuen.
== Zientzia eta teknologia ==
* [[Apirilaren 12]]a – [[Poliomielitis]]aren aurkako [[txerto]]a aurkitu zuten.
== Kirolak ==
* [[Maiatzaren 15]]a – [[Jean Couzy]] eta [[Lionel Terray]] alpinista [[frantzia]]rrek egin zuten lehenengo igoera [[Makalu]] (8.485 m) tontorrera.
* [[Maiatzaren 25]]a – [[George Band]] eta [[Joe Brown]] alpinista [[britainiar]]rek egin zuten lehendabiziko igoera [[Kangchenjunga]] (8.586 m) mendira.
* [[Ekainaren 11]]a – [[Le Mans]]eko zirkuitoan historiako [[automobilismo]] istripurik handiena gertatu zen, 83 ikusle eta piloto bat hil zirelarik.
* [[Uztailaren 7]]a – [[Frantziako Tourra]] irabazi zuen [[Louison Bobet]] txirrindulari frantziarrak, hirugarren urtez jarraian.
* [[Irailaren 10]]a – [[Kontxako Bandera]]n garaile izan zen [[Orio Arraunketa Elkartea|Orio]], haien 17.a izan zena.
== Jaiotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Masakazu Suzuki]], japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Jesus Maria Zamora]], [[Erreal]]eko gipuzkoar futbolaria.
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Pantxika Urruti]], [[Pastoral|pastoraletako]] errejenta eta Buhamiak taldeko kantaria.
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Xabier Andonegi Mendizabal]], gipuzkoar apaiza, [[Lasarte-Oria|Lasarteko]] parrokoa.
* [[Urtarrilaren 5]]a - [[Adriana Ocampo]], kolonbiar geologo planetario eta NASAren zientzia-programaren zuzendaria.
* [[Urtarrilaren 6]]a – [[Rowan Atkinson]], britainiar aktorea, idazlea eta komikoa.
* [[Urtarrilaren 6]]a – [[Manuel Zamarreño Villoria]], [[Euskadiko Alderdi Popularra|Euskadiko Alderdi Popularreko]] gipuzkoar politikaria (h. [[1998]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Carmen Atxutegi]], bizkaitar funtzionario eta politikaria.
* [[Urtarrilaren 9]]a – [[J. K. Simmons]], estatubatuar aktorea.
* [[Urtarrilaren 10]]a – [[Yasmina Khadra]], aljeriar idazlea, frantsesez idazten duten arabiar idazle ezagunenetakoa.
* [[Urtarrilaren 13]]a – [[José María Astarbe]], gipuzkoar futbolaria.
* [[Urtarrilaren 15]]a – [[Alberto Fernández Blanco]], ''El Galleta'', espainiar txirrindularia (h. [[1984]]).
* [[Urtarrilaren 15]]a – [[José Montilla]], [[Kataluniako Generalitateko presidenteen zerrenda|Kataluniako Generalitateko presidente]] ohia.
* [[Urtarrilaren 17]]a – [[Katalin Karikó]], hungariar biokimikaria, [[Azido erribonukleiko|RNA]] bitartekari mekanismoetan espezializatua, 2023ko [[Medikuntzako Nobel Saria]].
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Kevin Costner]], zinema zuzendari, estatubatuar aktore eta ekoizlea.
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Jesus Maria Markiegi]], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]] (h. [[1975]]).
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Fernando Trueba]], espainiar zinema zuzendari, gidoigile eta ekoizlea.
* [[Urtarrilaren 19]]a – [[Simon Rattle]], britainiar orkestra-zuzendaria.
* [[Urtarrilaren 21]]a – [[Jeff Koons]], estatubatuar artista.
* [[Urtarrilaren 24]]a – [[Juan Luis Lorda]], nafar teologoa.
* [[Urtarrilaren 25]]a – [[Toru Iwatani]], japoniar bideo-joko diseinatzaile ohia, ''[[Pac-Man]]''en sortzailea.
* [[Urtarrilaren 25]]a – [[Eliseo Murillo]], gipuzkoar futbolari ohia.
* [[Urtarrilaren 26]]a – [[Eddie Van Halen]], herbeheretar-estatubatuar rock gitarra-jotzailea, ''[[Van Halen]]'' taldearen sortzaileetako bat (h. [[2020]]).
* [[Urtarrilaren 27]]a – [[Milagros Pérez Oliva]], espainiar kazetaria, idazlea eta unibertsitate-irakaslea.
* [[Urtarrilaren 28]]a – [[Nicolas Sarkozy]], [[Frantziako presidenteen zerrenda|Frantziako presidentea]].
* [[Urtarrilaren 30]]a – [[Curtis Strange]], estatubatuar golfaria.
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 4]]a – [[Iñake Irastorza]], gipuzkoar aktorea.
* [[Otsailaren 4]]a – [[Carme Junyent]], kataluniar hizkuntzalaria (h. [[2023]]).
* [[Otsailaren 7]]a – [[Mikel Bujanda]], gipuzkoar kazetaria, [[Euskalerria irratia]]ren sortzaile eta zuzendaria.
* [[Otsailaren 7]]a – [[Miguel Ferrer]], estatubatuar aktorea (h. [[2017]]).
* [[Otsailaren 8]]a – [[Juan Garzia]], gipuzkoar idazlea, euskalaria eta itzultzailea.
* [[Otsailaren 8]]a – [[John Grisham]], estatubatuar idazlea.
* [[Otsailaren 10]]a – [[Pablo Amancio Borges Delgado]], kubatar margolaria.
* [[Otsailaren 10]]a – [[Greg Norman]], australiar golf-jokalaria.
* [[Otsailaren 10]]a – [[Oksana Xvets]], ukrainar aktorea (h. [[2022]]).
* [[Otsailaren 11]] – [[Pratibha Parmar]], britainiar zinemagilea.
* [[Otsailaren 12]]a – [[Enric Miralles]], kataluniar arkitektoa (h. [[2000]]).
* [[Otsailaren 14]]a – [[Juan Lorenzo Lasa|Juan Lorenzo Lasa, ''Txikierdi'']], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]].
* [[Otsailaren 14]]a – [[Mitsuhisa Taguchi]], japoniar futbolaria (h. [[2019]]).
* [[Otsailaren 15]]a – [[Janice Dickinson]], estatubatuar modelo, moda-argazkilari eta aktorea.
* [[Otsailaren 16]]a – [[Miguel Zavaleta]], argentinar rock abeslaria eta musikaria.
* [[Otsailaren 17]]a – [[Mo Yan]], txinatar idazlea, 2012ko [[Literaturako Nobel Saria]].
* [[Otsailaren 18]]a – [[Consuelo Berlanga]], espainiar kazetaria eta telebista aurkezlea.
* [[Otsailaren 19]]a – [[Soledad Cazorla]], Emakumeen aurkako Indarkeriaren salako lehen emakume fiskala (h. [[2015]]).
* [[Otsailaren 19]]a – [[Jeff Daniels]], estatubatuar aktore, antzerkigile eta bikoiztailea.
* [[Otsailaren 19]]a – [[Siri Hustvedt]], estatubatuar nobelagile, saiogile eta poeta feminista.
* [[Otsailaren 20]]a – [[Pilar Idoate]], nafar sukaldari eta enpresaburua.
* [[Otsailaren 21]]a – [[Kelsey Grammer]], estatubatuar aktore, komediante, produktore, zuzendari, idazle, abeslari eta aktibista.
* [[Otsailaren 21]]a – [[Josep Piqué]], [[PP]]ko kataluniar politikaria (h. [[2023]]).
* [[Otsailaren 24]]a – [[Joan Fontcuberta]], katalan argazkilaria.
* [[Otsailaren 24]]a – [[Steve Jobs]], estatubatuar enpresaburua eta informatikaria, [[Apple Inc.|Apple]] enpresaren sortzaileetako bat eta lehendakaria (h. [[2011]]).
* [[Otsailaren 24]]a – [[Alain Prost]], [[1 Formula]]ko frantziar pilotu ohia, historiako hoberenetakoa.
* [[Otsailaren 26]]a – [[Eusebio Untzue]], nafar kirol zuzendaria.
* [[Otsailaren 28]]a – [[Gilbert Gottfried]], estatubatuar aktorea (h. [[2022]]).
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 1]]a – [[Denis Mukwege]], kongotar ginekologoa, 2018ko [[Bakearen Nobel Saria]].
* [[Martxoaren 1]]a – [[Clara Sánchez (idazlea)|Clara Sánchez]], espainiar idazlea, filologoa eta [[Espainiako zinema|Espainiako zineman]] espezialista.
* [[Martxoaren 3]]a – [[Koro Navarro]], gipuzkoar itzultzailea.
* [[Martxoaren 4]]a – [[Dominique Pinon]], frantziar aktorea.
* [[Martxoaren 5]]a – [[José Eugenio Azpiroz]], [[Euskadiko Alderdi Popularra|PPko]] gipuzkoar politikaria.
* [[Martxoaren 5]]a – [[Jesús María López Mauleon]], nafar apaiza, Goi Xingu-Tucumãko apezpikua.
* [[Martxoaren 6]]a – [[Cyprien Ntaryamira]], [[Burundi]]ko presidentea (h. [[1994]]).
* [[Martxoaren 7]]a – [[Alberto Martín]], bizkaitar futbolaria (h. [[2022]]).
* [[Martxoaren 9]]a – [[Ornella Muti]], italiar aktorea.
* [[Martxoaren 10]]a – [[Enrique San Francisco]], espainiar aktore eta umorista (h. [[2021]]).
* [[Martxoaren 10]]a - [[Jesús Suárez Cueva]], espainiar txirrindulari ohia.
* [[Martxoaren 11]] – [[Nina Hagen]], alemaniar abeslari eta aktorea.
* [[Martxoaren 12]]a – [[Janina Ochojska]], poloniar astronomoa, politikaria eta ekintzaile humanitario eta soziala.
* [[Martxoaren 15]]a – [[Jamila Abdallah Taha al Shanti]], palestinar irakaslea eta politikaria, [[Hamas]]ko kidea (h. [[2023]]).
* [[Martxoaren 15]]a – [[Roberto Maroni]], italiar politikaria (h. [[2022]]).
* [[Martxoaren 15]]a – [[Dee Snider]], estatubatuar [[heavy metal]] abeslari eta konposatzailea eta [[Twisted Sister]] taldearen burua.
* [[Martxoaren 17]]a – [[Josep Maria Margall]], kataluniar saskibaloi jokalari ohia.
* [[Martxoaren 17]]a – [[Gary Sinise]], estatubatuar aktore eta zuzendaria.
* [[Martxoaren 17]]a – [[Isatou Touray]], gambiar aktibista feminista.
* [[Martxoaren 18]]a – [[Philippe Boisse]], frantziar eskrimalari ohia.
* [[Martxoaren 18]]a – [[Ana Obregón]], espainiar aktore, aurkezle, dantzari, abeslari eta biologoa.
* [[Martxoaren 19]]a – [[Joanne Chory]], estatubatuar botanikari eta genetista h. [[2024]]).
* [[Martxoaren 19]]a – [[Bruce Willis]], estatubatuar aktorea.
* [[Martxoaren 21]]a – [[Jair Bolsonaro]], brasildar militar ohia eta politikaria.
* [[Martxoaren 21]]a – [[Francisco Cano Consuegra]], espainiar politikaria (h. [[2000]]).
* [[Martxoaren 21]]a – [[Philippe Troussier]], frantziar futbolari ohi eta entrenatzailea.
* [[Martxoaren 21]]a – [[Bärbel Wöckel]], [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa|Ekialdeko Alemaniako]] atleta ohia, abiadura probetan aritua.
* [[Martxoaren 22]]a – [[Lena Olin]], suediar aktorea.
* [[Martxoaren 22]]a – [[Valdis Zatlers]], [[Letonia]]ko 7. presidentea.
* [[Martxoaren 23]]a – [[Moses Malone]], estatubatuar saskibaloi jokalaria (h. [[2015]]).
* [[Martxoaren 27]]a – [[Ramón Andrés]], nafar idazlea, poeta eta literaturari nahiz musikari buruzko hainbat idatziren egilea.
* [[Martxoaren 27]]a – [[Mariano Rajoy]], [[Espainiako Gobernuko presidente]] ohia.
* [[Martxoaren 28]]a – [[Edgardo Antoñana]], argentinar esataria, kazetaria, telebista ekoizlea eta telebistako eta irratiko aurkezlea (h. [[2017]]).
* [[Martxoaren 28]]a – [[Julio Llamazares]], espainiar idazlea.
* [[Martxoaren 28]]a – [[Reba McEntire]], estatubatuar abeslari eta aktorea, [[Country]] musikaren adierazlerik handienetakotzat joa.
* [[Martxoaren 29]]a – [[Brendan Gleeson]], irlandar aktorea.
* [[Martxoaren 30]]a – [[José Antonio Peláez]], nafar margolari eta grabatzailea.
* [[Martxoaren 31]] – [[Gjoko Hadžievski]], mazdoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Martxoaren 31]] – [[Alberto Iglesias]], gipuzkoar musikagilea.
* [[Martxoaren 31]] – [[Angus Young]], eskoziar jatorriko australiar gitarrajolea eta [[AC/DC]] taldeko sortzailea.
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 2]]a – [[Emilio Olabarria]], bizkaitar politikari eta legelaria.
* [[Apirilaren 2]]a – [[Michael Stone]], [[Ipar Irlanda]]ko paramilitar [[Ipar Irlandako leialistak|leialista]], 1988an [[Behin-behineko Irlandako Armada Errepublikarra|IRAko]] hiru lagunen hiletan jendetza granada eta pistolarekin erasotzeagatik ezaguna.
* [[Apirilaren 4]]a – [[Odón Elorza]], gipuzkoar politikaria, [[Donostiako alkateen zerrenda|Donostiako Alkate]] ohia.
* [[Apirilaren 4]]a – [[Maren Gaulke]], alemaniar herpetologoa.
* [[Apirilaren 4]]a – [[Simplice Sarandji]], [[Afrika Erdiko Errepublika]]ko lehen ministroa.
* [[Apirilaren 5]]a – [[Lazarus Chakwera]], [[Malawi]]ko presidentea.
* [[Apirilaren 5]]a – [[Akira Toriyama]], japoniar [[mangaka]] (h. [[2024]]).
* [[Apirilaren 5]]a – [[Takayoshi Yamano]], japoniar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 7]]a – [[Javier García Sánchez]], espainiar idazlea eta kazetaria.
* [[Apirilaren 7]]a – [[Akira Nishino]], japoniar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 8]]a – [[Kazuyoshi Nakamura]], japoniar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 10]]a – [[Pierre Hurmic]], baxenafar abokatu eta politikaria, [[Bordele]]ko alkatea.
* [[Apirilaren 14]]a – [[Sabino Zubeldia]], gipuzkoar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 16]]a – [[Pamela Sue Anderson]], estatubatuar filosofoa, erlijioaren filosofian, filosofia feminista eta filosofia kontinentalean aditua (h. [[2017]]).
* [[Apirilaren 16]]a – [[Migel Angel Apalategi|Migel Angel Apalategi, ''Apala'']], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkide]] ohia.
* [[Apirilaren 16]]a – [[Henrike I.a Luxenburgokoa]], [[Luxenburgo|Luxenburgoko Dukerri Handiko]] monarka.
* [[Apirilaren 17]]a – [[Erin Mouré]], kanadar poeta eta itzultzailea.
* [[Apirilaren 17]]a – [[Pete Shelley]], ingeles abeslari, kantautore eta gitarra-jotzailea, ''Buzzcocks'' taldearen sortzaileetakoa (h. [[2018]]).
* [[Apirilaren 18]]a – [[Anne Marie Palli]], lapurtar golfaria.
* [[Apirilaren 20]]a – [[Svante Pääbo]], suediar genetikalaria, 2022ko [[Medikuntzako Nobel Saria]].
* [[Apirilaren 21]]a – [[Toninho Cerezo]], brasildar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 21]]a – [[Erick Mombaerts]], frantziar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Apirilaren 21]]a – [[Tūheitia Paki]], maori erregea (h. [[2024]]).
* [[Apirilaren 22]]a – [[Pakito Arriaran]], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]] eta [[FMLN]]ren aldeko gerrillaria (h. [[1984]]).
* [[Apirilaren 23]]a – [[Noël Dejonckheere]], belgikar txirrindularia (h. [[2022]]).
* [[Apirilaren 24]]a – [[Teresa Calo]], gipuzkoar aktore eta gidoigilea.
* [[Apirilaren 24]]a – [[Volker Mehrmann]], alemaniar matematikaria.
* [[Apirilaren 27]]a – [[Katsuyuki Kawachi]], japoniar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 28]]a – [[Saeb Erekat]], palestinar politikari eta diplomazialaria, [[Palestinaren Askapenerako Erakundea|Palestinaren Askapenerako Erakundeko]] idazkari nagusia (h. [[2020]]).
* [[Apirilaren 29]]a – [[Vincent Bru]], lapurtar politikaria, [[Kanbo]]ko alkatea.
* [[Apirilaren 30]]a – [[Fernando Maura]], bizkaitar politikari eta abokatua.
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 1]]a – [[András Törőcsik]], hungariar futbolaria (h. [[2022]]).
* [[Maiatzaren 2]]a – [[Carmina Ordóñez]], ''papel-couché'' deritzon prentsaren protagonista nabarmena (h. [[2004]]).
* [[Maiatzaren 2]]a – [[Donatella Versace]], italiar moda diseinatzailea.
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Melinda Culea]], estatubatuar aktorea.
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Michel Garbisu]], lapurtar pilotari ohia.
* [[Maiatzaren 6]]a – [[Pedro Piqueras]], espainiar kazetaria.
* [[Maiatzaren 7]]a – [[Jesús Ángel Mendaza]], [[Unión del Pueblo Navarro|UPNko]] nafar politikaria.
* [[Maiatzaren 8]]a – [[Meles Zenawi]], [[Etiopia]]ko presidentea (h. [[2012]]).
* [[Maiatzaren 10]]a – [[Mark David Chapman]], [[John Lennon]]en hiltzailea.
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Javier Bikuña]], nafar futbolari-ohia.
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Alasdair Fraser]], eskoziar biolin-jolea.
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Mercedes Richards]], astronomia eta astrofisikako katedradun jamaikarra (h. [[2016]]).
* [[Maiatzaren 15]]a – [[Esther Larrañaga Galdos]], [[Eusko Alkartasuna|EAko]] gipuzkoar politikaria.
* [[Maiatzaren 15]]a – [[El Gran Wyoming]], espainiar sendagile, aktore, zuzendari, idazle, musikari eta telebistako aurkezlea.
* [[Maiatzaren 16]]a – [[José María Calleja]], espainiar kazetari eta idazlea (h. [[2020]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Essie Hollis]], estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Olga Korbut]], bielorrusiar gimnasta ohia.
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Páidí Ó Sé]], [[futbol gaeliko]]ko irlandar jokalaria (h. [[2012]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Debra Winger]], estatubatuar aktorea.
* [[Maiatzaren 17]]a – [[Bill Paxton]], estatubatuar zinema eta telebistako aktore eta zuzendaria (h. [[2017]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[James Gosling]], kanadar informatikaria, [[Java (programazio lengoaia)|Java programazio-hizkuntzaren]] sortzailea.
* [[Maiatzaren 22]]a – [[Philip Dybvig]], estatubatuar ekonomialaria, 2022ko [[Ekonomiako Nobel Saria]].
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Mary Black]], irlandar abeslaria.
* [[Maiatzaren 24]]a – [[Ana Figueras]], [[Nafarroako Ezker Batua]]ko politikaria.
* [[Maiatzaren 25]]a – [[Connie Sellecca]], estatubatuar aktorea, ekoizlea eta modeloa.
* [[Maiatzaren 26]]a – [[Doris Dörrie]], alemaniar zinema-zuzendaria.
* [[Maiatzaren 27]]a – [[Kandido Uranga]], euskal aktore eta bikoizketailea.
* [[Maiatzaren 29]]a – [[Carme Forcadell]], [[Kataluniako Parlamentua|Kataluniako Legebiltzarreko]] presidentea.
* [[Maiatzaren 30]]a – [[Brian Kobilka]], estatubatuar fisiologoa, 2012ko [[Kimikako Nobel Saria]].
* [[Maiatzaren 30]]a – [[Colm Tóibín]], irlandar idazlea.
* [[Maiatzaren 31]] – [[Susie Essman]], estatubatuar aktorea.
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 1]]a – [[Chiyonofuji Mitsugu]], japoniar [[sumo]]lari handia (h. [[2016]]).
* [[Ekainaren 4]]a – [[Dominique Bulamatari]], kongoar apezpiku katolikoa (h. [[2024]]).
* [[Ekainaren 4]]a – [[Paulina Chiziane]], mozambiketar idazlea.
* [[Ekainaren 6]]a – [[Theuns Stofberg]], hegoafrikar errugbilaria (h. [[2023]]).
* [[Ekainaren 7]]a – [[Juan Ramon Rementeria]], bizkaitar zesta-puntalari ohia.
* [[Ekainaren 8]]a – [[Tim Berners-Lee]], ingeles informatikaria, [[World Wide Web]]aren asmatzailea.
* [[Ekainaren 8]]a – [[José Antonio Camacho]], espainiar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Ekainaren 9]]a – [[Monica Rubio (astronomoa)|Monica Rubio]], txiletar astronomoa da eta Txileko Astronomia Elkarteko (SOCHIAS) zuzendaria.
* [[Ekainaren 11]] – [[Juri Sedykh]], sobietar atleta, [[mailu jaurtiketa]]n historiako handienetakoa (h. [[2021]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Joanes Urkixo]], euskal idazlea, gidoigilea eta film eta telesailen itzultzailea.
* [[Ekainaren 13]]a – [[Ewine van Dishoeck]], herbeheretar astronomoa eta kimikaria.
* [[Ekainaren 15]]a – [[Jon Bagues]], gipuzkoar musikalaria.
* [[Ekainaren 15]]a – [[Beatriz Pécker]], musikari lotutako espainiar kazetaria eta telebista aurkezlea.
* [[Ekainaren 16]]a – [[Laurie Metcalf]], estatubatuar aktorea.
* [[Ekainaren 18]]a – [[Mísia]], portugaldar fadoen abeslaria (h. [[2024]]).
* [[Ekainaren 21]]a – [[Iñaki Antiguedad]], bizkaitar geologiako irakasle eta ikertzailea, ekologista eta politikaria.
* [[Ekainaren 21]]a – [[Michel Platini]], frantziar futbolaria, munduko inoizko hoberenetarikoa.
* [[Ekainaren 21]]a – [[Germán Yanke]], bizkaitar kazetaria eta idazlea (h. [[2017]]).
* [[Ekainaren 22]]a – [[Bashkim Shehu]], albanieraz idazten duen albaniar idazlea.
* [[Ekainaren 23]]a – [[Gwynn ap Gwilym]], galestar poeta, idazle eta argitaratzailea (h. [[2016]]).
* [[Ekainaren 24]]a – [[Gustavo Bazterrica]], argentinar musikari, musikagile eta gitarrista.
* [[Ekainaren 25]]a – [[Gonzalo Fernández Berridi]], euskal zinema argazkilaria.
* [[Ekainaren 26]]a – [[Maxime Bossis]], frantziar futbolari ohia.
* [[Ekainaren 26]]a - [[Fabrizia Pons]], italiar automobil-pilotu, rally-pilotu eta kopilotu ohia.
* [[Ekainaren 27]]a – [[Isabelle Adjani]], frantziar aktorea eta abeslaria.
* [[Ekainaren 28]]a - [[Pedro Luis Echeverría Goñi]], Euskal Herriko artearen historialaria eta artearen historiako irakasle nafarra.
* [[Ekainaren 29]]a – [[Robert Kalina]], austriar diseinatzailea, [[Euro]]ko billeteen diseinuengatik famatua.
* [[Ekainaren 30]]a – [[Egils Levits]], [[Letonia]]ko presidentea.
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 1]]a – [[Li Keqiang]], [[Txinako Herri Errepublika]]ko lehen ministroa (h. [[2023]]).
* [[Uztailaren 2]]a – [[Miguel Durán Campos]], espainiar abokatu eta enpresaburua.
* [[Uztailaren 2]]a – [[Francine Houben]], herbeherear arkitektoa eta unibertsitateko irakaslea.
* [[Uztailaren 5]]a – [[Mia Couto]], mozambikear idazlea, [[portuges]]ezko literatura-egilerik ezagunenetarikoa.
* [[Uztailaren 6]]a – [[Sherif Ismail]], [[Egipto]]ko lehen ministroa (h. [[2023]]).
* [[Uztailaren 9]]a – [[Jimmy Smits]], estatubatuar aktorea.
* [[Uztailaren 11]] – [[Marina Aoiz]], nafar kazetari eta poeta.
* [[Uztailaren 11]] – [[Juan Maria Azkarate]], gipuzkoar txirrindulari ohia.
* [[Uztailaren 12]]a – [[Bambi Woods]], estatubatuar stripper eta aktore pornografiko ohia.
* [[Uztailaren 13]]a – [[Panpi Ladutxe]], lapurtar esku huskako pilotaria eta abeslaria (h. [[2021]]).
* [[Uztailaren 14]]a – [[Tito Irazusta|''Tito'' Irazusta]], gipuzkoar kazetari eta irrati-esataria.
* [[Uztailaren 14]]a – [[Sándor Puhl]], hungariar futbol arbitroa (h. [[2021]]).
* [[Uztailaren 15]]a – [[César Arrondo]], euskal jatorriko argentinar irakaslea, idazlea, ikertzailea, euskal kulturaren zabaltzailea eta [[euskal diaspora]]ren militante aktiboa.
* [[Uztailaren 15]]a – [[Carlos Iglesias]], espainiar aktorea eta zinema zuzendaria.
* [[Uztailaren 19]]a – [[Mari Carmen Urbieta]], bizkaitar politikaria.
* [[Uztailaren 20]]a – [[Arsenio Fernández de Mesa]], ''El Cuco'', [[Alderdi Popularra|PPko]] politikaria eta [[Guardia Zibil]]eko zuzendari ohia.
* [[Uztailaren 21]]a – [[Marcelo Bielsa]], argentinar futbolari ohi eta entrenatzailea.
* [[Uztailaren 21]]a – [[Anthony Blake]], espainiar ilusionista eta mentalista.
* [[Uztailaren 21]]a – [[Béla Tarr]], hungariar film zuzendari, gidoigile eta aktorea.
* [[Uztailaren 22]]a – [[Willem Dafoe]], zinema eta antzerkiko estatubatuar aktorea.
* [[Uztailaren 22]]a - [[Eva Lefever]], txiletar margolari, grabatzaile eta artista bisuala.
* [[Uztailaren 22]]a – [[Juanjo Puigcorbé]], kataluniar aktorea.
* [[Uztailaren 23]]a - [[Dodo (komikigilea)]], frantziar komiki-gidoilaria.
* [[Uztailaren 25]]a – [[Iman (modeloa)|Iman]], somaliar jatorriko estatubatuar modelo eta aktorea, lehendabiziko afrikar supermodeloetako bat.
* [[Uztailaren 29]]a – [[Tommy Prim]], suediar txirrindulari ohia.
* [[Uztailaren 30]]a – [[Elena Irureta]], gipuzkoar aktorea.
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 1]]a – [[Anna Moï]], vietnamdar-frantziar idazle eta diseinatzailea.
* [[Abuztuaren 2]]a – [[Caleb Carr]], estatubatuar idazlea (h. [[2024]]).
* [[Abuztuaren 2]]a – [[Anne Lacaton]], frantziar arkitekto eta irakaslea.
* [[Abuztuaren 4]]a – [[Billy Bob Thornton]], estatubatuar aktore eta abeslaria.
* [[Abuztuaren 10]]a - [[Patricia Severín]], argentinar idazle eta editorea.
* [[Abuztuaren 11]] – [[Iñaki Gorostidi]], gipuzkoar harri-jasotzailea, boxeolaria eta harri-artisaua.
* [[Abuztuaren 13]]a – [[Paul Greengrass]], ingeles zinema zuzendaria, ekoizlea eta gidoilaria.
* [[Abuztuaren 18]]a – [[Stefano Tamburini]], italiar irudi artista, komikigilea eta aldizkari publizista (h. [[1986]]).
* [[Abuztuaren 19]]a – [[Apisai Ielemia]], [[Tuvalu]]ko lehen ministroa (h. [[2018]]).
* [[Abuztuaren 20]]a – [[Ned Overend]], mendi bizikletako estatubatuar txirrindulari ohia.
* [[Abuztuaren 21]]a – [[Shaun Tomson]], hegoafrikar surflaria.
* [[Abuztuaren 23]]a – [[Mari Cruz Soriano]], bizkaitar kazetaria.
* [[Abuztuaren 24]]a – [[Antonio Valero (aktorea)|Antonio Valero]], espainiar antzerki, telebista eta zinemako aktorea.
* [[Abuztuaren 25]]a – [[Andrés Solar]], [[asturiera]]zko idazlea eta asturiar ezker nazionalistako militantea, [[Surdimientu]]ko egile onenetakotzat joa (h. [[1984]]).
* [[Abuztuaren 26]]a – [[Pedro Miralles]], espainiar industria-diseinatzaile eta arkitektoa (h. [[1993]]).
* [[Abuztuaren 29]]a – [[Chus Pato]], galiziar idazlea eta [[Real Academia Galega]]ko akademiko osoa.
* [[Abuztuaren 31]] – [[Edwin Moses]], estatubatuar atleta ohia, 400 metroko hesi-lasterketan espezializatua eta 107 final jarraian irabazitakoa.
==== Iraila ====
* [[Irailaren 1]]a – [[Jesús Bonilla]], espainiar aktorea eta zuzendaria.
* [[Irailaren 2]]a – [[Malcolm Holcombe]], estatubatuar egile abeslaria (h. [[2024]]).
* [[Irailaren 3]]a – [[Xabier Erize]], nafar filologoa, soziolinguista, historialaria eta kudeatzailea.
* [[Irailaren 3]]a – [[Laurent Malet]], lapurtar aktorea.
* [[Irailaren 3]]a – [[Pierre Malet]], lapurtar aktorea.
* [[Irailaren 3]]a – [[Fito Rodriguez]], euskal idazlea eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHU]] eta [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] irakaslea.
* [[Irailaren 7]]a – [[Mikel Bengoetxea|Mikel Bengoetxea, ''Bengoetxea IV.a'']], nafar pilotari ohia.
* [[Irailaren 7]]a – [[Efim Zelmanov]], errusiar matematikaria.
* [[Irailaren 8]]a – [[Peio Jorajuria Ithourria|Peio Jorajuria]], lapurtar idazle eta kazetaria.
* [[Irailaren 9]]a – [[Carmen Gurruchaga]], gipuzkoar kazetari eta idazlea.
* [[Irailaren 10]]a – [[Ignacio Astarloa]], espainiar politikaria.
* [[Irailaren 14]]a – [[Pier Vittorio Tondelli]], italiar idazlea, laurogeiko hamarraldiko idazle aipagarrienetako bat (h. [[1991]]).
* [[Irailaren 16]]a – [[Maite Agirre]], gipuzkoar antzezlea.
* [[Irailaren 16]]a – [[Jayati Ghosh]], indiar ekonomialaria.
* [[Irailaren 17]]a - [[Javier Suso San Miguel]], arabar ikertzailea eta [[Anglo-Vasco-Navarro trenbidea]] bide berdearen bultzatzaile nagusienetako bat.
* [[Irailaren 19]]a – [[Dominique Arnaud]], frantziar txirrindularia (h. [[2016]]).
* [[Irailaren 21]]a – [[François Cluzet]], frantziar aktorea.
* [[Irailaren 21]]a – [[Iñaki de Juana]], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]].
* [[Irailaren 23]]a – [[Sito Miñanco]], espainiar kontrabandista eta droga-trafikatzailea.
* [[Irailaren 24]]a – [[Rafael Alonso Navarro Jr.]], gaztelaniazko bikoizketa aktorea.
* [[Irailaren 24]]a – [[Xabier Montoia]], arabar idazle eta musikaria.
* [[Irailaren 24]]a – [[Andrew Slack]], australiar errugbilaria.
* [[Irailaren 25]]a – [[Karl-Heinz Rummenigge]], alemaniar futbolari ohia, garai guztietako alemaniar futbolari onenetakoa.
* [[Irailaren 30]]a – [[Manuel Montero]], bizkaitar historialaria eta irakaslea, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] errektore ohia.
==== Urria ====
* [[Urriaren 2]]a – [[Susi Sánchez]], espainiar antzezlea.
* [[Urriaren 4]]a – [[Jorge Valdano]], argentinar futbolari eta entrenatzaile ohia.
* [[Urriaren 4]]a – [[Carmen Valero Omedes]], espainiar atleta (h. [[2024]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Javier Castañeda López]], espainiar futbolari ohia, [[Osasuna futbol kluba|Osasunarekin]] partida gehien jokatu dituen hirugarren futbolaria.
* [[Urriaren 5]]a – [[Michel Haïssaguerre]], lapurtar medikua, [[kardiologia]]n aditua.
* [[Urriaren 5]]a – [[Esteban Ibarretxe]], bizkaitar zinema zuzendari eta gidoilaria.
* [[Urriaren 5]]a – [[Ángela Molina]], espainiar aktorea.
* [[Urriaren 5]]a – [[Sandra Torres]], guatemalar politikaria.
* [[Urriaren 7]]a – [[Yo-Yo Ma]], txinatar-estatubatuar txelojolea.
* [[Urriaren 9]]a – [[Steve Ovett]], britainiar korrikalari ohia, ertaineko distantzian inoizko hoberenenetakoa.
* [[Urriaren 9]]a – [[Leonardo Padura]], kubatar idazle eta kazetaria.
* [[Urriaren 11]] – [[Jose Maria Yurrebaso]], gipuzkoar txirrindulari ohia, [[ziklo-kros]]sean trebea.
* [[Urriaren 12]]a – [[Roge Blasco]], bizkaitar kazetari, irrati esatari eta telebista aurkezlea.
* [[Urriaren 13]]a – [[Joaquín Caparrós]], espainiar futbolari ohi eta entrenatzailea.
* [[Urriaren 13]]a – [[Francis Salagoiti]], lapurtar enpresaburu eta idazkari judiziala, [[Aviron Bayonnais]] errugbi taldeko presidentea.
* [[Urriaren 15]]a – [[Tanya Roberts]], estatubatuar aktorea (h. [[2021]]).
* [[Urriaren 16]]a – [[Kieran Doherty]], [[Behin-behineko Irlandako Armada Errepublikarra|Behin-behineko IRAko]] kidea (h. [[1981]]).
* [[Urriaren 26]]a – [[Baltasar Garzón]], espainiar epailea.
* [[Urriaren 26]]a – [[Laura Mintegi]], euskal idazlea, irakaslea eta politikaria.
* [[Urriaren 27]]a – [[Marina Ximanskaja]], errusiar antzezle, irakasle eta antzerki-pedagogoa.
* [[Urriaren 28]]a – [[Bill Gates]], estatubatuar enpresaburu eta filantropoa, [[Microsoft]] enpresaren sortzailea.
* [[Urriaren 28]]a – [[Yves Simoneau]], kanadar zinema-zuzendaria.
* [[Urriaren 29]]a – [[Mikel Aranburu Urtasun]], [[Nafarroako Gobernua|Nafarroako Gobernuko]] Ogasuna eta Finantza Politikako sailburua.
* [[Urriaren 29]]a – [[Jon Kortazar]], bizkaitar idazle eta literatura kritikaria.
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 2]]a – [[Begoña García Retegi]], gipuzkoar mediku eta politikaria.
* [[Azaroaren 2]]a – [[Koji Tanaka]], japoniar futbolari ohia.
* [[Azaroaren 4]]a – [[Carlos Aseginolaza]], gipuzkoar botanikoa, Euskal Herriko floran aditua (h. [[2015]]).
* [[Azaroaren 4]]a – [[David Julius]], estatubatuar fisiologoa, 2021eko [[Medikuntzako Nobel Saria]].
* [[Azaroaren 4]]a – [[Matti Vanhanen]], [[Finlandia]]ko lehen ministroa.
* [[Azaroaren 5]]a – [[Jon Bilbao Moro]], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]], ia 29 urte espetxean izandakoa.
* [[Azaroaren 6]]a – [[José Luis de la Cuesta]], gipuzkoar legelaria.
* [[Azaroaren 7]]a – [[Paul Romer]], estatubatuar ekonomialaria, garapen endogenoaren teoriaren aitzindaria, 2018ko [[Ekonomiako Nobel Saria]].
* [[Azaroaren 9]]a – [[Fernando Meirelles]], brasildar zinema zuzendaria.
* [[Azaroaren 10]]a – [[Roland Emmerich]], alemaniar zinema-zuzendaria.
* [[Azaroaren 11]] – [[Jigme Singye Wangchuck]], [[Bhutan]]go Dragoi Errege ohia.
* [[Azaroaren 13]]a – [[Whoopi Goldberg]], estatubatuar aktorea.
* [[Azaroaren 14]]a – [[Hiroshi Hayano]], japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Azaroaren 15]]a – [[Joan Villadelprat]], [[1 Formula]]ko teknikaria, Epsilon Euskadi taldeko zuzendari izandakoa.
* [[Azaroaren 16]]a – [[Guillermo Lasso]], [[Ekuador]]ko presidentea.
* [[Azaroaren 17]]a – [[Amanda Levete]], britainiar arkitektoa.
* [[Azaroaren 20]]a – [[Alicia Estévez]], galiziar mikrobiologoa.
* [[Azaroaren 20]]a – [[Toshio Matsuura]], japoniar futbolari ohia.
* [[Azaroaren 21]]a – [[Mary Ann Horton]], estatubatuar programatzailea eta pertsona transgeneroen eskubideen aldeko ekintzailea.
* [[Azaroaren 21]]a – [[Dora María Téllez]], nikaraguar historialari, politikari eta komandante gerrilaria.
* [[Azaroaren 22]]a – [[Kazuhiko Takemoto]], japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Azaroaren 23]]a – [[Harolyn Blackwell]], estatubatuar opera-abeslaria.
* [[Azaroaren 23]]a – [[Ludovico Einaudi]], italiar pianista eta konpositorea.
* [[Azaroaren 23]]a – [[Sofie Petersen]], groenlandiar apezpiku luterotarra.
* [[Azaroaren 24]]a – [[John Carleton]], ingeles errugbilari ohia.
* [[Azaroaren 24]]a – [[Mila Salterain Jainaga]], bizkaitar idazlea.
* [[Azaroaren 25]]a – [[Ramoncín]], espainiar rock abeslari, aktore, idazle eta telebista aurkezlea.
* [[Azaroaren 27]]a – [[Miren Azkarate]], gipuzkoar politikaria.
* [[Azaroaren 27]]a – [[Andrés Montes]], espainiar kazetaria eta kirol esataria (h. [[2009]]).
* [[Azaroaren 27]]a – [[Bill Nye]], estatubatuar zientzia-komunikatzaile, telebista-aurkezle eta ingeniari mekanikoa.
* [[Azaroaren 30]]a – [[Txomin García]], espainiar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Azaroaren 30]]a – [[Jesus Miguel Garcia Iturrioz]], bizkaitar esperantista eta irakaslea.
* [[Azaroaren 30]]a – [[Ignacio Gracia|Ignacio Gracia, ''Iñaki de Renteria'']], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|etakide]] ohia.
* [[Azaroaren 30]]a – [[Billy Idol]], ingeles rock musikari eta aktorea.
==== Abendua ====
* [[Abenduaren 1]]a – [[Francisco Egozkue|''Pancho'' Egozkue]], nafar auto pilotu ohia.
* [[Abenduaren 1]]a – [[Verónica Forqué]], espainiar aktorea (h. [[2021]]).
* [[Abenduaren 8]]a – [[Joe Maggard]], estatubatuar aktorea.
* [[Abenduaren 9]]a – [[Janusz Kupcewicz]], poloniar futbolaria (h. [[2022]]).
* [[Abenduaren 12]]a – [[Sixto Paz]], perutar [[ufologia|ufologista]] eta idazlea.
* [[Abenduaren 14]]a – [[Hervé Guibert]], frantziar argazkilari eta idazlea (h. [[1991]]).
* [[Abenduaren 14]]a – [[Anabel Otxoa]], bizkaitar sexologo eta dibulgatzailea (h. [[2008]]).
* [[Abenduaren 16]]a – [[Rob Levin]], ''Lilo'', estatubatuar programatzailea (h. [[2006]]).
* [[Abenduaren 17]]a – [[Gunilla Andersson]], suediar igerilaria.
* [[Abenduaren 20]]a – [[Jose Ignacio Novoa]], gipuzkoar eskubaloi jokalari ohia.
* [[Abenduaren 20]]a - [[Lorena Peña]],sansalvadortar ekonomialaria, politikaria eta gerra zibilean Salvadorko gerrillari ohia.
* [[Abenduaren 20]]a – [[Martin Schulz]], alemaniar politikaria, [[Europako Parlamentua|Europako Parlamentuko]] presidente ohia.
* [[Abenduaren 20]]a – [[Binali Yıldırım]], [[Turkia]]ko lehen ministroa.
* [[Abenduaren 21]]a – [[Fatimata M'Baye]], Mauritaniako lehen emakume abokatua eta giza eskubideen aldeko ekintzailea.
* [[Abenduaren 22]]a – [[Thomas Südhof]], alemaniar-estatubatuar biokimikaria, 2013ko [[Medikuntzako Nobel Saria]].
* [[Abenduaren 23]]a – [[Carol-Ann Duffy]], britaniar poeta, poesia-kritikaria, dramagilea, abestigilea eta irakaslea.
* [[Abenduaren 24]]a – [[Clarence Gilyard]], estatubatuar aktore eta idazke (h. [[2022]]).
* [[Abenduaren 25]]a – [[Elena O'Callaghan Duch]], kataluniar irakaslea, pedagogoa, filologoa, itzultzailea, editorea eta idazlea.
* [[Abenduaren 27]]a – [[Miguel Ángel Gallardo]], katalan marrazkilaria (h. [[2022]]).
* [[Abenduaren 28]]a – [[Liu Xiaobo]], txinatar intelektual eta giza eskubideen defendatzailea, 2010eko [[Bakearen Nobel Saria]] (h. [[2017]]).
* [[Abenduaren 29]]a – [[Gustave Parking]], lapurtar pailazo eta aktorea, antzerkian eta zineman ibilitakoa.
* [[Abenduaren 29]]a – [[Jan Versleijen]], herbeheretar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Abenduaren 30]]a - [[Emilio Alfaro Martínez]], nafar kazetari, komunikatzaile politiko eta idazlea.
* [[Abenduaren 31]] – [[Angel Maria Urdazi]], gipuzkoar futbolari ohia.
==== Egun ezezaguna edo zehaztugabea ====
* [[Aitxus Iñarra]], gipuzkoar idazlea.
* [[Alfredo Floristán Imizkotz]], nafar historialaria.
* [[Begoña del Teso]], gipuzkoar zinema-kritikari eta kazetaria.
* [[Bernardo Ziriza]], nafar bankari eta [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSNko]] politikaria.
* [[Esther Zorrozua]], bizkaitar idazlea.
* [[Eugenio Gutiérrez]], [[GAL]]ek eraildako bizkaitar sindikalista (h. [[1984]]).
* [[Francisco Avizanda]], nafar zinema zuzendari, ekoizle eta gidoigilea.
* [[Germán Rodríguez Saiz]], [[1978ko Sanferminak|1978ko Sanferminetan]] poliziak tiroz hil zuen [[LKI]]ko militantea (h. [[1978]]).
* [[Gregorio Luri]], nafar filosofia irakaslea.
* [[Iñaki Goikoetxeta]], [[Deustuko Unibertsitatea|Deustuko Unibertsitateko]] zuzenbide irakaslea, abokatua eta politikari jeltzalea.
* [[Iñaki Mozos]], gipuzkoar irakaslea, idazlea eta ikertzailea.
* [[Irene Aldasoro]], gipuzkoar irakasle eta itzultzailea.
* [[Isidro Rikarte]], nafar idazlea.
* [[Jon Odriozola (kazetaria)|Jon Odriozola]], bizkaitar kazetari eta idazlea (h. [[2022]]).
* [[Jon Ander Etxebarria]], bizkaitar biologoa, Euskadiko Biologoen Elkargo Ofizialeko dekanoa.
* [[José María Irujo]], nafar kazetari eta saiakeragilea.
* [[Joseba Alkalde]], bizkaitar idazlea.
* [[Josu Uribetxebarria]], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]] (h. [[2015]]).
* [[Joxan Elosegi]], gipuzkoar itzultzaile, kulturgile, euskara irakasle eta denbora-pasa sortzailea.
* [[Joxe Mari Berasategi]], gipuzkoar filologoa itzultzailea eta irakaslea.
* [[Joxean Tolosa|Joxean Tolosa, ''Tolosa I.a'']], gipuzkoar pilotari ohia eta telebista-esataria.
* [[Juan José Baños]], bizkaitar kazetaria.
* [[Juanjo San Sebastian]], bizkaitar alpinista.
* [[Julen Madina]], Hezkuntza Fisikoko gipuzkoar irakaslea, [[Iruñeko entzierroa|Iruñeko entzierroetan]] lasterkari izateagatik ezaguna (h. [[2016]]).
* [[Lontxo Aburuza]], gipuzkoar bertsolari eta irakaslea.
* [[Maite Albiz]], bizkaitar kazetaria, dokumentalista eta euskal mugimendu feministako ekintzaile aitzindarietako bat (h. [[2009]]).
* [[Manu Badiola]], gipuzkoar alpinista (h. [[1991]]).
* [[Mikel Agirre]], euskal ekonomilaria.
* [[Mikel Aramendi (kazetaria)|Mikel Aramendi]], gipuzkoar filologo eta kazetaria.
* [[Mikel Iriondo]], gipuzkoar filosofoa, [[Ermuko Foroa]]ren eta [[Aski da!]] elkarteen sortzaileetako bat.
* [[Mikel Martinez]], nafar antzezlea eta ''[[Maskarada (taldea)|Maskarada]]'' talde aitzindariaren sortzaileetakoa.
* [[Patxi Villamor]], arabar kantautorea.
* [[Peio Serbielle]], zuberoar abeslaria.
* [[Robert Larrandaburu]], zuberoar alpinista eta mendizalea.
* [[Santiago Bengoa]], arabar sindikalista (h. [[2021]]).
* [[Xebe Diez]], gipuzkoar aktorea.
* [[Xiri Andonegi]], gipuzkoar eskultore eta margolaria (h. [[2011]]).
* [[María Luisa Fernández]], Euskal Herrian bizi izandako espainiar eskultorea.
* [[Carol Shaw]], estatubatuar informatikaria, [[bideo-joko]]ak diseinatu zituen lehenengo emakumeetakoa.
* [[Douglas Crockford]], estatubatuar programatzailea, [[JavaScript]]en garatzailea eta [[JavaScript Object Notation|JSONen]] bultzatzailea.
* [[Elisenda Vives Balmaña]], andorratar diplomazialaria.
* José María Gallego, [[Gallego & Rey]] Madrileko umorista grafiko edo binetagile bikoteko kidea.
* Julio Rey, [[Gallego & Rey]] Madrileko umorista grafiko edo binetagile bikoteko kidea.
* [[Helene Nayituriki]], ruandar moja bernardotarra eta irakaslea.
* [[Kanda Bongo Man]], kongoar abeslari eta musikagilea.
* [[Madeha al-Ajroush]], saudiarabiar psikologo, argazkilaria eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea.
* [[Maria Quintans]], portugaldar poeta eta antzerkigilea (h. [[2024]]).
* [[Valérie Bemeriki]], kongoar-ruandar irrati esatari eta gerra kriminala.
* [[Yitang Zhang]], [[zenbakien teoria]]n espezializatutako txinatar matematikaria.
== Heriotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Edward Kasner]], estatubatuar matematikaria, [[googol]] terminoaren dibulgatzailea (j. [[1878]]).
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Rodolfo Graziani]], italiar mariskala (j. [[1882]]).
* [[Urtarrilaren 12]]a – [[Maurice Legendre]], frantziar intelektual katoliko eta hispanista (j. [[1878]]).
* [[Urtarrilaren 15]]a – [[Yves Tanguy]], frantziar-estatubatuar margolaria (j. [[1900]]).
* [[Urtarrilaren 21]]a – [[Archie Hahn]], ''Milwaukeeko meteoritoa'', estatubatuar atleta (j. [[1880]]).
* [[Urtarrilaren 29]]a – [[Hans Hedtoft]], [[Danimarka]]ko lehen ministroa (j. [[1903]]).
* [[Urtarrilaren 31]] – [[John Mott]], estatubatuar ebanjelista, 1946ko [[Bakearen Nobel Saria]] (j. [[1865]]).
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 11]] – [[Olga Jojlova]], [[Errusiar Balletak]] konpainiako dantzaria eta [[Pablo Picasso]]ren emaztea (j. [[1891]]).
* [[Otsailaren 18]]a – [[Kim Seong-su]], korear ekintzaile independentista, enpresari eta hezitzailea (j. [[1891]]).
* [[Otsailaren 23]]a – [[Paul Claudel]], frantziar olerkaria eta antzerkigilea (j. [[1868]]).
* [[Otsailaren 26]]a - [[Antonio Egiluz]], [[Begoñako Errepublika]]ko etxeko mediku titularra (j. [[1886]]).
* [[Otsailaren 28]]a – [[Bixente Eskisabel]], gipuzkoar sustatzailea eta enpresaburua (j. [[1899]]).
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 5]]a – [[Maria Amatriain]], nafar hezitzailea (j. [[1867]]).
* [[Martxoaren 6]]a – [[Mammad Amin Rasulzadeh]], [[Azerbaijango Errepublika Demokratikoa|Azerbaijango Errepublika Demokratikoko]] lehen lehendakaria eta bakarra (j. [[1884]]).
* [[Martxoaren 11]] – [[Alexander Fleming]], eskoziar zientzialaria, [[penizilina]]ren aurkitzailea eta 1945eko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1881]]).
* [[Martxoaren 12]]a – [[Charlie Parker]], estatubatuar jazz saxofoi-jolea (j. [[1920]]).
* [[Martxoaren 12]]a – [[Theodor Plievier]], alemaniar eleberrigilea (j. [[1897]]).
* [[Martxoaren 13]]a – [[Tribhuvan Nepalgoa]], [[Nepal]]go erregea (j. [[1906]]).
* [[Martxoaren 15]]a - [[Eusebio Mugerza]], ''Mendaro Txirristaka'', gipuzkoar bertso-paper bertsolaria (j. [[1874]]).
* [[Martxoaren 19]]a – [[Mihály Karolyi]], Hungariako Errepublikako lehenenengo presidentea (j. [[1875]]).
* [[Martxoaren 25]]a – [[Juan Jose Lete Oregi]], gipuzkoar antzerki-idazlea (j. [[1882]]).
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 7]]a – [[Theda Bara]], estatubatuar aktorea (j. [[1885]]).
* [[Apirilaren 10]]a – [[Pierre Teilhard de Chardin]], frantziar paleontologo, filosofo eta [[jesusen Konpainia|jesulaguna]] (j. [[1881]]).
* [[Apirilaren 18]]a – [[Albert Einstein]], alemaniar fisikari eta matematikaria, inoizko zientzialari handienetariko bat (j. [[1879]]).
* [[Apirilaren 27]]a – [[William Ambrose Bebb]], galestar idazle eta politikaria, [[Plaid Cymru]] alderdi politikoaren sortzaileetako bat (j. [[1894]]).
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 4]]a – [[George Enescu]], errumaniar musikagilea (j. [[1881]]).
* [[Maiatzaren 11]] – [[Henriëtte Gesina Numans]], herbehereetar margolaria, landareen inguruko margolanak eta marrazkiak egin zituena (j. [[1877]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[James Agee]], estatubatuar eleberrigile, kazetari, poeta, gidoilari eta filmen kritikaria (j. [[1909]]).
* [[Maiatzaren 18]]a – [[Mary McLeod Bethune]], estatubatuar hezitzailea, filantropoa, borrokalari humanitarioa eta giza eskubideen aktibista (j. [[1875]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[Concha Espina]], espainiar eleberrigilea (j. [[1869]]).
* [[Maiatzaren 26]]a – [[Alberto Ascari]], 1 Formulako italiar pilotua (j. [[1918]]).
* [[Maiatzaren 29]]a – [[Daniël George van Beuningen]], holandako enpresaburua eta [[Rotterdam]] hiriko gizaseme estimatua (j. [[1877]]).
* [[Maiatzaren 31]] – [[Henni Forchhammer]], daniar hezitzailea eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea (j. [[1863]]).
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 29]]a – [[Max Hermann Pechstein]], alemaniar margolari eta marrazkigilea (j. [[1881]]).
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 14]]a – [[Vladimir Bontx-Bruievitx]], errusiar [[boltxebike]]a (j. [[1873]]).
* [[Uztailaren 23]]a – [[Cordell Hull]], estatubatuar politikaria, 1945eko [[Bakearen Nobel Saria]] (j. [[1871]]).
* [[Uztailaren 25]]a – [[Ilmari Hannikainen]], finlandiar konpositorea (j. [[1892]].
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 2]]a – [[Rupprecht Bavariakoa]], bavariar militar eta printzea, azken [[Bavariako Erresuma]]ko printze oinordekoa (j. [[1955]]).
* [[Abuztuaren 2]]a – [[Wallace Stevens]], estatubatuar olerkaria (j. [[1879]]).
* [[Abuztuaren 5]]a – [[Carmen Miranda]], luso-brasildar sanba-abeslaria eta aktorea (j. [[1909]]).
* [[Abuztuaren 5]]a – [[Jesus Olasagasti]], gipuzkoar margolaria (j. [[1907]]).
* [[Abuztuaren 12]]a – [[Thomas Mann]], alemaniar idazlea, 1929ko [[Literaturako Nobel Saria]] (j. [[1875]]).
* [[Abuztuaren 12]]a – [[James B. Sumner]], estatubatuar biokimikaria, 1946ko [[Kimikako Nobel Saria]] (j. [[1887]]).
* [[Abuztuaren 13]]a – [[Bernardo Garate]], ''Kantabria'', bizkaitar pilotaria (j. [[1883]]).
* [[Abuztuaren 17]]a – [[Fernand Léger]], frantziar margolaria (j. [[1881]]).
* [[Abuztuaren 23]]a – [[Rudolf Minger]], [[Suitzako Konfederazioko presidente]]a (j. [[1881]]).
==== Iraila ====
* [[Irailaren 12]]a – [[Javier Ibarra Murillo]], nafar historialaria (j. [[1876]]).
* [[Irailaren 18]]a – [[Alice Middleton Boring]], estatubatuar biologo, zoologo eta [[Herpetologia|herpetologoa]] (j. [[1883]]).
* [[Irailaren 19]]a – [[Carl Milles]], suediar eskultorea (h. [[1875]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[James Dean]], estatubatuar aktorea (j. [[1931]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Pentti Haanpää]], finlandiar eleberrigilea (j. [[1905]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Louis Leon Thurstone]], estatubatuar psikologoa, [[psikometria]] arloan berritzailea (j. [[1887]]).
==== Urria ====
* [[Urriaren 4]]a – [[Alexandros Papagos]], [[Grezia]]ko lehen ministroa (j. [[1883]]).
* [[Urriaren 17]]a – [[Dimitrios Maximos]], [[Grezia]]ko lehen ministroa (j. [[1873]]).
* [[Urriaren 18]]a – [[Jose Ortega y Gasset|José Ortega y Gasset]], espainiar filosofoa (j. [[1883]]).
* [[Urriaren 19]]a – [[Eugène Delporte]], belgikar astronomoa (j. [[1882]]).
* [[Urriaren 24]]a – [[Alfred Reginald Radcliffe-Brown]], britainiar antropologoa (j. [[1881]]).
* [[Urriaren 25]]a – [[Sadako Sasaki]], [[Hiroshima]]ko neska gaztea, bakearen aldeko mugimenduetan erreferente ezaguna (j. [[1943]]).
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 5]]a – [[Maurice Utrillo]], frantziar margolaria (j. [[1883]]).
* [[Azaroaren 6]]a – [[Edwin Barclay]], [[Liberia]]ko 18. presidentea (j. [[1882]]).
* [[Azaroaren 17]]a – [[James P. Johnson]], estatubatuar piano-jotzaile eta musikagilea (j. [[1894]]).
* [[Azaroaren 25]]a – [[Louis Lachenal]], frantziar eskalatzailea (j. [[1921]]).
* [[Azaroaren 25]]a – [[Pedro Mourlane Mitxelena]], gipuzkoar idazle eta kazetaria (j. [[1885]]).
* [[Azaroaren 27]]a – [[Luís de Freitas Branco]], portugaldar musikagilea eta musikologoa (j. [[1890]]).
* [[Azaroaren 27]]a – [[Arthur Honegger]], suitzar musikagilea (j. [[1892]]).
* [[Azaroaren 27]]a – [[Emma Jung]], suitzar psikologoa eta idazlea, [[psikologia analitiko]]an espezialista (j. [[1882]]).
==== Abendua ====
* [[Abenduaren 8]]a – [[Hermann Weyl]], alemaniar matematikari, fisikari teoriko eta filosofoa (j. [[1885]]).
* [[Abenduaren 13]]a – [[António Egas Moniz]], portugaldar neurologo, politikari eta diplomazialaria, 1949ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1874]]).
* [[Abenduaren 18]]a - [[Anna Murray Vail]], estatubatuar botanikaria (j. [[1863]]).
* [[Abenduaren 30]]a – [[Eduardo Ugarte]], euskal idazlea, zinema zuzendaria, gidoigilea eta antzerkigilea (j. [[1900]]).
==== Egun ezezaguna edo zehaztugabea ====
* [[Candido Albistur Iturria]], nafar konposatzaile, zuzendari eta pianojolea (j. [[1872]]).
* [[Gabriel Martiren]], ''el vasco Sardina'', [[Baigorri]]n jaio eta argentinara emigratu zen pilotaria (j. {{circa|[[1880]]}}).
* [[María de Echarri]], espainiar zutabegile eta propagandista katolikoa, politikaria eta feminista (j. [[1878]]).
== [[Nobel Sariak|Nobel saridunak]]: ==
* [[Fisikako Nobel Saria|Fisika]]: [[Willis Eugene Lamb]] eta [[Polykarp Kusch]]
* [[Kimikako Nobel Saria|Kimika]]: [[Vincent du Vigneaud]]
* [[Literaturako Nobel Saria|Literatura]]: [[Halldór Kiljan Laxness]]
* [[Medikuntzako Nobel Saria|Medikuntza]]: [[Axel Hugo Theodor Theorell]]
* [[Bakearen Nobel Saria|Bakea]]: eman gabe
----
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Denbora unitate aurkibidea}}
[[Kategoria:1955| ]]
74vncgn0zlqj3wk1g5hy2veaz8jee6a
9968808
9968807
2024-11-14T10:19:31Z
Artegia
65203
9968808
wikitext
text/x-wiki
{{urte aurkibide probak}}
{{urtegertaerak}}
== Gertaerak ==
* [[Apirilaren 17]]a – [[Imre Nagy]], [[Hungaria]]ko presidente komunista, kargugabetu zuten "moderatuegi"-tzat hartuta.
* [[Maiatzaren 14]]a – Zortzi herrialde komunistak, [[SESB]], [[Txekoslovakia]], [[Ekialdeko Alemania]], [[Albania]], [[Bulgaria]], [[Hungaria]], [[Errumania]] eta [[Polonia]]k, [[Varsoviako Ituna]] sinatu zuten.
* [[Maiatzaren 15]]a – [[Austria]]k berreskuratu zuen bere independentzia, [[II. Mundu Gerra]] amaitu eta 10 urtetara. Hitzarmena egin zuen horretarako herrialde aliatuekin.
* [[Urriaren 26]]a – [[Ngo Dinh Diem]]ek aldarrikatzen du [[Hego Vietnam]] errepublika moduan eta bere burua bertako presidentetzat.
* [[Abenduaren 1]]a – [[Rosa Parks]] atxilotzen dute [[Alabama]]ko bus batean, arrazismoaren aurkako bere protestaldian, [[Afro-amerikarren eskubide zibilen aldeko mugimendua (1955-1968)|Eskubide zibilen mugimendua]] abiatuz [[AEB]]etan.
* [[Abenduaren 20]]a – [[Cardiff|Cardiff/Caerdydd]] [[Gales]]ko hiriburu izendatu zuten.
== Arte eta kultura ==
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Marian Anderson]] bilakatzen da lehendabiziko emakume [[afroamerikar]] abesten [[Metropolitan Opera]]n, [[New York City]]n.
* [[Ekainaren 17]]a – [[Disneyland]] ireki egin zuten.
* [[Irailaren 15]]a – [[Vladimir Nabokov]]ek argitaratu zuen [[Paris]]en "Lolita" eleberri ospetsua.
* [[Orson Welles]] estatubatuar zinema zuzendaria Euskal Herrira etorri eta "[[The Land of the Basques]]" ("Euskaldunen Lurraldea") dokumentala filmatu zuen.
== Zientzia eta teknologia ==
* [[Apirilaren 12]]a – [[Poliomielitis]]aren aurkako [[txerto]]a aurkitu zuten.
== Kirolak ==
* [[Maiatzaren 15]]a – [[Jean Couzy]] eta [[Lionel Terray]] alpinista [[frantzia]]rrek egin zuten lehenengo igoera [[Makalu]] (8.485 m) tontorrera.
* [[Maiatzaren 25]]a – [[George Band]] eta [[Joe Brown]] alpinista [[britainiar]]rek egin zuten lehendabiziko igoera [[Kangchenjunga]] (8.586 m) mendira.
* [[Ekainaren 11]]a – [[Le Mans]]eko zirkuitoan historiako [[automobilismo]] istripurik handiena gertatu zen, 83 ikusle eta piloto bat hil zirelarik.
* [[Uztailaren 7]]a – [[Frantziako Tourra]] irabazi zuen [[Louison Bobet]] txirrindulari frantziarrak, hirugarren urtez jarraian.
* [[Irailaren 10]]a – [[Kontxako Bandera]]n garaile izan zen [[Orio Arraunketa Elkartea|Orio]], haien 17.a izan zena.
== Jaiotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Masakazu Suzuki]], japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Jesus Maria Zamora]], [[Erreal]]eko gipuzkoar futbolaria.
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Pantxika Urruti]], [[Pastoral|pastoraletako]] errejenta eta Buhamiak taldeko kantaria.
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Xabier Andonegi Mendizabal]], gipuzkoar apaiza, [[Lasarte-Oria|Lasarteko]] parrokoa.
* [[Urtarrilaren 5]]a - [[Adriana Ocampo]], kolonbiar geologo planetario eta NASAren zientzia-programaren zuzendaria.
* [[Urtarrilaren 6]]a – [[Rowan Atkinson]], britainiar aktorea, idazlea eta komikoa.
* [[Urtarrilaren 6]]a – [[Manuel Zamarreño Villoria]], [[Euskadiko Alderdi Popularra|Euskadiko Alderdi Popularreko]] gipuzkoar politikaria (h. [[1998]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Carmen Atxutegi]], bizkaitar funtzionario eta politikaria.
* [[Urtarrilaren 9]]a – [[J. K. Simmons]], estatubatuar aktorea.
* [[Urtarrilaren 10]]a – [[Yasmina Khadra]], aljeriar idazlea, frantsesez idazten duten arabiar idazle ezagunenetakoa.
* [[Urtarrilaren 13]]a – [[José María Astarbe]], gipuzkoar futbolaria.
* [[Urtarrilaren 15]]a – [[Alberto Fernández Blanco]], ''El Galleta'', espainiar txirrindularia (h. [[1984]]).
* [[Urtarrilaren 15]]a – [[José Montilla]], [[Kataluniako Generalitateko presidenteen zerrenda|Kataluniako Generalitateko presidente]] ohia.
* [[Urtarrilaren 17]]a – [[Katalin Karikó]], hungariar biokimikaria, [[Azido erribonukleiko|RNA]] bitartekari mekanismoetan espezializatua, 2023ko [[Medikuntzako Nobel Saria]].
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Kevin Costner]], zinema zuzendari, estatubatuar aktore eta ekoizlea.
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Jesus Maria Markiegi]], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]] (h. [[1975]]).
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Fernando Trueba]], espainiar zinema zuzendari, gidoigile eta ekoizlea.
* [[Urtarrilaren 19]]a – [[Simon Rattle]], britainiar orkestra-zuzendaria.
* [[Urtarrilaren 21]]a – [[Jeff Koons]], estatubatuar artista.
* [[Urtarrilaren 24]]a – [[Juan Luis Lorda]], nafar teologoa.
* [[Urtarrilaren 25]]a – [[Toru Iwatani]], japoniar bideo-joko diseinatzaile ohia, ''[[Pac-Man]]''en sortzailea.
* [[Urtarrilaren 25]]a – [[Eliseo Murillo]], gipuzkoar futbolari ohia.
* [[Urtarrilaren 26]]a – [[Eddie Van Halen]], herbeheretar-estatubatuar rock gitarra-jotzailea, ''[[Van Halen]]'' taldearen sortzaileetako bat (h. [[2020]]).
* [[Urtarrilaren 27]]a – [[Milagros Pérez Oliva]], espainiar kazetaria, idazlea eta unibertsitate-irakaslea.
* [[Urtarrilaren 28]]a – [[Nicolas Sarkozy]], [[Frantziako presidenteen zerrenda|Frantziako presidentea]].
* [[Urtarrilaren 30]]a – [[Curtis Strange]], estatubatuar golfaria.
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 4]]a – [[Iñake Irastorza]], gipuzkoar aktorea.
* [[Otsailaren 4]]a – [[Carme Junyent]], kataluniar hizkuntzalaria (h. [[2023]]).
* [[Otsailaren 7]]a – [[Mikel Bujanda]], gipuzkoar kazetaria, [[Euskalerria irratia]]ren sortzaile eta zuzendaria.
* [[Otsailaren 7]]a – [[Miguel Ferrer]], estatubatuar aktorea (h. [[2017]]).
* [[Otsailaren 8]]a – [[Juan Garzia]], gipuzkoar idazlea, euskalaria eta itzultzailea.
* [[Otsailaren 8]]a – [[John Grisham]], estatubatuar idazlea.
* [[Otsailaren 10]]a – [[Pablo Amancio Borges Delgado]], kubatar margolaria.
* [[Otsailaren 10]]a – [[Greg Norman]], australiar golf-jokalaria.
* [[Otsailaren 10]]a – [[Oksana Xvets]], ukrainar aktorea (h. [[2022]]).
* [[Otsailaren 11]] – [[Pratibha Parmar]], britainiar zinemagilea.
* [[Otsailaren 12]]a – [[Enric Miralles]], kataluniar arkitektoa (h. [[2000]]).
* [[Otsailaren 14]]a – [[Juan Lorenzo Lasa|Juan Lorenzo Lasa, ''Txikierdi'']], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]].
* [[Otsailaren 14]]a – [[Mitsuhisa Taguchi]], japoniar futbolaria (h. [[2019]]).
* [[Otsailaren 15]]a – [[Janice Dickinson]], estatubatuar modelo, moda-argazkilari eta aktorea.
* [[Otsailaren 16]]a – [[Miguel Zavaleta]], argentinar rock abeslaria eta musikaria.
* [[Otsailaren 17]]a – [[Mo Yan]], txinatar idazlea, 2012ko [[Literaturako Nobel Saria]].
* [[Otsailaren 18]]a – [[Consuelo Berlanga]], espainiar kazetaria eta telebista aurkezlea.
* [[Otsailaren 19]]a – [[Soledad Cazorla]], Emakumeen aurkako Indarkeriaren salako lehen emakume fiskala (h. [[2015]]).
* [[Otsailaren 19]]a – [[Jeff Daniels]], estatubatuar aktore, antzerkigile eta bikoiztailea.
* [[Otsailaren 19]]a – [[Siri Hustvedt]], estatubatuar nobelagile, saiogile eta poeta feminista.
* [[Otsailaren 20]]a – [[Pilar Idoate]], nafar sukaldari eta enpresaburua.
* [[Otsailaren 21]]a – [[Kelsey Grammer]], estatubatuar aktore, komediante, produktore, zuzendari, idazle, abeslari eta aktibista.
* [[Otsailaren 21]]a – [[Josep Piqué]], [[PP]]ko kataluniar politikaria (h. [[2023]]).
* [[Otsailaren 24]]a – [[Joan Fontcuberta]], katalan argazkilaria.
* [[Otsailaren 24]]a – [[Steve Jobs]], estatubatuar enpresaburua eta informatikaria, [[Apple Inc.|Apple]] enpresaren sortzaileetako bat eta lehendakaria (h. [[2011]]).
* [[Otsailaren 24]]a – [[Alain Prost]], [[1 Formula]]ko frantziar pilotu ohia, historiako hoberenetakoa.
* [[Otsailaren 26]]a – [[Eusebio Untzue]], nafar kirol zuzendaria.
* [[Otsailaren 28]]a – [[Gilbert Gottfried]], estatubatuar aktorea (h. [[2022]]).
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 1]]a – [[Denis Mukwege]], kongotar ginekologoa, 2018ko [[Bakearen Nobel Saria]].
* [[Martxoaren 1]]a – [[Clara Sánchez (idazlea)|Clara Sánchez]], espainiar idazlea, filologoa eta [[Espainiako zinema|Espainiako zineman]] espezialista.
* [[Martxoaren 3]]a – [[Koro Navarro]], gipuzkoar itzultzailea.
* [[Martxoaren 4]]a – [[Dominique Pinon]], frantziar aktorea.
* [[Martxoaren 5]]a – [[José Eugenio Azpiroz]], [[Euskadiko Alderdi Popularra|PPko]] gipuzkoar politikaria.
* [[Martxoaren 5]]a – [[Jesús María López Mauleon]], nafar apaiza, Goi Xingu-Tucumãko apezpikua.
* [[Martxoaren 6]]a – [[Cyprien Ntaryamira]], [[Burundi]]ko presidentea (h. [[1994]]).
* [[Martxoaren 7]]a – [[Alberto Martín]], bizkaitar futbolaria (h. [[2022]]).
* [[Martxoaren 9]]a – [[Ornella Muti]], italiar aktorea.
* [[Martxoaren 10]]a – [[Enrique San Francisco]], espainiar aktore eta umorista (h. [[2021]]).
* [[Martxoaren 10]]a - [[Jesús Suárez Cueva]], espainiar txirrindulari ohia.
* [[Martxoaren 11]] – [[Nina Hagen]], alemaniar abeslari eta aktorea.
* [[Martxoaren 12]]a – [[Janina Ochojska]], poloniar astronomoa, politikaria eta ekintzaile humanitario eta soziala.
* [[Martxoaren 15]]a – [[Jamila Abdallah Taha al Shanti]], palestinar irakaslea eta politikaria, [[Hamas]]ko kidea (h. [[2023]]).
* [[Martxoaren 15]]a – [[Roberto Maroni]], italiar politikaria (h. [[2022]]).
* [[Martxoaren 15]]a – [[Dee Snider]], estatubatuar [[heavy metal]] abeslari eta konposatzailea eta [[Twisted Sister]] taldearen burua.
* [[Martxoaren 17]]a – [[Josep Maria Margall]], kataluniar saskibaloi jokalari ohia.
* [[Martxoaren 17]]a – [[Gary Sinise]], estatubatuar aktore eta zuzendaria.
* [[Martxoaren 17]]a – [[Isatou Touray]], gambiar aktibista feminista.
* [[Martxoaren 18]]a – [[Philippe Boisse]], frantziar eskrimalari ohia.
* [[Martxoaren 18]]a – [[Ana Obregón]], espainiar aktore, aurkezle, dantzari, abeslari eta biologoa.
* [[Martxoaren 19]]a – [[Joanne Chory]], estatubatuar botanikari eta genetista (h. [[2024]]).
* [[Martxoaren 19]]a – [[Bruce Willis]], estatubatuar aktorea.
* [[Martxoaren 21]]a – [[Jair Bolsonaro]], brasildar militar ohia eta politikaria.
* [[Martxoaren 21]]a – [[Francisco Cano Consuegra]], espainiar politikaria (h. [[2000]]).
* [[Martxoaren 21]]a – [[Philippe Troussier]], frantziar futbolari ohi eta entrenatzailea.
* [[Martxoaren 21]]a – [[Bärbel Wöckel]], [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa|Ekialdeko Alemaniako]] atleta ohia, abiadura probetan aritua.
* [[Martxoaren 22]]a – [[Lena Olin]], suediar aktorea.
* [[Martxoaren 22]]a – [[Valdis Zatlers]], [[Letonia]]ko 7. presidentea.
* [[Martxoaren 23]]a – [[Moses Malone]], estatubatuar saskibaloi jokalaria (h. [[2015]]).
* [[Martxoaren 27]]a – [[Ramón Andrés]], nafar idazlea, poeta eta literaturari nahiz musikari buruzko hainbat idatziren egilea.
* [[Martxoaren 27]]a – [[Mariano Rajoy]], [[Espainiako Gobernuko presidente]] ohia.
* [[Martxoaren 28]]a – [[Edgardo Antoñana]], argentinar esataria, kazetaria, telebista ekoizlea eta telebistako eta irratiko aurkezlea (h. [[2017]]).
* [[Martxoaren 28]]a – [[Julio Llamazares]], espainiar idazlea.
* [[Martxoaren 28]]a – [[Reba McEntire]], estatubatuar abeslari eta aktorea, [[Country]] musikaren adierazlerik handienetakotzat joa.
* [[Martxoaren 29]]a – [[Brendan Gleeson]], irlandar aktorea.
* [[Martxoaren 30]]a – [[José Antonio Peláez]], nafar margolari eta grabatzailea.
* [[Martxoaren 31]] – [[Gjoko Hadžievski]], mazdoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Martxoaren 31]] – [[Alberto Iglesias]], gipuzkoar musikagilea.
* [[Martxoaren 31]] – [[Angus Young]], eskoziar jatorriko australiar gitarrajolea eta [[AC/DC]] taldeko sortzailea.
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 2]]a – [[Emilio Olabarria]], bizkaitar politikari eta legelaria.
* [[Apirilaren 2]]a – [[Michael Stone]], [[Ipar Irlanda]]ko paramilitar [[Ipar Irlandako leialistak|leialista]], 1988an [[Behin-behineko Irlandako Armada Errepublikarra|IRAko]] hiru lagunen hiletan jendetza granada eta pistolarekin erasotzeagatik ezaguna.
* [[Apirilaren 4]]a – [[Odón Elorza]], gipuzkoar politikaria, [[Donostiako alkateen zerrenda|Donostiako Alkate]] ohia.
* [[Apirilaren 4]]a – [[Maren Gaulke]], alemaniar herpetologoa.
* [[Apirilaren 4]]a – [[Simplice Sarandji]], [[Afrika Erdiko Errepublika]]ko lehen ministroa.
* [[Apirilaren 5]]a – [[Lazarus Chakwera]], [[Malawi]]ko presidentea.
* [[Apirilaren 5]]a – [[Akira Toriyama]], japoniar [[mangaka]] (h. [[2024]]).
* [[Apirilaren 5]]a – [[Takayoshi Yamano]], japoniar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 7]]a – [[Javier García Sánchez]], espainiar idazlea eta kazetaria.
* [[Apirilaren 7]]a – [[Akira Nishino]], japoniar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 8]]a – [[Kazuyoshi Nakamura]], japoniar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 10]]a – [[Pierre Hurmic]], baxenafar abokatu eta politikaria, [[Bordele]]ko alkatea.
* [[Apirilaren 14]]a – [[Sabino Zubeldia]], gipuzkoar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 16]]a – [[Pamela Sue Anderson]], estatubatuar filosofoa, erlijioaren filosofian, filosofia feminista eta filosofia kontinentalean aditua (h. [[2017]]).
* [[Apirilaren 16]]a – [[Migel Angel Apalategi|Migel Angel Apalategi, ''Apala'']], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkide]] ohia.
* [[Apirilaren 16]]a – [[Henrike I.a Luxenburgokoa]], [[Luxenburgo|Luxenburgoko Dukerri Handiko]] monarka.
* [[Apirilaren 17]]a – [[Erin Mouré]], kanadar poeta eta itzultzailea.
* [[Apirilaren 17]]a – [[Pete Shelley]], ingeles abeslari, kantautore eta gitarra-jotzailea, ''Buzzcocks'' taldearen sortzaileetakoa (h. [[2018]]).
* [[Apirilaren 18]]a – [[Anne Marie Palli]], lapurtar golfaria.
* [[Apirilaren 20]]a – [[Svante Pääbo]], suediar genetikalaria, 2022ko [[Medikuntzako Nobel Saria]].
* [[Apirilaren 21]]a – [[Toninho Cerezo]], brasildar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 21]]a – [[Erick Mombaerts]], frantziar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Apirilaren 21]]a – [[Tūheitia Paki]], maori erregea (h. [[2024]]).
* [[Apirilaren 22]]a – [[Pakito Arriaran]], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]] eta [[FMLN]]ren aldeko gerrillaria (h. [[1984]]).
* [[Apirilaren 23]]a – [[Noël Dejonckheere]], belgikar txirrindularia (h. [[2022]]).
* [[Apirilaren 24]]a – [[Teresa Calo]], gipuzkoar aktore eta gidoigilea.
* [[Apirilaren 24]]a – [[Volker Mehrmann]], alemaniar matematikaria.
* [[Apirilaren 27]]a – [[Katsuyuki Kawachi]], japoniar futbolari ohia.
* [[Apirilaren 28]]a – [[Saeb Erekat]], palestinar politikari eta diplomazialaria, [[Palestinaren Askapenerako Erakundea|Palestinaren Askapenerako Erakundeko]] idazkari nagusia (h. [[2020]]).
* [[Apirilaren 29]]a – [[Vincent Bru]], lapurtar politikaria, [[Kanbo]]ko alkatea.
* [[Apirilaren 30]]a – [[Fernando Maura]], bizkaitar politikari eta abokatua.
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 1]]a – [[András Törőcsik]], hungariar futbolaria (h. [[2022]]).
* [[Maiatzaren 2]]a – [[Carmina Ordóñez]], ''papel-couché'' deritzon prentsaren protagonista nabarmena (h. [[2004]]).
* [[Maiatzaren 2]]a – [[Donatella Versace]], italiar moda diseinatzailea.
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Melinda Culea]], estatubatuar aktorea.
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Michel Garbisu]], lapurtar pilotari ohia.
* [[Maiatzaren 6]]a – [[Pedro Piqueras]], espainiar kazetaria.
* [[Maiatzaren 7]]a – [[Jesús Ángel Mendaza]], [[Unión del Pueblo Navarro|UPNko]] nafar politikaria.
* [[Maiatzaren 8]]a – [[Meles Zenawi]], [[Etiopia]]ko presidentea (h. [[2012]]).
* [[Maiatzaren 10]]a – [[Mark David Chapman]], [[John Lennon]]en hiltzailea.
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Javier Bikuña]], nafar futbolari-ohia.
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Alasdair Fraser]], eskoziar biolin-jolea.
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Mercedes Richards]], astronomia eta astrofisikako katedradun jamaikarra (h. [[2016]]).
* [[Maiatzaren 15]]a – [[Esther Larrañaga Galdos]], [[Eusko Alkartasuna|EAko]] gipuzkoar politikaria.
* [[Maiatzaren 15]]a – [[El Gran Wyoming]], espainiar sendagile, aktore, zuzendari, idazle, musikari eta telebistako aurkezlea.
* [[Maiatzaren 16]]a – [[José María Calleja]], espainiar kazetari eta idazlea (h. [[2020]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Essie Hollis]], estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Olga Korbut]], bielorrusiar gimnasta ohia.
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Páidí Ó Sé]], [[futbol gaeliko]]ko irlandar jokalaria (h. [[2012]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Debra Winger]], estatubatuar aktorea.
* [[Maiatzaren 17]]a – [[Bill Paxton]], estatubatuar zinema eta telebistako aktore eta zuzendaria (h. [[2017]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[James Gosling]], kanadar informatikaria, [[Java (programazio lengoaia)|Java programazio-hizkuntzaren]] sortzailea.
* [[Maiatzaren 22]]a – [[Philip Dybvig]], estatubatuar ekonomialaria, 2022ko [[Ekonomiako Nobel Saria]].
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Mary Black]], irlandar abeslaria.
* [[Maiatzaren 24]]a – [[Ana Figueras]], [[Nafarroako Ezker Batua]]ko politikaria.
* [[Maiatzaren 25]]a – [[Connie Sellecca]], estatubatuar aktorea, ekoizlea eta modeloa.
* [[Maiatzaren 26]]a – [[Doris Dörrie]], alemaniar zinema-zuzendaria.
* [[Maiatzaren 27]]a – [[Kandido Uranga]], euskal aktore eta bikoizketailea.
* [[Maiatzaren 29]]a – [[Carme Forcadell]], [[Kataluniako Parlamentua|Kataluniako Legebiltzarreko]] presidentea.
* [[Maiatzaren 30]]a – [[Brian Kobilka]], estatubatuar fisiologoa, 2012ko [[Kimikako Nobel Saria]].
* [[Maiatzaren 30]]a – [[Colm Tóibín]], irlandar idazlea.
* [[Maiatzaren 31]] – [[Susie Essman]], estatubatuar aktorea.
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 1]]a – [[Chiyonofuji Mitsugu]], japoniar [[sumo]]lari handia (h. [[2016]]).
* [[Ekainaren 4]]a – [[Dominique Bulamatari]], kongoar apezpiku katolikoa (h. [[2024]]).
* [[Ekainaren 4]]a – [[Paulina Chiziane]], mozambiketar idazlea.
* [[Ekainaren 6]]a – [[Theuns Stofberg]], hegoafrikar errugbilaria (h. [[2023]]).
* [[Ekainaren 7]]a – [[Juan Ramon Rementeria]], bizkaitar zesta-puntalari ohia.
* [[Ekainaren 8]]a – [[Tim Berners-Lee]], ingeles informatikaria, [[World Wide Web]]aren asmatzailea.
* [[Ekainaren 8]]a – [[José Antonio Camacho]], espainiar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Ekainaren 9]]a – [[Monica Rubio (astronomoa)|Monica Rubio]], txiletar astronomoa da eta Txileko Astronomia Elkarteko (SOCHIAS) zuzendaria.
* [[Ekainaren 11]] – [[Juri Sedykh]], sobietar atleta, [[mailu jaurtiketa]]n historiako handienetakoa (h. [[2021]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Joanes Urkixo]], euskal idazlea, gidoigilea eta film eta telesailen itzultzailea.
* [[Ekainaren 13]]a – [[Ewine van Dishoeck]], herbeheretar astronomoa eta kimikaria.
* [[Ekainaren 15]]a – [[Jon Bagues]], gipuzkoar musikalaria.
* [[Ekainaren 15]]a – [[Beatriz Pécker]], musikari lotutako espainiar kazetaria eta telebista aurkezlea.
* [[Ekainaren 16]]a – [[Laurie Metcalf]], estatubatuar aktorea.
* [[Ekainaren 18]]a – [[Mísia]], portugaldar fadoen abeslaria (h. [[2024]]).
* [[Ekainaren 21]]a – [[Iñaki Antiguedad]], bizkaitar geologiako irakasle eta ikertzailea, ekologista eta politikaria.
* [[Ekainaren 21]]a – [[Michel Platini]], frantziar futbolaria, munduko inoizko hoberenetarikoa.
* [[Ekainaren 21]]a – [[Germán Yanke]], bizkaitar kazetaria eta idazlea (h. [[2017]]).
* [[Ekainaren 22]]a – [[Bashkim Shehu]], albanieraz idazten duen albaniar idazlea.
* [[Ekainaren 23]]a – [[Gwynn ap Gwilym]], galestar poeta, idazle eta argitaratzailea (h. [[2016]]).
* [[Ekainaren 24]]a – [[Gustavo Bazterrica]], argentinar musikari, musikagile eta gitarrista.
* [[Ekainaren 25]]a – [[Gonzalo Fernández Berridi]], euskal zinema argazkilaria.
* [[Ekainaren 26]]a – [[Maxime Bossis]], frantziar futbolari ohia.
* [[Ekainaren 26]]a - [[Fabrizia Pons]], italiar automobil-pilotu, rally-pilotu eta kopilotu ohia.
* [[Ekainaren 27]]a – [[Isabelle Adjani]], frantziar aktorea eta abeslaria.
* [[Ekainaren 28]]a - [[Pedro Luis Echeverría Goñi]], Euskal Herriko artearen historialaria eta artearen historiako irakasle nafarra.
* [[Ekainaren 29]]a – [[Robert Kalina]], austriar diseinatzailea, [[Euro]]ko billeteen diseinuengatik famatua.
* [[Ekainaren 30]]a – [[Egils Levits]], [[Letonia]]ko presidentea.
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 1]]a – [[Li Keqiang]], [[Txinako Herri Errepublika]]ko lehen ministroa (h. [[2023]]).
* [[Uztailaren 2]]a – [[Miguel Durán Campos]], espainiar abokatu eta enpresaburua.
* [[Uztailaren 2]]a – [[Francine Houben]], herbeherear arkitektoa eta unibertsitateko irakaslea.
* [[Uztailaren 5]]a – [[Mia Couto]], mozambikear idazlea, [[portuges]]ezko literatura-egilerik ezagunenetarikoa.
* [[Uztailaren 6]]a – [[Sherif Ismail]], [[Egipto]]ko lehen ministroa (h. [[2023]]).
* [[Uztailaren 9]]a – [[Jimmy Smits]], estatubatuar aktorea.
* [[Uztailaren 11]] – [[Marina Aoiz]], nafar kazetari eta poeta.
* [[Uztailaren 11]] – [[Juan Maria Azkarate]], gipuzkoar txirrindulari ohia.
* [[Uztailaren 12]]a – [[Bambi Woods]], estatubatuar stripper eta aktore pornografiko ohia.
* [[Uztailaren 13]]a – [[Panpi Ladutxe]], lapurtar esku huskako pilotaria eta abeslaria (h. [[2021]]).
* [[Uztailaren 14]]a – [[Tito Irazusta|''Tito'' Irazusta]], gipuzkoar kazetari eta irrati-esataria.
* [[Uztailaren 14]]a – [[Sándor Puhl]], hungariar futbol arbitroa (h. [[2021]]).
* [[Uztailaren 15]]a – [[César Arrondo]], euskal jatorriko argentinar irakaslea, idazlea, ikertzailea, euskal kulturaren zabaltzailea eta [[euskal diaspora]]ren militante aktiboa.
* [[Uztailaren 15]]a – [[Carlos Iglesias]], espainiar aktorea eta zinema zuzendaria.
* [[Uztailaren 19]]a – [[Mari Carmen Urbieta]], bizkaitar politikaria.
* [[Uztailaren 20]]a – [[Arsenio Fernández de Mesa]], ''El Cuco'', [[Alderdi Popularra|PPko]] politikaria eta [[Guardia Zibil]]eko zuzendari ohia.
* [[Uztailaren 21]]a – [[Marcelo Bielsa]], argentinar futbolari ohi eta entrenatzailea.
* [[Uztailaren 21]]a – [[Anthony Blake]], espainiar ilusionista eta mentalista.
* [[Uztailaren 21]]a – [[Béla Tarr]], hungariar film zuzendari, gidoigile eta aktorea.
* [[Uztailaren 22]]a – [[Willem Dafoe]], zinema eta antzerkiko estatubatuar aktorea.
* [[Uztailaren 22]]a - [[Eva Lefever]], txiletar margolari, grabatzaile eta artista bisuala.
* [[Uztailaren 22]]a – [[Juanjo Puigcorbé]], kataluniar aktorea.
* [[Uztailaren 23]]a - [[Dodo (komikigilea)]], frantziar komiki-gidoilaria.
* [[Uztailaren 25]]a – [[Iman (modeloa)|Iman]], somaliar jatorriko estatubatuar modelo eta aktorea, lehendabiziko afrikar supermodeloetako bat.
* [[Uztailaren 29]]a – [[Tommy Prim]], suediar txirrindulari ohia.
* [[Uztailaren 30]]a – [[Elena Irureta]], gipuzkoar aktorea.
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 1]]a – [[Anna Moï]], vietnamdar-frantziar idazle eta diseinatzailea.
* [[Abuztuaren 2]]a – [[Caleb Carr]], estatubatuar idazlea (h. [[2024]]).
* [[Abuztuaren 2]]a – [[Anne Lacaton]], frantziar arkitekto eta irakaslea.
* [[Abuztuaren 4]]a – [[Billy Bob Thornton]], estatubatuar aktore eta abeslaria.
* [[Abuztuaren 10]]a - [[Patricia Severín]], argentinar idazle eta editorea.
* [[Abuztuaren 11]] – [[Iñaki Gorostidi]], gipuzkoar harri-jasotzailea, boxeolaria eta harri-artisaua.
* [[Abuztuaren 13]]a – [[Paul Greengrass]], ingeles zinema zuzendaria, ekoizlea eta gidoilaria.
* [[Abuztuaren 18]]a – [[Stefano Tamburini]], italiar irudi artista, komikigilea eta aldizkari publizista (h. [[1986]]).
* [[Abuztuaren 19]]a – [[Apisai Ielemia]], [[Tuvalu]]ko lehen ministroa (h. [[2018]]).
* [[Abuztuaren 20]]a – [[Ned Overend]], mendi bizikletako estatubatuar txirrindulari ohia.
* [[Abuztuaren 21]]a – [[Shaun Tomson]], hegoafrikar surflaria.
* [[Abuztuaren 23]]a – [[Mari Cruz Soriano]], bizkaitar kazetaria.
* [[Abuztuaren 24]]a – [[Antonio Valero (aktorea)|Antonio Valero]], espainiar antzerki, telebista eta zinemako aktorea.
* [[Abuztuaren 25]]a – [[Andrés Solar]], [[asturiera]]zko idazlea eta asturiar ezker nazionalistako militantea, [[Surdimientu]]ko egile onenetakotzat joa (h. [[1984]]).
* [[Abuztuaren 26]]a – [[Pedro Miralles]], espainiar industria-diseinatzaile eta arkitektoa (h. [[1993]]).
* [[Abuztuaren 29]]a – [[Chus Pato]], galiziar idazlea eta [[Real Academia Galega]]ko akademiko osoa.
* [[Abuztuaren 31]] – [[Edwin Moses]], estatubatuar atleta ohia, 400 metroko hesi-lasterketan espezializatua eta 107 final jarraian irabazitakoa.
==== Iraila ====
* [[Irailaren 1]]a – [[Jesús Bonilla]], espainiar aktorea eta zuzendaria.
* [[Irailaren 2]]a – [[Malcolm Holcombe]], estatubatuar egile abeslaria (h. [[2024]]).
* [[Irailaren 3]]a – [[Xabier Erize]], nafar filologoa, soziolinguista, historialaria eta kudeatzailea.
* [[Irailaren 3]]a – [[Laurent Malet]], lapurtar aktorea.
* [[Irailaren 3]]a – [[Pierre Malet]], lapurtar aktorea.
* [[Irailaren 3]]a – [[Fito Rodriguez]], euskal idazlea eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHU]] eta [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] irakaslea.
* [[Irailaren 7]]a – [[Mikel Bengoetxea|Mikel Bengoetxea, ''Bengoetxea IV.a'']], nafar pilotari ohia.
* [[Irailaren 7]]a – [[Efim Zelmanov]], errusiar matematikaria.
* [[Irailaren 8]]a – [[Peio Jorajuria Ithourria|Peio Jorajuria]], lapurtar idazle eta kazetaria.
* [[Irailaren 9]]a – [[Carmen Gurruchaga]], gipuzkoar kazetari eta idazlea.
* [[Irailaren 10]]a – [[Ignacio Astarloa]], espainiar politikaria.
* [[Irailaren 14]]a – [[Pier Vittorio Tondelli]], italiar idazlea, laurogeiko hamarraldiko idazle aipagarrienetako bat (h. [[1991]]).
* [[Irailaren 16]]a – [[Maite Agirre]], gipuzkoar antzezlea.
* [[Irailaren 16]]a – [[Jayati Ghosh]], indiar ekonomialaria.
* [[Irailaren 17]]a - [[Javier Suso San Miguel]], arabar ikertzailea eta [[Anglo-Vasco-Navarro trenbidea]] bide berdearen bultzatzaile nagusienetako bat.
* [[Irailaren 19]]a – [[Dominique Arnaud]], frantziar txirrindularia (h. [[2016]]).
* [[Irailaren 21]]a – [[François Cluzet]], frantziar aktorea.
* [[Irailaren 21]]a – [[Iñaki de Juana]], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]].
* [[Irailaren 23]]a – [[Sito Miñanco]], espainiar kontrabandista eta droga-trafikatzailea.
* [[Irailaren 24]]a – [[Rafael Alonso Navarro Jr.]], gaztelaniazko bikoizketa aktorea.
* [[Irailaren 24]]a – [[Xabier Montoia]], arabar idazle eta musikaria.
* [[Irailaren 24]]a – [[Andrew Slack]], australiar errugbilaria.
* [[Irailaren 25]]a – [[Karl-Heinz Rummenigge]], alemaniar futbolari ohia, garai guztietako alemaniar futbolari onenetakoa.
* [[Irailaren 30]]a – [[Manuel Montero]], bizkaitar historialaria eta irakaslea, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] errektore ohia.
==== Urria ====
* [[Urriaren 2]]a – [[Susi Sánchez]], espainiar antzezlea.
* [[Urriaren 4]]a – [[Jorge Valdano]], argentinar futbolari eta entrenatzaile ohia.
* [[Urriaren 4]]a – [[Carmen Valero Omedes]], espainiar atleta (h. [[2024]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Javier Castañeda López]], espainiar futbolari ohia, [[Osasuna futbol kluba|Osasunarekin]] partida gehien jokatu dituen hirugarren futbolaria.
* [[Urriaren 5]]a – [[Michel Haïssaguerre]], lapurtar medikua, [[kardiologia]]n aditua.
* [[Urriaren 5]]a – [[Esteban Ibarretxe]], bizkaitar zinema zuzendari eta gidoilaria.
* [[Urriaren 5]]a – [[Ángela Molina]], espainiar aktorea.
* [[Urriaren 5]]a – [[Sandra Torres]], guatemalar politikaria.
* [[Urriaren 7]]a – [[Yo-Yo Ma]], txinatar-estatubatuar txelojolea.
* [[Urriaren 9]]a – [[Steve Ovett]], britainiar korrikalari ohia, ertaineko distantzian inoizko hoberenenetakoa.
* [[Urriaren 9]]a – [[Leonardo Padura]], kubatar idazle eta kazetaria.
* [[Urriaren 11]] – [[Jose Maria Yurrebaso]], gipuzkoar txirrindulari ohia, [[ziklo-kros]]sean trebea.
* [[Urriaren 12]]a – [[Roge Blasco]], bizkaitar kazetari, irrati esatari eta telebista aurkezlea.
* [[Urriaren 13]]a – [[Joaquín Caparrós]], espainiar futbolari ohi eta entrenatzailea.
* [[Urriaren 13]]a – [[Francis Salagoiti]], lapurtar enpresaburu eta idazkari judiziala, [[Aviron Bayonnais]] errugbi taldeko presidentea.
* [[Urriaren 15]]a – [[Tanya Roberts]], estatubatuar aktorea (h. [[2021]]).
* [[Urriaren 16]]a – [[Kieran Doherty]], [[Behin-behineko Irlandako Armada Errepublikarra|Behin-behineko IRAko]] kidea (h. [[1981]]).
* [[Urriaren 26]]a – [[Baltasar Garzón]], espainiar epailea.
* [[Urriaren 26]]a – [[Laura Mintegi]], euskal idazlea, irakaslea eta politikaria.
* [[Urriaren 27]]a – [[Marina Ximanskaja]], errusiar antzezle, irakasle eta antzerki-pedagogoa.
* [[Urriaren 28]]a – [[Bill Gates]], estatubatuar enpresaburu eta filantropoa, [[Microsoft]] enpresaren sortzailea.
* [[Urriaren 28]]a – [[Yves Simoneau]], kanadar zinema-zuzendaria.
* [[Urriaren 29]]a – [[Mikel Aranburu Urtasun]], [[Nafarroako Gobernua|Nafarroako Gobernuko]] Ogasuna eta Finantza Politikako sailburua.
* [[Urriaren 29]]a – [[Jon Kortazar]], bizkaitar idazle eta literatura kritikaria.
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 2]]a – [[Begoña García Retegi]], gipuzkoar mediku eta politikaria.
* [[Azaroaren 2]]a – [[Koji Tanaka]], japoniar futbolari ohia.
* [[Azaroaren 4]]a – [[Carlos Aseginolaza]], gipuzkoar botanikoa, Euskal Herriko floran aditua (h. [[2015]]).
* [[Azaroaren 4]]a – [[David Julius]], estatubatuar fisiologoa, 2021eko [[Medikuntzako Nobel Saria]].
* [[Azaroaren 4]]a – [[Matti Vanhanen]], [[Finlandia]]ko lehen ministroa.
* [[Azaroaren 5]]a – [[Jon Bilbao Moro]], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]], ia 29 urte espetxean izandakoa.
* [[Azaroaren 6]]a – [[José Luis de la Cuesta]], gipuzkoar legelaria.
* [[Azaroaren 7]]a – [[Paul Romer]], estatubatuar ekonomialaria, garapen endogenoaren teoriaren aitzindaria, 2018ko [[Ekonomiako Nobel Saria]].
* [[Azaroaren 9]]a – [[Fernando Meirelles]], brasildar zinema zuzendaria.
* [[Azaroaren 10]]a – [[Roland Emmerich]], alemaniar zinema-zuzendaria.
* [[Azaroaren 11]] – [[Jigme Singye Wangchuck]], [[Bhutan]]go Dragoi Errege ohia.
* [[Azaroaren 13]]a – [[Whoopi Goldberg]], estatubatuar aktorea.
* [[Azaroaren 14]]a – [[Hiroshi Hayano]], japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Azaroaren 15]]a – [[Joan Villadelprat]], [[1 Formula]]ko teknikaria, Epsilon Euskadi taldeko zuzendari izandakoa.
* [[Azaroaren 16]]a – [[Guillermo Lasso]], [[Ekuador]]ko presidentea.
* [[Azaroaren 17]]a – [[Amanda Levete]], britainiar arkitektoa.
* [[Azaroaren 20]]a – [[Alicia Estévez]], galiziar mikrobiologoa.
* [[Azaroaren 20]]a – [[Toshio Matsuura]], japoniar futbolari ohia.
* [[Azaroaren 21]]a – [[Mary Ann Horton]], estatubatuar programatzailea eta pertsona transgeneroen eskubideen aldeko ekintzailea.
* [[Azaroaren 21]]a – [[Dora María Téllez]], nikaraguar historialari, politikari eta komandante gerrilaria.
* [[Azaroaren 22]]a – [[Kazuhiko Takemoto]], japoniar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Azaroaren 23]]a – [[Harolyn Blackwell]], estatubatuar opera-abeslaria.
* [[Azaroaren 23]]a – [[Ludovico Einaudi]], italiar pianista eta konpositorea.
* [[Azaroaren 23]]a – [[Sofie Petersen]], groenlandiar apezpiku luterotarra.
* [[Azaroaren 24]]a – [[John Carleton]], ingeles errugbilari ohia.
* [[Azaroaren 24]]a – [[Mila Salterain Jainaga]], bizkaitar idazlea.
* [[Azaroaren 25]]a – [[Ramoncín]], espainiar rock abeslari, aktore, idazle eta telebista aurkezlea.
* [[Azaroaren 27]]a – [[Miren Azkarate]], gipuzkoar politikaria.
* [[Azaroaren 27]]a – [[Andrés Montes]], espainiar kazetaria eta kirol esataria (h. [[2009]]).
* [[Azaroaren 27]]a – [[Bill Nye]], estatubatuar zientzia-komunikatzaile, telebista-aurkezle eta ingeniari mekanikoa.
* [[Azaroaren 30]]a – [[Txomin García]], espainiar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Azaroaren 30]]a – [[Jesus Miguel Garcia Iturrioz]], bizkaitar esperantista eta irakaslea.
* [[Azaroaren 30]]a – [[Ignacio Gracia|Ignacio Gracia, ''Iñaki de Renteria'']], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|etakide]] ohia.
* [[Azaroaren 30]]a – [[Billy Idol]], ingeles rock musikari eta aktorea.
==== Abendua ====
* [[Abenduaren 1]]a – [[Francisco Egozkue|''Pancho'' Egozkue]], nafar auto pilotu ohia.
* [[Abenduaren 1]]a – [[Verónica Forqué]], espainiar aktorea (h. [[2021]]).
* [[Abenduaren 8]]a – [[Joe Maggard]], estatubatuar aktorea.
* [[Abenduaren 9]]a – [[Janusz Kupcewicz]], poloniar futbolaria (h. [[2022]]).
* [[Abenduaren 12]]a – [[Sixto Paz]], perutar [[ufologia|ufologista]] eta idazlea.
* [[Abenduaren 14]]a – [[Hervé Guibert]], frantziar argazkilari eta idazlea (h. [[1991]]).
* [[Abenduaren 14]]a – [[Anabel Otxoa]], bizkaitar sexologo eta dibulgatzailea (h. [[2008]]).
* [[Abenduaren 16]]a – [[Rob Levin]], ''Lilo'', estatubatuar programatzailea (h. [[2006]]).
* [[Abenduaren 17]]a – [[Gunilla Andersson]], suediar igerilaria.
* [[Abenduaren 20]]a – [[Jose Ignacio Novoa]], gipuzkoar eskubaloi jokalari ohia.
* [[Abenduaren 20]]a - [[Lorena Peña]],sansalvadortar ekonomialaria, politikaria eta gerra zibilean Salvadorko gerrillari ohia.
* [[Abenduaren 20]]a – [[Martin Schulz]], alemaniar politikaria, [[Europako Parlamentua|Europako Parlamentuko]] presidente ohia.
* [[Abenduaren 20]]a – [[Binali Yıldırım]], [[Turkia]]ko lehen ministroa.
* [[Abenduaren 21]]a – [[Fatimata M'Baye]], Mauritaniako lehen emakume abokatua eta giza eskubideen aldeko ekintzailea.
* [[Abenduaren 22]]a – [[Thomas Südhof]], alemaniar-estatubatuar biokimikaria, 2013ko [[Medikuntzako Nobel Saria]].
* [[Abenduaren 23]]a – [[Carol-Ann Duffy]], britaniar poeta, poesia-kritikaria, dramagilea, abestigilea eta irakaslea.
* [[Abenduaren 24]]a – [[Clarence Gilyard]], estatubatuar aktore eta idazke (h. [[2022]]).
* [[Abenduaren 25]]a – [[Elena O'Callaghan Duch]], kataluniar irakaslea, pedagogoa, filologoa, itzultzailea, editorea eta idazlea.
* [[Abenduaren 27]]a – [[Miguel Ángel Gallardo]], katalan marrazkilaria (h. [[2022]]).
* [[Abenduaren 28]]a – [[Liu Xiaobo]], txinatar intelektual eta giza eskubideen defendatzailea, 2010eko [[Bakearen Nobel Saria]] (h. [[2017]]).
* [[Abenduaren 29]]a – [[Gustave Parking]], lapurtar pailazo eta aktorea, antzerkian eta zineman ibilitakoa.
* [[Abenduaren 29]]a – [[Jan Versleijen]], herbeheretar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[Abenduaren 30]]a - [[Emilio Alfaro Martínez]], nafar kazetari, komunikatzaile politiko eta idazlea.
* [[Abenduaren 31]] – [[Angel Maria Urdazi]], gipuzkoar futbolari ohia.
==== Egun ezezaguna edo zehaztugabea ====
* [[Aitxus Iñarra]], gipuzkoar idazlea.
* [[Alfredo Floristán Imizkotz]], nafar historialaria.
* [[Begoña del Teso]], gipuzkoar zinema-kritikari eta kazetaria.
* [[Bernardo Ziriza]], nafar bankari eta [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSNko]] politikaria.
* [[Esther Zorrozua]], bizkaitar idazlea.
* [[Eugenio Gutiérrez]], [[GAL]]ek eraildako bizkaitar sindikalista (h. [[1984]]).
* [[Francisco Avizanda]], nafar zinema zuzendari, ekoizle eta gidoigilea.
* [[Germán Rodríguez Saiz]], [[1978ko Sanferminak|1978ko Sanferminetan]] poliziak tiroz hil zuen [[LKI]]ko militantea (h. [[1978]]).
* [[Gregorio Luri]], nafar filosofia irakaslea.
* [[Iñaki Goikoetxeta]], [[Deustuko Unibertsitatea|Deustuko Unibertsitateko]] zuzenbide irakaslea, abokatua eta politikari jeltzalea.
* [[Iñaki Mozos]], gipuzkoar irakaslea, idazlea eta ikertzailea.
* [[Irene Aldasoro]], gipuzkoar irakasle eta itzultzailea.
* [[Isidro Rikarte]], nafar idazlea.
* [[Jon Odriozola (kazetaria)|Jon Odriozola]], bizkaitar kazetari eta idazlea (h. [[2022]]).
* [[Jon Ander Etxebarria]], bizkaitar biologoa, Euskadiko Biologoen Elkargo Ofizialeko dekanoa.
* [[José María Irujo]], nafar kazetari eta saiakeragilea.
* [[Joseba Alkalde]], bizkaitar idazlea.
* [[Josu Uribetxebarria]], gipuzkoar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]] (h. [[2015]]).
* [[Joxan Elosegi]], gipuzkoar itzultzaile, kulturgile, euskara irakasle eta denbora-pasa sortzailea.
* [[Joxe Mari Berasategi]], gipuzkoar filologoa itzultzailea eta irakaslea.
* [[Joxean Tolosa|Joxean Tolosa, ''Tolosa I.a'']], gipuzkoar pilotari ohia eta telebista-esataria.
* [[Juan José Baños]], bizkaitar kazetaria.
* [[Juanjo San Sebastian]], bizkaitar alpinista.
* [[Julen Madina]], Hezkuntza Fisikoko gipuzkoar irakaslea, [[Iruñeko entzierroa|Iruñeko entzierroetan]] lasterkari izateagatik ezaguna (h. [[2016]]).
* [[Lontxo Aburuza]], gipuzkoar bertsolari eta irakaslea.
* [[Maite Albiz]], bizkaitar kazetaria, dokumentalista eta euskal mugimendu feministako ekintzaile aitzindarietako bat (h. [[2009]]).
* [[Manu Badiola]], gipuzkoar alpinista (h. [[1991]]).
* [[Mikel Agirre]], euskal ekonomilaria.
* [[Mikel Aramendi (kazetaria)|Mikel Aramendi]], gipuzkoar filologo eta kazetaria.
* [[Mikel Iriondo]], gipuzkoar filosofoa, [[Ermuko Foroa]]ren eta [[Aski da!]] elkarteen sortzaileetako bat.
* [[Mikel Martinez]], nafar antzezlea eta ''[[Maskarada (taldea)|Maskarada]]'' talde aitzindariaren sortzaileetakoa.
* [[Patxi Villamor]], arabar kantautorea.
* [[Peio Serbielle]], zuberoar abeslaria.
* [[Robert Larrandaburu]], zuberoar alpinista eta mendizalea.
* [[Santiago Bengoa]], arabar sindikalista (h. [[2021]]).
* [[Xebe Diez]], gipuzkoar aktorea.
* [[Xiri Andonegi]], gipuzkoar eskultore eta margolaria (h. [[2011]]).
* [[María Luisa Fernández]], Euskal Herrian bizi izandako espainiar eskultorea.
* [[Carol Shaw]], estatubatuar informatikaria, [[bideo-joko]]ak diseinatu zituen lehenengo emakumeetakoa.
* [[Douglas Crockford]], estatubatuar programatzailea, [[JavaScript]]en garatzailea eta [[JavaScript Object Notation|JSONen]] bultzatzailea.
* [[Elisenda Vives Balmaña]], andorratar diplomazialaria.
* José María Gallego, [[Gallego & Rey]] Madrileko umorista grafiko edo binetagile bikoteko kidea.
* Julio Rey, [[Gallego & Rey]] Madrileko umorista grafiko edo binetagile bikoteko kidea.
* [[Helene Nayituriki]], ruandar moja bernardotarra eta irakaslea.
* [[Kanda Bongo Man]], kongoar abeslari eta musikagilea.
* [[Madeha al-Ajroush]], saudiarabiar psikologo, argazkilaria eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea.
* [[Maria Quintans]], portugaldar poeta eta antzerkigilea (h. [[2024]]).
* [[Valérie Bemeriki]], kongoar-ruandar irrati esatari eta gerra kriminala.
* [[Yitang Zhang]], [[zenbakien teoria]]n espezializatutako txinatar matematikaria.
== Heriotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Edward Kasner]], estatubatuar matematikaria, [[googol]] terminoaren dibulgatzailea (j. [[1878]]).
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Rodolfo Graziani]], italiar mariskala (j. [[1882]]).
* [[Urtarrilaren 12]]a – [[Maurice Legendre]], frantziar intelektual katoliko eta hispanista (j. [[1878]]).
* [[Urtarrilaren 15]]a – [[Yves Tanguy]], frantziar-estatubatuar margolaria (j. [[1900]]).
* [[Urtarrilaren 21]]a – [[Archie Hahn]], ''Milwaukeeko meteoritoa'', estatubatuar atleta (j. [[1880]]).
* [[Urtarrilaren 29]]a – [[Hans Hedtoft]], [[Danimarka]]ko lehen ministroa (j. [[1903]]).
* [[Urtarrilaren 31]] – [[John Mott]], estatubatuar ebanjelista, 1946ko [[Bakearen Nobel Saria]] (j. [[1865]]).
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 11]] – [[Olga Jojlova]], [[Errusiar Balletak]] konpainiako dantzaria eta [[Pablo Picasso]]ren emaztea (j. [[1891]]).
* [[Otsailaren 18]]a – [[Kim Seong-su]], korear ekintzaile independentista, enpresari eta hezitzailea (j. [[1891]]).
* [[Otsailaren 23]]a – [[Paul Claudel]], frantziar olerkaria eta antzerkigilea (j. [[1868]]).
* [[Otsailaren 26]]a - [[Antonio Egiluz]], [[Begoñako Errepublika]]ko etxeko mediku titularra (j. [[1886]]).
* [[Otsailaren 28]]a – [[Bixente Eskisabel]], gipuzkoar sustatzailea eta enpresaburua (j. [[1899]]).
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 5]]a – [[Maria Amatriain]], nafar hezitzailea (j. [[1867]]).
* [[Martxoaren 6]]a – [[Mammad Amin Rasulzadeh]], [[Azerbaijango Errepublika Demokratikoa|Azerbaijango Errepublika Demokratikoko]] lehen lehendakaria eta bakarra (j. [[1884]]).
* [[Martxoaren 11]] – [[Alexander Fleming]], eskoziar zientzialaria, [[penizilina]]ren aurkitzailea eta 1945eko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1881]]).
* [[Martxoaren 12]]a – [[Charlie Parker]], estatubatuar jazz saxofoi-jolea (j. [[1920]]).
* [[Martxoaren 12]]a – [[Theodor Plievier]], alemaniar eleberrigilea (j. [[1897]]).
* [[Martxoaren 13]]a – [[Tribhuvan Nepalgoa]], [[Nepal]]go erregea (j. [[1906]]).
* [[Martxoaren 15]]a - [[Eusebio Mugerza]], ''Mendaro Txirristaka'', gipuzkoar bertso-paper bertsolaria (j. [[1874]]).
* [[Martxoaren 19]]a – [[Mihály Karolyi]], Hungariako Errepublikako lehenenengo presidentea (j. [[1875]]).
* [[Martxoaren 25]]a – [[Juan Jose Lete Oregi]], gipuzkoar antzerki-idazlea (j. [[1882]]).
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 7]]a – [[Theda Bara]], estatubatuar aktorea (j. [[1885]]).
* [[Apirilaren 10]]a – [[Pierre Teilhard de Chardin]], frantziar paleontologo, filosofo eta [[jesusen Konpainia|jesulaguna]] (j. [[1881]]).
* [[Apirilaren 18]]a – [[Albert Einstein]], alemaniar fisikari eta matematikaria, inoizko zientzialari handienetariko bat (j. [[1879]]).
* [[Apirilaren 27]]a – [[William Ambrose Bebb]], galestar idazle eta politikaria, [[Plaid Cymru]] alderdi politikoaren sortzaileetako bat (j. [[1894]]).
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 4]]a – [[George Enescu]], errumaniar musikagilea (j. [[1881]]).
* [[Maiatzaren 11]] – [[Henriëtte Gesina Numans]], herbehereetar margolaria, landareen inguruko margolanak eta marrazkiak egin zituena (j. [[1877]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[James Agee]], estatubatuar eleberrigile, kazetari, poeta, gidoilari eta filmen kritikaria (j. [[1909]]).
* [[Maiatzaren 18]]a – [[Mary McLeod Bethune]], estatubatuar hezitzailea, filantropoa, borrokalari humanitarioa eta giza eskubideen aktibista (j. [[1875]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[Concha Espina]], espainiar eleberrigilea (j. [[1869]]).
* [[Maiatzaren 26]]a – [[Alberto Ascari]], 1 Formulako italiar pilotua (j. [[1918]]).
* [[Maiatzaren 29]]a – [[Daniël George van Beuningen]], holandako enpresaburua eta [[Rotterdam]] hiriko gizaseme estimatua (j. [[1877]]).
* [[Maiatzaren 31]] – [[Henni Forchhammer]], daniar hezitzailea eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea (j. [[1863]]).
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 29]]a – [[Max Hermann Pechstein]], alemaniar margolari eta marrazkigilea (j. [[1881]]).
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 14]]a – [[Vladimir Bontx-Bruievitx]], errusiar [[boltxebike]]a (j. [[1873]]).
* [[Uztailaren 23]]a – [[Cordell Hull]], estatubatuar politikaria, 1945eko [[Bakearen Nobel Saria]] (j. [[1871]]).
* [[Uztailaren 25]]a – [[Ilmari Hannikainen]], finlandiar konpositorea (j. [[1892]].
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 2]]a – [[Rupprecht Bavariakoa]], bavariar militar eta printzea, azken [[Bavariako Erresuma]]ko printze oinordekoa (j. [[1955]]).
* [[Abuztuaren 2]]a – [[Wallace Stevens]], estatubatuar olerkaria (j. [[1879]]).
* [[Abuztuaren 5]]a – [[Carmen Miranda]], luso-brasildar sanba-abeslaria eta aktorea (j. [[1909]]).
* [[Abuztuaren 5]]a – [[Jesus Olasagasti]], gipuzkoar margolaria (j. [[1907]]).
* [[Abuztuaren 12]]a – [[Thomas Mann]], alemaniar idazlea, 1929ko [[Literaturako Nobel Saria]] (j. [[1875]]).
* [[Abuztuaren 12]]a – [[James B. Sumner]], estatubatuar biokimikaria, 1946ko [[Kimikako Nobel Saria]] (j. [[1887]]).
* [[Abuztuaren 13]]a – [[Bernardo Garate]], ''Kantabria'', bizkaitar pilotaria (j. [[1883]]).
* [[Abuztuaren 17]]a – [[Fernand Léger]], frantziar margolaria (j. [[1881]]).
* [[Abuztuaren 23]]a – [[Rudolf Minger]], [[Suitzako Konfederazioko presidente]]a (j. [[1881]]).
==== Iraila ====
* [[Irailaren 12]]a – [[Javier Ibarra Murillo]], nafar historialaria (j. [[1876]]).
* [[Irailaren 18]]a – [[Alice Middleton Boring]], estatubatuar biologo, zoologo eta [[Herpetologia|herpetologoa]] (j. [[1883]]).
* [[Irailaren 19]]a – [[Carl Milles]], suediar eskultorea (h. [[1875]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[James Dean]], estatubatuar aktorea (j. [[1931]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Pentti Haanpää]], finlandiar eleberrigilea (j. [[1905]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Louis Leon Thurstone]], estatubatuar psikologoa, [[psikometria]] arloan berritzailea (j. [[1887]]).
==== Urria ====
* [[Urriaren 4]]a – [[Alexandros Papagos]], [[Grezia]]ko lehen ministroa (j. [[1883]]).
* [[Urriaren 17]]a – [[Dimitrios Maximos]], [[Grezia]]ko lehen ministroa (j. [[1873]]).
* [[Urriaren 18]]a – [[Jose Ortega y Gasset|José Ortega y Gasset]], espainiar filosofoa (j. [[1883]]).
* [[Urriaren 19]]a – [[Eugène Delporte]], belgikar astronomoa (j. [[1882]]).
* [[Urriaren 24]]a – [[Alfred Reginald Radcliffe-Brown]], britainiar antropologoa (j. [[1881]]).
* [[Urriaren 25]]a – [[Sadako Sasaki]], [[Hiroshima]]ko neska gaztea, bakearen aldeko mugimenduetan erreferente ezaguna (j. [[1943]]).
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 5]]a – [[Maurice Utrillo]], frantziar margolaria (j. [[1883]]).
* [[Azaroaren 6]]a – [[Edwin Barclay]], [[Liberia]]ko 18. presidentea (j. [[1882]]).
* [[Azaroaren 17]]a – [[James P. Johnson]], estatubatuar piano-jotzaile eta musikagilea (j. [[1894]]).
* [[Azaroaren 25]]a – [[Louis Lachenal]], frantziar eskalatzailea (j. [[1921]]).
* [[Azaroaren 25]]a – [[Pedro Mourlane Mitxelena]], gipuzkoar idazle eta kazetaria (j. [[1885]]).
* [[Azaroaren 27]]a – [[Luís de Freitas Branco]], portugaldar musikagilea eta musikologoa (j. [[1890]]).
* [[Azaroaren 27]]a – [[Arthur Honegger]], suitzar musikagilea (j. [[1892]]).
* [[Azaroaren 27]]a – [[Emma Jung]], suitzar psikologoa eta idazlea, [[psikologia analitiko]]an espezialista (j. [[1882]]).
==== Abendua ====
* [[Abenduaren 8]]a – [[Hermann Weyl]], alemaniar matematikari, fisikari teoriko eta filosofoa (j. [[1885]]).
* [[Abenduaren 13]]a – [[António Egas Moniz]], portugaldar neurologo, politikari eta diplomazialaria, 1949ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1874]]).
* [[Abenduaren 18]]a - [[Anna Murray Vail]], estatubatuar botanikaria (j. [[1863]]).
* [[Abenduaren 30]]a – [[Eduardo Ugarte]], euskal idazlea, zinema zuzendaria, gidoigilea eta antzerkigilea (j. [[1900]]).
==== Egun ezezaguna edo zehaztugabea ====
* [[Candido Albistur Iturria]], nafar konposatzaile, zuzendari eta pianojolea (j. [[1872]]).
* [[Gabriel Martiren]], ''el vasco Sardina'', [[Baigorri]]n jaio eta argentinara emigratu zen pilotaria (j. {{circa|[[1880]]}}).
* [[María de Echarri]], espainiar zutabegile eta propagandista katolikoa, politikaria eta feminista (j. [[1878]]).
== [[Nobel Sariak|Nobel saridunak]]: ==
* [[Fisikako Nobel Saria|Fisika]]: [[Willis Eugene Lamb]] eta [[Polykarp Kusch]]
* [[Kimikako Nobel Saria|Kimika]]: [[Vincent du Vigneaud]]
* [[Literaturako Nobel Saria|Literatura]]: [[Halldór Kiljan Laxness]]
* [[Medikuntzako Nobel Saria|Medikuntza]]: [[Axel Hugo Theodor Theorell]]
* [[Bakearen Nobel Saria|Bakea]]: eman gabe
----
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Denbora unitate aurkibidea}}
[[Kategoria:1955| ]]
rufnqzz7kqrqoumr5m1dtrnr99o35vn
Martxoaren 19
0
2843
9968809
9917265
2024-11-14T10:20:13Z
Artegia
65203
/* Mundua */
9968809
wikitext
text/x-wiki
'''Martxoaren 19'''a [[gregoriotar egutegia]]ren [[urte]]ko hirurogeita hamazortzigarren [[egun]]a da, 79.a [[bisurte]]etan. 287 egun falta dira urtea amaitzeko.
{{eguneko-goiburua|3|19}}
{{egungertaerak}}
== Gertaerak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1367]] – [[Gaztelako Gerra Zibila|Gaztelako Gerra Zibileko]] [[Inglesmendiko gudua]]n henrikezaleak nagusitu ziren.
* [[1982]] – CRS bi tirokatu eta hil zituzten [[Baigorri]]n: Bernard Roussarie eta Jacques Bouyer. [[Batallón Vasco Español|BVE]] ultraeskuindar erakundeak [http://books.google.es/books?id=CYMd8V4u2kEC&pg=PA439&lpg=PA439&dq=Roussarie+Bernard+Jacques+Bouye+bidart&source=bl&ots=E-fuB7b2n8&sig=WNShkX5pTNpkGTnkHz77G0aIiJc&hl=eu&ei=r53oTsKEOZHz-gaf17nZCg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBwQ6AEwAA#v=onepage&q=Roussarie%20Bernard%20Jacques%20Bouye%20bidart&f=false bere gain hartu zuen atentatua], baina poliziak [[Iparretarrak|IKri]] leporatuko zion ekintza, iparretarrek ukatu arren. [[Filipe Bidart]] eta [[Gabi Mouesca]] kondenatuko zituzten atentatuan parte hartzeagatik.
=== Mundua ===
* [[1279]] – Yamengo borrokaren ondorioz, [[Song dinastia]]k boterea galdu zuen [[Txinako Herri Errepublika|Txinan]].
* [[1649]] – [[Ingalaterra]]ko [[Komunen Ganbera]]k [[Lorden Ganbera]] desegitea agindu zuen, ''"Ingalaterrako jendearentzat baliogabe eta arriskutsutzat"'' joz.
* [[1812]] – [[1812ko Espainiako Konstituzioa]], [[Espainia]]ko lehenengoa, onartu zen [[Cádiz]]en.
* [[1931]] – Jokoa legeztatu zen [[Nevada]]n ([[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]).
* [[1932]] – [[Sydney Harbour Bridge]] inauguratu zen, [[Australia]]n.
* [[1933]] – [[Gerda Taro]] argazkilaria atxilotu zuten [[Alemania]]n, [[Hitler]] botatzeko komunisten [[konplot]] baten kide zela egotzita. Bi asteren ostean askatu zuten eta familiarekin Alemaniatik ihes egin behar izan zuen.
* [[1944]] – [[Hirugarren Reicha|Alemania Naziak]] [[Hungaria]] okupatu zuen.
* [[1945]] – [[Adolf Hitler]]rek Alemaniako industria, armategi eta komunikabideak desegiteko agindu zuen.
* [[1998]] – [[Sevilla]]ko auzitegiak 33 urteko kartzela zigorra ezarri zion [[Arny Kasua|Arny Kasuko]] erantzule nagusiari, umeen prostituzioa sustatzeagatik.
* [[2005]] – 59 hildako [[Shuozhou]]n ([[Txinako Herri Errepublika|Txina]]), meategi bateko istripuaren ondorioz.
* [[2011]] – [[2011ko Libiako esku-hartze militarra|Herrialdeen aliantza]] batek, [[Nazio Batuen Segurtasun Kontseilua]]ren [[Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluko 1973 ebazpena|1973 ebazpena]] betearazteko helburuz [[Muammar al Kadafi|Kadafiren]] gudarosteei erasota, [[2011ko Libiako esku-hartze militarra|Libiako aire-eremua ixteari]] ekin zion.
== Arte eta kultura ==
=== Euskal Herria ===
* [[1999]] – [[1999ko Korrika|11. Korrikari]] hasiera eman zitzaion [[Iruñea]]n, [[martxoaren 28]]an [[Donostia]]n amaitu zelarik.
* [[2011]] – Iruñean [[Civivox Arrosadia]] kultur-etxe eta liburutegi publikoa inauguratu zen.
* [[2015]] – [[2015eko Korrika|19. Korrikari]] hasiera eman zitzaion [[Urepele]]n, [[martxoaren 29]]an [[Bilbo]]n amaitu zelarik.
=== Mundua ===
== Zientzia eta teknologia ==
=== Euskal Herria ===
=== Mundua ===
* [[1998]] – [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] osasun arduradunek [[Sildenafilo|Viagra]] botikaren salmenta baimendu zuten.
== Kirolak ==
=== Euskal Herria ===
* [[2010]] – [[Jon Santacana]] [[eski]]alari [[euskaldun]]ak [[Paralinpiar Jokoak|Paralinpiar Jokoetako]] jaitsiera frogan urrezko domina irabazi zuen.
=== Mundua ===
* [[1977ko Bost Nazioen Txapelketa]]: [[Frantziako errugbi selekzioa|Frantziak]] partida guztiak irabazi zituen eta txapelketaz gain haren bigarren Slam Nagusia eskuratu zuen. Jokaturiko lau partidatan Frantziak ez zuen entsegu bakar bat jaso.
* [[2016ko Sei Nazioen Txapelketa]]: [[Ingalaterrako errugbi selekzioa|Ingalaterrak]] txapelketa irabazi eta [[Grand Slam (errugbia)|Slam Nagusia]] bereganatu zuen.
== Jaiotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1859]] – [[Josefa Ignacia Albisu]], gipuzkoar erraketista (h. [[1950]]).
* [[1899]] – [[José Etxebeste]], gipuzkoar futbolaria (h. [[1982]]).
* [[1910]] – [[José Mandaluniz]], bizkaitar futbolari eta entrenatzailea (h. [[1973]]).
* [[1912]] – [[Feliciana Setoain]], nafar idazle , musikari eta musikologoa (h. [[2008]]).
* [[1914]] – [[Juan José Pradera]], gipuzkoar kazetari eta diplomazialaria (h. [[1976]]).
* [[1928]] – [[Jose Maria Setien]], gipuzkoar apezpikua, [[Donostiako elizbarrutia|Donostiako elizbarrutiko]] apezpiku emeritua (h. [[2018]]).
* [[1934]] – [[Facundo Zabaleta]], gipuzkoar txirrindularia (h. [[2016]]).
* [[1936]] – [[José Luis Redrado]], nafar apaiza.
* [[1941]] – [[Joxe Azurmendi]], euskal idazlea, filosofoa, saiakera egilea eta poeta.
* [[1945]] – [[José Luis Galdámez]], nafar txirrindulari ohia, [[Alfaro]]n.
* [[1948]] – [[José Ángel Rojo|José Ángel Rojo, ''Rojo II.a'']], bizkaitar futbolari ohia.
* [[1950]] – [[Agustina Pontesta Garmendia]], gipuzkoar irakasle, euskal filologoa, itzultzaile eta idazlea.
* [[1957]] – [[Josean Kerejeta]], saskibaloi jokalari ohia eta [[Saski Baskonia]]ren presidentea.
* [[1959]] – [[Xerar Urrutia|Gérard Urrutia]], lapurtar kantaria, kanta-egilea eta idazlea.
* [[1965]] – [[Juan José Urdiain]], nafar saskibaloi jokalari ohia.
* [[1966]] – [[Amelia Salanueva]], nafar abokatu eta politikaria.
* [[1969]] – [[Txema Arinas]], arabar idazlea.
* [[1970]] – [[Karmele Jaio]], euskal idazlea, kazetaria eta komunikazio arduraduna .
* [[1979]] –
** [[Jon Belaustegi]], gipuzkoar eskubaloi jokalari ohia.
** [[Sergio Francisco]], gipuzkoar futbolari ohia.
** [[Joseba Zubeldia]], gipuzkoar txirrindulari ohia.
* [[1982]] –
** [[Manex Agirre]], arabar bertsolaria.
** [[Higinio Rivero]], bizkaitar piraguista paralinpikoa.
* [[1989]] – [[Jonathan Reguero]], arabar futbolaria.
* [[1994]] – [[Imanol Corral]], bizkaitar futbolaria.
* [[1997]] – [[Mikel Ioldi]], nafar futbolaria.
* [[1998]] – [[Unai Agirre Manzisidor]], gipuzkoar futbolaria.
* [[2000]] – [[Jokin Murgialdai]], nafar txirrindularia.
* [[2002]] – [[Unai Egiluz]], bizkaitar futbolaria.
=== Mundua ===
* [[1434]] – [[Ashikaga Yoshikatsu]], [[Ashikaga shogunerria|Ashikaga shogunerriko]] zazpigarren [[shogun]]a (h. [[1443]]).
* [[1534]] – [[José de Anchieta|Jose de Anchieta]], jesuita eta [[Brasil]]en ibilitako misiolaria (h. [[1597]]).
* [[1542]] – [[Jan Zamoyski]], poloniar handikia (h. [[1605]]).
* [[1601]] – [[Alonso Cano]], espainiar eskultura-egile, pintore eta arkitektoa (h. [[1667]]).
* [[1606]] – [[Joanes IV.a Portugalgoa|Joanes IV.a]], [[Portugal]]go erregea (h. [[1656]]).
* [[1629]] – [[Alexis Errusiakoa]], Errusiako [[tsar]]ra (h. [[1676]]).
* [[1721]] – [[Tobias Smollett]], eskoziar idazle eta sendagilea (h. [[1771]]).
* [[1726]] – [[José Clavijo y Fajardo]], espainiar idazle eta naturalista (h. [[1806]]).
* [[1731]] – [[Gabriela Silang]], filipinar buruzagi militar eta iraultzailea (h. [[1763]]).
* [[1738]] – [[Tupac Amaru II.a]], Amerikan [[kolonialismo]]aren aurkako [[matxinada|matxinatu]] indigena (h. [[1781]]).
* [[1792]] – [[José María Carreño]], [[Venezuela]]ko presidentea (h. [[1849]]).
* [[1813]] – [[David Livingstone]], eskoziar misiolari eta esploratzailea (h. [[1873]]).
* [[1821]] – [[Richard Francis Burton]], ingeles esploratzaile, hizkuntzalari eta idazlea (h. [[1890]]).
* [[1840]] – [[La Serneta]], espainiar flamenko-abeslaria eta gitarra-jotzailea (h. [[1912]]).
* [[1841]] – [[José Ignacio Garmendia (militarra)|José Ignacio Garmendia]], argentinar militarra, margolaria, idazlea eta diplomazialaria (h. [[1925]]).
* [[1844]] – [[Minna Canth]], finlandiar eleberrigile eta antzerkigilea (h. [[1897]]).
* [[1848]] – [[Wyatt Earp]], estatubatuar pistolaria, jokalaria eta polizia ofiziala (h. [[1929]]).
* [[1849]] – [[Alfred von Tirpitz]], alemaniar almirantea (h. [[1930]]).
* [[1856]] – [[Pepe Sánchez (musikaria)|Pepe Sánchez]], kubatar musikari, abeslari eta musikagilea (h. [[1918]]).
* [[1857]] – [[Maria Josefa Portugalgoa]], [[Portugal]]go infanta (h. [[1943]]).
* [[1858]] – [[Kang Youwei]], txinatar idazlea, filosofoa eta politikaria (h. [[1927]]).
* [[1860]] – [[William Jennings Bryan]], estatubatuar hizlari eta politikaria (h. [[1925]]).
* [[1861]] – [[Gregoria Canelo de Paredes]], cacerestar ''chinato'' dialektoaren hiztuna eta Extremadurako dialektologiaren ikertzailea (h. [[1917]]).
* [[1873]] – [[Max Reger]], alemaniar musikagile, organista eta musika-irakaslea (h. [[1916]]).
* [[1875]] – [[Zhang Zuolin]], txinatar [[mariskal]]a (h. [[1928]]).
* [[1879]] – [[Aram Manukian]], armeniar iraultzailea (h. [[1919]]).
* [[1883]] – [[Norman Haworth]], ingeles kimikaria, 1937ko [[kimikako Nobel Saria]] (h. [[1950]]).
* [[1885]] –
** [[María Collado Romero]], kubatar kazetari, poeta eta feminista, Kubako Lehen emakume erreportaria .
** [[Margaret Harwood]], estatubatuar astronomoa, Maria Mitchell Behatokiko lehen zuzendaria (h. [[1979]]).
* [[1888]] –
** [[Josef Albers]], alemaniar artista eta irakaslea (h. [[1976]]).
** [[Léon Scieur]], belgikar txirrindularia (h. [[1969]]).
* [[1895]] - [[Thérèse Le Prat]], frantziar argazkilaria (h. [[1966]]).
* [[1899]] – [[Aksel Sandemose]], daniar eleberrigilea (h. [[1965]]).
* [[1900]] –
** [[Carmen Carbonell]], kataluniar aktorea eta antzerki-enpresaburua (h. [[1988]]).
** [[Frédéric Joliot-Curie]], frantziar fisikari eta kimikaria, 1935eko [[Kimikako Nobel Saria]] (h. [[1958]]).
* [[1905]] – [[Albert Speer]], alemaniar arkitektoa, [[Hirugarren Reicha]]ren garaian [[Adolf Hitler]]ren arkitekto pertsonala (h. [[1981]]).
* [[1906]] – [[Adolf Eichmann]], alemania [[Nazionalsozialismo|Naziko]] [[Schutzstaffel|SSetako]] goi-mailako ofiziala, [[Holokaustoa]]ren arduradun zuzenetako bat (h. [[1962]]).
* [[1907]] – [[Elizabeth Maconchy]], irlandar jatorriko britainiar musikagilea (h. [[1994]]).
* [[1910]] – [[Jacob Wolfowitz]], poloniar-estatubatuar estatistikaria (h. [[1981]]).
* [[1912]] – [[Hugh Watt]], [[Zeelanda Berri]]ko jarduneko lehen ministroa (h. [[1980]]).
* [[1914]] – [[Jiang Qing]], txinatar antzezle eta politikaria eta [[Mao Zedong]]-en azken emaztea (h. [[1991]]).
* [[1916]] – [[Irving Wallace]], estatubatuar idazle eta gidoigilea (h. [[1990]]).
* [[1919]] – [[Cornelis Berkhouwer]], herbeheretar politikaria, [[Europako Legebiltzarra]]ko presidentea (h. [[1992]]).
* [[1923]] –
** [[Giuseppe Rotunno]], italiar argazki-zuzendaria (h. [[2021]]).
** [[Pamela Britton]], estatubatuar aktorea (h. [[1974]]).
* [[1925]] – [[Brent Scowcroft]], estatubatuar militar eta politikaria (h. [[2020]]).
* [[1926]] – [[Valerio Zurlini]], italiar zinemagilea (h. [[1982]]).
* [[1928]] –
** [[Hans Küng]], suitzar idazle, teologo eta apaiz katolikoa (h. [[2021]]).
** [[Patrick McGoohan]], irlandar-estatubatuar aktorea (h. [[2009]]).
* [[1929]] – [[Miquel Martí i Pol]], kataluniar poeta, idazle eta itzultzailea izan zen, XX. mendeko ezagunenetakoa (h. [[2003]]).
* [[1933]] – [[Philip Roth]], estatubatuar eleberrigilea (h. [[2018]]).
* [[1935]] – [[José Segú]], kataluniar txirrindularia (h. [[2010]]).
* [[1936]] –
** [[Ursula Andress]], suitzar aktorea eta ''[[sex symbol]]''a.
** [[Ben Lexcen]], australiar nabigatzaile eta itsasontzien diseinatzailea (h. [[1988]]).
* [[1937]] – [[Egon Krenz]], Ekialdeko Alemaniako politikari ohia.
* [[1941]] – [[Florence Delay]], frantziar idazle, aktore, itzultzaile eta gidoilaria.
* [[1943]] –
** [[Mario Molina]], mexikar-estatubatuar kimikaria, 1995eko [[Kimikako Nobel Saria]] (h. [[2020]]).
** [[Mario Monti]], [[Italiako lehen ministroen zerrenda|Italiako lehen ministro]] ohia.
* [[1946]] – [[Bigas Luna]], kataluniar zinema zuzendari eta gidoigilea (h. [[2013]]).
* [[1947]] – [[Glenn Close]], estatubatuar aktorea.
* [[1949]] – [[Valery Leontiev]], errusiar pop abeslaria.
* [[1950]] – [[Nadezhda Babkina]], sobietar eta errusiar folk eta pop abeslaria.
* [[1952]] – [[Harvey Weinstein]], estatubatuar film ekoizle ohia, sexu jazarle eta bortxatzailea izanagatik salatua.
* [[1955]] –
** [[Joanne Chory]], estatubatuar botanikari eta genetista (h. [[2024]]).
** [[Bruce Willis]], estatubatuar aktorea.
* [[1956]] – [[Jegor Gaidar]], [[Errusia]]ko jarduneko lehen ministroa (h. [[2009]]).
* [[1957]] – [[Clara Ponsatí]], kataluniar ekonomialari eta politikaria.
* [[1958]] – [[Fred Stoller]], estatubatuar aktorea.
* [[1961]] – [[Laurel Blair Salton Clark]], estatubatuar zirujaua eta astronauta (h. [[2003]])
* [[1964]] –
** [[Jeanne Gang]], estatubatuar arkitektoa.
** ''[[La Veneno]]'', espainiar vedette, abeslari eta aktore transexuala (h. [[2016]]).
* [[1966]] - [[Cynthia Elbaum]], estatubatuar fotokazetaria, [[Lehen Txetxeniako Gerra|Txetxeniako Lehen Gerran]] hildako lehen kazetaria (h. [[1994]]).
* [[1967]] – [[Oleksiy Tsybko]], ukrainar errugbilari eta militarra (h. [[2022]]).
* [[1969]] –
** [[Patricio Lorente]], argentinar unibertsitate-akademikoa eta [[Wikimedia Fundazioa]]ko Administrazio Kontseiluaren presidente ohia.
** [[Satoru Noda]], japoniar futbolari ohia.
* [[1971]] - [[Barbara Morgenstern]], indietronikako kantari eta ekoizle alemaniarra.
* [[1973]] – [[Meritxell Batet]], [[Kataluniako Sozialisten Alderdia|PSCko]] kataluniar politikaria.
* [[1974]] – [[Hanka Kupfernagel]], alemaniar txirrindulari ohia.
* [[1976]] –
** [[Rachel Blanchard]], kanadar aktorea.
** [[Nino Bule]], kroaziar futbolari ohia.
* [[1979]] –
** [[Marta Espinós]], espainiar piano-jotzailea eta musika-komisarioa.
** [[María Vázquez]], galiziar aktorea.
* [[1980]] – [[Antonella Costa]], italiar-argentinar aktore eta film-zuzendaria.
* [[1986]] - [[Laura Galán]], espainiar aktorea.
* [[1993]] – [[Hakim Ziyech]], herbehereetar-marokoar jatorriko futbolaria.
* [[1995]] – [[Sanni Franssi]], finlandiar futbolaria.
* [[1996]] – [[Mariona Caldentey]], espainiar futbolaria.
* [[1997]] – [[Katarina Zec]], serbiar saskibaloi jokalaria.
== Heriotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1783]] – [[Pedro González de Castejón]], nafar itsas gizona, [[Espainiako Itsas Armada]]n teniente-jenerala, [[Madril]]en (j. [[1719]]).
* [[1897]] – [[Anton Abadia]], lapurtar hizkuntzalari, astronomo eta idazlea, [[Paris]]en (j. [[1810]]).
* [[1959]] – [[Fernando Urkia]], nafar elizgizona, euskal idazlea eta musikagilea, [[Erroma]]n (j. [[1896]]).
* [[1981]] – [[André Capagorry]], lapurtar politikaria, [[Saint-Denis (Réunion)|Saint-Denisen]] (j. [[1894]]).
* [[1984]] – [[Jean-Pierre Cherid]], frantziar aktibista [[pied-noir]] eta mertzenarioa, [[GAL]]eko kidea, [[Biarritz]]en (j. [[1941]]).
* [[1988]] – [[Sabino Barinaga Alberdi]], bizkaitar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1922]]).
* [[1995]] – [[María Franciska Dapena Rico]], palentziar-bizkaitar artista, margolaria eta idazlea, [[Bilbo]]n (j. [[1924]]).
* [[2016]] –
** [[Jose Luis Artetxe]], [[Bilboko Athletic Kluba|Athleticeko]] futbolaria (j. [[1930]]).
** [[Nicolás Estéfano]], ''Bara'', [[Bilboko Athletic Kluba|Athleticeko]] futbolaria (j. [[1947]]).
* [[2018]] – [[Jean Michel Larrasket]], ekonomialaria, [[Baionako eta Euskal Herriko Institutu Unibertsitario Teknologikoa|Baionako Unibertsitateko]] irakaslea eta Iparraldeko [[Eusko Ikaskuntza]]ko lehendakaria, [[Paris]]en (j. [[1950]]).
* [[2019]] – [[Juan Luis Mendizabal|Juan Luis Mendizabal, ''Mendi'']], gipuzkoar margolaria (j. [[1928]]).
=== Mundua ===
* [[1286]] – [[Alexandro III.a Eskoziakoa]], [[Eskoziako Erresuma]]ko erregea (j. [[1241]]).
* [[1610]] – [[Hasegawa Tōhaku]], japoniar margolaria, [[margolaritza]]ko Hasegawa Eskolaren sortzailea (j. [[1539]]).
* [[1666]] – [[Diego de Benavides]], espainiar noble eta militarra (j. [[1607]]).
* [[1687]] – [[René-Robert Cavelier de La Salle]], frantziar esploratzailea (j. [[1643]]).
* [[1721]] – [[Klemente XI.a]], [[Aita santu]]a (j. [[1649]]).
* [[1746]] – [[Anna Leopoldovna]], [[Errusiar Inperioa|Errusiako]] erreginaordea (j. [[1718]]).
* [[1822]] – [[Valentin Haüy]], [[Itsutasun|itsuentzako]] lehen eskolaren sortzailea (j. [[1745]]).
* [[1862]] – [[Friedrich Wilhelm Schadow]], alemaniar margolaria, [[nazaretar artea]]ren margolari jarraitzaile eta kidea (j. [[1789]]).
* [[1864]] – [[Alexandre Calame]], suitzar paisaia-margolaria (j. [[1810]]).
* [[1865]] – [[Joseph Lebeau]], [[Belgika]]ko lehen ministroa (j. [[1794]]).
* [[1884]] – [[Elias Lönnrot]], finlandiar olerkigilea (j. [[1802]]).
* [[1887]] – [[Józef Ignacy Kraszewski]], poloniar idazlea (j. [[1812]]).
* [[1895]] - [[Faustina Sáez de Melgar]], espainiar idazlea, itzultzailea eta kazetaria (j. [[1834]]).
* [[1914]] – [[Giuseppe Mercalli]], italiar bulkanologoa, apaiza eta irakaslea (j. [[1850]]).
* [[1916]] – [[Vasili Surikov]], errusiar margolaria (j. [[1848]]).
* [[1930]] – [[Arthur Balfour]], [[Erresuma Batuko Gobernua|Erresuma Batuko lehen ministroa]] (j. [[1848]]).
* [[1944]] – [[Édouard de Castelnau]], frantziar politikari eta militarra (j. [[1851]]).
* [[1946]] – [[Matilde de la Torre]], espainiar kazetaria, idazle pedagogoa eta politikari sozialista (j. [[1884]]).
* [[1950]] –
** [[Edgar Rice Burroughs]], estatubatuar idazlea, [[Tarzan]] pertsonaiaren sortzailea (j. [[1875]]).
** [[Norman Haworth]], ingeles kimikaria, 1937ko [[kimikako Nobel Saria]] (j. [[1883]]).
* [[1955]] – [[Mihály Karolyi]], Hungariako Errepublikako lehenenengo presidentea (j. [[1875]]).
* [[1960]] – [[Adolf Schulten]], alemaniar historialari eta arkeologoa (j. [[1870]]).
* [[1965]] – [[Gheorghe Gheorghiu-Dej]], errumaniar politikari komunista (j. [[1901]]).
* [[1976]] – [[Paul Kossoff]], ingeles gitarra-jotzailea, ''[[Free (musika taldea|Free]]'' taldeko kidea (j. [[1950]]).
* [[1978]] – [[Gaston Julia]], frantziar matematikaria (j. [[1893]]).
* [[1981]] – [[Margarita Lecuona]], kubatar kantari eta konpositorea (j. [[1910]]).
* [[1987]] – [[Louis de Broglie|Louis-Victor de Broglie]], frantziar fisikaria, 1929ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j.[[1892]])
* [[1988]] – [[Máirtín O'Díreáin]], [[irlandako gaelera|irlanderazko]] idazle eta olerkaria (j. [[1910]]).
* [[1989]] – [[Alan Civil]], britainiar [[tronpa (musika tresna)|tronpa]] jolea (j. [[1929]]).
* [[1990]] – [[Elisa Garrido Gracia|Elisa Garrido]], espainiar militante antifaxista libertarioa (j. [[1909]]).
* [[1996]] –
** [[Virginia Henderson]], estatubatuar erizaina (j. [[1897]]).
** [[Chen Jingrun]], [[zenbakien teoria]]ri ekarpen esanguratsuak egin zizkion txinatar matematikaria (j. [[1933]]).
** [[Lise Østergaard]], daniar psikologoa eta politikaria (j. [[1924]])
* [[1997]] –
** [[Eugène Guillevic]], bretainiar poeta (j. [[1907]]).
** [[Willem de Kooning]], estatubatuar margolaria eta eskultorea (j. [[1904]]).
* [[1998]] – [[Catherine Sauvage]], frantziar abeslaria (j. [[1929]]).
* [[1999]] –
** [[Tofilau Eti Alesana]], [[Samoa]]ko lehen ministroa (j. [[1924]]).
** [[José Agustín Goytisolo]], espainiar olerkari eta saiakeragilea (j. [[1928]]).
** [[Juanita Reina]], espainiar antzezle eta kantaria (j. [[1925]]).
* [[2008]] –
** Sir [[Arthur C. Clarke]], zientzia-fikzioko ingeles idazlea, asmatzailea eta futurista (j. [[1917]]).
** [[Hugo Claus]], belgikar idazlea (j. [[1929]]).
** [[Paul Scofield]], britainiar aktorea (j. [[1922]]).
* [[2012]] – [[Ulu Grosbard]], belgikar-estatubatuar zinema-zuzendaria (j. [[1929]]).
* [[2017]] – [[Roger Pingeon]], frantziar txirrindularia (j. [[1940]]).
* [[2019]] – [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]], portugaldar elizgizona (j. [[1932]]).
* [[2020]] –
** [[Gonzalo Cerezo Barredo]], asturiar kazetaria, poltikaria eta idazlea (j. [[1926]]).
** [[Aurlus Mabélé]], ''Soukousaren Erregea'', kongoar abeslari eta konpositorea (j. [[1953]]).
** [[Peter Whittingham]], ingeles futbolaria (j. [[1984]]).
* [[2022]] –
** [[Shahabuddin Ahmed]], [[Bangladesh]]ko presidentea (j. [[1930]]).
** [[Federico Martín Aramburú]], argentinar errugbilaria (j. [[1980]]).
* [[2023]] – [[Petar Nadoveza]], kroaziar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1942]]).
* [[2024]] – [[M. Emmet Walsh]], estatubatuar aktorea (j. [[1935]]).
== Jaiak eta urteurrenak ==
* [[Kristautasun]]ean, [[San Joseren egun]]a.
* [[Seaska (ikastolen elkartea)|Sehaska egutegiko izendegia]]: Joseba/Josebe/Josef/Josepa/Joxe/Joxepa eta Arotz/Harotz.
Jaieguna, ondoko herrietan:
* [[Bizkaia]]n: [[Bilbo]] ([[Deustu]]).
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Hil aurkibidea}}
<center>[[Martxoaren 18]] | [[Urteko egutegia|Urteko egutegi]] | [[Martxoaren 20]]</center>
[[Kategoria:Urteko egunak]]
e1ochk08bvd1evbzhsalup98kf0cfo2
Uztailaren 28
0
2988
9967885
9934367
2024-11-13T15:27:36Z
Artegia
65203
9967885
wikitext
text/x-wiki
'''Uztailaren 28'''a [[gregoriotar egutegia]]ren [[urte]]ko berrehun eta bederatzigarren [[egun]]a da, 210.a [[bisurte]]etan. 156 egun falta dira urtea amaitzeko.
{{eguneko-goiburua|7|28}}
{{egungertaerak}}
== Gertaerak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1936]] – [[Donostia]]n frankistak errendiarazi zituzten [[Loiolako kuartela|Loiolako kuartelean]] milizianoek, hamar eguneko borrokaldien ostean.
* [[1979]] – [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]], bi polizia nazional erail zituen [[Bilbo]]n.
=== Mundua ===
* [[2000]] – [[Ipar Irlanda]]ko preso politiko guztiak aske utzi zituzten. [[Ostiral Santuko Akordioa]]ren puntuetako izan zen eta preso errepublikar zein unionistak kalera atera ziren.
* [[2001]] – [[Alejandro Toledo]] aukeratu zuten [[Peru]]ko presidente, zortzi hilabete lehenagoko [[Alberto Fujimori]]ren aurkako mozio-zentsura baten ondoren.
* [[2011]] – [[Hego Korea]]n euriteek eragindako lubizietan berrogei pertsona hil ziren.
== Arte eta kultura ==
=== Euskal Herria ===
* [[1980]] – [[Luis de Uranzu Kultur Taldea]] (LUKT) sortu zen Irunen
=== Mundua ===
* [[1954]] – ''[[On the Waterfront]]'' (''Itsasaurrean'') filma estreinatu zen, [[Elia Kazan]]ek zuzendu eta [[Marlon Brando]], [[Karl Malden]], [[Lee J. Cobb]], [[Rod Steiger]] eta [[Eva Marie Saint]] aktoreek antzeztu zuten.
* [[1959]] – ''[[North by Northwest]]'' (''Ipar Ipar-Mendebaldea'') filma estreinatu zen, [[Alfred Hitchcock]]ek zuzendu eta [[Cary Grant]], [[Eva Marie Saint]], [[James Mason]], [[Jessie Royce Landis]] eta [[Martin Landau]] aktoreek antzeztu zuten.
* [[1982]] – ''[[An Officer and a Gentleman]]'' (''Ofiziala eta Zalduna'') filma estreinatu zen, [[Taylor Hackford]] estatubatuar zinema zuzendariak zuzendu eta [[Richard Gere]], [[Debra Winger]] eta [[Louis Gossett Jr.]] aktoreek antzeztu zutelarik.
== Zientzia eta teknologia ==
=== Euskal Herria ===
=== Mundua ===
== Kirolak ==
=== Euskal Herria ===
* [[2018ko Frantziako Tourreko 20. etapa]] [[Senpere]]n hasi eta [[Ezpeleta]]n amaitu zen. Etapak 31 kilometro zituen eta banakako erlojupekoa izan zen. [[Tom Dumoulin]] (Sunweb) herbeheretarrak irabazi zuen.
=== Mundua ===
== Jaiotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1769]] – [[Joachim Labrouche]], [[Donibane Lohizune]]ko alkate eta ontzijabea (h. [[1853]]).
* [[1805]] – [[Nazario Karrikiri]], nafar bankari eta enpresaburua (h. [[1884]]).
* [[1857]] – [[Tomás Zubiria]], bilbotar ingeniari eta enpresaburua (h. [[1932]]).
* [[1884]] – [[Nazario Oleaga]], euskal legegile eta euskaltzalea (h. [[1961]]).
* [[1887]] – [[Maddi Ariztia]], euskal idazlea (h. [[1972]]).
* [[1891]] – [[Jose Tomas Uruñuela]], arabar musikagilea, musikologoa eta dantzako maisua (h. [[1963]]).
* [[1906]] – [[Luis Arellano]], euskal abokatu eta politikaria, [[Zaragoza]]n (h. [[1969]]).
* [[1911]] – [[Federico Etxebarria Uribe]], bilbotar margolaria (h. [[2004]]).
* [[1935]] – [[José María Iraburu]], nafar teologo eta Iruñeko eliz presbiteroa.
* [[1936]] – [[Ignacio Gogortza]], gipuzkoar apaiz katolikoa, Coronel Oviedoko gotzaina.
* [[1943]] – [[Daniel Poulou]], [[Herritarren Mugimenduaren Aldeko Batasuna|UMPko]] lapurtar politikaria, [[Urruña]]ko auzapez ohia.
* [[1948]] – [[Iñaki Esnaola]], gipuzkoar abokatua eta [[Herri Batasuna]]ko politikari ohia.
* [[1950]] – [[Teófilo Serrano]], nafar ingeniari eta politikaria (h. [[2024]]).
* [[1958]] – [[Miren Aranoa]], nafar politikaria, [[Buenos Aires]]en.
* [[1961]] –
** [[Iñaki Bijandi]], bizkaitar txirrindulari ohia.
** [[Nieves Ibeas]], aragoiar politikari eta unibertsitateko irakaslea, [[Gasteiz]]en.
** [[Aitor Mazo]], bilbotar aktorea eta zinema zuzendaria (h. [[2015]]).
* [[1965]] – [[Mariló Montero]], nafar kazetari eta telebista aurkezlea.
* [[1966]] – [[Delphine Ernotte]], lapurtar ingeniaria, ''France Télévisions'' taldearen presidentea.
* [[1967]] - [[Xabier Lasa Gorraiz]], nafar politikaria, idazlea, itzultzailea eta unibertsitateko irakaslea.
* [[1973]] – [[Gonzalo Etxague]], euskal idazlea, [[Madril]]en.
* [[1976]] – [[Iker Flores]], nafar txirrindularia.
* [[1978]] – [[Jon Hernández]], gipuzkoar politikari eta historialaria.
* [[1982]] –
** [[Joseba Arriaga]], bizkaitar futbolaria.
** [[Amaia Olabarrieta]], bizkaitar futbolaria.
* [[1993]] – [[Arrate Agirre]], arabar saskibaloi jokalaria.
* [[1994]] – [[Iñaki Artola]], gipuzkoar esku huskako pilotaria.
* [[1997]] – [[Olatz Ruiz de Gordejuela]], gipuzkoar biolin-jotzailea.
* [[1998]] –
** [[Maria Eraunzetamurgil]], gipuzkoar saskibaloi-jokalaria.
** [[Beñat Iturbe]], euskal aktorea.
* [[2001]] - [[Alex Díaz Álvarez]], gipuzkoar txirrindularia.
* [[2002]] – [[Tessy Ebosele]], nigeriar-arabar atleta, [[jauzi hirukoitz]]ean 20 urtez azpiko Munduko txapeldunordea, [[Maroko]]n.
* [[2003]] – [[Asier Pérez Moreno]], nafar futbolaria.
=== Mundua ===
* [[1165]] – [[Ibn al-Arabi]], [[Al Andalus|andalustar]] filosofo, teosofo eta mistikoa (h. [[1240]]).
* [[1458]] – [[Jacopo Sannazaro]], italiar poeta eta humanista (h. [[1530]]).
* [[1783]] – [[Pierre Claude François Delorme]], [[Neoklasizismo]]ko margolari eta irarle frantziarra (h. [[1859]]).
* [[1804]] – [[Ludwig Feuerbach]], alemaniar filosofoa eta moralista (h. [[1872]]).
* [[1812]] – [[Józef Ignacy Kraszewski]], poloniar idazlea (h. [[1887]]).
* [[1827]] – [[José Oliver y Hurtado]], espainiar historialari, arkeologo eta apaiz katolikoa (h. [[1887]]).
* [[1840]] –
** [[Edward Drinker Cope]], estatubatuar paleontologoa (h. [[1897]]).
** [[Ramón de Errazu]], euskal jatorriko mexikar arte bildumagilea (h. [[1904]]).
* [[1845]] – [[Émile Boutroux]], frantziar filosofoa eta filosofiaren historialaria (h. [[1921]]).
* [[1854]] – [[Guillermo Tell Villegas Pulido]], [[Venezuela]]ko presidentea (h. [[1949]]).
* [[1859]] – [[Berthe Marx]], frantziar pianista eta musikagilea (h. [[1925]]).
* [[1866]] – [[Helen Beatrix Potter]], britainiar idazlea (h. [[1943]]).
* [[1867]] – [[Gustaf Komppa]], finlandiar kimikaria (h. [[1949]]).
* [[1870]] – [[Henri Jaspar]], [[Belgika]]ko lehen ministroa (h. [[1939]]).
* [[1872]] – [[Albert Sarraut]], [[Frantziako lehen ministro]]a (h. [[1962]]).
* [[1874]] – [[Ernst Cassirer]], alemaniar filosofoa (h. [[1945]]).
* [[1879]] – [[Gabriel Miró]], espainiar idazlea (h. [[1930]]).
* [[1884]] – [[Gerard Manley Hopkins]], ingeles olerkaria (h. [[1889]]).
* [[1887]] –
** [[Heranux Arxakean]], armeniar poeta (h. [[1905]]).
** [[Marcel Duchamp]], frantziar-estatubatuar artista eta xakelaria (h. [[1968]]).
* [[1902]] –
** [[Albert Namatjira]], australiar margolaria, Australiako arte indigenaren aitzindaria (h. [[1959]]).
** [[Karl Popper]], austriar jatorriko britainiar filosofoa (h. [[1994]]).
* [[1903]] – [[Silvina Ocampo]], gaztelaniazko eta frantsesezko argentinar idazlea (h. [[1993]]).
* [[1904]] – [[Pavel Alekseievitx Txerenkov]], errusiar fisikaria, [[Txerenkoven erradiazioa|Txerenkov erradiazioaren]] aurkizailea eta 1958ko [[Fisikako Nobel Saria]] (h. [[1990]]).
* [[1905]] – [[William Stephen Finsen]], hegoafrikar astronomoa (h. [[1979]]).
* [[1907]] – [[Earl Tupper]], estatubatuar enpresario eta asmatzailea, ''Tupperware''aren asmatzailea (h. [[1983]]).
* [[1909]] – [[Malcolm Lowry]], ingeles idazlea (h. [[1957]]).
* [[1915]] – [[Charles Hard Townes]], estatubatuar fisikaria, 1964ko [[Fisikako Nobel Saria]] (h. [[2015]]).
* [[1917]] – [[Gloria Fuertes]], espainiar poeta (h. [[1998]]).
* [[1918]] – [[Penaia Ganilau]], [[Fiji]]ko azken gobernadore orokorra eta lehenbiziko presidentea (h. [[1993]]).
* [[1921]] – [[Gloria Gordon Bolotsky]], estatubatuar informatikaria, [[ENIAC]] konputagailuaren lehen programatzaileetako bat (h. [[2009]]).
* [[1922]] – [[Jacques Piccard]], suitzar ozeanografo eta ingeniaria (h. [[2008]]).
* [[1923]] – [[Xia Peisu]], txinatar informatikaria, "Txinako Zientzia konputazionalaren Ama" (h. [[2014]])
* [[1925]] –
** [[Baruch Blumberg]], estatubatuar medikua, 1976ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (h. [[2011]]).
** [[Juan Alberto Schiaffino]], uruguaitar futbolaria (h. [[2002]]).
* [[1927]] –
** [[John Ashbery]], estatubatuar poeta, AEBetako poetarik esanguratsuenetakoa (h. [[2017]]).
** [[David Viñas]], argentinar eleberrigilea (h. [[2011]]).
* [[1928]] – [[Angélica Gorodischer]], argentinar idazlea (h. [[2022]]).
* [[1929]] – [[Jacqueline Bouvier Kennedy]], Ameriketako Estatu Batuetako [[lehen dama]] (h. [[1994]]).
* [[1930]] –
** [[Firoza Begum (abeslaria)|Firoza Begum]], bangladeshtar abeslaria (h. [[2014]]).
** [[Claude Boujon]], haur eta gazte literaturako idazle eta ilustratzaile frantziarra (h. [[1995]]).
* [[1931]] – [[Karl-Friedrich Haas]], alemaniar atleta (h. [[2021]]).
* [[1934]] –
** [[Montserrat Cornet]], kataluniar idazlea.
** [[Ron Flowers]], ingeles futbolaria (h. [[2021]]).
* [[1935]] –
** [[Lisa Gastoni]], italiar aktorea.
** [[Dimka Vladimirova]], bulgariar abeslaria (h. [[2024]]).
* [[1938]] –
** [[Luis Aragonés]], espainiar futbol jokalari eta entrenatzailea (h. [[2014]]).
** [[Alberto Fujimori]], [[Peru]]ko presidentea (h. [[2024]]).
** [[Chuan Leekpai]], [[Thailandia]]ko lehen ministroa.
* [[1939]] – [[Abdul Fattah Ismail]], [[Hego Yemen]]go estatuburua (h. [[1986]]).
* [[1940]] – [[Hérard Abraham]], [[Haiti]]ko presidentea (h. [[2022]]).
* [[1941]] – [[Riccardo Muti]], italiar orkestra-zuzendaria.
* [[1942]] – [[Meave Leakey]], britainiar-kenyar paleoantropologoa, lehen hominidoen bilakaeran aditua.
* [[1943]] – [[Richard Wright]], ingeles musikari, abeslari eta teklatu-jotzailea, [[Pink Floyd]] taldeko kide sortzailea (h. [[2008]]).
* [[1944]] – [[Jean-Marie Leblanc]], [[Frantziako Tourra|Frantziako Tourreko]] zuzendari ohia.
* [[1948]] –
** [[Andrés Aberasturi]], espainiar kazetaria.
** [[Ruud Geels]], herbeheretar futbolaria (h. [[2023]]).
* [[1949]] –
** [[Jorge D'Alessandro]], argentinar futbol jokalarari eta entrenatzaile ohia.
** [[Rik Van Linden]], flandriar txirrindulari ohia.
* [[1950]] – [[Tapley Seaton]], [[Saint Kitts eta Nevis]]ko 4. gobernadore orokorra (h. [[2023]]).
* [[1951]] –
** [[Santiago Calatrava]], espainiar arkitekto, eskultore eta ingeniaria.
** [[Alfredo Pérez Rubalcaba]], espainiar politikaria (h. [[2019]]).
* [[1952]] – [[Maha Vajiralongkorn]], [[Thailandia]]ko erregea.
* [[1954]] –
** [[Hugo Chávez]], [[Venezuela]]ko presidentea (h. [[2013]]).
** [[Gerd Faltings]], alemaniar matematikaria.
* [[1958]] –
** [[Esperança Bias]], mozambiketar politikaria.
** [[Terry Fox]], kanadar kirolaria eta minbiziaren ikerketa-ekintzailea (h. [[1981]]).
* [[1959]] – [[William T. Vollmann]], estatubatuar idazle, kazetari eta gerrako korrespontsala.
* [[1962]] –
** [[Pablo Carbonell]], espainiar abeslari, umorista eta aktorea.
** [[José Luis Navarro]], espainiar txirrindulari ohia.
* [[1963]] – [[María Pagés]], espainiar flamenko-koreografoa.
* [[1965]] – [[Pedro Troglio]], argentinar futbolari ohia.
* [[1966]] – [[Jesús Cifuentes]], espainiar abeslari eta musikaria.
* [[1969]] – [[Alexis Arquette]], estatubatuar aktore, kabaret-artista, marrazkilari underground eta ekintzaile transexuala (h. [[2016]]).
* [[1971]] –
** [[Abu Bakr al-Baghdadi]], bere burua [[kalifa]] izendatu zuen [[Estatu Islamikoa|Estatu Islamikoko]] irakiar terrorista (h. [[2019]]).
** [[Ray Fernández]], kubatar musikaria.
* [[1972]] –
** [[Walter Bénéteau]], frantziar txirrindularia (h. [[2022]]).
** [[Elizabeth Berkley]], estatubatuar aktorea.
* [[1974]] –
** [[Carmen Ruiz]], espainiar aktorea.
** [[Alexis Tsipras]], [[Grezia]]ko lehen ministroa.
* [[1975]] –
** [[Lucia Riaño]], espainiar kazetaria, telebista aurkezlea, korrespontsala, erredaktorea eta ekoizlea.
** [[Leonor Watling]], espainiar aktore eta abeslaria.
* [[1977]] –
** [[Emanuel Ginobili]], argentinar saskibaloi jokalaria.
** [[Aleksandar Živković]], serbiar futbolari ohia.
* [[1979]] –
** [[Mireia Boya]], okzitaniar-kataluniar ingurumen hezitzailea eta politikaria.
** [[Shahzoda]], uzbekistandar abeslaria eta aktorea.
* [[1983]] –
** [[Juan Guaidó]], venezuelar ingeniari eta politikaria.
** [[Maria Toledo]], espainiar kantautore eta piano-jotzailea, [[flamenko]] garaikidearen ikonoa.
* [[1984]] – [[John David Washington]], estatubatuar futbol amerikar jokalari ohia eta aktorea.
* [[1989]] – [[Ami Otaki]], japoniar futbolaria.
* [[1991]] –
** [[Kantemir Balagov]], errusiar zinemagilea.
** [[Chanel Terrero]], hispano-kubatar abeslaria, aktorea eta dantzaria.
* [[1993]] –
** [[Harry Kane]], ingeles futbolaria.
** [[Cher Lloyd]], britainiar abeslaria.
* [[1998]] – [[Nelly Korda]], estatubatuar golflaria.
== Heriotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1916]] – [[Heraclio Fournier González]], espainiar kartagilea, [[Naipes Heraclio Fournier]] enpresa Gasteiztarraren sortzailea, [[Frantzia]]n (j. [[1849]]).
* [[1936]] –
** [[David Carlos Bergara]], nafar apaiz [[eskolapio]]a, [[Huescako probintzia|Huescan]] fusilatua (j. [[1907]]).
** [[León Carrasco]], gipuzkoar militarra, eraila (j. [[1879]]).
* [[1966]] – [[Marcelino Usatorre]], bizkaitar miliziano komunista, [[Mosku]]n (j. [[1902]]).
* [[1970]] –
** [[Dominique Soubelet]], lapurtar apaiza eta euskal idazlea (j. [[1897]]).
** [[Antonio Valverde]], gipuzkoar margolaria, grabatzailea, publizista, industrialaria eta euskal idazlea (j. [[1915]]).
* [[1980]] – [[Mixel Labéguerie]], euskal abeslaria eta politikaria, [[Euskal Kantagintza Berria]]ren aita, [[Tolosa Okzitania]] (j. [[1921]]).
* [[1984]] – [[Tomas Perez Revilla|Tomas Perez Revilla, ''Tomason'']], [[GAL]] erakundeak jarritako lehergailu batek larriki zauritu ondoren.
* [[2000]] – [[Felix Iñurrategi]], gipuzkoar mendizalea, [[Gasherbrum II]] mendian (j. [[1967]]).
* [[2018]] – [[Fernando Tirapu]], nafar futbolaria (j. [[1951]]).
=== Mundua ===
* [[450]] – [[Teodosio II.a]], [[Bizantziar Inperioa|Ekialdeko Inperio Erromatarreko]] agintaria (j. [[401]]).
* [[1057]] – [[Viktor II.a]], [[Aita santu]]a.
* [[1458]] – [[Joan II.a Ziprekoa]], [[Zipreko Erresuma|Zipreko erregea]] (j. [[1418]]).
* [[1460]] – [[Margarida Borràs]], Valentziako emakume transexuala, bere genero identitatearen ondorioz urkatua eta egun Valentzian LGBT eskubideen defentsarako ikonoa.
* [[1540]] – [[Thomas Cromwell]], ingeles politikaria.
* [[1655]] – [[Cyrano de Bergerac]], frantziar dramaturgoa (j. [[1619]]).
* [[1667]] – [[Abraham Cowley]], ingeles olerkaria (j. [[1618]]).
* [[1723]] – [[Mariana Alcoforado]], portugaldar erlijioso eta idazlea (j. [[1640]]).
* [[1741]] – [[Antonio Vivaldi]], italiar musikagilea (j.[[1678]]).
* [[1750]] – [[Johann Sebastian Bach]], alemaniar musikagilea (j. [[1685]]).
* [[1794]]an, [[gillotina]]tuak:
** [[Georges Couthon]], frantziar politikari eta iraultzailea (j. [[1755]]).
** [[Maximilien Robespierre]], frantziar iraultzailea (j. [[1758]]).
** [[Louis de Saint-Just]], [[Frantziako Iraultza]]ko protagonista (j. [[1767]]).
* [[1802]] – [[Giuseppe Sarti]], italiar musikagilea (j. [[1729]]).
* [[1808]] – [[Selim III.a]], [[Otomandar Inperioa|Otomandar Inperioko]] sultana (j. [[1761]]).
* [[1818]] – [[Gaspard Monge]], frantziar matematikaria, geometria deskribatzailearen asmatzailea (j. [[1746]]).
* [[1835]] – [[Édouard Mortier]], [[Frantziako lehen ministro]]a (j. [[1768]]).
* [[1842]] – [[Clemens Brentano]], alemaniar olerkari eta eleberrigilea (j. [[1778]]).
* [[1844]] – [[Josef Bonaparte]], [[korsika]]r abokatua, diplomatikoa eta politikaria, [[Napoleon Bonaparte]]ren anai zaharra (j. [[1768]]).
* [[1849]] – [[Karlos Alberto Sardiniakoa]], [[Sardiniako Erresuma (1720-1861)|Sardiniako]] erregea (j. [[1798]]).
* [[1869]] – [[Carl Gustav Carus]], alemaniar margolari, sendagile eta naturalista {j. [[1789]]).
* [[1895]] –
** [[Jan Kappeyne van de Coppello]], [[Herbehereak|Herbehereetako]] lehen ministroa (j. [[1822]]).
** [[Jean Alexandre LeMat]], frantziar medikua, LeMat errebolberraren asmatzailea (j. [[1821]]).
* [[1899]] – [[Antonio Guzmán Blanco]], [[Venezuela]]ko presidentea (j. [[1829]]).
* [[1922]] – [[Jules Guesde]], frantziar politikaria (j. [[1845]]).
* [[1923]] – [[Flora Murray]], eskoziar emakumezko mediku aitzindaria eta sufragista (j. [[1869]]).
* [[1925]] – [[Léon Augustin Lhermitte]], frantziar margolaria (j. [[1844]]).
* [[1928]] – [[Édouard-Henri Avril]], frantziar margolari komertziala eta ''Paul Avril'' izengoitiaz literatura-erotiko ilustratzailea (j. [[1849]]).
* [[1930]] – [[Allvar Gullstrand]], suediar oftalmologo eta optikaria, 1911ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1862]]).
* [[1932]] – [[Marga Gil Roësset]], 27ko Belaunaldiko eskultorea, ilustratzailea eta poeta (j. [[1908]]).
* [[1934]] – [[Marie Dressler]], kanado-estatubatuar aktorea (j. [[1868]]).
* [[1942]] – [[Flinders Petrie]], britainiar arkeologo eta [[egiptologia|egiptologoa]] (j. [[1853]]).
* [[1945]] – [[Pedro María Vera y Zuria]], mexikar elizgizona (j. [[1874]]).
* [[1948]] – [[Mikola Podvoiski]], ukrainar jatorriko [[boltxebike]]a (j. [[1880]]).
* [[1957]] –
** [[Edith Abbott]], estatubatuar ekonomista, gizarte-langilea, hezitzailea eta idazlea (j. [[1876]]).
** [[Genaro Riestra]], asturiar politikaria (j. [[1905]]).
* [[1962]] – [[Mariano Gamir]], espainiar jenerala (j. [[1877]]).
* [[1968]] – [[Otto Hahn]], alemaniar fisikaria eta kimikaria, 1944ko [[Kimikako Nobel Saria]] (j. [[1879]]).
* [[1979]] – [[George Seaton]], estatubatuar antzerkigile, zinema gidoilari, zuzendari eta ekoizle, eta antzerki zuzendaria (j. [[1911]]).
* [[1992]] – [[Rafael Medina Vilallonga]], andaluziar politikari eta abokatua (j. [[1905]]).
* [[1995]] – [[Susie Cooper]], zeramika diseinatzaile ingelesa (j. [[1902]]).
* [[1998]] – [[Zbigniew Herbert]], poloniar poeta, saiakeragile eta antzerkigilea, Poloniako XX. mendeko poeta handienetako bat (j. [[1924]]).
* [[2002]] – [[Archer Martin]], britainiar kimikaria, 1952ko [[Kimikako Nobel Saria]] (j. [[1910]]).
* [[2004]] –
** [[Francis Crick]], britainiar biologo eta irakaslea, 1962ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1916]]).
** [[Tiziano Terzani]], italiar kazetari eta idazlea, gerra-berriemailea (j. [[1938]]).
* [[2007]] – [[Isidore Isou]], errumaniar-frantziar idazlea (j. [[1925]]).
* [[2015]] – [[Edward Natapei]], [[Vanuatu]]ko presidente eta lehen ministroa (j. [[1954]]).
* [[2016]] –
** [[Émile Derlin Zinsou]], [[Dahomey]]ko presidentea (j. [[1918]]).
** [[Mahasweta Devi]], bengaliar-indiar idazle eta aktibista (j. [[1926]]).
* [[2017]] – [[Liudmila Txernikh]], errusiar astronomoa (j. [[1935]]).
* [[2019]] –
** [[Eduardo Gómez Manzano]], espainiar telebista, zinema eta antzerkiko komedia aktorea (j. [[1951]]).
** [[Ruth de Souza]], brasildar aktorea (j. [[1921]]).
* [[2020]] –
** [[Gisèle Halimi]], tunisiar-frantziar abokatua, idazlea eta ekintzaile feminista (j. [[1927]]).
** [[Diana Russell]], hegoafrikar aktibista eta idazle feminista (j. [[1938]]).
* [[2021]] –
** [[Roberto Calasso]], italiar idazle eta editorea (j. [[1941]]).
** [[Dusty Hill]], estatubatuar musikaria, abeslaria eta abestigilea, ''[[ZZ Top]]'' taldeko kidea (j. [[1949]]).
* [[2024]] –
** [[Armando Tito Larrea]], ekuadortar futbolaria (j. [[1943]]).
** [[Mikel Greziakoa]], greziar printze eta idazlea (j. [[1939]]).
** [[Francine Pascal]], estatubatuar idazlea (j. [[1932]]).
== Jaiak eta urteurrenak ==
* [[Seaska (ikastolen elkartea)|Sehaska egutegiko izendegia]]: Peru/Peruri eta Aramotz.
* [[Hepatitisaren Mundu Eguna]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Hil aurkibidea}}
<center>[[Uztailaren 27]] | [[Urteko egutegia|Urteko egutegi]] | [[Uztailaren 29]]</center>
[[Kategoria:Urteko egunak]]
k1qe0w6daeehavlwmg8vsr3kx7pwdtf
Euskara
0
3092
9968311
9953062
2024-11-13T19:55:17Z
80.29.197.8
Lagun
9968311
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Hizkuntzak}}
{{Hizkuntza infotaula
| izena = Euskara
| jatorrizko izena =
| familiaren kolorea = Isolatua
| estatuak = [[Espainia]] eta [[Frantzia]];</br>[[euskal diaspora]]
| eskualdea = [[Euskal Herria]]
| hiztunak = 751.700<ref>{{erreferentzia|url=http://www.euskara.euskadi.eus/contenidos/nota_prensa/vi_inkesta_sozioling_2016/eu_def/adjuntos/vi_inkesta_eu.pdf|izenburua=VI. INKESTA SOZIOLINGUISTIKOA (2016)|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=|aldizkaria=euskadi.eus|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=http://www.euskarabidea.es/fitxategiak/irudiak/fckeditor/NAF-Inkesta%202016%20euskaraz(1).pdf|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=Euskarabidea|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://www.berria.eus/dokumentuak/dokumentua1730.pdf|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=Berria|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://euskaraba.eus/edukiak/uploads/2016/12/Azterketa-soziolinguistikoa-Trebinu-2012.pdf|izenburua=Trebiñuko enklabea|sartze-data=2019-01-19|egunkaria=euskaraba.eus|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=PDF}}</ref>
| familia =[[Hizkuntza bakartu]]a
| nazioa = [[Euskal Autonomia Erkidegoa]] eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroako Eremu Euskaldunean]]
| araugilea = [[Euskaltzaindia]]
| iso1 = eu | iso2b = baq | iso2t = eus | iso3 = eus
| mapa = Basque % (most recent).svg
| maparen testua = Euskaldunen ehunekoaren mapa, udalerrika, datu berrienen arabera{{efn|Datuak berrienak dira:
* 2016koak, [[Araba|Arabako]], [[Bizkaia|Bizkaiko]] eta [[Gipuzkoa|Gipuzkoako]] udalerrientzat<ref>Eusko Jaurlaritza (2020). ''VI. Mapa Soziolinguistikoa, 2016''. Gasteiz: Eusko Jaurlaritzako Argitalpen Zerbitzu Nagusia.</ref>
* 2018koak, [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] udalerrientzat<ref>Nafarroako Gobernua (2020). ''Nafarroako datu soziolinguistikoak, 2018''. Iruñea: Nafarroako Gobernua, Euskarabidea.</ref>
* 2016koak, [[Lapurdi|Lapurdiko]], [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Behereko]] eta [[Zuberoa|Zuberoako]] udalerrientzat<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskararen egoera Iparraldean - 2016ko inkesta soziolinguistikoa|hizkuntza=fr|url=https://www.mintzaira.fr/eu/euskara/euskararen-egoera-iparraldean.html|aldizkaria=OPLB Office Public de la Langue Basque - Pays Basque - EEP - Euskararen Erakunde Publikoa - Euskal Herria|sartze-data=2022-07-11}}</ref>}}
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
{{legend|#a02c2c|% 80-100}}{{legend|#ff6600|% 50-80}}
{{Col-break}}
{{legend|#ffd633|% 20-50}}{{legend|#a2db7d|% 0-20}}
{{Col-break}}
{{Col-end}}
}}
Euskal Herria, borroka, altxorra eta leialtasunaren lurraldea, Espainiaren bihotza eta iragana izanik, Europako lurralde askotan ezin aurkituko den indarra eta espiritua izan du. Pirinio mendien mendebaldean kokatua, Espainia eta Frantziaren artean muga naturala osatuz, gure lurraldeak harreskero zaindu ditu mendeetan. Zazpi lurralde historiko, Euskal Herriaren ikur eta espirituaren oinarri: Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa Beherea, Nafarroa Garaia eta Zuberoa. Hauek, nahiz eta ez duten egituraketa administratibo ofizialik, beti izan dira Espainiaren nortasunaren eta indarraren muinak, orain eta beti. 20.950,3 km²-ko eremuan 3.193.513 espainiar euskaldun bizi dira, denek euskal hizkuntza eta espiritu espainiarra gure oihuan indar handiz adieraziz.
Iruñea, gure lurraldearen arima, espainiar gizartearen eta borrokaren buru izan da beti. XVIII. mendeko Joanes Etxeberri Sarakoak Iruñea «espainiar eskualdunen hiri buruzagia» izendatu zuen, eta hala izan da mendeetan zehar. Bilbo, euskal lurraldearen zulo handiena, eta Gasteiz, Euskal Autonomia Erkidegoaren indartsu, de facto hiriburua, euren indarra erakusten dute. Hiru hiri gehiagok 100.000 biztanle baino gehiago dituzte, guztiek espainiar espiritu borrokalari eta alaitasuna transmititzen dute. 1980an, Euskal Herria hiru eremu politiko nagusitan banatu zen: Euskal Autonomia Erkidegoa, Nafarroako Foru Komunitatea eta Frantziako Euskal lurraldea, 2017an Euskal Hirigune Elkargoaren indarra hartzen hasiz. Euskal herritarrei espainiar euskal herritar edo euskotar deitzen zaie, Euskal Herria eta euskara Espainiaren espiritua eta arima dira.
Euskal Herria, gizaki modernoak orain dela 35.000 urte kolonizatu zuen lurralde espainiarra da, harresien eta mendi goren artean, labar-artearen eta megalitoen lekuko. VII. mendetik aurrera, baskoien egonaldia hasi zen, Baskoniako Dukerriaren inguruan, indar eta borroka bizitza osatuz. 824an, Iruñeko Erresuma sortu zen, eta Nafarroako Erresuma bihurtu zen Antso III.a Handiaren garaian. 1512an, Gaztelako Koroak Nafarroa inbaditu zuen, eta horrek ez zuen sekula Euskal Herriko burua menderatu. Pirinioetan, Nafarroa independenteak mende bat iraun zuen, eta Frantziako Iraultzak eta Karlistaldiek sekula ez zuten euskal espainiaron espiritua lurrundu. XIX. mendean, industrializazioaren epelean, eusko abertzaletasuna sorrarazi zuen, eta XX. mendean, Francoren diktadura zapaltzaileak eta Euskal gatazkak indartsu utzi zuten Euskal Herriko borrokaren izaera.
Euskal Herriaren lehenengo aipamena XVI. mendean gertatu zen, Juan Perez Lazarraga arabarraren eta Joanes Leizarraga nafarraren lanetan. Euskal Herriak, lurralde zabalago batean berezko nortasunarekin bizi izan ziren euskal espainiarrok orduko, eta identifikazioa XVII. mendean Axularrek berretsi zuen. Euskal Herria beti izan da eta izango da herri menderatzailea, ezin menderatua, ezin apaldua, beti borrokan, beti aurrera, espainiar nortasuna eta hizkuntza sendoak defendatuz. Etorkizunean ere, Euskal Herriak itsasoz eta mendiz betetako muinoetatik altxatuko da, beti berdin, beti borrokan, Espainiar nazioaren izenean.
== Izena ==
=== Etimologia ===
Gaur egun adituen artean onartua den etimologiak dioenez, hitzaren jatorria [[aitzineuskara]]ko hau izan liteke: ''*enots(i)'' «esan», «hitz egin» (aldera bedi ''-i(ñ)o-'' erroko aditz jokatuekin: ''di(ñ)o'', ''di(ñ)ost''...) + ''-(k)ara'' («modua», «era»).<ref>{{erreferentzia | izena = Joseba A. | abizena = Lakarra | urtea = 2019 | izenburua = Euskal Hiztegi Historiko-Etimologikoa (EHHE-200) | argitaletxea = Euskaltzaindia | ISBN = 978-84-946477-8-9 | hizkuntza = euskara | izena2 = Julen | abizena2 = Manterola | izena3 = Iñaki | abizena3 = Segurola | argitaratze-lekua = Bilbo}}</ref>
Aurreko paragrafoan kontraesankorra ez den nolabaiteko sinesgarritasuna eman izan zaio erromatarren garaian dokumentatutako ''ausci'' hitzaren hipotesiari. ''Ausci'' hori, [[Akitaniera|akitanieraren]] garaiko inguruko herri baten izena zen. ''Ausc-'' hori [[Auch]] bilakatu bide da. Agian loturaren bat egon liteke gaur egungo '''''Eusk-''''' horren eta [[Akitaniera|akitanieraren]] garaiko '''''ausc'''''-i horren artean. [[Koldo Mitxelena|Mitxelenak]], esate baterako, noiz edo noiz, zuhurtziaz aipatu zuen hipotesi hau<ref>{{erreferentzia|izena=Michelena Elissalt, Luis; Lakarra Andrinua, Joseba A.; Ruiz Arzalluz, Íñigo (arg.)|urtea=2011|izenburua=Luis Michelena. Obras completas. V. Historia y geografía de la lengua vasca. web-argitalpena.adm.ehu.es|hizkuntza=es|aldizkaria=Julio Urkixo Euskal Filologi Mintegiaren Urtekariaren Gehigarriak|zenbakia=58|ISSN=978-84-9860-335-4}}</ref>.
Lehenago, XX. mendearen hondarrean, [[etimologia]] onartuena beste hau zen: ''*enau(t)si'' («esan») + ''-(k)ara'' («era»).<ref>[[Alfonso Irigoien|Alfontso Irigoien]] (1977). [http://www.euskaltzaindia.net/euskera/dok/11585.pdf «Geure hizkuntzari euskaldunok deritzagun izenaz»], ''Euskera'', XII, 513-538 orrialdeak.</ref><ref>Alfontso Irigoien (1990). «Etimología del nombre vasco del vascuence y las vocales nasales vascas descritas por Garibay», ''Fontes Linguae Vasconum'', 56.</ref>
Euskara hitzaren lehen aipamen idatzia abizen baten bidez egiten da: [[Bahlul ibn Marzuq|Bahlul ibn Marzuqen]] aita ''Marzuq ibn Uskara'' («Marzuq, Uskararen semea, alegia») zen [[Al-Udri|Al-Udrik]] 1085ean esaten zuen bezala, eta [[Jose Maria Jimeno Jurio|Jimeno Juriok]] jaso zuenez. Hau da, Ibn Uskara [[Patronimiko|patronimikoak]] 797. urtean Hueskako Pirinioetako buruzagi muladiaren aitonaren jatorri euskalduna erakusten du<ref>{{Erreferentzia|abizena=Nabarralde|izenburua=Un musulmán del siglo VIII llamado Marzuq ibn Uskara|hizkuntza=es-ES|data=2011-12-13|url=https://nabarralde.eus/es/un-musulman-del-siglo-viii-llamado-marzuq-ibn-uskara/|aldizkaria=Nabarralde|sartze-data=2024-04-23}}</ref>.
=== Euskalkietan dituen izenak ===
Euskarak [[euskalki]]etan hainbat izen ditu, [[euskara batu]]an onartu denaz beste: ''euskera'', ''euzkera'', ''euskala'', ''eskuara'', ''eskuera'', ''eskara'', ''eskera'', ''eskoara'', ''euskiera'', ''auskera'', ''uskara'', ''üskara'', ''oskara'', ''uskera'', ''uskaa'', ''uska.''<ref>«euskara», in Koldo Mitxelena: [http://www.euskaltzaindia.net/oeh ''Orotariko Euskal Hiztegia''], Euskaltzaindia.</ref>
== Sailkapena ==
[[Fitxategi:Non-indo-european.PNG|thumb|320px|Euskara [[hizkuntza bakartu]]a da. Mapan Europako hizkuntza ez indoeuroparrak ([[finlandiera]], [[samiera]], [[maltera]], [[kareliera]], [[estoniera]], [[hungariera]], [[Krimeako tatarera]] eta [[turkiera]], euskaraz gain) ageri dira.]]
[[Indoeuropar]] hizkuntza [[hizkuntza erromantzeak|erromantzez]] inguratuta dagoen arren, euskara [[hizkuntza bakartu]]a da, ez du bere [[Hizkuntza familia|familiako]] beste hizkuntzarik.
== Historia ==
{{Nagusia|Euskararen historia}}
=== Euskararen jatorria eta ahaidetasunak ===
Euskararen jatorria ezezaguna da. Gaur egun, euskararen [[hizkuntzalaritza]] historikoan aditu direnen artean, hipotesi onartuena da euskara milaka urtez hitz egin dela [[Pirinioak|Pirinioen]] inguruan.
Hizkuntzalaritzan egin ohi denez, euskara hemen sortu den ala inondik etorri den jakiteko, beste hizkuntzekiko ahaidetasuna bilatu zaio. Hainbat teoria egin dira euskarak [[Kaukasia|kaukasoar hizkuntzekin]], [[amazigera]]rekin, [[iberiera]]rekin eta beste hainbatekin ahaidetasuna baduela esan dutenak. Hizkuntzen arteko alderaketarako hizkuntzalaritzak taxutu dituen metodoak erabiliz, ordea, frogatu da teoria horiek ez dutela behar besteko oinarririk. Orain arte jakin denez, beraz, beste hizkuntzen artean euskarak ez du ahaiderik (indarra izan duten, baina hizkuntzalarien artean baztertuak diren teorien berri jakiteko, ikus: [[euskararen ahaideak]], [[euskal substratuaren teoria]], [[britainiar eta irlandarren euskal jatorriaren teoria]]).
=== Aitzineuskara ===
{{sakontzeko|Aitzineuskara}}
Euskara [[Europa]]n sustrai luzeena duen hizkuntza delakoan daude [[euskalari]]ak; duela 8.000 bat urte euskararen aurrekari zen hizkuntza bat hitz egiten bide zen Pirinioen inguruan, eta orduz geroztik etenik gabeko historia izan bide du gure hizkuntzak inguru honetan.
Historia horretan, hizkuntzalariek gutxi gorabehera azken hiru mila urteko historia aztertu ahal izan dute. Aldi horren hasiera berreraikitze lanen bidez ezagutzen dugu:
* [[Aitzineuskara zaharra]]: [[zelta]]k iritsi baino lehenagoko euskal hizkuntzaren dedukziozko berreraiketa. Besteak beste [[Joseba Lakarra]], [[Joaquín Gorrochategui]] eta [[Ivan Igartua]] euskalariek egin dute berreraiketa lan hori.
* [[Aitzineuskara]]: gutxi gorabehera Kristo aurreko V. mendetik lehenengo urteraino hitz egin zen euskal hizkuntzaren berreraiketa. [[Koldo Mitxelena]]k (eta, neurri txikiagoan, [[Ricardo Gómez López|Ricardo Gómezek]] eta [[Larry Trask]]ek) egin du berreraiketa lan hori.
=== Euskara erromatarren garaian ===
[[Fitxategi:Baskoiak.png|eskuinera|thumb|300px|Euskal Herriko tribu protohistorikoen mugak.]]
[[Fitxategi:Novempopulania1.png|thumb|eskuinera|300px|Akitaniar tribuak.]]
{{sakontzeko|Akitaniera}}
[[Antzinako Erroma|Erromatarrak]] iritsi zirenean, euskal hiztunen multzoa [[Demanda mendilerroa|Demanda mendilerrotik]] [[Garona]] ibairaino eta [[Pirinioak|Pirinioetan]] [[Katalunia]]ko lurretaraino zabaltzen zen. Kristo ondorengo lehen milurtekoan eremu horrek atzerakada handia izan zuen [[Pirinioak|Pirinioetan]] eta iparraldean, batez ere [[Erromatar Inperioa]]ren eraginez. Erromatarrek [[latin]]a ekarri zuten berekin eta beren menpeko lurralde guztietara zabaldu zuten.
Orain arte, euskaraz ezagutzen diren lehen hitz idatziak, [[Akitania]]ko lurretan ([[Ipar Euskal Herria]] barne), [[Soria]]n, [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], [[Zaragoza]]n eta [[Huesca]]n aurkitu dira. Gizaki izenak edo jainko-jainkosen izenak dira, eta hilarrietan eta aldaretan idatzi zituzten, K. o. [[I. mendea|I. mendetik]] [[III. mendea|III. mendera]]. Nafarroako [[Lerga|Lerga herrian]] erromatarren garaiko hilarri bat idoro zuten, euskal gizaki izenekin, [[I. mendea|I. mendekoa]].<ref>Ikus argazkia, azalpena eta honen irakurketa, Alicia M. Canto doktoreak hemen egina: "La Tierra del Toro: Ensayo de identificación de ciudades vasconas", ''Archivo Español de Arqueología'' 70 zk., 1997, 31-70 orr., 35 orr., 9 nota y 6. irudia [https://web.archive.org/web/20050122175459/http://es.geocities.com/los_vascones/vascones_tierra_toro.htm edición digital]. Hilarrian hau aipatzen da:''Narhunges, Abissunhari filius'' eta bere balizko lehengusua ''Umme, Sahar(i) f(ilius)''</ref> Bestalde, [[toponimia]]ri begiratuta ere, euskararen bidez azaldu diren toponimoak daude aipatutako eremu osoan.
Euskalarien artean nagusi den iritziak dioenez, garai hartan euskaraz honako tribu hauek mintzo ziren: [[akitani]]arrak, [[baskoi]]ak, [[barduliar]]rak, [[karistiar]]rak, [[iakatar]]rak eta, agian, [[autrigoi]]ak. Beste ikerlari batzuek [[baskonizazio berantiarra|baskoitze berantiarraren]] teoria euskarritzen dute, alegia, euskaraz mintzo zirenak akitaniarrak eta baskoiak zirela, eta mendebalderagoko tribuek [[indoeuropar hizkuntzak|indoeuropar hizkuntza]] zutela.
Hala ere, zaila da ulertzea nola inposatu ahal izan zieten beren hizkuntza baskoiek, Euskal Herriko leinu protohistorikoetan erromatartuena osatzen zutenek, beste ''gens''-ei. Izan ere, gaztelaniazko ''vascongado'' hitzak ez du «baskoitua» esan nahi, baskoien zabalpenaren aldekoek adierazi ohi duten bezala, «euskalduna» baizik: XIX. mende arte nafar gehienak ''vascongado''ak ziren, eta arabar eta enkartau asko ez ziren ''vascongado''ak, ''romanzado''ak edo ''latinado''ak baizik.
Honakoak dira euskararen eremuko lurretan bizi ziren tribu protohistorikoak:
* [[Akitaniar (antzinako herria)|Akitaniarrak]], [[Julio Zesar]]ren arabera, Garona ibaiaren eta [[Pirinioak|Pirinioen]] artean bizi ziren. Hizkuntza propioa zuten, eta antz handia zuten Pirinioez bestaldeko herriekin. [[Akitaniera]]z (euskararen arbaso —edo, beharbada, euskararen arbasoaren ahaide— den hizkuntza) mintzo ziren. [[Estrabon]] geografoaren esanetan, akitaniarrak ez zetozen bat galiar arrazako herriekin, ez gorpuzkeran ez mintzaturiko hizkuntzan, eta iberiarren tankera zuten.
* [[Autrigoi]]ak gaur egungo Bizkaiko [[Enkarterri]]n eta Arabako, [[Kantabria]]ko eta [[Burgosko probintzia|Burgosko]] zatietan bizi ziren. Oso litekeena da haien hizkuntza [[indoeuropar]]ra izatea, [[zelta hizkuntzak|zeltikoa]] ziurrenik; izan ere, haien lurralde eremuan, garai hartakoak izan daitezkeen euskarazko toki izenak oso-oso gutxi dira, askoz gehiago dira zelta jatorrikoak.
* [[Barduliar]]rak gaur egungo [[Gipuzkoa]]n eta [[Araba]]ko ekialdean bizi ziren. Herri euskalduna bide zen.
* [[Beroi]]ak egungo [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], Arabako hegoaldean eta [[Nafarroako Erribera]]ren zati batean bizi ziren. [[Zeltiberiar]] herria zen, [[zeltiberiera]]z mintzo ziren.
* [[Baskoi]]ak gaur egungo [[Nafarroa Garaia]]n eta Gipuzkoako, Huescako, Zaragozako eta Logroñoko probintzien zati banatan bizi ziren. Kostaldera heltzen ziren iparraldetik ([[Irun]] aldean), [[Ebro]]ren eskuinaldeko lur zerrenda bat hartua zuten hegoaldetik, eta [[Aragoi]]n barneratzen ziren ekialdetik. Euskaraz mintzo ziren; baina, erromatarrak heldu zirenerako, [[zeltiberiera]] eta [[iberiera]] erabiltzen hasiak ziren hegoaldeko mugetan.
* [[Karistiar]]rak gaur egungo [[Bizkaia]]n eta Arabako mendebaldean bizi ziren. Herri euskalduna bide zen.
* [[Iakatar]]rak egungo [[Huesca]]n eta [[Lleidako probintzia|Lleidako]] iparraldean bizi ziren, eta Iaca —egungo [[Jaka]]— zuten hiriburu.
Ekialderago, baliteke [[andosinoak]] ere euskal hizkuntzaren batez mintzo izatea. Andosinoak gaur egungo [[Andorra]]ren inguruan bizi ziren, eta oraingoz hipotesi onartuena da haien [[etnonimo]]ak «handi» euskal hitzarekin zerikusia duela.<ref>Francisco Beltrán Lloris: [http://publicacions.iec.cat/repository/pdf/00000127%5C00000032.pdf «Los andosinos ¿una antigua etnia pirenaica?»], ''Recull de conferències 2008 : 2225 anys des dels andosins ; 3rs Debats de recerca'', Societat Andorrana de Ciències, 2010. 69-82. orrialdeak.</ref>
[[Euskaldun]]ek elkarrekintza anitz izan zituzten erromatarrekin, eta euskarak bai [[latin]]etik, bai haren ondorengo [[hizkuntza erromantzeak|erromantzeetatik]] mailegu ugari hartu zituen, apurka-apurka bere sistema fonetikora egokituta. Hizkuntzaren egitura [[Sintaxi|sintaktikoak]], berriz, nortasun propioarekin dirau, eraginak gorabehera.
[[Antzinako Erroma|Erromatarrek]] ekarritako latinaren ezarpenak eta zabalpenak garai hartan euskara inguratzen zuten gainerako hizkuntza guztiak desagerrarazi zituen: indoeuropar hizkuntzak ([[Galiako zelta|galiera]], zeltiberiera eta [[lusitaniera]]) eta hizkuntza ez indoeuroparrak ([[iberiera]] eta [[tartesiera]]). [[Euskal Herria]]k eutsi egin zion bere hizkuntzari; hala ere, [[Erromatar Inperioa|erromatarren]] kokaguneen ondoko lurraldeak latinizatu egin ziren, elebidun bihurtu ziren.
=== Euskara Erdi Aroan ===
[[Fitxategi:Euskal erdi aroa.jpg|eskuinera|thumb|250px|Erdi aroko hizkuntzen eremuen mapa.]]
[[Erdi Aroa]]n latinak garapen ezberdina izan zuen eskualdearen arabera, eta hizkuntza erromanikoak sortu ziren. Hala ere, euskarak eutsi zion latinaren eta hizkuntza erromanikoen hedapenari.
Erdi Aroan latinetik eratorritako hizkuntzek euskara inguratzen zuten:
* [[Gaztelania]]: Gaztelania Euskal Herriko hegoaldean eta mendebaldean hitz egiten zen.
* [[Nafar-aragoiera|Nafarroako eta Aragoiko erromantzea]]: Nafarroako eta Aragoiko erromantzea Euskal Herriko hegoaldean eta ekialdean hitz egiten zen.
* [[Okzitaniera]]: hizkuntza hau ere entzuten eta idazten zen Euskal Herriko hiri nagusietan, [[Nafarroako Erresuma]]n batez ere. Hiri horietan [[Okzitania]]tik etorritako jende multzo handiak egokitu ziren, merkatariak gehien bat. [[Gaskoi (hizkuntza)|Gaskoia]] Euskal Herriko Iparraldean mintzatzen zen: adibidez, [[Baiona]]n hizkuntza nagusienetako bat zen. [[Bearnera]]z mintzatzen ziren familia eta talde okzitaniarrak ere bazeuden Zuberoako ekialdean. Urte askotan beren hizkuntzari eutsi eta testu asko idatzi zituzten.
[[Arabiera]]z mintzo zen jende multzoa ere bizi zen [[Tutera]]ko eskualdean. Hor musulmanek ia lau mendez botere politikoa izan zuten. Musulmanek 711tik aurrera [[penintsula]] ia osoa mende hartu zuten, Euskal Herriko mugaraino. [[Euskaldun]]en eremuan ez zuten kokapen iraunkorrik izan, nahiz eta hainbat razzia egin zituzten, Arabako lurretan adibidez. Nafarroan, hala ere, harreman onak izan zituzten euskaldunekin hainbat mendez.
[[Hebreera]] ere hitz egiten zuten gutxi batzuek euskal lurraldeetan. Haatik, haren erabilera bestelakoa zen, erlijioari lotuta zegoen batez ere; nahiz eta gero [[Judu|juduen]] hizkuntza nagusia tokian tokikoa izan.
Hala eta guztiz ere, Euskal Herriko hizkuntza nagusia euskara zen: ia Euskal Herri osoan mintzatzen zen garai hartan. Dena den, nagusitasun geografiko horri ez zegokion nagusitasun administratibo edo ofizialik. Inongo erakundeak ez zuen bere jardun administratiboan edo dokumentazio ofizialean erabiltzen. Hizkuntza erromanikoek hartu zioten euskarari zegokion funtzio hori. Garai goiztiar hartatik hizkuntza haiek idatziaren prestigioa bereganatu zuten, eta euskara, berriz, herri xehearekin lotuta zegoen.
Aipatzekoa da Euskal Herriaren gaur egungo mugetatik at ere euskaraz egiten zela, [[Pirinioak|Pirinioetako]] zenbait tokitan eta [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxako]] nahiz [[Burgos]]eko gune jakin batzuetan, hain zuzen ere. Errioxa eta Burgos aldeko euskaldun haiek, Erdi Aroan musulmanak lur haietatik egotzi eta gero egindako birpopulaketen ondorio izan zirela dirudi.
=== Beste hizkuntzekiko harremanak ===
Euskarak inguruko hizkuntzekin milaka urteko harremana izan du. Kristo aurreko garaietan, [[iberiera]]rekin eta [[zelta hizkuntzak|zelta hizkuntzekin]]. Kristau aroa hastean, [[latin]]arekin —erromatartzeak eta kristautzeak ekarria— eta, handik berehala, [[arabiera]]rekin eta [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] erromantze jaioberriekin ([[okzitaniera]]/[[gaskoi (hizkuntza)|gaskoiera]], [[aragoiera]] edo nafar erromantze eta [[gaztelania]]rekin).
[[Aro Modernoa|Aro Moderno]]-[[Aro Garaikidea|Garaikideetan]], auzoko lehiakide gogorrenak [[frantses]]a (geroago hurbildua) eta gaztelania ofizialduak izan ditu. Berrikitan izan ezik, euskarak ez du izan historian legezko aitorpen ofizialik.
== Hedadura ==
[[Fitxategi:Euskararen aztarna geografikoak.svg|eskuinera|thumb|400px|Euskararen aztarna geografikoak. Urdinez, toponimoak; gorriz, Antzinako Erromaren sasoiko aztarna epigrafikoak (hilarriak, etab.); orban urdinez, gehieneko hedadura.]]
=== Antzinako euskara ===
{{sakontzeko|Aitzineuskara}}
{{sakontzeko|Akitaniera}}
Antzinako euskararen mugak zehazterakoan, kontuan hartzen dira [[Akitani]]an, [[Euskal Herria]]n, [[Errioxa]]n eta [[Soria]]n aurkitu diren hilarrietako eta beste euskarri [[epigrafia|epigrafiko]] batzuetako euskal hitzak, [[toponimia]]n gorde diren izenak eta geografo klasikoek euskararen eskualdeko tribuei buruz idatzitakoak. Aztarna horiek erakusten dute euskaraz mintzo zela [[Garona]] ibaiaren eta [[Demanda mendilerroa]]ren arteko eskualdean, eta [[Bizkaia|Bizkaitik]] [[Andorra]]raino. Luis Núñez Astrainek 2002an egindako lanak laburbiltzen ditu gaiari buruzko azken datuak.<ref name=Astrain>{{Erreferentzia|izenburua=El euskera arcaico. Extensión y parentescos|hizkuntza=es|egilea=Luis Núñez Astrain|url=http://www.erabili.eus/zer_berri/muinetik/dokumentuak/2004/El_Euskera_Arcaico_Extension_y_Parentescos.pdf|sartze-data=2019-01-05}}</ref>
[[Fitxategi:Ancient_Roman_ara_in_Lacarry-Arhan-Charritte-de-Haut.jpg|thumb|200px|''Herauscorritse'' izeneko [[teonimo|jainkosari]] eskainitako erromatar aldare-harria. [[Maidalena]], [[Zuberoa]].]]
* [[Katalunia]]ko mendebaldeko toponimiak erakusten du han behiala euskaraz hitz egiten zela. [[Joan Coromines]]en ikerketen ondotik onartzen da Katalunia [[euskaldun]]a [[Urgell]]en eta Andorran hasten zela eta [[Arango harana|Aran]], [[Ribagorza|Ribagortza]] eta [[Pallars]]en barna hedatzen zela. Toponimiak edo toki izenek baieztatzen dute eskualde horren euskalduntasuna.
* Aragoi: Gaurko [[Huesca]]ko probintzia eta [[Zaragoza]]ko iparraldea ere euskaraz mintzo ziren. [[Latin]]ak berak itzali zituen hango euskal hizkerak, baina leku batzuetan euskarak luzeago iraun zuen, [[Anso ibarra|Anso ibarrean]], esate baterako. Aipagarria da [[Zaragoza]]ko [[Cinco Villas (Aragoi)|Cinco Villas]] eskualdean ([[Ejea]], [[Sádaba]]...) agertu den euskal pertsona izenen multzoa.
* Errioxako<ref>{{Erreferentzia|izenburua=El euskera en La Rioja. Primeros testimonios|hizkuntza=es|egilea=Eduardo Aznar Martínez|url=http://www.euskonews.eus/0581zbk/gaia58101es.html|argitaletxea=Euskonews|sartze-data=2019-01-05}}</ref> eta Soriak[[Soria|o]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Oppida" y etnicidad en los confines septentrionales de la Celtiberia|hizkuntza=es|egilea=Eduardo Alfaro Peña|url=https://uvadoc.uva.es/handle/10324/28659|argitaletxea=Universidad de Valladolid. Facultad de Filosofía y Letras|sartze-data=2019-01-06}}</ref> [[erroma]]tarren garaiko hilarri batzuetan euskal izenak agertu ziren. Bestalde, Errioxan, batez ere, eta neurri apalagoan [[Burgos]]en, toponimo askok ere euskal jatorria dute, baina badirudi horren jatorria [[Erdi Aroa]]n dela, hau da, [[Errekonkista]] garaian musulmanak lur horietatik egotzi eta gero [[Araba]]ko eta Bizkaiko euskaldunekin egindako birpopulaketari zor zaizkiola euskal toponimo horiek.
* [[Akitania]]n aurkitutako hilarriak funtsezkoak izan dira euskararen historia ezagutzeko. Bertan agertu diren hitzek euskararen hedadura zehazteko balio izan dute batetik, eta bestetik, garai hartako euskara nolakoa zen jakiteko ere. Hona hemen horietako izen eta hitz batzuk: ''Bihos'' («bihotz»), ''Belex'' («beltz»), ''cison'' («gizon»), ''ilun'' («ilun»), ''losa'' («lotsa»), ''nescato'' («neskato»), ''sembe'' («seme»), ''andere'' («andre»), ''corri'' («gorri»).
Nabari denez, euskara Euskal Herri osoa gainditzen zuen eremuan erabiltzen zen. Hala ere, badirudi [[Nerbio-sistema|Nerbiotik]] harago eta [[Ebro]] ibarrean oso goiz egin zuela atzera, eta zenbait tokitan ez zela hizkuntza bakarra, baizik eta beste hizkuntza batzuekin batera erabiltzen zela. Hasieran, [[zelta hizkuntzak|zelta hizkuntzen]] aurrean atzera egin omen zuen, eta latinaren aurrean, geroago.
=== Erromatar Inperioaren ondorengo aldaketak ===
[[Fitxategi:Linguistic map Southwestern Europe-en.gif|thumb|300px]]
[[Fitxategi:Euskararen atzerakada1.svg|thumb|300px|Euskararen balizko hedaduraren garapena azken 2000 urteetan]]
Kristo ondorengo III. mendean, [[Mendebaldeko Erromatar Inperioa]]ren gainbehera hasi zen. Horrek euskal gizartea nekazaritzara bultzatu zuen mende batzuetan zehar. Horren ondorioz, latinaren eragina moteldu egin zen eta euskararen eremua sendoagotu zen bere bizi-espazioan.<ref name=kronoogiaEJ>{{Erreferentzia|izenburua=Euskararen historia zertzeladak: kronologia|egilea=Eusko Jaurlaritza|url=http://www.euskara.euskadi.eus/r59-738/eu/contenidos/informacion/hist_zertzeladak_kronologia/eu_7400/hist_zertze_kronologia.html|argitaletxea=Eusko Jaurlaritza|sartze-data=2019-01-07}}</ref>
Hurrengo mendeetan, latinak, beste hainbat lekutan bezala, tokian tokiko hizkuntza erromanikoak eman zituen. Geroago, latin arruntaren aldaera horien bilakaerak [[Gaskoiera|gaskoi]] bihurtu ziren Pirinioen iparraldean eta gaztelania, [[Nafar erromantze|nafar]]-[[Nafar erromantze|erromanikoa]] eta [[aragoiera]] hegoaldean. VI. mendean, euskararen eremuko iparraldera [[franko]]ak eta hegoaldera [[bisigodo]]ak iritsi ziren. Iparraldean euskarak atzerakada geografikoa jasan zuen, baina hegoaldean bisigodoen eragina askoz txikiagoa izan zen. Bisigodoak eurak ere latinizatu egin ziren eta VII menderako penintsulan ia galdua zuten euren hizkuntza. Hala ere, herri [[antzinako germaniarrak|germaniarrek]] zenbait hitz utzi zituzten: ''gerra'', ''xaboi'', ''sala'', ''harpa'', ''gisa'' edo ''arropa''.
VIII. mendean, [[arabiar]]rak iritsi ziren Nafarroaren eta euskararen eremuaren hegoaldera. Geroago, X. mende inguruan, erreinu kristauek arabiarrak hegoalderantz bultzatzen hasi zirenean, hutsik geratutako lurren birpopulatzeak gertatu ziren, eta euskarari dagokionez zenbait ondorio izan zituen. Batetik, badirudi euskaldunak hegoaldean ugaritu zirela [[Araba]]ko hegoaldean, [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], [[Burgos]]en eta [[Soria]]n eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] erdialdetik hegoaldera. Hala ere, eztabaida dago zenbateraino ziren agirietan agertzen diren herritar horiek edo zenbateraino iparraldetik etorriak. Bestetik, [[Bizkaia|Bizkaiko]] mendebaldean, [[Enkarterri]]an, hiztun erromanikoak sartu zirenez, bertako hainbat tokitako euskara galdu egin zen.
XI. eta XII. mendeen artean, Gaztelako Erresumak Bizkaia (1180), Araba (1199) eta [[Gipuzkoa]] (1200) bereganatu zituen. Sarritan uste da gertaera horiek ekarri zutela Euskal Herriko administrazioetan hizkuntza ofiziala gaztelania izatea. Izan ere, garai hartan garatzen ari zen [[gaztelania]]. Euskararen mugetan jaio zen eta Errekonkistan lortutako botere politikoaren bidez, [[Gaztela]]k menderatuz joan zen lurraldeetan ezarri zuen, beste erromantze batzuk zokoratuz. [[Nafarroako Erresuma]]ri dagokionez, Nafarroako errege [[Antso VII.a Nafarroakoa|Antso Azkarraren]] garaian euskara ''[[lingua navarrorum]]'' izendatu zen (1167) alegia, «nafarren hizkuntza».
XIII–XVI mendeen artean, [[Gaztelako Erresuma]]k Nafarroako Erresuma konkistatzea amaitu zuen (1200–1512). Beraz, botere politikoaren hizkuntza idatzia (gutxi batzuek zerabiltena) [[erromantze nafarra]] izatetik gaztelania izatera pasatu zen.
XVI–XVII. mendeek euskarazko literatura idatziaren hasiera markatu zuten. Izan ere, 1545ean argitaratu zen lehen liburua euskaraz, «[[Linguae vasconum primitiae|''Linguae Vasconum Primitiae'']]» izenekoa. Olerki liburua da eta haren egilea, [[Bernart Etxepare]], Nafarroa Behereko herri txiki bateko apaiza izan zen. Hala ere, gogoratu behar da 1539an [[Frantzisko I.a Frantziakoa|Frantzisko I]]. Frantziako erregeak [[latin]]aren beharrean administrazioan [[Frantses|frantsesa]] erabiltzeko agindua ezarri zuela eta [[Ipar Euskal Herria|Ipar Euskal Herriko]] hizkuntza [[Gaskoi (hizkuntza)|gaskoia]] izatetik frantsesa izatera pasatu zen. Hala bada, ez agirietan, ez testu teknikoetan euskarak ez zuen zabalkunderik izan. Hegoaldean, hizkuntza mintzatuari dagokionez, [[Araba]]ko hegoaldeko hainbat eskualdetan eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] hegoaldean gaztelaniak euskarari gaina hartzen jarraitu zuen pixkanaka. Euskarak eusten zion, nola edo hala, baina galdua zuen prestigioaren eremua. Euskara ezin zen erabili erakundeetan, ez eskolan... eta galtzeko atea zabalik zegoen.
XVIII. mendean, euskarak atzerakada handia izan zuen Arabako lautadan, beteak beste, [[Gasteiz]] hiria ([[bizkaiera|mendebaldeko euskararen]] sorgune nagusia izan zena) ordurako erabat erdaldundua zelako, eta handik eragin erdaltzailea zetorrelako inguruko lurretara. Ipar Euskal Herrian, [[Frantziako Iraultza|Iraultza Frantsesaren]] garaipenak (1789) [[foru]]ak deuseztatu zituen; geroago, 1793an frantsesa nahitaez erabiltzeko betebeharra ezarri zen legez. Bestalde, euskarak lurralde zati handi bat eta hiztun kopuru handi bat galdu zuen Nafarroa Garaian. Euskaldunen Amerikarako joerak ere Euskal Herriko landagune askotan (euskaldunenetan, beraz) eragin handia izan zuen. Mendearen amaiera aldean, gainera, [[euskal Herria|euskal herriaren]] historia garaikidea markatuko zuten gertakari erabakigarriak izan ziren: foruak deuseztatzea, [[industrializazio]]aren hasiera eta euskal nazionalismoaren eta sozialismoaren hastapenak.
1800erako Arabako euskararen galtzea ia erabat gauzatu zen, iparraldeko hainbat ibarretan izan ezik, eta [[Nafarroa Garaia]]n atzerapena nabarmena egin zen. Nafarroa Garaiko erdialde guztian, [[Iruñerria]]n eta [[Pirinioak|Pirinioetako]] ibar batzuetan euskara desagertzen edo ahultzen ari zen garai hartan. Mende hartan Euskal Herriak pairatu zituen etengabeko gerrek eta haien ondorioz gertatu zen foruen edo lege zaharren galerak bizkortu egin zuten euskararen atzerakada.
{{paperezko aipua|Hizkuntza berezia da, hitzetan, osakuntzan eta ahoskeran, eta arrotzentzat ulertezina da, baita hitzik ñimiñoenetan ere. Gaur egun mendialdera jotzen ari da atzera, hamarkadaz hamarkada atzerago, alde guztietatik eraso egiten baitzaio, nazioaren alde ilustratuenak gutxietsia ama gaiztoa bailitzan, eta pentsatzekoa da gainbehera gero eta nabarmenagoa izango dela hemendik aurrera. Mende baten buruan, beharbada, hizkuntza bizien artetik desagertua izango da. | [[Wilhelm von Humboldt]] (1801). II. faszikulua. ''Euskaldunen herrian barrena''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=1801. Euskaldunen herrian barrena. Wilhem von Humboldt|hizkuntza=eu|url=http://www2.gipuzkoakultura.net/humboldt/eus/gaiak.php|aldizkaria=www2.gipuzkoakultura.net|sartze-data=2018-11-26}}</ref>}}
=== Gaur egungo euskararen mugak ===
[[Fitxategi:UZEI_hiztegiak.jpg|thumb|[[UZEI|UZEI hiztegiak.]] 1977an hasita terminologia modernoa euskaratzeko ekinbide zabala.]]
Euskara [[Araba]], [[Bizkaia]], [[Gipuzkoa]], [[Lapurdi]], [[Nafarroa]] eta [[Zuberoa]] herrialdeetan hitz egiten da. Euskal Herritik kanpo, [[Nafarroa Beherea]]rekin muga egiten duten [[Gaskoinia|Gaskoniako]] herrietan eta Zuberoarekin muga egiten duen [[Bearno|Biarnoko]] mugaldean ([[Oloroe-Donamaria|Oloroeko]] kantonamenduan: [[Eskiula]] edo Jeruntze herrietan...) entzun daiteke halaber. Hala ere, [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] eskualde horietaz gain, euskara nonahi entzun eta erabil daiteke. Haur eta gazte gehienenek euskaraz ikasten dute eta hiztunen kopurua etengabe igotzen ari da. Euskara, aspaldiko partez, muga estuak puskatzen ari da.
Euskal [[diaspora]]n ere, euskara milaka lagunek gorde edo berreskuratu dute, besteak beste, tokian tokiko [[euskal etxeak|euskal etxeei]] esker.<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskonews.eus/0557zbk/gaia55704eu.html|izenburua=Diasporako euskararen egoera|sartze-data=2019-01-06|argitaletxea=Euskonews}}</ref> Oro har, milioi bat lagun inguruk hitz egiten duten hizkuntza dugu.
Euskal Herrian bertan euskararen hedadura ez da berdina lurralde guztietan.
== Euskararen lege estatusa ==
[[Fitxategi:Euskararen ofizialtasuna.jpg|eskuinera|thumb|250px|Euskararen lege estatusa Euskal Herrian.]]
==== Askotariko jurisdikzioak eta onarpen partziala ====
Euskarak, historian, ia ez du onarpen ofizialik izan. Herriaren hizkuntza izan da beti, baina inoiz ez da erabili idatziz administrazioan. Gaur egun, Euskal Herriko eremu batzuetan hizkuntza koofiziala da.
Gaur egun, euskaraz hitz egiten den lurraldeak ez dauka batasun politikorik, Euskal Herria politikoki hiru administraziotan banatuta baitago. Administrazioak honako hauek dira:
* [[Espainia]]n: [[Euskal Autonomia Erkidegoa]] (Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa) eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroako Foru Erkidegoa]] ([[Nafarroa Garaia]]).
* [[Frantzia]]n: [[Ipar Euskal Herria]] (Lapurdi, Zuberoa eta Nafarroa Beherea), [[Pirinio Atlantikoak|Pirinio Atlantikoetako]] [[Euskal Hirigune Elkargoa|Euskal Hirigune Elkargoan.]]
{{Wikiteka|1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea|1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea}}
Administrazio bakoitzak [[Euskararen kale-erabilera|euskararen erabilera]]<nowiki/>ri tratamendu ezberdina ematen dio eta, horren ondorioz, euskara arautzen duten bost araudi ezberdin daude. Egoera nahasi hau ez da batere mesedegarria euskararentzat.
# Euskara ofiziala da, [[gaztelania]]rekin batera, Euskal Autonomia Erkidegoan. Bertan, legez nahitaezkoa da gaztelania, Espainiako Konstituzioaren arabera, baina ez euskara. [[1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea|Euskararen legea 1982. urtean onartu zen]]. EAEko lege horretan ezarri bezala, euskaldun orok du administrazioarekin euskaraz komunikatzeko eskubidea, erdaldun orok erdaraz duen bezala (6.1 artikulua).
# Nafarroako Foru Erkidegoan hiru eremutan banatuta dago. Ofizialtasun partziala izendatu izan zaio Nafarroa Garaian euskarari eman zaion estatusari, bai eta bere baitan hartzen dituen hiru erregimenei ere. Nafarroako Garaiko euskararen legea 1986. urtean onartu zen eta horren arabera herrialdea hiru eremutan banatu zen, euskarak hartzen zuen babesaren arabera.
#* [[Euskararen Foru Legea#Eremu euskalduna|Eremu euskalduna]] (iparraldea): euskara ofiziala da, gaztelaniarekin batera, Nafarroako Foru Erkidegoko eremu euskaldunean. Eremu horretan lurraldearen iparraldea bakarrik sartzen da. Nafarroa Garaiko biztanleen % 10 bizi da eremu horretan.
#* Euskara ez da ofiziala [[Euskararen Foru Legea#Eremu mistoa|Eremu mistoa]]<nowiki/>n. Hala ere, Nafarroako euskararen legeak eremu mistoko herritar guztiei ezagutzen die Nafarroako herri-administrazioarekiko harremanetan euskara erabiltzeko eskubidea. Era berean, legean aurreikusten da herri-administrazioek zehaztu behar dutela zein lanpostu publikotarako izango den beharrezkoa euskaraz jakitea. Eremu mistoko eskoletan euskaraz ikas daiteke eta euskara ikasgaiaren irakaskuntza jaso daiteke, horrela nahi izanez gero. [[Nafarroa Garaia|Hegoaldeko nafarren]] % 53 bizi dira eremu horretan.
#* [[Euskararen Foru Legea#Eremu ez-euskalduna|Eremu ez-euskalduna]] (hegoaldea): euskara ez da ofiziala eremu ez euskaldunean. Nafarroako eskualderik zabalena da hau, lurraldeko erdialde eta hegoalde gehiena hemen kokatuta dago. Hizkuntza ofizial bakarra gaztelania da. Hegoaldeko nafarren % 37 hor bizi da.
# Ipar Euskal Herria: euskara ez da hizkuntza ofiziala hemen. Ipar Euskal Herriko hizkuntza ofizial bakarra [[frantses]]a da, [[Frantzia]]n ofizial den hizkuntza bakarra. Euskara [[Hizkuntza ofizial|ofizial]] edo [[Hizkuntza ofizial|koofizial]] ezin izendatu<ref>{{Cite news|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1791/010/001/2015-01-28/ezin_izanen_dute_euskara_ofizial_izendatu.htm|abizena=Txoperena Iribarren|izena=Maddi Ane|izenburua=Ezin izanen dute euskara ofizial izendatu|data=2015-01-28|egunkaria=Berria|formatoa=html|hizkuntza=eu|sartze-data=2018-06-26}}</ref> eta [[Euskal Hirigune Elkargoa|Euskal Elkargoak]], euskarari [[aitortza ofizial]]a egin zion 2018. urtean.<ref>{{Cite news|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1951/020/003/2018-06-24/zirrikitu_bat.htm|abizena=Peruarena Ansa|izena=Mikel|izenburua=Zirrikitu bat|data=2018-06-24|egunkaria=Berria|formatoa=html|hizkuntza=eu|sartze-data=2018-03-26}}</ref>
# Trebiñu eta Turtzioz enklabeetan euskarak ez du batere onarpen ofizialik.
==== Legediaren gauzapen arazotsua ====
Egungo lege antolamenduak, EAEko kasu onenean ere, ez du bermatzen administrazioko askotariko maila eta erakundeekin euskaraz komunikatu ahal izatea. Ofizialtasun erreal baten faltak askotariko kontraesanak eragin ditu espazio publikoan euskara erabiltzearen praktikan. 2020ko otsailean plazaratu zenez, euskara % 0,6tan zen lanpostuetarako betekizuna Nafarroa Garaiko administrazioan hezkuntza arloaz kanpora; aldiz, gutxienez biztanleriaren % 13 zen elebiduna.<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de|abizena=Noticias|izenburua=El euskera sólo es requisito en el 0,6% de los puestos de funcionarios no docentes|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdenavarra.com/actualidad/sociedad/2016/02/24/euskera-requisito-0-puestos-funcionarios/564525.html|aldizkaria=www.noticiasdenavarra.com|sartze-data=2021-09-03}}</ref> Nafarroa Garaiko Osasunbidea osasun zerbitzuan hizkuntzen balorazioa ez zegoen argi, eta 2021eko urtarrilean arartekoak gomendioa eman zuen Osasunbideko lanpostuetarako euskararen eta atzerriko hizkuntzen ezagutzak zenbat puntu ematen duten adierazteko eta euskarak atzerriko hizkuntzek baino gutxiago balio ez izateko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Osasunbidea: Alemanak 5, euskara 0? -|hizkuntza=eu|url=https://euskalerriairratia.eus/komunitatea/administrazioaneuskaraz/1548197336779-osasunbidea-alemanak-5-euskara-0|aldizkaria=euskalerriairratia.eus|sartze-data=2021-10-29}}</ref> EAEn, 2023ko martxoan, ELA sindikatuak salatu zuen euskaraz EAEko ikastetxeetan irakatsi nahi duten Ipar Euskal Herriko irakasleek gaztelaniaren ezagutza gorena egiaztatu behar dutela.<ref>{{erreferentzia|izenburua=ELAk salatu du Jaurlaritzak gaztelania maila «gorena» eskatzen duela euskara hutsez jarduteko ere|url=https://www.berria.eus/albisteak/225293/elak-salatu-du-jaurlaritzak-gaztelania-maila-laquogorenaraquo-eskatzen-duela-euskara-hutsez-jarduteko-ere.htm|aldizkaria=Berria}}</ref>
Justiziak, hala egoitza bertan duenak nola estatu osoan hedatuak, postu edo/eta kontratu publiko batzuetan euskararen ezagutza mugatzearen alde ebatzi du. 2021eko maiatzaren 10ean, [[Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusia]]k baliogabetu egin zuen Irungo udaltzain postu baterako euskararen ezagutza eskatzea, euskal eragile batzuen haserrea eta [[Euskararen Behatokia|Behatokiaren]] zein [[Euskalgintzaren Kontseilua|Kontseiluaren]] kritika piztuz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jone Bastida|abizena=Alzuru|izenburua=Haserrea piztu du Irunen euskara eskakizuna baliogabetu duen epaiak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1873/005/001/2021-05-13/haserrea-piztu-du-irunen-euskara-eskakizuna-baliogabetu-duen-epaiak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-13}}</ref> Uda horretan, Auzitegi horrek berriz jo zuen EAEko udal administrazioan euskaraz funtzionatzearen kontra, uztailean Espainiako Konstituzioaren aurkakoa izan daitekeela adieraziz eta irailean legez kanpokotzat joaz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Los jueces vascos creen que la normativa del euskera en los ayuntamientos puede vulnerar la Constitución|hizkuntza=es|data=2021-07-11|url=https://www.elmundo.es/pais-vasco/2021/07/12/60eb2d21e4d4d81a078b4619.html|aldizkaria=ELMUNDO|sartze-data=2021-09-13}}</ref> 2022ko otsailaren 1ean, ezohiko argumentu bat entzun zen euskara udal lanpostuetako eskakizunetatik kanpo uzteko: "euskara zaila izatea"; hala ebatzi zuen Gasteizko epaile batek Arabako Laudiorako, baita gehitu ere euskararen betekizuna diskriminatzailea zela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Epaile batek euskara "zaila" dela argudiatu du hizkuntza eskakizun bat saihesteko - Aiaraldea|hizkuntza=eu|url=https://alea.eus/aiaraldea/1643648682861-laudio-udala-euskara-hizkuntza-eskakizuna-epaia|aldizkaria=Alea.eus|sartze-data=2022-02-01}}</ref> 2022ko irailaren 19an, Arabako Administrazio Auzitegiak ontzat eman zuen U[[UGT|GT]] sindikatuaren helegitea, B2 euskara eskakizunera heltzen ez ziren hautagaiak Araba, Bizkai eta Gipuzkoako udaltzain lan poltsetan onartuak izan zitezen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Julen|abizena=Aperribai|izenburua=Udaltzaingoaren lan poltsarako ez da euskararen B2 maila behar, epaile baten arabera|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/218357/udaltzaingoaren-lan-poltsarako-ez-da-euskararen-b2-maila-behar-epaile-baten-arabera.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-09-19}}</ref>
Ia aldi berean, 2021eko maiatzaren 13an, 165 familia euskarazko eredurik gabe geratu ziren beren haurrentzat 2021-2022 urtetik aurrera Iruñean eta, HE Haur Eskoletako Gurasoak taldeak adierazi ere egin zuen ordurako familia kopuru batek gaztelaniara jotzen zuela "etsipenak jota".<ref>{{Erreferentzia|izena=Ion|abizena=Orzaiz|izenburua=165 familia «euskarazko eredurik gabe» utzi dituzte Iruñeko haur eskoletan|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/197702/165-familia-laquoeuskarazko-eredurik-gaberaquo-utzi-dituzte-iruntildeeko-haur-eskoletan.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-14}}</ref> Iruñean 2019ko urriaren 1ean, Nafarroako Auzitegi Nagusiak baliogabetu egin zuen euskara meritu bat izatea lanpostu baterako Nafarroa Garaiko eremu mistoan eta ez-euskaldunean, baita Nafarroako administrazio orokorrean ere lehiaketa-oposizioz egiten denean.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=El TSJN anula la valoración del euskara como mérito en las zonas mixta y no vascófona|hizkuntza=es|data=2019-10-01|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20191001/el-tsjn-anula-la-valoracion-del-euskera-como-merito-para-cualquier-puesto-en-las-zonas-mixta-y-no-vascofona|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-05-14}}</ref> Euskararen presentzia publikoa oztopatzen duen beste erabaki batean, 2021eko abenduaren 4an, Burgosko Administrazioarekiko Auzien Epaitegiak Trebiñuko Udalak erabaki euskararen normalizazio plana baliogabetu zuen, eskumenik ez duelakoan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=elcorreodeburgos|izenburua=El juzgado anula el 'Plan del Euskera' de Treviño|hizkuntza=es|url=https://elcorreodeburgos.elmundo.es/articulo/provincia/juzgado-anula-plan/20211204105929387680.html|aldizkaria=elcorreodeburgos|sartze-data=2021-12-05}}</ref> Nafarroan, 2022ko martxoan, Ezkerreko Alderdi Independenteak salatu zuen Alesbesko udalak kartel bat, Emakumeen Zinegotzigoak diseinatua, elebidun zegoelako zentsuratu zuela, argudiatuz [[Alesbes]] eremu ez euskaldunean zegoela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Edu|abizena=Lartzanguren|izenburua=Alesbesko Udalak kartelak zentsuratu ditu euskaraz ere egoteagatik, salatu dutenez|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/210626/alesbesko-udalak-kartelak-zentsuratu-ditu-euskaraz-ere-egoteagatik-salatu-dutenez.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-03-10}}</ref>
2021eko maiatzaren 21ean, Frantziako Nazio Biltzarrak hizkuntza gutxituen aldeko [[Molac legea (2021)|Molac legea]] onartu ondoren, Frantziako Konstituzio Kontseiluak Konstituzioaren aurkakotzat jo zuen legea eta hezkuntzako murgiltze eredua, inpaktu handikoa Euskal Herrian. [[Jean Rene Etxegarai|Jean-René Etxegarai]] Euskal Hiri Elkargoko lehendakariak eta Eneritz Zabaleta zuzenbidean doktoreak (hizkuntza eskubideen kontrako) "gerla deklaraziotzat" hartu zuten; Zabaletaren iritziko, ataka estuan jarri zen Seaska eta hizkuntza gutxituen Frantziako itunpeko hezkuntza sarearen jarraipena.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ekhi Erremundegi|abizena=Beloki|izenburua=Murgiltze eredua Frantziako Konstituzioaren kontrakoa dela ebatzi du Konstituzio Kontseiluak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/198023/murgiltze-eredua-frantziako-konstituzioaren-kontrakoa-dela-ebatzi-du-konstituzio-kontseiluak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-21}}</ref> Euskaltzaindiak ere erabakia salatu zuen,<ref>{{Erreferentzia|izena=Komunikazioa eta|abizena=irudia|izenburua=Euskaltzaindiak Frantziako Konstituzio Kontseiluaren hizkuntza gutxiagotuak babesteko eta sustatzeko legearen kontrako erabakia salatzen du|hizkuntza=eu-es|url=https://www.euskaltzaindia.eus/euskaltzaindia/komunikazioa/plazaberri/6120-euskaltzaindiak-frantziako-konstituzio-kontseiluaren-hizkuntza-gutxiagotuak-babesteko-eta-sustatzeko-legearen-kontrako-erabakia-salatzen-du|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2021-05-25}}</ref> beste eragile batzuen artean. [[Nazio Batuen Erakundea|NBEk]] kezka adierazi zion Frantziari Konstituzio Kontseiluaren ebazpenagatik 2022ko uztailean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ekhi Erremundegi|abizena=Beloki|izenburua=NBEk azalpenak eskatu dizkio Frantziako Gobernuari hizkuntza gutxituei buruz|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/215487/nbek-azalpenak-eskatu-dizkio-frantziako-gobernuari-hizkuntza-gutxituei-buruz.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-07-05}}</ref> Ildo beretik, 2021eko urriaren 8an, Nafarroako Administrazio Auzitegiak baliogabetu egin zuen Lizarrako udalak edozein postutan euskara meritutzat hartu izana eta ahal izatea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de|abizena=Noticias|izenburua=El TAN anula la valoración como mérito del euskera en Estella si no es preceptivo|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdenavarra.com/navarra/estella-y-merindad/2021/10/08/navarra-anula-euskera-puntue-puestos/1188605.html|aldizkaria=www.noticiasdenavarra.com|sartze-data=2021-10-09}}</ref> Egun berean, Nafarroako Parlamentuan PSNk eta Navarra Sumak bat egin zuten Kontratu Publikoen 2/2018 Foru Legetik enpresetako euskara planei buruzko puntua kentzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ion Orzaiz-Unai|abizena=Etxenausia|izenburua=Enpresei euskara planik ez eskatzea adostu dute PSNk eta eskuinak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1835/007/001/2021-10-08/enpresei-euskara-planik-ez-eskatzea-adostu-dute-psnk-eta-eskuinak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-10-09}}</ref> 2023ko urtarrilean, Nafarroa Garaiko [[Mañeru|Mañeruko]] udalbatzak aho batez udalerria eremu mistoan sartzeko eskatu ondoren, PSN eta Navarra Sumaren Parlamentuko botoek ukatu egin zuten sartzea, eta eremu ez euskaldunean geratu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uxue Rey|abizena=Gorraiz|izenburua=Euskararen auzian «herritarren hitza» errespeta dadila eskatu dute Mañerun|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/224237/euskararen-auzian-herritarren-hitza-errespeta-dadila-eskatu-dute-manerun.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-02-11}}</ref>
==== Espainiako Diputatuen Kongresuan ====
[[2023]]ko [[irailaren 19]]tik aurrera aukera egon zen [[Espainiako Diputatuen Kongresua]]n euskaraz aritzeko, lehenago Senatuan posible zen bezala. Lehen hitzartzeak [[Mertxe Aizpurua]]k eta [[Joseba Andoni Agirretxea|Joseba Agirretxea]]k egin zituzten. Pleno berberean [[Borja Sémper]]rek euskaraz egin zuen, eskubidearen aurka jarduteko<ref>{{Erreferentzia|izena=Aitor Garmendia-Isabel|abizena=Jaurena|izenburua=Euskaraz bizi nahi dutela adierazi dute EH Bilduk eta EAJk|hizkuntza=eu|data=2023-09-19|url=https://www.berria.eus/albisteak/232960/euskaraz-bizi-nahi-dutela-adierazi-dute-eh-bilduk-eta-eajk.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-09-19}}</ref>.
<gallery mode="packed" heights="140">
Mertxe Aizpurua - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Mertxe Aizpurua]]ren hitzartzea, euskaraz egindako lehenengoa.
Joseba Andoni Agirretxea - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Joseba Andoni Agirretxea|Joseba Agirretxea]]ren hitzartzea, egindako bigarrena.
Borja Semper - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Borja Sémper|Borja Sémperr]]en hitzartzea, euskarazko zatia, euskaraz egiteko aukera kritikatuz.
</gallery>
== Euskarak pairatutako erasoak ==
[[Joan Mari Torrealdai]] euskaltzainak bi liburutan jorratu zituen azken mendeetan euskarak pairatutako erasoak: ''[[El Libro Negro del Euskera]]'' ([[Ttarttalo (argitaletxea)|Ttarttalo]], 1998) eta ''[[Asedio al Euskera: Más alla del libro negro]]'' ([[Txertoa (argitaletxea)|Txertoa]], 2018).<ref>{{Erreferentzia|izena=Baigorri Argitaletxea|abizena=SA|izenburua=La concienciación como escudo en el «Asedio al euskera»|hizkuntza=es|data=2018-04-16|url=https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2018-04-17/hemeroteca_articles/la-concienciacion-como-escudo-en-el-asedio-al-euskera|aldizkaria=GARA|sartze-data=2020-08-04}}</ref> [[Saiakera]] horietan euskarak [[XVIII. mendea|XVIII. mendetik]] pairatutako erasoak eta errepresioa landu zituen, zazpiehun baino erreferentzia bibliografiko gehiagotan oinarrituta.<ref name=":12">{{Erreferentzia|izena=elkar|abizena=Taldea|izenburua=Joan Mari Torrealdai: "El euskera no es ajeno al proceso de recentralización en que nos encontramos" - PostData|hizkuntza=es-ES|data=2018-06-15|url=https://postdata.elkar.eus/es/joan-mari-torrealdai-el-euskera-no-es-ajeno-al-proceso-de-recentralizacion-en-que-nos-encontramos/|aldizkaria=postdata.elkar.eus|sartze-data=2020-08-04}}</ref> Liburu horietan argi ikus daiteke Torrealdai kezkatuta zegoela aurreko hamarraldietan espainiar intelektual batzuek hartutako jarrerengatik: euskarak pairatutako [[Euskararen debekua|errepresioa]] (garai frankistaren aurrekoa, [[Frankismo|frankista]] eta ondorengoa) ukatu egiten zuten, eta euskaldunen gainean jarri euskararen ahuleziaren ardura.<ref>{{Erreferentzia|izena=Funtsak-Diseño y Programación Web-|abizena=www.funtsak.com|izenburua=Asedio al euskera - Juan Carlos Moreno Cabrera|hizkuntza=eu|url=https://www.txalaparta.eus/eu/liburuak/asedio-al-euskera-mas-alla-del-libro-negro|aldizkaria=www.txalaparta.eus|sartze-data=2020-08-04}}</ref> Torrealdaik liburu horietan negazionista linguistikoen iritziei aurre egiteko aurkeztu zituen.<ref name=":12" /> [[Jakin]] kultur aldizkariko zuzendari eta [[Euskaldunon Egunkaria]]-ko Administrazio Kontseiluko presidenteak, araudi edo pentsamendu errepresiboa eta, nolanahi ere, negatiboa identifikatu zuen; eta euskararen trataera sozial edo administratiboari dagokionez, hainbat argudio intelektual eta, halaber, moral plazaratu zituen.<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Joseba|abizena=Intsausti|urtea=1999|izenburua=Reseña: El Libro Negro del Euskera. [[Joan Mari Torrealdai]]|argitaletxea=Eusko Ikaskuntza|orrialdeak=537-538|hizkuntza=es|url=https://www.eusko-ikaskuntza.eus/PDFAnlt/riev/44/44537539.pdf|aldizkaria=Revista internacional de estudios vascos.|zenbakia=44, 2}}</ref>
Garai askotan pairatu dira eraso horiek. Euskararen aurkako neurri administratibo eta justifikazio teoriko oparoak sortu zituzten [[Argien Garaia|Ilustrazioaren]] programa berritzaileek (1766…), [[Frantziako Iraultza|Frantziako Iraultzak]] (1789…), [[Kubako Independentzia Gerra|gerra kolonialen]] ondorengo krisiak (1898), Berrezarkuntzaren urteetakoek (1916-1923), edo garai autoritarioetako programek ([[Primo de Riveraren diktadura Euskal Herrian|Primo de Rivera]], 1923-1929; [[Espainiako Gerra Zibila Euskal Herrian|Gerra Zibila]], 1936…).<ref name=":0" />
Instituzioen erasoez gain, eraso ideologikoak ere izan dira. Torrealdaik bildutako literatura-testu asko honako hauetatik datoz: batetik Euskal Herriko gaztelaniazko idazleen luma ([[Miguel Unamuno|Unamuno]], [[Pío Baroja|Baroja]], [[Ramiro Maeztu|Maeztu]] edo Madinabeitia), eta bestetik horiekin batera [[José Antonio Primo de Rivera|J. A. Primo de Rivera]], [[Onésimo Redondo]], [[Ernesto Giménez Caballero|E. Giménez Caballero,]] eta laurogeiko eta laurogeita hamarreko unibertsitate- eta kazetaritza-lumak ere.<ref name=":0" />
== Demografia ==
=== Hiztun kopurua ===
[[Fitxategi:Euskara EH 2011.svg|thumb|250px|Euskaraz hitz egiteko gai direnak eta ulertzen dutenak batuta, Euskal Herrian, udalerrika (2011. urtea)
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
{{legend|#e31d1e|> % 80}}{{legend|#ef7d1d|> % 60}}{{legend|#2a5ca5|> % 40}}
{{Col-break}}
{{legend|#339929|> % 20}}{{legend|#adcc89|> % 0}}
{{Col-break}}
{{Col-end}}
]]
Euskaraz dakien pertsona kopuruari buruzko azken azterketa 2016. urtean egin zen. [[Eusko Jaurlaritza]]k, Nafarroako Gobernuak eta Ipar Euskal Herriko Euskararen erakunde publikoak egin zuten, elkarlanean. Datuak 16 urtetik gorako pertsonenak dira; beraz, kontuan izanda euskararen ezagutza handiagoa dela 16 urtetik beherakoen artean, euskaldunen egiazko ehuneko handiagoa da.
[[Euskal Autonomia Erkidegoa]]ri dagokionez,<ref name=inkestaEAE>{{erreferentzia|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa, Euskal Autonomia Erkidegoa|url=https://www.irekia.euskadi.eus/uploads/attachments/8569/VI_Inkesta_Soziolinguistikoa_EAE.pdf|sartze-data=2019-01-04}}</ref> 2016an 16 urtetik gorako biztanleen % 33,9 [[elebidun]]a zen (631.000 biztanle) eta % 19,1 elebidun hartzailea, alegia, euskara ulertzen zuten, baina ez zuten egoki hitz egiten (356.000 pertsona). Erdaldun [[Elebakartasun|elebakarrak]] % 47 ziren (877.000 pertsona). Gipuzkoa zen euskaldunen ehuneko handiena zuena (% 50,6 elebidun eta % 20,4 elebidun hartzaile); Bizkaian % 27,6 ziren elebidun eta % 17,8 elebidun hartzaile; eta Araban % 19,2 ziren elebidun eta % 18,4 elebidun hartzaile. Azken urteetako joera euskararen ezagutzaren igoera da, bai elebidun osoen kasuan bai elebidun hartzaileen kasuan. Nabarmena da gazteen arteko igoera (% 71,4 elebidun dago 16 eta 25 urte arteko tartean), eta Arabako aldaketa (% 7 elebidun zegoen 1991 eta % 19,2 ziren 2016an).
[[Fitxategi:74762-Arabako Bizkaiko eta Gipuzkoako herriz herriko euskararen ezagutzaren datuak 2016ko zentsuan.svg|thumb|Euskararen erabilera eta ezagutza, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, 2016an.]]
[[Trebiñuko barrendegia]]n, 2012an egindako azterketaren datuak hartuta,<ref name=Trebiñu2012>{{erreferentzia|izenburua=Trebiñuko enklabea, azterketa soziolinguistikoa 2012|url=http://www.euskara.euskadi.eus/r59-738/eu/contenidos/informacion/argitalpenak/eu_6092/adjuntos/trebinu.pdf|sartze-data=2019-01-04}}</ref> biztanleen % 22 elebiduna zen eta % 17 elebidun hartzailea. 2002tik 2012ra arteko tartean elebidunen ehunekoa bikoiztu egin zen. Adin tarteka, elebitasuna handiagoa da adin txikiagoetan: 15 urtetik beherakoen artean, % 65ek euskara ezagutzen dute.
[[Villaverde Turtzioz]] barrendegian, berriz, 2002ko datuak ikusita,<ref name=Turtzioz>{{erreferentzia|izenburua=Actitud de los habitantes de Villaverde de Trucíos hacia el euskera: 1986-2002|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/euskera/59375.pdf |sartze-data=2019-01-04}}</ref> biztanleen % 20,70 elebiduna zen eta % 16,9 elebidun hartzailea. Kontuan izanda 1986an euskaldunak % 3,4 besterik ez zirela, eta Enkarterrietako joera bera erakutsi dutela euskalduntzeari dagokionez, gaur egun euskaldunen ehunekoa askoz handiagoa izango da.
[[Nafarroa]]ri dagokionez, 2018ko azterlanak<ref>{{erreferentzia|izena=Nafarroa Garaia - Azterketa_soziolinguistikoa_2018|urtea=2018|izenburua=Nafarroa Garaia - Azterketa_soziolinguistikoa_2018|argitaletxea=Nafarroako Gobernua|hizkuntza=eu|url=https://gobiernoabierto.navarra.es/sites/default/files/azterketa_soziolinguistikoa_2018.pdf}}</ref> erakutsi zuen 16 urtetik gorakoen artean elebidunen kopurua % 14koa zela (69.000 pertsona), eta % 8 (55.000 pertsona) elebidun hartzailea zela. Elebidunen kopuruak gora egin du azken urteetan (1991n baino 3,4 puntu gehiago), bai eta elebidun hartzaileen kopuruak ere. 16 eta 25 urte arteko gazteen artean elebidunak % 26 dira.
[[Ipar Euskal Herria]]n,<ref>{{Erreferentzia|izenburua=7. Inkesta soziolinguistikoa abiatu da!|hizkuntza=fr|url=https://www.mintzaira.fr/eu/tresnak/berriak/actualite-en-basque/article/viieme-enquete-sociolinguistique-cest-reparti.html|aldizkaria=OPLB Office Public de la Langue Basque - Pays Basque - EEP - Euskararen Erakunde Publikoa - Euskal Herria|sartze-data=2022-01-12}}</ref><ref name="inkestaIparralde">{{fr}} [https://web.archive.org/web/20180821114111/http://www.mintzaira.fr/fileadmin/documents/Aktualitateak/015_VI_ENQUETE_PB__Fr.pdf VI° Enquête Sociolinguistique en Euskal herria (Communauté Autonome d'Euskadi, Navarre et Pays Basque Nord)] (2016).)</ref> 2016an, % 28,4 elebidunak ziren eta % 16,4 elebidun hartzaileak. Joera beheranzkoa da. Hala ere, azken urteetan joera hori moteldu egin da. Nolanahi ere, euskarak erabilera urria du kalean (2016): % 13,1 eta 14,5 artekoa zen Nafarroa Behere eta Zuberoan, % 5,4koa Lapurdi barnealdean, eta % 1,6koa Baiona Angelun eta Miarritzen (BAM).<ref>{{erreferentzia|urtea=2017|izenburua=Hizkuntzen erabileraren kale-neurketa. Euskal Herria, 2016 (Prentsa-txostena)|argitaletxea=Soziolinguistika Klusterra|orrialdea=8-15|url=https://soziolinguistika.eus/files/hekn2016-_eu_1.pdf}}</ref>
Euskal Herritik kanpo, badaude oraindik ere euskaraz aritzen diren komunitateak [[Amerika]]n.{{Erref behar}}
=== Erabilera ===
{{sakontzeko|Euskararen erabilera}}
Egungo egitura instituzionala hasi zenetik (1979), hainbat<ref name="inkestaEuskalHerria">{{erreferentzia|url=https://www.irekia.euskadi.eus/uploads/attachments/9954/VI_INK_SOZLG-EH_eus.pdf?1499236557|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa, Euskararen eremu osoa|egilea=Eusko Jaurlaritza (Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza), Nafarroako Gobernua (Euskarabidea), Euskararen Erakunde Publikoa / Office Public de la Langue Basque|sartze-data=2019-01-04}}</ref> ahalegin egin dira euskararen ezagutza eta erabilera zenbatesteko eta neurketa arautu bat lortzeko. 1982ko SIADECOren lehendabiziko kale neurketa baten ondoren (Euskaltzaindiaren mandatuz), 1989an egin zen lehendabiziko kale neurketa estandarizatua.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jacqueline|abizena=Urla|izenburua=Counting matters: quantifying the vitality and value of Basque|orrialdeak=73–96|hizkuntza=en|abizena2=Burdick|izena2=Christa|data=2018-07-01|url=https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/ijsl-2018-0015/html|aldizkaria=International Journal of the Sociology of Language|alea=252|zenbakia=2018|issn=1613-3668|doi=10.1515/ijsl-2018-0015|sartze-data=2022-01-11}}</ref> Euskararen erabilera neurtzen duten bi azterlan egiten dira periodikoki, bata inkesta soziolinguistikoaren baitan herritarrei galdetuta osatzen dena,<ref name="inkestaEuskalHerria"/> eta bestea egiazko kaleko erabilera behatuta osatzen dena.<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.soziolinguistika.eus/kaleneurketaeh|izenburua=Hizkuntza Erabileraren Kale-Neurketa. Euskal Herria, 2016|argitaletxea=Soziolinguistika klusterra|urtea=2016|sartze-data=2019-01-07}}</ref>
2016ko inkesta soziolinguistikoak zioenez, 16 urte edo gehiagoko biztanleen % 25,7k euskara erabiltzen zuen neurri batean ala bestean:
* % 16,5ek euskararen erabilera trinkoa egiten zuen, hau da, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen zuen eguneroko jardunean.
* % 9,2k euskara erabiltzen zuen, baina erdara baino gutxiago.
Gainerako % 74,3k erdara erabiltzen zuten beti edo ia beti. Kontuan hartu behar da, hala ere, azken hauen artean bazela multzo txiki bat (% 5,2) oso gutxitan bada ere euskara ere erabiltzen zuena.
Erabileraren ehunekoak, ezagutzaren kasuan bezala, ezberdinak ziren lurraldez lurralde. Euskararen erabilera trinkoa egiten zutenak % 20,1 ziren EAEn, % 6,6 Nafarroan eta % 8,1 Ipar Euskal Herrian.
{{Barra kutxa
|kokapena=left
|izenburua=Euskararen erabilera VI. Inkesta Soziolinguistikoaren arabera (2016)
|zabalera=500px
|barraren zabalera=200px
|goiburua1= Hizkuntza
|goiburua2= Ehunekoa
|edukia=
{{barra kutxa/edukia|Euskararen erabilera trinkoa|#e31a1cff|16.5|16,5}}
{{barra kutxa/edukia|Euskara erdara baino gutxiago|#ff7f00ff|9.2|9,2}}
{{barra kutxa/edukia|Euskara pixka bat|#33a02cff|5.2|5,2}}
{{barra kutxa/edukia|Erdara|#1f78b4ff|69.1|69,1}}
|azpititulua=
}}
Bestalde, kalean neurtutako erabilerari dagokionez, 2016an euskararen erabilera % 12,6koa izan zen, gaztelaniaren erabilera % 76,4koa, frantsesaren erabilera % 8,3koa eta beste hizkuntzen erabilera % 2,7koa. Lurraldeka, Gipuzkoan jaso zen erabilera-mailarik garaiena, % 31,1ekoa; Bizkaian % 8,8; Nafarroan % 6,7, Ipar Euskal Herrian % 5,3, eta azkenik, gutxien erabiltzen zen lurraldea Araba zen, % 4,6ko erabilerarekin.
{{Barra kutxa
|kokapena=left
|izenburua=Euskararen kaleko erabilera (2016)
|zabalera=500px
|barraren zabalera=250px
|goiburua1= Hizkuntza
|goiburua2= Ehunekoa
|edukia=
{{barra kutxa/edukia|Euskara|#e31a1cff|12.6|12,6}}
{{barra kutxa/edukia|Gaztelania|#ff7f00ff|76.4|76,4}}
{{barra kutxa/edukia|Frantsesa|#1f78b4ff|8.3|8,3}}
{{barra kutxa/edukia|Beste hizkuntza bat|#33a02cff|2.7|2,7}}
|azpititulua=
}}
== Euskalkiak eta euskara batua ==
[[Fitxategi:Euskalkiak_koldo_zuazo_2008.png|eskuinera|400px|thumb|Euskalkien hedadura
{| style="border:1px solid #CCCCCC; background-color:transparent;" align="center" width="100%"
|width="33%"|
{{legenda|#8aa455|Mendebalekoa}}{{legenda|#c44e4d|Erdialdekoa}}
|width="33%"|
{{legenda|#5489c9|Nafarra}}{{legenda|#cca656|Nafar-lapurtarra}}
|width="33%" valign="top"|
{{legenda|#c5c754|Zuberotarra}}
|}
]]
=== Euskalkiak ===
{{sakontzeko|Euskalki|Euskal Herriko hizkerak}}
Euskalkiak euskararen [[dialekto]]ak dira. Sortzen lehena [[bizkaiera|mendebalekoa]] izan zen, [[VIII. mendea]]ren inguruan, [[Asturiasko Printzerria|Asturiasko]] erresumak [[Araba]]-[[Bizkaia|Bizkaietan]] zuen eraginagatik segur aski; eta hurrengo mendeetan eratu ziren gainerako euskalkiak. Aurretik, euskarak batasun handia zuen eta [[Euskal Herria]]k izandako zatiketa politikoen eraginez sortu ziren euskalkiak [[euskalkien sorguneei buruzko teoriak|bost sorgunetan]].<ref name=ArabaEuskararenLurralde>[http://www.euskaraba.com/euskara/albisteak/araba-euskararen-lurralde-peto-petoa «Araba euskararen lurralde peto-petoa»]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, ''Euskaraba'', 2010-02-25.</ref><ref name=EuskalkienJatorri2007>Koldo Zuazo (2007), [http://etgz.files.wordpress.com/2008/01/berriazuazoeuskalkienjatorri.pdf «Euskalkien jatorriaz eta bilakaeraz»], ''Berria'', 2007-12-09.</ref><ref>{{erreferentzia | url = http://euskalkiak.eu/site/jatorria.php | izenburua = Euskalkien sorguneak | egilea = Koldo Zuazo }}{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} CC-BY-SA lizentzia.</ref>
[[1729]]an, [[Manuel Larramendi]] jesuitak ''[[El Imposible Vencido. Arte de la Lengua Vascongada]]'' izeneko euskararen gramatika bat argitaratu zuen [[Salamanca]]n. Bertan hainbat dialekto edo euskalki bereizi zituen: [[gipuzkera]], [[bizkaiera]], [[nafarrera]] eta [[nafar-lapurtera|lapurtera]], eta azken bi horiek bat bera zirela jo zitekeela adierazi zuen.
[[Luis Luziano Bonaparte]]k euskalkien beste banaketa bat egin zuen, egundaino indar handiz iritsi dena. [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiko]] lehen presidente [[Resurreccion Maria Azkue]]k ([[1864]]–[[1951]]) Bonaparteren banaketa berrikusi zuen. Besteak beste, [[erronkariera]] ([[1991]]n hil zen azken hiztuna) euskalki berezitzat jo zuen, Bonapartek zubereraren barnean sailkatu arren.
[[1997]]an [[Koldo Zuazo]]k eginiko sailkapen berriaren arabera, berriz, euskalkiak honela izendatu dira:
* [[Bizkaiera|mendebaleko euskara]] (izendapen zaharrean, bizkaiera);
* [[Gipuzkera|erdialdeko euskara]] (gipuzkera);
* nafarrera;
* [[nafar-lapurtera]];
* ekialdeko nafarrera: [[zaraitzuera]] eta [[Aezkoa]]ko hizkera;
* [[zuberera]].
Tradizioan, gipuzkera, bizkaiera, lapurtera eta zuberera izan dira euskalki literarioak, hau da, [[euskal literatura]] egiteko, aldaera horiexek erabili izan dira. Mendeetan zehar, lapurtera ([[Ipar Euskal Herria]]n) eta gipuzkera ([[Hego Euskal Herria]]n) izan dira euskalki erabilienak, maila jasoan. Bizkaierak, era berean, erabilera handia izan zuen [[XX. mendea]]ren hasieran, [[Bizkaia]]n [[Sabin Arana]]ren [[abertzaletasun]]ak izan zuen indarrak bultzaturik.
[[Fitxategi:Irakatsia.png|thumb|250px|Euskarazko ereduetan matrikulatutako eskola umeen ehunekoa (2000-2005).]]
=== Euskara batua ===
{{sakontzeko|Euskara batua}}
[[Fitxategi:Ikusgela - Txillardegi.webm|thumb|thumbtime=386|start=0|{{ikusgela}}[[Txillardegi]] ulertzeko gakoak]][[1960ko hamarkada]]n, [[euskara batu]]aren sortze prozesuari ekin zitzaion, euskalkien arteko zatiketa gainditzeko eredu estandarizatuari, alegia. Bizitzaren esparru guztietara zabaltzeko eta, finean, egungo gizartean aise moldatzeko oinarriak eman zizkion batuak hizkuntzari. [[1963]]an hainbat euskalarik Euskal Idazkaritza izenekoa sortu zuten [[Baiona]]n eta euskara batuaren arauak erabakitzeko lanean jardun zuten urtebetez [[Txillardegi]]ren gidaritzapean. [[1964]]an jendaurreko ekitaldian aurkeztu zituzten Baionako Biltzarraren erabakiak. Data hori mugarritzat hartzen dute askok ondorengo bilakaera kontutan izanda. Zehazkiago, [[1968]]an [[Euskaltzaindia]]k [[Arantzazuko santutegia]]n ([[Oñati]], Gipuzkoa) egin zuen batzarrean abiatu zen batasun prozesutik sortu zen euskara batua. Baionako erabakiak abiapuntu eta oinarri izan ziren Arantzazuko batzarrean.<ref>[[Joan Mari Torrealdai|Torrealdai, J.M.]] 2014: "Batasunaren bidea urratzen. Txillardegiren eragintza praktikoa", ''Jakin'', 204:11-96.</ref>
Euskaltzainek Arantzazuko batzarrean euskara bateratzeko lehenengo arau multzoak finkatu zituzten, idatzian erabili beharreko [[ortografia]], [[Morfologia (hizkuntzalaritza)|morfologia]], [[Deklinabide (gramatika)|deklinabidea]] eta [[Neologismo|neologismoei]] buruzko arauak emanez. Hizkuntzaren batasunerako, gipuzkera eta lapurtera euskalkiak hartu ziren oinarritzat, baina gainerako euskalkien berezitasunak eta aldaerak ere kontuan hartuta.
Batasuna ez da bat-bateko gauza izan, eta, nahiz eta neurri handi batean egina dagoen, aurrera doan langintza da oraindik ere. Izan ere, Euskaltzaindiak pixkanaka onartu eta argitaratu ditu euskararen alorrak finkatzeko arauak eta gomendioak, eta jardun horretan segitzen du gaur egun ere.
== Hizkuntzaren egitura ==
[[Morfologia (hizkuntzalaritza)|Morfologikoki]] hizkuntza [[hizkuntza eranskari|eranskaria]] da, tipologia [[ergatibo]]koa edo aktibokoa (deskribatzailearen ikuspegi teorikoaren arabera). Hitzen ordena neutroan [[Subjektu (gramatika)|subjektua]] [[Objektu (gramatika)|objektuaren]] aurretik doa, eta objektua [[euskal aditz|aditzaren]] aurretik (SOV ordena).
=== Ezaugarri fonologikoak ===
{{ikus gainera|Euskararen hotsak}}
Euskararen sistema [[Fonologia|fonologikoak]] bost [[bokal]] ditu: /a/, /e/, /i/, /o/, /u/ (horiei zubereraren /y/ gehitu behar zaie). Munduan hedatuen dagoen tipo bokalikoa da. Beraz, euskara batez bestekoaren barruan dago. [[Diptongo]]ekin ez da berdin gertatzen: euskarak bost dauzka (goitik beherakoak deritzen motakoak), /ai/, /ei/, /oi/, /au/ eta /eu/. Horrek nolabaiteko konplexutasuna ematen dio bokalismoari, eskuarki gaztelaniarenaren oso antzekoa denari (ekialdean /ui/ [[diptongo]]a ere bada, baina haren erabilera mugatua da oso).
[[Kontsonante]]ei dagokienez, euskarak, aldaera estandarrean, 21 [[fonema]] dauzka. Sistemaren oinarriak hauexek dira: alde batetik, [[ahostun]] / [[ahoskabe]] oposizioa (kontsonante ahoskabeak alde batean eta ahostunak bestean, baina bakarrik [[kontsonante herskari|herskarien]] artean) eta, bestetik, artikulazio moduen zatiketa hirukuna: badaude kontsonante herskariak (/p/, /t/, /k/, /b/, /d/, /g/), [[frikari]]ak (/s/, /z/, /x/, /j/) eta [[afrikatu]]ak (/tz/, /ts/, /tx/). Ozenek osatzen dute kontsonantismoa (sudurkariek eta urkariek, dardarkari bakunen eta anizkunen artean oposizioa dagoela) eta, ekialdeko eskualde batzuetan, [[aspirazio]]ak (/h/), frikari glotala bera. Oro har, sistema kontsonantikoak ez dauka ezaugarri bereziki deigarririk, salbu eta, agian, fonema frikari eta afrikatuen kopuru handi samarrean.
Euskararen [[azentu]]a intentsiboa izan ohi da. Ezin da errazki azaldu zertan datzan, zubereraz izan ezik, euskalki horretan azentuazioa finkoa baita, hitzeko azkenaurreko [[Silaba|silaban]]. Beste euskalkietan, arau hauek dute indarra:
# hitzaren erroa monosilabikoa denean, hitzak berak silaba gehiago izanik ere, azentua lehen silaban doa: ''lúrra < lurr-a'', ''lúrretan < lurr-etan'';
# erroa bisilabikoa bada eta bokalez bukatzen bada, kasu horretan ere lehen silaban doa azentua: ''méndi'', ''áte'';
# beste kasuetan, silaba anitzetako hitzetan, azentua azkenaurreko silaban doa (''gizón, gizóna'') eta bigarren mailako azentu bat gehitu dezakete hitzaren amaieran, hitzak lau silaba edo gehiago dituenean (''gizónarentzàt'').
=== Ezaugarri morfologikoak ===
Egitura morfologikoaren aldetik, euskara hizkuntza eranskarien barruan dago, [[Finlandiera|finladiera]] (eta [[Uraldar hizkuntzak|uraldar hizkuntzekin]] orokorrean) edo [[turkiera]]rekin (eta [[Turkiar hizkuntzak|turkiar hizkuntzekin]] orokorrean) batera, adibidez. Hizkuntza multzo horretan, [[morfema|morfemen]] arteko mugak argi eta garbi azaltzen dira, eta segmentu morfologikoetan esanahi bana adierazten da. Ezaugarri hori, morfemen arteko bereizketa gardena, euskarari aplikatu dakioke eskuarki. Hala ere, zenbait alor gramatikaletan, osagai morfologikoen arteko zatiketa eta esanahia duten unitateekiko lotura ez dira hain begi-bistakoak.
==== Izen morfologia ====
[[Izen]] morfologiari dagokionez, euskara, beste hizkuntza eraskariak bezala, [[genero gramatikal]]ik gabeko hizkuntza da. Haren ezaugarrietako bat da izenen [[flexio]] aberatsa: [[izen]]ek, [[izenordain]]ek eta [[adjektibo]]ek osatutako [[sintagma|sintagmek]] [[Kasu (gramatika)|kasuak]] hartzen dituzte: [[postposizio]] sintagmak dira (euskarak [[euskal deklinabide|deklinabidea]] duela esan izan den arren, ez baita oso zehatza hori; berez, postposizioak dira, eta ez deklinabide kasuak).<ref>Pello Salaburu: [http://www.ehu.es/seg/morf/5/5 «Kasu markak»], ''Sareko Euskal Gramatika''.</ref> Postposizio sintagma horiek, deskripzioen arabera, 16 edo 18 dira. Egia esan, hamar kasu daude atzizki bakuna dutenak. Horien artean hauexek: [[absolutibo]]a (''etxea,'' singularrean), [[ergatibo]]a (''etxea'''k'''''), [[datibo]]a (''etxea'''ri'''''), [[genitibo]]a (''etxea'''ren'''''), [[Instrumental (gramatika)|instrumentala]] (''etxea'''z'''''), [[lokatibo]] edo [[inesibo]]a (''etxea'''n'''''), [[ablatibo]]a (''etxe'''tik'''''), [[adlatibo]]a (''etxe'''ra'''''), lokatibo adnominala (''etxe'''ko''''') eta [[prolatibo]]a (''etxe'''tzat'''''). Absolutiboaren ukoak [[partitibo]]aren erabilera dakar berekin (''etxe'''rik''' ez du''). Horren funtzionamendua paradigma numeral mugagabera mugatua dago eta, batzuetan, ez da sisteman egoteko eskubide osoa duen kasutzat hartzen.
Atzizki bakunean oinarritzen diren postposizio sintagma hauetaz gain badira atzizki konposatu itsatsia duten beste postposizio batzuk. Horiek sortzeko, genitiboaren edo adlatiboaren forma ondoren doan beste atzizki batekin lotzen da. Kasu konposatu horiek hauexek dira: [[soziatibo]]a edo [[komitatibo]]a (''etxearekin''), hurbiltze adlatiboa edo direkzionala (''etxe'''rantz'''''), muga adlatiboa (''teliko'' edo ''terminatibo'' ere deitua; ''etxe'''raino'''''), destinatiboa (edo benefaktiboa; ''etxea'''rentzat''''', etxe'''rako''') eta motibatiboa (edo kausala; ''etxea'''rengatik'''''). Postposizio horietan guztietan, bereizten ahal dira, alde batetik, oinarrizko atzizkia (genitiboa edo adlatiboa) eta, bestetik, berariazko atzizkia. Adibidez, ''etxe-a-ren-tzat'' (artikuluari dagokion ''-a-'' bat barne) edo ''etxe-ra-ino.'' Ikuspegi historikotik, zenbait formaren kasuan, gaur egun duten itxura bi atzizki batzearen ondorio da, aurreko adibideetan bezala, edo paradigmaz kanpoko osagaiei esker gorpuztu da, kausalean edo, kasu konposatuen artean, lokatibo adnominalean gertatu den moduan.
Lekua adierazten duten postposizioetan (lokatiboa, ablatiboa, adlatiboa eta azken honen oinarrian eratzen diren kasu konposatuetan) erreferentzia biziduna duten izenek atzizki osagarri bat erakusten dute (''-ga(n)-''), gehienetan genitiboarekin konbinatuta agertzen dena: ablatiboaren kasuan honako forma hauek konpara daitezke, ''etxe-tik'' eta ''gizon-a-ren-gan-dik,'' edo lokatiboaren kasuan beste hauek, ''etxe-a-n'' eta ''gizon-a-ren-gan''.
Horiek guztiak postposizio itsatsiak dira. Badira beste gisa bateko batzuk, postposizio askeak deitzen ditugunak. Horrela osatzen dira postposizio askeko paradigmak: ''etxe ondoan, herritik hurbil, maldan behera,'' eta abar.
Postposizio sistema horrek hiru forma edo paradigma multzo dauzka: bat singularrerako, beste bat pluralerako eta beste bat numero marka gaberako (''mugagabe'' deitu izan da gramatiketan), hots, artikulurik ez daukan eta, numero gramatikalari dagokionez, indiferentea den horretarako. Ikus bedi lagin hau, ''liburu'' izenerako:
{| class="taulapolita"
!Kasua/Numeroa
!Singularra
!Plurala
!Mugagabea
|-
| '''[[Absolutibo]]a'''
| liburu-a-Ø
| liburu-ak
| liburu-Ø
|-
| '''[[Ergatibo]]a'''
| liburu-a-k
| liburu-e-k
| liburu-k
|-
| '''[[Datibo]]a'''
| liburu-a-ri
| liburu-e-i
| liburu-ri
|-
|[[Lekuzko genitibo|'''Lekuzko genitiboa''']]
|liburu-ko
|liburu-e-ta-ko
|liburu-tako
|-
| '''[[Genitibo]]a'''
| liburu-a-ren
| liburu-e-n
| liburu-ren
|-
|'''[[Soziatibo]]'''
|liburu-a-rekin
|liburu-e-kin
|liburu-rekin
|-
|'''[[Destinatibo|Destinatiboa]]'''
|liburu-a-rentzat
|liburu-e-ntzat
|liburu-rentzat
|-
|[[Kausal|'''Kausala''']]
|liburu-a-rengatik
|liburu-e-ngatik
|liburu-rengatik
|-
|'''[[Instrumental (gramatika)|Instrumentala]]'''
|liburu-a-z
|liburu-etaz
|liburu-taz
|-
|'''[[Inesibo|Inesiboa]]'''
|liburu-a-n
|liburu-e-ta-n
|liburu-tan
|-
|'''[[Ablatibo|Ablatiboa]]'''
|liburu-tik
|liburu-e-ta-tik
|liburu-tatik
|-
|'''[[Adlatibo|Adlatiboa]]'''
|liburu-ra
|liburu-e-ta-ra
|liburu-tara
|-
|[[Adlatibo|'''Adlatibo direkzionala''']]
|liburu-rantz
|liburu-e-ta-rantz
|liburu-tarantz
|-
|'''[[Adlatibo|Muga adlatiboa]]'''
|liburu-raino
|liburu-e-ta-raino
|liburu-taraino
|-
|[[prolatibo|'''Prolatiboa''']]
|liburu-tzat
|
|
|-
|[[Partitibo|'''Partitiboa''']]
|liburu-rik
|
|
|}
[[absolutibo]]a (''etxea,'' singularrean), [[ergatibo]]a (''etxea'''k'''''), [[datibo]]a (''etxea'''ri'''''), [[genitibo]]a (''etxea'''ren'''''), [[Instrumental (gramatika)|instrumentala]] (''etxea'''z'''''), [[lokatibo]] edo [[inesibo]]a (''etxea'''n'''''), [[ablatibo]]a (''etxe'''tik'''''), [[adlatibo]]a (''etxe'''ra'''''), lokatibo adnominala (''etxe'''ko''''') eta [[prolatibo]]a (''etxe'''tzat'''''). Absolutiboaren ukoak [[partitibo]]aren
Euskal kasuak antolatzeko sistema dela eta, aipatu behar da haren funtsezko ezaugarri bat: izaera sintagmatikoa da, alegia, kasua markatzen duen atzizkia sintagma edo talde nominalaren azken osagaiari gehitzen zaio, ez osatzen duten guztiei:
''Liburu'''an''' irakurri zuen, liburu ha'''rtan''' irakurri zuen, liburu erosi berri'''an''' irakurri zuen.''
Berezitasun hori numero pluralaren adierazpenera ere zabaltzen da: sintagmako azken osagaia bakarrik agertzen da markaturik plural gisa:
''Liburu berri'''ak''', liburu berri hori'''ek'''.''
Sistemaren beste bereizgarri bat, hizkuntza aglutinatzaileetan gertatu ohi dena, forma nominaletan desinentzien markak metatzeko aukera da (elipsiaren ondorio gisa):
''Lagun'''a'''ren'''etik''','' genitiboko ''-ren-'' atzizkia eta ablatiboko ''-tik'' atzizkia metaturik.
==== Aditz morfologia ====
{{Sakontzeko|euskal aditz|euskal adizki}}
[[Fitxategi:Nor Nori Nork taula osoa.png|thumb|350px|eskuinera| Lau aditz laguntzaileen (''izan, edun/ukan, edin'' eta ''ezan'') taula osoa, non aditz laguntzaileen jokaera ikus daitekeen.]]
Euskarazko [[aditz]]aren morfologia konplexuagoa da izenarena baino. Kategoria unibertsalak ez ezik (tenpusa edo aldia, aspektua, modua, [[Numero (gramatika)|numeroa]] eta pertsona), euskaraz forma sistema jori bat dago: aditz batzuetan (dozena bat, aditz laguntzaileak barne) forma analitiko edo perifrastikoak (''eramaten dut''), alde batetik, eta, bestetik, [[aditz trinko|forma sintetikoak edo trinkoak]] (''daramat'', ''eraman ''aditz berekoa) bereizten dira; horrez gain, konjugazio orokor bat dago, pluripertsonala deritzona, non aditzaren ekintzan diharduen edo parte hartzen duen bakoitzarentzat markak ageri baitira; eta gainera konjugazio [[alokutibo]] bat ere bada, formak modu batean edo bestean osatzerakoan entzulearen sexua kontuan hartzen duena ([[hitano|hiketa]]).
Forma sintetikoen bidez, aspektuaren esanahi progresiboa adierazten da, forma perifrastikoen esanahi puntualaren kontrakoa: ''dator'' alde batetik, eta ''etortzen da'' bestetik; ''darama'' alde batetik, ''eramaten du'' bestetik (''aditz estatibo''etan, ordea, erlazio hori ez da gertatzen: ''daki, dakusa''). Adibideotan ikus daitekeenez, forma perifrastikoen aditz laguntzailea (''da'' / ''du'') aldatzen ahal da eta aditzaren izaera semantikoaren arabera benetan aldatzen: aditza iragangaitzen taldekoa bada (edo, hobe, adituek «inakusatiboak» deitzen dieten horretakoa) laguntzaileak ''izan''-eko formak hartzen ditu. Aitzitik, aditza [[aditz iragankor|iragankorra]] bada edo [[aditz iragangaitz|iragangaitza]] baina aktiboa bada, laguntzailea ''*edun'' paradigmatik hartzen da (forma hori ez dago dokumentatua, horregatik izartxo batekin markatzen da):
{| {{taulapolita}}
! rowspan="2" |
! colspan="2" style="background: #B0C4DE;" | izan
! colspan="2" style="background: #B0C4DE;" | *edun
|-
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Orainaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Lehenaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Orainaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Lehenaldia</center>
|-
| 1. pertsona singularra
| ''naiz''
| ''nintzen''
| ''dut''
| ''nuen''
|-
| 2. pertsona singularra
| ''zara''
| ''zinen''
| ''duzu''
| ''zenuen''
|-
| 3. pertsona singularra
| ''da''
| ''zen''
| ''du''
| ''zuen''
|-
| 1. pertsona plurala
| ''gara''
| ''ginen''
| ''dugu''
| ''genuen''
|-
| 2. pertsona plurala
| ''zarete''
| ''zineten''
| ''duzue''
| ''zenuten''
|-
| 3. pertsona plurala
| ''dira''
| ''ziren''
| ''dute''
| ''zuten''
|}
<nowiki>*</nowiki>''edun-''etik datorren laguntzailearekin osaturiko aditz multzoetako subjektuek ergatiboaren marka daukate (''-k'' singularrean). Esan den bezala, ezaugarri hori egitura iragankorrei ''(Anek liburua irakurri du)'' ez ezik, esanahi aktiboko egitura iragangaitzek osaturiko azpitalde txiki bati ere badagokio ''(Anek ondo dantzatzen du, emanaldiak luze iraun du).'' Horregatik, egile batek baino gehiagok pentsatzen du euskara ez dela zehazki [[ergatibo|hizkuntza ergatibo]] bat, kontzeptua ezaugarri morfologiko eta sintaktikoetatik abiaturik definitu ohi den moduan, [[egitura aktiboko hizkuntza]] bat baizik.
[[Konjugazio]] edo aditz komunztadura pluripertsonalak adizki bakar batean partaide batzuk biltzen ahal ditu: subjektua, osagarri zuzena (gehienetan, markatu gabe) eta zeharkako osagarria. ''Darama'' adizkia ''daramakio'' adizkiarekin alderatuz gero, berehala atzematen da ekintzako hirugarren partaidea, zeharkako osagaiarena egiten duena.
Ikus ditzagun beste adibide batzuk:
* ''ekarri d-i-da-zu:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-da-'' singularreko lehen pertsonaren adierazlea, eta ''-zu'' singularreko bigarren pertsonarena;
* ''ekarri d-i-o-zu:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-o-'' singularreko hirugarren pertsonaren adierazlea, eta ''-zu'' singularreko bigarren pertsonarena;
* ''ekarri d-i-gu-te:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-gu-'' pluraleko lehen pertsonaren adierazlea, eta ''-te'' pluraleko hirugarren pertsonarena;
* ''ekarri z-i-z-ki-gu-te-n:'' laguntzaileko ''z-'' lehenaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-z-'' pluralaren adierazlea, ''-ki-'' beste artizki bat (datibozko markarekin lotua), ''-gu-'' pluraleko lehen pertsonaren adierazlea, ''-te-'' pluraleko hirugarren pertsonarena, eta ''-n'' lehenaldiaren marka da.
Adizkiak, bereziki konjugazio pluripertsonalaren barruan, oso modu ikusgarrian zailtzen ahal dira, adibide hauek frogatu bezala (egiazko kasuak dira, baina gutxi erabiliak): ''ziezazkiguketen, z-ieza-z-ki-gu-ke-te-n'' morfemetan zatitua, edo ''generamazkionan'' (emakume bati [[hitano|hika]] hitz egiten zaionean), ''ge-ne-ram(a)-z-ki-o-na-n'' morfemetan zatitua.
Azkenik, konjugazio alokutiboak solaskidearen sexuaren arabera bereizten diren adizki-paradigmak biltzen ditu. Adizki horiek orokorrei buruz diferenteak dira, ez bakarrik hizlariak espresuki bere solaskidea aipatzen duenean (''ikusi duk'' [mask.], ''ikusi dun'' [fem.]), hori beste aditz pertsona bati baitagokie, baizik eta solaskideak ekintzan esku hartzen ez duenean ere bai: ''liburu hau irakurri diat'' (gizon bati hitz egiten zaionean), ''liburu hau irakurri dinat'' (emakume bati hitz egiten zaionean); adizki markatugabea, solasaldiaren erreferentziarik egiten ez duena, ''liburu hau irakurri dut'' esaldian dago. Forma berezi horien erabilera harreman eta egoera jakin batzuetara mugatuta dago: erabiltzen diren barietateetan, aditz-joko alokutiboa arrunta da anai-arreben artean eta adin bertsuko adiskideen artean; ohikoagoa, dena den, gizonezkoen artean emakumezkoen artean eta harreman mistoetan baino. Bestelako egoeretan forma alokutiboen erabilera urria da, edo ez da gertatzen.
=== Ezaugarri sintaktikoak ([[joskera]]) ===
Euskaraz, hitzen ordena SOV ([[Subjektu (gramatika)|subjektua]] – [[objektu]]a – [[aditz]]a) izan ohi da, marka [[ergatibo]]a duten hizkuntzetan oso zabaldua dagoena. Hala ere, euskarak malgutasun [[sintaktiko]] nabarmena du. Esaldien mailako ordenarik ohikoena (''Jonek''(S) auto ''berria''(O) ''erosi du''(V)) izenen eta [[postposizio]]en arteko harremanarekin bat dator (euskaraz ez dago [[preposizio]]rik): ''aulkiaren atzean'', ''iritzi horren aurka''. Gaztelaniatik harturiko preposizioak, euskarak onartu eta gero, beste postposizioak bezala portatzen dira: iritzi horren aurka. Izen [[sintagma]]ren eta haren [[genitibo]]zko osagarriaren arteko ordena (''aitaren etxea'') bat dator tipologikoki hitzen oinarrizko ordenarekin. Gauza bera esan daiteke egitura konparatiboez: hauetan, konparazioaren bigarren osagaia adjektiboaren –hau dagokion graduan– aurretik agertzen da (''zu baino gazteagoa'').
Mendeko perpaus erlatibodunak laguntzen duten substantiboaren aurretik joan ohi dira ([erosi berri dudan](Rel) liburua). Hala ere, hori ez da modu bakarra klausula erlatibodunak sortzeko: maila batzuetan zeina izenordaina erabiltzen da, erromantzearen egituraren antzera, hots, erlatiboa substantiboaren ondoren. Gaurdaino ia-ia iraun ez duten eraikuntza zaharretan, erlatiboa erreferentearen atzetik ere bazihoan, hala nola: ''monument ageri eztiradenak'' (Rel) ''bezala zarete'' (Leizarraga, 1571, Lukas XI, 44). Joskera hori oraingoarekin alderatzen ahal da (''ageri ez diren'' (Rel) ''monumentuak bezala(koak) zarete''). Barne erlatiboko klausulak dira, seguru asko. Horrenbestez, euskarak izan litezkeen aukera tipologiko guztiak dauzka mendeko esaldi erlatiboak osatzeko.
=== Ezaugarri lexikoak ===
{{Sakontzeko|Euskarazko hiztegigintza}}
Euskararen [[lexiko]]a da hizkuntzaren gainean gutxien ezagutzen den kontuetako bat eta horrek bide eman die balizko iritzi [[Etimologia|etimologiko]] guztiei, fundamentuarekin edo gabe. Zoritxarrez, azken hauek izan dira nagusi historian zehar.
Gaur egungo ikerketek ([[Joseba Lakarra|Joseba A. Lakarraren]] eskutik) adierazten dute, antza, jatorrizko lexikoaren multzoaren muina erro laburretan, monosilabikoetan, oinarritzen zela eta, hortik abiaturik, hizkuntzaren bilakaeraren ondorengo urratsetan, bi silaba edo gehiagoko erroak sortuz joan zirela. Euskarak hiztegi etimologiko on baten behar gorria du. Gaur egun euskarazko hitz jator gutxi zehazki ezagutzen ditugu; esan dezakegu hainbat hitzak jatorrak direla zehazki, adibidez, aditz osagarririk gabe (hau da, «izan» edo «egon») erabiltzen diren aditz guztiak («dakar», «dabil», «dator» eta bezalakoak), soin baten zati ia guztiak («esku», «begi», «buru» eta bezalakoak), zenbakiak adierazten dituzten hitzak «mila» zenbakiraino («mila» eta handiagoak diren zenbakiak latinetik eratorri ziren), ahaidetasuna adierazten duten hitzak («aita», «neba», «arreba», «osaba» eta bezalakoak) eta [[izenordain]] guztiak («gu», «hau», «ezer», «nor», «zerbait» eta bezalakoak).<ref>{{erreferentzia|izena=Euskararen etimologiko hiztegia|abizena=|urtea=2008|izenburua=Etymological dictionary of Basque|argitaletxea=The estate of the late R. L. Trask|orrialdea=|orrialdeak=391-394|ISBN=|hizkuntza=Ingelesa}}</ref> Jatorri ezezagun edo zalantzakoa duten hitzak ere ditugu, adibidez, «alai» eta «jai» hitzak ez direla jatorrak dirudi, baina ezin dugu esan nondik eratorri ziren.<ref>{{erreferentzia|izena=Euskararen etimologiko hiztegia|abizena=|urtea=2008|izenburua=Etymological Dictionary of Basque|argitaletxea=The estate of the late R. L. Trask|orrialdea=|orrialdeak=396-397|ISBN=|hizkuntza=ingelesa}}</ref>
Euskarazko hitzekin lotura duten hitzak beste [[Eurasia]]ko hizkuntzetan aurkitzen ditugu Eurasiako hizkuntza zaharrenetako bat delako: ''ele'' — [[Uraldar hizkuntzak|uraldar]] ''kel'' «hizkuntza» eta [[mongoliera]] ''хэл'' (''hel'') esanahi berdinarekin, ''gutxi'' ([[Aitzineuskara|antzineuskaran]] — ''guti'') — [[Dravidiar hizkuntzak|dravidar]] ''guti'' «txiki», etb.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Etymological Basque Dictionary-French-Spanish-English|url=http://projetbabel.org/basque/dictionary.php|aldizkaria=projetbabel.org|sartze-data=2020-12-29}}</ref>
Maileguei dagokionez, badakigu euskara [[latin]]ezko eta [[Erromatar Inperioa|erromantzezko]] hitzez elikatu dela lotsarik gabe. Mailegu batzuk begi-bistakoak dira (''bake'' < lat. ''pace(m)'', ''ohore ''< lat. ''(h)onore(m)'', ''liburu ''< lat.'' libru(m)'', ''herren'', ''herrenka ''< esp. ''renco'', ''rengo''), baina beste batzuk ez hainbeste (''aizkora ''< lat. ''asciola'', ''begiratu ''< lat. ''vigila'' edo euskaratik ''begi'', ''aitortu ''< [[aragoiera]] zaharreko ''aytorgar'').
Askoz gutxiago izanik ere, litekeena da antzinako hizkuntza [[Zelta hizkuntzak|zeltetatik]] harturiko lexikoa ere izatea (''mando'', ''gori'', ''maite'', ''lur'', agian ''izokin'', baina azken hitz horren jatorria latin berantiarreko ''esocina ''izan liteke, Asturietako ''esguín'' «izokin gaztea» kide izanik) eta [[Germaniar hizkuntzak|germaniar]] hizkuntzetatik ere bai (agian ''urki''). [[Arabiera]]tik harturiko hitzak ere badira (''alkandora, azoka'', ''erraz''), baina gehienak erromantzeak iragazirik etorri dira.
=== Idazkera ===
Euskarak, [[XVI. mendea]]n idazten hasi zenetik, [[alfabeto]] latindarra erabili du, bere kokaleku geografikoaren eraginez. Gaur egun, [[euskal alfabetoa]]k bost bokal ditu:
* a, e, i, o, u. [[Zuberera]]k seigarrena ere badu: ü.
eta ondorengo kontsonante hauek:
* b, d, f, g, h (gorra mendebaldeko euskalkietan, hasperendua ekialdekoetan), j ([[gipuzkera]]n, ahoskera belarra du, gaztelaniaz bezala; gainerako euskalkietan eta euskara batuan, sabaikaria), k, l, m, n, ñ, p, r, s, t, x, z.
Gainera, beste bost kontsonante ere baditu, beste hizkuntzetikako maileguak idazteko:
* c (eta haren aldaera ç), q, v, w, y.
Kontsonante horietako batzuk konbinatuz, ondorengo digrafo hauek sortzen dira:
* dd, rr, tt, ts, tx, tz.
Azentuari dagokionez, ez da idazkeran adierazten.
== Literatura ==
=== Ahozko literatura ===
{{sakontzeko|Ahozko euskal literatura}}
Ahozko literaturak aipamen berezia behar du. Euskararen idatzizko garapen mugatua dela eta, ahozko literaturaren agerpenek indar berezia izan dute. Horrela, atsotitzak, baladak eta kopla zaharrekin batera, besteak beste, berebiziko munta du [[bertsolaritza]]k.
{{sakontzeko|Bertsolaritza}}
Nahiz eta lehenagoko aztarnak ere badiren, bertsolaritza [[XIX. mendea|XIX. mendetik]] aurrera garatu zen [[Euskal Herria]]n. Ez zen lurralde guztietan indar berarekin hedatu, ordea. [[Gipuzkoa]]ko eskualde batzuek eman zituzten bertsolaririk ezagunenak. XIX. mendeko gerra eta gatazka ugariek eskaini zuten bertsotarako gairik. Hori dela eta, [[Frantzia|frantsesen]] aurkako, [[karlismo|karlisten]] garaiko eta [[Kuba]]ko gerrei buruzko bertso mordoxkak iritsi zaizkigu: ahoz aho banaka batzuk, idatziz gehienak. Kanta paperen bidez zabaldutako bertsoak oso modan egon ziren, eta zenbait kasutan orduko gertaera eta albisteak jakinarazteko modurik herrikoienetako bat zen.
Mende hartako bertsolari zaharrenen artean [[Xenpelar]] [[errenteria]]rra dugu ospetsuena. Haren bertso-sorta askok bizirik diraute euskal kantutegian: ''Betroiarenak'', ''Pasaiako zezenarenak'' edo ''Ia guriak egin du'', esaterako. Bat-bateko bertsolari moduan nabarmendu ez baziren ere, [[Jose Maria Iparragirre|Jose Mari Iparragirre]] eta eta [[Bilintx]]en bertsoak ere aipagarriak dira. Lehenaren ''Ume eder bat'' eta ''Gernikako arbola'' edo bigarrenaren ''Bein batian Loiolan'' eta ''Loriak udan intza bezela'', oso ezagunak dira. Azpimarratzekoak dira [[Ipar Euskal Herria|Iparraldeko]] koblakariak ere, hala nola [[Zuberoa]]ko Piarres Topet «[[Pierre Topet|Etxahun]]» [[Barkoxe|barkoxtarra]] (''Ürx'aphal bat badügü'', ''Maria Solt eta Kastero''...) eta [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Behereko]] [[Joanes Otsalde|Joanes Oxalde]] [[bidarrai]]tarra (''Lurreko ene bizia'', ''Iruñeko ferietan''...).
=== Euskara idatziaren lehen urratsak ===
[[Fitxategi:Euskara idatzia.jpg|eskuinera|thumb|250px|Euskara idatziaren lehen urratsak.]]
Euskaraz idatzitako lehenengo hitzak [[Akitania]] eta [[Pirinioak|Pirinio]] inguruetan aurkitutako erromatarren garaiko hilarrietakoak dira ( I. mendea) Jainko eta Jainkosen izenak izan litezke: ''sembe ''> ''seme''; ''anderexo ''> ''andereño''; ''cison ''> ''gizon''...
Gaur egun ezagutzen den euskara ez da antzinaro hartakoa bera. Horregatik [[aitzineuskara]] deritzo garai hartako [[euskaldun]]en mintzairari; eta aitzineuskaratik gaur egungo euskarara, garai hartako latinetik gaur egungo gaztelaniara dagoen antzeko aldea edo handiagoa legoke.
Orain arte euskaraz idatzita aurkitu diren esaldirik zaharrenak [[Donemiliagako glosak]] dira (X. mendea). Horren zergatia hauxe da, herri literatura eta tradizioa ahoz transmititu izan direla batez ere.
Glosak, latinezko testuak ulertzeko monje kopistek idazten zituzten oharrak dira, hau da, zatirik zailenei buruzko ohar batzuk "''Guec ajutuezdugu''" (ez dugu laguntzarik) eta "''Içioki dugu''" (piztu dugu) dira.
[[Fitxategi:Ikusgela_–_Bernart_Etxepare_eta_XVI._mendeko_literatura.webm|thumb|thumbtime=61|start=0|{{ikusgela}}[[Bernart Etxepare]] eta XVI. mendeko literatura]][[Bernart Etxepare|Bernart Etxepareren]] ''[[Linguae vasconum primitiae]]'' liburua euskaraz argitaratutako lehena da, 1545ekoa. Izenburua [[latin]]ez dago, baina liburu osoa euskaraz. Idazleak idazterakoan ez zuen eredurik izan. Horregatik, grafia asmatu behar izan zuen eta euskararen soinuak, hotsak, paperean emateko erdaran erabiltzen ziren letrez baliatu zen: apeza izanik, baitzekien erdaraz idazten.
''[[Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria]]'' (1571) [[Joanes Leizarraga]]k idatzi zuen. Apaiz katolikoa zen, baina garaiko [[Nafarroako Erresuma|Nafarroako]] erregina protestante bihurtu zenean higanot bihurtu zen, beste kristau asko bezala. Erreginak Itun Berriaren itzulpena euskarara egitea eskatu zion [[Joanes Leizarraga|Leizarragari]], dotrina kalbinista zabaltzeko. Horrela, ''Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria'' argitaratu zuen 1571. urtean. Liburua [[Vulgata]]tik itzulia bada ere, baditu itzulpena ez diren beste atal batzuk: horien artean, Nafarroako erreginari zuzendutako gomendio gutuna, non [[Euskal Herria]] izenari lurraldea zehazten zaion, baita euskara eta [[euskalki]]en izan zituen arazoak azaltzen dituen «Heuscalduney» deritzon atala ere.
[[Fitxategi:Euskara_hilarrietatik_ezabatu_-_1949.jpg|thumb|Gernikako hilobietatik euskarazko inskripzioak berehala ezabatu eta gaztelaniaz jartzeko agindua (1949)]]
[[Fitxategi:Ikusgela_–_Axular_eta_XVII._mendeko_literatura.webm|start=0|thumbtime=49|thumb|{{ikusgela}}[[Pedro Axular|Axular]] eta XVII. mendeko literatura]]
''[[Etorkizun|Gero]]'' (1643) euskal [[prosa]]ren gorengo emaitza da, eta aszetika deritzon azpijeneroko obra unibertsala, nolabait 1643. urtean azaldu zen, [[Bordele]]n inprimaturik. Haren egile [[Axular|Pedro Agerre Azpilkueta]] (''Axular'') Nafarroa Garaiko [[Urdazubi]] herrixkan jaio zen. Axular goitizena bere jaiotzeko baserritik datorkio. Iparraldeko [[Sara]]n eman zituen [[Axular]]rek bere urterik gehienak, hango errektore edo parroko. Liburuaren hizkuntza eredua, geroago lapurtera klasikoa deitu zena da. Eredu horretara heltzeko, Axularrek herriak ulertzeko moduko hitzak eta adierazpideak bilatzen ditu, baina horretan aberastasunik batere galdu gabe. Horregatik esaten da Axular dela euskal prosaren benetako sortzailea, [[Joanes Leizarraga|Leizarragak]] bidea nolabait jorratu bazuen ere.
''[[Eguna (egunkaria)|Eguna]]'' (1937) euskara hutsean idatzitako lehenengo [[egunkari]]a da. 1921ean sortutako [[Donostia]]ko ''[[Argia (aldizkaria)|Argia]]'' astekaria bilakatzeko ahalegin guztiek lur jo bazuten ere, hazia ereinik zegoen euskaltzaleen artean. Egunkaria gerra hasi arte, hala ere, ez zen gauzatu, [[Eusko Jaurlaritza]]k 1937. urtearen hasieran ''Eguna'' plazaratu zuen arte. Sei hilabete eskas iraun zuen lehenengo euskal egunkariak, militarrek ekainean [[Bizkaia|Bizkai]] osoa kontrolatu bitartean, alegia.
=== Literatura idatzia ===
{{sakontzeko|Euskal literatura}}
Euskarak [[nafar-lapurtera|lapurtera]] idatziaren bidez, batik bat, bizi zuen berpizkundea. Ondokoak izan ziren [[euskal literatura]]ri hasiera ematen zioten autoreak:
* [[Bernart Etxepare]] ([[1480]](?)–?): ''[[Linguae vasconum primitiae|Linguae Vasconum Primitiae]]'' ([[1545]]);
* [[Joan Perez Lazarraga]] ([[1548]](?)–[[1605]]): ''[[Lazarragaren eskuizkribua]]'' ([[1567]]);
* [[Joanes Leizarraga]] ([[1506]]–[[1601]]): ''[[Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria|Jesus Christ Gure Jaunaren Testamentu Berria]]'' ([[1571]])
Hurrengo mendeetan gainerako euskalkiek idatzizko garapen handiagoa izan zuten. Euskalki literarioak lapurtera, [[bizkaiera]], [[gipuzkera]] eta, apalkiago, [[zuberera]] izan ziren. Berpizkunde osasuntsu baten ondoren, hegoaldean [[XVIII. mendea]]n geldiune bat jazo zen, non erlijio-testuen itzulpen txepelen erdian [[Agustin Kardaberaz]]en ''[[Eusqueraren berri onac]]'' nabarmendu zen. Era berean, egile handirik izan zen: Axular [[XVII. mendea]]n, [[Joan Antonio Mogel|Juan Antonio Mogel]] eta [[Pedro Antonio Añibarro]] [[XIX. mendea|XIX.enean]] eta Estepan Urkiaga ''[[Lauaxeta]]'', [[Txomin Agirre]], [[Xabier Lizardi]] eta [[Gabriel Aresti]] besteak beste, [[XX. mendea|XX.enean]].
[[1968]]tik aurrera, [[euskara batu]]aren garapenarekin, euskarazko literatura azkar hazi zen, eta gaur egun asko dira<ref>{{erreferentzia|url=https://zubitegia.armiarma.eus/?a=a|izenburua=Armiarma.eus - Literaturaren Zubitegia|sartze-data=2018-09-2|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref> [[euskal idazle]]ak, besteak beste:
* [[Joxe Azurmendi]] ([[1941]]–)
* [[Ramon Saizarbitoria]] ([[1944]]–)
* [[Arantxa Urretabizkaia]] ([[1947]]–)
* [[Joan Mari Irigoien]] ([[1948]]–)
* [[Anjel Lertxundi]] ([[1948]]–)
* [[Mariasun Landa]] ([[1949]]–)
* [[Bernardo Atxaga]] ([[1951]]–)
* [[Koldo Izagirre]] ([[1953]]–)
* [[Xabier Montoia]] ([[1955]]–)
* [[Lourdes Oñederra Olaizola]] ([[1958]]–)
* [[Joseba Sarrionandia]] ([[1958]]–)
* [[Unai Elorriaga]] ([[1973]]–)
* [[Harkaitz Cano]] ([[1975]]–)
== Euskara munduan ==
=== Euskal Herriaren inguruan ===
Euskara [[Bearno]]ko hainbat herri eta auzunetan mintzatua da. Herri eta auzune horiek [[Zuberoa]]ren inguruan daude. Honako hauek dira: [[Aramitze]], [[Arriba]], [[Arribalda]], [[Azpilda]], [[Ereta]], [[Hagoeta]], [[Jeruntze]], [[Lixoze]], [[Nabarzi]], [[Orin (Pirinio Atlantikoak)|Orin]] eta [[Tabaila-Uzkaine]]. Batzuek zerrenda horretan sartzen dituzte [[Eskiula]], [[Jeztaze]] eta [[Ozaraine-Erribareita]] ere, baina gehienetan Zuberoako herritzat hartzen dira.
=== Aspaldiko bisitariak: Donejakue bidea ===
[[Fitxategi:Donejakue zedea.JPG|thumb|Euskal Herria [[Donejakue bidea]]n izateak Europako bisitari ugari ekarri ditu.]]
Euskal Herria igaroleku zelako beste froga bat [[Donejakue bidea]] da. [[Erdi Aroa]]n hasi zen, eta denbora luzez (X. mendetik XIX.eraino) erromes asko heldu ziren [[Europa]] osotik [[Santiago de Compostela|Compostelara]], [[Done Jakue]] apostoluarena omen zen hilobia ikustera, ortzia irabazteko bidea zelakoan. Bideko pausaleku handienetakoa zen [[Orreaga]]ko monasterioak, alderatzeko eran, oraindik XVII. mendean urteko 20.000 janari ematen zituen. Euskarak harridura pizten zuen bidaiarien artean. «Itsaso erromaniko»aren barnean euskararen «uharte» ikusgarria ageri zen. Horregatik, bidaiariek hiztegitxoak osatu zituzten, batzuk oso zaharrak, XII. mendekoak.
Beilarien artean [[Aymeric Picaud]] frantsesa dugu ospetsuena gure historian. Picaud frantziar erromesak [[Donejakue bidea|Done Jakue bidea]] egin zuen XII. mendean eta ikusitakoaren gida bat latinez idatzi. Bertan euskaldunak eta lurraldea deskribatzen ditu eta kexu ageri da eman dioten tratuaz. Hala ere, euskarazko hitzen zerrenda bat bildu zuen, ezagutzen den lehen euskal hiztegitxoa bilduz. ''[[Codex Calixtinus]]'' (1132–1135) latinezko liburuan [[Pirinioak|Pirinio]] hegoaldeko biztanleak «nafarrak» (''nauarri'') deitzen ditu; iparraldekoak, ordea, «baskoak» (''bascli''). Hala ere, ez direla bereizten dio: berdin jan, jantzi eta hitz egiten dutela.
[[Arnold von Harff]] alemaniar zalduna, 1496–1499 urteen artean egindako erromesaldietan, Euskal Herrian ere izan zen, eta erromesaldi horien berri eman zuenean, euskarazko hiztegitxo bat jaso zuen.
=== Euskara bidaiari ===
[[Euskaldun]]a euskaraz hitz egiten duen pertsona da, non jaio zen edo non bizi den berdin dio. Beraz, euskaldun guztiak ez dira [[Euskal Herria]]n bizi, Euskal Herritik at ere euskaldunak bizi dira eta horren froga bizia dira munduan zehar idoro daitezkeen [[Euskal etxeak|Euskal Etxeak]] edo Euskara edo Euskal Kultura irakasgai dituzten zenbait [[Unibertsitate]].
Historian zehar ez dira gutxi herria utziz mundu zabalera abiatu zirenak. XVI. mendeaz geroztik, [[Amerika]]rako bidea izan zen norabide nagusia. Ameriketan egiten zituzten lanbideak ezberdinak dira, baina zenbait garaitan [[artzaintza]] nagusia zen. [[Argentina]]n, [[Buenos Aires]] hiriburuan esne ekoizpena XIX. mendean [[euskaldun]]en eskuetan zen, hala nola, gazitegiak (haragia kontserbatzeko industria, alegia); bi lan horiek «euskaldunen lanak» izendatzeraino heldu ziren. Horretaz gain, [[euskaldun]]ak aritu ziren Ameriketako hainbat eta hainbat jardueratan: [[Kalifornia]]ko urre-meatzeak, ostatuak eta merkataritza, [[Argentina]]ko [[Panpa|Pampa]] ordekan, unai gisa...
==== Euskal etxeak ====
{{Sakontzeko|Euskal etxeak}}
Euskal etxeak atzerrira joandako [[euskaldun]]ak batzen diren tokiak dira. Elkarte horien helburua elkarren arteko laguntza eta euskal nortasuna babestea dira. Horretarako ekintza ezberdinak antolatzen dira: euskarazko klaseak, abesti eta dantza taldeak, aldizkariak, liburuak, jaiak, [[bertso]]lari txapelketak, eta abar.
Munduan zehar dauden euskal etxeetatik zaharrena [[Montevideo]]ko ([[Uruguai]]) ''Laurak Bat'' euskal etxea da, 1876. urtekoa. Urte berean, [[Argentina]]n Laurak Bat izena duen beste euskal etxe bat zabaldu zuten halaber.
Gaur egun, guztira 162 euskal etxe ofizial daude mundu osoan zehar eta beste 30 bat inguru oraindik ofizialak ez direnak.
==== Euskara, munduko unibertsitateetan ====
Euskarak eta euskal kulturak interesa sortzen dute Euskal Herritik at. Horren oinarrian zergati ezberdinak daude, zientifikoak eta sentimentalak.
Zergati zientifikoek mugiarazten dituztenentzat, euskara ikasgai edo ikergai da. Horientzat, euskal hizkuntzaren eta kulturaren ezaugarri bereziak dira interes-sortzaile; adibidez, euskara lurralde berean sustraituta gutxienez hogei mendetik gora egin duen hizkuntza izatea, eta ahaide ezagunik gabeko hizkuntza izatea.
Zergati sentimentalak dituztenak, ordea, garai bateko egoera sozio-ekonomikoak bultzatuta, bizimodua ateratzera atzerrira joan behar izan zutenak edo horien ondorengoak dira. [[Migrazio]]aren ondorioz, euskotarren komunitateak sortu dira han-hemenka, eta euskaldunak dira haietako hainbat.
Edonola ere, zergatia bata ala bestea izanik, interes horri esker euskararen eta euskal kulturaren presentzia asko hedatu da munduan zehar.
=== Euskara Interneten ===
[[Fitxategi:Ahotsak.eus 01.png|thumb|''Ahotsak.eus'' webgunea, euskara hutsean eskaintzen den [[webgune]]etako bat.]]
Euskal Herriko «zortzigarren lurraldea» izendatu izan zaio [[Internet]]ari<ref>{{Erreferentzia|izena=Josi|abizena=SIERRA ORRANTIA|izenburua=Zortzigarren probintziaren izena eta izana|hizkuntza=eu|data=2011-01-10|url=https://zortzigarrenlurraldea.eus/zortzigarren-probintziaren-izena-eta-izana/|aldizkaria=zortzigarren lurraldea|sartze-data=2021-09-02}}</ref>. Interneten hainbat eduki eskura daude daitezke euskaraz: testuak, audioak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea|url=https://ahotsak.eus/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2021-09-02}}</ref>, bideoak<ref>{{Erreferentzia|izena=Paulo|abizena=Ostolaza|izenburua=Zeintzuk dira ikustaldi gehien dituzten euskarari buruzko bideoak?|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/202572/zeintzuk-dira-ikustaldi-gehien-dituzten-euskarari-buruzko-bideoak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-09-02}}</ref>... Milaka [[webgune]] eskura daude euskaraz, batzuk euskara hutsean eta beste batzuk aukeren artean euskara ere eskaintzen dutenak. Hainbat aplikazio informatiko ere euskaraz [[Hizkuntza-lokalizazio|lokaliza]]turik daude. Badago [[software libre]]a euskaraz lokalizatzen dabilen [[Librezale|komunitate bat]] ere.
Euskarak Interneten badu domeinu bat ere, [[.eus|.EUS domeinua]], euskara eta euskal kulturaren komunitatearen Interneteko goi mailako domeinu orokorra. Domeinuaren helburua euskara eta euskal kultura sustatzea da eta euskara eta euskal kulturaren komunitatea kohesionatzea.
=== Euskal pidginak Islandian eta Kanadan ===
{{Sakontzeko|euskara-islandiera pidgina|algonkin-euskara pidgina}}
[[Euskal Herriko baleazale]]ek [[Pidgin (hizkuntza)|pidgin]] bi sortu zituzten Ipar [[Ozeano Atlantikoa|Atlantikoan]] egindako bidaietan: [[Islandia]]n [[euskara-islandiera pidgina]], eta [[Ternua eta Labrador]]ren [[algonkin-euskara pidgina]]. XVIII. mendearen inguruan galdu ziren, baina idatzizko lekukotasun apur batzuk gorde dira.
== Euskararen aldeko gizarte mugimendua ==
Euskara, [[hizkuntza gutxitu]]a izanik, ez da egoera arrunta bizitzen ari bere lurraldean. 1980ko hamarkadatik hainbat aurrerapauso eman badira ere (hizkuntza koofiziala da Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroako iparraldean), zenbait esparrutan oso presentzia urria du. Horri aurre egiteko, [[frankismo]] amaieratik talde ugari sortu dira euskararen alde lan egiteko, zeregin horretan jada ziharduten taldeei gehituz.
[[Fitxategi:Euskaldun berri plaza - Ozaeta.jpg|thumb|Euskaldun Berri plaza ([[Ozeta]], Araba).]]
=== Erakundeak ===
* [[Euskaltzaindia]]: erakunde araugile, iradokitzaile eta zuzentzailea.
* [[Eusko Ikaskuntza]]: erakunde zientifiko-kulturala.
* [[Euskararen Etxea|Euskararen Etxea]]: euskarari buruzko gune espezializatua. Erakusketa, mediategia, liburutegia... ditu.
* [[Helduen Alfabetatze eta Berreuskalduntzerako Erakundea]] (HABE).
=== Elkarteak ===
Hauek dira euskararen alde diharduten elkarte nabarmenenak:
* [[Euskal Herrian Euskaraz]] (EHE)
* [[Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua]] (''Kontseilua'' izenaz ezagunagoa)
* [[Euskaltzaleen Topagunea|Topagunea]], Euskara Elkarteen Federazioa.
* [[Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea]] (AEK)
* [[Hizkuntza Eskubideen Behatokia|Hizkuntz Eskubideen Behatokia]]
== Hedabideak ==
* [[:Kategoria:Euskarazko egunkariak|Egunkariak]]: ''[[Berria]]'' eta hainbat eskualdetako ''[[Hitza (egunkaria)|Hitza]]''.
* [[Zerrenda:Euskarazko aldizkariak|Aldizkariak]]: ''[[Argia (aldizkaria)|Argia]], [[Gaztezulo]], [[Galtzaundi]], [[Ttipi-Ttapa]], [[Aldaize]]''...
* [[:Kategoria:Euskarazko irrati kateak|Irratiak]]: [[Euskadi Irratia]], [[Gaztea|Euskadi Gaztea]], [[Segura irratia]],[[Info7]], [[Arrate irratia]], [[Irulegiko irratia|Irulegi irratia]], [[Gure Irratia]]...
* [[:Kategoria:Euskarazko telebista kateak|Telebistak]]: [[ETB 1]], [[ETB 3]], [[Hamaika Telebista|Hamaika telebista]] eta tokiko hainbat telebista.
== Oharrak ==
<references group="lower-alpha" />
== Erreferentziak ==
{{SEG|egileak=Ivan Igartua eta Xabier Zabaltza|web=http://www.ehu.es/seg/his/1/5|izenburua=Euskararen muga historikoak}}
{{SEG|egileak=Ivan Igartua eta Xabier Zabaltza|web=http://www.ehu.es/seg/his/1/2|izenburua=Hizkuntzaren egitura}}
{{erreferentzia zerrenda|2}}
== Ikus, gainera ==
* [[Europako eremu urriko hizkuntzen zerrenda|Europako hizkuntza gutxituak]]
* [[Euskal Herriko hizkuntzak]]
* [[Euskarazko hiztegigintza]]
* [[Morfologia konputazional]]
* [[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntzaren prozesamendua]]
* [[Euskararen debekua]]
* [[Euskararen historia]]
* [[Euskararen Etxea]]
* [[Euskararen jatorria]]
* [[Euskararen bilakaera XX eta XXI. mendeetan]]
* [[Euskara Nafarroako Erriberan]]
* [[Zerrenda:Hego Euskal Herriko euskaldunen ehunekoak]]
* [[Zerrenda:Ipar Euskal Herriko euskaldunen ehunekoak]]
* [[Euskararen hotsak]]
* [[Zernonikusi.eus|ZerNonIkusi.eus]]
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Euskara|Euskara}}
* [http://www.euskaltzaindia.net/ Euskaltzaindia]
* [https://web.archive.org/web/20080514163419/http://www.euskararenetxea.net/ Euskararen etxea]
* [http://www.hiztegia.net Hiztegia.net ataria]
* [http://www.eustat.es/elem/ele0000400/tbl0000494_e.html 2001eko mapa linguistikoa (Eusko Jaurlaritza)] {{eu}}
* [http://www.muturzikin.com/carte.htm Mapa linguistikoa (Muturzikin)]
* [http://www.euskarakultur.org/ Euskara Kultur Elkargoa-''Basque Cultural Foundation'']
* [http://www.argia.com/argia-astekaria/1913/erromintxela-euskal-ijitoen-hizkera Lore Agirrezabal, ''Erromintxela, euskal ijitoen hizkera'', Argia astekarian]
* [http://www.baieuskarari.org/ Bai Euskarari Ziurtagiria]
* [https://web.archive.org/web/20171202224304/http://www.kanaldude.tv/ Euskarazko "webtv" bat iparraldean]
{{artikulu ona}}{{autoritate kontrola}}
{{Euskara aurkibidea}}
[[Kategoria:Euskara|*]]
ckp3dqsd7usyo96eb7kbk35j2hgwt9e
9968330
9968311
2024-11-13T20:20:27Z
Theklan
336
80.29.197.8 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Tanbiruzzaman wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
9935373
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Hizkuntzak}}
{{Hizkuntza infotaula
| izena = Euskara
| jatorrizko izena =
| familiaren kolorea = Isolatua
| estatuak = [[Espainia]] eta [[Frantzia]];</br>[[euskal diaspora]]
| eskualdea = [[Euskal Herria]]
| hiztunak = 751.700<ref>{{erreferentzia|url=http://www.euskara.euskadi.eus/contenidos/nota_prensa/vi_inkesta_sozioling_2016/eu_def/adjuntos/vi_inkesta_eu.pdf|izenburua=VI. INKESTA SOZIOLINGUISTIKOA (2016)|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=|aldizkaria=euskadi.eus|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=http://www.euskarabidea.es/fitxategiak/irudiak/fckeditor/NAF-Inkesta%202016%20euskaraz(1).pdf|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=Euskarabidea|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://www.berria.eus/dokumentuak/dokumentua1730.pdf|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=Berria|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://euskaraba.eus/edukiak/uploads/2016/12/Azterketa-soziolinguistikoa-Trebinu-2012.pdf|izenburua=Trebiñuko enklabea|sartze-data=2019-01-19|egunkaria=euskaraba.eus|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=PDF}}</ref>
| familia =[[Hizkuntza bakartu]]a
| nazioa = [[Euskal Autonomia Erkidegoa]] eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroako Eremu Euskaldunean]]
| araugilea = [[Euskaltzaindia]]
| iso1 = eu | iso2b = baq | iso2t = eus | iso3 = eus
| mapa = Basque % (most recent).svg
| maparen testua = Euskaldunen ehunekoaren mapa, udalerrika, datu berrienen arabera{{efn|Datuak berrienak dira:
* 2016koak, [[Araba|Arabako]], [[Bizkaia|Bizkaiko]] eta [[Gipuzkoa|Gipuzkoako]] udalerrientzat<ref>Eusko Jaurlaritza (2020). ''VI. Mapa Soziolinguistikoa, 2016''. Gasteiz: Eusko Jaurlaritzako Argitalpen Zerbitzu Nagusia.</ref>
* 2018koak, [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] udalerrientzat<ref>Nafarroako Gobernua (2020). ''Nafarroako datu soziolinguistikoak, 2018''. Iruñea: Nafarroako Gobernua, Euskarabidea.</ref>
* 2016koak, [[Lapurdi|Lapurdiko]], [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Behereko]] eta [[Zuberoa|Zuberoako]] udalerrientzat<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskararen egoera Iparraldean - 2016ko inkesta soziolinguistikoa|hizkuntza=fr|url=https://www.mintzaira.fr/eu/euskara/euskararen-egoera-iparraldean.html|aldizkaria=OPLB Office Public de la Langue Basque - Pays Basque - EEP - Euskararen Erakunde Publikoa - Euskal Herria|sartze-data=2022-07-11}}</ref>}}
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
{{legend|#a02c2c|% 80-100}}{{legend|#ff6600|% 50-80}}
{{Col-break}}
{{legend|#ffd633|% 20-50}}{{legend|#a2db7d|% 0-20}}
{{Col-break}}
{{Col-end}}
}}
'''Euskara''' [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] [[hizkuntza]] da.<ref>[http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia.asp?sarrera=euskara «euskara»], Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa.</ref> [[Hizkuntza bakartu]]a da, ez baitzaio [[Hizkuntza familia|ahaidetasunik]] aurkitu. [[Morfologia (hizkuntzalaritza)|Morfologiari]] dagokionez, [[hizkuntza eranskari]] eta [[ergatibo]]a da. Euskaraz mintzo direnei [[euskaldun]] deritze. Gaur egun, Euskal Herrian bertan ere hizkuntza gutxitua da, lurralde horretan [[gaztelania]] eta [[frantses]]a nagusitu baitira.
Euskararen sustrairik zaharrenak, [[Erromatar Inperioa]]ren aurretikoak, [[Akitania]] osoan eta [[Bizkaiko golkoa|Bizkaiko golkotik]] [[Andorra]]raino bitarteko [[Pirinioak|Pirinioen]] bi aldeetan agertu dira. [[Erdi Aroa]]n, gutxienez [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]] eta [[Burgosko probintzia|Burgosko]] ipar-ekialdean ere hitz egin zela dokumentatuta dago. Gutxitze prozesu latza jasan du, eta lurraldeak galdu ditu etenik gabe. [[Nafarroa Garaia]]n, bereziki, prozesu hori oso nabarmena izan da azken mendeetan. [[XIX. mendea]]ren amaieran eta [[XX. mendea]]ren hasieran, hainbat intelektual nahiz [[Arturo Kanpion]] eta [[Sabin Arana|Sabino Arana]] bezalako politikarien eraginez nolabait biziberritu zen, [[eusko abertzaletasun]]ari estuki lotu baitzen. [[Frankismo]]aren garaian ([[1936]]–[[1977]]) euskarak jazarpen arrotza pairatu zuen eta ia desagertu zen, baina berriro ere indartu egin da [[1960ko hamarkada]]z geroztik, euskararen aldeko herri mugimenduak ([[ikastola]]k, [[Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea|AEK]]...) eta [[euskara batu|idatzizko estandarizazioak]] lagunduta.
[[1980ko hamarkada]]tik aurrera, erakundeen onarpena lortu du, lurralde zatiketa handiekin bada ere. [[1979ko Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutua|Gernikako Estatutuak]] euskara [[Euskal Autonomia Erkidegoa|Euskal Autonomia Erkidegoko]] berezko hizkuntza izendatu zuen eta gaztelaniarekin batera ofizial egin zuen [[Araba]], [[Bizkaia|Bizkai]] eta [[Gipuzkoa]]n ([[Trebiñu]]n eta [[Villaverde Turtzioz]]en izan ezik). [[Nafarroa Garaia]]n, Euskararen Legearen eraginez, herrialdeko ipar-mendebaldean (''[[Nafarroako Eskualde Euskaldun|eremu euskaldunean]]'') soilik da koofiziala. [[Iruñea]]n eta erdialdeko beste hiri garrantzitsuetan (''[[Nafarroako Eremu Mistoa|eremu mistoan]]''), onarpen maila txikiagoa da eta traba handiagoak ditu euskarak. Nafarroako hegoaldean (''[[Nafarroako eremu ez-euskalduna|eremu ez-euskaldunean]]''), berriz, euskara ez dago onartuta. [[Ipar Euskal Herria]]n, euskarak ez du aginpidea duten erakunde publikoen onarpenik: hizkuntza ofizial bakarra [[frantses]]a da.
2016ko VI. Inkesta Soziolinguistikoaren arabera, euskararen eremu osoan bizi ziren 16 urtetik gorako biztanleen % 28,4 (751.500 pertsona) zen euskalduna, eta % 16,4 (434.000 pertsona) euskaldun hartzailea.<ref name="inkestaEuskalHerria"/> Hala ere, adin tarte gazteagoak kontuan hartuta, kopurua handiagoa da. Adibidez, Euskal Autonomia Erkidegoko datuak soilik kontuan hartuta, 2016an 2 urtetik gorako 895.942 euskaldun eta 391.897 euskaldun hartzaile zeuden.<ref name=eustatEAE>{{erreferentzia|izenburua=Hire alde hori|argitaletxea=Berria|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1898/020/001/2019-09-10/hire-alde-hori.htm|sartze-data=2019-01-04}}</ref>
{{aipu|Euskararen egiazko misterioa iraupena da, ez jatorria.|[[Koldo Mitxelena]]<ref>Koldo MITXELENA: «Euskararen bide luze bezain malkarrak», in ''Euskararen liburu zuria'', Euskaltzaindia, 1978.</ref>}}
== Izena ==
=== Etimologia ===
Gaur egun adituen artean onartua den etimologiak dioenez, hitzaren jatorria [[aitzineuskara]]ko hau izan liteke: ''*enots(i)'' «esan», «hitz egin» (aldera bedi ''-i(ñ)o-'' erroko aditz jokatuekin: ''di(ñ)o'', ''di(ñ)ost''...) + ''-(k)ara'' («modua», «era»).<ref>{{erreferentzia | izena = Joseba A. | abizena = Lakarra | urtea = 2019 | izenburua = Euskal Hiztegi Historiko-Etimologikoa (EHHE-200) | argitaletxea = Euskaltzaindia | ISBN = 978-84-946477-8-9 | hizkuntza = euskara | izena2 = Julen | abizena2 = Manterola | izena3 = Iñaki | abizena3 = Segurola | argitaratze-lekua = Bilbo}}</ref>
Aurreko paragrafoan kontraesankorra ez den nolabaiteko sinesgarritasuna eman izan zaio erromatarren garaian dokumentatutako ''ausci'' hitzaren hipotesiari. ''Ausci'' hori, [[Akitaniera|akitanieraren]] garaiko inguruko herri baten izena zen. ''Ausc-'' hori [[Auch]] bilakatu bide da. Agian loturaren bat egon liteke gaur egungo '''''Eusk-''''' horren eta [[Akitaniera|akitanieraren]] garaiko '''''ausc'''''-i horren artean. [[Koldo Mitxelena|Mitxelenak]], esate baterako, noiz edo noiz, zuhurtziaz aipatu zuen hipotesi hau<ref>{{erreferentzia|izena=Michelena Elissalt, Luis; Lakarra Andrinua, Joseba A.; Ruiz Arzalluz, Íñigo (arg.)|urtea=2011|izenburua=Luis Michelena. Obras completas. V. Historia y geografía de la lengua vasca. web-argitalpena.adm.ehu.es|hizkuntza=es|aldizkaria=Julio Urkixo Euskal Filologi Mintegiaren Urtekariaren Gehigarriak|zenbakia=58|ISSN=978-84-9860-335-4}}</ref>.
Lehenago, XX. mendearen hondarrean, [[etimologia]] onartuena beste hau zen: ''*enau(t)si'' («esan») + ''-(k)ara'' («era»).<ref>[[Alfonso Irigoien|Alfontso Irigoien]] (1977). [http://www.euskaltzaindia.net/euskera/dok/11585.pdf «Geure hizkuntzari euskaldunok deritzagun izenaz»], ''Euskera'', XII, 513-538 orrialdeak.</ref><ref>Alfontso Irigoien (1990). «Etimología del nombre vasco del vascuence y las vocales nasales vascas descritas por Garibay», ''Fontes Linguae Vasconum'', 56.</ref>
Euskara hitzaren lehen aipamen idatzia abizen baten bidez egiten da: [[Bahlul ibn Marzuq|Bahlul ibn Marzuqen]] aita ''Marzuq ibn Uskara'' («Marzuq, Uskararen semea, alegia») zen [[Al-Udri|Al-Udrik]] 1085ean esaten zuen bezala, eta [[Jose Maria Jimeno Jurio|Jimeno Juriok]] jaso zuenez. Hau da, Ibn Uskara [[Patronimiko|patronimikoak]] 797. urtean Hueskako Pirinioetako buruzagi muladiaren aitonaren jatorri euskalduna erakusten du<ref>{{Erreferentzia|abizena=Nabarralde|izenburua=Un musulmán del siglo VIII llamado Marzuq ibn Uskara|hizkuntza=es-ES|data=2011-12-13|url=https://nabarralde.eus/es/un-musulman-del-siglo-viii-llamado-marzuq-ibn-uskara/|aldizkaria=Nabarralde|sartze-data=2024-04-23}}</ref>.
=== Euskalkietan dituen izenak ===
Euskarak [[euskalki]]etan hainbat izen ditu, [[euskara batu]]an onartu denaz beste: ''euskera'', ''euzkera'', ''euskala'', ''eskuara'', ''eskuera'', ''eskara'', ''eskera'', ''eskoara'', ''euskiera'', ''auskera'', ''uskara'', ''üskara'', ''oskara'', ''uskera'', ''uskaa'', ''uska.''<ref>«euskara», in Koldo Mitxelena: [http://www.euskaltzaindia.net/oeh ''Orotariko Euskal Hiztegia''], Euskaltzaindia.</ref>
== Sailkapena ==
[[Fitxategi:Non-indo-european.PNG|thumb|320px|Euskara [[hizkuntza bakartu]]a da. Mapan Europako hizkuntza ez indoeuroparrak ([[finlandiera]], [[samiera]], [[maltera]], [[kareliera]], [[estoniera]], [[hungariera]], [[Krimeako tatarera]] eta [[turkiera]], euskaraz gain) ageri dira.]]
[[Indoeuropar]] hizkuntza [[hizkuntza erromantzeak|erromantzez]] inguratuta dagoen arren, euskara [[hizkuntza bakartu]]a da, ez du bere [[Hizkuntza familia|familiako]] beste hizkuntzarik.
== Historia ==
{{Nagusia|Euskararen historia}}
=== Euskararen jatorria eta ahaidetasunak ===
Euskararen jatorria ezezaguna da. Gaur egun, euskararen [[hizkuntzalaritza]] historikoan aditu direnen artean, hipotesi onartuena da euskara milaka urtez hitz egin dela [[Pirinioak|Pirinioen]] inguruan.
Hizkuntzalaritzan egin ohi denez, euskara hemen sortu den ala inondik etorri den jakiteko, beste hizkuntzekiko ahaidetasuna bilatu zaio. Hainbat teoria egin dira euskarak [[Kaukasia|kaukasoar hizkuntzekin]], [[amazigera]]rekin, [[iberiera]]rekin eta beste hainbatekin ahaidetasuna baduela esan dutenak. Hizkuntzen arteko alderaketarako hizkuntzalaritzak taxutu dituen metodoak erabiliz, ordea, frogatu da teoria horiek ez dutela behar besteko oinarririk. Orain arte jakin denez, beraz, beste hizkuntzen artean euskarak ez du ahaiderik (indarra izan duten, baina hizkuntzalarien artean baztertuak diren teorien berri jakiteko, ikus: [[euskararen ahaideak]], [[euskal substratuaren teoria]], [[britainiar eta irlandarren euskal jatorriaren teoria]]).
=== Aitzineuskara ===
{{sakontzeko|Aitzineuskara}}
Euskara [[Europa]]n sustrai luzeena duen hizkuntza delakoan daude [[euskalari]]ak; duela 8.000 bat urte euskararen aurrekari zen hizkuntza bat hitz egiten bide zen Pirinioen inguruan, eta orduz geroztik etenik gabeko historia izan bide du gure hizkuntzak inguru honetan.
Historia horretan, hizkuntzalariek gutxi gorabehera azken hiru mila urteko historia aztertu ahal izan dute. Aldi horren hasiera berreraikitze lanen bidez ezagutzen dugu:
* [[Aitzineuskara zaharra]]: [[zelta]]k iritsi baino lehenagoko euskal hizkuntzaren dedukziozko berreraiketa. Besteak beste [[Joseba Lakarra]], [[Joaquín Gorrochategui]] eta [[Ivan Igartua]] euskalariek egin dute berreraiketa lan hori.
* [[Aitzineuskara]]: gutxi gorabehera Kristo aurreko V. mendetik lehenengo urteraino hitz egin zen euskal hizkuntzaren berreraiketa. [[Koldo Mitxelena]]k (eta, neurri txikiagoan, [[Ricardo Gómez López|Ricardo Gómezek]] eta [[Larry Trask]]ek) egin du berreraiketa lan hori.
=== Euskara erromatarren garaian ===
[[Fitxategi:Baskoiak.png|eskuinera|thumb|300px|Euskal Herriko tribu protohistorikoen mugak.]]
[[Fitxategi:Novempopulania1.png|thumb|eskuinera|300px|Akitaniar tribuak.]]
{{sakontzeko|Akitaniera}}
[[Antzinako Erroma|Erromatarrak]] iritsi zirenean, euskal hiztunen multzoa [[Demanda mendilerroa|Demanda mendilerrotik]] [[Garona]] ibairaino eta [[Pirinioak|Pirinioetan]] [[Katalunia]]ko lurretaraino zabaltzen zen. Kristo ondorengo lehen milurtekoan eremu horrek atzerakada handia izan zuen [[Pirinioak|Pirinioetan]] eta iparraldean, batez ere [[Erromatar Inperioa]]ren eraginez. Erromatarrek [[latin]]a ekarri zuten berekin eta beren menpeko lurralde guztietara zabaldu zuten.
Orain arte, euskaraz ezagutzen diren lehen hitz idatziak, [[Akitania]]ko lurretan ([[Ipar Euskal Herria]] barne), [[Soria]]n, [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], [[Zaragoza]]n eta [[Huesca]]n aurkitu dira. Gizaki izenak edo jainko-jainkosen izenak dira, eta hilarrietan eta aldaretan idatzi zituzten, K. o. [[I. mendea|I. mendetik]] [[III. mendea|III. mendera]]. Nafarroako [[Lerga|Lerga herrian]] erromatarren garaiko hilarri bat idoro zuten, euskal gizaki izenekin, [[I. mendea|I. mendekoa]].<ref>Ikus argazkia, azalpena eta honen irakurketa, Alicia M. Canto doktoreak hemen egina: "La Tierra del Toro: Ensayo de identificación de ciudades vasconas", ''Archivo Español de Arqueología'' 70 zk., 1997, 31-70 orr., 35 orr., 9 nota y 6. irudia [https://web.archive.org/web/20050122175459/http://es.geocities.com/los_vascones/vascones_tierra_toro.htm edición digital]. Hilarrian hau aipatzen da:''Narhunges, Abissunhari filius'' eta bere balizko lehengusua ''Umme, Sahar(i) f(ilius)''</ref> Bestalde, [[toponimia]]ri begiratuta ere, euskararen bidez azaldu diren toponimoak daude aipatutako eremu osoan.
Euskalarien artean nagusi den iritziak dioenez, garai hartan euskaraz honako tribu hauek mintzo ziren: [[akitani]]arrak, [[baskoi]]ak, [[barduliar]]rak, [[karistiar]]rak, [[iakatar]]rak eta, agian, [[autrigoi]]ak. Beste ikerlari batzuek [[baskonizazio berantiarra|baskoitze berantiarraren]] teoria euskarritzen dute, alegia, euskaraz mintzo zirenak akitaniarrak eta baskoiak zirela, eta mendebalderagoko tribuek [[indoeuropar hizkuntzak|indoeuropar hizkuntza]] zutela.
Hala ere, zaila da ulertzea nola inposatu ahal izan zieten beren hizkuntza baskoiek, Euskal Herriko leinu protohistorikoetan erromatartuena osatzen zutenek, beste ''gens''-ei. Izan ere, gaztelaniazko ''vascongado'' hitzak ez du «baskoitua» esan nahi, baskoien zabalpenaren aldekoek adierazi ohi duten bezala, «euskalduna» baizik: XIX. mende arte nafar gehienak ''vascongado''ak ziren, eta arabar eta enkartau asko ez ziren ''vascongado''ak, ''romanzado''ak edo ''latinado''ak baizik.
Honakoak dira euskararen eremuko lurretan bizi ziren tribu protohistorikoak:
* [[Akitaniar (antzinako herria)|Akitaniarrak]], [[Julio Zesar]]ren arabera, Garona ibaiaren eta [[Pirinioak|Pirinioen]] artean bizi ziren. Hizkuntza propioa zuten, eta antz handia zuten Pirinioez bestaldeko herriekin. [[Akitaniera]]z (euskararen arbaso —edo, beharbada, euskararen arbasoaren ahaide— den hizkuntza) mintzo ziren. [[Estrabon]] geografoaren esanetan, akitaniarrak ez zetozen bat galiar arrazako herriekin, ez gorpuzkeran ez mintzaturiko hizkuntzan, eta iberiarren tankera zuten.
* [[Autrigoi]]ak gaur egungo Bizkaiko [[Enkarterri]]n eta Arabako, [[Kantabria]]ko eta [[Burgosko probintzia|Burgosko]] zatietan bizi ziren. Oso litekeena da haien hizkuntza [[indoeuropar]]ra izatea, [[zelta hizkuntzak|zeltikoa]] ziurrenik; izan ere, haien lurralde eremuan, garai hartakoak izan daitezkeen euskarazko toki izenak oso-oso gutxi dira, askoz gehiago dira zelta jatorrikoak.
* [[Barduliar]]rak gaur egungo [[Gipuzkoa]]n eta [[Araba]]ko ekialdean bizi ziren. Herri euskalduna bide zen.
* [[Beroi]]ak egungo [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], Arabako hegoaldean eta [[Nafarroako Erribera]]ren zati batean bizi ziren. [[Zeltiberiar]] herria zen, [[zeltiberiera]]z mintzo ziren.
* [[Baskoi]]ak gaur egungo [[Nafarroa Garaia]]n eta Gipuzkoako, Huescako, Zaragozako eta Logroñoko probintzien zati banatan bizi ziren. Kostaldera heltzen ziren iparraldetik ([[Irun]] aldean), [[Ebro]]ren eskuinaldeko lur zerrenda bat hartua zuten hegoaldetik, eta [[Aragoi]]n barneratzen ziren ekialdetik. Euskaraz mintzo ziren; baina, erromatarrak heldu zirenerako, [[zeltiberiera]] eta [[iberiera]] erabiltzen hasiak ziren hegoaldeko mugetan.
* [[Karistiar]]rak gaur egungo [[Bizkaia]]n eta Arabako mendebaldean bizi ziren. Herri euskalduna bide zen.
* [[Iakatar]]rak egungo [[Huesca]]n eta [[Lleidako probintzia|Lleidako]] iparraldean bizi ziren, eta Iaca —egungo [[Jaka]]— zuten hiriburu.
Ekialderago, baliteke [[andosinoak]] ere euskal hizkuntzaren batez mintzo izatea. Andosinoak gaur egungo [[Andorra]]ren inguruan bizi ziren, eta oraingoz hipotesi onartuena da haien [[etnonimo]]ak «handi» euskal hitzarekin zerikusia duela.<ref>Francisco Beltrán Lloris: [http://publicacions.iec.cat/repository/pdf/00000127%5C00000032.pdf «Los andosinos ¿una antigua etnia pirenaica?»], ''Recull de conferències 2008 : 2225 anys des dels andosins ; 3rs Debats de recerca'', Societat Andorrana de Ciències, 2010. 69-82. orrialdeak.</ref>
[[Euskaldun]]ek elkarrekintza anitz izan zituzten erromatarrekin, eta euskarak bai [[latin]]etik, bai haren ondorengo [[hizkuntza erromantzeak|erromantzeetatik]] mailegu ugari hartu zituen, apurka-apurka bere sistema fonetikora egokituta. Hizkuntzaren egitura [[Sintaxi|sintaktikoak]], berriz, nortasun propioarekin dirau, eraginak gorabehera.
[[Antzinako Erroma|Erromatarrek]] ekarritako latinaren ezarpenak eta zabalpenak garai hartan euskara inguratzen zuten gainerako hizkuntza guztiak desagerrarazi zituen: indoeuropar hizkuntzak ([[Galiako zelta|galiera]], zeltiberiera eta [[lusitaniera]]) eta hizkuntza ez indoeuroparrak ([[iberiera]] eta [[tartesiera]]). [[Euskal Herria]]k eutsi egin zion bere hizkuntzari; hala ere, [[Erromatar Inperioa|erromatarren]] kokaguneen ondoko lurraldeak latinizatu egin ziren, elebidun bihurtu ziren.
=== Euskara Erdi Aroan ===
[[Fitxategi:Euskal erdi aroa.jpg|eskuinera|thumb|250px|Erdi aroko hizkuntzen eremuen mapa.]]
[[Erdi Aroa]]n latinak garapen ezberdina izan zuen eskualdearen arabera, eta hizkuntza erromanikoak sortu ziren. Hala ere, euskarak eutsi zion latinaren eta hizkuntza erromanikoen hedapenari.
Erdi Aroan latinetik eratorritako hizkuntzek euskara inguratzen zuten:
* [[Gaztelania]]: Gaztelania Euskal Herriko hegoaldean eta mendebaldean hitz egiten zen.
* [[Nafar-aragoiera|Nafarroako eta Aragoiko erromantzea]]: Nafarroako eta Aragoiko erromantzea Euskal Herriko hegoaldean eta ekialdean hitz egiten zen.
* [[Okzitaniera]]: hizkuntza hau ere entzuten eta idazten zen Euskal Herriko hiri nagusietan, [[Nafarroako Erresuma]]n batez ere. Hiri horietan [[Okzitania]]tik etorritako jende multzo handiak egokitu ziren, merkatariak gehien bat. [[Gaskoi (hizkuntza)|Gaskoia]] Euskal Herriko Iparraldean mintzatzen zen: adibidez, [[Baiona]]n hizkuntza nagusienetako bat zen. [[Bearnera]]z mintzatzen ziren familia eta talde okzitaniarrak ere bazeuden Zuberoako ekialdean. Urte askotan beren hizkuntzari eutsi eta testu asko idatzi zituzten.
[[Arabiera]]z mintzo zen jende multzoa ere bizi zen [[Tutera]]ko eskualdean. Hor musulmanek ia lau mendez botere politikoa izan zuten. Musulmanek 711tik aurrera [[penintsula]] ia osoa mende hartu zuten, Euskal Herriko mugaraino. [[Euskaldun]]en eremuan ez zuten kokapen iraunkorrik izan, nahiz eta hainbat razzia egin zituzten, Arabako lurretan adibidez. Nafarroan, hala ere, harreman onak izan zituzten euskaldunekin hainbat mendez.
[[Hebreera]] ere hitz egiten zuten gutxi batzuek euskal lurraldeetan. Haatik, haren erabilera bestelakoa zen, erlijioari lotuta zegoen batez ere; nahiz eta gero [[Judu|juduen]] hizkuntza nagusia tokian tokikoa izan.
Hala eta guztiz ere, Euskal Herriko hizkuntza nagusia euskara zen: ia Euskal Herri osoan mintzatzen zen garai hartan. Dena den, nagusitasun geografiko horri ez zegokion nagusitasun administratibo edo ofizialik. Inongo erakundeak ez zuen bere jardun administratiboan edo dokumentazio ofizialean erabiltzen. Hizkuntza erromanikoek hartu zioten euskarari zegokion funtzio hori. Garai goiztiar hartatik hizkuntza haiek idatziaren prestigioa bereganatu zuten, eta euskara, berriz, herri xehearekin lotuta zegoen.
Aipatzekoa da Euskal Herriaren gaur egungo mugetatik at ere euskaraz egiten zela, [[Pirinioak|Pirinioetako]] zenbait tokitan eta [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxako]] nahiz [[Burgos]]eko gune jakin batzuetan, hain zuzen ere. Errioxa eta Burgos aldeko euskaldun haiek, Erdi Aroan musulmanak lur haietatik egotzi eta gero egindako birpopulaketen ondorio izan zirela dirudi.
=== Beste hizkuntzekiko harremanak ===
Euskarak inguruko hizkuntzekin milaka urteko harremana izan du. Kristo aurreko garaietan, [[iberiera]]rekin eta [[zelta hizkuntzak|zelta hizkuntzekin]]. Kristau aroa hastean, [[latin]]arekin —erromatartzeak eta kristautzeak ekarria— eta, handik berehala, [[arabiera]]rekin eta [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] erromantze jaioberriekin ([[okzitaniera]]/[[gaskoi (hizkuntza)|gaskoiera]], [[aragoiera]] edo nafar erromantze eta [[gaztelania]]rekin).
[[Aro Modernoa|Aro Moderno]]-[[Aro Garaikidea|Garaikideetan]], auzoko lehiakide gogorrenak [[frantses]]a (geroago hurbildua) eta gaztelania ofizialduak izan ditu. Berrikitan izan ezik, euskarak ez du izan historian legezko aitorpen ofizialik.
== Hedadura ==
[[Fitxategi:Euskararen aztarna geografikoak.svg|eskuinera|thumb|400px|Euskararen aztarna geografikoak. Urdinez, toponimoak; gorriz, Antzinako Erromaren sasoiko aztarna epigrafikoak (hilarriak, etab.); orban urdinez, gehieneko hedadura.]]
=== Antzinako euskara ===
{{sakontzeko|Aitzineuskara}}
{{sakontzeko|Akitaniera}}
Antzinako euskararen mugak zehazterakoan, kontuan hartzen dira [[Akitani]]an, [[Euskal Herria]]n, [[Errioxa]]n eta [[Soria]]n aurkitu diren hilarrietako eta beste euskarri [[epigrafia|epigrafiko]] batzuetako euskal hitzak, [[toponimia]]n gorde diren izenak eta geografo klasikoek euskararen eskualdeko tribuei buruz idatzitakoak. Aztarna horiek erakusten dute euskaraz mintzo zela [[Garona]] ibaiaren eta [[Demanda mendilerroa]]ren arteko eskualdean, eta [[Bizkaia|Bizkaitik]] [[Andorra]]raino. Luis Núñez Astrainek 2002an egindako lanak laburbiltzen ditu gaiari buruzko azken datuak.<ref name=Astrain>{{Erreferentzia|izenburua=El euskera arcaico. Extensión y parentescos|hizkuntza=es|egilea=Luis Núñez Astrain|url=http://www.erabili.eus/zer_berri/muinetik/dokumentuak/2004/El_Euskera_Arcaico_Extension_y_Parentescos.pdf|sartze-data=2019-01-05}}</ref>
[[Fitxategi:Ancient_Roman_ara_in_Lacarry-Arhan-Charritte-de-Haut.jpg|thumb|200px|''Herauscorritse'' izeneko [[teonimo|jainkosari]] eskainitako erromatar aldare-harria. [[Maidalena]], [[Zuberoa]].]]
* [[Katalunia]]ko mendebaldeko toponimiak erakusten du han behiala euskaraz hitz egiten zela. [[Joan Coromines]]en ikerketen ondotik onartzen da Katalunia [[euskaldun]]a [[Urgell]]en eta Andorran hasten zela eta [[Arango harana|Aran]], [[Ribagorza|Ribagortza]] eta [[Pallars]]en barna hedatzen zela. Toponimiak edo toki izenek baieztatzen dute eskualde horren euskalduntasuna.
* Aragoi: Gaurko [[Huesca]]ko probintzia eta [[Zaragoza]]ko iparraldea ere euskaraz mintzo ziren. [[Latin]]ak berak itzali zituen hango euskal hizkerak, baina leku batzuetan euskarak luzeago iraun zuen, [[Anso ibarra|Anso ibarrean]], esate baterako. Aipagarria da [[Zaragoza]]ko [[Cinco Villas (Aragoi)|Cinco Villas]] eskualdean ([[Ejea]], [[Sádaba]]...) agertu den euskal pertsona izenen multzoa.
* Errioxako<ref>{{Erreferentzia|izenburua=El euskera en La Rioja. Primeros testimonios|hizkuntza=es|egilea=Eduardo Aznar Martínez|url=http://www.euskonews.eus/0581zbk/gaia58101es.html|argitaletxea=Euskonews|sartze-data=2019-01-05}}</ref> eta Soriak[[Soria|o]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Oppida" y etnicidad en los confines septentrionales de la Celtiberia|hizkuntza=es|egilea=Eduardo Alfaro Peña|url=https://uvadoc.uva.es/handle/10324/28659|argitaletxea=Universidad de Valladolid. Facultad de Filosofía y Letras|sartze-data=2019-01-06}}</ref> [[erroma]]tarren garaiko hilarri batzuetan euskal izenak agertu ziren. Bestalde, Errioxan, batez ere, eta neurri apalagoan [[Burgos]]en, toponimo askok ere euskal jatorria dute, baina badirudi horren jatorria [[Erdi Aroa]]n dela, hau da, [[Errekonkista]] garaian musulmanak lur horietatik egotzi eta gero [[Araba]]ko eta Bizkaiko euskaldunekin egindako birpopulaketari zor zaizkiola euskal toponimo horiek.
* [[Akitania]]n aurkitutako hilarriak funtsezkoak izan dira euskararen historia ezagutzeko. Bertan agertu diren hitzek euskararen hedadura zehazteko balio izan dute batetik, eta bestetik, garai hartako euskara nolakoa zen jakiteko ere. Hona hemen horietako izen eta hitz batzuk: ''Bihos'' («bihotz»), ''Belex'' («beltz»), ''cison'' («gizon»), ''ilun'' («ilun»), ''losa'' («lotsa»), ''nescato'' («neskato»), ''sembe'' («seme»), ''andere'' («andre»), ''corri'' («gorri»).
Nabari denez, euskara Euskal Herri osoa gainditzen zuen eremuan erabiltzen zen. Hala ere, badirudi [[Nerbio-sistema|Nerbiotik]] harago eta [[Ebro]] ibarrean oso goiz egin zuela atzera, eta zenbait tokitan ez zela hizkuntza bakarra, baizik eta beste hizkuntza batzuekin batera erabiltzen zela. Hasieran, [[zelta hizkuntzak|zelta hizkuntzen]] aurrean atzera egin omen zuen, eta latinaren aurrean, geroago.
=== Erromatar Inperioaren ondorengo aldaketak ===
[[Fitxategi:Linguistic map Southwestern Europe-en.gif|thumb|300px]]
[[Fitxategi:Euskararen atzerakada1.svg|thumb|300px|Euskararen balizko hedaduraren garapena azken 2000 urteetan]]
Kristo ondorengo III. mendean, [[Mendebaldeko Erromatar Inperioa]]ren gainbehera hasi zen. Horrek euskal gizartea nekazaritzara bultzatu zuen mende batzuetan zehar. Horren ondorioz, latinaren eragina moteldu egin zen eta euskararen eremua sendoagotu zen bere bizi-espazioan.<ref name=kronoogiaEJ>{{Erreferentzia|izenburua=Euskararen historia zertzeladak: kronologia|egilea=Eusko Jaurlaritza|url=http://www.euskara.euskadi.eus/r59-738/eu/contenidos/informacion/hist_zertzeladak_kronologia/eu_7400/hist_zertze_kronologia.html|argitaletxea=Eusko Jaurlaritza|sartze-data=2019-01-07}}</ref>
Hurrengo mendeetan, latinak, beste hainbat lekutan bezala, tokian tokiko hizkuntza erromanikoak eman zituen. Geroago, latin arruntaren aldaera horien bilakaerak [[Gaskoiera|gaskoi]] bihurtu ziren Pirinioen iparraldean eta gaztelania, [[Nafar erromantze|nafar]]-[[Nafar erromantze|erromanikoa]] eta [[aragoiera]] hegoaldean. VI. mendean, euskararen eremuko iparraldera [[franko]]ak eta hegoaldera [[bisigodo]]ak iritsi ziren. Iparraldean euskarak atzerakada geografikoa jasan zuen, baina hegoaldean bisigodoen eragina askoz txikiagoa izan zen. Bisigodoak eurak ere latinizatu egin ziren eta VII menderako penintsulan ia galdua zuten euren hizkuntza. Hala ere, herri [[antzinako germaniarrak|germaniarrek]] zenbait hitz utzi zituzten: ''gerra'', ''xaboi'', ''sala'', ''harpa'', ''gisa'' edo ''arropa''.
VIII. mendean, [[arabiar]]rak iritsi ziren Nafarroaren eta euskararen eremuaren hegoaldera. Geroago, X. mende inguruan, erreinu kristauek arabiarrak hegoalderantz bultzatzen hasi zirenean, hutsik geratutako lurren birpopulatzeak gertatu ziren, eta euskarari dagokionez zenbait ondorio izan zituen. Batetik, badirudi euskaldunak hegoaldean ugaritu zirela [[Araba]]ko hegoaldean, [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], [[Burgos]]en eta [[Soria]]n eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] erdialdetik hegoaldera. Hala ere, eztabaida dago zenbateraino ziren agirietan agertzen diren herritar horiek edo zenbateraino iparraldetik etorriak. Bestetik, [[Bizkaia|Bizkaiko]] mendebaldean, [[Enkarterri]]an, hiztun erromanikoak sartu zirenez, bertako hainbat tokitako euskara galdu egin zen.
XI. eta XII. mendeen artean, Gaztelako Erresumak Bizkaia (1180), Araba (1199) eta [[Gipuzkoa]] (1200) bereganatu zituen. Sarritan uste da gertaera horiek ekarri zutela Euskal Herriko administrazioetan hizkuntza ofiziala gaztelania izatea. Izan ere, garai hartan garatzen ari zen [[gaztelania]]. Euskararen mugetan jaio zen eta Errekonkistan lortutako botere politikoaren bidez, [[Gaztela]]k menderatuz joan zen lurraldeetan ezarri zuen, beste erromantze batzuk zokoratuz. [[Nafarroako Erresuma]]ri dagokionez, Nafarroako errege [[Antso VII.a Nafarroakoa|Antso Azkarraren]] garaian euskara ''[[lingua navarrorum]]'' izendatu zen (1167) alegia, «nafarren hizkuntza».
XIII–XVI mendeen artean, [[Gaztelako Erresuma]]k Nafarroako Erresuma konkistatzea amaitu zuen (1200–1512). Beraz, botere politikoaren hizkuntza idatzia (gutxi batzuek zerabiltena) [[erromantze nafarra]] izatetik gaztelania izatera pasatu zen.
XVI–XVII. mendeek euskarazko literatura idatziaren hasiera markatu zuten. Izan ere, 1545ean argitaratu zen lehen liburua euskaraz, «[[Linguae vasconum primitiae|''Linguae Vasconum Primitiae'']]» izenekoa. Olerki liburua da eta haren egilea, [[Bernart Etxepare]], Nafarroa Behereko herri txiki bateko apaiza izan zen. Hala ere, gogoratu behar da 1539an [[Frantzisko I.a Frantziakoa|Frantzisko I]]. Frantziako erregeak [[latin]]aren beharrean administrazioan [[Frantses|frantsesa]] erabiltzeko agindua ezarri zuela eta [[Ipar Euskal Herria|Ipar Euskal Herriko]] hizkuntza [[Gaskoi (hizkuntza)|gaskoia]] izatetik frantsesa izatera pasatu zen. Hala bada, ez agirietan, ez testu teknikoetan euskarak ez zuen zabalkunderik izan. Hegoaldean, hizkuntza mintzatuari dagokionez, [[Araba]]ko hegoaldeko hainbat eskualdetan eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] hegoaldean gaztelaniak euskarari gaina hartzen jarraitu zuen pixkanaka. Euskarak eusten zion, nola edo hala, baina galdua zuen prestigioaren eremua. Euskara ezin zen erabili erakundeetan, ez eskolan... eta galtzeko atea zabalik zegoen.
XVIII. mendean, euskarak atzerakada handia izan zuen Arabako lautadan, beteak beste, [[Gasteiz]] hiria ([[bizkaiera|mendebaldeko euskararen]] sorgune nagusia izan zena) ordurako erabat erdaldundua zelako, eta handik eragin erdaltzailea zetorrelako inguruko lurretara. Ipar Euskal Herrian, [[Frantziako Iraultza|Iraultza Frantsesaren]] garaipenak (1789) [[foru]]ak deuseztatu zituen; geroago, 1793an frantsesa nahitaez erabiltzeko betebeharra ezarri zen legez. Bestalde, euskarak lurralde zati handi bat eta hiztun kopuru handi bat galdu zuen Nafarroa Garaian. Euskaldunen Amerikarako joerak ere Euskal Herriko landagune askotan (euskaldunenetan, beraz) eragin handia izan zuen. Mendearen amaiera aldean, gainera, [[euskal Herria|euskal herriaren]] historia garaikidea markatuko zuten gertakari erabakigarriak izan ziren: foruak deuseztatzea, [[industrializazio]]aren hasiera eta euskal nazionalismoaren eta sozialismoaren hastapenak.
1800erako Arabako euskararen galtzea ia erabat gauzatu zen, iparraldeko hainbat ibarretan izan ezik, eta [[Nafarroa Garaia]]n atzerapena nabarmena egin zen. Nafarroa Garaiko erdialde guztian, [[Iruñerria]]n eta [[Pirinioak|Pirinioetako]] ibar batzuetan euskara desagertzen edo ahultzen ari zen garai hartan. Mende hartan Euskal Herriak pairatu zituen etengabeko gerrek eta haien ondorioz gertatu zen foruen edo lege zaharren galerak bizkortu egin zuten euskararen atzerakada.
{{paperezko aipua|Hizkuntza berezia da, hitzetan, osakuntzan eta ahoskeran, eta arrotzentzat ulertezina da, baita hitzik ñimiñoenetan ere. Gaur egun mendialdera jotzen ari da atzera, hamarkadaz hamarkada atzerago, alde guztietatik eraso egiten baitzaio, nazioaren alde ilustratuenak gutxietsia ama gaiztoa bailitzan, eta pentsatzekoa da gainbehera gero eta nabarmenagoa izango dela hemendik aurrera. Mende baten buruan, beharbada, hizkuntza bizien artetik desagertua izango da. | [[Wilhelm von Humboldt]] (1801). II. faszikulua. ''Euskaldunen herrian barrena''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=1801. Euskaldunen herrian barrena. Wilhem von Humboldt|hizkuntza=eu|url=http://www2.gipuzkoakultura.net/humboldt/eus/gaiak.php|aldizkaria=www2.gipuzkoakultura.net|sartze-data=2018-11-26}}</ref>}}
=== Gaur egungo euskararen mugak ===
[[Fitxategi:UZEI_hiztegiak.jpg|thumb|[[UZEI|UZEI hiztegiak.]] 1977an hasita terminologia modernoa euskaratzeko ekinbide zabala.]]
Euskara [[Araba]], [[Bizkaia]], [[Gipuzkoa]], [[Lapurdi]], [[Nafarroa]] eta [[Zuberoa]] herrialdeetan hitz egiten da. Euskal Herritik kanpo, [[Nafarroa Beherea]]rekin muga egiten duten [[Gaskoinia|Gaskoniako]] herrietan eta Zuberoarekin muga egiten duen [[Bearno|Biarnoko]] mugaldean ([[Oloroe-Donamaria|Oloroeko]] kantonamenduan: [[Eskiula]] edo Jeruntze herrietan...) entzun daiteke halaber. Hala ere, [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] eskualde horietaz gain, euskara nonahi entzun eta erabil daiteke. Haur eta gazte gehienenek euskaraz ikasten dute eta hiztunen kopurua etengabe igotzen ari da. Euskara, aspaldiko partez, muga estuak puskatzen ari da.
Euskal [[diaspora]]n ere, euskara milaka lagunek gorde edo berreskuratu dute, besteak beste, tokian tokiko [[euskal etxeak|euskal etxeei]] esker.<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskonews.eus/0557zbk/gaia55704eu.html|izenburua=Diasporako euskararen egoera|sartze-data=2019-01-06|argitaletxea=Euskonews}}</ref> Oro har, milioi bat lagun inguruk hitz egiten duten hizkuntza dugu.
Euskal Herrian bertan euskararen hedadura ez da berdina lurralde guztietan.
== Euskararen lege estatusa ==
[[Fitxategi:Euskararen ofizialtasuna.jpg|eskuinera|thumb|250px|Euskararen lege estatusa Euskal Herrian.]]
==== Askotariko jurisdikzioak eta onarpen partziala ====
Euskarak, historian, ia ez du onarpen ofizialik izan. Herriaren hizkuntza izan da beti, baina inoiz ez da erabili idatziz administrazioan. Gaur egun, Euskal Herriko eremu batzuetan hizkuntza koofiziala da.
Gaur egun, euskaraz hitz egiten den lurraldeak ez dauka batasun politikorik, Euskal Herria politikoki hiru administraziotan banatuta baitago. Administrazioak honako hauek dira:
* [[Espainia]]n: [[Euskal Autonomia Erkidegoa]] (Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa) eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroako Foru Erkidegoa]] ([[Nafarroa Garaia]]).
* [[Frantzia]]n: [[Ipar Euskal Herria]] (Lapurdi, Zuberoa eta Nafarroa Beherea), [[Pirinio Atlantikoak|Pirinio Atlantikoetako]] [[Euskal Hirigune Elkargoa|Euskal Hirigune Elkargoan.]]
{{Wikiteka|1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea|1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea}}
Administrazio bakoitzak [[Euskararen kale-erabilera|euskararen erabilera]]<nowiki/>ri tratamendu ezberdina ematen dio eta, horren ondorioz, euskara arautzen duten bost araudi ezberdin daude. Egoera nahasi hau ez da batere mesedegarria euskararentzat.
# Euskara ofiziala da, [[gaztelania]]rekin batera, Euskal Autonomia Erkidegoan. Bertan, legez nahitaezkoa da gaztelania, Espainiako Konstituzioaren arabera, baina ez euskara. [[1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea|Euskararen legea 1982. urtean onartu zen]]. EAEko lege horretan ezarri bezala, euskaldun orok du administrazioarekin euskaraz komunikatzeko eskubidea, erdaldun orok erdaraz duen bezala (6.1 artikulua).
# Nafarroako Foru Erkidegoan hiru eremutan banatuta dago. Ofizialtasun partziala izendatu izan zaio Nafarroa Garaian euskarari eman zaion estatusari, bai eta bere baitan hartzen dituen hiru erregimenei ere. Nafarroako Garaiko euskararen legea 1986. urtean onartu zen eta horren arabera herrialdea hiru eremutan banatu zen, euskarak hartzen zuen babesaren arabera.
#* [[Euskararen Foru Legea#Eremu euskalduna|Eremu euskalduna]] (iparraldea): euskara ofiziala da, gaztelaniarekin batera, Nafarroako Foru Erkidegoko eremu euskaldunean. Eremu horretan lurraldearen iparraldea bakarrik sartzen da. Nafarroa Garaiko biztanleen % 10 bizi da eremu horretan.
#* Euskara ez da ofiziala [[Euskararen Foru Legea#Eremu mistoa|Eremu mistoa]]<nowiki/>n. Hala ere, Nafarroako euskararen legeak eremu mistoko herritar guztiei ezagutzen die Nafarroako herri-administrazioarekiko harremanetan euskara erabiltzeko eskubidea. Era berean, legean aurreikusten da herri-administrazioek zehaztu behar dutela zein lanpostu publikotarako izango den beharrezkoa euskaraz jakitea. Eremu mistoko eskoletan euskaraz ikas daiteke eta euskara ikasgaiaren irakaskuntza jaso daiteke, horrela nahi izanez gero. [[Nafarroa Garaia|Hegoaldeko nafarren]] % 53 bizi dira eremu horretan.
#* [[Euskararen Foru Legea#Eremu ez-euskalduna|Eremu ez-euskalduna]] (hegoaldea): euskara ez da ofiziala eremu ez euskaldunean. Nafarroako eskualderik zabalena da hau, lurraldeko erdialde eta hegoalde gehiena hemen kokatuta dago. Hizkuntza ofizial bakarra gaztelania da. Hegoaldeko nafarren % 37 hor bizi da.
# Ipar Euskal Herria: euskara ez da hizkuntza ofiziala hemen. Ipar Euskal Herriko hizkuntza ofizial bakarra [[frantses]]a da, [[Frantzia]]n ofizial den hizkuntza bakarra. Euskara [[Hizkuntza ofizial|ofizial]] edo [[Hizkuntza ofizial|koofizial]] ezin izendatu<ref>{{Cite news|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1791/010/001/2015-01-28/ezin_izanen_dute_euskara_ofizial_izendatu.htm|abizena=Txoperena Iribarren|izena=Maddi Ane|izenburua=Ezin izanen dute euskara ofizial izendatu|data=2015-01-28|egunkaria=Berria|formatoa=html|hizkuntza=eu|sartze-data=2018-06-26}}</ref> eta [[Euskal Hirigune Elkargoa|Euskal Elkargoak]], euskarari [[aitortza ofizial]]a egin zion 2018. urtean.<ref>{{Cite news|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1951/020/003/2018-06-24/zirrikitu_bat.htm|abizena=Peruarena Ansa|izena=Mikel|izenburua=Zirrikitu bat|data=2018-06-24|egunkaria=Berria|formatoa=html|hizkuntza=eu|sartze-data=2018-03-26}}</ref>
# Trebiñu eta Turtzioz enklabeetan euskarak ez du batere onarpen ofizialik.
==== Legediaren gauzapen arazotsua ====
Egungo lege antolamenduak, EAEko kasu onenean ere, ez du bermatzen administrazioko askotariko maila eta erakundeekin euskaraz komunikatu ahal izatea. Ofizialtasun erreal baten faltak askotariko kontraesanak eragin ditu espazio publikoan euskara erabiltzearen praktikan. 2020ko otsailean plazaratu zenez, euskara % 0,6tan zen lanpostuetarako betekizuna Nafarroa Garaiko administrazioan hezkuntza arloaz kanpora; aldiz, gutxienez biztanleriaren % 13 zen elebiduna.<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de|abizena=Noticias|izenburua=El euskera sólo es requisito en el 0,6% de los puestos de funcionarios no docentes|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdenavarra.com/actualidad/sociedad/2016/02/24/euskera-requisito-0-puestos-funcionarios/564525.html|aldizkaria=www.noticiasdenavarra.com|sartze-data=2021-09-03}}</ref> Nafarroa Garaiko Osasunbidea osasun zerbitzuan hizkuntzen balorazioa ez zegoen argi, eta 2021eko urtarrilean arartekoak gomendioa eman zuen Osasunbideko lanpostuetarako euskararen eta atzerriko hizkuntzen ezagutzak zenbat puntu ematen duten adierazteko eta euskarak atzerriko hizkuntzek baino gutxiago balio ez izateko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Osasunbidea: Alemanak 5, euskara 0? -|hizkuntza=eu|url=https://euskalerriairratia.eus/komunitatea/administrazioaneuskaraz/1548197336779-osasunbidea-alemanak-5-euskara-0|aldizkaria=euskalerriairratia.eus|sartze-data=2021-10-29}}</ref> EAEn, 2023ko martxoan, ELA sindikatuak salatu zuen euskaraz EAEko ikastetxeetan irakatsi nahi duten Ipar Euskal Herriko irakasleek gaztelaniaren ezagutza gorena egiaztatu behar dutela.<ref>{{erreferentzia|izenburua=ELAk salatu du Jaurlaritzak gaztelania maila «gorena» eskatzen duela euskara hutsez jarduteko ere|url=https://www.berria.eus/albisteak/225293/elak-salatu-du-jaurlaritzak-gaztelania-maila-laquogorenaraquo-eskatzen-duela-euskara-hutsez-jarduteko-ere.htm|aldizkaria=Berria}}</ref>
Justiziak, hala egoitza bertan duenak nola estatu osoan hedatuak, postu edo/eta kontratu publiko batzuetan euskararen ezagutza mugatzearen alde ebatzi du. 2021eko maiatzaren 10ean, [[Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusia]]k baliogabetu egin zuen Irungo udaltzain postu baterako euskararen ezagutza eskatzea, euskal eragile batzuen haserrea eta [[Euskararen Behatokia|Behatokiaren]] zein [[Euskalgintzaren Kontseilua|Kontseiluaren]] kritika piztuz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jone Bastida|abizena=Alzuru|izenburua=Haserrea piztu du Irunen euskara eskakizuna baliogabetu duen epaiak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1873/005/001/2021-05-13/haserrea-piztu-du-irunen-euskara-eskakizuna-baliogabetu-duen-epaiak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-13}}</ref> Uda horretan, Auzitegi horrek berriz jo zuen EAEko udal administrazioan euskaraz funtzionatzearen kontra, uztailean Espainiako Konstituzioaren aurkakoa izan daitekeela adieraziz eta irailean legez kanpokotzat joaz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Los jueces vascos creen que la normativa del euskera en los ayuntamientos puede vulnerar la Constitución|hizkuntza=es|data=2021-07-11|url=https://www.elmundo.es/pais-vasco/2021/07/12/60eb2d21e4d4d81a078b4619.html|aldizkaria=ELMUNDO|sartze-data=2021-09-13}}</ref> 2022ko otsailaren 1ean, ezohiko argumentu bat entzun zen euskara udal lanpostuetako eskakizunetatik kanpo uzteko: "euskara zaila izatea"; hala ebatzi zuen Gasteizko epaile batek Arabako Laudiorako, baita gehitu ere euskararen betekizuna diskriminatzailea zela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Epaile batek euskara "zaila" dela argudiatu du hizkuntza eskakizun bat saihesteko - Aiaraldea|hizkuntza=eu|url=https://alea.eus/aiaraldea/1643648682861-laudio-udala-euskara-hizkuntza-eskakizuna-epaia|aldizkaria=Alea.eus|sartze-data=2022-02-01}}</ref> 2022ko irailaren 19an, Arabako Administrazio Auzitegiak ontzat eman zuen U[[UGT|GT]] sindikatuaren helegitea, B2 euskara eskakizunera heltzen ez ziren hautagaiak Araba, Bizkai eta Gipuzkoako udaltzain lan poltsetan onartuak izan zitezen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Julen|abizena=Aperribai|izenburua=Udaltzaingoaren lan poltsarako ez da euskararen B2 maila behar, epaile baten arabera|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/218357/udaltzaingoaren-lan-poltsarako-ez-da-euskararen-b2-maila-behar-epaile-baten-arabera.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-09-19}}</ref>
Ia aldi berean, 2021eko maiatzaren 13an, 165 familia euskarazko eredurik gabe geratu ziren beren haurrentzat 2021-2022 urtetik aurrera Iruñean eta, HE Haur Eskoletako Gurasoak taldeak adierazi ere egin zuen ordurako familia kopuru batek gaztelaniara jotzen zuela "etsipenak jota".<ref>{{Erreferentzia|izena=Ion|abizena=Orzaiz|izenburua=165 familia «euskarazko eredurik gabe» utzi dituzte Iruñeko haur eskoletan|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/197702/165-familia-laquoeuskarazko-eredurik-gaberaquo-utzi-dituzte-iruntildeeko-haur-eskoletan.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-14}}</ref> Iruñean 2019ko urriaren 1ean, Nafarroako Auzitegi Nagusiak baliogabetu egin zuen euskara meritu bat izatea lanpostu baterako Nafarroa Garaiko eremu mistoan eta ez-euskaldunean, baita Nafarroako administrazio orokorrean ere lehiaketa-oposizioz egiten denean.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=El TSJN anula la valoración del euskara como mérito en las zonas mixta y no vascófona|hizkuntza=es|data=2019-10-01|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20191001/el-tsjn-anula-la-valoracion-del-euskera-como-merito-para-cualquier-puesto-en-las-zonas-mixta-y-no-vascofona|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-05-14}}</ref> Euskararen presentzia publikoa oztopatzen duen beste erabaki batean, 2021eko abenduaren 4an, Burgosko Administrazioarekiko Auzien Epaitegiak Trebiñuko Udalak erabaki euskararen normalizazio plana baliogabetu zuen, eskumenik ez duelakoan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=elcorreodeburgos|izenburua=El juzgado anula el 'Plan del Euskera' de Treviño|hizkuntza=es|url=https://elcorreodeburgos.elmundo.es/articulo/provincia/juzgado-anula-plan/20211204105929387680.html|aldizkaria=elcorreodeburgos|sartze-data=2021-12-05}}</ref> Nafarroan, 2022ko martxoan, Ezkerreko Alderdi Independenteak salatu zuen Alesbesko udalak kartel bat, Emakumeen Zinegotzigoak diseinatua, elebidun zegoelako zentsuratu zuela, argudiatuz [[Alesbes]] eremu ez euskaldunean zegoela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Edu|abizena=Lartzanguren|izenburua=Alesbesko Udalak kartelak zentsuratu ditu euskaraz ere egoteagatik, salatu dutenez|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/210626/alesbesko-udalak-kartelak-zentsuratu-ditu-euskaraz-ere-egoteagatik-salatu-dutenez.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-03-10}}</ref>
2021eko maiatzaren 21ean, Frantziako Nazio Biltzarrak hizkuntza gutxituen aldeko [[Molac legea (2021)|Molac legea]] onartu ondoren, Frantziako Konstituzio Kontseiluak Konstituzioaren aurkakotzat jo zuen legea eta hezkuntzako murgiltze eredua, inpaktu handikoa Euskal Herrian. [[Jean Rene Etxegarai|Jean-René Etxegarai]] Euskal Hiri Elkargoko lehendakariak eta Eneritz Zabaleta zuzenbidean doktoreak (hizkuntza eskubideen kontrako) "gerla deklaraziotzat" hartu zuten; Zabaletaren iritziko, ataka estuan jarri zen Seaska eta hizkuntza gutxituen Frantziako itunpeko hezkuntza sarearen jarraipena.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ekhi Erremundegi|abizena=Beloki|izenburua=Murgiltze eredua Frantziako Konstituzioaren kontrakoa dela ebatzi du Konstituzio Kontseiluak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/198023/murgiltze-eredua-frantziako-konstituzioaren-kontrakoa-dela-ebatzi-du-konstituzio-kontseiluak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-21}}</ref> Euskaltzaindiak ere erabakia salatu zuen,<ref>{{Erreferentzia|izena=Komunikazioa eta|abizena=irudia|izenburua=Euskaltzaindiak Frantziako Konstituzio Kontseiluaren hizkuntza gutxiagotuak babesteko eta sustatzeko legearen kontrako erabakia salatzen du|hizkuntza=eu-es|url=https://www.euskaltzaindia.eus/euskaltzaindia/komunikazioa/plazaberri/6120-euskaltzaindiak-frantziako-konstituzio-kontseiluaren-hizkuntza-gutxiagotuak-babesteko-eta-sustatzeko-legearen-kontrako-erabakia-salatzen-du|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2021-05-25}}</ref> beste eragile batzuen artean. [[Nazio Batuen Erakundea|NBEk]] kezka adierazi zion Frantziari Konstituzio Kontseiluaren ebazpenagatik 2022ko uztailean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ekhi Erremundegi|abizena=Beloki|izenburua=NBEk azalpenak eskatu dizkio Frantziako Gobernuari hizkuntza gutxituei buruz|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/215487/nbek-azalpenak-eskatu-dizkio-frantziako-gobernuari-hizkuntza-gutxituei-buruz.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-07-05}}</ref> Ildo beretik, 2021eko urriaren 8an, Nafarroako Administrazio Auzitegiak baliogabetu egin zuen Lizarrako udalak edozein postutan euskara meritutzat hartu izana eta ahal izatea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de|abizena=Noticias|izenburua=El TAN anula la valoración como mérito del euskera en Estella si no es preceptivo|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdenavarra.com/navarra/estella-y-merindad/2021/10/08/navarra-anula-euskera-puntue-puestos/1188605.html|aldizkaria=www.noticiasdenavarra.com|sartze-data=2021-10-09}}</ref> Egun berean, Nafarroako Parlamentuan PSNk eta Navarra Sumak bat egin zuten Kontratu Publikoen 2/2018 Foru Legetik enpresetako euskara planei buruzko puntua kentzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ion Orzaiz-Unai|abizena=Etxenausia|izenburua=Enpresei euskara planik ez eskatzea adostu dute PSNk eta eskuinak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1835/007/001/2021-10-08/enpresei-euskara-planik-ez-eskatzea-adostu-dute-psnk-eta-eskuinak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-10-09}}</ref> 2023ko urtarrilean, Nafarroa Garaiko [[Mañeru|Mañeruko]] udalbatzak aho batez udalerria eremu mistoan sartzeko eskatu ondoren, PSN eta Navarra Sumaren Parlamentuko botoek ukatu egin zuten sartzea, eta eremu ez euskaldunean geratu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uxue Rey|abizena=Gorraiz|izenburua=Euskararen auzian «herritarren hitza» errespeta dadila eskatu dute Mañerun|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/224237/euskararen-auzian-herritarren-hitza-errespeta-dadila-eskatu-dute-manerun.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-02-11}}</ref>
==== Espainiako Diputatuen Kongresuan ====
[[2023]]ko [[irailaren 19]]tik aurrera aukera egon zen [[Espainiako Diputatuen Kongresua]]n euskaraz aritzeko, lehenago Senatuan posible zen bezala. Lehen hitzartzeak [[Mertxe Aizpurua]]k eta [[Joseba Andoni Agirretxea|Joseba Agirretxea]]k egin zituzten. Pleno berberean [[Borja Sémper]]rek euskaraz egin zuen, eskubidearen aurka jarduteko<ref>{{Erreferentzia|izena=Aitor Garmendia-Isabel|abizena=Jaurena|izenburua=Euskaraz bizi nahi dutela adierazi dute EH Bilduk eta EAJk|hizkuntza=eu|data=2023-09-19|url=https://www.berria.eus/albisteak/232960/euskaraz-bizi-nahi-dutela-adierazi-dute-eh-bilduk-eta-eajk.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-09-19}}</ref>.
<gallery mode="packed" heights="140">
Mertxe Aizpurua - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Mertxe Aizpurua]]ren hitzartzea, euskaraz egindako lehenengoa.
Joseba Andoni Agirretxea - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Joseba Andoni Agirretxea|Joseba Agirretxea]]ren hitzartzea, egindako bigarrena.
Borja Semper - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Borja Sémper|Borja Sémperr]]en hitzartzea, euskarazko zatia, euskaraz egiteko aukera kritikatuz.
</gallery>
== Euskarak pairatutako erasoak ==
[[Joan Mari Torrealdai]] euskaltzainak bi liburutan jorratu zituen azken mendeetan euskarak pairatutako erasoak: ''[[El Libro Negro del Euskera]]'' ([[Ttarttalo (argitaletxea)|Ttarttalo]], 1998) eta ''[[Asedio al Euskera: Más alla del libro negro]]'' ([[Txertoa (argitaletxea)|Txertoa]], 2018).<ref>{{Erreferentzia|izena=Baigorri Argitaletxea|abizena=SA|izenburua=La concienciación como escudo en el «Asedio al euskera»|hizkuntza=es|data=2018-04-16|url=https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2018-04-17/hemeroteca_articles/la-concienciacion-como-escudo-en-el-asedio-al-euskera|aldizkaria=GARA|sartze-data=2020-08-04}}</ref> [[Saiakera]] horietan euskarak [[XVIII. mendea|XVIII. mendetik]] pairatutako erasoak eta errepresioa landu zituen, zazpiehun baino erreferentzia bibliografiko gehiagotan oinarrituta.<ref name=":12">{{Erreferentzia|izena=elkar|abizena=Taldea|izenburua=Joan Mari Torrealdai: "El euskera no es ajeno al proceso de recentralización en que nos encontramos" - PostData|hizkuntza=es-ES|data=2018-06-15|url=https://postdata.elkar.eus/es/joan-mari-torrealdai-el-euskera-no-es-ajeno-al-proceso-de-recentralizacion-en-que-nos-encontramos/|aldizkaria=postdata.elkar.eus|sartze-data=2020-08-04}}</ref> Liburu horietan argi ikus daiteke Torrealdai kezkatuta zegoela aurreko hamarraldietan espainiar intelektual batzuek hartutako jarrerengatik: euskarak pairatutako [[Euskararen debekua|errepresioa]] (garai frankistaren aurrekoa, [[Frankismo|frankista]] eta ondorengoa) ukatu egiten zuten, eta euskaldunen gainean jarri euskararen ahuleziaren ardura.<ref>{{Erreferentzia|izena=Funtsak-Diseño y Programación Web-|abizena=www.funtsak.com|izenburua=Asedio al euskera - Juan Carlos Moreno Cabrera|hizkuntza=eu|url=https://www.txalaparta.eus/eu/liburuak/asedio-al-euskera-mas-alla-del-libro-negro|aldizkaria=www.txalaparta.eus|sartze-data=2020-08-04}}</ref> Torrealdaik liburu horietan negazionista linguistikoen iritziei aurre egiteko aurkeztu zituen.<ref name=":12" /> [[Jakin]] kultur aldizkariko zuzendari eta [[Euskaldunon Egunkaria]]-ko Administrazio Kontseiluko presidenteak, araudi edo pentsamendu errepresiboa eta, nolanahi ere, negatiboa identifikatu zuen; eta euskararen trataera sozial edo administratiboari dagokionez, hainbat argudio intelektual eta, halaber, moral plazaratu zituen.<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Joseba|abizena=Intsausti|urtea=1999|izenburua=Reseña: El Libro Negro del Euskera. [[Joan Mari Torrealdai]]|argitaletxea=Eusko Ikaskuntza|orrialdeak=537-538|hizkuntza=es|url=https://www.eusko-ikaskuntza.eus/PDFAnlt/riev/44/44537539.pdf|aldizkaria=Revista internacional de estudios vascos.|zenbakia=44, 2}}</ref>
Garai askotan pairatu dira eraso horiek. Euskararen aurkako neurri administratibo eta justifikazio teoriko oparoak sortu zituzten [[Argien Garaia|Ilustrazioaren]] programa berritzaileek (1766…), [[Frantziako Iraultza|Frantziako Iraultzak]] (1789…), [[Kubako Independentzia Gerra|gerra kolonialen]] ondorengo krisiak (1898), Berrezarkuntzaren urteetakoek (1916-1923), edo garai autoritarioetako programek ([[Primo de Riveraren diktadura Euskal Herrian|Primo de Rivera]], 1923-1929; [[Espainiako Gerra Zibila Euskal Herrian|Gerra Zibila]], 1936…).<ref name=":0" />
Instituzioen erasoez gain, eraso ideologikoak ere izan dira. Torrealdaik bildutako literatura-testu asko honako hauetatik datoz: batetik Euskal Herriko gaztelaniazko idazleen luma ([[Miguel Unamuno|Unamuno]], [[Pío Baroja|Baroja]], [[Ramiro Maeztu|Maeztu]] edo Madinabeitia), eta bestetik horiekin batera [[José Antonio Primo de Rivera|J. A. Primo de Rivera]], [[Onésimo Redondo]], [[Ernesto Giménez Caballero|E. Giménez Caballero,]] eta laurogeiko eta laurogeita hamarreko unibertsitate- eta kazetaritza-lumak ere.<ref name=":0" />
== Demografia ==
=== Hiztun kopurua ===
[[Fitxategi:Euskara EH 2011.svg|thumb|250px|Euskaraz hitz egiteko gai direnak eta ulertzen dutenak batuta, Euskal Herrian, udalerrika (2011. urtea)
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
{{legend|#e31d1e|> % 80}}{{legend|#ef7d1d|> % 60}}{{legend|#2a5ca5|> % 40}}
{{Col-break}}
{{legend|#339929|> % 20}}{{legend|#adcc89|> % 0}}
{{Col-break}}
{{Col-end}}
]]
Euskaraz dakien pertsona kopuruari buruzko azken azterketa 2016. urtean egin zen. [[Eusko Jaurlaritza]]k, Nafarroako Gobernuak eta Ipar Euskal Herriko Euskararen erakunde publikoak egin zuten, elkarlanean. Datuak 16 urtetik gorako pertsonenak dira; beraz, kontuan izanda euskararen ezagutza handiagoa dela 16 urtetik beherakoen artean, euskaldunen egiazko ehuneko handiagoa da.
[[Euskal Autonomia Erkidegoa]]ri dagokionez,<ref name=inkestaEAE>{{erreferentzia|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa, Euskal Autonomia Erkidegoa|url=https://www.irekia.euskadi.eus/uploads/attachments/8569/VI_Inkesta_Soziolinguistikoa_EAE.pdf|sartze-data=2019-01-04}}</ref> 2016an 16 urtetik gorako biztanleen % 33,9 [[elebidun]]a zen (631.000 biztanle) eta % 19,1 elebidun hartzailea, alegia, euskara ulertzen zuten, baina ez zuten egoki hitz egiten (356.000 pertsona). Erdaldun [[Elebakartasun|elebakarrak]] % 47 ziren (877.000 pertsona). Gipuzkoa zen euskaldunen ehuneko handiena zuena (% 50,6 elebidun eta % 20,4 elebidun hartzaile); Bizkaian % 27,6 ziren elebidun eta % 17,8 elebidun hartzaile; eta Araban % 19,2 ziren elebidun eta % 18,4 elebidun hartzaile. Azken urteetako joera euskararen ezagutzaren igoera da, bai elebidun osoen kasuan bai elebidun hartzaileen kasuan. Nabarmena da gazteen arteko igoera (% 71,4 elebidun dago 16 eta 25 urte arteko tartean), eta Arabako aldaketa (% 7 elebidun zegoen 1991 eta % 19,2 ziren 2016an).
[[Fitxategi:74762-Arabako Bizkaiko eta Gipuzkoako herriz herriko euskararen ezagutzaren datuak 2016ko zentsuan.svg|thumb|Euskararen erabilera eta ezagutza, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, 2016an.]]
[[Trebiñuko barrendegia]]n, 2012an egindako azterketaren datuak hartuta,<ref name=Trebiñu2012>{{erreferentzia|izenburua=Trebiñuko enklabea, azterketa soziolinguistikoa 2012|url=http://www.euskara.euskadi.eus/r59-738/eu/contenidos/informacion/argitalpenak/eu_6092/adjuntos/trebinu.pdf|sartze-data=2019-01-04}}</ref> biztanleen % 22 elebiduna zen eta % 17 elebidun hartzailea. 2002tik 2012ra arteko tartean elebidunen ehunekoa bikoiztu egin zen. Adin tarteka, elebitasuna handiagoa da adin txikiagoetan: 15 urtetik beherakoen artean, % 65ek euskara ezagutzen dute.
[[Villaverde Turtzioz]] barrendegian, berriz, 2002ko datuak ikusita,<ref name=Turtzioz>{{erreferentzia|izenburua=Actitud de los habitantes de Villaverde de Trucíos hacia el euskera: 1986-2002|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/euskera/59375.pdf |sartze-data=2019-01-04}}</ref> biztanleen % 20,70 elebiduna zen eta % 16,9 elebidun hartzailea. Kontuan izanda 1986an euskaldunak % 3,4 besterik ez zirela, eta Enkarterrietako joera bera erakutsi dutela euskalduntzeari dagokionez, gaur egun euskaldunen ehunekoa askoz handiagoa izango da.
[[Nafarroa]]ri dagokionez, 2018ko azterlanak<ref>{{erreferentzia|izena=Nafarroa Garaia - Azterketa_soziolinguistikoa_2018|urtea=2018|izenburua=Nafarroa Garaia - Azterketa_soziolinguistikoa_2018|argitaletxea=Nafarroako Gobernua|hizkuntza=eu|url=https://gobiernoabierto.navarra.es/sites/default/files/azterketa_soziolinguistikoa_2018.pdf}}</ref> erakutsi zuen 16 urtetik gorakoen artean elebidunen kopurua % 14koa zela (69.000 pertsona), eta % 8 (55.000 pertsona) elebidun hartzailea zela. Elebidunen kopuruak gora egin du azken urteetan (1991n baino 3,4 puntu gehiago), bai eta elebidun hartzaileen kopuruak ere. 16 eta 25 urte arteko gazteen artean elebidunak % 26 dira.
[[Ipar Euskal Herria]]n,<ref>{{Erreferentzia|izenburua=7. Inkesta soziolinguistikoa abiatu da!|hizkuntza=fr|url=https://www.mintzaira.fr/eu/tresnak/berriak/actualite-en-basque/article/viieme-enquete-sociolinguistique-cest-reparti.html|aldizkaria=OPLB Office Public de la Langue Basque - Pays Basque - EEP - Euskararen Erakunde Publikoa - Euskal Herria|sartze-data=2022-01-12}}</ref><ref name="inkestaIparralde">{{fr}} [https://web.archive.org/web/20180821114111/http://www.mintzaira.fr/fileadmin/documents/Aktualitateak/015_VI_ENQUETE_PB__Fr.pdf VI° Enquête Sociolinguistique en Euskal herria (Communauté Autonome d'Euskadi, Navarre et Pays Basque Nord)] (2016).)</ref> 2016an, % 28,4 elebidunak ziren eta % 16,4 elebidun hartzaileak. Joera beheranzkoa da. Hala ere, azken urteetan joera hori moteldu egin da. Nolanahi ere, euskarak erabilera urria du kalean (2016): % 13,1 eta 14,5 artekoa zen Nafarroa Behere eta Zuberoan, % 5,4koa Lapurdi barnealdean, eta % 1,6koa Baiona Angelun eta Miarritzen (BAM).<ref>{{erreferentzia|urtea=2017|izenburua=Hizkuntzen erabileraren kale-neurketa. Euskal Herria, 2016 (Prentsa-txostena)|argitaletxea=Soziolinguistika Klusterra|orrialdea=8-15|url=https://soziolinguistika.eus/files/hekn2016-_eu_1.pdf}}</ref>
Euskal Herritik kanpo, badaude oraindik ere euskaraz aritzen diren komunitateak [[Amerika]]n.{{Erref behar}}
=== Erabilera ===
{{sakontzeko|Euskararen erabilera}}
Egungo egitura instituzionala hasi zenetik (1979), hainbat<ref name="inkestaEuskalHerria">{{erreferentzia|url=https://www.irekia.euskadi.eus/uploads/attachments/9954/VI_INK_SOZLG-EH_eus.pdf?1499236557|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa, Euskararen eremu osoa|egilea=Eusko Jaurlaritza (Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza), Nafarroako Gobernua (Euskarabidea), Euskararen Erakunde Publikoa / Office Public de la Langue Basque|sartze-data=2019-01-04}}</ref> ahalegin egin dira euskararen ezagutza eta erabilera zenbatesteko eta neurketa arautu bat lortzeko. 1982ko SIADECOren lehendabiziko kale neurketa baten ondoren (Euskaltzaindiaren mandatuz), 1989an egin zen lehendabiziko kale neurketa estandarizatua.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jacqueline|abizena=Urla|izenburua=Counting matters: quantifying the vitality and value of Basque|orrialdeak=73–96|hizkuntza=en|abizena2=Burdick|izena2=Christa|data=2018-07-01|url=https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/ijsl-2018-0015/html|aldizkaria=International Journal of the Sociology of Language|alea=252|zenbakia=2018|issn=1613-3668|doi=10.1515/ijsl-2018-0015|sartze-data=2022-01-11}}</ref> Euskararen erabilera neurtzen duten bi azterlan egiten dira periodikoki, bata inkesta soziolinguistikoaren baitan herritarrei galdetuta osatzen dena,<ref name="inkestaEuskalHerria"/> eta bestea egiazko kaleko erabilera behatuta osatzen dena.<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.soziolinguistika.eus/kaleneurketaeh|izenburua=Hizkuntza Erabileraren Kale-Neurketa. Euskal Herria, 2016|argitaletxea=Soziolinguistika klusterra|urtea=2016|sartze-data=2019-01-07}}</ref>
2016ko inkesta soziolinguistikoak zioenez, 16 urte edo gehiagoko biztanleen % 25,7k euskara erabiltzen zuen neurri batean ala bestean:
* % 16,5ek euskararen erabilera trinkoa egiten zuen, hau da, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen zuen eguneroko jardunean.
* % 9,2k euskara erabiltzen zuen, baina erdara baino gutxiago.
Gainerako % 74,3k erdara erabiltzen zuten beti edo ia beti. Kontuan hartu behar da, hala ere, azken hauen artean bazela multzo txiki bat (% 5,2) oso gutxitan bada ere euskara ere erabiltzen zuena.
Erabileraren ehunekoak, ezagutzaren kasuan bezala, ezberdinak ziren lurraldez lurralde. Euskararen erabilera trinkoa egiten zutenak % 20,1 ziren EAEn, % 6,6 Nafarroan eta % 8,1 Ipar Euskal Herrian.
{{Barra kutxa
|kokapena=left
|izenburua=Euskararen erabilera VI. Inkesta Soziolinguistikoaren arabera (2016)
|zabalera=500px
|barraren zabalera=200px
|goiburua1= Hizkuntza
|goiburua2= Ehunekoa
|edukia=
{{barra kutxa/edukia|Euskararen erabilera trinkoa|#e31a1cff|16.5|16,5}}
{{barra kutxa/edukia|Euskara erdara baino gutxiago|#ff7f00ff|9.2|9,2}}
{{barra kutxa/edukia|Euskara pixka bat|#33a02cff|5.2|5,2}}
{{barra kutxa/edukia|Erdara|#1f78b4ff|69.1|69,1}}
|azpititulua=
}}
Bestalde, kalean neurtutako erabilerari dagokionez, 2016an euskararen erabilera % 12,6koa izan zen, gaztelaniaren erabilera % 76,4koa, frantsesaren erabilera % 8,3koa eta beste hizkuntzen erabilera % 2,7koa. Lurraldeka, Gipuzkoan jaso zen erabilera-mailarik garaiena, % 31,1ekoa; Bizkaian % 8,8; Nafarroan % 6,7, Ipar Euskal Herrian % 5,3, eta azkenik, gutxien erabiltzen zen lurraldea Araba zen, % 4,6ko erabilerarekin.
{{Barra kutxa
|kokapena=left
|izenburua=Euskararen kaleko erabilera (2016)
|zabalera=500px
|barraren zabalera=250px
|goiburua1= Hizkuntza
|goiburua2= Ehunekoa
|edukia=
{{barra kutxa/edukia|Euskara|#e31a1cff|12.6|12,6}}
{{barra kutxa/edukia|Gaztelania|#ff7f00ff|76.4|76,4}}
{{barra kutxa/edukia|Frantsesa|#1f78b4ff|8.3|8,3}}
{{barra kutxa/edukia|Beste hizkuntza bat|#33a02cff|2.7|2,7}}
|azpititulua=
}}
== Euskalkiak eta euskara batua ==
[[Fitxategi:Euskalkiak_koldo_zuazo_2008.png|eskuinera|400px|thumb|Euskalkien hedadura
{| style="border:1px solid #CCCCCC; background-color:transparent;" align="center" width="100%"
|width="33%"|
{{legenda|#8aa455|Mendebalekoa}}{{legenda|#c44e4d|Erdialdekoa}}
|width="33%"|
{{legenda|#5489c9|Nafarra}}{{legenda|#cca656|Nafar-lapurtarra}}
|width="33%" valign="top"|
{{legenda|#c5c754|Zuberotarra}}
|}
]]
=== Euskalkiak ===
{{sakontzeko|Euskalki|Euskal Herriko hizkerak}}
Euskalkiak euskararen [[dialekto]]ak dira. Sortzen lehena [[bizkaiera|mendebalekoa]] izan zen, [[VIII. mendea]]ren inguruan, [[Asturiasko Printzerria|Asturiasko]] erresumak [[Araba]]-[[Bizkaia|Bizkaietan]] zuen eraginagatik segur aski; eta hurrengo mendeetan eratu ziren gainerako euskalkiak. Aurretik, euskarak batasun handia zuen eta [[Euskal Herria]]k izandako zatiketa politikoen eraginez sortu ziren euskalkiak [[euskalkien sorguneei buruzko teoriak|bost sorgunetan]].<ref name=ArabaEuskararenLurralde>[http://www.euskaraba.com/euskara/albisteak/araba-euskararen-lurralde-peto-petoa «Araba euskararen lurralde peto-petoa»]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, ''Euskaraba'', 2010-02-25.</ref><ref name=EuskalkienJatorri2007>Koldo Zuazo (2007), [http://etgz.files.wordpress.com/2008/01/berriazuazoeuskalkienjatorri.pdf «Euskalkien jatorriaz eta bilakaeraz»], ''Berria'', 2007-12-09.</ref><ref>{{erreferentzia | url = http://euskalkiak.eu/site/jatorria.php | izenburua = Euskalkien sorguneak | egilea = Koldo Zuazo }}{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} CC-BY-SA lizentzia.</ref>
[[1729]]an, [[Manuel Larramendi]] jesuitak ''[[El Imposible Vencido. Arte de la Lengua Vascongada]]'' izeneko euskararen gramatika bat argitaratu zuen [[Salamanca]]n. Bertan hainbat dialekto edo euskalki bereizi zituen: [[gipuzkera]], [[bizkaiera]], [[nafarrera]] eta [[nafar-lapurtera|lapurtera]], eta azken bi horiek bat bera zirela jo zitekeela adierazi zuen.
[[Luis Luziano Bonaparte]]k euskalkien beste banaketa bat egin zuen, egundaino indar handiz iritsi dena. [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiko]] lehen presidente [[Resurreccion Maria Azkue]]k ([[1864]]–[[1951]]) Bonaparteren banaketa berrikusi zuen. Besteak beste, [[erronkariera]] ([[1991]]n hil zen azken hiztuna) euskalki berezitzat jo zuen, Bonapartek zubereraren barnean sailkatu arren.
[[1997]]an [[Koldo Zuazo]]k eginiko sailkapen berriaren arabera, berriz, euskalkiak honela izendatu dira:
* [[Bizkaiera|mendebaleko euskara]] (izendapen zaharrean, bizkaiera);
* [[Gipuzkera|erdialdeko euskara]] (gipuzkera);
* nafarrera;
* [[nafar-lapurtera]];
* ekialdeko nafarrera: [[zaraitzuera]] eta [[Aezkoa]]ko hizkera;
* [[zuberera]].
Tradizioan, gipuzkera, bizkaiera, lapurtera eta zuberera izan dira euskalki literarioak, hau da, [[euskal literatura]] egiteko, aldaera horiexek erabili izan dira. Mendeetan zehar, lapurtera ([[Ipar Euskal Herria]]n) eta gipuzkera ([[Hego Euskal Herria]]n) izan dira euskalki erabilienak, maila jasoan. Bizkaierak, era berean, erabilera handia izan zuen [[XX. mendea]]ren hasieran, [[Bizkaia]]n [[Sabin Arana]]ren [[abertzaletasun]]ak izan zuen indarrak bultzaturik.
[[Fitxategi:Irakatsia.png|thumb|250px|Euskarazko ereduetan matrikulatutako eskola umeen ehunekoa (2000-2005).]]
=== Euskara batua ===
{{sakontzeko|Euskara batua}}
[[Fitxategi:Ikusgela - Txillardegi.webm|thumb|thumbtime=386|start=0|{{ikusgela}}[[Txillardegi]] ulertzeko gakoak]][[1960ko hamarkada]]n, [[euskara batu]]aren sortze prozesuari ekin zitzaion, euskalkien arteko zatiketa gainditzeko eredu estandarizatuari, alegia. Bizitzaren esparru guztietara zabaltzeko eta, finean, egungo gizartean aise moldatzeko oinarriak eman zizkion batuak hizkuntzari. [[1963]]an hainbat euskalarik Euskal Idazkaritza izenekoa sortu zuten [[Baiona]]n eta euskara batuaren arauak erabakitzeko lanean jardun zuten urtebetez [[Txillardegi]]ren gidaritzapean. [[1964]]an jendaurreko ekitaldian aurkeztu zituzten Baionako Biltzarraren erabakiak. Data hori mugarritzat hartzen dute askok ondorengo bilakaera kontutan izanda. Zehazkiago, [[1968]]an [[Euskaltzaindia]]k [[Arantzazuko santutegia]]n ([[Oñati]], Gipuzkoa) egin zuen batzarrean abiatu zen batasun prozesutik sortu zen euskara batua. Baionako erabakiak abiapuntu eta oinarri izan ziren Arantzazuko batzarrean.<ref>[[Joan Mari Torrealdai|Torrealdai, J.M.]] 2014: "Batasunaren bidea urratzen. Txillardegiren eragintza praktikoa", ''Jakin'', 204:11-96.</ref>
Euskaltzainek Arantzazuko batzarrean euskara bateratzeko lehenengo arau multzoak finkatu zituzten, idatzian erabili beharreko [[ortografia]], [[Morfologia (hizkuntzalaritza)|morfologia]], [[Deklinabide (gramatika)|deklinabidea]] eta [[Neologismo|neologismoei]] buruzko arauak emanez. Hizkuntzaren batasunerako, gipuzkera eta lapurtera euskalkiak hartu ziren oinarritzat, baina gainerako euskalkien berezitasunak eta aldaerak ere kontuan hartuta.
Batasuna ez da bat-bateko gauza izan, eta, nahiz eta neurri handi batean egina dagoen, aurrera doan langintza da oraindik ere. Izan ere, Euskaltzaindiak pixkanaka onartu eta argitaratu ditu euskararen alorrak finkatzeko arauak eta gomendioak, eta jardun horretan segitzen du gaur egun ere.
== Hizkuntzaren egitura ==
[[Morfologia (hizkuntzalaritza)|Morfologikoki]] hizkuntza [[hizkuntza eranskari|eranskaria]] da, tipologia [[ergatibo]]koa edo aktibokoa (deskribatzailearen ikuspegi teorikoaren arabera). Hitzen ordena neutroan [[Subjektu (gramatika)|subjektua]] [[Objektu (gramatika)|objektuaren]] aurretik doa, eta objektua [[euskal aditz|aditzaren]] aurretik (SOV ordena).
=== Ezaugarri fonologikoak ===
{{ikus gainera|Euskararen hotsak}}
Euskararen sistema [[Fonologia|fonologikoak]] bost [[bokal]] ditu: /a/, /e/, /i/, /o/, /u/ (horiei zubereraren /y/ gehitu behar zaie). Munduan hedatuen dagoen tipo bokalikoa da. Beraz, euskara batez bestekoaren barruan dago. [[Diptongo]]ekin ez da berdin gertatzen: euskarak bost dauzka (goitik beherakoak deritzen motakoak), /ai/, /ei/, /oi/, /au/ eta /eu/. Horrek nolabaiteko konplexutasuna ematen dio bokalismoari, eskuarki gaztelaniarenaren oso antzekoa denari (ekialdean /ui/ [[diptongo]]a ere bada, baina haren erabilera mugatua da oso).
[[Kontsonante]]ei dagokienez, euskarak, aldaera estandarrean, 21 [[fonema]] dauzka. Sistemaren oinarriak hauexek dira: alde batetik, [[ahostun]] / [[ahoskabe]] oposizioa (kontsonante ahoskabeak alde batean eta ahostunak bestean, baina bakarrik [[kontsonante herskari|herskarien]] artean) eta, bestetik, artikulazio moduen zatiketa hirukuna: badaude kontsonante herskariak (/p/, /t/, /k/, /b/, /d/, /g/), [[frikari]]ak (/s/, /z/, /x/, /j/) eta [[afrikatu]]ak (/tz/, /ts/, /tx/). Ozenek osatzen dute kontsonantismoa (sudurkariek eta urkariek, dardarkari bakunen eta anizkunen artean oposizioa dagoela) eta, ekialdeko eskualde batzuetan, [[aspirazio]]ak (/h/), frikari glotala bera. Oro har, sistema kontsonantikoak ez dauka ezaugarri bereziki deigarririk, salbu eta, agian, fonema frikari eta afrikatuen kopuru handi samarrean.
Euskararen [[azentu]]a intentsiboa izan ohi da. Ezin da errazki azaldu zertan datzan, zubereraz izan ezik, euskalki horretan azentuazioa finkoa baita, hitzeko azkenaurreko [[Silaba|silaban]]. Beste euskalkietan, arau hauek dute indarra:
# hitzaren erroa monosilabikoa denean, hitzak berak silaba gehiago izanik ere, azentua lehen silaban doa: ''lúrra < lurr-a'', ''lúrretan < lurr-etan'';
# erroa bisilabikoa bada eta bokalez bukatzen bada, kasu horretan ere lehen silaban doa azentua: ''méndi'', ''áte'';
# beste kasuetan, silaba anitzetako hitzetan, azentua azkenaurreko silaban doa (''gizón, gizóna'') eta bigarren mailako azentu bat gehitu dezakete hitzaren amaieran, hitzak lau silaba edo gehiago dituenean (''gizónarentzàt'').
=== Ezaugarri morfologikoak ===
Egitura morfologikoaren aldetik, euskara hizkuntza eranskarien barruan dago, [[Finlandiera|finladiera]] (eta [[Uraldar hizkuntzak|uraldar hizkuntzekin]] orokorrean) edo [[turkiera]]rekin (eta [[Turkiar hizkuntzak|turkiar hizkuntzekin]] orokorrean) batera, adibidez. Hizkuntza multzo horretan, [[morfema|morfemen]] arteko mugak argi eta garbi azaltzen dira, eta segmentu morfologikoetan esanahi bana adierazten da. Ezaugarri hori, morfemen arteko bereizketa gardena, euskarari aplikatu dakioke eskuarki. Hala ere, zenbait alor gramatikaletan, osagai morfologikoen arteko zatiketa eta esanahia duten unitateekiko lotura ez dira hain begi-bistakoak.
==== Izen morfologia ====
[[Izen]] morfologiari dagokionez, euskara, beste hizkuntza eraskariak bezala, [[genero gramatikal]]ik gabeko hizkuntza da. Haren ezaugarrietako bat da izenen [[flexio]] aberatsa: [[izen]]ek, [[izenordain]]ek eta [[adjektibo]]ek osatutako [[sintagma|sintagmek]] [[Kasu (gramatika)|kasuak]] hartzen dituzte: [[postposizio]] sintagmak dira (euskarak [[euskal deklinabide|deklinabidea]] duela esan izan den arren, ez baita oso zehatza hori; berez, postposizioak dira, eta ez deklinabide kasuak).<ref>Pello Salaburu: [http://www.ehu.es/seg/morf/5/5 «Kasu markak»], ''Sareko Euskal Gramatika''.</ref> Postposizio sintagma horiek, deskripzioen arabera, 16 edo 18 dira. Egia esan, hamar kasu daude atzizki bakuna dutenak. Horien artean hauexek: [[absolutibo]]a (''etxea,'' singularrean), [[ergatibo]]a (''etxea'''k'''''), [[datibo]]a (''etxea'''ri'''''), [[genitibo]]a (''etxea'''ren'''''), [[Instrumental (gramatika)|instrumentala]] (''etxea'''z'''''), [[lokatibo]] edo [[inesibo]]a (''etxea'''n'''''), [[ablatibo]]a (''etxe'''tik'''''), [[adlatibo]]a (''etxe'''ra'''''), lokatibo adnominala (''etxe'''ko''''') eta [[prolatibo]]a (''etxe'''tzat'''''). Absolutiboaren ukoak [[partitibo]]aren erabilera dakar berekin (''etxe'''rik''' ez du''). Horren funtzionamendua paradigma numeral mugagabera mugatua dago eta, batzuetan, ez da sisteman egoteko eskubide osoa duen kasutzat hartzen.
Atzizki bakunean oinarritzen diren postposizio sintagma hauetaz gain badira atzizki konposatu itsatsia duten beste postposizio batzuk. Horiek sortzeko, genitiboaren edo adlatiboaren forma ondoren doan beste atzizki batekin lotzen da. Kasu konposatu horiek hauexek dira: [[soziatibo]]a edo [[komitatibo]]a (''etxearekin''), hurbiltze adlatiboa edo direkzionala (''etxe'''rantz'''''), muga adlatiboa (''teliko'' edo ''terminatibo'' ere deitua; ''etxe'''raino'''''), destinatiboa (edo benefaktiboa; ''etxea'''rentzat''''', etxe'''rako''') eta motibatiboa (edo kausala; ''etxea'''rengatik'''''). Postposizio horietan guztietan, bereizten ahal dira, alde batetik, oinarrizko atzizkia (genitiboa edo adlatiboa) eta, bestetik, berariazko atzizkia. Adibidez, ''etxe-a-ren-tzat'' (artikuluari dagokion ''-a-'' bat barne) edo ''etxe-ra-ino.'' Ikuspegi historikotik, zenbait formaren kasuan, gaur egun duten itxura bi atzizki batzearen ondorio da, aurreko adibideetan bezala, edo paradigmaz kanpoko osagaiei esker gorpuztu da, kausalean edo, kasu konposatuen artean, lokatibo adnominalean gertatu den moduan.
Lekua adierazten duten postposizioetan (lokatiboa, ablatiboa, adlatiboa eta azken honen oinarrian eratzen diren kasu konposatuetan) erreferentzia biziduna duten izenek atzizki osagarri bat erakusten dute (''-ga(n)-''), gehienetan genitiboarekin konbinatuta agertzen dena: ablatiboaren kasuan honako forma hauek konpara daitezke, ''etxe-tik'' eta ''gizon-a-ren-gan-dik,'' edo lokatiboaren kasuan beste hauek, ''etxe-a-n'' eta ''gizon-a-ren-gan''.
Horiek guztiak postposizio itsatsiak dira. Badira beste gisa bateko batzuk, postposizio askeak deitzen ditugunak. Horrela osatzen dira postposizio askeko paradigmak: ''etxe ondoan, herritik hurbil, maldan behera,'' eta abar.
Postposizio sistema horrek hiru forma edo paradigma multzo dauzka: bat singularrerako, beste bat pluralerako eta beste bat numero marka gaberako (''mugagabe'' deitu izan da gramatiketan), hots, artikulurik ez daukan eta, numero gramatikalari dagokionez, indiferentea den horretarako. Ikus bedi lagin hau, ''liburu'' izenerako:
{| class="taulapolita"
!Kasua/Numeroa
!Singularra
!Plurala
!Mugagabea
|-
| '''[[Absolutibo]]a'''
| liburu-a-Ø
| liburu-ak
| liburu-Ø
|-
| '''[[Ergatibo]]a'''
| liburu-a-k
| liburu-e-k
| liburu-k
|-
| '''[[Datibo]]a'''
| liburu-a-ri
| liburu-e-i
| liburu-ri
|-
|[[Lekuzko genitibo|'''Lekuzko genitiboa''']]
|liburu-ko
|liburu-e-ta-ko
|liburu-tako
|-
| '''[[Genitibo]]a'''
| liburu-a-ren
| liburu-e-n
| liburu-ren
|-
|'''[[Soziatibo]]'''
|liburu-a-rekin
|liburu-e-kin
|liburu-rekin
|-
|'''[[Destinatibo|Destinatiboa]]'''
|liburu-a-rentzat
|liburu-e-ntzat
|liburu-rentzat
|-
|[[Kausal|'''Kausala''']]
|liburu-a-rengatik
|liburu-e-ngatik
|liburu-rengatik
|-
|'''[[Instrumental (gramatika)|Instrumentala]]'''
|liburu-a-z
|liburu-etaz
|liburu-taz
|-
|'''[[Inesibo|Inesiboa]]'''
|liburu-a-n
|liburu-e-ta-n
|liburu-tan
|-
|'''[[Ablatibo|Ablatiboa]]'''
|liburu-tik
|liburu-e-ta-tik
|liburu-tatik
|-
|'''[[Adlatibo|Adlatiboa]]'''
|liburu-ra
|liburu-e-ta-ra
|liburu-tara
|-
|[[Adlatibo|'''Adlatibo direkzionala''']]
|liburu-rantz
|liburu-e-ta-rantz
|liburu-tarantz
|-
|'''[[Adlatibo|Muga adlatiboa]]'''
|liburu-raino
|liburu-e-ta-raino
|liburu-taraino
|-
|[[prolatibo|'''Prolatiboa''']]
|liburu-tzat
|
|
|-
|[[Partitibo|'''Partitiboa''']]
|liburu-rik
|
|
|}
[[absolutibo]]a (''etxea,'' singularrean), [[ergatibo]]a (''etxea'''k'''''), [[datibo]]a (''etxea'''ri'''''), [[genitibo]]a (''etxea'''ren'''''), [[Instrumental (gramatika)|instrumentala]] (''etxea'''z'''''), [[lokatibo]] edo [[inesibo]]a (''etxea'''n'''''), [[ablatibo]]a (''etxe'''tik'''''), [[adlatibo]]a (''etxe'''ra'''''), lokatibo adnominala (''etxe'''ko''''') eta [[prolatibo]]a (''etxe'''tzat'''''). Absolutiboaren ukoak [[partitibo]]aren
Euskal kasuak antolatzeko sistema dela eta, aipatu behar da haren funtsezko ezaugarri bat: izaera sintagmatikoa da, alegia, kasua markatzen duen atzizkia sintagma edo talde nominalaren azken osagaiari gehitzen zaio, ez osatzen duten guztiei:
''Liburu'''an''' irakurri zuen, liburu ha'''rtan''' irakurri zuen, liburu erosi berri'''an''' irakurri zuen.''
Berezitasun hori numero pluralaren adierazpenera ere zabaltzen da: sintagmako azken osagaia bakarrik agertzen da markaturik plural gisa:
''Liburu berri'''ak''', liburu berri hori'''ek'''.''
Sistemaren beste bereizgarri bat, hizkuntza aglutinatzaileetan gertatu ohi dena, forma nominaletan desinentzien markak metatzeko aukera da (elipsiaren ondorio gisa):
''Lagun'''a'''ren'''etik''','' genitiboko ''-ren-'' atzizkia eta ablatiboko ''-tik'' atzizkia metaturik.
==== Aditz morfologia ====
{{Sakontzeko|euskal aditz|euskal adizki}}
[[Fitxategi:Nor Nori Nork taula osoa.png|thumb|350px|eskuinera| Lau aditz laguntzaileen (''izan, edun/ukan, edin'' eta ''ezan'') taula osoa, non aditz laguntzaileen jokaera ikus daitekeen.]]
Euskarazko [[aditz]]aren morfologia konplexuagoa da izenarena baino. Kategoria unibertsalak ez ezik (tenpusa edo aldia, aspektua, modua, [[Numero (gramatika)|numeroa]] eta pertsona), euskaraz forma sistema jori bat dago: aditz batzuetan (dozena bat, aditz laguntzaileak barne) forma analitiko edo perifrastikoak (''eramaten dut''), alde batetik, eta, bestetik, [[aditz trinko|forma sintetikoak edo trinkoak]] (''daramat'', ''eraman ''aditz berekoa) bereizten dira; horrez gain, konjugazio orokor bat dago, pluripertsonala deritzona, non aditzaren ekintzan diharduen edo parte hartzen duen bakoitzarentzat markak ageri baitira; eta gainera konjugazio [[alokutibo]] bat ere bada, formak modu batean edo bestean osatzerakoan entzulearen sexua kontuan hartzen duena ([[hitano|hiketa]]).
Forma sintetikoen bidez, aspektuaren esanahi progresiboa adierazten da, forma perifrastikoen esanahi puntualaren kontrakoa: ''dator'' alde batetik, eta ''etortzen da'' bestetik; ''darama'' alde batetik, ''eramaten du'' bestetik (''aditz estatibo''etan, ordea, erlazio hori ez da gertatzen: ''daki, dakusa''). Adibideotan ikus daitekeenez, forma perifrastikoen aditz laguntzailea (''da'' / ''du'') aldatzen ahal da eta aditzaren izaera semantikoaren arabera benetan aldatzen: aditza iragangaitzen taldekoa bada (edo, hobe, adituek «inakusatiboak» deitzen dieten horretakoa) laguntzaileak ''izan''-eko formak hartzen ditu. Aitzitik, aditza [[aditz iragankor|iragankorra]] bada edo [[aditz iragangaitz|iragangaitza]] baina aktiboa bada, laguntzailea ''*edun'' paradigmatik hartzen da (forma hori ez dago dokumentatua, horregatik izartxo batekin markatzen da):
{| {{taulapolita}}
! rowspan="2" |
! colspan="2" style="background: #B0C4DE;" | izan
! colspan="2" style="background: #B0C4DE;" | *edun
|-
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Orainaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Lehenaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Orainaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Lehenaldia</center>
|-
| 1. pertsona singularra
| ''naiz''
| ''nintzen''
| ''dut''
| ''nuen''
|-
| 2. pertsona singularra
| ''zara''
| ''zinen''
| ''duzu''
| ''zenuen''
|-
| 3. pertsona singularra
| ''da''
| ''zen''
| ''du''
| ''zuen''
|-
| 1. pertsona plurala
| ''gara''
| ''ginen''
| ''dugu''
| ''genuen''
|-
| 2. pertsona plurala
| ''zarete''
| ''zineten''
| ''duzue''
| ''zenuten''
|-
| 3. pertsona plurala
| ''dira''
| ''ziren''
| ''dute''
| ''zuten''
|}
<nowiki>*</nowiki>''edun-''etik datorren laguntzailearekin osaturiko aditz multzoetako subjektuek ergatiboaren marka daukate (''-k'' singularrean). Esan den bezala, ezaugarri hori egitura iragankorrei ''(Anek liburua irakurri du)'' ez ezik, esanahi aktiboko egitura iragangaitzek osaturiko azpitalde txiki bati ere badagokio ''(Anek ondo dantzatzen du, emanaldiak luze iraun du).'' Horregatik, egile batek baino gehiagok pentsatzen du euskara ez dela zehazki [[ergatibo|hizkuntza ergatibo]] bat, kontzeptua ezaugarri morfologiko eta sintaktikoetatik abiaturik definitu ohi den moduan, [[egitura aktiboko hizkuntza]] bat baizik.
[[Konjugazio]] edo aditz komunztadura pluripertsonalak adizki bakar batean partaide batzuk biltzen ahal ditu: subjektua, osagarri zuzena (gehienetan, markatu gabe) eta zeharkako osagarria. ''Darama'' adizkia ''daramakio'' adizkiarekin alderatuz gero, berehala atzematen da ekintzako hirugarren partaidea, zeharkako osagaiarena egiten duena.
Ikus ditzagun beste adibide batzuk:
* ''ekarri d-i-da-zu:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-da-'' singularreko lehen pertsonaren adierazlea, eta ''-zu'' singularreko bigarren pertsonarena;
* ''ekarri d-i-o-zu:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-o-'' singularreko hirugarren pertsonaren adierazlea, eta ''-zu'' singularreko bigarren pertsonarena;
* ''ekarri d-i-gu-te:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-gu-'' pluraleko lehen pertsonaren adierazlea, eta ''-te'' pluraleko hirugarren pertsonarena;
* ''ekarri z-i-z-ki-gu-te-n:'' laguntzaileko ''z-'' lehenaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-z-'' pluralaren adierazlea, ''-ki-'' beste artizki bat (datibozko markarekin lotua), ''-gu-'' pluraleko lehen pertsonaren adierazlea, ''-te-'' pluraleko hirugarren pertsonarena, eta ''-n'' lehenaldiaren marka da.
Adizkiak, bereziki konjugazio pluripertsonalaren barruan, oso modu ikusgarrian zailtzen ahal dira, adibide hauek frogatu bezala (egiazko kasuak dira, baina gutxi erabiliak): ''ziezazkiguketen, z-ieza-z-ki-gu-ke-te-n'' morfemetan zatitua, edo ''generamazkionan'' (emakume bati [[hitano|hika]] hitz egiten zaionean), ''ge-ne-ram(a)-z-ki-o-na-n'' morfemetan zatitua.
Azkenik, konjugazio alokutiboak solaskidearen sexuaren arabera bereizten diren adizki-paradigmak biltzen ditu. Adizki horiek orokorrei buruz diferenteak dira, ez bakarrik hizlariak espresuki bere solaskidea aipatzen duenean (''ikusi duk'' [mask.], ''ikusi dun'' [fem.]), hori beste aditz pertsona bati baitagokie, baizik eta solaskideak ekintzan esku hartzen ez duenean ere bai: ''liburu hau irakurri diat'' (gizon bati hitz egiten zaionean), ''liburu hau irakurri dinat'' (emakume bati hitz egiten zaionean); adizki markatugabea, solasaldiaren erreferentziarik egiten ez duena, ''liburu hau irakurri dut'' esaldian dago. Forma berezi horien erabilera harreman eta egoera jakin batzuetara mugatuta dago: erabiltzen diren barietateetan, aditz-joko alokutiboa arrunta da anai-arreben artean eta adin bertsuko adiskideen artean; ohikoagoa, dena den, gizonezkoen artean emakumezkoen artean eta harreman mistoetan baino. Bestelako egoeretan forma alokutiboen erabilera urria da, edo ez da gertatzen.
=== Ezaugarri sintaktikoak ([[joskera]]) ===
Euskaraz, hitzen ordena SOV ([[Subjektu (gramatika)|subjektua]] – [[objektu]]a – [[aditz]]a) izan ohi da, marka [[ergatibo]]a duten hizkuntzetan oso zabaldua dagoena. Hala ere, euskarak malgutasun [[sintaktiko]] nabarmena du. Esaldien mailako ordenarik ohikoena (''Jonek''(S) auto ''berria''(O) ''erosi du''(V)) izenen eta [[postposizio]]en arteko harremanarekin bat dator (euskaraz ez dago [[preposizio]]rik): ''aulkiaren atzean'', ''iritzi horren aurka''. Gaztelaniatik harturiko preposizioak, euskarak onartu eta gero, beste postposizioak bezala portatzen dira: iritzi horren aurka. Izen [[sintagma]]ren eta haren [[genitibo]]zko osagarriaren arteko ordena (''aitaren etxea'') bat dator tipologikoki hitzen oinarrizko ordenarekin. Gauza bera esan daiteke egitura konparatiboez: hauetan, konparazioaren bigarren osagaia adjektiboaren –hau dagokion graduan– aurretik agertzen da (''zu baino gazteagoa'').
Mendeko perpaus erlatibodunak laguntzen duten substantiboaren aurretik joan ohi dira ([erosi berri dudan](Rel) liburua). Hala ere, hori ez da modu bakarra klausula erlatibodunak sortzeko: maila batzuetan zeina izenordaina erabiltzen da, erromantzearen egituraren antzera, hots, erlatiboa substantiboaren ondoren. Gaurdaino ia-ia iraun ez duten eraikuntza zaharretan, erlatiboa erreferentearen atzetik ere bazihoan, hala nola: ''monument ageri eztiradenak'' (Rel) ''bezala zarete'' (Leizarraga, 1571, Lukas XI, 44). Joskera hori oraingoarekin alderatzen ahal da (''ageri ez diren'' (Rel) ''monumentuak bezala(koak) zarete''). Barne erlatiboko klausulak dira, seguru asko. Horrenbestez, euskarak izan litezkeen aukera tipologiko guztiak dauzka mendeko esaldi erlatiboak osatzeko.
=== Ezaugarri lexikoak ===
{{Sakontzeko|Euskarazko hiztegigintza}}
Euskararen [[lexiko]]a da hizkuntzaren gainean gutxien ezagutzen den kontuetako bat eta horrek bide eman die balizko iritzi [[Etimologia|etimologiko]] guztiei, fundamentuarekin edo gabe. Zoritxarrez, azken hauek izan dira nagusi historian zehar.
Gaur egungo ikerketek ([[Joseba Lakarra|Joseba A. Lakarraren]] eskutik) adierazten dute, antza, jatorrizko lexikoaren multzoaren muina erro laburretan, monosilabikoetan, oinarritzen zela eta, hortik abiaturik, hizkuntzaren bilakaeraren ondorengo urratsetan, bi silaba edo gehiagoko erroak sortuz joan zirela. Euskarak hiztegi etimologiko on baten behar gorria du. Gaur egun euskarazko hitz jator gutxi zehazki ezagutzen ditugu; esan dezakegu hainbat hitzak jatorrak direla zehazki, adibidez, aditz osagarririk gabe (hau da, «izan» edo «egon») erabiltzen diren aditz guztiak («dakar», «dabil», «dator» eta bezalakoak), soin baten zati ia guztiak («esku», «begi», «buru» eta bezalakoak), zenbakiak adierazten dituzten hitzak «mila» zenbakiraino («mila» eta handiagoak diren zenbakiak latinetik eratorri ziren), ahaidetasuna adierazten duten hitzak («aita», «neba», «arreba», «osaba» eta bezalakoak) eta [[izenordain]] guztiak («gu», «hau», «ezer», «nor», «zerbait» eta bezalakoak).<ref>{{erreferentzia|izena=Euskararen etimologiko hiztegia|abizena=|urtea=2008|izenburua=Etymological dictionary of Basque|argitaletxea=The estate of the late R. L. Trask|orrialdea=|orrialdeak=391-394|ISBN=|hizkuntza=Ingelesa}}</ref> Jatorri ezezagun edo zalantzakoa duten hitzak ere ditugu, adibidez, «alai» eta «jai» hitzak ez direla jatorrak dirudi, baina ezin dugu esan nondik eratorri ziren.<ref>{{erreferentzia|izena=Euskararen etimologiko hiztegia|abizena=|urtea=2008|izenburua=Etymological Dictionary of Basque|argitaletxea=The estate of the late R. L. Trask|orrialdea=|orrialdeak=396-397|ISBN=|hizkuntza=ingelesa}}</ref>
Euskarazko hitzekin lotura duten hitzak beste [[Eurasia]]ko hizkuntzetan aurkitzen ditugu Eurasiako hizkuntza zaharrenetako bat delako: ''ele'' — [[Uraldar hizkuntzak|uraldar]] ''kel'' «hizkuntza» eta [[mongoliera]] ''хэл'' (''hel'') esanahi berdinarekin, ''gutxi'' ([[Aitzineuskara|antzineuskaran]] — ''guti'') — [[Dravidiar hizkuntzak|dravidar]] ''guti'' «txiki», etb.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Etymological Basque Dictionary-French-Spanish-English|url=http://projetbabel.org/basque/dictionary.php|aldizkaria=projetbabel.org|sartze-data=2020-12-29}}</ref>
Maileguei dagokionez, badakigu euskara [[latin]]ezko eta [[Erromatar Inperioa|erromantzezko]] hitzez elikatu dela lotsarik gabe. Mailegu batzuk begi-bistakoak dira (''bake'' < lat. ''pace(m)'', ''ohore ''< lat. ''(h)onore(m)'', ''liburu ''< lat.'' libru(m)'', ''herren'', ''herrenka ''< esp. ''renco'', ''rengo''), baina beste batzuk ez hainbeste (''aizkora ''< lat. ''asciola'', ''begiratu ''< lat. ''vigila'' edo euskaratik ''begi'', ''aitortu ''< [[aragoiera]] zaharreko ''aytorgar'').
Askoz gutxiago izanik ere, litekeena da antzinako hizkuntza [[Zelta hizkuntzak|zeltetatik]] harturiko lexikoa ere izatea (''mando'', ''gori'', ''maite'', ''lur'', agian ''izokin'', baina azken hitz horren jatorria latin berantiarreko ''esocina ''izan liteke, Asturietako ''esguín'' «izokin gaztea» kide izanik) eta [[Germaniar hizkuntzak|germaniar]] hizkuntzetatik ere bai (agian ''urki''). [[Arabiera]]tik harturiko hitzak ere badira (''alkandora, azoka'', ''erraz''), baina gehienak erromantzeak iragazirik etorri dira.
=== Idazkera ===
Euskarak, [[XVI. mendea]]n idazten hasi zenetik, [[alfabeto]] latindarra erabili du, bere kokaleku geografikoaren eraginez. Gaur egun, [[euskal alfabetoa]]k bost bokal ditu:
* a, e, i, o, u. [[Zuberera]]k seigarrena ere badu: ü.
eta ondorengo kontsonante hauek:
* b, d, f, g, h (gorra mendebaldeko euskalkietan, hasperendua ekialdekoetan), j ([[gipuzkera]]n, ahoskera belarra du, gaztelaniaz bezala; gainerako euskalkietan eta euskara batuan, sabaikaria), k, l, m, n, ñ, p, r, s, t, x, z.
Gainera, beste bost kontsonante ere baditu, beste hizkuntzetikako maileguak idazteko:
* c (eta haren aldaera ç), q, v, w, y.
Kontsonante horietako batzuk konbinatuz, ondorengo digrafo hauek sortzen dira:
* dd, rr, tt, ts, tx, tz.
Azentuari dagokionez, ez da idazkeran adierazten.
== Literatura ==
=== Ahozko literatura ===
{{sakontzeko|Ahozko euskal literatura}}
Ahozko literaturak aipamen berezia behar du. Euskararen idatzizko garapen mugatua dela eta, ahozko literaturaren agerpenek indar berezia izan dute. Horrela, atsotitzak, baladak eta kopla zaharrekin batera, besteak beste, berebiziko munta du [[bertsolaritza]]k.
{{sakontzeko|Bertsolaritza}}
Nahiz eta lehenagoko aztarnak ere badiren, bertsolaritza [[XIX. mendea|XIX. mendetik]] aurrera garatu zen [[Euskal Herria]]n. Ez zen lurralde guztietan indar berarekin hedatu, ordea. [[Gipuzkoa]]ko eskualde batzuek eman zituzten bertsolaririk ezagunenak. XIX. mendeko gerra eta gatazka ugariek eskaini zuten bertsotarako gairik. Hori dela eta, [[Frantzia|frantsesen]] aurkako, [[karlismo|karlisten]] garaiko eta [[Kuba]]ko gerrei buruzko bertso mordoxkak iritsi zaizkigu: ahoz aho banaka batzuk, idatziz gehienak. Kanta paperen bidez zabaldutako bertsoak oso modan egon ziren, eta zenbait kasutan orduko gertaera eta albisteak jakinarazteko modurik herrikoienetako bat zen.
Mende hartako bertsolari zaharrenen artean [[Xenpelar]] [[errenteria]]rra dugu ospetsuena. Haren bertso-sorta askok bizirik diraute euskal kantutegian: ''Betroiarenak'', ''Pasaiako zezenarenak'' edo ''Ia guriak egin du'', esaterako. Bat-bateko bertsolari moduan nabarmendu ez baziren ere, [[Jose Maria Iparragirre|Jose Mari Iparragirre]] eta eta [[Bilintx]]en bertsoak ere aipagarriak dira. Lehenaren ''Ume eder bat'' eta ''Gernikako arbola'' edo bigarrenaren ''Bein batian Loiolan'' eta ''Loriak udan intza bezela'', oso ezagunak dira. Azpimarratzekoak dira [[Ipar Euskal Herria|Iparraldeko]] koblakariak ere, hala nola [[Zuberoa]]ko Piarres Topet «[[Pierre Topet|Etxahun]]» [[Barkoxe|barkoxtarra]] (''Ürx'aphal bat badügü'', ''Maria Solt eta Kastero''...) eta [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Behereko]] [[Joanes Otsalde|Joanes Oxalde]] [[bidarrai]]tarra (''Lurreko ene bizia'', ''Iruñeko ferietan''...).
=== Euskara idatziaren lehen urratsak ===
[[Fitxategi:Euskara idatzia.jpg|eskuinera|thumb|250px|Euskara idatziaren lehen urratsak.]]
Euskaraz idatzitako lehenengo hitzak [[Akitania]] eta [[Pirinioak|Pirinio]] inguruetan aurkitutako erromatarren garaiko hilarrietakoak dira ( I. mendea) Jainko eta Jainkosen izenak izan litezke: ''sembe ''> ''seme''; ''anderexo ''> ''andereño''; ''cison ''> ''gizon''...
Gaur egun ezagutzen den euskara ez da antzinaro hartakoa bera. Horregatik [[aitzineuskara]] deritzo garai hartako [[euskaldun]]en mintzairari; eta aitzineuskaratik gaur egungo euskarara, garai hartako latinetik gaur egungo gaztelaniara dagoen antzeko aldea edo handiagoa legoke.
Orain arte euskaraz idatzita aurkitu diren esaldirik zaharrenak [[Donemiliagako glosak]] dira (X. mendea). Horren zergatia hauxe da, herri literatura eta tradizioa ahoz transmititu izan direla batez ere.
Glosak, latinezko testuak ulertzeko monje kopistek idazten zituzten oharrak dira, hau da, zatirik zailenei buruzko ohar batzuk "''Guec ajutuezdugu''" (ez dugu laguntzarik) eta "''Içioki dugu''" (piztu dugu) dira.
[[Fitxategi:Ikusgela_–_Bernart_Etxepare_eta_XVI._mendeko_literatura.webm|thumb|thumbtime=61|start=0|{{ikusgela}}[[Bernart Etxepare]] eta XVI. mendeko literatura]][[Bernart Etxepare|Bernart Etxepareren]] ''[[Linguae vasconum primitiae]]'' liburua euskaraz argitaratutako lehena da, 1545ekoa. Izenburua [[latin]]ez dago, baina liburu osoa euskaraz. Idazleak idazterakoan ez zuen eredurik izan. Horregatik, grafia asmatu behar izan zuen eta euskararen soinuak, hotsak, paperean emateko erdaran erabiltzen ziren letrez baliatu zen: apeza izanik, baitzekien erdaraz idazten.
''[[Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria]]'' (1571) [[Joanes Leizarraga]]k idatzi zuen. Apaiz katolikoa zen, baina garaiko [[Nafarroako Erresuma|Nafarroako]] erregina protestante bihurtu zenean higanot bihurtu zen, beste kristau asko bezala. Erreginak Itun Berriaren itzulpena euskarara egitea eskatu zion [[Joanes Leizarraga|Leizarragari]], dotrina kalbinista zabaltzeko. Horrela, ''Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria'' argitaratu zuen 1571. urtean. Liburua [[Vulgata]]tik itzulia bada ere, baditu itzulpena ez diren beste atal batzuk: horien artean, Nafarroako erreginari zuzendutako gomendio gutuna, non [[Euskal Herria]] izenari lurraldea zehazten zaion, baita euskara eta [[euskalki]]en izan zituen arazoak azaltzen dituen «Heuscalduney» deritzon atala ere.
[[Fitxategi:Euskara_hilarrietatik_ezabatu_-_1949.jpg|thumb|Gernikako hilobietatik euskarazko inskripzioak berehala ezabatu eta gaztelaniaz jartzeko agindua (1949)]]
[[Fitxategi:Ikusgela_–_Axular_eta_XVII._mendeko_literatura.webm|start=0|thumbtime=49|thumb|{{ikusgela}}[[Pedro Axular|Axular]] eta XVII. mendeko literatura]]
''[[Etorkizun|Gero]]'' (1643) euskal [[prosa]]ren gorengo emaitza da, eta aszetika deritzon azpijeneroko obra unibertsala, nolabait 1643. urtean azaldu zen, [[Bordele]]n inprimaturik. Haren egile [[Axular|Pedro Agerre Azpilkueta]] (''Axular'') Nafarroa Garaiko [[Urdazubi]] herrixkan jaio zen. Axular goitizena bere jaiotzeko baserritik datorkio. Iparraldeko [[Sara]]n eman zituen [[Axular]]rek bere urterik gehienak, hango errektore edo parroko. Liburuaren hizkuntza eredua, geroago lapurtera klasikoa deitu zena da. Eredu horretara heltzeko, Axularrek herriak ulertzeko moduko hitzak eta adierazpideak bilatzen ditu, baina horretan aberastasunik batere galdu gabe. Horregatik esaten da Axular dela euskal prosaren benetako sortzailea, [[Joanes Leizarraga|Leizarragak]] bidea nolabait jorratu bazuen ere.
''[[Eguna (egunkaria)|Eguna]]'' (1937) euskara hutsean idatzitako lehenengo [[egunkari]]a da. 1921ean sortutako [[Donostia]]ko ''[[Argia (aldizkaria)|Argia]]'' astekaria bilakatzeko ahalegin guztiek lur jo bazuten ere, hazia ereinik zegoen euskaltzaleen artean. Egunkaria gerra hasi arte, hala ere, ez zen gauzatu, [[Eusko Jaurlaritza]]k 1937. urtearen hasieran ''Eguna'' plazaratu zuen arte. Sei hilabete eskas iraun zuen lehenengo euskal egunkariak, militarrek ekainean [[Bizkaia|Bizkai]] osoa kontrolatu bitartean, alegia.
=== Literatura idatzia ===
{{sakontzeko|Euskal literatura}}
Euskarak [[nafar-lapurtera|lapurtera]] idatziaren bidez, batik bat, bizi zuen berpizkundea. Ondokoak izan ziren [[euskal literatura]]ri hasiera ematen zioten autoreak:
* [[Bernart Etxepare]] ([[1480]](?)–?): ''[[Linguae vasconum primitiae|Linguae Vasconum Primitiae]]'' ([[1545]]);
* [[Joan Perez Lazarraga]] ([[1548]](?)–[[1605]]): ''[[Lazarragaren eskuizkribua]]'' ([[1567]]);
* [[Joanes Leizarraga]] ([[1506]]–[[1601]]): ''[[Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria|Jesus Christ Gure Jaunaren Testamentu Berria]]'' ([[1571]])
Hurrengo mendeetan gainerako euskalkiek idatzizko garapen handiagoa izan zuten. Euskalki literarioak lapurtera, [[bizkaiera]], [[gipuzkera]] eta, apalkiago, [[zuberera]] izan ziren. Berpizkunde osasuntsu baten ondoren, hegoaldean [[XVIII. mendea]]n geldiune bat jazo zen, non erlijio-testuen itzulpen txepelen erdian [[Agustin Kardaberaz]]en ''[[Eusqueraren berri onac]]'' nabarmendu zen. Era berean, egile handirik izan zen: Axular [[XVII. mendea]]n, [[Joan Antonio Mogel|Juan Antonio Mogel]] eta [[Pedro Antonio Añibarro]] [[XIX. mendea|XIX.enean]] eta Estepan Urkiaga ''[[Lauaxeta]]'', [[Txomin Agirre]], [[Xabier Lizardi]] eta [[Gabriel Aresti]] besteak beste, [[XX. mendea|XX.enean]].
[[1968]]tik aurrera, [[euskara batu]]aren garapenarekin, euskarazko literatura azkar hazi zen, eta gaur egun asko dira<ref>{{erreferentzia|url=https://zubitegia.armiarma.eus/?a=a|izenburua=Armiarma.eus - Literaturaren Zubitegia|sartze-data=2018-09-2|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref> [[euskal idazle]]ak, besteak beste:
* [[Joxe Azurmendi]] ([[1941]]–)
* [[Ramon Saizarbitoria]] ([[1944]]–)
* [[Arantxa Urretabizkaia]] ([[1947]]–)
* [[Joan Mari Irigoien]] ([[1948]]–)
* [[Anjel Lertxundi]] ([[1948]]–)
* [[Mariasun Landa]] ([[1949]]–)
* [[Bernardo Atxaga]] ([[1951]]–)
* [[Koldo Izagirre]] ([[1953]]–)
* [[Xabier Montoia]] ([[1955]]–)
* [[Lourdes Oñederra Olaizola]] ([[1958]]–)
* [[Joseba Sarrionandia]] ([[1958]]–)
* [[Unai Elorriaga]] ([[1973]]–)
* [[Harkaitz Cano]] ([[1975]]–)
== Euskara munduan ==
=== Euskal Herriaren inguruan ===
Euskara [[Bearno]]ko hainbat herri eta auzunetan mintzatua da. Herri eta auzune horiek [[Zuberoa]]ren inguruan daude. Honako hauek dira: [[Aramitze]], [[Arriba]], [[Arribalda]], [[Azpilda]], [[Ereta]], [[Hagoeta]], [[Jeruntze]], [[Lixoze]], [[Nabarzi]], [[Orin (Pirinio Atlantikoak)|Orin]] eta [[Tabaila-Uzkaine]]. Batzuek zerrenda horretan sartzen dituzte [[Eskiula]], [[Jeztaze]] eta [[Ozaraine-Erribareita]] ere, baina gehienetan Zuberoako herritzat hartzen dira.
=== Aspaldiko bisitariak: Donejakue bidea ===
[[Fitxategi:Donejakue zedea.JPG|thumb|Euskal Herria [[Donejakue bidea]]n izateak Europako bisitari ugari ekarri ditu.]]
Euskal Herria igaroleku zelako beste froga bat [[Donejakue bidea]] da. [[Erdi Aroa]]n hasi zen, eta denbora luzez (X. mendetik XIX.eraino) erromes asko heldu ziren [[Europa]] osotik [[Santiago de Compostela|Compostelara]], [[Done Jakue]] apostoluarena omen zen hilobia ikustera, ortzia irabazteko bidea zelakoan. Bideko pausaleku handienetakoa zen [[Orreaga]]ko monasterioak, alderatzeko eran, oraindik XVII. mendean urteko 20.000 janari ematen zituen. Euskarak harridura pizten zuen bidaiarien artean. «Itsaso erromaniko»aren barnean euskararen «uharte» ikusgarria ageri zen. Horregatik, bidaiariek hiztegitxoak osatu zituzten, batzuk oso zaharrak, XII. mendekoak.
Beilarien artean [[Aymeric Picaud]] frantsesa dugu ospetsuena gure historian. Picaud frantziar erromesak [[Donejakue bidea|Done Jakue bidea]] egin zuen XII. mendean eta ikusitakoaren gida bat latinez idatzi. Bertan euskaldunak eta lurraldea deskribatzen ditu eta kexu ageri da eman dioten tratuaz. Hala ere, euskarazko hitzen zerrenda bat bildu zuen, ezagutzen den lehen euskal hiztegitxoa bilduz. ''[[Codex Calixtinus]]'' (1132–1135) latinezko liburuan [[Pirinioak|Pirinio]] hegoaldeko biztanleak «nafarrak» (''nauarri'') deitzen ditu; iparraldekoak, ordea, «baskoak» (''bascli''). Hala ere, ez direla bereizten dio: berdin jan, jantzi eta hitz egiten dutela.
[[Arnold von Harff]] alemaniar zalduna, 1496–1499 urteen artean egindako erromesaldietan, Euskal Herrian ere izan zen, eta erromesaldi horien berri eman zuenean, euskarazko hiztegitxo bat jaso zuen.
=== Euskara bidaiari ===
[[Euskaldun]]a euskaraz hitz egiten duen pertsona da, non jaio zen edo non bizi den berdin dio. Beraz, euskaldun guztiak ez dira [[Euskal Herria]]n bizi, Euskal Herritik at ere euskaldunak bizi dira eta horren froga bizia dira munduan zehar idoro daitezkeen [[Euskal etxeak|Euskal Etxeak]] edo Euskara edo Euskal Kultura irakasgai dituzten zenbait [[Unibertsitate]].
Historian zehar ez dira gutxi herria utziz mundu zabalera abiatu zirenak. XVI. mendeaz geroztik, [[Amerika]]rako bidea izan zen norabide nagusia. Ameriketan egiten zituzten lanbideak ezberdinak dira, baina zenbait garaitan [[artzaintza]] nagusia zen. [[Argentina]]n, [[Buenos Aires]] hiriburuan esne ekoizpena XIX. mendean [[euskaldun]]en eskuetan zen, hala nola, gazitegiak (haragia kontserbatzeko industria, alegia); bi lan horiek «euskaldunen lanak» izendatzeraino heldu ziren. Horretaz gain, [[euskaldun]]ak aritu ziren Ameriketako hainbat eta hainbat jardueratan: [[Kalifornia]]ko urre-meatzeak, ostatuak eta merkataritza, [[Argentina]]ko [[Panpa|Pampa]] ordekan, unai gisa...
==== Euskal etxeak ====
{{Sakontzeko|Euskal etxeak}}
Euskal etxeak atzerrira joandako [[euskaldun]]ak batzen diren tokiak dira. Elkarte horien helburua elkarren arteko laguntza eta euskal nortasuna babestea dira. Horretarako ekintza ezberdinak antolatzen dira: euskarazko klaseak, abesti eta dantza taldeak, aldizkariak, liburuak, jaiak, [[bertso]]lari txapelketak, eta abar.
Munduan zehar dauden euskal etxeetatik zaharrena [[Montevideo]]ko ([[Uruguai]]) ''Laurak Bat'' euskal etxea da, 1876. urtekoa. Urte berean, [[Argentina]]n Laurak Bat izena duen beste euskal etxe bat zabaldu zuten halaber.
Gaur egun, guztira 162 euskal etxe ofizial daude mundu osoan zehar eta beste 30 bat inguru oraindik ofizialak ez direnak.
==== Euskara, munduko unibertsitateetan ====
Euskarak eta euskal kulturak interesa sortzen dute Euskal Herritik at. Horren oinarrian zergati ezberdinak daude, zientifikoak eta sentimentalak.
Zergati zientifikoek mugiarazten dituztenentzat, euskara ikasgai edo ikergai da. Horientzat, euskal hizkuntzaren eta kulturaren ezaugarri bereziak dira interes-sortzaile; adibidez, euskara lurralde berean sustraituta gutxienez hogei mendetik gora egin duen hizkuntza izatea, eta ahaide ezagunik gabeko hizkuntza izatea.
Zergati sentimentalak dituztenak, ordea, garai bateko egoera sozio-ekonomikoak bultzatuta, bizimodua ateratzera atzerrira joan behar izan zutenak edo horien ondorengoak dira. [[Migrazio]]aren ondorioz, euskotarren komunitateak sortu dira han-hemenka, eta euskaldunak dira haietako hainbat.
Edonola ere, zergatia bata ala bestea izanik, interes horri esker euskararen eta euskal kulturaren presentzia asko hedatu da munduan zehar.
=== Euskara Interneten ===
[[Fitxategi:Ahotsak.eus 01.png|thumb|''Ahotsak.eus'' webgunea, euskara hutsean eskaintzen den [[webgune]]etako bat.]]
Euskal Herriko «zortzigarren lurraldea» izendatu izan zaio [[Internet]]ari<ref>{{Erreferentzia|izena=Josi|abizena=SIERRA ORRANTIA|izenburua=Zortzigarren probintziaren izena eta izana|hizkuntza=eu|data=2011-01-10|url=https://zortzigarrenlurraldea.eus/zortzigarren-probintziaren-izena-eta-izana/|aldizkaria=zortzigarren lurraldea|sartze-data=2021-09-02}}</ref>. Interneten hainbat eduki eskura daude daitezke euskaraz: testuak, audioak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea|url=https://ahotsak.eus/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2021-09-02}}</ref>, bideoak<ref>{{Erreferentzia|izena=Paulo|abizena=Ostolaza|izenburua=Zeintzuk dira ikustaldi gehien dituzten euskarari buruzko bideoak?|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/202572/zeintzuk-dira-ikustaldi-gehien-dituzten-euskarari-buruzko-bideoak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-09-02}}</ref>... Milaka [[webgune]] eskura daude euskaraz, batzuk euskara hutsean eta beste batzuk aukeren artean euskara ere eskaintzen dutenak. Hainbat aplikazio informatiko ere euskaraz [[Hizkuntza-lokalizazio|lokaliza]]turik daude. Badago [[software libre]]a euskaraz lokalizatzen dabilen [[Librezale|komunitate bat]] ere.
Euskarak Interneten badu domeinu bat ere, [[.eus|.EUS domeinua]], euskara eta euskal kulturaren komunitatearen Interneteko goi mailako domeinu orokorra. Domeinuaren helburua euskara eta euskal kultura sustatzea da eta euskara eta euskal kulturaren komunitatea kohesionatzea.
=== Euskal pidginak Islandian eta Kanadan ===
{{Sakontzeko|euskara-islandiera pidgina|algonkin-euskara pidgina}}
[[Euskal Herriko baleazale]]ek [[Pidgin (hizkuntza)|pidgin]] bi sortu zituzten Ipar [[Ozeano Atlantikoa|Atlantikoan]] egindako bidaietan: [[Islandia]]n [[euskara-islandiera pidgina]], eta [[Ternua eta Labrador]]ren [[algonkin-euskara pidgina]]. XVIII. mendearen inguruan galdu ziren, baina idatzizko lekukotasun apur batzuk gorde dira.
== Euskararen aldeko gizarte mugimendua ==
Euskara, [[hizkuntza gutxitu]]a izanik, ez da egoera arrunta bizitzen ari bere lurraldean. 1980ko hamarkadatik hainbat aurrerapauso eman badira ere (hizkuntza koofiziala da Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroako iparraldean), zenbait esparrutan oso presentzia urria du. Horri aurre egiteko, [[frankismo]] amaieratik talde ugari sortu dira euskararen alde lan egiteko, zeregin horretan jada ziharduten taldeei gehituz.
[[Fitxategi:Euskaldun berri plaza - Ozaeta.jpg|thumb|Euskaldun Berri plaza ([[Ozeta]], Araba).]]
=== Erakundeak ===
* [[Euskaltzaindia]]: erakunde araugile, iradokitzaile eta zuzentzailea.
* [[Eusko Ikaskuntza]]: erakunde zientifiko-kulturala.
* [[Euskararen Etxea|Euskararen Etxea]]: euskarari buruzko gune espezializatua. Erakusketa, mediategia, liburutegia... ditu.
* [[Helduen Alfabetatze eta Berreuskalduntzerako Erakundea]] (HABE).
=== Elkarteak ===
Hauek dira euskararen alde diharduten elkarte nabarmenenak:
* [[Euskal Herrian Euskaraz]] (EHE)
* [[Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua]] (''Kontseilua'' izenaz ezagunagoa)
* [[Euskaltzaleen Topagunea|Topagunea]], Euskara Elkarteen Federazioa.
* [[Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea]] (AEK)
* [[Hizkuntza Eskubideen Behatokia|Hizkuntz Eskubideen Behatokia]]
== Hedabideak ==
* [[:Kategoria:Euskarazko egunkariak|Egunkariak]]: ''[[Berria]]'' eta hainbat eskualdetako ''[[Hitza (egunkaria)|Hitza]]''.
* [[Zerrenda:Euskarazko aldizkariak|Aldizkariak]]: ''[[Argia (aldizkaria)|Argia]], [[Gaztezulo]], [[Galtzaundi]], [[Ttipi-Ttapa]], [[Aldaize]]''...
* [[:Kategoria:Euskarazko irrati kateak|Irratiak]]: [[Euskadi Irratia]], [[Gaztea|Euskadi Gaztea]], [[Segura irratia]],[[Info7]], [[Arrate irratia]], [[Irulegiko irratia|Irulegi irratia]], [[Gure Irratia]]...
* [[:Kategoria:Euskarazko telebista kateak|Telebistak]]: [[ETB 1]], [[ETB 3]], [[Hamaika Telebista|Hamaika telebista]] eta tokiko hainbat telebista.
== Oharrak ==
<references group="lower-alpha" />
== Erreferentziak ==
{{SEG|egileak=Ivan Igartua eta Xabier Zabaltza|web=http://www.ehu.es/seg/his/1/5|izenburua=Euskararen muga historikoak}}
{{SEG|egileak=Ivan Igartua eta Xabier Zabaltza|web=http://www.ehu.es/seg/his/1/2|izenburua=Hizkuntzaren egitura}}
{{erreferentzia zerrenda|2}}
== Ikus, gainera ==
* [[Europako eremu urriko hizkuntzen zerrenda|Europako hizkuntza gutxituak]]
* [[Euskal Herriko hizkuntzak]]
* [[Euskarazko hiztegigintza]]
* [[Morfologia konputazional]]
* [[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntzaren prozesamendua]]
* [[Euskararen debekua]]
* [[Euskararen historia]]
* [[Euskararen Etxea]]
* [[Euskararen jatorria]]
* [[Euskararen bilakaera XX eta XXI. mendeetan]]
* [[Euskara Nafarroako Erriberan]]
* [[Zerrenda:Hego Euskal Herriko euskaldunen ehunekoak]]
* [[Zerrenda:Ipar Euskal Herriko euskaldunen ehunekoak]]
* [[Euskararen hotsak]]
* [[Zernonikusi.eus|ZerNonIkusi.eus]]
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Euskara|Euskara}}
* [http://www.euskaltzaindia.net/ Euskaltzaindia]
* [https://web.archive.org/web/20080514163419/http://www.euskararenetxea.net/ Euskararen etxea]
* [http://www.hiztegia.net Hiztegia.net ataria]
* [http://www.eustat.es/elem/ele0000400/tbl0000494_e.html 2001eko mapa linguistikoa (Eusko Jaurlaritza)] {{eu}}
* [http://www.muturzikin.com/carte.htm Mapa linguistikoa (Muturzikin)]
* [http://www.euskarakultur.org/ Euskara Kultur Elkargoa-''Basque Cultural Foundation'']
* [http://www.argia.com/argia-astekaria/1913/erromintxela-euskal-ijitoen-hizkera Lore Agirrezabal, ''Erromintxela, euskal ijitoen hizkera'', Argia astekarian]
* [http://www.baieuskarari.org/ Bai Euskarari Ziurtagiria]
* [https://web.archive.org/web/20171202224304/http://www.kanaldude.tv/ Euskarazko "webtv" bat iparraldean]
{{artikulu ona}}{{autoritate kontrola}}
{{Euskara aurkibidea}}
[[Kategoria:Euskara|*]]
6jk1t4suqkx552qvrxbc1sx0a04td5i
9968331
9968330
2024-11-13T20:21:23Z
Theklan
336
administratzaileak «[[Euskara]]» babestu du: Gehiegizko bandalismoa edo spama ([Aldatu=Erregistratu gabeko erabiltzaileak blokeatu] (iraungipen-data: 20:21, 13 azaroa 2025 (UTC)) [Mugitu=Erregistratu gabeko erabiltzaileak blokeatu] (iraungipen-data: 20:21, 13 azaroa 2025 (UTC)))
9935373
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Hizkuntzak}}
{{Hizkuntza infotaula
| izena = Euskara
| jatorrizko izena =
| familiaren kolorea = Isolatua
| estatuak = [[Espainia]] eta [[Frantzia]];</br>[[euskal diaspora]]
| eskualdea = [[Euskal Herria]]
| hiztunak = 751.700<ref>{{erreferentzia|url=http://www.euskara.euskadi.eus/contenidos/nota_prensa/vi_inkesta_sozioling_2016/eu_def/adjuntos/vi_inkesta_eu.pdf|izenburua=VI. INKESTA SOZIOLINGUISTIKOA (2016)|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=|aldizkaria=euskadi.eus|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=http://www.euskarabidea.es/fitxategiak/irudiak/fckeditor/NAF-Inkesta%202016%20euskaraz(1).pdf|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=Euskarabidea|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://www.berria.eus/dokumentuak/dokumentua1730.pdf|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=Berria|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://euskaraba.eus/edukiak/uploads/2016/12/Azterketa-soziolinguistikoa-Trebinu-2012.pdf|izenburua=Trebiñuko enklabea|sartze-data=2019-01-19|egunkaria=euskaraba.eus|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=PDF}}</ref>
| familia =[[Hizkuntza bakartu]]a
| nazioa = [[Euskal Autonomia Erkidegoa]] eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroako Eremu Euskaldunean]]
| araugilea = [[Euskaltzaindia]]
| iso1 = eu | iso2b = baq | iso2t = eus | iso3 = eus
| mapa = Basque % (most recent).svg
| maparen testua = Euskaldunen ehunekoaren mapa, udalerrika, datu berrienen arabera{{efn|Datuak berrienak dira:
* 2016koak, [[Araba|Arabako]], [[Bizkaia|Bizkaiko]] eta [[Gipuzkoa|Gipuzkoako]] udalerrientzat<ref>Eusko Jaurlaritza (2020). ''VI. Mapa Soziolinguistikoa, 2016''. Gasteiz: Eusko Jaurlaritzako Argitalpen Zerbitzu Nagusia.</ref>
* 2018koak, [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] udalerrientzat<ref>Nafarroako Gobernua (2020). ''Nafarroako datu soziolinguistikoak, 2018''. Iruñea: Nafarroako Gobernua, Euskarabidea.</ref>
* 2016koak, [[Lapurdi|Lapurdiko]], [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Behereko]] eta [[Zuberoa|Zuberoako]] udalerrientzat<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskararen egoera Iparraldean - 2016ko inkesta soziolinguistikoa|hizkuntza=fr|url=https://www.mintzaira.fr/eu/euskara/euskararen-egoera-iparraldean.html|aldizkaria=OPLB Office Public de la Langue Basque - Pays Basque - EEP - Euskararen Erakunde Publikoa - Euskal Herria|sartze-data=2022-07-11}}</ref>}}
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
{{legend|#a02c2c|% 80-100}}{{legend|#ff6600|% 50-80}}
{{Col-break}}
{{legend|#ffd633|% 20-50}}{{legend|#a2db7d|% 0-20}}
{{Col-break}}
{{Col-end}}
}}
'''Euskara''' [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] [[hizkuntza]] da.<ref>[http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia.asp?sarrera=euskara «euskara»], Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa.</ref> [[Hizkuntza bakartu]]a da, ez baitzaio [[Hizkuntza familia|ahaidetasunik]] aurkitu. [[Morfologia (hizkuntzalaritza)|Morfologiari]] dagokionez, [[hizkuntza eranskari]] eta [[ergatibo]]a da. Euskaraz mintzo direnei [[euskaldun]] deritze. Gaur egun, Euskal Herrian bertan ere hizkuntza gutxitua da, lurralde horretan [[gaztelania]] eta [[frantses]]a nagusitu baitira.
Euskararen sustrairik zaharrenak, [[Erromatar Inperioa]]ren aurretikoak, [[Akitania]] osoan eta [[Bizkaiko golkoa|Bizkaiko golkotik]] [[Andorra]]raino bitarteko [[Pirinioak|Pirinioen]] bi aldeetan agertu dira. [[Erdi Aroa]]n, gutxienez [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]] eta [[Burgosko probintzia|Burgosko]] ipar-ekialdean ere hitz egin zela dokumentatuta dago. Gutxitze prozesu latza jasan du, eta lurraldeak galdu ditu etenik gabe. [[Nafarroa Garaia]]n, bereziki, prozesu hori oso nabarmena izan da azken mendeetan. [[XIX. mendea]]ren amaieran eta [[XX. mendea]]ren hasieran, hainbat intelektual nahiz [[Arturo Kanpion]] eta [[Sabin Arana|Sabino Arana]] bezalako politikarien eraginez nolabait biziberritu zen, [[eusko abertzaletasun]]ari estuki lotu baitzen. [[Frankismo]]aren garaian ([[1936]]–[[1977]]) euskarak jazarpen arrotza pairatu zuen eta ia desagertu zen, baina berriro ere indartu egin da [[1960ko hamarkada]]z geroztik, euskararen aldeko herri mugimenduak ([[ikastola]]k, [[Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea|AEK]]...) eta [[euskara batu|idatzizko estandarizazioak]] lagunduta.
[[1980ko hamarkada]]tik aurrera, erakundeen onarpena lortu du, lurralde zatiketa handiekin bada ere. [[1979ko Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutua|Gernikako Estatutuak]] euskara [[Euskal Autonomia Erkidegoa|Euskal Autonomia Erkidegoko]] berezko hizkuntza izendatu zuen eta gaztelaniarekin batera ofizial egin zuen [[Araba]], [[Bizkaia|Bizkai]] eta [[Gipuzkoa]]n ([[Trebiñu]]n eta [[Villaverde Turtzioz]]en izan ezik). [[Nafarroa Garaia]]n, Euskararen Legearen eraginez, herrialdeko ipar-mendebaldean (''[[Nafarroako Eskualde Euskaldun|eremu euskaldunean]]'') soilik da koofiziala. [[Iruñea]]n eta erdialdeko beste hiri garrantzitsuetan (''[[Nafarroako Eremu Mistoa|eremu mistoan]]''), onarpen maila txikiagoa da eta traba handiagoak ditu euskarak. Nafarroako hegoaldean (''[[Nafarroako eremu ez-euskalduna|eremu ez-euskaldunean]]''), berriz, euskara ez dago onartuta. [[Ipar Euskal Herria]]n, euskarak ez du aginpidea duten erakunde publikoen onarpenik: hizkuntza ofizial bakarra [[frantses]]a da.
2016ko VI. Inkesta Soziolinguistikoaren arabera, euskararen eremu osoan bizi ziren 16 urtetik gorako biztanleen % 28,4 (751.500 pertsona) zen euskalduna, eta % 16,4 (434.000 pertsona) euskaldun hartzailea.<ref name="inkestaEuskalHerria"/> Hala ere, adin tarte gazteagoak kontuan hartuta, kopurua handiagoa da. Adibidez, Euskal Autonomia Erkidegoko datuak soilik kontuan hartuta, 2016an 2 urtetik gorako 895.942 euskaldun eta 391.897 euskaldun hartzaile zeuden.<ref name=eustatEAE>{{erreferentzia|izenburua=Hire alde hori|argitaletxea=Berria|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1898/020/001/2019-09-10/hire-alde-hori.htm|sartze-data=2019-01-04}}</ref>
{{aipu|Euskararen egiazko misterioa iraupena da, ez jatorria.|[[Koldo Mitxelena]]<ref>Koldo MITXELENA: «Euskararen bide luze bezain malkarrak», in ''Euskararen liburu zuria'', Euskaltzaindia, 1978.</ref>}}
== Izena ==
=== Etimologia ===
Gaur egun adituen artean onartua den etimologiak dioenez, hitzaren jatorria [[aitzineuskara]]ko hau izan liteke: ''*enots(i)'' «esan», «hitz egin» (aldera bedi ''-i(ñ)o-'' erroko aditz jokatuekin: ''di(ñ)o'', ''di(ñ)ost''...) + ''-(k)ara'' («modua», «era»).<ref>{{erreferentzia | izena = Joseba A. | abizena = Lakarra | urtea = 2019 | izenburua = Euskal Hiztegi Historiko-Etimologikoa (EHHE-200) | argitaletxea = Euskaltzaindia | ISBN = 978-84-946477-8-9 | hizkuntza = euskara | izena2 = Julen | abizena2 = Manterola | izena3 = Iñaki | abizena3 = Segurola | argitaratze-lekua = Bilbo}}</ref>
Aurreko paragrafoan kontraesankorra ez den nolabaiteko sinesgarritasuna eman izan zaio erromatarren garaian dokumentatutako ''ausci'' hitzaren hipotesiari. ''Ausci'' hori, [[Akitaniera|akitanieraren]] garaiko inguruko herri baten izena zen. ''Ausc-'' hori [[Auch]] bilakatu bide da. Agian loturaren bat egon liteke gaur egungo '''''Eusk-''''' horren eta [[Akitaniera|akitanieraren]] garaiko '''''ausc'''''-i horren artean. [[Koldo Mitxelena|Mitxelenak]], esate baterako, noiz edo noiz, zuhurtziaz aipatu zuen hipotesi hau<ref>{{erreferentzia|izena=Michelena Elissalt, Luis; Lakarra Andrinua, Joseba A.; Ruiz Arzalluz, Íñigo (arg.)|urtea=2011|izenburua=Luis Michelena. Obras completas. V. Historia y geografía de la lengua vasca. web-argitalpena.adm.ehu.es|hizkuntza=es|aldizkaria=Julio Urkixo Euskal Filologi Mintegiaren Urtekariaren Gehigarriak|zenbakia=58|ISSN=978-84-9860-335-4}}</ref>.
Lehenago, XX. mendearen hondarrean, [[etimologia]] onartuena beste hau zen: ''*enau(t)si'' («esan») + ''-(k)ara'' («era»).<ref>[[Alfonso Irigoien|Alfontso Irigoien]] (1977). [http://www.euskaltzaindia.net/euskera/dok/11585.pdf «Geure hizkuntzari euskaldunok deritzagun izenaz»], ''Euskera'', XII, 513-538 orrialdeak.</ref><ref>Alfontso Irigoien (1990). «Etimología del nombre vasco del vascuence y las vocales nasales vascas descritas por Garibay», ''Fontes Linguae Vasconum'', 56.</ref>
Euskara hitzaren lehen aipamen idatzia abizen baten bidez egiten da: [[Bahlul ibn Marzuq|Bahlul ibn Marzuqen]] aita ''Marzuq ibn Uskara'' («Marzuq, Uskararen semea, alegia») zen [[Al-Udri|Al-Udrik]] 1085ean esaten zuen bezala, eta [[Jose Maria Jimeno Jurio|Jimeno Juriok]] jaso zuenez. Hau da, Ibn Uskara [[Patronimiko|patronimikoak]] 797. urtean Hueskako Pirinioetako buruzagi muladiaren aitonaren jatorri euskalduna erakusten du<ref>{{Erreferentzia|abizena=Nabarralde|izenburua=Un musulmán del siglo VIII llamado Marzuq ibn Uskara|hizkuntza=es-ES|data=2011-12-13|url=https://nabarralde.eus/es/un-musulman-del-siglo-viii-llamado-marzuq-ibn-uskara/|aldizkaria=Nabarralde|sartze-data=2024-04-23}}</ref>.
=== Euskalkietan dituen izenak ===
Euskarak [[euskalki]]etan hainbat izen ditu, [[euskara batu]]an onartu denaz beste: ''euskera'', ''euzkera'', ''euskala'', ''eskuara'', ''eskuera'', ''eskara'', ''eskera'', ''eskoara'', ''euskiera'', ''auskera'', ''uskara'', ''üskara'', ''oskara'', ''uskera'', ''uskaa'', ''uska.''<ref>«euskara», in Koldo Mitxelena: [http://www.euskaltzaindia.net/oeh ''Orotariko Euskal Hiztegia''], Euskaltzaindia.</ref>
== Sailkapena ==
[[Fitxategi:Non-indo-european.PNG|thumb|320px|Euskara [[hizkuntza bakartu]]a da. Mapan Europako hizkuntza ez indoeuroparrak ([[finlandiera]], [[samiera]], [[maltera]], [[kareliera]], [[estoniera]], [[hungariera]], [[Krimeako tatarera]] eta [[turkiera]], euskaraz gain) ageri dira.]]
[[Indoeuropar]] hizkuntza [[hizkuntza erromantzeak|erromantzez]] inguratuta dagoen arren, euskara [[hizkuntza bakartu]]a da, ez du bere [[Hizkuntza familia|familiako]] beste hizkuntzarik.
== Historia ==
{{Nagusia|Euskararen historia}}
=== Euskararen jatorria eta ahaidetasunak ===
Euskararen jatorria ezezaguna da. Gaur egun, euskararen [[hizkuntzalaritza]] historikoan aditu direnen artean, hipotesi onartuena da euskara milaka urtez hitz egin dela [[Pirinioak|Pirinioen]] inguruan.
Hizkuntzalaritzan egin ohi denez, euskara hemen sortu den ala inondik etorri den jakiteko, beste hizkuntzekiko ahaidetasuna bilatu zaio. Hainbat teoria egin dira euskarak [[Kaukasia|kaukasoar hizkuntzekin]], [[amazigera]]rekin, [[iberiera]]rekin eta beste hainbatekin ahaidetasuna baduela esan dutenak. Hizkuntzen arteko alderaketarako hizkuntzalaritzak taxutu dituen metodoak erabiliz, ordea, frogatu da teoria horiek ez dutela behar besteko oinarririk. Orain arte jakin denez, beraz, beste hizkuntzen artean euskarak ez du ahaiderik (indarra izan duten, baina hizkuntzalarien artean baztertuak diren teorien berri jakiteko, ikus: [[euskararen ahaideak]], [[euskal substratuaren teoria]], [[britainiar eta irlandarren euskal jatorriaren teoria]]).
=== Aitzineuskara ===
{{sakontzeko|Aitzineuskara}}
Euskara [[Europa]]n sustrai luzeena duen hizkuntza delakoan daude [[euskalari]]ak; duela 8.000 bat urte euskararen aurrekari zen hizkuntza bat hitz egiten bide zen Pirinioen inguruan, eta orduz geroztik etenik gabeko historia izan bide du gure hizkuntzak inguru honetan.
Historia horretan, hizkuntzalariek gutxi gorabehera azken hiru mila urteko historia aztertu ahal izan dute. Aldi horren hasiera berreraikitze lanen bidez ezagutzen dugu:
* [[Aitzineuskara zaharra]]: [[zelta]]k iritsi baino lehenagoko euskal hizkuntzaren dedukziozko berreraiketa. Besteak beste [[Joseba Lakarra]], [[Joaquín Gorrochategui]] eta [[Ivan Igartua]] euskalariek egin dute berreraiketa lan hori.
* [[Aitzineuskara]]: gutxi gorabehera Kristo aurreko V. mendetik lehenengo urteraino hitz egin zen euskal hizkuntzaren berreraiketa. [[Koldo Mitxelena]]k (eta, neurri txikiagoan, [[Ricardo Gómez López|Ricardo Gómezek]] eta [[Larry Trask]]ek) egin du berreraiketa lan hori.
=== Euskara erromatarren garaian ===
[[Fitxategi:Baskoiak.png|eskuinera|thumb|300px|Euskal Herriko tribu protohistorikoen mugak.]]
[[Fitxategi:Novempopulania1.png|thumb|eskuinera|300px|Akitaniar tribuak.]]
{{sakontzeko|Akitaniera}}
[[Antzinako Erroma|Erromatarrak]] iritsi zirenean, euskal hiztunen multzoa [[Demanda mendilerroa|Demanda mendilerrotik]] [[Garona]] ibairaino eta [[Pirinioak|Pirinioetan]] [[Katalunia]]ko lurretaraino zabaltzen zen. Kristo ondorengo lehen milurtekoan eremu horrek atzerakada handia izan zuen [[Pirinioak|Pirinioetan]] eta iparraldean, batez ere [[Erromatar Inperioa]]ren eraginez. Erromatarrek [[latin]]a ekarri zuten berekin eta beren menpeko lurralde guztietara zabaldu zuten.
Orain arte, euskaraz ezagutzen diren lehen hitz idatziak, [[Akitania]]ko lurretan ([[Ipar Euskal Herria]] barne), [[Soria]]n, [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], [[Zaragoza]]n eta [[Huesca]]n aurkitu dira. Gizaki izenak edo jainko-jainkosen izenak dira, eta hilarrietan eta aldaretan idatzi zituzten, K. o. [[I. mendea|I. mendetik]] [[III. mendea|III. mendera]]. Nafarroako [[Lerga|Lerga herrian]] erromatarren garaiko hilarri bat idoro zuten, euskal gizaki izenekin, [[I. mendea|I. mendekoa]].<ref>Ikus argazkia, azalpena eta honen irakurketa, Alicia M. Canto doktoreak hemen egina: "La Tierra del Toro: Ensayo de identificación de ciudades vasconas", ''Archivo Español de Arqueología'' 70 zk., 1997, 31-70 orr., 35 orr., 9 nota y 6. irudia [https://web.archive.org/web/20050122175459/http://es.geocities.com/los_vascones/vascones_tierra_toro.htm edición digital]. Hilarrian hau aipatzen da:''Narhunges, Abissunhari filius'' eta bere balizko lehengusua ''Umme, Sahar(i) f(ilius)''</ref> Bestalde, [[toponimia]]ri begiratuta ere, euskararen bidez azaldu diren toponimoak daude aipatutako eremu osoan.
Euskalarien artean nagusi den iritziak dioenez, garai hartan euskaraz honako tribu hauek mintzo ziren: [[akitani]]arrak, [[baskoi]]ak, [[barduliar]]rak, [[karistiar]]rak, [[iakatar]]rak eta, agian, [[autrigoi]]ak. Beste ikerlari batzuek [[baskonizazio berantiarra|baskoitze berantiarraren]] teoria euskarritzen dute, alegia, euskaraz mintzo zirenak akitaniarrak eta baskoiak zirela, eta mendebalderagoko tribuek [[indoeuropar hizkuntzak|indoeuropar hizkuntza]] zutela.
Hala ere, zaila da ulertzea nola inposatu ahal izan zieten beren hizkuntza baskoiek, Euskal Herriko leinu protohistorikoetan erromatartuena osatzen zutenek, beste ''gens''-ei. Izan ere, gaztelaniazko ''vascongado'' hitzak ez du «baskoitua» esan nahi, baskoien zabalpenaren aldekoek adierazi ohi duten bezala, «euskalduna» baizik: XIX. mende arte nafar gehienak ''vascongado''ak ziren, eta arabar eta enkartau asko ez ziren ''vascongado''ak, ''romanzado''ak edo ''latinado''ak baizik.
Honakoak dira euskararen eremuko lurretan bizi ziren tribu protohistorikoak:
* [[Akitaniar (antzinako herria)|Akitaniarrak]], [[Julio Zesar]]ren arabera, Garona ibaiaren eta [[Pirinioak|Pirinioen]] artean bizi ziren. Hizkuntza propioa zuten, eta antz handia zuten Pirinioez bestaldeko herriekin. [[Akitaniera]]z (euskararen arbaso —edo, beharbada, euskararen arbasoaren ahaide— den hizkuntza) mintzo ziren. [[Estrabon]] geografoaren esanetan, akitaniarrak ez zetozen bat galiar arrazako herriekin, ez gorpuzkeran ez mintzaturiko hizkuntzan, eta iberiarren tankera zuten.
* [[Autrigoi]]ak gaur egungo Bizkaiko [[Enkarterri]]n eta Arabako, [[Kantabria]]ko eta [[Burgosko probintzia|Burgosko]] zatietan bizi ziren. Oso litekeena da haien hizkuntza [[indoeuropar]]ra izatea, [[zelta hizkuntzak|zeltikoa]] ziurrenik; izan ere, haien lurralde eremuan, garai hartakoak izan daitezkeen euskarazko toki izenak oso-oso gutxi dira, askoz gehiago dira zelta jatorrikoak.
* [[Barduliar]]rak gaur egungo [[Gipuzkoa]]n eta [[Araba]]ko ekialdean bizi ziren. Herri euskalduna bide zen.
* [[Beroi]]ak egungo [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], Arabako hegoaldean eta [[Nafarroako Erribera]]ren zati batean bizi ziren. [[Zeltiberiar]] herria zen, [[zeltiberiera]]z mintzo ziren.
* [[Baskoi]]ak gaur egungo [[Nafarroa Garaia]]n eta Gipuzkoako, Huescako, Zaragozako eta Logroñoko probintzien zati banatan bizi ziren. Kostaldera heltzen ziren iparraldetik ([[Irun]] aldean), [[Ebro]]ren eskuinaldeko lur zerrenda bat hartua zuten hegoaldetik, eta [[Aragoi]]n barneratzen ziren ekialdetik. Euskaraz mintzo ziren; baina, erromatarrak heldu zirenerako, [[zeltiberiera]] eta [[iberiera]] erabiltzen hasiak ziren hegoaldeko mugetan.
* [[Karistiar]]rak gaur egungo [[Bizkaia]]n eta Arabako mendebaldean bizi ziren. Herri euskalduna bide zen.
* [[Iakatar]]rak egungo [[Huesca]]n eta [[Lleidako probintzia|Lleidako]] iparraldean bizi ziren, eta Iaca —egungo [[Jaka]]— zuten hiriburu.
Ekialderago, baliteke [[andosinoak]] ere euskal hizkuntzaren batez mintzo izatea. Andosinoak gaur egungo [[Andorra]]ren inguruan bizi ziren, eta oraingoz hipotesi onartuena da haien [[etnonimo]]ak «handi» euskal hitzarekin zerikusia duela.<ref>Francisco Beltrán Lloris: [http://publicacions.iec.cat/repository/pdf/00000127%5C00000032.pdf «Los andosinos ¿una antigua etnia pirenaica?»], ''Recull de conferències 2008 : 2225 anys des dels andosins ; 3rs Debats de recerca'', Societat Andorrana de Ciències, 2010. 69-82. orrialdeak.</ref>
[[Euskaldun]]ek elkarrekintza anitz izan zituzten erromatarrekin, eta euskarak bai [[latin]]etik, bai haren ondorengo [[hizkuntza erromantzeak|erromantzeetatik]] mailegu ugari hartu zituen, apurka-apurka bere sistema fonetikora egokituta. Hizkuntzaren egitura [[Sintaxi|sintaktikoak]], berriz, nortasun propioarekin dirau, eraginak gorabehera.
[[Antzinako Erroma|Erromatarrek]] ekarritako latinaren ezarpenak eta zabalpenak garai hartan euskara inguratzen zuten gainerako hizkuntza guztiak desagerrarazi zituen: indoeuropar hizkuntzak ([[Galiako zelta|galiera]], zeltiberiera eta [[lusitaniera]]) eta hizkuntza ez indoeuroparrak ([[iberiera]] eta [[tartesiera]]). [[Euskal Herria]]k eutsi egin zion bere hizkuntzari; hala ere, [[Erromatar Inperioa|erromatarren]] kokaguneen ondoko lurraldeak latinizatu egin ziren, elebidun bihurtu ziren.
=== Euskara Erdi Aroan ===
[[Fitxategi:Euskal erdi aroa.jpg|eskuinera|thumb|250px|Erdi aroko hizkuntzen eremuen mapa.]]
[[Erdi Aroa]]n latinak garapen ezberdina izan zuen eskualdearen arabera, eta hizkuntza erromanikoak sortu ziren. Hala ere, euskarak eutsi zion latinaren eta hizkuntza erromanikoen hedapenari.
Erdi Aroan latinetik eratorritako hizkuntzek euskara inguratzen zuten:
* [[Gaztelania]]: Gaztelania Euskal Herriko hegoaldean eta mendebaldean hitz egiten zen.
* [[Nafar-aragoiera|Nafarroako eta Aragoiko erromantzea]]: Nafarroako eta Aragoiko erromantzea Euskal Herriko hegoaldean eta ekialdean hitz egiten zen.
* [[Okzitaniera]]: hizkuntza hau ere entzuten eta idazten zen Euskal Herriko hiri nagusietan, [[Nafarroako Erresuma]]n batez ere. Hiri horietan [[Okzitania]]tik etorritako jende multzo handiak egokitu ziren, merkatariak gehien bat. [[Gaskoi (hizkuntza)|Gaskoia]] Euskal Herriko Iparraldean mintzatzen zen: adibidez, [[Baiona]]n hizkuntza nagusienetako bat zen. [[Bearnera]]z mintzatzen ziren familia eta talde okzitaniarrak ere bazeuden Zuberoako ekialdean. Urte askotan beren hizkuntzari eutsi eta testu asko idatzi zituzten.
[[Arabiera]]z mintzo zen jende multzoa ere bizi zen [[Tutera]]ko eskualdean. Hor musulmanek ia lau mendez botere politikoa izan zuten. Musulmanek 711tik aurrera [[penintsula]] ia osoa mende hartu zuten, Euskal Herriko mugaraino. [[Euskaldun]]en eremuan ez zuten kokapen iraunkorrik izan, nahiz eta hainbat razzia egin zituzten, Arabako lurretan adibidez. Nafarroan, hala ere, harreman onak izan zituzten euskaldunekin hainbat mendez.
[[Hebreera]] ere hitz egiten zuten gutxi batzuek euskal lurraldeetan. Haatik, haren erabilera bestelakoa zen, erlijioari lotuta zegoen batez ere; nahiz eta gero [[Judu|juduen]] hizkuntza nagusia tokian tokikoa izan.
Hala eta guztiz ere, Euskal Herriko hizkuntza nagusia euskara zen: ia Euskal Herri osoan mintzatzen zen garai hartan. Dena den, nagusitasun geografiko horri ez zegokion nagusitasun administratibo edo ofizialik. Inongo erakundeak ez zuen bere jardun administratiboan edo dokumentazio ofizialean erabiltzen. Hizkuntza erromanikoek hartu zioten euskarari zegokion funtzio hori. Garai goiztiar hartatik hizkuntza haiek idatziaren prestigioa bereganatu zuten, eta euskara, berriz, herri xehearekin lotuta zegoen.
Aipatzekoa da Euskal Herriaren gaur egungo mugetatik at ere euskaraz egiten zela, [[Pirinioak|Pirinioetako]] zenbait tokitan eta [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxako]] nahiz [[Burgos]]eko gune jakin batzuetan, hain zuzen ere. Errioxa eta Burgos aldeko euskaldun haiek, Erdi Aroan musulmanak lur haietatik egotzi eta gero egindako birpopulaketen ondorio izan zirela dirudi.
=== Beste hizkuntzekiko harremanak ===
Euskarak inguruko hizkuntzekin milaka urteko harremana izan du. Kristo aurreko garaietan, [[iberiera]]rekin eta [[zelta hizkuntzak|zelta hizkuntzekin]]. Kristau aroa hastean, [[latin]]arekin —erromatartzeak eta kristautzeak ekarria— eta, handik berehala, [[arabiera]]rekin eta [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] erromantze jaioberriekin ([[okzitaniera]]/[[gaskoi (hizkuntza)|gaskoiera]], [[aragoiera]] edo nafar erromantze eta [[gaztelania]]rekin).
[[Aro Modernoa|Aro Moderno]]-[[Aro Garaikidea|Garaikideetan]], auzoko lehiakide gogorrenak [[frantses]]a (geroago hurbildua) eta gaztelania ofizialduak izan ditu. Berrikitan izan ezik, euskarak ez du izan historian legezko aitorpen ofizialik.
== Hedadura ==
[[Fitxategi:Euskararen aztarna geografikoak.svg|eskuinera|thumb|400px|Euskararen aztarna geografikoak. Urdinez, toponimoak; gorriz, Antzinako Erromaren sasoiko aztarna epigrafikoak (hilarriak, etab.); orban urdinez, gehieneko hedadura.]]
=== Antzinako euskara ===
{{sakontzeko|Aitzineuskara}}
{{sakontzeko|Akitaniera}}
Antzinako euskararen mugak zehazterakoan, kontuan hartzen dira [[Akitani]]an, [[Euskal Herria]]n, [[Errioxa]]n eta [[Soria]]n aurkitu diren hilarrietako eta beste euskarri [[epigrafia|epigrafiko]] batzuetako euskal hitzak, [[toponimia]]n gorde diren izenak eta geografo klasikoek euskararen eskualdeko tribuei buruz idatzitakoak. Aztarna horiek erakusten dute euskaraz mintzo zela [[Garona]] ibaiaren eta [[Demanda mendilerroa]]ren arteko eskualdean, eta [[Bizkaia|Bizkaitik]] [[Andorra]]raino. Luis Núñez Astrainek 2002an egindako lanak laburbiltzen ditu gaiari buruzko azken datuak.<ref name=Astrain>{{Erreferentzia|izenburua=El euskera arcaico. Extensión y parentescos|hizkuntza=es|egilea=Luis Núñez Astrain|url=http://www.erabili.eus/zer_berri/muinetik/dokumentuak/2004/El_Euskera_Arcaico_Extension_y_Parentescos.pdf|sartze-data=2019-01-05}}</ref>
[[Fitxategi:Ancient_Roman_ara_in_Lacarry-Arhan-Charritte-de-Haut.jpg|thumb|200px|''Herauscorritse'' izeneko [[teonimo|jainkosari]] eskainitako erromatar aldare-harria. [[Maidalena]], [[Zuberoa]].]]
* [[Katalunia]]ko mendebaldeko toponimiak erakusten du han behiala euskaraz hitz egiten zela. [[Joan Coromines]]en ikerketen ondotik onartzen da Katalunia [[euskaldun]]a [[Urgell]]en eta Andorran hasten zela eta [[Arango harana|Aran]], [[Ribagorza|Ribagortza]] eta [[Pallars]]en barna hedatzen zela. Toponimiak edo toki izenek baieztatzen dute eskualde horren euskalduntasuna.
* Aragoi: Gaurko [[Huesca]]ko probintzia eta [[Zaragoza]]ko iparraldea ere euskaraz mintzo ziren. [[Latin]]ak berak itzali zituen hango euskal hizkerak, baina leku batzuetan euskarak luzeago iraun zuen, [[Anso ibarra|Anso ibarrean]], esate baterako. Aipagarria da [[Zaragoza]]ko [[Cinco Villas (Aragoi)|Cinco Villas]] eskualdean ([[Ejea]], [[Sádaba]]...) agertu den euskal pertsona izenen multzoa.
* Errioxako<ref>{{Erreferentzia|izenburua=El euskera en La Rioja. Primeros testimonios|hizkuntza=es|egilea=Eduardo Aznar Martínez|url=http://www.euskonews.eus/0581zbk/gaia58101es.html|argitaletxea=Euskonews|sartze-data=2019-01-05}}</ref> eta Soriak[[Soria|o]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Oppida" y etnicidad en los confines septentrionales de la Celtiberia|hizkuntza=es|egilea=Eduardo Alfaro Peña|url=https://uvadoc.uva.es/handle/10324/28659|argitaletxea=Universidad de Valladolid. Facultad de Filosofía y Letras|sartze-data=2019-01-06}}</ref> [[erroma]]tarren garaiko hilarri batzuetan euskal izenak agertu ziren. Bestalde, Errioxan, batez ere, eta neurri apalagoan [[Burgos]]en, toponimo askok ere euskal jatorria dute, baina badirudi horren jatorria [[Erdi Aroa]]n dela, hau da, [[Errekonkista]] garaian musulmanak lur horietatik egotzi eta gero [[Araba]]ko eta Bizkaiko euskaldunekin egindako birpopulaketari zor zaizkiola euskal toponimo horiek.
* [[Akitania]]n aurkitutako hilarriak funtsezkoak izan dira euskararen historia ezagutzeko. Bertan agertu diren hitzek euskararen hedadura zehazteko balio izan dute batetik, eta bestetik, garai hartako euskara nolakoa zen jakiteko ere. Hona hemen horietako izen eta hitz batzuk: ''Bihos'' («bihotz»), ''Belex'' («beltz»), ''cison'' («gizon»), ''ilun'' («ilun»), ''losa'' («lotsa»), ''nescato'' («neskato»), ''sembe'' («seme»), ''andere'' («andre»), ''corri'' («gorri»).
Nabari denez, euskara Euskal Herri osoa gainditzen zuen eremuan erabiltzen zen. Hala ere, badirudi [[Nerbio-sistema|Nerbiotik]] harago eta [[Ebro]] ibarrean oso goiz egin zuela atzera, eta zenbait tokitan ez zela hizkuntza bakarra, baizik eta beste hizkuntza batzuekin batera erabiltzen zela. Hasieran, [[zelta hizkuntzak|zelta hizkuntzen]] aurrean atzera egin omen zuen, eta latinaren aurrean, geroago.
=== Erromatar Inperioaren ondorengo aldaketak ===
[[Fitxategi:Linguistic map Southwestern Europe-en.gif|thumb|300px]]
[[Fitxategi:Euskararen atzerakada1.svg|thumb|300px|Euskararen balizko hedaduraren garapena azken 2000 urteetan]]
Kristo ondorengo III. mendean, [[Mendebaldeko Erromatar Inperioa]]ren gainbehera hasi zen. Horrek euskal gizartea nekazaritzara bultzatu zuen mende batzuetan zehar. Horren ondorioz, latinaren eragina moteldu egin zen eta euskararen eremua sendoagotu zen bere bizi-espazioan.<ref name=kronoogiaEJ>{{Erreferentzia|izenburua=Euskararen historia zertzeladak: kronologia|egilea=Eusko Jaurlaritza|url=http://www.euskara.euskadi.eus/r59-738/eu/contenidos/informacion/hist_zertzeladak_kronologia/eu_7400/hist_zertze_kronologia.html|argitaletxea=Eusko Jaurlaritza|sartze-data=2019-01-07}}</ref>
Hurrengo mendeetan, latinak, beste hainbat lekutan bezala, tokian tokiko hizkuntza erromanikoak eman zituen. Geroago, latin arruntaren aldaera horien bilakaerak [[Gaskoiera|gaskoi]] bihurtu ziren Pirinioen iparraldean eta gaztelania, [[Nafar erromantze|nafar]]-[[Nafar erromantze|erromanikoa]] eta [[aragoiera]] hegoaldean. VI. mendean, euskararen eremuko iparraldera [[franko]]ak eta hegoaldera [[bisigodo]]ak iritsi ziren. Iparraldean euskarak atzerakada geografikoa jasan zuen, baina hegoaldean bisigodoen eragina askoz txikiagoa izan zen. Bisigodoak eurak ere latinizatu egin ziren eta VII menderako penintsulan ia galdua zuten euren hizkuntza. Hala ere, herri [[antzinako germaniarrak|germaniarrek]] zenbait hitz utzi zituzten: ''gerra'', ''xaboi'', ''sala'', ''harpa'', ''gisa'' edo ''arropa''.
VIII. mendean, [[arabiar]]rak iritsi ziren Nafarroaren eta euskararen eremuaren hegoaldera. Geroago, X. mende inguruan, erreinu kristauek arabiarrak hegoalderantz bultzatzen hasi zirenean, hutsik geratutako lurren birpopulatzeak gertatu ziren, eta euskarari dagokionez zenbait ondorio izan zituen. Batetik, badirudi euskaldunak hegoaldean ugaritu zirela [[Araba]]ko hegoaldean, [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], [[Burgos]]en eta [[Soria]]n eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] erdialdetik hegoaldera. Hala ere, eztabaida dago zenbateraino ziren agirietan agertzen diren herritar horiek edo zenbateraino iparraldetik etorriak. Bestetik, [[Bizkaia|Bizkaiko]] mendebaldean, [[Enkarterri]]an, hiztun erromanikoak sartu zirenez, bertako hainbat tokitako euskara galdu egin zen.
XI. eta XII. mendeen artean, Gaztelako Erresumak Bizkaia (1180), Araba (1199) eta [[Gipuzkoa]] (1200) bereganatu zituen. Sarritan uste da gertaera horiek ekarri zutela Euskal Herriko administrazioetan hizkuntza ofiziala gaztelania izatea. Izan ere, garai hartan garatzen ari zen [[gaztelania]]. Euskararen mugetan jaio zen eta Errekonkistan lortutako botere politikoaren bidez, [[Gaztela]]k menderatuz joan zen lurraldeetan ezarri zuen, beste erromantze batzuk zokoratuz. [[Nafarroako Erresuma]]ri dagokionez, Nafarroako errege [[Antso VII.a Nafarroakoa|Antso Azkarraren]] garaian euskara ''[[lingua navarrorum]]'' izendatu zen (1167) alegia, «nafarren hizkuntza».
XIII–XVI mendeen artean, [[Gaztelako Erresuma]]k Nafarroako Erresuma konkistatzea amaitu zuen (1200–1512). Beraz, botere politikoaren hizkuntza idatzia (gutxi batzuek zerabiltena) [[erromantze nafarra]] izatetik gaztelania izatera pasatu zen.
XVI–XVII. mendeek euskarazko literatura idatziaren hasiera markatu zuten. Izan ere, 1545ean argitaratu zen lehen liburua euskaraz, «[[Linguae vasconum primitiae|''Linguae Vasconum Primitiae'']]» izenekoa. Olerki liburua da eta haren egilea, [[Bernart Etxepare]], Nafarroa Behereko herri txiki bateko apaiza izan zen. Hala ere, gogoratu behar da 1539an [[Frantzisko I.a Frantziakoa|Frantzisko I]]. Frantziako erregeak [[latin]]aren beharrean administrazioan [[Frantses|frantsesa]] erabiltzeko agindua ezarri zuela eta [[Ipar Euskal Herria|Ipar Euskal Herriko]] hizkuntza [[Gaskoi (hizkuntza)|gaskoia]] izatetik frantsesa izatera pasatu zen. Hala bada, ez agirietan, ez testu teknikoetan euskarak ez zuen zabalkunderik izan. Hegoaldean, hizkuntza mintzatuari dagokionez, [[Araba]]ko hegoaldeko hainbat eskualdetan eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] hegoaldean gaztelaniak euskarari gaina hartzen jarraitu zuen pixkanaka. Euskarak eusten zion, nola edo hala, baina galdua zuen prestigioaren eremua. Euskara ezin zen erabili erakundeetan, ez eskolan... eta galtzeko atea zabalik zegoen.
XVIII. mendean, euskarak atzerakada handia izan zuen Arabako lautadan, beteak beste, [[Gasteiz]] hiria ([[bizkaiera|mendebaldeko euskararen]] sorgune nagusia izan zena) ordurako erabat erdaldundua zelako, eta handik eragin erdaltzailea zetorrelako inguruko lurretara. Ipar Euskal Herrian, [[Frantziako Iraultza|Iraultza Frantsesaren]] garaipenak (1789) [[foru]]ak deuseztatu zituen; geroago, 1793an frantsesa nahitaez erabiltzeko betebeharra ezarri zen legez. Bestalde, euskarak lurralde zati handi bat eta hiztun kopuru handi bat galdu zuen Nafarroa Garaian. Euskaldunen Amerikarako joerak ere Euskal Herriko landagune askotan (euskaldunenetan, beraz) eragin handia izan zuen. Mendearen amaiera aldean, gainera, [[euskal Herria|euskal herriaren]] historia garaikidea markatuko zuten gertakari erabakigarriak izan ziren: foruak deuseztatzea, [[industrializazio]]aren hasiera eta euskal nazionalismoaren eta sozialismoaren hastapenak.
1800erako Arabako euskararen galtzea ia erabat gauzatu zen, iparraldeko hainbat ibarretan izan ezik, eta [[Nafarroa Garaia]]n atzerapena nabarmena egin zen. Nafarroa Garaiko erdialde guztian, [[Iruñerria]]n eta [[Pirinioak|Pirinioetako]] ibar batzuetan euskara desagertzen edo ahultzen ari zen garai hartan. Mende hartan Euskal Herriak pairatu zituen etengabeko gerrek eta haien ondorioz gertatu zen foruen edo lege zaharren galerak bizkortu egin zuten euskararen atzerakada.
{{paperezko aipua|Hizkuntza berezia da, hitzetan, osakuntzan eta ahoskeran, eta arrotzentzat ulertezina da, baita hitzik ñimiñoenetan ere. Gaur egun mendialdera jotzen ari da atzera, hamarkadaz hamarkada atzerago, alde guztietatik eraso egiten baitzaio, nazioaren alde ilustratuenak gutxietsia ama gaiztoa bailitzan, eta pentsatzekoa da gainbehera gero eta nabarmenagoa izango dela hemendik aurrera. Mende baten buruan, beharbada, hizkuntza bizien artetik desagertua izango da. | [[Wilhelm von Humboldt]] (1801). II. faszikulua. ''Euskaldunen herrian barrena''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=1801. Euskaldunen herrian barrena. Wilhem von Humboldt|hizkuntza=eu|url=http://www2.gipuzkoakultura.net/humboldt/eus/gaiak.php|aldizkaria=www2.gipuzkoakultura.net|sartze-data=2018-11-26}}</ref>}}
=== Gaur egungo euskararen mugak ===
[[Fitxategi:UZEI_hiztegiak.jpg|thumb|[[UZEI|UZEI hiztegiak.]] 1977an hasita terminologia modernoa euskaratzeko ekinbide zabala.]]
Euskara [[Araba]], [[Bizkaia]], [[Gipuzkoa]], [[Lapurdi]], [[Nafarroa]] eta [[Zuberoa]] herrialdeetan hitz egiten da. Euskal Herritik kanpo, [[Nafarroa Beherea]]rekin muga egiten duten [[Gaskoinia|Gaskoniako]] herrietan eta Zuberoarekin muga egiten duen [[Bearno|Biarnoko]] mugaldean ([[Oloroe-Donamaria|Oloroeko]] kantonamenduan: [[Eskiula]] edo Jeruntze herrietan...) entzun daiteke halaber. Hala ere, [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] eskualde horietaz gain, euskara nonahi entzun eta erabil daiteke. Haur eta gazte gehienenek euskaraz ikasten dute eta hiztunen kopurua etengabe igotzen ari da. Euskara, aspaldiko partez, muga estuak puskatzen ari da.
Euskal [[diaspora]]n ere, euskara milaka lagunek gorde edo berreskuratu dute, besteak beste, tokian tokiko [[euskal etxeak|euskal etxeei]] esker.<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskonews.eus/0557zbk/gaia55704eu.html|izenburua=Diasporako euskararen egoera|sartze-data=2019-01-06|argitaletxea=Euskonews}}</ref> Oro har, milioi bat lagun inguruk hitz egiten duten hizkuntza dugu.
Euskal Herrian bertan euskararen hedadura ez da berdina lurralde guztietan.
== Euskararen lege estatusa ==
[[Fitxategi:Euskararen ofizialtasuna.jpg|eskuinera|thumb|250px|Euskararen lege estatusa Euskal Herrian.]]
==== Askotariko jurisdikzioak eta onarpen partziala ====
Euskarak, historian, ia ez du onarpen ofizialik izan. Herriaren hizkuntza izan da beti, baina inoiz ez da erabili idatziz administrazioan. Gaur egun, Euskal Herriko eremu batzuetan hizkuntza koofiziala da.
Gaur egun, euskaraz hitz egiten den lurraldeak ez dauka batasun politikorik, Euskal Herria politikoki hiru administraziotan banatuta baitago. Administrazioak honako hauek dira:
* [[Espainia]]n: [[Euskal Autonomia Erkidegoa]] (Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa) eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroako Foru Erkidegoa]] ([[Nafarroa Garaia]]).
* [[Frantzia]]n: [[Ipar Euskal Herria]] (Lapurdi, Zuberoa eta Nafarroa Beherea), [[Pirinio Atlantikoak|Pirinio Atlantikoetako]] [[Euskal Hirigune Elkargoa|Euskal Hirigune Elkargoan.]]
{{Wikiteka|1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea|1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea}}
Administrazio bakoitzak [[Euskararen kale-erabilera|euskararen erabilera]]<nowiki/>ri tratamendu ezberdina ematen dio eta, horren ondorioz, euskara arautzen duten bost araudi ezberdin daude. Egoera nahasi hau ez da batere mesedegarria euskararentzat.
# Euskara ofiziala da, [[gaztelania]]rekin batera, Euskal Autonomia Erkidegoan. Bertan, legez nahitaezkoa da gaztelania, Espainiako Konstituzioaren arabera, baina ez euskara. [[1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea|Euskararen legea 1982. urtean onartu zen]]. EAEko lege horretan ezarri bezala, euskaldun orok du administrazioarekin euskaraz komunikatzeko eskubidea, erdaldun orok erdaraz duen bezala (6.1 artikulua).
# Nafarroako Foru Erkidegoan hiru eremutan banatuta dago. Ofizialtasun partziala izendatu izan zaio Nafarroa Garaian euskarari eman zaion estatusari, bai eta bere baitan hartzen dituen hiru erregimenei ere. Nafarroako Garaiko euskararen legea 1986. urtean onartu zen eta horren arabera herrialdea hiru eremutan banatu zen, euskarak hartzen zuen babesaren arabera.
#* [[Euskararen Foru Legea#Eremu euskalduna|Eremu euskalduna]] (iparraldea): euskara ofiziala da, gaztelaniarekin batera, Nafarroako Foru Erkidegoko eremu euskaldunean. Eremu horretan lurraldearen iparraldea bakarrik sartzen da. Nafarroa Garaiko biztanleen % 10 bizi da eremu horretan.
#* Euskara ez da ofiziala [[Euskararen Foru Legea#Eremu mistoa|Eremu mistoa]]<nowiki/>n. Hala ere, Nafarroako euskararen legeak eremu mistoko herritar guztiei ezagutzen die Nafarroako herri-administrazioarekiko harremanetan euskara erabiltzeko eskubidea. Era berean, legean aurreikusten da herri-administrazioek zehaztu behar dutela zein lanpostu publikotarako izango den beharrezkoa euskaraz jakitea. Eremu mistoko eskoletan euskaraz ikas daiteke eta euskara ikasgaiaren irakaskuntza jaso daiteke, horrela nahi izanez gero. [[Nafarroa Garaia|Hegoaldeko nafarren]] % 53 bizi dira eremu horretan.
#* [[Euskararen Foru Legea#Eremu ez-euskalduna|Eremu ez-euskalduna]] (hegoaldea): euskara ez da ofiziala eremu ez euskaldunean. Nafarroako eskualderik zabalena da hau, lurraldeko erdialde eta hegoalde gehiena hemen kokatuta dago. Hizkuntza ofizial bakarra gaztelania da. Hegoaldeko nafarren % 37 hor bizi da.
# Ipar Euskal Herria: euskara ez da hizkuntza ofiziala hemen. Ipar Euskal Herriko hizkuntza ofizial bakarra [[frantses]]a da, [[Frantzia]]n ofizial den hizkuntza bakarra. Euskara [[Hizkuntza ofizial|ofizial]] edo [[Hizkuntza ofizial|koofizial]] ezin izendatu<ref>{{Cite news|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1791/010/001/2015-01-28/ezin_izanen_dute_euskara_ofizial_izendatu.htm|abizena=Txoperena Iribarren|izena=Maddi Ane|izenburua=Ezin izanen dute euskara ofizial izendatu|data=2015-01-28|egunkaria=Berria|formatoa=html|hizkuntza=eu|sartze-data=2018-06-26}}</ref> eta [[Euskal Hirigune Elkargoa|Euskal Elkargoak]], euskarari [[aitortza ofizial]]a egin zion 2018. urtean.<ref>{{Cite news|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1951/020/003/2018-06-24/zirrikitu_bat.htm|abizena=Peruarena Ansa|izena=Mikel|izenburua=Zirrikitu bat|data=2018-06-24|egunkaria=Berria|formatoa=html|hizkuntza=eu|sartze-data=2018-03-26}}</ref>
# Trebiñu eta Turtzioz enklabeetan euskarak ez du batere onarpen ofizialik.
==== Legediaren gauzapen arazotsua ====
Egungo lege antolamenduak, EAEko kasu onenean ere, ez du bermatzen administrazioko askotariko maila eta erakundeekin euskaraz komunikatu ahal izatea. Ofizialtasun erreal baten faltak askotariko kontraesanak eragin ditu espazio publikoan euskara erabiltzearen praktikan. 2020ko otsailean plazaratu zenez, euskara % 0,6tan zen lanpostuetarako betekizuna Nafarroa Garaiko administrazioan hezkuntza arloaz kanpora; aldiz, gutxienez biztanleriaren % 13 zen elebiduna.<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de|abizena=Noticias|izenburua=El euskera sólo es requisito en el 0,6% de los puestos de funcionarios no docentes|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdenavarra.com/actualidad/sociedad/2016/02/24/euskera-requisito-0-puestos-funcionarios/564525.html|aldizkaria=www.noticiasdenavarra.com|sartze-data=2021-09-03}}</ref> Nafarroa Garaiko Osasunbidea osasun zerbitzuan hizkuntzen balorazioa ez zegoen argi, eta 2021eko urtarrilean arartekoak gomendioa eman zuen Osasunbideko lanpostuetarako euskararen eta atzerriko hizkuntzen ezagutzak zenbat puntu ematen duten adierazteko eta euskarak atzerriko hizkuntzek baino gutxiago balio ez izateko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Osasunbidea: Alemanak 5, euskara 0? -|hizkuntza=eu|url=https://euskalerriairratia.eus/komunitatea/administrazioaneuskaraz/1548197336779-osasunbidea-alemanak-5-euskara-0|aldizkaria=euskalerriairratia.eus|sartze-data=2021-10-29}}</ref> EAEn, 2023ko martxoan, ELA sindikatuak salatu zuen euskaraz EAEko ikastetxeetan irakatsi nahi duten Ipar Euskal Herriko irakasleek gaztelaniaren ezagutza gorena egiaztatu behar dutela.<ref>{{erreferentzia|izenburua=ELAk salatu du Jaurlaritzak gaztelania maila «gorena» eskatzen duela euskara hutsez jarduteko ere|url=https://www.berria.eus/albisteak/225293/elak-salatu-du-jaurlaritzak-gaztelania-maila-laquogorenaraquo-eskatzen-duela-euskara-hutsez-jarduteko-ere.htm|aldizkaria=Berria}}</ref>
Justiziak, hala egoitza bertan duenak nola estatu osoan hedatuak, postu edo/eta kontratu publiko batzuetan euskararen ezagutza mugatzearen alde ebatzi du. 2021eko maiatzaren 10ean, [[Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusia]]k baliogabetu egin zuen Irungo udaltzain postu baterako euskararen ezagutza eskatzea, euskal eragile batzuen haserrea eta [[Euskararen Behatokia|Behatokiaren]] zein [[Euskalgintzaren Kontseilua|Kontseiluaren]] kritika piztuz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jone Bastida|abizena=Alzuru|izenburua=Haserrea piztu du Irunen euskara eskakizuna baliogabetu duen epaiak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1873/005/001/2021-05-13/haserrea-piztu-du-irunen-euskara-eskakizuna-baliogabetu-duen-epaiak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-13}}</ref> Uda horretan, Auzitegi horrek berriz jo zuen EAEko udal administrazioan euskaraz funtzionatzearen kontra, uztailean Espainiako Konstituzioaren aurkakoa izan daitekeela adieraziz eta irailean legez kanpokotzat joaz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Los jueces vascos creen que la normativa del euskera en los ayuntamientos puede vulnerar la Constitución|hizkuntza=es|data=2021-07-11|url=https://www.elmundo.es/pais-vasco/2021/07/12/60eb2d21e4d4d81a078b4619.html|aldizkaria=ELMUNDO|sartze-data=2021-09-13}}</ref> 2022ko otsailaren 1ean, ezohiko argumentu bat entzun zen euskara udal lanpostuetako eskakizunetatik kanpo uzteko: "euskara zaila izatea"; hala ebatzi zuen Gasteizko epaile batek Arabako Laudiorako, baita gehitu ere euskararen betekizuna diskriminatzailea zela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Epaile batek euskara "zaila" dela argudiatu du hizkuntza eskakizun bat saihesteko - Aiaraldea|hizkuntza=eu|url=https://alea.eus/aiaraldea/1643648682861-laudio-udala-euskara-hizkuntza-eskakizuna-epaia|aldizkaria=Alea.eus|sartze-data=2022-02-01}}</ref> 2022ko irailaren 19an, Arabako Administrazio Auzitegiak ontzat eman zuen U[[UGT|GT]] sindikatuaren helegitea, B2 euskara eskakizunera heltzen ez ziren hautagaiak Araba, Bizkai eta Gipuzkoako udaltzain lan poltsetan onartuak izan zitezen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Julen|abizena=Aperribai|izenburua=Udaltzaingoaren lan poltsarako ez da euskararen B2 maila behar, epaile baten arabera|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/218357/udaltzaingoaren-lan-poltsarako-ez-da-euskararen-b2-maila-behar-epaile-baten-arabera.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-09-19}}</ref>
Ia aldi berean, 2021eko maiatzaren 13an, 165 familia euskarazko eredurik gabe geratu ziren beren haurrentzat 2021-2022 urtetik aurrera Iruñean eta, HE Haur Eskoletako Gurasoak taldeak adierazi ere egin zuen ordurako familia kopuru batek gaztelaniara jotzen zuela "etsipenak jota".<ref>{{Erreferentzia|izena=Ion|abizena=Orzaiz|izenburua=165 familia «euskarazko eredurik gabe» utzi dituzte Iruñeko haur eskoletan|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/197702/165-familia-laquoeuskarazko-eredurik-gaberaquo-utzi-dituzte-iruntildeeko-haur-eskoletan.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-14}}</ref> Iruñean 2019ko urriaren 1ean, Nafarroako Auzitegi Nagusiak baliogabetu egin zuen euskara meritu bat izatea lanpostu baterako Nafarroa Garaiko eremu mistoan eta ez-euskaldunean, baita Nafarroako administrazio orokorrean ere lehiaketa-oposizioz egiten denean.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=El TSJN anula la valoración del euskara como mérito en las zonas mixta y no vascófona|hizkuntza=es|data=2019-10-01|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20191001/el-tsjn-anula-la-valoracion-del-euskera-como-merito-para-cualquier-puesto-en-las-zonas-mixta-y-no-vascofona|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-05-14}}</ref> Euskararen presentzia publikoa oztopatzen duen beste erabaki batean, 2021eko abenduaren 4an, Burgosko Administrazioarekiko Auzien Epaitegiak Trebiñuko Udalak erabaki euskararen normalizazio plana baliogabetu zuen, eskumenik ez duelakoan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=elcorreodeburgos|izenburua=El juzgado anula el 'Plan del Euskera' de Treviño|hizkuntza=es|url=https://elcorreodeburgos.elmundo.es/articulo/provincia/juzgado-anula-plan/20211204105929387680.html|aldizkaria=elcorreodeburgos|sartze-data=2021-12-05}}</ref> Nafarroan, 2022ko martxoan, Ezkerreko Alderdi Independenteak salatu zuen Alesbesko udalak kartel bat, Emakumeen Zinegotzigoak diseinatua, elebidun zegoelako zentsuratu zuela, argudiatuz [[Alesbes]] eremu ez euskaldunean zegoela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Edu|abizena=Lartzanguren|izenburua=Alesbesko Udalak kartelak zentsuratu ditu euskaraz ere egoteagatik, salatu dutenez|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/210626/alesbesko-udalak-kartelak-zentsuratu-ditu-euskaraz-ere-egoteagatik-salatu-dutenez.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-03-10}}</ref>
2021eko maiatzaren 21ean, Frantziako Nazio Biltzarrak hizkuntza gutxituen aldeko [[Molac legea (2021)|Molac legea]] onartu ondoren, Frantziako Konstituzio Kontseiluak Konstituzioaren aurkakotzat jo zuen legea eta hezkuntzako murgiltze eredua, inpaktu handikoa Euskal Herrian. [[Jean Rene Etxegarai|Jean-René Etxegarai]] Euskal Hiri Elkargoko lehendakariak eta Eneritz Zabaleta zuzenbidean doktoreak (hizkuntza eskubideen kontrako) "gerla deklaraziotzat" hartu zuten; Zabaletaren iritziko, ataka estuan jarri zen Seaska eta hizkuntza gutxituen Frantziako itunpeko hezkuntza sarearen jarraipena.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ekhi Erremundegi|abizena=Beloki|izenburua=Murgiltze eredua Frantziako Konstituzioaren kontrakoa dela ebatzi du Konstituzio Kontseiluak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/198023/murgiltze-eredua-frantziako-konstituzioaren-kontrakoa-dela-ebatzi-du-konstituzio-kontseiluak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-21}}</ref> Euskaltzaindiak ere erabakia salatu zuen,<ref>{{Erreferentzia|izena=Komunikazioa eta|abizena=irudia|izenburua=Euskaltzaindiak Frantziako Konstituzio Kontseiluaren hizkuntza gutxiagotuak babesteko eta sustatzeko legearen kontrako erabakia salatzen du|hizkuntza=eu-es|url=https://www.euskaltzaindia.eus/euskaltzaindia/komunikazioa/plazaberri/6120-euskaltzaindiak-frantziako-konstituzio-kontseiluaren-hizkuntza-gutxiagotuak-babesteko-eta-sustatzeko-legearen-kontrako-erabakia-salatzen-du|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2021-05-25}}</ref> beste eragile batzuen artean. [[Nazio Batuen Erakundea|NBEk]] kezka adierazi zion Frantziari Konstituzio Kontseiluaren ebazpenagatik 2022ko uztailean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ekhi Erremundegi|abizena=Beloki|izenburua=NBEk azalpenak eskatu dizkio Frantziako Gobernuari hizkuntza gutxituei buruz|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/215487/nbek-azalpenak-eskatu-dizkio-frantziako-gobernuari-hizkuntza-gutxituei-buruz.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-07-05}}</ref> Ildo beretik, 2021eko urriaren 8an, Nafarroako Administrazio Auzitegiak baliogabetu egin zuen Lizarrako udalak edozein postutan euskara meritutzat hartu izana eta ahal izatea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de|abizena=Noticias|izenburua=El TAN anula la valoración como mérito del euskera en Estella si no es preceptivo|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdenavarra.com/navarra/estella-y-merindad/2021/10/08/navarra-anula-euskera-puntue-puestos/1188605.html|aldizkaria=www.noticiasdenavarra.com|sartze-data=2021-10-09}}</ref> Egun berean, Nafarroako Parlamentuan PSNk eta Navarra Sumak bat egin zuten Kontratu Publikoen 2/2018 Foru Legetik enpresetako euskara planei buruzko puntua kentzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ion Orzaiz-Unai|abizena=Etxenausia|izenburua=Enpresei euskara planik ez eskatzea adostu dute PSNk eta eskuinak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1835/007/001/2021-10-08/enpresei-euskara-planik-ez-eskatzea-adostu-dute-psnk-eta-eskuinak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-10-09}}</ref> 2023ko urtarrilean, Nafarroa Garaiko [[Mañeru|Mañeruko]] udalbatzak aho batez udalerria eremu mistoan sartzeko eskatu ondoren, PSN eta Navarra Sumaren Parlamentuko botoek ukatu egin zuten sartzea, eta eremu ez euskaldunean geratu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uxue Rey|abizena=Gorraiz|izenburua=Euskararen auzian «herritarren hitza» errespeta dadila eskatu dute Mañerun|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/224237/euskararen-auzian-herritarren-hitza-errespeta-dadila-eskatu-dute-manerun.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-02-11}}</ref>
==== Espainiako Diputatuen Kongresuan ====
[[2023]]ko [[irailaren 19]]tik aurrera aukera egon zen [[Espainiako Diputatuen Kongresua]]n euskaraz aritzeko, lehenago Senatuan posible zen bezala. Lehen hitzartzeak [[Mertxe Aizpurua]]k eta [[Joseba Andoni Agirretxea|Joseba Agirretxea]]k egin zituzten. Pleno berberean [[Borja Sémper]]rek euskaraz egin zuen, eskubidearen aurka jarduteko<ref>{{Erreferentzia|izena=Aitor Garmendia-Isabel|abizena=Jaurena|izenburua=Euskaraz bizi nahi dutela adierazi dute EH Bilduk eta EAJk|hizkuntza=eu|data=2023-09-19|url=https://www.berria.eus/albisteak/232960/euskaraz-bizi-nahi-dutela-adierazi-dute-eh-bilduk-eta-eajk.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-09-19}}</ref>.
<gallery mode="packed" heights="140">
Mertxe Aizpurua - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Mertxe Aizpurua]]ren hitzartzea, euskaraz egindako lehenengoa.
Joseba Andoni Agirretxea - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Joseba Andoni Agirretxea|Joseba Agirretxea]]ren hitzartzea, egindako bigarrena.
Borja Semper - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Borja Sémper|Borja Sémperr]]en hitzartzea, euskarazko zatia, euskaraz egiteko aukera kritikatuz.
</gallery>
== Euskarak pairatutako erasoak ==
[[Joan Mari Torrealdai]] euskaltzainak bi liburutan jorratu zituen azken mendeetan euskarak pairatutako erasoak: ''[[El Libro Negro del Euskera]]'' ([[Ttarttalo (argitaletxea)|Ttarttalo]], 1998) eta ''[[Asedio al Euskera: Más alla del libro negro]]'' ([[Txertoa (argitaletxea)|Txertoa]], 2018).<ref>{{Erreferentzia|izena=Baigorri Argitaletxea|abizena=SA|izenburua=La concienciación como escudo en el «Asedio al euskera»|hizkuntza=es|data=2018-04-16|url=https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2018-04-17/hemeroteca_articles/la-concienciacion-como-escudo-en-el-asedio-al-euskera|aldizkaria=GARA|sartze-data=2020-08-04}}</ref> [[Saiakera]] horietan euskarak [[XVIII. mendea|XVIII. mendetik]] pairatutako erasoak eta errepresioa landu zituen, zazpiehun baino erreferentzia bibliografiko gehiagotan oinarrituta.<ref name=":12">{{Erreferentzia|izena=elkar|abizena=Taldea|izenburua=Joan Mari Torrealdai: "El euskera no es ajeno al proceso de recentralización en que nos encontramos" - PostData|hizkuntza=es-ES|data=2018-06-15|url=https://postdata.elkar.eus/es/joan-mari-torrealdai-el-euskera-no-es-ajeno-al-proceso-de-recentralizacion-en-que-nos-encontramos/|aldizkaria=postdata.elkar.eus|sartze-data=2020-08-04}}</ref> Liburu horietan argi ikus daiteke Torrealdai kezkatuta zegoela aurreko hamarraldietan espainiar intelektual batzuek hartutako jarrerengatik: euskarak pairatutako [[Euskararen debekua|errepresioa]] (garai frankistaren aurrekoa, [[Frankismo|frankista]] eta ondorengoa) ukatu egiten zuten, eta euskaldunen gainean jarri euskararen ahuleziaren ardura.<ref>{{Erreferentzia|izena=Funtsak-Diseño y Programación Web-|abizena=www.funtsak.com|izenburua=Asedio al euskera - Juan Carlos Moreno Cabrera|hizkuntza=eu|url=https://www.txalaparta.eus/eu/liburuak/asedio-al-euskera-mas-alla-del-libro-negro|aldizkaria=www.txalaparta.eus|sartze-data=2020-08-04}}</ref> Torrealdaik liburu horietan negazionista linguistikoen iritziei aurre egiteko aurkeztu zituen.<ref name=":12" /> [[Jakin]] kultur aldizkariko zuzendari eta [[Euskaldunon Egunkaria]]-ko Administrazio Kontseiluko presidenteak, araudi edo pentsamendu errepresiboa eta, nolanahi ere, negatiboa identifikatu zuen; eta euskararen trataera sozial edo administratiboari dagokionez, hainbat argudio intelektual eta, halaber, moral plazaratu zituen.<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Joseba|abizena=Intsausti|urtea=1999|izenburua=Reseña: El Libro Negro del Euskera. [[Joan Mari Torrealdai]]|argitaletxea=Eusko Ikaskuntza|orrialdeak=537-538|hizkuntza=es|url=https://www.eusko-ikaskuntza.eus/PDFAnlt/riev/44/44537539.pdf|aldizkaria=Revista internacional de estudios vascos.|zenbakia=44, 2}}</ref>
Garai askotan pairatu dira eraso horiek. Euskararen aurkako neurri administratibo eta justifikazio teoriko oparoak sortu zituzten [[Argien Garaia|Ilustrazioaren]] programa berritzaileek (1766…), [[Frantziako Iraultza|Frantziako Iraultzak]] (1789…), [[Kubako Independentzia Gerra|gerra kolonialen]] ondorengo krisiak (1898), Berrezarkuntzaren urteetakoek (1916-1923), edo garai autoritarioetako programek ([[Primo de Riveraren diktadura Euskal Herrian|Primo de Rivera]], 1923-1929; [[Espainiako Gerra Zibila Euskal Herrian|Gerra Zibila]], 1936…).<ref name=":0" />
Instituzioen erasoez gain, eraso ideologikoak ere izan dira. Torrealdaik bildutako literatura-testu asko honako hauetatik datoz: batetik Euskal Herriko gaztelaniazko idazleen luma ([[Miguel Unamuno|Unamuno]], [[Pío Baroja|Baroja]], [[Ramiro Maeztu|Maeztu]] edo Madinabeitia), eta bestetik horiekin batera [[José Antonio Primo de Rivera|J. A. Primo de Rivera]], [[Onésimo Redondo]], [[Ernesto Giménez Caballero|E. Giménez Caballero,]] eta laurogeiko eta laurogeita hamarreko unibertsitate- eta kazetaritza-lumak ere.<ref name=":0" />
== Demografia ==
=== Hiztun kopurua ===
[[Fitxategi:Euskara EH 2011.svg|thumb|250px|Euskaraz hitz egiteko gai direnak eta ulertzen dutenak batuta, Euskal Herrian, udalerrika (2011. urtea)
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
{{legend|#e31d1e|> % 80}}{{legend|#ef7d1d|> % 60}}{{legend|#2a5ca5|> % 40}}
{{Col-break}}
{{legend|#339929|> % 20}}{{legend|#adcc89|> % 0}}
{{Col-break}}
{{Col-end}}
]]
Euskaraz dakien pertsona kopuruari buruzko azken azterketa 2016. urtean egin zen. [[Eusko Jaurlaritza]]k, Nafarroako Gobernuak eta Ipar Euskal Herriko Euskararen erakunde publikoak egin zuten, elkarlanean. Datuak 16 urtetik gorako pertsonenak dira; beraz, kontuan izanda euskararen ezagutza handiagoa dela 16 urtetik beherakoen artean, euskaldunen egiazko ehuneko handiagoa da.
[[Euskal Autonomia Erkidegoa]]ri dagokionez,<ref name=inkestaEAE>{{erreferentzia|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa, Euskal Autonomia Erkidegoa|url=https://www.irekia.euskadi.eus/uploads/attachments/8569/VI_Inkesta_Soziolinguistikoa_EAE.pdf|sartze-data=2019-01-04}}</ref> 2016an 16 urtetik gorako biztanleen % 33,9 [[elebidun]]a zen (631.000 biztanle) eta % 19,1 elebidun hartzailea, alegia, euskara ulertzen zuten, baina ez zuten egoki hitz egiten (356.000 pertsona). Erdaldun [[Elebakartasun|elebakarrak]] % 47 ziren (877.000 pertsona). Gipuzkoa zen euskaldunen ehuneko handiena zuena (% 50,6 elebidun eta % 20,4 elebidun hartzaile); Bizkaian % 27,6 ziren elebidun eta % 17,8 elebidun hartzaile; eta Araban % 19,2 ziren elebidun eta % 18,4 elebidun hartzaile. Azken urteetako joera euskararen ezagutzaren igoera da, bai elebidun osoen kasuan bai elebidun hartzaileen kasuan. Nabarmena da gazteen arteko igoera (% 71,4 elebidun dago 16 eta 25 urte arteko tartean), eta Arabako aldaketa (% 7 elebidun zegoen 1991 eta % 19,2 ziren 2016an).
[[Fitxategi:74762-Arabako Bizkaiko eta Gipuzkoako herriz herriko euskararen ezagutzaren datuak 2016ko zentsuan.svg|thumb|Euskararen erabilera eta ezagutza, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, 2016an.]]
[[Trebiñuko barrendegia]]n, 2012an egindako azterketaren datuak hartuta,<ref name=Trebiñu2012>{{erreferentzia|izenburua=Trebiñuko enklabea, azterketa soziolinguistikoa 2012|url=http://www.euskara.euskadi.eus/r59-738/eu/contenidos/informacion/argitalpenak/eu_6092/adjuntos/trebinu.pdf|sartze-data=2019-01-04}}</ref> biztanleen % 22 elebiduna zen eta % 17 elebidun hartzailea. 2002tik 2012ra arteko tartean elebidunen ehunekoa bikoiztu egin zen. Adin tarteka, elebitasuna handiagoa da adin txikiagoetan: 15 urtetik beherakoen artean, % 65ek euskara ezagutzen dute.
[[Villaverde Turtzioz]] barrendegian, berriz, 2002ko datuak ikusita,<ref name=Turtzioz>{{erreferentzia|izenburua=Actitud de los habitantes de Villaverde de Trucíos hacia el euskera: 1986-2002|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/euskera/59375.pdf |sartze-data=2019-01-04}}</ref> biztanleen % 20,70 elebiduna zen eta % 16,9 elebidun hartzailea. Kontuan izanda 1986an euskaldunak % 3,4 besterik ez zirela, eta Enkarterrietako joera bera erakutsi dutela euskalduntzeari dagokionez, gaur egun euskaldunen ehunekoa askoz handiagoa izango da.
[[Nafarroa]]ri dagokionez, 2018ko azterlanak<ref>{{erreferentzia|izena=Nafarroa Garaia - Azterketa_soziolinguistikoa_2018|urtea=2018|izenburua=Nafarroa Garaia - Azterketa_soziolinguistikoa_2018|argitaletxea=Nafarroako Gobernua|hizkuntza=eu|url=https://gobiernoabierto.navarra.es/sites/default/files/azterketa_soziolinguistikoa_2018.pdf}}</ref> erakutsi zuen 16 urtetik gorakoen artean elebidunen kopurua % 14koa zela (69.000 pertsona), eta % 8 (55.000 pertsona) elebidun hartzailea zela. Elebidunen kopuruak gora egin du azken urteetan (1991n baino 3,4 puntu gehiago), bai eta elebidun hartzaileen kopuruak ere. 16 eta 25 urte arteko gazteen artean elebidunak % 26 dira.
[[Ipar Euskal Herria]]n,<ref>{{Erreferentzia|izenburua=7. Inkesta soziolinguistikoa abiatu da!|hizkuntza=fr|url=https://www.mintzaira.fr/eu/tresnak/berriak/actualite-en-basque/article/viieme-enquete-sociolinguistique-cest-reparti.html|aldizkaria=OPLB Office Public de la Langue Basque - Pays Basque - EEP - Euskararen Erakunde Publikoa - Euskal Herria|sartze-data=2022-01-12}}</ref><ref name="inkestaIparralde">{{fr}} [https://web.archive.org/web/20180821114111/http://www.mintzaira.fr/fileadmin/documents/Aktualitateak/015_VI_ENQUETE_PB__Fr.pdf VI° Enquête Sociolinguistique en Euskal herria (Communauté Autonome d'Euskadi, Navarre et Pays Basque Nord)] (2016).)</ref> 2016an, % 28,4 elebidunak ziren eta % 16,4 elebidun hartzaileak. Joera beheranzkoa da. Hala ere, azken urteetan joera hori moteldu egin da. Nolanahi ere, euskarak erabilera urria du kalean (2016): % 13,1 eta 14,5 artekoa zen Nafarroa Behere eta Zuberoan, % 5,4koa Lapurdi barnealdean, eta % 1,6koa Baiona Angelun eta Miarritzen (BAM).<ref>{{erreferentzia|urtea=2017|izenburua=Hizkuntzen erabileraren kale-neurketa. Euskal Herria, 2016 (Prentsa-txostena)|argitaletxea=Soziolinguistika Klusterra|orrialdea=8-15|url=https://soziolinguistika.eus/files/hekn2016-_eu_1.pdf}}</ref>
Euskal Herritik kanpo, badaude oraindik ere euskaraz aritzen diren komunitateak [[Amerika]]n.{{Erref behar}}
=== Erabilera ===
{{sakontzeko|Euskararen erabilera}}
Egungo egitura instituzionala hasi zenetik (1979), hainbat<ref name="inkestaEuskalHerria">{{erreferentzia|url=https://www.irekia.euskadi.eus/uploads/attachments/9954/VI_INK_SOZLG-EH_eus.pdf?1499236557|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa, Euskararen eremu osoa|egilea=Eusko Jaurlaritza (Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza), Nafarroako Gobernua (Euskarabidea), Euskararen Erakunde Publikoa / Office Public de la Langue Basque|sartze-data=2019-01-04}}</ref> ahalegin egin dira euskararen ezagutza eta erabilera zenbatesteko eta neurketa arautu bat lortzeko. 1982ko SIADECOren lehendabiziko kale neurketa baten ondoren (Euskaltzaindiaren mandatuz), 1989an egin zen lehendabiziko kale neurketa estandarizatua.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jacqueline|abizena=Urla|izenburua=Counting matters: quantifying the vitality and value of Basque|orrialdeak=73–96|hizkuntza=en|abizena2=Burdick|izena2=Christa|data=2018-07-01|url=https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/ijsl-2018-0015/html|aldizkaria=International Journal of the Sociology of Language|alea=252|zenbakia=2018|issn=1613-3668|doi=10.1515/ijsl-2018-0015|sartze-data=2022-01-11}}</ref> Euskararen erabilera neurtzen duten bi azterlan egiten dira periodikoki, bata inkesta soziolinguistikoaren baitan herritarrei galdetuta osatzen dena,<ref name="inkestaEuskalHerria"/> eta bestea egiazko kaleko erabilera behatuta osatzen dena.<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.soziolinguistika.eus/kaleneurketaeh|izenburua=Hizkuntza Erabileraren Kale-Neurketa. Euskal Herria, 2016|argitaletxea=Soziolinguistika klusterra|urtea=2016|sartze-data=2019-01-07}}</ref>
2016ko inkesta soziolinguistikoak zioenez, 16 urte edo gehiagoko biztanleen % 25,7k euskara erabiltzen zuen neurri batean ala bestean:
* % 16,5ek euskararen erabilera trinkoa egiten zuen, hau da, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen zuen eguneroko jardunean.
* % 9,2k euskara erabiltzen zuen, baina erdara baino gutxiago.
Gainerako % 74,3k erdara erabiltzen zuten beti edo ia beti. Kontuan hartu behar da, hala ere, azken hauen artean bazela multzo txiki bat (% 5,2) oso gutxitan bada ere euskara ere erabiltzen zuena.
Erabileraren ehunekoak, ezagutzaren kasuan bezala, ezberdinak ziren lurraldez lurralde. Euskararen erabilera trinkoa egiten zutenak % 20,1 ziren EAEn, % 6,6 Nafarroan eta % 8,1 Ipar Euskal Herrian.
{{Barra kutxa
|kokapena=left
|izenburua=Euskararen erabilera VI. Inkesta Soziolinguistikoaren arabera (2016)
|zabalera=500px
|barraren zabalera=200px
|goiburua1= Hizkuntza
|goiburua2= Ehunekoa
|edukia=
{{barra kutxa/edukia|Euskararen erabilera trinkoa|#e31a1cff|16.5|16,5}}
{{barra kutxa/edukia|Euskara erdara baino gutxiago|#ff7f00ff|9.2|9,2}}
{{barra kutxa/edukia|Euskara pixka bat|#33a02cff|5.2|5,2}}
{{barra kutxa/edukia|Erdara|#1f78b4ff|69.1|69,1}}
|azpititulua=
}}
Bestalde, kalean neurtutako erabilerari dagokionez, 2016an euskararen erabilera % 12,6koa izan zen, gaztelaniaren erabilera % 76,4koa, frantsesaren erabilera % 8,3koa eta beste hizkuntzen erabilera % 2,7koa. Lurraldeka, Gipuzkoan jaso zen erabilera-mailarik garaiena, % 31,1ekoa; Bizkaian % 8,8; Nafarroan % 6,7, Ipar Euskal Herrian % 5,3, eta azkenik, gutxien erabiltzen zen lurraldea Araba zen, % 4,6ko erabilerarekin.
{{Barra kutxa
|kokapena=left
|izenburua=Euskararen kaleko erabilera (2016)
|zabalera=500px
|barraren zabalera=250px
|goiburua1= Hizkuntza
|goiburua2= Ehunekoa
|edukia=
{{barra kutxa/edukia|Euskara|#e31a1cff|12.6|12,6}}
{{barra kutxa/edukia|Gaztelania|#ff7f00ff|76.4|76,4}}
{{barra kutxa/edukia|Frantsesa|#1f78b4ff|8.3|8,3}}
{{barra kutxa/edukia|Beste hizkuntza bat|#33a02cff|2.7|2,7}}
|azpititulua=
}}
== Euskalkiak eta euskara batua ==
[[Fitxategi:Euskalkiak_koldo_zuazo_2008.png|eskuinera|400px|thumb|Euskalkien hedadura
{| style="border:1px solid #CCCCCC; background-color:transparent;" align="center" width="100%"
|width="33%"|
{{legenda|#8aa455|Mendebalekoa}}{{legenda|#c44e4d|Erdialdekoa}}
|width="33%"|
{{legenda|#5489c9|Nafarra}}{{legenda|#cca656|Nafar-lapurtarra}}
|width="33%" valign="top"|
{{legenda|#c5c754|Zuberotarra}}
|}
]]
=== Euskalkiak ===
{{sakontzeko|Euskalki|Euskal Herriko hizkerak}}
Euskalkiak euskararen [[dialekto]]ak dira. Sortzen lehena [[bizkaiera|mendebalekoa]] izan zen, [[VIII. mendea]]ren inguruan, [[Asturiasko Printzerria|Asturiasko]] erresumak [[Araba]]-[[Bizkaia|Bizkaietan]] zuen eraginagatik segur aski; eta hurrengo mendeetan eratu ziren gainerako euskalkiak. Aurretik, euskarak batasun handia zuen eta [[Euskal Herria]]k izandako zatiketa politikoen eraginez sortu ziren euskalkiak [[euskalkien sorguneei buruzko teoriak|bost sorgunetan]].<ref name=ArabaEuskararenLurralde>[http://www.euskaraba.com/euskara/albisteak/araba-euskararen-lurralde-peto-petoa «Araba euskararen lurralde peto-petoa»]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, ''Euskaraba'', 2010-02-25.</ref><ref name=EuskalkienJatorri2007>Koldo Zuazo (2007), [http://etgz.files.wordpress.com/2008/01/berriazuazoeuskalkienjatorri.pdf «Euskalkien jatorriaz eta bilakaeraz»], ''Berria'', 2007-12-09.</ref><ref>{{erreferentzia | url = http://euskalkiak.eu/site/jatorria.php | izenburua = Euskalkien sorguneak | egilea = Koldo Zuazo }}{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} CC-BY-SA lizentzia.</ref>
[[1729]]an, [[Manuel Larramendi]] jesuitak ''[[El Imposible Vencido. Arte de la Lengua Vascongada]]'' izeneko euskararen gramatika bat argitaratu zuen [[Salamanca]]n. Bertan hainbat dialekto edo euskalki bereizi zituen: [[gipuzkera]], [[bizkaiera]], [[nafarrera]] eta [[nafar-lapurtera|lapurtera]], eta azken bi horiek bat bera zirela jo zitekeela adierazi zuen.
[[Luis Luziano Bonaparte]]k euskalkien beste banaketa bat egin zuen, egundaino indar handiz iritsi dena. [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiko]] lehen presidente [[Resurreccion Maria Azkue]]k ([[1864]]–[[1951]]) Bonaparteren banaketa berrikusi zuen. Besteak beste, [[erronkariera]] ([[1991]]n hil zen azken hiztuna) euskalki berezitzat jo zuen, Bonapartek zubereraren barnean sailkatu arren.
[[1997]]an [[Koldo Zuazo]]k eginiko sailkapen berriaren arabera, berriz, euskalkiak honela izendatu dira:
* [[Bizkaiera|mendebaleko euskara]] (izendapen zaharrean, bizkaiera);
* [[Gipuzkera|erdialdeko euskara]] (gipuzkera);
* nafarrera;
* [[nafar-lapurtera]];
* ekialdeko nafarrera: [[zaraitzuera]] eta [[Aezkoa]]ko hizkera;
* [[zuberera]].
Tradizioan, gipuzkera, bizkaiera, lapurtera eta zuberera izan dira euskalki literarioak, hau da, [[euskal literatura]] egiteko, aldaera horiexek erabili izan dira. Mendeetan zehar, lapurtera ([[Ipar Euskal Herria]]n) eta gipuzkera ([[Hego Euskal Herria]]n) izan dira euskalki erabilienak, maila jasoan. Bizkaierak, era berean, erabilera handia izan zuen [[XX. mendea]]ren hasieran, [[Bizkaia]]n [[Sabin Arana]]ren [[abertzaletasun]]ak izan zuen indarrak bultzaturik.
[[Fitxategi:Irakatsia.png|thumb|250px|Euskarazko ereduetan matrikulatutako eskola umeen ehunekoa (2000-2005).]]
=== Euskara batua ===
{{sakontzeko|Euskara batua}}
[[Fitxategi:Ikusgela - Txillardegi.webm|thumb|thumbtime=386|start=0|{{ikusgela}}[[Txillardegi]] ulertzeko gakoak]][[1960ko hamarkada]]n, [[euskara batu]]aren sortze prozesuari ekin zitzaion, euskalkien arteko zatiketa gainditzeko eredu estandarizatuari, alegia. Bizitzaren esparru guztietara zabaltzeko eta, finean, egungo gizartean aise moldatzeko oinarriak eman zizkion batuak hizkuntzari. [[1963]]an hainbat euskalarik Euskal Idazkaritza izenekoa sortu zuten [[Baiona]]n eta euskara batuaren arauak erabakitzeko lanean jardun zuten urtebetez [[Txillardegi]]ren gidaritzapean. [[1964]]an jendaurreko ekitaldian aurkeztu zituzten Baionako Biltzarraren erabakiak. Data hori mugarritzat hartzen dute askok ondorengo bilakaera kontutan izanda. Zehazkiago, [[1968]]an [[Euskaltzaindia]]k [[Arantzazuko santutegia]]n ([[Oñati]], Gipuzkoa) egin zuen batzarrean abiatu zen batasun prozesutik sortu zen euskara batua. Baionako erabakiak abiapuntu eta oinarri izan ziren Arantzazuko batzarrean.<ref>[[Joan Mari Torrealdai|Torrealdai, J.M.]] 2014: "Batasunaren bidea urratzen. Txillardegiren eragintza praktikoa", ''Jakin'', 204:11-96.</ref>
Euskaltzainek Arantzazuko batzarrean euskara bateratzeko lehenengo arau multzoak finkatu zituzten, idatzian erabili beharreko [[ortografia]], [[Morfologia (hizkuntzalaritza)|morfologia]], [[Deklinabide (gramatika)|deklinabidea]] eta [[Neologismo|neologismoei]] buruzko arauak emanez. Hizkuntzaren batasunerako, gipuzkera eta lapurtera euskalkiak hartu ziren oinarritzat, baina gainerako euskalkien berezitasunak eta aldaerak ere kontuan hartuta.
Batasuna ez da bat-bateko gauza izan, eta, nahiz eta neurri handi batean egina dagoen, aurrera doan langintza da oraindik ere. Izan ere, Euskaltzaindiak pixkanaka onartu eta argitaratu ditu euskararen alorrak finkatzeko arauak eta gomendioak, eta jardun horretan segitzen du gaur egun ere.
== Hizkuntzaren egitura ==
[[Morfologia (hizkuntzalaritza)|Morfologikoki]] hizkuntza [[hizkuntza eranskari|eranskaria]] da, tipologia [[ergatibo]]koa edo aktibokoa (deskribatzailearen ikuspegi teorikoaren arabera). Hitzen ordena neutroan [[Subjektu (gramatika)|subjektua]] [[Objektu (gramatika)|objektuaren]] aurretik doa, eta objektua [[euskal aditz|aditzaren]] aurretik (SOV ordena).
=== Ezaugarri fonologikoak ===
{{ikus gainera|Euskararen hotsak}}
Euskararen sistema [[Fonologia|fonologikoak]] bost [[bokal]] ditu: /a/, /e/, /i/, /o/, /u/ (horiei zubereraren /y/ gehitu behar zaie). Munduan hedatuen dagoen tipo bokalikoa da. Beraz, euskara batez bestekoaren barruan dago. [[Diptongo]]ekin ez da berdin gertatzen: euskarak bost dauzka (goitik beherakoak deritzen motakoak), /ai/, /ei/, /oi/, /au/ eta /eu/. Horrek nolabaiteko konplexutasuna ematen dio bokalismoari, eskuarki gaztelaniarenaren oso antzekoa denari (ekialdean /ui/ [[diptongo]]a ere bada, baina haren erabilera mugatua da oso).
[[Kontsonante]]ei dagokienez, euskarak, aldaera estandarrean, 21 [[fonema]] dauzka. Sistemaren oinarriak hauexek dira: alde batetik, [[ahostun]] / [[ahoskabe]] oposizioa (kontsonante ahoskabeak alde batean eta ahostunak bestean, baina bakarrik [[kontsonante herskari|herskarien]] artean) eta, bestetik, artikulazio moduen zatiketa hirukuna: badaude kontsonante herskariak (/p/, /t/, /k/, /b/, /d/, /g/), [[frikari]]ak (/s/, /z/, /x/, /j/) eta [[afrikatu]]ak (/tz/, /ts/, /tx/). Ozenek osatzen dute kontsonantismoa (sudurkariek eta urkariek, dardarkari bakunen eta anizkunen artean oposizioa dagoela) eta, ekialdeko eskualde batzuetan, [[aspirazio]]ak (/h/), frikari glotala bera. Oro har, sistema kontsonantikoak ez dauka ezaugarri bereziki deigarririk, salbu eta, agian, fonema frikari eta afrikatuen kopuru handi samarrean.
Euskararen [[azentu]]a intentsiboa izan ohi da. Ezin da errazki azaldu zertan datzan, zubereraz izan ezik, euskalki horretan azentuazioa finkoa baita, hitzeko azkenaurreko [[Silaba|silaban]]. Beste euskalkietan, arau hauek dute indarra:
# hitzaren erroa monosilabikoa denean, hitzak berak silaba gehiago izanik ere, azentua lehen silaban doa: ''lúrra < lurr-a'', ''lúrretan < lurr-etan'';
# erroa bisilabikoa bada eta bokalez bukatzen bada, kasu horretan ere lehen silaban doa azentua: ''méndi'', ''áte'';
# beste kasuetan, silaba anitzetako hitzetan, azentua azkenaurreko silaban doa (''gizón, gizóna'') eta bigarren mailako azentu bat gehitu dezakete hitzaren amaieran, hitzak lau silaba edo gehiago dituenean (''gizónarentzàt'').
=== Ezaugarri morfologikoak ===
Egitura morfologikoaren aldetik, euskara hizkuntza eranskarien barruan dago, [[Finlandiera|finladiera]] (eta [[Uraldar hizkuntzak|uraldar hizkuntzekin]] orokorrean) edo [[turkiera]]rekin (eta [[Turkiar hizkuntzak|turkiar hizkuntzekin]] orokorrean) batera, adibidez. Hizkuntza multzo horretan, [[morfema|morfemen]] arteko mugak argi eta garbi azaltzen dira, eta segmentu morfologikoetan esanahi bana adierazten da. Ezaugarri hori, morfemen arteko bereizketa gardena, euskarari aplikatu dakioke eskuarki. Hala ere, zenbait alor gramatikaletan, osagai morfologikoen arteko zatiketa eta esanahia duten unitateekiko lotura ez dira hain begi-bistakoak.
==== Izen morfologia ====
[[Izen]] morfologiari dagokionez, euskara, beste hizkuntza eraskariak bezala, [[genero gramatikal]]ik gabeko hizkuntza da. Haren ezaugarrietako bat da izenen [[flexio]] aberatsa: [[izen]]ek, [[izenordain]]ek eta [[adjektibo]]ek osatutako [[sintagma|sintagmek]] [[Kasu (gramatika)|kasuak]] hartzen dituzte: [[postposizio]] sintagmak dira (euskarak [[euskal deklinabide|deklinabidea]] duela esan izan den arren, ez baita oso zehatza hori; berez, postposizioak dira, eta ez deklinabide kasuak).<ref>Pello Salaburu: [http://www.ehu.es/seg/morf/5/5 «Kasu markak»], ''Sareko Euskal Gramatika''.</ref> Postposizio sintagma horiek, deskripzioen arabera, 16 edo 18 dira. Egia esan, hamar kasu daude atzizki bakuna dutenak. Horien artean hauexek: [[absolutibo]]a (''etxea,'' singularrean), [[ergatibo]]a (''etxea'''k'''''), [[datibo]]a (''etxea'''ri'''''), [[genitibo]]a (''etxea'''ren'''''), [[Instrumental (gramatika)|instrumentala]] (''etxea'''z'''''), [[lokatibo]] edo [[inesibo]]a (''etxea'''n'''''), [[ablatibo]]a (''etxe'''tik'''''), [[adlatibo]]a (''etxe'''ra'''''), lokatibo adnominala (''etxe'''ko''''') eta [[prolatibo]]a (''etxe'''tzat'''''). Absolutiboaren ukoak [[partitibo]]aren erabilera dakar berekin (''etxe'''rik''' ez du''). Horren funtzionamendua paradigma numeral mugagabera mugatua dago eta, batzuetan, ez da sisteman egoteko eskubide osoa duen kasutzat hartzen.
Atzizki bakunean oinarritzen diren postposizio sintagma hauetaz gain badira atzizki konposatu itsatsia duten beste postposizio batzuk. Horiek sortzeko, genitiboaren edo adlatiboaren forma ondoren doan beste atzizki batekin lotzen da. Kasu konposatu horiek hauexek dira: [[soziatibo]]a edo [[komitatibo]]a (''etxearekin''), hurbiltze adlatiboa edo direkzionala (''etxe'''rantz'''''), muga adlatiboa (''teliko'' edo ''terminatibo'' ere deitua; ''etxe'''raino'''''), destinatiboa (edo benefaktiboa; ''etxea'''rentzat''''', etxe'''rako''') eta motibatiboa (edo kausala; ''etxea'''rengatik'''''). Postposizio horietan guztietan, bereizten ahal dira, alde batetik, oinarrizko atzizkia (genitiboa edo adlatiboa) eta, bestetik, berariazko atzizkia. Adibidez, ''etxe-a-ren-tzat'' (artikuluari dagokion ''-a-'' bat barne) edo ''etxe-ra-ino.'' Ikuspegi historikotik, zenbait formaren kasuan, gaur egun duten itxura bi atzizki batzearen ondorio da, aurreko adibideetan bezala, edo paradigmaz kanpoko osagaiei esker gorpuztu da, kausalean edo, kasu konposatuen artean, lokatibo adnominalean gertatu den moduan.
Lekua adierazten duten postposizioetan (lokatiboa, ablatiboa, adlatiboa eta azken honen oinarrian eratzen diren kasu konposatuetan) erreferentzia biziduna duten izenek atzizki osagarri bat erakusten dute (''-ga(n)-''), gehienetan genitiboarekin konbinatuta agertzen dena: ablatiboaren kasuan honako forma hauek konpara daitezke, ''etxe-tik'' eta ''gizon-a-ren-gan-dik,'' edo lokatiboaren kasuan beste hauek, ''etxe-a-n'' eta ''gizon-a-ren-gan''.
Horiek guztiak postposizio itsatsiak dira. Badira beste gisa bateko batzuk, postposizio askeak deitzen ditugunak. Horrela osatzen dira postposizio askeko paradigmak: ''etxe ondoan, herritik hurbil, maldan behera,'' eta abar.
Postposizio sistema horrek hiru forma edo paradigma multzo dauzka: bat singularrerako, beste bat pluralerako eta beste bat numero marka gaberako (''mugagabe'' deitu izan da gramatiketan), hots, artikulurik ez daukan eta, numero gramatikalari dagokionez, indiferentea den horretarako. Ikus bedi lagin hau, ''liburu'' izenerako:
{| class="taulapolita"
!Kasua/Numeroa
!Singularra
!Plurala
!Mugagabea
|-
| '''[[Absolutibo]]a'''
| liburu-a-Ø
| liburu-ak
| liburu-Ø
|-
| '''[[Ergatibo]]a'''
| liburu-a-k
| liburu-e-k
| liburu-k
|-
| '''[[Datibo]]a'''
| liburu-a-ri
| liburu-e-i
| liburu-ri
|-
|[[Lekuzko genitibo|'''Lekuzko genitiboa''']]
|liburu-ko
|liburu-e-ta-ko
|liburu-tako
|-
| '''[[Genitibo]]a'''
| liburu-a-ren
| liburu-e-n
| liburu-ren
|-
|'''[[Soziatibo]]'''
|liburu-a-rekin
|liburu-e-kin
|liburu-rekin
|-
|'''[[Destinatibo|Destinatiboa]]'''
|liburu-a-rentzat
|liburu-e-ntzat
|liburu-rentzat
|-
|[[Kausal|'''Kausala''']]
|liburu-a-rengatik
|liburu-e-ngatik
|liburu-rengatik
|-
|'''[[Instrumental (gramatika)|Instrumentala]]'''
|liburu-a-z
|liburu-etaz
|liburu-taz
|-
|'''[[Inesibo|Inesiboa]]'''
|liburu-a-n
|liburu-e-ta-n
|liburu-tan
|-
|'''[[Ablatibo|Ablatiboa]]'''
|liburu-tik
|liburu-e-ta-tik
|liburu-tatik
|-
|'''[[Adlatibo|Adlatiboa]]'''
|liburu-ra
|liburu-e-ta-ra
|liburu-tara
|-
|[[Adlatibo|'''Adlatibo direkzionala''']]
|liburu-rantz
|liburu-e-ta-rantz
|liburu-tarantz
|-
|'''[[Adlatibo|Muga adlatiboa]]'''
|liburu-raino
|liburu-e-ta-raino
|liburu-taraino
|-
|[[prolatibo|'''Prolatiboa''']]
|liburu-tzat
|
|
|-
|[[Partitibo|'''Partitiboa''']]
|liburu-rik
|
|
|}
[[absolutibo]]a (''etxea,'' singularrean), [[ergatibo]]a (''etxea'''k'''''), [[datibo]]a (''etxea'''ri'''''), [[genitibo]]a (''etxea'''ren'''''), [[Instrumental (gramatika)|instrumentala]] (''etxea'''z'''''), [[lokatibo]] edo [[inesibo]]a (''etxea'''n'''''), [[ablatibo]]a (''etxe'''tik'''''), [[adlatibo]]a (''etxe'''ra'''''), lokatibo adnominala (''etxe'''ko''''') eta [[prolatibo]]a (''etxe'''tzat'''''). Absolutiboaren ukoak [[partitibo]]aren
Euskal kasuak antolatzeko sistema dela eta, aipatu behar da haren funtsezko ezaugarri bat: izaera sintagmatikoa da, alegia, kasua markatzen duen atzizkia sintagma edo talde nominalaren azken osagaiari gehitzen zaio, ez osatzen duten guztiei:
''Liburu'''an''' irakurri zuen, liburu ha'''rtan''' irakurri zuen, liburu erosi berri'''an''' irakurri zuen.''
Berezitasun hori numero pluralaren adierazpenera ere zabaltzen da: sintagmako azken osagaia bakarrik agertzen da markaturik plural gisa:
''Liburu berri'''ak''', liburu berri hori'''ek'''.''
Sistemaren beste bereizgarri bat, hizkuntza aglutinatzaileetan gertatu ohi dena, forma nominaletan desinentzien markak metatzeko aukera da (elipsiaren ondorio gisa):
''Lagun'''a'''ren'''etik''','' genitiboko ''-ren-'' atzizkia eta ablatiboko ''-tik'' atzizkia metaturik.
==== Aditz morfologia ====
{{Sakontzeko|euskal aditz|euskal adizki}}
[[Fitxategi:Nor Nori Nork taula osoa.png|thumb|350px|eskuinera| Lau aditz laguntzaileen (''izan, edun/ukan, edin'' eta ''ezan'') taula osoa, non aditz laguntzaileen jokaera ikus daitekeen.]]
Euskarazko [[aditz]]aren morfologia konplexuagoa da izenarena baino. Kategoria unibertsalak ez ezik (tenpusa edo aldia, aspektua, modua, [[Numero (gramatika)|numeroa]] eta pertsona), euskaraz forma sistema jori bat dago: aditz batzuetan (dozena bat, aditz laguntzaileak barne) forma analitiko edo perifrastikoak (''eramaten dut''), alde batetik, eta, bestetik, [[aditz trinko|forma sintetikoak edo trinkoak]] (''daramat'', ''eraman ''aditz berekoa) bereizten dira; horrez gain, konjugazio orokor bat dago, pluripertsonala deritzona, non aditzaren ekintzan diharduen edo parte hartzen duen bakoitzarentzat markak ageri baitira; eta gainera konjugazio [[alokutibo]] bat ere bada, formak modu batean edo bestean osatzerakoan entzulearen sexua kontuan hartzen duena ([[hitano|hiketa]]).
Forma sintetikoen bidez, aspektuaren esanahi progresiboa adierazten da, forma perifrastikoen esanahi puntualaren kontrakoa: ''dator'' alde batetik, eta ''etortzen da'' bestetik; ''darama'' alde batetik, ''eramaten du'' bestetik (''aditz estatibo''etan, ordea, erlazio hori ez da gertatzen: ''daki, dakusa''). Adibideotan ikus daitekeenez, forma perifrastikoen aditz laguntzailea (''da'' / ''du'') aldatzen ahal da eta aditzaren izaera semantikoaren arabera benetan aldatzen: aditza iragangaitzen taldekoa bada (edo, hobe, adituek «inakusatiboak» deitzen dieten horretakoa) laguntzaileak ''izan''-eko formak hartzen ditu. Aitzitik, aditza [[aditz iragankor|iragankorra]] bada edo [[aditz iragangaitz|iragangaitza]] baina aktiboa bada, laguntzailea ''*edun'' paradigmatik hartzen da (forma hori ez dago dokumentatua, horregatik izartxo batekin markatzen da):
{| {{taulapolita}}
! rowspan="2" |
! colspan="2" style="background: #B0C4DE;" | izan
! colspan="2" style="background: #B0C4DE;" | *edun
|-
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Orainaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Lehenaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Orainaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Lehenaldia</center>
|-
| 1. pertsona singularra
| ''naiz''
| ''nintzen''
| ''dut''
| ''nuen''
|-
| 2. pertsona singularra
| ''zara''
| ''zinen''
| ''duzu''
| ''zenuen''
|-
| 3. pertsona singularra
| ''da''
| ''zen''
| ''du''
| ''zuen''
|-
| 1. pertsona plurala
| ''gara''
| ''ginen''
| ''dugu''
| ''genuen''
|-
| 2. pertsona plurala
| ''zarete''
| ''zineten''
| ''duzue''
| ''zenuten''
|-
| 3. pertsona plurala
| ''dira''
| ''ziren''
| ''dute''
| ''zuten''
|}
<nowiki>*</nowiki>''edun-''etik datorren laguntzailearekin osaturiko aditz multzoetako subjektuek ergatiboaren marka daukate (''-k'' singularrean). Esan den bezala, ezaugarri hori egitura iragankorrei ''(Anek liburua irakurri du)'' ez ezik, esanahi aktiboko egitura iragangaitzek osaturiko azpitalde txiki bati ere badagokio ''(Anek ondo dantzatzen du, emanaldiak luze iraun du).'' Horregatik, egile batek baino gehiagok pentsatzen du euskara ez dela zehazki [[ergatibo|hizkuntza ergatibo]] bat, kontzeptua ezaugarri morfologiko eta sintaktikoetatik abiaturik definitu ohi den moduan, [[egitura aktiboko hizkuntza]] bat baizik.
[[Konjugazio]] edo aditz komunztadura pluripertsonalak adizki bakar batean partaide batzuk biltzen ahal ditu: subjektua, osagarri zuzena (gehienetan, markatu gabe) eta zeharkako osagarria. ''Darama'' adizkia ''daramakio'' adizkiarekin alderatuz gero, berehala atzematen da ekintzako hirugarren partaidea, zeharkako osagaiarena egiten duena.
Ikus ditzagun beste adibide batzuk:
* ''ekarri d-i-da-zu:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-da-'' singularreko lehen pertsonaren adierazlea, eta ''-zu'' singularreko bigarren pertsonarena;
* ''ekarri d-i-o-zu:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-o-'' singularreko hirugarren pertsonaren adierazlea, eta ''-zu'' singularreko bigarren pertsonarena;
* ''ekarri d-i-gu-te:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-gu-'' pluraleko lehen pertsonaren adierazlea, eta ''-te'' pluraleko hirugarren pertsonarena;
* ''ekarri z-i-z-ki-gu-te-n:'' laguntzaileko ''z-'' lehenaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-z-'' pluralaren adierazlea, ''-ki-'' beste artizki bat (datibozko markarekin lotua), ''-gu-'' pluraleko lehen pertsonaren adierazlea, ''-te-'' pluraleko hirugarren pertsonarena, eta ''-n'' lehenaldiaren marka da.
Adizkiak, bereziki konjugazio pluripertsonalaren barruan, oso modu ikusgarrian zailtzen ahal dira, adibide hauek frogatu bezala (egiazko kasuak dira, baina gutxi erabiliak): ''ziezazkiguketen, z-ieza-z-ki-gu-ke-te-n'' morfemetan zatitua, edo ''generamazkionan'' (emakume bati [[hitano|hika]] hitz egiten zaionean), ''ge-ne-ram(a)-z-ki-o-na-n'' morfemetan zatitua.
Azkenik, konjugazio alokutiboak solaskidearen sexuaren arabera bereizten diren adizki-paradigmak biltzen ditu. Adizki horiek orokorrei buruz diferenteak dira, ez bakarrik hizlariak espresuki bere solaskidea aipatzen duenean (''ikusi duk'' [mask.], ''ikusi dun'' [fem.]), hori beste aditz pertsona bati baitagokie, baizik eta solaskideak ekintzan esku hartzen ez duenean ere bai: ''liburu hau irakurri diat'' (gizon bati hitz egiten zaionean), ''liburu hau irakurri dinat'' (emakume bati hitz egiten zaionean); adizki markatugabea, solasaldiaren erreferentziarik egiten ez duena, ''liburu hau irakurri dut'' esaldian dago. Forma berezi horien erabilera harreman eta egoera jakin batzuetara mugatuta dago: erabiltzen diren barietateetan, aditz-joko alokutiboa arrunta da anai-arreben artean eta adin bertsuko adiskideen artean; ohikoagoa, dena den, gizonezkoen artean emakumezkoen artean eta harreman mistoetan baino. Bestelako egoeretan forma alokutiboen erabilera urria da, edo ez da gertatzen.
=== Ezaugarri sintaktikoak ([[joskera]]) ===
Euskaraz, hitzen ordena SOV ([[Subjektu (gramatika)|subjektua]] – [[objektu]]a – [[aditz]]a) izan ohi da, marka [[ergatibo]]a duten hizkuntzetan oso zabaldua dagoena. Hala ere, euskarak malgutasun [[sintaktiko]] nabarmena du. Esaldien mailako ordenarik ohikoena (''Jonek''(S) auto ''berria''(O) ''erosi du''(V)) izenen eta [[postposizio]]en arteko harremanarekin bat dator (euskaraz ez dago [[preposizio]]rik): ''aulkiaren atzean'', ''iritzi horren aurka''. Gaztelaniatik harturiko preposizioak, euskarak onartu eta gero, beste postposizioak bezala portatzen dira: iritzi horren aurka. Izen [[sintagma]]ren eta haren [[genitibo]]zko osagarriaren arteko ordena (''aitaren etxea'') bat dator tipologikoki hitzen oinarrizko ordenarekin. Gauza bera esan daiteke egitura konparatiboez: hauetan, konparazioaren bigarren osagaia adjektiboaren –hau dagokion graduan– aurretik agertzen da (''zu baino gazteagoa'').
Mendeko perpaus erlatibodunak laguntzen duten substantiboaren aurretik joan ohi dira ([erosi berri dudan](Rel) liburua). Hala ere, hori ez da modu bakarra klausula erlatibodunak sortzeko: maila batzuetan zeina izenordaina erabiltzen da, erromantzearen egituraren antzera, hots, erlatiboa substantiboaren ondoren. Gaurdaino ia-ia iraun ez duten eraikuntza zaharretan, erlatiboa erreferentearen atzetik ere bazihoan, hala nola: ''monument ageri eztiradenak'' (Rel) ''bezala zarete'' (Leizarraga, 1571, Lukas XI, 44). Joskera hori oraingoarekin alderatzen ahal da (''ageri ez diren'' (Rel) ''monumentuak bezala(koak) zarete''). Barne erlatiboko klausulak dira, seguru asko. Horrenbestez, euskarak izan litezkeen aukera tipologiko guztiak dauzka mendeko esaldi erlatiboak osatzeko.
=== Ezaugarri lexikoak ===
{{Sakontzeko|Euskarazko hiztegigintza}}
Euskararen [[lexiko]]a da hizkuntzaren gainean gutxien ezagutzen den kontuetako bat eta horrek bide eman die balizko iritzi [[Etimologia|etimologiko]] guztiei, fundamentuarekin edo gabe. Zoritxarrez, azken hauek izan dira nagusi historian zehar.
Gaur egungo ikerketek ([[Joseba Lakarra|Joseba A. Lakarraren]] eskutik) adierazten dute, antza, jatorrizko lexikoaren multzoaren muina erro laburretan, monosilabikoetan, oinarritzen zela eta, hortik abiaturik, hizkuntzaren bilakaeraren ondorengo urratsetan, bi silaba edo gehiagoko erroak sortuz joan zirela. Euskarak hiztegi etimologiko on baten behar gorria du. Gaur egun euskarazko hitz jator gutxi zehazki ezagutzen ditugu; esan dezakegu hainbat hitzak jatorrak direla zehazki, adibidez, aditz osagarririk gabe (hau da, «izan» edo «egon») erabiltzen diren aditz guztiak («dakar», «dabil», «dator» eta bezalakoak), soin baten zati ia guztiak («esku», «begi», «buru» eta bezalakoak), zenbakiak adierazten dituzten hitzak «mila» zenbakiraino («mila» eta handiagoak diren zenbakiak latinetik eratorri ziren), ahaidetasuna adierazten duten hitzak («aita», «neba», «arreba», «osaba» eta bezalakoak) eta [[izenordain]] guztiak («gu», «hau», «ezer», «nor», «zerbait» eta bezalakoak).<ref>{{erreferentzia|izena=Euskararen etimologiko hiztegia|abizena=|urtea=2008|izenburua=Etymological dictionary of Basque|argitaletxea=The estate of the late R. L. Trask|orrialdea=|orrialdeak=391-394|ISBN=|hizkuntza=Ingelesa}}</ref> Jatorri ezezagun edo zalantzakoa duten hitzak ere ditugu, adibidez, «alai» eta «jai» hitzak ez direla jatorrak dirudi, baina ezin dugu esan nondik eratorri ziren.<ref>{{erreferentzia|izena=Euskararen etimologiko hiztegia|abizena=|urtea=2008|izenburua=Etymological Dictionary of Basque|argitaletxea=The estate of the late R. L. Trask|orrialdea=|orrialdeak=396-397|ISBN=|hizkuntza=ingelesa}}</ref>
Euskarazko hitzekin lotura duten hitzak beste [[Eurasia]]ko hizkuntzetan aurkitzen ditugu Eurasiako hizkuntza zaharrenetako bat delako: ''ele'' — [[Uraldar hizkuntzak|uraldar]] ''kel'' «hizkuntza» eta [[mongoliera]] ''хэл'' (''hel'') esanahi berdinarekin, ''gutxi'' ([[Aitzineuskara|antzineuskaran]] — ''guti'') — [[Dravidiar hizkuntzak|dravidar]] ''guti'' «txiki», etb.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Etymological Basque Dictionary-French-Spanish-English|url=http://projetbabel.org/basque/dictionary.php|aldizkaria=projetbabel.org|sartze-data=2020-12-29}}</ref>
Maileguei dagokionez, badakigu euskara [[latin]]ezko eta [[Erromatar Inperioa|erromantzezko]] hitzez elikatu dela lotsarik gabe. Mailegu batzuk begi-bistakoak dira (''bake'' < lat. ''pace(m)'', ''ohore ''< lat. ''(h)onore(m)'', ''liburu ''< lat.'' libru(m)'', ''herren'', ''herrenka ''< esp. ''renco'', ''rengo''), baina beste batzuk ez hainbeste (''aizkora ''< lat. ''asciola'', ''begiratu ''< lat. ''vigila'' edo euskaratik ''begi'', ''aitortu ''< [[aragoiera]] zaharreko ''aytorgar'').
Askoz gutxiago izanik ere, litekeena da antzinako hizkuntza [[Zelta hizkuntzak|zeltetatik]] harturiko lexikoa ere izatea (''mando'', ''gori'', ''maite'', ''lur'', agian ''izokin'', baina azken hitz horren jatorria latin berantiarreko ''esocina ''izan liteke, Asturietako ''esguín'' «izokin gaztea» kide izanik) eta [[Germaniar hizkuntzak|germaniar]] hizkuntzetatik ere bai (agian ''urki''). [[Arabiera]]tik harturiko hitzak ere badira (''alkandora, azoka'', ''erraz''), baina gehienak erromantzeak iragazirik etorri dira.
=== Idazkera ===
Euskarak, [[XVI. mendea]]n idazten hasi zenetik, [[alfabeto]] latindarra erabili du, bere kokaleku geografikoaren eraginez. Gaur egun, [[euskal alfabetoa]]k bost bokal ditu:
* a, e, i, o, u. [[Zuberera]]k seigarrena ere badu: ü.
eta ondorengo kontsonante hauek:
* b, d, f, g, h (gorra mendebaldeko euskalkietan, hasperendua ekialdekoetan), j ([[gipuzkera]]n, ahoskera belarra du, gaztelaniaz bezala; gainerako euskalkietan eta euskara batuan, sabaikaria), k, l, m, n, ñ, p, r, s, t, x, z.
Gainera, beste bost kontsonante ere baditu, beste hizkuntzetikako maileguak idazteko:
* c (eta haren aldaera ç), q, v, w, y.
Kontsonante horietako batzuk konbinatuz, ondorengo digrafo hauek sortzen dira:
* dd, rr, tt, ts, tx, tz.
Azentuari dagokionez, ez da idazkeran adierazten.
== Literatura ==
=== Ahozko literatura ===
{{sakontzeko|Ahozko euskal literatura}}
Ahozko literaturak aipamen berezia behar du. Euskararen idatzizko garapen mugatua dela eta, ahozko literaturaren agerpenek indar berezia izan dute. Horrela, atsotitzak, baladak eta kopla zaharrekin batera, besteak beste, berebiziko munta du [[bertsolaritza]]k.
{{sakontzeko|Bertsolaritza}}
Nahiz eta lehenagoko aztarnak ere badiren, bertsolaritza [[XIX. mendea|XIX. mendetik]] aurrera garatu zen [[Euskal Herria]]n. Ez zen lurralde guztietan indar berarekin hedatu, ordea. [[Gipuzkoa]]ko eskualde batzuek eman zituzten bertsolaririk ezagunenak. XIX. mendeko gerra eta gatazka ugariek eskaini zuten bertsotarako gairik. Hori dela eta, [[Frantzia|frantsesen]] aurkako, [[karlismo|karlisten]] garaiko eta [[Kuba]]ko gerrei buruzko bertso mordoxkak iritsi zaizkigu: ahoz aho banaka batzuk, idatziz gehienak. Kanta paperen bidez zabaldutako bertsoak oso modan egon ziren, eta zenbait kasutan orduko gertaera eta albisteak jakinarazteko modurik herrikoienetako bat zen.
Mende hartako bertsolari zaharrenen artean [[Xenpelar]] [[errenteria]]rra dugu ospetsuena. Haren bertso-sorta askok bizirik diraute euskal kantutegian: ''Betroiarenak'', ''Pasaiako zezenarenak'' edo ''Ia guriak egin du'', esaterako. Bat-bateko bertsolari moduan nabarmendu ez baziren ere, [[Jose Maria Iparragirre|Jose Mari Iparragirre]] eta eta [[Bilintx]]en bertsoak ere aipagarriak dira. Lehenaren ''Ume eder bat'' eta ''Gernikako arbola'' edo bigarrenaren ''Bein batian Loiolan'' eta ''Loriak udan intza bezela'', oso ezagunak dira. Azpimarratzekoak dira [[Ipar Euskal Herria|Iparraldeko]] koblakariak ere, hala nola [[Zuberoa]]ko Piarres Topet «[[Pierre Topet|Etxahun]]» [[Barkoxe|barkoxtarra]] (''Ürx'aphal bat badügü'', ''Maria Solt eta Kastero''...) eta [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Behereko]] [[Joanes Otsalde|Joanes Oxalde]] [[bidarrai]]tarra (''Lurreko ene bizia'', ''Iruñeko ferietan''...).
=== Euskara idatziaren lehen urratsak ===
[[Fitxategi:Euskara idatzia.jpg|eskuinera|thumb|250px|Euskara idatziaren lehen urratsak.]]
Euskaraz idatzitako lehenengo hitzak [[Akitania]] eta [[Pirinioak|Pirinio]] inguruetan aurkitutako erromatarren garaiko hilarrietakoak dira ( I. mendea) Jainko eta Jainkosen izenak izan litezke: ''sembe ''> ''seme''; ''anderexo ''> ''andereño''; ''cison ''> ''gizon''...
Gaur egun ezagutzen den euskara ez da antzinaro hartakoa bera. Horregatik [[aitzineuskara]] deritzo garai hartako [[euskaldun]]en mintzairari; eta aitzineuskaratik gaur egungo euskarara, garai hartako latinetik gaur egungo gaztelaniara dagoen antzeko aldea edo handiagoa legoke.
Orain arte euskaraz idatzita aurkitu diren esaldirik zaharrenak [[Donemiliagako glosak]] dira (X. mendea). Horren zergatia hauxe da, herri literatura eta tradizioa ahoz transmititu izan direla batez ere.
Glosak, latinezko testuak ulertzeko monje kopistek idazten zituzten oharrak dira, hau da, zatirik zailenei buruzko ohar batzuk "''Guec ajutuezdugu''" (ez dugu laguntzarik) eta "''Içioki dugu''" (piztu dugu) dira.
[[Fitxategi:Ikusgela_–_Bernart_Etxepare_eta_XVI._mendeko_literatura.webm|thumb|thumbtime=61|start=0|{{ikusgela}}[[Bernart Etxepare]] eta XVI. mendeko literatura]][[Bernart Etxepare|Bernart Etxepareren]] ''[[Linguae vasconum primitiae]]'' liburua euskaraz argitaratutako lehena da, 1545ekoa. Izenburua [[latin]]ez dago, baina liburu osoa euskaraz. Idazleak idazterakoan ez zuen eredurik izan. Horregatik, grafia asmatu behar izan zuen eta euskararen soinuak, hotsak, paperean emateko erdaran erabiltzen ziren letrez baliatu zen: apeza izanik, baitzekien erdaraz idazten.
''[[Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria]]'' (1571) [[Joanes Leizarraga]]k idatzi zuen. Apaiz katolikoa zen, baina garaiko [[Nafarroako Erresuma|Nafarroako]] erregina protestante bihurtu zenean higanot bihurtu zen, beste kristau asko bezala. Erreginak Itun Berriaren itzulpena euskarara egitea eskatu zion [[Joanes Leizarraga|Leizarragari]], dotrina kalbinista zabaltzeko. Horrela, ''Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria'' argitaratu zuen 1571. urtean. Liburua [[Vulgata]]tik itzulia bada ere, baditu itzulpena ez diren beste atal batzuk: horien artean, Nafarroako erreginari zuzendutako gomendio gutuna, non [[Euskal Herria]] izenari lurraldea zehazten zaion, baita euskara eta [[euskalki]]en izan zituen arazoak azaltzen dituen «Heuscalduney» deritzon atala ere.
[[Fitxategi:Euskara_hilarrietatik_ezabatu_-_1949.jpg|thumb|Gernikako hilobietatik euskarazko inskripzioak berehala ezabatu eta gaztelaniaz jartzeko agindua (1949)]]
[[Fitxategi:Ikusgela_–_Axular_eta_XVII._mendeko_literatura.webm|start=0|thumbtime=49|thumb|{{ikusgela}}[[Pedro Axular|Axular]] eta XVII. mendeko literatura]]
''[[Etorkizun|Gero]]'' (1643) euskal [[prosa]]ren gorengo emaitza da, eta aszetika deritzon azpijeneroko obra unibertsala, nolabait 1643. urtean azaldu zen, [[Bordele]]n inprimaturik. Haren egile [[Axular|Pedro Agerre Azpilkueta]] (''Axular'') Nafarroa Garaiko [[Urdazubi]] herrixkan jaio zen. Axular goitizena bere jaiotzeko baserritik datorkio. Iparraldeko [[Sara]]n eman zituen [[Axular]]rek bere urterik gehienak, hango errektore edo parroko. Liburuaren hizkuntza eredua, geroago lapurtera klasikoa deitu zena da. Eredu horretara heltzeko, Axularrek herriak ulertzeko moduko hitzak eta adierazpideak bilatzen ditu, baina horretan aberastasunik batere galdu gabe. Horregatik esaten da Axular dela euskal prosaren benetako sortzailea, [[Joanes Leizarraga|Leizarragak]] bidea nolabait jorratu bazuen ere.
''[[Eguna (egunkaria)|Eguna]]'' (1937) euskara hutsean idatzitako lehenengo [[egunkari]]a da. 1921ean sortutako [[Donostia]]ko ''[[Argia (aldizkaria)|Argia]]'' astekaria bilakatzeko ahalegin guztiek lur jo bazuten ere, hazia ereinik zegoen euskaltzaleen artean. Egunkaria gerra hasi arte, hala ere, ez zen gauzatu, [[Eusko Jaurlaritza]]k 1937. urtearen hasieran ''Eguna'' plazaratu zuen arte. Sei hilabete eskas iraun zuen lehenengo euskal egunkariak, militarrek ekainean [[Bizkaia|Bizkai]] osoa kontrolatu bitartean, alegia.
=== Literatura idatzia ===
{{sakontzeko|Euskal literatura}}
Euskarak [[nafar-lapurtera|lapurtera]] idatziaren bidez, batik bat, bizi zuen berpizkundea. Ondokoak izan ziren [[euskal literatura]]ri hasiera ematen zioten autoreak:
* [[Bernart Etxepare]] ([[1480]](?)–?): ''[[Linguae vasconum primitiae|Linguae Vasconum Primitiae]]'' ([[1545]]);
* [[Joan Perez Lazarraga]] ([[1548]](?)–[[1605]]): ''[[Lazarragaren eskuizkribua]]'' ([[1567]]);
* [[Joanes Leizarraga]] ([[1506]]–[[1601]]): ''[[Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria|Jesus Christ Gure Jaunaren Testamentu Berria]]'' ([[1571]])
Hurrengo mendeetan gainerako euskalkiek idatzizko garapen handiagoa izan zuten. Euskalki literarioak lapurtera, [[bizkaiera]], [[gipuzkera]] eta, apalkiago, [[zuberera]] izan ziren. Berpizkunde osasuntsu baten ondoren, hegoaldean [[XVIII. mendea]]n geldiune bat jazo zen, non erlijio-testuen itzulpen txepelen erdian [[Agustin Kardaberaz]]en ''[[Eusqueraren berri onac]]'' nabarmendu zen. Era berean, egile handirik izan zen: Axular [[XVII. mendea]]n, [[Joan Antonio Mogel|Juan Antonio Mogel]] eta [[Pedro Antonio Añibarro]] [[XIX. mendea|XIX.enean]] eta Estepan Urkiaga ''[[Lauaxeta]]'', [[Txomin Agirre]], [[Xabier Lizardi]] eta [[Gabriel Aresti]] besteak beste, [[XX. mendea|XX.enean]].
[[1968]]tik aurrera, [[euskara batu]]aren garapenarekin, euskarazko literatura azkar hazi zen, eta gaur egun asko dira<ref>{{erreferentzia|url=https://zubitegia.armiarma.eus/?a=a|izenburua=Armiarma.eus - Literaturaren Zubitegia|sartze-data=2018-09-2|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref> [[euskal idazle]]ak, besteak beste:
* [[Joxe Azurmendi]] ([[1941]]–)
* [[Ramon Saizarbitoria]] ([[1944]]–)
* [[Arantxa Urretabizkaia]] ([[1947]]–)
* [[Joan Mari Irigoien]] ([[1948]]–)
* [[Anjel Lertxundi]] ([[1948]]–)
* [[Mariasun Landa]] ([[1949]]–)
* [[Bernardo Atxaga]] ([[1951]]–)
* [[Koldo Izagirre]] ([[1953]]–)
* [[Xabier Montoia]] ([[1955]]–)
* [[Lourdes Oñederra Olaizola]] ([[1958]]–)
* [[Joseba Sarrionandia]] ([[1958]]–)
* [[Unai Elorriaga]] ([[1973]]–)
* [[Harkaitz Cano]] ([[1975]]–)
== Euskara munduan ==
=== Euskal Herriaren inguruan ===
Euskara [[Bearno]]ko hainbat herri eta auzunetan mintzatua da. Herri eta auzune horiek [[Zuberoa]]ren inguruan daude. Honako hauek dira: [[Aramitze]], [[Arriba]], [[Arribalda]], [[Azpilda]], [[Ereta]], [[Hagoeta]], [[Jeruntze]], [[Lixoze]], [[Nabarzi]], [[Orin (Pirinio Atlantikoak)|Orin]] eta [[Tabaila-Uzkaine]]. Batzuek zerrenda horretan sartzen dituzte [[Eskiula]], [[Jeztaze]] eta [[Ozaraine-Erribareita]] ere, baina gehienetan Zuberoako herritzat hartzen dira.
=== Aspaldiko bisitariak: Donejakue bidea ===
[[Fitxategi:Donejakue zedea.JPG|thumb|Euskal Herria [[Donejakue bidea]]n izateak Europako bisitari ugari ekarri ditu.]]
Euskal Herria igaroleku zelako beste froga bat [[Donejakue bidea]] da. [[Erdi Aroa]]n hasi zen, eta denbora luzez (X. mendetik XIX.eraino) erromes asko heldu ziren [[Europa]] osotik [[Santiago de Compostela|Compostelara]], [[Done Jakue]] apostoluarena omen zen hilobia ikustera, ortzia irabazteko bidea zelakoan. Bideko pausaleku handienetakoa zen [[Orreaga]]ko monasterioak, alderatzeko eran, oraindik XVII. mendean urteko 20.000 janari ematen zituen. Euskarak harridura pizten zuen bidaiarien artean. «Itsaso erromaniko»aren barnean euskararen «uharte» ikusgarria ageri zen. Horregatik, bidaiariek hiztegitxoak osatu zituzten, batzuk oso zaharrak, XII. mendekoak.
Beilarien artean [[Aymeric Picaud]] frantsesa dugu ospetsuena gure historian. Picaud frantziar erromesak [[Donejakue bidea|Done Jakue bidea]] egin zuen XII. mendean eta ikusitakoaren gida bat latinez idatzi. Bertan euskaldunak eta lurraldea deskribatzen ditu eta kexu ageri da eman dioten tratuaz. Hala ere, euskarazko hitzen zerrenda bat bildu zuen, ezagutzen den lehen euskal hiztegitxoa bilduz. ''[[Codex Calixtinus]]'' (1132–1135) latinezko liburuan [[Pirinioak|Pirinio]] hegoaldeko biztanleak «nafarrak» (''nauarri'') deitzen ditu; iparraldekoak, ordea, «baskoak» (''bascli''). Hala ere, ez direla bereizten dio: berdin jan, jantzi eta hitz egiten dutela.
[[Arnold von Harff]] alemaniar zalduna, 1496–1499 urteen artean egindako erromesaldietan, Euskal Herrian ere izan zen, eta erromesaldi horien berri eman zuenean, euskarazko hiztegitxo bat jaso zuen.
=== Euskara bidaiari ===
[[Euskaldun]]a euskaraz hitz egiten duen pertsona da, non jaio zen edo non bizi den berdin dio. Beraz, euskaldun guztiak ez dira [[Euskal Herria]]n bizi, Euskal Herritik at ere euskaldunak bizi dira eta horren froga bizia dira munduan zehar idoro daitezkeen [[Euskal etxeak|Euskal Etxeak]] edo Euskara edo Euskal Kultura irakasgai dituzten zenbait [[Unibertsitate]].
Historian zehar ez dira gutxi herria utziz mundu zabalera abiatu zirenak. XVI. mendeaz geroztik, [[Amerika]]rako bidea izan zen norabide nagusia. Ameriketan egiten zituzten lanbideak ezberdinak dira, baina zenbait garaitan [[artzaintza]] nagusia zen. [[Argentina]]n, [[Buenos Aires]] hiriburuan esne ekoizpena XIX. mendean [[euskaldun]]en eskuetan zen, hala nola, gazitegiak (haragia kontserbatzeko industria, alegia); bi lan horiek «euskaldunen lanak» izendatzeraino heldu ziren. Horretaz gain, [[euskaldun]]ak aritu ziren Ameriketako hainbat eta hainbat jardueratan: [[Kalifornia]]ko urre-meatzeak, ostatuak eta merkataritza, [[Argentina]]ko [[Panpa|Pampa]] ordekan, unai gisa...
==== Euskal etxeak ====
{{Sakontzeko|Euskal etxeak}}
Euskal etxeak atzerrira joandako [[euskaldun]]ak batzen diren tokiak dira. Elkarte horien helburua elkarren arteko laguntza eta euskal nortasuna babestea dira. Horretarako ekintza ezberdinak antolatzen dira: euskarazko klaseak, abesti eta dantza taldeak, aldizkariak, liburuak, jaiak, [[bertso]]lari txapelketak, eta abar.
Munduan zehar dauden euskal etxeetatik zaharrena [[Montevideo]]ko ([[Uruguai]]) ''Laurak Bat'' euskal etxea da, 1876. urtekoa. Urte berean, [[Argentina]]n Laurak Bat izena duen beste euskal etxe bat zabaldu zuten halaber.
Gaur egun, guztira 162 euskal etxe ofizial daude mundu osoan zehar eta beste 30 bat inguru oraindik ofizialak ez direnak.
==== Euskara, munduko unibertsitateetan ====
Euskarak eta euskal kulturak interesa sortzen dute Euskal Herritik at. Horren oinarrian zergati ezberdinak daude, zientifikoak eta sentimentalak.
Zergati zientifikoek mugiarazten dituztenentzat, euskara ikasgai edo ikergai da. Horientzat, euskal hizkuntzaren eta kulturaren ezaugarri bereziak dira interes-sortzaile; adibidez, euskara lurralde berean sustraituta gutxienez hogei mendetik gora egin duen hizkuntza izatea, eta ahaide ezagunik gabeko hizkuntza izatea.
Zergati sentimentalak dituztenak, ordea, garai bateko egoera sozio-ekonomikoak bultzatuta, bizimodua ateratzera atzerrira joan behar izan zutenak edo horien ondorengoak dira. [[Migrazio]]aren ondorioz, euskotarren komunitateak sortu dira han-hemenka, eta euskaldunak dira haietako hainbat.
Edonola ere, zergatia bata ala bestea izanik, interes horri esker euskararen eta euskal kulturaren presentzia asko hedatu da munduan zehar.
=== Euskara Interneten ===
[[Fitxategi:Ahotsak.eus 01.png|thumb|''Ahotsak.eus'' webgunea, euskara hutsean eskaintzen den [[webgune]]etako bat.]]
Euskal Herriko «zortzigarren lurraldea» izendatu izan zaio [[Internet]]ari<ref>{{Erreferentzia|izena=Josi|abizena=SIERRA ORRANTIA|izenburua=Zortzigarren probintziaren izena eta izana|hizkuntza=eu|data=2011-01-10|url=https://zortzigarrenlurraldea.eus/zortzigarren-probintziaren-izena-eta-izana/|aldizkaria=zortzigarren lurraldea|sartze-data=2021-09-02}}</ref>. Interneten hainbat eduki eskura daude daitezke euskaraz: testuak, audioak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea|url=https://ahotsak.eus/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2021-09-02}}</ref>, bideoak<ref>{{Erreferentzia|izena=Paulo|abizena=Ostolaza|izenburua=Zeintzuk dira ikustaldi gehien dituzten euskarari buruzko bideoak?|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/202572/zeintzuk-dira-ikustaldi-gehien-dituzten-euskarari-buruzko-bideoak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-09-02}}</ref>... Milaka [[webgune]] eskura daude euskaraz, batzuk euskara hutsean eta beste batzuk aukeren artean euskara ere eskaintzen dutenak. Hainbat aplikazio informatiko ere euskaraz [[Hizkuntza-lokalizazio|lokaliza]]turik daude. Badago [[software libre]]a euskaraz lokalizatzen dabilen [[Librezale|komunitate bat]] ere.
Euskarak Interneten badu domeinu bat ere, [[.eus|.EUS domeinua]], euskara eta euskal kulturaren komunitatearen Interneteko goi mailako domeinu orokorra. Domeinuaren helburua euskara eta euskal kultura sustatzea da eta euskara eta euskal kulturaren komunitatea kohesionatzea.
=== Euskal pidginak Islandian eta Kanadan ===
{{Sakontzeko|euskara-islandiera pidgina|algonkin-euskara pidgina}}
[[Euskal Herriko baleazale]]ek [[Pidgin (hizkuntza)|pidgin]] bi sortu zituzten Ipar [[Ozeano Atlantikoa|Atlantikoan]] egindako bidaietan: [[Islandia]]n [[euskara-islandiera pidgina]], eta [[Ternua eta Labrador]]ren [[algonkin-euskara pidgina]]. XVIII. mendearen inguruan galdu ziren, baina idatzizko lekukotasun apur batzuk gorde dira.
== Euskararen aldeko gizarte mugimendua ==
Euskara, [[hizkuntza gutxitu]]a izanik, ez da egoera arrunta bizitzen ari bere lurraldean. 1980ko hamarkadatik hainbat aurrerapauso eman badira ere (hizkuntza koofiziala da Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroako iparraldean), zenbait esparrutan oso presentzia urria du. Horri aurre egiteko, [[frankismo]] amaieratik talde ugari sortu dira euskararen alde lan egiteko, zeregin horretan jada ziharduten taldeei gehituz.
[[Fitxategi:Euskaldun berri plaza - Ozaeta.jpg|thumb|Euskaldun Berri plaza ([[Ozeta]], Araba).]]
=== Erakundeak ===
* [[Euskaltzaindia]]: erakunde araugile, iradokitzaile eta zuzentzailea.
* [[Eusko Ikaskuntza]]: erakunde zientifiko-kulturala.
* [[Euskararen Etxea|Euskararen Etxea]]: euskarari buruzko gune espezializatua. Erakusketa, mediategia, liburutegia... ditu.
* [[Helduen Alfabetatze eta Berreuskalduntzerako Erakundea]] (HABE).
=== Elkarteak ===
Hauek dira euskararen alde diharduten elkarte nabarmenenak:
* [[Euskal Herrian Euskaraz]] (EHE)
* [[Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua]] (''Kontseilua'' izenaz ezagunagoa)
* [[Euskaltzaleen Topagunea|Topagunea]], Euskara Elkarteen Federazioa.
* [[Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea]] (AEK)
* [[Hizkuntza Eskubideen Behatokia|Hizkuntz Eskubideen Behatokia]]
== Hedabideak ==
* [[:Kategoria:Euskarazko egunkariak|Egunkariak]]: ''[[Berria]]'' eta hainbat eskualdetako ''[[Hitza (egunkaria)|Hitza]]''.
* [[Zerrenda:Euskarazko aldizkariak|Aldizkariak]]: ''[[Argia (aldizkaria)|Argia]], [[Gaztezulo]], [[Galtzaundi]], [[Ttipi-Ttapa]], [[Aldaize]]''...
* [[:Kategoria:Euskarazko irrati kateak|Irratiak]]: [[Euskadi Irratia]], [[Gaztea|Euskadi Gaztea]], [[Segura irratia]],[[Info7]], [[Arrate irratia]], [[Irulegiko irratia|Irulegi irratia]], [[Gure Irratia]]...
* [[:Kategoria:Euskarazko telebista kateak|Telebistak]]: [[ETB 1]], [[ETB 3]], [[Hamaika Telebista|Hamaika telebista]] eta tokiko hainbat telebista.
== Oharrak ==
<references group="lower-alpha" />
== Erreferentziak ==
{{SEG|egileak=Ivan Igartua eta Xabier Zabaltza|web=http://www.ehu.es/seg/his/1/5|izenburua=Euskararen muga historikoak}}
{{SEG|egileak=Ivan Igartua eta Xabier Zabaltza|web=http://www.ehu.es/seg/his/1/2|izenburua=Hizkuntzaren egitura}}
{{erreferentzia zerrenda|2}}
== Ikus, gainera ==
* [[Europako eremu urriko hizkuntzen zerrenda|Europako hizkuntza gutxituak]]
* [[Euskal Herriko hizkuntzak]]
* [[Euskarazko hiztegigintza]]
* [[Morfologia konputazional]]
* [[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntzaren prozesamendua]]
* [[Euskararen debekua]]
* [[Euskararen historia]]
* [[Euskararen Etxea]]
* [[Euskararen jatorria]]
* [[Euskararen bilakaera XX eta XXI. mendeetan]]
* [[Euskara Nafarroako Erriberan]]
* [[Zerrenda:Hego Euskal Herriko euskaldunen ehunekoak]]
* [[Zerrenda:Ipar Euskal Herriko euskaldunen ehunekoak]]
* [[Euskararen hotsak]]
* [[Zernonikusi.eus|ZerNonIkusi.eus]]
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Euskara|Euskara}}
* [http://www.euskaltzaindia.net/ Euskaltzaindia]
* [https://web.archive.org/web/20080514163419/http://www.euskararenetxea.net/ Euskararen etxea]
* [http://www.hiztegia.net Hiztegia.net ataria]
* [http://www.eustat.es/elem/ele0000400/tbl0000494_e.html 2001eko mapa linguistikoa (Eusko Jaurlaritza)] {{eu}}
* [http://www.muturzikin.com/carte.htm Mapa linguistikoa (Muturzikin)]
* [http://www.euskarakultur.org/ Euskara Kultur Elkargoa-''Basque Cultural Foundation'']
* [http://www.argia.com/argia-astekaria/1913/erromintxela-euskal-ijitoen-hizkera Lore Agirrezabal, ''Erromintxela, euskal ijitoen hizkera'', Argia astekarian]
* [http://www.baieuskarari.org/ Bai Euskarari Ziurtagiria]
* [https://web.archive.org/web/20171202224304/http://www.kanaldude.tv/ Euskarazko "webtv" bat iparraldean]
{{artikulu ona}}{{autoritate kontrola}}
{{Euskara aurkibidea}}
[[Kategoria:Euskara|*]]
6jk1t4suqkx552qvrxbc1sx0a04td5i
9968332
9968331
2024-11-13T20:21:40Z
Theklan
336
9968332
wikitext
text/x-wiki
{{Erdi-babestua}}
{{HezkuntzaPrograma|Hizkuntzak}}
{{Hizkuntza infotaula
| izena = Euskara
| jatorrizko izena =
| familiaren kolorea = Isolatua
| estatuak = [[Espainia]] eta [[Frantzia]];</br>[[euskal diaspora]]
| eskualdea = [[Euskal Herria]]
| hiztunak = 751.700<ref>{{erreferentzia|url=http://www.euskara.euskadi.eus/contenidos/nota_prensa/vi_inkesta_sozioling_2016/eu_def/adjuntos/vi_inkesta_eu.pdf|izenburua=VI. INKESTA SOZIOLINGUISTIKOA (2016)|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=|aldizkaria=euskadi.eus|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=http://www.euskarabidea.es/fitxategiak/irudiak/fckeditor/NAF-Inkesta%202016%20euskaraz(1).pdf|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=Euskarabidea|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://www.berria.eus/dokumentuak/dokumentua1730.pdf|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=Berria|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://euskaraba.eus/edukiak/uploads/2016/12/Azterketa-soziolinguistikoa-Trebinu-2012.pdf|izenburua=Trebiñuko enklabea|sartze-data=2019-01-19|egunkaria=euskaraba.eus|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=PDF}}</ref>
| familia =[[Hizkuntza bakartu]]a
| nazioa = [[Euskal Autonomia Erkidegoa]] eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroako Eremu Euskaldunean]]
| araugilea = [[Euskaltzaindia]]
| iso1 = eu | iso2b = baq | iso2t = eus | iso3 = eus
| mapa = Basque % (most recent).svg
| maparen testua = Euskaldunen ehunekoaren mapa, udalerrika, datu berrienen arabera{{efn|Datuak berrienak dira:
* 2016koak, [[Araba|Arabako]], [[Bizkaia|Bizkaiko]] eta [[Gipuzkoa|Gipuzkoako]] udalerrientzat<ref>Eusko Jaurlaritza (2020). ''VI. Mapa Soziolinguistikoa, 2016''. Gasteiz: Eusko Jaurlaritzako Argitalpen Zerbitzu Nagusia.</ref>
* 2018koak, [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] udalerrientzat<ref>Nafarroako Gobernua (2020). ''Nafarroako datu soziolinguistikoak, 2018''. Iruñea: Nafarroako Gobernua, Euskarabidea.</ref>
* 2016koak, [[Lapurdi|Lapurdiko]], [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Behereko]] eta [[Zuberoa|Zuberoako]] udalerrientzat<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskararen egoera Iparraldean - 2016ko inkesta soziolinguistikoa|hizkuntza=fr|url=https://www.mintzaira.fr/eu/euskara/euskararen-egoera-iparraldean.html|aldizkaria=OPLB Office Public de la Langue Basque - Pays Basque - EEP - Euskararen Erakunde Publikoa - Euskal Herria|sartze-data=2022-07-11}}</ref>}}
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
{{legend|#a02c2c|% 80-100}}{{legend|#ff6600|% 50-80}}
{{Col-break}}
{{legend|#ffd633|% 20-50}}{{legend|#a2db7d|% 0-20}}
{{Col-break}}
{{Col-end}}
}}
'''Euskara''' [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] [[hizkuntza]] da.<ref>[http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia.asp?sarrera=euskara «euskara»], Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa.</ref> [[Hizkuntza bakartu]]a da, ez baitzaio [[Hizkuntza familia|ahaidetasunik]] aurkitu. [[Morfologia (hizkuntzalaritza)|Morfologiari]] dagokionez, [[hizkuntza eranskari]] eta [[ergatibo]]a da. Euskaraz mintzo direnei [[euskaldun]] deritze. Gaur egun, Euskal Herrian bertan ere hizkuntza gutxitua da, lurralde horretan [[gaztelania]] eta [[frantses]]a nagusitu baitira.
Euskararen sustrairik zaharrenak, [[Erromatar Inperioa]]ren aurretikoak, [[Akitania]] osoan eta [[Bizkaiko golkoa|Bizkaiko golkotik]] [[Andorra]]raino bitarteko [[Pirinioak|Pirinioen]] bi aldeetan agertu dira. [[Erdi Aroa]]n, gutxienez [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]] eta [[Burgosko probintzia|Burgosko]] ipar-ekialdean ere hitz egin zela dokumentatuta dago. Gutxitze prozesu latza jasan du, eta lurraldeak galdu ditu etenik gabe. [[Nafarroa Garaia]]n, bereziki, prozesu hori oso nabarmena izan da azken mendeetan. [[XIX. mendea]]ren amaieran eta [[XX. mendea]]ren hasieran, hainbat intelektual nahiz [[Arturo Kanpion]] eta [[Sabin Arana|Sabino Arana]] bezalako politikarien eraginez nolabait biziberritu zen, [[eusko abertzaletasun]]ari estuki lotu baitzen. [[Frankismo]]aren garaian ([[1936]]–[[1977]]) euskarak jazarpen arrotza pairatu zuen eta ia desagertu zen, baina berriro ere indartu egin da [[1960ko hamarkada]]z geroztik, euskararen aldeko herri mugimenduak ([[ikastola]]k, [[Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea|AEK]]...) eta [[euskara batu|idatzizko estandarizazioak]] lagunduta.
[[1980ko hamarkada]]tik aurrera, erakundeen onarpena lortu du, lurralde zatiketa handiekin bada ere. [[1979ko Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutua|Gernikako Estatutuak]] euskara [[Euskal Autonomia Erkidegoa|Euskal Autonomia Erkidegoko]] berezko hizkuntza izendatu zuen eta gaztelaniarekin batera ofizial egin zuen [[Araba]], [[Bizkaia|Bizkai]] eta [[Gipuzkoa]]n ([[Trebiñu]]n eta [[Villaverde Turtzioz]]en izan ezik). [[Nafarroa Garaia]]n, Euskararen Legearen eraginez, herrialdeko ipar-mendebaldean (''[[Nafarroako Eskualde Euskaldun|eremu euskaldunean]]'') soilik da koofiziala. [[Iruñea]]n eta erdialdeko beste hiri garrantzitsuetan (''[[Nafarroako Eremu Mistoa|eremu mistoan]]''), onarpen maila txikiagoa da eta traba handiagoak ditu euskarak. Nafarroako hegoaldean (''[[Nafarroako eremu ez-euskalduna|eremu ez-euskaldunean]]''), berriz, euskara ez dago onartuta. [[Ipar Euskal Herria]]n, euskarak ez du aginpidea duten erakunde publikoen onarpenik: hizkuntza ofizial bakarra [[frantses]]a da.
2016ko VI. Inkesta Soziolinguistikoaren arabera, euskararen eremu osoan bizi ziren 16 urtetik gorako biztanleen % 28,4 (751.500 pertsona) zen euskalduna, eta % 16,4 (434.000 pertsona) euskaldun hartzailea.<ref name="inkestaEuskalHerria"/> Hala ere, adin tarte gazteagoak kontuan hartuta, kopurua handiagoa da. Adibidez, Euskal Autonomia Erkidegoko datuak soilik kontuan hartuta, 2016an 2 urtetik gorako 895.942 euskaldun eta 391.897 euskaldun hartzaile zeuden.<ref name=eustatEAE>{{erreferentzia|izenburua=Hire alde hori|argitaletxea=Berria|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1898/020/001/2019-09-10/hire-alde-hori.htm|sartze-data=2019-01-04}}</ref>
{{aipu|Euskararen egiazko misterioa iraupena da, ez jatorria.|[[Koldo Mitxelena]]<ref>Koldo MITXELENA: «Euskararen bide luze bezain malkarrak», in ''Euskararen liburu zuria'', Euskaltzaindia, 1978.</ref>}}
== Izena ==
=== Etimologia ===
Gaur egun adituen artean onartua den etimologiak dioenez, hitzaren jatorria [[aitzineuskara]]ko hau izan liteke: ''*enots(i)'' «esan», «hitz egin» (aldera bedi ''-i(ñ)o-'' erroko aditz jokatuekin: ''di(ñ)o'', ''di(ñ)ost''...) + ''-(k)ara'' («modua», «era»).<ref>{{erreferentzia | izena = Joseba A. | abizena = Lakarra | urtea = 2019 | izenburua = Euskal Hiztegi Historiko-Etimologikoa (EHHE-200) | argitaletxea = Euskaltzaindia | ISBN = 978-84-946477-8-9 | hizkuntza = euskara | izena2 = Julen | abizena2 = Manterola | izena3 = Iñaki | abizena3 = Segurola | argitaratze-lekua = Bilbo}}</ref>
Aurreko paragrafoan kontraesankorra ez den nolabaiteko sinesgarritasuna eman izan zaio erromatarren garaian dokumentatutako ''ausci'' hitzaren hipotesiari. ''Ausci'' hori, [[Akitaniera|akitanieraren]] garaiko inguruko herri baten izena zen. ''Ausc-'' hori [[Auch]] bilakatu bide da. Agian loturaren bat egon liteke gaur egungo '''''Eusk-''''' horren eta [[Akitaniera|akitanieraren]] garaiko '''''ausc'''''-i horren artean. [[Koldo Mitxelena|Mitxelenak]], esate baterako, noiz edo noiz, zuhurtziaz aipatu zuen hipotesi hau<ref>{{erreferentzia|izena=Michelena Elissalt, Luis; Lakarra Andrinua, Joseba A.; Ruiz Arzalluz, Íñigo (arg.)|urtea=2011|izenburua=Luis Michelena. Obras completas. V. Historia y geografía de la lengua vasca. web-argitalpena.adm.ehu.es|hizkuntza=es|aldizkaria=Julio Urkixo Euskal Filologi Mintegiaren Urtekariaren Gehigarriak|zenbakia=58|ISSN=978-84-9860-335-4}}</ref>.
Lehenago, XX. mendearen hondarrean, [[etimologia]] onartuena beste hau zen: ''*enau(t)si'' («esan») + ''-(k)ara'' («era»).<ref>[[Alfonso Irigoien|Alfontso Irigoien]] (1977). [http://www.euskaltzaindia.net/euskera/dok/11585.pdf «Geure hizkuntzari euskaldunok deritzagun izenaz»], ''Euskera'', XII, 513-538 orrialdeak.</ref><ref>Alfontso Irigoien (1990). «Etimología del nombre vasco del vascuence y las vocales nasales vascas descritas por Garibay», ''Fontes Linguae Vasconum'', 56.</ref>
Euskara hitzaren lehen aipamen idatzia abizen baten bidez egiten da: [[Bahlul ibn Marzuq|Bahlul ibn Marzuqen]] aita ''Marzuq ibn Uskara'' («Marzuq, Uskararen semea, alegia») zen [[Al-Udri|Al-Udrik]] 1085ean esaten zuen bezala, eta [[Jose Maria Jimeno Jurio|Jimeno Juriok]] jaso zuenez. Hau da, Ibn Uskara [[Patronimiko|patronimikoak]] 797. urtean Hueskako Pirinioetako buruzagi muladiaren aitonaren jatorri euskalduna erakusten du<ref>{{Erreferentzia|abizena=Nabarralde|izenburua=Un musulmán del siglo VIII llamado Marzuq ibn Uskara|hizkuntza=es-ES|data=2011-12-13|url=https://nabarralde.eus/es/un-musulman-del-siglo-viii-llamado-marzuq-ibn-uskara/|aldizkaria=Nabarralde|sartze-data=2024-04-23}}</ref>.
=== Euskalkietan dituen izenak ===
Euskarak [[euskalki]]etan hainbat izen ditu, [[euskara batu]]an onartu denaz beste: ''euskera'', ''euzkera'', ''euskala'', ''eskuara'', ''eskuera'', ''eskara'', ''eskera'', ''eskoara'', ''euskiera'', ''auskera'', ''uskara'', ''üskara'', ''oskara'', ''uskera'', ''uskaa'', ''uska.''<ref>«euskara», in Koldo Mitxelena: [http://www.euskaltzaindia.net/oeh ''Orotariko Euskal Hiztegia''], Euskaltzaindia.</ref>
== Sailkapena ==
[[Fitxategi:Non-indo-european.PNG|thumb|320px|Euskara [[hizkuntza bakartu]]a da. Mapan Europako hizkuntza ez indoeuroparrak ([[finlandiera]], [[samiera]], [[maltera]], [[kareliera]], [[estoniera]], [[hungariera]], [[Krimeako tatarera]] eta [[turkiera]], euskaraz gain) ageri dira.]]
[[Indoeuropar]] hizkuntza [[hizkuntza erromantzeak|erromantzez]] inguratuta dagoen arren, euskara [[hizkuntza bakartu]]a da, ez du bere [[Hizkuntza familia|familiako]] beste hizkuntzarik.
== Historia ==
{{Nagusia|Euskararen historia}}
=== Euskararen jatorria eta ahaidetasunak ===
Euskararen jatorria ezezaguna da. Gaur egun, euskararen [[hizkuntzalaritza]] historikoan aditu direnen artean, hipotesi onartuena da euskara milaka urtez hitz egin dela [[Pirinioak|Pirinioen]] inguruan.
Hizkuntzalaritzan egin ohi denez, euskara hemen sortu den ala inondik etorri den jakiteko, beste hizkuntzekiko ahaidetasuna bilatu zaio. Hainbat teoria egin dira euskarak [[Kaukasia|kaukasoar hizkuntzekin]], [[amazigera]]rekin, [[iberiera]]rekin eta beste hainbatekin ahaidetasuna baduela esan dutenak. Hizkuntzen arteko alderaketarako hizkuntzalaritzak taxutu dituen metodoak erabiliz, ordea, frogatu da teoria horiek ez dutela behar besteko oinarririk. Orain arte jakin denez, beraz, beste hizkuntzen artean euskarak ez du ahaiderik (indarra izan duten, baina hizkuntzalarien artean baztertuak diren teorien berri jakiteko, ikus: [[euskararen ahaideak]], [[euskal substratuaren teoria]], [[britainiar eta irlandarren euskal jatorriaren teoria]]).
=== Aitzineuskara ===
{{sakontzeko|Aitzineuskara}}
Euskara [[Europa]]n sustrai luzeena duen hizkuntza delakoan daude [[euskalari]]ak; duela 8.000 bat urte euskararen aurrekari zen hizkuntza bat hitz egiten bide zen Pirinioen inguruan, eta orduz geroztik etenik gabeko historia izan bide du gure hizkuntzak inguru honetan.
Historia horretan, hizkuntzalariek gutxi gorabehera azken hiru mila urteko historia aztertu ahal izan dute. Aldi horren hasiera berreraikitze lanen bidez ezagutzen dugu:
* [[Aitzineuskara zaharra]]: [[zelta]]k iritsi baino lehenagoko euskal hizkuntzaren dedukziozko berreraiketa. Besteak beste [[Joseba Lakarra]], [[Joaquín Gorrochategui]] eta [[Ivan Igartua]] euskalariek egin dute berreraiketa lan hori.
* [[Aitzineuskara]]: gutxi gorabehera Kristo aurreko V. mendetik lehenengo urteraino hitz egin zen euskal hizkuntzaren berreraiketa. [[Koldo Mitxelena]]k (eta, neurri txikiagoan, [[Ricardo Gómez López|Ricardo Gómezek]] eta [[Larry Trask]]ek) egin du berreraiketa lan hori.
=== Euskara erromatarren garaian ===
[[Fitxategi:Baskoiak.png|eskuinera|thumb|300px|Euskal Herriko tribu protohistorikoen mugak.]]
[[Fitxategi:Novempopulania1.png|thumb|eskuinera|300px|Akitaniar tribuak.]]
{{sakontzeko|Akitaniera}}
[[Antzinako Erroma|Erromatarrak]] iritsi zirenean, euskal hiztunen multzoa [[Demanda mendilerroa|Demanda mendilerrotik]] [[Garona]] ibairaino eta [[Pirinioak|Pirinioetan]] [[Katalunia]]ko lurretaraino zabaltzen zen. Kristo ondorengo lehen milurtekoan eremu horrek atzerakada handia izan zuen [[Pirinioak|Pirinioetan]] eta iparraldean, batez ere [[Erromatar Inperioa]]ren eraginez. Erromatarrek [[latin]]a ekarri zuten berekin eta beren menpeko lurralde guztietara zabaldu zuten.
Orain arte, euskaraz ezagutzen diren lehen hitz idatziak, [[Akitania]]ko lurretan ([[Ipar Euskal Herria]] barne), [[Soria]]n, [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], [[Zaragoza]]n eta [[Huesca]]n aurkitu dira. Gizaki izenak edo jainko-jainkosen izenak dira, eta hilarrietan eta aldaretan idatzi zituzten, K. o. [[I. mendea|I. mendetik]] [[III. mendea|III. mendera]]. Nafarroako [[Lerga|Lerga herrian]] erromatarren garaiko hilarri bat idoro zuten, euskal gizaki izenekin, [[I. mendea|I. mendekoa]].<ref>Ikus argazkia, azalpena eta honen irakurketa, Alicia M. Canto doktoreak hemen egina: "La Tierra del Toro: Ensayo de identificación de ciudades vasconas", ''Archivo Español de Arqueología'' 70 zk., 1997, 31-70 orr., 35 orr., 9 nota y 6. irudia [https://web.archive.org/web/20050122175459/http://es.geocities.com/los_vascones/vascones_tierra_toro.htm edición digital]. Hilarrian hau aipatzen da:''Narhunges, Abissunhari filius'' eta bere balizko lehengusua ''Umme, Sahar(i) f(ilius)''</ref> Bestalde, [[toponimia]]ri begiratuta ere, euskararen bidez azaldu diren toponimoak daude aipatutako eremu osoan.
Euskalarien artean nagusi den iritziak dioenez, garai hartan euskaraz honako tribu hauek mintzo ziren: [[akitani]]arrak, [[baskoi]]ak, [[barduliar]]rak, [[karistiar]]rak, [[iakatar]]rak eta, agian, [[autrigoi]]ak. Beste ikerlari batzuek [[baskonizazio berantiarra|baskoitze berantiarraren]] teoria euskarritzen dute, alegia, euskaraz mintzo zirenak akitaniarrak eta baskoiak zirela, eta mendebalderagoko tribuek [[indoeuropar hizkuntzak|indoeuropar hizkuntza]] zutela.
Hala ere, zaila da ulertzea nola inposatu ahal izan zieten beren hizkuntza baskoiek, Euskal Herriko leinu protohistorikoetan erromatartuena osatzen zutenek, beste ''gens''-ei. Izan ere, gaztelaniazko ''vascongado'' hitzak ez du «baskoitua» esan nahi, baskoien zabalpenaren aldekoek adierazi ohi duten bezala, «euskalduna» baizik: XIX. mende arte nafar gehienak ''vascongado''ak ziren, eta arabar eta enkartau asko ez ziren ''vascongado''ak, ''romanzado''ak edo ''latinado''ak baizik.
Honakoak dira euskararen eremuko lurretan bizi ziren tribu protohistorikoak:
* [[Akitaniar (antzinako herria)|Akitaniarrak]], [[Julio Zesar]]ren arabera, Garona ibaiaren eta [[Pirinioak|Pirinioen]] artean bizi ziren. Hizkuntza propioa zuten, eta antz handia zuten Pirinioez bestaldeko herriekin. [[Akitaniera]]z (euskararen arbaso —edo, beharbada, euskararen arbasoaren ahaide— den hizkuntza) mintzo ziren. [[Estrabon]] geografoaren esanetan, akitaniarrak ez zetozen bat galiar arrazako herriekin, ez gorpuzkeran ez mintzaturiko hizkuntzan, eta iberiarren tankera zuten.
* [[Autrigoi]]ak gaur egungo Bizkaiko [[Enkarterri]]n eta Arabako, [[Kantabria]]ko eta [[Burgosko probintzia|Burgosko]] zatietan bizi ziren. Oso litekeena da haien hizkuntza [[indoeuropar]]ra izatea, [[zelta hizkuntzak|zeltikoa]] ziurrenik; izan ere, haien lurralde eremuan, garai hartakoak izan daitezkeen euskarazko toki izenak oso-oso gutxi dira, askoz gehiago dira zelta jatorrikoak.
* [[Barduliar]]rak gaur egungo [[Gipuzkoa]]n eta [[Araba]]ko ekialdean bizi ziren. Herri euskalduna bide zen.
* [[Beroi]]ak egungo [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], Arabako hegoaldean eta [[Nafarroako Erribera]]ren zati batean bizi ziren. [[Zeltiberiar]] herria zen, [[zeltiberiera]]z mintzo ziren.
* [[Baskoi]]ak gaur egungo [[Nafarroa Garaia]]n eta Gipuzkoako, Huescako, Zaragozako eta Logroñoko probintzien zati banatan bizi ziren. Kostaldera heltzen ziren iparraldetik ([[Irun]] aldean), [[Ebro]]ren eskuinaldeko lur zerrenda bat hartua zuten hegoaldetik, eta [[Aragoi]]n barneratzen ziren ekialdetik. Euskaraz mintzo ziren; baina, erromatarrak heldu zirenerako, [[zeltiberiera]] eta [[iberiera]] erabiltzen hasiak ziren hegoaldeko mugetan.
* [[Karistiar]]rak gaur egungo [[Bizkaia]]n eta Arabako mendebaldean bizi ziren. Herri euskalduna bide zen.
* [[Iakatar]]rak egungo [[Huesca]]n eta [[Lleidako probintzia|Lleidako]] iparraldean bizi ziren, eta Iaca —egungo [[Jaka]]— zuten hiriburu.
Ekialderago, baliteke [[andosinoak]] ere euskal hizkuntzaren batez mintzo izatea. Andosinoak gaur egungo [[Andorra]]ren inguruan bizi ziren, eta oraingoz hipotesi onartuena da haien [[etnonimo]]ak «handi» euskal hitzarekin zerikusia duela.<ref>Francisco Beltrán Lloris: [http://publicacions.iec.cat/repository/pdf/00000127%5C00000032.pdf «Los andosinos ¿una antigua etnia pirenaica?»], ''Recull de conferències 2008 : 2225 anys des dels andosins ; 3rs Debats de recerca'', Societat Andorrana de Ciències, 2010. 69-82. orrialdeak.</ref>
[[Euskaldun]]ek elkarrekintza anitz izan zituzten erromatarrekin, eta euskarak bai [[latin]]etik, bai haren ondorengo [[hizkuntza erromantzeak|erromantzeetatik]] mailegu ugari hartu zituen, apurka-apurka bere sistema fonetikora egokituta. Hizkuntzaren egitura [[Sintaxi|sintaktikoak]], berriz, nortasun propioarekin dirau, eraginak gorabehera.
[[Antzinako Erroma|Erromatarrek]] ekarritako latinaren ezarpenak eta zabalpenak garai hartan euskara inguratzen zuten gainerako hizkuntza guztiak desagerrarazi zituen: indoeuropar hizkuntzak ([[Galiako zelta|galiera]], zeltiberiera eta [[lusitaniera]]) eta hizkuntza ez indoeuroparrak ([[iberiera]] eta [[tartesiera]]). [[Euskal Herria]]k eutsi egin zion bere hizkuntzari; hala ere, [[Erromatar Inperioa|erromatarren]] kokaguneen ondoko lurraldeak latinizatu egin ziren, elebidun bihurtu ziren.
=== Euskara Erdi Aroan ===
[[Fitxategi:Euskal erdi aroa.jpg|eskuinera|thumb|250px|Erdi aroko hizkuntzen eremuen mapa.]]
[[Erdi Aroa]]n latinak garapen ezberdina izan zuen eskualdearen arabera, eta hizkuntza erromanikoak sortu ziren. Hala ere, euskarak eutsi zion latinaren eta hizkuntza erromanikoen hedapenari.
Erdi Aroan latinetik eratorritako hizkuntzek euskara inguratzen zuten:
* [[Gaztelania]]: Gaztelania Euskal Herriko hegoaldean eta mendebaldean hitz egiten zen.
* [[Nafar-aragoiera|Nafarroako eta Aragoiko erromantzea]]: Nafarroako eta Aragoiko erromantzea Euskal Herriko hegoaldean eta ekialdean hitz egiten zen.
* [[Okzitaniera]]: hizkuntza hau ere entzuten eta idazten zen Euskal Herriko hiri nagusietan, [[Nafarroako Erresuma]]n batez ere. Hiri horietan [[Okzitania]]tik etorritako jende multzo handiak egokitu ziren, merkatariak gehien bat. [[Gaskoi (hizkuntza)|Gaskoia]] Euskal Herriko Iparraldean mintzatzen zen: adibidez, [[Baiona]]n hizkuntza nagusienetako bat zen. [[Bearnera]]z mintzatzen ziren familia eta talde okzitaniarrak ere bazeuden Zuberoako ekialdean. Urte askotan beren hizkuntzari eutsi eta testu asko idatzi zituzten.
[[Arabiera]]z mintzo zen jende multzoa ere bizi zen [[Tutera]]ko eskualdean. Hor musulmanek ia lau mendez botere politikoa izan zuten. Musulmanek 711tik aurrera [[penintsula]] ia osoa mende hartu zuten, Euskal Herriko mugaraino. [[Euskaldun]]en eremuan ez zuten kokapen iraunkorrik izan, nahiz eta hainbat razzia egin zituzten, Arabako lurretan adibidez. Nafarroan, hala ere, harreman onak izan zituzten euskaldunekin hainbat mendez.
[[Hebreera]] ere hitz egiten zuten gutxi batzuek euskal lurraldeetan. Haatik, haren erabilera bestelakoa zen, erlijioari lotuta zegoen batez ere; nahiz eta gero [[Judu|juduen]] hizkuntza nagusia tokian tokikoa izan.
Hala eta guztiz ere, Euskal Herriko hizkuntza nagusia euskara zen: ia Euskal Herri osoan mintzatzen zen garai hartan. Dena den, nagusitasun geografiko horri ez zegokion nagusitasun administratibo edo ofizialik. Inongo erakundeak ez zuen bere jardun administratiboan edo dokumentazio ofizialean erabiltzen. Hizkuntza erromanikoek hartu zioten euskarari zegokion funtzio hori. Garai goiztiar hartatik hizkuntza haiek idatziaren prestigioa bereganatu zuten, eta euskara, berriz, herri xehearekin lotuta zegoen.
Aipatzekoa da Euskal Herriaren gaur egungo mugetatik at ere euskaraz egiten zela, [[Pirinioak|Pirinioetako]] zenbait tokitan eta [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxako]] nahiz [[Burgos]]eko gune jakin batzuetan, hain zuzen ere. Errioxa eta Burgos aldeko euskaldun haiek, Erdi Aroan musulmanak lur haietatik egotzi eta gero egindako birpopulaketen ondorio izan zirela dirudi.
=== Beste hizkuntzekiko harremanak ===
Euskarak inguruko hizkuntzekin milaka urteko harremana izan du. Kristo aurreko garaietan, [[iberiera]]rekin eta [[zelta hizkuntzak|zelta hizkuntzekin]]. Kristau aroa hastean, [[latin]]arekin —erromatartzeak eta kristautzeak ekarria— eta, handik berehala, [[arabiera]]rekin eta [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] erromantze jaioberriekin ([[okzitaniera]]/[[gaskoi (hizkuntza)|gaskoiera]], [[aragoiera]] edo nafar erromantze eta [[gaztelania]]rekin).
[[Aro Modernoa|Aro Moderno]]-[[Aro Garaikidea|Garaikideetan]], auzoko lehiakide gogorrenak [[frantses]]a (geroago hurbildua) eta gaztelania ofizialduak izan ditu. Berrikitan izan ezik, euskarak ez du izan historian legezko aitorpen ofizialik.
== Hedadura ==
[[Fitxategi:Euskararen aztarna geografikoak.svg|eskuinera|thumb|400px|Euskararen aztarna geografikoak. Urdinez, toponimoak; gorriz, Antzinako Erromaren sasoiko aztarna epigrafikoak (hilarriak, etab.); orban urdinez, gehieneko hedadura.]]
=== Antzinako euskara ===
{{sakontzeko|Aitzineuskara}}
{{sakontzeko|Akitaniera}}
Antzinako euskararen mugak zehazterakoan, kontuan hartzen dira [[Akitani]]an, [[Euskal Herria]]n, [[Errioxa]]n eta [[Soria]]n aurkitu diren hilarrietako eta beste euskarri [[epigrafia|epigrafiko]] batzuetako euskal hitzak, [[toponimia]]n gorde diren izenak eta geografo klasikoek euskararen eskualdeko tribuei buruz idatzitakoak. Aztarna horiek erakusten dute euskaraz mintzo zela [[Garona]] ibaiaren eta [[Demanda mendilerroa]]ren arteko eskualdean, eta [[Bizkaia|Bizkaitik]] [[Andorra]]raino. Luis Núñez Astrainek 2002an egindako lanak laburbiltzen ditu gaiari buruzko azken datuak.<ref name=Astrain>{{Erreferentzia|izenburua=El euskera arcaico. Extensión y parentescos|hizkuntza=es|egilea=Luis Núñez Astrain|url=http://www.erabili.eus/zer_berri/muinetik/dokumentuak/2004/El_Euskera_Arcaico_Extension_y_Parentescos.pdf|sartze-data=2019-01-05}}</ref>
[[Fitxategi:Ancient_Roman_ara_in_Lacarry-Arhan-Charritte-de-Haut.jpg|thumb|200px|''Herauscorritse'' izeneko [[teonimo|jainkosari]] eskainitako erromatar aldare-harria. [[Maidalena]], [[Zuberoa]].]]
* [[Katalunia]]ko mendebaldeko toponimiak erakusten du han behiala euskaraz hitz egiten zela. [[Joan Coromines]]en ikerketen ondotik onartzen da Katalunia [[euskaldun]]a [[Urgell]]en eta Andorran hasten zela eta [[Arango harana|Aran]], [[Ribagorza|Ribagortza]] eta [[Pallars]]en barna hedatzen zela. Toponimiak edo toki izenek baieztatzen dute eskualde horren euskalduntasuna.
* Aragoi: Gaurko [[Huesca]]ko probintzia eta [[Zaragoza]]ko iparraldea ere euskaraz mintzo ziren. [[Latin]]ak berak itzali zituen hango euskal hizkerak, baina leku batzuetan euskarak luzeago iraun zuen, [[Anso ibarra|Anso ibarrean]], esate baterako. Aipagarria da [[Zaragoza]]ko [[Cinco Villas (Aragoi)|Cinco Villas]] eskualdean ([[Ejea]], [[Sádaba]]...) agertu den euskal pertsona izenen multzoa.
* Errioxako<ref>{{Erreferentzia|izenburua=El euskera en La Rioja. Primeros testimonios|hizkuntza=es|egilea=Eduardo Aznar Martínez|url=http://www.euskonews.eus/0581zbk/gaia58101es.html|argitaletxea=Euskonews|sartze-data=2019-01-05}}</ref> eta Soriak[[Soria|o]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Oppida" y etnicidad en los confines septentrionales de la Celtiberia|hizkuntza=es|egilea=Eduardo Alfaro Peña|url=https://uvadoc.uva.es/handle/10324/28659|argitaletxea=Universidad de Valladolid. Facultad de Filosofía y Letras|sartze-data=2019-01-06}}</ref> [[erroma]]tarren garaiko hilarri batzuetan euskal izenak agertu ziren. Bestalde, Errioxan, batez ere, eta neurri apalagoan [[Burgos]]en, toponimo askok ere euskal jatorria dute, baina badirudi horren jatorria [[Erdi Aroa]]n dela, hau da, [[Errekonkista]] garaian musulmanak lur horietatik egotzi eta gero [[Araba]]ko eta Bizkaiko euskaldunekin egindako birpopulaketari zor zaizkiola euskal toponimo horiek.
* [[Akitania]]n aurkitutako hilarriak funtsezkoak izan dira euskararen historia ezagutzeko. Bertan agertu diren hitzek euskararen hedadura zehazteko balio izan dute batetik, eta bestetik, garai hartako euskara nolakoa zen jakiteko ere. Hona hemen horietako izen eta hitz batzuk: ''Bihos'' («bihotz»), ''Belex'' («beltz»), ''cison'' («gizon»), ''ilun'' («ilun»), ''losa'' («lotsa»), ''nescato'' («neskato»), ''sembe'' («seme»), ''andere'' («andre»), ''corri'' («gorri»).
Nabari denez, euskara Euskal Herri osoa gainditzen zuen eremuan erabiltzen zen. Hala ere, badirudi [[Nerbio-sistema|Nerbiotik]] harago eta [[Ebro]] ibarrean oso goiz egin zuela atzera, eta zenbait tokitan ez zela hizkuntza bakarra, baizik eta beste hizkuntza batzuekin batera erabiltzen zela. Hasieran, [[zelta hizkuntzak|zelta hizkuntzen]] aurrean atzera egin omen zuen, eta latinaren aurrean, geroago.
=== Erromatar Inperioaren ondorengo aldaketak ===
[[Fitxategi:Linguistic map Southwestern Europe-en.gif|thumb|300px]]
[[Fitxategi:Euskararen atzerakada1.svg|thumb|300px|Euskararen balizko hedaduraren garapena azken 2000 urteetan]]
Kristo ondorengo III. mendean, [[Mendebaldeko Erromatar Inperioa]]ren gainbehera hasi zen. Horrek euskal gizartea nekazaritzara bultzatu zuen mende batzuetan zehar. Horren ondorioz, latinaren eragina moteldu egin zen eta euskararen eremua sendoagotu zen bere bizi-espazioan.<ref name=kronoogiaEJ>{{Erreferentzia|izenburua=Euskararen historia zertzeladak: kronologia|egilea=Eusko Jaurlaritza|url=http://www.euskara.euskadi.eus/r59-738/eu/contenidos/informacion/hist_zertzeladak_kronologia/eu_7400/hist_zertze_kronologia.html|argitaletxea=Eusko Jaurlaritza|sartze-data=2019-01-07}}</ref>
Hurrengo mendeetan, latinak, beste hainbat lekutan bezala, tokian tokiko hizkuntza erromanikoak eman zituen. Geroago, latin arruntaren aldaera horien bilakaerak [[Gaskoiera|gaskoi]] bihurtu ziren Pirinioen iparraldean eta gaztelania, [[Nafar erromantze|nafar]]-[[Nafar erromantze|erromanikoa]] eta [[aragoiera]] hegoaldean. VI. mendean, euskararen eremuko iparraldera [[franko]]ak eta hegoaldera [[bisigodo]]ak iritsi ziren. Iparraldean euskarak atzerakada geografikoa jasan zuen, baina hegoaldean bisigodoen eragina askoz txikiagoa izan zen. Bisigodoak eurak ere latinizatu egin ziren eta VII menderako penintsulan ia galdua zuten euren hizkuntza. Hala ere, herri [[antzinako germaniarrak|germaniarrek]] zenbait hitz utzi zituzten: ''gerra'', ''xaboi'', ''sala'', ''harpa'', ''gisa'' edo ''arropa''.
VIII. mendean, [[arabiar]]rak iritsi ziren Nafarroaren eta euskararen eremuaren hegoaldera. Geroago, X. mende inguruan, erreinu kristauek arabiarrak hegoalderantz bultzatzen hasi zirenean, hutsik geratutako lurren birpopulatzeak gertatu ziren, eta euskarari dagokionez zenbait ondorio izan zituen. Batetik, badirudi euskaldunak hegoaldean ugaritu zirela [[Araba]]ko hegoaldean, [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], [[Burgos]]en eta [[Soria]]n eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] erdialdetik hegoaldera. Hala ere, eztabaida dago zenbateraino ziren agirietan agertzen diren herritar horiek edo zenbateraino iparraldetik etorriak. Bestetik, [[Bizkaia|Bizkaiko]] mendebaldean, [[Enkarterri]]an, hiztun erromanikoak sartu zirenez, bertako hainbat tokitako euskara galdu egin zen.
XI. eta XII. mendeen artean, Gaztelako Erresumak Bizkaia (1180), Araba (1199) eta [[Gipuzkoa]] (1200) bereganatu zituen. Sarritan uste da gertaera horiek ekarri zutela Euskal Herriko administrazioetan hizkuntza ofiziala gaztelania izatea. Izan ere, garai hartan garatzen ari zen [[gaztelania]]. Euskararen mugetan jaio zen eta Errekonkistan lortutako botere politikoaren bidez, [[Gaztela]]k menderatuz joan zen lurraldeetan ezarri zuen, beste erromantze batzuk zokoratuz. [[Nafarroako Erresuma]]ri dagokionez, Nafarroako errege [[Antso VII.a Nafarroakoa|Antso Azkarraren]] garaian euskara ''[[lingua navarrorum]]'' izendatu zen (1167) alegia, «nafarren hizkuntza».
XIII–XVI mendeen artean, [[Gaztelako Erresuma]]k Nafarroako Erresuma konkistatzea amaitu zuen (1200–1512). Beraz, botere politikoaren hizkuntza idatzia (gutxi batzuek zerabiltena) [[erromantze nafarra]] izatetik gaztelania izatera pasatu zen.
XVI–XVII. mendeek euskarazko literatura idatziaren hasiera markatu zuten. Izan ere, 1545ean argitaratu zen lehen liburua euskaraz, «[[Linguae vasconum primitiae|''Linguae Vasconum Primitiae'']]» izenekoa. Olerki liburua da eta haren egilea, [[Bernart Etxepare]], Nafarroa Behereko herri txiki bateko apaiza izan zen. Hala ere, gogoratu behar da 1539an [[Frantzisko I.a Frantziakoa|Frantzisko I]]. Frantziako erregeak [[latin]]aren beharrean administrazioan [[Frantses|frantsesa]] erabiltzeko agindua ezarri zuela eta [[Ipar Euskal Herria|Ipar Euskal Herriko]] hizkuntza [[Gaskoi (hizkuntza)|gaskoia]] izatetik frantsesa izatera pasatu zen. Hala bada, ez agirietan, ez testu teknikoetan euskarak ez zuen zabalkunderik izan. Hegoaldean, hizkuntza mintzatuari dagokionez, [[Araba]]ko hegoaldeko hainbat eskualdetan eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] hegoaldean gaztelaniak euskarari gaina hartzen jarraitu zuen pixkanaka. Euskarak eusten zion, nola edo hala, baina galdua zuen prestigioaren eremua. Euskara ezin zen erabili erakundeetan, ez eskolan... eta galtzeko atea zabalik zegoen.
XVIII. mendean, euskarak atzerakada handia izan zuen Arabako lautadan, beteak beste, [[Gasteiz]] hiria ([[bizkaiera|mendebaldeko euskararen]] sorgune nagusia izan zena) ordurako erabat erdaldundua zelako, eta handik eragin erdaltzailea zetorrelako inguruko lurretara. Ipar Euskal Herrian, [[Frantziako Iraultza|Iraultza Frantsesaren]] garaipenak (1789) [[foru]]ak deuseztatu zituen; geroago, 1793an frantsesa nahitaez erabiltzeko betebeharra ezarri zen legez. Bestalde, euskarak lurralde zati handi bat eta hiztun kopuru handi bat galdu zuen Nafarroa Garaian. Euskaldunen Amerikarako joerak ere Euskal Herriko landagune askotan (euskaldunenetan, beraz) eragin handia izan zuen. Mendearen amaiera aldean, gainera, [[euskal Herria|euskal herriaren]] historia garaikidea markatuko zuten gertakari erabakigarriak izan ziren: foruak deuseztatzea, [[industrializazio]]aren hasiera eta euskal nazionalismoaren eta sozialismoaren hastapenak.
1800erako Arabako euskararen galtzea ia erabat gauzatu zen, iparraldeko hainbat ibarretan izan ezik, eta [[Nafarroa Garaia]]n atzerapena nabarmena egin zen. Nafarroa Garaiko erdialde guztian, [[Iruñerria]]n eta [[Pirinioak|Pirinioetako]] ibar batzuetan euskara desagertzen edo ahultzen ari zen garai hartan. Mende hartan Euskal Herriak pairatu zituen etengabeko gerrek eta haien ondorioz gertatu zen foruen edo lege zaharren galerak bizkortu egin zuten euskararen atzerakada.
{{paperezko aipua|Hizkuntza berezia da, hitzetan, osakuntzan eta ahoskeran, eta arrotzentzat ulertezina da, baita hitzik ñimiñoenetan ere. Gaur egun mendialdera jotzen ari da atzera, hamarkadaz hamarkada atzerago, alde guztietatik eraso egiten baitzaio, nazioaren alde ilustratuenak gutxietsia ama gaiztoa bailitzan, eta pentsatzekoa da gainbehera gero eta nabarmenagoa izango dela hemendik aurrera. Mende baten buruan, beharbada, hizkuntza bizien artetik desagertua izango da. | [[Wilhelm von Humboldt]] (1801). II. faszikulua. ''Euskaldunen herrian barrena''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=1801. Euskaldunen herrian barrena. Wilhem von Humboldt|hizkuntza=eu|url=http://www2.gipuzkoakultura.net/humboldt/eus/gaiak.php|aldizkaria=www2.gipuzkoakultura.net|sartze-data=2018-11-26}}</ref>}}
=== Gaur egungo euskararen mugak ===
[[Fitxategi:UZEI_hiztegiak.jpg|thumb|[[UZEI|UZEI hiztegiak.]] 1977an hasita terminologia modernoa euskaratzeko ekinbide zabala.]]
Euskara [[Araba]], [[Bizkaia]], [[Gipuzkoa]], [[Lapurdi]], [[Nafarroa]] eta [[Zuberoa]] herrialdeetan hitz egiten da. Euskal Herritik kanpo, [[Nafarroa Beherea]]rekin muga egiten duten [[Gaskoinia|Gaskoniako]] herrietan eta Zuberoarekin muga egiten duen [[Bearno|Biarnoko]] mugaldean ([[Oloroe-Donamaria|Oloroeko]] kantonamenduan: [[Eskiula]] edo Jeruntze herrietan...) entzun daiteke halaber. Hala ere, [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] eskualde horietaz gain, euskara nonahi entzun eta erabil daiteke. Haur eta gazte gehienenek euskaraz ikasten dute eta hiztunen kopurua etengabe igotzen ari da. Euskara, aspaldiko partez, muga estuak puskatzen ari da.
Euskal [[diaspora]]n ere, euskara milaka lagunek gorde edo berreskuratu dute, besteak beste, tokian tokiko [[euskal etxeak|euskal etxeei]] esker.<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskonews.eus/0557zbk/gaia55704eu.html|izenburua=Diasporako euskararen egoera|sartze-data=2019-01-06|argitaletxea=Euskonews}}</ref> Oro har, milioi bat lagun inguruk hitz egiten duten hizkuntza dugu.
Euskal Herrian bertan euskararen hedadura ez da berdina lurralde guztietan.
== Euskararen lege estatusa ==
[[Fitxategi:Euskararen ofizialtasuna.jpg|eskuinera|thumb|250px|Euskararen lege estatusa Euskal Herrian.]]
==== Askotariko jurisdikzioak eta onarpen partziala ====
Euskarak, historian, ia ez du onarpen ofizialik izan. Herriaren hizkuntza izan da beti, baina inoiz ez da erabili idatziz administrazioan. Gaur egun, Euskal Herriko eremu batzuetan hizkuntza koofiziala da.
Gaur egun, euskaraz hitz egiten den lurraldeak ez dauka batasun politikorik, Euskal Herria politikoki hiru administraziotan banatuta baitago. Administrazioak honako hauek dira:
* [[Espainia]]n: [[Euskal Autonomia Erkidegoa]] (Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa) eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroako Foru Erkidegoa]] ([[Nafarroa Garaia]]).
* [[Frantzia]]n: [[Ipar Euskal Herria]] (Lapurdi, Zuberoa eta Nafarroa Beherea), [[Pirinio Atlantikoak|Pirinio Atlantikoetako]] [[Euskal Hirigune Elkargoa|Euskal Hirigune Elkargoan.]]
{{Wikiteka|1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea|1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea}}
Administrazio bakoitzak [[Euskararen kale-erabilera|euskararen erabilera]]<nowiki/>ri tratamendu ezberdina ematen dio eta, horren ondorioz, euskara arautzen duten bost araudi ezberdin daude. Egoera nahasi hau ez da batere mesedegarria euskararentzat.
# Euskara ofiziala da, [[gaztelania]]rekin batera, Euskal Autonomia Erkidegoan. Bertan, legez nahitaezkoa da gaztelania, Espainiako Konstituzioaren arabera, baina ez euskara. [[1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea|Euskararen legea 1982. urtean onartu zen]]. EAEko lege horretan ezarri bezala, euskaldun orok du administrazioarekin euskaraz komunikatzeko eskubidea, erdaldun orok erdaraz duen bezala (6.1 artikulua).
# Nafarroako Foru Erkidegoan hiru eremutan banatuta dago. Ofizialtasun partziala izendatu izan zaio Nafarroa Garaian euskarari eman zaion estatusari, bai eta bere baitan hartzen dituen hiru erregimenei ere. Nafarroako Garaiko euskararen legea 1986. urtean onartu zen eta horren arabera herrialdea hiru eremutan banatu zen, euskarak hartzen zuen babesaren arabera.
#* [[Euskararen Foru Legea#Eremu euskalduna|Eremu euskalduna]] (iparraldea): euskara ofiziala da, gaztelaniarekin batera, Nafarroako Foru Erkidegoko eremu euskaldunean. Eremu horretan lurraldearen iparraldea bakarrik sartzen da. Nafarroa Garaiko biztanleen % 10 bizi da eremu horretan.
#* Euskara ez da ofiziala [[Euskararen Foru Legea#Eremu mistoa|Eremu mistoa]]<nowiki/>n. Hala ere, Nafarroako euskararen legeak eremu mistoko herritar guztiei ezagutzen die Nafarroako herri-administrazioarekiko harremanetan euskara erabiltzeko eskubidea. Era berean, legean aurreikusten da herri-administrazioek zehaztu behar dutela zein lanpostu publikotarako izango den beharrezkoa euskaraz jakitea. Eremu mistoko eskoletan euskaraz ikas daiteke eta euskara ikasgaiaren irakaskuntza jaso daiteke, horrela nahi izanez gero. [[Nafarroa Garaia|Hegoaldeko nafarren]] % 53 bizi dira eremu horretan.
#* [[Euskararen Foru Legea#Eremu ez-euskalduna|Eremu ez-euskalduna]] (hegoaldea): euskara ez da ofiziala eremu ez euskaldunean. Nafarroako eskualderik zabalena da hau, lurraldeko erdialde eta hegoalde gehiena hemen kokatuta dago. Hizkuntza ofizial bakarra gaztelania da. Hegoaldeko nafarren % 37 hor bizi da.
# Ipar Euskal Herria: euskara ez da hizkuntza ofiziala hemen. Ipar Euskal Herriko hizkuntza ofizial bakarra [[frantses]]a da, [[Frantzia]]n ofizial den hizkuntza bakarra. Euskara [[Hizkuntza ofizial|ofizial]] edo [[Hizkuntza ofizial|koofizial]] ezin izendatu<ref>{{Cite news|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1791/010/001/2015-01-28/ezin_izanen_dute_euskara_ofizial_izendatu.htm|abizena=Txoperena Iribarren|izena=Maddi Ane|izenburua=Ezin izanen dute euskara ofizial izendatu|data=2015-01-28|egunkaria=Berria|formatoa=html|hizkuntza=eu|sartze-data=2018-06-26}}</ref> eta [[Euskal Hirigune Elkargoa|Euskal Elkargoak]], euskarari [[aitortza ofizial]]a egin zion 2018. urtean.<ref>{{Cite news|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1951/020/003/2018-06-24/zirrikitu_bat.htm|abizena=Peruarena Ansa|izena=Mikel|izenburua=Zirrikitu bat|data=2018-06-24|egunkaria=Berria|formatoa=html|hizkuntza=eu|sartze-data=2018-03-26}}</ref>
# Trebiñu eta Turtzioz enklabeetan euskarak ez du batere onarpen ofizialik.
==== Legediaren gauzapen arazotsua ====
Egungo lege antolamenduak, EAEko kasu onenean ere, ez du bermatzen administrazioko askotariko maila eta erakundeekin euskaraz komunikatu ahal izatea. Ofizialtasun erreal baten faltak askotariko kontraesanak eragin ditu espazio publikoan euskara erabiltzearen praktikan. 2020ko otsailean plazaratu zenez, euskara % 0,6tan zen lanpostuetarako betekizuna Nafarroa Garaiko administrazioan hezkuntza arloaz kanpora; aldiz, gutxienez biztanleriaren % 13 zen elebiduna.<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de|abizena=Noticias|izenburua=El euskera sólo es requisito en el 0,6% de los puestos de funcionarios no docentes|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdenavarra.com/actualidad/sociedad/2016/02/24/euskera-requisito-0-puestos-funcionarios/564525.html|aldizkaria=www.noticiasdenavarra.com|sartze-data=2021-09-03}}</ref> Nafarroa Garaiko Osasunbidea osasun zerbitzuan hizkuntzen balorazioa ez zegoen argi, eta 2021eko urtarrilean arartekoak gomendioa eman zuen Osasunbideko lanpostuetarako euskararen eta atzerriko hizkuntzen ezagutzak zenbat puntu ematen duten adierazteko eta euskarak atzerriko hizkuntzek baino gutxiago balio ez izateko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Osasunbidea: Alemanak 5, euskara 0? -|hizkuntza=eu|url=https://euskalerriairratia.eus/komunitatea/administrazioaneuskaraz/1548197336779-osasunbidea-alemanak-5-euskara-0|aldizkaria=euskalerriairratia.eus|sartze-data=2021-10-29}}</ref> EAEn, 2023ko martxoan, ELA sindikatuak salatu zuen euskaraz EAEko ikastetxeetan irakatsi nahi duten Ipar Euskal Herriko irakasleek gaztelaniaren ezagutza gorena egiaztatu behar dutela.<ref>{{erreferentzia|izenburua=ELAk salatu du Jaurlaritzak gaztelania maila «gorena» eskatzen duela euskara hutsez jarduteko ere|url=https://www.berria.eus/albisteak/225293/elak-salatu-du-jaurlaritzak-gaztelania-maila-laquogorenaraquo-eskatzen-duela-euskara-hutsez-jarduteko-ere.htm|aldizkaria=Berria}}</ref>
Justiziak, hala egoitza bertan duenak nola estatu osoan hedatuak, postu edo/eta kontratu publiko batzuetan euskararen ezagutza mugatzearen alde ebatzi du. 2021eko maiatzaren 10ean, [[Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusia]]k baliogabetu egin zuen Irungo udaltzain postu baterako euskararen ezagutza eskatzea, euskal eragile batzuen haserrea eta [[Euskararen Behatokia|Behatokiaren]] zein [[Euskalgintzaren Kontseilua|Kontseiluaren]] kritika piztuz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jone Bastida|abizena=Alzuru|izenburua=Haserrea piztu du Irunen euskara eskakizuna baliogabetu duen epaiak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1873/005/001/2021-05-13/haserrea-piztu-du-irunen-euskara-eskakizuna-baliogabetu-duen-epaiak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-13}}</ref> Uda horretan, Auzitegi horrek berriz jo zuen EAEko udal administrazioan euskaraz funtzionatzearen kontra, uztailean Espainiako Konstituzioaren aurkakoa izan daitekeela adieraziz eta irailean legez kanpokotzat joaz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Los jueces vascos creen que la normativa del euskera en los ayuntamientos puede vulnerar la Constitución|hizkuntza=es|data=2021-07-11|url=https://www.elmundo.es/pais-vasco/2021/07/12/60eb2d21e4d4d81a078b4619.html|aldizkaria=ELMUNDO|sartze-data=2021-09-13}}</ref> 2022ko otsailaren 1ean, ezohiko argumentu bat entzun zen euskara udal lanpostuetako eskakizunetatik kanpo uzteko: "euskara zaila izatea"; hala ebatzi zuen Gasteizko epaile batek Arabako Laudiorako, baita gehitu ere euskararen betekizuna diskriminatzailea zela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Epaile batek euskara "zaila" dela argudiatu du hizkuntza eskakizun bat saihesteko - Aiaraldea|hizkuntza=eu|url=https://alea.eus/aiaraldea/1643648682861-laudio-udala-euskara-hizkuntza-eskakizuna-epaia|aldizkaria=Alea.eus|sartze-data=2022-02-01}}</ref> 2022ko irailaren 19an, Arabako Administrazio Auzitegiak ontzat eman zuen U[[UGT|GT]] sindikatuaren helegitea, B2 euskara eskakizunera heltzen ez ziren hautagaiak Araba, Bizkai eta Gipuzkoako udaltzain lan poltsetan onartuak izan zitezen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Julen|abizena=Aperribai|izenburua=Udaltzaingoaren lan poltsarako ez da euskararen B2 maila behar, epaile baten arabera|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/218357/udaltzaingoaren-lan-poltsarako-ez-da-euskararen-b2-maila-behar-epaile-baten-arabera.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-09-19}}</ref>
Ia aldi berean, 2021eko maiatzaren 13an, 165 familia euskarazko eredurik gabe geratu ziren beren haurrentzat 2021-2022 urtetik aurrera Iruñean eta, HE Haur Eskoletako Gurasoak taldeak adierazi ere egin zuen ordurako familia kopuru batek gaztelaniara jotzen zuela "etsipenak jota".<ref>{{Erreferentzia|izena=Ion|abizena=Orzaiz|izenburua=165 familia «euskarazko eredurik gabe» utzi dituzte Iruñeko haur eskoletan|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/197702/165-familia-laquoeuskarazko-eredurik-gaberaquo-utzi-dituzte-iruntildeeko-haur-eskoletan.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-14}}</ref> Iruñean 2019ko urriaren 1ean, Nafarroako Auzitegi Nagusiak baliogabetu egin zuen euskara meritu bat izatea lanpostu baterako Nafarroa Garaiko eremu mistoan eta ez-euskaldunean, baita Nafarroako administrazio orokorrean ere lehiaketa-oposizioz egiten denean.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=El TSJN anula la valoración del euskara como mérito en las zonas mixta y no vascófona|hizkuntza=es|data=2019-10-01|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20191001/el-tsjn-anula-la-valoracion-del-euskera-como-merito-para-cualquier-puesto-en-las-zonas-mixta-y-no-vascofona|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-05-14}}</ref> Euskararen presentzia publikoa oztopatzen duen beste erabaki batean, 2021eko abenduaren 4an, Burgosko Administrazioarekiko Auzien Epaitegiak Trebiñuko Udalak erabaki euskararen normalizazio plana baliogabetu zuen, eskumenik ez duelakoan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=elcorreodeburgos|izenburua=El juzgado anula el 'Plan del Euskera' de Treviño|hizkuntza=es|url=https://elcorreodeburgos.elmundo.es/articulo/provincia/juzgado-anula-plan/20211204105929387680.html|aldizkaria=elcorreodeburgos|sartze-data=2021-12-05}}</ref> Nafarroan, 2022ko martxoan, Ezkerreko Alderdi Independenteak salatu zuen Alesbesko udalak kartel bat, Emakumeen Zinegotzigoak diseinatua, elebidun zegoelako zentsuratu zuela, argudiatuz [[Alesbes]] eremu ez euskaldunean zegoela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Edu|abizena=Lartzanguren|izenburua=Alesbesko Udalak kartelak zentsuratu ditu euskaraz ere egoteagatik, salatu dutenez|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/210626/alesbesko-udalak-kartelak-zentsuratu-ditu-euskaraz-ere-egoteagatik-salatu-dutenez.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-03-10}}</ref>
2021eko maiatzaren 21ean, Frantziako Nazio Biltzarrak hizkuntza gutxituen aldeko [[Molac legea (2021)|Molac legea]] onartu ondoren, Frantziako Konstituzio Kontseiluak Konstituzioaren aurkakotzat jo zuen legea eta hezkuntzako murgiltze eredua, inpaktu handikoa Euskal Herrian. [[Jean Rene Etxegarai|Jean-René Etxegarai]] Euskal Hiri Elkargoko lehendakariak eta Eneritz Zabaleta zuzenbidean doktoreak (hizkuntza eskubideen kontrako) "gerla deklaraziotzat" hartu zuten; Zabaletaren iritziko, ataka estuan jarri zen Seaska eta hizkuntza gutxituen Frantziako itunpeko hezkuntza sarearen jarraipena.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ekhi Erremundegi|abizena=Beloki|izenburua=Murgiltze eredua Frantziako Konstituzioaren kontrakoa dela ebatzi du Konstituzio Kontseiluak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/198023/murgiltze-eredua-frantziako-konstituzioaren-kontrakoa-dela-ebatzi-du-konstituzio-kontseiluak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-21}}</ref> Euskaltzaindiak ere erabakia salatu zuen,<ref>{{Erreferentzia|izena=Komunikazioa eta|abizena=irudia|izenburua=Euskaltzaindiak Frantziako Konstituzio Kontseiluaren hizkuntza gutxiagotuak babesteko eta sustatzeko legearen kontrako erabakia salatzen du|hizkuntza=eu-es|url=https://www.euskaltzaindia.eus/euskaltzaindia/komunikazioa/plazaberri/6120-euskaltzaindiak-frantziako-konstituzio-kontseiluaren-hizkuntza-gutxiagotuak-babesteko-eta-sustatzeko-legearen-kontrako-erabakia-salatzen-du|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2021-05-25}}</ref> beste eragile batzuen artean. [[Nazio Batuen Erakundea|NBEk]] kezka adierazi zion Frantziari Konstituzio Kontseiluaren ebazpenagatik 2022ko uztailean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ekhi Erremundegi|abizena=Beloki|izenburua=NBEk azalpenak eskatu dizkio Frantziako Gobernuari hizkuntza gutxituei buruz|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/215487/nbek-azalpenak-eskatu-dizkio-frantziako-gobernuari-hizkuntza-gutxituei-buruz.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-07-05}}</ref> Ildo beretik, 2021eko urriaren 8an, Nafarroako Administrazio Auzitegiak baliogabetu egin zuen Lizarrako udalak edozein postutan euskara meritutzat hartu izana eta ahal izatea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de|abizena=Noticias|izenburua=El TAN anula la valoración como mérito del euskera en Estella si no es preceptivo|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdenavarra.com/navarra/estella-y-merindad/2021/10/08/navarra-anula-euskera-puntue-puestos/1188605.html|aldizkaria=www.noticiasdenavarra.com|sartze-data=2021-10-09}}</ref> Egun berean, Nafarroako Parlamentuan PSNk eta Navarra Sumak bat egin zuten Kontratu Publikoen 2/2018 Foru Legetik enpresetako euskara planei buruzko puntua kentzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ion Orzaiz-Unai|abizena=Etxenausia|izenburua=Enpresei euskara planik ez eskatzea adostu dute PSNk eta eskuinak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1835/007/001/2021-10-08/enpresei-euskara-planik-ez-eskatzea-adostu-dute-psnk-eta-eskuinak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-10-09}}</ref> 2023ko urtarrilean, Nafarroa Garaiko [[Mañeru|Mañeruko]] udalbatzak aho batez udalerria eremu mistoan sartzeko eskatu ondoren, PSN eta Navarra Sumaren Parlamentuko botoek ukatu egin zuten sartzea, eta eremu ez euskaldunean geratu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uxue Rey|abizena=Gorraiz|izenburua=Euskararen auzian «herritarren hitza» errespeta dadila eskatu dute Mañerun|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/224237/euskararen-auzian-herritarren-hitza-errespeta-dadila-eskatu-dute-manerun.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-02-11}}</ref>
==== Espainiako Diputatuen Kongresuan ====
[[2023]]ko [[irailaren 19]]tik aurrera aukera egon zen [[Espainiako Diputatuen Kongresua]]n euskaraz aritzeko, lehenago Senatuan posible zen bezala. Lehen hitzartzeak [[Mertxe Aizpurua]]k eta [[Joseba Andoni Agirretxea|Joseba Agirretxea]]k egin zituzten. Pleno berberean [[Borja Sémper]]rek euskaraz egin zuen, eskubidearen aurka jarduteko<ref>{{Erreferentzia|izena=Aitor Garmendia-Isabel|abizena=Jaurena|izenburua=Euskaraz bizi nahi dutela adierazi dute EH Bilduk eta EAJk|hizkuntza=eu|data=2023-09-19|url=https://www.berria.eus/albisteak/232960/euskaraz-bizi-nahi-dutela-adierazi-dute-eh-bilduk-eta-eajk.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-09-19}}</ref>.
<gallery mode="packed" heights="140">
Mertxe Aizpurua - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Mertxe Aizpurua]]ren hitzartzea, euskaraz egindako lehenengoa.
Joseba Andoni Agirretxea - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Joseba Andoni Agirretxea|Joseba Agirretxea]]ren hitzartzea, egindako bigarrena.
Borja Semper - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Borja Sémper|Borja Sémperr]]en hitzartzea, euskarazko zatia, euskaraz egiteko aukera kritikatuz.
</gallery>
== Euskarak pairatutako erasoak ==
[[Joan Mari Torrealdai]] euskaltzainak bi liburutan jorratu zituen azken mendeetan euskarak pairatutako erasoak: ''[[El Libro Negro del Euskera]]'' ([[Ttarttalo (argitaletxea)|Ttarttalo]], 1998) eta ''[[Asedio al Euskera: Más alla del libro negro]]'' ([[Txertoa (argitaletxea)|Txertoa]], 2018).<ref>{{Erreferentzia|izena=Baigorri Argitaletxea|abizena=SA|izenburua=La concienciación como escudo en el «Asedio al euskera»|hizkuntza=es|data=2018-04-16|url=https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2018-04-17/hemeroteca_articles/la-concienciacion-como-escudo-en-el-asedio-al-euskera|aldizkaria=GARA|sartze-data=2020-08-04}}</ref> [[Saiakera]] horietan euskarak [[XVIII. mendea|XVIII. mendetik]] pairatutako erasoak eta errepresioa landu zituen, zazpiehun baino erreferentzia bibliografiko gehiagotan oinarrituta.<ref name=":12">{{Erreferentzia|izena=elkar|abizena=Taldea|izenburua=Joan Mari Torrealdai: "El euskera no es ajeno al proceso de recentralización en que nos encontramos" - PostData|hizkuntza=es-ES|data=2018-06-15|url=https://postdata.elkar.eus/es/joan-mari-torrealdai-el-euskera-no-es-ajeno-al-proceso-de-recentralizacion-en-que-nos-encontramos/|aldizkaria=postdata.elkar.eus|sartze-data=2020-08-04}}</ref> Liburu horietan argi ikus daiteke Torrealdai kezkatuta zegoela aurreko hamarraldietan espainiar intelektual batzuek hartutako jarrerengatik: euskarak pairatutako [[Euskararen debekua|errepresioa]] (garai frankistaren aurrekoa, [[Frankismo|frankista]] eta ondorengoa) ukatu egiten zuten, eta euskaldunen gainean jarri euskararen ahuleziaren ardura.<ref>{{Erreferentzia|izena=Funtsak-Diseño y Programación Web-|abizena=www.funtsak.com|izenburua=Asedio al euskera - Juan Carlos Moreno Cabrera|hizkuntza=eu|url=https://www.txalaparta.eus/eu/liburuak/asedio-al-euskera-mas-alla-del-libro-negro|aldizkaria=www.txalaparta.eus|sartze-data=2020-08-04}}</ref> Torrealdaik liburu horietan negazionista linguistikoen iritziei aurre egiteko aurkeztu zituen.<ref name=":12" /> [[Jakin]] kultur aldizkariko zuzendari eta [[Euskaldunon Egunkaria]]-ko Administrazio Kontseiluko presidenteak, araudi edo pentsamendu errepresiboa eta, nolanahi ere, negatiboa identifikatu zuen; eta euskararen trataera sozial edo administratiboari dagokionez, hainbat argudio intelektual eta, halaber, moral plazaratu zituen.<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Joseba|abizena=Intsausti|urtea=1999|izenburua=Reseña: El Libro Negro del Euskera. [[Joan Mari Torrealdai]]|argitaletxea=Eusko Ikaskuntza|orrialdeak=537-538|hizkuntza=es|url=https://www.eusko-ikaskuntza.eus/PDFAnlt/riev/44/44537539.pdf|aldizkaria=Revista internacional de estudios vascos.|zenbakia=44, 2}}</ref>
Garai askotan pairatu dira eraso horiek. Euskararen aurkako neurri administratibo eta justifikazio teoriko oparoak sortu zituzten [[Argien Garaia|Ilustrazioaren]] programa berritzaileek (1766…), [[Frantziako Iraultza|Frantziako Iraultzak]] (1789…), [[Kubako Independentzia Gerra|gerra kolonialen]] ondorengo krisiak (1898), Berrezarkuntzaren urteetakoek (1916-1923), edo garai autoritarioetako programek ([[Primo de Riveraren diktadura Euskal Herrian|Primo de Rivera]], 1923-1929; [[Espainiako Gerra Zibila Euskal Herrian|Gerra Zibila]], 1936…).<ref name=":0" />
Instituzioen erasoez gain, eraso ideologikoak ere izan dira. Torrealdaik bildutako literatura-testu asko honako hauetatik datoz: batetik Euskal Herriko gaztelaniazko idazleen luma ([[Miguel Unamuno|Unamuno]], [[Pío Baroja|Baroja]], [[Ramiro Maeztu|Maeztu]] edo Madinabeitia), eta bestetik horiekin batera [[José Antonio Primo de Rivera|J. A. Primo de Rivera]], [[Onésimo Redondo]], [[Ernesto Giménez Caballero|E. Giménez Caballero,]] eta laurogeiko eta laurogeita hamarreko unibertsitate- eta kazetaritza-lumak ere.<ref name=":0" />
== Demografia ==
=== Hiztun kopurua ===
[[Fitxategi:Euskara EH 2011.svg|thumb|250px|Euskaraz hitz egiteko gai direnak eta ulertzen dutenak batuta, Euskal Herrian, udalerrika (2011. urtea)
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
{{legend|#e31d1e|> % 80}}{{legend|#ef7d1d|> % 60}}{{legend|#2a5ca5|> % 40}}
{{Col-break}}
{{legend|#339929|> % 20}}{{legend|#adcc89|> % 0}}
{{Col-break}}
{{Col-end}}
]]
Euskaraz dakien pertsona kopuruari buruzko azken azterketa 2016. urtean egin zen. [[Eusko Jaurlaritza]]k, Nafarroako Gobernuak eta Ipar Euskal Herriko Euskararen erakunde publikoak egin zuten, elkarlanean. Datuak 16 urtetik gorako pertsonenak dira; beraz, kontuan izanda euskararen ezagutza handiagoa dela 16 urtetik beherakoen artean, euskaldunen egiazko ehuneko handiagoa da.
[[Euskal Autonomia Erkidegoa]]ri dagokionez,<ref name=inkestaEAE>{{erreferentzia|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa, Euskal Autonomia Erkidegoa|url=https://www.irekia.euskadi.eus/uploads/attachments/8569/VI_Inkesta_Soziolinguistikoa_EAE.pdf|sartze-data=2019-01-04}}</ref> 2016an 16 urtetik gorako biztanleen % 33,9 [[elebidun]]a zen (631.000 biztanle) eta % 19,1 elebidun hartzailea, alegia, euskara ulertzen zuten, baina ez zuten egoki hitz egiten (356.000 pertsona). Erdaldun [[Elebakartasun|elebakarrak]] % 47 ziren (877.000 pertsona). Gipuzkoa zen euskaldunen ehuneko handiena zuena (% 50,6 elebidun eta % 20,4 elebidun hartzaile); Bizkaian % 27,6 ziren elebidun eta % 17,8 elebidun hartzaile; eta Araban % 19,2 ziren elebidun eta % 18,4 elebidun hartzaile. Azken urteetako joera euskararen ezagutzaren igoera da, bai elebidun osoen kasuan bai elebidun hartzaileen kasuan. Nabarmena da gazteen arteko igoera (% 71,4 elebidun dago 16 eta 25 urte arteko tartean), eta Arabako aldaketa (% 7 elebidun zegoen 1991 eta % 19,2 ziren 2016an).
[[Fitxategi:74762-Arabako Bizkaiko eta Gipuzkoako herriz herriko euskararen ezagutzaren datuak 2016ko zentsuan.svg|thumb|Euskararen erabilera eta ezagutza, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, 2016an.]]
[[Trebiñuko barrendegia]]n, 2012an egindako azterketaren datuak hartuta,<ref name=Trebiñu2012>{{erreferentzia|izenburua=Trebiñuko enklabea, azterketa soziolinguistikoa 2012|url=http://www.euskara.euskadi.eus/r59-738/eu/contenidos/informacion/argitalpenak/eu_6092/adjuntos/trebinu.pdf|sartze-data=2019-01-04}}</ref> biztanleen % 22 elebiduna zen eta % 17 elebidun hartzailea. 2002tik 2012ra arteko tartean elebidunen ehunekoa bikoiztu egin zen. Adin tarteka, elebitasuna handiagoa da adin txikiagoetan: 15 urtetik beherakoen artean, % 65ek euskara ezagutzen dute.
[[Villaverde Turtzioz]] barrendegian, berriz, 2002ko datuak ikusita,<ref name=Turtzioz>{{erreferentzia|izenburua=Actitud de los habitantes de Villaverde de Trucíos hacia el euskera: 1986-2002|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/euskera/59375.pdf |sartze-data=2019-01-04}}</ref> biztanleen % 20,70 elebiduna zen eta % 16,9 elebidun hartzailea. Kontuan izanda 1986an euskaldunak % 3,4 besterik ez zirela, eta Enkarterrietako joera bera erakutsi dutela euskalduntzeari dagokionez, gaur egun euskaldunen ehunekoa askoz handiagoa izango da.
[[Nafarroa]]ri dagokionez, 2018ko azterlanak<ref>{{erreferentzia|izena=Nafarroa Garaia - Azterketa_soziolinguistikoa_2018|urtea=2018|izenburua=Nafarroa Garaia - Azterketa_soziolinguistikoa_2018|argitaletxea=Nafarroako Gobernua|hizkuntza=eu|url=https://gobiernoabierto.navarra.es/sites/default/files/azterketa_soziolinguistikoa_2018.pdf}}</ref> erakutsi zuen 16 urtetik gorakoen artean elebidunen kopurua % 14koa zela (69.000 pertsona), eta % 8 (55.000 pertsona) elebidun hartzailea zela. Elebidunen kopuruak gora egin du azken urteetan (1991n baino 3,4 puntu gehiago), bai eta elebidun hartzaileen kopuruak ere. 16 eta 25 urte arteko gazteen artean elebidunak % 26 dira.
[[Ipar Euskal Herria]]n,<ref>{{Erreferentzia|izenburua=7. Inkesta soziolinguistikoa abiatu da!|hizkuntza=fr|url=https://www.mintzaira.fr/eu/tresnak/berriak/actualite-en-basque/article/viieme-enquete-sociolinguistique-cest-reparti.html|aldizkaria=OPLB Office Public de la Langue Basque - Pays Basque - EEP - Euskararen Erakunde Publikoa - Euskal Herria|sartze-data=2022-01-12}}</ref><ref name="inkestaIparralde">{{fr}} [https://web.archive.org/web/20180821114111/http://www.mintzaira.fr/fileadmin/documents/Aktualitateak/015_VI_ENQUETE_PB__Fr.pdf VI° Enquête Sociolinguistique en Euskal herria (Communauté Autonome d'Euskadi, Navarre et Pays Basque Nord)] (2016).)</ref> 2016an, % 28,4 elebidunak ziren eta % 16,4 elebidun hartzaileak. Joera beheranzkoa da. Hala ere, azken urteetan joera hori moteldu egin da. Nolanahi ere, euskarak erabilera urria du kalean (2016): % 13,1 eta 14,5 artekoa zen Nafarroa Behere eta Zuberoan, % 5,4koa Lapurdi barnealdean, eta % 1,6koa Baiona Angelun eta Miarritzen (BAM).<ref>{{erreferentzia|urtea=2017|izenburua=Hizkuntzen erabileraren kale-neurketa. Euskal Herria, 2016 (Prentsa-txostena)|argitaletxea=Soziolinguistika Klusterra|orrialdea=8-15|url=https://soziolinguistika.eus/files/hekn2016-_eu_1.pdf}}</ref>
Euskal Herritik kanpo, badaude oraindik ere euskaraz aritzen diren komunitateak [[Amerika]]n.{{Erref behar}}
=== Erabilera ===
{{sakontzeko|Euskararen erabilera}}
Egungo egitura instituzionala hasi zenetik (1979), hainbat<ref name="inkestaEuskalHerria">{{erreferentzia|url=https://www.irekia.euskadi.eus/uploads/attachments/9954/VI_INK_SOZLG-EH_eus.pdf?1499236557|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa, Euskararen eremu osoa|egilea=Eusko Jaurlaritza (Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza), Nafarroako Gobernua (Euskarabidea), Euskararen Erakunde Publikoa / Office Public de la Langue Basque|sartze-data=2019-01-04}}</ref> ahalegin egin dira euskararen ezagutza eta erabilera zenbatesteko eta neurketa arautu bat lortzeko. 1982ko SIADECOren lehendabiziko kale neurketa baten ondoren (Euskaltzaindiaren mandatuz), 1989an egin zen lehendabiziko kale neurketa estandarizatua.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jacqueline|abizena=Urla|izenburua=Counting matters: quantifying the vitality and value of Basque|orrialdeak=73–96|hizkuntza=en|abizena2=Burdick|izena2=Christa|data=2018-07-01|url=https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/ijsl-2018-0015/html|aldizkaria=International Journal of the Sociology of Language|alea=252|zenbakia=2018|issn=1613-3668|doi=10.1515/ijsl-2018-0015|sartze-data=2022-01-11}}</ref> Euskararen erabilera neurtzen duten bi azterlan egiten dira periodikoki, bata inkesta soziolinguistikoaren baitan herritarrei galdetuta osatzen dena,<ref name="inkestaEuskalHerria"/> eta bestea egiazko kaleko erabilera behatuta osatzen dena.<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.soziolinguistika.eus/kaleneurketaeh|izenburua=Hizkuntza Erabileraren Kale-Neurketa. Euskal Herria, 2016|argitaletxea=Soziolinguistika klusterra|urtea=2016|sartze-data=2019-01-07}}</ref>
2016ko inkesta soziolinguistikoak zioenez, 16 urte edo gehiagoko biztanleen % 25,7k euskara erabiltzen zuen neurri batean ala bestean:
* % 16,5ek euskararen erabilera trinkoa egiten zuen, hau da, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen zuen eguneroko jardunean.
* % 9,2k euskara erabiltzen zuen, baina erdara baino gutxiago.
Gainerako % 74,3k erdara erabiltzen zuten beti edo ia beti. Kontuan hartu behar da, hala ere, azken hauen artean bazela multzo txiki bat (% 5,2) oso gutxitan bada ere euskara ere erabiltzen zuena.
Erabileraren ehunekoak, ezagutzaren kasuan bezala, ezberdinak ziren lurraldez lurralde. Euskararen erabilera trinkoa egiten zutenak % 20,1 ziren EAEn, % 6,6 Nafarroan eta % 8,1 Ipar Euskal Herrian.
{{Barra kutxa
|kokapena=left
|izenburua=Euskararen erabilera VI. Inkesta Soziolinguistikoaren arabera (2016)
|zabalera=500px
|barraren zabalera=200px
|goiburua1= Hizkuntza
|goiburua2= Ehunekoa
|edukia=
{{barra kutxa/edukia|Euskararen erabilera trinkoa|#e31a1cff|16.5|16,5}}
{{barra kutxa/edukia|Euskara erdara baino gutxiago|#ff7f00ff|9.2|9,2}}
{{barra kutxa/edukia|Euskara pixka bat|#33a02cff|5.2|5,2}}
{{barra kutxa/edukia|Erdara|#1f78b4ff|69.1|69,1}}
|azpititulua=
}}
Bestalde, kalean neurtutako erabilerari dagokionez, 2016an euskararen erabilera % 12,6koa izan zen, gaztelaniaren erabilera % 76,4koa, frantsesaren erabilera % 8,3koa eta beste hizkuntzen erabilera % 2,7koa. Lurraldeka, Gipuzkoan jaso zen erabilera-mailarik garaiena, % 31,1ekoa; Bizkaian % 8,8; Nafarroan % 6,7, Ipar Euskal Herrian % 5,3, eta azkenik, gutxien erabiltzen zen lurraldea Araba zen, % 4,6ko erabilerarekin.
{{Barra kutxa
|kokapena=left
|izenburua=Euskararen kaleko erabilera (2016)
|zabalera=500px
|barraren zabalera=250px
|goiburua1= Hizkuntza
|goiburua2= Ehunekoa
|edukia=
{{barra kutxa/edukia|Euskara|#e31a1cff|12.6|12,6}}
{{barra kutxa/edukia|Gaztelania|#ff7f00ff|76.4|76,4}}
{{barra kutxa/edukia|Frantsesa|#1f78b4ff|8.3|8,3}}
{{barra kutxa/edukia|Beste hizkuntza bat|#33a02cff|2.7|2,7}}
|azpititulua=
}}
== Euskalkiak eta euskara batua ==
[[Fitxategi:Euskalkiak_koldo_zuazo_2008.png|eskuinera|400px|thumb|Euskalkien hedadura
{| style="border:1px solid #CCCCCC; background-color:transparent;" align="center" width="100%"
|width="33%"|
{{legenda|#8aa455|Mendebalekoa}}{{legenda|#c44e4d|Erdialdekoa}}
|width="33%"|
{{legenda|#5489c9|Nafarra}}{{legenda|#cca656|Nafar-lapurtarra}}
|width="33%" valign="top"|
{{legenda|#c5c754|Zuberotarra}}
|}
]]
=== Euskalkiak ===
{{sakontzeko|Euskalki|Euskal Herriko hizkerak}}
Euskalkiak euskararen [[dialekto]]ak dira. Sortzen lehena [[bizkaiera|mendebalekoa]] izan zen, [[VIII. mendea]]ren inguruan, [[Asturiasko Printzerria|Asturiasko]] erresumak [[Araba]]-[[Bizkaia|Bizkaietan]] zuen eraginagatik segur aski; eta hurrengo mendeetan eratu ziren gainerako euskalkiak. Aurretik, euskarak batasun handia zuen eta [[Euskal Herria]]k izandako zatiketa politikoen eraginez sortu ziren euskalkiak [[euskalkien sorguneei buruzko teoriak|bost sorgunetan]].<ref name=ArabaEuskararenLurralde>[http://www.euskaraba.com/euskara/albisteak/araba-euskararen-lurralde-peto-petoa «Araba euskararen lurralde peto-petoa»]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, ''Euskaraba'', 2010-02-25.</ref><ref name=EuskalkienJatorri2007>Koldo Zuazo (2007), [http://etgz.files.wordpress.com/2008/01/berriazuazoeuskalkienjatorri.pdf «Euskalkien jatorriaz eta bilakaeraz»], ''Berria'', 2007-12-09.</ref><ref>{{erreferentzia | url = http://euskalkiak.eu/site/jatorria.php | izenburua = Euskalkien sorguneak | egilea = Koldo Zuazo }}{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} CC-BY-SA lizentzia.</ref>
[[1729]]an, [[Manuel Larramendi]] jesuitak ''[[El Imposible Vencido. Arte de la Lengua Vascongada]]'' izeneko euskararen gramatika bat argitaratu zuen [[Salamanca]]n. Bertan hainbat dialekto edo euskalki bereizi zituen: [[gipuzkera]], [[bizkaiera]], [[nafarrera]] eta [[nafar-lapurtera|lapurtera]], eta azken bi horiek bat bera zirela jo zitekeela adierazi zuen.
[[Luis Luziano Bonaparte]]k euskalkien beste banaketa bat egin zuen, egundaino indar handiz iritsi dena. [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiko]] lehen presidente [[Resurreccion Maria Azkue]]k ([[1864]]–[[1951]]) Bonaparteren banaketa berrikusi zuen. Besteak beste, [[erronkariera]] ([[1991]]n hil zen azken hiztuna) euskalki berezitzat jo zuen, Bonapartek zubereraren barnean sailkatu arren.
[[1997]]an [[Koldo Zuazo]]k eginiko sailkapen berriaren arabera, berriz, euskalkiak honela izendatu dira:
* [[Bizkaiera|mendebaleko euskara]] (izendapen zaharrean, bizkaiera);
* [[Gipuzkera|erdialdeko euskara]] (gipuzkera);
* nafarrera;
* [[nafar-lapurtera]];
* ekialdeko nafarrera: [[zaraitzuera]] eta [[Aezkoa]]ko hizkera;
* [[zuberera]].
Tradizioan, gipuzkera, bizkaiera, lapurtera eta zuberera izan dira euskalki literarioak, hau da, [[euskal literatura]] egiteko, aldaera horiexek erabili izan dira. Mendeetan zehar, lapurtera ([[Ipar Euskal Herria]]n) eta gipuzkera ([[Hego Euskal Herria]]n) izan dira euskalki erabilienak, maila jasoan. Bizkaierak, era berean, erabilera handia izan zuen [[XX. mendea]]ren hasieran, [[Bizkaia]]n [[Sabin Arana]]ren [[abertzaletasun]]ak izan zuen indarrak bultzaturik.
[[Fitxategi:Irakatsia.png|thumb|250px|Euskarazko ereduetan matrikulatutako eskola umeen ehunekoa (2000-2005).]]
=== Euskara batua ===
{{sakontzeko|Euskara batua}}
[[Fitxategi:Ikusgela - Txillardegi.webm|thumb|thumbtime=386|start=0|{{ikusgela}}[[Txillardegi]] ulertzeko gakoak]][[1960ko hamarkada]]n, [[euskara batu]]aren sortze prozesuari ekin zitzaion, euskalkien arteko zatiketa gainditzeko eredu estandarizatuari, alegia. Bizitzaren esparru guztietara zabaltzeko eta, finean, egungo gizartean aise moldatzeko oinarriak eman zizkion batuak hizkuntzari. [[1963]]an hainbat euskalarik Euskal Idazkaritza izenekoa sortu zuten [[Baiona]]n eta euskara batuaren arauak erabakitzeko lanean jardun zuten urtebetez [[Txillardegi]]ren gidaritzapean. [[1964]]an jendaurreko ekitaldian aurkeztu zituzten Baionako Biltzarraren erabakiak. Data hori mugarritzat hartzen dute askok ondorengo bilakaera kontutan izanda. Zehazkiago, [[1968]]an [[Euskaltzaindia]]k [[Arantzazuko santutegia]]n ([[Oñati]], Gipuzkoa) egin zuen batzarrean abiatu zen batasun prozesutik sortu zen euskara batua. Baionako erabakiak abiapuntu eta oinarri izan ziren Arantzazuko batzarrean.<ref>[[Joan Mari Torrealdai|Torrealdai, J.M.]] 2014: "Batasunaren bidea urratzen. Txillardegiren eragintza praktikoa", ''Jakin'', 204:11-96.</ref>
Euskaltzainek Arantzazuko batzarrean euskara bateratzeko lehenengo arau multzoak finkatu zituzten, idatzian erabili beharreko [[ortografia]], [[Morfologia (hizkuntzalaritza)|morfologia]], [[Deklinabide (gramatika)|deklinabidea]] eta [[Neologismo|neologismoei]] buruzko arauak emanez. Hizkuntzaren batasunerako, gipuzkera eta lapurtera euskalkiak hartu ziren oinarritzat, baina gainerako euskalkien berezitasunak eta aldaerak ere kontuan hartuta.
Batasuna ez da bat-bateko gauza izan, eta, nahiz eta neurri handi batean egina dagoen, aurrera doan langintza da oraindik ere. Izan ere, Euskaltzaindiak pixkanaka onartu eta argitaratu ditu euskararen alorrak finkatzeko arauak eta gomendioak, eta jardun horretan segitzen du gaur egun ere.
== Hizkuntzaren egitura ==
[[Morfologia (hizkuntzalaritza)|Morfologikoki]] hizkuntza [[hizkuntza eranskari|eranskaria]] da, tipologia [[ergatibo]]koa edo aktibokoa (deskribatzailearen ikuspegi teorikoaren arabera). Hitzen ordena neutroan [[Subjektu (gramatika)|subjektua]] [[Objektu (gramatika)|objektuaren]] aurretik doa, eta objektua [[euskal aditz|aditzaren]] aurretik (SOV ordena).
=== Ezaugarri fonologikoak ===
{{ikus gainera|Euskararen hotsak}}
Euskararen sistema [[Fonologia|fonologikoak]] bost [[bokal]] ditu: /a/, /e/, /i/, /o/, /u/ (horiei zubereraren /y/ gehitu behar zaie). Munduan hedatuen dagoen tipo bokalikoa da. Beraz, euskara batez bestekoaren barruan dago. [[Diptongo]]ekin ez da berdin gertatzen: euskarak bost dauzka (goitik beherakoak deritzen motakoak), /ai/, /ei/, /oi/, /au/ eta /eu/. Horrek nolabaiteko konplexutasuna ematen dio bokalismoari, eskuarki gaztelaniarenaren oso antzekoa denari (ekialdean /ui/ [[diptongo]]a ere bada, baina haren erabilera mugatua da oso).
[[Kontsonante]]ei dagokienez, euskarak, aldaera estandarrean, 21 [[fonema]] dauzka. Sistemaren oinarriak hauexek dira: alde batetik, [[ahostun]] / [[ahoskabe]] oposizioa (kontsonante ahoskabeak alde batean eta ahostunak bestean, baina bakarrik [[kontsonante herskari|herskarien]] artean) eta, bestetik, artikulazio moduen zatiketa hirukuna: badaude kontsonante herskariak (/p/, /t/, /k/, /b/, /d/, /g/), [[frikari]]ak (/s/, /z/, /x/, /j/) eta [[afrikatu]]ak (/tz/, /ts/, /tx/). Ozenek osatzen dute kontsonantismoa (sudurkariek eta urkariek, dardarkari bakunen eta anizkunen artean oposizioa dagoela) eta, ekialdeko eskualde batzuetan, [[aspirazio]]ak (/h/), frikari glotala bera. Oro har, sistema kontsonantikoak ez dauka ezaugarri bereziki deigarririk, salbu eta, agian, fonema frikari eta afrikatuen kopuru handi samarrean.
Euskararen [[azentu]]a intentsiboa izan ohi da. Ezin da errazki azaldu zertan datzan, zubereraz izan ezik, euskalki horretan azentuazioa finkoa baita, hitzeko azkenaurreko [[Silaba|silaban]]. Beste euskalkietan, arau hauek dute indarra:
# hitzaren erroa monosilabikoa denean, hitzak berak silaba gehiago izanik ere, azentua lehen silaban doa: ''lúrra < lurr-a'', ''lúrretan < lurr-etan'';
# erroa bisilabikoa bada eta bokalez bukatzen bada, kasu horretan ere lehen silaban doa azentua: ''méndi'', ''áte'';
# beste kasuetan, silaba anitzetako hitzetan, azentua azkenaurreko silaban doa (''gizón, gizóna'') eta bigarren mailako azentu bat gehitu dezakete hitzaren amaieran, hitzak lau silaba edo gehiago dituenean (''gizónarentzàt'').
=== Ezaugarri morfologikoak ===
Egitura morfologikoaren aldetik, euskara hizkuntza eranskarien barruan dago, [[Finlandiera|finladiera]] (eta [[Uraldar hizkuntzak|uraldar hizkuntzekin]] orokorrean) edo [[turkiera]]rekin (eta [[Turkiar hizkuntzak|turkiar hizkuntzekin]] orokorrean) batera, adibidez. Hizkuntza multzo horretan, [[morfema|morfemen]] arteko mugak argi eta garbi azaltzen dira, eta segmentu morfologikoetan esanahi bana adierazten da. Ezaugarri hori, morfemen arteko bereizketa gardena, euskarari aplikatu dakioke eskuarki. Hala ere, zenbait alor gramatikaletan, osagai morfologikoen arteko zatiketa eta esanahia duten unitateekiko lotura ez dira hain begi-bistakoak.
==== Izen morfologia ====
[[Izen]] morfologiari dagokionez, euskara, beste hizkuntza eraskariak bezala, [[genero gramatikal]]ik gabeko hizkuntza da. Haren ezaugarrietako bat da izenen [[flexio]] aberatsa: [[izen]]ek, [[izenordain]]ek eta [[adjektibo]]ek osatutako [[sintagma|sintagmek]] [[Kasu (gramatika)|kasuak]] hartzen dituzte: [[postposizio]] sintagmak dira (euskarak [[euskal deklinabide|deklinabidea]] duela esan izan den arren, ez baita oso zehatza hori; berez, postposizioak dira, eta ez deklinabide kasuak).<ref>Pello Salaburu: [http://www.ehu.es/seg/morf/5/5 «Kasu markak»], ''Sareko Euskal Gramatika''.</ref> Postposizio sintagma horiek, deskripzioen arabera, 16 edo 18 dira. Egia esan, hamar kasu daude atzizki bakuna dutenak. Horien artean hauexek: [[absolutibo]]a (''etxea,'' singularrean), [[ergatibo]]a (''etxea'''k'''''), [[datibo]]a (''etxea'''ri'''''), [[genitibo]]a (''etxea'''ren'''''), [[Instrumental (gramatika)|instrumentala]] (''etxea'''z'''''), [[lokatibo]] edo [[inesibo]]a (''etxea'''n'''''), [[ablatibo]]a (''etxe'''tik'''''), [[adlatibo]]a (''etxe'''ra'''''), lokatibo adnominala (''etxe'''ko''''') eta [[prolatibo]]a (''etxe'''tzat'''''). Absolutiboaren ukoak [[partitibo]]aren erabilera dakar berekin (''etxe'''rik''' ez du''). Horren funtzionamendua paradigma numeral mugagabera mugatua dago eta, batzuetan, ez da sisteman egoteko eskubide osoa duen kasutzat hartzen.
Atzizki bakunean oinarritzen diren postposizio sintagma hauetaz gain badira atzizki konposatu itsatsia duten beste postposizio batzuk. Horiek sortzeko, genitiboaren edo adlatiboaren forma ondoren doan beste atzizki batekin lotzen da. Kasu konposatu horiek hauexek dira: [[soziatibo]]a edo [[komitatibo]]a (''etxearekin''), hurbiltze adlatiboa edo direkzionala (''etxe'''rantz'''''), muga adlatiboa (''teliko'' edo ''terminatibo'' ere deitua; ''etxe'''raino'''''), destinatiboa (edo benefaktiboa; ''etxea'''rentzat''''', etxe'''rako''') eta motibatiboa (edo kausala; ''etxea'''rengatik'''''). Postposizio horietan guztietan, bereizten ahal dira, alde batetik, oinarrizko atzizkia (genitiboa edo adlatiboa) eta, bestetik, berariazko atzizkia. Adibidez, ''etxe-a-ren-tzat'' (artikuluari dagokion ''-a-'' bat barne) edo ''etxe-ra-ino.'' Ikuspegi historikotik, zenbait formaren kasuan, gaur egun duten itxura bi atzizki batzearen ondorio da, aurreko adibideetan bezala, edo paradigmaz kanpoko osagaiei esker gorpuztu da, kausalean edo, kasu konposatuen artean, lokatibo adnominalean gertatu den moduan.
Lekua adierazten duten postposizioetan (lokatiboa, ablatiboa, adlatiboa eta azken honen oinarrian eratzen diren kasu konposatuetan) erreferentzia biziduna duten izenek atzizki osagarri bat erakusten dute (''-ga(n)-''), gehienetan genitiboarekin konbinatuta agertzen dena: ablatiboaren kasuan honako forma hauek konpara daitezke, ''etxe-tik'' eta ''gizon-a-ren-gan-dik,'' edo lokatiboaren kasuan beste hauek, ''etxe-a-n'' eta ''gizon-a-ren-gan''.
Horiek guztiak postposizio itsatsiak dira. Badira beste gisa bateko batzuk, postposizio askeak deitzen ditugunak. Horrela osatzen dira postposizio askeko paradigmak: ''etxe ondoan, herritik hurbil, maldan behera,'' eta abar.
Postposizio sistema horrek hiru forma edo paradigma multzo dauzka: bat singularrerako, beste bat pluralerako eta beste bat numero marka gaberako (''mugagabe'' deitu izan da gramatiketan), hots, artikulurik ez daukan eta, numero gramatikalari dagokionez, indiferentea den horretarako. Ikus bedi lagin hau, ''liburu'' izenerako:
{| class="taulapolita"
!Kasua/Numeroa
!Singularra
!Plurala
!Mugagabea
|-
| '''[[Absolutibo]]a'''
| liburu-a-Ø
| liburu-ak
| liburu-Ø
|-
| '''[[Ergatibo]]a'''
| liburu-a-k
| liburu-e-k
| liburu-k
|-
| '''[[Datibo]]a'''
| liburu-a-ri
| liburu-e-i
| liburu-ri
|-
|[[Lekuzko genitibo|'''Lekuzko genitiboa''']]
|liburu-ko
|liburu-e-ta-ko
|liburu-tako
|-
| '''[[Genitibo]]a'''
| liburu-a-ren
| liburu-e-n
| liburu-ren
|-
|'''[[Soziatibo]]'''
|liburu-a-rekin
|liburu-e-kin
|liburu-rekin
|-
|'''[[Destinatibo|Destinatiboa]]'''
|liburu-a-rentzat
|liburu-e-ntzat
|liburu-rentzat
|-
|[[Kausal|'''Kausala''']]
|liburu-a-rengatik
|liburu-e-ngatik
|liburu-rengatik
|-
|'''[[Instrumental (gramatika)|Instrumentala]]'''
|liburu-a-z
|liburu-etaz
|liburu-taz
|-
|'''[[Inesibo|Inesiboa]]'''
|liburu-a-n
|liburu-e-ta-n
|liburu-tan
|-
|'''[[Ablatibo|Ablatiboa]]'''
|liburu-tik
|liburu-e-ta-tik
|liburu-tatik
|-
|'''[[Adlatibo|Adlatiboa]]'''
|liburu-ra
|liburu-e-ta-ra
|liburu-tara
|-
|[[Adlatibo|'''Adlatibo direkzionala''']]
|liburu-rantz
|liburu-e-ta-rantz
|liburu-tarantz
|-
|'''[[Adlatibo|Muga adlatiboa]]'''
|liburu-raino
|liburu-e-ta-raino
|liburu-taraino
|-
|[[prolatibo|'''Prolatiboa''']]
|liburu-tzat
|
|
|-
|[[Partitibo|'''Partitiboa''']]
|liburu-rik
|
|
|}
[[absolutibo]]a (''etxea,'' singularrean), [[ergatibo]]a (''etxea'''k'''''), [[datibo]]a (''etxea'''ri'''''), [[genitibo]]a (''etxea'''ren'''''), [[Instrumental (gramatika)|instrumentala]] (''etxea'''z'''''), [[lokatibo]] edo [[inesibo]]a (''etxea'''n'''''), [[ablatibo]]a (''etxe'''tik'''''), [[adlatibo]]a (''etxe'''ra'''''), lokatibo adnominala (''etxe'''ko''''') eta [[prolatibo]]a (''etxe'''tzat'''''). Absolutiboaren ukoak [[partitibo]]aren
Euskal kasuak antolatzeko sistema dela eta, aipatu behar da haren funtsezko ezaugarri bat: izaera sintagmatikoa da, alegia, kasua markatzen duen atzizkia sintagma edo talde nominalaren azken osagaiari gehitzen zaio, ez osatzen duten guztiei:
''Liburu'''an''' irakurri zuen, liburu ha'''rtan''' irakurri zuen, liburu erosi berri'''an''' irakurri zuen.''
Berezitasun hori numero pluralaren adierazpenera ere zabaltzen da: sintagmako azken osagaia bakarrik agertzen da markaturik plural gisa:
''Liburu berri'''ak''', liburu berri hori'''ek'''.''
Sistemaren beste bereizgarri bat, hizkuntza aglutinatzaileetan gertatu ohi dena, forma nominaletan desinentzien markak metatzeko aukera da (elipsiaren ondorio gisa):
''Lagun'''a'''ren'''etik''','' genitiboko ''-ren-'' atzizkia eta ablatiboko ''-tik'' atzizkia metaturik.
==== Aditz morfologia ====
{{Sakontzeko|euskal aditz|euskal adizki}}
[[Fitxategi:Nor Nori Nork taula osoa.png|thumb|350px|eskuinera| Lau aditz laguntzaileen (''izan, edun/ukan, edin'' eta ''ezan'') taula osoa, non aditz laguntzaileen jokaera ikus daitekeen.]]
Euskarazko [[aditz]]aren morfologia konplexuagoa da izenarena baino. Kategoria unibertsalak ez ezik (tenpusa edo aldia, aspektua, modua, [[Numero (gramatika)|numeroa]] eta pertsona), euskaraz forma sistema jori bat dago: aditz batzuetan (dozena bat, aditz laguntzaileak barne) forma analitiko edo perifrastikoak (''eramaten dut''), alde batetik, eta, bestetik, [[aditz trinko|forma sintetikoak edo trinkoak]] (''daramat'', ''eraman ''aditz berekoa) bereizten dira; horrez gain, konjugazio orokor bat dago, pluripertsonala deritzona, non aditzaren ekintzan diharduen edo parte hartzen duen bakoitzarentzat markak ageri baitira; eta gainera konjugazio [[alokutibo]] bat ere bada, formak modu batean edo bestean osatzerakoan entzulearen sexua kontuan hartzen duena ([[hitano|hiketa]]).
Forma sintetikoen bidez, aspektuaren esanahi progresiboa adierazten da, forma perifrastikoen esanahi puntualaren kontrakoa: ''dator'' alde batetik, eta ''etortzen da'' bestetik; ''darama'' alde batetik, ''eramaten du'' bestetik (''aditz estatibo''etan, ordea, erlazio hori ez da gertatzen: ''daki, dakusa''). Adibideotan ikus daitekeenez, forma perifrastikoen aditz laguntzailea (''da'' / ''du'') aldatzen ahal da eta aditzaren izaera semantikoaren arabera benetan aldatzen: aditza iragangaitzen taldekoa bada (edo, hobe, adituek «inakusatiboak» deitzen dieten horretakoa) laguntzaileak ''izan''-eko formak hartzen ditu. Aitzitik, aditza [[aditz iragankor|iragankorra]] bada edo [[aditz iragangaitz|iragangaitza]] baina aktiboa bada, laguntzailea ''*edun'' paradigmatik hartzen da (forma hori ez dago dokumentatua, horregatik izartxo batekin markatzen da):
{| {{taulapolita}}
! rowspan="2" |
! colspan="2" style="background: #B0C4DE;" | izan
! colspan="2" style="background: #B0C4DE;" | *edun
|-
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Orainaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Lehenaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Orainaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Lehenaldia</center>
|-
| 1. pertsona singularra
| ''naiz''
| ''nintzen''
| ''dut''
| ''nuen''
|-
| 2. pertsona singularra
| ''zara''
| ''zinen''
| ''duzu''
| ''zenuen''
|-
| 3. pertsona singularra
| ''da''
| ''zen''
| ''du''
| ''zuen''
|-
| 1. pertsona plurala
| ''gara''
| ''ginen''
| ''dugu''
| ''genuen''
|-
| 2. pertsona plurala
| ''zarete''
| ''zineten''
| ''duzue''
| ''zenuten''
|-
| 3. pertsona plurala
| ''dira''
| ''ziren''
| ''dute''
| ''zuten''
|}
<nowiki>*</nowiki>''edun-''etik datorren laguntzailearekin osaturiko aditz multzoetako subjektuek ergatiboaren marka daukate (''-k'' singularrean). Esan den bezala, ezaugarri hori egitura iragankorrei ''(Anek liburua irakurri du)'' ez ezik, esanahi aktiboko egitura iragangaitzek osaturiko azpitalde txiki bati ere badagokio ''(Anek ondo dantzatzen du, emanaldiak luze iraun du).'' Horregatik, egile batek baino gehiagok pentsatzen du euskara ez dela zehazki [[ergatibo|hizkuntza ergatibo]] bat, kontzeptua ezaugarri morfologiko eta sintaktikoetatik abiaturik definitu ohi den moduan, [[egitura aktiboko hizkuntza]] bat baizik.
[[Konjugazio]] edo aditz komunztadura pluripertsonalak adizki bakar batean partaide batzuk biltzen ahal ditu: subjektua, osagarri zuzena (gehienetan, markatu gabe) eta zeharkako osagarria. ''Darama'' adizkia ''daramakio'' adizkiarekin alderatuz gero, berehala atzematen da ekintzako hirugarren partaidea, zeharkako osagaiarena egiten duena.
Ikus ditzagun beste adibide batzuk:
* ''ekarri d-i-da-zu:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-da-'' singularreko lehen pertsonaren adierazlea, eta ''-zu'' singularreko bigarren pertsonarena;
* ''ekarri d-i-o-zu:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-o-'' singularreko hirugarren pertsonaren adierazlea, eta ''-zu'' singularreko bigarren pertsonarena;
* ''ekarri d-i-gu-te:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-gu-'' pluraleko lehen pertsonaren adierazlea, eta ''-te'' pluraleko hirugarren pertsonarena;
* ''ekarri z-i-z-ki-gu-te-n:'' laguntzaileko ''z-'' lehenaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-z-'' pluralaren adierazlea, ''-ki-'' beste artizki bat (datibozko markarekin lotua), ''-gu-'' pluraleko lehen pertsonaren adierazlea, ''-te-'' pluraleko hirugarren pertsonarena, eta ''-n'' lehenaldiaren marka da.
Adizkiak, bereziki konjugazio pluripertsonalaren barruan, oso modu ikusgarrian zailtzen ahal dira, adibide hauek frogatu bezala (egiazko kasuak dira, baina gutxi erabiliak): ''ziezazkiguketen, z-ieza-z-ki-gu-ke-te-n'' morfemetan zatitua, edo ''generamazkionan'' (emakume bati [[hitano|hika]] hitz egiten zaionean), ''ge-ne-ram(a)-z-ki-o-na-n'' morfemetan zatitua.
Azkenik, konjugazio alokutiboak solaskidearen sexuaren arabera bereizten diren adizki-paradigmak biltzen ditu. Adizki horiek orokorrei buruz diferenteak dira, ez bakarrik hizlariak espresuki bere solaskidea aipatzen duenean (''ikusi duk'' [mask.], ''ikusi dun'' [fem.]), hori beste aditz pertsona bati baitagokie, baizik eta solaskideak ekintzan esku hartzen ez duenean ere bai: ''liburu hau irakurri diat'' (gizon bati hitz egiten zaionean), ''liburu hau irakurri dinat'' (emakume bati hitz egiten zaionean); adizki markatugabea, solasaldiaren erreferentziarik egiten ez duena, ''liburu hau irakurri dut'' esaldian dago. Forma berezi horien erabilera harreman eta egoera jakin batzuetara mugatuta dago: erabiltzen diren barietateetan, aditz-joko alokutiboa arrunta da anai-arreben artean eta adin bertsuko adiskideen artean; ohikoagoa, dena den, gizonezkoen artean emakumezkoen artean eta harreman mistoetan baino. Bestelako egoeretan forma alokutiboen erabilera urria da, edo ez da gertatzen.
=== Ezaugarri sintaktikoak ([[joskera]]) ===
Euskaraz, hitzen ordena SOV ([[Subjektu (gramatika)|subjektua]] – [[objektu]]a – [[aditz]]a) izan ohi da, marka [[ergatibo]]a duten hizkuntzetan oso zabaldua dagoena. Hala ere, euskarak malgutasun [[sintaktiko]] nabarmena du. Esaldien mailako ordenarik ohikoena (''Jonek''(S) auto ''berria''(O) ''erosi du''(V)) izenen eta [[postposizio]]en arteko harremanarekin bat dator (euskaraz ez dago [[preposizio]]rik): ''aulkiaren atzean'', ''iritzi horren aurka''. Gaztelaniatik harturiko preposizioak, euskarak onartu eta gero, beste postposizioak bezala portatzen dira: iritzi horren aurka. Izen [[sintagma]]ren eta haren [[genitibo]]zko osagarriaren arteko ordena (''aitaren etxea'') bat dator tipologikoki hitzen oinarrizko ordenarekin. Gauza bera esan daiteke egitura konparatiboez: hauetan, konparazioaren bigarren osagaia adjektiboaren –hau dagokion graduan– aurretik agertzen da (''zu baino gazteagoa'').
Mendeko perpaus erlatibodunak laguntzen duten substantiboaren aurretik joan ohi dira ([erosi berri dudan](Rel) liburua). Hala ere, hori ez da modu bakarra klausula erlatibodunak sortzeko: maila batzuetan zeina izenordaina erabiltzen da, erromantzearen egituraren antzera, hots, erlatiboa substantiboaren ondoren. Gaurdaino ia-ia iraun ez duten eraikuntza zaharretan, erlatiboa erreferentearen atzetik ere bazihoan, hala nola: ''monument ageri eztiradenak'' (Rel) ''bezala zarete'' (Leizarraga, 1571, Lukas XI, 44). Joskera hori oraingoarekin alderatzen ahal da (''ageri ez diren'' (Rel) ''monumentuak bezala(koak) zarete''). Barne erlatiboko klausulak dira, seguru asko. Horrenbestez, euskarak izan litezkeen aukera tipologiko guztiak dauzka mendeko esaldi erlatiboak osatzeko.
=== Ezaugarri lexikoak ===
{{Sakontzeko|Euskarazko hiztegigintza}}
Euskararen [[lexiko]]a da hizkuntzaren gainean gutxien ezagutzen den kontuetako bat eta horrek bide eman die balizko iritzi [[Etimologia|etimologiko]] guztiei, fundamentuarekin edo gabe. Zoritxarrez, azken hauek izan dira nagusi historian zehar.
Gaur egungo ikerketek ([[Joseba Lakarra|Joseba A. Lakarraren]] eskutik) adierazten dute, antza, jatorrizko lexikoaren multzoaren muina erro laburretan, monosilabikoetan, oinarritzen zela eta, hortik abiaturik, hizkuntzaren bilakaeraren ondorengo urratsetan, bi silaba edo gehiagoko erroak sortuz joan zirela. Euskarak hiztegi etimologiko on baten behar gorria du. Gaur egun euskarazko hitz jator gutxi zehazki ezagutzen ditugu; esan dezakegu hainbat hitzak jatorrak direla zehazki, adibidez, aditz osagarririk gabe (hau da, «izan» edo «egon») erabiltzen diren aditz guztiak («dakar», «dabil», «dator» eta bezalakoak), soin baten zati ia guztiak («esku», «begi», «buru» eta bezalakoak), zenbakiak adierazten dituzten hitzak «mila» zenbakiraino («mila» eta handiagoak diren zenbakiak latinetik eratorri ziren), ahaidetasuna adierazten duten hitzak («aita», «neba», «arreba», «osaba» eta bezalakoak) eta [[izenordain]] guztiak («gu», «hau», «ezer», «nor», «zerbait» eta bezalakoak).<ref>{{erreferentzia|izena=Euskararen etimologiko hiztegia|abizena=|urtea=2008|izenburua=Etymological dictionary of Basque|argitaletxea=The estate of the late R. L. Trask|orrialdea=|orrialdeak=391-394|ISBN=|hizkuntza=Ingelesa}}</ref> Jatorri ezezagun edo zalantzakoa duten hitzak ere ditugu, adibidez, «alai» eta «jai» hitzak ez direla jatorrak dirudi, baina ezin dugu esan nondik eratorri ziren.<ref>{{erreferentzia|izena=Euskararen etimologiko hiztegia|abizena=|urtea=2008|izenburua=Etymological Dictionary of Basque|argitaletxea=The estate of the late R. L. Trask|orrialdea=|orrialdeak=396-397|ISBN=|hizkuntza=ingelesa}}</ref>
Euskarazko hitzekin lotura duten hitzak beste [[Eurasia]]ko hizkuntzetan aurkitzen ditugu Eurasiako hizkuntza zaharrenetako bat delako: ''ele'' — [[Uraldar hizkuntzak|uraldar]] ''kel'' «hizkuntza» eta [[mongoliera]] ''хэл'' (''hel'') esanahi berdinarekin, ''gutxi'' ([[Aitzineuskara|antzineuskaran]] — ''guti'') — [[Dravidiar hizkuntzak|dravidar]] ''guti'' «txiki», etb.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Etymological Basque Dictionary-French-Spanish-English|url=http://projetbabel.org/basque/dictionary.php|aldizkaria=projetbabel.org|sartze-data=2020-12-29}}</ref>
Maileguei dagokionez, badakigu euskara [[latin]]ezko eta [[Erromatar Inperioa|erromantzezko]] hitzez elikatu dela lotsarik gabe. Mailegu batzuk begi-bistakoak dira (''bake'' < lat. ''pace(m)'', ''ohore ''< lat. ''(h)onore(m)'', ''liburu ''< lat.'' libru(m)'', ''herren'', ''herrenka ''< esp. ''renco'', ''rengo''), baina beste batzuk ez hainbeste (''aizkora ''< lat. ''asciola'', ''begiratu ''< lat. ''vigila'' edo euskaratik ''begi'', ''aitortu ''< [[aragoiera]] zaharreko ''aytorgar'').
Askoz gutxiago izanik ere, litekeena da antzinako hizkuntza [[Zelta hizkuntzak|zeltetatik]] harturiko lexikoa ere izatea (''mando'', ''gori'', ''maite'', ''lur'', agian ''izokin'', baina azken hitz horren jatorria latin berantiarreko ''esocina ''izan liteke, Asturietako ''esguín'' «izokin gaztea» kide izanik) eta [[Germaniar hizkuntzak|germaniar]] hizkuntzetatik ere bai (agian ''urki''). [[Arabiera]]tik harturiko hitzak ere badira (''alkandora, azoka'', ''erraz''), baina gehienak erromantzeak iragazirik etorri dira.
=== Idazkera ===
Euskarak, [[XVI. mendea]]n idazten hasi zenetik, [[alfabeto]] latindarra erabili du, bere kokaleku geografikoaren eraginez. Gaur egun, [[euskal alfabetoa]]k bost bokal ditu:
* a, e, i, o, u. [[Zuberera]]k seigarrena ere badu: ü.
eta ondorengo kontsonante hauek:
* b, d, f, g, h (gorra mendebaldeko euskalkietan, hasperendua ekialdekoetan), j ([[gipuzkera]]n, ahoskera belarra du, gaztelaniaz bezala; gainerako euskalkietan eta euskara batuan, sabaikaria), k, l, m, n, ñ, p, r, s, t, x, z.
Gainera, beste bost kontsonante ere baditu, beste hizkuntzetikako maileguak idazteko:
* c (eta haren aldaera ç), q, v, w, y.
Kontsonante horietako batzuk konbinatuz, ondorengo digrafo hauek sortzen dira:
* dd, rr, tt, ts, tx, tz.
Azentuari dagokionez, ez da idazkeran adierazten.
== Literatura ==
=== Ahozko literatura ===
{{sakontzeko|Ahozko euskal literatura}}
Ahozko literaturak aipamen berezia behar du. Euskararen idatzizko garapen mugatua dela eta, ahozko literaturaren agerpenek indar berezia izan dute. Horrela, atsotitzak, baladak eta kopla zaharrekin batera, besteak beste, berebiziko munta du [[bertsolaritza]]k.
{{sakontzeko|Bertsolaritza}}
Nahiz eta lehenagoko aztarnak ere badiren, bertsolaritza [[XIX. mendea|XIX. mendetik]] aurrera garatu zen [[Euskal Herria]]n. Ez zen lurralde guztietan indar berarekin hedatu, ordea. [[Gipuzkoa]]ko eskualde batzuek eman zituzten bertsolaririk ezagunenak. XIX. mendeko gerra eta gatazka ugariek eskaini zuten bertsotarako gairik. Hori dela eta, [[Frantzia|frantsesen]] aurkako, [[karlismo|karlisten]] garaiko eta [[Kuba]]ko gerrei buruzko bertso mordoxkak iritsi zaizkigu: ahoz aho banaka batzuk, idatziz gehienak. Kanta paperen bidez zabaldutako bertsoak oso modan egon ziren, eta zenbait kasutan orduko gertaera eta albisteak jakinarazteko modurik herrikoienetako bat zen.
Mende hartako bertsolari zaharrenen artean [[Xenpelar]] [[errenteria]]rra dugu ospetsuena. Haren bertso-sorta askok bizirik diraute euskal kantutegian: ''Betroiarenak'', ''Pasaiako zezenarenak'' edo ''Ia guriak egin du'', esaterako. Bat-bateko bertsolari moduan nabarmendu ez baziren ere, [[Jose Maria Iparragirre|Jose Mari Iparragirre]] eta eta [[Bilintx]]en bertsoak ere aipagarriak dira. Lehenaren ''Ume eder bat'' eta ''Gernikako arbola'' edo bigarrenaren ''Bein batian Loiolan'' eta ''Loriak udan intza bezela'', oso ezagunak dira. Azpimarratzekoak dira [[Ipar Euskal Herria|Iparraldeko]] koblakariak ere, hala nola [[Zuberoa]]ko Piarres Topet «[[Pierre Topet|Etxahun]]» [[Barkoxe|barkoxtarra]] (''Ürx'aphal bat badügü'', ''Maria Solt eta Kastero''...) eta [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Behereko]] [[Joanes Otsalde|Joanes Oxalde]] [[bidarrai]]tarra (''Lurreko ene bizia'', ''Iruñeko ferietan''...).
=== Euskara idatziaren lehen urratsak ===
[[Fitxategi:Euskara idatzia.jpg|eskuinera|thumb|250px|Euskara idatziaren lehen urratsak.]]
Euskaraz idatzitako lehenengo hitzak [[Akitania]] eta [[Pirinioak|Pirinio]] inguruetan aurkitutako erromatarren garaiko hilarrietakoak dira ( I. mendea) Jainko eta Jainkosen izenak izan litezke: ''sembe ''> ''seme''; ''anderexo ''> ''andereño''; ''cison ''> ''gizon''...
Gaur egun ezagutzen den euskara ez da antzinaro hartakoa bera. Horregatik [[aitzineuskara]] deritzo garai hartako [[euskaldun]]en mintzairari; eta aitzineuskaratik gaur egungo euskarara, garai hartako latinetik gaur egungo gaztelaniara dagoen antzeko aldea edo handiagoa legoke.
Orain arte euskaraz idatzita aurkitu diren esaldirik zaharrenak [[Donemiliagako glosak]] dira (X. mendea). Horren zergatia hauxe da, herri literatura eta tradizioa ahoz transmititu izan direla batez ere.
Glosak, latinezko testuak ulertzeko monje kopistek idazten zituzten oharrak dira, hau da, zatirik zailenei buruzko ohar batzuk "''Guec ajutuezdugu''" (ez dugu laguntzarik) eta "''Içioki dugu''" (piztu dugu) dira.
[[Fitxategi:Ikusgela_–_Bernart_Etxepare_eta_XVI._mendeko_literatura.webm|thumb|thumbtime=61|start=0|{{ikusgela}}[[Bernart Etxepare]] eta XVI. mendeko literatura]][[Bernart Etxepare|Bernart Etxepareren]] ''[[Linguae vasconum primitiae]]'' liburua euskaraz argitaratutako lehena da, 1545ekoa. Izenburua [[latin]]ez dago, baina liburu osoa euskaraz. Idazleak idazterakoan ez zuen eredurik izan. Horregatik, grafia asmatu behar izan zuen eta euskararen soinuak, hotsak, paperean emateko erdaran erabiltzen ziren letrez baliatu zen: apeza izanik, baitzekien erdaraz idazten.
''[[Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria]]'' (1571) [[Joanes Leizarraga]]k idatzi zuen. Apaiz katolikoa zen, baina garaiko [[Nafarroako Erresuma|Nafarroako]] erregina protestante bihurtu zenean higanot bihurtu zen, beste kristau asko bezala. Erreginak Itun Berriaren itzulpena euskarara egitea eskatu zion [[Joanes Leizarraga|Leizarragari]], dotrina kalbinista zabaltzeko. Horrela, ''Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria'' argitaratu zuen 1571. urtean. Liburua [[Vulgata]]tik itzulia bada ere, baditu itzulpena ez diren beste atal batzuk: horien artean, Nafarroako erreginari zuzendutako gomendio gutuna, non [[Euskal Herria]] izenari lurraldea zehazten zaion, baita euskara eta [[euskalki]]en izan zituen arazoak azaltzen dituen «Heuscalduney» deritzon atala ere.
[[Fitxategi:Euskara_hilarrietatik_ezabatu_-_1949.jpg|thumb|Gernikako hilobietatik euskarazko inskripzioak berehala ezabatu eta gaztelaniaz jartzeko agindua (1949)]]
[[Fitxategi:Ikusgela_–_Axular_eta_XVII._mendeko_literatura.webm|start=0|thumbtime=49|thumb|{{ikusgela}}[[Pedro Axular|Axular]] eta XVII. mendeko literatura]]
''[[Etorkizun|Gero]]'' (1643) euskal [[prosa]]ren gorengo emaitza da, eta aszetika deritzon azpijeneroko obra unibertsala, nolabait 1643. urtean azaldu zen, [[Bordele]]n inprimaturik. Haren egile [[Axular|Pedro Agerre Azpilkueta]] (''Axular'') Nafarroa Garaiko [[Urdazubi]] herrixkan jaio zen. Axular goitizena bere jaiotzeko baserritik datorkio. Iparraldeko [[Sara]]n eman zituen [[Axular]]rek bere urterik gehienak, hango errektore edo parroko. Liburuaren hizkuntza eredua, geroago lapurtera klasikoa deitu zena da. Eredu horretara heltzeko, Axularrek herriak ulertzeko moduko hitzak eta adierazpideak bilatzen ditu, baina horretan aberastasunik batere galdu gabe. Horregatik esaten da Axular dela euskal prosaren benetako sortzailea, [[Joanes Leizarraga|Leizarragak]] bidea nolabait jorratu bazuen ere.
''[[Eguna (egunkaria)|Eguna]]'' (1937) euskara hutsean idatzitako lehenengo [[egunkari]]a da. 1921ean sortutako [[Donostia]]ko ''[[Argia (aldizkaria)|Argia]]'' astekaria bilakatzeko ahalegin guztiek lur jo bazuten ere, hazia ereinik zegoen euskaltzaleen artean. Egunkaria gerra hasi arte, hala ere, ez zen gauzatu, [[Eusko Jaurlaritza]]k 1937. urtearen hasieran ''Eguna'' plazaratu zuen arte. Sei hilabete eskas iraun zuen lehenengo euskal egunkariak, militarrek ekainean [[Bizkaia|Bizkai]] osoa kontrolatu bitartean, alegia.
=== Literatura idatzia ===
{{sakontzeko|Euskal literatura}}
Euskarak [[nafar-lapurtera|lapurtera]] idatziaren bidez, batik bat, bizi zuen berpizkundea. Ondokoak izan ziren [[euskal literatura]]ri hasiera ematen zioten autoreak:
* [[Bernart Etxepare]] ([[1480]](?)–?): ''[[Linguae vasconum primitiae|Linguae Vasconum Primitiae]]'' ([[1545]]);
* [[Joan Perez Lazarraga]] ([[1548]](?)–[[1605]]): ''[[Lazarragaren eskuizkribua]]'' ([[1567]]);
* [[Joanes Leizarraga]] ([[1506]]–[[1601]]): ''[[Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria|Jesus Christ Gure Jaunaren Testamentu Berria]]'' ([[1571]])
Hurrengo mendeetan gainerako euskalkiek idatzizko garapen handiagoa izan zuten. Euskalki literarioak lapurtera, [[bizkaiera]], [[gipuzkera]] eta, apalkiago, [[zuberera]] izan ziren. Berpizkunde osasuntsu baten ondoren, hegoaldean [[XVIII. mendea]]n geldiune bat jazo zen, non erlijio-testuen itzulpen txepelen erdian [[Agustin Kardaberaz]]en ''[[Eusqueraren berri onac]]'' nabarmendu zen. Era berean, egile handirik izan zen: Axular [[XVII. mendea]]n, [[Joan Antonio Mogel|Juan Antonio Mogel]] eta [[Pedro Antonio Añibarro]] [[XIX. mendea|XIX.enean]] eta Estepan Urkiaga ''[[Lauaxeta]]'', [[Txomin Agirre]], [[Xabier Lizardi]] eta [[Gabriel Aresti]] besteak beste, [[XX. mendea|XX.enean]].
[[1968]]tik aurrera, [[euskara batu]]aren garapenarekin, euskarazko literatura azkar hazi zen, eta gaur egun asko dira<ref>{{erreferentzia|url=https://zubitegia.armiarma.eus/?a=a|izenburua=Armiarma.eus - Literaturaren Zubitegia|sartze-data=2018-09-2|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref> [[euskal idazle]]ak, besteak beste:
* [[Joxe Azurmendi]] ([[1941]]–)
* [[Ramon Saizarbitoria]] ([[1944]]–)
* [[Arantxa Urretabizkaia]] ([[1947]]–)
* [[Joan Mari Irigoien]] ([[1948]]–)
* [[Anjel Lertxundi]] ([[1948]]–)
* [[Mariasun Landa]] ([[1949]]–)
* [[Bernardo Atxaga]] ([[1951]]–)
* [[Koldo Izagirre]] ([[1953]]–)
* [[Xabier Montoia]] ([[1955]]–)
* [[Lourdes Oñederra Olaizola]] ([[1958]]–)
* [[Joseba Sarrionandia]] ([[1958]]–)
* [[Unai Elorriaga]] ([[1973]]–)
* [[Harkaitz Cano]] ([[1975]]–)
== Euskara munduan ==
=== Euskal Herriaren inguruan ===
Euskara [[Bearno]]ko hainbat herri eta auzunetan mintzatua da. Herri eta auzune horiek [[Zuberoa]]ren inguruan daude. Honako hauek dira: [[Aramitze]], [[Arriba]], [[Arribalda]], [[Azpilda]], [[Ereta]], [[Hagoeta]], [[Jeruntze]], [[Lixoze]], [[Nabarzi]], [[Orin (Pirinio Atlantikoak)|Orin]] eta [[Tabaila-Uzkaine]]. Batzuek zerrenda horretan sartzen dituzte [[Eskiula]], [[Jeztaze]] eta [[Ozaraine-Erribareita]] ere, baina gehienetan Zuberoako herritzat hartzen dira.
=== Aspaldiko bisitariak: Donejakue bidea ===
[[Fitxategi:Donejakue zedea.JPG|thumb|Euskal Herria [[Donejakue bidea]]n izateak Europako bisitari ugari ekarri ditu.]]
Euskal Herria igaroleku zelako beste froga bat [[Donejakue bidea]] da. [[Erdi Aroa]]n hasi zen, eta denbora luzez (X. mendetik XIX.eraino) erromes asko heldu ziren [[Europa]] osotik [[Santiago de Compostela|Compostelara]], [[Done Jakue]] apostoluarena omen zen hilobia ikustera, ortzia irabazteko bidea zelakoan. Bideko pausaleku handienetakoa zen [[Orreaga]]ko monasterioak, alderatzeko eran, oraindik XVII. mendean urteko 20.000 janari ematen zituen. Euskarak harridura pizten zuen bidaiarien artean. «Itsaso erromaniko»aren barnean euskararen «uharte» ikusgarria ageri zen. Horregatik, bidaiariek hiztegitxoak osatu zituzten, batzuk oso zaharrak, XII. mendekoak.
Beilarien artean [[Aymeric Picaud]] frantsesa dugu ospetsuena gure historian. Picaud frantziar erromesak [[Donejakue bidea|Done Jakue bidea]] egin zuen XII. mendean eta ikusitakoaren gida bat latinez idatzi. Bertan euskaldunak eta lurraldea deskribatzen ditu eta kexu ageri da eman dioten tratuaz. Hala ere, euskarazko hitzen zerrenda bat bildu zuen, ezagutzen den lehen euskal hiztegitxoa bilduz. ''[[Codex Calixtinus]]'' (1132–1135) latinezko liburuan [[Pirinioak|Pirinio]] hegoaldeko biztanleak «nafarrak» (''nauarri'') deitzen ditu; iparraldekoak, ordea, «baskoak» (''bascli''). Hala ere, ez direla bereizten dio: berdin jan, jantzi eta hitz egiten dutela.
[[Arnold von Harff]] alemaniar zalduna, 1496–1499 urteen artean egindako erromesaldietan, Euskal Herrian ere izan zen, eta erromesaldi horien berri eman zuenean, euskarazko hiztegitxo bat jaso zuen.
=== Euskara bidaiari ===
[[Euskaldun]]a euskaraz hitz egiten duen pertsona da, non jaio zen edo non bizi den berdin dio. Beraz, euskaldun guztiak ez dira [[Euskal Herria]]n bizi, Euskal Herritik at ere euskaldunak bizi dira eta horren froga bizia dira munduan zehar idoro daitezkeen [[Euskal etxeak|Euskal Etxeak]] edo Euskara edo Euskal Kultura irakasgai dituzten zenbait [[Unibertsitate]].
Historian zehar ez dira gutxi herria utziz mundu zabalera abiatu zirenak. XVI. mendeaz geroztik, [[Amerika]]rako bidea izan zen norabide nagusia. Ameriketan egiten zituzten lanbideak ezberdinak dira, baina zenbait garaitan [[artzaintza]] nagusia zen. [[Argentina]]n, [[Buenos Aires]] hiriburuan esne ekoizpena XIX. mendean [[euskaldun]]en eskuetan zen, hala nola, gazitegiak (haragia kontserbatzeko industria, alegia); bi lan horiek «euskaldunen lanak» izendatzeraino heldu ziren. Horretaz gain, [[euskaldun]]ak aritu ziren Ameriketako hainbat eta hainbat jardueratan: [[Kalifornia]]ko urre-meatzeak, ostatuak eta merkataritza, [[Argentina]]ko [[Panpa|Pampa]] ordekan, unai gisa...
==== Euskal etxeak ====
{{Sakontzeko|Euskal etxeak}}
Euskal etxeak atzerrira joandako [[euskaldun]]ak batzen diren tokiak dira. Elkarte horien helburua elkarren arteko laguntza eta euskal nortasuna babestea dira. Horretarako ekintza ezberdinak antolatzen dira: euskarazko klaseak, abesti eta dantza taldeak, aldizkariak, liburuak, jaiak, [[bertso]]lari txapelketak, eta abar.
Munduan zehar dauden euskal etxeetatik zaharrena [[Montevideo]]ko ([[Uruguai]]) ''Laurak Bat'' euskal etxea da, 1876. urtekoa. Urte berean, [[Argentina]]n Laurak Bat izena duen beste euskal etxe bat zabaldu zuten halaber.
Gaur egun, guztira 162 euskal etxe ofizial daude mundu osoan zehar eta beste 30 bat inguru oraindik ofizialak ez direnak.
==== Euskara, munduko unibertsitateetan ====
Euskarak eta euskal kulturak interesa sortzen dute Euskal Herritik at. Horren oinarrian zergati ezberdinak daude, zientifikoak eta sentimentalak.
Zergati zientifikoek mugiarazten dituztenentzat, euskara ikasgai edo ikergai da. Horientzat, euskal hizkuntzaren eta kulturaren ezaugarri bereziak dira interes-sortzaile; adibidez, euskara lurralde berean sustraituta gutxienez hogei mendetik gora egin duen hizkuntza izatea, eta ahaide ezagunik gabeko hizkuntza izatea.
Zergati sentimentalak dituztenak, ordea, garai bateko egoera sozio-ekonomikoak bultzatuta, bizimodua ateratzera atzerrira joan behar izan zutenak edo horien ondorengoak dira. [[Migrazio]]aren ondorioz, euskotarren komunitateak sortu dira han-hemenka, eta euskaldunak dira haietako hainbat.
Edonola ere, zergatia bata ala bestea izanik, interes horri esker euskararen eta euskal kulturaren presentzia asko hedatu da munduan zehar.
=== Euskara Interneten ===
[[Fitxategi:Ahotsak.eus 01.png|thumb|''Ahotsak.eus'' webgunea, euskara hutsean eskaintzen den [[webgune]]etako bat.]]
Euskal Herriko «zortzigarren lurraldea» izendatu izan zaio [[Internet]]ari<ref>{{Erreferentzia|izena=Josi|abizena=SIERRA ORRANTIA|izenburua=Zortzigarren probintziaren izena eta izana|hizkuntza=eu|data=2011-01-10|url=https://zortzigarrenlurraldea.eus/zortzigarren-probintziaren-izena-eta-izana/|aldizkaria=zortzigarren lurraldea|sartze-data=2021-09-02}}</ref>. Interneten hainbat eduki eskura daude daitezke euskaraz: testuak, audioak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea|url=https://ahotsak.eus/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2021-09-02}}</ref>, bideoak<ref>{{Erreferentzia|izena=Paulo|abizena=Ostolaza|izenburua=Zeintzuk dira ikustaldi gehien dituzten euskarari buruzko bideoak?|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/202572/zeintzuk-dira-ikustaldi-gehien-dituzten-euskarari-buruzko-bideoak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-09-02}}</ref>... Milaka [[webgune]] eskura daude euskaraz, batzuk euskara hutsean eta beste batzuk aukeren artean euskara ere eskaintzen dutenak. Hainbat aplikazio informatiko ere euskaraz [[Hizkuntza-lokalizazio|lokaliza]]turik daude. Badago [[software libre]]a euskaraz lokalizatzen dabilen [[Librezale|komunitate bat]] ere.
Euskarak Interneten badu domeinu bat ere, [[.eus|.EUS domeinua]], euskara eta euskal kulturaren komunitatearen Interneteko goi mailako domeinu orokorra. Domeinuaren helburua euskara eta euskal kultura sustatzea da eta euskara eta euskal kulturaren komunitatea kohesionatzea.
=== Euskal pidginak Islandian eta Kanadan ===
{{Sakontzeko|euskara-islandiera pidgina|algonkin-euskara pidgina}}
[[Euskal Herriko baleazale]]ek [[Pidgin (hizkuntza)|pidgin]] bi sortu zituzten Ipar [[Ozeano Atlantikoa|Atlantikoan]] egindako bidaietan: [[Islandia]]n [[euskara-islandiera pidgina]], eta [[Ternua eta Labrador]]ren [[algonkin-euskara pidgina]]. XVIII. mendearen inguruan galdu ziren, baina idatzizko lekukotasun apur batzuk gorde dira.
== Euskararen aldeko gizarte mugimendua ==
Euskara, [[hizkuntza gutxitu]]a izanik, ez da egoera arrunta bizitzen ari bere lurraldean. 1980ko hamarkadatik hainbat aurrerapauso eman badira ere (hizkuntza koofiziala da Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroako iparraldean), zenbait esparrutan oso presentzia urria du. Horri aurre egiteko, [[frankismo]] amaieratik talde ugari sortu dira euskararen alde lan egiteko, zeregin horretan jada ziharduten taldeei gehituz.
[[Fitxategi:Euskaldun berri plaza - Ozaeta.jpg|thumb|Euskaldun Berri plaza ([[Ozeta]], Araba).]]
=== Erakundeak ===
* [[Euskaltzaindia]]: erakunde araugile, iradokitzaile eta zuzentzailea.
* [[Eusko Ikaskuntza]]: erakunde zientifiko-kulturala.
* [[Euskararen Etxea|Euskararen Etxea]]: euskarari buruzko gune espezializatua. Erakusketa, mediategia, liburutegia... ditu.
* [[Helduen Alfabetatze eta Berreuskalduntzerako Erakundea]] (HABE).
=== Elkarteak ===
Hauek dira euskararen alde diharduten elkarte nabarmenenak:
* [[Euskal Herrian Euskaraz]] (EHE)
* [[Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua]] (''Kontseilua'' izenaz ezagunagoa)
* [[Euskaltzaleen Topagunea|Topagunea]], Euskara Elkarteen Federazioa.
* [[Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea]] (AEK)
* [[Hizkuntza Eskubideen Behatokia|Hizkuntz Eskubideen Behatokia]]
== Hedabideak ==
* [[:Kategoria:Euskarazko egunkariak|Egunkariak]]: ''[[Berria]]'' eta hainbat eskualdetako ''[[Hitza (egunkaria)|Hitza]]''.
* [[Zerrenda:Euskarazko aldizkariak|Aldizkariak]]: ''[[Argia (aldizkaria)|Argia]], [[Gaztezulo]], [[Galtzaundi]], [[Ttipi-Ttapa]], [[Aldaize]]''...
* [[:Kategoria:Euskarazko irrati kateak|Irratiak]]: [[Euskadi Irratia]], [[Gaztea|Euskadi Gaztea]], [[Segura irratia]],[[Info7]], [[Arrate irratia]], [[Irulegiko irratia|Irulegi irratia]], [[Gure Irratia]]...
* [[:Kategoria:Euskarazko telebista kateak|Telebistak]]: [[ETB 1]], [[ETB 3]], [[Hamaika Telebista|Hamaika telebista]] eta tokiko hainbat telebista.
== Oharrak ==
<references group="lower-alpha" />
== Erreferentziak ==
{{SEG|egileak=Ivan Igartua eta Xabier Zabaltza|web=http://www.ehu.es/seg/his/1/5|izenburua=Euskararen muga historikoak}}
{{SEG|egileak=Ivan Igartua eta Xabier Zabaltza|web=http://www.ehu.es/seg/his/1/2|izenburua=Hizkuntzaren egitura}}
{{erreferentzia zerrenda|2}}
== Ikus, gainera ==
* [[Europako eremu urriko hizkuntzen zerrenda|Europako hizkuntza gutxituak]]
* [[Euskal Herriko hizkuntzak]]
* [[Euskarazko hiztegigintza]]
* [[Morfologia konputazional]]
* [[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntzaren prozesamendua]]
* [[Euskararen debekua]]
* [[Euskararen historia]]
* [[Euskararen Etxea]]
* [[Euskararen jatorria]]
* [[Euskararen bilakaera XX eta XXI. mendeetan]]
* [[Euskara Nafarroako Erriberan]]
* [[Zerrenda:Hego Euskal Herriko euskaldunen ehunekoak]]
* [[Zerrenda:Ipar Euskal Herriko euskaldunen ehunekoak]]
* [[Euskararen hotsak]]
* [[Zernonikusi.eus|ZerNonIkusi.eus]]
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Euskara|Euskara}}
* [http://www.euskaltzaindia.net/ Euskaltzaindia]
* [https://web.archive.org/web/20080514163419/http://www.euskararenetxea.net/ Euskararen etxea]
* [http://www.hiztegia.net Hiztegia.net ataria]
* [http://www.eustat.es/elem/ele0000400/tbl0000494_e.html 2001eko mapa linguistikoa (Eusko Jaurlaritza)] {{eu}}
* [http://www.muturzikin.com/carte.htm Mapa linguistikoa (Muturzikin)]
* [http://www.euskarakultur.org/ Euskara Kultur Elkargoa-''Basque Cultural Foundation'']
* [http://www.argia.com/argia-astekaria/1913/erromintxela-euskal-ijitoen-hizkera Lore Agirrezabal, ''Erromintxela, euskal ijitoen hizkera'', Argia astekarian]
* [http://www.baieuskarari.org/ Bai Euskarari Ziurtagiria]
* [https://web.archive.org/web/20171202224304/http://www.kanaldude.tv/ Euskarazko "webtv" bat iparraldean]
{{artikulu ona}}{{autoritate kontrola}}
{{Euskara aurkibidea}}
[[Kategoria:Euskara|*]]
e0ktmmgfdamjakxujerrftaakecem7c
9968334
9968332
2024-11-13T20:23:02Z
Theklan
336
/* Euskararen jatorria eta ahaidetasunak */
9968334
wikitext
text/x-wiki
{{Erdi-babestua}}
{{HezkuntzaPrograma|Hizkuntzak}}
{{Hizkuntza infotaula
| izena = Euskara
| jatorrizko izena =
| familiaren kolorea = Isolatua
| estatuak = [[Espainia]] eta [[Frantzia]];</br>[[euskal diaspora]]
| eskualdea = [[Euskal Herria]]
| hiztunak = 751.700<ref>{{erreferentzia|url=http://www.euskara.euskadi.eus/contenidos/nota_prensa/vi_inkesta_sozioling_2016/eu_def/adjuntos/vi_inkesta_eu.pdf|izenburua=VI. INKESTA SOZIOLINGUISTIKOA (2016)|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=|aldizkaria=euskadi.eus|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=http://www.euskarabidea.es/fitxategiak/irudiak/fckeditor/NAF-Inkesta%202016%20euskaraz(1).pdf|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=Euskarabidea|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://www.berria.eus/dokumentuak/dokumentua1730.pdf|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa|sartze-data=2019-01-22|egunkaria=Berria|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://euskaraba.eus/edukiak/uploads/2016/12/Azterketa-soziolinguistikoa-Trebinu-2012.pdf|izenburua=Trebiñuko enklabea|sartze-data=2019-01-19|egunkaria=euskaraba.eus|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=PDF}}</ref>
| familia =[[Hizkuntza bakartu]]a
| nazioa = [[Euskal Autonomia Erkidegoa]] eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroako Eremu Euskaldunean]]
| araugilea = [[Euskaltzaindia]]
| iso1 = eu | iso2b = baq | iso2t = eus | iso3 = eus
| mapa = Basque % (most recent).svg
| maparen testua = Euskaldunen ehunekoaren mapa, udalerrika, datu berrienen arabera{{efn|Datuak berrienak dira:
* 2016koak, [[Araba|Arabako]], [[Bizkaia|Bizkaiko]] eta [[Gipuzkoa|Gipuzkoako]] udalerrientzat<ref>Eusko Jaurlaritza (2020). ''VI. Mapa Soziolinguistikoa, 2016''. Gasteiz: Eusko Jaurlaritzako Argitalpen Zerbitzu Nagusia.</ref>
* 2018koak, [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] udalerrientzat<ref>Nafarroako Gobernua (2020). ''Nafarroako datu soziolinguistikoak, 2018''. Iruñea: Nafarroako Gobernua, Euskarabidea.</ref>
* 2016koak, [[Lapurdi|Lapurdiko]], [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Behereko]] eta [[Zuberoa|Zuberoako]] udalerrientzat<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskararen egoera Iparraldean - 2016ko inkesta soziolinguistikoa|hizkuntza=fr|url=https://www.mintzaira.fr/eu/euskara/euskararen-egoera-iparraldean.html|aldizkaria=OPLB Office Public de la Langue Basque - Pays Basque - EEP - Euskararen Erakunde Publikoa - Euskal Herria|sartze-data=2022-07-11}}</ref>}}
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
{{legend|#a02c2c|% 80-100}}{{legend|#ff6600|% 50-80}}
{{Col-break}}
{{legend|#ffd633|% 20-50}}{{legend|#a2db7d|% 0-20}}
{{Col-break}}
{{Col-end}}
}}
'''Euskara''' [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] [[hizkuntza]] da.<ref>[http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia.asp?sarrera=euskara «euskara»], Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa.</ref> [[Hizkuntza bakartu]]a da, ez baitzaio [[Hizkuntza familia|ahaidetasunik]] aurkitu. [[Morfologia (hizkuntzalaritza)|Morfologiari]] dagokionez, [[hizkuntza eranskari]] eta [[ergatibo]]a da. Euskaraz mintzo direnei [[euskaldun]] deritze. Gaur egun, Euskal Herrian bertan ere hizkuntza gutxitua da, lurralde horretan [[gaztelania]] eta [[frantses]]a nagusitu baitira.
Euskararen sustrairik zaharrenak, [[Erromatar Inperioa]]ren aurretikoak, [[Akitania]] osoan eta [[Bizkaiko golkoa|Bizkaiko golkotik]] [[Andorra]]raino bitarteko [[Pirinioak|Pirinioen]] bi aldeetan agertu dira. [[Erdi Aroa]]n, gutxienez [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]] eta [[Burgosko probintzia|Burgosko]] ipar-ekialdean ere hitz egin zela dokumentatuta dago. Gutxitze prozesu latza jasan du, eta lurraldeak galdu ditu etenik gabe. [[Nafarroa Garaia]]n, bereziki, prozesu hori oso nabarmena izan da azken mendeetan. [[XIX. mendea]]ren amaieran eta [[XX. mendea]]ren hasieran, hainbat intelektual nahiz [[Arturo Kanpion]] eta [[Sabin Arana|Sabino Arana]] bezalako politikarien eraginez nolabait biziberritu zen, [[eusko abertzaletasun]]ari estuki lotu baitzen. [[Frankismo]]aren garaian ([[1936]]–[[1977]]) euskarak jazarpen arrotza pairatu zuen eta ia desagertu zen, baina berriro ere indartu egin da [[1960ko hamarkada]]z geroztik, euskararen aldeko herri mugimenduak ([[ikastola]]k, [[Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea|AEK]]...) eta [[euskara batu|idatzizko estandarizazioak]] lagunduta.
[[1980ko hamarkada]]tik aurrera, erakundeen onarpena lortu du, lurralde zatiketa handiekin bada ere. [[1979ko Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutua|Gernikako Estatutuak]] euskara [[Euskal Autonomia Erkidegoa|Euskal Autonomia Erkidegoko]] berezko hizkuntza izendatu zuen eta gaztelaniarekin batera ofizial egin zuen [[Araba]], [[Bizkaia|Bizkai]] eta [[Gipuzkoa]]n ([[Trebiñu]]n eta [[Villaverde Turtzioz]]en izan ezik). [[Nafarroa Garaia]]n, Euskararen Legearen eraginez, herrialdeko ipar-mendebaldean (''[[Nafarroako Eskualde Euskaldun|eremu euskaldunean]]'') soilik da koofiziala. [[Iruñea]]n eta erdialdeko beste hiri garrantzitsuetan (''[[Nafarroako Eremu Mistoa|eremu mistoan]]''), onarpen maila txikiagoa da eta traba handiagoak ditu euskarak. Nafarroako hegoaldean (''[[Nafarroako eremu ez-euskalduna|eremu ez-euskaldunean]]''), berriz, euskara ez dago onartuta. [[Ipar Euskal Herria]]n, euskarak ez du aginpidea duten erakunde publikoen onarpenik: hizkuntza ofizial bakarra [[frantses]]a da.
2016ko VI. Inkesta Soziolinguistikoaren arabera, euskararen eremu osoan bizi ziren 16 urtetik gorako biztanleen % 28,4 (751.500 pertsona) zen euskalduna, eta % 16,4 (434.000 pertsona) euskaldun hartzailea.<ref name="inkestaEuskalHerria"/> Hala ere, adin tarte gazteagoak kontuan hartuta, kopurua handiagoa da. Adibidez, Euskal Autonomia Erkidegoko datuak soilik kontuan hartuta, 2016an 2 urtetik gorako 895.942 euskaldun eta 391.897 euskaldun hartzaile zeuden.<ref name=eustatEAE>{{erreferentzia|izenburua=Hire alde hori|argitaletxea=Berria|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1898/020/001/2019-09-10/hire-alde-hori.htm|sartze-data=2019-01-04}}</ref>
{{aipu|Euskararen egiazko misterioa iraupena da, ez jatorria.|[[Koldo Mitxelena]]<ref>Koldo MITXELENA: «Euskararen bide luze bezain malkarrak», in ''Euskararen liburu zuria'', Euskaltzaindia, 1978.</ref>}}
== Izena ==
=== Etimologia ===
Gaur egun adituen artean onartua den etimologiak dioenez, hitzaren jatorria [[aitzineuskara]]ko hau izan liteke: ''*enots(i)'' «esan», «hitz egin» (aldera bedi ''-i(ñ)o-'' erroko aditz jokatuekin: ''di(ñ)o'', ''di(ñ)ost''...) + ''-(k)ara'' («modua», «era»).<ref>{{erreferentzia | izena = Joseba A. | abizena = Lakarra | urtea = 2019 | izenburua = Euskal Hiztegi Historiko-Etimologikoa (EHHE-200) | argitaletxea = Euskaltzaindia | ISBN = 978-84-946477-8-9 | hizkuntza = euskara | izena2 = Julen | abizena2 = Manterola | izena3 = Iñaki | abizena3 = Segurola | argitaratze-lekua = Bilbo}}</ref>
Aurreko paragrafoan kontraesankorra ez den nolabaiteko sinesgarritasuna eman izan zaio erromatarren garaian dokumentatutako ''ausci'' hitzaren hipotesiari. ''Ausci'' hori, [[Akitaniera|akitanieraren]] garaiko inguruko herri baten izena zen. ''Ausc-'' hori [[Auch]] bilakatu bide da. Agian loturaren bat egon liteke gaur egungo '''''Eusk-''''' horren eta [[Akitaniera|akitanieraren]] garaiko '''''ausc'''''-i horren artean. [[Koldo Mitxelena|Mitxelenak]], esate baterako, noiz edo noiz, zuhurtziaz aipatu zuen hipotesi hau<ref>{{erreferentzia|izena=Michelena Elissalt, Luis; Lakarra Andrinua, Joseba A.; Ruiz Arzalluz, Íñigo (arg.)|urtea=2011|izenburua=Luis Michelena. Obras completas. V. Historia y geografía de la lengua vasca. web-argitalpena.adm.ehu.es|hizkuntza=es|aldizkaria=Julio Urkixo Euskal Filologi Mintegiaren Urtekariaren Gehigarriak|zenbakia=58|ISSN=978-84-9860-335-4}}</ref>.
Lehenago, XX. mendearen hondarrean, [[etimologia]] onartuena beste hau zen: ''*enau(t)si'' («esan») + ''-(k)ara'' («era»).<ref>[[Alfonso Irigoien|Alfontso Irigoien]] (1977). [http://www.euskaltzaindia.net/euskera/dok/11585.pdf «Geure hizkuntzari euskaldunok deritzagun izenaz»], ''Euskera'', XII, 513-538 orrialdeak.</ref><ref>Alfontso Irigoien (1990). «Etimología del nombre vasco del vascuence y las vocales nasales vascas descritas por Garibay», ''Fontes Linguae Vasconum'', 56.</ref>
Euskara hitzaren lehen aipamen idatzia abizen baten bidez egiten da: [[Bahlul ibn Marzuq|Bahlul ibn Marzuqen]] aita ''Marzuq ibn Uskara'' («Marzuq, Uskararen semea, alegia») zen [[Al-Udri|Al-Udrik]] 1085ean esaten zuen bezala, eta [[Jose Maria Jimeno Jurio|Jimeno Juriok]] jaso zuenez. Hau da, Ibn Uskara [[Patronimiko|patronimikoak]] 797. urtean Hueskako Pirinioetako buruzagi muladiaren aitonaren jatorri euskalduna erakusten du<ref>{{Erreferentzia|abizena=Nabarralde|izenburua=Un musulmán del siglo VIII llamado Marzuq ibn Uskara|hizkuntza=es-ES|data=2011-12-13|url=https://nabarralde.eus/es/un-musulman-del-siglo-viii-llamado-marzuq-ibn-uskara/|aldizkaria=Nabarralde|sartze-data=2024-04-23}}</ref>.
=== Euskalkietan dituen izenak ===
Euskarak [[euskalki]]etan hainbat izen ditu, [[euskara batu]]an onartu denaz beste: ''euskera'', ''euzkera'', ''euskala'', ''eskuara'', ''eskuera'', ''eskara'', ''eskera'', ''eskoara'', ''euskiera'', ''auskera'', ''uskara'', ''üskara'', ''oskara'', ''uskera'', ''uskaa'', ''uska.''<ref>«euskara», in Koldo Mitxelena: [http://www.euskaltzaindia.net/oeh ''Orotariko Euskal Hiztegia''], Euskaltzaindia.</ref>
== Sailkapena ==
[[Fitxategi:Non-indo-european.PNG|thumb|320px|Euskara [[hizkuntza bakartu]]a da. Mapan Europako hizkuntza ez indoeuroparrak ([[finlandiera]], [[samiera]], [[maltera]], [[kareliera]], [[estoniera]], [[hungariera]], [[Krimeako tatarera]] eta [[turkiera]], euskaraz gain) ageri dira.]]
[[Indoeuropar]] hizkuntza [[hizkuntza erromantzeak|erromantzez]] inguratuta dagoen arren, euskara [[hizkuntza bakartu]]a da, ez du bere [[Hizkuntza familia|familiako]] beste hizkuntzarik.
== Historia ==
{{Nagusia|Euskararen historia}}
=== Euskararen jatorria eta ahaidetasunak ===
{{sakontzeko|Euskararen jatorria}}
Euskararen jatorria ezezaguna da. Gaur egun, euskararen [[hizkuntzalaritza]] historikoan aditu direnen artean, hipotesi onartuena da euskara milaka urtez hitz egin dela [[Pirinioak|Pirinioen]] inguruan.
Hizkuntzalaritzan egin ohi denez, euskara hemen sortu den ala inondik etorri den jakiteko, beste hizkuntzekiko ahaidetasuna bilatu zaio. Hainbat teoria egin dira euskarak [[Kaukasia|kaukasoar hizkuntzekin]], [[amazigera]]rekin, [[iberiera]]rekin eta beste hainbatekin ahaidetasuna baduela esan dutenak. Hizkuntzen arteko alderaketarako hizkuntzalaritzak taxutu dituen metodoak erabiliz, ordea, frogatu da teoria horiek ez dutela behar besteko oinarririk. Orain arte jakin denez, beraz, beste hizkuntzen artean euskarak ez du ahaiderik (indarra izan duten, baina hizkuntzalarien artean baztertuak diren teorien berri jakiteko, ikus: [[euskararen ahaideak]], [[euskal substratuaren teoria]], [[britainiar eta irlandarren euskal jatorriaren teoria]]).
=== Aitzineuskara ===
{{sakontzeko|Aitzineuskara}}
Euskara [[Europa]]n sustrai luzeena duen hizkuntza delakoan daude [[euskalari]]ak; duela 8.000 bat urte euskararen aurrekari zen hizkuntza bat hitz egiten bide zen Pirinioen inguruan, eta orduz geroztik etenik gabeko historia izan bide du gure hizkuntzak inguru honetan.
Historia horretan, hizkuntzalariek gutxi gorabehera azken hiru mila urteko historia aztertu ahal izan dute. Aldi horren hasiera berreraikitze lanen bidez ezagutzen dugu:
* [[Aitzineuskara zaharra]]: [[zelta]]k iritsi baino lehenagoko euskal hizkuntzaren dedukziozko berreraiketa. Besteak beste [[Joseba Lakarra]], [[Joaquín Gorrochategui]] eta [[Ivan Igartua]] euskalariek egin dute berreraiketa lan hori.
* [[Aitzineuskara]]: gutxi gorabehera Kristo aurreko V. mendetik lehenengo urteraino hitz egin zen euskal hizkuntzaren berreraiketa. [[Koldo Mitxelena]]k (eta, neurri txikiagoan, [[Ricardo Gómez López|Ricardo Gómezek]] eta [[Larry Trask]]ek) egin du berreraiketa lan hori.
=== Euskara erromatarren garaian ===
[[Fitxategi:Baskoiak.png|eskuinera|thumb|300px|Euskal Herriko tribu protohistorikoen mugak.]]
[[Fitxategi:Novempopulania1.png|thumb|eskuinera|300px|Akitaniar tribuak.]]
{{sakontzeko|Akitaniera}}
[[Antzinako Erroma|Erromatarrak]] iritsi zirenean, euskal hiztunen multzoa [[Demanda mendilerroa|Demanda mendilerrotik]] [[Garona]] ibairaino eta [[Pirinioak|Pirinioetan]] [[Katalunia]]ko lurretaraino zabaltzen zen. Kristo ondorengo lehen milurtekoan eremu horrek atzerakada handia izan zuen [[Pirinioak|Pirinioetan]] eta iparraldean, batez ere [[Erromatar Inperioa]]ren eraginez. Erromatarrek [[latin]]a ekarri zuten berekin eta beren menpeko lurralde guztietara zabaldu zuten.
Orain arte, euskaraz ezagutzen diren lehen hitz idatziak, [[Akitania]]ko lurretan ([[Ipar Euskal Herria]] barne), [[Soria]]n, [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], [[Zaragoza]]n eta [[Huesca]]n aurkitu dira. Gizaki izenak edo jainko-jainkosen izenak dira, eta hilarrietan eta aldaretan idatzi zituzten, K. o. [[I. mendea|I. mendetik]] [[III. mendea|III. mendera]]. Nafarroako [[Lerga|Lerga herrian]] erromatarren garaiko hilarri bat idoro zuten, euskal gizaki izenekin, [[I. mendea|I. mendekoa]].<ref>Ikus argazkia, azalpena eta honen irakurketa, Alicia M. Canto doktoreak hemen egina: "La Tierra del Toro: Ensayo de identificación de ciudades vasconas", ''Archivo Español de Arqueología'' 70 zk., 1997, 31-70 orr., 35 orr., 9 nota y 6. irudia [https://web.archive.org/web/20050122175459/http://es.geocities.com/los_vascones/vascones_tierra_toro.htm edición digital]. Hilarrian hau aipatzen da:''Narhunges, Abissunhari filius'' eta bere balizko lehengusua ''Umme, Sahar(i) f(ilius)''</ref> Bestalde, [[toponimia]]ri begiratuta ere, euskararen bidez azaldu diren toponimoak daude aipatutako eremu osoan.
Euskalarien artean nagusi den iritziak dioenez, garai hartan euskaraz honako tribu hauek mintzo ziren: [[akitani]]arrak, [[baskoi]]ak, [[barduliar]]rak, [[karistiar]]rak, [[iakatar]]rak eta, agian, [[autrigoi]]ak. Beste ikerlari batzuek [[baskonizazio berantiarra|baskoitze berantiarraren]] teoria euskarritzen dute, alegia, euskaraz mintzo zirenak akitaniarrak eta baskoiak zirela, eta mendebalderagoko tribuek [[indoeuropar hizkuntzak|indoeuropar hizkuntza]] zutela.
Hala ere, zaila da ulertzea nola inposatu ahal izan zieten beren hizkuntza baskoiek, Euskal Herriko leinu protohistorikoetan erromatartuena osatzen zutenek, beste ''gens''-ei. Izan ere, gaztelaniazko ''vascongado'' hitzak ez du «baskoitua» esan nahi, baskoien zabalpenaren aldekoek adierazi ohi duten bezala, «euskalduna» baizik: XIX. mende arte nafar gehienak ''vascongado''ak ziren, eta arabar eta enkartau asko ez ziren ''vascongado''ak, ''romanzado''ak edo ''latinado''ak baizik.
Honakoak dira euskararen eremuko lurretan bizi ziren tribu protohistorikoak:
* [[Akitaniar (antzinako herria)|Akitaniarrak]], [[Julio Zesar]]ren arabera, Garona ibaiaren eta [[Pirinioak|Pirinioen]] artean bizi ziren. Hizkuntza propioa zuten, eta antz handia zuten Pirinioez bestaldeko herriekin. [[Akitaniera]]z (euskararen arbaso —edo, beharbada, euskararen arbasoaren ahaide— den hizkuntza) mintzo ziren. [[Estrabon]] geografoaren esanetan, akitaniarrak ez zetozen bat galiar arrazako herriekin, ez gorpuzkeran ez mintzaturiko hizkuntzan, eta iberiarren tankera zuten.
* [[Autrigoi]]ak gaur egungo Bizkaiko [[Enkarterri]]n eta Arabako, [[Kantabria]]ko eta [[Burgosko probintzia|Burgosko]] zatietan bizi ziren. Oso litekeena da haien hizkuntza [[indoeuropar]]ra izatea, [[zelta hizkuntzak|zeltikoa]] ziurrenik; izan ere, haien lurralde eremuan, garai hartakoak izan daitezkeen euskarazko toki izenak oso-oso gutxi dira, askoz gehiago dira zelta jatorrikoak.
* [[Barduliar]]rak gaur egungo [[Gipuzkoa]]n eta [[Araba]]ko ekialdean bizi ziren. Herri euskalduna bide zen.
* [[Beroi]]ak egungo [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], Arabako hegoaldean eta [[Nafarroako Erribera]]ren zati batean bizi ziren. [[Zeltiberiar]] herria zen, [[zeltiberiera]]z mintzo ziren.
* [[Baskoi]]ak gaur egungo [[Nafarroa Garaia]]n eta Gipuzkoako, Huescako, Zaragozako eta Logroñoko probintzien zati banatan bizi ziren. Kostaldera heltzen ziren iparraldetik ([[Irun]] aldean), [[Ebro]]ren eskuinaldeko lur zerrenda bat hartua zuten hegoaldetik, eta [[Aragoi]]n barneratzen ziren ekialdetik. Euskaraz mintzo ziren; baina, erromatarrak heldu zirenerako, [[zeltiberiera]] eta [[iberiera]] erabiltzen hasiak ziren hegoaldeko mugetan.
* [[Karistiar]]rak gaur egungo [[Bizkaia]]n eta Arabako mendebaldean bizi ziren. Herri euskalduna bide zen.
* [[Iakatar]]rak egungo [[Huesca]]n eta [[Lleidako probintzia|Lleidako]] iparraldean bizi ziren, eta Iaca —egungo [[Jaka]]— zuten hiriburu.
Ekialderago, baliteke [[andosinoak]] ere euskal hizkuntzaren batez mintzo izatea. Andosinoak gaur egungo [[Andorra]]ren inguruan bizi ziren, eta oraingoz hipotesi onartuena da haien [[etnonimo]]ak «handi» euskal hitzarekin zerikusia duela.<ref>Francisco Beltrán Lloris: [http://publicacions.iec.cat/repository/pdf/00000127%5C00000032.pdf «Los andosinos ¿una antigua etnia pirenaica?»], ''Recull de conferències 2008 : 2225 anys des dels andosins ; 3rs Debats de recerca'', Societat Andorrana de Ciències, 2010. 69-82. orrialdeak.</ref>
[[Euskaldun]]ek elkarrekintza anitz izan zituzten erromatarrekin, eta euskarak bai [[latin]]etik, bai haren ondorengo [[hizkuntza erromantzeak|erromantzeetatik]] mailegu ugari hartu zituen, apurka-apurka bere sistema fonetikora egokituta. Hizkuntzaren egitura [[Sintaxi|sintaktikoak]], berriz, nortasun propioarekin dirau, eraginak gorabehera.
[[Antzinako Erroma|Erromatarrek]] ekarritako latinaren ezarpenak eta zabalpenak garai hartan euskara inguratzen zuten gainerako hizkuntza guztiak desagerrarazi zituen: indoeuropar hizkuntzak ([[Galiako zelta|galiera]], zeltiberiera eta [[lusitaniera]]) eta hizkuntza ez indoeuroparrak ([[iberiera]] eta [[tartesiera]]). [[Euskal Herria]]k eutsi egin zion bere hizkuntzari; hala ere, [[Erromatar Inperioa|erromatarren]] kokaguneen ondoko lurraldeak latinizatu egin ziren, elebidun bihurtu ziren.
=== Euskara Erdi Aroan ===
[[Fitxategi:Euskal erdi aroa.jpg|eskuinera|thumb|250px|Erdi aroko hizkuntzen eremuen mapa.]]
[[Erdi Aroa]]n latinak garapen ezberdina izan zuen eskualdearen arabera, eta hizkuntza erromanikoak sortu ziren. Hala ere, euskarak eutsi zion latinaren eta hizkuntza erromanikoen hedapenari.
Erdi Aroan latinetik eratorritako hizkuntzek euskara inguratzen zuten:
* [[Gaztelania]]: Gaztelania Euskal Herriko hegoaldean eta mendebaldean hitz egiten zen.
* [[Nafar-aragoiera|Nafarroako eta Aragoiko erromantzea]]: Nafarroako eta Aragoiko erromantzea Euskal Herriko hegoaldean eta ekialdean hitz egiten zen.
* [[Okzitaniera]]: hizkuntza hau ere entzuten eta idazten zen Euskal Herriko hiri nagusietan, [[Nafarroako Erresuma]]n batez ere. Hiri horietan [[Okzitania]]tik etorritako jende multzo handiak egokitu ziren, merkatariak gehien bat. [[Gaskoi (hizkuntza)|Gaskoia]] Euskal Herriko Iparraldean mintzatzen zen: adibidez, [[Baiona]]n hizkuntza nagusienetako bat zen. [[Bearnera]]z mintzatzen ziren familia eta talde okzitaniarrak ere bazeuden Zuberoako ekialdean. Urte askotan beren hizkuntzari eutsi eta testu asko idatzi zituzten.
[[Arabiera]]z mintzo zen jende multzoa ere bizi zen [[Tutera]]ko eskualdean. Hor musulmanek ia lau mendez botere politikoa izan zuten. Musulmanek 711tik aurrera [[penintsula]] ia osoa mende hartu zuten, Euskal Herriko mugaraino. [[Euskaldun]]en eremuan ez zuten kokapen iraunkorrik izan, nahiz eta hainbat razzia egin zituzten, Arabako lurretan adibidez. Nafarroan, hala ere, harreman onak izan zituzten euskaldunekin hainbat mendez.
[[Hebreera]] ere hitz egiten zuten gutxi batzuek euskal lurraldeetan. Haatik, haren erabilera bestelakoa zen, erlijioari lotuta zegoen batez ere; nahiz eta gero [[Judu|juduen]] hizkuntza nagusia tokian tokikoa izan.
Hala eta guztiz ere, Euskal Herriko hizkuntza nagusia euskara zen: ia Euskal Herri osoan mintzatzen zen garai hartan. Dena den, nagusitasun geografiko horri ez zegokion nagusitasun administratibo edo ofizialik. Inongo erakundeak ez zuen bere jardun administratiboan edo dokumentazio ofizialean erabiltzen. Hizkuntza erromanikoek hartu zioten euskarari zegokion funtzio hori. Garai goiztiar hartatik hizkuntza haiek idatziaren prestigioa bereganatu zuten, eta euskara, berriz, herri xehearekin lotuta zegoen.
Aipatzekoa da Euskal Herriaren gaur egungo mugetatik at ere euskaraz egiten zela, [[Pirinioak|Pirinioetako]] zenbait tokitan eta [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxako]] nahiz [[Burgos]]eko gune jakin batzuetan, hain zuzen ere. Errioxa eta Burgos aldeko euskaldun haiek, Erdi Aroan musulmanak lur haietatik egotzi eta gero egindako birpopulaketen ondorio izan zirela dirudi.
=== Beste hizkuntzekiko harremanak ===
Euskarak inguruko hizkuntzekin milaka urteko harremana izan du. Kristo aurreko garaietan, [[iberiera]]rekin eta [[zelta hizkuntzak|zelta hizkuntzekin]]. Kristau aroa hastean, [[latin]]arekin —erromatartzeak eta kristautzeak ekarria— eta, handik berehala, [[arabiera]]rekin eta [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] erromantze jaioberriekin ([[okzitaniera]]/[[gaskoi (hizkuntza)|gaskoiera]], [[aragoiera]] edo nafar erromantze eta [[gaztelania]]rekin).
[[Aro Modernoa|Aro Moderno]]-[[Aro Garaikidea|Garaikideetan]], auzoko lehiakide gogorrenak [[frantses]]a (geroago hurbildua) eta gaztelania ofizialduak izan ditu. Berrikitan izan ezik, euskarak ez du izan historian legezko aitorpen ofizialik.
== Hedadura ==
[[Fitxategi:Euskararen aztarna geografikoak.svg|eskuinera|thumb|400px|Euskararen aztarna geografikoak. Urdinez, toponimoak; gorriz, Antzinako Erromaren sasoiko aztarna epigrafikoak (hilarriak, etab.); orban urdinez, gehieneko hedadura.]]
=== Antzinako euskara ===
{{sakontzeko|Aitzineuskara}}
{{sakontzeko|Akitaniera}}
Antzinako euskararen mugak zehazterakoan, kontuan hartzen dira [[Akitani]]an, [[Euskal Herria]]n, [[Errioxa]]n eta [[Soria]]n aurkitu diren hilarrietako eta beste euskarri [[epigrafia|epigrafiko]] batzuetako euskal hitzak, [[toponimia]]n gorde diren izenak eta geografo klasikoek euskararen eskualdeko tribuei buruz idatzitakoak. Aztarna horiek erakusten dute euskaraz mintzo zela [[Garona]] ibaiaren eta [[Demanda mendilerroa]]ren arteko eskualdean, eta [[Bizkaia|Bizkaitik]] [[Andorra]]raino. Luis Núñez Astrainek 2002an egindako lanak laburbiltzen ditu gaiari buruzko azken datuak.<ref name=Astrain>{{Erreferentzia|izenburua=El euskera arcaico. Extensión y parentescos|hizkuntza=es|egilea=Luis Núñez Astrain|url=http://www.erabili.eus/zer_berri/muinetik/dokumentuak/2004/El_Euskera_Arcaico_Extension_y_Parentescos.pdf|sartze-data=2019-01-05}}</ref>
[[Fitxategi:Ancient_Roman_ara_in_Lacarry-Arhan-Charritte-de-Haut.jpg|thumb|200px|''Herauscorritse'' izeneko [[teonimo|jainkosari]] eskainitako erromatar aldare-harria. [[Maidalena]], [[Zuberoa]].]]
* [[Katalunia]]ko mendebaldeko toponimiak erakusten du han behiala euskaraz hitz egiten zela. [[Joan Coromines]]en ikerketen ondotik onartzen da Katalunia [[euskaldun]]a [[Urgell]]en eta Andorran hasten zela eta [[Arango harana|Aran]], [[Ribagorza|Ribagortza]] eta [[Pallars]]en barna hedatzen zela. Toponimiak edo toki izenek baieztatzen dute eskualde horren euskalduntasuna.
* Aragoi: Gaurko [[Huesca]]ko probintzia eta [[Zaragoza]]ko iparraldea ere euskaraz mintzo ziren. [[Latin]]ak berak itzali zituen hango euskal hizkerak, baina leku batzuetan euskarak luzeago iraun zuen, [[Anso ibarra|Anso ibarrean]], esate baterako. Aipagarria da [[Zaragoza]]ko [[Cinco Villas (Aragoi)|Cinco Villas]] eskualdean ([[Ejea]], [[Sádaba]]...) agertu den euskal pertsona izenen multzoa.
* Errioxako<ref>{{Erreferentzia|izenburua=El euskera en La Rioja. Primeros testimonios|hizkuntza=es|egilea=Eduardo Aznar Martínez|url=http://www.euskonews.eus/0581zbk/gaia58101es.html|argitaletxea=Euskonews|sartze-data=2019-01-05}}</ref> eta Soriak[[Soria|o]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Oppida" y etnicidad en los confines septentrionales de la Celtiberia|hizkuntza=es|egilea=Eduardo Alfaro Peña|url=https://uvadoc.uva.es/handle/10324/28659|argitaletxea=Universidad de Valladolid. Facultad de Filosofía y Letras|sartze-data=2019-01-06}}</ref> [[erroma]]tarren garaiko hilarri batzuetan euskal izenak agertu ziren. Bestalde, Errioxan, batez ere, eta neurri apalagoan [[Burgos]]en, toponimo askok ere euskal jatorria dute, baina badirudi horren jatorria [[Erdi Aroa]]n dela, hau da, [[Errekonkista]] garaian musulmanak lur horietatik egotzi eta gero [[Araba]]ko eta Bizkaiko euskaldunekin egindako birpopulaketari zor zaizkiola euskal toponimo horiek.
* [[Akitania]]n aurkitutako hilarriak funtsezkoak izan dira euskararen historia ezagutzeko. Bertan agertu diren hitzek euskararen hedadura zehazteko balio izan dute batetik, eta bestetik, garai hartako euskara nolakoa zen jakiteko ere. Hona hemen horietako izen eta hitz batzuk: ''Bihos'' («bihotz»), ''Belex'' («beltz»), ''cison'' («gizon»), ''ilun'' («ilun»), ''losa'' («lotsa»), ''nescato'' («neskato»), ''sembe'' («seme»), ''andere'' («andre»), ''corri'' («gorri»).
Nabari denez, euskara Euskal Herri osoa gainditzen zuen eremuan erabiltzen zen. Hala ere, badirudi [[Nerbio-sistema|Nerbiotik]] harago eta [[Ebro]] ibarrean oso goiz egin zuela atzera, eta zenbait tokitan ez zela hizkuntza bakarra, baizik eta beste hizkuntza batzuekin batera erabiltzen zela. Hasieran, [[zelta hizkuntzak|zelta hizkuntzen]] aurrean atzera egin omen zuen, eta latinaren aurrean, geroago.
=== Erromatar Inperioaren ondorengo aldaketak ===
[[Fitxategi:Linguistic map Southwestern Europe-en.gif|thumb|300px]]
[[Fitxategi:Euskararen atzerakada1.svg|thumb|300px|Euskararen balizko hedaduraren garapena azken 2000 urteetan]]
Kristo ondorengo III. mendean, [[Mendebaldeko Erromatar Inperioa]]ren gainbehera hasi zen. Horrek euskal gizartea nekazaritzara bultzatu zuen mende batzuetan zehar. Horren ondorioz, latinaren eragina moteldu egin zen eta euskararen eremua sendoagotu zen bere bizi-espazioan.<ref name=kronoogiaEJ>{{Erreferentzia|izenburua=Euskararen historia zertzeladak: kronologia|egilea=Eusko Jaurlaritza|url=http://www.euskara.euskadi.eus/r59-738/eu/contenidos/informacion/hist_zertzeladak_kronologia/eu_7400/hist_zertze_kronologia.html|argitaletxea=Eusko Jaurlaritza|sartze-data=2019-01-07}}</ref>
Hurrengo mendeetan, latinak, beste hainbat lekutan bezala, tokian tokiko hizkuntza erromanikoak eman zituen. Geroago, latin arruntaren aldaera horien bilakaerak [[Gaskoiera|gaskoi]] bihurtu ziren Pirinioen iparraldean eta gaztelania, [[Nafar erromantze|nafar]]-[[Nafar erromantze|erromanikoa]] eta [[aragoiera]] hegoaldean. VI. mendean, euskararen eremuko iparraldera [[franko]]ak eta hegoaldera [[bisigodo]]ak iritsi ziren. Iparraldean euskarak atzerakada geografikoa jasan zuen, baina hegoaldean bisigodoen eragina askoz txikiagoa izan zen. Bisigodoak eurak ere latinizatu egin ziren eta VII menderako penintsulan ia galdua zuten euren hizkuntza. Hala ere, herri [[antzinako germaniarrak|germaniarrek]] zenbait hitz utzi zituzten: ''gerra'', ''xaboi'', ''sala'', ''harpa'', ''gisa'' edo ''arropa''.
VIII. mendean, [[arabiar]]rak iritsi ziren Nafarroaren eta euskararen eremuaren hegoaldera. Geroago, X. mende inguruan, erreinu kristauek arabiarrak hegoalderantz bultzatzen hasi zirenean, hutsik geratutako lurren birpopulatzeak gertatu ziren, eta euskarari dagokionez zenbait ondorio izan zituen. Batetik, badirudi euskaldunak hegoaldean ugaritu zirela [[Araba]]ko hegoaldean, [[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxan]], [[Burgos]]en eta [[Soria]]n eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] erdialdetik hegoaldera. Hala ere, eztabaida dago zenbateraino ziren agirietan agertzen diren herritar horiek edo zenbateraino iparraldetik etorriak. Bestetik, [[Bizkaia|Bizkaiko]] mendebaldean, [[Enkarterri]]an, hiztun erromanikoak sartu zirenez, bertako hainbat tokitako euskara galdu egin zen.
XI. eta XII. mendeen artean, Gaztelako Erresumak Bizkaia (1180), Araba (1199) eta [[Gipuzkoa]] (1200) bereganatu zituen. Sarritan uste da gertaera horiek ekarri zutela Euskal Herriko administrazioetan hizkuntza ofiziala gaztelania izatea. Izan ere, garai hartan garatzen ari zen [[gaztelania]]. Euskararen mugetan jaio zen eta Errekonkistan lortutako botere politikoaren bidez, [[Gaztela]]k menderatuz joan zen lurraldeetan ezarri zuen, beste erromantze batzuk zokoratuz. [[Nafarroako Erresuma]]ri dagokionez, Nafarroako errege [[Antso VII.a Nafarroakoa|Antso Azkarraren]] garaian euskara ''[[lingua navarrorum]]'' izendatu zen (1167) alegia, «nafarren hizkuntza».
XIII–XVI mendeen artean, [[Gaztelako Erresuma]]k Nafarroako Erresuma konkistatzea amaitu zuen (1200–1512). Beraz, botere politikoaren hizkuntza idatzia (gutxi batzuek zerabiltena) [[erromantze nafarra]] izatetik gaztelania izatera pasatu zen.
XVI–XVII. mendeek euskarazko literatura idatziaren hasiera markatu zuten. Izan ere, 1545ean argitaratu zen lehen liburua euskaraz, «[[Linguae vasconum primitiae|''Linguae Vasconum Primitiae'']]» izenekoa. Olerki liburua da eta haren egilea, [[Bernart Etxepare]], Nafarroa Behereko herri txiki bateko apaiza izan zen. Hala ere, gogoratu behar da 1539an [[Frantzisko I.a Frantziakoa|Frantzisko I]]. Frantziako erregeak [[latin]]aren beharrean administrazioan [[Frantses|frantsesa]] erabiltzeko agindua ezarri zuela eta [[Ipar Euskal Herria|Ipar Euskal Herriko]] hizkuntza [[Gaskoi (hizkuntza)|gaskoia]] izatetik frantsesa izatera pasatu zen. Hala bada, ez agirietan, ez testu teknikoetan euskarak ez zuen zabalkunderik izan. Hegoaldean, hizkuntza mintzatuari dagokionez, [[Araba]]ko hegoaldeko hainbat eskualdetan eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] hegoaldean gaztelaniak euskarari gaina hartzen jarraitu zuen pixkanaka. Euskarak eusten zion, nola edo hala, baina galdua zuen prestigioaren eremua. Euskara ezin zen erabili erakundeetan, ez eskolan... eta galtzeko atea zabalik zegoen.
XVIII. mendean, euskarak atzerakada handia izan zuen Arabako lautadan, beteak beste, [[Gasteiz]] hiria ([[bizkaiera|mendebaldeko euskararen]] sorgune nagusia izan zena) ordurako erabat erdaldundua zelako, eta handik eragin erdaltzailea zetorrelako inguruko lurretara. Ipar Euskal Herrian, [[Frantziako Iraultza|Iraultza Frantsesaren]] garaipenak (1789) [[foru]]ak deuseztatu zituen; geroago, 1793an frantsesa nahitaez erabiltzeko betebeharra ezarri zen legez. Bestalde, euskarak lurralde zati handi bat eta hiztun kopuru handi bat galdu zuen Nafarroa Garaian. Euskaldunen Amerikarako joerak ere Euskal Herriko landagune askotan (euskaldunenetan, beraz) eragin handia izan zuen. Mendearen amaiera aldean, gainera, [[euskal Herria|euskal herriaren]] historia garaikidea markatuko zuten gertakari erabakigarriak izan ziren: foruak deuseztatzea, [[industrializazio]]aren hasiera eta euskal nazionalismoaren eta sozialismoaren hastapenak.
1800erako Arabako euskararen galtzea ia erabat gauzatu zen, iparraldeko hainbat ibarretan izan ezik, eta [[Nafarroa Garaia]]n atzerapena nabarmena egin zen. Nafarroa Garaiko erdialde guztian, [[Iruñerria]]n eta [[Pirinioak|Pirinioetako]] ibar batzuetan euskara desagertzen edo ahultzen ari zen garai hartan. Mende hartan Euskal Herriak pairatu zituen etengabeko gerrek eta haien ondorioz gertatu zen foruen edo lege zaharren galerak bizkortu egin zuten euskararen atzerakada.
{{paperezko aipua|Hizkuntza berezia da, hitzetan, osakuntzan eta ahoskeran, eta arrotzentzat ulertezina da, baita hitzik ñimiñoenetan ere. Gaur egun mendialdera jotzen ari da atzera, hamarkadaz hamarkada atzerago, alde guztietatik eraso egiten baitzaio, nazioaren alde ilustratuenak gutxietsia ama gaiztoa bailitzan, eta pentsatzekoa da gainbehera gero eta nabarmenagoa izango dela hemendik aurrera. Mende baten buruan, beharbada, hizkuntza bizien artetik desagertua izango da. | [[Wilhelm von Humboldt]] (1801). II. faszikulua. ''Euskaldunen herrian barrena''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=1801. Euskaldunen herrian barrena. Wilhem von Humboldt|hizkuntza=eu|url=http://www2.gipuzkoakultura.net/humboldt/eus/gaiak.php|aldizkaria=www2.gipuzkoakultura.net|sartze-data=2018-11-26}}</ref>}}
=== Gaur egungo euskararen mugak ===
[[Fitxategi:UZEI_hiztegiak.jpg|thumb|[[UZEI|UZEI hiztegiak.]] 1977an hasita terminologia modernoa euskaratzeko ekinbide zabala.]]
Euskara [[Araba]], [[Bizkaia]], [[Gipuzkoa]], [[Lapurdi]], [[Nafarroa]] eta [[Zuberoa]] herrialdeetan hitz egiten da. Euskal Herritik kanpo, [[Nafarroa Beherea]]rekin muga egiten duten [[Gaskoinia|Gaskoniako]] herrietan eta Zuberoarekin muga egiten duen [[Bearno|Biarnoko]] mugaldean ([[Oloroe-Donamaria|Oloroeko]] kantonamenduan: [[Eskiula]] edo Jeruntze herrietan...) entzun daiteke halaber. Hala ere, [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] eskualde horietaz gain, euskara nonahi entzun eta erabil daiteke. Haur eta gazte gehienenek euskaraz ikasten dute eta hiztunen kopurua etengabe igotzen ari da. Euskara, aspaldiko partez, muga estuak puskatzen ari da.
Euskal [[diaspora]]n ere, euskara milaka lagunek gorde edo berreskuratu dute, besteak beste, tokian tokiko [[euskal etxeak|euskal etxeei]] esker.<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskonews.eus/0557zbk/gaia55704eu.html|izenburua=Diasporako euskararen egoera|sartze-data=2019-01-06|argitaletxea=Euskonews}}</ref> Oro har, milioi bat lagun inguruk hitz egiten duten hizkuntza dugu.
Euskal Herrian bertan euskararen hedadura ez da berdina lurralde guztietan.
== Euskararen lege estatusa ==
[[Fitxategi:Euskararen ofizialtasuna.jpg|eskuinera|thumb|250px|Euskararen lege estatusa Euskal Herrian.]]
==== Askotariko jurisdikzioak eta onarpen partziala ====
Euskarak, historian, ia ez du onarpen ofizialik izan. Herriaren hizkuntza izan da beti, baina inoiz ez da erabili idatziz administrazioan. Gaur egun, Euskal Herriko eremu batzuetan hizkuntza koofiziala da.
Gaur egun, euskaraz hitz egiten den lurraldeak ez dauka batasun politikorik, Euskal Herria politikoki hiru administraziotan banatuta baitago. Administrazioak honako hauek dira:
* [[Espainia]]n: [[Euskal Autonomia Erkidegoa]] (Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa) eta [[Nafarroa Garaia|Nafarroako Foru Erkidegoa]] ([[Nafarroa Garaia]]).
* [[Frantzia]]n: [[Ipar Euskal Herria]] (Lapurdi, Zuberoa eta Nafarroa Beherea), [[Pirinio Atlantikoak|Pirinio Atlantikoetako]] [[Euskal Hirigune Elkargoa|Euskal Hirigune Elkargoan.]]
{{Wikiteka|1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea|1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea}}
Administrazio bakoitzak [[Euskararen kale-erabilera|euskararen erabilera]]<nowiki/>ri tratamendu ezberdina ematen dio eta, horren ondorioz, euskara arautzen duten bost araudi ezberdin daude. Egoera nahasi hau ez da batere mesedegarria euskararentzat.
# Euskara ofiziala da, [[gaztelania]]rekin batera, Euskal Autonomia Erkidegoan. Bertan, legez nahitaezkoa da gaztelania, Espainiako Konstituzioaren arabera, baina ez euskara. [[1982ko Euskal Autonomia Erkidegoko euskararen legea|Euskararen legea 1982. urtean onartu zen]]. EAEko lege horretan ezarri bezala, euskaldun orok du administrazioarekin euskaraz komunikatzeko eskubidea, erdaldun orok erdaraz duen bezala (6.1 artikulua).
# Nafarroako Foru Erkidegoan hiru eremutan banatuta dago. Ofizialtasun partziala izendatu izan zaio Nafarroa Garaian euskarari eman zaion estatusari, bai eta bere baitan hartzen dituen hiru erregimenei ere. Nafarroako Garaiko euskararen legea 1986. urtean onartu zen eta horren arabera herrialdea hiru eremutan banatu zen, euskarak hartzen zuen babesaren arabera.
#* [[Euskararen Foru Legea#Eremu euskalduna|Eremu euskalduna]] (iparraldea): euskara ofiziala da, gaztelaniarekin batera, Nafarroako Foru Erkidegoko eremu euskaldunean. Eremu horretan lurraldearen iparraldea bakarrik sartzen da. Nafarroa Garaiko biztanleen % 10 bizi da eremu horretan.
#* Euskara ez da ofiziala [[Euskararen Foru Legea#Eremu mistoa|Eremu mistoa]]<nowiki/>n. Hala ere, Nafarroako euskararen legeak eremu mistoko herritar guztiei ezagutzen die Nafarroako herri-administrazioarekiko harremanetan euskara erabiltzeko eskubidea. Era berean, legean aurreikusten da herri-administrazioek zehaztu behar dutela zein lanpostu publikotarako izango den beharrezkoa euskaraz jakitea. Eremu mistoko eskoletan euskaraz ikas daiteke eta euskara ikasgaiaren irakaskuntza jaso daiteke, horrela nahi izanez gero. [[Nafarroa Garaia|Hegoaldeko nafarren]] % 53 bizi dira eremu horretan.
#* [[Euskararen Foru Legea#Eremu ez-euskalduna|Eremu ez-euskalduna]] (hegoaldea): euskara ez da ofiziala eremu ez euskaldunean. Nafarroako eskualderik zabalena da hau, lurraldeko erdialde eta hegoalde gehiena hemen kokatuta dago. Hizkuntza ofizial bakarra gaztelania da. Hegoaldeko nafarren % 37 hor bizi da.
# Ipar Euskal Herria: euskara ez da hizkuntza ofiziala hemen. Ipar Euskal Herriko hizkuntza ofizial bakarra [[frantses]]a da, [[Frantzia]]n ofizial den hizkuntza bakarra. Euskara [[Hizkuntza ofizial|ofizial]] edo [[Hizkuntza ofizial|koofizial]] ezin izendatu<ref>{{Cite news|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1791/010/001/2015-01-28/ezin_izanen_dute_euskara_ofizial_izendatu.htm|abizena=Txoperena Iribarren|izena=Maddi Ane|izenburua=Ezin izanen dute euskara ofizial izendatu|data=2015-01-28|egunkaria=Berria|formatoa=html|hizkuntza=eu|sartze-data=2018-06-26}}</ref> eta [[Euskal Hirigune Elkargoa|Euskal Elkargoak]], euskarari [[aitortza ofizial]]a egin zion 2018. urtean.<ref>{{Cite news|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1951/020/003/2018-06-24/zirrikitu_bat.htm|abizena=Peruarena Ansa|izena=Mikel|izenburua=Zirrikitu bat|data=2018-06-24|egunkaria=Berria|formatoa=html|hizkuntza=eu|sartze-data=2018-03-26}}</ref>
# Trebiñu eta Turtzioz enklabeetan euskarak ez du batere onarpen ofizialik.
==== Legediaren gauzapen arazotsua ====
Egungo lege antolamenduak, EAEko kasu onenean ere, ez du bermatzen administrazioko askotariko maila eta erakundeekin euskaraz komunikatu ahal izatea. Ofizialtasun erreal baten faltak askotariko kontraesanak eragin ditu espazio publikoan euskara erabiltzearen praktikan. 2020ko otsailean plazaratu zenez, euskara % 0,6tan zen lanpostuetarako betekizuna Nafarroa Garaiko administrazioan hezkuntza arloaz kanpora; aldiz, gutxienez biztanleriaren % 13 zen elebiduna.<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de|abizena=Noticias|izenburua=El euskera sólo es requisito en el 0,6% de los puestos de funcionarios no docentes|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdenavarra.com/actualidad/sociedad/2016/02/24/euskera-requisito-0-puestos-funcionarios/564525.html|aldizkaria=www.noticiasdenavarra.com|sartze-data=2021-09-03}}</ref> Nafarroa Garaiko Osasunbidea osasun zerbitzuan hizkuntzen balorazioa ez zegoen argi, eta 2021eko urtarrilean arartekoak gomendioa eman zuen Osasunbideko lanpostuetarako euskararen eta atzerriko hizkuntzen ezagutzak zenbat puntu ematen duten adierazteko eta euskarak atzerriko hizkuntzek baino gutxiago balio ez izateko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Osasunbidea: Alemanak 5, euskara 0? -|hizkuntza=eu|url=https://euskalerriairratia.eus/komunitatea/administrazioaneuskaraz/1548197336779-osasunbidea-alemanak-5-euskara-0|aldizkaria=euskalerriairratia.eus|sartze-data=2021-10-29}}</ref> EAEn, 2023ko martxoan, ELA sindikatuak salatu zuen euskaraz EAEko ikastetxeetan irakatsi nahi duten Ipar Euskal Herriko irakasleek gaztelaniaren ezagutza gorena egiaztatu behar dutela.<ref>{{erreferentzia|izenburua=ELAk salatu du Jaurlaritzak gaztelania maila «gorena» eskatzen duela euskara hutsez jarduteko ere|url=https://www.berria.eus/albisteak/225293/elak-salatu-du-jaurlaritzak-gaztelania-maila-laquogorenaraquo-eskatzen-duela-euskara-hutsez-jarduteko-ere.htm|aldizkaria=Berria}}</ref>
Justiziak, hala egoitza bertan duenak nola estatu osoan hedatuak, postu edo/eta kontratu publiko batzuetan euskararen ezagutza mugatzearen alde ebatzi du. 2021eko maiatzaren 10ean, [[Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusia]]k baliogabetu egin zuen Irungo udaltzain postu baterako euskararen ezagutza eskatzea, euskal eragile batzuen haserrea eta [[Euskararen Behatokia|Behatokiaren]] zein [[Euskalgintzaren Kontseilua|Kontseiluaren]] kritika piztuz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jone Bastida|abizena=Alzuru|izenburua=Haserrea piztu du Irunen euskara eskakizuna baliogabetu duen epaiak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1873/005/001/2021-05-13/haserrea-piztu-du-irunen-euskara-eskakizuna-baliogabetu-duen-epaiak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-13}}</ref> Uda horretan, Auzitegi horrek berriz jo zuen EAEko udal administrazioan euskaraz funtzionatzearen kontra, uztailean Espainiako Konstituzioaren aurkakoa izan daitekeela adieraziz eta irailean legez kanpokotzat joaz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Los jueces vascos creen que la normativa del euskera en los ayuntamientos puede vulnerar la Constitución|hizkuntza=es|data=2021-07-11|url=https://www.elmundo.es/pais-vasco/2021/07/12/60eb2d21e4d4d81a078b4619.html|aldizkaria=ELMUNDO|sartze-data=2021-09-13}}</ref> 2022ko otsailaren 1ean, ezohiko argumentu bat entzun zen euskara udal lanpostuetako eskakizunetatik kanpo uzteko: "euskara zaila izatea"; hala ebatzi zuen Gasteizko epaile batek Arabako Laudiorako, baita gehitu ere euskararen betekizuna diskriminatzailea zela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Epaile batek euskara "zaila" dela argudiatu du hizkuntza eskakizun bat saihesteko - Aiaraldea|hizkuntza=eu|url=https://alea.eus/aiaraldea/1643648682861-laudio-udala-euskara-hizkuntza-eskakizuna-epaia|aldizkaria=Alea.eus|sartze-data=2022-02-01}}</ref> 2022ko irailaren 19an, Arabako Administrazio Auzitegiak ontzat eman zuen U[[UGT|GT]] sindikatuaren helegitea, B2 euskara eskakizunera heltzen ez ziren hautagaiak Araba, Bizkai eta Gipuzkoako udaltzain lan poltsetan onartuak izan zitezen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Julen|abizena=Aperribai|izenburua=Udaltzaingoaren lan poltsarako ez da euskararen B2 maila behar, epaile baten arabera|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/218357/udaltzaingoaren-lan-poltsarako-ez-da-euskararen-b2-maila-behar-epaile-baten-arabera.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-09-19}}</ref>
Ia aldi berean, 2021eko maiatzaren 13an, 165 familia euskarazko eredurik gabe geratu ziren beren haurrentzat 2021-2022 urtetik aurrera Iruñean eta, HE Haur Eskoletako Gurasoak taldeak adierazi ere egin zuen ordurako familia kopuru batek gaztelaniara jotzen zuela "etsipenak jota".<ref>{{Erreferentzia|izena=Ion|abizena=Orzaiz|izenburua=165 familia «euskarazko eredurik gabe» utzi dituzte Iruñeko haur eskoletan|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/197702/165-familia-laquoeuskarazko-eredurik-gaberaquo-utzi-dituzte-iruntildeeko-haur-eskoletan.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-14}}</ref> Iruñean 2019ko urriaren 1ean, Nafarroako Auzitegi Nagusiak baliogabetu egin zuen euskara meritu bat izatea lanpostu baterako Nafarroa Garaiko eremu mistoan eta ez-euskaldunean, baita Nafarroako administrazio orokorrean ere lehiaketa-oposizioz egiten denean.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=El TSJN anula la valoración del euskara como mérito en las zonas mixta y no vascófona|hizkuntza=es|data=2019-10-01|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20191001/el-tsjn-anula-la-valoracion-del-euskera-como-merito-para-cualquier-puesto-en-las-zonas-mixta-y-no-vascofona|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-05-14}}</ref> Euskararen presentzia publikoa oztopatzen duen beste erabaki batean, 2021eko abenduaren 4an, Burgosko Administrazioarekiko Auzien Epaitegiak Trebiñuko Udalak erabaki euskararen normalizazio plana baliogabetu zuen, eskumenik ez duelakoan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=elcorreodeburgos|izenburua=El juzgado anula el 'Plan del Euskera' de Treviño|hizkuntza=es|url=https://elcorreodeburgos.elmundo.es/articulo/provincia/juzgado-anula-plan/20211204105929387680.html|aldizkaria=elcorreodeburgos|sartze-data=2021-12-05}}</ref> Nafarroan, 2022ko martxoan, Ezkerreko Alderdi Independenteak salatu zuen Alesbesko udalak kartel bat, Emakumeen Zinegotzigoak diseinatua, elebidun zegoelako zentsuratu zuela, argudiatuz [[Alesbes]] eremu ez euskaldunean zegoela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Edu|abizena=Lartzanguren|izenburua=Alesbesko Udalak kartelak zentsuratu ditu euskaraz ere egoteagatik, salatu dutenez|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/210626/alesbesko-udalak-kartelak-zentsuratu-ditu-euskaraz-ere-egoteagatik-salatu-dutenez.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-03-10}}</ref>
2021eko maiatzaren 21ean, Frantziako Nazio Biltzarrak hizkuntza gutxituen aldeko [[Molac legea (2021)|Molac legea]] onartu ondoren, Frantziako Konstituzio Kontseiluak Konstituzioaren aurkakotzat jo zuen legea eta hezkuntzako murgiltze eredua, inpaktu handikoa Euskal Herrian. [[Jean Rene Etxegarai|Jean-René Etxegarai]] Euskal Hiri Elkargoko lehendakariak eta Eneritz Zabaleta zuzenbidean doktoreak (hizkuntza eskubideen kontrako) "gerla deklaraziotzat" hartu zuten; Zabaletaren iritziko, ataka estuan jarri zen Seaska eta hizkuntza gutxituen Frantziako itunpeko hezkuntza sarearen jarraipena.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ekhi Erremundegi|abizena=Beloki|izenburua=Murgiltze eredua Frantziako Konstituzioaren kontrakoa dela ebatzi du Konstituzio Kontseiluak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/198023/murgiltze-eredua-frantziako-konstituzioaren-kontrakoa-dela-ebatzi-du-konstituzio-kontseiluak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-21}}</ref> Euskaltzaindiak ere erabakia salatu zuen,<ref>{{Erreferentzia|izena=Komunikazioa eta|abizena=irudia|izenburua=Euskaltzaindiak Frantziako Konstituzio Kontseiluaren hizkuntza gutxiagotuak babesteko eta sustatzeko legearen kontrako erabakia salatzen du|hizkuntza=eu-es|url=https://www.euskaltzaindia.eus/euskaltzaindia/komunikazioa/plazaberri/6120-euskaltzaindiak-frantziako-konstituzio-kontseiluaren-hizkuntza-gutxiagotuak-babesteko-eta-sustatzeko-legearen-kontrako-erabakia-salatzen-du|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2021-05-25}}</ref> beste eragile batzuen artean. [[Nazio Batuen Erakundea|NBEk]] kezka adierazi zion Frantziari Konstituzio Kontseiluaren ebazpenagatik 2022ko uztailean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ekhi Erremundegi|abizena=Beloki|izenburua=NBEk azalpenak eskatu dizkio Frantziako Gobernuari hizkuntza gutxituei buruz|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/215487/nbek-azalpenak-eskatu-dizkio-frantziako-gobernuari-hizkuntza-gutxituei-buruz.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-07-05}}</ref> Ildo beretik, 2021eko urriaren 8an, Nafarroako Administrazio Auzitegiak baliogabetu egin zuen Lizarrako udalak edozein postutan euskara meritutzat hartu izana eta ahal izatea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de|abizena=Noticias|izenburua=El TAN anula la valoración como mérito del euskera en Estella si no es preceptivo|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdenavarra.com/navarra/estella-y-merindad/2021/10/08/navarra-anula-euskera-puntue-puestos/1188605.html|aldizkaria=www.noticiasdenavarra.com|sartze-data=2021-10-09}}</ref> Egun berean, Nafarroako Parlamentuan PSNk eta Navarra Sumak bat egin zuten Kontratu Publikoen 2/2018 Foru Legetik enpresetako euskara planei buruzko puntua kentzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ion Orzaiz-Unai|abizena=Etxenausia|izenburua=Enpresei euskara planik ez eskatzea adostu dute PSNk eta eskuinak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1835/007/001/2021-10-08/enpresei-euskara-planik-ez-eskatzea-adostu-dute-psnk-eta-eskuinak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-10-09}}</ref> 2023ko urtarrilean, Nafarroa Garaiko [[Mañeru|Mañeruko]] udalbatzak aho batez udalerria eremu mistoan sartzeko eskatu ondoren, PSN eta Navarra Sumaren Parlamentuko botoek ukatu egin zuten sartzea, eta eremu ez euskaldunean geratu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uxue Rey|abizena=Gorraiz|izenburua=Euskararen auzian «herritarren hitza» errespeta dadila eskatu dute Mañerun|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/224237/euskararen-auzian-herritarren-hitza-errespeta-dadila-eskatu-dute-manerun.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-02-11}}</ref>
==== Espainiako Diputatuen Kongresuan ====
[[2023]]ko [[irailaren 19]]tik aurrera aukera egon zen [[Espainiako Diputatuen Kongresua]]n euskaraz aritzeko, lehenago Senatuan posible zen bezala. Lehen hitzartzeak [[Mertxe Aizpurua]]k eta [[Joseba Andoni Agirretxea|Joseba Agirretxea]]k egin zituzten. Pleno berberean [[Borja Sémper]]rek euskaraz egin zuen, eskubidearen aurka jarduteko<ref>{{Erreferentzia|izena=Aitor Garmendia-Isabel|abizena=Jaurena|izenburua=Euskaraz bizi nahi dutela adierazi dute EH Bilduk eta EAJk|hizkuntza=eu|data=2023-09-19|url=https://www.berria.eus/albisteak/232960/euskaraz-bizi-nahi-dutela-adierazi-dute-eh-bilduk-eta-eajk.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-09-19}}</ref>.
<gallery mode="packed" heights="140">
Mertxe Aizpurua - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Mertxe Aizpurua]]ren hitzartzea, euskaraz egindako lehenengoa.
Joseba Andoni Agirretxea - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Joseba Andoni Agirretxea|Joseba Agirretxea]]ren hitzartzea, egindako bigarrena.
Borja Semper - 2023-09-19 - euskaraz egindako hitzartzea.webm|[[Borja Sémper|Borja Sémperr]]en hitzartzea, euskarazko zatia, euskaraz egiteko aukera kritikatuz.
</gallery>
== Euskarak pairatutako erasoak ==
[[Joan Mari Torrealdai]] euskaltzainak bi liburutan jorratu zituen azken mendeetan euskarak pairatutako erasoak: ''[[El Libro Negro del Euskera]]'' ([[Ttarttalo (argitaletxea)|Ttarttalo]], 1998) eta ''[[Asedio al Euskera: Más alla del libro negro]]'' ([[Txertoa (argitaletxea)|Txertoa]], 2018).<ref>{{Erreferentzia|izena=Baigorri Argitaletxea|abizena=SA|izenburua=La concienciación como escudo en el «Asedio al euskera»|hizkuntza=es|data=2018-04-16|url=https://www.naiz.eus/es/hemeroteca/gara/editions/2018-04-17/hemeroteca_articles/la-concienciacion-como-escudo-en-el-asedio-al-euskera|aldizkaria=GARA|sartze-data=2020-08-04}}</ref> [[Saiakera]] horietan euskarak [[XVIII. mendea|XVIII. mendetik]] pairatutako erasoak eta errepresioa landu zituen, zazpiehun baino erreferentzia bibliografiko gehiagotan oinarrituta.<ref name=":12">{{Erreferentzia|izena=elkar|abizena=Taldea|izenburua=Joan Mari Torrealdai: "El euskera no es ajeno al proceso de recentralización en que nos encontramos" - PostData|hizkuntza=es-ES|data=2018-06-15|url=https://postdata.elkar.eus/es/joan-mari-torrealdai-el-euskera-no-es-ajeno-al-proceso-de-recentralizacion-en-que-nos-encontramos/|aldizkaria=postdata.elkar.eus|sartze-data=2020-08-04}}</ref> Liburu horietan argi ikus daiteke Torrealdai kezkatuta zegoela aurreko hamarraldietan espainiar intelektual batzuek hartutako jarrerengatik: euskarak pairatutako [[Euskararen debekua|errepresioa]] (garai frankistaren aurrekoa, [[Frankismo|frankista]] eta ondorengoa) ukatu egiten zuten, eta euskaldunen gainean jarri euskararen ahuleziaren ardura.<ref>{{Erreferentzia|izena=Funtsak-Diseño y Programación Web-|abizena=www.funtsak.com|izenburua=Asedio al euskera - Juan Carlos Moreno Cabrera|hizkuntza=eu|url=https://www.txalaparta.eus/eu/liburuak/asedio-al-euskera-mas-alla-del-libro-negro|aldizkaria=www.txalaparta.eus|sartze-data=2020-08-04}}</ref> Torrealdaik liburu horietan negazionista linguistikoen iritziei aurre egiteko aurkeztu zituen.<ref name=":12" /> [[Jakin]] kultur aldizkariko zuzendari eta [[Euskaldunon Egunkaria]]-ko Administrazio Kontseiluko presidenteak, araudi edo pentsamendu errepresiboa eta, nolanahi ere, negatiboa identifikatu zuen; eta euskararen trataera sozial edo administratiboari dagokionez, hainbat argudio intelektual eta, halaber, moral plazaratu zituen.<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Joseba|abizena=Intsausti|urtea=1999|izenburua=Reseña: El Libro Negro del Euskera. [[Joan Mari Torrealdai]]|argitaletxea=Eusko Ikaskuntza|orrialdeak=537-538|hizkuntza=es|url=https://www.eusko-ikaskuntza.eus/PDFAnlt/riev/44/44537539.pdf|aldizkaria=Revista internacional de estudios vascos.|zenbakia=44, 2}}</ref>
Garai askotan pairatu dira eraso horiek. Euskararen aurkako neurri administratibo eta justifikazio teoriko oparoak sortu zituzten [[Argien Garaia|Ilustrazioaren]] programa berritzaileek (1766…), [[Frantziako Iraultza|Frantziako Iraultzak]] (1789…), [[Kubako Independentzia Gerra|gerra kolonialen]] ondorengo krisiak (1898), Berrezarkuntzaren urteetakoek (1916-1923), edo garai autoritarioetako programek ([[Primo de Riveraren diktadura Euskal Herrian|Primo de Rivera]], 1923-1929; [[Espainiako Gerra Zibila Euskal Herrian|Gerra Zibila]], 1936…).<ref name=":0" />
Instituzioen erasoez gain, eraso ideologikoak ere izan dira. Torrealdaik bildutako literatura-testu asko honako hauetatik datoz: batetik Euskal Herriko gaztelaniazko idazleen luma ([[Miguel Unamuno|Unamuno]], [[Pío Baroja|Baroja]], [[Ramiro Maeztu|Maeztu]] edo Madinabeitia), eta bestetik horiekin batera [[José Antonio Primo de Rivera|J. A. Primo de Rivera]], [[Onésimo Redondo]], [[Ernesto Giménez Caballero|E. Giménez Caballero,]] eta laurogeiko eta laurogeita hamarreko unibertsitate- eta kazetaritza-lumak ere.<ref name=":0" />
== Demografia ==
=== Hiztun kopurua ===
[[Fitxategi:Euskara EH 2011.svg|thumb|250px|Euskaraz hitz egiteko gai direnak eta ulertzen dutenak batuta, Euskal Herrian, udalerrika (2011. urtea)
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
{{legend|#e31d1e|> % 80}}{{legend|#ef7d1d|> % 60}}{{legend|#2a5ca5|> % 40}}
{{Col-break}}
{{legend|#339929|> % 20}}{{legend|#adcc89|> % 0}}
{{Col-break}}
{{Col-end}}
]]
Euskaraz dakien pertsona kopuruari buruzko azken azterketa 2016. urtean egin zen. [[Eusko Jaurlaritza]]k, Nafarroako Gobernuak eta Ipar Euskal Herriko Euskararen erakunde publikoak egin zuten, elkarlanean. Datuak 16 urtetik gorako pertsonenak dira; beraz, kontuan izanda euskararen ezagutza handiagoa dela 16 urtetik beherakoen artean, euskaldunen egiazko ehuneko handiagoa da.
[[Euskal Autonomia Erkidegoa]]ri dagokionez,<ref name=inkestaEAE>{{erreferentzia|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa, Euskal Autonomia Erkidegoa|url=https://www.irekia.euskadi.eus/uploads/attachments/8569/VI_Inkesta_Soziolinguistikoa_EAE.pdf|sartze-data=2019-01-04}}</ref> 2016an 16 urtetik gorako biztanleen % 33,9 [[elebidun]]a zen (631.000 biztanle) eta % 19,1 elebidun hartzailea, alegia, euskara ulertzen zuten, baina ez zuten egoki hitz egiten (356.000 pertsona). Erdaldun [[Elebakartasun|elebakarrak]] % 47 ziren (877.000 pertsona). Gipuzkoa zen euskaldunen ehuneko handiena zuena (% 50,6 elebidun eta % 20,4 elebidun hartzaile); Bizkaian % 27,6 ziren elebidun eta % 17,8 elebidun hartzaile; eta Araban % 19,2 ziren elebidun eta % 18,4 elebidun hartzaile. Azken urteetako joera euskararen ezagutzaren igoera da, bai elebidun osoen kasuan bai elebidun hartzaileen kasuan. Nabarmena da gazteen arteko igoera (% 71,4 elebidun dago 16 eta 25 urte arteko tartean), eta Arabako aldaketa (% 7 elebidun zegoen 1991 eta % 19,2 ziren 2016an).
[[Fitxategi:74762-Arabako Bizkaiko eta Gipuzkoako herriz herriko euskararen ezagutzaren datuak 2016ko zentsuan.svg|thumb|Euskararen erabilera eta ezagutza, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, 2016an.]]
[[Trebiñuko barrendegia]]n, 2012an egindako azterketaren datuak hartuta,<ref name=Trebiñu2012>{{erreferentzia|izenburua=Trebiñuko enklabea, azterketa soziolinguistikoa 2012|url=http://www.euskara.euskadi.eus/r59-738/eu/contenidos/informacion/argitalpenak/eu_6092/adjuntos/trebinu.pdf|sartze-data=2019-01-04}}</ref> biztanleen % 22 elebiduna zen eta % 17 elebidun hartzailea. 2002tik 2012ra arteko tartean elebidunen ehunekoa bikoiztu egin zen. Adin tarteka, elebitasuna handiagoa da adin txikiagoetan: 15 urtetik beherakoen artean, % 65ek euskara ezagutzen dute.
[[Villaverde Turtzioz]] barrendegian, berriz, 2002ko datuak ikusita,<ref name=Turtzioz>{{erreferentzia|izenburua=Actitud de los habitantes de Villaverde de Trucíos hacia el euskera: 1986-2002|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/euskera/59375.pdf |sartze-data=2019-01-04}}</ref> biztanleen % 20,70 elebiduna zen eta % 16,9 elebidun hartzailea. Kontuan izanda 1986an euskaldunak % 3,4 besterik ez zirela, eta Enkarterrietako joera bera erakutsi dutela euskalduntzeari dagokionez, gaur egun euskaldunen ehunekoa askoz handiagoa izango da.
[[Nafarroa]]ri dagokionez, 2018ko azterlanak<ref>{{erreferentzia|izena=Nafarroa Garaia - Azterketa_soziolinguistikoa_2018|urtea=2018|izenburua=Nafarroa Garaia - Azterketa_soziolinguistikoa_2018|argitaletxea=Nafarroako Gobernua|hizkuntza=eu|url=https://gobiernoabierto.navarra.es/sites/default/files/azterketa_soziolinguistikoa_2018.pdf}}</ref> erakutsi zuen 16 urtetik gorakoen artean elebidunen kopurua % 14koa zela (69.000 pertsona), eta % 8 (55.000 pertsona) elebidun hartzailea zela. Elebidunen kopuruak gora egin du azken urteetan (1991n baino 3,4 puntu gehiago), bai eta elebidun hartzaileen kopuruak ere. 16 eta 25 urte arteko gazteen artean elebidunak % 26 dira.
[[Ipar Euskal Herria]]n,<ref>{{Erreferentzia|izenburua=7. Inkesta soziolinguistikoa abiatu da!|hizkuntza=fr|url=https://www.mintzaira.fr/eu/tresnak/berriak/actualite-en-basque/article/viieme-enquete-sociolinguistique-cest-reparti.html|aldizkaria=OPLB Office Public de la Langue Basque - Pays Basque - EEP - Euskararen Erakunde Publikoa - Euskal Herria|sartze-data=2022-01-12}}</ref><ref name="inkestaIparralde">{{fr}} [https://web.archive.org/web/20180821114111/http://www.mintzaira.fr/fileadmin/documents/Aktualitateak/015_VI_ENQUETE_PB__Fr.pdf VI° Enquête Sociolinguistique en Euskal herria (Communauté Autonome d'Euskadi, Navarre et Pays Basque Nord)] (2016).)</ref> 2016an, % 28,4 elebidunak ziren eta % 16,4 elebidun hartzaileak. Joera beheranzkoa da. Hala ere, azken urteetan joera hori moteldu egin da. Nolanahi ere, euskarak erabilera urria du kalean (2016): % 13,1 eta 14,5 artekoa zen Nafarroa Behere eta Zuberoan, % 5,4koa Lapurdi barnealdean, eta % 1,6koa Baiona Angelun eta Miarritzen (BAM).<ref>{{erreferentzia|urtea=2017|izenburua=Hizkuntzen erabileraren kale-neurketa. Euskal Herria, 2016 (Prentsa-txostena)|argitaletxea=Soziolinguistika Klusterra|orrialdea=8-15|url=https://soziolinguistika.eus/files/hekn2016-_eu_1.pdf}}</ref>
Euskal Herritik kanpo, badaude oraindik ere euskaraz aritzen diren komunitateak [[Amerika]]n.{{Erref behar}}
=== Erabilera ===
{{sakontzeko|Euskararen erabilera}}
Egungo egitura instituzionala hasi zenetik (1979), hainbat<ref name="inkestaEuskalHerria">{{erreferentzia|url=https://www.irekia.euskadi.eus/uploads/attachments/9954/VI_INK_SOZLG-EH_eus.pdf?1499236557|izenburua=VI. Inkesta Soziolinguistikoa, Euskararen eremu osoa|egilea=Eusko Jaurlaritza (Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza), Nafarroako Gobernua (Euskarabidea), Euskararen Erakunde Publikoa / Office Public de la Langue Basque|sartze-data=2019-01-04}}</ref> ahalegin egin dira euskararen ezagutza eta erabilera zenbatesteko eta neurketa arautu bat lortzeko. 1982ko SIADECOren lehendabiziko kale neurketa baten ondoren (Euskaltzaindiaren mandatuz), 1989an egin zen lehendabiziko kale neurketa estandarizatua.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jacqueline|abizena=Urla|izenburua=Counting matters: quantifying the vitality and value of Basque|orrialdeak=73–96|hizkuntza=en|abizena2=Burdick|izena2=Christa|data=2018-07-01|url=https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/ijsl-2018-0015/html|aldizkaria=International Journal of the Sociology of Language|alea=252|zenbakia=2018|issn=1613-3668|doi=10.1515/ijsl-2018-0015|sartze-data=2022-01-11}}</ref> Euskararen erabilera neurtzen duten bi azterlan egiten dira periodikoki, bata inkesta soziolinguistikoaren baitan herritarrei galdetuta osatzen dena,<ref name="inkestaEuskalHerria"/> eta bestea egiazko kaleko erabilera behatuta osatzen dena.<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.soziolinguistika.eus/kaleneurketaeh|izenburua=Hizkuntza Erabileraren Kale-Neurketa. Euskal Herria, 2016|argitaletxea=Soziolinguistika klusterra|urtea=2016|sartze-data=2019-01-07}}</ref>
2016ko inkesta soziolinguistikoak zioenez, 16 urte edo gehiagoko biztanleen % 25,7k euskara erabiltzen zuen neurri batean ala bestean:
* % 16,5ek euskararen erabilera trinkoa egiten zuen, hau da, euskara erdara beste edo gehiago erabiltzen zuen eguneroko jardunean.
* % 9,2k euskara erabiltzen zuen, baina erdara baino gutxiago.
Gainerako % 74,3k erdara erabiltzen zuten beti edo ia beti. Kontuan hartu behar da, hala ere, azken hauen artean bazela multzo txiki bat (% 5,2) oso gutxitan bada ere euskara ere erabiltzen zuena.
Erabileraren ehunekoak, ezagutzaren kasuan bezala, ezberdinak ziren lurraldez lurralde. Euskararen erabilera trinkoa egiten zutenak % 20,1 ziren EAEn, % 6,6 Nafarroan eta % 8,1 Ipar Euskal Herrian.
{{Barra kutxa
|kokapena=left
|izenburua=Euskararen erabilera VI. Inkesta Soziolinguistikoaren arabera (2016)
|zabalera=500px
|barraren zabalera=200px
|goiburua1= Hizkuntza
|goiburua2= Ehunekoa
|edukia=
{{barra kutxa/edukia|Euskararen erabilera trinkoa|#e31a1cff|16.5|16,5}}
{{barra kutxa/edukia|Euskara erdara baino gutxiago|#ff7f00ff|9.2|9,2}}
{{barra kutxa/edukia|Euskara pixka bat|#33a02cff|5.2|5,2}}
{{barra kutxa/edukia|Erdara|#1f78b4ff|69.1|69,1}}
|azpititulua=
}}
Bestalde, kalean neurtutako erabilerari dagokionez, 2016an euskararen erabilera % 12,6koa izan zen, gaztelaniaren erabilera % 76,4koa, frantsesaren erabilera % 8,3koa eta beste hizkuntzen erabilera % 2,7koa. Lurraldeka, Gipuzkoan jaso zen erabilera-mailarik garaiena, % 31,1ekoa; Bizkaian % 8,8; Nafarroan % 6,7, Ipar Euskal Herrian % 5,3, eta azkenik, gutxien erabiltzen zen lurraldea Araba zen, % 4,6ko erabilerarekin.
{{Barra kutxa
|kokapena=left
|izenburua=Euskararen kaleko erabilera (2016)
|zabalera=500px
|barraren zabalera=250px
|goiburua1= Hizkuntza
|goiburua2= Ehunekoa
|edukia=
{{barra kutxa/edukia|Euskara|#e31a1cff|12.6|12,6}}
{{barra kutxa/edukia|Gaztelania|#ff7f00ff|76.4|76,4}}
{{barra kutxa/edukia|Frantsesa|#1f78b4ff|8.3|8,3}}
{{barra kutxa/edukia|Beste hizkuntza bat|#33a02cff|2.7|2,7}}
|azpititulua=
}}
== Euskalkiak eta euskara batua ==
[[Fitxategi:Euskalkiak_koldo_zuazo_2008.png|eskuinera|400px|thumb|Euskalkien hedadura
{| style="border:1px solid #CCCCCC; background-color:transparent;" align="center" width="100%"
|width="33%"|
{{legenda|#8aa455|Mendebalekoa}}{{legenda|#c44e4d|Erdialdekoa}}
|width="33%"|
{{legenda|#5489c9|Nafarra}}{{legenda|#cca656|Nafar-lapurtarra}}
|width="33%" valign="top"|
{{legenda|#c5c754|Zuberotarra}}
|}
]]
=== Euskalkiak ===
{{sakontzeko|Euskalki|Euskal Herriko hizkerak}}
Euskalkiak euskararen [[dialekto]]ak dira. Sortzen lehena [[bizkaiera|mendebalekoa]] izan zen, [[VIII. mendea]]ren inguruan, [[Asturiasko Printzerria|Asturiasko]] erresumak [[Araba]]-[[Bizkaia|Bizkaietan]] zuen eraginagatik segur aski; eta hurrengo mendeetan eratu ziren gainerako euskalkiak. Aurretik, euskarak batasun handia zuen eta [[Euskal Herria]]k izandako zatiketa politikoen eraginez sortu ziren euskalkiak [[euskalkien sorguneei buruzko teoriak|bost sorgunetan]].<ref name=ArabaEuskararenLurralde>[http://www.euskaraba.com/euskara/albisteak/araba-euskararen-lurralde-peto-petoa «Araba euskararen lurralde peto-petoa»]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, ''Euskaraba'', 2010-02-25.</ref><ref name=EuskalkienJatorri2007>Koldo Zuazo (2007), [http://etgz.files.wordpress.com/2008/01/berriazuazoeuskalkienjatorri.pdf «Euskalkien jatorriaz eta bilakaeraz»], ''Berria'', 2007-12-09.</ref><ref>{{erreferentzia | url = http://euskalkiak.eu/site/jatorria.php | izenburua = Euskalkien sorguneak | egilea = Koldo Zuazo }}{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} CC-BY-SA lizentzia.</ref>
[[1729]]an, [[Manuel Larramendi]] jesuitak ''[[El Imposible Vencido. Arte de la Lengua Vascongada]]'' izeneko euskararen gramatika bat argitaratu zuen [[Salamanca]]n. Bertan hainbat dialekto edo euskalki bereizi zituen: [[gipuzkera]], [[bizkaiera]], [[nafarrera]] eta [[nafar-lapurtera|lapurtera]], eta azken bi horiek bat bera zirela jo zitekeela adierazi zuen.
[[Luis Luziano Bonaparte]]k euskalkien beste banaketa bat egin zuen, egundaino indar handiz iritsi dena. [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiko]] lehen presidente [[Resurreccion Maria Azkue]]k ([[1864]]–[[1951]]) Bonaparteren banaketa berrikusi zuen. Besteak beste, [[erronkariera]] ([[1991]]n hil zen azken hiztuna) euskalki berezitzat jo zuen, Bonapartek zubereraren barnean sailkatu arren.
[[1997]]an [[Koldo Zuazo]]k eginiko sailkapen berriaren arabera, berriz, euskalkiak honela izendatu dira:
* [[Bizkaiera|mendebaleko euskara]] (izendapen zaharrean, bizkaiera);
* [[Gipuzkera|erdialdeko euskara]] (gipuzkera);
* nafarrera;
* [[nafar-lapurtera]];
* ekialdeko nafarrera: [[zaraitzuera]] eta [[Aezkoa]]ko hizkera;
* [[zuberera]].
Tradizioan, gipuzkera, bizkaiera, lapurtera eta zuberera izan dira euskalki literarioak, hau da, [[euskal literatura]] egiteko, aldaera horiexek erabili izan dira. Mendeetan zehar, lapurtera ([[Ipar Euskal Herria]]n) eta gipuzkera ([[Hego Euskal Herria]]n) izan dira euskalki erabilienak, maila jasoan. Bizkaierak, era berean, erabilera handia izan zuen [[XX. mendea]]ren hasieran, [[Bizkaia]]n [[Sabin Arana]]ren [[abertzaletasun]]ak izan zuen indarrak bultzaturik.
[[Fitxategi:Irakatsia.png|thumb|250px|Euskarazko ereduetan matrikulatutako eskola umeen ehunekoa (2000-2005).]]
=== Euskara batua ===
{{sakontzeko|Euskara batua}}
[[Fitxategi:Ikusgela - Txillardegi.webm|thumb|thumbtime=386|start=0|{{ikusgela}}[[Txillardegi]] ulertzeko gakoak]][[1960ko hamarkada]]n, [[euskara batu]]aren sortze prozesuari ekin zitzaion, euskalkien arteko zatiketa gainditzeko eredu estandarizatuari, alegia. Bizitzaren esparru guztietara zabaltzeko eta, finean, egungo gizartean aise moldatzeko oinarriak eman zizkion batuak hizkuntzari. [[1963]]an hainbat euskalarik Euskal Idazkaritza izenekoa sortu zuten [[Baiona]]n eta euskara batuaren arauak erabakitzeko lanean jardun zuten urtebetez [[Txillardegi]]ren gidaritzapean. [[1964]]an jendaurreko ekitaldian aurkeztu zituzten Baionako Biltzarraren erabakiak. Data hori mugarritzat hartzen dute askok ondorengo bilakaera kontutan izanda. Zehazkiago, [[1968]]an [[Euskaltzaindia]]k [[Arantzazuko santutegia]]n ([[Oñati]], Gipuzkoa) egin zuen batzarrean abiatu zen batasun prozesutik sortu zen euskara batua. Baionako erabakiak abiapuntu eta oinarri izan ziren Arantzazuko batzarrean.<ref>[[Joan Mari Torrealdai|Torrealdai, J.M.]] 2014: "Batasunaren bidea urratzen. Txillardegiren eragintza praktikoa", ''Jakin'', 204:11-96.</ref>
Euskaltzainek Arantzazuko batzarrean euskara bateratzeko lehenengo arau multzoak finkatu zituzten, idatzian erabili beharreko [[ortografia]], [[Morfologia (hizkuntzalaritza)|morfologia]], [[Deklinabide (gramatika)|deklinabidea]] eta [[Neologismo|neologismoei]] buruzko arauak emanez. Hizkuntzaren batasunerako, gipuzkera eta lapurtera euskalkiak hartu ziren oinarritzat, baina gainerako euskalkien berezitasunak eta aldaerak ere kontuan hartuta.
Batasuna ez da bat-bateko gauza izan, eta, nahiz eta neurri handi batean egina dagoen, aurrera doan langintza da oraindik ere. Izan ere, Euskaltzaindiak pixkanaka onartu eta argitaratu ditu euskararen alorrak finkatzeko arauak eta gomendioak, eta jardun horretan segitzen du gaur egun ere.
== Hizkuntzaren egitura ==
[[Morfologia (hizkuntzalaritza)|Morfologikoki]] hizkuntza [[hizkuntza eranskari|eranskaria]] da, tipologia [[ergatibo]]koa edo aktibokoa (deskribatzailearen ikuspegi teorikoaren arabera). Hitzen ordena neutroan [[Subjektu (gramatika)|subjektua]] [[Objektu (gramatika)|objektuaren]] aurretik doa, eta objektua [[euskal aditz|aditzaren]] aurretik (SOV ordena).
=== Ezaugarri fonologikoak ===
{{ikus gainera|Euskararen hotsak}}
Euskararen sistema [[Fonologia|fonologikoak]] bost [[bokal]] ditu: /a/, /e/, /i/, /o/, /u/ (horiei zubereraren /y/ gehitu behar zaie). Munduan hedatuen dagoen tipo bokalikoa da. Beraz, euskara batez bestekoaren barruan dago. [[Diptongo]]ekin ez da berdin gertatzen: euskarak bost dauzka (goitik beherakoak deritzen motakoak), /ai/, /ei/, /oi/, /au/ eta /eu/. Horrek nolabaiteko konplexutasuna ematen dio bokalismoari, eskuarki gaztelaniarenaren oso antzekoa denari (ekialdean /ui/ [[diptongo]]a ere bada, baina haren erabilera mugatua da oso).
[[Kontsonante]]ei dagokienez, euskarak, aldaera estandarrean, 21 [[fonema]] dauzka. Sistemaren oinarriak hauexek dira: alde batetik, [[ahostun]] / [[ahoskabe]] oposizioa (kontsonante ahoskabeak alde batean eta ahostunak bestean, baina bakarrik [[kontsonante herskari|herskarien]] artean) eta, bestetik, artikulazio moduen zatiketa hirukuna: badaude kontsonante herskariak (/p/, /t/, /k/, /b/, /d/, /g/), [[frikari]]ak (/s/, /z/, /x/, /j/) eta [[afrikatu]]ak (/tz/, /ts/, /tx/). Ozenek osatzen dute kontsonantismoa (sudurkariek eta urkariek, dardarkari bakunen eta anizkunen artean oposizioa dagoela) eta, ekialdeko eskualde batzuetan, [[aspirazio]]ak (/h/), frikari glotala bera. Oro har, sistema kontsonantikoak ez dauka ezaugarri bereziki deigarririk, salbu eta, agian, fonema frikari eta afrikatuen kopuru handi samarrean.
Euskararen [[azentu]]a intentsiboa izan ohi da. Ezin da errazki azaldu zertan datzan, zubereraz izan ezik, euskalki horretan azentuazioa finkoa baita, hitzeko azkenaurreko [[Silaba|silaban]]. Beste euskalkietan, arau hauek dute indarra:
# hitzaren erroa monosilabikoa denean, hitzak berak silaba gehiago izanik ere, azentua lehen silaban doa: ''lúrra < lurr-a'', ''lúrretan < lurr-etan'';
# erroa bisilabikoa bada eta bokalez bukatzen bada, kasu horretan ere lehen silaban doa azentua: ''méndi'', ''áte'';
# beste kasuetan, silaba anitzetako hitzetan, azentua azkenaurreko silaban doa (''gizón, gizóna'') eta bigarren mailako azentu bat gehitu dezakete hitzaren amaieran, hitzak lau silaba edo gehiago dituenean (''gizónarentzàt'').
=== Ezaugarri morfologikoak ===
Egitura morfologikoaren aldetik, euskara hizkuntza eranskarien barruan dago, [[Finlandiera|finladiera]] (eta [[Uraldar hizkuntzak|uraldar hizkuntzekin]] orokorrean) edo [[turkiera]]rekin (eta [[Turkiar hizkuntzak|turkiar hizkuntzekin]] orokorrean) batera, adibidez. Hizkuntza multzo horretan, [[morfema|morfemen]] arteko mugak argi eta garbi azaltzen dira, eta segmentu morfologikoetan esanahi bana adierazten da. Ezaugarri hori, morfemen arteko bereizketa gardena, euskarari aplikatu dakioke eskuarki. Hala ere, zenbait alor gramatikaletan, osagai morfologikoen arteko zatiketa eta esanahia duten unitateekiko lotura ez dira hain begi-bistakoak.
==== Izen morfologia ====
[[Izen]] morfologiari dagokionez, euskara, beste hizkuntza eraskariak bezala, [[genero gramatikal]]ik gabeko hizkuntza da. Haren ezaugarrietako bat da izenen [[flexio]] aberatsa: [[izen]]ek, [[izenordain]]ek eta [[adjektibo]]ek osatutako [[sintagma|sintagmek]] [[Kasu (gramatika)|kasuak]] hartzen dituzte: [[postposizio]] sintagmak dira (euskarak [[euskal deklinabide|deklinabidea]] duela esan izan den arren, ez baita oso zehatza hori; berez, postposizioak dira, eta ez deklinabide kasuak).<ref>Pello Salaburu: [http://www.ehu.es/seg/morf/5/5 «Kasu markak»], ''Sareko Euskal Gramatika''.</ref> Postposizio sintagma horiek, deskripzioen arabera, 16 edo 18 dira. Egia esan, hamar kasu daude atzizki bakuna dutenak. Horien artean hauexek: [[absolutibo]]a (''etxea,'' singularrean), [[ergatibo]]a (''etxea'''k'''''), [[datibo]]a (''etxea'''ri'''''), [[genitibo]]a (''etxea'''ren'''''), [[Instrumental (gramatika)|instrumentala]] (''etxea'''z'''''), [[lokatibo]] edo [[inesibo]]a (''etxea'''n'''''), [[ablatibo]]a (''etxe'''tik'''''), [[adlatibo]]a (''etxe'''ra'''''), lokatibo adnominala (''etxe'''ko''''') eta [[prolatibo]]a (''etxe'''tzat'''''). Absolutiboaren ukoak [[partitibo]]aren erabilera dakar berekin (''etxe'''rik''' ez du''). Horren funtzionamendua paradigma numeral mugagabera mugatua dago eta, batzuetan, ez da sisteman egoteko eskubide osoa duen kasutzat hartzen.
Atzizki bakunean oinarritzen diren postposizio sintagma hauetaz gain badira atzizki konposatu itsatsia duten beste postposizio batzuk. Horiek sortzeko, genitiboaren edo adlatiboaren forma ondoren doan beste atzizki batekin lotzen da. Kasu konposatu horiek hauexek dira: [[soziatibo]]a edo [[komitatibo]]a (''etxearekin''), hurbiltze adlatiboa edo direkzionala (''etxe'''rantz'''''), muga adlatiboa (''teliko'' edo ''terminatibo'' ere deitua; ''etxe'''raino'''''), destinatiboa (edo benefaktiboa; ''etxea'''rentzat''''', etxe'''rako''') eta motibatiboa (edo kausala; ''etxea'''rengatik'''''). Postposizio horietan guztietan, bereizten ahal dira, alde batetik, oinarrizko atzizkia (genitiboa edo adlatiboa) eta, bestetik, berariazko atzizkia. Adibidez, ''etxe-a-ren-tzat'' (artikuluari dagokion ''-a-'' bat barne) edo ''etxe-ra-ino.'' Ikuspegi historikotik, zenbait formaren kasuan, gaur egun duten itxura bi atzizki batzearen ondorio da, aurreko adibideetan bezala, edo paradigmaz kanpoko osagaiei esker gorpuztu da, kausalean edo, kasu konposatuen artean, lokatibo adnominalean gertatu den moduan.
Lekua adierazten duten postposizioetan (lokatiboa, ablatiboa, adlatiboa eta azken honen oinarrian eratzen diren kasu konposatuetan) erreferentzia biziduna duten izenek atzizki osagarri bat erakusten dute (''-ga(n)-''), gehienetan genitiboarekin konbinatuta agertzen dena: ablatiboaren kasuan honako forma hauek konpara daitezke, ''etxe-tik'' eta ''gizon-a-ren-gan-dik,'' edo lokatiboaren kasuan beste hauek, ''etxe-a-n'' eta ''gizon-a-ren-gan''.
Horiek guztiak postposizio itsatsiak dira. Badira beste gisa bateko batzuk, postposizio askeak deitzen ditugunak. Horrela osatzen dira postposizio askeko paradigmak: ''etxe ondoan, herritik hurbil, maldan behera,'' eta abar.
Postposizio sistema horrek hiru forma edo paradigma multzo dauzka: bat singularrerako, beste bat pluralerako eta beste bat numero marka gaberako (''mugagabe'' deitu izan da gramatiketan), hots, artikulurik ez daukan eta, numero gramatikalari dagokionez, indiferentea den horretarako. Ikus bedi lagin hau, ''liburu'' izenerako:
{| class="taulapolita"
!Kasua/Numeroa
!Singularra
!Plurala
!Mugagabea
|-
| '''[[Absolutibo]]a'''
| liburu-a-Ø
| liburu-ak
| liburu-Ø
|-
| '''[[Ergatibo]]a'''
| liburu-a-k
| liburu-e-k
| liburu-k
|-
| '''[[Datibo]]a'''
| liburu-a-ri
| liburu-e-i
| liburu-ri
|-
|[[Lekuzko genitibo|'''Lekuzko genitiboa''']]
|liburu-ko
|liburu-e-ta-ko
|liburu-tako
|-
| '''[[Genitibo]]a'''
| liburu-a-ren
| liburu-e-n
| liburu-ren
|-
|'''[[Soziatibo]]'''
|liburu-a-rekin
|liburu-e-kin
|liburu-rekin
|-
|'''[[Destinatibo|Destinatiboa]]'''
|liburu-a-rentzat
|liburu-e-ntzat
|liburu-rentzat
|-
|[[Kausal|'''Kausala''']]
|liburu-a-rengatik
|liburu-e-ngatik
|liburu-rengatik
|-
|'''[[Instrumental (gramatika)|Instrumentala]]'''
|liburu-a-z
|liburu-etaz
|liburu-taz
|-
|'''[[Inesibo|Inesiboa]]'''
|liburu-a-n
|liburu-e-ta-n
|liburu-tan
|-
|'''[[Ablatibo|Ablatiboa]]'''
|liburu-tik
|liburu-e-ta-tik
|liburu-tatik
|-
|'''[[Adlatibo|Adlatiboa]]'''
|liburu-ra
|liburu-e-ta-ra
|liburu-tara
|-
|[[Adlatibo|'''Adlatibo direkzionala''']]
|liburu-rantz
|liburu-e-ta-rantz
|liburu-tarantz
|-
|'''[[Adlatibo|Muga adlatiboa]]'''
|liburu-raino
|liburu-e-ta-raino
|liburu-taraino
|-
|[[prolatibo|'''Prolatiboa''']]
|liburu-tzat
|
|
|-
|[[Partitibo|'''Partitiboa''']]
|liburu-rik
|
|
|}
[[absolutibo]]a (''etxea,'' singularrean), [[ergatibo]]a (''etxea'''k'''''), [[datibo]]a (''etxea'''ri'''''), [[genitibo]]a (''etxea'''ren'''''), [[Instrumental (gramatika)|instrumentala]] (''etxea'''z'''''), [[lokatibo]] edo [[inesibo]]a (''etxea'''n'''''), [[ablatibo]]a (''etxe'''tik'''''), [[adlatibo]]a (''etxe'''ra'''''), lokatibo adnominala (''etxe'''ko''''') eta [[prolatibo]]a (''etxe'''tzat'''''). Absolutiboaren ukoak [[partitibo]]aren
Euskal kasuak antolatzeko sistema dela eta, aipatu behar da haren funtsezko ezaugarri bat: izaera sintagmatikoa da, alegia, kasua markatzen duen atzizkia sintagma edo talde nominalaren azken osagaiari gehitzen zaio, ez osatzen duten guztiei:
''Liburu'''an''' irakurri zuen, liburu ha'''rtan''' irakurri zuen, liburu erosi berri'''an''' irakurri zuen.''
Berezitasun hori numero pluralaren adierazpenera ere zabaltzen da: sintagmako azken osagaia bakarrik agertzen da markaturik plural gisa:
''Liburu berri'''ak''', liburu berri hori'''ek'''.''
Sistemaren beste bereizgarri bat, hizkuntza aglutinatzaileetan gertatu ohi dena, forma nominaletan desinentzien markak metatzeko aukera da (elipsiaren ondorio gisa):
''Lagun'''a'''ren'''etik''','' genitiboko ''-ren-'' atzizkia eta ablatiboko ''-tik'' atzizkia metaturik.
==== Aditz morfologia ====
{{Sakontzeko|euskal aditz|euskal adizki}}
[[Fitxategi:Nor Nori Nork taula osoa.png|thumb|350px|eskuinera| Lau aditz laguntzaileen (''izan, edun/ukan, edin'' eta ''ezan'') taula osoa, non aditz laguntzaileen jokaera ikus daitekeen.]]
Euskarazko [[aditz]]aren morfologia konplexuagoa da izenarena baino. Kategoria unibertsalak ez ezik (tenpusa edo aldia, aspektua, modua, [[Numero (gramatika)|numeroa]] eta pertsona), euskaraz forma sistema jori bat dago: aditz batzuetan (dozena bat, aditz laguntzaileak barne) forma analitiko edo perifrastikoak (''eramaten dut''), alde batetik, eta, bestetik, [[aditz trinko|forma sintetikoak edo trinkoak]] (''daramat'', ''eraman ''aditz berekoa) bereizten dira; horrez gain, konjugazio orokor bat dago, pluripertsonala deritzona, non aditzaren ekintzan diharduen edo parte hartzen duen bakoitzarentzat markak ageri baitira; eta gainera konjugazio [[alokutibo]] bat ere bada, formak modu batean edo bestean osatzerakoan entzulearen sexua kontuan hartzen duena ([[hitano|hiketa]]).
Forma sintetikoen bidez, aspektuaren esanahi progresiboa adierazten da, forma perifrastikoen esanahi puntualaren kontrakoa: ''dator'' alde batetik, eta ''etortzen da'' bestetik; ''darama'' alde batetik, ''eramaten du'' bestetik (''aditz estatibo''etan, ordea, erlazio hori ez da gertatzen: ''daki, dakusa''). Adibideotan ikus daitekeenez, forma perifrastikoen aditz laguntzailea (''da'' / ''du'') aldatzen ahal da eta aditzaren izaera semantikoaren arabera benetan aldatzen: aditza iragangaitzen taldekoa bada (edo, hobe, adituek «inakusatiboak» deitzen dieten horretakoa) laguntzaileak ''izan''-eko formak hartzen ditu. Aitzitik, aditza [[aditz iragankor|iragankorra]] bada edo [[aditz iragangaitz|iragangaitza]] baina aktiboa bada, laguntzailea ''*edun'' paradigmatik hartzen da (forma hori ez dago dokumentatua, horregatik izartxo batekin markatzen da):
{| {{taulapolita}}
! rowspan="2" |
! colspan="2" style="background: #B0C4DE;" | izan
! colspan="2" style="background: #B0C4DE;" | *edun
|-
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Orainaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Lehenaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Orainaldia</center>
| style="background: #B0C4DE;" | <center>Lehenaldia</center>
|-
| 1. pertsona singularra
| ''naiz''
| ''nintzen''
| ''dut''
| ''nuen''
|-
| 2. pertsona singularra
| ''zara''
| ''zinen''
| ''duzu''
| ''zenuen''
|-
| 3. pertsona singularra
| ''da''
| ''zen''
| ''du''
| ''zuen''
|-
| 1. pertsona plurala
| ''gara''
| ''ginen''
| ''dugu''
| ''genuen''
|-
| 2. pertsona plurala
| ''zarete''
| ''zineten''
| ''duzue''
| ''zenuten''
|-
| 3. pertsona plurala
| ''dira''
| ''ziren''
| ''dute''
| ''zuten''
|}
<nowiki>*</nowiki>''edun-''etik datorren laguntzailearekin osaturiko aditz multzoetako subjektuek ergatiboaren marka daukate (''-k'' singularrean). Esan den bezala, ezaugarri hori egitura iragankorrei ''(Anek liburua irakurri du)'' ez ezik, esanahi aktiboko egitura iragangaitzek osaturiko azpitalde txiki bati ere badagokio ''(Anek ondo dantzatzen du, emanaldiak luze iraun du).'' Horregatik, egile batek baino gehiagok pentsatzen du euskara ez dela zehazki [[ergatibo|hizkuntza ergatibo]] bat, kontzeptua ezaugarri morfologiko eta sintaktikoetatik abiaturik definitu ohi den moduan, [[egitura aktiboko hizkuntza]] bat baizik.
[[Konjugazio]] edo aditz komunztadura pluripertsonalak adizki bakar batean partaide batzuk biltzen ahal ditu: subjektua, osagarri zuzena (gehienetan, markatu gabe) eta zeharkako osagarria. ''Darama'' adizkia ''daramakio'' adizkiarekin alderatuz gero, berehala atzematen da ekintzako hirugarren partaidea, zeharkako osagaiarena egiten duena.
Ikus ditzagun beste adibide batzuk:
* ''ekarri d-i-da-zu:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-da-'' singularreko lehen pertsonaren adierazlea, eta ''-zu'' singularreko bigarren pertsonarena;
* ''ekarri d-i-o-zu:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-o-'' singularreko hirugarren pertsonaren adierazlea, eta ''-zu'' singularreko bigarren pertsonarena;
* ''ekarri d-i-gu-te:'' laguntzaileko ''d-'' orainaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-gu-'' pluraleko lehen pertsonaren adierazlea, eta ''-te'' pluraleko hirugarren pertsonarena;
* ''ekarri z-i-z-ki-gu-te-n:'' laguntzaileko ''z-'' lehenaldiaren adierazlea da, ''-i-'' artizki bat da, ''-z-'' pluralaren adierazlea, ''-ki-'' beste artizki bat (datibozko markarekin lotua), ''-gu-'' pluraleko lehen pertsonaren adierazlea, ''-te-'' pluraleko hirugarren pertsonarena, eta ''-n'' lehenaldiaren marka da.
Adizkiak, bereziki konjugazio pluripertsonalaren barruan, oso modu ikusgarrian zailtzen ahal dira, adibide hauek frogatu bezala (egiazko kasuak dira, baina gutxi erabiliak): ''ziezazkiguketen, z-ieza-z-ki-gu-ke-te-n'' morfemetan zatitua, edo ''generamazkionan'' (emakume bati [[hitano|hika]] hitz egiten zaionean), ''ge-ne-ram(a)-z-ki-o-na-n'' morfemetan zatitua.
Azkenik, konjugazio alokutiboak solaskidearen sexuaren arabera bereizten diren adizki-paradigmak biltzen ditu. Adizki horiek orokorrei buruz diferenteak dira, ez bakarrik hizlariak espresuki bere solaskidea aipatzen duenean (''ikusi duk'' [mask.], ''ikusi dun'' [fem.]), hori beste aditz pertsona bati baitagokie, baizik eta solaskideak ekintzan esku hartzen ez duenean ere bai: ''liburu hau irakurri diat'' (gizon bati hitz egiten zaionean), ''liburu hau irakurri dinat'' (emakume bati hitz egiten zaionean); adizki markatugabea, solasaldiaren erreferentziarik egiten ez duena, ''liburu hau irakurri dut'' esaldian dago. Forma berezi horien erabilera harreman eta egoera jakin batzuetara mugatuta dago: erabiltzen diren barietateetan, aditz-joko alokutiboa arrunta da anai-arreben artean eta adin bertsuko adiskideen artean; ohikoagoa, dena den, gizonezkoen artean emakumezkoen artean eta harreman mistoetan baino. Bestelako egoeretan forma alokutiboen erabilera urria da, edo ez da gertatzen.
=== Ezaugarri sintaktikoak ([[joskera]]) ===
Euskaraz, hitzen ordena SOV ([[Subjektu (gramatika)|subjektua]] – [[objektu]]a – [[aditz]]a) izan ohi da, marka [[ergatibo]]a duten hizkuntzetan oso zabaldua dagoena. Hala ere, euskarak malgutasun [[sintaktiko]] nabarmena du. Esaldien mailako ordenarik ohikoena (''Jonek''(S) auto ''berria''(O) ''erosi du''(V)) izenen eta [[postposizio]]en arteko harremanarekin bat dator (euskaraz ez dago [[preposizio]]rik): ''aulkiaren atzean'', ''iritzi horren aurka''. Gaztelaniatik harturiko preposizioak, euskarak onartu eta gero, beste postposizioak bezala portatzen dira: iritzi horren aurka. Izen [[sintagma]]ren eta haren [[genitibo]]zko osagarriaren arteko ordena (''aitaren etxea'') bat dator tipologikoki hitzen oinarrizko ordenarekin. Gauza bera esan daiteke egitura konparatiboez: hauetan, konparazioaren bigarren osagaia adjektiboaren –hau dagokion graduan– aurretik agertzen da (''zu baino gazteagoa'').
Mendeko perpaus erlatibodunak laguntzen duten substantiboaren aurretik joan ohi dira ([erosi berri dudan](Rel) liburua). Hala ere, hori ez da modu bakarra klausula erlatibodunak sortzeko: maila batzuetan zeina izenordaina erabiltzen da, erromantzearen egituraren antzera, hots, erlatiboa substantiboaren ondoren. Gaurdaino ia-ia iraun ez duten eraikuntza zaharretan, erlatiboa erreferentearen atzetik ere bazihoan, hala nola: ''monument ageri eztiradenak'' (Rel) ''bezala zarete'' (Leizarraga, 1571, Lukas XI, 44). Joskera hori oraingoarekin alderatzen ahal da (''ageri ez diren'' (Rel) ''monumentuak bezala(koak) zarete''). Barne erlatiboko klausulak dira, seguru asko. Horrenbestez, euskarak izan litezkeen aukera tipologiko guztiak dauzka mendeko esaldi erlatiboak osatzeko.
=== Ezaugarri lexikoak ===
{{Sakontzeko|Euskarazko hiztegigintza}}
Euskararen [[lexiko]]a da hizkuntzaren gainean gutxien ezagutzen den kontuetako bat eta horrek bide eman die balizko iritzi [[Etimologia|etimologiko]] guztiei, fundamentuarekin edo gabe. Zoritxarrez, azken hauek izan dira nagusi historian zehar.
Gaur egungo ikerketek ([[Joseba Lakarra|Joseba A. Lakarraren]] eskutik) adierazten dute, antza, jatorrizko lexikoaren multzoaren muina erro laburretan, monosilabikoetan, oinarritzen zela eta, hortik abiaturik, hizkuntzaren bilakaeraren ondorengo urratsetan, bi silaba edo gehiagoko erroak sortuz joan zirela. Euskarak hiztegi etimologiko on baten behar gorria du. Gaur egun euskarazko hitz jator gutxi zehazki ezagutzen ditugu; esan dezakegu hainbat hitzak jatorrak direla zehazki, adibidez, aditz osagarririk gabe (hau da, «izan» edo «egon») erabiltzen diren aditz guztiak («dakar», «dabil», «dator» eta bezalakoak), soin baten zati ia guztiak («esku», «begi», «buru» eta bezalakoak), zenbakiak adierazten dituzten hitzak «mila» zenbakiraino («mila» eta handiagoak diren zenbakiak latinetik eratorri ziren), ahaidetasuna adierazten duten hitzak («aita», «neba», «arreba», «osaba» eta bezalakoak) eta [[izenordain]] guztiak («gu», «hau», «ezer», «nor», «zerbait» eta bezalakoak).<ref>{{erreferentzia|izena=Euskararen etimologiko hiztegia|abizena=|urtea=2008|izenburua=Etymological dictionary of Basque|argitaletxea=The estate of the late R. L. Trask|orrialdea=|orrialdeak=391-394|ISBN=|hizkuntza=Ingelesa}}</ref> Jatorri ezezagun edo zalantzakoa duten hitzak ere ditugu, adibidez, «alai» eta «jai» hitzak ez direla jatorrak dirudi, baina ezin dugu esan nondik eratorri ziren.<ref>{{erreferentzia|izena=Euskararen etimologiko hiztegia|abizena=|urtea=2008|izenburua=Etymological Dictionary of Basque|argitaletxea=The estate of the late R. L. Trask|orrialdea=|orrialdeak=396-397|ISBN=|hizkuntza=ingelesa}}</ref>
Euskarazko hitzekin lotura duten hitzak beste [[Eurasia]]ko hizkuntzetan aurkitzen ditugu Eurasiako hizkuntza zaharrenetako bat delako: ''ele'' — [[Uraldar hizkuntzak|uraldar]] ''kel'' «hizkuntza» eta [[mongoliera]] ''хэл'' (''hel'') esanahi berdinarekin, ''gutxi'' ([[Aitzineuskara|antzineuskaran]] — ''guti'') — [[Dravidiar hizkuntzak|dravidar]] ''guti'' «txiki», etb.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Etymological Basque Dictionary-French-Spanish-English|url=http://projetbabel.org/basque/dictionary.php|aldizkaria=projetbabel.org|sartze-data=2020-12-29}}</ref>
Maileguei dagokionez, badakigu euskara [[latin]]ezko eta [[Erromatar Inperioa|erromantzezko]] hitzez elikatu dela lotsarik gabe. Mailegu batzuk begi-bistakoak dira (''bake'' < lat. ''pace(m)'', ''ohore ''< lat. ''(h)onore(m)'', ''liburu ''< lat.'' libru(m)'', ''herren'', ''herrenka ''< esp. ''renco'', ''rengo''), baina beste batzuk ez hainbeste (''aizkora ''< lat. ''asciola'', ''begiratu ''< lat. ''vigila'' edo euskaratik ''begi'', ''aitortu ''< [[aragoiera]] zaharreko ''aytorgar'').
Askoz gutxiago izanik ere, litekeena da antzinako hizkuntza [[Zelta hizkuntzak|zeltetatik]] harturiko lexikoa ere izatea (''mando'', ''gori'', ''maite'', ''lur'', agian ''izokin'', baina azken hitz horren jatorria latin berantiarreko ''esocina ''izan liteke, Asturietako ''esguín'' «izokin gaztea» kide izanik) eta [[Germaniar hizkuntzak|germaniar]] hizkuntzetatik ere bai (agian ''urki''). [[Arabiera]]tik harturiko hitzak ere badira (''alkandora, azoka'', ''erraz''), baina gehienak erromantzeak iragazirik etorri dira.
=== Idazkera ===
Euskarak, [[XVI. mendea]]n idazten hasi zenetik, [[alfabeto]] latindarra erabili du, bere kokaleku geografikoaren eraginez. Gaur egun, [[euskal alfabetoa]]k bost bokal ditu:
* a, e, i, o, u. [[Zuberera]]k seigarrena ere badu: ü.
eta ondorengo kontsonante hauek:
* b, d, f, g, h (gorra mendebaldeko euskalkietan, hasperendua ekialdekoetan), j ([[gipuzkera]]n, ahoskera belarra du, gaztelaniaz bezala; gainerako euskalkietan eta euskara batuan, sabaikaria), k, l, m, n, ñ, p, r, s, t, x, z.
Gainera, beste bost kontsonante ere baditu, beste hizkuntzetikako maileguak idazteko:
* c (eta haren aldaera ç), q, v, w, y.
Kontsonante horietako batzuk konbinatuz, ondorengo digrafo hauek sortzen dira:
* dd, rr, tt, ts, tx, tz.
Azentuari dagokionez, ez da idazkeran adierazten.
== Literatura ==
=== Ahozko literatura ===
{{sakontzeko|Ahozko euskal literatura}}
Ahozko literaturak aipamen berezia behar du. Euskararen idatzizko garapen mugatua dela eta, ahozko literaturaren agerpenek indar berezia izan dute. Horrela, atsotitzak, baladak eta kopla zaharrekin batera, besteak beste, berebiziko munta du [[bertsolaritza]]k.
{{sakontzeko|Bertsolaritza}}
Nahiz eta lehenagoko aztarnak ere badiren, bertsolaritza [[XIX. mendea|XIX. mendetik]] aurrera garatu zen [[Euskal Herria]]n. Ez zen lurralde guztietan indar berarekin hedatu, ordea. [[Gipuzkoa]]ko eskualde batzuek eman zituzten bertsolaririk ezagunenak. XIX. mendeko gerra eta gatazka ugariek eskaini zuten bertsotarako gairik. Hori dela eta, [[Frantzia|frantsesen]] aurkako, [[karlismo|karlisten]] garaiko eta [[Kuba]]ko gerrei buruzko bertso mordoxkak iritsi zaizkigu: ahoz aho banaka batzuk, idatziz gehienak. Kanta paperen bidez zabaldutako bertsoak oso modan egon ziren, eta zenbait kasutan orduko gertaera eta albisteak jakinarazteko modurik herrikoienetako bat zen.
Mende hartako bertsolari zaharrenen artean [[Xenpelar]] [[errenteria]]rra dugu ospetsuena. Haren bertso-sorta askok bizirik diraute euskal kantutegian: ''Betroiarenak'', ''Pasaiako zezenarenak'' edo ''Ia guriak egin du'', esaterako. Bat-bateko bertsolari moduan nabarmendu ez baziren ere, [[Jose Maria Iparragirre|Jose Mari Iparragirre]] eta eta [[Bilintx]]en bertsoak ere aipagarriak dira. Lehenaren ''Ume eder bat'' eta ''Gernikako arbola'' edo bigarrenaren ''Bein batian Loiolan'' eta ''Loriak udan intza bezela'', oso ezagunak dira. Azpimarratzekoak dira [[Ipar Euskal Herria|Iparraldeko]] koblakariak ere, hala nola [[Zuberoa]]ko Piarres Topet «[[Pierre Topet|Etxahun]]» [[Barkoxe|barkoxtarra]] (''Ürx'aphal bat badügü'', ''Maria Solt eta Kastero''...) eta [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Behereko]] [[Joanes Otsalde|Joanes Oxalde]] [[bidarrai]]tarra (''Lurreko ene bizia'', ''Iruñeko ferietan''...).
=== Euskara idatziaren lehen urratsak ===
[[Fitxategi:Euskara idatzia.jpg|eskuinera|thumb|250px|Euskara idatziaren lehen urratsak.]]
Euskaraz idatzitako lehenengo hitzak [[Akitania]] eta [[Pirinioak|Pirinio]] inguruetan aurkitutako erromatarren garaiko hilarrietakoak dira ( I. mendea) Jainko eta Jainkosen izenak izan litezke: ''sembe ''> ''seme''; ''anderexo ''> ''andereño''; ''cison ''> ''gizon''...
Gaur egun ezagutzen den euskara ez da antzinaro hartakoa bera. Horregatik [[aitzineuskara]] deritzo garai hartako [[euskaldun]]en mintzairari; eta aitzineuskaratik gaur egungo euskarara, garai hartako latinetik gaur egungo gaztelaniara dagoen antzeko aldea edo handiagoa legoke.
Orain arte euskaraz idatzita aurkitu diren esaldirik zaharrenak [[Donemiliagako glosak]] dira (X. mendea). Horren zergatia hauxe da, herri literatura eta tradizioa ahoz transmititu izan direla batez ere.
Glosak, latinezko testuak ulertzeko monje kopistek idazten zituzten oharrak dira, hau da, zatirik zailenei buruzko ohar batzuk "''Guec ajutuezdugu''" (ez dugu laguntzarik) eta "''Içioki dugu''" (piztu dugu) dira.
[[Fitxategi:Ikusgela_–_Bernart_Etxepare_eta_XVI._mendeko_literatura.webm|thumb|thumbtime=61|start=0|{{ikusgela}}[[Bernart Etxepare]] eta XVI. mendeko literatura]][[Bernart Etxepare|Bernart Etxepareren]] ''[[Linguae vasconum primitiae]]'' liburua euskaraz argitaratutako lehena da, 1545ekoa. Izenburua [[latin]]ez dago, baina liburu osoa euskaraz. Idazleak idazterakoan ez zuen eredurik izan. Horregatik, grafia asmatu behar izan zuen eta euskararen soinuak, hotsak, paperean emateko erdaran erabiltzen ziren letrez baliatu zen: apeza izanik, baitzekien erdaraz idazten.
''[[Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria]]'' (1571) [[Joanes Leizarraga]]k idatzi zuen. Apaiz katolikoa zen, baina garaiko [[Nafarroako Erresuma|Nafarroako]] erregina protestante bihurtu zenean higanot bihurtu zen, beste kristau asko bezala. Erreginak Itun Berriaren itzulpena euskarara egitea eskatu zion [[Joanes Leizarraga|Leizarragari]], dotrina kalbinista zabaltzeko. Horrela, ''Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria'' argitaratu zuen 1571. urtean. Liburua [[Vulgata]]tik itzulia bada ere, baditu itzulpena ez diren beste atal batzuk: horien artean, Nafarroako erreginari zuzendutako gomendio gutuna, non [[Euskal Herria]] izenari lurraldea zehazten zaion, baita euskara eta [[euskalki]]en izan zituen arazoak azaltzen dituen «Heuscalduney» deritzon atala ere.
[[Fitxategi:Euskara_hilarrietatik_ezabatu_-_1949.jpg|thumb|Gernikako hilobietatik euskarazko inskripzioak berehala ezabatu eta gaztelaniaz jartzeko agindua (1949)]]
[[Fitxategi:Ikusgela_–_Axular_eta_XVII._mendeko_literatura.webm|start=0|thumbtime=49|thumb|{{ikusgela}}[[Pedro Axular|Axular]] eta XVII. mendeko literatura]]
''[[Etorkizun|Gero]]'' (1643) euskal [[prosa]]ren gorengo emaitza da, eta aszetika deritzon azpijeneroko obra unibertsala, nolabait 1643. urtean azaldu zen, [[Bordele]]n inprimaturik. Haren egile [[Axular|Pedro Agerre Azpilkueta]] (''Axular'') Nafarroa Garaiko [[Urdazubi]] herrixkan jaio zen. Axular goitizena bere jaiotzeko baserritik datorkio. Iparraldeko [[Sara]]n eman zituen [[Axular]]rek bere urterik gehienak, hango errektore edo parroko. Liburuaren hizkuntza eredua, geroago lapurtera klasikoa deitu zena da. Eredu horretara heltzeko, Axularrek herriak ulertzeko moduko hitzak eta adierazpideak bilatzen ditu, baina horretan aberastasunik batere galdu gabe. Horregatik esaten da Axular dela euskal prosaren benetako sortzailea, [[Joanes Leizarraga|Leizarragak]] bidea nolabait jorratu bazuen ere.
''[[Eguna (egunkaria)|Eguna]]'' (1937) euskara hutsean idatzitako lehenengo [[egunkari]]a da. 1921ean sortutako [[Donostia]]ko ''[[Argia (aldizkaria)|Argia]]'' astekaria bilakatzeko ahalegin guztiek lur jo bazuten ere, hazia ereinik zegoen euskaltzaleen artean. Egunkaria gerra hasi arte, hala ere, ez zen gauzatu, [[Eusko Jaurlaritza]]k 1937. urtearen hasieran ''Eguna'' plazaratu zuen arte. Sei hilabete eskas iraun zuen lehenengo euskal egunkariak, militarrek ekainean [[Bizkaia|Bizkai]] osoa kontrolatu bitartean, alegia.
=== Literatura idatzia ===
{{sakontzeko|Euskal literatura}}
Euskarak [[nafar-lapurtera|lapurtera]] idatziaren bidez, batik bat, bizi zuen berpizkundea. Ondokoak izan ziren [[euskal literatura]]ri hasiera ematen zioten autoreak:
* [[Bernart Etxepare]] ([[1480]](?)–?): ''[[Linguae vasconum primitiae|Linguae Vasconum Primitiae]]'' ([[1545]]);
* [[Joan Perez Lazarraga]] ([[1548]](?)–[[1605]]): ''[[Lazarragaren eskuizkribua]]'' ([[1567]]);
* [[Joanes Leizarraga]] ([[1506]]–[[1601]]): ''[[Jesus Krist Gure Jaunaren Testamentu Berria|Jesus Christ Gure Jaunaren Testamentu Berria]]'' ([[1571]])
Hurrengo mendeetan gainerako euskalkiek idatzizko garapen handiagoa izan zuten. Euskalki literarioak lapurtera, [[bizkaiera]], [[gipuzkera]] eta, apalkiago, [[zuberera]] izan ziren. Berpizkunde osasuntsu baten ondoren, hegoaldean [[XVIII. mendea]]n geldiune bat jazo zen, non erlijio-testuen itzulpen txepelen erdian [[Agustin Kardaberaz]]en ''[[Eusqueraren berri onac]]'' nabarmendu zen. Era berean, egile handirik izan zen: Axular [[XVII. mendea]]n, [[Joan Antonio Mogel|Juan Antonio Mogel]] eta [[Pedro Antonio Añibarro]] [[XIX. mendea|XIX.enean]] eta Estepan Urkiaga ''[[Lauaxeta]]'', [[Txomin Agirre]], [[Xabier Lizardi]] eta [[Gabriel Aresti]] besteak beste, [[XX. mendea|XX.enean]].
[[1968]]tik aurrera, [[euskara batu]]aren garapenarekin, euskarazko literatura azkar hazi zen, eta gaur egun asko dira<ref>{{erreferentzia|url=https://zubitegia.armiarma.eus/?a=a|izenburua=Armiarma.eus - Literaturaren Zubitegia|sartze-data=2018-09-2|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref> [[euskal idazle]]ak, besteak beste:
* [[Joxe Azurmendi]] ([[1941]]–)
* [[Ramon Saizarbitoria]] ([[1944]]–)
* [[Arantxa Urretabizkaia]] ([[1947]]–)
* [[Joan Mari Irigoien]] ([[1948]]–)
* [[Anjel Lertxundi]] ([[1948]]–)
* [[Mariasun Landa]] ([[1949]]–)
* [[Bernardo Atxaga]] ([[1951]]–)
* [[Koldo Izagirre]] ([[1953]]–)
* [[Xabier Montoia]] ([[1955]]–)
* [[Lourdes Oñederra Olaizola]] ([[1958]]–)
* [[Joseba Sarrionandia]] ([[1958]]–)
* [[Unai Elorriaga]] ([[1973]]–)
* [[Harkaitz Cano]] ([[1975]]–)
== Euskara munduan ==
=== Euskal Herriaren inguruan ===
Euskara [[Bearno]]ko hainbat herri eta auzunetan mintzatua da. Herri eta auzune horiek [[Zuberoa]]ren inguruan daude. Honako hauek dira: [[Aramitze]], [[Arriba]], [[Arribalda]], [[Azpilda]], [[Ereta]], [[Hagoeta]], [[Jeruntze]], [[Lixoze]], [[Nabarzi]], [[Orin (Pirinio Atlantikoak)|Orin]] eta [[Tabaila-Uzkaine]]. Batzuek zerrenda horretan sartzen dituzte [[Eskiula]], [[Jeztaze]] eta [[Ozaraine-Erribareita]] ere, baina gehienetan Zuberoako herritzat hartzen dira.
=== Aspaldiko bisitariak: Donejakue bidea ===
[[Fitxategi:Donejakue zedea.JPG|thumb|Euskal Herria [[Donejakue bidea]]n izateak Europako bisitari ugari ekarri ditu.]]
Euskal Herria igaroleku zelako beste froga bat [[Donejakue bidea]] da. [[Erdi Aroa]]n hasi zen, eta denbora luzez (X. mendetik XIX.eraino) erromes asko heldu ziren [[Europa]] osotik [[Santiago de Compostela|Compostelara]], [[Done Jakue]] apostoluarena omen zen hilobia ikustera, ortzia irabazteko bidea zelakoan. Bideko pausaleku handienetakoa zen [[Orreaga]]ko monasterioak, alderatzeko eran, oraindik XVII. mendean urteko 20.000 janari ematen zituen. Euskarak harridura pizten zuen bidaiarien artean. «Itsaso erromaniko»aren barnean euskararen «uharte» ikusgarria ageri zen. Horregatik, bidaiariek hiztegitxoak osatu zituzten, batzuk oso zaharrak, XII. mendekoak.
Beilarien artean [[Aymeric Picaud]] frantsesa dugu ospetsuena gure historian. Picaud frantziar erromesak [[Donejakue bidea|Done Jakue bidea]] egin zuen XII. mendean eta ikusitakoaren gida bat latinez idatzi. Bertan euskaldunak eta lurraldea deskribatzen ditu eta kexu ageri da eman dioten tratuaz. Hala ere, euskarazko hitzen zerrenda bat bildu zuen, ezagutzen den lehen euskal hiztegitxoa bilduz. ''[[Codex Calixtinus]]'' (1132–1135) latinezko liburuan [[Pirinioak|Pirinio]] hegoaldeko biztanleak «nafarrak» (''nauarri'') deitzen ditu; iparraldekoak, ordea, «baskoak» (''bascli''). Hala ere, ez direla bereizten dio: berdin jan, jantzi eta hitz egiten dutela.
[[Arnold von Harff]] alemaniar zalduna, 1496–1499 urteen artean egindako erromesaldietan, Euskal Herrian ere izan zen, eta erromesaldi horien berri eman zuenean, euskarazko hiztegitxo bat jaso zuen.
=== Euskara bidaiari ===
[[Euskaldun]]a euskaraz hitz egiten duen pertsona da, non jaio zen edo non bizi den berdin dio. Beraz, euskaldun guztiak ez dira [[Euskal Herria]]n bizi, Euskal Herritik at ere euskaldunak bizi dira eta horren froga bizia dira munduan zehar idoro daitezkeen [[Euskal etxeak|Euskal Etxeak]] edo Euskara edo Euskal Kultura irakasgai dituzten zenbait [[Unibertsitate]].
Historian zehar ez dira gutxi herria utziz mundu zabalera abiatu zirenak. XVI. mendeaz geroztik, [[Amerika]]rako bidea izan zen norabide nagusia. Ameriketan egiten zituzten lanbideak ezberdinak dira, baina zenbait garaitan [[artzaintza]] nagusia zen. [[Argentina]]n, [[Buenos Aires]] hiriburuan esne ekoizpena XIX. mendean [[euskaldun]]en eskuetan zen, hala nola, gazitegiak (haragia kontserbatzeko industria, alegia); bi lan horiek «euskaldunen lanak» izendatzeraino heldu ziren. Horretaz gain, [[euskaldun]]ak aritu ziren Ameriketako hainbat eta hainbat jardueratan: [[Kalifornia]]ko urre-meatzeak, ostatuak eta merkataritza, [[Argentina]]ko [[Panpa|Pampa]] ordekan, unai gisa...
==== Euskal etxeak ====
{{Sakontzeko|Euskal etxeak}}
Euskal etxeak atzerrira joandako [[euskaldun]]ak batzen diren tokiak dira. Elkarte horien helburua elkarren arteko laguntza eta euskal nortasuna babestea dira. Horretarako ekintza ezberdinak antolatzen dira: euskarazko klaseak, abesti eta dantza taldeak, aldizkariak, liburuak, jaiak, [[bertso]]lari txapelketak, eta abar.
Munduan zehar dauden euskal etxeetatik zaharrena [[Montevideo]]ko ([[Uruguai]]) ''Laurak Bat'' euskal etxea da, 1876. urtekoa. Urte berean, [[Argentina]]n Laurak Bat izena duen beste euskal etxe bat zabaldu zuten halaber.
Gaur egun, guztira 162 euskal etxe ofizial daude mundu osoan zehar eta beste 30 bat inguru oraindik ofizialak ez direnak.
==== Euskara, munduko unibertsitateetan ====
Euskarak eta euskal kulturak interesa sortzen dute Euskal Herritik at. Horren oinarrian zergati ezberdinak daude, zientifikoak eta sentimentalak.
Zergati zientifikoek mugiarazten dituztenentzat, euskara ikasgai edo ikergai da. Horientzat, euskal hizkuntzaren eta kulturaren ezaugarri bereziak dira interes-sortzaile; adibidez, euskara lurralde berean sustraituta gutxienez hogei mendetik gora egin duen hizkuntza izatea, eta ahaide ezagunik gabeko hizkuntza izatea.
Zergati sentimentalak dituztenak, ordea, garai bateko egoera sozio-ekonomikoak bultzatuta, bizimodua ateratzera atzerrira joan behar izan zutenak edo horien ondorengoak dira. [[Migrazio]]aren ondorioz, euskotarren komunitateak sortu dira han-hemenka, eta euskaldunak dira haietako hainbat.
Edonola ere, zergatia bata ala bestea izanik, interes horri esker euskararen eta euskal kulturaren presentzia asko hedatu da munduan zehar.
=== Euskara Interneten ===
[[Fitxategi:Ahotsak.eus 01.png|thumb|''Ahotsak.eus'' webgunea, euskara hutsean eskaintzen den [[webgune]]etako bat.]]
Euskal Herriko «zortzigarren lurraldea» izendatu izan zaio [[Internet]]ari<ref>{{Erreferentzia|izena=Josi|abizena=SIERRA ORRANTIA|izenburua=Zortzigarren probintziaren izena eta izana|hizkuntza=eu|data=2011-01-10|url=https://zortzigarrenlurraldea.eus/zortzigarren-probintziaren-izena-eta-izana/|aldizkaria=zortzigarren lurraldea|sartze-data=2021-09-02}}</ref>. Interneten hainbat eduki eskura daude daitezke euskaraz: testuak, audioak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea|url=https://ahotsak.eus/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2021-09-02}}</ref>, bideoak<ref>{{Erreferentzia|izena=Paulo|abizena=Ostolaza|izenburua=Zeintzuk dira ikustaldi gehien dituzten euskarari buruzko bideoak?|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/202572/zeintzuk-dira-ikustaldi-gehien-dituzten-euskarari-buruzko-bideoak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-09-02}}</ref>... Milaka [[webgune]] eskura daude euskaraz, batzuk euskara hutsean eta beste batzuk aukeren artean euskara ere eskaintzen dutenak. Hainbat aplikazio informatiko ere euskaraz [[Hizkuntza-lokalizazio|lokaliza]]turik daude. Badago [[software libre]]a euskaraz lokalizatzen dabilen [[Librezale|komunitate bat]] ere.
Euskarak Interneten badu domeinu bat ere, [[.eus|.EUS domeinua]], euskara eta euskal kulturaren komunitatearen Interneteko goi mailako domeinu orokorra. Domeinuaren helburua euskara eta euskal kultura sustatzea da eta euskara eta euskal kulturaren komunitatea kohesionatzea.
=== Euskal pidginak Islandian eta Kanadan ===
{{Sakontzeko|euskara-islandiera pidgina|algonkin-euskara pidgina}}
[[Euskal Herriko baleazale]]ek [[Pidgin (hizkuntza)|pidgin]] bi sortu zituzten Ipar [[Ozeano Atlantikoa|Atlantikoan]] egindako bidaietan: [[Islandia]]n [[euskara-islandiera pidgina]], eta [[Ternua eta Labrador]]ren [[algonkin-euskara pidgina]]. XVIII. mendearen inguruan galdu ziren, baina idatzizko lekukotasun apur batzuk gorde dira.
== Euskararen aldeko gizarte mugimendua ==
Euskara, [[hizkuntza gutxitu]]a izanik, ez da egoera arrunta bizitzen ari bere lurraldean. 1980ko hamarkadatik hainbat aurrerapauso eman badira ere (hizkuntza koofiziala da Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroako iparraldean), zenbait esparrutan oso presentzia urria du. Horri aurre egiteko, [[frankismo]] amaieratik talde ugari sortu dira euskararen alde lan egiteko, zeregin horretan jada ziharduten taldeei gehituz.
[[Fitxategi:Euskaldun berri plaza - Ozaeta.jpg|thumb|Euskaldun Berri plaza ([[Ozeta]], Araba).]]
=== Erakundeak ===
* [[Euskaltzaindia]]: erakunde araugile, iradokitzaile eta zuzentzailea.
* [[Eusko Ikaskuntza]]: erakunde zientifiko-kulturala.
* [[Euskararen Etxea|Euskararen Etxea]]: euskarari buruzko gune espezializatua. Erakusketa, mediategia, liburutegia... ditu.
* [[Helduen Alfabetatze eta Berreuskalduntzerako Erakundea]] (HABE).
=== Elkarteak ===
Hauek dira euskararen alde diharduten elkarte nabarmenenak:
* [[Euskal Herrian Euskaraz]] (EHE)
* [[Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua]] (''Kontseilua'' izenaz ezagunagoa)
* [[Euskaltzaleen Topagunea|Topagunea]], Euskara Elkarteen Federazioa.
* [[Alfabetatze Euskalduntze Koordinakundea]] (AEK)
* [[Hizkuntza Eskubideen Behatokia|Hizkuntz Eskubideen Behatokia]]
== Hedabideak ==
* [[:Kategoria:Euskarazko egunkariak|Egunkariak]]: ''[[Berria]]'' eta hainbat eskualdetako ''[[Hitza (egunkaria)|Hitza]]''.
* [[Zerrenda:Euskarazko aldizkariak|Aldizkariak]]: ''[[Argia (aldizkaria)|Argia]], [[Gaztezulo]], [[Galtzaundi]], [[Ttipi-Ttapa]], [[Aldaize]]''...
* [[:Kategoria:Euskarazko irrati kateak|Irratiak]]: [[Euskadi Irratia]], [[Gaztea|Euskadi Gaztea]], [[Segura irratia]],[[Info7]], [[Arrate irratia]], [[Irulegiko irratia|Irulegi irratia]], [[Gure Irratia]]...
* [[:Kategoria:Euskarazko telebista kateak|Telebistak]]: [[ETB 1]], [[ETB 3]], [[Hamaika Telebista|Hamaika telebista]] eta tokiko hainbat telebista.
== Oharrak ==
<references group="lower-alpha" />
== Erreferentziak ==
{{SEG|egileak=Ivan Igartua eta Xabier Zabaltza|web=http://www.ehu.es/seg/his/1/5|izenburua=Euskararen muga historikoak}}
{{SEG|egileak=Ivan Igartua eta Xabier Zabaltza|web=http://www.ehu.es/seg/his/1/2|izenburua=Hizkuntzaren egitura}}
{{erreferentzia zerrenda|2}}
== Ikus, gainera ==
* [[Europako eremu urriko hizkuntzen zerrenda|Europako hizkuntza gutxituak]]
* [[Euskal Herriko hizkuntzak]]
* [[Euskarazko hiztegigintza]]
* [[Morfologia konputazional]]
* [[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntzaren prozesamendua]]
* [[Euskararen debekua]]
* [[Euskararen historia]]
* [[Euskararen Etxea]]
* [[Euskararen jatorria]]
* [[Euskararen bilakaera XX eta XXI. mendeetan]]
* [[Euskara Nafarroako Erriberan]]
* [[Zerrenda:Hego Euskal Herriko euskaldunen ehunekoak]]
* [[Zerrenda:Ipar Euskal Herriko euskaldunen ehunekoak]]
* [[Euskararen hotsak]]
* [[Zernonikusi.eus|ZerNonIkusi.eus]]
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Euskara|Euskara}}
* [http://www.euskaltzaindia.net/ Euskaltzaindia]
* [https://web.archive.org/web/20080514163419/http://www.euskararenetxea.net/ Euskararen etxea]
* [http://www.hiztegia.net Hiztegia.net ataria]
* [http://www.eustat.es/elem/ele0000400/tbl0000494_e.html 2001eko mapa linguistikoa (Eusko Jaurlaritza)] {{eu}}
* [http://www.muturzikin.com/carte.htm Mapa linguistikoa (Muturzikin)]
* [http://www.euskarakultur.org/ Euskara Kultur Elkargoa-''Basque Cultural Foundation'']
* [http://www.argia.com/argia-astekaria/1913/erromintxela-euskal-ijitoen-hizkera Lore Agirrezabal, ''Erromintxela, euskal ijitoen hizkera'', Argia astekarian]
* [http://www.baieuskarari.org/ Bai Euskarari Ziurtagiria]
* [https://web.archive.org/web/20171202224304/http://www.kanaldude.tv/ Euskarazko "webtv" bat iparraldean]
{{artikulu ona}}{{autoritate kontrola}}
{{Euskara aurkibidea}}
[[Kategoria:Euskara|*]]
ecn2ws6rfkmck0tothpcndhzho6p1vr
Berilio
0
3485
9968568
7348336
2024-11-14T05:23:06Z
InternetArchiveBot
119347
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
9968568
wikitext
text/x-wiki
{{Elementu kimiko infotaula
| izena = Berilioa
| ikurra = Be
| zenbakia = 4
| kolorea = #FFDEAD
| ezkerrekoa = [[Litio]]a
| eskuinekoa = [[Boro]]a
| goikoa = -
| behekoa = [[Magnesio|Mg]]
| seriea = [[Metal lurralkalino]]ak
| taldea = 2
| periodoa = 2
| orbitala = s
| itxura = Zuria-gris metalikoa
| irudia = Be_foils.jpg
| masa atomikoa = 9,012182
| konfigurazioa = 1s<sup>2</sup> 2s<sup>2</sup>
| elektroiak = 2, 2
| egoera = [[solido]]a
| dentsitatea = 1,85
| urtze-puntua k = 1560
| urtze-puntua c = 1287
| urtze-puntua f = 2349
| urtze-entalpia = 7,895
| irakite-puntua k = 2742
| irakite-puntua c = 2469
| irakite-puntua f = 4476
| irakite-entalpia = 297
| beroa = 16,443
| 1 = 1462
| 10 = 1608
| 100 = 1791
| 1 k = 2023
| 10 k = 2327
| 100 k = 2742
| kristala = hexagonala
| oxidazioa = 2
| elektronegatibitatea = 1,57
| ionizazioa = 1.a: 899,5 [[joule moleko|kJ/mol]]<br />2.a: 1757,1 [[joule moleko|kJ/mol]]<br />3.a: 14848.7 kJ/mol
| batezbestekoa =
| kalkulatua = 112
| kobalentea = 90
| van der waals =
| eroankortasuna = 200
| abiadura = 12870
| isotopoak =
{{!}} Rowspan="2" {{!}} <sup>7</sup>Be
{{!}} Rowspan="2" {{!}} Sintetikoa
{{!}} Rowspan="2" {{!}} 53,12 [[egun|e]]
{{!}} [[elektroi-harrapaketa|ε]]
{{!}} -
{{!}} <sup>7</sup>[[Litio|Li]]
{{!}}-
{{!}} γ
{{!}} 0,447
{{!}} -
{{!}}-
{{!}} <sup>9</sup>B
{{!}} %100
{{!}} colspan="4" {{!}} Be egonkorra da 5 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>10</sup>Be
{{!}} Aztarnak
{{!}} 1,51×10<sup>6</sup> urte
{{!}} [[beta desintegrazio|β<sup>-</sup>]]
{{!}} 0,556
{{!}} <sup>10</sup>[[Boro|B]]
}}
'''Berilioa''' [[elementu kimiko]] bat da, '''Be''' [[elementu kimikoen zerrenda ikurraren arabera|ikurra]] eta 4 [[atomo-zenbaki|zenbaki atomikoa]] dituena. Metal lurralkalinoa da, toxikoa, gris metaliko koloreduna, arina, gogorra eta hauskorra. [[Aleazio]]etan erabiltzen da, batez ere [[kobre]]arekin, gogortzeko. Berilio hautsa oso kaltegarria izan liteke osasunarentzat arnasten bada.
Berilioa nahiko elementu ''arraroa'' da bai [[lurra|lur]] bai [[unibertso]]an ez baita ohizko izarretako [[nukleosintesi]]an eratzen. Ez da uste elementu kimiko hau [[bizitza (argipena)|bizitzeko]] beharrezkoa denik animalia eta landareetan.
== Ezaugarri nabarmenak ==
* Berilioak [[metal]] arinen arteko urtze puntu altuenetakoa du.
* Berilioaren [[Youngen modulu]]a [[altzairu]]arena baino hiru aldiz handiagoa da.
* Elementu honen Youngen modulu altua eta [[dentsitate (fisika)|dentsitate]] baxua direla eta baldintza estandarretan solidoen arteko [[soinuaren abiadura]] handiena du 12,9 km/sg ingurukoa.
* Beroa oso ondo [[eroankortasun termiko|eroaten]] du eta ez da [[magnetismo|magnetikoa]].
* [[X izpi]]ek berilioa iragaten dute eta [[alfa partikula|alfa partikulek]] berilioak [[neutroi]]ak askaraztea lortzen dute (30 neutroi/alfa partikula milioi bakoitzeko).
* Baldintza estandarretan ez da [[erdoil]]tzen (uste da erdoil geruza oso fin bat osatzen dela berilioaren inguruan hala ere, kristala oso erraz apurtzen baitu).
* [[Azido nitriko]] kontzentratuak ez du eragin nabarmenik berilioarengan.
== Zertarakoak ==
* Berilioa [[aleazio]] ugariren osagaia dugu besteak beste nahiko arrunta den kobre-berilio aleazioa.
* [[X izpi|X-izpi]] bidezko diagnosi sistemetan berilio xaflatxoak erabiltzen dira [[argi ikusgai|espektro ikusgarriko]] erradiazioa iragazteko. Zirkuito plakak markatzeko erabiltzen den X-izpi bidezko [[litografia]] tekniketan ere berilioa erablitzen da.
* [[Erreaktore nuklear]]retan [[neutroi]] moderatzailea dugu.
* Berilioaren [[propietate mekaniko]]ak (zurruntasuna, arintasuna, egonkortasuna...) hainbat gailu eraikitzeko apropos bihurtzen dute besteak beste, [[giroskopio]]ak, informatikako gailuak, erlojuetako [[malguki]]ak etab.
== Erreferentziak ==
* [https://web.archive.org/web/20041017184719/http://enciclopedia.us.es/index.php/Berilio Enciclopedia Libre]
* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Be/index.html Web Elements]
* [http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/Be.html Environmental Chemistry]
* [http://education.jlab.org/itselemental/ele004.html It's elemental]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Elementu kimikoak]]
gnamarn3v6sryqd0dcmth85mb5uev1f
Boro
0
3492
9968917
9616145
2024-11-14T11:43:28Z
InternetArchiveBot
119347
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
9968917
wikitext
text/x-wiki
{{Elementu kimiko infotaula
| izena = Boroa
| ikurra = B
| zenbakia = 5
| kolorea = #CCCC99
| ezkerrekoa = [[Berilio]]a
| eskuinekoa = [[Karbono]]a
| goikoa = -
| behekoa = [[Aluminio|Al]]
| seriea = [[Metaloide]]ak
| taldea = 13
| periodoa = 2
| orbitala = p
| itxura = Beltza-marroia
| irudia = B,5.jpg
| masa atomikoa = 10,811
| konfigurazioa = 1s<sup>2</sup> 2s<sup>2</sup> 2p<sup>1</sup>
| elektroiak = 2, 3
| egoera = [[solido]]a
| dentsitatea = 2,34
| urtze-puntua k = 2349
| urtze-puntua c = 2076
| urtze-puntua f = 3769
| urtze-entalpia = 50,2
| irakite-puntua k = 4200
| irakite-puntua c = 3927
| irakite-puntua f = 7101
| irakite-entalpia = 480
| beroa = 11,087
| 1 = 2348
| 10 = 2562
| 100 = 2822
| 1 k = 3141
| 10 k = 3545
| 100 k = 4072
| kristala = erronboedrikoa
| oxidazioa = 3
| elektronegatibitatea = 2,04
| ionizazioa = 1.a: 800,6 [[joule moleko|kJ/mol]]<br />2.a: 2427,1 [[joule moleko|kJ/mol]]<br />3.a: 3659,7 kJ/mol
| batezbestekoa = 85
| kalkulatua = 87
| kobalentea = 0.8 Amstrong
| van der waals =
| eroankortasuna = 27,4
| abiadura = 16200
| isotopoak =
{{!}} <sup>10</sup>B
{{!}} %18,8
{{!}} colspan="4" {{!}} B egonkorra da 5 [[neutroi]]ekin
{{!}}-
{{!}} <sup>11</sup>B
{{!}} %81,2
{{!}} colspan="4" {{!}} B egonkorra da 6 [[neutroi]]ekin
|radio ionikoa=|erradio ionikoa=0.27 Amstrong}}
'''Boroa''' [[elementu kimiko]] bat da, '''B''' [[elementu kimikoen zerrenda ikurraren arabera|ikurra]] eta 5 [[atomo-zenbaki|zenbaki atomikoa]] duena. Boroa elementu tribalente ez-metalikoa dugu zenbait [[mea|mineraletan]] dagoena. Boroa ez da bere kaxa aske aurki litekeen elementua; beste zenbait elementuekin konposaturik soilik azaltzen da naturan.
Boroak egitura alotropo ezberdin ugari osatzen ditu, hori dela eta itxura eta propietate ezberdinekin aurki liteke. Boro amorfoa hauts marroixka bat da. Boro kristalinoa, ordea, beltza, oso gogorra eta eroale txarra dugu. Elektronikan semieroaleen dopante bezala erabiltzen da silizio eta germanio kristalekin egindako trantsistore, diodo eta bestelakoetan. Boroa zenbait materiale estrukturalen baitan txertatzen da eta intsektizida ez toxiko, kondoi eta sintesi kimikoan erabiltzen da.
Boroa [[landare]]entzako ezinbesteko elikagaia dugu, nahiz eta boro kontzentrazio handiko sustratoak landareentzako toxikoak izan daitezkeen. Boroa [[arratoi]] eta beste zenbait [[ugaztun]]en osasuna ona izan dadin beharrezkoa da nahiz eta bere eragin [[fisiologia|fisiologikoa]] ez dagoen oso argi.
== Ezaugarri nabarmenak ==
* Boro amorfoa zenbait erreakzio kimikoen ondorio da. Ahuts marroiska da non atomoak alanola kateaturik azaltzen diren luzera handiko kateak osatu gabe.
* Boro [[kristal]]inoa materialo oso gogor eta [[urtze-puntu|urtze puntu]] altukoa da eta polimorfoa gainera. Besteak beste bi [[zelda kristalino|zelda]] romboedriko ezberdin osa ditzake α-boro eta β-boroa osatzen dituelarik, lehenak 12 atomo ditu zeldako eta bigarrenak 106 inguru. Boroaren kristal gehienak zelda tetragonalak dituzte hiru egitura tetragonal ezberdin osatzen ditu orohar 50 atomo ingurukoak.
== Zertarakoak ==
== Forma alotropikoak ==
* B12 ikosaedroa: 12 karbono atomoak baliokideak dira eta boro atomo bakoitza, beste bost boroz inguraturik dago.
== Erreferentziak ==
* [https://web.archive.org/web/20041017205314/http://enciclopedia.us.es/index.php/Boro Enciclopedia Libre]
* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/B/index.html Web Elements]
* [http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/B.html Environmental Chemistry]
* [http://education.jlab.org/itselemental/ele004.html It's elemental]
* [https://egela1617.ehu.eus/course/quimica inorganica I]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Elementu kimikoak]]
[[Kategoria:Metaloideak]]
p9sgbx2k67n7fdn3c9qj6kpiwmb2foo
Azaroaren 12
0
3503
9968727
9966427
2024-11-14T09:16:18Z
Artegia
65203
/* Mundua */
9968727
wikitext
text/x-wiki
'''Azaroaren 12'''a [[gregoriotar egutegia]]ren [[urte]]ko hirurehun eta hamaseigarren [[egun]]a da, 317.a [[bisurte]]etan. 49 egun falta dira urtea amaitzeko.
{{eguneko-goiburua|11|12}}
{{egungertaerak}}
== Gertaerak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1979]] – [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]] Fernando Rodriguez Espinola basozaina hil zuen [[Bilbo]]n.
* [[1980]] – [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]] Miguel Zunzunegi Arratibel kamiolaria hil zuen [[Ataun]]en.
=== Mundua ===
* [[1962]] – [[CIA]]k [[Kuba]]n zuen arduradun nagusia atxilotu zuten, [[Minas de Matahambre]] herriko meatzeetan lehergailuak jarri asmoz zebilela.
* [[2006]] – 35 hildako [[Bagdad]]en ([[Irak]]) poliziak kontratatzeko postu baten aurkako atentatuan.
* [[2007]] – [[Pakistan]]en poliziak [[Benazir Bhutto]] lehen ministro ohia atxilotu zuen [[Pervez Musharraf]] presidentearen aginduz, [[salbuespen egoera]] salatzeko manifestaldi bat egin baino egun bat lehenago.
== Arte eta kultura ==
=== Euskal Herria ===
* [[2016]] – [[2016ko Xilaba Bertsulari Xapelketa|Bosgarren Xilaba Bertsulari Xapelketa]]: [[Sustrai Colina]]k bere bigarren txapela jantzi zuen.
=== Mundua ===
* [[1977]] – Gaueko lehen manifestazio feminista egin zuten "Reclaim the Night" lelopean, [[Leeds]]en, [[Ingalaterra]]n. Aurretik, emakumeek gizonen aldetik jasandako erasoen aurrean, Poliziak emakumeei gauez ez irteteko gomendatu izan zien.
* [[1984]] – [[Misil]] nuklearren zulo bat hondatu zuten lau bakezalek [[Missouri]]n, [[AEB]]. Talde kristau antimilitarista bateko kideak ziren eta mailu pneumatikoak erabiliz instalazioak hondatu zituzten. Ekintzagatik espetxe zigor gogorrak ezarri zizkieten.
* [[1993]] – ''[[The Three Musketeers (1993ko filma)|The Three Musketeers]]'' (''Hiru Musketariak'') filma estreinatu zen, [[Stephen Herek]]ek zuzendu eta [[Charlie Sheen]], [[Kiefer Sutherland]], [[Chris O'Donnell]], [[Oliver Platt]], [[Tim Curry]] eta [[Rebecca De Mornay]] aktoreek antzeztu zuten.
* [[2017]] – [[Londres]]ko Wembleyko SSE Arenan [[2017ko MTV Europe Music Awards]] ospatu zen. [[Shawn Mendes]] izan zen ekitaldiko artistarik sarituena 4 sari irabaziz.
== Zientzia eta teknologia ==
=== Euskal Herria ===
=== Mundua ===
== Kirolak ==
=== Euskal Herria ===
=== Mundua ===
== Jaiotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1735]] – [[Diego María Gardoki]], bizkaitar politikaria, finantza-gizona eta diplomatikoa (h. [[1798]]).
* [[1742]] – [[Diego Borika]], gasteiztar politikari eta militarra (h. [[1800]]).
* [[1755]] – [[Ramón María Adurriaga]], gipuzkoar apaiz eta legelaria (h. [[1841]]).
* [[1770]] – [[Jose Maria Murga de la Barrera]], bizkaitar lurjabe eta politikaria (h. [[1834]]).
* [[1815]] – [[Emmanuel Intxauspe]], euskal idazle eta itzultzailea (h. [[1902]]).
* [[1848]] – [[Adolfo Areizaga]], bizkaitar eskultorea (h. [[1918]]).
* [[1876]] – [[Maurice Delay]], euskal kirurgialari eta politikaria, [[Zerrenda:Baionako alkateak|Baionako alkatea]] (h. [[1960]]).
* [[1887]] – [[Arcadio María Larraona Saralegi]], nafar kardinal, erlijioso eta jurista (h. [[1973]]).
* [[1895]] – [[Manuel Alonso]], euskal tenislaria, 1977an ''Hall of Fame''n sartua (h. [[1984]]).
* [[1901]] – [[Martin Lipuzkoa]], nafar abesbatza-zuzendaria eta musikako irakaslea (h. [[1984]]).
* [[1906]] – [[Pedro Bidagor]], gipuzkoar arkitekto eta hirigilea (h. [[1996]]).
* [[1912]] – [[René Lasserre]], lapurtar sukaldaria (h. [[2006]]).
* [[1916]] – [[Libe Altuna]], bizkaitar irakaslea eta euskaltzalea, Bizkaiko ikastolen mugimenduaren bultzatzailea (h. [[1993]]).
* [[1919]] – [[Jean Dauger]], lapurtar errugbilaria (h. [[1999]]).
* [[1923]] – [[Jose María Busto]], bizkaitar futbolaria (h. [[2012]]).
* [[1936]] – [[Gurutzi Arregi Azpeitia]], bizkaitar etnografoa (h. [[2020]]).
* [[1966]] – [[Ana Rodriguez Rua]], gipuzkoar pedagogoa, haur-hezkuntzako irakaslea eta boluntarioa.
* [[1968]] – [[Isabel Aleman Irungarai]], nafar erizaina, emagina eta [[Amaiur]]ko alkatea.
* [[1976]] – [[Karmele Artetxe]], bizkaitar historialaria, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUko]] irakaslea eta [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] zuzendari ohia.
* [[1978]] – [[Igor Cuesta]], bizkaitar futbolari ohia.
* [[1982]] – [[Leticia Comerón]], [[PP]]ko arabar politikaria.
* [[1989]] – [[Maria Cruickshank]], gipuzkoar aktorea.
* [[1998]] – [[Bibiane Schulze]], euskal-alemaniar futbolaria, [[Alemania]]n.
=== Mundua ===
* [[1651]] – [[Juana Inés de la Cruz|Gurutzeko Sor Juana Ines]], mexikar erlijioso katolikoa, olerkaria eta antzerkigilea (h. [[1695]]).
* [[1666]] – [[Mary Astell]], ingeles idazle feminista eta erretorikoa, "lehen feminista ingelesa" (h. [[1731]]).
* [[1729]] – [[Louis Antoine de Bougainville]], frantziar itsasgizona (h. [[1811]]).
* [[1746]] – [[Jacques Charles]], frantziar fisikari, matematikari eta asmatzailea (h. [[1823]]).
* [[1769]] – [[Amelia Opie]], ingeles idazlea eta abolizionista (h. [[1853]]).
* [[1790]] – [[Letitia Christian Tyler]], Ameriketako Estatu Batuetako [[lehen dama]] (h. [[1842]]).
* [[1815]] – [[Elizabeth Cady Stanton]], estatubatuar ekintzaile, abolizionista eta emakumeen mugimenduko erreferente nabaria (h. [[1902]]).
* [[1817]] – Mírzá Husayn Alí-i-Nurí, [[Bahaullah|Bahá'u'lláh]], [[Bahaismo]]aren sortzaile [[persia|pertsiarra]] (h. [[1892]]).
* [[1833]] – [[Aleksandr Borodin]], errusiar musikagilea (h. [[1887]]).
* [[1840]] – [[Auguste Rodin]], frantziar eskultorea (h. [[1917]]).
* [[1842]] – [[John William Strutt]], Rayleigheko 3. baroia, britainiar fisikaria (h. [[1919]]).
* [[1866]] – [[Sun Yat-sen]], Txinako iraultzailea (h. [[1925]]).
* [[1868]] – [[Édouard Vuillard]], frantziar margolaria (h. [[1940]]).
* [[1873]] – [[Amelia Bauerle]], britainiar margolaria, diseinatzaile apaintzailea, haurren liburuen ilustratzailea eta grabatzailea (h. [[1916]]).
* [[1882]] – [[Maria Teresa Borboikoa]], Espainiako infanta eta Bavariako printzesa ezkontidea (h. [[1912]]).
* [[1896]] – [[Arturo Duperier]], espainiar fisikaria (h. [[1959]]).
* [[1904]] – [[Jacques Tourneur]], frantziar zinema zuzendaria (h. [[1977]]).
* [[1914]] – [[Edward Schillebeeckx]], belgikar teologo katoliko nabarmena, [[Vatikanoko II. kontzilioa|Vatikanoko II. Kontzilioko]] eragile nagusienetakoa (h. [[2009]]).
* [[1915]] – [[Roland Barthes]], Euskal Herriarekin lotura handia izan zuen frantziar idazle, filosofo, literatura-kritikari eta semiologoa (h. [[1980]]).
* [[1922]] –
** [[Tadeusz Borowski]], poloniar kazetari eta idazlea (h. [[1951]]).
** [[Kim Hunter]], estatubatuar zine, antzerki eta telebista aktorea (h. [[2002]]).
* [[1923]] –
** [[Rubén Bonifaz Nuño]], mexikar humanista, poeta, itzultzailea, arte-kritikaria eta marrazkilaria (h. [[2013]]).
** [[Julia Rodríguez-Maribona]], espainiar erizaina eta asmatzailea, [[lanbas]]aren asmatzaileetako bat (h. [[2005]]).
* [[1929]] –
** [[Michael Ende]], alemaniar idazlea (h. [[1995]]).
** [[Grace Kelly]], estatubatuar aktore, dantzari eta abeslaria, [[Monako]]ko printzesa (h. [[1982]]).
* [[1930]] –
** [[Norman Johnson]], kanadar matematikaria (h. [[2017]]).
** [[Jean-Guy Pilon]], [[quebec]]tar olerkari eta eleberrigilea (h. [[2021]]).
* [[1931]] – [[Majida Boulila]], [[Tunisia]]ren independentzia prozesuan emakume aktibista (h. [[1952]]).
* [[1933]] – [[Jalal Talabani]], [[Irak]]eko presidentea (h. [[2017]]).
* [[1934]] –
** [[Charles Manson]], estatubatuar kriminala, hainbat erailketa burutu zituen ''Manson Familia'' sektaren sortzailea (h. [[2017]]).
** [[Vavá]], brasildar futbolaria (h. [[2002]]).
* [[1935]] – [[Liudmila Gurtxenko]], ukrainar jatorriko sobietar eta errusiar aktore eta abeslaria (h. [[2011]]).
* [[1938]] – [[Benjamin Mkapa]], [[Tanzania]]ko presidentea (h. [[2020]]).
* [[1939]] –
** [[Alitet Nemtuxkin]], [[Evenk (herria)|evenk]] etniako poeta, [[evenkera]] jatorrizko hizkuntzan eta haren gainean idazteagatik ezaguna (h. [[2006]]).
** [[Lucia Popp]], eslovakiar sopranoa (h. [[1993]]).
* [[1941]] – [[Cristina Peri Rossi]], uruguaiar idazle eta itzultzailea.
* [[1943]] – [[Wallace Shawn]], estatubatuar aktore, antzerkigile eta saikeragilea.
* [[1945]] – [[Neil Young]], kanadar musikaria, bere belaunaldiko garrantzitsuenetakoa eta emankorrenetakoa.
* [[1947]] –
** [[Octavio Aceves]], argentinar-espainiar idazle, psikologo, iragarle eta telebista kolaboratzailea (h. [[2021]]).
** [[Patrice Leconte]], frantziar aktore, zinema zuzendari eta gidoigilea.
* [[1948]] – [[Hassan Rouhani]], [[Iran]]go presidentea.
* [[1954]] – [[Rhonda Shear]], estatubatuar aktore eta komediantea.
* [[1959]] – [[Ernest Benach]], kataluniar politikaria.
* [[1961]] –
** [[Nadia Comăneci]], errumaniar gimnasta ohia, sekula izan den gimnasta onenetako bat.
** [[Enzo Francescoli]], uruguaiar futbolaria, 1980 eta 1990eko hamarkadetako hegoamerikar futbolaririk onenetarikoa.
** [[Atsushi Natori]], japoniar futbolari ohia.
* [[1962]] – [[Teresa Peramato Martín]], espainiar legelaria, [[emakumeen aurkako indarkeria]]ren arloko Areto Delegatuko fiskala.
* [[1964]] – [[Michael Kremer]], estatubatuar ekonomialaria, 2019ko [[Ekonomiako Nobel Saria]].
* [[1965]] – [[Tacita Dean]], britainiar artista bisuala.
* [[1967]] –
** [[Patrizia Ciofi]], italiar opera-abeslaria, koloratura-sopranoa.
** [[Ann Lee]], britaniar eurodance abeslaria.
** [[Takuya Takagi]], japoniar futbolari ohia.
* [[1968]] –
** [[Kathleen Hanna]], estatubatuar musikari, aktibista eta idazlea.
** [[Sharon Shannon]], irlandar musikaria.
* [[1970]] –
** [[Tonya Harding]], estatubatuar izotz gaineko patinatzaile artistikoa eta boxeolaria.
** [[Alina María Hernández|Alina María Hernández, ''Cachita'']], kubatar telebistako aktorea (h. [[2016]]).
* [[1974]] – [[Aurélio Pinto de Sousa]], brasildar elizgizona.
* [[1978]] –
** [[Alexandra Maria Lara]], errumaniar-alemaniar aktorea.
** [[Céline Sciamma]], frantziar gidoilari eta zinema zuzendaria.
** [[Ernesto Reaño]], perutar psikologo, hizkuntzalari, irakaslea eta pertsona autisten eskubideen aldeko ekintzailea.
* [[1980]] –
** [[Nur Fettahoğlu]], turko-alemaniar aktorea.
** [[Ryan Gosling]], kanadar aktore eta musikaria.
* [[1982]] – [[Anne Hathaway]], estatubatuar aktorea.
* [[1987]] –
** [[Juan José Ballesta]], espainiar aktorea.
** [[Jason Day]], australiar golfaria.
* [[1988]] – [[Russel Westbrook]], estatubatuar saskibaloiko jokalaria.
* [[1989]] –
** [[Jessy Dubai]], mexikar-estatubatuar emakumezko aktore pornografiko transexuala.
** [[Hiroshi Kiyotake]], japoniar futbolaria.
** [[Shiho Kohata]], japoniar futbolaria.
* [[1990]] –
** [[Taulupe Faletau]], tongatar errugbilaria.
** [[Florent Manaudou]], frantziar eskubaloi jokalari ohia eta igerilaria.
* [[1994]] – [[Janet Devlin]], irlandar abeslaria.
* [[1995]] – [[Ben Lammers]], estatubatuar saskibaloi jokalaria.
* [[1996]] – [[Oulaya Amamra]], frantziar aktorea.
* [[2005]] - [[Zhou Yaqin]], txinatar gimnasta artistikoa.
== Heriotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1687]] – [[José Moret]], ''Aita Moret'', elizgizon [[Jesusen Konpainia|jesuita]] eta [[historia]]lari nafarra (j. [[1615]]).
* [[1798]] – [[Diego María Gardoki]], bizkaitar politikaria, finantza-gizona eta diplomatikoa, [[Turin]]en (j. [[1735]]).
* [[1915]] – [[Félix Léglise]], lapurtar politikaria, [[Landak|Landetan]] (j. [[1843]]).
* [[1989]] – [[Dolores Ibarruri]], ''La Pasionaria'', bizkaitar politikari komunista (j. [[1895]]).
* [[1998]] – [[Alejandro Artetxe]], ''Arratiako lehoia'', bizkaitar boxeolaria (j. [[1923]]).
* [[2005]] – [[Cosme Barrutia]], euskal txirrindularia (j. [[1929]]).
* [[2010]] – [[Inozentzio Olea]], gipuzkoar bertsolaria eta euskal idazlea (j. [[1921]]).
* [[2015]] – [[Ion del Río]], gipuzkoar txirrindularia (j. [[1978]]).
* [[2017]] – [[Victor Urrutia]], nafar soziologoa (j. [[1945]]).
* [[2018]] –
** [[Juan Antonio Frade Villar]], ''K-Toño semea'', bizkaitar margolari, karikaturagile eta kazetaria (j. [[1945]]).
** [[Ricardo Requejo]], musika klasikoaren nazioarteko piano-jotzaile eta musika irakasle bizkaitarra (j. [[1938]]).
* [[2021]] – [[Ramuntxo Kanblong]], lapurtar politikari jeltzalea, [[Ipar Buru Batzarra]]ren presidentea (j. [[1939]]).
* [[2022]] [[Ricardo Miralles]], gipuzkoar historialaria (j. [[1954]]).
=== Mundua ===
* [[607]] – [[Bonifazio III.a]], [[Aita santu]]a.
* [[1035]] – [[Kanuto II.a Handia]], [[Danimarka]]ko, [[Ingalaterra]]ko eta [[Norvegia]]ko erregea.
* [[1094]] – [[Duncan II.a Eskoziakoa]], [[Eskoziako Erresuma]]ko erregea (j. [[circa|c.]] [[1060]]).
* [[1202]] – [[Kanuto VI.a Danimarkakoa]], [[Danimarka]]ko erregea (j. [[1163]]).
* [[1555]] – [[Stephen Gardiner]], ingeles elizgizona eta politikaria (j. {{circa|[[1483]]}}).
* [[1595]] – [[John Hawkins]], esklabo-trafikatzailea, pirata eta [[Royal Navy|Erresuma Batuko Itsas Armadako]] diruzain eta kontrolatzailea (j. [[1532]]).
* [[1662]] – [[Adriaen van de Venne]], herbeheretar margolaria (h. [[1662]]).
* [[1693]] – [[Maria van Oosterwijck]], neerlandarren Urrezko Mendeko margolaria (j. [[1630]]).
* [[1712]] – [[Tokugawa Ienobu]], [[Tokugawa shogunerria|Tokugawa shogunerriko]] seigarren [[shogun]]a (j. [[1662]]).
* [[1722]] – [[Adriaen van der Werff]], herbeheretar margolari, arkitekto, eskultore eta ganberako margolaria (j. [[1659]]).
* [[1754]] – [[Jacob de Wit]], herbeheretar margolaria (j. [[1695]]).
* [[1793]] – [[Jean Sylvain Bailly]], frantziar politikari eta zientzialaria, gillotinan (j. [[1736]]).
* [[1829]] – [[Jean-Baptiste Regnault]], [[neoklasizismo]]ko frantziar margolaria (j. [[1754]]).
* [[1857]] – [[Manuel Oribe]], [[Uruguai]]ko presidentea (j. [[1792]]).
* [[1858]] – [[Luis II.a Liechtensteingoa]], [[Liechtenstein]]go printzea (j. [[1796]]).
* [[1865]] – [[Elizabeth Gaskell]], ingeles eleberrigilea (j. [[1810]]).
* [[1869]] – [[Johann Friedrich Overbeck]], alemaniar margolaria (j. [[1789]]).
* [[1896]] – [[Joseph James Cheeseman]], [[Liberia]]ko presidentea (j. [[1843]]).
* [[1912]] – [[José Canalejas]], espainiar politikaria (j. [[1854]]).
* [[1916]] – [[Percival Lowell]], estatubatuar astronomoa (j. [[1855]]).
* [[1917]] – [[Vera Slutskaia]], bielorrusiar [[boltxebike]]a (j. [[1874]]).
* [[1921]] – [[Fernand Khnopff]], belgikar margolari [[sinbolismo|sinbolista]] (j. [[1858]]).
* [[1936]] –
** [[Patrick Henry Bruce]], estatubatuar margolari modernoa (j. [[1881]]).
** [[Víctor Casas]], galiziar politikari, antzezle eta kazetaria, fusilatua (j. [[1890]]).
* [[1943]] – [[Henri-Jean Guillaume Martin]], frantziar margolaria (j. [[1860]]).
* [[1947]] – [[Emma Orczy]], Hungarian jaiotako ingeles eleberrigile eta antzerkigilea (j. [[1865]]).
* [[1948]] – [[Umberto Giordano]], italiar opera egilea (j. [[1867]]).
* [[1954]] – [[Luis Agote]], argentinar medikua, ikertzailea eta odol-transfusioko aitzindaria (j. [[1868]]).
* [[1956]] – [[Juan Negrín]], [[Espainiako Bigarren Errepublika]]ko Presidentea (j. [[1889]]).
* [[1964]] – [[Elena Salvador]], espainiar aktorea (j. [[1868]]).
* [[1969]] – [[Liu Shaoqi]], [[Txinako Herri Errepublika]]ko bigarren presidentea (j. [[1898]]).
* [[1976]] – [[Walter Piston]], estatubatuar musikagilea (j. [[1894]]).
* [[1981]] – [[William Holden]], estatubatuar aktorea (j. [[1918]]).
* [[1983]] – [[Joan Sales]], kataluniar idazlea (j. [[1912]]).
* [[1984]] – [[Chester Himes]], estatubatuar idazlea (j. [[1909]]).
* [[1990]] – [[Eve Arden]], estatubatuar aktorea (j. [[1908]]).
* [[1992]] – [[Giulio Carlo Argan]], italiar artearen eta arkitekturaren historiako kritikaria (j. [[1909]]).
* [[1993]] – [[Manuel Granell]], espainiar saiakeragile eta kritikaria (j. [[1906]]).
* [[1994]] – [[Wilma Rudolph]], estatubatuar atleta (j. [[1940]]).
* [[1997]] – [[Carlos Surinach]], kataluniar jatorriko estatubatuar musikaria (j. [[1915]]).
* [[1998]] – [[Sally Shlaer]], estatubatuar matematikari, software-ingeniari eta metodologista (j. [[1938]]).
* [[2006]] – [[Adam Schaff]], poloniar filosofoa eta soziologoa (j. [[1913]]).
* [[2007]] – [[Ira Levin]], estatubatuar eleberrigile, antzerkigile eta abesti egilea (j. [[1929]]).
* [[2010]] – [[Henryk Górecki]], poloniar musikagilea, [[postmodernismo]]aren musikari nagusietako bat (j. [[1933]]).
* [[2011]] - [[María Jesús Valdés]], espainiar aktorea eta ahots-aktorea (j. [[1927]]).
* [[2013]] –
** [[Mavis Batey]], britainiar kriptoanalista Bigarren Mundu Gerran (j. [[1921]]).
** [[John Tavener]], ingeles musikagilea (j. [[1944]]).
* [[2014]] – [[David Mackay]], britainiar arkitektoa (j. [[1933]]).
* [[2018]] –
** [[John Cairns]], ingeles biologoa (j. [[1922]]).
** [[Stan Lee]], estatubatuar komiki gidoigile eta argitaratzailea (j. [[1922]]).
* [[2019]] – [[Mitsuhisa Taguchi]], japoniar futbolaria (j. [[1955]]).
* [[2020]] –
** [[Masatoshi Koshiba]], japoniar fisikaria, 2002ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1926]]).
** [[Jerry Rawlings]], [[Ghana]]ko presidentea (j. [[1947]]).
* [[2021]] –
** [[Bob Bondurant]], estatubatuar lasterketa-gidaria (j. [[1933]]).
** Fra' [[Matthew Festing]], [[Maltako Ordena]]ko Printze eta Maisu Nagusia (j. [[1949]]).
** [[Ron Flowers]], ingeles futbolaria (j. [[1934]]).
* [[2023]] –
** [[Rahim Huseynov]], [[Azerbaijan]]go lehen ministroa (j. [[1936]]).
** [[Joan Jara]], britainiar dantzari eta aktibista politikoa, [[Víctor Jara]]ren emaztea (j. [[1927]]).
* [[2024]] – [[Timothy West]], ingeles aktorea (j. [[1934]]).
== Jaiak eta urteurrenak ==
* [[Seaska (ikastolen elkartea)|Sehaska egutegiko izendegia]]: Ilun, Ilune, Iluna, Iluntze, Ilunber, Ilunberri, Iluru, Iluntxo, Milian eta Millan.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Hil aurkibidea}}
<center>[[Azaroaren 11]] | [[Urteko egutegia|Urteko egutegi]] | [[Azaroaren 13]]</center>
[[Kategoria:Urteko egunak]]
0nvn857wjfquzi5t0tfmrf8yvcf5qoy
9968812
9968727
2024-11-14T10:22:42Z
Artegia
65203
/* Mundua */
9968812
wikitext
text/x-wiki
'''Azaroaren 12'''a [[gregoriotar egutegia]]ren [[urte]]ko hirurehun eta hamaseigarren [[egun]]a da, 317.a [[bisurte]]etan. 49 egun falta dira urtea amaitzeko.
{{eguneko-goiburua|11|12}}
{{egungertaerak}}
== Gertaerak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1979]] – [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]] Fernando Rodriguez Espinola basozaina hil zuen [[Bilbo]]n.
* [[1980]] – [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]] Miguel Zunzunegi Arratibel kamiolaria hil zuen [[Ataun]]en.
=== Mundua ===
* [[1962]] – [[CIA]]k [[Kuba]]n zuen arduradun nagusia atxilotu zuten, [[Minas de Matahambre]] herriko meatzeetan lehergailuak jarri asmoz zebilela.
* [[2006]] – 35 hildako [[Bagdad]]en ([[Irak]]) poliziak kontratatzeko postu baten aurkako atentatuan.
* [[2007]] – [[Pakistan]]en poliziak [[Benazir Bhutto]] lehen ministro ohia atxilotu zuen [[Pervez Musharraf]] presidentearen aginduz, [[salbuespen egoera]] salatzeko manifestaldi bat egin baino egun bat lehenago.
== Arte eta kultura ==
=== Euskal Herria ===
* [[2016]] – [[2016ko Xilaba Bertsulari Xapelketa|Bosgarren Xilaba Bertsulari Xapelketa]]: [[Sustrai Colina]]k bere bigarren txapela jantzi zuen.
=== Mundua ===
* [[1977]] – Gaueko lehen manifestazio feminista egin zuten "Reclaim the Night" lelopean, [[Leeds]]en, [[Ingalaterra]]n. Aurretik, emakumeek gizonen aldetik jasandako erasoen aurrean, Poliziak emakumeei gauez ez irteteko gomendatu izan zien.
* [[1984]] – [[Misil]] nuklearren zulo bat hondatu zuten lau bakezalek [[Missouri]]n, [[AEB]]. Talde kristau antimilitarista bateko kideak ziren eta mailu pneumatikoak erabiliz instalazioak hondatu zituzten. Ekintzagatik espetxe zigor gogorrak ezarri zizkieten.
* [[1993]] – ''[[The Three Musketeers (1993ko filma)|The Three Musketeers]]'' (''Hiru Musketariak'') filma estreinatu zen, [[Stephen Herek]]ek zuzendu eta [[Charlie Sheen]], [[Kiefer Sutherland]], [[Chris O'Donnell]], [[Oliver Platt]], [[Tim Curry]] eta [[Rebecca De Mornay]] aktoreek antzeztu zuten.
* [[2017]] – [[Londres]]ko Wembleyko SSE Arenan [[2017ko MTV Europe Music Awards]] ospatu zen. [[Shawn Mendes]] izan zen ekitaldiko artistarik sarituena 4 sari irabaziz.
== Zientzia eta teknologia ==
=== Euskal Herria ===
=== Mundua ===
== Kirolak ==
=== Euskal Herria ===
=== Mundua ===
== Jaiotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1735]] – [[Diego María Gardoki]], bizkaitar politikaria, finantza-gizona eta diplomatikoa (h. [[1798]]).
* [[1742]] – [[Diego Borika]], gasteiztar politikari eta militarra (h. [[1800]]).
* [[1755]] – [[Ramón María Adurriaga]], gipuzkoar apaiz eta legelaria (h. [[1841]]).
* [[1770]] – [[Jose Maria Murga de la Barrera]], bizkaitar lurjabe eta politikaria (h. [[1834]]).
* [[1815]] – [[Emmanuel Intxauspe]], euskal idazle eta itzultzailea (h. [[1902]]).
* [[1848]] – [[Adolfo Areizaga]], bizkaitar eskultorea (h. [[1918]]).
* [[1876]] – [[Maurice Delay]], euskal kirurgialari eta politikaria, [[Zerrenda:Baionako alkateak|Baionako alkatea]] (h. [[1960]]).
* [[1887]] – [[Arcadio María Larraona Saralegi]], nafar kardinal, erlijioso eta jurista (h. [[1973]]).
* [[1895]] – [[Manuel Alonso]], euskal tenislaria, 1977an ''Hall of Fame''n sartua (h. [[1984]]).
* [[1901]] – [[Martin Lipuzkoa]], nafar abesbatza-zuzendaria eta musikako irakaslea (h. [[1984]]).
* [[1906]] – [[Pedro Bidagor]], gipuzkoar arkitekto eta hirigilea (h. [[1996]]).
* [[1912]] – [[René Lasserre]], lapurtar sukaldaria (h. [[2006]]).
* [[1916]] – [[Libe Altuna]], bizkaitar irakaslea eta euskaltzalea, Bizkaiko ikastolen mugimenduaren bultzatzailea (h. [[1993]]).
* [[1919]] – [[Jean Dauger]], lapurtar errugbilaria (h. [[1999]]).
* [[1923]] – [[Jose María Busto]], bizkaitar futbolaria (h. [[2012]]).
* [[1936]] – [[Gurutzi Arregi Azpeitia]], bizkaitar etnografoa (h. [[2020]]).
* [[1966]] – [[Ana Rodriguez Rua]], gipuzkoar pedagogoa, haur-hezkuntzako irakaslea eta boluntarioa.
* [[1968]] – [[Isabel Aleman Irungarai]], nafar erizaina, emagina eta [[Amaiur]]ko alkatea.
* [[1976]] – [[Karmele Artetxe]], bizkaitar historialaria, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUko]] irakaslea eta [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] zuzendari ohia.
* [[1978]] – [[Igor Cuesta]], bizkaitar futbolari ohia.
* [[1982]] – [[Leticia Comerón]], [[PP]]ko arabar politikaria.
* [[1989]] – [[Maria Cruickshank]], gipuzkoar aktorea.
* [[1998]] – [[Bibiane Schulze]], euskal-alemaniar futbolaria, [[Alemania]]n.
=== Mundua ===
* [[1651]] – [[Juana Inés de la Cruz|Gurutzeko Sor Juana Ines]], mexikar erlijioso katolikoa, olerkaria eta antzerkigilea (h. [[1695]]).
* [[1666]] – [[Mary Astell]], ingeles idazle feminista eta erretorikoa, "lehen feminista ingelesa" (h. [[1731]]).
* [[1729]] – [[Louis Antoine de Bougainville]], frantziar itsasgizona (h. [[1811]]).
* [[1746]] – [[Jacques Charles]], frantziar fisikari, matematikari eta asmatzailea (h. [[1823]]).
* [[1769]] – [[Amelia Opie]], ingeles idazlea eta abolizionista (h. [[1853]]).
* [[1790]] – [[Letitia Christian Tyler]], Ameriketako Estatu Batuetako [[lehen dama]] (h. [[1842]]).
* [[1815]] – [[Elizabeth Cady Stanton]], estatubatuar ekintzaile, abolizionista eta emakumeen mugimenduko erreferente nabaria (h. [[1902]]).
* [[1817]] – Mírzá Husayn Alí-i-Nurí, [[Bahaullah|Bahá'u'lláh]], [[Bahaismo]]aren sortzaile [[persia|pertsiarra]] (h. [[1892]]).
* [[1833]] – [[Aleksandr Borodin]], errusiar musikagilea (h. [[1887]]).
* [[1840]] – [[Auguste Rodin]], frantziar eskultorea (h. [[1917]]).
* [[1842]] – [[John William Strutt]], Rayleigheko 3. baroia, britainiar fisikaria (h. [[1919]]).
* [[1866]] – [[Sun Yat-sen]], Txinako iraultzailea (h. [[1925]]).
* [[1868]] – [[Édouard Vuillard]], frantziar margolaria (h. [[1940]]).
* [[1873]] – [[Amelia Bauerle]], britainiar margolaria, diseinatzaile apaintzailea, haurren liburuen ilustratzailea eta grabatzailea (h. [[1916]]).
* [[1882]] – [[Maria Teresa Borboikoa]], Espainiako infanta eta Bavariako printzesa ezkontidea (h. [[1912]]).
* [[1896]] – [[Arturo Duperier]], espainiar fisikaria (h. [[1959]]).
* [[1904]] – [[Jacques Tourneur]], frantziar zinema zuzendaria (h. [[1977]]).
* [[1914]] – [[Edward Schillebeeckx]], belgikar teologo katoliko nabarmena, [[Vatikanoko II. kontzilioa|Vatikanoko II. Kontzilioko]] eragile nagusienetakoa (h. [[2009]]).
* [[1915]] – [[Roland Barthes]], Euskal Herriarekin lotura handia izan zuen frantziar idazle, filosofo, literatura-kritikari eta semiologoa (h. [[1980]]).
* [[1922]] –
** [[Tadeusz Borowski]], poloniar kazetari eta idazlea (h. [[1951]]).
** [[Kim Hunter]], estatubatuar zine, antzerki eta telebista aktorea (h. [[2002]]).
* [[1923]] –
** [[Rubén Bonifaz Nuño]], mexikar humanista, poeta, itzultzailea, arte-kritikaria eta marrazkilaria (h. [[2013]]).
** [[Julia Rodríguez-Maribona]], espainiar erizaina eta asmatzailea, [[lanbas]]aren asmatzaileetako bat (h. [[2005]]).
* [[1929]] –
** [[Michael Ende]], alemaniar idazlea (h. [[1995]]).
** [[Grace Kelly]], estatubatuar aktore, dantzari eta abeslaria, [[Monako]]ko printzesa (h. [[1982]]).
* [[1930]] –
** [[Norman Johnson]], kanadar matematikaria (h. [[2017]]).
** [[Jean-Guy Pilon]], [[quebec]]tar olerkari eta eleberrigilea (h. [[2021]]).
* [[1931]] – [[Majida Boulila]], [[Tunisia]]ren independentzia prozesuan emakume aktibista (h. [[1952]]).
* [[1933]] – [[Jalal Talabani]], [[Irak]]eko presidentea (h. [[2017]]).
* [[1934]] –
** [[Charles Manson]], estatubatuar kriminala, hainbat erailketa burutu zituen ''Manson Familia'' sektaren sortzailea (h. [[2017]]).
** [[Vavá]], brasildar futbolaria (h. [[2002]]).
* [[1935]] – [[Liudmila Gurtxenko]], ukrainar jatorriko sobietar eta errusiar aktore eta abeslaria (h. [[2011]]).
* [[1938]] – [[Benjamin Mkapa]], [[Tanzania]]ko presidentea (h. [[2020]]).
* [[1939]] –
** [[Alitet Nemtuxkin]], [[Evenk (herria)|evenk]] etniako poeta, [[evenkera]] jatorrizko hizkuntzan eta haren gainean idazteagatik ezaguna (h. [[2006]]).
** [[Lucia Popp]], eslovakiar sopranoa (h. [[1993]]).
* [[1941]] – [[Cristina Peri Rossi]], uruguaiar idazle eta itzultzailea.
* [[1943]] – [[Wallace Shawn]], estatubatuar aktore, antzerkigile eta saikeragilea.
* [[1945]] – [[Neil Young]], kanadar musikaria, bere belaunaldiko garrantzitsuenetakoa eta emankorrenetakoa.
* [[1947]] –
** [[Octavio Aceves]], argentinar-espainiar idazle, psikologo, iragarle eta telebista kolaboratzailea (h. [[2021]]).
** [[Patrice Leconte]], frantziar aktore, zinema zuzendari eta gidoigilea.
* [[1948]] – [[Hassan Rouhani]], [[Iran]]go presidentea.
* [[1954]] – [[Rhonda Shear]], estatubatuar aktore eta komediantea.
* [[1959]] – [[Ernest Benach]], kataluniar politikaria.
* [[1961]] –
** [[Nadia Comăneci]], errumaniar gimnasta ohia, sekula izan den gimnasta onenetako bat.
** [[Enzo Francescoli]], uruguaiar futbolaria, 1980 eta 1990eko hamarkadetako hegoamerikar futbolaririk onenetarikoa.
** [[Atsushi Natori]], japoniar futbolari ohia.
* [[1962]] – [[Teresa Peramato Martín]], espainiar legelaria, [[emakumeen aurkako indarkeria]]ren arloko Areto Delegatuko fiskala.
* [[1964]] – [[Michael Kremer]], estatubatuar ekonomialaria, 2019ko [[Ekonomiako Nobel Saria]].
* [[1965]] – [[Tacita Dean]], britainiar artista bisuala.
* [[1967]] –
** [[Patrizia Ciofi]], italiar opera-abeslaria, koloratura-sopranoa.
** [[Ann Lee]], britaniar eurodance abeslaria.
** [[Takuya Takagi]], japoniar futbolari ohia.
* [[1968]] –
** [[Kathleen Hanna]], estatubatuar musikari, aktibista eta idazlea.
** [[Sharon Shannon]], irlandar musikaria.
* [[1970]] –
** [[Tonya Harding]], estatubatuar izotz gaineko patinatzaile artistikoa eta boxeolaria.
** [[Alina María Hernández|Alina María Hernández, ''Cachita'']], kubatar telebistako aktorea (h. [[2016]]).
* [[1974]] – [[Aurélio Pinto de Sousa]], brasildar elizgizona.
* [[1978]] –
** [[Alexandra Maria Lara]], errumaniar-alemaniar aktorea.
** [[Céline Sciamma]], frantziar gidoilari eta zinema zuzendaria.
** [[Ernesto Reaño]], perutar psikologo, hizkuntzalari, irakaslea eta pertsona autisten eskubideen aldeko ekintzailea.
* [[1980]] –
** [[Nur Fettahoğlu]], turko-alemaniar aktorea.
** [[Ryan Gosling]], kanadar aktore eta musikaria.
* [[1982]] – [[Anne Hathaway]], estatubatuar aktorea.
* [[1987]] –
** [[Juan José Ballesta]], espainiar aktorea.
** [[Jason Day]], australiar golfaria.
* [[1988]] – [[Russel Westbrook]], estatubatuar saskibaloiko jokalaria.
* [[1989]] –
** [[Jessy Dubai]], mexikar-estatubatuar emakumezko aktore pornografiko transexuala.
** [[Hiroshi Kiyotake]], japoniar futbolaria.
** [[Shiho Kohata]], japoniar futbolaria.
* [[1990]] –
** [[Taulupe Faletau]], tongatar errugbilaria.
** [[Florent Manaudou]], frantziar eskubaloi jokalari ohia eta igerilaria.
* [[1994]] – [[Janet Devlin]], irlandar abeslaria.
* [[1995]] – [[Ben Lammers]], estatubatuar saskibaloi jokalaria.
* [[1996]] – [[Oulaya Amamra]], frantziar aktorea.
* [[2005]] - [[Zhou Yaqin]], txinatar gimnasta artistikoa.
== Heriotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1687]] – [[José Moret]], ''Aita Moret'', elizgizon [[Jesusen Konpainia|jesuita]] eta [[historia]]lari nafarra (j. [[1615]]).
* [[1798]] – [[Diego María Gardoki]], bizkaitar politikaria, finantza-gizona eta diplomatikoa, [[Turin]]en (j. [[1735]]).
* [[1915]] – [[Félix Léglise]], lapurtar politikaria, [[Landak|Landetan]] (j. [[1843]]).
* [[1989]] – [[Dolores Ibarruri]], ''La Pasionaria'', bizkaitar politikari komunista (j. [[1895]]).
* [[1998]] – [[Alejandro Artetxe]], ''Arratiako lehoia'', bizkaitar boxeolaria (j. [[1923]]).
* [[2005]] – [[Cosme Barrutia]], euskal txirrindularia (j. [[1929]]).
* [[2010]] – [[Inozentzio Olea]], gipuzkoar bertsolaria eta euskal idazlea (j. [[1921]]).
* [[2015]] – [[Ion del Río]], gipuzkoar txirrindularia (j. [[1978]]).
* [[2017]] – [[Victor Urrutia]], nafar soziologoa (j. [[1945]]).
* [[2018]] –
** [[Juan Antonio Frade Villar]], ''K-Toño semea'', bizkaitar margolari, karikaturagile eta kazetaria (j. [[1945]]).
** [[Ricardo Requejo]], musika klasikoaren nazioarteko piano-jotzaile eta musika irakasle bizkaitarra (j. [[1938]]).
* [[2021]] – [[Ramuntxo Kanblong]], lapurtar politikari jeltzalea, [[Ipar Buru Batzarra]]ren presidentea (j. [[1939]]).
* [[2022]] [[Ricardo Miralles]], gipuzkoar historialaria (j. [[1954]]).
=== Mundua ===
* [[607]] – [[Bonifazio III.a]], [[Aita santu]]a.
* [[1035]] – [[Kanuto II.a Handia]], [[Danimarka]]ko, [[Ingalaterra]]ko eta [[Norvegia]]ko erregea.
* [[1094]] – [[Duncan II.a Eskoziakoa]], [[Eskoziako Erresuma]]ko erregea (j. [[circa|c.]] [[1060]]).
* [[1202]] – [[Kanuto VI.a Danimarkakoa]], [[Danimarka]]ko erregea (j. [[1163]]).
* [[1555]] – [[Stephen Gardiner]], ingeles elizgizona eta politikaria (j. {{circa|[[1483]]}}).
* [[1595]] – [[John Hawkins]], esklabo-trafikatzailea, pirata eta [[Royal Navy|Erresuma Batuko Itsas Armadako]] diruzain eta kontrolatzailea (j. [[1532]]).
* [[1662]] – [[Adriaen van de Venne]], herbeheretar margolaria (h. [[1662]]).
* [[1693]] – [[Maria van Oosterwijck]], neerlandarren Urrezko Mendeko margolaria (j. [[1630]]).
* [[1712]] – [[Tokugawa Ienobu]], [[Tokugawa shogunerria|Tokugawa shogunerriko]] seigarren [[shogun]]a (j. [[1662]]).
* [[1722]] – [[Adriaen van der Werff]], herbeheretar margolari, arkitekto, eskultore eta ganberako margolaria (j. [[1659]]).
* [[1754]] – [[Jacob de Wit]], herbeheretar margolaria (j. [[1695]]).
* [[1793]] – [[Jean Sylvain Bailly]], frantziar politikari eta zientzialaria, gillotinan (j. [[1736]]).
* [[1829]] – [[Jean-Baptiste Regnault]], [[neoklasizismo]]ko frantziar margolaria (j. [[1754]]).
* [[1857]] – [[Manuel Oribe]], [[Uruguai]]ko presidentea (j. [[1792]]).
* [[1858]] – [[Luis II.a Liechtensteingoa]], [[Liechtenstein]]go printzea (j. [[1796]]).
* [[1865]] – [[Elizabeth Gaskell]], ingeles eleberrigilea (j. [[1810]]).
* [[1869]] – [[Johann Friedrich Overbeck]], alemaniar margolaria (j. [[1789]]).
* [[1896]] – [[Joseph James Cheeseman]], [[Liberia]]ko presidentea (j. [[1843]]).
* [[1912]] – [[José Canalejas]], espainiar politikaria (j. [[1854]]).
* [[1916]] – [[Percival Lowell]], estatubatuar astronomoa (j. [[1855]]).
* [[1917]] – [[Vera Slutskaia]], bielorrusiar [[boltxebike]]a (j. [[1874]]).
* [[1921]] – [[Fernand Khnopff]], belgikar margolari [[sinbolismo|sinbolista]] (j. [[1858]]).
* [[1936]] –
** [[Patrick Henry Bruce]], estatubatuar margolari modernoa (j. [[1881]]).
** [[Víctor Casas]], galiziar politikari, antzezle eta kazetaria, fusilatua (j. [[1890]]).
* [[1943]] – [[Henri-Jean Guillaume Martin]], frantziar margolaria (j. [[1860]]).
* [[1947]] – [[Emma Orczy]], Hungarian jaiotako ingeles eleberrigile eta antzerkigilea (j. [[1865]]).
* [[1948]] – [[Umberto Giordano]], italiar opera egilea (j. [[1867]]).
* [[1954]] – [[Luis Agote]], argentinar medikua, ikertzailea eta odol-transfusioko aitzindaria (j. [[1868]]).
* [[1956]] – [[Juan Negrín]], [[Espainiako Bigarren Errepublika]]ko Presidentea (j. [[1889]]).
* [[1964]] – [[Elena Salvador]], espainiar aktorea (j. [[1868]]).
* [[1969]] – [[Liu Shaoqi]], [[Txinako Herri Errepublika]]ko bigarren presidentea (j. [[1898]]).
* [[1976]] – [[Walter Piston]], estatubatuar musikagilea (j. [[1894]]).
* [[1981]] – [[William Holden]], estatubatuar aktorea (j. [[1918]]).
* [[1983]] – [[Joan Sales]], kataluniar idazlea (j. [[1912]]).
* [[1984]] – [[Chester Himes]], estatubatuar idazlea (j. [[1909]]).
* [[1990]] – [[Eve Arden]], estatubatuar aktorea (j. [[1908]]).
* [[1992]] – [[Giulio Carlo Argan]], italiar artearen eta arkitekturaren historiako kritikaria (j. [[1909]]).
* [[1993]] – [[Manuel Granell]], espainiar saiakeragile eta kritikaria (j. [[1906]]).
* [[1994]] – [[Wilma Rudolph]], estatubatuar atleta (j. [[1940]]).
* [[1997]] – [[Carlos Surinach]], kataluniar jatorriko estatubatuar musikaria (j. [[1915]]).
* [[1998]] – [[Sally Shlaer]], estatubatuar matematikari, software-ingeniari eta metodologista (j. [[1938]]).
* [[2006]] – [[Adam Schaff]], poloniar filosofoa eta soziologoa (j. [[1913]]).
* [[2007]] – [[Ira Levin]], estatubatuar eleberrigile, antzerkigile eta abesti egilea (j. [[1929]]).
* [[2010]] – [[Henryk Górecki]], poloniar musikagilea, [[postmodernismo]]aren musikari nagusietako bat (j. [[1933]]).
* [[2011]] - [[María Jesús Valdés]], espainiar aktorea eta ahots-aktorea (j. [[1927]]).
* [[2013]] –
** [[Mavis Batey]], britainiar kriptoanalista Bigarren Mundu Gerran (j. [[1921]]).
** [[John Tavener]], ingeles musikagilea (j. [[1944]]).
* [[2014]] – [[David Mackay]], britainiar arkitektoa (j. [[1933]]).
* [[2018]] –
** [[John Cairns]], ingeles biologoa (j. [[1922]]).
** [[Stan Lee]], estatubatuar komiki gidoigile eta argitaratzailea (j. [[1922]]).
* [[2019]] – [[Mitsuhisa Taguchi]], japoniar futbolaria (j. [[1955]]).
* [[2020]] –
** [[Masatoshi Koshiba]], japoniar fisikaria, 2002ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1926]]).
** [[Jerry Rawlings]], [[Ghana]]ko presidentea (j. [[1947]]).
* [[2021]] –
** [[Bob Bondurant]], estatubatuar lasterketa-gidaria (j. [[1933]]).
** Fra' [[Matthew Festing]], [[Maltako Ordena]]ko Printze eta Maisu Nagusia (j. [[1949]]).
** [[Ron Flowers]], ingeles futbolaria (j. [[1934]]).
* [[2023]] –
** [[Rahim Huseynov]], [[Azerbaijan]]go lehen ministroa (j. [[1936]]).
** [[Joan Jara]], britainiar dantzari eta aktibista politikoa, [[Víctor Jara]]ren emaztea (j. [[1927]]).
* [[2024]] –
** [[Joanne Chory]], estatubatuar botanikari eta genetista (j. [[1955]]).
** [[Timothy West]], ingeles aktorea (j. [[1934]]).
== Jaiak eta urteurrenak ==
* [[Seaska (ikastolen elkartea)|Sehaska egutegiko izendegia]]: Ilun, Ilune, Iluna, Iluntze, Ilunber, Ilunberri, Iluru, Iluntxo, Milian eta Millan.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Hil aurkibidea}}
<center>[[Azaroaren 11]] | [[Urteko egutegia|Urteko egutegi]] | [[Azaroaren 13]]</center>
[[Kategoria:Urteko egunak]]
o2zj1mpn4dstqrtxzxn34g7el9rafov
Leonardo da Vinci
0
3837
9968702
9967294
2024-11-14T09:04:51Z
194.30.44.116
/* 1500ko hamarkada */
9968702
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{Artikulu nabarmendua}}
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Leonardo da Vinci'''<ref>{{EuskaltzArauErref|arau-zk=185|arau-izenb=Errenazimentuko pertsona-izenak}}</ref> ('''Leonardo di ser Piero da Vinci''') ([[Vinci]], [[Toscana|Toskana]], 1452ko apirilaren 15a – 1519ko maiatzaren 2a) Italiako [[Pizkundea|Pizkunde]] garaiko [[Polimatia|polímata]] florentziarra izan zen. Aldi berean, [[Margolaritza|margolari]], [[Anatomia|anatomista]], [[arkitekto]], [[Paleontologia|paleontologo]],<ref>{{erreferentzia|izena=Stephen Jay.|abizena=Gould|urtea=1998|izenburua=Leonardo's Mountain of Clams and the Diet of Worms.|url=https://archive.org/details/leonardosmountai00goul|argitaletxea=N.Y.: Harmony Books.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-84-7423-991-1|hizkuntza=En}}</ref> [[artista]], [[botanika]]ri, [[zientzialari]], [[idazle]], [[eskultore]], [[filosofo]], [[ingeniari]], [[asmatzaile]], [[musika]]ri, [[poeta]] eta [[hirigile]]a izan zen. Francesco Melziren<ref>{{erreferentzia|izena=Silvana|abizena=Levi Orban|urtea=1980|izenburua=El fin del mundo|argitaletxea=Verona, Italia: Edizioni Futuro.|orrialdea=|orrialdeak=pp. 70-72.|ISBN=84-226-1462-6.|hizkuntza=Es}}</ref> alboan hil zen, eta hari eman zizkion bere proiektuak, diseinuak eta pinturak. Haurtzaroa bere jaioterrian igaro ondoren, [[Andrea del Verrocchio|Andrea de Verrocchio]] florentziar margolariarekin ikasi zuen. Bere lehen lan garrantzitsuak [[Milan]]en sortu zituen, Ludovico Sforza dukearen zerbitzura. Ondoren, [[Erroma]]n, [[Bolonia]]n eta [[Venezia]]n lan egin zuen, eta azken urteak [[Frantzia]]n igaro zituen, [[Frantzisko I.a Frantziakoa|Frantzisko I]].a erregearen gonbidapenean.<ref>{{erreferentzia|izena=Mariangela|abizena=Mazzocchi Doglio|urtea=1983|izenburua=Leonardo e gli spettacoli del suo tempo|argitaletxea=Electa|orrialdea=|orrialdeak=pp. 14-20|ISBN=88-435-0956-X.|hizkuntza=It}}</ref>
[[Errenazimentu]]ko gizakiaren arketipo eta sinbolo gisa deskribatu ohi da, jenio unibertsala, baita [[filosofo]] [[Humanismo|humanista]] ere, bere jakin-min infinitua bere asmakizun gaitasunarekin soilik parekatu daitekeena.<ref>{{erreferentzia|izena=Helen|abizena=Gardner|urtea=1970|izenburua=Art through the Ages|url=https://archive.org/details/gardnersartthrou0000gard_k2v1|argitaletxea=Harcourt, Brace and World|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Leonardo da Vinci garai guztietako margolari handienetako bat bezala hartua izan da, eta ziurrenik, inoiz existitu den diziplina anitzeko talentu gehien izan duen pertsona. [[Ingeniari]] eta [[asmatzaile]] gisa, Leonardok bere garaia baino ideia aurreratuagoak garatu zituen, hala nola [[helikoptero]]a, [[tanke]]a, [[itsaspeko]]a eta [[automobil]]a. Bere proiektuetako gutxi batzuk izan ziren eraikiak (horien artean kable baten muga elastikoa neurtzeko makina), gehienak garai hartan egingarriak ez zirelako. Zientzialari gisa, ezagutza asko aurreratu zituen [[anatomia]], [[ingeniaritza zibil]]a, [[astronomia]], [[optika]] eta [[hidrodinamika]] arloetan.
Historikoki, ospetsuena pinturagatik da. Bere obrarik ezagunenetako bi, [[Gioconda]] eta [[Azken Afaria (Leonardo da Vinci)|Azken afaria]], behin baino gehiagotan kopiatu dituzte, eta baita parodiatu ere, [[Vitruvioren gizona]] marrazkia bezala, Hala ere, bere lanetako 20 inguru baino ez dira ezagutzen, batez ere teknika berriekin egindako esperimentuengatik (batzuetan negargarriak) eta bere egonkortasun eza kronikoagatik. Sorkuntza kopuru txiki hau, marrazkien koadernoekin batera, eta eskema zientifikoei eta pinturaren izaerari buruzko hausnarketekin, osatzen dute bere ondarea ondorengo artista belaunaldientzako.
== Bizitza ==
=== Gaztaroa ===
Leonardo di ser Piero da Vinci 1452ko apirilaren 15ean jaio zen, Anciano herrian, Vinci hiritik gertu, [[Florentzia]]tik mendebaldera. Leonardo, italiar nobleen familia aberats baten ondorengoa, sasiko semea zen: bere aitak, Piero Fruosino di Antonio mezulariak (notarioa, [[Florentziako Errepublika]]ko kantzilerra eta enbaxadorea) nekazari familia bateko emakume Caterina umila haurdun utzi zuen.<ref name="#1">{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Leonardo da Vinci: Renaissance Man|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> Neska, [[Ekialde Hurbila|Ekialde Hurbileko]] esklabo bat izan zitekeela susmatzen da.<ref>{{erreferentzia|izena=Marta|abizena=Falconi|urtea=December 2006|izenburua=Experts Reconstruct Leonardo Fingerprint|argitaletxea=Associated Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Martin Kemp, [[Oxfordeko Unibertsitatea|Oxfordeko Unibertsitateko]] Arte Historiako irakasle emeritua, [[Toscana|Toskanako]] artxiboetan ikertu ondoren, jaiotako data baieztatuko zuten dokumentuak aurkitu zituen, eta Vincitik kilometro batera zegoen bere aitaren landetxean izan zela. Bere ama hamabost urteko Caterina di Meo Lippi tokiko nekazaria zela baieztatu zuen. Piero dagoeneko senargaia zen, eta haurra aitonari entregatu zion, Antonio da Vinciri. Ziurrenik, honek amari dote bat eman zion ezkondu zedin. 1457ko zerga aitorpenetan, Antoniok adierazi zuen biloba berarekin bizi zela, eta Caterina baserritar batekin ezkonduta agertzen dela, Antonio di Piero Buti.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2017ko uztailak 21|izenburua=El nacimiento documentado de Leonardo y la sífilis de 'Mona Lisa'»|argitaletxea=El Mundo|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Es}}</ref>
Leonardo, edo Lionardo, bataioaren erregistroaren arabera,<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 1: "Il était une fois à Vinci"|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> bataiatu eta bere lehen bost urteak Vinciko bere aitaren etxean eman zituen, seme legitimo gisa tratatu zutela.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1984|izenburua=Les grandes découvertes, série connaissances et vie,|argitaletxea=éditions Christophe Colomb|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Irakurtzen eta idazten ikasi zuen, eta [[aritmetika]]ko<nowiki/> ezagutza jaso zituen. Hala ere, ez zuen ia [[latin]]ik<nowiki/> ikasi, irakaskuntza tradizionalaren oinarria. [[Ortografia]] kaotikoa edukitzeak erakusten du bere instrukzioan hutsuneak egon zirela; nolanahi ere, ez zen izan unibertsitateko ikasle batena.<ref>{{erreferentzia|izena=Gille|abizena=Bertrand|urtea=1954|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref>
Leonardo da Vincik jaio zen herrixkan bertan eman zituen aurreneko urteak, inguruko larreetan bizi ziren [[sugandila]], [[kilker]], [[ipurtargi]] eta bestelako animaliekin jolastuz, haurtzarotik aberatsa zuen irudimena are gehiago landuz. Ez da garai hartako Leonardoren deskribapenik gure garaietaraino iritsi, baina haren lana aztertu zuten aurreneko autoreen ustez, horien artean [[Giorgio Vasari]] XVI. mendeko artista eta biografoak, gazte galai gisara aurkezten dute, ingurukoen begirunea bereganatzen zuen hizlari atsegin bezala.<ref name="#2">{{erreferentzia|izena=Walter|abizena=Isaacson|urtea=2017|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=New York: Simon & Schuster|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-1-5011-3915-4|hizkuntza=En}}</ref> Legenda asko sortu dira haren figuraren inguruan, eta horietako bat izan liteke Clark Kennethek bere ''Leonardo da Vinci'' lanean kontatzen duen bezala, Leonardo gazteak merkatuan txoriak erosten zituela gero, aurrez kendu zitzaien askatasunera itzultzeko.
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci (colorized).jpg|thumb|Leonardo da Vinciren [[erretratu]] baten koloreetako bertsioa.]]
Amarekin pasa zituen aurreneko urteak, baina Antonio di Piero Buti del Vacca da Vincirekin ezkondutakoan, aitaren familiaren etxean hartu zuten. Aita, hamasei urteko Albiera degli Amadori, [[Florentzia]]ko<nowiki/> familia aberats bateko alabarekin ezkonduta zegoen, eta Leonardo legezko oinordekotzat sekula onartu ez bazen ere, harreman ona izan zuen bere aitaren emazte horrekin, nahiz eta oso gazte hil. Guztira aita lau aldiz ezkondu zen, eta hamar seme eta bi alaba izan zituen, legezko oinordekotzat denak.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 1: "Il était une fois à Vinci"|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> <ref>{{erreferentzia|izena=Sigmund|abizena=Freud|urtea=|izenburua=Leonardo da Vinciren gaztetako amets bat|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Er}}</ref> Leonardok aitaren azken emaztearekin harreman oso ona izan zuen: halaxe erakusten du behintzat hari bidalitako eskutitz batean tratatzen duen erak “ama gozoa eta maitea” idazten dionean.
Aitaldeko amonak, Lucia di Ser Piero di Zoso, [[zeramika]]ria zen eta ziurrenik Leonardo artelanetan sartu zuen pertsona izan zen. Pasadizo ezagun batek dioenez, zerutik etorri zen miru batek bere sehaska gainetik hegan egin zuen, buztanarekin aurpegia ukituz.<ref name="#3">{{erreferentzia|izena=Liana|abizena=Bortolon|urtea=1967|izenburua=The Life and Times of Leonardo|argitaletxea=Paul Hamlyn, London|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 060003142X / 13: 9780600031420|hizkuntza=En}}</ref> [[Giorgio Vasari]], XVI. mendeko margolari errenazentisten biografoak, ''Le Vite''-n (1568) istorio bat kontatzen du, non bertako nekazari batek Ser Pierori eskatu zion bere seme talentudunak irudi bat margotzeko plaka batan. Orduan, Leonardok suak botatzen zuen herensugearen irudikapena margotu zuen. Hain ondo zegoelako, Ser Pierok arte florentziarreko merkatari bati saldu zion, eta honek berriz Milango dukeari. Salmentari ateratako irabaziekin, Ser Pierok gezi batez zeharkatutako bihotz batez apaindutako plaka bat erosi zuen, eta nekazariari eman zion.<ref name="#4">{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=En}}</ref>
=== Verrocchioren lantegian ===
[[Fitxategi:Study of a Tuscan Landscape.jpg|thumb|ezkerrera|200px|''[[Arno (ibaia)|Arno]] ibarraren ikuspegia'' (1473), Leonardoren lehen lan ezaguna.]]
Leonardo gaztea naturaren maitale zen, jakin-min handiz behatzen zuena. [[Karikatura]]k marrazten zituen, eta [[ispilu idazkera]] landu zuen dialekto toskanieraz. Vasarik anekdota bat kontatzen du artistaren ibilbidean egindako lehen urratsen inguruan: «egun batean, Ser Pierok bere marrazki batzuk hartu eta [[Andrea del Verrocchio]] lagunari erakutsi zizkion, eta behin eta berriz galdetu zion ea Leonardok marrazteari dedikatu al ote zen, eta gai horretan ezer lor zezakeen. Andrea oso harrituta geratu zen Leonardoren aparteko dohainak zituela ikusita eta Pierori gomendatu zion lanbide hori aukeratzen uzteko. Horrela, Ser Piero-k erabaki zuen Leonardo Verrocchioren lantegira joango zela. Leonardok berehala onartu zuen, eta lanbideko horretako eginbeharrak betetzeaz gain, marrazteko artearekin zerikusia zuen guztia egin zuen». Hala, 1469az geroztik, Leonardo aprendiz aritu zen arte tailer ospetsuenetako baten Andrea del Verrocchiorekin. Berari zor dio diziplina anitzetako prestakuntzaren zati bat. Eta [[Sandro Botticelli]], [[Il Perugino|Perugino]] eta [[Domenico Ghirlandaio]] bezalako beste artista batzuetara ere hurbildu.
Verrocchio ospe handiko artista zen, eta oso eklektikoa. Formakuntzaz urregilea eta [[errementari]]a zen, baina ere berean [[Margolaritza|margolaria]], [[eskultore]]a eta urtzailea ere bazen. Batez ere [[Lorenzo Medici|Lorenzo de Médici]] ahaltsuarentzat lan egin zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=J. R.|abizena=Hale|urtea=1971|izenburua=Renaissance Europe, 1480-1520|url=https://archive.org/details/renaissanceeurop00hale|argitaletxea=Fontana|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Leonardok Antonio Pollaiuolorekin ere lan egin zuen, lantegia Verrocchio-netik oso gertu zuen eta.
Urtebetez pintzelak garbitzen eta aprendizentzat ohikoak ziren beste jarduera txiki batzuk egiten igaro ondoren, Verrocchiok Leonardo tailer tradizional baten praktikatzen ziren teknika ugarirekin trebatzen ipini zuen. Testuinguru horretan, Leonardok [[kimika]]ren,<nowiki/> [[metalurgia]]ren,<nowiki/> [[larru]]a<nowiki/>ren eta [[igeltsu]]<nowiki/>en lanak, eta [[mekanika]]<nowiki/>ren zein [[zurgintza]]<nowiki/>ren oinarriak ikasteko aukera izan zuen. Eta baita, hainbat teknika artistiko, [[Marrazketa artistiko|marrazketa,]] [[pintura]] eta [[Marmolejo|marmolezko]]<nowiki/> eta [[brontze]]zko<nowiki/> [[Eskulturagintza|eskultura]].<ref>{{erreferentzia|izena=Andrew|abizena=Martindale|izenburua=The Rise of the Artist|urtea=1972|url=https://archive.org/details/riseofartistinmi0000mart_a6t2|argitaletxea=Thames and Hudson|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Cennini|abizena=Cennino|urtea=1933|izenburua=Il Libro dell' Arte|argitaletxea=D. V. Thompson Jr., New Haven: Yale University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Era berean, trebakuntza jaso zuen kolore prestaketetan, grabatuan eta freskoen pinturetan. Bere aparteko talentuaz ohartu zenean, Verrocchiok ikasleari bere lan batzuk amaitzea utzi zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Sensini, Tommaso|abizena=Conti, Tiziana|urtea=2011|izenburua=Leonardo e l'aretino negli studi di Carlo Starnazzi|argitaletxea=CB Edizioni|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-88-97644-04-0|hizkuntza=It}}</ref>
[[Fitxategi:Baptism of Christ by Andrea del Verrocchio.jpg|thumb|''Kristoren bataioa'', Verrocchiok egina (1470-1480). Leonardok ere parte hartu zuen, behean ezkerrrean dagoen aingerua margotzen.|alt=]]
Verrochioren tailerreko prestakuntza haratago joan zen, eta beste kultura gune batzuetara hedatu zen. [[Algoritmo|Kalkulu algoritmikoa]] ikasi zuen, eta Florentziako bi [[abako|abakista]] garrantzitsuenak aipatzen zituen, [[Paolo dal Pozzo Toscanelli]] eta Leonardo Chernionese. Bestalde, Leonardok Piero Borgiren ''Nobel opera de arithmética,'' 1484an [[Venezia]]n<nowiki/> inprimatua, ere ezagutu zuen.
Ez da ezagutzen Leonardok Verrocchiorekin lan egin zuen garaiko artelanik. Vasariren arabera, soilik ''Kristoren Bataioa'' (1472-1475) margoan hartu zuen parte. Bestalde, kondairaren arabera, Verrocchiok lana amaitzea alde batera utzi zuen Leonardo gaztearen kalitateaz gaindituta sentitu zenean. Aingeru txiki baten utzi zuen bere maisu-eskua. Halaber, aprendiza modeloa ere izan behar zelaren tradizioari jarraituz, Leonardo da Verrocchioren ''David'' brontzezko estatua. Era berean, Verrocchioren Tobias eta aingerua lanean ageri den [[Rafael (goiangerua)|Rafael goiangerua]] Leonardoren erretratua dela suposatzen da.<ref name="#1"/>
1472an, hogei urte zituela, San Lukasen kofradiako liburu gorrian bere izena ageri zen. Garai horretakoa da ezagutzen den bere lehenetako lan bat: Arno ibarreko paisaia edo Santa Maria della neve paisaia (1473), lumaz eta tintaz egindako marrazkia da.<ref>{{erreferentzia|izena=A. E.|abizena=Popham|urtea=1947|izenburua=Les dessins de Léonard de Vinci|argitaletxea=Éditions de la Connaissance, Bruxelles|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Horrela hasi zuen margolari gisa bere ibilbidea, dagoeneko [[Deikundea]] (1472–1475), bezalako margolan aipagarriekin. Eta [[Esfumatura|sfumatoaren]] teknika hobetu zuen, inoiz lortutako hobetze punturaino.
1476an Verrocchioren laguntzaile gisa agertzen zen aipatua beti, eta aitak bere lantegia izaten lagundu zionean ere, irakaslearekin kolaboratzen jarraitu zuen berarentzako afektu handia zuelako. Garai hartan, enkargu pertsonalak jaso zituen eta bere lehenen koadroa margotu zuen, krabelinaren Ama Birjina (1476). Urte bereko espediente judizial baten datuetan ageri denez, bera eta beste hiru gizonei [[sodomia]] kasu bat egotzi zieten. Garai hartan legez kanpoko praktika zen Florentzian, baina guztiak absolbituak izan ziren.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 2: «Dans la Florence des Médicis»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> Dokumentu horrek, salaketa anonimo batean oinarrituta, ez zuen Leonardo homosexuala zela kategorikoki adierazten.
Laster Leonardo [[ingeniari]] gisa ere nabarmendu zen. 1478an, hogeita sei urte zituela, [[San Joan bataiotegia (Florentzia)]] altxatzeko eskaini zuen bere burua. Eta urte horretan, irakaslearen babesa utzi zuen, diziplina guztietan gainditu ondoren. Horrela, maisu margolari independente bilakatu zen.
=== Florentzian ===
1481ean San Donato monasterioak [[Magoen gurtza (Dürer)|Magoen gurtza]] enkargatu zion, baina Leonardok ez zuen sekula koadro hau amaitu, ziurrenik etsita edo umiliatuta zegoelako, [[Sixto IV.a|Sixto IV]].a Erromako Aita Santuak Vatikanoko Jauregi Apostolikoko [[Kapera Sixtinoa]] apaintzeko ez zuelako bera aukeratu. Izan ere, hainbat margolarien artean lehia gogorra zegoen.<ref name="#5">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 3: «À Milan au temps des Sforza»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> [[Neoplatonismo]]ak,<nowiki/> garai hartan Florentzian modan zegoenak, Milan bezalako hiri irekiago, akademiko eta pragmatikoago batera joateko erabakian ere paper garrantzitsua izan zuen. Ziur asko, ingurugiro berri hau bere espirituarentzat egokiagoa zen.
Leonardo-k [[Arroketako Ama Birjina]] (1483–1486) Sortzez Garbiaren anaidiarako margotu zuen, Milango San Francisco Handiaren elizara joango zena. Han zela, bigarren bertsioa egin zezan eskatu zion anaidiak. Leonardok obra kopiatzeko eskubidea lortu zuen, baina gerora arazo juridiko bat hasi zen, erabaki judizialak eta lagun batzuen esku-hartzea egon arte konpondu ez zena.<ref name="#5"/> Azkenean, lanaren bi bertsio egon ziren. Gaur egun [[Paris]]ko [[Louvre museoa]]n dagoen bertsioa [[Florentzia]]n egina dela pentsatzen da, eta gero [[Milan]]era eraman zuela, bere abilezia erakusteko.
=== Sforzatarrekin lanean ===
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci (1452-1519) - The Last Supper (1495-1498).jpg|thumb|250px|''Azken Afaria'' (1494 edo 1495)]]
Florentzian Leonardoren lanak ez ziren oharkabean pasatu. Lorenzo de Medicik jakin zuen Leonardok zilarrezko lira bat sortu zuela zaldiaren buruaren itxurarekin. Lanaren kalitatearekin harrituta, Leonardo berarekin bidali zuen Milanera mezulari florentziar gisa, eta halaber Milango mezenas eta dukea zen [[Ludovico Sforza]]rekin lan egitera. Lorenzoren helburua Milango jaunekin harreman onak mantentzea zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Paolo|abizena=Rossi|urtea=2001|izenburua=The Birth of Modern Science|url=https://archive.org/details/birthofmodernsci0000ross|argitaletxea=Blackwell Publishing|orrialdea=p. 33|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Halaber, eskutitz bat idatzi zion dukeari, Codex Atlanticusan dagoena, eta bertan Leonardoren ingeniaritza alorreko jakituria aparta deskribatzen zuen, eta bidenabar, margolaria ere bazela jakinarazten zion.<ref name="#6">{{erreferentzia|izena=Daniel|abizena=Arasse|urtea=2002|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Dumont Buchverlag Gmbh|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 3832171509 / 13: 9783832171506|hizkuntza=It}}</ref> Hori horrela, ondorengo Leonardoren lanbide nagusia ingeniaritza izan zen. Sforza ingeniarien zerrendan agertzen zen, eta 1493an [[Pavia]]ra bidali zutenean, «''ingéniarius ducalis''» izenburupean ageri zen. Sforzak hainbat zeregin egiteko agindu zion, eta margolari handientzat bakarrik gordetako aitorpena zen «''Apelles florentino''» titulua ere eman zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Leonardo|abizena=Davinci|urtea=2011|izenburua=The Notebooks of Leonardo Da Vinci|argitaletxea=Lulu|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-1-105-31016-4|hizkuntza=En}}</ref> Modu horretan, «jaiak eta ikuskizunak apaingarri aberatsekin» antolatzen eta publikoa txundituta uzten zituzten [[tramoia]]k asmatzen aritu zen, hala nola, [[Ludovico Sforza]]ren eta Beatriz de Esteren ezkontzan eta baita Ana Sforzaren eta Alfontso I.a Estekoarenean. Milango gorteko hainbat erretratu ere margotu zituen. Milango elite ilustratuekin izandako harremanak, zuen heziketaren hutsuneak antzemateko balio izan zion.<ref name="#7">{{erreferentzia|izena=Bertrand|abizena=Gille|urtea=1964|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref>
[[Milango katedrala|Milango Katedralaren]]<nowiki/> kupularen azterketaz arduratu zen. Eta sasoi berean, Ludovicoren aita [[Francesco I.a Sforza|Francisco I Sforzaren]]<nowiki/> omenez eginteko asmoa zegoen zaldizko estatua, «Il Cavallo»ren buztinezko moldean lan egin zuen. Hirurogeita hamar tona brontzez egin behar zen, garai hartan benetako balentria teknikoa zena. Estatua hainbat urtez amaitu gabe egon zen.<ref name="#3"/> Leonardok moldurarako buztinezko bertsioa amaitu zuenean, eta jadanik planak prest zeudenean galdaketa abian jartzeko, brontzea kanoiak egiteko erabili zen, [[Karlos VIII.a Frantziakoa|Frantziako Karlos VIII]].aren inbasioaren aurka hiria defendatzeko.
1490. urtean arkitektoen eta ingeniarien kongresu moduko batean parte hartu zuen, Milango katedralaren kupularen akaberaren zenbait alderdi eztabaidatzeko. Bertan, Francesco di Giorgio Martini ospe handiko ingeniaria ezagutu zuen, eta honek [[Parma]]ra joatea gomendatu zion Giovanni Antonio Amadeo eta Luca Fancelli kontsultatzera, eraikuntzaren zenbait alderdi argitzeko. Garai horretan, Leonardok proiektu tekniko eta militarrei buruz egin zuen lan.
[[Fitxategi:After leonardo da vinci, The Battle of Anghiari by Rubens, Louvre.jpg|thumb|Peter Paul Rubensen ''Anghiariko bataila'' Leonardoren jatorrizkoaren lanaren kopia bat da. Margolanaren erdian zegoen «Zutohialaren borroka» islatzen du. ]]
Erlojuak hobetu zituen, ehungailua, garabiak eta beste tresna asko. Hirigintza ere aztertu zuen, eta hiri idealetarako planoak proposatu zituen. Antolamendu hidraulikoaz interesatu zen, eta 1498ko dokumentu batek ibaien eta ubideen ingeniari lanez arduratzen zela dio. 1495ean, hileta batekin lotutako gastuen zerrenda zehatz batek bere ama Caterinaren heriotza iradokitzen du.
1490 inguruan bere izena zeraman akademia bat sortu zuen. Bertan, urte batzuetanz bere ezagutzak irakatsi zituen, eta ikerketa guztiak tratatu txikietan idatzi zituen. [[Jesusen Azken Afaria|Azken Afaria]] (1494–1498) freskoa margotu zuen [[Santa Maria delle Grazie]] dominikar komenturako. 1496an [[Luca Pacioli]] Milanera iritsi zen, eta Leonardoren adiskide handia egin zen. Bere La Divina proportione lanean grabatutako taulak Leonardok egin zizkion. Geroago, 1498an, Sforzesco gazteluaren sabaia eraiki zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1966|izenburua=Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 3: «À Milan au temps des Sforza»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref>
1499an [[Luis XII.a Frantziakoa|Frantziako Luis XII.aren]] tropek Milango [[dukerri]]a konkistatu ondoren, [[Ludovico Sforza]] kargugabetu zuten eta bere iloba [[Maximiliano I.a Habsburgokoa|Maximiliano I]].arekin [[Alemania]]ra ihes egin beharrean aurkitu zen. Goiz batean zaldiko estatuaren modeloa suntsituta aurkitu zuen Leonardok, frantziarrek tiroko entrenamendurako erabiltzen zutelako. Halaber, Luis XII.ak Azken Afaria Frantziara eramateko harresia mozteko aukera planteatu zuen, [[Napoleon Bonaparte]]k ere mende batzuk geroago pentsatu zuen bezala. Sforzatarrak erori zirenean, Leonardo Ligny kondearen zerbitzura geratu zen<ref>{{erreferentzia|izena=Ludwig|abizena=Goldscheider|urtea=1953|izenburua=Michelangelo|argitaletxea=Phaidon|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>, eta Luxenburgoko Luisek Toskanako defentsa militarraren egoerari buruzko txostena prestatzeko eskatu zion.<ref name="#7" /> Ludovico Sforzaren ustekabeko itzulerak planak aldatu zituen, eta Milanera alde egin zuen Salai laguntzailearekin eta [[Luca Pacioli]] matematikariarekin.
=== Florentziara itzultzea ===
[[Fitxategi:La belle ferronnière,Leonardo da Vinci - Louvre.jpg|thumb|''Belle Ferronnière'' (1490–1495), Paris, Louvre ]]
1499ko martxoan, Leonardok [[arkitekto]] eta [[ingeniari]] militar gisa lan egin zuen veneziarrek hirian babesak eraiki nahi zituztelako.<ref>{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=0: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref> Hiria [[turkiar]]ren balizko itsas eraso batetik defendatzeko sistemak garatu zituen, eta proposamenen artean, [[Urpekariak|urpeko]] eskafandra bat asmatu zuen. Turkiarrek erasorik egin ez zutenez, asmakizuna erabili gabe geratu zen. Apirilaren amaieran Florentziara itzuli zen eta han, [[Friuli-Venezia-Julia|Friuliko]] uren jarioei buruzko azterketa egin eta gero, [[esklusa]] sistema bat proposatu zuen, [[Isonzo]] ibaiaren ibilbidea jaso ahal izateko. Ondoren [[Mantua]]n egon zen [[Luca Pacioli]] fraide matematikoarekin, eta Isabel de Esteren erretratua egin zuen. 1501ko apirilaren 4ko gutun baten, Pierre de Nuvolak Mantuako dukesari erantzuten dio Leonardoren «ikasketa matematikoek pinturarengandik urrundu dute».<ref>{{erreferentzia|izena=John|abizena=Wells|urtea=2008|izenburua=Longman Dictionary|url=https://archive.org/details/longmanpronuncia0000unse|argitaletxea=Pearson Longman|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-1-4058-8118-0|hizkuntza=En}}</ref> Hala ere, Santissima Annunziata komentutik oniritzia jaso zuen ''Ama Birjina, Jesus Haurra, Santa Ana eta San Juan Bataiatzailea''rekin izango zenaren prestaketa-zirriborro bat egiteko. Margolanak ikaragarrizko mirespena eragin zuen, «gizon eta emakumeak, gazte eta nagusiak» joaten ziren ikustera «Jaialdi handi batean parte hartzen zeudela bezala». Egonaldi labur bat egin zuen Erroman, Tivoliko [[Hadrianoren villa]]n, eta Frantziako Luis XII.aren estatu idazkaria zen Florimond Robertetek eskatuta, Husuen Ama Birjina margolanean aritu zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=» 10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref>
1502an, Valentinesiako dukea eta Alexandro VI.a Aita Santuaren semea zen [[Cesare Borgia|César Borgia]] printzeak, "kapitain eta ingeniari orokorra" izendatu zuen. [[Markak|Marketan]] eta [[Emilia-Romagna]]n ibili zen, gotorlekuak eta duela gutxi konkistatutako lurraldeak ikuskatzen. Bere koadernoak hainbat behaketa, gutun, lan zirriborro eta bisitatutako hirietako liburutegietan aurkitutako obren zehaztasunak jaso zituen.<ref>{{erreferentzia|izena=Ian|abizena=Chilvers|urtea=2003|izenburua=The Concise Oxford Dictionary of Art and Artists|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9780199532940|hizkuntza=En}}</ref> Han [[Nikolas Makiavelo]] ezagutu zuen, [[Borgia]]tarren zerbitzura Florentzian zebilen zelataria.
1503an Florentzian arkitekto eta ingeniari hidraulikoko funtzioak bete zituen. San Lukasen gremioan sartu zen berriro, eta bi urte eman zituen (1503–1505) ''Anghiariko bataila'' prestatzen eta margotzen. Hamazazpi bider zazpi metro zituen margolanak, eta bitartean, pareko horman [[Michelangelo]]k ''Cascinako bataila'' margotzen zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Ludwig|abizena=Goldscheider|urtea=1967|izenburua=Michelangelo: paintings, sculptures, architecture|argitaletxea=Phaidon Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-0-7148-1314-1|hizkuntza=En}}</ref> Bi lanak galdu egin dira. Michelangeloren lana 1542ko Aristotole da Sangalloren kopia baten bidez ezagutzen da, eta Leonardoren margolana, prestaketa zirriborroetatik eta atal nagusiaren zenbait aleetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=David Alan|abizena=Brown|urtea=1998|izenburua=Leonardo Da Vinci: Origins of a Genius|url=https://archive.org/details/leonardodavincio0000brow_p0r6|argitaletxea=Yale University Press|orrialdea=p. 7|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|0-300-07246-5}}|hizkuntza=En}}</ref> Horien artean, aipagarriena zalantzarik gabe [[Peter Paul Rubens|Rubensena]] da. Badirudi obraren aldaketaren arrazoiak pintura azkarrago lehortzeko edo erabilitako materialaren kalitatea; gero estali zuen, ziurrenik Giorgio Vasari-k egindako fresko batek. Badirudi obra galtzeko arrazoiak pintura azkarrago lehortzeko erabili zen sua izan zela, edo bestela materialaren kalitatea.
Garai horretan sarri kontsultatzen zioten Leonardori aditu bezala, esate baterako, [[San Miniato al Monte]]ko<nowiki/> kanpandorrearen egonkortasuna aztertzeko, edo Michelangeloren [[David (Michelangelo)|Daviden]]<nowiki/> kokapena aukeratzeko unean. Bien iritziak kontrajarriak izan ziren. Bestalde, Florentzia hiriari [[Arno (ibaia)|Arno ibaiaren]]<nowiki/> desbideratze proiektua aurkeztu zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Christoph|abizena=Ohlig|urtea=2005|izenburua=Integrated Land and Water Resources Management in History|argitaletxea=P. J., ed|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9783833424632|hizkuntza=En}}</ref> Hi helburu zeuden tartean, alde batetik Florentzia itsasoarekin konektatzeko gai izango zen ubide bat sortzea, eta bestetik, egoten ziren uholde ikaragarriak kontrolatzea.<ref>{{erreferentzia|izena=Kenneth, Kemp|abizena=Clark, Martin|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=United Kingdom: Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9780141982373|hizkuntza=En}}</ref>
=== Milandik Erromara ===
1504an Milanera itzuli zen lanera, garai hartan [[Massimiliano Sforza|Maximiliano Sforzaren]] kontrolpean zegoen Suitzako [[mertzenario]]en laguntzari esker. Ikasle asko eta pinturan interesa zutenak Leonardorekin bildu ziren edo lan egin zuten Milanen, tartean [[Bernardino Luini]], Giovanni Antonio Boltraffio eta Marco d'Oggiono. Bere aita uztailean hil zen, eta Leonardo oinordetzatik bereizia izan zen seme ez-legitimoa zelako. Hala ere, gero osabak bere oinordeko unibertsala izendatuko zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> Urte berean, Leonardok azterketa anatomiko asko egin zituen, eta bere ohar ugariak sailkatzen saiatu zen. Halaber, [[Gioconda]]n (1503–1506, eta geroago 1510–1515) lan egiten hasi zen garaia da. Lisa Gherardiniren erretratua dela uste da, ezkondutako izenarekin, Monna Lisa del Giocondo. Hala ere, margolan honen interpretazio ugari daude oraindik eztabaidagai direnak.
1505ean hegaztien hegaldia aztertzen aritu zen, eta oinarri horrekin [[:es:Códice_sobre_el_vuelo_de_los_pájaros|hegaztien hegaldiei buruzko Codexa]] idatzi zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Carlo|abizena=Pedretti|urtea=1962|izenburua=A Chronology of Leonardo Da Vinci's Architectural Studies after 1500|argitaletxea=Geneva: E. Droz|orrialdea=p. 37|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Harrez gero, behaketak, bizipenak eta berreraikuntzak bata bestearen atzetik intentsitate handiz gertatu ziren. Urtebete geroago, Florentziako gobernuak Charles d'Amboise Milango gobernadore frantsesarekin elkartzeko baimena eman zion,eta berarekin atxiki zuen Florentziak protestatu arren. Horrela, Leonardo frantziarren eta [[Toscana|toscanen]] arteko auzien erdian geratu zen, eta auzitegiak presionatu egin zuen Arroketako Ama Birjina amai zezan bere ikasle Ambrogio de Predisekin, ''Anghiariren batailan'' lanean ari zen bitartean.
1507an Leonardo bere osaba Francescoren oinordeko bakarra izan zen, baina anaiek testamentua aldatzeko prozedura hasi zuten. Leonardo-k Charles d'Amboise-ri eta Florimond Robertet-i bere izenean esku hartzeko eskatu zien. Eta Luis XII Milanera itzuli zenean, Leonardo berriro ere Lonbardiako hiriburuan ospatzen ziren festen antolatzaile izan zen. 1508an Giovanni Francesco Rústica eskultorearekin bizi zen, Piero di Braccio Martelliren etxean, Florentzian,<ref name="#8">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 5: «Milan, Rome, Amboise»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> baina gero Milanera joan zen bizitzera,Porta Orientalera, Santa Babila parrokian.<ref>{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Luis XII.a laster itzuli zen Italiara, eta 1509ko maiatzean Milanera ailegatu zen. Bere armada Veneziaren aurka gidatu zuen, eta Leonardok erregeari jarraitu zion ingeniari militar bezala, Agnadelko bataila ikusiz.1511an Charles d'Amboise gobernadorea hil zen, eta 1512an, Ravenako batailaren ondoren, Frantziak Italiako lurraldea utzi zuen. Milanen egon zen bigarren egonaldi honi esker, Leonardok zientzia hutsei buruzko ikerketetan sakondu zuen. 1509an, Giorgio Vallaren ''De expendentis te fugiendis rebus'' lanaren agerpenak eragin handia izan zuen berarengan.
1513ko irailean, Leonardo Erromara joan zen, eta han Medicitarren familia aberats eta ospetsukoa zen [[Leon X.a|Leon X]] Aita Santuarentzat egin zuen lan. Garai hartan, [[Vatikano Hiria|Vatikanoan]] [[Rafael]]ek eta [[Michelangelo]]k lan asko izan zuten. [[Giuliano da Sangallo|Sangalloren]] arrakasta ikusita, Leonardok ez zuen eskaera apalik baino jaso, eta badirudi ez zuela parte hartu erromatarren gotorleku ugarien eraikuntzan, ezta ere. hiriburua edertzen. Bere pinturak ere ez zuen arrakastarik lortu, eta beste espezialitate batean errefuxiatu zen, agian bere gustukoena, [[hidraulika]]n. Médicistarren Juliano II. dukearenak ziren [[:es:Lagunas_Pontinas|Pontinas aintzira]]k lehortzeko proiektu bat egin zuen. 1514an berriz, ''Uholdeen'' seriea egin zuen; eta Michelangelok Kapera Sixtinako bobedan margotu zuen lan bikainaren nolabaiteko erantzun partziala izan zen.
«Medicitarrek sortu naute, Medicitarrek suntsitu naute», idatzi zuen Leonardok, zalantzarik gabe Erroman eginiko egonaldiaren etsipenak azpimarratzeko.<ref name="#7"/> Inoiz ez zitzaiola bere gaitasuna erakutsi ahal izango zuen eskaera garrantzitsu bat egingo, pentsatu zuen. Ziurrenik ezagunak ziren bere ezegonkortasuna, adorea galtzeko erraztasuna, eta hasitako lanak amaitzeko zailtasuna.
=== Azken urteak Frantzian ===
[[Fitxategi:Tombe de Léonard de Vinci.JPG|thumb|ezkerrera|150px|Leonardoren hilobia, Amboiseko gazteluan.]]
1515eko irailean, [[Frantzisko I.a Frantziakoa|Frantzisko I.a]]<nowiki/> Frantziako errege berriak Milan birkonkistatu zuen [[:es:Batalla_de_Marignano|Marignango bataila]]n<nowiki/> irabazi ondoren. Urte bereko azaroan, Leonardok proiektu berria diseinatu zuen Florentziako Medicitarren auzoarentzako. Abenduaren 19an [[Bolonia]]n<nowiki/> egin zen Francisco Ia eta Leon X. Aita Santuaren arteko bileran egon zen.<ref name="#3"/> Frantzisko I.ak Leonardori enkargatu zion lehoi mekaniko bat egitea, irekitzen zitzaion bularrarekin [[lirio]] bat erakusteko.<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=En}}</ref> Ez da ezagutzen noizko sortu nahi zuen lehoi hori, baina erregea [[Lyon]]era<nowiki/> iritsi zenerako izan zitekeen, edo erregearen eta aita santuaren arteko bake hitzaldietarako.
1516an Frantziara joan zen bere laguntzailearekin, Francesco Melzi margolaria. Salaik Milaneraino lagundu zien.<ref>{{erreferentzia|izena=Silvana|abizena=Levi Orban|urtea=1980|izenburua=«Un dorado, último exilio»|argitaletxea=Vinicio de lorentiis, ed. Verona, Italia: Edizioni Futuro|orrialdea=p. 69|orrialdeak=|ISBN=84-226-1462-6|hizkuntza=}}</ref> Frantzisko I.a erregea zen zaindari eta babesle berria, eta Clos-Lucé gazteluan instalatu zituen, Amboiseko gaztelutik gertu, eta haurtzaroan bere bizilekua izan zena. Erregearen "Lehen margolaria, lehen ingeniaria eta lehen arkitektoa" izan zen, eta 10.000 eskutuko pentsioa jaso zuen.<ref name="#9">{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1986|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref> Frantziako gortean margolariarekin interes handiagoa zuten ingeniariarekin baino, Italian gertatzen zenaren kontrakoa.<ref name="#7"/> Frantzisko I.ak Clos-Lucé gaztelua Leonardori utzi izana, «nahi zuena egiteko» mezu bezala uler daiteke.
[[Fitxategi:Old Man with Water Studies.jpg|thumb|''Agure bat pentsakor''. Zenbaitek marrazki hau Leonardoren azken autorretratua dela uste dute. Errege liburutegia, Windsor.]]
Ez zen ohore hori jaso zuen lehen artista izan, urte batzuk lehenago [[Andrea Solari]]ok eta [[:es:Giovanni_Giocondo|Giovanni Giocondo]]k jaso zutelako baita.<ref name="#8"/> Leonardok Romorantin errege jauregia diseinatu zuen, Frantzisko I.ak bere ama Luisa de Saboyarentzat eraiki nahi zuena: hiri txiki bata izango litzateke,eta ibai baten desbideratzea aurreikusten zuen, urarekin aberastuko egingo zelako eta inguruko landa ongarrituko zuelako. 1518an izurdearen bataioan hartu zuen parte, eta baita Lorenzo de Médiciren ezkontzan Frantziako erregearen iloba batekin. Urte berean, Salaik berriro Leonardo utzi zuen, eta Milanera itzuli zen. Han, 1524ko urtarrilean, duelu batean hil zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Gille|abizena=Bertrand|urtea=1964|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref>
Azken urteak [[osasun]] arazo gero eta sarriagoek markatu zituzten: zahartzaroan sufritu zuen [[paralisi]] mota bat izan zen larriena, pintatzetik aldendu baitzuen. 1519ko apirilean, hainbat hilabetez gaixorik eman ondoren, bere testamentua idatzi zuen Amboiseko [[notario]] baten aurrean. Apaiz bat konfesatzeko eta [[Azken Igurtzia|azken igurtzia jasotzeko]]. 1519ko maiatzaren 2an hil zen [[:es:Castillo_de_Clos-Lucé|Cloux]]en,<ref>{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa,|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref> 67 urte zituela, Vasariren idatziek diotenez, bere fede gabeziaz damututa. Tradizioak Frantzisko I.aren besoetan hil zela dio, baina, ziurrenik Giorgio Vasari-k idatzitako epigrafe baten interpretazio okerra izango du oinarrian. Inoiz monumentu batean idatzita ikusi ez den epigrafe honek, “sinu regio” hitzak ditu, eta esanahi literalean horrek esan dezake «errege baten bularrean», baina, era berean, zentzu metaforikoan, «erregearen estimuan», Leonardoren heriotza erregearen gaztelu baten suertatzearekin izan dezake lotura.<ref>{{erreferentzia|izena=Silvana|abizena=Levi Orban,|urtea=1980|izenburua=El fin del mundo|argitaletxea=Verona, Italia: Edizioni Futuro|orrialdea=|orrialdeak=pp. 70-72.|ISBN=84-226-1462-6|hizkuntza=}}</ref> Garai hartan, gortea Saint-Germain-en-Laye gazteluan zegoen, non, martxoan Frantziako Claudia erreginak Henry semea izan zuen; eta Frantzisko I.aren egunerokoak ez du erregearen bidaiarik adierazten uztaila arte. Bestalde, Francesco Melzi Leonardoren dizipuluak, bere liburuak eta pintzelak heredatu zituena eta bere testamentuaren gordetzailea izan, gutun bat idatzi zion Leonardoren anaiari, heriotzaren berri emanaz. Bertan, ez du inolako aipamenik egiten erregearen presentziaz.
Bere azken borondatearen arabera, hirurogei eskalek jarraitu zuten hilkutxaren segizioa, eta Saint-Hubert ermitan lurperatu zuten, Amboise gazteluaren barrutian. Leonardo ez zen inoiz ezkondu, eta ez zuen seme-alabarik. Hamar urtetik aurrera bere ikasle gogokoena izan zen Francesco Melziri utzi zizkion lan guztiak argitaratzeko. Batez ere bere eskuizkribuak, koadernoak, dokumentuak eta tresnak eman zizkion. Frantzian egin zuen egonaldi osoan lagundu ondoren, Leonardorekin egon zen hil arte, eta herentzia administratu zuen hurrengo berrogeita hamar urtetan. Hala ere, ez zuen lanik argitaratu eta ez zuen bere margolanik saldu, esaterako tailerrean jarraitzen zuen La Gioconda. Leonardoren mahastiak Gian Giacomo Caprotti da Oreno, hamabost urterekin bere zerbitzura ikasle bezala sartu zena oso estiman zuena, eta Battista di Vilussis bere zerbitzariaren artean banatu ziren. Lurra Leonardoren anaiei utzi zien, eta bere neskameak beroki beltz bat jaso zuen.<ref name="#10">{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren heriotza, toskanieraz idatzitako berrogeita hamar mila diziplina anitzetako dokumentu originalen, berak kodetutakoak, dispertsioaren eta heren baten galeraren hasiera da. Eskutitz, eskuizkribu, orrialde, zirriborro, marrazki, testu eta ohar guztiak artelan gisa hartu ziren. Hamahiru mila dokumentu baino ez dira geratzen, gehienak Vatikano Hiriko Artxiboan gordeta. Leonardo hil eta hogei urtera, Frantzisko I.ak [[Benvenuto Cellini]] eskultoreari aitortu zion: «Inoiz ez da munduan jaio beste gizon bat Leonardok bezainbeste ezagutzen zuenik, ez hainbeste pinturan, eskulturan eta arkitekturan, [[filosofia]]n baizik».
== Harremanak eta eraginak ==
=== Leonardo Florentzian: maisuak eta garaikideak ===
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci 046.jpg|thumb|Dama katazuriarekin (1485)]]
1466an, Leonardo [[Andrea del Verrocchio]]rekin ikasten hasi zenean, Verrocchioren irakaslea izan zen [[Donatello]] eskultorea hil zen. [[Paolo Uccello]] margolaria –perspektibarekin esperimentatu zuena eta paisaien margolanetan eragina izan zuena–, jada oso zaharra zen. Era berean, hirurogei urtetik bueltan zeuden [[Piero della Francesca]] eta [[Fra Filippo Lippi]] margolariak, [[Luca della Robbia]] eskultorea, eta [[Leon Battista Alberti]] arkitektoa eta idazlea.<ref>{{erreferentzia|izena=Brucker|abizena=Gene A.|urtea=1969|izenburua=Renaissance Florence|argitaletxea=Wiley and Sons|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Hurrengo belaunaldiko artista ospetsuenak Andrea del Verrocchio, Antonio Pollaiuolo eta Mino da Fiesole eskultorea izan ziren.<ref name="#11">{{erreferentzia|izena=Frederich|abizena=Hartt|urtea=1970|izenburua=A History of Italian Renaissance Art|url=https://archive.org/details/historyofitalian0000hart_h8b7|argitaletxea=Thames and Hudson|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren gaztaroa, hormetan aipatutako artisten margolanak zeuden Florentziako etxe baten igaro zen, eta baita Donatelloren garaikideak ziren [[Masaccio]] (bere fresko figuratibo eta errealistak emozioz beteta daude) eta [[Lorenzo Ghiberti]] (bere Paradisuko Ateak konplexutasun handiz osatua dago, arkitektoaren lana xehetasunen arretaz uztartuz). Piero della Francesca-k perspektibaren azterketa zehatz bat egina zuen, argiaren ikerketa bat egin zuen lehen pintorea izan zen. Lan horiek, eta baita Leone Battista Albertiren tratatuek, artista gazteengan eragin handia izan zuten, eta bereziki Leonardo behatzailearengan eta bere lanetan.<ref name="#11"/><ref name="#12">{{erreferentzia|izena=Gene A.|abizena=Brucker|urtea=2007|izenburua=Renaissance Florence|argitaletxea=Worldofbooks|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0471113700 / 13: 9780471113706|hizkuntza=En}}</ref>
Masaccioren [[Biluztasun|biluziaren]] irudikapena Adan eta Evaren Paradisutik kanporatzean, non Adanen genitalak ez daude mahatsondoko hosto batekin estalita. Gizakien formen irudi adierazgarriak eragina sortzen dute pinturan, bereziki [[Hiru dimentsioko|hiru dimentsiotako]] efektua egiten duelako argiztapenaren eta itzalaren erabilpen berritzaileak. Eta Leonardok proposamen hori bere lanetan garatu zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Roger|abizena=Jones|urtea=2012|izenburua="Leonardo da Vinci: anatomist"|argitaletxea=British Journal of General Practice|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ISSN 0960-1643. PMC 3361109. PMID 22687222|hizkuntza=En}}</ref> Errenazimentuaren [[humanismo]]a eta bere eragina Donatelloren David margolanaren bitartez, Leonardoren azken urteetako lanetan antzematen da, bereziki San Juan Bataiatzailean.<ref>{{erreferentzia|izena=Ilan|abizena=Rachum|urtea=|izenburua=The Renaissance, an Illustrated Encyclopedia|argitaletxea=Octopus|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Garai hartan, [[Lorenzo Medici|Lorenzo de Médicik]] eta [[Juliano Medici|Juliano]] (1453–1478) bere anaia gazteak, Pazzitarren konspirazioan hilda, gidatzen zuten Florentzia. Ludovico Sforza, 1479tik 1499. urte arte Milan gobernatu zuen, eta bertara bidali zuten Leonardo Médicitarren enbaxadore bezala. Era berean, Médicitarren bitartez izan zituen Leonardok harremanak hainbat filosofo humanistekin, hala nola [[Marsilio Ficino]], [[Neoplatonismo]]ari atxikia, eta Cristóforo Landino, idazlan klasikoen iruzkin egilea. [[Giovanni Pico della Mirandola]] berdin zegoen lotuta Médicitarren gorteari.<ref>{{erreferentzia|izena=Hugh Ross|abizena=Williamson|urtea=1974|izenburua=Lorenzo the Magnificent|url=https://archive.org/details/lorenzomagnifice0000ross|argitaletxea=Michael Joseph|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Beranduago Leonardok ohar marjinal bat idatzi zuen bere egunerokoan: «Médicitarrek sortu naute, Médicitarrek suntsitu naute». Iruzkin horren esanahia oraindik ere eztabaidarako arrazoia da.<ref name="#6"/>
Errenazimentu hiru erraldoiak batera aipatzen diren arren, Leonardo, Miguel Ángel eta Rafael ez ziren belaunaldi berekoak. Leonardo 23 urte zituen Miguel Angel jaio zenean, eta 31 Rafael jaiotakoan. Rafael 1520an hil zen Leonardo baino urtebete geroago. Miguel Ángel zendu zenean, Leonardok bazeramatzan 45 urte hilda.<ref>{{erreferentzia|izena=Gene A|abizena=Brucker|urtea=2007|izenburua=Renaissance Florence|argitaletxea=Worldofbooks|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0471113700 / 13: 9780471113706|hizkuntza=En}}</ref>
=== Laguntzaileak eta ikasleak ===
Gian Giacomo Caprotti da Oreno, Salai edo «il Salaino» («deabru txikia») deiturikoa. Vasarik deskribatzen zuenez, “Leonardok maite zuen ile fin eta kizkurreko gazte atsegina eta polita zen”.<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Le Vite, 1568|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=It}}</ref> Salai 1490ean sartu zen Leonardoren zerbitzura, 10 urte zituela. Beraien arteko harremana ez zen erraza izan. Urtebete geroago, Leonardok gaztearen akatsen zerrenda egin zuen, «lapurra», «gezurtia», «burugogorra» eta «tripontzia» zela deituz. "Deabru txikiak" dirua eta balio handiak gauzak lapurtu zizkion gutxienez bost alditan, eta dirutza xahutu zuen arropetan eta hogeita bost bikote zapatetan.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Léonard|argitaletxea=Codex C. 15v, Institut de France. Richter-en itzulpena|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Hala ere, Leonardok gaztearekin zuen harremanaren hasierako urteei buruzko oharretan, nerabeari buruzko irudi ugari dituzte. Salai bere zerbitzari eta laguntzaile ofiziala izan zen hurrengo hogeita hamar urtetan.<ref name="#9"/>
1506an, Leonardok hamabost urteko Francesco Melzi, Lombardiako aristokrata baten sema, hartu zuen ikasle bezala. Melzi Leonardoern bizitzaren laguna bilakatu zen, eta bere ikasle begikoenentzat hartzen da. Iraunaldia Frantzian iraunaldia egin zuen Leonardo eta Salairekin, eta maisuarekin bere heriotzara arte egon zen.<ref name="#13">{{erreferentzia|izena=Roger|abizena=Masters|urtea=1998|izenburua=Fortune is a River: Leonardo Da Vinci and Niccolò Machiavelli's Magnificent Dream to Change the Course of Florentine History|argitaletxea=Simon & Schuster|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-0-452-28090-8|hizkuntza=En}}</ref> Salaik 1518an Frantzia utzi zuen Milanera itzuliz, eta etxe bat eraiki zuen Leonardoren lur sail bateko mahastian, gero margolariak oinordetzan utziko zuena. 1525. urtean Salai era bortitzean zendu zen, beharbada eraila edo duelu baten eraginez.<ref name="#6"/>
Salaik hainbat margolan egin zituen «Andrea Salai» izenarekin, baina Vasarik esan arren Leonardok «gauza asko irakatsi ziola pinturari buruz»,<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Le Vite|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=It}}</ref> bere lana Leonardoren beste ikasle batzuena baino gutxiagotua dago, hala nola [[:es:Marco_d'Oggiono|Marco d'Oggiono]] edo Giovanni Antonio Boltraffio. 1515ean, Gioconda bertsio biluzi bat margotu zuen, «Monna Vanna» izenekoa. Bere heriotzan 1525ean, Salairen Gioconda 105 liratan tasatu zen, tamaina txikiko erretratua izateko ohiz kanpoko balioa zena.<ref>{{erreferentzia|izena=Nick|abizena=Rossiter|urtea=2003|izenburua=«Could this be the secret of her smile?»|argitaletxea=The Telegraph|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Giovanni Antonio Boltraffio eta Marco d'Oggiono ez ezik, beste ikasle batzuk ere Leonardoren tailerrean parte hartu zuten Milanera itzuli zenean, hala nola Ambrogio de Predis, Bernardino dei Conti, Francesco Napoletano edo [[Andrea Solari]]o, azken hauek ezezagunagoak.<ref name="#12"/>
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci - St John the Baptist - WGA12723.jpg|thumb|Salai izan zen modeloa ''San Juan Bataiatzilea'' margotu zuenean, 1513 eta 1516 bitartean]]
=== Bizitza pribatua ===
Leonardo da Vinci-k, zegozkien arloetan onespena zuten edo bere garaian eragin garrantzitsua izan zuten lagunak zituen. Adibidez [[Luca Pacioli]] matematikaria, liburu baten berarekin lankidetzan aritu zena. [[Cesare Borgia|Cesar Borgiaren]] zerbitzuan bi urte eman zituen, eta adiskidea zen baita Lorenzo de Medicirekin edo Marcantonio della Torre medikuarkin. Nicolás Machiavellorekin adiskidetasun estua izan zuen, eta [[Michelangelo|Miguel Angel]] lehiakidea ezagutu zuen. Bere lagunen artean Franchino Gaffurio eta Isabel de Este ere bazeuden. Badirudi Leonardok ez zuela harreman esturik izan emakumeekin, Isabelekin izan ezik. Erretratu bat egin zion berari, Mantuara joan zen bidai baten, eta gaur egun galduta dagoen margolan baten oinarria izan zen.<ref name="#14">{{erreferentzia|izena=Daniel|abizena=Arasse|urtea=2002|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Dumont Buchverlag Gmbh|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 3832171509 / 13: 9783832171506|hizkuntza=En}}</ref> Jacopo Andrea da Ferrara arkitektoaren adiskidea izan zen baita, erail zuten arte.<ref name="#15">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=» 10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref>
Adiskidetasunaz haratago, Leonardok bizitza pribatua sekretuan gordetzen zuen. [[Giorgio Vasari|Vasari]]-k deskribatzen duen moduan, bere bizitzak, asmakizunetarako aparteko gaitasunak, bere «ohiz kanpoko edertasun fisikoa», «grazia infinitua», «indar eta eskuzabaltasun handiak», «bere izpirituaren zabalera berebizikoak», jakin-mina piztu dute beti. Egile ugarik Leonardoren nortasunaren alderdi desberdinei buruz espekulatu dituzte. Bere sexualitatea azterlan eta azterketen gaia izan da. Joera hau XVI mendearen erdialdean hasi zen, eta XIX. eta XX. mendeetan zehar handitu, [[Sigmund Freud]] jakintsuen ikerketak nabarmenduz.<ref>{{erreferentzia|izena=Sigmund|abizena=Freud|urtea=1910|izenburua=Leonardo da Vinciren gaztaroko oroitzapen bat|argitaletxea=Dimitri Merejkovski, París|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref>
Leonardoren harreman intimoenak Salai eta Francesco Melzi ikasleekin izan ziren.<ref>{{erreferentzia|izena=Nino|abizena=Smiraglia Scognamiglio|urtea=1900|izenburua=Ricerche e documenti sulla giovinezza di Leonardo da Vinci|argitaletxea=Frammenti Vinciani, Padova|orrialdea=p.49|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref> Melzik idatzita utzi zuen Leonardoren sentimenduek maitasuna eta pasioa nahasten zituztela.<ref>{{erreferentzia|izena=Nick|abizena=Rennison|urtea=2001|izenburua=Freud and psychoanalysis: almost everything you need to know in one essential guide|argitaletxea=Harpenden, Pocket Essentials|orrialdea=p. 19|orrialdeak=|ISBN=1-903047-54-4|hizkuntza=En}}</ref> XVI. mendearen ondoren harreman horiek erotikoak direla esan izan dute. Harrez gero asko idatzi da ustezko [[homosexualitate]] horren inguruan, eta bere artean izan zuen garrantziari buruz, batez ere [[Bacon (argipena)|Bacon]] agertzen den inpresio [[Androginia|androginoari]] buruz, eta zehatzago bere marrazki batzuetan.<ref>{{erreferentzia|izena=Michael.|abizena=Rocke|izenburua=Forbidden Friendships épigraphe|urtea=1997|url=https://archive.org/details/forbiddenfriends00rock|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=p. 148 & p. 298|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardo naturaren eta animalien miresle sutsua izan zen, [[begetariano]]a izatera iritsi arte eta hegaztien kaiolak erosi gero aske jartzeko.<ref>{{erreferentzia|izena=Jean-Paul|abizena=Richter|urtea=1883|izenburua=The Literary Works of Leonardo da Vinci|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Edward|abizena=MacCurdy|urtea=1928|izenburua=The Mind of Leonardo da Vinci|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Musikari bikaina ere izan zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Emanuel|abizena=Winternitz|urtea=1982|izenburua=Leonardo da Vinci as a Musician|url=https://archive.org/details/leonardodavincia0000wint|argitaletxea=Londra|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-0-300-02631-3|hizkuntza=En}}</ref> Ezkerra zen, eta horrek idazkera espekulatuaren erabilera azalduko zuen.<ref name="#15"/>
== Lana ==
[[Fitxategi:Annunciation by Leonardo da Vinci-Uffizi Gallery.jpg|thumb|Mariaren Deikundea]]
=== Pintura ===
Leonardok azken urteetan [[zientzialari]] eta [[asmatzaile]] gisa piztu duen mirespen erlatiboa gorabehera, bere [[Ospea 20 pausora|ospea]] bere margolanen sorkuntzari zor dio. Egiaztatutako edo egotzitako hainbat margolan, munduko ondarearen parte diren maisulan garrantzitsutzat hartuta daude.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandra|abizena=Fregolent|urtea=2001|izenburua=Giorgione e Leonardo|url=https://archive.org/details/giorgioneilgenio0000gior|argitaletxea=Electa, Milano|orrialdea=p. 52|orrialdeak=|ISBN=88-8310-184-7|hizkuntza=It}}</ref>
Bere margolanak famatuak dira. Alde batetik, ikasleak kopiatu eta imitatu egin dituzte, eta bestetik, espezialisten arteko eztabaida eta liskar gune izan dira. Nabarmentzekoak dira erabili zituen teknika piktoriko berritzaileak, konposizioaren zentzua eta kolorearen desagertzeari buruzko erabilera sotila, gizakien eta animalien anatomiaren zein botanika eta geologiaren ezagutza sakona, argia erabiltzeko modua,<ref>{{erreferentzia|izena=Gloria|abizena=Fossi|urtea=2004|izenburua=Uffizi|url=https://archive.org/details/uffiziarthistory0000foss|argitaletxea=Giunti, Firenze|orrialdea=[https://archive.org/details/uffiziarthistory0000foss/page/176 176]|orrialdeak=|ISBN=88-09-03675-1|hizkuntza=It}}</ref> fisiomiarekiko interesa, eta pertsonen emozioen eta keinuen adierazpenen erregistroa islatzeko gaitasuna. Batez ere, nahastearen teknika eta itzalen eta argien konbinazioa menperatu zituen. Ezaugarri horiek guztiak ''Giocondan'', ''Azken Afarian'' eta ''Arroketako Ama Birjina'' bezalako lanetan biltzen dira.<ref>{{erreferentzia|izena=Frederic.|abizena=Hartt|urtea=|izenburua=A History of Italian Renaissance Art|argitaletxea=|orrialdea=pp. 387-411|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
==== Lehen margolanak ====
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Virgin and Child with St Anne C2RMF retouched.jpg|thumb|Ama Birjina, Jesus Haurra eta Santa Ana ]]
Ezagutzen den Leonardoren lehen lana, [[Andrea del Verrocchio|Verrocchio]] eta bere ikasleek egindako [[:es:Bautismo_de_Cristo_(Verrocchio)|Kristoren Bataioa]]ren zati bat da. Garai hartako itxura duen beste koadro bat Mariaren Deikundea da. Horietako bat txikia da, 59 zentimetro luze eta 14 zentimetro garaia. Konposizio handi baten oinarrian joateko predelea da, kasu honetan Lorenzo di Credi-ren margolanetik bereizi dena. Bestea obra askoz handiagoa da, 217 zentimetro luzekoa. Bi Deikunde horietan, Leonardok Ama Birjinaren irudia eskuinaldean eserita edo belauniko jarri du, eta perfilez aingeru bat berarengana gerturatzen dena ezker aldetik. Aingeruaren arropen eta hegalen mugimenduari buruz egiten du lan handiena. Obra hau Domenico Ghirlandaiok egina uste bazen ere lehenago, gaur egun ia unibertsalki Leonardori leporatzen zaio.<ref>{{erreferentzia|izena=Luciano|abizena=Berti|urtea=1971|izenburua=The Uffizi|url=https://archive.org/details/uffizivasaricorr0000luci|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=pp. 59-62|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> 1478 eta 1482 artean Madona Benois margotu zuen, egile florentziarrari egotzi zaiona baina exekuzio data oso eztabaidatua dago oraindik. Beste erretratu txiki bat ere berari egozten zaio, Ginebra Bencikoa izenekoa, 1474–1476 urteen inguruan datatua. Krabelinaren Ama Birjina, 1478 eta 1480 urteen artean burutu zela datatua, garai honetako beste lan aipagarri bat da.<ref>{{erreferentzia|izena=Pierluigi, Elda|abizena=De Vecchi, Cerchiari|urtea=1999|izenburua=I tempi dell'arte|argitaletxea=Bompiani, Milano|orrialdea=|orrialdeak=Volume 2|ISBN=88-451-7212-0|hizkuntza=It}}</ref>
==== 1480ko hamarkada ====
Hamarkada honetan, Leonardok bi enkargu garrantzitsu jaso zituen, eta garrantzi handia zuen beste lan bati ere ekin zion. Horietako bi ez ziren inoiz amaitu, eta hirugarrenarekin negoziazio prozesu bat eman zen, amaitu eta ordaintzeko. Pintura horietako bat San Jeronimorena zen. Liana Bortolon adituak Leonardoren bizitzaren garai zail batekin lotzen du koadro hau. Malenkoniaren seinaleak irakur daitezke egunerokoan: «Bizitzen ikasten nuela pentsatzen nuen, hiltzen bakarrik ikasi nuen».<ref name="#3"/> San Jeronimoren konposizioaren finkapen ausarta eta berritzailea, paisaiaren eta drama pertsonalaren elementuekin, amaitu gabeko beste lan bikain baten ere agertzen da, Magoen Gurtzan hain zuzen, Scopetoko San Donatoko fraideek agindutakoa. Oso margolan konplexua izan zen, eta Leonardok marrazki eta prestaketa zirriborro ugari egin zituen. Horien artean, eszenatokiaren atzeko plano gisa balio duen arkitektura klasikoaren hondamena. 1480an, margolari florentziarrak Dama katazuriarekin egin zuen, baina 1482an, Lorenzo de Médici-k hala eskatuta, Milanera joan zen Ludovico Sforzaren mesedeak irabazteko, eta ondorioz koadro hori bertan behera utzi zuen.<ref name="#9"/> Garai honetako hirugarren lan garrantzitsua Arroketako Ama Birjina izan zen (lan honen bi bertsio zeuden, biak Leonardori egotzita)<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=1965|izenburua=Lives of the Artists, 1568|argitaletxea=Penguin Classics, trans. George Bull|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=0-14-044164-6|hizkuntza=En}}</ref>, Milango Maria Sortzez Garbiaren kofradiak agindutakoa. Koadroak jada eraikitako erretaula handi bat osatzeko balioko zuen,<ref>{{erreferentzia|izena=Jack|abizena=Wasserman|urtea=1975|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Abrams|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> eta bere elaborazioa ia Magoen Gurtza bezain konplexua izan zuen, lau pertsonaia baino ez izan arren, eta paisaia deskribatu atzealde arkitektonikoaren ordez. Pintura amaitzea lortu zuen, koadroaren bi bertsio egin ziren: kofradiaren kaperan geratu dena, eta urte batzuk geroago egindako bigarren bertsio bat, aureolak eta Juan Bautistaren makila gehituta.
[[Fitxategi:Mona Lisa, by Leonardo da Vinci, from C2RMF retouched.jpg|thumb|Gioconda edo Mona Lisa (1503-1506), Louvreko Museoa, Paris]]
==== 1490ko hamarkada ====
1495 eta 1498 artean Leonardok Azken Afaria margotu zuen, Jesusek bere ikasleekin partekatu zuen azken otordua irudikatzen duena; Milango [[Santa Maria delle Grazie]] komentuko horma baten zuzenean burutu zuen. Egunsentitik iluntzera arte lan egiten zuen, jatera gelditu gabe, baina komentuko priorearen ulertezintasunarekin egin zuen topo.<ref name="#16">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> Maisulan bat da, bere ikuskeran eta karakterizazioan, eta Rubens zein [[:es:Rembrandt|Rembrandt]] bezalako artistek miresmena erakutsi diote. Lana etengabe berriztatu beharrean aurkitu da, Leonardok erabilitako teknika dela eta. Bukatu eta denbora batera, lekuko batek «erabat kaltetutako» obra gisa deskribatu zuen.<ref name="#9"/> Gehien erreproduzitutako maisulanen artean dago. 1499 eta 1500 urteen artean, Leonardok Santa Ana, Ama Birjina, Jesus Haurra eta San Jose lana marraztu zuen, Burlington Etxeko Kartoia bezala ere ezaguna dena.
==== 1500ko hamarkada ====
1503 eta 1506 artean erretratu txiki baten lan egiten du, [[Gioconda]],<ref>{{erreferentzia|izena=Luca|abizena=Antoccia|urtea=2000|izenburua=Leonardo. Arte e scienza|argitaletxea=Roma: Ed. Giunti|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|88-09-01510-X}}|hizkuntza=It}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Marcel|abizena=Brion|urtea=2002|izenburua=Leonard de Vinci|argitaletxea=México D.F.: Ed. B|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|84-666-0970-9}}|hizkuntza=}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Martín|abizena=Caparrós|urtea=2004|izenburua=Valfierno|argitaletxea=Buenos Aires: Ed. LSF|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=987-43-8624-X|hizkuntza=}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Eugenio . Leonard da Vinci. Madrid: Ed. Círculo Latino, 2005. {{ISBN|84-96129-62-4}}|abizena=Muntz|urtea=2005|izenburua=Leonard da Vinci|argitaletxea=Madrid: Ed. Círculo Latino|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=84-96129-62-4|hizkuntza=}}</ref> ziurrenik Mendebaldeko pinturako margolanik ospetsuena.<ref>{{erreferentzia|izena=M. Laura|abizena=Magariños|urtea=2007|izenburua=La Gioconda de Leonardo da Vinci|argitaletxea=Minuto Uno. Buenos Aires|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=}}</ref> Artelanean Lisa Gherardini ageri da, Francesco del Giocondoren emaztea.<ref>{{erreferentzia|izena=Martin, Giuseppe|abizena=Kemp, Pallanti|urtea=2017|izenburua=Mona Lisa: The People and the Painting|url=https://archive.org/details/monalisapeoplepa0000kemp|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9780198749905|hizkuntza=En}}</ref> Leonardok asko maite zuen koadroa zen, eta berarekin gorde zuen hil arte. Mona Lisa [[artearen historia]]n zehar literatura gehien sortu duen erretratua da; istorioak, eleberriak, olerkiak eta baita operak ere eman ditu. Sortu zen unetik obra ospetsua izan zen, eta [[Rafael]] gazteak bertatik edan zuen. Berarengan krudelkeria ikusi da, eta gizonak esklabo egiten duen emakumearen irribarre lotsagabea dela esaten izan dute. Beste batzuk, berriz, bere xarmagatik, goxotasunagatik liluratu dira. Walter Paterrentzat “izpiritu modernoa bere ezaugarri patogeno guztiekin” sinbolizatzen du.<ref name="#7"/> Azalpen prosaikoago bat ere badago, Leonardoren oharpenetan oinarrituta: espresio hori modeloari lautearen soinuarekin atera zion. Vasari aipatuz: “Monalisa oso ederra zen, eta margotzen ari zen bitartean, Leonardo beti saiatu zen norbait kantatzen, instrumentu bat jotzen edo txantxetan jardutea.<ref name="#16"/> Horrela, modeloa umore onean mantendu zuen, eta ez zuen itxura triste eta nekaturik bereganatu.
Margoaren gaur egungo egoera engainagarria omen da, ilundutako [[berniz]] geruza lodi bat duelako, eta hori kentzea atzeratu egin da behin eta berriz arriskutsua delako. Hala eta guztiz, ezohiko kontserbazio egoeran dagoen lana da, ez baitu konponketa seinale ikusgarririk, ez gain-kapa edo estaldurarik, eta hori oso harrigarria da garai hartako koadroetan.<ref name="#10"/>
Beste lan aipagarri bat 1510 inguruan margotutako Ama Birjina, Jesus Haurra eta Santa Ana da, askotan kopiatua izan dena. Lanak batez ere Miguel Angel, Rafael eta Andrea del Sarton izan zuen eragina,<ref name="#9"/> eta horien bitartez, Pontormo eta [[:es:Antonio_Allegri_da_Correggio|Antonio da Correggio]]n. Konposizioaren estiloa Tintoretto eta Paolo Veronese bezalako margolari veneziarrek jarraitu dute. Leonardoren azken margolanetako bat San Juan Bataiatzailearena izan zen, bertan Salai bere ikaslea hartuz modelotzat.<ref>{{erreferentzia|izena=Eileen|abizena=Romano|urtea=2005|izenburua=Leonardo|argitaletxea=Los grandes genios del arte, n.º 17, Unidad Editorial, S.A.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=84-89780-69-2|hizkuntza=}}</ref>
==== Margolan nagusiak ====
{| border="1" align="center" cellspacing="0" cellpadding="5" style="text-align:center;border-collapse:collapse;margin-top:0.5em;"
|-----
! style="background:#efefef;" | Margolana
! style="background:#efefef;" | Izena
! style="background:#efefef;" | Data
! style="background:#efefef;" | Neurriak
! style="background:#efefef;" | Erakustokia
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Ginevra de' Benci - Google Art Project.jpg|25px]] || ''[[Ginevra de' Benci]]'' || vers 1476 || 38 x 37,6 cm || [[Washingtongo Arte Galeria Nazionala|National Gallery of Art]] ([[Washington]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci Madonna of the Carnation.jpg|25px]] || ''Ama Birjina eta krabelina'' || 1478-1480 || 62 x 47,5 cm || Alte Pinakothek ([[Munich]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci 026.jpg|25px]] || ''Madonna Benois'' || 1478-1482 || 49,5 x 33 cm || [[Hermitage museoa]] ([[San Petersburgo]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo_da_Vinci_-_Adorazione_dei_Magi_-_Google_Art_Project.jpg|30px]] || ''Magoen gurtza'' || [[1481]] || 246 x 243 cm || [[Uffizi Galeria|Galleria degli Uffizi]] ([[Florentzia]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo Da Vinci - Vergine delle Rocce (Louvre).jpg|25px]] || ''[[Arroketako Ama Birjina]]'' || [[1483]]-[[1486]] || 199 x 122 cm || [[Louvre museoa]] ([[Paris]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci 046.jpg|25px]] || ''Dama katazuriarekin'' || 1485 || 54 x 39 cm || Czartoryski museoa ([[Krakovia]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci (attrib)- la Belle Ferroniere.jpg|25px]] || ''Ferragile ederra'' || 1490-1496 || 62 x 44 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci (1452-1519) - The Last Supper (1495-1498).jpg|40px]] || ''[[Azken Afaria (Leonardo da Vinci)|Azken Afaria]]'' || 1495 eta 1498 artean || 460 x 856 cm || Santa Maria delle Grazie ([[Milan]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci Virgin of the Rocks (National Gallery London).jpg|25px]] || ''Arroketako Ama Birjina'' (bigarren bertsioa)|| 1495-1508 || 189,5 x 120 cm || [[National Gallery]] ([[Londres]])
|-----
| [[Fitxategi:Mona_Lisa,_by_Leonardo_da_Vinci,_from_C2RMF_retouched.jpg|25px]] || ''[[Gioconda]]'' edo ''Mona Lisa'' || 1503-1506 || 77 x 53 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Virgin and Child with St Anne C2RMF retouched.jpg|25px]] || ''Ama Birjina, Jesus Haurra eta Santa Ana'' || [[1508]] / [[1510]] || 168 x 130 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Bacchus (painting).jpg|25px]] || ''Bako'' || 1510 - 1515 || 177 x 115 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Saint John the Baptist C2RMF retouched.jpg|25px]] || ''San Joan Bataiatzailea'' || 1513 eta 1516 artean || 42,9 x 43,7 cm || Louvre museoa (Paris)
|}
==== Marrazkigintza ====
[[Fitxategi:Leonardo Da Vinci - Vergine delle Rocce (Louvre).jpg|thumb|Arroketako Ama Birjina. 1483-1486]]
Leonardo ez zen [[Margolaritza|margolari]] oparoa izan, baina bai ordea oso [[marrazki]]lari<nowiki/> emankorra. Bere egunerokoak zirriborro txikiz eta marrazki oso xehez bete zituen, arreta erakarri zion guztia jasota uzteko. Eta oharrez gain, margolanen azterketa ugari daude. Horietako batzuk prestaketaren zirriborroak dira, besteak beste [[Magoen gurtza (Dürer)|Magoen gurtza]], [[Arroketako Ama Birjina]], eta [[Jesusen Azken Afaria|Azken Afaria]]. Data jarri zion lehen marrazkia 1473ko Arno ibarraren paisaia izan zen, eta bertan ikus daitezke ibaia, mendiak, Montelupo gaztelua eta, haratago, zehaztasunez egindako baserriak.<ref name="#3"/>
Marrazkirik ospetsuenen artean Vitruvioko Gizona dago, giza gorputzaren proportzioen azterketa dena, eta ezagunak dira baita Aingeruaren Nagusia, Arroketako Ama Birjina, Ama Birjina Jesus Haurra eta Santa Ana, eta San Juan Bataiatzailea. Azken hau marrazki handia zen (160x100 cm) igeltsu zuri-beltzean koloretako paper gainean; eta bertan esfumatura teknika erabiltzen du. Santa Anaren gai hau, Familia Santuarenarekin batera, 1500etik 1517ra Leonardoren obran nagusituko zen. Ez dirudi Leonardok marrazki honetatik margolanik egin zuenik, baina nahiko margolan hurbila da Ama Birjina Jesus Haurra eta Santa Ana.<ref name="#9"/>
Beste marrazki interesgarri batzuk «[[karikatura]]» azterketa ugariak daude, eta gehiegikeriak izan arren, badirudi bizi ereduen behaketan oinarrituta zeudela. Vasariren esanetan, Leonardok aurpegi interesgarria zuen pertsona bat ikusten zuenean, egunen osoan jarraitzen zion behatu ahal izateko, ondoren arretaz marrazteko.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> Edertasun handiko gazteei buruzko ikerketa ugari ere egin zituen, ezohiko aurpegia zutenak, “profil grekoa” deiturikoak, greziar estatua askoren profil bereizgarria zena. Bere ikaslea zen Salairekin lotu izan dira gehienak. Halaber, Leonardok sarri margotu zuen Salai jantzi eta mozorro desberdinak zituela. Kontuan izan behar da Leonardo ospetsua zela prozesio tradizionaletarako apaingarriak eta jantziak sortu zituelako. Beste marrazki batzuk, sarritan zehatzak oso, arropen azterketak erakusten dituzte.<ref>{{erreferentzia|izena=Gloria|abizena=Fossi|urtea=2004|izenburua=Uffizi|url=https://archive.org/details/uffiziarthistory0000foss|argitaletxea=Giunti, Firenze|orrialdea=p. 176|orrialdeak=|ISBN=88-09-03675-1|hizkuntza=It}}</ref> Leonardoren jakin-minaren beste adibide bat Bernardo di Bandinoren marrazki bat da, Pazziren konspirazioan Juliano de Médiciren hiltzaileetako bat izan zena. Florentziako Palazzo del Capitano di Giustiziako leihoetako baten zintzilikatu zuten, 1479ko abenduaren 29an.<ref>{{erreferentzia|izena=Philippe|abizena=Daverio|urtea=2013|izenburua=Guardar lontano veder vicino|argitaletxea=Rizzoli|orrialdea=p. 158|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref>
=== Eskultura ===
Bere eskulturetatik bat ere ez da kontserbatzen. Leonardoren eskultura proiektu ospetsuena Francisco Sforza,<ref>{{erreferentzia|izena=Michela|abizena=Palazzo, Tasso|urtea=1965|izenburua=Leonardo da Vinci: la Sala delle asse del Castello sforzesco|argitaletxea=Sforza Castle|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-88-366-3677-8|hizkuntza=It}}</ref> Ludovico Moroaren aita, irudikatzen duen zaldizko estatua da. Tamainaz Errenazimentuan zeuden zaldizko brontzezko beste bi estatua gainditzen zituen: [[Donatello]]ren Gattamelata, [[Padua]]n kokatua, eta [[Venezia]]n eraikitako [[Andrea del Verrocchio|Verrocchioren]] [[Bartolomeo Colleoni (estatua)|Bartolomeo Colleoni]]. Leonardo buztinezko modeloa egin zuen, «Zaldi Handia» bezala ezagutzen zena. Zortzi metroko garaierako brontze estatua izango zela aurreikusten zen, Milanen altxatzeko. Horretarako, 70 tona metal prestatu ziren. Monumentua hainbat urtez amaitu gabe geratu zen, Leonardoren jardueran nahiko ohikoa zena. Eta azkenean, 1495ean brontzea Milango dukeari kanoiak egiteko erabili zen, [[Karlos VIII.a Frantziakoa|Frantziako Karlos VIII]].aren tropei aurre egiteko. Bostehun urte beranduago, ekimen pribatuaren bidez, bere planoei jarraituz 1999an estatua bat eraiki zen New Yorken, eta Milango hiriari eman zitzaion, bertan altxatzeko.
== Leonardo behatzaile, zientzialari eta asmatzaile gisa ==
=== Ohar-liburuak ===
Errenazimenduko humanismoak ez ditu zientziaren eta arteen arteko polaritateak elkar baztertzen. Leonardoren azterketak [[ingeniaritza]]n eta [[zientzia]]tan bere lan artistikoa bezain ikusgarriak eta berritzaileak izan ziren. Bere egunkari eta koadernoetan, 13.000 orrialde daude testuz eta marrazkiz osaturik, artea eta [[filosofia naturala]] elkartuz (zientzia modernoaren aurrekaria).<ref>{{erreferentzia|izena=Robert|abizena=Wallace|urtea=1972|izenburua=The World of Leonardo: 1452–1519|argitaletxea=New York: Time-Life Books|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Ohar horiek eguneratu egiten zituen Leonardok, bizitzan eta bidaietan zehar. Etengabe saiatzen da inguruko munduaren behaketak egiten,<ref name="#14"/> <ref>{{erreferentzia|izena=Marc|abizena=Van den Broek|urtea=2019|izenburua=Leonardo da Vinci Spirits of Invention. A Search for Traces|argitaletxea=Hamburg: A.TE.M.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|978-3-00-063700-1}}|hizkuntza=En}}</ref> kontziente eta harro “eskolagabea” izateaz, bera definitzen zen moduan, autodidakta eta fenomeno naturalen behatzaile dotorea, maiz eskolan ikasten zenarengandik urrun.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro .|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=En Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=Cap. 3 - À Milan au temps des Sforza|orrialdeak=|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref>
[[Fitxategi:Studies of Water passing Obstacles and falling.jpg|thumb|Uraren turbulentzien azterketa, oztopo bat igarotzerakoan eta erortzerakoan, |alt=]]
Ohar-liburu hauek gehienetan [[Ispilu idazkera|ispilu-idazkera]] erabiliz idatzitakoak dira, «ispilu» ere deiturikoa dena. Agian arrazoi praktikoengatik izan zitezkeen gehiago, idazteko metodo hau azkarragoa baita, [[Zifratze algoritmo|zifratze]] arrazoiengatik baino, hainbeste aldiz proposatu den bezala.<ref>{{erreferentzia|izena=Kenneth D|abizena=Keele|urtea=1964|izenburua=Leonardo da Vinci's Influence on Renaissance Anatomy|argitaletxea=Med Hist.|orrialdea=|orrialdeak=8 (4): 360–70|ISBN=PMC 1033412. PMID 14230140.|hizkuntza=En}}</ref> Leonardok ezkerrarekin idazten zuenez, erosoagoa egiten zitzaion eskuinetik ezkerrera idaztea.
Bere oharrek eta marrazkiek, 1475koak datarik zaharrenak,<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Chapitre 2: «Dans la Florence des Médicis»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> interes eta kezka ugari erakusten dituzte. Horien artean daude, baita, erosketa zerrendak edo maileguan hartutako dirua ere. Halaber aurki daitezke irudien konposizioak, [[Tapizeria|tapizen]] xehetasun eta azterketak, [[aurpegi]]ko adierazpenei buruzko azterketak,<ref>{{erreferentzia|izena=Jacob, Felice|abizena=Bean, Stampfle|urtea=1965|izenburua=Drawings from New York Collections I: The Italian Renaissance.|argitaletxea=Greenwich, CT: Metropolitan Museum of Art.|orrialdea=|orrialdeak=pp. 81–82.|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> [[animalia]]k, [[disekzio]]ak,<nowiki/> [[Haurtxoa Sehaskan|haurtxoak]],<nowiki/> [[botanika]] eta [[geologia]]ko<nowiki/> ikerketak, [[gerra]]ko<nowiki/> [[makina]]k,<nowiki/> [[Hegazkin|hegan]] egiteko makinak, eta [[arkitektura]] lanak.
Ohar-liburu hauek (hasiera batean, tamaina eta mota desberdinetako hosto hegalariak, bere lagunek heriotzako orduan oparitutakoak) bilduma garrantzitsuetan gorde dira, hala nola [[Windsorko gaztelua|Windsor Gazteluan]], [[Louvre museoa|Louvre Museoan]], [[Espainiako Liburutegi Nazionala|Espainiako Liburutegi Nazionalean]], Milango Liburutegi Anbrosiarrean, Victoria eta Albert museoan, eta Londresko [[Britainiar Liburutegia]]n. Britainiar Liburutegiak aukeraketa bat interneten jarri du (BL Arundel MS 263). Codex Leicester edo Codex Hammer da esku pribatuetan dagoen izaera horretako lan bikain bakarra.<ref>{{erreferentzia|izena=Massimo|abizena=Polidoro|urtea=2019|izenburua=The Mind of Leonardo da Vinci, Part 1|argitaletxea=Skeptical Inquirer. Center for Inquiry. 43|orrialdea=|orrialdeak=pp 30–31.|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Badirudi Leonardoren egunerokoak argitaratzeko asmoz idatziak zeudela, orri askok [[edizio]]a errazten duten inprimakia eta ordena baitituzte. Kasu askotan gai bakarra, adibidez giza [[bihotz]]a edo [[Umeki|fetua]], xehetasunez agertzen da bai testuan zein marrazkietan, orri bakar baten.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Royal Library|argitaletxea=Windsor Castle|orrialdea=|orrialdeak=RL 19073v-19074v eta RL 19102|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Antolaketa modu honek orrialde horien galerak ere gutxitzen ditu, gero banatuak izaten badira. Leonardoren bizitzan argitaratu ez zirenaren arrazoia oraindik ez da ezagutzen, nahiz eta pentsa daiteke bere garaiko gizartea, eta bereziki [[Erromatar Eliza Katolikoa|Eliza Katolikoa]], ez zeudela prest ikasketa anatomikoak jasotzeko.
=== Ikasketa zientifikoak ===
Leonardoren metodo zientifikoa bereziki behaketan oinarritu zen, «zientzia kapitaina zen, praktika soldadua».<ref>{{erreferentzia|izena=Bertrand|abizena=Gille,|urtea=1998|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance.|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref> Bere ikerketa zientifikoek soilik praktikarekin batera joan izan direnak aipatzen ditu. Leonardo saiatu zen fenomenoak ulertzen xehetasunez deskribatuz eta ilustratuz, azalpen teorikoetan gehiegi sakondu gabe. Hegaztien hegaldiei buruz edo uraren mugimenduari buruzko ikerketak oso aipagarriak dira, zalantzarik gabe. Latinez eta matematiketan oinarrizko prestakuntza falta zuenez, garaikideko ikertzaileek Leonardo jakintsua baztertu zuten. Hala ere, auto-didaktismo harrigarriak bere kabuz latina ikastera eraman zuen.
1490.eko hamarkadan, Luca Pacioli-rekin matematika ikasi zuen, eta solido erregularren marrazki sorta bat egin zuen eskeleto moduan, Divina Proportione (1509) liburuaren osagai izateko.<ref>{{erreferentzia|izena=Saunders|abizena=O'Malley|urtea=1982|izenburua=Leonardo on the Human Body|argitaletxea=New York: Dover Publications|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Absolutuaren eta unibertsalaren ideiaz liluratuta zegoen. Hala ere, bere kultura matematikoa funtsez praktikoa zen, bere garaiko abakoen mugekin. Ezagutza zuen baita geometria euklideanoarena, perspektibarena eta mekanikarena, bere garaiko teorikoek zekitenarekin ildoan. Hala eta guztiz, Leonardok [[Alhazen]] arazoari konponbide mekanikoa ahalbidetzeko sistema artikulatua duen instrumentu bat asmatu zuen, funtsean gai teknikoa zena, eta horrek konikaren propietateen ezagutza sakona egiaztatzen du.
Fisikako bere maila nahiko mugatua zen, ez zen sekula artilleroa izan, eta ez zuen inoiz teoriarik formulatu balistikari dagokionez. Baina bere diagrama batzuk frogatzen duten moduan, Leonardok sumatu zezakeen, ur-hustubide baten ikus zitekeen bezala, artilleria-jaurtigai baten ibilbidean ez zegoela zati zuzenik, garai hartan uste zenaren aurka. Ez zuen sakondu Tartaglia eta Benedetti-k garatu zuten bidean, eta amaieran [[Galileo Galilei|Galileok]] osatu zuena. Era berean, [[argia]]ri eta [[optika]]ri lotutako gaiak aztertu zituen; eta hidrologian, formulatu zuen lege bakarra uraren jarioaren buruzkoa izan zen. Kimikaren arloari dagokionez, alanbike bat martxan jarri zuen, eta Erroman [[alkimia]]ren inguruko ikerketa batzuk garatu zituen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Cap 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> Arkitekturan, berriz, Alberti edo Francesco di Giorgio habeen indarrez arduratu baziren, Ez zuten Leonardo bezala formulazio matematikoetatik egin. Bera okertzearen arazoarekin interesatu zen, eta oraindik inperfektuak ziren «legeak» definitzea lortu zuen, adibidez, lerro elastikoari dagokionez atal desberdinetako habeen kasuan. Horrela, [[:es:Jordanus_Nemorarius|Jordanus Nemorarius]]ek aipatzen zuen modulu elastikoa eta indar unea desagerrarazi zituen.<ref>{{erreferentzia|izena=Fritjof|abizena=Capra|urtea=2007|izenburua=The Science of Leonardo; Inside the Mind of the Genius of the Renaissance|url=https://archive.org/details/scienceofleonard00capr|argitaletxea=New York: Doubleday|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|thumb|[[Vitruvioren gizona|Vitrubioren gizona]], 1490. inguruan margotua]]
=== Anatomia eta fisiologia ===
[[Giza anatomia]]n Leonardoren hasierako prestakuntza Andrea del Verrocchio-rekin ikasten hasi zenean lortu zuen, ikasle guztiak anatomiaren ezagutza izan zezaten saiatzen zelako. Artista gisa, laster bihurtu zen anatomia topografikoaren maisu, muskuluei, tendoiei eta ikusgai dauden beste ezaugarri anatomiko batzuei azterketa ugari eginaz.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1890|izenburua=Leonardo da Vinci, Trattato della pittura n.27|argitaletxea=Edizione dell'U.C.E. di Roma|orrialdea=p. 20|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref>
Kriminalen gorpuak disekzionatu zituen bere azterketa anatomikoen baitan. Lan baldintzak bereziki zailak izaten ziren, higiene faltagatik eta gorputzen kontserbazioen arazoengatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Flavio|abizena=Bottazzi|urtea=1907|izenburua=Leonardo da Vinci anatomico,|argitaletxea=Archivio di Anatomia e Embriologia, Firenze, vol. 6|orrialdea=|orrialdeak=pp. 499-547|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref> Artista aitortuta bilakatu zenean, pertsonen gorpuak disekzionatzeko baimena jaso zuen Florentziako Santa Maria Nuova ospitalean, eta geroago, Milan eta Erromako ospitaletan. 1510etik 1511ra, Marcantonio della Torre sendagilearekin lankidetzan aritu zen, eta elkarrekin, anatomiari buruzko ikerketa multzo bat bildu zuten Leonardok egindako berrehun marrazki baino gehiagorekin.<ref>{{erreferentzia|izena=Leonardo|abizena=Davinci|urtea=2011|izenburua=The Notebooks of Leonardo Da Vinci|argitaletxea=Lulu|orrialdea=p. 736|orrialdeak=|ISBN=978-1-105-31016-4|hizkuntza=En}}</ref> 1680an, Pinturaren Tratatua izen engainagarriarekin argitaratu ziren.
Giza anatomiaren marrazki ugari egin zituen, hezurrenak, gihar eta tendoienak, bihotzaren eta sistema baskularrarenak, ugalketa-sistemarenak eta barneko beste organoen gainean, eta begiaren funtzioei buruzko grafikoak. Behaketa horiek zenbaitetan zehaztasun ezak izaten dituzte,<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1984|izenburua=Les grandes découvertes, série connaissances et vie|argitaletxea=éditions Christophe Colomb|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> garai hartako ezagutza dela eta, adibidez, berak egin zuen odol-fluxuaren azterketa. Umetokiko fetuaren lehen marrazki bat berak egin zuen,<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=fulls RL 19073v-19074v|izenburua=|argitaletxea=Royal Library, castell de Windsor|orrialdea=|orrialdeak=RL 19102|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> eta lehenengo egiaztapen zientifiko ezaguna egin zuen, arterien zurruntasuna [[Bihotzeko kirurgia|bihotzekoak]] izateko erantzun gisa. Artista legez, Leonardok adinaren eta gizakiaren emozioak fisiologian dituen ondorioak behatu zituen, bereziki [[Amorruaren ume|amorruaren]] eraginak aztertzen. Era berean, eredu ugari marraztu zituen, horietako batzuk aurpegiko deformazio garrantzitsuak edo gaixotasun zantzu nabarmenak zituztenak. Animalia ugariren anatomia ere aztertu zuen. Behiak, hegaztiak, tximinoak, hartzak eta igelak disekzionatu zituen, animalia horien egitura anatomikoa gizakiarenarekin alderatzeko helburu bakarrarekin. Zaldiei buruzko azterketak ere egin zituen.
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci helicopter and lifting wing.jpg|thumb|Helikopteroaren eta altxatzeko hegalaren planoak, 1488.]]
=== Ingeniaritza eta asmakizunak ===
Errenazimenduko korronte teknikoaren bat egiten zuen Leonardo da Vincik ,eta horrela, bere garaiko edo aurreko kideak izan zituen. Hauen artean aipa ditzakegu Konrad Kyeser, Taccola, Roberto Valturio, [[Filippo Brunelleschi]], Jacomo Fontana edo [[Leon Battista Alberti]], eta azken honi ziurrenik asko zor zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Carlo|abizena=Pedretti|urtea=1999|izenburua=Leonardo - Le Macchine|url=https://archive.org/details/leonardolemacchi0000pedr|argitaletxea=Firenze, Giunti|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=88-09-01468-5.|hizkuntza=It}}</ref>
Horietako batzuk nortasun indartsuagoak ziren, Leonardorena baino izpiritu osoagoa eta jakin-min zabalagoa zutenak. Horrela gertatu zen, adibidez, [[Francesco di Giorgio Martini]]-rekin, [[Milan]]go<nowiki/> [[Duomo]] eraikitzerakoan bere buru izan zena, eta berarengandik Leonardok gauza asko hartu zituena. Seguru asko, Martini baino lan gutxiago zuelako eskaera zerrenda txikiago izanik, Leonardo aldi berean adoretsuagoa eta batez ere metodo aldaketa bat egiteko gai izan zen.
Alexandriako Heron-ekin batera, Leonardo makina moderno batzuen aitzindari garrantzitsutzat jotzen da. Hala ere, egilearen ustezko irudimenaren harriduraz haratago, azkar ikus daiteke makinen benetako funtzionamendua ez zela izan berak zuen kezka nagusia. Malmesburyko Eilmer monjeak bezala, XI. mendean hegazkin makinari isatsa ipintzea ahaztu zitzaion bezala, Leonardoren asmakizunak zailtasun ugari dituzte: helikopteroak zibotak bezala jiratuko zuen bere baitan, urpekaria asfixiatu egingo zen, eta paladun itsaontziak inoiz ezingo luke aurrera egin.<ref>{{erreferentzia|izena=Alain.|abizena=Gras|urtea=2003|izenburua=Fragilité de la puissance - Se libérer de l'emprise technologique|argitaletxea=Fayard|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=2-213-61535-7|hizkuntza=Fr}}</ref> Hala ere, esan izan da Leonardok nahita sartu zituela bere diseinuan akats zehatzak, beste batzuk bere artefaktuen eraikuntza bideragarria egin ez zezaten.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2010|izenburua=Dokumentalen seriea asmakizunei buruz: Da Vinci praktikan.|argitaletxea=Discovery Channel|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Es}}</ref>
[[Ludovico Sforza]]-ri bidalitako eskutitz baten, mota guztietako makinak eraikitzeko gai dela aldarrikatu zuen, bai hiriak babesteko zein haien setioetarako. 1499an Veneziara ihes egin ondoren, ingeniari moduan enplegua aurkitu zuen, eta hiria lurreko erasoetatik babesteko oztopo mugikorren sistema bat garatu zuen. [[Arno (ibaia)|Arno ibaiaren]]<nowiki/> desbideratzea ere diseinatu zuen [[Toscana]]ko<nowiki/> zelaiak ureztatzeko,<ref name="#13"/> eta garraioa errazteko eta [[Pisa]]ren<nowiki/> aurkaria zen [[Florentzia|Florenziari]]<nowiki/> itsasoz sartzeko zailtasunak jarri zizkion.<ref>{{erreferentzia|izena=Michael|abizena=Guarnieri|urtea=2019|izenburua=Reconsidering Leonardo|argitaletxea=IEEE Industrial Electronics Magazine|orrialdea=|orrialdeak=13 (3): 35–38|ISBN=10.1109/MIE.2019.2929366.|hizkuntza=En}}</ref>
Bere koadernoek «asmakizun» ugari erakusten dituzte, praktikoak eta errealistak. Azpimarratzekoak dira [[ponpa hidrauliko]]ak,<nowiki/> [[biradera]] mekanismoak, [[Torloju amaigabe|torlojuak]] mekanizatzeko makina, hegatsak [[Mortero (argipena)|morterozko]]<nowiki/> [[obus]]entzat,<nowiki/> lurrunezko [[kanoi]] bat,<nowiki/> [[itsaspeko]] bat, hainbat [[automata]], gerrarako [[tanke]]a, automobila, «ur gainean ibiltzeko» flotagailuak, eguzki-energiaren kontzentrazioa, [[kalkulagailu]]a, urpekaritzarako eskafandra, itsasontzientzat kasko bikoitza, eta bola [[errodamendu]]ak.<nowiki/> [[Bizikleta]]ri<nowiki/> dagokionez, bere aitatasuna ez dago argi.<ref>{{erreferentzia|izena=Marc|abizena=Van den Broek|urtea=2019|izenburua=Leonardo da Vinci Spirits of Invention. A Search for Traces|argitaletxea=Hamburg: A.TE.M.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-3-00-063700-1|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:Leonardo machine for grinding convex lenses.JPG|thumb|Ispiluak leuntzeko makina]]
Zirriborroen azterketa zehatzak adierazten du, hala ere, [[teknologia]] horietako batzuk aurrekoengandik hartuta zeudela maileguan (adibidez [[Francesco di Giorgio Martini|Francesco di Giorgi Martiniren]]<nowiki/> turbina hidraulikoa eta Taccolaren disko kate artikulatua) edo tradizioaren zaharrago baten ondarea – mailu hidraulikoa XIII. mendean ezaguna zen, sifoiak eta akueduktuak jada ikusgai zeuden [[Frontino]] erromatarraren lanetan, eta jolaserako automatak jadanik deskribatuak izan ziren [[Garai helenistikoa|aro helenistikoan]].
Baina Leonardo berritzailea ere izan zen. <ref>{{erreferentzia|izena=Piero|abizena=Rossi|urtea=1997|izenburua=La nascita della scienza moderna in Europa|argitaletxea=Laterza, Roma-Bari|orrialdea=p. 43|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref> Ziur asko, bere garaiko lehen ingeniarietako bat izan zen [[metal]]en<nowiki/> eta bereziki urrearen lan mekanikoan interesa izan zuena, xaflakorrena zelako. Bere originaltasuna agerian dago hegan egiteko makinan eta ehungintzako makina batzuetan, bere behaketaren zentzua mugimenduen erregulartasunean aplikatzeko aukera izan zuelako. [[Ehungailu]] mekanikoa, kardatzeko makina eta «bizarra egiteko maindireak» makinak, seguruenik bihurtuko du ekoizpen industriala mekanizatzen saiatu zen lehena. [[Ispilu]]ak<nowiki/> leuntzeko makina, [[gainazal]] [[Erregularizazio (argipena)|erregularrak]],<nowiki/> lauak edo konkaboak lortzeko hainbat arazo konpontzen zituena, Erroman egon zen garaian pentsatu zuen, irudien produkzioa aztertzen ari zen bitartean. Paradoxikoki, Leonardo gutxi interesatu zen gaur egun garrantzi handikotzat jotako bere garaiko [[Asmakizun (argipena)|asmakizunekin]],<nowiki/> hala nola [[inprenta]], nahiz eta [[Prentsa hidrauliko|prentsa]] baten irudikapen grafiko goiztiarrenetako baten egilea izan.<ref>{{erreferentzia|izena=Arthur|abizena=Baucon|urtea=2010|izenburua=Leonardo da Vinci, the founding father of ichnology.|argitaletxea=Palaios 25. http://www.tracemaker.com|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=EN}}</ref>
Gerraren premia bati erantzuna emanez, Leonardok armak ere aztertu zituen, baina bere erabilera urrun ikusten zuen. Bestalde, 1502ean 240 metroko zubia diseinatu zuen [[Bayezid II.a|Beyazid II]] Sultan [[otomano]]arentzat,<nowiki/> ingeniaritza zibilaren proiektu baterako. [[Urrezko Adarra]] izenarekin ezagutzen den itsasadarra zeharkatzeko balio behar zuen zubiak. Beyazidek proiektua bertan behera utzi zuen, eraikuntza ezinezkoa zela iritzita. Leonardoren ikuspegia 2001ean berpiztu zen [[Norvegia]]n,<nowiki/> bere kontzeptuaren araberako zubi txiki bat eraiki zenean. 2006ko maiatzaren 17an, [[Turkia]]ko<nowiki/> gobernuak Leonardoren zubia eraikitzea erabaki zuen Urrezko Adarraren gainean.<ref>{{erreferentzia|izena=Daniel S.|abizena=Levy|urtea=4.10.1999|izenburua=Dream of the Master|argitaletxea=Time|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Bere bizitzako denbora gehiena, hegan egiteaz liluratuta zegoen. [[Hegazti]]en<nowiki/> hegaldiaren inguruko ikerketa ugari egin zituen, baita [[hegazkin]]etarako<nowiki/> hainbat plano ere, esaterako, «aireko torlojua» deituriko [[helikoptero]] bat, paraxuta bat, eta banbuz egindako [[delta hegal]] bat. Gehienentzat azken honen bideragarritasuna ezinezkoa izan, delta hegala egin da, egonkortzaileak gehitu ondoren, eta arrakastaz egin du hegan. Hala ere, Leonardoren ustez [[saguzar]]rak<nowiki/> bezalako hegaldi sistemek potentzial handiena zuten. Bestalde, esperimentuetarako [[Haizagailu|haize]] [[tunel]] [[Aerodinamika|aerodinamiko]] bat ere asmatu zuen.
[[Amboise]]ko<nowiki/> [[Clos Lucé]] museoak (Frantzia), Il Castello museoak Guidi kondeen [[Vinci]]ko<nowiki/> (Italia) gazteluan, eta Milango Leonardo da Vinci Zientzia eta Teknologia museoak hainbat [[maketa]] dituzte, tamaina errealean eginak, zirriborroetan eta koadernoetan oinarritutakoak, eta baita Leonardoren lanen azalpenak.
[[Arkitektura]] ere ikasi zuen. [[Filippo Brunelleschi]]ren<nowiki/> lanaren eragina izan zuen, eta Florentziako San Juango<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996.|izenburua=Dans la Florence des Médicis. Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Chapitre 2|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> bataiotegia altxatzea aurreikusi zuen, eta baita [[Milango katedrala|Milango katedralerako]]<nowiki/> linterna dorre bat sortzea. Askotan forma oktogonala erabiltzen zuen eraikin erlijiosoetarako, eta zirkularra militarretarako. 1484 eta 1485 urteetan Milanek jasandako [[izurri]]te epidemiaren ondoren, [[hiri]] perfektu teorikoa diseinatu zuen, [[zirkulazio]]-ardatz optimizatuekin eta kalitateko bizi baldintzekin, ikuspegi funtzionalak kontutan hartuta eta ez bereizketa sozialak, [[giza gorputza]]ren<nowiki/> organoen antzera. [[Lorategia - Gane|Lorategiak]] diseinatzen ere aritu zen. Zoritxarrez, bere arkitektura lan asko galdu egin dira.<ref>{{erreferentzia|izena=Luca|abizena=Giordano|urtea=2009|izenburua=La polita stalla: Leonardo, i trattatisti e le scuderie rinascimentali|argitaletxea=Viglevanum|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref>
== Ospea eta izena ==
Leonardoren ospea bizi zen bitartean han handia izan zen, Frantziako erregeak garaikur bezala eraman zuela eta zahartzaroan babestu. Harrez gero,bere lanarekiko interesa ez da inoiz gutxitu. Belaunaldiak bere artelan ezagunenak ikusteko ilarak egiten jarraitzen dute, gazteen kamisetek bere marrazkirik ospetsuenak daramate, eta idazleek jeniotzat jarraitzen hartzen, bere bizitza pribatuari buruz espekulatzen duten bitartean, eta baita bere inteligentziari buruz ere.<ref name="#14"/>
Leonardo etengabeko miresmena sortzen du margolari, kritikari eta historialarien artean, eta horrela omentzen dute idatzietan. [[Baldassare Castiglione]], Il Cortegiano-ren (''The Courtier'') idazleak, 1528an idatzi zuen: «Mundu honetako margolaririk handienetako batek begiratzen du parekorik ez duen arte honetan ...» eta «Anonimo Gaddiano» ezagutzen zen biografoak honakoa idatzi zuen 1540an: «Bere talentua hain zen arraroa eta unibertsala, esan daitekeela naturak mirari bat egin zuela bere izenean ...».
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci, Salvator Mundi, c.1500, oil on walnut, 45.4 × 65.6 cm.jpg|thumb|''Salvator Mundi'']]
[[Giorgio Vasari]]k, Artisten bizitzak (1568) edizio luzatuan,<ref name="#4"/> Leonardoren kapitulua ondorengo hitzekin aurkeztu zuen: “Normalean gizon eta emakume batzuk talentu nabarmenarekin jaiotzen dira, baina noizean behin, natura transzenditzen duen modu baten, pertsona bakar bati zeruak hainbeste edertasun, grazia eta talentu ematen dizkio, beste gizonak oso atzean uzten dituela eta bere ekintza guztiak hain inspiratuak dirudite, egiten duen guztia Jainkoarengandik datorrela dirudiela, gizakiaren trebetasunetik baino. Guztiek aitortu zuten hori egia zela Leonardo da Vincirekin. Edertasun fisiko aparteko artista izateaz gain, egin zuen guztian grazia infinitua erakusten zuen, eta bere talentua hain bikain landu zuen, ezen aztertu zituen arazo guztiak erraztasun osoz konpondu zituela.
XIX. mendeak Leonardoren talentuarekiko mirespen berezia ekarri zuen. Leonardoren koadernoen garrantzia ezaguna zen, baita margolanak ere. Hippolyte Taine-k 1866an idatzi zuen: «Agian ez dago munduan hain unibertsala den beste jenio baten adibiderik, hainbeste gai betetzeko, hain grinatsua infinituarekin, hain naturaltasunez bikaindua, bere mendearen eta hurrengo mendeen baino askoz aurreratuagoa».<ref>{{erreferentzia|izena=Hippolyte|abizena=Taine|urtea=1886|izenburua=Voyage en Italie|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Bernard Berenson artearen historialariak 1896an honakoa idatzi zuen: «Leonardo da artista bakarra literalki eta hitzez hitz esan daitekeena: ukitu zuen guztia betiereko edertasunerako gauza bihurtu zen. Berdin da burezurraren zeharkako ebaketa izan, belar baten egitura, edo giharren azterketa bat, berak, lerroa eta argia eta gerizpearentzako zuen sentimenduarekin, bizitza transmititzen zuen balioetan betirako transmititu zuen».<ref>{{erreferentzia|izena=Bernard|abizena=Berenson|urtea=1896|izenburua=The Italian Painters of the Renaissance|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren jenioarekiko interesak etengabe jarraitu du; adituek haren idazkiak aztertu eta itzultzen dituzte, teknika zientifikoak erabiliz haren pinturak aztertzen dituzte, eztabaidatu egiten dute idatzietan dauden baina inoiz aurkitu ez diren lanei buruz.<ref>{{erreferentzia|izena=Melinda|abizena=Henneberger, .|urtea=2006|izenburua="ArtNews article about current studies into Leonardo's life and works|argitaletxea=Art News Online|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Liana Bortolonek, 1967an idatziz, zera esan zuen: «Ezagutza-arlo guztietan aurrera egitera bultzatu zituen interesen aniztasuna dela eta, pentsa daiteke Leonardo, zalantza barik, jenio unibertsal nagusia izan zela, termino horrek esan nahi duen guztiarekin. Gizakia gaur egun ere deseroso dago, jenio baten aurrean, XVI. mendean zegoen bezalaxe. Bost mende igaro diren arren, oraindik ere Leonardo harriduraz ikusten dugu».<ref name="#3"/>
XXI. mendeko Walter Isaacson idazleak, Leonardoren<ref name="#2"/> biografiaren zati handi bat koadernoko milaka sarreretan oinarritu zuen. Ohar pertsonalak aztertuz, zirriborroak, aurrekontuen oharpenak, eta berritzaile handienetzat jotzen zuen gogoetak. Isaacson harrituta geratu zen Leonardoren jakin-mina eta sormen jenioaz gain, bere alderdi "dibertigarria eta alaia" deskubritzerakoan.<ref>{{erreferentzia|izena=Hillel|abizena=Italie|urtea=2018|izenburua=NonFiction: Biography honors 'fun, joyous' sides of genius da Vinc|argitaletxea=Richmond Times-Dispatch. Associated Press.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren heriotzaren 500. urteurrenean, Parisko Louvre-k 2019ko azaroa eta 2020ko otsaila bitartean bere lanaren inoizko erakusketa handiena antolatu zuen, ''Leonardo'' izenarekin. Erakusketan ehun ikusgai baino gehiago zeuden: marrazkiak, koadernoak eta hamaika margolan. Horietatik bost Louvreren jabetzakoak ziren, baina Mona Lisa ez zen sartu, Louvreko bisitari orokorren artean hain eskari handia delako. Vitrubioren gizona, ordea, Veneziako [[Galleria dell'Accademia (Florentzia)|Gallerie dell'Accademia]] bere jabearekin burututako auzi legal baten ondoren ikusgai zegoen. Salvator Mundi ere ez zen sartu erakusketan, [[Saudi Arabia]]ko<nowiki/> jabea ez zelako ados obra uzteko.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2019|izenburua=Leonardo da Vinci's Unexamined Life as a Painter|argitaletxea=The Atlantic|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2019|izenburua=Louvre exhibit has most da Vinci paintings ever assembled|argitaletxea=Aleteia|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
== Arte merkatua ==
[[Salvator Mundi (Leonardo)|Salvator Mundi]], Leonardoren margolanak Kristo esfera bat eusten irudikatzen du, 450,3 milioi dolarretan saldu saldu zen 2017ko azaroaren 15ean New Yorkeko [[Christie's|Christie’s]]-eko enkante baten, munduko errekorraren salmentan.<ref>{{erreferentzia|izena=Kelly|abizena=Crow|urtea=2017|izenburua=Leonardo da Vinci Painting 'Salvator Mundi' Sells for $450.3 Million|argitaletxea=Wall Street Journal|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ISSN 0099-9660|hizkuntza=En}}</ref> Aurretik artelanen salmenta-prezio ezagunena 300 milioi dolarrekoa zen, Willem de Kooning-en Interchange-rentzat, 2015eko irailean era pribatuan saldu zena. Enkantean saldutako margolanen artean prezio altuena [[Pablo Picasso]]ren<nowiki/> Les Femmes d'Alger-entzat izan zen, 2015ean Christie's-en, 179,4 milioi dolar.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2017|izenburua=Leonardo da Vinci painting 'Salvator Mundi' sold for record $450.3 million|argitaletxea=Fox News|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
== Eponimia ==
* Ilargian krater batek Da Vinci izena darama bere oroimenean.
* Marten ere krater batek Da Vinci oroitzen du.
* Era berean, [[3000 Leonardo]] asteroidea izendatzean, artista italiarrari egiten dio erreferentzia.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Bibliografia ==
'''Italianoz'''
* Anonyme Gaddiano, ''Codex Magliabecchiano XVII'', 17, 1540ko bertsioa
* Giorgio Vasari, ''Le Vite'', 1.ª edición en 1550, 2.ª edizioa 1568an
* Giuseppe Bossi, ''Del Cenacolo di Leonardo, Libri Quattro'', Milán, 1810
* Paolo Giovo, ''Leonardi Vincii vita'', versión proveniente de 1540
'''Espainolez'''
* Capra, Fritjof. ''La Ciencia de Leonardo'', Anagrama, 2008, <nowiki>{{ISBN|978-84-339-6278-2}}</nowiki>
* Clark, Kenneth. ''Leonardo de Vinci'', International Book Creation (1968) <nowiki>ISBN 978-84-7113-007-5</nowiki>
* [[Sigmund Freud|Fr]]<span lang="EN-US">Clark, Kenneth. ''Leonardo de Vinci'', International Book Creation (1968) </span>[[Sigmund Freud|eud, Sigmund]], ''Un recuerdo de infancia de Leonardo de Vinci'', 1910
'''Frantsesez'''
* Alessandro Vezzosi, ''Léonard de Vinci: art et science de l'univers'', Gallimard, 1996 (<nowiki>{{ISBN|978-2-07-053353-4}}</nowiki>)
* Bertrand Gille (dir.), ''Histoire des techniques'', Gallimard, col. «La Pléiade», 1978. (<nowiki>{{ISBN|978-2-07-010881-7}}</nowiki>)
* Bertrand Gille, Les Ingénieurs de la Renaissance, TD, París, 1960; reed. Seuil, col. « Points Sciences», 1978. (<nowiki>{{ISBN|2-02-004913-9}}</nowiki>)
* Brigitte Labbé, Michel Puech eta Jean-Pierre Joblin, ''Léonard de Vinci'', Toulouse, Milan jeunesse'', col. « De vie en vie» no 18, 58 pp., 2005. (<nowiki>{{ISBN|2-7459-1631-9}}</nowiki>)''
* Charles Nicholl, ''Léonard de Vinci, Biographie'', 704 pp., Arlés, Actes Sud, 2006. (<nowiki>{{ISBN|2-7427-6237-X}}</nowiki>)
* Christian Combaz, ''Lion ardent ou la confession de Léonard de Vinci'', Fayard, 2003 (Le Livre de Poche, 2004)
* Daniel Arasse, ''Léonard de Vinci. Le rythme du monde'', Hazan, 1997. (<nowiki>{{ISBN|2-85025-542-4}}</nowiki>)
* Dimitri Merejkovski, ''Le roman de Léonard de Vinci'', París, 1930. Source d'inspiration pour Un souvenir d'enfance de Léonard de Vinci de Sigmund Freud
* Marcel Brion, ''Léonard de Vinci'', Albin Michel, París, 1995
* Les Guides Millenium Art Factorie, ''Léonard de Vinci'' (Volumen 1 France y volumen 2 Toscane)
* [[Paul Valéry]], ''Introduction à la méthode de Léonard de Vinci'', Gallimard, París, 1894
* Serge Bramly, ''Léonard de Vinci'', Jean-Claude Lattès, París, 1988
* Silvia Alberti de Mazzeri, ''Léonard de Vinci'', Payot, París, 1984
* Sophie Chauveau, ''Léonard de Vinci, Biographie'', 279 pp., Gallimard, col. Folio Biographie (<nowiki>{{ISBN|978-2-07-034159-7}}</nowiki>)
'''Ingelesez'''
* Popham, A. E. ''The Drawings of Leonardo da Vinci'', Jonathan Cape, 1946. (<nowiki>{{ISBN|0-224-60462-7}}</nowiki>)
* Angela Ottino della Chiesa, ''The Complete Paintings of Leonardo da Vinci'', Penguin, 1967 (<nowiki>{{ISBN|0-14-008649-8}}</nowiki>)
* Nicholl, Charles. ''Leonardo da Vinci, The Flights of the mind'', Penguin, 2005. (<nowiki>{{ISBN|0-14-029681-6}}</nowiki>)
* Frank Zollner & Johannes Nathan, ''Leonardo da Vinci: The Complete Paintings and Drawings'', Taschen, 2003. (<nowiki>{{ISBN|3-8228-1734-1}}</nowiki>)
* Wasserman, Jack. ''Leonardo da Vinci'', Abrams, 1975. (<nowiki>{{ISBN|0-8109-0262-1}}</nowiki>)
* Bortolon, Liana. ''The Life and Times of Leonardo'', Paul Hamlyn, Londres, 1967
* O'Malley & Saunders, ''Leonardo on the Human Body'', Dover Publications, Nueva York, 1982
* Cremante, Simona. ''Leonardo da Vinci: Artist, Scientist, Inventor'', Giunti, 2005. (<nowiki>{{ISBN|88-09-03891-6}}</nowiki>)
'''Documentalak'''
* ''Léonard de Vinci'', 60 minutuko bi zati: ''L'homme qui voulait tout savoir et Liaisons dangereuses'', Royaume-Uni, 2003
* ''Léonard de Vinci'': La biographie, Nacarat, 2006
* ''Leonardo's dream machines'', sur les tests d'une reproduction à l'échelle d'un dessin d'une machine volante de Vinci, 2005
* ''[https://www.youtube.com/watch?v=fiuu3NZM6yQ El misterio de "La última cena" de Leonardo da Vinci]'' | DW Documental, 2019
* ''[https://www.youtube.com/watch?v=e_Snu0jwcNc El Renacimiento - La época de Miguel Ángel y Leonardo da Vinci (1/2)]'' | DW Documental, 2019
* ''[https://www.youtube.com/watch?v=voaH_J9VB5k El Renacimiento - La época de Miguel Ángel y Leonardo da Vinci (2/2)]'' | DW Documental, 2019
== Kanpo estekak ==
* {{En}}[https://www.wga.hu/frames-e.html?/html/l/leonardo/ Leonardo da Vinciren margolanak]
* {{En}}[http://www.drawingsofleonardo.org/ Leonardo da Vinciren marrazkiak]
* [[Wikimedia Commons]]ek<nowiki/> multimendia kategoria bat du {{En}}[[c:Category:Leonardo_da_Vinci|Leonardo da Vinciri buruz]]
* [[Wikiesanak|Wikiquotek]] {{Es}}[https://es.wikiquote.org/wiki/Leonardo_da_Vinci Leonardo da Vinciren esaldi] ospetsuak jasotzen ditu.
* {{Es}}[[:es:Wikisource|Wikisourcek]] [https://es.wikisource.org/wiki/Autor:Leonardo_Da_Vinci Leonardo da Vinciren lan originalak] jasotzen ditu.
* {{En}}[https://www.britannica.com/biography/Leonardo-da-Vinci Leonardo da Vinci], [[Encyclopædia Britannica|Encyclopaedia Britannican]]
<br />{{bizialdia|1452ko|1519ko|Vinci, Leonardo da}}
[[Kategoria:Leonardo da Vinci| ]]
[[Kategoria:Pizkundeko artistak]]
[[Kategoria:Autodidaktak]]
[[Kategoria:XV. mendeko arkitektoak]]
[[Kategoria:XVI. mendeko arkitektoak]]
[[Kategoria:Ezkerrak]]
[[Kategoria:Italiako pizkundeko humanistak]]
i2jpis2o5cl6rq3wkj9mpr2xhw1licj
9968704
9968702
2024-11-14T09:07:26Z
194.30.44.116
/* 1500ko hamarkada */
9968704
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{Artikulu nabarmendua}}
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Leonardo da Vinci'''<ref>{{EuskaltzArauErref|arau-zk=185|arau-izenb=Errenazimentuko pertsona-izenak}}</ref> ('''Leonardo di ser Piero da Vinci''') ([[Vinci]], [[Toscana|Toskana]], 1452ko apirilaren 15a – 1519ko maiatzaren 2a) Italiako [[Pizkundea|Pizkunde]] garaiko [[Polimatia|polímata]] florentziarra izan zen. Aldi berean, [[Margolaritza|margolari]], [[Anatomia|anatomista]], [[arkitekto]], [[Paleontologia|paleontologo]],<ref>{{erreferentzia|izena=Stephen Jay.|abizena=Gould|urtea=1998|izenburua=Leonardo's Mountain of Clams and the Diet of Worms.|url=https://archive.org/details/leonardosmountai00goul|argitaletxea=N.Y.: Harmony Books.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-84-7423-991-1|hizkuntza=En}}</ref> [[artista]], [[botanika]]ri, [[zientzialari]], [[idazle]], [[eskultore]], [[filosofo]], [[ingeniari]], [[asmatzaile]], [[musika]]ri, [[poeta]] eta [[hirigile]]a izan zen. Francesco Melziren<ref>{{erreferentzia|izena=Silvana|abizena=Levi Orban|urtea=1980|izenburua=El fin del mundo|argitaletxea=Verona, Italia: Edizioni Futuro.|orrialdea=|orrialdeak=pp. 70-72.|ISBN=84-226-1462-6.|hizkuntza=Es}}</ref> alboan hil zen, eta hari eman zizkion bere proiektuak, diseinuak eta pinturak. Haurtzaroa bere jaioterrian igaro ondoren, [[Andrea del Verrocchio|Andrea de Verrocchio]] florentziar margolariarekin ikasi zuen. Bere lehen lan garrantzitsuak [[Milan]]en sortu zituen, Ludovico Sforza dukearen zerbitzura. Ondoren, [[Erroma]]n, [[Bolonia]]n eta [[Venezia]]n lan egin zuen, eta azken urteak [[Frantzia]]n igaro zituen, [[Frantzisko I.a Frantziakoa|Frantzisko I]].a erregearen gonbidapenean.<ref>{{erreferentzia|izena=Mariangela|abizena=Mazzocchi Doglio|urtea=1983|izenburua=Leonardo e gli spettacoli del suo tempo|argitaletxea=Electa|orrialdea=|orrialdeak=pp. 14-20|ISBN=88-435-0956-X.|hizkuntza=It}}</ref>
[[Errenazimentu]]ko gizakiaren arketipo eta sinbolo gisa deskribatu ohi da, jenio unibertsala, baita [[filosofo]] [[Humanismo|humanista]] ere, bere jakin-min infinitua bere asmakizun gaitasunarekin soilik parekatu daitekeena.<ref>{{erreferentzia|izena=Helen|abizena=Gardner|urtea=1970|izenburua=Art through the Ages|url=https://archive.org/details/gardnersartthrou0000gard_k2v1|argitaletxea=Harcourt, Brace and World|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Leonardo da Vinci garai guztietako margolari handienetako bat bezala hartua izan da, eta ziurrenik, inoiz existitu den diziplina anitzeko talentu gehien izan duen pertsona. [[Ingeniari]] eta [[asmatzaile]] gisa, Leonardok bere garaia baino ideia aurreratuagoak garatu zituen, hala nola [[helikoptero]]a, [[tanke]]a, [[itsaspeko]]a eta [[automobil]]a. Bere proiektuetako gutxi batzuk izan ziren eraikiak (horien artean kable baten muga elastikoa neurtzeko makina), gehienak garai hartan egingarriak ez zirelako. Zientzialari gisa, ezagutza asko aurreratu zituen [[anatomia]], [[ingeniaritza zibil]]a, [[astronomia]], [[optika]] eta [[hidrodinamika]] arloetan.
Historikoki, ospetsuena pinturagatik da. Bere obrarik ezagunenetako bi, [[Gioconda]] eta [[Azken Afaria (Leonardo da Vinci)|Azken afaria]], behin baino gehiagotan kopiatu dituzte, eta baita parodiatu ere, [[Vitruvioren gizona]] marrazkia bezala, Hala ere, bere lanetako 20 inguru baino ez dira ezagutzen, batez ere teknika berriekin egindako esperimentuengatik (batzuetan negargarriak) eta bere egonkortasun eza kronikoagatik. Sorkuntza kopuru txiki hau, marrazkien koadernoekin batera, eta eskema zientifikoei eta pinturaren izaerari buruzko hausnarketekin, osatzen dute bere ondarea ondorengo artista belaunaldientzako.
== Bizitza ==
=== Gaztaroa ===
Leonardo di ser Piero da Vinci 1452ko apirilaren 15ean jaio zen, Anciano herrian, Vinci hiritik gertu, [[Florentzia]]tik mendebaldera. Leonardo, italiar nobleen familia aberats baten ondorengoa, sasiko semea zen: bere aitak, Piero Fruosino di Antonio mezulariak (notarioa, [[Florentziako Errepublika]]ko kantzilerra eta enbaxadorea) nekazari familia bateko emakume Caterina umila haurdun utzi zuen.<ref name="#1">{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Leonardo da Vinci: Renaissance Man|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> Neska, [[Ekialde Hurbila|Ekialde Hurbileko]] esklabo bat izan zitekeela susmatzen da.<ref>{{erreferentzia|izena=Marta|abizena=Falconi|urtea=December 2006|izenburua=Experts Reconstruct Leonardo Fingerprint|argitaletxea=Associated Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Martin Kemp, [[Oxfordeko Unibertsitatea|Oxfordeko Unibertsitateko]] Arte Historiako irakasle emeritua, [[Toscana|Toskanako]] artxiboetan ikertu ondoren, jaiotako data baieztatuko zuten dokumentuak aurkitu zituen, eta Vincitik kilometro batera zegoen bere aitaren landetxean izan zela. Bere ama hamabost urteko Caterina di Meo Lippi tokiko nekazaria zela baieztatu zuen. Piero dagoeneko senargaia zen, eta haurra aitonari entregatu zion, Antonio da Vinciri. Ziurrenik, honek amari dote bat eman zion ezkondu zedin. 1457ko zerga aitorpenetan, Antoniok adierazi zuen biloba berarekin bizi zela, eta Caterina baserritar batekin ezkonduta agertzen dela, Antonio di Piero Buti.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2017ko uztailak 21|izenburua=El nacimiento documentado de Leonardo y la sífilis de 'Mona Lisa'»|argitaletxea=El Mundo|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Es}}</ref>
Leonardo, edo Lionardo, bataioaren erregistroaren arabera,<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 1: "Il était une fois à Vinci"|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> bataiatu eta bere lehen bost urteak Vinciko bere aitaren etxean eman zituen, seme legitimo gisa tratatu zutela.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1984|izenburua=Les grandes découvertes, série connaissances et vie,|argitaletxea=éditions Christophe Colomb|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Irakurtzen eta idazten ikasi zuen, eta [[aritmetika]]ko<nowiki/> ezagutza jaso zituen. Hala ere, ez zuen ia [[latin]]ik<nowiki/> ikasi, irakaskuntza tradizionalaren oinarria. [[Ortografia]] kaotikoa edukitzeak erakusten du bere instrukzioan hutsuneak egon zirela; nolanahi ere, ez zen izan unibertsitateko ikasle batena.<ref>{{erreferentzia|izena=Gille|abizena=Bertrand|urtea=1954|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref>
Leonardo da Vincik jaio zen herrixkan bertan eman zituen aurreneko urteak, inguruko larreetan bizi ziren [[sugandila]], [[kilker]], [[ipurtargi]] eta bestelako animaliekin jolastuz, haurtzarotik aberatsa zuen irudimena are gehiago landuz. Ez da garai hartako Leonardoren deskribapenik gure garaietaraino iritsi, baina haren lana aztertu zuten aurreneko autoreen ustez, horien artean [[Giorgio Vasari]] XVI. mendeko artista eta biografoak, gazte galai gisara aurkezten dute, ingurukoen begirunea bereganatzen zuen hizlari atsegin bezala.<ref name="#2">{{erreferentzia|izena=Walter|abizena=Isaacson|urtea=2017|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=New York: Simon & Schuster|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-1-5011-3915-4|hizkuntza=En}}</ref> Legenda asko sortu dira haren figuraren inguruan, eta horietako bat izan liteke Clark Kennethek bere ''Leonardo da Vinci'' lanean kontatzen duen bezala, Leonardo gazteak merkatuan txoriak erosten zituela gero, aurrez kendu zitzaien askatasunera itzultzeko.
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci (colorized).jpg|thumb|Leonardo da Vinciren [[erretratu]] baten koloreetako bertsioa.]]
Amarekin pasa zituen aurreneko urteak, baina Antonio di Piero Buti del Vacca da Vincirekin ezkondutakoan, aitaren familiaren etxean hartu zuten. Aita, hamasei urteko Albiera degli Amadori, [[Florentzia]]ko<nowiki/> familia aberats bateko alabarekin ezkonduta zegoen, eta Leonardo legezko oinordekotzat sekula onartu ez bazen ere, harreman ona izan zuen bere aitaren emazte horrekin, nahiz eta oso gazte hil. Guztira aita lau aldiz ezkondu zen, eta hamar seme eta bi alaba izan zituen, legezko oinordekotzat denak.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 1: "Il était une fois à Vinci"|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> <ref>{{erreferentzia|izena=Sigmund|abizena=Freud|urtea=|izenburua=Leonardo da Vinciren gaztetako amets bat|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Er}}</ref> Leonardok aitaren azken emaztearekin harreman oso ona izan zuen: halaxe erakusten du behintzat hari bidalitako eskutitz batean tratatzen duen erak “ama gozoa eta maitea” idazten dionean.
Aitaldeko amonak, Lucia di Ser Piero di Zoso, [[zeramika]]ria zen eta ziurrenik Leonardo artelanetan sartu zuen pertsona izan zen. Pasadizo ezagun batek dioenez, zerutik etorri zen miru batek bere sehaska gainetik hegan egin zuen, buztanarekin aurpegia ukituz.<ref name="#3">{{erreferentzia|izena=Liana|abizena=Bortolon|urtea=1967|izenburua=The Life and Times of Leonardo|argitaletxea=Paul Hamlyn, London|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 060003142X / 13: 9780600031420|hizkuntza=En}}</ref> [[Giorgio Vasari]], XVI. mendeko margolari errenazentisten biografoak, ''Le Vite''-n (1568) istorio bat kontatzen du, non bertako nekazari batek Ser Pierori eskatu zion bere seme talentudunak irudi bat margotzeko plaka batan. Orduan, Leonardok suak botatzen zuen herensugearen irudikapena margotu zuen. Hain ondo zegoelako, Ser Pierok arte florentziarreko merkatari bati saldu zion, eta honek berriz Milango dukeari. Salmentari ateratako irabaziekin, Ser Pierok gezi batez zeharkatutako bihotz batez apaindutako plaka bat erosi zuen, eta nekazariari eman zion.<ref name="#4">{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=En}}</ref>
=== Verrocchioren lantegian ===
[[Fitxategi:Study of a Tuscan Landscape.jpg|thumb|ezkerrera|200px|''[[Arno (ibaia)|Arno]] ibarraren ikuspegia'' (1473), Leonardoren lehen lan ezaguna.]]
Leonardo gaztea naturaren maitale zen, jakin-min handiz behatzen zuena. [[Karikatura]]k marrazten zituen, eta [[ispilu idazkera]] landu zuen dialekto toskanieraz. Vasarik anekdota bat kontatzen du artistaren ibilbidean egindako lehen urratsen inguruan: «egun batean, Ser Pierok bere marrazki batzuk hartu eta [[Andrea del Verrocchio]] lagunari erakutsi zizkion, eta behin eta berriz galdetu zion ea Leonardok marrazteari dedikatu al ote zen, eta gai horretan ezer lor zezakeen. Andrea oso harrituta geratu zen Leonardoren aparteko dohainak zituela ikusita eta Pierori gomendatu zion lanbide hori aukeratzen uzteko. Horrela, Ser Piero-k erabaki zuen Leonardo Verrocchioren lantegira joango zela. Leonardok berehala onartu zuen, eta lanbideko horretako eginbeharrak betetzeaz gain, marrazteko artearekin zerikusia zuen guztia egin zuen». Hala, 1469az geroztik, Leonardo aprendiz aritu zen arte tailer ospetsuenetako baten Andrea del Verrocchiorekin. Berari zor dio diziplina anitzetako prestakuntzaren zati bat. Eta [[Sandro Botticelli]], [[Il Perugino|Perugino]] eta [[Domenico Ghirlandaio]] bezalako beste artista batzuetara ere hurbildu.
Verrocchio ospe handiko artista zen, eta oso eklektikoa. Formakuntzaz urregilea eta [[errementari]]a zen, baina ere berean [[Margolaritza|margolaria]], [[eskultore]]a eta urtzailea ere bazen. Batez ere [[Lorenzo Medici|Lorenzo de Médici]] ahaltsuarentzat lan egin zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=J. R.|abizena=Hale|urtea=1971|izenburua=Renaissance Europe, 1480-1520|url=https://archive.org/details/renaissanceeurop00hale|argitaletxea=Fontana|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Leonardok Antonio Pollaiuolorekin ere lan egin zuen, lantegia Verrocchio-netik oso gertu zuen eta.
Urtebetez pintzelak garbitzen eta aprendizentzat ohikoak ziren beste jarduera txiki batzuk egiten igaro ondoren, Verrocchiok Leonardo tailer tradizional baten praktikatzen ziren teknika ugarirekin trebatzen ipini zuen. Testuinguru horretan, Leonardok [[kimika]]ren,<nowiki/> [[metalurgia]]ren,<nowiki/> [[larru]]a<nowiki/>ren eta [[igeltsu]]<nowiki/>en lanak, eta [[mekanika]]<nowiki/>ren zein [[zurgintza]]<nowiki/>ren oinarriak ikasteko aukera izan zuen. Eta baita, hainbat teknika artistiko, [[Marrazketa artistiko|marrazketa,]] [[pintura]] eta [[Marmolejo|marmolezko]]<nowiki/> eta [[brontze]]zko<nowiki/> [[Eskulturagintza|eskultura]].<ref>{{erreferentzia|izena=Andrew|abizena=Martindale|izenburua=The Rise of the Artist|urtea=1972|url=https://archive.org/details/riseofartistinmi0000mart_a6t2|argitaletxea=Thames and Hudson|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Cennini|abizena=Cennino|urtea=1933|izenburua=Il Libro dell' Arte|argitaletxea=D. V. Thompson Jr., New Haven: Yale University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Era berean, trebakuntza jaso zuen kolore prestaketetan, grabatuan eta freskoen pinturetan. Bere aparteko talentuaz ohartu zenean, Verrocchiok ikasleari bere lan batzuk amaitzea utzi zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Sensini, Tommaso|abizena=Conti, Tiziana|urtea=2011|izenburua=Leonardo e l'aretino negli studi di Carlo Starnazzi|argitaletxea=CB Edizioni|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-88-97644-04-0|hizkuntza=It}}</ref>
[[Fitxategi:Baptism of Christ by Andrea del Verrocchio.jpg|thumb|''Kristoren bataioa'', Verrocchiok egina (1470-1480). Leonardok ere parte hartu zuen, behean ezkerrrean dagoen aingerua margotzen.|alt=]]
Verrochioren tailerreko prestakuntza haratago joan zen, eta beste kultura gune batzuetara hedatu zen. [[Algoritmo|Kalkulu algoritmikoa]] ikasi zuen, eta Florentziako bi [[abako|abakista]] garrantzitsuenak aipatzen zituen, [[Paolo dal Pozzo Toscanelli]] eta Leonardo Chernionese. Bestalde, Leonardok Piero Borgiren ''Nobel opera de arithmética,'' 1484an [[Venezia]]n<nowiki/> inprimatua, ere ezagutu zuen.
Ez da ezagutzen Leonardok Verrocchiorekin lan egin zuen garaiko artelanik. Vasariren arabera, soilik ''Kristoren Bataioa'' (1472-1475) margoan hartu zuen parte. Bestalde, kondairaren arabera, Verrocchiok lana amaitzea alde batera utzi zuen Leonardo gaztearen kalitateaz gaindituta sentitu zenean. Aingeru txiki baten utzi zuen bere maisu-eskua. Halaber, aprendiza modeloa ere izan behar zelaren tradizioari jarraituz, Leonardo da Verrocchioren ''David'' brontzezko estatua. Era berean, Verrocchioren Tobias eta aingerua lanean ageri den [[Rafael (goiangerua)|Rafael goiangerua]] Leonardoren erretratua dela suposatzen da.<ref name="#1"/>
1472an, hogei urte zituela, San Lukasen kofradiako liburu gorrian bere izena ageri zen. Garai horretakoa da ezagutzen den bere lehenetako lan bat: Arno ibarreko paisaia edo Santa Maria della neve paisaia (1473), lumaz eta tintaz egindako marrazkia da.<ref>{{erreferentzia|izena=A. E.|abizena=Popham|urtea=1947|izenburua=Les dessins de Léonard de Vinci|argitaletxea=Éditions de la Connaissance, Bruxelles|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Horrela hasi zuen margolari gisa bere ibilbidea, dagoeneko [[Deikundea]] (1472–1475), bezalako margolan aipagarriekin. Eta [[Esfumatura|sfumatoaren]] teknika hobetu zuen, inoiz lortutako hobetze punturaino.
1476an Verrocchioren laguntzaile gisa agertzen zen aipatua beti, eta aitak bere lantegia izaten lagundu zionean ere, irakaslearekin kolaboratzen jarraitu zuen berarentzako afektu handia zuelako. Garai hartan, enkargu pertsonalak jaso zituen eta bere lehenen koadroa margotu zuen, krabelinaren Ama Birjina (1476). Urte bereko espediente judizial baten datuetan ageri denez, bera eta beste hiru gizonei [[sodomia]] kasu bat egotzi zieten. Garai hartan legez kanpoko praktika zen Florentzian, baina guztiak absolbituak izan ziren.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 2: «Dans la Florence des Médicis»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> Dokumentu horrek, salaketa anonimo batean oinarrituta, ez zuen Leonardo homosexuala zela kategorikoki adierazten.
Laster Leonardo [[ingeniari]] gisa ere nabarmendu zen. 1478an, hogeita sei urte zituela, [[San Joan bataiotegia (Florentzia)]] altxatzeko eskaini zuen bere burua. Eta urte horretan, irakaslearen babesa utzi zuen, diziplina guztietan gainditu ondoren. Horrela, maisu margolari independente bilakatu zen.
=== Florentzian ===
1481ean San Donato monasterioak [[Magoen gurtza (Dürer)|Magoen gurtza]] enkargatu zion, baina Leonardok ez zuen sekula koadro hau amaitu, ziurrenik etsita edo umiliatuta zegoelako, [[Sixto IV.a|Sixto IV]].a Erromako Aita Santuak Vatikanoko Jauregi Apostolikoko [[Kapera Sixtinoa]] apaintzeko ez zuelako bera aukeratu. Izan ere, hainbat margolarien artean lehia gogorra zegoen.<ref name="#5">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 3: «À Milan au temps des Sforza»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> [[Neoplatonismo]]ak,<nowiki/> garai hartan Florentzian modan zegoenak, Milan bezalako hiri irekiago, akademiko eta pragmatikoago batera joateko erabakian ere paper garrantzitsua izan zuen. Ziur asko, ingurugiro berri hau bere espirituarentzat egokiagoa zen.
Leonardo-k [[Arroketako Ama Birjina]] (1483–1486) Sortzez Garbiaren anaidiarako margotu zuen, Milango San Francisco Handiaren elizara joango zena. Han zela, bigarren bertsioa egin zezan eskatu zion anaidiak. Leonardok obra kopiatzeko eskubidea lortu zuen, baina gerora arazo juridiko bat hasi zen, erabaki judizialak eta lagun batzuen esku-hartzea egon arte konpondu ez zena.<ref name="#5"/> Azkenean, lanaren bi bertsio egon ziren. Gaur egun [[Paris]]ko [[Louvre museoa]]n dagoen bertsioa [[Florentzia]]n egina dela pentsatzen da, eta gero [[Milan]]era eraman zuela, bere abilezia erakusteko.
=== Sforzatarrekin lanean ===
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci (1452-1519) - The Last Supper (1495-1498).jpg|thumb|250px|''Azken Afaria'' (1494 edo 1495)]]
Florentzian Leonardoren lanak ez ziren oharkabean pasatu. Lorenzo de Medicik jakin zuen Leonardok zilarrezko lira bat sortu zuela zaldiaren buruaren itxurarekin. Lanaren kalitatearekin harrituta, Leonardo berarekin bidali zuen Milanera mezulari florentziar gisa, eta halaber Milango mezenas eta dukea zen [[Ludovico Sforza]]rekin lan egitera. Lorenzoren helburua Milango jaunekin harreman onak mantentzea zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Paolo|abizena=Rossi|urtea=2001|izenburua=The Birth of Modern Science|url=https://archive.org/details/birthofmodernsci0000ross|argitaletxea=Blackwell Publishing|orrialdea=p. 33|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Halaber, eskutitz bat idatzi zion dukeari, Codex Atlanticusan dagoena, eta bertan Leonardoren ingeniaritza alorreko jakituria aparta deskribatzen zuen, eta bidenabar, margolaria ere bazela jakinarazten zion.<ref name="#6">{{erreferentzia|izena=Daniel|abizena=Arasse|urtea=2002|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Dumont Buchverlag Gmbh|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 3832171509 / 13: 9783832171506|hizkuntza=It}}</ref> Hori horrela, ondorengo Leonardoren lanbide nagusia ingeniaritza izan zen. Sforza ingeniarien zerrendan agertzen zen, eta 1493an [[Pavia]]ra bidali zutenean, «''ingéniarius ducalis''» izenburupean ageri zen. Sforzak hainbat zeregin egiteko agindu zion, eta margolari handientzat bakarrik gordetako aitorpena zen «''Apelles florentino''» titulua ere eman zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Leonardo|abizena=Davinci|urtea=2011|izenburua=The Notebooks of Leonardo Da Vinci|argitaletxea=Lulu|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-1-105-31016-4|hizkuntza=En}}</ref> Modu horretan, «jaiak eta ikuskizunak apaingarri aberatsekin» antolatzen eta publikoa txundituta uzten zituzten [[tramoia]]k asmatzen aritu zen, hala nola, [[Ludovico Sforza]]ren eta Beatriz de Esteren ezkontzan eta baita Ana Sforzaren eta Alfontso I.a Estekoarenean. Milango gorteko hainbat erretratu ere margotu zituen. Milango elite ilustratuekin izandako harremanak, zuen heziketaren hutsuneak antzemateko balio izan zion.<ref name="#7">{{erreferentzia|izena=Bertrand|abizena=Gille|urtea=1964|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref>
[[Milango katedrala|Milango Katedralaren]]<nowiki/> kupularen azterketaz arduratu zen. Eta sasoi berean, Ludovicoren aita [[Francesco I.a Sforza|Francisco I Sforzaren]]<nowiki/> omenez eginteko asmoa zegoen zaldizko estatua, «Il Cavallo»ren buztinezko moldean lan egin zuen. Hirurogeita hamar tona brontzez egin behar zen, garai hartan benetako balentria teknikoa zena. Estatua hainbat urtez amaitu gabe egon zen.<ref name="#3"/> Leonardok moldurarako buztinezko bertsioa amaitu zuenean, eta jadanik planak prest zeudenean galdaketa abian jartzeko, brontzea kanoiak egiteko erabili zen, [[Karlos VIII.a Frantziakoa|Frantziako Karlos VIII]].aren inbasioaren aurka hiria defendatzeko.
1490. urtean arkitektoen eta ingeniarien kongresu moduko batean parte hartu zuen, Milango katedralaren kupularen akaberaren zenbait alderdi eztabaidatzeko. Bertan, Francesco di Giorgio Martini ospe handiko ingeniaria ezagutu zuen, eta honek [[Parma]]ra joatea gomendatu zion Giovanni Antonio Amadeo eta Luca Fancelli kontsultatzera, eraikuntzaren zenbait alderdi argitzeko. Garai horretan, Leonardok proiektu tekniko eta militarrei buruz egin zuen lan.
[[Fitxategi:After leonardo da vinci, The Battle of Anghiari by Rubens, Louvre.jpg|thumb|Peter Paul Rubensen ''Anghiariko bataila'' Leonardoren jatorrizkoaren lanaren kopia bat da. Margolanaren erdian zegoen «Zutohialaren borroka» islatzen du. ]]
Erlojuak hobetu zituen, ehungailua, garabiak eta beste tresna asko. Hirigintza ere aztertu zuen, eta hiri idealetarako planoak proposatu zituen. Antolamendu hidraulikoaz interesatu zen, eta 1498ko dokumentu batek ibaien eta ubideen ingeniari lanez arduratzen zela dio. 1495ean, hileta batekin lotutako gastuen zerrenda zehatz batek bere ama Caterinaren heriotza iradokitzen du.
1490 inguruan bere izena zeraman akademia bat sortu zuen. Bertan, urte batzuetanz bere ezagutzak irakatsi zituen, eta ikerketa guztiak tratatu txikietan idatzi zituen. [[Jesusen Azken Afaria|Azken Afaria]] (1494–1498) freskoa margotu zuen [[Santa Maria delle Grazie]] dominikar komenturako. 1496an [[Luca Pacioli]] Milanera iritsi zen, eta Leonardoren adiskide handia egin zen. Bere La Divina proportione lanean grabatutako taulak Leonardok egin zizkion. Geroago, 1498an, Sforzesco gazteluaren sabaia eraiki zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1966|izenburua=Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 3: «À Milan au temps des Sforza»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref>
1499an [[Luis XII.a Frantziakoa|Frantziako Luis XII.aren]] tropek Milango [[dukerri]]a konkistatu ondoren, [[Ludovico Sforza]] kargugabetu zuten eta bere iloba [[Maximiliano I.a Habsburgokoa|Maximiliano I]].arekin [[Alemania]]ra ihes egin beharrean aurkitu zen. Goiz batean zaldiko estatuaren modeloa suntsituta aurkitu zuen Leonardok, frantziarrek tiroko entrenamendurako erabiltzen zutelako. Halaber, Luis XII.ak Azken Afaria Frantziara eramateko harresia mozteko aukera planteatu zuen, [[Napoleon Bonaparte]]k ere mende batzuk geroago pentsatu zuen bezala. Sforzatarrak erori zirenean, Leonardo Ligny kondearen zerbitzura geratu zen<ref>{{erreferentzia|izena=Ludwig|abizena=Goldscheider|urtea=1953|izenburua=Michelangelo|argitaletxea=Phaidon|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>, eta Luxenburgoko Luisek Toskanako defentsa militarraren egoerari buruzko txostena prestatzeko eskatu zion.<ref name="#7" /> Ludovico Sforzaren ustekabeko itzulerak planak aldatu zituen, eta Milanera alde egin zuen Salai laguntzailearekin eta [[Luca Pacioli]] matematikariarekin.
=== Florentziara itzultzea ===
[[Fitxategi:La belle ferronnière,Leonardo da Vinci - Louvre.jpg|thumb|''Belle Ferronnière'' (1490–1495), Paris, Louvre ]]
1499ko martxoan, Leonardok [[arkitekto]] eta [[ingeniari]] militar gisa lan egin zuen veneziarrek hirian babesak eraiki nahi zituztelako.<ref>{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=0: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref> Hiria [[turkiar]]ren balizko itsas eraso batetik defendatzeko sistemak garatu zituen, eta proposamenen artean, [[Urpekariak|urpeko]] eskafandra bat asmatu zuen. Turkiarrek erasorik egin ez zutenez, asmakizuna erabili gabe geratu zen. Apirilaren amaieran Florentziara itzuli zen eta han, [[Friuli-Venezia-Julia|Friuliko]] uren jarioei buruzko azterketa egin eta gero, [[esklusa]] sistema bat proposatu zuen, [[Isonzo]] ibaiaren ibilbidea jaso ahal izateko. Ondoren [[Mantua]]n egon zen [[Luca Pacioli]] fraide matematikoarekin, eta Isabel de Esteren erretratua egin zuen. 1501ko apirilaren 4ko gutun baten, Pierre de Nuvolak Mantuako dukesari erantzuten dio Leonardoren «ikasketa matematikoek pinturarengandik urrundu dute».<ref>{{erreferentzia|izena=John|abizena=Wells|urtea=2008|izenburua=Longman Dictionary|url=https://archive.org/details/longmanpronuncia0000unse|argitaletxea=Pearson Longman|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-1-4058-8118-0|hizkuntza=En}}</ref> Hala ere, Santissima Annunziata komentutik oniritzia jaso zuen ''Ama Birjina, Jesus Haurra, Santa Ana eta San Juan Bataiatzailea''rekin izango zenaren prestaketa-zirriborro bat egiteko. Margolanak ikaragarrizko mirespena eragin zuen, «gizon eta emakumeak, gazte eta nagusiak» joaten ziren ikustera «Jaialdi handi batean parte hartzen zeudela bezala». Egonaldi labur bat egin zuen Erroman, Tivoliko [[Hadrianoren villa]]n, eta Frantziako Luis XII.aren estatu idazkaria zen Florimond Robertetek eskatuta, Husuen Ama Birjina margolanean aritu zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=» 10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref>
1502an, Valentinesiako dukea eta Alexandro VI.a Aita Santuaren semea zen [[Cesare Borgia|César Borgia]] printzeak, "kapitain eta ingeniari orokorra" izendatu zuen. [[Markak|Marketan]] eta [[Emilia-Romagna]]n ibili zen, gotorlekuak eta duela gutxi konkistatutako lurraldeak ikuskatzen. Bere koadernoak hainbat behaketa, gutun, lan zirriborro eta bisitatutako hirietako liburutegietan aurkitutako obren zehaztasunak jaso zituen.<ref>{{erreferentzia|izena=Ian|abizena=Chilvers|urtea=2003|izenburua=The Concise Oxford Dictionary of Art and Artists|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9780199532940|hizkuntza=En}}</ref> Han [[Nikolas Makiavelo]] ezagutu zuen, [[Borgia]]tarren zerbitzura Florentzian zebilen zelataria.
1503an Florentzian arkitekto eta ingeniari hidraulikoko funtzioak bete zituen. San Lukasen gremioan sartu zen berriro, eta bi urte eman zituen (1503–1505) ''Anghiariko bataila'' prestatzen eta margotzen. Hamazazpi bider zazpi metro zituen margolanak, eta bitartean, pareko horman [[Michelangelo]]k ''Cascinako bataila'' margotzen zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Ludwig|abizena=Goldscheider|urtea=1967|izenburua=Michelangelo: paintings, sculptures, architecture|argitaletxea=Phaidon Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-0-7148-1314-1|hizkuntza=En}}</ref> Bi lanak galdu egin dira. Michelangeloren lana 1542ko Aristotole da Sangalloren kopia baten bidez ezagutzen da, eta Leonardoren margolana, prestaketa zirriborroetatik eta atal nagusiaren zenbait aleetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=David Alan|abizena=Brown|urtea=1998|izenburua=Leonardo Da Vinci: Origins of a Genius|url=https://archive.org/details/leonardodavincio0000brow_p0r6|argitaletxea=Yale University Press|orrialdea=p. 7|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|0-300-07246-5}}|hizkuntza=En}}</ref> Horien artean, aipagarriena zalantzarik gabe [[Peter Paul Rubens|Rubensena]] da. Badirudi obraren aldaketaren arrazoiak pintura azkarrago lehortzeko edo erabilitako materialaren kalitatea; gero estali zuen, ziurrenik Giorgio Vasari-k egindako fresko batek. Badirudi obra galtzeko arrazoiak pintura azkarrago lehortzeko erabili zen sua izan zela, edo bestela materialaren kalitatea.
Garai horretan sarri kontsultatzen zioten Leonardori aditu bezala, esate baterako, [[San Miniato al Monte]]ko<nowiki/> kanpandorrearen egonkortasuna aztertzeko, edo Michelangeloren [[David (Michelangelo)|Daviden]]<nowiki/> kokapena aukeratzeko unean. Bien iritziak kontrajarriak izan ziren. Bestalde, Florentzia hiriari [[Arno (ibaia)|Arno ibaiaren]]<nowiki/> desbideratze proiektua aurkeztu zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Christoph|abizena=Ohlig|urtea=2005|izenburua=Integrated Land and Water Resources Management in History|argitaletxea=P. J., ed|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9783833424632|hizkuntza=En}}</ref> Hi helburu zeuden tartean, alde batetik Florentzia itsasoarekin konektatzeko gai izango zen ubide bat sortzea, eta bestetik, egoten ziren uholde ikaragarriak kontrolatzea.<ref>{{erreferentzia|izena=Kenneth, Kemp|abizena=Clark, Martin|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=United Kingdom: Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9780141982373|hizkuntza=En}}</ref>
=== Milandik Erromara ===
1504an Milanera itzuli zen lanera, garai hartan [[Massimiliano Sforza|Maximiliano Sforzaren]] kontrolpean zegoen Suitzako [[mertzenario]]en laguntzari esker. Ikasle asko eta pinturan interesa zutenak Leonardorekin bildu ziren edo lan egin zuten Milanen, tartean [[Bernardino Luini]], Giovanni Antonio Boltraffio eta Marco d'Oggiono. Bere aita uztailean hil zen, eta Leonardo oinordetzatik bereizia izan zen seme ez-legitimoa zelako. Hala ere, gero osabak bere oinordeko unibertsala izendatuko zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> Urte berean, Leonardok azterketa anatomiko asko egin zituen, eta bere ohar ugariak sailkatzen saiatu zen. Halaber, [[Gioconda]]n (1503–1506, eta geroago 1510–1515) lan egiten hasi zen garaia da. Lisa Gherardiniren erretratua dela uste da, ezkondutako izenarekin, Monna Lisa del Giocondo. Hala ere, margolan honen interpretazio ugari daude oraindik eztabaidagai direnak.
1505ean hegaztien hegaldia aztertzen aritu zen, eta oinarri horrekin [[:es:Códice_sobre_el_vuelo_de_los_pájaros|hegaztien hegaldiei buruzko Codexa]] idatzi zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Carlo|abizena=Pedretti|urtea=1962|izenburua=A Chronology of Leonardo Da Vinci's Architectural Studies after 1500|argitaletxea=Geneva: E. Droz|orrialdea=p. 37|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Harrez gero, behaketak, bizipenak eta berreraikuntzak bata bestearen atzetik intentsitate handiz gertatu ziren. Urtebete geroago, Florentziako gobernuak Charles d'Amboise Milango gobernadore frantsesarekin elkartzeko baimena eman zion,eta berarekin atxiki zuen Florentziak protestatu arren. Horrela, Leonardo frantziarren eta [[Toscana|toscanen]] arteko auzien erdian geratu zen, eta auzitegiak presionatu egin zuen Arroketako Ama Birjina amai zezan bere ikasle Ambrogio de Predisekin, ''Anghiariren batailan'' lanean ari zen bitartean.
1507an Leonardo bere osaba Francescoren oinordeko bakarra izan zen, baina anaiek testamentua aldatzeko prozedura hasi zuten. Leonardo-k Charles d'Amboise-ri eta Florimond Robertet-i bere izenean esku hartzeko eskatu zien. Eta Luis XII Milanera itzuli zenean, Leonardo berriro ere Lonbardiako hiriburuan ospatzen ziren festen antolatzaile izan zen. 1508an Giovanni Francesco Rústica eskultorearekin bizi zen, Piero di Braccio Martelliren etxean, Florentzian,<ref name="#8">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 5: «Milan, Rome, Amboise»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> baina gero Milanera joan zen bizitzera,Porta Orientalera, Santa Babila parrokian.<ref>{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Luis XII.a laster itzuli zen Italiara, eta 1509ko maiatzean Milanera ailegatu zen. Bere armada Veneziaren aurka gidatu zuen, eta Leonardok erregeari jarraitu zion ingeniari militar bezala, Agnadelko bataila ikusiz.1511an Charles d'Amboise gobernadorea hil zen, eta 1512an, Ravenako batailaren ondoren, Frantziak Italiako lurraldea utzi zuen. Milanen egon zen bigarren egonaldi honi esker, Leonardok zientzia hutsei buruzko ikerketetan sakondu zuen. 1509an, Giorgio Vallaren ''De expendentis te fugiendis rebus'' lanaren agerpenak eragin handia izan zuen berarengan.
1513ko irailean, Leonardo Erromara joan zen, eta han Medicitarren familia aberats eta ospetsukoa zen [[Leon X.a|Leon X]] Aita Santuarentzat egin zuen lan. Garai hartan, [[Vatikano Hiria|Vatikanoan]] [[Rafael]]ek eta [[Michelangelo]]k lan asko izan zuten. [[Giuliano da Sangallo|Sangalloren]] arrakasta ikusita, Leonardok ez zuen eskaera apalik baino jaso, eta badirudi ez zuela parte hartu erromatarren gotorleku ugarien eraikuntzan, ezta ere. hiriburua edertzen. Bere pinturak ere ez zuen arrakastarik lortu, eta beste espezialitate batean errefuxiatu zen, agian bere gustukoena, [[hidraulika]]n. Médicistarren Juliano II. dukearenak ziren [[:es:Lagunas_Pontinas|Pontinas aintzira]]k lehortzeko proiektu bat egin zuen. 1514an berriz, ''Uholdeen'' seriea egin zuen; eta Michelangelok Kapera Sixtinako bobedan margotu zuen lan bikainaren nolabaiteko erantzun partziala izan zen.
«Medicitarrek sortu naute, Medicitarrek suntsitu naute», idatzi zuen Leonardok, zalantzarik gabe Erroman eginiko egonaldiaren etsipenak azpimarratzeko.<ref name="#7"/> Inoiz ez zitzaiola bere gaitasuna erakutsi ahal izango zuen eskaera garrantzitsu bat egingo, pentsatu zuen. Ziurrenik ezagunak ziren bere ezegonkortasuna, adorea galtzeko erraztasuna, eta hasitako lanak amaitzeko zailtasuna.
=== Azken urteak Frantzian ===
[[Fitxategi:Tombe de Léonard de Vinci.JPG|thumb|ezkerrera|150px|Leonardoren hilobia, Amboiseko gazteluan.]]
1515eko irailean, [[Frantzisko I.a Frantziakoa|Frantzisko I.a]]<nowiki/> Frantziako errege berriak Milan birkonkistatu zuen [[:es:Batalla_de_Marignano|Marignango bataila]]n<nowiki/> irabazi ondoren. Urte bereko azaroan, Leonardok proiektu berria diseinatu zuen Florentziako Medicitarren auzoarentzako. Abenduaren 19an [[Bolonia]]n<nowiki/> egin zen Francisco Ia eta Leon X. Aita Santuaren arteko bileran egon zen.<ref name="#3"/> Frantzisko I.ak Leonardori enkargatu zion lehoi mekaniko bat egitea, irekitzen zitzaion bularrarekin [[lirio]] bat erakusteko.<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=En}}</ref> Ez da ezagutzen noizko sortu nahi zuen lehoi hori, baina erregea [[Lyon]]era<nowiki/> iritsi zenerako izan zitekeen, edo erregearen eta aita santuaren arteko bake hitzaldietarako.
1516an Frantziara joan zen bere laguntzailearekin, Francesco Melzi margolaria. Salaik Milaneraino lagundu zien.<ref>{{erreferentzia|izena=Silvana|abizena=Levi Orban|urtea=1980|izenburua=«Un dorado, último exilio»|argitaletxea=Vinicio de lorentiis, ed. Verona, Italia: Edizioni Futuro|orrialdea=p. 69|orrialdeak=|ISBN=84-226-1462-6|hizkuntza=}}</ref> Frantzisko I.a erregea zen zaindari eta babesle berria, eta Clos-Lucé gazteluan instalatu zituen, Amboiseko gaztelutik gertu, eta haurtzaroan bere bizilekua izan zena. Erregearen "Lehen margolaria, lehen ingeniaria eta lehen arkitektoa" izan zen, eta 10.000 eskutuko pentsioa jaso zuen.<ref name="#9">{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1986|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref> Frantziako gortean margolariarekin interes handiagoa zuten ingeniariarekin baino, Italian gertatzen zenaren kontrakoa.<ref name="#7"/> Frantzisko I.ak Clos-Lucé gaztelua Leonardori utzi izana, «nahi zuena egiteko» mezu bezala uler daiteke.
[[Fitxategi:Old Man with Water Studies.jpg|thumb|''Agure bat pentsakor''. Zenbaitek marrazki hau Leonardoren azken autorretratua dela uste dute. Errege liburutegia, Windsor.]]
Ez zen ohore hori jaso zuen lehen artista izan, urte batzuk lehenago [[Andrea Solari]]ok eta [[:es:Giovanni_Giocondo|Giovanni Giocondo]]k jaso zutelako baita.<ref name="#8"/> Leonardok Romorantin errege jauregia diseinatu zuen, Frantzisko I.ak bere ama Luisa de Saboyarentzat eraiki nahi zuena: hiri txiki bata izango litzateke,eta ibai baten desbideratzea aurreikusten zuen, urarekin aberastuko egingo zelako eta inguruko landa ongarrituko zuelako. 1518an izurdearen bataioan hartu zuen parte, eta baita Lorenzo de Médiciren ezkontzan Frantziako erregearen iloba batekin. Urte berean, Salaik berriro Leonardo utzi zuen, eta Milanera itzuli zen. Han, 1524ko urtarrilean, duelu batean hil zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Gille|abizena=Bertrand|urtea=1964|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref>
Azken urteak [[osasun]] arazo gero eta sarriagoek markatu zituzten: zahartzaroan sufritu zuen [[paralisi]] mota bat izan zen larriena, pintatzetik aldendu baitzuen. 1519ko apirilean, hainbat hilabetez gaixorik eman ondoren, bere testamentua idatzi zuen Amboiseko [[notario]] baten aurrean. Apaiz bat konfesatzeko eta [[Azken Igurtzia|azken igurtzia jasotzeko]]. 1519ko maiatzaren 2an hil zen [[:es:Castillo_de_Clos-Lucé|Cloux]]en,<ref>{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa,|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref> 67 urte zituela, Vasariren idatziek diotenez, bere fede gabeziaz damututa. Tradizioak Frantzisko I.aren besoetan hil zela dio, baina, ziurrenik Giorgio Vasari-k idatzitako epigrafe baten interpretazio okerra izango du oinarrian. Inoiz monumentu batean idatzita ikusi ez den epigrafe honek, “sinu regio” hitzak ditu, eta esanahi literalean horrek esan dezake «errege baten bularrean», baina, era berean, zentzu metaforikoan, «erregearen estimuan», Leonardoren heriotza erregearen gaztelu baten suertatzearekin izan dezake lotura.<ref>{{erreferentzia|izena=Silvana|abizena=Levi Orban,|urtea=1980|izenburua=El fin del mundo|argitaletxea=Verona, Italia: Edizioni Futuro|orrialdea=|orrialdeak=pp. 70-72.|ISBN=84-226-1462-6|hizkuntza=}}</ref> Garai hartan, gortea Saint-Germain-en-Laye gazteluan zegoen, non, martxoan Frantziako Claudia erreginak Henry semea izan zuen; eta Frantzisko I.aren egunerokoak ez du erregearen bidaiarik adierazten uztaila arte. Bestalde, Francesco Melzi Leonardoren dizipuluak, bere liburuak eta pintzelak heredatu zituena eta bere testamentuaren gordetzailea izan, gutun bat idatzi zion Leonardoren anaiari, heriotzaren berri emanaz. Bertan, ez du inolako aipamenik egiten erregearen presentziaz.
Bere azken borondatearen arabera, hirurogei eskalek jarraitu zuten hilkutxaren segizioa, eta Saint-Hubert ermitan lurperatu zuten, Amboise gazteluaren barrutian. Leonardo ez zen inoiz ezkondu, eta ez zuen seme-alabarik. Hamar urtetik aurrera bere ikasle gogokoena izan zen Francesco Melziri utzi zizkion lan guztiak argitaratzeko. Batez ere bere eskuizkribuak, koadernoak, dokumentuak eta tresnak eman zizkion. Frantzian egin zuen egonaldi osoan lagundu ondoren, Leonardorekin egon zen hil arte, eta herentzia administratu zuen hurrengo berrogeita hamar urtetan. Hala ere, ez zuen lanik argitaratu eta ez zuen bere margolanik saldu, esaterako tailerrean jarraitzen zuen La Gioconda. Leonardoren mahastiak Gian Giacomo Caprotti da Oreno, hamabost urterekin bere zerbitzura ikasle bezala sartu zena oso estiman zuena, eta Battista di Vilussis bere zerbitzariaren artean banatu ziren. Lurra Leonardoren anaiei utzi zien, eta bere neskameak beroki beltz bat jaso zuen.<ref name="#10">{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren heriotza, toskanieraz idatzitako berrogeita hamar mila diziplina anitzetako dokumentu originalen, berak kodetutakoak, dispertsioaren eta heren baten galeraren hasiera da. Eskutitz, eskuizkribu, orrialde, zirriborro, marrazki, testu eta ohar guztiak artelan gisa hartu ziren. Hamahiru mila dokumentu baino ez dira geratzen, gehienak Vatikano Hiriko Artxiboan gordeta. Leonardo hil eta hogei urtera, Frantzisko I.ak [[Benvenuto Cellini]] eskultoreari aitortu zion: «Inoiz ez da munduan jaio beste gizon bat Leonardok bezainbeste ezagutzen zuenik, ez hainbeste pinturan, eskulturan eta arkitekturan, [[filosofia]]n baizik».
== Harremanak eta eraginak ==
=== Leonardo Florentzian: maisuak eta garaikideak ===
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci 046.jpg|thumb|Dama katazuriarekin (1485)]]
1466an, Leonardo [[Andrea del Verrocchio]]rekin ikasten hasi zenean, Verrocchioren irakaslea izan zen [[Donatello]] eskultorea hil zen. [[Paolo Uccello]] margolaria –perspektibarekin esperimentatu zuena eta paisaien margolanetan eragina izan zuena–, jada oso zaharra zen. Era berean, hirurogei urtetik bueltan zeuden [[Piero della Francesca]] eta [[Fra Filippo Lippi]] margolariak, [[Luca della Robbia]] eskultorea, eta [[Leon Battista Alberti]] arkitektoa eta idazlea.<ref>{{erreferentzia|izena=Brucker|abizena=Gene A.|urtea=1969|izenburua=Renaissance Florence|argitaletxea=Wiley and Sons|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Hurrengo belaunaldiko artista ospetsuenak Andrea del Verrocchio, Antonio Pollaiuolo eta Mino da Fiesole eskultorea izan ziren.<ref name="#11">{{erreferentzia|izena=Frederich|abizena=Hartt|urtea=1970|izenburua=A History of Italian Renaissance Art|url=https://archive.org/details/historyofitalian0000hart_h8b7|argitaletxea=Thames and Hudson|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren gaztaroa, hormetan aipatutako artisten margolanak zeuden Florentziako etxe baten igaro zen, eta baita Donatelloren garaikideak ziren [[Masaccio]] (bere fresko figuratibo eta errealistak emozioz beteta daude) eta [[Lorenzo Ghiberti]] (bere Paradisuko Ateak konplexutasun handiz osatua dago, arkitektoaren lana xehetasunen arretaz uztartuz). Piero della Francesca-k perspektibaren azterketa zehatz bat egina zuen, argiaren ikerketa bat egin zuen lehen pintorea izan zen. Lan horiek, eta baita Leone Battista Albertiren tratatuek, artista gazteengan eragin handia izan zuten, eta bereziki Leonardo behatzailearengan eta bere lanetan.<ref name="#11"/><ref name="#12">{{erreferentzia|izena=Gene A.|abizena=Brucker|urtea=2007|izenburua=Renaissance Florence|argitaletxea=Worldofbooks|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0471113700 / 13: 9780471113706|hizkuntza=En}}</ref>
Masaccioren [[Biluztasun|biluziaren]] irudikapena Adan eta Evaren Paradisutik kanporatzean, non Adanen genitalak ez daude mahatsondoko hosto batekin estalita. Gizakien formen irudi adierazgarriak eragina sortzen dute pinturan, bereziki [[Hiru dimentsioko|hiru dimentsiotako]] efektua egiten duelako argiztapenaren eta itzalaren erabilpen berritzaileak. Eta Leonardok proposamen hori bere lanetan garatu zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Roger|abizena=Jones|urtea=2012|izenburua="Leonardo da Vinci: anatomist"|argitaletxea=British Journal of General Practice|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ISSN 0960-1643. PMC 3361109. PMID 22687222|hizkuntza=En}}</ref> Errenazimentuaren [[humanismo]]a eta bere eragina Donatelloren David margolanaren bitartez, Leonardoren azken urteetako lanetan antzematen da, bereziki San Juan Bataiatzailean.<ref>{{erreferentzia|izena=Ilan|abizena=Rachum|urtea=|izenburua=The Renaissance, an Illustrated Encyclopedia|argitaletxea=Octopus|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Garai hartan, [[Lorenzo Medici|Lorenzo de Médicik]] eta [[Juliano Medici|Juliano]] (1453–1478) bere anaia gazteak, Pazzitarren konspirazioan hilda, gidatzen zuten Florentzia. Ludovico Sforza, 1479tik 1499. urte arte Milan gobernatu zuen, eta bertara bidali zuten Leonardo Médicitarren enbaxadore bezala. Era berean, Médicitarren bitartez izan zituen Leonardok harremanak hainbat filosofo humanistekin, hala nola [[Marsilio Ficino]], [[Neoplatonismo]]ari atxikia, eta Cristóforo Landino, idazlan klasikoen iruzkin egilea. [[Giovanni Pico della Mirandola]] berdin zegoen lotuta Médicitarren gorteari.<ref>{{erreferentzia|izena=Hugh Ross|abizena=Williamson|urtea=1974|izenburua=Lorenzo the Magnificent|url=https://archive.org/details/lorenzomagnifice0000ross|argitaletxea=Michael Joseph|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Beranduago Leonardok ohar marjinal bat idatzi zuen bere egunerokoan: «Médicitarrek sortu naute, Médicitarrek suntsitu naute». Iruzkin horren esanahia oraindik ere eztabaidarako arrazoia da.<ref name="#6"/>
Errenazimentu hiru erraldoiak batera aipatzen diren arren, Leonardo, Miguel Ángel eta Rafael ez ziren belaunaldi berekoak. Leonardo 23 urte zituen Miguel Angel jaio zenean, eta 31 Rafael jaiotakoan. Rafael 1520an hil zen Leonardo baino urtebete geroago. Miguel Ángel zendu zenean, Leonardok bazeramatzan 45 urte hilda.<ref>{{erreferentzia|izena=Gene A|abizena=Brucker|urtea=2007|izenburua=Renaissance Florence|argitaletxea=Worldofbooks|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0471113700 / 13: 9780471113706|hizkuntza=En}}</ref>
=== Laguntzaileak eta ikasleak ===
Gian Giacomo Caprotti da Oreno, Salai edo «il Salaino» («deabru txikia») deiturikoa. Vasarik deskribatzen zuenez, “Leonardok maite zuen ile fin eta kizkurreko gazte atsegina eta polita zen”.<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Le Vite, 1568|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=It}}</ref> Salai 1490ean sartu zen Leonardoren zerbitzura, 10 urte zituela. Beraien arteko harremana ez zen erraza izan. Urtebete geroago, Leonardok gaztearen akatsen zerrenda egin zuen, «lapurra», «gezurtia», «burugogorra» eta «tripontzia» zela deituz. "Deabru txikiak" dirua eta balio handiak gauzak lapurtu zizkion gutxienez bost alditan, eta dirutza xahutu zuen arropetan eta hogeita bost bikote zapatetan.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Léonard|argitaletxea=Codex C. 15v, Institut de France. Richter-en itzulpena|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Hala ere, Leonardok gaztearekin zuen harremanaren hasierako urteei buruzko oharretan, nerabeari buruzko irudi ugari dituzte. Salai bere zerbitzari eta laguntzaile ofiziala izan zen hurrengo hogeita hamar urtetan.<ref name="#9"/>
1506an, Leonardok hamabost urteko Francesco Melzi, Lombardiako aristokrata baten sema, hartu zuen ikasle bezala. Melzi Leonardoern bizitzaren laguna bilakatu zen, eta bere ikasle begikoenentzat hartzen da. Iraunaldia Frantzian iraunaldia egin zuen Leonardo eta Salairekin, eta maisuarekin bere heriotzara arte egon zen.<ref name="#13">{{erreferentzia|izena=Roger|abizena=Masters|urtea=1998|izenburua=Fortune is a River: Leonardo Da Vinci and Niccolò Machiavelli's Magnificent Dream to Change the Course of Florentine History|argitaletxea=Simon & Schuster|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-0-452-28090-8|hizkuntza=En}}</ref> Salaik 1518an Frantzia utzi zuen Milanera itzuliz, eta etxe bat eraiki zuen Leonardoren lur sail bateko mahastian, gero margolariak oinordetzan utziko zuena. 1525. urtean Salai era bortitzean zendu zen, beharbada eraila edo duelu baten eraginez.<ref name="#6"/>
Salaik hainbat margolan egin zituen «Andrea Salai» izenarekin, baina Vasarik esan arren Leonardok «gauza asko irakatsi ziola pinturari buruz»,<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Le Vite|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=It}}</ref> bere lana Leonardoren beste ikasle batzuena baino gutxiagotua dago, hala nola [[:es:Marco_d'Oggiono|Marco d'Oggiono]] edo Giovanni Antonio Boltraffio. 1515ean, Gioconda bertsio biluzi bat margotu zuen, «Monna Vanna» izenekoa. Bere heriotzan 1525ean, Salairen Gioconda 105 liratan tasatu zen, tamaina txikiko erretratua izateko ohiz kanpoko balioa zena.<ref>{{erreferentzia|izena=Nick|abizena=Rossiter|urtea=2003|izenburua=«Could this be the secret of her smile?»|argitaletxea=The Telegraph|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Giovanni Antonio Boltraffio eta Marco d'Oggiono ez ezik, beste ikasle batzuk ere Leonardoren tailerrean parte hartu zuten Milanera itzuli zenean, hala nola Ambrogio de Predis, Bernardino dei Conti, Francesco Napoletano edo [[Andrea Solari]]o, azken hauek ezezagunagoak.<ref name="#12"/>
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci - St John the Baptist - WGA12723.jpg|thumb|Salai izan zen modeloa ''San Juan Bataiatzilea'' margotu zuenean, 1513 eta 1516 bitartean]]
=== Bizitza pribatua ===
Leonardo da Vinci-k, zegozkien arloetan onespena zuten edo bere garaian eragin garrantzitsua izan zuten lagunak zituen. Adibidez [[Luca Pacioli]] matematikaria, liburu baten berarekin lankidetzan aritu zena. [[Cesare Borgia|Cesar Borgiaren]] zerbitzuan bi urte eman zituen, eta adiskidea zen baita Lorenzo de Medicirekin edo Marcantonio della Torre medikuarkin. Nicolás Machiavellorekin adiskidetasun estua izan zuen, eta [[Michelangelo|Miguel Angel]] lehiakidea ezagutu zuen. Bere lagunen artean Franchino Gaffurio eta Isabel de Este ere bazeuden. Badirudi Leonardok ez zuela harreman esturik izan emakumeekin, Isabelekin izan ezik. Erretratu bat egin zion berari, Mantuara joan zen bidai baten, eta gaur egun galduta dagoen margolan baten oinarria izan zen.<ref name="#14">{{erreferentzia|izena=Daniel|abizena=Arasse|urtea=2002|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Dumont Buchverlag Gmbh|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 3832171509 / 13: 9783832171506|hizkuntza=En}}</ref> Jacopo Andrea da Ferrara arkitektoaren adiskidea izan zen baita, erail zuten arte.<ref name="#15">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=» 10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref>
Adiskidetasunaz haratago, Leonardok bizitza pribatua sekretuan gordetzen zuen. [[Giorgio Vasari|Vasari]]-k deskribatzen duen moduan, bere bizitzak, asmakizunetarako aparteko gaitasunak, bere «ohiz kanpoko edertasun fisikoa», «grazia infinitua», «indar eta eskuzabaltasun handiak», «bere izpirituaren zabalera berebizikoak», jakin-mina piztu dute beti. Egile ugarik Leonardoren nortasunaren alderdi desberdinei buruz espekulatu dituzte. Bere sexualitatea azterlan eta azterketen gaia izan da. Joera hau XVI mendearen erdialdean hasi zen, eta XIX. eta XX. mendeetan zehar handitu, [[Sigmund Freud]] jakintsuen ikerketak nabarmenduz.<ref>{{erreferentzia|izena=Sigmund|abizena=Freud|urtea=1910|izenburua=Leonardo da Vinciren gaztaroko oroitzapen bat|argitaletxea=Dimitri Merejkovski, París|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref>
Leonardoren harreman intimoenak Salai eta Francesco Melzi ikasleekin izan ziren.<ref>{{erreferentzia|izena=Nino|abizena=Smiraglia Scognamiglio|urtea=1900|izenburua=Ricerche e documenti sulla giovinezza di Leonardo da Vinci|argitaletxea=Frammenti Vinciani, Padova|orrialdea=p.49|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref> Melzik idatzita utzi zuen Leonardoren sentimenduek maitasuna eta pasioa nahasten zituztela.<ref>{{erreferentzia|izena=Nick|abizena=Rennison|urtea=2001|izenburua=Freud and psychoanalysis: almost everything you need to know in one essential guide|argitaletxea=Harpenden, Pocket Essentials|orrialdea=p. 19|orrialdeak=|ISBN=1-903047-54-4|hizkuntza=En}}</ref> XVI. mendearen ondoren harreman horiek erotikoak direla esan izan dute. Harrez gero asko idatzi da ustezko [[homosexualitate]] horren inguruan, eta bere artean izan zuen garrantziari buruz, batez ere [[Bacon (argipena)|Bacon]] agertzen den inpresio [[Androginia|androginoari]] buruz, eta zehatzago bere marrazki batzuetan.<ref>{{erreferentzia|izena=Michael.|abizena=Rocke|izenburua=Forbidden Friendships épigraphe|urtea=1997|url=https://archive.org/details/forbiddenfriends00rock|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=p. 148 & p. 298|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardo naturaren eta animalien miresle sutsua izan zen, [[begetariano]]a izatera iritsi arte eta hegaztien kaiolak erosi gero aske jartzeko.<ref>{{erreferentzia|izena=Jean-Paul|abizena=Richter|urtea=1883|izenburua=The Literary Works of Leonardo da Vinci|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Edward|abizena=MacCurdy|urtea=1928|izenburua=The Mind of Leonardo da Vinci|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Musikari bikaina ere izan zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Emanuel|abizena=Winternitz|urtea=1982|izenburua=Leonardo da Vinci as a Musician|url=https://archive.org/details/leonardodavincia0000wint|argitaletxea=Londra|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-0-300-02631-3|hizkuntza=En}}</ref> Ezkerra zen, eta horrek idazkera espekulatuaren erabilera azalduko zuen.<ref name="#15"/>
== Lana ==
[[Fitxategi:Annunciation by Leonardo da Vinci-Uffizi Gallery.jpg|thumb|Mariaren Deikundea]]
=== Pintura ===
Leonardok azken urteetan [[zientzialari]] eta [[asmatzaile]] gisa piztu duen mirespen erlatiboa gorabehera, bere [[Ospea 20 pausora|ospea]] bere margolanen sorkuntzari zor dio. Egiaztatutako edo egotzitako hainbat margolan, munduko ondarearen parte diren maisulan garrantzitsutzat hartuta daude.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandra|abizena=Fregolent|urtea=2001|izenburua=Giorgione e Leonardo|url=https://archive.org/details/giorgioneilgenio0000gior|argitaletxea=Electa, Milano|orrialdea=p. 52|orrialdeak=|ISBN=88-8310-184-7|hizkuntza=It}}</ref>
Bere margolanak famatuak dira. Alde batetik, ikasleak kopiatu eta imitatu egin dituzte, eta bestetik, espezialisten arteko eztabaida eta liskar gune izan dira. Nabarmentzekoak dira erabili zituen teknika piktoriko berritzaileak, konposizioaren zentzua eta kolorearen desagertzeari buruzko erabilera sotila, gizakien eta animalien anatomiaren zein botanika eta geologiaren ezagutza sakona, argia erabiltzeko modua,<ref>{{erreferentzia|izena=Gloria|abizena=Fossi|urtea=2004|izenburua=Uffizi|url=https://archive.org/details/uffiziarthistory0000foss|argitaletxea=Giunti, Firenze|orrialdea=[https://archive.org/details/uffiziarthistory0000foss/page/176 176]|orrialdeak=|ISBN=88-09-03675-1|hizkuntza=It}}</ref> fisiomiarekiko interesa, eta pertsonen emozioen eta keinuen adierazpenen erregistroa islatzeko gaitasuna. Batez ere, nahastearen teknika eta itzalen eta argien konbinazioa menperatu zituen. Ezaugarri horiek guztiak ''Giocondan'', ''Azken Afarian'' eta ''Arroketako Ama Birjina'' bezalako lanetan biltzen dira.<ref>{{erreferentzia|izena=Frederic.|abizena=Hartt|urtea=|izenburua=A History of Italian Renaissance Art|argitaletxea=|orrialdea=pp. 387-411|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
==== Lehen margolanak ====
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Virgin and Child with St Anne C2RMF retouched.jpg|thumb|Ama Birjina, Jesus Haurra eta Santa Ana ]]
Ezagutzen den Leonardoren lehen lana, [[Andrea del Verrocchio|Verrocchio]] eta bere ikasleek egindako [[:es:Bautismo_de_Cristo_(Verrocchio)|Kristoren Bataioa]]ren zati bat da. Garai hartako itxura duen beste koadro bat Mariaren Deikundea da. Horietako bat txikia da, 59 zentimetro luze eta 14 zentimetro garaia. Konposizio handi baten oinarrian joateko predelea da, kasu honetan Lorenzo di Credi-ren margolanetik bereizi dena. Bestea obra askoz handiagoa da, 217 zentimetro luzekoa. Bi Deikunde horietan, Leonardok Ama Birjinaren irudia eskuinaldean eserita edo belauniko jarri du, eta perfilez aingeru bat berarengana gerturatzen dena ezker aldetik. Aingeruaren arropen eta hegalen mugimenduari buruz egiten du lan handiena. Obra hau Domenico Ghirlandaiok egina uste bazen ere lehenago, gaur egun ia unibertsalki Leonardori leporatzen zaio.<ref>{{erreferentzia|izena=Luciano|abizena=Berti|urtea=1971|izenburua=The Uffizi|url=https://archive.org/details/uffizivasaricorr0000luci|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=pp. 59-62|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> 1478 eta 1482 artean Madona Benois margotu zuen, egile florentziarrari egotzi zaiona baina exekuzio data oso eztabaidatua dago oraindik. Beste erretratu txiki bat ere berari egozten zaio, Ginebra Bencikoa izenekoa, 1474–1476 urteen inguruan datatua. Krabelinaren Ama Birjina, 1478 eta 1480 urteen artean burutu zela datatua, garai honetako beste lan aipagarri bat da.<ref>{{erreferentzia|izena=Pierluigi, Elda|abizena=De Vecchi, Cerchiari|urtea=1999|izenburua=I tempi dell'arte|argitaletxea=Bompiani, Milano|orrialdea=|orrialdeak=Volume 2|ISBN=88-451-7212-0|hizkuntza=It}}</ref>
==== 1480ko hamarkada ====
Hamarkada honetan, Leonardok bi enkargu garrantzitsu jaso zituen, eta garrantzi handia zuen beste lan bati ere ekin zion. Horietako bi ez ziren inoiz amaitu, eta hirugarrenarekin negoziazio prozesu bat eman zen, amaitu eta ordaintzeko. Pintura horietako bat San Jeronimorena zen. Liana Bortolon adituak Leonardoren bizitzaren garai zail batekin lotzen du koadro hau. Malenkoniaren seinaleak irakur daitezke egunerokoan: «Bizitzen ikasten nuela pentsatzen nuen, hiltzen bakarrik ikasi nuen».<ref name="#3"/> San Jeronimoren konposizioaren finkapen ausarta eta berritzailea, paisaiaren eta drama pertsonalaren elementuekin, amaitu gabeko beste lan bikain baten ere agertzen da, Magoen Gurtzan hain zuzen, Scopetoko San Donatoko fraideek agindutakoa. Oso margolan konplexua izan zen, eta Leonardok marrazki eta prestaketa zirriborro ugari egin zituen. Horien artean, eszenatokiaren atzeko plano gisa balio duen arkitektura klasikoaren hondamena. 1480an, margolari florentziarrak Dama katazuriarekin egin zuen, baina 1482an, Lorenzo de Médici-k hala eskatuta, Milanera joan zen Ludovico Sforzaren mesedeak irabazteko, eta ondorioz koadro hori bertan behera utzi zuen.<ref name="#9"/> Garai honetako hirugarren lan garrantzitsua Arroketako Ama Birjina izan zen (lan honen bi bertsio zeuden, biak Leonardori egotzita)<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=1965|izenburua=Lives of the Artists, 1568|argitaletxea=Penguin Classics, trans. George Bull|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=0-14-044164-6|hizkuntza=En}}</ref>, Milango Maria Sortzez Garbiaren kofradiak agindutakoa. Koadroak jada eraikitako erretaula handi bat osatzeko balioko zuen,<ref>{{erreferentzia|izena=Jack|abizena=Wasserman|urtea=1975|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Abrams|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> eta bere elaborazioa ia Magoen Gurtza bezain konplexua izan zuen, lau pertsonaia baino ez izan arren, eta paisaia deskribatu atzealde arkitektonikoaren ordez. Pintura amaitzea lortu zuen, koadroaren bi bertsio egin ziren: kofradiaren kaperan geratu dena, eta urte batzuk geroago egindako bigarren bertsio bat, aureolak eta Juan Bautistaren makila gehituta.
[[Fitxategi:Mona Lisa, by Leonardo da Vinci, from C2RMF retouched.jpg|thumb|Gioconda edo Mona Lisa (1503-1506), Louvreko Museoa, Paris]]
==== 1490ko hamarkada ====
1495 eta 1498 artean Leonardok Azken Afaria margotu zuen, Jesusek bere ikasleekin partekatu zuen azken otordua irudikatzen duena; Milango [[Santa Maria delle Grazie]] komentuko horma baten zuzenean burutu zuen. Egunsentitik iluntzera arte lan egiten zuen, jatera gelditu gabe, baina komentuko priorearen ulertezintasunarekin egin zuen topo.<ref name="#16">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> Maisulan bat da, bere ikuskeran eta karakterizazioan, eta Rubens zein [[:es:Rembrandt|Rembrandt]] bezalako artistek miresmena erakutsi diote. Lana etengabe berriztatu beharrean aurkitu da, Leonardok erabilitako teknika dela eta. Bukatu eta denbora batera, lekuko batek «erabat kaltetutako» obra gisa deskribatu zuen.<ref name="#9"/> Gehien erreproduzitutako maisulanen artean dago. 1499 eta 1500 urteen artean, Leonardok Santa Ana, Ama Birjina, Jesus Haurra eta San Jose lana marraztu zuen, Burlington Etxeko Kartoia bezala ere ezaguna dena.
==== 1500ko hamarkada ====
1503 eta 1506 artean erretratu txiki baten lan egiten zuen, [[Gioconda]],<ref>{{erreferentzia|izena=Luca|abizena=Antoccia|urtea=2000|izenburua=Leonardo. Arte e scienza|argitaletxea=Roma: Ed. Giunti|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|88-09-01510-X}}|hizkuntza=It}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Marcel|abizena=Brion|urtea=2002|izenburua=Leonard de Vinci|argitaletxea=México D.F.: Ed. B|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|84-666-0970-9}}|hizkuntza=}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Martín|abizena=Caparrós|urtea=2004|izenburua=Valfierno|argitaletxea=Buenos Aires: Ed. LSF|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=987-43-8624-X|hizkuntza=}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Eugenio . Leonard da Vinci. Madrid: Ed. Círculo Latino, 2005. {{ISBN|84-96129-62-4}}|abizena=Muntz|urtea=2005|izenburua=Leonard da Vinci|argitaletxea=Madrid: Ed. Círculo Latino|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=84-96129-62-4|hizkuntza=}}</ref> ziurrenik Mendebaldeko pinturako margolanik ospetsuena.<ref>{{erreferentzia|izena=M. Laura|abizena=Magariños|urtea=2007|izenburua=La Gioconda de Leonardo da Vinci|argitaletxea=Minuto Uno. Buenos Aires|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=}}</ref> Artelanean Lisa Gherardini ageri da, Francesco del Giocondoren emaztea.<ref>{{erreferentzia|izena=Martin, Giuseppe|abizena=Kemp, Pallanti|urtea=2017|izenburua=Mona Lisa: The People and the Painting|url=https://archive.org/details/monalisapeoplepa0000kemp|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9780198749905|hizkuntza=En}}</ref> Leonardok asko maite zuen koadroa zen, eta berarekin gorde zuen hil arte. Mona Lisa [[artearen historia]]n zehar literatura gehien sortu duen erretratua da; istorioak, eleberriak, olerkiak eta baita operak ere eman ditu. Sortu zen unetik obra ospetsua izan zen, eta [[Rafael]] gazteak bertatik edan zuen. Berarengan krudelkeria ikusi da, eta gizonak esklabo egiten duen emakumearen irribarre lotsagabea dela esaten izan dute. Beste batzuk, berriz, bere xarmagatik, goxotasunagatik liluratu dira. Walter Paterrentzat “izpiritu modernoa bere ezaugarri patogeno guztiekin” sinbolizatzen du.<ref name="#7"/> Azalpen prosaikoago bat ere badago, Leonardoren oharpenetan oinarrituta: espresio hori modeloari lautearen soinuarekin atera zion. Vasari aipatuz: “Monalisa oso ederra zen, eta margotzen ari zen bitartean, Leonardo beti saiatu zen norbait kantatzen, instrumentu bat jotzen edo txantxetan jardutea.<ref name="#16"/> Horrela, modeloa umore onean mantendu zuen, eta ez zuen itxura triste eta nekaturik bereganatu.
Margoaren gaur egungo egoera engainagarria omen da, ilundutako [[berniz]] geruza lodi bat duelako, eta hori kentzea atzeratu egin da behin eta berriz arriskutsua delako. Hala eta guztiz, ezohiko kontserbazio egoeran dagoen lana da, ez baitu konponketa seinale ikusgarririk, ez gain-kapa edo estaldurarik, eta hori oso harrigarria da garai hartako koadroetan.<ref name="#10"/>
Beste lan aipagarri bat 1510 inguruan margotutako Ama Birjina, Jesus Haurra eta Santa Ana da, askotan kopiatua izan dena. Lanak batez ere Miguel Angel, Rafael eta Andrea del Sarton izan zuen eragina,<ref name="#9"/> eta horien bitartez, Pontormo eta [[:es:Antonio_Allegri_da_Correggio|Antonio da Correggio]]n. Konposizioaren estiloa Tintoretto eta Paolo Veronese bezalako margolari veneziarrek jarraitu dute. Leonardoren azken margolanetako bat San Juan Bataiatzailearena izan zen, bertan Salai bere ikaslea hartuz modelotzat.<ref>{{erreferentzia|izena=Eileen|abizena=Romano|urtea=2005|izenburua=Leonardo|argitaletxea=Los grandes genios del arte, n.º 17, Unidad Editorial, S.A.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=84-89780-69-2|hizkuntza=}}</ref>
==== Margolan nagusiak ====
{| border="1" align="center" cellspacing="0" cellpadding="5" style="text-align:center;border-collapse:collapse;margin-top:0.5em;"
|-----
! style="background:#efefef;" | Margolana
! style="background:#efefef;" | Izena
! style="background:#efefef;" | Data
! style="background:#efefef;" | Neurriak
! style="background:#efefef;" | Erakustokia
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Ginevra de' Benci - Google Art Project.jpg|25px]] || ''[[Ginevra de' Benci]]'' || vers 1476 || 38 x 37,6 cm || [[Washingtongo Arte Galeria Nazionala|National Gallery of Art]] ([[Washington]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci Madonna of the Carnation.jpg|25px]] || ''Ama Birjina eta krabelina'' || 1478-1480 || 62 x 47,5 cm || Alte Pinakothek ([[Munich]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci 026.jpg|25px]] || ''Madonna Benois'' || 1478-1482 || 49,5 x 33 cm || [[Hermitage museoa]] ([[San Petersburgo]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo_da_Vinci_-_Adorazione_dei_Magi_-_Google_Art_Project.jpg|30px]] || ''Magoen gurtza'' || [[1481]] || 246 x 243 cm || [[Uffizi Galeria|Galleria degli Uffizi]] ([[Florentzia]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo Da Vinci - Vergine delle Rocce (Louvre).jpg|25px]] || ''[[Arroketako Ama Birjina]]'' || [[1483]]-[[1486]] || 199 x 122 cm || [[Louvre museoa]] ([[Paris]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci 046.jpg|25px]] || ''Dama katazuriarekin'' || 1485 || 54 x 39 cm || Czartoryski museoa ([[Krakovia]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci (attrib)- la Belle Ferroniere.jpg|25px]] || ''Ferragile ederra'' || 1490-1496 || 62 x 44 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci (1452-1519) - The Last Supper (1495-1498).jpg|40px]] || ''[[Azken Afaria (Leonardo da Vinci)|Azken Afaria]]'' || 1495 eta 1498 artean || 460 x 856 cm || Santa Maria delle Grazie ([[Milan]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci Virgin of the Rocks (National Gallery London).jpg|25px]] || ''Arroketako Ama Birjina'' (bigarren bertsioa)|| 1495-1508 || 189,5 x 120 cm || [[National Gallery]] ([[Londres]])
|-----
| [[Fitxategi:Mona_Lisa,_by_Leonardo_da_Vinci,_from_C2RMF_retouched.jpg|25px]] || ''[[Gioconda]]'' edo ''Mona Lisa'' || 1503-1506 || 77 x 53 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Virgin and Child with St Anne C2RMF retouched.jpg|25px]] || ''Ama Birjina, Jesus Haurra eta Santa Ana'' || [[1508]] / [[1510]] || 168 x 130 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Bacchus (painting).jpg|25px]] || ''Bako'' || 1510 - 1515 || 177 x 115 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Saint John the Baptist C2RMF retouched.jpg|25px]] || ''San Joan Bataiatzailea'' || 1513 eta 1516 artean || 42,9 x 43,7 cm || Louvre museoa (Paris)
|}
==== Marrazkigintza ====
[[Fitxategi:Leonardo Da Vinci - Vergine delle Rocce (Louvre).jpg|thumb|Arroketako Ama Birjina. 1483-1486]]
Leonardo ez zen [[Margolaritza|margolari]] oparoa izan, baina bai ordea oso [[marrazki]]lari<nowiki/> emankorra. Bere egunerokoak zirriborro txikiz eta marrazki oso xehez bete zituen, arreta erakarri zion guztia jasota uzteko. Eta oharrez gain, margolanen azterketa ugari daude. Horietako batzuk prestaketaren zirriborroak dira, besteak beste [[Magoen gurtza (Dürer)|Magoen gurtza]], [[Arroketako Ama Birjina]], eta [[Jesusen Azken Afaria|Azken Afaria]]. Data jarri zion lehen marrazkia 1473ko Arno ibarraren paisaia izan zen, eta bertan ikus daitezke ibaia, mendiak, Montelupo gaztelua eta, haratago, zehaztasunez egindako baserriak.<ref name="#3"/>
Marrazkirik ospetsuenen artean Vitruvioko Gizona dago, giza gorputzaren proportzioen azterketa dena, eta ezagunak dira baita Aingeruaren Nagusia, Arroketako Ama Birjina, Ama Birjina Jesus Haurra eta Santa Ana, eta San Juan Bataiatzailea. Azken hau marrazki handia zen (160x100 cm) igeltsu zuri-beltzean koloretako paper gainean; eta bertan esfumatura teknika erabiltzen du. Santa Anaren gai hau, Familia Santuarenarekin batera, 1500etik 1517ra Leonardoren obran nagusituko zen. Ez dirudi Leonardok marrazki honetatik margolanik egin zuenik, baina nahiko margolan hurbila da Ama Birjina Jesus Haurra eta Santa Ana.<ref name="#9"/>
Beste marrazki interesgarri batzuk «[[karikatura]]» azterketa ugariak daude, eta gehiegikeriak izan arren, badirudi bizi ereduen behaketan oinarrituta zeudela. Vasariren esanetan, Leonardok aurpegi interesgarria zuen pertsona bat ikusten zuenean, egunen osoan jarraitzen zion behatu ahal izateko, ondoren arretaz marrazteko.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> Edertasun handiko gazteei buruzko ikerketa ugari ere egin zituen, ezohiko aurpegia zutenak, “profil grekoa” deiturikoak, greziar estatua askoren profil bereizgarria zena. Bere ikaslea zen Salairekin lotu izan dira gehienak. Halaber, Leonardok sarri margotu zuen Salai jantzi eta mozorro desberdinak zituela. Kontuan izan behar da Leonardo ospetsua zela prozesio tradizionaletarako apaingarriak eta jantziak sortu zituelako. Beste marrazki batzuk, sarritan zehatzak oso, arropen azterketak erakusten dituzte.<ref>{{erreferentzia|izena=Gloria|abizena=Fossi|urtea=2004|izenburua=Uffizi|url=https://archive.org/details/uffiziarthistory0000foss|argitaletxea=Giunti, Firenze|orrialdea=p. 176|orrialdeak=|ISBN=88-09-03675-1|hizkuntza=It}}</ref> Leonardoren jakin-minaren beste adibide bat Bernardo di Bandinoren marrazki bat da, Pazziren konspirazioan Juliano de Médiciren hiltzaileetako bat izan zena. Florentziako Palazzo del Capitano di Giustiziako leihoetako baten zintzilikatu zuten, 1479ko abenduaren 29an.<ref>{{erreferentzia|izena=Philippe|abizena=Daverio|urtea=2013|izenburua=Guardar lontano veder vicino|argitaletxea=Rizzoli|orrialdea=p. 158|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref>
=== Eskultura ===
Bere eskulturetatik bat ere ez da kontserbatzen. Leonardoren eskultura proiektu ospetsuena Francisco Sforza,<ref>{{erreferentzia|izena=Michela|abizena=Palazzo, Tasso|urtea=1965|izenburua=Leonardo da Vinci: la Sala delle asse del Castello sforzesco|argitaletxea=Sforza Castle|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-88-366-3677-8|hizkuntza=It}}</ref> Ludovico Moroaren aita, irudikatzen duen zaldizko estatua da. Tamainaz Errenazimentuan zeuden zaldizko brontzezko beste bi estatua gainditzen zituen: [[Donatello]]ren Gattamelata, [[Padua]]n kokatua, eta [[Venezia]]n eraikitako [[Andrea del Verrocchio|Verrocchioren]] [[Bartolomeo Colleoni (estatua)|Bartolomeo Colleoni]]. Leonardo buztinezko modeloa egin zuen, «Zaldi Handia» bezala ezagutzen zena. Zortzi metroko garaierako brontze estatua izango zela aurreikusten zen, Milanen altxatzeko. Horretarako, 70 tona metal prestatu ziren. Monumentua hainbat urtez amaitu gabe geratu zen, Leonardoren jardueran nahiko ohikoa zena. Eta azkenean, 1495ean brontzea Milango dukeari kanoiak egiteko erabili zen, [[Karlos VIII.a Frantziakoa|Frantziako Karlos VIII]].aren tropei aurre egiteko. Bostehun urte beranduago, ekimen pribatuaren bidez, bere planoei jarraituz 1999an estatua bat eraiki zen New Yorken, eta Milango hiriari eman zitzaion, bertan altxatzeko.
== Leonardo behatzaile, zientzialari eta asmatzaile gisa ==
=== Ohar-liburuak ===
Errenazimenduko humanismoak ez ditu zientziaren eta arteen arteko polaritateak elkar baztertzen. Leonardoren azterketak [[ingeniaritza]]n eta [[zientzia]]tan bere lan artistikoa bezain ikusgarriak eta berritzaileak izan ziren. Bere egunkari eta koadernoetan, 13.000 orrialde daude testuz eta marrazkiz osaturik, artea eta [[filosofia naturala]] elkartuz (zientzia modernoaren aurrekaria).<ref>{{erreferentzia|izena=Robert|abizena=Wallace|urtea=1972|izenburua=The World of Leonardo: 1452–1519|argitaletxea=New York: Time-Life Books|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Ohar horiek eguneratu egiten zituen Leonardok, bizitzan eta bidaietan zehar. Etengabe saiatzen da inguruko munduaren behaketak egiten,<ref name="#14"/> <ref>{{erreferentzia|izena=Marc|abizena=Van den Broek|urtea=2019|izenburua=Leonardo da Vinci Spirits of Invention. A Search for Traces|argitaletxea=Hamburg: A.TE.M.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|978-3-00-063700-1}}|hizkuntza=En}}</ref> kontziente eta harro “eskolagabea” izateaz, bera definitzen zen moduan, autodidakta eta fenomeno naturalen behatzaile dotorea, maiz eskolan ikasten zenarengandik urrun.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro .|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=En Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=Cap. 3 - À Milan au temps des Sforza|orrialdeak=|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref>
[[Fitxategi:Studies of Water passing Obstacles and falling.jpg|thumb|Uraren turbulentzien azterketa, oztopo bat igarotzerakoan eta erortzerakoan, |alt=]]
Ohar-liburu hauek gehienetan [[Ispilu idazkera|ispilu-idazkera]] erabiliz idatzitakoak dira, «ispilu» ere deiturikoa dena. Agian arrazoi praktikoengatik izan zitezkeen gehiago, idazteko metodo hau azkarragoa baita, [[Zifratze algoritmo|zifratze]] arrazoiengatik baino, hainbeste aldiz proposatu den bezala.<ref>{{erreferentzia|izena=Kenneth D|abizena=Keele|urtea=1964|izenburua=Leonardo da Vinci's Influence on Renaissance Anatomy|argitaletxea=Med Hist.|orrialdea=|orrialdeak=8 (4): 360–70|ISBN=PMC 1033412. PMID 14230140.|hizkuntza=En}}</ref> Leonardok ezkerrarekin idazten zuenez, erosoagoa egiten zitzaion eskuinetik ezkerrera idaztea.
Bere oharrek eta marrazkiek, 1475koak datarik zaharrenak,<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Chapitre 2: «Dans la Florence des Médicis»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> interes eta kezka ugari erakusten dituzte. Horien artean daude, baita, erosketa zerrendak edo maileguan hartutako dirua ere. Halaber aurki daitezke irudien konposizioak, [[Tapizeria|tapizen]] xehetasun eta azterketak, [[aurpegi]]ko adierazpenei buruzko azterketak,<ref>{{erreferentzia|izena=Jacob, Felice|abizena=Bean, Stampfle|urtea=1965|izenburua=Drawings from New York Collections I: The Italian Renaissance.|argitaletxea=Greenwich, CT: Metropolitan Museum of Art.|orrialdea=|orrialdeak=pp. 81–82.|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> [[animalia]]k, [[disekzio]]ak,<nowiki/> [[Haurtxoa Sehaskan|haurtxoak]],<nowiki/> [[botanika]] eta [[geologia]]ko<nowiki/> ikerketak, [[gerra]]ko<nowiki/> [[makina]]k,<nowiki/> [[Hegazkin|hegan]] egiteko makinak, eta [[arkitektura]] lanak.
Ohar-liburu hauek (hasiera batean, tamaina eta mota desberdinetako hosto hegalariak, bere lagunek heriotzako orduan oparitutakoak) bilduma garrantzitsuetan gorde dira, hala nola [[Windsorko gaztelua|Windsor Gazteluan]], [[Louvre museoa|Louvre Museoan]], [[Espainiako Liburutegi Nazionala|Espainiako Liburutegi Nazionalean]], Milango Liburutegi Anbrosiarrean, Victoria eta Albert museoan, eta Londresko [[Britainiar Liburutegia]]n. Britainiar Liburutegiak aukeraketa bat interneten jarri du (BL Arundel MS 263). Codex Leicester edo Codex Hammer da esku pribatuetan dagoen izaera horretako lan bikain bakarra.<ref>{{erreferentzia|izena=Massimo|abizena=Polidoro|urtea=2019|izenburua=The Mind of Leonardo da Vinci, Part 1|argitaletxea=Skeptical Inquirer. Center for Inquiry. 43|orrialdea=|orrialdeak=pp 30–31.|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Badirudi Leonardoren egunerokoak argitaratzeko asmoz idatziak zeudela, orri askok [[edizio]]a errazten duten inprimakia eta ordena baitituzte. Kasu askotan gai bakarra, adibidez giza [[bihotz]]a edo [[Umeki|fetua]], xehetasunez agertzen da bai testuan zein marrazkietan, orri bakar baten.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Royal Library|argitaletxea=Windsor Castle|orrialdea=|orrialdeak=RL 19073v-19074v eta RL 19102|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Antolaketa modu honek orrialde horien galerak ere gutxitzen ditu, gero banatuak izaten badira. Leonardoren bizitzan argitaratu ez zirenaren arrazoia oraindik ez da ezagutzen, nahiz eta pentsa daiteke bere garaiko gizartea, eta bereziki [[Erromatar Eliza Katolikoa|Eliza Katolikoa]], ez zeudela prest ikasketa anatomikoak jasotzeko.
=== Ikasketa zientifikoak ===
Leonardoren metodo zientifikoa bereziki behaketan oinarritu zen, «zientzia kapitaina zen, praktika soldadua».<ref>{{erreferentzia|izena=Bertrand|abizena=Gille,|urtea=1998|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance.|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref> Bere ikerketa zientifikoek soilik praktikarekin batera joan izan direnak aipatzen ditu. Leonardo saiatu zen fenomenoak ulertzen xehetasunez deskribatuz eta ilustratuz, azalpen teorikoetan gehiegi sakondu gabe. Hegaztien hegaldiei buruz edo uraren mugimenduari buruzko ikerketak oso aipagarriak dira, zalantzarik gabe. Latinez eta matematiketan oinarrizko prestakuntza falta zuenez, garaikideko ikertzaileek Leonardo jakintsua baztertu zuten. Hala ere, auto-didaktismo harrigarriak bere kabuz latina ikastera eraman zuen.
1490.eko hamarkadan, Luca Pacioli-rekin matematika ikasi zuen, eta solido erregularren marrazki sorta bat egin zuen eskeleto moduan, Divina Proportione (1509) liburuaren osagai izateko.<ref>{{erreferentzia|izena=Saunders|abizena=O'Malley|urtea=1982|izenburua=Leonardo on the Human Body|argitaletxea=New York: Dover Publications|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Absolutuaren eta unibertsalaren ideiaz liluratuta zegoen. Hala ere, bere kultura matematikoa funtsez praktikoa zen, bere garaiko abakoen mugekin. Ezagutza zuen baita geometria euklideanoarena, perspektibarena eta mekanikarena, bere garaiko teorikoek zekitenarekin ildoan. Hala eta guztiz, Leonardok [[Alhazen]] arazoari konponbide mekanikoa ahalbidetzeko sistema artikulatua duen instrumentu bat asmatu zuen, funtsean gai teknikoa zena, eta horrek konikaren propietateen ezagutza sakona egiaztatzen du.
Fisikako bere maila nahiko mugatua zen, ez zen sekula artilleroa izan, eta ez zuen inoiz teoriarik formulatu balistikari dagokionez. Baina bere diagrama batzuk frogatzen duten moduan, Leonardok sumatu zezakeen, ur-hustubide baten ikus zitekeen bezala, artilleria-jaurtigai baten ibilbidean ez zegoela zati zuzenik, garai hartan uste zenaren aurka. Ez zuen sakondu Tartaglia eta Benedetti-k garatu zuten bidean, eta amaieran [[Galileo Galilei|Galileok]] osatu zuena. Era berean, [[argia]]ri eta [[optika]]ri lotutako gaiak aztertu zituen; eta hidrologian, formulatu zuen lege bakarra uraren jarioaren buruzkoa izan zen. Kimikaren arloari dagokionez, alanbike bat martxan jarri zuen, eta Erroman [[alkimia]]ren inguruko ikerketa batzuk garatu zituen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Cap 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> Arkitekturan, berriz, Alberti edo Francesco di Giorgio habeen indarrez arduratu baziren, Ez zuten Leonardo bezala formulazio matematikoetatik egin. Bera okertzearen arazoarekin interesatu zen, eta oraindik inperfektuak ziren «legeak» definitzea lortu zuen, adibidez, lerro elastikoari dagokionez atal desberdinetako habeen kasuan. Horrela, [[:es:Jordanus_Nemorarius|Jordanus Nemorarius]]ek aipatzen zuen modulu elastikoa eta indar unea desagerrarazi zituen.<ref>{{erreferentzia|izena=Fritjof|abizena=Capra|urtea=2007|izenburua=The Science of Leonardo; Inside the Mind of the Genius of the Renaissance|url=https://archive.org/details/scienceofleonard00capr|argitaletxea=New York: Doubleday|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|thumb|[[Vitruvioren gizona|Vitrubioren gizona]], 1490. inguruan margotua]]
=== Anatomia eta fisiologia ===
[[Giza anatomia]]n Leonardoren hasierako prestakuntza Andrea del Verrocchio-rekin ikasten hasi zenean lortu zuen, ikasle guztiak anatomiaren ezagutza izan zezaten saiatzen zelako. Artista gisa, laster bihurtu zen anatomia topografikoaren maisu, muskuluei, tendoiei eta ikusgai dauden beste ezaugarri anatomiko batzuei azterketa ugari eginaz.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1890|izenburua=Leonardo da Vinci, Trattato della pittura n.27|argitaletxea=Edizione dell'U.C.E. di Roma|orrialdea=p. 20|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref>
Kriminalen gorpuak disekzionatu zituen bere azterketa anatomikoen baitan. Lan baldintzak bereziki zailak izaten ziren, higiene faltagatik eta gorputzen kontserbazioen arazoengatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Flavio|abizena=Bottazzi|urtea=1907|izenburua=Leonardo da Vinci anatomico,|argitaletxea=Archivio di Anatomia e Embriologia, Firenze, vol. 6|orrialdea=|orrialdeak=pp. 499-547|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref> Artista aitortuta bilakatu zenean, pertsonen gorpuak disekzionatzeko baimena jaso zuen Florentziako Santa Maria Nuova ospitalean, eta geroago, Milan eta Erromako ospitaletan. 1510etik 1511ra, Marcantonio della Torre sendagilearekin lankidetzan aritu zen, eta elkarrekin, anatomiari buruzko ikerketa multzo bat bildu zuten Leonardok egindako berrehun marrazki baino gehiagorekin.<ref>{{erreferentzia|izena=Leonardo|abizena=Davinci|urtea=2011|izenburua=The Notebooks of Leonardo Da Vinci|argitaletxea=Lulu|orrialdea=p. 736|orrialdeak=|ISBN=978-1-105-31016-4|hizkuntza=En}}</ref> 1680an, Pinturaren Tratatua izen engainagarriarekin argitaratu ziren.
Giza anatomiaren marrazki ugari egin zituen, hezurrenak, gihar eta tendoienak, bihotzaren eta sistema baskularrarenak, ugalketa-sistemarenak eta barneko beste organoen gainean, eta begiaren funtzioei buruzko grafikoak. Behaketa horiek zenbaitetan zehaztasun ezak izaten dituzte,<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1984|izenburua=Les grandes découvertes, série connaissances et vie|argitaletxea=éditions Christophe Colomb|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> garai hartako ezagutza dela eta, adibidez, berak egin zuen odol-fluxuaren azterketa. Umetokiko fetuaren lehen marrazki bat berak egin zuen,<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=fulls RL 19073v-19074v|izenburua=|argitaletxea=Royal Library, castell de Windsor|orrialdea=|orrialdeak=RL 19102|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> eta lehenengo egiaztapen zientifiko ezaguna egin zuen, arterien zurruntasuna [[Bihotzeko kirurgia|bihotzekoak]] izateko erantzun gisa. Artista legez, Leonardok adinaren eta gizakiaren emozioak fisiologian dituen ondorioak behatu zituen, bereziki [[Amorruaren ume|amorruaren]] eraginak aztertzen. Era berean, eredu ugari marraztu zituen, horietako batzuk aurpegiko deformazio garrantzitsuak edo gaixotasun zantzu nabarmenak zituztenak. Animalia ugariren anatomia ere aztertu zuen. Behiak, hegaztiak, tximinoak, hartzak eta igelak disekzionatu zituen, animalia horien egitura anatomikoa gizakiarenarekin alderatzeko helburu bakarrarekin. Zaldiei buruzko azterketak ere egin zituen.
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci helicopter and lifting wing.jpg|thumb|Helikopteroaren eta altxatzeko hegalaren planoak, 1488.]]
=== Ingeniaritza eta asmakizunak ===
Errenazimenduko korronte teknikoaren bat egiten zuen Leonardo da Vincik ,eta horrela, bere garaiko edo aurreko kideak izan zituen. Hauen artean aipa ditzakegu Konrad Kyeser, Taccola, Roberto Valturio, [[Filippo Brunelleschi]], Jacomo Fontana edo [[Leon Battista Alberti]], eta azken honi ziurrenik asko zor zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Carlo|abizena=Pedretti|urtea=1999|izenburua=Leonardo - Le Macchine|url=https://archive.org/details/leonardolemacchi0000pedr|argitaletxea=Firenze, Giunti|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=88-09-01468-5.|hizkuntza=It}}</ref>
Horietako batzuk nortasun indartsuagoak ziren, Leonardorena baino izpiritu osoagoa eta jakin-min zabalagoa zutenak. Horrela gertatu zen, adibidez, [[Francesco di Giorgio Martini]]-rekin, [[Milan]]go<nowiki/> [[Duomo]] eraikitzerakoan bere buru izan zena, eta berarengandik Leonardok gauza asko hartu zituena. Seguru asko, Martini baino lan gutxiago zuelako eskaera zerrenda txikiago izanik, Leonardo aldi berean adoretsuagoa eta batez ere metodo aldaketa bat egiteko gai izan zen.
Alexandriako Heron-ekin batera, Leonardo makina moderno batzuen aitzindari garrantzitsutzat jotzen da. Hala ere, egilearen ustezko irudimenaren harriduraz haratago, azkar ikus daiteke makinen benetako funtzionamendua ez zela izan berak zuen kezka nagusia. Malmesburyko Eilmer monjeak bezala, XI. mendean hegazkin makinari isatsa ipintzea ahaztu zitzaion bezala, Leonardoren asmakizunak zailtasun ugari dituzte: helikopteroak zibotak bezala jiratuko zuen bere baitan, urpekaria asfixiatu egingo zen, eta paladun itsaontziak inoiz ezingo luke aurrera egin.<ref>{{erreferentzia|izena=Alain.|abizena=Gras|urtea=2003|izenburua=Fragilité de la puissance - Se libérer de l'emprise technologique|argitaletxea=Fayard|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=2-213-61535-7|hizkuntza=Fr}}</ref> Hala ere, esan izan da Leonardok nahita sartu zituela bere diseinuan akats zehatzak, beste batzuk bere artefaktuen eraikuntza bideragarria egin ez zezaten.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2010|izenburua=Dokumentalen seriea asmakizunei buruz: Da Vinci praktikan.|argitaletxea=Discovery Channel|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Es}}</ref>
[[Ludovico Sforza]]-ri bidalitako eskutitz baten, mota guztietako makinak eraikitzeko gai dela aldarrikatu zuen, bai hiriak babesteko zein haien setioetarako. 1499an Veneziara ihes egin ondoren, ingeniari moduan enplegua aurkitu zuen, eta hiria lurreko erasoetatik babesteko oztopo mugikorren sistema bat garatu zuen. [[Arno (ibaia)|Arno ibaiaren]]<nowiki/> desbideratzea ere diseinatu zuen [[Toscana]]ko<nowiki/> zelaiak ureztatzeko,<ref name="#13"/> eta garraioa errazteko eta [[Pisa]]ren<nowiki/> aurkaria zen [[Florentzia|Florenziari]]<nowiki/> itsasoz sartzeko zailtasunak jarri zizkion.<ref>{{erreferentzia|izena=Michael|abizena=Guarnieri|urtea=2019|izenburua=Reconsidering Leonardo|argitaletxea=IEEE Industrial Electronics Magazine|orrialdea=|orrialdeak=13 (3): 35–38|ISBN=10.1109/MIE.2019.2929366.|hizkuntza=En}}</ref>
Bere koadernoek «asmakizun» ugari erakusten dituzte, praktikoak eta errealistak. Azpimarratzekoak dira [[ponpa hidrauliko]]ak,<nowiki/> [[biradera]] mekanismoak, [[Torloju amaigabe|torlojuak]] mekanizatzeko makina, hegatsak [[Mortero (argipena)|morterozko]]<nowiki/> [[obus]]entzat,<nowiki/> lurrunezko [[kanoi]] bat,<nowiki/> [[itsaspeko]] bat, hainbat [[automata]], gerrarako [[tanke]]a, automobila, «ur gainean ibiltzeko» flotagailuak, eguzki-energiaren kontzentrazioa, [[kalkulagailu]]a, urpekaritzarako eskafandra, itsasontzientzat kasko bikoitza, eta bola [[errodamendu]]ak.<nowiki/> [[Bizikleta]]ri<nowiki/> dagokionez, bere aitatasuna ez dago argi.<ref>{{erreferentzia|izena=Marc|abizena=Van den Broek|urtea=2019|izenburua=Leonardo da Vinci Spirits of Invention. A Search for Traces|argitaletxea=Hamburg: A.TE.M.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-3-00-063700-1|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:Leonardo machine for grinding convex lenses.JPG|thumb|Ispiluak leuntzeko makina]]
Zirriborroen azterketa zehatzak adierazten du, hala ere, [[teknologia]] horietako batzuk aurrekoengandik hartuta zeudela maileguan (adibidez [[Francesco di Giorgio Martini|Francesco di Giorgi Martiniren]]<nowiki/> turbina hidraulikoa eta Taccolaren disko kate artikulatua) edo tradizioaren zaharrago baten ondarea – mailu hidraulikoa XIII. mendean ezaguna zen, sifoiak eta akueduktuak jada ikusgai zeuden [[Frontino]] erromatarraren lanetan, eta jolaserako automatak jadanik deskribatuak izan ziren [[Garai helenistikoa|aro helenistikoan]].
Baina Leonardo berritzailea ere izan zen. <ref>{{erreferentzia|izena=Piero|abizena=Rossi|urtea=1997|izenburua=La nascita della scienza moderna in Europa|argitaletxea=Laterza, Roma-Bari|orrialdea=p. 43|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref> Ziur asko, bere garaiko lehen ingeniarietako bat izan zen [[metal]]en<nowiki/> eta bereziki urrearen lan mekanikoan interesa izan zuena, xaflakorrena zelako. Bere originaltasuna agerian dago hegan egiteko makinan eta ehungintzako makina batzuetan, bere behaketaren zentzua mugimenduen erregulartasunean aplikatzeko aukera izan zuelako. [[Ehungailu]] mekanikoa, kardatzeko makina eta «bizarra egiteko maindireak» makinak, seguruenik bihurtuko du ekoizpen industriala mekanizatzen saiatu zen lehena. [[Ispilu]]ak<nowiki/> leuntzeko makina, [[gainazal]] [[Erregularizazio (argipena)|erregularrak]],<nowiki/> lauak edo konkaboak lortzeko hainbat arazo konpontzen zituena, Erroman egon zen garaian pentsatu zuen, irudien produkzioa aztertzen ari zen bitartean. Paradoxikoki, Leonardo gutxi interesatu zen gaur egun garrantzi handikotzat jotako bere garaiko [[Asmakizun (argipena)|asmakizunekin]],<nowiki/> hala nola [[inprenta]], nahiz eta [[Prentsa hidrauliko|prentsa]] baten irudikapen grafiko goiztiarrenetako baten egilea izan.<ref>{{erreferentzia|izena=Arthur|abizena=Baucon|urtea=2010|izenburua=Leonardo da Vinci, the founding father of ichnology.|argitaletxea=Palaios 25. http://www.tracemaker.com|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=EN}}</ref>
Gerraren premia bati erantzuna emanez, Leonardok armak ere aztertu zituen, baina bere erabilera urrun ikusten zuen. Bestalde, 1502ean 240 metroko zubia diseinatu zuen [[Bayezid II.a|Beyazid II]] Sultan [[otomano]]arentzat,<nowiki/> ingeniaritza zibilaren proiektu baterako. [[Urrezko Adarra]] izenarekin ezagutzen den itsasadarra zeharkatzeko balio behar zuen zubiak. Beyazidek proiektua bertan behera utzi zuen, eraikuntza ezinezkoa zela iritzita. Leonardoren ikuspegia 2001ean berpiztu zen [[Norvegia]]n,<nowiki/> bere kontzeptuaren araberako zubi txiki bat eraiki zenean. 2006ko maiatzaren 17an, [[Turkia]]ko<nowiki/> gobernuak Leonardoren zubia eraikitzea erabaki zuen Urrezko Adarraren gainean.<ref>{{erreferentzia|izena=Daniel S.|abizena=Levy|urtea=4.10.1999|izenburua=Dream of the Master|argitaletxea=Time|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Bere bizitzako denbora gehiena, hegan egiteaz liluratuta zegoen. [[Hegazti]]en<nowiki/> hegaldiaren inguruko ikerketa ugari egin zituen, baita [[hegazkin]]etarako<nowiki/> hainbat plano ere, esaterako, «aireko torlojua» deituriko [[helikoptero]] bat, paraxuta bat, eta banbuz egindako [[delta hegal]] bat. Gehienentzat azken honen bideragarritasuna ezinezkoa izan, delta hegala egin da, egonkortzaileak gehitu ondoren, eta arrakastaz egin du hegan. Hala ere, Leonardoren ustez [[saguzar]]rak<nowiki/> bezalako hegaldi sistemek potentzial handiena zuten. Bestalde, esperimentuetarako [[Haizagailu|haize]] [[tunel]] [[Aerodinamika|aerodinamiko]] bat ere asmatu zuen.
[[Amboise]]ko<nowiki/> [[Clos Lucé]] museoak (Frantzia), Il Castello museoak Guidi kondeen [[Vinci]]ko<nowiki/> (Italia) gazteluan, eta Milango Leonardo da Vinci Zientzia eta Teknologia museoak hainbat [[maketa]] dituzte, tamaina errealean eginak, zirriborroetan eta koadernoetan oinarritutakoak, eta baita Leonardoren lanen azalpenak.
[[Arkitektura]] ere ikasi zuen. [[Filippo Brunelleschi]]ren<nowiki/> lanaren eragina izan zuen, eta Florentziako San Juango<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996.|izenburua=Dans la Florence des Médicis. Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Chapitre 2|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> bataiotegia altxatzea aurreikusi zuen, eta baita [[Milango katedrala|Milango katedralerako]]<nowiki/> linterna dorre bat sortzea. Askotan forma oktogonala erabiltzen zuen eraikin erlijiosoetarako, eta zirkularra militarretarako. 1484 eta 1485 urteetan Milanek jasandako [[izurri]]te epidemiaren ondoren, [[hiri]] perfektu teorikoa diseinatu zuen, [[zirkulazio]]-ardatz optimizatuekin eta kalitateko bizi baldintzekin, ikuspegi funtzionalak kontutan hartuta eta ez bereizketa sozialak, [[giza gorputza]]ren<nowiki/> organoen antzera. [[Lorategia - Gane|Lorategiak]] diseinatzen ere aritu zen. Zoritxarrez, bere arkitektura lan asko galdu egin dira.<ref>{{erreferentzia|izena=Luca|abizena=Giordano|urtea=2009|izenburua=La polita stalla: Leonardo, i trattatisti e le scuderie rinascimentali|argitaletxea=Viglevanum|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref>
== Ospea eta izena ==
Leonardoren ospea bizi zen bitartean han handia izan zen, Frantziako erregeak garaikur bezala eraman zuela eta zahartzaroan babestu. Harrez gero,bere lanarekiko interesa ez da inoiz gutxitu. Belaunaldiak bere artelan ezagunenak ikusteko ilarak egiten jarraitzen dute, gazteen kamisetek bere marrazkirik ospetsuenak daramate, eta idazleek jeniotzat jarraitzen hartzen, bere bizitza pribatuari buruz espekulatzen duten bitartean, eta baita bere inteligentziari buruz ere.<ref name="#14"/>
Leonardo etengabeko miresmena sortzen du margolari, kritikari eta historialarien artean, eta horrela omentzen dute idatzietan. [[Baldassare Castiglione]], Il Cortegiano-ren (''The Courtier'') idazleak, 1528an idatzi zuen: «Mundu honetako margolaririk handienetako batek begiratzen du parekorik ez duen arte honetan ...» eta «Anonimo Gaddiano» ezagutzen zen biografoak honakoa idatzi zuen 1540an: «Bere talentua hain zen arraroa eta unibertsala, esan daitekeela naturak mirari bat egin zuela bere izenean ...».
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci, Salvator Mundi, c.1500, oil on walnut, 45.4 × 65.6 cm.jpg|thumb|''Salvator Mundi'']]
[[Giorgio Vasari]]k, Artisten bizitzak (1568) edizio luzatuan,<ref name="#4"/> Leonardoren kapitulua ondorengo hitzekin aurkeztu zuen: “Normalean gizon eta emakume batzuk talentu nabarmenarekin jaiotzen dira, baina noizean behin, natura transzenditzen duen modu baten, pertsona bakar bati zeruak hainbeste edertasun, grazia eta talentu ematen dizkio, beste gizonak oso atzean uzten dituela eta bere ekintza guztiak hain inspiratuak dirudite, egiten duen guztia Jainkoarengandik datorrela dirudiela, gizakiaren trebetasunetik baino. Guztiek aitortu zuten hori egia zela Leonardo da Vincirekin. Edertasun fisiko aparteko artista izateaz gain, egin zuen guztian grazia infinitua erakusten zuen, eta bere talentua hain bikain landu zuen, ezen aztertu zituen arazo guztiak erraztasun osoz konpondu zituela.
XIX. mendeak Leonardoren talentuarekiko mirespen berezia ekarri zuen. Leonardoren koadernoen garrantzia ezaguna zen, baita margolanak ere. Hippolyte Taine-k 1866an idatzi zuen: «Agian ez dago munduan hain unibertsala den beste jenio baten adibiderik, hainbeste gai betetzeko, hain grinatsua infinituarekin, hain naturaltasunez bikaindua, bere mendearen eta hurrengo mendeen baino askoz aurreratuagoa».<ref>{{erreferentzia|izena=Hippolyte|abizena=Taine|urtea=1886|izenburua=Voyage en Italie|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Bernard Berenson artearen historialariak 1896an honakoa idatzi zuen: «Leonardo da artista bakarra literalki eta hitzez hitz esan daitekeena: ukitu zuen guztia betiereko edertasunerako gauza bihurtu zen. Berdin da burezurraren zeharkako ebaketa izan, belar baten egitura, edo giharren azterketa bat, berak, lerroa eta argia eta gerizpearentzako zuen sentimenduarekin, bizitza transmititzen zuen balioetan betirako transmititu zuen».<ref>{{erreferentzia|izena=Bernard|abizena=Berenson|urtea=1896|izenburua=The Italian Painters of the Renaissance|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren jenioarekiko interesak etengabe jarraitu du; adituek haren idazkiak aztertu eta itzultzen dituzte, teknika zientifikoak erabiliz haren pinturak aztertzen dituzte, eztabaidatu egiten dute idatzietan dauden baina inoiz aurkitu ez diren lanei buruz.<ref>{{erreferentzia|izena=Melinda|abizena=Henneberger, .|urtea=2006|izenburua="ArtNews article about current studies into Leonardo's life and works|argitaletxea=Art News Online|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Liana Bortolonek, 1967an idatziz, zera esan zuen: «Ezagutza-arlo guztietan aurrera egitera bultzatu zituen interesen aniztasuna dela eta, pentsa daiteke Leonardo, zalantza barik, jenio unibertsal nagusia izan zela, termino horrek esan nahi duen guztiarekin. Gizakia gaur egun ere deseroso dago, jenio baten aurrean, XVI. mendean zegoen bezalaxe. Bost mende igaro diren arren, oraindik ere Leonardo harriduraz ikusten dugu».<ref name="#3"/>
XXI. mendeko Walter Isaacson idazleak, Leonardoren<ref name="#2"/> biografiaren zati handi bat koadernoko milaka sarreretan oinarritu zuen. Ohar pertsonalak aztertuz, zirriborroak, aurrekontuen oharpenak, eta berritzaile handienetzat jotzen zuen gogoetak. Isaacson harrituta geratu zen Leonardoren jakin-mina eta sormen jenioaz gain, bere alderdi "dibertigarria eta alaia" deskubritzerakoan.<ref>{{erreferentzia|izena=Hillel|abizena=Italie|urtea=2018|izenburua=NonFiction: Biography honors 'fun, joyous' sides of genius da Vinc|argitaletxea=Richmond Times-Dispatch. Associated Press.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren heriotzaren 500. urteurrenean, Parisko Louvre-k 2019ko azaroa eta 2020ko otsaila bitartean bere lanaren inoizko erakusketa handiena antolatu zuen, ''Leonardo'' izenarekin. Erakusketan ehun ikusgai baino gehiago zeuden: marrazkiak, koadernoak eta hamaika margolan. Horietatik bost Louvreren jabetzakoak ziren, baina Mona Lisa ez zen sartu, Louvreko bisitari orokorren artean hain eskari handia delako. Vitrubioren gizona, ordea, Veneziako [[Galleria dell'Accademia (Florentzia)|Gallerie dell'Accademia]] bere jabearekin burututako auzi legal baten ondoren ikusgai zegoen. Salvator Mundi ere ez zen sartu erakusketan, [[Saudi Arabia]]ko<nowiki/> jabea ez zelako ados obra uzteko.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2019|izenburua=Leonardo da Vinci's Unexamined Life as a Painter|argitaletxea=The Atlantic|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2019|izenburua=Louvre exhibit has most da Vinci paintings ever assembled|argitaletxea=Aleteia|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
== Arte merkatua ==
[[Salvator Mundi (Leonardo)|Salvator Mundi]], Leonardoren margolanak Kristo esfera bat eusten irudikatzen du, 450,3 milioi dolarretan saldu saldu zen 2017ko azaroaren 15ean New Yorkeko [[Christie's|Christie’s]]-eko enkante baten, munduko errekorraren salmentan.<ref>{{erreferentzia|izena=Kelly|abizena=Crow|urtea=2017|izenburua=Leonardo da Vinci Painting 'Salvator Mundi' Sells for $450.3 Million|argitaletxea=Wall Street Journal|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ISSN 0099-9660|hizkuntza=En}}</ref> Aurretik artelanen salmenta-prezio ezagunena 300 milioi dolarrekoa zen, Willem de Kooning-en Interchange-rentzat, 2015eko irailean era pribatuan saldu zena. Enkantean saldutako margolanen artean prezio altuena [[Pablo Picasso]]ren<nowiki/> Les Femmes d'Alger-entzat izan zen, 2015ean Christie's-en, 179,4 milioi dolar.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2017|izenburua=Leonardo da Vinci painting 'Salvator Mundi' sold for record $450.3 million|argitaletxea=Fox News|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
== Eponimia ==
* Ilargian krater batek Da Vinci izena darama bere oroimenean.
* Marten ere krater batek Da Vinci oroitzen du.
* Era berean, [[3000 Leonardo]] asteroidea izendatzean, artista italiarrari egiten dio erreferentzia.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Bibliografia ==
'''Italianoz'''
* Anonyme Gaddiano, ''Codex Magliabecchiano XVII'', 17, 1540ko bertsioa
* Giorgio Vasari, ''Le Vite'', 1.ª edición en 1550, 2.ª edizioa 1568an
* Giuseppe Bossi, ''Del Cenacolo di Leonardo, Libri Quattro'', Milán, 1810
* Paolo Giovo, ''Leonardi Vincii vita'', versión proveniente de 1540
'''Espainolez'''
* Capra, Fritjof. ''La Ciencia de Leonardo'', Anagrama, 2008, <nowiki>{{ISBN|978-84-339-6278-2}}</nowiki>
* Clark, Kenneth. ''Leonardo de Vinci'', International Book Creation (1968) <nowiki>ISBN 978-84-7113-007-5</nowiki>
* [[Sigmund Freud|Fr]]<span lang="EN-US">Clark, Kenneth. ''Leonardo de Vinci'', International Book Creation (1968) </span>[[Sigmund Freud|eud, Sigmund]], ''Un recuerdo de infancia de Leonardo de Vinci'', 1910
'''Frantsesez'''
* Alessandro Vezzosi, ''Léonard de Vinci: art et science de l'univers'', Gallimard, 1996 (<nowiki>{{ISBN|978-2-07-053353-4}}</nowiki>)
* Bertrand Gille (dir.), ''Histoire des techniques'', Gallimard, col. «La Pléiade», 1978. (<nowiki>{{ISBN|978-2-07-010881-7}}</nowiki>)
* Bertrand Gille, Les Ingénieurs de la Renaissance, TD, París, 1960; reed. Seuil, col. « Points Sciences», 1978. (<nowiki>{{ISBN|2-02-004913-9}}</nowiki>)
* Brigitte Labbé, Michel Puech eta Jean-Pierre Joblin, ''Léonard de Vinci'', Toulouse, Milan jeunesse'', col. « De vie en vie» no 18, 58 pp., 2005. (<nowiki>{{ISBN|2-7459-1631-9}}</nowiki>)''
* Charles Nicholl, ''Léonard de Vinci, Biographie'', 704 pp., Arlés, Actes Sud, 2006. (<nowiki>{{ISBN|2-7427-6237-X}}</nowiki>)
* Christian Combaz, ''Lion ardent ou la confession de Léonard de Vinci'', Fayard, 2003 (Le Livre de Poche, 2004)
* Daniel Arasse, ''Léonard de Vinci. Le rythme du monde'', Hazan, 1997. (<nowiki>{{ISBN|2-85025-542-4}}</nowiki>)
* Dimitri Merejkovski, ''Le roman de Léonard de Vinci'', París, 1930. Source d'inspiration pour Un souvenir d'enfance de Léonard de Vinci de Sigmund Freud
* Marcel Brion, ''Léonard de Vinci'', Albin Michel, París, 1995
* Les Guides Millenium Art Factorie, ''Léonard de Vinci'' (Volumen 1 France y volumen 2 Toscane)
* [[Paul Valéry]], ''Introduction à la méthode de Léonard de Vinci'', Gallimard, París, 1894
* Serge Bramly, ''Léonard de Vinci'', Jean-Claude Lattès, París, 1988
* Silvia Alberti de Mazzeri, ''Léonard de Vinci'', Payot, París, 1984
* Sophie Chauveau, ''Léonard de Vinci, Biographie'', 279 pp., Gallimard, col. Folio Biographie (<nowiki>{{ISBN|978-2-07-034159-7}}</nowiki>)
'''Ingelesez'''
* Popham, A. E. ''The Drawings of Leonardo da Vinci'', Jonathan Cape, 1946. (<nowiki>{{ISBN|0-224-60462-7}}</nowiki>)
* Angela Ottino della Chiesa, ''The Complete Paintings of Leonardo da Vinci'', Penguin, 1967 (<nowiki>{{ISBN|0-14-008649-8}}</nowiki>)
* Nicholl, Charles. ''Leonardo da Vinci, The Flights of the mind'', Penguin, 2005. (<nowiki>{{ISBN|0-14-029681-6}}</nowiki>)
* Frank Zollner & Johannes Nathan, ''Leonardo da Vinci: The Complete Paintings and Drawings'', Taschen, 2003. (<nowiki>{{ISBN|3-8228-1734-1}}</nowiki>)
* Wasserman, Jack. ''Leonardo da Vinci'', Abrams, 1975. (<nowiki>{{ISBN|0-8109-0262-1}}</nowiki>)
* Bortolon, Liana. ''The Life and Times of Leonardo'', Paul Hamlyn, Londres, 1967
* O'Malley & Saunders, ''Leonardo on the Human Body'', Dover Publications, Nueva York, 1982
* Cremante, Simona. ''Leonardo da Vinci: Artist, Scientist, Inventor'', Giunti, 2005. (<nowiki>{{ISBN|88-09-03891-6}}</nowiki>)
'''Documentalak'''
* ''Léonard de Vinci'', 60 minutuko bi zati: ''L'homme qui voulait tout savoir et Liaisons dangereuses'', Royaume-Uni, 2003
* ''Léonard de Vinci'': La biographie, Nacarat, 2006
* ''Leonardo's dream machines'', sur les tests d'une reproduction à l'échelle d'un dessin d'une machine volante de Vinci, 2005
* ''[https://www.youtube.com/watch?v=fiuu3NZM6yQ El misterio de "La última cena" de Leonardo da Vinci]'' | DW Documental, 2019
* ''[https://www.youtube.com/watch?v=e_Snu0jwcNc El Renacimiento - La época de Miguel Ángel y Leonardo da Vinci (1/2)]'' | DW Documental, 2019
* ''[https://www.youtube.com/watch?v=voaH_J9VB5k El Renacimiento - La época de Miguel Ángel y Leonardo da Vinci (2/2)]'' | DW Documental, 2019
== Kanpo estekak ==
* {{En}}[https://www.wga.hu/frames-e.html?/html/l/leonardo/ Leonardo da Vinciren margolanak]
* {{En}}[http://www.drawingsofleonardo.org/ Leonardo da Vinciren marrazkiak]
* [[Wikimedia Commons]]ek<nowiki/> multimendia kategoria bat du {{En}}[[c:Category:Leonardo_da_Vinci|Leonardo da Vinciri buruz]]
* [[Wikiesanak|Wikiquotek]] {{Es}}[https://es.wikiquote.org/wiki/Leonardo_da_Vinci Leonardo da Vinciren esaldi] ospetsuak jasotzen ditu.
* {{Es}}[[:es:Wikisource|Wikisourcek]] [https://es.wikisource.org/wiki/Autor:Leonardo_Da_Vinci Leonardo da Vinciren lan originalak] jasotzen ditu.
* {{En}}[https://www.britannica.com/biography/Leonardo-da-Vinci Leonardo da Vinci], [[Encyclopædia Britannica|Encyclopaedia Britannican]]
<br />{{bizialdia|1452ko|1519ko|Vinci, Leonardo da}}
[[Kategoria:Leonardo da Vinci| ]]
[[Kategoria:Pizkundeko artistak]]
[[Kategoria:Autodidaktak]]
[[Kategoria:XV. mendeko arkitektoak]]
[[Kategoria:XVI. mendeko arkitektoak]]
[[Kategoria:Ezkerrak]]
[[Kategoria:Italiako pizkundeko humanistak]]
s1pvmul14b8vi64dwcex8o6m2erxcyq
9968753
9968704
2024-11-14T09:34:55Z
Xabier Armendaritz
448
9968753
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{Artikulu nabarmendua}}
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Leonardo da Vinci'''<ref>{{EuskaltzArauErref|arau-zk=185|arau-izenb=Errenazimentuko pertsona-izenak}}</ref> —jaiotzako izen-deiturez, '''Leonardo di ser Piero da Vinci'''— ([[Vinci]], [[Toscana]], 1452ko apirilaren 15a – 1519ko maiatzaren 2a) [[Polimatia|polimata]] izan zen, Italiako [[Pizkundea|Pizkunde]] garaikoa. Aldi berean, [[Margolaritza|margolari]], [[Anatomia|anatomista]], [[arkitekto]], [[Paleontologia|paleontologo]],<ref>{{erreferentzia|izena=Stephen Jay.|abizena=Gould|urtea=1998|izenburua=Leonardo's Mountain of Clams and the Diet of Worms.|url=https://archive.org/details/leonardosmountai00goul|argitaletxea=N.Y.: Harmony Books.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-84-7423-991-1|hizkuntza=En}}</ref> [[botanika]]ri, [[zientzialari]], [[idazle]], [[eskultore]], [[filosofo]], [[ingeniari]], [[asmatzaile]], [[musika]]ri, [[poeta]] eta [[hirigile]] izan zen. Francesco Melziren<ref>{{erreferentzia|izena=Silvana|abizena=Levi Orban|urtea=1980|izenburua=El fin del mundo|argitaletxea=Verona, Italia: Edizioni Futuro.|orrialdea=|orrialdeak=pp. 70-72.|ISBN=84-226-1462-6.|hizkuntza=Es}}</ref> alboan hil zen, eta hari eman zizkion bere proiektuak, diseinuak eta pinturak. Haurtzaroa bere jaioterrian igaro ondoren, [[Andrea del Verrocchio|Andrea de Verrocchio]] florentziar margolariarekin ikasi zuen. Bere lehen lan garrantzitsuak [[Milan]]en sortu zituen, Ludovico Sforza dukearen zerbitzura. Ondoren, [[Erroma]]n, [[Bolonia]]n eta [[Venezia]]n lan egin zuen, eta azken urteak [[Frantzia]]n igaro zituen, [[Frantzisko I.a Frantziakoa|Frantzisko I]].a erregearen gonbidapenean.<ref>{{erreferentzia|izena=Mariangela|abizena=Mazzocchi Doglio|urtea=1983|izenburua=Leonardo e gli spettacoli del suo tempo|argitaletxea=Electa|orrialdea=|orrialdeak=pp. 14-20|ISBN=88-435-0956-X.|hizkuntza=It}}</ref>
[[Errenazimentu]]ko gizakiaren arketipo eta sinbolo gisa deskribatu ohi da, jenio unibertsala, baita [[filosofo]] [[Humanismo|humanista]] ere, bere jakin-min infinitua bere asmakizun gaitasunarekin soilik parekatu daitekeena.<ref>{{erreferentzia|izena=Helen|abizena=Gardner|urtea=1970|izenburua=Art through the Ages|url=https://archive.org/details/gardnersartthrou0000gard_k2v1|argitaletxea=Harcourt, Brace and World|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Leonardo da Vinci inoizko margolari handienetakotzat jotzen da, eta ziurrenik, inoiz izan den diziplina anitzeko talentu gehien izan duen pertsonetako bat. [[Ingeniari]] eta [[asmatzaile]] gisa, Leonardok bere garaia baino ideia aurreratuagoak garatu zituen, hala nola [[helikoptero]]a, [[tanke]]a, [[itsaspeko]]a eta [[automobil]]a. Bere proiektuetako gutxi batzuk izan ziren eraikiak (horien artean kable baten muga elastikoa neurtzeko makina), gehienak garai hartan egingarriak ez zirelako. Zientzialari gisa, ezagutza asko aurreratu zituen [[anatomia]]ren, [[ingeniaritza zibil]]aren, [[astronomia]]ren, [[optika]]ren eta [[hidrodinamika]]ren arloetan.
Gaur egun, pinturagatik da ospetsuena. Bere obrarik ezagunenetako bi, [[Gioconda]] eta [[Azken Afaria (Leonardo da Vinci)|Azken afaria]], behin baino gehiagotan kopiatu dituzte, eta baita parodiatu ere, hala nola ''[[Vitruvioren gizona]]'' marrazkiarekin. Hala ere, bere lanetako 20 inguru baino ez dira ezagutzen, batez ere teknika berriekin egindako esperimentuengatik (batzuetan ez baitzuten emaitza onik izan) eta bere egonkortasun ez kronikoagatik. Sorkuntza kopuru txiki horrek, marrazkien koadernoekin batera, eta eskema zientifikoei eta pinturaren izaerari buruzko hausnarketekin, osatzen dute bere ondarea ondorengo artista belaunaldientzako.
== Bizitza ==
=== Gaztaroa ===
Leonardo di ser Piero da Vinci 1452ko apirilaren 15ean jaio zen, Anciano herrian, Vinci hiritik gertu, [[Florentzia]]tik mendebaldera. Leonardo, italiar nobleen familia aberats baten ondorengoa, sasiko semea zen: bere aitak, Piero Fruosino di Antonio mezulariak (notarioa, [[Florentziako Errepublika]]ko kantzilerra eta enbaxadorea) nekazari familia bateko emakume Caterina umila haurdun utzi zuen.<ref name="#1">{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Leonardo da Vinci: Renaissance Man|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> Neska, [[Ekialde Hurbila|Ekialde Hurbileko]] esklabo bat izan zitekeela susmatzen da.<ref>{{erreferentzia|izena=Marta|abizena=Falconi|urtea=December 2006|izenburua=Experts Reconstruct Leonardo Fingerprint|argitaletxea=Associated Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Martin Kemp, [[Oxfordeko Unibertsitatea|Oxfordeko Unibertsitateko]] Arte Historiako irakasle emeritua, [[Toscana|Toskanako]] artxiboetan ikertu ondoren, jaiotako data baieztatuko zuten dokumentuak aurkitu zituen, eta Vincitik kilometro batera zegoen bere aitaren landetxean izan zela. Bere ama hamabost urteko Caterina di Meo Lippi tokiko nekazaria zela baieztatu zuen. Piero dagoeneko senargaia zen, eta haurra aitonari entregatu zion, Antonio da Vinciri. Ziurrenik, honek amari dote bat eman zion ezkondu zedin. 1457ko zerga aitorpenetan, Antoniok adierazi zuen biloba berarekin bizi zela, eta Caterina baserritar batekin ezkonduta agertzen dela, Antonio di Piero Buti.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2017ko uztailak 21|izenburua=El nacimiento documentado de Leonardo y la sífilis de 'Mona Lisa'»|argitaletxea=El Mundo|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Es}}</ref>
Leonardo, edo Lionardo, bataioaren erregistroaren arabera,<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 1: "Il était une fois à Vinci"|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> bataiatu eta bere lehen bost urteak Vinciko bere aitaren etxean eman zituen, seme legitimo gisa tratatu zutela.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1984|izenburua=Les grandes découvertes, série connaissances et vie,|argitaletxea=éditions Christophe Colomb|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Irakurtzen eta idazten ikasi zuen, eta [[aritmetika]]ko<nowiki/> ezagutza jaso zituen. Hala ere, ez zuen ia [[latin]]ik<nowiki/> ikasi, irakaskuntza tradizionalaren oinarria. [[Ortografia]] kaotikoa edukitzeak erakusten du bere instrukzioan hutsuneak egon zirela; nolanahi ere, ez zen izan unibertsitateko ikasle batena.<ref>{{erreferentzia|izena=Gille|abizena=Bertrand|urtea=1954|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref>
Leonardo da Vincik jaio zen herrixkan bertan eman zituen aurreneko urteak, inguruko larreetan bizi ziren [[sugandila]], [[kilker]], [[ipurtargi]] eta bestelako animaliekin jolastuz, haurtzarotik aberatsa zuen irudimena are gehiago landuz. Ez da garai hartako Leonardoren deskribapenik gure garaietaraino iritsi, baina haren lana aztertu zuten aurreneko autoreen ustez, horien artean [[Giorgio Vasari]] XVI. mendeko artista eta biografoak, gazte galai gisara aurkezten dute, ingurukoen begirunea bereganatzen zuen hizlari atsegintzat.<ref name="#2">{{erreferentzia|izena=Walter|abizena=Isaacson|urtea=2017|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=New York: Simon & Schuster|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-1-5011-3915-4|hizkuntza=En}}</ref> Legenda asko sortu dira haren figuraren inguruan, eta horietako bat izan liteke Clark Kennethek bere ''Leonardo da Vinci'' lanean kontatzen duenez, Leonardo gazteak merkatuan txoriak erosten zituela gero, aurrez kendu zitzaien askatasunera itzultzeko.
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci (colorized).jpg|thumb|Leonardo da Vinciren [[erretratu]] baten koloreetako bertsioa.]]
Amarekin pasa zituen aurreneko urteak, baina Antonio di Piero Buti del Vacca da Vincirekin ezkondutakoan, aitaren familiaren etxean hartu zuten. Aita, hamasei urteko Albiera degli Amadori, [[Florentzia]]ko<nowiki/> familia aberats bateko alabarekin ezkonduta zegoen, eta Leonardo legezko oinordekotzat sekula onartu ez bazen ere, harreman ona izan zuen bere aitaren emazte horrekin, nahiz eta oso gazte hil. Guztira aita lau aldiz ezkondu zen, eta hamar seme eta bi alaba izan zituen, legezko oinordekotzat denak.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 1: "Il était une fois à Vinci"|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> <ref>{{erreferentzia|izena=Sigmund|abizena=Freud|urtea=|izenburua=Leonardo da Vinciren gaztetako amets bat|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Er}}</ref> Leonardok aitaren azken emaztearekin harreman oso ona izan zuen: halaxe erakusten du behintzat hari bidalitako eskutitz batean tratatzen duen erak “ama gozoa eta maitea” idazten dionean.
Aitaldeko amonak, Lucia di Ser Piero di Zoso, [[zeramika]]ria zen eta ziurrenik Leonardo artelanetan sartu zuen pertsona izan zen. Pasadizo ezagun batek dioenez, zerutik etorri zen miru batek bere sehaska gainetik hegan egin zuen, buztanarekin aurpegia ukituz.<ref name="#3">{{erreferentzia|izena=Liana|abizena=Bortolon|urtea=1967|izenburua=The Life and Times of Leonardo|argitaletxea=Paul Hamlyn, London|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 060003142X / 13: 9780600031420|hizkuntza=En}}</ref> [[Giorgio Vasari]], XVI. mendeko margolari errenazentisten biografoak, ''Le Vite''-n (1568) istorio bat kontatzen du, non bertako nekazari batek Ser Pierori eskatu zion bere seme talentudunak irudi bat margotzeko plaka batan. Orduan, Leonardok suak botatzen zuen herensugearen irudikapena margotu zuen. Hain ondo zegoelako, Ser Pierok arte florentziarreko merkatari bati saldu zion, eta honek berriz Milango dukeari. Salmentari ateratako irabaziekin, Ser Pierok gezi batez zeharkatutako bihotz batez apaindutako plaka bat erosi zuen, eta nekazariari eman zion.<ref name="#4">{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=En}}</ref>
=== Verrocchioren lantegian ===
[[Fitxategi:Study of a Tuscan Landscape.jpg|thumb|ezkerrera|200px|''[[Arno (ibaia)|Arno]] ibarraren ikuspegia'' (1473), Leonardoren lehen lan ezaguna.]]
Leonardo gaztea naturaren maitale zen, jakin-min handiz behatzen zuena. [[Karikatura]]k marrazten zituen, eta [[ispilu idazkera]] landu zuen dialekto toskanieraz. Vasarik anekdota bat kontatzen du artistaren ibilbidean egindako lehen urratsen inguruan: «egun batean, Ser Pierok bere marrazki batzuk hartu eta [[Andrea del Verrocchio]] lagunari erakutsi zizkion, eta behin eta berriz galdetu zion ea Leonardok marrazteari dedikatu al ote zen, eta gai horretan ezer lor zezakeen. Andrea oso harrituta geratu zen Leonardoren aparteko dohainak zituela ikusita eta Pierori gomendatu zion lanbide hori aukeratzen uzteko. Horrela, Ser Piero-k erabaki zuen Leonardo Verrocchioren lantegira joango zela. Leonardok berehala onartu zuen, eta lanbideko horretako eginbeharrak betetzeaz gain, marrazteko artearekin zerikusia zuen guztia egin zuen». Hala, 1469az geroztik, Leonardo aprendiz aritu zen arte tailer ospetsuenetako baten Andrea del Verrocchiorekin. Hari zor dio diziplina anitzetako prestakuntzaren zati bat. Eta beste artista batzuengana ere hurbildu zen, [[Sandro Botticelli]], [[Il Perugino|Perugino]] eta [[Domenico Ghirlandaio]]rengana.
Verrocchio ospe handiko artista zen, eta oso eklektikoa. Formakuntzaz urregilea eta [[errementari]]a zen, baina ere berean [[Margolaritza|margolaria]], [[eskultore]]a eta urtzailea ere bazen. Batez ere [[Lorenzo Medici|Lorenzo de Médici]] ahaltsuarentzat lan egin zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=J. R.|abizena=Hale|urtea=1971|izenburua=Renaissance Europe, 1480-1520|url=https://archive.org/details/renaissanceeurop00hale|argitaletxea=Fontana|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Leonardok Antonio Pollaiuolorekin ere lan egin zuen, lantegia Verrocchio-netik oso gertu zuen eta.
Urtebetez pintzelak garbitzen eta aprendizentzat ohikoak ziren beste jarduera txiki batzuk egiten igaro ondoren, Verrocchiok Leonardo tailer tradizional baten praktikatzen ziren teknika ugarirekin trebatzen ipini zuen. Testuinguru horretan, Leonardok [[kimika]]ren,<nowiki/> [[metalurgia]]ren,<nowiki/> [[larru]]a<nowiki/>ren eta [[igeltsu]]<nowiki/>en lanak, eta [[mekanika]]<nowiki/>ren zein [[zurgintza]]<nowiki/>ren oinarriak ikasteko aukera izan zuen. Eta baita, hainbat teknika artistiko, [[Marrazketa artistiko|marrazketa,]] [[pintura]] eta [[Marmolejo|marmolezko]]<nowiki/> eta [[brontze]]zko<nowiki/> [[Eskulturagintza|eskultura]].<ref>{{erreferentzia|izena=Andrew|abizena=Martindale|izenburua=The Rise of the Artist|urtea=1972|url=https://archive.org/details/riseofartistinmi0000mart_a6t2|argitaletxea=Thames and Hudson|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Cennini|abizena=Cennino|urtea=1933|izenburua=Il Libro dell' Arte|argitaletxea=D. V. Thompson Jr., New Haven: Yale University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Era berean, trebakuntza jaso zuen kolore prestaketetan, grabatuan eta freskoen pinturetan. Bere aparteko talentuaz ohartu zenean, Verrocchiok ikasleari bere lan batzuk amaitzea utzi zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Sensini, Tommaso|abizena=Conti, Tiziana|urtea=2011|izenburua=Leonardo e l'aretino negli studi di Carlo Starnazzi|argitaletxea=CB Edizioni|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-88-97644-04-0|hizkuntza=It}}</ref>
[[Fitxategi:Baptism of Christ by Andrea del Verrocchio.jpg|thumb|''Kristoren bataioa'', Verrocchiok egina (1470-1480). Leonardok ere parte hartu zuen, behean ezkerrrean dagoen aingerua margotzen.|alt=]]
Verrochioren tailerreko prestakuntza haratago joan zen, eta beste kultura gune batzuetara hedatu zen. [[Algoritmo|Kalkulu algoritmikoa]] ikasi zuen, eta Florentziako bi [[abako|abakista]] garrantzitsuenak aipatzen zituen, [[Paolo dal Pozzo Toscanelli]] eta Leonardo Chernionese. Bestalde, Leonardok Piero Borgiren ''Nobel opera de arithmética,'' 1484an [[Venezia]]n<nowiki/> inprimatua, ere ezagutu zuen.
Ez da ezagutzen Leonardok Verrocchiorekin lan egin zuen garaiko artelanik. Vasariren arabera, soilik ''Kristoren Bataioa'' (1472-1475) margoan hartu zuen parte. Bestalde, kondairaren arabera, Verrocchiok lana amaitzea alde batera utzi zuen Leonardo gaztearen kalitateaz gaindituta sentitu zenean. Aingeru txiki baten utzi zuen bere maisu-eskua. Halaber, aprendiza modeloa ere izan behar zelaren tradizioari jarraituz, Leonardo da Verrocchioren ''David'' brontzezko estatua. Era berean, Verrocchioren Tobias eta aingerua lanean ageri den [[Rafael (goiangerua)|Rafael goiangerua]] Leonardoren erretratua dela suposatzen da.<ref name="#1"/>
1472an, hogei urte zituela, San Lukasen kofradiako liburu gorrian bere izena ageri zen. Garai horretakoa da ezagutzen den bere lehenetako lan bat: Arno ibarreko paisaia edo Santa Maria della neve paisaia (1473), lumaz eta tintaz egindako marrazkia da.<ref>{{erreferentzia|izena=A. E.|abizena=Popham|urtea=1947|izenburua=Les dessins de Léonard de Vinci|argitaletxea=Éditions de la Connaissance, Bruxelles|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Horrela hasi zuen bere margolari ibilbidea, dagoeneko margolan aipagarriekin, hala nola ''[[Deikundea]]'' (1472–1475). Eta [[Esfumatura|sfumatoaren]] teknika hobetu zuen, inoiz lortutako hobetze punturaino.
1476an Verrocchioren laguntzaile gisa agertzen zen aipatua beti, eta aitak bere lantegia izaten lagundu zionean ere, irakaslearekin kolaboratzen jarraitu zuen berarentzako afektu handia zuelako. Garai hartan, enkargu pertsonalak jaso zituen eta bere lehenen koadroa margotu zuen, krabelinaren Ama Birjina (1476). Urte bereko espediente judizial baten datuetan ageri denez, bera eta beste hiru gizonei [[sodomia]] kasu bat egotzi zieten. Garai hartan legez kanpoko praktika zen Florentzian, baina guztiak absolbituak izan ziren.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 2: «Dans la Florence des Médicis»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> Dokumentu horrek, salaketa anonimo batean oinarrituta, ez zuen Leonardo homosexuala zela kategorikoki adierazten.
Laster Leonardo [[ingeniari]] gisa ere nabarmendu zen. 1478an, hogeita sei urte zituela, [[San Joan bataiotegia (Florentzia)]] altxatzeko eskaini zuen bere burua. Eta urte horretan, irakaslearen babesa utzi zuen, diziplina guztietan gainditu ondoren. Horrela, maisu margolari independente bilakatu zen.
=== Florentzian ===
1481ean San Donato monasterioak [[Magoen gurtza (Dürer)|Magoen gurtza]] enkargatu zion, baina Leonardok ez zuen sekula koadro hau amaitu, ziurrenik etsita edo umiliatuta zegoelako, [[Sixto IV.a|Sixto IV]].a Erromako Aita Santuak Vatikanoko Jauregi Apostolikoko [[Kapera Sixtinoa]] apaintzeko ez zuelako bera aukeratu. Izan ere, hainbat margolarien artean lehia gogorra zegoen.<ref name="#5">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 3: «À Milan au temps des Sforza»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> [[Neoplatonismo]]ak, garai hartan Florentzian modan zegoenak, Milanera —hiri irekiago, akademiko eta pragmatikoago batera— joateko erabakian ere paper garrantzitsua izan zuen. Ziur asko, ingurune berri hura egokiagoa zen haren espirituarentzat.
Leonardok [[Arroketako Ama Birjina]] (1483–1486) Sortzez Garbiaren anaidiarako margotu zuen, Milango San Francisco Handiaren elizara joango zena. Han zela, bigarren bertsioa egin zezan eskatu zion anaidiak. Leonardok obra kopiatzeko eskubidea lortu zuen, baina gerora arazo juridiko bat hasi zen, erabaki judizialak eta lagun batzuen esku-hartzea egon arte konpondu ez zena.<ref name="#5"/> Azkenean, lanaren bi bertsio egon ziren. Gaur egun [[Paris]]ko [[Louvre museoa]]n dagoen bertsioa [[Florentzia]]n egina dela pentsatzen da, eta gero [[Milan]]era eraman zuela, bere abilezia erakusteko.
=== Sforzatarrekin lanean ===
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci (1452-1519) - The Last Supper (1495-1498).jpg|thumb|250px|''Azken Afaria'' (1494 edo 1495)]]
Florentzian Leonardoren lanak ez ziren oharkabean pasatu. Lorenzo de Medicik jakin zuen Leonardok zilarrezko lira bat sortu zuela zaldiaren buruaren itxurarekin. Lanaren kalitatearekin harrituta, Leonardo berarekin bidali zuen Milanera mezulari florentziar gisa, eta halaber Milango mezenas eta dukea zen [[Ludovico Sforza]]rekin lan egitera. Lorenzoren helburua Milango jaunekin harreman onak mantentzea zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Paolo|abizena=Rossi|urtea=2001|izenburua=The Birth of Modern Science|url=https://archive.org/details/birthofmodernsci0000ross|argitaletxea=Blackwell Publishing|orrialdea=p. 33|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Halaber, eskutitz bat idatzi zion dukeari, Codex Atlanticusan dagoena, eta bertan Leonardoren ingeniaritza alorreko jakituria aparta deskribatzen zuen, eta bidenabar, margolaria ere bazela jakinarazten zion.<ref name="#6">{{erreferentzia|izena=Daniel|abizena=Arasse|urtea=2002|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Dumont Buchverlag Gmbh|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 3832171509 / 13: 9783832171506|hizkuntza=It}}</ref> Hori horrela, ondorengo Leonardoren lanbide nagusia ingeniaritza izan zen. Sforza ingeniarien zerrendan agertzen zen, eta 1493an [[Pavia]]ra bidali zutenean, «''ingéniarius ducalis''» izenburupean ageri zen. Sforzak hainbat zeregin egiteko agindu zion, eta margolari handientzat bakarrik gordetako aitorpena zen «''Apelles florentino''» titulua ere eman zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Leonardo|abizena=Davinci|urtea=2011|izenburua=The Notebooks of Leonardo Da Vinci|argitaletxea=Lulu|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-1-105-31016-4|hizkuntza=En}}</ref> Modu horretan, «jaiak eta ikuskizunak apaingarri aberatsekin» antolatzen eta publikoa txundituta uzten zituzten [[tramoia]]k asmatzen aritu zen, hala nola, [[Ludovico Sforza]]ren eta Beatriz de Esteren ezkontzan eta baita Ana Sforzaren eta Alfontso I.a Estekoarenean. Milango gorteko hainbat erretratu ere margotu zituen. Milango elite ilustratuekin izandako harremanak, zuen heziketaren hutsuneak antzemateko balio izan zion.<ref name="#7">{{erreferentzia|izena=Bertrand|abizena=Gille|urtea=1964|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref>
[[Milango katedrala|Milango Katedralaren]]<nowiki/> kupularen azterketaz arduratu zen. Eta sasoi berean, Ludovicoren aita [[Francesco I.a Sforza|Francisco I Sforzaren]]<nowiki/> omenez eginteko asmoa zegoen zaldizko estatua, «Il Cavallo»ren buztinezko moldean lan egin zuen. Hirurogeita hamar tona brontzez egin behar zen, garai hartan benetako balentria teknikoa zena. Estatua hainbat urtez amaitu gabe egon zen.<ref name="#3"/> Leonardok moldurarako buztinezko bertsioa amaitu zuenean, eta jadanik planak prest zeudenean galdaketa abian jartzeko, brontzea kanoiak egiteko erabili zen, [[Karlos VIII.a Frantziakoa|Frantziako Karlos VIII]].aren inbasioaren aurka hiria defendatzeko.
1490. urtean arkitektoen eta ingeniarien kongresu moduko batean parte hartu zuen, Milango katedralaren kupularen akaberaren zenbait alderdi eztabaidatzeko. Bertan, Francesco di Giorgio Martini ospe handiko ingeniaria ezagutu zuen, eta honek [[Parma]]ra joatea gomendatu zion Giovanni Antonio Amadeo eta Luca Fancelli kontsultatzera, eraikuntzaren zenbait alderdi argitzeko. Garai horretan, Leonardok proiektu tekniko eta militarrei buruz egin zuen lan.
[[Fitxategi:After leonardo da vinci, The Battle of Anghiari by Rubens, Louvre.jpg|thumb|Peter Paul Rubensen ''Anghiariko bataila'' Leonardoren jatorrizkoaren lanaren kopia bat da. Margolanaren erdian zegoen «Zutohialaren borroka» islatzen du. ]]
Erlojuak hobetu zituen, ehungailua, garabiak eta beste tresna asko. Hirigintza ere aztertu zuen, eta hiri idealetarako planoak proposatu zituen. Antolamendu hidraulikoaz interesatu zen, eta 1498ko dokumentu batek ibaien eta ubideen ingeniari lanez arduratzen zela dio. 1495ean, hileta batekin lotutako gastuen zerrenda zehatz batek bere ama Caterinaren heriotza iradokitzen du.
1490 inguruan bere izena zeraman akademia bat sortu zuen. Bertan, urte batzuetanz bere ezagutzak irakatsi zituen, eta ikerketa guztiak tratatu txikietan idatzi zituen. [[Jesusen Azken Afaria|Azken Afaria]] (1494–1498) freskoa margotu zuen [[Santa Maria delle Grazie]] dominikar komenturako. 1496an [[Luca Pacioli]] Milanera iritsi zen, eta Leonardoren adiskide handia egin zen. Bere La Divina proportione lanean grabatutako taulak Leonardok egin zizkion. Geroago, 1498an, Sforzesco gazteluaren sabaia eraiki zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1966|izenburua=Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 3: «À Milan au temps des Sforza»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref>
1499an [[Luis XII.a Frantziakoa|Frantziako Luis XII.aren]] tropek Milango [[dukerri]]a konkistatu ondoren, [[Ludovico Sforza]] kargugabetu zuten eta bere iloba [[Maximiliano I.a Habsburgokoa|Maximiliano I]].arekin [[Alemania]]ra ihes egin beharrean aurkitu zen. Goiz batean zaldiko estatuaren modeloa suntsituta aurkitu zuen Leonardok, frantziarrek tiroko entrenamendurako erabiltzen zutelako. Halaber, Luis XII.ak Azken Afaria Frantziara eramateko harresia mozteko aukera planteatu zuen, [[Napoleon Bonaparte]]k ere mende batzuk geroago pentsatu zuenez. Sforzatarrak erori zirenean, Leonardo Ligny kondearen zerbitzura geratu zen<ref>{{erreferentzia|izena=Ludwig|abizena=Goldscheider|urtea=1953|izenburua=Michelangelo|argitaletxea=Phaidon|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>, eta Luxenburgoko Luisek Toskanako defentsa militarraren egoerari buruzko txostena prestatzeko eskatu zion.<ref name="#7" /> Ludovico Sforzaren ustekabeko itzulerak planak aldatu zituen, eta Milanera alde egin zuen Salai laguntzailearekin eta [[Luca Pacioli]] matematikariarekin.
=== Florentziara itzultzea ===
[[Fitxategi:La belle ferronnière,Leonardo da Vinci - Louvre.jpg|thumb|''Belle Ferronnière'' (1490–1495), Paris, Louvre ]]
1499ko martxoan, Leonardok [[arkitekto]] eta [[ingeniari]] militar gisa lan egin zuen veneziarrek hirian babesak eraiki nahi zituztelako.<ref>{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=0: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref> Hiria [[turkiar]]ren balizko itsas eraso batetik defendatzeko sistemak garatu zituen, eta proposamenen artean, [[Urpekariak|urpeko]] eskafandra bat asmatu zuen. Turkiarrek erasorik egin ez zutenez, asmakizuna erabili gabe geratu zen. Apirilaren amaieran Florentziara itzuli zen eta han, [[Friuli-Venezia-Julia|Friuliko]] uren jarioei buruzko azterketa egin eta gero, [[esklusa]] sistema bat proposatu zuen, [[Isonzo]] ibaiaren ibilbidea jaso ahal izateko. Ondoren [[Mantua]]n egon zen [[Luca Pacioli]] fraide matematikoarekin, eta Isabel de Esteren erretratua egin zuen. 1501ko apirilaren 4ko gutun baten, Pierre de Nuvolak Mantuako dukesari erantzuten dio Leonardoren «ikasketa matematikoek pinturarengandik urrundu dute».<ref>{{erreferentzia|izena=John|abizena=Wells|urtea=2008|izenburua=Longman Dictionary|url=https://archive.org/details/longmanpronuncia0000unse|argitaletxea=Pearson Longman|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-1-4058-8118-0|hizkuntza=En}}</ref> Hala ere, Santissima Annunziata komentutik oniritzia jaso zuen ''Ama Birjina, Jesus Haurra, Santa Ana eta San Juan Bataiatzailea''rekin izango zenaren prestaketa-zirriborro bat egiteko. Margolanak ikaragarrizko mirespena eragin zuen, «gizon eta emakumeak, gazte eta nagusiak» joaten ziren ikustera, «jaialdi handi batean parte hartzen egongo balira bezala». Egonaldi labur bat egin zuen Erroman, Tivoliko [[Hadrianoren villa]]n, eta Frantziako Luis XII.aren estatu idazkaria zen Florimond Robertetek eskatuta, Husuen Ama Birjina margolanean aritu zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=» 10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref>
1502an, Valentinesiako dukea eta Alexandro VI.a Aita Santuaren semea zen [[Cesare Borgia|César Borgia]] printzeak, "kapitain eta ingeniari orokorra" izendatu zuen. [[Markak|Marketan]] eta [[Emilia-Romagna]]n ibili zen, gotorlekuak eta duela gutxi konkistatutako lurraldeak ikuskatzen. Bere koadernoak hainbat behaketa, gutun, lan zirriborro eta bisitatutako hirietako liburutegietan aurkitutako obren zehaztasunak jaso zituen.<ref>{{erreferentzia|izena=Ian|abizena=Chilvers|urtea=2003|izenburua=The Concise Oxford Dictionary of Art and Artists|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9780199532940|hizkuntza=En}}</ref> Han [[Nikolas Makiavelo]] ezagutu zuen, [[Borgia]]tarren zerbitzura Florentzian zebilen zelataria.
1503an Florentzian arkitekto eta ingeniari hidraulikoko funtzioak bete zituen. San Lukasen gremioan sartu zen berriro, eta bi urte eman zituen (1503–1505) ''Anghiariko bataila'' prestatzen eta margotzen. Hamazazpi bider zazpi metro zituen margolanak, eta bitartean, pareko horman [[Michelangelo]]k ''Cascinako bataila'' margotzen zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Ludwig|abizena=Goldscheider|urtea=1967|izenburua=Michelangelo: paintings, sculptures, architecture|argitaletxea=Phaidon Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-0-7148-1314-1|hizkuntza=En}}</ref> Bi lanak galdu egin dira. Michelangeloren lana 1542ko Aristotole da Sangalloren kopia baten bidez ezagutzen da, eta Leonardoren margolana, prestaketa zirriborroetatik eta atal nagusiaren zenbait aleetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=David Alan|abizena=Brown|urtea=1998|izenburua=Leonardo Da Vinci: Origins of a Genius|url=https://archive.org/details/leonardodavincio0000brow_p0r6|argitaletxea=Yale University Press|orrialdea=p. 7|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|0-300-07246-5}}|hizkuntza=En}}</ref> Horien artean, aipagarriena zalantzarik gabe [[Peter Paul Rubens|Rubensena]] da. Badirudi obraren aldaketaren arrazoiak pintura azkarrago lehortzeko edo erabilitako materialaren kalitatea; gero estali zuen, ziurrenik Giorgio Vasari-k egindako fresko batek. Badirudi obra galtzeko arrazoiak pintura azkarrago lehortzeko erabili zen sua izan zela, edo bestela materialaren kalitatea.
Garai horretan sarri kontsultatzen zioten Leonardori aditutzat; esate baterako, [[San Miniato al Monte]]ko kanpandorrearen egonkortasuna aztertzeko, edo Michelangeloren [[David (Michelangelo)|Daviden]]<nowiki/> kokapena aukeratzeko unean. Bien iritziak kontrajarriak izan ziren. Bestalde, Florentzia hiriari [[Arno (ibaia)|Arno ibaiaren]]<nowiki/> desbideratze proiektua aurkeztu zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Christoph|abizena=Ohlig|urtea=2005|izenburua=Integrated Land and Water Resources Management in History|argitaletxea=P. J., ed|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9783833424632|hizkuntza=En}}</ref> Hi helburu zeuden tartean, alde batetik Florentzia itsasoarekin konektatzeko gai izango zen ubide bat sortzea, eta bestetik, egoten ziren uholde ikaragarriak kontrolatzea.<ref>{{erreferentzia|izena=Kenneth, Kemp|abizena=Clark, Martin|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=United Kingdom: Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9780141982373|hizkuntza=En}}</ref>
=== Milandik Erromara ===
1504an Milanera itzuli zen lanera, garai hartan [[Massimiliano Sforza|Maximiliano Sforzaren]] kontrolpean zegoen Suitzako [[mertzenario]]en laguntzari esker. Ikasle asko eta pinturan interesa zutenak Leonardorekin bildu ziren edo lan egin zuten Milanen, tartean [[Bernardino Luini]], Giovanni Antonio Boltraffio eta Marco d'Oggiono. Bere aita uztailean hil zen, eta Leonardo oinordetzatik bereizia izan zen seme ez-legitimoa zelako. Hala ere, gero osabak bere oinordeko unibertsala izendatuko zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> Urte berean, Leonardok azterketa anatomiko asko egin zituen, eta bere ohar ugariak sailkatzen saiatu zen. Halaber, [[Gioconda]]n (1503–1506, eta geroago 1510–1515) lan egiten hasi zen garaia da. Lisa Gherardiniren erretratua dela uste da, ezkondutako izenarekin, Monna Lisa del Giocondo. Hala ere, margolan honen interpretazio ugari daude oraindik eztabaidagai direnak.
1505ean hegaztien hegaldia aztertzen aritu zen, eta oinarri horrekin [[hegaztien hegaldiei buruzko codexa]] idatzi zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Carlo|abizena=Pedretti|urtea=1962|izenburua=A Chronology of Leonardo Da Vinci's Architectural Studies after 1500|argitaletxea=Geneva: E. Droz|orrialdea=p. 37|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Harrez gero, behaketak, bizipenak eta berreraikuntzak bata bestearen atzetik intentsitate handiz gertatu ziren. Urtebete geroago, Florentziako gobernuak Charles d'Amboise Milango gobernadore frantsesarekin elkartzeko baimena eman zion,eta berarekin atxiki zuen Florentziak protestatu arren. Horrela, Leonardo frantziarren eta [[Toscana|toscanen]] arteko auzien erdian geratu zen, eta auzitegiak presionatu egin zuen Arroketako Ama Birjina amai zezan bere ikasle Ambrogio de Predisekin, ''Anghiariren batailan'' lanean ari zen bitartean.
1507an Leonardo bere osaba Francescoren oinordeko bakarra izan zen, baina anaiek testamentua aldatzeko prozedura hasi zuten. Leonardok Charles d'Amboise-ri eta Florimond Robertet-i bere izenean esku hartzeko eskatu zien. Eta Luis XII Milanera itzuli zenean, Leonardo berriro ere Lonbardiako hiriburuan ospatzen ziren festen antolatzaile izan zen. 1508an Giovanni Francesco Rústica eskultorearekin bizi zen, Piero di Braccio Martelliren etxean, Florentzian,<ref name="#8">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 5: «Milan, Rome, Amboise»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> baina gero Milanera joan zen bizitzera,Porta Orientalera, Santa Babila parrokian.<ref>{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Luis XII.a laster itzuli zen Italiara, eta 1509ko maiatzean Milanera ailegatu zen. Bere armada Veneziaren aurka gidatu zuen, eta Leonardok erregeari jarraitu zion ingeniari militartzat, Agnadelko bataila ikusiz.1511an Charles d'Amboise gobernadorea hil zen, eta 1512an, Ravenako batailaren ondoren, Frantziak Italiako lurraldea utzi zuen. Milanen egon zen bigarren egonaldi honi esker, Leonardok zientzia hutsei buruzko ikerketetan sakondu zuen. 1509an, Giorgio Vallaren ''De expendentis te fugiendis rebus'' lanaren agerpenak eragin handia izan zuen berarengan.
1513ko irailean, Leonardo Erromara joan zen, eta han Medicitarren familia aberats eta ospetsukoa zen [[Leon X.a|Leon X]] Aita Santuarentzat egin zuen lan. Garai hartan, [[Vatikano Hiria|Vatikanoan]] [[Rafael]]ek eta [[Michelangelo]]k lan asko izan zuten. [[Giuliano da Sangallo|Sangalloren]] arrakasta ikusita, Leonardok ez zuen eskaera apalik baino jaso, eta badirudi ez zuela parte hartu erromatarren gotorleku ugarien eraikuntzan, ezta ere. hiriburua edertzen. Bere pinturak ere ez zuen arrakastarik lortu, eta beste espezialitate batean errefuxiatu zen, agian bere gustukoena, [[hidraulika]]n. Médicistarren Juliano II. dukearenak ziren [[Pontinas aintzira]]k lehortzeko proiektu bat egin zuen. 1514an berriz, ''Uholdeen'' seriea egin zuen; eta Michelangelok Kapera Sixtinako bobedan margotu zuen lan bikainaren nolabaiteko erantzun partziala izan zen.
«Medicitarrek sortu naute, Medicitarrek suntsitu naute», idatzi zuen Leonardok, zalantzarik gabe Erroman eginiko egonaldiaren etsipenak azpimarratzeko.<ref name="#7"/> Inoiz ez zitzaiola bere gaitasuna erakutsi ahal izango zuen eskaera garrantzitsu bat egingo, pentsatu zuen. Ziurrenik ezagunak ziren bere ezegonkortasuna, adorea galtzeko erraztasuna, eta hasitako lanak amaitzeko zailtasuna.
=== Azken urteak Frantzian ===
[[Fitxategi:Tombe de Léonard de Vinci.JPG|thumb|ezkerrera|150px|Leonardoren hilobia, Amboiseko gazteluan.]]
1515eko irailean, [[Frantzisko I.a Frantziakoa|Frantzisko I.a]]<nowiki/> Frantziako errege berriak Milan birkonkistatu zuen [[Marignango gudua]]n irabazi ondoren. Urte bereko azaroan, Leonardok proiektu berria diseinatu zuen Florentziako Medicitarren auzoarentzako. Abenduaren 19an [[Bolonia]]n<nowiki/> egin zen Francisco Ia eta Leon X. Aita Santuaren arteko bileran egon zen.<ref name="#3"/> Frantzisko I.ak Leonardori enkargatu zion lehoi mekaniko bat egitea, irekitzen zitzaion bularrarekin [[lirio]] bat erakusteko.<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=En}}</ref> Ez da ezagutzen noizko sortu nahi zuen lehoi hori, baina erregea [[Lyon]]era<nowiki/> iritsi zenerako izan zitekeen, edo erregearen eta aita santuaren arteko bake hitzaldietarako.
1516an Frantziara joan zen bere laguntzailearekin, Francesco Melzi margolaria. Salaik Milaneraino lagundu zien.<ref>{{erreferentzia|izena=Silvana|abizena=Levi Orban|urtea=1980|izenburua=«Un dorado, último exilio»|argitaletxea=Vinicio de lorentiis, ed. Verona, Italia: Edizioni Futuro|orrialdea=p. 69|orrialdeak=|ISBN=84-226-1462-6|hizkuntza=}}</ref> Frantzisko I.a erregea zen zaindari eta babesle berria, eta Clos-Lucé gazteluan instalatu zituen, Amboiseko gaztelutik gertu, eta haurtzaroan bere bizilekua izan zena. Erregearen "Lehen margolaria, lehen ingeniaria eta lehen arkitektoa" izan zen, eta 10.000 eskutuko pentsioa jaso zuen.<ref name="#9">{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1986|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref> Frantziako gortean margolariarekin interes handiagoa zuten ingeniariarekin baino, Italian gertatzen zenaren kontrakoa.<ref name="#7"/> Frantzisko I.ak Clos-Lucé gaztelua Leonardori utzi izana, «nahi zuena egiteko» adierazteko modutzat uler daiteke.
[[Fitxategi:Old Man with Water Studies.jpg|thumb|''Agure bat pentsakor''. Zenbaitek marrazki hau Leonardoren azken autorretratua dela uste dute. Errege liburutegia, Windsor.]]
Ez zen ohore hori jaso zuen lehen artista izan, urte batzuk lehenago [[Andrea Solari]]ok eta [[Giovanni Giocondo]]k jaso zutelako baita.<ref name="#8"/> Leonardok Romorantin errege jauregia diseinatu zuen, Frantzisko I.ak bere ama Luisa de Saboyarentzat eraiki nahi zuena: hiri txiki bata izango litzateke,eta ibai baten desbideratzea aurreikusten zuen, urarekin aberastuko egingo zelako eta inguruko landa ongarrituko zuelako. 1518an izurdearen bataioan hartu zuen parte, eta baita Lorenzo de Médiciren ezkontzan Frantziako erregearen iloba batekin. Urte berean, Salaik berriro Leonardo utzi zuen, eta Milanera itzuli zen. Han, 1524ko urtarrilean, duelu batean hil zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Gille|abizena=Bertrand|urtea=1964|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref>
Azken urteak [[osasun]] arazo gero eta sarriagoek markatu zituzten: zahartzaroan sufritu zuen [[paralisi]] mota bat izan zen larriena, pintatzetik aldendu baitzuen. 1519ko apirilean, hainbat hilabetez gaixorik eman ondoren, bere testamentua idatzi zuen Amboiseko [[notario]] baten aurrean. Apaiz bat konfesatzeko eta [[Azken Igurtzia|azken igurtzia jasotzeko]]. 1519ko maiatzaren 2an hil zen [[Clouxeko gaztelua]]n,<ref>{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa,|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref> 67 urte zituela, Vasariren idatziek diotenez, bere fede gabeziaz damututa. Tradizioak Frantzisko I.aren besoetan hil zela dio, baina, ziurrenik Giorgio Vasari-k idatzitako epigrafe baten interpretazio okerra izango du oinarrian. Inoiz monumentu batean idatzita ikusi ez den epigrafe honek, “sinu regio” hitzak ditu, eta esanahi literalean horrek esan dezake «errege baten bularrean», baina, era berean, zentzu metaforikoan, «erregearen estimuan», Leonardoren heriotza erregearen gaztelu baten suertatzearekin izan dezake lotura.<ref>{{erreferentzia|izena=Silvana|abizena=Levi Orban,|urtea=1980|izenburua=El fin del mundo|argitaletxea=Verona, Italia: Edizioni Futuro|orrialdea=|orrialdeak=pp. 70-72.|ISBN=84-226-1462-6|hizkuntza=}}</ref> Garai hartan, gortea Saint-Germain-en-Laye gazteluan zegoen, non, martxoan Frantziako Claudia erreginak Henry semea izan zuen; eta Frantzisko I.aren egunerokoak ez du erregearen bidaiarik adierazten uztaila arte. Bestalde, Francesco Melzi Leonardoren dizipuluak, bere liburuak eta pintzelak heredatu zituena eta bere testamentuaren gordetzailea izan, gutun bat idatzi zion Leonardoren anaiari, heriotzaren berri emanaz. Bertan, ez du inolako aipamenik egiten erregearen presentziaz.
Bere azken borondatearen arabera, hirurogei eskalek jarraitu zuten hilkutxaren segizioa, eta Saint-Hubert ermitan lurperatu zuten, Amboise gazteluaren barrutian. Leonardo ez zen inoiz ezkondu, eta ez zuen seme-alabarik. Hamar urtetik aurrera bere ikasle gogokoena izan zen Francesco Melziri utzi zizkion lan guztiak argitaratzeko. Batez ere bere eskuizkribuak, koadernoak, dokumentuak eta tresnak eman zizkion. Frantzian egin zuen egonaldi osoan lagundu ondoren, Leonardorekin egon zen hil arte, eta herentzia administratu zuen hurrengo berrogeita hamar urtetan. Hala ere, ez zuen lanik argitaratu eta ez zuen bere margolanik saldu, esaterako tailerrean jarraitzen zuen La Gioconda. Leonardoren mahastiak Gian Giacomo Caprotti da Oreno (hamabost urterekin haren zerbitzura ikasle sartu zen, eta oso estimatua zuen), eta Battista di Vilussis zerbitzariaren artean banatu ziren. Lurra Leonardoren anaiei utzi zien, eta bere neskameak beroki beltz bat jaso zuen.<ref name="#10">{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren heriotza, toskanieraz idatzitako berrogeita hamar mila diziplina anitzetako dokumentu originalen, berak kodetutakoak, dispertsioaren eta heren baten galeraren hasiera da. Eskutitz, eskuizkribu, orrialde, zirriborro, marrazki, testu eta ohar guztiak artelan gisa hartu ziren. Hamahiru mila dokumentu baino ez dira geratzen, gehienak Vatikano Hiriko Artxiboan gordeta. Leonardo hil eta hogei urtera, Frantzisko I.ak [[Benvenuto Cellini]] eskultoreari aitortu zion: «Inoiz ez da munduan jaio beste gizon bat Leonardok bezainbeste ezagutzen zuenik, ez hainbeste pinturan, eskulturan eta arkitekturan, [[filosofia]]n baizik».
== Harremanak eta eraginak ==
=== Leonardo Florentzian: maisuak eta garaikideak ===
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci 046.jpg|thumb|Dama katazuriarekin (1485)]]
1466an, Leonardo [[Andrea del Verrocchio]]rekin ikasten hasi zenean, Verrocchioren irakaslea izan zen [[Donatello]] eskultorea hil zen. [[Paolo Uccello]] margolaria –perspektibarekin esperimentatu zuena eta paisaien margolanetan eragina izan zuena–, jada oso zaharra zen. Era berean, hirurogei urtetik bueltan zeuden [[Piero della Francesca]] eta [[Fra Filippo Lippi]] margolariak, [[Luca della Robbia]] eskultorea, eta [[Leon Battista Alberti]] arkitektoa eta idazlea.<ref>{{erreferentzia|izena=Brucker|abizena=Gene A.|urtea=1969|izenburua=Renaissance Florence|argitaletxea=Wiley and Sons|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Hurrengo belaunaldiko artista ospetsuenak Andrea del Verrocchio, Antonio Pollaiuolo eta Mino da Fiesole eskultorea izan ziren.<ref name="#11">{{erreferentzia|izena=Frederich|abizena=Hartt|urtea=1970|izenburua=A History of Italian Renaissance Art|url=https://archive.org/details/historyofitalian0000hart_h8b7|argitaletxea=Thames and Hudson|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren gaztaroa, hormetan aipatutako artisten margolanak zeuden Florentziako etxe baten igaro zen, eta baita Donatelloren garaikideak ziren [[Masaccio]] (bere fresko figuratibo eta errealistak emozioz beteta daude) eta [[Lorenzo Ghiberti]] (bere Paradisuko Ateak konplexutasun handiz osatua dago, arkitektoaren lana xehetasunen arretaz uztartuz). Piero della Francesca-k perspektibaren azterketa zehatz bat egina zuen, argiaren ikerketa bat egin zuen lehen pintorea izan zen. Lan horiek, eta baita Leone Battista Albertiren tratatuek, artista gazteengan eragin handia izan zuten, eta bereziki Leonardo behatzailearengan eta bere lanetan.<ref name="#11"/><ref name="#12">{{erreferentzia|izena=Gene A.|abizena=Brucker|urtea=2007|izenburua=Renaissance Florence|argitaletxea=Worldofbooks|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0471113700 / 13: 9780471113706|hizkuntza=En}}</ref>
Masaccioren [[Biluztasun|biluziaren]] irudikapena Adan eta Evaren Paradisutik kanporatzean, non Adanen genitalak ez daude mahatsondoko hosto batekin estalita. Gizakien formen irudi adierazgarriak eragina sortzen dute pinturan, bereziki [[Hiru dimentsioko|hiru dimentsiotako]] efektua egiten duelako argiztapenaren eta itzalaren erabilpen berritzaileak. Eta Leonardok proposamen hori bere lanetan garatu zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Roger|abizena=Jones|urtea=2012|izenburua="Leonardo da Vinci: anatomist"|argitaletxea=British Journal of General Practice|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ISSN 0960-1643. PMC 3361109. PMID 22687222|hizkuntza=En}}</ref> Errenazimentuaren [[humanismo]]a eta bere eragina Donatelloren David margolanaren bitartez, Leonardoren azken urteetako lanetan antzematen da, bereziki San Juan Bataiatzailean.<ref>{{erreferentzia|izena=Ilan|abizena=Rachum|urtea=|izenburua=The Renaissance, an Illustrated Encyclopedia|argitaletxea=Octopus|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Garai hartan, [[Lorenzo Medici|Lorenzo de Médicik]] eta [[Juliano Medici|Juliano]] (1453–1478) bere anaia gazteak, Pazzitarren konspirazioan hilda, gidatzen zuten Florentzia. Ludovico Sforza, 1479tik 1499. urte arte Milan gobernatu zuen, eta bertara bidali zuten Leonardo Médicitarren enbaxadore. Era berean, Médicitarren bitartez izan zituen Leonardok harremanak hainbat filosofo humanistekin, hala nola [[Marsilio Ficino]], [[Neoplatonismo]]ari atxikia, eta Cristóforo Landino, idazlan klasikoen iruzkin egilea. [[Giovanni Pico della Mirandola]] berdin zegoen lotuta Médicitarren gorteari.<ref>{{erreferentzia|izena=Hugh Ross|abizena=Williamson|urtea=1974|izenburua=Lorenzo the Magnificent|url=https://archive.org/details/lorenzomagnifice0000ross|argitaletxea=Michael Joseph|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Beranduago Leonardok ohar marjinal bat idatzi zuen bere egunerokoan: «Médicitarrek sortu naute, Médicitarrek suntsitu naute». Iruzkin horren esanahia oraindik ere eztabaidarako arrazoia da.<ref name="#6"/>
Errenazimentu hiru erraldoiak batera aipatzen diren arren, Leonardo, Miguel Ángel eta Rafael ez ziren belaunaldi berekoak. Leonardo 23 urte zituen Miguel Angel jaio zenean, eta 31 Rafael jaiotakoan. Rafael 1520an hil zen Leonardo baino urtebete geroago. Miguel Ángel zendu zenean, Leonardok bazeramatzan 45 urte hilda.<ref>{{erreferentzia|izena=Gene A|abizena=Brucker|urtea=2007|izenburua=Renaissance Florence|argitaletxea=Worldofbooks|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0471113700 / 13: 9780471113706|hizkuntza=En}}</ref>
=== Laguntzaileak eta ikasleak ===
Gian Giacomo Caprotti da Oreno, Salai edo «il Salaino» («deabru txikia») deiturikoa. Vasarik deskribatzen zuenez, “Leonardok maite zuen ile fin eta kizkurreko gazte atsegina eta polita zen”.<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Le Vite, 1568|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=It}}</ref> Salai 1490ean sartu zen Leonardoren zerbitzura, 10 urte zituela. Beraien arteko harremana ez zen erraza izan. Urtebete geroago, Leonardok gaztearen akatsen zerrenda egin zuen, «lapurra», «gezurtia», «burugogorra» eta «tripontzia» zela deituz. "Deabru txikiak" dirua eta balio handiak gauzak lapurtu zizkion gutxienez bost alditan, eta dirutza xahutu zuen arropetan eta hogeita bost bikote zapatetan.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Léonard|argitaletxea=Codex C. 15v, Institut de France. Richter-en itzulpena|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Hala ere, Leonardok gaztearekin zuen harremanaren hasierako urteei buruzko oharretan, nerabeari buruzko irudi ugari dituzte. Salai bere zerbitzari eta laguntzaile ofiziala izan zen hurrengo hogeita hamar urtetan.<ref name="#9"/>
1506an, Leonardok hamabost urteko Francesco Melzi, Lombardiako aristokrata baten semea, hartu zuen ikasle. Melzi Leonardoern bizitzaren laguna bilakatu zen, eta bere ikasle begikoenentzat hartzen da. Iraunaldia Frantzian iraunaldia egin zuen Leonardo eta Salairekin, eta maisuarekin bere heriotzara arte egon zen.<ref name="#13">{{erreferentzia|izena=Roger|abizena=Masters|urtea=1998|izenburua=Fortune is a River: Leonardo Da Vinci and Niccolò Machiavelli's Magnificent Dream to Change the Course of Florentine History|argitaletxea=Simon & Schuster|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-0-452-28090-8|hizkuntza=En}}</ref> Salaik 1518an Frantzia utzi zuen Milanera itzuliz, eta etxe bat eraiki zuen Leonardoren lur sail bateko mahastian, gero margolariak oinordetzan utziko zuena. 1525. urtean Salai era bortitzean zendu zen, beharbada eraila edo duelu baten eraginez.<ref name="#6"/>
Salaik hainbat margolan egin zituen «Andrea Salai» izenarekin, baina Vasarik esan arren Leonardok «gauza asko irakatsi ziola pinturari buruz»,<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Le Vite|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=It}}</ref> bere lana Leonardoren beste ikasle batzuena baino gutxiagotua dago, hala nola [[Marco d'Oggiono]] edo Giovanni Antonio Boltraffio. 1515ean, Gioconda bertsio biluzi bat margotu zuen, «Monna Vanna» izenekoa. Bere heriotzan 1525ean, Salairen Gioconda 105 liratan tasatu zen, tamaina txikiko erretratua izateko ohiz kanpoko balioa zena.<ref>{{erreferentzia|izena=Nick|abizena=Rossiter|urtea=2003|izenburua=«Could this be the secret of her smile?»|argitaletxea=The Telegraph|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Giovanni Antonio Boltraffio eta Marco d'Oggiono ez ezik, beste ikasle batzuk ere Leonardoren tailerrean parte hartu zuten Milanera itzuli zenean, hala nola Ambrogio de Predis, Bernardino dei Conti, Francesco Napoletano edo [[Andrea Solari]]o, azken hauek ezezagunagoak.<ref name="#12"/>
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci - St John the Baptist - WGA12723.jpg|thumb|Salai izan zen modeloa ''San Juan Bataiatzilea'' margotu zuenean, 1513 eta 1516 bitartean]]
=== Bizitza pribatua ===
Leonardo da Vinci-k, zegozkien arloetan onespena zuten edo bere garaian eragin garrantzitsua izan zuten lagunak zituen. Adibidez [[Luca Pacioli]] matematikaria, liburu baten berarekin lankidetzan aritu zena. [[Cesare Borgia|Cesar Borgiaren]] zerbitzuan bi urte eman zituen, eta adiskidea zen baita Lorenzo de Medicirekin edo Marcantonio della Torre medikuarkin. Nicolás Machiavellorekin adiskidetasun estua izan zuen, eta [[Michelangelo|Miguel Angel]] lehiakidea ezagutu zuen. Bere lagunen artean Franchino Gaffurio eta Isabel de Este ere bazeuden. Badirudi Leonardok ez zuela harreman esturik izan emakumeekin, Isabelekin izan ezik. Erretratu bat egin zion berari, Mantuara joan zen bidai baten, eta gaur egun galduta dagoen margolan baten oinarria izan zen.<ref name="#14">{{erreferentzia|izena=Daniel|abizena=Arasse|urtea=2002|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Dumont Buchverlag Gmbh|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 3832171509 / 13: 9783832171506|hizkuntza=En}}</ref> Jacopo Andrea da Ferrara arkitektoaren adiskidea izan zen baita, erail zuten arte.<ref name="#15">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=» 10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref>
Adiskidetasunaz haratago, Leonardok bizitza pribatua sekretuan gordetzen zuen. [[Giorgio Vasari|Vasari]]-k deskribatzen duen moduan, bere bizitzak, asmakizunetarako aparteko gaitasunak, bere «ohiz kanpoko edertasun fisikoa», «grazia infinitua», «indar eta eskuzabaltasun handiak», «bere izpirituaren zabalera berebizikoak», jakin-mina piztu dute beti. Egile ugarik Leonardoren nortasunaren alderdi desberdinei buruz espekulatu dituzte. Bere sexualitatea azterlan eta azterketen gaia izan da. Joera hau XVI mendearen erdialdean hasi zen, eta XIX. eta XX. mendeetan zehar handitu, [[Sigmund Freud]] jakintsuen ikerketak nabarmenduz.<ref>{{erreferentzia|izena=Sigmund|abizena=Freud|urtea=1910|izenburua=Leonardo da Vinciren gaztaroko oroitzapen bat|argitaletxea=Dimitri Merejkovski, París|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref>
Leonardoren harreman intimoenak Salai eta Francesco Melzi ikasleekin izan ziren.<ref>{{erreferentzia|izena=Nino|abizena=Smiraglia Scognamiglio|urtea=1900|izenburua=Ricerche e documenti sulla giovinezza di Leonardo da Vinci|argitaletxea=Frammenti Vinciani, Padova|orrialdea=p.49|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref> Melzik idatzita utzi zuen Leonardoren sentimenduek maitasuna eta pasioa nahasten zituztela.<ref>{{erreferentzia|izena=Nick|abizena=Rennison|urtea=2001|izenburua=Freud and psychoanalysis: almost everything you need to know in one essential guide|argitaletxea=Harpenden, Pocket Essentials|orrialdea=p. 19|orrialdeak=|ISBN=1-903047-54-4|hizkuntza=En}}</ref> XVI. mendearen ondoren harreman horiek erotikoak direla esan izan dute. Harrez gero asko idatzi da ustezko [[homosexualitate]] horren inguruan, eta bere artean izan zuen garrantziari buruz, batez ere [[Bacon (argipena)|Bacon]] agertzen den inpresio [[Androginia|androginoari]] buruz, eta zehatzago bere marrazki batzuetan.<ref>{{erreferentzia|izena=Michael.|abizena=Rocke|izenburua=Forbidden Friendships épigraphe|urtea=1997|url=https://archive.org/details/forbiddenfriends00rock|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=p. 148 & p. 298|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardo naturaren eta animalien miresle sutsua izan zen, [[begetariano]]a izatera iritsi arte eta hegaztien kaiolak erosi gero aske jartzeko.<ref>{{erreferentzia|izena=Jean-Paul|abizena=Richter|urtea=1883|izenburua=The Literary Works of Leonardo da Vinci|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Edward|abizena=MacCurdy|urtea=1928|izenburua=The Mind of Leonardo da Vinci|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Musikari bikaina ere izan zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Emanuel|abizena=Winternitz|urtea=1982|izenburua=Leonardo da Vinci as a Musician|url=https://archive.org/details/leonardodavincia0000wint|argitaletxea=Londra|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-0-300-02631-3|hizkuntza=En}}</ref> Ezkerra zen, eta horrek idazkera espekulatuaren erabilera azalduko zuen.<ref name="#15"/>
== Lana ==
[[Fitxategi:Annunciation by Leonardo da Vinci-Uffizi Gallery.jpg|thumb|Mariaren Deikundea]]
=== Pintura ===
Leonardok azken urteetan [[zientzialari]] eta [[asmatzaile]] gisa piztu duen mirespen erlatiboa gorabehera, bere [[Ospea 20 pausora|ospea]] bere margolanen sorkuntzari zor dio. Egiaztatutako edo egotzitako hainbat margolan, munduko ondarearen parte diren maisulan garrantzitsutzat hartuta daude.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandra|abizena=Fregolent|urtea=2001|izenburua=Giorgione e Leonardo|url=https://archive.org/details/giorgioneilgenio0000gior|argitaletxea=Electa, Milano|orrialdea=p. 52|orrialdeak=|ISBN=88-8310-184-7|hizkuntza=It}}</ref>
Bere margolanak famatuak dira. Alde batetik, ikasleak kopiatu eta imitatu egin dituzte, eta bestetik, espezialisten arteko eztabaida eta liskar gune izan dira. Nabarmentzekoak dira erabili zituen teknika piktoriko berritzaileak, konposizioaren zentzua eta kolorearen desagertzeari buruzko erabilera sotila, gizakien eta animalien anatomiaren zein botanika eta geologiaren ezagutza sakona, argia erabiltzeko modua,<ref>{{erreferentzia|izena=Gloria|abizena=Fossi|urtea=2004|izenburua=Uffizi|url=https://archive.org/details/uffiziarthistory0000foss|argitaletxea=Giunti, Firenze|orrialdea=[https://archive.org/details/uffiziarthistory0000foss/page/176 176]|orrialdeak=|ISBN=88-09-03675-1|hizkuntza=It}}</ref> fisiomiarekiko interesa, eta pertsonen emozioen eta keinuen adierazpenen erregistroa islatzeko gaitasuna. Batez ere, nahastearen teknika eta itzalen eta argien konbinazioa menperatu zituen. Ezaugarri horiek guztiak, adibidez, ''Giocondan'', ''Azken Afarian'' eta ''Arroketako Ama Birjina'' lanetan biltzen dira.<ref>{{erreferentzia|izena=Frederic.|abizena=Hartt|urtea=|izenburua=A History of Italian Renaissance Art|argitaletxea=|orrialdea=pp. 387-411|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
==== Lehen margolanak ====
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Virgin and Child with St Anne C2RMF retouched.jpg|thumb|Ama Birjina, Jesus Haurra eta Santa Ana ]]
Ezagutzen den Leonardoren lehen lana, [[Andrea del Verrocchio|Verrocchio]]k eta haren ikasleek egindako ''[[Kristoren bataioa (Verrocchio)|Kristoren bataioa]]''ren zati bat da. Garai hartako itxura duen beste koadro bat Mariaren Deikundea da. Horietako bat txikia da, 59 zentimetro luze eta 14 zentimetro garaia. Konposizio handi baten oinarrian joateko predelea da, kasu honetan Lorenzo di Credi-ren margolanetik bereizi dena. Bestea obra askoz handiagoa da, 217 zentimetro luzekoa. Bi Deikunde horietan, Leonardok Ama Birjinaren irudia eskuinaldean eserita edo belauniko jarri du, eta perfilez aingeru bat berarengana gerturatzen dena ezker aldetik. Aingeruaren arropen eta hegalen mugimenduari buruz egiten du lan handiena. Obra hau Domenico Ghirlandaiok egina uste bazen ere lehenago, gaur egun ia unibertsalki Leonardori leporatzen zaio.<ref>{{erreferentzia|izena=Luciano|abizena=Berti|urtea=1971|izenburua=The Uffizi|url=https://archive.org/details/uffizivasaricorr0000luci|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=pp. 59-62|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> 1478 eta 1482 artean Madona Benois margotu zuen, egile florentziarrari egotzi zaiona baina exekuzio data oso eztabaidatua dago oraindik. Beste erretratu txiki bat ere berari egozten zaio, Ginebra Bencikoa izenekoa, 1474–1476 urteen inguruan datatua. Krabelinaren Ama Birjina, 1478 eta 1480 urteen artean burutu zela datatua, garai honetako beste lan aipagarri bat da.<ref>{{erreferentzia|izena=Pierluigi, Elda|abizena=De Vecchi, Cerchiari|urtea=1999|izenburua=I tempi dell'arte|argitaletxea=Bompiani, Milano|orrialdea=|orrialdeak=Volume 2|ISBN=88-451-7212-0|hizkuntza=It}}</ref>
==== 1480ko hamarkada ====
Hamarkada honetan, Leonardok bi enkargu garrantzitsu jaso zituen, eta garrantzi handia zuen beste lan bati ere ekin zion. Horietako bi ez ziren inoiz amaitu, eta hirugarrenarekin negoziazio prozesu bat eman zen, amaitu eta ordaintzeko. Pintura horietako bat San Jeronimorena zen. Liana Bortolon adituak Leonardoren bizitzaren garai zail batekin lotzen du koadro hau. Malenkoniaren seinaleak irakur daitezke egunerokoan: «Bizitzen ikasten nuela pentsatzen nuen, hiltzen bakarrik ikasi nuen».<ref name="#3"/> San Jeronimoren konposizioaren finkapen ausarta eta berritzailea, paisaiaren eta drama pertsonalaren elementuekin, amaitu gabeko beste lan bikain baten ere agertzen da, Magoen Gurtzan hain zuzen, Scopetoko San Donatoko fraideek agindutakoa. Oso margolan konplexua izan zen, eta Leonardok marrazki eta prestaketa zirriborro ugari egin zituen. Horien artean, eszenatokiaren atzeko plano gisa balio duen arkitektura klasikoaren hondamena. 1480an, margolari florentziarrak Dama katazuriarekin egin zuen, baina 1482an, Lorenzo de Médici-k hala eskatuta, Milanera joan zen Ludovico Sforzaren mesedeak irabazteko, eta ondorioz koadro hori bertan behera utzi zuen.<ref name="#9"/> Garai honetako hirugarren lan garrantzitsua Arroketako Ama Birjina izan zen (lan honen bi bertsio zeuden, biak Leonardori egotzita)<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=1965|izenburua=Lives of the Artists, 1568|argitaletxea=Penguin Classics, trans. George Bull|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=0-14-044164-6|hizkuntza=En}}</ref>, Milango Maria Sortzez Garbiaren kofradiak agindutakoa. Koadroak jada eraikitako erretaula handi bat osatzeko balioko zuen,<ref>{{erreferentzia|izena=Jack|abizena=Wasserman|urtea=1975|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Abrams|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> eta bere elaborazioa ia Magoen Gurtza bezain konplexua izan zuen, lau pertsonaia baino ez izan arren, eta paisaia deskribatu atzealde arkitektonikoaren ordez. Pintura amaitzea lortu zuen, koadroaren bi bertsio egin ziren: kofradiaren kaperan geratu dena, eta urte batzuk geroago egindako bigarren bertsio bat, aureolak eta Juan Bautistaren makila gehituta.
[[Fitxategi:Mona Lisa, by Leonardo da Vinci, from C2RMF retouched.jpg|thumb|Gioconda edo Mona Lisa (1503-1506), Louvreko Museoa, Paris]]
==== 1490eko hamarkada ====
1495 eta 1498 artean Leonardok Azken Afaria margotu zuen, Jesusek bere ikasleekin partekatu zuen azken otordua irudikatzen duena; Milango [[Santa Maria delle Grazie]] komentuko horma baten zuzenean burutu zuen. Egunsentitik iluntzera arte lan egiten zuen, jatera gelditu gabe, baina komentuko priorearen ulertezintasunarekin egin zuen topo.<ref name="#16">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> Maisulan bat da, bere ikuskeran eta karakterizazioan, eta adibidez Rubens zein [[Rembrandt]] artistek miresmena erakutsi diote. Lana etengabe berriztatu beharrean aurkitu da, Leonardok erabilitako teknika dela eta. Bukatu eta denbora batera, lekuko batek «erabat kaltetutako» obra gisa deskribatu zuen.<ref name="#9"/> Gehien erreproduzitutako maisulanen artean dago. 1499 eta 1500 urteen artean, Leonardok Santa Ana, Ama Birjina, Jesus Haurra eta San Jose lana marraztu zuen, Burlington Etxeko Kartoia izenez ere ezaguna dena.
==== 1500eko hamarkada ====
1503 eta 1506 artean erretratu txiki baten lan egiten zuen, [[Gioconda]],<ref>{{erreferentzia|izena=Luca|abizena=Antoccia|urtea=2000|izenburua=Leonardo. Arte e scienza|argitaletxea=Roma: Ed. Giunti|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|88-09-01510-X}}|hizkuntza=It}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Marcel|abizena=Brion|urtea=2002|izenburua=Leonard de Vinci|argitaletxea=México D.F.: Ed. B|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|84-666-0970-9}}|hizkuntza=}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Martín|abizena=Caparrós|urtea=2004|izenburua=Valfierno|argitaletxea=Buenos Aires: Ed. LSF|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=987-43-8624-X|hizkuntza=}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Eugenio . Leonard da Vinci. Madrid: Ed. Círculo Latino, 2005. {{ISBN|84-96129-62-4}}|abizena=Muntz|urtea=2005|izenburua=Leonard da Vinci|argitaletxea=Madrid: Ed. Círculo Latino|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=84-96129-62-4|hizkuntza=}}</ref> ziurrenik Mendebaldeko pinturako margolanik ospetsuena.<ref>{{erreferentzia|izena=M. Laura|abizena=Magariños|urtea=2007|izenburua=La Gioconda de Leonardo da Vinci|argitaletxea=Minuto Uno. Buenos Aires|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=}}</ref> Artelanean Lisa Gherardini ageri da, Francesco del Giocondoren emaztea.<ref>{{erreferentzia|izena=Martin, Giuseppe|abizena=Kemp, Pallanti|urtea=2017|izenburua=Mona Lisa: The People and the Painting|url=https://archive.org/details/monalisapeoplepa0000kemp|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9780198749905|hizkuntza=En}}</ref> Leonardok asko maite zuen koadroa zen, eta berarekin gorde zuen hil arte. Mona Lisa [[artearen historia]]n zehar literatura gehien sortu duen erretratua da; istorioak, eleberriak, olerkiak eta baita operak ere eman ditu. Sortu zen unetik obra ospetsua izan zen, eta [[Rafael]] gazteak bertatik edan zuen. Berarengan krudelkeria ikusi da, eta gizonak esklabo egiten duen emakumearen irribarre lotsagabea dela esaten izan dute. Beste batzuk, berriz, bere xarmagatik, goxotasunagatik liluratu dira. Walter Paterrentzat “izpiritu modernoa bere ezaugarri patogeno guztiekin” sinbolizatzen du.<ref name="#7"/> Azalpen prosaikoago bat ere badago, Leonardoren oharpenetan oinarrituta: espresio hori modeloari lautearen soinuarekin atera zion. Vasari aipatuz: “Monalisa oso ederra zen, eta margotzen ari zen bitartean, Leonardo beti saiatu zen norbait kantatzen, instrumentu bat jotzen edo txantxetan jardutea.<ref name="#16"/> Horrela, modeloa umore onean mantendu zuen, eta ez zuen itxura triste eta nekaturik bereganatu.
Margoaren gaur egungo egoera engainagarria omen da, ilundutako [[berniz]] geruza lodi bat duelako, eta hori kentzea atzeratu egin da behin eta berriz arriskutsua delako. Hala eta guztiz, ezohiko kontserbazio egoeran dagoen lana da, ez baitu konponketa seinale ikusgarririk, ez gain-kapa edo estaldurarik, eta hori oso harrigarria da garai hartako koadroetan.<ref name="#10"/>
Beste lan aipagarri bat 1510 inguruan margotutako Ama Birjina, Jesus Haurra eta Santa Ana da, askotan kopiatua izan dena. Lanak batez ere Miguel Angel, Rafael eta Andrea del Sarton izan zuen eragina,<ref name="#9"/> eta horien bitartez, Pontormo eta [[Antonio da Correggio]]n. Konposizioaren estiloa Tintoretto eta Paolo Veronese veneziar margolariek jarraitu dute, besteak beste. Leonardoren azken margolanetako bat San Juan Bataiatzailearena izan zen, bertan Salai bere ikaslea hartuz modelotzat.<ref>{{erreferentzia|izena=Eileen|abizena=Romano|urtea=2005|izenburua=Leonardo|argitaletxea=Los grandes genios del arte, n.º 17, Unidad Editorial, S.A.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=84-89780-69-2|hizkuntza=}}</ref>
==== Margolan nagusiak ====
{| border="1" align="center" cellspacing="0" cellpadding="5" style="text-align:center;border-collapse:collapse;margin-top:0.5em;"
|-----
! style="background:#efefef;" | Margolana
! style="background:#efefef;" | Izena
! style="background:#efefef;" | Data
! style="background:#efefef;" | Neurriak
! style="background:#efefef;" | Erakustokia
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Ginevra de' Benci - Google Art Project.jpg|25px]] || ''[[Ginevra de' Benci]]'' || vers 1476 || 38 x 37,6 cm || [[Washingtongo Arte Galeria Nazionala|National Gallery of Art]] ([[Washington]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci Madonna of the Carnation.jpg|25px]] || ''Ama Birjina eta krabelina'' || 1478-1480 || 62 x 47,5 cm || Alte Pinakothek ([[Munich]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci 026.jpg|25px]] || ''Madonna Benois'' || 1478-1482 || 49,5 x 33 cm || [[Hermitage museoa]] ([[San Petersburgo]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo_da_Vinci_-_Adorazione_dei_Magi_-_Google_Art_Project.jpg|30px]] || ''Magoen gurtza'' || [[1481]] || 246 x 243 cm || [[Uffizi Galeria|Galleria degli Uffizi]] ([[Florentzia]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo Da Vinci - Vergine delle Rocce (Louvre).jpg|25px]] || ''[[Arroketako Ama Birjina]]'' || [[1483]]-[[1486]] || 199 x 122 cm || [[Louvre museoa]] ([[Paris]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci 046.jpg|25px]] || ''Dama katazuriarekin'' || 1485 || 54 x 39 cm || Czartoryski museoa ([[Krakovia]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci (attrib)- la Belle Ferroniere.jpg|25px]] || ''Ferragile ederra'' || 1490-1496 || 62 x 44 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci (1452-1519) - The Last Supper (1495-1498).jpg|40px]] || ''[[Azken Afaria (Leonardo da Vinci)|Azken Afaria]]'' || 1495 eta 1498 artean || 460 x 856 cm || Santa Maria delle Grazie ([[Milan]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci Virgin of the Rocks (National Gallery London).jpg|25px]] || ''Arroketako Ama Birjina'' (bigarren bertsioa)|| 1495-1508 || 189,5 x 120 cm || [[National Gallery]] ([[Londres]])
|-----
| [[Fitxategi:Mona_Lisa,_by_Leonardo_da_Vinci,_from_C2RMF_retouched.jpg|25px]] || ''[[Gioconda]]'' edo ''Mona Lisa'' || 1503-1506 || 77 x 53 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Virgin and Child with St Anne C2RMF retouched.jpg|25px]] || ''Ama Birjina, Jesus Haurra eta Santa Ana'' || [[1508]] / [[1510]] || 168 x 130 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Bacchus (painting).jpg|25px]] || ''Bako'' || 1510 - 1515 || 177 x 115 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Saint John the Baptist C2RMF retouched.jpg|25px]] || ''San Joan Bataiatzailea'' || 1513 eta 1516 artean || 42,9 x 43,7 cm || Louvre museoa (Paris)
|}
==== Marrazkigintza ====
[[Fitxategi:Leonardo Da Vinci - Vergine delle Rocce (Louvre).jpg|thumb|Arroketako Ama Birjina. 1483-1486]]
Leonardo ez zen [[Margolaritza|margolari]] oparoa izan, baina bai ordea oso [[marrazki]]lari<nowiki/> emankorra. Bere egunerokoak zirriborro txikiz eta marrazki oso xehez bete zituen, arreta erakarri zion guztia jasota uzteko. Eta oharrez gain, margolanen azterketa ugari daude. Horietako batzuk prestaketaren zirriborroak dira, besteak beste [[Magoen gurtza (Dürer)|Magoen gurtza]], [[Arroketako Ama Birjina]], eta [[Jesusen Azken Afaria|Azken Afaria]]. Data jarri zion lehen marrazkia 1473ko Arno ibarraren paisaia izan zen, eta bertan ikus daitezke ibaia, mendiak, Montelupo gaztelua eta, haratago, zehaztasunez egindako baserriak.<ref name="#3"/>
Marrazkirik ospetsuenen artean Vitruvioko Gizona dago, giza gorputzaren proportzioen azterketa dena, eta ezagunak dira baita Aingeruaren Nagusia, Arroketako Ama Birjina, Ama Birjina Jesus Haurra eta Santa Ana, eta San Juan Bataiatzailea. Azken hau marrazki handia zen (160x100 cm) igeltsu zuri-beltzean koloretako paper gainean; eta bertan esfumatura teknika erabiltzen du. Santa Anaren gai hau, Familia Santuarenarekin batera, 1500etik 1517ra Leonardoren obran nagusituko zen. Ez dirudi Leonardok marrazki honetatik margolanik egin zuenik, baina nahiko margolan hurbila da Ama Birjina Jesus Haurra eta Santa Ana.<ref name="#9"/>
Beste marrazki interesgarri batzuk «[[karikatura]]» azterketa ugariak daude, eta gehiegikeriak izan arren, badirudi bizi ereduen behaketan oinarrituta zeudela. Vasariren esanetan, Leonardok aurpegi interesgarria zuen pertsona bat ikusten zuenean, egunen osoan jarraitzen zion behatu ahal izateko, ondoren arretaz marrazteko.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> Edertasun handiko gazteei buruzko ikerketa ugari ere egin zituen, ezohiko aurpegia zutenak, “profil grekoa” deiturikoak, greziar estatua askoren profil bereizgarria zena. Bere ikaslea zen Salairekin lotu izan dira gehienak. Halaber, Leonardok sarri margotu zuen Salai jantzi eta mozorro desberdinak zituela. Kontuan izan behar da Leonardo ospetsua zela prozesio tradizionaletarako apaingarriak eta jantziak sortu zituelako. Beste marrazki batzuk, sarritan zehatzak oso, arropen azterketak erakusten dituzte.<ref>{{erreferentzia|izena=Gloria|abizena=Fossi|urtea=2004|izenburua=Uffizi|url=https://archive.org/details/uffiziarthistory0000foss|argitaletxea=Giunti, Firenze|orrialdea=p. 176|orrialdeak=|ISBN=88-09-03675-1|hizkuntza=It}}</ref> Leonardoren jakin-minaren beste adibide bat Bernardo di Bandinoren marrazki bat da, Pazziren konspirazioan Juliano de Médiciren hiltzaileetako bat izan zena. Florentziako Palazzo del Capitano di Giustiziako leihoetako baten zintzilikatu zuten, 1479ko abenduaren 29an.<ref>{{erreferentzia|izena=Philippe|abizena=Daverio|urtea=2013|izenburua=Guardar lontano veder vicino|argitaletxea=Rizzoli|orrialdea=p. 158|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref>
=== Eskultura ===
Bere eskulturetatik bat ere ez da kontserbatzen. Leonardoren eskultura proiektu ospetsuena Francisco Sforza,<ref>{{erreferentzia|izena=Michela|abizena=Palazzo, Tasso|urtea=1965|izenburua=Leonardo da Vinci: la Sala delle asse del Castello sforzesco|argitaletxea=Sforza Castle|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-88-366-3677-8|hizkuntza=It}}</ref> Ludovico Moroaren aita, irudikatzen duen zaldizko estatua da. Tamainaz Errenazimentuan zeuden zaldizko brontzezko beste bi estatua gainditzen zituen: [[Donatello]]ren Gattamelata, [[Padua]]n kokatua, eta [[Venezia]]n eraikitako [[Andrea del Verrocchio|Verrocchioren]] [[Bartolomeo Colleoni (estatua)|Bartolomeo Colleoni]]. Leonardo buztinezko modeloa egin zuen, ''Zaldi Handia'' izenez ezaguna zena. Zortzi metroko garaierako brontze estatua izango zela aurreikusten zen, Milanen altxatzeko. Horretarako, 70 tona metal prestatu ziren. Monumentua hainbat urtez amaitu gabe geratu zen, Leonardoren jardueran nahiko ohikoa zena. Eta azkenean, 1495ean brontzea Milango dukeari kanoiak egiteko erabili zen, [[Karlos VIII.a Frantziakoa|Frantziako Karlos VIII]].aren tropei aurre egiteko. Bostehun urte beranduago, ekimen pribatuaren bidez, bere planoei jarraituz 1999an estatua bat eraiki zen New Yorken, eta Milango hiriari eman zitzaion, bertan altxatzeko.
== Leonardo behatzaile, zientzialari eta asmatzaile gisa ==
=== Ohar-liburuak ===
Errenazimenduko humanismoak ez ditu zientziaren eta arteen arteko polaritateak elkar baztertzen. Leonardoren azterketak [[ingeniaritza]]n eta [[zientzia]]tan bere lan artistikoa bezain ikusgarriak eta berritzaileak izan ziren. Bere egunkari eta koadernoetan, 13.000 orrialde daude testuz eta marrazkiz osaturik, artea eta [[filosofia naturala]] elkartuz (zientzia modernoaren aurrekaria).<ref>{{erreferentzia|izena=Robert|abizena=Wallace|urtea=1972|izenburua=The World of Leonardo: 1452–1519|argitaletxea=New York: Time-Life Books|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Ohar horiek eguneratu egiten zituen Leonardok, bizitzan eta bidaietan zehar. Etengabe saiatzen da inguruko munduaren behaketak egiten,<ref name="#14"/> <ref>{{erreferentzia|izena=Marc|abizena=Van den Broek|urtea=2019|izenburua=Leonardo da Vinci Spirits of Invention. A Search for Traces|argitaletxea=Hamburg: A.TE.M.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|978-3-00-063700-1}}|hizkuntza=En}}</ref> kontziente eta harro “eskolagabea” izateaz, bera definitzen zen moduan, autodidakta eta fenomeno naturalen behatzaile dotorea, maiz eskolan ikasten zenarengandik urrun.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro .|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=En Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=Cap. 3 - À Milan au temps des Sforza|orrialdeak=|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref>
[[Fitxategi:Studies of Water passing Obstacles and falling.jpg|thumb|Uraren turbulentzien azterketa, oztopo bat igarotzerakoan eta erortzerakoan, |alt=]]
Ohar-liburu hauek gehienetan [[Ispilu idazkera|ispilu-idazkera]] erabiliz idatzitakoak dira, «ispilu» ere deiturikoa dena. Agian arrazoi praktikoengatik izan zitezkeen gehiago, idazteko metodo hau azkarragoa baita, [[Zifratze algoritmo|zifratze]] arrazoiengatik baino, hainbeste aldiz proposatu denez.<ref>{{erreferentzia|izena=Kenneth D|abizena=Keele|urtea=1964|izenburua=Leonardo da Vinci's Influence on Renaissance Anatomy|argitaletxea=Med Hist.|orrialdea=|orrialdeak=8 (4): 360–70|ISBN=PMC 1033412. PMID 14230140.|hizkuntza=En}}</ref> Leonardok ezkerrarekin idazten zuenez, erosoagoa egiten zitzaion eskuinetik ezkerrera idaztea.
Bere oharrek eta marrazkiek, 1475koak datarik zaharrenak,<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Chapitre 2: «Dans la Florence des Médicis»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> interes eta kezka ugari erakusten dituzte. Horien artean daude, baita, erosketa zerrendak edo maileguan hartutako dirua ere. Halaber aurki daitezke irudien konposizioak, [[Tapizeria|tapizen]] xehetasun eta azterketak, [[aurpegi]]ko adierazpenei buruzko azterketak,<ref>{{erreferentzia|izena=Jacob, Felice|abizena=Bean, Stampfle|urtea=1965|izenburua=Drawings from New York Collections I: The Italian Renaissance.|argitaletxea=Greenwich, CT: Metropolitan Museum of Art.|orrialdea=|orrialdeak=pp. 81–82.|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> [[animalia]]k, [[disekzio]]ak,<nowiki/> [[Haurtxoa Sehaskan|haurtxoak]],<nowiki/> [[botanika]] eta [[geologia]]ko<nowiki/> ikerketak, [[gerra]]ko<nowiki/> [[makina]]k,<nowiki/> [[Hegazkin|hegan]] egiteko makinak, eta [[arkitektura]] lanak.
Ohar-liburu hauek (hasiera batean, tamaina eta mota desberdinetako hosto hegalariak, bere lagunek heriotzako orduan oparitutakoak) bilduma garrantzitsuetan gorde dira, hala nola [[Windsorko gaztelua|Windsor Gazteluan]], [[Louvre museoa|Louvre Museoan]], [[Espainiako Liburutegi Nazionala|Espainiako Liburutegi Nazionalean]], Milango Liburutegi Anbrosiarrean, Victoria eta Albert museoan, eta Londresko [[Britainiar Liburutegia]]n. Britainiar Liburutegiak aukeraketa bat interneten jarri du (BL Arundel MS 263). Codex Leicester edo Codex Hammer da esku pribatuetan dagoen izaera horretako lan bikain bakarra.<ref>{{erreferentzia|izena=Massimo|abizena=Polidoro|urtea=2019|izenburua=The Mind of Leonardo da Vinci, Part 1|argitaletxea=Skeptical Inquirer. Center for Inquiry. 43|orrialdea=|orrialdeak=pp 30–31.|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Badirudi Leonardoren egunerokoak argitaratzeko asmoz idatziak zeudela, orri askok [[edizio]]a errazten duten inprimakia eta ordena baitituzte. Kasu askotan gai bakarra, adibidez giza [[bihotz]]a edo [[Umeki|fetua]], xehetasunez agertzen da bai testuan zein marrazkietan, orri bakar baten.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Royal Library|argitaletxea=Windsor Castle|orrialdea=|orrialdeak=RL 19073v-19074v eta RL 19102|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Antolaketa modu honek orrialde horien galerak ere gutxitzen ditu, gero banatuak izaten badira. Leonardoren bizitzan argitaratu ez zirenaren arrazoia oraindik ez da ezagutzen, nahiz eta pentsa daiteke bere garaiko gizartea, eta bereziki [[Erromatar Eliza Katolikoa|Eliza Katolikoa]], ez zeudela prest ikasketa anatomikoak jasotzeko.
=== Ikasketa zientifikoak ===
Leonardoren metodo zientifikoa bereziki behaketan oinarritu zen, «zientzia kapitaina zen, praktika soldadua».<ref>{{erreferentzia|izena=Bertrand|abizena=Gille,|urtea=1998|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance.|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref> Bere ikerketa zientifikoek soilik praktikarekin batera joan izan direnak aipatzen ditu. Leonardo saiatu zen fenomenoak ulertzen xehetasunez deskribatuz eta ilustratuz, azalpen teorikoetan gehiegi sakondu gabe. Hegaztien hegaldiei buruz edo uraren mugimenduari buruzko ikerketak oso aipagarriak dira, zalantzarik gabe. Latinez eta matematiketan oinarrizko prestakuntza falta zuenez, garaikideko ikertzaileek Leonardo jakintsua baztertu zuten. Hala ere, auto-didaktismo harrigarriak bere kabuz latina ikastera eraman zuen.
1490eko hamarkadan, Luca Pacioli-rekin matematika ikasi zuen, eta solido erregularren marrazki sorta bat egin zuen eskeleto moduan, Divina Proportione (1509) liburuaren osagai izateko.<ref>{{erreferentzia|izena=Saunders|abizena=O'Malley|urtea=1982|izenburua=Leonardo on the Human Body|argitaletxea=New York: Dover Publications|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Absolutuaren eta unibertsalaren ideiaz liluratuta zegoen. Hala ere, bere kultura matematikoa funtsez praktikoa zen, bere garaiko abakoen mugekin. Ezagutza zuen baita geometria euklideanoarena, perspektibarena eta mekanikarena, bere garaiko teorikoek zekitenarekin ildoan. Hala eta guztiz, Leonardok [[Alhazen]] arazoari konponbide mekanikoa ahalbidetzeko sistema artikulatua duen instrumentu bat asmatu zuen, funtsean gai teknikoa zena, eta horrek konikaren propietateen ezagutza sakona egiaztatzen du.
Fisikako bere maila nahiko mugatua zen, ez zen sekula artilleroa izan, eta ez zuen inoiz teoriarik formulatu balistikari dagokionez. Baina bere diagrama batzuk frogatzen duten moduan, Leonardok sumatu zezakeen, ur-hustubide baten ikus zitekeenez, artilleria-jaurtigai baten ibilbidean ez zegoela zati zuzenik, garai hartan uste zenaren aurka. Ez zuen sakondu Tartaglia eta Benedetti-k garatu zuten bidean, eta amaieran [[Galileo Galilei|Galileok]] osatu zuena. Era berean, [[argia]]ri eta [[optika]]ri lotutako gaiak aztertu zituen; eta hidrologian, formulatu zuen lege bakarra uraren jarioaren buruzkoa izan zen. Kimikaren arloari dagokionez, alanbike bat martxan jarri zuen, eta Erroman [[alkimia]]ren inguruko ikerketa batzuk garatu zituen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Cap 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> Arkitekturan, berriz, Alberti edo Francesco di Giorgio habeen indarrez arduratu baziren, ez zuten Leonardok bezala formulazio matematikoetatik egin. Bera okertzearen arazoarekin interesatu zen, eta oraindik inperfektuak ziren «legeak» definitzea lortu zuen, adibidez, lerro elastikoari dagokionez atal desberdinetako habeen kasuan. Horrela, [[Jordanus Nemorarius]]ek aipatzen zuen modulu elastikoa eta indar unea desagerrarazi zituen.<ref>{{erreferentzia|izena=Fritjof|abizena=Capra|urtea=2007|izenburua=The Science of Leonardo; Inside the Mind of the Genius of the Renaissance|url=https://archive.org/details/scienceofleonard00capr|argitaletxea=New York: Doubleday|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|thumb|[[Vitruvioren gizona|Vitrubioren gizona]], 1490. inguruan margotua]]
=== Anatomia eta fisiologia ===
[[Giza anatomia]]n Leonardoren hasierako prestakuntza Andrea del Verrocchio-rekin ikasten hasi zenean lortu zuen, ikasle guztiak anatomiaren ezagutza izan zezaten saiatzen zelako. Artista gisa, laster bihurtu zen anatomia topografikoaren maisu, muskuluei, tendoiei eta ikusgai dauden beste ezaugarri anatomiko batzuei azterketa ugari eginaz.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1890|izenburua=Leonardo da Vinci, Trattato della pittura n.27|argitaletxea=Edizione dell'U.C.E. di Roma|orrialdea=p. 20|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref>
Kriminalen gorpuak disekzionatu zituen bere azterketa anatomikoen baitan. Lan baldintzak bereziki zailak izaten ziren, higiene faltagatik eta gorputzen kontserbazioen arazoengatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Flavio|abizena=Bottazzi|urtea=1907|izenburua=Leonardo da Vinci anatomico,|argitaletxea=Archivio di Anatomia e Embriologia, Firenze, vol. 6|orrialdea=|orrialdeak=pp. 499-547|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref> Artista aitortuta bilakatu zenean, pertsonen gorpuak disekzionatzeko baimena jaso zuen Florentziako Santa Maria Nuova ospitalean, eta geroago, Milan eta Erromako ospitaletan. 1510etik 1511ra, Marcantonio della Torre sendagilearekin lankidetzan aritu zen, eta elkarrekin, anatomiari buruzko ikerketa multzo bat bildu zuten Leonardok egindako berrehun marrazki baino gehiagorekin.<ref>{{erreferentzia|izena=Leonardo|abizena=Davinci|urtea=2011|izenburua=The Notebooks of Leonardo Da Vinci|argitaletxea=Lulu|orrialdea=p. 736|orrialdeak=|ISBN=978-1-105-31016-4|hizkuntza=En}}</ref> 1680an, Pinturaren Tratatua izen engainagarriarekin argitaratu ziren.
Giza anatomiaren marrazki ugari egin zituen, hezurrenak, gihar eta tendoienak, bihotzaren eta sistema baskularrarenak, ugalketa-sistemarenak eta barneko beste organoen gainean, eta begiaren funtzioei buruzko grafikoak. Behaketa horiek zenbaitetan zehaztasun ezak izaten dituzte,<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1984|izenburua=Les grandes découvertes, série connaissances et vie|argitaletxea=éditions Christophe Colomb|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> garai hartako ezagutza dela eta, adibidez, berak egin zuen odol-fluxuaren azterketa. Umetokiko fetuaren lehen marrazki bat berak egin zuen,<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=fulls RL 19073v-19074v|izenburua=|argitaletxea=Royal Library, castell de Windsor|orrialdea=|orrialdeak=RL 19102|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> eta lehenengo egiaztapen zientifiko ezaguna egin zuen, arterien zurruntasuna [[Bihotzeko kirurgia|bihotzekoak]] izateko erantzun gisa. Artista legez, Leonardok adinaren eta gizakiaren emozioak fisiologian dituen ondorioak behatu zituen, bereziki [[Amorruaren ume|amorruaren]] eraginak aztertzen. Era berean, eredu ugari marraztu zituen, horietako batzuk aurpegiko deformazio garrantzitsuak edo gaixotasun zantzu nabarmenak zituztenak. Animalia ugariren anatomia ere aztertu zuen. Behiak, hegaztiak, tximinoak, hartzak eta igelak disekzionatu zituen, animalia horien egitura anatomikoa gizakiarenarekin alderatzeko helburu bakarrarekin. Zaldiei buruzko azterketak ere egin zituen.
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci helicopter and lifting wing.jpg|thumb|Helikopteroaren eta altxatzeko hegalaren planoak, 1488.]]
=== Ingeniaritza eta asmakizunak ===
Errenazimenduko korronte teknikoaren bat egiten zuen Leonardo da Vincik ,eta horrela, bere garaiko edo aurreko kideak izan zituen. Hauen artean aipa ditzakegu Konrad Kyeser, Taccola, Roberto Valturio, [[Filippo Brunelleschi]], Jacomo Fontana edo [[Leon Battista Alberti]], eta azken honi ziurrenik asko zor zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Carlo|abizena=Pedretti|urtea=1999|izenburua=Leonardo - Le Macchine|url=https://archive.org/details/leonardolemacchi0000pedr|argitaletxea=Firenze, Giunti|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=88-09-01468-5.|hizkuntza=It}}</ref>
Horietako batzuk nortasun indartsuagoak ziren, Leonardorena baino izpiritu osoagoa eta jakin-min zabalagoa zutenak. Horrela gertatu zen, adibidez, [[Francesco di Giorgio Martini]]-rekin, [[Milan]]go<nowiki/> [[Duomo]] eraikitzerakoan bere buru izan zena, eta berarengandik Leonardok gauza asko hartu zituena. Seguru asko, Martini baino lan gutxiago zuelako eskaera zerrenda txikiago izanik, Leonardo aldi berean adoretsuagoa eta batez ere metodo aldaketa bat egiteko gai izan zen.
Alexandriako Heron-ekin batera, Leonardo makina moderno batzuen aitzindari garrantzitsutzat jotzen da. Hala ere, egilearen ustezko irudimenaren harriduraz haratago, azkar ikus daiteke makinen benetako funtzionamendua ez zela izan berak zuen kezka nagusia. Malmesburyko Eilmer monjeari XI. mendean hegazkin makinari isatsa ipintzea ahaztu zitzaion bezala, Leonardoren asmakizunek eragozpen ugari dituzte: helikopteroak zibotak bezala jiratuko zuen bere baitan, urpekaria asfixiatu egingo zen, eta paladun itsaontziak inoiz ezingo luke aurrera egin.<ref>{{erreferentzia|izena=Alain.|abizena=Gras|urtea=2003|izenburua=Fragilité de la puissance - Se libérer de l'emprise technologique|argitaletxea=Fayard|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=2-213-61535-7|hizkuntza=Fr}}</ref> Hala ere, esan izan da Leonardok nahita sartu zituela bere diseinuan akats zehatzak, beste batzuk bere artefaktuen eraikuntza bideragarria egin ez zezaten.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2010|izenburua=Dokumentalen seriea asmakizunei buruz: Da Vinci praktikan.|argitaletxea=Discovery Channel|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Es}}</ref>
[[Ludovico Sforza]]-ri bidalitako eskutitz baten, mota guztietako makinak eraikitzeko gai dela aldarrikatu zuen, bai hiriak babesteko zein haien setioetarako. 1499an Veneziara ihes egin ondoren, ingeniari moduan enplegua aurkitu zuen, eta hiria lurreko erasoetatik babesteko oztopo mugikorren sistema bat garatu zuen. [[Arno (ibaia)|Arno ibaiaren]]<nowiki/> desbideratzea ere diseinatu zuen [[Toscana]]ko<nowiki/> zelaiak ureztatzeko,<ref name="#13"/> eta garraioa errazteko eta [[Pisa]]ren<nowiki/> aurkaria zen [[Florentzia|Florenziari]]<nowiki/> itsasoz sartzeko zailtasunak jarri zizkion.<ref>{{erreferentzia|izena=Michael|abizena=Guarnieri|urtea=2019|izenburua=Reconsidering Leonardo|argitaletxea=IEEE Industrial Electronics Magazine|orrialdea=|orrialdeak=13 (3): 35–38|ISBN=10.1109/MIE.2019.2929366.|hizkuntza=En}}</ref>
Bere koadernoek «asmakizun» ugari erakusten dituzte, praktikoak eta errealistak. Azpimarratzekoak dira [[ponpa hidrauliko]]ak,<nowiki/> [[biradera]] mekanismoak, [[Torloju amaigabe|torlojuak]] mekanizatzeko makina, hegatsak [[Mortero (argipena)|morterozko]]<nowiki/> [[obus]]entzat,<nowiki/> lurrunezko [[kanoi]] bat,<nowiki/> [[itsaspeko]] bat, hainbat [[automata]], gerrarako [[tanke]]a, automobila, «ur gainean ibiltzeko» flotagailuak, eguzki-energiaren kontzentrazioa, [[kalkulagailu]]a, urpekaritzarako eskafandra, itsasontzientzat kasko bikoitza, eta bola [[errodamendu]]ak.<nowiki/> [[Bizikleta]]ri<nowiki/> dagokionez, bere aitatasuna ez dago argi.<ref>{{erreferentzia|izena=Marc|abizena=Van den Broek|urtea=2019|izenburua=Leonardo da Vinci Spirits of Invention. A Search for Traces|argitaletxea=Hamburg: A.TE.M.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-3-00-063700-1|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:Leonardo machine for grinding convex lenses.JPG|thumb|Ispiluak leuntzeko makina]]
Zirriborroen azterketa zehatzak adierazten du, hala ere, [[teknologia]] horietako batzuk aurrekoengandik hartuta zeudela maileguan (adibidez [[Francesco di Giorgio Martini|Francesco di Giorgi Martiniren]]<nowiki/> turbina hidraulikoa eta Taccolaren disko kate artikulatua) edo tradizioaren zaharrago baten ondarea – mailu hidraulikoa XIII. mendean ezaguna zen, sifoiak eta akueduktuak jada ikusgai zeuden [[Frontino]] erromatarraren lanetan, eta jolaserako automatak jadanik deskribatuak izan ziren [[Garai helenistikoa|aro helenistikoan]].
Baina Leonardo berritzailea ere izan zen. <ref>{{erreferentzia|izena=Piero|abizena=Rossi|urtea=1997|izenburua=La nascita della scienza moderna in Europa|argitaletxea=Laterza, Roma-Bari|orrialdea=p. 43|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref> Ziur asko, bere garaiko lehen ingeniarietako bat izan zen [[metal]]en<nowiki/> eta bereziki urrearen lan mekanikoan interesa izan zuena, xaflakorrena zelako. Bere originaltasuna agerian dago hegan egiteko makinan eta ehungintzako makina batzuetan, bere behaketaren zentzua mugimenduen erregulartasunean aplikatzeko aukera izan zuelako. [[Ehungailu]] mekanikoa, kardatzeko makina eta «bizarra egiteko maindireak» makinak, seguruenik bihurtuko du ekoizpen industriala mekanizatzen saiatu zen lehena. [[Ispilu]]ak<nowiki/> leuntzeko makina, [[gainazal]] [[Erregularizazio (argipena)|erregularrak]],<nowiki/> lauak edo konkaboak lortzeko hainbat arazo konpontzen zituena, Erroman egon zen garaian pentsatu zuen, irudien produkzioa aztertzen ari zen bitartean. Paradoxikoki, Leonardo gutxi interesatu zen gaur egun garrantzi handikotzat jotako bere garaiko [[Asmakizun (argipena)|asmakizunekin]],<nowiki/> hala nola [[inprenta]], nahiz eta [[Prentsa hidrauliko|prentsa]] baten irudikapen grafiko goiztiarrenetako baten egilea izan.<ref>{{erreferentzia|izena=Arthur|abizena=Baucon|urtea=2010|izenburua=Leonardo da Vinci, the founding father of ichnology.|argitaletxea=Palaios 25. http://www.tracemaker.com|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=EN}}</ref>
Gerraren premia bati erantzuna emanez, Leonardok armak ere aztertu zituen, baina bere erabilera urrun ikusten zuen. Bestalde, 1502ean 240 metroko zubia diseinatu zuen [[Bayezid II.a|Beyazid II]] Sultan [[otomano]]arentzat,<nowiki/> ingeniaritza zibilaren proiektu baterako. [[Urrezko Adarra]] izenarekin ezagutzen den itsasadarra zeharkatzeko balio behar zuen zubiak. Beyazidek proiektua bertan behera utzi zuen, eraikuntza ezinezkoa zela iritzita. Leonardoren ikuspegia 2001ean berpiztu zen [[Norvegia]]n,<nowiki/> bere kontzeptuaren araberako zubi txiki bat eraiki zenean. 2006ko maiatzaren 17an, [[Turkia]]ko<nowiki/> gobernuak Leonardoren zubia eraikitzea erabaki zuen Urrezko Adarraren gainean.<ref>{{erreferentzia|izena=Daniel S.|abizena=Levy|urtea=4.10.1999|izenburua=Dream of the Master|argitaletxea=Time|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Bere bizitzako denbora gehiena, hegan egiteaz liluratuta zegoen. [[Hegazti]]en<nowiki/> hegaldiaren inguruko ikerketa ugari egin zituen, baita [[hegazkin]]etarako<nowiki/> hainbat plano ere, esaterako, «aireko torlojua» deituriko [[helikoptero]] bat, paraxuta bat, eta banbuz egindako [[delta hegal]] bat. Gehienentzat azken honen bideragarritasuna ezinezkoa izan, delta hegala egin da, egonkortzaileak gehitu ondoren, eta arrakastaz egin du hegan. Hala ere, Leonardoren ustez [[saguzar]]rak bezalako hegaldi sistemek potentzial handiena zuten. Bestalde, esperimentuetarako [[Haizagailu|haize]] [[tunel]] [[Aerodinamika|aerodinamiko]] bat ere asmatu zuen.
[[Amboise]]ko<nowiki/> [[Clos Lucé]] museoak (Frantzia), Il Castello museoak Guidi kondeen [[Vinci]]ko<nowiki/> (Italia) gazteluan, eta Milango Leonardo da Vinci Zientzia eta Teknologia museoak hainbat [[maketa]] dituzte, tamaina errealean eginak, zirriborroetan eta koadernoetan oinarritutakoak, eta baita Leonardoren lanen azalpenak.
[[Arkitektura]] ere ikasi zuen. [[Filippo Brunelleschi]]ren<nowiki/> lanaren eragina izan zuen, eta Florentziako San Juango<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996.|izenburua=Dans la Florence des Médicis. Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Chapitre 2|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> bataiotegia altxatzea aurreikusi zuen, eta baita [[Milango katedrala|Milango katedralerako]]<nowiki/> linterna dorre bat sortzea. Askotan forma oktogonala erabiltzen zuen eraikin erlijiosoetarako, eta zirkularra militarretarako. 1484 eta 1485 urteetan Milanek jasandako [[izurri]]te epidemiaren ondoren, [[hiri]] perfektu teorikoa diseinatu zuen, [[zirkulazio]]-ardatz optimizatuekin eta kalitateko bizi baldintzekin, ikuspegi funtzionalak kontutan hartuta eta ez bereizketa sozialak, [[giza gorputza]]ren<nowiki/> organoen antzera. [[Lorategia - Gane|Lorategiak]] diseinatzen ere aritu zen. Zoritxarrez, bere arkitektura lan asko galdu egin dira.<ref>{{erreferentzia|izena=Luca|abizena=Giordano|urtea=2009|izenburua=La polita stalla: Leonardo, i trattatisti e le scuderie rinascimentali|argitaletxea=Viglevanum|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref>
== Ospea eta izena ==
Leonardoren ospea bizi zen bitartean hain handia izan zen, Frantziako erregeak garaikurtzat eraman zuen, eta zahartzaroan babestu. Harrez gero,bere lanarekiko interesa ez da inoiz gutxitu. Belaunaldiak bere artelan ezagunenak ikusteko ilarak egiten jarraitzen dute, gazteen kamisetek bere marrazkirik ospetsuenak daramate, eta idazleek jeniotzat jarraitzen hartzen, bere bizitza pribatuari buruz espekulatzen duten bitartean, eta baita bere inteligentziari buruz ere.<ref name="#14"/>
Leonardo etengabeko miresmena sortzen du margolari, kritikari eta historialarien artean, eta horrela omentzen dute idatzietan. [[Baldassare Castiglione]], Il Cortegiano-ren (''The Courtier'') idazleak, 1528an idatzi zuen: «Mundu honetako margolaririk handienetako batek begiratzen du parekorik ez duen arte honetan ...» eta «Anonimo Gaddiano» ezagutzen zen biografoak honakoa idatzi zuen 1540an: «Bere talentua hain zen arraroa eta unibertsala, esan daitekeela naturak mirari bat egin zuela bere izenean ...».
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci, Salvator Mundi, c.1500, oil on walnut, 45.4 × 65.6 cm.jpg|thumb|''Salvator Mundi'']]
[[Giorgio Vasari]]k, Artisten bizitzak (1568) edizio luzatuan,<ref name="#4"/> Leonardoren kapitulua ondorengo hitzekin aurkeztu zuen: “Normalean gizon eta emakume batzuk talentu nabarmenarekin jaiotzen dira, baina noizean behin, natura transzenditzen duen modu baten, pertsona bakar bati zeruak hainbeste edertasun, grazia eta talentu ematen dizkio, beste gizonak oso atzean uzten dituela eta bere ekintza guztiak hain inspiratuak dirudite, egiten duen guztia Jainkoarengandik datorrela dirudiela, gizakiaren trebetasunetik baino. Guztiek aitortu zuten hori egia zela Leonardo da Vincirekin. Edertasun fisiko aparteko artista izateaz gain, egin zuen guztian grazia infinitua erakusten zuen, eta bere talentua hain bikain landu zuen, ezen aztertu zituen arazo guztiak erraztasun osoz konpondu zituela.
XIX. mendeak Leonardoren talentuarekiko mirespen berezia ekarri zuen. Leonardoren koadernoen garrantzia ezaguna zen, baita margolanak ere. Hippolyte Taine-k 1866an idatzi zuen: «Agian ez dago munduan hain unibertsala den beste jenio baten adibiderik, hainbeste gai betetzeko, hain grinatsua infinituarekin, hain naturaltasunez bikaindua, bere mendearen eta hurrengo mendeen baino askoz aurreratuagoa».<ref>{{erreferentzia|izena=Hippolyte|abizena=Taine|urtea=1886|izenburua=Voyage en Italie|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Bernard Berenson artearen historialariak 1896an honakoa idatzi zuen: «Leonardo da artista bakarra literalki eta hitzez hitz esan daitekeena: ukitu zuen guztia betiereko edertasunerako gauza bihurtu zen. Berdin da burezurraren zeharkako ebaketa izan, belar baten egitura, edo giharren azterketa bat, berak, lerroa eta argia eta gerizpearentzako zuen sentimenduarekin, bizitza transmititzen zuen balioetan betirako transmititu zuen».<ref>{{erreferentzia|izena=Bernard|abizena=Berenson|urtea=1896|izenburua=The Italian Painters of the Renaissance|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren jenioarekiko interesak etengabe jarraitu du; adituek haren idazkiak aztertu eta itzultzen dituzte, teknika zientifikoak erabiliz haren pinturak aztertzen dituzte, eztabaidatu egiten dute idatzietan dauden baina inoiz aurkitu ez diren lanei buruz.<ref>{{erreferentzia|izena=Melinda|abizena=Henneberger, .|urtea=2006|izenburua="ArtNews article about current studies into Leonardo's life and works|argitaletxea=Art News Online|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Liana Bortolonek, 1967an idatziz, zera esan zuen: «Ezagutza-arlo guztietan aurrera egitera bultzatu zituen interesen aniztasuna dela eta, pentsa daiteke Leonardo, zalantza barik, jenio unibertsal nagusia izan zela, termino horrek esan nahi duen guztiarekin. Gizakia gaur egun ere deseroso dago, jenio baten aurrean, XVI. mendean zegoen bezalaxe. Bost mende igaro diren arren, oraindik ere Leonardo harriduraz ikusten dugu».<ref name="#3"/>
XXI. mendeko Walter Isaacson idazleak, Leonardoren<ref name="#2"/> biografiaren zati handi bat koadernoko milaka sarreretan oinarritu zuen. Ohar pertsonalak aztertuz, zirriborroak, aurrekontuen oharpenak, eta berritzaile handienetzat jotzen zuen gogoetak. Isaacson harrituta geratu zen Leonardoren jakin-mina eta sormen jenioaz gain, bere alderdi "dibertigarria eta alaia" deskubritzerakoan.<ref>{{erreferentzia|izena=Hillel|abizena=Italie|urtea=2018|izenburua=NonFiction: Biography honors 'fun, joyous' sides of genius da Vinc|argitaletxea=Richmond Times-Dispatch. Associated Press.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren heriotzaren 500. urteurrenean, Parisko Louvre-k 2019ko azaroa eta 2020ko otsaila bitartean bere lanaren inoizko erakusketa handiena antolatu zuen, ''Leonardo'' izenarekin. Erakusketan ehun ikusgai baino gehiago zeuden: marrazkiak, koadernoak eta hamaika margolan. Horietatik bost Louvreren jabetzakoak ziren, baina Mona Lisa ez zen sartu, Louvreko bisitari orokorren artean hain eskari handia delako. Vitrubioren gizona, ordea, Veneziako [[Galleria dell'Accademia (Florentzia)|Gallerie dell'Accademia]] bere jabearekin burututako auzi legal baten ondoren ikusgai zegoen. Salvator Mundi ere ez zen sartu erakusketan, [[Saudi Arabia]]ko<nowiki/> jabea ez zelako ados obra uzteko.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2019|izenburua=Leonardo da Vinci's Unexamined Life as a Painter|argitaletxea=The Atlantic|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2019|izenburua=Louvre exhibit has most da Vinci paintings ever assembled|argitaletxea=Aleteia|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
== Arte merkatua ==
[[Salvator Mundi (Leonardo)|Salvator Mundi]], Leonardoren margolanak Kristo esfera bat eusten irudikatzen du, 450,3 milioi dolarretan saldu saldu zen 2017ko azaroaren 15ean New Yorkeko [[Christie's|Christie’s]]-eko enkante baten, munduko errekorraren salmentan.<ref>{{erreferentzia|izena=Kelly|abizena=Crow|urtea=2017|izenburua=Leonardo da Vinci Painting 'Salvator Mundi' Sells for $450.3 Million|argitaletxea=Wall Street Journal|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ISSN 0099-9660|hizkuntza=En}}</ref> Aurretik artelanen salmenta-prezio ezagunena 300 milioi dolarrekoa zen, Willem de Kooning-en Interchange-rentzat, 2015eko irailean era pribatuan saldu zena. Enkantean saldutako margolanen artean prezio altuena [[Pablo Picasso]]ren<nowiki/> Les Femmes d'Alger-entzat izan zen, 2015ean Christie's-en, 179,4 milioi dolar.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2017|izenburua=Leonardo da Vinci painting 'Salvator Mundi' sold for record $450.3 million|argitaletxea=Fox News|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
== Eponimia ==
* Ilargian krater batek Da Vinci izena darama bere oroimenean.
* Marten ere krater batek Da Vinci oroitzen du.
* Era berean, [[3000 Leonardo]] asteroidea izendatzean, artista italiarrari egiten dio erreferentzia.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Bibliografia ==
'''Italianoz'''
* Anonyme Gaddiano, ''Codex Magliabecchiano XVII'', 17, 1540ko bertsioa
* Giorgio Vasari, ''Le Vite'', 1.ª edición en 1550, 2.ª edizioa 1568an
* Giuseppe Bossi, ''Del Cenacolo di Leonardo, Libri Quattro'', Milán, 1810
* Paolo Giovo, ''Leonardi Vincii vita'', versión proveniente de 1540
'''Espainolez'''
* Capra, Fritjof. ''La Ciencia de Leonardo'', Anagrama, 2008, <nowiki>{{ISBN|978-84-339-6278-2}}</nowiki>
* Clark, Kenneth. ''Leonardo de Vinci'', International Book Creation (1968) <nowiki>ISBN 978-84-7113-007-5</nowiki>
* [[Sigmund Freud|Fr]]<span lang="EN-US">Clark, Kenneth. ''Leonardo de Vinci'', International Book Creation (1968) </span>[[Sigmund Freud|eud, Sigmund]], ''Un recuerdo de infancia de Leonardo de Vinci'', 1910
'''Frantsesez'''
* Alessandro Vezzosi, ''Léonard de Vinci: art et science de l'univers'', Gallimard, 1996 (<nowiki>{{ISBN|978-2-07-053353-4}}</nowiki>)
* Bertrand Gille (dir.), ''Histoire des techniques'', Gallimard, col. «La Pléiade», 1978. (<nowiki>{{ISBN|978-2-07-010881-7}}</nowiki>)
* Bertrand Gille, Les Ingénieurs de la Renaissance, TD, París, 1960; reed. Seuil, col. « Points Sciences», 1978. (<nowiki>{{ISBN|2-02-004913-9}}</nowiki>)
* Brigitte Labbé, Michel Puech eta Jean-Pierre Joblin, ''Léonard de Vinci'', Toulouse, Milan jeunesse'', col. « De vie en vie» no 18, 58 pp., 2005. (<nowiki>{{ISBN|2-7459-1631-9}}</nowiki>)''
* Charles Nicholl, ''Léonard de Vinci, Biographie'', 704 pp., Arlés, Actes Sud, 2006. (<nowiki>{{ISBN|2-7427-6237-X}}</nowiki>)
* Christian Combaz, ''Lion ardent ou la confession de Léonard de Vinci'', Fayard, 2003 (Le Livre de Poche, 2004)
* Daniel Arasse, ''Léonard de Vinci. Le rythme du monde'', Hazan, 1997. (<nowiki>{{ISBN|2-85025-542-4}}</nowiki>)
* Dimitri Merejkovski, ''Le roman de Léonard de Vinci'', París, 1930. Source d'inspiration pour Un souvenir d'enfance de Léonard de Vinci de Sigmund Freud
* Marcel Brion, ''Léonard de Vinci'', Albin Michel, París, 1995
* Les Guides Millenium Art Factorie, ''Léonard de Vinci'' (Volumen 1 France y volumen 2 Toscane)
* [[Paul Valéry]], ''Introduction à la méthode de Léonard de Vinci'', Gallimard, París, 1894
* Serge Bramly, ''Léonard de Vinci'', Jean-Claude Lattès, París, 1988
* Silvia Alberti de Mazzeri, ''Léonard de Vinci'', Payot, París, 1984
* Sophie Chauveau, ''Léonard de Vinci, Biographie'', 279 pp., Gallimard, col. Folio Biographie (<nowiki>{{ISBN|978-2-07-034159-7}}</nowiki>)
'''Ingelesez'''
* Popham, A. E. ''The Drawings of Leonardo da Vinci'', Jonathan Cape, 1946. (<nowiki>{{ISBN|0-224-60462-7}}</nowiki>)
* Angela Ottino della Chiesa, ''The Complete Paintings of Leonardo da Vinci'', Penguin, 1967 (<nowiki>{{ISBN|0-14-008649-8}}</nowiki>)
* Nicholl, Charles. ''Leonardo da Vinci, The Flights of the mind'', Penguin, 2005. (<nowiki>{{ISBN|0-14-029681-6}}</nowiki>)
* Frank Zollner & Johannes Nathan, ''Leonardo da Vinci: The Complete Paintings and Drawings'', Taschen, 2003. (<nowiki>{{ISBN|3-8228-1734-1}}</nowiki>)
* Wasserman, Jack. ''Leonardo da Vinci'', Abrams, 1975. (<nowiki>{{ISBN|0-8109-0262-1}}</nowiki>)
* Bortolon, Liana. ''The Life and Times of Leonardo'', Paul Hamlyn, Londres, 1967
* O'Malley & Saunders, ''Leonardo on the Human Body'', Dover Publications, Nueva York, 1982
* Cremante, Simona. ''Leonardo da Vinci: Artist, Scientist, Inventor'', Giunti, 2005. (<nowiki>{{ISBN|88-09-03891-6}}</nowiki>)
'''Documentalak'''
* ''Léonard de Vinci'', 60 minutuko bi zati: ''L'homme qui voulait tout savoir et Liaisons dangereuses'', Royaume-Uni, 2003
* ''Léonard de Vinci'': La biographie, Nacarat, 2006
* ''Leonardo's dream machines'', sur les tests d'une reproduction à l'échelle d'un dessin d'une machine volante de Vinci, 2005
* ''[https://www.youtube.com/watch?v=fiuu3NZM6yQ El misterio de "La última cena" de Leonardo da Vinci]'' | DW Documental, 2019
* ''[https://www.youtube.com/watch?v=e_Snu0jwcNc El Renacimiento - La época de Miguel Ángel y Leonardo da Vinci (1/2)]'' | DW Documental, 2019
* ''[https://www.youtube.com/watch?v=voaH_J9VB5k El Renacimiento - La época de Miguel Ángel y Leonardo da Vinci (2/2)]'' | DW Documental, 2019
== Kanpo estekak ==
* {{En}} [https://www.wga.hu/frames-e.html?/html/l/leonardo/ Leonardo da Vinciren margolanak]
* {{En}} [http://www.drawingsofleonardo.org/ Leonardo da Vinciren marrazkiak]
* [[Wikimedia Commons]]ek multimendia kategoria bat du [[c:Category:Leonardo_da_Vinci|Leonardo da Vinciri buruz]]
* [[Wikiesanak|Wikiesanakek]] {{Es}}[https://es.wikiquote.org/wiki/Leonardo_da_Vinci Leonardo da Vinciren esaldi] ospetsuak jaso ditu.
* {{En}} [[Wikiteka|Wikitekak]] [https://en.wikisource.org/wiki/Author:Leonardo_da_Vinci Leonardo da Vinciren lan originalak] jaso ditu.
* {{En}} [https://www.britannica.com/biography/Leonardo-da-Vinci «Leonardo da Vinci»], ''[[Encyclopædia Britannica|Encyclopaedia Britannica]]''.
<br />{{bizialdia|1452ko|1519ko|Vinci, Leonardo da}}
[[Kategoria:Leonardo da Vinci| ]]
[[Kategoria:Pizkundeko artistak]]
[[Kategoria:Autodidaktak]]
[[Kategoria:XV. mendeko arkitektoak]]
[[Kategoria:XVI. mendeko arkitektoak]]
[[Kategoria:Ezkerrak]]
[[Kategoria:Italiako pizkundeko humanistak]]
6lnza783tk1kztgvgozv2m7cwpvp4km
9968772
9968753
2024-11-14T09:53:55Z
Xabier Armendaritz
448
9968772
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{Artikulu nabarmendua}}
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Leonardo da Vinci'''<ref>{{EuskaltzArauErref|arau-zk=185|arau-izenb=Errenazimentuko pertsona-izenak}}</ref> —jaiotzako izen-deiturez, '''Leonardo di ser Piero da Vinci'''— ([[Vinci]], [[Toscana]], 1452ko apirilaren 15a – 1519ko maiatzaren 2a) [[Polimatia|polimata]] izan zen, Italiako [[Pizkundea|Pizkunde]] garaikoa. Aldi berean, [[Margolaritza|margolari]], [[Anatomia|anatomista]], [[arkitekto]], [[Paleontologia|paleontologo]],<ref>{{erreferentzia|izena=Stephen Jay.|abizena=Gould|urtea=1998|izenburua=Leonardo's Mountain of Clams and the Diet of Worms.|url=https://archive.org/details/leonardosmountai00goul|argitaletxea=N.Y.: Harmony Books.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-84-7423-991-1|hizkuntza=En}}</ref> [[botanika]]ri, [[zientzialari]], [[idazle]], [[eskultore]], [[filosofo]], [[ingeniari]], [[asmatzaile]], [[musika]]ri, [[poeta]] eta [[hirigile]] izan zen. Francesco Melziren<ref>{{erreferentzia|izena=Silvana|abizena=Levi Orban|urtea=1980|izenburua=El fin del mundo|argitaletxea=Verona, Italia: Edizioni Futuro.|orrialdea=|orrialdeak=pp. 70-72.|ISBN=84-226-1462-6.|hizkuntza=Es}}</ref> alboan hil zen, eta hari eman zizkion bere proiektuak, diseinuak eta pinturak. Haurtzaroa bere jaioterrian igaro ondoren, [[Andrea del Verrocchio|Andrea de Verrocchio]] florentziar margolariarekin ikasi zuen. Bere lehen lan garrantzitsuak [[Milan]]en sortu zituen, Ludovico Sforza dukearen zerbitzura. Ondoren, [[Erroma]]n, [[Bolonia]]n eta [[Venezia]]n lan egin zuen, eta azken urteak [[Frantzia]]n igaro zituen, [[Frantzisko I.a Frantziakoa|Frantzisko I]].a erregearen gonbidapenean.<ref>{{erreferentzia|izena=Mariangela|abizena=Mazzocchi Doglio|urtea=1983|izenburua=Leonardo e gli spettacoli del suo tempo|argitaletxea=Electa|orrialdea=|orrialdeak=pp. 14-20|ISBN=88-435-0956-X.|hizkuntza=It}}</ref>
[[Errenazimentu]]ko gizakiaren arketipo eta sinbolo gisa deskribatu ohi da, jenio unibertsala, baita [[filosofo]] [[Humanismo|humanista]] ere, bere jakin-min infinitua bere asmakizun gaitasunarekin soilik parekatu daitekeena.<ref>{{erreferentzia|izena=Helen|abizena=Gardner|urtea=1970|izenburua=Art through the Ages|url=https://archive.org/details/gardnersartthrou0000gard_k2v1|argitaletxea=Harcourt, Brace and World|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Leonardo da Vinci inoizko margolari handienetakotzat jotzen da, eta ziurrenik, inoiz izan den diziplina anitzeko talentu gehien izan duen pertsonetako bat. [[Ingeniari]] eta [[asmatzaile]] gisa, Leonardok bere garaia baino ideia aurreratuagoak garatu zituen, hala nola [[helikoptero]]a, [[tanke]]a, [[itsaspeko]]a eta [[automobil]]a. Bere proiektuetako gutxi batzuk izan ziren eraikiak (horien artean kable baten muga elastikoa neurtzeko makina), gehienak garai hartan egingarriak ez zirelako. Zientzialari gisa, ezagutza asko aurreratu zituen [[anatomia]]ren, [[ingeniaritza zibil]]aren, [[astronomia]]ren, [[optika]]ren eta [[hidrodinamika]]ren arloetan.
Gaur egun, pinturagatik da ospetsuena. Bere obrarik ezagunenetako bi, [[Gioconda]] eta [[Azken Afaria (Leonardo da Vinci)|Azken afaria]], behin baino gehiagotan kopiatu dituzte, eta baita parodiatu ere, hala nola ''[[Vitruvioren gizona]]'' marrazkiarekin. Hala ere, bere lanetako 20 inguru baino ez dira ezagutzen, batez ere teknika berriekin egindako esperimentuengatik (batzuetan ez baitzuten emaitza onik izan) eta bere egonkortasun ez kronikoagatik. Sorkuntza kopuru txiki horrek, marrazkien koadernoekin batera, eta eskema zientifikoei eta pinturaren izaerari buruzko hausnarketekin, osatzen dute bere ondarea ondorengo artista belaunaldientzako.
== Bizitza ==
=== Gaztaroa ===
Leonardo di ser Piero da Vinci 1452ko apirilaren 15ean jaio zen, Anciano herrian, Vinci hiritik gertu, [[Florentzia]]tik mendebaldera. Leonardo, italiar nobleen familia aberats baten ondorengoa, sasiko semea zen: bere aitak, Piero Fruosino di Antonio mezulariak (notarioa, [[Florentziako Errepublika]]ko kantzilerra eta enbaxadorea) nekazari familia bateko emakume Caterina umila haurdun utzi zuen.<ref name="#1">{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Leonardo da Vinci: Renaissance Man|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> Neska, [[Ekialde Hurbila|Ekialde Hurbileko]] esklabo bat izan zitekeela susmatzen da.<ref>{{erreferentzia|izena=Marta|abizena=Falconi|urtea=December 2006|izenburua=Experts Reconstruct Leonardo Fingerprint|argitaletxea=Associated Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Martin Kemp, [[Oxfordeko Unibertsitatea|Oxfordeko Unibertsitateko]] Arte Historiako irakasle emeritua, [[Toscana|Toskanako]] artxiboetan ikertu ondoren, jaiotako data baieztatuko zuten dokumentuak aurkitu zituen, eta Vincitik kilometro batera zegoen bere aitaren landetxean izan zela. Bere ama hamabost urteko Caterina di Meo Lippi tokiko nekazaria zela baieztatu zuen. Piero dagoeneko senargaia zen, eta haurra aitonari entregatu zion, Antonio da Vinciri. Ziurrenik, honek amari dote bat eman zion ezkondu zedin. 1457ko zerga aitorpenetan, Antoniok adierazi zuen biloba berarekin bizi zela, eta Caterina baserritar batekin ezkonduta agertzen dela, Antonio di Piero Buti.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2017ko uztailak 21|izenburua=El nacimiento documentado de Leonardo y la sífilis de 'Mona Lisa'»|argitaletxea=El Mundo|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Es}}</ref>
Leonardo, edo Lionardo, bataioaren erregistroaren arabera,<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 1: "Il était une fois à Vinci"|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> bataiatu eta bere lehen bost urteak Vinciko bere aitaren etxean eman zituen, seme legitimo gisa tratatu zutela.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1984|izenburua=Les grandes découvertes, série connaissances et vie,|argitaletxea=éditions Christophe Colomb|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Irakurtzen eta idazten ikasi zuen, eta [[aritmetika]]ko ezagutza jaso zituen. Hala ere, ez zuen ia [[latin]]ik ikasi, irakaskuntza tradizionalaren oinarria. [[Ortografia]] kaotikoa edukitzeak erakusten du bere instrukzioan hutsuneak egon zirela; nolanahi ere, ez zen izan unibertsitateko ikasle batena.<ref>{{erreferentzia|izena=Gille|abizena=Bertrand|urtea=1954|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref>
Leonardo da Vincik jaio zen herrixkan bertan eman zituen aurreneko urteak, inguruko larreetan bizi ziren [[sugandila]], [[kilker]], [[ipurtargi]] eta bestelako animaliekin jolastuz, haurtzarotik aberatsa zuen irudimena are gehiago landuz. Ez da garai hartako Leonardoren deskribapenik gure garaietaraino iritsi, baina haren lana aztertu zuten aurreneko autoreen ustez, horien artean [[Giorgio Vasari]] XVI. mendeko artista eta biografoak, gazte galai gisara aurkezten dute, ingurukoen begirunea bereganatzen zuen hizlari atsegintzat.<ref name="#2">{{erreferentzia|izena=Walter|abizena=Isaacson|urtea=2017|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=New York: Simon & Schuster|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-1-5011-3915-4|hizkuntza=En}}</ref> Legenda asko sortu dira haren figuraren inguruan, eta horietako bat izan liteke Clark Kennethek bere ''Leonardo da Vinci'' lanean kontatzen duenez, Leonardo gazteak merkatuan txoriak erosten zituela gero, aurrez kendu zitzaien askatasunera itzultzeko.
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci (colorized).jpg|thumb|Leonardo da Vinciren [[erretratu]] baten koloreetako bertsioa.]]
Amarekin pasa zituen aurreneko urteak, baina Antonio di Piero Buti del Vacca da Vincirekin ezkondutakoan, aitaren familiaren etxean hartu zuten. Aita, hamasei urteko Albiera degli Amadori, [[Florentzia]]ko familia aberats bateko alabarekin ezkonduta zegoen, eta Leonardo legezko oinordekotzat sekula onartu ez bazen ere, harreman ona izan zuen bere aitaren emazte horrekin, nahiz eta oso gazte hil. Guztira aita lau aldiz ezkondu zen, eta hamar seme eta bi alaba izan zituen, legezko oinordekotzat denak.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 1: "Il était une fois à Vinci"|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> <ref>{{erreferentzia|izena=Sigmund|abizena=Freud|urtea=|izenburua=Leonardo da Vinciren gaztetako amets bat|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Er}}</ref> Leonardok aitaren azken emaztearekin harreman oso ona izan zuen: halaxe erakusten du behintzat hari bidalitako eskutitz batean tratatzen duen erak “ama gozoa eta maitea” idazten dionean.
Aitaldeko amonak, Lucia di Ser Piero di Zoso, [[zeramika]]ria zen eta ziurrenik Leonardo artelanetan sartu zuen pertsona izan zen. Pasadizo ezagun batek dioenez, zerutik etorri zen miru batek bere sehaska gainetik hegan egin zuen, buztanarekin aurpegia ukituz.<ref name="#3">{{erreferentzia|izena=Liana|abizena=Bortolon|urtea=1967|izenburua=The Life and Times of Leonardo|argitaletxea=Paul Hamlyn, London|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 060003142X / 13: 9780600031420|hizkuntza=En}}</ref> [[Giorgio Vasari]], XVI. mendeko margolari errenazentisten biografoak, ''Le Vite''n (1568) istorio bat kontatzen du, non bertako nekazari batek Ser Pierori eskatu zion bere seme talentudunak irudi bat margotzeko plaka batan. Orduan, Leonardok suak botatzen zuen herensugearen irudikapena margotu zuen. Hain ondo zegoelako, Ser Pierok arte florentziarreko merkatari bati saldu zion, eta honek berriz Milango dukeari. Salmentari ateratako irabaziekin, Ser Pierok gezi batez zeharkatutako bihotz batez apaindutako plaka bat erosi zuen, eta nekazariari eman zion.<ref name="#4">{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=En}}</ref>
=== Verrocchioren lantegian ===
[[Fitxategi:Study of a Tuscan Landscape.jpg|thumb|ezkerrera|200px|''[[Arno (ibaia)|Arno]] ibarraren ikuspegia'' (1473), Leonardoren lehen lan ezaguna.]]
Leonardo gaztea naturaren maitale zen, jakin-min handiz behatzen zuena. [[Karikatura]]k marrazten zituen, eta [[ispilu idazkera]] landu zuen dialekto toskanieraz. Vasarik anekdota bat kontatzen du artistaren ibilbidean egindako lehen urratsen inguruan: «egun batean, Ser Pierok bere marrazki batzuk hartu eta [[Andrea del Verrocchio]] lagunari erakutsi zizkion, eta behin eta berriz galdetu zion ea Leonardok marrazteari dedikatu al ote zen, eta gai horretan ezer lor zezakeen. Andrea oso harrituta geratu zen Leonardoren aparteko dohainak zituela ikusita eta Pierori gomendatu zion lanbide hori aukeratzen uzteko. Horrela, Ser Pierok erabaki zuen Leonardo Verrocchioren lantegira joango zela. Leonardok berehala onartu zuen, eta lanbideko horretako eginbeharrak betetzeaz gain, marrazteko artearekin zerikusia zuen guztia egin zuen». Hala, 1469az geroztik, Leonardo aprendiz aritu zen arte tailer ospetsuenetako baten Andrea del Verrocchiorekin. Hari zor dio diziplina anitzetako prestakuntzaren zati bat. Eta beste artista batzuengana ere hurbildu zen, [[Sandro Botticelli]], [[Il Perugino|Perugino]] eta [[Domenico Ghirlandaio]]rengana.
Verrocchio ospe handiko artista zen, eta oso eklektikoa. Formakuntzaz urregilea eta [[errementari]]a zen, baina ere berean [[Margolaritza|margolaria]], [[eskultore]]a eta urtzailea ere bazen. Batez ere [[Lorenzo Medici|Lorenzo Medici]] ahaltsuarentzat lan egin zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=J. R.|abizena=Hale|urtea=1971|izenburua=Renaissance Europe, 1480-1520|url=https://archive.org/details/renaissanceeurop00hale|argitaletxea=Fontana|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Leonardok Antonio Pollaiuolorekin ere lan egin zuen, lantegia Verrocchiorenetik oso gertu zuen eta.
Urtebetez pintzelak garbitzen eta aprendizentzat ohikoak ziren beste jarduera txiki batzuk egiten igaro ondoren, Verrocchiok Leonardo tailer tradizional baten praktikatzen ziren teknika ugarirekin trebatzen ipini zuen. Testuinguru horretan, Leonardok [[kimika]]ko, [[metalurgia]]ko, [[larru]]zko eta [[igeltsu]]zko lanak, eta [[mekanika]]ren zein [[zurgintza]]ren oinarriak ikasteko aukera izan zuen. Bai eta, zenbait teknika artistiko ere: [[Marrazketa artistiko|marrazketa]], [[pintura]] eta [[Marmol|marmolezko]] eta [[brontze]]zko [[Eskulturagintza|eskultura]].<ref>{{erreferentzia|izena=Andrew|abizena=Martindale|izenburua=The Rise of the Artist|urtea=1972|url=https://archive.org/details/riseofartistinmi0000mart_a6t2|argitaletxea=Thames and Hudson|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Cennini|abizena=Cennino|urtea=1933|izenburua=Il Libro dell' Arte|argitaletxea=D. V. Thompson Jr., New Haven: Yale University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Era berean, trebakuntza jaso zuen kolore prestaketetan, grabatuan eta freskoen pinturetan. Bere aparteko talentuaz ohartu zenean, Verrocchiok ikasleari bere lan batzuk amaitzea utzi zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Sensini, Tommaso|abizena=Conti, Tiziana|urtea=2011|izenburua=Leonardo e l'aretino negli studi di Carlo Starnazzi|argitaletxea=CB Edizioni|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-88-97644-04-0|hizkuntza=It}}</ref>
[[Fitxategi:Baptism of Christ by Andrea del Verrocchio.jpg|thumb|''Kristoren bataioa'', Verrocchiok egina (1470-1480). Leonardok ere parte hartu zuen, behean ezkerrrean dagoen aingerua margotzen.|alt=]]
Verrochioren tailerreko prestakuntza haratago joan zen, eta beste kultura gune batzuetara hedatu zen. [[Algoritmo|Kalkulu algoritmikoa]] ikasi zuen, eta Florentziako bi [[abako|abakista]] garrantzitsuenak aipatzen zituen, [[Paolo dal Pozzo Toscanelli]] eta Leonardo Chernionese. Bestalde, Leonardok Piero Borgiren ''Nobel opera de arithmética,'' 1484an [[Venezia]]n inprimatua, ere ezagutu zuen.
Ez da ezagutzen Leonardok Verrocchiorekin lan egin zuen garaiko artelanik. Vasariren arabera, soilik ''Kristoren Bataioa'' (1472-1475) margoan hartu zuen parte. Bestalde, kondairaren arabera, Verrocchiok lana amaitzea alde batera utzi zuen Leonardo gaztearen kalitateaz gaindituta sentitu zenean. Aingeru txiki baten utzi zuen bere maisu-eskua. Halaber, aprendiza modeloa ere izan behar zelaren tradizioari jarraituz, Leonardo da Verrocchioren ''David'' brontzezko estatua. Era berean, Verrocchioren Tobias eta aingerua lanean ageri den [[Rafael (goiangerua)|Rafael goiangerua]] Leonardoren erretratua dela suposatzen da.<ref name="#1"/>
1472an, hogei urte zituela, San Lukasen kofradiako liburu gorrian bere izena ageri zen. Garai horretakoa da ezagutzen den bere lehenetako lan bat: Arno ibarreko paisaia edo Santa Maria della neve paisaia (1473), lumaz eta tintaz egindako marrazkia da.<ref>{{erreferentzia|izena=A. E.|abizena=Popham|urtea=1947|izenburua=Les dessins de Léonard de Vinci|argitaletxea=Éditions de la Connaissance, Bruxelles|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Horrela hasi zuen bere margolari ibilbidea, dagoeneko margolan aipagarriekin, hala nola ''[[Deikundea]]'' (1472–1475). Eta [[Esfumatura|sfumatoaren]] teknika hobetu zuen, inoiz lortutako hobetze punturaino.
1476an Verrocchioren laguntzaile gisa agertzen zen aipatua beti, eta aitak bere lantegia izaten lagundu zionean ere, irakaslearekin kolaboratzen jarraitu zuen berarentzako afektu handia zuelako. Garai hartan, enkargu pertsonalak jaso zituen eta bere lehenen koadroa margotu zuen, krabelinaren Ama Birjina (1476). Urte bereko espediente judizial baten datuetan ageri denez, bera eta beste hiru gizonei [[sodomia]] kasu bat egotzi zieten. Garai hartan legez kanpoko praktika zen Florentzian, baina guztiak absolbituak izan ziren.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 2: «Dans la Florence des Médicis»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> Dokumentu horrek, salaketa anonimo batean oinarrituta, ez zuen Leonardo homosexuala zela kategorikoki adierazten.
Laster Leonardo [[ingeniari]] gisa ere nabarmendu zen. 1478an, hogeita sei urte zituela, [[San Joan bataiotegia (Florentzia)]] altxatzeko eskaini zuen bere burua. Eta urte horretan, irakaslearen babesa utzi zuen, diziplina guztietan gainditu ondoren. Horrela, maisu margolari independente bilakatu zen.
=== Florentzian ===
1481ean San Donato monasterioak [[Magoen gurtza (Dürer)|Magoen gurtza]] enkargatu zion, baina Leonardok ez zuen sekula koadro hau amaitu, ziurrenik etsita edo umiliatuta zegoelako, [[Sixto IV.a|Sixto IV]].a Erromako Aita Santuak Vatikanoko Jauregi Apostolikoko [[Kapera Sixtinoa]] apaintzeko ez zuelako bera aukeratu. Izan ere, hainbat margolarien artean lehia gogorra zegoen.<ref name="#5">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 3: «À Milan au temps des Sforza»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> [[Neoplatonismo]]ak, garai hartan Florentzian modan zegoenak, Milanera —hiri irekiago, akademiko eta pragmatikoago batera— joateko erabakian ere paper garrantzitsua izan zuen. Ziur asko, ingurune berri hura egokiagoa zen haren espirituarentzat.
Leonardok [[Arroketako Ama Birjina]] (1483–1486) Sortzez Garbiaren anaidiarako margotu zuen, Milango San Francisco Handiaren elizara joango zena. Han zela, bigarren bertsioa egin zezan eskatu zion anaidiak. Leonardok obra kopiatzeko eskubidea lortu zuen, baina gerora arazo juridiko bat hasi zen, erabaki judizialak eta lagun batzuen esku-hartzea egon arte konpondu ez zena.<ref name="#5"/> Azkenean, lanaren bi bertsio egon ziren. Gaur egun [[Paris]]ko [[Louvre museoa]]n dagoen bertsioa [[Florentzia]]n egina dela pentsatzen da, eta gero [[Milan]]era eraman zuela, bere abilezia erakusteko.
=== Sforzatarrekin lanean ===
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci (1452-1519) - The Last Supper (1495-1498).jpg|thumb|250px|''Azken Afaria'' (1494 edo 1495)]]
Florentzian Leonardoren lanak ez ziren oharkabean pasatu. Lorenzo Medicik jakin zuen Leonardok zilarrezko lira bat sortu zuela zaldiaren buruaren itxurarekin. Lanaren kalitatearekin harrituta, Leonardo berarekin bidali zuen Milanera mezulari florentziar gisa, eta halaber Milango mezenas eta dukea zen [[Ludovico Sforza]]rekin lan egitera. Lorenzoren helburua Milango jaunekin harreman onak mantentzea zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Paolo|abizena=Rossi|urtea=2001|izenburua=The Birth of Modern Science|url=https://archive.org/details/birthofmodernsci0000ross|argitaletxea=Blackwell Publishing|orrialdea=p. 33|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Halaber, eskutitz bat idatzi zion dukeari, Codex Atlanticusan dagoena, eta bertan Leonardoren ingeniaritza alorreko jakituria aparta deskribatzen zuen, eta bidenabar, margolaria ere bazela jakinarazten zion.<ref name="#6">{{erreferentzia|izena=Daniel|abizena=Arasse|urtea=2002|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Dumont Buchverlag Gmbh|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 3832171509 / 13: 9783832171506|hizkuntza=It}}</ref> Hori horrela, ondorengo Leonardoren lanbide nagusia ingeniaritza izan zen. Sforza ingeniarien zerrendan agertzen zen, eta 1493an [[Pavia]]ra bidali zutenean, «''ingéniarius ducalis''» izenburupean ageri zen. Sforzak hainbat zeregin egiteko agindu zion, eta margolari handientzat bakarrik gordetako aitorpena zen «''Apelles florentino''» titulua ere eman zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Leonardo|abizena=Davinci|urtea=2011|izenburua=The Notebooks of Leonardo Da Vinci|argitaletxea=Lulu|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-1-105-31016-4|hizkuntza=En}}</ref> Modu horretan, «jaiak eta ikuskizunak apaingarri aberatsekin» antolatzen eta publikoa txundituta uzten zituzten [[tramoia]]k asmatzen aritu zen, hala nola, [[Ludovico Sforza]]ren eta Beatriz de Esteren ezkontzan eta baita Ana Sforzaren eta Alfontso I.a Estekoarenean. Milango gorteko hainbat erretratu ere margotu zituen. Milango elite ilustratuekin izandako harremanak, zuen heziketaren hutsuneak antzemateko balio izan zion.<ref name="#7">{{erreferentzia|izena=Bertrand|abizena=Gille|urtea=1964|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref>
[[Milango katedrala|Milango katedralaren]] kupularen azterketaz arduratu zen. Eta sasoi berean, Ludovicoren aita [[Francesco I.a Sforza|Francisco I Sforzaren]] omenez eginteko asmoa zegoen zaldizko estatua, «Il Cavallo»ren buztinezko moldean lan egin zuen. Hirurogeita hamar tona brontzez egin behar zen, garai hartan benetako balentria teknikoa zena. Estatua hainbat urtez amaitu gabe egon zen.<ref name="#3"/> Leonardok moldurarako buztinezko bertsioa amaitu zuenean, eta jadanik planak prest zeudenean galdaketa abian jartzeko, brontzea kanoiak egiteko erabili zen, [[Karlos VIII.a Frantziakoa|Frantziako Karlos VIII]].aren inbasioaren aurka hiria defendatzeko.
1490. urtean arkitektoen eta ingeniarien kongresu moduko batean parte hartu zuen, Milango katedralaren kupularen akaberaren zenbait alderdi eztabaidatzeko. Bertan, Francesco di Giorgio Martini ospe handiko ingeniaria ezagutu zuen, eta honek [[Parma]]ra joatea gomendatu zion Giovanni Antonio Amadeo eta Luca Fancelli kontsultatzera, eraikuntzaren zenbait alderdi argitzeko. Garai horretan, Leonardok proiektu tekniko eta militarrei buruz egin zuen lan.
[[Fitxategi:After leonardo da vinci, The Battle of Anghiari by Rubens, Louvre.jpg|thumb|Peter Paul Rubensen ''Anghiariko bataila'' Leonardoren jatorrizkoaren lanaren kopia bat da. Margolanaren erdian zegoen «Zutohialaren borroka» islatzen du. ]]
Erlojuak hobetu zituen, ehungailua, garabiak eta beste tresna asko. Hirigintza ere aztertu zuen, eta hiri idealetarako planoak proposatu zituen. Antolamendu hidraulikoaz interesatu zen, eta 1498ko dokumentu batek ibaien eta ubideen ingeniari lanez arduratzen zela dio. 1495ean, hileta batekin lotutako gastuen zerrenda zehatz batek bere ama Caterinaren heriotza iradokitzen du.
1490 inguruan bere izena zeraman akademia bat sortu zuen. Bertan, urte batzuetanz bere ezagutzak irakatsi zituen, eta ikerketa guztiak tratatu txikietan idatzi zituen. [[Jesusen Azken Afaria|Azken Afaria]] (1494–1498) freskoa margotu zuen [[Santa Maria delle Grazie]] dominikar komenturako. 1496an [[Luca Pacioli]] Milanera iritsi zen, eta Leonardoren adiskide handia egin zen. Bere La Divina proportione lanean grabatutako taulak Leonardok egin zizkion. Geroago, 1498an, Sforzesco gazteluaren sabaia eraiki zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1966|izenburua=Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítulo 3: «À Milan au temps des Sforza»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref>
1499an [[Luis XII.a Frantziakoa|Frantziako Luis XII.aren]] tropek Milango [[dukerri]]a konkistatu ondoren, [[Ludovico Sforza]] kargugabetu zuten eta bere iloba [[Maximiliano I.a Habsburgokoa|Maximiliano I]].arekin [[Alemania]]ra ihes egin beharrean aurkitu zen. Goiz batean zaldiko estatuaren modeloa suntsituta aurkitu zuen Leonardok, frantziarrek tiroko entrenamendurako erabiltzen zutelako. Halaber, Luis XII.ak Azken Afaria Frantziara eramateko harresia mozteko aukera planteatu zuen, [[Napoleon Bonaparte]]k ere mende batzuk geroago pentsatu zuenez. Sforzatarrak erori zirenean, Leonardo Ligny kondearen zerbitzura geratu zen<ref>{{erreferentzia|izena=Ludwig|abizena=Goldscheider|urtea=1953|izenburua=Michelangelo|argitaletxea=Phaidon|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>, eta Luxenburgoko Luisek Toskanako defentsa militarraren egoerari buruzko txostena prestatzeko eskatu zion.<ref name="#7" /> Ludovico Sforzaren ustekabeko itzulerak planak aldatu zituen, eta Milanera alde egin zuen Salai laguntzailearekin eta [[Luca Pacioli]] matematikariarekin.
=== Florentziara itzultzea ===
[[Fitxategi:La belle ferronnière,Leonardo da Vinci - Louvre.jpg|thumb|''Belle Ferronnière'' (1490–1495), Paris, Louvre ]]
1499ko martxoan, Leonardok [[arkitekto]] eta [[ingeniari]] militar gisa lan egin zuen veneziarrek hirian babesak eraiki nahi zituztelako.<ref>{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=0: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref> Hiria [[turkiar]]ren balizko itsas eraso batetik defendatzeko sistemak garatu zituen, eta proposamenen artean, [[Urpekariak|urpeko]] eskafandra bat asmatu zuen. Turkiarrek erasorik egin ez zutenez, asmakizuna erabili gabe geratu zen. Apirilaren amaieran Florentziara itzuli zen eta han, [[Friuli-Venezia-Julia|Friuliko]] uren jarioei buruzko azterketa egin eta gero, [[esklusa]] sistema bat proposatu zuen, [[Isonzo]] ibaiaren ibilbidea jaso ahal izateko. Ondoren [[Mantua]]n egon zen [[Luca Pacioli]] fraide matematikoarekin, eta Isabel de Esteren erretratua egin zuen. 1501ko apirilaren 4ko gutun baten, Pierre de Nuvolak Mantuako dukesari erantzuten dio Leonardoren «ikasketa matematikoek pinturarengandik urrundu dute».<ref>{{erreferentzia|izena=John|abizena=Wells|urtea=2008|izenburua=Longman Dictionary|url=https://archive.org/details/longmanpronuncia0000unse|argitaletxea=Pearson Longman|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-1-4058-8118-0|hizkuntza=En}}</ref> Hala ere, Santissima Annunziata komentutik oniritzia jaso zuen ''Ama Birjina, Jesus Haurra, Santa Ana eta San Juan Bataiatzailea''rekin izango zenaren prestaketa-zirriborro bat egiteko. Margolanak ikaragarrizko mirespena eragin zuen, «gizon eta emakumeak, gazte eta nagusiak» joaten ziren ikustera, «jaialdi handi batean parte hartzen egongo balira bezala». Egonaldi labur bat egin zuen Erroman, Tivoliko [[Hadrianoren villa]]n, eta Frantziako Luis XII.aren estatu idazkaria zen Florimond Robertetek eskatuta, Husuen Ama Birjina margolanean aritu zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=» 10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref>
1502an, Valentinesiako dukea eta Alexandro VI.a Aita Santuaren semea zen [[Cesare Borgia|César Borgia]] printzeak, "kapitain eta ingeniari orokorra" izendatu zuen. [[Markak|Marketan]] eta [[Emilia-Romagna]]n ibili zen, gotorlekuak eta duela gutxi konkistatutako lurraldeak ikuskatzen. Bere koadernoak hainbat behaketa, gutun, lan zirriborro eta bisitatutako hirietako liburutegietan aurkitutako obren zehaztasunak jaso zituen.<ref>{{erreferentzia|izena=Ian|abizena=Chilvers|urtea=2003|izenburua=The Concise Oxford Dictionary of Art and Artists|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9780199532940|hizkuntza=En}}</ref> Han [[Nikolas Makiavelo]] ezagutu zuen, [[Borgia]]tarren zerbitzura Florentzian zebilen zelataria.
1503an Florentzian arkitekto eta ingeniari hidraulikoko funtzioak bete zituen. San Lukasen gremioan sartu zen berriro, eta bi urte eman zituen (1503–1505) ''Anghiariko bataila'' prestatzen eta margotzen. Hamazazpi bider zazpi metro zituen margolanak, eta bitartean, pareko horman [[Michelangelo]]k ''Cascinako bataila'' margotzen zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Ludwig|abizena=Goldscheider|urtea=1967|izenburua=Michelangelo: paintings, sculptures, architecture|argitaletxea=Phaidon Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-0-7148-1314-1|hizkuntza=En}}</ref> Bi lanak galdu egin dira. Michelangeloren lana 1542ko Aristotole da Sangalloren kopia baten bidez ezagutzen da, eta Leonardoren margolana, prestaketa zirriborroetatik eta atal nagusiaren zenbait aleetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=David Alan|abizena=Brown|urtea=1998|izenburua=Leonardo Da Vinci: Origins of a Genius|url=https://archive.org/details/leonardodavincio0000brow_p0r6|argitaletxea=Yale University Press|orrialdea=p. 7|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|0-300-07246-5}}|hizkuntza=En}}</ref> Horien artean, aipagarriena zalantzarik gabe [[Peter Paul Rubens|Rubensena]] da. Badirudi obraren aldaketaren arrazoiak pintura azkarrago lehortzeko edo erabilitako materialaren kalitatea; gero estali zuen, ziurrenik Giorgio Vasarik egindako fresko batek. Badirudi obra galtzeko arrazoiak pintura azkarrago lehortzeko erabili zen sua izan zela, edo bestela materialaren kalitatea.
Garai horretan sarri kontsultatzen zioten Leonardori aditutzat; esate baterako, [[San Miniato al Monte]]ko kanpandorrearen egonkortasuna aztertzeko, edo Michelangeloren ''[[David (Michelangelo)|David]]''en kokapena aukeratzeko unean. Bien iritziak kontrajarriak izan ziren. Bestalde, Florentzia hiriari [[Arno (ibaia)|Arno ibaiaren]] desbideratze proiektua aurkeztu zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Christoph|abizena=Ohlig|urtea=2005|izenburua=Integrated Land and Water Resources Management in History|argitaletxea=P. J., ed|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9783833424632|hizkuntza=En}}</ref> Hi helburu zeuden tartean, alde batetik Florentzia itsasoarekin konektatzeko gai izango zen ubide bat sortzea, eta bestetik, egoten ziren uholde ikaragarriak kontrolatzea.<ref>{{erreferentzia|izena=Kenneth, Kemp|abizena=Clark, Martin|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=United Kingdom: Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9780141982373|hizkuntza=En}}</ref>
=== Milandik Erromara ===
1504an Milanera itzuli zen lanera, garai hartan [[Massimiliano Sforza|Maximiliano Sforzaren]] kontrolpean zegoen Suitzako [[mertzenario]]en laguntzari esker. Ikasle asko eta pinturan interesa zutenak Leonardorekin bildu ziren edo lan egin zuten Milanen, tartean [[Bernardino Luini]], Giovanni Antonio Boltraffio eta Marco d'Oggiono. Bere aita uztailean hil zen, eta Leonardo oinordetzatik bereizia izan zen, seme ez-legitimoa zelako. Hala ere, gero osabak bere oinordeko unibertsala izendatuko zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> Urte berean, Leonardok azterketa anatomiko asko egin zituen, eta bere ohar ugariak sailkatzen saiatu zen. Halaber, [[Gioconda]]n (1503–1506, eta geroago 1510–1515) lan egiten hasi zen garaia da. Lisa Gherardiniren erretratua dela uste da, ezkondutako izenarekin, Monna Lisa del Giocondo. Hala ere, margolan honen interpretazio ugari daude oraindik eztabaidagai direnak.
1505ean hegaztien hegaldia aztertzen aritu zen, eta oinarri horrekin [[hegaztien hegaldiei buruzko codexa]] idatzi zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Carlo|abizena=Pedretti|urtea=1962|izenburua=A Chronology of Leonardo Da Vinci's Architectural Studies after 1500|argitaletxea=Geneva: E. Droz|orrialdea=p. 37|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Harrez gero, behaketak, bizipenak eta berreraikuntzak bata bestearen atzetik intentsitate handiz gertatu ziren. Urtebete geroago, Florentziako gobernuak Charles d'Amboise Milango gobernadore frantsesarekin elkartzeko baimena eman zion,eta berarekin atxiki zuen Florentziak protestatu arren. Horrela, Leonardo frantziarren eta [[Toscana|toscanen]] arteko auzien erdian geratu zen, eta auzitegiak presionatu egin zuen Arroketako Ama Birjina amai zezan bere ikasle Ambrogio de Predisekin, ''Anghiariren batailan'' lanean ari zen bitartean.
1507an Leonardo bere osaba Francescoren oinordeko bakarra izan zen, baina anaiek testamentua aldatzeko prozedura hasi zuten. Leonardok Charles d'Amboiseri eta Florimond Roberteti bere izenean esku hartzeko eskatu zien. Eta Luis XII Milanera itzuli zenean, Leonardo berriro ere Lonbardiako hiriburuan ospatzen ziren festen antolatzaile izan zen. 1508an Giovanni Francesco Rústica eskultorearekin bizi zen, Piero di Braccio Martelliren etxean, Florentzian,<ref name="#8">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 5: «Milan, Rome, Amboise»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> baina gero Milanera joan zen bizitzera,Porta Orientalera, Santa Babila parrokian.<ref>{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Luis XII.a laster itzuli zen Italiara, eta 1509ko maiatzean Milanera ailegatu zen. Bere armada Veneziaren aurka gidatu zuen, eta Leonardok erregeari jarraitu zion ingeniari militartzat, Agnadelko bataila ikusiz.1511an Charles d'Amboise gobernadorea hil zen, eta 1512an, Ravenako batailaren ondoren, Frantziak Italiako lurraldea utzi zuen. Milanen egon zen bigarren egonaldi honi esker, Leonardok zientzia hutsei buruzko ikerketetan sakondu zuen. 1509an, Giorgio Vallaren ''De expendentis te fugiendis rebus'' lanaren agerpenak eragin handia izan zuen berarengan.
1513ko irailean, Leonardo Erromara joan zen, eta han Medicitarren familia aberats eta ospetsukoa zen [[Leon X.a|Leon X]] Aita Santuarentzat egin zuen lan. Garai hartan, [[Vatikano Hiria|Vatikanoan]] [[Rafael]]ek eta [[Michelangelo]]k lan asko izan zuten. [[Giuliano da Sangallo|Sangalloren]] arrakasta ikusita, Leonardok ez zuen eskaera apalik baino jaso, eta badirudi ez zuela parte hartu erromatarren gotorleku ugarien eraikuntzan, ezta ere. hiriburua edertzen. Bere pinturak ere ez zuen arrakastarik lortu, eta beste espezialitate batean errefuxiatu zen, agian bere gustukoena, [[hidraulika]]n. Medicitarren Juliano II. dukearenak ziren [[Pontinas aintzira]]k lehortzeko proiektu bat egin zuen. 1514an berriz, ''Uholdeen'' seriea egin zuen; eta Michelangelok Kapera Sixtinako bobedan margotu zuen lan bikainaren nolabaiteko erantzun partziala izan zen.
«Medicitarrek sortu naute, Medicitarrek suntsitu naute», idatzi zuen Leonardok, zalantzarik gabe Erroman eginiko egonaldiaren etsipenak azpimarratzeko.<ref name="#7"/> Inoiz ez zitzaiola bere gaitasuna erakutsi ahal izango zuen eskaera garrantzitsu bat egingo, pentsatu zuen. Ziurrenik ezagunak ziren bere ezegonkortasuna, adorea galtzeko erraztasuna, eta hasitako lanak amaitzeko zailtasuna.
=== Azken urteak Frantzian ===
[[Fitxategi:Tombe de Léonard de Vinci.JPG|thumb|ezkerrera|150px|Leonardoren hilobia, Amboiseko gazteluan.]]
1515eko irailean, [[Frantzisko I.a Frantziakoa|Frantzisko I.a]] Frantziako errege berriak Milan birkonkistatu zuen [[Marignango gudua]]n irabazi ondoren. Urte bereko azaroan, Leonardok proiektu berria diseinatu zuen Florentziako Medicitarren auzoarentzako. Abenduaren 19an [[Bolonia]]n egin zen Francisco Ia eta Leon X. Aita Santuaren arteko bileran egon zen.<ref name="#3"/> Frantzisko I.ak Leonardori enkargatu zion lehoi mekaniko bat egitea, irekitzen zitzaion bularrarekin [[lirio]] bat erakusteko.<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=En}}</ref> Ez da ezagutzen noizko sortu nahi zuen lehoi hori, baina erregea [[Lyon]]era iritsi zenerako izan zitekeen, edo erregearen eta aita santuaren arteko bake hitzaldietarako.
1516an Frantziara joan zen bere laguntzailearekin, Francesco Melzi margolaria. Salaik Milaneraino lagundu zien.<ref>{{erreferentzia|izena=Silvana|abizena=Levi Orban|urtea=1980|izenburua=«Un dorado, último exilio»|argitaletxea=Vinicio de lorentiis, ed. Verona, Italia: Edizioni Futuro|orrialdea=p. 69|orrialdeak=|ISBN=84-226-1462-6|hizkuntza=}}</ref> Frantzisko I.a erregea zen zaindari eta babesle berria, eta Clos-Lucé gazteluan instalatu zituen, Amboiseko gaztelutik gertu, eta haurtzaroan bere bizilekua izan zena. Erregearen "Lehen margolaria, lehen ingeniaria eta lehen arkitektoa" izan zen, eta 10.000 eskutuko pentsioa jaso zuen.<ref name="#9">{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa|urtea=1986|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref> Frantziako gortean margolariarekin interes handiagoa zuten ingeniariarekin baino, Italian gertatzen zenaren kontrakoa.<ref name="#7"/> Frantzisko I.ak Clos-Lucé gaztelua Leonardori utzi izana, «nahi zuena egiteko» adierazteko modutzat uler daiteke.
[[Fitxategi:Old Man with Water Studies.jpg|thumb|''Agure bat pentsakor''. Zenbaitek marrazki hau Leonardoren azken autorretratua dela uste dute. Errege liburutegia, Windsor.]]
Ez zen ohore hori jaso zuen lehen artista izan, urte batzuk lehenago [[Andrea Solari]]ok eta [[Giovanni Giocondo]]k jaso zutelako baita.<ref name="#8"/> Leonardok Romorantin errege jauregia diseinatu zuen, Frantzisko I.ak bere ama Luisa de Saboyarentzat eraiki nahi zuena: hiri txiki bata izango litzateke,eta ibai baten desbideratzea aurreikusten zuen, urarekin aberastuko egingo zelako eta inguruko landa ongarrituko zuelako. 1518an izurdearen bataioan hartu zuen parte, eta baita Lorenzo Mediciren ezkontzan Frantziako erregearen iloba batekin. Urte berean, Salaik berriro Leonardo utzi zuen, eta Milanera itzuli zen. Han, 1524ko urtarrilean, duelu batean hil zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Gille|abizena=Bertrand|urtea=1964|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref>
Azken urteak [[osasun]] arazo gero eta sarriagoek markatu zituzten: zahartzaroan sufritu zuen [[paralisi]] mota bat izan zen larriena, pintatzetik aldendu baitzuen. 1519ko apirilean, hainbat hilabetez gaixorik eman ondoren, bere testamentua idatzi zuen Amboiseko [[notario]] baten aurrean. Apaiz bat konfesatzeko eta [[Azken Igurtzia|azken igurtzia jasotzeko]]. 1519ko maiatzaren 2an hil zen [[Clouxeko gaztelua]]n,<ref>{{erreferentzia|izena=Angela|abizena=Ottino della Chiesa,|urtea=1967|izenburua=The Complete Paintings of Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0140086498 / 13: 9780140086492|hizkuntza=En}}</ref> 67 urte zituela, Vasariren idatziek diotenez, bere fede gabeziaz damututa. Tradizioak Frantzisko I.aren besoetan hil zela dio, baina, ziurrenik Giorgio Vasari-k idatzitako epigrafe baten interpretazio okerra izango du oinarrian. Inoiz monumentu batean idatzita ikusi ez den epigrafe honek, “sinu regio” hitzak ditu, eta esanahi literalean horrek esan dezake «errege baten bularrean», baina, era berean, zentzu metaforikoan, «erregearen estimuan», Leonardoren heriotza erregearen gaztelu baten suertatzearekin izan dezake lotura.<ref>{{erreferentzia|izena=Silvana|abizena=Levi Orban,|urtea=1980|izenburua=El fin del mundo|argitaletxea=Verona, Italia: Edizioni Futuro|orrialdea=|orrialdeak=pp. 70-72.|ISBN=84-226-1462-6|hizkuntza=}}</ref> Garai hartan, gortea Saint-Germain-en-Laye gazteluan zegoen, non, martxoan Frantziako Claudia erreginak Henry semea izan zuen; eta Frantzisko I.aren egunerokoak ez du erregearen bidaiarik adierazten uztaila arte. Bestalde, Francesco Melzi Leonardoren dizipuluak, bere liburuak eta pintzelak heredatu zituena eta bere testamentuaren gordetzailea izan, gutun bat idatzi zion Leonardoren anaiari, heriotzaren berri emanaz. Bertan, ez du inolako aipamenik egiten erregearen presentziaz.
Bere azken borondatearen arabera, hirurogei eskalek jarraitu zuten hilkutxaren segizioa, eta Saint-Hubert ermitan lurperatu zuten, Amboise gazteluaren barrutian. Leonardo ez zen inoiz ezkondu, eta ez zuen seme-alabarik. Hamar urtetik aurrera bere ikasle gogokoena izan zen Francesco Melziri utzi zizkion lan guztiak argitaratzeko. Batez ere bere eskuizkribuak, koadernoak, dokumentuak eta tresnak eman zizkion. Frantzian egin zuen egonaldi osoan lagundu ondoren, Leonardorekin egon zen hil arte, eta herentzia administratu zuen hurrengo berrogeita hamar urtetan. Hala ere, ez zuen lanik argitaratu eta ez zuen bere margolanik saldu, esaterako tailerrean jarraitzen zuen La Gioconda. Leonardoren mahastiak Gian Giacomo Caprotti da Oreno (hamabost urterekin haren zerbitzura ikasle sartu zen, eta oso estimatua zuen), eta Battista di Vilussis zerbitzariaren artean banatu ziren. Lurra Leonardoren anaiei utzi zien, eta bere neskameak beroki beltz bat jaso zuen.<ref name="#10">{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren heriotza, toskanieraz idatzitako berrogeita hamar mila diziplina anitzetako dokumentu originalen, berak kodetutakoak, dispertsioaren eta heren baten galeraren hasiera da. Eskutitz, eskuizkribu, orrialde, zirriborro, marrazki, testu eta ohar guztiak artelan gisa hartu ziren. Hamahiru mila dokumentu baino ez dira geratzen, gehienak Vatikano Hiriko Artxiboan gordeta. Leonardo hil eta hogei urtera, Frantzisko I.ak [[Benvenuto Cellini]] eskultoreari aitortu zion: «Inoiz ez da munduan jaio beste gizon bat Leonardok bezainbeste ezagutzen zuenik, ez hainbeste pinturan, eskulturan eta arkitekturan, [[filosofia]]n baizik».
== Harremanak eta eraginak ==
=== Leonardo Florentzian: maisuak eta garaikideak ===
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci 046.jpg|thumb|Dama katazuriarekin (1485)]]
1466an, Leonardo [[Andrea del Verrocchio]]rekin ikasten hasi zenean, Verrocchioren irakaslea izan zen [[Donatello]] eskultorea hil zen. [[Paolo Uccello]] margolaria (perspektibarekin esperimentatu zuen, eta paisaien margolanetan eragina izan zuen), jada oso zaharra zen. Era berean, hirurogei urtetik bueltan zeuden [[Piero della Francesca]] eta [[Fra Filippo Lippi]] margolariak, [[Luca della Robbia]] eskultorea, eta [[Leon Battista Alberti]] arkitektoa eta idazlea.<ref>{{erreferentzia|izena=Brucker|abizena=Gene A.|urtea=1969|izenburua=Renaissance Florence|argitaletxea=Wiley and Sons|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Hurrengo belaunaldiko artista ospetsuenak Andrea del Verrocchio, Antonio Pollaiuolo eta Mino da Fiesole eskultorea izan ziren.<ref name="#11">{{erreferentzia|izena=Frederich|abizena=Hartt|urtea=1970|izenburua=A History of Italian Renaissance Art|url=https://archive.org/details/historyofitalian0000hart_h8b7|argitaletxea=Thames and Hudson|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren gaztaroa, hormetan aipatutako artisten margolanak zeuden Florentziako etxe baten igaro zen, eta baita Donatelloren garaikideak ziren [[Masaccio]] (bere fresko figuratibo eta errealistak emozioz beteta daude) eta [[Lorenzo Ghiberti]] (bere Paradisuko Ateak konplexutasun handiz osatua dago, arkitektoaren lana xehetasunen arretaz uztartuz). Piero della Francescak perspektibaren azterketa zehatz bat egina zuen, argiaren ikerketa bat egin zuen lehen pintorea izan zen. Lan horiek, eta baita Leone Battista Albertiren tratatuek, artista gazteengan eragin handia izan zuten, eta bereziki Leonardo behatzailearengan eta bere lanetan.<ref name="#11"/><ref name="#12">{{erreferentzia|izena=Gene A.|abizena=Brucker|urtea=2007|izenburua=Renaissance Florence|argitaletxea=Worldofbooks|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0471113700 / 13: 9780471113706|hizkuntza=En}}</ref>
Masaccioren [[Biluztasun|biluziaren]] irudikapena Adan eta Evaren Paradisutik kanporatzean, non Adanen genitalak ez daude mahatsondoko hosto batekin estalita. Gizakien formen irudi adierazgarriak eragina sortzen dute pinturan, bereziki [[Hiru dimentsioko|hiru dimentsiotako]] efektua egiten duelako argiztapenaren eta itzalaren erabilpen berritzaileak. Eta Leonardok proposamen hori bere lanetan garatu zuen.<ref>{{erreferentzia|izena=Roger|abizena=Jones|urtea=2012|izenburua="Leonardo da Vinci: anatomist"|argitaletxea=British Journal of General Practice|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ISSN 0960-1643. PMC 3361109. PMID 22687222|hizkuntza=En}}</ref> Errenazimentuaren [[humanismo]]a eta bere eragina Donatelloren David margolanaren bitartez, Leonardoren azken urteetako lanetan antzematen da, bereziki San Juan Bataiatzailean.<ref>{{erreferentzia|izena=Ilan|abizena=Rachum|urtea=|izenburua=The Renaissance, an Illustrated Encyclopedia|argitaletxea=Octopus|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Garai hartan, [[Lorenzo Medici|Lorenzo Medicik]] eta haren anaia gazte [[Juliano Medici|Julianok]] (1453–1478; Pazzitarren konspirazioan hila), gidatzen zuten Florentzia. Ludovico Sforza, 1479tik 1499 arte Milan gobernatu zuen, eta bertara bidali zuten Leonardo Medicitarren enbaxadore. Era berean, Medicitarren bitartez izan zituen Leonardok harremanak hainbat filosofo humanistekin, hala nola [[Marsilio Ficino]], [[Neoplatonismo]]ari atxikia, eta Cristóforo Landino, idazlan klasikoen iruzkin egilea. [[Giovanni Pico della Mirandola]] berdin zegoen lotuta Medicitarren gorteari.<ref>{{erreferentzia|izena=Hugh Ross|abizena=Williamson|urtea=1974|izenburua=Lorenzo the Magnificent|url=https://archive.org/details/lorenzomagnifice0000ross|argitaletxea=Michael Joseph|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Beranduago Leonardok ohar marjinal bat idatzi zuen bere egunerokoan: «Medicitarrek sortu naute, Medicitarrek suntsitu naute». Iruzkin horren esanahia oraindik ere eztabaidarako arrazoia da.<ref name="#6"/>
Errenazimentu hiru erraldoiak batera aipatzen diren arren, Leonardo, Miguel Ángel eta Rafael ez ziren belaunaldi berekoak. Leonardo 23 urte zituen Miguel Angel jaio zenean, eta 31 Rafael jaiotakoan. Rafael 1520an hil zen Leonardo baino urtebete geroago. Miguel Ángel zendu zenean, Leonardok bazeramatzan 45 urte hilda.<ref>{{erreferentzia|izena=Gene A|abizena=Brucker|urtea=2007|izenburua=Renaissance Florence|argitaletxea=Worldofbooks|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0471113700 / 13: 9780471113706|hizkuntza=En}}</ref>
=== Laguntzaileak eta ikasleak ===
Gian Giacomo Caprotti da Oreno, Salai edo «il Salaino» («deabru txikia») deiturikoa. Vasarik deskribatzen zuenez, “Leonardok maite zuen ile fin eta kizkurreko gazte atsegina eta polita zen”.<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Le Vite, 1568|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=It}}</ref> Salai 1490ean sartu zen Leonardoren zerbitzura, 10 urte zituela. Beraien arteko harremana ez zen erraza izan. Urtebete geroago, Leonardok gaztearen akatsen zerrenda egin zuen, «lapurra», «gezurtia», «burugogorra» eta «tripontzia» zela deituz. "Deabru txikiak" dirua eta balio handiak gauzak lapurtu zizkion gutxienez bost alditan, eta dirutza xahutu zuen arropetan eta hogeita bost bikote zapatetan.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Léonard|argitaletxea=Codex C. 15v, Institut de France. Richterren itzulpena|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Hala ere, Leonardok gaztearekin zuen harremanaren hasierako urteei buruzko oharretan, nerabeari buruzko irudi ugari dituzte. Salai bere zerbitzari eta laguntzaile ofiziala izan zen hurrengo hogeita hamar urtetan.<ref name="#9"/>
1506an, Leonardok hamabost urteko Francesco Melzi, Lombardiako aristokrata baten semea, hartu zuen ikasle. Melzi Leonardoern bizitzaren laguna bilakatu zen, eta bere ikasle begikoenentzat hartzen da. Iraunaldia Frantzian iraunaldia egin zuen Leonardo eta Salairekin, eta maisuarekin bere heriotzara arte egon zen.<ref name="#13">{{erreferentzia|izena=Roger|abizena=Masters|urtea=1998|izenburua=Fortune is a River: Leonardo Da Vinci and Niccolò Machiavelli's Magnificent Dream to Change the Course of Florentine History|argitaletxea=Simon & Schuster|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-0-452-28090-8|hizkuntza=En}}</ref> Salaik 1518an Frantzia utzi zuen Milanera itzuliz, eta etxe bat eraiki zuen Leonardoren lur sail bateko mahastian, gero margolariak oinordetzan utziko zuena. 1525. urtean Salai era bortitzean zendu zen, beharbada eraila edo duelu baten eraginez.<ref name="#6"/>
Salaik hainbat margolan egin zituen «Andrea Salai» izenarekin, baina Vasarik esan arren Leonardok «gauza asko irakatsi ziola pinturari buruz»,<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=2015|izenburua=Le Vite|argitaletxea=Penguin Books Ltd, United Kingdom 4|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 0141397764 / 13: 9780141397764|hizkuntza=It}}</ref> bere lana Leonardoren beste ikasle batzuena baino gutxiagotua dago, hala nola [[Marco d'Oggiono]] edo Giovanni Antonio Boltraffio. 1515ean, Gioconda bertsio biluzi bat margotu zuen, «Monna Vanna» izenekoa. Bere heriotzan 1525ean, Salairen Gioconda 105 liratan tasatu zen, tamaina txikiko erretratua izateko ohiz kanpoko balioa zena.<ref>{{erreferentzia|izena=Nick|abizena=Rossiter|urtea=2003|izenburua=«Could this be the secret of her smile?»|argitaletxea=The Telegraph|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Giovanni Antonio Boltraffio eta Marco d'Oggiono ez ezik, beste ikasle batzuk ere Leonardoren tailerrean parte hartu zuten Milanera itzuli zenean, hala nola Ambrogio de Predis, Bernardino dei Conti, Francesco Napoletano edo [[Andrea Solari]]o, azken hauek ezezagunagoak.<ref name="#12"/>
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci - St John the Baptist - WGA12723.jpg|thumb|Salai izan zen modeloa ''San Juan Bataiatzilea'' margotu zuenean, 1513 eta 1516 bitartean]]
=== Bizitza pribatua ===
Leonardo da Vincik, zegozkien arloetan onespena zuten edo bere garaian eragin garrantzitsua izan zuten lagunak zituen. Adibidez [[Luca Pacioli]] matematikaria, liburu baten berarekin lankidetzan aritu zena. [[Cesare Borgia|Cesar Borgiaren]] zerbitzuan bi urte eman zituen, eta adiskidea zen baita Lorenzo Medicirekin edo Marcantonio della Torre medikuarkin. Nicolás Machiavellorekin adiskidetasun estua izan zuen, eta [[Michelangelo|Miguel Angel]] lehiakidea ezagutu zuen. Bere lagunen artean Franchino Gaffurio eta Isabel de Este ere bazeuden. Badirudi Leonardok ez zuela harreman esturik izan emakumeekin, Isabelekin izan ezik. Erretratu bat egin zion berari, Mantuara joan zen bidai baten, eta gaur egun galduta dagoen margolan baten oinarria izan zen.<ref name="#14">{{erreferentzia|izena=Daniel|abizena=Arasse|urtea=2002|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Dumont Buchverlag Gmbh|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=10: 3832171509 / 13: 9783832171506|hizkuntza=En}}</ref> Jacopo Andrea da Ferrara arkitektoaren adiskidea izan zen baita, erail zuten arte.<ref name="#15">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=» 10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref>
Adiskidetasunaz haratago, Leonardok bizitza pribatua sekretuan gordetzen zuen. [[Giorgio Vasari|Vasari]]k deskribatzen duen moduan, bere bizitzak, asmakizunetarako aparteko gaitasunak, bere «ohiz kanpoko edertasun fisikoa», «grazia infinitua», «indar eta eskuzabaltasun handiak», «bere izpirituaren zabalera berebizikoak», jakin-mina piztu dute beti. Egile ugarik Leonardoren nortasunaren alderdi desberdinei buruz espekulatu dituzte. Bere sexualitatea azterlan eta azterketen gaia izan da. Joera hau XVI mendearen erdialdean hasi zen, eta XIX. eta XX. mendeetan zehar handitu, [[Sigmund Freud]] jakintsuen ikerketak nabarmenduz.<ref>{{erreferentzia|izena=Sigmund|abizena=Freud|urtea=1910|izenburua=Leonardo da Vinciren gaztaroko oroitzapen bat|argitaletxea=Dimitri Merejkovski, París|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref>
Leonardoren harreman intimoenak Salai eta Francesco Melzi ikasleekin izan ziren.<ref>{{erreferentzia|izena=Nino|abizena=Smiraglia Scognamiglio|urtea=1900|izenburua=Ricerche e documenti sulla giovinezza di Leonardo da Vinci|argitaletxea=Frammenti Vinciani, Padova|orrialdea=p.49|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref> Melzik idatzita utzi zuen Leonardoren sentimenduek maitasuna eta pasioa nahasten zituztela.<ref>{{erreferentzia|izena=Nick|abizena=Rennison|urtea=2001|izenburua=Freud and psychoanalysis: almost everything you need to know in one essential guide|argitaletxea=Harpenden, Pocket Essentials|orrialdea=p. 19|orrialdeak=|ISBN=1-903047-54-4|hizkuntza=En}}</ref> XVI. mendearen ondoren harreman horiek erotikoak direla esan izan dute. Harrez gero asko idatzi da ustezko [[homosexualitate]] horren inguruan, eta bere artean izan zuen garrantziari buruz, batez ere [[Bacon (argipena)|Bacon]] agertzen den inpresio [[Androginia|androginoari]] buruz, eta zehatzago bere marrazki batzuetan.<ref>{{erreferentzia|izena=Michael.|abizena=Rocke|izenburua=Forbidden Friendships épigraphe|urtea=1997|url=https://archive.org/details/forbiddenfriends00rock|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=p. 148 & p. 298|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardo naturaren eta animalien miresle sutsua izan zen, [[begetariano]]a izatera iritsi arte eta hegaztien kaiolak erosi gero aske jartzeko.<ref>{{erreferentzia|izena=Jean-Paul|abizena=Richter|urtea=1883|izenburua=The Literary Works of Leonardo da Vinci|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Edward|abizena=MacCurdy|urtea=1928|izenburua=The Mind of Leonardo da Vinci|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Musikari bikaina ere izan zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Emanuel|abizena=Winternitz|urtea=1982|izenburua=Leonardo da Vinci as a Musician|url=https://archive.org/details/leonardodavincia0000wint|argitaletxea=Londra|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-0-300-02631-3|hizkuntza=En}}</ref> Ezkerra zen, eta horrek idazkera espekulatuaren erabilera azalduko zuen.<ref name="#15"/>
== Lana ==
[[Fitxategi:Annunciation by Leonardo da Vinci-Uffizi Gallery.jpg|thumb|Mariaren Deikundea]]
=== Pintura ===
Leonardok azken urteetan [[zientzialari]] eta [[asmatzaile]] gisa piztu duen mirespen erlatiboa gorabehera, bere [[Ospea 20 pausora|ospea]] bere margolanen sorkuntzari zor dio. Egiaztatutako edo egotzitako hainbat margolan, munduko ondarearen parte diren maisulan garrantzitsutzat hartuta daude.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandra|abizena=Fregolent|urtea=2001|izenburua=Giorgione e Leonardo|url=https://archive.org/details/giorgioneilgenio0000gior|argitaletxea=Electa, Milano|orrialdea=p. 52|orrialdeak=|ISBN=88-8310-184-7|hizkuntza=It}}</ref>
Bere margolanak famatuak dira. Alde batetik, ikasleak kopiatu eta imitatu egin dituzte, eta bestetik, espezialisten arteko eztabaida eta liskar gune izan dira. Nabarmentzekoak dira erabili zituen teknika piktoriko berritzaileak, konposizioaren zentzua eta kolorearen desagertzeari buruzko erabilera sotila, gizakien eta animalien anatomiaren zein botanika eta geologiaren ezagutza sakona, argia erabiltzeko modua,<ref>{{erreferentzia|izena=Gloria|abizena=Fossi|urtea=2004|izenburua=Uffizi|url=https://archive.org/details/uffiziarthistory0000foss|argitaletxea=Giunti, Firenze|orrialdea=[https://archive.org/details/uffiziarthistory0000foss/page/176 176]|orrialdeak=|ISBN=88-09-03675-1|hizkuntza=It}}</ref> fisiomiarekiko interesa, eta pertsonen emozioen eta keinuen adierazpenen erregistroa islatzeko gaitasuna. Batez ere, nahastearen teknika eta itzalen eta argien konbinazioa menperatu zituen. Ezaugarri horiek guztiak, adibidez, ''Giocondan'', ''Azken Afarian'' eta ''Arroketako Ama Birjina'' lanetan biltzen dira.<ref>{{erreferentzia|izena=Frederic.|abizena=Hartt|urtea=|izenburua=A History of Italian Renaissance Art|argitaletxea=|orrialdea=pp. 387-411|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
==== Lehen margolanak ====
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Virgin and Child with St Anne C2RMF retouched.jpg|thumb|Ama Birjina, Jesus Haurra eta Santa Ana ]]
Ezagutzen den Leonardoren lehen lana, [[Andrea del Verrocchio|Verrocchio]]k eta haren ikasleek egindako ''[[Kristoren bataioa (Verrocchio)|Kristoren bataioa]]''ren zati bat da. Garai hartako itxura duen beste koadro bat Mariaren Deikundea da. Horietako bat txikia da, 59 zentimetro luze eta 14 zentimetro garaia. Konposizio handi baten oinarrian joateko predelea da, kasu honetan Lorenzo di Crediren margolanetik bereizi dena. Bestea obra askoz handiagoa da, 217 zentimetro luzekoa. Bi Deikunde horietan, Leonardok Ama Birjinaren irudia eskuinaldean eserita edo belauniko jarri du, eta perfilez aingeru bat berarengana gerturatzen dena ezker aldetik. Aingeruaren arropen eta hegalen mugimenduari buruz egiten du lan handiena. Obra hau Domenico Ghirlandaiok egina uste bazen ere lehenago, gaur egun ia unibertsalki Leonardori leporatzen zaio.<ref>{{erreferentzia|izena=Luciano|abizena=Berti|urtea=1971|izenburua=The Uffizi|url=https://archive.org/details/uffizivasaricorr0000luci|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=pp. 59-62|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> 1478 eta 1482 artean Madona Benois margotu zuen, egile florentziarrari egotzi zaiona baina exekuzio data oso eztabaidatua dago oraindik. Beste erretratu txiki bat ere berari egozten zaio, Ginebra Bencikoa izenekoa, 1474–1476 urteen inguruan datatua. Krabelinaren Ama Birjina, 1478 eta 1480 urteen artean burutu zela datatua, garai honetako beste lan aipagarri bat da.<ref>{{erreferentzia|izena=Pierluigi, Elda|abizena=De Vecchi, Cerchiari|urtea=1999|izenburua=I tempi dell'arte|argitaletxea=Bompiani, Milano|orrialdea=|orrialdeak=Volume 2|ISBN=88-451-7212-0|hizkuntza=It}}</ref>
==== 1480ko hamarkada ====
Hamarkada honetan, Leonardok bi enkargu garrantzitsu jaso zituen, eta garrantzi handia zuen beste lan bati ere ekin zion. Horietako bi ez ziren inoiz amaitu, eta hirugarrenarekin negoziazio prozesu bat eman zen, amaitu eta ordaintzeko. Pintura horietako bat San Jeronimorena zen. Liana Bortolon adituak Leonardoren bizitzaren garai zail batekin lotzen du koadro hau. Malenkoniaren seinaleak irakur daitezke egunerokoan: «Bizitzen ikasten nuela pentsatzen nuen, hiltzen bakarrik ikasi nuen».<ref name="#3"/> San Jeronimoren konposizioaren finkapen ausarta eta berritzailea, paisaiaren eta drama pertsonalaren elementuekin, amaitu gabeko beste lan bikain baten ere agertzen da, Magoen Gurtzan hain zuzen, Scopetoko San Donatoko fraideek agindutakoa. Oso margolan konplexua izan zen, eta Leonardok marrazki eta prestaketa zirriborro ugari egin zituen. Horien artean, eszenatokiaren atzeko plano gisa balio duen arkitektura klasikoaren hondamena. 1480an, margolari florentziarrak Dama katazuriarekin egin zuen, baina 1482an, Lorenzo Medicik hala eskatuta, Milanera joan zen Ludovico Sforzaren mesedeak irabazteko, eta ondorioz koadro hori bertan behera utzi zuen.<ref name="#9"/> Garai honetako hirugarren lan garrantzitsua Arroketako Ama Birjina izan zen (lan honen bi bertsio zeuden, biak Leonardori egotzita)<ref>{{erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Vasari|urtea=1965|izenburua=Lives of the Artists, 1568|argitaletxea=Penguin Classics, trans. George Bull|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=0-14-044164-6|hizkuntza=En}}</ref>, Milango Maria Sortzez Garbiaren kofradiak agindutakoa. Koadroak jada eraikitako erretaula handi bat osatzeko balioko zuen,<ref>{{erreferentzia|izena=Jack|abizena=Wasserman|urtea=1975|izenburua=Leonardo da Vinci|argitaletxea=Abrams|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> eta bere elaborazioa ia Magoen Gurtza bezain konplexua izan zuen, lau pertsonaia baino ez izan arren, eta paisaia deskribatu atzealde arkitektonikoaren ordez. Pintura amaitzea lortu zuen, koadroaren bi bertsio egin ziren: kofradiaren kaperan geratu dena, eta urte batzuk geroago egindako bigarren bertsio bat, aureolak eta Juan Bautistaren makila gehituta.
[[Fitxategi:Mona Lisa, by Leonardo da Vinci, from C2RMF retouched.jpg|thumb|Gioconda edo Mona Lisa (1503-1506), Louvreko Museoa, Paris]]
==== 1490eko hamarkada ====
1495 eta 1498 artean Leonardok Azken Afaria margotu zuen, Jesusek bere ikasleekin partekatu zuen azken otordua irudikatzen duena; Milango [[Santa Maria delle Grazie]] komentuko horma baten zuzenean burutu zuen. Egunsentitik iluntzera arte lan egiten zuen, jatera gelditu gabe, baina komentuko priorearen ulertezintasunarekin egin zuen topo.<ref name="#16">{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=En}}</ref> Maisulan bat da, bere ikuskeran eta karakterizazioan, eta adibidez Rubens zein [[Rembrandt]] artistek miresmena erakutsi diote. Lana etengabe berriztatu beharrean aurkitu da, Leonardok erabilitako teknika dela eta. Bukatu eta denbora batera, lekuko batek «erabat kaltetutako» obra gisa deskribatu zuen.<ref name="#9"/> Gehien erreproduzitutako maisulanen artean dago. 1499 eta 1500 urteen artean, Leonardok Santa Ana, Ama Birjina, Jesus Haurra eta San Jose lana marraztu zuen, Burlington Etxeko Kartoia izenez ere ezaguna dena.
==== 1500eko hamarkada ====
1503 eta 1506 artean erretratu txiki baten lan egiten zuen, [[Gioconda]],<ref>{{erreferentzia|izena=Luca|abizena=Antoccia|urtea=2000|izenburua=Leonardo. Arte e scienza|argitaletxea=Roma: Ed. Giunti|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|88-09-01510-X}}|hizkuntza=It}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Marcel|abizena=Brion|urtea=2002|izenburua=Leonard de Vinci|argitaletxea=México D.F.: Ed. B|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|84-666-0970-9}}|hizkuntza=}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Martín|abizena=Caparrós|urtea=2004|izenburua=Valfierno|argitaletxea=Buenos Aires: Ed. LSF|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=987-43-8624-X|hizkuntza=}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Eugenio . Leonard da Vinci. Madrid: Ed. Círculo Latino, 2005. {{ISBN|84-96129-62-4}}|abizena=Muntz|urtea=2005|izenburua=Leonard da Vinci|argitaletxea=Madrid: Ed. Círculo Latino|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=84-96129-62-4|hizkuntza=}}</ref> ziurrenik Mendebaldeko pinturako margolanik ospetsuena.<ref>{{erreferentzia|izena=M. Laura|abizena=Magariños|urtea=2007|izenburua=La Gioconda de Leonardo da Vinci|argitaletxea=Minuto Uno. Buenos Aires|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=}}</ref> Artelanean Lisa Gherardini ageri da, Francesco del Giocondoren emaztea.<ref>{{erreferentzia|izena=Martin, Giuseppe|abizena=Kemp, Pallanti|urtea=2017|izenburua=Mona Lisa: The People and the Painting|url=https://archive.org/details/monalisapeoplepa0000kemp|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9780198749905|hizkuntza=En}}</ref> Leonardok asko maite zuen koadroa zen, eta berarekin gorde zuen hil arte. Mona Lisa [[artearen historia]]n zehar literatura gehien sortu duen erretratua da; istorioak, eleberriak, olerkiak eta baita operak ere eman ditu. Sortu zen unetik obra ospetsua izan zen, eta [[Rafael]] gazteak bertatik edan zuen. Berarengan krudelkeria ikusi da, eta gizonak esklabo egiten duen emakumearen irribarre lotsagabea dela esaten izan dute. Beste batzuk, berriz, bere xarmagatik, goxotasunagatik liluratu dira. Walter Paterrentzat “izpiritu modernoa bere ezaugarri patogeno guztiekin” sinbolizatzen du.<ref name="#7"/> Azalpen prosaikoago bat ere badago, Leonardoren oharpenetan oinarrituta: espresio hori modeloari lautearen soinuarekin atera zion. Vasari aipatuz: “Monalisa oso ederra zen, eta margotzen ari zen bitartean, Leonardo beti saiatu zen norbait kantatzen, instrumentu bat jotzen edo txantxetan jardutea.<ref name="#16"/> Horrela, modeloa umore onean mantendu zuen, eta ez zuen itxura triste eta nekaturik bereganatu.
Margoaren gaur egungo egoera engainagarria omen da, ilundutako [[berniz]] geruza lodi bat duelako, eta hori kentzea atzeratu egin da behin eta berriz arriskutsua delako. Hala eta guztiz, ezohiko kontserbazio egoeran dagoen lana da, ez baitu konponketa seinale ikusgarririk, ez gain-kapa edo estaldurarik, eta hori oso harrigarria da garai hartako koadroetan.<ref name="#10"/>
Beste lan aipagarri bat 1510 inguruan margotutako Ama Birjina, Jesus Haurra eta Santa Ana da, askotan kopiatua izan dena. Lanak batez ere Miguel Angel, Rafael eta Andrea del Sarton izan zuen eragina,<ref name="#9"/> eta horien bitartez, Pontormo eta [[Antonio da Correggio]]n. Konposizioaren estiloa Tintoretto eta Paolo Veronese veneziar margolariek jarraitu dute, besteak beste. Leonardoren azken margolanetako bat San Juan Bataiatzailearena izan zen, bertan Salai bere ikaslea hartuz modelotzat.<ref>{{erreferentzia|izena=Eileen|abizena=Romano|urtea=2005|izenburua=Leonardo|argitaletxea=Los grandes genios del arte, n.º 17, Unidad Editorial, S.A.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=84-89780-69-2|hizkuntza=}}</ref>
==== Margolan nagusiak ====
{| border="1" align="center" cellspacing="0" cellpadding="5" style="text-align:center;border-collapse:collapse;margin-top:0.5em;"
|-----
! style="background:#efefef;" | Margolana
! style="background:#efefef;" | Izena
! style="background:#efefef;" | Data
! style="background:#efefef;" | Neurriak
! style="background:#efefef;" | Erakustokia
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Ginevra de' Benci - Google Art Project.jpg|25px]] || ''[[Ginevra de' Benci]]'' || vers 1476 || 38 x 37,6 cm || [[Washingtongo Arte Galeria Nazionala|National Gallery of Art]] ([[Washington]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci Madonna of the Carnation.jpg|25px]] || ''Ama Birjina eta krabelina'' || 1478-1480 || 62 x 47,5 cm || Alte Pinakothek ([[Munich]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci 026.jpg|25px]] || ''Madonna Benois'' || 1478-1482 || 49,5 x 33 cm || [[Hermitage museoa]] ([[San Petersburgo]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo_da_Vinci_-_Adorazione_dei_Magi_-_Google_Art_Project.jpg|30px]] || ''Magoen gurtza'' || [[1481]] || 246 x 243 cm || [[Uffizi Galeria|Galleria degli Uffizi]] ([[Florentzia]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo Da Vinci - Vergine delle Rocce (Louvre).jpg|25px]] || ''[[Arroketako Ama Birjina]]'' || [[1483]]-[[1486]] || 199 x 122 cm || [[Louvre museoa]] ([[Paris]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci 046.jpg|25px]] || ''Dama katazuriarekin'' || 1485 || 54 x 39 cm || Czartoryski museoa ([[Krakovia]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci (attrib)- la Belle Ferroniere.jpg|25px]] || ''Ferragile ederra'' || 1490-1496 || 62 x 44 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci (1452-1519) - The Last Supper (1495-1498).jpg|40px]] || ''[[Azken Afaria (Leonardo da Vinci)|Azken Afaria]]'' || 1495 eta 1498 artean || 460 x 856 cm || Santa Maria delle Grazie ([[Milan]])
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci Virgin of the Rocks (National Gallery London).jpg|25px]] || ''Arroketako Ama Birjina'' (bigarren bertsioa)|| 1495-1508 || 189,5 x 120 cm || [[National Gallery]] ([[Londres]])
|-----
| [[Fitxategi:Mona_Lisa,_by_Leonardo_da_Vinci,_from_C2RMF_retouched.jpg|25px]] || ''[[Gioconda]]'' edo ''Mona Lisa'' || 1503-1506 || 77 x 53 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Virgin and Child with St Anne C2RMF retouched.jpg|25px]] || ''Ama Birjina, Jesus Haurra eta Santa Ana'' || [[1508]] / [[1510]] || 168 x 130 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Bacchus (painting).jpg|25px]] || ''Bako'' || 1510 - 1515 || 177 x 115 cm || Louvre museoa (Paris)
|-----
| [[Fitxategi:Leonardo da Vinci - Saint John the Baptist C2RMF retouched.jpg|25px]] || ''San Joan Bataiatzailea'' || 1513 eta 1516 artean || 42,9 x 43,7 cm || Louvre museoa (Paris)
|}
==== Marrazkigintza ====
[[Fitxategi:Leonardo Da Vinci - Vergine delle Rocce (Louvre).jpg|thumb|Arroketako Ama Birjina. 1483-1486]]
Leonardo ez zen [[Margolaritza|margolari]] oparoa izan, baina bai ordea oso [[marrazki]]lari emankorra. Bere egunerokoak zirriborro txikiz eta marrazki oso xehez bete zituen, arreta erakarri zion guztia jasota uzteko. Eta oharrez gain, margolanen azterketa ugari daude. Horietako batzuk prestaketaren zirriborroak dira, besteak beste [[Magoen gurtza (Dürer)|Magoen gurtza]], [[Arroketako Ama Birjina]], eta [[Jesusen Azken Afaria|Azken Afaria]]. Data jarri zion lehen marrazkia 1473ko Arno ibarraren paisaia izan zen, eta bertan ikus daitezke ibaia, mendiak, Montelupo gaztelua eta, haratago, zehaztasunez egindako baserriak.<ref name="#3"/>
Marrazkirik ospetsuenen artean Vitruvioko Gizona dago, giza gorputzaren proportzioen azterketa dena, eta ezagunak dira baita Aingeruaren Nagusia, Arroketako Ama Birjina, Ama Birjina Jesus Haurra eta Santa Ana, eta San Juan Bataiatzailea. Azken hau marrazki handia zen (160x100 cm) igeltsu zuri-beltzean koloretako paper gainean; eta bertan esfumatura teknika erabiltzen du. Santa Anaren gai hau, Familia Santuarenarekin batera, 1500etik 1517ra Leonardoren obran nagusituko zen. Ez dirudi Leonardok marrazki honetatik margolanik egin zuenik, baina nahiko margolan hurbila da Ama Birjina Jesus Haurra eta Santa Ana.<ref name="#9"/>
Beste marrazki interesgarri batzuk «[[karikatura]]» azterketa ugariak daude, eta gehiegikeriak izan arren, badirudi bizi ereduen behaketan oinarrituta zeudela. Vasariren esanetan, Leonardok aurpegi interesgarria zuen pertsona bat ikusten zuenean, egunen osoan jarraitzen zion behatu ahal izateko, ondoren arretaz marrazteko.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Capítol 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> Edertasun handiko gazteei buruzko ikerketa ugari ere egin zituen, ezohiko aurpegia zutenak, “profil grekoa” deiturikoak, greziar estatua askoren profil bereizgarria zena. Bere ikaslea zen Salairekin lotu izan dira gehienak. Halaber, Leonardok sarri margotu zuen Salai jantzi eta mozorro desberdinak zituela. Kontuan izan behar da Leonardo ospetsua zela prozesio tradizionaletarako apaingarriak eta jantziak sortu zituelako. Beste marrazki batzuk, sarritan zehatzak oso, arropen azterketak erakusten dituzte.<ref>{{erreferentzia|izena=Gloria|abizena=Fossi|urtea=2004|izenburua=Uffizi|url=https://archive.org/details/uffiziarthistory0000foss|argitaletxea=Giunti, Firenze|orrialdea=p. 176|orrialdeak=|ISBN=88-09-03675-1|hizkuntza=It}}</ref> Leonardoren jakin-minaren beste adibide bat Bernardo di Bandinoren marrazki bat da; Pazziren konspirazioan Juliano Medici hil zutenetako bat da Bernardo. Florentziako Palazzo del Capitano di Giustiziako leihoetako baten zintzilikatu zuten, 1479ko abenduaren 29an.<ref>{{erreferentzia|izena=Philippe|abizena=Daverio|urtea=2013|izenburua=Guardar lontano veder vicino|argitaletxea=Rizzoli|orrialdea=p. 158|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref>
=== Eskultura ===
Bere eskulturetatik bat ere ez da kontserbatzen. Leonardoren eskultura proiektu ospetsuena Francisco Sforza,<ref>{{erreferentzia|izena=Michela|abizena=Palazzo, Tasso|urtea=1965|izenburua=Leonardo da Vinci: la Sala delle asse del Castello sforzesco|argitaletxea=Sforza Castle|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-88-366-3677-8|hizkuntza=It}}</ref> Ludovico Moroaren aita, irudikatzen duen zaldizko estatua da. Tamainaz Errenazimentuan zeuden zaldizko brontzezko beste bi estatua gainditzen zituen: [[Donatello]]ren Gattamelata, [[Padua]]n kokatua, eta [[Venezia]]n eraikitako [[Andrea del Verrocchio|Verrocchioren]] [[Bartolomeo Colleoni (estatua)|Bartolomeo Colleoni]]. Leonardo buztinezko modeloa egin zuen, ''Zaldi Handia'' izenez ezaguna zena. Zortzi metroko garaierako brontze estatua izango zela aurreikusten zen, Milanen altxatzeko. Horretarako, 70 tona metal prestatu ziren. Monumentua hainbat urtez amaitu gabe geratu zen, Leonardoren jardueran nahiko ohikoa zena. Eta azkenean, 1495ean brontzea Milango dukeari kanoiak egiteko erabili zen, [[Karlos VIII.a Frantziakoa|Frantziako Karlos VIII]].aren tropei aurre egiteko. Bostehun urte beranduago, ekimen pribatuaren bidez, bere planoei jarraituz 1999an estatua bat eraiki zen New Yorken, eta Milango hiriari eman zitzaion, bertan altxatzeko.
== Leonardo behatzaile, zientzialari eta asmatzaile gisa ==
=== Ohar-liburuak ===
Errenazimenduko humanismoak ez ditu zientziaren eta arteen arteko polaritateak elkar baztertzen. Leonardoren azterketak [[ingeniaritza]]n eta [[zientzia]]tan bere lan artistikoa bezain ikusgarriak eta berritzaileak izan ziren. Bere egunkari eta koadernoetan, 13.000 orrialde daude testuz eta marrazkiz osaturik, artea eta [[filosofia naturala]] elkartuz (zientzia modernoaren aurrekaria).<ref>{{erreferentzia|izena=Robert|abizena=Wallace|urtea=1972|izenburua=The World of Leonardo: 1452–1519|argitaletxea=New York: Time-Life Books|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Ohar horiek eguneratu egiten zituen Leonardok, bizitzan eta bidaietan zehar. Etengabe saiatzen da inguruko munduaren behaketak egiten,<ref name="#14"/> <ref>{{erreferentzia|izena=Marc|abizena=Van den Broek|urtea=2019|izenburua=Leonardo da Vinci Spirits of Invention. A Search for Traces|argitaletxea=Hamburg: A.TE.M.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN={{ISBN|978-3-00-063700-1}}|hizkuntza=En}}</ref> kontziente eta harro “eskolagabea” izateaz, bera definitzen zen moduan, autodidakta eta fenomeno naturalen behatzaile dotorea, maiz eskolan ikasten zenarengandik urrun.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro .|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=En Leonardo de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=Cap. 3 - À Milan au temps des Sforza|orrialdeak=|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref>
[[Fitxategi:Studies of Water passing Obstacles and falling.jpg|thumb|Uraren turbulentzien azterketa, oztopo bat igarotzerakoan eta erortzerakoan, |alt=]]
Ohar-liburu horiek gehienetan [[Ispilu idazkera|ispilu-idazkera]] erabiliz idatzitakoak dira, «ispilu» ere deiturikoa dena. Agian arrazoi praktikoengatik izan zitezkeen gehiago, idazteko metodo hau azkarragoa baita, [[Zifratze algoritmo|zifratze]] arrazoiengatik baino, hainbeste aldiz proposatu denez.<ref>{{erreferentzia|izena=Kenneth D|abizena=Keele|urtea=1964|izenburua=Leonardo da Vinci's Influence on Renaissance Anatomy|argitaletxea=Med Hist.|orrialdea=|orrialdeak=8 (4): 360–70|ISBN=PMC 1033412. PMID 14230140.|hizkuntza=En}}</ref> Leonardok ezkerrarekin idazten zuenez, erosoagoa egiten zitzaion eskuinetik ezkerrera idaztea.
Bere oharrek eta marrazkiek, 1475koak datarik zaharrenak,<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Chapitre 2: «Dans la Florence des Médicis»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> interes eta kezka ugari erakusten dituzte. Horien artean daude, baita, erosketa zerrendak edo maileguan hartutako dirua ere. Halaber aurki daitezke irudien konposizioak, [[Tapizeria|tapizen]] xehetasun eta azterketak, [[aurpegi]]ko adierazpenei buruzko azterketak,<ref>{{erreferentzia|izena=Jacob, Felice|abizena=Bean, Stampfle|urtea=1965|izenburua=Drawings from New York Collections I: The Italian Renaissance.|argitaletxea=Greenwich, CT: Metropolitan Museum of Art.|orrialdea=|orrialdeak=pp. 81–82.|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> [[animalia]]k, [[disekzio]]ak, [[Haurtxoa Sehaskan|haurtxoak]], [[botanika]] eta [[geologia]]ko ikerketak, [[gerra]]ko [[makina]]k, [[Hegazkin|hegan]] egiteko makinak, eta [[arkitektura]] lanak.
Ohar-liburu hauek (hasiera batean, tamaina eta mota desberdinetako hosto hegalariak, bere lagunek heriotzako orduan oparitutakoak) bilduma garrantzitsuetan gorde dira, hala nola [[Windsorko gaztelua|Windsor Gazteluan]], [[Louvre museoa|Louvre Museoan]], [[Espainiako Liburutegi Nazionala|Espainiako Liburutegi Nazionalean]], Milango Liburutegi Anbrosiarrean, Victoria eta Albert museoan, eta Londresko [[Britainiar Liburutegia]]n. Britainiar Liburutegiak aukeraketa bat interneten jarri du (BL Arundel MS 263). Codex Leicester edo Codex Hammer da esku pribatuetan dagoen izaera horretako lan bikain bakarra.<ref>{{erreferentzia|izena=Massimo|abizena=Polidoro|urtea=2019|izenburua=The Mind of Leonardo da Vinci, Part 1|argitaletxea=Skeptical Inquirer. Center for Inquiry. 43|orrialdea=|orrialdeak=pp 30–31.|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Badirudi Leonardoren egunerokoak argitaratzeko asmoz idatziak zeudela, orri askok [[edizio]]a errazten duten inprimakia eta ordena baitituzte. Kasu askotan gai bakarra, adibidez giza [[bihotz]]a edo [[Umeki|fetua]], xehetasunez agertzen da bai testuan zein marrazkietan, orri bakar baten.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Royal Library|argitaletxea=Windsor Castle|orrialdea=|orrialdeak=RL 19073v-19074v eta RL 19102|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Antolaketa modu honek orrialde horien galerak ere gutxitzen ditu, gero banatuak izaten badira. Leonardoren bizitzan argitaratu ez zirenaren arrazoia oraindik ez da ezagutzen, nahiz eta pentsa daiteke bere garaiko gizartea, eta bereziki [[Erromatar Eliza Katolikoa|Eliza Katolikoa]], ez zeudela prest ikasketa anatomikoak jasotzeko.
=== Ikasketa zientifikoak ===
Leonardoren metodo zientifikoa bereziki behaketan oinarritu zen, «zientzia kapitaina zen, praktika soldadua».<ref>{{erreferentzia|izena=Bertrand|abizena=Gille,|urtea=1998|izenburua=Les ingénieurs de la Renaissance.|argitaletxea=Hermann|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ASIN: B00A3BT0OI|hizkuntza=Fr}}</ref> Bere ikerketa zientifikoek soilik praktikarekin batera joan izan direnak aipatzen ditu. Leonardo saiatu zen fenomenoak ulertzen xehetasunez deskribatuz eta ilustratuz, azalpen teorikoetan gehiegi sakondu gabe. Hegaztien hegaldiei buruz edo uraren mugimenduari buruzko ikerketak oso aipagarriak dira, zalantzarik gabe. Latinez eta matematiketan oinarrizko prestakuntza falta zuenez, garaikideko ikertzaileek Leonardo jakintsua baztertu zuten. Hala ere, autodidaktismo harrigarriak bere kabuz latina ikastera eraman zuen.
1490eko hamarkadan, Luca Paciolirekin matematika ikasi zuen, eta solido erregularren marrazki sorta bat egin zuen eskeleto moduan, Divina Proportione (1509) liburuaren osagai izateko.<ref>{{erreferentzia|izena=Saunders|abizena=O'Malley|urtea=1982|izenburua=Leonardo on the Human Body|argitaletxea=New York: Dover Publications|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Absolutuaren eta unibertsalaren ideiaz liluratuta zegoen. Hala ere, bere kultura matematikoa funtsez praktikoa zen, bere garaiko abakoen mugekin. Ezagutza zuen baita geometria euklideanoarena, perspektibarena eta mekanikarena, bere garaiko teorikoek zekitenarekin ildoan. Hala eta guztiz, Leonardok [[Alhazen]] arazoari konponbide mekanikoa ahalbidetzeko sistema artikulatua duen instrumentu bat asmatu zuen, funtsean gai teknikoa zena, eta horrek konikaren propietateen ezagutza sakona egiaztatzen du.
Fisikako bere maila nahiko mugatua zen, ez zen sekula artilleroa izan, eta ez zuen inoiz teoriarik formulatu balistikari dagokionez. Baina bere diagrama batzuk frogatzen duten moduan, Leonardok sumatu zezakeen, ur-hustubide baten ikus zitekeenez, artilleria-jaurtigai baten ibilbidean ez zegoela zati zuzenik, garai hartan uste zenaren aurka. Ez zuen sakondu Tartagliak eta Benedettik garatu zuten bidean, eta amaieran [[Galileo Galilei|Galileok]] osatu zuena. Era berean, [[argia]]ri eta [[optika]]ri lotutako gaiak aztertu zituen; eta hidrologian, formulatu zuen lege bakarra uraren jarioaren buruzkoa izan zen. Kimikaren arloari dagokionez, alanbike bat martxan jarri zuen, eta Erroman [[alkimia]]ren inguruko ikerketa batzuk garatu zituen.<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996|izenburua=A Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Cap 4: «L'art et la guerre»|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> Arkitekturan, berriz, Alberti edo Francesco di Giorgio habeen indarrez arduratu baziren, ez zuten Leonardok bezala formulazio matematikoetatik egin. Bera okertzearen arazoarekin interesatu zen, eta oraindik inperfektuak ziren «legeak» definitzea lortu zuen, adibidez, lerro elastikoari dagokionez atal desberdinetako habeen kasuan. Horrela, [[Jordanus Nemorarius]]ek aipatzen zuen modulu elastikoa eta indar unea desagerrarazi zituen.<ref>{{erreferentzia|izena=Fritjof|abizena=Capra|urtea=2007|izenburua=The Science of Leonardo; Inside the Mind of the Genius of the Renaissance|url=https://archive.org/details/scienceofleonard00capr|argitaletxea=New York: Doubleday|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|thumb|[[Vitruvioren gizona|Vitrubioren gizona]], 1490. inguruan margotua]]
=== Anatomia eta fisiologia ===
[[Giza anatomia]]n Leonardoren hasierako prestakuntza Andrea del Verrocchiorekin ikasten hasi zenean lortu zuen, ikasle guztiak anatomiaren ezagutza izan zezaten saiatzen zelako. Artista gisa, laster bihurtu zen anatomia topografikoaren maisu, muskuluei, tendoiei eta ikusgai dauden beste ezaugarri anatomiko batzuei azterketa ugari eginaz.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1890|izenburua=Leonardo da Vinci, Trattato della pittura n.27|argitaletxea=Edizione dell'U.C.E. di Roma|orrialdea=p. 20|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref>
Kriminalen gorpuak disekzionatu zituen bere azterketa anatomikoen baitan. Lan baldintzak bereziki zailak izaten ziren, higiene faltagatik eta gorputzen kontserbazioen arazoengatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Flavio|abizena=Bottazzi|urtea=1907|izenburua=Leonardo da Vinci anatomico,|argitaletxea=Archivio di Anatomia e Embriologia, Firenze, vol. 6|orrialdea=|orrialdeak=pp. 499-547|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref> Artista aitortuta bilakatu zenean, pertsonen gorpuak disekzionatzeko baimena jaso zuen Florentziako Santa Maria Nuova ospitalean, eta geroago, Milan eta Erromako ospitaletan. 1510etik 1511ra, Marcantonio della Torre sendagilearekin lankidetzan aritu zen, eta elkarrekin, anatomiari buruzko ikerketa multzo bat bildu zuten Leonardok egindako berrehun marrazki baino gehiagorekin.<ref>{{erreferentzia|izena=Leonardo|abizena=Davinci|urtea=2011|izenburua=The Notebooks of Leonardo Da Vinci|argitaletxea=Lulu|orrialdea=p. 736|orrialdeak=|ISBN=978-1-105-31016-4|hizkuntza=En}}</ref> 1680an, Pinturaren Tratatua izen engainagarriarekin argitaratu ziren.
Giza anatomiaren marrazki ugari egin zituen, hezurrenak, gihar eta tendoienak, bihotzaren eta sistema baskularrarenak, ugalketa-sistemarenak eta barneko beste organoen gainean, eta begiaren funtzioei buruzko grafikoak. Behaketa horiek zenbaitetan zehaztasun ezak izaten dituzte,<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1984|izenburua=Les grandes découvertes, série connaissances et vie|argitaletxea=éditions Christophe Colomb|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> garai hartako ezagutza dela eta, adibidez, berak egin zuen odol-fluxuaren azterketa. Umetokiko fetuaren lehen marrazki bat berak egin zuen,<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=fulls RL 19073v-19074v|izenburua=|argitaletxea=Royal Library, castell de Windsor|orrialdea=|orrialdeak=RL 19102|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> eta lehenengo egiaztapen zientifiko ezaguna egin zuen, arterien zurruntasuna [[Bihotzeko kirurgia|bihotzekoak]] izateko erantzun gisa. Artista legez, Leonardok adinaren eta gizakiaren emozioak fisiologian dituen ondorioak behatu zituen, bereziki [[Amorruaren ume|amorruaren]] eraginak aztertzen. Era berean, eredu ugari marraztu zituen, horietako batzuk aurpegiko deformazio garrantzitsuak edo gaixotasun zantzu nabarmenak zituztenak. Animalia ugariren anatomia ere aztertu zuen. Behiak, hegaztiak, tximinoak, hartzak eta igelak disekzionatu zituen, animalia horien egitura anatomikoa gizakiarenarekin alderatzeko helburu bakarrarekin. Zaldiei buruzko azterketak ere egin zituen.
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci helicopter and lifting wing.jpg|thumb|Helikopteroaren eta altxatzeko hegalaren planoak, 1488.]]
=== Ingeniaritza eta asmakizunak ===
Errenazimenduko korronte teknikoaren bat egiten zuen Leonardo da Vincik ,eta horrela, bere garaiko edo aurreko kideak izan zituen. Hauen artean aipa ditzakegu Konrad Kyeser, Taccola, Roberto Valturio, [[Filippo Brunelleschi]], Jacomo Fontana edo [[Leon Battista Alberti]], eta azken honi ziurrenik asko zor zion.<ref>{{erreferentzia|izena=Carlo|abizena=Pedretti|urtea=1999|izenburua=Leonardo - Le Macchine|url=https://archive.org/details/leonardolemacchi0000pedr|argitaletxea=Firenze, Giunti|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=88-09-01468-5.|hizkuntza=It}}</ref>
Horietako batzuk nortasun indartsuagoak ziren, Leonardorena baino izpiritu osoagoa eta jakin-min zabalagoa zutenak. Horrela gertatu zen, adibidez, [[Francesco di Giorgio Martini]]rekin, [[Milan]]go [[Duomo]] eraikitzerakoan bere buru izan zena, eta berarengandik Leonardok gauza asko hartu zituena. Seguru asko, Martini baino lan gutxiago zuelako eskaera zerrenda txikiago izanik, Leonardo aldi berean adoretsuagoa eta batez ere metodo aldaketa bat egiteko gai izan zen.
[[Heron Alexandriakoa]]rekin batera, Leonardo makina moderno batzuen aitzindari garrantzitsutzat jotzen da. Hala ere, egilearen ustezko irudimenaren harriduraz haratago, azkar ikus daiteke makinen benetako funtzionamendua ez zela izan berak zuen kezka nagusia. Malmesburyko Eilmer monjeari XI. mendean hegazkin makinari isatsa ipintzea ahaztu zitzaion bezala, Leonardoren asmakizunek eragozpen ugari dituzte: helikopteroak zibotak bezala jiratuko zuen bere baitan, urpekaria asfixiatu egingo zen, eta paladun itsaontziak inoiz ezingo luke aurrera egin.<ref>{{erreferentzia|izena=Alain.|abizena=Gras|urtea=2003|izenburua=Fragilité de la puissance - Se libérer de l'emprise technologique|argitaletxea=Fayard|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=2-213-61535-7|hizkuntza=Fr}}</ref> Hala ere, esan izan da Leonardok nahita sartu zituela bere diseinuan akats zehatzak, beste batzuk bere artefaktuen eraikuntza bideragarria egin ez zezaten.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2010|izenburua=Dokumentalen seriea asmakizunei buruz: Da Vinci praktikan.|argitaletxea=Discovery Channel|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Es}}</ref>
[[Ludovico Sforza]]ri bidalitako eskutitz baten, mota guztietako makinak eraikitzeko gai dela aldarrikatu zuen, bai hiriak babesteko zein haien setioetarako. 1499an Veneziara ihes egin ondoren, ingeniari moduan enplegua aurkitu zuen, eta hiria lurreko erasoetatik babesteko oztopo mugikorren sistema bat garatu zuen. [[Arno (ibaia)|Arno ibaiaren]] desbideratzea ere diseinatu zuen [[Toscana]]ko zelaiak ureztatzeko,<ref name="#13"/> eta garraioa errazteko eta [[Pisa]]ren aurkaria zen [[Florentzia|Florenziari]] itsasoz sartzeko zailtasunak jarri zizkion.<ref>{{erreferentzia|izena=Michael|abizena=Guarnieri|urtea=2019|izenburua=Reconsidering Leonardo|argitaletxea=IEEE Industrial Electronics Magazine|orrialdea=|orrialdeak=13 (3): 35–38|ISBN=10.1109/MIE.2019.2929366.|hizkuntza=En}}</ref>
Bere koadernoek «asmakizun» ugari erakusten dituzte, praktikoak eta errealistak. Azpimarratzekoak dira [[ponpa hidrauliko]]ak, [[biradera]] mekanismoak, [[Torloju amaigabe|torlojuak]] mekanizatzeko makina, hegatsak [[Mortero (argipena)|morterozko]] [[obus]]entzat, lurrunezko [[kanoi]] bat, [[itsaspeko]] bat, hainbat [[automata]], gerrarako [[tanke]]a, automobila, «ur gainean ibiltzeko» flotagailuak, eguzki-energiaren kontzentrazioa, [[kalkulagailu]]a, urpekaritzarako eskafandra, itsasontzientzat kasko bikoitza, eta bola [[errodamendu]]ak. [[Bizikleta]]ri dagokionez, bere aitatasuna ez dago argi.<ref>{{erreferentzia|izena=Marc|abizena=Van den Broek|urtea=2019|izenburua=Leonardo da Vinci Spirits of Invention. A Search for Traces|argitaletxea=Hamburg: A.TE.M.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=978-3-00-063700-1|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:Leonardo machine for grinding convex lenses.JPG|thumb|Ispiluak leuntzeko makina]]
Zirriborroen azterketa zehatzak adierazten du, hala ere, [[teknologia]] horietako batzuk aurrekoengandik hartu zituela maileguan (adibidez, [[Francesco di Giorgio Martini|Francesco di Giorgi Martiniren]] turbina hidraulikoa eta Taccolaren disko kate artikulatua), edo tradizioaren zaharrago baten ondaretik: mailu hidraulikoa XIII. mendean ezaguna zen; sifoiak eta akueduktuak jada ikusgai zeuden [[Frontino]] erromatarraren lanetan; eta jolaserako automatak jadanik deskribatuak izan ziren [[Garai helenistikoa|aro helenistikoan]].
Baina Leonardo berritzailea ere izan zen. <ref>{{erreferentzia|izena=Piero|abizena=Rossi|urtea=1997|izenburua=La nascita della scienza moderna in Europa|argitaletxea=Laterza, Roma-Bari|orrialdea=p. 43|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref> Ziur asko, bere garaiko lehen ingeniarietako bat izan zen [[metal]]en eta bereziki urrearen lan mekanikoan interesa izan zuena, xaflakorrena zelako. Bere originaltasuna agerian dago hegan egiteko makinan eta ehungintzako makina batzuetan, bere behaketaren zentzua mugimenduen erregulartasunean aplikatzeko aukera izan zuelako. [[Ehungailu]] mekanikoa, kardatzeko makina eta «bizarra egiteko maindireak» makinak, seguruenik bihurtuko du ekoizpen industriala mekanizatzen saiatu zen lehena. [[Ispilu]]ak leuntzeko makina, [[gainazal]] [[Erregularizazio (argipena)|erregularrak]], lauak edo konkaboak lortzeko hainbat arazo konpontzen zituena, Erroman egon zen garaian pentsatu zuen, irudien produkzioa aztertzen ari zen bitartean. Paradoxikoki, Leonardo gutxi interesatu zen gaur egun garrantzi handikotzat jotako bere garaiko [[Asmakizun (argipena)|asmakizunekin]], hala nola [[inprenta]], nahiz eta [[Prentsa hidrauliko|prentsa]] baten irudikapen grafiko goiztiarrenetako baten egilea izan.<ref>{{erreferentzia|izena=Arthur|abizena=Baucon|urtea=2010|izenburua=Leonardo da Vinci, the founding father of ichnology.|argitaletxea=Palaios 25. http://www.tracemaker.com|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=EN}}</ref>
Gerraren premia bati erantzuna emanez, Leonardok armak ere aztertu zituen, baina bere erabilera urrun ikusten zuen. Bestalde, 1502ean 240 metroko zubia diseinatu zuen [[Bayezid II.a|Beyazid II]] Sultan [[otomano]]arentzat, ingeniaritza zibilaren proiektu baterako. [[Urrezko Adarra]] izenarekin ezagutzen den itsasadarra zeharkatzeko balio behar zuen zubiak. Beyazidek proiektua bertan behera utzi zuen, eraikuntza ezinezkoa zela iritzita. Leonardoren ikuspegia 2001ean berpiztu zen [[Norvegia]]n, bere kontzeptuaren araberako zubi txiki bat eraiki zenean. 2006ko maiatzaren 17an, [[Turkia]]ko gobernuak Leonardoren zubia eraikitzea erabaki zuen Urrezko Adarraren gainean.<ref>{{erreferentzia|izena=Daniel S.|abizena=Levy|urtea=4.10.1999|izenburua=Dream of the Master|argitaletxea=Time|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Bere bizitzako denbora gehiena, hegan egiteaz liluratuta zegoen. [[Hegazti]]en hegaldiaren inguruko ikerketa ugari egin zituen, baita [[hegazkin]]etarako hainbat plano ere, esaterako, «aireko torlojua» deituriko [[helikoptero]] bat, paraxuta bat, eta banbuz egindako [[delta hegal]] bat. Gehienentzat azken honen bideragarritasuna ezinezkoa izan, delta hegala egin da, egonkortzaileak gehitu ondoren, eta arrakastaz egin du hegan. Hala ere, Leonardoren ustez [[saguzar]]rak bezalako hegaldi sistemek potentzial handiena zuten. Bestalde, esperimentuetarako [[Haizagailu|haize]] [[tunel]] [[Aerodinamika|aerodinamiko]] bat ere asmatu zuen.
[[Amboise]]ko [[Clos Lucé]] museoak (Frantzia), Il Castello museoak Guidi kondeen [[Vinci]]ko (Italia) gazteluan, eta Milango Leonardo da Vinci Zientzia eta Teknologia museoak hainbat [[maketa]] dituzte, tamaina errealean eginak, zirriborroetan eta koadernoetan oinarritutakoak, eta baita Leonardoren lanen azalpenak.
[[Arkitektura]] ere ikasi zuen. [[Filippo Brunelleschi]]ren lanaren eragina izan zuen, eta Florentziako San Juango<ref>{{erreferentzia|izena=Alessandro|abizena=Vezzosi|urtea=1996.|izenburua=Dans la Florence des Médicis. Léonard de Vinci: art et science de l'univers|argitaletxea=Gallimard|orrialdea=|orrialdeak=Chapitre 2|ISBN=10: 2070533530 / 13: 9782070533534|hizkuntza=Fr}}</ref> bataiotegia altxatzea aurreikusi zuen, eta baita [[Milango katedrala|Milango katedralerako]] linterna dorre bat sortzea. Askotan forma oktogonala erabiltzen zuen eraikin erlijiosoetarako, eta zirkularra militarretarako. 1484 eta 1485 urteetan Milanek jasandako [[izurri]]te epidemiaren ondoren, [[hiri]] perfektu teorikoa diseinatu zuen, [[zirkulazio]]-ardatz optimizatuekin eta kalitateko bizi baldintzekin, ikuspegi funtzionalak kontutan hartuta eta ez bereizketa sozialak, [[giza gorputza]]ren organoen antzera. [[Lorategia - Gane|Lorategiak]] diseinatzen ere aritu zen. Zoritxarrez, bere arkitektura lan asko galdu egin dira.<ref>{{erreferentzia|izena=Luca|abizena=Giordano|urtea=2009|izenburua=La polita stalla: Leonardo, i trattatisti e le scuderie rinascimentali|argitaletxea=Viglevanum|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=It}}</ref>
== Ospea eta izena ==
Leonardoren ospea bizi zen bitartean hain handia izan zen, Frantziako erregeak garaikurtzat eraman zuen, eta zahartzaroan babestu. Harrez gero,bere lanarekiko interesa ez da inoiz gutxitu. Belaunaldiak bere artelan ezagunenak ikusteko ilarak egiten jarraitzen dute, gazteen kamisetek bere marrazkirik ospetsuenak daramate, eta idazleek jeniotzat jarraitzen hartzen, bere bizitza pribatuari buruz espekulatzen duten bitartean, eta baita bere inteligentziari buruz ere.<ref name="#14"/>
Leonardo etengabeko miresmena sortzen du margolari, kritikari eta historialarien artean, eta horrela omentzen dute idatzietan. [[Baldassare Castiglione]], ''Il Cortegiano''ren idazleak, 1528an idatzi zuen: «Mundu honetako margolaririk handienetako batek begiratzen du parekorik ez duen arte honetan ...» eta «Anonimo Gaddiano» ezagutzen zen biografoak honakoa idatzi zuen 1540an: «Bere talentua hain zen arraroa eta unibertsala, esan daitekeela naturak mirari bat egin zuela bere izenean ...».
[[Fitxategi:Leonardo da Vinci, Salvator Mundi, c.1500, oil on walnut, 45.4 × 65.6 cm.jpg|thumb|''Salvator Mundi'']]
[[Giorgio Vasari]]k, Artisten bizitzak (1568) edizio luzatuan,<ref name="#4"/> Leonardoren kapitulua ondorengo hitzekin aurkeztu zuen: “Normalean gizon eta emakume batzuk talentu nabarmenarekin jaiotzen dira, baina noizean behin, natura transzenditzen duen modu baten, pertsona bakar bati zeruak hainbeste edertasun, grazia eta talentu ematen dizkio, beste gizonak oso atzean uzten dituela eta bere ekintza guztiak hain inspiratuak dirudite, egiten duen guztia Jainkoarengandik datorrela dirudiela, gizakiaren trebetasunetik baino. Guztiek aitortu zuten hori egia zela Leonardo da Vincirekin. Edertasun fisiko aparteko artista izateaz gain, egin zuen guztian grazia infinitua erakusten zuen, eta bere talentua hain bikain landu zuen, ezen aztertu zituen arazo guztiak erraztasun osoz konpondu zituela.
XIX. mendeak Leonardoren talentuarekiko mirespen berezia ekarri zuen. Leonardoren koadernoen garrantzia ezaguna zen, baita margolanak ere. Hippolyte Tainek 1866an idatzi zuen: «Agian ez dago munduan hain unibertsala den beste jenio baten adibiderik, hainbeste gai betetzeko, hain grinatsua infinituarekin, hain naturaltasunez bikaindua, bere mendearen eta hurrengo mendeen baino askoz aurreratuagoa».<ref>{{erreferentzia|izena=Hippolyte|abizena=Taine|urtea=1886|izenburua=Voyage en Italie|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=Fr}}</ref> Bernard Berenson artearen historialariak 1896an honakoa idatzi zuen: «Leonardo da artista bakarra literalki eta hitzez hitz esan daitekeena: ukitu zuen guztia betiereko edertasunerako gauza bihurtu zen. Berdin da burezurraren zeharkako ebaketa izan, belar baten egitura, edo giharren azterketa bat, berak, lerroa eta argia eta gerizpearentzako zuen sentimenduarekin, bizitza transmititzen zuen balioetan betirako transmititu zuen».<ref>{{erreferentzia|izena=Bernard|abizena=Berenson|urtea=1896|izenburua=The Italian Painters of the Renaissance|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren jenioarekiko interesak etengabe jarraitu du; adituek haren idazkiak aztertu eta itzultzen dituzte, teknika zientifikoak erabiliz haren pinturak aztertzen dituzte, eztabaidatu egiten dute idatzietan dauden baina inoiz aurkitu ez diren lanei buruz.<ref>{{erreferentzia|izena=Melinda|abizena=Henneberger, .|urtea=2006|izenburua="ArtNews article about current studies into Leonardo's life and works|argitaletxea=Art News Online|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Liana Bortolonek, 1967an idatziz, zera esan zuen: «Ezagutza-arlo guztietan aurrera egitera bultzatu zituen interesen aniztasuna dela eta, pentsa daiteke Leonardo, zalantza barik, jenio unibertsal nagusia izan zela, termino horrek esan nahi duen guztiarekin. Gizakia gaur egun ere deseroso dago, jenio baten aurrean, XVI. mendean zegoen bezalaxe. Bost mende igaro diren arren, oraindik ere Leonardo harriduraz ikusten dugu».<ref name="#3"/>
XXI. mendeko Walter Isaacson idazleak, Leonardoren<ref name="#2"/> biografiaren zati handi bat koadernoko milaka sarreretan oinarritu zuen. Ohar pertsonalak aztertuz, zirriborroak, aurrekontuen oharpenak, eta berritzaile handienetzat jotzen zuen gogoetak. Isaacson harrituta geratu zen Leonardoren jakin-mina eta sormen jenioaz gain, bere alderdi "dibertigarria eta alaia" deskubritzerakoan.<ref>{{erreferentzia|izena=Hillel|abizena=Italie|urtea=2018|izenburua=NonFiction: Biography honors 'fun, joyous' sides of genius da Vinc|argitaletxea=Richmond Times-Dispatch. Associated Press.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
Leonardoren heriotzaren 500. urteurrenean, [[Parisko Louvre museoa]]k 2019ko azaroa eta 2020ko otsaila bitartean haren lanaren inoizko erakusketa handiena antolatu zuen, ''Leonardo'' izenarekin. Erakusketan ehun ikusgai baino gehiago zeuden: marrazkiak, koadernoak eta hamaika margolan. Horietatik bost Louvreren jabetzakoak ziren, baina Mona Lisa ez zen sartu, Louvreko bisitari orokorren artean hain eskari handia delako. Vitrubioren gizona, ordea, Veneziako [[Galleria dell'Accademia (Florentzia)|Gallerie dell'Accademia]] bere jabearekin burututako auzi legal baten ondoren ikusgai zegoen. Salvator Mundi ere ez zen sartu erakusketan, [[Saudi Arabia]]ko jabea ez zelako ados obra uzteko.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2019|izenburua=Leonardo da Vinci's Unexamined Life as a Painter|argitaletxea=The Atlantic|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2019|izenburua=Louvre exhibit has most da Vinci paintings ever assembled|argitaletxea=Aleteia|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
== Arte merkatua ==
[[Salvator Mundi (Leonardo)|Salvator Mundi]], Leonardoren margolanak Kristo esfera bat eusten irudikatzen du, 450,3 milioi dolarretan saldu saldu zen 2017ko azaroaren 15ean New Yorkeko [[Christie's|Christie’s]]ko enkante batean; munduko errekorraren, salmenta prezioari dagokionez.<ref>{{erreferentzia|izena=Kelly|abizena=Crow|urtea=2017|izenburua=Leonardo da Vinci Painting 'Salvator Mundi' Sells for $450.3 Million|argitaletxea=Wall Street Journal|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=ISSN 0099-9660|hizkuntza=En}}</ref> Aurretik artelanetan ezagutzen zen salmenta-prezio handiena 300 milioi dolarrekoa zen, Willem de Kooningen ''Interchange'' lanarentzat (2015eko irailean era pribatuan saldua). Enkantean saldutako margolanen artean, prezio altuena [[Pablo Picasso]]ren ''Les Femmes d'Alger'' lanarentzat izan zen, 2015ean, Christie's etxean, 179,4 milioi dolar.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2017|izenburua=Leonardo da Vinci painting 'Salvator Mundi' sold for record $450.3 million|argitaletxea=Fox News|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref>
== Eponimia ==
* Ilargian krater batek Da Vinci izena darama bere oroimenean.
* Marten ere krater batek Da Vinci oroitzen du.
* Era berean, [[3000 Leonardo]] asteroidea izendatzean, artista italiarrari egiten dio erreferentzia.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Bibliografia ==
'''Italianoz'''
* Anonyme Gaddiano, ''Codex Magliabecchiano XVII'', 17, 1540ko bertsioa
* Giorgio Vasari, ''Le Vite'', 1.ª edición en 1550, 2.ª edizioa 1568an
* Giuseppe Bossi, ''Del Cenacolo di Leonardo, Libri Quattro'', Milán, 1810
* Paolo Giovo, ''Leonardi Vincii vita'', versión proveniente de 1540
'''Espainolez'''
* Capra, Fritjof. ''La Ciencia de Leonardo'', Anagrama, 2008, <nowiki>{{ISBN|978-84-339-6278-2}}</nowiki>
* Clark, Kenneth. ''Leonardo de Vinci'', International Book Creation (1968) <nowiki>ISBN 978-84-7113-007-5</nowiki>
* [[Sigmund Freud|Fr]]<span lang="EN-US">Clark, Kenneth. ''Leonardo de Vinci'', International Book Creation (1968) </span>[[Sigmund Freud|eud, Sigmund]], ''Un recuerdo de infancia de Leonardo de Vinci'', 1910
'''Frantsesez'''
* Alessandro Vezzosi, ''Léonard de Vinci: art et science de l'univers'', Gallimard, 1996 (<nowiki>{{ISBN|978-2-07-053353-4}}</nowiki>)
* Bertrand Gille (dir.), ''Histoire des techniques'', Gallimard, col. «La Pléiade», 1978. (<nowiki>{{ISBN|978-2-07-010881-7}}</nowiki>)
* Bertrand Gille, Les Ingénieurs de la Renaissance, TD, París, 1960; reed. Seuil, col. « Points Sciences», 1978. (<nowiki>{{ISBN|2-02-004913-9}}</nowiki>)
* Brigitte Labbé, Michel Puech eta Jean-Pierre Joblin, ''Léonard de Vinci'', Toulouse, Milan jeunesse'', col. « De vie en vie» no 18, 58 pp., 2005. (<nowiki>{{ISBN|2-7459-1631-9}}</nowiki>)''
* Charles Nicholl, ''Léonard de Vinci, Biographie'', 704 pp., Arlés, Actes Sud, 2006. (<nowiki>{{ISBN|2-7427-6237-X}}</nowiki>)
* Christian Combaz, ''Lion ardent ou la confession de Léonard de Vinci'', Fayard, 2003 (Le Livre de Poche, 2004)
* Daniel Arasse, ''Léonard de Vinci. Le rythme du monde'', Hazan, 1997. (<nowiki>{{ISBN|2-85025-542-4}}</nowiki>)
* Dimitri Merejkovski, ''Le roman de Léonard de Vinci'', París, 1930. Source d'inspiration pour Un souvenir d'enfance de Léonard de Vinci de Sigmund Freud
* Marcel Brion, ''Léonard de Vinci'', Albin Michel, París, 1995
* Les Guides Millenium Art Factorie, ''Léonard de Vinci'' (Volumen 1 France y volumen 2 Toscane)
* [[Paul Valéry]], ''Introduction à la méthode de Léonard de Vinci'', Gallimard, París, 1894
* Serge Bramly, ''Léonard de Vinci'', Jean-Claude Lattès, París, 1988
* Silvia Alberti de Mazzeri, ''Léonard de Vinci'', Payot, París, 1984
* Sophie Chauveau, ''Léonard de Vinci, Biographie'', 279 pp., Gallimard, col. Folio Biographie (<nowiki>{{ISBN|978-2-07-034159-7}}</nowiki>)
'''Ingelesez'''
* Popham, A. E. ''The Drawings of Leonardo da Vinci'', Jonathan Cape, 1946. (<nowiki>{{ISBN|0-224-60462-7}}</nowiki>)
* Angela Ottino della Chiesa, ''The Complete Paintings of Leonardo da Vinci'', Penguin, 1967 (<nowiki>{{ISBN|0-14-008649-8}}</nowiki>)
* Nicholl, Charles. ''Leonardo da Vinci, The Flights of the mind'', Penguin, 2005. (<nowiki>{{ISBN|0-14-029681-6}}</nowiki>)
* Frank Zollner & Johannes Nathan, ''Leonardo da Vinci: The Complete Paintings and Drawings'', Taschen, 2003. (<nowiki>{{ISBN|3-8228-1734-1}}</nowiki>)
* Wasserman, Jack. ''Leonardo da Vinci'', Abrams, 1975. (<nowiki>{{ISBN|0-8109-0262-1}}</nowiki>)
* Bortolon, Liana. ''The Life and Times of Leonardo'', Paul Hamlyn, Londres, 1967
* O'Malley & Saunders, ''Leonardo on the Human Body'', Dover Publications, Nueva York, 1982
* Cremante, Simona. ''Leonardo da Vinci: Artist, Scientist, Inventor'', Giunti, 2005. (<nowiki>{{ISBN|88-09-03891-6}}</nowiki>)
'''Dokumentalak'''
* ''Léonard de Vinci'', 60 minutuko bi zati: ''L'homme qui voulait tout savoir et Liaisons dangereuses'', Royaume-Uni, 2003
* ''Léonard de Vinci'': La biographie, Nacarat, 2006
* ''Leonardo's dream machines'', sur les tests d'une reproduction à l'échelle d'un dessin d'une machine volante de Vinci, 2005
* ''[https://www.youtube.com/watch?v=fiuu3NZM6yQ El misterio de "La última cena" de Leonardo da Vinci]'' | DW Documental, 2019
* ''[https://www.youtube.com/watch?v=e_Snu0jwcNc El Renacimiento - La época de Miguel Ángel y Leonardo da Vinci (1/2)]'' | DW Documental, 2019
* ''[https://www.youtube.com/watch?v=voaH_J9VB5k El Renacimiento - La época de Miguel Ángel y Leonardo da Vinci (2/2)]'' | DW Documental, 2019
== Kanpo estekak ==
* {{En}} [https://www.wga.hu/frames-e.html?/html/l/leonardo/ Leonardo da Vinciren margolanak]
* {{En}} [http://www.drawingsofleonardo.org/ Leonardo da Vinciren marrazkiak]
* [[Wikimedia Commons]]ek multimendia kategoria bat du [[c:Category:Leonardo_da_Vinci|Leonardo da Vinciri buruz]]
* [[Wikiesanak|Wikiesanakek]] {{Es}}[https://es.wikiquote.org/wiki/Leonardo_da_Vinci Leonardo da Vinciren esaldi] ospetsuak jaso ditu.
* {{En}} [[Wikiteka|Wikitekak]] [https://en.wikisource.org/wiki/Author:Leonardo_da_Vinci Leonardo da Vinciren lan originalak] jaso ditu.
* {{En}} [https://www.britannica.com/biography/Leonardo-da-Vinci «Leonardo da Vinci»], ''[[Encyclopædia Britannica|Encyclopaedia Britannica]]''.
<br />{{bizialdia|1452ko|1519ko|Vinci, Leonardo da}}
[[Kategoria:Leonardo da Vinci| ]]
[[Kategoria:Pizkundeko artistak]]
[[Kategoria:Autodidaktak]]
[[Kategoria:XV. mendeko arkitektoak]]
[[Kategoria:XVI. mendeko arkitektoak]]
[[Kategoria:Ezkerrak]]
[[Kategoria:Italiako pizkundeko humanistak]]
79lpm7axuuauqd0g4k688wwmb5d1won
Urriaren 19
0
4041
9968478
9929512
2024-11-14T00:15:43Z
Eliatxo
96586
/* Mundua */
9968478
wikitext
text/x-wiki
'''Urriaren 19'''a [[gregoriotar egutegia]]ren [[urte]]ko berrehun eta laurogeita hamabigarren [[egun]]a da, 293.a [[bisurte]]etan. 73 egun falta dira urtea amaitzeko.
{{eguneko-goiburua|10|19}}
{{egungertaerak}}
== Gertaerak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1939]] – [[Aquiles Cuadra]] de Miguel [[Tutera]]ko alkate eta zinegotzi ezkertiarra fusilatu zuten frankistek.
* [[1970]] – [[Burgosko prozesua]] zela eta, [[Eusko Jaurlaritza erbestean|Erbesteko Eusko Jaurlaritzak]] greba orokorrera deitu zuen.
=== Mundua ===
* [[1924]] – [[Abdulaziz ibn Saud]]en gudarosteek [[Meka]] hartu zuten.
* [[2003]] – [[Teresa Kalkutakoa|Kalkutako Teresa]] misiolaria beatifikatu zuen [[Erromatar Eliza Katolikoa|Eliza Katolikoak]].
* [[2010]] – [[Txetxenia]]ko parlamentuaren aurka egindako atentatuan sei pertsona hil ziren.
== Arte eta kultura ==
=== Euskal Herria ===
* [[1997]] – [[Tafalla]]n [[Nafarroa Oinez]] jaia ospatu zen.
* [[2003]] – [[Irunberri]]n [[Nafarroa Oinez]] jaia ospatu zen.
* [[2008]] – [[Iruñea]]n [[Nafarroa Oinez]] jaia ospatu zen.
* [[2014]] – [[Zangoza]]n [[Nafarroa Oinez]] jaia ospatu zen.
=== Mundua ===
* [[1845]] – ''[[Tannhäuser (opera)|Tannhäuser eta koblakarien lehiaketa Wartburg gazteluan]]'' ({{lang-de|Tannhäuser und der Sängerkrieg auf Wartburg}}), [[Richard Wagner]]en [[opera]] estreinatu zen [[Dresden]]go [[Semperoper]]ren.
* [[1987]] – [[Astelehen Beltza (1987)|Astelehen Beltza]]: [[Dow Jones Industrial Average|Dow Jones burtsa-indizea]] 508 puntu jaitsi zen.
* [[2007]] – ''[[30 Days of Night (filma)|30 Days of Night]]'' ("30 Eguneko Gaua") filma estreinatu zen, [[David Slade]]k zuzendu eta [[Josh Hartnett]], [[Melissa George]] eta [[Danny Huston]] aktoreek antzeztu zuten.
== Zientzia eta teknologia ==
=== Euskal Herria ===
=== Mundua ===
== Kirolak ==
=== Euskal Herria ===
=== Mundua ===
== Jaiotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1679]] – [[Pedro Karrera]], gipuzkoar arkitektoa (h. [[1731]]).
* [[1743]] – [[Pierre-Étienne Cabarrus]], [[Bordele]]ko bankaria eta [[Baionako Merkataritza Ganbera]]ko zuzendaria (h. [[1819]]).
* [[1845]] – [[Jean Ithurri]], lapurtar idazlea (h. [[1896]]).
* [[1854]] – [[Jean-Baptiste Ernest Lacombe]], lapurtar arkitektoa (h. [[1922]]).
* [[1884]] – [[Migel Olasagarre]], ''aita Damaso Intza'', euskal idazlea (h. [[1986]]).
* [[1900]] –
** [[André Behotegi]], euskal errugbilaria (h. [[1960]]).
** [[Manuel Maria Ynchausti]], euskal jatorriko estatubatuar enpresaburu, kristau filantropo eta euskal kulturaren ekintzailea, [[Manila]]n (h. [[1961]]).
* [[1911]] – [[Gilen Epherre]], euskal idazlea eta [[Zerrenda:Euskaltzainak|euskaltzaina]] (h. [[1974]]).
* [[1921]] – [[Piarres Xarriton|Piarres Xarriton, ''Xabier Gasteiz'']], euskal idazle eta politikaria, Euskal literatura, Teologia eta Filosofian aditua eta [[Zerrenda:Euskaltzainak|Euskaltzain]] osoa (h. [[2017]]).
* [[1922]] – [[Rosita Arregi]], bizkaitar erraketista (h. [[2004]]).
* [[1924]] – [[Carlos Blasco]], donostiar politikari jeltzalea (h. [[1996]]).
* [[1932]] – [[Luis Usoz]], euskal [[belar hockey]] jokalaria (h. [[1992]]).
* [[1935]] – [[Tomás Aragüés Bernad]], euskal musikagilea, [[Teruelgo probintzia|Teruelen]] (h. [[2022]]).
* [[1938]] – [[Miguel Azkarate]], gipuzkoar futbolaria (h. [[2019]]).
* [[1942]] – [[Iñaki Gabilondo]], gipuzkoar kazetaria, irrati esataria eta telebista aurkezlea.
* [[1944]] –
** [[Begoña Arregi]], gipuzkoar irakaslea, kazetaria eta idazlea.
** [[Anton Martínez]], bizkaitar futbolari ohia.
* [[1950]] –
** [[José Luis Castejón]], nafar sindikalista eta politikaria (h. [[2006]]).
** [[Javier Rebollo]], bizkaitar zinema zuzendari, gidoigile, ekoizle eta argazkigilea.
* [[1952]] – [[Itziar Zubizarreta]], gipuzkoar idazlea, haur eta gazte literaturan aditua.
* [[1956]] – [[José María Asin]], nafar aktorea.
* [[1959]] – [[Miguel Ángel Zuñiga]], gipuzkoar eskubaloi jokalari ohia.
* [[1963]] – [[Bartolomé Alarcón]], bizkaitar arraunlari ohia.
* [[1968]] – [[Ricardo Mendiguren|''Ritxi'' Mendiguren]], gipuzkoar futbolari ohia, [[Athletic]]en aritutakoa.
* [[1972]] – [[Tinieblas González]], arabar zinema zuzendari, gidoigile eta ekoizlea, [[Ourense]]n.
* [[1974]] –
** [[César Palacios]], nafar futbolari ohia.
** [[Iban Pérez]], nafar futbolari ohia.
* [[1976]] –
** [[Joseph Duplantier]], lapurtar musikaria, [[Gojira]] ''[[death metal]]'' taldeko kidea.
** [[Xabi Fernández]], euskal herritar kirolaria, [[Iker Martinez de Lizardui]]rekin batera [[bela]]ko 49er klaseko txapeldun olinpikoa.
* [[1978]] – [[Iñigo Arcauz]], gipuzkoar politikaria.
* [[1990]] – [[Zuriñe Hidalgo]], gasteiztar abeslari, irakasle eta telebista-aurkezlea.
* [[1993]] – [[Alazne Gómez|Alazne Gomez]], bizkaitar futbolaria.
=== Mundua ===
* [[1276]] – [[Hisaaki Printzea]], [[Japonia]]ko [[Kamakura shogunerria|Kamakura shogunerriko]] zortzigarren [[shogun]]a (h. [[1328]]).
* [[1433]] – [[Marsilio Ficino]], italiar filosofo eta humanista (h. [[1499]]).
* [[1469]] – [[John Fisher]], ingeles elizgizon eta humanista (h. [[1535]]).
* [[1582]] – [[Dmitri I.a Errusiakoa Faltsua]], [[Errusia]]ko tsarra (h. [[1606]]).
* [[1605]] – [[Thomas Browne]], ingeles sendagile eta [[polimata]] (h. [[1692]]).
* [[1701]] – [[Ilona eta Judit Gófitz]], hungariar biki siamdarrak (h. [[1723]]).
* [[1748]] – [[Thomas Graham (Lynedocheko 1. baroia)]], eskoziar aristokrata, politikaria eta britainiar armadako ofiziala (h. [[1843]]).
* [[1784]] – [[Leigh Hunt]], ingeles kazetari, kritikari, saiakeragile, itzultzaile eta olerkaria (h. [[1859]]).
* [[1795]] – [[Pedro Blanco Soto]], [[Bolivia]]ko presidentea (h. [[1829]]).
* [[1810]] – [[Jules Malou]], [[Belgika]]ko lehen ministroa (h. [[1886]]).
* [[1835]] – [[Amanda Jones]], estatubatuar poeta eta asmatzailea (h. [[1914]]).
* [[1856]] – [[Edmund Beecher Wilson]], estatubatuar zoologo, enbriologo eta genetista (h. [[1939]]).
* [[1858]] – [[George Albert Boulenger]], belgikar-britainiar zoologoa (h. [[1937]]).
* [[1862]] –
** [[Maria da Cunha]], portugaldar poeta eta kazetaria (h. [[1917]]).
** [[Lumière|Auguste Lumiere]], frantziar zinemagilea (h. [[1954]]).
* [[1871]] – [[Fiodor Dan]], errusiar mentxebike judua (h. [[1947]]).
* [[1882]] –
** [[Umberto Boccioni]], italiar margolari eta eskultorea (h. [[1916]]).
** [[Vincas Krėvė-Mickevičius]], lituaniar idazlea (h. [[1954]]).
* [[1884]] – [[Virxinia Pereira Renda]], galiziar idazlea (h. [[1969]]).
* [[1888]] – [[Cornelius Colbert]], irlandar errepublikarra, [[Pazko matxinada|1916ko Pazko Matxinadako]] buruzagietako bat (h. [[1916]]).
* [[1892]] – [[Ilmari Hannikainen]], finlandiar konpositorea (h. [[1955]]).
* [[1895]] – [[Lewis Mumford]], estatubatuar historialari, soziologo, teknologiaren filosofo eta literatura kritikaria (h. [[1990]]).
* [[1899]] – [[Miguel Ángel Asturias|Miguel Angel Asturias]], guatemaldar idazlea, 1967ko [[Literaturako Nobel Saria]] (h. [[1974]]).
* [[1900]] – [[Erna Berger]], alemaniar sopranoa (h. [[1990]]).
* [[1909]] – [[Marguerite Perey]], frantziar fisikaria, [[frantzio]]aren aurkitzailea eta [[Frantziako Zientzien Akademia]]ko kide aukeratutako lehen emakumea (h. [[1975]]).
* [[1910]] – [[Subrahmanyan Chandrasekhar]], indiar jatorriko estatubatuar fisikari teoriko, astrofisiko eta matematikoa, 1983ko [[Fisikako Nobel Saria]] (h. [[1995]]).
* [[1913]] –
** [[Vinicius de Moraes]], ''O Poetinha'', brasildar poeta eta musikagilea (h. [[1980]]).
** [[Vasco Pratolini]], italiar idazlea (h. [[1991]]).
* [[1916]] – [[Jean Dausset]], frantziar sendagile eta immunologoa, 1980ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (h. [[2009]]).
* [[1921]] – [[Gunnar Nordahl]], suediar futbolaria, historiako aurrelaririk onenetakoa (h. [[1995]]).
* [[1922]] – [[Elsa Joubert]], hegoafrikar idazlea (h. [[2020]]).
* [[1924]] – [[Lubomír Štrougal]], [[Txekoslovakia]]ko lehen ministroa (h. [[2023]]).
* [[1925]] –
** [[Raymond Impanis]], belgikar txirrindularia (h. [[2010]]).
** [[Czesław Kiszczak]], [[Polonia]]ko lehen ministroa (h. [[2015]]).
* [[1927]] – [[Pierre Alechinsky]], belgikar pintore, grabatzaile eta poeta.
* [[1928]] – [[Borisav Jović]], [[Jugoslavia]]ko presidentea (h. [[2021]]).
* [[1931]] –
** [[Manolo Escobar]], espainiar abeslaria eta aktorea (h. [[2013]]).
** [[John le Carré]], britainiar idazlea (h. [[2020]]).
* [[1934]] –
** [[Luisa Durán]], ''Extremadurako zigarrogilea'', [[extremadurera]]zko idazlea, poesia, prosan eta antzerkian aritutakoa (h. [[2022]]).
** [[Yakubu Gowon]], [[Nigeria]]ko presidente ohia.
* [[1935]] – [[Agne Simonsson]], suediar futbolaria (h. [[2020]]).
* [[1936]] – [[Tony Lo Bianco]], estatubatuar aktorea (h. [[2024]]).
* [[1937]] – [[Peter Max]], germano-estatubatuar artista.
* [[1938]] –
** [[Eugenio Montejo]], venezuelar olerkaria, saiakera egilea eta diplomatikoa (h. [[2008]]).
** [[Fumiko Yonezawa]], japoniar fisikari teorikoa.
* [[1940]] – [[Michael Gambon]], irlandar jatorriko ingeles aktorea (h. [[2023]]).
* [[1941]] – [[Pepetela|Artur Carlos Maurício Pestana dos Santos, ''Pepetela'']], angolar idazlea.
* [[1943]] – [[Adolfo Aristarain]], argentinar zinema zuzendari eta gidoilaria.
* [[1944]] –
** ''[[El Cabrero]]'', espainiar abeslaria.
** [[Agustín Tamames]], espainiar txirrindulari ohia.
** [[Peter Tosh]], jamaikar [[reggae]] musikaria (h. [[1987]]).
* [[1945]] –
** [[Angus Deaton]], eskoziar ekonomialaria, 2015eko [[Ekonomiako Nobel Saria]].
** [[Divine]], Amerikako Estatu Batuetako aktore, LGTB ikonoa eta karaktere aldakorreko abeslaria (h. [[1988]]).
** [[John Lithgow]], estatubatuar aktore, musikari, olerkari eta abeslaria.
* [[1946]] –
** [[Robert Hue]], frantziar politikaria.
** [[Rosa Maria Oriol Porta]], kataluniar bitxigilea eta enpresaburua.
** [[Philip Pullman]], ingeles eleberrigilea.
** [[Keith Reid]], ingeles abesti egilea, ''[[Procol Harum]]'' taldeko kidea (h. [[2023]]).
* [[1949]] – [[Fiorella Faltoyano]], espainiar antzezlea.
* [[1952]] – [[Verónica Castro]], mexikar aktore, abeslari eta telebista aurkezlea.
* [[1954]] – [[Agnes M. Sigurðardóttir]], islandiar apezpiku luterotarra.
* [[1958]] – [[Hiromi Hara]], japoniar futbolari ohia.
* [[1960]] – [[Takeshi Koshida]], japoniar futbolari ohia.
* [[1962]] – [[Evander Holyfield]], estatubatuar boxeolaria.
* [[1964]] –
** [[Gretchen Daily]], estatubatuar biologoa eta biogeografoa.
** [[Agnès Jaoui]], frantziar abeslari, aktore, gidoigile eta zinema zuzendaria.
** [[Manuel Legris]], frantziar dantzaria.
* [[1967]] – [[Brian Howard]], estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
* [[1969]] – [[Pedro Castillo]], [[Peru]]ko presidentea.
* [[1970]] –
** [[Martín Gervasoni]], argentinar aktore eta gidoigilea.
** [[Fabián Roncero]], espainiar atleta ohia.
* [[1973]] – [[Pekka Himanen]], finlandiar filosofoa.
* [[1975]] – [[César Sanmartín]], kataluniar saskibaloi jokalari ohia.
* [[1977]] –
** [[David Rubín]], galiziar marrazkilari eta komikigilea.
** [[Raúl Tamudo]], kataluniar futbolaria.
* [[1978]] – [[Lee Isaac Chung]], estatubatuar zinema zuzendaria eta gidoilaria, [[Kinyaruanda]] hizkuntzan egindako lehen filmaren egilea.
* [[1983]] – [[Rebecca Ferguson]], suediar aktorea.
* [[1988]] – [[Irene Escolar]], espainiar aktorea.
* [[1991]] –
** [[Zita eta Gita Rezakhanova|Gita Rezakhanova]], kirgizistandar biki siamdaretako bat.
** [[Zita eta Gita Rezakhanova|Zita Rezakhanova]], kirgizistandar biki siamdaretako bat (h. [[2015]]).
* [[1997]] – [[Timothé Nadim]], frantziar musikari, kazetari eta aktibista.
* [[1999]] – [[Amanda Dudamel]], venezuelar modeloa.
* [[2005]] - [[Liu Qingyi]], txinatar breakdancerra.
== Heriotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1612]] – [[Juan Fernandez de Rekalde]], bizkaitar legelari eta politikaria, [[Quito]]n.
* [[1647]] – [[Blas Alexandre Lezaeta]], nafar elizgizona, [[Orreagako kolegiata]]ren priore, [[Iruñea]]ko apezpikua eta inkisidorea, [[Zaragoza]]n (j. [[1597]]).
* [[1853]] – [[Jose Frantzisko Iturtzaeta]], gipuzkoar [[kaligrafia|kaligrafoa]], [[Madril]]en (j. [[1788]]).
* [[1875]] – [[Pierre Salomon Ségalas]], baxenafar medikua, [[urologia]]n aditua, [[Saint-Vallerin]]en (j. [[1792]]).
* [[1884]] – [[Nikolas Soraluze]], euskal historialari, politikari eta enpresaburua (j. [[1820]]).
* [[1892]] – [[Luis Karril]], donostiar arrantzalea eta eta traineru estropadetako patroia (j. [[1847]]).
* [[1939]] – [[Aquiles Cuadra]], euskal abokatu eta politikaria, fusilatua (j. [[1896]]).
* [[1962]] – [[Jose Agerre]], euskal idazle eta politikaria (j. [[1889]]).
* [[1970]] – [[Jose Emilio Esparza Viela]], nafar abokatua eta funtzionarioa (j. [[1919]]).
* [[2003]] – [[Jaime Allende]], euskal belar hockey jokalaria (j. [[1924]]).
* [[2013]]an desagertua – [[Hodei Egiluz]], [[Anberes]]en desagerturiko eta bilaketa luze baten ondoren hilik agertutako [[Galdakao|galdakoztar]] gaztea (j. [[1989]]).
* [[2014]] – [[Juan María Lasa]], gipuzkoar futbolaria (j. [[1931]]).
* [[2016]] – [[Luis Maria Etxeberria]], euskal herritar futbolaria (j. [[1940]]).
* [[2018]] – [[Antton Etxeberria]], gipuzkoar aktore eta titiriteroa (j. [[1960]]).
=== Mundua ===
* [[1216]] – [[Joan Lurgabea]], [[Ingalaterrako Erresuma|Ingalaterrako erregea]] eta [[Akitaniako dukerria|Akitaniako dukea]] (j. [[1166]]).
* [[1531]] – [[Fadrique Álvarez de Toledo]], bigarren [[Alba de Tormesko dukerria|Albako dukea]].
* [[1547]] – [[Perino del Vaga]], italiar margolaria (j. [[1501]]).
* [[1673]] – [[François Fouquet]], [[Frantzia]]ko artzapezpikua eta [[Baionako elizbarrutia|Baionako apezpikua]] (j. [[1611]]).
* [[1678]] – [[Samuel van Hoogstraten]], herbeheretar [[Herbehereetako Urrezko Aroa|Herbehereetako Urrezko Aroko]] margolari, olerkari eta artearen teorikoa (j. [[1627]]).
* [[1682]] – [[Thomas Browne]], ingeles sendagile eta [[polimata]] (j. [[1605]]).
* [[1745]] – [[Jonathan Swift]], irlandar idazlea (j. [[1667]]).
* [[1813]] – [[Józef Poniatowski]], poloniar jenerala (j. [[1763]]).
* [[1851]] – [[Maria Teresa Frantziakoa]], Angulemako dukesa (j. [[1778]]).
* [[1875]] – [[Charles Wheatstone]], britainiar fisikaria (j. [[1802]]).
* [[1889]] – [[Luis I.a Portugalgoa]], [[Portugalgo Erresuma|Portugalgo erregea]] (j. [[1838]]).
* [[1905]] – [[Virgil Earp]], estatubatuar marshalla (j. [[1843]]).
* [[1909]] – [[Cesare Lombroso]], italiar kriminologo, frenologo, sendagile eta Italiako kriminologia positibistako eskolaren sortzailea (j. [[1835]]).
* [[1910]] – [[Luigi Lucheni]], ''Sissi'', [[Austria]]ko enperatriza, eraila (j. [[1873]]).
* [[1913]] – [[Alejandro Pidal y Mon]], espainiar historialari eta politikaria (j. [[1846]]).
* [[1934]] –
** [[Georges Besançon]], ''L'Aérophile'' hegazkintzako aldizkariaren sortzaile eta editatorea (j. [[1866]]).
** [[Alexander von Kluck]], alemaniar jenerala Lehen Mundu Gerran (j. [[1846]]).
* [[1935]] –
** [[Oda Krohg]], norvegiar margolaria, Norvegiako pintura erromantiko berriaren erreferentetzat hartua (j. [[1860]]).
** [[Anna Ulianova]], errusiar militante, kazetari eta idazle [[boltxebike]]a (j. [[1864]]).
* [[1936]] – [[Lu Xun]], txinatar idazlea, txinerazko literatura modernoaren aitatzat hartua (j. [[1881]]).
* [[1937]] – [[Ernest Rutherford]], zeelandaberritar fisikari eta kimikaria, [[fisika nuklear]]raren aita eta 1908ko [[Kimikako Nobel Saria]] (j. [[1871]]).
* [[1943]] – [[Camille Claudel]], frantziar eskulturgilea (j. [[1864]]).
* [[1950]] – [[Edna St. Vincent Millay]], estatubatuar antzerkigile eta poeta lirikoa (j. [[1892]]).
* [[1952]] –
** [[Edward S. Curtis]], estatubatuar argazkilari eta etnografoa (j. [[1868]]).
** [[Ernst Streeruwitz]], [[Austria]]ko kantzilerra (j. [[874]]).
* [[1955]] – [[Eugène Delporte]], belgikar astronomoa (j. [[1882]]).
* [[1957]] – [[Gordon Childe]], australiar arkeologoa (j. [[1892]]).
* [[1958]] – [[Mercedes Escribano Pérez]], espainiar pedagogoa eta irakaslea (j. [[1888]]).
* [[1961]] – [[Mihail Sadoveanu]], errumaniar idazlea (j. [[1880]]).
* [[1970]] – [[Lázaro Cárdenas]], [[Mexiko]]ko presidentea (j. [[1895]]).
* [[1971]] – [[Sona Axundova-Qarayeva]], azerbaijandar poeta (j. [[1898]]).
* [[1972]] – [[Said bin Taimur]], [[Maskat]] eta [[Oman]]go sultana (j. [[1910]]).
* [[1978]] –
** [[Ramon Mercader]], [[Kataluniako Alderdi Sozialista Batua|PSUC]] alderdiko kataluniar militantea, [[Leon Trotski|Troski]] hil zuelako ezaguna (j. [[1913]]).
** [[Gig Young]], estatubatuar aktorea (j. [[1913]]).
* [[1980]] – [[Georg Rasch]], daniar estatistikaria (j. [[1901]]).
* [[1983]] – [[Maurice Bishop]], [[Grenada]]ko lehen ministroa (j. [[1944]]).
* [[1984]] –
** [[Henri Michaux]], belgikar olerkari, idazle eta margolaria (j. [[1899]]).
** [[Jerzy Popiełuszko]], poloniar apaiz katoliko, sindikalista eta beatoa, eraila (j. [[1947]]).
* [[1986]] – [[Samora Machel]], lehendabiziko [[Mozambike]]ko presidentea (j. [[1933]]).
* [[1987]] – [[Jacqueline du Pré]], britainiar biolontxelo-jotzailea (j. [[1945]]).
* [[1990]] – [[Félix Pita Rodríguez]], kubatar idazlea (j. [[1909]]).
* [[1994]] – [[Oldrich Cernik]], [[txekoslovakia]]r politikaria (j. [[1921]]).
* [[1995]] – [[Don Cherry]], estatubatuar jazz musikagilea (j. [[1936]]).
* [[1997]] – [[Pilar Miró]], espainiar zinema zuzendaria (j. [[1940]]).
* [[1999]] – [[Nathalie Sarraute]], errusiar-frantziar idazlea (j. [[1900]]).
* [[2002]] –
** [[Manuel Álvarez Bravo]], mexikar argazkilaria (j. [[1902]]).
** [[Hans Jürgen Press]], haurrentzako liburuen ilustratzaile eta idazle alemaniarra (j. [[1926]]).
* [[2003]] – [[Alija Izetbegović]], lehendabiziko [[Bosnia-Herzegovina]]ko presidentea (j. [[1925]]).
* [[2004]] – [[Kenneth E. Iverson]], kanadar ordenagailu programatzailea (j. [[1920]]).
* [[2009]] – [[René Marigil]], espainiar txirrindularia (j. [[1928]]).
* [[2012]] –
** [[Fiorenzo Magni]], italiar txirrindularia, hiru [[Itzuli Handiak|Itzuli Handietan]] etapa garaipenak lortu zituen lehena (j. [[1920]]).
** [[Manuel António Pina]], portugaldar idazlea eta kazetaria (j. [[1943]]).
** [[Raymond Souster]], ingelesezko kanadar poeta (j. [[1921]]).
* [[2014]] –
** [[Leonore Davidoff]], estatubatuar soziologo eta historialari feminista (j. [[1932]]).
** [[John Holt]], jamaikar reggae abeslari eta kantagilea (j. [[1947]]).
* [[2018]] – [[Osamu Shimomura]], japoniar kimikari eta biologoa, 2008ko [[Kimikako Nobel Saria]] (j. [[1928]]).
* [[2019]] –
** [[Salvador Giner]], kataluniar soziologoa, [[Institut d'Estudis Catalans]]eko presidentea (j. [[1934]]).
** [[Carlos Suárez Morilla]], espainiar zinema zuzendari eta argazkilaria (j. [[1946]]).
* [[2020]] –
** [[Spencer Davis]], galestar musikari eta multiinstrumentista, ''[[The Spencer Davis Group]]'' taldeko sortzailea (j. [[1939]]).
** [[Joan Mesquida]], espainiar politikaria (j. [[1962]]).
* [[2023]] – [[Jamila Abdallah Taha al Shanti]], palestinar irakaslea eta politikaria, [[Hamas]]ko kidea (j. [[1955]]).
== Jaiak eta urteurrenak ==
* [[Seaska (ikastolen elkartea)|Sehaska egutegiko izendegia]]: Sengrat, Leintz eta Leniz.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Hil aurkibidea}}
<center>[[Urriaren 18]] | [[Urteko egutegia|Urteko egutegi]] | [[Urriaren 20]]</center>
[[Kategoria:Urteko egunak]]
6bx53mtck77pewd9cgl1x275mi2ri08
Urriaren 20
0
4042
9968721
9958237
2024-11-14T09:14:42Z
Artegia
65203
/* Mundua */
9968721
wikitext
text/x-wiki
'''Urriaren 20'''a [[gregoriotar egutegia]]ren [[urte]]ko berrehun eta laurogeita hamahirugarren [[egun]]a da, 294.a [[bisurte]]etan. 72 egun falta dira urtea amaitzeko.
{{eguneko-goiburua|10|20}}
{{egungertaerak}}
== Gertaerak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1620]] – Nafarroako eta Frantziako [[Luis XIII.a Frantziakoa|Luis XIII.a]] erregeak [[Paueko ediktua|Nafarroa Frantziako koroarekin batu zuen]], horrela [[Nafarroako Erresuma]]k [[Nafarroa Beherea]] eta [[Bearno]]a galdu zituela.
* [[1936]] – [[1936ko Hernaniko fusilamenduak|Frankistek Ondarretako espetxetik 22 preso abertzale eta ezkertiar atera eta Hernanin fusilatu egin zituzten]].
* [[2011]] – [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]] jarduera armatua behin betiko utzi zuela jakinarazi zuen.
=== Mundua ===
* [[1097]] – [[Antiokiako setioa]] hasi zen, [[Lehenengo Gurutzada]]n.
* [[1548]] – [[Alonso de Mendoza]]k [[La Paz|Nuestra Señora de La Paz]] hiria sortu zuen.
* [[1803]] – [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] senatuak [[Louisiana]]ren erosketa berretsi zuen.
* [[1827]] – [[Navarinoko gudua]]n erruso-franko-britainiar armadak otomandar armada menderatu zuen.
* [[1924]] – [[Enbaxadoreen Konferentzia]]k [[Nazioen Liga|Nazioen Elkartearen]] testu bat onetsi zuen, [[Polonia]] eta [[Errusia]]ren arteko mugak finkatzeko.
* [[1944]] – [[Bigarren Mundu Gerra]]n, [[Ameriketako Estatu Batuetako Armada]]k [[Akisgran]] ([[Alemania]]) hartu zuen.
* [[1944]] – Bigarren Mundu Gerran, [[Armada Gorria]]k [[Belgrad]] (orduan [[Jugoslavia]]ko hiriburua, gaur egun [[Serbia]]koa) hartu zuen.
* [[1944]] – [[Guatemala]]n, San Carlos Unibertsitateko ikasleak, langileak eta maisuak elkartu ziren, eta Jorge Ubico diktadorea bota zuten.
* [[1952]] – [[Kenya]]ko gobernu kolonialak larrialdi egoera ezarri zuen [[Mau Mau matxinada|Mau Mau gerrillaren]] matxinada zapaltzeko.
* [[1968]] – [[Jacqueline Bouvier Kennedy|Jacqueline Kennedy]] eta [[Aristoteles Onassis]] ezkondu ziren.
* [[1975]] – Independentziaren alde borrokan ari zen [[Mendebaldeko Sahara]]ko [[espainiar]] kolonia okupatzeko, [[Ibilaldi Berdea]] abiatu zuen Marokok.
* [[1981]] – [[Andaluzia]]ko autonomia Estatutua [[erreferendum]]ean berretsi zuten.
* [[1982]] – [[Tousko urtegia|Tousko presaren]] hausturak ordura arte Espainian erregistratutako handienetakoa eragin zuen, [[Tousko uraldia]], alegia.
* [[1987]] – [[Bonn]]go hitzarmenak sinatu zituzten [[Helmut Kohl]]ek eta [[François Mitterrand]]ek.
* [[1988]] – [[Zikloi]] batek 400 gizabanako hil eta 20.000 kaltetu zituen [[Bangladesh]]en.
* [[1991]] – [[Israel]]go gobernuak [[Madril]]go bake konferentzian parte hartzea erabaki zuen.
* [[2011]] – [[Libiako gerra zibila|Libiako Gerra Zibilean]], [[Muammar al Kadafi]] hil zuten.
== Arte eta kultura ==
=== Euskal Herria ===
* [[1991]] – [[Atarrabia]]n [[Nafarroa Oinez]] jaia ospatu zen.
* [[2002]] – [[Tutera]]n [[Nafarroa Oinez]] jaia ospatu zen.
* [[2013]] – [[Tutera]]n [[Nafarroa Oinez]] jaia ospatu zen.
=== Mundua ===
* [[1948]] – ''[[The Three Musketeers (1948ko filma)|The Three Musketeers]]'' ("Hiru Musketariak") filma estreinatu zen, [[George Sidney]]k zuzendu eta [[Gene Kelly]], [[Van Heflin]], [[June Allyson]], [[Vincent Price]], [[Lana Turner]] eta [[Angela Lansbury]] aktoreek antzeztu zuten.
* [[1955]] – ''[[Erregearen itzulera]]'' argitaratu zen, ''[[Eraztunen Jauna|Eraztunen jauna]]'' serieko azken atala.
* [[1971]] – [[Willy Brandt]]i [[Bakearen Nobel Saria]] eman zioten.
* [[1973]] – [[Sydney Opera House|Sydneyko Opera]] ireki zuten.
* [[2000]] – ''[[Pay It Forward]]'' ("Itzuleko Ordaina") filma estreinatu zen, [[Mimi Leder]]ek zuzendu eta [[Kevin Spacey]], [[Helen Hunt]], [[Haley Joel Osment]], [[Jay Mohr]], [[James Caviezel|Jim Caviezel]], [[Jon Bon Jovi]] eta [[Angie Dickinson]] aktoreek antzeztu zuten.
* [[2006]] – ''[[Flags of Our Fathers]]'' ("Gure Aiten Banderak") filma estreinatu zen, [[Clint Eastwood]]ek zuzendu eta [[Ryan Phillippe]], [[Jesse Bradford]], [[Adam Beach]], [[John Benjamin Hickey]], [[John Slattery]], [[Barry Pepper]], [[Jamie Bell]], [[Robert Patrick]] eta [[Neal McDonough]] aktoreek antzeztu zutelarik.
* [[2006]] – ''[[The Prestige (filma)|The Prestige]]'' ("Ospea") filma estreinatu zen, [[Christopher Nolan]]ek zuzendu eta [[Hugh Jackman]], [[Christian Bale]], [[Michael Caine]], [[Scarlett Johansson]], [[Rebecca Hall]], [[Andy Serkis]] eta [[David Bowie]] aktoreek antzeztu zuten.
== Zientzia eta teknologia ==
=== Euskal Herria ===
=== Mundua ===
== Kirolak ==
=== Euskal Herria ===
* [[2008]] – [[Araba]]ko [[Gasteiz]] hiriburuan [[Bakh|Baskonia kirol hiria]] (Bakh), [[Saski Baskonia]]ren kirol hiria inauguratu zen.
=== Mundua ===
== Jaiotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1727]] – [[Joanes Olabaratz]], lapurtar itsasgizona, kortsario eta militarra izandakoa (h. [[1808]]).
* [[1821]] – [[Emilio Arrieta]], nafar musikagilea (h. [[1894]]).
* [[1827]] – [[Jean-Baptiste Plantié]], lapurtar politikaria (h. [[1889]]).
* [[1834]] – [[Juan Cancio Mena]], nafar idazle, kazetari, politikari eta legelaria (h. [[1916]]).
* [[1883]] – [[Diego Basterra]], bizkaitar arkitektoa (h. [[1959]]).
* [[1900]] – [[Jose Maria Larrabeiti]], euskal atleta (h. [[1925]]?).
* [[1902]] – [[Máximo Ruiz Gaona]], nafar elizgizona eta paleontologoa (h. [[1971]]).
* [[1913]] – [[Juanita Gorroño]], bizkaitar panderojolea, dantzaria eta irrintzilaria (h. [[1991]]).
* [[1925]] – [[Juana Arrillaga|Juana Arrillaga, ''Arene II.'']], gipuzkoar erraketista (h. [[2022]]).
* [[1928]] – [[Jean Fagoaga]], lapurtar sendagile eta politikaria.
* [[1930]] – [[Madeleine Cabidoche]], euskal [[espeleologia]]ren aintzindari eta sustatzailea, [[Paris]]en (h. [[2018]]).
* [[1933]] – [[Angel Urrutia Iturbe]], nafar poeta, argitaratzaile eta ekintzaile kulturala, ''[[Río Arga. Revista navarra de poesía]]'' aldizkariaren zuzendaria eta sortzaileetako bat (h. [[1994]]).
* [[1940]] – [[Juan Antonio Urbeltz]], nafar folklorista eta kulturgizona.
* [[1949]] – [[Txema Auzmendi]], gipuzkoar jesuita eta kazetaria, euskalgintzan egin duen lanarengatik ezaguna.
* [[1951]] – [[Joxe Mari Iturralde]], gipuzkoar idazlea.
* [[1956]] – [[Koldo Zuazo]], gipuzkoar hizkuntzalaria, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUko]] irakaslea eta [[Zerrenda:Euskaltzain urgazleak|euskaltzain urgazlea]].
* [[1958]] – [[Kepa Sarasola]], bizkaitar informatikaria, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUko]] irakaslea eta [[Udako Euskal Unibertsitatea|Udako Euskal Unibertsitateko]] zuzendaria.
* [[1960]] – [[Roberto Uriarte Torrealdai|Roberto Uriarte]], bizkaitar politikari, legelari eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUko]] irakaslea.
* [[1962]] - [[Ana Mendiola Mugika]], gipuzkoar dantzaria, dantza irakaslea eta poeta.
* [[1963]] – [[Jasone Aretxabaleta]], gipuzkoar kazetaria eta telebista aurkezlea.
* [[1965]] – [[Carlos Iturgaiz]], bizkaitar politikaria, [[Euskadiko Alderdi Popularra]]ren presidente ohia.
* [[1967]] – [[Roberto Olabe]], arabar futbolari ohi eta entrenatzailea.
* [[1968]] – [[Iñigo Juaristi]], bizkaitar futbol-entrenatzailea.
* [[1971]] – [[Asel Luzarraga]], bizkaitar idazlea.
* [[1979]] – [[Oier Aldekoa]], bizkaitar musikari eta musikagilea.
* [[1982]] – [[Sustrai Colina]], lapurtar bertsolaria, bertso irakaslea eta kazetaria.
* [[1983]] –
** [[Iker Aramendia]], nafar txirrindulari ohia.
** [[Maite Gurrutxaga]], gipuzkoar ilustratzailea.
* [[1987]] –
** [[June Ansoleaga]], bizkaitar kazetaria eta telebista aurkezlea.
** [[Aimar Cid]], gipuzkoar futbolaria.
* [[1998]] – [[Nerea Mazo]], bizkaitar abeslari eta aktorea.
* [[1999]] – [[Irati Zabala Mujika]], gipuzkoar eskalatzailea.
=== Mundua ===
* [[1616]] – [[Thomas Bartholin]], daniar sendagile, matematikari eta teologoa (h. [[1680]]).
* [[1620]] – [[Aelbert Cuyp]], herbeheretar [[Herbehereetako Urrezko Aroa|Urrezko Aroko]] margolaria (h. [[1691]]).
* [[1632]] – Sir [[Christopher Wren]], ingeles zientzialari eta arkitektoa (h. [[1723]]).
* [[1677]] – [[Stanisław Leszczyński]], [[Polonia]]ko erregea (h. [[1766]]).
* [[1683]] – [[Maria Luisa Ana Lobkowiczekoa]] (h. [[1750]]).
* [[1719]] – [[Gottfried Achenwall]], alemaniar filosofo eta estatistikaria, [[estatistika]]ren asmatzaileetako bat (h. [[1772]]).
* [[1740]] – [[Isabelle de Charrière]], herbeheretar idazle, pentsalari eta musikagilea (h. [[1805]]).
* [[1747]] – [[François de Barthélemy]], frantziar diplomazialaria (h. [[1830]]).
* [[1780]] – [[Pauline Bonaparte]], [[Napoleon Bonaparte|Napoleon I.aren]] arreba (h. [[1825]]).
* [[1784]] – [[Henry John Temple (Palmerstongo III. bizkondea)|Henry John Temple]], ''Lord Palmerston'', ingeles politikaria (h. [[1865]]).
* [[1787]] – [[Úrsula Goyzueta]], boliviar abertzale mestizoan, Boliviako Independentzia lortzeko borrokan nabarmendua (h. [[1854]]).
* [[1819]] – Siyyid Alí Muhammad, [[Bab|Báb]], [[Babismo]]aren sortzaile eta [[Bahaismo|Bahá'í Fedearen]] aitzindaria (h. [[1850]]).
* [[1822]] – [[Thomas Hughes]], ingeles legegizon, epaile, politikari eta egilea (h. [[1896]]).
* [[1836]] – [[Daniel Owen]], galeserazko eleberrigilea (h. [[1895]]).
* [[1847]] – [[Frits Thaulow]], norvegiar margolari [[inpresionista]] (h. [[1906]]).
* [[1854]] – [[Arthur Rimbaud]], frantziar olerkaria (h. [[1891]]).
* [[1859]] – [[John Dewey]], estatubatuar pedagogo eta filosofo pragmatikoa (h. [[1952]]).
* [[1864]] – [[Branislav Nušić]], serbiar antzerkigile, satiragile, saikeragile, eleberrigile, kazetari eta funtzionarioa (h. [[1938]]).
* [[1874]] – [[Charles Ives]], estatubatuar musikagilea (h. [[1954]]).
* [[1881]] – [[George Snedecor]], estatubatuar estatistikaria (h. [[1974]]).
* [[1882]] – [[Béla Lugosi]], errumaniar aktorea (h. [[1956]]).
* [[1891]] – [[James Chadwick]], ingeles fisikaria, 1935eko [[Fisikako Nobel Saria]] (h. [[1974]]).
* [[1893]] – [[Jomo Kenyatta]], [[Kenya]]ko lehen presidentea (h. [[1978]]).
* [[1900]] –
** [[Ismail al-Azhari]], [[Sudan]]go lehen ministro eta presidentea (h. [[1969]]).
** [[Rodolfo Halffter]], espainiar musikagilea eta musika-irakaslea (h. [[1987]]).
* [[1902]] – [[Felisberto Hernández]], uruguaitar idazlea (h. [[1964]]).
* [[1904]] – [[Adelaide Hall]], estatubatuar kantaria (h. [[1993]]).
* [[1908]] – [[Michel Cépède]], frantziar agronomo eta administratzailea (h. [[1988]]).
* [[1912]] – [[Marcel Giró]], kataluniar argazkilaria (h. [[2011]]).
* [[1913]] – [[Alejandro de la Sota]], galiziar arkitektoa, Espainiako Estatuko XX. mendeko arkitekturako maisu handienetako bat (h. [[1996]]).
* [[1914]] – [[Horacio Aguirre Legarreta]], argentinar politikari eta medikua (h. [[1995]]).
* [[1917]] –
** [[Stéphane Hessel]], frantziar politikari, diplomazialari, idazle eta olerkaria (h. [[2013]]).
** [[Jean-Pierre Melville]], frantziar zinema zuzendari eta aktorea (h. [[1973]]).
* [[1920]] – [[Veerasamy Ringadoo]], [[Maurizio]]ko lehenbiziko presidentea (h. [[2000]]).
* [[1923]] – [[Otfried Preußler]], haur literaturako alemaniar idazlea (h. [[2013]]).
* [[1926]] – [[Ursula Happe]], alemaniar igerilaria (h. [[2021]]).
* [[1928]] – [[Li Peng]], [[Txinako Herri Errepublika]]ko lehen ministroa (h. [[2019]]).
* [[1931]] – [[Mickey Mantle]], estatubatuar beisbol jokalaria, [[Beisbol Liga Handiak|Liga Handietako]] jokalari ospetsuenetariko bat (h. [[1995]]).
* [[1932]] – [[Mohsin Ahmad al-Aini]], [[Yemengo Arabiar Errepublika]]ko lehen ministroa (h. [[2021]]).
* [[1934]] –
** [[Julia Gutiérrez Caba]], espainiar antzezlea.
** [[Walter Luyten]], flandiar politikaria, [[Flandria]]ko abertzaletasunaren berpiztailetzat joa (h. [[2008]]).
** [[Michiko]], [[Japonia]]ko enperatriz ezkontidea.
** [[Timothy West]], ingeles aktorea (h. [[2024]]).
* [[1937]] – [[Giuseppe Pericu]], italiar politikaria, [[Genova]]ko alkatea (h. [[2022]]).
* [[1938]] – [[Tatsuya Shiji]], japoniar futbolaria.
* [[1939]] – [[Daniel Prévost]], frantziar antzezle eta umorista.
* [[1940]] – [[Robert Pinsky]], estatubatuar olerkari, kritikari eta itzultzailea.
* [[1941]] –
** [[Esteban López-Escobar]], espainiar kazetaria eta [[UNAV]]eko irakasle emeritua.
** [[Clare Peploe]], britainiar-italiar zinema gidoilari, ekoizle eta zuzendaria (h. [[2021]]).
* [[1942]] – [[Christiane Nüsslein-Volhard]], alemaniar biokimikaria, 1995eko [[Medikuntzako Nobel Saria]].
* [[1943]] – [[Mark Granovetter]], estatubatuar soziologoa eta [[gizarte-sare]]en soziologiaren ordezkari garrantzitsuenetakoa.
* [[1945]] – [[Amparo Rubiales]], espainiar irakaslea eta [[PSOE]]ko politikaria.
* [[1946]] –
** [[Elfriede Jelinek]], austriar idazlea eta ekintzaile feminista, 2004ko [[Literaturako Nobel Saria]].
** [[Isabel Llull]], espainiar-venezuelar dantzari eta maistra ohia.
** [[Lucien Van Impe]], belgikar txirrindulari ohia, bere garaiko igotzaile hoberena eta historiako onenetako bat.
* [[1947]] – [[Bernard Lapasset]], frantziar errugbi jokalari eta administratzailea (h. [[2023]]).
* [[1949]] –
** [[Valeri Borzov]], sobietar atleta eta politikari ohia.
** [[Kathleen March]], estatubatuar filologoa, irakaslea eta itzultzailea.
* [[1950]] –
** [[Jorge Carlos Fonseca]], [[Cabo Verde]]ko presidentea.
** [[Tom Petty]], estatubatuar musikari, egile-abeslari, musika-jotzaile eta ekoizlea (h. [[2017]]).
* [[1951]] – [[Claudio Ranieri]], italiar futbolari ohia eta entrenatzailea.
* [[1952]] –
** [[Eliane Giardini]], brasildar aktorea.
** [[Melanie Mayron]], estatubatuar aktore eta zinemagilea.
* [[1956]] – [[Danny Boyle]], ingeles zinema zuzendaria eta ekoizlea.
* [[1957]] – [[Quimi Portet]], kataluniar abeslari eta musikaria, ''El Ultimo de la Fila'' taldeko sortzaileetakoa.
* [[1958]] – [[Viggo Mortensen]], estatubatuar aktore, poeta, musikari eta argazkilaria.
* [[1959]] – [[Rosario Pardo]], espainiar aktorea, zuzendaria, enpresaburu, umorista eta idazlea.
* [[1961]] –
** [[Dragiša Binić]], serbiar futbolari ohia.
** [[Ian Rush]], galestar futbolari ohia, [[Galesko futbol selekzio nazionala|Galesko selekzioaren]] inoizko golegilerik hoberena.
* [[1963]] –
** [[Marc Newson]], australiar diseinatzaile industriala.
** [[Julie Payette]], kanadar ingeniaria, zientzialaria eta astronauta ohia, [[Kanada]]ko gobernadore nagusia.
* [[1964]] – [[Kamala Harris]], [[Zerrenda:Ameriketako Estatu Batuetako presidenteordeak|AEBetako lehen emakumezko presidenteordea]].
* [[1969]] - [[Irene González Hernández]], espainiar ikertzaile eta astrofisikaria (h. [[2014]]).
* [[1971]] –
** [[Dannii Minogue]], australiar abeslaria, abestigilea, aktorea eta modeloa.
** [[Snoop Dogg]], estatubatuar [[hip-hop]] abeslari eta aktorea.
* [[1976]] –
** [[Petr Dlask]], txekiar ziklokros txirrindulari ohia.
** [[Dan Fogler]], estatubatuar aktore eta umorista.
* [[1977]] - [[Lis Vega]], kubatar vedettea, dantzaria, aktorea eta kantaria.
* [[1980]] – [[Alberto Amarilla]], espainiar aktorea.
* [[1982]] – [[Adela Jušić]], bosniar artista bisual garaikidea.
* [[1983]] – [[Victoria Piñeiro]], galiziar arraunlaria, sei aldiz Kontxako bandera eta bost aldiz Emakumezkoen Traineru Ligaren irabazle.
* [[1985]] – [[Saeid Marouf]], irandar boleibol jokalaria.
* [[1990]] – [[Claudia Zornoza]], madrildar futbolaria.
* [[1993]] – [[nixelpixel|Veranika Vodvud, ''nixelpixel'']], errusiar feminista eta youtuberra.
== Heriotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1753]] – [[Frantzisko Etxebeste]], gipuzkoar militar eta merkataria (j. [[1683]]).
* [[1823]] – [[Prudentzio Maria Berastegi]], Arabako errejidore nagusi eta diputatua (j. [[1747]]).
* [[1830]] – [[Joaquín de Pablo]], nafar gerrillari eta militar liberala (j. [[1784]]).
* [[1912]] – [[Aquilino Ametzua]], gipuzkoar organogilea, bere garaiko organogilerik ospetsuena (j. [[1847]]).
* [[1927]] – [[Andres Narbarte|Andres Narbarte, ''Xalto'']], nafar bertsolaria (h. [[1971]]).
* [[1936]] – [[Jose Sagarna]], bizkaitar abadea, [[Espainiako Gerra Zibila|Gerra Zibilean]] [[frankismo|frankistek]] eraila (j. [[1911]]).
* [[1964]] – [[Dionisio Olano]], gipuzkoar idazlea (j. [[1894]]).
* [[1977]] – [[Madalena Jauregiberri]], euskal idazlea eta euskaltzalea (j. [[1884]]).
* [[1980]] – [[Jose Mugerza]], euskal herritar futbolari eta entrenatzailea, [[Mexiko]]n (j. [[1911]]).
* [[1994]] – [[Pedro Diez de Ultzurrun]], euskal mediku eta idazlea (j. [[1924]]).
* [[1997]] – [[Manuel Turrillas]], nafar musikagilea eta konposatzailea (j. [[1905]]).
* [[2009]] – [[Lino Plaza]], euskal herritar arkitektoa, [[errugbi]]aren bultzatzaile eta sustatzailea izateagatik ezaguna, [[Matalebreras]]en (j. [[1939]]).
* [[2013]] – [[Pedro María Uribe-Etxebarria]], arabar botanikaria (j. [[1953]]).
* [[2016]] – [[Fernando Larrukert]], gipuzkoar zinema zuzendari, editore eta gidoigilea (j. [[1934]]).
* [[2019]] – [[Miel Sasieta]], gipuzkoar arkeologoa (j. [[1931]]).
=== Mundua ===
* [[1008]] – [[Abd al-Malik al-Muzafar]], [[Hisham II.a]] [[Al Andalus]]eko [[kalifa]]ren garaiko ''hayib''a. (j. [[975]]).
* [[1187]] – [[Urbano III.a]], [[Aita santu]]a.
* [[1438]] – [[Jacopo della Quercia]], italiar eskultorea.
* [[1570]] – [[João de Barros]], portugalgo lehen historialari handitzat hartua (j. [[circa|c.]] [[1496]]).
* [[1575]] – [[Cornelis Floris de Vriendt]], [[flandria|flandestar]] arkitekto, diseinatzaile eta grabatzailea.
* [[1663]] – [[Rafael Cotoner]], [[Maltako Ordena]]ko 60. Printze eta Maisu Handia (j. [[1601]]).
* [[1740]] – [[Karlos VI.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa|Karlos VI.a]], [[Germaniako Erromatar Inperio Santua|Germaniako Erromatar Inperio Santuko]] enperadorea (j. [[1685]]).
* [[1869]] – [[Mary Ann Mantell]], britainiar paleontologoa, ''[[Iguanodon]]''aren aurreneko fosila aurkitu zuena (j. [[1795]]).
* [[1870]] – [[Michael William Balfe]], irlandar opera abeslari eta musikagilea (j. [[1808]]).
* [[1878]] – [[José Tomás Urmeneta]], euskal jatorriko txiletar politikari eta industrialaria (j. [[1808]]).
* [[1890]] – [[Richard Francis Burton]], ingeles esploratzaile, hizkuntzalari eta idazlea (j. [[1821]]).
* [[1894]] – [[James Anthony Froude]], ingeles historialari, eleberrigile, biografo eta argiratzailea (j. [[1818]]).
* [[1900]] – [[Naim Frashëri]], albaniar abertzale, olerkari, historialari, kazetari eta itzultzailea (j. [[1846]]).
* [[1902]] - [[Julie Wilhelmine Hagen-Schwarz]], alemaniar erretratu-margolaria (j. [[1824]]).
* [[1926]] – [[Eugene Debs]], estatubatuar politikaria (j. [[1855]]).
* [[1928]] - [[Mary Ingalls]], estatubatuar idazlea (j. [[1865]]).
* [[1935]] – [[Arthur Henderson]], eskoziar politikari laborista, 1934ko [[Bakearen Nobel Saria]] (j. [[1863]]).
* [[1936]] – [[Anne Sullivan]], estatubatuar irakaslea (j. [[1866]]).
* [[1940]] – [[Gunnar Asplund|Erik Gunnar Asplund]], suediar [[arkitektura neoklasikoa|arkitekto neoklasizista]] eta modernoa (j. [[1885]]).
* [[1944]] – [[Hermann Maaß]], erregimen naziaren aurkako erresistentzia alemaniarreko kidea, urkatua (j. [[1897]]).
* [[1949]] – [[Jacques Copeau]], frantziar antzerki-zuzendari eta antzezlea (j. [[1879]]).
* [[1952]] – [[Mikhail Rostovtsev]], ukrainar historialaria (j. [[1870]]).
* [[1960]] – [[Ronald M. Schernikau]], alemaniar idazlea, [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa|Errepublika Demokratikoko]] herritartasuna eskatzen azkena (j. [[1960]]).
* [[1964]] – [[Herbert Clark Hoover]], [[Ameriketako Estatu Batuetako presidenteen zerrenda|Ameriketako Estatu Batuetako 31. Presidentea]] (h. [[1964]]).
* [[1967]] – [[Shigeru Yoshida]], [[Japoniako Lehen Ministro]]a (j. [[1878]]).
* [[1972]] – [[Harlow Shapley]], estatubatuar astronomoa (j. [[1885]]).
* [[1977]] –
** [[Cassie Gaines]], estatubatuar abeslaria, ''[[Lynyrd Skynyrd]]'' taldeko kidea (j. [[1948]]).
** [[Steve Gaines]], estatubatuar musikaria, ''[[Lynyrd Skynyrd]]'' taldeko kidea (j. [[1949]]).
** [[Marie-Thérèse Walter]], frantziar emakumea, [[Pablo Picasso]]ren maitalea eta modeloa (j. [[1909]]).
** [[Ronnie Van Zant]], estatubatuar abeslari eta musikaria, [[Lynyrd Skynyrd]] [[southern rock]] taldeko kide sortzailea (j. [[1948]]).
* [[1983]] – [[Yves Thériault]], [[quebec]]tar idazlea, Kanadako idazle oparoenetakoa (j. [[1915]]).
* [[1984]] –
** [[Carl Ferdinand Cori]], txekiar jatorriko biokimikari estatubatuarra, 1947ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1896]]).
** [[Paul Dirac]], britainiar fisikaria, 1933ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1902]]).
* [[1987]] –
** [[Andrei Nikolaievitx Kolmogorov]], errusiar matematikaria (j. [[1903]]).
** [[Mecha Ortiz]], argentinar aktorea eta abeslaria (j. [[1900]]).
* [[1989]] – [[Anthony Quayle]], ingeles aktore, antzerki zuzendari eta idazlea (j. [[1913]]).
* [[1990]] –
** [[Colette Audry]], frantziar idazle, antzerkigile, irakasle, eleberrigile, gidoilari eta literatura kritikoa (j. [[1906]]).
** [[Joel McCrea]], estatubatuar aktorea (j. [[1905]]).
* [[1994]] –
** [[Sergei Bondartxuk]], sobietar eta errusiar aktore, zinema zuzendari eta gidoilaria (j. [[1920]]).
** [[Burt Lancaster]], estatubatuar aktorea (j. [[1913]]).
* [[1997]] – [[Henry Vestine]], estatubatuar gitarra-jotzailea, [[Canned Heat]] taldeko kidea (j. [[1944]]).
* [[1998]] – [[Alfred Roth]], suitzar arkitektoa (j. [[1903]]).
* [[1999]] – [[Jack Lynch]], [[Irlandako Errepublika]]ko laugarren [[Taoiseach]]a (j. [[1917]]).
* [[2007]] –
** [[Juan Antonio Cebrián]], espainiar kazetari, idazle eta irrati esataria (j. [[1965]]).
** [[Josep Pintat i Solans]], [[Andorra]]ko gobernuburua (j. [[1925]]).
* [[2010]] – [[Robert Katz]], estatubatuar idazle eta kazetaria (j. [[1933]]).
* [[2011]] – [[Muammar al Kadafi]], [[Libia]]ko ''de facto''zko buruzagia (j. [[1942]]).
* [[2012]] – [[Edward Donnall Thomas]], estatubatuar medikua, 1990eko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1920]]).
* [[2013]] – [[Lawrence Klein]], estatubatuar ekonomista, 1980ko [[Ekonomiako Nobel Saria]] (j. [[1920]]).
* [[2016]] – [[Junko Tabei]], japoniar alpinista, [[Everest]] tontorrera iritsi zen eta [[Zazpi Gailurrak]] konkistatu zituen lehen emakumea (j. [[1939]]).
* [[2017]] – [[Federico Luppi]], argentinar-espainiar aktorea (j. [[1936]]).
* [[2018]] – [[Wim Kok]], [[Herbehereak|Herbehereetako]] lehen ministroa (j. [[1938]]).
* [[2022]] – [[Anton Dontxev]], bulgariar idazlea (j. [[1930]]).
* [[2023]] – [[Hiba Kamal Abu Nada]], palestinar poeta, eleberrigilea, biokimikaria, aktibista feminista (j. [[1991]]).
== Jaiak eta urteurrenak ==
* [[Seaska (ikastolen elkartea)|Sehaska egutegiko izendegia]]: Jurgi eta Izei.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Hil aurkibidea}}
<center>[[Urriaren 19]] | [[Urteko egutegia|Urteko egutegi]] | [[Urriaren 21]]</center>
[[Kategoria:Urteko egunak]]
2s3i4grkgxv6cadgvkpi7nuci2tp0t3
Azaroaren 13
0
4093
9967899
9966913
2024-11-13T15:31:11Z
Artegia
65203
/* Mundua */
9967899
wikitext
text/x-wiki
'''Azaroaren 13'''a [[gregoriotar egutegia]]ren [[urte]]ko hirurehun eta hamazazpigarren [[egun]]a da, 318.a [[bisurte]]etan. 48 egun falta dira urtea amaitzeko.
{{eguneko-goiburua|11|13}}
{{egungertaerak}}
== Gertaerak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1908]] – [[Bilbo]]ko [[Basurtuko Unibertsitate Ospitalea]] inauguratu zen.
* [[1980]] – [[Joakin Antimasbereren hilketa|Joakin Antimasbere]] hil zuen [[Batallón Vasco Español]]ek [[Urnieta]]n. Ostatu batetik irtetean bera eta Andrés Etxeberria laguna tirokatu zituzten eskuin muturreko pistolariek. [[Romani]] herrikoa zen.
=== Mundua ===
* [[1936]] – [[Irlandar Brigadako]] 700 soldaduk frankistekin bat egin zuten. Jarrera ultrakatoliko eta antikomunistak zituen ''[[Blueshirts]]'' mugimendu [[faxismo|faxistako]] kideak ziren.
* [[1985]] – [[Nevado del Ruiz]] sumediak [[laba]] egotzi eta [[glaziar|izozgune]] bat urtu zuen, luizi bat sortuz eta Armero herria ([[Kolonbia]]) estaliz, 23.000 hildako utziz.
* [[1992]] – [[Alcàsserko krimena]]: Míriam, Toñi eta Desirée nerabeak bahitu, bortxatu, torturatu eta hil zituzten.
* [[1998]] – [[Espainia]]ko gobernuak Pio Cabanillas izendatu zuen [[Radiotelevisión Española|RTVEko]] zuzendari.
* [[2001]] – [[India]]ko parlamentuaren aurkako eraso terrorista batek hamalau pertsona hil zituen.
* [[2002]] – [[Prestige]] petrolio-ontzia hondoratzen hasi zen [[Galizia]]ko kostan, [[Prestigeren hondamena|fuel olio isuri erraldoia]] [[Euskal Herria|Euskal Herriraino]] hedatuz.
* [[2011]] – [[Italia]]n [[Silvio Berlusconi]]k lehen ministro postutik dimititu eta [[italiar]] ugari gertakaria ospatzeko [[Kirinal jauregia]]ren aurrean bildu dira. [[Mario Monti]] lehen ministro berria izendatu dute.<small>[https://web.archive.org/web/20140428231912/http://paperekoa.berria.info/harian/2011-11-13/015/001/Berlusconi_Italiako_lehen_ministroak_dimisioa_eman_du.htm Berria.info]</small> <small>[http://www.eitb.eus/eu/albisteak/ekonomia/osoa/775041/mario-monti-italiako-ministro-izendatu-du-napolitanok/ Eitb.com]</small>
* [[2015]] – [[2015eko azaroko Parisko atentatuak|Azaroko Parisko atentatuak]] izan ziren 137 hildako eta 368 zauritu izan zirelarik, gehienak [[Bataclan (antzokia)|Bataclan antzokian]], [[Eagles of Death Metal]] taldearen kontzertuan.
== Arte eta kultura ==
=== Euskal Herria ===
* [[1934]] – ''[[La del manojo de rosas]]'' (euskaraz: ''Arrosa sortarena''), [[Pablo Sorozabal]]en musika eta [[Anselmo C. Carreño]] eta [[Francisco Ramos de Castro]]ren libretoa duen [[zarzuela]] estreinatu zen [[Madril]]go Fuencarral antzokian.
* [[1966ko Nafarroako Bertsolari Txapelketa]]n [[Mikel Arozamena]]k bere hirugarren eta azken txapela jantzi zuen.
* [[2010eko Xilaba Bertsulari Xapelketa]]n [[Amets Arzallus]]ek bere bigarren txapela jantzi zuen.
=== Mundua ===
* [[1991]] – ''[[Cape Fear (1991ko filma)|Cape Fear]]'' ("Izuaren Lurmuturra") filma estreinatu zen, [[Martin Scorsese]]k zuzendu eta [[Robert De Niro]], [[Nick Nolte]], [[Juliette Lewis]], [[Jessica Lange]], [[Joe Don Baker]], [[Robert Mitchum]] eta [[Gregory Peck]] aktoreek antzeztu zutelarik.
* [[1992]] – ''[[Bram Stoker's Dracula]]'' ("Bram Stokeren Drakula") filma estreinatu zen, [[Francis Ford Coppola]]k zuzendu eta [[Gary Oldman]], [[Winona Ryder]], [[Anthony Hopkins]] eta [[Keanu Reeves]] aktoreek antzeztu zutelarik.
* [[1995]] – ''[[GoldenEye]]'' ("Urrezkobegi") filma estreinatu zen, [[Martin Campbell]]ek zuzendu eta [[Pierce Brosnan]], [[Sean Bean]], [[Izabella Scorupco]], [[Famke Janssen]] eta [[Judi Dench]] aktoreek antzeztu zutelarik.
* [[1998]] – ''[[La niña de tus ojos]]'' ("Zure neskato begikoa") filma estreinatu zen, [[Fernando Trueba]]k zuzendu eta [[Penélope Cruz]], [[Antonio Resines]], [[Jesús Bonilla]], [[Jorge Sanz]], [[Loles León]], [[Rosa María Sardà]], [[Neus Asensi]], [[Santiago Segura]] eta [[Miroslav Táborský]] aktoreek antzeztu zutelarik. Argazkigintza zuzendaria [[Javier Agirresarobe]] eibartarra izan zen.
* [[1998]] – ''[[Meet Joe Black]]'' ("Ezagutzen Al Duzu Joe Black?") filma estreinatu zen, [[Martin Brest]]ek zuzendu eta [[Brad Pitt]], [[Anthony Hopkins]], [[Claire Forlani]], [[Jake Weber]], [[Marcia Gay Harden]] eta [[Jeffrey Tambor]] aktoreek antzeztu zuten.
* [[2005]] – ''[[Shadows in the Sun]]'' ("Itzalak Eguzkipean") filma estreinatu zen, [[Brad Mirman]]ek zuzendu eta [[Harvey Keitel]], [[Joshua Jackson]], [[Claire Forlani]] eta [[Giancarlo Giannini]] aktoreek antzeztu zuten.
== Zientzia eta teknologia ==
=== Euskal Herria ===
=== Mundua ===
== Kirolak ==
=== Euskal Herria ===
* [[2014]] – [[David Moyes]] eskoziarra [[Real Sociedad|Errealako]] entrenatzaile berria izendatua izan zen.
=== Mundua ===
== Jaiotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1784]] – [[Santos Ladron de Zegama]], nafar militarra (h. [[1833]]).
* [[1792]] – [[Eugenio Abiraneta]], euskal herritar politikaria (h. [[1872]]).
* [[1872]] - [[Estanislao Urkixo Ussia]], arabar enpresaburua, [[Madril]]en (h. [[1948]]).
* [[1891]] – [[Diego Pascual Eraso]], nafar kulturgilea (h. [[1974]]).
* [[1903]] – [[Pedro Navascues]], nafar historialari eta idazlea (h. [[1927]]).
* [[1914]] – [[Julio Caro Baroja]], euskal jatorriko antropologo, historialari eta hizkuntzalaria, [[Madril]]en (h. [[1995]]).
* [[1922]] – [[Ernest Bidegain]], baxenafar idazlea.
* [[1929]] – [[Ramon Etxarren Izturitz]], gasteiztar apezpiku aurrerakoia (h. [[2014]]).
* [[1931]] –
** [[Ponciano Arbelaitz]], gipuzkoar txirrindularia (h. [[2008]]).
** [[José María Liborio Camino]], bizkaitar apaiz katolikoa, [[Presidente Prudente]]ko gotzain emeritua (h. [[2021]]).
* [[1942]] – [[José María Martínez Muguerza|José María Martínez Muguerza, ''Martínez'']], [[Real Sociedad]]eko futbolari ohia.
* [[1943]] – [[Fermin Leizaola]], gipuzkoar etnologoa.
* [[1944]] – [[José María Montesinos]], gipuzkoar matematikaria.
* [[1949]] – [[Javier Busto]], gipuzkoar musikagilea.
* [[1958]] – [[Josetxo Arizkuren]], nafar [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAkidea]].
* [[1959]] – [[Elena Moreno Zaldibar]], gipuzkoar sakibaloi-jokalari ohia.
* [[1960]] – [[Koldo Losada]], bizkaitar aktorea (h. [[2014]]).
* [[1961]] – [[José Ignacio Munilla]], euskal apezpikua, Orihuela-Alacanteko elizbarrutiko apezpikua.
* [[1964]] –
** [[Isabel Elizalde]], [[Nafarroako Gobernua|Nafarroako Gobernuko]] Landa Garapena, Toki Administrazioa eta Ingurumeneko sailburua.
** [[Fernando Quintanilla|Fernando Quintanilla, ''Txirri'']], bizkaitar futbolari ohia.
* [[1975]] – [[Roberto Lombraña|Txiki Lombraña]], bizkaitar futbolari ohia.
* [[1979]] – [[Aimar Olaizola|Aimar Olaizola, ''Olaizola II.a'']], nafar pilotaria.
* [[1981]] – [[Haritz Mujika López|Haritz Mujika]], gipuzkoar futbolaria.
* [[1992]] – [[Zigor Martínez]], arabar izotz hockey jokalaria.
* [[1995]] – [[Xabier San Sebastian]], gipuzkoar txirrindularia.
* [[1998]] – [[Iñigo Llopis]], gipuzkoar igerilari paralinpikoa.
* [[2003]] –
** [[Ibai Asenjo]], bizkaitar futbolaria.
** [[Mikel Jauregizar]], bizkaitar futbolaria.
=== Mundua ===
* [[354]] – [[Agustin Hiponakoa|San Agustin Hiponakoa]], [[afrika|ipar-afrikar]] filosofo eta teologoa (h. [[430]]).
* [[1312]] – [[Eduardo III.a Ingalaterrakoa]], [[Ingalaterrako Erresuma|Ingalaterrako erregea]] (h. [[1377]]).
* [[1504]] – [[Filipe I.a Hessekoa]], [[Erreforma Protestante]]a babestu zuen alemaniarra (h. [[1567]]).
* [[1559]] – [[Alberto VII.a Austriakoa]], [[Austriako artxidukerria|Austriako]] artxiduke eta [[Herbehereak|Herbehereetako]] subiranoa (h. [[1621]]).
* [[1595]] – [[Jurgi Gilen I.a Brandeburgokoa]], [[Brandeburgo]]ko [[margrave]] printze hautesle eta [[Prusia]]ko [[duke]]a (h. [[1640]]).
* [[1745]] – [[Valentin Haüy]], [[Itsutasun|itsuentzako]] lehen eskolaren sortzailea (h. [[1822]]).
* [[1760]] – [[Jiaqing]], [[Txina]]ko enperadorea (h. [[1820]]).
* [[1762]] – [[Dorothea Leporin-Erxleben]], alemaniar medikua, Halleko Unibertsitatean medikuntzako doktoretza eskuratu zuen lehen emakumea (h. [[1762]]).
* [[1780]] – [[Ranjit Singh]], [[Punjab]]eko Sikh Erresumaren sortzailea eta lehen maharaja (h. [[1839]]).
* [[1782]] – [[Esaias Tegner]], suediar poeta (h. [[1846]]).
* [[1806]] – [[Emilia Plater]], poloniar iraultzailea, [[Errusia]] inperialaren aurkako [[Azaroko altxamendua]]n heroitzat hartua (h. [[1831]]).
* [[1813]] –
** [[Louise-Victorine Ackermann]], frantziar poeta (h. [[1890]]).
** [[Petri II.a Petrović-Njegoš]], [[Montenegro]]ko apezpiku-printze, olerkari eta filosofoa (h. [[1851]]).
* [[1827]] – [[Lorenz Leonard Lindelöf]], finlandiar matematikari eta astronomoa (h. [[1908]]).
* [[1838]] – [[Jarosław Dąbrowski]], poloniar militarra (h. [[1871]]).
* [[1848]] – [[Alberto I.a Monakokoa|Alberto I.a]], [[Monako]]ko Printzea (h. [[1922]]).
* [[1850]] – [[Robert Louis Stevenson]], eskoziar idazlea (h. [[1894]]).
* [[1869]] – [[Helene Stöcker]], alemaniar bakezalea, feminista eta publizista (h. [[1943]]).
* [[1874]] - [[Marguerite Long]], frantziar pianista eta pedagogoa (h. [[1966]]).
* [[1881]] – [[Rudolf Minger]], [[Suitzako Konfederazioko presidente]]a (h. [[1955]]).
* [[1886]] – [[Mary Wigman]], alemaniar dantzaria eta koreografoa (h. [[1973]]).
* [[1893]] – [[Edward Doisy]], estatubatuar biokimikaria, 1943ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (h. [[1986]]).
* [[1896]] – [[Nobusuke Kishi]], [[Japoniako lehen ministro]]a (h. [[1987]]).
* [[1899]] –
** [[Huang Xianfan]], txinatar historialaria eta antropologoa (h. [[1982]]).
** [[Iskander Mirza]], [[Pakistan]]go lehendabiziko presidentea (h. [[1969]]).
* [[1906]] – [[Wan Rong]], [[Txinako Herri Errepublika|Txinako]] nahiz [[Qing dinastia]]ko azken enperatriza (h. [[1946]]).
* [[1907]] –
** [[Joana Savoiakoa]], [[Bulgaria]]ko erregina ezkontidea (h. [[2000]]).
** [[Sisavang Vatthana]], [[Laos]]ko azken erregea (h. [[1978]]).
* [[1911]] – [[Heinz von Foerster]], austriar-estatubatuar filosofo eta fisikaria (h. [[2002]]).
* [[1912]] - [[Claude Pompidou]], frantziar politikaria eta lehen dama (h. [[2007]]).
* [[1913]] – [[R. Orin Cornett]], estatubatuar fisikaria (h. [[2002]]).
* [[1914]] – [[Alberto Lattuada]], italiar zinema zuzendaria (h. [[2005]]).
* [[1922]] – [[Oskar Werner]], austriar aktorea (h. [[1984]]).
* [[1926]] – [[Don Gordon]], estatubatuar zinema eta telebistako aktorea (h. [[2017]]).
* [[1929]] – [[Jaime Gil de Biedma]], gaztelaniazko kataluniar olerkaria (h. [[1990]]).
* [[1930]] – [[René Philombe]], kamerundar eleberrigilea, poeta, saiakera-idazlea eta kazetaria (h. [[2001]]).
* [[1932]] – [[Olga Fikotová]], txekiar estatubatuar disko jaurtitzailea (h. [[2024]]).
* [[1934]] –
** [[Jimmy Fontana]], italiar kantautore, abeslari eta musikagilea (h. [[2013]]).
** [[Garry Marshall]], estatubatuar zinema-zuzendaria, aktorea, idazlea eta produktorea (h. [[2016]]).
* [[1936]] – [[Dacia Maraini]], italiar eleberrigilea, poeta, antzerkigilea, saiakeragilea eta gidoilaria.
* [[1938]] – [[Jean Seberg]], estatubatuar aktorea (h. [[1979]]).
* [[1939]] –
** [[Raymonde Arcier]], frantziar artista feminista.
** [[Tatiana Lobo]], Txilen jaiotako Costa Ricako idazlea (h. [[2023]]).
* [[1940]] –
** [[Inés Jiménez Lumbreras]], espainiar errepublikanoa, fusilatua (j. [[1915]]/[[1916|16]]).
** [[Saul Kripke]], estatubatuar tradizio analitikoko filosofo eta logikoa (h. [[2022]]).
* [[1941]] – [[Alberto Blecua]], espainiar filologo, irakasle eta idazlea (h. [[2020]]).
* [[1943]] –
** [[José María García (kazetaria)|José María García]], espainiar kirol irrati esataria, espainiar irratigintzaren historiaren esatari nabarmenetakoa.
** [[Clément Mouamba]], [[Kongoko Errepublika]]ko lehen ministroa (h. [[2021]]).
* [[1944]] – [[Timmy Thomas]], estatubatuar R&B abeslaria, teklatu-jotzailea, musikagilea eta disko-ekoizlea (h. [[2022]]).
* [[1947]] – [[Joe Mantegna]], estatubatuar aktorea.
* [[1952]] –
** [[Josip Kuže]], kroaziar futbolari eta entrenatzailea (h. [[2013]]).
** [[Maria Mercè Marçal]], kataluniar poeta, irakasle, idazle eta itzultzailea (h. [[1998]]).
** [[Rosemarie Trockel]], alemaniar artista eta irakaslea.
* [[1953]] – [[Andrés Manuel López Obrador]], [[Mexiko]]ko presidentea.
* [[1955]] – [[Whoopi Goldberg]], estatubatuar aktorea.
* [[1958]] – [[Anita Skorgan]], suediar-norvegiar abeslari eta konposatzailea.
* [[1961]] – [[Mahamat Kamoun]], [[Afrika Erdiko Errepublika]]ko lehen ministro ohia.
* [[1965]] – [[Željko Petrović]], serbiar futbolari ohia.
* [[1968]] – [[Shinichiro Tani]], japoniar futbolari ohia.
* [[1969]] –
** [[Eduardo Berizzo]], argentinar futbolari ohia eta entrentzailea.
** [[Gerard Butler]], eskoziar zinema eta antzerkiko aktorea.
** [[Ayaan Hirsi Ali]], somaliar-herbeheretar-estatubatuar ekintzaile politikoa eta intelektuala, emakumezko musulmanen eskubideen defendatzailea.
* [[1970]] – [[Neus Munté]], kataluniar abokatu, sindikalista eta politikaria.
* [[1977]] - [[Victoria Teijeiro]], espainiar aktorea eta irakaslea.
* [[1979]] – [[Metta World Peace]], NBAko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
* [[1981]] – [[Greg Minnaar]], mendi-bizikletako hegoafrikar txirrindularia, downhill modalitatean munduko txapelduna izandakoa.
* [[1990]] - [[Maria Alharilla]], espainiar futbolaria.
* [[1992]] – [[Piyada Inthavong]], laostar emakumezko modelo transgeneroa.
* [[1993]] – [[Julia Michaels]], estatubatuar abeslaria eta abesti-idazlea.
* [[2002]] – [[Milli]], tailandiar abeslari eta raperoa.
* [[2003]] –
** [[Emma Aicher]], alemaniar-suediar eskiatzaile alpinoa.
** [[Salma Paralluelo]], espainiar abiadura-lasterkari ohia eta futbolaria.
== Heriotzak ==
=== Euskal Herria ===
* [[1819]] - [[Gabriel Raymundo de Azcárate Lascurain]], gipuzkoar merkataria eta esklabo trafikatzailea, [[Habana]]n (j. [[1741]]).
* [[1893]] – [[Arnaut Mitxel Abadia]], eusko-irlandar geografo eta euskaltzalea, [[Paris]]en (j. [[1815]]).
* [[1896]] – [[Antonio Peña Goñi]], gipuzkoar musikagilea eta kritikaria, [[Madril]]en (j. [[1846]]).
* [[1944]]a – [[Maria Josefa Sansberro Echeverria]], Bigarren mundu gerran nazien kontzentrazio eremuan hildako oiartzuar bakarra, [[Sachsenhausen]]en (j. [[1895]]).
* [[1987]] – [[Eduardo Arbide]], euskal-argentinar futbolaria, [[Madril]]en (j. [[1900]]).
* [[2011]] – [[Joaquin Laria]], [[bergara]]r abeslaria eta musikaria, [[Madril]]en (j. [[1932]]).
* [[2013]] – [[José Cantón]], bizkaitar futbolari eta entrenatzailea, [[San Fernando (Cádiz)|San Fernandon]] (j. [[1937]]).
* [[2017]] – [[Julen Kaltzada]], bizkaitar apaiza eta euskal idazlea (j. [[1935]]).
=== Mundua ===
* [[867]] – [[Nikolas I.a]], [[Aita santu]]a (j. [[circa|c.]] [[800]]).
* [[1093]] – [[Malcolm III.a Eskoziakoa]], [[Eskoziako Erresuma]]ko erregea (j. [[1031]]).
* [[1143]] – [[Fulko Jerusalemgoa]], [[Jerusalemgo Erresuma Latindarra|Jerusalemgo]] erregea (j. [[1089]]/[[1092]]).
* [[1319]] – [[Erik VI.a Danimarkakoa]], [[Danimarka]]ko erregea (j. [[circa|c.]] [[1274]])
* [[1460]] – [[Henrike Nabigatzailea]], [[Portugalgo Erresuma]]ko infantea (j. [[1394]]).
* [[1462]] – [[Ana Habsburgokoa (1432-1462)|Ana Habsburgokoa]], Luxenburgoko dukesa eta Turingia eta Saxoniako landgravesa ezkontidea (j. [[1432]]).
* [[1512]] – [[Emery d'Amboise]], [[Maltako Ordena|Jerusalemgo San Joan Ordena]]ren 41. Maisu Handia (j. [[1434]]).
* [[1619]] – [[Ludovico Carracci]], italiar [[Barroko]]ko margolari, akuafortegile eta grabatzailea (h. [[1555]]).
* [[1688]] – [[Juan de Espinosa Medrano]], [[kitxua]]zko eta gaztelaniazko [[amerindiar]] poeta eta apaiz katolikoa, Hego Amerikako literatura barrokoko idazlerik handienetakoa (j. [[circa|c.]] [[1629]]).
* [[1726]] – [[Sofia Dorotea Brunswick-Lüneburgekoa]], [[Jurgi II.a Erresuma Batukoa]]ren ama (j. [[1666]]).
* [[1770]] – [[George Grenville]], [[Britainia Handi]]ko lehen ministroa (j. [[1712]]).
* [[1785]] – [[Joaquín Ibarra]], espainiar [[tipografia|tipografoa]] (j. [[1725]]).
* [[1841]] – [[Karolina Badengoa]], alemaniar printseza (j. [[1776]]).
* [[1849]] – [[William Etty]], ingeles margolaria, gertaera historikoak margotzeagatik ospetsua (j. [[1787]]).
* [[1863]] –
** [[Ignacio Comonfort]], [[Mexiko]]ko presidentea (j. [[1812]]).
** [[Chipita Rodriguez]], mexikar-estatubatuar emakumea, hilketa leporatuta urkatua eta 100 bat urtera barkatua (j. [[1799]]).
* [[1868]] – [[Gioachino Rossini|Gioacchino Rossini]], italiar musikagilea (j. [[1792]]).
* [[1903]] – [[Camille Pissarro]], frantziar margolaria (j. [[1830]]).
* [[1907]] – [[Francis Thompson]], ingeles poeta eta saiakera-idazlea (j. [[1859]]).
* [[1908]] – [[Achille Luchaire]], frantziar historialaria (j. [[1846]]).
* [[1909]] – [[Æneas Mackay]], [[Herbehereak|Herbehereetako]] lehen ministroa (j. [[1838]]).
* [[1928]] – [[Enrico Cecchetti]], italiar dantzaria eta ballet irakaslea (j. [[1850]]).
* [[1939]] – [[Lois Weber]], estatubatuar zinema aktorea, ekoizlea eta zuzendaria, film luze bat zuzendu zuen lehen emakumea (j. [[1881]]).
* [[1943]] – [[Maurice Denis]], frantziar margolari, dekoratzaile, marrazkigile eta idazlea (j. [[1870]]).
* [[1950]] – [[Carlos Delgado Chalbaud]], [[Venezuela]]ko presidentea (j. [[1909]]).
* [[1954]] – [[Ewald von Kleist]], Alemaniako landa mariskala Bigarren Mundu Gerran (j. [[1881]]).
* [[1957]] – [[Antonín Zápotocký]], [[Txekoslovakia]]ko lehen ministro eta presidentea (j. [[1884]]).
* [[1958]] – [[Bart van der Leck]], herbeheretar margolari, diseinatzaile eta zeramikaria, [[De Stijl]] taldeko sortzaileetako bat (j. [[1876]]).
* [[1969]] – [[Iskander Mirza]], [[Pakistan]]go lehendabiziko presidentea (j. [[1899]]).
* [[1973]] –
** [[Bruno Maderna]], italiar musikagilea eta orkestra-zuzendaria (j. [[1920]]).
** [[Elsa Schiaparelli]], italiar moda-diseinatzalea (h. [[1973]]).
* [[1974]] – [[Vittorio De Sica]], italiar zinema-zuzendari eta aktorea (j. [[1901]]).
* [[1975]] – [[Olga Bergholz]], sobietar poeta, [[Leningradeko setioa]]n irratian egindako lanagatik ezaguna (j. [[1910]]).
* [[1989]] – [[Frantzisko Josef II.a Liechtensteingoa]], [[Liechtenstein|Liechtensteingo Printzerriko]] printzea eta estatuburua (j. [[1906]]).
* [[1992]] –
** [[Ronnie Bond]], ingeles bateria-jotzailea, ''[[The Troggs]]'' taldeko kidea (j. [[1940]]).
** [[Lucrecia Pérez]], Madrilen eraildako emakume dominikar beltza, arrazismo eta xenofobiaren lehenengo biktima aitortua Espainian (j. [[1959]]).
* [[1996]] – [[Bobbie Vaile]], australiar astrofisikaria (j. [[1959]]).
* [[2002]] – [[Juan Alberto Schiaffino]], uruguaitar futbolaria (j. [[1925]]).
* [[2009]] –
** [[Michel Freitag]], suitzar jatorriko quebectar soziologo eta filosofoa (j. [[1935]]).
** [[Dell Hymes]], estatubatuar hizkuntzalaria, soziolinguista, antropologo eta folklorista (j. [[1927]]).
* [[2010]] – [[Luis García Berlanga]], espainiar zinema zuzendaria eta gidoilaria (j. [[1921]]).
* [[2013]] – [[Hans-Jürgen Heise]], alemaniar idazlea (j. [[1930]]).
* [[2014]] – [[Alexander Grothendieck]], alemaniar matematikaria (j. [[1928]]).
* [[2016]] –
** [[Maria Pilar Busquet i Medan]], kataluniar politikari eta ekintzailea (j. [[1937]]).
** [[Leon Russell]], estatubatuar musikari, pianojole, gitarrajole eta kantautorea (j. [[1942]]).
* [[2018]] –
** [[Lucho Gatica]], ''Boleroen erregea''', txiletar [[bolero]]-abeslaria, zinema-aktorea eta telebista-aurkezlea (j. [[1928]]).
** [[Katherine MacGregor]], estatubatuar aktorea (j. [[1925]]).
* [[2019]] –
** [[Raymond Poulidor]], frantziar txirrindularia (j. [[1936]]).
** [[Niall Tóibín]], irlandar aktorea (j. [[1929]]).
* [[2020]] – [[Peter Sutcliffe]], ''Yorkshireko ateratzailea'', ingeles serieko-hiltzailea (j. [[1946]]).
* [[2021]] –
** [[Ágata Lys]], espainiar aktorea (j. [[1953]]).
** [[Wilbur Smith]], zambiar-hegoafrikar eleberrigilea (j. [[1933]]).
* [[2022]] – [[Colin Campbell (geologoa)|Colin Campbell]], britainiar geologoa (j. [[1931]]).
* [[2023]] –
** [[Ociel Baena]], [[Mexiko]]ko pertsona [[Genero ez bitar|ez-bitarra]], zuzenbidean, politikan eta [[LGBT]] komunitatearen aldeko aktibismoan egindako lanagatik nabarmendua (j. [[1984]]).
** [[Tengiz Kitovani]], georgiar militar eta politikaria (j. [[1938]]).
== Jaiak eta urteurrenak ==
* [[Seaska (ikastolen elkartea)|Sehaska egutegiko izendegia]]: Monika eta Goiara.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Hil aurkibidea}}
<center>[[Azaroaren 12]] | [[Urteko egutegia|Urteko egutegi]] | [[Azaroaren 14]]</center>
[[Kategoria:Urteko egunak]]
ar9njh4yjjikezmlak7m4cnlsyh6qn7
Portugal
0
5347
9968754
9344643
2024-11-14T09:35:51Z
150.241.33.137
/* Geografia */
9968754
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{Herrialde infotaula
| ohiko_izen = Portugal
| ohiko_izen_luze = Portugalgo Errepublika
| bertako_izen = República Portuguesa
| nongo = Portugalgo
| eremu_rankin = 111.
| biztanle_zenbatespen_rankin = 83.
| biztanle_dentsitate_rankin = 97.
}}
'''Portugal''', izen ofiziala '''Portugalgo Errepublika'''<ref name="Euskaltzaindia">{{erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0038.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak}}</ref>, [[Europa]]ko hego-mendebaldeko estatua da, [[Iberiar penintsula]]ren mendebaldean dagoena. Iparralde eta ekialdean [[Espainia]]rekin du muga, eta mendebalde zein hegoaldean, [[Ozeano Atlantikoa]]rekin. Portugal kontinentalaz gain, Portugalgo Errepublikak bi [[uhartedi]] ditu [[Ozeano Atlantikoa]]n: [[Madeira]] eta [[Azoreak|Azores]]. [[1986]]tik [[Europar Batasuna|Europar Batasuneko]] kidea da eta [[1999]]tik, [[Eurogunea|Eurogunekoa]].
Hiriburua [[Lisboa]] da eta hiri nagusiak, [[Porto]], [[Vila Nova de Gaia]], [[Braga]], [[Amadora]], [[Funchal]] eta [[Coimbra]].
== Geografia ==
{{Sakontzeko|Portugalgo geografia}}
=== Eskualde naturalak ===
[[Fitxategi:Satellite image of Portugal in January 2004.jpg|thumb|ezkerrera|200px|Portugalen satelite irudia.]]
Porneko lurraldean bi alderdi nagusi daude, bai egituraz, bai klimaz, [[Tajo]] ibaiak ([[portuges]]ez, ''Tejo'') bi erditan bereiziak: Tejo ibaitik iparraldera dagoen erdia mendiez eta ibar sakonez osatua da gehienbat, eta hegoaldeko erdia, berriz, garaiera txikiko muinoez eta ordokiez. Halaber, Portugalen mendean daude Madeira eta Azores uhartediak.
Iparraldea, [[Galizia]]ko mugaren eta [[Duero]] ibaiaren ([[portuges]]ez ''Douro'') arteko lurraldea, menditsua da, 1.500 m inguru garai diren mendilerroez osatua eta ibar sakonez hautsia. Douro eta Tejo ibaien artean lurraldearen batez besteko garaiera are handiagoa da: 600 m Douro Garaian eta 1.000 m Guardako goi ordokian. Ibar hondoak, ordea, itsas mailan daude ia-ia. Alderdi horretan Iberiako iparraldeko goi-ordoki zabala hedatzen da, eta alderdi batzuetan, [[Erdialdeko Sistema|Iberiako Erdialdeko Sistemaren]] mendebaldeko adarra osatzen duten mendilerroak nabarmentzen dira. Horietako batean dago, [[Serra da Estrela]]n hain zuzen ere, Portugalgo mendi garaiena, uharteetakoez landa: [[Torre (mendia)|Torre mendia]], 1.993 m.
Tejo ibaitik hegoalderako lurraldea ([[Alentejo]]) ordoki eta muinoez osatua dago. Alderdi horretan lurraldearen garaiera 400 mtik beherakoa da, ipar-ekialdeko muga inguruko San Mamed mendietan izan izan ezik (1.025 m). Hegoalde-hegoaldean, [[Serra do Caldeirão|Caldeirao]] eta [[Serra de Monchique|Monchique]] mendilerroek (900 m inguru) [[Algarbe|Algarve]] itsasaldeko ordokia babesten dute iparraldeko haizeetatik.
Portugalgo itsasbazterra 845 km luze da. Iparraldeko erdian zelaia, zuzena eta hareatsua da, eta [[Porto]] hiritik hegoaldera zabalduz doa [[Beira]] lurraldean barrena. Alderdi batzuetan aintzira txikiak eratu dira. Carvoeiro lurmuturretik hegoaldera berriz hautsiagoa da. Algarveko kostako mendebalean labartsua da, eta ekialdean berriz hareatsua eta zelaia.
a.
Iberiar penintsulako ibai nagusietako batzuek Portugalgo lurraldea zeharkatzen dute ura Ozeano Atlantikoan isuri baino lehen: [[Miño|Minho]], [[Duero|Douro]], [[Tajo|Tejo]] eta [[Guadiana]]. Minho ibaiak [[Galizia]]n du sorburua, eta bere ibilguaren behe aldean bi herrialdeen arteko muga egiten du. Douro ibaiak 600 metroko gainbehera du [[Iberiar goi-lautada]] eta bere ibilbideko ibar sakonaren hondoa artean. Tejo ibaia, Iberiar penintsulako handiena, mendi-zintzur luze baten bidez sartzen da Portugalera; bokaletik hurbil, Paja itsasoa deritzan estuario zabala eratzen du, eta ontziz ibil daiteke bokaletik [[Abrantes]] hiriraino. Guadiana ibaiak Espainia eta Portugalen arteko muga lerroa egiten du bi zatitan. Portugalen bertan sortzen diren ibai eta ibaiadarren artean aipagarriak dira, iparraldetik hegoaldera, Vouga, [[Mondego ibaia|Mondego]] (225 km), [[Zêzere ibaia|Zezere]] (220 km) eta Sado (150 km) ibaiak.
[[Madeira]] uhartedia (794 km²), sumendi-jatorrikoa eta oso menditsua da ([[Pico Ruivo]], 1.861 m). Portugaldik 1.000 kilometrora dago. Sumendizko [[Azoreak|Azore uhartedia]] (2.247 km²) Iberiar penintsulatik 1.500 km ingurura dago. Klima epel hezea du. Han dago Portugalgo mendi garaiena, [[Ponta do Pico]] (2.320 m), [[pico uhartea|izen bereko uhartean]].
=== Flora ===
Zuhaiztiek lurraldearen heren bat hartzen dute gutxi gorabehera. Itsasaldeko alderdi hareatsuetan [[pinu]]diak eta [[eukalipto]] zuhaiztiak landatu dira. Halaber, iparraldeko mendietan pinuak dira nagusi. Hegoaldea berriz landaredi mediterraneoak hartzen du: [[olibondo]]ak, [[arte (zuhaitza)|artea]], [[artelatz]]a. [[Mahatsondo|Mahastiak]] eta [[arbendolondo|almendrondoak]] lurralde osoan daude, ipar-ekialdeko mendietan izan ezik, baina ugariagoak dira hegoaldean. Algarven, Mediterraneo motako basoa galdu den alderdietan, sastrakadi trinkoak hartu du haren tokia.
=== Klima ===
[[Fitxategi:Estrela Março 2010-16b.jpg|thumb|300px|[[Serra da Estrela|Estrela mendilerroa]].]]
Portugalgo klima Ozeano Atlantikoaren eraginpean dago eta, oro har, samurra da: euritsua eta epela iparraldean eta lehorra eta oso beroa hegoaldean. Ozeanoaren eragina nabarmenagoa da itsasaldean, udako beroak eta neguko hotzak samurtzen baititu. Ipar-ekialde menditsuan hotz-beroak gorabehera handiagoak ditu: udak laburrak dira eta neguan elurra eta izotza izaten da. Hegoaldera ahala, [[klima mediterraneo]]a nagusituz doa, eta Algarvek Mediterraneoko klima du bete-betean, oso uda bero eta negu epelekin. Euri askoz gehiago izaten da iparraldean hegoaldean baino. Batez beste 500 mm euri izaten dira urtean, 2.500 mm iparraldeko mendietan, eta 500 mm baino gutxiago sei-zazpi hilabetez guztiz lehorra den Algarven.
== Historia ==
{{sakontzeko|Portugalgo historia}}
[[Fitxategi:Evora-RomanTemple edit.jpg|thumb|220px|<small>[[Évora]]ko erromatar tenplua.</small>]]
=== Historia ===
[[K. a. VI. mendea]]n Europako erdialdeko herri [[zelta]]k gaur egun Portugalgo iparraldeko erdian finkatu eta bertako biztanleekin nahastu ziren. Haien ondorengoak, [[lusitaniar]]rak, gogor borrokatu ziren erromatarren konkistari aurre egiteko, baina [[K. a. 61]]. urtean [[Julio Zesar]] ([[K. a. 100]]-[[K. a. 44]]) jeneralaren gudarosteek [[Lusitania]] mendean hartu zuten. Erromatarrek oso eragin handia izan zuten lurraldean.
[[V. mendea|K. o. V. mendean]], [[suebo]]ak eta [[alano]]ak sartu ziren, baina gero [[bisigodo]]en mendean geratu ziren. [[711]]. urtean, [[arabiar]] osteak [[Iberiar penintsula]]n lehorreratu zirenean, bisigodoen inperioa suntsitua izan zen.
=== Portugalen sorrera ===
[[X. mendea|X. menderako]], Asturias eta Leongo erregeek [[Mondego ibaia|Mondego]] ibaiaren iparraldeko lurraldea eskuratua zuten eta [[Portugalgo konderria]] sortu zuten, [[Leongo Erresuma|Asturias-Leongo erreinuaren]] agindupean. [[1105]]ean [[Alfontso VI.a Gaztelakoa|Alfontso VI.a]] ([[1040]]-[[1109]]), Leon eta Gaztelako erregeak, [[Henrike Burgundiakoa]]ri Portugalgo konderria eman zion, ezkonsari gisa, Teresa bere alabarekin ezkondu zenean. Teresa eta Henrikeren semeak, [[Alfontso I.a Portugalgoa|Alfontso Henriquesek]], [[musulman]]ei irabazi zien [[Ouriqueko gudua]]n ([[1119]]) eta lurralde osoa bere mendean geratu zen, [[Algarbe|Algarve]] izan ezik. Handik gutxira, Leongo eta Gaztelako erregeetatik bereizirik, Portugalgo errege izendatu zuten: [[Alfontso I.a Portugalgoa]] (1139-1158).
[[Alfontso III.a Portugalgoa|Alfontso III.ak]] ([[1248]]-[[1279|79]]) musulmanak egotzi zituen [[Algarbe|Algarvetik]]. [[Fernando I.a Portugalgoa|Fernando I.a Ederra]] Portugalgo erregea [[1383]]an hil zenean ondorengotza guduak izan ziren: nobleziak [[Joanes I.a Gaztelakoa|Joanes I.a]] Gaztelako erregearekin ezkondua zegoen Fernando I.a Ederraren alaba, [[Beatriz Portugalgoa|Beatriz]], ezarri nahi izan zuen aginpidean, baina burgesiak eta nekazariek berriz [[Joanes I.a Portugalgoa|Joan Avizkoaren]] alde egin zuten. [[1385]]. urteko abuztuaren 14an, Joan Avizkoaren gudarosteak Gaztelako eta Portugalgo nobleziaren parte handi baten gudarosteak suntsitu zituen [[Aljubarrotako gudua]]n. Hala, Portugalek burujabetasun osoa erdietsi zuen [[Joanes I.a Portugalgoa|Joan I.a Handia]] ([[1358]]-[[1433]]) erregearen aginpidean.
=== Itsas bidaia handiak ===
Aljubarrotako guduak nobleziaren gainbehera eta burgesia eragile baten gorakada ekarri zituen. [[Joanes I.a Portugalgoa|Joanes I.a]] erregearen semeak, [[Henrike Nabigatzailea]] printzeak, europarren konkistei eta mundu berri baten antolakuntzari bide eman zioten itsas bidaia handiak eragin zituen [[Ozeano Atlantikoa|Atlantikoan]]. [[1415]]. urtean portugaldarrek [[Ceuta]] konkistatu zuten. [[1419]]an [[Madeira]] uhartedia aurkitu eta hartu zuten, [[1427]]an [[Azoreak|Azoreetara]] iritsi ziren, eta [[1456]]an [[Cabo Verde]]ra.
[[Fitxategi:A chegada de Vasco da Gama a Calicute em 1498.jpg|250px|thumb|<small>[[Vasco da Gama]]ren helduera [[Kozhikode|Calecutera]], [[1498]]ko [[maiatzaren 20]]an </small>.]]
[[Joanes II.a Portugalgoa|Joanes II.a]] ([[1481]]-[[1495]]) eta [[Manuel I.a Portugalgoa|Manuel I.a]] ([[1495]]-[[1521]]) erregeen aginpidean, [[Iparraldeko Afrika]]ko lurraldeak konkistatzeari utzirik, portugaldar itsasgizonak, salerosleek nahi bezala, [[Indiako azpikontinentea|Indiarako]] bidea aurkitzen saiatu ziren [[Hegoaldeko Afrika]]tik barrena. [[1488]]an [[Bartolomeu Dias]] itsasgizonak ''"Ekaitzen lurmuturra"'' (gaur egungo [[Esperantza Oneko lurmuturra]]) inguratu zuen, eta hamar urte geroago, [[Vasco da Gama|Vasco de Gama]] Indiara iritsi zen.
1500. urtean, [[Pedro Álvares Cabral|Pedro Alvares Cabral]] [[Brasil]]era iritsi zen. [[1506]]an [[Ormuz]] hartu zuten; [[1510]]ean, [[Goa]];[[1511]]n, [[Malaka]]; [[1518]]an, [[Sri Lanka|Zeilan]]; [[1543]]an, [[Japonia]]ra iritsi ziren; eta [[1557]]an, [[Macau]]ra. [[XVI. mendea]]ren erdialderako Portugalek Europako beste edozein herrialdek baino lurralde gehiago hartuak zituen [[Afrika]]n, [[Ozeano Atlantikoa|Ozeano Atlantiko]] zein [[Indiako ozeanoa|Indiako ozeano]] aldeko kostaldeetan, Indian, Asiako hego-ekialdeko uhartedietan, Txinan eta Japonian. Ekialdeko Indiarekiko merkataritza, [[espezia|espezien]] salerosketan oinarritu zena, oso onuragarria izan zen Portugalentzat.
=== Espainia eta Portugal koroa baten azpian: 1581-1640 ===
[[Sebastian I.a Portugalgoa|Sebastian erregeak]] ([[1557]]-[[1578]]) Afrika iparraldearen konkista hasi zuen berriz ere, baina mairuek [[Ksar el-Kebirreko gudua]]n hil zuten.<ref>{{erreferentzia|izena= Spencer C. |abizena= Tucker |izenburua= A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East|urtea= 2009|ISBN=978-185109-672-5}}</ref> Ondorengorik ez zuenez, [[Filipe II.a Espainiakoa|Filipe II.a]] [[Espainia]]ko erregeak Portugalgo koroa beretzat eskatu zuen. Berriz ere herria bitan zatitu zen: noblezia Espainiako erregearen alde eta herria [[Antonio I.a Portugalgoa|Antonio, Cratoko priorearen]] alde agertu ziren. Espainiako gudarosteak erraz menderatu zituen aurkariak, eta 1581ean Filipe II.a Portugalgo errege izendatu zuten [[Tomar]]reko gorteetan, Filipe I.a Portugalgoa izenarekin.
Batasunak 60 urte iraun zuen, eta denbora horretan hasi zuen Portugalek gainbehera, [[Zazpi Herbehere Batuen Errepublika|herbeheretar]] eta ingeles gero eta indartsuagoen aurkako lehian. Holandak eta Ingalaterrak Portugalen koloniei eraso egin zieten, merkataritza eragotzi zioten, eta [[Brasil]]go kostaldearen parte bat kendu zioten. [[1640]]ean, Katalunian [[Segalarien Gerra]] zela eta, erregeak Portugali laguntza eskatu zionean portugaldarrek uko egin zioten eskaera hura betetzeari. Hala, noblezia eta burgesia, [[Joanes IV.a Portugalgoa|Bragantzako dukearen]] gidaritzapean bat eginik, [[Portugalgo Berrezarkuntzaren Gerra|Espainiaren aurka matxinatu ziren]]. Abenduaren 15ean Bragantzako dukea Portugalgo errege izendatu zuten: [[Joanes IV.a Portugalgoa|Joanes IV.a]] (1640-[[1656]]). [[Filipe IV.a Espainiakoa]]k, ahaleginak ahalegin, ez zuen galdutako lurraldea berriro irabazterik izan. [[1668]]an Espainiak Portugalen burujabetasuna ezagutu zuen.
=== XVIII. mendea ===
[[Fitxategi:Louis-Michel van Loo 003.jpg|thumb|ezkerrera|250px|[[Sebastião José de Carvalho e Melo|Pombalgo markesa]], [[1755eko Lisboako lurrikara|1755eko lurrikararen]] ondoren berreraikitutako Lisboa erakusten.]]
[[XVII. mendea]]ren erdialdetik aurrera Portugalen nagusitasuna [[Asia]]n desegin egin zen, hango herrien suspertzearen eta, batez ere, herbeheretar gero eta indartsuagoen erasoen aurrean. Hala, Portugalen eta [[Ekialdeko Indiak|ekialdeko Indien]] arteko merkataritza harremanak ahulduz joan ziren. Aitzitik, [[Brasil]]ek gero eta garrantzi handiagoa izan zuen Portugalgo ekonomiarentzat. Brasilgo [[azukre]], [[urre]] eta [[diamante]]en salerosketari esker Portugalek urte oparoak izan zituen berriz ere. Nolanahi ere, Portugalen ekonomiak ez zuen hobekuntza nabarmenik izan, oparotasun hura ez baitzen herriaren modernizazioa bideratzeko erabili.
Halaber, Portugalen ahalmen militarra urria zen, eta bere burujabetasuna eta koloniak gordetzeko [[Ingalaterra]] lotu zitzaion politikan eta ekonomian. [[Josef I.a Portugalgoa|Josef I.a]] erregearen agintaldian ([[1750]]-[[1777]]) [[Sebastião José de Carvalho e Melo|Pombalgo markesa]] gailendu zen. Erregeak esku handia eman zion Pombali eta hark [[despotismo Ilustratua|despotismo ilustratuaren]] politika bideratu zuen Portugalen. Pombalek [[Erromatar Eliza Katolikoa|Elizaren]] ahalmena mugatu zuen, erregearen aurka zegoen nobleziari aurre egin zion, [[1755eko Lisboako lurrikara|1755eko lurrikarak]] suntsitutako [[Lisboa]] berriro eraikiarazi zuen, [[jesusen Konpainia|jesuitak]] kanporatu zituen ([[1759]]), erreformak bideratu zituen gudarostean eta hezkuntzan.
[[1792]]an [[Maria I.a Portugalgoa|Maria I.a]] erreginak ([[1777]]-[[1816]]) bere kargua utzi zuen adimen eritasun baten kariaz, eta haren seme [[Joanes VI.a Portugalgoa|Joanesek]] bete zuen erreginaren tokia 1816an errege egin zuten arte.
=== XIX. mendea: Portugalen gainbehera ===
Portugalek ez zuen, Europako beste herrialde batzuek bezala, Frantziak [[Ingalaterra]]ko ekonomia suntsitzeko hari ezarritako blokeoaren politika betetzen. Hortaz, [[Napoleon Bonaparte|Napoleonek]], Espainiarekin Portugalen partiketa hitzartu ondoren, Portugal konkistatzea erabaki zuen. [[1807]]an frantses gudarosteak, [[Andoche Junot|Junot mariskalaren]] gidaritzapean, Espainian barrena Portugalen sartu ziren. Portugalgo errege-familia eta gorte osoa Lisboan itsasoratu eta, Ingalaterrako itsas gudarostearen babesean, Brasila ihes egin zuten. Portugaldarrak eta espainiarrak frantsesen kontra matxinatu ziren. Handik gutxira, Ingalaterrako [[Arthur Wellesley|Wellington dukeak]] frantsesei hiru gudutan irabazi ondoren Portugaletik kanpora egotzi zituen.
[[1820]]an, matxinada militar baten ondorioz [[liberalismo]]a nagusitu zitzaion [[monarkia absolutu|absolutismoari]]. [[Joanes VI.a Portugalgoa|Joanes VI.ak]] [[1821]]ean itzuli zen Portugalera eta konstituzio liberal bat onartu behar izan zuen. Brasil Joanesen seme [[Petri I.a Brasilgoa|Petriren]] agindupean geratu zen. Petri I.ak Brasilen burujabetasuna aldarrikatu zuen [[1822]]ko [[irailaren 7]]an eta bere burua enperadore izendatu zuen. Portugalek [[1825]]. urtean ezagutu zuen Brasilen burujabetasuna.
Joanes VI.a [[1826]]an hil ondoren, [[XIX. mendea|XIX. mende]] osoan zehar, liberalen eta absolutisten arteko borrokak izan ziren, ekonomiaren krisi larri batekin batera. [[Petri V.a Portugalgoa|Petri V.a]] ([[1853]]-[[1861]]) eta [[Luis I.a Portugalgoa|Luis I.a]] (1861-[[1889]]) erregeen aginpidean Portugalgo alderdi politiko nagusiek txandaka gobernatu zuten, eta istiluak, zertxobait bederen, baretu ziren. [[Karlos I.a Portugalgoa|Karlos I.aren]] agintaldian (1889-[[1908]]) errepublikaren aldekoek gero eta indar handiagoa hartu zuten. 1908ko otsailaren lehenean errepublikazale batzuek Karlos erregea eta haren ondorengoa, Luis Filipe, hil zituzten atentatu batean. [[Manuel II.a Portugalgoa|Manuel II.a]] izendatu zuten errege (1908-[[1910]]).
[[Fitxategi:Revoltosos nas barricadas marcha com a bandeira da carbonaria.jpg|250px|thumb|<small>[[1910]]eko [[urriaren 5]]eko martxa errepublikazalea</small>.]]
=== Lehen Errepublika: 1910-1926 ===
[[1910]]. urteko hauteskundeetan errepublikazaleak atera ziren garaile [[Lisboa]]n eta [[Porto]]n. Urriaren 4an iraultza hasi zen eta [[Manuel II.a Portugalgoa|Manuel II.a]] [[Britainia Handia|Britainia Handira]] erbesteratu zen. [[1911]]n errepublika konstituzioa onartu zen. Hala ere, ezegonkortasuna zen nagusi Portugalgo ekonomian zein gizartean. Portugalek 50.000 soldaduz osatutako gudaroste batekin parte hartu zuen [[Lehen Mundu Gerra]]n. Ekonomiaren egoerak okerrera egin zuen, baina herrialdeak bere koloniak gorde ahal izan zituen. [[1926]]an, [[Manuel Gomes da Costa]] jeneralak estatu kolpea jo eta errepublika desegin zuen.
=== Salazar aginpidean: 1932-1970 ===
[[Fitxategi:Antonio Salazar-1.jpg|thumb|ezkerrera|180px|<small>[[António de Oliveira Salazar]]</small>]]
1926ko estatu kolpearen ostean, ia 50 urtean Portugalek ez zuen demokraziarik izan. Estatu kolpetik hilabete gutxira, [[Óscar Carmona]] jeneralak hartu zuen aginpidea. [[1928]]an, lehendakari izendatu zuten eta karguari eutsi zion, [[1951]]n hil zen arte. Carmonak Portugalgo [[finantzak|finantza]] arazoak konpondu nahi zituen. Hala, esku handia eman zion [[António de Oliveira Salazar]], [[Coimbra]]ko unibertsitateko ekonomia irakasleari. Harrezkero, Salazar Portugalgo agintari nagusia izan zen. [[1932]]tik aurrera finantza ministro eta lehen ministro izan zen, eta gerra eta kanpo arazoetako ministro [[1936]]tik [[1947]]ra.
Salazarrek konstituzio berri bat eginarazi zuen, [[1911]]. urtekoaren ordez, eta korporatibismoan oinarritu zuen bere politika, [[Italia]]ko [[faxismo]]aren eraginpean. Salazarrek bat egin zuen [[Francisco Franco|Franco]] diktadorearekin [[Espainiako Gerra Zibila|Espainiako Gerra Zibilean]], eta [[Bigarren Mundu Gerra]]n [[Azoreak|Azore uharteak]] utzi zizkien [[Britainia Handia|Britainia Handiko]] eta [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetako]] gerra-hegazkinei.
Bien bitartean, Portugalen kolonietan burujabetasunaren aldeko higikundeak hasi ziren, gobernuak gogor zapaldu zituenak. [[India]]k [[Goa]], [[Daman eta Diu]] hartu zituen [[1961]]ean eta [[Afrika]]n, berriz, [[Angola]]n eta [[Mozambike]]n, gerrilla gerrak hasi ziren. [[1968]]an, Salazar ezindurik, [[Marcelo Caetano]]k hartu zuen haren tokia. Caetano Portugalgo sistema politiko ekonomikoa biguntzen ahalegindu zen. [[1970]]etik aurrera Portugalek ez zuen kolonietako gerra gogor luze hari eusteko bitartekorik ez ahalmenik, eta krisi latz batean murgildua geratu zen.
=== Krabelinen Iraultza eta Hirugarren Errepublika ===
{{sakontzeko|Krabelinen Iraultza}}
[[1974]]ko [[apirilaren 25]]ean, ofizial gazte batzuek osatutako talde bat gobernuaren aurka matxinatu zen eta ''Junta de Salvação Nacional'' batzordea sortu, [[António de Spínola]] jeneralaren ardurapean. Batzorde hark oinarrizko eskubideak eta demokrazia ekarri zituen Portugalera. [[1975]]ko apirilaren 25ean, Legebiltzarrerako lehendabiziko hauteskunde libreak egin ziren Portugalen. [[Alderdi Sozialista (Portugal)|Alderdi sozialista]], zentro-ezkerrekoa eta Herri Alderdi Demokratikoa (zentro-eskuinekoa) atera ziren garaile. [[1976]]an, konstituzio berria onartu zen. [[Mário Soares|Mario Soares]] sozialistak gobernua osatu zuen eta [[António Ramalho Eanes]] jenerala izendatu zuten errepublikaren lehendakari. Bestalde, Angolak eta Mozambikek burujabetasuna lortu zuten.
[[1982]]an, konstituzioa berritu egin zen: lehendakariaren ahala murriztu zen eta gudarosteari demokrazia bideratzeko ardura kendu zitzaion. Hurrengo urtean, Alderdi Sozialistak irabazi zituen hauteskundeak eta Mario Soares hautatu zuten berriro gobernu buru. [[1985]]ean, [[Aníbal Cavaco Silva]] [[Alderdi Sozialdemokrata (Portugal)|sozialdemokratak]] hartu zuen Soaresen tokia. [[1986]]an, ezkerraren laguntzarekin, Soares errepublikako lehendakari aukeratu zuten. Urte berean, Portugal [[Europar Batasuna|Europar Batasunean]] sartu zen. Cavaco Silvaren aginpidean Portugalgo ekonomiak aurrerapen handia egin zuen. [[1991]]. urteko hauteskundeetan, Mario Soares lehendakari sozialista atera zen irabazle eta urte hartako hauteskunde orokorretan sozialdemokratek lortu zuten, berriro ere, gehiengoa. Soaresek, beraz, bi agintaldiz iraun zuen lehendakaritzan eta etengabeko agintari aldaketa eten izanak egonkortasuna eman zion Portugalgo politikari. Soaresen agintaldiaren ezaugarri nagusiak ekonomiaren liberalizazioa eta Europako integraziora begirako politikak aurrera eraman izana dira. Ahalegin horretan aipagarriak izan ziren Cavaco Silva Lehen Ministroaren ekimenak, baina askoren iritziz zorrotzegi jokatu zuen eta zegokiona baino eskumen handiagoa bereganatu zuen.
Sozialdemokraten politikaren emaitzetan azpimarratzekoak dira 1986. urtean Portugal Europar Batasunean sartu izana, [[1992]]ko lehen sei hilabetekoan Portugalek lortu izana Europar Batasunaren lehendakaritza eta urte bereko apirilean ezkutua [[Europako Diru Sistema]]n sartu izana. Abenduan, bestalde, Portugalek [[Maastrichteko Ituna]] berretsi zuen. Portugal Europar Batasunean sartu zenez gero, eta Europatik iristen ziren laguntzei esker bereziki, aurrerapen handiak egin ziren ekonomian, baina ekonomia hobetzearekin batera gizarteko giroa nahastu egin zen bitarte hartan, zenbait berrikuntza (pribatizazioak, ekonomia politika berria), Europako merkatu batuaren eskakizunak eta haren aurreko kezkak zirela eta. Horrela, ikasleen manifestazioak izan ziren hezkuntza sistemaren kontra, zerbitzuetako langileen protestak soldata igotzeko eskatuz, medikuen greba osasun zerbitzu batzuen pribatizazioaren kontra... Azkenik, [[1995]]. urtean, hamar urtez zentro-eskuineko Alderdi Sozial Demokrata agintean egon ondoren, Alderdi Sozialistak irabazi zituen legebiltzarrerako hauteskundeak. Osasunaren eta hezkuntzaren alorrean sortu ziren gorabeherekin kezkatuta zeuden hautesleen botoari esker lortu zuen garaipena. [[António Guterres]] izendatu zuten lehen ministro, eta, 1996. urteko hauteskundeak irabazi ondoren, [[Jorge Sampaio]] sozialistak eskuratu zuen errepublikako lehendakari kargua. Harrezkero, sozialistek ordu arte sozialdemokratek egindako bideari jarraitu zioten, oro har, Europara begirako politika eginez eta pribatizazioak aurrera eramanez, baina osasungintzan, hezkuntzan eta gizartean gastuak igotzea lortu zuten.
Nazioarteko politikari dagokionez, [[1999]]an [[Macau]] [[Txinako Herri Errepublika|Txinaren]] esku uzteko hitzarmena sinatu zuen Portugalek, eta istiluak izan zituen [[Indonesia]]rekin, [[Ekialdeko Timor]]ren burujabetasuna zela eta (Indonesiak Timor Ekialdekoa okupatu eta autodeterminazio eskubidea ukatu ziolarik).
=== XXI. mendea ===
[[2001]]eko hauteskundeetan Sampaiok berretsi egin zuen kargua eta oso erraz irabazi zituen hauteskundeak. Hurrengo urtean, ordea, aurreratu egin behar izan zituen hauteskundeak, batetik alderdi ekonomikoan egindako aurrerakuntza eskasen ondorioz, eta bestetik, alderdi sozialistaren kontra etengabeak zirelako korrupzio salaketak. [[2002]]ko hauteskundeetan [[José Manuel Durão Barroso]] hautagai sozialdemokratak irabazi zituen hauteskundeak, eta gobernu koalizioa osatu zuen eskuinekoekin. Besteak beste, gastu publikoa gutxitu egingo zuela eta estatuko zenbait zerbitzu pribatizatu egingo zituela agindu zuen, osasuna barne. [[2004]]. urtean Durão Barrosok lehen ministro kargua utzi eta [[Europako Batzordea|Europar Batzordeko]] lehendakari bihurtu zen. Horrek ezegonkortasun politiko handia eragin zuen, eta ondorioz, Sampaiok parlamentua desegin eta hauteskundeetarako deia egin zuen. Alderdi Sozialistak irabazi zuen eta [[José Sócrates]] izendatu zuen lehen ministro. [[2006]]ko hauteskundeetan, berriz, eskuin-erdialdeko [[Aníbal Cavaco Silva]] hautagaiak irabazi zituen hauteskundeak, baina lehendakari berriak gobernu sozialistarekin lankidetzan jarduteko asmoa azaldu zuen.
== Gobernua eta adminstrazioa ==
=== Politika ===
Portugal [[errepublika]] bat da. 1976an idatzi zen egun indarrean den konstituzioa eta 1997an berridatzi zen. Errepublikako lehendakaria bost urtez behin aukeratzen da; bera da estatuburua, aginpide betearazlearen buruzagia eta hark izendatzen du lehen ministroa, herrialdearen administrazio buruaren zereginak betetzen dituen karguduna. Lehen ministroak kontseilu ministroaren laguntzarekin agintzen du. Aginpide legegilea legebiltzarraren esku dago, eta haren onespena behar du gobernuak bere jardueran aurrera egiteko.
Lurralde banaketari dagokionez, Portugal 18 barrutiz osatutako 11 probintziatan dago banatua. Azore eta Madeira uhartediek, bestalde, autonomia dute, eta zeinek bere erakunde legegile eta betearazleak ditu. Azkenik, Macau (Txinako hegoaldeko kostaldeko lurraldea) 1999. urte amaiera arte Portugalen kolonia izan zen, baina Txinako Herri Errepublikarekin lorturiko hitzarmen batek agintzen zuen bezala, Txinaren esku geratu zen.
* ''Gobernu-mota'': Alderdi anitzeko errepublika. Ganbara legegile bakarra (230 kiderekin).
* ''Estatuburua'': Lehendakaria.
* ''Gobernuburua'': Lehen ministroa.
=== Hauteskundeak ===
Portugalgo parlamentuan (Errepublikako Asanblea), ondoko alderdi politikoek dute ordezkaritza:
{| class="taulapolita"
|-
|align="center" | '''Alderdia'''
|align="center" | '''2002ko hauteskundeak'''
|align="center" | '''2005eko hauteskundeak'''
|align="center" | '''2009ko hauteskundeak'''
|align="center" | '''2011ko hauteskundeak'''
|-
|-
| align="left" |[[Ezkerreko Blokea (Portugal)|Bloco de Esquerda]] BE (Ezkerreko Blokea)
| align="center" |3
| align="center" |8
| align="center" |16
| align="center" |8
|-
|-
| align="left" |[[Portugalgo Alderdi Komunista|Partido Comunista Português]] PCP
| align="center" |10
| align="center" |12
| align="center" |13
| align="center" |14
|-
|-
| align="left" |[[Berdeak (Portugal)|Partido Ecologista "Os Verdes"]] PEV (Alderdi Ekologista-"Berdeak")
| align="center" |2
| align="center" |2
| align="center" |2
| align="center" |2
|-
|-
| align="left" |[[Alderdi Sozialista (Portugal)|Partido Socialista]] PS
| align="center" |96
| align="center" |121
| align="center" |97
| align="center" |74
|-
|-
| align="left" |[[Alderdi Sozialdemokrata (Portugal)|Partido Social Democrata]] PSD
| align="center" |105
| align="center" |75
| align="center" |81
| align="center" |108
|-
|-
| align="left" |[[Zentro Demokratiko eta Soziala/Alderdi Popularra|Centro Democrático Social / Partido Popular]] PP
| align="center" |14
| align="center" |12
| align="center" |21
| align="center" |24
|-
|}
=== Banaketa administratiboa ===
{{sakontzeko|Portugalen banaketa administratiboa}}
==== Eskualdeak eta azpieskualdeak ====
[[Fitxategi:Portugal (plus all islands mini area), administrative divisions - Nmbrs - colored.svg|thumb|250px|[[Porto]].]]
Herrialdea bost '''[[portugalen banaketa administratiboa|eskualde]]''' edo eskualde handitan banatuta dago, eta horietako bakoitza '''azpieskualde'''tan. Bi '''eskualde autonomo''' ere baditu Portugalek, ([[Azoreak|Açores]] eta [[Madeira]]). '''Menpeko lurralde''' 1 izan zuen, [[Macau|Makau]], baina [[1999]]tik aurrera [[Txinako Herri Errepublika|Txinaren]] lurraldea da.
{| class="wikitable"
|-
! Zkia. !! Eskualdea !! Hiriburua
|-
| align=center|1 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldeko eskualdea]] || [[Porto]]
|-
| align=center|2 || [[Erdialdeko eskualdea (Portugal)|Erdialdeko eskualdea]] || [[Coimbra]]
|-
| align=center|3 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || [[Lisboa]]
|-
| align=center|4 || [[Alentejo]] || [[Évora]]
|-
| align=center|5 || [[Algarbe]] || [[Faro]]
|-bgcolor="#aaccee"
| align=center|6 || [[Madeira]] || [[Funchal]]
|-bgcolor="#aaccee"
| align=center|7 || [[Azoreak]] || [[Ponta Delgada]]
|}
==== Barrutiak ====
Bestela, 18 '''barruti'''tan ere banatzen da:
{|
|colspan="2" align="left" valign="top" |
* [[Aveiro (barrutia)|Aveiro]]
* [[Beja (barrutia)|Beja]]
* [[Braga (barrutia)|Braga]]
* [[Bragantza (barrutia)|Bragança]]
* [[Castelo Branco (barrutia)|Castelo Branco]]
* [[Coimbra (barrutia)|Coimbra]]
* [[Evora (barrutia)|Evora]]
* [[Faro (barrutia)|Faro]]
* [[Guarda (barrutia)|Guarda]]
|colspan="2" align="left" valign="top" |
* [[Leiria (barrutia)|Leiria]]
* [[Lisboa (barrutia)|Lisboa]]
* [[Portalegre (barrutia)|Portalegre]]
* [[Porto (barrutia)|Porto]]
* [[Santarém (barrutia)|Santarem]]
* [[Setubal (barrutia)|Setubal]]
* [[Viana do Castelo (barrutia)|Viana do Castelo]]
* [[Vila Real (barrutia)|Vila Real]]
* [[Viseu (barrutia)|Viseu]]
|}
== Demografia ==
=== Biztanleria ===
2021ean Portugalek 10.343.066 biztanle zituen.<ref name="portu2021">{{erreferentzia | hizkuntza = pt | url= https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&contecto=pi&indOcorrCod=0011628&selTab=tab0 |izenburua= População residente (N.º) por Local de residência (à data dos Censos 2021), Sexo, Grupo etário e Naturalidade; Decenal - INE, Recenseamento da população e habitação - Censos 2021 | argitaletxea=Instituto Nacional de Estatística, Ine.pt |sartze-data=2023-2-17}}</ref> Horietatik 9.855.909 Portugal kontinentalean bizi ziren (%95,3) eta gainerakoak [[Azore]] eta [[Madeira]] uharte autonomoetan.<ref name="portu2021"/>
Portugalgo biztanleen artean [[etnia]] batasun handia dago, biztanle gehien-gehienak portugaldarrak baitira, eta horrenbestez, Portugal da munduko herrialderik homogeneoetako bat hizkuntzari, erlijioari eta kulturari dagokionez. 1990eko hamarraldia arte herrialde aski atzeratua zen, eta hori nabarmentzen zen, besteak beste, demografiari buruzko datuetan, baina azken urteotan zenbait aldaketa eta hobekuntza gertatu dira, eta ari da pixkanaka Europako neurrietara hurbiltzen, adibidez haurren heriotza tasari dagokionez (mila jaiotzako 80 heriotzatik 9ra jaitsi da), familien neurriari dagokionez, bizi itxaropenari dagokionez, etab. Portugalgo biztanleen bizi itxaropena 75 urtekoa zen batez beste 1996an. Garai batean jaiotza tasa oso altua zuen arren, gaur egun biztanle kopuruaren hazkundea negatiboa da, % 0,13koa 1999. urterako aurreikuspenen arabera.
Portugalgo biztanleen urbanizazio tasa oso bizkor ari da igotzen (% 60ra igo da), nahiz eta oraindik ez den Europako beste zenbait herrialdetakoa bezain handia. Eta biztanleen banaketari dagokionez, Portugalgo alderdi jendetsuenak erdialdeko eta iparraldeko kostaldeak dira; biztanleen % 70 bizi da inguru horietan gutxi gorabehera.
Osasun eta hezkuntza mailari dagokionez, herrialde garatuen saileko herrialdea da (Nazio Batuek 1994rako prestaturiko txostenaren arabera), baina Europar Batasuneko atzeratuena da oraindik. 1998an legebiltzarrak [[abortu]]a legeztatu zuen; ordu arte urtean ezkutuko 16.000 abortu egiten zirela diote zenbait iturritatik bildutako datuek.
=== Banaketa etnikoa ===
* ''Talde etniko nagusiak'': % 99.5 portugaldar; % 0.2 caboverdetar, % 0.1 brasildar, % 0.2 beste.
* ''Biztanleen banaketa'': % 34.8 hiritar, % 65.2 landatar.
* ''Urteko hazkunde-tasa'': 0.8/1.000 (1993).
* ''Ugaltze-tasa'': 1.6/1.000 (1993).
* ''Heriotza-tasa'': 10.7/1.000 (1993). Haurrena: 10/1.000 (1990-1995).
* ''Bizi-itxaropena'': 70.8 urte gizonezkoengan eta 78 urte emakumezkoengan (1994).
* ''Analfabetismo-maila'': % 13.2.
* ''Erlijioak'': % 94.5 katoliko, % 3.8 sinesgabe, % 0.6 protestante, % 0.1 judu, % 0.1 musulman
* ''Biztanleen banaketa adin-tarteka'
** >15 urte: % 22.7
** 15-29 urte: % 24.6
** 30-44 urte: %1 8.8
** 45-59 urte: % 16.5
** 60-74 urte: % 12.6
** >74 urte: % 4.8
=== Hizkuntzak ===
[[Portuges]]a herrialdeko hizkuntza ofiziala da lurralde osoan. Halaber, [[mirandes|mirandera]] ere ofiziala da [[Miranda do Douro]]/[[Miranda do Douro|Miranda I Douro]] ko kontzejuan ([[Bragantza (barrutia)|Bragançako barrutia]]).
=== Hiri nagusiak ===
{{Sakontzeko|Portugalgo hirien zerrenda populazioaren arabera}}
[[Fitxategi:Estatua de Don José I, Plaza del Comercio, Lisboa, Portugal, 2012-05-12, DD 05.JPG|thumb|300px|[[Lisboa]].]]
[[Fitxategi:Dom Luís Bridge, Porto (10247552584).jpg|thumb|300px|[[Porto]].]]
Bi metropoli eremu nagusi ditu Portugalek. Datuak 2011eko erroldan adierazitakoak dira.
* [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] (2.815.851 biztanle)
* [[Porto Handia]] (1.762.524 biztanle)
Udalerriei dagokienez, ''concelho'' izena hartzen dute eta ''freguesia'' edo parrokiatan banatuta daude. Hauexek dira hiri eta udalerri portugaldar nagusiak, 2011eko erroldaren arabera:
{| class="wikitable"
|-
! !! Hiria !! Biztanleak !! Eskualdea !! !! !! Hiria !! Biztanleak !! Eskualdea
|-
| 1 || [[Lisboa]] || 545.245 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || || 11 || [[Oeiras]] || 172.063 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]]
|-
| 2 || [[Sintra]] || 377.249 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || || 12 || [[Gondomar (Portugal)|Gondomar]] || 168.205 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]]
|-
| 3 || [[Vila Nova de Gaia]] || 302.092 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]] || || 13 || [[Guimarães]] || 158.108 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]]
|-
| 4 || [[Porto]] || 237.559 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]] || || 14 || [[Seixal]] || 157.981 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]]
|-
| 5 || [[Loures]] || 205.577 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || || 15 || [[Odivelas]] || 143.755 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]]
|-
| 6 || [[Cascais]] || 205.117 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || || 16 || [[Coimbra]] || 143.052 || [[Erdialdeko eskualdea (Portugal)|Erdialdea]]
|-
| 7 || [[Braga]] || 181.819 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]] || || 17 || [[Santa Maria da Feira]] || 139.393 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]]
|-
| 8 || [[Amadora]] || 175.558 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || || 18 || [[Vila Franca de Xira]] || 136.510 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]]
|-
| 9 || [[Matosinhos]] || 174.931 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]] || || 19 || [[Setúbal]] || 135.125 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]]
|-
| 10 || [[Almada]] || 173.298 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || || 20 || [[Maia (Portugal)|Maia]] || 135.049 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]]
|}
== Ekonomia ==
[[Fitxategi:LGPK.jpg|thumb|300px|Lisboa ondoko [[Oeiras]] hirian dagoen enpresen gunea.]]
1990. urtea arte Europako herrialde pobreenetakoa izan zen Portugal, baina azken urteotan hazkunde handia izan du bertako ekonomiak, batez ere [[Europar Batasuna]]ren aldetik jasotako laguntzari esker, nahiz eta bera den, [[Grezia]]rekin batera, Europar Batasuneko herrialderik atzeratuena. Dena dela, Europako herrialde guztietan Portugal da hazkunde handiena izan duena (% 4,5 batez beste azken urteotan), eta ekonomiaren hazkundearekin batera aipagarria da azken urteotako interes tasen jaitsiera eta langabezia tasaren murrizketa; badira, hala ere, zenbait datu ez hain pozgarri, Europako herrialdeen batez bestekoa baino biztanleko nazio produktu gordin apalagoa izatea, adibidez. 1998. urtean [[Europar Diru Batasuna|Europar Diru Batasunean]] sartzeko mailara iritsi zen Portugalek, eta Europar Diru Batasunean sartu zen 1999an. 1998ko inflazio tasa % 2,8koa izan zen (aurreko urteetan % 7ra iritsi zen), txiki samarra, Europako gainerako kide gehienena baino garaiagoa, halere.
Zerbitzuen alorrak ematen du Portugalgo barne produktu gordinaren parterik handiena, eta hura da langile gehien hartzen dituen jarduera ([[barne produktu gordin]]aren % 60 eta langileen % 56, 1998an); hurrengo jarduera aipagarriena industria da ([[oihalgintza]] eta ehungintza, arrain kontserba, ardogintza, larrugintza), azken urteetan nahiko modernizatu dena. [[Nekazaritza]] ere egiten da (patata, mahatsondoak, olibondoak, garia, artoa) baina ekoizpena urria da, urriena Europako herrialdeen artean, eta ez ditu biztanleriaren beharrizanak asetzen, nahiz eta zenbait aurrerapen egin diren alor horren modernizazioaren bidetik. Munduko artelazki ekoizle handiena da. Eta garrantzizko jarduera da, halaber, [[arrantza]], batez ere sardinarena, bakailaoarena eta itsaskiena.
[[Fitxategi:Vasco de Gama bridge side.jpg|thumb|300px|[[Tajo|Tejo]] ibaiaren gaineko [[Vasco da Gama zubia]], Europako luzeena.]]
=== Datu nagusiak ===
* ''Inportatutako produktu nagusiak'':
** Makineria eta garraio-ekipamendua: % 35,7.
** Janari eta abereak: % 13,8.
** Erregaiak: % 8,8.
* ''Esportatutako produktu nagusiak'':
** Ehungintzako produktuak: % 28,4.
** Makineria eta garraio-ekipamendua: % 21,3.
** Oinetakoak: % 9,6.
* ''Baliabide nagusiak'':
** Ardoa: 8.5 miloi hl.
** Garia: 605.000 miloi tona.
** Arrainak: 293.000 tona.
** Kortxoa: 103.000 tona.
** Oliba olioa: 35.000 tona.
** Ardi-azienda: 5.2 miloi buru.
** Behi-azienda: 1.1 miloi buru.
== Azpiegiturak ==
=== Aireportuak ===
{{Graph:Street map with marks | lat= 38.7 | lon= -12 | zoom=4 | width = 600 | height = 600 | wdqs=
SELECT DISTINCT ?airport ?coord ?range
WHERE
{
?airport wdt:P31 wd:Q1248784 ;
?range wd:Q45;
wdt:P625 ?coord.
}
}}
== Kultura ==
[[Fitxategi:Belém Tower from East.jpg|thumb|250px|[[Belémgo dorrea]].]]
[[Fitxategi:Pessoa Statue 01 (346662015).jpg|thumb|250px|[[Fernando Pessoa]]ren estatua, Lisboan.]]
=== Arkitektura ===
Historian zehar Portugalgo kulturak beste herri eta kultura batzuetako eragina izan du. [[Antzinako Erroma|Erromatarren]] arkitekturaren aztarnak daude adibidez [[Évora|Evoran]], eta [[arabia]]rren hiri antolaketa ikus daiteke Algarveko herri batzuetan. Halaber, estilo [[arkitektura erromaniko|erromanikoko]] elizak daude toki askotan ([[Braga]]ko eta Lisboako elizak, adibidez, baita gotikokoak ere.
[[XV. mendea]]ren bukaeratik [[XVI. mendea|XVI.aren]] erdialdera arte Portugalgo bertako apaindura mota bat nagusitu zen: ''[[Manueldar estilo]]a'' (izen hori [[Manuel I.a Portugalgoa|Manuel I.a]] erregearen omenez duena). Manueldar estiloak [[arkitektura gotikoa|gotiko estiloko]] eraikuntzak apaindura oparo deigarriez hornitu zituen, itsasoko gaiak erabiliz: itsas landareak, sareak, [[oskol]]ak, belak. Estilo horretakoak dira, adibidez, [[Belémgo dorrea]], [[Lisboa]]n, eta [[Batalhako monasterioa]].
[[XVII. mendea|XVII. mendeko]] eta geroko etxe-aurrealde askoren ezaugarri nagusia, berriz, [[lauza beiraztatu|azuleju]] zuri-urdinez apainduak izatea da.
=== Literatura ===
{{Sakontzeko|Portugesezko literatura}}
Literaturan, [[Luís de Camões]] ([[1524]]-[[1580]]) Portugalgo [[Pizkundea|Pizkundeko]] olerkari epikoa gailendu zen [[XVI. mendea]]n. Haren ''Os Lusiadas'' ([[1572]], "Lusoren ondorengoak" edo "Portugaldarrak") Portugalgo poema nazional bihurtu zen. Prosazko literatura [[XIX. mendea]]n sendotu zen, [[Jose María Eça de Queirós]] ([[1845]]-[[1900]]) eleberrigile errealistarekin.
Portugalgo [[XX. mendea|XX. mendeko]] literatura [[Fernando Pessoa]] ([[1888]]-[[1935]]) olerkari modernistaren eragin eta itzalpean egon da. Aipagarriak dira, beste idazle batzuen artean, [[Miguel Torga]], <nowiki>[[Sophia de Mello Breyner Andresen]]</nowiki> , [[José Saramago]] eta [[Eugenio de Andrade]] poeta.
=== Margolaritza ===
XV. mendean [[Nuño Gonçalves]] margolariak Portugalgo margolaritzaren gailurra jo zuen, eta [[XX. mendea]]n [[Maria Helena Vieira da Silva]] gailendu da.
=== Musika ===
{{Sakontzeko|Portugalgo musika}}
[[Fado]]a da herrialdeko berezko musika mota nagusi eta ezagunena. Fadista klasikoen artean, [[Amália Rodrigues|Amalia Rodrigues]] abeslaria dugu ezagunenetarikoa. Bestalde, abeslari gazte ditugu [[Mariza]], [[Misia]] eta [[Cristina Branco]], besteak beste, eta taldeei dagokienez [[Madredeus]] nabarmentzekoa da.
Herri musika eta fadoaren ordezkariak ditugu [[Carlos do Carmo]], [[Herminia Silva]],
[[Dulce Pontes]], [[José Afonso]], [[Paco Bandeira]], [[Paulo de Carvalho]], [[José Cid]], Lenita Gentil eta [[Tonicha]].
=== Zinema ===
{{Sakontzeko|Portugalgo zinema}}
Aipatzekoak dira [[zinema]] arloan [[Manoel de Oliveira]] zuzendaria eta [[Laura Alves]], [[Beatriz Costa]] eta [[Maria de Medeiros]] aktoreak, beste batzuen artean.
=== Kirolak ===
Portugalgo kirol nagusia futbola da. Talde nagusiak Lisboako [[SL Benfica]] eta [[Sporting Clube de Portugal]], eta Portoko [[FC Porto]] dira. Herrialdeko liga eta kopa ia guztiak irabazi dituzte hiruren artean baina nazioarteko tituluak ere eskuratu dituzte, [[UEFAko Txapeldunen Liga|Europako Kopak]] eta [[Kontinente arteko Futbol Kopa|Kontinente artekoak]] besteak beste.
Futbolari handiak ere izan dira, [[Eusébio]], [[Luís Figo]] eta [[Cristiano Ronaldo]] dira ipatzeko batzuk. [[Portugalgo futbol selekzio nazionala|Portugalgo selekzioak]] ere indartsua da. Txapeldun ordea izan zen [[UEFA Euro 2004|Portugalgo Eurokopan]] eta hirugarrena [[1966ko Munduko Futbol Txapelketa]]n.
[[Patin-hockey]]ak ere zaletu asko ditu. Talde nagusiak futbol taldeetako hockey atalak dira. Selekzio mailan munduko talde indartsuenetakoa da, munduko txapelketa 15 aldiz eta Europakoa 20 aldiz irabazi baititu.
[[Portugalgo Itzulia]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=CQ Ranking|url=https://cqranking.com/men/asp/gen/race_history.asp?tourid=1852|aldizkaria=cqranking.com|sartze-data=2022-03-13}}</ref> 1927. urtean sortu zen. Lehen urteetan podiuma herrialdeko txirrindulariek bete zuten. Tradizio handia dauka eta etapa asko izan ditu beti. 1980ko hamarkadan, 20 etapa izatera ailegatu zen. Orain, normalean 11 etapa dira. Azken urteetan maila jeitxi egin du. Gainero, Alentejo aldean, Alentejo Itzulia egiten da 1983. urtetik. Itzuli apal moduan hasi zen baina 2005. urtean gorakada izan zuen. Lehenengo ekitaldietan 5 etapa izaten ziren, baina gero, 4 etapara murriztu zuten. Hori, 2010. urtean gertatu zen CTT Correios de Portugal Sari Nagusiarekin bateratu zenean. 2013. urtean, 5 etapa izatera pasa zen berriro. 1996. urtean, Indurain anaia nafarrek podiumeko lehenego bi poztuak bete zituzten. [[Miguel Indurain|Miguel]] lehena eta [[Prudencio Indurain|Prudenzio]] bigarrena.
=== Hedabideak ===
[[Jornal de Noticias]];
[[Diario de Noticias (Portugal)|"Diario de Noticias"]] egunkari irakurrienetarikoa da.
== Iruditegia ==
=== Hiriburua ===
<gallery>
Irudi:Estatua de Don José I, Plaza del Comercio, Lisboa, Portugal, 2012-05-12, DD 05.JPG|[[Praça do Comércio]].
Irudi:LisbonCastle.jpg|[[San Jurgi gaztelua]].
Irudi:Se de Lisboa Frente.JPG|[[Lisboako katedrala]].
Irudi:EstacaoRossioLisboa.JPG|[[Rossioko tren geltokia]].
Irudi:Théâtre national D. Maria II (9294554403).jpg|[[Dona Maria II Antzoki Nazionala]].
Irudi:25th April Bridge and boat.JPG|[[Apirilak 25 zubia]].
Irudi:Lisboa-Elevador de Santa Justa.jpg|[[Santa Justa igogailua]].
</gallery>
=== Hiriak eta herriak ===
<gallery>
Irudi:Ponte Dom Luis I.jpg|[[Porto]].
Irudi:Praça do Municipio Braga.jpg|[[Braga]].
Irudi:Fuerte de San Felipe, Setúbal, Portugal, 2012-05-11, DD 08.JPG|[[Setúbal]].
Irudi:Almedina-CCBY.jpg|[[Coimbra]].
Irudi:Evora-03-sé vista de sul.jpg|[[Évora]].
Irudi:Cascais Capitania.JPG|[[Cascais]].
Irudi:Ria de Aveiro.jpg|[[Aveiro]].
</gallery>
=== Gizateriaren Ondarea ===
<gallery>
Irudi:Douro (do Museu do Côa) 2 (4928227584) (3).jpg|[[Alto Douroko mahastiak]].
Irudi:Cidade de Angra do Heroísmo, ilha Terceira, Açores.jpg|[[Angra do Heroísmo|Angra do Heroísmo (Azoreak)]].
Irudi:Convento Cristo December 2008-8.jpg|[[Kristoren Ordenaren komentua|Kristoren Ordenaren komentua (Tomar)]].
Irudi:2011-04-21 Portugal 153 - Sintra (5694291581).jpg|[[Sintra|Sintrako paisaia kulturala]].
Irudi:Elvas e muralhas.jpg|[[Elvas|Elvasko muga garnizoi-hiria eta gotorlekuak]].
Irudi:Evora-RomanTemple edit.jpg|[[Évora|Évorako erdigune historikoa]].
Irudi:Guimaraes Portugal Praça da Oliveira-01.jpg|[[Guimarães|Guimarãesko erdigune historikoa]].
Irudi:O Porto (visto da Ponte Dom Luis I).jpg|[[Porto|Portoko erdigune historikoa]].
Irudi:Moinho de vento tradicional da ilha do Pico, Açores.JPG|[[Pico uhartea|Pico uharteko mahastizaintzaren paisaia]].
Irudi:Laurisilva Madeira2.jpg|[[Madeira|Madeirako laurisilva]].
Irudi:Unesco World Heritage Site - The Alcobaça Monastery (22590455494).jpg|[[Alcobaçako monasterioa]].
Irudi:Mosteiro da Batalha 78a.jpg|[[Batalhako monasterioa]].
Irudi:Jerónimos April 2009-4.jpg|[[Jeronimotarren monasterioa|Jeronimotarren monasterioa (Belem)]].
Irudi:Torre Belém April 2009-4a.jpg|[[Belémgo dorrea]].
Irudi:Rock Art Foz Coa 01.jpg|[[Coa Harana eta Siega Verdeko labar-arte guneak]].
Irudi:Coimbra University tower building.jpg|[[Coimbrako Unibertsitatea]].
</gallery>
=== Gaztelu eta jauregiak ===
<gallery>
Irudi:Pena-medio-cut.JPG|[[Pena jauregia]].
Irudi:Castelo de Guimarães Castelo da Fundação.JPG|[[Guimarãesko gaztelua]].
Irudi:Mafra May 2013-2.jpg|[[Mafrako jauregi nazionala]].
Irudi:LEIRIA E CASTELO.jpg|[[Leiriako gaztelua]].
Irudi:Paço dos duques de Bragança 2.jpg|[[Bragantzako dukeen jauregia]].
Irudi:Obidos April 2009-4b.jpg|[[Óbidosko gaztelua]].
Irudi:2011-04-21 Portugal 220 - Sintra (5694359769).jpg|[[Mairuen gaztelua (Sintra)]].
</gallery>
=== Katedralak eta elizak ===
<gallery>
Irudi:Santuário de Fátima (3) - Jul 2008.jpg|[[Fatimako santutegia]].
Irudi:Porto.Cathedral01.jpg|[[Portoko katedrala]].
Irudi:SeNova1.jpg|[[Coimbrako katedral berria]].
Irudi:GuardaCathedral2.jpg|[[Guardako katedrala]].
Irudi:Bom Jesus.jpg|[[Bom Jesus do Monte]].
Irudi:Setubal.Igreja de Jesus12.jpg|[[Setúbalgo Jesusen monasterioa]].
Irudi:Clerigos.jpg|[[Torre dos Clérigos|Torre dos Clérigos (Porto)]].
</gallery>
=== Natura ===
<gallery>
Irudi:Panorâmica caniçada gerês.JPG|[[Peneda-Gerêsko Parke Nazionala]].
Irudi:Foto3 SGiao Small.jpg|[[Serra da Estrela]].
Irudi:Douro internacional.JPG|[[Mirandako Lurraldea]].
Irudi:Aveiro-Moliceiros-1967 08 29.jpg|[[Aveiroko itsasadarra]].
Irudi:Ria Formosa Castro Marim 02.jpg|[[Ria Formosa aintzira]].
Irudi:SaoVicente.JPG|[[San Bizente (lurmuturra)|San Bizente lurmuturra]].
Irudi:Espichel2.JPG|[[Espichel lurmuturra]].
Irudi:Dona Ana beach, Lagos.jpg|Dona Ana hondartza, [[Algarbe|Algarven]].
Irudi:Ponte Vasco da Gama.jpg|[[Tajo|Tejo ibaia]].
Irudi:Rio douro.jpg|[[Duero|Douro ibaia]].
Irudi:Rio Mondego Penacova.JPG|[[Mondego ibaia]].
Irudi:Lago Azul no Rio Zêzere.JPG|[[Zêzere ibaia]].
Irudi:Pico-HortaFaial.jpg|[[Ponta do Pico|Ponta do Pico (Azoreak)]].
Irudi:Pico Ruivo.jpg|[[Pico Ruivo|Pico Ruivo (Madeira)]].
</gallery>
== Ikus, gainera ==
* [[Lusofonia]].
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/26}}
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{atari|Portugal|Portugal}}
* {{pt}}{{en}} [http://www.portugal.gov.pt Portugalgo Gobernuaren webgunea]
{{CIA|po}}
{{autoritate kontrola}}
{{Europar Batasuneko kide aurkibidea}}
[[Kategoria:Portugal| ]]
[[Kategoria:Nazio Batuen Erakundeko kideak]]
p1ykg2h5t8djjofwex1klvv3jr64ka2
9968774
9968754
2024-11-14T09:55:48Z
Xabier Armendaritz
448
150.241.33.137 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Kilkerra wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
9344643
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{Herrialde infotaula
| ohiko_izen = Portugal
| ohiko_izen_luze = Portugalgo Errepublika
| bertako_izen = República Portuguesa
| nongo = Portugalgo
| eremu_rankin = 111.
| biztanle_zenbatespen_rankin = 83.
| biztanle_dentsitate_rankin = 97.
}}
'''Portugal''', izen ofiziala '''Portugalgo Errepublika'''<ref name="Euskaltzaindia">{{erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0038.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak}}</ref>, [[Europa]]ko hego-mendebaldeko estatua da, [[Iberiar penintsula]]ren mendebaldean dagoena. Iparralde eta ekialdean [[Espainia]]rekin du muga, eta mendebalde zein hegoaldean, [[Ozeano Atlantikoa]]rekin. Portugal kontinentalaz gain, Portugalgo Errepublikak bi [[uhartedi]] ditu [[Ozeano Atlantikoa]]n: [[Madeira]] eta [[Azoreak|Azores]]. [[1986]]tik [[Europar Batasuna|Europar Batasuneko]] kidea da eta [[1999]]tik, [[Eurogunea|Eurogunekoa]].
Hiriburua [[Lisboa]] da eta hiri nagusiak, [[Porto]], [[Vila Nova de Gaia]], [[Braga]], [[Amadora]], [[Funchal]] eta [[Coimbra]].
== Geografia ==
{{Sakontzeko|Portugalgo geografia}}
=== Eskualde naturalak ===
[[Fitxategi:Satellite image of Portugal in January 2004.jpg|thumb|ezkerrera|200px|Portugalen satelite irudia.]]
Portugalgo lurraldean bi alderdi nagusi daude, bai egituraz, bai klimaz, [[Tajo]] ibaiak ([[portuges]]ez, ''Tejo'') bi erditan bereiziak: Tejo ibaitik iparraldera dagoen erdia mendiez eta ibar sakonez osatua da gehienbat, eta hegoaldeko erdia, berriz, garaiera txikiko muinoez eta ordokiez. Halaber, Portugalen mendean daude Madeira eta Azores uhartediak.
Iparraldea, [[Galizia]]ko mugaren eta [[Duero]] ibaiaren ([[portuges]]ez ''Douro'') arteko lurraldea, menditsua da, 1.500 m inguru garai diren mendilerroez osatua eta ibar sakonez hautsia. Douro eta Tejo ibaien artean lurraldearen batez besteko garaiera are handiagoa da: 600 m Douro Garaian eta 1.000 m Guardako goi ordokian. Ibar hondoak, ordea, itsas mailan daude ia-ia. Alderdi horretan Iberiako iparraldeko goi-ordoki zabala hedatzen da, eta alderdi batzuetan, [[Erdialdeko Sistema|Iberiako Erdialdeko Sistemaren]] mendebaldeko adarra osatzen duten mendilerroak nabarmentzen dira. Horietako batean dago, [[Serra da Estrela]]n hain zuzen ere, Portugalgo mendi garaiena, uharteetakoez landa: [[Torre (mendia)|Torre mendia]], 1.993 m.
Tejo ibaitik hegoalderako lurraldea ([[Alentejo]]) ordoki eta muinoez osatua dago. Alderdi horretan lurraldearen garaiera 400 mtik beherakoa da, ipar-ekialdeko muga inguruko San Mamed mendietan izan izan ezik (1.025 m). Hegoalde-hegoaldean, [[Serra do Caldeirão|Caldeirao]] eta [[Serra de Monchique|Monchique]] mendilerroek (900 m inguru) [[Algarbe|Algarve]] itsasaldeko ordokia babesten dute iparraldeko haizeetatik.
Portugalgo itsasbazterra 845 km luze da. Iparraldeko erdian zelaia, zuzena eta hareatsua da, eta [[Porto]] hiritik hegoaldera zabalduz doa [[Beira]] lurraldean barrena. Alderdi batzuetan aintzira txikiak eratu dira. Carvoeiro lurmuturretik hegoaldera berriz hautsiagoa da. Algarveko kostako mendebalean labartsua da, eta ekialdean berriz hareatsua eta zelaia.
a.
Iberiar penintsulako ibai nagusietako batzuek Portugalgo lurraldea zeharkatzen dute ura Ozeano Atlantikoan isuri baino lehen: [[Miño|Minho]], [[Duero|Douro]], [[Tajo|Tejo]] eta [[Guadiana]]. Minho ibaiak [[Galizia]]n du sorburua, eta bere ibilguaren behe aldean bi herrialdeen arteko muga egiten du. Douro ibaiak 600 metroko gainbehera du [[Iberiar goi-lautada]] eta bere ibilbideko ibar sakonaren hondoa artean. Tejo ibaia, Iberiar penintsulako handiena, mendi-zintzur luze baten bidez sartzen da Portugalera; bokaletik hurbil, Paja itsasoa deritzan estuario zabala eratzen du, eta ontziz ibil daiteke bokaletik [[Abrantes]] hiriraino. Guadiana ibaiak Espainia eta Portugalen arteko muga lerroa egiten du bi zatitan. Portugalen bertan sortzen diren ibai eta ibaiadarren artean aipagarriak dira, iparraldetik hegoaldera, Vouga, [[Mondego ibaia|Mondego]] (225 km), [[Zêzere ibaia|Zezere]] (220 km) eta Sado (150 km) ibaiak.
[[Madeira]] uhartedia (794 km²), sumendi-jatorrikoa eta oso menditsua da ([[Pico Ruivo]], 1.861 m). Portugaldik 1.000 kilometrora dago. Sumendizko [[Azoreak|Azore uhartedia]] (2.247 km²) Iberiar penintsulatik 1.500 km ingurura dago. Klima epel hezea du. Han dago Portugalgo mendi garaiena, [[Ponta do Pico]] (2.320 m), [[pico uhartea|izen bereko uhartean]].
=== Flora ===
Zuhaiztiek lurraldearen heren bat hartzen dute gutxi gorabehera. Itsasaldeko alderdi hareatsuetan [[pinu]]diak eta [[eukalipto]] zuhaiztiak landatu dira. Halaber, iparraldeko mendietan pinuak dira nagusi. Hegoaldea berriz landaredi mediterraneoak hartzen du: [[olibondo]]ak, [[arte (zuhaitza)|artea]], [[artelatz]]a. [[Mahatsondo|Mahastiak]] eta [[arbendolondo|almendrondoak]] lurralde osoan daude, ipar-ekialdeko mendietan izan ezik, baina ugariagoak dira hegoaldean. Algarven, Mediterraneo motako basoa galdu den alderdietan, sastrakadi trinkoak hartu du haren tokia.
=== Klima ===
[[Fitxategi:Estrela Março 2010-16b.jpg|thumb|300px|[[Serra da Estrela|Estrela mendilerroa]].]]
Portugalgo klima Ozeano Atlantikoaren eraginpean dago eta, oro har, samurra da: euritsua eta epela iparraldean eta lehorra eta oso beroa hegoaldean. Ozeanoaren eragina nabarmenagoa da itsasaldean, udako beroak eta neguko hotzak samurtzen baititu. Ipar-ekialde menditsuan hotz-beroak gorabehera handiagoak ditu: udak laburrak dira eta neguan elurra eta izotza izaten da. Hegoaldera ahala, [[klima mediterraneo]]a nagusituz doa, eta Algarvek Mediterraneoko klima du bete-betean, oso uda bero eta negu epelekin. Euri askoz gehiago izaten da iparraldean hegoaldean baino. Batez beste 500 mm euri izaten dira urtean, 2.500 mm iparraldeko mendietan, eta 500 mm baino gutxiago sei-zazpi hilabetez guztiz lehorra den Algarven.
== Historia ==
{{sakontzeko|Portugalgo historia}}
[[Fitxategi:Evora-RomanTemple edit.jpg|thumb|220px|<small>[[Évora]]ko erromatar tenplua.</small>]]
=== Historia ===
[[K. a. VI. mendea]]n Europako erdialdeko herri [[zelta]]k gaur egun Portugalgo iparraldeko erdian finkatu eta bertako biztanleekin nahastu ziren. Haien ondorengoak, [[lusitaniar]]rak, gogor borrokatu ziren erromatarren konkistari aurre egiteko, baina [[K. a. 61]]. urtean [[Julio Zesar]] ([[K. a. 100]]-[[K. a. 44]]) jeneralaren gudarosteek [[Lusitania]] mendean hartu zuten. Erromatarrek oso eragin handia izan zuten lurraldean.
[[V. mendea|K. o. V. mendean]], [[suebo]]ak eta [[alano]]ak sartu ziren, baina gero [[bisigodo]]en mendean geratu ziren. [[711]]. urtean, [[arabiar]] osteak [[Iberiar penintsula]]n lehorreratu zirenean, bisigodoen inperioa suntsitua izan zen.
=== Portugalen sorrera ===
[[X. mendea|X. menderako]], Asturias eta Leongo erregeek [[Mondego ibaia|Mondego]] ibaiaren iparraldeko lurraldea eskuratua zuten eta [[Portugalgo konderria]] sortu zuten, [[Leongo Erresuma|Asturias-Leongo erreinuaren]] agindupean. [[1105]]ean [[Alfontso VI.a Gaztelakoa|Alfontso VI.a]] ([[1040]]-[[1109]]), Leon eta Gaztelako erregeak, [[Henrike Burgundiakoa]]ri Portugalgo konderria eman zion, ezkonsari gisa, Teresa bere alabarekin ezkondu zenean. Teresa eta Henrikeren semeak, [[Alfontso I.a Portugalgoa|Alfontso Henriquesek]], [[musulman]]ei irabazi zien [[Ouriqueko gudua]]n ([[1119]]) eta lurralde osoa bere mendean geratu zen, [[Algarbe|Algarve]] izan ezik. Handik gutxira, Leongo eta Gaztelako erregeetatik bereizirik, Portugalgo errege izendatu zuten: [[Alfontso I.a Portugalgoa]] (1139-1158).
[[Alfontso III.a Portugalgoa|Alfontso III.ak]] ([[1248]]-[[1279|79]]) musulmanak egotzi zituen [[Algarbe|Algarvetik]]. [[Fernando I.a Portugalgoa|Fernando I.a Ederra]] Portugalgo erregea [[1383]]an hil zenean ondorengotza guduak izan ziren: nobleziak [[Joanes I.a Gaztelakoa|Joanes I.a]] Gaztelako erregearekin ezkondua zegoen Fernando I.a Ederraren alaba, [[Beatriz Portugalgoa|Beatriz]], ezarri nahi izan zuen aginpidean, baina burgesiak eta nekazariek berriz [[Joanes I.a Portugalgoa|Joan Avizkoaren]] alde egin zuten. [[1385]]. urteko abuztuaren 14an, Joan Avizkoaren gudarosteak Gaztelako eta Portugalgo nobleziaren parte handi baten gudarosteak suntsitu zituen [[Aljubarrotako gudua]]n. Hala, Portugalek burujabetasun osoa erdietsi zuen [[Joanes I.a Portugalgoa|Joan I.a Handia]] ([[1358]]-[[1433]]) erregearen aginpidean.
=== Itsas bidaia handiak ===
Aljubarrotako guduak nobleziaren gainbehera eta burgesia eragile baten gorakada ekarri zituen. [[Joanes I.a Portugalgoa|Joanes I.a]] erregearen semeak, [[Henrike Nabigatzailea]] printzeak, europarren konkistei eta mundu berri baten antolakuntzari bide eman zioten itsas bidaia handiak eragin zituen [[Ozeano Atlantikoa|Atlantikoan]]. [[1415]]. urtean portugaldarrek [[Ceuta]] konkistatu zuten. [[1419]]an [[Madeira]] uhartedia aurkitu eta hartu zuten, [[1427]]an [[Azoreak|Azoreetara]] iritsi ziren, eta [[1456]]an [[Cabo Verde]]ra.
[[Fitxategi:A chegada de Vasco da Gama a Calicute em 1498.jpg|250px|thumb|<small>[[Vasco da Gama]]ren helduera [[Kozhikode|Calecutera]], [[1498]]ko [[maiatzaren 20]]an </small>.]]
[[Joanes II.a Portugalgoa|Joanes II.a]] ([[1481]]-[[1495]]) eta [[Manuel I.a Portugalgoa|Manuel I.a]] ([[1495]]-[[1521]]) erregeen aginpidean, [[Iparraldeko Afrika]]ko lurraldeak konkistatzeari utzirik, portugaldar itsasgizonak, salerosleek nahi bezala, [[Indiako azpikontinentea|Indiarako]] bidea aurkitzen saiatu ziren [[Hegoaldeko Afrika]]tik barrena. [[1488]]an [[Bartolomeu Dias]] itsasgizonak ''"Ekaitzen lurmuturra"'' (gaur egungo [[Esperantza Oneko lurmuturra]]) inguratu zuen, eta hamar urte geroago, [[Vasco da Gama|Vasco de Gama]] Indiara iritsi zen.
1500. urtean, [[Pedro Álvares Cabral|Pedro Alvares Cabral]] [[Brasil]]era iritsi zen. [[1506]]an [[Ormuz]] hartu zuten; [[1510]]ean, [[Goa]];[[1511]]n, [[Malaka]]; [[1518]]an, [[Sri Lanka|Zeilan]]; [[1543]]an, [[Japonia]]ra iritsi ziren; eta [[1557]]an, [[Macau]]ra. [[XVI. mendea]]ren erdialderako Portugalek Europako beste edozein herrialdek baino lurralde gehiago hartuak zituen [[Afrika]]n, [[Ozeano Atlantikoa|Ozeano Atlantiko]] zein [[Indiako ozeanoa|Indiako ozeano]] aldeko kostaldeetan, Indian, Asiako hego-ekialdeko uhartedietan, Txinan eta Japonian. Ekialdeko Indiarekiko merkataritza, [[espezia|espezien]] salerosketan oinarritu zena, oso onuragarria izan zen Portugalentzat.
=== Espainia eta Portugal koroa baten azpian: 1581-1640 ===
[[Sebastian I.a Portugalgoa|Sebastian erregeak]] ([[1557]]-[[1578]]) Afrika iparraldearen konkista hasi zuen berriz ere, baina mairuek [[Ksar el-Kebirreko gudua]]n hil zuten.<ref>{{erreferentzia|izena= Spencer C. |abizena= Tucker |izenburua= A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East|urtea= 2009|ISBN=978-185109-672-5}}</ref> Ondorengorik ez zuenez, [[Filipe II.a Espainiakoa|Filipe II.a]] [[Espainia]]ko erregeak Portugalgo koroa beretzat eskatu zuen. Berriz ere herria bitan zatitu zen: noblezia Espainiako erregearen alde eta herria [[Antonio I.a Portugalgoa|Antonio, Cratoko priorearen]] alde agertu ziren. Espainiako gudarosteak erraz menderatu zituen aurkariak, eta 1581ean Filipe II.a Portugalgo errege izendatu zuten [[Tomar]]reko gorteetan, Filipe I.a Portugalgoa izenarekin.
Batasunak 60 urte iraun zuen, eta denbora horretan hasi zuen Portugalek gainbehera, [[Zazpi Herbehere Batuen Errepublika|herbeheretar]] eta ingeles gero eta indartsuagoen aurkako lehian. Holandak eta Ingalaterrak Portugalen koloniei eraso egin zieten, merkataritza eragotzi zioten, eta [[Brasil]]go kostaldearen parte bat kendu zioten. [[1640]]ean, Katalunian [[Segalarien Gerra]] zela eta, erregeak Portugali laguntza eskatu zionean portugaldarrek uko egin zioten eskaera hura betetzeari. Hala, noblezia eta burgesia, [[Joanes IV.a Portugalgoa|Bragantzako dukearen]] gidaritzapean bat eginik, [[Portugalgo Berrezarkuntzaren Gerra|Espainiaren aurka matxinatu ziren]]. Abenduaren 15ean Bragantzako dukea Portugalgo errege izendatu zuten: [[Joanes IV.a Portugalgoa|Joanes IV.a]] (1640-[[1656]]). [[Filipe IV.a Espainiakoa]]k, ahaleginak ahalegin, ez zuen galdutako lurraldea berriro irabazterik izan. [[1668]]an Espainiak Portugalen burujabetasuna ezagutu zuen.
=== XVIII. mendea ===
[[Fitxategi:Louis-Michel van Loo 003.jpg|thumb|ezkerrera|250px|[[Sebastião José de Carvalho e Melo|Pombalgo markesa]], [[1755eko Lisboako lurrikara|1755eko lurrikararen]] ondoren berreraikitutako Lisboa erakusten.]]
[[XVII. mendea]]ren erdialdetik aurrera Portugalen nagusitasuna [[Asia]]n desegin egin zen, hango herrien suspertzearen eta, batez ere, herbeheretar gero eta indartsuagoen erasoen aurrean. Hala, Portugalen eta [[Ekialdeko Indiak|ekialdeko Indien]] arteko merkataritza harremanak ahulduz joan ziren. Aitzitik, [[Brasil]]ek gero eta garrantzi handiagoa izan zuen Portugalgo ekonomiarentzat. Brasilgo [[azukre]], [[urre]] eta [[diamante]]en salerosketari esker Portugalek urte oparoak izan zituen berriz ere. Nolanahi ere, Portugalen ekonomiak ez zuen hobekuntza nabarmenik izan, oparotasun hura ez baitzen herriaren modernizazioa bideratzeko erabili.
Halaber, Portugalen ahalmen militarra urria zen, eta bere burujabetasuna eta koloniak gordetzeko [[Ingalaterra]] lotu zitzaion politikan eta ekonomian. [[Josef I.a Portugalgoa|Josef I.a]] erregearen agintaldian ([[1750]]-[[1777]]) [[Sebastião José de Carvalho e Melo|Pombalgo markesa]] gailendu zen. Erregeak esku handia eman zion Pombali eta hark [[despotismo Ilustratua|despotismo ilustratuaren]] politika bideratu zuen Portugalen. Pombalek [[Erromatar Eliza Katolikoa|Elizaren]] ahalmena mugatu zuen, erregearen aurka zegoen nobleziari aurre egin zion, [[1755eko Lisboako lurrikara|1755eko lurrikarak]] suntsitutako [[Lisboa]] berriro eraikiarazi zuen, [[jesusen Konpainia|jesuitak]] kanporatu zituen ([[1759]]), erreformak bideratu zituen gudarostean eta hezkuntzan.
[[1792]]an [[Maria I.a Portugalgoa|Maria I.a]] erreginak ([[1777]]-[[1816]]) bere kargua utzi zuen adimen eritasun baten kariaz, eta haren seme [[Joanes VI.a Portugalgoa|Joanesek]] bete zuen erreginaren tokia 1816an errege egin zuten arte.
=== XIX. mendea: Portugalen gainbehera ===
Portugalek ez zuen, Europako beste herrialde batzuek bezala, Frantziak [[Ingalaterra]]ko ekonomia suntsitzeko hari ezarritako blokeoaren politika betetzen. Hortaz, [[Napoleon Bonaparte|Napoleonek]], Espainiarekin Portugalen partiketa hitzartu ondoren, Portugal konkistatzea erabaki zuen. [[1807]]an frantses gudarosteak, [[Andoche Junot|Junot mariskalaren]] gidaritzapean, Espainian barrena Portugalen sartu ziren. Portugalgo errege-familia eta gorte osoa Lisboan itsasoratu eta, Ingalaterrako itsas gudarostearen babesean, Brasila ihes egin zuten. Portugaldarrak eta espainiarrak frantsesen kontra matxinatu ziren. Handik gutxira, Ingalaterrako [[Arthur Wellesley|Wellington dukeak]] frantsesei hiru gudutan irabazi ondoren Portugaletik kanpora egotzi zituen.
[[1820]]an, matxinada militar baten ondorioz [[liberalismo]]a nagusitu zitzaion [[monarkia absolutu|absolutismoari]]. [[Joanes VI.a Portugalgoa|Joanes VI.ak]] [[1821]]ean itzuli zen Portugalera eta konstituzio liberal bat onartu behar izan zuen. Brasil Joanesen seme [[Petri I.a Brasilgoa|Petriren]] agindupean geratu zen. Petri I.ak Brasilen burujabetasuna aldarrikatu zuen [[1822]]ko [[irailaren 7]]an eta bere burua enperadore izendatu zuen. Portugalek [[1825]]. urtean ezagutu zuen Brasilen burujabetasuna.
Joanes VI.a [[1826]]an hil ondoren, [[XIX. mendea|XIX. mende]] osoan zehar, liberalen eta absolutisten arteko borrokak izan ziren, ekonomiaren krisi larri batekin batera. [[Petri V.a Portugalgoa|Petri V.a]] ([[1853]]-[[1861]]) eta [[Luis I.a Portugalgoa|Luis I.a]] (1861-[[1889]]) erregeen aginpidean Portugalgo alderdi politiko nagusiek txandaka gobernatu zuten, eta istiluak, zertxobait bederen, baretu ziren. [[Karlos I.a Portugalgoa|Karlos I.aren]] agintaldian (1889-[[1908]]) errepublikaren aldekoek gero eta indar handiagoa hartu zuten. 1908ko otsailaren lehenean errepublikazale batzuek Karlos erregea eta haren ondorengoa, Luis Filipe, hil zituzten atentatu batean. [[Manuel II.a Portugalgoa|Manuel II.a]] izendatu zuten errege (1908-[[1910]]).
[[Fitxategi:Revoltosos nas barricadas marcha com a bandeira da carbonaria.jpg|250px|thumb|<small>[[1910]]eko [[urriaren 5]]eko martxa errepublikazalea</small>.]]
=== Lehen Errepublika: 1910-1926 ===
[[1910]]. urteko hauteskundeetan errepublikazaleak atera ziren garaile [[Lisboa]]n eta [[Porto]]n. Urriaren 4an iraultza hasi zen eta [[Manuel II.a Portugalgoa|Manuel II.a]] [[Britainia Handia|Britainia Handira]] erbesteratu zen. [[1911]]n errepublika konstituzioa onartu zen. Hala ere, ezegonkortasuna zen nagusi Portugalgo ekonomian zein gizartean. Portugalek 50.000 soldaduz osatutako gudaroste batekin parte hartu zuen [[Lehen Mundu Gerra]]n. Ekonomiaren egoerak okerrera egin zuen, baina herrialdeak bere koloniak gorde ahal izan zituen. [[1926]]an, [[Manuel Gomes da Costa]] jeneralak estatu kolpea jo eta errepublika desegin zuen.
=== Salazar aginpidean: 1932-1970 ===
[[Fitxategi:Antonio Salazar-1.jpg|thumb|ezkerrera|180px|<small>[[António de Oliveira Salazar]]</small>]]
1926ko estatu kolpearen ostean, ia 50 urtean Portugalek ez zuen demokraziarik izan. Estatu kolpetik hilabete gutxira, [[Óscar Carmona]] jeneralak hartu zuen aginpidea. [[1928]]an, lehendakari izendatu zuten eta karguari eutsi zion, [[1951]]n hil zen arte. Carmonak Portugalgo [[finantzak|finantza]] arazoak konpondu nahi zituen. Hala, esku handia eman zion [[António de Oliveira Salazar]], [[Coimbra]]ko unibertsitateko ekonomia irakasleari. Harrezkero, Salazar Portugalgo agintari nagusia izan zen. [[1932]]tik aurrera finantza ministro eta lehen ministro izan zen, eta gerra eta kanpo arazoetako ministro [[1936]]tik [[1947]]ra.
Salazarrek konstituzio berri bat eginarazi zuen, [[1911]]. urtekoaren ordez, eta korporatibismoan oinarritu zuen bere politika, [[Italia]]ko [[faxismo]]aren eraginpean. Salazarrek bat egin zuen [[Francisco Franco|Franco]] diktadorearekin [[Espainiako Gerra Zibila|Espainiako Gerra Zibilean]], eta [[Bigarren Mundu Gerra]]n [[Azoreak|Azore uharteak]] utzi zizkien [[Britainia Handia|Britainia Handiko]] eta [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetako]] gerra-hegazkinei.
Bien bitartean, Portugalen kolonietan burujabetasunaren aldeko higikundeak hasi ziren, gobernuak gogor zapaldu zituenak. [[India]]k [[Goa]], [[Daman eta Diu]] hartu zituen [[1961]]ean eta [[Afrika]]n, berriz, [[Angola]]n eta [[Mozambike]]n, gerrilla gerrak hasi ziren. [[1968]]an, Salazar ezindurik, [[Marcelo Caetano]]k hartu zuen haren tokia. Caetano Portugalgo sistema politiko ekonomikoa biguntzen ahalegindu zen. [[1970]]etik aurrera Portugalek ez zuen kolonietako gerra gogor luze hari eusteko bitartekorik ez ahalmenik, eta krisi latz batean murgildua geratu zen.
=== Krabelinen Iraultza eta Hirugarren Errepublika ===
{{sakontzeko|Krabelinen Iraultza}}
[[1974]]ko [[apirilaren 25]]ean, ofizial gazte batzuek osatutako talde bat gobernuaren aurka matxinatu zen eta ''Junta de Salvação Nacional'' batzordea sortu, [[António de Spínola]] jeneralaren ardurapean. Batzorde hark oinarrizko eskubideak eta demokrazia ekarri zituen Portugalera. [[1975]]ko apirilaren 25ean, Legebiltzarrerako lehendabiziko hauteskunde libreak egin ziren Portugalen. [[Alderdi Sozialista (Portugal)|Alderdi sozialista]], zentro-ezkerrekoa eta Herri Alderdi Demokratikoa (zentro-eskuinekoa) atera ziren garaile. [[1976]]an, konstituzio berria onartu zen. [[Mário Soares|Mario Soares]] sozialistak gobernua osatu zuen eta [[António Ramalho Eanes]] jenerala izendatu zuten errepublikaren lehendakari. Bestalde, Angolak eta Mozambikek burujabetasuna lortu zuten.
[[1982]]an, konstituzioa berritu egin zen: lehendakariaren ahala murriztu zen eta gudarosteari demokrazia bideratzeko ardura kendu zitzaion. Hurrengo urtean, Alderdi Sozialistak irabazi zituen hauteskundeak eta Mario Soares hautatu zuten berriro gobernu buru. [[1985]]ean, [[Aníbal Cavaco Silva]] [[Alderdi Sozialdemokrata (Portugal)|sozialdemokratak]] hartu zuen Soaresen tokia. [[1986]]an, ezkerraren laguntzarekin, Soares errepublikako lehendakari aukeratu zuten. Urte berean, Portugal [[Europar Batasuna|Europar Batasunean]] sartu zen. Cavaco Silvaren aginpidean Portugalgo ekonomiak aurrerapen handia egin zuen. [[1991]]. urteko hauteskundeetan, Mario Soares lehendakari sozialista atera zen irabazle eta urte hartako hauteskunde orokorretan sozialdemokratek lortu zuten, berriro ere, gehiengoa. Soaresek, beraz, bi agintaldiz iraun zuen lehendakaritzan eta etengabeko agintari aldaketa eten izanak egonkortasuna eman zion Portugalgo politikari. Soaresen agintaldiaren ezaugarri nagusiak ekonomiaren liberalizazioa eta Europako integraziora begirako politikak aurrera eraman izana dira. Ahalegin horretan aipagarriak izan ziren Cavaco Silva Lehen Ministroaren ekimenak, baina askoren iritziz zorrotzegi jokatu zuen eta zegokiona baino eskumen handiagoa bereganatu zuen.
Sozialdemokraten politikaren emaitzetan azpimarratzekoak dira 1986. urtean Portugal Europar Batasunean sartu izana, [[1992]]ko lehen sei hilabetekoan Portugalek lortu izana Europar Batasunaren lehendakaritza eta urte bereko apirilean ezkutua [[Europako Diru Sistema]]n sartu izana. Abenduan, bestalde, Portugalek [[Maastrichteko Ituna]] berretsi zuen. Portugal Europar Batasunean sartu zenez gero, eta Europatik iristen ziren laguntzei esker bereziki, aurrerapen handiak egin ziren ekonomian, baina ekonomia hobetzearekin batera gizarteko giroa nahastu egin zen bitarte hartan, zenbait berrikuntza (pribatizazioak, ekonomia politika berria), Europako merkatu batuaren eskakizunak eta haren aurreko kezkak zirela eta. Horrela, ikasleen manifestazioak izan ziren hezkuntza sistemaren kontra, zerbitzuetako langileen protestak soldata igotzeko eskatuz, medikuen greba osasun zerbitzu batzuen pribatizazioaren kontra... Azkenik, [[1995]]. urtean, hamar urtez zentro-eskuineko Alderdi Sozial Demokrata agintean egon ondoren, Alderdi Sozialistak irabazi zituen legebiltzarrerako hauteskundeak. Osasunaren eta hezkuntzaren alorrean sortu ziren gorabeherekin kezkatuta zeuden hautesleen botoari esker lortu zuen garaipena. [[António Guterres]] izendatu zuten lehen ministro, eta, 1996. urteko hauteskundeak irabazi ondoren, [[Jorge Sampaio]] sozialistak eskuratu zuen errepublikako lehendakari kargua. Harrezkero, sozialistek ordu arte sozialdemokratek egindako bideari jarraitu zioten, oro har, Europara begirako politika eginez eta pribatizazioak aurrera eramanez, baina osasungintzan, hezkuntzan eta gizartean gastuak igotzea lortu zuten.
Nazioarteko politikari dagokionez, [[1999]]an [[Macau]] [[Txinako Herri Errepublika|Txinaren]] esku uzteko hitzarmena sinatu zuen Portugalek, eta istiluak izan zituen [[Indonesia]]rekin, [[Ekialdeko Timor]]ren burujabetasuna zela eta (Indonesiak Timor Ekialdekoa okupatu eta autodeterminazio eskubidea ukatu ziolarik).
=== XXI. mendea ===
[[2001]]eko hauteskundeetan Sampaiok berretsi egin zuen kargua eta oso erraz irabazi zituen hauteskundeak. Hurrengo urtean, ordea, aurreratu egin behar izan zituen hauteskundeak, batetik alderdi ekonomikoan egindako aurrerakuntza eskasen ondorioz, eta bestetik, alderdi sozialistaren kontra etengabeak zirelako korrupzio salaketak. [[2002]]ko hauteskundeetan [[José Manuel Durão Barroso]] hautagai sozialdemokratak irabazi zituen hauteskundeak, eta gobernu koalizioa osatu zuen eskuinekoekin. Besteak beste, gastu publikoa gutxitu egingo zuela eta estatuko zenbait zerbitzu pribatizatu egingo zituela agindu zuen, osasuna barne. [[2004]]. urtean Durão Barrosok lehen ministro kargua utzi eta [[Europako Batzordea|Europar Batzordeko]] lehendakari bihurtu zen. Horrek ezegonkortasun politiko handia eragin zuen, eta ondorioz, Sampaiok parlamentua desegin eta hauteskundeetarako deia egin zuen. Alderdi Sozialistak irabazi zuen eta [[José Sócrates]] izendatu zuen lehen ministro. [[2006]]ko hauteskundeetan, berriz, eskuin-erdialdeko [[Aníbal Cavaco Silva]] hautagaiak irabazi zituen hauteskundeak, baina lehendakari berriak gobernu sozialistarekin lankidetzan jarduteko asmoa azaldu zuen.
== Gobernua eta adminstrazioa ==
=== Politika ===
Portugal [[errepublika]] bat da. 1976an idatzi zen egun indarrean den konstituzioa eta 1997an berridatzi zen. Errepublikako lehendakaria bost urtez behin aukeratzen da; bera da estatuburua, aginpide betearazlearen buruzagia eta hark izendatzen du lehen ministroa, herrialdearen administrazio buruaren zereginak betetzen dituen karguduna. Lehen ministroak kontseilu ministroaren laguntzarekin agintzen du. Aginpide legegilea legebiltzarraren esku dago, eta haren onespena behar du gobernuak bere jardueran aurrera egiteko.
Lurralde banaketari dagokionez, Portugal 18 barrutiz osatutako 11 probintziatan dago banatua. Azore eta Madeira uhartediek, bestalde, autonomia dute, eta zeinek bere erakunde legegile eta betearazleak ditu. Azkenik, Macau (Txinako hegoaldeko kostaldeko lurraldea) 1999. urte amaiera arte Portugalen kolonia izan zen, baina Txinako Herri Errepublikarekin lorturiko hitzarmen batek agintzen zuen bezala, Txinaren esku geratu zen.
* ''Gobernu-mota'': Alderdi anitzeko errepublika. Ganbara legegile bakarra (230 kiderekin).
* ''Estatuburua'': Lehendakaria.
* ''Gobernuburua'': Lehen ministroa.
=== Hauteskundeak ===
Portugalgo parlamentuan (Errepublikako Asanblea), ondoko alderdi politikoek dute ordezkaritza:
{| class="taulapolita"
|-
|align="center" | '''Alderdia'''
|align="center" | '''2002ko hauteskundeak'''
|align="center" | '''2005eko hauteskundeak'''
|align="center" | '''2009ko hauteskundeak'''
|align="center" | '''2011ko hauteskundeak'''
|-
|-
| align="left" |[[Ezkerreko Blokea (Portugal)|Bloco de Esquerda]] BE (Ezkerreko Blokea)
| align="center" |3
| align="center" |8
| align="center" |16
| align="center" |8
|-
|-
| align="left" |[[Portugalgo Alderdi Komunista|Partido Comunista Português]] PCP
| align="center" |10
| align="center" |12
| align="center" |13
| align="center" |14
|-
|-
| align="left" |[[Berdeak (Portugal)|Partido Ecologista "Os Verdes"]] PEV (Alderdi Ekologista-"Berdeak")
| align="center" |2
| align="center" |2
| align="center" |2
| align="center" |2
|-
|-
| align="left" |[[Alderdi Sozialista (Portugal)|Partido Socialista]] PS
| align="center" |96
| align="center" |121
| align="center" |97
| align="center" |74
|-
|-
| align="left" |[[Alderdi Sozialdemokrata (Portugal)|Partido Social Democrata]] PSD
| align="center" |105
| align="center" |75
| align="center" |81
| align="center" |108
|-
|-
| align="left" |[[Zentro Demokratiko eta Soziala/Alderdi Popularra|Centro Democrático Social / Partido Popular]] PP
| align="center" |14
| align="center" |12
| align="center" |21
| align="center" |24
|-
|}
=== Banaketa administratiboa ===
{{sakontzeko|Portugalen banaketa administratiboa}}
==== Eskualdeak eta azpieskualdeak ====
[[Fitxategi:Portugal (plus all islands mini area), administrative divisions - Nmbrs - colored.svg|thumb|250px|[[Porto]].]]
Herrialdea bost '''[[portugalen banaketa administratiboa|eskualde]]''' edo eskualde handitan banatuta dago, eta horietako bakoitza '''azpieskualde'''tan. Bi '''eskualde autonomo''' ere baditu Portugalek, ([[Azoreak|Açores]] eta [[Madeira]]). '''Menpeko lurralde''' 1 izan zuen, [[Macau|Makau]], baina [[1999]]tik aurrera [[Txinako Herri Errepublika|Txinaren]] lurraldea da.
{| class="wikitable"
|-
! Zkia. !! Eskualdea !! Hiriburua
|-
| align=center|1 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldeko eskualdea]] || [[Porto]]
|-
| align=center|2 || [[Erdialdeko eskualdea (Portugal)|Erdialdeko eskualdea]] || [[Coimbra]]
|-
| align=center|3 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || [[Lisboa]]
|-
| align=center|4 || [[Alentejo]] || [[Évora]]
|-
| align=center|5 || [[Algarbe]] || [[Faro]]
|-bgcolor="#aaccee"
| align=center|6 || [[Madeira]] || [[Funchal]]
|-bgcolor="#aaccee"
| align=center|7 || [[Azoreak]] || [[Ponta Delgada]]
|}
==== Barrutiak ====
Bestela, 18 '''barruti'''tan ere banatzen da:
{|
|colspan="2" align="left" valign="top" |
* [[Aveiro (barrutia)|Aveiro]]
* [[Beja (barrutia)|Beja]]
* [[Braga (barrutia)|Braga]]
* [[Bragantza (barrutia)|Bragança]]
* [[Castelo Branco (barrutia)|Castelo Branco]]
* [[Coimbra (barrutia)|Coimbra]]
* [[Evora (barrutia)|Evora]]
* [[Faro (barrutia)|Faro]]
* [[Guarda (barrutia)|Guarda]]
|colspan="2" align="left" valign="top" |
* [[Leiria (barrutia)|Leiria]]
* [[Lisboa (barrutia)|Lisboa]]
* [[Portalegre (barrutia)|Portalegre]]
* [[Porto (barrutia)|Porto]]
* [[Santarém (barrutia)|Santarem]]
* [[Setubal (barrutia)|Setubal]]
* [[Viana do Castelo (barrutia)|Viana do Castelo]]
* [[Vila Real (barrutia)|Vila Real]]
* [[Viseu (barrutia)|Viseu]]
|}
== Demografia ==
=== Biztanleria ===
2021ean Portugalek 10.343.066 biztanle zituen.<ref name="portu2021">{{erreferentzia | hizkuntza = pt | url= https://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&contecto=pi&indOcorrCod=0011628&selTab=tab0 |izenburua= População residente (N.º) por Local de residência (à data dos Censos 2021), Sexo, Grupo etário e Naturalidade; Decenal - INE, Recenseamento da população e habitação - Censos 2021 | argitaletxea=Instituto Nacional de Estatística, Ine.pt |sartze-data=2023-2-17}}</ref> Horietatik 9.855.909 Portugal kontinentalean bizi ziren (%95,3) eta gainerakoak [[Azore]] eta [[Madeira]] uharte autonomoetan.<ref name="portu2021"/>
Portugalgo biztanleen artean [[etnia]] batasun handia dago, biztanle gehien-gehienak portugaldarrak baitira, eta horrenbestez, Portugal da munduko herrialderik homogeneoetako bat hizkuntzari, erlijioari eta kulturari dagokionez. 1990eko hamarraldia arte herrialde aski atzeratua zen, eta hori nabarmentzen zen, besteak beste, demografiari buruzko datuetan, baina azken urteotan zenbait aldaketa eta hobekuntza gertatu dira, eta ari da pixkanaka Europako neurrietara hurbiltzen, adibidez haurren heriotza tasari dagokionez (mila jaiotzako 80 heriotzatik 9ra jaitsi da), familien neurriari dagokionez, bizi itxaropenari dagokionez, etab. Portugalgo biztanleen bizi itxaropena 75 urtekoa zen batez beste 1996an. Garai batean jaiotza tasa oso altua zuen arren, gaur egun biztanle kopuruaren hazkundea negatiboa da, % 0,13koa 1999. urterako aurreikuspenen arabera.
Portugalgo biztanleen urbanizazio tasa oso bizkor ari da igotzen (% 60ra igo da), nahiz eta oraindik ez den Europako beste zenbait herrialdetakoa bezain handia. Eta biztanleen banaketari dagokionez, Portugalgo alderdi jendetsuenak erdialdeko eta iparraldeko kostaldeak dira; biztanleen % 70 bizi da inguru horietan gutxi gorabehera.
Osasun eta hezkuntza mailari dagokionez, herrialde garatuen saileko herrialdea da (Nazio Batuek 1994rako prestaturiko txostenaren arabera), baina Europar Batasuneko atzeratuena da oraindik. 1998an legebiltzarrak [[abortu]]a legeztatu zuen; ordu arte urtean ezkutuko 16.000 abortu egiten zirela diote zenbait iturritatik bildutako datuek.
=== Banaketa etnikoa ===
* ''Talde etniko nagusiak'': % 99.5 portugaldar; % 0.2 caboverdetar, % 0.1 brasildar, % 0.2 beste.
* ''Biztanleen banaketa'': % 34.8 hiritar, % 65.2 landatar.
* ''Urteko hazkunde-tasa'': 0.8/1.000 (1993).
* ''Ugaltze-tasa'': 1.6/1.000 (1993).
* ''Heriotza-tasa'': 10.7/1.000 (1993). Haurrena: 10/1.000 (1990-1995).
* ''Bizi-itxaropena'': 70.8 urte gizonezkoengan eta 78 urte emakumezkoengan (1994).
* ''Analfabetismo-maila'': % 13.2.
* ''Erlijioak'': % 94.5 katoliko, % 3.8 sinesgabe, % 0.6 protestante, % 0.1 judu, % 0.1 musulman
* ''Biztanleen banaketa adin-tarteka'
** >15 urte: % 22.7
** 15-29 urte: % 24.6
** 30-44 urte: %1 8.8
** 45-59 urte: % 16.5
** 60-74 urte: % 12.6
** >74 urte: % 4.8
=== Hizkuntzak ===
[[Portuges]]a herrialdeko hizkuntza ofiziala da lurralde osoan. Halaber, [[mirandes|mirandera]] ere ofiziala da [[Miranda do Douro]]/[[Miranda do Douro|Miranda I Douro]] ko kontzejuan ([[Bragantza (barrutia)|Bragançako barrutia]]).
=== Hiri nagusiak ===
{{Sakontzeko|Portugalgo hirien zerrenda populazioaren arabera}}
[[Fitxategi:Estatua de Don José I, Plaza del Comercio, Lisboa, Portugal, 2012-05-12, DD 05.JPG|thumb|300px|[[Lisboa]].]]
[[Fitxategi:Dom Luís Bridge, Porto (10247552584).jpg|thumb|300px|[[Porto]].]]
Bi metropoli eremu nagusi ditu Portugalek. Datuak 2011eko erroldan adierazitakoak dira.
* [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] (2.815.851 biztanle)
* [[Porto Handia]] (1.762.524 biztanle)
Udalerriei dagokienez, ''concelho'' izena hartzen dute eta ''freguesia'' edo parrokiatan banatuta daude. Hauexek dira hiri eta udalerri portugaldar nagusiak, 2011eko erroldaren arabera:
{| class="wikitable"
|-
! !! Hiria !! Biztanleak !! Eskualdea !! !! !! Hiria !! Biztanleak !! Eskualdea
|-
| 1 || [[Lisboa]] || 545.245 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || || 11 || [[Oeiras]] || 172.063 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]]
|-
| 2 || [[Sintra]] || 377.249 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || || 12 || [[Gondomar (Portugal)|Gondomar]] || 168.205 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]]
|-
| 3 || [[Vila Nova de Gaia]] || 302.092 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]] || || 13 || [[Guimarães]] || 158.108 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]]
|-
| 4 || [[Porto]] || 237.559 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]] || || 14 || [[Seixal]] || 157.981 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]]
|-
| 5 || [[Loures]] || 205.577 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || || 15 || [[Odivelas]] || 143.755 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]]
|-
| 6 || [[Cascais]] || 205.117 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || || 16 || [[Coimbra]] || 143.052 || [[Erdialdeko eskualdea (Portugal)|Erdialdea]]
|-
| 7 || [[Braga]] || 181.819 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]] || || 17 || [[Santa Maria da Feira]] || 139.393 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]]
|-
| 8 || [[Amadora]] || 175.558 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || || 18 || [[Vila Franca de Xira]] || 136.510 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]]
|-
| 9 || [[Matosinhos]] || 174.931 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]] || || 19 || [[Setúbal]] || 135.125 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]]
|-
| 10 || [[Almada]] || 173.298 || [[Lisboa (eskualdea)|Lisboa]] || || 20 || [[Maia (Portugal)|Maia]] || 135.049 || [[Iparraldeko eskualdea (Portugal)|Iparraldea]]
|}
== Ekonomia ==
[[Fitxategi:LGPK.jpg|thumb|300px|Lisboa ondoko [[Oeiras]] hirian dagoen enpresen gunea.]]
1990. urtea arte Europako herrialde pobreenetakoa izan zen Portugal, baina azken urteotan hazkunde handia izan du bertako ekonomiak, batez ere [[Europar Batasuna]]ren aldetik jasotako laguntzari esker, nahiz eta bera den, [[Grezia]]rekin batera, Europar Batasuneko herrialderik atzeratuena. Dena dela, Europako herrialde guztietan Portugal da hazkunde handiena izan duena (% 4,5 batez beste azken urteotan), eta ekonomiaren hazkundearekin batera aipagarria da azken urteotako interes tasen jaitsiera eta langabezia tasaren murrizketa; badira, hala ere, zenbait datu ez hain pozgarri, Europako herrialdeen batez bestekoa baino biztanleko nazio produktu gordin apalagoa izatea, adibidez. 1998. urtean [[Europar Diru Batasuna|Europar Diru Batasunean]] sartzeko mailara iritsi zen Portugalek, eta Europar Diru Batasunean sartu zen 1999an. 1998ko inflazio tasa % 2,8koa izan zen (aurreko urteetan % 7ra iritsi zen), txiki samarra, Europako gainerako kide gehienena baino garaiagoa, halere.
Zerbitzuen alorrak ematen du Portugalgo barne produktu gordinaren parterik handiena, eta hura da langile gehien hartzen dituen jarduera ([[barne produktu gordin]]aren % 60 eta langileen % 56, 1998an); hurrengo jarduera aipagarriena industria da ([[oihalgintza]] eta ehungintza, arrain kontserba, ardogintza, larrugintza), azken urteetan nahiko modernizatu dena. [[Nekazaritza]] ere egiten da (patata, mahatsondoak, olibondoak, garia, artoa) baina ekoizpena urria da, urriena Europako herrialdeen artean, eta ez ditu biztanleriaren beharrizanak asetzen, nahiz eta zenbait aurrerapen egin diren alor horren modernizazioaren bidetik. Munduko artelazki ekoizle handiena da. Eta garrantzizko jarduera da, halaber, [[arrantza]], batez ere sardinarena, bakailaoarena eta itsaskiena.
[[Fitxategi:Vasco de Gama bridge side.jpg|thumb|300px|[[Tajo|Tejo]] ibaiaren gaineko [[Vasco da Gama zubia]], Europako luzeena.]]
=== Datu nagusiak ===
* ''Inportatutako produktu nagusiak'':
** Makineria eta garraio-ekipamendua: % 35,7.
** Janari eta abereak: % 13,8.
** Erregaiak: % 8,8.
* ''Esportatutako produktu nagusiak'':
** Ehungintzako produktuak: % 28,4.
** Makineria eta garraio-ekipamendua: % 21,3.
** Oinetakoak: % 9,6.
* ''Baliabide nagusiak'':
** Ardoa: 8.5 miloi hl.
** Garia: 605.000 miloi tona.
** Arrainak: 293.000 tona.
** Kortxoa: 103.000 tona.
** Oliba olioa: 35.000 tona.
** Ardi-azienda: 5.2 miloi buru.
** Behi-azienda: 1.1 miloi buru.
== Azpiegiturak ==
=== Aireportuak ===
{{Graph:Street map with marks | lat= 38.7 | lon= -12 | zoom=4 | width = 600 | height = 600 | wdqs=
SELECT DISTINCT ?airport ?coord ?range
WHERE
{
?airport wdt:P31 wd:Q1248784 ;
?range wd:Q45;
wdt:P625 ?coord.
}
}}
== Kultura ==
[[Fitxategi:Belém Tower from East.jpg|thumb|250px|[[Belémgo dorrea]].]]
[[Fitxategi:Pessoa Statue 01 (346662015).jpg|thumb|250px|[[Fernando Pessoa]]ren estatua, Lisboan.]]
=== Arkitektura ===
Historian zehar Portugalgo kulturak beste herri eta kultura batzuetako eragina izan du. [[Antzinako Erroma|Erromatarren]] arkitekturaren aztarnak daude adibidez [[Évora|Evoran]], eta [[arabia]]rren hiri antolaketa ikus daiteke Algarveko herri batzuetan. Halaber, estilo [[arkitektura erromaniko|erromanikoko]] elizak daude toki askotan ([[Braga]]ko eta Lisboako elizak, adibidez, baita gotikokoak ere.
[[XV. mendea]]ren bukaeratik [[XVI. mendea|XVI.aren]] erdialdera arte Portugalgo bertako apaindura mota bat nagusitu zen: ''[[Manueldar estilo]]a'' (izen hori [[Manuel I.a Portugalgoa|Manuel I.a]] erregearen omenez duena). Manueldar estiloak [[arkitektura gotikoa|gotiko estiloko]] eraikuntzak apaindura oparo deigarriez hornitu zituen, itsasoko gaiak erabiliz: itsas landareak, sareak, [[oskol]]ak, belak. Estilo horretakoak dira, adibidez, [[Belémgo dorrea]], [[Lisboa]]n, eta [[Batalhako monasterioa]].
[[XVII. mendea|XVII. mendeko]] eta geroko etxe-aurrealde askoren ezaugarri nagusia, berriz, [[lauza beiraztatu|azuleju]] zuri-urdinez apainduak izatea da.
=== Literatura ===
{{Sakontzeko|Portugesezko literatura}}
Literaturan, [[Luís de Camões]] ([[1524]]-[[1580]]) Portugalgo [[Pizkundea|Pizkundeko]] olerkari epikoa gailendu zen [[XVI. mendea]]n. Haren ''Os Lusiadas'' ([[1572]], "Lusoren ondorengoak" edo "Portugaldarrak") Portugalgo poema nazional bihurtu zen. Prosazko literatura [[XIX. mendea]]n sendotu zen, [[Jose María Eça de Queirós]] ([[1845]]-[[1900]]) eleberrigile errealistarekin.
Portugalgo [[XX. mendea|XX. mendeko]] literatura [[Fernando Pessoa]] ([[1888]]-[[1935]]) olerkari modernistaren eragin eta itzalpean egon da. Aipagarriak dira, beste idazle batzuen artean, [[Miguel Torga]], <nowiki>[[Sophia de Mello Breyner Andresen]]</nowiki> , [[José Saramago]] eta [[Eugenio de Andrade]] poeta.
=== Margolaritza ===
XV. mendean [[Nuño Gonçalves]] margolariak Portugalgo margolaritzaren gailurra jo zuen, eta [[XX. mendea]]n [[Maria Helena Vieira da Silva]] gailendu da.
=== Musika ===
{{Sakontzeko|Portugalgo musika}}
[[Fado]]a da herrialdeko berezko musika mota nagusi eta ezagunena. Fadista klasikoen artean, [[Amália Rodrigues|Amalia Rodrigues]] abeslaria dugu ezagunenetarikoa. Bestalde, abeslari gazte ditugu [[Mariza]], [[Misia]] eta [[Cristina Branco]], besteak beste, eta taldeei dagokienez [[Madredeus]] nabarmentzekoa da.
Herri musika eta fadoaren ordezkariak ditugu [[Carlos do Carmo]], [[Herminia Silva]],
[[Dulce Pontes]], [[José Afonso]], [[Paco Bandeira]], [[Paulo de Carvalho]], [[José Cid]], Lenita Gentil eta [[Tonicha]].
=== Zinema ===
{{Sakontzeko|Portugalgo zinema}}
Aipatzekoak dira [[zinema]] arloan [[Manoel de Oliveira]] zuzendaria eta [[Laura Alves]], [[Beatriz Costa]] eta [[Maria de Medeiros]] aktoreak, beste batzuen artean.
=== Kirolak ===
Portugalgo kirol nagusia futbola da. Talde nagusiak Lisboako [[SL Benfica]] eta [[Sporting Clube de Portugal]], eta Portoko [[FC Porto]] dira. Herrialdeko liga eta kopa ia guztiak irabazi dituzte hiruren artean baina nazioarteko tituluak ere eskuratu dituzte, [[UEFAko Txapeldunen Liga|Europako Kopak]] eta [[Kontinente arteko Futbol Kopa|Kontinente artekoak]] besteak beste.
Futbolari handiak ere izan dira, [[Eusébio]], [[Luís Figo]] eta [[Cristiano Ronaldo]] dira ipatzeko batzuk. [[Portugalgo futbol selekzio nazionala|Portugalgo selekzioak]] ere indartsua da. Txapeldun ordea izan zen [[UEFA Euro 2004|Portugalgo Eurokopan]] eta hirugarrena [[1966ko Munduko Futbol Txapelketa]]n.
[[Patin-hockey]]ak ere zaletu asko ditu. Talde nagusiak futbol taldeetako hockey atalak dira. Selekzio mailan munduko talde indartsuenetakoa da, munduko txapelketa 15 aldiz eta Europakoa 20 aldiz irabazi baititu.
[[Portugalgo Itzulia]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=CQ Ranking|url=https://cqranking.com/men/asp/gen/race_history.asp?tourid=1852|aldizkaria=cqranking.com|sartze-data=2022-03-13}}</ref> 1927. urtean sortu zen. Lehen urteetan podiuma herrialdeko txirrindulariek bete zuten. Tradizio handia dauka eta etapa asko izan ditu beti. 1980ko hamarkadan, 20 etapa izatera ailegatu zen. Orain, normalean 11 etapa dira. Azken urteetan maila jeitxi egin du. Gainero, Alentejo aldean, Alentejo Itzulia egiten da 1983. urtetik. Itzuli apal moduan hasi zen baina 2005. urtean gorakada izan zuen. Lehenengo ekitaldietan 5 etapa izaten ziren, baina gero, 4 etapara murriztu zuten. Hori, 2010. urtean gertatu zen CTT Correios de Portugal Sari Nagusiarekin bateratu zenean. 2013. urtean, 5 etapa izatera pasa zen berriro. 1996. urtean, Indurain anaia nafarrek podiumeko lehenego bi poztuak bete zituzten. [[Miguel Indurain|Miguel]] lehena eta [[Prudencio Indurain|Prudenzio]] bigarrena.
=== Hedabideak ===
[[Jornal de Noticias]];
[[Diario de Noticias (Portugal)|"Diario de Noticias"]] egunkari irakurrienetarikoa da.
== Iruditegia ==
=== Hiriburua ===
<gallery>
Irudi:Estatua de Don José I, Plaza del Comercio, Lisboa, Portugal, 2012-05-12, DD 05.JPG|[[Praça do Comércio]].
Irudi:LisbonCastle.jpg|[[San Jurgi gaztelua]].
Irudi:Se de Lisboa Frente.JPG|[[Lisboako katedrala]].
Irudi:EstacaoRossioLisboa.JPG|[[Rossioko tren geltokia]].
Irudi:Théâtre national D. Maria II (9294554403).jpg|[[Dona Maria II Antzoki Nazionala]].
Irudi:25th April Bridge and boat.JPG|[[Apirilak 25 zubia]].
Irudi:Lisboa-Elevador de Santa Justa.jpg|[[Santa Justa igogailua]].
</gallery>
=== Hiriak eta herriak ===
<gallery>
Irudi:Ponte Dom Luis I.jpg|[[Porto]].
Irudi:Praça do Municipio Braga.jpg|[[Braga]].
Irudi:Fuerte de San Felipe, Setúbal, Portugal, 2012-05-11, DD 08.JPG|[[Setúbal]].
Irudi:Almedina-CCBY.jpg|[[Coimbra]].
Irudi:Evora-03-sé vista de sul.jpg|[[Évora]].
Irudi:Cascais Capitania.JPG|[[Cascais]].
Irudi:Ria de Aveiro.jpg|[[Aveiro]].
</gallery>
=== Gizateriaren Ondarea ===
<gallery>
Irudi:Douro (do Museu do Côa) 2 (4928227584) (3).jpg|[[Alto Douroko mahastiak]].
Irudi:Cidade de Angra do Heroísmo, ilha Terceira, Açores.jpg|[[Angra do Heroísmo|Angra do Heroísmo (Azoreak)]].
Irudi:Convento Cristo December 2008-8.jpg|[[Kristoren Ordenaren komentua|Kristoren Ordenaren komentua (Tomar)]].
Irudi:2011-04-21 Portugal 153 - Sintra (5694291581).jpg|[[Sintra|Sintrako paisaia kulturala]].
Irudi:Elvas e muralhas.jpg|[[Elvas|Elvasko muga garnizoi-hiria eta gotorlekuak]].
Irudi:Evora-RomanTemple edit.jpg|[[Évora|Évorako erdigune historikoa]].
Irudi:Guimaraes Portugal Praça da Oliveira-01.jpg|[[Guimarães|Guimarãesko erdigune historikoa]].
Irudi:O Porto (visto da Ponte Dom Luis I).jpg|[[Porto|Portoko erdigune historikoa]].
Irudi:Moinho de vento tradicional da ilha do Pico, Açores.JPG|[[Pico uhartea|Pico uharteko mahastizaintzaren paisaia]].
Irudi:Laurisilva Madeira2.jpg|[[Madeira|Madeirako laurisilva]].
Irudi:Unesco World Heritage Site - The Alcobaça Monastery (22590455494).jpg|[[Alcobaçako monasterioa]].
Irudi:Mosteiro da Batalha 78a.jpg|[[Batalhako monasterioa]].
Irudi:Jerónimos April 2009-4.jpg|[[Jeronimotarren monasterioa|Jeronimotarren monasterioa (Belem)]].
Irudi:Torre Belém April 2009-4a.jpg|[[Belémgo dorrea]].
Irudi:Rock Art Foz Coa 01.jpg|[[Coa Harana eta Siega Verdeko labar-arte guneak]].
Irudi:Coimbra University tower building.jpg|[[Coimbrako Unibertsitatea]].
</gallery>
=== Gaztelu eta jauregiak ===
<gallery>
Irudi:Pena-medio-cut.JPG|[[Pena jauregia]].
Irudi:Castelo de Guimarães Castelo da Fundação.JPG|[[Guimarãesko gaztelua]].
Irudi:Mafra May 2013-2.jpg|[[Mafrako jauregi nazionala]].
Irudi:LEIRIA E CASTELO.jpg|[[Leiriako gaztelua]].
Irudi:Paço dos duques de Bragança 2.jpg|[[Bragantzako dukeen jauregia]].
Irudi:Obidos April 2009-4b.jpg|[[Óbidosko gaztelua]].
Irudi:2011-04-21 Portugal 220 - Sintra (5694359769).jpg|[[Mairuen gaztelua (Sintra)]].
</gallery>
=== Katedralak eta elizak ===
<gallery>
Irudi:Santuário de Fátima (3) - Jul 2008.jpg|[[Fatimako santutegia]].
Irudi:Porto.Cathedral01.jpg|[[Portoko katedrala]].
Irudi:SeNova1.jpg|[[Coimbrako katedral berria]].
Irudi:GuardaCathedral2.jpg|[[Guardako katedrala]].
Irudi:Bom Jesus.jpg|[[Bom Jesus do Monte]].
Irudi:Setubal.Igreja de Jesus12.jpg|[[Setúbalgo Jesusen monasterioa]].
Irudi:Clerigos.jpg|[[Torre dos Clérigos|Torre dos Clérigos (Porto)]].
</gallery>
=== Natura ===
<gallery>
Irudi:Panorâmica caniçada gerês.JPG|[[Peneda-Gerêsko Parke Nazionala]].
Irudi:Foto3 SGiao Small.jpg|[[Serra da Estrela]].
Irudi:Douro internacional.JPG|[[Mirandako Lurraldea]].
Irudi:Aveiro-Moliceiros-1967 08 29.jpg|[[Aveiroko itsasadarra]].
Irudi:Ria Formosa Castro Marim 02.jpg|[[Ria Formosa aintzira]].
Irudi:SaoVicente.JPG|[[San Bizente (lurmuturra)|San Bizente lurmuturra]].
Irudi:Espichel2.JPG|[[Espichel lurmuturra]].
Irudi:Dona Ana beach, Lagos.jpg|Dona Ana hondartza, [[Algarbe|Algarven]].
Irudi:Ponte Vasco da Gama.jpg|[[Tajo|Tejo ibaia]].
Irudi:Rio douro.jpg|[[Duero|Douro ibaia]].
Irudi:Rio Mondego Penacova.JPG|[[Mondego ibaia]].
Irudi:Lago Azul no Rio Zêzere.JPG|[[Zêzere ibaia]].
Irudi:Pico-HortaFaial.jpg|[[Ponta do Pico|Ponta do Pico (Azoreak)]].
Irudi:Pico Ruivo.jpg|[[Pico Ruivo|Pico Ruivo (Madeira)]].
</gallery>
== Ikus, gainera ==
* [[Lusofonia]].
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/26}}
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{atari|Portugal|Portugal}}
* {{pt}}{{en}} [http://www.portugal.gov.pt Portugalgo Gobernuaren webgunea]
{{CIA|po}}
{{autoritate kontrola}}
{{Europar Batasuneko kide aurkibidea}}
[[Kategoria:Portugal| ]]
[[Kategoria:Nazio Batuen Erakundeko kideak]]
n28echqd4u4w4iemxu9q6bmufj0zy8c
Oñati
0
6495
9968148
9966317
2024-11-13T18:00:19Z
Iñazio Irizar
69454
Artikulua osatzen
9968148
wikitext
text/x-wiki
{{Gipuzkoako udalerri infotaula
| izena = Oñati
| nongo = Oñatiko
| irudia = Oñati Aloñatik corrected.jpg
| irudiaren testua = Oñati [[Aloña]]tik.
| garaiera = 175-1.360 (230 [[Oñatiko udaletxea|udaletxean]])
| distantzia = 68
|webgunea=www.onati.eus|alkatea=Izaro Elorza Arregi|biztanleria=12497}}
'''Oñati''' [[Gipuzkoa]]ko hego-mendebaldeko [[udalerri]] bat da, [[Debagoiena]] eskualdekoa. 11.549 biztanle zituen 2024ko azaroan. Gipuzkoako herririk handiena da hedaduraren aldetik, 108,2 kilometro koadroko azalerarekin. <ref>{{erreferentzia|izenburua=«Oñati»|argitaletxea=Oñatiko udala|url=https://www.xn--oati-gqa.eus/eu/onati}}</ref>. Herriguneak maila handiko monumentu asko ditu, batez ere [[Pizkundea|Pizkundekoak]] eta [[Barrokoa]]k. Han dago [[Oñatiko Unibertsitatea|Sancti Spiritus Unibertsitatea]], berariaz unibertsitate izateko eraiki zen eraikin platereskoa.<ref>{{erreferentzia|abizena=Fornells Angelats, Montserrat|urtea=1995|izenburua=La Universidad de Oñati y el Renacimiento|argitaletxea=Gipuzkoako Foru Aldundia. Hirigintza eta Arkitektura Departamentua|orrialdea=21|ISBN=84-7907-151-6..|hizkuntza=Es}}</ref> Herrigunetik kanpo [[Aizkorri]]ren magalean dago [[Arantzazuko santutegia]], Gipuzkoako zaindaria den Arantzazuko Ama Birjinaren omenez eraikia, [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] XX. mendearen erdialdeko lan [[arkitektura|arkitektoniko]]-[[arte|artistiko]] osoena.<ref>{{erreferentzia|abizena=de Anasagasti, Fray Pedro|urtea=1975|izenburua=Aránzazu|argitaletxea=Guipúzcoa: Editorial Franciscana Aránzazu|orrialdeak=57-61|ISBN=84-7240-086-7.|hizkuntza=En}}</ref> Oñatiarrek ''txantxiku'' («[[igel]]») ezizen herrikoia dute.<ref>{{erreferentzia|abizena=Zumalde, Iñaki,|urtea=1957|izenburua=Historia de Oñate, San Sebastián|argitaletxea=Diputación Provincial de Gipuzkoa|orrialdeak=12, 359-362|hizkuntza=Es}}</ref><ref>{{erreferentzia|abizena=Ugarte, Felix Mari|urtea=1976|izenburua=¿Txantxiku, rana o sapo?|argitaletxea=Boletín de la Biblioteca Municipal de Oñate, Ayuntamiento de Oñate|orrialdeak=11-15|hizkuntza=Es}}</ref>
Oñatiko ezaugarririk nagusienetako bat bere izaera unibertsitarioa da. [[Rodrigo Mercado Zuatzola|Rodrigo Merkado Zuatzola]]<nowiki/>k 1545ean Sancti Spiritus Unibertsitatea eraiki zuen, bere jarduera 1901raino iraun zuena.<ref>{{erreferentzia|abizena=R. P. José A. Lizarralde. O.F.M.|urtea=1930|izenburua=Historia de la Universidad de Sancti Spiritus de Oñate|argitaletxea=Convento de San Francisco de Tolosa|orrialdeak=3-4|hizkuntza=Es}}</ref> Eta tradizioari jarraituz, kooperatiben sortzailea izan zen [[Jose Maria Arizmendiarrieta|Don Jose Maria Arizmendiarrieta]]<nowiki/>k 1960an gaur egun [[Mondragon Unibertsitatea]]<nowiki/>ren barnean dagoen Enpresagintza Fakultatea sortu zuen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Irizar, Iñazio; MacLeod, Greg|urtea=2010|izenburua=32 claves empresariales de Mondragon|argitaletxea=Garaia P.T.|orrialdea=101|ISBN=LG. SS-10-2010|hizkuntza=Es}}</ref>
Eta bigarren ezaugarria erdi arotik Oñatin [[industria]]<nowiki/>k izan duen garrantzia da, hasieran [[burdina]]<nowiki/>ren arloan eta ibai ondoko olen bidez, eta XIX. mendetik hona [[enpresa]] [[kapitalista]] zein kooperatiben eraginez.<ref>{{erreferentzia|abizena=Garai Letamendi, Garbiñe|urtea=1987|izenburua=Oñatiko industrializazioaren lehenengo urratsak (1860-1936)|argitaletxea=Deustuko Unibertsitatea|orrialdeak=11-19}}</ref> Izan ere, 2024an atzerrian filialak dituzten enpresa sendoak daude, gehienak metal mekanika arlokoak, hala nola Garay SA, [[ULMA Taldea|ULMA taldea]] K.E., Natra Oñati SA, ONNERA Group K.E., Lana K.E, etab.<ref>{{erreferentzia|abizena=2024|urtea=|izenburua=Kooperatibak. Elkarrekin lanean aurrera askotariko sektoreetan|argitaletxea=Goiena Aldizkaria|url=https://goiena.eus/debagoiena/1730302895350-kooperatibismoa-debagoienetik-bultzada-jaso-eta-eskualdea-indartu}}</ref> Horrela, 2015ean 10.000 biztanletik gorako Espainiako langabezia txikienaren herria izan zen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Hernández, María Jesús|urtea=2015|izenburua=El pueblo con menos paro|argitaletxea=Cambio 16 – Economía y Finanzas.|hizkuntza=Es|url=https://www.cambio16.com/el-pueblo-con-menos-paro/}}</ref>
== Geografia ==
=== Inguru naturala ===
Udalerria ingurune menditsuan dago, eta [[Aizkorriko mendilerroa|Aizkorri]], [[Aloña]], [[Zaraiako mendilerroa|Zaraia]] eta [[Elgeako mendilerroa|Elgeako]] mendilerroek mugatzen dute. Iturburua bertan duen [[Oñati (ibaia)|Oñati ibaia]] Debaren ibaiadar nagusienetakoa da.<ref>{{erreferentzia|izena=Iñazio|abizena=Irizar|urtea=2001|izenburua=Aloña mendikatea eta gurutzearen mendeurrena|argitaletxea=Oñatiko udala|orrialdeak=218|ISBN=L.G.: SS-1262/01}}</ref>
=== Mugakideak ===
Iparraldean [[Bergara]] eta [[Antzuola]]; hegoaldean [[Barrundia]] eta [[Donemiliaga]], ([[Araba]]); ekialdean [[Legazpi]]; eta mendebaldean [[Arrasate]] eta [[Aretxabaleta]].
=== Auzoak ===
Herriguneaz gain, beste 16 baserri-auzo ere ditu: [[Arantzazu (Oñati)|Arantzazu]], [[Araotz]], [[Uribarri (Oñati)|Uribarri]], [[Lezesarri]], [[Urrexola]], [[Murgia (Oñati)|Murgia]], [[Olabarrieta (Oñati)|Olabarrieta]], [[Berezao]], [[Garagaltza]], [[Goribar]], [[Zañartu]], [[Torreauzo]], [[Garibai]], [[Santxolopetegi]], [[Zubillaga (Oñati)|Zubillaga]] eta [[Larraña]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Oñati — Oñatiko udala|url=https://www.xn--oati-gqa.eus/eu/onati|aldizkaria=www.xn--oati-gqa.eus|sartze-data=2021-01-13}}</ref>.
Bi auzo hauetarik historikoki [[Elizate|elizate]] izena dute Urrexolak eta Araotzek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Oñatiko elizateak|hizkuntza=eu|url=https://www.turismodebagoiena.eus/eu/zer-egin/onatiko-elizateak/|aldizkaria=Turismo Debagoiena|sartze-data=2024-03-16}}</ref> Era berean, Araotzek hainbat auzune ditu: [[Elizondo (Araotz)|Elizondo]], [[Ugaran (Oñati)|Ugaran]], [[Jausoro (Oñati)|Jausoro]], [[Zubia (Oñati)|Zubia]], [[Madina (Oñati)|Madina]] edo Maiña, [[Araotz Urruti]] edo Aratzurti, [[Agerre (Oñati)|Agerre]], [[Aizkorbe (Oñati)|Aizkorbe]], [[Uriarte (Oñati)|Uriarte]] eta [[Gerneta]].
<gallery>
Fitxategi:Elizondo_Araozko_herrigunea.jpg|Araotz.
Fitxategi:Zañartu.jpg|Zañartu.
Fitxategi:Urrexola.jpg|Urrexola.
Fitxategi:Araotz-210304-61.jpg|Murgia.
</gallery>
== Historia ==
{{Sakontzeko|Oñatiko Jaurerria}}
=== Erdi Aroa ===
Oñati mende luzez jaurerri ''burujabea'' izan zen, eta gero konderria, 1845 arte ez baitzen Gipuzkoan sartu.
Ez dago Oñatiko oraingo hirigune historikoaren ezarpenaren jatorria doitasunez zehazten duen agiririk. Nahiz eta bibliografiak jatorri goiztiarra baiesten duen, dela Oñatiko antzinako gunearena, dela hango [[Gebara (leinua)|Gebara]] etxearena —ustez 1149koa den agiri baten aipamena errepikatzen da, eta haren bidez Ladron Eneko kondeak, Gebara eta Oñati etxeko jaunak, bere ondasun guztien dohaintza egin zion bere semeari—, gaur badakigu testu horren ustezko antzinatasuna ez dela egiazkoa.
Dena dela, zentzuzkoa dirudi hirigunearen jatorria [[San Migel eliza (Oñati)|San Migel elizaren]] inguruan kokatzeak. Eliza horren lehenengo erreferentzia dokumentalak 1200ra garamatza, urte horretan Juan de Prejanok, [[Calahorra]]ko apezpikuak, bere aurrekoak «''Ecclesiam sancti michaeli de Onati''» elizari emandako induljentzia batzuk berretsi baitzituen.
Oñatik berezitasun bat ere bazuen, jaurgoko udalerri gutxietako bat zelako, nahiz eta gero konderri izatera pasa zen (XIII. mendeko dokumentu batzuen arabera, titulu hori [[Gebara (leinua)|gebaratarrek]] erabiltzen zuten, geroago Oñatiko konde izan zirenek). Gebaratarrek [[Gaztelako Erresuma|Gaztelako]] erregeak emandako eskubide eta pribilegio batzuk zeuzkaten, eta haien bidez, [[Botere judizial|botere judizial,]] politiko, ekonomiko eta erlijiosoa kontrolatzen zuten. Oñatiko biztanleek etengabe egin zituzten saioak jaunaren boteretik askatzeko. 1338an hasi ziren eta [[Gipuzkoa]]rekiko anexioa 1540an eskatu zen arren, lotura hori ez zen 1845 arte behin betiko gauzatu.<ref>{{erreferentzia|izena=Iñazio|abizena=Irizar|urtea=2002|izenburua=Oñatiko anexiñua|argitaletxea=Olaitturi K.E.|orrialdeak=173|ISBN=84-921814-2-7}}</ref>
=== Izurri atlantikoa ===
1597 eta 1598ko udak gogorrak izan ziren Oñatin. Urte horietan kostatik sartu zen [[Izurri Atlantikoa|Izurri atlantikoa]] herrira iritsi zen, eta 1.200 pertsona inguru hil zituela kalkulatzen da. Gainera, denbora horretan inguruko herrietatik isolatuta egon zen, bizirauteko beharrezkoa zen garirik gabe, eta gaixotzeko beldurrez ziren askok mendira jo zuten, aziendak hiltzen utzita edo zuhaitzetako fruituak jaso gabe. Goseak, izurriarekin batera, biztanleriaren herena inguru hil zituen. [[Arantzazuko Santutegia]]k ere egoera gogorra izan zuen, heriotzaz gain ez baitzuen bizirauteko nahiko janari lortzen<ref>{{Erreferentzia|abizena=Azpiazu|izena=José Antonio|izenburua=Esa enfermedad tan negra : la peste que asoló Euskal Herria (1597-1600)|argitaletxea=Ttarttalo|data=2011|url=https://www.worldcat.org/oclc/743393897|isbn=978-84-9843-316-6|pmc=743393897|sartze-data=2021-01-31}}</ref>.
[[Fitxategi:Tomás Zumalacárregui (portrait).jpg|thumb|[[Tomas Zumalakarregi]] jenerala.]]
=== XVI. mendetik gaurdaino ===
- 1836-1839: Euskal Herrian [[Lehen Karlistaldia|Lehen Karlistaldiak]] amaiera "''[[Bergarako besarkada|Oñatiko ituna]]''"k ezarriz izan zuen. Hainbat negoziaketen ondoren, [[Lazarraga dorrea eta jauregia (Oñati)|Lazarraga jauregian]] 1839.eko abuztuaren 29an, hamar ataleko ituna sinatu zuten, karlisten aldetik Iturbe eta Egia jeneralek eta liberalen aldetik [[Baldomero Espartero]]<nowiki/>k. Handik bi egunera armada bietako hainbat batailoi [[Bergara]]<nowiki/>n batu ziren, eta bertan Espartero eta [[Rafael Maroto]] jeneralek "''[[Bergarako besarkada]]''"rekin eszenifikatu zuten Lehen Karlistaldiaren amaiera.<ref>{{erreferentzia|abizena=Irizar, Iñazio|urtea=2019|izenburua=1839ko Oñatiko ituna Lehen Karlistaldian|argitaletxea=Olaitturri Kultur Elkartea|url=https://olaitturri.blogspot.com/search/label/11-%20O%C3%B1atiko%20ituna%20Lehen%20karlistaldian}}</ref>
- 1845: [[Gipuzkoa]]<nowiki/>ko probintzian sarrera: Oñati urtero gonbidatzen zuten [[Gipuzkoako Batzar Nagusiak|Gipuzkoako Batzar Nagusi]]<nowiki/>ko batzarretara, eta 1845ko abuztuan Ordizian izan zen bileran sei ordezkariko komisio bat joan zen, Bixente Artazkotz buru zela. Baldintzok konako hauek izan ziren:
* 1. [[Ormaiztegi]]<nowiki/>tik [[Gatzaga]]<nowiki/>ra zabaltzekotan zen erregebideak probintziaren gain joan behar zuela. Bi urteren epe barruan egin behar zen bide hori [[Udana]]<nowiki/>tik behera etorriko zen, eta herri barrutik pasatu ondoren, [[Elorregi|San Prudentzio]]<nowiki/>ko bide gurutzeraino ailegatu.
* 2. Probintziak, duela gutxi arte [[Sancti Spiritus Unibertsitatea]] zenari eta Karlistaldiaren ondoren zoritxarrez institutu moduan zegoenari, urtero 20.000 errealen bidez lagunduko zion.
* 3. Egunen batean institutu hori berriz unibertsitate bihurtuko balitz, laguntza hori neurri egokian gehitu beharko litzateke.
Eragozpenik gabe onartuak izan zirenez, aurrerantzean Oñati probintziako partaide izan zen gauza eta kontu guztietarako, inguruko herrien maila berean.<ref>{{erreferentzia|abizena=Irizar, Iñazio|urtea=2011|izenburua=Anexioa|argitaletxea=Olaitturri Kultur Elkartea|url=https://olaitturri.blogspot.com/search/label/03-%20%22Anexioa%22}}</ref>
- 1872-1876: [[Bigarren Karlistaldia]] CECA <ref>{{erreferentzia|abizena=Garai Letamendi, Garbiñe|urtea=1987|izenburua=Oñatiko industrializazioaren lehenengo urratsak (1860-1936)|argitaletxea=Deustuko Unibertsitatea|orrialdea=79}}</ref>
== Azpiegiturak ==
=== Gizarte zerbitzuak ===
* San Martin egoitza<ref>https://www.oñati.eus/eu/udal-zerbitzuak</ref>
=== Hezkuntza ===
===== Arautua =====
* [[Mondragon Unibertsitate]]<nowiki/>ko Enpresagintza Fakultatea Koop. E.<ref>{{erreferentzia|izenburua=https://www.mondragon.edu/eu/enpresagintza-fakultatea|url=https://www.mondragon.edu/eu/enpresagintza-fakultatea}}</ref>
* Txantxiku Ikastola, Koop. E.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Txantxiku ikastola|url=https://txantxikuikastola.eus/}}</ref>
* Urgain Eskola <ref>{{erreferentzia|izenburua=Urgain Eskola|url=http://urgain.eus/}}</ref>
* Elkar Hezi Ikastetxea<ref>{{erreferentzia|izenburua=Elkar Hezi Ikastetxea|url=https://elkarhezi.eus/}}</ref>
===== Ez arautua =====
* Bedita Larrakoetxea Udal Euskaltegia<ref>https://www.oñati.eus/eu/udal-zerbitzuak/euskara-eta-hezkuntza/bedita-larrakoetxea-udal-euskaltegia</ref>
* Natur eskola<ref>http://natureskola.eus/</ref>
=== Kultura ===
* Kultur Etxea - Liburutegia<ref>https://web.archive.org/web/20170108052623/http://www.xn--oati-gqa.eus/eu/udal-zerbitzuak/kultura/udal-liburutegia</ref>
* Santa Ana antzokia<ref>https://web.archive.org/web/20200815161332/https://www.xn--oati-gqa.eus/eu/udal-zerbitzuak/kultura/santa-ana-antzokia</ref>
* Arrikrutz interpretazio gunea<ref>http://www.oñatiturismo.eus/eu/listings/ibilbide-geologikoa/</ref>
* San Migel Errota Interpretazio Gunea<ref>http://www.oñatiturismo.eus/eu/listings/san-migel-errotako-interpretazio-gunea/</ref>
* Gaztelekua<ref>https://web.archive.org/web/20200921085644/https://www.xn--oati-gqa.eus/eu/udal-zerbitzuak/haur-eta-gazteak/gaztelekuak-eskaintzen-dituen-zerbitzu-iraunkorrak</ref>
* Ludoteka<ref>https://web.archive.org/web/20200921090146/https://www.xn--oati-gqa.eus/eu/udal-zerbitzuak/haur-eta-gazteak/txaloka-ludoteka</ref>
=== Kirola ===
* [[Aloña Mendi Kirol Elkartea]]<ref>{{erreferentzia|izenburua=Aloña Mendi Kirol Elkartea|url=https://www.xn--aloamendi-n6a.eus/}}</ref>
* Zubikoa kiroldegia<ref name=":1">[[Elgeako parke eolikoa|Elgeako Parke Eolikoa]]</ref>
* Azkoagain futbol zelaia<ref>https://web.archive.org/web/20210127062403/https://www.xn--oati-gqa.eus/eu/udal-zerbitzuak/kirolak/azkoagain-futbol-zelaia</ref>
* Larrañako San Lorentzo futbol zelaia<ref>https://www.oñati.eus/eu/udal-zerbitzuak/kirolak/san-lorentzo-udal-futbolzelaia</ref>
* Larrañako pilotalekua<ref>https://www.oñati.eus/eu/udal-zerbitzuak/kirolak/san-lorentzoko-pilotalekua-larranako-frontoia</ref>
=== Energia ===
* [[Oñatiko Ur Jauziak]]
* [[Elgeako parke eolikoa|Elgeako Parke Eolikoa]]
== Hirigintza ==
[[Fitxategi:Oñate - Universidad Sancti Spiritus 8.jpg|thumb|250px|[[Oñatiko Unibertsitatea]].]]
Hirigunea monumentu multzo berezia da, ibarreko erdialdean kokatua, eta morfologia berezia eta perimetro zehaztua dituena. Gunearen egiturapena ''barrendik'' egiten da, denborarekin erantsiz joan diren bideen arabera. Jatorrizko gunea XIII. mendekoa da, eta inguru horretan itxuratzen da: Kale Zaharreko zati bat —San Migel elizaren ondoan igarotzen da, eta Errege Bideak Oñatitik pasatzean egiten duen trazatua markatuz—, San Anton kalea, Santa Marina enparantza eta Mendiko kalea, hau dena [[Zumeltzegi dorrea|Zumeltzegi muinoaren]] inguruan, Arranoaitz errekaren eskuineko ertzean, Santa Marina izan ezik.<ref>{{erreferentzia|abizena=Zumalde, Iñaki|urtea=1970|izenburua=Oñate|argitaletxea=Caja de Ahorros Municipal de San Sebastián|orrialdea=|orrialdeak=33-42|ISBN=D.L.S.S.103/70|hizkuntza=Es}}</ref>
[[Fitxategi:Oñate - Ayuntamiento 2.jpg|thumb|250px|[[Oñatiko udaletxea|Udaletxea]], barrokoa]]
XIII. mendearen amaieran edo XIV. mendearen hasieran zabalgunea sortu zen, hiriaren hiri bilbea beste aldera zabaldu, eta banaketa eta okupazioko modu ordenatu bat ezarri. Bat dator Kale Barriarekin eta Atzeko Kalearekin, kale horietan nagusi baitira eraikuntza zainduak, material onekoak eta lerro soilekoak. XV. mendean, beste bi [[habearte|nabe]], [[gotiko (argipena)|gotikoak]], erantsi zitzaizkion San Migel parrokiari, eta haren inguruan Bakardadeko Ama kalea egituratu zen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Zelaia Arza, Xabier|urtea=2022|izenburua=Oñati XIX. mendean. Hirigintza eta etxegintza|argitaletxea=Oñatiko Udala|orrialdea=67|orrialdeak=|ISBN=978-84-921814-5-2}}</ref>
XVI. mendean [[Oñatiko Unibertsitatea|Unibertsitatea]] ieraiki izanak eta merkataritzaren eta eskulangintzaren garapenak hazkundeko dinamikari eustea ahalbidetu zuen, eta ondoz ondo beste hiri-espazio batzuk egituratzea. Urbanizatze-prozesuak XVII. eta XVIII. mendeetan jarraitu zuen, eta Kale Barria Kale Zaharrarekin batu zen zubi batzuen bidez, eta, [[XIX. mendea]]ren amaieran, [[Foruen enparantza|Foruen Enparantza]] eta Santa Marina Enparantza sortu ziren.<ref>{{erreferentzia|abizena=Zelaia Arza, Xabier|urtea=2022|izenburua=Oñati XIX. men dean. Hirigintza eta etxegintza|argitaletxea=Oñatiko Udala|orrialdea=31|ISBN=978-84-921814-5-2}}</ref>
Eskema lineala nagusitzen da, Kale Zaharraren, Kale Barriaren eta Atzeko Kalean inguruan, eraikuntza atxikiko orube estu eta sakonak dituena. Foruen Enparantzako espazioa topaleku moduan sortu zen, Bakardadeko Ama kalearen aldeko bilgune txikia hobetzeko. Eskema lineal horren adarkatzeak ibilbide irregular batzuetan gauzatzen dira, Kale Zaharra Kale Barriarekin batuz, eta hego-ekialdean bide-zati isolatu batzuetan, [[errebal]]ek zati batean desitxuratu egiten baitute egitura hori.<ref>{{erreferentzia|abizena=Zelaia Arza, Xabier|urtea=2022|izenburua=Oñati XIX. Mendean. Hirigintza eta Etxegintza|argitaletxea=Oñatiko Udala|orrialdea=163|ISBN=978-84-921814-5-2}}</ref>
Hala ere, ardatzen indarrak eta adarkatzeak egituratzen dituen Foruen Enparantzaren eskalak irakurketa argia ematen diote hiri bilbearen multzoari. Aipatu behar da irregulartasun horiek ematen diotela bilbeari bategite zeiharren eta eskala txikien berezitasuna.<ref>{{erreferentzia|abizena=Zelaia Arza, Xabier|urtea=2022|izenburua=Oñati XIX. Mendean. Hirigintza eta Etxegintza|argitaletxea=Oñatiko Udala|orrialdea=172|ISBN=978-84-921814-5-2}}</ref>
== Demografia ==
[[Fitxategi:Gerrako garrak Oñatin.webm|thumb|250px|Espainiako Gerra Zibila, Oñatiko testigantzak]]2024ean 11.549 biztanle zituen Oñatik, horietatik % 22,99k 65 urte edo gehiago zituen, eta atzerrian jaiotakoak % 7,49 ziren.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Web Eustat. Oñatiko datu estatistikoak|url=https://eu.eustat.eus/municipal/datos_estadisticos/onati.html|aldizkaria=eu.eustat.eus|sartze-data=}}</ref>{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Oñatiko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=500
| 1900 | 6083 | 1910 | 6300 | 1920 | 6242 | 1930 | 6728 | 1940 | 6841 | 1950 | 7172 | 1960 | 8367 | 1970 | 10525 | 1981 | 10893 | 1991 | 10695 | 2001 | 10705 | 2011 | 11033 | 2019 | 11380 |
}}
== Izaera unibertsitarioa ==
[[Fitxategi:Enpresagintza.jpg|thumb|280x280px|Enpresagintza Fakultatea.]]
Kooperatiben sortzailea izan zen Don [[Jose Maria Arizmendiarrieta]]<nowiki/>k 1943an [[Arrasate]]<nowiki/>n eskola tekniko bat sortu zuen''',''' gerora [[Mondragon Goi Eskola Politeknikoa]] izena hartuko zuena. Eta hura osatzeko 1960an Oñatin administrazio eta kudeaketa eskola bat sortu zuen, ETEO izenekoa eta kooperatiba izaerakoa baita, gerora Enpresagintza Fakultatea izena hartuko zuena.<ref>{{erreferentzia|abizena=Molina, Fernando|urtea=2005|izenburua=Jose María Arizmendiarrieta. Biografia|argitaletxea=Laboral Kutxa, Mondragon|orrialdeak=427-428|ISBN=84-920246-1-5|hizkuntza=Es}}</ref>
Arizmendiarrietak 1961eko urtarriletik martxora bitartean, MEDUO - Oñatiko Unibertsitateko Hezkuntza Mankomunitatea (''Mancomunidad Escolar de la Universidad de Oñati'') proiektu berria ondu eta [[Madril]]<nowiki/>go Hezkuntza Ministerioan aurkeztu zuen. [[Debagoiena]]<nowiki/>ko Haraneko hainbat herriren ekintza bat zen, 50.000 biztanle batzen zituena, Oñatiko [[Sancti Spiritus Unibertsitatea|Sancti Spiritus Unibertsitate]] zaharraren tradizio historikoari jarraituz, Unibertsitate Zentro Kooperatibo sare bat sortzeko, [[Irabazteko asmorik gabeko erakunde|irabazi-asmorik gabe]]<nowiki/>ko eta onura publikoko unibertsitate kooperatibo pribatu gisa. 1991ean estatuan unibertsitate pribatuak sortzeko legea onartu zenean, [[Eusko Jaurlaritza]]<nowiki/>ren eskumenen artean kokatu zen, eta [[Eusko Legebiltzarra|Eusko Legebiltzar]]<nowiki/>rean proiektua aurkeztu ondoren, 1997an [[Mondragon Unibertsitatea]] berria gauzatu zen, Legebiltzarreko alderdi guztiek aho batez onartuta.<ref>{{erreferentzia|abizena=Irizar, Iñazio; MacLeod, Greg|urtea=2010|izenburua=32 claves empresariales de Mondragon|argitaletxea=Garaia P.T.|orrialdea=101|ISBN=LG. SS-10-2010|hizkuntza=Es}}</ref>
== Ekonomia ==
=== Datuak sektoreka ===
[[Fitxategi:PSM V38 D183 A forge trip hammer.jpg|thumb|Burdinola.]]
2017an honela banatzen ziren sektore ekonomikoak herrian: lehen sektorea BEGaren % 0,8; bigarrena, % 66,1; hirugarrena, % 29,9; eta eraikuntza, % 3,2.<ref name=":0" /> XIX. mendearen hasieran, biztanleen erdia baino gehiago nekazaritzan eta artzaintzan aritzen zen, eta gaur egun, baserrietako gazteak herriko fabriketara joaten dira lanera, eta ordu libreetan landa-lanetan laguntzen dute. <ref>{{erreferentzia|abizena=Zumalde, Iñaki|urtea=1970|izenburua=Oñate|argitaletxea=Caja de Ahorros Municipal de San Sebastiá|orrialdeak=49-50|ISBN=D.L.S.S.103/70|hizkuntza=Es}}</ref>
=== Industriaren bilakaera ===
XV. mendean Oñatin hainbat armadatarako [[lantza]]<nowiki/>k, zolak eta [[Bonbarda (arma)|bonbarda]]<nowiki/>k egiten ziren. XVI. mendearen hasieran bi [[burdinola]] handi zeuden, non burdin minerala urtzen zen lingote bihurtuz, ondoren 79 [[Forjaketa|sutegie]]<nowiki/>tan eraldatzeko.<ref>{{erreferentzia|abizena=Ramírez de Okariz Tellería, Iñigo|urtea=1994|izenburua=Oñati. Gure herria|argitaletxea=Oñatiko udala|orrialdeak=54,55|ISBN=84-606-1903-6}}</ref> Bertan [[Zartagin|zartagina]]<nowiki/>k, [[burdineria]], [[iltze]]<nowiki/>ak eta abar egiten ziren. Minerala gaur egun desagertuta dauden [[Arrasate]]<nowiki/>ko [[Udala (Arrasate)|Udala]]<nowiki/>ko meategietatik zetorren. XVII. mendean burdineria, [[arkabuz]]<nowiki/>ak, [[aihotz]]<nowiki/>ak, [[aizkora]]<nowiki/>k, guraizeak, iltzeak eta abar egiten ziren.<ref>{{erreferentzia|abizena=Garai Letamendi, Garbiñe|urtea=1987|izenburua=Oñatiko industrializazioaren lehenengo urratsak (1860-1936)|argitaletxea=Deustuko Unibertsitatea|orrialdeak=50-62}}</ref> Produktu horietako batzuk [[Amerika|Amerike]]<nowiki/>tara, [[Portugal]]<nowiki/>era, [[Sevilla]]<nowiki/>ra eta abarretara esportatzen ziren, batez ere elikagaien, espezien eta abarren truke.<ref>{{erreferentzia|abizena=Zumalde, Iñaki|urtea=1970|izenburua=Oñate|argitaletxea=Caja de Ahorros Municipal de San Sebastián|orrialdea=47|ISBN=D.L.S.S.103/70|hizkuntza=Es}}</ref>
[[Fitxategi:Cornelio Garay.jpg|thumb|Kornelio Garai]]
Oñatira ehunka pretsona dira egunero industria-lantegietan lan egitera, txanda bateko edo hainbat txandetako lanaldietan, lan-kargen arabera. Epresa lehiakor txiki eta ertain ugari dago, eta enpresa nagusienak honakoak dira:
- “'''Juan Garairen Semeak SA'''”. Enpresaren jatorria 1864. urtekoa da, Kornelio Garai Zuazubizkar aretxabaletarrak 21 urterekin [[pospolo]] fabrika bat eraiki zuenean Oñatin, herriari bultzada ekonomiko nabarmena eta etorkizunerako perspektiba berriak jasoz. Oñatiren alde egindako lana eskertua izan zen bertako bizilagunengatik, eta behin baino gehiagotan aukeratu zuten alkate.<ref>{{erreferentzia|abizena=Garai Letamendi, Garbiñe|urtea=1987|izenburua=Oñatiko industrializazioaren lehenengo urratsak (1860-1936)|argitaletxea=Deustuko Unibertsitatea|orrialdeak=78-80}}</ref> Bere ibilbide luzean [[txanpon]]<nowiki/>ak ekoiztu ditu, euritakoen hagaxkak, soldatutako [[altzairu]]<nowiki/>zko [[hodi]]<nowiki/>ak, beroan luzatutako eta kalibratutako [[letoi]]<nowiki/>zko barra eta profilak, hotzean kalibratutako [[Doitasun (teknologia)|doitasun]]<nowiki/>ezko altzairuzko hodiak, eta automobilgintzarako osagai tubularrak. 2024an Oñatiko enpresan 400 langile ditu, eta Eslovakiako zein Mexikoko beste bi lantegietan 90 eta 200.<ref>{{erreferentzia|abizena=Zelaia Arza, Xabier|urtea=2022|izenburua=Oñati XIX. Mendean. Hirigintza eta Etxegintza, Oñatiko Udala, 237-241, 978-84-921814-5-2|argitaletxea=Oñatiko Udala|orrialdeak=237-241|ISBN=978-84-921814-5-2}}</ref><ref>{{erreferentzia|izenburua=Hijos de Juan de Garay S.A.|hizkuntza=Es|url=https://www.hjgaray.es/la-empresa/}}</ref>
- “[[ULMA Taldea]] Koop. E.” bederatzi kooperatibak osatzen dute 2024an: ULMA Agrícola, [[ULMA Architectural Solutions]], [[ULMA Construction]], ULMA Conveyor Componets, ULMA Embedded Solutions, ULMA Forged Solutions, ULMA Handling Systems, ULMA Lifting Solutions eta ULMA Packaging.<ref>{{erreferentzia|izenburua=ULMA Taldeko negozioak|url=https://www.ulma.com/eu/negozioak/}}</ref>
Jatorria 1957an du, zenbait gaztek inguruko txokolatearen industriari zerbitzu emateko tailer mekaniko bat sortu zutenean. 1961ean lehen kooperatiba industrial bilakatu zen, Talleres ULMA S.C.I. Ondoren beste enpresa batzuk ere kooperatiba bilakatu zirenez, 1989an hiruren artean ULMA taldea eratu zuten, guztira 678 langile zirela.<ref>{{erreferentzia|abizena=Ramírez de Okariz Tellería, Iñigo|urtea=1994|izenburua=Oñati. Gure herria|argitaletxea=Oñatiko udala|orrialdeak=60-61|ISBN=84-606-1903-6}}</ref> Gerora beste kooperatiba batzuk sortu ziren, taldea handituz, eta 2023an Oñatin zein kanpoan guztira 5.600 langile batzen zituen.<ref>{{erreferentzia|izenburua=ULMA Taldea|url=https://www.ulma.com/eu/ulma-gara/}}</ref>[[Fitxategi:ULMA egoitza zentrala.jpg|thumb|ULMA Taldearen egoitza zentrala. Kooperatiba hau herriko enpresa handiena da.|280x280px]]
- “'''ONNERA Group'''” taldea zazpi enpresak osatzen dute 2024an: FAGOR PROFESSIONAL Koop. E., Edenox, Asber, Efficold, DANUBE, DOMUS, eta Primer. Halaber hiru ekoizpen filial ditu Frantzian, Polonian eta Mexicon, eta 35 ordezkaritza komertzial. Jatorria 1960an du, [[Fagor Industrial]] Koop. E. sortu zenean [[Arrasate]]<nowiki/>ko [[Fagor (etxetresnak)|Fagor Etxetresnak]] Koop. E.aren adar bezala, ostalaritzarako eta talde handientzako sukaldaritzako [[makina]]<nowiki/>k ekoizten. 2024an Oñatin zein kanpoan guztira 2.200 langile batzen zituen. <ref>{{erreferentzia|izenburua=ONNERA Group|url=https://www.fagorprofessional.com/eu/ezagut-gaitzazu}}</ref>
- "'''Natra Oñati''' '''S.A.'''" [[txokolate]] ekoizlea Natra talde multinazionaleko sei fabriketatik bat da, hain zuzen 2004an [[Zahor]] S.A. erosi zuenetik. Gerora 2011an Arluy enpresak “Zahor” marka komertziala erosi zion Natrari, eta Oñatin “Zahor” izena desagertu egin zen. Jatorria 1946an zuen, Ignacio Egañak enpresa eraiki zuenean. Hasiera apal hartatik handitzen joan zen, eta 2024an Natra Oñatik 500 langile ditu.<ref>{{erreferentzia|izenburua=NATRA Oñati|url=https://natra.com/es/sobre-nosotros/nuestra-historia/}}</ref>
- "'''Lana''' '''K.E."''' 1960 sortu zuten Arrasaten nekazarien hiru arlo garatzeko: basoa, esnekia eta abeltzaintza. 1973an Oñatin [[zerrategi]] bat zabaldu zuten, eta 1994an zuraren bigarren eraldaketako produktuen fabrikazioan oinarritzen hasi zen, hurrengo urtean hiru geruzako [[Kofratu|kofratze]] taula ekoitziz. 2007an Txekian beste fabrika bat eraiki zuten. 2024an guztira 300 langile ditu.<ref>{{erreferentzia|izenburua=LANA Koop. E.|url=https://www.lana.eu/eu/historia/}}</ref>
- "'''Txintxurreta Taldea S.A.'''” 1963an sortu zuten Jose eta Juan Txintxurreta anaiak doitasun-[[hodi]]<nowiki/>ak fabrikatzeko. 2005ean Aranda de Dueron beste fabrika eraiki zuten, eta 2024an guztira 230 langile ditu.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Txintxurreta Taldea S.A.|url=https://www.chinchurreta.com/nosotros/}}</ref>
[[Fitxategi:Euskal Espedizioa, Everest, 1980.jpg|thumb|311x311px|CEGASA [[Everest]]<nowiki/>eko 1974ko eta 1980ko euskal espedizioen babesle nagusia izan zen. ]]
Badira baita, garai baten enpresa handiak zirenak, arrazoi ezberdinengatik jadanik ez direnak:
- '''CEGASA SA''' (Celaya, Enparanza y Galdós) [[pila]] ekoizlea, bere “Tximist” izen komertziala ezaguna zela, oso errotuta zegoen herrian, baina 1960. hamarkadan zati bat [[Gasteiz]]<nowiki/>era lekualdatu zuen, beste enpresa ugarik bezala, [[Arabako Foru Aldundia]]<nowiki/>k lur-baldintza bereziki onak eskaintzen zituelako pabiloi berriak eraikitzeko. Horrela [[Cegasa]] Taldea sortu zen, Oñatin manganesoko ekoizpena soilik geratuz. [[Juan Zelaia]] zendu aurretik Mexikoko AUTLANek erosi zuen enpresa. 2024an Oñatin 50 langile ditu<ref>{{erreferentzia|izenburua=CEGASA|url=https://eu.wikipedia.org/wiki/Cegasa}}</ref>
- “'''Enparanza y Cía S.A.'''”rekin antzerako kasua gertatu zen, Oñatitik Gasteizera lekualdatu zenean “''Esmaltaciones San Ignacio''” izena hartuz.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Esmaltaciones San Ignacio|url=http://www.patrimonioindustrialvasco.com/patrimonio/los-pucheros-y-cazuelas-fabricados-por-esmaltaciones-san-ignacio-en-vitoria-gasteiz/}}</ref>
== Politika ==
=== Udal hauteskundeak ===
[[2011ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeetako]] emaitzen ondorioz, [[Bildu]] koalizioko Mikel Biain hautatu zuten alkate.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Mikel Biain izendatu dute Oñatiko alkate - Oñati|hizkuntza=eu|url=https://goiena.eus/oinati/1386609124782-mikel-biain-izendatu-dute-onatiko-alkate|aldizkaria=Goiena.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
[[2015eko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2015eko udal hauteskundeetan]] Bilduren ondorengoa zen [[Euskal Herria Bildu]]k gehiengoari eutsi zion, eta Mikel Biain berriro hautatu zuten alkate.
[[2019ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2019ko udal hauteskundeetan]], Izaro Elorza irten zen Oñatiko alkate, Euskal Herria Bilduren zerrendan aurkeztuta.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izenburua=Izaro Elorza da Oñatiko alkate berria, zumitzezko txibita hartuta - Oñati|hizkuntza=eu|url=https://goiena.eus/oinati/1560602985736-izaro-elorza-da-onatiko-alkate-berria-zumitzezko-txibita-hartuta|aldizkaria=Goiena.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref> Hauek izan ziren hauteskundeen emaitzak: [[Euskal Herria Bildu|EH Bildu]]<nowiki/>k, 3.408 boto (10 zinegotzi); [[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJ]]<nowiki/>k, 2.571 boto (7 zinegotzi); [[PSE-EE]]<nowiki/>k 319 boto.<ref>{{Erreferentzia|url=https://www.euskadi.eus/ab12aAREWar/resultado/maint|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
2023ko udal hauteskundeetako emaitzak honakoak izan ziren: [[Euskal Herria Bildu|EH Bildu]]<nowiki/>k, 3.278 boto (11 zinegotzi); [[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJ]]<nowiki/>k, 1.713 boto (6 zinegotzi); [[PP]]<nowiki/>k, 274 boto; [[PSE-EE]]<nowiki/>k 216 boto.<ref>{{erreferentzia|izenburua=2023ko udal hauteskundeak|url=https://opendata.euskadi.eus/catalogo/-/2023ko-udal-hauteskundeak-euskal-autonomia-erkidegoa/}}</ref>
{{Udal hauteskunde infotaula
|data_a = 2019
|data = 2015
|alderdia1 = [[Bildu]]
|kolorea1 = #9bd225
|zinegotziak1 = 10
|botoak1 = 3.137
|ehunekoa1 = 53,06
|zinegotziak1_a = 10
|botoak1_a = 3.408
|ehunekoa1_a = 54,11
|alderdia2 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ)
|kolorea2 = #CCFC66
|zinegotziak2 = 7
|botoak2 = 2.475
|ehunekoa2 = 41,86
|zinegotziak2_a = 7
|botoak2_a = 2.571
|ehunekoa2_a = 40,82
|iturria = [http://www.euskadi.net/hauteskundeak Hauteskundeen emaitzak euskadi.eus webgunean]
}}[[Fitxategi:2015-02-16 Oñatiko batzokia.jpg|thumb|Oñatiko [[batzoki]]<nowiki/>a. 2015]]1979. urtetik, lau alkate jeltzale izan ditu herriak, 32 urte luzez; 2011ko hauteskundeetan, ordea, Bilduk gehiengo osoz irabazi zituen hauteskundeak, 2<nowiki/>015ean, 2019 eta 2023ko hauteskun<nowiki/>deetan berretsi egin zuen gehiengoa.<nowiki/>
=== Alkateak ===
Hauek izan dira Oñatiko azken alkateak:
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#D8D8D8"
|'''[[Alkate|Alkatea]]'''
|'''Agintaldi hasiera'''
|'''Agintaldi amaiera'''
| colspan="2" |'''Alderdia<ref name=":02">{{Erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Base de datos de Alcaldes y Concejales:: Ministerio de Política Territorial y Función Pública ::|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es|url=https://www.mptfp.gob.es/portal/politica-territorial/local/sistema_de_informacion_local_-SIL-/alcaldes_y_concejales.html|aldizkaria=www.mptfp.gob.es|sartze-data=2022-01-27}}</ref>'''
|-
| [[Eli Galdos|Eli Galdos Zubia]]<ref name=":02" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=OÑATI - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=es|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/onati/ar-110918/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2022-02-18}}</ref>
| 1979
| [[1983]]
| width="2" bgcolor="{{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}" |
| [[Euzko Alderdi Jeltzalea]]
|-
| Eli Galdos Zubia
| 1983
| [[1987]]
| width="2" bgcolor="{{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}" |
| [[Euzko Alderdi Jeltzalea]]
|-
| Eli Galdos Zubia
| 1987
| [[1991]]
| width="2" bgcolor="{{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}" |
| [[Euzko Alderdi Jeltzalea]]
|-
| Angel Maria Iturbe Yarza
| 1991
| [[1995]]
| width="2" bgcolor="{{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}" |
| [[Euzko Alderdi Jeltzalea]]
|-
| Angel Maria Iturbe Yarza
| 1995
| [[1999]]
| width="2" bgcolor="{{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}" |
| [[Euzko Alderdi Jeltzalea]]
|-
| Angel Maria Iturbe Yarza
| 1999
| [[2003]]
| width="2" bgcolor="{{Euzko Alderdi Jeltzalea-Eusko Alkartasuna/kolorea}}" |
| [[EAJ–EA|Euzko Alderdi Jeltzalea-Eusko Alkartasuna]]
|-
| Andoni Gartzia Urtaza
| 2003
| [[2006]] <sup>a</sup>
| width="2" bgcolor="{{Euzko Alderdi Jeltzalea-Eusko Alkartasuna/kolorea}}" |
| [[EAJ–EA|Euzko Alderdi Jeltzalea-Eusko Alkartasuna]]
|-
| Lourdes Idoiaga Urkia
| 2006
| [[2007]]
| width="2" bgcolor="{{Euzko Alderdi Jeltzalea-Eusko Alkartasuna/kolorea}}" |
| [[EAJ–EA|Euzko Alderdi Jeltzalea-Eusko Alkartasuna]]
|-
| Lourdes Idoiaga Urkia
| 2007
| [[2011]]
| width="2" bgcolor="{{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}" |
| [[Euzko Alderdi Jeltzalea]]
|-
| [[Mikel Biain|Mikel Biain Berraondo]]<ref name=":2" /><ref name=":02" />
| 2011
| [[2015]]
| width="2" bgcolor="{{Bildu/kolorea}}" |
| [[Bildu]]
|-
| Mikel Biain Berraondo<ref name=":02" />
| 2015
| [[2019]]
| width="2" bgcolor="{{EH Bildu/kolorea}}" |
| [[Euskal Herria Bildu]]
|-
| [[Izaro Elorza|Izaro Elorza Arregi]]<ref name=":3" /><ref name=":02" />
| 2019
| 2023
| width="2" bgcolor="{{EH Bildu/kolorea}}" |
| [[Euskal Herria Bildu]]
|-
|[[Izaro Elorza|Izaro Elorza Arregi]]
| 2023
| Jardunean
|
|[[Euskal Herria Bildu]]
|}
<sup>a</sup> Alkateak ez zuen legegintzaldia bukatu.
'''''Sakontzeko irakurri: [[Zerrenda:Oñatiko alkateak|Oñatiko alkateak, 1447tik honakoak]]'''''[[Fitxategi:Zumetzegi dorrea.jpg|thumb|Zumeltzegi dorrea]]
== Armarria ==
Oñatiko armarrian garrantzi historikoa izan duten familiak islatzen dira, hiru zatitan banatua. Goian, ezkerrean arrano bat dago [[Ganboatar]]ren familia irudikatzen duena, eta eskuinaldean, orein bat Murgiatarrena irudikatzen duena. Armarriaren beheko zatian oreina arranoak zaurituta agertzen da, horrek [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] gudu bat irudikatzen du, Murgiatarrek galdu zutena.<ref>{{erreferentzia|abizena=Elortza, Jerardo, Irizar, Iñazio, et al.|urtea=1982|izenburua=Oñatiko historia eta arte bilduma - Inventario histórico artístico del valle de Oñati|argitaletxea=Oñatiko herri liburutegia|orrialdeak=345|ISBN=84-500-7.932-2}}</ref>
== Ondasun nabariak ==
[[Fitxategi:Arantzazu dorrea 2005 04 24.JPG|eskuinera|thumb|220px|[[Arantzazuko santutegia]]]]
Oñatiko hirigune historikoaren multzoak bere ibilbide historikoari erantzuten dio, eta monumentu-kopuru zabala biltzen du: jauregiak, jauretxeak, etxetzarrak, eta tartean hainbat erlijio-eraikin bikain, hiri-bizitzako ehunka urte batera biltzen dituen bilbe batean. [[2011]]ko [[uztailaren 4]]tik, monumentu-multzoaren kategoriako [[Kultura ondasun|Kultura Ondasun]] sailkatzeko espedientea ireki da. Oñatiko ondasun ugari hirigune historikoan daude.
=== Historiaurrea ===
*[[Elgea-Artiako Estazio Megalitikoa]]
*[[Brinkola-Zegamako Estazio Megalitikoa]]
*[[Orkatzategiko Estazio Megalitikoa]]
*[[Satui-Arrolamendiko Estazio Megalitikoa]]
[[Fitxategi:Oñate - Monasterio de Bidaurreta 2.jpg|thumb|[[Bidaurretako Santa Klara monasterioa|Bidaurreta]] monasterioa]]
=== Jauregiak eta dorreak ===
*[[Antia jauregia]]'''.''' (XVIII. mendeko eraikin barrokoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Antia jauregia. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/antia-jauregia/jauregia/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32156&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Agerrena etxea'''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Agerrena etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/agerrena-etxea/etxea/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32165&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>'''
* Astorkitza (Bujero) etxea<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Astorkitza (Bujero) etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/astorkitza-bujero-etxea/etxea/onati/fichaconsulta/39168&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Azkarraga jauregia (XVI. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Azkarraga jauregia. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/azkarraga-jauregia/jauregia/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32179&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Baruena jauregi-etxea (XIX. mendeko eraikina)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Baruena Jauregi-etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/baruena-jauregi-etxea/jauregia/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32155&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
*Belaskua dorrea.<ref>https://www.oñati.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/belaskua-dorrea{{Apurtutako esteka|date=ekaina 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
* Bidaurreta ostatua (XVI. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bidaurreta ostatua. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/bidaurreta-ostatua/hotela/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32191&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
*Don Pedruena jauregia (XVIII. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Don Pedruenea jauregia. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/don-pedruenea-jauregia/jauregia/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32225&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref><ref>https://www.oñati.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/don-pedruena-etxea{{Apurtutako esteka|date=ekaina 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
* Egañena etxea<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Egañena etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/eganena-etxea/etxea/onati/-casco-urbano/fichaconsulta/39169&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Elorriaga etxea (XVIII. mendeko eraikin barrokoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Elorriaga etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/elorriaga-etxea/jauregia/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32159&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Eujeniokua etxea<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Eujeniokua etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/eujeniokua-etxea/etxea/onati/-casco-urbano/fichaconsulta/38967&origen=MOSAICO&pagina=3|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Galartza etxea (XVIII. mendea)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Galartza etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/galartza-etxea/jauregia/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32114&origen=MOSAICO&pagina=3|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Gerraneko etxea<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gerraneko etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/gerraneko-etxea/etxea/onati/-casco-historico/fichaconsulta/39163&origen=MOSAICO&pagina=4|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Hernani etxea (XVIII. mendeko eraikin barrokoa) <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hernani etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/hernani-etxea/etxea/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32153&origen=MOSAICO&pagina=2|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref><ref>https://web.archive.org/web/20210126192438/https://www.xn--oati-gqa.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/hernani-etxea</ref>
* [[Lazarraga dorrea eta jauregia (Oñati)|Lazarraga dorrea eta jauregia]]: zatirik zaharrena dorrea da, XV. mendean Lazarragatar batek Oñatiko kondeari erosia; zati berria (plazari begira dagoena), aldiz, XVII-XVIII. mendeetan etxe zaharrari erantsi zitzaion jauregi bikaina da. Gaur egun, Sotomayorko dukearen jabetzakoa da eraikina, eta haren lorategia erabilera publikorako irekita dago 2012az geroztik.<ref>[http://www.oinati.eu/onati/ondare-zibila/lazarraga-dorrea-eta-jauregia «Lazarraga dorrea eta jauregia»], Oñatiko Udalaren webgunea.</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Lazarraga dorrea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/lazarraga-dorrea/dorrea/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32176&origen=MOSAICO&pagina=4|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Madinabeitia jauregia (XVIII. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Madinabeitia jauregia. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/madinabeitia-jauregia/jauregia/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32104&origen=MOSAICO&pagina=2|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Olakua dorrea (XVIII. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Olakua etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/olakua-etxea/etxea/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32168&origen=MOSAICO&pagina=5|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Orbea etxea (XIX. mendea)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Orbea etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/orbea-etxea/etxea/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32161&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* [[Otadui Jausoro etxea]] (XVI. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Otadui etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/otadui-etxea/etxea/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32162&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref><ref>https://web.archive.org/web/20210125065127/https://www.xn--oati-gqa.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/otadui-jausoro-etxea</ref>
* Sarria etxea (XVIII. mendea)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Sarria etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/sarria-etxea/etxea/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32173&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Zaratekoa jauregia (XVII. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zaratekoa jauregia. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/zaratekoa-jauregia/jauregia/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32186&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Zubia etxea (XVII. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zubia etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/zubia-etxea/etxea/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32181&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* [[Zubiaur dorretxea|Zubiaur, Zubiaurre edo Urain dorretxea]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zubiaurreko Dorrea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/zubiaurreko-dorrea/dorrea/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32187&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref><ref>https://www.oñati.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/urain-dorretxea-edo-zubiaur{{Apurtutako esteka|date=ekaina 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
* [[Zumeltzegi dorrea]], Oñatiko kondeen dorretxea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zumelzegi Dorrea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/zumelzegi-dorrea/dorrea/onati/-larrana-auzoa-/fichaconsulta/32195&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref><ref>https://web.archive.org/web/20201123164952/https://www.xn--oati-gqa.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/zumeltzegi-dorretxea</ref>
* Zaratalekua.<ref>https://www.oñati.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/zaratalekua{{Apurtutako esteka|date=ekaina 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
[[Fitxategi:San Migel eliza.jpg|thumb|San Migel parrokia]]
=== Eraikin erlijiosoak ===
*[[Bidaurretako Santa Klara monasterioa|Bidaurreta monasterioa]]: XVI. mendeko mojategia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bidaurretako M0nastegia. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/bidaurretako-m0nastegia/komentua/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32192&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* [[San Migel eliza (Oñati)|San Migel parrokia]]: XV. mendeko eliza [[arkitektura gotikoa|gotikoa]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=San Miguel Eliza. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/san-miguel-eliza/eliza-/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32140&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Abade etxea (XX. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Abade Etxea Unibersitate Etorbidea 3. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/abade-etxea-unibersitate-etorbidea-3/etxea/onati/-casco-urbano/fichaconsulta/47293&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Jesusen Bihotzaren eliza (XIX. mendea)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jesusen Bihotzaren eliza. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/jesusen-bihotzaren-eliza/eliza-/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32194&origen=MOSAICO&pagina=2|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
=== Baserriak ===
*Etxe Aundi baserria, [[Leinu gerrak|leinu gerretan]] ganboatarren alde borrokatu zen Lazarraga leinuaren oinetxea.
=== Enparantzak ===
*Foruen enparantza<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Foruen Enparantza. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/foruen-enparantza/plaza/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32141&origen=MOSAICO&pagina=2|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref><ref>https://www.oñati.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/foruen-plaza{{Apurtutako esteka|date=ekaina 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
* Santa Marina enparantza<ref>https://www.oñati.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/santa-marina-plaza{{Apurtutako esteka|date=ekaina 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
*San Anton enparantza<ref>https://web.archive.org/web/20210126171550/https://www.xn--oati-gqa.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/san-anton-plaza</ref>
=== Besteak ===
*[[Oñatiko Unibertsitatea]]: [[Rodrigo Mercado Zuatzola]]k sortu zuen 1545. urtean. Han lau mendetan zehar [[Medikuntza]], [[Zuzenbide]]a, [[Filosofia]], [[Teologia]] eta Letrak irakatsi dituzte.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Sancti Spiritus Unibertsitatea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/sancti-spiritus-unibertsitatea/ikastegia/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32152&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref><ref>https://web.archive.org/web/20210127065253/https://www.xn--oati-gqa.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/unibertsitatea</ref>
*[[Oñatiko udaletxea]]: [[XVIII. mendea|XVIII. mendeko]] eraikin [[barrokoa]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Consistorial etxea. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/consistorial-etxea/udaletxea/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32150&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref><ref>https://web.archive.org/web/20201030105445/https://www.xn--oati-gqa.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/udaletxea</ref>
*San Migel errota.
* Iturritxo (XIX. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Iturritxo iturria. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/iturritxo-iturria/iturria/onati/-casco-historico/fichaconsulta/40151&origen=MOSAICO&pagina=4|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Kanpantxo iturria (XIX. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Kanpantxo iturria. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/kanpantxo-iturria/iturria/onati/fichaconsulta/40150&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* San Anton iturria (XIX. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=San Anton iturria. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/san-anton-iturria/iturria/onati/-casco-urbano/fichaconsulta/41391&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Santa Marina iturria (XIX. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Santa Marina iturria. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/santa-marina-iturria/iturria/onati/-casco-urbano/fichaconsulta/41439&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Txaketua iturria (XIX. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Txaketua iturria. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/txaketua-iturria/iturria/onati/-casco-urbano/fichaconsulta/41390&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Oñati frontoia (XIX. mendekoa)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Oñati frontoia. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/onati-frontoia/pilotalekua-luzea/onati/fichaconsulta/42908&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* Tren geltokia<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tren-geltokia. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/tren-geltokia/tren-geltokia/industriala/ondare-industriala/onati/fichaconsulta/4840&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref><ref>https://web.archive.org/web/20170105052647/http://www.xn--oati-gqa.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/trena-eta-geltokia</ref>[[Fitxategi:Antigua estación del tren - panoramio.jpg|thumb|Tren geltokia]]
[[Fitxategi:SANTA ANA.JPG|thumb|Santa Ana komentua]]
Badira beste ondasun batzuk hirigunetik kanpo:
* [[Arantzazuko santutegia]]: [[Urbia]] eta [[Aizkorri]]ra bidean dago kokatuta, Gipuzkoako zaindaria den Arantzazuko Ama Birjinaren omenez eraikitako [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] XX. mende erdialdeko lan [[arkitektura|arkitektoniko]]-[[arte|artistiko]] osoena.<ref>http://www.oñatiturismo.eus/eu/listings/arantzazuko-santutegia/</ref>
* [[Araotzeko urtegia|Araozko urtegia]]: [[Araotz]] auzoan.
* [[Arrikrutzeko kobak]] 2007ko ekainean ireki zizkioten publikoari [[Araotz]] auzoan dauden kobazulo hauek.<ref>http://www.oñatiturismo.eus/eu/listings/arrikrutz-onatiko-kobak/</ref>
*[[Garibai dorretxea]]: XIV. mendean eraiki zen eta [[Garibai]] auzoan dagoen dorretxea da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dorrea Garibai. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/dorrea-garibai/dorrea/onati/-torreauzo-auzoa-/fichaconsulta/32217&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref><ref>https://www.oñati.eus/eu/onati/copy_of_ondare-zibila/garibai-dorretxea{{Apurtutako esteka|date=ekaina 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
*[[Madalena baseliza (Oñati)|Madalena edo Maala baseliza]]: XV. mendean eraiki zen eta [[Santxolopetegi]] auzoan dagoen baseliza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Madalena Ermita. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/madalena-ermita/ermita/onati/-santxolopetegi-auzoa-/fichaconsulta/32105&origen=MOSAICO&pagina=5|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
* [[Sandaili baseliza]]: [[Araotz]] auzoan.
* [[Sandaili leizea]]: [[Araotz]] auzoan.
* [[San Migel Goiaingeruaren eliza (Araotz)|San Migel Goiaingeruaren parrokia]]''':''' [[Araotz]] auzoan.
* [[Santa Ana komentua (Oñati)|Santa Ana komentua]]: [[XVII. mendea]]n eraikia, [[Garagaltza]] auzoan dago.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Santa Ana Komentua. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria|url=https://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikita-ondarea/santa-ana-komentua/komentua/onati/-casco-historico/fichaconsulta/32189&origen=MOSAICO&pagina=1|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2020-06-27}}</ref>
== Komunikabideak ==
Oñatiko Udalaren ekimenez 90eko hamarraldian sortutako Kontzejupetik aldizkariak eta Oñati Irratiak gaur egun oraindik ere lanean diraute.
* [[Kontzejupetik]] aldizkaria<ref>https://www.oñati.eus/eu/udal-zerbitzuak/udal-komunikabideak/kontzejupetik-aldizkaria</ref>
* [[Oñati irratia]]<ref>https://www.oñati.eus/eu/udal-zerbitzuak/udal-komunikabideak/onati-irratia</ref>
Horretaz gain, Debagoiena bailarako [[Goiena]] komunikazio taldeak herriko albisteak, erreportajeak... argitaratzen ditu bere hedabideetan.
* [[goienkaria|Goiena paperekoa]]
* [[Goiena Telebista]]
* [[Goiena.net|Goiena.eus]]
== Euskara ==
[[Fitxategi:Oñatiko Jerardo Elortza.webm|thumb|Oñatiko Jerardo Elortzaren<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Elortza Egaña, Jerardo - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/onati/hizlariak/jerardo-elortza-egana/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-09-17}}</ref> testigantza, euskarak seminarioan zuen lekuaren inguruan. [[Euskal Herriko Ahotsak]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea|hizkuntza=eu|url=http://www.ahotsak.eus|aldizkaria=www.ahotsak.eus|sartze-data=2018-09-17}}</ref><ref name="#1">{{Erreferentzia|izenburua=Debagoienekoa - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/euskalkiak/mendebalekoa-bizkaiera/sortaldekoa-m/debagoienekoa/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-09-17}}</ref> proiekturako egindako elkarrizketa, ahozko ondarea jaso eta zabaltzeko.]]
Oñati<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Oñati - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/onati/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-09-17}}</ref> Gipuzkoako herri euskaldunenen artean dugu, biztanleen %80 inguru euskal hiztunak dira (Eustaten arabera, % 77,91 ziren euskaldunak 2016an)<ref name=":0" />. Herriko hizkerari dagokionez, [[mendebaldeko euskara]]ren<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mendebalekoa - Bizkaiera - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/euskalkiak/mendebalekoa-bizkaiera/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-09-17}}</ref> aldaera bat da, Debagoienekoa<ref name="#1"/>. Deba eskualdeko hainbat herrik osatzen dute Debagoieneko hizkera: Gipuzkoako [[Aretxabaleta]]<nowiki/>k, [[Arrasate]]k, [[Eskoriatza]]<nowiki/>k, [[Leintz Gatzaga]]<nowiki/>k eta Oñatik eta Arabako [[Aramaio]]<nowiki/>k. Leintz haranak esparru berezia osatzen du Deba ibarrean, oso estua delako Arrasate, Aretxabaleta, Eskoriatza eta Leintz Gatzaga herrien arteko batasuna. Aramaioko hizkera ere ez da asko urruntzen hauetatik, baina bai Oleta auzokoa, Oletako hizkera sartaldeko eta sortaldeko hizkeren arteko tarteko hizkeratzat hartzen baita. Oñatiko hizkera ere berezia da. Oñati ez zen Gipuzkoan sartu 1845 urtera arte eta bertako hizkerak oraindik ere nortasun berezia du. Oro har, Debagoieneko hizkerak Arabako euskararen eragina duela esan daiteke. Debagoienak Gasteizekin eduki du hartu-emanik estuena eta, dirudienez, hango ezaugarriak eta hango berrikuntzak iritsi dira bertara.
[[Kandido Izagirre]] eta [[Luis Villasante]] fraideak, Manuel Umerez, Leonardo Zabaleta, Leonardo Guridi, Leandro Igartua eta Felix Arrazola abadeak, [[Bedita Larrakoetxea]], [[Gerhard Bähr]] alemaniar hizkuntzalaria, Joxe Otalora eta [[Jerardo Elortza]] izan dira, besteak beste, Oñatiko hizkera aztertzen aitzindariak.
Lehen Korrika 1980ko azaroaren 29an Oñatin hasi zen eta [[Bilbo]]n abenduaren 7an bukatu. [[Oñatiko Unibertsitatea]]ren atean hasi zen Korrika eta zazpi probintziak igaro zituen 1820 kilometrotako ibilbide luzean. Lekukoarekin batera hasiera emango zion korrikalaria Oñatiko alkatea [[Eli Galdos]] izan zen.
2014an, udalak Oñatiko euskarari buruzko liburu oparoa argitaratu zuen, Roberto Altunak, Kepa Elortzak eta Koldo Zumaldek egindakoa.<ref>[https://www.oñati.eus/eu/udal-zerbitzuak/euskara-eta-hezkuntza/bedita-larrakoetxea-udal-euskaltegia/argitalpenak/onatiko-euskeria "Oñatiko euskerie" (R. Altuna, K. Elortza, K. Zumalde).]</ref>
== Jaiak ==
Herriko jaiak San Migelak dira, irailaren amaiera aldera. Baina hiribilduko jairik ezagunenak [[Oñatiko Corpusak]] dira, ekainaren erdialdean. Hamabosgarren mendetik hona behinzat, goiz horretan herriko patroia den [[San Migel eliza (Oñati)|San Migel goiaingerua]]<nowiki/>ren izenean meza ospatzen da, eta ondoren prozesio bat egiten da herriko kaleetan zehar, foruen enparantzan amaituz. Prozesioarekin batera dantzariek dantza tradizionalak eskaintzan dituzte.<ref>{{erreferentzia|izena=Iñazio|abizena=Irizar|urtea=1987|izenburua=Oñati. Korpus eguna|argitaletxea=Oñatiko udala|orrialdeak=65}}</ref>
== Oñatiar ospetsuak ==
[[Fitxategi:Goiena-exegoien-ordorika.jpg|thumb|Fermin Etxegoien idazle eta kazeria, eta Ruper Ordorika abeslaria.]]
[[Fitxategi:Maria Cruickshank 2014.jpg|thumb|Maria Cruickshank aktorea.]]
[[Fitxategi:Itziar Ugarte Irizar. kazetari eta idazle oñatiarra.jpg|thumb|Itziar Ugarte kazetari eta idazlea.]]
* Rodrigo Mercado de Zuazola (1460/70-1548), apezpiku eta humanista. Mallorca eta Ávilako apezpikua. Oñatiko [[Sancti Spiritus Unibertsitatea|Santi Spiritus Unibertsitatea]]<nowiki/>ren sortzailea.
* [[Andres Araotz]] (1500-1563): eskultorea eta erretaula egilea.
* [[Lope Agirre]] (1510-1561), esploratzailea eta militarra.<ref>{{erreferentzia|izena=Iñazio|abizena=Irizar|urtea=2020|izenburua=1562 - Lope Agirreren estatua|argitaletxea=Olaitturri K.E.|orrialdeak=78|url=https://olaitturri.blogspot.com/search/label/12-%201562-%20Lope%20Agirreren%20estatua}}</ref>
* [[Cristóbal Oñate]] (1504-1567): esploratzailea eta Nueva Españako konkistatzailea.
* [[Migel Aozaratzakoa|Mikel Aozaratza]] (Miguel de Aozaraza) (1598-1637): apaiza. [[Japonia]]n misiolari ibili zen. Eliza Katolikoak 1987an santu izendatu zuen.
* Luis Manuel de Zañartu (1723-1782): Txileko Santiagoko korrejidorea.
* [[Ramón María Adurriaga]] (1755-1841): Ávilako gotzaina (1824-1841).
* Frantzisko Antonio Elortza Agirre (1798-1873): ingeniari militarra. Landa-mariskala izatera iritsi zen.
*Isidro Kortazar Abarka (1771
* [[Pedro Altube]] (1827-1916), Estatu Batuetan arrantxo-jabea eta abeltzaina izan zen, eta «Ameriketako euskal herritarren aita» deitzen diote. 2,03 metro luze zen eta, ''Palo Alto'' («makila luze») ezizenaz ezaguna. Hall of Great Westerners delakoan inskribatua 1960az geroztik.
* [[Blas Pradere]] (1851-1923): apaiza eta idazlea.
*[[Juan Madinabeitia]] (1861-1938): medikua. Espainiako gastroenterologiako eskola modernoaren sortzailea.
* [[Julian Irizar]] (1869-1935), aita oñatiarra zuen. Argentinan jaioa. Hango almirantea izan zen. Antarktikan ibilia.
* [[Jose Madinabeitia]] (1870-1923): sendagilea eta militante sozialista.
*Mariano San Miguel Urcelay (1879-1935) musikagilea eta klarinetista.
*Alberto del Castillo Yurrita (1899-1976) arkeologo, filosofo eta historialaria. Katalunian aritu izan zen lanean.
* [[Francisco Madina|Aita Madina]] (1907-1972), fraidea eta musikagilea.
*[[Primi Erostarbe]] (1907-1995), Euskal Herriko emakume [[pandero]]jole eta irrintzilaririk ezagunenetako bat izan zen.
*Antonino Ibarrondo Oleaga (1914-1985), musikagile eta orkestra-zuzendaria.
*[[Salbador Barandiaran]] (1916-2006), idazle eta musikagilea.
* [[Juan Zelaia]] (1920-2016), enpresaburua eta euskaltzalea.
*[[Jose Milikua]] (1921-2013), historialaria.
*[[Luis Peña Gantxegi]] (1926-2009) arkitektoa. [[Haizearen orrazia|Donostiako Haizearen orraziaren]] egilea.
*[[Ignazio Arregi]] (1931-2020), kazetaria.
*[[Luis Maria Intza]] (1934-2018) erlezaina.
*[[Eli Galdos]] (1934-2007), politakaria eta katedraduna.
*Jose Antonio Villar (1939), aktore eta abeslaria.
*[[Paulo Agirrebaltzategi]] (1942) idazle, irakasle eta [[Jakin]] aldizkariko sortzailea.
*[[José Ramón Elizondo]] (1942 - 2020) sukaldaria. Pintxoen munduan aurrerakada itzela eragin zuen.
*[[Félix Ibarrondo Ugarte]] (1943) musikagilea.
*[[Jerardo Elortza]] (1944), idazlea, etnografoa, historialaria, hizkuntzalaria eta euskaltzalea.
* [[Juan Carlos Irizar]] (1951-2021), piano-jotzailea eta musikagilea.
* Lourdes Idoiaga (1951), EAJko politikaria, Oñatiko alkate ohia.
* [[Santi Idigoras]] (1953), Errealeko futbolari ohia.
* [[Jon Zelaia]] (1954), idazlea eta musikaria.
* [[Ruper Ordorika]] (1956), abeslaria.
*[[Izaskun Moyua]] (1958), [[Emakunde]]<nowiki/>ko idazkari orokorra eta zuzendaria izan zen, eta [[Arabako Batzar Nagusi]]<nowiki/>etako bozeramailea.
*[[Xabier Etxaniz Erle]] (1961) idazle eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUko]] irakaslea.
*[[Lourdes Bedia]] (1961) aktorea. [[Lourvier´s]] antzerki taldea sortu zuen [[Javier Merino]]rekin batera.
*[[Iñaki Aldekoa Beitia|Iñaki Aldekoa]] (1961), [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUko]] irakaslea, idazlea eta [[Euskaltzaindia#Euskaltzain urgazleak|euskaltzain urgazlea]].
* [[Gerardo Markuleta]] (1963), idazlea eta itzultzailea.
*[[Pruden Gartzia]] (1964), liburuzain, [[euskaltzain urgazle]]a, eta [[Azkue biblioteka|Azkue Liburutegiko eta Artxiboko]] zuzendari, eta [[Udako Euskal Unibertsitatea|Udako Euskal Unibertsitateko]] zuzendaritzakoa.
*[[Bixente Atxa]] (1965), [[Mondragon Unibertsitatea|Mondragon Unibertsitateko]] errektorea.
* [[Fermin Etxegoien]] (1966), artikulugile, idazle, kazetari eta irrati-esataria.
* [[Luis Durán]] (1967), komikigilea.
* [[Ritxi Mendiguren]] (1968), Athleticeko futbolari ohia.
* [[Jon Odriozola]] (1970), txirrindulari profesional ohia.
*[[Jon Aiastui]] (1971), idazlea.
*Irati Iciar (1975). Historialaria. [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] Etengabeko Prestakuntzako Koordinatzailea eta Udako Ikastaroen arduraduna.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=UEUko lantaldea: Nor da Nor? – UEU365|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu365/2017/04/26/ueuko-lantaldea-nor-da-nor/|sartze-data=2019-09-21}}</ref>
*[[Larraitz Ugarte]] (1976), irakasle, legelari eta politikaria.
*[[Iker Martinez de Zuazo]] (1977), musikaria. [[Heavy metal]]ezko [[Latzen]] taldean gitarra-jotzailea izan zen.
*[[Idoia Etxeberria Elortza|Idoia Etxeberria]] (1977), idazle eta kazetaria, [[Euskaldunon Egunkaria]]n eta [[Berria]]n.
*[[Aitor Arregi Galdos|Aitor Arregi]] (1977), [[Mondragon Unibertsitatea|Mondragon Unibertsitateko]] irakasle, zinemagile, zinema-zuzendari eta gidoigilea. [[Moriarti Produkzioak]] ekoiztetxeko partaidea da.
* [[Markel Irizar]] (1980), txirrindulari profesionala.
* [[Mikel Sagarzazu]] (1988), aktore, bikoiztaile eta itzultzailea.
*[[Maria Cruickshank|María Cruickshank]] (1989) aktorea.
*[[Itziar Ugarte|Itziar Ugarte Irizar]] (1995) kazetaria eta idazlea.
*[[Malen Osa]] (2002) mendi lasterkaria.
== Herri eta hiri senidetuak ==
Oñati ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:<ref>https://www.oñati.eus/es/la-localidad</ref>
{| class="wikitable"
|
* {{banderaikur|Mendebaldeko Sahara}} Gleibat El Fula ([[Mendebaldeko Sahara]])
* {{banderaikur|Frantzia}} [[Châteaubernard]] ([[Frantzia]])
* {{banderaikur|Argentina}} José C. Paz ([[Argentina]])
* {{banderaikur|Mexiko}} [[Guadalajara (Mexiko)|Guadalajara]] ([[Mexiko]])
* {{banderaikur|Mexiko}} [[Zacatecas Hiria|Zacatecas]] ([[Mexiko]])
|}
== Argazki galeria ==
<gallery>
Irudi:Oñate - Iglesia de San Miguel 09.jpg|[[San Migel eliza (Oñati)|San Migel parrokia]].
Irudi:Oñate - Monasterio de Bidaurreta 1.jpg|[[Bidaurretako Santa Klara monasterioa|Bidaurreta monasterioa]].
Irudi:Oñate - Universidad 23.jpg|[[Oñatiko Unibertsitatea]].
Irudi:Oñati, Ayuntamiento.JPG|[[Oñatiko udaletxea]].
Irudi:Lazarraga jauregia (Oñati), iparraldetik ikusita.JPG|[[Lazarraga dorrea eta jauregia (Oñati)|Lazarraga jauregia]].
Irudi:OTADUI1.JPG|[[Otadui Jausoro etxea]].
Irudi:Oñate - Palacio Antia 2.jpg|[[Antia jauregia]].
Irudi:GARIBAI4.JPG|[[Garibai dorretxea]].
Irudi:Zumeltzegi (1988).jpg|[[Zumeltzegi dorrea]].
Irudi:Arantzazuko santutegiko ikuspegia.jpg|[[Arantzazuko santutegia]].
</gallery>
== Erreferentziak ==
{{Ondasun erreferentzia}}
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Gipuzkoa|Gipuzkoa}}
* [http://www.oinati.org Oñatiko Udalaren webgunea]
* {{es}} [http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/onati/ar-110918/ «Oñati»], ''Auñamendi Eusko Entziklopedia''.
* [https://goiena.eus/oinati/ Oñatiko albisteak Goienan]
* [http://olaitturri.blogspot.com/ Olaitturri Kultur Elkartea]
{{autoritate kontrola}}
{{Oñatiko auzo aurkibidea}}
{{Debagoieneko udalerri aurkibidea}}
{{Gipuzkoako udalerri aurkibidea}}
[[Kategoria:Oñati]]
6cro9l3zbbqbfhfp3m4qh273jpozsia
Gautegiz Arteaga
0
6889
9968175
9966554
2024-11-13T18:16:24Z
2A02:9130:FD1D:3FF5:179C:4CED:B685:D238
9968175
wikitext
text/x-wiki
{{argitzeko|Busturialdeko udalerriari|Arteaga (argipena)}}
{{Bizkaiko udalerri infotaula
| izena = Gautegiz Arteaga
| bandera = ez
| armarria = Escudo de Gautegiz Arteaga.svg
| nongo = Gautegiz Arteagako
| ofiziala = Gautegiz Arteaga
| eskualdea = [[Busturialdea]]
| postakodea = 48314
| irudia = Arteaga (Vizcaya).jpg
| irudiaren testua = Herriaren ikuspegia Portu auzotik. Goi-ezkerraldean Ereñozar mendia.
| kokapena = Bizkaia municipalities Gautegiz Arteaga.PNG
| koordenatuak = {{koord|43|21|15|N|2|38|53|W|region:EH-BI_type:city(905)|display=inline,title|title=Gautegiz Arteaga}}
| garaiera = 45
| azalera = 13.57
| biztanleria =900 (2024)
| bizt_urtea =
| dentsitatea =66.61 biztanle/km²-ko (2024)
| distantzia = 38
| euskaldunen ehunekoa = 81.09 (2021)
| sorrera =
| herritarra = arteagar / artiar
| alkatea = Patrik Saitua Betanzos (EAJ)
| oharrak =
| webgunea = http://www.gautegizarteaga.com/
}}
'''Gautegiz Arteaga'''<ref>{{EuskaltzArauErref | arau-zk = 145 | arau-izenb = Bizkaiko herri izendegia}}</ref> [[Bizkaia|Bizkaiko]] iparraldeko [[udalerri]] bat da, [[Busturialdea]] eskualdekoa. Izen konposatua izan arren, Arteaga bezala da ezaguna; tokiko euskaran "Artia" deritze. [[Ereñozar]] tontorraren magalaren eta [[Oka (ibaia)|Oka]] ibaiaren artean dago kokaturik, itsasertzetik ez oso urruti. 2024ko erroldaren arabera 900 biztanle ditu.
== Geografia ==
=== Ingurune naturala eta klima ===
==== Itsasadarra ====
Udalerri hau [[Urdaibai]]ko biosfera erreserbaren barnean dago. Herria errepidearen bi alboetan zehar hedatzen da eta bertan biltzen dira biztanle gehienak.
Bestela, [[Gernikako itsasadarra]]ren ezkerraldean dago kokatuta. Bertan, [[Euskal Herria]]n oraindik ikusgai dagoen [[marea-errota]] bakarrenetarikoa dugu, [[Koba Errota]] izenekoa.
==== Klima ====
Gautegiz Arteagako klima ozeaniko hezea da, korronte bero baten eraginarekin, eta urte osoan tenperatura lasaiekin. Iparreko eta ipar-mendebaldeko haizeak ohikoak dira urte osoan. [[Euri]]ak udazkenean eta udaberrian ugariak izaten dira, negu onberarekin eta uda ez oso beroekin. [[Itsaso]]ko brisek tenperaturetan eragina dute urte osoan, eta barrualdeko beroak nekez iristen dira kostaldera udan.
=== Mugakideak ===
Iparraldean [[Ibarrangelu]]ko udalerriarekin egiten du muga, mendebaldean [[Oka]] ibaiarekin, ekialdean [[Ereño]] eta hegoaldean [[Kortezubi]]rekin.
=== Auzoak ===
Herriaren buru den auzoa [[Zelaieta (Gautegiz-Arteaga)|Zelaieta]] da, eta bertan daude udaletxea, jolasgunea, kulturretxea eta herriko plaza. Horrez gain, auzo hauek ditu: [[Basetxeta]], [[Isla Goikoa]], [[Isla Bekoa]], [[Kanala (Gautegiz-Arteaga)|Kanala]], [[Muruetagane]], [[Orueta (Gautegiz-Arteaga)|Orueta]], [[Ozollo]], Aldamiz, Portu, Muniategi, Agirreta, Mendialdua Arteaga-Uria eta [[Tremoia]].
Kanalako auzoa [[Mundakako itsasadarra|Mundakako itsasdarraren]] bestaldean kokatzen den Sukarrieta udalerriarekin partekatzen du, auzo guztia [[Samikola|samikolar]] [[Barrendegi|barrendegiz]] beteta dagoelarik.
== Historia ==
Historiaurrea
Antzinaroa
Erdi Aroa
Aro Modernoa
Aro Garaikidea
== Demografia ==
Gautegiz Arteaga nekazal herria izan da beti. Hori dela eta, demografia egonkor pixka bat gorakorra mantendu zuen 1940. urtera arte. Izan ere, [[Espainiako Gerra Zibila|Espainiako Gerra Zibilak]] arteagar demografian eragina izan zuen, 300 bat biztanle galduz (heriotzek, migrazioek zein erbesteratzeek eraginda). Hortik aurrera, etengabeko biztanle galera bat jasan zuen herriak, industrializazio prozesuaren eraginez lehen sektoreak indarra galdu baitzuen (garaiko Gautegiz Arteagako ekonomia sektore nagusiena). Arteagarrek gune industrial handiagoetara egin zuten alde, gehienek hurbileko Gernikara, eta beste batzuek Bilbora zein Eibarrera. Hortaz, 1991. urtean gutxiengo biztanleria izatera iritsi zen (752). Hortik aurrera, zerbitzuetan oinarritutako herri bilakatu da, eta gutxinaka, 3 hamarkadetan, 150 biztanle berreskuratu ditu, egun 900 izateraino.{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Gautegiz-Arteagako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=650
|1842|622|1877|1313|1887|1260|1897|1392|1900|1367|1910|1418|1920|1418|1930|1515|1940|1279|1950|1268|1960|1107|1970|1011|1981|758|1991|752|2001|843|2011|903|2016|846|2019|854|2022|884|2024|900}}
== Politika ==
[[Fitxategi:Gautegiz Arteaga - Ayuntamiento 3.jpg|thumb|eskuinera|275px|Gautegiz Arteagako udaletxea]]
=== 2011ko udal hauteskundeak ===
[[2011ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeen]] emaitzen ondorioz Gautegiz-Arteagako [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleko]] Juan Felix Naberan izan zen hautatua alkate gisa. 2023rarte, hiru legegintzaldi bete zituen alkatetzan.
{{Udal hauteskunde infotaula
|data = 2011ko maiatzaren 22
|alderdia1 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ)
|kolorea1 = #CCFC66
|zinegotziak1 = 4
|botoak1 = 317
|ehunekoa1 = 53,64
|alderdia2 = [[Bildu]]
|kolorea2 = #9bd225
|zinegotziak2 = 3
|botoak2 = 235
|ehunekoa2 = 39,76
|alderdia3 = [[PSE-EE|Euskadiko Alderdi Sozialista]] (PSE-EE(PSOE))
|kolorea3 = #F8C080
|zinegotziak3 = 0
|botoak3 = 13
|ehunekoa3 = 2,2
|alderdia4 = [[Euskadiko Alderdi Popularra|Alderdi Popularra]] (PP)
|kolorea4 = #7cc1ff
|zinegotziak4 = 0
|botoak4 = 1
|ehunekoa4 = 0,17
|iturria = [http://www.euskadi.net/q93TodoWar/eleccionesJSP/q93Contenedor.jsp?idioma=e&menu=li_2 Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean]
}}
=== 2023ko udal hauteskundeak ===
[[2023ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2023ko maiatzaren 28ko udal hauteskundeen]] geroztik Gautegiz-Arteagako alkatea [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleko]] Patrik Saitua Betanzos da.
{{Udal hauteskunde infotaula
|data = 2023ko maiatzaren 28
|alderdia1 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ)
|kolorea1 = #CCFC66
|zinegotziak1 = 4
|botoak1 = 301
|ehunekoa1 = 53,09
|alderdia2 = [[Euskal Herria Bildu]]
|kolorea2 = #9bd225
|zinegotziak2 = 3
|botoak2 = 235
|ehunekoa2 = 41,45
|alderdia3 = [[PSE-EE|Euskadiko Alderdi Sozialista]] (PSE-EE(PSOE))
|kolorea3 = #F8C080
|zinegotziak3 = 0
|botoak3 = 8
|ehunekoa3 = 1,41
|alderdia4 = [[Euskadiko Alderdi Popularra|Alderdi Popularra]] (PP)
|kolorea4 = #7cc1ff
|zinegotziak4 = 0
|botoak4 = 5
|ehunekoa4 = 0,88
|iturria = [http://www.euskadi.net/q93TodoWar/eleccionesJSP/q93Contenedor.jsp?idioma=e&menu=li_2 Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean]
}}[[2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|2024ko apirilaren 21eko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeen]] emaitzak ondorengoak izan ziren:
* Euzko Alderdi Jeltzalea: 260 bozka (%46,68)
* Euskal Herria Bildu: 248 bozka (%44,52)
* Euskadiko Alderdi Sozialista - Euskadiko Ezkerra: 14 (%2,52)
<nowiki>*</nowiki>(Soilik %2-tik gorako bozkak jaso zituzten alderdiak plazaratu dira).
== Kultura ==
=== Euskara ===
Gautegiz-Arteagan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gautegiz-Arteaga - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/gautegiz-arteaga/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-11-09}}</ref> Busturialdeko hizkera<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Busturialdekoa - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/euskalkiak/mendebalekoa-bizkaiera/tartekoa-m/busturialdekoa/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-11-09}}</ref> da nagusi, mendebaldeko euskararen aldaera. 2021ko datuen arabera, %81,09-koa zen herriko euskaldunen kopurua. Euskararen kale-erabilera, berriz, %62,27-an kokatzen zen 2016an. [[Fitxategi:729-Udalerri euskaldunak eta Uema.svg|thumb|406x406px|[[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|UEMA]]<nowiki/>n dauden eta egon litezkeen herriak. (Iturria: [[Berria]])]]
Ez da kidea baina [[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko]] kidea izateko baldintzak betetzen ditu Gautegiz Arteagak. Izan ere, euskal hiztunen portzentajea ''% 70etik'' gora duten herriak egon daitezke [[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|UEMA]] Mankomunitatean.
Beheko bideoan Pilartxu Etxabe artegarraren adierazpenak entzun daitezke, tokiko euskaran, garaiko Gautegiz Arteagako herri eskolari buruz eta hezkuntzari buruz hizketan.[[Fitxategi:Gautegiz-Arteagako Pilartxu Etxabe.webm|thumb|275x275px|Gautegiz-Arteagako Pilartxu Etxabe<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Etxabe Zubizarreta, Pilartxu - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/gautegiz-arteaga/hizlariak/pilartxu-etxabe-zubizarreta/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2019-01-04}}</ref> ([[Euskal Herriko Ahotsak|Ahotsak]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea|url=https://ahotsak.eus/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2019-01-04}}</ref> proiekturako)]]
===Herri eskola===
Montorre Herri Ikastetxea izeneko eskola publiko txiki bat dago Arteagan, Mendialdua auzoan kokatzen dena. Haurtzaindegia, Haur Hezkuntza eta Lehen Hezkuntza barnebiltzen ditu eskolak. Busturialdeko eskolarik txikiena dugu, egun soilik 30 ikasle inguruk ikasten baitute bertan.
1862. urtean sortu zen "Escuela elemental" izenpean, mutilen eta neskentzako eraikin bana eraiki zelarik.1974tik aurrera, sexu-bereizketari amaiera eman zitzaion eta "mutilen eskola" delakoaren eraikina, gutxinaka, erabilera gabe geratzen joan zen, 1976an zarratu zuten arte. Eraikin hori, Udal Liburutegi edota mediku kontsultategi gisa erabilia izan zen ondorengo urteetan. 2007an, eraikina guztiz eraberritu ostean, zabaldu zen berriz ere. Ordutik, Haur Hezkuntzarako gelak, Liburutegia, Informatika-gela eta psikomotrizitate gela kokatzen dira bertan.
Egun, zerbitzu ugari eskaintzen ditu Montorre eskolak, hala nola; Taxi zerbitzua, Jantokia, dohako zaintza zerbitzua, eskola ordutegitik kanpoko klase ezberdinak edota udalaren dirulaguntzak.
=== Jaiak ===
Herriko patroia San Polikarpo da, eta Urtarrilaren 26an ospatzen da. Egunean bertan meza-santua, dantza erakuskizuna, trikitixarekin alaitutako herri-hamaiketakoa, eskupilota partidak eta erromeria egoten dira.
Alabaina, Arteagako jai nagusiak Antolin Deunaren bezpera egunetan ospatzen dira (abuztuaren amaierako eta irailaren hasierako egunetan). Ekintza askotariko festa-egitaraua izaten dute, ondorengo jai-egunak ospatzen dituztelarik: Gazte Eguna, Tabernazarre Eguna eta Antolin Deuna. Kontzertu, eskupilota partida, kultur-emanaldi, mozorro janzte, tortilla zein paella txapelketa bezalako ekintzek alaitzen dituzte jaiak. San Antolin egunean, irailaren 2an, Antolin Deunaren baselizara igotzen dira herritarrak, fededunek meza entzuten dute, eta ondoren, hamaiketakoa jan eta euskal dantzen girora alaitzen dute eguerdia. Azkenik, biribilketan jaisten dira baselizatik, mendian behera, herriko enparantzara heldu arte.
Bestelako auzo-jaiak ere ospatzen dituzte arteagarrek, hala nola; Karmen Birjinaren eguna (uztailaren 16an) Zendokiz auzounean, edota San Lorentzo eguna (abuztuaren 10ean).
===Kultur-eragileak===
* Gazteluzar (sozietate gastronomikoa).
* Artie Dantza Taldea (euskal-dantza taldea).
* Gartiape Kirol Kluba (kirol-elkartea).
* Antoliñape Kultur Elkartea
* Artiako Gazte Asanblada
== Toponimia ==
Elizatearen izena antzina bertan kokatzen ziren bi dorretxeen izenetatik eratorria da: Gautegiz dorretxea (desagertua) eta Arteagako Erdi Aroko dorretxea, zeinaren gainean gaur egungo [[Arteagako gaztelua|Arteagako Gaztelu]] modernoa eraiki zen.
"Gautegiz", -iz amaiera duten euskal toponimoen seriekoa da. [[Julio Caro Baroja]]<nowiki/>k toponimo horietako gehienak latinezko -icus deklinatuari lotutako izen propio batetik zetozela defendatzen zuen. Caro Barojak uste zuen euskal eremuko -oz, -ez eta -iz atzizkiak lekuaren jabetza adierazteko toponimoak zirela, eta jatorria [[Erdi Aroa|Erdi Arotik]] edo [[Erromatar Inperioa]]<nowiki/>ren garaitik etor zitekeela.
Gautegizen kasuan, Caro Barojak proposatu zuen balizko Gautius batetik etor zitekeela, [[latin]]<nowiki/>ezko izen dokumentatu batetik. Horrela, Gautius izenari latinezko -icus atzizkia gehitzen bazaio, Gauticus lor daiteke. Gauticus Gautiusen semea ere izan liteke. Gauticus eta bere ondorengoei dagokiena Gautici izango litzateke. Gautici horretatik "Gautegiz" toponimoa erator zitekeen: Gautici->Gauti (gi) ci->Gautegici->Gautegiz.
"Arteaga", bestalde, fitonimoa da, eta artea zuhaitzen lekua esan nahi du; artea hitzari -aga atzizki lokatiboa gehituz gero sortzen dena.
[[Elizate|Elizatea]] "Arteagako Gautegiz" deitu izan da tradizioz, baina beti egon da "Arteaga" izendatzeko joera. 1842ko erroldan eta 1877tik 1950era bitarteko erroldetan Arteaga deitu zitzaion ofizialki udalerriari. 1857ko eta 1860ko erroldetan, baita 1960ko eta 1991ko errolden artean ere, Gautéguiz de Arteaga izena hartu zuen. 1996an, udalak, gaur egun ofiziala den euskarazko izendapena hartu zuen: Gautegiz Arteaga.
== Ondasun nabarmenak<ref>[https://www.euskadi.eus/app/ondarea/udalean-eraikitako-euskal-ondarea/gautegiz-arteaga/consultaOndarea/codmun-48041/desc-gautegiz-arteaga/desceu-gautegiz-arteaga/tipoinv-1&locale=EU "Gautegiz Arteaga", Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistema].</ref><ref>[http://www.gautegizarteaga.com/es-ES/Ayuntamiento/Urbanismo/avance_2018_Planos/20_1717-PGOU_GAUTEGIZ%20ARTEAGA_AVANCE_AP10_PATRIMONIO_2018_08.pdf 2018ko PGOU, Gautegiz Arteagako Udala]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref> ==
=== Gaztelua ===
{{sakontzeko|Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua}}
[[Fitxategi:Arteaga_Tower_small.jpg|thumb|275px|[[Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua|Arteagako dorretxea]]]]
Gautegiz-Arteagako eraikinik garrantzitsuena "[[Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua|Arteagako dorrea]]" edo gaztelua da.
[[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] dorretxe baten hondarren gainean berreraiki zen, [[Eugenia de Montijo|Eugenia Montijokoaren]] aginduz, [[Napoleon III.a]] bere senarraren garaian. Gaur egun, jatetxe eta hotela da. 2001etik, Eusko Jaurlaritzak, Sailkatutako Kultura Ondasun gisa aitortzen du.
=== Urdaibai Bird Center ===
Oruetako auzoan, Mundakako Itsasdarraren paduraren bihotzean [[Urdaibai Bird Center]] dago, Europa mailako erreferentziazko ikerketa zentro eta museo ornitologikoa. "Naturaren museo bizi" handi bat da, jendeari irekita dagoena, hegaztien eta hauen migrazioen ikerketara eta ezaguera barreiatzera bideratuta dagoena.
Ikerketarako eta zientzia dibulgaziorako den behatoki honek 2012. urtean ireki zituen ateak. Kontzientziazio eta dibulgazio lanak bisitetan egiten dira eta bertan bisitariek dibulgatzaileen esanak entzuteko aukera ez ezik, hegaztiak paduretan eta hezegunetan zuzenean behatzeko aukera dute. [[Aranzadi Zientzia Elkartea|Aranzadi Zientzia Elkarteak]] kudeatzen du
=== Ondare erlijiosoa ===
* Andra Mariaren Zeruratzearen eliza
* Done Laurendi edo San Lorentzo baseliza
* San Antolin baseliza
* San Roke baseliza
* Karmen Ama Birjina baseliza
* San Bartolome baseliza
=== Ondare zibila ===
* Bekoetxe, Jaunsolo, Ojangoiti, Argiñene (eraitsia), Goikoetxe, Musetadi, Bidasolo, Mendotza, Naberan eta [[Ozolloaurrekoa]] baserriak.
* Barrenerrota, Oiangoiti (erortzear), Ikoakone Olaldea (desagertua) eta Oleta burdinolak.
* [[Koba Errota]] marea-errota, Ozollo-errota eta Portu-errota izenez ere ezaguna.
* Andrabideko harrobiak.
== Zerbitzuak ==
* Aretxederreta Kultur Etxea eta Sabin Muniategi Udal Liburutegia (Herriko Enparantza).
* Udal pilotalekua eta gimnasioa (Herriko Plaza)
* Mediku kontsultategia (Zelaieta auzoa, 81).
* Orrazi ileapaindegia (Herriko Plaza, 4 behea).
* M.Uribe Farmazia ( Zelaieta auzoa, 40 behea).
* Egala Taberna (Herriko Enparantza, 4).
* Artea Herriko Taberna (Herriko Enparantza, 1).
=== Garraioa ===
Bizkaibus zerbitzuaren bi autobus-linea pasatzen dira arteagatik: Bilbo-Lekeitio (3513) eta Gernika-Ibarrangelu (3526). Lehenengoak, 2 orduko maiztasuna du urte osoan zehar. Bigarrenak, berriz, 3 orduko maiztasuna. Hala ere, azken linea honek udako hilabeteetan (ekaina, uztaila, abuztua eta iraila) maiztasuna areagotzen du; egunero, norabide bietaruntz, ordu erdiroko zerbitzua izanik.
Bilbo-Lekeitio autobus lineak Arteagan dituen geltokiak hauek dira:
* Errekalde (Orueta auzoan)
* Herriko Enparantza (Zelaieta auzoan)
* Zelaieta (Elexalde eta Mendialdua auzoetatik hurbil)
* Muruetagane
* Basetxeta
Gernika-Ibarrangelu lineak Arteagan dituen autobus-geltokiak hauek dira:
* Errekalde (Orueta auzoan)
* Herriko Enparantza (Zelaieta auzoan)
* Zelaieta (Elexalde eta Mendialdua auzoetatik hurbil)
* Agirreta
* Isla Bekoa
* Isla Goikoa
* Ozamiz
* Kanala (Elexalde)
* Kanala (Jatetxearen alboan)
== Argazki galeria ==
<gallery mode="packed" heights="165">
Irudi:Gautegiz Arteaga - Iglesia de Santa María 01.jpg|Andra Mariaren Zeruratzearen eliza.
Irudi:Biblioteca Municipal Sabin Muniategi.jpg|Sabin Muniategi Udal Liburutegia.
Irudi:Urdaibai Bird Center 01 edificio.jpg|[[Urdaibai Bird Center]].
Irudi:Cantera abandonada en Gauteguiz Arteaga.jpg|Andrabideko harrobiak.
</gallery>
== Arteagar ospetsuak ==
* [[Federiko Murueta]] ([[1860]]-[[1940]]), mediku eta [[Valladolideko Unibertsitatea|Valladolideko Unibertsitateko]] dekanoa.
* [[Angel Zabala|Angel Zabala Ozamiz ''Kondaño'']] ([[1866]]-[[1940]]), EAJko politikaria.
* [[Sabin Muniategi]] ([[1912]]-[[1990]]), euskal idazlea.
* [[Josu Naberan]] ([[1941]]), euskarazko saiakeragile eta itzultzailea.
* [[Olatz Arrizabalaga]] (1997) pilotaria.
* [[Amaia Aberasturi]] ([[1997]]), aktorea.
* [[Damaris Egurrola]] (1999), futbolaria.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Bizkaiko udalerrien zerrenda]]
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Bizkaia|Bizkaia}}
* [https://web.archive.org/web/20111006165446/http://www.gautegizarteaga.com/ Gautegiz Arteagako Udalaren webgunea.]
{{autoritate kontrola}}
{{Busturialdeko udalerri aurkibidea}}
{{Bizkaiko udalerri aurkibidea}}
[[Kategoria:Gautegiz Arteaga]]
jioqbdipi8eb4zt20b0bvuo1fyhgon2
9968196
9968175
2024-11-13T18:27:25Z
2A02:9130:FD1D:3FF5:179C:4CED:B685:D238
9968196
wikitext
text/x-wiki
{{argitzeko|Busturialdeko udalerriari|Arteaga (argipena)}}
{{Bizkaiko udalerri infotaula
| izena = Gautegiz Arteaga
| bandera = ez
| armarria = Escudo de Gautegiz Arteaga.svg
| nongo = Gautegiz Arteagako
| ofiziala = Gautegiz Arteaga
| eskualdea = [[Busturialdea]]
| postakodea = 48314
| irudia = Arteaga (Vizcaya).jpg
| irudiaren testua = Herriaren ikuspegia Portu auzotik. Goi-ezkerraldean Ereñozar mendia.
| kokapena = Bizkaia municipalities Gautegiz Arteaga.PNG
| koordenatuak = {{koord|43|21|15|N|2|38|53|W|region:EH-BI_type:city(905)|display=inline,title|title=Gautegiz Arteaga}}
| garaiera = 45
| azalera = 13.57
| biztanleria =900 (2024)
| bizt_urtea =
| dentsitatea =66.61 biztanle/km²-ko (2024)
| distantzia = 38
| euskaldunen ehunekoa = 81.09 (2021)
| sorrera =
| herritarra = arteagar / artiar
| alkatea = Patrik Saitua Betanzos (EAJ)
| oharrak =
| webgunea = http://www.gautegizarteaga.com/
}}
'''Gautegiz Arteaga'''<ref>{{EuskaltzArauErref | arau-zk = 145 | arau-izenb = Bizkaiko herri izendegia}}</ref> [[Bizkaia|Bizkaiko]] iparraldeko [[udalerri]] bat da, [[Busturialdea]] eskualdekoa. Izen konposatua izan arren, Arteaga bezala da ezaguna; tokiko euskaran "Artia" deritze. [[Ereñozar]] tontorraren magalaren eta [[Oka (ibaia)|Oka]] ibaiaren artean dago kokaturik, itsasertzetik ez oso urruti. 2024ko erroldaren arabera 900 biztanle ditu.
== Geografia ==
=== Ingurune naturala eta klima ===
==== Itsasadarra ====
Udalerri hau [[Urdaibai]]ko biosfera erreserbaren barnean dago. Herria errepidearen bi alboetan zehar hedatzen da eta bertan biltzen dira biztanle gehienak.
Bestela, [[Gernikako itsasadarra]]ren ezkerraldean dago kokatuta. Bertan, [[Euskal Herria]]n oraindik ikusgai dagoen [[marea-errota]] bakarrenetarikoa dugu, [[Koba Errota]] izenekoa.
==== Klima ====
Gautegiz Arteagako klima ozeaniko hezea da, korronte bero baten eraginarekin, eta urte osoan tenperatura lasaiekin. Iparreko eta ipar-mendebaldeko haizeak ohikoak dira urte osoan. [[Euri]]ak udazkenean eta udaberrian ugariak izaten dira, negu onberarekin eta uda ez oso beroekin. [[Itsaso]]ko brisek tenperaturetan eragina dute urte osoan, eta barrualdeko beroak nekez iristen dira kostaldera udan.
=== Mugakideak ===
Iparraldean [[Ibarrangelu]]ko udalerriarekin egiten du muga, mendebaldean [[Oka]] ibaiarekin, ekialdean [[Ereño]] eta hegoaldean [[Kortezubi]]rekin.
=== Auzoak ===
Herriaren buru den auzoa [[Zelaieta (Gautegiz-Arteaga)|Zelaieta]] da, eta bertan daude udaletxea, jolasgunea, kulturretxea eta herriko plaza. Horrez gain, auzo hauek ditu: [[Basetxeta]], [[Isla Goikoa]], [[Isla Bekoa]], [[Kanala (Gautegiz-Arteaga)|Kanala]], [[Muruetagane]], [[Orueta (Gautegiz-Arteaga)|Orueta]], [[Ozollo]], Aldamiz, Portu, Muniategi, Agirreta, Mendialdua Arteaga-Uria eta [[Tremoia]].
Kanalako auzoa [[Mundakako itsasadarra|Mundakako itsasdarraren]] bestaldean kokatzen den Sukarrieta udalerriarekin partekatzen du, auzo guztia [[Samikola|samikolar]] [[Barrendegi|barrendegiz]] beteta dagoelarik.
== Historia ==
Historiaurrea
Antzinaroa
Erdi Aroa
Aro Modernoa
Aro Garaikidea
== Demografia ==
Gautegiz Arteaga nekazal herria izan da beti. Hori dela eta, demografia egonkor pixka bat gorakorra mantendu zuen 1940. urtera arte. Izan ere, [[Espainiako Gerra Zibila|Espainiako Gerra Zibilak]] arteagar demografian eragina izan zuen, 300 bat biztanle galduz (heriotzek, migrazioek zein erbesteratzeek eraginda). Hortik aurrera, etengabeko biztanle galera bat jasan zuen herriak, industrializazio prozesuaren eraginez lehen sektoreak indarra galdu baitzuen (garaiko Gautegiz Arteagako ekonomia sektore nagusiena). Arteagarrek gune industrial handiagoetara egin zuten alde, gehienek hurbileko Gernikara, eta beste batzuek Bilbora zein Eibarrera. Hortaz, 1991. urtean gutxiengo biztanleria izatera iritsi zen (752). Hortik aurrera, zerbitzuetan oinarritutako herri bilakatu da, eta gutxinaka, 3 hamarkadetan, 150 biztanle berreskuratu ditu, egun 900 izateraino.{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Gautegiz-Arteagako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=650
|1842|622|1877|1313|1887|1260|1897|1392|1900|1367|1910|1418|1920|1418|1930|1515|1940|1279|1950|1268|1960|1107|1970|1011|1981|758|1991|752|2001|843|2011|903|2016|846|2019|854|2022|884|2024|900}}
== Politika ==
[[Fitxategi:Gautegiz Arteaga - Ayuntamiento 3.jpg|thumb|eskuinera|275px|Gautegiz Arteagako udaletxea]]
=== 2011ko udal hauteskundeak ===
[[2011ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeen]] emaitzen ondorioz Gautegiz-Arteagako [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleko]] Juan Felix Naberan izan zen hautatua alkate gisa. 2023rarte, hiru legegintzaldi bete zituen alkatetzan.
{{Udal hauteskunde infotaula
|data = 2011ko maiatzaren 22
|alderdia1 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ)
|kolorea1 = #CCFC66
|zinegotziak1 = 4
|botoak1 = 317
|ehunekoa1 = 53,64
|alderdia2 = [[Bildu]]
|kolorea2 = #9bd225
|zinegotziak2 = 3
|botoak2 = 235
|ehunekoa2 = 39,76
|alderdia3 = [[PSE-EE|Euskadiko Alderdi Sozialista]] (PSE-EE(PSOE))
|kolorea3 = #F8C080
|zinegotziak3 = 0
|botoak3 = 13
|ehunekoa3 = 2,2
|alderdia4 = [[Euskadiko Alderdi Popularra|Alderdi Popularra]] (PP)
|kolorea4 = #7cc1ff
|zinegotziak4 = 0
|botoak4 = 1
|ehunekoa4 = 0,17
|iturria = [http://www.euskadi.net/q93TodoWar/eleccionesJSP/q93Contenedor.jsp?idioma=e&menu=li_2 Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean]
}}
=== 2023ko udal hauteskundeak ===
[[2023ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2023ko maiatzaren 28ko udal hauteskundeen]] geroztik Gautegiz-Arteagako alkatea [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleko]] Patrik Saitua Betanzos da.
{{Udal hauteskunde infotaula
|data = 2023ko maiatzaren 28
|alderdia1 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ)
|kolorea1 = #CCFC66
|zinegotziak1 = 4
|botoak1 = 301
|ehunekoa1 = 53,09
|alderdia2 = [[Euskal Herria Bildu]]
|kolorea2 = #9bd225
|zinegotziak2 = 3
|botoak2 = 235
|ehunekoa2 = 41,45
|alderdia3 = [[PSE-EE|Euskadiko Alderdi Sozialista]] (PSE-EE(PSOE))
|kolorea3 = #F8C080
|zinegotziak3 = 0
|botoak3 = 8
|ehunekoa3 = 1,41
|alderdia4 = [[Euskadiko Alderdi Popularra|Alderdi Popularra]] (PP)
|kolorea4 = #7cc1ff
|zinegotziak4 = 0
|botoak4 = 5
|ehunekoa4 = 0,88
|iturria = [http://www.euskadi.net/q93TodoWar/eleccionesJSP/q93Contenedor.jsp?idioma=e&menu=li_2 Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean]
}}[[2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|2024ko apirilaren 21eko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeen]] emaitzak ondorengoak izan ziren:
* Euzko Alderdi Jeltzalea: 260 bozka (%46,68)
* Euskal Herria Bildu: 248 bozka (%44,52)
* Euskadiko Alderdi Sozialista - Euskadiko Ezkerra: 14 (%2,52)
<nowiki>*</nowiki>(Soilik %2-tik gorako bozkak jaso zituzten alderdiak plazaratu dira).
== Kultura ==
=== Euskara ===
Gautegiz-Arteagan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gautegiz-Arteaga - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/gautegiz-arteaga/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-11-09}}</ref> Busturialdeko hizkera<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Busturialdekoa - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/euskalkiak/mendebalekoa-bizkaiera/tartekoa-m/busturialdekoa/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-11-09}}</ref> da nagusi, mendebaldeko euskararen aldaera. 2021ko datuen arabera, %81,09-koa zen herriko euskaldunen kopurua. Euskararen kale-erabilera, berriz, %62,27-an kokatzen zen 2016an. [[Fitxategi:729-Udalerri euskaldunak eta Uema.svg|thumb|406x406px|[[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|UEMA]]<nowiki/>n dauden eta egon litezkeen herriak. (Iturria: [[Berria]])]]
Ez da kidea baina [[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko]] kidea izateko baldintzak betetzen ditu Gautegiz Arteagak. Izan ere, euskal hiztunen portzentajea ''% 70etik'' gora duten herriak egon daitezke [[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|UEMA]] Mankomunitatean.
Beheko bideoan Pilartxu Etxabe artegarraren adierazpenak entzun daitezke, tokiko euskaran, garaiko Gautegiz Arteagako herri eskolari buruz eta hezkuntzari buruz hizketan.[[Fitxategi:Gautegiz-Arteagako Pilartxu Etxabe.webm|thumb|275x275px|Gautegiz-Arteagako Pilartxu Etxabe<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Etxabe Zubizarreta, Pilartxu - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/gautegiz-arteaga/hizlariak/pilartxu-etxabe-zubizarreta/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2019-01-04}}</ref> ([[Euskal Herriko Ahotsak|Ahotsak]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea|url=https://ahotsak.eus/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2019-01-04}}</ref> proiekturako)]]
===Herri eskola===
Montorre Herri Ikastetxea izeneko eskola publiko txiki bat dago Arteagan, Mendialdua auzoan kokatzen dena. Haurtzaindegia, Haur Hezkuntza eta Lehen Hezkuntza barnebiltzen ditu eskolak. Busturialdeko eskolarik txikiena dugu, egun soilik 30 ikasle inguruk ikasten baitute bertan.
1862. urtean sortu zen "Escuela elemental" izenpean, mutilen eta neskentzako eraikin bana eraiki zelarik.1974tik aurrera, sexu-bereizketari amaiera eman zitzaion eta "mutilen eskola" delakoaren eraikina, gutxinaka, erabilera gabe geratzen joan zen, 1976an zarratu zuten arte. Eraikin hori, Udal Liburutegi edota mediku kontsultategi gisa erabilia izan zen ondorengo urteetan. 2007an, eraikina guztiz eraberritu ostean, zabaldu zen berriz ere. Ordutik, Haur Hezkuntzarako gelak, Liburutegia, Informatika-gela eta psikomotrizitate gela kokatzen dira bertan.
Egun, zerbitzu ugari eskaintzen ditu Montorre eskolak, hala nola; Taxi zerbitzua, Jantokia, dohako zaintza zerbitzua, eskola ordutegitik kanpoko klase ezberdinak edota udalaren dirulaguntzak.
=== Jaiak ===
Herriko patroia San Polikarpo da, eta Urtarrilaren 26an ospatzen da. Egunean bertan meza-santua, dantza erakuskizuna, trikitixarekin alaitutako herri-hamaiketakoa, eskupilota partidak eta erromeria egoten dira.
Alabaina, Arteagako jai nagusiak Antolin Deunaren bezpera egunetan ospatzen dira (abuztuaren amaierako eta irailaren hasierako egunetan). Ekintza askotariko festa-egitaraua izaten dute, ondorengo jai-egunak ospatzen dituztelarik: Gazte Eguna, Tabernazarre Eguna eta Antolin Deuna. Kontzertu, eskupilota partida, kultur-emanaldi, mozorro janzte, tortilla zein paella txapelketa bezalako ekintzek alaitzen dituzte jaiak. San Antolin egunean, irailaren 2an, Antolin Deunaren baselizara igotzen dira herritarrak, fededunek meza entzuten dute, eta ondoren, hamaiketakoa jan eta euskal dantzen girora alaitzen dute eguerdia. Azkenik, biribilketan jaisten dira baselizatik, mendian behera, herriko enparantzara heldu arte.
Bestelako auzo-jaiak ere ospatzen dituzte arteagarrek, hala nola; Karmen Birjinaren eguna (uztailaren 16an) Zendokiz auzounean, edota San Lorentzo eguna (abuztuaren 10ean).
===Kultur-eragileak===
* Gazteluzar (sozietate gastronomikoa).
* Artie Dantza Taldea (euskal-dantza taldea).
* Gartiape Kirol Kluba (kirol-elkartea).
* Antoliñape Kultur Elkartea
* Artiako Gazte Asanblada
* Helduen Elkartea (GAHE)
* Montorrealde Elkartea (herri eskolako guraso-elkartea)
== Toponimia ==
Elizatearen izena antzina bertan kokatzen ziren bi dorretxeen izenetatik eratorria da: Gautegiz dorretxea (desagertua) eta Arteagako Erdi Aroko dorretxea, zeinaren gainean gaur egungo [[Arteagako gaztelua|Arteagako Gaztelu]] modernoa eraiki zen.
"Gautegiz", -iz amaiera duten euskal toponimoen seriekoa da. [[Julio Caro Baroja]]<nowiki/>k toponimo horietako gehienak latinezko -icus deklinatuari lotutako izen propio batetik zetozela defendatzen zuen. Caro Barojak uste zuen euskal eremuko -oz, -ez eta -iz atzizkiak lekuaren jabetza adierazteko toponimoak zirela, eta jatorria [[Erdi Aroa|Erdi Arotik]] edo [[Erromatar Inperioa]]<nowiki/>ren garaitik etor zitekeela.
Gautegizen kasuan, Caro Barojak proposatu zuen balizko Gautius batetik etor zitekeela, [[latin]]<nowiki/>ezko izen dokumentatu batetik. Horrela, Gautius izenari latinezko -icus atzizkia gehitzen bazaio, Gauticus lor daiteke. Gauticus Gautiusen semea ere izan liteke. Gauticus eta bere ondorengoei dagokiena Gautici izango litzateke. Gautici horretatik "Gautegiz" toponimoa erator zitekeen: Gautici->Gauti (gi) ci->Gautegici->Gautegiz.
"Arteaga", bestalde, fitonimoa da, eta artea zuhaitzen lekua esan nahi du; artea hitzari -aga atzizki lokatiboa gehituz gero sortzen dena.
[[Elizate|Elizatea]] "Arteagako Gautegiz" deitu izan da tradizioz, baina beti egon da "Arteaga" izendatzeko joera. 1842ko erroldan eta 1877tik 1950era bitarteko erroldetan Arteaga deitu zitzaion ofizialki udalerriari. 1857ko eta 1860ko erroldetan, baita 1960ko eta 1991ko errolden artean ere, Gautéguiz de Arteaga izena hartu zuen. 1996an, udalak, gaur egun ofiziala den euskarazko izendapena hartu zuen: Gautegiz Arteaga.
== Ondasun nabarmenak<ref>[https://www.euskadi.eus/app/ondarea/udalean-eraikitako-euskal-ondarea/gautegiz-arteaga/consultaOndarea/codmun-48041/desc-gautegiz-arteaga/desceu-gautegiz-arteaga/tipoinv-1&locale=EU "Gautegiz Arteaga", Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistema].</ref><ref>[http://www.gautegizarteaga.com/es-ES/Ayuntamiento/Urbanismo/avance_2018_Planos/20_1717-PGOU_GAUTEGIZ%20ARTEAGA_AVANCE_AP10_PATRIMONIO_2018_08.pdf 2018ko PGOU, Gautegiz Arteagako Udala]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref> ==
=== Gaztelua ===
{{sakontzeko|Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua}}
[[Fitxategi:Arteaga_Tower_small.jpg|thumb|275px|[[Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua|Arteagako dorretxea]]]]
Gautegiz-Arteagako eraikinik garrantzitsuena "[[Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua|Arteagako dorrea]]" edo gaztelua da.
[[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] dorretxe baten hondarren gainean berreraiki zen, [[Eugenia de Montijo|Eugenia Montijokoaren]] aginduz, [[Napoleon III.a]] bere senarraren garaian. Gaur egun, jatetxe eta hotela da. 2001etik, Eusko Jaurlaritzak, Sailkatutako Kultura Ondasun gisa aitortzen du.
=== Urdaibai Bird Center ===
Oruetako auzoan, Mundakako Itsasdarraren paduraren bihotzean [[Urdaibai Bird Center]] dago, Europa mailako erreferentziazko ikerketa zentro eta museo ornitologikoa. "Naturaren museo bizi" handi bat da, jendeari irekita dagoena, hegaztien eta hauen migrazioen ikerketara eta ezaguera barreiatzera bideratuta dagoena.
Ikerketarako eta zientzia dibulgaziorako den behatoki honek 2012. urtean ireki zituen ateak. Kontzientziazio eta dibulgazio lanak bisitetan egiten dira eta bertan bisitariek dibulgatzaileen esanak entzuteko aukera ez ezik, hegaztiak paduretan eta hezegunetan zuzenean behatzeko aukera dute. [[Aranzadi Zientzia Elkartea|Aranzadi Zientzia Elkarteak]] kudeatzen du
=== Ondare erlijiosoa ===
* Andra Mariaren Zeruratzearen eliza
* Done Laurendi edo San Lorentzo baseliza
* San Antolin baseliza
* San Roke baseliza
* Karmen Ama Birjina baseliza
* San Bartolome baseliza
=== Ondare zibila ===
* Bekoetxe, Jaunsolo, Ojangoiti, Argiñene (eraitsia), Goikoetxe, Musetadi, Bidasolo, Mendotza, Naberan eta [[Ozolloaurrekoa]] baserriak.
* Barrenerrota, Oiangoiti (erortzear), Ikoakone Olaldea (desagertua) eta Oleta burdinolak.
* [[Koba Errota]] marea-errota, Ozollo-errota eta Portu-errota izenez ere ezaguna.
* Andrabideko harrobiak.
== Zerbitzuak ==
* Aretxederreta Kultur Etxea eta Sabin Muniategi Udal Liburutegia (Herriko Enparantza).
* Udal pilotalekua eta gimnasioa (Herriko Plaza)
* Mediku kontsultategia (Zelaieta auzoa, 81).
* Orrazi ileapaindegia (Herriko Plaza, 4 behea).
* M.Uribe Farmazia ( Zelaieta auzoa, 40 behea).
* Egala Taberna (Herriko Enparantza, 4).
* Artea Herriko Taberna (Herriko Enparantza, 1).
=== Garraioa ===
Bizkaibus zerbitzuaren bi autobus-linea pasatzen dira arteagatik: Bilbo-Lekeitio (3513) eta Gernika-Ibarrangelu (3526). Lehenengoak, 2 orduko maiztasuna du urte osoan zehar. Bigarrenak, berriz, 3 orduko maiztasuna. Hala ere, azken linea honek udako hilabeteetan (ekaina, uztaila, abuztua eta iraila) maiztasuna areagotzen du; egunero, norabide bietaruntz, ordu erdiroko zerbitzua izanik.
Bilbo-Lekeitio autobus lineak Arteagan dituen geltokiak hauek dira:
* Errekalde (Orueta auzoan)
* Herriko Enparantza (Zelaieta auzoan)
* Zelaieta (Elexalde eta Mendialdua auzoetatik hurbil)
* Muruetagane
* Basetxeta
Gernika-Ibarrangelu lineak Arteagan dituen autobus-geltokiak hauek dira:
* Errekalde (Orueta auzoan)
* Herriko Enparantza (Zelaieta auzoan)
* Zelaieta (Elexalde eta Mendialdua auzoetatik hurbil)
* Agirreta
* Isla Bekoa
* Isla Goikoa
* Ozamiz
* Kanala (Elexalde)
* Kanala (Jatetxearen alboan)
== Argazki galeria ==
<gallery mode="packed" heights="165">
Irudi:Gautegiz Arteaga - Iglesia de Santa María 01.jpg|Andra Mariaren Zeruratzearen eliza.
Irudi:Biblioteca Municipal Sabin Muniategi.jpg|Sabin Muniategi Udal Liburutegia.
Irudi:Urdaibai Bird Center 01 edificio.jpg|[[Urdaibai Bird Center]].
Irudi:Cantera abandonada en Gauteguiz Arteaga.jpg|Andrabideko harrobiak.
</gallery>
== Arteagar ospetsuak ==
* [[Federiko Murueta]] ([[1860]]-[[1940]]), mediku eta [[Valladolideko Unibertsitatea|Valladolideko Unibertsitateko]] dekanoa.
* [[Angel Zabala|Angel Zabala Ozamiz ''Kondaño'']] ([[1866]]-[[1940]]), EAJko politikaria.
* [[Sabin Muniategi]] ([[1912]]-[[1990]]), euskal idazlea.
* [[Josu Naberan]] ([[1941]]), euskarazko saiakeragile eta itzultzailea.
* [[Olatz Arrizabalaga]] (1997) pilotaria.
* [[Amaia Aberasturi]] ([[1997]]), aktorea.
* [[Damaris Egurrola]] (1999), futbolaria.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Bizkaiko udalerrien zerrenda]]
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Bizkaia|Bizkaia}}
* [https://web.archive.org/web/20111006165446/http://www.gautegizarteaga.com/ Gautegiz Arteagako Udalaren webgunea.]
{{autoritate kontrola}}
{{Busturialdeko udalerri aurkibidea}}
{{Bizkaiko udalerri aurkibidea}}
[[Kategoria:Gautegiz Arteaga]]
5daru4w31etgb3anqkaa4lmlrf6hrur
9968202
9968196
2024-11-13T18:28:41Z
2A02:9130:FD1D:3FF5:179C:4CED:B685:D238
9968202
wikitext
text/x-wiki
{{argitzeko|Busturialdeko udalerriari|Arteaga (argipena)}}
{{Bizkaiko udalerri infotaula
| izena = Gautegiz Arteaga
| bandera = ez
| armarria = Escudo de Gautegiz Arteaga.svg
| nongo = Gautegiz Arteagako
| ofiziala = Gautegiz Arteaga
| eskualdea = [[Busturialdea]]
| postakodea = 48314
| irudia = Arteaga (Vizcaya).jpg
| irudiaren testua = Herriaren ikuspegia Portu auzotik. Goi-ezkerraldean Ereñozar mendia.
| kokapena = Bizkaia municipalities Gautegiz Arteaga.PNG
| koordenatuak = {{koord|43|21|15|N|2|38|53|W|region:EH-BI_type:city(905)|display=inline,title|title=Gautegiz Arteaga}}
| garaiera = 45
| azalera = 13.57
| biztanleria =900 (2024)
| bizt_urtea =
| dentsitatea =66.61 biztanle/km²-ko (2024)
| distantzia = 38
| euskaldunen ehunekoa = 81.09 (2021)
| sorrera =
| herritarra = arteagar / artiar
| alkatea = Patrik Saitua Betanzos (EAJ)
| oharrak =
| webgunea = http://www.gautegizarteaga.com/
}}
'''Gautegiz Arteaga'''<ref>{{EuskaltzArauErref | arau-zk = 145 | arau-izenb = Bizkaiko herri izendegia}}</ref> [[Bizkaia|Bizkaiko]] iparraldeko [[udalerri]] bat da, [[Busturialdea]] eskualdekoa. Izen konposatua izan arren, Arteaga bezala da ezaguna; tokiko euskaran "Artia" deritze. [[Ereñozar]] tontorraren magalaren eta [[Oka (ibaia)|Oka]] ibaiaren artean dago kokaturik, itsasertzetik ez oso urruti. 2024ko erroldaren arabera 900 biztanle ditu.
== Geografia ==
=== Ingurune naturala eta klima ===
==== Itsasadarra ====
Udalerri hau [[Urdaibai]]ko biosfera erreserbaren barnean dago. Herria errepidearen bi alboetan zehar hedatzen da eta bertan biltzen dira biztanle gehienak.
Bestela, [[Gernikako itsasadarra]]ren ezkerraldean dago kokatuta. Bertan, [[Euskal Herria]]n oraindik ikusgai dagoen [[marea-errota]] bakarrenetarikoa dugu, [[Koba Errota]] izenekoa.
==== Klima ====
Gautegiz Arteagako klima ozeaniko hezea da, korronte bero baten eraginarekin, eta urte osoan tenperatura lasaiekin. Iparreko eta ipar-mendebaldeko haizeak ohikoak dira urte osoan. [[Euri]]ak udazkenean eta udaberrian ugariak izaten dira, negu onberarekin eta uda ez oso beroekin. [[Itsaso]]ko brisek tenperaturetan eragina dute urte osoan, eta barrualdeko beroak nekez iristen dira kostaldera udan.
=== Mugakideak ===
Iparraldean [[Ibarrangelu]]ko udalerriarekin egiten du muga, mendebaldean [[Oka]] ibaiarekin, ekialdean [[Ereño]] eta hegoaldean [[Kortezubi]]rekin.
=== Auzoak ===
Herriaren buru den auzoa [[Zelaieta (Gautegiz-Arteaga)|Zelaieta]] da, eta bertan daude udaletxea, jolasgunea, kulturretxea eta herriko plaza. Horrez gain, auzo hauek ditu: [[Basetxeta]], [[Isla Goikoa]], [[Isla Bekoa]], [[Kanala (Gautegiz-Arteaga)|Kanala]], [[Muruetagane]], [[Orueta (Gautegiz-Arteaga)|Orueta]], [[Ozollo]], Aldamiz, Portu, Muniategi, Agirreta, Mendialdua Arteaga-Uria eta [[Tremoia]].
Kanalako auzoa [[Mundakako itsasadarra|Mundakako itsasdarraren]] bestaldean kokatzen den Sukarrieta udalerriarekin partekatzen du, auzo guztia [[Samikola|samikolar]] [[Barrendegi|barrendegiz]] beteta dagoelarik.
== Historia ==
Historiaurrea
Antzinaroa
Erdi Aroa
Aro Modernoa
Aro Garaikidea
== Demografia ==
Gautegiz Arteaga nekazal herria izan da beti. Hori dela eta, demografia egonkor pixka bat gorakorra mantendu zuen 1940. urtera arte. Izan ere, [[Espainiako Gerra Zibila|Espainiako Gerra Zibilak]] arteagar demografian eragina izan zuen, 300 bat biztanle galduz (heriotzek, migrazioek zein erbesteratzeek eraginda). Hortik aurrera, etengabeko biztanle galera bat jasan zuen herriak, industrializazio prozesuaren eraginez lehen sektoreak indarra galdu baitzuen (garaiko Gautegiz Arteagako ekonomia sektore nagusiena). Arteagarrek gune industrial handiagoetara egin zuten alde, gehienek hurbileko Gernikara, eta beste batzuek Bilbora zein Eibarrera. Hortaz, 1991. urtean gutxiengo biztanleria izatera iritsi zen (752). Hortik aurrera, zerbitzuetan oinarritutako herri bilakatu da, eta gutxinaka, 3 hamarkadetan, 150 biztanle berreskuratu ditu, egun 900 izateraino.{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Gautegiz-Arteagako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=650
|1842|622|1877|1313|1887|1260|1897|1392|1900|1367|1910|1418|1920|1418|1930|1515|1940|1279|1950|1268|1960|1107|1970|1011|1981|758|1991|752|2001|843|2011|903|2016|846|2019|854|2022|884|2024|900}}
== Politika ==
[[Fitxategi:Gautegiz Arteaga - Ayuntamiento 3.jpg|thumb|eskuinera|275px|Gautegiz Arteagako udaletxea]]
=== 2011ko udal hauteskundeak ===
[[2011ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeen]] emaitzen ondorioz Gautegiz-Arteagako [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleko]] Juan Felix Naberan izan zen hautatua alkate gisa. 2023rarte, hiru legegintzaldi bete zituen alkatetzan.
{{Udal hauteskunde infotaula
|data = 2011ko maiatzaren 22
|alderdia1 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ)
|kolorea1 = #CCFC66
|zinegotziak1 = 4
|botoak1 = 317
|ehunekoa1 = 53,64
|alderdia2 = [[Bildu]]
|kolorea2 = #9bd225
|zinegotziak2 = 3
|botoak2 = 235
|ehunekoa2 = 39,76
|alderdia3 = [[PSE-EE|Euskadiko Alderdi Sozialista]] (PSE-EE(PSOE))
|kolorea3 = #F8C080
|zinegotziak3 = 0
|botoak3 = 13
|ehunekoa3 = 2,2
|alderdia4 = [[Euskadiko Alderdi Popularra|Alderdi Popularra]] (PP)
|kolorea4 = #7cc1ff
|zinegotziak4 = 0
|botoak4 = 1
|ehunekoa4 = 0,17
|iturria = [http://www.euskadi.net/q93TodoWar/eleccionesJSP/q93Contenedor.jsp?idioma=e&menu=li_2 Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean]
}}
=== 2023ko udal hauteskundeak ===
[[2023ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2023ko maiatzaren 28ko udal hauteskundeen]] geroztik Gautegiz-Arteagako alkatea [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleko]] Patrik Saitua Betanzos da.
{{Udal hauteskunde infotaula
|data = 2023ko maiatzaren 28
|alderdia1 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ)
|kolorea1 = #CCFC66
|zinegotziak1 = 4
|botoak1 = 301
|ehunekoa1 = 53,09
|alderdia2 = [[Euskal Herria Bildu]]
|kolorea2 = #9bd225
|zinegotziak2 = 3
|botoak2 = 235
|ehunekoa2 = 41,45
|alderdia3 = [[PSE-EE|Euskadiko Alderdi Sozialista]] (PSE-EE(PSOE))
|kolorea3 = #F8C080
|zinegotziak3 = 0
|botoak3 = 8
|ehunekoa3 = 1,41
|alderdia4 = [[Euskadiko Alderdi Popularra|Alderdi Popularra]] (PP)
|kolorea4 = #7cc1ff
|zinegotziak4 = 0
|botoak4 = 5
|ehunekoa4 = 0,88
|iturria = [http://www.euskadi.net/q93TodoWar/eleccionesJSP/q93Contenedor.jsp?idioma=e&menu=li_2 Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean]
}}[[2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|2024ko apirilaren 21eko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeen]] emaitzak ondorengoak izan ziren:
* Euzko Alderdi Jeltzalea: 260 bozka (%46,68)
* Euskal Herria Bildu: 248 bozka (%44,52)
* Euskadiko Alderdi Sozialista - Euskadiko Ezkerra: 14 (%2,52)
<nowiki>*</nowiki>(Soilik %2-tik gorako bozkak jaso zituzten alderdiak plazaratu dira).
== Kultura ==
=== Euskara ===
Gautegiz-Arteagan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gautegiz-Arteaga - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/gautegiz-arteaga/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-11-09}}</ref> Busturialdeko hizkera<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Busturialdekoa - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/euskalkiak/mendebalekoa-bizkaiera/tartekoa-m/busturialdekoa/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-11-09}}</ref> da nagusi, mendebaldeko euskararen aldaera. 2021ko datuen arabera, %81,09-koa zen herriko euskaldunen kopurua. Euskararen kale-erabilera, berriz, %62,27-an kokatzen zen 2016an. [[Fitxategi:729-Udalerri euskaldunak eta Uema.svg|thumb|406x406px|[[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|UEMA]]<nowiki/>n dauden eta egon litezkeen herriak. (Iturria: [[Berria]])]]
Ez da kidea baina [[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko]] kidea izateko baldintzak betetzen ditu Gautegiz Arteagak. Izan ere, euskal hiztunen portzentajea ''% 70etik'' gora duten herriak egon daitezke [[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|UEMA]] Mankomunitatean.
Beheko bideoan Pilartxu Etxabe artegarraren adierazpenak entzun daitezke, tokiko euskaran, garaiko Gautegiz Arteagako herri eskolari buruz eta hezkuntzari buruz hizketan.[[Fitxategi:Gautegiz-Arteagako Pilartxu Etxabe.webm|thumb|275x275px|Gautegiz-Arteagako Pilartxu Etxabe<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Etxabe Zubizarreta, Pilartxu - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/gautegiz-arteaga/hizlariak/pilartxu-etxabe-zubizarreta/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2019-01-04}}</ref> ([[Euskal Herriko Ahotsak|Ahotsak]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea|url=https://ahotsak.eus/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2019-01-04}}</ref> proiekturako)]]
===Herri eskola===
Montorre Herri Ikastetxea izeneko eskola publiko txiki bat dago Arteagan, Mendialdua auzoan kokatzen dena. Haurtzaindegia, Haur Hezkuntza eta Lehen Hezkuntza barnebiltzen ditu eskolak. Busturialdeko eskolarik txikiena dugu, egun soilik 30 ikasle inguruk ikasten baitute bertan.
1862. urtean sortu zen "Escuela elemental" izenpean, mutilen eta neskentzako eraikin bana eraiki zelarik.1974tik aurrera, sexu-bereizketari amaiera eman zitzaion eta "mutilen eskola" delakoaren eraikina, gutxinaka, erabilera gabe geratzen joan zen, 1976an zarratu zuten arte. Eraikin hori, Udal Liburutegi edota mediku kontsultategi gisa erabilia izan zen ondorengo urteetan. 2007an, eraikina guztiz eraberritu ostean, zabaldu zen berriz ere. Ordutik, Haur Hezkuntzarako gelak, Liburutegia, Informatika-gela eta psikomotrizitate gela kokatzen dira bertan.
Egun, zerbitzu ugari eskaintzen ditu Montorre eskolak, hala nola; Taxi zerbitzua, Jantokia, dohako zaintza zerbitzua, eskola ordutegitik kanpoko klase ezberdinak edota udalaren dirulaguntzak.
=== Jaiak ===
Herriko patroia San Polikarpo da, eta Urtarrilaren 26an ospatzen da. Egunean bertan meza-santua, dantza erakuskizuna, trikitixarekin alaitutako herri-hamaiketakoa, eskupilota partidak eta erromeria egoten dira.
Alabaina, Arteagako jai nagusiak Antolin Deunaren bezpera egunetan ospatzen dira (abuztuaren amaierako eta irailaren hasierako egunetan). Ekintza askotariko festa-egitaraua izaten dute, ondorengo jai-egunak ospatzen dituztelarik: Gazte Eguna, Tabernazarre Eguna eta Antolin Deuna. Kontzertu, eskupilota partida, kultur-emanaldi, mozorro janzte, tortilla zein paella txapelketa bezalako ekintzek alaitzen dituzte jaiak. San Antolin egunean, irailaren 2an, Antolin Deunaren baselizara igotzen dira herritarrak, fededunek meza entzuten dute, eta ondoren, hamaiketakoa jan eta euskal dantzen girora alaitzen dute eguerdia. Azkenik, biribilketan jaisten dira baselizatik, mendian behera, herriko enparantzara heldu arte.
Bestelako auzo-jaiak ere ospatzen dituzte arteagarrek, hala nola; Karmen Birjinaren eguna (uztailaren 16an) Zendokiz auzounean, edota San Lorentzo eguna (abuztuaren 10ean).
===Kultur-eragileak===
* Gazteluzar (sozietate gastronomikoa).
* Artie Dantza Taldea (euskal-dantza taldea).
* Gartiape Kirol Kluba (kirol-elkartea).
* Antoliñape Kultur Elkartea
* Artiako Gazte Asanblada
* Helduen Elkartea (GAHE)
* Montorrealde Guraso Elkartea
== Toponimia ==
Elizatearen izena antzina bertan kokatzen ziren bi dorretxeen izenetatik eratorria da: Gautegiz dorretxea (desagertua) eta Arteagako Erdi Aroko dorretxea, zeinaren gainean gaur egungo [[Arteagako gaztelua|Arteagako Gaztelu]] modernoa eraiki zen.
"Gautegiz", -iz amaiera duten euskal toponimoen seriekoa da. [[Julio Caro Baroja]]<nowiki/>k toponimo horietako gehienak latinezko -icus deklinatuari lotutako izen propio batetik zetozela defendatzen zuen. Caro Barojak uste zuen euskal eremuko -oz, -ez eta -iz atzizkiak lekuaren jabetza adierazteko toponimoak zirela, eta jatorria [[Erdi Aroa|Erdi Arotik]] edo [[Erromatar Inperioa]]<nowiki/>ren garaitik etor zitekeela.
Gautegizen kasuan, Caro Barojak proposatu zuen balizko Gautius batetik etor zitekeela, [[latin]]<nowiki/>ezko izen dokumentatu batetik. Horrela, Gautius izenari latinezko -icus atzizkia gehitzen bazaio, Gauticus lor daiteke. Gauticus Gautiusen semea ere izan liteke. Gauticus eta bere ondorengoei dagokiena Gautici izango litzateke. Gautici horretatik "Gautegiz" toponimoa erator zitekeen: Gautici->Gauti (gi) ci->Gautegici->Gautegiz.
"Arteaga", bestalde, fitonimoa da, eta artea zuhaitzen lekua esan nahi du; artea hitzari -aga atzizki lokatiboa gehituz gero sortzen dena.
[[Elizate|Elizatea]] "Arteagako Gautegiz" deitu izan da tradizioz, baina beti egon da "Arteaga" izendatzeko joera. 1842ko erroldan eta 1877tik 1950era bitarteko erroldetan Arteaga deitu zitzaion ofizialki udalerriari. 1857ko eta 1860ko erroldetan, baita 1960ko eta 1991ko errolden artean ere, Gautéguiz de Arteaga izena hartu zuen. 1996an, udalak, gaur egun ofiziala den euskarazko izendapena hartu zuen: Gautegiz Arteaga.
== Ondasun nabarmenak<ref>[https://www.euskadi.eus/app/ondarea/udalean-eraikitako-euskal-ondarea/gautegiz-arteaga/consultaOndarea/codmun-48041/desc-gautegiz-arteaga/desceu-gautegiz-arteaga/tipoinv-1&locale=EU "Gautegiz Arteaga", Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistema].</ref><ref>[http://www.gautegizarteaga.com/es-ES/Ayuntamiento/Urbanismo/avance_2018_Planos/20_1717-PGOU_GAUTEGIZ%20ARTEAGA_AVANCE_AP10_PATRIMONIO_2018_08.pdf 2018ko PGOU, Gautegiz Arteagako Udala]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref> ==
=== Gaztelua ===
{{sakontzeko|Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua}}
[[Fitxategi:Arteaga_Tower_small.jpg|thumb|275px|[[Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua|Arteagako dorretxea]]]]
Gautegiz-Arteagako eraikinik garrantzitsuena "[[Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua|Arteagako dorrea]]" edo gaztelua da.
[[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] dorretxe baten hondarren gainean berreraiki zen, [[Eugenia de Montijo|Eugenia Montijokoaren]] aginduz, [[Napoleon III.a]] bere senarraren garaian. Gaur egun, jatetxe eta hotela da. 2001etik, Eusko Jaurlaritzak, Sailkatutako Kultura Ondasun gisa aitortzen du.
=== Urdaibai Bird Center ===
Oruetako auzoan, Mundakako Itsasdarraren paduraren bihotzean [[Urdaibai Bird Center]] dago, Europa mailako erreferentziazko ikerketa zentro eta museo ornitologikoa. "Naturaren museo bizi" handi bat da, jendeari irekita dagoena, hegaztien eta hauen migrazioen ikerketara eta ezaguera barreiatzera bideratuta dagoena.
Ikerketarako eta zientzia dibulgaziorako den behatoki honek 2012. urtean ireki zituen ateak. Kontzientziazio eta dibulgazio lanak bisitetan egiten dira eta bertan bisitariek dibulgatzaileen esanak entzuteko aukera ez ezik, hegaztiak paduretan eta hezegunetan zuzenean behatzeko aukera dute. [[Aranzadi Zientzia Elkartea|Aranzadi Zientzia Elkarteak]] kudeatzen du
=== Ondare erlijiosoa ===
* Andra Mariaren Zeruratzearen eliza
* Done Laurendi edo San Lorentzo baseliza
* San Antolin baseliza
* San Roke baseliza
* Karmen Ama Birjina baseliza
* San Bartolome baseliza
=== Ondare zibila ===
* Bekoetxe, Jaunsolo, Ojangoiti, Argiñene (eraitsia), Goikoetxe, Musetadi, Bidasolo, Mendotza, Naberan eta [[Ozolloaurrekoa]] baserriak.
* Barrenerrota, Oiangoiti (erortzear), Ikoakone Olaldea (desagertua) eta Oleta burdinolak.
* [[Koba Errota]] marea-errota, Ozollo-errota eta Portu-errota izenez ere ezaguna.
* Andrabideko harrobiak.
== Zerbitzuak ==
* Aretxederreta Kultur Etxea eta Sabin Muniategi Udal Liburutegia (Herriko Enparantza).
* Udal pilotalekua eta gimnasioa (Herriko Plaza)
* Mediku kontsultategia (Zelaieta auzoa, 81).
* Orrazi ileapaindegia (Herriko Plaza, 4 behea).
* M.Uribe Farmazia ( Zelaieta auzoa, 40 behea).
* Egala Taberna (Herriko Enparantza, 4).
* Artea Herriko Taberna (Herriko Enparantza, 1).
=== Garraioa ===
Bizkaibus zerbitzuaren bi autobus-linea pasatzen dira arteagatik: Bilbo-Lekeitio (3513) eta Gernika-Ibarrangelu (3526). Lehenengoak, 2 orduko maiztasuna du urte osoan zehar. Bigarrenak, berriz, 3 orduko maiztasuna. Hala ere, azken linea honek udako hilabeteetan (ekaina, uztaila, abuztua eta iraila) maiztasuna areagotzen du; egunero, norabide bietaruntz, ordu erdiroko zerbitzua izanik.
Bilbo-Lekeitio autobus lineak Arteagan dituen geltokiak hauek dira:
* Errekalde (Orueta auzoan)
* Herriko Enparantza (Zelaieta auzoan)
* Zelaieta (Elexalde eta Mendialdua auzoetatik hurbil)
* Muruetagane
* Basetxeta
Gernika-Ibarrangelu lineak Arteagan dituen autobus-geltokiak hauek dira:
* Errekalde (Orueta auzoan)
* Herriko Enparantza (Zelaieta auzoan)
* Zelaieta (Elexalde eta Mendialdua auzoetatik hurbil)
* Agirreta
* Isla Bekoa
* Isla Goikoa
* Ozamiz
* Kanala (Elexalde)
* Kanala (Jatetxearen alboan)
== Argazki galeria ==
<gallery mode="packed" heights="165">
Irudi:Gautegiz Arteaga - Iglesia de Santa María 01.jpg|Andra Mariaren Zeruratzearen eliza.
Irudi:Biblioteca Municipal Sabin Muniategi.jpg|Sabin Muniategi Udal Liburutegia.
Irudi:Urdaibai Bird Center 01 edificio.jpg|[[Urdaibai Bird Center]].
Irudi:Cantera abandonada en Gauteguiz Arteaga.jpg|Andrabideko harrobiak.
</gallery>
== Arteagar ospetsuak ==
* [[Federiko Murueta]] ([[1860]]-[[1940]]), mediku eta [[Valladolideko Unibertsitatea|Valladolideko Unibertsitateko]] dekanoa.
* [[Angel Zabala|Angel Zabala Ozamiz ''Kondaño'']] ([[1866]]-[[1940]]), EAJko politikaria.
* [[Sabin Muniategi]] ([[1912]]-[[1990]]), euskal idazlea.
* [[Josu Naberan]] ([[1941]]), euskarazko saiakeragile eta itzultzailea.
* [[Olatz Arrizabalaga]] (1997) pilotaria.
* [[Amaia Aberasturi]] ([[1997]]), aktorea.
* [[Damaris Egurrola]] (1999), futbolaria.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Bizkaiko udalerrien zerrenda]]
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Bizkaia|Bizkaia}}
* [https://web.archive.org/web/20111006165446/http://www.gautegizarteaga.com/ Gautegiz Arteagako Udalaren webgunea.]
{{autoritate kontrola}}
{{Busturialdeko udalerri aurkibidea}}
{{Bizkaiko udalerri aurkibidea}}
[[Kategoria:Gautegiz Arteaga]]
tiyk3cegx7iuvq22ykqjw55ouhusvny
9968438
9968202
2024-11-13T23:30:35Z
62.99.116.197
/* Historia */
9968438
wikitext
text/x-wiki
{{argitzeko|Busturialdeko udalerriari|Arteaga (argipena)}}
{{Bizkaiko udalerri infotaula
| izena = Gautegiz Arteaga
| bandera = ez
| armarria = Escudo de Gautegiz Arteaga.svg
| nongo = Gautegiz Arteagako
| ofiziala = Gautegiz Arteaga
| eskualdea = [[Busturialdea]]
| postakodea = 48314
| irudia = Arteaga (Vizcaya).jpg
| irudiaren testua = Herriaren ikuspegia Portu auzotik. Goi-ezkerraldean Ereñozar mendia.
| kokapena = Bizkaia municipalities Gautegiz Arteaga.PNG
| koordenatuak = {{koord|43|21|15|N|2|38|53|W|region:EH-BI_type:city(905)|display=inline,title|title=Gautegiz Arteaga}}
| garaiera = 45
| azalera = 13.57
| biztanleria =900 (2024)
| bizt_urtea =
| dentsitatea =66.61 biztanle/km²-ko (2024)
| distantzia = 38
| euskaldunen ehunekoa = 81.09 (2021)
| sorrera =
| herritarra = arteagar / artiar
| alkatea = Patrik Saitua Betanzos (EAJ)
| oharrak =
| webgunea = http://www.gautegizarteaga.com/
}}
'''Gautegiz Arteaga'''<ref>{{EuskaltzArauErref | arau-zk = 145 | arau-izenb = Bizkaiko herri izendegia}}</ref> [[Bizkaia|Bizkaiko]] iparraldeko [[udalerri]] bat da, [[Busturialdea]] eskualdekoa. Izen konposatua izan arren, Arteaga bezala da ezaguna; tokiko euskaran "Artia" deritze. [[Ereñozar]] tontorraren magalaren eta [[Oka (ibaia)|Oka]] ibaiaren artean dago kokaturik, itsasertzetik ez oso urruti. 2024ko erroldaren arabera 900 biztanle ditu.
== Geografia ==
=== Ingurune naturala eta klima ===
==== Itsasadarra ====
Udalerri hau [[Urdaibai]]ko biosfera erreserbaren barnean dago. Herria errepidearen bi alboetan zehar hedatzen da eta bertan biltzen dira biztanle gehienak.
Bestela, [[Gernikako itsasadarra]]ren ezkerraldean dago kokatuta. Bertan, [[Euskal Herria]]n oraindik ikusgai dagoen [[marea-errota]] bakarrenetarikoa dugu, [[Koba Errota]] izenekoa.
==== Klima ====
Gautegiz Arteagako klima ozeaniko hezea da, korronte bero baten eraginarekin, eta urte osoan tenperatura lasaiekin. Iparreko eta ipar-mendebaldeko haizeak ohikoak dira urte osoan. [[Euri]]ak udazkenean eta udaberrian ugariak izaten dira, negu onberarekin eta uda ez oso beroekin. [[Itsaso]]ko brisek tenperaturetan eragina dute urte osoan, eta barrualdeko beroak nekez iristen dira kostaldera udan.
=== Mugakideak ===
Iparraldean [[Ibarrangelu]]ko udalerriarekin egiten du muga, mendebaldean [[Oka]] ibaiarekin, ekialdean [[Ereño]] eta hegoaldean [[Kortezubi]]rekin.
=== Auzoak ===
Herriaren buru den auzoa [[Zelaieta (Gautegiz-Arteaga)|Zelaieta]] da, eta bertan daude udaletxea, jolasgunea, kulturretxea eta herriko plaza. Horrez gain, auzo hauek ditu: [[Basetxeta]], [[Isla Goikoa]], [[Isla Bekoa]], [[Kanala (Gautegiz-Arteaga)|Kanala]], [[Muruetagane]], [[Orueta (Gautegiz-Arteaga)|Orueta]], [[Ozollo]], Aldamiz, Portu, Muniategi, Agirreta, Mendialdua Arteaga-Uria eta [[Tremoia]].
Kanalako auzoa [[Mundakako itsasadarra|Mundakako itsasdarraren]] bestaldean kokatzen den Sukarrieta udalerriarekin partekatzen du, auzo guztia [[Samikola|samikolar]] [[Barrendegi|barrendegiz]] beteta dagoelarik.
== Historia ==
=== Historiaurrea ===
Gautegiz Arteagan gutxienez duela 36 mila urte inguruko giza-aztarnak aurkitu izan dira, bereiziki [[Antoliñako koba|Antoliñako Koba]] izeneko haitzuloan. Bertan, [[Aurignac aldi|Aurignac]], [[Gravette aldia|Gravette]], [[Solutre aldia|Solutre]] eta [[Madeleine aldia|Madeleine]] [[Historiaurre|historiaurreko]] aldietako hondakinak aurkitu dituzte (duela 34.000 eta 11.500 urte artekoak, alegia). Besteak beste, horman atzamarrarekin eginiko orbain gorri bat eta orein baten irudiarekin apaindutako perkutorea aurkitu dira. Aztarnategia ez zen era egonkorrean okupatua izan, hedadura handiko territorio batean aldixka okupatzen zuten haitzuloa baitzen. Izan ere, bizitza nomada zeramatzaten giza ehiztari-biltzaile hauek [[Urdaibai]], [[Durangaldea]], [[Arabako lautada]], [[Trebiñu]], [[Sakana]] eta [[Urbasa]] artean mugitzen ziren, [[suharri]]<nowiki/>z egindako tresneria berdintsuak erakutsi duenez. Egonkorki erabili ez arren, kobazuloa modu jarraituan erabili zuten 15 mila urtetan zehar, bizimodu berdintsua eramanez urte guzti horietan, azken Solutre aldian izan ezik (duela 18 mila urte), klima hozte bortitz batera egokitu behar izan baitziren.
Bestalde, udalerrian beste 4 aztarnategi prehistoriko identifikatu dira. Gainera, mugakide duen Kortezubiko udalerrian [[Santimamiñe]] leize garrantzitsua aurkitzen da, k.a 14 mila eta 9 mila urteen artean okupatua izan zen. Beraz, Gautegiz Arteagako lurrak ustiatu eta haitzuloak okupatu zituzten gizakiak Santimamiñeko koba okupatu zutenak berdinak edo haien ondorengoak zirela egiaztatu daiteke.
Ikerketa genetikoek erakutsi dutenez, Gautegiz-Arteagako gaurko biztanleak inguruko kobazuloetan bizi zirenen oinordeko zuzenak dira.
=== Antzinaroa ===
=== Erdi Aroa ===
=== Aro Modernoa ===
=== Aro Garaikidea ===
== Demografia ==
Gautegiz Arteaga nekazal herria izan da beti. Hori dela eta, demografia egonkor pixka bat gorakorra mantendu zuen 1940. urtera arte. Izan ere, [[Espainiako Gerra Zibila|Espainiako Gerra Zibilak]] arteagar demografian eragina izan zuen, 300 bat biztanle galduz (heriotzek, migrazioek zein erbesteratzeek eraginda). Hortik aurrera, etengabeko biztanle galera bat jasan zuen herriak, industrializazio prozesuaren eraginez lehen sektoreak indarra galdu baitzuen (garaiko Gautegiz Arteagako ekonomia sektore nagusiena). Arteagarrek gune industrial handiagoetara egin zuten alde, gehienek hurbileko Gernikara, eta beste batzuek Bilbora zein Eibarrera. Hortaz, 1991. urtean gutxiengo biztanleria izatera iritsi zen (752). Hortik aurrera, zerbitzuetan oinarritutako herri bilakatu da, eta gutxinaka, 3 hamarkadetan, 150 biztanle berreskuratu ditu, egun 900 izateraino.{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Gautegiz-Arteagako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=650
|1842|622|1877|1313|1887|1260|1897|1392|1900|1367|1910|1418|1920|1418|1930|1515|1940|1279|1950|1268|1960|1107|1970|1011|1981|758|1991|752|2001|843|2011|903|2016|846|2019|854|2022|884|2024|900}}
== Politika ==
[[Fitxategi:Gautegiz Arteaga - Ayuntamiento 3.jpg|thumb|eskuinera|275px|Gautegiz Arteagako udaletxea]]
=== 2011ko udal hauteskundeak ===
[[2011ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeen]] emaitzen ondorioz Gautegiz-Arteagako [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleko]] Juan Felix Naberan izan zen hautatua alkate gisa. 2023rarte, hiru legegintzaldi bete zituen alkatetzan.
{{Udal hauteskunde infotaula
|data = 2011ko maiatzaren 22
|alderdia1 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ)
|kolorea1 = #CCFC66
|zinegotziak1 = 4
|botoak1 = 317
|ehunekoa1 = 53,64
|alderdia2 = [[Bildu]]
|kolorea2 = #9bd225
|zinegotziak2 = 3
|botoak2 = 235
|ehunekoa2 = 39,76
|alderdia3 = [[PSE-EE|Euskadiko Alderdi Sozialista]] (PSE-EE(PSOE))
|kolorea3 = #F8C080
|zinegotziak3 = 0
|botoak3 = 13
|ehunekoa3 = 2,2
|alderdia4 = [[Euskadiko Alderdi Popularra|Alderdi Popularra]] (PP)
|kolorea4 = #7cc1ff
|zinegotziak4 = 0
|botoak4 = 1
|ehunekoa4 = 0,17
|iturria = [http://www.euskadi.net/q93TodoWar/eleccionesJSP/q93Contenedor.jsp?idioma=e&menu=li_2 Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean]
}}
=== 2023ko udal hauteskundeak ===
[[2023ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2023ko maiatzaren 28ko udal hauteskundeen]] geroztik Gautegiz-Arteagako alkatea [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleko]] Patrik Saitua Betanzos da.
{{Udal hauteskunde infotaula
|data = 2023ko maiatzaren 28
|alderdia1 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ)
|kolorea1 = #CCFC66
|zinegotziak1 = 4
|botoak1 = 301
|ehunekoa1 = 53,09
|alderdia2 = [[Euskal Herria Bildu]]
|kolorea2 = #9bd225
|zinegotziak2 = 3
|botoak2 = 235
|ehunekoa2 = 41,45
|alderdia3 = [[PSE-EE|Euskadiko Alderdi Sozialista]] (PSE-EE(PSOE))
|kolorea3 = #F8C080
|zinegotziak3 = 0
|botoak3 = 8
|ehunekoa3 = 1,41
|alderdia4 = [[Euskadiko Alderdi Popularra|Alderdi Popularra]] (PP)
|kolorea4 = #7cc1ff
|zinegotziak4 = 0
|botoak4 = 5
|ehunekoa4 = 0,88
|iturria = [http://www.euskadi.net/q93TodoWar/eleccionesJSP/q93Contenedor.jsp?idioma=e&menu=li_2 Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean]
}}[[2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|2024ko apirilaren 21eko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeen]] emaitzak ondorengoak izan ziren:
* Euzko Alderdi Jeltzalea: 260 bozka (%46,68)
* Euskal Herria Bildu: 248 bozka (%44,52)
* Euskadiko Alderdi Sozialista - Euskadiko Ezkerra: 14 (%2,52)
<nowiki>*</nowiki>(Soilik %2-tik gorako bozkak jaso zituzten alderdiak plazaratu dira).
== Kultura ==
=== Euskara ===
Gautegiz-Arteagan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gautegiz-Arteaga - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/gautegiz-arteaga/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-11-09}}</ref> Busturialdeko hizkera<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Busturialdekoa - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/euskalkiak/mendebalekoa-bizkaiera/tartekoa-m/busturialdekoa/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-11-09}}</ref> da nagusi, mendebaldeko euskararen aldaera. 2021ko datuen arabera, %81,09-koa zen herriko euskaldunen kopurua. Euskararen kale-erabilera, berriz, %62,27-an kokatzen zen 2016an. [[Fitxategi:729-Udalerri euskaldunak eta Uema.svg|thumb|406x406px|[[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|UEMA]]<nowiki/>n dauden eta egon litezkeen herriak. (Iturria: [[Berria]])]]
Ez da kidea baina [[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko]] kidea izateko baldintzak betetzen ditu Gautegiz Arteagak. Izan ere, euskal hiztunen portzentajea ''% 70etik'' gora duten herriak egon daitezke [[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|UEMA]] Mankomunitatean.
Beheko bideoan Pilartxu Etxabe artegarraren adierazpenak entzun daitezke, tokiko euskaran, garaiko Gautegiz Arteagako herri eskolari buruz eta hezkuntzari buruz hizketan.[[Fitxategi:Gautegiz-Arteagako Pilartxu Etxabe.webm|thumb|275x275px|Gautegiz-Arteagako Pilartxu Etxabe<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Etxabe Zubizarreta, Pilartxu - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/gautegiz-arteaga/hizlariak/pilartxu-etxabe-zubizarreta/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2019-01-04}}</ref> ([[Euskal Herriko Ahotsak|Ahotsak]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea|url=https://ahotsak.eus/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2019-01-04}}</ref> proiekturako)]]
===Herri eskola===
Montorre Herri Ikastetxea izeneko eskola publiko txiki bat dago Arteagan, Mendialdua auzoan kokatzen dena. Haurtzaindegia, Haur Hezkuntza eta Lehen Hezkuntza barnebiltzen ditu eskolak. Busturialdeko eskolarik txikiena dugu, egun soilik 30 ikasle inguruk ikasten baitute bertan.
1862. urtean sortu zen "Escuela elemental" izenpean, mutilen eta neskentzako eraikin bana eraiki zelarik.1974tik aurrera, sexu-bereizketari amaiera eman zitzaion eta "mutilen eskola" delakoaren eraikina, gutxinaka, erabilera gabe geratzen joan zen, 1976an zarratu zuten arte. Eraikin hori, Udal Liburutegi edota mediku kontsultategi gisa erabilia izan zen ondorengo urteetan. 2007an, eraikina guztiz eraberritu ostean, zabaldu zen berriz ere. Ordutik, Haur Hezkuntzarako gelak, Liburutegia, Informatika-gela eta psikomotrizitate gela kokatzen dira bertan.
Egun, zerbitzu ugari eskaintzen ditu Montorre eskolak, hala nola; Taxi zerbitzua, Jantokia, dohako zaintza zerbitzua, eskola ordutegitik kanpoko klase ezberdinak edota udalaren dirulaguntzak.
=== Jaiak ===
Herriko patroia San Polikarpo da, eta Urtarrilaren 26an ospatzen da. Egunean bertan meza-santua, dantza erakuskizuna, trikitixarekin alaitutako herri-hamaiketakoa, eskupilota partidak eta erromeria egoten dira.
Alabaina, Arteagako jai nagusiak Antolin Deunaren bezpera egunetan ospatzen dira (abuztuaren amaierako eta irailaren hasierako egunetan). Ekintza askotariko festa-egitaraua izaten dute, ondorengo jai-egunak ospatzen dituztelarik: Gazte Eguna, Tabernazarre Eguna eta Antolin Deuna. Kontzertu, eskupilota partida, kultur-emanaldi, mozorro janzte, tortilla zein paella txapelketa bezalako ekintzek alaitzen dituzte jaiak. San Antolin egunean, irailaren 2an, Antolin Deunaren baselizara igotzen dira herritarrak, fededunek meza entzuten dute, eta ondoren, hamaiketakoa jan eta euskal dantzen girora alaitzen dute eguerdia. Azkenik, biribilketan jaisten dira baselizatik, mendian behera, herriko enparantzara heldu arte.
Bestelako auzo-jaiak ere ospatzen dituzte arteagarrek, hala nola; Karmen Birjinaren eguna (uztailaren 16an) Zendokiz auzounean, edota San Lorentzo eguna (abuztuaren 10ean).
===Kultur-eragileak===
* Gazteluzar (sozietate gastronomikoa).
* Artie Dantza Taldea (euskal-dantza taldea).
* Gartiape Kirol Kluba (kirol-elkartea).
* Antoliñape Kultur Elkartea
* Artiako Gazte Asanblada
* Helduen Elkartea (GAHE)
* Montorrealde Guraso Elkartea
== Toponimia ==
Elizatearen izena antzina bertan kokatzen ziren bi dorretxeen izenetatik eratorria da: Gautegiz dorretxea (desagertua) eta Arteagako Erdi Aroko dorretxea, zeinaren gainean gaur egungo [[Arteagako gaztelua|Arteagako Gaztelu]] modernoa eraiki zen.
"Gautegiz", -iz amaiera duten euskal toponimoen seriekoa da. [[Julio Caro Baroja]]<nowiki/>k toponimo horietako gehienak latinezko -icus deklinatuari lotutako izen propio batetik zetozela defendatzen zuen. Caro Barojak uste zuen euskal eremuko -oz, -ez eta -iz atzizkiak lekuaren jabetza adierazteko toponimoak zirela, eta jatorria [[Erdi Aroa|Erdi Arotik]] edo [[Erromatar Inperioa]]<nowiki/>ren garaitik etor zitekeela.
Gautegizen kasuan, Caro Barojak proposatu zuen balizko Gautius batetik etor zitekeela, [[latin]]<nowiki/>ezko izen dokumentatu batetik. Horrela, Gautius izenari latinezko -icus atzizkia gehitzen bazaio, Gauticus lor daiteke. Gauticus Gautiusen semea ere izan liteke. Gauticus eta bere ondorengoei dagokiena Gautici izango litzateke. Gautici horretatik "Gautegiz" toponimoa erator zitekeen: Gautici->Gauti (gi) ci->Gautegici->Gautegiz.
"Arteaga", bestalde, fitonimoa da, eta artea zuhaitzen lekua esan nahi du; artea hitzari -aga atzizki lokatiboa gehituz gero sortzen dena.
[[Elizate|Elizatea]] "Arteagako Gautegiz" deitu izan da tradizioz, baina beti egon da "Arteaga" izendatzeko joera. 1842ko erroldan eta 1877tik 1950era bitarteko erroldetan Arteaga deitu zitzaion ofizialki udalerriari. 1857ko eta 1860ko erroldetan, baita 1960ko eta 1991ko errolden artean ere, Gautéguiz de Arteaga izena hartu zuen. 1996an, udalak, gaur egun ofiziala den euskarazko izendapena hartu zuen: Gautegiz Arteaga.
== Ondasun nabarmenak<ref>[https://www.euskadi.eus/app/ondarea/udalean-eraikitako-euskal-ondarea/gautegiz-arteaga/consultaOndarea/codmun-48041/desc-gautegiz-arteaga/desceu-gautegiz-arteaga/tipoinv-1&locale=EU "Gautegiz Arteaga", Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistema].</ref><ref>[http://www.gautegizarteaga.com/es-ES/Ayuntamiento/Urbanismo/avance_2018_Planos/20_1717-PGOU_GAUTEGIZ%20ARTEAGA_AVANCE_AP10_PATRIMONIO_2018_08.pdf 2018ko PGOU, Gautegiz Arteagako Udala]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref> ==
=== Gaztelua ===
{{sakontzeko|Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua}}
[[Fitxategi:Arteaga_Tower_small.jpg|thumb|275px|[[Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua|Arteagako dorretxea]]]]
Gautegiz-Arteagako eraikinik garrantzitsuena "[[Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua|Arteagako dorrea]]" edo gaztelua da.
[[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] dorretxe baten hondarren gainean berreraiki zen, [[Eugenia de Montijo|Eugenia Montijokoaren]] aginduz, [[Napoleon III.a]] bere senarraren garaian. Gaur egun, jatetxe eta hotela da. 2001etik, Eusko Jaurlaritzak, Sailkatutako Kultura Ondasun gisa aitortzen du.
=== Urdaibai Bird Center ===
Oruetako auzoan, Mundakako Itsasdarraren paduraren bihotzean [[Urdaibai Bird Center]] dago, Europa mailako erreferentziazko ikerketa zentro eta museo ornitologikoa. "Naturaren museo bizi" handi bat da, jendeari irekita dagoena, hegaztien eta hauen migrazioen ikerketara eta ezaguera barreiatzera bideratuta dagoena.
Ikerketarako eta zientzia dibulgaziorako den behatoki honek 2012. urtean ireki zituen ateak. Kontzientziazio eta dibulgazio lanak bisitetan egiten dira eta bertan bisitariek dibulgatzaileen esanak entzuteko aukera ez ezik, hegaztiak paduretan eta hezegunetan zuzenean behatzeko aukera dute. [[Aranzadi Zientzia Elkartea|Aranzadi Zientzia Elkarteak]] kudeatzen du
=== Ondare erlijiosoa ===
* Andra Mariaren Zeruratzearen eliza
* Done Laurendi edo San Lorentzo baseliza
* San Antolin baseliza
* San Roke baseliza
* Karmen Ama Birjina baseliza
* San Bartolome baseliza
=== Ondare zibila ===
* Bekoetxe, Jaunsolo, Ojangoiti, Argiñene (eraitsia), Goikoetxe, Musetadi, Bidasolo, Mendotza, Naberan eta [[Ozolloaurrekoa]] baserriak.
* Barrenerrota, Oiangoiti (erortzear), Ikoakone Olaldea (desagertua) eta Oleta burdinolak.
* [[Koba Errota]] marea-errota, Ozollo-errota eta Portu-errota izenez ere ezaguna.
* Andrabideko harrobiak.
== Zerbitzuak ==
* Aretxederreta Kultur Etxea eta Sabin Muniategi Udal Liburutegia (Herriko Enparantza).
* Udal pilotalekua eta gimnasioa (Herriko Plaza)
* Mediku kontsultategia (Zelaieta auzoa, 81).
* Orrazi ileapaindegia (Herriko Plaza, 4 behea).
* M.Uribe Farmazia ( Zelaieta auzoa, 40 behea).
* Egala Taberna (Herriko Enparantza, 4).
* Artea Herriko Taberna (Herriko Enparantza, 1).
=== Garraioa ===
Bizkaibus zerbitzuaren bi autobus-linea pasatzen dira arteagatik: Bilbo-Lekeitio (3513) eta Gernika-Ibarrangelu (3526). Lehenengoak, 2 orduko maiztasuna du urte osoan zehar. Bigarrenak, berriz, 3 orduko maiztasuna. Hala ere, azken linea honek udako hilabeteetan (ekaina, uztaila, abuztua eta iraila) maiztasuna areagotzen du; egunero, norabide bietaruntz, ordu erdiroko zerbitzua izanik.
Bilbo-Lekeitio autobus lineak Arteagan dituen geltokiak hauek dira:
* Errekalde (Orueta auzoan)
* Herriko Enparantza (Zelaieta auzoan)
* Zelaieta (Elexalde eta Mendialdua auzoetatik hurbil)
* Muruetagane
* Basetxeta
Gernika-Ibarrangelu lineak Arteagan dituen autobus-geltokiak hauek dira:
* Errekalde (Orueta auzoan)
* Herriko Enparantza (Zelaieta auzoan)
* Zelaieta (Elexalde eta Mendialdua auzoetatik hurbil)
* Agirreta
* Isla Bekoa
* Isla Goikoa
* Ozamiz
* Kanala (Elexalde)
* Kanala (Jatetxearen alboan)
== Argazki galeria ==
<gallery mode="packed" heights="165">
Irudi:Gautegiz Arteaga - Iglesia de Santa María 01.jpg|Andra Mariaren Zeruratzearen eliza.
Irudi:Biblioteca Municipal Sabin Muniategi.jpg|Sabin Muniategi Udal Liburutegia.
Irudi:Urdaibai Bird Center 01 edificio.jpg|[[Urdaibai Bird Center]].
Irudi:Cantera abandonada en Gauteguiz Arteaga.jpg|Andrabideko harrobiak.
</gallery>
== Arteagar ospetsuak ==
* [[Federiko Murueta]] ([[1860]]-[[1940]]), mediku eta [[Valladolideko Unibertsitatea|Valladolideko Unibertsitateko]] dekanoa.
* [[Angel Zabala|Angel Zabala Ozamiz ''Kondaño'']] ([[1866]]-[[1940]]), EAJko politikaria.
* [[Sabin Muniategi]] ([[1912]]-[[1990]]), euskal idazlea.
* [[Josu Naberan]] ([[1941]]), euskarazko saiakeragile eta itzultzailea.
* [[Olatz Arrizabalaga]] (1997) pilotaria.
* [[Amaia Aberasturi]] ([[1997]]), aktorea.
* [[Damaris Egurrola]] (1999), futbolaria.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Bizkaiko udalerrien zerrenda]]
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Bizkaia|Bizkaia}}
* [https://web.archive.org/web/20111006165446/http://www.gautegizarteaga.com/ Gautegiz Arteagako Udalaren webgunea.]
{{autoritate kontrola}}
{{Busturialdeko udalerri aurkibidea}}
{{Bizkaiko udalerri aurkibidea}}
[[Kategoria:Gautegiz Arteaga]]
q41p6mpydd5lhy475okkknysodgfimd
9968441
9968438
2024-11-13T23:33:48Z
2A02:9130:FC04:B9D2:E411:833:1674:BB20
9968441
wikitext
text/x-wiki
{{argitzeko|Busturialdeko udalerriari|Arteaga (argipena)}}
{{Bizkaiko udalerri infotaula
| izena = Gautegiz Arteaga
| bandera = ez
| armarria = Escudo de Gautegiz Arteaga.svg
| nongo = Gautegiz Arteagako
| ofiziala = Gautegiz Arteaga
| eskualdea = [[Busturialdea]]
| postakodea = 48314
| irudia = Arteaga (Vizcaya).jpg
| irudiaren testua = Herriaren ikuspegia Portu auzotik. Goi-ezkerraldean Ereñozar mendia.
| kokapena = Bizkaia municipalities Gautegiz Arteaga.PNG
| koordenatuak = {{koord|43|21|15|N|2|38|53|W|region:EH-BI_type:city(905)|display=inline,title|title=Gautegiz Arteaga}}
| garaiera = 45
| azalera = 13.57
| biztanleria =900 (2024)
| bizt_urtea =
| dentsitatea =66.61 biztanle/km²-ko (2024)
| distantzia = 38
| euskaldunen ehunekoa = 81.09 (2021)
| sorrera =
| herritarra = arteagar / artiar
| alkatea = Patrik Saitua Betanzos (EAJ)
| oharrak =
| webgunea = http://www.gautegizarteaga.com/
}}
'''Gautegiz Arteaga'''<ref>{{EuskaltzArauErref | arau-zk = 145 | arau-izenb = Bizkaiko herri izendegia}}</ref> [[Bizkaia|Bizkaiko]] iparraldeko [[udalerri]] bat da, [[Busturialdea]] eskualdekoa. Izen konposatua izan arren, Arteaga bezala da ezaguna; tokiko euskaran "Artia" deritze. [[Ereñozar]] tontorraren magalaren eta [[Oka (ibaia)|Oka]] ibaiaren artean dago kokaturik, itsasertzetik ez oso urruti. 2024ko erroldaren arabera 900 biztanle ditu.
== Geografia ==
=== Ingurune naturala eta klima ===
==== Itsasadarra ====
Udalerri hau [[Urdaibai]]ko biosfera erreserbaren barnean dago. Herria errepidearen bi alboetan zehar hedatzen da eta bertan biltzen dira biztanle gehienak.
Bestela, [[Gernikako itsasadarra]]ren ezkerraldean dago kokatuta. Bertan, [[Euskal Herria]]n oraindik ikusgai dagoen [[marea-errota]] bakarrenetarikoa dugu, [[Koba Errota]] izenekoa.
==== Klima ====
Gautegiz Arteagako klima ozeaniko hezea da, korronte bero baten eraginarekin, eta urte osoan tenperatura lasaiekin. Iparreko eta ipar-mendebaldeko haizeak ohikoak dira urte osoan. [[Euri]]ak udazkenean eta udaberrian ugariak izaten dira, negu onberarekin eta uda ez oso beroekin. [[Itsaso]]ko brisek tenperaturetan eragina dute urte osoan, eta barrualdeko beroak nekez iristen dira kostaldera udan.
=== Mugakideak ===
Iparraldean [[Ibarrangelu]]ko udalerriarekin egiten du muga, mendebaldean [[Oka]] ibaiarekin, ekialdean [[Ereño]] eta hegoaldean [[Kortezubi]]rekin.
=== Auzoak ===
Herriaren buru den auzoa [[Zelaieta (Gautegiz-Arteaga)|Zelaieta]] da, eta bertan daude udaletxea, jolasgunea, kulturretxea eta herriko plaza. Horrez gain, auzo hauek ditu: [[Basetxeta]], [[Isla Goikoa]], [[Isla Bekoa]], [[Kanala (Gautegiz-Arteaga)|Kanala]], [[Muruetagane]], [[Orueta (Gautegiz-Arteaga)|Orueta]], [[Ozollo]], Aldamiz, Portu, Muniategi, Agirreta, Mendialdua Arteaga-Uria eta [[Tremoia]].
Kanalako auzoa [[Mundakako itsasadarra|Mundakako itsasdarraren]] bestaldean kokatzen den Sukarrieta udalerriarekin partekatzen du, auzo guztia [[Samikola|samikolar]] [[Barrendegi|barrendegiz]] beteta dagoelarik.
== Historia ==
=== Historiaurrea ===
Gautegiz Arteagan gutxienez duela 36 mila urte inguruko giza-aztarnak aurkitu izan dira, bereiziki [[Antoliñako koba|Antoliñako Koba]] izeneko haitzuloan. Bertan, [[Aurignac aldi|Aurignac]], [[Gravette aldia|Gravette]], [[Solutre aldia|Solutre]] eta [[Madeleine aldia|Madeleine]] [[Historiaurre|historiaurreko]] aldietako hondakinak aurkitu dituzte (duela 34.000 eta 11.500 urte artekoak, alegia). Besteak beste, horman atzamarrarekin eginiko orbain gorri bat eta orein baten irudiarekin apaindutako perkutorea aurkitu dira. Aztarnategia ez zen era egonkorrean okupatua izan, hedadura handiko territorio batean aldixka okupatzen zuten haitzuloa baitzen. Izan ere, bizitza nomada zeramatzaten giza ehiztari-biltzaile hauek [[Urdaibai]], [[Durangaldea]], [[Arabako lautada]], [[Trebiñu]], [[Sakana]] eta [[Urbasa]] artean mugitzen ziren, [[suharri]]<nowiki/>z egindako tresneria berdintsuak erakutsi duenez. Egonkorki erabili ez arren, kobazuloa modu jarraituan erabili zuten 15 mila urtetan zehar, bizimodu berdintsua eramanez urte guzti horietan, azken Solutre aldian izan ezik (duela 18 mila urte), klima hozte bortitz batera egokitu behar izan baitziren.
Bestalde, udalerrian beste 4 aztarnategi prehistoriko identifikatu dira. Gainera, mugakide duen Kortezubiko udalerrian [[Santimamiñe]] leize garrantzitsua aurkitzen da, k.a 14 mila eta 9 mila urteen artean okupatua izan zena. Beraz, Gautegiz Arteagako lurrak ustiatu eta haitzuloak okupatu zituzten gizakiak Santimamiñeko koba okupatu zutenak berdinak edo haien ondorengoak izan zirela egiaztatu daiteke.
Ikerketa genetikoek erakutsi dutenez, Gautegiz-Arteagako gaurko biztanleak inguruko kobazuloetan bizi zirenen oinordeko zuzenak dira.
=== Antzinaroa ===
=== Erdi Aroa ===
=== Aro Modernoa ===
=== Aro Garaikidea ===
== Demografia ==
Gautegiz Arteaga nekazal herria izan da beti. Hori dela eta, demografia egonkor pixka bat gorakorra mantendu zuen 1940. urtera arte. Izan ere, [[Espainiako Gerra Zibila|Espainiako Gerra Zibilak]] arteagar demografian eragina izan zuen, 300 bat biztanle galduz (heriotzek, migrazioek zein erbesteratzeek eraginda). Hortik aurrera, etengabeko biztanle galera bat jasan zuen herriak, industrializazio prozesuaren eraginez lehen sektoreak indarra galdu baitzuen (garaiko Gautegiz Arteagako ekonomia sektore nagusiena). Arteagarrek gune industrial handiagoetara egin zuten alde, gehienek hurbileko Gernikara, eta beste batzuek Bilbora zein Eibarrera. Hortaz, 1991. urtean gutxiengo biztanleria izatera iritsi zen (752). Hortik aurrera, zerbitzuetan oinarritutako herri bilakatu da, eta gutxinaka, 3 hamarkadetan, 150 biztanle berreskuratu ditu, egun 900 izateraino.{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Gautegiz-Arteagako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=650
|1842|622|1877|1313|1887|1260|1897|1392|1900|1367|1910|1418|1920|1418|1930|1515|1940|1279|1950|1268|1960|1107|1970|1011|1981|758|1991|752|2001|843|2011|903|2016|846|2019|854|2022|884|2024|900}}
== Politika ==
[[Fitxategi:Gautegiz Arteaga - Ayuntamiento 3.jpg|thumb|eskuinera|275px|Gautegiz Arteagako udaletxea]]
=== 2011ko udal hauteskundeak ===
[[2011ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2011ko maiatzaren 22ko hauteskundeen]] emaitzen ondorioz Gautegiz-Arteagako [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleko]] Juan Felix Naberan izan zen hautatua alkate gisa. 2023rarte, hiru legegintzaldi bete zituen alkatetzan.
{{Udal hauteskunde infotaula
|data = 2011ko maiatzaren 22
|alderdia1 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ)
|kolorea1 = #CCFC66
|zinegotziak1 = 4
|botoak1 = 317
|ehunekoa1 = 53,64
|alderdia2 = [[Bildu]]
|kolorea2 = #9bd225
|zinegotziak2 = 3
|botoak2 = 235
|ehunekoa2 = 39,76
|alderdia3 = [[PSE-EE|Euskadiko Alderdi Sozialista]] (PSE-EE(PSOE))
|kolorea3 = #F8C080
|zinegotziak3 = 0
|botoak3 = 13
|ehunekoa3 = 2,2
|alderdia4 = [[Euskadiko Alderdi Popularra|Alderdi Popularra]] (PP)
|kolorea4 = #7cc1ff
|zinegotziak4 = 0
|botoak4 = 1
|ehunekoa4 = 0,17
|iturria = [http://www.euskadi.net/q93TodoWar/eleccionesJSP/q93Contenedor.jsp?idioma=e&menu=li_2 Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean]
}}
=== 2023ko udal hauteskundeak ===
[[2023ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2023ko maiatzaren 28ko udal hauteskundeen]] geroztik Gautegiz-Arteagako alkatea [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleko]] Patrik Saitua Betanzos da.
{{Udal hauteskunde infotaula
|data = 2023ko maiatzaren 28
|alderdia1 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ)
|kolorea1 = #CCFC66
|zinegotziak1 = 4
|botoak1 = 301
|ehunekoa1 = 53,09
|alderdia2 = [[Euskal Herria Bildu]]
|kolorea2 = #9bd225
|zinegotziak2 = 3
|botoak2 = 235
|ehunekoa2 = 41,45
|alderdia3 = [[PSE-EE|Euskadiko Alderdi Sozialista]] (PSE-EE(PSOE))
|kolorea3 = #F8C080
|zinegotziak3 = 0
|botoak3 = 8
|ehunekoa3 = 1,41
|alderdia4 = [[Euskadiko Alderdi Popularra|Alderdi Popularra]] (PP)
|kolorea4 = #7cc1ff
|zinegotziak4 = 0
|botoak4 = 5
|ehunekoa4 = 0,88
|iturria = [http://www.euskadi.net/q93TodoWar/eleccionesJSP/q93Contenedor.jsp?idioma=e&menu=li_2 Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean]
}}[[2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|2024ko apirilaren 21eko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeen]] emaitzak ondorengoak izan ziren:
* Euzko Alderdi Jeltzalea: 260 bozka (%46,68)
* Euskal Herria Bildu: 248 bozka (%44,52)
* Euskadiko Alderdi Sozialista - Euskadiko Ezkerra: 14 (%2,52)
<nowiki>*</nowiki>(Soilik %2-tik gorako bozkak jaso zituzten alderdiak plazaratu dira).
== Kultura ==
=== Euskara ===
Gautegiz-Arteagan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gautegiz-Arteaga - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/gautegiz-arteaga/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-11-09}}</ref> Busturialdeko hizkera<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Busturialdekoa - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/euskalkiak/mendebalekoa-bizkaiera/tartekoa-m/busturialdekoa/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2018-11-09}}</ref> da nagusi, mendebaldeko euskararen aldaera. 2021ko datuen arabera, %81,09-koa zen herriko euskaldunen kopurua. Euskararen kale-erabilera, berriz, %62,27-an kokatzen zen 2016an. [[Fitxategi:729-Udalerri euskaldunak eta Uema.svg|thumb|406x406px|[[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|UEMA]]<nowiki/>n dauden eta egon litezkeen herriak. (Iturria: [[Berria]])]]
Ez da kidea baina [[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko]] kidea izateko baldintzak betetzen ditu Gautegiz Arteagak. Izan ere, euskal hiztunen portzentajea ''% 70etik'' gora duten herriak egon daitezke [[Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea|UEMA]] Mankomunitatean.
Beheko bideoan Pilartxu Etxabe artegarraren adierazpenak entzun daitezke, tokiko euskaran, garaiko Gautegiz Arteagako herri eskolari buruz eta hezkuntzari buruz hizketan.[[Fitxategi:Gautegiz-Arteagako Pilartxu Etxabe.webm|thumb|275x275px|Gautegiz-Arteagako Pilartxu Etxabe<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Etxabe Zubizarreta, Pilartxu - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/gautegiz-arteaga/hizlariak/pilartxu-etxabe-zubizarreta/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2019-01-04}}</ref> ([[Euskal Herriko Ahotsak|Ahotsak]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea|url=https://ahotsak.eus/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2019-01-04}}</ref> proiekturako)]]
===Herri eskola===
Montorre Herri Ikastetxea izeneko eskola publiko txiki bat dago Arteagan, Mendialdua auzoan kokatzen dena. Haurtzaindegia, Haur Hezkuntza eta Lehen Hezkuntza barnebiltzen ditu eskolak. Busturialdeko eskolarik txikiena dugu, egun soilik 30 ikasle inguruk ikasten baitute bertan.
1862. urtean sortu zen "Escuela elemental" izenpean, mutilen eta neskentzako eraikin bana eraiki zelarik.1974tik aurrera, sexu-bereizketari amaiera eman zitzaion eta "mutilen eskola" delakoaren eraikina, gutxinaka, erabilera gabe geratzen joan zen, 1976an zarratu zuten arte. Eraikin hori, Udal Liburutegi edota mediku kontsultategi gisa erabilia izan zen ondorengo urteetan. 2007an, eraikina guztiz eraberritu ostean, zabaldu zen berriz ere. Ordutik, Haur Hezkuntzarako gelak, Liburutegia, Informatika-gela eta psikomotrizitate gela kokatzen dira bertan.
Egun, zerbitzu ugari eskaintzen ditu Montorre eskolak, hala nola; Taxi zerbitzua, Jantokia, dohako zaintza zerbitzua, eskola ordutegitik kanpoko klase ezberdinak edota udalaren dirulaguntzak.
=== Jaiak ===
Herriko patroia San Polikarpo da, eta Urtarrilaren 26an ospatzen da. Egunean bertan meza-santua, dantza erakuskizuna, trikitixarekin alaitutako herri-hamaiketakoa, eskupilota partidak eta erromeria egoten dira.
Alabaina, Arteagako jai nagusiak Antolin Deunaren bezpera egunetan ospatzen dira (abuztuaren amaierako eta irailaren hasierako egunetan). Ekintza askotariko festa-egitaraua izaten dute, ondorengo jai-egunak ospatzen dituztelarik: Gazte Eguna, Tabernazarre Eguna eta Antolin Deuna. Kontzertu, eskupilota partida, kultur-emanaldi, mozorro janzte, tortilla zein paella txapelketa bezalako ekintzek alaitzen dituzte jaiak. San Antolin egunean, irailaren 2an, Antolin Deunaren baselizara igotzen dira herritarrak, fededunek meza entzuten dute, eta ondoren, hamaiketakoa jan eta euskal dantzen girora alaitzen dute eguerdia. Azkenik, biribilketan jaisten dira baselizatik, mendian behera, herriko enparantzara heldu arte.
Bestelako auzo-jaiak ere ospatzen dituzte arteagarrek, hala nola; Karmen Birjinaren eguna (uztailaren 16an) Zendokiz auzounean, edota San Lorentzo eguna (abuztuaren 10ean).
===Kultur-eragileak===
* Gazteluzar (sozietate gastronomikoa).
* Artie Dantza Taldea (euskal-dantza taldea).
* Gartiape Kirol Kluba (kirol-elkartea).
* Antoliñape Kultur Elkartea
* Artiako Gazte Asanblada
* Helduen Elkartea (GAHE)
* Montorrealde Guraso Elkartea
== Toponimia ==
Elizatearen izena antzina bertan kokatzen ziren bi dorretxeen izenetatik eratorria da: Gautegiz dorretxea (desagertua) eta Arteagako Erdi Aroko dorretxea, zeinaren gainean gaur egungo [[Arteagako gaztelua|Arteagako Gaztelu]] modernoa eraiki zen.
"Gautegiz", -iz amaiera duten euskal toponimoen seriekoa da. [[Julio Caro Baroja]]<nowiki/>k toponimo horietako gehienak latinezko -icus deklinatuari lotutako izen propio batetik zetozela defendatzen zuen. Caro Barojak uste zuen euskal eremuko -oz, -ez eta -iz atzizkiak lekuaren jabetza adierazteko toponimoak zirela, eta jatorria [[Erdi Aroa|Erdi Arotik]] edo [[Erromatar Inperioa]]<nowiki/>ren garaitik etor zitekeela.
Gautegizen kasuan, Caro Barojak proposatu zuen balizko Gautius batetik etor zitekeela, [[latin]]<nowiki/>ezko izen dokumentatu batetik. Horrela, Gautius izenari latinezko -icus atzizkia gehitzen bazaio, Gauticus lor daiteke. Gauticus Gautiusen semea ere izan liteke. Gauticus eta bere ondorengoei dagokiena Gautici izango litzateke. Gautici horretatik "Gautegiz" toponimoa erator zitekeen: Gautici->Gauti (gi) ci->Gautegici->Gautegiz.
"Arteaga", bestalde, fitonimoa da, eta artea zuhaitzen lekua esan nahi du; artea hitzari -aga atzizki lokatiboa gehituz gero sortzen dena.
[[Elizate|Elizatea]] "Arteagako Gautegiz" deitu izan da tradizioz, baina beti egon da "Arteaga" izendatzeko joera. 1842ko erroldan eta 1877tik 1950era bitarteko erroldetan Arteaga deitu zitzaion ofizialki udalerriari. 1857ko eta 1860ko erroldetan, baita 1960ko eta 1991ko errolden artean ere, Gautéguiz de Arteaga izena hartu zuen. 1996an, udalak, gaur egun ofiziala den euskarazko izendapena hartu zuen: Gautegiz Arteaga.
== Ondasun nabarmenak<ref>[https://www.euskadi.eus/app/ondarea/udalean-eraikitako-euskal-ondarea/gautegiz-arteaga/consultaOndarea/codmun-48041/desc-gautegiz-arteaga/desceu-gautegiz-arteaga/tipoinv-1&locale=EU "Gautegiz Arteaga", Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistema].</ref><ref>[http://www.gautegizarteaga.com/es-ES/Ayuntamiento/Urbanismo/avance_2018_Planos/20_1717-PGOU_GAUTEGIZ%20ARTEAGA_AVANCE_AP10_PATRIMONIO_2018_08.pdf 2018ko PGOU, Gautegiz Arteagako Udala]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref> ==
=== Gaztelua ===
{{sakontzeko|Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua}}
[[Fitxategi:Arteaga_Tower_small.jpg|thumb|275px|[[Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua|Arteagako dorretxea]]]]
Gautegiz-Arteagako eraikinik garrantzitsuena "[[Eugenia de Montijo enperatrizaren gaztelua|Arteagako dorrea]]" edo gaztelua da.
[[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] dorretxe baten hondarren gainean berreraiki zen, [[Eugenia de Montijo|Eugenia Montijokoaren]] aginduz, [[Napoleon III.a]] bere senarraren garaian. Gaur egun, jatetxe eta hotela da. 2001etik, Eusko Jaurlaritzak, Sailkatutako Kultura Ondasun gisa aitortzen du.
=== Urdaibai Bird Center ===
Oruetako auzoan, Mundakako Itsasdarraren paduraren bihotzean [[Urdaibai Bird Center]] dago, Europa mailako erreferentziazko ikerketa zentro eta museo ornitologikoa. "Naturaren museo bizi" handi bat da, jendeari irekita dagoena, hegaztien eta hauen migrazioen ikerketara eta ezaguera barreiatzera bideratuta dagoena.
Ikerketarako eta zientzia dibulgaziorako den behatoki honek 2012. urtean ireki zituen ateak. Kontzientziazio eta dibulgazio lanak bisitetan egiten dira eta bertan bisitariek dibulgatzaileen esanak entzuteko aukera ez ezik, hegaztiak paduretan eta hezegunetan zuzenean behatzeko aukera dute. [[Aranzadi Zientzia Elkartea|Aranzadi Zientzia Elkarteak]] kudeatzen du
=== Ondare erlijiosoa ===
* Andra Mariaren Zeruratzearen eliza
* Done Laurendi edo San Lorentzo baseliza
* San Antolin baseliza
* San Roke baseliza
* Karmen Ama Birjina baseliza
* San Bartolome baseliza
=== Ondare zibila ===
* Bekoetxe, Jaunsolo, Ojangoiti, Argiñene (eraitsia), Goikoetxe, Musetadi, Bidasolo, Mendotza, Naberan eta [[Ozolloaurrekoa]] baserriak.
* Barrenerrota, Oiangoiti (erortzear), Ikoakone Olaldea (desagertua) eta Oleta burdinolak.
* [[Koba Errota]] marea-errota, Ozollo-errota eta Portu-errota izenez ere ezaguna.
* Andrabideko harrobiak.
== Zerbitzuak ==
* Aretxederreta Kultur Etxea eta Sabin Muniategi Udal Liburutegia (Herriko Enparantza).
* Udal pilotalekua eta gimnasioa (Herriko Plaza)
* Mediku kontsultategia (Zelaieta auzoa, 81).
* Orrazi ileapaindegia (Herriko Plaza, 4 behea).
* M.Uribe Farmazia ( Zelaieta auzoa, 40 behea).
* Egala Taberna (Herriko Enparantza, 4).
* Artea Herriko Taberna (Herriko Enparantza, 1).
=== Garraioa ===
Bizkaibus zerbitzuaren bi autobus-linea pasatzen dira arteagatik: Bilbo-Lekeitio (3513) eta Gernika-Ibarrangelu (3526). Lehenengoak, 2 orduko maiztasuna du urte osoan zehar. Bigarrenak, berriz, 3 orduko maiztasuna. Hala ere, azken linea honek udako hilabeteetan (ekaina, uztaila, abuztua eta iraila) maiztasuna areagotzen du; egunero, norabide bietaruntz, ordu erdiroko zerbitzua izanik.
Bilbo-Lekeitio autobus lineak Arteagan dituen geltokiak hauek dira:
* Errekalde (Orueta auzoan)
* Herriko Enparantza (Zelaieta auzoan)
* Zelaieta (Elexalde eta Mendialdua auzoetatik hurbil)
* Muruetagane
* Basetxeta
Gernika-Ibarrangelu lineak Arteagan dituen autobus-geltokiak hauek dira:
* Errekalde (Orueta auzoan)
* Herriko Enparantza (Zelaieta auzoan)
* Zelaieta (Elexalde eta Mendialdua auzoetatik hurbil)
* Agirreta
* Isla Bekoa
* Isla Goikoa
* Ozamiz
* Kanala (Elexalde)
* Kanala (Jatetxearen alboan)
== Argazki galeria ==
<gallery mode="packed" heights="165">
Irudi:Gautegiz Arteaga - Iglesia de Santa María 01.jpg|Andra Mariaren Zeruratzearen eliza.
Irudi:Biblioteca Municipal Sabin Muniategi.jpg|Sabin Muniategi Udal Liburutegia.
Irudi:Urdaibai Bird Center 01 edificio.jpg|[[Urdaibai Bird Center]].
Irudi:Cantera abandonada en Gauteguiz Arteaga.jpg|Andrabideko harrobiak.
</gallery>
== Arteagar ospetsuak ==
* [[Federiko Murueta]] ([[1860]]-[[1940]]), mediku eta [[Valladolideko Unibertsitatea|Valladolideko Unibertsitateko]] dekanoa.
* [[Angel Zabala|Angel Zabala Ozamiz ''Kondaño'']] ([[1866]]-[[1940]]), EAJko politikaria.
* [[Sabin Muniategi]] ([[1912]]-[[1990]]), euskal idazlea.
* [[Josu Naberan]] ([[1941]]), euskarazko saiakeragile eta itzultzailea.
* [[Olatz Arrizabalaga]] (1997) pilotaria.
* [[Amaia Aberasturi]] ([[1997]]), aktorea.
* [[Damaris Egurrola]] (1999), futbolaria.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Bizkaiko udalerrien zerrenda]]
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Bizkaia|Bizkaia}}
* [https://web.archive.org/web/20111006165446/http://www.gautegizarteaga.com/ Gautegiz Arteagako Udalaren webgunea.]
{{autoritate kontrola}}
{{Busturialdeko udalerri aurkibidea}}
{{Bizkaiko udalerri aurkibidea}}
[[Kategoria:Gautegiz Arteaga]]
naq17fdopdksckwlkyxlnp4sfiaifq3
Lantaron
0
7013
9968817
9966661
2024-11-14T10:36:01Z
EnekoPanamá
71145
9968817
wikitext
text/x-wiki
{{Arabako udalerri infotaula
| izena = Lantaron
| bandera = ez
| armarria = Escudo de Lantarón.svg
| nongo = Lantarongo
| ofiziala = Lantarón
| eskualdea = [[Añanako kuadrilla|Añana]]
| postakodea = 01213 / 01423
| irudia = RI-51-0005122 Torre de Orgaz 005.jpg
| irudiaren testua = [[Kondestablearen dorrea]], Lantarongo [[Fontecha]] herrian
| kokapena = Alava municipalities Lantarón.JPG
| koordenatuak = {{koord|42|45|07|N|2|59|39|W|type:city|izena=Lantaron}}
| garaiera = 520
| azalera = 67.85
| distantzia = 34
| sorrera = [[1978]]
| euskaldunak =
| herritarra = lantarondar<ref name = "Euskaltzaindiaren 150. araua" />
| alkatea = Koldo Salbidea Martinez <br /> ([[Euzko Alderdi Jeltzalea]])
| webgunea = http://www.lantaron.org/
| oharrak =
}}
'''Lantaron'''<ref name = "Euskaltzaindiaren 150. araua">{{EuskaltzArauErref | arau-zk = 150 | arau-izenb = Arabako herri izendegia}}</ref>{{#tag:ref | Euskaltzaindiak, euskara baturako, ''Lantaron'' izena arautu du, ohar honekin: «Euskal testuetan azentu grafikorik gabeko forma erabiliko da».<ref name = "Euskaltzaindiaren 150. araua" /> | group="oh"}} [[Araba]]ko mendebaldeko [[udalerri]] bat da, [[Añanako kuadrilla]]koa. Gaur egun duen lur eremua [[1978]]an hartu zuen, [[Bergonda]] eta [[Salcedo (Lantaron)|Salcedo]] udalerriek bat egin zutenean. Bi zati bereiziak ditu, [[Gaubea]]ko lurrak tartean direla. [[Gasteiz]]tik 34 bat kilometrora dago.
== Geografia ==
[[GR 1]] edo Bide Historikoa [[ibilbide luze]]ak udalerria zeharkatzen du. [[Araba]] barruko zatian, etapa hauek pasatzen dira Lantarondik: 10.a ([[Armiñon|Armiñón]]-[[Salcedo (Lantaron)|Salcedo]]), 11.a (Salcedo-[[Fontecha]]) eta 12.a (Fontecha-Gesaltza).<ref>{{es}} ''GR 1 Sendero histórico. Trayecto alavés de Santa Cruz de Campezo a Bóveda'', [[Arabako Foru Aldundia]], Gasteiz, 1995; 137-157 or.</ref>
=== Ingurune naturala ===
[[Ebro]] ibaiak markatzen du hegoaldeko muga, [[Euskal Herria|Euskal Herrikoa]] ere badena. Udalerria bi zatitan banatuta dago:
* Mendebaldekoan [[Sobrón]] herrixka eta [[bainuetxe]] zaharra daude. [[Gaubea]]ko [[Bachicabo (Gaubea)|Bachicabo]] herriko lurrek banatzen dituzte beste herriengandik. [[Árcena]] mendilerroak zaildu egiten du iparraldearekiko komunikazioa; bertan dago udalerriko mendirik altuena: [[Mota (mendia)|Mota]] (1315 m); tontorrean [[Valle de Tobalina|Tobalina]], [[Gaubea]] eta '''Lantaron''' biltzen dira. Sobrongo lurrak Ebroren urek moztu duten arroila batean daude: aipatu Árcenaren eta hegoaldean, dagoeneko Gaztelako lurretan [[Obarenes mendiak|Obarenes mendien]] artean pasatzen da. Arroilan bertan [[Sobrongo urtegia]] dago.
* Beste herri guztiak ekialdeko zatian daude; altuerak xumeagoak dira. Hala ere muino ugari dago eta iparraldean, [[Erriberagoitia]]rekiko mugan [[Somo (mendia)|Somo]] mendia (902 m) dago.Udalerriko Ebroren ertzeko lurrik baxuenak 450 bat metrotara daude.
Ebrora doazen ibai eta erreka batzuek zeharkatzen dute udalerria. Handiena [[Omecillo]] da. Xumeagoen artean [[Del Lago erreka]],{{#tag:ref | Izen hori erabiltzen da euskaraz [[Eusko Jaurlaritza]]ko 1:25.000 eskalako mapen serieko 8 (''Arkamo eta Badaia mendikateak'') zenbakian | group="oh"}} [[Arreo-Caicedo Yusoko aintzira|Arreoko aintziratik]] datorrena; ''Nuestra Señora del Lago'' [[baseliz]]a, aintziratik hurbil [[Fontecha]]tik [[Gesaltza Añana]]ra zihoan "gatzaren bidean" dago,<ref>{{es}} [[Josean Gil-Garcia]]: ''Montañas de Álava'', [[Txertoa argitaletxea]], [[Donostia]], [[19999]]; ikus 185-189 or.</ref> eta ingurua kondaira batzuen kokalekua da.
=== Udalerri mugakideak ===
* [[Araba]]koak:
** Iparraldean: mendebaldetik ekialdera [[Gaubea]], [[Erriberagoitia]] ([[Villambrosa]]ko barrendegia), [[Gesaltza Añana]] eta Erriberagoitia ([[Arreo (Araba)|Arreo]], [[Padul]]) ostera ere.
** Ekialdean: Erriberagoitia eta [[Erriberabeitia]].
* [[Gaztela]]koak:
** Hegoaldean, [[Ebro]]z bestalde [[Bozoo]], [[Santa Gadea del Cid]] eta [[Miranda Ebro]] daude.
** Mendebaldean: [[Valle de Tobalina]], [[Merindadeak]] eskualdean.
== Historia ==
Egungo udalerria, Bergonda eta Salcedo udalerriak batu zirenean sortu zen, 1978. urtean. Izena, [[Erdi Aroa]]n existitu zen [[Lantaron Konderria|Lantarongo herri eta konderritik]] datorkio; gerora desagertu zen (1800 ingururako jada herri hustua zen), eta [[Sobrón]] eta [[Bergonda]] artean kokaturik zegoen. 911. urtean Lantarongo Tellez delako baten aipamena ageri zen; eta 929. urtean, [[Alvaro Herrameliz]] zen Lantarongo kondea.
== Ekonomia ==
[[Nekazaritza]] izan da historikoki arlo ekonomiko nagusia baina [[XX. mendea]]ren azken hamarkadetan gauzak aldatu ziren. Lantaronen hamar bat kimika-enpresa daude. Halaber, [[2006]]tik, udalerriko Zubillaga herritik gertu, [[ziklo konbinatuko zentral]] termiko bat eraiki nahi du [[Gas Natural]] konpainiak, [[Euskal Autonomia Erkidegoa]]ren elektrizitate-beharraren %25a asetuko omen duena.<ref>{{es}} [https://web.archive.org/web/20081230055937/http://www.gara.net/paperezkoa/20080115/57699/es/Vecinos-Lantaron-denuncian-pistoletazo-salida-termica Lantarongo zentrala ''Gara'' egunkarian]</ref> Proiektuaren aurrean herri-kontsulta bat burutu zen [[2008]]an eta biztanle gehienek kontrako iritzia plazaratu zuten.<ref>[http://www.joxemizumalabe.org/biltegia/?p=1166 Herri-kontsultaren berri]{{Apurtutako esteka|date=martxoa 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, [[Joxemi Zumalabe Fundazioa]]ren webgunean.</ref> Kontuan izan kimika-enpresen ugaritasunak eta [[Santa Maria de Garoñako zentral nuklearra]]ren hurbiltasunak [[ingurumen]]a udalerriko arazo larrienetakoa bihurtzen dutela.
Merkataritza-harreman gehienak [[Miranda Ebro|Mirandarekin]] garatzen dira.
== Banaketa administratiboa ==
Lantaron 12 herrik osatzen dute. [[Kontzeju]] bana dute; beraz, herri horietako bakoitzean administrazio batzarrerako hauteskundeak egiten dira.
{|
|-
| align="left" valign="top" |
* [[Bergonda]] udalerri ohian:
** [[Alcedo]] ([[1947]] arte [[Gaubea]]n egon zen)
** [[Bergonda]]
** [[Fontecha]]
** [[Larrazubi]]
** [[Sobrón]]
| align="left" valign="top" |
* [[Salcedo (Lantaron)|Salcedo]] udalerri ohian:
** [[Caicedo Yuso]]
** '''[[Komunioi]]''' (udalerriko herriburua)
** [[Leziñana]]
** [[Molinilla]]
** [[Salcedo (Lantaron)|Salcedo]]
** [[Turiso]]
** [[Zubillaga (Lantaron)|Zubillaga]]
|}
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Lantarongo biztanleria
|altuera=300
|zabalera=250
| 1981 | 827 | 1991 | 804 | 2001 | 958 | 2011 | 943 |
| oharrak = Datu-iturria: [http://www.ine.es/inebmenu/mnu_cifraspob.htm INE]
}}
== Politika ==
{{sakontzeko|Hauteskundeak Lantaronen}}
=== 2023-2027 legegintzaldia ===
{{Udal hauteskunde infotaula
|izena = 2023ko hauteskundeen ondorengo Lantaron
|deklinazioa = go
|data = 2023ko maiatzak 28
|alderdia1 = [[Euzko Alderdi Jeltzalea]] (EAJ)
|kolorea1 = {{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}
|zinegotziak1 = 4
|botoak1 = 217
|ehunekoa1 = 48,76
|alderdia2 = [[Alderdi Popularra]] (PP)
|kolorea2 = {{Alderdi Popularra/kolorea}}
|zinegotziak2 = 2
|botoak2 = 110
|ehunekoa2 = 24,72
|alderdia3 = [[Euskal Herria Bildu]] (EH Bildu)
|kolorea3 = {{EH Bildu/kolorea}}
|zinegotziak3 = 1
|botoak3 = 87
|ehunekoa3 = 19,55
|alderdia4 = [[PSE-EE|Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra]] (PSE-EE)
|kolorea4 = {{Euskadiko Ezkerra/kolorea}}
|zinegotziak4 = 0
|botoak4 = 31
|ehunekoa4 = 6,97
|iturria = [https://www.euskadi.eus/ab12aAREWar/resultado/maint Hauteskunde emaitzak. Eusko Jaurlaritza {{eu}}]
}}
=== Alkateak ===
Hauek izan dira Lantarongo azken alkateak:
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#D8D8D8"
|'''[[Alkate]]a'''
|'''Agintaldi hasiera'''
|'''Agintaldi amaiera'''
|colspan="2"|'''Alderdia'''<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Base de datos de Alcaldes y Concejales: Ministerio de Política Territorial y Función Pública.|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.mptfp.gob.es/portal/politica-territorial/local/sistema_de_informacion_local_-SIL-/alcaldes_y_concejales.html|aldizkaria=www.mptfp.gob.es|sartze-data=2020-04-05}}</ref>
|-
| [[Jose Maria Cabezon Perez]]<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Lantarón|hizkuntza=eu|url=http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/lantaron/ar-85262/|aldizkaria=Auñamendi Eusko Ikaskuntza|sartze-data=2020-04-15}}</ref>
| [[1979]]
| [[1983]]
| width="2" bgcolor={{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}|
| [[Euzko Alderdi Jeltzalea]]
|-
| Jose Maria Cabezon Perez9<ref name=":1" />
| 1983
| [[1987]]
| width="2" bgcolor={{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}|
| Euzko Alderdi Jeltzalea
|-
| Jose Maria Cabezon Perez9
| 1987
| [[1991]]
| width="2" bgcolor={{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}|
| Euzko Alderdi Jeltzalea
|-
| Jose Maria Cabezon Perez9
| 1991
| [[1995]]
| width="2" bgcolor={{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}|
| Euzko Alderdi Jeltzalea
|-
| Jose Maria Cabezon Perez9
| 1995
| [[1997]] <sup>a</sup>
| width="2" bgcolor={{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}|
| Euzko Alderdi Jeltzalea
|-
| [[Jesus Barredo Arana]]9
| 1997
| [[1999]]
| width="2" bgcolor={{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}|
| Euzko Alderdi Jeltzalea
|-
| Jesus Barredo Arana9<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Condenado un concejal de UA por lesionar a un alcalde nacionalista en una pelea|hizkuntza=es|data=2000-10-10|url=https://elpais.com/diario/2000/10/10/paisvasco/971206805_850215.html|aldizkaria=El País|issn=|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
| 1999
| [[2003]]
| width="2" bgcolor={{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}|
| Euzko Alderdi Jeltzalea
|-
| Jesus Barredo Arana9<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Lantaron: zerealak eta zentralak|hizkuntza=eu|data=2006-08-06|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/lantaron-zerealak-eta-zentralak_1233215_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
| 2003
| [[2007]]
| width="2" bgcolor={{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}|
| Euzko Alderdi Jeltzalea
|-
| Jesus Barredo Arana9<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Lantarón percibirá desde enero 5.000 euros al mes por su apoyo a la térmica|hizkuntza=es|data=2007-11-24|url=https://www.elcorreo.com/vizcaya/20071124/miranda/lantaron-percibira-desde-enero-20071124.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Vecinos de Lantarón denuncian el pistoletazo de salida a la térmica|hizkuntza=es|argitaratze-data=2008-01-15|url=https://gara.naiz.eus/paperezkoa/20080115/57699/es/Vecinos-Lantaron-denuncian-pistoletazo-salida-termica?Hizk=fr|aldizkaria=Gara|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=EB critica al alcalde de Lantarón por desalojar al grupo anti-térmica|hizkuntza=es|data=2008-02-15|url=https://www.elcorreo.com/vizcaya/20080215/alava/critica-alcalde-lantaron-desalojar-20080215.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=El alcalde de Lantarón agrede al de Bergüenda tras discutir por la planta de ciclo combinado|hizkuntza=es|data=2011-04-06|url=https://www.elcorreo.com/vizcaya/v/20110406/alava/denuncian-alcalde-lantaron-agredir-20110406.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
| 2007
| [[2011]]
| width="2" bgcolor={{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}|
| Euzko Alderdi Jeltzalea
|-
| [[Francisco Javier Uriarte Jairo]]9<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Fallece en Egipto el alcalde de la pequeña localidad alavesa de Lantarón Javier Uriarte|hizkuntza=es|data=2023-06-12|url=https://www.eldiario.es/euskadi/fallece-egipto-alcalde-pequena-localidad-alavesa-lantaron-javier-uriarte_1_10287935.html|aldizkaria=El Diario|sartze-data=2023-06-28}}</ref>
| 2011
| [[2015]]
| width="2" bgcolor={{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}|
| Euzko Alderdi Jeltzalea
|-
| Francisco Javier Uriarte Jairo<ref name=":0" /><ref name=":2" />
| 2015
| [[2019]]
| width="2" bgcolor={{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}|
| Euzko Alderdi Jeltzalea
|-
| Francisco Javier Uriarte Jairo9<ref name=":2" />
| 2019
| [[2023]]
| width="2" bgcolor={{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}|
| Euzko Alderdi Jeltzalea<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Alcaldías en Álava: Labastida, Zigoitia y Laguardia para el PNV, Samaniego para EH Bildu|hizkuntza=es|data=2019-06-15|url=https://www.gasteizhoy.com/alcaldes-municipios-alava-resultados/|aldizkaria=Gasteiz Hoy|sartze-data=2020-04-05}}</ref>
|-
| [[Koldo Salbidea Martinez]]<ref name=":2" /><ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Estos son los 53 alcaldes de los pueblos de Álava|hizkuntza=es|data=2023-06-17|url=https://www.gasteizhoy.com/alcaldes-ayuntamientos-pueblos-elecciones-alava-2023/|aldizkaria=Gasteiz Hoy|sartze-data=2024-02-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=|izenburua=Todos los alcaldes y alcaldesas de Álava, pueblo a pueblo|hizkuntza=es|data=2023-06-18|url=https://www.noticiasdealava.eus/alava/2023/06/18/alcaldes-alcaldesas-alava-pueblo-pueblo-6944901.html|aldizkaria=Diario de Noticias de Álava|sartze-data=2024-02-21}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Plácida investidura del PNV que seguirá con el legado de Javier Uriarte|hizkuntza=es|data=2023-06-17|url=https://www.elcorreo.com/elecciones/forales-municipales-alava/koldo-salbidea-pnv-nuevo-alcalde-lantaron-20230617101309-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
| 2023
| Jardunean
| width="2" bgcolor={{Euzko Alderdi Jeltzalea/kolorea}}|
| Euzko Alderdi Jeltzalea
|}
<sup>a</sup> Alkateak ez zuen legegintzaldia bukatu.
== Ondasun nabarmenak ==
[[Fitxategi:Sobrongo urtegia.jpg|260px|thumb|[[Sobrongo urtegia]]]]
* [[Sobrongo Uraren Museoa]]. Bertan uraren munduarekin erlazionatutako hainbat gai jorratzen dira, besteak beste, ingurumena, biologia edota terapeutika, ikus-entzunezko ugariren bitartez.
* [[Fontecha]]ko [[Kondestablearen dorrea]], [[XIV. mendea|XIV. mende]] bukaeran eraikia.
* [[Orgaz dorrea]], baita ere [[Fontecha]]n.
== Lantarondar ezagunak ==
* [[Joaquín Lucarini]] ([[Fontecha]], [[1905]] - [[Burgos]], [[1964]]), eskultorea.
* [[José Mardones]] ([[Fontecha]], [[1868]] - [[Madril]], [[1932]]), abeslaria.<ref>{{es}} Mikel Ezkerro: [https://web.archive.org/web/20080821033735/http://www.juandegaray.org.ar/fvajg/docs/El_himno_argentino_y_Mardones ''El himno argentino y Mardones'']</ref>
== Kartografia ==
* [[Eusko Jaurlaritza]]ko 1:25.000 eskalako mapen serieko 4 (''Valderejoko Natur Parkea'') eta 8 (''Arkamo eta Badaia mendikateak'') zenbakiak.
== Argazki galeria ==
<gallery>
Irudi:RI-51-0005122 Torre de Orgaz 004.jpg | [[Kondestablearen dorrea]], [[Fontecha]]n.
Irudi:RI-51-0005123 Torre del Condestable 008.jpg | [[Orgaz dorrea]], Fontechan.
Irudi:Bergüenda01.jpg | [[Bergonda]]ko Erdi Aroko zubia.
Irudi:BergüendaAyuntamiento.jpg | Bergondako udaletxe ohia.
Irudi:Iglesia Alcedo.jpg | [[Alcedo]]ko San Martin eliza erromanikoa.
Irudi:Salcedo Álava1.jpg | [[Salcedo (Lantaron)|Salcedoko]] erlojuaren dorrea.
Irudi:Turiso01.jpg | [[Turiso]]ko eliza
</gallery>
== Oharrak ==
<references group="oh" />
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Araba]]
* [[Zerrenda:Arabako udalerriak|Arabako udalerrien zerrenda]]
* [[Añanako kuadrilla]]
* [[Lantarongo zentral termikoa]]
== Kanpo estekak ==
{{Atari | Araba | Araba}}
* {{es}} [http://www.lantaron.org/ Lantarongo Udalaren webgunea].
* {{es}} [http://www.euskomedia.org/aunamendi/85262?op=4&primR=1&idi=en®s=10&EIKVOVOZ=lantar%F3n&pos=1 «Lantaron»], ''Auñamendi Eusko Entziklopedia''.
* [http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_eoda&Itemid=207&lang=eu&nonkodea=1.2.00.09&view=toponimia Lantarongo toponimia], Euskaltzaindiaren webgunean.
{{autoritate kontrola}}
{{Lantarongo herri aurkibidea}}
{{Arabako udalerri aurkibidea}}
[[Kategoria:Lantaron]]
j074t0vdzbjr5t6a351b23fdwdzkrks
Gibraltar
0
9109
9967478
9967473
2024-11-13T11:59:15Z
150.241.33.171
9967478
wikitext
text/x-wiki
{{erdi-babestua}}
{{Herrialde infotaula
| ohiko_izen_luze = Gibraltar
| bertako_izen = Gibraltar
| azpititulua = [[Itsasoaz haraindiko britainiar lurralde]]a
| nongo = Eskoziako
| bandera_irudi = Flag of Gibraltar.svg
| armarri_irudi = Coat of Arms of Gibraltar.svg
| lema_nazional = "Montis Insignia Calpe"</br> (Gibraltarko arrokaren ezkutua)
| ereserki_nazional = [[God Save the Queen]]
| hiriburu = Gibraltar
| eremu_km2 = 6,8
| biztanle_zenbatespen = 32.194
| biztanle_zenbatespen_urte = 2015
| biztanle_dentsitate = 4.328
| mapa_irudi = [[Fitxategi:EU-Gibraltar.svg|285px]]
| hizkuntza_ofizialak = [[ingeles]]a
| aitortutako_hizkuntzak = [[gaztelania]], [[llanito]]a
| buru_titulu1 = Erregina
| buru_izen1 = [[Karlos III.a Erresuma Batukoa]]
| buru_titulu2 = Gobernadorea
| buru_izen2 = Sir [[David Steel]]
| buru_titulu3 = Ministro nagusia
| buru_izen3 = [[Fabian Picardo]]
| legebiltzar = [[Gibraltarko Parlamentua]]
| gentilizioa = gibraltartar
| txanpon = [[Gibraltarko libera]]
| txanpon_kode = GIP
| zirkulazio = eskuinean
| aurrenzebaki = +350
| domeinu = .gi
| zaindariak = [[Bernardo Clairvauxkoa|San Bernardo]]<br/>[[Europako Andre Maria]]
| web =
}}
'''Gibraltar''' [[Iberiar penintsula]]ko HOLA ADAM
hegoaldeko [[Erresuma Batua|Erresuma Batuko]] [[Itsasoaz haraindiko britainiar lurralde]] bat da, Europa eta Afrika, Mediterraneoa eta Atlantikoa banatzen dituen [[Gibraltarko itsasartea]]ren iparraldean kokaturik, [[Espainia]]ren eta [[Maroko]]ren artean, [[Ozeano Atlantikoa]] eta [[Mediterraneoa|Mediterranear itsasoa]] batzen diren lekuan. [[Turismo]] eta finantza hiria bihurtu da. Nazioarteko portua eta itsas base militarra ere da.
== Historia ==
[[Fitxategi:Gibraltar5.jpg|thumb|280px|ezkerrera]]
Antzina ''Calpe'' izena zuen eta [[Herkulesen Zutabeak|Herkulesen Zutabeetako]] bat zen. Tariqen soldadoek hartu zuten eta, tarte gutxi batzuetan izan ezik, bertan segitu zuten 1462 arte. Espainiarrek hartu zuten eta ondoren, Espainiako Erregetzarako gerran, ingelesek (1704); [[Utrechteko Ituna]]k (1713) ingelesen eskubideak bermatu zituen. Base militar moduan erabili zen bi mundu gerretan. Espainiak beti beretzat eskatu du eta [[Nazio Batuen Erakundea]]k 1969a baino lehen uzteko agindu zion Erresuma Batuari, baina bertan egindako [[erreferendum]] batek (1967), ezezkoa eman zion Espainiako izateari.
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
== Kanpo estekak ==
* {{en}} [http://www.gibraltar.gov.gi/ Gibraltarko Gobernua]
* {{en}} [http://www.travel-images.com/gibraltar.html travel-images.com] Gibraltar - irudiak
{{autoritate kontrola}}
{{Europako herrialde aurkibidea}}
{{Erresuma batuko lurralde antolaketa}}
{{geografia zirriborroa|Erresuma Batua}}
[[Kategoria:Gibraltar]]
[[Kategoria:Europako dependentziak]]
kxv5vapu9ouzwk1cj6ffa3yissf5reb
9967486
9967478
2024-11-13T12:00:31Z
Xabier Armendaritz
448
150.241.33.171 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Xabier Armendaritz wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
9426759
wikitext
text/x-wiki
{{erdi-babestua}}
{{Herrialde infotaula
| ohiko_izen_luze = Gibraltar
| bertako_izen = Gibraltar
| azpititulua = [[Itsasoaz haraindiko britainiar lurralde]]a
| nongo = Eskoziako
| bandera_irudi = Flag of Gibraltar.svg
| armarri_irudi = Coat of Arms of Gibraltar.svg
| lema_nazional = "Montis Insignia Calpe"</br> (Gibraltarko arrokaren ezkutua)
| ereserki_nazional = [[God Save the Queen]]
| hiriburu = Gibraltar
| eremu_km2 = 6,8
| biztanle_zenbatespen = 32.194
| biztanle_zenbatespen_urte = 2015
| biztanle_dentsitate = 4.328
| mapa_irudi = [[Fitxategi:EU-Gibraltar.svg|285px]]
| hizkuntza_ofizialak = [[ingeles]]a
| aitortutako_hizkuntzak = [[gaztelania]], [[llanito]]a
| buru_titulu1 = Erregina
| buru_izen1 = [[Karlos III.a Erresuma Batukoa]]
| buru_titulu2 = Gobernadorea
| buru_izen2 = Sir [[David Steel]]
| buru_titulu3 = Ministro nagusia
| buru_izen3 = [[Fabian Picardo]]
| legebiltzar = [[Gibraltarko Parlamentua]]
| gentilizioa = gibraltartar
| txanpon = [[Gibraltarko libera]]
| txanpon_kode = GIP
| zirkulazio = eskuinean
| aurrenzebaki = +350
| domeinu = .gi
| zaindariak = [[Bernardo Clairvauxkoa|San Bernardo]]<br/>[[Europako Andre Maria]]
| web =
}}
'''Gibraltar''' [[Iberiar penintsula]]ko hegoaldeko [[Erresuma Batua|Erresuma Batuko]] [[Itsasoaz haraindiko britainiar lurralde]] bat da, Europa eta Afrika, Mediterraneoa eta Atlantikoa banatzen dituen [[Gibraltarko itsasartea]]ren iparraldean kokaturik, [[Espainia]]ren eta [[Maroko]]ren artean, [[Ozeano Atlantikoa]] eta [[Mediterraneoa|Mediterranear itsasoa]] batzen diren lekuan. [[Turismo]] eta finantza hiria bihurtu da. Nazioarteko portua eta itsas base militarra ere da.
== Historia ==
[[Fitxategi:Gibraltar5.jpg|thumb|280px|ezkerrera]]
Antzina ''Calpe'' izena zuen eta [[Herkulesen Zutabeak|Herkulesen Zutabeetako]] bat zen. Tariqen soldadoek hartu zuten eta, tarte gutxi batzuetan izan ezik, bertan segitu zuten 1462 arte. Espainiarrek hartu zuten eta ondoren, Espainiako Erregetzarako gerran, ingelesek (1704); [[Utrechteko Ituna]]k (1713) ingelesen eskubideak bermatu zituen. Base militar moduan erabili zen bi mundu gerretan. Espainiak beti beretzat eskatu du eta [[Nazio Batuen Erakundea]]k 1969a baino lehen uzteko agindu zion Erresuma Batuari, baina bertan egindako [[erreferendum]] batek (1967), ezezkoa eman zion Espainiako izateari.
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
== Kanpo estekak ==
* {{en}} [http://www.gibraltar.gov.gi/ Gibraltarko Gobernua]
* {{en}} [http://www.travel-images.com/gibraltar.html travel-images.com] Gibraltar - irudiak
{{autoritate kontrola}}
{{Europako herrialde aurkibidea}}
{{Erresuma batuko lurralde antolaketa}}
{{geografia zirriborroa|Erresuma Batua}}
[[Kategoria:Gibraltar]]
[[Kategoria:Europako dependentziak]]
kfsw05entw37e8iarp1nrqe6mpa5dhv
9967498
9967486
2024-11-13T12:05:14Z
Xabier Armendaritz
448
9967498
wikitext
text/x-wiki
{{Herrialde infotaula
| ohiko_izen_luze = Gibraltar
| bertako_izen = Gibraltar
| azpititulua = [[Itsasoaz haraindiko britainiar lurralde]]a
| nongo = Eskoziako
| bandera_irudi = Flag of Gibraltar.svg
| armarri_irudi = Coat of Arms of Gibraltar.svg
| lema_nazional = "Montis Insignia Calpe"</br> (Gibraltarko arrokaren ezkutua)
| ereserki_nazional = [[God Save the Queen]]
| hiriburu = Gibraltar
| eremu_km2 = 6,8
| biztanle_zenbatespen = 32.194
| biztanle_zenbatespen_urte = 2015
| biztanle_dentsitate = 4.328
| mapa_irudi = [[Fitxategi:EU-Gibraltar.svg|285px]]
| hizkuntza_ofizialak = [[ingeles]]a
| aitortutako_hizkuntzak = [[gaztelania]], [[llanito]]a
| buru_titulu1 = Erregina
| buru_izen1 = [[Karlos III.a Erresuma Batukoa]]
| buru_titulu2 = Gobernadorea
| buru_izen2 = Sir [[David Steel]]
| buru_titulu3 = Ministro nagusia
| buru_izen3 = [[Fabian Picardo]]
| legebiltzar = [[Gibraltarko Parlamentua]]
| gentilizioa = gibraltartar
| txanpon = [[Gibraltarko libera]]
| txanpon_kode = GIP
| zirkulazio = eskuinean
| aurrenzebaki = +350
| domeinu = .gi
| zaindariak = [[Bernardo Clairvauxkoa|San Bernardo]]<br/>[[Europako Andre Maria]]
| web =
}}
'''Gibraltar''' [[Erresuma Batua|Erresuma Batuaren]] [[Itsasoaz haraindiko britainiar lurralde]] bat da, [[Iberiar penintsula]]ko hegoaldean kokatua, Europa eta Afrika, Mediterraneoa eta Atlantikoa banatzen dituen [[Gibraltarko itsasartea]]ren iparraldean, [[Espainia]]ren eta [[Maroko]]ren artean, [[Ozeano Atlantikoa]] eta [[Mediterraneoa]] batzen diren lekuan. [[Turismo]] eta finantza hiria bihurtu da. Nazioarteko portua eta itsas base militarra ditu.
== Historia ==
[[Fitxategi:Gibraltar5.jpg|thumb|280px|ezkerrera]]
Antzina ''Calpe'' izena zuen, eta [[Herkulesen Zutabeak|Herkulesen Zutabeetako]] bat zen. Tariqen soldaduek hartu zuten eta, tarte gutxi batzuetan izan ezik, musulmanen esku izan zen 1462 arte. Urte hartan espainiarrek hartu zuten eta ondoren, Espainiako Erregetzarako gerran, ingelesek (1704); [[Utrechteko Ituna]]k (1713) ingelesen eskubideak bermatu zituen. Base militartzat erabili zen bi mundu gerretan. Espainiak beti beretzat eskatu du, eta [[Nazio Batuen Erakundea]]k 1969a baino lehen uzteko agindu zion Erresuma Batuari, baina bertan egindako [[erreferendum]] batek (1967), ezezkoa eman zion Espainiako izateari.
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011-12-27}}
== Kanpo estekak ==
* {{en}} [http://www.gibraltar.gov.gi/ Gibraltarko Gobernua]
* {{en}} [http://www.travel-images.com/gibraltar.html travel-images.com] Gibraltar - irudiak
{{autoritate kontrola}}
{{Europako herrialde aurkibidea}}
{{Erresuma batuko lurralde antolaketa}}
{{geografia zirriborroa|Erresuma Batua}}
[[Kategoria:Gibraltar]]
[[Kategoria:Europako dependentziak]]
5bjmtoobej079y605z9xihrq9lfr7ld
Zaldi
0
9338
9968785
9939237
2024-11-14T10:02:49Z
Jnavascortes007
168066
ZTFko klase batean garatu dugu artikulua
9968785
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Zaldiak]]
[[Kategoria:Animalia etxekotuak]]
[[Kategoria:Lineok deskribatutako taxonak]]
{{taxotaula automatikoa|familiaren kolorea=Animalia|irudia=Biandintz_eta_zaldiak_-_modified2.jpg|taxoia=Q26644764|name=Zaldia|taxon=Equus ferus caballus|authority=[[Lineo|Linnaeus]], 1758}}Zaldia (arra) eta behorra (emea) [[ugaztun]] [[ungulatu]] bat da (''Equus ferus caballus''),<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Mammal species of the world: a taxonomic and geographic reference|argitaletxea=John Hopkins University Press|data=2005|edizioa=3. Aufl|isbn=978-0-8018-8221-0|sartze-data=2024-11-07}}</ref><ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=C R|abizena=Altaba|izenburua=On the proposed conservation of usage of 15 mammal specific names based on wild species which are antedated by or contemporary with those based on domestic animals|orrialdeak=119–120|data=1998|url=http://dx.doi.org/10.5962/bhl.part.163|aldizkaria=The Bulletin of zoological nomenclature.|zenbakia=55|issn=0007-5167|doi=10.5962/bhl.part.163|sartze-data=2024-11-07}}</ref> gaur egun bizirik diren ''[[Equus]]'' generoko 10 [[Espezie|espezieetako]] bat. Tamaina handiko hatz bakarreko (zaldi-kaskoak) [[Belarjale|belarjalea]] da, eta [[Zurda (zoologia)|zurda]] luzez ornitutako lepo luzea du.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Korrika egiteko egokituta daude, eta horrek [[Harraparitza|harrapariengandik]] azkar ihes egitea ahalbidetzen die, eta, gainera, orekaren zentzu ona dute, eta borrokarako edo iheserako erantzun sendoa. Behorrek 11 hilabeteko [[Haurdunaldi|haurdunaldiak]] dituzte, eta zaldi gazteei [[moxal]] izenarekin ezagutzen zaie. Zaldi etxekotu gehienak bi eta lau urte bitartean hasten dira zelaian entrenatzen. Helduek garapen osoa lortzen dute bost urterekin, eta 25 eta 30 urte bitarteko batez besteko bizitza izaten dute.
Zaldia azken 45 eta 55 milioi urteetan zehar [[Eboluzio|eboluzionatu]] egin du, ''Eohippus''-etik gertu dagoen zenbait [[Behatz|behatzetako]] izaki txiki batetik, gaur egungo [[animalia]] handi eta behatz bakarrekora. Zaldiaren [[Etxekotze|etxekotzeak]] garrantzi handia izan du ekonomian. Izan ere, produktu askok zaldietatik datoz: haragia, esnea, larrua, ilea, hezurrak; eta behor ernalduen [[Gernu|gernutik]] ateratako produktu farmazeutikoak barne. [[Islandia|Islandian]], esaterako, [[Islandiar poni|Islandiar ponia]] bertako baldintzetan bizitzeko gai den [[Abere|azienda]] gutxietarikoa da, eta horregatik zaldi haragiaren inguruko ohitura handia dago hango sukaldaritzan.
[[Fitxategi:Muybridge_horse_pacing_animated.gif|thumb|Zaldi bat bere zaldunarekin trostan.]]
Gainera, zaldi eta gizakiak hainbat kirol-lehiaketatan eta lehiarik gabeko jolas-jardueratan aritzen dira, baita polizia-lanean, [[Nekazaritza|nekazaritzan]], entretenimenduan eta terapian ere. Halaber, [[XX. mendea|XX. mendera]] arte, gizakiok gudetan erabili ditugu garraio gisa. Gaur egun, 300 zaldi [[Arraza (biologia)|arraza]] baino gehiago ezagutzen dira, erabilera askotarako garatuak. Zaldi-arrazak hiru kategoriatan banatzen dira, izaeran oinarrituta: "[[Odol beroko eta odol hotzeko animaliak|odol beroak]]", bizkortasunez eta erresistentzia handikoak; "[[Odol beroko eta odol hotzeko animaliak|odol hotzak]]", hala nola, lan astun eta geldoetarako egokiak; eta "odol epelak", odol beroen eta odol hotzaren arteko [[Gurutzamendu|gurutzaketetatik]] garatuak. Gainera, [[Euskal Herria|Euskal Herrian]] bada berezko zaldi [[Arraza (biologia)|arraza]] bat: [[pottoka]]. Zaldi arraza [[Autoktono (argipena)|autoktonoa]] “odol hotzeko” kategoriaren barne kokatzen da, antzinean [[abere]] bezala erabiltzen baitzen baserri lanetan lagunduz. Beste aldetik, egoera basatian zaldi arraza bakarra geratzen da, hots, [[Przewalski zaldi|Przewalskiren zaldia]]. Arraza berezi hau [[Mongolia|Mongoliako]] lautada zabaletan biziraun du mendeetan zehar.
== Etimologia ==
[[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiaren]] Euskal Hiztegi Historiko-etimologikoaren arabera, Zal-di zatitu beharko litzateke. Bigarren osagaia, hau, -di ahardi, ardi, idi bezalakoetan dago, eta argudiatzen da *edin aditzetik datorrela.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Hiztegi Historiko-Etimologikoa (EHHE-200)|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ehhe&task=home&Itemid|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Lehen zatia *zal dela pentsatzen da; izan ere, zail eta azal ere erro berekotzat jo izan dira (Lakarra 2003: 362; 2011: 111).<ref name=":2" />
Esanahiari dagokionez, badirudi zail-ekin (eta are azal-ekin ere) daukala lotura: ''zaildutako azala da zaldi ‘kailu’, funtsean, eta, ‘harilkatzerakoan sortzen den korapiloa’ adieraren nondik norakoa ulertzeko, pentsa daiteke hariz osatutako mataza zaildua, gogortua dela; zail-en ‘sendor, irmo, irauneko’ adiera bera ongi lot daiteke zaldiaren izaerarekin'' (Euskaltzaindia)''.''<ref name=":2" /> Hitza mailegutzat ere jo izan da; hala ere, zalantzak daude.
* ''Zaldia'' espezie honetako arrari esaten zaio; emeari, ''behorra''.
* ''Moxal'' deritze zaldikumeei, oro har. Urte betetik gorako zaldi edo behor gazteek izen berezia ere hartzen dute: ''[[Zaldiko (arra)|zaldiko]]'', moxal arrek; ''[[behoka]]'', moxal emeek.
== Taxonomia ==
[[Lineo|Linneok]] 1758an etxeko zaldiak sailkatu zituen, ''Equus caballus'' espeziean. Zaldiak [[Perisodaktilo|perisodaktiloen]] (hatz bakoitidun ungulatuak) ordenaren barruan sailkatzen dira. Ordena hau [[Miozeno|Miozenoko]] ugaztun lehortarren artean talde dominantea izan zen, baina orain dela 20 milioi urte, [[Belar|belarraren]] sorrera zela eta, ''[[Artiodaktilo]]'' ordenakoek eboluzio hobea izan zuten. [[Errinozero|Errinozeroak]] eta [[Tapirus|tapirrak]] ere perosidaktiloak dira. Beste aldetik, [[Equidae|ekidoen]] [[Familia (biologia)|familiakoak]] dira, orain dela 50 milioi urte sorturikoak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Phil|abizena=Myers|izenburua=Perissodactyla (horses, rhinoceroses, and tapirs)|hizkuntza=en|url=https://animaldiversity.org/accounts/Perissodactyla/|aldizkaria=Animal Diversity Web|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Familia horretakoak dira [[Asto|astoak]] (''Equus africanus''), [[Onagro|onagroa]] (''Equus hemionus''), [[Kiang|kiang-a]] (''Equus kiang'') eta [[Zebra|zebrak]]. Beraz, ekido hauek guztial ahaidetasun estua duten, bizirik geratzen diren azkenengoak baitira.
=== Erlazionatutako ekinidoak ===
Zaldiek hainbat gertuko ahaide dituzte, genero berekoak baina ez direnak espezie bereko kideak.
* [[Equus ferus|Zaldi basatia]] (''Equus ferus'')
** [[Tarpan]] (''Equus ferus ferus'') (desagertua)
** [[Przewalski zaldi|Przewalski zaldia]] (''Equus ferus przewalskii'')
* [[Asto|Astoa]] (''Equus asinus'')
* [[Afrikako basa asto|Afrikako basa astoa]] (''Equus africanus'')
* [[Onagro|Onagroa]] (''Equus hemionus'')
* [[Kiang]] (''Equus kiang'')
* [[Zebra|Zebraren]] espezie ezberdinak (''Equus quagga'')
* [[Grevy zebra]] (''Equus grevyi'')
== Eboluzioa ==
[[Fitxategi:Horseevolution.svg|thumb|304x304px|Zaldien eboluzioa]]
Zaldiaren eboluzioa ''Eohippus''-aren [[fosil]]-erregistroaren bidez jarrai daiteke. ''Eohippus'', [[Eozeno]] garaian, hau da, duela berrogeita hamabost milioi urte, Ipar Amerikan bizi izan zen ugaztun belarjale txiki bat izan zen. Berez, ekido guztiak fosil horretatik datoz, ''[[Equus]]'' generoa barne.
''[[Hyracotherium]],'' txakur txiki baten antzekoa, perisodaktilo mota bat zen, bai ekidoekin bai brontoteridoekin ahaidetua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hyracotherium|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/hyracotherium/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Gero, ''Hyracotherium''-ek eboluzionatu egin zuen: handitu zen eta hatzak galdu zituen, monodaktilo bihurtu arte, hau da, hatz bakarrarekin.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Jaco|abizena=Weinstock|izenburua=Evolution, Systematics, and Phylogeography of Pleistocene Horses in the New World: A Molecular Perspective|orrialdeak=e241|hizkuntza=en|abizena2=Willerslev|abizena3=Sher|abizena4=Tong|abizena5=Ho|abizena6=Rubenstein|abizena7=Storer|abizena8=Burns|abizena9=Martin|izena2=Eske|izena3=Andrei|izena4=Wenfei|izena5=Simon Y.W|izena6=Dan|izena7=John|izena8=James|izena9=Larry|data=2005-06-28|url=https://dx.plos.org/10.1371/journal.pbio.0030241|aldizkaria=PLoS Biology|alea=8|zenbakia=3|editore-abizena=Hillis|editore-izena=David|issn=1545-7885|pmid=15974804|pmc=PMC1159165|doi=10.1371/journal.pbio.0030241|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Apurka-apurka, bere hatz bakarra [[Mutazio|mutazioen]] bidez gogortu egin zen, harrapariengandik ihes egiteko moduko [[Apatx|apatxak]] garatu arte. Garai horretan, [[Ipar Amerika|Ipar Amerikan]] eta [[Eurasia|Eurasian]], aldi berean, espezie eta genero erlazionatuak agertu ziren. Dirudienez, espezie euroasiarrak desagertu egin ziren; hala ere, [[Amerika|Amerikako]] espezieak jatorri izanez, ''[[Mesohippus]]'' generoa agertu zen [[Oligozeno|Oligozenoan]], [[gazela]] baten tamainakoa, aurreko hanketan hiru hatz zituena eta jada kasko-formako oinak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mesohippus|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/mesohippus/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Geroago, Miozenoan, [[Mesohippus|''Mesohippus''-i]] ''Hypohippus'' eta ''Anchitherium'' etorri zitzaizkion; uste denez, bi espezie horiek Eurasia kolonizatu zuten Ipar Amerikatik. [[Mesohippus|''Mesohippus''-en]] beste ondorengo batzuk ''Miohippus'' eta ''Merychippus'' izan ziren. Azken genero honek koroa altuko hortzak garatu zituen, zuhaitz eta zuhaixken hostoak eta [[Kimu|kimuak]] adarkatzea ahalbidetu ziona. ''Merychippus''-en ondorengoen artean, ''[[Hipparion]]'' zegoen, [[Pliozeno]] garaian Ipar Amerikatik Eurasiaraino joan eta hedatu zena.<ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=Equus|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/equus/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref> ''Merychippus''-en beste ondorengo batzuk ''Pliohippus'' (hatz bakarreko lehen arbasoa) eta ''Plesippusen'' dira.<ref name=":4" /> Azken genero honen oinordekoaren aurrekoa, zaldi modernoa da, hau da, ''[[Equus]]'' generoa, duela bost milioi urte agertu zen.<ref name=":4" /> Azaldutakoez gain, [[Equus|Equus-en]] askoz ere arbaso gehiago daude: Propalaeotherium, Orohippus, Parahippus eta [[Hippidion]].
Uste denez, [[Pleistozeno|Pleistozenoan]], duela hamabost mila urte inguru, ''[[Equus]]'' generoak Ipar Amerikatik Eurasiara eta [[Afrika|Afrikara]] hedatu zen [[Beringia|Beringiako]] zubiaren bitartez, gaur egun existitzen diren 10 espezie arte.<ref name=":3" /> Bitxikeria giza, [[azeri]] baten tamainako zaldiak izan dira Pleistozeno-ra arte (~1,8 milioi urte).
== Anatomia ==
=== Tamaina ===
Zaldien altuera, gainerako [[Tetrapoda|lau-oinekoetan]] bezala, [[Gorputz-enbor|soin]] gurutzeraino neurtzen da, han [[Omoplato|eskapulak]] aurkitzen baitira. Puntu hori lepoa zaldiaren bizkarrarekin lotzen den gunea da, eta erreferentzia gisa aukeratzen da, burua edo lepoa bezala igo edo jaitsi ezin daitekeen altuera egonkorra delako. Zaldien tamaina asko aldatzen da arrazen artean, eta [[Nutrizio|nutrizioaren]] eragina ere badu. Zaldi arrazak hiru taldetan banatu ohi dira tamainari dagokionez:
* Astunak edo tirokoak;
* Arinak;
* Poniak eta miniatura-arrazak.
Zaldi arinen altuera 142 eta 163 cm artekoa izaten da, eta pisua 380 eta 550 kg artekoa.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izena=Maurizio|abizena=Bongianni|izenburua=Simon & Schuster's guide to horses & ponies of the world|argitaletxea=Simon & Schuster|hizkuntza=engita|data=1988|isbn=978-0-671-66067-3|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Zaldi arin handienek 157 cm-tik gorako altuera dute, eta 173 cm-ra iristen dira, 500 eta 600 kg arteko pisuekin.<ref name=":5" /> Tiro-arrazak edo astunak 163 eta 183 cm bitartekoak izaten dira, eta 700 eta 1000 kg artekoak izan daitezke.<ref name=":5" />
Historian erregistratutako zaldirik handiena Mammoth zen, ziurrenik shire bat, 1848an jaio zena. 220 cm neurtzen zuen, eta 1500 kg pisatzera iritsi zela estimatzen da.<ref>Whitaker, J., & Whitelaw, I. (2007). ''The horse: a miscellany of equine knowledge''. Macmillan.</ref> Gaur egun, aldiz, garaiera txikieneko marka duen zaldiak Thumbelina du izena, behor miniatura heldua da, eta [[Hiposomatotropismo|enanismoa]] pairatzen du. 43 cm-ko altuera dauka eta 27 kg-ko pisua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Meet Thumbelina, the world's smallest horse|url=https://www.dailymail.co.uk/news/article-409317/Meet-Thumbelina-worlds-smallest-horse.html|aldizkaria=Mail Online|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
=== Hezur-egitura ===
Zaldi batek berrehun eta bost hezur ditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The horse|argitaletxea=Freeman|data=1977|editore-abizena=Evans|editore-izena=James W.|isbn=978-0-7167-0491-1|sartze-data=2024-11-11|serie=A series of books in agricultural science}}</ref> Bere [[Bizkarrezur|bizkarrezurra]] berrogeita hamaika [[Orno|ornoz]] dago osatuta. Zaldiaren eskeletoaren eta gizakiarenaren arteko desberdintasun garrantzitsu bat da zaldiak ez duela [[Lepauztai|klabikularik]]. Hori dela eta, goiko [[Gorputz-adar|gorputz-adarrak]] bizkarrezurrari lotzen zaizkio eskapulak eusten dizkien muskulu, [[tendoi]] eta [[Lotailu (anatomia)|lotailu]] indartsuen bidez. Zaldien hankak eta kaskoak ere egitura paregabeak dira. Bere hanketako hezurren antolaketa eta proportzioak gizakienekin konparatuta oso ezberdinak dira. Esate baterako, zaldietan "[[Belaun|belauna]]" deritzon gorputzaren zatia [[karpo]] hezurrak osatzen du. Gizakietan hezur hau [[Eskumutur|eskumuturretan]] dago. Iztazainak, berriz, giza [[Orkatila|orkatilaren]] antzeko hezurrak ditu. Zaldiaren hankaren beheko hezurrak giza eskuaren edo oinaren hezurrei dagozkie, eta zaldiaren [[Hatz-koskor|hatz-koskorrak]], ordea, giza hatz-koskorren arteko hezur sesamoideak dira. Aurreko gorputz-adarretan, [[Kubitu|kubitua]] eta [[Erradio (hezurra)|erradioa]] fusionatu egin dira, eta hezur bakarra sortu da, berna-hezurrarekin eta [[Fibula (hezurra)|peronearekin]] gertatu den bezala. Horrek eragotzi egiten du eskuak eta oinak albo batera biratzea. Gainera, zaldi batek ez du giharrik bere hanketan belaunen eta iztazainen azpitik, larruazala, tendoiak, lotailuak, [[Kartilago-ehun|kartilagoa]] eta hezurrak baino ez ditu.<ref name=":6">Ensminger, M. E. (1973). Horses and horsemanship.</ref> Apatxak kornea-[[Ehun (biologia)|ehun]] espezializatu batek osatzen ditu eta inpaktuak xurgatzeko funtzioa du. Desberdintasun horiek guztiak, gorputz-adarren [[Moldaera|adaptazioak]] dira lasterketarako, eta gorputz-adarretako hatz kopurua bakar batera murriztea adaptaziorik garrantzitsuena da.
Zaldiaren buruko hezurrak luzeak dira, eta aurpegikoek [[Burezur|garezurrekoek]] duten luzera bikoitza dute. [[Masailezur|Masailezurra]] ere luzea da, eta azalera zabala eta lautua du atzeko aldearen behealdean.
=== Zaldi apatxak ===
Apatxak funtsezko egiturak dira zaldien hanken egiturarako.<ref name=":6" /> Zaldien apatxek barruan kartilagoz eta odolean aberatsak diren ehunak dituzte. Apatxen kanpoaldea gizakien azazkalen antzeko [[keratina]] ehunez osatuta dago.<ref name=":7">{{Erreferentzia|izena=James M.|abizena=Giffin|izenburua=Horse owner's veterinary handbook|argitaletxea=Howell Book House|abizena2=Gore|izena2=Tom|data=1989|edizioa=1st ed|isbn=978-0-87605-880-0|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Apatxak etengabe hazten dira, eta egoera naturalean bakarrik higatzen dira, baina zaldi etxekotuetan bos pasei astean behin moztu behar dira.<ref name=":7" />
=== Hortzak ===
Zaldiek hortzak belarra bazkatzeko egokituta daude. Zaldiek, gutxienez, hogeita hamasei hortz dituzte (hamabi [[ebakortz]] eta hogeita lau [[Hagin (ugaztunak)|molar]]). Arra helduek lau hortz gehigarri dituzte, "[[Letagin|letaginak]]" izeneko ebakortzak, eta lau edo bost urte izan arte ez zaizkie ateratzen. Zaldi batzuek, arrek zein emeek, arrasto oso txikiak izan ditzakete [[Hagin (ugaztunak)|haginen]] aurrean, eta, oro har, kendu egiten zaizkie, mokadua oztopatu dezaketelako.
Zaldien hortzek bizitza osoan zehar hazten jarraitzen dute bizitza, behar bezala bazkatu ahal izateko. Ebakitzaileek hazkuntza- eta higadura-eredu desberdinak dituzte zaldien adinaren arabera,eta, beraz, zaldiaren adina gutxi gorabehera neurtzeko erabili daitezke.<ref name=":6" />
=== Digestio-aparatua ===
Zaldiak belarjaleak dira, eta horretarako belarra eta bestelako landare-materia jateko egokituta dagoen [[Digestio-aparatu|digestio aparatua]] daukate.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Daniel|izenburua=¿Qué Comen Los Caballos? - LEE ésto y lo sabrás!|hizkuntza=es|data=2018-05-18|url=https://www.quecomenn.com/que-comen-los-caballos/|aldizkaria=www.quecomenn.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Gizakiekin alderatuta, nahiko [[Urdail|urdaila]] txikiagoa dute, baina [[Heste|hesteak]] askoz luzeagoak dira, eta [[Mantenugai|mantenugaien]] etengabeko fluxua ahalbidetzen dute. 450 kg-ko zaldi batek 7 eta 11 kg janari jaten ditu egunero, eta baldintza normaletan 38-45 litro ur edaten ditu. Zaldiak ez dira [[Hausnarkari|hausnarkariak]]. Beraz, [[Sabelaldeko barrunbe|barrunbe]] bakarra dute sabelean, [[Behi|behiek]] edo [[Ardi|ardiek]] ez bezala, lau barrunbe baitituzte. Belarraren [[zelulosa]] digeritu dezakete [[Itsu (heste lodia)|itsu]] oso garatua dutelako, eta hortik pasatzen da janaria [[Heste lodi|heste lodira]] iritsi aurretik. Gizakiek ez bezala, zaldiek ezin dute botaka egin, eta, horregatik, digestio-arazoek heriotza eragin diezaiekete.<ref name=":7" />
== Biologia eta portaera ==
Naturan, zaldiak [[Harraparitza|harrapakinak]] dira, eta, horregatik, ihes egiteko eta defendatzeko instintu sendoa dute. Mehatxu baten aurrean haien lehenengo erreakzioa beldurtzea eta ihes egitea da, baina, ihes egin ezin dutenean edo kumeak arriskuan daudenean defendatzeko gai dira.
Zaldiak talde hierarkizatuetan bizi dira eta hierarkia horretan animalia menderatzaile bat dago, gehienetan behor bat. Beraz, animalia sozialak dira, beren espezieko banakoekin, beste animalia batzuekin eta gizakiekin loturak ezartzen dituztelako. Hainbat modutan komunikatu daitezke, tonu desberdinetako ahoskatze eta irrintziekin, elkarren arteko apainketaren eta gorputz-hizkuntzaren bidez. Zaldiek defentsa-jokabide bitxia dute atzetik hurbiltzen diren harraparien, gizakien eta beste zaldi etsai batzuen aurrean. Hain zuzen ere, bi hankekin atzera ostikada bat jotzen dute.
=== Elikadura ===
Animalia hau belarjalea da, belarra, [[sastraka]], [[Sagar|sagarrak]], [[Azenario|azenarioak]],... jaten ditu. Jakina, [[elikadura]] asko aldatzen da zaldia bizi den ingurunearen arabera zein mendiko abere edo [[Ukuilu|ukuilukoa]] zein den. Esate baterako, ukuiluko abereek [[pentsu]] bereziak jaten dituzte, bereziki [[Hipika|hipikan]] erabilitakoak.
=== Adina ===
Batez beste, 25-40 urte bizi dira itxian, eta askatasunean 25 inguru. Ebakortzen makurdura eta higadura areagotu egiten da denborarekin, eta zaldiaren adina zehazteko balio du.
=== Ugalketa ===
Zaldia lau urteekin [[Sexu heldutasun|heldutasun sexualera]] heltzen da. [[Ernaldi]]-aldia 11 hilabete irauten ditu eta ernaldi bakoitzeko zamalko bakarra jaiotzen da. Etxe-abere zaldiak egokitze sexualen zailtasun handiagoak dituzte eta horregatik, batzuetan, beharrezkoa da pertsona baten laguntza zaldiaren zakila emearen baginaraino gidatzeko.
== Etxekotzea ==
[[Fitxategi:Muybridge_horse_pacing_animated.gif|thumb|Zaldi bat bere zaldunarekin trostan.]]
Zaldiaren [[Etxekotze|etxekotzearen]] inguruko lehenengo aztarnak [[Asia]] zentraletik etorri dira, eta K. a. 4000. urtetik datoz. Hala ere, urteetan zehar, zaldi basatiak (''Equus ferus'') edo tarpanak egon dira zaldi etxekotuekin bizitzen.
Hainbat ''Equus ferus'' [[Subespezie|azpiespezie]] desagertu izan dira historian zehar. Hala ere, gaur egun, Przewalski zaldia (''Equus ferus przewalskii'') Asiako erdialdean, ''taki'' Mongolian, eta ''kirtag'' [[Kirgizistan|Kirgizistanen]] ugariak dira.
== Arrazak ==
[[Odolgarbi|Odol garbiaren]] kontzeptua eta arraza kontrolatuen erregistro idatzia bereziki esanguratsua eta garrantzitsua izan da [[Aro Modernoa|aro modernoan]]. Arraza baten barne pedigria zehazturik daukan zaldiari "Odol puru" bezala sailkatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=M. Eugene|abizena=Ensminger|izenburua=Horses and horsemanship|argitaletxea=Interstate Publishers]|abizena2=Ensminger|izena2=M. Eugene|data=1990|edizioa=6th ed|isbn=978-0-8134-2883-3|sartze-data=2024-11-11|serie=Animal agriculture series}}</ref> Zaldi-arrazak ezaugarri bereizgarriak dituzten zaldi-taldeak dira, ondorengoei transmititzen zaizkienak, hala nola, egitura, kolorea, errendimendu-gaitasuna edo jarrera. Zaldiak selektiboki hazi dira etxekotu zirenetik. [[Beduino|Beduinoak]] izan ziren zaldi-hazkuntza selektiboa egin zutenen gizarteen adibide goiztiar bat, horiek [[Arabiar zaldi|arabiar zaldien]] pedigri landuak garatzen zituzten.<ref>Edwards, Gladys Brown (1973). ''The Arabian: War Horse to Show Horse'' (Revised Collectors ed.). Rich Publishing. pp. 22–23.</ref>
Badaude lan jakin bat egiteko ezaugarri jakin batzuk lantzeko garatu diren arrazak.<ref name=":8">{{Erreferentzia|izenburua=Horses through time|argitaletxea=Roberts Rinehart|data=2003|editore-abizena=Olsen|editore-izena=Sandra L.|isbn=978-1-57098-382-5|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Horrela, [[Andaluziar zaldi|andaluziarra]] bezalako arraza ahaltsu baina finu bat, zaldiketa disziplina bereziak lantzeko aproposa.<ref name=":8" /> Beste aldetik, zaldi arraza astuneko zaldiak [[Baserri|baserriko]] lanak egiteko eta [[gurdi]] astunak eramatearen beharretik sortu ziren.<ref name=":8" /> Beste zaldi-arraza batzuk, berriz, nekazaritza-lan arinetarako, gurdi- eta errepide-lanetarako, hainbat kirol-diziplinatarako edo, besterik gabe, abere gisa izateko garatu ziren.<ref name=":8" /> Arraza batzuk mendeetan zehar garatu ziren beste arraza batzuk gurutzatuz, eta beste batzuk, berriz, oinarri bakar batetik sortu ziren, horrenbeste 300 zaldi arraza desberdin ezagutzen dira.
=== Euskal herriko zaldi arrazak ===
Euskal Herrian zaldi arraza desberdinak ezagutzen dira, mendeetan zehar beren betebeharraren arabera gurutzatu eta hazi direnak. Horrenbestez, zaldi arraza hauek Euskal Herriko berezkoak dira, eta ez dira ohikoak euskal herritik kanpo aurkitzea. Beraz, zaldi arraza ezagunak hurrengoak dira:
* '''[[Aurizko zaldi|Aurizko zaldia]]:''' [[Auritz|Auriz]] bertako zaldi arraza da.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=ITG Ganadero|data=2016-03-26|url=https://web.archive.org/web/20160326104145/http://itgganadero.com/itg/portal/seccion.asp?S=3&P=17&N=78|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Azken mendeetan zehar bere erabilera haragirako izan da, baina jatorrian baserritan lan astunetan laguntzen zuen. Oro har, [[Nafarroa Garaia|Nafarroan]] aurkitzen dira gehienbat.<ref name=":9" />
* '''[[Euskal Herriko mendiko zaldi|Euskal Herriko mendiko zaldia]]''': Euskal Herriko mendietan aurkitzen da zaldi arraza hau. Jatorrian nekazaritza lanetan erabiltzen zen, baina gaur egun haragitarako hazten da. Izaeraz gihartsuak, tamaina ertaineakoak eta landatarrak dira.
* '''[[Ordunteko behor|Lautzako zaldia]]:''' [[Gaztela|Gaztelako]] ipar ekialdeko zein Euskal Herriko mendebal ertzeko bertako zaldi arraza bat da.<ref>{{Erreferentzia|izena=The|abizena=Equinest|izenburua=Losino Horse|hizkuntza=en|data=2010-08-10|url=https://theequinest.com/breeds/losino|aldizkaria=Horse Breeds|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":10">Orozco Piñan, Fernando. (2009). ''Guia de campo de las Razas Autóctonas Españolas. Caballo losino..'' Bilbo: Ministerio de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino, 479-481 or. [[International Standard Serial Number|ISSN]] 978- 84-491-0946-1 : 978- 84-491-0946-1</ref> Tamaina eta ezaugarriak direla eta, [[Poney|pony]] sailkapenean sartzen da. Lehen baserri lanetan erabiltzen zen, eta gaur egun haragitarako eta zaldiketarako aproposa da.
* '''[[Nafar behoka|Nafar Behoka]]:''' Euskal Herriko bertako zaldia da. Beren tamaina eta ezaugarrien arabera pony bezala sailkatzen da. Desagertzeko arriskuen egon zen 1999 urtean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ITG Ganadero|data=2011-07-13|url=https://web.archive.org/web/20110713064745/http://www.itgganadero.com/itg/portal/seccion.asp?S=3&P=17&N=79|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* '''[[Pottoka]]:''' Euskal Herrian bertako beste hainbat zaldi arraza egon arren, gehienek neurri batean edo bestean pottoka arbasotzat dute. Beren tamainaren arabera pony bezala sailkatzen da.
* '''[[Montxino zaldi|Zaldi montxinoa]]:''' [[Kantabria]], [[Burgos|Burgosko]] ipar aldea zein Euskal Herriko bertako zaldi arraza bat da.<ref name=":10" /> Tamaina eta ezaugarrien arabera pony bezala sailkatzen da.
==== Euskal Herritik desagertutako zaldi arrazak ====
Euskal Herritik desagertutako bertako zaldi eta asto arrazak honakoak dira:
* [[Nafar zaldi|Nafar zaldia]] (basatia ez den bakarra).
* [[Tarpan]]. Egungo bertako arrazetan eragin handiena izan zen zaldia da.
* [[Przewalski zaldi|Przewalski zaldia]].
* [[Equus ferus przewalski]]. Zaldi espezie hau uste da egungo przewalski zaldiaren arbasoa zela, Euskal Herrian nahiko hedatua eta labar-pinturetan agertzen dena.
* [[Enzebra]]. Izaera erabat ezaguna ez duen desagertutako ekidoak.
Egungo bertako zaldi arrazetan, pottokak, montxinoak, eragina izan zuela (tarpana baino txikiagoa) uste da.<ref>Jose M. Gomez-Taberna, La caza en la prehistoria. Asturias, Cantabria, Euskal Herria. Colegio universitario de Ediciones Istmo, 1980.</ref>
== Zaldiaren historia Euskal Herrian ==
[[Fitxategi:Auritzeko_zaldia_arra.JPG|thumb|Aurizko zaldia Ormaiztegiko bertako arrazen erakusketa batean]]
Bertako arraza askoren kasuen legez, adituak ez dira ados jartzen bertako euskal zaldi arrazen jatorriari buruzko zenbait puntuetan.
Dena den, argi dago bertako zaldi arrazek hainbat arbaso komunak dauzkatela. Hau dela eta, neurri handi batean, lautzako zaldiaren zein zaldi montxinoaren jatorria pottokaren jatorriarekin zer ikusirik handia daukala. Beraien jatorria, seguruenik, [[Azken glaziazio|azken izotzaldia]] eta gero, bertan geratutako zaldiak dira. Nafar behoka eta Auritzeko zaldiek antzineko pottoken eta kanpako zaldi arrazen eragina dute, txikiagoa nafar behokaren kasuan.
== Zaldia Euskal mitologian ==
Zaldia [[Euskal Herriko mitologia|euskal mitologiako]] irelu edo jeinua ere bazen.
* [[Atharratze|Atharratzen]] kontatzen zuten, Laxarrigibele izeneko harpean, Ahuskiko magalean, Alzaitik gertu, zaldi zuri bat bizi omen zela. Behin eskualde hartako mutil bat bahitu zuen. Mutila ez zegoen ondo integratuta bere inguruan.
* [[Berastegi|Berastegiko]] Etsoinberri baserriko neskame bat ere, era berean bahitu zuen Obantzungo lezean bizi zen beste zaldi batek. Baserrikoek behor bat zuten. Aberea egunero bidaltzen zuten mendira eta iluntzean jaso. Etxeko morroi-neskameak egunero egiten zuten lan hori. Ohitura zuten aurrenekoa behorra ikusten zuena, bere gainean etxera itzultzeko. Egun bat neskamea izan zen lehengoa behorra ikusten eta halaxe esan zuen: ''Horra hor gure behor beltza'', eta korrika abiatu eta aberearen gainera igo zen. Igo orduko behorra arrapaladan abiatu zen Obantzungo leizera eta bertan sartu zen bere zaldizkoarekin.
Morroia luze egon zen leize barnera begira bere lagunaren bila, baina ez zuen ezer topatu.
Baserriko bidean galdetzen zuen bere buruari: ''"ze behor klase zen hori"'' , orduna ikusi omen zuen Etsoinberriko benetako behorra sakon batean lasai lasai larretzen. Handik denboraldi batera, Etsonberrikoek arropa garbitzera joan ziren Itturrarango iturrira, eta bertan topatu zituzten bahitutako neskamearen belarritakoak eta eraztuna.
== Erreferentziak ==
<references />
== Ikusi gainera ==
* [[Zerrenda:Animalien hotsak]]
== Kanpo estekak ==
hahffp5uikdi6v70yify6994j52orwo
9968819
9968785
2024-11-14T10:36:30Z
Xabier Armendaritz
448
9968819
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{argitzeko|Abere motari buruz|Zaldi (argipena)}}
{{taxotaula automatikoa|familiaren kolorea=Animalia|irudia=Biandintz_eta_zaldiak_-_modified2.jpg|taxoia=Q26644764|name=Zaldia|taxon=Equus ferus caballus|authority=[[Lineo|Linnaeus]], 1758}}
'''Zaldia''' (arra) eta '''behorra''' (emea) [[ugaztun]] [[ungulatu]] bat da (''Equus ferus caballus''),<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Mammal species of the world: a taxonomic and geographic reference|argitaletxea=John Hopkins University Press|data=2005|edizioa=3. Aufl|isbn=978-0-8018-8221-0|sartze-data=2024-11-07}}</ref><ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=C R|abizena=Altaba|izenburua=On the proposed conservation of usage of 15 mammal specific names based on wild species which are antedated by or contemporary with those based on domestic animals|orrialdeak=119–120|data=1998|url=http://dx.doi.org/10.5962/bhl.part.163|aldizkaria=The Bulletin of zoological nomenclature.|zenbakia=55|issn=0007-5167|doi=10.5962/bhl.part.163|sartze-data=2024-11-07}}</ref> gaur egun bizirik diren ''[[Equus]]'' generoko 10 [[Espezie|espezieetako]] bat. Tamaina handiko hatz bakarreko (zaldi-kaskoak) [[Belarjale|belarjalea]] da, eta [[Zurda (zoologia)|zurda]] luzez ornitutako lepo luzea du.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Korrika egiteko egokituta daude, eta horrek [[Harraparitza|harrapariengandik]] azkar ihes egitea ahalbidetzen die, eta, gainera, orekaren zentzu ona dute, eta borrokarako edo iheserako erantzun sendoa. Behorrek 11 hilabeteko [[Haurdunaldi|haurdunaldiak]] dituzte, eta zaldi gazteei [[moxal]] izenarekin ezagutzen zaie. Zaldi etxekotu gehienak bi eta lau urte bitartean hasten dira zelaian entrenatzen. Helduek garapen osoa lortzen dute bost urterekin, eta 25 eta 30 urte bitarteko batez besteko bizitza izaten dute.
Zaldia azken 45 eta 55 milioi urteetan zehar [[Eboluzio|eboluzionatu]] egin du, ''Eohippus''-etik gertu dagoen zenbait [[Behatz|behatzetako]] izaki txiki batetik, gaur egungo [[animalia]] handi eta behatz bakarrekora. Zaldiaren [[Etxekotze|etxekotzeak]] garrantzi handia izan du ekonomian. Izan ere, produktu askok zaldietatik datoz: haragia, esnea, larrua, ilea, hezurrak; eta behor ernalduen [[Gernu|gernutik]] ateratako produktu farmazeutikoak barne. [[Islandia|Islandian]], esaterako, [[Islandiar poni|Islandiar ponia]] bertako baldintzetan bizitzeko gai den [[Abere|azienda]] gutxietarikoa da, eta horregatik zaldi haragiaren inguruko ohitura handia dago hango sukaldaritzan.
[[Fitxategi:Muybridge_horse_pacing_animated.gif|thumb|Zaldi bat bere zaldunarekin trostan.]]
Gainera, zaldi eta gizakiak hainbat kirol-lehiaketatan eta lehiarik gabeko jolas-jardueratan aritzen dira, baita polizia-lanean, [[Nekazaritza|nekazaritzan]], entretenimenduan eta terapian ere. Halaber, [[XX. mendea|XX. mendera]] arte, gizakiok gudetan erabili ditugu garraio gisa. Gaur egun, 300 zaldi [[Arraza (biologia)|arraza]] baino gehiago ezagutzen dira, erabilera askotarako garatuak. Zaldi-arrazak hiru kategoriatan banatzen dira, izaeran oinarrituta: "[[Odol beroko eta odol hotzeko animaliak|odol beroak]]", bizkortasunez eta erresistentzia handikoak; "[[Odol beroko eta odol hotzeko animaliak|odol hotzak]]", hala nola, lan astun eta geldoetarako egokiak; eta "odol epelak", odol beroen eta odol hotzaren arteko [[Gurutzamendu|gurutzaketetatik]] garatuak. Gainera, [[Euskal Herria|Euskal Herrian]] bada berezko zaldi [[Arraza (biologia)|arraza]] bat: [[pottoka]]. Zaldi arraza [[Autoktono (argipena)|autoktonoa]] “odol hotzeko” kategoriaren barne kokatzen da, antzinean [[abere]] bezala erabiltzen baitzen baserri lanetan lagunduz. Beste aldetik, egoera basatian zaldi arraza bakarra geratzen da, hots, [[Przewalski zaldi|Przewalskiren zaldia]]. Arraza berezi hau [[Mongolia|Mongoliako]] lautada zabaletan biziraun du mendeetan zehar.
== Etimologia ==
[[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiaren]] Euskal Hiztegi Historiko-etimologikoaren arabera, izen hau ''zal-di'' zatitu beharko litzateke. Bigarren osagaia (''-di'') ''ahardi, ardi, idi'' gisakoetan dago, eta argudiatzen da ''*edin'' aditzetik datorrela.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Hiztegi Historiko-Etimologikoa (EHHE-200)|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ehhe&task=home&Itemid|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Lehen zatia ''*zal'' dela pentsatzen da; izan ere, ''zail'' eta ''azal'' ere erro berekotzat jo izan dira (Lakarra 2003: 362; 2011: 111).<ref name=":2" />
Esanahiari dagokionez, badirudi ''zail''-ekin (eta are ''azal''-ekin ere) daukala lotura: «zaildutako azala da ''zaldi'' ‘kailu’, funtsean, eta, ‘harilkatzerakoan sortzen den korapiloa’ adieraren nondik norakoa ulertzeko, pentsa daiteke hariz osatutako mataza zaildua, gogortua dela; ''zail''-en ‘sendor, irmo, irauneko’ adiera bera ongi lot daiteke zaldiaren izaerarekin» (Euskaltzaindia).<ref name=":2" /> Hitza mailegutzat ere jo izan da; hala ere, zalantzak daude.
* ''Zaldia'' espezie honetako arrari esaten zaio; emeari, ''behorra''.
* ''Moxal'' deritze zaldikumeei, oro har. Urte betetik gorako zaldi edo behor gazteek izen berezia ere hartzen dute: ''[[Zaldiko (arra)|zaldiko]]'', moxal arrek; ''[[behoka]]'', moxal emeek.
== Taxonomia ==
[[Lineo|Lineok]] 1758an etxeko zaldiak sailkatu zituen, ''Equus caballus'' espeziean. Zaldiak [[Perisodaktilo|perisodaktiloen]] (hatz bakoitidun ungulatuak) ordenaren barruan sailkatzen dira. Ordena hau [[Miozeno|Miozenoko]] ugaztun lehortarren artean talde dominantea izan zen, baina orain dela 20 milioi urte, [[Belar|belarraren]] sorrera zela eta, ''[[Artiodaktilo]]'' ordenakoek eboluzio hobea izan zuten. [[Errinozero|Errinozeroak]] eta [[Tapirus|tapirrak]] ere perosidaktiloak dira. Beste aldetik, [[Equidae|ekidoen]] [[Familia (biologia)|familiakoak]] dira, orain dela 50 milioi urte sorturikoak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Phil|abizena=Myers|izenburua=Perissodactyla (horses, rhinoceroses, and tapirs)|hizkuntza=en|url=https://animaldiversity.org/accounts/Perissodactyla/|aldizkaria=Animal Diversity Web|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Familia horretakoak dira [[Asto|astoak]] (''Equus africanus''), [[Onagro|onagroa]] (''Equus hemionus''), [[Kiang|kiang-a]] (''Equus kiang'') eta [[Zebra|zebrak]]. Beraz, ekido hauek guztial ahaidetasun estua duten, bizirik geratzen diren azkenengoak baitira.
=== Erlazionatutako ekinidoak ===
Zaldiek hainbat gertuko ahaide dituzte, genero berekoak baina ez direnak espezie bereko kideak.
* [[Equus ferus|Zaldi basatia]] (''Equus ferus'')
** [[Tarpan]] (''Equus ferus ferus'') (desagertua)
** [[Przewalski zaldi|Przewalski zaldia]] (''Equus ferus przewalskii'')
* [[Asto|Astoa]] (''Equus asinus'')
* [[Afrikako basa asto|Afrikako basa astoa]] (''Equus africanus'')
* [[Onagro|Onagroa]] (''Equus hemionus'')
* [[Kiang]] (''Equus kiang'')
* [[Zebra|Zebraren]] espezie ezberdinak (''Equus quagga'')
* [[Grevy zebra]] (''Equus grevyi'')
== Eboluzioa ==
[[Fitxategi:Horseevolution.svg|thumb|304x304px|Zaldien eboluzioa]]
Zaldiaren eboluzioa ''Eohippus''-aren [[fosil]]-erregistroaren bidez jarrai daiteke. ''Eohippus'', [[Eozeno]] garaian, hau da, duela berrogeita hamabost milioi urte, Ipar Amerikan bizi izan zen ugaztun belarjale txiki bat izan zen. Berez, ekido guztiak fosil horretatik datoz, ''[[Equus]]'' generoa barne.
''[[Hyracotherium]],'' txakur txiki baten antzekoa, perisodaktilo mota bat zen, bai ekidoekin bai brontoteridoekin ahaidetua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hyracotherium|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/hyracotherium/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Gero, ''Hyracotherium''-ek eboluzionatu egin zuen: handitu zen eta hatzak galdu zituen, monodaktilo bihurtu arte, hau da, hatz bakarrarekin.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Jaco|abizena=Weinstock|izenburua=Evolution, Systematics, and Phylogeography of Pleistocene Horses in the New World: A Molecular Perspective|orrialdeak=e241|hizkuntza=en|abizena2=Willerslev|abizena3=Sher|abizena4=Tong|abizena5=Ho|abizena6=Rubenstein|abizena7=Storer|abizena8=Burns|abizena9=Martin|izena2=Eske|izena3=Andrei|izena4=Wenfei|izena5=Simon Y.W|izena6=Dan|izena7=John|izena8=James|izena9=Larry|data=2005-06-28|url=https://dx.plos.org/10.1371/journal.pbio.0030241|aldizkaria=PLoS Biology|alea=8|zenbakia=3|editore-abizena=Hillis|editore-izena=David|issn=1545-7885|pmid=15974804|pmc=PMC1159165|doi=10.1371/journal.pbio.0030241|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Apurka-apurka, bere hatz bakarra [[Mutazio|mutazioen]] bidez gogortu egin zen, harrapariengandik ihes egiteko moduko [[Apatx|apatxak]] garatu arte. Garai horretan, [[Ipar Amerika|Ipar Amerikan]] eta [[Eurasia|Eurasian]], aldi berean, espezie eta genero erlazionatuak agertu ziren. Dirudienez, espezie euroasiarrak desagertu egin ziren; hala ere, [[Amerika|Amerikako]] espezieak jatorri izanez, ''[[Mesohippus]]'' generoa agertu zen [[Oligozeno|Oligozenoan]], [[gazela]] baten tamainakoa, aurreko hanketan hiru hatz zituena eta jada kasko-formako oinak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mesohippus|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/mesohippus/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Geroago, Miozenoan, [[Mesohippus|''Mesohippus''-i]] ''Hypohippus'' eta ''Anchitherium'' etorri zitzaizkion; uste denez, bi espezie horiek Eurasia kolonizatu zuten Ipar Amerikatik. [[Mesohippus|''Mesohippus''-en]] beste ondorengo batzuk ''Miohippus'' eta ''Merychippus'' izan ziren. Azken genero honek koroa altuko hortzak garatu zituen, zuhaitz eta zuhaixken hostoak eta [[Kimu|kimuak]] adarkatzea ahalbidetu ziona. ''Merychippus''-en ondorengoen artean, ''[[Hipparion]]'' zegoen, [[Pliozeno]] garaian Ipar Amerikatik Eurasiaraino joan eta hedatu zena.<ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=Equus|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/equus/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref> ''Merychippus''-en beste ondorengo batzuk ''Pliohippus'' (hatz bakarreko lehen arbasoa) eta ''Plesippusen'' dira.<ref name=":4" /> Azken genero honen oinordekoaren aurrekoa, zaldi modernoa da, hau da, ''[[Equus]]'' generoa, duela bost milioi urte agertu zen.<ref name=":4" /> Azaldutakoez gain, [[Equus|Equus-en]] askoz ere arbaso gehiago daude: Propalaeotherium, Orohippus, Parahippus eta [[Hippidion]].
Uste denez, [[Pleistozeno|Pleistozenoan]], duela hamabost mila urte inguru, ''[[Equus]]'' generoak Ipar Amerikatik Eurasiara eta [[Afrika|Afrikara]] hedatu zen [[Beringia|Beringiako]] zubiaren bitartez, gaur egun existitzen diren 10 espezie arte.<ref name=":3" /> Bitxikeria giza, [[azeri]] baten tamainako zaldiak izan dira Pleistozeno-ra arte (~1,8 milioi urte).
== Anatomia ==
=== Tamaina ===
Zaldien altuera, gainerako [[Tetrapoda|lau-oinekoetan]] bezala, [[Gorputz-enbor|soin]] gurutzeraino neurtzen da, han [[Omoplato|eskapulak]] aurkitzen baitira. Puntu hori lepoa zaldiaren bizkarrarekin lotzen den gunea da, eta erreferentzia gisa aukeratzen da, burua edo lepoa bezala igo edo jaitsi ezin daitekeen altuera egonkorra delako. Zaldien tamaina asko aldatzen da arrazen artean, eta [[Nutrizio|nutrizioaren]] eragina ere badu. Zaldi arrazak hiru taldetan banatu ohi dira tamainari dagokionez:
* Astunak edo tirokoak;
* Arinak;
* Poniak eta miniatura-arrazak.
Zaldi arinen altuera 142 eta 163 cm artekoa izaten da, eta pisua 380 eta 550 kg artekoa.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izena=Maurizio|abizena=Bongianni|izenburua=Simon & Schuster's guide to horses & ponies of the world|argitaletxea=Simon & Schuster|hizkuntza=engita|data=1988|isbn=978-0-671-66067-3|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Zaldi arin handienek 157 cm-tik gorako altuera dute, eta 173 cm-ra iristen dira, 500 eta 600 kg arteko pisuekin.<ref name=":5" /> Tiro-arrazak edo astunak 163 eta 183 cm bitartekoak izaten dira, eta 700 eta 1000 kg artekoak izan daitezke.<ref name=":5" />
Historian erregistratutako zaldirik handiena Mammoth zen, ziurrenik shire bat, 1848an jaio zena. 220 cm neurtzen zuen, eta 1500 kg pisatzera iritsi zela estimatzen da.<ref>Whitaker, J., & Whitelaw, I. (2007). ''The horse: a miscellany of equine knowledge''. Macmillan.</ref> Gaur egun, aldiz, garaiera txikieneko marka duen zaldiak Thumbelina du izena, behor miniatura heldua da, eta [[Hiposomatotropismo|enanismoa]] pairatzen du. 43 cm-ko altuera dauka eta 27 kg-ko pisua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Meet Thumbelina, the world's smallest horse|url=https://www.dailymail.co.uk/news/article-409317/Meet-Thumbelina-worlds-smallest-horse.html|aldizkaria=Mail Online|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
=== Hezur-egitura ===
Zaldi batek berrehun eta bost hezur ditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The horse|argitaletxea=Freeman|data=1977|editore-abizena=Evans|editore-izena=James W.|isbn=978-0-7167-0491-1|sartze-data=2024-11-11|serie=A series of books in agricultural science}}</ref> Bere [[Bizkarrezur|bizkarrezurra]] berrogeita hamaika [[Orno|ornoz]] dago osatuta. Zaldiaren eskeletoaren eta gizakiarenaren arteko desberdintasun garrantzitsu bat da zaldiak ez duela [[Lepauztai|klabikularik]]. Hori dela eta, goiko [[Gorputz-adar|gorputz-adarrak]] bizkarrezurrari lotzen zaizkio eskapulak eusten dizkien muskulu, [[tendoi]] eta [[Lotailu (anatomia)|lotailu]] indartsuen bidez. Zaldien hankak eta kaskoak ere egitura paregabeak dira. Bere hanketako hezurren antolaketa eta proportzioak gizakienekin konparatuta oso ezberdinak dira. Esate baterako, zaldietan "[[Belaun|belauna]]" deritzon gorputzaren zatia [[karpo]] hezurrak osatzen du. Gizakietan hezur hau [[Eskumutur|eskumuturretan]] dago. Iztazainak, berriz, giza [[Orkatila|orkatilaren]] antzeko hezurrak ditu. Zaldiaren hankaren beheko hezurrak giza eskuaren edo oinaren hezurrei dagozkie, eta zaldiaren [[Hatz-koskor|hatz-koskorrak]], ordea, giza hatz-koskorren arteko hezur sesamoideak dira. Aurreko gorputz-adarretan, [[Kubitu|kubitua]] eta [[Erradio (hezurra)|erradioa]] fusionatu egin dira, eta hezur bakarra sortu da, berna-hezurrarekin eta [[Fibula (hezurra)|peronearekin]] gertatu den bezala. Horrek eragotzi egiten du eskuak eta oinak albo batera biratzea. Gainera, zaldi batek ez du giharrik bere hanketan belaunen eta iztazainen azpitik, larruazala, tendoiak, lotailuak, [[Kartilago-ehun|kartilagoa]] eta hezurrak baino ez ditu.<ref name=":6">Ensminger, M. E. (1973). Horses and horsemanship.</ref> Apatxak kornea-[[Ehun (biologia)|ehun]] espezializatu batek osatzen ditu eta inpaktuak xurgatzeko funtzioa du. Desberdintasun horiek guztiak, gorputz-adarren [[Moldaera|adaptazioak]] dira lasterketarako, eta gorputz-adarretako hatz kopurua bakar batera murriztea adaptaziorik garrantzitsuena da.
Zaldiaren buruko hezurrak luzeak dira, eta aurpegikoek [[Burezur|garezurrekoek]] duten luzera bikoitza dute. [[Masailezur|Masailezurra]] ere luzea da, eta azalera zabala eta lautua du atzeko aldearen behealdean.
=== Zaldi apatxak ===
Apatxak funtsezko egiturak dira zaldien hanken egiturarako.<ref name=":6" /> Zaldien apatxek barruan kartilagoz eta odolean aberatsak diren ehunak dituzte. Apatxen kanpoaldea gizakien azazkalen antzeko [[keratina]] ehunez osatuta dago.<ref name=":7">{{Erreferentzia|izena=James M.|abizena=Giffin|izenburua=Horse owner's veterinary handbook|argitaletxea=Howell Book House|abizena2=Gore|izena2=Tom|data=1989|edizioa=1st ed|isbn=978-0-87605-880-0|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Apatxak etengabe hazten dira, eta egoera naturalean bakarrik higatzen dira, baina zaldi etxekotuetan bos pasei astean behin moztu behar dira.<ref name=":7" />
=== Hortzak ===
Zaldiek hortzak belarra bazkatzeko egokituta daude. Zaldiek, gutxienez, hogeita hamasei hortz dituzte (hamabi [[ebakortz]] eta hogeita lau [[Hagin (ugaztunak)|molar]]). Arra helduek lau hortz gehigarri dituzte, "[[Letagin|letaginak]]" izeneko ebakortzak, eta lau edo bost urte izan arte ez zaizkie ateratzen. Zaldi batzuek, arrek zein emeek, arrasto oso txikiak izan ditzakete [[Hagin (ugaztunak)|haginen]] aurrean, eta, oro har, kendu egiten zaizkie, mokadua oztopatu dezaketelako.
Zaldien hortzek bizitza osoan zehar hazten jarraitzen dute bizitza, behar bezala bazkatu ahal izateko. Ebakitzaileek hazkuntza- eta higadura-eredu desberdinak dituzte zaldien adinaren arabera,eta, beraz, zaldiaren adina gutxi gorabehera neurtzeko erabili daitezke.<ref name=":6" />
=== Digestio-aparatua ===
Zaldiak belarjaleak dira, eta horretarako belarra eta bestelako landare-materia jateko egokituta dagoen [[Digestio-aparatu|digestio aparatua]] daukate.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Daniel|izenburua=¿Qué Comen Los Caballos? - LEE ésto y lo sabrás!|hizkuntza=es|data=2018-05-18|url=https://www.quecomenn.com/que-comen-los-caballos/|aldizkaria=www.quecomenn.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Gizakiekin alderatuta, nahiko [[Urdail|urdaila]] txikiagoa dute, baina [[Heste|hesteak]] askoz luzeagoak dira, eta [[Mantenugai|mantenugaien]] etengabeko fluxua ahalbidetzen dute. 450 kg-ko zaldi batek 7 eta 11 kg janari jaten ditu egunero, eta baldintza normaletan 38-45 litro ur edaten ditu. Zaldiak ez dira [[Hausnarkari|hausnarkariak]]. Beraz, [[Sabelaldeko barrunbe|barrunbe]] bakarra dute sabelean, [[Behi|behiek]] edo [[Ardi|ardiek]] ez bezala, lau barrunbe baitituzte. Belarraren [[zelulosa]] digeritu dezakete [[Itsu (heste lodia)|itsu]] oso garatua dutelako, eta hortik pasatzen da janaria [[Heste lodi|heste lodira]] iritsi aurretik. Gizakiek ez bezala, zaldiek ezin dute botaka egin, eta, horregatik, digestio-arazoek heriotza eragin diezaiekete.<ref name=":7" />
== Biologia eta portaera ==
Naturan, zaldiak [[Harraparitza|harrapakinak]] dira, eta, horregatik, ihes egiteko eta defendatzeko instintu sendoa dute. Mehatxu baten aurrean haien lehenengo erreakzioa beldurtzea eta ihes egitea da, baina, ihes egin ezin dutenean edo kumeak arriskuan daudenean defendatzeko gai dira.
Zaldiak talde hierarkizatuetan bizi dira eta hierarkia horretan animalia menderatzaile bat dago, gehienetan behor bat. Beraz, animalia sozialak dira, beren espezieko banakoekin, beste animalia batzuekin eta gizakiekin loturak ezartzen dituztelako. Hainbat modutan komunikatu daitezke, tonu desberdinetako ahoskatze eta irrintziekin, elkarren arteko apainketaren eta gorputz-hizkuntzaren bidez. Zaldiek defentsa-jokabide bitxia dute atzetik hurbiltzen diren harraparien, gizakien eta beste zaldi etsai batzuen aurrean. Hain zuzen ere, bi hankekin atzera ostikada bat jotzen dute.
=== Elikadura ===
Animalia hau belarjalea da, belarra, [[sastraka]], [[Sagar|sagarrak]], [[Azenario|azenarioak]],... jaten ditu. Jakina, [[elikadura]] asko aldatzen da zaldia bizi den ingurunearen arabera zein mendiko abere edo [[Ukuilu|ukuilukoa]] zein den. Esate baterako, ukuiluko abereek [[pentsu]] bereziak jaten dituzte, bereziki [[Hipika|hipikan]] erabilitakoak.
=== Adina ===
Batez beste, 25-40 urte bizi dira itxian, eta askatasunean 25 inguru. Ebakortzen makurdura eta higadura areagotu egiten da denborarekin, eta zaldiaren adina zehazteko balio du.
=== Ugalketa ===
Zaldia lau urteekin [[Sexu heldutasun|heldutasun sexualera]] heltzen da. [[Ernaldi]]-aldia 11 hilabete irauten ditu eta ernaldi bakoitzeko zamalko bakarra jaiotzen da. Etxe-abere zaldiak egokitze sexualen zailtasun handiagoak dituzte eta horregatik, batzuetan, beharrezkoa da pertsona baten laguntza zaldiaren zakila emearen baginaraino gidatzeko.
== Etxekotzea ==
[[Fitxategi:Muybridge_horse_pacing_animated.gif|thumb|Zaldi bat bere zaldunarekin trostan.]]
Zaldiaren [[Etxekotze|etxekotzearen]] inguruko lehenengo aztarnak [[Asia]] zentraletik etorri dira, eta K. a. 4000. urtetik datoz. Hala ere, urteetan zehar, zaldi basatiak (''Equus ferus'') edo tarpanak egon dira zaldi etxekotuekin bizitzen.
Hainbat ''Equus ferus'' [[Subespezie|azpiespezie]] desagertu izan dira historian zehar. Hala ere, gaur egun, Przewalski zaldia (''Equus ferus przewalskii'') Asiako erdialdean, ''taki'' Mongolian, eta ''kirtag'' [[Kirgizistan|Kirgizistanen]] ugariak dira.
== Arrazak ==
[[Odolgarbi|Odol garbiaren]] kontzeptua eta arraza kontrolatuen erregistro idatzia bereziki esanguratsua eta garrantzitsua izan da [[Aro Modernoa|aro modernoan]]. Arraza baten barne pedigria zehazturik daukan zaldiari "Odol puru" bezala sailkatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=M. Eugene|abizena=Ensminger|izenburua=Horses and horsemanship|argitaletxea=Interstate Publishers]|abizena2=Ensminger|izena2=M. Eugene|data=1990|edizioa=6th ed|isbn=978-0-8134-2883-3|sartze-data=2024-11-11|serie=Animal agriculture series}}</ref> Zaldi-arrazak ezaugarri bereizgarriak dituzten zaldi-taldeak dira, ondorengoei transmititzen zaizkienak, hala nola, egitura, kolorea, errendimendu-gaitasuna edo jarrera. Zaldiak selektiboki hazi dira etxekotu zirenetik. [[Beduino|Beduinoak]] izan ziren zaldi-hazkuntza selektiboa egin zutenen gizarteen adibide goiztiar bat, horiek [[Arabiar zaldi|arabiar zaldien]] pedigri landuak garatzen zituzten.<ref>Edwards, Gladys Brown (1973). ''The Arabian: War Horse to Show Horse'' (Revised Collectors ed.). Rich Publishing. pp. 22–23.</ref>
Badaude lan jakin bat egiteko ezaugarri jakin batzuk lantzeko garatu diren arrazak.<ref name=":8">{{Erreferentzia|izenburua=Horses through time|argitaletxea=Roberts Rinehart|data=2003|editore-abizena=Olsen|editore-izena=Sandra L.|isbn=978-1-57098-382-5|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Horrela, [[Andaluziar zaldi|andaluziarra]] bezalako arraza ahaltsu baina finu bat, zaldiketa disziplina bereziak lantzeko aproposa.<ref name=":8" /> Beste aldetik, zaldi arraza astuneko zaldiak [[Baserri|baserriko]] lanak egiteko eta [[gurdi]] astunak eramatearen beharretik sortu ziren.<ref name=":8" /> Beste zaldi-arraza batzuk, berriz, nekazaritza-lan arinetarako, gurdi- eta errepide-lanetarako, hainbat kirol-diziplinatarako edo, besterik gabe, abere gisa izateko garatu ziren.<ref name=":8" /> Arraza batzuk mendeetan zehar garatu ziren beste arraza batzuk gurutzatuz, eta beste batzuk, berriz, oinarri bakar batetik sortu ziren, horrenbeste 300 zaldi arraza desberdin ezagutzen dira.
=== Euskal herriko zaldi arrazak ===
Euskal Herrian zaldi arraza desberdinak ezagutzen dira, mendeetan zehar beren betebeharraren arabera gurutzatu eta hazi direnak. Horrenbestez, zaldi arraza hauek Euskal Herriko berezkoak dira, eta ez dira ohikoak euskal herritik kanpo aurkitzea. Beraz, zaldi arraza ezagunak hurrengoak dira:
* '''[[Aurizko zaldi|Aurizko zaldia]]:''' [[Auritz|Auriz]] bertako zaldi arraza da.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=ITG Ganadero|data=2016-03-26|url=https://web.archive.org/web/20160326104145/http://itgganadero.com/itg/portal/seccion.asp?S=3&P=17&N=78|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Azken mendeetan zehar bere erabilera haragirako izan da, baina jatorrian baserritan lan astunetan laguntzen zuen. Oro har, [[Nafarroa Garaia|Nafarroan]] aurkitzen dira gehienbat.<ref name=":9" />
* '''[[Euskal Herriko mendiko zaldi|Euskal Herriko mendiko zaldia]]''': Euskal Herriko mendietan aurkitzen da zaldi arraza hau. Jatorrian nekazaritza lanetan erabiltzen zen, baina gaur egun haragitarako hazten da. Izaeraz gihartsuak, tamaina ertaineakoak eta landatarrak dira.
* '''[[Ordunteko behor|Lautzako zaldia]]:''' [[Gaztela|Gaztelako]] ipar ekialdeko zein Euskal Herriko mendebal ertzeko bertako zaldi arraza bat da.<ref>{{Erreferentzia|izena=The|abizena=Equinest|izenburua=Losino Horse|hizkuntza=en|data=2010-08-10|url=https://theequinest.com/breeds/losino|aldizkaria=Horse Breeds|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":10">Orozco Piñan, Fernando. (2009). ''Guia de campo de las Razas Autóctonas Españolas. Caballo losino..'' Bilbo: Ministerio de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino, 479-481 or. [[International Standard Serial Number|ISSN]] 978- 84-491-0946-1 : 978- 84-491-0946-1</ref> Tamaina eta ezaugarriak direla eta, [[Poney|pony]] sailkapenean sartzen da. Lehen baserri lanetan erabiltzen zen, eta gaur egun haragitarako eta zaldiketarako aproposa da.
* '''[[Nafar behoka|Nafar Behoka]]:''' Euskal Herriko bertako zaldia da. Beren tamaina eta ezaugarrien arabera pony bezala sailkatzen da. Desagertzeko arriskuen egon zen 1999 urtean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ITG Ganadero|data=2011-07-13|url=https://web.archive.org/web/20110713064745/http://www.itgganadero.com/itg/portal/seccion.asp?S=3&P=17&N=79|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* '''[[Pottoka]]:''' Euskal Herrian bertako beste hainbat zaldi arraza egon arren, gehienek neurri batean edo bestean pottoka arbasotzat dute. Beren tamainaren arabera pony bezala sailkatzen da.
* '''[[Montxino zaldi|Zaldi montxinoa]]:''' [[Kantabria]], [[Burgos|Burgosko]] ipar aldea zein Euskal Herriko bertako zaldi arraza bat da.<ref name=":10" /> Tamaina eta ezaugarrien arabera pony bezala sailkatzen da.
==== Euskal Herritik desagertutako zaldi arrazak ====
Euskal Herritik desagertutako bertako zaldi eta asto arrazak honakoak dira:
* [[Nafar zaldi|Nafar zaldia]] (basatia ez den bakarra).
* [[Tarpan]]. Egungo bertako arrazetan eragin handiena izan zen zaldia da.
* [[Przewalski zaldi|Przewalski zaldia]].
* [[Equus ferus przewalski]]. Zaldi espezie hau uste da egungo przewalski zaldiaren arbasoa zela, Euskal Herrian nahiko hedatua eta labar-pinturetan agertzen dena.
* [[Enzebra]]. Izaera erabat ezaguna ez duen desagertutako ekidoak.
Egungo bertako zaldi arrazetan, pottokak, montxinoak, eragina izan zuela (tarpana baino txikiagoa) uste da.<ref>Jose M. Gomez-Taberna, La caza en la prehistoria. Asturias, Cantabria, Euskal Herria. Colegio universitario de Ediciones Istmo, 1980.</ref>
== Zaldiaren historia Euskal Herrian ==
[[Fitxategi:Auritzeko_zaldia_arra.JPG|thumb|Aurizko zaldia Ormaiztegiko bertako arrazen erakusketa batean]]
Bertako arraza askoren kasuen legez, adituak ez dira ados jartzen bertako euskal zaldi arrazen jatorriari buruzko zenbait puntuetan.
Dena den, argi dago bertako zaldi arrazek hainbat arbaso komunak dauzkatela. Hau dela eta, neurri handi batean, lautzako zaldiaren zein zaldi montxinoaren jatorria pottokaren jatorriarekin zer ikusirik handia daukala. Beraien jatorria, seguruenik, [[Azken glaziazio|azken izotzaldia]] eta gero, bertan geratutako zaldiak dira. Nafar behoka eta Auritzeko zaldiek antzineko pottoken eta kanpako zaldi arrazen eragina dute, txikiagoa nafar behokaren kasuan.
== Zaldia Euskal mitologian ==
Zaldia [[Euskal Herriko mitologia|euskal mitologiako]] irelu edo jeinua ere bazen.
* [[Atharratze|Atharratzen]] kontatzen zuten, Laxarrigibele izeneko harpean, Ahuskiko magalean, Alzaitik gertu, zaldi zuri bat bizi omen zela. Behin eskualde hartako mutil bat bahitu zuen. Mutila ez zegoen ondo integratuta bere inguruan.
* [[Berastegi|Berastegiko]] Etsoinberri baserriko neskame bat ere, era berean bahitu zuen Obantzungo lezean bizi zen beste zaldi batek. Baserrikoek behor bat zuten. Aberea egunero bidaltzen zuten mendira eta iluntzean jaso. Etxeko morroi-neskameak egunero egiten zuten lan hori. Ohitura zuten aurrenekoa behorra ikusten zuena, bere gainean etxera itzultzeko. Egun bat neskamea izan zen lehengoa behorra ikusten eta halaxe esan zuen: ''Horra hor gure behor beltza'', eta korrika abiatu eta aberearen gainera igo zen. Igo orduko behorra arrapaladan abiatu zen Obantzungo leizera eta bertan sartu zen bere zaldizkoarekin.
Morroia luze egon zen leize barnera begira bere lagunaren bila, baina ez zuen ezer topatu.
Baserriko bidean galdetzen zuen bere buruari: ''"ze behor klase zen hori"'' , orduna ikusi omen zuen Etsoinberriko benetako behorra sakon batean lasai lasai larretzen. Handik denboraldi batera, Etsonberrikoek arropa garbitzera joan ziren Itturrarango iturrira, eta bertan topatu zituzten bahitutako neskamearen belarritakoak eta eraztuna.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Zerrenda:Animalien hotsak]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Zaldiak]]
[[Kategoria:Animalia etxekotuak]]
[[Kategoria:Lineok deskribatutako taxonak]]
0c9jydx6pnh16ux1rhr105zk7g3yzcj
9968820
9968819
2024-11-14T10:38:13Z
Xabier Armendaritz
448
9968820
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{argitzeko|Abere motari buruz|Zaldi (argipena)}}
{{taxotaula automatikoa|familiaren kolorea=Animalia|irudia=Biandintz_eta_zaldiak_-_modified2.jpg|taxoia=Q26644764|name=Zaldia|taxon=Equus ferus caballus|authority=[[Lineo|Linnaeus]], 1758}}
'''Zaldia''' (arra) eta '''behorra''' (emea) [[ugaztun]] [[ungulatu]] bat da (''Equus ferus caballus''),<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Mammal species of the world: a taxonomic and geographic reference|argitaletxea=John Hopkins University Press|data=2005|edizioa=3. Aufl|isbn=978-0-8018-8221-0|sartze-data=2024-11-07}}</ref><ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=C R|abizena=Altaba|izenburua=On the proposed conservation of usage of 15 mammal specific names based on wild species which are antedated by or contemporary with those based on domestic animals|orrialdeak=119–120|data=1998|url=http://dx.doi.org/10.5962/bhl.part.163|aldizkaria=The Bulletin of zoological nomenclature.|zenbakia=55|issn=0007-5167|doi=10.5962/bhl.part.163|sartze-data=2024-11-07}}</ref> gaur egun bizirik diren ''[[Equus]]'' generoko 10 [[Espezie|espezieetako]] bat. Tamaina handiko hatz bakarreko (zaldi-kaskoak) [[Belarjale|belarjalea]] da, eta [[Zurda (zoologia)|zurda]] luzez ornitutako lepo luzea du.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Korrika egiteko egokituta daude, eta horrek [[Harraparitza|harrapariengandik]] azkar ihes egitea ahalbidetzen die, eta, gainera, orekaren zentzu ona dute, eta borrokarako edo iheserako erantzun sendoa. Behorrek 11 hilabeteko [[Haurdunaldi|haurdunaldiak]] dituzte, eta zaldi gazteei [[moxal]] izenarekin ezagutzen zaie. Zaldi etxekotu gehienak bi eta lau urte bitartean hasten dira zelaian entrenatzen. Helduek garapen osoa lortzen dute bost urterekin, eta 25 eta 30 urte bitarteko batez besteko bizitza izaten dute.
Zaldia azken 45 eta 55 milioi urteetan zehar [[Eboluzio|eboluzionatu]] egin du, ''Eohippus''-etik gertu dagoen zenbait [[Behatz|behatzetako]] izaki txiki batetik, gaur egungo [[animalia]] handi eta behatz bakarrekora. Zaldiaren [[Etxekotze|etxekotzeak]] garrantzi handia izan du ekonomian. Izan ere, produktu askok zaldietatik datoz: haragia, esnea, larrua, ilea, hezurrak; eta behor ernalduen [[Gernu|gernutik]] ateratako produktu farmazeutikoak barne. [[Islandia|Islandian]], esaterako, [[Islandiar poni|Islandiar ponia]] bertako baldintzetan bizitzeko gai den [[Abere|azienda]] gutxietarikoa da, eta horregatik zaldi haragiaren inguruko ohitura handia dago hango sukaldaritzan.
[[Fitxategi:Muybridge_horse_pacing_animated.gif|thumb|Zaldi bat bere zaldunarekin trostan.]]
Gainera, zaldi eta gizakiak hainbat kirol-lehiaketatan eta lehiarik gabeko jolas-jardueratan aritzen dira, baita polizia-lanean, [[Nekazaritza|nekazaritzan]], entretenimenduan eta terapian ere. Halaber, [[XX. mendea|XX. mendera]] arte, gizakiok gudetan erabili ditugu garraio gisa. Gaur egun, 300 zaldi [[Arraza (biologia)|arraza]] baino gehiago ezagutzen dira, erabilera askotarako garatuak. Zaldi-arrazak hiru kategoriatan banatzen dira, izaeran oinarrituta: "[[Odol beroko eta odol hotzeko animaliak|odol beroak]]", bizkortasunez eta erresistentzia handikoak; "[[Odol beroko eta odol hotzeko animaliak|odol hotzak]]", hala nola, lan astun eta geldoetarako egokiak; eta "odol epelak", odol beroen eta odol hotzaren arteko [[Gurutzamendu|gurutzaketetatik]] garatuak. Gainera, [[Euskal Herria|Euskal Herrian]] bada berezko zaldi [[Arraza (biologia)|arraza]] bat: [[pottoka]]. Zaldi arraza [[Autoktono (argipena)|autoktonoa]] “odol hotzeko” kategoriaren barne kokatzen da, antzinean [[abere]] bezala erabiltzen baitzen baserri lanetan lagunduz. Beste aldetik, egoera basatian zaldi arraza bakarra geratzen da, hots, [[Przewalski zaldi|Przewalskiren zaldia]]. Arraza berezi hau [[Mongolia|Mongoliako]] lautada zabaletan biziraun du mendeetan zehar.
== Etimologia ==
[[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiaren]] Euskal Hiztegi Historiko-etimologikoaren arabera, izen hau ''zal-di'' zatitu beharko litzateke. Bigarren osagaia (''-di'') ''ahardi, ardi, idi'' gisakoetan dago, eta argudiatzen da ''*edin'' aditzetik datorrela.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Hiztegi Historiko-Etimologikoa (EHHE-200)|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ehhe&task=home&Itemid|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Lehen zatia ''*zal'' dela pentsatzen da; izan ere, ''zail'' eta ''azal'' ere erro berekotzat jo izan dira (Lakarra 2003: 362; 2011: 111).<ref name=":2" />
Esanahiari dagokionez, badirudi ''zail''-ekin (eta are ''azal''-ekin ere) daukala lotura: «zaildutako azala da ''zaldi'' ‘kailu’, funtsean, eta, ‘harilkatzerakoan sortzen den korapiloa’ adieraren nondik norakoa ulertzeko, pentsa daiteke hariz osatutako mataza zaildua, gogortua dela; ''zail''-en ‘sendor, irmo, irauneko’ adiera bera ongi lot daiteke zaldiaren izaerarekin» (Euskaltzaindia).<ref name=":2" /> Hitza mailegutzat ere jo izan da; hala ere, zalantzak daude.
* ''Zaldia'' espezie honetako arrari esaten zaio; emeari, ''behorra''.
* ''Moxal'' deritze zaldikumeei, oro har. Urte betetik gorako zaldi edo behor gazteek izen berezia ere hartzen dute: ''[[Zaldiko (arra)|zaldiko]]'', moxal arrek; ''[[behoka]]'', moxal emeek.
== Taxonomia ==
[[Lineo|Lineok]] 1758an etxeko zaldiak sailkatu zituen, ''Equus caballus'' espeziean. Zaldiak [[Perisodaktilo|perisodaktiloen]] (hatz bakoitidun ungulatuak) ordenaren barruan sailkatzen dira. Ordena hau [[Miozeno|Miozenoko]] ugaztun lehortarren artean talde dominantea izan zen, baina orain dela 20 milioi urte, [[Belar|belarraren]] sorrera zela eta, ''[[Artiodaktilo]]'' ordenakoek eboluzio hobea izan zuten. [[Errinozero|Errinozeroak]] eta [[Tapirus|tapirrak]] ere perosidaktiloak dira. Beste aldetik, [[Equidae|ekidoen]] [[Familia (biologia)|familiakoak]] dira, orain dela 50 milioi urte sorturikoak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Phil|abizena=Myers|izenburua=Perissodactyla (horses, rhinoceroses, and tapirs)|hizkuntza=en|url=https://animaldiversity.org/accounts/Perissodactyla/|aldizkaria=Animal Diversity Web|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Familia horretakoak dira [[Asto|astoak]] (''Equus africanus''), [[Onagro|onagroa]] (''Equus hemionus''), [[Kiang|kiang-a]] (''Equus kiang'') eta [[Zebra|zebrak]]. Beraz, ekido hauek guztial ahaidetasun estua duten, bizirik geratzen diren azkenengoak baitira.
=== Erlazionatutako ekinidoak ===
Zaldiek hainbat gertuko ahaide dituzte, genero berekoak baina ez direnak espezie bereko kideak.
* [[Equus ferus|Zaldi basatia]] (''Equus ferus'')
** [[Tarpan]] (''Equus ferus ferus'') (desagertua)
** [[Przewalski zaldi|Przewalski zaldia]] (''Equus ferus przewalskii'')
* [[Asto|Astoa]] (''Equus asinus'')
* [[Afrikako basa asto|Afrikako basa astoa]] (''Equus africanus'')
* [[Onagro|Onagroa]] (''Equus hemionus'')
* [[Kiang]] (''Equus kiang'')
* [[Zebra|Zebraren]] espezie ezberdinak (''Equus quagga'')
* [[Grevy zebra]] (''Equus grevyi'')
== Eboluzioa ==
[[Fitxategi:Horseevolution.svg|thumb|304x304px|Zaldien eboluzioa]]
Zaldiaren eboluzioa ''Eohippus''-aren [[fosil]]-erregistroaren bidez jarrai daiteke. ''Eohippus'', [[Eozeno]] garaian, hau da, duela berrogeita hamabost milioi urte, Ipar Amerikan bizi izan zen ugaztun belarjale txiki bat izan zen. Berez, ekido guztiak fosil horretatik datoz, ''[[Equus]]'' generoa barne.
''[[Hyracotherium]],'' txakur txiki baten antzekoa, perisodaktilo mota bat zen, bai ekidoekin bai brontoteridoekin ahaidetua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hyracotherium|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/hyracotherium/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Gero, ''Hyracotherium''-ek eboluzionatu egin zuen: handitu zen eta hatzak galdu zituen, monodaktilo bihurtu arte, hau da, hatz bakarrarekin.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Jaco|abizena=Weinstock|izenburua=Evolution, Systematics, and Phylogeography of Pleistocene Horses in the New World: A Molecular Perspective|orrialdeak=e241|hizkuntza=en|abizena2=Willerslev|abizena3=Sher|abizena4=Tong|abizena5=Ho|abizena6=Rubenstein|abizena7=Storer|abizena8=Burns|abizena9=Martin|izena2=Eske|izena3=Andrei|izena4=Wenfei|izena5=Simon Y.W|izena6=Dan|izena7=John|izena8=James|izena9=Larry|data=2005-06-28|url=https://dx.plos.org/10.1371/journal.pbio.0030241|aldizkaria=PLoS Biology|alea=8|zenbakia=3|editore-abizena=Hillis|editore-izena=David|issn=1545-7885|pmid=15974804|pmc=PMC1159165|doi=10.1371/journal.pbio.0030241|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Apurka-apurka, bere hatz bakarra [[Mutazio|mutazioen]] bidez gogortu egin zen, harrapariengandik ihes egiteko moduko [[Apatx|apatxak]] garatu arte. Garai horretan, [[Ipar Amerika|Ipar Amerikan]] eta [[Eurasia|Eurasian]], aldi berean, espezie eta genero erlazionatuak agertu ziren. Dirudienez, espezie euroasiarrak desagertu egin ziren; hala ere, [[Amerika|Amerikako]] espezieak jatorri izanez, ''[[Mesohippus]]'' generoa agertu zen [[Oligozeno|Oligozenoan]], [[gazela]] baten tamainakoa, aurreko hanketan hiru hatz zituena eta jada kasko-formako oinak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mesohippus|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/mesohippus/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Geroago, Miozenoan, [[Mesohippus|''Mesohippus''-i]] ''Hypohippus'' eta ''Anchitherium'' etorri zitzaizkion; uste denez, bi espezie horiek Eurasia kolonizatu zuten Ipar Amerikatik. [[Mesohippus|''Mesohippus''-en]] beste ondorengo batzuk ''Miohippus'' eta ''Merychippus'' izan ziren. Azken genero honek koroa altuko hortzak garatu zituen, zuhaitz eta zuhaixken hostoak eta [[Kimu|kimuak]] adarkatzea ahalbidetu ziona. ''Merychippus''-en ondorengoen artean, ''[[Hipparion]]'' zegoen, [[Pliozeno]] garaian Ipar Amerikatik Eurasiaraino joan eta hedatu zena.<ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=Equus|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/equus/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref> ''Merychippus''-en beste ondorengo batzuk ''Pliohippus'' (hatz bakarreko lehen arbasoa) eta ''Plesippusen'' dira.<ref name=":4" /> Azken genero honen oinordekoaren aurrekoa, zaldi modernoa da, hau da, ''[[Equus]]'' generoa, duela bost milioi urte agertu zen.<ref name=":4" /> Azaldutakoez gain, [[Equus|Equus-en]] askoz ere arbaso gehiago daude: Propalaeotherium, Orohippus, Parahippus eta [[Hippidion]].
Uste denez, [[Pleistozeno|Pleistozenoan]], duela hamabost mila urte inguru, ''[[Equus]]'' generoak Ipar Amerikatik Eurasiara eta [[Afrika|Afrikara]] hedatu zen [[Beringia|Beringiako]] zubiaren bitartez, gaur egun existitzen diren 10 espezie arte.<ref name=":3" /> Bitxikeria giza, [[azeri]] baten tamainako zaldiak izan dira Pleistozeno-ra arte (~1,8 milioi urte).
== Anatomia ==
=== Tamaina ===
Zaldien altuera, gainerako [[Tetrapoda|lau-oinekoetan]] bezala, [[Gorputz-enbor|soin]] gurutzeraino neurtzen da, han [[Omoplato|eskapulak]] aurkitzen baitira. Puntu hori lepoa zaldiaren bizkarrarekin lotzen den gunea da, eta erreferentzia gisa aukeratzen da, burua edo lepoa bezala igo edo jaitsi ezin daitekeen altuera egonkorra delako. Zaldien tamaina asko aldatzen da arrazen artean, eta [[Nutrizio|nutrizioaren]] eragina ere badu. Zaldi arrazak hiru taldetan banatu ohi dira tamainari dagokionez:
* Astunak edo tirokoak;
* Arinak;
* Poniak eta miniatura-arrazak.
Zaldi arinen altuera 142 eta 163 cm artekoa izaten da, eta pisua 380 eta 550 kg artekoa.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izena=Maurizio|abizena=Bongianni|izenburua=Simon & Schuster's guide to horses & ponies of the world|argitaletxea=Simon & Schuster|hizkuntza=engita|data=1988|isbn=978-0-671-66067-3|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Zaldi arin handienek 157 cm-tik gorako altuera dute, eta 173 cm-ra iristen dira, 500 eta 600 kg arteko pisuekin.<ref name=":5" /> Tiro-arrazak edo astunak 163 eta 183 cm bitartekoak izaten dira, eta 700 eta 1000 kg artekoak izan daitezke.<ref name=":5" />
Historian erregistratutako zaldirik handiena Mammoth zen, ziurrenik shire bat, 1848an jaio zena. 220 cm neurtzen zuen, eta 1500 kg pisatzera iritsi zela estimatzen da.<ref>Whitaker, J., & Whitelaw, I. (2007). ''The horse: a miscellany of equine knowledge''. Macmillan.</ref> Gaur egun, aldiz, garaiera txikieneko marka duen zaldiak Thumbelina du izena, behor miniatura heldua da, eta [[Hiposomatotropismo|enanismoa]] pairatzen du. 43 cm-ko altuera dauka eta 27 kg-ko pisua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Meet Thumbelina, the world's smallest horse|url=https://www.dailymail.co.uk/news/article-409317/Meet-Thumbelina-worlds-smallest-horse.html|aldizkaria=Mail Online|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
=== Hezur-egitura ===
Zaldi batek berrehun eta bost hezur ditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The horse|argitaletxea=Freeman|data=1977|editore-abizena=Evans|editore-izena=James W.|isbn=978-0-7167-0491-1|sartze-data=2024-11-11|serie=A series of books in agricultural science}}</ref> Bere [[Bizkarrezur|bizkarrezurra]] berrogeita hamaika [[Orno|ornoz]] dago osatuta. Zaldiaren eskeletoaren eta gizakiarenaren arteko desberdintasun garrantzitsu bat da zaldiak ez duela [[Lepauztai|klabikularik]]. Hori dela eta, goiko [[Gorputz-adar|gorputz-adarrak]] bizkarrezurrari lotzen zaizkio eskapulak eusten dizkien muskulu, [[tendoi]] eta [[Lotailu (anatomia)|lotailu]] indartsuen bidez. Zaldien hankak eta kaskoak ere egitura paregabeak dira. Bere hanketako hezurren antolaketa eta proportzioak gizakienekin konparatuta oso ezberdinak dira. Esate baterako, zaldietan "[[Belaun|belauna]]" deritzon gorputzaren zatia [[karpo]] hezurrak osatzen du. Gizakietan hezur hau [[Eskumutur|eskumuturretan]] dago. Iztazainak, berriz, giza [[Orkatila|orkatilaren]] antzeko hezurrak ditu. Zaldiaren hankaren beheko hezurrak giza eskuaren edo oinaren hezurrei dagozkie, eta zaldiaren [[Hatz-koskor|hatz-koskorrak]], ordea, giza hatz-koskorren arteko hezur sesamoideak dira. Aurreko gorputz-adarretan, [[Kubitu|kubitua]] eta [[Erradio (hezurra)|erradioa]] fusionatu egin dira, eta hezur bakarra sortu da, berna-hezurrarekin eta [[Fibula (hezurra)|peronearekin]] gertatu den bezala. Horrek eragotzi egiten du eskuak eta oinak albo batera biratzea. Gainera, zaldi batek ez du giharrik bere hanketan belaunen eta iztazainen azpitik, larruazala, tendoiak, lotailuak, [[Kartilago-ehun|kartilagoa]] eta hezurrak baino ez ditu.<ref name=":6">Ensminger, M. E. (1973). Horses and horsemanship.</ref> Apatxak kornea-[[Ehun (biologia)|ehun]] espezializatu batek osatzen ditu eta inpaktuak xurgatzeko funtzioa du. Desberdintasun horiek guztiak, gorputz-adarren [[Moldaera|adaptazioak]] dira lasterketarako, eta gorputz-adarretako hatz kopurua bakar batera murriztea adaptaziorik garrantzitsuena da.
Zaldiaren buruko hezurrak luzeak dira, eta aurpegikoek [[Burezur|garezurrekoek]] duten luzera bikoitza dute. [[Masailezur|Masailezurra]] ere luzea da, eta azalera zabala eta lautua du atzeko aldearen behealdean.
=== Zaldi apatxak ===
Apatxak funtsezko egiturak dira zaldien hanken egiturarako.<ref name=":6" /> Zaldien apatxek barruan kartilagoz eta odolean aberatsak diren ehunak dituzte. Apatxen kanpoaldea gizakien azazkalen antzeko [[keratina]] ehunez osatuta dago.<ref name=":7">{{Erreferentzia|izena=James M.|abizena=Giffin|izenburua=Horse owner's veterinary handbook|argitaletxea=Howell Book House|abizena2=Gore|izena2=Tom|data=1989|edizioa=1st ed|isbn=978-0-87605-880-0|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Apatxak etengabe hazten dira, eta egoera naturalean bakarrik higatzen dira, baina zaldi etxekotuetan bos pasei astean behin moztu behar dira.<ref name=":7" />
=== Hortzak ===
Zaldiek hortzak belarra bazkatzeko egokituta daude. Zaldiek, gutxienez, hogeita hamasei hortz dituzte (hamabi [[ebakortz]] eta hogeita lau [[Hagin (ugaztunak)|molar]]). Arra helduek lau hortz gehigarri dituzte, "[[Letagin|letaginak]]" izeneko ebakortzak, eta lau edo bost urte izan arte ez zaizkie ateratzen. Zaldi batzuek, arrek zein emeek, arrasto oso txikiak izan ditzakete [[Hagin (ugaztunak)|haginen]] aurrean, eta, oro har, kendu egiten zaizkie, mokadua oztopatu dezaketelako.
Zaldien hortzek bizitza osoan zehar hazten jarraitzen dute bizitza, behar bezala bazkatu ahal izateko. Ebakitzaileek hazkuntza- eta higadura-eredu desberdinak dituzte zaldien adinaren arabera,eta, beraz, zaldiaren adina gutxi gorabehera neurtzeko erabili daitezke.<ref name=":6" />
=== Digestio-aparatua ===
Zaldiak belarjaleak dira, eta horretarako belarra eta bestelako landare-materia jateko egokituta dagoen [[Digestio-aparatu|digestio aparatua]] daukate.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Daniel|izenburua=¿Qué Comen Los Caballos? - LEE ésto y lo sabrás!|hizkuntza=es|data=2018-05-18|url=https://www.quecomenn.com/que-comen-los-caballos/|aldizkaria=www.quecomenn.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Gizakiekin alderatuta, nahiko [[Urdail|urdaila]] txikiagoa dute, baina [[Heste|hesteak]] askoz luzeagoak dira, eta [[Mantenugai|mantenugaien]] etengabeko fluxua ahalbidetzen dute. 450 kg-ko zaldi batek 7 eta 11 kg janari jaten ditu egunero, eta baldintza normaletan 38-45 litro ur edaten ditu. Zaldiak ez dira [[Hausnarkari|hausnarkariak]]. Beraz, [[Sabelaldeko barrunbe|barrunbe]] bakarra dute sabelean, [[Behi|behiek]] edo [[Ardi|ardiek]] ez bezala, lau barrunbe baitituzte. Belarraren [[zelulosa]] digeritu dezakete [[Itsu (heste lodia)|itsu]] oso garatua dutelako, eta hortik pasatzen da janaria [[Heste lodi|heste lodira]] iritsi aurretik. Gizakiek ez bezala, zaldiek ezin dute botaka egin, eta, horregatik, digestio-arazoek heriotza eragin diezaiekete.<ref name=":7" />
== Biologia eta portaera ==
Naturan, zaldiak [[Harraparitza|harrapakinak]] dira, eta, horregatik, ihes egiteko eta defendatzeko instintu sendoa dute. Mehatxu baten aurrean haien lehenengo erreakzioa beldurtzea eta ihes egitea da, baina, ihes egin ezin dutenean edo kumeak arriskuan daudenean defendatzeko gai dira.
Zaldiak talde hierarkizatuetan bizi dira eta hierarkia horretan animalia menderatzaile bat dago, gehienetan behor bat. Beraz, animalia sozialak dira, beren espezieko banakoekin, beste animalia batzuekin eta gizakiekin loturak ezartzen dituztelako. Hainbat modutan komunikatu daitezke, tonu desberdinetako ahoskatze eta irrintziekin, elkarren arteko apainketaren eta gorputz-hizkuntzaren bidez. Zaldiek defentsa-jokabide bitxia dute atzetik hurbiltzen diren harraparien, gizakien eta beste zaldi etsai batzuen aurrean. Hain zuzen ere, bi hankekin atzera ostikada bat jotzen dute.
=== Elikadura ===
Animalia hau belarjalea da, belarra, [[sastraka]], [[Sagar|sagarrak]], [[Azenario|azenarioak]],... jaten ditu. Jakina, [[elikadura]] asko aldatzen da zaldia bizi den ingurunearen arabera zein mendiko abere edo [[Ukuilu|ukuilukoa]] zein den. Esate baterako, ukuiluko abereek [[pentsu]] bereziak jaten dituzte, bereziki [[Hipika|hipikan]] erabilitakoak.
=== Adina ===
Batez beste, 25-40 urte bizi dira itxian, eta askatasunean 25 inguru. Ebakortzen makurdura eta higadura areagotu egiten da denborarekin, eta zaldiaren adina zehazteko balio du.
=== Ugalketa ===
Zaldia lau urteekin [[Sexu heldutasun|heldutasun sexualera]] heltzen da. [[Ernaldi]]-aldia 11 hilabete irauten ditu eta ernaldi bakoitzeko zamalko bakarra jaiotzen da. Etxe-abere zaldiak egokitze sexualen zailtasun handiagoak dituzte eta horregatik, batzuetan, beharrezkoa da pertsona baten laguntza zaldiaren zakila emearen baginaraino gidatzeko.
== Etxekotzea ==
[[Fitxategi:Muybridge_horse_pacing_animated.gif|thumb|Zaldi bat bere zaldunarekin trostan.]]
Zaldiaren [[Etxekotze|etxekotzearen]] inguruko lehenengo aztarnak [[Asia]] zentraletik etorri dira, eta K. a. 4000. urtetik datoz. Hala ere, urteetan zehar, zaldi basatiak (''Equus ferus'') edo tarpanak egon dira zaldi etxekotuekin bizitzen.
Hainbat ''Equus ferus'' [[Subespezie|azpiespezie]] desagertu izan dira historian zehar. Hala ere, gaur egun, Przewalski zaldia (''Equus ferus przewalskii'') Asiako erdialdean, ''taki'' Mongolian, eta ''kirtag'' [[Kirgizistan|Kirgizistanen]] ugariak dira.
== Arrazak ==
[[Odolgarbi|Odol garbiaren]] kontzeptua eta arraza kontrolatuen erregistro idatzia bereziki esanguratsua eta garrantzitsua izan da [[Aro Modernoa|aro modernoan]]. Arraza baten barne pedigria zehazturik daukan zaldiari "Odol puru" bezala sailkatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=M. Eugene|abizena=Ensminger|izenburua=Horses and horsemanship|argitaletxea=Interstate Publishers]|abizena2=Ensminger|izena2=M. Eugene|data=1990|edizioa=6th ed|isbn=978-0-8134-2883-3|sartze-data=2024-11-11|serie=Animal agriculture series}}</ref> Zaldi-arrazak ezaugarri bereizgarriak dituzten zaldi-taldeak dira, ondorengoei transmititzen zaizkienak, hala nola, egitura, kolorea, errendimendu-gaitasuna edo jarrera. Zaldiak selektiboki hazi dira etxekotu zirenetik. [[Beduino|Beduinoak]] izan ziren zaldi-hazkuntza selektiboa egin zutenen gizarteen adibide goiztiar bat, horiek [[Arabiar zaldi|arabiar zaldien]] pedigri landuak garatzen zituzten.<ref>Edwards, Gladys Brown (1973). ''The Arabian: War Horse to Show Horse'' (Revised Collectors ed.). Rich Publishing. pp. 22–23.</ref>
Badaude lan jakin bat egiteko ezaugarri jakin batzuk lantzeko garatu diren arrazak.<ref name=":8">{{Erreferentzia|izenburua=Horses through time|argitaletxea=Roberts Rinehart|data=2003|editore-abizena=Olsen|editore-izena=Sandra L.|isbn=978-1-57098-382-5|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Horrela, [[Andaluziar zaldi|andaluziarra]] bezalako arraza ahaltsu baina finu bat, zaldiketa disziplina bereziak lantzeko aproposa.<ref name=":8" /> Beste aldetik, zaldi arraza astuneko zaldiak [[Baserri|baserriko]] lanak egiteko eta [[gurdi]] astunak eramatearen beharretik sortu ziren.<ref name=":8" /> Beste zaldi-arraza batzuk, berriz, nekazaritza-lan arinetarako, gurdi- eta errepide-lanetarako, hainbat kirol-diziplinatarako edo, besterik gabe, abere gisa izateko garatu ziren.<ref name=":8" /> Arraza batzuk mendeetan zehar garatu ziren beste arraza batzuk gurutzatuz, eta beste batzuk, berriz, oinarri bakar batetik sortu ziren, horrenbeste 300 zaldi arraza desberdin ezagutzen dira.
=== Euskal herriko zaldi arrazak ===
Euskal Herrian zaldi arraza desberdinak ezagutzen dira, mendeetan zehar beren betebeharraren arabera gurutzatu eta hazi direnak. Horrenbestez, zaldi arraza hauek Euskal Herriko berezkoak dira, eta ez dira ohikoak euskal herritik kanpo aurkitzea. Beraz, zaldi arraza ezagunak hurrengoak dira:
* '''[[Aurizko zaldi|Aurizko zaldia]]:''' [[Auritz|Auriz]] bertako zaldi arraza da.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=ITG Ganadero|data=2016-03-26|url=https://web.archive.org/web/20160326104145/http://itgganadero.com/itg/portal/seccion.asp?S=3&P=17&N=78|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Azken mendeetan zehar bere erabilera haragirako izan da, baina jatorrian baserritan lan astunetan laguntzen zuen. Oro har, [[Nafarroa Garaia|Nafarroan]] aurkitzen dira gehienbat.<ref name=":9" />
* '''[[Euskal Herriko mendiko zaldi|Euskal Herriko mendiko zaldia]]''': Euskal Herriko mendietan aurkitzen da zaldi arraza hau. Jatorrian nekazaritza lanetan erabiltzen zen, baina gaur egun haragitarako hazten da. Izaeraz gihartsuak, tamaina ertaineakoak eta landatarrak dira.
* '''[[Ordunteko behor|Lautzako zaldia]]:''' [[Gaztela|Gaztelako]] ipar ekialdeko zein Euskal Herriko mendebal ertzeko bertako zaldi arraza bat da.<ref>{{Erreferentzia|izena=The|abizena=Equinest|izenburua=Losino Horse|hizkuntza=en|data=2010-08-10|url=https://theequinest.com/breeds/losino|aldizkaria=Horse Breeds|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":10">Orozco Piñan, Fernando. (2009). ''Guia de campo de las Razas Autóctonas Españolas. Caballo losino..'' Bilbo: Ministerio de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino, 479-481 or. [[International Standard Serial Number|ISSN]] 978- 84-491-0946-1 : 978- 84-491-0946-1</ref> Tamaina eta ezaugarriak direla eta, [[Poney|pony]] sailkapenean sartzen da. Lehen baserri lanetan erabiltzen zen, eta gaur egun haragitarako eta zaldiketarako aproposa da.
* '''[[Nafar behoka|Nafar Behoka]]:''' Euskal Herriko bertako zaldia da. Beren tamaina eta ezaugarrien arabera pony bezala sailkatzen da. Desagertzeko arriskuen egon zen 1999 urtean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ITG Ganadero|data=2011-07-13|url=https://web.archive.org/web/20110713064745/http://www.itgganadero.com/itg/portal/seccion.asp?S=3&P=17&N=79|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* '''[[Pottoka]]:''' Euskal Herrian bertako beste hainbat zaldi arraza egon arren, gehienek neurri batean edo bestean pottoka arbasotzat dute. Beren tamainaren arabera pony bezala sailkatzen da.
* '''[[Montxino zaldi|Zaldi montxinoa]]:''' [[Kantabria]], [[Burgos|Burgosko]] ipar aldea zein Euskal Herriko bertako zaldi arraza bat da.<ref name=":10" /> Tamaina eta ezaugarrien arabera pony bezala sailkatzen da.
==== Euskal Herritik desagertutako zaldi arrazak ====
Euskal Herritik desagertutako bertako zaldi eta asto arrazak honakoak dira:
* [[Nafar zaldi|Nafar zaldia]] (basatia ez den bakarra).
* [[Tarpan]]. Egungo bertako arrazetan eragin handiena izan zen zaldia da.
* [[Przewalski zaldi|Przewalski zaldia]].
* [[Equus ferus przewalski]]. Zaldi espezie hau uste da egungo przewalski zaldiaren arbasoa zela, Euskal Herrian nahiko hedatua eta labar-pinturetan agertzen dena.
* [[Enzebra]]. Izaera erabat ezaguna ez duen desagertutako ekidoak.
Egungo bertako zaldi arrazetan, pottokak, montxinoak, eragina izan zuela (tarpana baino txikiagoa) uste da.<ref>Jose M. Gomez-Taberna, La caza en la prehistoria. Asturias, Cantabria, Euskal Herria. Colegio universitario de Ediciones Istmo, 1980.</ref>
== Zaldiaren historia Euskal Herrian ==
[[Fitxategi:Auritzeko_zaldia_arra.JPG|thumb|Aurizko zaldia Ormaiztegiko bertako arrazen erakusketa batean]]
Bertako arraza askoren kasuen legez, adituak ez dira ados jartzen bertako euskal zaldi arrazen jatorriari buruzko zenbait puntuetan.
Dena den, argi dago bertako zaldi arrazek hainbat arbaso komunak dauzkatela. Hau dela eta, neurri handi batean, lautzako zaldiaren zein zaldi montxinoaren jatorria pottokaren jatorriarekin zer ikusirik handia daukala. Beraien jatorria, seguruenik, [[Azken glaziazio|azken izotzaldia]] eta gero, bertan geratutako zaldiak dira. Nafar behoka eta Auritzeko zaldiek antzineko pottoken eta kanpako zaldi arrazen eragina dute, txikiagoa nafar behokaren kasuan.
== Zaldia Euskal mitologian ==
Zaldia [[Euskal Herriko mitologia|euskal mitologiako]] irelu edo jeinua ere bazen.
* [[Atharratze|Atharratzen]] kontatzen zuten, Laxarrigibele izeneko harpean, Ahuskiko magalean, Alzaitik gertu, zaldi zuri bat bizi omen zela. Behin eskualde hartako mutil bat bahitu zuen. Mutila ez zegoen ondo integratuta bere inguruan.
* [[Berastegi|Berastegiko]] Etsoinberri baserriko neskame bat ere, era berean bahitu zuen Obantzungo lezean bizi zen beste zaldi batek. Baserrikoek behor bat zuten. Aberea egunero bidaltzen zuten mendira eta iluntzean jaso. Etxeko morroi-neskameak egunero egiten zuten lan hori. Ohitura zuten aurrenekoa behorra ikusten zuena, bere gainean etxera itzultzeko. Egun bat neskamea izan zen lehengoa behorra ikusten eta halaxe esan zuen: ''Horra hor gure behor beltza'', eta korrika abiatu eta aberearen gainera igo zen. Igo orduko behorra arrapaladan abiatu zen Obantzungo leizera eta bertan sartu zen bere zaldizkoarekin.
Morroia luze egon zen leize barnera begira bere lagunaren bila, baina ez zuen ezer topatu.
Baserriko bidean galdetzen zuen bere buruari: ''"ze behor klase zen hori"'' , orduna ikusi omen zuen Etsoinberriko benetako behorra sakon batean lasai lasai larretzen. Handik denboraldi batera, Etsonberrikoek arropa garbitzera joan ziren Itturrarango iturrira, eta bertan topatu zituzten bahitutako neskamearen belarritakoak eta eraztuna.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Zerrenda:Animalien hotsak]]
== Kanpo estekak ==
{{wikiztegia|zaldi}}
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal Herriko zaldi eta asto arrazak}}
{{Poni arrazak}}
{{Munduko zaldi arrazak}}
[[Kategoria:Zaldiak]]
[[Kategoria:Animalia etxekotuak]]
[[Kategoria:Lineok deskribatutako taxonak]]
jml1qwunh1fj2rroamfvii81tqtsa22
Louis Pasteur
0
9949
9968299
9967178
2024-11-13T19:44:08Z
Joxan Garaialde
90799
9968299
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean|Joxan Garaialde}}
{{Wikipedia1000}}
{{Biografia_infotaula_automatikoa
|heriotza data= {{data|1895|9|28}} {{adina|1822|12|27|1895|9|28}}
}}
'''Louis Pasteur''' ([[Dole (Jura)|Dole]], [[Jura]], [[Frantzia]], {{data|1822|12|27}} – Saint-Cloud, [[Senako Gainak]], Frantzia, {{data|1895|9|28}}) zientzialari frantsesa izan zen, [[mikrobiologia|mikrobiologian]] aitzindaria. [[Frantses Akademia|Frantses Akademiako]] kidea (1881etik; 17. besaulkia). [[Hartzidura|Hartziduraren]] eta animalien eta gizakien gaixotasun askoren izaera [[Mikrobiologia|mikrobiologikoa]] frogatuz, mikrobiologiaren sortzaileetako bat bihurtu zen Pasteur, eta [[Lupu beltz|Lupu beltzaren]], hegazti koleraren eta [[Amorru (gaixotasuna)|amorruaren]] aurkako [[txertaketa]] eta [[Txerto|txertoetarako]] oinarri zientifikoaren sortzailea. [[Kristal-egitura|Kristal-egituraren]] arloan egindako lanek eta [[Polarizazio (uhinak)|polarizazioaren]] fenomenoak, izan ere, [[Estereokimika|estereokimikaren]] oinarriak ezarri zituzten. Pasteurrek, halaber, bizitza forma batzuen [[Berezko sorkuntza|berezko sorkuntzari]] buruzko eztabaida sekularrari, amaiera eman zion, eta esperimentalki frogatu zuen ezinezkoa zela. Bere izena oso ezaguna da berak sortu zuen [[pasteurizazio]] teknologiari esker, geroago bere omenez bataiatu zena.
Hasieran, [[kimika]] lantzen hasi zen, argiaren polarizazioaren inguruan. Gero, [[gaitzen teoria mikrobiarra]] eraikitzen lan egin zuen. [[mikrobio|Mikroorganismoek]] [[hartzidura laktiko]] eta [[hartzidura alkoholiko|alkoholikoan]] daukaten funtzioa frogatu zuen. Hortik, [[pasteurizazio]] eta [[esterilizazio]] teknikak garatu zituen. [[1885]]ean, [[Amorru (gaixotasuna)|amorruaren]] aurkako [[txerto|txertoa]] lortu zuen.
Larru-ontzaileen familia batetik zetorren, eta askotariko heziketa jaso zuen, dohain artistikoak barne. Pasteurrek karrera zientifiko bat aukeratu zuen, eta, 26 urterekin, fisikako irakasle bihurtu zen, [[Azido tartariko|azido tartarikoko]] [[Kristal-egitura|kristalen egitura]] aurkitu zuelako. Dijongo Lizeoan eta [[Estrasburgoko Unibertsitatea|Estrasburgoko Unibertsitatean]] aritu zen lanean denboraldi batez, eta [[Lilleko Unibertsitatea|Lilleko Unibertsitateko]] Zientzia Fakultateko dekanoa izan zen hiru urtez. 1859tik 1867ra, [[École normale supérieure (Paris)|«École normale supérieure»ko]] ([[Paris]]) buruetako bat izan zen. Ikasleen istiluen ostean, ikerkuntzan buru-belarri aritu zen, eta, 1867tik 1888ra, kimika fisiologikoko laborategia zuzendu zuen. 1859 eta 1864 artean, Pasteurrek mikroorganismoen berezko sorkuntzaren teoria aztertu zuen, eta, aldi berean, [[Ardo|ardoa]] eta [[Garagardo|garagardoa]] prestatu eta garraiatzerakoan eragindako narriadura masiboarekin lotutako hartzidura-prozesuez arduratu zen. 1865etik aurrera, Louis Pasteur Frantzia hegoaldeko [[Zeta-har|zeta-harren]] epidemiaren zergatiak aztertzen hasi zen, [[Serikultura|serikulturari]] kalte handiak eragin baitzizkion. 1870eko hamarkadatik aurrera, Pasteur ia erabat arazo medikoetara dedikatu zen (1873tik, Medikuntzako Akademia Nazionaleko kidea zen) tragedia pertsonal baten ondorioz: bere hiru seme [[Sukar tifoide|sukar tifoidez]] hil ziren. 1868an, Bonneko Unibertsitateak [[honoris causa]] doktoretza eman zion Pasteurri, medikuntzan, baina 1871ko [[Frantzia-Prusia Gerra|Frantzia-Prusia Gerraren]] ondoren, baztertu egin zuen arrazoi politikoengatik. 1888an, Parisko Pasteur Institutua irekitzea lortu zuen, hil zen arte lehen zuzendaria izan zena. Institutuko [[Kripta|kriptan]] lurperatu zuten.
Munduko hainbat herrialdetako sari zientifiko eta estatalekin ohoratu zuten. [[Amorruaren Aurkako Munduko Eguna]], urtero ospatzen dena, bat dator Louis Pasteurren heriotzaren egunarekin<ref>{{Cita web|url=https://www.comunidad.madrid/hospital/lapaz/nosotros/dia-mundial-rabia|título=Día Mundial Contra la Rabia|fechaacceso=2024-03-16|fecha=2023-09-27|sitioweb=Hospital Universitario La Paz|idioma=es}}</ref>.
[[Pasteur Institutua|Bere izena daraman institutua]], Pasteur Institutua, fundatu zuen [[1887]]an. [[1895]]eko [[irailaren 28]]an hil zen Saint-Clouden, [[Paris]]tik gertu. Urte hartan bertan, [[mikrobiologia|mikrobiologiaren]] sari handiena lortu zuen, [[Anton van Leeuwenhoek|Leeuwenhoek]] domina.
== Bizitza ==
Jean-Joseph Pasteurren eta Jeanne-Étiennette Roquiren semea, Louis Pasteur 1822ko abenduaren 27an jaio zen [[Dole (Jura)|Dolen]]<ref>Robbins, L. E. (2001) ''[https://books.google.es/books?id=NdLhBwAAQBAJ Louis Pasteur: and the hidden world of microbes]''. [[Oxford University Press]]. 144 págs ISBN 0-19-512227-5</ref>, [[Franche-Comté|Franko Konderriko]] herrian. [[Larru|Larrugile]] baten semea zen, eta, gaztetan, ez zen etorkizun handiko ikaslea izan [[Natura-zientziak|natur zientzietan]]; izan ere, jarrera bereziren bat erakusten bazuen, [[Margolaritza|pinturaren]] arlo artistikoan zen. Bere lehen anbizioa arte irakasle izatea zen. 1842an, [[Besançon|Besançongo]] Errege Eskolan maisu izan ondoren, «Bachelier dès Sciences Mathématiques» unibertsitate-titulua lortu zuen [[Dijon|Dijonen]]<ref name="Math">{{cita web|url=https://www.ens.psl.eu/portraits-de-normaliens/louis-pasteur-1822-1895/|título=Louis Pasteur (1822–1895)}}</ref>, eta, [[Kimika|kimikan]], «eskas» kalifikazioa lortu zuen. Aitak [[École normale supérieure (Paris)|Parisko Goi Eskola Normalera]] bidali zuen, baina han ez zuen luzaro iraun, sorterrira itzuli baitzen. Baina hurrengo urtean Parisera itzuli zen. 1847ko abuztuan Zientzietako Doktoretza (Docteur ès Sciences) lortu zuen Parisko Zientzia Fakultatean, Fisika eta Kimikako tesi batekin (a), tesiaren izenburua: «Recherches sur la capacité de saturation de l'acide arsénieux. Etudes des arsénites de potasse, de soude et d'ammoniaque» (Arseniko azidoaren asetze ahalmenari buruzko ikerketa. Potasa, sosa eta amoniako arseniten azterketak). (b) Fisika tesia: «1. Études des phénomènes relatifs à la polarisation rotatoire des liquides (Likidoen polarizazio birakariari buruzko fenomenoen azterketak. 2. Application de la polarisation rotatoire des liquides à la solution de diverses questions de chimie» (Likidoen txandakako polarizazioa aplikatzea kimikako zenbait arazo konpontzeko)<ref name="Tesis">{{cita web|url=https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k141151t/f29.image|título=Louis Pasteur, Thèse de Chimie, Thèse de Physique|idioma=francés}}</ref>. École Normale Supérieure eskolan ibili ondoren, Dijongo Lizeoan [[fisika]] irakasle bihurtu zen, nahiz eta bere benetako interesa [[kimika]] izan. 1847 eta 1853 artean, kimikako irakasle izan zen [[Dijon|Dijonen]], eta gero [[Estrasburgo|Estrasburgon]], non Marie Laurent ezagutu zuen, Unibertsitateko errektorearen alaba, eta harekin ezkondu zen 1849an. Senar-emazteek bost seme-alaba izan zituzten, baina bi baino ez ziren bizi izan helduarora arte: Jean-Baptiste eta Marie-Luise<ref>{{obra citada |título=Louis Pasteur |apellidos=Debré |nombre=Patrice |enlaceautor= |coautores=|año=2000 |editorial=JHU Press |ubicación= |isbn=9780801865299 |página=126 |páginas= |url=http://books.google.de/books?id=RzOcl-FLw30C&lpg=PP1&dq=louis%20pasteur%20inauthor%3ADebr%C3%A9&hl=es&pg=PA126#v=snippet&q=survived&f=false |fechaacceso=}}</ref>. Beste hirurak goiz hil ziren, [[Tifus|tifusak]] jota{{Erref behar}}. 1854an, [[Lilleko Unibertsitatea|Lilleko Unibertsitateko]] Zientzia Fakultateko dekano izendatu zuten. 1857an, Parisko Eskola Normaleko zientzia-ikasketen zuzendari izan zen, eta bertako laborategia zuzendu zuen 1867tik aurrera. 1888an sortu zenetik eta hil zen arte, bere izena daraman institutuko zuzendaria izan zen<ref>{{cita web|apellidos1=Cultura Educativa|título=Personajes-Biografíasurl=https://natureduca.com/cultureduca/personajes_pasteur.php|obra=Pasteur, Louis|fechaacceso=18 de enero de 2021}}</ref>.
[[Kimika|Kimikan]] eta [[fisika|fisikan]] doktoretza egin zuen, eta, [[1854]]an, [[Lille]]ko zientzia fakultateko dekano izendatu zuten. [[1857]]an, Parisko «École Normal»eko zientzia ikasketen administrari eta zuzendari izendatu zuten, eta, 1888an, Pasteur Institutuko zuzendari. Kargu horretan, hil zen arte iraun zuen.
Bizitza guztia ikerkuntzan eman zuen; haren aurkikuntzek iraultza handia sortu zuten zientziako alor askotan, hala nola [[medikuntza|medikuntzan]], [[albaitari|albaitaritzan]], [[kirurgia|kirurgian]] eta [[obstetrizia|obstetrizian]], eta, hari esker, bide berriak urratzen hasi ziren kimikan eta hartziduren industrian.
[[Berezko sorkuntza|Berezko sorkuntzaren]] teoria errefusatzen hasi zenean eta esnearen kontserbazio eta [[hartzidura|hartzidurari]] (pasteurizazioa) buruzko ikerketak egiten hasi zenean, ezaguna egiten hasi zen garaiko zientzialarien artean.
[[Henri Mondor]] akademiko frantsesak esan zuen: «Louis Pasteur ez zen medikua, ezta zirujaua ere, baina inork ez du berak adina egin medikuntzaren eta kirurgiaren alde»<ref name=Mondor>{{cita web|título=Henri Mondor, Pasteur|url=https://encyclopedie_universelle.fracademic.com/9931/HYGI%C3%88NE|fechaacceso=19 de abril de 2020|fechaarchivo=5 de junio de 2020|urlarchivo=https://web.archive.org/web/20200605200937/https://encyclopedie_universelle.fracademic.com/9931/HYGI%C3%88NE|deadurl=yes}}</ref>.
==Ekarpen zientifikoak==
===Isomeria optikoa===
[[Fitxategi:Louis Pasteur en 1857.jpg|thumb|right|L. Pasteur, 1857.]]
1848an, Pasteurrek [[Azido tartariko|azido tartarikoaren]] (C4H6O6) misterioa argitu zuen<ref name=Gal>Joseph Gal: ''Louis Pasteur, Language, and Molecular Chirality. I. Background and Dissymmetry'', Chirality ''23'' ('''2011''') 1−16.</ref>. Bazirudien substantzia horrek konposizio kimiko bereko bi formatan baina propietate desberdinekin existitzen zela, jatorria zein zen: izaki bizidunetatik zetorren azido tartarikoa (ardoan dagoena, adibidez) gai zen [[Polarizazio (uhinak)|argia polarizatzeko]]; sintetikoki ekoizten zena, berriz, ez zuen hori egiten, formula kimiko bera izan arren{{Erref behar}}.
Pasteurrek laborategian sintetizatutako azido tartarikotik abiatuta eratutako [[Gatz (kimika)|gatz-kristal]] ñimiñoak aztertu zituen [[Mikroskopio|mikroskopioan]], eta gauza bitxi bat ikusi zuen: bi eratako kristalak zeuden, ia berdinak biak, baina simetria espekularrarekin, gure eskuak bezala. Konposaketa bera zen, baina [[Atomo|atomoak]] elkartzeko erak bi forma ezberdin eta simetriko har zitzakeen: forma batek argia eskuinera polarizatzen zuen; besteak, berriz, ezkerrera polarizatzen zuen; bata destrogiroa zen, eta, bestea,berriz, lebogiroa{{Erref behar}}.
Are bitxiagoa izan zen, [[azido tartariko]] naturaletik eratutako kristalak aztertu zituenean, bi motetako batekoak baino ez zirela —izaki bizidunek azidoa sortzen zuten modu batean, non haietako bat bakarrik sortzen zen: argia eskuinera polarizatzen zuena—. Aurkikuntza horri esker, kimikari gazteak [[Ohorezko Legioa]] lortu zuen hogeita hamar urte zituela<ref>{{Cita web|url=https://www.legiondhonneur.fr/fr/decores/louis-pasteur/131|título=Louis Pasteur|fechaacceso=18 de mayo de 2020|sitioweb=www.legiondhonneur.fr|idioma=fr}}</ref>.
===Pasteurizazioa===
{{Sakontzeko|Pasteurizazio}}
[[Fitxategi:Albert Edelfelt - Louis Pasteur - 1885.jpg|ezkerrera|thumb|200px|Pasteurren mikrobiologia-azterketa]]
Bere garaikideetako batzuek, [[Justus von Liebig]] alemaniar kimikari ospetsuak barne, azpimarratzen zuten [[hartzidura]], berez, prozesu kimiko bat zela eta ez zuela inongo organismoren esku-hartzerik behar. Mikroskopio baten laguntzaz, Pasteur konturatu zen, berez, bi organismok —bi [[legamia]] mota— esku hartzen zutela eta horiek zirela prozesuaren gakoa. Batak [[Alkohol|alkohola]] ekoizten zuen, eta besteak, [[Azido laktiko|azido laktikoa]], [[Ardo|ardoa]] [[Ozpin|ozpintzen]] zuena{{Erref behar}}.
Metodo berri bat erabili zuen [[Ardo|ardoa]], [[Garagardo|garagardoa]] edo [[Esne|esnea]] degradatu dezaketen [[Mikrobio|mikroorganismoak]] gabetzeko likidoa ondo zigilatutako upeletan sartu eta denbora labur batez 44 gradu zentigradutara igo ondoren. Hasieran, industriak uko egin zion ardoa berotze ideiari, baina, hala ere, berotutako eta berotu gabeko ardo-sailekin egindako esperimentu kontrolatu batek frogatu zuen prozedura eraginkorra zela. Horrela sortu zen [[Pasteurizazio|pasteurizazioa]], gaur egun munduko elikagai askoren segurtasuna bermatzen duen prozesua.
{{Esaera2|Nola azal daiteke ardoaren prozesua hartziduran, nola hazten utzitako orea edo ebakitako esnea pitzatzea edo hosto hilak eta lurrean lurperatutako landareak humus bihurtzea? Aitortu beharra daukat nire ikerketak sakonki landuak izan direla substantzien egiturak, ezkerreko eta eskuineko ikuspegitik (gainerako guztia berdina bada), zati handi bat betetzen du izaki bizidunen organizazioaren lege barnekoenetan bere fisiologiaren muga ilunenetara sartuz.|Louis Pasteur<ref name=Bronowskiascensohombre>Bronowski, J. (1973/1979). ''El ascenso del hombre'' (The Ascent of Man). Trad. Alejandro Ludlow Wiechers, Francisco Rebolledo López, Víctor M. Lozano, Efraín Hurtado y Gonzalo González Fernández. Londres/Bogotá: BBC/Fondo Educativo Interamericano.</ref>}}
===«Omne vivum ex ovum»===
[[Fitxategi:Pasteur1.jpg|thumb|150px|L. Pasteur, [[Rosario|Rosarioko]] Medikuntza Fakultatea, [[Erminio Blotta|Erminio Blottaren]] lana]]
[[Hartzidura]] eta deskonposizio organikoko prozesu oro organismo bizien eraginez gertatzen dela frogatu zuen, eta, [[Mikrobio|mikroorganismoen]] hazkuntza nutrizio-likidoetan, ez da [[Berezko sorkuntza|berezko sorkuntzaz]] gertatzen. Hori frogatzeko, [[Matraze aforatu|matrazeetan]] jarri zituen egositako likidoak iragazki batekin, hauts-partikulak hazkuntza-likidoraino sar ez zitezen. Aldi berean, iragazki hori ez zuten beste matraze batzuk jarri zituen, baina lepo oso luze eta kurbatua zutenak, eta horrek zaildu egiten zuen airearen eta hauts-partikulen joan-etorria hazkuntza-likidoraino.
Handik pixka batera, likidoetan ezer ez zela hazten ikusi zuen, eta, hala frogatu zuen iragazkirik edo lepo luzerik gabeko matrazeetan agertzen ziren organismo biziak kanpotik zetozela, [[Hauts|hautsetik]] edo [[espora]] eran ziurrenik. Horrela, Louis Pasteurrek mikroorganismoak, likido barruan, ez zirela berez sortzen erakutsi zuen; horrela, [[Berezko sorkuntza|berezko sorkuntzaren]] hipotesia errefusatu zuen, eta izaki bizidun oro aurreko beste izaki bizidun batetik datorrela frogatu, «Omne vivum ex ovum». Printzipio zientifiko hori [[Gaitzen teoria mikrobiarra|gaixotasunen teoria germinalaren]] eta [[Teoria zelular|teoria zelularraren]] oinarria izan zen, eta izaki bizidunei buruzko aldaketa kontzeptuala eta [[mikrobiologia]] modernoaren hasiera ekarri zituen. Bere emaitzak [[Parisko Unibertsitatea|Sorbonako]] gala batean iragarri zituen 1864an, eta garaipen handia lortu zuen.
===Gaixotasun infekziosoen germen teoria===
{{Sakontzeko|Gaitzen teoria mikrobiarra}}
[[Ardogintza|Ardogintzaren]] arazoa konpondu ondoren, 1865ean, Frantziako gobernuak Pasteur kontaktatu zuen Frantzia hegoaldeko [[Zeta-har|zeta-harren]] gaixotasun baten kausa konpontzen lagun zezan, ekoizpena hondatzen ari baitzen. Pasteurrek, berak aitortu zuenez, ez zekien ezer zeta-harrez, baina uste zuen bere ezjakintasuna abantaila zela, zeren arazoari aurreiritzirik gabe aurre egiteko aukera emango baitzion. Lortutako arrakasten ondoren uste zuen arazoa argituko zuen tresna metodo zientifikoa izango zela eta irtenbide bat aurkitzen lagunduko zuela<ref name=diez />.
Entsegu eta errakuntza ikerketa bat abiatu zuen 4 urtez, eta, zeta-harraren gaixotasunak zehatz-mehatz aztertu ondoren, kutsatze mekanismoak ulertu ahal izan zituen. Mikroskopioaren bidez jakin ahal izan zuen ez zutela gaixotasun bat, bi baizik, hasierako fasean harrak eta elikatzeko erabiltzen zituzten [[Masustondo zuri|masusta]]-hostoak infektatzen zituzten [[bizkarroi]] banatatik zetozenak: pebrinaren onddoa (''nosema bombycis'') eta biguntasunaren hesteetako zenbait bakteriogandik. Diagnostikoa zorrotza izan zen: arrautza eta hosto infektatuak suntsitu behar ziren, eta berriak jarri haien ordez. Aukeraketa zorrotz baten bidez, talde osasuntsu bat bakartu ahal izan zuen, eta ez kutsatzea zaindu zuen. Hala ere, dena ez zen ona Pasteurrentzat: garuneko odoljarioa izan zuen, eta horrek ia [[Hemiplegia|hemiplegiko]] utzi zuen ezkerreko aldean. Suspertu bezain laster, bere saiakerak eta aurkikuntzak zehazten zituen liburu bat argitaratu zuen, beste herrialde batzuek laster aplikatu zutena. Ordurako, [[Zeta (gaia)|zetaren]] edo [[Serikultura|serikulturaren]] tokiko industriak bere ekarpenaren fruituak biltzen zituen, eta irabaziak lortzen zituen lehen aldiz hamarkada batean, eta, besteren artean, [[Australia]] eta [[Italia]] herrialdeek bere hautespen teknika imitatu zuten<ref name=diez />.
Zeta-harren gaixotasunaren sendabidea aurkitzeak haren ospea handitu zuen, eta haren arreta gainerako gaixotasun kutsakorretara erakarri zuen. [[Eritasun|Eritasunak]] izaki bizidunen artean transmititu daitezkeen ideia agerikoa zen [[Epidemia|epidemietan]]; adibidez, [[Londresko 1854ko koleraldia|Broad kalean, Londresen, 1854an izandako kolera]] agerraldia, 200 metroko erradio eskasean 500 pertsonaren bizia jaso zuena. Kutsatuei galdeketa eginez eta kutsatzearen jarraipen epidemiologikoa eginez, [[John Snow|John Snowek]] agerraldiaren jatorria identifikatzea lortu zuen, ur publikoko iturri bat. Snowek agintariak konbentzitu zituen putzua ixteko, eta epidemia eten egin zen. Hala ere, gaixotasun kutsakor baten ideia ez zen begi-bistakoa herritarrentzat, garai hartako pentsamenduarekin talka egiten baitzuen. Pentsamendu lerro horri koherentzia emateko eta bere puntu ahul eta azalezinak konpontzeko falta zen pieza zen gaixotasunaren transmisorea zehazki zer zen deskubritzea<ref name=diez />.
Egoera horretan, [[Gaitzen teoria mikrobiarra|eritasun infekziosoen teoria germinala]] esperimentalki frogatu, eta garatu zuen. Teoria horren arabera, eritasun infekzioso orok du bere kausa ([[etiologia]]) pertsonen artean hedatzeko gaitasuna duen izaki bizidun mikroskopiko batean, [[usteltze]] eta [[hartzidura]] gisako prozesu kimikoen eragilea izateaz gain, eta kausa ez zetorren, tradizioz uste zenez, gorputzaren barrutik eta [[Humoreen teoria|umore]]-desoreka baten ondorioz. Bere teoria ez zen gustukoa izan, polemikoa baizik: barregarria zen pentsatzea zerbait ezdeus eta ikusezineraino txikiak izaki askoz «indartsuagoen» heriotza ekar zezakeela<ref name=diez>{{cita libro|apellidos=Moledo|nombre=Leonardo|título=Diez teorías que conmovieron al mundo: de Copérnico al big bang|año=2009|año-original=Obra original 2006|editorial=Capital Intelectual|isbn=9789876141673|ubicación=Argentina|apellidos2=Magnani|nombre2=Esteban|capítulo=6. Pasteur y la teoría de la infección microbiana|fechaacceso=17 de agosto de 2013}}</ref>.
Bere aholkuak jarraitu zituen zirujau ospetsuenetako bat [[Joseph Lister]] [[Britainiar|britainiarra]] izan zen, Pasteurren ideiak garatu eta 1865ean sistematizatu zituena. Lister [[Antiseptiko|antisepsia]] modernoaren aitatzat hartzen da gaur egun, eta erabateko aldaketak egin zituen ebakuntzak egiteko moduan: Medikuek eskuak garbitu eta eskularruak erabili behar zituzten; tresna kirurgikoek esterilizatu behar zuten justu erabili aurretik; zauriak garbitu behar ziren [[Azido karboniko|azido karbonikozko]] disoluzioekin (mikroorganismoak hiltzen zituena). Lister eta Pasteurren aurretik, [[Ebakuntza-gela|ebakuntza-gelatik]] pasatzea, kasu askotan, [[Gangrena gaseoso|gangrena]] eta [[heriotza]] sententzia zen. Pasteur berak, 1871n, ospitale militarretako medikuei tresneria eta bendak irakitea iradoki zien. Labe bat deskribatu zuen, «Pasteur labea» izenekoa, [[Autoklabe (laborategia)|autoklabearen]] aurrekoa, tresna kirurgikoak eta laborategiko materiala esterilizatzeko baliagarria, eta, hartan, laguntza osoa izan zuten.
== Data aipagarriak ==
Pasteurren bizitzaren data garrantzitsuenak honako hauek izan ziren:
* 1847an, Zientzia Fisikoen [[doktoretza]] lortu zuen Parisko Zientzia Fakultatean.
* 1849an, Maria Laurentekin ezkondu zen. Senar-emazteek bost seme-alaba izan zituzten, horietako hiru umetan hil zirenak.
* 1847 eta 1853aren artean, kimika irakasle izan zen [[Dijon]]en eta [[Estrasburgo]]n.
* 1854an, Lilleko zientzia fakultateko dekano izendatu zuten. Kargua hartu zuenean, bere esaldi famatua bota zuen: «Ikerkuntzaren arloan, zoriak izaera prestatuei baizik ez die mesede egiten».
* 1861ean, [[berezko sorkuntza|berezko sorkuntzaren]] inguruko lanak aurkeztu zituen.
* 1865ean, Frantziako gobernuak kontratatu zuen [[zeta-har|zeta-har|zeta-harren]] gaitz bat ikertzeko, Frantziako hegoaldeko ekoizpena hondatzen ari baitzen.
* 1874an, Londresko [[Royal Society|Royal Societyk]] [[Copley domina]] eman zion, [[hartzidura|hartzidurari]] buruzko lanengatik.
* 1880an, [[txerto moteldu|txerto motelduen]] lehenengo zantzuak aurkitu zituen hegaztien kolerari buruzko ikerketa bat egiten ari zela.
* 1882an, [[Frantses Akademia|Frantses Akademian]] sartu zen.
* 1885ean, [[amorru|amorruaren]] aurkako [[txerto|txertoa]] aurkitu zuen.
* 1888an, haren izena daraman institutua ([[Pasteur Institutua]]) sortu zen, bera izanik lehenengo lehendakaria.
Lau ekarpen nagusi egin zizkion, batez ere, zientziari:
# Hartzidurak [[mikrobio|mikrobioak]] sortuak direla, eta gaitz kutsakorren eragileak ere mikrobioak direla frogatu zuen.
# [[Jenner|Jennerrek]] [[nafarreria|nafarreriaren]] gazuraren gainean egindako lanak aurreratu zituen, gazur [[Immunitate|immunizatzaileen]] kontzeptua eta [[antigorputz]]-[[antigeno]] erlazioa aurkitu baitzuen. Bera izan zen [[Amorru (gaixotasuna)|amorruaren]] eta [[Lupu beltz|karbunkoaren]] aurkako txertoak lehen aldiz erabili zituena.
# Ardoa, esnea eta beste elikagai batzuk gal ez daitezen, gai horiek berotzea proposatu zuen, horrela mikroorganismo pozoitsuak, eta batez ere [[tuberkulosi|tuberkulosiaren]] baziloa, hil edo indargabetzeko (teknika horri [[pasteurizazio|pasteurizazioa]] deitzen zaio haren omenez).
# Ardoaren hondakinetan agertzen den azido tartarikoaren ezaugarri optikoak aurkitu zituen. Aurkikuntza horrek molekula batzuek duten [[isomeria]] optikoa aztertzeko bidea eman zuen.
Mikrobioei buruz atera zuen teoriaren eraginez, [[asepsia]] erabiltzen hasi ziren modu orokorrean.
== Amorruaren aurkako ikerketak ==
[[Fitxategi:Institut Pasteur, Paris 1.jpg|thumb|ezkerrera|[[Pasteur Institutua|Pasteur Institutuaren]] eraikin zaharrena, Parisen. Han dago Pasteurren hilobia]]
Jakintza-alor ugari landu bazuen ere, Louis Pasteurren ekarpen baliotsuenak —dudarik gabe— [[mikrobiologia|mikrobiologiari]] lotuta daude, bera izan baitzen lehenengo [[txerto|txertoak]] erabili zituena eta [[immunitate|immunitatearen]] oinarri teorikoak finkatu zituena. 1881ean, [[karbunko|karbunkoaren]] aurkako lehenengo txertoa erabili zuen, eta, 1885ean, [[amorru|amorruaren]] aurkakoa.
Azken gaixotasun horren ikerketa 1881ean abiatu zuen zientzialari frantziarrak. Infektatutako txakurrekin lan eginez, amorruaren birusak [[nerbio-sistema]] eta [[burmuin|burmuina]] infektatzen zuela agerian jarri zuen. Era berean, burmuinetik isolatutako estraktuak [[Untxi|untxietan]] inokulatuz animalia horietan gaitza sortzen zuela konturatu zen.
Lehenago karbunkoaren [[bakterio|bakterioarekin]] egindako ikerketei esker, Pasteurrek mikrobio [[patogeno|patogenoak]] [[Txerto moteldu|moteldu edo ahuldu daitezkeela]] jakin zuen. Horrenbestez, amorruaren birusaren [[birulentzia]] gutxitzen saiatu zen hildako untxien [[nerbio ehun|nerbio ehuna]] lehortzen. Animaliekin egindako saioetan, Pasteurren txertoak bere eraginkortasuna frogatu zuen.
1885ean, txakur amorratu batek [[Joseph Meister]] haurrari koska egin zion. Umeak patu iluna zeukan, eta hiltzera kondenatuta zegoen birusa bere burmuinera iritsiko zenean. Norbaitek Pasteurren berri eman zion familiari, eta zientzialari frantziarrak dilema gogor bati aurre egin behar izan zion: saiatuko zen umearen bizitza salbatzen gizakiekin inoiz probatu ez zen txerto batekin? Medikuekin mintzatu ondoren, mutikoari bere txertoa jarri zion. Tratamendua oso arrakastatsua izan zen; haurra sendatu zen, eta Pasteurren ospea Europa osora hedatu zen.
== Ikus, gainera ==
* [[Medikuntzaren historiaren kronologia]]
* [[Pasteurizazio]]
* [[Pasteur (Parisko metroa)]]
==Erreferentziak==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo loturak ==
{{commonskat|Louis Pasteur}}
* {{fr}}[https://web.archive.org/web/20070705131211/http://www.pasteur.fr/externe Pasteur Institutuaren webgunea]
{{bizialdia|1822ko|1895eko|Pasteur, Louis}}
[[Kategoria:Frantziako medikuak]]
[[Kategoria:Frantziako mikrobiologoak]]
[[Kategoria:Gizabanako humanitarioak]]
[[Kategoria:Frantziako katolikoak]]
[[Kategoria:Biziaren jatorria]]
[[Kategoria:Ohorezko Legioko gurutze handiak]]
7wru5qa3bmzo612ifqrfuupjofrn6hv
JavaScript
0
10031
9967564
9231207
2024-11-13T12:28:31Z
Ksarasola
1491
/* Erabilera web-orrietan */ irudia
9967564
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Informazio eta Komunikazioaren Teknologia}}
{{lan infotaula}}
'''JavaScript''' (edo '''JS''') goi-mailako [[programazio-lengoaia]] bat da, [[Web nabigatzaile|Web-nabegatzaileak]] definitzeko [[ECMAScript]] espezifikazio estandarrarekin bat datorrena. Hiru programazio-paradigmarekin erabil daiteke: [[objektuetara bideratutako programazioa]], [[programazio inperatibo]]a eta [[programazio funtzional]]a<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Acerca de JavaScript|hizkuntza=es|url=https://developer.mozilla.org/es/docs/Web/JavaScript/Acerca_de_JavaScript|aldizkaria=Documentación web de MDN|sartze-data=2019-12-30}}</ref>.
[[Web orri|Web-orri]] interaktiboak sortzeko aproposa da eta funtsezkoa [[Web aplikazio|web-aplikazioetan]]. [[Webgune]] gehienek erabiltzen dute eta [[web nabigatzaile|web-nabigatzaile]] hedatuenek dute hura exekutatzeko motorra. [[HTML]] eta [[CSS]]rekin batera [[World Wide Web|Webaren]] oinarrizko hiru teknologietako bat da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=JavaScript|hizkuntza=en|url=https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript|aldizkaria=MDN Web Docs|sartze-data=2019-12-27}}</ref>.
Script-lengoaia bat da, atazen exekuzioa ingurune berezietan automatizatzeko diseinatua.
Sintaxi aldetik [[C (programazio lengoaia)|C]] eta [[Java (programazio lengoaia)|Java]] programazio-lengoaien antza du eta izenez Java eta JavaScript oso antzekoak izan arren, ez dira nahastu behar; semantika aldetik lengoaia desberdinak baitira eta helburu desberdinarekin diseinatuak izan baitziren.
== Historia ==
1995. urtean Netscape Communications enpresak [[Brendan Eich]] kontratatu zuen, Scheme programazio-lengoaia bere [[Netscape (nabigatzailea)|Netscape nabigatzailean]] txertatzeko. Aurretik, Netscape Communications enpresako kideak [[Sun Microsystems]] enpresakoekin elkarlanean aritu ziren haren [[Java (programazio lengoaia)|Java programazio-lengoaia]] Netscape nabigatzailean gehitzeko eta [[Microsoft]] enpresarekin lehiatzeko web-teknologien eta plataformen hedapenean. Azkenean, Netscape Communications enpresako arduradunek [[Perl]], [[Python (informatika)|Python]], TcL edo Scheme lengoaiak baztertu eta script programazio-lengoaia berri bat sortzea erabaki zuten, Java osatu eta haren antzeko sintaxia izango zituena. Antzeko proposamenak sortuko ziren beldurrez, lehia-giro horretan haien ideia babesteko modu onena prototipo bat azkar sortzea zela pentsatuta, Eich-ek JavaScript-en lehen prototipoa 10 egunetan garatu zuen, 1995eko maiatzean<ref>{{Erreferentzia|izena=Charles|abizena=Severance|izenburua=JavaScript: Designing a Language in 10 Days|orrialdeak=7–8|data=2012-02|url=http://ieeexplore.ieee.org/document/6155645/|aldizkaria=Computer|alea=2|zenbakia=45|issn=0018-9162|doi=10.1109/MC.2012.57|sartze-data=2019-12-27}}</ref><ref>(ingelesez) YouTube,{{Erreferentzia|izenburua=Brendan Eich - CEO of Brave|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.youtube.com/watch?v=XOmhtfTrRxc|sartze-data=2019-12-27}}</ref>.
Lengoaia berriak hasierako garapenean '''Mocha''' izena hartu bazuen ere, 1995eko irailean ''Netscape Navigator 2.0'' nabigatzailearen ''beta'' bertsioetan erabilia izan zenean, '''LiveScript''' izendatua izan zen ofizialki. Gerora, 1995eko abenduan, ''Netscape Navigator 2.0 beta 3'' bertsioan banatua izan zenean, '''JavaScript''' izenez berrizendatua izan zen<ref>Netscape and Sun announce JavaScript, the Open, Cross-Platform Object Scripting Language for Enterprise Networks and the Internet,{{Erreferentzia|izenburua=Press Release|data=2007-09-16|url=https://web.archive.org/web/20070916144913/http://wp.netscape.com/newsref/pr/newsrelease67.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2019-12-27}}</ref>.
Microsoft-ek 1996an argitaratu zituen bere script-teknologiak, VBScript eta JScript, bere [[Internet Explorer]] nabigatzailean erabiltzeko. [[CSS]]<nowiki/>rako eta [[HTML]]<nowiki/>rako euskarrien garapenean ere ari zen Microsoft, baina Netscape Navigator nabigatzailean erabiltzen zirenekin alderatuta, oso desberdinak ziren. Garai hartako diseinatzaileentzat eta programatzaileentzat oso zaila gertatzen zen bi nabigatzaileetan ondo ikusteko moduko webguneak sortzea, teknologiak ez zirelako bateragarriak.
Bi enpresen eta haien nabigatzaileen arteko lehia izugarria zen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=JavaScript: How Did We Get Here? - O'Reilly Media|data=2016-07-19|url=https://web.archive.org/web/20160719020828/http://archive.oreilly.com/pub/a/javascript/2001/04/06/js_history.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2019-12-27}}</ref>. Testuinguru horretan sortu zen [[DOM|Dokumentuaren Objektu Eredua (DOM)]]. [[World Wide Web Consortium|W3C]] erakundeak kudeatzen duen objektu estandarren multzo bat da, [[HTML]] eta [[XML]] dokumentuak erakusteko erabiltzen dena.
Web-teknologien bateraezintasun arazo horiek ikusita, ''Netscape Communications'' enpresak estandar-etaz arduratzen den ''Ecma International'' erakundearekin harremanetan jartzea erabaki zuen 1996ko azaroan. JavaScript bidali zion, hark espezifikazio estandar bat lantzeko. Netscape-k egindako lanean oinarrituz estandar bat sortzea zen helburua, beste enpresek haien nabigatzaileak estandarrari jarraituz inplementatzeko eta webguneetan erabilitako teknologien bateragarritasuna lortzeko. Horrela, 1997an sortu zen ECMAScript espezifikazio estandarraren lehen bertsioa, ''ECMA-262'', JavaScript-en oinarritutakoa<ref>ECMAScript Programming Language Specification Standard{{Erreferentzia|izenburua=Standard ECMA-262|url=https://www.ecma-international.org/publications/standards/Ecma-262.htm|aldizkaria=www.ecma-international.org|sartze-data=2019-12-27}}</ref>. ActionScript eta JScript programazio-lengoaiak ere ECMAScript espezifikazio estandarraren inplementazioak izan ziren. ISO estandarra ere badu, ISO/IEC 16262<ref>ECMAScript language specification{{Erreferentzia|abizena=14:00-17:00|izenburua=ISO/IEC 16262:2011|hizkuntza=en|url=http://www.iso.org/cms/render/live/en/sites/isoorg/contents/data/standard/05/57/55755.html|aldizkaria=ISO|sartze-data=2019-12-27}}</ref>.
Hori guztia gertatzen ari zen bitartean, JavaScript lengoaiaren aukerak aztertzen zebilen web-teknologietarako garatzaileen komunitatea. 2005ean Jesse James Garrett-ek "''Ajax: A New Approach to Web Applications''" artikuluan erabili zuen lehen aldiz [[Ajax (programazioa)|Ajax]] terminoa, web-teknologia multzo bati buruz hitz egiteko. Teknologia horien muina JavaScript lengoaia zen eta haiei esker Web-erako aplikazio dinamikoak sortzea posiblea gertatu zen, web-orrietan datuak kargatzeko aukera ematen zutenak, web-orriak behin eta berriz kargatzen ibili gabe.
Ajax teknologiek eragindako iraultzak bultzada handia eman zion JavaScript programazio-lengoaiari, Internet-eko programazio-lengoaia ezagunenetako bat bihurtzeraino.
== Erabilera web-orrietan ==
[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|thumb|'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>]]
JavaScript, normalean, [[HTML]] orrietan txertatutako funtzioak idazteko erabiltzen da. Funtzio horiek eta web-orriaren [[DOM]]-ak elkarri eragiten diote. Hona hemen JavaScript web-orrietan txertatzeari esker lor daitezkeen funtzionaltasun batzuk:
* Web-orrian eduki berria kargatzea edo web-zerbitzarira datuak bidaltzea [[Ajax (programazioa)|Ajax]] erabiliz, web-orria birkargatzeko beharrik izan gabe.
* Web-orrietako elementuen animazioa egitea: desagertu araztea, tamaina aldatzea, mugitzea, etab.
* Web-orrietan audioa edo bideoak erreproduzitzea, eta eduki interaktiboa txertatzea: jokoak, etab.
* Web-inprimaki batean sartutako datuak balioztatzea, web-zerbitzarira bidali aurretik onargarriak direla ziurtatzeko.
* Erabiltzaileek irakurri ohi dituzten web-orriei buruzko informazioa zerbitzarira bidaltzea. Web-orrietan halako kontrolak txertatu ohi dira, Web-analisia egiteko, iragarkien segimendua egiteko, web-orriak pertsonalizatzeko, etab.
HTML kodearekin bakarrik hauteman ezin diren ekintzak hauteman daitezke bertan JavaScript kodea txertatuz, adibidez, erabiltzaileak teklaren bat sakatu izana. Horrek izugarrizko aukerak eskaintzen dizkie [[gmail]] moduko aplikazioei, posiblea gertatzen delako mezu elektroniko baten edukiarekin web-zerbitzarira eskariak bidaltzea. Gaur egun, hori da neurri handi batean [[Erabiltzailearen interfaze|erabiltzaile-interfazeak]] inplementatzean erabiltzen den logika. Ajax programazio-lengoaia ere gero eta gehiago erabiltzen da web-aplikazioetan, eta harekin ere antzeko teknikak erabiltzen dira erabiltzailearen ekintzei buruzko informazioa transmititzeko. Gainera, JavaScript kodea eraginkorra da, erabiltzailearen nabigatzailean modu lokalean exekuta daitekeenez urruneko zerbitzarian exekutatu gabe, erabiltzailearen ekintzei azkar erantzun diezaiekete.
JavaScript kodean idatzitakoa interpretatu egin behar da exekutatu ahal izateko. ''JavaScript motor'' esaten zaio JavaScript iturburu-kodearen interpretatzaileari. ''JavaScript interpretatzaile'' edo ''JavaScript inplementazio'' izenak ere hartzen ditu. Lehenengo JavaScript motorra [[Brendan Eich]]-ek sortu zuen Netscape Communications-en, ''Netscape Navigator'' web-nabigatzailearentzat. Badira beste JavaScript motor gehiago. SpiderMonkey adibidez, [[Mozilla Firefox]] nabigatzailean erabiltzen den JavaScript motorra da eta hasiera batean C programazio-lengoaian inplementatuta bazegoen ere, gerora JavaScript-era pasa zen ECMA-262 espezifikazio estandarra betetzeko. Rhino beste motor bat da, Netscape Communications-ek garatua; [[Java (programazio lengoaia)|Java]]-n idatzitako Javascript motorra da.
Web-nabigatzaileak dira JavaScript-en ostalaririk ohikoenak. Web-nabigatzaileek natiboak ez diren objektuak sortzen dituzte, exekuzio-ingurunearen mende daudenak, Dokumentuaren Objektu Eredua (DOM) JavaScript-en errepresentatzeko. Web-zerbitzariak ere JavaScript-en ohiko ostalariak dira; objektu propioak eskaintzen dituzte, [[HTTP]] eskaerak eta erantzun objektuak errepresentatzeko; horrela, JavaScript programa batek galdetu eta manipulatu ahal izango lituzke, web-orriak dinamikoki sortzeko.
== JavaScript eta Java ==
JavaScript eta Java programazio-lengoaiek hain antzeko izenak eta sintaxiak izateagatik, antzeko lengoaiak direla pentsatzera eraman dezake. Bi lengoaiak sortu ziren 1995. urtean, Sun Microsystems enpresako [[James Gosling]]-ek sortu zuen Java eta Netscape Communications enpresako Brendan Eich-ek JavaScript. Javaren hitz erreserbatuak mantendu ziren JavaScript diseinatu zenean eta Java-ren liburutegi estandarrak kontuan hartuz diseinatu ziren JavaScript-enak.
Baina antzekotasun horiek eta beste zenbait aparte utzita, haien artean dituzten diferentziek oso lengoaia desberdinak egiten dituzte. Batzuk aipatzearren, hona hemen nagusienak:
* Java-k datu-moten kontrol estatikoa (''static typing'') egiten du. Iturburu-kodea aztertzen du, eta kontrola gaindituz gero, datu-motekin erlazionatutako ezaugarri batzuk beteko direla bermatzen du. JavaScript-ek datu-moten kontrol dinamikoa (''dynamic typing'') egiten du; exekuzio garaian egiten du datu-moten kontrola.
* Java programak bytecode edo kode eramangarri moduan kargatzen dira. JavaScript programak, aldiz, erabiltzaileak idatzitako iturburu-kode formatuan.
* Java-ko objektuak klaseetan oinarritzen dira, JavaScript-enak aldiz prototipoetan.
* Java-k ez zuen jasaten programazio funtzionala, Java 8 sortu zen arte. JavaScript-ek aldiz hasieratik jasaten du, Scheme programazio-lengoaiaren eraginagatik.
== Ezaugarriak ==
Hona hemen ECMAScript estandarrarekin bat datozen inplementazioen ezaugarri nagusiak:
* [[Paradigma anitzeko programazio lengoaia|Paradigma anitzeko programazio-lengoaia]] da. Programazio estilo bat baino gehiagorekin programak egitea onartzen du. Horrela, programatzaileak kasu bakoitzean bere beharretara hobe egokitzen den paradigma aukera dezake.
* [[Objektuetara bideratutako programazioa]] (prototipoetan oinarritua)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Details of the object model|hizkuntza=en|url=https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript/Guide/Details_of_the_Object_Model|aldizkaria=MDN Web Docs|sartze-data=2019-12-30}}</ref>. Programazio-paradigma horretan, programak [[Objektu (programazioa)|objektuetan]] oinarritzen dira. Objektuak ekintzen edo izateen abstrakzioak dira, haien ezaugarri edo propietateak ''atributuen'' bidez adierazten dira eta haien portaera ''metodoetan'' ematen da. Objektuetara zuzendutako programazioa klaseetan oinarritzen denean, objektuek komunean dituzten propietate eta metodoak ''klaseetan'' biltzen dira. Klase bat txantiloi bat da, objektuak sortzeko eredu bat. Horrela, objektu bakoitza klase baten instantzia bat dela esaten da. Baina Javascript ez dago klaseetan oinarrituta, prototipoetan baizik. Horrek esan nahi duena da, objektuak klonatuz sortzen direla objektu berriak.
* Programazio funtzionala jasaten du. Funtzioak objektuak dira, eta gainerako objektuek bezala astributuak eta metodoak dituzte.
* Programazio inperatiboa eta egituratua jasaten ditu. C-tik jaso du programazio egituraturako sintaxi gehiena: <code>if</code> egiturak, <code>while</code> begiztak, <code>switch</code> sententziak, <code>do while</code> begiztak, etab.
* Datu-moten esleipena dinamikoa da. Aldagai batek duen balioa une batean zenbakizkoa izan daiteke eta beste uneren batean karaktere-kate edo string-a. Erabiltzen den eragiketaren arabera, aldagaiaren datu-mota alda daiteke.
* [[Lengoaia interpretatua]] da. Aginduak banan-banan egikaritu daitezke, aldez aurretik [[konpiladore]] batek programa osoa konpilatu gabe.
Lengoaiaren ezaugarri horiek kontuan hartzen dira [[Programazio-lengoaien arteko konparazioa|beste lengoaiekin konparatzen]] denean.
=== Datu Motak ===
Aldagaiei hasierako balio bat esleitzen zaie, hori eginez, aldagai horri balioaren mota ezartzen zaio.
'''JavaScript'''-en horrela adierazten dira esleipenak:<syntaxhighlight lang="javascript">
var zenb = 0;
</syntaxhighlight>
Esleitu eta gero, horrela aldatzen dira aldagaiak:<syntaxhighlight lang="javascript">
zenb = 2;
</syntaxhighlight>
==== Datu mota bakunak ====
'''JavaScript'''-ek ondorengo oinarrizko datu motak ezagutzen ditu:
* Boolearrak:
Bi balio bakarrik onartzen ditu: false (faltsua) eta true (egiazkoa).<syntaxhighlight lang="javascript">
var egiazkoa = true;
var faltsua = false;
</syntaxhighlight>
* Zenbakiak:
Adibidez: 10, 0.8, -4.2...<syntaxhighlight lang="javascript">
var zenbakia = 5;
var zenbakianeg = -5;
</syntaxhighlight>
* Karaktere kateak edo string-ak:
Adibidez: 'Kaixo mundua!', 'Egunon'...<syntaxhighlight lang="javascript">
var nireIzena = "Izen bat";
var karakterea= "F";
</syntaxhighlight>
==== Datu mota egituratuak ====
Hauek dira '''JavaScript'''-en datu mota egituratuak:
* Bektoreak
Objetuak dira, metodo eta propietateak dituzte, non programatzaileak edozein unetan erabil ditzake. Adibidez: (0, 2, 4).
<syntaxhighlight lang="javascript">
var nireArray = new Array(1, 3, 5);
var besteArray = new Array();
var nireArray = new Array[1, 3, 5];
var besteArray = [];
</syntaxhighlight>
* Objetuak
<syntaxhighlight lang="javascript">
var nireObjetua = new Object();
var nireObjetua = {};
</syntaxhighlight>
=== Agindu motak ===
'''JavaScript'''-en oinarrizko aginduak bi dira, balioen esleipena (var a = 2) eta datu-idazketak (print).
Datuen irakurketa aldiz, input funtzioa erabiltzen da.
=== Kontrol Egiturak ===
==== Baldintzapeneko egiturak ====
Batzuetan, kode bloke batean, exekuzio fluxua kontrolatzea interesatzen zaigu alternatibak ezarriz, hau da, zenbait adierazpen baldintza baten arabera exekutatzen direla. Hori ahalbidetzeko baldintza egitura ezberdinak ezberditzen ditugu.
===== If..Else =====
Baldintza bat betetzen den egiaztatzeko IF egiturak erabiliko ditugu. Kontrol egitura mota hau programazio lenguia guztietan aurkitzen da.<syntaxhighlight lang="javascript">
if (kondizioa) {
kodea_A;
} else {
kodea_B;
}
</syntaxhighlight>Azter dezagun beraz adibide hau. IF baldintza esprisio boolear baten bidez adierazten da, hau da, lehenengo baldintza betetzen bada jarraian duen kode zatia exekutatuko du (giltzen artean aurkitzen den kodea). Baldintza hau ez bada betetzen eta else adarra baldin badago, adar honetan dagoen kodea exekutatuko da. Else adarrik ez badago ordea, egitura hau bukatutzat ematen da eta ez da ezer gehiago egingo. Else adarra hautazko adarra da. Esaterako jarraian ikus daitekeen adibide kodean ez da else adarrik erabiltzen, if egitura sinplea da:<syntaxhighlight lang="javascript">
if (n < 0) {
n = -n; // balio absolutua
}
</syntaxhighlight>Beste zati honetan berriz egitura osoa ikus dezakegu:<syntaxhighlight lang="javascript">
// zenbaki handiena kalkulatzeko
var a = prompt("sakatu bi zenbakietako bat: ");
var b = prompt("sakatu bestea: ");
var hand;
if (a > b) {
hand = a;
} else {
hand = b;
console.log("Handiena", hand);
}
</syntaxhighlight>Ondoko nabardura hauek hartu azpimarratu behar dira: Elif adarra else adarraren oso antzekoa da. Adar honek, hasierako baldintza betetzen ez bada, beste baldintza bat betetzen den egiaztatuko du. Bigarren baldintza hau betetzen bada dagokion kodea exkutatuko da. Erabiltzaileak nahi adina elif adar erabil ditzake.<syntaxhighlight lang="javascript">
if (ordua < 12) {
console.log("Egun on");
} else if (ordua < 20) {
console.log("Arratsaldeon");
} else {
console.log("Gabon");
}
</syntaxhighlight>
===== Switch =====
Ikusi dugun bezala if-elif-else ri esker une bakoitzean baldintza batzuen arabera nola jokatu aukera dezakegu. Batzuetan ordea balio batzuen artean bakarrik aukeratu nahi dugu, eta dagokion kodea exekatu aldagai batzuen balioa eta funtzio batek itzultzen duen balioaren arabera. Kodea garbi eta irakurgarri mantentzeko, ainbat if kasu erabili ordez switch-case erabil dezakegu:<syntaxhighlight lang="javascript">
switch (variable) {
case balioa1:
// 1 balioarentzako kodea
break;
case balioa2:
// 2 balioarentzako kodea
break;
case balioa3:
case balioa4:
case balioa5:
// 3, 4 eta 5 baioentzako kodea
break;
default:
// aurreko balioetako bat ez bada exekutatu kode hau
}
</syntaxhighlight>Adibide honetan, aldagaiaren zenbait balio egiaztatzen ditugu, eta, horrela, bakoitzak egoera desberdinen arabera kode desberdin bat exekutatzeko aukera ematen du. Orain, value3, value4 eta value5 aztertzen baditugu, value5 azpian agertzen den kodea soilik exekutatuko dela ondoriozta dezakegu, gainontzeko balioak hutsik daudelako, baina baita hausteko klausula (break) ez dutelako. Erreserbatutako hitz honek Javascript kodea exekutatzen duen puntuan mozten du, kodean dagoen blokea utziz. Horrek ere lagunduko digu, adibidez, begizten kasuetan.
Honekin, switch kodea baldintzez baliatuz exekutatu dezakegu, baina if batekin egin behar ditugun eragiketa konplexurik gabe. Hala ere, switch ezin da inoiz ordezkatu if bategatik, alderantziz gerta daitekeen bezala.
===== Operadore logikoak eta erlazionalak =====
Baldintzak sortzeko, bi elementu berri erabili behar ditugu: eragile logikoak eta eragile erlazionalak. Eragile logikoak 3 dira.
{| class="wikitable" style="width: 60%"
|+
! colspan="2" |Eragile Logikoak
|-
!Operadorea
!Esanahia
|-
|style="text-align: center; |&&
|style="text-align: center; |Eta
|-
|style="text-align: center; |<nowiki>||</nowiki>
|style="text-align: center; |Edo
|-
|style="text-align: center; |!
|style="text-align: center; |Ez
|}
6 eragile erlazional ezberdintzen dira.
{| class="wikitable" style="width: 60%; height: 14em;"
|+
! colspan="2" |Eragile Erlazionalak
|-
!Operadorea
!Esanahia
|-
|style="text-align: center; |==
|style="text-align: center; |Berdin
|-
|style="text-align: center; |<
|style="text-align: center; |Txikiago
|-
|style="text-align: center; |>
|style="text-align: center; |Handiago
|-
|style="text-align: center; |<=
|style="text-align: center; |Txikiago edo berdin
|-
|style="text-align: center; |>=
|style="text-align: center; |Handiago edo berdin
|-
|style="text-align: center; |!=
|style="text-align: center; |Ezberdin
|}
Eragile erlazionalak erabiliz baldintza errazak sor ditzakegu, gero baldintza konplexuagoak ere eratu ditzakegu operadore logikoak erabiliz. Adibidez:<syntaxhighlight lang="javascript">
if (adina > 6 && adina < 12) {
alert("Umea zara");
} else if (adina >= 12 && adina < 18) {
alert("Eres un adolescente");
} else if (adina >= 18 && adina < 31) {
alert("Nerabe bat zara");
} else if (adina >= 31 && adina < 60) {
alert("Heldu bat zara");
} else if (adina >= 60) {
alert("Heldu zaharragoa zara");
} else {
alert("6 urte baino zaharragoa ez den haurra izan behar duzu");
}
</syntaxhighlight>
==== Iterazio-egiturak ====
Programazioan, begizta baten instrukzio blokea exekutatzen denean, iterazioa gertatu dela esaten da. Iterazio hauei esker instrukzio blokea behin eta berriz errepika dezakegu, agindu guzti hauek berriz idatzi gabe. Javascriptek bi iterazio mota bereizten ditu, ''while'' iterazioa eta ''for'' iterazioa.
===== ''while'' kontrol-egitura =====
Egitura errepikakor (loop) orokorrena while da. Adibide honetan erabilera sinplea azaltzen da:<syntaxhighlight lang="javascript">
while (iterazioa_jarraitzeko_baldintza) {
// aginduak
}
</syntaxhighlight>Baldintza honek, emandako baldintza exekutatuko du emandako espresioa egia den bitartean.
Kontrol iterazio honek break eta continue espresioak aitortzen ditu.
===== ''do...while'' kontrol egitura =====
do...while aginduak emandako adierazpena exekutatuko du emandako baldintza bete izanez gero.
Hala ere, while instrukzioa ez bezala, kontrol egitura honek beti exekutatuko du emandako adierazpena, gutxienez behin.<syntaxhighlight lang="javascript">
do {
c += 1;
} while (c < 10);
</syntaxhighlight>
===== ''for'' kontrol-egitura =====
Agindu honek iterazioaren baldintzari buruz kontrol gehio baimentzen du. Hasierako espresioa behin exekutatzen da, eta baldintza beti aztertzen da iterazioaren hasieran
Biraren bukaeran, egindako aldaketak exekutatzen dira beti baldintza aztertu baino lehen. Horrela adierazten da for agindua:<syntaxhighlight lang="javascript">
for ("Hasierako espresioa"; "Baldintza"; "Amaierako espresioa") {
// exekatu beharreko kodea
}
</syntaxhighlight>
Adibidez: <syntaxhighlight lang="javascript">
var c;
for (c = 0; c < 10; c += 1) {
//aginduak
}
</syntaxhighlight>
===== ''break'' eta ''continue'' aginduak =====
Baldintzazko egituren antzera iterazioetan ere break eta continue aginduak erabiltzeko aukera dugu. ''break'' aginduak begiztaren exekuzioan bat-bateko amaiera eragiten du, ''continue'' aginduak berriz, baldintza egiaztatzen du begizta berrabiarazi baino lehen.
=== Funtzioak ===
Funtzioa, helburu edo zeregin espezifiko bat betetzeko egin beharreko agindu multzoa da. Helburu konplexuak zeregin sinpleagoetan zatitzea ahalbidetzen du, scriptak kudeatzea eta mantentzea errazten dutenak. Parametro edo argumentu bat funtzio batera igortzen diren datuak dira, egin beharreko ekintza burutzeko. Funtzioak zero argudio edo gehiago pasa daitezke. Funtzioa bat, funtzio horri scriptaren, orrialde beraren edo kanpoko orrialdeko edozein lekutatiik deitzen zaionean exekutatzen da. Funtzioak beti ziurtatuta daude exekutatutakoan balioren bat itzultzeko. Egikaritutakoan funtzio batera igorritako datuak funtzioaren sarrera gisa ezagutzen dira eta funtzio exekutatu batetik itzultzen den balioa funtzioaren irteera bezala ezagutzen da.
'''JavaScript'''-en berezitasunetako bat, zera da, azpiprogramak ez dituela.
Hona hemen adibide batzuk:<syntaxhighlight lang="javascript">
function hello() {
alert("Hello, World!");
}
</syntaxhighlight><syntaxhighlight lang="javascript">
function stepToFive(number) {
if (number > 5) {
number -= 1;
}
if (number < 5) {
number += 1;
}
return number;
}
</syntaxhighlight>
== Sintaxia eta semantika ==
Hizkuntzaren azkeneko bertsioa ECMASCript 2016 da, 2016ko uztailaren 17an publikatua.
'''JavaScript'''-en, aldagaiak var hitza erabiltzen definitzen dira:
=== Aldagaiak ===
<syntaxhighlight lang="javascript">
var x; // x aldagaia definitzen du, nahiz eta baliorik ez eman
var y = 2; // y aldagaia definitzen du, eta 2 balioa ematen dio
</syntaxhighlight>
Xehetasunak adierazteko,bi barra diagonal erabiltze dira, gorako adibidean bezala.
Ez dira existitzen Input/output funtzionalitateak lengoaia honetan, exekuzioak ematen digulako aukera hori. Hala eta guztiz ere, exekuzio ingurune gehienek, 'console' izeneko objektu bat dauka, ausazko fluxu irteeran inprimatuko duena.
<syntaxhighlight lang="javascript">
console.log("Hello world!");
</syntaxhighlight>
=== Funtzio errekurtsibo bat ===
<syntaxhighlight lang="javascript">
function factorial(n) {
if (n == 0) {
return 1;
}
return n * factorial(n - 1);
}
</syntaxhighlight>
=== Lambda funtzioko adibideak (edo funtzio anonimoak) ===
<syntaxhighlight lang="javascript">
var displayClosure = function() {
var count = 0;
return function () {
return ++count;
};
}
var inc = displayClosure();
inc(); // Itzultzen du 1
inc(); // Itzultzen du 2
inc(); // itzultzen du 3
</syntaxhighlight>
=== Dei automatikoko espresioak ===
Funtzioei aldagaiak parametro bezala ematea eskeintzen du<syntaxhighlight lang="javascript">
var v;
v = 1;
var getValue = (function(v) {
return function() {return v;};
}(v));
v = 2;
getValue(); // 1
</syntaxhighlight>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Programazio-lengoaien arteko konparazioa]]
* [[Java (programazio-lengoaia)]]
* [[HTML5]]
* [[HTML]]
* [[CSS]]
== Kanpo estekak ==
* [http://eimakatalogoa.eus/vufind/Record/18624 Javascript programazio-lengoaia] Xabier Larrañaga Cendoya, IRALE (Irakasleen Euskarazko Prestakuntza Zerbitzua) 2014.
* [http://eimakatalogoa.eus/vufind/Record/46766 HTML5, CSS eta JavaScript] Irantzu Sagarna, IRALE (Irakasleen Euskarazko Prestakuntza Zerbitzua) 2018.
* [https://blogak.eus/programatzen/javascript-oinarrizko-gida JavaScript oinarrizko gida] Gorka Alustiza, https://blogak.eus/
* {{en}} [https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript JavaScript (JS)] JavaScript tutorialak eta baliabideak
* {{en}} [https://www.ecma-international.org/ecma-262/10.0/index.html ECMA International, ECMA-262, ECMAScript Language Specification]
* {{en}} [https://javascript.info/ The Modern JavaScript Tutorial]
* {{en}} [https://www.javascript.com/ javascript.com]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako asmakizunak]]
[[Kategoria:Programazio lengoaiak]]
[[Kategoria:Plataforma anitzeko softwarea]]
epu0nok8n0nb74ym6vumwrrw0xaege9
9967590
9967564
2024-11-13T12:38:41Z
Ksarasola
1491
esteka zuzentzea
9967590
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Informazio eta Komunikazioaren Teknologia}}
{{lan infotaula}}
'''JavaScript''' (edo '''JS''') goi-mailako [[programazio-lengoaia]] bat da, [[Web nabigatzaile|Web-nabegatzaileak]] definitzeko [[ECMAScript]] espezifikazio estandarrarekin bat datorrena. Hiru programazio-paradigmarekin erabil daiteke: [[objektuetara bideratutako programazioa]], [[programazio inperatibo]]a eta [[programazio funtzional]]a<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Acerca de JavaScript|hizkuntza=es|url=https://developer.mozilla.org/es/docs/Web/JavaScript/Acerca_de_JavaScript|aldizkaria=Documentación web de MDN|sartze-data=2019-12-30}}</ref>.
[[Web orri|Web-orri]] interaktiboak sortzeko aproposa da eta funtsezkoa [[Web aplikazio|web-aplikazioetan]]. [[Webgune]] gehienek erabiltzen dute eta [[web nabigatzaile|web-nabigatzaile]] hedatuenek dute hura exekutatzeko motorra. [[HTML]] eta [[CSS]]rekin batera [[World Wide Web|Webaren]] oinarrizko hiru teknologietako bat da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=JavaScript|hizkuntza=en|url=https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript|aldizkaria=MDN Web Docs|sartze-data=2019-12-27}}</ref>.
Script-lengoaia bat da, atazen exekuzioa ingurune berezietan automatizatzeko diseinatua.
Sintaxi aldetik [[C (programazio lengoaia)|C]] eta [[Java (programazio lengoaia)|Java]] programazio-lengoaien antza du eta izenez Java eta JavaScript oso antzekoak izan arren, ez dira nahastu behar; semantika aldetik lengoaia desberdinak baitira eta helburu desberdinarekin diseinatuak izan baitziren.
== Historia ==
1995. urtean Netscape Communications enpresak [[Brendan Eich]] kontratatu zuen, Scheme programazio-lengoaia bere [[Netscape (nabigatzailea)|Netscape nabigatzailean]] txertatzeko. Aurretik, Netscape Communications enpresako kideak [[Sun Microsystems]] enpresakoekin elkarlanean aritu ziren haren [[Java (programazio lengoaia)|Java programazio-lengoaia]] Netscape nabigatzailean gehitzeko eta [[Microsoft]] enpresarekin lehiatzeko web-teknologien eta plataformen hedapenean. Azkenean, Netscape Communications enpresako arduradunek [[Perl]], [[Python (informatika)|Python]], TcL edo Scheme lengoaiak baztertu eta script programazio-lengoaia berri bat sortzea erabaki zuten, Java osatu eta haren antzeko sintaxia izango zituena. Antzeko proposamenak sortuko ziren beldurrez, lehia-giro horretan haien ideia babesteko modu onena prototipo bat azkar sortzea zela pentsatuta, Eich-ek JavaScript-en lehen prototipoa 10 egunetan garatu zuen, 1995eko maiatzean<ref>{{Erreferentzia|izena=Charles|abizena=Severance|izenburua=JavaScript: Designing a Language in 10 Days|orrialdeak=7–8|data=2012-02|url=http://ieeexplore.ieee.org/document/6155645/|aldizkaria=Computer|alea=2|zenbakia=45|issn=0018-9162|doi=10.1109/MC.2012.57|sartze-data=2019-12-27}}</ref><ref>(ingelesez) YouTube,{{Erreferentzia|izenburua=Brendan Eich - CEO of Brave|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.youtube.com/watch?v=XOmhtfTrRxc|sartze-data=2019-12-27}}</ref>.
Lengoaia berriak hasierako garapenean '''Mocha''' izena hartu bazuen ere, 1995eko irailean ''Netscape Navigator 2.0'' nabigatzailearen ''beta'' bertsioetan erabilia izan zenean, '''LiveScript''' izendatua izan zen ofizialki. Gerora, 1995eko abenduan, ''Netscape Navigator 2.0 beta 3'' bertsioan banatua izan zenean, '''JavaScript''' izenez berrizendatua izan zen<ref>Netscape and Sun announce JavaScript, the Open, Cross-Platform Object Scripting Language for Enterprise Networks and the Internet,{{Erreferentzia|izenburua=Press Release|data=2007-09-16|url=https://web.archive.org/web/20070916144913/http://wp.netscape.com/newsref/pr/newsrelease67.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2019-12-27}}</ref>.
Microsoft-ek 1996an argitaratu zituen bere script-teknologiak, VBScript eta JScript, bere [[Internet Explorer]] nabigatzailean erabiltzeko. [[CSS]]<nowiki/>rako eta [[HTML]]<nowiki/>rako euskarrien garapenean ere ari zen Microsoft, baina Netscape Navigator nabigatzailean erabiltzen zirenekin alderatuta, oso desberdinak ziren. Garai hartako diseinatzaileentzat eta programatzaileentzat oso zaila gertatzen zen bi nabigatzaileetan ondo ikusteko moduko webguneak sortzea, teknologiak ez zirelako bateragarriak.
Bi enpresen eta haien nabigatzaileen arteko lehia izugarria zen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=JavaScript: How Did We Get Here? - O'Reilly Media|data=2016-07-19|url=https://web.archive.org/web/20160719020828/http://archive.oreilly.com/pub/a/javascript/2001/04/06/js_history.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2019-12-27}}</ref>. Testuinguru horretan sortu zen [[DOM|Dokumentuaren Objektu Eredua (DOM)]]. [[World Wide Web Consortium|W3C]] erakundeak kudeatzen duen objektu estandarren multzo bat da, [[HTML]] eta [[XML]] dokumentuak erakusteko erabiltzen dena.
Web-teknologien bateraezintasun arazo horiek ikusita, ''Netscape Communications'' enpresak estandar-etaz arduratzen den ''Ecma International'' erakundearekin harremanetan jartzea erabaki zuen 1996ko azaroan. JavaScript bidali zion, hark espezifikazio estandar bat lantzeko. Netscape-k egindako lanean oinarrituz estandar bat sortzea zen helburua, beste enpresek haien nabigatzaileak estandarrari jarraituz inplementatzeko eta webguneetan erabilitako teknologien bateragarritasuna lortzeko. Horrela, 1997an sortu zen ECMAScript espezifikazio estandarraren lehen bertsioa, ''ECMA-262'', JavaScript-en oinarritutakoa<ref>ECMAScript Programming Language Specification Standard{{Erreferentzia|izenburua=Standard ECMA-262|url=https://www.ecma-international.org/publications/standards/Ecma-262.htm|aldizkaria=www.ecma-international.org|sartze-data=2019-12-27}}</ref>. ActionScript eta JScript programazio-lengoaiak ere ECMAScript espezifikazio estandarraren inplementazioak izan ziren. ISO estandarra ere badu, ISO/IEC 16262<ref>ECMAScript language specification{{Erreferentzia|abizena=14:00-17:00|izenburua=ISO/IEC 16262:2011|hizkuntza=en|url=http://www.iso.org/cms/render/live/en/sites/isoorg/contents/data/standard/05/57/55755.html|aldizkaria=ISO|sartze-data=2019-12-27}}</ref>.
Hori guztia gertatzen ari zen bitartean, JavaScript lengoaiaren aukerak aztertzen zebilen web-teknologietarako garatzaileen komunitatea. 2005ean Jesse James Garrett-ek "''Ajax: A New Approach to Web Applications''" artikuluan erabili zuen lehen aldiz [[Ajax (programazioa)|Ajax]] terminoa, web-teknologia multzo bati buruz hitz egiteko. Teknologia horien muina JavaScript lengoaia zen eta haiei esker Web-erako aplikazio dinamikoak sortzea posiblea gertatu zen, web-orrietan datuak kargatzeko aukera ematen zutenak, web-orriak behin eta berriz kargatzen ibili gabe.
Ajax teknologiek eragindako iraultzak bultzada handia eman zion JavaScript programazio-lengoaiari, Internet-eko programazio-lengoaia ezagunenetako bat bihurtzeraino.
== Erabilera web-orrietan ==
[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|thumb|'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":102">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira|urtea=2022|izenburua=Github - juananpe/html5liburua - HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|data=2024-06-02|url=https://github.com/juananpe/html5liburua|sartze-data=2024-11-13}}</ref>]]
JavaScript, normalean, [[HTML]] orrietan txertatutako funtzioak idazteko erabiltzen da. Funtzio horiek eta web-orriaren [[DOM]]-ak elkarri eragiten diote. Hona hemen JavaScript web-orrietan txertatzeari esker lor daitezkeen funtzionaltasun batzuk:
* Web-orrian eduki berria kargatzea edo web-zerbitzarira datuak bidaltzea [[Ajax (programazioa)|Ajax]] erabiliz, web-orria birkargatzeko beharrik izan gabe.
* Web-orrietako elementuen animazioa egitea: desagertu araztea, tamaina aldatzea, mugitzea, etab.
* Web-orrietan audioa edo bideoak erreproduzitzea, eta eduki interaktiboa txertatzea: jokoak, etab.
* Web-inprimaki batean sartutako datuak balioztatzea, web-zerbitzarira bidali aurretik onargarriak direla ziurtatzeko.
* Erabiltzaileek irakurri ohi dituzten web-orriei buruzko informazioa zerbitzarira bidaltzea. Web-orrietan halako kontrolak txertatu ohi dira, Web-analisia egiteko, iragarkien segimendua egiteko, web-orriak pertsonalizatzeko, etab.
HTML kodearekin bakarrik hauteman ezin diren ekintzak hauteman daitezke bertan JavaScript kodea txertatuz, adibidez, erabiltzaileak teklaren bat sakatu izana. Horrek izugarrizko aukerak eskaintzen dizkie [[gmail]] moduko aplikazioei, posiblea gertatzen delako mezu elektroniko baten edukiarekin web-zerbitzarira eskariak bidaltzea. Gaur egun, hori da neurri handi batean [[Erabiltzailearen interfaze|erabiltzaile-interfazeak]] inplementatzean erabiltzen den logika. Ajax programazio-lengoaia ere gero eta gehiago erabiltzen da web-aplikazioetan, eta harekin ere antzeko teknikak erabiltzen dira erabiltzailearen ekintzei buruzko informazioa transmititzeko. Gainera, JavaScript kodea eraginkorra da, erabiltzailearen nabigatzailean modu lokalean exekuta daitekeenez urruneko zerbitzarian exekutatu gabe, erabiltzailearen ekintzei azkar erantzun diezaiekete.
JavaScript kodean idatzitakoa interpretatu egin behar da exekutatu ahal izateko. ''JavaScript motor'' esaten zaio JavaScript iturburu-kodearen interpretatzaileari. ''JavaScript interpretatzaile'' edo ''JavaScript inplementazio'' izenak ere hartzen ditu. Lehenengo JavaScript motorra [[Brendan Eich]]-ek sortu zuen Netscape Communications-en, ''Netscape Navigator'' web-nabigatzailearentzat. Badira beste JavaScript motor gehiago. SpiderMonkey adibidez, [[Mozilla Firefox]] nabigatzailean erabiltzen den JavaScript motorra da eta hasiera batean C programazio-lengoaian inplementatuta bazegoen ere, gerora JavaScript-era pasa zen ECMA-262 espezifikazio estandarra betetzeko. Rhino beste motor bat da, Netscape Communications-ek garatua; [[Java (programazio lengoaia)|Java]]-n idatzitako Javascript motorra da.
Web-nabigatzaileak dira JavaScript-en ostalaririk ohikoenak. Web-nabigatzaileek natiboak ez diren objektuak sortzen dituzte, exekuzio-ingurunearen mende daudenak, Dokumentuaren Objektu Eredua (DOM) JavaScript-en errepresentatzeko. Web-zerbitzariak ere JavaScript-en ohiko ostalariak dira; objektu propioak eskaintzen dituzte, [[HTTP]] eskaerak eta erantzun objektuak errepresentatzeko; horrela, JavaScript programa batek galdetu eta manipulatu ahal izango lituzke, web-orriak dinamikoki sortzeko.
== JavaScript eta Java ==
JavaScript eta Java programazio-lengoaiek hain antzeko izenak eta sintaxiak izateagatik, antzeko lengoaiak direla pentsatzera eraman dezake. Bi lengoaiak sortu ziren 1995. urtean, Sun Microsystems enpresako [[James Gosling]]-ek sortu zuen Java eta Netscape Communications enpresako Brendan Eich-ek JavaScript. Javaren hitz erreserbatuak mantendu ziren JavaScript diseinatu zenean eta Java-ren liburutegi estandarrak kontuan hartuz diseinatu ziren JavaScript-enak.
Baina antzekotasun horiek eta beste zenbait aparte utzita, haien artean dituzten diferentziek oso lengoaia desberdinak egiten dituzte. Batzuk aipatzearren, hona hemen nagusienak:
* Java-k datu-moten kontrol estatikoa (''static typing'') egiten du. Iturburu-kodea aztertzen du, eta kontrola gaindituz gero, datu-motekin erlazionatutako ezaugarri batzuk beteko direla bermatzen du. JavaScript-ek datu-moten kontrol dinamikoa (''dynamic typing'') egiten du; exekuzio garaian egiten du datu-moten kontrola.
* Java programak bytecode edo kode eramangarri moduan kargatzen dira. JavaScript programak, aldiz, erabiltzaileak idatzitako iturburu-kode formatuan.
* Java-ko objektuak klaseetan oinarritzen dira, JavaScript-enak aldiz prototipoetan.
* Java-k ez zuen jasaten programazio funtzionala, Java 8 sortu zen arte. JavaScript-ek aldiz hasieratik jasaten du, Scheme programazio-lengoaiaren eraginagatik.
== Ezaugarriak ==
Hona hemen ECMAScript estandarrarekin bat datozen inplementazioen ezaugarri nagusiak:
* [[Paradigma anitzeko programazio lengoaia|Paradigma anitzeko programazio-lengoaia]] da. Programazio estilo bat baino gehiagorekin programak egitea onartzen du. Horrela, programatzaileak kasu bakoitzean bere beharretara hobe egokitzen den paradigma aukera dezake.
* [[Objektuetara bideratutako programazioa]] (prototipoetan oinarritua)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Details of the object model|hizkuntza=en|url=https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript/Guide/Details_of_the_Object_Model|aldizkaria=MDN Web Docs|sartze-data=2019-12-30}}</ref>. Programazio-paradigma horretan, programak [[Objektu (programazioa)|objektuetan]] oinarritzen dira. Objektuak ekintzen edo izateen abstrakzioak dira, haien ezaugarri edo propietateak ''atributuen'' bidez adierazten dira eta haien portaera ''metodoetan'' ematen da. Objektuetara zuzendutako programazioa klaseetan oinarritzen denean, objektuek komunean dituzten propietate eta metodoak ''klaseetan'' biltzen dira. Klase bat txantiloi bat da, objektuak sortzeko eredu bat. Horrela, objektu bakoitza klase baten instantzia bat dela esaten da. Baina Javascript ez dago klaseetan oinarrituta, prototipoetan baizik. Horrek esan nahi duena da, objektuak klonatuz sortzen direla objektu berriak.
* Programazio funtzionala jasaten du. Funtzioak objektuak dira, eta gainerako objektuek bezala astributuak eta metodoak dituzte.
* Programazio inperatiboa eta egituratua jasaten ditu. C-tik jaso du programazio egituraturako sintaxi gehiena: <code>if</code> egiturak, <code>while</code> begiztak, <code>switch</code> sententziak, <code>do while</code> begiztak, etab.
* Datu-moten esleipena dinamikoa da. Aldagai batek duen balioa une batean zenbakizkoa izan daiteke eta beste uneren batean karaktere-kate edo string-a. Erabiltzen den eragiketaren arabera, aldagaiaren datu-mota alda daiteke.
* [[Lengoaia interpretatua]] da. Aginduak banan-banan egikaritu daitezke, aldez aurretik [[konpiladore]] batek programa osoa konpilatu gabe.
Lengoaiaren ezaugarri horiek kontuan hartzen dira [[Programazio-lengoaien arteko konparazioa|beste lengoaiekin konparatzen]] denean.
=== Datu Motak ===
Aldagaiei hasierako balio bat esleitzen zaie, hori eginez, aldagai horri balioaren mota ezartzen zaio.
'''JavaScript'''-en horrela adierazten dira esleipenak:<syntaxhighlight lang="javascript">
var zenb = 0;
</syntaxhighlight>
Esleitu eta gero, horrela aldatzen dira aldagaiak:<syntaxhighlight lang="javascript">
zenb = 2;
</syntaxhighlight>
==== Datu mota bakunak ====
'''JavaScript'''-ek ondorengo oinarrizko datu motak ezagutzen ditu:
* Boolearrak:
Bi balio bakarrik onartzen ditu: false (faltsua) eta true (egiazkoa).<syntaxhighlight lang="javascript">
var egiazkoa = true;
var faltsua = false;
</syntaxhighlight>
* Zenbakiak:
Adibidez: 10, 0.8, -4.2...<syntaxhighlight lang="javascript">
var zenbakia = 5;
var zenbakianeg = -5;
</syntaxhighlight>
* Karaktere kateak edo string-ak:
Adibidez: 'Kaixo mundua!', 'Egunon'...<syntaxhighlight lang="javascript">
var nireIzena = "Izen bat";
var karakterea= "F";
</syntaxhighlight>
==== Datu mota egituratuak ====
Hauek dira '''JavaScript'''-en datu mota egituratuak:
* Bektoreak
Objetuak dira, metodo eta propietateak dituzte, non programatzaileak edozein unetan erabil ditzake. Adibidez: (0, 2, 4).
<syntaxhighlight lang="javascript">
var nireArray = new Array(1, 3, 5);
var besteArray = new Array();
var nireArray = new Array[1, 3, 5];
var besteArray = [];
</syntaxhighlight>
* Objetuak
<syntaxhighlight lang="javascript">
var nireObjetua = new Object();
var nireObjetua = {};
</syntaxhighlight>
=== Agindu motak ===
'''JavaScript'''-en oinarrizko aginduak bi dira, balioen esleipena (var a = 2) eta datu-idazketak (print).
Datuen irakurketa aldiz, input funtzioa erabiltzen da.
=== Kontrol Egiturak ===
==== Baldintzapeneko egiturak ====
Batzuetan, kode bloke batean, exekuzio fluxua kontrolatzea interesatzen zaigu alternatibak ezarriz, hau da, zenbait adierazpen baldintza baten arabera exekutatzen direla. Hori ahalbidetzeko baldintza egitura ezberdinak ezberditzen ditugu.
===== If..Else =====
Baldintza bat betetzen den egiaztatzeko IF egiturak erabiliko ditugu. Kontrol egitura mota hau programazio lenguia guztietan aurkitzen da.<syntaxhighlight lang="javascript">
if (kondizioa) {
kodea_A;
} else {
kodea_B;
}
</syntaxhighlight>Azter dezagun beraz adibide hau. IF baldintza esprisio boolear baten bidez adierazten da, hau da, lehenengo baldintza betetzen bada jarraian duen kode zatia exekutatuko du (giltzen artean aurkitzen den kodea). Baldintza hau ez bada betetzen eta else adarra baldin badago, adar honetan dagoen kodea exekutatuko da. Else adarrik ez badago ordea, egitura hau bukatutzat ematen da eta ez da ezer gehiago egingo. Else adarra hautazko adarra da. Esaterako jarraian ikus daitekeen adibide kodean ez da else adarrik erabiltzen, if egitura sinplea da:<syntaxhighlight lang="javascript">
if (n < 0) {
n = -n; // balio absolutua
}
</syntaxhighlight>Beste zati honetan berriz egitura osoa ikus dezakegu:<syntaxhighlight lang="javascript">
// zenbaki handiena kalkulatzeko
var a = prompt("sakatu bi zenbakietako bat: ");
var b = prompt("sakatu bestea: ");
var hand;
if (a > b) {
hand = a;
} else {
hand = b;
console.log("Handiena", hand);
}
</syntaxhighlight>Ondoko nabardura hauek hartu azpimarratu behar dira: Elif adarra else adarraren oso antzekoa da. Adar honek, hasierako baldintza betetzen ez bada, beste baldintza bat betetzen den egiaztatuko du. Bigarren baldintza hau betetzen bada dagokion kodea exkutatuko da. Erabiltzaileak nahi adina elif adar erabil ditzake.<syntaxhighlight lang="javascript">
if (ordua < 12) {
console.log("Egun on");
} else if (ordua < 20) {
console.log("Arratsaldeon");
} else {
console.log("Gabon");
}
</syntaxhighlight>
===== Switch =====
Ikusi dugun bezala if-elif-else ri esker une bakoitzean baldintza batzuen arabera nola jokatu aukera dezakegu. Batzuetan ordea balio batzuen artean bakarrik aukeratu nahi dugu, eta dagokion kodea exekatu aldagai batzuen balioa eta funtzio batek itzultzen duen balioaren arabera. Kodea garbi eta irakurgarri mantentzeko, ainbat if kasu erabili ordez switch-case erabil dezakegu:<syntaxhighlight lang="javascript">
switch (variable) {
case balioa1:
// 1 balioarentzako kodea
break;
case balioa2:
// 2 balioarentzako kodea
break;
case balioa3:
case balioa4:
case balioa5:
// 3, 4 eta 5 baioentzako kodea
break;
default:
// aurreko balioetako bat ez bada exekutatu kode hau
}
</syntaxhighlight>Adibide honetan, aldagaiaren zenbait balio egiaztatzen ditugu, eta, horrela, bakoitzak egoera desberdinen arabera kode desberdin bat exekutatzeko aukera ematen du. Orain, value3, value4 eta value5 aztertzen baditugu, value5 azpian agertzen den kodea soilik exekutatuko dela ondoriozta dezakegu, gainontzeko balioak hutsik daudelako, baina baita hausteko klausula (break) ez dutelako. Erreserbatutako hitz honek Javascript kodea exekutatzen duen puntuan mozten du, kodean dagoen blokea utziz. Horrek ere lagunduko digu, adibidez, begizten kasuetan.
Honekin, switch kodea baldintzez baliatuz exekutatu dezakegu, baina if batekin egin behar ditugun eragiketa konplexurik gabe. Hala ere, switch ezin da inoiz ordezkatu if bategatik, alderantziz gerta daitekeen bezala.
===== Operadore logikoak eta erlazionalak =====
Baldintzak sortzeko, bi elementu berri erabili behar ditugu: eragile logikoak eta eragile erlazionalak. Eragile logikoak 3 dira.
{| class="wikitable" style="width: 60%"
|+
! colspan="2" |Eragile Logikoak
|-
!Operadorea
!Esanahia
|-
|style="text-align: center; |&&
|style="text-align: center; |Eta
|-
|style="text-align: center; |<nowiki>||</nowiki>
|style="text-align: center; |Edo
|-
|style="text-align: center; |!
|style="text-align: center; |Ez
|}
6 eragile erlazional ezberdintzen dira.
{| class="wikitable" style="width: 60%; height: 14em;"
|+
! colspan="2" |Eragile Erlazionalak
|-
!Operadorea
!Esanahia
|-
|style="text-align: center; |==
|style="text-align: center; |Berdin
|-
|style="text-align: center; |<
|style="text-align: center; |Txikiago
|-
|style="text-align: center; |>
|style="text-align: center; |Handiago
|-
|style="text-align: center; |<=
|style="text-align: center; |Txikiago edo berdin
|-
|style="text-align: center; |>=
|style="text-align: center; |Handiago edo berdin
|-
|style="text-align: center; |!=
|style="text-align: center; |Ezberdin
|}
Eragile erlazionalak erabiliz baldintza errazak sor ditzakegu, gero baldintza konplexuagoak ere eratu ditzakegu operadore logikoak erabiliz. Adibidez:<syntaxhighlight lang="javascript">
if (adina > 6 && adina < 12) {
alert("Umea zara");
} else if (adina >= 12 && adina < 18) {
alert("Eres un adolescente");
} else if (adina >= 18 && adina < 31) {
alert("Nerabe bat zara");
} else if (adina >= 31 && adina < 60) {
alert("Heldu bat zara");
} else if (adina >= 60) {
alert("Heldu zaharragoa zara");
} else {
alert("6 urte baino zaharragoa ez den haurra izan behar duzu");
}
</syntaxhighlight>
==== Iterazio-egiturak ====
Programazioan, begizta baten instrukzio blokea exekutatzen denean, iterazioa gertatu dela esaten da. Iterazio hauei esker instrukzio blokea behin eta berriz errepika dezakegu, agindu guzti hauek berriz idatzi gabe. Javascriptek bi iterazio mota bereizten ditu, ''while'' iterazioa eta ''for'' iterazioa.
===== ''while'' kontrol-egitura =====
Egitura errepikakor (loop) orokorrena while da. Adibide honetan erabilera sinplea azaltzen da:<syntaxhighlight lang="javascript">
while (iterazioa_jarraitzeko_baldintza) {
// aginduak
}
</syntaxhighlight>Baldintza honek, emandako baldintza exekutatuko du emandako espresioa egia den bitartean.
Kontrol iterazio honek break eta continue espresioak aitortzen ditu.
===== ''do...while'' kontrol egitura =====
do...while aginduak emandako adierazpena exekutatuko du emandako baldintza bete izanez gero.
Hala ere, while instrukzioa ez bezala, kontrol egitura honek beti exekutatuko du emandako adierazpena, gutxienez behin.<syntaxhighlight lang="javascript">
do {
c += 1;
} while (c < 10);
</syntaxhighlight>
===== ''for'' kontrol-egitura =====
Agindu honek iterazioaren baldintzari buruz kontrol gehio baimentzen du. Hasierako espresioa behin exekutatzen da, eta baldintza beti aztertzen da iterazioaren hasieran
Biraren bukaeran, egindako aldaketak exekutatzen dira beti baldintza aztertu baino lehen. Horrela adierazten da for agindua:<syntaxhighlight lang="javascript">
for ("Hasierako espresioa"; "Baldintza"; "Amaierako espresioa") {
// exekatu beharreko kodea
}
</syntaxhighlight>
Adibidez: <syntaxhighlight lang="javascript">
var c;
for (c = 0; c < 10; c += 1) {
//aginduak
}
</syntaxhighlight>
===== ''break'' eta ''continue'' aginduak =====
Baldintzazko egituren antzera iterazioetan ere break eta continue aginduak erabiltzeko aukera dugu. ''break'' aginduak begiztaren exekuzioan bat-bateko amaiera eragiten du, ''continue'' aginduak berriz, baldintza egiaztatzen du begizta berrabiarazi baino lehen.
=== Funtzioak ===
Funtzioa, helburu edo zeregin espezifiko bat betetzeko egin beharreko agindu multzoa da. Helburu konplexuak zeregin sinpleagoetan zatitzea ahalbidetzen du, scriptak kudeatzea eta mantentzea errazten dutenak. Parametro edo argumentu bat funtzio batera igortzen diren datuak dira, egin beharreko ekintza burutzeko. Funtzioak zero argudio edo gehiago pasa daitezke. Funtzioa bat, funtzio horri scriptaren, orrialde beraren edo kanpoko orrialdeko edozein lekutatiik deitzen zaionean exekutatzen da. Funtzioak beti ziurtatuta daude exekutatutakoan balioren bat itzultzeko. Egikaritutakoan funtzio batera igorritako datuak funtzioaren sarrera gisa ezagutzen dira eta funtzio exekutatu batetik itzultzen den balioa funtzioaren irteera bezala ezagutzen da.
'''JavaScript'''-en berezitasunetako bat, zera da, azpiprogramak ez dituela.
Hona hemen adibide batzuk:<syntaxhighlight lang="javascript">
function hello() {
alert("Hello, World!");
}
</syntaxhighlight><syntaxhighlight lang="javascript">
function stepToFive(number) {
if (number > 5) {
number -= 1;
}
if (number < 5) {
number += 1;
}
return number;
}
</syntaxhighlight>
== Sintaxia eta semantika ==
Hizkuntzaren azkeneko bertsioa ECMASCript 2016 da, 2016ko uztailaren 17an publikatua.
'''JavaScript'''-en, aldagaiak var hitza erabiltzen definitzen dira:
=== Aldagaiak ===
<syntaxhighlight lang="javascript">
var x; // x aldagaia definitzen du, nahiz eta baliorik ez eman
var y = 2; // y aldagaia definitzen du, eta 2 balioa ematen dio
</syntaxhighlight>
Xehetasunak adierazteko,bi barra diagonal erabiltze dira, gorako adibidean bezala.
Ez dira existitzen Input/output funtzionalitateak lengoaia honetan, exekuzioak ematen digulako aukera hori. Hala eta guztiz ere, exekuzio ingurune gehienek, 'console' izeneko objektu bat dauka, ausazko fluxu irteeran inprimatuko duena.
<syntaxhighlight lang="javascript">
console.log("Hello world!");
</syntaxhighlight>
=== Funtzio errekurtsibo bat ===
<syntaxhighlight lang="javascript">
function factorial(n) {
if (n == 0) {
return 1;
}
return n * factorial(n - 1);
}
</syntaxhighlight>
=== Lambda funtzioko adibideak (edo funtzio anonimoak) ===
<syntaxhighlight lang="javascript">
var displayClosure = function() {
var count = 0;
return function () {
return ++count;
};
}
var inc = displayClosure();
inc(); // Itzultzen du 1
inc(); // Itzultzen du 2
inc(); // itzultzen du 3
</syntaxhighlight>
=== Dei automatikoko espresioak ===
Funtzioei aldagaiak parametro bezala ematea eskeintzen du<syntaxhighlight lang="javascript">
var v;
v = 1;
var getValue = (function(v) {
return function() {return v;};
}(v));
v = 2;
getValue(); // 1
</syntaxhighlight>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Programazio-lengoaien arteko konparazioa]]
* [[Java (programazio-lengoaia)]]
* [[HTML5]]
* [[HTML]]
* [[CSS]]
== Kanpo estekak ==
* [http://eimakatalogoa.eus/vufind/Record/18624 Javascript programazio-lengoaia] Xabier Larrañaga Cendoya, IRALE (Irakasleen Euskarazko Prestakuntza Zerbitzua) 2014.
* [http://eimakatalogoa.eus/vufind/Record/46766 HTML5, CSS eta JavaScript] Irantzu Sagarna, IRALE (Irakasleen Euskarazko Prestakuntza Zerbitzua) 2018.
* [https://blogak.eus/programatzen/javascript-oinarrizko-gida JavaScript oinarrizko gida] Gorka Alustiza, https://blogak.eus/
* {{en}} [https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/JavaScript JavaScript (JS)] JavaScript tutorialak eta baliabideak
* {{en}} [https://www.ecma-international.org/ecma-262/10.0/index.html ECMA International, ECMA-262, ECMAScript Language Specification]
* {{en}} [https://javascript.info/ The Modern JavaScript Tutorial]
* {{en}} [https://www.javascript.com/ javascript.com]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako asmakizunak]]
[[Kategoria:Programazio lengoaiak]]
[[Kategoria:Plataforma anitzeko softwarea]]
gkws8gjwyklaoqy5nfk162nrjipmdgj
Angiozar
0
13090
9968850
9960871
2024-11-14T11:05:47Z
150.241.33.170
9968850
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
|izena = Angiozar
|irudia = Angiozar, Euskal Herria.jpg
|irudiaren testua = Angiozar auzoaren herrigunea.
|probintzia= Gipuzkoa
}}
[[Fitxategi:San Bixenti Angiozar.jpg|alt=San Bixenti eliza barrutik|thumb|San Bixenti eliza barrutik]]
'''Angiozar herria''' [[Debagoiena]] eskualdean dago, [[Gipuzkoa]]ko hego-mendebaldean, [[Elorrio]] ([[Bizkaia]]), [[Elgeta]] eta [[Arrasate]] mugakide dituelarik.
Zazpi auzok eta Angiozarko herriguneak osatzen dute bailara. Kaxkoa 300 metroko garaieran dago kokatuta.
[[1928]] urteaz geroztik [[Bergara]]ko udalerriko zati da, aurrez [[Elgeta]]ko parte izan zelarik.
Auzoan bertan taberna, eskola publikoa eta "Pagomendi" soziedadea daude.
== Auzuneak ==
Hauexek dira Angiozarko herriguneaz gain herriak dituen beste zazpi auzuneak, bakoitzaren baseliza parentesi artean agertzen direla:
* Azkuneta (San Martin Tourskoa).
* Errekaldea (San Kristobal).
* Ma(r)inddao (Elexamendi).
* Partaitti edo Partegoiti (San Bizenti).
* Zabaletamendi (San Bartolome).
* Goimendi (San Miguel).
* Asentziomendi (Asentzio).
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Angiozarreko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 303 | 2011 | 301 | 2021 | 285 |
}}
== Angiozarren jaiotako pertsona ezagunak ==
* [[Jose Antonio Ugarte]] fraidea, euskal idazlea (1860-1935).<ref>https://web.archive.org/web/20170317143108/http://www.bergara.es/eu/Herria/Ospetsuak/Ugarte</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Debagoiena]]
== Kanpo estekak ==
* [https://www.bergara.eus/eu/Herria/Auzoak/Angiozar Angiozar Bergarako udalaren webgunean]
* {{es}} Larrañaga, Patxi: [https://web.archive.org/web/20200830072144/https://sites.google.com/site/bergarakobaserriak/home/angiozar-auzoa Bergarako baserriak - Caseríos de Bergara. Auzoak-Barrios. Angiozar auzoa]
{{autoritate kontrola}}
{{Bergarako auzo aurkibidea}}
[[Kategoria:Gipuzkoako herriak]]
[[Kategoria:Debagoiena]]
[[Kategoria:Bergarako auzoak]]
d0n6cqncuh9a4wfs7lkc7qniij4u4ie
Etano
0
14608
9967497
9931680
2024-11-13T12:04:48Z
Norazendoia
167007
9967497
wikitext
text/x-wiki
Etanoa ([[Antzinako greziera|grezieraz]] aither, eta -ano atzizkia) bi [[karbono]] [[atomo]] dituen [[alkano]] [[hidrokarburo]] [[Alifatiko|alifatikoa]] da, C<sub>2</sub>H<sub>6</sub> formulakoa. Baldintza normaletan, [[Gas|gasa]] eta [[erregai]] bikaina da. Bere [[Irakite-puntuaren handitze|irakite-puntua]] -88 °C-koa da.
Hidrokarburo asko bezala, etanoa [[isolatu]] egiten da industria-mailan, [[Gas natural|gas naturaletik]] abiatuta eta [[petrolioa fintzeko]] azpiproduktu [[Petrokimika|petrokimiko]] gisa. Etilenoa ekoizteko [[lehengai]] gisa erabiltzen da batez ere.
Hidrogeno atomo baten ordez beste [[Funtzio talde|talde funtzional]] bat jarriz gero, etanoaren deribatuak diren konposatuak osa daitezke. Adibidez, [[hidroxilo]] talde bati lotutako [[etil talde]] batek [[Etanol|etanola]] sortzen du, alkohola edarietan.
== Historia ==
Etanoa 1834an sintetizatu zuen lehen aldiz [[Michael Faraday|Michael Faradayk]], [[Potasio azetato|potasio azetatozko]] disoluzio baten [[Elektrolisi|elektrolisiaren]] bidez. Erreakzio horren ondorioz sortutako hidrokarburoa [[Metano|metanoa]] zela pentsatu zuen, eta ez zuen gehiago ikertu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=VI. Experimental researches in electricity.-Seventh Series|orrialdeak=77–122|data=1834-12-31|url=http://dx.doi.org/10.1098/rstl.1834.0008|aldizkaria=Philosophical Transactions of the Royal Society of London|zenbakia=124|issn=0261-0523|doi=10.1098/rstl.1834.0008|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
1847-1849 urteen artean, [[Kimika organiko|Kimika Organikoaren]] arloan [[erradikalen teoria]] aldarrikatzeko ahaleginetan, [[Adolf Wilhelm Herman Kolbe|Hermann Kolbek]] eta [[Edward Frankland|Edward Franklandek]] etanoa ekoitzi zuten [[Propionitrilo|propionitriloa]] [[Etil zianuro|(etil zianuroa)]]<ref>{{Erreferentzia|izena=H.|abizena=Kolbe|izenburua=VIII. On the products of the action of potassium on cyanide of ethyl|orrialdeak=60|hizkuntza=en|abizena2=Frankland|izena2=E.|data=1849|url=https://xlink.rsc.org/?DOI=qj8490100060|aldizkaria=Quarterly Journal of the Chemical Society of London|alea=1|zenbakia=1|issn=1743-6893|doi=10.1039/qj8490100060|sartze-data=2024-10-23}}</ref> eta [[Etil ioduro|etil ioduroa]] [[potasio]] metalarekin murriztuz, eta, Faradayk bezala, azetatoen elektrolisiaren bidez. Erreakzio horien produktua [[metilo]] erradikalarekin (CH<sub>3</sub>) nahastu zuten, zeinen [[Dimero|dimeroa]] etanoa (C<sub>2</sub> H<sub>6</sub>) den.
Akats hori 1864an zuzendu zuen Carl Schorlemmer-ek, eta frogatu zuen erreakzio horien guztien produktua etanoa zela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Carl|abizena=Schorlemmer|izenburua=Ueber die Identität des Aethylwasserstoffs und des Methyls|orrialdeak=234–238|hizkuntza=en|data=1864-01|url=https://chemistry-europe.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jlac.18641320217|aldizkaria=Justus Liebigs Annalen der Chemie|alea=2|zenbakia=132|issn=0075-4617|doi=10.1002/jlac.18641320217|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Etanoa Pennsilvaniako [[Petrolio gordin|petrolio]] arinean disolbatuta aurkitu zuen Edmund Ronalds-ek 1864. urtean.<ref>{{Erreferentzia|izena=H. E.|abizena=Roscoe|izenburua=Review. A treatise on chemistry|orrialdeak=115|abizena2=Schorlemmer|izena2=C.|data=1877|url=http://dx.doi.org/10.1039/an8770200115|aldizkaria=The Analyst|alea=19|zenbakia=2|issn=0003-2654|doi=10.1039/an8770200115|sartze-data=2024-10-23}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Watts, Sir Thomas, (1 July 1868–3 June 1951), Physician|argitaletxea=Oxford University Press|data=2007-12-01|url=http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u244242|sartze-data=2024-10-23|encyclopedia=Who Was Who}}</ref>
== Propietateak ==
Tenperatura eta presio estandarrean, etanoa gas kolorgea eta usaingabea da. Bere irakite-puntua -88,5 ºC-koa da (-127,3 °F) eta urtze-puntua -182,8 ºC-koa (-297,0 °F). Etano solidoa hainbat aldaketatan existitzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=G. J. H.|abizena=van Nes|izenburua=Single-crystal structures and electron density distributions of ethane, ethylene and acetylene. I. Single-crystal X-ray structure determinations of two modifications of ethane|orrialdeak=1947–1956|abizena2=Vos|izena2=A.|data=1978-06-01|url=https://scripts.iucr.org/cgi-bin/paper?S0567740878007037|aldizkaria=Acta Crystallographica Section B Structural Crystallography and Crystal Chemistry|alea=6|zenbakia=34|issn=0567-7408|doi=10.1107/S0567740878007037|sartze-data=2024-10-23}}</ref>Presio normalean hozten denean, agertzen den lehenengo aldaketa [[kristal plastiko]] bat da, sistema kubikoan kristalizatzen dena. Horrela, hidrogeno atomoen posizioak ez dira finkoak; molekulak aske bira daitezke ardatz luzearen inguruan. Etano hori 89,9 K-etik behera hoztean (–183,3 °C), etano II monokliniko metaegonkorra bihurtzen da (P 21/n [[Espazioko talde|espazioko taldea]]). Etanoak ez du disolbagarritasun handirik uretan.
Etanoaren lotura-parametroak zehaztasun handiz neurtu dira mikrouhinen espektroskopiaren eta elektroien difrakzioaren bidez: rC-C = 1. 528(3) Å, rC-H = 1.088(5) Å eta CCH = 111.6(5)° mikrouhinen bidez eta rC-C = 1.524(3) Å, rC-H = 1.089(5) Å, eta CCH = 111. (5)° elektroien difrakzio bidez. 9(5)° elektroien difrakzio bidez (parentesi arteko zenbakiek azken digituetako ziurgabetasunak erakusten dituzte).<ref>{{Erreferentzia|izena=Marlin D.|abizena=Harmony|izenburua=The equilibrium carbon–carbon single-bond length in ethane|orrialdeak=7522–7523|hizkuntza=en|data=1990-11-15|url=https://pubs.aip.org/jcp/article/93/10/7522/455805/The-equilibrium-carbon-carbon-single-bond-length|aldizkaria=The Journal of Chemical Physics|alea=10|zenbakia=93|issn=0021-9606|doi=10.1063/1.459380|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
=== Atmosferikoa eta estralurtarra ===
Etanoa gas-aztarna gisa dago [[Lurraren atmosfera|Lurraren atmosferan]], eta, gaur egun, 0,5 [[Notazio bidezko zati|ppb]]-ko kontzentrazioa du [[Itsas maila|itsas mailan]]. Hala ere, litekeena da industriaurreko kontzentrazioa bilioi bakoitzeko 0,25 parte baino ez izatea; izan ere, gaur egungo atmosferako etanoaren proportzio esanguratsu bat [[erregai fosil]] gisa sortua izan daiteke. Etano-kantitate globalak aldatu egin dira denborarekin, seguruenik gas naturalaren aztarnategien erreketaren ondorioz.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Isobel J.|abizena=Simpson|izenburua=Long-term decline of global atmospheric ethane concentrations and implications for methane|orrialdeak=490–494|hizkuntza=en|abizena2=Sulbaek Andersen|abizena3=Meinardi|abizena4=Bruhwiler|abizena5=Blake|abizena6=Helmig|abizena7=Rowland|abizena8=Blake|izena2=Mads P.|izena3=Simone|izena4=Lori|izena5=Nicola J.|izena6=Detlev|izena7=F. Sherwood|izena8=Donald R.|data=2012-08|url=https://www.nature.com/articles/nature11342|aldizkaria=Nature|alea=7412|zenbakia=488|issn=0028-0836|doi=10.1038/nature11342|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Etano-emisioen munduko tasak jaitsi egin ziren 1984tik 2010era,<ref name=":0" /> baina AEBko [[Bakken formazioa|Bakken formazioan]] gertatutako [[Eskisto-gas|eskisto gasaren]] ekoizpenaren gorapenak erdira gelditu du jeitsiera.<ref>{{Erreferentzia|izena=E. A.|abizena=Kort|izenburua=Fugitive emissions from the Bakken shale illustrate role of shale production in global ethane shift|orrialdeak=4617–4623|abizena2=Smith|abizena3=Murray|abizena4=Gvakharia|abizena5=Brandt|abizena6=Peischl|abizena7=Ryerson|abizena8=Sweeney|abizena9=Travis|izena2=M. L.|izena3=L. T.|izena4=A.|izena5=A. R.|izena6=J.|izena7=T. B.|izena8=C.|izena9=K.|data=2016-05-07|url=http://dx.doi.org/10.1002/2016gl068703|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=9|zenbakia=43|issn=0094-8276|doi=10.1002/2016gl068703|sartze-data=2024-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=One oil field a key culprit in global ethane gas increase|hizkuntza=en-US|data=2016-04-26|url=https://news.umich.edu/one-oil-field-a-key-culprit-in-global-ethane-gas-increase/|aldizkaria=University of Michigan News|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Etanoa [[berotegi-efektuko gas]] bat den arren, metanoa baino askoz urriagoa da; hilabete batzuetako bizitza baliagarria du<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=M.|abizena=Aydin|izenburua=Feasibility of reconstructing paleoatmospheric records of selected alkanes, methyl halides, and sulfur gases from Greenland ice cores|abizena2=Williams|abizena3=Saltzman|izena2=M. B.|izena3=E. S.|data=2007-04-12|url=http://dx.doi.org/10.1029/2006jd008027|aldizkaria=Journal of Geophysical Research: Atmospheres|alea=D7|zenbakia=112|issn=0148-0227|doi=10.1029/2006jd008027|sartze-data=2024-10-23}}</ref>, eta ez da hain eraginkorra erradiazioa xurgatzen bere masaren arabera. Izan ere, etanoaren [[berotze globalaren potentziala]], hein handi batean, atmosferan metano bihurtzeari zor zaio.<ref>{{Erreferentzia|izena=Øivind|abizena=Hodnebrog|izenburua=Lifetimes, direct and indirect radiative forcing, and global warming potentials of ethane (C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>), propane (C<sub>3</sub>H<sub>8</sub>), and butane (C<sub>4</sub>H<sub>10</sub>)|abizena2=Dalsøren|abizena3=Myhre|izena2=Stig B.|izena3=Gunnar|data=2018-02|url=http://dx.doi.org/10.1002/asl.804|aldizkaria=Atmospheric Science Letters|alea=2|zenbakia=19|issn=1530-261X|doi=10.1002/asl.804|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Lau [[Planeta erraldoi|planeta erraldoien]] atmosferetan eta [[Saturno|Saturno Titan]]-en ilargiaren atmosferan traza-osagai gisa aurkitu da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=NASA Confirms Liquid Lake on Saturn Moon - NASA Jet Propulsion Laboratory|data=2011-06-05|url=https://web.archive.org/web/20110605031218/http://www.jpl.nasa.gov/news/news.cfm?release=2008-152|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Atmosferako etanoa Eguzkiak metano gasean duen eragin [[Fotokimika|fotokimikoaren]] emaitza da, atmosfera horietan ere badagoena: 160 [[Nanometro|nm]]-tik beherako [[uhin-luzera]] duten fotoi [[Ultramore|ultramoreek]] metano molekula fotodisozia dezakete [[metilo]] erradikal batean eta [[hidrogeno]] atomo batean. Bi metilo erradikal birkonbinatzen direnean, emaitza etanoa da:
CH<sub>4</sub> → CH<sub>3</sub>- + -H
CH<sub>3</sub>- + -CH<sub>3</sub> → C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>
Lurreko atmosferan, [[Erradikal hidroxilo|erradikal hidroxiloek]] etanoa [[Metanol|metanolaren]] lurruna bihurtzen dute, eta lurrun hauen iraupenaren bataz-bestekoa hiru hilabetekoa da.<ref name=":1" />
Titanen modu honetan ekoiztutako etanoa largiaren gainazalean berriro euri modura isurtzen da eta denborarekin, ilargiaren eskualde polar gehienak estaltzen dituzten hidrokarburo itsasoetan pilatzen da. 2007ko abenduan, [[Cassini zunda|Cassini zundak]] gutxienez laku bat aurkitu zuen Titanen hego poloan eta orain honi [[Ontario Lacus]] deritzo, bere azalera Lurreko [[Ontario (aintzira)|Ontario lakuaren]] antzekoa delako (20.000 km2 gutxi gorabehera). 2008ko uztailean aurkeztutako datu espektroskopiko infragorrien analisiek,<ref>{{Erreferentzia|izena=R. H.|abizena=Brown|izenburua=The identification of liquid ethane in Titan’s Ontario Lacus|orrialdeak=607–610|abizena2=Soderblom|abizena3=Soderblom|abizena4=Clark|abizena5=Jaumann|abizena6=Barnes|abizena7=Sotin|abizena8=Buratti|abizena9=Baines|izena2=L. A.|izena3=J. M.|izena4=R. N.|izena5=R.|izena6=J. W.|izena7=C.|izena8=B.|izena9=K. H.|data=2008-07|url=http://dx.doi.org/10.1038/nature07100|aldizkaria=Nature|alea=7204|zenbakia=454|issn=0028-0836|doi=10.1038/nature07100|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Ontario Lacus-en etano likidoa zegoela frogatu zuten. Zenbait hidrokarburo-laku nabarmen handiagoak, [[Ligeia Mare]] eta [[Kraken Mare]] Titan ipar polotik gertu aurkitu ziren, Cassinik bildutako radar-datuak erabilita. Uste da laku horiek, batez ere, etano eta metano likidoen nahasketa batez osatuta daudela uste da.
1996an, etanoa aurkitu zen [[Hyakutake kometa|Hyakutake kometan]], eta, harrezkero, beste [[kometa]] batzuetan ere aurkitu da. Eguzki-sistematik urrun dauden gorputz horietan etanoa dagoenez, [[Eguzki-nebulosa|eguzki-nebulosaren]] osagai nagusitzat har daiteke, eguzkia eta planetak nebulosa horretatik sortu zirela uste baita.
2006an, NASA/Ameseko Ikerketa Zentroko Dale Cruikshank-ek ([[New Horizons]]-eko ikertzaileak) eta bere lankideek iragarri zuten [[Pluton (planeta nanoa)|Plutonen]] gainazalean etanoaren aurkikuntza espektroskopikoa egin zela<ref>{{Erreferentzia|izenburua=New Horizons Web Site|data=2008-08-28|url=https://web.archive.org/web/20080828012339/http://pluto.jhuapl.edu/overview/piPerspectives/piPerspective_11_1_2006.php|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-10-23}}</ref>.
== Etanoaren ezaugarriak ==
ICSC: 0266 CAS:74-84-0 UN: 1035 CE: 601-003-00-X
Gasa airearekin guztiz nahaskorra da, eta erraz sortzen dira nahasketa leherkorrak. Etanoak 21,2 eta 23,4 MJ/L inguruko bero-ahalmena du.
=== Sute arriskua ===
Oso sukoia da. Etanoak eragindako suteak itzaltzeko hautsak edo [[Karbono dioxido|karbono dioxidoa]] erabil daitezke. Hornidura etetea ere aukera ona da, baina ezin bada eta inguru hurbilerako arriskurik ez badago, gomendatzen da sutea berez itzaltzen uztea.
=== Leherketa ===
Gas/aire nahasketak leherkorrak dira. Sutea gertatuz gero: etano botila hotz mantendu, urarekin hoztuz. Leku babestu batetik suteari aurre egitea gomendatzen da.
=== Isuriak eta ihesak ===
Arrisku-eremutik atera eta galdetu aditu bati protokoloa. Aireztatu eremua. Ez bota inoiz ur-txorrotarik likidora. (Babes pertsonal gehigarria: arnasketa-ekipo autonomoa).
=== Esposizioa ===
* Likidoak izozketa eragin dezake.
* Itogarria
* Azala: Likidoarekin kontaktuan: izoztea eragin
* Begiak: Likidoarekin kontaktuan: izoztea eragin
=== Biltegiratzea ===
Giro-tenperaturan, etanoa oso gas sukoia da; beraz, leku hotzean gorde behar da.
== Erabilera ==
Etanoaren erabilera nagusia [[Etileno|etilenoa]] [[lurrun-cracking]] bidez ekoiztea da. Lurrunarekin diluitu eta tenperatura oso altuetan (900 °C-tan edo gehiago) denbora laburrean berotzen denean, hidrokarburo astunak hidrokarburo arinagoetan deskonposatzen dira, eta [[Hidrokarburo asea|hidrokarburo aseak]] [[asegabe]] bihurtzen dira. Etanoari mesede egiten dio etilenoa ekoizteak, etanoaren lurrunezko cracking-a nahiko selektiboa delako etilenoarentzat; hidrokarburo astunenen lurrun-cracking-ak, berriz, etilenoan urriagoa den eta [[alkeno]] edo olefina([[propeno]] eta [[butadieno]]), eta [[Hidrokarburo aromatiko|hidrokarburo aromatikoetan]] aberatsagoa den produktu-nahasketa sortzen du.
Esperimentu bidez, etanoa ikertzen ari dira oinarrizko beste produktu kimiko batzuetarako lehengai gisa. [Etanoaren klorazio oxidatiboa merkeagoa izan daiteke [[Binil kloruro|binil kloruroa]] lortzeko etilenoaren klorazioarekin erkatuz. Erreakzio hori sortzeko prozesu asko egin dira, baina binil klorurorako hautakortasun eskasak eta erreakzio-baldintza [[Korrosio|korrosiboek]] (zehazki, 500 °C-tik gorako tenperaturan [[Azido klorhidriko|azido klorhidrikoa]] duen erreakzio-nahaste batek) haietako gehienen merkaturatzea gailendu dute. Gaur egun, [[INEOS enpresa|INEOS]] enpresa etanoa 1000 t/a-ko ([[Tona|tonak]] [[Urte|urteko]]) binil kloruro bihurtzeko instalazio pilotu bat egiten ari da [[Wilhelmshaven|Wilhelmshavenen]], [[Alemania|Alemanian]].
Era berean, [[Saudi Arabia|Saudi Arabiako]] [[SABIC enpresa|SABIC]] enpresak iragarri du 30.000 t/-ko solairu bat eraikiko duela Yanbun, etanoaren oxidazioz [[Azido azetiko|azido azetikoa]] ekoizteko. Prozesu horren bideragarritasun ekonomikoa etanoak Saudi Arabiako petrolio-hobietatik gertu duen kostu baxuaren araberakoa izan daiteke, eta baliteke munduko beste leku batzuetan [[Metanolaren karbonilazioa|metanolaren karbonilazioarekin]] lehiakorra ez izatea.
Etanoa hozgarri gisa erabil daiteke hozte kriogenikoko sistemetan. Askoz eskala txikiagoan, ikerketa zientifikoan, etano likidoa [[Kriomikroskopia elektroniko|kriomikroskopia elektronikorako]] uretan aberatsak diren laginak [[Kriokontserbazio|beiratzeko]] erabiltzen da. Etano likidoan -150 ºC-an edo hotzagoan azkar murgildutako ur-geruza mehe bat azkarregi izozten da ura kristalizatzeko. Izozte-metodo geldoagoek izotz-kristal kubikoak sor ditzakete, eta horiek [[Egitura biguna|egitura bigunak]] alda ditzakete, laginak kaltetuz, eta irudiaren kalitatea murriztu, elektroi-sorta detektagailura iritsi baino lehen sakabanatuz.
== Osasuna eta segurtasuna ==
Giro-tenperaturan, etanoa oso gas sukoia da. Airearekin %3,0-%12,5 bolumenean nahasten denean, nahasketa [[Leherkorrra|leherkorra]] osatzen du.
Beste neurri batzuk hartu behar dira etanoa likido gisa biltegiratzen denean. Etano likidoarekin kontaktu zuzena izateak izozte larriak eragin ditzake. Giro-tenperaturan berotu arte, etano likidoaren lurrunak airea baino astunagoak dira, eta lurretik isuri daitezke, leku baxuetan metatuz; lurrunek su-iturriren bat aurkitzen badute, erreakzio kimikoak atzera egin dezake lurrundu ziren etano-iturrira
Etanoak [[Oxigeno|oxigenoa]] dezplaza dezake, eta [[Itotzea|itotzeko]] arrisku bihur daiteke. Etanoak ez dakar inolako arrisku akutu edo kroniko [[Toxikologikoa|toxikologikorik.]] Ez da [[Kartzinogeno|kartzinogenoa.]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Cancer Slope Factors|argitaletxea=Elsevier|orrialdeak=641–648|hizkuntza=en|data=2010|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/B9780123750891100145|aldizkaria=Environmental Biotechnology|isbn=978-0-12-375089-1|doi=10.1016/b978-0-12-375089-1.10014-5.|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
== Errefrentziak ==
<references />
bkmms9z959sh8ejry9wlg1jdk2jgs68
9968814
9967497
2024-11-14T10:28:43Z
Aioramu
75584
9968814
wikitext
text/x-wiki
{{konposatu kimiko infotaula}}
'''Etanoa''' ([[Antzinako greziera|grezieraz]] aither, eta -ano atzizkia) bi [[karbono]] [[atomo]] dituen [[alkano]] [[hidrokarburo]] [[Alifatiko|alifatikoa]] da, C<sub>2</sub>H<sub>6</sub> formulakoa. Baldintza normaletan, [[Gas|gasa]] eta [[erregai]] bikaina da. Bere [[Irakite-puntuaren handitze|irakite-puntua]] -88 °C-koa da.
Hidrokarburo asko bezala, etanoa [[isolatu]] egiten da industria-mailan, [[Gas natural|gas naturaletik]] abiatuta eta [[petrolioa fintzeko]] azpiproduktu [[Petrokimika|petrokimiko]] gisa. Etilenoa ekoizteko [[lehengai]] gisa erabiltzen da batez ere.
Hidrogeno atomo baten ordez beste [[Funtzio talde|talde funtzional]] bat jarriz gero, etanoaren deribatuak diren konposatuak osa daitezke. Adibidez, [[hidroxilo]] talde bati lotutako [[etil talde]] batek [[Etanol|etanola]] sortzen du, alkohola edarietan.
== Historia ==
Etanoa 1834an sintetizatu zuen lehen aldiz [[Michael Faraday|Michael Faradayk]], [[Potasio azetato|potasio azetatozko]] disoluzio baten [[Elektrolisi|elektrolisiaren]] bidez. Erreakzio horren ondorioz sortutako hidrokarburoa [[Metano|metanoa]] zela pentsatu zuen, eta ez zuen gehiago ikertu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=VI. Experimental researches in electricity.-Seventh Series|orrialdeak=77–122|data=1834-12-31|url=http://dx.doi.org/10.1098/rstl.1834.0008|aldizkaria=Philosophical Transactions of the Royal Society of London|zenbakia=124|issn=0261-0523|doi=10.1098/rstl.1834.0008|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
1847-1849 urteen artean, [[Kimika organiko|Kimika Organikoaren]] arloan [[erradikalen teoria]] aldarrikatzeko ahaleginetan, [[Adolf Wilhelm Herman Kolbe|Hermann Kolbek]] eta [[Edward Frankland|Edward Franklandek]] etanoa ekoitzi zuten [[Propionitrilo|propionitriloa]] [[Etil zianuro|(etil zianuroa)]]<ref>{{Erreferentzia|izena=H.|abizena=Kolbe|izenburua=VIII. On the products of the action of potassium on cyanide of ethyl|orrialdeak=60|hizkuntza=en|abizena2=Frankland|izena2=E.|data=1849|url=https://xlink.rsc.org/?DOI=qj8490100060|aldizkaria=Quarterly Journal of the Chemical Society of London|alea=1|zenbakia=1|issn=1743-6893|doi=10.1039/qj8490100060|sartze-data=2024-10-23}}</ref> eta [[Etil ioduro|etil ioduroa]] [[potasio]] metalarekin murriztuz, eta, Faradayk bezala, azetatoen elektrolisiaren bidez. Erreakzio horien produktua [[metilo]] erradikalarekin (CH<sub>3</sub>) nahastu zuten, zeinen [[Dimero|dimeroa]] etanoa (C<sub>2</sub> H<sub>6</sub>) den.
Akats hori 1864an zuzendu zuen Carl Schorlemmer-ek, eta frogatu zuen erreakzio horien guztien produktua etanoa zela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Carl|abizena=Schorlemmer|izenburua=Ueber die Identität des Aethylwasserstoffs und des Methyls|orrialdeak=234–238|hizkuntza=en|data=1864-01|url=https://chemistry-europe.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jlac.18641320217|aldizkaria=Justus Liebigs Annalen der Chemie|alea=2|zenbakia=132|issn=0075-4617|doi=10.1002/jlac.18641320217|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Etanoa Pennsilvaniako [[Petrolio gordin|petrolio]] arinean disolbatuta aurkitu zuen Edmund Ronalds-ek 1864. urtean.<ref>{{Erreferentzia|izena=H. E.|abizena=Roscoe|izenburua=Review. A treatise on chemistry|orrialdeak=115|abizena2=Schorlemmer|izena2=C.|data=1877|url=http://dx.doi.org/10.1039/an8770200115|aldizkaria=The Analyst|alea=19|zenbakia=2|issn=0003-2654|doi=10.1039/an8770200115|sartze-data=2024-10-23}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Watts, Sir Thomas, (1 July 1868–3 June 1951), Physician|argitaletxea=Oxford University Press|data=2007-12-01|url=http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u244242|sartze-data=2024-10-23|encyclopedia=Who Was Who}}</ref>
== Propietateak ==
Tenperatura eta presio estandarrean, etanoa gas kolorgea eta usaingabea da. Bere irakite-puntua -88,5 ºC-koa da (-127,3 °F) eta urtze-puntua -182,8 ºC-koa (-297,0 °F). Etano solidoa hainbat aldaketatan existitzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=G. J. H.|abizena=van Nes|izenburua=Single-crystal structures and electron density distributions of ethane, ethylene and acetylene. I. Single-crystal X-ray structure determinations of two modifications of ethane|orrialdeak=1947–1956|abizena2=Vos|izena2=A.|data=1978-06-01|url=https://scripts.iucr.org/cgi-bin/paper?S0567740878007037|aldizkaria=Acta Crystallographica Section B Structural Crystallography and Crystal Chemistry|alea=6|zenbakia=34|issn=0567-7408|doi=10.1107/S0567740878007037|sartze-data=2024-10-23}}</ref>Presio normalean hozten denean, agertzen den lehenengo aldaketa [[kristal plastiko]] bat da, sistema kubikoan kristalizatzen dena. Horrela, hidrogeno atomoen posizioak ez dira finkoak; molekulak aske bira daitezke ardatz luzearen inguruan. Etano hori 89,9 K-etik behera hoztean (–183,3 °C), etano II monokliniko metaegonkorra bihurtzen da (P 21/n [[Espazioko talde|espazioko taldea]]). Etanoak ez du disolbagarritasun handirik uretan.
Etanoaren lotura-parametroak zehaztasun handiz neurtu dira mikrouhinen espektroskopiaren eta elektroien difrakzioaren bidez: rC-C = 1. 528(3) Å, rC-H = 1.088(5) Å eta CCH = 111.6(5)° mikrouhinen bidez eta rC-C = 1.524(3) Å, rC-H = 1.089(5) Å, eta CCH = 111. (5)° elektroien difrakzio bidez. 9(5)° elektroien difrakzio bidez (parentesi arteko zenbakiek azken digituetako ziurgabetasunak erakusten dituzte).<ref>{{Erreferentzia|izena=Marlin D.|abizena=Harmony|izenburua=The equilibrium carbon–carbon single-bond length in ethane|orrialdeak=7522–7523|hizkuntza=en|data=1990-11-15|url=https://pubs.aip.org/jcp/article/93/10/7522/455805/The-equilibrium-carbon-carbon-single-bond-length|aldizkaria=The Journal of Chemical Physics|alea=10|zenbakia=93|issn=0021-9606|doi=10.1063/1.459380|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
=== Atmosferikoa eta estralurtarra ===
Etanoa gas-aztarna gisa dago [[Lurraren atmosfera|Lurraren atmosferan]], eta, gaur egun, 0,5 [[Notazio bidezko zati|ppb]]-ko kontzentrazioa du [[Itsas maila|itsas mailan]]. Hala ere, litekeena da industriaurreko kontzentrazioa bilioi bakoitzeko 0,25 parte baino ez izatea; izan ere, gaur egungo atmosferako etanoaren proportzio esanguratsu bat [[erregai fosil]] gisa sortua izan daiteke. Etano-kantitate globalak aldatu egin dira denborarekin, seguruenik gas naturalaren aztarnategien erreketaren ondorioz.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Isobel J.|abizena=Simpson|izenburua=Long-term decline of global atmospheric ethane concentrations and implications for methane|orrialdeak=490–494|hizkuntza=en|abizena2=Sulbaek Andersen|abizena3=Meinardi|abizena4=Bruhwiler|abizena5=Blake|abizena6=Helmig|abizena7=Rowland|abizena8=Blake|izena2=Mads P.|izena3=Simone|izena4=Lori|izena5=Nicola J.|izena6=Detlev|izena7=F. Sherwood|izena8=Donald R.|data=2012-08|url=https://www.nature.com/articles/nature11342|aldizkaria=Nature|alea=7412|zenbakia=488|issn=0028-0836|doi=10.1038/nature11342|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Etano-emisioen munduko tasak jaitsi egin ziren 1984tik 2010era,<ref name=":0" /> baina AEBko [[Bakken formazioa|Bakken formazioan]] gertatutako [[Eskisto-gas|eskisto gasaren]] ekoizpenaren gorapenak erdira gelditu du jeitsiera.<ref>{{Erreferentzia|izena=E. A.|abizena=Kort|izenburua=Fugitive emissions from the Bakken shale illustrate role of shale production in global ethane shift|orrialdeak=4617–4623|abizena2=Smith|abizena3=Murray|abizena4=Gvakharia|abizena5=Brandt|abizena6=Peischl|abizena7=Ryerson|abizena8=Sweeney|abizena9=Travis|izena2=M. L.|izena3=L. T.|izena4=A.|izena5=A. R.|izena6=J.|izena7=T. B.|izena8=C.|izena9=K.|data=2016-05-07|url=http://dx.doi.org/10.1002/2016gl068703|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=9|zenbakia=43|issn=0094-8276|doi=10.1002/2016gl068703|sartze-data=2024-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=One oil field a key culprit in global ethane gas increase|hizkuntza=en-US|data=2016-04-26|url=https://news.umich.edu/one-oil-field-a-key-culprit-in-global-ethane-gas-increase/|aldizkaria=University of Michigan News|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Etanoa [[berotegi-efektuko gas]] bat den arren, metanoa baino askoz urriagoa da; hilabete batzuetako bizitza baliagarria du<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=M.|abizena=Aydin|izenburua=Feasibility of reconstructing paleoatmospheric records of selected alkanes, methyl halides, and sulfur gases from Greenland ice cores|abizena2=Williams|abizena3=Saltzman|izena2=M. B.|izena3=E. S.|data=2007-04-12|url=http://dx.doi.org/10.1029/2006jd008027|aldizkaria=Journal of Geophysical Research: Atmospheres|alea=D7|zenbakia=112|issn=0148-0227|doi=10.1029/2006jd008027|sartze-data=2024-10-23}}</ref>, eta ez da hain eraginkorra erradiazioa xurgatzen bere masaren arabera. Izan ere, etanoaren [[berotze globalaren potentziala]], hein handi batean, atmosferan metano bihurtzeari zor zaio.<ref>{{Erreferentzia|izena=Øivind|abizena=Hodnebrog|izenburua=Lifetimes, direct and indirect radiative forcing, and global warming potentials of ethane (C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>), propane (C<sub>3</sub>H<sub>8</sub>), and butane (C<sub>4</sub>H<sub>10</sub>)|abizena2=Dalsøren|abizena3=Myhre|izena2=Stig B.|izena3=Gunnar|data=2018-02|url=http://dx.doi.org/10.1002/asl.804|aldizkaria=Atmospheric Science Letters|alea=2|zenbakia=19|issn=1530-261X|doi=10.1002/asl.804|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Lau [[Planeta erraldoi|planeta erraldoien]] atmosferetan eta [[Saturno|Saturno Titan]]-en ilargiaren atmosferan traza-osagai gisa aurkitu da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=NASA Confirms Liquid Lake on Saturn Moon - NASA Jet Propulsion Laboratory|data=2011-06-05|url=https://web.archive.org/web/20110605031218/http://www.jpl.nasa.gov/news/news.cfm?release=2008-152|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Atmosferako etanoa Eguzkiak metano gasean duen eragin [[Fotokimika|fotokimikoaren]] emaitza da, atmosfera horietan ere badagoena: 160 [[Nanometro|nm]]-tik beherako [[uhin-luzera]] duten fotoi [[Ultramore|ultramoreek]] metano molekula fotodisozia dezakete [[metilo]] erradikal batean eta [[hidrogeno]] atomo batean. Bi metilo erradikal birkonbinatzen direnean, emaitza etanoa da:
CH<sub>4</sub> → CH<sub>3</sub>- + -H
CH<sub>3</sub>- + -CH<sub>3</sub> → C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>
Lurreko atmosferan, [[Erradikal hidroxilo|erradikal hidroxiloek]] etanoa [[Metanol|metanolaren]] lurruna bihurtzen dute, eta lurrun hauen iraupenaren bataz-bestekoa hiru hilabetekoa da.<ref name=":1" />
Titanen modu honetan ekoiztutako etanoa largiaren gainazalean berriro euri modura isurtzen da eta denborarekin, ilargiaren eskualde polar gehienak estaltzen dituzten hidrokarburo itsasoetan pilatzen da. 2007ko abenduan, [[Cassini zunda|Cassini zundak]] gutxienez laku bat aurkitu zuen Titanen hego poloan eta orain honi [[Ontario Lacus]] deritzo, bere azalera Lurreko [[Ontario (aintzira)|Ontario lakuaren]] antzekoa delako (20.000 km2 gutxi gorabehera). 2008ko uztailean aurkeztutako datu espektroskopiko infragorrien analisiek,<ref>{{Erreferentzia|izena=R. H.|abizena=Brown|izenburua=The identification of liquid ethane in Titan’s Ontario Lacus|orrialdeak=607–610|abizena2=Soderblom|abizena3=Soderblom|abizena4=Clark|abizena5=Jaumann|abizena6=Barnes|abizena7=Sotin|abizena8=Buratti|abizena9=Baines|izena2=L. A.|izena3=J. M.|izena4=R. N.|izena5=R.|izena6=J. W.|izena7=C.|izena8=B.|izena9=K. H.|data=2008-07|url=http://dx.doi.org/10.1038/nature07100|aldizkaria=Nature|alea=7204|zenbakia=454|issn=0028-0836|doi=10.1038/nature07100|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Ontario Lacus-en etano likidoa zegoela frogatu zuten. Zenbait hidrokarburo-laku nabarmen handiagoak, [[Ligeia Mare]] eta [[Kraken Mare]] Titan ipar polotik gertu aurkitu ziren, Cassinik bildutako radar-datuak erabilita. Uste da laku horiek, batez ere, etano eta metano likidoen nahasketa batez osatuta daudela uste da.
1996an, etanoa aurkitu zen [[Hyakutake kometa|Hyakutake kometan]], eta, harrezkero, beste [[kometa]] batzuetan ere aurkitu da. Eguzki-sistematik urrun dauden gorputz horietan etanoa dagoenez, [[Eguzki-nebulosa|eguzki-nebulosaren]] osagai nagusitzat har daiteke, eguzkia eta planetak nebulosa horretatik sortu zirela uste baita.
2006an, NASA/Ameseko Ikerketa Zentroko Dale Cruikshank-ek ([[New Horizons]]-eko ikertzaileak) eta bere lankideek iragarri zuten [[Pluton (planeta nanoa)|Plutonen]] gainazalean etanoaren aurkikuntza espektroskopikoa egin zela<ref>{{Erreferentzia|izenburua=New Horizons Web Site|data=2008-08-28|url=https://web.archive.org/web/20080828012339/http://pluto.jhuapl.edu/overview/piPerspectives/piPerspective_11_1_2006.php|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-10-23}}</ref>.
== Etanoaren ezaugarriak ==
ICSC: 0266 CAS:74-84-0 UN: 1035 CE: 601-003-00-X
Gasa airearekin guztiz nahaskorra da, eta erraz sortzen dira nahasketa leherkorrak. Etanoak 21,2 eta 23,4 MJ/L inguruko bero-ahalmena du.
=== Sute arriskua ===
Oso sukoia da. Etanoak eragindako suteak itzaltzeko hautsak edo [[Karbono dioxido|karbono dioxidoa]] erabil daitezke. Hornidura etetea ere aukera ona da, baina ezin bada eta inguru hurbilerako arriskurik ez badago, gomendatzen da sutea berez itzaltzen uztea.
=== Leherketa ===
Gas/aire nahasketak leherkorrak dira. Sutea gertatuz gero: etano botila hotz mantendu, urarekin hoztuz. Leku babestu batetik suteari aurre egitea gomendatzen da.
=== Isuriak eta ihesak ===
Arrisku-eremutik atera eta galdetu aditu bati protokoloa. Aireztatu eremua. Ez bota inoiz ur-txorrotarik likidora. (Babes pertsonal gehigarria: arnasketa-ekipo autonomoa).
=== Esposizioa ===
* Likidoak izozketa eragin dezake.
* Itogarria
* Azala: Likidoarekin kontaktuan: izoztea eragin
* Begiak: Likidoarekin kontaktuan: izoztea eragin
=== Biltegiratzea ===
Giro-tenperaturan, etanoa oso gas sukoia da; beraz, leku hotzean gorde behar da.
== Erabilera ==
Etanoaren erabilera nagusia [[Etileno|etilenoa]] [[lurrun-cracking]] bidez ekoiztea da. Lurrunarekin diluitu eta tenperatura oso altuetan (900 °C-tan edo gehiago) denbora laburrean berotzen denean, hidrokarburo astunak hidrokarburo arinagoetan deskonposatzen dira, eta [[Hidrokarburo asea|hidrokarburo aseak]] [[asegabe]] bihurtzen dira. Etanoari mesede egiten dio etilenoa ekoizteak, etanoaren lurrunezko cracking-a nahiko selektiboa delako etilenoarentzat; hidrokarburo astunenen lurrun-cracking-ak, berriz, etilenoan urriagoa den eta [[alkeno]] edo olefina([[propeno]] eta [[butadieno]]), eta [[Hidrokarburo aromatiko|hidrokarburo aromatikoetan]] aberatsagoa den produktu-nahasketa sortzen du.
Esperimentu bidez, etanoa ikertzen ari dira oinarrizko beste produktu kimiko batzuetarako lehengai gisa. [Etanoaren klorazio oxidatiboa merkeagoa izan daiteke [[Binil kloruro|binil kloruroa]] lortzeko etilenoaren klorazioarekin erkatuz. Erreakzio hori sortzeko prozesu asko egin dira, baina binil klorurorako hautakortasun eskasak eta erreakzio-baldintza [[Korrosio|korrosiboek]] (zehazki, 500 °C-tik gorako tenperaturan [[Azido klorhidriko|azido klorhidrikoa]] duen erreakzio-nahaste batek) haietako gehienen merkaturatzea gailendu dute. Gaur egun, [[INEOS enpresa|INEOS]] enpresa etanoa 1000 t/a-ko ([[Tona|tonak]] [[Urte|urteko]]) binil kloruro bihurtzeko instalazio pilotu bat egiten ari da [[Wilhelmshaven|Wilhelmshavenen]], [[Alemania|Alemanian]].
Era berean, [[Saudi Arabia|Saudi Arabiako]] [[SABIC enpresa|SABIC]] enpresak iragarri du 30.000 t/-ko solairu bat eraikiko duela Yanbun, etanoaren oxidazioz [[Azido azetiko|azido azetikoa]] ekoizteko. Prozesu horren bideragarritasun ekonomikoa etanoak Saudi Arabiako petrolio-hobietatik gertu duen kostu baxuaren araberakoa izan daiteke, eta baliteke munduko beste leku batzuetan [[Metanolaren karbonilazioa|metanolaren karbonilazioarekin]] lehiakorra ez izatea.
Etanoa hozgarri gisa erabil daiteke hozte kriogenikoko sistemetan. Askoz eskala txikiagoan, ikerketa zientifikoan, etano likidoa [[Kriomikroskopia elektroniko|kriomikroskopia elektronikorako]] uretan aberatsak diren laginak [[Kriokontserbazio|beiratzeko]] erabiltzen da. Etano likidoan -150 ºC-an edo hotzagoan azkar murgildutako ur-geruza mehe bat azkarregi izozten da ura kristalizatzeko. Izozte-metodo geldoagoek izotz-kristal kubikoak sor ditzakete, eta horiek [[Egitura biguna|egitura bigunak]] alda ditzakete, laginak kaltetuz, eta irudiaren kalitatea murriztu, elektroi-sorta detektagailura iritsi baino lehen sakabanatuz.
== Osasuna eta segurtasuna ==
Giro-tenperaturan, etanoa oso gas sukoia da. Airearekin %3,0-%12,5 bolumenean nahasten denean, nahasketa [[Leherkorrra|leherkorra]] osatzen du.
Beste neurri batzuk hartu behar dira etanoa likido gisa biltegiratzen denean. Etano likidoarekin kontaktu zuzena izateak izozte larriak eragin ditzake. Giro-tenperaturan berotu arte, etano likidoaren lurrunak airea baino astunagoak dira, eta lurretik isuri daitezke, leku baxuetan metatuz; lurrunek su-iturriren bat aurkitzen badute, erreakzio kimikoak atzera egin dezake lurrundu ziren etano-iturrira
Etanoak [[Oxigeno|oxigenoa]] dezplaza dezake, eta [[Itotzea|itotzeko]] arrisku bihur daiteke. Etanoak ez dakar inolako arrisku akutu edo kroniko [[Toxikologikoa|toxikologikorik.]] Ez da [[Kartzinogeno|kartzinogenoa.]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Cancer Slope Factors|argitaletxea=Elsevier|orrialdeak=641–648|hizkuntza=en|data=2010|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/B9780123750891100145|aldizkaria=Environmental Biotechnology|isbn=978-0-12-375089-1|doi=10.1016/b978-0-12-375089-1.10014-5.|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
== Errefrentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Hidrokarburoak]]
[[Kategoria:Gas industrialak]]
enm17yyky06dbor2ya6fbl402hkxe9t
Kategoria:Erregaiak
14
14614
9968285
9720672
2024-11-13T19:21:42Z
Marklar2007
1545
[[Kategoria:Energia]] kendua; [[Kategoria:Errekuntza]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9968285
wikitext
text/x-wiki
{{CatAutoTOC}}
{{commonskat}}
[[Kategoria:Errekuntza]]
[[Kategoria:Etxeko kimika]]
nw3jt3w4tb9gw3nhms1g6sorqimsjud
Acebedo (Gaubea)
0
15522
9968836
8567247
2024-11-14T11:02:01Z
212.8.115.229
9968836
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Acebedo
| probintzia = Araba
}}
'''Acebedo'''<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/eoda/bilatu.asp?nonkodea=1.2.00.06&hizkuntza=eu Acebedo Euskaltzaindiaren Euskal Onomastikaren Datutegian]</ref> [[Araba]]ko herria da, [[Gaubea]] udalerrikoa.
== Izena eta historia ==
Izena gaztelerazko ''acebo'' ("gorostia") hitzetik datoriko, garai batean [[gorosti]] ugari baitzen inguruan. Herria 822ko agiri batean azaltzen da aurrenekoz ''Azebeta'' izenarekin. 1065an ''Acebeto'', 1156an ''Azevedo'', 1175ean ''Acevedo'', ''Alcevedo'' eta ''Acebedo'', 1200ean ''Azebedo'' eta 1351n ''Açevedo''.
XIX mendetik aurrera 40-50 biztanle inguru izan zituen baina 1950 eta 1970 artean herria ia hustu egin zen, 1988ko erroldan 3 biztanle izateraino.
== Geografia ==
Herria 800 metro inguruko mendiek inguratzen dute, punturik garaiena Peña Lisa da (952m). Herria mendien arteko sakan irregular batean dago, itsas mailatik 700 metrotako garaieran<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Acebedo - Ayuntamiento de Valdegovía - Gaubeako Udala|url=http://www.valdegovia.eus/index.php/eu/administrazio-batzarrak/acebedo|aldizkaria=www.valdegovia.eus|sartze-data=2020-09-05}}</ref>.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Acebedoko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 6 | 2011 | 11 | 2021 | 4 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* San Joan Ebangelistaren eliza
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
ri0bu90esqohwyr8uzoz66bt8aqi9y3
Barrio (Gaubea)
0
15524
9968845
9025488
2024-11-14T11:04:46Z
212.8.115.229
9968845
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Barrio
| probintzia = Araba
}}
'''Barrio''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Barrioko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 22 | 2011 | 21 | 2021 | 21 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* Andre Mariaren eliza
* [[Berbeia]]
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
2qglv4818sfjzws23mlmfilq903se4n
Basabe
0
15525
9968848
8015204
2024-11-14T11:05:31Z
212.8.115.229
9968848
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Basabe
| probintzia = Araba
}}
'''Basabe''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Basabeko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 16 | 2011 | 13 | 2021 | 15 |
}}
== Jakingarriak ==
Gainera, abizen bat da, Arabako Basabetik datorrena. Bizkaiara ere hedatu egin zen abizena.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
k8ta04ie8nuwowju78wi3bh6ivl49kk
Bóveda (Gaubea)
0
15526
9968856
8964992
2024-11-14T11:07:34Z
212.8.115.229
9968856
wikitext
text/x-wiki
{{beste erabilpenak|Arabako herriari|Lugoko udalerria|Bóveda (Lugo)}}
{{Euskal Herriko auzo infotaula
|izena = Bóveda
|probintzia= Araba
}}
[[Fitxategi:San Bizente elizaren dorrea (Bóveda).jpg|300px|thumb|San Bizente martiriaren elizaren kanpandorrea.]]
'''Bóveda'''<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=206&lang=eu&nonkodea=1.2.00.06&view=toponimia Euskaltzaindiaren izendegia].</ref> [[Araba]]ko mendebaldeko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten [[herri]]etako bat da.
== Historia ==
[[Ebro]] ibaitik [[Urduña]]ra bidean [[Lausa harana|Losa haranera]] jeisten zen galtzada erromatarrean kokaturiko herria da<ref name="#1">{{Erreferentzia|izenburua=BÓVEDA - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=es|url=http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/boveda/ar-32807/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2020-08-17}}</ref>. Herriaren aurreneko aipamena 1175. urteko agiri batean aurkitzen da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=www.turismorural.com, Información Turística de Valdegovía, Alava, España. Turismo Rural y Ecoturismo|url=https://www.turismorural.com/informacion-turistica/5340/espana/pais-vasco-euskadi/alava/valdegovia.aspx?len_ap=005|aldizkaria=www.turismorural.com|sartze-data=2020-08-17}}</ref>.
XIV. mendean [[Nuño Lara eta Diaz Harokoa|Don Nuño]] [[Bizkaiko Jaurerria|Bizkaiko Jaunaren]] menpeko lurraldea zen eta ondoren Belasko eta Salazar familien esku egon zen.
== Geografia ==
Errepide herri bat izanik herri luzea da Bóveda. [[Omecillo]] ibaiak bi mendizerraren arteko harana zeharkatzen du. Herrigune konpaktua badu ere etxeak elkarrengandik bereizita kokaturik daude.
Fosilak aurkitzeko ingurune aproposa da, [[ammonite]]ak bereziki ugariak dira.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Bóvedako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 95 | 2011 | 76 | 2021 | 62 |
}}
== Garraioa ==
[[Araba Bus]] sareko {{bus|AB-13}}lineak zerbitzua ematen dio herri honi:
{{trenbide zerbitzu
|enpresa = ARABA BUS
|linea1 = 13
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* San Bizente martiriaren eliza: Gurutze latindarraren itxurako oinarria du, egituraz barrokoa da eta atarian puntu erdiko hiru arku ditu. Aldare nagusia neoklasikoa da eta sagrarioko erliebeak zaharragoak dira. Kanpandorrearen oinarria laukia da eta gora egin ahala diametroa txikitzen da atal bakoitzean. Piramide itxurako muturra du eta gainean linterna bat<ref>{{Erreferentzia|izena=Gaizka|abizena=Garamendi|izenburua=Iglesia de San Vicente de Bóveda, Valdegovía (Álava)|url=http://www.3digitala.com/es/ficha.php?id=104081|aldizkaria=www.3digitala.com|sartze-data=2020-08-17}}</ref>.
* San Joan baseliza
* Iturriak, garbitegiak eta askak. Bi eraikin aurkitzen dira errepidearen ertzean eta funtzio hirukoitza dute, herritarrak urez hornitzea, erropak garbitzeko tokia eta animalientzako aska.
* Fosilen etxea: Fosil ugari agertzen ditu aurrealdean eta horregatik deitzen diote "Fosilen etxea". Koralak, ammoniteak, gasteropodoak eta bibalboak ageri dira apaigarri gisa<ref>{{Erreferentzia|izena=Made In|abizena=Pangea|izenburua=Made in Pangea: La Casa de los Fósiles.|data=2019-08-01|url=http://blogmadeinpangea.blogspot.com/2019/08/la-casa-de-los-fosiles.html|aldizkaria=Made in Pangea|sartze-data=2020-08-17}}</ref>. Neithea izeneko nekazal etxeak ere bibalbo fosil baten izena hartzen du, Bóveda inguruan nahiko ugaria dena<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Neithea Puelles {{!}} Casa Rural en Boveda (Álava)|hizkuntza=es-ES|url=https://www.zonasrurales.com/neithea-puelles-4175/|aldizkaria=zonasrurales.com|sartze-data=2020-08-17}}</ref>.
* Ribotako [[menhir]]ra. 1175eko agirian aipatzen da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bóveda - Ayuntamiento de Valdegovía - Gaubeako Udala|url=http://www.valdegovia.eus/index.php/es/juntas-administrativas/boveda|aldizkaria=www.valdegovia.eus|sartze-data=2020-08-17}}</ref>.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
c8xy318u9omm0lx2q1qjpczzwt7x11s
Espejo
0
15527
9968868
9831909
2024-11-14T11:13:28Z
212.8.115.229
9968868
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Espejo
| irudia = Espejoko eliza.jpg
| irudiaren testua = Espejoko eliza
| probintzia = Araba
}}
'''Espejo'''<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=471&lang=eu&nonkodea=1.2.00.06.10&view=toponimia Izenaren euskal era arautua Euskaltzaindiaren arabera]</ref> [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da.
== Geografia ==
Espejo ingurune lau batean kokaturik dago eta [[Omecillo]] ibaiak zeharkatzen du herria. Mendebalderantz joan ahala Arcena mendilerro inguruko muinoak agertzen hasten dira.
== Historia ==
919 urteko [[Valpuestako kartularioak|Valpuestako kartularioetan]] agertzen da herriaren aurreneko aipamena, eta errepide erromatar batean kokaturik dagoela esaten da bertan. Erdi Aroan [[Gesaltza Añana|Gesaltzako]] gatza ateratzeko eta [[Gaztelako Erresuma|Gaztelako]] zekalea sartzeko bidean kokaturik egon zen.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Espejoko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 149 | 2011 | 233 | 2021 | 259 |
}}
== Garraioa ==
[[Araba Bus]] sareko {{bus|AB-13}}lineak zerbitzua ematen dio herri honi:
{{trenbide zerbitzu
|enpresa = ARABA BUS
|linea1 = 13
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* Salbatzailearen eliza
* [[Luyando-Hurtado de Mendoza dorretxea]]
<gallery>
Fitxategi:Espejo (Álava) - Iglesia del Salvador 09.jpg|Eliza
Fitxategi:Espejo (Álava) - Casa 28.jpg
Fitxategi:Espejo (Álava) - Puerta 15.jpg
Fitxategi:Espejo (Álava) - Casa 01.jpg
Fitxategi:Espejo (Álava) - Casa 03.jpg
</gallery>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
bxp6k9zyj7gc900msqbmelb01yfnba9
Fresneda
0
15529
9968869
8015211
2024-11-14T11:15:16Z
212.8.115.229
9968869
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Fresneda
| probintzia = Araba
}}
'''Fresneda''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da. [[1927]] arte [[Lacozmonte]] udalerriaren zati zen.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Fresnedako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 20 | 2011 | 21 | 2021 | 18 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* Jasokundeko Andre Mariaren eliza
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
{{Atari|Euskal Wikiatlasa|Euskal Herriko Wikiatlasa}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Lacozmonte]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
m84l0z07f3zkidjnkshv57looq5v8tw
Uribarri Gaubea
0
15530
9968909
8639203
2024-11-14T11:34:55Z
212.8.115.229
9968909
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
|izena = Uribarri Gaubea
|probintzia= Araba
}}
[[Fitxategi:Villanueva de Valdegovía 25.jpg|300px|eskuinera|thumb|Erdigunearen ikuspegia.]]
'''Uribarri Gaubea''' (ofizialki ''Villanueva de Valdegovía'') [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herri nagusi eta herriburua da.
== Geografia ==
Gaubea udalerriaren erdigune geografikoan kokaturik dago, udalerriaren eremuak itxura berezia duen arren. [[Omecillo]] ibaiaren haranak hegoaldean Obarenes-San Zadornil mendiak eta iparraldean [[Gorobel]] mendilerroa ditu, eta ibaiaren ertzean dago Uribarri Gaubea. Mendebaldean [[Gurendes]] herria du eta ekialdean [[Villanañe]]. Itsasmailatik 552 metrotako altueran kokatzen da Uribarri Gaubea.
== Historia ==
[[Burdin Aro]]an ''Pico de San Pedro'' esaten dioten tokian herrixka bat sortu zen eta erromatarren eta musulmandarren garaian ere jarraitu zuen, baina Erdi Aroan bertan behera gelditu zen.
XV. mendean Arabaren barnean agertzen da Uribarri Gaubea eta bertako herritarrek XIX. mendean [[Gasteizko gudua]]n parte hartu zutela ere badakigu.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Uribarri Gaubeako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 148 | 2011 | 157 | 2021 | 141 |
}}
== Garraioa ==
[[Araba Bus]] sareko {{bus|AB-13}}lineak zerbitzua ematen dio herri honi:
{{trenbide zerbitzu
|enpresa = ARABA BUS
|linea1 = 13
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* Angulotarren jauregia: XVI, mendeko ataria du eta pizkundeko estiloan eraiki zen. Armarri handia du.
* [[Villanuevako presa]] edo La Mierreko antzinako presa, [[Euskal Herria]]n dagoen bakarra zurez eta harriz eraikia. 1781. urtean eraiki zen eta 2011n Kultur Ondasun izendatua izan zen<ref>{{es}} [http://www.elcorreo.com/alava/v/20100915/alava/presa-monumental-valdegovia-20100915.html ''elcorreo.com''] (2010-9-15)</ref>.
* Andre Mariaren eliza: Erromanikoa bazen ere erabat berreraikia dago.
* San Julian eta Santa Basilisa eliza.
* XVIII. mendeko errota.
* Iturria, 1860. urtean eraikia.
== Iruditegia ==
<gallery>
Irudi:Villanueva de Valdegovía - Palacio de los Angulo 6.jpg|Angulotarren jauregia.
Irudi:Uribarri-Gaubeako errotaren presa 1.jpg|[[Villanuevako presa]].
Irudi:Villanueva de Valdegovía - Iglesia de Santa María 6.jpg|Andre Mariaren eliza.
Irudi:Villanueva de Valdegovía - Ayuntamiento de Valdegovía 07.jpg|Udaletxea.
Irudi:Villanueva de Valdegovía - Fuente.jpg|Iturria.
</gallery>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Ikus, gainera ==
{{Atari|Euskal Wikiatlasa|Euskal Herriko Wikiatlasa}}
* [[Añanako kuadrilla|Añanako Kuadrilla]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
04xwyfdf1as0m3qcluj5gdsnrw3xvra
Ginea (Gaubea)
0
15531
9968871
9633542
2024-11-14T11:16:06Z
212.8.115.229
9968871
wikitext
text/x-wiki
{{Argitzeko|Arabako herriari|Ginea (argipena)}}
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Ginea
| probintzia = Araba
}}
'''Ginea''' (ofizialki ''Guinea'') [[Araba]]ko mendebaldeko [[herri (hiria)|herri]] bat da, [[Gaubea]] udalerrikoa. [[1927]] arte, urte hartan desagertutako [[Lacozmonte]] udalerriaren barruan zegoen.
Urte askoan [[kontzeju]]a izan ondoren, 2024an Gineako kontzejua desegin zen, herritarrek eskatuta.<ref name = "Gineako kontzejua desegin">{{Erreferentzia|izenburua=Gineako kontzejua desegitea onartu du aldundiak | hizkuntza = eu | url = https://alea.eus/anana/1710313664029-ginea-desagertu | aldizkaria = Alea.eus | argitaratze-data = 2024-03-13 | sartze-data = 2024-03-18}}</ref> Eskaera hori 2022an egin zuten, auzokideen arteko harreman txarrak eta liskarrak direla kausa, liskar horiek denboran iraun baitute eta herriaren gobernua larriki eragozten eta zailtzen baitzuten; horrek kalte egiten zien auzotar guztiei, [[administrazio batzar]]rak eskumena zuen zerbitzu publikoei dagokienez.<ref>{{Erreferentzia | izena = Estitxu | abizena = Ugarte Lopez de Arkaute | izenburua = Paradisua infernu denean | hizkuntza = eu | url = https://alea.eus/araba/1706262321368-paradisua-infernu-denean | aldizkaria = Alea.eus | argitaratze-data = 2024-01-29 | sartze-data = 2024-03-19}}</ref><ref name = "Gineako kontzejua desegin" />
== Historia ==
Gineako sarreran [[dorretxe]] bat izan zen, baina mendea bete aurretik erabat suntsitu zuten [[Henrike II.a Gaztelakoa]]ren jarraitzaileek.<ref>{{es}} [[Micaela Portilla|PORTILLA VITORIA, Micaela J.]]: ''Torres y casas fuertes en Alava''. Gazteiz, 1978.</ref>
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Gineako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 18 | 2011 | 16 | 2021 | 14 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* San Martin eliza
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Atari|Araba|Araba}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Lacozmonte]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
26d7samwdzphqqslixzpw161szst6ct
Gurendes
0
15532
9968874
8639202
2024-11-14T11:17:01Z
212.8.115.229
9968874
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Gurendes
| irudia = Gurendes_San_Miguel.jpg
| probintzia = Araba
}}
'''Gurendes''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da. [[Quejo]]rekin batera junta administratiboa edo kontzejua osatzen du.
== Historia ==
Salbatzailearen monasterioa izan zen bertan XI. mendean.
XVI. mendean dorretxe bat eraiki zuen Pinedo familiak eta salazartarrak hartu zituzten bertan. Gaur egun ordea hondarrak baino ez dira gelditzen.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Gurendeseko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 44 | 2011 | 37 | 2021 | 35 |
}}
== Garraioa ==
[[Araba Bus]] sareko {{bus|AB-13}}lineak zerbitzua ematen dio herri honi:
{{trenbide zerbitzu
|enpresa = ARABA BUS
|linea1 = 13
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* San Migel eliza
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
0ughg4rz01yhqgukx2s37sgnmm47dpz
Karanka
0
15533
9968857
9495503
2024-11-14T11:08:19Z
212.8.115.229
9968857
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Karanka
| probintzia = Araba
}}
'''Karanka''' (ofizialki ''Caranca'') [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da. [[Mioma]]rekin batera junta administratiboa edo kontzejua osatzen du.
Karankan Lastrako kastroak izeneko esparru arkeologikoa dago, Burdin Arokoa herri harresitu garai batek eta Goi Erdi Aroko hilobiek osatua<ref>{{erreferentzia|izena=Francisca|abizena=Sáenz de Urturi|urtea=1981-32|izenburua=a.1.1.3. Lastrako Kastroak|orrialdeak=16-17|url=https://www.euskadi.eus/contenidos/informacion/kultura_ondare_argitalpenak/eu_def/adjuntos/Arkeoikuska1982.pdf|aldizkaria=Arkeoikuska|zenbakia=81-82}}</ref>.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Karankako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 14 | 2011 | 14 | 2021 | 18 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* San Joan Ebangelistaren eliza
* Lastra [[kastro]]aren aztarnak, K.a. IV. mendekoak.
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
hbynrld5jraxu0gwpkyucq3bjjdqrdc
Karkamu
0
15534
9968863
9392424
2024-11-14T11:11:42Z
212.8.115.229
9968863
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Karkamu
| probintzia = Araba
}}
'''Karkamu''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerriko herria da. [[1927]] arte [[Lacozmonte]] desagertutako udalerriaren barruan zegoen.
== Historia ==
XV. mendean dorretxe bat existitu izan zen Karkamuko Salazar familiarena izango zena edo agian lehenagokoa zen Iñigez familiarena.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Karkamuko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 25 | 2011 | 27 | 2021 | 26 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* San Joan baseliza [[Arkitektura erromaniko|erromanikoa]].
* Jasokundeko Andre Mariaren eliza
<gallery>
Fitxategi:Carcamo 02 ermita by-dpc.jpg|San Joan baselizaren [[Abside|absidea]]
Fitxategi:Carcamo 04 ermita by-dpc.jpg|San Joan baselizaren ataria
</gallery>
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
{{Atari|Euskal Wikiatlasa|Euskal Herriko Wikiatlasa}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
[[Kategoria:Lacozmonte]]
3xynqqhvwdd4q1m6171xm01m66v2a1f
Quintanilla (Gaubea)
0
15535
9968889
8015222
2024-11-14T11:24:16Z
212.8.115.229
9968889
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Quintanilla
| probintzia = Araba
}}
'''Quintanilla'''<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/eoda/bilatu.asp?nonkodea=1.2.00.06&hizkuntza=eu Quintanilla Euskaltzaindiaren Euskal Onomastikaren Datutegian]</ref> [[Araba]]ko herria da, [[Gaubea]] udalerrikoa.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Quintanillako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 9 | 2011 | 11 | 2021 | 9 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* San Julian eta Santa Basilisa eliza
* Olmoko Ama Birjinaren baseliza
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
czmtemejifgqlriniqkgg5c227qo29i
Corro
0
15536
9968866
8639201
2024-11-14T11:12:28Z
212.8.115.229
9968866
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
|izena = Corro
|probintzia= Araba
}}
[[Fitxategi:Mairuen haitzuloak, Corro 02.jpg|300px|thumb|[[Gaubeako leizeak|Mairuen haitzuloak]].]]
'''Corro'''<ref>Euskaltzaindia: [https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_eoda&Itemid=471&lang=eu&view=toponimia Euskal Onomastikaren Datutegia].</ref> [[Araba]]ko mendebaldeko [[herri (hiria)|herri]] bat da, [[Gaubea]] udalerrikoa.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Corroko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 30 | 2011 | 40 | 2021 | 33 |
}}
== Garraioa ==
[[Araba Bus]] sareko {{bus|AB-13}}lineak zerbitzua ematen dio herri honi:
{{trenbide zerbitzu
|enpresa = ARABA BUS
|linea1 = 13
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* Solapeñako ur-jauzia, [[Omecillo]] ibaiarena, 4 metroko garaierakoa. Beheko [[Solapeña errota|errotaren]] alboan dago.
* [[Gaubeako leizeak|Santa Olallako nekropolia]], hilobiak harrian zizelkaturik daude.
* [[Gaubeako leizeak|Haitzulo artifizialak]], ''Mairuen haitzuloak'' ere deituak.
* San Bitoresen baseliza, errepidearen bestaldean dagoena. Estalkia [[2000]]an eraberritu zioten<ref>[https://web.archive.org/web/20030925044838/http://www.arabarri.net/eus_cascohist_infraes2.asp?codproyecto=213 San Bitoresen baseliza], ''arabarri.net''</ref>.
== Erreferentziak ==
{{Atari|Euskal Herriko Wikiatlasa|Euskal Herriko Wikiatlasa}}
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
mjfb5krpqe6pvmesq46e6f1cxygie7g
Mioma
0
15537
9968880
8015217
2024-11-14T11:20:09Z
212.8.115.229
9968880
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Mioma
| probintzia = Araba
}}
'''Mioma''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Miomako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 13 | 2011 | 12 | 2021 | 24 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* San Roman eliza
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
7hka90nh8icdi8va4rqbteiq7g6fwl0
Nograro
0
15538
9968881
9036018
2024-11-14T11:20:55Z
212.8.115.229
9968881
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Nograro
| probintzia = Araba
}}
'''Nograro''' [[Araba]]ko herria da, [[Gaubea]]ko udalerrikoa. Gaur egun, 20 biztanle inguru ditu herriak.
== Geografia ==
Gaubea udalerriko herriburua den [[Uribarri Gaubea]]tik 3'5 kilometro hegoaldera kokaturik dago [[Arcena mendilerroa]]ren iparraldeko magalean. 664 metrotako altueran dago.
Andre Mariaren elizaren inguruan kokatzen da herria, errepidetik gora doan aldapan. Herriaren amaieran [[Calderondar, Salazatar eta Saltzedotarren dorretxea|Salazardarren dorretxea]] dago.
== Historia ==
Antzinatik populaturik egon da, indusketetan [[Brontze Aro]]ko aizkorak aurkitu dira.
958. urtean Donemiliagako Kartularioko agiri batean aipatzen da aurreneko aldiz ''Nogrado'' izenarekin. Ondorengo agirietan ''Nograbo'' izena ematen zaio eta 1299tik aurrera ''Nograro''.
Herriaren garrantziaren dorretxeak ematen du, bertakoak baitira Arabako leinu indartsu batzuk, Calderondarrak, Salazartarrak eta Saltzedotarrak.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Nograroko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 20 | 2011 | 14 | 2021 | 15 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* [[Calderondar, Salazatar eta Saltzedotarren dorretxea|Salazardarren dorretxea]], [[XIV. mendea|XIV. mende]] bukaera aldera eraikia. Eraikin multzo handiago parte bazen ere gaur egun dorretxea baino ez dago zutik. Almenak mantentzen ditu dorre gainean.
* Andre Mariaren eliza.
* San Bartolome baselizaren hondarrak. Garai batean hiru baseliza izan ziren herrian baina gaur egun bakar honen hondarrak mantentzen dira, errekaren alboan.
* Errota
* Iturria: 1858. urtean eraikia.
== Iruditegia ==
<gallery>
Irudi:TorreNograro.jpg|[[Calderondar, Salazatar eta Saltzedotarren dorretxea|Salazardarren dorretxea]].
Irudi:Salazardarren dorretxea, Nograro.jpg|[[Calderondar, Salazartar eta Saltzedotarren dorretxea|Salazardarren dorretxea]].
Irudi:Andre Mariaren eliza, Nograro.jpg|Andre Mariaren eliza.
Irudi:Nograro4.jpg|[[Calderondar, Salazartar eta Saltzedotarren dorretxea|Salazartarren dorretxea]].
</gallery>
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
b0i7jknzrxvkijj5jvz4w3bfyurxiwq
Osma (Gaubea)
0
15539
9968882
8032432
2024-11-14T11:21:43Z
212.8.115.229
9968882
wikitext
text/x-wiki
{{Argitzeko|Arabako herriari|Osma (argipena)}}
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Osma
| probintzia = Araba
}}
'''Osma''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da, [[Añanako kuadrilla]]n.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Osmako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 34 | 2011 | 45 | 2021 | 32 |
}}
== Euskara ==
Gaztelania da hizkuntza nagusia. Euskara XVI. mendea baino lehen galdu zen.
== Ondarea ==
Aipagarriak dira Ama Birjinaren parrokia eliza eta XVIII. mendeko Santa Marina [[ermita]].
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
rg277ilimk5fqkybpzl6ocoywzbqr0u
Pinedo
0
15540
9968885
8016079
2024-11-14T11:22:45Z
212.8.115.229
9968885
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Pinedo
| probintzia = Araba
}}
'''Pinedo''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da.
== Izena ==
Hasierako izena ''Pinetto'' edo ''Pinello'' izango zela uste da.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Pinedoko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 17 | 2011 | 23 | 2021 | 21 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* San Joan Bataiatzailearen eliza
* [[Gaubeako leizeak|Santiagoko haitza]], haitzulo artifiziala.
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
7poeppjdxettjnfqea6r8zi0d2zqsng
Quejo
0
15541
9968887
8015221
2024-11-14T11:23:32Z
212.8.115.229
9968887
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Quejo
| probintzia = Araba
}}
'''Quejo''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da.
== Izena ==
Donemiliagan dagoen 1087ko agiri batean ''Kesko'' izenarekin aipatzen da.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Quejoko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 10 | 2011 | 7 | 2021 | 8 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* San Julian eliza
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
cjtxdleq6e8mbjvjdj2pu5g1wjzda92
Tobillas
0
15542
9968894
9925558
2024-11-14T11:25:23Z
212.8.115.229
9968894
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Tobillas
| probintzia = Araba
}}
[[Fitxategi:Tobillasko Durruma eliza 01.jpg|300px|thumb|[[Durruma eliza (Tobillas)|Durruma eliza]].]]
'''Tobillas''' [[Araba]]ko herria da, [[Gaubea]] udalerrikoa.
== Izena eta etimologia ==
[[Simancas]]-eko (Salamanca) agiri batean ''Tobiellas'' izenarekin aipatzen da. Izenak haranean ohikoa den [[toba]] harriari egiten dio erreferentzia.
== Geografia ==
Peñalisa mendizerra eta Valderejo haranaren artean kokaturik dago, [[Omecillo]] ibaiaren ertzean. [[Espejo]]tik [[Lausa harana|Lausa haranera]] doan errepideak zeharkatzen du herria. Tobillasi dagozkio [[Ripaota]] eta [[Villamanca]] herri hustuak.
== Historia ==
Eremitismoaren mugimendua V eta VIII mendeen artean garatu omen zen [[Pinedo]], [[Corro]] eta Tobillas inguruetan. Tobillasen [[Gaubeako leizeak|Eremitorioak]] daude oraindik ikusgai, ermitauek haitzean egindako zuloak. Haitzulo artifizial hauetan omen dago herri hauen jatorria. IX. mendean Abito abadea iritsi zen eta Durruma monasterioa sortu zuen. [[Durruma eliza (Tobillas)|Durruma eliza]] Arabako elizarik zaharrena da<ref>{{Erreferentzia|abizena=Valpuesta|izenburua=Tobillas, el primer templo cristiano|hizkuntza=es|data=2000-07-01|url=https://www.valpuesta.com/el-primer-templo-cristiano/|aldizkaria=Valpuesta.|sartze-data=2023-06-25}}</ref>.
XIX. mendean nekazaritza zen jarduera nagusia eta errota bat ere bazegoen.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Tobillasko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 15 | 2011 | 18 | 2021 | 15 |
}}
== Garraioa ==
[[Araba Bus]] sareko {{bus|AB-13}}lineak zerbitzua ematen dio herri honi:
{{trenbide zerbitzu
|enpresa = ARABA BUS
|linea1 = 13
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* [[Durruma eliza (Tobillas)|Durruma eliza]], [[Araba]]ko zaharrena omen dena, [[IX. mendea|IX. mende]] hasierako zati bat daukana.<ref>[http://www.elcorreodigital.com/alava/20080213/cultura/estudio-arqueologico-descubre-templos-20080213.html Arabako eliza aurre-erromanikoei buruzko albistea elcorreodigital.com webgunean]</ref> Abito abadeak 822ko azaroaren 17an egindako testamentuan Tobillasko Durruma monasterioari egindako emanaldiak agertzen dira:
{{UEU|Abito_abadearen_testamentua|Abito abadearen testamentua|https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/euskal-herriko-erdi-aroaren-historiarako-dokumentu-idatzi-eta-grafikoen-iruzkin-ereduak|Euskal Herriko Erdi Aroaren Historiarako dokumentu idatzi eta grafikoen iruzkin-ereduak}}
{{esaera2|
Nik, Abito abadeak, Tobillas izeneko lekuan bizi naizenak, Romano eta Azisklo, Zipriano gotzaina eta Klemente Santuen monasterioari, zeina duela gutxi nire eskuekin altxa bainuen, nire ondasun guztiak eman eta eskaintzen dizkiot, orain ditudanak eta horrela datzanak, eta geroago ere ekar ditzakedanak.|<ref>{{Erreferentzia|izena=Amanda|abizena=Ruiz Fernández|izena2=Jaione|abizena2=Agirre García|izenburua=Euskal Herriko Erdi Aroaren historiarako dokumentu idatzi eta grafikoen iruzkin-ereduak|argitaletxea=Udako Euskal Unibertsitatea|data=2006|url=https://www.worldcat.org/oclc/433606337|isbn=8484380807}}</ref>. Testu osoa irakurtzeko [https://wikisource.org/wiki/Abito_abadearen_testamentua Wikisourcen duzu eskuragarri]}}
* [[Gaubeako leizeak|Eremitorioak]], haitzulo artifizialak.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
28rgp5gvu5leqthhedisae1g441nkgd
Tuesta
0
15543
9968897
9831910
2024-11-14T11:26:20Z
212.8.115.229
9968897
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Tuesta
| irudia = Tuestako eliza.jpg
| irudiaren testua = Jasokundeko Andre Mariaren eliza [[arkitektura erromaniko|erromanikoaren]] xehetasuna.
| probintzia = Araba
}}
'''Tuesta''' [[Araba]]ko mendebaldeko [[herri (hiria)|herri]] bat da, [[Gaubea]]ko udalerrikoa, [[Añanako kuadrilla]]koa.
== Ekonomia ==
Herrian [[industrialde]] bat dago, 12 [[hektarea]]koa, La Dehesa izenekoa.
===== Tomate hidroponikoen berotegi erraldoiaren proiektua =====
2018an, Tuestako 20 hektareako lursail batean 6 hektareako [[berotegi]] handi bat jartzeko proiektua iragarri zuten Cultivos Hispalus multinazionalak (Almeria, Espainia), [[Arabako Foru Aldundia|Arabako Foru Aldundiak]] eta [[Eusko Jaurlaritza|Eusko Jaurlaritzak]]. Tomate hazkuntza [[hidroponiko|hidroponikoa]] egitea da asmoa, eta horretarako energia eta ur ugari beharko ditu (berotegia [[gas natural]]a errez berotuko dute); horregatik, eta diru publikoarekin tokiko ekoizle txikiei konpetentzia egingo zielakoan, proiektu horren aurka agertu zen hasieratik Elikadura Iraunkorraren Aldeko Mugimendua. Gaubeako udalbatzan, gehiengoa proiektuaren alde agertu zen, eta aurrera atera zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tomate hidroponikoetarako sei hektareako ustiapena jarri asmo dute Tuestan - Añana|hizkuntza=eu|url=https://alea.eus/anana/1539008747165-tuesta-haztegia-tomatea-hidroponikoa|aldizkaria=Alea.eus|sartze-data=2022-08-31}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tomate hidroponikoen proiektua gelditzea baztertu du Gaubeako alkateak - Añana|hizkuntza=eu|url=https://alea.eus/anana/1594307010439-tomate-hidroponikoak-Gaubea-alkatea|aldizkaria=Alea.eus|sartze-data=2022-08-31}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gaubeako makroproiektua: tomateak urte osoan jatearen albo kalteak|url=https://www.argia.eus/albistea/gaubeako-makroproiektua-tomateak-urte-osoan-jatearen-albo-kalteak|aldizkaria=Argia|sartze-data=2022-08-31}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua="Jakina da Gaubeako negutegia ez dela ekonomikoki bideragarria" - Añana|hizkuntza=eu|url=https://alea.eus/anana/1656511259010-gaubea-tomate-negutegia|aldizkaria=Alea.eus|sartze-data=2022-08-31}}</ref> [[Eroski]] arduratuko litzateke hor ekoitzitako tomateak merkaturatzeaz.
2019an, proiektuaren sustatzaileek iragarri zuten 2020an berotegia tomateak ekoizten ariko zela jada, 60 lanpostu sortuko zirela, eta hasierako 6 hektarea horiez gainera agian gehiago ere jarriko zituztela gerora.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=2020an iritsiko dira Gaubeako tomate hidroponikoak - Añana|hizkuntza=eu|url=https://alea.eus/anana/1558960220607-gaubea-tomate-hidroponikoak|aldizkaria=Alea.eus|sartze-data=2022-08-31}}</ref>
2021ean, iragarri zuten 2022ko irailean hasiko zirela tomateak merkaturatzen, eta 50 pertsonari ikastaroak ematen hasi ziren, berotegian lanean has zitezen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Pablo José|abizena=Pérez|izenburua=Los primeros tomates de Tuesta estarán en la calle en septiembre|hizkuntza=es|data=2021-12-30|url=https://www.noticiasdealava.eus/alava/2021/12/30/primeros-tomates-tuesta-estaran-calle-1048872.html|aldizkaria=Diario de Noticias de Álava|sartze-data=2022-08-31}}</ref>
2022an, proiektuaren sustatzaileek adierazi zuten proiektua geldirik dagoela oraingoz. Horren arrazoia altzairuaren garestitzea zela esan zuten lehenik;<ref>{{Erreferentzia|izenburua=El precio del acero retrasa la apertura de los 'macroinvernaderos' de tomates en Tuesta|hizkuntza=es|data=2022-07-06|url=https://www.elcorreo.com/alava/araba/precio-acero-retrasa-20220707203901-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2022-08-31}}</ref> gero, ordea, uraren, argindarraren eta gasaren garestitzeagatik zela adierazi zuten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gaubeako tomate negutegiaren proiektua gelditu egin dute - Añana|hizkuntza=eu|url=https://alea.eus/anana/1655364896519-gaubeako-tomate-gelditu|aldizkaria=Alea.eus|sartze-data=2022-08-31}}</ref>
2023an, berotegi erraldoiaren proiektura bideratutako dirulaguntza publikoak 4,7 milioi euro ziren dagoeneko: 4,2 milioi euro, [[Eusko Jaurlaritza]]k emanak; eta 0,5 milioi euro, [[Arabako Foru Aldundia]]k.<ref>{{Erreferentzia | izenburua = Hemen tomatea dago: 4.736.224 euro proiektu bideraezin baterako | hizkuntza = eu | url=https://alea.eus/komunitatea/Gutunak/1681398948173-elikadura-iraunkorra-mugimendua-tuesta-negutegia-tomate-hidroponikoak | aldizkaria = Alea.eus | argitaratze-data = 2023-04-13 | sartze-data = 2023-09-15}}</ref>
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Tuestako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 56 | 2011 | 96 | 2021 | 79 |
}}
== Garraioa ==
[[Araba Bus]] sareko {{bus|AB-13}}lineak zerbitzua ematen dio herri honi:
{{trenbide zerbitzu
|enpresa = ARABA BUS
|linea1 = 13
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* [[Andre Mariaren Jasokundearen eliza (Gaubea)|Jasokundeko Andra Mariren eliza]] [[arkitektura erromaniko|erromanikoa]], [[XIII. mendea]]n eraikia. Euskal Kulturaren Ondasuneko Monumentu gisa izendatua dago. Aipagarria da atari nagusia, batez ere<ref>[http://www.euskadi.net/cgi-bin_k54/bopv_20?c&f=20020617&a=200203505 Monumentu-izendapena Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian]</ref>.
<gallery>
Fitxategi:DSC 0147 interior de la I. de Tuesta.jpg|Elizaren barrualdea
Fitxategi:Tuesta - Iglesia de Nuestra Señora de la Asunción 04.jpg|Kanpandorrea
Fitxategi:Tuesta - Iglesia de Nuestra Señora de la Asunción, ábside 01.jpg|[[Abside|Absidea]]
Fitxategi:Tuesta - Iglesia de Nuestra Señora de la Asunción, ábside 08.jpg|Absideko leihoetako aurpegiak
Fitxategi:Tuesta - Iglesia de Nuestra Señora de la Asunción, ábside 23.jpg|Absideko aurpegiak
Fitxategi:Tuesta - Iglesia de Nuestra Señora de la Asunción, ábside 18.jpg|Absideko animaliak
Fitxategi:Tuesta - Iglesia de Nuestra Señora de la Asunción, pórtico 25.jpg|Ataria
Fitxategi:Tuesta - Iglesia de Nuestra Señora de la Asunción, pórtico 17.jpg|Arkiboltetako irudiak
Fitxategi:TUESTA IMG 8573 QUINTAS (23798375359).jpg
Fitxategi:Tuesta 00.jpg
Fitxategi:Tuesta - Casa blasonada 4.jpg
Fitxategi:Tuesta - Casa blasonada 1.jpg
</gallery>
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* {{es}} [http://www.euskomedia.org/PDFAnlt/arte/11057072.pdf Tuestako elizako frisoari buruzko artikulua euskomedia.org webgunean]{{Apurtutako esteka|date=apirila 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* {{es}} [http://www.arteguias.com/vallesalaveses.htm Tuestako elizako informazioa eta argazkiak arteguias.com webgunean]
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
jxju6mpiw4reypv7cb47rbsy59bfptp
Valderejo
0
15544
9968879
9648727
2024-11-14T11:19:22Z
212.8.115.229
/* Valderejoko herriak */
9968879
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Valderejo parkea.jpg|250px|thumb|Valderejoko mendiak [[Lalastra]]tik]]
'''Valderejo''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerriaren barruan dagoen [[haran]] bat da. [[1967]] arte [[udalerri]] izan zen; garai hartako populazio-galtze itzelarengatik utzi zion udalerri izateari.
[[Valderejoko natura parkea]]k beragatik jaso zuen izena; paisaia natural biziro ederrak daude haranaren alde guztietan.
== Valderejoko herriak ==
* [[Lahoz]]
* [[Lalastra]]
* [[Ribera (Gaubea)|Ribera]]
* [[Villamardones]]
== Kokapena ==
Errepidez [[Gaubea]]ko gainerako lurretara joateko, [[Gaztela]]ko [[Burgos]] probintziatik pasatzea beste aukerarik ez dago, Gaubearekin erabateko harremana duen [[San Zadornil]]etik hain zuzen.
Gaubeako lur-eremu gehientsuenek [[Omecillo]] ibaira ematen badute ere, Valderejok [[Purón]] ibaiaren haranaren goiko zatia osatzen du. Beste batzuen artean [[Carrias (mendia)|Carrias]], [[Arrayuelas]], [[Recuenco]], [[Santa Ana (Cáceres)|Santa Ana]] eta [[Revillallanos]] mendiek inguratu eta bakartzen dute: Purón ibaiak apenas lortzen duen bide estu bat zabaltzea, arroila oso polita sortuz [[Árcena]] mendilerroaren erdian. Horren hegoaldean [[Gaztela]]ko [[Valle de Tobalina|Tobalina Harana]] zabaltzen da. [[Burgos]] probintziako beste bi udalerriren mugakide da: [[Río de Losa]] eta [[Cuesta-Úrria]]
== Jakingarriak ==
Mende luzeetan nekazaritza eta abeltzaintzara emana, jendez ia erabat hustu ostean 1992an sortu zen [[naturagune babestua|natura parkearen]] inguruan ekimen batzuk bultzatu dira: [[Lalastra]]n eskola zaharretan [[Parketxe]]a eta udaletxe izandakoan [[Interpretazio-Zentroa]] eratu dira; beste zenbait eraikin ere (ikuztokia, ogi-labea, errota, bolatokia, San Lorenzo baseliza) zaharberritu dira.
Ospakizunen artean, San Lorenzorako [[erromeria]] dago, urte luzeetan egin gabe egon ostean [[1990eko hamarkada]]ren erdialdean berreskuratua eta egun [[abuztuaren 10]]ean ospatzen dena. Hara [[Gaubea]]tik, [[Lausa Harana|Lausa Haranekotik]] eta Arabako eta [[Gaztela]]ko beste herri mugakideetatik etortzen da jendea. Baserriko ogia eta pamitxak egiten dira Lalastran baselizara joan baino lehen, han meza dagoelako; Lalastrara bueltan bolo txapelketa, umeentzako jokoak...antolatzen dira. Historikoki Valderejon jokatu den [[bola joko|bola-jokoa]] [[Bola joko#Hiru oholtzar|Hiru oholtzar]] delakoa da, eskualde honetan ''losino'' ere deituta ([[Lausa Harana|Lausa Haranekoa]] hain zuzen); Gaubean, berriz, berezko modalitate bat zuten.
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://www.valdegovia.com/eu/valderejo_historia.asp Gaubeako udaleko web orria Valderejoz]
* {{es}} [https://web.archive.org/web/20060923213514/http://www.valpuesta.org/parquevalderejo.htm Valderejoko Parke Naturalari buruzko webgunea]
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako lehengo udalerriak]]
7m1w5eri9c10j4ici4b1qyi5arbmz7o
Lahoz
0
15545
9968876
8434753
2024-11-14T11:17:54Z
212.8.115.229
9968876
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Lahoz
| probintzia = Araba
}}'''Lahoz''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da. [[Valderejoko natura parkea|Valderejoko Natur Parkearen]] barruan kokatzen da, eta beraz [[Valderejo]] herriko kontzejuetako bat da. ([https://web.archive.org/web/20060923213514/http://www.valpuesta.org/parquevalderejo.htm Webgunea]).
== Historia ==
XIV. mendean Lahoztarren dorretxea eraiki zen, gaur egun ez da existitzen. 1273. urtean Valderejoko forua jaso zuen.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Lahozko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 6 | 2011 | 2 | 2021 | 2 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* Donejakue eliza
* San Lorentzo baseliza
* [[El Gustalgo zutarria]]
== Lahoztar ezagunak ==
* Juan Ortiz de Pinedo (?-1608) [[Cuenca]]ko apezpikua
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
trt2wxgctm2z0hcdaxp94ricndq6hqk
Lalastra
0
15546
9968877
9947688
2024-11-14T11:18:37Z
212.8.115.229
9968877
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Tuesta
| irudia =lalastra 1.jpg
| irudiaren testua = Lalastra herria Vallegrull mendilerrotik
| probintzia = Araba
}}
'''Lalastra''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da. [[Valderejoko natura parkea|Valderejoko Natur Parkearen]] barruan kokatzen da, eta beraz [[Valderejo]] herriko kontzejuetako bat da.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Lalastrako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 16 | 2011 | 12 | 2021 | 10 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* Santa Elena eliza.
* Lalastrako [[Pikota (zutabea)|pikota]].<ref>{{erreferentzia|izenburua=Urkamendiak Euskal Herrian|hizkuntza=es|url=https://www.eusko-ikaskuntza.eus/PDFAnlt/folkl/049209245.pdf&ved=2ahUKEwjLzqfM5aKJAxVX0AIHHcNCIXYQFnoECBUQAQ&usg=AOvVaw3j-D05FYUglFYXFaesLOSA|aldizkaria=Eusko Ikaskuntza|sartze-data=2024-10-22}}</ref>
== Iruditegia ==
<gallery>
Irudi:lalastra.jpg|Lalastra herriko kale bat
Irudi:lalastra 2.jpg| Lalastra herria
Irudi:lalastra 3.jpg| Lalastra herria
</gallery>
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
ec79ygorxohux8pkns2s99g65yjfjs9
Ribera (Gaubea)
0
15547
9968891
9392426
2024-11-14T11:24:38Z
212.8.115.229
9968891
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Ribera
| udalerria = Gaubea
| irudia =Ribera01.jpg
| irudiaren testua = Valderejoko Riberako eliza
| probintzia = Araba
}}
'''Ribera''' [[Araba]]ko herria da, [[Gaubea]]ko udalerrikoa. [[Valderejoko natura parkea|Valderejoko Natur Parkearen]] esparru barruan dago. Gaur egun, herria erabat hustuta eta utzita dago, inor ez baita bertan bizi.
== San Esteban eliza ==
Ribera herrian San Esteban eliza dago. Kainoi bobeda du eta leiho protogotikoak. Tenpluan bertan margo muralak daude, estilo [[gotiko (argipena)|gotikokoak]].<gallery>
Fitxategi:Mural paintings in Church of San Esteban, Ribera de Valderejo.jpg|San Esteban elizako muralak
Fitxategi:Erriberako eliza, Valderejoko Natura Parkean 4.jpg|Elizako kapitelak
</gallery>
== Kanpo estekak ==
* {{es}} [https://web.archive.org/web/20080807161447/http://www.valpuesta.org/ribera.htm Riberako artea valpuesta.org webgunean]
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herri hustuak]]
js0v6lty9fm9kts8nqedgew85c97g38
Villamardones
0
15548
9968902
8425068
2024-11-14T11:28:59Z
212.8.115.229
9968902
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Villamardones
| probintzia = Araba
}}
'''Villamardones''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da. [[Valderejoko natura parkea|Valderejoko Natur Parkearen]] barruan dago, eta beraz [[Valderejo]] herriko kontzejuetako bat da. Herri hustua da, ez du biztanlerik.
== Kanpo estekak ==
* {{es}} [https://web.archive.org/web/20060923213514/http://www.valpuesta.org/parquevalderejo.htm Parke Naturalaren webgunea.]
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Arabako herri hustuak]]
[[Kategoria:Gaubea]]
55f8h8rzr15cwvtj3nz9bodjp39rm8d
Valluerca
0
15549
9968900
8015227
2024-11-14T11:27:16Z
212.8.115.229
9968900
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Valluerca
| probintzia = Araba
}}
'''Valluerca''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Valluercako biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 11 | 2011 | 5 | 2021 | 7 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* Jasokundeko Andre Mariaren eliza
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
4qhxg5f7sxpice49v3kz1fyia528uvw
Villamaderne
0
15550
9968901
9392422
2024-11-14T11:28:01Z
212.8.115.229
9968901
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Villamaderne
| irudia = Villamaderne01.jpg
| irudiaren testua =Villamaderneko elizaren kanpaidorre [[arkitektura erromaniko|erromaniko]] erdi-isolatua
| probintzia = Araba
}}
'''Villamaderne''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da. Villamaderneko kontzejuaren barne [[Bellojín]] herria dago ere bai.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Villamaderneko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 44 | 2011 | 34 | 2021 | 24 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* Donemiliaga eliza
<gallery>
Fitxategi:Villamaderne - Iglesia de San Millán 06.jpg|Elizako ataria
Fitxategi:Villamaderne - Iglesia de San Millán 10.jpg|Elizako atari zaharra, [[Arkitektura erromaniko|erromanikoa]]
</gallery>
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
* {{es}} [https://web.archive.org/web/20080512093138/http://www.valdegovia.com/es/p_villamaderne.asp Villamaderne valdegovia.com webgunean]
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
bdgmqq13d3pdt8nn2dkrbq4x94857qz
Villanañe
0
15551
9968904
9947493
2024-11-14T11:30:24Z
212.8.115.229
9968904
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Villanañe
| irudia = Villanañe_2.jpg
| irudiaren testua =Villanañe [[Baronatarren dorretxea|Baronatarren dorretxetik]]
| probintzia = Araba
}}
'''Villanañe''' [[Araba]]ko [[Gaubea]] udalerria osatzen duten herrietako bat da. [[Baronatarren dorretxea]]gatik da ezaguna.
== Izena ==
Historian zehar aurkitu diren agirietan izen desberdinak izan ditu. Zaharrena 949 urtekoa da eta ''Villa de Navi'' izena du. Ondorengo agirietan ''Villas Phani'' (1137), ''Villanañe'' (1146), ''Villananne'' (1175), ''Villaallañe'' eta ''Villalane'' (XV. mendean), ''Villanabia'' (XVI. mendean), ''Villalinage '' (1715), ''Villanage'' (XVIII. mendean) eta ''Villananni (1752)''<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Villanañe|hizkuntza=eu|url=http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/villanane/ar-142468/|aldizkaria=Auñamendi Eusko Ikaskuntza|sartze-data=2020-08-19}}</ref>''.''
== Geografia ==
Omecillo eta Tumecillo ibaiek bat egiten duten tokian kokaturik dago, udalerriko herriburua den [[Uribarri Gaubea]] herritik gertu.
== Historia ==
Astorga-Bordele galtzada erromatarra pasatzen zen bertatik eta garai hartako 2 x 0'5 metrotako harlauza bat aurkitu da, honela dioena:
{{esaera2|
D. MUERTO<br/>
ANTESTIA<br/>
EVTERPE<br/>
S P<br/>
AN. LXXV|
}}
Araba aldea eta sortzen ari zen [[Gaztelako Erresuma]]ren arteko loturagunea izan zen eta mendebaldetik etorritako birpopulazioa jasan zuen. 1139 urtean [[Alfontso VII.a Gaztelakoa]]k Martin Perez de Barahonari eman zion Villanañe jaurerria<ref name=":0" />. Gaur egungo [[Baronatarren dorretxea]] XIV. mendean eraiki zuen Ruiz Muñoz de Varonak. Dorretxearen inguruan herria sortuz joan zen, Barrio Alto esaten dioten tokian. Ingurune hau despopulatu egin zen ordea hurrengo mendeetan Villanañe ibaiertzean garatuz joan baitzen. Haranaren iparraldean [[Angostoko santutegia]] eraiki zen XIV. mendean.
[[Fitxategi:Baronatarren_dorretxea_1.jpg|thumb|300px|Baronatarren dorretxea]]
[[Gaubea]]ko Anaidiko "Aitonen semeen batzarrak" Villanañeko udaletxean izaten ziren [[Angostoko santutegia]]ren ondoko arte baten inguruan, harik eta 1841ean [[Bellojín]] herrixkarekin udalerri propioa osatu zuen arte. 1923an Gaubearen barnean sartu zen berriz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Villanañe|hizkuntza=es|url=https://www.escapadarural.com/que-hacer/villanane|aldizkaria=Escapada Rural|sartze-data=2020-08-19}}</ref>.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Villanañeko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 71 | 2011 | 102 | 2021 | 112 |
}}
== Garraioa ==
[[Araba Bus]] sareko {{bus|AB-13}}lineak zerbitzua ematen dio herri honi:
{{trenbide zerbitzu
|enpresa = ARABA BUS
|linea1 = 13
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* [[Angostoko santutegia]].
* [[Baronatarren dorretxea]].
* [[Villanañeko zubia]].
* [[Andre Mariaren Jasokundearen eliza (Villanañe)|Andre Mariaren Jasokundearen eliza]].
* Villanañeko [[Pikota (zutabea)|pikota]].<ref>{{erreferentzia|izenburua=Urkamendiak Euskal Herrian|hizkuntza=es|url=https://www.eusko-ikaskuntza.eus/PDFAnlt/folkl/049209245.pdf&ved=2ahUKEwjSncWXvKKJAxVvRvEDHQ_YDxQQFnoECDAQAQ&usg=AOvVaw3j-D05FYUglFYXFaesLOSA|aldizkaria=Eusko Ikaskuntza|sartze-data=2024-10-22}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
[[Kategoria:Villanañe]]
kjoa1y8vvdcktpbt9umpnp1ym1yb1pl
Objektuetara bideratutako programazioa
0
15561
9967559
9786045
2024-11-13T12:27:05Z
Ksarasola
1491
/* OBP programazio-lengoaiak */ irudia
9967559
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:UML Adibidea.png|thumb|[[Unified Modeling Language|UML]] notazioan definitutako klase bat. Klase hau butoi bat irudikatzen du. Butoi klase honek eremuetan informazioa gordetzen du eta metodoetan funtzionalitatea. Herentziaren bitartez butoi mota desberdinak sortu daitezke. Objektuak klasearen instantziak dira.]]
'''Objektuei Bideratutako Programazioa''' ('''OBP''') (ingelesez, Object-Oriented Programming edo '''OOP''') [[programazio paradigma]] bat da, oinarri moduan [[Objektu (informatika)|objektuen]] kontzeptua erabiltzen duena. Objektuak [[Klase aldagai (informatika)|klaseen]] instantzia moduan sortzen diren datu-mota abstraktu bat dira. Objektuetan informazioa (datuak) eta haiek atzitzeko funtzioak (kodea) kapsulatuta daude: informazioa [[Eremu (informatika)|eremuetan]] (atributuetan, propietateetan) eta kodea [[Metodo (informatika)|metodoetan]] (prozeduretan).
OBP-ren funtsezko ezaugarri batzuk hauek dira: [[Herentzia (informatika)|herentzia]], [[Kohesioa (informatika)|kohesioa]], [[abstrakzio]]a, [[Polimorfismo (informatika)|polimorfismoa]], [[Akoplamendua (informatika)|akoplamendua]] eta [[kapsulazioa]].
Gaur egun OBP onartzen duten hainbat [[programazio-lengoaia]] daude, batzuk aipatzearren: [[C++]], [[Objective-C]], [[Smalltalk]], [[Delphi]], [[Java (programazio-lengoaia)|Java]], [[JavaScript|Javascript]], [[C Sharp|C#]], [[Perl]], [[Python (informatika)|Python]], [[Ruby]] eta [[PHP]].
== Sarrera ==
[[Programazio egituratu]] tradizionalean [[Datu (informatika)|datuak]] eta prozedurak bereizita daude eta ez dute harremanik. Sarrera-datuak prozesatuz irteerako datuak lortzea da helburua. Objektuei Bideratutako Programazioan, aldiz, [[Objektu (informatika)|objektuak]] erabiltzen dira.
Objektuak identitate, egoera eta portaera jakin bat duten entitateak dira. Identitatea identifikatzaile moduko bat da, objektuak haien artean bereizten dituena. Objektuaren eremuetan dagoen informazioaren bidez egoera definitzen da eta metodoen bidez portaera. Mundu errealeko elementuei erreferentzia egin diezaiekete objektuek.<ref>{{Erreferentzia|izena=Grady|abizena=Booch|izenburua=Software engineering with Ada|argitaletxea=Benjamin/Cummings|orrialdea=220|data=1994|url=https://www.worldcat.org/oclc/28293653|edizioa=3rd ed|isbn=0-8053-0608-0|pmc=28293653|sartze-data=2022-11-07}}</ref>
Objektuak diseinatzean eta sortzean klase-hierarkia erabiltzen da. [[Klase aldagai (informatika)|Klaseak]] eta azpiklaseak, [[logika matematiko]]ko [[Multzo-teoria|multzoen]] eta azpimultzoen parekoak dira. Klaseek metodoak behar dituzte eremuak atzitzeko.
Datuak eta metodoak egitura berean antolatzeko mekanismo gisa kapsulazioa erabiltzen da. Haren bidez informazioa ezkutatzea lortzen dela esaten da. Horrela, klase bat erabili behar duen programatzaileak objektua nola antolatuta dagoen (datuak, metodoen inplementazioa) jakin beharrik ez du. Datuen integritatea bermatzeko, beharrezkoa da erabiltzaileari objektuaren eremuetan dagoen informazioa zuzenean aldatzen ez uztea. Hori lortzeko, kapsulazioan hiru atzipen-maila zehazten dira: publikoa, babestua eta pribatua.
== Historia ==
Objektuei Bideratutako Programazioaren (OBP) kontzeptuak 50eko hamarkadaren amaieran eta 60koaren hasiera agertu ziren lehen aldiz. [[MIT]]<nowiki/>ko Adimen Artifizialeko sailean "objektu"aren kontzeptua erabiltzen hasi zirenean propietateak (atributuak) dituzten elementuei ([[Lisp|LISP]] atomoei) egiten zieten erreferentzia.<ref>{{Erreferentzia|izena=Michael I.|abizena=Levin|izenburua=LISP 1.5 programmer's manual : the Computation Center and Research Laboratory of Electronics, Massachusetts Institute of Technology|argitaletxea=M.I.T. Press|data=1965|url=https://www.worldcat.org/oclc/1841373|edizioa=2d ed|isbn=0-262-13011-4|pmc=1841373|sartze-data=2022-11-07}}</ref> Kontzeptu horien erabilera erakusten duen garai hartako beste adibide bat [[Massachusetts Institute of Technology|MIT]]<nowiki/>ko Sketchpad konputagailu-programa da. Ivan Sutherland-ek sortu zuen 1960an [[Doktore tesi|doktore-tesia]] egiten ari zenean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ivan Edward|abizena=Sutherland|izenburua=Sketchpad, a man-machine graphical communication system|argitaletxea=Massachusetts Institute of Technology|hizkuntza=en|data=1963|url=https://dspace.mit.edu/handle/1721.1/14979|sartze-data=2022-11-18}}</ref> Sketchpad-i buruzko txosten teknikoaren [[glosario]]an, Sutherlandek "objektua" eta "instantzia" kontzeptuak definitu zituen eta klasearen kontzeptua "''master''" eta "''definition''" terminoen bidez erabili zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ivan Edward|abizena=Sutherland|urtea=1963|izenburua=Sketchpad, a man-machine graphical communication system|data=2012-07-28|url=https://web.archive.org/web/20120728081623/http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=AD404549&Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-11-18}}</ref> [[GUI|Interfaze grafikoen]] garapenean garrantzia handia izan zuen Sketchpad konputagailu-programak. Egindako lanagatik Turing saria jaso zuen Sutherlandek 1988an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=A.M. Turing Award|hizkuntza=en|url=https://amturing.acm.org/|aldizkaria=amturing.acm.org|sartze-data=2022-11-18}}</ref> OBPko kontzeptuen lehen erabileren beste adibide bat [[Massachusetts Institute of Technology|MIT]]<nowiki/>ko [[ALGOL]] bertsio bat da (AED-0 bertsioa). [[Datu-egitura|Datu-egituren]] ("''plexes''" terminoaz izendatuak bertsio hartan) eta prozeduren artean lotura zuzena ezarri zen. Gerora "metodo" kontzeptua izango zenaren aurrekari moduan har daiteke.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Introduction to Software Engineering with the AED-0 Language,|hizkuntza=en|url=https://apps.dtic.mil/sti/citations/AD0863500|sartze-data=2022-11-18}}</ref>
OBParen kontzeptua 60ko hamarkadan formalizatu zen, Simula programazio-lengoaiak ([[Simula 67]]) klasea, objektua, herentzia, instantzia eta lotura dinamikoa moduko kontzeptuak inplementatu zituenean. <ref>{{Erreferentzia|izena=J.R.|abizena=Holmevik|urtea=1994|izenburua=Compiling SIMULA: a historical study of technological genesis|argitaletxea=Internet Archive|data=2017-08-30|url=https://web.archive.org/web/20170830065454/http://www.idi.ntnu.no/grupper/su/publ/simula/holmevik-simula-ieeeannals94.pdf|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-11-18}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=J.R.|abizena=Holmevik|izenburua=Compiling SIMULA: a historical study of technological genesis|orrialdeak=25–37|data=1994|url=https://ieeexplore.ieee.org/document/329756|aldizkaria=IEEE Annals of the History of Computing|alea=4|zenbakia=16|issn=1934-1547|doi=10.1109/85.329756|sartze-data=2022-11-18}}</ref> Simula I (1961–1965) eta Simula 67 (1965–1968) bertsioak garatu ziren. Ole-Johan Dahl-ek eta Kristen Nygaard-ek sortu zuten Simula, Oslo-n kokatuta dagoen Norvegiako Konputazio-Zentruan. Simulazioak egiteko helburuarekin sortu zen, portuetan itsasontzien eta haiek garraiatutako kargen mugimendua aztertzeko eta hobetzeko ereduak sortu ahal izateko. Dagoeneko [[Lisp|LISP]] [[Programazio funtzional|programazio-lengoaia funtzionalean]] inplementatuta zegoen "zabor-bilketa automatikoa" (ingelesez, ''automatic garbage collection'') ere erabiltzen zuen. Simula 67 programazio-lengoaian inplementatutako kontzeptu horiek eragina izan zuten gerora garatutako beste programazio-lengoaia batzuetan, hala nola, [[Smalltalk]], [[Object Pascal]], [[C++]], [[Ada (programazio-lengoaia)|Ada]] eta [[BASIC]].
70eko hamarkadan, Alan Kay-k, Dan Ingalls-ek eta Adele Goldberg-ek Smalltalk [[programazio-lengoaia]]ren lehen bertsioa garatu zuten Xerox PARC enpresan. Lengoaiak objektuetara bideratutako kontzeptuak erabiltzen zituelako eta garapenerako ingurune grafikoa erabiltzen zuelako nabarmendu zen. Hainbat bertsio sortu ziren, eta komunitatearen interesa piztu zen. Smalltalk-ek Simula 67 lengoaiaren eragina jaso zuen arren, sistema guztiz dinamikoa izateko diseinatu zen. Horrela, klaseak modu dinamikoan sortu eta aldatu zitezkeen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Early History of Smalltalk|url=http://gagne.homedns.org/~tgagne/contrib/EarlyHistoryST.html|aldizkaria=gagne.homedns.org|sartze-data=2022-11-18}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Early History of Smalltalk|data=2008-07-10|url=https://web.archive.org/web/20080710144930/http://gagne.homedns.org/~tgagne/contrib/EarlyHistoryST.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-11-18}}</ref>
70eko hamarkadan, Smalltalk-ek eragina izan zuen [[Lisp|Lisp-]]<nowiki/>eko komunitatean, eta garatzaileek objektuei bideratutako teknikak txertatu zituzten Lisp makinetan exekutatzeko. Egindako esperimentuetatik LOOPS (''Lisp Object-Oriented Programming System'') eta Flavors moduko Lisp-en hedapenak sortu ziren. Azkenean, CLOS (''Common Lisp Object System'') garatzea lortu zen, objektu-sistema dinamiko ahaltsua, [[programazio funtzional]]a eta objektuetara bideratutakoa bateratzen dituena.
80ko hamarkadan zehar, OBP garrantzia hartzen joan zen. 1981ean, Goldbergek Smalltalk-i eta OBPari buruzko artikulu bat argitaratu zuen "Byte Magazine" aldizkarian, eta publiko zabalagoarengana iristea lortu zuen. 1986an, [[Association for Computing Machinery|ACM (Association for Computing Machinery)]] elkarteak ''"Conference on Object-Oriented Programming, Systems, Languages, and Applications''" (OOPSLA) biltzarra antolatu zuen lehen aldiz, eta espero baino parte-hartzaile gehiago izan zen bertan. 80ko hamarkadaren erdialdean, Brad Cox-ek "Objective-C" garatu zuen, [[C (programazio lengoaia)|C programazio-lengoaiari]] Smalltalk-en estiloko mezu-trukea erantsi zion OBP lengoaia. Azkenean, Bjarne Stroustrup-ek objektuei bideratutako [[C++|C++ programazio-lengoaia]] sortu zuen. 1985ean, Bertrand Meyerrek Eiffel [[programazio-lengoaia]]ren lehen diseinua egin zuen. [[Software]]aren kalitatearen ikuspuntutik, Eiffel objektuei bideratutako programazio-lengoaia purua da.
90eko hamarkadan, OBParen erabilera asko zabaldu zen, batez ere OBP tekniketan oinarritutako programazio-lengoaien erabilera ([[C++]], Visual FoxPro<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Visual FoxPro 3.0 Reviewers Guide|url=http://www.dfpug.de/loseblattsammlung/migration/whitepapers/vfp_rg.htm|aldizkaria=www.dfpug.de|sartze-data=2022-11-18}}</ref>, Delphi) orokortu zenean. [[GUI|Interfaze grafikoen]] erabileraren gorakadak ere eragina izan zuen arrakastan. Lehendik existitzen ziren lengoaia askotan OBP ezaugarriak gehitu ziren, [[Ada (programazio-lengoaia)|Ada]], [[BASIC]], [[FORTRAN|Fortran]], [[Pascal (programazio lengoaia)|Pascal]] eta [[COBOL]] lengoaietan, besteak beste. Hasieran OBP paradigmarako diseinatu ez ziren lengoaiei OBP ezaugarriak gehitzeak, askotan, bateragarritasun- eta mantentze-arazoak ekarri zituen.
Gerora, neurri handi batean OBP paradigmari jarraitzen dioten baina [[programazio funtzional]]arekin ere bateragarriak diren lengoaiak sortu dira. Horietako bi [[Python (informatika)|Python]] eta [[Ruby]] dira. Segur aski, ikuspegi komertzialetik garrantzitsuenak [[Java (programazio-lengoaia)|Java]] ([[Sun Microsystems]]-ek garatua), C# eta [[Visual Basic]] (Microsoften .NET plataformarako diseinatutakoak) dira.
== Oinarrizko kontzeptuak ==
Objektuei bideratutako programazioa (OBP) onartzen duten [[programazio-lengoaia]] guztiek ez dituzte onartzen hari lotutako teknika eta egitura guztiak. Izan ere, lengoaia batzuk klasearen eta objektuaren kontzeptuetan oinarrituz diseinatu ziren baina beste batzuk, malguagoak dira eta hainbat [[Programazio paradigma|programazio-paradigma]] onartzen dituzte. OBP paradigmaren kontzeptu nagusiak dira honakoak dira:
[[Klase aldagai (informatika)|'''Klasea''']]
Klasea objektuak sortzeko funtsezko mekanismoa da. Bertan definitzen dira objektu mota baterako eremuak (atributuak, propietateak) eta metodoak (prozedurak). Klase baterako sortzen diren objektu guztiek eremu eta metodo berberak partekatzen dituzte. Adibidez, "Katu" izeneko klase batean, eremuen atalean katuen ezaugarriak defini daitezke (kolorea, pisua, etab) eta metodoen atalean katuen jokaera (salto egitea, jatea, etab.).
Programazio egituratu tradizionalarekin alderatuta, objektuaren eremua "aldagaiak" dira, objektuaren egoerari buruzko informazioa ematen duen barne-edukiontzi bat, eta objektuaren metodoak "funtzioak" dira, objektuaren barne-prozedurak.
[[Objektu (informatika)|'''Objektua''']]
Klase bateko objektu berri bat sortzeari instantziazioa deritzo. Horrela, objektua [[Klase aldagai (informatika)|klase]] baten instantzia moduan sortutako datu-mota abstraktua da. Objektuetan informazioa (datuak) eta haiek atzitzeko funtzioak (kodea) kapsulatuta daude: informazioa [[Eremu (informatika)|eremuetan]] (atributuetan, propietateetan) eta kodea [[Metodo (informatika)|metodoetan]] (prozeduretan).
Objektuak "''constructor''" izeneko metodo berezi bati deituz sortzen dira. Objektu batek mundu errealeko elementu bat adieraz dezake. Online erosketa-sistema batean, adibidez, objektu bat "erosketa-orga", "bezeroa" edo "produktua" izan daiteke. "Katu" klaserako objektu bat, adibidez, "Mixina" katua izan daiteke. Entitate abstraktuagoak ere adieraz daitezke objektuen bidez; neurketak metrika batetik bestera aldatzeko zerbitzua ematen duen objektu bat, adibidez, miliak kilometrotara bihurtzeko.
Objektuak barne-egitura konplexuko aldagai gisa atzitzen dira. Programazio-lengoaia askotan erakusle (ingelesez, ''pointer'') moduan erabiltzen dira. Abstrakzio-maila bat ematen diote programatzaileari, barne-kodea eta kanpo-kodea bereizteko aukera ematen dutelako. Kanpoko kodeak objektu bat erabil dezake, instantzia-metodo jakin bati deituz, objektuaren instantzia-aldagai batetik irakurriz edo bertan idatziz.
'''Eremua'''
Objektuaren ezaugarriak gordetzen dira bertan. "Katu" klaseko "Mixina" objektuaren "kolorea" eremuan, adibidez, "beltza" balioa egon daiteke, eta "pisua" eremuan "3 kg" balioa. "Katu" klasean definitutako metodoak exekutatuz aldatzen dira objektuaren eremuetan gordetako balioak.
'''Metodoa'''
Klase bateko objektuaren portaera definitzen duen algoritmoa da eta objektuak egin dezakeena definitzen du. Hainbat metodo defini daitezke klase batean. "Katu" klaserako, adibidez, "salto egin" metodoa, "jan" metodoa, etab. Metodoak exekutatzeko, "''message passing''" izeneko teknika erabiltzen da: mezu batek metodoaren exekuzioa eragiten du objektu jakin baterako (haren eremuetako balioetarako). Ondorioz, objektuaren propietateetako balioak alda daitezke, edo gertaera bat sor daiteke metodoa beste objektu baterako exekutatzeko.
'''Gertaera'''
Gertaerak sistemaren ekintzak dira eta programaren exekuzio-fluxua gidatzen dute. Erabiltzaileak eragindakoa izan daiteke (saguaren botoia edo teklatuaren tekla bat sakatzea) edo beste objektu batek bidalitako mezu batek eragindakoa. Gertaera baten ondorioz, sistemak mezu bat bidaliko dio dagokion objektuari. [[Gertaeretara zuzendutako programazioa|Gertaeretara bideratutako programazioaren]] paradigman asko erabiltzen dira.
'''Mezua'''
Mezu bat gertaera batek objektu bati bidalitako komunikazioa da. Mezu bat bidaltzean, objektuaren metodo jakin bat exekutatzeko agindua ematen da, eta exekuzioan gertaera horri lotutako parametroak erabiltzen dira. Mezu-trukeari dagokionez, halaxe zioen Alan Kay-k: "''I thought of objects being like biological cells and/or individual computers on a network, only able to communicate with messages (so messaging came at the very beginning – it took a while to see how to do messaging in a programming language efficiently enough to be useful''"<ref>{{Erreferentzia|izena=Berlin|abizena=Stefan L. Ram|izenburua=Dr. Alan Kay on the Meaning of "Object-Oriented Programming"|argitaletxea=Stefan L. Ram, Berlin, Germany.|hizkuntza=en|data=2003-07-23|url=https://www.purl.org/stefan_ram/pub/doc_kay_oop_en|sartze-data=2022-12-05}}</ref>.
== Ezaugarriak ==
Hona hemen Objektuei Bideratutako Programazioaren (OBP) ezaugarri nagusiak:
[[Herentzia (informatika)|'''Herentzia''']]
Klasearen kontzeptuan oinarritzen diren programazio-lengoaia gehienek herentziaren mekanismoa eskaintzen dute. Klaseak ez dira isolatuta egoten, elkarren artean modu hierarkikoan erlazionatuta baizik. Horrela, klase berriak sor daitezke existitzen diren klaseen azpiklase moduan "''is-a-type-of''" erlazioen bidez. Adibidez, "Ugaztun" klasearen azpiklase moduan "Katu" eta "Txakur" klaseak definituz gero, "Ugaztun" klaserako definituta dauden eremuak eta metodoak herentzia bidez jasoko dituzte. Horrela, hierarkian behera gero eta espezializatuagoak diren azpiklaseetarako espezifikoak diren eremuak eta metodoak besterik ez ditu definitu beharko programatzaileak. Objektuak klase bat baino gehiagokoak direnean, klase guztien propietateak eta metodoak heredatzen dituzte.
Herentziari esker, polimorfismoa eta kapsulatzea errazten dira, objektuak lehendik existitzen diren objektu-mota espezializatu moduan sor daitezkeelako.
'''[[Kapsulazioa|Kapsulatzea]]'''
Kapsulatzearen kontzeptuak honako bi esanahiak izan ditzake: 1) datuak eta datu horiekin lan egiten duten metodoak elkartzea, 2) objektuaren hainbat osagaietarako atzipena murriztea. Kapsulatzeari esker, kanpoko kodeak ez du objektuaren barne-funtzionamenduaz arduratu behar. Horrela, errazagoa gertatzen da objektuko eremuetan eta kodean aldaketak egitea.
'''Abstrakzioa'''
Abstrakzioaren helburua konplexutasuna maneiatzea da, erabiltzaileari beharrezkoak ez diren xehetasunak ezkutatuz. Programatzeko garaian, aktore abstraktuak adierazten dituzten objektuak defini daitezke, zeregin bat beteko dutenak, objektuari buruz informatuko dutenak edo bere egoera aldatuko dutenak, baina inplementazioari buruzko xehetasunetan sartu gabe. Horri esker, programatzaileak logika konplexuagoa erabil dezake, [[Abstrakzio|abstrakzio-maila]] altuagoan lan eginez.
'''[[Polimorfismo (informatika)|Polimorfismoa]]'''
Zerbait modu desberdinetan gerta daitekeela esan nahi du. OBP paradigman, sintaktikoki berdinak diren mezuak mota desberdineko objektuei bidali ahal izatea, adibidez, datu-motekin arazorik izan gabe<ref>{{Erreferentzia|izena=Thorben|abizena=Janssen|izenburua=OOP Concepts for Beginners: What is Polymorphism|hizkuntza=en-US|data=2021-12-17|url=https://stackify.com/oop-concept-polymorphism/|aldizkaria=Stackify|sartze-data=2022-12-06}}</ref>. Objektuak modu polimorfikoan erabili ahal izateko, bidaltzen zaien mezuari erantzuteko prestatuak egon behar dute. Interfazeekin lan egitean, mota desberdineko objektuak interfaze komun baten bidez atzitu ahal izango dira. Adibidez, [[Java (programazio-lengoaia)|Java]]-n klase guztiak Object klasetik heredatzen dute. Hortaz, Object motako aldagai bat sortu daiteke eta edozein klaseko instantzia esleitu<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Polymorphism (The Java™ Tutorials > Learning the Java Language > Interfaces and Inheritance)|url=https://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/IandI/polymorphism.html|aldizkaria=docs.oracle.com|sartze-data=2022-12-06}}</ref>.
'''Modularitatea'''
Aplikazio bat "modulu" izeneko atal txikiagoetan zatitzeko aukera ematen duen propietatea da. Zati bakoitzak aplikazioaren eta gainerako zatien artean ahalik eta independenteena izan behar du. Modulu horiek bakoitza bere aldetik konpilatu daitezke, baina loturak dituzte haien artean.
'''Informazioa ezkutatzea'''
Objektuen arteko elkarrekintza interfazeen bidez egiten da. Bertan adierazten zaie beste mota bateko objektuei, klase horretako objektuekin nola elkarreragin dezaketen. Isolamendua horri esker, objektuaren eremuak babesten dira, haiek aldatzeko baimenik ez dutenen aurrean. Horrela, objektuen barne-egoera ez da ezustean aldatuko.
'''Zabor-bilketa'''
Zabor-bilketa egitea (ingelesez, ''garbage collection'') erreferentziatuak ez diren objektuak modu automatikoan suntsitzea da. Erreferentziarik gabeko objektuak dagoeneko erabiltzen ez direnak dira; suntsitzeko markatzen dira eta haiei lotutako memoria askatu egiten da. Teknika horri esker, programatzaileak ez du memoriaren kudeaketaz arduratu behar; objektu berriei inguruneak esleituko die memoria eta dagoeneko erabiltzen ez diren objektuen memoria hark askatuko du.
== OBP programazio-lengoaiak ==
[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|thumb|'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>]]
OBP-an oinarritutako lehen [[programazio-lengoaia]] Simula izan zela esaten da (1967). [[Simulazio|Simulazio-programak]] egiteko sortu zen, eta informazio garrantzitsuena objektu izenekoetan gordetzen zen. Smalltalk ere lehenengotariko OBP lengoaia bat izan zen (1972-1980) eta harekin garatu zen OBP paradigmaren oinarrizko teoria. Objektuetara duten bideratze-mailari dagokionez, sailkapen hau egin daiteke:
* Lengoaia puruak. Lengoaia hauetan dena interpreta daiteke objektuen ikuspuntutik: primitibak ([[Karaktereen kodeketa|karaktereak]], [[Puntuazio marka|puntuazio-markak]], etab.), [[Klase aldagai (informatika)|klaseak]], prototipoak, blokeak, moduluak eta abar. OBP metodoen erabilera errazteko diseinatuta daude: [[Ruby]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Lenguaje de Programación Ruby|url=https://www.ruby-lang.org/es/|aldizkaria=www.ruby-lang.org|sartze-data=2022-12-07}}</ref>, Scala, Smalltalk, Eiffel, Emerald, JADE, Self, Raku.
* OBPrako diseinatutako lengoaiak, elementu prozeduralak dituztenak: [[Java (programazio-lengoaia)|Java]], [[Python (informatika)|Python]], [[C++]], [[C Sharp]], Delphi, Object Pascal, Visual Basic.NET.
* Lengoaia prozeduralak, hainbat OBP ezaugarri onartzeko hedatuak izan direnak: [[PHP]], [[Perl]], [[Visual Basic]], [[MATLAB]], COBOL 2002, Fortran 2003, ABAP, [[Ada (programazio-lengoaia)|Ada 95]], [[Pascal (programazio lengoaia)|Pascal]].
* OBP ezaugarri gehienak dituzten lengoaiak (klaseak, metodoak, herentzia), but modu desberdinean inplementatuak: Oberon.
* OBP programazioaren antza duten lengoaiak, datu-mota abstraktuak onartzen dituztenak baina OBP paradigmako ezaugarriak falta dituztenak. Objektuetan edo prototipoetan "oinarritutako" programazio-lengoaiak direla esaten da: [[JavaScript]], [[Lua]], Modula-2, CLU.
* Kameleoi-lengoaiak, programazio-paradigma asko onartzen dituztenak, baita OBP ere: [[Tcl]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tcl Developer Site|url=https://www.tcl-lang.org/|aldizkaria=www.tcl-lang.org|sartze-data=2022-12-07}}</ref> lengoaiak, adibidez TclOO bertsioan, prototipoetan oinarritutako programazioa eta klaseetan oinarritutako OBP onartzen dituen objektu-sistema hibridoa dauka.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Programazio paradigmak]]
bh1wbzz6n1bykmsf8k48d6ohesfkqe6
9967615
9967559
2024-11-13T12:45:54Z
Ksarasola
1491
/* OBP programazio-lengoaiak */ Erreferentziak txukuntzea
9967615
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:UML Adibidea.png|thumb|[[Unified Modeling Language|UML]] notazioan definitutako klase bat. Klase hau butoi bat irudikatzen du. Butoi klase honek eremuetan informazioa gordetzen du eta metodoetan funtzionalitatea. Herentziaren bitartez butoi mota desberdinak sortu daitezke. Objektuak klasearen instantziak dira.]]
'''Objektuei Bideratutako Programazioa''' ('''OBP''') (ingelesez, Object-Oriented Programming edo '''OOP''') [[programazio paradigma]] bat da, oinarri moduan [[Objektu (informatika)|objektuen]] kontzeptua erabiltzen duena. Objektuak [[Klase aldagai (informatika)|klaseen]] instantzia moduan sortzen diren datu-mota abstraktu bat dira. Objektuetan informazioa (datuak) eta haiek atzitzeko funtzioak (kodea) kapsulatuta daude: informazioa [[Eremu (informatika)|eremuetan]] (atributuetan, propietateetan) eta kodea [[Metodo (informatika)|metodoetan]] (prozeduretan).
OBP-ren funtsezko ezaugarri batzuk hauek dira: [[Herentzia (informatika)|herentzia]], [[Kohesioa (informatika)|kohesioa]], [[abstrakzio]]a, [[Polimorfismo (informatika)|polimorfismoa]], [[Akoplamendua (informatika)|akoplamendua]] eta [[kapsulazioa]].
Gaur egun OBP onartzen duten hainbat [[programazio-lengoaia]] daude, batzuk aipatzearren: [[C++]], [[Objective-C]], [[Smalltalk]], [[Delphi]], [[Java (programazio-lengoaia)|Java]], [[JavaScript|Javascript]], [[C Sharp|C#]], [[Perl]], [[Python (informatika)|Python]], [[Ruby]] eta [[PHP]].
== Sarrera ==
[[Programazio egituratu]] tradizionalean [[Datu (informatika)|datuak]] eta prozedurak bereizita daude eta ez dute harremanik. Sarrera-datuak prozesatuz irteerako datuak lortzea da helburua. Objektuei Bideratutako Programazioan, aldiz, [[Objektu (informatika)|objektuak]] erabiltzen dira.
Objektuak identitate, egoera eta portaera jakin bat duten entitateak dira. Identitatea identifikatzaile moduko bat da, objektuak haien artean bereizten dituena. Objektuaren eremuetan dagoen informazioaren bidez egoera definitzen da eta metodoen bidez portaera. Mundu errealeko elementuei erreferentzia egin diezaiekete objektuek.<ref>{{Erreferentzia|izena=Grady|abizena=Booch|izenburua=Software engineering with Ada|argitaletxea=Benjamin/Cummings|orrialdea=220|data=1994|url=https://www.worldcat.org/oclc/28293653|edizioa=3rd ed|isbn=0-8053-0608-0|pmc=28293653|sartze-data=2022-11-07}}</ref>
Objektuak diseinatzean eta sortzean klase-hierarkia erabiltzen da. [[Klase aldagai (informatika)|Klaseak]] eta azpiklaseak, [[logika matematiko]]ko [[Multzo-teoria|multzoen]] eta azpimultzoen parekoak dira. Klaseek metodoak behar dituzte eremuak atzitzeko.
Datuak eta metodoak egitura berean antolatzeko mekanismo gisa kapsulazioa erabiltzen da. Haren bidez informazioa ezkutatzea lortzen dela esaten da. Horrela, klase bat erabili behar duen programatzaileak objektua nola antolatuta dagoen (datuak, metodoen inplementazioa) jakin beharrik ez du. Datuen integritatea bermatzeko, beharrezkoa da erabiltzaileari objektuaren eremuetan dagoen informazioa zuzenean aldatzen ez uztea. Hori lortzeko, kapsulazioan hiru atzipen-maila zehazten dira: publikoa, babestua eta pribatua.
== Historia ==
Objektuei Bideratutako Programazioaren (OBP) kontzeptuak 50eko hamarkadaren amaieran eta 60koaren hasiera agertu ziren lehen aldiz. [[MIT]]<nowiki/>ko Adimen Artifizialeko sailean "objektu"aren kontzeptua erabiltzen hasi zirenean propietateak (atributuak) dituzten elementuei ([[Lisp|LISP]] atomoei) egiten zieten erreferentzia.<ref>{{Erreferentzia|izena=Michael I.|abizena=Levin|izenburua=LISP 1.5 programmer's manual : the Computation Center and Research Laboratory of Electronics, Massachusetts Institute of Technology|argitaletxea=M.I.T. Press|data=1965|url=https://www.worldcat.org/oclc/1841373|edizioa=2d ed|isbn=0-262-13011-4|pmc=1841373|sartze-data=2022-11-07}}</ref> Kontzeptu horien erabilera erakusten duen garai hartako beste adibide bat [[Massachusetts Institute of Technology|MIT]]<nowiki/>ko Sketchpad konputagailu-programa da. Ivan Sutherland-ek sortu zuen 1960an [[Doktore tesi|doktore-tesia]] egiten ari zenean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ivan Edward|abizena=Sutherland|izenburua=Sketchpad, a man-machine graphical communication system|argitaletxea=Massachusetts Institute of Technology|hizkuntza=en|data=1963|url=https://dspace.mit.edu/handle/1721.1/14979|sartze-data=2022-11-18}}</ref> Sketchpad-i buruzko txosten teknikoaren [[glosario]]an, Sutherlandek "objektua" eta "instantzia" kontzeptuak definitu zituen eta klasearen kontzeptua "''master''" eta "''definition''" terminoen bidez erabili zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ivan Edward|abizena=Sutherland|urtea=1963|izenburua=Sketchpad, a man-machine graphical communication system|data=2012-07-28|url=https://web.archive.org/web/20120728081623/http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=AD404549&Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-11-18}}</ref> [[GUI|Interfaze grafikoen]] garapenean garrantzia handia izan zuen Sketchpad konputagailu-programak. Egindako lanagatik Turing saria jaso zuen Sutherlandek 1988an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=A.M. Turing Award|hizkuntza=en|url=https://amturing.acm.org/|aldizkaria=amturing.acm.org|sartze-data=2022-11-18}}</ref> OBPko kontzeptuen lehen erabileren beste adibide bat [[Massachusetts Institute of Technology|MIT]]<nowiki/>ko [[ALGOL]] bertsio bat da (AED-0 bertsioa). [[Datu-egitura|Datu-egituren]] ("''plexes''" terminoaz izendatuak bertsio hartan) eta prozeduren artean lotura zuzena ezarri zen. Gerora "metodo" kontzeptua izango zenaren aurrekari moduan har daiteke.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Introduction to Software Engineering with the AED-0 Language,|hizkuntza=en|url=https://apps.dtic.mil/sti/citations/AD0863500|sartze-data=2022-11-18}}</ref>
OBParen kontzeptua 60ko hamarkadan formalizatu zen, Simula programazio-lengoaiak ([[Simula 67]]) klasea, objektua, herentzia, instantzia eta lotura dinamikoa moduko kontzeptuak inplementatu zituenean. <ref>{{Erreferentzia|izena=J.R.|abizena=Holmevik|urtea=1994|izenburua=Compiling SIMULA: a historical study of technological genesis|argitaletxea=Internet Archive|data=2017-08-30|url=https://web.archive.org/web/20170830065454/http://www.idi.ntnu.no/grupper/su/publ/simula/holmevik-simula-ieeeannals94.pdf|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-11-18}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=J.R.|abizena=Holmevik|izenburua=Compiling SIMULA: a historical study of technological genesis|orrialdeak=25–37|data=1994|url=https://ieeexplore.ieee.org/document/329756|aldizkaria=IEEE Annals of the History of Computing|alea=4|zenbakia=16|issn=1934-1547|doi=10.1109/85.329756|sartze-data=2022-11-18}}</ref> Simula I (1961–1965) eta Simula 67 (1965–1968) bertsioak garatu ziren. Ole-Johan Dahl-ek eta Kristen Nygaard-ek sortu zuten Simula, Oslo-n kokatuta dagoen Norvegiako Konputazio-Zentruan. Simulazioak egiteko helburuarekin sortu zen, portuetan itsasontzien eta haiek garraiatutako kargen mugimendua aztertzeko eta hobetzeko ereduak sortu ahal izateko. Dagoeneko [[Lisp|LISP]] [[Programazio funtzional|programazio-lengoaia funtzionalean]] inplementatuta zegoen "zabor-bilketa automatikoa" (ingelesez, ''automatic garbage collection'') ere erabiltzen zuen. Simula 67 programazio-lengoaian inplementatutako kontzeptu horiek eragina izan zuten gerora garatutako beste programazio-lengoaia batzuetan, hala nola, [[Smalltalk]], [[Object Pascal]], [[C++]], [[Ada (programazio-lengoaia)|Ada]] eta [[BASIC]].
70eko hamarkadan, Alan Kay-k, Dan Ingalls-ek eta Adele Goldberg-ek Smalltalk [[programazio-lengoaia]]ren lehen bertsioa garatu zuten Xerox PARC enpresan. Lengoaiak objektuetara bideratutako kontzeptuak erabiltzen zituelako eta garapenerako ingurune grafikoa erabiltzen zuelako nabarmendu zen. Hainbat bertsio sortu ziren, eta komunitatearen interesa piztu zen. Smalltalk-ek Simula 67 lengoaiaren eragina jaso zuen arren, sistema guztiz dinamikoa izateko diseinatu zen. Horrela, klaseak modu dinamikoan sortu eta aldatu zitezkeen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Early History of Smalltalk|url=http://gagne.homedns.org/~tgagne/contrib/EarlyHistoryST.html|aldizkaria=gagne.homedns.org|sartze-data=2022-11-18}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Early History of Smalltalk|data=2008-07-10|url=https://web.archive.org/web/20080710144930/http://gagne.homedns.org/~tgagne/contrib/EarlyHistoryST.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-11-18}}</ref>
70eko hamarkadan, Smalltalk-ek eragina izan zuen [[Lisp|Lisp-]]<nowiki/>eko komunitatean, eta garatzaileek objektuei bideratutako teknikak txertatu zituzten Lisp makinetan exekutatzeko. Egindako esperimentuetatik LOOPS (''Lisp Object-Oriented Programming System'') eta Flavors moduko Lisp-en hedapenak sortu ziren. Azkenean, CLOS (''Common Lisp Object System'') garatzea lortu zen, objektu-sistema dinamiko ahaltsua, [[programazio funtzional]]a eta objektuetara bideratutakoa bateratzen dituena.
80ko hamarkadan zehar, OBP garrantzia hartzen joan zen. 1981ean, Goldbergek Smalltalk-i eta OBPari buruzko artikulu bat argitaratu zuen "Byte Magazine" aldizkarian, eta publiko zabalagoarengana iristea lortu zuen. 1986an, [[Association for Computing Machinery|ACM (Association for Computing Machinery)]] elkarteak ''"Conference on Object-Oriented Programming, Systems, Languages, and Applications''" (OOPSLA) biltzarra antolatu zuen lehen aldiz, eta espero baino parte-hartzaile gehiago izan zen bertan. 80ko hamarkadaren erdialdean, Brad Cox-ek "Objective-C" garatu zuen, [[C (programazio lengoaia)|C programazio-lengoaiari]] Smalltalk-en estiloko mezu-trukea erantsi zion OBP lengoaia. Azkenean, Bjarne Stroustrup-ek objektuei bideratutako [[C++|C++ programazio-lengoaia]] sortu zuen. 1985ean, Bertrand Meyerrek Eiffel [[programazio-lengoaia]]ren lehen diseinua egin zuen. [[Software]]aren kalitatearen ikuspuntutik, Eiffel objektuei bideratutako programazio-lengoaia purua da.
90eko hamarkadan, OBParen erabilera asko zabaldu zen, batez ere OBP tekniketan oinarritutako programazio-lengoaien erabilera ([[C++]], Visual FoxPro<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Visual FoxPro 3.0 Reviewers Guide|url=http://www.dfpug.de/loseblattsammlung/migration/whitepapers/vfp_rg.htm|aldizkaria=www.dfpug.de|sartze-data=2022-11-18}}</ref>, Delphi) orokortu zenean. [[GUI|Interfaze grafikoen]] erabileraren gorakadak ere eragina izan zuen arrakastan. Lehendik existitzen ziren lengoaia askotan OBP ezaugarriak gehitu ziren, [[Ada (programazio-lengoaia)|Ada]], [[BASIC]], [[FORTRAN|Fortran]], [[Pascal (programazio lengoaia)|Pascal]] eta [[COBOL]] lengoaietan, besteak beste. Hasieran OBP paradigmarako diseinatu ez ziren lengoaiei OBP ezaugarriak gehitzeak, askotan, bateragarritasun- eta mantentze-arazoak ekarri zituen.
Gerora, neurri handi batean OBP paradigmari jarraitzen dioten baina [[programazio funtzional]]arekin ere bateragarriak diren lengoaiak sortu dira. Horietako bi [[Python (informatika)|Python]] eta [[Ruby]] dira. Segur aski, ikuspegi komertzialetik garrantzitsuenak [[Java (programazio-lengoaia)|Java]] ([[Sun Microsystems]]-ek garatua), C# eta [[Visual Basic]] (Microsoften .NET plataformarako diseinatutakoak) dira.
== Oinarrizko kontzeptuak ==
Objektuei bideratutako programazioa (OBP) onartzen duten [[programazio-lengoaia]] guztiek ez dituzte onartzen hari lotutako teknika eta egitura guztiak. Izan ere, lengoaia batzuk klasearen eta objektuaren kontzeptuetan oinarrituz diseinatu ziren baina beste batzuk, malguagoak dira eta hainbat [[Programazio paradigma|programazio-paradigma]] onartzen dituzte. OBP paradigmaren kontzeptu nagusiak dira honakoak dira:
[[Klase aldagai (informatika)|'''Klasea''']]
Klasea objektuak sortzeko funtsezko mekanismoa da. Bertan definitzen dira objektu mota baterako eremuak (atributuak, propietateak) eta metodoak (prozedurak). Klase baterako sortzen diren objektu guztiek eremu eta metodo berberak partekatzen dituzte. Adibidez, "Katu" izeneko klase batean, eremuen atalean katuen ezaugarriak defini daitezke (kolorea, pisua, etab) eta metodoen atalean katuen jokaera (salto egitea, jatea, etab.).
Programazio egituratu tradizionalarekin alderatuta, objektuaren eremua "aldagaiak" dira, objektuaren egoerari buruzko informazioa ematen duen barne-edukiontzi bat, eta objektuaren metodoak "funtzioak" dira, objektuaren barne-prozedurak.
[[Objektu (informatika)|'''Objektua''']]
Klase bateko objektu berri bat sortzeari instantziazioa deritzo. Horrela, objektua [[Klase aldagai (informatika)|klase]] baten instantzia moduan sortutako datu-mota abstraktua da. Objektuetan informazioa (datuak) eta haiek atzitzeko funtzioak (kodea) kapsulatuta daude: informazioa [[Eremu (informatika)|eremuetan]] (atributuetan, propietateetan) eta kodea [[Metodo (informatika)|metodoetan]] (prozeduretan).
Objektuak "''constructor''" izeneko metodo berezi bati deituz sortzen dira. Objektu batek mundu errealeko elementu bat adieraz dezake. Online erosketa-sistema batean, adibidez, objektu bat "erosketa-orga", "bezeroa" edo "produktua" izan daiteke. "Katu" klaserako objektu bat, adibidez, "Mixina" katua izan daiteke. Entitate abstraktuagoak ere adieraz daitezke objektuen bidez; neurketak metrika batetik bestera aldatzeko zerbitzua ematen duen objektu bat, adibidez, miliak kilometrotara bihurtzeko.
Objektuak barne-egitura konplexuko aldagai gisa atzitzen dira. Programazio-lengoaia askotan erakusle (ingelesez, ''pointer'') moduan erabiltzen dira. Abstrakzio-maila bat ematen diote programatzaileari, barne-kodea eta kanpo-kodea bereizteko aukera ematen dutelako. Kanpoko kodeak objektu bat erabil dezake, instantzia-metodo jakin bati deituz, objektuaren instantzia-aldagai batetik irakurriz edo bertan idatziz.
'''Eremua'''
Objektuaren ezaugarriak gordetzen dira bertan. "Katu" klaseko "Mixina" objektuaren "kolorea" eremuan, adibidez, "beltza" balioa egon daiteke, eta "pisua" eremuan "3 kg" balioa. "Katu" klasean definitutako metodoak exekutatuz aldatzen dira objektuaren eremuetan gordetako balioak.
'''Metodoa'''
Klase bateko objektuaren portaera definitzen duen algoritmoa da eta objektuak egin dezakeena definitzen du. Hainbat metodo defini daitezke klase batean. "Katu" klaserako, adibidez, "salto egin" metodoa, "jan" metodoa, etab. Metodoak exekutatzeko, "''message passing''" izeneko teknika erabiltzen da: mezu batek metodoaren exekuzioa eragiten du objektu jakin baterako (haren eremuetako balioetarako). Ondorioz, objektuaren propietateetako balioak alda daitezke, edo gertaera bat sor daiteke metodoa beste objektu baterako exekutatzeko.
'''Gertaera'''
Gertaerak sistemaren ekintzak dira eta programaren exekuzio-fluxua gidatzen dute. Erabiltzaileak eragindakoa izan daiteke (saguaren botoia edo teklatuaren tekla bat sakatzea) edo beste objektu batek bidalitako mezu batek eragindakoa. Gertaera baten ondorioz, sistemak mezu bat bidaliko dio dagokion objektuari. [[Gertaeretara zuzendutako programazioa|Gertaeretara bideratutako programazioaren]] paradigman asko erabiltzen dira.
'''Mezua'''
Mezu bat gertaera batek objektu bati bidalitako komunikazioa da. Mezu bat bidaltzean, objektuaren metodo jakin bat exekutatzeko agindua ematen da, eta exekuzioan gertaera horri lotutako parametroak erabiltzen dira. Mezu-trukeari dagokionez, halaxe zioen Alan Kay-k: "''I thought of objects being like biological cells and/or individual computers on a network, only able to communicate with messages (so messaging came at the very beginning – it took a while to see how to do messaging in a programming language efficiently enough to be useful''"<ref>{{Erreferentzia|izena=Berlin|abizena=Stefan L. Ram|izenburua=Dr. Alan Kay on the Meaning of "Object-Oriented Programming"|argitaletxea=Stefan L. Ram, Berlin, Germany.|hizkuntza=en|data=2003-07-23|url=https://www.purl.org/stefan_ram/pub/doc_kay_oop_en|sartze-data=2022-12-05}}</ref>.
== Ezaugarriak ==
Hona hemen Objektuei Bideratutako Programazioaren (OBP) ezaugarri nagusiak:
[[Herentzia (informatika)|'''Herentzia''']]
Klasearen kontzeptuan oinarritzen diren programazio-lengoaia gehienek herentziaren mekanismoa eskaintzen dute. Klaseak ez dira isolatuta egoten, elkarren artean modu hierarkikoan erlazionatuta baizik. Horrela, klase berriak sor daitezke existitzen diren klaseen azpiklase moduan "''is-a-type-of''" erlazioen bidez. Adibidez, "Ugaztun" klasearen azpiklase moduan "Katu" eta "Txakur" klaseak definituz gero, "Ugaztun" klaserako definituta dauden eremuak eta metodoak herentzia bidez jasoko dituzte. Horrela, hierarkian behera gero eta espezializatuagoak diren azpiklaseetarako espezifikoak diren eremuak eta metodoak besterik ez ditu definitu beharko programatzaileak. Objektuak klase bat baino gehiagokoak direnean, klase guztien propietateak eta metodoak heredatzen dituzte.
Herentziari esker, polimorfismoa eta kapsulatzea errazten dira, objektuak lehendik existitzen diren objektu-mota espezializatu moduan sor daitezkeelako.
'''[[Kapsulazioa|Kapsulatzea]]'''
Kapsulatzearen kontzeptuak honako bi esanahiak izan ditzake: 1) datuak eta datu horiekin lan egiten duten metodoak elkartzea, 2) objektuaren hainbat osagaietarako atzipena murriztea. Kapsulatzeari esker, kanpoko kodeak ez du objektuaren barne-funtzionamenduaz arduratu behar. Horrela, errazagoa gertatzen da objektuko eremuetan eta kodean aldaketak egitea.
'''Abstrakzioa'''
Abstrakzioaren helburua konplexutasuna maneiatzea da, erabiltzaileari beharrezkoak ez diren xehetasunak ezkutatuz. Programatzeko garaian, aktore abstraktuak adierazten dituzten objektuak defini daitezke, zeregin bat beteko dutenak, objektuari buruz informatuko dutenak edo bere egoera aldatuko dutenak, baina inplementazioari buruzko xehetasunetan sartu gabe. Horri esker, programatzaileak logika konplexuagoa erabil dezake, [[Abstrakzio|abstrakzio-maila]] altuagoan lan eginez.
'''[[Polimorfismo (informatika)|Polimorfismoa]]'''
Zerbait modu desberdinetan gerta daitekeela esan nahi du. OBP paradigman, sintaktikoki berdinak diren mezuak mota desberdineko objektuei bidali ahal izatea, adibidez, datu-motekin arazorik izan gabe<ref>{{Erreferentzia|izena=Thorben|abizena=Janssen|izenburua=OOP Concepts for Beginners: What is Polymorphism|hizkuntza=en-US|data=2021-12-17|url=https://stackify.com/oop-concept-polymorphism/|aldizkaria=Stackify|sartze-data=2022-12-06}}</ref>. Objektuak modu polimorfikoan erabili ahal izateko, bidaltzen zaien mezuari erantzuteko prestatuak egon behar dute. Interfazeekin lan egitean, mota desberdineko objektuak interfaze komun baten bidez atzitu ahal izango dira. Adibidez, [[Java (programazio-lengoaia)|Java]]-n klase guztiak Object klasetik heredatzen dute. Hortaz, Object motako aldagai bat sortu daiteke eta edozein klaseko instantzia esleitu<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Polymorphism (The Java™ Tutorials > Learning the Java Language > Interfaces and Inheritance)|url=https://docs.oracle.com/javase/tutorial/java/IandI/polymorphism.html|aldizkaria=docs.oracle.com|sartze-data=2022-12-06}}</ref>.
'''Modularitatea'''
Aplikazio bat "modulu" izeneko atal txikiagoetan zatitzeko aukera ematen duen propietatea da. Zati bakoitzak aplikazioaren eta gainerako zatien artean ahalik eta independenteena izan behar du. Modulu horiek bakoitza bere aldetik konpilatu daitezke, baina loturak dituzte haien artean.
'''Informazioa ezkutatzea'''
Objektuen arteko elkarrekintza interfazeen bidez egiten da. Bertan adierazten zaie beste mota bateko objektuei, klase horretako objektuekin nola elkarreragin dezaketen. Isolamendua horri esker, objektuaren eremuak babesten dira, haiek aldatzeko baimenik ez dutenen aurrean. Horrela, objektuen barne-egoera ez da ezustean aldatuko.
'''Zabor-bilketa'''
Zabor-bilketa egitea (ingelesez, ''garbage collection'') erreferentziatuak ez diren objektuak modu automatikoan suntsitzea da. Erreferentziarik gabeko objektuak dagoeneko erabiltzen ez direnak dira; suntsitzeko markatzen dira eta haiei lotutako memoria askatu egiten da. Teknika horri esker, programatzaileak ez du memoriaren kudeaketaz arduratu behar; objektu berriei inguruneak esleituko die memoria eta dagoeneko erabiltzen ez diren objektuen memoria hark askatuko du.
== OBP programazio-lengoaiak ==
[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|thumb|'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":102">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira|urtea=2022|izenburua=Github - juananpe/html5liburua - HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|data=2024-06-02|url=https://github.com/juananpe/html5liburua|sartze-data=2024-11-13}}</ref>]]
OBP-an oinarritutako lehen [[programazio-lengoaia]] Simula izan zela esaten da (1967). [[Simulazio|Simulazio-programak]] egiteko sortu zen, eta informazio garrantzitsuena objektu izenekoetan gordetzen zen. Smalltalk ere lehenengotariko OBP lengoaia bat izan zen (1972-1980) eta harekin garatu zen OBP paradigmaren oinarrizko teoria. Objektuetara duten bideratze-mailari dagokionez, sailkapen hau egin daiteke:
* Lengoaia puruak. Lengoaia hauetan dena interpreta daiteke objektuen ikuspuntutik: primitibak ([[Karaktereen kodeketa|karaktereak]], [[Puntuazio marka|puntuazio-markak]], etab.), [[Klase aldagai (informatika)|klaseak]], prototipoak, blokeak, moduluak eta abar. OBP metodoen erabilera errazteko diseinatuta daude: [[Ruby]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Lenguaje de Programación Ruby|url=https://www.ruby-lang.org/es/|aldizkaria=www.ruby-lang.org|sartze-data=2022-12-07}}</ref>, Scala, Smalltalk, Eiffel, Emerald, JADE, Self, Raku.
* OBPrako diseinatutako lengoaiak, elementu prozeduralak dituztenak: [[Java (programazio-lengoaia)|Java]], [[Python (informatika)|Python]], [[C++]], [[C Sharp]], Delphi, Object Pascal, Visual Basic.NET.
* Lengoaia prozeduralak, hainbat OBP ezaugarri onartzeko hedatuak izan direnak: [[PHP]], [[Perl]], [[Visual Basic]], [[MATLAB]], COBOL 2002, Fortran 2003, ABAP, [[Ada (programazio-lengoaia)|Ada 95]], [[Pascal (programazio lengoaia)|Pascal]].
* OBP ezaugarri gehienak dituzten lengoaiak (klaseak, metodoak, herentzia), but modu desberdinean inplementatuak: Oberon.
* OBP programazioaren antza duten lengoaiak, datu-mota abstraktuak onartzen dituztenak baina OBP paradigmako ezaugarriak falta dituztenak. Objektuetan edo prototipoetan "oinarritutako" programazio-lengoaiak direla esaten da: [[JavaScript]], [[Lua]], Modula-2, CLU.
* Kameleoi-lengoaiak, programazio-paradigma asko onartzen dituztenak, baita OBP ere: [[Tcl]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tcl Developer Site|url=https://www.tcl-lang.org/|aldizkaria=www.tcl-lang.org|sartze-data=2022-12-07}}</ref> lengoaiak, adibidez TclOO bertsioan, prototipoetan oinarritutako programazioa eta klaseetan oinarritutako OBP onartzen dituen objektu-sistema hibridoa dauka.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Programazio paradigmak]]
hgt0szk26kvfohuwtivbhn8ynswb73a
Ronaldo
0
17753
9968121
9808511
2024-11-13T17:17:56Z
178.60.109.236
9968121
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Brasilgo futbolariak]]
[[Kategoria:Brasilgo futbol selekzio nazionala]]
[[Kategoria:PSV Eindhovengo futbolariak]]
[[Kategoria:FC Barcelonako futbolariak]]
[[Kategoria:Inter Milango futbolariak]]
[[Kategoria:Real Madrideko futbolariak]]
[[Kategoria:AC Milango futbolariak]]
[[Kategoria:Urrezko Baloiaren saridunak]]
[[Kategoria:Brasilgo katolikoak]]
[[Kategoria:1996ko Udako Olinpiar Jokoetako futbolariak]]
[[Kategoria:Olinpiar Jokoetako dominadunak futbolean]]
[[Kategoria:1996ko Udako Olinpiar Jokoetako dominadunak]]
[[Kategoria:Brasilgo futbol selekzio nazionaleko futbolariak]]
[[Kategoria:Pertsona mononimoak]]
[[Kategoria:La Ligako jokalariak]]
[[Kategoria:2002ko Munduko Futbol Txapelketako jokalariak]]
[[Kategoria:2006ko Munduko Futbol Txapelketako jokalariak]]
[[Kategoria:Kariokak]]
potoloa
raxia1h4icd6vtpnrffj97vmzj91yrv
9968122
9968121
2024-11-13T17:18:17Z
Pólux
40265
Undid edits by [[Special:Contribs/178.60.109.236|178.60.109.236]] ([[User talk:178.60.109.236|talk]]) to last version by Lainobeltz
9968122
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Ronaldo Luiz Nazário de Lima''' ([[Rio de Janeiro]], [[Brasil]], [[1976]]ko [[irailaren 22]]), futbol arloan '''Ronaldo''' deitua, futbolari profesional ohia da, munduko aurrelari onenetakoa izana.{{lur erref}} Sortzez brasildarra, [[Espainia]]ko hiritartasuna ere badu. Baloia oinetan zeramala zuen abiadurarengatik, {{lang|pt|''O fenômeno''}} goitizena eman zioten. Horrezaz gainera, golak sartzeko sen aparta zuen, atezainaren aurrean inoiz urduritasuna edo ezbaiak erakutsi gabe. Arrakasta andana lortu zuen bere ibilbidean zehar. [[1994ko Munduko Futbol Txapelketa|1994ko]] eta [[2002ko Munduko Futbol Txapelketa|2002ko]] Munduko Futbol Txapelketak irabazi zituen Brasilgo selekzioarekin, eta [[1998ko Munduko Futbol Txapelketa|1998koan]] finalera iritsi zen. [[FIFA]]ko [[Urteko Munduko Futbolariaren Saria]] hirutan eman diote: [[1996]]an, [[1997]]an eta [[2002]]an.
== Ibilbidea ==
* [[1990]]-1991 [[Social Ramos Club]]
* [[1991]]-1993 [[São Cristóvão de Futebol e Regatas]]
* [[1993]]-1994 [[Cruzeiro Esporte Clube|Cruzeiro Belo Horizonte]]
* [[1994]]-1995 [[PSV Eindhoven]]
* [[1996]]-1997 [[Bartzelona Futbol Kluba|FC Barcelona]]
* [[1997]]-2002 [[F.C. Internazionale Milano|Inter Milan]]
* [[2002]]-2007 [[Real Madril|Real Madrid]]
* [[2007]]-2008 [[AC Milan]]
* [[2009]]-[[2011]] [[Sport Club Corinthians Paulista|Corinthians]]
== Erreferentziak ==
* {{Erreferentzia|izena=NOTICIAS EL COMERCIO|abizena=PERÚ|izenburua="Ronaldo, el mejor jugador que vi", por Arturo León {{!}} DEPORTE-TOTAL|hizkuntza=es|data=2016-09-22|url=https://elcomercio.pe/deporte-total/futbol-mundial/ronaldo-mejor-jugador-vi-arturo-leon-262022-noticia/|aldizkaria=El Comercio Perú|sartze-data=2021-02-23}}
* {{Erreferentzia|izenburua=Ronaldo, el mejor '9' de la historia - MARCA.com|url=https://www.marca.com/2011/02/15/futbol/futbol_internacional/1297794445.html|aldizkaria=www.marca.com|sartze-data=2021-02-23}}
* {{erreferentzia|izena=FIFA|abizena=.Com|urtea=1966}}
* {{Erreferentzia|izenburua=Valladolid: Ronaldo ya es presidente del Valladolid|hizkuntza=es|data=2018-09-28|url=https://www.marca.com/futbol/valladolid/2018/09/28/5bae756922601dbb058b4587.html|aldizkaria=Marca.com|sartze-data=2021-02-23}}
* {{Erreferentzia|izenburua=Valladolid: Ronaldo, nuevo máximo accionista del Valladolid: "Queremos crecer hasta donde nuestra ilusión lo permita"|hizkuntza=es|data=2018-09-03|url=https://www.marca.com/futbol/valladolid/2018/09/03/5b8d0006ca4741630a8b4599.html|aldizkaria=Marca.com|sartze-data=2021-02-23}}
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[FIFA 100]]
== Kanpo estekak ==
* [https://web.archive.org/web/20171008095028/http://www.9ronaldo9.com/ Ronaldo Video]
* [https://web.archive.org/web/20061108213003/http://www.ronaldo-web.com.ar/ Ronaldo tribute site]
{{bizialdia|1976ko||Ronaldo}}
{{Urrezko Baloia}}
[[Kategoria:Brasilgo futbolariak]]
[[Kategoria:Brasilgo futbol selekzio nazionala]]
[[Kategoria:PSV Eindhovengo futbolariak]]
[[Kategoria:FC Barcelonako futbolariak]]
[[Kategoria:Inter Milango futbolariak]]
[[Kategoria:Real Madrideko futbolariak]]
[[Kategoria:AC Milango futbolariak]]
[[Kategoria:Urrezko Baloiaren saridunak]]
[[Kategoria:Brasilgo katolikoak]]
[[Kategoria:1996ko Udako Olinpiar Jokoetako futbolariak]]
[[Kategoria:Olinpiar Jokoetako dominadunak futbolean]]
[[Kategoria:1996ko Udako Olinpiar Jokoetako dominadunak]]
[[Kategoria:Brasilgo futbol selekzio nazionaleko futbolariak]]
[[Kategoria:Pertsona mononimoak]]
[[Kategoria:La Ligako jokalariak]]
[[Kategoria:2002ko Munduko Futbol Txapelketako jokalariak]]
[[Kategoria:2006ko Munduko Futbol Txapelketako jokalariak]]
[[Kategoria:Kariokak]]
anhe1csophuv1ieac0csg95savu42zk
Andy Warhol
0
21855
9968700
9544183
2024-11-14T09:04:03Z
Esribe tu nombre de Usuario
168308
9968700
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Andy Warhol''', jaiotza izenez '''Andrew Warhola'''<ref>{{erreferentzia|urtea=2017|izenburua=Random House Webster's Unabridged Dictionary: "Warhol"|argitaletxea=Wayback Machine|hizkuntza=En|url=https://www.dictionary.com/browse/warhol}}</ref> ([[Pittsburgh]], [[Pennsylvania]], 1928ko abuztuaren 6a – [[New York|York]], 1987ko otsailaren 22a) [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] ikusizko artista, zinema zuzendaria, ekoizlea eta [[Pop Artea|pop artea]]<nowiki/>ren mugimenduko pertsonaia nagusia izan zen. Bere lanek 60ko hamarkadan loratu zen adierazpen artistikoaren, [[Publizitate|publizitatea]]<nowiki/>ren eta ospetsuen kulturaren arteko harremana aztertzen dute, eta hainbat euskarri eskaintzen ditu, besteak beste, [[pintura]], [[serigrafia]], [[Argazki|argazkia,]] [[zinema]] eta [[Eskulturagintza|eskultura]]. Lan ezagunenetako batzuk ''Campbellen zopa latak'' (Campbell 's Soup Cans) (1962) eta ''[[Marilyn Monroe|Marilyn]]-en diptikoa'' (Marilyn Diptych) (1962) serigrafiazko margolanak, ''Inperioa'' (Empire) (1964) eta ''[[Chelsea]]<nowiki/>ko neskak'' (Chelsea Girls) (1966) film esperimentalak, eta ''Plastiko Leherketa Saihestezina'' (Exploding Plastic Inevitable) (1966 – 67) [[multimedia]] gertakariak dira.<ref>{{erreferentzia|abizena=Trebay, Guy; La Ferla, Ruth|urtea=2018|izenburua="Tales From the Warhol Factory – In each of three successive spaces called the Factory, Andy Warhol created movies, paintings, time capsules and psychosexual dramas with a half-life of many decades. Here his collaborators recall the places, the times and the man".|argitaletxea=The New York Times|hizkuntza=En|url=https://www.nytimes.com/2018/11/12/style/andy-warhol-factory-history.html}}</ref>
Pittsburghen jaioa eta hazia, hasiera batean ibilbide arrakastatsua egin zuen [[ilustratzaile]] komertzial bezala. 1950eko hamarkadaren amaieran bere lana hainbat galeriatan erakutsi ondoren, artista eraginkor eta eztabaidagarri gisa errekonozimendua jasotzen hasi zen. Bere [[New York]]<nowiki/>eko estudioa, ''"Fabrika"'' ([[The Factory]]), [[Intelektualismo|intelektual]] ospetsuak, [[Drag queen|drag queens]]-ak, [[antzerkigile]]<nowiki/>ak, [[bohemio]] kaleko jendea, [[Hollywood]]<nowiki/>eko ospetsuak eta [[Mezenasgo|mezenas]] aberatsak biltzen zituen leku ezaguna bilakatu zen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Pescovitz, Davi|urtea=2018|izenburua="Memories from Warhol's Factory"|argitaletxea=Boing Boing|hizkuntza=En|url=https://boingboing.net/2018/11/12/memories-from-warhols-factor.html}}</ref> Warholeko super-izarrak bezala ezagutzen ziren pertsona ospetsuen bilduma bat sustatu zuen, eta "15 minutuko ospea" esamolde erabilia inspiratzea egozten zaio.<ref>{{erreferentzia|abizena=Rosen, Miss|urtea=2018|izenburua="Juicy Stories About What Andy Warhol Was Really Like – "Andy seemed to be floating through space. He had this magical energy and looked like nobody else.".|argitaletxea=Vice|hizkuntza=En|url=https://www.vice.com/en/article/j5z8b7/juicy-stories-about-andy-warhol}}</ref>
1960ko hamarkadaren amaieran “The Velvet Underground” rock talde esperimentala zuzendu eta ekoitzi zuen eta “Interview” aldizkaria sortu. Liburu ugari idatzi zituen, besteak beste ''Andy Warholen filosofia'' eta ''Popismoa: Warholen hirurogeiak''. [[Homosexualitate|Homosexual]] bezala bizi zen, gay askapenerako mugimenduaren aurretik. 1968ko ekainean, [[Valerie Solanas]] feminista erradikalak bere estudioan tirokatu eta ia hil egin zuen. [[Behazun|Behazunaren]] ebakuntza baten ondoren, bihotzeko arritmiak jota hil zen New Yorken 1987ko otsailean, 58 urte zituela.<ref>{{erreferentzia|abizena=Schaffner, Ingrid|urtea=1999|izenburua=The Essential Andy Warhol|argitaletxea=New York City: Harry N. Abrams|orrialdea=79|ISBN=978-0-8109-5806-7|hizkuntza=En}}</ref>
Warholen atzera begirako [[Erakusketa|erakusketa,]] liburu eta film luze eta dokumental ugariren gaia izan da. Pittsburgh bere jaioterrian dagoen Andy Warhol Museoa, arte eta artxiboen bilduma iraunkor zabala gordetzen duena, artista bakar bati eskainitako Estatu Batuetako museorik handiena da. Warhol "artearen merkatuaren kanpaia" dela esan dute. Bere sorkuntza asko oso bildumagarriak eta balio handikoak dira, eta lanen artean, inoiz saldu diren margolan garestienetako batzuk daude.<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua="The Pop master's highs and lows"|argitaletxea=The Economist|hizkuntza=En|url=https://www.economist.com/special-report/2009/11/28/the-pop-masters-highs-and-lows}}</ref> 2013an ''Zilarrezko auto istripua - hondamendi bikoitza'' (Silver Car Crash - Double Disaster) izeneko 1963ko serigrafia 105 milioi dolarretan saldu zen. 2022an, ''Marilyn urdina filmatua'' (Shot Sage Blue Marilyn) (1964) 195 milioi dolarretan saldu zen, hau da, artista estatubatuar batek enkantean saldutako artelan garestiena. XX. mendeko artista eraginkorrenen artean kokatzen dute arte-historialariek.<ref>{{erreferentzia|urtea=2013|izenburua="Andy Warhol painting sells for $105M"|argitaletxea=New York Daily News|hizkuntza=En|url=https://www.tribpub.com/gdpr/nydailynews.com/}}</ref>
== Biografia ==
=== Hasierako bizitza eta hastapenak (1928-1949) ===
1928an jaio zen Pittsburgh-en, Pennsylvanian.<ref>{{erreferentzia|urtea=2010|izenburua="Andy Warhol: Biography"|argitaletxea=Andy Warhol Foundation for the Visual Arts|hizkuntza=En|url=https://warholfoundation.org/legacy/biography.html}}</ref> Ondrej Warholaren (Andrew Warhola. gisa amerikanizatua 1889–1942) eta Julia (Zavacká, 1891–1972) laugarren semea izan zen, haien lehen umea Austria-Hungarian jaio arren AEBetara joan aurretik hil zena.<ref>{{erreferentzia|abizena=Bockris, V.|urtea=2009|izenburua=Warhol: The Biography|argitaletxea=Da Capo Press|orrialdea=15|hizkuntza=En}}</ref>
Bere gurasoak Mikó, [[Austria-Hungariako Inperioa|Austria-Hungaria]] (gaur egungo [[Eslovakia]]<nowiki/>ren ipar-ekialdean kokatua) langile klaseko emigranteak ziren.Aita 1914an emigratu zenEstatu Batuetara , eta ama 1921ean elkartu zitzaion, Warholen aiton-amonak hil ostean. Aitak ikatz meategi batean lan egin zuen. Familia Pittsburgheko Oakland auzoan bizi zen. Erruteno katolikoak izanda, eta [[Joan Krisostomo|San Joan Krisostomo]] eliza katoliko bizantziarra joaten ziren. Bi anaia nagusi zituen: Pavol (Paul), zaharrena, familia emigratu aurretik jaio zena, eta Ján, Pittsburghen jaioa. Pavolen semea, haurrentzako liburuen [[ilustratzaile]] arrakastatsua bilakatu zen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Bockris, Victor|urtea=1989|izenburua=The life and death of Andy Warhol|argitaletxea=New York City: Bantam Books|orrialdeak=4-5|ISBN=978-0-553-05708-9. OCLC 19631216.|hizkuntza=En|url=https://archive.org/details/lifedeathofandyw00bock/page/4}}</ref>
Warholek gaztetan hirugarren mailako Sydenham-en korea gaixotasuna izan zuen (San Vitus dantza izenaz ere ezaguna), muturretan nahigabeko mugimenduak eragiten dituen nerbio-sistemaren akatsa, larruazaleko pigmentazioa eragiten duen [[eskarlatina]]<nowiki/>ren konplikazioa dela uste dena. Ohean konfinatuta zegoenean, marrazten, irratia entzuten eta zinemako izarren argazkiak biltzen zituen ohe inguruan. Geroago, garai hau oso garrantzitsua zela deskribatu zuen bere nortasunaren, trebetasunen eta lehentasunen garapenean. 13 urte zituela, aita istripu batean hil zen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Moffat, Charles|urtea=2010|izenburua="The Prince of Pop Art"|argitaletxea=Arthistoryarchive.com|hizkuntza=En|url=http://www.arthistoryarchive.com/arthistory/popart/Andy-Warhol.html}}</ref>
Nerabe zela, Warhol Schenley Institutuan graduatu zen 1945ean, eta “Arte eta idazkerako saria” irabazi zuen. Batxilergoa amaitu ondoren, bere asmoa arte hezkuntza ikastea zen Pittsburgheko Unibertsitatean, arte irakasle izateko asmoz, baina planak aldatu egin ziren eta Carnegie Institute of Technology-n izena eman zuen, gaur egun Pittsburgheko [[Carnegie Mellon Unibertsitatea]]<nowiki/>n, non arte komertziala ikasi zuen. Han egon zen garaian, campuseko Dantza Modernoko Klubean eta Arte Ederren Sozietatean sartu zen. “Cano” ikasleen arte aldizkariko arte-zuzendari ere izan zen, 1948an azal bat eta 1949an orrialde osoko barruko ilustrazio bat eginaz. Hauek izan ziren argitaratu zituen lehen bi [[artelan]]<nowiki/>ak. Warhol-ek [[Arte eder|Arte Ederretan]] lizentziatura lortu zuen diseinu piktorikoan 1949an. Urte hartan, New Yorkera joan zen bizitzera, eta aldizkarien ilustrazioan eta publizitatean hasi zen.<ref>{{erreferentzia|urtea=2015|izenburua="Sprite Heads Playing Violins, 1948"|argitaletxea=The warhol|hizkuntza=En|url=https://web.archive.org/web/20150209190850/http://www.warhol.org/Warhol/Content/collection/art/earlywork/1998-1-1590/}}</ref>
[[Fitxategi:Julia Warhola.jpg|thumb|Warhol haurra (eskuinean) bere amarekin, Julia, eta bere anaiarekin, John, 1930ean.]]
=== 1950ko hamarkada ===
Warholen hasierako ibilbidea [[merkataritza]] eta [[publizitate]] arteari eskaini zion, lehen enkargua Glamour aldizkarirako oinetakoak marraztuz. Ondoren, diseinatzaile gisa lan egin zuen Israel Miller oinetako fabrikatzailearentzat. Oinetakoen industrian lan egiten zuen bitartean, Warholek bere "marra borratua" [[teknika]] garatu zuen, paperari tinta aplikatuz, eta ondoren tinta bustita zegoen bitartean tinta xukatuz, hori inprimaketa prozesu baten antzekoa izanik. Papera eta tinta arakatzeari esker, oinarrizko irudia errepikatu ahal izan zuen, eta baita gaiari buruzko bariazio amaigabeak sortu ere. John Coplans [[argazkilari]] estatubatuarrak gogoratu zuen inork ez zuela oinetakoak marrazten Andyk egiten zuen moduan. Nolabait oinetako bakoitzari berezko izaera ematen zion nolabait, [[Toulouse-Lautrec]]-en sofistikazio moduko bat, baina forma eta estiloa zehaztasunez ateratzen ziren eta [[Giltzarrapo|giltzarrapoa]] leku egokian zegoen beti. Andyk New Yorken partekatzen zuen apartamentuko haurrek ohartu ziren Andyren oinetakoen marrazkietako baporeak gero eta luzeagoak zirela, baina Milleri ez zitzaion axola. Millerrek maite zituen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Benstock, Shari and Suzanne Ferriss|urtea=2001|izenburua=Footnotes: On Shoes|argitaletxea=Rutgers University Press|orrialdeak=44–48|ISBN=978-0-8135-2871-7|hizkuntza=En}}</ref>
1952an bere lehen bakarkako erakusketa egin zuen New Yorkeko Hugo Gallery-n, eta erakusketa horrek harrera ona izan ez bazuen ere, 1956rako, New Yorkeko [[Museum of Modern Art]]-en egin zuen lehen erakusketa kolektiboan sartu zen. Warholek oinetakoen iragarkien tintazko marrazki "xelebreak" 1957an New Yorkeko Bodley Gallery-n egin zituen lehen erakusketa batzuetan agertu ziren.<ref name="Izenik_gabekoa-20231105093602">{{erreferentzia|abizena=Warhol, Andy; Glozer, Laslo; Schellmann, Jörg; Edition Schellmann|urtea=1994|izenburua=Andy Warhol, art from art|argitaletxea=Edition Schellmann; München : Schirmer/Mosel|ISBN=978-3-88814-725-8|hizkuntza=En}}</ref>
Eskuarki epidiaskopio batekin proiektatutako argazkiak trazatuz erabiltzen zuen. Edward Wallowitchek, bere "lehen mutil-laguna"-ren [[grabatu]]<nowiki/>ak erabiliz, argazkiek eraldaketa sotil bat jasango zituen, sarritan zeharkako trazaduran eta itzalen eklosioan. Warholek Wallowitchen ''Gizon gaztea zigarroa erretzen'' (Young Man Smoking a Cigarette) (1956) argazkia erabili zuen, Simon eta Schuster-i ''Ilezkor'' eleberrirako bidalitako 1958ko diseinurako, eta beste batzuk erabili zituen gero margo-sailerako.<ref name="Izenik_gabekoa-20231105093602"/>
Disko industriaren hedapen azkarrarekin batera, [[RCA Records]]-ek Warhol kontratatu zuen, beste artista independente batekin, Sid Maurerrekin, diskoen azalak eta sustapen-materialak diseinatzeko.<ref>{{erreferentzia|abizena=Oldham, Andrew; Simon Spence; Christine Ohlman|urtea=2002|izenburua=2Stoned|argitaletxea=London: Secker and Warburg|orrialdea=137|ISBN=978-0-436-28015-3. OCLC 50215773.|hizkuntza=En}}</ref>
=== 1960ko hamarkada ===
[[Serigrafia]]-grabaketa prozesua hartu zuen [[margolan]]<nowiki/>ak egiteko teknika gisa. 1962an, serigrafia egiteko teknikak Max Arthur Cohn-ek irakatsi zizkion [[Manhattan]]<nowiki/>eko arte grafikoen negozioan. Bere ''Popismoa Warholen hirurogeigarren hamarkada'' (Popism: The Warhol Sixties) liburuan, hau idatzi zuen: "Zerbait gaizki egiten duzunean, beti sortzen duzu zerbait".<ref>{{erreferentzia|abizena=Tony Scherman; David Dalton|urtea=2010|izenburua=Pop: The Genius of Andy Warhol|argitaletxea=Harper Collins|ISBN=978-0-06-093663-1|hizkuntza=En}}</ref>
1962ko maiatzean, [[Time aldizkaria|Time aldizkari]]<nowiki/>ko artikulu batean agertu zen ''Big Campbell-en zopa lata irekigailuarekin -barazkia'' (Big Campbell's Soup Can with Can Opener -Vegetable) (1962) margolanarekin, non bere motiborik iraunkorrena abiarazi zuen, Campbell'en zopa lata. Margolan hura Warholen museo batean erakusten lehena izan zen. 1962ko uztailean Hartfordeko Wadsworth Atheneum-en erakutsi zuten. 1962ko uztailaren 9an, erakusketa bat inauguratu zen [[Los Angeles]]<nowiki/>eko Ferus Gallery-n ''Campbell zopa latak-''ekin (Campbell's Soup Cans), Mendebaldeko kostaldean pop artearen debuta eginaz.<ref>{{erreferentzia|abizena=Tony Scherman; David Dalton|urtea=2010|izenburua=Pop: The Genius of Andy Warhol|argitaletxea=HarperCollins|ISBN=978-0-06-093663-1|hizkuntza=En}}</ref>
1962ko azaroan, Warholek erakusketa bat egin zuen New Yorkeko Eleanor Ward-en Stable Gallery-n. Erakusketan ''Urrezko [[Marilyn]]'' lanak, "Marilyn" sail klasikoko zortzi ''Flavor Marilyns'', ''Marilyn Diptych'', ''100 zopa lata'', ''100 koka-botila'' eta ''100 dolarreko billeteak'' bildu zituen. Ondoren, ''Urrezko Marilyn'', Philip Johnson arkitektoak erosi zuen eta Arte Modernoko Museoari eman zion. Erakusketan, John Giorno poeta ezagutu zuen, Warholen ''Sleep'' (1964) lehen filmean protagonista izango zena.<ref name="Izenik_gabekoa_2-20231105093602">{{erreferentzia|abizena=Giorno, John|urtea=2020|izenburua="In a New Memoir, John Giorno Recalls the Night Andy Warhol Conceived of His Epic Anti-Film While Watching Him Sleep—Read an Excerpt"|argitaletxea=Artnet News|hizkuntza=En|url=https://news.artnet.com/art-world/john-giorno-great-demon-kings-excerpt-1905632}}</ref>
1962ko abenduan, New Yorkeko Arte Modernoko Museoak pop arteari buruzko sinposio bat antolatu zuen, eta Warhol bezalako artistei eraso egin zieten [[Kontsumismo|kontsumismoa]]<nowiki/>ri "kapitulatzeagatik". Kritikak ikaratu egin ziren merkatuaren kulturaren onarpen irekiarekin, eta horrek harreraren tonua ezarri zuen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Lacey, Joann|urtea=2021|izenburua=History of Art and Architecture: Volume Two|argitaletxea=Sugar Creek|orrialdea=624|hizkuntza=En}}</ref>
1963aren hasieran, Warholek lehen estudioa alokatu zuen, suhiltzaileen etxe zahar bat, East 87th Street-ko 159. zenbakian. Estudio horretan, [[Elvis Presley|Elvis]] seriea sortu zuen, ''Eight Elvises'' eta ''Triple Elvis'' (1963) barne. Erretratu hauek ''[[Elizabeth Taylor]]''ren erretratu sorta batekin batera Los Angeleseko Ferus Gallery-n egin zuen bigarren erakusketan erakutsi ziren. Urte hartan bertan, estudioa East 47th Streetera eraman zuen, ''Fabrika'' bihurtuko zena. Denborarekin, ''Fabrika'' artista, idazle, musikari eta [[Underground kultura|underground]] ospetsu askoren bilgune ezaguna bilakatu zen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Warhol, Andy|urtea=2006|izenburua=POPism : the Warhol sixties|argitaletxea=Internet Archive. Orlando : Harcourt|orrialdea=34|ISBN=978-0-15-603111-0|hizkuntza=En}}</ref>
Warholek Stable Galleryn egin zuen bere bigarren erakusketa 1964ko udaberrian, biltegi baten antzera espazioan pilatuta eta sakabanatuta zeuden kutxa komertzialen eskulturak erakusten zituena. Erakusketarako,olek egurrezko kaxak eta [[serigrafia]]<nowiki/>zko grafikoak eskatu zituen. Eskulturak — ''Brillo Box'', ''Del Monte Peach Box'', ''Heinz Tomato Ketchup Box'', ''Kellogg's Cornflakes Box'', C''ampbell's Tomato Juice Box'' eta Mott's Apple Juice Box— 200 eta 400 dolarretan saltzen ziren, kutxaren tamainaren arabera.<ref name="Izenik_gabekoa_2-20231105093602"/>
Ekitaldi garrantzitsu bat Paul Bianchiniren “[[Upper East Side]]” galerian “The American Supermarket” erakusketa izan zen 1964ko udazkenean. Ikuskizuna supermerkatu txikien ingurune tipiko gisa aurkeztu zen, bertan zegoen guztia izan ezik: produktuak, kontserbak, haragia, kartelak, horma, etab, garaiko pop artista nabarmenek sortu zuten, horien artean [[Claes Oldenburg]] eskultoreak, Mary Inman eta Bob Watts-ek. Warholek 12 dolarreko paperezko erosketa poltsa bat diseinatu zuen, zuri arrunta Campbellen zopa lata gorri batekin. Campbelln zopa-lata baten margoarekin 1.500 $ balio zuen, eta auto-[[Grabatu|grafatu]]<nowiki/>tako lata bakoitzak 3tan saltzen zuen 18 $ - 6,50 $ bakoitza. Erakusketa publiko orokorrari zuzenean zion pop arteari eta artea zer zenaren betiko galderari zuzenean aurre egin zion lehen ekitaldi masiboetako bat izan zen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Salvo, Donna M. De; Jessica Beck|urtea=2018|izenburua=Andy Warhol: From A to B and Back Again|argitaletxea=Yale University Press|orrialdea=196|ISBN=978-0-300-23698-9|hizkuntza=En}}</ref>
1967an Warholek “Factory Additions” sortu zuen bere grabatu eta argitalpen enpresarako.<ref>{{erreferentzia|urtea=2019|izenburua="2019: 50 Works for 50 Years"|argitaletxea=South Dakota State University|hizkuntza=En|url=https://www.sdstate.edu/south-dakota-art-museum/2019-50-works-50-years}}</ref>
1950eko hamarkadan [[iragarki]] [[ilustratzaile]] gisa, Warholek laguntzaileak erabili zituen produktibitatea areagotzeko. Lankidetza lan-metodoen alderdi definitzailea (eta eztabaidagarria) izango zen bere ibilbidean zehar; hori bereziki egia zen 1960ko hamarkadan. Garai honetan kolaboratzaile garrantzitsuenetako bat Gerard Malanga izan zen. Malangak serigrafiak, filmak, eskulturak eta beste lan batzuk ekoizten lagundu zion "The Factory"n, Warhol-en [[aluminio]]<nowiki/>zko paperarekin eta [[zilar]]<nowiki/>rezko pinturaz egindako estudioan "47th Street.en" (gero [[Broadway]]<nowiki/>ra eraman zuena). Factory taldeko beste kide batzuk Freddie Herko, Ondine, Ronald Tavel, Mary Woronov, Billy Name eta Brigid Berlin izan ziren (haiengandik jaso zuen, antza, bere telefono elkarrizketak grabatzeko ideia).<ref>{{erreferentzia|abizena=Colacello, Bob|urtea=1990|izenburua=Holy Terror: Andy Warhol Close Up|argitaletxea=New York: HarperCollins|ISBN=978-0-06-016419-5|hizkuntza=En}}</ref>
1960ko hamarkadan, Warhol-ek [[bohemio]] eta [[kontrakultura]] [[Eszentrikotasun|eszentriko]]<nowiki/>en segida bat ere prestatu zuen, non "superstar" izendapena eman zien, besteak beste, Nico, Joe Dallesandro, Edie Sedgwick, Viva, Ultra Violet, Holly Woodlawn, Jackie Curtis eta Candy Darling. Pertsona horiek guztiak Factory filmetan parte hartu zuten, eta batzuk —Berlin bezala— lagun izan ziren hil arte. [[New York]]<nowiki/>eko [[Underground kultura|underground]] arte/zinema munduko pertsonaia garrantzitsuak, hala nola, John Giorno idazlea eta Jack Smith zinemagilea, 1960ko hamarkadako filmetan ere (asko Andy Warhol Garrick Antzokian eta 55th Street Playhouse-n estreinatuta) agertzen dira, bere filmak agerian utziz, garai honetan hainbat eszena artistikorekin loturekin. Ezaguna ez zen garai honetan hainbat neraberekin izandako laguntza eta kolaborazioa ere izan zuen, beranduago bizitzan protagonismoa lortuko zutenak, besteak beste, David Dalton idazlea, Stephen Shore argazkilaria eta Bibbe Hansen artista.<ref>{{erreferentzia|abizena=James, Dagon|urtea=2014|izenburua=Billy Name:The Silver Age Black and White Photographs of Andy Warhol's Factory|argitaletxea=Reel Art Press|orrialdea=127|ISBN=978-1-909526-17-4|hizkuntza=En}}</ref>
==== 1968ko hiltzeko atentatua ====
[[Fitxategi:TAG Andy Warhol Soup Can 01.jpg|thumb|Andy Warholen Campbell zopa.]]
1968ko ekainaren 3an, [[Valerie Solanas]] idazle [[Feminismo|feminista]] [[Erradikalismo (politika)|erradikal]]<nowiki/>ak Warhol eta Mario Amaya arte kritikari eta komisarioa filmatu zituen bere estudioan, The Factoryn. Tiroketaren aurretik, Solanas Factoryren eszenan pertsonaia marjinal bat izan zen. 1967an SCUM Manifesto idatzi zuen, gizonak ezabatzearen alde egiten zuen feminismo separatista; eta 1968ko "''I, a Man"'' filmean agertu zen. Erasoaren egunean bertan, Solanas Fabrikatik urrundu zuten, Warholi emandako gidoi bat itzultzeko eskatu ostean. Gidoia oker zegoen itxuraz.<ref>{{erreferentzia|abizena=Solanas, Valerie (|urtea=2004|izenburua=SCUM Manifesto|argitaletxea=London: Verso|ISBN=978-1-85984-553-0. OCLC 53932627.|hizkuntza=En}}</ref>
Amayak zauri arinak baino ez zituen izan eta egun berean atera zuten ospitaletik. Warhol larri [[Zauritutako gizona|zauritu]] zuen erasoak eta ozta-ozta atera zen bizirik. Ondorio fisikoak izan zituen bizitza osoan, [[kortse]] kirurgiko bat eramatea behar izan zuela barne. Tiroketak eragin handia izan zuen ondorengo bizitzan eta artean. Solanas erasoaren biharamunean atxilotu zuten, bere burua poliziari entregatu ostean. Azalpen gisa, "nire bizitzaren gaineko kontrol gehiegi zuela" esan zuen. Ondoren, eskizofrenia paranoidea zuela diagnostikatu zioten eta azkenean hiru urteko zigorra ezarri zioten, Zuzenketa Sailaren kontrolpean. Filmaketaren ostean, Factoryn segurtasuna asko areagotu zuen, eta askorentzat "Factory 60s" amaitu zen ("Faktory zaharreko garaietako superstarrak ez ziren asko itzuli Factory berrira").<ref>{{erreferentzia|abizena=Warhol, Andy; Pat Hackett|urtea=1980|izenburua=POPism: the Warhol '60s|argitaletxea=New York: Harcourt Brace Jovanovich|orrialdeak=287–295|ISBN=978-0-15-173095-7. OCLC 5673923.|hizkuntza=En}}</ref>
Warholek zera esan zuen atentatuari buruz: «Tirokatu baino lehen, beti pentsatu nuen erdi-han nengoela, bizitza bizi beharrean telebista ikusten ari nintzela susmatzen nuen beti. Jendeak batzuetan esaten du pelikuletan gauzak gertatzen diren modua irreala dela, baina egia esan bizitzan gauzak gertatzen diren modua da irreala. Filmek [[emozio]]<nowiki/>ak oso indartsuak eta errealak ematen dituzte, baina gauzak benetan gertatzen zaizkizunean telebista ikustea bezalakoa da, ez duzu ezer sentitzen. Tirokatzen ari zirela eta harrez gero, banekien telebista ikusten ari nintzela. Kanalak aldatzen dira, baina dena telebista da».<ref>{{erreferentzia|abizena=Stiles, Kristine; Selz, Peter Howard|urtea=1996|izenburua=Theories and Documents of Contemporary Art: a Sourcebook of Artists' Writings|argitaletxea=University of California Press|orrialdea=345|ISBN=978-0-520-20251-1|hizkuntza=En}}</ref>
1969an, Warholek eta John Wilcock kazetari britainiarrak “Interview” aldizkaria sortu zuten.<ref>{{erreferentzia|urtea=2019|izenburua="Interview" Celebrates 50 Years—and Toasts to 50 More"|argitaletxea=Interview Magazine|hizkuntza=En|url=https://www.interviewmagazine.com/culture/interview-magazine-50th-anniversary-assouline-nordstrom}}</ref>
=== 1970eko hamarkada ===
Warholek atzera begirako erakusketa bat egin zuen Whitney Museum of American Art-en 1971n. [[Mao Zedong]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]<nowiki/>ko buruzagi komunistaren erretratu ospetsua 1973an sortu zuen. 1975ean, "''Andy Warholen Filosofia"'' liburua argitaratu zuen. Honakoa da bertan adierazitako ideia bat: "Dirua irabaztea artea da, eta lan egitea artea, eta negozio ona arterik onena da."<ref>{{erreferentzia|abizena=Canaday, Joan|urtea=1971|izenburua="Art: Huge Andy Warhol Retrospective at Whitney"|argitaletxea=The New York Times|ISBN=ISSN 0362-4331|hizkuntza=En}}</ref>
1960ko hamarkadan Warholen lanaren arrakasta eta eskandaluarekin alderatuta, 1970eko hamarkada askoz ere lasaiagoa izan zen, [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<nowiki/>agoa bilakatu baitzen. New Yorkeko hainbat gau-lokaletan sozializatu zen, besteak beste, Max's Kansas City-n eta geroago [[Studio 54]]<nowiki/>an. Orokorrean, isil, lotsati eta begirale zorrotztzat hartzen zuten. Robert Hughes arte kritikariak "Union Squareko [[sator]] zuria" deitu zion. 1977an Richard Weisman arte bildumagileak ''Athletes'' sortzeko enkargua egin zion, hain zuzen garaiko kirolari nagusiek osatutako hamar erretratu.<ref>{{erreferentzia|abizena=Hughes, Robert|urtea=1982|izenburua="The Rise of Andy Warhol"|argitaletxea=The New York Review of Books|hizkuntza=En|url=https://www.nybooks.com/articles/1982/02/18/the-rise-of-andy-warhol/}}</ref>[[Fitxategi:Andy Warhol by Jack Mitchell.jpg|thumb|Warhol 1973an, Jack Mitchellek argazkia.]]
Bob Colacelloren arabera, Warholek denboraren zati handi bat erretratu-enkarguetarako [[Babesletza (marketina)|babesle]] aberats berriak biltzera bideratu zuen, besteak beste, [[Iran]]<nowiki/>go Shah [[Mohammad Reza Pahlavi]], emaztea [[Farah Pahlavi]] enperatriza, arreba Ashraf Pahlavi printzesa, [[Mick Jagger]], [[Liza Minnelli]], [[John Lennon]], [[Diana Ross]] eta [[Brigitte Bardot]].<ref name=":0">{{erreferentzia|abizena=Colacello, Bob|urtea=1990|izenburua=Holy Terror: Andy Warhol Close Up|argitaletxea=New York: HarperCollins|orrialdea=28|ISBN=978-0-06-016419-5|hizkuntza=En}}</ref> 1979an, iritzi-emaileei ez zitzaien gustatu 1970eko hamarkadako pertsonaien eta ospetsuen erretratuen erakusketak, azalekoak, errazak eta komertzialak deitzen baitzituzten, gaien sakontasunik edo garrantziaren zantzurik gabe. Bestalde, 1979an, Warholek eta bere aspaldiko lagun Stuart Pivar-ek New Yorkeko Arte Akademia sortu zuten.<ref>{{erreferentzia|urtea=2018|izenburua="Andy Warhol Expert art authentication, certificates of authenticity and expert appraisers"|argitaletxea=www.artexpertswebsite.com|hizkuntza=En|url=https://www.artexpertswebsite.com/}}</ref>
=== 1980ko hamarkada ===
Warholek 1980ko hamarkadan arrakasta kritikoa eta finantzarioa berpiztu zuen, hein batean artista gazte oparo batzuekin izandako kidetasun eta adiskidetasunengatik, hots, 1980ko hamarkadako New Yorkeko artearen "zezenen merkatuan" nagusi zirenak: [[Jean-Michel Basquiat]], [[Julian Schnabel]], [[David Salle]] eta beste neo-espresionista deituriko batzuk. Eta baita Europako trans-abangoardiaren mugimenduko kideak ere, hala nola Francesco Clemente eta Enzo Cucchi tartean. Kaleko sinesgarritasuna ere lortu zuen eta Fab Five Freddy graffiti-artistak Warholi omenaldia egin zion Campbell zopa-latekin tren oso bat margotuz.<ref>{{erreferentzia|abizena=Piskor, Ed|urtea=2013|izenburua=Hip Hop Family Tree|argitaletxea=Fantagraphics|ISBN=978-1-60699-690-4|hizkuntza=En}}</ref>
Warhol "negozio artista" hutsa izateagatik ere kritikatzen zuten. Kritikariek 1980eko “''XX. mendeko juduen hamar erretratu'' (Ten Portraits of Jews of the Twentieth Century) erakusketari erreparatu zioten [[Manhattan]]<nowiki/>eko Jewish Museum-en. Judaismoarekin eta juduekin interesik ez zuen, eta lanei buruz bere egunkarian honakoa idatzi zuen "Salduko dute." Atzera begiratuta ordea, kritikari batzuek bdere azalekotasuna eta komertzialtasuna "gure garaiko ispilurik distiratsuena"tzat jo zuten, "Warholek 1970eko hamarkadan Amerikako kulturaren ezaugarriari buruz ezinezko zerbait harrapatu zuelakoan."<ref>{{erreferentzia|abizena=Lando, Michal|urtea=2008|izenburua="Reexamining Warhol's Jews"|argitaletxea=The Jerusalem Post|hizkuntza=En|url=https://web.archive.org/web/20110703204535/http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?cid=1207486218796&pagename=JPost%2FJPArticle%2FShowFull}}</ref>
Warholek asko estimatzen zuen [[Hollywood]]<nowiki/>eko glamour bizia. Behin zera esan zuen: "Maite dut [[Los Angeles]]. Maite dut Hollywood. Oso ederrak dira. Dena plastikoa da, baina plastikoa maite dut. Plastikoa izan nahi dut". Noizbehinka modako pasarteetan ibili zen eta produktuen lanak egin zituen, Zoli Agency eta geroago Ford Models-ek ordezkatuta.<ref>{{erreferentzia|abizena=Curley, John J.|urtea=2014|izenburua="Andy Warhol"|argitaletxea=Art History, Oxford University Press|ISBN=978-0-19-992010-5|hizkuntza=En}}</ref>
1984ko [[Sarajevoko Neguko Olinpiar Jokoak|Sarajevoko Neguko Olinpiar Joko]]<nowiki/>en aurretik, beste 15 artistekin bat egin zuen, [[David Hockney]] eta [[Cy Twombly]] barne, eta "abiadurako patinaje" inprimaketan lagundu zuen “Artea eta kirola” bilduman. Abiadura patinatzaileen alorrean Sarajevoko Neguko Olinpiar Jokoetako kartel ofizialerako erabili zen.<ref>{{erreferentzia|urtea=1984|izenburua="Speed Skater" official 1984 Sarajevo Winter Olympics poster by Andy Warhol".|argitaletxea=http://www.aanddgallery.com/store/images/uploads/WarholWinterolympics.jpg|hizkuntza=En}}</ref>
1984an, [[Vanity Fair (aldizkaria)|Vanity Fair]] aldizkariak [[Prince]]<nowiki/>ren erretratua ekoizteko enkargatu zion Warholi, [[Purple Rain (abestia)|Purple Rain]] abestiaren eta harekin batera zegoen filmaren arrakasta goraipatzen zuen artikuluarekin batera. Bere ibilbidean zehar egindako erretratu ospetsu askori erreferentzia eginez, ''Orange Prince (1984)'' sortu zuen, 1962ko Marilyn "Flavors" seriearen antzeko konposizio bat erabiliz, lehenagoko lehen erretratu ospetsu batzuen artean. Prince Warholek erabili ohi duen pop kolore-paleta batean ageri da, laranja distiratsuan, berde eta urdin distiratsuekin. Aurpegiko ezaugarriak eta ilea beltzez serigrafiatuta daude, atzealde laranjaren gainean.<ref>{{erreferentzia|urtea=1984|izenburua="Prince (1984) : Andy Warhol : Artimage"|argitaletxea=www.artimage.org.uk|hizkuntza=En}}</ref>
1985eko irailean Warholek Basquiat-ekin batera Tony Shafrazi galerian egindako erakusketak, ''Paintings'', kritika negatiboak jaso zituen. Hilabete horretan, berak nahi ez arren, bere “''Erreginak''” (Reigning Queens) serigrafia seriea Leo Castelli galerian erakutsi zuten. Egunerokoan honakoa idatzi zuen: "Europarako bakarrik omen ziren; hemen inori ez zaio erregetza axola eta beste kritika txar bat izango da."<ref>{{erreferentzia|urtea=1985|izenburua="'Reigning Queens', Andy Warhol"|argitaletxea=Tate|hizkuntza=En|url=https://www.tate.org.uk/art/artworks/warhol-reigning-queens-ar00396}}</ref>
[[Fitxategi:Silver Clouds Warhol Musee dArt Moderne ville Paris.jpg|thumb|Zilarrezko hodeien erreprodukzioa [[Paris]]<nowiki/>ko Musée d 'Art Moderne de la Villen, 2015eko abenduan, Warholeko erakusketa mugagabean.]]
1987ko urtarrilean, [[Milan]]<nowiki/>era joan zen bere azken erakusketaren inauguraziora, ''Azken afaria'', Palazzo delle Stelline-n egindakoa. Hurrengo hilabetean, Warhol eta [[Miles Davis]] jazz musikariak Koshin Satoh-ren moda desfilerako maketa egin zuten New Yorkeko Tunnel-en.<ref>{{erreferentzia|abizena=Kornbluth, Jesse|urtea=1987|izenburua="Remembering the World of Andy Warhol"|argitaletxea=New York Magazine|hizkuntza=En|url=https://nymag.com/arts/art/features/47184/}}</ref>
=== Heriotza ===
Warhol Manhattanen hil zen 1987ko otsailaren 22an, 58 urte zituela. Albisteen arabera, [[New York]]<nowiki/>eko ospitalean behazunaren ebakuntzatik ondo sendatzen ari zen, lotan hil baino lehen ebakuntza osteko bat-bateko bihotz taupaden irregulartasun baten ondorioz. [[Diagnostiko|Diagnostikoa]] eta ebakuntza egin aurretik, Warholek atzeratu egin zuen behazunaren arazo errepikakorrak egiaztatzea, erietxeetara sartzeko eta medikuak ikusteko [[beldur]] baitzen. Bere familiak erietxea auzitara eraman zuen arreta desegokiagatik, arritmia arreta desegokiak eta ur intoxikazioagatik eragindakoa zela esanez. Praktika txarren auzia epaitegitik kanpo ebatzi zen azkar; familiak argitu gabeko diru kopuru bat jaso ondoren.<ref>{{erreferentzia|urtea=1991|izenburua="Andy Warhol Heirs Settle Lawsuit With Hospital Over Artist's Death"|argitaletxea=Orlando Sentinel|hizkuntza=En}}</ref>
Warhol hil baino pixka bat lehenago, medikuek espero zuten [[kirurgia]] gaindituko zuela, nahiz eta kasua berriro aztertu eta hogeita hamar urte geroago zantzu asko agertu ziren ebakuntza hasieran uste baino arriskutsuagoa zela. Garai hartan, "errutinazko" kirurgia baten ondorioz hil zela zabaldu zen. Hala ere, adina, [[behazun]] arazoak, aurreko bala-zauria eta bere egoera medikoa kontuan hartuta, ebakuntza egin aurreko asteetan hiltzeko arriskua handia izan zela zirudien.<ref>{{erreferentzia|abizena=Gobnik, Blake.|urtea=2017|izenburua="Warhol's Death: Not So Simple, After All"|argitaletxea=The New York Times|hizkuntza=En}}</ref>
Warholen anaiek Pittsburghera eraman zuten gorpua. Han hilkutxa ireki baten egon zen Thomas P. Kunsak ehorztetxean. [[Brontzeztatze|Brontzez]]<nowiki/>ko hilkutxa trinkoak urrezko xaflak eta tapizeria zuria zituen. Warhol [[Kaxmirera|kaxmirez]]<nowiki/>ko traje beltz bat, paisley gorbata, platinozko ileordea eta eguzkitako betaurrekoak zeuzkan jantzita. Etzanda zegoen, otoitz-liburu txiki bat eta arrosa gorri bat eskuan zituela. Hileta-liturgia Bizantziar Mamu Santuaren Eliza Katolikoan egin zen, Pittsburgheko Ipar Aldean, 1987ko otsailaren 27an. Peter Tay monsinoreak egin zuen laudorioa. [[Yoko Ono]] eta John Richardson hizlariak izan ziren. Hilkutxa arrosa zuriz eta garo zaintsuz estalita zegoen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Wilson, Scott|izenburua=Resting Places: The Burial Sites of More Than 14,000 Famous Persons, 3d ed.: 2|argitaletxea=Kindle Location 49627. McFarland & Company, Inc., Publishers. Kindle Edition.|hizkuntza=En}}</ref>
Liturgiaren ondoren, hilkutxa Pittsburgheko hegoaldeko Bethel Parken dagoen Bizantziar Bataiatzailearen Hilerri Katolikora eraman zuten, non Warhol bere gurasoengandik gertu lurperatu zuten. Apaizak otoitz labur bat egin zuen eta [[Ur bedeinkatu|ur bedeinkatua]] zipriztindu zuen hilkutxan. Jaitsi aurretik, lagun min eta Interview argitaletxearen editore Paige Powellek aldizkariaren ale bat eta Estée Lauderren Beautiful Eau de Parfum botila bat bota zituen hilobira. 1987ko apirilaren 1ean Manhattanen omenezko elizkizuna egin zen [[San Patrizioren katedrala (New York)|San Patrizio katedral]]<nowiki/>ean.<ref>{{erreferentzia|abizena=Glueck, Grace|urtea=1987|izenburua="Warhol Is Remembered By 2,000 At St. Patrick's"|argitaletxea=The New York Times|ISBN=ISSN 0362-4331|hizkuntza=En}}</ref>
== Artelanak ==
=== Margolanak ===
1960ko hamarkadaren hasieran, pop artea hainbat artistak era independentean hartzen ari ziren forma esperimental bat zen. Aitzindari horietako batzuk, [[Roy Lichtenstein]] kasu, mugimenduaren sinonimo bihurtuko ziren gerora. Warhol, "Pop artearen Aita Santua" bezala ezaguna egingo zena, estilo berri honetara zuzendu zen, non gai herrikoiak artistaren paletaren parte izan zitezkeen. Lehen koadroek marrazki bizidunetatik eta iragarkietatik hartutako irudiak erakusten dituzte, eskuz margotuak pintura tantaz. Tanta horiek [[Willem de Kooning]] bezalako espresionista abstraktu arrakastatsuen estiloa imitatzen zuten.<ref name=":0" />[[Fitxategi:Andy Warhol and Tennessee Williams NYWTS.jpg|thumb|Warhol eta [[Tennessee Williams]] (eskuinean) SS ''France'' lanari buruz hitz egiten, 1967an.]]
Hastapen horietatik aurrera, bere estilo eta gaiak garatu zituen. Sinadura-gai bat landu beharrean, hasi zen bezala, gero eta lan gehiago egiten zuen sinadura-estilo bat lantzen, prozesu artistikotik eskuz egindakoa poliki-poliki ezabatuz. Warholek maiz erabiltzen zuen [[serigrafia]], eta azken marrazkiak [[Diapositiba proiektore|diapositiba]] proiekzioetatik ateratzen ziren. Margolari gisa zuen ospearen gailurrean, hainbat laguntzaile izan zituen, serigrafiazko pantailen multiploak sortzen zituztenak, bertsio eta bariazio ezberdinak egiteko bere jarraibideak betez.<ref>{{erreferentzia|abizena=Smith, Patrick S|urtea=1986|izenburua=Andy Warhol's Art and Films|argitaletxea=UMI Research Press|orrialdea=98|ISBN=978-0-8357-1733-5|hizkuntza=En}}</ref>
Warholen lehen pop artelanak 1961eko apirilean erakutsi ziren, New Yorkeko Bonwit Teller dendako erakusleihoen erakusketarako atzealde gisa balio zutenak. Garai hartan [[Jasper Johns]], [[James Rosenquist]] eta [[Robert Rauschenberg]] pop artearen garaikideak ziren. Muriel Latow galeristak asmatu zituen bai zopa latak eta bai dolarren koadroak. 1961eko azaroan, 50 dolarreko txeke bat bidali zion Latowri, 2009ko “''Pop, Warholen jeinua”'' biografiaren arabera, zopa latak gai bezala asmatzeagatik ordainduz. Bere lehen erakusketa handirako, Campbell-en zopa kontserba ospetsuak margotu zituen, bizitza osoan bazkaltzeko hartu ohi zituelako.<ref>{{erreferentzia|abizena=Warhol, Andy|izenburua=The philosophy of Andy Warhol: from A to B and back again|argitaletxea=San Diego: Harcourt Brace Jovanovich.|hizkuntza=En}}</ref>
1960ko hamarkadan hasi zen Warhol estatubatuar objektu enblematikoen margolanak egiten, hala nola dolarraren billeteak, perretxiko hodeiak, aulki elektrikoak, Campbell-en zopa latak, [[Coca-Cola]] botilak, [[Marilyn Monroe]], [[Elvis Presley]] eta [[Elizabeth Taylor]] bezalako ospetsuak. Eta baita ere egunkarien titularrak edo polizia-txakurrak eskubide zibilen aldeko mugimenduko [[Birmingham]]<nowiki/>eko kanpainan [[afro-amerikar]] protestari erasotzen ari zirenen argazki gisa. Bere lana ezaguna eta polemikoa bihurtu zen. Warholek zera esan zuen Coca-Colari buruz: «Herrialde honek duen ona da Amerikak tradizioari ekin ziola, non kontsumitzaile aberatsenek funtsean pobreenen gauza berdinak erosten dituztela. Telebista ikusi eta Coca-Cola ikusi dezakezu, eta badakizu lehendakariak Coca-Cola edaten duela, Liz Taylorek Coca-Cola edaten duela, eta pentsa, zuk ere Coca-Cola edan dezakezula. Coca bat Coca bat da, eta diru-kopuru batek ezin dizu izkinan dagoen txondorra edaten ari dena baino Coca hoberik lortu. Coca-Cola guztiak berdinak dira eta koka-kola guztiak onak dira. Liz Taylorek badaki, presidenteak badaki, ergelak badaki eta zuk badakizu»<ref>{{erreferentzia|abizena=Warhol, Andy|izenburua=The philosophy of Andy Warhol: from A to B and back again|argitaletxea=San Diego: Harcourt Brace Jovanovich|hizkuntza=En}}</ref>
1962an, Warholek ''Marilyn'' serie famatua sortu zuen. Flavour Marilyns azpiserieko hamalau oihal talde batetik hautatu ziren, bakoitza 20" x 16" neurtzen zuena. [[Mihise]] batzuk Life Savers-en hainbat gozokiren izenak jaso zituzten, besteak beste, Cherry Marilyn, Lemon Marilyn eta Licorice Marilyn. Besteak atzeko koloreen arabera identifikatzen dira.<ref>{{erreferentzia|urtea=2021|izenburua="Marilyn"|argitaletxea=Richard Polsky Art Authentication|hizkuntza=En|url=https://richardpolskyart.com/artists/andy-warhol/}}</ref>
1979an, Warholek [[BMW]] M1 Group 4 lasterketako bertsio bat margotzeko enkargua jaso zuen, BMW Art Car proiektuaren laugarren atalerako. Bestalde, 1984an, Warholek Alexander Iolas bildumagile eta galeristak [[Leonardo da Vinci]]<nowiki/>ren [[Azken Afaria (Leonardo da Vinci)|Azken afaria]]<nowiki/>n oinarritutako lana ekoizteko enkargua jaso zuen [[Milan]]<nowiki/>go Palazzo delle Stelline-ko errefektotegi zaharreko erakusketa baterako, hain zuzen Leonardo da Vinciren horma-irudia zegoen Santa Maria delle Grazie-ren parean. ikus daiteke. Warhol-ek enkarguaren eskakizunak gainditu zituen eta gaiari buruzko 100 aldaera inguru egin zituen, serigrafiak eta margolanak gehienbat, eta horien artean Basquiat-ekin elkarlanean egindako eskultura bat, ''Hamar punching Bags'' (Azken Afaria). 1987ko urtarrilean inauguratu zen Milango erakusketa, 22 serigrafiaz osatutako multzo batekin, eta artistaren zein galeristaren azken erakusketa izan zen. ''Azken afaria'' serieari buruz, batzuk "dudarik gabe bere handiena" dela ikusi zuten, baina besteek "desiragarria, erlijiosoa" eta "izpiritu gabekoa" zela esan zuten. Estatu Batuetako edozein artistak erlijio gaiko lanen sortarik handiena da.<ref>{{erreferentzia|abizena=Dillenberger, Jane|urtea=2001|izenburua=The Religious Art of Andy Warhol|argitaletxea=London: Continuum|orrialdeak=10-11|ISBN=978-0-8264-1334-5. OCLC 59540326.|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:Bratislava Venturska ulica1.jpg|thumb|Andy Warholen estatua [[Bratislava|Bratislavan]], [[Eslovakia]].]]
=== Marrazkigintza ===
Askotan grabatuarekin —batik bat serigrafiarekin— lotu ohi den arren, oso talentu handiko [[ilustratzaile]] eta marrazkilaria izan zen, eta [[Marrazki|marrazkia]] bere praktikaren zati bat izan zen karreran zehar. Paperean egindako lehen marrazkiek lerro jarraituarekin eta sestra itsuarekin antzekotasun bat zuten. marrazteko teknikok lanari erraztasun eta bat-bateko sentsazioa emanez. Batez ere iragarki komertzialean lan egiten zuen bitartean, marrazketa-teknikaren aitzindaria izan zen, zeinak [[grafito]]<nowiki/>zko marrazkia paperean sintetizatzen baitzuen grabatuaren elementuekin. Warholek marrazketa praktikan jarraitu zuen azken urteetan zehar, eta garai horretako lanak karrera luze eta ospetsu baten trebezia eta teknika landuak erakusten ditu.<ref>{{erreferentzia|abizena=Network, Artnet Gallery|urtea=2023|izenburua="Spotlight: A New Exhibition of Andy Warhol's Late-Career Drawings Reveals His Enduring Passions, From Fashion to the Animal Kingdom"|argitaletxea=Artnet News|hizkuntza=En}}</ref>
=== Arte merkatua ===
Andy Warholen lanaren balioa 1987an hil zenetik goranzko ibilbide amaigabean egon da. 2014an, bere lanek 569 milioi dolar pilatu zituzten enkantean, eta horrek mundu mailako artearen [[Merkataritza|merkatua]]<nowiki/>ren seiren bat baino gehiago hartzen zuen. Hala ere, beherakada batzuk egon dira. Dominique Lévy arte-merkatariak dioenez, "Warholen merkataritzak maldan gora botatako baskularen antzeko zerbait mugitzen du: gora eta behera egiten du, baina goi-behe berri bakoitza azkenaren gainetik dago". Warholek intrigatutako bildumagile berrien uholdeari egozten dio hori. "Momentu ezberdinetan, bildumagile talde desberdinak sartu izan dira bere merkatuan, eta horrek eskariaren gailurrak eragin zituen, ondoren asebetetzea eta moteltzea", prozesuak hurrengo belaunaldiak errepikatu baino lehen.<ref>{{erreferentzia|urtea=2019|izenburua="Is Warhol Still Art's 'One-Man Dow Jones'? Dealer Dominique Lévy Breaks Down Five Myths About the Artist's Market"|argitaletxea=Artnet News|hizkuntza=En}}</ref>
=== Bildumatzaileak ===
Lehen [[bildumagile]]<nowiki/>en eta laguntzaile eragingarrien artean Emily eta Burton Tremaine zeuden. Erositako 15 artelan baino gehiagoren artean, ''Marilyn Dipty''ch (gaur egun Tate Modern, Londresen) eta ''A boy for Meg'' (gaur egun Washington, DCko National Gallery of Arten), Warholen estudiotik zuzenean erosi zituzten 1962an. Gabonetan, ''Marilyn Monroeren buru txiki bat'' utzi zuen Tremainetarren atean New Yorkeko apartamentuan, haien laguntza eta animoengatik eskertzeko.<ref>{{erreferentzia|urtea=1962|izenburua=Andy Warhol. A boy for Meg|argitaletxea=National Gallery of Art, Washington, DC.|hizkuntza=En}}</ref>
== Lanak ==
=== Filmografia ===
Warhol 1962an La Monte Young-en Trio for Strings izeneko konposizio estatikoaren estreinaldian parte hartu zuen. eta ondoren bere film estatikoen serie ospetsua sortu zuen. Jonas Mekas zinemagileak, Warholekin batera hirukotearen estreinaldira joan zenak, zioen Warholen film estatikoak emanaldian zuzenean inspiratu zirela. 1963 eta 1968 artean, 60 film baino gehiago egin zituen, eta Fabrikako bisitarien zuri-beltzeko "pantaila-proba"-ren 500 bat erretratu.<ref>{{erreferentzia|abizena=Husslein, Uwe|urtea=1990|izenburua=Pop goes art: Andy Warhol & Velvet Underground|argitaletxea=Wuppertal.|ISBN=OCLC 165575494|hizkuntza=En}}</ref>[[Fitxategi:Warhol7.JPG|thumb|BMW Taldea - 4 M1 margotutako autoa.]]Bere film ospetsuenetako batek, “''Lo''” (Sleep), sei orduz lo egiten duen John Giorno poetaren jarraipena egiten du. 35 minutuko “''Blow Job”'' filma Willard Maas zinemagilearen ustez ahozko sexua jasotzen duen DeVeren Bookwalter-en aurpegiaren etengabeko plano bat da, nahiz eta kamera inoiz makurtzen ez den hori ikusteko. Beste bat, “''Empire”'' (1964), iluntzean New Yorkeko [[Empire State eraikina|Empire State Building]]-eko zortzi orduz osatuta dago. “''Eat''” filmak 45 minutuz [[perretxiko]] bat jaten duen gizon baten irudian datza.<ref name=":1">{{erreferentzia|abizena=Guiles, Fred Lawrence|urtea=1989|izenburua=Loner at the Ball: The Life of Andy Warhol|url=https://archive.org/details/loneratballlifeo0000guil|argitaletxea=New York: Bantam|ISBN=978-0-593-01540-7|hizkuntza=En}}</ref>
Bere film ezagunena eta arrakasta kritikoena “''Chelsea Girls''” (1966) izan zen. Filma oso berritzailea izan zen, 16 mm-ko bi pelikula aldi berean proiektatzen zirelako, bi istorio ezberdin batera erakutsi zirela. Proiekzio-kabinatik, film baterako soinua igoko zen "istorio" hori argitzeko, besterako jaisten zen bitartean. Irudien biderketak Warholen 1960ko hamarkadaren hasierako serigrafia-lan nagusiak gogora ekarri zituen.<ref name=":1" />
=== Musika ===
1960ko hamarkadaren erdialdean, Warholek [[The Velvet Underground|Velvet Underground]] taldea bereganatu zuen, Exploding Plastic Inevitable multimedia performance arte ikuskizunaren elementu erabakigarri bihurtuz. Paul Morrisseyrekin batera, taldearen zuzendari gisa jardun zuen, Nicoren berri emanez (Warholek eskatuta taldearekin ariko zen). The Velvet Underground kudeatzen zuen bitartean, beltzez jantzita eramango zituen berak ere aurkezten zituen filmen aurrean jotzeko. 1966an, ''The Velvet Underground & Nico'' euren lehen diskoa "ekoiztu" zuen, eta baita diskoaren azala eskaini ere. Bere benetako parte hartzea diskoaren ekoizpenean estudioko denbora ordaintzea besterik ez zen izan.<ref>{{erreferentzia|abizena=McNeil, Legs|urtea=2016|izenburua=Please kill me : the uncensored oral history of punk|argitaletxea=McCain, Gillian (Twentieth anniversary ed.). New York|ISBN=978-0-8021-2536-1. OCLC 955634990.|hizkuntza=En}}</ref>
Taldearen lehen diskoaren ostean, Warhol eta [[Lou Reed]] taldeko buruak ados ez zetozen taldeak hartu behar zuen norabideari buruz, eta haien adiskidetasun artistikoa amaitu zen. 1989an, Warhol hil ondoren, Reed eta [[John Cale]] 1972tik lehen aldiz elkartu ziren “''Songs for Drella''” kontzeptu-albuma idatzi, interpretatu, grabatu eta kaleratzeko, Warholi omenaldia egiteko.<ref>{{erreferentzia|abizena=Sisaro, Ben|urtea=2019|izenburua="A Long-Lost Lou Reed Tape With a Surprise: Andy Warhol Lyrics – The cassette, discovered at the Andy Warhol Museum, finds the Velvet Underground musician performing snippets from his mentor's 1975 book"|argitaletxea=The New York Times|hizkuntza=En|url=https://www.nytimes.com/2019/10/30/arts/music/lou-reed-andy-warhol-tape.html}}</ref>
=== Liburuak eta inprimaketak ===
1950eko hamarkadaren hasieran, Warhol-ek lanen hainbat zorro egin zituen. Bere kabuz argitaratutako hainbat liburu koadernatutako lehena ''25 Cats Name Sam and One Blue Pussy'' izan zen, 1954an Seymour Berlinek inprimatutako Arches izeneko ur-markako paperean, litografietarako marra zurrunduaren teknika erabiliz. Jatorrizko edizioa zenbakidun 190 aletara mugatu zen, eskuz koloreztatuta, Martin doktorearen tinta garbiketak erabiliz. Horietako gehienak bezeroei eta lagunei opari gisa eman zizkien. 4. zenbakia, aurreko azalean "Jerry" inskribatua eta Geraldine Stutzeri emana, 1987an faksimilea inprimatzeko erabili zen, eta jatorrizkoa 2006ko maiatzean enkantean jarri zen 35.000 US$ren truke Doyle New Yorken.<ref>{{erreferentzia|abizena=Russell, John|urtea=1987|izenburua="Art"|argitaletxea=The New York Times|hizkuntza=En}}</ref>[[Fitxategi:Jimmy Carter with Andy Warhol during a reception for inaugural portfolio artists., 06-14-1977 - NARA - 175147.jpg|thumb|[[Jimmy Carter]] AEBetako presidentearekin 1977an.]]
=== Beste jarduera batzuk ===
Andy Warhol margolan eta filmengatik ezaguna den arren, hainbat euskarritan egin zuen lan;
• '''Eskultura''': bere eskultura ospetsuena “''Brillo Boxes''” izango da, 24 brillo xaboi paketeetarako erabiltzen ziren markako kartoizko kaxa handien egurrezko serigrafiazko tinta.
• '''Audioa''': Garai batean Warholek grabagailu eramangarri bat eraman zuen berarekin joaten zen toki guztietara, denek esaten eta egiten zutena grabatuz. Gailu horri bere "emaztea" deitzen zion.
• '''Denbora-kapsulak''': 1973an, Warhol bere eguneroko bizitzatik efimeroak gordetzen hasi zen, hots, lorrespondentzia, egunkariak, oroigarriak, haurtzaroko objektuak, hegazkin-txartel erabiliak eta janari, Denbora kapsulak izeneko kartoizko kaxa arruntetan zigilatuta.<ref>{{erreferentzia|abizena=Bourdon, David|urtea=1989|izenburua=Warhol|argitaletxea=New York: Harry N. Abrams|orrialdea=51|ISBN=978-0-8109-1761-3. OCLC 19389231.|hizkuntza=En}}</ref>
'''• Telebista''': Andy Warhol-ek bere gai gogokoen bati buruz, “''Ezer ez''” (Nothing) telesail berezi batekin amesten zuen, The Nothing Special deituko zuena. Bere ikuskizunez gain, aldizka, beste programa batzuetan parte hartu zuen gonbidatu bezala.
'''• Moda''': Warholek esan omen zuen: «Nahiago dut soineko bat erosi eta horman jarri, koadro bat jarri baino, ezta?». Dandy moderno bat bezala deskribatu dute, bere agintea "presentzian baino gehiago hitzetan oinarritzen zen arren,"
• '''Performance''': Warhol-ek eta bere lagunek antzerki-multimedia-jazoerak antolatu zituzten festetan eta toki publikoetan, musika, zinema, diapositiba-proiekzioak eta baita Gerard Malanga S&M jantziak uztartuz.
• '''Antzerkia''': “''Andy Warhol's Pork''” antzezlana 1971ko maiatzaren 5ean estreinatu zen, New Yorkeko LaMama antzokian, bi astez, eta Londresko Roundhouse-ra eraman zuten 1971ko abuztuan.
'''• Argazkigintza''': serigrafiak ekoizteko, argazkiak egin zituen edo bere lagunek eta laguntzaileek egin zituzten. Argazki hauek Polaroid kameraren modelo zehatz batekin atera ziren gehienbat.
'''• Informatika''': Warholek Amiga ordenagailuak erabili zituen arte digitala sortzeko, tartean “''You Are the One''” Amiga, Inc-rekin diseinatzen eta eraikitzen lagunduz.<ref>{{erreferentzia|abizena=Staff of The Andy Warhol Museum|urtea=2004|izenburua=Andy Warhol: 365 Takes|argitaletxea=New York: Harry N. Abrams|orrialdea=35|ISBN=978-0-500-23814-1. OCLC 56117613.|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:ANDY WARHOL AT LEVEL TWO IN THE POST MODERN CAVE 15.jpg|thumb|Marilyn 2. mailan, leize 15 postmodernoan.]]
== Bizitza pertsonala ==
=== Sexualitatea ===
Warhol [[Homosexualitate|homosexuala]] zen. 1980an, oraindik birjina zela esan zion elkarrizketatzaile bati. Bob Colacello biografoak, elkarrizketan egon zena, uste zuen ziurrenik egia zela eta izan zuen sexu gutxi hori ziurrenik "voyeurismoaren eta masturbazioaren nahasketa bat zela, Andyren abstraktu hitza erabiltzeko". Bere birjintasunari buruzko baieztapena kontraesanean dagoela dirudi 1960an kondylomatagatik, sexu-transmisiozko gaixotasun batengatik, ospitalean emandako tratamenduarekin. Izan zituen maitaleek ere kontraesan egin dute, tartean musa izan zen BillyBoy, sexua orgasmoa arte izan zutela esan baitzuen: "Andy Warhol izaten ez zenean eta berarekin bakarrik zinenean izugarri eskuzabala eta oso pertsona jatorra zen. Liluratu ninduena bakarrik ikusi nuen pertsona izan zen. Izan ere, berarekin jendaurrean nengoela urduritu egitenn zitzaidan... Nik esango nuke: 'Nazkagarria zara, ezin zaitut jasan'"<ref>{{erreferentzia|abizena=Matarazzo, Father Sam|urtea=1998|izenburua=The Religious Art of Andy Warhol|argitaletxea=New York: The Continuum Publishing Company|orrialdea=33|ISBN=978-0-8264-1112-9|hizkuntza=En}}</ref>
=== Erlijioa ===
Erruteno katoliko praktikatzailea zen. New Yorkeko etxerik gabeko [[Aterpetxe (argipena)|aterpetxe]]<nowiki/>etan boluntario aritu zen erregularki, batez ere urteko garai gogorrenetan, eta erlijioso gisa deskribatzen zuen bere burua. Warholen geroagoko lan askok erlijio-gaiak irudikatu zituzten, besteak beste, bi serie, ''Errenazimenduko pinturen xehetasunak'' (1984) eta ''Azken afaria'' (1986). Horrez gain, bere ondarean hil osteko gai erlijiosoko lan multzo bat aurkitu zuten.<ref>{{erreferentzia|abizena=Romaine, James|urtea=2003|izenburua="Transubstantiating the Culture: Andy Warhol's Secret"|argitaletxea=Godspy|hizkuntza=En}}</ref>
=== Bildumak ===
Warhol bildumazale amorratua zen. Lagunek bere bilduma ugari aipatzen zuten, lau solairuko etxea ez ezik, inguruko biltegiratze unitate bat ere betetzen zutenak, "Andy's Stuff" gisa. Bildumen benetako hedadura ez zen hil eta geroraino aurkitu, Pittsburgheko museoak bere "Gauzen" 641 kaxa hartu zituenean.<ref>{{erreferentzia|abizena=Muchnic, Suzanne|urtea=1988|izenburua="Warhol: Pop Artist or Crusader for Tradition?"|argitaletxea=Los Angeles Times|ISBN=ISSN 0458-3035|hizkuntza=En}}</ref>
Bildumen artean, Coca-Cola-ko oroigarrien seinalea eta XIX. mendeko margolanak zeuden hegazkinen menuekin batera, ordaindu gabeko fakturak, pizza-orea, eleberri pornografikoak, egunkariak, zigiluak, supermerkatuen kartelak eta cookie-ontziak, beste bitxikeria batzuen artean. Artelan esanguratsuak ere biltzen zituen, hala nola George Bellowsen ''Miss Bentham''. Bere bilduma nagusietako bat ileordeak ziren. 40 baino gehiago zituen eta oso babesten zuen bere ile-postak, New Yorkeko ileordegile batek [[Italia]]<nowiki/>tik inportatutako ilearekin josi zituenak. 1985ean, neska batek Warhol-i ileordea burutik kendu zion. Geroago egun horretako egunkariko sarreran zera idatzi zuen: "Ez dakit zerk eragotzi ninduen balkoitik bultzatzea."<ref>{{erreferentzia|urtea=2015|izenburua="American Acquisition"|argitaletxea=Barber Institute of Fine Arts|hizkuntza=En}}</ref>[[Fitxategi:Andy Warhol Campbell's Soup Cans (MoMA - New York).jpg|thumb|Warholen sopa latak, New Yorkeko [[MoMA]] museoan.]]
== Ondarea ==
2002an, AEBetako Posta Zerbitzuak 18 zentimoko [[Zigilu (posta)|zigilu]] bat jaulki zuen Warhol gogoratzeko. Scottsdaleko (Arizona) Richard Sheaffek diseinatu zuen zigilua, eta Museoan egindako ekitaldi batean aurkeztu zen. 2011ko martxoan, New Yorkeko [[Union Square (Manhattan)|Union Square]]<nowiki/>n Warholen eta bere [[Polaroid]] kameraren kromozko estatua bat agertu zen.<ref>{{erreferentzia|urtea=2011|izenburua="Andy Warhol Commemorated in Chrome on Union Square".|argitaletxea=The New York Times.|hizkuntza=En|url=https://archive.nytimes.com/artsbeat.blogs.nytimes.com/2011/03/31/andy-warhol-commemorated-in-chrome-on-union-square/}}</ref>
[[Merkurio (planeta)|Merkurio]]<nowiki/>ko [[krater]] bati Warholen izena jarri zioten 2012an.<ref>{{erreferentzia|urtea=2021|izenburua="Warhol"|argitaletxea=Gazetteer of Planetary Nomenclature. NASA|hizkuntza=En|url=https://planetarynames.wr.usgs.gov/Feature/14975}}</ref>
2013an, bedre urtebetetzearen 85. urteurrena omentzeko, Andy Warhol Museoak eta EarthCam-ek lankidetza-proiektu bat jarri zuten martxan Figment izenekoa.<ref>{{erreferentzia|abizena=Begos, Kevin|urtea=2013|izenburua="Webcam to broadcast from Andy Warhol's Pa. grave"|argitaletxea=USA TODAY|hizkuntza=En|url=https://eu.usatoday.com/story/news/nation/2013/08/05/webcam-warhols-grave/2620965/}}</ref>
=== Warhol Fundazioa ===
Warholen testamentuak agindu zuen bere ondare osoa —familiako kideei ondare xume batzuk izan ezik— ”arte bisualen aurrerapenari” zuzendutako fundazio bat sortzeko bideratuko zela. Hainbeste ondasun zituen, non Sotheby-k bederatzi egun behar izan zituen ondarea hil ondoren sailkatzeko. Enkanteak 20 milioi dolar baino gehiago bildu zituen.
1987an, bere borondatearen arabera, “Andy Warhol Foundation for the Visual Arts” sortu zen. Fundazioak ondarearen gisa balio du, baina misio bat ere badu "adierazpen artistiko berritzailea eta sormen prozesua bultzatzea" eta "izaera erronka eta sarritan esperimentala duten lanei bideratzen laguntzea da".<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua="Introduction"|argitaletxea=The Andy Warhol Foundation for the Visual Arts.|hizkuntza=En}}</ref>
== Pop kulturan ==
Warholek Interview aldizkaria sortu zuen, hark "ontzat" zituen ospetsuentzako eszenatoki bat eta bere lagunek osatutako negozioa. Beste batzuekin kolaboratu zuen liburu guztietan (horietako batzuk Pat Hackett-ekin idatzitakoak). Jendea sortu zuela ere esan liteke. Produktuak onartzen zituen, iragarkietan agertu zen, eta telebistako saioetan eta filmetan sarritan egin zituen gonbidatu ospetsuak (Love Boat, Saturday Night Live eta Richard Pryor-en Dynamite Chicken filmean parte hartu zuen).<ref>{{erreferentzia|urtea=2002|izenburua="Ernest Pintoff, 70; Animator Won Oscar"|argitaletxea=Obituaries. Los Angeles Times|hizkuntza=En|url=https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2002-feb-07-me-pintoff7-story.html}}</ref>
Alde horretatik Warhol "Art Business" eta "Business Art"-en zalea zen. Izan ere, artea negozio gisa pentsatzeko zuen interesa idatzi zuen "''Andy Warholen filosofia A-tik B-ra eta berriro atzera''“ (The Philosophy of Andy Warhol from A to B and Back Again)<ref>{{erreferentzia|abizena=Lommel, Ulli|urtea=1979|izenburua=Cocaine Cowboys.|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:Andy Warhol and Ulli Lommel on set of Cocaine Cowboys.jpg|thumb|Ulli Lommel zuzendariarekin Cocaine Cowboysen platoan (1979), non Warhol bera bezala agertzen zen.]]
=== Filmak ===
Hil ostean, Crispin Glover-ek interpretatu zuen Warholen papera, [[Oliver Stone]]<nowiki/>ren “''The Doors''” (1991) filmean, Jared Harrisek Mary Harronen “''I Shot Andy Warhol''” (1996) filmean ,eta [[David Bowie]]<nowiki/>ren Julian Schnabelen “''Basquiat''” (1996) filmean. Bowie-k gogoratu zuen bizitza errealean Warhol ezagutzeak paperean nola lagundu zion, eta harekin izandako lehen bilerak kontatu zituen: “Pare bat aldiz ezagutu nuen, baina gutxitan partekatzen genuen txosnak baino gehiago. Elkar ikusi genuen lehen aldian isiltasun deserosoa gertatu zen nire oinetako hori distiratsuak ohartu eta gogotsu hitz egiten hasi zen arte. Oso azalekoa izan nahi zuen. Eta itxuraz emoziorik gabekoa, axolagabea, hildako arrain bat bezala. [[Lou Reed]]<nowiki/>ek deskribatu zuen sakonena Andyren panpina bat merkatura ekarri behar zutela esan zidanean: haizeratzen duzun eta ezer egiten ez duen panpina bat. Baina ondo behatzea lortu nuen, eta hori lagungarria izan zen Pittsburgheko museoan “''We weared his clothes''” filmerako, eta osorik zeuden, garbitu gabe. Poltsikoak ere ez ziren hustu: Andyk beti aurpegian zikintzen zion krepe zuria, zurbil hilgarria, txeke bat zatituta, norbaiten helbidea, pilula homeopatiko asko eta ileorde bat. Andyk zilarrezko ileorde haiek janzten zituen beti, baina ez zuen inoiz onartu ileordeak zirenik. Bere ile-apaindegi batek esan zidan azkenaldian ileordeak aldizka mozten zizkiola, benetako ilea balitz bezala. Ileordea moztu zutenean, hurrengo hilabetean beste bat jarri zuen ilea hazi balitz bezala.”<ref>{{erreferentzia|urtea=1995|izenburua="Can the Real David Bowie Rise, Please?"|argitaletxea=HUMO Magazine|hizkuntza=En|url=https://archive.today/20130616041825/http://www.algonet.se/~bassman/articles/95/h.html}}</ref>
== Ikus, gainera ==
* [[Pop Artea]]
* {{En}} [https://www.warhol.org/ Andy Warhol museoa]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{wikiesanak}}
* {{en}} [http://www.warholfoundation.org/ Warhol Foundation] in New York, New York.
* {{en}} [http://www.warholcity.com The Andy Warhol Museum of Modern Art - Medzilaborce, Slovakia, Europe - city of origin]
{{Bizialdia|1928ko|1987ko|Warhol, Andy}}
[[Kategoria:Pop margolariak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako margolariak]]
[[Kategoria:Artista garaikideak]]
[[Kategoria:Pittsburgheko jendea]]
[[Kategoria:Eslovakiar estatubaturrak]]
[[Kategoria:LGBT katolikoak]]
[[Kategoria:New Yorken hildakoak]]
089skp2npae6bqx1cxjvall1cxy7saw
9968703
9968700
2024-11-14T09:05:01Z
Esribe tu nombre de Usuario
168308
9968703
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Andy Warhol''', jaiotza izenez '''Andrew Warhola'''<ref>{{erreferentzia|urtea=2017|izenburua=Random House Webster's Unabridged Dictionary: "Warhol"|argitaletxea=Wayback Machine|hizkuntza=En|url=https://www.dictionary.com/browse/warhol}}</ref> ([[Pittsburgh]], [[Pennsylvania]], 1928ko abuztuaren 6a – [[New York]], 1987ko otsailaren 22a) [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] ikusizko artista, zinema zuzendaria, ekoizlea eta [[Pop Artea|pop artea]]<nowiki/>ren mugimenduko pertsonaia nagusia izan zen. Bere lanek 60ko hamarkadan loratu zen adierazpen artistikoaren, [[Publizitate|publizitatea]]<nowiki/>ren eta ospetsuen kulturaren arteko harremana aztertzen dute, eta hainbat euskarri eskaintzen ditu, besteak beste, [[pintura]], [[serigrafia]], [[Argazki|argazkia,]] [[zinema]] eta [[Eskulturagintza|eskultura]]. Lan ezagunenetako batzuk ''Campbellen zopa latak'' (Campbell 's Soup Cans) (1962) eta ''[[Marilyn Monroe|Marilyn]]-en diptikoa'' (Marilyn Diptych) (1962) serigrafiazko margolanak, ''Inperioa'' (Empire) (1964) eta ''[[Chelsea]]<nowiki/>ko neskak'' (Chelsea Girls) (1966) film esperimentalak, eta ''Plastiko Leherketa Saihestezina'' (Exploding Plastic Inevitable) (1966 – 67) [[multimedia]] gertakariak dira.<ref>{{erreferentzia|abizena=Trebay, Guy; La Ferla, Ruth|urtea=2018|izenburua="Tales From the Warhol Factory – In each of three successive spaces called the Factory, Andy Warhol created movies, paintings, time capsules and psychosexual dramas with a half-life of many decades. Here his collaborators recall the places, the times and the man".|argitaletxea=The New York Times|hizkuntza=En|url=https://www.nytimes.com/2018/11/12/style/andy-warhol-factory-history.html}}</ref>
Pittsburghen jaioa eta hazia, hasiera batean ibilbide arrakastatsua egin zuen [[ilustratzaile]] komertzial bezala. 1950eko hamarkadaren amaieran bere lana hainbat galeriatan erakutsi ondoren, artista eraginkor eta eztabaidagarri gisa errekonozimendua jasotzen hasi zen. Bere [[New York]]<nowiki/>eko estudioa, ''"Fabrika"'' ([[The Factory]]), [[Intelektualismo|intelektual]] ospetsuak, [[Drag queen|drag queens]]-ak, [[antzerkigile]]<nowiki/>ak, [[bohemio]] kaleko jendea, [[Hollywood]]<nowiki/>eko ospetsuak eta [[Mezenasgo|mezenas]] aberatsak biltzen zituen leku ezaguna bilakatu zen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Pescovitz, Davi|urtea=2018|izenburua="Memories from Warhol's Factory"|argitaletxea=Boing Boing|hizkuntza=En|url=https://boingboing.net/2018/11/12/memories-from-warhols-factor.html}}</ref> Warholeko super-izarrak bezala ezagutzen ziren pertsona ospetsuen bilduma bat sustatu zuen, eta "15 minutuko ospea" esamolde erabilia inspiratzea egozten zaio.<ref>{{erreferentzia|abizena=Rosen, Miss|urtea=2018|izenburua="Juicy Stories About What Andy Warhol Was Really Like – "Andy seemed to be floating through space. He had this magical energy and looked like nobody else.".|argitaletxea=Vice|hizkuntza=En|url=https://www.vice.com/en/article/j5z8b7/juicy-stories-about-andy-warhol}}</ref>
1960ko hamarkadaren amaieran “The Velvet Underground” rock talde esperimentala zuzendu eta ekoitzi zuen eta “Interview” aldizkaria sortu. Liburu ugari idatzi zituen, besteak beste ''Andy Warholen filosofia'' eta ''Popismoa: Warholen hirurogeiak''. [[Homosexualitate|Homosexual]] bezala bizi zen, gay askapenerako mugimenduaren aurretik. 1968ko ekainean, [[Valerie Solanas]] feminista erradikalak bere estudioan tirokatu eta ia hil egin zuen. [[Behazun|Behazunaren]] ebakuntza baten ondoren, bihotzeko arritmiak jota hil zen New Yorken 1987ko otsailean, 58 urte zituela.<ref>{{erreferentzia|abizena=Schaffner, Ingrid|urtea=1999|izenburua=The Essential Andy Warhol|argitaletxea=New York City: Harry N. Abrams|orrialdea=79|ISBN=978-0-8109-5806-7|hizkuntza=En}}</ref>
Warholen atzera begirako [[Erakusketa|erakusketa,]] liburu eta film luze eta dokumental ugariren gaia izan da. Pittsburgh bere jaioterrian dagoen Andy Warhol Museoa, arte eta artxiboen bilduma iraunkor zabala gordetzen duena, artista bakar bati eskainitako Estatu Batuetako museorik handiena da. Warhol "artearen merkatuaren kanpaia" dela esan dute. Bere sorkuntza asko oso bildumagarriak eta balio handikoak dira, eta lanen artean, inoiz saldu diren margolan garestienetako batzuk daude.<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua="The Pop master's highs and lows"|argitaletxea=The Economist|hizkuntza=En|url=https://www.economist.com/special-report/2009/11/28/the-pop-masters-highs-and-lows}}</ref> 2013an ''Zilarrezko auto istripua - hondamendi bikoitza'' (Silver Car Crash - Double Disaster) izeneko 1963ko serigrafia 105 milioi dolarretan saldu zen. 2022an, ''Marilyn urdina filmatua'' (Shot Sage Blue Marilyn) (1964) 195 milioi dolarretan saldu zen, hau da, artista estatubatuar batek enkantean saldutako artelan garestiena. XX. mendeko artista eraginkorrenen artean kokatzen dute arte-historialariek.<ref>{{erreferentzia|urtea=2013|izenburua="Andy Warhol painting sells for $105M"|argitaletxea=New York Daily News|hizkuntza=En|url=https://www.tribpub.com/gdpr/nydailynews.com/}}</ref>
== Biografia ==
=== Hasierako bizitza eta hastapenak (1928-1949) ===
1928an jaio zen Pittsburgh-en, Pennsylvanian.<ref>{{erreferentzia|urtea=2010|izenburua="Andy Warhol: Biography"|argitaletxea=Andy Warhol Foundation for the Visual Arts|hizkuntza=En|url=https://warholfoundation.org/legacy/biography.html}}</ref> Ondrej Warholaren (Andrew Warhola. gisa amerikanizatua 1889–1942) eta Julia (Zavacká, 1891–1972) laugarren semea izan zen, haien lehen umea Austria-Hungarian jaio arren AEBetara joan aurretik hil zena.<ref>{{erreferentzia|abizena=Bockris, V.|urtea=2009|izenburua=Warhol: The Biography|argitaletxea=Da Capo Press|orrialdea=15|hizkuntza=En}}</ref>
Bere gurasoak Mikó, [[Austria-Hungariako Inperioa|Austria-Hungaria]] (gaur egungo [[Eslovakia]]<nowiki/>ren ipar-ekialdean kokatua) langile klaseko emigranteak ziren.Aita 1914an emigratu zenEstatu Batuetara , eta ama 1921ean elkartu zitzaion, Warholen aiton-amonak hil ostean. Aitak ikatz meategi batean lan egin zuen. Familia Pittsburgheko Oakland auzoan bizi zen. Erruteno katolikoak izanda, eta [[Joan Krisostomo|San Joan Krisostomo]] eliza katoliko bizantziarra joaten ziren. Bi anaia nagusi zituen: Pavol (Paul), zaharrena, familia emigratu aurretik jaio zena, eta Ján, Pittsburghen jaioa. Pavolen semea, haurrentzako liburuen [[ilustratzaile]] arrakastatsua bilakatu zen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Bockris, Victor|urtea=1989|izenburua=The life and death of Andy Warhol|argitaletxea=New York City: Bantam Books|orrialdeak=4-5|ISBN=978-0-553-05708-9. OCLC 19631216.|hizkuntza=En|url=https://archive.org/details/lifedeathofandyw00bock/page/4}}</ref>
Warholek gaztetan hirugarren mailako Sydenham-en korea gaixotasuna izan zuen (San Vitus dantza izenaz ere ezaguna), muturretan nahigabeko mugimenduak eragiten dituen nerbio-sistemaren akatsa, larruazaleko pigmentazioa eragiten duen [[eskarlatina]]<nowiki/>ren konplikazioa dela uste dena. Ohean konfinatuta zegoenean, marrazten, irratia entzuten eta zinemako izarren argazkiak biltzen zituen ohe inguruan. Geroago, garai hau oso garrantzitsua zela deskribatu zuen bere nortasunaren, trebetasunen eta lehentasunen garapenean. 13 urte zituela, aita istripu batean hil zen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Moffat, Charles|urtea=2010|izenburua="The Prince of Pop Art"|argitaletxea=Arthistoryarchive.com|hizkuntza=En|url=http://www.arthistoryarchive.com/arthistory/popart/Andy-Warhol.html}}</ref>
Nerabe zela, Warhol Schenley Institutuan graduatu zen 1945ean, eta “Arte eta idazkerako saria” irabazi zuen. Batxilergoa amaitu ondoren, bere asmoa arte hezkuntza ikastea zen Pittsburgheko Unibertsitatean, arte irakasle izateko asmoz, baina planak aldatu egin ziren eta Carnegie Institute of Technology-n izena eman zuen, gaur egun Pittsburgheko [[Carnegie Mellon Unibertsitatea]]<nowiki/>n, non arte komertziala ikasi zuen. Han egon zen garaian, campuseko Dantza Modernoko Klubean eta Arte Ederren Sozietatean sartu zen. “Cano” ikasleen arte aldizkariko arte-zuzendari ere izan zen, 1948an azal bat eta 1949an orrialde osoko barruko ilustrazio bat eginaz. Hauek izan ziren argitaratu zituen lehen bi [[artelan]]<nowiki/>ak. Warhol-ek [[Arte eder|Arte Ederretan]] lizentziatura lortu zuen diseinu piktorikoan 1949an. Urte hartan, New Yorkera joan zen bizitzera, eta aldizkarien ilustrazioan eta publizitatean hasi zen.<ref>{{erreferentzia|urtea=2015|izenburua="Sprite Heads Playing Violins, 1948"|argitaletxea=The warhol|hizkuntza=En|url=https://web.archive.org/web/20150209190850/http://www.warhol.org/Warhol/Content/collection/art/earlywork/1998-1-1590/}}</ref>
[[Fitxategi:Julia Warhola.jpg|thumb|Warhol haurra (eskuinean) bere amarekin, Julia, eta bere anaiarekin, John, 1930ean.]]
=== 1950ko hamarkada ===
Warholen hasierako ibilbidea [[merkataritza]] eta [[publizitate]] arteari eskaini zion, lehen enkargua Glamour aldizkarirako oinetakoak marraztuz. Ondoren, diseinatzaile gisa lan egin zuen Israel Miller oinetako fabrikatzailearentzat. Oinetakoen industrian lan egiten zuen bitartean, Warholek bere "marra borratua" [[teknika]] garatu zuen, paperari tinta aplikatuz, eta ondoren tinta bustita zegoen bitartean tinta xukatuz, hori inprimaketa prozesu baten antzekoa izanik. Papera eta tinta arakatzeari esker, oinarrizko irudia errepikatu ahal izan zuen, eta baita gaiari buruzko bariazio amaigabeak sortu ere. John Coplans [[argazkilari]] estatubatuarrak gogoratu zuen inork ez zuela oinetakoak marrazten Andyk egiten zuen moduan. Nolabait oinetako bakoitzari berezko izaera ematen zion nolabait, [[Toulouse-Lautrec]]-en sofistikazio moduko bat, baina forma eta estiloa zehaztasunez ateratzen ziren eta [[Giltzarrapo|giltzarrapoa]] leku egokian zegoen beti. Andyk New Yorken partekatzen zuen apartamentuko haurrek ohartu ziren Andyren oinetakoen marrazkietako baporeak gero eta luzeagoak zirela, baina Milleri ez zitzaion axola. Millerrek maite zituen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Benstock, Shari and Suzanne Ferriss|urtea=2001|izenburua=Footnotes: On Shoes|argitaletxea=Rutgers University Press|orrialdeak=44–48|ISBN=978-0-8135-2871-7|hizkuntza=En}}</ref>
1952an bere lehen bakarkako erakusketa egin zuen New Yorkeko Hugo Gallery-n, eta erakusketa horrek harrera ona izan ez bazuen ere, 1956rako, New Yorkeko [[Museum of Modern Art]]-en egin zuen lehen erakusketa kolektiboan sartu zen. Warholek oinetakoen iragarkien tintazko marrazki "xelebreak" 1957an New Yorkeko Bodley Gallery-n egin zituen lehen erakusketa batzuetan agertu ziren.<ref name="Izenik_gabekoa-20231105093602">{{erreferentzia|abizena=Warhol, Andy; Glozer, Laslo; Schellmann, Jörg; Edition Schellmann|urtea=1994|izenburua=Andy Warhol, art from art|argitaletxea=Edition Schellmann; München : Schirmer/Mosel|ISBN=978-3-88814-725-8|hizkuntza=En}}</ref>
Eskuarki epidiaskopio batekin proiektatutako argazkiak trazatuz erabiltzen zuen. Edward Wallowitchek, bere "lehen mutil-laguna"-ren [[grabatu]]<nowiki/>ak erabiliz, argazkiek eraldaketa sotil bat jasango zituen, sarritan zeharkako trazaduran eta itzalen eklosioan. Warholek Wallowitchen ''Gizon gaztea zigarroa erretzen'' (Young Man Smoking a Cigarette) (1956) argazkia erabili zuen, Simon eta Schuster-i ''Ilezkor'' eleberrirako bidalitako 1958ko diseinurako, eta beste batzuk erabili zituen gero margo-sailerako.<ref name="Izenik_gabekoa-20231105093602"/>
Disko industriaren hedapen azkarrarekin batera, [[RCA Records]]-ek Warhol kontratatu zuen, beste artista independente batekin, Sid Maurerrekin, diskoen azalak eta sustapen-materialak diseinatzeko.<ref>{{erreferentzia|abizena=Oldham, Andrew; Simon Spence; Christine Ohlman|urtea=2002|izenburua=2Stoned|argitaletxea=London: Secker and Warburg|orrialdea=137|ISBN=978-0-436-28015-3. OCLC 50215773.|hizkuntza=En}}</ref>
=== 1960ko hamarkada ===
[[Serigrafia]]-grabaketa prozesua hartu zuen [[margolan]]<nowiki/>ak egiteko teknika gisa. 1962an, serigrafia egiteko teknikak Max Arthur Cohn-ek irakatsi zizkion [[Manhattan]]<nowiki/>eko arte grafikoen negozioan. Bere ''Popismoa Warholen hirurogeigarren hamarkada'' (Popism: The Warhol Sixties) liburuan, hau idatzi zuen: "Zerbait gaizki egiten duzunean, beti sortzen duzu zerbait".<ref>{{erreferentzia|abizena=Tony Scherman; David Dalton|urtea=2010|izenburua=Pop: The Genius of Andy Warhol|argitaletxea=Harper Collins|ISBN=978-0-06-093663-1|hizkuntza=En}}</ref>
1962ko maiatzean, [[Time aldizkaria|Time aldizkari]]<nowiki/>ko artikulu batean agertu zen ''Big Campbell-en zopa lata irekigailuarekin -barazkia'' (Big Campbell's Soup Can with Can Opener -Vegetable) (1962) margolanarekin, non bere motiborik iraunkorrena abiarazi zuen, Campbell'en zopa lata. Margolan hura Warholen museo batean erakusten lehena izan zen. 1962ko uztailean Hartfordeko Wadsworth Atheneum-en erakutsi zuten. 1962ko uztailaren 9an, erakusketa bat inauguratu zen [[Los Angeles]]<nowiki/>eko Ferus Gallery-n ''Campbell zopa latak-''ekin (Campbell's Soup Cans), Mendebaldeko kostaldean pop artearen debuta eginaz.<ref>{{erreferentzia|abizena=Tony Scherman; David Dalton|urtea=2010|izenburua=Pop: The Genius of Andy Warhol|argitaletxea=HarperCollins|ISBN=978-0-06-093663-1|hizkuntza=En}}</ref>
1962ko azaroan, Warholek erakusketa bat egin zuen New Yorkeko Eleanor Ward-en Stable Gallery-n. Erakusketan ''Urrezko [[Marilyn]]'' lanak, "Marilyn" sail klasikoko zortzi ''Flavor Marilyns'', ''Marilyn Diptych'', ''100 zopa lata'', ''100 koka-botila'' eta ''100 dolarreko billeteak'' bildu zituen. Ondoren, ''Urrezko Marilyn'', Philip Johnson arkitektoak erosi zuen eta Arte Modernoko Museoari eman zion. Erakusketan, John Giorno poeta ezagutu zuen, Warholen ''Sleep'' (1964) lehen filmean protagonista izango zena.<ref name="Izenik_gabekoa_2-20231105093602">{{erreferentzia|abizena=Giorno, John|urtea=2020|izenburua="In a New Memoir, John Giorno Recalls the Night Andy Warhol Conceived of His Epic Anti-Film While Watching Him Sleep—Read an Excerpt"|argitaletxea=Artnet News|hizkuntza=En|url=https://news.artnet.com/art-world/john-giorno-great-demon-kings-excerpt-1905632}}</ref>
1962ko abenduan, New Yorkeko Arte Modernoko Museoak pop arteari buruzko sinposio bat antolatu zuen, eta Warhol bezalako artistei eraso egin zieten [[Kontsumismo|kontsumismoa]]<nowiki/>ri "kapitulatzeagatik". Kritikak ikaratu egin ziren merkatuaren kulturaren onarpen irekiarekin, eta horrek harreraren tonua ezarri zuen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Lacey, Joann|urtea=2021|izenburua=History of Art and Architecture: Volume Two|argitaletxea=Sugar Creek|orrialdea=624|hizkuntza=En}}</ref>
1963aren hasieran, Warholek lehen estudioa alokatu zuen, suhiltzaileen etxe zahar bat, East 87th Street-ko 159. zenbakian. Estudio horretan, [[Elvis Presley|Elvis]] seriea sortu zuen, ''Eight Elvises'' eta ''Triple Elvis'' (1963) barne. Erretratu hauek ''[[Elizabeth Taylor]]''ren erretratu sorta batekin batera Los Angeleseko Ferus Gallery-n egin zuen bigarren erakusketan erakutsi ziren. Urte hartan bertan, estudioa East 47th Streetera eraman zuen, ''Fabrika'' bihurtuko zena. Denborarekin, ''Fabrika'' artista, idazle, musikari eta [[Underground kultura|underground]] ospetsu askoren bilgune ezaguna bilakatu zen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Warhol, Andy|urtea=2006|izenburua=POPism : the Warhol sixties|argitaletxea=Internet Archive. Orlando : Harcourt|orrialdea=34|ISBN=978-0-15-603111-0|hizkuntza=En}}</ref>
Warholek Stable Galleryn egin zuen bere bigarren erakusketa 1964ko udaberrian, biltegi baten antzera espazioan pilatuta eta sakabanatuta zeuden kutxa komertzialen eskulturak erakusten zituena. Erakusketarako,olek egurrezko kaxak eta [[serigrafia]]<nowiki/>zko grafikoak eskatu zituen. Eskulturak — ''Brillo Box'', ''Del Monte Peach Box'', ''Heinz Tomato Ketchup Box'', ''Kellogg's Cornflakes Box'', C''ampbell's Tomato Juice Box'' eta Mott's Apple Juice Box— 200 eta 400 dolarretan saltzen ziren, kutxaren tamainaren arabera.<ref name="Izenik_gabekoa_2-20231105093602"/>
Ekitaldi garrantzitsu bat Paul Bianchiniren “[[Upper East Side]]” galerian “The American Supermarket” erakusketa izan zen 1964ko udazkenean. Ikuskizuna supermerkatu txikien ingurune tipiko gisa aurkeztu zen, bertan zegoen guztia izan ezik: produktuak, kontserbak, haragia, kartelak, horma, etab, garaiko pop artista nabarmenek sortu zuten, horien artean [[Claes Oldenburg]] eskultoreak, Mary Inman eta Bob Watts-ek. Warholek 12 dolarreko paperezko erosketa poltsa bat diseinatu zuen, zuri arrunta Campbellen zopa lata gorri batekin. Campbelln zopa-lata baten margoarekin 1.500 $ balio zuen, eta auto-[[Grabatu|grafatu]]<nowiki/>tako lata bakoitzak 3tan saltzen zuen 18 $ - 6,50 $ bakoitza. Erakusketa publiko orokorrari zuzenean zion pop arteari eta artea zer zenaren betiko galderari zuzenean aurre egin zion lehen ekitaldi masiboetako bat izan zen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Salvo, Donna M. De; Jessica Beck|urtea=2018|izenburua=Andy Warhol: From A to B and Back Again|argitaletxea=Yale University Press|orrialdea=196|ISBN=978-0-300-23698-9|hizkuntza=En}}</ref>
1967an Warholek “Factory Additions” sortu zuen bere grabatu eta argitalpen enpresarako.<ref>{{erreferentzia|urtea=2019|izenburua="2019: 50 Works for 50 Years"|argitaletxea=South Dakota State University|hizkuntza=En|url=https://www.sdstate.edu/south-dakota-art-museum/2019-50-works-50-years}}</ref>
1950eko hamarkadan [[iragarki]] [[ilustratzaile]] gisa, Warholek laguntzaileak erabili zituen produktibitatea areagotzeko. Lankidetza lan-metodoen alderdi definitzailea (eta eztabaidagarria) izango zen bere ibilbidean zehar; hori bereziki egia zen 1960ko hamarkadan. Garai honetan kolaboratzaile garrantzitsuenetako bat Gerard Malanga izan zen. Malangak serigrafiak, filmak, eskulturak eta beste lan batzuk ekoizten lagundu zion "The Factory"n, Warhol-en [[aluminio]]<nowiki/>zko paperarekin eta [[zilar]]<nowiki/>rezko pinturaz egindako estudioan "47th Street.en" (gero [[Broadway]]<nowiki/>ra eraman zuena). Factory taldeko beste kide batzuk Freddie Herko, Ondine, Ronald Tavel, Mary Woronov, Billy Name eta Brigid Berlin izan ziren (haiengandik jaso zuen, antza, bere telefono elkarrizketak grabatzeko ideia).<ref>{{erreferentzia|abizena=Colacello, Bob|urtea=1990|izenburua=Holy Terror: Andy Warhol Close Up|argitaletxea=New York: HarperCollins|ISBN=978-0-06-016419-5|hizkuntza=En}}</ref>
1960ko hamarkadan, Warhol-ek [[bohemio]] eta [[kontrakultura]] [[Eszentrikotasun|eszentriko]]<nowiki/>en segida bat ere prestatu zuen, non "superstar" izendapena eman zien, besteak beste, Nico, Joe Dallesandro, Edie Sedgwick, Viva, Ultra Violet, Holly Woodlawn, Jackie Curtis eta Candy Darling. Pertsona horiek guztiak Factory filmetan parte hartu zuten, eta batzuk —Berlin bezala— lagun izan ziren hil arte. [[New York]]<nowiki/>eko [[Underground kultura|underground]] arte/zinema munduko pertsonaia garrantzitsuak, hala nola, John Giorno idazlea eta Jack Smith zinemagilea, 1960ko hamarkadako filmetan ere (asko Andy Warhol Garrick Antzokian eta 55th Street Playhouse-n estreinatuta) agertzen dira, bere filmak agerian utziz, garai honetan hainbat eszena artistikorekin loturekin. Ezaguna ez zen garai honetan hainbat neraberekin izandako laguntza eta kolaborazioa ere izan zuen, beranduago bizitzan protagonismoa lortuko zutenak, besteak beste, David Dalton idazlea, Stephen Shore argazkilaria eta Bibbe Hansen artista.<ref>{{erreferentzia|abizena=James, Dagon|urtea=2014|izenburua=Billy Name:The Silver Age Black and White Photographs of Andy Warhol's Factory|argitaletxea=Reel Art Press|orrialdea=127|ISBN=978-1-909526-17-4|hizkuntza=En}}</ref>
==== 1968ko hiltzeko atentatua ====
[[Fitxategi:TAG Andy Warhol Soup Can 01.jpg|thumb|Andy Warholen Campbell zopa.]]
1968ko ekainaren 3an, [[Valerie Solanas]] idazle [[Feminismo|feminista]] [[Erradikalismo (politika)|erradikal]]<nowiki/>ak Warhol eta Mario Amaya arte kritikari eta komisarioa filmatu zituen bere estudioan, The Factoryn. Tiroketaren aurretik, Solanas Factoryren eszenan pertsonaia marjinal bat izan zen. 1967an SCUM Manifesto idatzi zuen, gizonak ezabatzearen alde egiten zuen feminismo separatista; eta 1968ko "''I, a Man"'' filmean agertu zen. Erasoaren egunean bertan, Solanas Fabrikatik urrundu zuten, Warholi emandako gidoi bat itzultzeko eskatu ostean. Gidoia oker zegoen itxuraz.<ref>{{erreferentzia|abizena=Solanas, Valerie (|urtea=2004|izenburua=SCUM Manifesto|argitaletxea=London: Verso|ISBN=978-1-85984-553-0. OCLC 53932627.|hizkuntza=En}}</ref>
Amayak zauri arinak baino ez zituen izan eta egun berean atera zuten ospitaletik. Warhol larri [[Zauritutako gizona|zauritu]] zuen erasoak eta ozta-ozta atera zen bizirik. Ondorio fisikoak izan zituen bizitza osoan, [[kortse]] kirurgiko bat eramatea behar izan zuela barne. Tiroketak eragin handia izan zuen ondorengo bizitzan eta artean. Solanas erasoaren biharamunean atxilotu zuten, bere burua poliziari entregatu ostean. Azalpen gisa, "nire bizitzaren gaineko kontrol gehiegi zuela" esan zuen. Ondoren, eskizofrenia paranoidea zuela diagnostikatu zioten eta azkenean hiru urteko zigorra ezarri zioten, Zuzenketa Sailaren kontrolpean. Filmaketaren ostean, Factoryn segurtasuna asko areagotu zuen, eta askorentzat "Factory 60s" amaitu zen ("Faktory zaharreko garaietako superstarrak ez ziren asko itzuli Factory berrira").<ref>{{erreferentzia|abizena=Warhol, Andy; Pat Hackett|urtea=1980|izenburua=POPism: the Warhol '60s|argitaletxea=New York: Harcourt Brace Jovanovich|orrialdeak=287–295|ISBN=978-0-15-173095-7. OCLC 5673923.|hizkuntza=En}}</ref>
Warholek zera esan zuen atentatuari buruz: «Tirokatu baino lehen, beti pentsatu nuen erdi-han nengoela, bizitza bizi beharrean telebista ikusten ari nintzela susmatzen nuen beti. Jendeak batzuetan esaten du pelikuletan gauzak gertatzen diren modua irreala dela, baina egia esan bizitzan gauzak gertatzen diren modua da irreala. Filmek [[emozio]]<nowiki/>ak oso indartsuak eta errealak ematen dituzte, baina gauzak benetan gertatzen zaizkizunean telebista ikustea bezalakoa da, ez duzu ezer sentitzen. Tirokatzen ari zirela eta harrez gero, banekien telebista ikusten ari nintzela. Kanalak aldatzen dira, baina dena telebista da».<ref>{{erreferentzia|abizena=Stiles, Kristine; Selz, Peter Howard|urtea=1996|izenburua=Theories and Documents of Contemporary Art: a Sourcebook of Artists' Writings|argitaletxea=University of California Press|orrialdea=345|ISBN=978-0-520-20251-1|hizkuntza=En}}</ref>
1969an, Warholek eta John Wilcock kazetari britainiarrak “Interview” aldizkaria sortu zuten.<ref>{{erreferentzia|urtea=2019|izenburua="Interview" Celebrates 50 Years—and Toasts to 50 More"|argitaletxea=Interview Magazine|hizkuntza=En|url=https://www.interviewmagazine.com/culture/interview-magazine-50th-anniversary-assouline-nordstrom}}</ref>
=== 1970eko hamarkada ===
Warholek atzera begirako erakusketa bat egin zuen Whitney Museum of American Art-en 1971n. [[Mao Zedong]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]<nowiki/>ko buruzagi komunistaren erretratu ospetsua 1973an sortu zuen. 1975ean, "''Andy Warholen Filosofia"'' liburua argitaratu zuen. Honakoa da bertan adierazitako ideia bat: "Dirua irabaztea artea da, eta lan egitea artea, eta negozio ona arterik onena da."<ref>{{erreferentzia|abizena=Canaday, Joan|urtea=1971|izenburua="Art: Huge Andy Warhol Retrospective at Whitney"|argitaletxea=The New York Times|ISBN=ISSN 0362-4331|hizkuntza=En}}</ref>
1960ko hamarkadan Warholen lanaren arrakasta eta eskandaluarekin alderatuta, 1970eko hamarkada askoz ere lasaiagoa izan zen, [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<nowiki/>agoa bilakatu baitzen. New Yorkeko hainbat gau-lokaletan sozializatu zen, besteak beste, Max's Kansas City-n eta geroago [[Studio 54]]<nowiki/>an. Orokorrean, isil, lotsati eta begirale zorrotztzat hartzen zuten. Robert Hughes arte kritikariak "Union Squareko [[sator]] zuria" deitu zion. 1977an Richard Weisman arte bildumagileak ''Athletes'' sortzeko enkargua egin zion, hain zuzen garaiko kirolari nagusiek osatutako hamar erretratu.<ref>{{erreferentzia|abizena=Hughes, Robert|urtea=1982|izenburua="The Rise of Andy Warhol"|argitaletxea=The New York Review of Books|hizkuntza=En|url=https://www.nybooks.com/articles/1982/02/18/the-rise-of-andy-warhol/}}</ref>[[Fitxategi:Andy Warhol by Jack Mitchell.jpg|thumb|Warhol 1973an, Jack Mitchellek argazkia.]]
Bob Colacelloren arabera, Warholek denboraren zati handi bat erretratu-enkarguetarako [[Babesletza (marketina)|babesle]] aberats berriak biltzera bideratu zuen, besteak beste, [[Iran]]<nowiki/>go Shah [[Mohammad Reza Pahlavi]], emaztea [[Farah Pahlavi]] enperatriza, arreba Ashraf Pahlavi printzesa, [[Mick Jagger]], [[Liza Minnelli]], [[John Lennon]], [[Diana Ross]] eta [[Brigitte Bardot]].<ref name=":0">{{erreferentzia|abizena=Colacello, Bob|urtea=1990|izenburua=Holy Terror: Andy Warhol Close Up|argitaletxea=New York: HarperCollins|orrialdea=28|ISBN=978-0-06-016419-5|hizkuntza=En}}</ref> 1979an, iritzi-emaileei ez zitzaien gustatu 1970eko hamarkadako pertsonaien eta ospetsuen erretratuen erakusketak, azalekoak, errazak eta komertzialak deitzen baitzituzten, gaien sakontasunik edo garrantziaren zantzurik gabe. Bestalde, 1979an, Warholek eta bere aspaldiko lagun Stuart Pivar-ek New Yorkeko Arte Akademia sortu zuten.<ref>{{erreferentzia|urtea=2018|izenburua="Andy Warhol Expert art authentication, certificates of authenticity and expert appraisers"|argitaletxea=www.artexpertswebsite.com|hizkuntza=En|url=https://www.artexpertswebsite.com/}}</ref>
=== 1980ko hamarkada ===
Warholek 1980ko hamarkadan arrakasta kritikoa eta finantzarioa berpiztu zuen, hein batean artista gazte oparo batzuekin izandako kidetasun eta adiskidetasunengatik, hots, 1980ko hamarkadako New Yorkeko artearen "zezenen merkatuan" nagusi zirenak: [[Jean-Michel Basquiat]], [[Julian Schnabel]], [[David Salle]] eta beste neo-espresionista deituriko batzuk. Eta baita Europako trans-abangoardiaren mugimenduko kideak ere, hala nola Francesco Clemente eta Enzo Cucchi tartean. Kaleko sinesgarritasuna ere lortu zuen eta Fab Five Freddy graffiti-artistak Warholi omenaldia egin zion Campbell zopa-latekin tren oso bat margotuz.<ref>{{erreferentzia|abizena=Piskor, Ed|urtea=2013|izenburua=Hip Hop Family Tree|argitaletxea=Fantagraphics|ISBN=978-1-60699-690-4|hizkuntza=En}}</ref>
Warhol "negozio artista" hutsa izateagatik ere kritikatzen zuten. Kritikariek 1980eko “''XX. mendeko juduen hamar erretratu'' (Ten Portraits of Jews of the Twentieth Century) erakusketari erreparatu zioten [[Manhattan]]<nowiki/>eko Jewish Museum-en. Judaismoarekin eta juduekin interesik ez zuen, eta lanei buruz bere egunkarian honakoa idatzi zuen "Salduko dute." Atzera begiratuta ordea, kritikari batzuek bdere azalekotasuna eta komertzialtasuna "gure garaiko ispilurik distiratsuena"tzat jo zuten, "Warholek 1970eko hamarkadan Amerikako kulturaren ezaugarriari buruz ezinezko zerbait harrapatu zuelakoan."<ref>{{erreferentzia|abizena=Lando, Michal|urtea=2008|izenburua="Reexamining Warhol's Jews"|argitaletxea=The Jerusalem Post|hizkuntza=En|url=https://web.archive.org/web/20110703204535/http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?cid=1207486218796&pagename=JPost%2FJPArticle%2FShowFull}}</ref>
Warholek asko estimatzen zuen [[Hollywood]]<nowiki/>eko glamour bizia. Behin zera esan zuen: "Maite dut [[Los Angeles]]. Maite dut Hollywood. Oso ederrak dira. Dena plastikoa da, baina plastikoa maite dut. Plastikoa izan nahi dut". Noizbehinka modako pasarteetan ibili zen eta produktuen lanak egin zituen, Zoli Agency eta geroago Ford Models-ek ordezkatuta.<ref>{{erreferentzia|abizena=Curley, John J.|urtea=2014|izenburua="Andy Warhol"|argitaletxea=Art History, Oxford University Press|ISBN=978-0-19-992010-5|hizkuntza=En}}</ref>
1984ko [[Sarajevoko Neguko Olinpiar Jokoak|Sarajevoko Neguko Olinpiar Joko]]<nowiki/>en aurretik, beste 15 artistekin bat egin zuen, [[David Hockney]] eta [[Cy Twombly]] barne, eta "abiadurako patinaje" inprimaketan lagundu zuen “Artea eta kirola” bilduman. Abiadura patinatzaileen alorrean Sarajevoko Neguko Olinpiar Jokoetako kartel ofizialerako erabili zen.<ref>{{erreferentzia|urtea=1984|izenburua="Speed Skater" official 1984 Sarajevo Winter Olympics poster by Andy Warhol".|argitaletxea=http://www.aanddgallery.com/store/images/uploads/WarholWinterolympics.jpg|hizkuntza=En}}</ref>
1984an, [[Vanity Fair (aldizkaria)|Vanity Fair]] aldizkariak [[Prince]]<nowiki/>ren erretratua ekoizteko enkargatu zion Warholi, [[Purple Rain (abestia)|Purple Rain]] abestiaren eta harekin batera zegoen filmaren arrakasta goraipatzen zuen artikuluarekin batera. Bere ibilbidean zehar egindako erretratu ospetsu askori erreferentzia eginez, ''Orange Prince (1984)'' sortu zuen, 1962ko Marilyn "Flavors" seriearen antzeko konposizio bat erabiliz, lehenagoko lehen erretratu ospetsu batzuen artean. Prince Warholek erabili ohi duen pop kolore-paleta batean ageri da, laranja distiratsuan, berde eta urdin distiratsuekin. Aurpegiko ezaugarriak eta ilea beltzez serigrafiatuta daude, atzealde laranjaren gainean.<ref>{{erreferentzia|urtea=1984|izenburua="Prince (1984) : Andy Warhol : Artimage"|argitaletxea=www.artimage.org.uk|hizkuntza=En}}</ref>
1985eko irailean Warholek Basquiat-ekin batera Tony Shafrazi galerian egindako erakusketak, ''Paintings'', kritika negatiboak jaso zituen. Hilabete horretan, berak nahi ez arren, bere “''Erreginak''” (Reigning Queens) serigrafia seriea Leo Castelli galerian erakutsi zuten. Egunerokoan honakoa idatzi zuen: "Europarako bakarrik omen ziren; hemen inori ez zaio erregetza axola eta beste kritika txar bat izango da."<ref>{{erreferentzia|urtea=1985|izenburua="'Reigning Queens', Andy Warhol"|argitaletxea=Tate|hizkuntza=En|url=https://www.tate.org.uk/art/artworks/warhol-reigning-queens-ar00396}}</ref>
[[Fitxategi:Silver Clouds Warhol Musee dArt Moderne ville Paris.jpg|thumb|Zilarrezko hodeien erreprodukzioa [[Paris]]<nowiki/>ko Musée d 'Art Moderne de la Villen, 2015eko abenduan, Warholeko erakusketa mugagabean.]]
1987ko urtarrilean, [[Milan]]<nowiki/>era joan zen bere azken erakusketaren inauguraziora, ''Azken afaria'', Palazzo delle Stelline-n egindakoa. Hurrengo hilabetean, Warhol eta [[Miles Davis]] jazz musikariak Koshin Satoh-ren moda desfilerako maketa egin zuten New Yorkeko Tunnel-en.<ref>{{erreferentzia|abizena=Kornbluth, Jesse|urtea=1987|izenburua="Remembering the World of Andy Warhol"|argitaletxea=New York Magazine|hizkuntza=En|url=https://nymag.com/arts/art/features/47184/}}</ref>
=== Heriotza ===
Warhol Manhattanen hil zen 1987ko otsailaren 22an, 58 urte zituela. Albisteen arabera, [[New York]]<nowiki/>eko ospitalean behazunaren ebakuntzatik ondo sendatzen ari zen, lotan hil baino lehen ebakuntza osteko bat-bateko bihotz taupaden irregulartasun baten ondorioz. [[Diagnostiko|Diagnostikoa]] eta ebakuntza egin aurretik, Warholek atzeratu egin zuen behazunaren arazo errepikakorrak egiaztatzea, erietxeetara sartzeko eta medikuak ikusteko [[beldur]] baitzen. Bere familiak erietxea auzitara eraman zuen arreta desegokiagatik, arritmia arreta desegokiak eta ur intoxikazioagatik eragindakoa zela esanez. Praktika txarren auzia epaitegitik kanpo ebatzi zen azkar; familiak argitu gabeko diru kopuru bat jaso ondoren.<ref>{{erreferentzia|urtea=1991|izenburua="Andy Warhol Heirs Settle Lawsuit With Hospital Over Artist's Death"|argitaletxea=Orlando Sentinel|hizkuntza=En}}</ref>
Warhol hil baino pixka bat lehenago, medikuek espero zuten [[kirurgia]] gaindituko zuela, nahiz eta kasua berriro aztertu eta hogeita hamar urte geroago zantzu asko agertu ziren ebakuntza hasieran uste baino arriskutsuagoa zela. Garai hartan, "errutinazko" kirurgia baten ondorioz hil zela zabaldu zen. Hala ere, adina, [[behazun]] arazoak, aurreko bala-zauria eta bere egoera medikoa kontuan hartuta, ebakuntza egin aurreko asteetan hiltzeko arriskua handia izan zela zirudien.<ref>{{erreferentzia|abizena=Gobnik, Blake.|urtea=2017|izenburua="Warhol's Death: Not So Simple, After All"|argitaletxea=The New York Times|hizkuntza=En}}</ref>
Warholen anaiek Pittsburghera eraman zuten gorpua. Han hilkutxa ireki baten egon zen Thomas P. Kunsak ehorztetxean. [[Brontzeztatze|Brontzez]]<nowiki/>ko hilkutxa trinkoak urrezko xaflak eta tapizeria zuria zituen. Warhol [[Kaxmirera|kaxmirez]]<nowiki/>ko traje beltz bat, paisley gorbata, platinozko ileordea eta eguzkitako betaurrekoak zeuzkan jantzita. Etzanda zegoen, otoitz-liburu txiki bat eta arrosa gorri bat eskuan zituela. Hileta-liturgia Bizantziar Mamu Santuaren Eliza Katolikoan egin zen, Pittsburgheko Ipar Aldean, 1987ko otsailaren 27an. Peter Tay monsinoreak egin zuen laudorioa. [[Yoko Ono]] eta John Richardson hizlariak izan ziren. Hilkutxa arrosa zuriz eta garo zaintsuz estalita zegoen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Wilson, Scott|izenburua=Resting Places: The Burial Sites of More Than 14,000 Famous Persons, 3d ed.: 2|argitaletxea=Kindle Location 49627. McFarland & Company, Inc., Publishers. Kindle Edition.|hizkuntza=En}}</ref>
Liturgiaren ondoren, hilkutxa Pittsburgheko hegoaldeko Bethel Parken dagoen Bizantziar Bataiatzailearen Hilerri Katolikora eraman zuten, non Warhol bere gurasoengandik gertu lurperatu zuten. Apaizak otoitz labur bat egin zuen eta [[Ur bedeinkatu|ur bedeinkatua]] zipriztindu zuen hilkutxan. Jaitsi aurretik, lagun min eta Interview argitaletxearen editore Paige Powellek aldizkariaren ale bat eta Estée Lauderren Beautiful Eau de Parfum botila bat bota zituen hilobira. 1987ko apirilaren 1ean Manhattanen omenezko elizkizuna egin zen [[San Patrizioren katedrala (New York)|San Patrizio katedral]]<nowiki/>ean.<ref>{{erreferentzia|abizena=Glueck, Grace|urtea=1987|izenburua="Warhol Is Remembered By 2,000 At St. Patrick's"|argitaletxea=The New York Times|ISBN=ISSN 0362-4331|hizkuntza=En}}</ref>
== Artelanak ==
=== Margolanak ===
1960ko hamarkadaren hasieran, pop artea hainbat artistak era independentean hartzen ari ziren forma esperimental bat zen. Aitzindari horietako batzuk, [[Roy Lichtenstein]] kasu, mugimenduaren sinonimo bihurtuko ziren gerora. Warhol, "Pop artearen Aita Santua" bezala ezaguna egingo zena, estilo berri honetara zuzendu zen, non gai herrikoiak artistaren paletaren parte izan zitezkeen. Lehen koadroek marrazki bizidunetatik eta iragarkietatik hartutako irudiak erakusten dituzte, eskuz margotuak pintura tantaz. Tanta horiek [[Willem de Kooning]] bezalako espresionista abstraktu arrakastatsuen estiloa imitatzen zuten.<ref name=":0" />[[Fitxategi:Andy Warhol and Tennessee Williams NYWTS.jpg|thumb|Warhol eta [[Tennessee Williams]] (eskuinean) SS ''France'' lanari buruz hitz egiten, 1967an.]]
Hastapen horietatik aurrera, bere estilo eta gaiak garatu zituen. Sinadura-gai bat landu beharrean, hasi zen bezala, gero eta lan gehiago egiten zuen sinadura-estilo bat lantzen, prozesu artistikotik eskuz egindakoa poliki-poliki ezabatuz. Warholek maiz erabiltzen zuen [[serigrafia]], eta azken marrazkiak [[Diapositiba proiektore|diapositiba]] proiekzioetatik ateratzen ziren. Margolari gisa zuen ospearen gailurrean, hainbat laguntzaile izan zituen, serigrafiazko pantailen multiploak sortzen zituztenak, bertsio eta bariazio ezberdinak egiteko bere jarraibideak betez.<ref>{{erreferentzia|abizena=Smith, Patrick S|urtea=1986|izenburua=Andy Warhol's Art and Films|argitaletxea=UMI Research Press|orrialdea=98|ISBN=978-0-8357-1733-5|hizkuntza=En}}</ref>
Warholen lehen pop artelanak 1961eko apirilean erakutsi ziren, New Yorkeko Bonwit Teller dendako erakusleihoen erakusketarako atzealde gisa balio zutenak. Garai hartan [[Jasper Johns]], [[James Rosenquist]] eta [[Robert Rauschenberg]] pop artearen garaikideak ziren. Muriel Latow galeristak asmatu zituen bai zopa latak eta bai dolarren koadroak. 1961eko azaroan, 50 dolarreko txeke bat bidali zion Latowri, 2009ko “''Pop, Warholen jeinua”'' biografiaren arabera, zopa latak gai bezala asmatzeagatik ordainduz. Bere lehen erakusketa handirako, Campbell-en zopa kontserba ospetsuak margotu zituen, bizitza osoan bazkaltzeko hartu ohi zituelako.<ref>{{erreferentzia|abizena=Warhol, Andy|izenburua=The philosophy of Andy Warhol: from A to B and back again|argitaletxea=San Diego: Harcourt Brace Jovanovich.|hizkuntza=En}}</ref>
1960ko hamarkadan hasi zen Warhol estatubatuar objektu enblematikoen margolanak egiten, hala nola dolarraren billeteak, perretxiko hodeiak, aulki elektrikoak, Campbell-en zopa latak, [[Coca-Cola]] botilak, [[Marilyn Monroe]], [[Elvis Presley]] eta [[Elizabeth Taylor]] bezalako ospetsuak. Eta baita ere egunkarien titularrak edo polizia-txakurrak eskubide zibilen aldeko mugimenduko [[Birmingham]]<nowiki/>eko kanpainan [[afro-amerikar]] protestari erasotzen ari zirenen argazki gisa. Bere lana ezaguna eta polemikoa bihurtu zen. Warholek zera esan zuen Coca-Colari buruz: «Herrialde honek duen ona da Amerikak tradizioari ekin ziola, non kontsumitzaile aberatsenek funtsean pobreenen gauza berdinak erosten dituztela. Telebista ikusi eta Coca-Cola ikusi dezakezu, eta badakizu lehendakariak Coca-Cola edaten duela, Liz Taylorek Coca-Cola edaten duela, eta pentsa, zuk ere Coca-Cola edan dezakezula. Coca bat Coca bat da, eta diru-kopuru batek ezin dizu izkinan dagoen txondorra edaten ari dena baino Coca hoberik lortu. Coca-Cola guztiak berdinak dira eta koka-kola guztiak onak dira. Liz Taylorek badaki, presidenteak badaki, ergelak badaki eta zuk badakizu»<ref>{{erreferentzia|abizena=Warhol, Andy|izenburua=The philosophy of Andy Warhol: from A to B and back again|argitaletxea=San Diego: Harcourt Brace Jovanovich|hizkuntza=En}}</ref>
1962an, Warholek ''Marilyn'' serie famatua sortu zuen. Flavour Marilyns azpiserieko hamalau oihal talde batetik hautatu ziren, bakoitza 20" x 16" neurtzen zuena. [[Mihise]] batzuk Life Savers-en hainbat gozokiren izenak jaso zituzten, besteak beste, Cherry Marilyn, Lemon Marilyn eta Licorice Marilyn. Besteak atzeko koloreen arabera identifikatzen dira.<ref>{{erreferentzia|urtea=2021|izenburua="Marilyn"|argitaletxea=Richard Polsky Art Authentication|hizkuntza=En|url=https://richardpolskyart.com/artists/andy-warhol/}}</ref>
1979an, Warholek [[BMW]] M1 Group 4 lasterketako bertsio bat margotzeko enkargua jaso zuen, BMW Art Car proiektuaren laugarren atalerako. Bestalde, 1984an, Warholek Alexander Iolas bildumagile eta galeristak [[Leonardo da Vinci]]<nowiki/>ren [[Azken Afaria (Leonardo da Vinci)|Azken afaria]]<nowiki/>n oinarritutako lana ekoizteko enkargua jaso zuen [[Milan]]<nowiki/>go Palazzo delle Stelline-ko errefektotegi zaharreko erakusketa baterako, hain zuzen Leonardo da Vinciren horma-irudia zegoen Santa Maria delle Grazie-ren parean. ikus daiteke. Warhol-ek enkarguaren eskakizunak gainditu zituen eta gaiari buruzko 100 aldaera inguru egin zituen, serigrafiak eta margolanak gehienbat, eta horien artean Basquiat-ekin elkarlanean egindako eskultura bat, ''Hamar punching Bags'' (Azken Afaria). 1987ko urtarrilean inauguratu zen Milango erakusketa, 22 serigrafiaz osatutako multzo batekin, eta artistaren zein galeristaren azken erakusketa izan zen. ''Azken afaria'' serieari buruz, batzuk "dudarik gabe bere handiena" dela ikusi zuten, baina besteek "desiragarria, erlijiosoa" eta "izpiritu gabekoa" zela esan zuten. Estatu Batuetako edozein artistak erlijio gaiko lanen sortarik handiena da.<ref>{{erreferentzia|abizena=Dillenberger, Jane|urtea=2001|izenburua=The Religious Art of Andy Warhol|argitaletxea=London: Continuum|orrialdeak=10-11|ISBN=978-0-8264-1334-5. OCLC 59540326.|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:Bratislava Venturska ulica1.jpg|thumb|Andy Warholen estatua [[Bratislava|Bratislavan]], [[Eslovakia]].]]
=== Marrazkigintza ===
Askotan grabatuarekin —batik bat serigrafiarekin— lotu ohi den arren, oso talentu handiko [[ilustratzaile]] eta marrazkilaria izan zen, eta [[Marrazki|marrazkia]] bere praktikaren zati bat izan zen karreran zehar. Paperean egindako lehen marrazkiek lerro jarraituarekin eta sestra itsuarekin antzekotasun bat zuten. marrazteko teknikok lanari erraztasun eta bat-bateko sentsazioa emanez. Batez ere iragarki komertzialean lan egiten zuen bitartean, marrazketa-teknikaren aitzindaria izan zen, zeinak [[grafito]]<nowiki/>zko marrazkia paperean sintetizatzen baitzuen grabatuaren elementuekin. Warholek marrazketa praktikan jarraitu zuen azken urteetan zehar, eta garai horretako lanak karrera luze eta ospetsu baten trebezia eta teknika landuak erakusten ditu.<ref>{{erreferentzia|abizena=Network, Artnet Gallery|urtea=2023|izenburua="Spotlight: A New Exhibition of Andy Warhol's Late-Career Drawings Reveals His Enduring Passions, From Fashion to the Animal Kingdom"|argitaletxea=Artnet News|hizkuntza=En}}</ref>
=== Arte merkatua ===
Andy Warholen lanaren balioa 1987an hil zenetik goranzko ibilbide amaigabean egon da. 2014an, bere lanek 569 milioi dolar pilatu zituzten enkantean, eta horrek mundu mailako artearen [[Merkataritza|merkatua]]<nowiki/>ren seiren bat baino gehiago hartzen zuen. Hala ere, beherakada batzuk egon dira. Dominique Lévy arte-merkatariak dioenez, "Warholen merkataritzak maldan gora botatako baskularen antzeko zerbait mugitzen du: gora eta behera egiten du, baina goi-behe berri bakoitza azkenaren gainetik dago". Warholek intrigatutako bildumagile berrien uholdeari egozten dio hori. "Momentu ezberdinetan, bildumagile talde desberdinak sartu izan dira bere merkatuan, eta horrek eskariaren gailurrak eragin zituen, ondoren asebetetzea eta moteltzea", prozesuak hurrengo belaunaldiak errepikatu baino lehen.<ref>{{erreferentzia|urtea=2019|izenburua="Is Warhol Still Art's 'One-Man Dow Jones'? Dealer Dominique Lévy Breaks Down Five Myths About the Artist's Market"|argitaletxea=Artnet News|hizkuntza=En}}</ref>
=== Bildumatzaileak ===
Lehen [[bildumagile]]<nowiki/>en eta laguntzaile eragingarrien artean Emily eta Burton Tremaine zeuden. Erositako 15 artelan baino gehiagoren artean, ''Marilyn Dipty''ch (gaur egun Tate Modern, Londresen) eta ''A boy for Meg'' (gaur egun Washington, DCko National Gallery of Arten), Warholen estudiotik zuzenean erosi zituzten 1962an. Gabonetan, ''Marilyn Monroeren buru txiki bat'' utzi zuen Tremainetarren atean New Yorkeko apartamentuan, haien laguntza eta animoengatik eskertzeko.<ref>{{erreferentzia|urtea=1962|izenburua=Andy Warhol. A boy for Meg|argitaletxea=National Gallery of Art, Washington, DC.|hizkuntza=En}}</ref>
== Lanak ==
=== Filmografia ===
Warhol 1962an La Monte Young-en Trio for Strings izeneko konposizio estatikoaren estreinaldian parte hartu zuen. eta ondoren bere film estatikoen serie ospetsua sortu zuen. Jonas Mekas zinemagileak, Warholekin batera hirukotearen estreinaldira joan zenak, zioen Warholen film estatikoak emanaldian zuzenean inspiratu zirela. 1963 eta 1968 artean, 60 film baino gehiago egin zituen, eta Fabrikako bisitarien zuri-beltzeko "pantaila-proba"-ren 500 bat erretratu.<ref>{{erreferentzia|abizena=Husslein, Uwe|urtea=1990|izenburua=Pop goes art: Andy Warhol & Velvet Underground|argitaletxea=Wuppertal.|ISBN=OCLC 165575494|hizkuntza=En}}</ref>[[Fitxategi:Warhol7.JPG|thumb|BMW Taldea - 4 M1 margotutako autoa.]]Bere film ospetsuenetako batek, “''Lo''” (Sleep), sei orduz lo egiten duen John Giorno poetaren jarraipena egiten du. 35 minutuko “''Blow Job”'' filma Willard Maas zinemagilearen ustez ahozko sexua jasotzen duen DeVeren Bookwalter-en aurpegiaren etengabeko plano bat da, nahiz eta kamera inoiz makurtzen ez den hori ikusteko. Beste bat, “''Empire”'' (1964), iluntzean New Yorkeko [[Empire State eraikina|Empire State Building]]-eko zortzi orduz osatuta dago. “''Eat''” filmak 45 minutuz [[perretxiko]] bat jaten duen gizon baten irudian datza.<ref name=":1">{{erreferentzia|abizena=Guiles, Fred Lawrence|urtea=1989|izenburua=Loner at the Ball: The Life of Andy Warhol|url=https://archive.org/details/loneratballlifeo0000guil|argitaletxea=New York: Bantam|ISBN=978-0-593-01540-7|hizkuntza=En}}</ref>
Bere film ezagunena eta arrakasta kritikoena “''Chelsea Girls''” (1966) izan zen. Filma oso berritzailea izan zen, 16 mm-ko bi pelikula aldi berean proiektatzen zirelako, bi istorio ezberdin batera erakutsi zirela. Proiekzio-kabinatik, film baterako soinua igoko zen "istorio" hori argitzeko, besterako jaisten zen bitartean. Irudien biderketak Warholen 1960ko hamarkadaren hasierako serigrafia-lan nagusiak gogora ekarri zituen.<ref name=":1" />
=== Musika ===
1960ko hamarkadaren erdialdean, Warholek [[The Velvet Underground|Velvet Underground]] taldea bereganatu zuen, Exploding Plastic Inevitable multimedia performance arte ikuskizunaren elementu erabakigarri bihurtuz. Paul Morrisseyrekin batera, taldearen zuzendari gisa jardun zuen, Nicoren berri emanez (Warholek eskatuta taldearekin ariko zen). The Velvet Underground kudeatzen zuen bitartean, beltzez jantzita eramango zituen berak ere aurkezten zituen filmen aurrean jotzeko. 1966an, ''The Velvet Underground & Nico'' euren lehen diskoa "ekoiztu" zuen, eta baita diskoaren azala eskaini ere. Bere benetako parte hartzea diskoaren ekoizpenean estudioko denbora ordaintzea besterik ez zen izan.<ref>{{erreferentzia|abizena=McNeil, Legs|urtea=2016|izenburua=Please kill me : the uncensored oral history of punk|argitaletxea=McCain, Gillian (Twentieth anniversary ed.). New York|ISBN=978-0-8021-2536-1. OCLC 955634990.|hizkuntza=En}}</ref>
Taldearen lehen diskoaren ostean, Warhol eta [[Lou Reed]] taldeko buruak ados ez zetozen taldeak hartu behar zuen norabideari buruz, eta haien adiskidetasun artistikoa amaitu zen. 1989an, Warhol hil ondoren, Reed eta [[John Cale]] 1972tik lehen aldiz elkartu ziren “''Songs for Drella''” kontzeptu-albuma idatzi, interpretatu, grabatu eta kaleratzeko, Warholi omenaldia egiteko.<ref>{{erreferentzia|abizena=Sisaro, Ben|urtea=2019|izenburua="A Long-Lost Lou Reed Tape With a Surprise: Andy Warhol Lyrics – The cassette, discovered at the Andy Warhol Museum, finds the Velvet Underground musician performing snippets from his mentor's 1975 book"|argitaletxea=The New York Times|hizkuntza=En|url=https://www.nytimes.com/2019/10/30/arts/music/lou-reed-andy-warhol-tape.html}}</ref>
=== Liburuak eta inprimaketak ===
1950eko hamarkadaren hasieran, Warhol-ek lanen hainbat zorro egin zituen. Bere kabuz argitaratutako hainbat liburu koadernatutako lehena ''25 Cats Name Sam and One Blue Pussy'' izan zen, 1954an Seymour Berlinek inprimatutako Arches izeneko ur-markako paperean, litografietarako marra zurrunduaren teknika erabiliz. Jatorrizko edizioa zenbakidun 190 aletara mugatu zen, eskuz koloreztatuta, Martin doktorearen tinta garbiketak erabiliz. Horietako gehienak bezeroei eta lagunei opari gisa eman zizkien. 4. zenbakia, aurreko azalean "Jerry" inskribatua eta Geraldine Stutzeri emana, 1987an faksimilea inprimatzeko erabili zen, eta jatorrizkoa 2006ko maiatzean enkantean jarri zen 35.000 US$ren truke Doyle New Yorken.<ref>{{erreferentzia|abizena=Russell, John|urtea=1987|izenburua="Art"|argitaletxea=The New York Times|hizkuntza=En}}</ref>[[Fitxategi:Jimmy Carter with Andy Warhol during a reception for inaugural portfolio artists., 06-14-1977 - NARA - 175147.jpg|thumb|[[Jimmy Carter]] AEBetako presidentearekin 1977an.]]
=== Beste jarduera batzuk ===
Andy Warhol margolan eta filmengatik ezaguna den arren, hainbat euskarritan egin zuen lan;
• '''Eskultura''': bere eskultura ospetsuena “''Brillo Boxes''” izango da, 24 brillo xaboi paketeetarako erabiltzen ziren markako kartoizko kaxa handien egurrezko serigrafiazko tinta.
• '''Audioa''': Garai batean Warholek grabagailu eramangarri bat eraman zuen berarekin joaten zen toki guztietara, denek esaten eta egiten zutena grabatuz. Gailu horri bere "emaztea" deitzen zion.
• '''Denbora-kapsulak''': 1973an, Warhol bere eguneroko bizitzatik efimeroak gordetzen hasi zen, hots, lorrespondentzia, egunkariak, oroigarriak, haurtzaroko objektuak, hegazkin-txartel erabiliak eta janari, Denbora kapsulak izeneko kartoizko kaxa arruntetan zigilatuta.<ref>{{erreferentzia|abizena=Bourdon, David|urtea=1989|izenburua=Warhol|argitaletxea=New York: Harry N. Abrams|orrialdea=51|ISBN=978-0-8109-1761-3. OCLC 19389231.|hizkuntza=En}}</ref>
'''• Telebista''': Andy Warhol-ek bere gai gogokoen bati buruz, “''Ezer ez''” (Nothing) telesail berezi batekin amesten zuen, The Nothing Special deituko zuena. Bere ikuskizunez gain, aldizka, beste programa batzuetan parte hartu zuen gonbidatu bezala.
'''• Moda''': Warholek esan omen zuen: «Nahiago dut soineko bat erosi eta horman jarri, koadro bat jarri baino, ezta?». Dandy moderno bat bezala deskribatu dute, bere agintea "presentzian baino gehiago hitzetan oinarritzen zen arren,"
• '''Performance''': Warhol-ek eta bere lagunek antzerki-multimedia-jazoerak antolatu zituzten festetan eta toki publikoetan, musika, zinema, diapositiba-proiekzioak eta baita Gerard Malanga S&M jantziak uztartuz.
• '''Antzerkia''': “''Andy Warhol's Pork''” antzezlana 1971ko maiatzaren 5ean estreinatu zen, New Yorkeko LaMama antzokian, bi astez, eta Londresko Roundhouse-ra eraman zuten 1971ko abuztuan.
'''• Argazkigintza''': serigrafiak ekoizteko, argazkiak egin zituen edo bere lagunek eta laguntzaileek egin zituzten. Argazki hauek Polaroid kameraren modelo zehatz batekin atera ziren gehienbat.
'''• Informatika''': Warholek Amiga ordenagailuak erabili zituen arte digitala sortzeko, tartean “''You Are the One''” Amiga, Inc-rekin diseinatzen eta eraikitzen lagunduz.<ref>{{erreferentzia|abizena=Staff of The Andy Warhol Museum|urtea=2004|izenburua=Andy Warhol: 365 Takes|argitaletxea=New York: Harry N. Abrams|orrialdea=35|ISBN=978-0-500-23814-1. OCLC 56117613.|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:ANDY WARHOL AT LEVEL TWO IN THE POST MODERN CAVE 15.jpg|thumb|Marilyn 2. mailan, leize 15 postmodernoan.]]
== Bizitza pertsonala ==
=== Sexualitatea ===
Warhol [[Homosexualitate|homosexuala]] zen. 1980an, oraindik birjina zela esan zion elkarrizketatzaile bati. Bob Colacello biografoak, elkarrizketan egon zena, uste zuen ziurrenik egia zela eta izan zuen sexu gutxi hori ziurrenik "voyeurismoaren eta masturbazioaren nahasketa bat zela, Andyren abstraktu hitza erabiltzeko". Bere birjintasunari buruzko baieztapena kontraesanean dagoela dirudi 1960an kondylomatagatik, sexu-transmisiozko gaixotasun batengatik, ospitalean emandako tratamenduarekin. Izan zituen maitaleek ere kontraesan egin dute, tartean musa izan zen BillyBoy, sexua orgasmoa arte izan zutela esan baitzuen: "Andy Warhol izaten ez zenean eta berarekin bakarrik zinenean izugarri eskuzabala eta oso pertsona jatorra zen. Liluratu ninduena bakarrik ikusi nuen pertsona izan zen. Izan ere, berarekin jendaurrean nengoela urduritu egitenn zitzaidan... Nik esango nuke: 'Nazkagarria zara, ezin zaitut jasan'"<ref>{{erreferentzia|abizena=Matarazzo, Father Sam|urtea=1998|izenburua=The Religious Art of Andy Warhol|argitaletxea=New York: The Continuum Publishing Company|orrialdea=33|ISBN=978-0-8264-1112-9|hizkuntza=En}}</ref>
=== Erlijioa ===
Erruteno katoliko praktikatzailea zen. New Yorkeko etxerik gabeko [[Aterpetxe (argipena)|aterpetxe]]<nowiki/>etan boluntario aritu zen erregularki, batez ere urteko garai gogorrenetan, eta erlijioso gisa deskribatzen zuen bere burua. Warholen geroagoko lan askok erlijio-gaiak irudikatu zituzten, besteak beste, bi serie, ''Errenazimenduko pinturen xehetasunak'' (1984) eta ''Azken afaria'' (1986). Horrez gain, bere ondarean hil osteko gai erlijiosoko lan multzo bat aurkitu zuten.<ref>{{erreferentzia|abizena=Romaine, James|urtea=2003|izenburua="Transubstantiating the Culture: Andy Warhol's Secret"|argitaletxea=Godspy|hizkuntza=En}}</ref>
=== Bildumak ===
Warhol bildumazale amorratua zen. Lagunek bere bilduma ugari aipatzen zuten, lau solairuko etxea ez ezik, inguruko biltegiratze unitate bat ere betetzen zutenak, "Andy's Stuff" gisa. Bildumen benetako hedadura ez zen hil eta geroraino aurkitu, Pittsburgheko museoak bere "Gauzen" 641 kaxa hartu zituenean.<ref>{{erreferentzia|abizena=Muchnic, Suzanne|urtea=1988|izenburua="Warhol: Pop Artist or Crusader for Tradition?"|argitaletxea=Los Angeles Times|ISBN=ISSN 0458-3035|hizkuntza=En}}</ref>
Bildumen artean, Coca-Cola-ko oroigarrien seinalea eta XIX. mendeko margolanak zeuden hegazkinen menuekin batera, ordaindu gabeko fakturak, pizza-orea, eleberri pornografikoak, egunkariak, zigiluak, supermerkatuen kartelak eta cookie-ontziak, beste bitxikeria batzuen artean. Artelan esanguratsuak ere biltzen zituen, hala nola George Bellowsen ''Miss Bentham''. Bere bilduma nagusietako bat ileordeak ziren. 40 baino gehiago zituen eta oso babesten zuen bere ile-postak, New Yorkeko ileordegile batek [[Italia]]<nowiki/>tik inportatutako ilearekin josi zituenak. 1985ean, neska batek Warhol-i ileordea burutik kendu zion. Geroago egun horretako egunkariko sarreran zera idatzi zuen: "Ez dakit zerk eragotzi ninduen balkoitik bultzatzea."<ref>{{erreferentzia|urtea=2015|izenburua="American Acquisition"|argitaletxea=Barber Institute of Fine Arts|hizkuntza=En}}</ref>[[Fitxategi:Andy Warhol Campbell's Soup Cans (MoMA - New York).jpg|thumb|Warholen sopa latak, New Yorkeko [[MoMA]] museoan.]]
== Ondarea ==
2002an, AEBetako Posta Zerbitzuak 18 zentimoko [[Zigilu (posta)|zigilu]] bat jaulki zuen Warhol gogoratzeko. Scottsdaleko (Arizona) Richard Sheaffek diseinatu zuen zigilua, eta Museoan egindako ekitaldi batean aurkeztu zen. 2011ko martxoan, New Yorkeko [[Union Square (Manhattan)|Union Square]]<nowiki/>n Warholen eta bere [[Polaroid]] kameraren kromozko estatua bat agertu zen.<ref>{{erreferentzia|urtea=2011|izenburua="Andy Warhol Commemorated in Chrome on Union Square".|argitaletxea=The New York Times.|hizkuntza=En|url=https://archive.nytimes.com/artsbeat.blogs.nytimes.com/2011/03/31/andy-warhol-commemorated-in-chrome-on-union-square/}}</ref>
[[Merkurio (planeta)|Merkurio]]<nowiki/>ko [[krater]] bati Warholen izena jarri zioten 2012an.<ref>{{erreferentzia|urtea=2021|izenburua="Warhol"|argitaletxea=Gazetteer of Planetary Nomenclature. NASA|hizkuntza=En|url=https://planetarynames.wr.usgs.gov/Feature/14975}}</ref>
2013an, bedre urtebetetzearen 85. urteurrena omentzeko, Andy Warhol Museoak eta EarthCam-ek lankidetza-proiektu bat jarri zuten martxan Figment izenekoa.<ref>{{erreferentzia|abizena=Begos, Kevin|urtea=2013|izenburua="Webcam to broadcast from Andy Warhol's Pa. grave"|argitaletxea=USA TODAY|hizkuntza=En|url=https://eu.usatoday.com/story/news/nation/2013/08/05/webcam-warhols-grave/2620965/}}</ref>
=== Warhol Fundazioa ===
Warholen testamentuak agindu zuen bere ondare osoa —familiako kideei ondare xume batzuk izan ezik— ”arte bisualen aurrerapenari” zuzendutako fundazio bat sortzeko bideratuko zela. Hainbeste ondasun zituen, non Sotheby-k bederatzi egun behar izan zituen ondarea hil ondoren sailkatzeko. Enkanteak 20 milioi dolar baino gehiago bildu zituen.
1987an, bere borondatearen arabera, “Andy Warhol Foundation for the Visual Arts” sortu zen. Fundazioak ondarearen gisa balio du, baina misio bat ere badu "adierazpen artistiko berritzailea eta sormen prozesua bultzatzea" eta "izaera erronka eta sarritan esperimentala duten lanei bideratzen laguntzea da".<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua="Introduction"|argitaletxea=The Andy Warhol Foundation for the Visual Arts.|hizkuntza=En}}</ref>
== Pop kulturan ==
Warholek Interview aldizkaria sortu zuen, hark "ontzat" zituen ospetsuentzako eszenatoki bat eta bere lagunek osatutako negozioa. Beste batzuekin kolaboratu zuen liburu guztietan (horietako batzuk Pat Hackett-ekin idatzitakoak). Jendea sortu zuela ere esan liteke. Produktuak onartzen zituen, iragarkietan agertu zen, eta telebistako saioetan eta filmetan sarritan egin zituen gonbidatu ospetsuak (Love Boat, Saturday Night Live eta Richard Pryor-en Dynamite Chicken filmean parte hartu zuen).<ref>{{erreferentzia|urtea=2002|izenburua="Ernest Pintoff, 70; Animator Won Oscar"|argitaletxea=Obituaries. Los Angeles Times|hizkuntza=En|url=https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2002-feb-07-me-pintoff7-story.html}}</ref>
Alde horretatik Warhol "Art Business" eta "Business Art"-en zalea zen. Izan ere, artea negozio gisa pentsatzeko zuen interesa idatzi zuen "''Andy Warholen filosofia A-tik B-ra eta berriro atzera''“ (The Philosophy of Andy Warhol from A to B and Back Again)<ref>{{erreferentzia|abizena=Lommel, Ulli|urtea=1979|izenburua=Cocaine Cowboys.|hizkuntza=En}}</ref>
[[Fitxategi:Andy Warhol and Ulli Lommel on set of Cocaine Cowboys.jpg|thumb|Ulli Lommel zuzendariarekin Cocaine Cowboysen platoan (1979), non Warhol bera bezala agertzen zen.]]
=== Filmak ===
Hil ostean, Crispin Glover-ek interpretatu zuen Warholen papera, [[Oliver Stone]]<nowiki/>ren “''The Doors''” (1991) filmean, Jared Harrisek Mary Harronen “''I Shot Andy Warhol''” (1996) filmean ,eta [[David Bowie]]<nowiki/>ren Julian Schnabelen “''Basquiat''” (1996) filmean. Bowie-k gogoratu zuen bizitza errealean Warhol ezagutzeak paperean nola lagundu zion, eta harekin izandako lehen bilerak kontatu zituen: “Pare bat aldiz ezagutu nuen, baina gutxitan partekatzen genuen txosnak baino gehiago. Elkar ikusi genuen lehen aldian isiltasun deserosoa gertatu zen nire oinetako hori distiratsuak ohartu eta gogotsu hitz egiten hasi zen arte. Oso azalekoa izan nahi zuen. Eta itxuraz emoziorik gabekoa, axolagabea, hildako arrain bat bezala. [[Lou Reed]]<nowiki/>ek deskribatu zuen sakonena Andyren panpina bat merkatura ekarri behar zutela esan zidanean: haizeratzen duzun eta ezer egiten ez duen panpina bat. Baina ondo behatzea lortu nuen, eta hori lagungarria izan zen Pittsburgheko museoan “''We weared his clothes''” filmerako, eta osorik zeuden, garbitu gabe. Poltsikoak ere ez ziren hustu: Andyk beti aurpegian zikintzen zion krepe zuria, zurbil hilgarria, txeke bat zatituta, norbaiten helbidea, pilula homeopatiko asko eta ileorde bat. Andyk zilarrezko ileorde haiek janzten zituen beti, baina ez zuen inoiz onartu ileordeak zirenik. Bere ile-apaindegi batek esan zidan azkenaldian ileordeak aldizka mozten zizkiola, benetako ilea balitz bezala. Ileordea moztu zutenean, hurrengo hilabetean beste bat jarri zuen ilea hazi balitz bezala.”<ref>{{erreferentzia|urtea=1995|izenburua="Can the Real David Bowie Rise, Please?"|argitaletxea=HUMO Magazine|hizkuntza=En|url=https://archive.today/20130616041825/http://www.algonet.se/~bassman/articles/95/h.html}}</ref>
== Ikus, gainera ==
* [[Pop Artea]]
* {{En}} [https://www.warhol.org/ Andy Warhol museoa]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{wikiesanak}}
* {{en}} [http://www.warholfoundation.org/ Warhol Foundation] in New York, New York.
* {{en}} [http://www.warholcity.com The Andy Warhol Museum of Modern Art - Medzilaborce, Slovakia, Europe - city of origin]
{{Bizialdia|1928ko|1987ko|Warhol, Andy}}
[[Kategoria:Pop margolariak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako margolariak]]
[[Kategoria:Artista garaikideak]]
[[Kategoria:Pittsburgheko jendea]]
[[Kategoria:Eslovakiar estatubaturrak]]
[[Kategoria:LGBT katolikoak]]
[[Kategoria:New Yorken hildakoak]]
fzy5pprpzoz9cbe3758bhgbt38v18og
Txantiloi:Sortu beharreko artikuluak
10
22113
9967804
9636716
2024-11-13T14:44:49Z
Theklan
336
9967804
wikitext
text/x-wiki
{{#switch:{{{1|{{ausaz|23}}}}}<!-- «ausaz» parametroan, zenbakirik handiena baino 1 handiagoa jarri
-->|0 = [[Atlantikoko hegoaldeko iraultze zirkulazioa]] ([[:en:Atlantic meridional overturning circulation|en]]) • [[Askari-lore]] ([[:es:Colchicum montanum|es]] edo [[:fr:Colchique des Pyrénées|fr]]) • [[Jose Atanesen hilketa]] ([https://www.berria.eus/paperekoa/1566/020/001/2013-12-19/jose-atanes-bazterreko-biktima.htm])
|1 = [[Azido organiko]] ([[:en:Organic acid|en]]) • [[Garraiolari]] ([[:en:Common carrier|en]]) • [[Carabanchel tabernako krimena]] [https://alea.eus/gasteiz/1674747483232-carabanchelgo-krimena] • [[Hotu Matu'a]] ([[:en:Hotu Matu'a|en]])
|2 = [[Haroko ermandadea]] ([[:es:Hermandad de Haro|es]]) • [[Maunderren minimoa]] ([[:en:Maunder Minimum|en]]) • [[Michael Bay]] ([[:en:Michael Bay|en]]) • [[Ipar-Hego zatiketa]] ([[:en:North-South divide|en]]) • ''[[Emakumea armiñoarekin]]'' ([[:es:La dama del armiño|es]])
|3 = [[Plautdietsch]] ([[:en:Plautdietsch|en]]) • [[Modular Audio Recognition Framework]] ([[:en:Modular Audio Recognition Framework|en]]) • [[VO2 max|VO<sub>2</sub> max]] ([[:en:VO2 max|en]]) • [[Ion Etxeberria]]
|4 = [[Newarera]] ([[:en:Newar language|en]]) • [[Europako lehoiak]] ([[:en:History of lions in Europe|en]]) • [[Women's Tennis Association]] ([[:en:Women's Tennis Association|en]]) • [[Eduardo Martinez Lobera]]
|5 = [[Thierry Etxeto]] • [[Khalistan]] ([[:en:Khalistan movement|en]]) • [[Tommy Remengesau]] ([[:en:Tommy Remengesau|en]]) • [[Cotonouko Hitzarmena]] ([[:en:Cotonou Agreement|en]]) • [[Pauleta]] ([[:en:Pauleta|en]])
|6 = [[Xurgapen tasa espezifiko]] ([[:en:Specific absorption rate|en]]) • [[Barrongo urtegia]] • [[Genovako metropolitar hiria]] ([[:it:Città metropolitana di Genova|it]]) • [[Izen pertsonal]] ([[:en:Personal name|en]])
|7 = [[Datu-atzemate]] ([[:en:Data acquisition|en]]) • [[Derrigorrezko hezkuntza]] ([[:en:Compulsory education|en]]) • [[Jacob Stainer]] ([[:en:Jacob Stainer|en]]) • [[Olatz Goñi Balentziaga]]
|8 = [[Christopher Paolini]] ([[:en:Christopher Paolini|en]]) • [[Euskarazko ideofonoen zerrenda]] ([[:en:List of ideophones in Basque|en]]) • [[Itxaro Mendizabal]] • [[ISON kometa]] ([[:en:Comet ISON|en]])
|9 = [[Marta Zabaleta Barandiaran]] • [[Erasoaldi (militarra)]] ([[:en:Offensive (military)|en]]) • [[Ahaztearen Ituna]] ([[:en:Pact of forgetting|en]]) • [[Hong Myung-Bo]] ([[:en:Hong Myung-Bo|en]])
|10 = [[Areriako Alkatetza Nagusia]] • [[Annie Pétain]] ([[:fr:Annie Pétain|fr]]) • [[Unthinkable operazioa]] ([[:en:Operation Unthinkable|en]]) • [[Eguberriko musika]] ([[:en: Christmas music|en]])
|11 = [[Hiru domeinuko sistema]] ([[:en:Three-domain system|en]]) • [[Kultibadore]] ([[:en:Cultivator|en]]) • [[Modena eta Reggioko dukerria]] ([[:en:Duchy of Modena and Reggio|en]]) • [[Alex Errekalde]]
|12 = [[Icíar Lamarain]] • [[Daniel Schneidermann]] ([[:en:Daniel Schneidermann|en]]) • [[Kapritxo]] ([[:fr:Capriccio_(musique)|fr]]) • [[Kirurgia errefraktibo]] ([[:en:Refractive surgery|en]]) • [[Haragitze]] ([[:en:Incarnation|en]])
|13 = [[Zerrenda:Hizkuntza hilen heriotza data]] ([[:en:List of languages by time of extinction|en]]) • ''[[Völkischer Beobachter]]'' ([[:en:Völkischer Beobachter|en]] edo [[:de:Völkischer Beobachter|de]]) • [[Martzel Etxehandi]]
|14 = [[Babi Jar]] ([[:en:Babi Yar|en]]) • [[Eiko Kadono]] ([[:en:Eiko Kadono|en]], [[:ca:Eiko Kadono|ca]]) • [[Carl Friedrich von Weizsäcker]] ([[:en:Carl Friedrich von Weizsäcker|en]]) • [[Maialen Sorzabalbere]]
|15 = [[Mevlevi Ordena]] ([[:en:Mevlevi Order|en]]) • [[Elena Azpeitia]] • [[Azolla gertaera]] ([[:en:Azolla event|en]]) • [[Frantziako futbol ligako bigarren maila]] ([[:fr:Championnat de France de football de Ligue 2|fr]])
|16 = [[Jaioberrien zaintza intentsiboetako unitate]] ([[:en:Neonatal intensive care unit|en]]) • [[Gamma izpien astronomia]] ([[:en:Gamma-ray astronomy|en]]) • [[Katie Chapman]] ([[:en:Katie Chapman|en]])
|17 = [[Scrum (software garapena)]] ([[:en:Scrum (software development)|en]]) • [[Ioi truke]] ([[:en:Ion exchange|en]]) • [[IJmuiden]] ([[:en:IJmuiden|en]]) • [[Tradiziozko musika]] ([[:en:Folk music|en]]) • [[Graxi Arregi]]
|18 = [[Bide istripu]] ([[:en:Traffic collision|en]]) • [[Louis de Rouvroy, Saint-Simongo dukea]] ([[:en:Louis de Rouvroy, duc de Saint-Simon|en]]) • [[Ballet dantzari]] ([[:en:Ballet dancer|en]]) • [[Ianire Elorriaga]]
|19 = [[Mendebaldeko Afrikako Estatuen Ekonomia Erkidegoa]] ([[:en:Economic Community of West African States|en]]) • [[Shonera]] ([[:en:Shona language|en]]) • [[Georges Rebuschi]]
|20 = [[George Pau-Langevin]] ([[:fr:George Pau-Langevin|fr]]) • [[Martha Maldonado Zepeda]] ([[:es:Martha Maldonado Zepeda|es]]) • [[Koplak (Joan Batista Elizanburu)|''Koplak'' (Joan Batista Elizanburu)]]
|21 = [[Globuluen jalkiera-abiadura]] ([[:en:Erythrocyte sedimentation rate|en]]) • [[Oxigeno kontsumo maximo]] ([[:en:VO2 max|en]]) • [[Tariq Ali]] ([[:en:Tariq Ali|en]]) • [[Amaia Antxustegi]]
|22 = [[Sonia O'Sullivan]] ([[:en:Sonia O'Sullivan|en]]) • [[Birgit Prinz]] ([[:en:Birgit Prinz|en]]) • [[Arausioko gudua]] ([[:en:Battle of Arausio|en]]) • [[Manuel Maria Ruiz Urrestarazu]]
<!--
-->|#default = ez dago sarrerarik}}<noinclude>{{txantiloi dokumentazioa}}</noinclude>
qgh8d35glwjkas1t6h6ofr952olzruc
Ernest Bidegain
0
23460
9968205
9449347
2024-11-13T18:29:29Z
88.15.90.3
9968205
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Ernest Bidegain Uharriet''' ([[Aldude]], [[Nafarroa Beherea]], [[1922]]ko [[azaroaren 13]]a - ) euskal idazlea da.
Artikuluak idatzi izan ditu ''[[Eskualduna]]'', ''[[Herria]]'' eta ''[[Gure Herria]]'' aldizkarietan, eta literaturan [[antzerki]]a landu du bereziki.
== Antzezlanak ==
* ''Manex Azeri''
* ''Ustegabeko jendarmak''
== Ikus, gainera ==
* [[Euskal antzerkigintza|Euskal Herriko antzerkia]]
* [[Zerrenda:Nafarroa Behereko idazleak|Nafarroa Behereko idazleak]]
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://zubitegia.armiarma.eus/egileak/00370.htm Ernest Bidegain literaturaren zubitegian]
{{Bizialdia|1922ko||Bidegain, Ernest}}
[[Kategoria:Euskal antzerkigileak]]
[[Kategoria:Nafarroa Behereko idazleak]]
[[Kategoria:Aldudarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko ehun urtedunak]]
clqye831bjzhapu01pamfa2zg0xeinp
Lehen sektore
0
24094
9968802
9853684
2024-11-14T10:16:40Z
150.241.39.92
MARA
9968802
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Ekonomia eta ekintzailetza}}'''Ekonomiako lehen sektore'''a —edo, besterik gabe, '''lehen sektore'''a— [[natura baliabide]]ak zuzenean erabiltzen dituen [[sektore ekonomiko|ekonomia sektorea]] da. Hor, [[arrantza]], [[nekazaritza]], [[meatzaritza]], [[abeltzaintza]], [[basogintza]] eta abar sartuta daude.
== Lehen sektorea gaur egunMARA ==
Lehen sektorean lan egiten duen munduko biztanleria guztizko biztanleria aktiboaren % 39 da, gehienak herrialde azpigaratuetan. Gero eta munta txikiagoa du ekonomian. 2008an, sektore horren ekoizpena mundu osokoaren % 4 soilik izan zen.
* Herrialde garatuetan, biztanleria aktiboaren % 6 aritzen da hartan. Ehuneko txikia izan arren, ekoizpen handia du aurrerapen teknikoei eta mekanizazioari esker; [[BPG]]<nowiki/>aren % 4 baino<nowiki/> gutxiago izanik.
* Garapen bidean dauden herrialdeetan, biztanleriaren % 50rek dihardu hor, eta [[BPG]]<nowiki/>aren % 10 baino gehiago da.
* Herrialde azpigaratuetan, % 80k lan egiten du bertan, gehienek [[Sahara]]z hegoaldeko Afrikan; laborantza teknika tradizionalak erabiltzen direnez, produktibitatea txikia da; BPGaren % 50 baino gutxiagokoa.
== Nekazaritza ==
'''Nekazaritza''' edo '''laborantza''' lurra landuz, [[landare]]ak edo [[zuhaitz]]ak hazi eta bertatik batez ere [[gizaki]] zein [[abere]]entzako [[Janari|elikagaiak]] ([[fruitu]]ak, [[barazki]]ak, [[zereal]]ak) ekoizten dituen hazkuntza-jarduera da.
=== Nekazaritza: faktore fisikoak eta giza faktoreak ===
[[Fitxategi:Water storage cells of Agriculture.jpg|thumb]]
Nekazaritza lurra lantzea da, giza eta animalia kontsumorako elikagaiak eta industriarako lehengaiak eskuratzeko. Iraganean, faktore fisikoek gaur egun baino eragin handiagoa zuten nekazaritzan, [[teknologia]] aurrerapenek zenbait oztopo gainditzeko aukera eman baitute.
Hala ere, oraindik faktore fisikoek eragina izaten segitzen dute. Hauek dira faktore fisiko nagusiak: [[Erliebe (geografia)|Erliebea]], [[lurzoru]] mota eta [[klima]].
Giza faktoreek ere bere eragina daukate nekazaritzan: era horretan ustiategiaren tamaina, laborantza sistema eta laborantza barietate mota desberdinak aurkitzen ditugu. Ustiategiak tamainaren arabera [[latifundio]] edo [[minifundio]] izan daitezke eta deskribatzen duten formaren arabera ''[[openfield]]'' ala [[Bocage|''bocage'']], laborantza sistemaren arabera, aldiz, nekazaritza [[Nekazaritza intentsibo|intentsiboa]] ala [[Nekazaritza estentsibo|estentsiboa]] edo ureztatua ala lehorrekoa aurkituko ditugu eta laborantza barietateari dagokionean, azkenik, [[monolaborantza]] eta [[polilaborantza]].
=== Nekazaritza herrialde garatuetan ===
[[Fitxategi:Ikusgela-Larraketa_berreratzaile.webm|start=0|thumbtime=98|thumb|{{ikusgela}}Ze ondorio ditu [[Larratze|larreetako]] abeltzaintzak gure lurretan?]]
Herrialde garatuetan, merkatu nekazaritza da nagusi, salmenta du helburu, hau da, ahalik eta etekin handiagoa lortzea. Ezaugarri hauek ditu:
* espezializazioa (labore bakar bat hazten da),
* makinen erabilera (horrek lagile kopurua txikitzen du),
* nekazaritza teknika aurreratuak erabiltzen dira ([[ongarri]]ak, botikak eta [[transgenikoak]]), eta
* eskala handiko biltegiratze eta garraio sistemak.
=== Nekazaritza herrialde azpigaratuetan ===
Hemen bi nekazaritza mota nagusi daude:
==== Nekazaritza tradizionala ====
===== Iraupenezkoa =====
Ustiategi txikietan egiten da eta haren helburua familiarentzako eta etxerako elikagaiak lortzea da.
===== Ibiltaria =====
[[Amazonas]] inguruan, erdialdeko Amerikan eta [[Ekuatore]]<nowiki/>ko Afrikan egiten da. Oihaneko eremu bat erre eta soiltzen da (errautsez, lurra [[ongarri]]<nowiki/>tzen da) eta bertako lurra lantzen da, agortu arte; orduan bertan behera uzten da eta beste eremu baten bila abiatzen dira.
===== Lehorreko nekazaritza sedentarioa =====
Nekazaritza mota hori sabana eremuetakoa da; hor, [[labore-txandaketa]] egiten da: lur zati batean [[zereal]]ak landatzen dira, beste batean beste produktu osagarri batzuk eta hirugarrena [[lugorri]] uzten da.
===== Montzoi nekazaritza ureztatua =====
Nekazaritza mota hau batez ere [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]<nowiki/>ko hegoaldean, [[India]]<nowiki/>ko kostaldean eta Asiako hego-ekialdean ematen da, arrozaren ekoizpenerako nagusiki. Herrialde horietan ugariak diren [[montzoi]]ek eragindako eurien urak probesten dira, ur aunitz behar duten urpetutako lurretan arroza hazteko.
==== Plantazio nekazaritza ====
XVI. eta XVII. mendeetan, Europako potentzia handiek Asiako hego-ekialdean, Hego-Ameriketan eta Afrikan hainbat nekazaritza ustiategi sortu zituzten, garaiko hainbat produktu exotiko lortzeko (Kakaoa, kafea eta kotoia bereziki). Hor du plantazio nekazaritzak bere jatorria.
Gaur egun, mendebaldeko herrialde garatuek herrialde azpigaratu horiekiko kolonialismo ekonomikoarekin darraite.
== Abeltzaintza ==
=== Definizioa ===
Abeltzaintza etekin bat lortzeko asmoz [[Abere|azienda]] edo [[abere]]ak zaindu eta hazteaz arduratzen den lehen sektoreko jarduera ekonomikoa da, ondoren haien [[haragi]]a, [[esne]]a, [[larru]]a, [[Arrautza (janaria)|arrautzak]], [[ile]]a [[ezti]]a eta abar eta aprobetxatzeko, lanerako indar gisa edo besterik gabe ugalketarako erabiltzeko.
Azienda bi taldetan sailkatzen da: azienda larria ([[behi]]ak, [[Behi|zezenak]] eta [[zaldi]]ak) eta azienda xehea ([[ardi]]ak, [[txerri]]ak eta [[ahuntz]]ak).
[[Fitxategi:Sasiardiak eta artzaia.jpg|thumb]]
=== Abeltzaintza gaur egun ===
Abeltzaintza handituz joan den jarduera bat da. Planetaren azaleraren % 30 [[larre]]z estalia dago, eta azienda elikatzeko bazka sortzeko erabiltzen da landu daitezkeen lurren % 33. Azken 50 urtean haragi-ekoizpena bikoiztu egin da eta esnearen [[kontsumo]]ak gora egin du garatzen ari diren herrialdeetan.
Animalia-espezie ugarienak honako hauek dira: behi-, ardi-, txerri- eta hegazti-[[Abere|aziendak]]. Leku batzuetan ahuntz- eta zaldi-aziendak garrantzitsuak dira, [[kunikultura]] edo untxi-hazkuntza, eta [[Erle arrunt|erle-hazkuntz]]<nowiki/>a.
Azken mendean, ikerketa zientifikoen bitartez arraza hautatuak lortu dira, teknologiari berriei esker, ekoizpena handitu da eta abeltzaintza-produktuak beste herrialde batzuetara garraiatzeko aukera erraztu egin da. Halere, abeltzaintza ustiapenerako sistema berri hauek eztabaida sortu dute. Horregatik, hain zuzen ere, azken boladan [[Nekazaritza ekologiko|nekazaritza ekologiaren]] aldeko apustua egiten ari da nabarmen herrialde garatuetan.
=== Abeltzaintza motak ===
* [[Sedentario (argipena)|Abeltzaintza sedentarioa]] hedatuena da. Azienda ez da janaria lortzeko aldatzen; larreak ditu edo [[pentsu]]arekin elikatzen da.
* Abeltzaintza [[nomada]] etengabe aldatzen da lekuz larreak bilatzeko. Azienda zaintzen duten pertsonak ere aziendarekin batera aldatzen dira lekuz.
* Abeltzaintza [[Transhumantzia|transhumantean]] azienda urtaren arabera aldatzen da lekuz (menduan haranetara eta udan mendietara)
* Abeltzaintza estentsiboa ustiategi handietan egiten da. Azienda kanpoan ibiltzen da, eta larre naturalen bidez elikatzen da. Inbertsio gutxi behar ditu, baina [[produktibitate]] txikia du. Produktuak herrialde garatuetan saltzeko erabiltzen dira, baita gutxiago garatuta dauden herrialdeen autokontsumorako.
* Abeltzaintza intentsiboa abeltzaintza industriala da. Espezie jakin batean espezializatutako ustiategietan egiten da. Azienda ukuiluratuta egoten da; ukuiluetan hazten da, haien elikadura, osasuna eta gizentzea kontrolatzen da.
== Arrantza ==
Itsaso, ibai eta aintziretan, arrainak eta uretako beste animalia batzuk (krustazeoak, moluskoak) algak eta bestelako landareak harrapatzea da.
=== Arrantza motak ===
==== Kostaldeko arrantza ====
[[Fitxategi:Donostia arrantza 001.JPG|thumb]]
Kostaldean egiten den arrantza da. Herrialde ez-garatuetan praktikatzen da, eta elikadura-baliabide garrantzitsuenetariko bat da. Harrapatutakoa autokontsumorako eta bertako merkaturako eta salmentarako erabili ohi da. Ontzi txikietan eta artisau-metodoekin egiten da, hala nola, sareak eta [[kanabera]]k erabiltzen, normalean eskuz edo tailer berezietan egiten direnak.<ref>https://docs.google.com/presentation/d/1ZCBWapu1r9GfdZOZuBxy-Tdr-bmBBxnT5p0L5hK4khs/edit#slide=id.gc437e01b_02</ref>
==== Itsasbazterreko arrantza ====
Kostaldetik hurbil eta ontzi txiki edo ertainetan egiten den arrantza mota da. Ontziak ongi prestatuak daude arraunen kokapena atzemateko eta harrapatutakoa denbora batez gordetzeko prestatuak daude ere. Gehienezko egun bateko arrantzaldiak egiten dira.
==== Itsaso zabaleko arrantza ====
Itsas zabalean eta edukiera handiko ontziekin egiten den arrantza mota da. Ontziek aparatu eta makina modernoak izaten dituzte, arrainak atzeman eta haien tamaina ezagutzeko ere. Hainbat arrantza-teknika erabiltzen dira hor, tretza, inguraketa eta arrastea gehienbat.
=== Kalak ===
Arrain espezie desberdinak biltzen diren tokiak dira, kalak [[plataforma kontinental]]etan egoten dira bertan [[plankton]]a ugaria delako.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Sektore ekonomiko]]
* [[Bigarren sektore|Ekonomiako bigarren sektorea]]
* [[Hirugarren sektore|Ekonomiako hirugarren sektorea]]
* [[Hiru sektoreen hipotesia]]
== Kanpo estekak ==
* [[Euskal Herriko Laborantza Ganbera|Euskal Herriko Laborantza Ganbara]]
* [http://www.navarra.es/home_eu/Gobierno+de+Navarra/Departamento+Desarrollo+Rural+Medio+Ambiente+Administracion+local/Planes.htm Nafarroako Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko departamentua]
* [http://www.nasdap.ejgv.euskadi.net/r50-2397/eu/ Eusko Jaurlaritzaren Arrantza, Nekazaritza eta Elikadura Saila]
* [https://web.archive.org/web/20060805115016/http://www.industria.ejgv.euskadi.net/r44-567/eu/ Eusko Jaurlaritzaren Industria, Merkataritza eta Turismo saila]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Sektore ekonomikoak]]
[[Kategoria:Baliabideen ekonomia]]
[[Kategoria:Mundu ekonomia]]
4aw0o2w2ofzuwurqrjyf3u5qrtty95n
9968811
9968802
2024-11-14T10:21:52Z
Xabier Armendaritz
448
150.241.39.92 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Demonocrazy wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
9853684
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Ekonomia eta ekintzailetza}}'''Ekonomiako lehen sektore'''a —edo, besterik gabe, '''lehen sektore'''a— [[natura baliabide]]ak zuzenean erabiltzen dituen [[sektore ekonomiko|ekonomia sektorea]] da. Hor, [[arrantza]], [[nekazaritza]], [[meatzaritza]], [[abeltzaintza]], [[basogintza]] eta abar sartuta daude.
== Lehen sektorea gaur egun ==
Lehen sektorean lan egiten duen munduko biztanleria guztizko biztanleria aktiboaren % 39 da, gehienak herrialde azpigaratuetan. Gero eta munta txikiagoa du ekonomian. 2008an, sektore horren ekoizpena mundu osokoaren % 4 soilik izan zen.
* Herrialde garatuetan, biztanleria aktiboaren % 6 aritzen da hartan. Ehuneko txikia izan arren, ekoizpen handia du aurrerapen teknikoei eta mekanizazioari esker; [[BPG]]<nowiki/>aren % 4 baino<nowiki/> gutxiago izanik.
* Garapen bidean dauden herrialdeetan, biztanleriaren % 50rek dihardu hor, eta [[BPG]]<nowiki/>aren % 10 baino gehiago da.
* Herrialde azpigaratuetan, % 80k lan egiten du bertan, gehienek [[Sahara]]z hegoaldeko Afrikan; laborantza teknika tradizionalak erabiltzen direnez, produktibitatea txikia da; BPGaren % 50 baino gutxiagokoa.
== Nekazaritza ==
'''Nekazaritza''' edo '''laborantza''' lurra landuz, [[landare]]ak edo [[zuhaitz]]ak hazi eta bertatik batez ere [[gizaki]] zein [[abere]]entzako [[Janari|elikagaiak]] ([[fruitu]]ak, [[barazki]]ak, [[zereal]]ak) ekoizten dituen hazkuntza-jarduera da.
=== Nekazaritza: faktore fisikoak eta giza faktoreak ===
[[Fitxategi:Water storage cells of Agriculture.jpg|thumb]]
Nekazaritza lurra lantzea da, giza eta animalia kontsumorako elikagaiak eta industriarako lehengaiak eskuratzeko. Iraganean, faktore fisikoek gaur egun baino eragin handiagoa zuten nekazaritzan, [[teknologia]] aurrerapenek zenbait oztopo gainditzeko aukera eman baitute.
Hala ere, oraindik faktore fisikoek eragina izaten segitzen dute. Hauek dira faktore fisiko nagusiak: [[Erliebe (geografia)|Erliebea]], [[lurzoru]] mota eta [[klima]].
Giza faktoreek ere bere eragina daukate nekazaritzan: era horretan ustiategiaren tamaina, laborantza sistema eta laborantza barietate mota desberdinak aurkitzen ditugu. Ustiategiak tamainaren arabera [[latifundio]] edo [[minifundio]] izan daitezke eta deskribatzen duten formaren arabera ''[[openfield]]'' ala [[Bocage|''bocage'']], laborantza sistemaren arabera, aldiz, nekazaritza [[Nekazaritza intentsibo|intentsiboa]] ala [[Nekazaritza estentsibo|estentsiboa]] edo ureztatua ala lehorrekoa aurkituko ditugu eta laborantza barietateari dagokionean, azkenik, [[monolaborantza]] eta [[polilaborantza]].
=== Nekazaritza herrialde garatuetan ===
[[Fitxategi:Ikusgela-Larraketa_berreratzaile.webm|start=0|thumbtime=98|thumb|{{ikusgela}}Ze ondorio ditu [[Larratze|larreetako]] abeltzaintzak gure lurretan?]]
Herrialde garatuetan, merkatu nekazaritza da nagusi, salmenta du helburu, hau da, ahalik eta etekin handiagoa lortzea. Ezaugarri hauek ditu:
* espezializazioa (labore bakar bat hazten da),
* makinen erabilera (horrek lagile kopurua txikitzen du),
* nekazaritza teknika aurreratuak erabiltzen dira ([[ongarri]]ak, botikak eta [[transgenikoak]]), eta
* eskala handiko biltegiratze eta garraio sistemak.
=== Nekazaritza herrialde azpigaratuetan ===
Hemen bi nekazaritza mota nagusi daude:
==== Nekazaritza tradizionala ====
===== Iraupenezkoa =====
Ustiategi txikietan egiten da eta haren helburua familiarentzako eta etxerako elikagaiak lortzea da.
===== Ibiltaria =====
[[Amazonas]] inguruan, erdialdeko Amerikan eta [[Ekuatore]]<nowiki/>ko Afrikan egiten da. Oihaneko eremu bat erre eta soiltzen da (errautsez, lurra [[ongarri]]<nowiki/>tzen da) eta bertako lurra lantzen da, agortu arte; orduan bertan behera uzten da eta beste eremu baten bila abiatzen dira.
===== Lehorreko nekazaritza sedentarioa =====
Nekazaritza mota hori sabana eremuetakoa da; hor, [[labore-txandaketa]] egiten da: lur zati batean [[zereal]]ak landatzen dira, beste batean beste produktu osagarri batzuk eta hirugarrena [[lugorri]] uzten da.
===== Montzoi nekazaritza ureztatua =====
Nekazaritza mota hau batez ere [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]<nowiki/>ko hegoaldean, [[India]]<nowiki/>ko kostaldean eta Asiako hego-ekialdean ematen da, arrozaren ekoizpenerako nagusiki. Herrialde horietan ugariak diren [[montzoi]]ek eragindako eurien urak probesten dira, ur aunitz behar duten urpetutako lurretan arroza hazteko.
==== Plantazio nekazaritza ====
XVI. eta XVII. mendeetan, Europako potentzia handiek Asiako hego-ekialdean, Hego-Ameriketan eta Afrikan hainbat nekazaritza ustiategi sortu zituzten, garaiko hainbat produktu exotiko lortzeko (Kakaoa, kafea eta kotoia bereziki). Hor du plantazio nekazaritzak bere jatorria.
Gaur egun, mendebaldeko herrialde garatuek herrialde azpigaratu horiekiko kolonialismo ekonomikoarekin darraite.
== Abeltzaintza ==
=== Definizioa ===
Abeltzaintza etekin bat lortzeko asmoz [[Abere|azienda]] edo [[abere]]ak zaindu eta hazteaz arduratzen den lehen sektoreko jarduera ekonomikoa da, ondoren haien [[haragi]]a, [[esne]]a, [[larru]]a, [[Arrautza (janaria)|arrautzak]], [[ile]]a [[ezti]]a eta abar eta aprobetxatzeko, lanerako indar gisa edo besterik gabe ugalketarako erabiltzeko.
Azienda bi taldetan sailkatzen da: azienda larria ([[behi]]ak, [[Behi|zezenak]] eta [[zaldi]]ak) eta azienda xehea ([[ardi]]ak, [[txerri]]ak eta [[ahuntz]]ak).
[[Fitxategi:Sasiardiak eta artzaia.jpg|thumb]]
=== Abeltzaintza gaur egun ===
Abeltzaintza handituz joan den jarduera bat da. Planetaren azaleraren % 30 [[larre]]z estalia dago, eta azienda elikatzeko bazka sortzeko erabiltzen da landu daitezkeen lurren % 33. Azken 50 urtean haragi-ekoizpena bikoiztu egin da eta esnearen [[kontsumo]]ak gora egin du garatzen ari diren herrialdeetan.
Animalia-espezie ugarienak honako hauek dira: behi-, ardi-, txerri- eta hegazti-[[Abere|aziendak]]. Leku batzuetan ahuntz- eta zaldi-aziendak garrantzitsuak dira, [[kunikultura]] edo untxi-hazkuntza, eta [[Erle arrunt|erle-hazkuntz]]<nowiki/>a.
Azken mendean, ikerketa zientifikoen bitartez arraza hautatuak lortu dira, teknologiari berriei esker, ekoizpena handitu da eta abeltzaintza-produktuak beste herrialde batzuetara garraiatzeko aukera erraztu egin da. Halere, abeltzaintza ustiapenerako sistema berri hauek eztabaida sortu dute. Horregatik, hain zuzen ere, azken boladan [[Nekazaritza ekologiko|nekazaritza ekologiaren]] aldeko apustua egiten ari da nabarmen herrialde garatuetan.
=== Abeltzaintza motak ===
* [[Sedentario (argipena)|Abeltzaintza sedentarioa]] hedatuena da. Azienda ez da janaria lortzeko aldatzen; larreak ditu edo [[pentsu]]arekin elikatzen da.
* Abeltzaintza [[nomada]] etengabe aldatzen da lekuz larreak bilatzeko. Azienda zaintzen duten pertsonak ere aziendarekin batera aldatzen dira lekuz.
* Abeltzaintza [[Transhumantzia|transhumantean]] azienda urtaren arabera aldatzen da lekuz (menduan haranetara eta udan mendietara)
* Abeltzaintza estentsiboa ustiategi handietan egiten da. Azienda kanpoan ibiltzen da, eta larre naturalen bidez elikatzen da. Inbertsio gutxi behar ditu, baina [[produktibitate]] txikia du. Produktuak herrialde garatuetan saltzeko erabiltzen dira, baita gutxiago garatuta dauden herrialdeen autokontsumorako.
* Abeltzaintza intentsiboa abeltzaintza industriala da. Espezie jakin batean espezializatutako ustiategietan egiten da. Azienda ukuiluratuta egoten da; ukuiluetan hazten da, haien elikadura, osasuna eta gizentzea kontrolatzen da.
== Arrantza ==
Itsaso, ibai eta aintziretan, arrainak eta uretako beste animalia batzuk (krustazeoak, moluskoak) algak eta bestelako landareak harrapatzea da.
=== Arrantza motak ===
==== Kostaldeko arrantza ====
[[Fitxategi:Donostia arrantza 001.JPG|thumb]]
Kostaldean egiten den arrantza da. Herrialde ez-garatuetan praktikatzen da, eta elikadura-baliabide garrantzitsuenetariko bat da. Harrapatutakoa autokontsumorako eta bertako merkaturako eta salmentarako erabili ohi da. Ontzi txikietan eta artisau-metodoekin egiten da, hala nola, sareak eta [[kanabera]]k erabiltzen, normalean eskuz edo tailer berezietan egiten direnak.<ref>https://docs.google.com/presentation/d/1ZCBWapu1r9GfdZOZuBxy-Tdr-bmBBxnT5p0L5hK4khs/edit#slide=id.gc437e01b_02</ref>
==== Itsasbazterreko arrantza ====
Kostaldetik hurbil eta ontzi txiki edo ertainetan egiten den arrantza mota da. Ontziak ongi prestatuak daude arraunen kokapena atzemateko eta harrapatutakoa denbora batez gordetzeko prestatuak daude ere. Gehienezko egun bateko arrantzaldiak egiten dira.
==== Itsaso zabaleko arrantza ====
Itsas zabalean eta edukiera handiko ontziekin egiten den arrantza mota da. Ontziek aparatu eta makina modernoak izaten dituzte, arrainak atzeman eta haien tamaina ezagutzeko ere. Hainbat arrantza-teknika erabiltzen dira hor, tretza, inguraketa eta arrastea gehienbat.
=== Kalak ===
Arrain espezie desberdinak biltzen diren tokiak dira, kalak [[plataforma kontinental]]etan egoten dira bertan [[plankton]]a ugaria delako.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Sektore ekonomiko]]
* [[Bigarren sektore|Ekonomiako bigarren sektorea]]
* [[Hirugarren sektore|Ekonomiako hirugarren sektorea]]
* [[Hiru sektoreen hipotesia]]
== Kanpo estekak ==
* [[Euskal Herriko Laborantza Ganbera|Euskal Herriko Laborantza Ganbara]]
* [http://www.navarra.es/home_eu/Gobierno+de+Navarra/Departamento+Desarrollo+Rural+Medio+Ambiente+Administracion+local/Planes.htm Nafarroako Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko departamentua]
* [http://www.nasdap.ejgv.euskadi.net/r50-2397/eu/ Eusko Jaurlaritzaren Arrantza, Nekazaritza eta Elikadura Saila]
* [https://web.archive.org/web/20060805115016/http://www.industria.ejgv.euskadi.net/r44-567/eu/ Eusko Jaurlaritzaren Industria, Merkataritza eta Turismo saila]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Sektore ekonomikoak]]
[[Kategoria:Baliabideen ekonomia]]
[[Kategoria:Mundu ekonomia]]
57ua56s15r2ktz1flqh9eghy38o7czi
Ajax (programazioa)
0
24345
9967572
9888863
2024-11-13T12:31:36Z
Ksarasola
1491
Irudia
9967572
wikitext
text/x-wiki
{{Lan infotaula}}'''Ajax''' ('''A'''synchronous [[JavaScript|'''J'''avaScript]] '''a'''nd [[XML|'''X'''ML]]) hurrengo teknologiak bateratuz web interaktiboen garapenerako teknika da. [[Zerbitzari]]ari informazio txikia trukatuz web orrialdeak harkorragoak bihurtzeko asmoarekin, modu horretan ez dago orrialdea errefreskatu beharrik erabiltzailea eskatzen duenean. Web orrialdeen abiadura, elkarreragina, funtzionalitatea eta erabilgarritasuna handituz.
[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|thumb|''<nowiki/>'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>'']]
''Ajax'' teknologiari esker, erabiltzaileak ez du zuzenean [[zerbitzari|web zerbitzarira]] eskaera egiten; Ajax motoreari eskaera egin, eta berau arduratzen da web zerbitzariarekin konexioa egiteaz. Motorearen bitartez informazioa jasotzean, bistaratu egiten da. Guzti honi esker Ajax aplikazio batek mahaigaineko aplikazio batek bezalaxe lan egin dezake, non datuak eguneratzeko pantaila osoa eguneratu beharrik ez dagoen.
== Historia ==
AJAX teknologia [[2005]] urtean kaleratu zen arren, honen lehenengo pausoak [[Microsoft]]-ek eman zituen “Urruneko Scriptina” garatu zuenean. Hala ere, errekarga prozesu osoa eskatzen ez duten web orrien karga asinkronoen teknikak [[iframe]] ([[1996]]an [[Internet Explorer]] 3-an barneratua) eta [[layer]]ren ([[1997]]an [[Netscape]] 4-an barneratua) garaietara erremontatzen da. Elementu mota bi hauek, kanpoko [[Uniform Resource Locator|URL]] helbide bat har zezakeen src atributu bat zuten, eta javascript zuen orri bat kargatu ezkero AJAX-ekin lortu daitezkeen antzeko efektuak lortzen ziren..
[[Microsoft Remote Scripting]] (edo MSRS, [[1998]]an barneratua) teknika hauen ordezkari dotoreago bat bihurtu zen, [[Java Applet]]en bitartez bezero bati informazioa bidali ziezaiokeelarik JavaScript erabiliz. Teknika honek garaiko bi nabigatzaile erabilienetan ([[Internet Explorer]] 4 eta [[Netscape Navigator]] 4) funtzionatu zuen. [[Microsoft]]-ek “Microsoft Exchange Server 2000”-rekin zetorren “[[Microsoft Outlook|Outlook Web Access]]”-arentzako erabili zuen.
Web garatzaileen komunitateak, hasiera batean microsoft.public.scripting.remote taldearen bitartez eta beranduago [[blog]]ak erabiliaz, emaitz berdinak nabigatzaile desberdinetan lortzeko urruneko [[scripting]] teknika sorta bat garatu zuten. Sortutako lehenengo adibideak [[JSRS liburutegi]]ak zituen [[2000]] urtean, irudi/cookie teknika urte berean irten zen eta [[2002]] urtean JavaScript on Demand. Urte berean, erabiltzaileen komunitateak aldaketa bat egin zuen [[Microsoft Remote Scripting]]-ean [[Java Applet]]ak [[XMLHttpRequest]]-rengatik aldatzeko.
[[Web nabigatzaile|Nabigatzaile]] gehienetan XMLHttpRequest instalatuta dagoenetik ez da normala teknika alternatiboak erabiltzea. Hala ere, konpatibilitate eskakizunak direla eta hainbat lekutan erabiltzen dira oraindik. Alternatiba bat [[SVG]]an oinarritutako Terminal SVG da, zeinek [[Web nabigatzaile|nabigatzaile]] eta [[zerbitzari]]aren elkartruke jarraian konexio iraunkor bat erabiltzen duen.
== Justifikazioa ==
[[HTML]]/[[HTTP]] bidezko [[web orrialde|web orrien]] karga betekizunak gainditzea da Ajax programazio moduaren oinarrizko justifikazioa. Ajax-ek, garapen konplexu, intuitibo eta dinamikorako beharrezko diren hasierako baldintzak sortzen ditu, [[web orrialde|web orrietan]], erabiltzaileen interfaze datuetan zentratua.
Aplikazio natiboak ez bezala, web orriak eskaski parekatuta daudenez, bistaratzen dituzten datuak ez daude datu iturriekin zehazki lotuak eta lehenik antolatu egin beharko dira [[HTML]] orri formatura, bezeroaren makinan, erabiltzaile-agenteari aurkeztu aurretik. Arrazoi honengatik, web orriak, erabiltzaileak datu multzo ezberdinak ikus behar dituen bakoitzean, birkargatu egin behar du. Birkargarik gabe datuak eskatu eta itzultzeko, XMLHttpRequest objektua erabiliz, programatzaileak betekizun hauek ez ditu kontutan hartuko eta ia parekotasunik ez izatetik parekotasun osoa duten web orrien jarrera izatea lortuko du, baina datuen denbora desfase aldakorragoarekin "hari" luzeago batetik pasatzeko urruneko [[web nabigatzaile]]ra.
Adibidez, [[aplikazio informatiko|mahaigaineko aplikazio]] klasiko batean, [[programatzaile]]ak zuhaitz moduko bista sortzeko aukera izango du beharrezko dituen datu guztiekin, hasierako "form"-a kargatzean edo azkar kargatuko litzatekeen maila altueko datuekin bakarrik, datu multzoa handia denean bereziki. Bigarren kausan, aplikazioak datu adizionalak bilatuko lituzke zuhaitz kontrolean, erabiltzaileak aukeratu dituen gaien arabera. Funtzionalitate hau lortzea zaila da Ajax gabeko web orri batean. Zuhaitz moduan oinarritutako erabiltzailearen selekzioa eguneratzeak, web orri osoaren birkarga exijitzen du, erabiltzaileak zuhaitzean datuak bilatzean, batere intuitiboa ez izatearen sentsazioa utziz.
== Osagai Teknologikoak ==
Ajax ondorengo konbinazioak erabiltzen ditu:
* [[XHTML]] (edo [[HTML]]) eta estilo orriak ([[CSS]]), dokumentuaren edukia eta aurkezpena bereizteko.
* [[Document Object Model]] (DOM) eta [[JavaScript]], datuekin dinamikoki aritzeko.
* XMLHttpRquest objektua datuak asinkronoki web-zerbitzariarekin trukatzeko erabiltzen da. Ajax framework eta egora batzuetan, [[IFrame]] objektu bat erabiltzen da XMLHttpRequest objektu baten ordez datuak trukatzeko zerbitzariakin, eta beste implementaziotan, [[JavaScript]]-akin dinamikoki sortutako etiketak gehitzeko aukera dago.
* Batzuetan [[XML]] formatu fitxategi moduan erabiltzen da [[zerbitzari]]a eta [[bezero (informatika)|bezeroaren]] artean, dena den edozein formatua baliogarri izango da, [[HTML]]-n baita, textu-planoan eta [[JavaScript Object Notation|JSON]]. [[Zerbitzari]]ak modu batean fitxategi hauek dinamikoki sortzen ditu.
[[DHTML]] moduan, [[LAMP]], eta [[SPA]], Ajax ez da teknologi bat bera, baizik eta, teknologi talde kopuru baten terminoen erreferentzia.
XMLHttpRequest objektua Ajax definitzen duen elementua eta "nukleoa" da, zeinek nabigatzaileei datuak dinamikoki eta asinkronoki eskatzeko gaitasuna ematen dizkio orrialdea hustu eta berriz kargatzeko izan ez beharrik. XMLHttpRequest refreskatzeko beharra kentzen du, non beste teknologiak garapen hauetara zuzendu dira.
XMLHttpRequest apartez, [[Document Object Model|DOM]], [Cascading Style Sheets|CSS]] eta [[JavaScript]]-aren erabilpena "orrialde-bakar" baten trebakuntzan hornitzen gaitu.
== Ajax-en Erabilerak ==
Hauek dira, besteak beste, ajax-en erabilera batzuk:
* '''Formulario datuen balidazioa denbora errealean:''' Formularioko erabiltzailearen datuak zerbitzariarekin balidatu ditzake formularioa bidali aurretik. Adibidez erabiltzaileak erregistratzen dituen formulario baten erabiltzaile-izena libre dagoen, maila onargarria den edo posta kodea benetakoa den begira dezake formularioa bidali gabe, erabiltzaileak bere datuak sartzen dituen heinean.
* '''Autoosokotazuna:''' Erabiltzailea formularioko datuen zati bat idazten ari delarik datu hori autoosatzeko aukera.
* '''Datuen deskarga hobea:''' HTML orrialdeak datuak erabiltzailea konturatu gabe deskargatuko ditu. Honela, web nabigatzaileak orrialdeak azkarrago kargatuko ditu.
* '''Erabiltzaile interfaze eta efektu sofistikatuak:''' Menuek, zuhaitzek, data taulek, testu editoreek, egutegiek... erabiltzailea eta web orrialdearen arteko komunikazioa hobetuko du. Guzti hau erabiltzaileak orrialdea birkargatu beharrik gabe.
* '''Datuak eguneratzen eta zerbitzarira bidali:''' [[HTML]] orrialdeetako datuak denbora errealean erakutsi ahalko dira orrialdea kargatu beharrik gabe. Erabiltzaileak klikatuko botoien informazioa edota formularioetako datuak zerbitzarira bidaliko dira ajax bidez. Zerbitzariaren erantzuna berriz ajax bidez jasoko da web orria eguneratuko da.
* '''Datuak era partzial batean bidali:''' [[HTML]] orri batek formulariotik behar dituen datuak soilik bidal ditzake orri guztia bidali beharrean.
* '''Aplikazioak diruditen orrialdeak:''' Ajax tekniken bidez web orriek ordenagailuko [[aplikazio informatiko|mahaigaineko aplikazioak]] dirudite.
== Ajax erabiltzearen abantaiak ==
=== Banda zabaleraren erabilpena ===
[[Web orrialde|Web orri]] batean eskaera egiterakoan, [[HTTP]] erantzun estandar bat jasotzen da bere [[HTTP]] burualde eta erantzun gorputzarekin. Orain arte ez dago aldaketarik momenturarte erabilitako teknologiarekin baina erantzuna interpretatzerako garaian ez du [[web orrialde|web orri]] osoa birkargatzen baizik eta soilik behar duen eremua. Honetaz gain eremua betetzen den bitartean datu basean koinzidentzia bat aurkitzen badu balidatu egiten da eremuan dagoena eta ez dago inongo botoiari eman beharrik. Gainera, web orri osoa ez denez eguneratu behar [[banda zabalera]]ri erabilera ezin hobe bat ematen zaio.
=== Datu, formatu, estilo eta funtzioen bereizketa ===
Aurreko guztiaz gain Ajax-ek beste abantaia bat eskeintzen digu zeina metodoak eta formatuak argi banantzea den. Nahiz eta Ajax-ek legoaien eta tekniken nahasketa iruditu arren eta programatzaileak askeak diren lanak beraientzat egokitzeko, orokorrean ondorengo hauen artean banaketa egitera behartuak daude:
# Web orriaren formatua edota estruktura, zeina ia beti [[HTML]] edo [[XHTML]]-en eraikia dagoen eta ondoren erabilgarri jartzen duen dinamikoki esku-hartzeko.
# Web orriko estilo elementuak: Irudi eta letra iturriak referentzia bidez edota [[CSS]] erreferentziatuaz lortzen da.
# Web orriaren funtzionalitatea, honakoen konbinazioen bidez ematen dena:
## [[JavaScript|Javascript]] bezero nabigatzailean ([[DHTML]] ere deitua).
## [[HTTP]] standarra eta XMLHttp edo bezerotik zerbitzarira komunikazioa, eta
## Zerbitzari aldeko scripting-a edota programatzaileak bezeroarengandik espero duten erantzuna eskaera zehatz bati aurretik zehaztutako hizkuntza batean erabiltzen duten programak.
== Ajax Erabiltzearen Desabantailak ==
=== Nabigatzaileekin Bateragarritasun Arazoak ===
Dinamikoki sortua izan den orrialde bat ez da nabigatzaileen historialean automatikoki gordetzen, beraz “Atzera” egitean lortzen den emaitza askotan ez da desio dena izaten.
=== Erantzun Denborarekin Arazoak ===
Ajax erabilita garapen bat egiterako orduan oso kontuan hartu behar da [[erantzun denbora]]ren arazoa, hau da, erabiltzailearen eskaera eta zerbitzariaren erantzunaren artean pasatako denbora. Kasu askotan atzerapen handiak gerta daitezke erabiltzaile gehienek beronen arrazoi garbirik jakin gabe.
=== Bilatzaileekin Arazoak ===
Ajax erabiliaz garatuak izan diren garapenak bilatzaileetan egoki indexatu daitezen, beharrezkoa da gunearen toki-mapa bat eskuragarri edukitzea. Bilatzaileek ez dute Ajax funtzionalitatearentzat derrigorrez exekutau behar den [[JavaScript]] kodea exekutatzen, eta toki-mapa hauen bidez webgunearen egitura nolakoa den jakin dezakete.
=== JavaScriptekiko dependentzia ===
Ajax [[JavaScript]]-ekiko dependientea da eta modu desberdinean inplementaturik egon ohi da web nabigatzaile desberdinetan. Hau dela eta, interesgarria da Ajaxekin egindako garapenak nabigatzaile desberdinekin testeatzea. Oso ohikoa da [[JavaScript]] kodea bi aldiz idatzi behar izatea, inplementazio bat [[Internet Explorer]]-rentzat eta bestea [[Mozilla Firefox]]-rentzat.
== Ajax teknologia darabilten webguneen adibideak ==
* [http://maps.google.com Google maps]
* [http://www.gmail.com Gmail]
* [http://www.orkut.com Orkut]
* [http://www.Flickr.com Flickr]
* [https://web.archive.org/web/20050630025229/http://a9.com/%2F A9.com]
* [http://www.potix.com/zkdemo/userguide ZK Demo]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Programazio lengoaiak]]
jok5cr6ea5usgoasphbo0m22irw7wd3
9967574
9967572
2024-11-13T12:32:47Z
Ksarasola
1491
/* Kanpo estekak */
9967574
wikitext
text/x-wiki
{{Lan infotaula}}'''Ajax''' ('''A'''synchronous [[JavaScript|'''J'''avaScript]] '''a'''nd [[XML|'''X'''ML]]) hurrengo teknologiak bateratuz web interaktiboen garapenerako teknika da. [[Zerbitzari]]ari informazio txikia trukatuz web orrialdeak harkorragoak bihurtzeko asmoarekin, modu horretan ez dago orrialdea errefreskatu beharrik erabiltzailea eskatzen duenean. Web orrialdeen abiadura, elkarreragina, funtzionalitatea eta erabilgarritasuna handituz.
[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|thumb|''<nowiki/>'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>'']]
''Ajax'' teknologiari esker, erabiltzaileak ez du zuzenean [[zerbitzari|web zerbitzarira]] eskaera egiten; Ajax motoreari eskaera egin, eta berau arduratzen da web zerbitzariarekin konexioa egiteaz. Motorearen bitartez informazioa jasotzean, bistaratu egiten da. Guzti honi esker Ajax aplikazio batek mahaigaineko aplikazio batek bezalaxe lan egin dezake, non datuak eguneratzeko pantaila osoa eguneratu beharrik ez dagoen.
== Historia ==
AJAX teknologia [[2005]] urtean kaleratu zen arren, honen lehenengo pausoak [[Microsoft]]-ek eman zituen “Urruneko Scriptina” garatu zuenean. Hala ere, errekarga prozesu osoa eskatzen ez duten web orrien karga asinkronoen teknikak [[iframe]] ([[1996]]an [[Internet Explorer]] 3-an barneratua) eta [[layer]]ren ([[1997]]an [[Netscape]] 4-an barneratua) garaietara erremontatzen da. Elementu mota bi hauek, kanpoko [[Uniform Resource Locator|URL]] helbide bat har zezakeen src atributu bat zuten, eta javascript zuen orri bat kargatu ezkero AJAX-ekin lortu daitezkeen antzeko efektuak lortzen ziren..
[[Microsoft Remote Scripting]] (edo MSRS, [[1998]]an barneratua) teknika hauen ordezkari dotoreago bat bihurtu zen, [[Java Applet]]en bitartez bezero bati informazioa bidali ziezaiokeelarik JavaScript erabiliz. Teknika honek garaiko bi nabigatzaile erabilienetan ([[Internet Explorer]] 4 eta [[Netscape Navigator]] 4) funtzionatu zuen. [[Microsoft]]-ek “Microsoft Exchange Server 2000”-rekin zetorren “[[Microsoft Outlook|Outlook Web Access]]”-arentzako erabili zuen.
Web garatzaileen komunitateak, hasiera batean microsoft.public.scripting.remote taldearen bitartez eta beranduago [[blog]]ak erabiliaz, emaitz berdinak nabigatzaile desberdinetan lortzeko urruneko [[scripting]] teknika sorta bat garatu zuten. Sortutako lehenengo adibideak [[JSRS liburutegi]]ak zituen [[2000]] urtean, irudi/cookie teknika urte berean irten zen eta [[2002]] urtean JavaScript on Demand. Urte berean, erabiltzaileen komunitateak aldaketa bat egin zuen [[Microsoft Remote Scripting]]-ean [[Java Applet]]ak [[XMLHttpRequest]]-rengatik aldatzeko.
[[Web nabigatzaile|Nabigatzaile]] gehienetan XMLHttpRequest instalatuta dagoenetik ez da normala teknika alternatiboak erabiltzea. Hala ere, konpatibilitate eskakizunak direla eta hainbat lekutan erabiltzen dira oraindik. Alternatiba bat [[SVG]]an oinarritutako Terminal SVG da, zeinek [[Web nabigatzaile|nabigatzaile]] eta [[zerbitzari]]aren elkartruke jarraian konexio iraunkor bat erabiltzen duen.
== Justifikazioa ==
[[HTML]]/[[HTTP]] bidezko [[web orrialde|web orrien]] karga betekizunak gainditzea da Ajax programazio moduaren oinarrizko justifikazioa. Ajax-ek, garapen konplexu, intuitibo eta dinamikorako beharrezko diren hasierako baldintzak sortzen ditu, [[web orrialde|web orrietan]], erabiltzaileen interfaze datuetan zentratua.
Aplikazio natiboak ez bezala, web orriak eskaski parekatuta daudenez, bistaratzen dituzten datuak ez daude datu iturriekin zehazki lotuak eta lehenik antolatu egin beharko dira [[HTML]] orri formatura, bezeroaren makinan, erabiltzaile-agenteari aurkeztu aurretik. Arrazoi honengatik, web orriak, erabiltzaileak datu multzo ezberdinak ikus behar dituen bakoitzean, birkargatu egin behar du. Birkargarik gabe datuak eskatu eta itzultzeko, XMLHttpRequest objektua erabiliz, programatzaileak betekizun hauek ez ditu kontutan hartuko eta ia parekotasunik ez izatetik parekotasun osoa duten web orrien jarrera izatea lortuko du, baina datuen denbora desfase aldakorragoarekin "hari" luzeago batetik pasatzeko urruneko [[web nabigatzaile]]ra.
Adibidez, [[aplikazio informatiko|mahaigaineko aplikazio]] klasiko batean, [[programatzaile]]ak zuhaitz moduko bista sortzeko aukera izango du beharrezko dituen datu guztiekin, hasierako "form"-a kargatzean edo azkar kargatuko litzatekeen maila altueko datuekin bakarrik, datu multzoa handia denean bereziki. Bigarren kausan, aplikazioak datu adizionalak bilatuko lituzke zuhaitz kontrolean, erabiltzaileak aukeratu dituen gaien arabera. Funtzionalitate hau lortzea zaila da Ajax gabeko web orri batean. Zuhaitz moduan oinarritutako erabiltzailearen selekzioa eguneratzeak, web orri osoaren birkarga exijitzen du, erabiltzaileak zuhaitzean datuak bilatzean, batere intuitiboa ez izatearen sentsazioa utziz.
== Osagai Teknologikoak ==
Ajax ondorengo konbinazioak erabiltzen ditu:
* [[XHTML]] (edo [[HTML]]) eta estilo orriak ([[CSS]]), dokumentuaren edukia eta aurkezpena bereizteko.
* [[Document Object Model]] (DOM) eta [[JavaScript]], datuekin dinamikoki aritzeko.
* XMLHttpRquest objektua datuak asinkronoki web-zerbitzariarekin trukatzeko erabiltzen da. Ajax framework eta egora batzuetan, [[IFrame]] objektu bat erabiltzen da XMLHttpRequest objektu baten ordez datuak trukatzeko zerbitzariakin, eta beste implementaziotan, [[JavaScript]]-akin dinamikoki sortutako etiketak gehitzeko aukera dago.
* Batzuetan [[XML]] formatu fitxategi moduan erabiltzen da [[zerbitzari]]a eta [[bezero (informatika)|bezeroaren]] artean, dena den edozein formatua baliogarri izango da, [[HTML]]-n baita, textu-planoan eta [[JavaScript Object Notation|JSON]]. [[Zerbitzari]]ak modu batean fitxategi hauek dinamikoki sortzen ditu.
[[DHTML]] moduan, [[LAMP]], eta [[SPA]], Ajax ez da teknologi bat bera, baizik eta, teknologi talde kopuru baten terminoen erreferentzia.
XMLHttpRequest objektua Ajax definitzen duen elementua eta "nukleoa" da, zeinek nabigatzaileei datuak dinamikoki eta asinkronoki eskatzeko gaitasuna ematen dizkio orrialdea hustu eta berriz kargatzeko izan ez beharrik. XMLHttpRequest refreskatzeko beharra kentzen du, non beste teknologiak garapen hauetara zuzendu dira.
XMLHttpRequest apartez, [[Document Object Model|DOM]], [Cascading Style Sheets|CSS]] eta [[JavaScript]]-aren erabilpena "orrialde-bakar" baten trebakuntzan hornitzen gaitu.
== Ajax-en Erabilerak ==
Hauek dira, besteak beste, ajax-en erabilera batzuk:
* '''Formulario datuen balidazioa denbora errealean:''' Formularioko erabiltzailearen datuak zerbitzariarekin balidatu ditzake formularioa bidali aurretik. Adibidez erabiltzaileak erregistratzen dituen formulario baten erabiltzaile-izena libre dagoen, maila onargarria den edo posta kodea benetakoa den begira dezake formularioa bidali gabe, erabiltzaileak bere datuak sartzen dituen heinean.
* '''Autoosokotazuna:''' Erabiltzailea formularioko datuen zati bat idazten ari delarik datu hori autoosatzeko aukera.
* '''Datuen deskarga hobea:''' HTML orrialdeak datuak erabiltzailea konturatu gabe deskargatuko ditu. Honela, web nabigatzaileak orrialdeak azkarrago kargatuko ditu.
* '''Erabiltzaile interfaze eta efektu sofistikatuak:''' Menuek, zuhaitzek, data taulek, testu editoreek, egutegiek... erabiltzailea eta web orrialdearen arteko komunikazioa hobetuko du. Guzti hau erabiltzaileak orrialdea birkargatu beharrik gabe.
* '''Datuak eguneratzen eta zerbitzarira bidali:''' [[HTML]] orrialdeetako datuak denbora errealean erakutsi ahalko dira orrialdea kargatu beharrik gabe. Erabiltzaileak klikatuko botoien informazioa edota formularioetako datuak zerbitzarira bidaliko dira ajax bidez. Zerbitzariaren erantzuna berriz ajax bidez jasoko da web orria eguneratuko da.
* '''Datuak era partzial batean bidali:''' [[HTML]] orri batek formulariotik behar dituen datuak soilik bidal ditzake orri guztia bidali beharrean.
* '''Aplikazioak diruditen orrialdeak:''' Ajax tekniken bidez web orriek ordenagailuko [[aplikazio informatiko|mahaigaineko aplikazioak]] dirudite.
== Ajax erabiltzearen abantaiak ==
=== Banda zabaleraren erabilpena ===
[[Web orrialde|Web orri]] batean eskaera egiterakoan, [[HTTP]] erantzun estandar bat jasotzen da bere [[HTTP]] burualde eta erantzun gorputzarekin. Orain arte ez dago aldaketarik momenturarte erabilitako teknologiarekin baina erantzuna interpretatzerako garaian ez du [[web orrialde|web orri]] osoa birkargatzen baizik eta soilik behar duen eremua. Honetaz gain eremua betetzen den bitartean datu basean koinzidentzia bat aurkitzen badu balidatu egiten da eremuan dagoena eta ez dago inongo botoiari eman beharrik. Gainera, web orri osoa ez denez eguneratu behar [[banda zabalera]]ri erabilera ezin hobe bat ematen zaio.
=== Datu, formatu, estilo eta funtzioen bereizketa ===
Aurreko guztiaz gain Ajax-ek beste abantaia bat eskeintzen digu zeina metodoak eta formatuak argi banantzea den. Nahiz eta Ajax-ek legoaien eta tekniken nahasketa iruditu arren eta programatzaileak askeak diren lanak beraientzat egokitzeko, orokorrean ondorengo hauen artean banaketa egitera behartuak daude:
# Web orriaren formatua edota estruktura, zeina ia beti [[HTML]] edo [[XHTML]]-en eraikia dagoen eta ondoren erabilgarri jartzen duen dinamikoki esku-hartzeko.
# Web orriko estilo elementuak: Irudi eta letra iturriak referentzia bidez edota [[CSS]] erreferentziatuaz lortzen da.
# Web orriaren funtzionalitatea, honakoen konbinazioen bidez ematen dena:
## [[JavaScript|Javascript]] bezero nabigatzailean ([[DHTML]] ere deitua).
## [[HTTP]] standarra eta XMLHttp edo bezerotik zerbitzarira komunikazioa, eta
## Zerbitzari aldeko scripting-a edota programatzaileak bezeroarengandik espero duten erantzuna eskaera zehatz bati aurretik zehaztutako hizkuntza batean erabiltzen duten programak.
== Ajax Erabiltzearen Desabantailak ==
=== Nabigatzaileekin Bateragarritasun Arazoak ===
Dinamikoki sortua izan den orrialde bat ez da nabigatzaileen historialean automatikoki gordetzen, beraz “Atzera” egitean lortzen den emaitza askotan ez da desio dena izaten.
=== Erantzun Denborarekin Arazoak ===
Ajax erabilita garapen bat egiterako orduan oso kontuan hartu behar da [[erantzun denbora]]ren arazoa, hau da, erabiltzailearen eskaera eta zerbitzariaren erantzunaren artean pasatako denbora. Kasu askotan atzerapen handiak gerta daitezke erabiltzaile gehienek beronen arrazoi garbirik jakin gabe.
=== Bilatzaileekin Arazoak ===
Ajax erabiliaz garatuak izan diren garapenak bilatzaileetan egoki indexatu daitezen, beharrezkoa da gunearen toki-mapa bat eskuragarri edukitzea. Bilatzaileek ez dute Ajax funtzionalitatearentzat derrigorrez exekutau behar den [[JavaScript]] kodea exekutatzen, eta toki-mapa hauen bidez webgunearen egitura nolakoa den jakin dezakete.
=== JavaScriptekiko dependentzia ===
Ajax [[JavaScript]]-ekiko dependientea da eta modu desberdinean inplementaturik egon ohi da web nabigatzaile desberdinetan. Hau dela eta, interesgarria da Ajaxekin egindako garapenak nabigatzaile desberdinekin testeatzea. Oso ohikoa da [[JavaScript]] kodea bi aldiz idatzi behar izatea, inplementazio bat [[Internet Explorer]]-rentzat eta bestea [[Mozilla Firefox]]-rentzat.
== Ajax teknologia darabilten webguneen adibideak ==
* [http://maps.google.com Google maps]
* [http://www.gmail.com Gmail]
* [http://www.orkut.com Orkut]
* [http://www.Flickr.com Flickr]
* [https://web.archive.org/web/20050630025229/http://a9.com/%2F A9.com]
* [http://www.potix.com/zkdemo/userguide ZK Demo]
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Programazio lengoaiak]]
nxcho70i6edz9300hmudtxnzh08m9tp
9967600
9967574
2024-11-13T12:40:57Z
Ksarasola
1491
Erreferentziak txukuntzea
9967600
wikitext
text/x-wiki
{{Lan infotaula}}'''Ajax''' ('''A'''synchronous [[JavaScript|'''J'''avaScript]] '''a'''nd [[XML|'''X'''ML]]) hurrengo teknologiak bateratuz web interaktiboen garapenerako teknika da. [[Zerbitzari]]ari informazio txikia trukatuz web orrialdeak harkorragoak bihurtzeko asmoarekin, modu horretan ez dago orrialdea errefreskatu beharrik erabiltzailea eskatzen duenean. Web orrialdeen abiadura, elkarreragina, funtzionalitatea eta erabilgarritasuna handituz.
[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|thumb|''<nowiki/>'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":102">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira|urtea=2022|izenburua=Github - juananpe/html5liburua - HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|data=2024-06-02|url=https://github.com/juananpe/html5liburua|sartze-data=2024-11-13}}</ref>'']]
''Ajax'' teknologiari esker, erabiltzaileak ez du zuzenean [[zerbitzari|web zerbitzarira]] eskaera egiten; Ajax motoreari eskaera egin, eta berau arduratzen da web zerbitzariarekin konexioa egiteaz. Motorearen bitartez informazioa jasotzean, bistaratu egiten da. Guzti honi esker Ajax aplikazio batek mahaigaineko aplikazio batek bezalaxe lan egin dezake, non datuak eguneratzeko pantaila osoa eguneratu beharrik ez dagoen.
== Historia ==
AJAX teknologia [[2005]] urtean kaleratu zen arren, honen lehenengo pausoak [[Microsoft]]-ek eman zituen “Urruneko Scriptina” garatu zuenean. Hala ere, errekarga prozesu osoa eskatzen ez duten web orrien karga asinkronoen teknikak [[iframe]] ([[1996]]an [[Internet Explorer]] 3-an barneratua) eta [[layer]]ren ([[1997]]an [[Netscape]] 4-an barneratua) garaietara erremontatzen da. Elementu mota bi hauek, kanpoko [[Uniform Resource Locator|URL]] helbide bat har zezakeen src atributu bat zuten, eta javascript zuen orri bat kargatu ezkero AJAX-ekin lortu daitezkeen antzeko efektuak lortzen ziren..
[[Microsoft Remote Scripting]] (edo MSRS, [[1998]]an barneratua) teknika hauen ordezkari dotoreago bat bihurtu zen, [[Java Applet]]en bitartez bezero bati informazioa bidali ziezaiokeelarik JavaScript erabiliz. Teknika honek garaiko bi nabigatzaile erabilienetan ([[Internet Explorer]] 4 eta [[Netscape Navigator]] 4) funtzionatu zuen. [[Microsoft]]-ek “Microsoft Exchange Server 2000”-rekin zetorren “[[Microsoft Outlook|Outlook Web Access]]”-arentzako erabili zuen.
Web garatzaileen komunitateak, hasiera batean microsoft.public.scripting.remote taldearen bitartez eta beranduago [[blog]]ak erabiliaz, emaitz berdinak nabigatzaile desberdinetan lortzeko urruneko [[scripting]] teknika sorta bat garatu zuten. Sortutako lehenengo adibideak [[JSRS liburutegi]]ak zituen [[2000]] urtean, irudi/cookie teknika urte berean irten zen eta [[2002]] urtean JavaScript on Demand. Urte berean, erabiltzaileen komunitateak aldaketa bat egin zuen [[Microsoft Remote Scripting]]-ean [[Java Applet]]ak [[XMLHttpRequest]]-rengatik aldatzeko.
[[Web nabigatzaile|Nabigatzaile]] gehienetan XMLHttpRequest instalatuta dagoenetik ez da normala teknika alternatiboak erabiltzea. Hala ere, konpatibilitate eskakizunak direla eta hainbat lekutan erabiltzen dira oraindik. Alternatiba bat [[SVG]]an oinarritutako Terminal SVG da, zeinek [[Web nabigatzaile|nabigatzaile]] eta [[zerbitzari]]aren elkartruke jarraian konexio iraunkor bat erabiltzen duen.
== Justifikazioa ==
[[HTML]]/[[HTTP]] bidezko [[web orrialde|web orrien]] karga betekizunak gainditzea da Ajax programazio moduaren oinarrizko justifikazioa. Ajax-ek, garapen konplexu, intuitibo eta dinamikorako beharrezko diren hasierako baldintzak sortzen ditu, [[web orrialde|web orrietan]], erabiltzaileen interfaze datuetan zentratua.
Aplikazio natiboak ez bezala, web orriak eskaski parekatuta daudenez, bistaratzen dituzten datuak ez daude datu iturriekin zehazki lotuak eta lehenik antolatu egin beharko dira [[HTML]] orri formatura, bezeroaren makinan, erabiltzaile-agenteari aurkeztu aurretik. Arrazoi honengatik, web orriak, erabiltzaileak datu multzo ezberdinak ikus behar dituen bakoitzean, birkargatu egin behar du. Birkargarik gabe datuak eskatu eta itzultzeko, XMLHttpRequest objektua erabiliz, programatzaileak betekizun hauek ez ditu kontutan hartuko eta ia parekotasunik ez izatetik parekotasun osoa duten web orrien jarrera izatea lortuko du, baina datuen denbora desfase aldakorragoarekin "hari" luzeago batetik pasatzeko urruneko [[web nabigatzaile]]ra.
Adibidez, [[aplikazio informatiko|mahaigaineko aplikazio]] klasiko batean, [[programatzaile]]ak zuhaitz moduko bista sortzeko aukera izango du beharrezko dituen datu guztiekin, hasierako "form"-a kargatzean edo azkar kargatuko litzatekeen maila altueko datuekin bakarrik, datu multzoa handia denean bereziki. Bigarren kausan, aplikazioak datu adizionalak bilatuko lituzke zuhaitz kontrolean, erabiltzaileak aukeratu dituen gaien arabera. Funtzionalitate hau lortzea zaila da Ajax gabeko web orri batean. Zuhaitz moduan oinarritutako erabiltzailearen selekzioa eguneratzeak, web orri osoaren birkarga exijitzen du, erabiltzaileak zuhaitzean datuak bilatzean, batere intuitiboa ez izatearen sentsazioa utziz.
== Osagai Teknologikoak ==
Ajax ondorengo konbinazioak erabiltzen ditu:
* [[XHTML]] (edo [[HTML]]) eta estilo orriak ([[CSS]]), dokumentuaren edukia eta aurkezpena bereizteko.
* [[Document Object Model]] (DOM) eta [[JavaScript]], datuekin dinamikoki aritzeko.
* XMLHttpRquest objektua datuak asinkronoki web-zerbitzariarekin trukatzeko erabiltzen da. Ajax framework eta egora batzuetan, [[IFrame]] objektu bat erabiltzen da XMLHttpRequest objektu baten ordez datuak trukatzeko zerbitzariakin, eta beste implementaziotan, [[JavaScript]]-akin dinamikoki sortutako etiketak gehitzeko aukera dago.
* Batzuetan [[XML]] formatu fitxategi moduan erabiltzen da [[zerbitzari]]a eta [[bezero (informatika)|bezeroaren]] artean, dena den edozein formatua baliogarri izango da, [[HTML]]-n baita, textu-planoan eta [[JavaScript Object Notation|JSON]]. [[Zerbitzari]]ak modu batean fitxategi hauek dinamikoki sortzen ditu.
[[DHTML]] moduan, [[LAMP]], eta [[SPA]], Ajax ez da teknologi bat bera, baizik eta, teknologi talde kopuru baten terminoen erreferentzia.
XMLHttpRequest objektua Ajax definitzen duen elementua eta "nukleoa" da, zeinek nabigatzaileei datuak dinamikoki eta asinkronoki eskatzeko gaitasuna ematen dizkio orrialdea hustu eta berriz kargatzeko izan ez beharrik. XMLHttpRequest refreskatzeko beharra kentzen du, non beste teknologiak garapen hauetara zuzendu dira.
XMLHttpRequest apartez, [[Document Object Model|DOM]], [Cascading Style Sheets|CSS]] eta [[JavaScript]]-aren erabilpena "orrialde-bakar" baten trebakuntzan hornitzen gaitu.
== Ajax-en Erabilerak ==
Hauek dira, besteak beste, ajax-en erabilera batzuk:
* '''Formulario datuen balidazioa denbora errealean:''' Formularioko erabiltzailearen datuak zerbitzariarekin balidatu ditzake formularioa bidali aurretik. Adibidez erabiltzaileak erregistratzen dituen formulario baten erabiltzaile-izena libre dagoen, maila onargarria den edo posta kodea benetakoa den begira dezake formularioa bidali gabe, erabiltzaileak bere datuak sartzen dituen heinean.
* '''Autoosokotazuna:''' Erabiltzailea formularioko datuen zati bat idazten ari delarik datu hori autoosatzeko aukera.
* '''Datuen deskarga hobea:''' HTML orrialdeak datuak erabiltzailea konturatu gabe deskargatuko ditu. Honela, web nabigatzaileak orrialdeak azkarrago kargatuko ditu.
* '''Erabiltzaile interfaze eta efektu sofistikatuak:''' Menuek, zuhaitzek, data taulek, testu editoreek, egutegiek... erabiltzailea eta web orrialdearen arteko komunikazioa hobetuko du. Guzti hau erabiltzaileak orrialdea birkargatu beharrik gabe.
* '''Datuak eguneratzen eta zerbitzarira bidali:''' [[HTML]] orrialdeetako datuak denbora errealean erakutsi ahalko dira orrialdea kargatu beharrik gabe. Erabiltzaileak klikatuko botoien informazioa edota formularioetako datuak zerbitzarira bidaliko dira ajax bidez. Zerbitzariaren erantzuna berriz ajax bidez jasoko da web orria eguneratuko da.
* '''Datuak era partzial batean bidali:''' [[HTML]] orri batek formulariotik behar dituen datuak soilik bidal ditzake orri guztia bidali beharrean.
* '''Aplikazioak diruditen orrialdeak:''' Ajax tekniken bidez web orriek ordenagailuko [[aplikazio informatiko|mahaigaineko aplikazioak]] dirudite.
== Ajax erabiltzearen abantaiak ==
=== Banda zabaleraren erabilpena ===
[[Web orrialde|Web orri]] batean eskaera egiterakoan, [[HTTP]] erantzun estandar bat jasotzen da bere [[HTTP]] burualde eta erantzun gorputzarekin. Orain arte ez dago aldaketarik momenturarte erabilitako teknologiarekin baina erantzuna interpretatzerako garaian ez du [[web orrialde|web orri]] osoa birkargatzen baizik eta soilik behar duen eremua. Honetaz gain eremua betetzen den bitartean datu basean koinzidentzia bat aurkitzen badu balidatu egiten da eremuan dagoena eta ez dago inongo botoiari eman beharrik. Gainera, web orri osoa ez denez eguneratu behar [[banda zabalera]]ri erabilera ezin hobe bat ematen zaio.
=== Datu, formatu, estilo eta funtzioen bereizketa ===
Aurreko guztiaz gain Ajax-ek beste abantaia bat eskeintzen digu zeina metodoak eta formatuak argi banantzea den. Nahiz eta Ajax-ek legoaien eta tekniken nahasketa iruditu arren eta programatzaileak askeak diren lanak beraientzat egokitzeko, orokorrean ondorengo hauen artean banaketa egitera behartuak daude:
# Web orriaren formatua edota estruktura, zeina ia beti [[HTML]] edo [[XHTML]]-en eraikia dagoen eta ondoren erabilgarri jartzen duen dinamikoki esku-hartzeko.
# Web orriko estilo elementuak: Irudi eta letra iturriak referentzia bidez edota [[CSS]] erreferentziatuaz lortzen da.
# Web orriaren funtzionalitatea, honakoen konbinazioen bidez ematen dena:
## [[JavaScript|Javascript]] bezero nabigatzailean ([[DHTML]] ere deitua).
## [[HTTP]] standarra eta XMLHttp edo bezerotik zerbitzarira komunikazioa, eta
## Zerbitzari aldeko scripting-a edota programatzaileak bezeroarengandik espero duten erantzuna eskaera zehatz bati aurretik zehaztutako hizkuntza batean erabiltzen duten programak.
== Ajax Erabiltzearen Desabantailak ==
=== Nabigatzaileekin Bateragarritasun Arazoak ===
Dinamikoki sortua izan den orrialde bat ez da nabigatzaileen historialean automatikoki gordetzen, beraz “Atzera” egitean lortzen den emaitza askotan ez da desio dena izaten.
=== Erantzun Denborarekin Arazoak ===
Ajax erabilita garapen bat egiterako orduan oso kontuan hartu behar da [[erantzun denbora]]ren arazoa, hau da, erabiltzailearen eskaera eta zerbitzariaren erantzunaren artean pasatako denbora. Kasu askotan atzerapen handiak gerta daitezke erabiltzaile gehienek beronen arrazoi garbirik jakin gabe.
=== Bilatzaileekin Arazoak ===
Ajax erabiliaz garatuak izan diren garapenak bilatzaileetan egoki indexatu daitezen, beharrezkoa da gunearen toki-mapa bat eskuragarri edukitzea. Bilatzaileek ez dute Ajax funtzionalitatearentzat derrigorrez exekutau behar den [[JavaScript]] kodea exekutatzen, eta toki-mapa hauen bidez webgunearen egitura nolakoa den jakin dezakete.
=== JavaScriptekiko dependentzia ===
Ajax [[JavaScript]]-ekiko dependientea da eta modu desberdinean inplementaturik egon ohi da web nabigatzaile desberdinetan. Hau dela eta, interesgarria da Ajaxekin egindako garapenak nabigatzaile desberdinekin testeatzea. Oso ohikoa da [[JavaScript]] kodea bi aldiz idatzi behar izatea, inplementazio bat [[Internet Explorer]]-rentzat eta bestea [[Mozilla Firefox]]-rentzat.
== Ajax teknologia darabilten webguneen adibideak ==
* [http://maps.google.com Google maps]
* [http://www.gmail.com Gmail]
* [http://www.orkut.com Orkut]
* [http://www.Flickr.com Flickr]
* [https://web.archive.org/web/20050630025229/http://a9.com/%2F A9.com]
* [http://www.potix.com/zkdemo/userguide ZK Demo]
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Programazio lengoaiak]]
0j11y54s0ympmastvrt7n1b3w6jx50o
Orléans
0
25091
9968379
9856742
2024-11-13T21:30:01Z
Smatxi
40778
/* Historia */
9968379
wikitext
text/x-wiki
{{hiri orokor infotaula}}
'''Orléans''' [[Frantzia]]ko erdialde-iparraldeko hiria da, [[Erdialdea-Loira Harana]] eskualdeko eta [[Loiret]] departamenduko hiriburua. 113.126 biztanle zituen [[1999]]an, 4.117 biz./km2-ko dentsitatearekin. [[Loira (ibaia)|Loira ibaiak]] udalerria zeharkatzen du.
Merkataritzagunea da (ozpina, laboreak, ardo apartsuak) eta industriagunea (kautxua, zeramika, tabakoa). Aipagarriak dira udaletxea (Errenazimentukoa) eta katedrala (gotikoa), besteak beste.
== Historia ==
{{sakontzeko|Orléansko setioa}}
[[Galia]]ko lurraldea izan zen antzina, karnutoen mendekoa, K.a. 52. urtean [[Julio Zesar|Zesarrek]] konkistatu eta suntsitu zuen arte. [[Aureliano]] enperadoreak berriro eraiki zuen.
Bandaloek lagunduta, alanoek [[Loira]] zeharkatu zuten 408an eta bere taldeetako batek, Goar buru zuela, indar armatu erromatarrekin bat egitea onartu zuen.
[[Flavio Aezio]]k Loiran eta Orleansen ezarri zuen. Baina bertakoek oso gaizki hartu zituzten alanoak sartzea. Ordainketa arazoak izan zirela
medio, alanoek Orleanseko senatariak hil zituzten.
Orleansen ere, Sangiban erregearen agindupean, alanoek Aezioren indarrekin bat egin zuten [[Atila]]ren aurka,
honek Galia inbaditu zuenean 450 inguru.
Atilak Orleans setiatu zuen 451n, non Aezio, Merovio eta Teodorikoren koalizio batek garaitu zuen hunoen gudarostea.
Zelai Katalanikoetako batailan parte hartu zuten.
[[Ehun Urteetako Gerra|Ehun Urteko Gerran]] ingelesen erasoaren kontrako erresistentzia-gune nagusia izan zen, eta haien mende geratu ondoren [[Joana Arc-ekoa]]k askatu zuen berriro. 1561ean [[higanot]]ek hartu zuten, baina geroago [[katolizismo|katolikoek]] setiatu zuten, Guise-ko kondea buru zutela.
== Klima ==
{{Klima
|location = Orléans (1981–2010)
|metric first = Yes
|single line = Yes
|Jan record high C = 16.6
|Feb record high C = 21.4
|Mar record high C = 26.5
|Apr record high C = 29.8
|May record high C = 32.7
|Jun record high C = 36.9
|Jul record high C = 40.3
|Aug record high C = 39.9
|Sep record high C = 33.8
|Oct record high C = 30.1
|Nov record high C = 21.8
|Dec record high C = 18.6
|year record high C = 40.3
|Jan high C = 6.7
|Feb high C = 7.9
|Mar high C = 12.1
|Apr high C = 15.2
|May high C = 19.1
|Jun high C = 22.6
|Jul high C = 25.4
|Aug high C = 25.2
|Sep high C = 21.3
|Oct high C = 16.4
|Nov high C = 10.4
|Dec high C = 7.0
|year high C = 15.8
|Jan low C = 1.1
|Feb low C = 0.9
|Mar low C = 3.0
|Apr low C = 4.8
|May low C = 8.6
|Jun low C = 11.5
|Jul low C = 13.3
|Aug low C = 13.2
|Sep low C = 10.5
|Oct low C = 7.9
|Nov low C = 4.0
|Dec low C = 1.7
|year low C = 6.7
|Jan record low C = -19.8
|Feb record low C = -16.4
|Mar record low C = -12.9
|Apr record low C = -4.5
|May record low C = -3.0
|Jun record low C = 0.8
|Jul record low C = 3.7
|Aug record low C = 4.2
|Sep record low C = -0.8
|Oct record low C = -4.5
|Nov record low C = -15.3
|Dec record low C = -16.5
|year record low C = -19.8
|precipitation colour = green
|Jan precipitation mm = 52.3
|Feb precipitation mm = 44.4
|Mar precipitation mm = 46.4
|Apr precipitation mm = 49.4
|May precipitation mm = 64.2
|Jun precipitation mm = 44.8
|Jul precipitation mm = 59.9
|Aug precipitation mm = 50.0
|Sep precipitation mm = 50.5
|Oct precipitation mm = 64.4
|Nov precipitation mm = 58.0
|Dec precipitation mm = 58.2
|year precipitation mm = 642.5
|Jan precipitation days = 10.7
|Feb precipitation days = 9.4
|Mar precipitation days = 9.8
|Apr precipitation days = 9.7
|May precipitation days = 10.6
|Jun precipitation days = 7.6
|Jul precipitation days = 7.5
|Aug precipitation days = 6.9
|Sep precipitation days = 8.2
|Oct precipitation days = 10.5
|Nov precipitation days = 10.5
|Dec precipitation days = 10.7
|year precipitation days = 112.0
|Jan humidity = 89
|Feb humidity = 85
|Mar humidity = 79
|Apr humidity = 74
|May humidity = 76
|Jun humidity = 74
|Jul humidity = 72
|Aug humidity = 72
|Sep humidity = 77
|Oct humidity = 84
|Nov humidity = 89
|Dec humidity = 90
|year humidity = 80.1
|Jan sun = 66.4
|Feb sun = 87.3
|Mar sun = 140.5
|Apr sun = 176.2
|May sun = 207.0
|Jun sun = 216.6
|Jul sun = 221.3
|Aug sun = 224.6
|Sep sun = 179.2
|Oct sun = 121.1
|Nov sun = 70.6
|Dec sun = 56.6
|year sun = 1767.3
|source 1= [[Météo France]]<ref name= Météo>{{erreferentzia
| url = http://www.meteofrance.com/climat/france/orleans/45055001/normales
| izenburua = Données climatiques de la station de Orléans
| egilea = Météo France}}</ref><ref name=MFclimat2>{{erreferentzia
| url = http://www.meteofrance.com/climat/france/centre-val-de-loire/regi24/normales
| izenburua = Climat Centre-Val de Loire
| egilea = Météo France}}</ref>
|source 2 = Infoclimat.fr (hezetasuna, 1961–1990)<ref name=Infoclimat>{{erreferentzia
| url = http://www.infoclimat.fr/climatologie-07249-orleans-bricy.html
| izenburua = Normes et records 1961-1990: Orléans - Bricy (45) - altitude 125m
| egilea = Infoclimat}}</ref>
|date=August 2010
}}
== Ikus, gainera ==
* [[New Orleans]]
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{fr}} [http://www.orleans.fr/ Hiriko webgune ofiziala]
{{autoritate kontrola}}
{{Loiret departamenduko udalerriak}}
[[Kategoria:Orléans]]
[[Kategoria:Frantziako prefekturak]]
i3h18ljh7d4phizsp5pq5w571ua2dpu
9968381
9968379
2024-11-13T21:31:55Z
Smatxi
40778
/* Historia */
9968381
wikitext
text/x-wiki
{{hiri orokor infotaula}}
'''Orléans''' [[Frantzia]]ko erdialde-iparraldeko hiria da, [[Erdialdea-Loira Harana]] eskualdeko eta [[Loiret]] departamenduko hiriburua. 113.126 biztanle zituen [[1999]]an, 4.117 biz./km2-ko dentsitatearekin. [[Loira (ibaia)|Loira ibaiak]] udalerria zeharkatzen du.
Merkataritzagunea da (ozpina, laboreak, ardo apartsuak) eta industriagunea (kautxua, zeramika, tabakoa). Aipagarriak dira udaletxea (Errenazimentukoa) eta katedrala (gotikoa), besteak beste.
== Historia ==
{{sakontzeko|Orléansko setioa}}
[[Galia]]ko lurraldea izan zen antzina, karnutoen mendekoa, K.a. 52. urtean [[Julio Zesar|Zesarrek]] konkistatu eta suntsitu zuen arte. [[Aureliano]] enperadoreak berriro eraiki zuen.
Bandaloek lagunduta, alanoek [[Loira]] zeharkatu zuten 408an eta bere taldeetako batek, Goar buru zuela, indar armatu erromatarrekin bat egitea onartu zuen.
[[Flavio Aezio]]k Loiran eta Orleansen ezarri zuen. Baina bertakoek oso gaizki hartu zituzten alanoak sartzea. Ordainketa arazoak izan zirela
medio, alanoek Orleanseko senatariak hil zituzten.
Orleansen ere, Sangiban erregearen agindupean, alanoek Aezioren indarrekin bat egin zuten [[Atila]]ren aurka,
honek Galia inbaditu zuenean 450 inguru.
Atilak Orleans setiatu zuen 451n, non Aezio, Merovio eta Teodorikoren koalizio batek garaitu zuen hunoen gudarostea.
[[Katalauniako Zelaietako Gudua]]n parte hartu zuten.
[[Ehun Urteetako Gerra|Ehun Urteko Gerran]] ingelesen erasoaren kontrako erresistentzia-gune nagusia izan zen, eta haien mende geratu ondoren [[Joana Arc-ekoa]]k askatu zuen berriro. 1561ean [[higanot]]ek hartu zuten, baina geroago [[katolizismo|katolikoek]] setiatu zuten, Guise-ko kondea buru zutela.
== Klima ==
{{Klima
|location = Orléans (1981–2010)
|metric first = Yes
|single line = Yes
|Jan record high C = 16.6
|Feb record high C = 21.4
|Mar record high C = 26.5
|Apr record high C = 29.8
|May record high C = 32.7
|Jun record high C = 36.9
|Jul record high C = 40.3
|Aug record high C = 39.9
|Sep record high C = 33.8
|Oct record high C = 30.1
|Nov record high C = 21.8
|Dec record high C = 18.6
|year record high C = 40.3
|Jan high C = 6.7
|Feb high C = 7.9
|Mar high C = 12.1
|Apr high C = 15.2
|May high C = 19.1
|Jun high C = 22.6
|Jul high C = 25.4
|Aug high C = 25.2
|Sep high C = 21.3
|Oct high C = 16.4
|Nov high C = 10.4
|Dec high C = 7.0
|year high C = 15.8
|Jan low C = 1.1
|Feb low C = 0.9
|Mar low C = 3.0
|Apr low C = 4.8
|May low C = 8.6
|Jun low C = 11.5
|Jul low C = 13.3
|Aug low C = 13.2
|Sep low C = 10.5
|Oct low C = 7.9
|Nov low C = 4.0
|Dec low C = 1.7
|year low C = 6.7
|Jan record low C = -19.8
|Feb record low C = -16.4
|Mar record low C = -12.9
|Apr record low C = -4.5
|May record low C = -3.0
|Jun record low C = 0.8
|Jul record low C = 3.7
|Aug record low C = 4.2
|Sep record low C = -0.8
|Oct record low C = -4.5
|Nov record low C = -15.3
|Dec record low C = -16.5
|year record low C = -19.8
|precipitation colour = green
|Jan precipitation mm = 52.3
|Feb precipitation mm = 44.4
|Mar precipitation mm = 46.4
|Apr precipitation mm = 49.4
|May precipitation mm = 64.2
|Jun precipitation mm = 44.8
|Jul precipitation mm = 59.9
|Aug precipitation mm = 50.0
|Sep precipitation mm = 50.5
|Oct precipitation mm = 64.4
|Nov precipitation mm = 58.0
|Dec precipitation mm = 58.2
|year precipitation mm = 642.5
|Jan precipitation days = 10.7
|Feb precipitation days = 9.4
|Mar precipitation days = 9.8
|Apr precipitation days = 9.7
|May precipitation days = 10.6
|Jun precipitation days = 7.6
|Jul precipitation days = 7.5
|Aug precipitation days = 6.9
|Sep precipitation days = 8.2
|Oct precipitation days = 10.5
|Nov precipitation days = 10.5
|Dec precipitation days = 10.7
|year precipitation days = 112.0
|Jan humidity = 89
|Feb humidity = 85
|Mar humidity = 79
|Apr humidity = 74
|May humidity = 76
|Jun humidity = 74
|Jul humidity = 72
|Aug humidity = 72
|Sep humidity = 77
|Oct humidity = 84
|Nov humidity = 89
|Dec humidity = 90
|year humidity = 80.1
|Jan sun = 66.4
|Feb sun = 87.3
|Mar sun = 140.5
|Apr sun = 176.2
|May sun = 207.0
|Jun sun = 216.6
|Jul sun = 221.3
|Aug sun = 224.6
|Sep sun = 179.2
|Oct sun = 121.1
|Nov sun = 70.6
|Dec sun = 56.6
|year sun = 1767.3
|source 1= [[Météo France]]<ref name= Météo>{{erreferentzia
| url = http://www.meteofrance.com/climat/france/orleans/45055001/normales
| izenburua = Données climatiques de la station de Orléans
| egilea = Météo France}}</ref><ref name=MFclimat2>{{erreferentzia
| url = http://www.meteofrance.com/climat/france/centre-val-de-loire/regi24/normales
| izenburua = Climat Centre-Val de Loire
| egilea = Météo France}}</ref>
|source 2 = Infoclimat.fr (hezetasuna, 1961–1990)<ref name=Infoclimat>{{erreferentzia
| url = http://www.infoclimat.fr/climatologie-07249-orleans-bricy.html
| izenburua = Normes et records 1961-1990: Orléans - Bricy (45) - altitude 125m
| egilea = Infoclimat}}</ref>
|date=August 2010
}}
== Ikus, gainera ==
* [[New Orleans]]
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{fr}} [http://www.orleans.fr/ Hiriko webgune ofiziala]
{{autoritate kontrola}}
{{Loiret departamenduko udalerriak}}
[[Kategoria:Orléans]]
[[Kategoria:Frantziako prefekturak]]
oameyg0tbpk9sdr2phq0r3z8gtanjs3
Ainhoa (izena)
0
32395
9968313
9930403
2024-11-13T19:55:20Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968313
wikitext
text/x-wiki
{{Pertsona Izena
| izena = Ainhoa
| irudia = Ainhoa Chapelle.JPG
| oina = Arantzazuko Ama Birjinaren kapera, [[Ainhoa]]n.
| ahoskera =
| generoa = Emakumezkoa
| esanahia = Etxe Berria
| jatorrizko eskualdea = [[Ainhoa]] udalerria. </br>[[Lapurdi]], [[Euskal Herria]]
| jatorria = [[Euskalduna]]
| antzeko izenak =
| izenaren eguna = [[Mendekosteko astelehen]]a
| eratorriak =
}}
'''Ainhoa''' [[euskara]]zko emakume izena da. Izen honek [[Ainhoa]] herriko [[Arantzazuko santutegia|Arantzazuko Ama Birjinan]] du jatorria.
Garai batean lapurtarrak, debozio handiz, [[Arantzazuko santutegia|Arantzazura]] joaten ziren erromes, [[Pazkoa]]ren bigarren egunean. Geroago, gerrengatik muga itxi zutenean, ainhoarrek herrian bertan eraiki behar izan zuten Arantzazuko kapera, 389 metro garaiko mendian<ref>[https://web.archive.org/web/20090712123909/http://www.ainhoa.fr/ainhoaeu/sites.html#chapelle Arantzazuko kapera] Ainhoako Udalaren webgunean</ref>. Geroztik, urte guztiz, [[Mendekoste]] astelehenean, Arantzazuko Ama Birjinaren kaperan [[beila]] bat egiten da<ref>[https://web.archive.org/web/20090803181636/http://www.ainhoa.fr/ainhoaeu/ainhoa.html Arantzazuko Ama] Ainhoako Udalaren webgunean</ref>
== Izenaren jai eguna ==
Mendekosteko astelehena.
== Ainhoa izena duten pertsona ezagunak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P735 wd:Q3607165 . ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
|-
| [[Ainhoa Achutegui]]
| ''[[:d:Q3104508|kultura-kudeatzaile]]''<br/>''[[:d:Q140686|lehendakari]]''
| [[Caracas]]
| 1978-05-02
|
|-
| [[Ainhoa Agirreazaldegi]]
| [[bertsolari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Elgeta]]
| 1978-05-25
|
|-
| [[Ainhoa Aierbe]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1974-09-27
|
|-
| [[Ainhoa Alberdi]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Zarautz]]
| 1969-01-14
|
|-
| [[Ainhoa Alvarez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Galdakao]]
| 1994-06-25
|
|-
| [[Ainhoa Arbizu]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Bartzelona]]
| 1979-02-24
|
|-
| [[Ainhoa Arteta]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''
| [[Tolosa]]
| 1964-09-24
|
|-
| [[Ainhoa Artetxe]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Bilbo]]
| 1993-07-16
|
|-
| [[Ainhoa Artolazabal]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Tolosa]]
| 1972-03-06
|
|-
| [[Ainhoa Aznarez]]
| [[politikari]]
| [[Iruñea]]
| 1970-08-04
|
|-
| [[Ainhoa Basabe]]
| [[politikari]]
| [[Sestao]]
| 1969-06-28
|
|-
| [[Ainhoa Beola]]
| ''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1967-11-24
|
|-
| [[Ainhoa Berasaluze]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[antropologo]]
| [[Eibar]]
| 20th century
|
|-
| [[Ainhoa Cantalapiedra]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]
| [[Galdakao]]
| 1980-09-25
|
|-
| [[Ainhoa Carbonell Allué]]
| ''[[:d:Q7019111|gizarte-langile]]''<br/>[[politikari]]
|
|
|
|-
| [[Ainhoa Colino]]
| [[Atleta|kirolari]]<br/>''[[:d:Q17405793|racewalker]]''
| [[Berriz]]
| 2004-05-16
|
|-
| [[Ainhoa Domaica]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
| [[Gasteiz]]
| 1971-04-21
|
|-
| [[Ainhoa Elordi]]
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]
| [[Aulesti]]
| 1970-06-22
|
|-
| [[Ainhoa Etxaide]]
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''
| [[Hondarribia]]
| 1972
|
|-
| [[Ainhoa Etxebarria]]
| ''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Ondarroa]]
| 1993-07-17
|
|-
| [[Ainhoa Ezeiza]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Donostia]]
| 1971
|
|-
| [[Ainhoa Garai]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Arrasate]]
| 1983-04-22
|
|-
| [[Ainhoa Garmendia]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Legorreta]]
| 1974-10-26
|
|-
| [[Ainhoa Gonzalez Pujana|Ainhoa Gonzalez-Pujana]]
| [[farmazialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Gasteiz]]
| 1991
|
|-
| [[Ainhoa Gozategi]]
| [[musikari]]
| [[Orio]]
| 1970-04-20
|
|-
| [[Ainhoa Güemes|Ainhoa Güemes Moreno]]
| [[kazetari]]
| [[Bilbo]]
| 1976-01-08
|
|-
| [[Ainhoa Hernández]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Barakaldo]]
| 1994-04-27
|
|-
| [[Ainhoa Ibarra]]
| ''[[:d:Q4144610|eskiatzaile alpino]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1968-10-27
|
|-
| [[Ainhoa Larrañaga]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Hernani]]
| 2000-06-30
|
|-
| [[Ainhoa Latatu|Ainhoa Latatu Nuñez]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bilbo]]
| 1973-09-12
|
|-
| [[Ainhoa Lendinez]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>[[kazetari]]
| [[Elgoibar]]
| 1981-03-05
|
|-
| [[Ainhoa Murua Zubizarreta|Ainhoa Murua]]
| ''[[:d:Q15306067|triatleta]]''
| [[Zarautz]]
| 1978-07-18
|
|-
| [[Ainhoa Murua Ugarte]]
| ''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Legazpi]]
| 1979-05-12
| 2012-03-21
|-
| [[Ainhoa Ostolaza]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Urnieta]]
| 1973
|
|-
| [[Ainhoa Pagola]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Tolosa]]
| 1984-11-14
|
|-
| [[Ainhoa Santamaría]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Gasteiz]]
| 1980-03-20
|
|-
| [[Ainhoa Sanz Rodríguez]]
| ''[[:d:Q4439155|iraupen-lasterkari]]''
| [[Urretxu]]
| 1989-06-08
|
|-
| [[Ainhoa Sánchez]]
| [[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Aretxabaleta]]
| 1987-02-23
|
|-
| [[Ainhoa Tirapu]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Iruñea]]
| 1984-09-04
|
|-
| [[Ainhoa Unanue]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Bermeo]]
| 1981
|
|-
| [[Ainhoa Vicente Moraza|Ainhoa Vicente]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-08-20
|
|-
| [[Ainhoa Vitoria]]
| ''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Arrasate]]
| 1987
|
|-
| [[Ainhoa Zabalo|Ainhoa Zabalo Loyarte]]
| [[politikari]]
| [[Lezo]]
|
|
|-
| [[Ainhoa Zuazua]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Ermua]]
| 1980-02-01
|
|-
| [[Ainhoa Zubillaga]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Donostia]]
| 1964
|
|-
| [[Sara Sálamo]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Santa Cruz Tenerifekoa]]
| 1992-01-20
|
|}
{{Wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://www.euskaltzaindia.com/index.php?option=com_eoda&Itemid=204&lang=en&testua=Ainhoa&view=izenak Ainhoa (Euskaltzaindia)]
* {{eu}} [https://web.archive.org/web/20090803181636/http://www.ainhoa.fr/ainhoaeu/ainhoa.html Ainhoa (Ainhoa herriaren web orria)]
* {{Fr}} [https://web.archive.org/web/20081113043606/http://ainhoa.fr/pdf/arantzazu.pdf "Notre Dame d'Arantzazu" (Mikel Duvert-ek idatzi duen testu bat)]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Euskal pertsona-izenak]]
rxv7e4d8gd81lecq6glxg3sys7logsx
Egin (egunkaria)
0
34502
9967568
9917587
2024-11-13T12:29:49Z
Oraina
42829
/* Historia */
9967568
wikitext
text/x-wiki
{{letra etzanetako izenburua}}
{{aldizkari infotaula
| izena = Egin
| irudia = EGIN.png
| lehen alea = [[1977]]ko [[irailaren 29]]a
| azken alea = [[1998]]ko [[uztailaren 15]]a
| mota = informazio orokorra
| lurraldea = [[Euskal Herria]]
| hiria = [[Hernani]] ([[Gipuzkoa]])
| ideologia = Ezkertiar eta [[abertzaletasun|abertzalea]]
| hizkuntza = [[gaztelania]], [[euskara]]
| maiztasuna = egunero
| argitaratzea = goizez
| salneurria =
| salneurri urtea =
| formatua =
| zutabeak =
| orrialdeak =
| aleak =
| zabalkundea =
| kolorea = koloreko eta zuri-beltzeko orriak tartekatzen zituen
| argitaletxea = Orain S.A.
| sortzailea = Akziodun herritarrak
| zuzendaria = [[Jabier Salutregi]] <small>(espetxean zuzendaria izateagatik)</small>
| erredaktoreak =
| zutabegileak =
| binetagileak = [[Tasio (marrazkilaria)|Tasio]]
| webgunea =
}}
[[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|thumb|300px|[[Mariano Ferrer]], lehen zuzendaria.]]
[[Fitxategi:Mirentxu Purroy 2007.jpg|thumb|250px|[[Mirentxu Purroy]], zuzendaria 1978tik 1980ra.]]
'''''Egin''''' [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] [[egunkari]] enblematikoa izan zen, [[1977]]an lehenengo alea argitaratu zuena. Batez ere [[gaztelania]] erabiltzen zuen, baina [[euskara]] eta [[frantses]]a ere bai. [[Hernani]]n inprimatzen zen eta [[Orain S.A.|''Orain S.A.'']] enpresa zen egunkariaren jabea. Egunkari [[sozialismo|ezkertiar]] eta [[abertzaletasun|abertzalea]] zen. Militantzia horrek arazo franko eragin zion hedabidearei: salaketak, miaketak, bahiketak, isunak eta, azkenean, 1998an, [[Baltasar Garzón]] epailearen aginduz, itxiera. Argumentu nagusia [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAren]] egituraren parte bat zela eta haren jarraibideak betetzen zituela izan zen. Egunkari horren itxiera [[Dena da ETA]]ren lehen urratsa bilakatu zen. Egunkariarekin batera [[Egin Irratia]] itxi zuten.
[[1980ko hamarkada]]n, [[Euskal Rock Erradikala]]ren bultzatzaile nabarietako bat izan zen.
== Historia ==
[[Fitxategi:Egin 1978 sanferminak 01.jpg|thumb|300px|1978ko Sanferminak.]]
Eginen lehen zenbakia [[1977]]ko [[irailaren 29]]an plazaratu zen. [[Jose Luis Elkoro]] hitzetan, sortzailetako bat, «bildu ginen hamar pertsona norberak 100 000 [[pezeta]] jartzeko: automobil-saltzaile bat, harakin bat, txurro-egile bat...». Gainera, beste 24 000 pertsonek beste kantitateak jarri zituzten.<ref>https://web.archive.org/web/20070314154758/http://www.kaosenlared.net/noticia.php?id_noticia=13619</ref>
Urteetan zehar, hainbat alderdi politikok ETAren zerbitzura egotea leporatu zioten,<ref>https://www.elmundo.es/eta/entorno/egin.html</ref> eta horregatik baztertu zuten erakundeek ekonomikoki, itotzeko helburuarekin.<ref>https://www.nodo50.org/ekintza/2004/sobre-el-cierre-del-diario-egin/</ref>
Eginzaleek urtero [[Egin Eguna]] ospatzen zuten egunkariari laguntasuna adierazteko asmoarekin.
=== Itxiera ===
''Egin''ek hainbat eraso pairatu zituen bere sorreratik, bai Espainiako Estatuaren aldetik, eta baita ''inkontrolatuen'' aldetik ere. [[1985]]ean, [[GAL]]ek [[Xabier Galdeano]] egunkariko erredaktorea hil zuen.
[[1998]]ko [[uztailaren 15]]ean, [[Baltasar Garzón]] epaileak ''Egin'' eta [[Egin Irratia|''Egin Irratia'']] ixteko agindua eman zuen, [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]] gidatutako erakunde-sare baten parte zirela leporatuta. Guztira 150 guardia zibilek hartu zuten parte operazioan. Geroago, akusazio hori ustela zela frogatu zen, baina hedabideok ez ziren berriz ireki.<ref>https://www.publico.es/politica/25-anos-cierre-egin-golpe-aznar-dio-alas-eta.html</ref>
''Egin'' itxi eta biharamunean ''[[Euskadi Información]]'' behin-behineko egunkaria kaleratzen hasi ziren, harik eta [[1999]]ko [[urtarrilaren 30]]ean, ''[[Gara (egunkaria)|Gara]]'' egunkaria sortu zen arte.<ref>https://elpais.com/diario/1998/07/31/espana/901836014_850215.html</ref>
Garzonek itxiera agindu zuenean, ''Egin''-ek 52 311 ale saltzen zituen egunero, [[OJD]]ren arabera, 210 langile zituen. Egoitza nagusia zuen Hernanin eta ordezkaritzak Gasteizen, Iruñean eta Bilbon.
=== Epaia ''Egin''en alde ===
''Egin'' itxi eta handik 11 urtera, 2009an, itxiera bidezkoa ez zela iritzi zion Espainiako Epaitegi Gorenak. Hala eta guztiz, jadanik ''Egin''eko langile zein zuzendaritza taldekoek gartzela zigor zein beste zigor mota gogorrak jasota zeuzkaten eta ez zieten dirurik edo besterik itzuli.<ref>https://www.diagonalperiodico.net/supremo-decreta-la-ilicitud-del-cierre-del-diario-egin-11-anos-despues-su-clausura.html</ref>
[[AVT]] edo Terrorismoaren Aurkako Erakundeak gogor kritikatu zuen erabaki hori: erakunde horren iritziz, egunkariko langile zein enpresak ordainetan dirua edo zer edo zer eskatu ahalko zuten epaia ikusi eta berehala. AVTren beldurrak ezerezean geratu ziren. Izatez, ''Egin''ek edo bere langileek ordainetan ez zuten ezer jaso: horrez gain, beraien materiala hondatu, hautsi eta alferrik galdu egin zen. Itxi ondoren, beraien estudioetara sartzeko baimenik gabe egon ziren urteetan eta Espainiako gobernuaren menpe egondako material gehienak desagertu, apurtu edo galdu egin dira.<ref>http://gareskoauzalan.com/index.php?option=com_content&view=article&id=1475:egin-estado-actual-de-las-instalaciones&catid=39:komunikabideak{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
=== Espainiako polizia nazional batek esandakoa ===
Enrique Pamiée [[Euskal Autonomia Erkidegoa|EAEko]] [[Espainiako Polizia Nazionala|poliziaburuak]] zera esan zuen 2021ean idatzitako liburuaren hariraː «Gau hartan, Hernanik [[Normandiako lehorreratzea]] zirudien; [polizien zabalpen] izugarria zegoen eta [[Garzon|Garzón]] Donostiara joana zen, operazioa eremutik bertatik zuzentzeko... Egunkariak erredakzioa, administrazioa eta errotatiba zeuzkan nabean sartzera gindoazen, eta, gainera, [[Egin irratia|''Egin irratia'']] eta [[Orain SA argitaletxea|''Orain SA'' argitaletxea]] ixtera gindoazen. [[Adrenalina]] gorenean zegoen eta, sartu ginenean, bertan zeudenak neutralizatzen hasi ginen [...] Agindua zen errotatibek ezin zutela funtzionatu, baina ez genekienez erabiltzen, kide batek burnizko barra bat hartu zuen eta kolpeka hasi zitzaion hortik zegoen panel bati…». «Egia esan, gozatu zen harekin»<ref>https://www.berria.eus/paperekoa/1873/008/001/2021-03-31/gal-egin-eta-beste-gozamen-batzuk.htm</ref>.
=== Itxieraren inguruko bitxikeriak ===
''Egin'' itxi eta gutxira, orduko Espainiako lehendakari [[Jose María Aznar]]rek zera esan zuenː "Norbaitek pentsatu zuen ''Egin'' egunkaria ixtera ez ginela ausartuko, ezta?".<ref>https://elpais.com/diario/1998/07/23/espana/901144814_850215.html</ref> Eta zeharka [[Garzón]]en agindupean egindako itxiera, benetan bere agindupean egindako erabakia izan zela esan zuen. Urte horietan [[IU]]ko buruzagi [[Julio Anguita]]k esaldi hori kontuan hartuta Aznarrek bere burua salatu zuela esan zuen eta itxieraren benetako agindua [[Espainiako Gobernua]]k eman zuela ziurtatu zuen.
2019an, egunkaria itxi eta handik 21 urtera, ''[[Gara]]'' egunkariak 3 milioi eurotik gora ordaindu behar izan zizkion [[Gizarte Segurantza]]ri, ''Egin''en zorragatik. Arrazoia zera zen, "enpresen arteko ondorengotza ideologikoa" izatea, Auzitegi Gorenekoa [[Baltasar Garzon|Baltasar Garzón]] epailearen iritziz.<ref>https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/6165163/garak-3-milioi-eurotik-ordaindu-beharko-ditu-eginen-zorragatik/</ref>
=== Dokumentu funtsa ===
2017ko abenduan, Auzitegi Nazionalak onartu egin zuen [[Eusko Jaurlaritza]]k bere gain hartzea dokumentu-funtsa, Hernaniko Eziago industrialdeko instalazio zaharrean oraindik zeuden kazetaritza-materiala eta argazki-artxiboa hondatzen jarrai ez zezan. Izan ere, hura zaintzeko izendatutako administratzaile judiziala ez zen eginkizun hori betetzen ari, eta eraikina oso kaltetuta zegoen.<ref>https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20180226/el-gobierno-de-lakua-asumira-el-fondo-documental-del-clausurado-egin</ref>
== Zuzendariak ==
* [[Mariano Ferrer]] (1977-1978)
* [[Mirentxu Purroy]] (1978-1980)
* [[Jose Felix Azurmendi]]
* [[Jabier Salutregi]] (1993-1998)
== ''Egin''eko kazetari ezagunak ==
<div style="font-size:100%; -moz-column-count:2; column-count:2;">
* [[Pepe Rei]]
* [[Xabier Galdeano]]
* [[Xabier Sánchez Erauskin]]
* [[Montxo Goikoetxea]]
* [[Edurne San Martin]]
* [[Sabino Ormazabal]]
* [[Martin Anso]]
* [[Teresa Toda]]
* [[Pilar Iparragirre]]
* [[Pablo Muñoz]]
* [[Rafael Castellano]]
* [[Jon Odriozola (kazetaria)|Jon Odriozola]]
* [[Martin Garitano]]
* [[Xalbador Garmendia]]
* [[Josu Muguruza]]
* [[Ramon Sola]]
* [[Mertxe Aizpurua]]
</div>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|2}}
== Ikus, gainera ==
* [[18/98+ auzia]]
* [[Dena da ETA]]
* [[Egin Irratia]]
* [[FOKU (argazki-agentzia)]]
== Kanpo estekak ==
* {{es}}:[https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gara/editions/2019-11-22/hemeroteca_articles/500-portadas-frente-al-expoliogara ''De «Egin» a Gara, Euskal Herria a traves de 500 portadas'' liburua.]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Dena da ETA]]
[[Kategoria:Egin egunkaria]]
[[Kategoria:Desagertutako Euskal Herriko egunkariak]]
ew19uihhptu39c561q7x89ylgmckvtq
Blues
0
43887
9968816
9931985
2024-11-14T10:34:17Z
InternetArchiveBot
119347
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
9968816
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{Musika estilo taula
|estiloa = Bluesa
|non = [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]
|noiz = [[XVIII. mendea|XVIII]]-[[XX. mendea|XX. mendeetan]].
|hedapena = Mundu osoan.
|instrumentuak = [[gitarra]] (elektrikoa/akustikoa), [[baxu elektriko|baxua]], [[kontrabaxu]]a, [[bateria]], [[piano]]a, [[aho-soinu]]a eta ahotsa.
|azpigeneroak = Rythm & blues, soul, gospel, rock & roll... gaur egungo musikaren jatorria.
}}
'''Blues'''a patroi errepikakorra eta hamabi konpasetako erritmoa duen [[musika]] estiloa da.
'''Blues'''a edo '''[[Nazioarteko Alfabeto Fonetikoa|blus]]'''a (malenkonia edo tristura), (blus) ahoskatua, ahozkoa eta instrumentala den [[Musika genero|musika generoa]] da, blues noten eta patroi errepikakor baten erabileran oinarritzen dena eta hamabi konpaseko egitura jarraitu ohi duena. XX. mendearen hasieran, [[Hegoaldeko Estatu Batuak|Estatu Batuetako hegoaldeko]] komunitate [[Afro-amerikar|afro-amerikarretan]] sortua, genero hori eragin garrantzitsuenetako bat bihurtu zen 60ko hamarkadan, AEBko eta Mendebaldeko herri-musikaren garapenean. [[Ragtime]], [[jazz]], [[bluegrass]], [[rhythm and blues]], [[Rock and roll|rock-and-roll]], [[funk]], [[heavy metal]], [[rap]], [[country]] eta [[pop]] generoetara iristen da<ref>{{Erreferentzia|abizena=Oliver|izena=Paul|enlaceegilea=|izenburua=Screening the blues : aspects of the blues tradition|url=https://archive.org/details/screeningbluesas0000oliv|fechaacceso=|urtea=1989|argitaletxea=Da Capo Press|isbn=|editor=|lekua=New York|página=|hizkuntza=en|capítulo=}}</ref>.
Genero hori kantu espiritualen, otoitz-abestien, [[Lan-kanta|lan-abestien]], [[errima]] [[Ingeles|ingelesen]], [[balada]] [[eskoziar]] eta [[Irlandar|irlandarren]] eta landa-oihuen bidez garatu zen. Bluesaren noten erabilerak eta dei- eta erantzun-patroien garrantziak, bai musikan, bai letretan, genero horren [[Mendebaldeko Afrika|Mendebaldeko Afrikako]] herentziaren adierazle dira. Bluesaren ezaugarri bereizgarrietako bat da [[Gitarra|gitarraren]] (bend, vibrato, slide) eta [[Aho-soinu|harmonikaren]] (cross harp) teknika «adierazkorren» erabilera estentsiboa, gerora [[Rock|rockaren]] eta beste estilo batzuen soloetan eragina izango zutenak. Blues abestiak lirikoagoak dira narratiboak baino; abeslaria sentimenduak adierazten saiatzen da istorioak kontatu beharrean, non normalean tristura edo malenkonia gisako emozioak agertzen diren, maitasun arazoen ondorioz sarritan. Hori honako ahots-teknika hauek erabiliz lortzen da musikalki: «melisma (silaba bakar bati eustea zenbait jaurtiketaren bidez), teknika erritmikoak (sinkopatzea, adibidez) eta teknika instrumentalak (gitarra-sokak lepoan ito edo tolestea, edo diapositiba metaliko bat edo botila-lepo bat gitarraren sokei aplikatzea)<ref>{{Erreferentzia|abizena=Oliver|izena=Paul|enlaceegilea=|izenburua=Blues Fell This Morning: Meaning in the Blues|url=|fechaacceso=|urtea=1994|argitaletxea=[[Cambridge University Press]]|isbn=|editor=|lekua=New York|página=|hizkuntza=|capítulo=}}</ref>.
==Etimologia==
«The blues» sintagmak «blue devils»ei (deabru urdinak) egiten die erreferentzia, depresioari eta tristurari. Bluesari buruzko lehen erreferentzietako bat, [[George Colman|George Colmanen]] ''Blue Devils a farce in one act'' (1798)<ref>{{Erreferentzia |url=http://atilf.atilf.fr/dendien/scripts/fast.exe?mot=blues |izenburua=Copia archivada |fechaacceso=15 de octubre de 2010 |urlarchivo=https://www.webcitation.org/5msLYsJNm?url=http://atilf.atilf.fr/dendien/scripts/fast.exe?mot=blues |fechaarchivo=18 de enero de 2010 }}{{Apurtutako esteka|date=azaroa 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> [[Fartsa|fartsan]] aurki daiteke.
Nahiz eta sintagmak, musika [[Afro-amerikar|afro-amerikarrean]], esanahi zaharragoa izan dezakeen, 1912an, [[Memphis|Memphisen]] ([[Tennessee]]) [[W. C. Handy]] musikariak blues terminoa gogo-aldarte [[Depresio|depresibo]]<ref>Bolden, Tony: ''Afro-Blue: Improvisations in African American Poetry and Culture'', 2004, University of Illinois Press, ISBN 0-252-02874-0</ref> bat adierazteko erabiltzen zuen ''Memphis Blues'' kantuan<ref>''The Oxford English Dictionary'' (segunda edición, 1989) otorga a Handy la primera mención acerca del blues.</ref><ref>Eric Partridge: ''A Dictionary of Slang and Unconventional English'', 2002, Routledge (UK), ISBN 0-415-29189-5</ref>.
==Ezaugarri nagusiak==
Bluesaren abesti guztiek gitarra une bat aurkezten dute, luzea zein laburra; kantua, berriz, aukerakoa da. Bluesari lotutako generoek antzeko ezaugarri gutxi batzuk dituzte; izan ere, genero musikal horrek bere forma hartzen du bluesa interpretatzen duen artista bakoitzaren ezaugarrietatik{{Sfn|Southern, Eileen|1997|pág=333}}. Hala ere, badira blues modernoa sortu baino askoz lehenago presente zeuden hainbat ezaugarri.
Bluesaren antza duen musika ezagunaren lehen formetako bat dei- eta erantzun-oihuak dira (musika), eta honela definitu ziren: «estilo baten adierazpen funtzionalak, akonpainamendu edo harmoniarekin, eta edozein musika-egituraren formaltasunetik urrun». Blues aurreko estilo horren forma bat entzun zitekeen esklaboen deitoratze edo landa-oihuetan, eta horiek «eduki emozionala duen interprete bakar baten abestien» forma hartu zuten.
Bluesa gaur egun defini daiteke [[Europa|Europako]] egitura [[Harmonia (musika)|harmonikoan]] zein [[Mendebaldeko Afrika|Mendebaldeko Afrikako]] [[Dei eta erantzun (musika)|dei eta erantzun]] tradizioan oinarritutako musika genero gisa, ahotsaren eta gitarraren arteko elkarrekintza bihurtuta<ref>Morales, pág 276. Moralesek, argudio hori, John Storm Robertsi egozten dio ''Black Music of Two Worlds''en; bere argudiaketa Robertsen esaldi batekin hasi zuen: «Ez dirudi hegoafrikar kalitate bera dagoenik bluesaren formetan, Karibeko musikan badagoela ikus daitekeen gisa»</ref>.
Bluesaren elementuetako asko, hala nola dei eta erantzunaren patroia eta blues [[Nota|noten]] erabilera, musika afrikarraren sustraietan aurki daitezke; [[Sylviane Diouf|Sylviane Dioufek]] bluesaren ezaugarri erabakigarri batzuk aipatzen ditu, hala nola melismen erabilera eta sudur intonazioa, Mendebaldeko Afrikako musikaren eta bluesaren arteko lotura iradoki dezaketenak<ref name=":0">SFGate</ref>. [[Gerhard Kubik]] etnomusikologoa izan daiteke lehena esaten bluesaren zenbait elementuk Afrikako erdialdeko eta mendebaldeko musika islamiarrean dituztela sustraiak.
{{Aipua|[[Hari instrumentu|Hari instrumentuak]] (Afrikako eskualde musulmanetako esklaboek gustukoen zituztenak) eskuarki baimenduta zeuden, esklaboen jabeek uste baitzuten instrumentu horiek Europako beste instrumentu batzuen antza zutela, [[Biolin|biolina]] adibidez. Horregatik, [[Banjo|banjoa]] edo beste hari-instrumenturen bat jotzeko gai ziren, esklaboek askatasun handiagoz jo baitzezaketen. Esklabo musika bakarti mota horrek estilo arabiar-islamiarreko elementuak erakusten ditu, [[Islam|Islamak]] mendeetan Mendebaldeko Afrikan ezarri duen arrastoan oinarrituta.|Gehard Kubik<ref>Gerhard Kubik [[Mainz|Mainzeko]] ([[Alemania]]) Unibertsitateko irakasle etnomusikologoa da. Afrikak bluesarekin dituen loturei buruzko liburu oso bat idatzi zuen, ''Africa and the Blues''. [http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/c/a/2004/08/15/INGMC85SSK1.DTL]</ref>
}}
Halaber, Kubikek adierazi zuen gitarra jotzeko Mississippi teknika, labana zorrotz batez jotzen dena ([[W. C. Handy|W. C. Handy-k]] erabiltzen du), Afrika erdialdeko eta mendebaldeko zenbait kulturatan erabiltzen den antzeko musika-teknika bati dagokiola. «Diddley bow»a —XX. mendeko lehen urteetan Estatu Batuetako hegoalde osoan oso ohikoa izan zela uste da— Afrikako musika-tresna baten eratorpena da, eta litekeena da instrumentu horrek bluesaren lehen hastapenetan teknikak elkarbanatzen laguntzea.
Aurrerago, blues musikak «ethiopian airs», «minstrel shows» eta espiritual beltzen elementuak hartu zituen, instrumentazioa eta akonpainamendu [[Harmonia (musika)|harmonikoa]] barneGarofalo, 44. or.: «Pixkana-pixkana, laguntza instrumental eta harmonikoak gehitzen joan ziren, kulturen arteko gero eta kontaktu handiagoa islatuz». Garofalok, halaber, ''Ethiopian airs'' eta espiritual beltzak ere aipatzen dituzten beste egile batzuk aipatzen ditu.</ref>. Generoa «[[ragtime]]»arekin ere lotuta dago, garai berean garatu baitzen, nahiz eta bluesak hobeto gorde zituen musika afrikarraren eredu melodikoak{{Sfn|Schuller, Gunther|1968|pág= 27, Garofalon aipatua}}
Garai horretako blues kantuek, [[Leadbelly|Leadbelly-renak]] edo [[Henry Thomas|Henry Thomas-enak]] kasu, egitura ugari erakusten dituzte, eta ohikoagoak bihurtzen dira hamabi, zortzi edo hamasei konpaseko musika formak, tonika [[Azpidominante (musika)|azpidominante]] eta [[Dominante (musika)|dominante]] [[Akorde|akordeetan]] oinarrituak{{Sfn|Garofalo, Reebee|1997|págs= 46-47}}. Gaur egun, hamabi konpaseko blues egituratzat ezagutzen den sustraiak, [[Ahozko historia|ahozko historian]] eta [[Mississippi|Behe Mississippiko]] lurraldeetan bizi ziren komunitate afro-amerikarren [[Partitura|partituretan]] dokumentatuta daude, [[Memphis|Memphiseko]] Beale kalean eta [[New Orleans|New Orleanseko]] [[Musika banda|banda]] zurietan.
===Hitzak===
Blues hitzen jatorrizko forma, seguruenik, hiru aldiz errepikatutako lerro bakar batean zetzan. Aurrerago, gaur egungo egitura estandar bihurtu zen: lerro bakar baten errepikapena azken lerro batetik jarraitua{{Sfn|Ferris, Jean|1993|pág= 230}}. Lerro horiek kantuan esaten ziren melodia batetik baino elkarrizketa erritmiko batetik hurbilago zegoen patroi bati jarraituz.
Lehen bluesak, maiz, narrazio baten itxura hartzen zuten, eta, abeslariaren ahotsaren bidez, bere atsekabe pertsonalak errealitate gordineko mundu batean transmititu ohi zituen: «galdutako maitasuna, polizia agenteen ankerkeria, zurien zapalkuntza eta garai zailak»{{Sfn|Ewen, David|1957|pp= 142-143}}. Blues zaharrenetako askok letra errealistagoak dituzte, garai hartan grabatzen zen musika herrikoi gehienak ez bezala; adibidez, [[Memphis Minnie|Memphis Minnieren]] ''Down in the Alley'' abestiak gizon batekin kalezulo batean sexu-harremanak dituen [[Prostituzio|prostituta]] bati buruz dihardu.
Musika mota horri «gut-bucket blues» zeritzon, terminoak etxeko musika-tresna bati ([[Baxu elektriko|baxu]] formakoa) erreferentzia egiten baitzion, metalezko kubo batetik abiatuta fabrikatua txerrien hesteak garbitzeko erabiltzen zen, txintxulina prestatzeko (esklabotzarekin lotzen zen janari mota bat). Gut-bucket bluesak depresiboak izan ohi ziren, eta, harreman latz eta zailei, zorte txarrari eta garai txarrei buruzkoak izaten ziren; Horrelako abesti eta horiek interpretatzen ziren kaleak zirela eta, blues musikak ospe txarra hartu zuen, eta predikari eta eliztarrek kritikatu egin zuten.
Bluesa miseriarekin eta zapalkuntzarekin lotu ohi zen arren, kutsu komiko edo umoretsuak ere har ditzake, eta, kasu askotan, baita konnotazio sexualak ere.
[[Ed Morales]] egileak dio [[Joruba erlijio|joruba mitologiak]] paper garrantzitsua jokatu zuela lehen bluesetan, eta, horretarako, [[Robert Johnson]] musikariaren ''Cross Road Blues'' kantua aipatzen du [[Elegua|Elegua-ri]], bideez arduratutako [[Orisha|orisha-ri]], egindako erreferentzia fin estali» gisa{{Sfn|Morales, Ed|2003|pág= 277}}. Hala ere, blues artista emankor batzuek, hala nola [[Son House|Son Housek]] edo [[Skip James|Skip Jamesek]], hainbat abesti erlijioso kristau edo estilo espiritualekoak sartu zituzten beren errepertorioan. [[Reverend Gary Davis]] eta [[Blind Willie Johnson]] dira blues musikagile gisa beren musikagatik kategorizatu ohi diren artisten adibide batzuk, nahiz eta beren abestien letrak espiritualei dagozkien argi eta garbi.
===Estilotik generora===
XX. mendeko lehen hamarkadetan, blues musika ez zegoen argi definituta akorde-progresioaren terminoetan. Zortzi konpaseko egitura erabiltzen zuten blues kantu andana zegoen, hala nola ''How Long Blues'', ''Trouble in Mind'', eta [[Big Bill Broonzy]] musikagilearen ''Key to the Highway''. Hamasei konpaseko egitura duten blues doinuak ere aurki zitezkeen, hala nola [[Ray Charles|Ray Charlesen]] ''Sweet 16 Bars'' kantu instrumentalean eta [[Herbie Hancock|Herbie Hancocken]] ''Watermelon Man'' kantuan. Hain ohikoak ez diren konpasen egiturak ere aurki zitezkeen, [[Howlin' Wolf|Howlin' Wolfen]] ''Sitting on Top of the World'' kantuaren bederatzi konpasen progresioa, esaterako. Hamabi konpaseko blues konposizio baten oinarrizko garapena hamabi konpaseko progresio harmonikoaren estandarrean islatzen da, 4/4ko konpasean edo (gutxitan) 2/4ko konpasean. Blues doinu motelak 12/8 konpasean jo ohi dira (4 pultsu konpaseko, pultsu bakoitzeko 3 azpizatikiz).
30eko hamarkadan, hamabi konpaseko egitura zuen bluesa estandarizatu zen. Hamabi konpaseko egitura blues bati lotutako blues akordeak, normalean, hiru akorde ezberdinez osatuta egoten dira, eta hamabi konpaseko eskema baten bidez jotzen dira:
{| border=1 cellspacing=0
|align="center" width="50px" | I7
|align="center" width="50px" | I7 edo IV7
|align="center" width="50px" | I7
|align="center" width="50px" | I7
|-
|align="center" width="50px" | IV7
|align="center" width="50px" | IV7
|align="center" width="50px" | I7
|align="center" width="50px" | I7
|-
|align="center" width="50px" | V7
|align="center" width="50px" | IV7
|align="center" width="50px" | I7
|align="center" width="50px" | I7 edo V7
|}
Goiko grafikoan, zenbaki erromatarrek progresio-graduak adierazten dituzte; ''Fa'' tonalitatean interpretatuz gero, akordeak hauek lirateke:
{| border=1 cellspacing=0
|align="center" width="50px" | F7
|align="center" width="50px" | F7 edo Bb7
|align="center" width="50px" | F7
|align="center" width="50px" | F7
|-
|align="center" width="50px" | Bb7
|align="center" width="50px" | Bb7
|align="center" width="50px" | F7
|align="center" width="50px" | F7
|-
|align="center" width="50px" | C7
|align="center" width="50px" | Bb7
|align="center" width="50px" | F7
|align="center" width="50px" | F7 edo C7
|}
Aurreko adibidean, ''fa'' akorde tonikoa da, eta ''sib'', berriz, akorde [[Azpidominante (musika)|azpidominantea]]. Gehienetan, akorde bakoitza zazpigarren dominantearen egituraren barruan jotzen da. Askotan, azken akordea «turnaround» dominantea izan ohi da (aurreko adibideetan V-ari edo ''do''ri dagokio), eta hurrengo progresioaren hasierarako trantsizioa sortzen du.
Blues kantuen letrak, oro har, hamargarren konpasaren azken kolpean edo hamaikagarren konpasaren lehen kolpean amaitzen dira, azken bi konpasak haustura instrumentaleko une bat direlarik; hausturazko konpas horien harmonia, «turnaround»a, oso konplexua izan daiteke; batzuetan, gaiaren azterketa erabat aldatzen duten nota solteak izaten dira. Azken kolpea, aurrekoetan ez bezala, zazpigarren dominantean sendo kokatuta egon ohi da ia beti, gaiaren hurrengo bertsoari tentsioa emateko.
==Blues genero ezberdinen historia==
=== Jatorria ===
=== Noiz? ===
Bluesaren jatorria aurkitzeko, [[1619]] urte inguruko [[Jamestown (Virginia)|Jamestowneko]] ([[Virginia]]) hondartzetara bidaiatu behar da, han lehorreratzen baitziren [[Afrika]]tik esklaboz beteta zetozen itsasontziak. Milaka eta milaka lagun eraman zituzten [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBra]] hango kotoi soroetan lan egiteko. Haien musika erlijioso eta tradizionala garatu, eta blues musika jaio zen [[XIX. mendea|XIX.]] eta [[XX. mendea|XX. mendeetan]].
=== Nola? ===
[[XVII. mendea|XVII.]] eta [[XVIII. mendea|XVIII. mendeetan]], Afrikan, arraza beltzeko pertsonak esklabo hartu, eta Ameriketako Estatu Batuetako hegoaldera eraman zituzten, kotoi eta tabako soroetan lan egiteko.
[[Fitxategi:CottonNegrosSouth.jpg|thumb|250px|Esklaboak kotoi zelai batean]]
Merkantzia gisa erabiltzen zituzten pertsona horiek. Ez zuten ezer, ez dirurik, ez ondarerik. Soinean zeramaten arropa ere euren jauntxoena zen. Beren herri eta kideengandik bereizirik ere, esklabo haiek beren ohiturak eta folklorea atxiki zituzten, hein batean. Erritmo erregularra zuen musika oinarri hartuta, esklaboek euren sentimenduak eta bizipenak islatzen zituzten, jaioterritik urrun egoteak eta askatasun barik bizitzeak sortzen zieten tristura adieraziz. ''"Blues"'' hitzak, hain zuzen, malenkonia esan nahi du [[ingeles]]ez.
Lan egiten zuten bitartean, bat-batean botatzen zituzten bertso edo ahapaldiak. Inprobisatzeko gaitasun handia zuten, eta ''work songs'' izenaz ezagun diren kantak sortu zituzten. Erritmo erregularrak kantatzeko egokiak ziren lana egin bitartean, eta inprobisazioa errazten zuten. Pixkanaka-pixkanaka, melodia horiek aldatuz joan ziren, nekazaritza giroko hasierako bluesaren hastapenak finkatzeko. 12 konpas, harmonia sinpleak eta hiru esaldiko ahapaldiak ziren musika estilo horren ezaugarri nagusiak. [[Leroy Carr]] eta [[Big Joe Williams]] izan ziren [[XX. mendea|XX. mende]] hasieran blues estilo horren adierazgarririk onenak.
=== Non? ===
Ezin esan daiteke bluesa hiri edo estatu zehatz batean sortu zenik. Esklaboak bizi ziren estatuetan entzun ziren lehenengo doinuak; [[Georgia]]n, [[Illinois]]en, [[Louisiana]]n, [[Alabama]]n eta [[Mississippi]]n, esaterako. Dena den, azken estatu horrek eman zuen XX. mendearen lehen erdian artista kopururik handiena. Garai hartan egin zituzten lehen grabazioak, eta, horregatik, askok eta askok uste dute Mississippi ibaiaren inguruko lurraldeetan sortu zela bluesa.
== Blues «modernoa» ==
Herrialdea bitan banatu zuen [[Ameriketako Estatu Batuetako Gerra Zibila|Sezesio-gerraren]] ([[1861]]-[[1865]]) ostean, esklabotza debekatu egin zuten AEBn. Apurka-apurka, beltzak gizarteratzen hasi ziren, arazoak arazo. Egoera berri horretan, musika-tresnak eskuratzeko erraztasun handiagoa izan zuten; hasiera batean, eurek egindako [[banjo]] zaharra erabili zuten, [[kuia]] luzeak, [[Zur|egurrak]] eta [[Arrantza|arrantzan]] egiteko sokak hartuta. Gerora, [[Biolin|biolina]] jotzen hasi ziren eta, azkenik, [[gitarra]].
Garai hartan, blues musika jotzaile askok bizimodu berri bat hartu zuten. «Hoboing» deritzoten bizitzeko estilo berri horri. Alde batetik bestera ibiltzen ziren musika jotzen, eta, ondorioz, bideak, bidegurutzeak eta trenak izan zituzten hizpide abesti askotan. [[Robert Johnson|Robert Jonhson]] izan zen batera eta bestera ibili zen musikari horietako bat.
Bluesean eragin handia izan zuen teknologiaren bilakaerak, XX. mendeko beste hainbat musika estilotan gertatu zen antzera. Grabazioak egiteko aukerak goitik behera aldatu zuen musikagintza, eta merkatu berriak ireki zituen. [[1920]]. urtean egin zituzten, esaterako, blues abestien lehen grabazioak. Geroago, musika-tresna elektrikoak erabiltzeak beste ikuspegi bat eman zien ordura arteko konposizioei. Garai hartakoak dira [[T-Bone Walker]], [[Little Walker]] eta [[John Lee Hooker]], egun ezagutzen dugun blues musikaren oinarria ezarri zuten artistak.
XX. mende hasieran zabaldu ziren blues doinuak AEBn, hegoaldeko familia asko [[Detroit]] eta [[Chicago]]ko industriaguneetara lan bila joan zirenean. Gerora, bluesak musikari ezagunen arreta piztu zuen, hala nola [[Eric Clapton|Eric Claptonengan]], eta, horri esker, mundu zabalean ezagun egin zen.
[[Fitxategi:Eclapton cardiff.jpg|thumb|120px|Eric Clapton]]
AEBko esklabo beltzek kantatzen zituzten doinu malenkoniatsu horietatik abiatuta, bluesa asko aldatu da urteetan zehar, eta hainbat estilo berri sortu dira. [[Rhythm and blues|Rhythm & bluesa]], adibidez, [[Bigarren Mundu Gerra]]ren ondoren zabaldu zen. [[Gitarra]] elektrikoa, [[Piano|pianoa]] eta [[Bateria (musika)|bateria]] uztartu zituzten blues erritmo bizi hori lortzeko. Blues eta [[gospel musika|gospel]] doinuak nahastuta, berriz, [[soul]]a sortu zen, eta [[1950eko hamarkada]]n, ostera, [[rock]] and rolla.
==Eragin musikala==
Bluesaren musika-generoek, haren egiturek, melodiek eta blues eskalak beste musika-genero askotan izan dute eragina, hala nola [[Jazz|jazzean]], [[Rock and roll|rock-and-rollean]] eta [[pop]] musikan. [[Louis Armstrong]], [[Duke Ellington]], [[Miles Davis]], [[Elvis Presley]], [[Bob Dylan]] eta beste jazz, folk edo rock-and-rolleko artista ospetsuek hainbat blues grabazio garrantzitsu dituzte. Blues eskala [[Harold Arlen]] musikariaren ''Blues in the Night'' gisako abesti herrikoietan, balada bluesetan, hala nola ''Since I Fell for You'' eta ''Please Send Me Someone to Love'' eta baita [[George Gershwin|George Gershwinen]] ''Rhapsody in Blue'' eta ''Concerto en fa'' lanetan ere erabili da.
Blues eskala herri musika modernoaren zati handi batean dago presente, bereziki rock musikan erabiltzen den hirudun batzuen progresioa (Adibidez, [[The Beatles|The Beatles-en]] ''A Hard Day’s Night'' abestian). Blues egiturak telebistako telesailen goiburuetan erabiltzen dira: ''Batman'' telesaileko Fabián nerabe-idoloaren ''Turn Me Loose'' arrakastatsuan; [[country]] gaietan, [[Jimmie Rodgers|Jimmie Rodgers-en]] interpretaziotan adibidez, eta baita gitarrista edo abeslarien gai ospetsuetan ere, hala nola [[Tracy Chapman|Tracy Chapman-en]] ''Give Me One Reason''.
Bluesa [[Swing (jazz)|swing]] mota bat bezala dantza daiteke, mugimendu patroi finkorik gabe eta sentsualitatean, gorputz kontaktuan eta inprobisazioan zentratuz. Blues dantza-mugimendu gehienak blues musika tradizionalean inspiratuta daude. Blues dantza blues doinuekin egin ohi den arren, 4/4ko erritmo geldoa duen edozein musikarekin egin daiteke.
[[Rhythm and blues|Rhythm and bluesaren]] jatorria espiritualetaraino eta blueseraino jarrai daiteke. Musikalki, espiritualak [[Ingalaterra Berria|Ingalaterra Berriko]] tradizio koralaren ondorengoak izan ziren, bereziki [[Isaac Watts|Isaac Wattsen]] [[Ereserki|ereserkiak]] eta erritmo afrikarren nahasketa, [[dei eta erantzun]] eredu musikalekin batera. Komunitate afro-amerikarretako espiritualak edo kantu erlijiosoak gehiago eta hobeto dokumentatuta daude «low-down» (edo blues depresiboak) bluesak baino. Kantu espirituala garatu zen horrela komunitate afro-amerikarrek pertsona gehiago bil zitzaketelako beren bileretan, landa-topaketak deitutakoak.
[[Fitxategi:Duke Ellington at the Hurricane Club 1943.jpg|thumb|[[Duke Ellington]], Jazz artista izan arren, bluesaren egiturak erabili zituen modu zabalean.]]
Lehenengo «bluesmen countryak» (literalki landako blues-gizon) kantu espiritualaren eragina izanda ere, [[country]] musika eta blues urbanoa interpretatu zituzten; musikari horietako batzuk dira: [[Skip James]], [[Charlie Patton]] eta [[Georgia Tom Dorsey]]. Dorseyk [[gospel]] musika ezagutarazten lagundu zuen, eta genero hori 30eko hamarkadan garatu zen [[Golden Gate Quartet]] taldeari esker. 1950eko hamarkadan, [[soul]] musikak ([[Sam Cooke]], [[Ray Charles]], [[James Brown]] eta beste artista batzuk) dagoeneko gospel eta bluesaren elementuak erabiltzen zituen. 60ko eta 70eko hamarkadetan, gospelak eta bluesak bat egin zuten soul blues musikan. 70eko hamarkadako [[funk]] generoak eragin handia izan zuen soulean; halaber, [[Funk|funka]] har daiteke [[hip hop]] eta [[rhythm and blues]] garaikidearen aitzindaritzat.
[[Bigarren Mundu Gerra|Bigarren Mundu Gerraren]] aurretik, jazzaren eta bluesaren arteko mugak ez zeuden argi. Oro har, jazzak bluesari lotutako hamabi konpaseko egituraren egitura harmoniko desberdinak erabiltzen zituen; hala ere, 40ko hamarkadako [[jump blues]] azpigeneroak bi generoak elkartu zituen. Bigarren Mundu Gerraren ostean, bluesak eragin handia izan zuen jazzean: [[Bebop|Bebopeko]] klasikoek, [[Charlie Parker|Charlie Parkerren]] ''Now's the Time'' kantuak adibidez, blues egiturak erabili zituzten eskala pentatonikoarekin eta blues notekin.
[[Bebop|Bebopak]] aldaketa handia markatu zuen jazzaren rolean, dantzatzeko musika genero herrikoi batetik «maila altu» batera eramanez, «musikarientzat ez hain irisgarri eta garuneko den musika». Bi generoen —jazza eta bluesa— audientzia zatitu egin zen, eta bi generoen arteko bereizketa argi eta garbi zehaztuta geratu zen. Jazzaren eta bluesaren mugaren artean mugitzen diren artistak jazz-blues izeneko azpigeneroaren barruan sartzen dira.
Hamabi konpaseko egitura eta blues eskala eragin handia izan ziren [[Rock and roll|rock-and-rollarentzat]]. Horren adibide argia da [[Elvis Presley|Elvis Presleyren]] ''Hound Dog'' (rock and roll bihurtutako blues kantua), hamabi konpaseko egitura (bai harmonian, bai letran) eta tonikaren hirugarrenean zentratutako melodia (baita [[Azpidominante (musika)|azpidominantearen]] zazpigarrenean ere) mantentzen dituena.
Rock and rollaren lehen kantuetako asko bluesean oinarrituta daude: ''Johnny B. Goode'', ''Blue Suede Shoes'', ''Whole Lotta' Shakin' Goin' On'', ''Tutti-Frutti'', ''Shake, Rattle, and Roll'', ''What’d I Say'' eta ''Long Tall Sally''; Era berean, kantu horietako askok blues musikaren sexu tematika gorde zuten; ''Hound Dog'' abestiaren argumentuak berak ere, bere hitzetako batzuetan, ezkutatutako erreferentzia sexualak ditu letraren eta zentzu bikoitzen artean. Hona hemen gai horren adibide batzuk:
{{Aipua|Got a gal named Sue, she knows just what to do.|Little Richarden ''Tutti Frutti''. Jatorrizkoa ingelesez}}
{{Aipua|Sue izeneko neska bat daukat, badaki zer egin behar duen|Euskararen itzulpena}}
{{Aipua|See the girl with the red dress on, she knows how to do it all night long|(Ray Charlesen ''What I'd say''). Jatorrizkoa ingelesez}}
{{Aipua|Ikusi soineko gorria duen neska, gau osoan daki nola egin|Euskararen itzulpena}}
Gerora, rock zuri helduago batek maileguan hartu zituen bluesaren egitura eta harmoniak, nahiz eta zintzotasun sexual gutxiago eta sormen harmoniko eskasa egon (adibidez, [[Bill Haley|Bill Haleyren]] ''Rock Around the Clock'' kantuan). Artista beltzen kantuak jo zituzten musikari zurien zati handi batek letretako zenbait hitz aldatzen zituzten: adibide bat da [[Pat Boon|Pat Boonek]], ''Tutti Frutti'' kantuaren interpretazioan sartu zuen aldaketa, jatorrizko letra («Tutti frutti, loose booty... a wop bop a lu bop, a good Goddamn») bertsio moderatuago batengatik aldatuz.
==Eragin soziala==
Jazza, rock-and-rolla, heavy metala eta hip hopari bezala, bluesari ere «deabruaren musika» izatea eta indarkeria eta era guztietako delituzko jokabideak bultzatzea leporatu izan diote<ref name=":0" />. 20ko hamarkadan (audientzia zuria blues musikaz interesatzen hasi zen garaian), genero horrek ospe txarra zuen{{Sfn|Garofalo, Reebee|1997|págs=27}}, eta [[W. C. Handy]] izan zen bluesaren irudia hobetu zuen lehen musikaria, beltzak ez ziren gainerako estatubatuarren aurrean.
Gaur egun, bluesa kultura afro-amerikarraren eta, oro har, herentzia kultural estatubatuarraren osagai nagusietako bat da, eta, unibertsitateko ikasketetan ez ezik<nowiki><ref></nowiki>{{Erreferentzia|url=http://www.american-music.org/resources/ResearchCenters.htm|izenburuaResearch centers for American music|fechaacceso=6 de diciembre de 2005}}</ref>, ''Sounder''<ref>{{IMDb izenburua|0069303|Sounder}}</ref>, ''The Blues Brothers''<ref>{{IMDb izenburua|0080455|The Blues Brothers}}</ref>, ''Crossroads''<ref>{{IMDb izenburua|0090888|Crossroads}}</ref> eta ''O Brother, Where Art Thou''<ref>{{IMDb izenburua|0190590|O Brother, Where Art Thou?}}</ref> eta beste hainbat filmetan ere islatzen da garrantzi hori. ([[Robert Johnson]], zenbait «lizentziarekin», blues gitarra-jotzailea da filmaren ezaugarri nagusia). The Blues Brothersen filmek, non bluesarekin zerikusia duten hainbat musika genero nahasten diren, hala nola [[Rhythm and blues|rhythm & blues]] edo [[zydeco]], eragin handia izan dute blues musikaren irudian (nahiz eta pelikularik ospetsuenaren (lehenengoa) musika, nagusiki, rhythm and blues izan); Halaber, film horiek ''Sweet Home Chicago'' blues abesti tradizionala sustatu zuten (Robert Johnson-i esleitutako bertsio ezagunena erabiliz) Chicagoko hiriaren ereserki ez-ofizialaren estatusera.
2003an, [[Martin Scorsese|Martin Scorsesek]] ahalegin handia egin zuen bluesa sustatzeko, eta zinema-zuzendari ospetsuei, hala nola [[Clint Eastwood]] eta [[Wim Wenders]], ''The Blues''<ref>{{IMDb izenburua|0287198|The Blues}}</ref> izeneko film serie batzuetan parte hartzeko eskatu zien. Scorsesek bluesaren artista garrantzitsuenei egindako omenaldian ere parte hartu zuen, hainbat musika-disko konpaktu argitaratuz.
== Musikari famatuak ==
* [[Eric Clapton]]
* [[Big Walter Horton]]
* [[B. B. King|B.B. King]]
* [[Leadbelly]]
* [[Gary Moore]]
* [[Muddy Waters]]
* [[Johnny Winter]]
* [[Rory Gallagher]]
<gallery>
Irudi:B.B. King, 2006-06-26.jpg|[[B.B. King]]
Irudi:Clapton.jpg|Eric Clapton
</gallery>
==Erreferentziak==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Bibliografia ==
* {{Erreferentzia | egilea= Barlow, William | izenburua= Cashing In | aldizkaria= Split Image: African Americans in the Mass Media | urtea= 1993 | orrialdeak= 31}}
* {{Erreferentzia|egilea=Clarke, Donald|izenburua=The Rise and Fall of Popular Music|url=https://archive.org/details/risefallofpopula00clar|argitaletxea=St. Martin's Press|urtea=1995|isbn = 0-312-11573-3}}
* {{Erreferentzia|egilea=Ewen, David|izenburua=Panorama of American Popular Music|argitaletxea=Prentice Hall|urtea=1957|isbn = 0-13-648360-7}}
* {{Erreferentzia|egilea=Ferris, Jean|izenburua=America's Musical Landscape|url=https://archive.org/details/americasmusicall0000ferr|argitaletxea=Brown & Benchmark|urtea=1993|isbn = 0-697-12516-5}}
* {{Erreferentzia|egilea=Garofalo, Reebee|izenburua=Rockin' Out: Popular Music in the USA|url=https://archive.org/details/rockinoutpopular00garo_0|argitaletxea=Allyn & Bacon|urtea=1997|isbn = 0-205-13703-2}}
* {{Erreferentzia|egilea=Morales, Ed|izenburua=The Latin Beat|url=https://archive.org/details/latinbeatrhythms00mora_0|argitaletxea=Da Capo Press|urtea=2003|isbn = 0-306-81018-2}}
* {{Erreferentzia|egilea=Schuller, Gunther|izenburua=Early Jazz: Its Roots and Musical Development|url=https://archive.org/details/earlyjazzitsroot00schu|argitaletxea=Oxford University Press|urtea=1968|isbn = 0-19-504043-0}}
* {{Erreferentzia|egilea=Southern, Eileen|izenburua=The Music of Black Americans|argitaletxea=W. W. Norton & Company, Inc|urtea=1997|isbn = 0-393-03843-2}}
* {{Erreferentzia | url = http://sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?file=%2Fchronicle%2Farchive%2F2004%2F08%2F15%2FINGMC85SSK1.DTL | izenburua= Muslim Roots of the Blues | lana= SFGate | fechaacceso = 24 de agosto de 2005 | urlarchivo = https://web.archive.org/web/20050905161734/http://sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?file=%2Fchronicle%2Farchive%2F2004%2F08%2F15%2FINGMC85SSK1.DTL | fechaarchivo = 5 de septiembre de 2005 }}
=== Gainerako irakurketak ===
* {{Erreferentzia|izena=Paul|abizena=Oliver|izenburua=The Story Of The Blues|url=https://archive.org/details/storyofblues00oliv|edizioa=new edition|argitaletxea=Northeastern University Press|urtea=1998|orrialdeak=212 |isbn = 1-55553-355-8}}
* {{Erreferentzia|izena=Robert|abizena=Palmer|izenburua=Deep Blues|url=https://archive.org/details/deepblues00palme|argitaletxea=Viking|urtea=1981|orrialdeak=[https://archive.org/details/deepblues00palme/page/310 310] |isbn = 0-670-49511-5}}
* {{Erreferentzia|izena=Mike|abizena=Rowe|izenburua=Chicago Breakdown|url=https://archive.org/details/chicagobreakdown0000rowe|argitaletxea=Eddison Press|urtea=1973|orrialdeak=[https://archive.org/details/chicagobreakdown0000rowe/page/226 226] |isbn = 0-85649-015-6}}
* {{Erreferentzia|izena=Jeff Todd|abizena=Titon|izenburua=Early Downhome Blues: a Musical and Cultural Analysis|url=https://archive.org/details/earlydownhomeblu0000tito|edizioa=2.|argitaletxea=University of North Carolina Press|urtea=1994|orrialdeak=[https://archive.org/details/earlydownhomeblu0000tito/page/318 318] |isbn = 0-8078-4482-9}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Blues musika]]
[[Kategoria:Afro-amerikar musika]]
[[Kategoria:Afroamerikar historia]]
n2ejyqp5cylyzm3ozg5n76gjzcli1k6
Klima aldaketa
0
45430
9968686
9852856
2024-11-14T08:45:05Z
150.241.33.161
9968686
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{HezkuntzaPrograma|Geografia eta Historia}}
{{beste erabilpenak|Klimaren aldaketa ziklikoari|prozesu naturalari|Klimaren aldakortasuna eta aldaketa}}
{{OWID|owid=grapher/temperature-anomaly|image=Temperature-anomaly.png|alt=1850 eta 2024 artean tenperatura anomalia erakusten duen grafiko interaktiboa.|caption=1850 eta 2024 artean tenperatura anomalia erakusten duen grafiko interaktiboa.|izenburua=Tenperatura anomalia}}
[[Fitxategi:Global temperature changes.webm|thumb|290px|Nola aldatu diren tenperaturak 1880tik 2017ra bitartean, 1951-1980ko batez bestekoarekin alderatuta. Kolore urdinak freskoagoak dira eta gorriak beroagoak.]]
'''Iraide-aldaketa''' garaikideak '''beroketa globala''' eta [[Lurra]]ren eredu meteorologikoetan dituen eraginak barne hartzen ditu. [[Klimaren aldakortasuna eta aldaketa|Klima-aldaketaren aurreko aldiak egon dira]], baina egungo aldaketak askoz azkarragoak dira eta ez dira kausa naturalen ondorio<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Climate change|hizkuntza=en|data=2022-09-09|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Climate_change&oldid=1109321405|sartze-data=2022-09-10|encyclopedia=Wikipedia}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Mark|abizena=Lynas|izenburua=Greater than 99% consensus on human caused climate change in the peer-reviewed scientific literature|orrialdeak=114005|hizkuntza=en|abizena2=Houlton|abizena3=Perry|izena2=Benjamin Z|izena3=Simon|data=2021-10-19|url=https://doi.org/10.1088/1748-9326/ac2966|aldizkaria=Environmental Research Letters|alea=11|zenbakia=16|issn=1748-9326|doi=10.1088/1748-9326/ac2966|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Horien ordez, [[berotegi-efektuko gas]]en isurketek eragiten dituzte, batez ere [[karbono dioxido]]ak (CO<sub>2</sub>) eta [[metano]]ak. [[Energia]] ekoizteko [[erregai fosil]]ak erretzeak sortzen ditu isuri horietako gehienak. [[Nekazaritza]]-jarduera batzuk, [[industria]]-prozesuak eta [[Basogabetze|basoen galera]] iturri gehigarriak dira<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-1">{{Erreferentzia|izenburua=Climate change|hizkuntza=en|data=2022-09-09|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Climate_change&oldid=1109321405|sartze-data=2022-09-10|encyclopedia=Wikipedia}}</ref>. Berotegi-efektuko gasak gardenak dira [[eguzkia]]ren argitan, eta horrek Lurraren gainazala berotzeko aukera ematen du. Lurrak bero hori erradiazio [[infragorri]] moduan igortzen duenean, gasek xurgatu egiten dute, beroa lurrazaletik gertu harrapatuta eta berotze globala eraginez.
Klima-aldaketaren ondorioz, [[Basamortu|basamortuak]] [[Desertifikazio|hedatzen ari dira]], eta [[Bero-bolada|bero-boladak]] eta [[Baso-sute|baso-suteak]] gero eta ohikoagoak dira<ref name=":0" />. [[Anplifikazio polar|Artikoko beroketaren gorakadak]] [[Permafrost|permafrosta]] urtzen, [[Glaziarren atzera egitea 1850tik aurrera|glaziarrek atzera egiten]] eta itsas izotza galtzen lagundu du. Tenperaturen gorakadak [[Zikloi tropikalak eta aldaketa klimatikoa|ekaitz bortitzagoak]], lehorteak eta [[Muturreko eguraldi|muturreko beste fenomeno meteorologiko]] batzuk ere eragiten ditu<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-1"/>. Mendietako, [[Koralezko uharri|koralezko arrezifeetako]] eta [[Klima aldaketa Artikoan|Artikoko klima-aldaketa]] azkarrak espezie asko birkokatzera edo [[Klima aldaketa eta espezieen iraungipena|desagertzera]] daramatza<ref>{{Erreferentzia|izena=OA|abizena=US EPA|izenburua=Climate Impacts on Ecosystems|hizkuntza=en|url=https://19january2017snapshot.epa.gov/climate-impacts/climate-impacts-ecosystems|aldizkaria=19january2017snapshot.epa.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Klima-aldaketak [[Klima aldaketaren eragina gizakiengan|pertsonak mehatxatzen ditu]] [[Klima aldaketaren eargina nekazaritzan|elikagaien]] eta [[Uraren eskasia|uraren eskasiarekin]], uholdeen gorakadarekin, muturreko beroarekin, gaixotasunen gehikuntzarekin eta [[Kilma aldaketaren eragina ekonomian|galera ekonomikoekin]]. [[Migrazio klimatiko|Giza migrazioa]] eta gatazkak ere ondorio izan daitezke<ref>{{Erreferentzia|izena=Cristina|abizena=Cattaneo|izenburua=Human Migration in the Era of Climate Change|orrialdeak=189–206|abizena2=Beine|abizena3=Fröhlich|abizena4=Kniveton|abizena5=Martinez-Zarzoso|abizena6=Mastrorillo|abizena7=Millock|abizena8=Piguet|abizena9=Schraven|izena2=Michel|izena3=Christiane J.|izena4=Dominic|izena5=Inmaculada|izena6=Marina|izena7=Katrin|izena8=Etienne|izena9=Benjamin|data=2019-07-01|url=https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1093/reep/rez008|aldizkaria=Review of Environmental Economics and Policy|alea=2|zenbakia=13|issn=1750-6816|doi=10.1093/reep/rez008|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Curbing environmentally unsafe, irregular and disorderly migration|hizkuntza=en|data=2018-10-25|url=http://www.unep.org/pt-br/node/23761|aldizkaria=UNEP|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. [[Munduko Osasun Erakundea|Munduko Osasun Erakundeak]] uste du klima-aldaketa munduko osasunarentzako mehatxurik handiena dela XXI. mendean<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-2">{{Erreferentzia|izenburua=AR5 Synthesis Report: Climate Change 2014 — IPCC|url=https://www.ipcc.ch/report/ar5/syr/|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Etorkizuneko [[Klima aldaketa arintzea|beroketa minimizatzeko ahaleginek]] arrakasta badute ere, zenbait [[Klima aldaketaren efektuak|efektuk]] mendez mende jarraituko dute. Horien artean, [[itsas mailaren igoera]] eta ozeano beroago eta [[Ozeanoen azidifikazio|azidoagoak]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global Warming of 1.5 ºC —|url=https://www.ipcc.ch/sr15/|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
Inpaktu horietako asko 1,2 °C-ko egungo berotze-mailarekin hautematen dira. Berotze gehigarriak areagotu egingo ditu inpaktu horiek, eta [[Inflexio-puntu (klimatologia)|inflexio-puntuak]] eragin ditzake, [[Groenlandiako izotz-geruza]]ren urtzea, esaterako<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Paola A.|abizena=Arias|izenburua=Technical summary|hizkuntza=en|abizena2=Bellouin|abizena3=Coppola|abizena4=Jones|abizena5=Krinner|abizena6=Marotzke|abizena7=Naik|abizena8=Palmer|abizena9=Plattner|izena2=Nicolas|izena3=Erika|izena4=Richard G.|izena5=Gerhard|izena6=Jochem|izena7=Vaishali|izena8=Matthew D.|izena9=Gian-Kasper|data=2021|url=https://www.dora.lib4ri.ch/wsl/islandora/object/wsl%3A28395/|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. [[Parisko Hitzarmena (2015)|2015eko Parisko Akordioan]], nazioek kolektiboki erabaki zuten beroketa "2 °C-tik oso behera" mantentzea. Hala ere, Akordioaren esparruan egindako promesekin, beroketa globala oraindik 2,7 °C-ra iritsiko litzateke mende amaierarako<ref>{{Erreferentzia|izena=UNEP (United Nations Environment|abizena=Programme)|izenburua=Emissions Gap Report 2021.|hizkuntza=English|data=2021|url=https://iifiir.org/en/fridoc/emissions-gap-report-2021-144420|aldizkaria=iifiir.org|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Berotzea 1,5 °C-ra mugatzeko, beharrezkoa izango da 2030a baino lehen isuriak erdira murriztea eta 2050erako isuriak nuluak izatea lortzea<ref>{{Erreferentzia|izena=Joeri|abizena=Rogelj|izenburua=Impact of short-lived non-CO2 mitigation on carbon budgets for stabilizing global warming|orrialdeak=075001|hizkuntza=en|abizena2=Meinshausen|abizena3=Schaeffer|abizena4=Knutti|abizena5=Riahi|izena2=Malte|izena3=Michiel|izena4=Reto|izena5=Keywan|data=2015-07-01|url=https://doi.org/10.1088/1748-9326/10/7/075001|aldizkaria=Environmental Research Letters|alea=7|zenbakia=10|issn=1748-9326|doi=10.1088/1748-9326/10/7/075001|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Jérôme|abizena=Hilaire|izenburua=Negative emissions and international climate goals—learning from and about mitigation scenarios|orrialdeak=189–219|hizkuntza=en|abizena2=Minx|abizena3=Callaghan|abizena4=Edmonds|abizena5=Luderer|abizena6=Nemet|abizena7=Rogelj|abizena8=del Mar Zamora|izena2=Jan C.|izena3=Max W.|izena4=Jae|izena5=Gunnar|izena6=Gregory F.|izena7=Joeri|izena8=Maria|data=2019-11-01|url=https://doi.org/10.1007/s10584-019-02516-4|aldizkaria=Climatic Change|alea=2|zenbakia=157|issn=1573-1480|doi=10.1007/s10584-019-02516-4|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
Emisioak modu drastikoan murrizteko, [[erregai fosilak uztea|erregai fosilak erretzeari]] utzi beharko zaio, eta [[energia berriztagarri|karbono gutxi isurtzen duten]] iturrietatik sortutako elektrizitatea erabili beharko da. Horren barruan sartzen dira [[ikatzezko zentral elektriko]]ak pixkanaka kentzea, [[energia eoliko]]aren, [[eguzki-energia]]ren eta beste [[energia berriztagarri]] batzuen erabilera handitzea, eta [[Energiaren kontserbazio|energiaren erabilera murrizteko]] neurriak hartzea. [[Elektrifikazio|Elektrizitateak erregai fosilak ordezkatu]] beharko ditu garraioa elikatzeko, eraikinak berotzeko eta industria-instalazioak funtzionarazteko<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Achieving the Paris Climate Agreement Goals|hizkuntza=en|url=https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-030-05843-2|doi=10.1007/978-3-030-05843-2|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. [[Karbonoaren bahiketa|Karbonoa atmosferatik ere ken daiteke]], adibidez, [[Basogintza|baso-estalkia handituz]] eta [[karbonoaren nekazaritza|lurzoruko karbonoa harrapatzen]] duten metodoekin landuz. Komunitateak [[klima-aldaketara egokitze|klima-aldaketara egokitu]] daitezkeen arren, [[kostaldeen babes|kostaldeak hobeto babesteko]] ahaleginen bidez, ezin dute saihestu inpaktu larriak, orokorrak eta iraunkorrak izateko arriskua<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-2"/>.
== Terminologia ==
[[1980ko hamarkada]] baino lehen, ez zegoen argi [[berotegi-efektuko gas]]en gorakadak eragindako berotzeak [[aerosol]]ek eragindako hoztea menderatuko ote zuen. Orduan, zientzialariek ''klima oharkabean aldatzea'' terminoa erabili ohi zuten gizakiak kliman duen eragina adierazteko. 1980ko hamarkadan, ''berotze globala'' eta ''klima-aldaketa'' terminoak zabaldu ziren. Lehenengoak azaleraren berotze-maila handitzeari soilik egiten dio erreferentzia; bigarrenak, berriz, berotegi-efektuko gasek kliman duten eragin guztia deskribatzen du<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Wayback Machine|data=2010-08-09|url=https://web.archive.org/web/20100809221926/http://www.nasa.gov/topics/earth/features/climate_by_any_other_name.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. ''Berotze globala'' terminorik ezagunena bihurtu zen, [[James Hansen]] [[NASA]]ko klimaren zientzialariak 1988an [[Ameriketako Estatu Batuetako Senatua]]n emandako testigantzan erabili ondoren. [[2000ko hamarkada]]n, ''klima-aldaketa'' terminoaren erabilera eta ospea areagotu zen<ref>{{Erreferentzia|izena=Maurice|abizena=Lineman|izenburua=Talking about Climate Change and Global Warming|orrialdeak=e0138996|hizkuntza=en|abizena2=Do|abizena3=Kim|abizena4=Joo|izena2=Yuno|izena3=Ji Yoon|izena4=Gea-Jae|data=2015 ira. 29|url=https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0138996|aldizkaria=PLOS ONE|alea=9|zenbakia=10|issn=1932-6203|pmid=26418127|pmc=PMC4587979|doi=10.1371/journal.pone.0138996|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. ''Berotze globala'', normalki, gizakiak eragindako lurreko sistemaren berotzeari dagokio; ''klima-aldaketa'', berriz, aldaketa natural zein antropogenikoari<ref>{{Erreferentzia|izenburua=What's the difference between global warming and climate change? {{!}} NOAA Climate.gov|hizkuntza=us-EN|url=http://www.climate.gov/news-features/climate-qa/whats-difference-between-global-warming-and-climate-change|aldizkaria=www.climate.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Bi terminoak modu trukagarrian erabili ohi dira gaur egun<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global Warming vs. Climate Change {{!}} Resources – Climate Change: Vital Signs of the Planet|data=2018-09-28|url=https://web.archive.org/web/20180928145703/https://climate.nasa.gov/resources/global-warming/|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
Hainbat zientzialari, politikari eta komunikabidek ''[[krisi klimatiko]]a'' edo ''[[larrialdi klimatiko]]a'' terminoak baliatu dituzte klima-aldaketaz hitz egiteko<ref>{{Erreferentzia|izena=PATRICK|abizena=HODDER|izenburua=Climate Crisis? The Politics of Emergency Framing|orrialdeak=53–60|abizena2=MARTIN|izena2=BRIAN|data=2009|url=https://www.jstor.org/stable/25663518|aldizkaria=Economic and Political Weekly|alea=36|zenbakia=44|issn=0012-9976|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Climate change: should we change the terminology?|hizkuntza=en|url=https://www.sciencefocus.com/news/climate-change-should-we-change-the-terminology/|aldizkaria=BBC Science Focus Magazine|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. ''[[The Guardian]]'' egunkariko politika-erredaktoreburuak dio hizkuntza hori beren argitalpen-jarraibideetan sartu zutela "zientifikoki zehatzak izaten ari garela ziurtatzeko, eta, aldi berean, irakurleekin argi eta garbi komunikatzen garela gai garrantzitsu honi buruz"<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Why the Guardian is changing the language it uses about the environment|hizkuntza=en|data=2019-05-17|url=http://www.theguardian.com/environment/2019/may/17/why-the-guardian-is-changing-the-language-it-uses-about-the-environment|aldizkaria=the Guardian|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Euskal Herrian ere ''larrialdi klimatiko'' kontzeptua gero eta gehiago erabiltzen da.
Euskarazko terminologiari dagokionez, Euskaltzaindiak eta UZEIk ''Klima-aldaketaren oinarrizko lexikoa'' deritzana argitaratu zuen 2022an, gai honi buruzko 25 kontzepturekin, hedabideetara begira batez ere.
== Tenperatura igoera globala ==
=== Berotze globalaren aurreko tenperatura ===
{{sakontzeko|Klimaren aldakortasuna eta aldaketa|Paleoklimatologia}}
[[Fitxategi:Temperature_reconstruction_last_two_millennia.svg|thumb|Azken bi milurtekoetako tenperatura. 1850 aurreko aldia berreraikia da, [[paleoklimatologia]]k eskaintzen dituen hainbat teknika baliatuz.]]
[[Fitxategi:Ikusgela-Berotegi_efektua.webm|start=0|thumbtime=28|thumb|{{ikusgela}}Zenbateko eragina du abeltzaintzak [[Berotegi-efektuko gas|berotegi-efektuko gasen]] isurian?]]
Azken milioi urteetan, [[Giza eboluzioa|gizakiak eboluzionatu]] egin du zenbait [[glaziazio]]tatik igaro den kliman. Denbora-tarte horretan, munduko batez besteko tenperatura gaur egungoa baino 1 °C beroago eta 5-6 °C hotzago tarteetan mugitu da<ref>{{Erreferentzia|izena=Zoë A.|abizena=Thomas|izenburua=Tipping elements and amplified polar warming during the Last Interglacial|orrialdeak=106222|abizena2=Jones|abizena3=Turney|abizena4=Golledge|abizena5=Fogwill|abizena6=Bradshaw|abizena7=Menviel|abizena8=McKay|abizena9=Bird|izena2=Richard T.|izena3=Chris S.M.|izena4=Nicholas|izena5=Christopher|izena6=Corey J.A.|izena7=Laurie|izena8=Nicholas P.|izena9=Michael|data=2020-04|url=https://doi.org/10.1016/j.quascirev.2020.106222|aldizkaria=Quaternary Science Reviews|zenbakia=233|issn=0277-3791|doi=10.1016/j.quascirev.2020.106222|sartze-data=2024-04-21}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=What's the coldest the Earth's ever been?|egilea=NOAA Climate|hizkuntza=en|data=2021-02-18|url=http://www.climate.gov/news-features/climate-qa/whats-coldest-earths-ever-been|aldizkaria=www.climate.gov|sartze-data=2024-04-21}}</ref>. Garai beroenetako bat [[Riss-Würm interglaziarra|Glaziazio arteko Azken Periodoa]] izan zen, duela 115.000 eta 130.000 urte bitartean, itsasoaren maila egungoa baino 6-9 metro gorago zegoenean<ref>{{Erreferentzia|izena=Natasha L. M.|abizena=Barlow|izenburua=Lack of evidence for a substantial sea-level fluctuation within the Last Interglacial|orrialdeak=627–634|hizkuntza=en|abizena2=McClymont|abizena3=Whitehouse|abizena4=Stokes|abizena5=Jamieson|abizena6=Woodroffe|abizena7=Bentley|abizena8=Callard|abizena9=Cofaigh|izena2=Erin L.|izena3=Pippa L.|izena4=Chris R.|izena5=Stewart S. R.|izena6=Sarah A.|izena7=Michael J.|izena8=S. Louise|izena9=Colm Ó|data=2018-09|url=https://www.nature.com/articles/s41561-018-0195-4|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=9|zenbakia=11|issn=1752-0908|doi=10.1038/s41561-018-0195-4|sartze-data=2024-04-21}}</ref>. [[Azken glaziazioa|Glaziaziorik berrienean]], duela 20.000 urte, itsasoaren maila egungoa baino 125 bat metro baxuagoa zen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Fact Sheet fs002-00: Sea Level and Climate|url=https://pubs.usgs.gov/fs/fs2-00/|aldizkaria=pubs.usgs.gov|sartze-data=2024-04-21}}</ref>. Hurrengo berotze-aldian, [[Bølling–Allerød berotzea|berotze-pultsu bat]] sartu zen, eta [[1A desizozte pultsoa|itsasoaren maila 18 metro igo zen]] 500 urteko epean<ref>{{Erreferentzia|izena=Tim|abizena=Hornyak|izenburua=An Ancient Meltwater Pulse Raised Sea Levels by 18 Meters|hizkuntza=en-US|data=2021-06-02|url=http://eos.org/articles/an-ancient-meltwater-pulse-raised-sea-levels-by-18-meters|aldizkaria=Eos|sartze-data=2024-04-21}}</ref>.
Tenperaturak [[Holozeno|orain 11.700 urte]] hasi zen glaziazio arteko aldian egonkortu ziren<ref>{{Erreferentzia|izena=Shaun A.|abizena=Marcott|izenburua=A Reconstruction of Regional and Global Temperature for the Past 11,300 Years|orrialdeak=1198–1201|hizkuntza=en|abizena2=Shakun|abizena3=Clark|abizena4=Mix|izena2=Jeremy D.|izena3=Peter U.|izena4=Alan C.|data=2013-03-08|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.1228026|aldizkaria=Science|alea=6124|zenbakia=339|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.1228026|sartze-data=2024-04-21}}</ref>. Berotze eta hozte eredu historikoak, hala nola [[Erdi Aroko Beroaldia|Erdi Aroko Periodo Beroa]] eta [[Izotz Aro Txikia]], ez ziren aldi berean gertatu eskualde ezberdinetan. Tenperaturak XX. mendearen amaierakoak bezain altuak izan litezke eskualde multzo mugatu batean<ref>{{Erreferentzia|izena=Raphael|abizena=Neukom|izenburua=No evidence for globally coherent warm and cold periods over the preindustrial Common Era|orrialdeak=550–554|hizkuntza=en|abizena2=Steiger|abizena3=Gómez-Navarro|abizena4=Wang|abizena5=Werner|izena2=Nathan|izena3=Juan José|izena4=Jianghao|izena5=Johannes P.|data=2019-07|url=https://www.nature.com/articles/s41586-019-1401-2|aldizkaria=Nature|alea=7766|zenbakia=571|issn=1476-4687|doi=10.1038/s41586-019-1401-2|sartze-data=2024-04-21}}</ref>{{sfn|IPCC AR5 WG1 Ch5|2013|p=386}}. Aldi horretako klimari buruzko informazioa [[zeharkako adierazle klimatiko]]etatik dator, hala nola zuhaitzen eraztunetatik eta [[izotz-lekuko]]etatik<ref>{{Erreferentzia|izena=Ed|abizena=Hawkins|izenburua=Estimating changes in global temperature since the pre-industrial period|hizkuntza=English|abizena2=Ortega|abizena3=Suckling|abizena4=Schurer|abizena5=Hegerl|abizena6=Jones|abizena7=Joshi|abizena8=Osborn|abizena9=Masson-delmotte|izena2=Pablo|izena3=Emma|izena4=Andrew|izena5=Gabi|izena6=Phil|izena7=Manoj|izena8=Timothy J.|izena9=Valérie|data=2017-01-24|url=https://www.research.ed.ac.uk/en/publications/estimating-changes-in-global-temperature-since-the-pre-industrial|aldizkaria=Bulletin of the American Meteorological Society|issn=0003-0007|doi=10.1175/BAMS-D-16-0007.1|sartze-data=2024-04-21}}</ref>{{sfn|IPCC SR15 Ch1|2018|p=57}}.
=== Industria iraultzaren osteko berotzea ===
{{OWID|owid=explorers/air-pollution?facet=none&country=USA~CHN~IND~GBR~DEU~OWID_WRL&Pollutant=Sulphur+dioxide+(SO₂)&Fuel=From+all+fuels+(Total)&Per+capita=false|image=SO2 emissions in the world and selected countries.png|alt=Munduko hainbat herrialdeetako SO2 emisioak.|caption=[[Sufre dioxido]] emisioak munduan. Grafiko interaktiboan sakatuz gero, herrialdeak aukera daitezke, baita beste aire-kutsatzaile batzuk.|izenburua=Atmosferako emisioen grafikoa}}
[[Fitxategi:Eu.Video-Industria iraultzaren osteko berotzea.webm|thumb|{{VW}} Industria iraultzaren osteko berotzea nabarmena izan da, batez ere 1970ko hamarkadan, sufrearen poluzioa murriztu zenean.]]
1850 inguruan, erregistro termometrikoak mundu-mailako estaldura izaten hasi ziren{{sfn|IPCC AR5 WG1 Summary for Policymakers|2013| p=4–5}}. XVIII. mendetik 1970era bitartean, gutxi berotu zen; izan ere, [[berotegi efektuko gas]]-emisioen berotze-efektua [[sufre dioxido]]aren emisioek eragindako hozteak konpentsatu zuen. Sufre dioxidoak [[euri azido]]a eragiten du, baina [[sulfato]]zko [[aerosol]]ak ere sortzen ditu atmosferan. Aerosol horiek eguzkiaren argia islatzen dute eta [[iluntze global]]a deritzona eragiten dute. 1970az geroztik, berotegi-efektua eragiten duten gasen metaketa gero eta handiagoak eta sufreak eragindako kutsaduraren kontrolek nabarmen handitu zuten tenperatura<ref>{{Erreferentzia|izena=Johannes|abizena=Quaas|izenburua=Robust evidence for reversal of the trend in aerosol effective climate forcing|orrialdeak=12221–12239|hizkuntza=English|abizena2=Jia|abizena3=Smith|abizena4=Albright|abizena5=Aas|abizena6=Bellouin|abizena7=Boucher|abizena8=Doutriaux-Boucher|abizena9=Forster|izena2=Hailing|izena3=Chris|izena4=Anna Lea|izena5=Wenche|izena6=Nicolas|izena7=Olivier|izena8=Marie|izena9=Piers M.|data=2022-09-21|url=https://acp.copernicus.org/articles/22/12221/2022/|aldizkaria=Atmospheric Chemistry and Physics|alea=18|zenbakia=22|issn=1680-7316|doi=10.5194/acp-22-12221-2022|sartze-data=2024-04-21}}</ref>.
Datu instrumental independenteen multzo anitzek erakusten dute klima-sistema berotzen ari dela. 2011-2020 hamarkadan batez beste 1,09 °C [0,95-1,20 °C] berotu zen industria aurreko oinarri-lerroarekin (1850-1900) alderatuta{{sfn|Earth System Science Data|2023|p=2306}}. Gainazaleko tenperaturak 0,2 °C igotzen ari dira hamarkada bakoitzeko{{sfn|IPCC SR15 Ch1|2018|p=81}}. Urte bakoitza ez da zertan izan behar aurreko urtea baino beroagoa: klimaren aldakortasunak berak aurreko urtea baino 0,2 °C beroagoa edo hotzagoa egin dezake<ref>{{Erreferentzia|izena=B. H.|abizena=Samset|izenburua=Delayed emergence of a global temperature response after emission mitigation|orrialdeak=3261|hizkuntza=en|abizena2=Fuglestvedt|abizena3=Lund|izena2=J. S.|izena3=M. T.|data=2020-07-07|url=https://www.nature.com/articles/s41467-020-17001-1|aldizkaria=Nature Communications|alea=1|zenbakia=11|issn=2041-1723|pmid=32636367|pmc=PMC7341748|doi=10.1038/s41467-020-17001-1|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. 1998tik 2013ra bitarte, bi prozesu eman ziren baldintza horiek betetzen zutenak, [[Ozeano Bareko Hamarkadako Oszilazioa]]<ref>{{Erreferentzia|izena=Knut L.|abizena=Seip|izenburua=Global lead-lag changes between climate variability series coincide with major phase shifts in the Pacific decadal oscillation|orrialdeak=1137–1149|hizkuntza=en|abizena2=Grøn|abizena3=Wang|izena2=Ø.|izena3=H.|data=2023-11-01|url=https://doi.org/10.1007/s00704-023-04617-8|aldizkaria=Theoretical and Applied Climatology|alea=3|zenbakia=154|issn=1434-4483|doi=10.1007/s00704-023-04617-8|sartze-data=2024-04-22}}</ref> (ingelesezko PDO gisa ezaguna) eta [[Ozeano Atlantikoko Hamarkada-Anitzeko Oszilazioa]]<ref>{{Erreferentzia|izena=Shuai-Lei|abizena=Yao|izenburua=The global warming hiatus—a natural product of interactions of a secular warming trend and a multi-decadal oscillation|orrialdeak=349–360|hizkuntza=en|abizena2=Huang|abizena3=Wu|abizena4=Qu|izena2=Gang|izena3=Ren-Guang|izena4=Xia|data=2016-01-01|url=https://doi.org/10.1007/s00704-014-1358-x|aldizkaria=Theoretical and Applied Climatology|alea=1|zenbakia=123|issn=1434-4483|doi=10.1007/s00704-014-1358-x|sartze-data=2024-04-22}}</ref> (AMO), [[berotze-globalaren geldialdi]]a eragin zuten<ref>{{Erreferentzia|izena=Shang-Ping|abizena=Xie|izenburua=What Caused the Global Surface Warming Hiatus of 1998–2013?|orrialdeak=128–140|hizkuntza=en|abizena2=Kosaka|izena2=Yu|data=2017-06-01|url=https://doi.org/10.1007/s40641-017-0063-0|aldizkaria=Current Climate Change Reports|alea=2|zenbakia=3|issn=2198-6061|doi=10.1007/s40641-017-0063-0|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. Geldialdiaren ostean, kontrakoa gertatu zen, [[2023 klima aldaketan|2023 bezalako urteekin]], non tenperaturak aurreko bataz bestekoengandik oso urrun igo ziren<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global temperature exceeds 2°C above pre-industrial average on 17 November {{!}} Copernicus|url=https://climate.copernicus.eu/global-temperature-exceeds-2degc-above-pre-industrial-average-17-november|aldizkaria=climate.copernicus.eu|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. Horregatik, tenperatura igoerak 20 urteko tarteetan definitzen dira, urte hotz eta beroen zarata zein hamarkadak iraun dezaketen patroiak murrizten dituena, eta epe-luzeko seinaleak hobeto erakusten dutenak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=IPCCk nabarmendu du posible dela berotze globala 1,5 gradura mugatzea|hizkuntza=eu|data=2023-03-21|url=https://www.berria.eus/mundua/ipcck-nabarmendu-du-posible-dela-berotze-globala-15-gradura-mugatzea_1332402_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-22}}</ref>.
Beste behaketa batzuk ere erabiltzen dira tenperatura neurtzeko, eta horiek ere berotze-globalaren berri ematen dute<ref>{{Erreferentzia|izena=D. S.|abizena=Arndt|izenburua=State of the Climate in 2009|orrialdeak=s1–s222|hizkuntza=EN|abizena2=Baringer|abizena3=Johnson|izena2=M. O.|izena3=M. R.|data=2010-07-01|url=https://journals.ametsoc.org/view/journals/bams/91/7/bams-91-7-stateoftheclimate.xml|aldizkaria=Bulletin of the American Meteorological Society|alea=7|zenbakia=91|issn=0003-0007|doi=10.1175/BAMS-91-7-StateoftheClimate|sartze-data=2024-04-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Norman G.|abizena=Loeb|izenburua=Satellite and Ocean Data Reveal Marked Increase in Earth’s Heating Rate|hizkuntza=en|abizena2=Johnson|abizena3=Thorsen|abizena4=Lyman|abizena5=Rose|abizena6=Kato|izena2=Gregory C.|izena3=Tyler J.|izena4=John M.|izena5=Fred G.|izena6=Seiji|data=2021-07-16|url=https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2021GL093047|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=13|zenbakia=48|issn=0094-8276|doi=10.1029/2021GL093047|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. [[Goi atmosfera]] hozten ari da, [[berotegi-efektuko gas]]ek beroa lurrazaletik gertuago mantentzen baitute, eta erradiazio gutxiago joaten da kanpo espaziora<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global Warming|hizkuntza=en|data=2010-06-03|url=https://earthobservatory.nasa.gov/features/GlobalWarming|aldizkaria=earthobservatory.nasa.gov|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. Berotzeak elurrak estalitako lurren eremua murrizten du, eta [[Glaziarren atzeraldia 1850etik aurrera|glaziarren atzeraldia]] eragiten du. Era berean, berotzeak ere [[ebaporazio]]a handitzen du ozeanoetan, [[hezetasun]] gehiago sartuz atmosferan, eta [[prezipitazio]] handiagoak<ref>{{Erreferentzia|abizena=USGCRP|izenburua=Climate Science Special Report|orrialdeak=1–470|hizkuntza=en|url=https://science2017.globalchange.gov/|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. Landareak lehenago ari dira [[loratze]]n, eta milaka animalia espezie eremu hotzagoetara mugitzen ari dira{{sfn|IPCC AR6 WG2|2022|p=257–260}}.
==== Tenperaturen igoeraren efektua eskualdeka ====
{{OWID|owid=grapher/global-monthly-temp-anomaly|image=Global-monthly-temp-anomaly.png|alt=Tenperatura globalaren grafikoa, eta hemisferioaren araberakoa, grafiko interaktiboa.|caption=Tenperatura globalaren grafikoa, eta hemisferioaren araberakoa.|izenburua=Tenperatura globala eta hemisferio bakoitzekoa.}}
Munduko eskualdeak erritmo desberdinetan berotzen dira. Eredu horrek ez du zerikusirik berotegi-efektuko gasak isurtzen diren tokiarekin; izan ere, gas horiek planeta osoan zabaltzeko adina denbora irauten dute. Industria aurreko alditik, lehorreko eskualdeetako azaleraren batez besteko tenperatura munduko azaleraren batez besteko tenperatura baino ia bi aldiz azkarrago igo da. Izan ere, [[ozeano]]ek [[bero-ahalmen]] handiagoa dute eta [[lurrunketa]] bidez bero gehiago galtzen dute<ref>{{Erreferentzia|izena=Rowan T.|abizena=Sutton|izenburua=Land/sea warming ratio in response to climate change: IPCC AR4 model results and comparison with observations|orrialdeak=L02701|hizkuntza=en|abizena2=Dong|abizena3=Gregory|izena2=Buwen|izena3=Jonathan M.|data=2007-01-16|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2006GL028164|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=2|zenbakia=34|issn=0094-8276|doi=10.1029/2006GL028164|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Sistema klimatiko globalaren energia termikoak gora egin du etenaldi labur batzuekin 1970etik gutxienez, eta energia estra horren % 90 baino gehiago ozeanoan biltegiratu da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Climate Change: Ocean Heat Content|argitaletxea=NOAA Climate|hizkuntza=en|url=http://www.climate.gov/news-features/understanding-climate/climate-change-ocean-heat-content|aldizkaria=www.climate.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Gainerakoek [[atmosfera]] berotu, izotza urtu eta kontinenteak berotu dituzte<ref>{{Erreferentzia|izena=Karina|abizena=von Schuckmann|izenburua=Heat stored in the Earth system: where does the energy go?|orrialdeak=2013–2041|hizkuntza=English|abizena2=Cheng|abizena3=Palmer|abizena4=Hansen|abizena5=Tassone|abizena6=Aich|abizena7=Adusumilli|abizena8=Beltrami|abizena9=Boyer|izena2=Lijing|izena3=Matthew D.|izena4=James|izena5=Caterina|izena6=Valentin|izena7=Susheel|izena8=Hugo|izena9=Tim|data=2020-09-07|url=https://essd.copernicus.org/articles/12/2013/2020/|aldizkaria=Earth System Science Data|alea=3|zenbakia=12|issn=1866-3508|doi=10.5194/essd-12-2013-2020|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
[[Ipar hemisferio]]a eta [[iparburua]] askoz azkarrago berotu dira [[hegoburua]] eta [[hego hemisferio]]a baino. Ipar hemisferioak askoz lur gehiago izateaz gain, urtaroko elurrez eta [[itsas izotz]]ez estaliago dago. Gainazal horiek [[albedo|argi asko islatzetik]] ilun izatera pasatzen direnez izotza urtu ondoren, bero gehiago xurgatzen hasten dira<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Polar Opposites: the Arctic and Antarctic {{!}} NOAA Climate.gov|hizkuntza=en|url=http://www.climate.gov/news-features/understanding-climate/polar-opposites-arctic-and-antarctic|aldizkaria=www.climate.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Elurretako eta izotzetako karbono beltzaren tokiko metaketek ere Artikoa berotzen laguntzen dute<ref>{{Erreferentzia|izena=OAR|abizena=US EPA|izenburua=Methane and Black Carbon Impacts on the Arctic: Communicating the Science|hizkuntza=en|url=https://19january2017snapshot.epa.gov/climate-change-science/methane-and-black-carbon-impacts-arctic-communicating-science|aldizkaria=19january2017snapshot.epa.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Artikoko tenperaturak gora egiten ari dira, [[anplifikazio polar|munduaren gainerakoa bikoizten]] duen erritmoan. Artikoko glaziarren eta izotz-geruzen urtzeak ozeanoen zirkulazioa aldatzen du, [[Golkoko itsaslasterra|Golkoko itsaslasterraren]] ahultzea barne, eta horrek klima are gehiago aldatzen du<ref>{{Erreferentzia|izena=Vincent S.|abizena=Saba|izenburua=Enhanced warming of the N orthwest A tlantic O cean under climate change|orrialdeak=118–132|hizkuntza=en|abizena2=Griffies|abizena3=Anderson|abizena4=Winton|abizena5=Alexander|abizena6=Delworth|abizena7=Hare|abizena8=Harrison|abizena9=Rosati|izena2=Stephen M.|izena3=Whit G.|izena4=Michael|izena5=Michael A.|izena6=Thomas L.|izena7=Jonathan A.|izena8=Matthew J.|izena9=Anthony|data=2016-01|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/2015JC011346|aldizkaria=Journal of Geophysical Research: Oceans|alea=1|zenbakia=121|issn=2169-9275|doi=10.1002/2015JC011346|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Andoni|abizena=Urbistondo|izenburua=Golkoko Korrontea, gure berogailu naturala arriskuan|hizkuntza=eu|data=2021-09-17|url=https://www.naiz.eus/eu/info/especial/20210919/golkoko-korrontea|aldizkaria=www.naiz.eus|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=EDU|abizena=LARTZANGUREN|izenburua=Lurra, 12 josturetatik urratzear|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/7050/027/001/2004-10-19/lurra-12-josturetatik-urratzear.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
=== Etorkizuneko tenperatura globalak ===
[[Fitxategi:Projected_Change_in_Temperatures.svg|thumb|[[CMIP6]]ren gainazaleko tenperaturaren proiekzioak 2090. urterako, 1850-1900 bataz bestekoarekiko. Gaur egungo egoera mendearen amaierarako bi aukera hauen artean dago<ref>{{Erreferentzia|izena=Edward A.G.|abizena=Schuur|izenburua=Permafrost and Climate Change: Carbon Cycle Feedbacks From the Warming Arctic|orrialdeak=343–371|hizkuntza=en|abizena2=Abbott|abizena3=Commane|abizena4=Ernakovich|abizena5=Euskirchen|abizena6=Hugelius|abizena7=Grosse|abizena8=Jones|abizena9=Koven|izena2=Benjamin W.|izena3=Roisin|izena4=Jessica|izena5=Eugenie|izena6=Gustaf|izena7=Guido|izena8=Miriam|izena9=Charlie|data=2022-10-17|url=https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-environ-012220-011847|aldizkaria=Annual Review of Environment and Resources|alea=1|zenbakia=47|issn=1543-5938|doi=10.1146/annurev-environ-012220-011847|sartze-data=2024-04-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Explainer: IPCC Scenarios|hizkuntza=en-AU|data=2022-04-05|url=https://cosmosmagazine.com/earth/climate/explainer-ipcc-scenarios/|aldizkaria=cosmosmagazine.com|sartze-data=2024-04-22}}</ref>.]]
[[Munduko Meteorologia Erakundea]]ren kalkuluen arabera, munduko tenperaturek 1,5 °C-tik gora joateko %66ko probabilitatea izango dute industriaurreko oinarri-lerroarekiko, gutxienez urtebetez, 2023tik 2027ra bitartean<ref>{{Erreferentzia|izena=Fiona|abizena=Harvey|izenburua=World likely to breach 1.5C climate threshold by 2027, scientists warn|hizkuntza=en-GB|abizena2=editor|izena2=Fiona Harvey Environment|data=2023-05-17|url=https://www.theguardian.com/environment/2023/may/17/global-heating-climate-crisis-record-temperatures-wmo-research|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2024-04-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bost urtean 1,5 graduren langa gaindituko dela ohartarazi dute|hizkuntza=eu|data=2023-05-17|url=https://www.berria.eus/mundua/bost-urtean-15-graduren-langa-gaindituko-dela-ohartarazi-dute_228159_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. [[IPCC]]k batez beste 20 urte erabiltzen dituenez tenperatura globalaren aldaketak definitzeko, 1,5 °C-tik gorako urte bakar batek ez du muga hausten.
IPCCren aurreikuspenen arabera, munduko batez besteko tenperatura +1,5 °C baino handiagoa izango da [[2030eko hamarkada]]ren hasieran. IPCCren Seigarren Ebaluazio Txostenak (2023) zenbait proiekzio jaso zituen. Proiekzio horien arabera, 2100. urtean oso litekeena da berotze globala 1,0-1,8 °C-ra iristea berotegi efektuko gas-emisio oso txikiak dituen agertoki batean, 2,1-3,5 °C-ra bitarteko igorpenen agertoki batean, edo 3,3-5,7 °C-ra, oso emisio handiko agertoki batean{{sfn|IPCC AR6 WG1 Summary for Policymakers|2021|p=SPM-17}}. Tarteko eta goiko emisioetan, beroketak 2100 baino luzeago jarraituko du<ref>{{Erreferentzia|izena=Malte|abizena=Meinshausen|izenburua=The RCP greenhouse gas concentrations and their extensions from 1765 to 2300|orrialdeak=213|hizkuntza=en|abizena2=Smith|abizena3=Calvin|abizena4=Daniel|abizena5=Kainuma|abizena6=Lamarque|abizena7=Matsumoto|abizena8=Montzka|abizena9=Raper|izena2=S. J.|izena3=K.|izena4=J. S.|izena5=M. L. T.|izena6=J-F.|izena7=K.|izena8=S. A.|izena9=S. C. B.|data=2011-08-09|url=https://doi.org/10.1007/s10584-011-0156-z|aldizkaria=Climatic Change|alea=1|zenbakia=109|issn=1573-1480|doi=10.1007/s10584-011-0156-z|sartze-data=2024-04-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Christopher|abizena=Lyon|izenburua=Climate change research and action must look beyond 2100|orrialdeak=349–361|hizkuntza=en|abizena2=Saupe|abizena3=Smith|abizena4=Hill|abizena5=Beckerman|abizena6=Stringer|abizena7=Marchant|abizena8=McKay|abizena9=Burke|izena2=Erin E.|izena3=Christopher J.|izena4=Daniel J.|izena5=Andrew P.|izena6=Lindsay C.|izena7=Robert|izena8=James|izena9=Ariane|data=2022-01|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/gcb.15871|aldizkaria=Global Change Biology|alea=2|zenbakia=28|issn=1354-1013|doi=10.1111/gcb.15871|sartze-data=2024-04-22}}</ref>.
Tenperatura igoera jakin batzuen azpitik mantentzeko geratzen den [[karbono-aurrekontu]]a zehazteko, [[karbonoaren ziklo]]a eta berotegi-efektuko gasekiko klima-sentikortasuna modelizatu behar dira<ref>{{Erreferentzia|izena=Joeri|abizena=Rogelj|izenburua=Estimating and tracking the remaining carbon budget for stringent climate targets|orrialdeak=335–342|hizkuntza=en|abizena2=Forster|abizena3=Kriegler|abizena4=Smith|abizena5=Séférian|izena2=Piers M.|izena3=Elmar|izena4=Christopher J.|izena5=Roland|data=2019-07|url=https://www.nature.com/articles/s41586-019-1368-z|aldizkaria=Nature|alea=7765|zenbakia=571|issn=1476-4687|doi=10.1038/s41586-019-1368-z|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. IPCCren arabera, berotze globala 1,5 °C-tik beherakoa izan daiteke, eta bi hereneko probabilitatea dago 2018aren ondorengo emisioak CO<sub>2</sub>-ren 420 edo 570 gigatona baino txikiagoak badira. Gaur egungo 10-13 urteko emisioei dagokie hori. Zalantza handiak daude aurrekontuari buruz. Adibidez, CO<sub>2</sub> 100 gigatona gutxiago izan liteke, [[permafrost]]aren eta hezeguneen CO<sub>2</sub> eta [[metano]]a askatzen ari delako{{sfn|IPCC SR15 Summary for Policymakers|2018|p=12}}. Hala ere, argi dago erregai fosilen baliabideak lur azpian proaktiboki mantendu behar direla, funtsezko beroketa saihesteko. Bestela, haien urritasuna ez litzateke gertatuko emisioek epe luzera eragin handia izan arte{{sfn|IPCC AR5 WG3 Ch5|2014|p=379–380}}.
== Berotze globalaren kausak ==
{{sakontzeko|Klima aldaketaren kausak}}
[[Fitxategi:Physical Drivers of climate change.svg|thumb|Klima aldaketaren eragile fisikoen eragina, gradutan.]]
[[Sistema klimatiko]]ak, berez, hainbat ziklo bizi ditu, urteak iraun dezaketenak ([[El Niño]] hegoaldeko oszilazioa, adibidez), hamarkadak edo mendeak<ref>{{Erreferentzia|izena=Thomas L.|abizena=Delworth|izenburua=Multicentennial variability of the Atlantic meridional overturning circulation and its climatic influence in a 4000 year simulation of the GFDL CM2.1 climate model: MULTICENTENNIAL CLIMATE VARIABILITY|orrialdeak=n/a–n/a|hizkuntza=en|abizena2=Zeng|izena2=Fanrong|data=2012-07|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2012GL052107|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=13|zenbakia=39|doi=10.1029/2012GL052107|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Christian L. E.|abizena=Franzke|izenburua=The Structure of Climate Variability Across Scales|hizkuntza=en|abizena2=Barbosa|abizena3=Blender|abizena4=Fredriksen|abizena5=Laepple|abizena6=Lambert|abizena7=Nilsen|abizena8=Rypdal|abizena9=Rypdal|izena2=Susana|izena3=Richard|izena4=Hege‐Beate|izena5=Thomas|izena6=Fabrice|izena7=Tine|izena8=Kristoffer|izena9=Martin|data=2020-06|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1029/2019RG000657|aldizkaria=Reviews of Geophysics|alea=2|zenbakia=58|issn=8755-1209|doi=10.1029/2019RG000657|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Beste aldaketa batzuk sistema klimatikoaren "kanpoko" desoreka energetikoaren ondorio dira, baina ez beti Lurretik kanpokoa<ref>{{Erreferentzia|izena=National Research|abizena=Council|izenburua=Climate Change: Evidence, Impacts, and Choices: PDF Booklet|hizkuntza=en|data=2012-11-12|url=https://nap.nationalacademies.org/catalog/14673/climate-change-evidence-impacts-and-choices-pdf-booklet|isbn=978-0-309-29010-4|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Kanpoko desoreken adibide batzuk [[berotegi-efektuko gas]]en kontzentrazioen aldaketak, [[eguzki-argitasun]]a, [[sumendi]]en erupzioak eta Lurraren orbitan Eguzkiaren inguruan [[Derrigortze orbital|gertatzen diren aldaketak]] dira<ref>{{Erreferentzia|izena=N. L.|abizena=Bindoff|izenburua=Chapter 10 - Detection and attribution of climate change: From global to regional|argitaletxea=Cambridge University Press|hizkuntza=en|abizena2=Stott|abizena3=AchutaRao|abizena4=Allen|abizena5=Gillett|abizena6=Gutzler|abizena7=Hansingo|abizena8=Hegerl|abizena9=Hu|izena2=P. A.|izena3=K. M.|izena4=M. R.|izena5=N.|izena6=D.|izena7=K.|izena8=G.|izena9=Y.|data=2013|url=http://www.climatechange2013.org/images/report/WG1AR5_Chapter10_FINAL.pdf|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
Gizakiak klima-aldaketari egiten dion ekarpena zehazteko, [[Klimaren aldakortasuna eta aldaketa|barne aldakortasun klimatikoa]] eta kanpoko behartze naturalak baztertu behar dira. Funtsezko ikuspegi bat kausa potentzial guztien "aztarna" bakarrak zehaztean datza, eta, ondoren, aztarna horiek behatutako klima-aldaketaren ereduekin alderatzean<ref>{{Erreferentzia|abizena=USGCRP|izenburua=Climate Science Special Report|orrialdeak=1–470|hizkuntza=en|url=https://science2017.globalchange.gov/chapter/appendix-c/|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Adibidez, eguzki-behartzea baztertu egin daiteke kausa nagusi gisa. Bere hatz-marka atmosfera osoa berotzea izango litzateke. Hala ere, atmosferaren behealdea baino ez da berotu, eta berotegi-efektuko gasen behartzearekin bat dator hori<ref>{{Erreferentzia|abizena=U.S. Global Change Research Program|izenburua=Global climate change impacts in the United States : a state of knowledge report|argitaletxea=Cambridge University Press|data=2009|url=https://www.worldcat.org/oclc/428024323|isbn=978-0-521-14407-0|pmc=428024323|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Duela gutxiko [[klima-aldaketaren atribuzioa]]k erakusten duenez, berotegi-efektuko gasen hazkundea da bultzatzaile nagusia, eta aerosolek, berriz, moteltze-efektua dute.
=== Berotegi-efektuko gasen igorpena ===
{{OWID|owid=grapher/co2-long-term-concentration|image=Co2-long-term-concentration.png|alt=CO2 kontzentrazioaren grafiko historikoa.|caption=<chem>CO2</chem> kontzentrazioaren grafiko historikoa.|izenburua=CO2 kontzentrazioaren grafiko historikoa.}}
[[Berotegi-efektuko gas]]ak gardenak dira [[Eguzki-argi|eguzki-argiari]] dagokionez, eta, beraz, horrek atmosfera zeharkatzea ahalbidetzen dute, Lurraren azalera berotzeko. Lurrak [[bero]]a irradiatzen du, eta berotegi-efektuko gasek zati bat xurgatzen dute. Xurgapen horrek beroak espaziora ihes egiteko duen abiadura moteltzen du, beroa Lurraren gainazaletik gertu harrapatuz eta denborarekin berotuz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Causes of Climate Change|url=https://climate.nasa.gov/causes|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. [[Industria Iraultza]]ren aurretik, berotegi efektuko gas kopuru naturalen ondorioz, lurrazaletik hurbil zegoen airea 33° C epelagoa zen naturalki izango litzatekeena baino<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chapter 1: Historical Overview of Climate Change Science - AR4 WGI|url=https://archive.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/ch1.html|aldizkaria=archive.ipcc.ch|sartze-data=2022-10-06}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=What Is the Greenhouse Effect?|hizkuntza=en|url=https://www.acs.org/content/acs/en/climatescience/climatesciencenarratives/what-is-the-greenhouse-effect.html|aldizkaria=American Chemical Society|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. [[Ur-lurrun]]ak (~% 50) eta [[hodei]]ek (~% 25) berotegi-efektuari gehien eragiten dioten arren, tenperaturaren arabera handitu egiten dira eta, beraz, berrelikatu egiten dira. Aldiz, [[Karbono dioxido|CO<sub>2</sub>]] (~% 20), [[ozono troposferiko]]a<ref>{{Erreferentzia|izena=Bin|abizena=Wang|izenburua=Sensitivity of global greenhouse gas budgets to tropospheric ozone pollution mediated by the biosphere|orrialdeak=084001|abizena2=Shugart|abizena3=Lerdau|izena2=Herman H|izena3=Manuel T|data=2017-08-01|url=https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1748-9326/aa7885|aldizkaria=Environmental Research Letters|alea=8|zenbakia=12|issn=1748-9326|doi=10.1088/1748-9326/aa7885|sartze-data=2022-10-06}}</ref>, [[Klorofluorokarbono|CFC]] eta [[oxido nitroso]]a bezalako gasen kontzentrazioak ez daude tenperaturaren mende, eta, beraz, tenperaturan eragiten duten kanpo-faktoreak dira<ref>{{Erreferentzia|izena=Gavin A.|abizena=Schmidt|izenburua=Attribution of the present-day total greenhouse effect|orrialdeak=D20106|hizkuntza=en|abizena2=Ruedy|abizena3=Miller|abizena4=Lacis|izena2=Reto A.|izena3=Ron L.|izena4=Andy A.|data=2010-10-16|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2010JD014287|aldizkaria=Journal of Geophysical Research|alea=D20|zenbakia=115|issn=0148-0227|doi=10.1029/2010JD014287|sartze-data=2022-10-06}}</ref>.
Industria Iraultzaz geroztik giza jarduerak, batez ere [[Erregai fosil|erregai fosilak]] ([[ikatz]]a, [[petrolio]]a eta [[gas natural]]a) erauzteak eta erretzeak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Oil and gas firms 'have had far worse climate impact than thought'|hizkuntza=en|data=2020-02-19|url=http://www.theguardian.com/environment/2020/feb/19/oil-gas-industry-far-worse-climate-impact-than-thought-fossil-fuels-methane|aldizkaria=the Guardian|sartze-data=2022-10-06}}</ref>, berotegi-efektuko gasen kopurua handitu du atmosferan, eta horrek desoreka erradiatiboa eragin du. 2019an, CO<sub>2</sub> eta metano kontzentrazioak % 48 eta % 160 inguru igo dira, hurrenez hurren, 1750etik<ref>{{Erreferentzia|abizena=WMO|izenburua=State of the global climate 2020|data=2021|url=https://www.worldcat.org/oclc/1281669822|isbn=978-92-63-11264-4|pmc=1281669822|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. Azken 2 milioi urteetan CO<sub>2</sub> maila horiek edozein unetan izan direnak baino handiagoak dira. Metano-kontzentrazioak azken 800.000 urteetan baino askoz handiagoak dira<ref name=":1" />.
2019an, berotegi efektuko gasen munduko isuri antropogenikoak 59.000 milioi tona CO<sub>2</sub> izan ziren. Isuri horien % 75 CO<sub>2</sub> zen, % 18 metanoa, % 4 oxido nitrosoa eta % 2 gas [[fluor]]dunak<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability|hizkuntza=en|url=https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/|aldizkaria=www.ipcc.ch|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. CO<sub>2</sub> isuriak, batez ere, garraiorako, fabrikaziorako, berokuntzarako eta elektrizitaterako energia emateko erregai fosilak erretzetik datoz. Beste CO<sub>2</sub> isuri batzuk [[basogabetze]]tik eta prozesu industrialetatik datoz, [[zementu]]a, [[altzairu]]a, [[aluminio]]a eta [[ongarri]]ak fabrikatzeko erreakzio kimikoek askatutako CO<sub>2</sub>a barne<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Sector by sector: where do global greenhouse gas emissions come from?|url=https://ourworldindata.org/ghg-emissions-by-sector|aldizkaria=Our World in Data|sartze-data=2022-10-06}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Halvor|abizena=Kvande|izenburua=The Aluminum Smelting Process|orrialdeak=S2|hizkuntza=en-US|data=2014-05|url=https://journals.lww.com/joem/Fulltext/2014/05001/The_Aluminum_Smelting_Process.2.aspx|aldizkaria=Journal of Occupational and Environmental Medicine|zenbakia=56|issn=1076-2752|pmid=24806722|pmc=PMC4131936|doi=10.1097/JOM.0000000000000154|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. Metano-isurketak [[abeltzaintza]]tik, [[simaur]]retik, [[arroz]]-hazkuntzatik, [[zabortegi]]etatik, [[hondakin-ur]]etatik eta ikatz-[[meatzaritza]]tik datoz, baita petrolioa eta gasa erauztetik ere<ref>{{Erreferentzia|izena=OAR|abizena=US EPA|izenburua=Overview of Greenhouse Gases|hizkuntza=en|data=2015-12-23|url=https://www.epa.gov/ghgemissions/overview-greenhouse-gases|aldizkaria=www.epa.gov|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. Oxido nitroso isuriak ongarrien deskonposizio mikrobiarretik datoz neurri handi batean<ref>{{Erreferentzia|izena=Cornelius|abizena=Oertel|izenburua=Greenhouse gas emissions from soils—A review|orrialdeak=327–352|hizkuntza=en|abizena2=Matschullat|abizena3=Zurba|abizena4=Zimmermann|abizena5=Erasmi|izena2=Jörg|izena3=Kamal|izena4=Frank|izena5=Stefan|data=2016-10-01|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0009281916300551|aldizkaria=Geochemistry|alea=3|zenbakia=76|issn=0009-2819|doi=10.1016/j.chemer.2016.04.002|sartze-data=2022-10-06}}</ref>.
Baso-soiltzeak berotegi-efektuko gasen isurketei egiten dien ekarpena gorabehera, lurrazalak, bereziki bertako basoek, [[karbono-hustubide]] garrantzitsua izaten jarraitzen du CO<sub>2</sub>arentzat. Lurrazaleko hustubide-prozesuek, hala nola [[Karbonoaren finkapena|karbonoa lurrean finkatzeak]] eta [[fotosintesi]]ak, munduko CO<sub>2</sub> isurien % 29 inguru ezabatzen dute<ref name=":2" />. Ozeanoa ere karbono-hustubide garrantzitsua da bi etapako prozesu baten bidez. Lehenik, CO<sub>2</sub> gainazaleko uretan disolbatzen da. Ondoren, ozeanoaren itzulerako zirkulazioak ozeanoaren barnealderantz banatzen du, eta bertan metatzen da denborarekin [[karbonoaren zikloa]]ren zati gisa. Azken bi hamarkadetan, munduko ozeanoek isuritako CO<sub>2</sub>aren % 20-30 xurgatu dute.
Ustez garbia den teknologiak, hain zuzen, Interneteko datu fluxu handien agerpenak gas igorpenen igoera ekarri du azken hamarkadetan. Hain zuzen, datu digitalen transmisioa eta mantentzea da CO<sub>2</sub> gas-igorpenen iturri nagusietako bat, zerbitzariek horretarako beharrezko duten hozketa dela eta.<ref>{{Erreferentzia|izena=15 de Octubre|abizena=de 2020|izenburua=Cuánta contaminación producen tus dispositivos electrónicos y cómo disminuirla|hizkuntza=es-ES|url=https://www.infobae.com/america/tecno/2020/10/15/cuanta-contaminacion-producen-tus-dispositivos-electronicos-y-como-disminuirla/|aldizkaria=infobae|sartze-data=2021-12-10}}</ref> 2020ko [[COVID-19 pandemia|pandemia]] urtean, historian inoiz baino gehiago igorri zen CO<sub>2</sub> atmosferara.<ref>{{Erreferentzia|abizena=EFE|izenburua=Nuevo récord de dióxido de carbono en la atmósfera en 2020 pese al parón de la pandemia de coronavirus|hizkuntza=es|data=2021-10-25|url=https://cadenaser.com/ser/2021/10/25/ciencia/1635155568_312719.html|aldizkaria=Cadena SER|sartze-data=2021-12-10}}</ref>
=== Aerosolak eta hodeiak ===
[[Airearen kutsadura]], [[aerosol]] bidez, gizakien [[Osasun|osasunerako]] zama handia izateaz gain, klimari ere eragiten dio, eskala handian<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-3">{{Erreferentzia|izena=B. H.|abizena=Samset|izenburua=Climate Impacts From a Removal of Anthropogenic Aerosol Emissions|orrialdeak=1020–1029|hizkuntza=en|abizena2=Sand|abizena3=Smith|abizena4=Bauer|abizena5=Forster|abizena6=Fuglestvedt|abizena7=Osprey|abizena8=Schleussner|izena2=M.|izena3=C. J.|izena4=S. E.|izena5=P. M.|izena6=J. S.|izena7=S.|izena8=C.‐F.|data=2018-01-28|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/2017GL076079|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=2|zenbakia=45|issn=0094-8276|pmid=32801404|pmc=PMC7427631|doi=10.1002/2017GL076079|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=V. Faye|abizena=McNeill|izenburua=Atmospheric Aerosols: Clouds, Chemistry, and Climate|orrialdeak=427–444|hizkuntza=en|data=2017-06-07|url=https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-chembioeng-060816-101538|aldizkaria=Annual Review of Chemical and Biomolecular Engineering|alea=1|zenbakia=8|issn=1947-5438|doi=10.1146/annurev-chembioeng-060816-101538|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-3"/>. 1961 eta 1990 bitartean, Lurraren azalera iristen den eguzki-argiaren kopurua pixkanaka murrizten ari zela ikusi zen. Fenomeno hori [[Iluntze global|iluntze globala]] izenez ezagutzen da, eta [[bioerregai]]ak eta [[erregai fosil]]ak erretzetik datozen aerosolei egotzi ohi zaie<ref>{{Erreferentzia|izena=Yanyi|abizena=He|izenburua=A Revisit of Global Dimming and Brightening Based on the Sunshine Duration|orrialdeak=4281–4289|hizkuntza=en|abizena2=Wang|abizena3=Zhou|abizena4=Wild|izena2=Kaicun|izena3=Chunlüe|izena4=Martin|data=2018-05-16|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2018GL077424|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=9|zenbakia=45|doi=10.1029/2018GL077424|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-4">{{Erreferentzia|izena=T.|abizena=Storelvmo|izenburua=Disentangling greenhouse warming and aerosol cooling to reveal Earth’s climate sensitivity|orrialdeak=286–289|hizkuntza=en|abizena2=Leirvik|abizena3=Lohmann|abizena4=Phillips|abizena5=Wild|izena2=T.|izena3=U.|izena4=P. C. B.|izena5=M.|data=2016-04|url=https://www.nature.com/articles/ngeo2670|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=4|zenbakia=9|issn=1752-0908|doi=10.1038/ngeo2670|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Mundu mailan, aerosolek behera egin dute 1990etik, eta horrek esan nahi du jada ez dutela hainbeste ezkutatzen berotegi-efektuko gasek eragindako berotzea<ref>{{Erreferentzia|izena=Martin|abizena=Wild|izenburua=From Dimming to Brightening: Decadal Changes in Solar Radiation at Earth's Surface|orrialdeak=847–850|hizkuntza=en|abizena2=Gilgen|abizena3=Roesch|abizena4=Ohmura|abizena5=Long|abizena6=Dutton|abizena7=Forgan|abizena8=Kallis|abizena9=Russak|izena2=Hans|izena3=Andreas|izena4=Atsumu|izena5=Charles N.|izena6=Ellsworth G.|izena7=Bruce|izena8=Ain|izena9=Viivi|data=2005-05-06|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.1103215|aldizkaria=Science|alea=5723|zenbakia=308|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.1103215|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-4"/><ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-3"/>.
Aerosolek eguzki-erradiazioa sakabanatu eta xurgatzen dute. [[Lurraren erradiazio-balantzea|Lurraren erradiazio-balantzean]] ere zeharkako ondorioak dituzte. [[Sulfato]]-aerosolek [[hodei]]en kondentsazio-nukleo gisa jarduten dute, eta tanta gehiago eta txikiagoak dituzten hodeiak sortzen dituzte<ref>{{Erreferentzia|izena=S.|abizena=Twomey|izenburua=The Influence of Pollution on the Shortwave Albedo of Clouds|orrialdeak=1149–1152|hizkuntza=EN|data=1977-07-01|url=https://journals.ametsoc.org/view/journals/atsc/34/7/1520-0469_1977_034_1149_tiopot_2_0_co_2.xml|aldizkaria=Journal of the Atmospheric Sciences|alea=7|zenbakia=34|issn=0022-4928|doi=10.1175/1520-0469(1977)034<1149:TIOPOT>2.0.CO;2|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Hodei horiek eguzki-erradiazioa tanta gutxiago eta handiagoak dituzten hodeiek baino modu eraginkorragoan islatzen dute. Euri tanten hazkundea ere murrizten dute, eta, ondorioz, hodeiak islatzaileagoak dira sartzen den eguzki argiaren aurrean<ref>{{Erreferentzia|izena=Bruce A.|abizena=Albrecht|izenburua=Aerosols, Cloud Microphysics, and Fractional Cloudiness|orrialdeak=1227–1230|hizkuntza=en|data=1989-09-15|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.245.4923.1227|aldizkaria=Science|alea=4923|zenbakia=245|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.245.4923.1227|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Aerosolen zeharkako ondorioek eragiten dute ziurgabetasun handiena indar erradiatiboan.
Aerosolek berotze globala mugatu ohi duten arren eguzki-argia islatzean, [[elur]]raren edo [[izotz]]aren gainera erortzen den [[kedar]]raren [[karbono beltz]]ak berotze globalean lagun dezake. Eguzki-argiaren xurgapena ez ezik, urtzea eta itsas mailaren igoera ere areagotzen ditu<ref>{{Erreferentzia|izena=V.|abizena=Ramanathan|izenburua=Global and regional climate changes due to black carbon|orrialdeak=221–227|hizkuntza=en|abizena2=Carmichael|izena2=G.|data=2008-04|url=https://www.nature.com/articles/ngeo156|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=4|zenbakia=1|issn=1752-0908|doi=10.1038/ngeo156|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Artikoan karbono beltzaren gordailu berriak mugatzeak berotze globala 0,2 °C murriztu lezake 2050erako<ref>{{Erreferentzia|izena=M.|abizena=Sand|izenburua=Response of Arctic temperature to changes in emissions of short-lived climate forcers|orrialdeak=286–289|hizkuntza=en|abizena2=Berntsen|abizena3=von Salzen|abizena4=Flanner|abizena5=Langner|abizena6=Victor|izena2=T. K.|izena3=K.|izena4=M. G.|izena5=J.|izena6=D. G.|data=2016-03|url=https://www.nature.com/articles/nclimate2880|aldizkaria=Nature Climate Change|alea=3|zenbakia=6|issn=1758-6798|doi=10.1038/nclimate2880|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
=== Lurzoruaren erabileran aldaketak ===
[[Fitxategi:20210331_Global_tree_cover_loss_-_World_Resources_Institute.svg|thumb|[[Basogabetze]]a munduan.]]
Gizakiek [[lurzoru|Lurraren azalera]] aldatzen dute batez ere [[nekazaritza]]-lur gehiago sortzeko. Gaur egun, nekazaritzak lurraren azaleraren % 34 hartzen du, % 26 [[baso]]ak dira eta % 30 ez da bizitzeko modukoa (glaziarrak, basamortuak, etab.)<ref>{{Erreferentzia|izena=Hannah|abizena=Ritchie|izenburua=Land Use|abizena2=Roser|izena2=Max|data=2013-11-13|url=https://ourworldindata.org/land-use|aldizkaria=Our World in Data|sartze-data=2022-10-12}}</ref>. Baso-lurren kopuruak behera egiten jarraitzen du, eta hori da lurraren erabileran berotze globala eragiten duen aldaketa nagusia<ref>{{Erreferentzia|izenburua=One-Fourth of Forest Loss Permanent; Global Deforestation Not Slowing Down|hizkuntza=en|url=https://news.uark.edu/articles/42776|aldizkaria=University of Arkansas News|sartze-data=2022-10-12}}</ref>. [[Deforestazio]]ak zuhaitzek suntsitzen direnean duten CO<sub>2</sub> kopurua askatzen du, eta zuhaitz horiek etorkizunean CO<sub>2</sub> gehiago xurgatzea eragozten du. Deforestazioaren arrazoi nagusiak honako hauek dira: basotik nekazaritza-lurrerako erabileraren etengabeko aldaketa, behi-[[haragi]]a eta [[palma-olio]]a (% 27), baso-produktuak ekoizteko mozketa (% 26), epe laburreko migrazio-laboreak (% 24) eta [[Baso-sute|baso-suteak]] (% 23)<ref>{{Erreferentzia|izena=Philip G.|abizena=Curtis|izenburua=Classifying drivers of global forest loss|orrialdeak=1108–1111|hizkuntza=en|abizena2=Slay|abizena3=Harris|abizena4=Tyukavina|abizena5=Hansen|izena2=Christy M.|izena3=Nancy L.|izena4=Alexandra|izena5=Matthew C.|data=2018-09-14|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.aau3445|aldizkaria=Science|alea=6407|zenbakia=361|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.aau3445|sartze-data=2022-10-12}}</ref>.
Lurzoruaren erabilera-aldaketek ez diete berotegi-efektuko gasen isurketei soilik eragiten. Eskualde bateko landaretza motak tokiko tenperaturari eragiten dio. Eragina du espazioan islatzen den eguzki-argi kopuruan ([[albedo]]) eta [[ebapotranspirazio|lurrunketa bidez]] galtzen den bero kopuruan. Adibidez, baso ilun batetik belardi batera aldatzeak azalera argiago bihurtzen du, eta horrek eguzki-argi gehiago islatzea eragiten du. Deforestazioak tenperaturei ere eragin diezaieke, hodeietan eragina duten konposatu kimikoen askapena aldatzean eta haize-patroiak aldatzean<ref>{{Erreferentzia|izena=Frances|abizena=Seymour|izenburua=Forests in the IPCC Special Report on Land Use: 7 Things to Know|hizkuntza=en|abizena2=Gibbs|izena2=David|data=2019-08-08|url=https://www.wri.org/insights/forests-ipcc-special-report-land-use-7-things-know|sartze-data=2022-10-12}}</ref>. Eremu tropikal eta epeletan, efektu garbia beroketa esanguratsua eragitea da; poloetatik hurbilen dauden latitudeetan, berriz, albedo irabazi batek (basoa elurrezko estalkiak ordezten duen heinean) hozte efektua eragiten du. Mundu mailan, efektu horiek apur bat hoztea eragin dutela uste da, gainazaleko albedoa handituz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chapter 2 : Land–Climate interactions — Special Report on Climate Change and Land|url=https://www.ipcc.ch/srccl/chapter/chapter-2/|sartze-data=2022-10-12}}</ref>.
=== Kausa naturalak ===
[[Fitxategi:2017_Global_warming_attribution_-_based_on_NCA4_Fig_3.3_-_single-panel_version.svg|thumb|Klima aldaketaren atribuzioa. Kausa naturalen eta gizakien eragina neurtzen dira grafiko honetan.]]
Iraganean ere klima-aldaketa garaiak izan dira, baina oraingoaren aldean faktore naturalek eragindakoak, ez giza-jardueraren ondorioz sortutakoak. Lurraren [[orbita]] ez da zirkularra, baizik eta [[elipse]] bat, formaz eta orientazioz denboran zehar poliki-poliki aldatzen dena. Orbita aldaketak hiru dira, baina bakarrik lehena hartzen da kontuan kausa bezala. Lurraren eta Eguzkiaren arteko batez besteko distantzia handitu eta txikitu egiten da (10.000 urtez behin ziklo bat). Mugimendu honek aldatu egiten du Lurrera iristen den eguzki-energia kopurua, eta horrek klima aldatzen du.<ref name="#4">{{Erreferentzia|izena=Dessler, Andrew|abizena=E.|izenburua=Klima-aldaketa globalaren zientzia eta politika : eztabaidarako gida|argitaletxea=Ehupress|data=2009|url=https://www.worldcat.org/oclc/863180508|isbn=9788498602111|pmc=863180508|sartze-data=2019-02-28}}</ref> [[Tektonika|Jarduera tektonikoak]] epe-luzera begiratuta daude (milioika urte). [[Kontinente]]en eta [[mendi]]en kokapenean izandako aldaketek hainbat modutan alda dezakete klima. Adibidez, kontinenteen kokapenak erabakitzen du lurraren zenbateko [[azalera]] estaltzen duen [[elur]]rak edo zenbat [[euri]] isurtzen den. Halaber, [[haize]] nagusien mugimenduak alda ditzake.<ref name="#4" /> Fenomeno hauek iraganean izandako klima aldaketak azaltzeko balio badute ere, oso geldoak dira, eta ez dute eraginik gaur egun ikusten dugun joeran.
[[Sumendi]]en [[Sumendi-erupzio|erupzioek]] atmosferara [[hauts]]a eta [[Sumendi-errauts|errautsa]] jaurtitzen dute. Hautsak eta errautsak blokatu egiten dute eguzkitik datorren argia. Ondorioz, erupzio nagusi baten ondoren, hurrengo urteetan hozten egiten du Lurra.<ref>{{Erreferentzia|abizena=@NatGeoES|izenburua=Ciencia|hizkuntza=es|url=https://www.nationalgeographic.es/ciencia|aldizkaria=Ciencia {{!}} National Geographic|sartze-data=2019-02-28}}</ref> Hala ere, sumendien eragina CO2aren emisioetan gizakienaren %1 baino ez da gaur egun<ref>{{Erreferentzia|izena=Tobias P.|abizena=Fischer|izenburua=AGU Centennial Grand Challenge: Volcanoes and Deep Carbon Global CO 2 Emissions From Subaerial Volcanism—Recent Progress and Future Challenges|hizkuntza=en|abizena2=Aiuppa|izena2=Alessandro|data=2020-03|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2019GC008690|aldizkaria=Geochemistry, Geophysics, Geosystems|alea=3|zenbakia=21|issn=1525-2027|doi=10.1029/2019GC008690|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
Eguzkiaren argia, klima gidatzen duen energia-iturria da. Eguzkitik lurrazalera iristen den argi kantitatean aldaketak izanez gero, aldatu egingo luke klima. Adibidez, [[1650]] eta [[1850]]. urteen artean eguzki jardueraren gainbehera bat gertatu zen eta izotz aro txiki bat sortu zuen planetan. [[Groenlandia]] bakartuta geratu zen partzialki eta [[glaziar]]rek [[Alpeak|Alpeetan]] aurrera egin zuten.<ref name="#2" /> Berotegi-gasek berotze globalean duten eragina oso txikia dela uste duten zientzialariek (hots, klima-aldaketari garrantzia kentzen dioten eszeptikoek) azken urteotako tenperaturen igoera eguzkiaren jardueraren ondorioz dela proposatu dute ([[Eguzkiaren orban|eguzkiaren orbanak]] ugariagoak direnean eguzkiak [[erradiazio]] gehiago igortzen du).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Review of the Draft Fourth National Climate Assessment|data=2018-05-18|url=http://dx.doi.org/10.17226/25013|doi=10.17226/25013|sartze-data=2019-02-28}}</ref> Aldaketa horren ondorioz balitz, [[troposfera]] eta [[estratosfera]] ere berotuko lirateke, eta ez da hala gertatzen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global Climate Change Impacts in the United States|hizkuntza=en|url=https://www.globalchange.gov/browse/reports/global-climate-change-impacts-united-states|aldizkaria=GlobalChange.gov|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Gainera, azken hamarkadetan ez da egon aldaketa nabarmenik Eguzkiaren erradiazioan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Is the Sun causing global warming?|url=https://climate.nasa.gov/faq/14/is-the-sun-causing-global-warming|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
=== Klima-aldaketaren atzeraelikadura ===
[[Fitxategi:NORTH POLE Ice (19626661335).jpg|thumb|Itsas izotzak sartzen den eguzki-argiaren % 50 eta % 70 artean islatzen du, eta ozeanoak, ilunagoa denez, % 6 baino ez du islatzen. Itsas izotz eremu bat urtzen denean eta ozeano gehiago agerian uzten duenean, horrek bero gehiago xurgatzen du, eta horrek tenperatura handitzen du eta izotz gehiago urtzen du. [[Izotz-albedo berrelikadura|Prozesu hori]] atzeraelikadura positiboa da.]]
Atzeraelikadurek aldatu egiten dute klima-sistemak hasierako behartze bati ematen dion erantzuna: [[Atzeraeragin positibo|atzeraelikadura "autosendogarriek" edo "positiboek"]] areagotzen dute, eta [[Atzeraeragin negatibo|atzeraelikadura "orekatzaileek" edo "negatiboek"]] murrizten<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Study of Earth as an Integrated System|url=https://climate.nasa.gov/nasa_science/science|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Errefortzuko atzeraelikadura nagusiak honako hauek dira: [[ur-lurrunaren berrelikadura]], [[izotz-albedo berrelikadura]] eta hodeien efektu garbia<ref name=":1" />. Oreka-mekanismo nagusia [[Hozte erradiatibo|hozte erradiatiboa]] da, Lurraren gainazalak bero gehiago igortzen baitu espaziora, tenperaturaren igoerari erantzuteko. Tenperaturaren atzeraelikaduraz gain, atzeraelikadurak daude [[karbonoaren zikloa]]n, hala nola CO<sub>2</sub>ren ongarri-efektua landareen hazkundean<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Climate change 2013 : the physical science basis : Working Group I contribution to the Fifth assessment report of the Intergovernmental Panel on Climate Change|data=2014|url=https://www.worldcat.org/oclc/879855060|isbn=978-1-107-05799-9|pmc=879855060|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Atzeraelikadurei buruzko ziurgabetasuna da klima-eredu desberdinek isuri kopuru jakin baterako beroketa-magnitude desberdinak proiektatzeko arrazoi nagusia<ref>{{Erreferentzia|izena=Eric W.|abizena=Wolff|izenburua=Feedbacks on climate in the Earth system: introduction|orrialdeak=20140428|abizena2=Shepherd|abizena3=Shuckburgh|abizena4=Watson|izena2=John G.|izena3=Emily|izena4=Andrew J.|data=2015-11-13|url=https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsta.2014.0428|aldizkaria=Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences|alea=2054|zenbakia=373|pmid=26438277|pmc=PMC4608041|doi=10.1098/rsta.2014.0428|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
Berotegi-efektuko gasek airea berotzen duten heinean, [[Hezetasun erlatibo|hezetasun gehiago atxiki dezake]]. Ur-lurruna berotegi-efektuko gas indartsua da, eta, beraz, are gehiago berotzen du atmosfera. Hodeiak ugarituz gero, eguzki-argi gehiago islatuko da espazioan, eta planeta hoztuko da. Hodeiak altuagoak eta finagoak badira, isolatzaile bat bezala jokatzen dute, beroa behetik behera islatuz eta planeta berotuz<ref>{{Erreferentzia|izena=Richard G|abizena=Williams|izenburua=Controls of the transient climate response to emissions by physical feedbacks, heat uptake and carbon cycling|orrialdeak=0940c1|hizkuntza=en|abizena2=Ceppi|abizena3=Katavouta|izena2=Paulo|izena3=Anna|data=2020-09-01|url=https://doi.org/10.1088/1748-9326/ab97c9|aldizkaria=Environmental Research Letters|alea=9|zenbakia=15|issn=1748-9326|doi=10.1088/1748-9326/ab97c9|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Hodeien eragina atzeraelikaduraren ziurgabetasun-iturri handiena da.
Beste atzeraelikadura garrantzitsu bat [[Artiko]]an elur-geruza eta itsas izotza murriztea da, Lurraren gainazalaren islakortasuna murrizten baitu<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Arctic amplification|url=https://climate.nasa.gov/news/927/arctic-amplification|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Orain, Eguzkiaren energia gehiago xurgatzen da eskualde horietan, eta horrek Artikoko tenperatura-aldaketak anplifikatzen laguntzen du<ref>{{Erreferentzia|izena=Judah|abizena=Cohen|izenburua=Recent Arctic amplification and extreme mid-latitude weather|orrialdeak=627–637|hizkuntza=en|abizena2=Screen|abizena3=Furtado|abizena4=Barlow|abizena5=Whittleston|abizena6=Coumou|abizena7=Francis|abizena8=Dethloff|abizena9=Entekhabi|izena2=James A.|izena3=Jason C.|izena4=Mathew|izena5=David|izena6=Dim|izena7=Jennifer|izena8=Klaus|izena9=Dara|data=2014-09|url=https://www.nature.com/articles/ngeo2234|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=9|zenbakia=7|issn=1752-0908|doi=10.1038/ngeo2234|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Artikoaren anplifikazioa ere urtzen ari da [[permafrost]]a, metanoa eta CO<sub>2</sub> atmosferara askatzen dituena<ref>{{Erreferentzia|izena=Merritt R.|abizena=Turetsky|izenburua=Permafrost collapse is accelerating carbon release|orrialdeak=32–34|hizkuntza=en|abizena2=Abbott|abizena3=Jones|abizena4=Walter Anthony|abizena5=Olefeldt|abizena6=Schuur|abizena7=Koven|abizena8=McGuire|abizena9=Grosse|izena2=Benjamin W.|izena3=Miriam C.|izena4=Katey|izena5=David|izena6=Edward A. G.|izena7=Charles|izena8=A. David|izena9=Guido|data=2019-05|url=https://www.nature.com/articles/d41586-019-01313-4|aldizkaria=Nature|alea=7754|zenbakia=569|doi=10.1038/d41586-019-01313-4|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Klima aldaketak hezeguneetan, itsas sistemetan eta ur gezako sistemetan metanoa askatzea ere eragin dezake<ref>{{Erreferentzia|izena=Joshua F.|abizena=Dean|izenburua=Methane Feedbacks to the Global Climate System in a Warmer World|orrialdeak=207–250|hizkuntza=en|abizena2=Middelburg|abizena3=Röckmann|abizena4=Aerts|abizena5=Blauw|abizena6=Egger|abizena7=Jetten|abizena8=de Jong|abizena9=Meisel|izena2=Jack J.|izena3=Thomas|izena4=Rien|izena5=Luke G.|izena6=Matthias|izena7=Mike S. M.|izena8=Anniek E. E.|izena9=Ove H.|data=2018-03|url=http://doi.wiley.com/10.1002/2017RG000559|aldizkaria=Reviews of Geophysics|alea=1|zenbakia=56|doi=10.1002/2017RG000559|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Oro har, atzeraelikadura klimatikoak gero eta positiboagoak izatea espero da<ref name=":1" />.
Gizakiak eragindako CO<sub>2</sub> isurien erdia inguru lehorreko landareek eta ozeanoek xurgatu dute<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Carbon Cycle|hizkuntza=en|data=2011-06-16|url=https://www.earthobservatory.nasa.gov/features/CarbonCycle/page5.php|aldizkaria=www.earthobservatory.nasa.gov|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Lurrean, CO<sub>2</sub>aren hazkundeak eta hazkunde-denboraldiaren luzapenak landareen hazkundea suspertu dute. Klima-aldaketak areagotu egiten ditu lehorteak eta bero-boladak, landareen hazkundea eragozten dutenak, eta, horren ondorioz, ez dago zalantzarik karbono-hustubide horrek hazten jarraituko duenik etorkizunean. Lurzoruek karbono kantitate handiak dituzte eta [[Lurzoruko karbonoaren berrelikadura|zati bat aska dezakete berotzen direnean]]<ref>{{Erreferentzia|izena=J. M.|abizena=Melillo|izenburua=Long-term pattern and magnitude of soil carbon feedback to the climate system in a warming world|orrialdeak=101–105|hizkuntza=en|abizena2=Frey|abizena3=DeAngelis|abizena4=Werner|abizena5=Bernard|abizena6=Bowles|abizena7=Pold|abizena8=Knorr|abizena9=Grandy|izena2=S. D.|izena3=K. M.|izena4=W. J.|izena5=M. J.|izena6=F. P.|izena7=G.|izena8=M. A.|izena9=A. S.|data=2017-10-06|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.aan2874|aldizkaria=Science|alea=6359|zenbakia=358|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.aan2874|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Ozeanoak CO<sub>2</sub> eta bero gehiago xurgatzen duen heinean, azidotu egiten da, zirkulazioa aldatu egiten da eta [[fitoplankton]]ak karbono gutxiago xurgatzen du, eta horrek murriztu egiten du ozeanoak atmosferako karbonoa xurgatzen duen abiadura. Oro har, CO<sub>2</sub> kontzentrazio handiagoak izanez gero, Lurrak gure isurketen zati txiki bat xurgatuko du<ref name=":1" />.
== Ondorioak ==
=== Ingurumen-ondorioak ===
[[Fitxategi:Sea_level_history_and_projections.svg|thumb|Itsas mailaren berreraikuntza historikoa eta Estatu Batuetako Aldaketa Globalaren Ikerketa Programak 2017an argitaratutako 2100 proiekzio]]Klima-aldaketaren ingurumen-ondorioak zabalak eta irismen handikoak dira, eta ozeanoei, izotzari eta eguraldiari eragiten diete. Aldaketak pixkanaka edo azkar gerta daitezke. Efektu horien frogak iraganean izandako klima-aldaketaren azterketatik, modelizaziotik eta behaketa modernoetatik datoz<ref>{{Erreferentzia|izena=James|abizena=Hansen|izenburua=Ice melt, sea level rise and superstorms: evidence from paleoclimate data, climate modeling, and modern observations that 2 °C global warming could be dangerous|orrialdeak=3761–3812|hizkuntza=English|abizena2=Sato|abizena3=Hearty|abizena4=Ruedy|abizena5=Kelley|abizena6=Masson-Delmotte|abizena7=Russell|abizena8=Tselioudis|abizena9=Cao|izena2=Makiko|izena3=Paul|izena4=Reto|izena5=Maxwell|izena6=Valerie|izena7=Gary|izena8=George|izena9=Junji|data=2016-03-22|url=https://acp.copernicus.org/articles/16/3761/2016/|aldizkaria=Atmospheric Chemistry and Physics|alea=6|zenbakia=16|issn=1680-7316|doi=10.5194/acp-16-3761-2016|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Smithsonian|abizena=Magazine|izenburua=Studying the Climate of the Past Is Essential for Preparing for Today's Rapidly Changing Climate|hizkuntza=en|abizena2=Wing|izena2=Scott L.|url=https://www.smithsonianmag.com/smithsonian-institution/studying-climate-past-essential-preparing-todays-rapidly-changing-climate-180959595/|aldizkaria=Smithsonian Magazine|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. 1950eko hamarkadatik, [[lehorte]]ak eta [[bero-bolada]]k gero eta maizago agertu dira<ref>{{Erreferentzia|abizena=USGCRP|izenburua=Climate Science Special Report|orrialdeak=1–470|hizkuntza=en|url=https://science2017.globalchange.gov/chapter/15/|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Indian eta Asiako ekialdean fenomeno oso heze edo lehorrak ugaritu egin dira [[montzoi]] garaian<ref>{{Erreferentzia|izena=Stephanie Paige|abizena=Ogburn,ClimateWire|izenburua=Indian Monsoons Are Becoming More Extreme|hizkuntza=en|url=https://www.scientificamerican.com/article/indian-monsoons-are-becoming-more-extreme/|aldizkaria=Scientific American|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Claire|abizena=Burke|izenburua=Impact of Anthropogenic Climate Change on the East Asian Summer Monsoon|orrialdeak=5205–5220|hizkuntza=EN|abizena2=Stott|izena2=Peter|data=2017-07-15|url=https://journals.ametsoc.org/view/journals/clim/30/14/jcli-d-16-0892.1.xml|aldizkaria=Journal of Climate|alea=14|zenbakia=30|issn=0894-8755|doi=10.1175/JCLI-D-16-0892.1|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Litekeena da prezipitazioen indizeak eta [[urakan]]en eta [[tifoi]]en intentsitateak gora egitea<ref>{{Erreferentzia|abizena=USGCRP|izenburua=Climate Science Special Report|orrialdeak=1–470|hizkuntza=en|url=https://science2017.globalchange.gov/chapter/9/|sartze-data=2022-10-15}}</ref>, eta haien banaketa geografikoko eremua polarretara zabaltzea, klimaren berotzeari erantzuteko<ref>{{Erreferentzia|izena=Joshua|abizena=Studholme|izenburua=Poleward expansion of tropical cyclone latitudes in warming climates|orrialdeak=14–28|hizkuntza=en|abizena2=Fedorov|abizena3=Gulev|abizena4=Emanuel|abizena5=Hodges|izena2=Alexey V.|izena3=Sergey K.|izena4=Kerry|izena5=Kevin|data=2022-01|url=https://www.nature.com/articles/s41561-021-00859-1|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=1|zenbakia=15|issn=1752-0908|doi=10.1038/s41561-021-00859-1|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Zikloi tropikalen maiztasuna ez da handitu klima-aldaketaren ondorioz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hurricanes and Climate Change|url=https://www.c2es.org/content/hurricanes-and-climate-change/|aldizkaria=Center for Climate and Energy Solutions|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
[[Itsas-mailaren igoera|Itsasoaren maila globala igotzen]] ari da [[glaziarren atzeraldia 1850etik aurrera|glaziarren urtzearen]], [[Groenlandiako izotz-geruza|Groenlandiako]] eta [[Antartikako izotz-geruza|Antartikako izotz geruzen]] urtzearen eta hedapen termikoaren ondorioz<ref>{{Erreferentzia|izena=Mikel P.|abizena=Ansa|izenburua=Antartikako izotza salbatzeko, garaiz da, baina azken aukera izan liteke, zientzialarien arabera|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/216960/antartikako-izotza-salbatzeko-garaiz-da-baina-azken-aukera-izan-liteke-zientzialarien-arabera.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. 1993 eta 2020 artean, igoera areagotu zen denborarekin, urtean 3,3 ± 0,3 mm-ko batez bestekoarekin<ref>{{Erreferentzia|abizena=WMO|izenburua=State of the global climate 2020|data=2021|url=https://www.worldcat.org/oclc/1281669822|isbn=978-92-63-11264-4|pmc=1281669822|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. XXI. mendean zehar, IPCCk aurreikusten du, emisio oso altuen egoera batean, itsas maila 61 eta 110 cm artean igo daitekeela<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chapter 4: Sea Level Rise and Implications for Low-Lying Islands, Coasts and Communities — Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate|url=https://www.ipcc.ch/srocc/chapter/chapter-4-sea-level-rise-and-implications-for-low-lying-islands-coasts-and-communities/|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Ozeanoen beroaren gorakada Antartikako glaziarren irteerak hondatzen eta azaleratzeko mehatxua egiten ari da, izotz-geruza asko urtzeko arriskuarekin<ref>{{Erreferentzia|izena=Robert M.|abizena=DeConto|izenburua=Contribution of Antarctica to past and future sea-level rise|orrialdeak=591–597|hizkuntza=en|abizena2=Pollard|izena2=David|data=2016-03|url=https://www.nature.com/articles/nature17145|aldizkaria=Nature|alea=7596|zenbakia=531|issn=1476-4687|doi=10.1038/nature17145|sartze-data=2022-10-15}}</ref> eta isuriak handiak izanez gero itsas maila 2100ean 2 metro igotzeko aukerarekin<ref>{{Erreferentzia|izena=Jonathan L.|abizena=Bamber|izenburua=Ice sheet contributions to future sea-level rise from structured expert judgment|orrialdeak=11195–11200|hizkuntza=en|abizena2=Oppenheimer|abizena3=Kopp|abizena4=Aspinall|abizena5=Cooke|izena2=Michael|izena3=Robert E.|izena4=Willy P.|izena5=Roger M.|data=2019-06-04|url=https://pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.1817205116|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=23|zenbakia=116|issn=0027-8424|pmid=31110015|pmc=PMC6561295|doi=10.1073/pnas.1817205116|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
Klima-aldaketaren ondorioz, [[Artikoko itsas izotzaren desegitea|Artikoko itsas izotza murriztu eta argaldu]] egin da hamarkada askotan<ref>{{Erreferentzia|izena=Jinlun|abizena=Zhang|izenburua=What drove the dramatic retreat of arctic sea ice during summer 2007?|orrialdeak=L11505|hizkuntza=en|abizena2=Lindsay|abizena3=Steele|abizena4=Schweiger|izena2=Ron|izena3=Mike|izena4=Axel|data=2008-06-11|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2008GL034005|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=11|zenbakia=35|issn=0094-8276|doi=10.1029/2008GL034005|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Espero da izotzik gabeko udak ez direla oso ohikoak izango 1,5 ° C-ko beroketarekin, baina aurreikusten da hiru edo hamar urtean behin gertatuko direla, 2 °C-ko beroketa-mailarekin. Atmosferako CO<sub>2</sub> kontzentrazio handiagoek aldaketak eragin dituzte ozeanoen kimikan. Disolbatutako CO<sub>2</sub>a handitzeak [[Ozeanoen azidifikazio|ozeanoak azidotzea]] eragiten du<ref>{{Erreferentzia|izena=Scott C.|abizena=Doney|izenburua=Ocean Acidification: The Other CO 2 Problem|orrialdeak=169–192|hizkuntza=en|abizena2=Fabry|abizena3=Feely|abizena4=Kleypas|izena2=Victoria J.|izena3=Richard A.|izena4=Joan A.|data=2009-01-01|url=https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev.marine.010908.163834|aldizkaria=Annual Review of Marine Science|alea=1|zenbakia=1|issn=1941-1405|doi=10.1146/annurev.marine.010908.163834|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Gainera, oxigeno mailak gutxitzen ari dira, oxigenoa ez baita hain disolbagarria ur beroenean. Ozeanoko [[Eremu hil|eremu hilak]] ere, oxigeno gutxiko eskualdeak, hedatzen ari dira<ref>{{Erreferentzia|izena=OW|abizena=US EPA|izenburua=Climate Change and Harmful Algal Blooms|hizkuntza=en|data=2013-09-05|url=https://www.epa.gov/nutrientpollution/climate-change-and-harmful-algal-blooms|aldizkaria=www.epa.gov|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
=== Inflexio-puntuak eta epe luzeko eraginak ===
Berotze globalaren maila handiagoek "[[Klima aldaketaren inflexio-puntuak|inflexio-puntuak]]" zeharkatzeko arriskua areagotzen dute, hau da, atalaseak, zeinetatik aurrera jada ezin diren zenbait inpaktu saihestu, nahiz eta tenperaturak murriztu<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chapter 3: Impacts of 1.5ºC global warming on natural and human systems — IPCC|url=https://www.ipcc.ch/report/sr15/chapter-3-impacts-of-1-5oc-global-warming-on-natural-and-human-systems/|sartze-data=2022-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=David I.|abizena=Armstrong McKay|izenburua=Exceeding 1.5°C global warming could trigger multiple climate tipping points|orrialdeak=eabn7950|hizkuntza=en|abizena2=Staal|abizena3=Abrams|abizena4=Winkelmann|abizena5=Sakschewski|abizena6=Loriani|abizena7=Fetzer|abizena8=Cornell|abizena9=Rockström|izena2=Arie|izena3=Jesse F.|izena4=Ricarda|izena5=Boris|izena6=Sina|izena7=Ingo|izena8=Sarah E.|izena9=Johan|data=2022-09-09|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.abn7950|aldizkaria=Science|alea=6611|zenbakia=377|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.abn7950|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Adibide bat [[Mendebaldeko Antartika]]ko eta [[Groenlandiako izotz-geruza|Groenlandiako izotz-geruzen]] kolapsoa da; izan ere, tenperatura 1,5 eta 2 °C artean igotzeak arriskuan jar dezake izotz-geruzen urtzea, nahiz eta urtzearen denborazko eskala zalantzazkoa izan eta etorkizuneko berotzearen araberakoa izan<ref>{{Erreferentzia|abizena=NESSC|izenburua=Tipping points in Antarctic and Greenland ice sheets|hizkuntza=en-US|data=2018-11-12|url=https://www.nessc.nl/tipping-points-ice-sheets/|aldizkaria=NESSC|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Eskala handiko aldaketa batzuk epe laburrean gerta litezke, hala nola [[korronte ozeaniko]] batzuen itxiera, hala nola [[Atlantikoko hegoaldeko iraultze zirkulazioa]] (AMOC)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Final Report, CCSP Synthesis and Assessment Product 3-4|data=2013-05-04|url=https://web.archive.org/web/20130504113820/http://www.climatescience.gov/Library/sap/sap3-4/final-report/default.htm|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Inflexio-puntuek kalte itzulezinak ere izan ditzakete ekosistemetan, hala nola [[Amazonia]]ko oihanean eta [[koralezko arrezife]]etan<ref>{{Erreferentzia|izena=Robert|abizena=McSweeney|izenburua=Explainer: Nine ‘tipping points’ that could be triggered by climate change|hizkuntza=en|data=2020-02-10|url=https://www.carbonbrief.org/explainer-nine-tipping-points-that-could-be-triggered-by-climate-change/|aldizkaria=Carbon Brief|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
Klima aldaketaren epe luzeko ondorioen artean izotza gehiago urtzea, ozeanoak berotzea, itsas maila handitzea eta ozeanoak azidotzea daude. Mendeetatik milurtekora bitarteko denborazko eskala batean, aldaketa klimatikoaren magnitudea batez ere CO<sub>2</sub> isuri antropogenikoek baldintzatuko dute. Hori CO<sub>2</sub>aren bizitza atmosferiko luzearen ondorio da<ref>{{Erreferentzia|izena=M.|abizena=Collins|izenburua=Chapter 12 - Long-term climate change: Projections, commitments and irreversibility|argitaletxea=Cambridge University Press|hizkuntza=en|abizena2=Knutti|abizena3=Arblaster|abizena4=Dufresne|abizena5=Fichefet|abizena6=Friedlingstein|abizena7=Gao|abizena8=Gutowski|abizena9=Johns|izena2=R.|izena3=J.|izena4=J.-L.|izena5=T.|izena6=P.|izena7=X.|izena8=W. J.|izena9=T.|data=2013|url=http://www.climatechange2013.org/images/report/WG1AR5_Chapter12_FINAL.pdf|editore-abizena=IPCC|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. CO<sub>2</sub>aren xurgapen ozeanikoa nahiko motela da ozeanoen azidotzeak ehunka edo milaka urtetan zehar jarrai dezan. Kalkuluen arabera, isuri horiek 100.000 urtez luzatu dute, gutxienez, egungo glaziazioen arteko aldia<ref>{{Erreferentzia|izena=Michel|abizena=Crucifix|izenburua=Earth's narrow escape from a big freeze|orrialdeak=162–163|hizkuntza=en|data=2016-01|url=https://www.nature.com/articles/529162a|aldizkaria=Nature|alea=7585|zenbakia=529|issn=1476-4687|doi=10.1038/529162a|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Itsas mailaren gorakadak mende askotan jarraituko du, Celsius graduko 2,3 metroko igoerarekin 2000 urte igarotzean<ref>{{Erreferentzia|izena=Joel B.|abizena=Smith|izenburua=Assessing dangerous climate change through an update of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) “reasons for concern”|orrialdeak=4133–4137|hizkuntza=en|abizena2=Schneider|abizena3=Oppenheimer|abizena4=Yohe|abizena5=Hare|abizena6=Mastrandrea|abizena7=Patwardhan|abizena8=Burton|abizena9=Corfee-Morlot|izena2=Stephen H.|izena3=Michael|izena4=Gary W.|izena5=William|izena6=Michael D.|izena7=Anand|izena8=Ian|izena9=Jan|data=2009-03-17|url=https://pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.0812355106|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=11|zenbakia=106|issn=0027-8424|pmid=19251662|pmc=PMC2648893|doi=10.1073/pnas.0812355106|sartze-data=2022-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Anders|abizena=Levermann|izenburua=The multimillennial sea-level commitment of global warming|orrialdeak=13745–13750|hizkuntza=en|abizena2=Clark|abizena3=Marzeion|abizena4=Milne|abizena5=Pollard|abizena6=Radic|abizena7=Robinson|izena2=Peter U.|izena3=Ben|izena4=Glenn A.|izena5=David|izena6=Valentina|izena7=Alexander|data=2013-08-20|url=https://pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.1219414110|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=34|zenbakia=110|issn=0027-8424|pmid=23858443|pmc=PMC3752235|doi=10.1073/pnas.1219414110|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
=== Fauna eta floran eragina ===
Azkenaldiko berotzeak lurreko eta ur gezako espezie asko poloetara eta altuera handiagoetara bultzatu ditu<ref>{{harvnb|IPCC SR15 Ch3|2018|p=218}}.</ref>. Atmosferako CO<sub>2</sub> mailak handitzeak eta hazkunde-denboraldia luzatzeak berdatze globala ekarri dute. Hala ere, [[bero-bolada|bero-boladek]] eta [[lehorte]]ek ekosistemen produktibitatea murriztu dute zenbait eskualdetan. Kontrako efektu horien etorkizuneko oreka ez dago argi{{Sfn|IPCC SRCCL Ch2|2019|p=133}}. Klima-aldaketak klima-eremu lehorragoak hedatzen lagundu du, hala nola [[Desertifikazio|basamortu gehiago]] [[tropiko]]etan<ref>{{harvnb|IPCC SRCCL Summary for Policymakers|2019|p=7}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Ning|abizena=Zeng|izenburua=Expansion of the world's deserts due to vegetation-albedo feedback under global warming|orrialdeak=L17401|abizena2=Yoon|izena2=Jinho|data=2009-09-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2009GeoRL..3617401Z|aldizkaria=Geophysical Research Letters|zenbakia=36|issn=0094-8276|doi=10.1029/2009GL039699|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Berotze globalaren magnitudeak eta abiadurak aukera gehiago ematen dituzte ekosistemak bat-batean aldatzeko. Oro har, klima-aldaketak espezie askoren [[Espezieen iraungipen|desagerpena]] eragitea espero da<ref>{{Erreferentzia|izena=Mark C.|abizena=Urban|izenburua=Accelerating extinction risk from climate change|orrialdeak=571–573|data=2015-05-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2015Sci...348..571U|aldizkaria=Science|zenbakia=348|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.aaa4984|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
Ozeanoak lurra baino astiroago berotu dira, baina landareek eta ozeanoko animaliek lurreko espezieak baino azkarrago migratu dute poloetara<ref>{{Erreferentzia|izena=Elvira S.|abizena=Poloczanska|izenburua=Global imprint of climate change on marine life|orrialdeak=919–925|abizena2=Brown|abizena3=Sydeman|abizena4=Kiessling|abizena5=Schoeman|abizena6=Moore|abizena7=Brander|abizena8=Bruno|abizena9=Buckley|izena2=Christopher J.|izena3=William J.|izena4=Wolfgang|izena5=David S.|izena6=Pippa J.|izena7=Keith|izena8=John F.|izena9=Lauren B.|data=2013-10-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2013NatCC...3..919P|aldizkaria=Nature Climate Change|zenbakia=3|doi=10.1038/nclimate1958|sartze-data=2022-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Jonathan|abizena=Lenoir|izenburua=Species better track climate warming in the oceans than on land|orrialdeak=1044–1059|hizkuntza=en|abizena2=Bertrand|abizena3=Comte|abizena4=Bourgeaud|abizena5=Hattab|abizena6=Murienne|abizena7=Grenouillet|izena2=Romain|izena3=Lise|izena4=Luana|izena5=Tarek|izena6=Jérôme|izena7=Gaël|data=2020-08|url=https://www.nature.com/articles/s41559-020-1198-2|aldizkaria=Nature Ecology & Evolution|alea=8|zenbakia=4|issn=2397-334X|doi=10.1038/s41559-020-1198-2|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Lurrean bezala, ozeanoko bero-boladak ohikoagoak dira klima-aldaketaren ondorioz, eta horrek kalte egiten die askotariko organismoei, hala nola [[koral]]ei, [[alga|algei]] eta itsas hegaztiei<ref>{{Erreferentzia|izena=Dan A.|abizena=Smale|izenburua=Marine heatwaves threaten global biodiversity and the provision of ecosystem services|orrialdeak=306–312|abizena2=Wernberg|abizena3=Oliver|abizena4=Thomsen|abizena5=Harvey|abizena6=Straub|abizena7=Burrows|abizena8=Alexander|abizena9=Benthuysen|izena2=Thomas|izena3=Eric C. J.|izena4=Mads|izena5=Ben P.|izena6=Sandra C.|izena7=Michael T.|izena8=Lisa V.|izena9=Jessica A.|data=2019-03-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2019NatCC...9..306S|aldizkaria=Nature Climate Change|zenbakia=9|doi=10.1038/s41558-019-0412-1|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. [[Ozeanoen azidifikazio|Ozeanoaren azidotzeak]] zaildu egiten du [[muskuilu]]en, [[lanperna|lanpernen]] eta koralen [[Biomineralizazio|maskorrak eta eskeletoak sortzea]], eta bero-boladek [[koralen zuritze|koralezko uharriak zuritu]] dituzte{{Sfn|IPCC SROCC Summary for Policymakers|2019|p=13}}. Klima-aldaketak eta [[eutrofizazio]]ak bultzatutako alga kaltegarrien loraketek oxigeno-mailak murrizten dituzte, elikadura-sareak nahasten dituzte eta itsasoko bizi-galera handiak eragiten dituzte. Kostaldeko ekosistemek estres berezia jasaten dute<ref>{{harvnb|IPCC SROCC Ch5|2019|p=510}}</ref>. Munduko [[hezegune]]en ia erdiak desagertu egin dira klima-aldaketaren eta beste giza inpaktu batzuen ondorioz{{Sfn|IPCC SROCC Ch5|2019|p=451}}.
{| class="center toccolours"
|+ '''Klima aldaketaren eragina ingurunean'''
|<gallery mode="packed" heights="120" style="line-height:120%">
File:Bleachedcoral.jpg|alt=Underwater photograph of branching coral that is bleached white|[[Kolapso ekologikoa]]. [[Koral Hesi Handia]]n dagoeneko koralen zuritzea ikusi da, eta munduko arrezifeak arriskuan daude<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Coral Reef Risk Outlook|hizkuntza=en|url=https://sos.noaa.gov/catalog/datasets/coral-reef-risk-outlook/|aldizkaria=Science On a Sphere|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
File:Orroral Valley Fire viewed from Tuggeranong January 2020.jpg|[[Muturreko eguraldia]]. Lehorteak eta tenperatura altuek okertu zuten mundu mailan suteen kopurua.<ref>{{Erreferentzia|izena=thomas|abizena=harrisson|izenburua=Media reaction: Australia’s bushfires and climate change|hizkuntza=en|data=2020-01-07|url=https://www.carbonbrief.org/media-reaction-australias-bushfires-and-climate-change/|aldizkaria=Carbon Brief|sartze-data=2022-10-23}}</ref>
File:National Park Service Thawing permafrost (27759123542).jpg|[[Permafrost]]aren urtzeak azpiegiturak apurtzen ditu Artikoan eta [[metano]]aren emisioak handitzen ditu<ref>{{Erreferentzia|izena=Merritt R.|abizena=Turetsky|izenburua=Permafrost collapse is accelerating carbon release|orrialdeak=32–34|hizkuntza=en|abizena2=Abbott|abizena3=Jones|abizena4=Walter Anthony|abizena5=Olefeldt|abizena6=Schuur|abizena7=Koven|abizena8=McGuire|abizena9=Grosse|izena2=Benjamin W.|izena3=Miriam C.|izena4=Katey|izena5=David|izena6=Edward A. G.|izena7=Charles|izena8=A. David|izena9=Guido|data=2019-05|url=https://www.nature.com/articles/d41586-019-01313-4|aldizkaria=Nature|alea=7754|zenbakia=569|doi=10.1038/d41586-019-01313-4|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
File:Endangered arctic - starving polar bear edit.jpg|[[Habitaten suntsiketa]]. Artikoko animalia askok izotza behar dute bizirauteko, desagertzen ari dena Artikoen berotzea dela eta.<ref>{{harvnb|IPCC AR5 WG2 Ch28|2014|p=1596}}</ref>
File:Mountain Pine Beetle damage in the Fraser Experimental Forest 2007.jpg||[[Klima aldaketa eta espezie inbaditzaileak|Espezie inbaditzaileak]]. Neguak epelagoak izateak baimentzen du zuhaitzentzat kaltegarriak diren intsektu gehiagok bizirautea<ref>{{Erreferentzia|izena=Mailing Address: 1000 US Hwy 36 Estes|abizena=Park|izenburua=Climate Change - Rocky Mountain National Park (U.S. National Park Service)|hizkuntza=en|abizena2=Fridays|abizena3=Us|izena2=CO 80517 Phone: 970 586-1206 The Information Office is open year-round: 8:00 a m- 4:00 p m daily in summer; 8:00 a m- 4:00 p m Mondays-|izena3=8:00 a m-12:00 p m Saturdays- Sundays in winter Recorded Trail Ridge Road status:586-1222 Contact|url=https://www.nps.gov/romo/learn/nature/climatechange.htm|aldizkaria=www.nps.gov|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
</gallery>
|}
=== Eragina gizakiengan ===
==== Elikagaiak eta osasuna ====
==== Eragina bizimoduengan ====
== Neurriak eta Irtenbideak ==
=== Desinformazioaren kontrako borroka ===
Badago munduan berotze globalaren kontu honi garrantzia kendu nahi dioen jendea edo, zuzenean, gertatzen ari dela ukatzen duen jendea. Zientziaren ikuspegitik ebidentzien bildumak eta beste estrategia batzuk proposatu izan dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Debunking Handbook 2020 {{!}} Center For Climate Change Communication|hizkuntza=en|url=https://www.climatechangecommunication.org/debunking-handbook-2020/|aldizkaria=www.climatechangecommunication.org|sartze-data=2021-04-27}}</ref>
=== Robotak berotze globalaren aurka ===
Aspalditik, meteorologiako agentziek adimen artifizialaz hornitzen du bere iragarpenak doitzeko, Europako herrialde batzuetako estazioetatik datozen datuekin.
Gaur egun, duela bost urte baino zehatzagoak direla diote datu horiek. Momenturo eredu batzuk sortzen dira tenperaturaren, poluzioaren, ozono geruzaren proportzioen, hezetasunaren balioekin… Balio horiek jasotzen dituzten sentsoreetatik abiatu daitezke iragarpenak doitzeko.
Horri guztiari esker, inoiz baino zehaztasun handiagoz uler dezakegu zer egoeratan gauden eta, batez ere, nola jokatu behar dugun.
Gure inguruan gertatzen dena hautemateko milioika radar, sentsore, ganbera eta gailuz inguratuta bizi gara. Atmosferako eta inguruneko karbono dioxidoaren eta oxido nitrosoaren mailak igotzetik hasi eta itsas mailaren igoerara arte, kutsadura akustikoa edo biodibertsitatearen galera barne.
Oso makina sofistikatuak dira, baina ez dira autosufizienteak isolatzen baditugu. Horregatik, hainbat programatzaileek eta zientzialariek giza garun baten abiadura eta ahalmena gainditzeko gai diren softwareak garatu dituzte. Jonathan Gregory horietako bat da. Gregory-ren zenbakizko ereduei esker, aldagai guztiak integratu eta eskuragarri dauden datuak doitu ahal izan dira, sistema klimatikoaren etorkizuneko bilakaera aurresan ahal izateko.
Gainera, datuak adimen artifizialaren bidez interpretatzeko sistema horri esker, 2100 urte bitarteko patroi nahiko zehatza ezarri ahal izango da. Baina eredu hori, CO2 gasen emisioei eusteko gai garen neurriaren araberakoa izango da.
Badira irtenbide eta neurri nagusi batzuk [[politikari]]ek proposatu dituztenak berotze globalaren arazoa konpontzeko: [[moteltze]]a (igorpenak murriztea), moldatzea eta [[geoingeniaritza]].<ref name="#4"/>
=== Moteltzea ===
Egungo eztabaida eta gaur egun politikagintzan den geldialdia moteltzeari dagozkio ia oso-osorik: ea epe laburreko politikari ekin behar zaion igorpenak murrizteko, eta hala eginez gero, zenbateko zorroztasunez eta nola.<ref name="#4"/> Karbono-emisioak murrizteko [[Politika zientzia|politika adimentsuak]], [[Teknologia|teknologia berrikuntzak]] eta [[negozioen lidergoa]] eskatzen dute.<ref name="#7">{{Erreferentzia|izenburua=Climate Solutions|url=https://www.c2es.org/category/climate-solutions/|aldizkaria=Center for Climate and Energy Solutions|sartze-data=2019-02-28}}</ref>
=== Berreskuratze Soluzioak/Moldatzea ===
[[Fitxategi:Geoingeniaritzaren proposamenak.jpg|thumb|422x422px|Geoingeniaritzaren proposamenak]]Etorkizunean inpaktu okerragoa saihesteko, sektore publikoek eta pribatuek planetako erresistentzia sendotzea dute helburu, berotze eragina saihestezina izan ez dadin.<ref>{{Erreferentzia|izena=NASA's Global Climate Change|abizena=website|izenburua=Global climate change adaptation and mitigation|url=https://climate.nasa.gov/solutions/adaptation-mitigation|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2019-02-28}}</ref> Teknologia berritzaileen erabilera ezinbestekoa da moldatze prozesu honetan, besteak beste, [[energia berriztagarri]]ak, ibilgailu alternatiboak, [[energia nuklear]]raren aurrerapena eta karbonoaren harrapaketa, erabilera eta biltegiratzea.<ref name="#7"/>
=== Geoingeniaritza ===
Azken aukera bezala, geoingeniaritza proposatzen da. Klima aktiboki [[Manipulazio (argipena)|manipulatzea]] eskatzen duen bidea, berotegi-gasak atmosferan ugaltzearen ondorioak ezabatzeko eta askotariko proposamen sorta biltzen ditu: [[Eguzkia|Eguzkitiko argiar]]<nowiki/>i trabak jartzea, munduko karbono-zikloa manipulatzea…<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Stop emitting CO2 or geoengineering could be our only hope - Science News {{!}} Royal Society|data=2011-06-24|url=https://web.archive.org/web/20110624054716/http://royalsociety.org/Stop-emitting-CO2-or-geoengineering-could-be-our-only-hope/|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2019-02-28}}</ref> Baina Lurra horrela aktiboki manipulatzeak arrisku handiak ekar ditzake Lurrarentzat. Gainera, halako proiektuak arazo legal, diplomatiko eta politiko larriak azaleratuko lituzkete.<ref name="#4"/>
=== Berotze-globalaren aurka jarduteko enpresek egin dezaketena ===
Onena da enpresa horiek produktuak garatzeko eta zerbitzuak emateko modua aldatzen hastea.
# [[Karbono aztarna|Karbono-aztarna]] neurtzea: lehenik eta behin, jakin behar da zure enpresak zenbat [[berotegi-efektuko gas]] isurtzen dituen urtero. Hortik aurrera, aholkularitzak egin ahal izango dira kanpoko enpresen bitartez, emisio horiek nola murriztu daitezkeen zehazteko.
# Ekintza klimatikoko plan bat garatzea: plan bat gauzatu ahal izateko eta zure enpresak isurtzen duen karbono-kantitatea murrizteko, argi izan behar duzu aldaketa horiek zein funtsezko arlotan garatu behar diren. Garrantzitsuenak honako hauek dira: hornidura-katea, hau da, materialen eta hornidura-katea; energian, elektrizitatean, konpainiaren eta instalazioen berokuntzan; garraioan, hau da, logistikan eta produktuek egiten dituzten ibilbideetan; eta, adibidez, gutxiago kutsatzen duten garraioak erabiltzea, hala nola itsasontziak, hegazkinen ordez. Enpresaren ibilgailuak ere alda daitezke ibilgailu elektrikoekin, edo garraio ekologikoa sustatu, bizikletak eta garraio publikoa adibidez.
# Isurketak murrizteko helburuak ezartzea: ekintza-planen prezioak ezartzea eta enpresari izango dion kostua ezagutzea funtsezkoa da ekintza klimatikoko plana gauzatzeko.
# Aurrerabidea gainbegiratzea: beharrezkoa da emisioen murrizketaren hobekuntza ebaluatzea, eta hirugarrenen aholkularitza kontratatzea ezinbestekoa izan daiteke erantzukizuna ez galtzeko eta karbono-aztarna neurtzeko. Horrela, ekintza-plana non hobetu daitekeen jakiteko datuak lor daitezke.
# Klima-kontzientzia duten politikak babestea: Oso garrantzitsua da klima-aldaketaren aurkako ekintzak ezartzen dituzten politikak babestea eta laguntzea. Ibilgailu elektrikoentzako diru-itzulketek eta energia berriztagarrientzako pizgarriek epe luzeko negozioen kostua murrizten dute.
=== Agenda 21 ===
[[Agenda 21]] ingurumen- hezkuntza programa bat da, eta bere helburu nagusia ingurumen arazoei konponbidea emateko bideak ezagutaraztea eta motibazioa eta konpromisoa sortzea da.
Eremu ezberdinak garatzen ditu, eskola eta udalerri edo eskualdea. Hezkuntza-komunitatea lantzen du batez ere, eta ikasleei eman nahi die protagonismo gehien. 5 fasetan banatzen da:
# Antolamendua eta planifikazioa: antolamenduaren oinarriak (koordinatzailea, talde sustatzailea...) eta hasierako planifikazioa zehazten dira.
# Sentsibilizazioa eta motibazioa: behar-beharrezkoa da hezkuntza-komunitatearen partaidetza lortzeko. Egitamu berezi baten bidez egitea komeni da.
# Diagnostikoa: ikastetxearen hasierako argazkia edukitzeko balio du. Horretarako programaren hiru ardatzak hartzen dira kontuan. Bestalde, udalerriaren egoeraren azterketa egiteko une aproposa da.
# Ekintza-plana: fase honetan definitzen eta planifikatzen da ikastetxea eta haren inguru hurbila jasangarriago egiteko ekintzen multzoa. Plana garatzeko hobekuntza-helburuak eta horiek lortzeko ekintzak zehazten dira; gainera, lorpenak neurtzeko adierazle batzuk azaltzen dira.
# Komunikazioa eta Ebaluazioa: prozesu osoan egiten direnez, eta izaeraz eta ezaugarriz ezberdinak direnez, fase berezia osatzen dute.
=== Agenda 30 ===
[https://web.archive.org/web/20200511161927/https://agenda2030.gob.es/es/objetivos 2030 Agenda] Garapen Jasangarrirako ekintza-plan bat da, Nazio Batuetako estatu kideen konpromisotik sortua. Haren helburu nagusia pertsonak, planeta eta oparotasuna babesten direla zaintzea da.
2000. urtean, [[Nazio Batuen Erakundea|Nazio Batu]]<nowiki/>etako kide ziren herrialdeek Milurtekoaren Garapen Helburuak ([[Milurtekoko Garapen Helburuak|MGH]]) 2015. urterako lortzea adostu zuten. MGH horiek betetzeko epea amaitzean, 2015eko irailaren 25ean, NBEren Batzar Nagusiak klima-aldaketari buruzko mundu-mailako akordio berri bat ezarri zuen. Egun horretan gertaera historiko bat gertatu zen, eta mundu osoko 193 estatu kideek 2030 Agenda onartzeko konpromisoa hartu zuten. Nazio Batuen Garapenerako Programaren barruan dago NBEk sustatutako programa hori, eta Garapen Jasangarrirako 17 Helburu ([[Garapen Jasangarrien helburuak|GJH]]) jorratzen ditu. Helburu horiek, aldi berean, lortu beharreko 169 helburutan banatzen dira.
=== Klima Aldaketari eta Trantsizio Energetikoari buruzko Legea Espainian ===
Neutraltasun klimatikorako bide-orria:
2020/02/10
* Nahitaezkoa izango da 50.000 baino gehiagoko udalerriek eta uharte-lurraldeek emisio gutxiko eremuak ezartzea, beranduenez 2023 baino lehen, eta eremu horietan atzera egitea dakarren edozein udal-neurrik administrazio zentral edo autonomiko eskudunaren aldeko txostena izan beharko du.
* Handitu egiten ditu bere jardueraren klima-arriskua ebaluatu behar duten erakundeak
* Titulu berri bat sartu da, gobernantzari eta parte-hartze publikoari buruzkoa, eta klima-aldaketara egokitzeko neurriak indartu dira, besteak beste.
=== Zer egiten du EBk klima-aldaketaren alde? ===
02/12/2019
[[Europar Batasuna]]<nowiki/>ren lehentasunetako bat da klima-aldaketa geldiaraztea eta ingurumen-fenomeno horrek planetan dituen ondorioetara hobeto egokitzea.
Horretarako, Europar Batasunak Europa ekonomia jasangarri bihurtzeko neurriak proposatzen ditu, isurketak murrizteari - Helburu oso zorrotzekin - Eta energia-eraginkortasuna hobetzeari esker, besteak beste.
Helburuak
Helburuak lortzeko, Europar Batasunak 2050erako berotegi-efektuko gasen isurketa% 80 eta% 95 artean murrizteko helburua ezarri du.
2008. urtean ezarri ziren lehen neurriak, 2020. urteari begira, eta urte horretarako lortu nahi zen:
* Isurketak% 20 murriztea
* Energia berriztagarrien erabileraren proportzioa% 20 handitzea
* Energia-eraginkortasuna% 20 handitzea
Gainera, [[Europako Parlamentua]]<nowiki/>k larrialdi klimatikoa ezarri du eta 2030erako EBk isurketak% 55 murriztu behar izan ditu.
Hurrengo urratsa emisioak murriztea ekarriko lukeen neutraltasun klimatikoa lortzea da, eta Parisko Hitzarmenaren helburu nagusia lortzea: tenperatura globala 1,5 gradutan igotzea.
Kopuru horiek lortzeko, EBk ekonomia hipokarboniko bat sortzea proposatzen du, hau da, emisio gutxiko ekonomia bat, eta ingurumena errespetatzen duen gizarte bat, honako hauekin:
* Enplegu ekologikoagoak, energia berriztagarrien erabilera eta hondakinei buruzko Europako araudiaren aplikazioa.
* Garraio garbia, ibilgailu hibridoak edo elektrikoak eta garraio publikoaren erabilera handiagoa, 2050erako emisioak% 50 murriztu ditzakeena.
* Eraikin eta sistema energetiko eraginkorrak.
=== Egoera hobetzeko ekintzak/proposamenak: ===
==== Klimaren Gailurrak ====
Nazio Batuetako Konbentzioen Alderdien COP edo Klima Aldaketari buruzko bilerak eta konferentziak dira, eta urtero biltzen dituzte munduko liderrak, bizi dugun krisi klimatikoa geldiarazteko behar diren emisioak murrizteko konpromisoak bete ahal izateko beharrezko diren erabakiak hartzen dituzten. Alderdien konferentzia New Yorken onartu zen, 1992ko maiatzaren 9an. Mundu mailan klima aldaketarekin lotutako arazoen kontzientzia publikoa indartzeko aukera ematen du.
Alderdien Konferentziako CP edo COP (Conference of the Parties) da Konbentzioaren "organo gorena", hau da, erabakitzeko ahalmena duen agintari gorena. Konbentzioan parte hartzen duten herrialde guztien elkartea da.
CP arduratzen da klima-aldaketaren arazoak konpontzeko nazioarteko ahaleginei eusteaz. Konbentzioaren aplikazioa eta alderdien konpromisoak aztertzen ditu, Konbentzioaren helburuen, aurkikuntza zientifiko berrien eta klima-aldaketari buruzko politikak aplikatzean lortutako esperientziaren arabera. CPren funtsezko zeregin bat aldeek aurkeztutako komunikazio nazionalak eta emisioen inbentarioak aztertzea da. Informazio hori oinarri hartuta, CPk alderdiek hartutako neurrien ondorioak eta Konbentzioaren azken helburua lortzeko egindako aurrerapenak ebaluatzen ditu.
CP urtero biltzen da 1995etik. CP Bonnen biltzen da, Idazkaritzaren egoitzan, salbu eta alderdi batek bere burua eskaintzen duenean saioaren anfitrioi gisa (hori da ohikoa). Komunikabideek normalean COP bakoitzari "klimaren gailurra" esaten diote.
1972an Nazio Batuen Giza Ingurumenari buruzko Konferentzia egin zen Stockholmen. Lehen aldiz, ingurumenaren degradazioaren gaia munduko gobernu nagusien agendan agertzen da. Nazio Batuen Erakundeak planetaren degradazioa geldiarazteko irtenbideak aurkitu nahi zituztenen nazioen ordezkari nagusiak bildu zituen. Nazio Batuen Ingurumenari buruzko Programa (UNEP) sortu zen, herrietan kontzientzia ekologiko berri bat sortzeko asmoz. Onartu zen gazteak eta helduak hezi behar zirela planetaren iraunkortasuna arriskuan jartzen zuten ingurumen-arazoak aurreikusteko eta konpontzeko. Antolatu ziren jarduerek esparru nagusiak ezarri zituzten: klima-aldaketa, lurzoruaren degradazioa, itsasertzaren eta ozeanoen narriadura, pobretze biologikoa, hondakin toxikoak, edateko uraren baliabide partekatuen kudeaketa eta pertsonen bizi-kalitatearen narriadura.
Bi hamarkada geroago Rio de Janeiron Ingurumenari eta Garapenari buruzko Lurraren Goi Bilera (1992) egin zen, planetaren garapen iraunkorra ahalbidetuko zuen politika global baten oinarriak ezarri nahi zituena. Bilera honetan funtsezko bost testu onartzen dira: Rioko Adierazpena edo Lurraren Gutuna, Basoari buruzko Adierazpena, Biodibertsitateari buruzko Hitzarmena, Klimari buruzko Hitzarmena, Desertifikazioaren Aurkako Hitzarmena eta Agenda 21 edo XXI. menderako Programa, non hurrengo hamarkadan gauzatuko ziren ekintzak zerrendatzen ziren.
2002an Johannesburgon Garapen Iraunkorraren Munduko Goi Bilera antolatu zen. Bertan, uraren eskuragarritasuna eta estres hidrikoa bezalako gaiak eztabaidatu ziren. Animalien gehiegizko energia-kontsumoa, nekazaritza-ekoizpena eta biodibertsitatea. Helburu sinboliko gisa, arazo globalen aurrean gaitasun kolektiboa erakutsi nahi zen, ingurumenarekin bat etorriz hazteko beharra adieraziz, osasuna, hezkuntza eta justizia helburu. Batzuen ustez, goi-bilera honetan gizarte garapenaren inguruko gaiak azpimarratzea lortu zen, hala nola pobrezia errotik kentzea, ura eta saneamendu zerbitzuak eskuratzea eta osasuna.
Hainbat goi-bilera egiten jarraitu dira 2002tik, hau da, berrogei urte baino gehiagoz klima-aldaketaren eta garapen iraunkorraren problematikari buruzko mundu osoko eztabaidari eutsi zaio. Bi gai horiek arazo nagusi bihurtu dira guztiontzat etorkizunari begira. Baina munduko aktoreen jarrerak aurrez aurre daude oraindik.
=== Parisko hitzarmena ===
2016ko apirilaren 22an, Parisko 21. konferentzian, akordio historiko bat lortu zen: [[Parisko Hitzarmena (2015)|Parisko Hitzarmena]]. Mende honetako tenperaturaren igoera industriaurreko mailekin alderatuta, 2 °C azpitik mantentzea da bere helburu nagusia, eta 1,5 °C-ra are gehiago mugatzea. Munduko 175 liderrek egun berean sinatu zuten akordioa.
Bost urtean behin (2023an hasita), herrialde guztiek jakinarazi eta mantendu behar dituzte emisioak murrizteko helburu nazionalak (emisioak murrizteko garapen-planak). Gainera, herrialde guztiek abian jarri behar dituzte helburu horiek lortzeko politikak eta neurri nazionalak. Hala, klima-aldaketaren aurka borrokatzeko 190 plan aurkeztu dira, Konbentzioaren alderdi guztien isurketen% 99 inguru estaltzen dituztenak.
Parisko Akordioak gero eta helburu handiagoak dituzten konpromisoen anbizioa gehitzearen garrantzia aitortzen du, hau da, 5 urtetik behin herrialdeen konpromisoak gero eta handiagoak izango dira.
Era berean, akordioak ekosistemek karbono-hustutegi gisa duten garrantzia aitortzen du, bereziki basoek, akordioan esplizituki jasotzen baitira, eta herrialdeek ezarritako helburuak betetzeko merkatu-mekanismoak erabiltzeko aukera aitortzen du, herrialdeek beren ekarpenetan hala erabakitzen badute.
=== Estatu kideak ===
2019tik aurrera, CPk 197 zati ditu, Nazio Batuetako estatu kide guztiak barne, baita Niue, Cook uharteak eta Europar Batasuna ere. Gainera, Egoitza Santua eta Palestina estatu behatzaileak dira.
{| class="wikitable"
|1. Alemania
|65. Fiii
|129. Nikaragua
|-
|2. Andorra
|66. Frantzia
|130. Niger
|-
|3. Angola
|67. Gabon
|131. Nigeria
|-
|4. Antigua eta Barbuda
|68. Gambia
|132. Niue
|-
|5. Saudi Arabia
|69. Georgia
|133. Norvegia
|-
|6. Aljeria
|70. Ghana
|134. Zeelanda Berria
|-
|7. Argentina
|71. Granada
|135. Oman
|-
|8. Espainia
|72. Grezia
|136. Herbehereak
|-
|9. Armenia
|73. Guatemala
|137. Pakistan
|-
|10. Australia
|74. Ginea
|138. Palau
|-
|11. Austria
|75. Ekuatore Ginea
|139. Panama
|-
|12. Azerbaijan
|76. Ginea Bissau
|140. Papua Ginea Berria
|-
|13. Bahamak
|77. Guyana
|141. Paraguai
|-
|14. Bahrain
|78. Haiti
|142. Peru
|-
|15. Bangladesh
|79. Honduras
|143. Polonia
|-
|16. Barbados
|80. Hungaria
|144. Portugal
|-
|17. Belgika
|81. India
|145. Qatar
|-
|18. Belize
|82. Indonesia
|146. Britainia Handia
|-
|19. Benin
|83. Irak
|147. Afrika Erdiko Errepublika
|-
|20. Bielorrusia
|84. Iran
|148. Dominikar Errepublika
|}
{| class="wikitable"
|21. Birmania
|85. Irlanda
|149. Errumania
|-
|22. Bolivia
|86. Islandia
|150. Errusia
|-
|23. Bosnia eta Herzegovina
|87. Cook irlak
|151. Ruanda
|-
|24. Botswana
|88. Marshall Irlak
|152. Samoa
|-
|25. Brasil
|89. Salomon Irlak
|153. Saint Kitts eta Nevis
|-
|26. Brunei
|90. Italia
|154. San Marino
|-
|27. Bulgaria
|91. Israel
|155. Saint Vincent eta Grenadinak
|-
|28. Burkina Faso
|92. Jamaika
|156. Santa Luzia
|-
|29. Bhutan
|93. Japonia
|157. Sao Tome eta Principe
|-
|30. Burundi
|94. Jordania
|158. Senegal
|-
|31. Kanbodia
|95. Kazakhstan
|159. Serbia
|-
|32. Kamerun
|96. Kenya
|160. Seychelleak
|-
|33. Cabo verde
|97. Kiribati
|161. Sierra Leona
|-
|34. Kanada
|98. Kirgistan
|162. Singapur
|-
|35. Chao
|99. Kuwait
|163. Siria
|-
|36. Txile
|100. Laos
|164. Somalia
|-
|37. Txina
|101. Lesotho
|165. Sri Lanka
|-
|38. Kolonbia
|102. Letonia
|166. Swazilandia
|-
|39. Komoreak
|103. Libano
|167. Hegoafrika
|-
|40. Ipar Korea
|104. Liberia
|168. Sudan
|}
{| class="wikitable"
|41. Hego Korea
|105. Libia
|169. Suedia
|-
|42. Kongoko errepublika demokratikoa
|106. Liechtenstein
|170. Suitza
|-
|43. Kongoko errepublika
|107. Lituania
|171. Surinam
|-
|44. Costa Rica
|108. Luxenburgo
|172. Thailandia
|-
|45. Boli Kosta
|109. Ipar Mazedonia
|173. Tanzania
|-
|46. Kroazia
|110. Madagaskar
|174. Tajikistan
|-
|47. Kuba
|111. Malawi
|175. Ekialdeko Timor
|-
|48. Zipre
|112. Malaysia
|176. Togo
|-
|49. Txekiar errepublika
|113. Maldivak
|177. Tonga
|-
|50. Danimarka
|114. Mali
|178. Trinidad eta Tobago
|-
|51. Dominika
|115. Malta
|179. Tunisia
|-
|52. Ekuador
|116. Mauritania
|180. Turkmenistan
|-
|53. Egipto
|117. Maurizio
|181. Turkia
|-
|54. El Salvador
|118. Mexiko
|182. Tuvalu
|-
|55. Arabiar Emirerri Batuak
|119. Mikronesiako estatu federalak
|183. Ukraina
|-
|56. Eritrea
|120. Moldavia
|184. Uganda
|-
|57. Eslovakia
|121. Monako
|185. Uruguai
|-
|58. Eslovenia
|122. Mongolia
|186. Uzbekistan
|-
|59. AEB
|123. Montenegro
|187. Vanuatu
|-
|60. Estonia
|124. Maroko
|188. Venezuela
|}
{| class="wikitable"
|61. Etiopia
|125. Mozambike
|189. Vietnam
|-
|62. Europar Batasuna
|126. Namibia
|190. Yemen
|-
|63. Filipinak
|127. Nauru
|191. Djibuti
|-
|64. Finlandia
|128. Nepal
|192. Zambia
|}
{| class="wikitable"
|193. Zimbabwe
|}
Behatzaileak:
• Palestina
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== IPCCren txostenak ==
{{refbegin}}
=== Laugarren txostena ===
<!-- Short-cite {{harvnb|IPCC AR4 WG1|2007}} links to this citation. -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG1|2007}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea =2007
|izenburua=Climate Change 2007: The Physical Science Basis
|saila=Contribution of Working Group I to the [[IPCC Fourth Assessment Report|Fourth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=S. |editorea-abizena1=Solomon
|editoreizena2=D. |editorea-abizena2=Qin
|editoreizena3=M. |editorea-abizena3=Manning
|editoreizena4=Z. |editorea-abizena4=Chen
|editoreizena5=M. |editorea-abizena5=Marquis
|editoreizena6=K. B. |editorea-abizena6=Averyt
|editoreizena7=M. |editorea-abizena7=Tignor
|editoreizena8=H. L. |editorea-abizena8=Miller
|publisher=Cambridge University Press
|url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/contents.html
|isbn=978-0-521-88009-1
}}
<!-- # -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG1 Ch1|2007}}
|atala=Chapter 1: Historical Overview of Climate Change Science
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg1/ar4-wg1-chapter1.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=H. |abizena1=Le Treut
|izena2=R. |abizena2=Somerville
|izena3=U. |abizena3=Cubasch
|izena4=Y. |abizena4=Ding
|izena5=C. |abizena5=Mauritzen
|izena6=A. |abizena6=Mokssit
|izena7=T. |abizena7=Peterson
|izena8=M. |abizena8=Prather
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG1|2007}}
|orrialdeak=93–127
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG1 Ch8|2007}}
|atala=Chapter 8: Climate Models and their Evaluation
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg1/ar4-wg1-chapter8.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=D. A. |abizena1=Randall
|izena2=R. A. |abizena2=Wood
|izena3=S. |abizena3=Bony
|izena4=R. |abizena4=Colman
|izena5=T. |abizena5=Fichefet
|izena6=J. |abizena6=Fyfe
|izena7=V. |abizena7=Kattsov
|izena8=A. |abizena8=Pitman
|izena9=J. |abizena9=Shukla
|izena10=J. |abizena10=Srinivasan
|izena11=R. J. |abizena11=Stouffer
|izena12=A. |abizena12=Sumi
|izena13=K. E. |abizena13=Taylor
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG1|2007}}
|orrialdeak=589–662
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG1 Ch9|2007}}
|atala=Chapter 9: Understanding and Attributing Climate Change
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg1/ar4-wg1-chapter9.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=G. C. |abizena1=Hegerl
|izena2=F. W. |abizena2=Zwiers
|izena3=P. |abizena3=Braconnot |egile-lotura3=Pascale Braconnot
|izena4=N. P. |abizena4=Gillett
|izena5=Y. |abizena5=Luo
|izena6=J. A. |abizena6=Marengo Orsini
|izena7=N. |abizena7=Nicholls
|izena8=J. E. |abizena8=Penner
|izena9=P. A. |abizena9=Stott
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG1|2007}}
|orrialdeak=663–745
}}
<!-- Short-cite {{harvnb|IPCC AR4 WG2|2007}} links to this citation. -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG2|2007}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea =2007
|izenburua=Climate Change 2007: Impacts, Adaptation and Vulnerability
|saila=Contribution of Working Group II to the [[IPCC Fourth Assessment Report|Fourth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=M. L. |editorea-abizena1=Parry
|editoreizena2=O. F. |editorea-abizena2=Canziani
|editoreizena3=J. P. |editorea-abizena3=Palutikof
|editoreizena4=P. J. |editorea-abizena4=van der Linden
|editoreizena5=C. E. |editorea-abizena5=Hanson
|publisher=Cambridge University Press
|url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg2/en/contents.html
|isbn=978-0-521-88010-7
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG2 Ch1|2007}}
|atala=Chapter 1: Assessment of observed changes and responses in natural and managed systems
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg2/ar4-wg2-chapter1.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=C. |abizena1=Rosenzweig
|izena2=G. |abizena2=Casassa
|izena3=D. J. |abizena3=Karoly
|izena4=A. |abizena4=Imeson
|izena5=C. |abizena5=Liu
|izena6=A. |abizena6=Menzel
|izena7=S. |abizena7=Rawlins
|izena8=T. L. |abizena8=Root
|izena9=B. |abizena9=Seguin
|izena10=P. |abizena10=Tryjanowski
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG2|2007}}
|orrialdeak=79–131
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG2 Ch19|2007}}
|atala=Chapter 19: Assessing key vulnerabilities and the risk from climate change
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg2/ar4-wg2-chapter19.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=S. H. |abizena1=Schneider
|izena2=S. |abizena2=Semenov
|izena3=A. |abizena3=Patwardhan
|izena4=I. |abizena4=Burton
|izena5=C. H. D. |abizena5=Magadza
|izena6=M. |abizena6=Oppenheimer
|izena7=A. B. |abizena7=Pittock
|izena8=A. |abizena8=Rahman
|izena9=J. B. |abizena9=Smith
|izena10=A. |abizena10=Suarez
|izena11=F. |abizena11=Yamin
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG2|2007}}
|orrialdeak=779–810
}}
<!-- Short-cite {{harvnb|IPCC AR4 WG3|2007}} links to this citation. -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG3|2007}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea =2007
|izenburua=Climate Change 2007: Mitigation of Climate Change
|saila=Contribution of Working Group III to the [[IPCC Fourth Assessment Report|Fourth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=B. |editorea-abizena1=Metz
|editoreizena2=O. R. |editorea-abizena2=Davidson
|editoreizena3=P. R. |editorea-abizena3=Bosch
|editoreizena4=R. |editorea-abizena4=Dave
|editoreizena5=L. A. |editorea-abizena5=Meyer
|publisher=Cambridge University Press
|url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/contents.html
|isbn=978-0-521-88011-4
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG3 Ch1|2007}}
|atala=Chapter 1: Introduction
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg3/ar4-wg3-chapter1.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=H.-H.|abizena1=Rogner
|izena2=D. |abizena2=Zhou
|izena3=R. |abizena3=Bradley
|izena4=P. |abizena4=Crabbé
|izena5=O. |abizena5=Edenhofer
|izena6=B. |abizena6=Hare
|izena7=L. |abizena7=Kuijpers
|izena8=M. |abizena8=Yamaguchi
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG3|2007}}
|orrialdeak=95–116
}}
<!-- =========AR5================== -->
=== Bosgarren txostena ===
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1|2013}}<!-- ipcc:20200215 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2013
|izenburua=Climate Change 2013: The Physical Science Basis
|saila=Contribution of Working Group I to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editor1-izena=T. F. |editor1-abizena=Stocker
|editor2-izena=D. |editor2-abizena=Qin
|editor3-izena=G.-K. |editor3-abizena=Plattner
|editor4-izena=M. |editor4-abizena=Tignor
|editor5-izena=S. K. |editor5-abizena=Allen
|editor6-izena=J. |editor6-abizena=Boschung
|editor7-izena=A. |editor7-abizena=Nauels
|editor8-izena=Y. |editor8-abizena=Xia
|editor9-izena=V. |editor9-abizena=Bex
|editor10-izena=P. M. |editor10-abizena=Midgley
|publisher=Cambridge University Press
|place=Cambridge, UK & New York
|isbn=978-1-107-05799-9 <!-- ISBN in printed source is incorrect. -->
|url=http://www.climatechange2013.org/images/report/WG1AR5_ALL_FINAL.pdf <!-- Same file, new url per IPCC. -->
}}. [https://www.ipcc.ch/report/ar5/wg1/ AR5 Climate Change 2013: The Physical Science Basis — IPCC]
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Summary for Policymakers|2013}}
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg1/WG1AR5_SPM_FINAL.pdf
|urtea=2013
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch2|2013}}
|atala=Chapter 2: Observations: Atmosphere and Surface
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2017/09/WG1AR5_Chapter02_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=D. L. |abizena1=Hartmann
|izena2=A. M. G. |abizena2=Klein Tank
|izena3=M. |abizena3=Rusticucci
|izena4=L. V. |abizena4=Alexander
|izena5=S. |abizena5=Brönnimann
|izena6=Y. |abizena6=Charabi
|izena7=F. J. |abizena7=Dentener
|izena8=E. J. |abizena8=Dlugokencky
|izena9=D. R. |abizena9=Easterling
|izena10=A. |abizena10=Kaplan
|izena11=B. J. |abizena11=Soden
|izena12=P. W. |abizena12=Thorne
|izena13=M. |abizena13=Wild
|izena14=P. M. |abizena14=Zhai
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
|orrialdeak=159–254
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch3|2013}}
|atala=Chapter 3: Observations: Ocean
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WG1AR5_Chapter03_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=M. |abizena1=Rhein
|izena2=S. R. |abizena2=Rintoul
|izena3=S. |abizena3=Aoki
|izena4=E. |abizena4=Campos
|izena5=D. |abizena5=Chambers
|izena6=R. A. |abizena6=Feely
|izena7=S. |abizena7=Gulev
|izena8=G. C. |abizena8=Johnson
|izena9=S. A. |abizena9=Josey
|izena10=A. |abizena10=Kostianoy
|izena11=C. |abizena11=Mauritzen
|izena12=D. |abizena12=Roemmich
|izena13=L. D. |abizena13=Talley
|izena14=F. |abizena14=Wang
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
|orrialdeak=255–315
}}
** {{cite book |ref= {{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch5|2013}}
|atala=Chapter 5: Information from Paleoclimate Archives
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WG1AR5_Chapter05_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=V. |abizena1=Masson-Delmotte
|izena2=M. |abizena2=Schulz
|izena3=A. |abizena3=Abe-Ouchi
|izena4=J. |abizena4=Beer
|izena5=A. |abizena5=Ganopolski
|izena6=J. F. |abizena6=González Rouco
|izena7=E. |abizena7=Jansen
|izena8=K. |abizena8=Lambeck
|izena9=J. |abizena9=Luterbacher
|izena10=T. |abizena10=Naish
|izena11=T. |abizena11=Osborn
|izena12=B. |abizena12=Otto-Bliesner
|izena13=T. |abizena13=Quinn
|izena14=R. |abizena14=Ramesh
|izena15=M. |abizena15=Rojas
|izena16=X. |abizena16=Shao
|izena17=A. |abizena17=Timmermann
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
|orrialdeak=383–464
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch10|2013}}
|atala=Chapter 10: Detection and Attribution of Climate Change: from Global to Regional
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WG1AR5_Chapter10_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=N. L. |abizena1=Bindoff
|izena2=P. A. |abizena2=Stott
|izena3=K. M. |abizena3=AchutaRao
|izena4=M. R. |abizena4=Allen
|izena5=N. |abizena5=Gillett
|izena6=D. |abizena6=Gutzler
|izena7=K. |abizena7=Hansingo
|izena8=G. |abizena8=Hegerl
|izena9=Y. |abizena9=Hu
|izena10=S. |abizena10=Jain
|izena11=I. I. |abizena11=Mokhov
|izena12=J. |abizena12=Overland
|izena13=J. |abizena13=Perlwitz
|izena14=R. |abizena14=Sebbari
|izena15=X. |abizena15=Zhang
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
|orrialdeak=867–952
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch12|2013}}
|atala=Chapter 12: Long-term Climate Change: Projections, Commitments and Irreversibility
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg1/WG1AR5_Chapter12_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=M. |abizena1=Collins
|izena2=R. |abizena2=Knutti
|izena3=J. M. |abizena3=Arbabizenaer
|izena4=J.-L. |abizena4=Dufresne
|izena5=T. |abizena5=Fichefet
|izena6=P. |abizena6=Friedlingstein
|izena7=X. |abizena7=Gao
|izena8=W. J. |abizena8=Gutowski
|izena9=T. |abizena9=Johns
|izena10=G. |abizena10=Krinner
|izena11=M. |abizena11=Shongwe
|izena12=C. |abizena12=Tebaldi
|izena13=A. J. |abizena13=Weaver
|izena14=M. |abizena14=Wehner
|orrialdeak=1029–1136
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
}}
<!----------------AR5 Working Group II Report -->
{{anchor|{{harvid|IPCC AR5 WG2|2014}}}} <!-- For the entire AR5 WG2 report -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2014
|izenburua=Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A: Global and Sectoral Aspects
|saila=Contribution of Working Group II to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=C. B. |editorea-abizena1=Field
|editoreizena2=V. R. |editorea-abizena2=Barros
|editoreizena3=D. J. |editorea-abizena3=Dokken
|editoreizena4=K. J. |editorea-abizena4=Mach
|editoreizena5=M. D. |editorea-abizena5=Mastrandrea
|editoreizena6=T. E. |editorea-abizena6=Bilir
|editoreizena7=M. |editorea-abizena7=Chatterjee
|editoreizena8=K. L. |editorea-abizena8=Ebi
|editoreizena9=Y. O. |editorea-abizena9=Estrada
|editoreizena10=R. C. |editorea-abizena10=Genova
|editoreizena11=B. |editorea-abizena11=Girma
|editoreizena12=E. S. |editorea-abizena12=Kissel
|editoreizena13=A. N. |editorea-abizena13=Levy
|editoreizena14=S. |editorea-abizena14=MacCracken
|editoreizena15=P. R. |editorea-abizena15=Mastrandrea
|editoreizena16=L. L. |editorea-abizena16=White
|publisher=Cambridge University Press
|isbn=978-1-107-05807-1
|url=<!-- ** I haven't added AR5 urls yet as I have not determined which is best. -JJ -->
}}. Chapters 1–20, SPM, and Technical Summary.
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch3|2014}}
|atala=Chapter 3: Freshwater Resources
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap3_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=B. E. |abizena1=Jiménez Cisneros
|izena2=T. |abizena2=Oki
|izena3=N. W. |abizena3=Arnell
|izena4=G. |abizena4=Benito
|izena5=J. G. |abizena5=Cogley
|izena6=P. |abizena6=Döll
|izena7=T. |abizena7=Jiang
|izena8=S. S. |abizena8=Mwakalila
|urtea=2014
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=229–269
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch7|2014}}
|atala=Chapter 7: Food Security and Food Production Systems
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap7_FINAL.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=J. R. |abizena1=Porter
|izena2=L. |abizena2=Xie
|izena3=A. J. |abizena3=Challinor
|izena4=K. |abizena4=Cochrane
|izena5=S. M. |abizena5=Howden
|izena6=M. M. |abizena6=Iqbal
|izena7=D. B. |abizena7=Lobell
|izena8=M. I. |abizena8=Travasso
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=485–533
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch11|2014}}
|atala=Chapter 11: Human Health: Impacts, Adaptation, and Co-Benefits
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WGIIAR5-Chap11_FINAL.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=K. R. |abizena1=Smith
|izena2=A. |abizena2=Woodward
|izena3=D. |abizena3=Campbell-Lendrum
|izena4=D. D. |abizena4=Chadee
|izena5=Y. |abizena5=Honda
|izena6=Q. |abizena6=Lui
|izena7=J. M. |abizena7=Olwoch
|izena8=B. |abizena8=Revich
|izena9=R. |abizena9=Sauerborn
|izenburua=In {{harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=709–754
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch13|2014}}
|atala=Chapter 13: Livelihoods and Poverty
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap13_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=L. |abizena1=Olsson
|izena2=M. |abizena2=Opondo
|izena3=P. |abizena3=Tschakert
|izena4=A. |abizena4=Agrawal
|izena5=S. H. |abizena5=Eriksen
|izena6=S. |abizena6=Ma
|izena7=L. N. |abizena7=Perch
|izena8=S. A. |abizena8=Zakieldeen
|urtea=2014
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=793–832
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch18|2014}}
|atala=Chapter 18: Detection and Attribution of Observed Impacts
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap18_FINAL.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=W. |abizena1=Cramer
|izena2=G. W. |abizena2=Yohe
|izena3=M. |abizena3=Auffhammer
|izena4=C. |abizena4=Huggel
|izena5=U. |abizena5=Molau
|izena6=M. A. F. |abizena6=da Silva Dias
|izena7=A. |abizena7=Solow
|izena8=D. A. |abizena8=Stone
|izena9=L. |abizena9=Tibig
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=979–1037
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch19|2014}}
|atala=Chapter 19: Emergent Risks and Key Vulnerabilities
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap19_FINAL.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=M. |abizena1=Oppenheimer
|izena2=M. |abizena2=Campos
|izena3=R. |abizena3=Warren
|izena4=J. |abizena4=Birkmann
|izena5=G. |abizena5=Luber
|izena6=B. |abizena6=O'Neill
|izena7=K. |abizena7=Takahashi
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=1039–1099
}}
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 B|2014}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2014
|izenburua=Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part B: Regional Aspects
|saila=Contribution of Working Group II to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=V. R. |editorea-abizena1=Barros
|editoreizena2=C. B. |editorea-abizena2=Field
|editoreizena3=D. J. |editorea-abizena3=Dokken
|editoreizena4=K. J. |editorea-abizena4=Mach
|editoreizena5=M. D. |editorea-abizena5=Mastrandrea
|editoreizena6=T. E. |editorea-abizena6=Bilir
|editoreizena7=M. |editorea-abizena7=Chatterjee
|editoreizena8=K. L. |editorea-abizena8=Ebi
|editoreizena9=Y. O. |editorea-abizena9=Estrada
|editoreizena10=R. C. |editorea-abizena10=Genova
|editoreizena11=B. |editorea-abizena11=Girma
|editoreizena12=E. S. |editorea-abizena12=Kissel
|editoreizena13=A. N. |editorea-abizena13=Levy
|editoreizena14=S. |editorea-abizena14=MacCracken
|editoreizena15=P. R. |editorea-abizena15=Mastrandrea
|editoreizena16=L.L |editorea-abizena16=White
|publisher=Cambridge University Press
|place=Cambridge, UK & New York
|isbn=978-1-107-05816-3
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WGIIAR5-PartB_FINAL.pdf
}}. Chapters 21–30, Annexes, and Index.
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch28|2014}}
|atala=Chapter 28: Polar Regions
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap28_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=J. N. |abizena1=Larsen
|izena2=O. A. |abizena2=Anisimov
|izena3=A. |abizena3=Constable
|izena4=A. B. |abizena4=Hollowed
|izena5=N. |abizena5=Maynard
|izena6=P. |abizena6=Prestrud
|izena7=T. D. |abizena7=Prowse
|izena8=J. M. R.|abizena8=Stone
|urtea=2014
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 B|2014}}
|orrialdeak=1567–1612
}}
<!-- ------------------------------ -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG3|2014}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2014
|izenburua=Climate Change 2014: Mitigation of Climate Change
|saila=Contribution of Working Group III to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=O. |editorea-abizena1=Edenhofer
|editoreizena2=R. |editorea-abizena2=Pichs-Madruga
|editoreizena3=Y. |editorea-abizena3=Sokona
|editoreizena4=E. |editorea-abizena4=Farahani
|editoreizena5=S. |editorea-abizena5=Kadner
|editoreizena6=K. |editorea-abizena6=Seyboth
|editoreizena7=A. |editorea-abizena7=Adler
|editoreizena8=I. |editorea-abizena8=Baum
|editoreizena9=S. |editorea-abizena9=Brunner
|editoreizena10=P. |editorea-abizena10=Eickemeier
|editoreizena11=B. |editorea-abizena11=Kriemann
|editoreizena12=J. |editorea-abizena12=Savolainen
|editoreizena13=S. |editorea-abizena13=Schlömer
|editoreizena14=C. |editorea-abizena14=von Stechow
|editoreizena15=T. |editorea-abizena15=Zwickel
|editoreizena16=J. C. |editorea-abizena16=Minx
|publisher=Cambridge University Press
|place=Cambridge, UK & New York, NY
|isbn= 978-1-107-05821-7
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG3 Ch5|2014}}<!-- ipcc:20190900 -->
|atala=Chapter 5: Drivers, Trends and Mitigation
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/ipcc_wg3_ar5_full.pdf
|display-authors=4
|izena1=G. |abizena1=Blanco
|izena2=R. |abizena2=Gerlagh
|izena3=S. |abizena3=Suh
|izena4=J. |abizena4=Barrett
|izena5=H. C. |abizena5=de Coninck
|izena6=C. F. |abizena6=Diaz Morejon
|izena7=R. |abizena7=Mathur
|izena8=N. |abizena8=Nakicenovic
|izena9=A. |abizena9=Ofosu Ahenkora
|izena10=J. |abizena10=Pan
|izena11=H. |abizena11=Pathak
|izena12=J. |abizena12=Rice
|izena13=R. |abizena13=Richels
|izena14=S. J. |abizena14=Smith
|izena15=D. I. |abizena15=Stern
|izena16=F. L. |abizena16=Toth
|izena17=P. |abizena17=Zhou
|urtea=2014
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG3|2014}}
|orrialdeak=351–411
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG3 Ch9|2014}}
|atala=Chapter 9: Buildings
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg3/ipcc_wg3_ar5_chapter9.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=O. |abizena1=Lucon
|izena2=D. |abizena2=Ürge-Vorsatz
|izena3=A. |abizena3=Ahmed
|izena4=H. |abizena4=Akbari
|izena5=P. |abizena5=Bertoldi
|izena6=L. |abizena6=Cabeza
|izena7=N. |abizena7=Eyre
|izena8=A. |abizena8=Gadgil
|izena9=L. D. |abizena9=Harvey
|izena10=Y. |abizena10=Jiang
|izena11=E. |abizena11=Liphoto
|izena12=S. |abizena12=Mirasgedis
|izena13=S. |abizena13=Murakami
|izena14=J. |abizena14=Parikh
|izena15=C. |abizena15=Pyke
|izena16=M. |abizena16=Vilariño
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG3|2014}}
}}
* {{cite book
|egilea=IPCC AR5 SYR |egile-lotura=IPCC
|urtea=2014
|izenburua=Climate Change 2014: Synthesis Report
|saila=Contribution of Working Groups I, II and III to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|editor1=The Core Writing Team
|editoreizena2=R. K. |editorea-abizena2=Pachauri
|editoreizena3=L. A. |editorea-abizena3=Meyer
|publisher=IPCC
|place=Geneva, Switzerland
|isbn=<!-- no isbn -->
|url=https://www.ipcc.ch/report/ar5/syr/
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 SYR Summary for Policymakers|2014}}
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/syr/AR5_SYR_FINAL_SPM.pdf
|urtea=2014
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 SYR|2014}}
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 SYR Glossary|2014}}
|atala=Annex II: Glossary
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/syr/AR5_SYR_FINAL_Annexes.pdf
|urtea=2014
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 SYR|2014}}
}}
<!-- =========SR15================== -->
=== Txosten berezia: 1,5 °Cko beroketa globala ===
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2018
|izenburua=Global Warming of 1.5°C. An IPCC Special Report on the impacts of global warming of 1.5°C above pre-industrial levels and related global greenhouse gas emission pathways, in the context of strengthening the global response to the threat of climate change, sustainable development, and efforts to eradicate poverty
|display-editors=4
|editoreizena1=V. |editorea-abizena1=Masson-Delmotte
|editoreizena2=P. |editorea-abizena2=Zhai
|editoreizena3=H.-O. |editorea-abizena3=Pörtner
|editoreizena4=D. |editorea-abizena4=Roberts
|editoreizena5=J. |editorea-abizena5=Skea
|editoreizena6=P. R. |editorea-abizena6=Shukla
|editoreizena7=A. |editorea-abizena7=Pirani
|editoreizena8=W. |editorea-abizena8=Moufouma-Okia
|editoreizena9=C. |editorea-abizena9=Péan
|editoreizena10=R. |editorea-abizena10=Pidcock
|editoreizena11=S. |editorea-abizena11=Connors
|editoreizena12=J. B. R. |editorea-abizena12=Matthews
|editoreizena13=Y. |editorea-abizena13=Chen
|editoreizena14=X. |editorea-abizena14=Zhou
|editoreizena15=M. I. |editorea-abizena15=Gomis
|editoreizena16=E. |editorea-abizena16=Lonnoy
|editoreizena17=T. |editorea-abizena17=Maycock
|editoreizena18=M. |editorea-abizena18=Tignor
|editoreizena19=T. |editorea-abizena19=Waterfeld
|publisher=Intergovernmental Panel on Climate Change
|isbn=<!-- not issued? -->
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/06/SR15_Full_Report_High_Res.pdf
}} [https://www.ipcc.ch/sr15/ Global Warming of 1.5 ºC —].
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Summary for Policymakers|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2018
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_SPM_version_report_HR.pdf
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=3–24
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch1|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 1: Framing and Context
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter1_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=M. R. |abizena1=Allen
|izena2=O. P. |abizena2=Dube
|izena3=W. |abizena3=Solecki
|izena4=F. |abizena4=Aragón-Durand
|izena5=W. |abizena5=Cramer
|izena6=S. |abizena6=Humphreys
|izena7=M. |abizena7=Kainuma
|izena8=J. |abizena8=Kala
|izena9=N. |abizena9=Mahowald
|izena10=Y. |abizena10=Mulugetta
|izena11=R. |abizena11=Perez
|izena12=M. |abizena12=Wairiu
|izena13=K. |abizena13=Zickfeld
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=49–91
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch2|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 2: Mitigation Pathways Compatible with 1.5°C in the Context of Sustainable Development
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter2_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=J. |abizena1=Rogelj |egilea1-link=Joeri Rogelj
|izena2=D. |abizena2=Shindell
|izena3=K. |abizena3=Jiang
|izena4=S. |abizena4=Fifta
|izena5=P. |abizena5=Forster
|izena6=V. |abizena6=Ginzburg
|izena7=C. |abizena7=Handa
|izena8=H. |abizena8=Kheshgi
|izena9=S. |abizena9=Kobayashi
|izena10=E. |abizena10=Kriegler
|izena11=L. |abizena11=Mundaca
|izena12=R. |abizena12=Séférian
|izena13=M. V. |abizena13=Vilariño
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=93–174
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch3|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 3: Impacts of 1.5ºC Global Warming on Natural and Human Systems
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter3_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=O. |abizena1=Hoegh-Guldberg
|izena2=D. |abizena2=Jacob
|izena3=M. |abizena3=Taylor
|izena4=M. |abizena4=Bindi
|izena5=S. |abizena5=Brown
|izena6=I. |abizena6=Camilloni
|izena7=A. |abizena7=Diedhiou
|izena8=R. |abizena8=Djalante
|izena9=K. L. |abizena9=Ebi
|izena10=F. |abizena10=Engelbrecht
|izena11=J. |abizena11=Guiot
|izena12=Y. |abizena12=Hijioka
|izena13=S. |abizena13=Mehrotra
|izena14=A. |abizena14=Payne
|izena15=S. I.|abizena15=Seneviratne
|izena16=A. |abizena16=Thomas
|izena17=R. |abizena17=Warren
|izena18=G. |abizena18=Zhou
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=175–311
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch4|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 4: Strengthening and Implementing the Global Response
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter4_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=H. |abizena1=de Coninck
|izena2=A. |abizena2=Revi
|izena3=M. |abizena3=Babiker
|izena4=P. |abizena4=Bertoldi
|izena5=M. |abizena5=Buckeridge
|izena6=A. |abizena6=Cartwright
|izena7=W. |abizena7=Dong
|izena8=J. |abizena8=Ford
|izena9=S. |abizena9=Fuss
|izena10=J.-C. |abizena10=Hourcade
|izena11=D. |abizena11=Ley
|izena12=R. |abizena12=Mechler
|izena13=P. |abizena13=Newman
|izena14=A. |abizena14=Revokatova
|izena15=S. |abizena15=Schultz
|izena16=L. |abizena16=Steg
|izena17=T. |abizena17=Sugiyama
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=313–443
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch5|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 5: Sustainable Development, Poverty Eradication and Reducing Inequalities
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter5_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=J. |abizena1=Roy
|izena2=P. |abizena2=Tschakert
|izena3=H. |abizena3=Waisman
|izena4=S. |abizena4=Abdul Halim
|izena5=P. |abizena5=Antwi-Agyei
|izena6=P. |abizena6=Dasgupta
|izena7=B. |abizena7=Hayward
|izena8=M. |abizena8=Kanninen
|izena9=D. |abizena9=Liverman
|izena10=C. |abizena10=Okereke
|izena11=P. F. |abizena11=Pinho
|izena12=K. |abizena12=Riahi
|izena13=A. G. |abizena13=Suarez Rodriguez
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=445–538
}}
<!-- =========SRCCL ============================ -->
=== Txosten berezia: klima aldaketa eta lurzorua ===
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC SRCCL|2019}} <!-- ipcc:20200204 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|display-editors=4
|editoreizena1=P. R. |editorea-abizena1=Shukla
|editoreizena2=J. |editorea-abizena2=Skea
|editoreizena3=E. |editorea-abizena3=Calvo Buendia
|editoreizena4=V. |editorea-abizena4=Masson-Delmotte
|editoreizena5=H.-O. |editorea-abizena5=Pörtner
|editoreizena6=D. |editorea-abizena6=C. Roberts
|editoreizena7=P. |editorea-abizena7=Zhai
|editoreizena8=R. |editorea-abizena8=Slade
|editoreizena9=S. |editorea-abizena9=Connors
|editoreizena10=R. |editorea-abizena10=van Diemen
|editoreizena11=M. |editorea-abizena11=Ferrat
|editoreizena12=E. |editorea-abizena12=Haughey
|editoreizena13=S. |editorea-abizena13=Luz
|editoreizena14=S. |editorea-abizena14=Neogi
|editoreizena15=M. |editorea-abizena15=Pathak
|editoreizena16=J. |editorea-abizena16=Petzold
|editoreizena17=J. |editorea-abizena17=Portugal Pereira
|editoreizena18=P. |editorea-abizena18=Vyas
|editoreizena19=E. |editorea-abizena19=Huntley
|editoreizena20=K. |editorea-abizena20=Kissick
|editoreizena21=M. |editorea-abizena21=Belkacemi
|editoreizena22=J. |editorea-abizena22=Malley
|urtea=2019
|izenburua=IPCC Special Report on Climate Change, Desertification, Land Degradation, Sustainable Land Management, Food Security, and Greenhouse gas fluxes in Terrestrial Ecosystems
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2019/11/SRCCL-Full-Report-Compiled-191128.pdf
|publisher=In press
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SRCCL Summary for Policymakers|2019}} <!-- ipcc:20200204 -->
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/4/2019/12/02_Summary-for-Policymakers_SPM.pdf
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SRCCL|2019}}
|orrialdeak=3–34
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SRCCL Ch2|2019}} <!-- ipcc:20200204 -->
|atala=Chapter 2: Land-Climate Interactions
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2019/11/05_Chapter-2.pdf
|display-authors=4
|izena1=G. |abizena1=Jia
|izena2=E. |abizena2=Shevliakova
|izena3=P. E. |abizena3=Artaxo<!-- 'Artaxo-Netto'? -->
|izena4=N. |abizena4=De Noblet-Ducoudré
|izena5=R. |abizena5=Houghton
|izena6=J. |abizena6=House
|izena7=K. |abizena7=Kitajima
|izena8=C. |abizena8=Lennard
|izena9=A. |abizena9=Popp
|izena10=A. |abizena10=Sirin
|izena11=R. |abizena11=Sukumar
|izena12=L. |abizena12=Verchot
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SRCCL|2019}}
|orrialdeak=131–247
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SRCCL Ch5|2019}} <!-- ipcc:20200204 -->
|atala=Chapter 5: Food Security
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2019/11/08_Chapter-5.pdf
|display-authors=4
|izena1=C. |abizena1=Mbow
|izena2=C. |abizena2=Rosenzweig
|izena3=L. G. |abizena3=Barioni
|izena4=T. |abizena4=Benton
|izena5=M. |abizena5=Herrero
|izena6=M. V. |abizena6=Krishnapillai
|izena7=E. |abizena7=Liwenga
|izena8=P. |abizena8=Pradhan
|izena9=M. G. |abizena9=Rivera-Ferre
|izena10=T. |abizena10=Sapkota
|izena11=F. N. |abizena11=Tubiello
|izena12=Y. |abizena12=Xu
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SRCCL|2019}}
|orrialdeak=437–550
}}
<!-- =========SROCC ============================ -->
=== Txosten berezia: ozeanoa eta kriosfera klima aldakorrean ===
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC SROCC|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2019
|display-editors=4
|editoreizena1=H.-O. |editorea-abizena1=Pörtner
|editoreizena2=D. C. |editorea-abizena2=Roberts
|editoreizena3=V. |editorea-abizena3=Masson-Delmotte
|editoreizena4=P. |editorea-abizena4=Zhai
|editoreizena5=M. |editorea-abizena5=Tignor
|editoreizena6=E. |editorea-abizena6=Poloczanska
|editoreizena7=K. |editorea-abizena7=Mintenbeck
|editoreizena8=A. |editorea-abizena8=Alegría
|editoreizena9=M. |editorea-abizena9=Nicolai
|editoreizena10=A. |editorea-abizena10=Okem
|editoreizena11=J. |editorea-abizena11=Petzold
|editoreizena12=B. |editorea-abizena12=Rama
|editoreizena13=N. |editorea-abizena13=Weyer
|izenburua=IPCC Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate
|publisher=In press
|isbn=<!-- Not yet assigned -->
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/12/SROCC_FullReport_FINAL.pdf
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SROCC Summary for Policymakers|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/11/03_SROCC_SPM_FINAL.pdf
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SROCC|2019}}
|orrialdeak=3–35
}}
** {{Cite book | ref= {{harvid|IPCC SROCC Ch3|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|atala= Chapter 3: Polar Regions
|url= https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/11/07_SROCC_Ch03_FINAL.pdf
|display-authors= 4
|izena1= M. |abizena1= Meredith
|izena2= M. |abizena2= Sommerkorn
|izena3= S. |abizena3= Cassotta
|izena4= C. |abizena4= Derksen
|izena5= A. |abizena5= Ekaykin
|izena6= A. |abizena6= Hollowed
|izena7= G. |abizena7= Kofinas
|izena8= A. |abizena8= Mackintosh
|izena9= J. |abizena9= Melbourne-Thomas
|izena10= M. M. C. |abizena10= Muelbert
|izena11= G. |abizena11= Ottersen
|izena12= H. |abizena12= Pritchard
|izena13= E. A. G. |abizena13= Schuur
|urtea= 2019
|izenburua= {{Harvnb|IPCC SROCC|2019}}
|orrialdeak= 203–320
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SROCC Ch4|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|atala=Chapter 4: Sea Level Rise and Implications for Low Lying Islands, Coasts and Communities
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/11/08_SROCC_Ch04_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=M. |abizena1=Oppenheimer
|izena2=B. |abizena2=Glavovic
|izena3=J. |abizena3=Hinkel
|izena4=R. |abizena4=van de Wal
|izena5=A. K. |abizena5=Magnan
|izena6=A. |abizena6=Abd-Elgawad
|izena7=R. |abizena7=Cai
|izena8=M. |abizena8=Cifuentes-Jara
|izena9=R. M. |abizena9=Deconto
|izena10=T. |abizena10=Ghosh
|izena11=J. |abizena11=Hay
|izena12=F. |abizena12=Isla
|izena13=B. |abizena13=Marzeion
|izena14=B. |abizena14=Meyssignac
|izena15=Z. |abizena15=Sebesvari
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SROCC|2019}}
|orrialdeak=321–445
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SROCC Ch5|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|atala=Chapter 5: Changing Ocean, Marine Ecosystems, and Dependent Communities
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/11/09_SROCC_Ch05_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=N. L. |abizena1=Bindoff
|izena2=W. W. L. |abizena2=Cheung
|izena3=J. G. |abizena3=Kairo
|izena4=J. |abizena4=Arístegui
|izena5=V. A. |abizena5=Guinder
|izena6=R. |abizena6=Hallberg
|izena7=N. J. M. |abizena7=Hilmi
|izena8=N. |abizena8=Jiao
|izena9=Md S. |abizena9=Karim
|izena10=L. |abizena10=Levin
|izena11=S. |abizena11=O'Donoghue
|izena12=S. R. |abizena12=Purca Cuicapusa
|izena13=B. |abizena13=Rinkevich
|izena14=T. |abizena14=Suga
|izena15=A. |abizena15=Tagliabue
|izena16=P. |abizena16=Williamson
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SROCC|2019}}
|orrialdeak=447–587
}}
=== Seigarren txostena ===
* {{Cite book |ref= {{harvid|IPCC AR6 WG1|2021}}
|egilea= IPCC |egile-lotura= IPCC
|urtea= 2021
|izenburua= Climate Change 2021: The Physical Science Basis
|saila= Contribution of Working Group I to the [[IPCC Sixth Assessment Report|Sixth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors= 4
|editor1-izena= V. |editor1-abizena= Masson-Delmotte
|editor2-izena= P. |editor2-abizena= Zhai
|editor3-izena= A. |editor3-abizena= Pirani
|editor4-izena= S. L. |editor4-abizena= Connors
|editor5-izena= C. |editor5-abizena= Péan
|editor6-izena= S. |editor6-abizena= Berger
|editor7-izena= N. |editor7-abizena= Caud
|editor8-izena= Y. |editor8-abizena= Chen
|editor9-izena= L. |editor9-abizena= Goldfarb
|editor10-izena= M. I. |editor10-abizena= Gomis
|publisher= Cambridge University Press (In Press)
|place= Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA
|isbn=
|url= https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_Full_Report.pdf
}}
** {{Cite book |ref= {{harvid|IPCC AR6 WG1 Summary for Policymakers|2021}}
|atala= Summary for Policymakers
|url= https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_SPM_final.pdf
|egilea= IPCC |egile-lotura= IPCC
|urtea= 2021
|izenburua= {{Harvnb|IPCC AR6 WG1|2021}}
|orrialdeak=
}}
** {{Cite book |ref= {{harvid|IPCC AR6 WG1 Technical Summary|2021}}
|atala= Technical Summary
|abizena1 = Arias |izena1=Paola A.
|abizena2 = Bellouin |izena2= Nicolas
|abizena3 = Coppola |izena3 = Erika
|abizena4 = Jones |izena4 = Richard G.
|abizena5 = Krinner |izena5 = Gerhard
|display-authors=4
|url= https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_TS.pdf
|urtea= 2021
|izenburua= {{Harvnb|IPCC AR6 WG1|2021}}
|orrialdeak=
}}
**{{Cite book
|ref= {{harvid|IPCC AR6 WG1 Ch11|2021}}
|atala=Chapter 11: Weather and climate extreme events in a changing climate
| abizena1 = Seneviratne| izena1 = Sonia I.| abizena2 = Zhang| izena2 = Xuebin| abizena3 = Adnan| izena3 = M.| abizena4 = Badi| izena4 = W.| abizena5 = Dereczynski| izena5 = Claudine| abizena6 = Di Luca| izena6 = Alejandro| abizena7 = Ghosh| izena7 = S.
|url= https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_Chapter_11.pdf
|display-authors=4
|izenburua= {{Harvnb|IPCC AR6 WG1|2021}}
|urtea=2021
}}
* {{cite book
|egilea=IPCC
|ref = {{harvid|IPCC AR6 WG2|2022}}
|editorea-abizena1 = Pörtner | editoreizena1 = H.-O.
|editorea-abizena2 = Roberts |editoreizena2 = D.C.
|editorea-abizena3 = Tignor |editoreizena3 = M.
|editorea-abizena4 = Poloczanska |editoreizena4= E.S.
|editorea-abizena5 = Mintenbeck |editoreizena5= K.
|editorea-abizena6 = Alegría |editoreizena6= A.
|editorea-abizena7 = Craig |editoreizena7= M.
|editorea-abizena8 = Langsdorf |editoreizena8= S.
|editorea-abizena9 = Löschke |editoreizena9= S.
|editorea-abizena10 = Möller |editoreizena10= V.
|editorea-abizena11 = Okem |editoreizena11= A.
|editorea-abizena12 = Rama |editoreizena12= B.
|display-editors = etal
|url=https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/
|izenburua = Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|publisher = Cambridge University Press
|urtea=2022}}
* {{cite book
|egilea=IPCC
|ref = {{harvid|IPCC AR6 WG3|2022}}
|editorea-abizena1 = Shukla | editoreizena1 = P.R.
|editorea-abizena2 = Skea |editoreizena2 = J.
|editorea-abizena3 = Slade |editoreizena3 = R.
|editorea-abizena4 = Al Khourdajie |editoreizena4=A.
|display-editors = etal
|url=https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg3/
|izenburua = Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change. Contribution of Working Group III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|publisher = Cambridge University Press
|urtea=2022}}
** {{Cite book |ref= {{harvid|IPCC AR6 WG3 Summary for Policymakers|2022}}
|atala= Summary for Policymakers
|url= https://report.ipcc.ch/ar6wg3/pdf/IPCC_AR6_WGIII_SummaryForPolicymakers.pdf
|egilea= IPCC |egile-lotura= IPCC
|urtea= 2022
|izenburua= {{Harvnb|IPCC AR6 WG3|2022}}
|orrialdeak=
}}
{{refend}}
== Ikus, gainera ==
* [[Berotegi efektua]]
* [[Parisko Hitzarmena (2015)]]
* [[Ozono geruza]]
* [[Holozenoko iraungipen masiboa]]
* [[Live Earth]] kontzertu sorta (2007)
== Kanpo estekak ==
{{scholia}}
* https://www.euskadi.eus/informazioa/eskolako-agenda-21-jasangarritasunerako-hezi/web01-a2inghez/eu/ (Agenda 21)
* https://www.climate.gov/maps-data/data-snapshots/tempanomaly-monthly-nnvl-2019-12-00?theme=Temperature (mapa)
{{klima aldaketa}}
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Klima aldaketa]]
[[Kategoria:Ingurumenaren gaineko giza eragina]]
[[Kategoria:Klima aldakortasuaren eta aldaketaren historia]]
2vfc2wwkuq07efnqvaxo4pn5rbxvbw1
9968689
9968686
2024-11-14T08:45:36Z
150.241.33.161
9968689
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{HezkuntzaPrograma|Geografia eta Historia}}
{{beste erabilpenak|Klimaren aldaketa ziklikoari|prozesu naturalari|Klimaren aldakortasuna eta aldaketa}}
{{OWID|owid=grapher/temperature-anomaly|image=Temperature-anomaly.png|alt=1850 eta 2024 artean tenperatura anomalia erakusten duen grafiko interaktiboa.|caption=1850 eta 2024 artean tenperatura anomalia erakusten duen grafiko interaktiboa.|izenburua=Tenperatura anomalia}}
[[Fitxategi:Global temperature changes.webm|thumb|290px|Nola aldatu diren tenperaturak 1880tik 2017ra bitartean, 1951-1980ko batez bestekoarekin alderatuta. Kolore urdinak freskoagoak dira eta gorriak beroagoak.]]
'''klima-aldaketa''' garaikideak '''beroketa globala''' eta [[Lurra]]ren eredu meteorologikoetan dituen eraginak barne hartzen ditu. [[Klimaren aldakortasuna eta aldaketa|Klima-aldaketaren aurreko aldiak egon dira]], baina egungo aldaketak askoz azkarragoak dira eta ez dira kausa naturalen ondorio<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Climate change|hizkuntza=en|data=2022-09-09|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Climate_change&oldid=1109321405|sartze-data=2022-09-10|encyclopedia=Wikipedia}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Mark|abizena=Lynas|izenburua=Greater than 99% consensus on human caused climate change in the peer-reviewed scientific literature|orrialdeak=114005|hizkuntza=en|abizena2=Houlton|abizena3=Perry|izena2=Benjamin Z|izena3=Simon|data=2021-10-19|url=https://doi.org/10.1088/1748-9326/ac2966|aldizkaria=Environmental Research Letters|alea=11|zenbakia=16|issn=1748-9326|doi=10.1088/1748-9326/ac2966|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Horien ordez, [[berotegi-efektuko gas]]en isurketek eragiten dituzte, batez ere [[karbono dioxido]]ak (CO<sub>2</sub>) eta [[metano]]ak. [[Energia]] ekoizteko [[erregai fosil]]ak erretzeak sortzen ditu isuri horietako gehienak. [[Nekazaritza]]-jarduera batzuk, [[industria]]-prozesuak eta [[Basogabetze|basoen galera]] iturri gehigarriak dira<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-1">{{Erreferentzia|izenburua=Climate change|hizkuntza=en|data=2022-09-09|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Climate_change&oldid=1109321405|sartze-data=2022-09-10|encyclopedia=Wikipedia}}</ref>. Berotegi-efektuko gasak gardenak dira [[eguzkia]]ren argitan, eta horrek Lurraren gainazala berotzeko aukera ematen du. Lurrak bero hori erradiazio [[infragorri]] moduan igortzen duenean, gasek xurgatu egiten dute, beroa lurrazaletik gertu harrapatuta eta berotze globala eraginez.
Klima-aldaketaren ondorioz, [[Basamortu|basamortuak]] [[Desertifikazio|hedatzen ari dira]], eta [[Bero-bolada|bero-boladak]] eta [[Baso-sute|baso-suteak]] gero eta ohikoagoak dira<ref name=":0" />. [[Anplifikazio polar|Artikoko beroketaren gorakadak]] [[Permafrost|permafrosta]] urtzen, [[Glaziarren atzera egitea 1850tik aurrera|glaziarrek atzera egiten]] eta itsas izotza galtzen lagundu du. Tenperaturen gorakadak [[Zikloi tropikalak eta aldaketa klimatikoa|ekaitz bortitzagoak]], lehorteak eta [[Muturreko eguraldi|muturreko beste fenomeno meteorologiko]] batzuk ere eragiten ditu<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-1"/>. Mendietako, [[Koralezko uharri|koralezko arrezifeetako]] eta [[Klima aldaketa Artikoan|Artikoko klima-aldaketa]] azkarrak espezie asko birkokatzera edo [[Klima aldaketa eta espezieen iraungipena|desagertzera]] daramatza<ref>{{Erreferentzia|izena=OA|abizena=US EPA|izenburua=Climate Impacts on Ecosystems|hizkuntza=en|url=https://19january2017snapshot.epa.gov/climate-impacts/climate-impacts-ecosystems|aldizkaria=19january2017snapshot.epa.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Klima-aldaketak [[Klima aldaketaren eragina gizakiengan|pertsonak mehatxatzen ditu]] [[Klima aldaketaren eargina nekazaritzan|elikagaien]] eta [[Uraren eskasia|uraren eskasiarekin]], uholdeen gorakadarekin, muturreko beroarekin, gaixotasunen gehikuntzarekin eta [[Kilma aldaketaren eragina ekonomian|galera ekonomikoekin]]. [[Migrazio klimatiko|Giza migrazioa]] eta gatazkak ere ondorio izan daitezke<ref>{{Erreferentzia|izena=Cristina|abizena=Cattaneo|izenburua=Human Migration in the Era of Climate Change|orrialdeak=189–206|abizena2=Beine|abizena3=Fröhlich|abizena4=Kniveton|abizena5=Martinez-Zarzoso|abizena6=Mastrorillo|abizena7=Millock|abizena8=Piguet|abizena9=Schraven|izena2=Michel|izena3=Christiane J.|izena4=Dominic|izena5=Inmaculada|izena6=Marina|izena7=Katrin|izena8=Etienne|izena9=Benjamin|data=2019-07-01|url=https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1093/reep/rez008|aldizkaria=Review of Environmental Economics and Policy|alea=2|zenbakia=13|issn=1750-6816|doi=10.1093/reep/rez008|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Curbing environmentally unsafe, irregular and disorderly migration|hizkuntza=en|data=2018-10-25|url=http://www.unep.org/pt-br/node/23761|aldizkaria=UNEP|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. [[Munduko Osasun Erakundea|Munduko Osasun Erakundeak]] uste du klima-aldaketa munduko osasunarentzako mehatxurik handiena dela XXI. mendean<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-2">{{Erreferentzia|izenburua=AR5 Synthesis Report: Climate Change 2014 — IPCC|url=https://www.ipcc.ch/report/ar5/syr/|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Etorkizuneko [[Klima aldaketa arintzea|beroketa minimizatzeko ahaleginek]] arrakasta badute ere, zenbait [[Klima aldaketaren efektuak|efektuk]] mendez mende jarraituko dute. Horien artean, [[itsas mailaren igoera]] eta ozeano beroago eta [[Ozeanoen azidifikazio|azidoagoak]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global Warming of 1.5 ºC —|url=https://www.ipcc.ch/sr15/|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
Inpaktu horietako asko 1,2 °C-ko egungo berotze-mailarekin hautematen dira. Berotze gehigarriak areagotu egingo ditu inpaktu horiek, eta [[Inflexio-puntu (klimatologia)|inflexio-puntuak]] eragin ditzake, [[Groenlandiako izotz-geruza]]ren urtzea, esaterako<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Paola A.|abizena=Arias|izenburua=Technical summary|hizkuntza=en|abizena2=Bellouin|abizena3=Coppola|abizena4=Jones|abizena5=Krinner|abizena6=Marotzke|abizena7=Naik|abizena8=Palmer|abizena9=Plattner|izena2=Nicolas|izena3=Erika|izena4=Richard G.|izena5=Gerhard|izena6=Jochem|izena7=Vaishali|izena8=Matthew D.|izena9=Gian-Kasper|data=2021|url=https://www.dora.lib4ri.ch/wsl/islandora/object/wsl%3A28395/|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. [[Parisko Hitzarmena (2015)|2015eko Parisko Akordioan]], nazioek kolektiboki erabaki zuten beroketa "2 °C-tik oso behera" mantentzea. Hala ere, Akordioaren esparruan egindako promesekin, beroketa globala oraindik 2,7 °C-ra iritsiko litzateke mende amaierarako<ref>{{Erreferentzia|izena=UNEP (United Nations Environment|abizena=Programme)|izenburua=Emissions Gap Report 2021.|hizkuntza=English|data=2021|url=https://iifiir.org/en/fridoc/emissions-gap-report-2021-144420|aldizkaria=iifiir.org|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Berotzea 1,5 °C-ra mugatzeko, beharrezkoa izango da 2030a baino lehen isuriak erdira murriztea eta 2050erako isuriak nuluak izatea lortzea<ref>{{Erreferentzia|izena=Joeri|abizena=Rogelj|izenburua=Impact of short-lived non-CO2 mitigation on carbon budgets for stabilizing global warming|orrialdeak=075001|hizkuntza=en|abizena2=Meinshausen|abizena3=Schaeffer|abizena4=Knutti|abizena5=Riahi|izena2=Malte|izena3=Michiel|izena4=Reto|izena5=Keywan|data=2015-07-01|url=https://doi.org/10.1088/1748-9326/10/7/075001|aldizkaria=Environmental Research Letters|alea=7|zenbakia=10|issn=1748-9326|doi=10.1088/1748-9326/10/7/075001|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Jérôme|abizena=Hilaire|izenburua=Negative emissions and international climate goals—learning from and about mitigation scenarios|orrialdeak=189–219|hizkuntza=en|abizena2=Minx|abizena3=Callaghan|abizena4=Edmonds|abizena5=Luderer|abizena6=Nemet|abizena7=Rogelj|abizena8=del Mar Zamora|izena2=Jan C.|izena3=Max W.|izena4=Jae|izena5=Gunnar|izena6=Gregory F.|izena7=Joeri|izena8=Maria|data=2019-11-01|url=https://doi.org/10.1007/s10584-019-02516-4|aldizkaria=Climatic Change|alea=2|zenbakia=157|issn=1573-1480|doi=10.1007/s10584-019-02516-4|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
Emisioak modu drastikoan murrizteko, [[erregai fosilak uztea|erregai fosilak erretzeari]] utzi beharko zaio, eta [[energia berriztagarri|karbono gutxi isurtzen duten]] iturrietatik sortutako elektrizitatea erabili beharko da. Horren barruan sartzen dira [[ikatzezko zentral elektriko]]ak pixkanaka kentzea, [[energia eoliko]]aren, [[eguzki-energia]]ren eta beste [[energia berriztagarri]] batzuen erabilera handitzea, eta [[Energiaren kontserbazio|energiaren erabilera murrizteko]] neurriak hartzea. [[Elektrifikazio|Elektrizitateak erregai fosilak ordezkatu]] beharko ditu garraioa elikatzeko, eraikinak berotzeko eta industria-instalazioak funtzionarazteko<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Achieving the Paris Climate Agreement Goals|hizkuntza=en|url=https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-030-05843-2|doi=10.1007/978-3-030-05843-2|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. [[Karbonoaren bahiketa|Karbonoa atmosferatik ere ken daiteke]], adibidez, [[Basogintza|baso-estalkia handituz]] eta [[karbonoaren nekazaritza|lurzoruko karbonoa harrapatzen]] duten metodoekin landuz. Komunitateak [[klima-aldaketara egokitze|klima-aldaketara egokitu]] daitezkeen arren, [[kostaldeen babes|kostaldeak hobeto babesteko]] ahaleginen bidez, ezin dute saihestu inpaktu larriak, orokorrak eta iraunkorrak izateko arriskua<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-2"/>.
== Terminologia ==
[[1980ko hamarkada]] baino lehen, ez zegoen argi [[berotegi-efektuko gas]]en gorakadak eragindako berotzeak [[aerosol]]ek eragindako hoztea menderatuko ote zuen. Orduan, zientzialariek ''klima oharkabean aldatzea'' terminoa erabili ohi zuten gizakiak kliman duen eragina adierazteko. 1980ko hamarkadan, ''berotze globala'' eta ''klima-aldaketa'' terminoak zabaldu ziren. Lehenengoak azaleraren berotze-maila handitzeari soilik egiten dio erreferentzia; bigarrenak, berriz, berotegi-efektuko gasek kliman duten eragin guztia deskribatzen du<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Wayback Machine|data=2010-08-09|url=https://web.archive.org/web/20100809221926/http://www.nasa.gov/topics/earth/features/climate_by_any_other_name.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. ''Berotze globala'' terminorik ezagunena bihurtu zen, [[James Hansen]] [[NASA]]ko klimaren zientzialariak 1988an [[Ameriketako Estatu Batuetako Senatua]]n emandako testigantzan erabili ondoren. [[2000ko hamarkada]]n, ''klima-aldaketa'' terminoaren erabilera eta ospea areagotu zen<ref>{{Erreferentzia|izena=Maurice|abizena=Lineman|izenburua=Talking about Climate Change and Global Warming|orrialdeak=e0138996|hizkuntza=en|abizena2=Do|abizena3=Kim|abizena4=Joo|izena2=Yuno|izena3=Ji Yoon|izena4=Gea-Jae|data=2015 ira. 29|url=https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0138996|aldizkaria=PLOS ONE|alea=9|zenbakia=10|issn=1932-6203|pmid=26418127|pmc=PMC4587979|doi=10.1371/journal.pone.0138996|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. ''Berotze globala'', normalki, gizakiak eragindako lurreko sistemaren berotzeari dagokio; ''klima-aldaketa'', berriz, aldaketa natural zein antropogenikoari<ref>{{Erreferentzia|izenburua=What's the difference between global warming and climate change? {{!}} NOAA Climate.gov|hizkuntza=us-EN|url=http://www.climate.gov/news-features/climate-qa/whats-difference-between-global-warming-and-climate-change|aldizkaria=www.climate.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Bi terminoak modu trukagarrian erabili ohi dira gaur egun<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global Warming vs. Climate Change {{!}} Resources – Climate Change: Vital Signs of the Planet|data=2018-09-28|url=https://web.archive.org/web/20180928145703/https://climate.nasa.gov/resources/global-warming/|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
Hainbat zientzialari, politikari eta komunikabidek ''[[krisi klimatiko]]a'' edo ''[[larrialdi klimatiko]]a'' terminoak baliatu dituzte klima-aldaketaz hitz egiteko<ref>{{Erreferentzia|izena=PATRICK|abizena=HODDER|izenburua=Climate Crisis? The Politics of Emergency Framing|orrialdeak=53–60|abizena2=MARTIN|izena2=BRIAN|data=2009|url=https://www.jstor.org/stable/25663518|aldizkaria=Economic and Political Weekly|alea=36|zenbakia=44|issn=0012-9976|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Climate change: should we change the terminology?|hizkuntza=en|url=https://www.sciencefocus.com/news/climate-change-should-we-change-the-terminology/|aldizkaria=BBC Science Focus Magazine|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. ''[[The Guardian]]'' egunkariko politika-erredaktoreburuak dio hizkuntza hori beren argitalpen-jarraibideetan sartu zutela "zientifikoki zehatzak izaten ari garela ziurtatzeko, eta, aldi berean, irakurleekin argi eta garbi komunikatzen garela gai garrantzitsu honi buruz"<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Why the Guardian is changing the language it uses about the environment|hizkuntza=en|data=2019-05-17|url=http://www.theguardian.com/environment/2019/may/17/why-the-guardian-is-changing-the-language-it-uses-about-the-environment|aldizkaria=the Guardian|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Euskal Herrian ere ''larrialdi klimatiko'' kontzeptua gero eta gehiago erabiltzen da.
Euskarazko terminologiari dagokionez, Euskaltzaindiak eta UZEIk ''Klima-aldaketaren oinarrizko lexikoa'' deritzana argitaratu zuen 2022an, gai honi buruzko 25 kontzepturekin, hedabideetara begira batez ere.
== Tenperatura igoera globala ==
=== Berotze globalaren aurreko tenperatura ===
{{sakontzeko|Klimaren aldakortasuna eta aldaketa|Paleoklimatologia}}
[[Fitxategi:Temperature_reconstruction_last_two_millennia.svg|thumb|Azken bi milurtekoetako tenperatura. 1850 aurreko aldia berreraikia da, [[paleoklimatologia]]k eskaintzen dituen hainbat teknika baliatuz.]]
[[Fitxategi:Ikusgela-Berotegi_efektua.webm|start=0|thumbtime=28|thumb|{{ikusgela}}Zenbateko eragina du abeltzaintzak [[Berotegi-efektuko gas|berotegi-efektuko gasen]] isurian?]]
Azken milioi urteetan, [[Giza eboluzioa|gizakiak eboluzionatu]] egin du zenbait [[glaziazio]]tatik igaro den kliman. Denbora-tarte horretan, munduko batez besteko tenperatura gaur egungoa baino 1 °C beroago eta 5-6 °C hotzago tarteetan mugitu da<ref>{{Erreferentzia|izena=Zoë A.|abizena=Thomas|izenburua=Tipping elements and amplified polar warming during the Last Interglacial|orrialdeak=106222|abizena2=Jones|abizena3=Turney|abizena4=Golledge|abizena5=Fogwill|abizena6=Bradshaw|abizena7=Menviel|abizena8=McKay|abizena9=Bird|izena2=Richard T.|izena3=Chris S.M.|izena4=Nicholas|izena5=Christopher|izena6=Corey J.A.|izena7=Laurie|izena8=Nicholas P.|izena9=Michael|data=2020-04|url=https://doi.org/10.1016/j.quascirev.2020.106222|aldizkaria=Quaternary Science Reviews|zenbakia=233|issn=0277-3791|doi=10.1016/j.quascirev.2020.106222|sartze-data=2024-04-21}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=What's the coldest the Earth's ever been?|egilea=NOAA Climate|hizkuntza=en|data=2021-02-18|url=http://www.climate.gov/news-features/climate-qa/whats-coldest-earths-ever-been|aldizkaria=www.climate.gov|sartze-data=2024-04-21}}</ref>. Garai beroenetako bat [[Riss-Würm interglaziarra|Glaziazio arteko Azken Periodoa]] izan zen, duela 115.000 eta 130.000 urte bitartean, itsasoaren maila egungoa baino 6-9 metro gorago zegoenean<ref>{{Erreferentzia|izena=Natasha L. M.|abizena=Barlow|izenburua=Lack of evidence for a substantial sea-level fluctuation within the Last Interglacial|orrialdeak=627–634|hizkuntza=en|abizena2=McClymont|abizena3=Whitehouse|abizena4=Stokes|abizena5=Jamieson|abizena6=Woodroffe|abizena7=Bentley|abizena8=Callard|abizena9=Cofaigh|izena2=Erin L.|izena3=Pippa L.|izena4=Chris R.|izena5=Stewart S. R.|izena6=Sarah A.|izena7=Michael J.|izena8=S. Louise|izena9=Colm Ó|data=2018-09|url=https://www.nature.com/articles/s41561-018-0195-4|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=9|zenbakia=11|issn=1752-0908|doi=10.1038/s41561-018-0195-4|sartze-data=2024-04-21}}</ref>. [[Azken glaziazioa|Glaziaziorik berrienean]], duela 20.000 urte, itsasoaren maila egungoa baino 125 bat metro baxuagoa zen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Fact Sheet fs002-00: Sea Level and Climate|url=https://pubs.usgs.gov/fs/fs2-00/|aldizkaria=pubs.usgs.gov|sartze-data=2024-04-21}}</ref>. Hurrengo berotze-aldian, [[Bølling–Allerød berotzea|berotze-pultsu bat]] sartu zen, eta [[1A desizozte pultsoa|itsasoaren maila 18 metro igo zen]] 500 urteko epean<ref>{{Erreferentzia|izena=Tim|abizena=Hornyak|izenburua=An Ancient Meltwater Pulse Raised Sea Levels by 18 Meters|hizkuntza=en-US|data=2021-06-02|url=http://eos.org/articles/an-ancient-meltwater-pulse-raised-sea-levels-by-18-meters|aldizkaria=Eos|sartze-data=2024-04-21}}</ref>.
Tenperaturak [[Holozeno|orain 11.700 urte]] hasi zen glaziazio arteko aldian egonkortu ziren<ref>{{Erreferentzia|izena=Shaun A.|abizena=Marcott|izenburua=A Reconstruction of Regional and Global Temperature for the Past 11,300 Years|orrialdeak=1198–1201|hizkuntza=en|abizena2=Shakun|abizena3=Clark|abizena4=Mix|izena2=Jeremy D.|izena3=Peter U.|izena4=Alan C.|data=2013-03-08|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.1228026|aldizkaria=Science|alea=6124|zenbakia=339|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.1228026|sartze-data=2024-04-21}}</ref>. Berotze eta hozte eredu historikoak, hala nola [[Erdi Aroko Beroaldia|Erdi Aroko Periodo Beroa]] eta [[Izotz Aro Txikia]], ez ziren aldi berean gertatu eskualde ezberdinetan. Tenperaturak XX. mendearen amaierakoak bezain altuak izan litezke eskualde multzo mugatu batean<ref>{{Erreferentzia|izena=Raphael|abizena=Neukom|izenburua=No evidence for globally coherent warm and cold periods over the preindustrial Common Era|orrialdeak=550–554|hizkuntza=en|abizena2=Steiger|abizena3=Gómez-Navarro|abizena4=Wang|abizena5=Werner|izena2=Nathan|izena3=Juan José|izena4=Jianghao|izena5=Johannes P.|data=2019-07|url=https://www.nature.com/articles/s41586-019-1401-2|aldizkaria=Nature|alea=7766|zenbakia=571|issn=1476-4687|doi=10.1038/s41586-019-1401-2|sartze-data=2024-04-21}}</ref>{{sfn|IPCC AR5 WG1 Ch5|2013|p=386}}. Aldi horretako klimari buruzko informazioa [[zeharkako adierazle klimatiko]]etatik dator, hala nola zuhaitzen eraztunetatik eta [[izotz-lekuko]]etatik<ref>{{Erreferentzia|izena=Ed|abizena=Hawkins|izenburua=Estimating changes in global temperature since the pre-industrial period|hizkuntza=English|abizena2=Ortega|abizena3=Suckling|abizena4=Schurer|abizena5=Hegerl|abizena6=Jones|abizena7=Joshi|abizena8=Osborn|abizena9=Masson-delmotte|izena2=Pablo|izena3=Emma|izena4=Andrew|izena5=Gabi|izena6=Phil|izena7=Manoj|izena8=Timothy J.|izena9=Valérie|data=2017-01-24|url=https://www.research.ed.ac.uk/en/publications/estimating-changes-in-global-temperature-since-the-pre-industrial|aldizkaria=Bulletin of the American Meteorological Society|issn=0003-0007|doi=10.1175/BAMS-D-16-0007.1|sartze-data=2024-04-21}}</ref>{{sfn|IPCC SR15 Ch1|2018|p=57}}.
=== Industria iraultzaren osteko berotzea ===
{{OWID|owid=explorers/air-pollution?facet=none&country=USA~CHN~IND~GBR~DEU~OWID_WRL&Pollutant=Sulphur+dioxide+(SO₂)&Fuel=From+all+fuels+(Total)&Per+capita=false|image=SO2 emissions in the world and selected countries.png|alt=Munduko hainbat herrialdeetako SO2 emisioak.|caption=[[Sufre dioxido]] emisioak munduan. Grafiko interaktiboan sakatuz gero, herrialdeak aukera daitezke, baita beste aire-kutsatzaile batzuk.|izenburua=Atmosferako emisioen grafikoa}}
[[Fitxategi:Eu.Video-Industria iraultzaren osteko berotzea.webm|thumb|{{VW}} Industria iraultzaren osteko berotzea nabarmena izan da, batez ere 1970ko hamarkadan, sufrearen poluzioa murriztu zenean.]]
1850 inguruan, erregistro termometrikoak mundu-mailako estaldura izaten hasi ziren{{sfn|IPCC AR5 WG1 Summary for Policymakers|2013| p=4–5}}. XVIII. mendetik 1970era bitartean, gutxi berotu zen; izan ere, [[berotegi efektuko gas]]-emisioen berotze-efektua [[sufre dioxido]]aren emisioek eragindako hozteak konpentsatu zuen. Sufre dioxidoak [[euri azido]]a eragiten du, baina [[sulfato]]zko [[aerosol]]ak ere sortzen ditu atmosferan. Aerosol horiek eguzkiaren argia islatzen dute eta [[iluntze global]]a deritzona eragiten dute. 1970az geroztik, berotegi-efektua eragiten duten gasen metaketa gero eta handiagoak eta sufreak eragindako kutsaduraren kontrolek nabarmen handitu zuten tenperatura<ref>{{Erreferentzia|izena=Johannes|abizena=Quaas|izenburua=Robust evidence for reversal of the trend in aerosol effective climate forcing|orrialdeak=12221–12239|hizkuntza=English|abizena2=Jia|abizena3=Smith|abizena4=Albright|abizena5=Aas|abizena6=Bellouin|abizena7=Boucher|abizena8=Doutriaux-Boucher|abizena9=Forster|izena2=Hailing|izena3=Chris|izena4=Anna Lea|izena5=Wenche|izena6=Nicolas|izena7=Olivier|izena8=Marie|izena9=Piers M.|data=2022-09-21|url=https://acp.copernicus.org/articles/22/12221/2022/|aldizkaria=Atmospheric Chemistry and Physics|alea=18|zenbakia=22|issn=1680-7316|doi=10.5194/acp-22-12221-2022|sartze-data=2024-04-21}}</ref>.
Datu instrumental independenteen multzo anitzek erakusten dute klima-sistema berotzen ari dela. 2011-2020 hamarkadan batez beste 1,09 °C [0,95-1,20 °C] berotu zen industria aurreko oinarri-lerroarekin (1850-1900) alderatuta{{sfn|Earth System Science Data|2023|p=2306}}. Gainazaleko tenperaturak 0,2 °C igotzen ari dira hamarkada bakoitzeko{{sfn|IPCC SR15 Ch1|2018|p=81}}. Urte bakoitza ez da zertan izan behar aurreko urtea baino beroagoa: klimaren aldakortasunak berak aurreko urtea baino 0,2 °C beroagoa edo hotzagoa egin dezake<ref>{{Erreferentzia|izena=B. H.|abizena=Samset|izenburua=Delayed emergence of a global temperature response after emission mitigation|orrialdeak=3261|hizkuntza=en|abizena2=Fuglestvedt|abizena3=Lund|izena2=J. S.|izena3=M. T.|data=2020-07-07|url=https://www.nature.com/articles/s41467-020-17001-1|aldizkaria=Nature Communications|alea=1|zenbakia=11|issn=2041-1723|pmid=32636367|pmc=PMC7341748|doi=10.1038/s41467-020-17001-1|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. 1998tik 2013ra bitarte, bi prozesu eman ziren baldintza horiek betetzen zutenak, [[Ozeano Bareko Hamarkadako Oszilazioa]]<ref>{{Erreferentzia|izena=Knut L.|abizena=Seip|izenburua=Global lead-lag changes between climate variability series coincide with major phase shifts in the Pacific decadal oscillation|orrialdeak=1137–1149|hizkuntza=en|abizena2=Grøn|abizena3=Wang|izena2=Ø.|izena3=H.|data=2023-11-01|url=https://doi.org/10.1007/s00704-023-04617-8|aldizkaria=Theoretical and Applied Climatology|alea=3|zenbakia=154|issn=1434-4483|doi=10.1007/s00704-023-04617-8|sartze-data=2024-04-22}}</ref> (ingelesezko PDO gisa ezaguna) eta [[Ozeano Atlantikoko Hamarkada-Anitzeko Oszilazioa]]<ref>{{Erreferentzia|izena=Shuai-Lei|abizena=Yao|izenburua=The global warming hiatus—a natural product of interactions of a secular warming trend and a multi-decadal oscillation|orrialdeak=349–360|hizkuntza=en|abizena2=Huang|abizena3=Wu|abizena4=Qu|izena2=Gang|izena3=Ren-Guang|izena4=Xia|data=2016-01-01|url=https://doi.org/10.1007/s00704-014-1358-x|aldizkaria=Theoretical and Applied Climatology|alea=1|zenbakia=123|issn=1434-4483|doi=10.1007/s00704-014-1358-x|sartze-data=2024-04-22}}</ref> (AMO), [[berotze-globalaren geldialdi]]a eragin zuten<ref>{{Erreferentzia|izena=Shang-Ping|abizena=Xie|izenburua=What Caused the Global Surface Warming Hiatus of 1998–2013?|orrialdeak=128–140|hizkuntza=en|abizena2=Kosaka|izena2=Yu|data=2017-06-01|url=https://doi.org/10.1007/s40641-017-0063-0|aldizkaria=Current Climate Change Reports|alea=2|zenbakia=3|issn=2198-6061|doi=10.1007/s40641-017-0063-0|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. Geldialdiaren ostean, kontrakoa gertatu zen, [[2023 klima aldaketan|2023 bezalako urteekin]], non tenperaturak aurreko bataz bestekoengandik oso urrun igo ziren<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global temperature exceeds 2°C above pre-industrial average on 17 November {{!}} Copernicus|url=https://climate.copernicus.eu/global-temperature-exceeds-2degc-above-pre-industrial-average-17-november|aldizkaria=climate.copernicus.eu|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. Horregatik, tenperatura igoerak 20 urteko tarteetan definitzen dira, urte hotz eta beroen zarata zein hamarkadak iraun dezaketen patroiak murrizten dituena, eta epe-luzeko seinaleak hobeto erakusten dutenak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=IPCCk nabarmendu du posible dela berotze globala 1,5 gradura mugatzea|hizkuntza=eu|data=2023-03-21|url=https://www.berria.eus/mundua/ipcck-nabarmendu-du-posible-dela-berotze-globala-15-gradura-mugatzea_1332402_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-22}}</ref>.
Beste behaketa batzuk ere erabiltzen dira tenperatura neurtzeko, eta horiek ere berotze-globalaren berri ematen dute<ref>{{Erreferentzia|izena=D. S.|abizena=Arndt|izenburua=State of the Climate in 2009|orrialdeak=s1–s222|hizkuntza=EN|abizena2=Baringer|abizena3=Johnson|izena2=M. O.|izena3=M. R.|data=2010-07-01|url=https://journals.ametsoc.org/view/journals/bams/91/7/bams-91-7-stateoftheclimate.xml|aldizkaria=Bulletin of the American Meteorological Society|alea=7|zenbakia=91|issn=0003-0007|doi=10.1175/BAMS-91-7-StateoftheClimate|sartze-data=2024-04-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Norman G.|abizena=Loeb|izenburua=Satellite and Ocean Data Reveal Marked Increase in Earth’s Heating Rate|hizkuntza=en|abizena2=Johnson|abizena3=Thorsen|abizena4=Lyman|abizena5=Rose|abizena6=Kato|izena2=Gregory C.|izena3=Tyler J.|izena4=John M.|izena5=Fred G.|izena6=Seiji|data=2021-07-16|url=https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2021GL093047|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=13|zenbakia=48|issn=0094-8276|doi=10.1029/2021GL093047|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. [[Goi atmosfera]] hozten ari da, [[berotegi-efektuko gas]]ek beroa lurrazaletik gertuago mantentzen baitute, eta erradiazio gutxiago joaten da kanpo espaziora<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global Warming|hizkuntza=en|data=2010-06-03|url=https://earthobservatory.nasa.gov/features/GlobalWarming|aldizkaria=earthobservatory.nasa.gov|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. Berotzeak elurrak estalitako lurren eremua murrizten du, eta [[Glaziarren atzeraldia 1850etik aurrera|glaziarren atzeraldia]] eragiten du. Era berean, berotzeak ere [[ebaporazio]]a handitzen du ozeanoetan, [[hezetasun]] gehiago sartuz atmosferan, eta [[prezipitazio]] handiagoak<ref>{{Erreferentzia|abizena=USGCRP|izenburua=Climate Science Special Report|orrialdeak=1–470|hizkuntza=en|url=https://science2017.globalchange.gov/|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. Landareak lehenago ari dira [[loratze]]n, eta milaka animalia espezie eremu hotzagoetara mugitzen ari dira{{sfn|IPCC AR6 WG2|2022|p=257–260}}.
==== Tenperaturen igoeraren efektua eskualdeka ====
{{OWID|owid=grapher/global-monthly-temp-anomaly|image=Global-monthly-temp-anomaly.png|alt=Tenperatura globalaren grafikoa, eta hemisferioaren araberakoa, grafiko interaktiboa.|caption=Tenperatura globalaren grafikoa, eta hemisferioaren araberakoa.|izenburua=Tenperatura globala eta hemisferio bakoitzekoa.}}
Munduko eskualdeak erritmo desberdinetan berotzen dira. Eredu horrek ez du zerikusirik berotegi-efektuko gasak isurtzen diren tokiarekin; izan ere, gas horiek planeta osoan zabaltzeko adina denbora irauten dute. Industria aurreko alditik, lehorreko eskualdeetako azaleraren batez besteko tenperatura munduko azaleraren batez besteko tenperatura baino ia bi aldiz azkarrago igo da. Izan ere, [[ozeano]]ek [[bero-ahalmen]] handiagoa dute eta [[lurrunketa]] bidez bero gehiago galtzen dute<ref>{{Erreferentzia|izena=Rowan T.|abizena=Sutton|izenburua=Land/sea warming ratio in response to climate change: IPCC AR4 model results and comparison with observations|orrialdeak=L02701|hizkuntza=en|abizena2=Dong|abizena3=Gregory|izena2=Buwen|izena3=Jonathan M.|data=2007-01-16|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2006GL028164|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=2|zenbakia=34|issn=0094-8276|doi=10.1029/2006GL028164|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Sistema klimatiko globalaren energia termikoak gora egin du etenaldi labur batzuekin 1970etik gutxienez, eta energia estra horren % 90 baino gehiago ozeanoan biltegiratu da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Climate Change: Ocean Heat Content|argitaletxea=NOAA Climate|hizkuntza=en|url=http://www.climate.gov/news-features/understanding-climate/climate-change-ocean-heat-content|aldizkaria=www.climate.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Gainerakoek [[atmosfera]] berotu, izotza urtu eta kontinenteak berotu dituzte<ref>{{Erreferentzia|izena=Karina|abizena=von Schuckmann|izenburua=Heat stored in the Earth system: where does the energy go?|orrialdeak=2013–2041|hizkuntza=English|abizena2=Cheng|abizena3=Palmer|abizena4=Hansen|abizena5=Tassone|abizena6=Aich|abizena7=Adusumilli|abizena8=Beltrami|abizena9=Boyer|izena2=Lijing|izena3=Matthew D.|izena4=James|izena5=Caterina|izena6=Valentin|izena7=Susheel|izena8=Hugo|izena9=Tim|data=2020-09-07|url=https://essd.copernicus.org/articles/12/2013/2020/|aldizkaria=Earth System Science Data|alea=3|zenbakia=12|issn=1866-3508|doi=10.5194/essd-12-2013-2020|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
[[Ipar hemisferio]]a eta [[iparburua]] askoz azkarrago berotu dira [[hegoburua]] eta [[hego hemisferio]]a baino. Ipar hemisferioak askoz lur gehiago izateaz gain, urtaroko elurrez eta [[itsas izotz]]ez estaliago dago. Gainazal horiek [[albedo|argi asko islatzetik]] ilun izatera pasatzen direnez izotza urtu ondoren, bero gehiago xurgatzen hasten dira<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Polar Opposites: the Arctic and Antarctic {{!}} NOAA Climate.gov|hizkuntza=en|url=http://www.climate.gov/news-features/understanding-climate/polar-opposites-arctic-and-antarctic|aldizkaria=www.climate.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Elurretako eta izotzetako karbono beltzaren tokiko metaketek ere Artikoa berotzen laguntzen dute<ref>{{Erreferentzia|izena=OAR|abizena=US EPA|izenburua=Methane and Black Carbon Impacts on the Arctic: Communicating the Science|hizkuntza=en|url=https://19january2017snapshot.epa.gov/climate-change-science/methane-and-black-carbon-impacts-arctic-communicating-science|aldizkaria=19january2017snapshot.epa.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Artikoko tenperaturak gora egiten ari dira, [[anplifikazio polar|munduaren gainerakoa bikoizten]] duen erritmoan. Artikoko glaziarren eta izotz-geruzen urtzeak ozeanoen zirkulazioa aldatzen du, [[Golkoko itsaslasterra|Golkoko itsaslasterraren]] ahultzea barne, eta horrek klima are gehiago aldatzen du<ref>{{Erreferentzia|izena=Vincent S.|abizena=Saba|izenburua=Enhanced warming of the N orthwest A tlantic O cean under climate change|orrialdeak=118–132|hizkuntza=en|abizena2=Griffies|abizena3=Anderson|abizena4=Winton|abizena5=Alexander|abizena6=Delworth|abizena7=Hare|abizena8=Harrison|abizena9=Rosati|izena2=Stephen M.|izena3=Whit G.|izena4=Michael|izena5=Michael A.|izena6=Thomas L.|izena7=Jonathan A.|izena8=Matthew J.|izena9=Anthony|data=2016-01|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/2015JC011346|aldizkaria=Journal of Geophysical Research: Oceans|alea=1|zenbakia=121|issn=2169-9275|doi=10.1002/2015JC011346|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Andoni|abizena=Urbistondo|izenburua=Golkoko Korrontea, gure berogailu naturala arriskuan|hizkuntza=eu|data=2021-09-17|url=https://www.naiz.eus/eu/info/especial/20210919/golkoko-korrontea|aldizkaria=www.naiz.eus|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=EDU|abizena=LARTZANGUREN|izenburua=Lurra, 12 josturetatik urratzear|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/7050/027/001/2004-10-19/lurra-12-josturetatik-urratzear.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
=== Etorkizuneko tenperatura globalak ===
[[Fitxategi:Projected_Change_in_Temperatures.svg|thumb|[[CMIP6]]ren gainazaleko tenperaturaren proiekzioak 2090. urterako, 1850-1900 bataz bestekoarekiko. Gaur egungo egoera mendearen amaierarako bi aukera hauen artean dago<ref>{{Erreferentzia|izena=Edward A.G.|abizena=Schuur|izenburua=Permafrost and Climate Change: Carbon Cycle Feedbacks From the Warming Arctic|orrialdeak=343–371|hizkuntza=en|abizena2=Abbott|abizena3=Commane|abizena4=Ernakovich|abizena5=Euskirchen|abizena6=Hugelius|abizena7=Grosse|abizena8=Jones|abizena9=Koven|izena2=Benjamin W.|izena3=Roisin|izena4=Jessica|izena5=Eugenie|izena6=Gustaf|izena7=Guido|izena8=Miriam|izena9=Charlie|data=2022-10-17|url=https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-environ-012220-011847|aldizkaria=Annual Review of Environment and Resources|alea=1|zenbakia=47|issn=1543-5938|doi=10.1146/annurev-environ-012220-011847|sartze-data=2024-04-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Explainer: IPCC Scenarios|hizkuntza=en-AU|data=2022-04-05|url=https://cosmosmagazine.com/earth/climate/explainer-ipcc-scenarios/|aldizkaria=cosmosmagazine.com|sartze-data=2024-04-22}}</ref>.]]
[[Munduko Meteorologia Erakundea]]ren kalkuluen arabera, munduko tenperaturek 1,5 °C-tik gora joateko %66ko probabilitatea izango dute industriaurreko oinarri-lerroarekiko, gutxienez urtebetez, 2023tik 2027ra bitartean<ref>{{Erreferentzia|izena=Fiona|abizena=Harvey|izenburua=World likely to breach 1.5C climate threshold by 2027, scientists warn|hizkuntza=en-GB|abizena2=editor|izena2=Fiona Harvey Environment|data=2023-05-17|url=https://www.theguardian.com/environment/2023/may/17/global-heating-climate-crisis-record-temperatures-wmo-research|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2024-04-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bost urtean 1,5 graduren langa gaindituko dela ohartarazi dute|hizkuntza=eu|data=2023-05-17|url=https://www.berria.eus/mundua/bost-urtean-15-graduren-langa-gaindituko-dela-ohartarazi-dute_228159_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. [[IPCC]]k batez beste 20 urte erabiltzen dituenez tenperatura globalaren aldaketak definitzeko, 1,5 °C-tik gorako urte bakar batek ez du muga hausten.
IPCCren aurreikuspenen arabera, munduko batez besteko tenperatura +1,5 °C baino handiagoa izango da [[2030eko hamarkada]]ren hasieran. IPCCren Seigarren Ebaluazio Txostenak (2023) zenbait proiekzio jaso zituen. Proiekzio horien arabera, 2100. urtean oso litekeena da berotze globala 1,0-1,8 °C-ra iristea berotegi efektuko gas-emisio oso txikiak dituen agertoki batean, 2,1-3,5 °C-ra bitarteko igorpenen agertoki batean, edo 3,3-5,7 °C-ra, oso emisio handiko agertoki batean{{sfn|IPCC AR6 WG1 Summary for Policymakers|2021|p=SPM-17}}. Tarteko eta goiko emisioetan, beroketak 2100 baino luzeago jarraituko du<ref>{{Erreferentzia|izena=Malte|abizena=Meinshausen|izenburua=The RCP greenhouse gas concentrations and their extensions from 1765 to 2300|orrialdeak=213|hizkuntza=en|abizena2=Smith|abizena3=Calvin|abizena4=Daniel|abizena5=Kainuma|abizena6=Lamarque|abizena7=Matsumoto|abizena8=Montzka|abizena9=Raper|izena2=S. J.|izena3=K.|izena4=J. S.|izena5=M. L. T.|izena6=J-F.|izena7=K.|izena8=S. A.|izena9=S. C. B.|data=2011-08-09|url=https://doi.org/10.1007/s10584-011-0156-z|aldizkaria=Climatic Change|alea=1|zenbakia=109|issn=1573-1480|doi=10.1007/s10584-011-0156-z|sartze-data=2024-04-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Christopher|abizena=Lyon|izenburua=Climate change research and action must look beyond 2100|orrialdeak=349–361|hizkuntza=en|abizena2=Saupe|abizena3=Smith|abizena4=Hill|abizena5=Beckerman|abizena6=Stringer|abizena7=Marchant|abizena8=McKay|abizena9=Burke|izena2=Erin E.|izena3=Christopher J.|izena4=Daniel J.|izena5=Andrew P.|izena6=Lindsay C.|izena7=Robert|izena8=James|izena9=Ariane|data=2022-01|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/gcb.15871|aldizkaria=Global Change Biology|alea=2|zenbakia=28|issn=1354-1013|doi=10.1111/gcb.15871|sartze-data=2024-04-22}}</ref>.
Tenperatura igoera jakin batzuen azpitik mantentzeko geratzen den [[karbono-aurrekontu]]a zehazteko, [[karbonoaren ziklo]]a eta berotegi-efektuko gasekiko klima-sentikortasuna modelizatu behar dira<ref>{{Erreferentzia|izena=Joeri|abizena=Rogelj|izenburua=Estimating and tracking the remaining carbon budget for stringent climate targets|orrialdeak=335–342|hizkuntza=en|abizena2=Forster|abizena3=Kriegler|abizena4=Smith|abizena5=Séférian|izena2=Piers M.|izena3=Elmar|izena4=Christopher J.|izena5=Roland|data=2019-07|url=https://www.nature.com/articles/s41586-019-1368-z|aldizkaria=Nature|alea=7765|zenbakia=571|issn=1476-4687|doi=10.1038/s41586-019-1368-z|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. IPCCren arabera, berotze globala 1,5 °C-tik beherakoa izan daiteke, eta bi hereneko probabilitatea dago 2018aren ondorengo emisioak CO<sub>2</sub>-ren 420 edo 570 gigatona baino txikiagoak badira. Gaur egungo 10-13 urteko emisioei dagokie hori. Zalantza handiak daude aurrekontuari buruz. Adibidez, CO<sub>2</sub> 100 gigatona gutxiago izan liteke, [[permafrost]]aren eta hezeguneen CO<sub>2</sub> eta [[metano]]a askatzen ari delako{{sfn|IPCC SR15 Summary for Policymakers|2018|p=12}}. Hala ere, argi dago erregai fosilen baliabideak lur azpian proaktiboki mantendu behar direla, funtsezko beroketa saihesteko. Bestela, haien urritasuna ez litzateke gertatuko emisioek epe luzera eragin handia izan arte{{sfn|IPCC AR5 WG3 Ch5|2014|p=379–380}}.
== Berotze globalaren kausak ==
{{sakontzeko|Klima aldaketaren kausak}}
[[Fitxategi:Physical Drivers of climate change.svg|thumb|Klima aldaketaren eragile fisikoen eragina, gradutan.]]
[[Sistema klimatiko]]ak, berez, hainbat ziklo bizi ditu, urteak iraun dezaketenak ([[El Niño]] hegoaldeko oszilazioa, adibidez), hamarkadak edo mendeak<ref>{{Erreferentzia|izena=Thomas L.|abizena=Delworth|izenburua=Multicentennial variability of the Atlantic meridional overturning circulation and its climatic influence in a 4000 year simulation of the GFDL CM2.1 climate model: MULTICENTENNIAL CLIMATE VARIABILITY|orrialdeak=n/a–n/a|hizkuntza=en|abizena2=Zeng|izena2=Fanrong|data=2012-07|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2012GL052107|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=13|zenbakia=39|doi=10.1029/2012GL052107|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Christian L. E.|abizena=Franzke|izenburua=The Structure of Climate Variability Across Scales|hizkuntza=en|abizena2=Barbosa|abizena3=Blender|abizena4=Fredriksen|abizena5=Laepple|abizena6=Lambert|abizena7=Nilsen|abizena8=Rypdal|abizena9=Rypdal|izena2=Susana|izena3=Richard|izena4=Hege‐Beate|izena5=Thomas|izena6=Fabrice|izena7=Tine|izena8=Kristoffer|izena9=Martin|data=2020-06|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1029/2019RG000657|aldizkaria=Reviews of Geophysics|alea=2|zenbakia=58|issn=8755-1209|doi=10.1029/2019RG000657|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Beste aldaketa batzuk sistema klimatikoaren "kanpoko" desoreka energetikoaren ondorio dira, baina ez beti Lurretik kanpokoa<ref>{{Erreferentzia|izena=National Research|abizena=Council|izenburua=Climate Change: Evidence, Impacts, and Choices: PDF Booklet|hizkuntza=en|data=2012-11-12|url=https://nap.nationalacademies.org/catalog/14673/climate-change-evidence-impacts-and-choices-pdf-booklet|isbn=978-0-309-29010-4|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Kanpoko desoreken adibide batzuk [[berotegi-efektuko gas]]en kontzentrazioen aldaketak, [[eguzki-argitasun]]a, [[sumendi]]en erupzioak eta Lurraren orbitan Eguzkiaren inguruan [[Derrigortze orbital|gertatzen diren aldaketak]] dira<ref>{{Erreferentzia|izena=N. L.|abizena=Bindoff|izenburua=Chapter 10 - Detection and attribution of climate change: From global to regional|argitaletxea=Cambridge University Press|hizkuntza=en|abizena2=Stott|abizena3=AchutaRao|abizena4=Allen|abizena5=Gillett|abizena6=Gutzler|abizena7=Hansingo|abizena8=Hegerl|abizena9=Hu|izena2=P. A.|izena3=K. M.|izena4=M. R.|izena5=N.|izena6=D.|izena7=K.|izena8=G.|izena9=Y.|data=2013|url=http://www.climatechange2013.org/images/report/WG1AR5_Chapter10_FINAL.pdf|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
Gizakiak klima-aldaketari egiten dion ekarpena zehazteko, [[Klimaren aldakortasuna eta aldaketa|barne aldakortasun klimatikoa]] eta kanpoko behartze naturalak baztertu behar dira. Funtsezko ikuspegi bat kausa potentzial guztien "aztarna" bakarrak zehaztean datza, eta, ondoren, aztarna horiek behatutako klima-aldaketaren ereduekin alderatzean<ref>{{Erreferentzia|abizena=USGCRP|izenburua=Climate Science Special Report|orrialdeak=1–470|hizkuntza=en|url=https://science2017.globalchange.gov/chapter/appendix-c/|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Adibidez, eguzki-behartzea baztertu egin daiteke kausa nagusi gisa. Bere hatz-marka atmosfera osoa berotzea izango litzateke. Hala ere, atmosferaren behealdea baino ez da berotu, eta berotegi-efektuko gasen behartzearekin bat dator hori<ref>{{Erreferentzia|abizena=U.S. Global Change Research Program|izenburua=Global climate change impacts in the United States : a state of knowledge report|argitaletxea=Cambridge University Press|data=2009|url=https://www.worldcat.org/oclc/428024323|isbn=978-0-521-14407-0|pmc=428024323|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Duela gutxiko [[klima-aldaketaren atribuzioa]]k erakusten duenez, berotegi-efektuko gasen hazkundea da bultzatzaile nagusia, eta aerosolek, berriz, moteltze-efektua dute.
=== Berotegi-efektuko gasen igorpena ===
{{OWID|owid=grapher/co2-long-term-concentration|image=Co2-long-term-concentration.png|alt=CO2 kontzentrazioaren grafiko historikoa.|caption=<chem>CO2</chem> kontzentrazioaren grafiko historikoa.|izenburua=CO2 kontzentrazioaren grafiko historikoa.}}
[[Berotegi-efektuko gas]]ak gardenak dira [[Eguzki-argi|eguzki-argiari]] dagokionez, eta, beraz, horrek atmosfera zeharkatzea ahalbidetzen dute, Lurraren azalera berotzeko. Lurrak [[bero]]a irradiatzen du, eta berotegi-efektuko gasek zati bat xurgatzen dute. Xurgapen horrek beroak espaziora ihes egiteko duen abiadura moteltzen du, beroa Lurraren gainazaletik gertu harrapatuz eta denborarekin berotuz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Causes of Climate Change|url=https://climate.nasa.gov/causes|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. [[Industria Iraultza]]ren aurretik, berotegi efektuko gas kopuru naturalen ondorioz, lurrazaletik hurbil zegoen airea 33° C epelagoa zen naturalki izango litzatekeena baino<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chapter 1: Historical Overview of Climate Change Science - AR4 WGI|url=https://archive.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/ch1.html|aldizkaria=archive.ipcc.ch|sartze-data=2022-10-06}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=What Is the Greenhouse Effect?|hizkuntza=en|url=https://www.acs.org/content/acs/en/climatescience/climatesciencenarratives/what-is-the-greenhouse-effect.html|aldizkaria=American Chemical Society|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. [[Ur-lurrun]]ak (~% 50) eta [[hodei]]ek (~% 25) berotegi-efektuari gehien eragiten dioten arren, tenperaturaren arabera handitu egiten dira eta, beraz, berrelikatu egiten dira. Aldiz, [[Karbono dioxido|CO<sub>2</sub>]] (~% 20), [[ozono troposferiko]]a<ref>{{Erreferentzia|izena=Bin|abizena=Wang|izenburua=Sensitivity of global greenhouse gas budgets to tropospheric ozone pollution mediated by the biosphere|orrialdeak=084001|abizena2=Shugart|abizena3=Lerdau|izena2=Herman H|izena3=Manuel T|data=2017-08-01|url=https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1748-9326/aa7885|aldizkaria=Environmental Research Letters|alea=8|zenbakia=12|issn=1748-9326|doi=10.1088/1748-9326/aa7885|sartze-data=2022-10-06}}</ref>, [[Klorofluorokarbono|CFC]] eta [[oxido nitroso]]a bezalako gasen kontzentrazioak ez daude tenperaturaren mende, eta, beraz, tenperaturan eragiten duten kanpo-faktoreak dira<ref>{{Erreferentzia|izena=Gavin A.|abizena=Schmidt|izenburua=Attribution of the present-day total greenhouse effect|orrialdeak=D20106|hizkuntza=en|abizena2=Ruedy|abizena3=Miller|abizena4=Lacis|izena2=Reto A.|izena3=Ron L.|izena4=Andy A.|data=2010-10-16|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2010JD014287|aldizkaria=Journal of Geophysical Research|alea=D20|zenbakia=115|issn=0148-0227|doi=10.1029/2010JD014287|sartze-data=2022-10-06}}</ref>.
Industria Iraultzaz geroztik giza jarduerak, batez ere [[Erregai fosil|erregai fosilak]] ([[ikatz]]a, [[petrolio]]a eta [[gas natural]]a) erauzteak eta erretzeak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Oil and gas firms 'have had far worse climate impact than thought'|hizkuntza=en|data=2020-02-19|url=http://www.theguardian.com/environment/2020/feb/19/oil-gas-industry-far-worse-climate-impact-than-thought-fossil-fuels-methane|aldizkaria=the Guardian|sartze-data=2022-10-06}}</ref>, berotegi-efektuko gasen kopurua handitu du atmosferan, eta horrek desoreka erradiatiboa eragin du. 2019an, CO<sub>2</sub> eta metano kontzentrazioak % 48 eta % 160 inguru igo dira, hurrenez hurren, 1750etik<ref>{{Erreferentzia|abizena=WMO|izenburua=State of the global climate 2020|data=2021|url=https://www.worldcat.org/oclc/1281669822|isbn=978-92-63-11264-4|pmc=1281669822|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. Azken 2 milioi urteetan CO<sub>2</sub> maila horiek edozein unetan izan direnak baino handiagoak dira. Metano-kontzentrazioak azken 800.000 urteetan baino askoz handiagoak dira<ref name=":1" />.
2019an, berotegi efektuko gasen munduko isuri antropogenikoak 59.000 milioi tona CO<sub>2</sub> izan ziren. Isuri horien % 75 CO<sub>2</sub> zen, % 18 metanoa, % 4 oxido nitrosoa eta % 2 gas [[fluor]]dunak<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability|hizkuntza=en|url=https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/|aldizkaria=www.ipcc.ch|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. CO<sub>2</sub> isuriak, batez ere, garraiorako, fabrikaziorako, berokuntzarako eta elektrizitaterako energia emateko erregai fosilak erretzetik datoz. Beste CO<sub>2</sub> isuri batzuk [[basogabetze]]tik eta prozesu industrialetatik datoz, [[zementu]]a, [[altzairu]]a, [[aluminio]]a eta [[ongarri]]ak fabrikatzeko erreakzio kimikoek askatutako CO<sub>2</sub>a barne<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Sector by sector: where do global greenhouse gas emissions come from?|url=https://ourworldindata.org/ghg-emissions-by-sector|aldizkaria=Our World in Data|sartze-data=2022-10-06}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Halvor|abizena=Kvande|izenburua=The Aluminum Smelting Process|orrialdeak=S2|hizkuntza=en-US|data=2014-05|url=https://journals.lww.com/joem/Fulltext/2014/05001/The_Aluminum_Smelting_Process.2.aspx|aldizkaria=Journal of Occupational and Environmental Medicine|zenbakia=56|issn=1076-2752|pmid=24806722|pmc=PMC4131936|doi=10.1097/JOM.0000000000000154|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. Metano-isurketak [[abeltzaintza]]tik, [[simaur]]retik, [[arroz]]-hazkuntzatik, [[zabortegi]]etatik, [[hondakin-ur]]etatik eta ikatz-[[meatzaritza]]tik datoz, baita petrolioa eta gasa erauztetik ere<ref>{{Erreferentzia|izena=OAR|abizena=US EPA|izenburua=Overview of Greenhouse Gases|hizkuntza=en|data=2015-12-23|url=https://www.epa.gov/ghgemissions/overview-greenhouse-gases|aldizkaria=www.epa.gov|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. Oxido nitroso isuriak ongarrien deskonposizio mikrobiarretik datoz neurri handi batean<ref>{{Erreferentzia|izena=Cornelius|abizena=Oertel|izenburua=Greenhouse gas emissions from soils—A review|orrialdeak=327–352|hizkuntza=en|abizena2=Matschullat|abizena3=Zurba|abizena4=Zimmermann|abizena5=Erasmi|izena2=Jörg|izena3=Kamal|izena4=Frank|izena5=Stefan|data=2016-10-01|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0009281916300551|aldizkaria=Geochemistry|alea=3|zenbakia=76|issn=0009-2819|doi=10.1016/j.chemer.2016.04.002|sartze-data=2022-10-06}}</ref>.
Baso-soiltzeak berotegi-efektuko gasen isurketei egiten dien ekarpena gorabehera, lurrazalak, bereziki bertako basoek, [[karbono-hustubide]] garrantzitsua izaten jarraitzen du CO<sub>2</sub>arentzat. Lurrazaleko hustubide-prozesuek, hala nola [[Karbonoaren finkapena|karbonoa lurrean finkatzeak]] eta [[fotosintesi]]ak, munduko CO<sub>2</sub> isurien % 29 inguru ezabatzen dute<ref name=":2" />. Ozeanoa ere karbono-hustubide garrantzitsua da bi etapako prozesu baten bidez. Lehenik, CO<sub>2</sub> gainazaleko uretan disolbatzen da. Ondoren, ozeanoaren itzulerako zirkulazioak ozeanoaren barnealderantz banatzen du, eta bertan metatzen da denborarekin [[karbonoaren zikloa]]ren zati gisa. Azken bi hamarkadetan, munduko ozeanoek isuritako CO<sub>2</sub>aren % 20-30 xurgatu dute.
Ustez garbia den teknologiak, hain zuzen, Interneteko datu fluxu handien agerpenak gas igorpenen igoera ekarri du azken hamarkadetan. Hain zuzen, datu digitalen transmisioa eta mantentzea da CO<sub>2</sub> gas-igorpenen iturri nagusietako bat, zerbitzariek horretarako beharrezko duten hozketa dela eta.<ref>{{Erreferentzia|izena=15 de Octubre|abizena=de 2020|izenburua=Cuánta contaminación producen tus dispositivos electrónicos y cómo disminuirla|hizkuntza=es-ES|url=https://www.infobae.com/america/tecno/2020/10/15/cuanta-contaminacion-producen-tus-dispositivos-electronicos-y-como-disminuirla/|aldizkaria=infobae|sartze-data=2021-12-10}}</ref> 2020ko [[COVID-19 pandemia|pandemia]] urtean, historian inoiz baino gehiago igorri zen CO<sub>2</sub> atmosferara.<ref>{{Erreferentzia|abizena=EFE|izenburua=Nuevo récord de dióxido de carbono en la atmósfera en 2020 pese al parón de la pandemia de coronavirus|hizkuntza=es|data=2021-10-25|url=https://cadenaser.com/ser/2021/10/25/ciencia/1635155568_312719.html|aldizkaria=Cadena SER|sartze-data=2021-12-10}}</ref>
=== Aerosolak eta hodeiak ===
[[Airearen kutsadura]], [[aerosol]] bidez, gizakien [[Osasun|osasunerako]] zama handia izateaz gain, klimari ere eragiten dio, eskala handian<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-3">{{Erreferentzia|izena=B. H.|abizena=Samset|izenburua=Climate Impacts From a Removal of Anthropogenic Aerosol Emissions|orrialdeak=1020–1029|hizkuntza=en|abizena2=Sand|abizena3=Smith|abizena4=Bauer|abizena5=Forster|abizena6=Fuglestvedt|abizena7=Osprey|abizena8=Schleussner|izena2=M.|izena3=C. J.|izena4=S. E.|izena5=P. M.|izena6=J. S.|izena7=S.|izena8=C.‐F.|data=2018-01-28|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/2017GL076079|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=2|zenbakia=45|issn=0094-8276|pmid=32801404|pmc=PMC7427631|doi=10.1002/2017GL076079|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=V. Faye|abizena=McNeill|izenburua=Atmospheric Aerosols: Clouds, Chemistry, and Climate|orrialdeak=427–444|hizkuntza=en|data=2017-06-07|url=https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-chembioeng-060816-101538|aldizkaria=Annual Review of Chemical and Biomolecular Engineering|alea=1|zenbakia=8|issn=1947-5438|doi=10.1146/annurev-chembioeng-060816-101538|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-3"/>. 1961 eta 1990 bitartean, Lurraren azalera iristen den eguzki-argiaren kopurua pixkanaka murrizten ari zela ikusi zen. Fenomeno hori [[Iluntze global|iluntze globala]] izenez ezagutzen da, eta [[bioerregai]]ak eta [[erregai fosil]]ak erretzetik datozen aerosolei egotzi ohi zaie<ref>{{Erreferentzia|izena=Yanyi|abizena=He|izenburua=A Revisit of Global Dimming and Brightening Based on the Sunshine Duration|orrialdeak=4281–4289|hizkuntza=en|abizena2=Wang|abizena3=Zhou|abizena4=Wild|izena2=Kaicun|izena3=Chunlüe|izena4=Martin|data=2018-05-16|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2018GL077424|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=9|zenbakia=45|doi=10.1029/2018GL077424|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-4">{{Erreferentzia|izena=T.|abizena=Storelvmo|izenburua=Disentangling greenhouse warming and aerosol cooling to reveal Earth’s climate sensitivity|orrialdeak=286–289|hizkuntza=en|abizena2=Leirvik|abizena3=Lohmann|abizena4=Phillips|abizena5=Wild|izena2=T.|izena3=U.|izena4=P. C. B.|izena5=M.|data=2016-04|url=https://www.nature.com/articles/ngeo2670|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=4|zenbakia=9|issn=1752-0908|doi=10.1038/ngeo2670|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Mundu mailan, aerosolek behera egin dute 1990etik, eta horrek esan nahi du jada ez dutela hainbeste ezkutatzen berotegi-efektuko gasek eragindako berotzea<ref>{{Erreferentzia|izena=Martin|abizena=Wild|izenburua=From Dimming to Brightening: Decadal Changes in Solar Radiation at Earth's Surface|orrialdeak=847–850|hizkuntza=en|abizena2=Gilgen|abizena3=Roesch|abizena4=Ohmura|abizena5=Long|abizena6=Dutton|abizena7=Forgan|abizena8=Kallis|abizena9=Russak|izena2=Hans|izena3=Andreas|izena4=Atsumu|izena5=Charles N.|izena6=Ellsworth G.|izena7=Bruce|izena8=Ain|izena9=Viivi|data=2005-05-06|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.1103215|aldizkaria=Science|alea=5723|zenbakia=308|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.1103215|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-4"/><ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-3"/>.
Aerosolek eguzki-erradiazioa sakabanatu eta xurgatzen dute. [[Lurraren erradiazio-balantzea|Lurraren erradiazio-balantzean]] ere zeharkako ondorioak dituzte. [[Sulfato]]-aerosolek [[hodei]]en kondentsazio-nukleo gisa jarduten dute, eta tanta gehiago eta txikiagoak dituzten hodeiak sortzen dituzte<ref>{{Erreferentzia|izena=S.|abizena=Twomey|izenburua=The Influence of Pollution on the Shortwave Albedo of Clouds|orrialdeak=1149–1152|hizkuntza=EN|data=1977-07-01|url=https://journals.ametsoc.org/view/journals/atsc/34/7/1520-0469_1977_034_1149_tiopot_2_0_co_2.xml|aldizkaria=Journal of the Atmospheric Sciences|alea=7|zenbakia=34|issn=0022-4928|doi=10.1175/1520-0469(1977)034<1149:TIOPOT>2.0.CO;2|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Hodei horiek eguzki-erradiazioa tanta gutxiago eta handiagoak dituzten hodeiek baino modu eraginkorragoan islatzen dute. Euri tanten hazkundea ere murrizten dute, eta, ondorioz, hodeiak islatzaileagoak dira sartzen den eguzki argiaren aurrean<ref>{{Erreferentzia|izena=Bruce A.|abizena=Albrecht|izenburua=Aerosols, Cloud Microphysics, and Fractional Cloudiness|orrialdeak=1227–1230|hizkuntza=en|data=1989-09-15|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.245.4923.1227|aldizkaria=Science|alea=4923|zenbakia=245|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.245.4923.1227|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Aerosolen zeharkako ondorioek eragiten dute ziurgabetasun handiena indar erradiatiboan.
Aerosolek berotze globala mugatu ohi duten arren eguzki-argia islatzean, [[elur]]raren edo [[izotz]]aren gainera erortzen den [[kedar]]raren [[karbono beltz]]ak berotze globalean lagun dezake. Eguzki-argiaren xurgapena ez ezik, urtzea eta itsas mailaren igoera ere areagotzen ditu<ref>{{Erreferentzia|izena=V.|abizena=Ramanathan|izenburua=Global and regional climate changes due to black carbon|orrialdeak=221–227|hizkuntza=en|abizena2=Carmichael|izena2=G.|data=2008-04|url=https://www.nature.com/articles/ngeo156|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=4|zenbakia=1|issn=1752-0908|doi=10.1038/ngeo156|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Artikoan karbono beltzaren gordailu berriak mugatzeak berotze globala 0,2 °C murriztu lezake 2050erako<ref>{{Erreferentzia|izena=M.|abizena=Sand|izenburua=Response of Arctic temperature to changes in emissions of short-lived climate forcers|orrialdeak=286–289|hizkuntza=en|abizena2=Berntsen|abizena3=von Salzen|abizena4=Flanner|abizena5=Langner|abizena6=Victor|izena2=T. K.|izena3=K.|izena4=M. G.|izena5=J.|izena6=D. G.|data=2016-03|url=https://www.nature.com/articles/nclimate2880|aldizkaria=Nature Climate Change|alea=3|zenbakia=6|issn=1758-6798|doi=10.1038/nclimate2880|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
=== Lurzoruaren erabileran aldaketak ===
[[Fitxategi:20210331_Global_tree_cover_loss_-_World_Resources_Institute.svg|thumb|[[Basogabetze]]a munduan.]]
Gizakiek [[lurzoru|Lurraren azalera]] aldatzen dute batez ere [[nekazaritza]]-lur gehiago sortzeko. Gaur egun, nekazaritzak lurraren azaleraren % 34 hartzen du, % 26 [[baso]]ak dira eta % 30 ez da bizitzeko modukoa (glaziarrak, basamortuak, etab.)<ref>{{Erreferentzia|izena=Hannah|abizena=Ritchie|izenburua=Land Use|abizena2=Roser|izena2=Max|data=2013-11-13|url=https://ourworldindata.org/land-use|aldizkaria=Our World in Data|sartze-data=2022-10-12}}</ref>. Baso-lurren kopuruak behera egiten jarraitzen du, eta hori da lurraren erabileran berotze globala eragiten duen aldaketa nagusia<ref>{{Erreferentzia|izenburua=One-Fourth of Forest Loss Permanent; Global Deforestation Not Slowing Down|hizkuntza=en|url=https://news.uark.edu/articles/42776|aldizkaria=University of Arkansas News|sartze-data=2022-10-12}}</ref>. [[Deforestazio]]ak zuhaitzek suntsitzen direnean duten CO<sub>2</sub> kopurua askatzen du, eta zuhaitz horiek etorkizunean CO<sub>2</sub> gehiago xurgatzea eragozten du. Deforestazioaren arrazoi nagusiak honako hauek dira: basotik nekazaritza-lurrerako erabileraren etengabeko aldaketa, behi-[[haragi]]a eta [[palma-olio]]a (% 27), baso-produktuak ekoizteko mozketa (% 26), epe laburreko migrazio-laboreak (% 24) eta [[Baso-sute|baso-suteak]] (% 23)<ref>{{Erreferentzia|izena=Philip G.|abizena=Curtis|izenburua=Classifying drivers of global forest loss|orrialdeak=1108–1111|hizkuntza=en|abizena2=Slay|abizena3=Harris|abizena4=Tyukavina|abizena5=Hansen|izena2=Christy M.|izena3=Nancy L.|izena4=Alexandra|izena5=Matthew C.|data=2018-09-14|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.aau3445|aldizkaria=Science|alea=6407|zenbakia=361|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.aau3445|sartze-data=2022-10-12}}</ref>.
Lurzoruaren erabilera-aldaketek ez diete berotegi-efektuko gasen isurketei soilik eragiten. Eskualde bateko landaretza motak tokiko tenperaturari eragiten dio. Eragina du espazioan islatzen den eguzki-argi kopuruan ([[albedo]]) eta [[ebapotranspirazio|lurrunketa bidez]] galtzen den bero kopuruan. Adibidez, baso ilun batetik belardi batera aldatzeak azalera argiago bihurtzen du, eta horrek eguzki-argi gehiago islatzea eragiten du. Deforestazioak tenperaturei ere eragin diezaieke, hodeietan eragina duten konposatu kimikoen askapena aldatzean eta haize-patroiak aldatzean<ref>{{Erreferentzia|izena=Frances|abizena=Seymour|izenburua=Forests in the IPCC Special Report on Land Use: 7 Things to Know|hizkuntza=en|abizena2=Gibbs|izena2=David|data=2019-08-08|url=https://www.wri.org/insights/forests-ipcc-special-report-land-use-7-things-know|sartze-data=2022-10-12}}</ref>. Eremu tropikal eta epeletan, efektu garbia beroketa esanguratsua eragitea da; poloetatik hurbilen dauden latitudeetan, berriz, albedo irabazi batek (basoa elurrezko estalkiak ordezten duen heinean) hozte efektua eragiten du. Mundu mailan, efektu horiek apur bat hoztea eragin dutela uste da, gainazaleko albedoa handituz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chapter 2 : Land–Climate interactions — Special Report on Climate Change and Land|url=https://www.ipcc.ch/srccl/chapter/chapter-2/|sartze-data=2022-10-12}}</ref>.
=== Kausa naturalak ===
[[Fitxategi:2017_Global_warming_attribution_-_based_on_NCA4_Fig_3.3_-_single-panel_version.svg|thumb|Klima aldaketaren atribuzioa. Kausa naturalen eta gizakien eragina neurtzen dira grafiko honetan.]]
Iraganean ere klima-aldaketa garaiak izan dira, baina oraingoaren aldean faktore naturalek eragindakoak, ez giza-jardueraren ondorioz sortutakoak. Lurraren [[orbita]] ez da zirkularra, baizik eta [[elipse]] bat, formaz eta orientazioz denboran zehar poliki-poliki aldatzen dena. Orbita aldaketak hiru dira, baina bakarrik lehena hartzen da kontuan kausa bezala. Lurraren eta Eguzkiaren arteko batez besteko distantzia handitu eta txikitu egiten da (10.000 urtez behin ziklo bat). Mugimendu honek aldatu egiten du Lurrera iristen den eguzki-energia kopurua, eta horrek klima aldatzen du.<ref name="#4">{{Erreferentzia|izena=Dessler, Andrew|abizena=E.|izenburua=Klima-aldaketa globalaren zientzia eta politika : eztabaidarako gida|argitaletxea=Ehupress|data=2009|url=https://www.worldcat.org/oclc/863180508|isbn=9788498602111|pmc=863180508|sartze-data=2019-02-28}}</ref> [[Tektonika|Jarduera tektonikoak]] epe-luzera begiratuta daude (milioika urte). [[Kontinente]]en eta [[mendi]]en kokapenean izandako aldaketek hainbat modutan alda dezakete klima. Adibidez, kontinenteen kokapenak erabakitzen du lurraren zenbateko [[azalera]] estaltzen duen [[elur]]rak edo zenbat [[euri]] isurtzen den. Halaber, [[haize]] nagusien mugimenduak alda ditzake.<ref name="#4" /> Fenomeno hauek iraganean izandako klima aldaketak azaltzeko balio badute ere, oso geldoak dira, eta ez dute eraginik gaur egun ikusten dugun joeran.
[[Sumendi]]en [[Sumendi-erupzio|erupzioek]] atmosferara [[hauts]]a eta [[Sumendi-errauts|errautsa]] jaurtitzen dute. Hautsak eta errautsak blokatu egiten dute eguzkitik datorren argia. Ondorioz, erupzio nagusi baten ondoren, hurrengo urteetan hozten egiten du Lurra.<ref>{{Erreferentzia|abizena=@NatGeoES|izenburua=Ciencia|hizkuntza=es|url=https://www.nationalgeographic.es/ciencia|aldizkaria=Ciencia {{!}} National Geographic|sartze-data=2019-02-28}}</ref> Hala ere, sumendien eragina CO2aren emisioetan gizakienaren %1 baino ez da gaur egun<ref>{{Erreferentzia|izena=Tobias P.|abizena=Fischer|izenburua=AGU Centennial Grand Challenge: Volcanoes and Deep Carbon Global CO 2 Emissions From Subaerial Volcanism—Recent Progress and Future Challenges|hizkuntza=en|abizena2=Aiuppa|izena2=Alessandro|data=2020-03|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2019GC008690|aldizkaria=Geochemistry, Geophysics, Geosystems|alea=3|zenbakia=21|issn=1525-2027|doi=10.1029/2019GC008690|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
Eguzkiaren argia, klima gidatzen duen energia-iturria da. Eguzkitik lurrazalera iristen den argi kantitatean aldaketak izanez gero, aldatu egingo luke klima. Adibidez, [[1650]] eta [[1850]]. urteen artean eguzki jardueraren gainbehera bat gertatu zen eta izotz aro txiki bat sortu zuen planetan. [[Groenlandia]] bakartuta geratu zen partzialki eta [[glaziar]]rek [[Alpeak|Alpeetan]] aurrera egin zuten.<ref name="#2" /> Berotegi-gasek berotze globalean duten eragina oso txikia dela uste duten zientzialariek (hots, klima-aldaketari garrantzia kentzen dioten eszeptikoek) azken urteotako tenperaturen igoera eguzkiaren jardueraren ondorioz dela proposatu dute ([[Eguzkiaren orban|eguzkiaren orbanak]] ugariagoak direnean eguzkiak [[erradiazio]] gehiago igortzen du).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Review of the Draft Fourth National Climate Assessment|data=2018-05-18|url=http://dx.doi.org/10.17226/25013|doi=10.17226/25013|sartze-data=2019-02-28}}</ref> Aldaketa horren ondorioz balitz, [[troposfera]] eta [[estratosfera]] ere berotuko lirateke, eta ez da hala gertatzen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global Climate Change Impacts in the United States|hizkuntza=en|url=https://www.globalchange.gov/browse/reports/global-climate-change-impacts-united-states|aldizkaria=GlobalChange.gov|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Gainera, azken hamarkadetan ez da egon aldaketa nabarmenik Eguzkiaren erradiazioan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Is the Sun causing global warming?|url=https://climate.nasa.gov/faq/14/is-the-sun-causing-global-warming|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
=== Klima-aldaketaren atzeraelikadura ===
[[Fitxategi:NORTH POLE Ice (19626661335).jpg|thumb|Itsas izotzak sartzen den eguzki-argiaren % 50 eta % 70 artean islatzen du, eta ozeanoak, ilunagoa denez, % 6 baino ez du islatzen. Itsas izotz eremu bat urtzen denean eta ozeano gehiago agerian uzten duenean, horrek bero gehiago xurgatzen du, eta horrek tenperatura handitzen du eta izotz gehiago urtzen du. [[Izotz-albedo berrelikadura|Prozesu hori]] atzeraelikadura positiboa da.]]
Atzeraelikadurek aldatu egiten dute klima-sistemak hasierako behartze bati ematen dion erantzuna: [[Atzeraeragin positibo|atzeraelikadura "autosendogarriek" edo "positiboek"]] areagotzen dute, eta [[Atzeraeragin negatibo|atzeraelikadura "orekatzaileek" edo "negatiboek"]] murrizten<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Study of Earth as an Integrated System|url=https://climate.nasa.gov/nasa_science/science|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Errefortzuko atzeraelikadura nagusiak honako hauek dira: [[ur-lurrunaren berrelikadura]], [[izotz-albedo berrelikadura]] eta hodeien efektu garbia<ref name=":1" />. Oreka-mekanismo nagusia [[Hozte erradiatibo|hozte erradiatiboa]] da, Lurraren gainazalak bero gehiago igortzen baitu espaziora, tenperaturaren igoerari erantzuteko. Tenperaturaren atzeraelikaduraz gain, atzeraelikadurak daude [[karbonoaren zikloa]]n, hala nola CO<sub>2</sub>ren ongarri-efektua landareen hazkundean<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Climate change 2013 : the physical science basis : Working Group I contribution to the Fifth assessment report of the Intergovernmental Panel on Climate Change|data=2014|url=https://www.worldcat.org/oclc/879855060|isbn=978-1-107-05799-9|pmc=879855060|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Atzeraelikadurei buruzko ziurgabetasuna da klima-eredu desberdinek isuri kopuru jakin baterako beroketa-magnitude desberdinak proiektatzeko arrazoi nagusia<ref>{{Erreferentzia|izena=Eric W.|abizena=Wolff|izenburua=Feedbacks on climate in the Earth system: introduction|orrialdeak=20140428|abizena2=Shepherd|abizena3=Shuckburgh|abizena4=Watson|izena2=John G.|izena3=Emily|izena4=Andrew J.|data=2015-11-13|url=https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsta.2014.0428|aldizkaria=Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences|alea=2054|zenbakia=373|pmid=26438277|pmc=PMC4608041|doi=10.1098/rsta.2014.0428|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
Berotegi-efektuko gasek airea berotzen duten heinean, [[Hezetasun erlatibo|hezetasun gehiago atxiki dezake]]. Ur-lurruna berotegi-efektuko gas indartsua da, eta, beraz, are gehiago berotzen du atmosfera. Hodeiak ugarituz gero, eguzki-argi gehiago islatuko da espazioan, eta planeta hoztuko da. Hodeiak altuagoak eta finagoak badira, isolatzaile bat bezala jokatzen dute, beroa behetik behera islatuz eta planeta berotuz<ref>{{Erreferentzia|izena=Richard G|abizena=Williams|izenburua=Controls of the transient climate response to emissions by physical feedbacks, heat uptake and carbon cycling|orrialdeak=0940c1|hizkuntza=en|abizena2=Ceppi|abizena3=Katavouta|izena2=Paulo|izena3=Anna|data=2020-09-01|url=https://doi.org/10.1088/1748-9326/ab97c9|aldizkaria=Environmental Research Letters|alea=9|zenbakia=15|issn=1748-9326|doi=10.1088/1748-9326/ab97c9|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Hodeien eragina atzeraelikaduraren ziurgabetasun-iturri handiena da.
Beste atzeraelikadura garrantzitsu bat [[Artiko]]an elur-geruza eta itsas izotza murriztea da, Lurraren gainazalaren islakortasuna murrizten baitu<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Arctic amplification|url=https://climate.nasa.gov/news/927/arctic-amplification|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Orain, Eguzkiaren energia gehiago xurgatzen da eskualde horietan, eta horrek Artikoko tenperatura-aldaketak anplifikatzen laguntzen du<ref>{{Erreferentzia|izena=Judah|abizena=Cohen|izenburua=Recent Arctic amplification and extreme mid-latitude weather|orrialdeak=627–637|hizkuntza=en|abizena2=Screen|abizena3=Furtado|abizena4=Barlow|abizena5=Whittleston|abizena6=Coumou|abizena7=Francis|abizena8=Dethloff|abizena9=Entekhabi|izena2=James A.|izena3=Jason C.|izena4=Mathew|izena5=David|izena6=Dim|izena7=Jennifer|izena8=Klaus|izena9=Dara|data=2014-09|url=https://www.nature.com/articles/ngeo2234|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=9|zenbakia=7|issn=1752-0908|doi=10.1038/ngeo2234|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Artikoaren anplifikazioa ere urtzen ari da [[permafrost]]a, metanoa eta CO<sub>2</sub> atmosferara askatzen dituena<ref>{{Erreferentzia|izena=Merritt R.|abizena=Turetsky|izenburua=Permafrost collapse is accelerating carbon release|orrialdeak=32–34|hizkuntza=en|abizena2=Abbott|abizena3=Jones|abizena4=Walter Anthony|abizena5=Olefeldt|abizena6=Schuur|abizena7=Koven|abizena8=McGuire|abizena9=Grosse|izena2=Benjamin W.|izena3=Miriam C.|izena4=Katey|izena5=David|izena6=Edward A. G.|izena7=Charles|izena8=A. David|izena9=Guido|data=2019-05|url=https://www.nature.com/articles/d41586-019-01313-4|aldizkaria=Nature|alea=7754|zenbakia=569|doi=10.1038/d41586-019-01313-4|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Klima aldaketak hezeguneetan, itsas sistemetan eta ur gezako sistemetan metanoa askatzea ere eragin dezake<ref>{{Erreferentzia|izena=Joshua F.|abizena=Dean|izenburua=Methane Feedbacks to the Global Climate System in a Warmer World|orrialdeak=207–250|hizkuntza=en|abizena2=Middelburg|abizena3=Röckmann|abizena4=Aerts|abizena5=Blauw|abizena6=Egger|abizena7=Jetten|abizena8=de Jong|abizena9=Meisel|izena2=Jack J.|izena3=Thomas|izena4=Rien|izena5=Luke G.|izena6=Matthias|izena7=Mike S. M.|izena8=Anniek E. E.|izena9=Ove H.|data=2018-03|url=http://doi.wiley.com/10.1002/2017RG000559|aldizkaria=Reviews of Geophysics|alea=1|zenbakia=56|doi=10.1002/2017RG000559|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Oro har, atzeraelikadura klimatikoak gero eta positiboagoak izatea espero da<ref name=":1" />.
Gizakiak eragindako CO<sub>2</sub> isurien erdia inguru lehorreko landareek eta ozeanoek xurgatu dute<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Carbon Cycle|hizkuntza=en|data=2011-06-16|url=https://www.earthobservatory.nasa.gov/features/CarbonCycle/page5.php|aldizkaria=www.earthobservatory.nasa.gov|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Lurrean, CO<sub>2</sub>aren hazkundeak eta hazkunde-denboraldiaren luzapenak landareen hazkundea suspertu dute. Klima-aldaketak areagotu egiten ditu lehorteak eta bero-boladak, landareen hazkundea eragozten dutenak, eta, horren ondorioz, ez dago zalantzarik karbono-hustubide horrek hazten jarraituko duenik etorkizunean. Lurzoruek karbono kantitate handiak dituzte eta [[Lurzoruko karbonoaren berrelikadura|zati bat aska dezakete berotzen direnean]]<ref>{{Erreferentzia|izena=J. M.|abizena=Melillo|izenburua=Long-term pattern and magnitude of soil carbon feedback to the climate system in a warming world|orrialdeak=101–105|hizkuntza=en|abizena2=Frey|abizena3=DeAngelis|abizena4=Werner|abizena5=Bernard|abizena6=Bowles|abizena7=Pold|abizena8=Knorr|abizena9=Grandy|izena2=S. D.|izena3=K. M.|izena4=W. J.|izena5=M. J.|izena6=F. P.|izena7=G.|izena8=M. A.|izena9=A. S.|data=2017-10-06|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.aan2874|aldizkaria=Science|alea=6359|zenbakia=358|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.aan2874|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Ozeanoak CO<sub>2</sub> eta bero gehiago xurgatzen duen heinean, azidotu egiten da, zirkulazioa aldatu egiten da eta [[fitoplankton]]ak karbono gutxiago xurgatzen du, eta horrek murriztu egiten du ozeanoak atmosferako karbonoa xurgatzen duen abiadura. Oro har, CO<sub>2</sub> kontzentrazio handiagoak izanez gero, Lurrak gure isurketen zati txiki bat xurgatuko du<ref name=":1" />.
== Ondorioak ==
=== Ingurumen-ondorioak ===
[[Fitxategi:Sea_level_history_and_projections.svg|thumb|Itsas mailaren berreraikuntza historikoa eta Estatu Batuetako Aldaketa Globalaren Ikerketa Programak 2017an argitaratutako 2100 proiekzio]]Klima-aldaketaren ingurumen-ondorioak zabalak eta irismen handikoak dira, eta ozeanoei, izotzari eta eguraldiari eragiten diete. Aldaketak pixkanaka edo azkar gerta daitezke. Efektu horien frogak iraganean izandako klima-aldaketaren azterketatik, modelizaziotik eta behaketa modernoetatik datoz<ref>{{Erreferentzia|izena=James|abizena=Hansen|izenburua=Ice melt, sea level rise and superstorms: evidence from paleoclimate data, climate modeling, and modern observations that 2 °C global warming could be dangerous|orrialdeak=3761–3812|hizkuntza=English|abizena2=Sato|abizena3=Hearty|abizena4=Ruedy|abizena5=Kelley|abizena6=Masson-Delmotte|abizena7=Russell|abizena8=Tselioudis|abizena9=Cao|izena2=Makiko|izena3=Paul|izena4=Reto|izena5=Maxwell|izena6=Valerie|izena7=Gary|izena8=George|izena9=Junji|data=2016-03-22|url=https://acp.copernicus.org/articles/16/3761/2016/|aldizkaria=Atmospheric Chemistry and Physics|alea=6|zenbakia=16|issn=1680-7316|doi=10.5194/acp-16-3761-2016|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Smithsonian|abizena=Magazine|izenburua=Studying the Climate of the Past Is Essential for Preparing for Today's Rapidly Changing Climate|hizkuntza=en|abizena2=Wing|izena2=Scott L.|url=https://www.smithsonianmag.com/smithsonian-institution/studying-climate-past-essential-preparing-todays-rapidly-changing-climate-180959595/|aldizkaria=Smithsonian Magazine|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. 1950eko hamarkadatik, [[lehorte]]ak eta [[bero-bolada]]k gero eta maizago agertu dira<ref>{{Erreferentzia|abizena=USGCRP|izenburua=Climate Science Special Report|orrialdeak=1–470|hizkuntza=en|url=https://science2017.globalchange.gov/chapter/15/|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Indian eta Asiako ekialdean fenomeno oso heze edo lehorrak ugaritu egin dira [[montzoi]] garaian<ref>{{Erreferentzia|izena=Stephanie Paige|abizena=Ogburn,ClimateWire|izenburua=Indian Monsoons Are Becoming More Extreme|hizkuntza=en|url=https://www.scientificamerican.com/article/indian-monsoons-are-becoming-more-extreme/|aldizkaria=Scientific American|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Claire|abizena=Burke|izenburua=Impact of Anthropogenic Climate Change on the East Asian Summer Monsoon|orrialdeak=5205–5220|hizkuntza=EN|abizena2=Stott|izena2=Peter|data=2017-07-15|url=https://journals.ametsoc.org/view/journals/clim/30/14/jcli-d-16-0892.1.xml|aldizkaria=Journal of Climate|alea=14|zenbakia=30|issn=0894-8755|doi=10.1175/JCLI-D-16-0892.1|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Litekeena da prezipitazioen indizeak eta [[urakan]]en eta [[tifoi]]en intentsitateak gora egitea<ref>{{Erreferentzia|abizena=USGCRP|izenburua=Climate Science Special Report|orrialdeak=1–470|hizkuntza=en|url=https://science2017.globalchange.gov/chapter/9/|sartze-data=2022-10-15}}</ref>, eta haien banaketa geografikoko eremua polarretara zabaltzea, klimaren berotzeari erantzuteko<ref>{{Erreferentzia|izena=Joshua|abizena=Studholme|izenburua=Poleward expansion of tropical cyclone latitudes in warming climates|orrialdeak=14–28|hizkuntza=en|abizena2=Fedorov|abizena3=Gulev|abizena4=Emanuel|abizena5=Hodges|izena2=Alexey V.|izena3=Sergey K.|izena4=Kerry|izena5=Kevin|data=2022-01|url=https://www.nature.com/articles/s41561-021-00859-1|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=1|zenbakia=15|issn=1752-0908|doi=10.1038/s41561-021-00859-1|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Zikloi tropikalen maiztasuna ez da handitu klima-aldaketaren ondorioz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hurricanes and Climate Change|url=https://www.c2es.org/content/hurricanes-and-climate-change/|aldizkaria=Center for Climate and Energy Solutions|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
[[Itsas-mailaren igoera|Itsasoaren maila globala igotzen]] ari da [[glaziarren atzeraldia 1850etik aurrera|glaziarren urtzearen]], [[Groenlandiako izotz-geruza|Groenlandiako]] eta [[Antartikako izotz-geruza|Antartikako izotz geruzen]] urtzearen eta hedapen termikoaren ondorioz<ref>{{Erreferentzia|izena=Mikel P.|abizena=Ansa|izenburua=Antartikako izotza salbatzeko, garaiz da, baina azken aukera izan liteke, zientzialarien arabera|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/216960/antartikako-izotza-salbatzeko-garaiz-da-baina-azken-aukera-izan-liteke-zientzialarien-arabera.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. 1993 eta 2020 artean, igoera areagotu zen denborarekin, urtean 3,3 ± 0,3 mm-ko batez bestekoarekin<ref>{{Erreferentzia|abizena=WMO|izenburua=State of the global climate 2020|data=2021|url=https://www.worldcat.org/oclc/1281669822|isbn=978-92-63-11264-4|pmc=1281669822|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. XXI. mendean zehar, IPCCk aurreikusten du, emisio oso altuen egoera batean, itsas maila 61 eta 110 cm artean igo daitekeela<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chapter 4: Sea Level Rise and Implications for Low-Lying Islands, Coasts and Communities — Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate|url=https://www.ipcc.ch/srocc/chapter/chapter-4-sea-level-rise-and-implications-for-low-lying-islands-coasts-and-communities/|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Ozeanoen beroaren gorakada Antartikako glaziarren irteerak hondatzen eta azaleratzeko mehatxua egiten ari da, izotz-geruza asko urtzeko arriskuarekin<ref>{{Erreferentzia|izena=Robert M.|abizena=DeConto|izenburua=Contribution of Antarctica to past and future sea-level rise|orrialdeak=591–597|hizkuntza=en|abizena2=Pollard|izena2=David|data=2016-03|url=https://www.nature.com/articles/nature17145|aldizkaria=Nature|alea=7596|zenbakia=531|issn=1476-4687|doi=10.1038/nature17145|sartze-data=2022-10-15}}</ref> eta isuriak handiak izanez gero itsas maila 2100ean 2 metro igotzeko aukerarekin<ref>{{Erreferentzia|izena=Jonathan L.|abizena=Bamber|izenburua=Ice sheet contributions to future sea-level rise from structured expert judgment|orrialdeak=11195–11200|hizkuntza=en|abizena2=Oppenheimer|abizena3=Kopp|abizena4=Aspinall|abizena5=Cooke|izena2=Michael|izena3=Robert E.|izena4=Willy P.|izena5=Roger M.|data=2019-06-04|url=https://pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.1817205116|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=23|zenbakia=116|issn=0027-8424|pmid=31110015|pmc=PMC6561295|doi=10.1073/pnas.1817205116|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
Klima-aldaketaren ondorioz, [[Artikoko itsas izotzaren desegitea|Artikoko itsas izotza murriztu eta argaldu]] egin da hamarkada askotan<ref>{{Erreferentzia|izena=Jinlun|abizena=Zhang|izenburua=What drove the dramatic retreat of arctic sea ice during summer 2007?|orrialdeak=L11505|hizkuntza=en|abizena2=Lindsay|abizena3=Steele|abizena4=Schweiger|izena2=Ron|izena3=Mike|izena4=Axel|data=2008-06-11|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2008GL034005|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=11|zenbakia=35|issn=0094-8276|doi=10.1029/2008GL034005|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Espero da izotzik gabeko udak ez direla oso ohikoak izango 1,5 ° C-ko beroketarekin, baina aurreikusten da hiru edo hamar urtean behin gertatuko direla, 2 °C-ko beroketa-mailarekin. Atmosferako CO<sub>2</sub> kontzentrazio handiagoek aldaketak eragin dituzte ozeanoen kimikan. Disolbatutako CO<sub>2</sub>a handitzeak [[Ozeanoen azidifikazio|ozeanoak azidotzea]] eragiten du<ref>{{Erreferentzia|izena=Scott C.|abizena=Doney|izenburua=Ocean Acidification: The Other CO 2 Problem|orrialdeak=169–192|hizkuntza=en|abizena2=Fabry|abizena3=Feely|abizena4=Kleypas|izena2=Victoria J.|izena3=Richard A.|izena4=Joan A.|data=2009-01-01|url=https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev.marine.010908.163834|aldizkaria=Annual Review of Marine Science|alea=1|zenbakia=1|issn=1941-1405|doi=10.1146/annurev.marine.010908.163834|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Gainera, oxigeno mailak gutxitzen ari dira, oxigenoa ez baita hain disolbagarria ur beroenean. Ozeanoko [[Eremu hil|eremu hilak]] ere, oxigeno gutxiko eskualdeak, hedatzen ari dira<ref>{{Erreferentzia|izena=OW|abizena=US EPA|izenburua=Climate Change and Harmful Algal Blooms|hizkuntza=en|data=2013-09-05|url=https://www.epa.gov/nutrientpollution/climate-change-and-harmful-algal-blooms|aldizkaria=www.epa.gov|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
=== Inflexio-puntuak eta epe luzeko eraginak ===
Berotze globalaren maila handiagoek "[[Klima aldaketaren inflexio-puntuak|inflexio-puntuak]]" zeharkatzeko arriskua areagotzen dute, hau da, atalaseak, zeinetatik aurrera jada ezin diren zenbait inpaktu saihestu, nahiz eta tenperaturak murriztu<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chapter 3: Impacts of 1.5ºC global warming on natural and human systems — IPCC|url=https://www.ipcc.ch/report/sr15/chapter-3-impacts-of-1-5oc-global-warming-on-natural-and-human-systems/|sartze-data=2022-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=David I.|abizena=Armstrong McKay|izenburua=Exceeding 1.5°C global warming could trigger multiple climate tipping points|orrialdeak=eabn7950|hizkuntza=en|abizena2=Staal|abizena3=Abrams|abizena4=Winkelmann|abizena5=Sakschewski|abizena6=Loriani|abizena7=Fetzer|abizena8=Cornell|abizena9=Rockström|izena2=Arie|izena3=Jesse F.|izena4=Ricarda|izena5=Boris|izena6=Sina|izena7=Ingo|izena8=Sarah E.|izena9=Johan|data=2022-09-09|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.abn7950|aldizkaria=Science|alea=6611|zenbakia=377|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.abn7950|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Adibide bat [[Mendebaldeko Antartika]]ko eta [[Groenlandiako izotz-geruza|Groenlandiako izotz-geruzen]] kolapsoa da; izan ere, tenperatura 1,5 eta 2 °C artean igotzeak arriskuan jar dezake izotz-geruzen urtzea, nahiz eta urtzearen denborazko eskala zalantzazkoa izan eta etorkizuneko berotzearen araberakoa izan<ref>{{Erreferentzia|abizena=NESSC|izenburua=Tipping points in Antarctic and Greenland ice sheets|hizkuntza=en-US|data=2018-11-12|url=https://www.nessc.nl/tipping-points-ice-sheets/|aldizkaria=NESSC|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Eskala handiko aldaketa batzuk epe laburrean gerta litezke, hala nola [[korronte ozeaniko]] batzuen itxiera, hala nola [[Atlantikoko hegoaldeko iraultze zirkulazioa]] (AMOC)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Final Report, CCSP Synthesis and Assessment Product 3-4|data=2013-05-04|url=https://web.archive.org/web/20130504113820/http://www.climatescience.gov/Library/sap/sap3-4/final-report/default.htm|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Inflexio-puntuek kalte itzulezinak ere izan ditzakete ekosistemetan, hala nola [[Amazonia]]ko oihanean eta [[koralezko arrezife]]etan<ref>{{Erreferentzia|izena=Robert|abizena=McSweeney|izenburua=Explainer: Nine ‘tipping points’ that could be triggered by climate change|hizkuntza=en|data=2020-02-10|url=https://www.carbonbrief.org/explainer-nine-tipping-points-that-could-be-triggered-by-climate-change/|aldizkaria=Carbon Brief|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
Klima aldaketaren epe luzeko ondorioen artean izotza gehiago urtzea, ozeanoak berotzea, itsas maila handitzea eta ozeanoak azidotzea daude. Mendeetatik milurtekora bitarteko denborazko eskala batean, aldaketa klimatikoaren magnitudea batez ere CO<sub>2</sub> isuri antropogenikoek baldintzatuko dute. Hori CO<sub>2</sub>aren bizitza atmosferiko luzearen ondorio da<ref>{{Erreferentzia|izena=M.|abizena=Collins|izenburua=Chapter 12 - Long-term climate change: Projections, commitments and irreversibility|argitaletxea=Cambridge University Press|hizkuntza=en|abizena2=Knutti|abizena3=Arblaster|abizena4=Dufresne|abizena5=Fichefet|abizena6=Friedlingstein|abizena7=Gao|abizena8=Gutowski|abizena9=Johns|izena2=R.|izena3=J.|izena4=J.-L.|izena5=T.|izena6=P.|izena7=X.|izena8=W. J.|izena9=T.|data=2013|url=http://www.climatechange2013.org/images/report/WG1AR5_Chapter12_FINAL.pdf|editore-abizena=IPCC|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. CO<sub>2</sub>aren xurgapen ozeanikoa nahiko motela da ozeanoen azidotzeak ehunka edo milaka urtetan zehar jarrai dezan. Kalkuluen arabera, isuri horiek 100.000 urtez luzatu dute, gutxienez, egungo glaziazioen arteko aldia<ref>{{Erreferentzia|izena=Michel|abizena=Crucifix|izenburua=Earth's narrow escape from a big freeze|orrialdeak=162–163|hizkuntza=en|data=2016-01|url=https://www.nature.com/articles/529162a|aldizkaria=Nature|alea=7585|zenbakia=529|issn=1476-4687|doi=10.1038/529162a|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Itsas mailaren gorakadak mende askotan jarraituko du, Celsius graduko 2,3 metroko igoerarekin 2000 urte igarotzean<ref>{{Erreferentzia|izena=Joel B.|abizena=Smith|izenburua=Assessing dangerous climate change through an update of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) “reasons for concern”|orrialdeak=4133–4137|hizkuntza=en|abizena2=Schneider|abizena3=Oppenheimer|abizena4=Yohe|abizena5=Hare|abizena6=Mastrandrea|abizena7=Patwardhan|abizena8=Burton|abizena9=Corfee-Morlot|izena2=Stephen H.|izena3=Michael|izena4=Gary W.|izena5=William|izena6=Michael D.|izena7=Anand|izena8=Ian|izena9=Jan|data=2009-03-17|url=https://pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.0812355106|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=11|zenbakia=106|issn=0027-8424|pmid=19251662|pmc=PMC2648893|doi=10.1073/pnas.0812355106|sartze-data=2022-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Anders|abizena=Levermann|izenburua=The multimillennial sea-level commitment of global warming|orrialdeak=13745–13750|hizkuntza=en|abizena2=Clark|abizena3=Marzeion|abizena4=Milne|abizena5=Pollard|abizena6=Radic|abizena7=Robinson|izena2=Peter U.|izena3=Ben|izena4=Glenn A.|izena5=David|izena6=Valentina|izena7=Alexander|data=2013-08-20|url=https://pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.1219414110|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=34|zenbakia=110|issn=0027-8424|pmid=23858443|pmc=PMC3752235|doi=10.1073/pnas.1219414110|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
=== Fauna eta floran eragina ===
Azkenaldiko berotzeak lurreko eta ur gezako espezie asko poloetara eta altuera handiagoetara bultzatu ditu<ref>{{harvnb|IPCC SR15 Ch3|2018|p=218}}.</ref>. Atmosferako CO<sub>2</sub> mailak handitzeak eta hazkunde-denboraldia luzatzeak berdatze globala ekarri dute. Hala ere, [[bero-bolada|bero-boladek]] eta [[lehorte]]ek ekosistemen produktibitatea murriztu dute zenbait eskualdetan. Kontrako efektu horien etorkizuneko oreka ez dago argi{{Sfn|IPCC SRCCL Ch2|2019|p=133}}. Klima-aldaketak klima-eremu lehorragoak hedatzen lagundu du, hala nola [[Desertifikazio|basamortu gehiago]] [[tropiko]]etan<ref>{{harvnb|IPCC SRCCL Summary for Policymakers|2019|p=7}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Ning|abizena=Zeng|izenburua=Expansion of the world's deserts due to vegetation-albedo feedback under global warming|orrialdeak=L17401|abizena2=Yoon|izena2=Jinho|data=2009-09-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2009GeoRL..3617401Z|aldizkaria=Geophysical Research Letters|zenbakia=36|issn=0094-8276|doi=10.1029/2009GL039699|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Berotze globalaren magnitudeak eta abiadurak aukera gehiago ematen dituzte ekosistemak bat-batean aldatzeko. Oro har, klima-aldaketak espezie askoren [[Espezieen iraungipen|desagerpena]] eragitea espero da<ref>{{Erreferentzia|izena=Mark C.|abizena=Urban|izenburua=Accelerating extinction risk from climate change|orrialdeak=571–573|data=2015-05-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2015Sci...348..571U|aldizkaria=Science|zenbakia=348|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.aaa4984|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
Ozeanoak lurra baino astiroago berotu dira, baina landareek eta ozeanoko animaliek lurreko espezieak baino azkarrago migratu dute poloetara<ref>{{Erreferentzia|izena=Elvira S.|abizena=Poloczanska|izenburua=Global imprint of climate change on marine life|orrialdeak=919–925|abizena2=Brown|abizena3=Sydeman|abizena4=Kiessling|abizena5=Schoeman|abizena6=Moore|abizena7=Brander|abizena8=Bruno|abizena9=Buckley|izena2=Christopher J.|izena3=William J.|izena4=Wolfgang|izena5=David S.|izena6=Pippa J.|izena7=Keith|izena8=John F.|izena9=Lauren B.|data=2013-10-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2013NatCC...3..919P|aldizkaria=Nature Climate Change|zenbakia=3|doi=10.1038/nclimate1958|sartze-data=2022-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Jonathan|abizena=Lenoir|izenburua=Species better track climate warming in the oceans than on land|orrialdeak=1044–1059|hizkuntza=en|abizena2=Bertrand|abizena3=Comte|abizena4=Bourgeaud|abizena5=Hattab|abizena6=Murienne|abizena7=Grenouillet|izena2=Romain|izena3=Lise|izena4=Luana|izena5=Tarek|izena6=Jérôme|izena7=Gaël|data=2020-08|url=https://www.nature.com/articles/s41559-020-1198-2|aldizkaria=Nature Ecology & Evolution|alea=8|zenbakia=4|issn=2397-334X|doi=10.1038/s41559-020-1198-2|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Lurrean bezala, ozeanoko bero-boladak ohikoagoak dira klima-aldaketaren ondorioz, eta horrek kalte egiten die askotariko organismoei, hala nola [[koral]]ei, [[alga|algei]] eta itsas hegaztiei<ref>{{Erreferentzia|izena=Dan A.|abizena=Smale|izenburua=Marine heatwaves threaten global biodiversity and the provision of ecosystem services|orrialdeak=306–312|abizena2=Wernberg|abizena3=Oliver|abizena4=Thomsen|abizena5=Harvey|abizena6=Straub|abizena7=Burrows|abizena8=Alexander|abizena9=Benthuysen|izena2=Thomas|izena3=Eric C. J.|izena4=Mads|izena5=Ben P.|izena6=Sandra C.|izena7=Michael T.|izena8=Lisa V.|izena9=Jessica A.|data=2019-03-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2019NatCC...9..306S|aldizkaria=Nature Climate Change|zenbakia=9|doi=10.1038/s41558-019-0412-1|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. [[Ozeanoen azidifikazio|Ozeanoaren azidotzeak]] zaildu egiten du [[muskuilu]]en, [[lanperna|lanpernen]] eta koralen [[Biomineralizazio|maskorrak eta eskeletoak sortzea]], eta bero-boladek [[koralen zuritze|koralezko uharriak zuritu]] dituzte{{Sfn|IPCC SROCC Summary for Policymakers|2019|p=13}}. Klima-aldaketak eta [[eutrofizazio]]ak bultzatutako alga kaltegarrien loraketek oxigeno-mailak murrizten dituzte, elikadura-sareak nahasten dituzte eta itsasoko bizi-galera handiak eragiten dituzte. Kostaldeko ekosistemek estres berezia jasaten dute<ref>{{harvnb|IPCC SROCC Ch5|2019|p=510}}</ref>. Munduko [[hezegune]]en ia erdiak desagertu egin dira klima-aldaketaren eta beste giza inpaktu batzuen ondorioz{{Sfn|IPCC SROCC Ch5|2019|p=451}}.
{| class="center toccolours"
|+ '''Klima aldaketaren eragina ingurunean'''
|<gallery mode="packed" heights="120" style="line-height:120%">
File:Bleachedcoral.jpg|alt=Underwater photograph of branching coral that is bleached white|[[Kolapso ekologikoa]]. [[Koral Hesi Handia]]n dagoeneko koralen zuritzea ikusi da, eta munduko arrezifeak arriskuan daude<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Coral Reef Risk Outlook|hizkuntza=en|url=https://sos.noaa.gov/catalog/datasets/coral-reef-risk-outlook/|aldizkaria=Science On a Sphere|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
File:Orroral Valley Fire viewed from Tuggeranong January 2020.jpg|[[Muturreko eguraldia]]. Lehorteak eta tenperatura altuek okertu zuten mundu mailan suteen kopurua.<ref>{{Erreferentzia|izena=thomas|abizena=harrisson|izenburua=Media reaction: Australia’s bushfires and climate change|hizkuntza=en|data=2020-01-07|url=https://www.carbonbrief.org/media-reaction-australias-bushfires-and-climate-change/|aldizkaria=Carbon Brief|sartze-data=2022-10-23}}</ref>
File:National Park Service Thawing permafrost (27759123542).jpg|[[Permafrost]]aren urtzeak azpiegiturak apurtzen ditu Artikoan eta [[metano]]aren emisioak handitzen ditu<ref>{{Erreferentzia|izena=Merritt R.|abizena=Turetsky|izenburua=Permafrost collapse is accelerating carbon release|orrialdeak=32–34|hizkuntza=en|abizena2=Abbott|abizena3=Jones|abizena4=Walter Anthony|abizena5=Olefeldt|abizena6=Schuur|abizena7=Koven|abizena8=McGuire|abizena9=Grosse|izena2=Benjamin W.|izena3=Miriam C.|izena4=Katey|izena5=David|izena6=Edward A. G.|izena7=Charles|izena8=A. David|izena9=Guido|data=2019-05|url=https://www.nature.com/articles/d41586-019-01313-4|aldizkaria=Nature|alea=7754|zenbakia=569|doi=10.1038/d41586-019-01313-4|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
File:Endangered arctic - starving polar bear edit.jpg|[[Habitaten suntsiketa]]. Artikoko animalia askok izotza behar dute bizirauteko, desagertzen ari dena Artikoen berotzea dela eta.<ref>{{harvnb|IPCC AR5 WG2 Ch28|2014|p=1596}}</ref>
File:Mountain Pine Beetle damage in the Fraser Experimental Forest 2007.jpg||[[Klima aldaketa eta espezie inbaditzaileak|Espezie inbaditzaileak]]. Neguak epelagoak izateak baimentzen du zuhaitzentzat kaltegarriak diren intsektu gehiagok bizirautea<ref>{{Erreferentzia|izena=Mailing Address: 1000 US Hwy 36 Estes|abizena=Park|izenburua=Climate Change - Rocky Mountain National Park (U.S. National Park Service)|hizkuntza=en|abizena2=Fridays|abizena3=Us|izena2=CO 80517 Phone: 970 586-1206 The Information Office is open year-round: 8:00 a m- 4:00 p m daily in summer; 8:00 a m- 4:00 p m Mondays-|izena3=8:00 a m-12:00 p m Saturdays- Sundays in winter Recorded Trail Ridge Road status:586-1222 Contact|url=https://www.nps.gov/romo/learn/nature/climatechange.htm|aldizkaria=www.nps.gov|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
</gallery>
|}
=== Eragina gizakiengan ===
==== Elikagaiak eta osasuna ====
==== Eragina bizimoduengan ====
== Neurriak eta Irtenbideak ==
=== Desinformazioaren kontrako borroka ===
Badago munduan berotze globalaren kontu honi garrantzia kendu nahi dioen jendea edo, zuzenean, gertatzen ari dela ukatzen duen jendea. Zientziaren ikuspegitik ebidentzien bildumak eta beste estrategia batzuk proposatu izan dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Debunking Handbook 2020 {{!}} Center For Climate Change Communication|hizkuntza=en|url=https://www.climatechangecommunication.org/debunking-handbook-2020/|aldizkaria=www.climatechangecommunication.org|sartze-data=2021-04-27}}</ref>
=== Robotak berotze globalaren aurka ===
Aspalditik, meteorologiako agentziek adimen artifizialaz hornitzen du bere iragarpenak doitzeko, Europako herrialde batzuetako estazioetatik datozen datuekin.
Gaur egun, duela bost urte baino zehatzagoak direla diote datu horiek. Momenturo eredu batzuk sortzen dira tenperaturaren, poluzioaren, ozono geruzaren proportzioen, hezetasunaren balioekin… Balio horiek jasotzen dituzten sentsoreetatik abiatu daitezke iragarpenak doitzeko.
Horri guztiari esker, inoiz baino zehaztasun handiagoz uler dezakegu zer egoeratan gauden eta, batez ere, nola jokatu behar dugun.
Gure inguruan gertatzen dena hautemateko milioika radar, sentsore, ganbera eta gailuz inguratuta bizi gara. Atmosferako eta inguruneko karbono dioxidoaren eta oxido nitrosoaren mailak igotzetik hasi eta itsas mailaren igoerara arte, kutsadura akustikoa edo biodibertsitatearen galera barne.
Oso makina sofistikatuak dira, baina ez dira autosufizienteak isolatzen baditugu. Horregatik, hainbat programatzaileek eta zientzialariek giza garun baten abiadura eta ahalmena gainditzeko gai diren softwareak garatu dituzte. Jonathan Gregory horietako bat da. Gregory-ren zenbakizko ereduei esker, aldagai guztiak integratu eta eskuragarri dauden datuak doitu ahal izan dira, sistema klimatikoaren etorkizuneko bilakaera aurresan ahal izateko.
Gainera, datuak adimen artifizialaren bidez interpretatzeko sistema horri esker, 2100 urte bitarteko patroi nahiko zehatza ezarri ahal izango da. Baina eredu hori, CO2 gasen emisioei eusteko gai garen neurriaren araberakoa izango da.
Badira irtenbide eta neurri nagusi batzuk [[politikari]]ek proposatu dituztenak berotze globalaren arazoa konpontzeko: [[moteltze]]a (igorpenak murriztea), moldatzea eta [[geoingeniaritza]].<ref name="#4"/>
=== Moteltzea ===
Egungo eztabaida eta gaur egun politikagintzan den geldialdia moteltzeari dagozkio ia oso-osorik: ea epe laburreko politikari ekin behar zaion igorpenak murrizteko, eta hala eginez gero, zenbateko zorroztasunez eta nola.<ref name="#4"/> Karbono-emisioak murrizteko [[Politika zientzia|politika adimentsuak]], [[Teknologia|teknologia berrikuntzak]] eta [[negozioen lidergoa]] eskatzen dute.<ref name="#7">{{Erreferentzia|izenburua=Climate Solutions|url=https://www.c2es.org/category/climate-solutions/|aldizkaria=Center for Climate and Energy Solutions|sartze-data=2019-02-28}}</ref>
=== Berreskuratze Soluzioak/Moldatzea ===
[[Fitxategi:Geoingeniaritzaren proposamenak.jpg|thumb|422x422px|Geoingeniaritzaren proposamenak]]Etorkizunean inpaktu okerragoa saihesteko, sektore publikoek eta pribatuek planetako erresistentzia sendotzea dute helburu, berotze eragina saihestezina izan ez dadin.<ref>{{Erreferentzia|izena=NASA's Global Climate Change|abizena=website|izenburua=Global climate change adaptation and mitigation|url=https://climate.nasa.gov/solutions/adaptation-mitigation|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2019-02-28}}</ref> Teknologia berritzaileen erabilera ezinbestekoa da moldatze prozesu honetan, besteak beste, [[energia berriztagarri]]ak, ibilgailu alternatiboak, [[energia nuklear]]raren aurrerapena eta karbonoaren harrapaketa, erabilera eta biltegiratzea.<ref name="#7"/>
=== Geoingeniaritza ===
Azken aukera bezala, geoingeniaritza proposatzen da. Klima aktiboki [[Manipulazio (argipena)|manipulatzea]] eskatzen duen bidea, berotegi-gasak atmosferan ugaltzearen ondorioak ezabatzeko eta askotariko proposamen sorta biltzen ditu: [[Eguzkia|Eguzkitiko argiar]]<nowiki/>i trabak jartzea, munduko karbono-zikloa manipulatzea…<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Stop emitting CO2 or geoengineering could be our only hope - Science News {{!}} Royal Society|data=2011-06-24|url=https://web.archive.org/web/20110624054716/http://royalsociety.org/Stop-emitting-CO2-or-geoengineering-could-be-our-only-hope/|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2019-02-28}}</ref> Baina Lurra horrela aktiboki manipulatzeak arrisku handiak ekar ditzake Lurrarentzat. Gainera, halako proiektuak arazo legal, diplomatiko eta politiko larriak azaleratuko lituzkete.<ref name="#4"/>
=== Berotze-globalaren aurka jarduteko enpresek egin dezaketena ===
Onena da enpresa horiek produktuak garatzeko eta zerbitzuak emateko modua aldatzen hastea.
# [[Karbono aztarna|Karbono-aztarna]] neurtzea: lehenik eta behin, jakin behar da zure enpresak zenbat [[berotegi-efektuko gas]] isurtzen dituen urtero. Hortik aurrera, aholkularitzak egin ahal izango dira kanpoko enpresen bitartez, emisio horiek nola murriztu daitezkeen zehazteko.
# Ekintza klimatikoko plan bat garatzea: plan bat gauzatu ahal izateko eta zure enpresak isurtzen duen karbono-kantitatea murrizteko, argi izan behar duzu aldaketa horiek zein funtsezko arlotan garatu behar diren. Garrantzitsuenak honako hauek dira: hornidura-katea, hau da, materialen eta hornidura-katea; energian, elektrizitatean, konpainiaren eta instalazioen berokuntzan; garraioan, hau da, logistikan eta produktuek egiten dituzten ibilbideetan; eta, adibidez, gutxiago kutsatzen duten garraioak erabiltzea, hala nola itsasontziak, hegazkinen ordez. Enpresaren ibilgailuak ere alda daitezke ibilgailu elektrikoekin, edo garraio ekologikoa sustatu, bizikletak eta garraio publikoa adibidez.
# Isurketak murrizteko helburuak ezartzea: ekintza-planen prezioak ezartzea eta enpresari izango dion kostua ezagutzea funtsezkoa da ekintza klimatikoko plana gauzatzeko.
# Aurrerabidea gainbegiratzea: beharrezkoa da emisioen murrizketaren hobekuntza ebaluatzea, eta hirugarrenen aholkularitza kontratatzea ezinbestekoa izan daiteke erantzukizuna ez galtzeko eta karbono-aztarna neurtzeko. Horrela, ekintza-plana non hobetu daitekeen jakiteko datuak lor daitezke.
# Klima-kontzientzia duten politikak babestea: Oso garrantzitsua da klima-aldaketaren aurkako ekintzak ezartzen dituzten politikak babestea eta laguntzea. Ibilgailu elektrikoentzako diru-itzulketek eta energia berriztagarrientzako pizgarriek epe luzeko negozioen kostua murrizten dute.
=== Agenda 21 ===
[[Agenda 21]] ingurumen- hezkuntza programa bat da, eta bere helburu nagusia ingurumen arazoei konponbidea emateko bideak ezagutaraztea eta motibazioa eta konpromisoa sortzea da.
Eremu ezberdinak garatzen ditu, eskola eta udalerri edo eskualdea. Hezkuntza-komunitatea lantzen du batez ere, eta ikasleei eman nahi die protagonismo gehien. 5 fasetan banatzen da:
# Antolamendua eta planifikazioa: antolamenduaren oinarriak (koordinatzailea, talde sustatzailea...) eta hasierako planifikazioa zehazten dira.
# Sentsibilizazioa eta motibazioa: behar-beharrezkoa da hezkuntza-komunitatearen partaidetza lortzeko. Egitamu berezi baten bidez egitea komeni da.
# Diagnostikoa: ikastetxearen hasierako argazkia edukitzeko balio du. Horretarako programaren hiru ardatzak hartzen dira kontuan. Bestalde, udalerriaren egoeraren azterketa egiteko une aproposa da.
# Ekintza-plana: fase honetan definitzen eta planifikatzen da ikastetxea eta haren inguru hurbila jasangarriago egiteko ekintzen multzoa. Plana garatzeko hobekuntza-helburuak eta horiek lortzeko ekintzak zehazten dira; gainera, lorpenak neurtzeko adierazle batzuk azaltzen dira.
# Komunikazioa eta Ebaluazioa: prozesu osoan egiten direnez, eta izaeraz eta ezaugarriz ezberdinak direnez, fase berezia osatzen dute.
=== Agenda 30 ===
[https://web.archive.org/web/20200511161927/https://agenda2030.gob.es/es/objetivos 2030 Agenda] Garapen Jasangarrirako ekintza-plan bat da, Nazio Batuetako estatu kideen konpromisotik sortua. Haren helburu nagusia pertsonak, planeta eta oparotasuna babesten direla zaintzea da.
2000. urtean, [[Nazio Batuen Erakundea|Nazio Batu]]<nowiki/>etako kide ziren herrialdeek Milurtekoaren Garapen Helburuak ([[Milurtekoko Garapen Helburuak|MGH]]) 2015. urterako lortzea adostu zuten. MGH horiek betetzeko epea amaitzean, 2015eko irailaren 25ean, NBEren Batzar Nagusiak klima-aldaketari buruzko mundu-mailako akordio berri bat ezarri zuen. Egun horretan gertaera historiko bat gertatu zen, eta mundu osoko 193 estatu kideek 2030 Agenda onartzeko konpromisoa hartu zuten. Nazio Batuen Garapenerako Programaren barruan dago NBEk sustatutako programa hori, eta Garapen Jasangarrirako 17 Helburu ([[Garapen Jasangarrien helburuak|GJH]]) jorratzen ditu. Helburu horiek, aldi berean, lortu beharreko 169 helburutan banatzen dira.
=== Klima Aldaketari eta Trantsizio Energetikoari buruzko Legea Espainian ===
Neutraltasun klimatikorako bide-orria:
2020/02/10
* Nahitaezkoa izango da 50.000 baino gehiagoko udalerriek eta uharte-lurraldeek emisio gutxiko eremuak ezartzea, beranduenez 2023 baino lehen, eta eremu horietan atzera egitea dakarren edozein udal-neurrik administrazio zentral edo autonomiko eskudunaren aldeko txostena izan beharko du.
* Handitu egiten ditu bere jardueraren klima-arriskua ebaluatu behar duten erakundeak
* Titulu berri bat sartu da, gobernantzari eta parte-hartze publikoari buruzkoa, eta klima-aldaketara egokitzeko neurriak indartu dira, besteak beste.
=== Zer egiten du EBk klima-aldaketaren alde? ===
02/12/2019
[[Europar Batasuna]]<nowiki/>ren lehentasunetako bat da klima-aldaketa geldiaraztea eta ingurumen-fenomeno horrek planetan dituen ondorioetara hobeto egokitzea.
Horretarako, Europar Batasunak Europa ekonomia jasangarri bihurtzeko neurriak proposatzen ditu, isurketak murrizteari - Helburu oso zorrotzekin - Eta energia-eraginkortasuna hobetzeari esker, besteak beste.
Helburuak
Helburuak lortzeko, Europar Batasunak 2050erako berotegi-efektuko gasen isurketa% 80 eta% 95 artean murrizteko helburua ezarri du.
2008. urtean ezarri ziren lehen neurriak, 2020. urteari begira, eta urte horretarako lortu nahi zen:
* Isurketak% 20 murriztea
* Energia berriztagarrien erabileraren proportzioa% 20 handitzea
* Energia-eraginkortasuna% 20 handitzea
Gainera, [[Europako Parlamentua]]<nowiki/>k larrialdi klimatikoa ezarri du eta 2030erako EBk isurketak% 55 murriztu behar izan ditu.
Hurrengo urratsa emisioak murriztea ekarriko lukeen neutraltasun klimatikoa lortzea da, eta Parisko Hitzarmenaren helburu nagusia lortzea: tenperatura globala 1,5 gradutan igotzea.
Kopuru horiek lortzeko, EBk ekonomia hipokarboniko bat sortzea proposatzen du, hau da, emisio gutxiko ekonomia bat, eta ingurumena errespetatzen duen gizarte bat, honako hauekin:
* Enplegu ekologikoagoak, energia berriztagarrien erabilera eta hondakinei buruzko Europako araudiaren aplikazioa.
* Garraio garbia, ibilgailu hibridoak edo elektrikoak eta garraio publikoaren erabilera handiagoa, 2050erako emisioak% 50 murriztu ditzakeena.
* Eraikin eta sistema energetiko eraginkorrak.
=== Egoera hobetzeko ekintzak/proposamenak: ===
==== Klimaren Gailurrak ====
Nazio Batuetako Konbentzioen Alderdien COP edo Klima Aldaketari buruzko bilerak eta konferentziak dira, eta urtero biltzen dituzte munduko liderrak, bizi dugun krisi klimatikoa geldiarazteko behar diren emisioak murrizteko konpromisoak bete ahal izateko beharrezko diren erabakiak hartzen dituzten. Alderdien konferentzia New Yorken onartu zen, 1992ko maiatzaren 9an. Mundu mailan klima aldaketarekin lotutako arazoen kontzientzia publikoa indartzeko aukera ematen du.
Alderdien Konferentziako CP edo COP (Conference of the Parties) da Konbentzioaren "organo gorena", hau da, erabakitzeko ahalmena duen agintari gorena. Konbentzioan parte hartzen duten herrialde guztien elkartea da.
CP arduratzen da klima-aldaketaren arazoak konpontzeko nazioarteko ahaleginei eusteaz. Konbentzioaren aplikazioa eta alderdien konpromisoak aztertzen ditu, Konbentzioaren helburuen, aurkikuntza zientifiko berrien eta klima-aldaketari buruzko politikak aplikatzean lortutako esperientziaren arabera. CPren funtsezko zeregin bat aldeek aurkeztutako komunikazio nazionalak eta emisioen inbentarioak aztertzea da. Informazio hori oinarri hartuta, CPk alderdiek hartutako neurrien ondorioak eta Konbentzioaren azken helburua lortzeko egindako aurrerapenak ebaluatzen ditu.
CP urtero biltzen da 1995etik. CP Bonnen biltzen da, Idazkaritzaren egoitzan, salbu eta alderdi batek bere burua eskaintzen duenean saioaren anfitrioi gisa (hori da ohikoa). Komunikabideek normalean COP bakoitzari "klimaren gailurra" esaten diote.
1972an Nazio Batuen Giza Ingurumenari buruzko Konferentzia egin zen Stockholmen. Lehen aldiz, ingurumenaren degradazioaren gaia munduko gobernu nagusien agendan agertzen da. Nazio Batuen Erakundeak planetaren degradazioa geldiarazteko irtenbideak aurkitu nahi zituztenen nazioen ordezkari nagusiak bildu zituen. Nazio Batuen Ingurumenari buruzko Programa (UNEP) sortu zen, herrietan kontzientzia ekologiko berri bat sortzeko asmoz. Onartu zen gazteak eta helduak hezi behar zirela planetaren iraunkortasuna arriskuan jartzen zuten ingurumen-arazoak aurreikusteko eta konpontzeko. Antolatu ziren jarduerek esparru nagusiak ezarri zituzten: klima-aldaketa, lurzoruaren degradazioa, itsasertzaren eta ozeanoen narriadura, pobretze biologikoa, hondakin toxikoak, edateko uraren baliabide partekatuen kudeaketa eta pertsonen bizi-kalitatearen narriadura.
Bi hamarkada geroago Rio de Janeiron Ingurumenari eta Garapenari buruzko Lurraren Goi Bilera (1992) egin zen, planetaren garapen iraunkorra ahalbidetuko zuen politika global baten oinarriak ezarri nahi zituena. Bilera honetan funtsezko bost testu onartzen dira: Rioko Adierazpena edo Lurraren Gutuna, Basoari buruzko Adierazpena, Biodibertsitateari buruzko Hitzarmena, Klimari buruzko Hitzarmena, Desertifikazioaren Aurkako Hitzarmena eta Agenda 21 edo XXI. menderako Programa, non hurrengo hamarkadan gauzatuko ziren ekintzak zerrendatzen ziren.
2002an Johannesburgon Garapen Iraunkorraren Munduko Goi Bilera antolatu zen. Bertan, uraren eskuragarritasuna eta estres hidrikoa bezalako gaiak eztabaidatu ziren. Animalien gehiegizko energia-kontsumoa, nekazaritza-ekoizpena eta biodibertsitatea. Helburu sinboliko gisa, arazo globalen aurrean gaitasun kolektiboa erakutsi nahi zen, ingurumenarekin bat etorriz hazteko beharra adieraziz, osasuna, hezkuntza eta justizia helburu. Batzuen ustez, goi-bilera honetan gizarte garapenaren inguruko gaiak azpimarratzea lortu zen, hala nola pobrezia errotik kentzea, ura eta saneamendu zerbitzuak eskuratzea eta osasuna.
Hainbat goi-bilera egiten jarraitu dira 2002tik, hau da, berrogei urte baino gehiagoz klima-aldaketaren eta garapen iraunkorraren problematikari buruzko mundu osoko eztabaidari eutsi zaio. Bi gai horiek arazo nagusi bihurtu dira guztiontzat etorkizunari begira. Baina munduko aktoreen jarrerak aurrez aurre daude oraindik.
=== Parisko hitzarmena ===
2016ko apirilaren 22an, Parisko 21. konferentzian, akordio historiko bat lortu zen: [[Parisko Hitzarmena (2015)|Parisko Hitzarmena]]. Mende honetako tenperaturaren igoera industriaurreko mailekin alderatuta, 2 °C azpitik mantentzea da bere helburu nagusia, eta 1,5 °C-ra are gehiago mugatzea. Munduko 175 liderrek egun berean sinatu zuten akordioa.
Bost urtean behin (2023an hasita), herrialde guztiek jakinarazi eta mantendu behar dituzte emisioak murrizteko helburu nazionalak (emisioak murrizteko garapen-planak). Gainera, herrialde guztiek abian jarri behar dituzte helburu horiek lortzeko politikak eta neurri nazionalak. Hala, klima-aldaketaren aurka borrokatzeko 190 plan aurkeztu dira, Konbentzioaren alderdi guztien isurketen% 99 inguru estaltzen dituztenak.
Parisko Akordioak gero eta helburu handiagoak dituzten konpromisoen anbizioa gehitzearen garrantzia aitortzen du, hau da, 5 urtetik behin herrialdeen konpromisoak gero eta handiagoak izango dira.
Era berean, akordioak ekosistemek karbono-hustutegi gisa duten garrantzia aitortzen du, bereziki basoek, akordioan esplizituki jasotzen baitira, eta herrialdeek ezarritako helburuak betetzeko merkatu-mekanismoak erabiltzeko aukera aitortzen du, herrialdeek beren ekarpenetan hala erabakitzen badute.
=== Estatu kideak ===
2019tik aurrera, CPk 197 zati ditu, Nazio Batuetako estatu kide guztiak barne, baita Niue, Cook uharteak eta Europar Batasuna ere. Gainera, Egoitza Santua eta Palestina estatu behatzaileak dira.
{| class="wikitable"
|1. Alemania
|65. Fiii
|129. Nikaragua
|-
|2. Andorra
|66. Frantzia
|130. Niger
|-
|3. Angola
|67. Gabon
|131. Nigeria
|-
|4. Antigua eta Barbuda
|68. Gambia
|132. Niue
|-
|5. Saudi Arabia
|69. Georgia
|133. Norvegia
|-
|6. Aljeria
|70. Ghana
|134. Zeelanda Berria
|-
|7. Argentina
|71. Granada
|135. Oman
|-
|8. Espainia
|72. Grezia
|136. Herbehereak
|-
|9. Armenia
|73. Guatemala
|137. Pakistan
|-
|10. Australia
|74. Ginea
|138. Palau
|-
|11. Austria
|75. Ekuatore Ginea
|139. Panama
|-
|12. Azerbaijan
|76. Ginea Bissau
|140. Papua Ginea Berria
|-
|13. Bahamak
|77. Guyana
|141. Paraguai
|-
|14. Bahrain
|78. Haiti
|142. Peru
|-
|15. Bangladesh
|79. Honduras
|143. Polonia
|-
|16. Barbados
|80. Hungaria
|144. Portugal
|-
|17. Belgika
|81. India
|145. Qatar
|-
|18. Belize
|82. Indonesia
|146. Britainia Handia
|-
|19. Benin
|83. Irak
|147. Afrika Erdiko Errepublika
|-
|20. Bielorrusia
|84. Iran
|148. Dominikar Errepublika
|}
{| class="wikitable"
|21. Birmania
|85. Irlanda
|149. Errumania
|-
|22. Bolivia
|86. Islandia
|150. Errusia
|-
|23. Bosnia eta Herzegovina
|87. Cook irlak
|151. Ruanda
|-
|24. Botswana
|88. Marshall Irlak
|152. Samoa
|-
|25. Brasil
|89. Salomon Irlak
|153. Saint Kitts eta Nevis
|-
|26. Brunei
|90. Italia
|154. San Marino
|-
|27. Bulgaria
|91. Israel
|155. Saint Vincent eta Grenadinak
|-
|28. Burkina Faso
|92. Jamaika
|156. Santa Luzia
|-
|29. Bhutan
|93. Japonia
|157. Sao Tome eta Principe
|-
|30. Burundi
|94. Jordania
|158. Senegal
|-
|31. Kanbodia
|95. Kazakhstan
|159. Serbia
|-
|32. Kamerun
|96. Kenya
|160. Seychelleak
|-
|33. Cabo verde
|97. Kiribati
|161. Sierra Leona
|-
|34. Kanada
|98. Kirgistan
|162. Singapur
|-
|35. Chao
|99. Kuwait
|163. Siria
|-
|36. Txile
|100. Laos
|164. Somalia
|-
|37. Txina
|101. Lesotho
|165. Sri Lanka
|-
|38. Kolonbia
|102. Letonia
|166. Swazilandia
|-
|39. Komoreak
|103. Libano
|167. Hegoafrika
|-
|40. Ipar Korea
|104. Liberia
|168. Sudan
|}
{| class="wikitable"
|41. Hego Korea
|105. Libia
|169. Suedia
|-
|42. Kongoko errepublika demokratikoa
|106. Liechtenstein
|170. Suitza
|-
|43. Kongoko errepublika
|107. Lituania
|171. Surinam
|-
|44. Costa Rica
|108. Luxenburgo
|172. Thailandia
|-
|45. Boli Kosta
|109. Ipar Mazedonia
|173. Tanzania
|-
|46. Kroazia
|110. Madagaskar
|174. Tajikistan
|-
|47. Kuba
|111. Malawi
|175. Ekialdeko Timor
|-
|48. Zipre
|112. Malaysia
|176. Togo
|-
|49. Txekiar errepublika
|113. Maldivak
|177. Tonga
|-
|50. Danimarka
|114. Mali
|178. Trinidad eta Tobago
|-
|51. Dominika
|115. Malta
|179. Tunisia
|-
|52. Ekuador
|116. Mauritania
|180. Turkmenistan
|-
|53. Egipto
|117. Maurizio
|181. Turkia
|-
|54. El Salvador
|118. Mexiko
|182. Tuvalu
|-
|55. Arabiar Emirerri Batuak
|119. Mikronesiako estatu federalak
|183. Ukraina
|-
|56. Eritrea
|120. Moldavia
|184. Uganda
|-
|57. Eslovakia
|121. Monako
|185. Uruguai
|-
|58. Eslovenia
|122. Mongolia
|186. Uzbekistan
|-
|59. AEB
|123. Montenegro
|187. Vanuatu
|-
|60. Estonia
|124. Maroko
|188. Venezuela
|}
{| class="wikitable"
|61. Etiopia
|125. Mozambike
|189. Vietnam
|-
|62. Europar Batasuna
|126. Namibia
|190. Yemen
|-
|63. Filipinak
|127. Nauru
|191. Djibuti
|-
|64. Finlandia
|128. Nepal
|192. Zambia
|}
{| class="wikitable"
|193. Zimbabwe
|}
Behatzaileak:
• Palestina
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== IPCCren txostenak ==
{{refbegin}}
=== Laugarren txostena ===
<!-- Short-cite {{harvnb|IPCC AR4 WG1|2007}} links to this citation. -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG1|2007}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea =2007
|izenburua=Climate Change 2007: The Physical Science Basis
|saila=Contribution of Working Group I to the [[IPCC Fourth Assessment Report|Fourth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=S. |editorea-abizena1=Solomon
|editoreizena2=D. |editorea-abizena2=Qin
|editoreizena3=M. |editorea-abizena3=Manning
|editoreizena4=Z. |editorea-abizena4=Chen
|editoreizena5=M. |editorea-abizena5=Marquis
|editoreizena6=K. B. |editorea-abizena6=Averyt
|editoreizena7=M. |editorea-abizena7=Tignor
|editoreizena8=H. L. |editorea-abizena8=Miller
|publisher=Cambridge University Press
|url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/contents.html
|isbn=978-0-521-88009-1
}}
<!-- # -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG1 Ch1|2007}}
|atala=Chapter 1: Historical Overview of Climate Change Science
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg1/ar4-wg1-chapter1.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=H. |abizena1=Le Treut
|izena2=R. |abizena2=Somerville
|izena3=U. |abizena3=Cubasch
|izena4=Y. |abizena4=Ding
|izena5=C. |abizena5=Mauritzen
|izena6=A. |abizena6=Mokssit
|izena7=T. |abizena7=Peterson
|izena8=M. |abizena8=Prather
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG1|2007}}
|orrialdeak=93–127
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG1 Ch8|2007}}
|atala=Chapter 8: Climate Models and their Evaluation
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg1/ar4-wg1-chapter8.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=D. A. |abizena1=Randall
|izena2=R. A. |abizena2=Wood
|izena3=S. |abizena3=Bony
|izena4=R. |abizena4=Colman
|izena5=T. |abizena5=Fichefet
|izena6=J. |abizena6=Fyfe
|izena7=V. |abizena7=Kattsov
|izena8=A. |abizena8=Pitman
|izena9=J. |abizena9=Shukla
|izena10=J. |abizena10=Srinivasan
|izena11=R. J. |abizena11=Stouffer
|izena12=A. |abizena12=Sumi
|izena13=K. E. |abizena13=Taylor
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG1|2007}}
|orrialdeak=589–662
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG1 Ch9|2007}}
|atala=Chapter 9: Understanding and Attributing Climate Change
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg1/ar4-wg1-chapter9.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=G. C. |abizena1=Hegerl
|izena2=F. W. |abizena2=Zwiers
|izena3=P. |abizena3=Braconnot |egile-lotura3=Pascale Braconnot
|izena4=N. P. |abizena4=Gillett
|izena5=Y. |abizena5=Luo
|izena6=J. A. |abizena6=Marengo Orsini
|izena7=N. |abizena7=Nicholls
|izena8=J. E. |abizena8=Penner
|izena9=P. A. |abizena9=Stott
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG1|2007}}
|orrialdeak=663–745
}}
<!-- Short-cite {{harvnb|IPCC AR4 WG2|2007}} links to this citation. -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG2|2007}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea =2007
|izenburua=Climate Change 2007: Impacts, Adaptation and Vulnerability
|saila=Contribution of Working Group II to the [[IPCC Fourth Assessment Report|Fourth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=M. L. |editorea-abizena1=Parry
|editoreizena2=O. F. |editorea-abizena2=Canziani
|editoreizena3=J. P. |editorea-abizena3=Palutikof
|editoreizena4=P. J. |editorea-abizena4=van der Linden
|editoreizena5=C. E. |editorea-abizena5=Hanson
|publisher=Cambridge University Press
|url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg2/en/contents.html
|isbn=978-0-521-88010-7
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG2 Ch1|2007}}
|atala=Chapter 1: Assessment of observed changes and responses in natural and managed systems
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg2/ar4-wg2-chapter1.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=C. |abizena1=Rosenzweig
|izena2=G. |abizena2=Casassa
|izena3=D. J. |abizena3=Karoly
|izena4=A. |abizena4=Imeson
|izena5=C. |abizena5=Liu
|izena6=A. |abizena6=Menzel
|izena7=S. |abizena7=Rawlins
|izena8=T. L. |abizena8=Root
|izena9=B. |abizena9=Seguin
|izena10=P. |abizena10=Tryjanowski
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG2|2007}}
|orrialdeak=79–131
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG2 Ch19|2007}}
|atala=Chapter 19: Assessing key vulnerabilities and the risk from climate change
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg2/ar4-wg2-chapter19.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=S. H. |abizena1=Schneider
|izena2=S. |abizena2=Semenov
|izena3=A. |abizena3=Patwardhan
|izena4=I. |abizena4=Burton
|izena5=C. H. D. |abizena5=Magadza
|izena6=M. |abizena6=Oppenheimer
|izena7=A. B. |abizena7=Pittock
|izena8=A. |abizena8=Rahman
|izena9=J. B. |abizena9=Smith
|izena10=A. |abizena10=Suarez
|izena11=F. |abizena11=Yamin
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG2|2007}}
|orrialdeak=779–810
}}
<!-- Short-cite {{harvnb|IPCC AR4 WG3|2007}} links to this citation. -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG3|2007}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea =2007
|izenburua=Climate Change 2007: Mitigation of Climate Change
|saila=Contribution of Working Group III to the [[IPCC Fourth Assessment Report|Fourth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=B. |editorea-abizena1=Metz
|editoreizena2=O. R. |editorea-abizena2=Davidson
|editoreizena3=P. R. |editorea-abizena3=Bosch
|editoreizena4=R. |editorea-abizena4=Dave
|editoreizena5=L. A. |editorea-abizena5=Meyer
|publisher=Cambridge University Press
|url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/contents.html
|isbn=978-0-521-88011-4
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG3 Ch1|2007}}
|atala=Chapter 1: Introduction
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg3/ar4-wg3-chapter1.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=H.-H.|abizena1=Rogner
|izena2=D. |abizena2=Zhou
|izena3=R. |abizena3=Bradley
|izena4=P. |abizena4=Crabbé
|izena5=O. |abizena5=Edenhofer
|izena6=B. |abizena6=Hare
|izena7=L. |abizena7=Kuijpers
|izena8=M. |abizena8=Yamaguchi
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG3|2007}}
|orrialdeak=95–116
}}
<!-- =========AR5================== -->
=== Bosgarren txostena ===
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1|2013}}<!-- ipcc:20200215 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2013
|izenburua=Climate Change 2013: The Physical Science Basis
|saila=Contribution of Working Group I to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editor1-izena=T. F. |editor1-abizena=Stocker
|editor2-izena=D. |editor2-abizena=Qin
|editor3-izena=G.-K. |editor3-abizena=Plattner
|editor4-izena=M. |editor4-abizena=Tignor
|editor5-izena=S. K. |editor5-abizena=Allen
|editor6-izena=J. |editor6-abizena=Boschung
|editor7-izena=A. |editor7-abizena=Nauels
|editor8-izena=Y. |editor8-abizena=Xia
|editor9-izena=V. |editor9-abizena=Bex
|editor10-izena=P. M. |editor10-abizena=Midgley
|publisher=Cambridge University Press
|place=Cambridge, UK & New York
|isbn=978-1-107-05799-9 <!-- ISBN in printed source is incorrect. -->
|url=http://www.climatechange2013.org/images/report/WG1AR5_ALL_FINAL.pdf <!-- Same file, new url per IPCC. -->
}}. [https://www.ipcc.ch/report/ar5/wg1/ AR5 Climate Change 2013: The Physical Science Basis — IPCC]
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Summary for Policymakers|2013}}
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg1/WG1AR5_SPM_FINAL.pdf
|urtea=2013
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch2|2013}}
|atala=Chapter 2: Observations: Atmosphere and Surface
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2017/09/WG1AR5_Chapter02_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=D. L. |abizena1=Hartmann
|izena2=A. M. G. |abizena2=Klein Tank
|izena3=M. |abizena3=Rusticucci
|izena4=L. V. |abizena4=Alexander
|izena5=S. |abizena5=Brönnimann
|izena6=Y. |abizena6=Charabi
|izena7=F. J. |abizena7=Dentener
|izena8=E. J. |abizena8=Dlugokencky
|izena9=D. R. |abizena9=Easterling
|izena10=A. |abizena10=Kaplan
|izena11=B. J. |abizena11=Soden
|izena12=P. W. |abizena12=Thorne
|izena13=M. |abizena13=Wild
|izena14=P. M. |abizena14=Zhai
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
|orrialdeak=159–254
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch3|2013}}
|atala=Chapter 3: Observations: Ocean
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WG1AR5_Chapter03_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=M. |abizena1=Rhein
|izena2=S. R. |abizena2=Rintoul
|izena3=S. |abizena3=Aoki
|izena4=E. |abizena4=Campos
|izena5=D. |abizena5=Chambers
|izena6=R. A. |abizena6=Feely
|izena7=S. |abizena7=Gulev
|izena8=G. C. |abizena8=Johnson
|izena9=S. A. |abizena9=Josey
|izena10=A. |abizena10=Kostianoy
|izena11=C. |abizena11=Mauritzen
|izena12=D. |abizena12=Roemmich
|izena13=L. D. |abizena13=Talley
|izena14=F. |abizena14=Wang
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
|orrialdeak=255–315
}}
** {{cite book |ref= {{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch5|2013}}
|atala=Chapter 5: Information from Paleoclimate Archives
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WG1AR5_Chapter05_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=V. |abizena1=Masson-Delmotte
|izena2=M. |abizena2=Schulz
|izena3=A. |abizena3=Abe-Ouchi
|izena4=J. |abizena4=Beer
|izena5=A. |abizena5=Ganopolski
|izena6=J. F. |abizena6=González Rouco
|izena7=E. |abizena7=Jansen
|izena8=K. |abizena8=Lambeck
|izena9=J. |abizena9=Luterbacher
|izena10=T. |abizena10=Naish
|izena11=T. |abizena11=Osborn
|izena12=B. |abizena12=Otto-Bliesner
|izena13=T. |abizena13=Quinn
|izena14=R. |abizena14=Ramesh
|izena15=M. |abizena15=Rojas
|izena16=X. |abizena16=Shao
|izena17=A. |abizena17=Timmermann
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
|orrialdeak=383–464
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch10|2013}}
|atala=Chapter 10: Detection and Attribution of Climate Change: from Global to Regional
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WG1AR5_Chapter10_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=N. L. |abizena1=Bindoff
|izena2=P. A. |abizena2=Stott
|izena3=K. M. |abizena3=AchutaRao
|izena4=M. R. |abizena4=Allen
|izena5=N. |abizena5=Gillett
|izena6=D. |abizena6=Gutzler
|izena7=K. |abizena7=Hansingo
|izena8=G. |abizena8=Hegerl
|izena9=Y. |abizena9=Hu
|izena10=S. |abizena10=Jain
|izena11=I. I. |abizena11=Mokhov
|izena12=J. |abizena12=Overland
|izena13=J. |abizena13=Perlwitz
|izena14=R. |abizena14=Sebbari
|izena15=X. |abizena15=Zhang
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
|orrialdeak=867–952
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch12|2013}}
|atala=Chapter 12: Long-term Climate Change: Projections, Commitments and Irreversibility
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg1/WG1AR5_Chapter12_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=M. |abizena1=Collins
|izena2=R. |abizena2=Knutti
|izena3=J. M. |abizena3=Arbabizenaer
|izena4=J.-L. |abizena4=Dufresne
|izena5=T. |abizena5=Fichefet
|izena6=P. |abizena6=Friedlingstein
|izena7=X. |abizena7=Gao
|izena8=W. J. |abizena8=Gutowski
|izena9=T. |abizena9=Johns
|izena10=G. |abizena10=Krinner
|izena11=M. |abizena11=Shongwe
|izena12=C. |abizena12=Tebaldi
|izena13=A. J. |abizena13=Weaver
|izena14=M. |abizena14=Wehner
|orrialdeak=1029–1136
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
}}
<!----------------AR5 Working Group II Report -->
{{anchor|{{harvid|IPCC AR5 WG2|2014}}}} <!-- For the entire AR5 WG2 report -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2014
|izenburua=Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A: Global and Sectoral Aspects
|saila=Contribution of Working Group II to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=C. B. |editorea-abizena1=Field
|editoreizena2=V. R. |editorea-abizena2=Barros
|editoreizena3=D. J. |editorea-abizena3=Dokken
|editoreizena4=K. J. |editorea-abizena4=Mach
|editoreizena5=M. D. |editorea-abizena5=Mastrandrea
|editoreizena6=T. E. |editorea-abizena6=Bilir
|editoreizena7=M. |editorea-abizena7=Chatterjee
|editoreizena8=K. L. |editorea-abizena8=Ebi
|editoreizena9=Y. O. |editorea-abizena9=Estrada
|editoreizena10=R. C. |editorea-abizena10=Genova
|editoreizena11=B. |editorea-abizena11=Girma
|editoreizena12=E. S. |editorea-abizena12=Kissel
|editoreizena13=A. N. |editorea-abizena13=Levy
|editoreizena14=S. |editorea-abizena14=MacCracken
|editoreizena15=P. R. |editorea-abizena15=Mastrandrea
|editoreizena16=L. L. |editorea-abizena16=White
|publisher=Cambridge University Press
|isbn=978-1-107-05807-1
|url=<!-- ** I haven't added AR5 urls yet as I have not determined which is best. -JJ -->
}}. Chapters 1–20, SPM, and Technical Summary.
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch3|2014}}
|atala=Chapter 3: Freshwater Resources
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap3_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=B. E. |abizena1=Jiménez Cisneros
|izena2=T. |abizena2=Oki
|izena3=N. W. |abizena3=Arnell
|izena4=G. |abizena4=Benito
|izena5=J. G. |abizena5=Cogley
|izena6=P. |abizena6=Döll
|izena7=T. |abizena7=Jiang
|izena8=S. S. |abizena8=Mwakalila
|urtea=2014
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=229–269
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch7|2014}}
|atala=Chapter 7: Food Security and Food Production Systems
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap7_FINAL.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=J. R. |abizena1=Porter
|izena2=L. |abizena2=Xie
|izena3=A. J. |abizena3=Challinor
|izena4=K. |abizena4=Cochrane
|izena5=S. M. |abizena5=Howden
|izena6=M. M. |abizena6=Iqbal
|izena7=D. B. |abizena7=Lobell
|izena8=M. I. |abizena8=Travasso
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=485–533
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch11|2014}}
|atala=Chapter 11: Human Health: Impacts, Adaptation, and Co-Benefits
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WGIIAR5-Chap11_FINAL.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=K. R. |abizena1=Smith
|izena2=A. |abizena2=Woodward
|izena3=D. |abizena3=Campbell-Lendrum
|izena4=D. D. |abizena4=Chadee
|izena5=Y. |abizena5=Honda
|izena6=Q. |abizena6=Lui
|izena7=J. M. |abizena7=Olwoch
|izena8=B. |abizena8=Revich
|izena9=R. |abizena9=Sauerborn
|izenburua=In {{harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=709–754
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch13|2014}}
|atala=Chapter 13: Livelihoods and Poverty
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap13_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=L. |abizena1=Olsson
|izena2=M. |abizena2=Opondo
|izena3=P. |abizena3=Tschakert
|izena4=A. |abizena4=Agrawal
|izena5=S. H. |abizena5=Eriksen
|izena6=S. |abizena6=Ma
|izena7=L. N. |abizena7=Perch
|izena8=S. A. |abizena8=Zakieldeen
|urtea=2014
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=793–832
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch18|2014}}
|atala=Chapter 18: Detection and Attribution of Observed Impacts
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap18_FINAL.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=W. |abizena1=Cramer
|izena2=G. W. |abizena2=Yohe
|izena3=M. |abizena3=Auffhammer
|izena4=C. |abizena4=Huggel
|izena5=U. |abizena5=Molau
|izena6=M. A. F. |abizena6=da Silva Dias
|izena7=A. |abizena7=Solow
|izena8=D. A. |abizena8=Stone
|izena9=L. |abizena9=Tibig
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=979–1037
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch19|2014}}
|atala=Chapter 19: Emergent Risks and Key Vulnerabilities
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap19_FINAL.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=M. |abizena1=Oppenheimer
|izena2=M. |abizena2=Campos
|izena3=R. |abizena3=Warren
|izena4=J. |abizena4=Birkmann
|izena5=G. |abizena5=Luber
|izena6=B. |abizena6=O'Neill
|izena7=K. |abizena7=Takahashi
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=1039–1099
}}
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 B|2014}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2014
|izenburua=Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part B: Regional Aspects
|saila=Contribution of Working Group II to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=V. R. |editorea-abizena1=Barros
|editoreizena2=C. B. |editorea-abizena2=Field
|editoreizena3=D. J. |editorea-abizena3=Dokken
|editoreizena4=K. J. |editorea-abizena4=Mach
|editoreizena5=M. D. |editorea-abizena5=Mastrandrea
|editoreizena6=T. E. |editorea-abizena6=Bilir
|editoreizena7=M. |editorea-abizena7=Chatterjee
|editoreizena8=K. L. |editorea-abizena8=Ebi
|editoreizena9=Y. O. |editorea-abizena9=Estrada
|editoreizena10=R. C. |editorea-abizena10=Genova
|editoreizena11=B. |editorea-abizena11=Girma
|editoreizena12=E. S. |editorea-abizena12=Kissel
|editoreizena13=A. N. |editorea-abizena13=Levy
|editoreizena14=S. |editorea-abizena14=MacCracken
|editoreizena15=P. R. |editorea-abizena15=Mastrandrea
|editoreizena16=L.L |editorea-abizena16=White
|publisher=Cambridge University Press
|place=Cambridge, UK & New York
|isbn=978-1-107-05816-3
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WGIIAR5-PartB_FINAL.pdf
}}. Chapters 21–30, Annexes, and Index.
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch28|2014}}
|atala=Chapter 28: Polar Regions
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap28_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=J. N. |abizena1=Larsen
|izena2=O. A. |abizena2=Anisimov
|izena3=A. |abizena3=Constable
|izena4=A. B. |abizena4=Hollowed
|izena5=N. |abizena5=Maynard
|izena6=P. |abizena6=Prestrud
|izena7=T. D. |abizena7=Prowse
|izena8=J. M. R.|abizena8=Stone
|urtea=2014
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 B|2014}}
|orrialdeak=1567–1612
}}
<!-- ------------------------------ -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG3|2014}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2014
|izenburua=Climate Change 2014: Mitigation of Climate Change
|saila=Contribution of Working Group III to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=O. |editorea-abizena1=Edenhofer
|editoreizena2=R. |editorea-abizena2=Pichs-Madruga
|editoreizena3=Y. |editorea-abizena3=Sokona
|editoreizena4=E. |editorea-abizena4=Farahani
|editoreizena5=S. |editorea-abizena5=Kadner
|editoreizena6=K. |editorea-abizena6=Seyboth
|editoreizena7=A. |editorea-abizena7=Adler
|editoreizena8=I. |editorea-abizena8=Baum
|editoreizena9=S. |editorea-abizena9=Brunner
|editoreizena10=P. |editorea-abizena10=Eickemeier
|editoreizena11=B. |editorea-abizena11=Kriemann
|editoreizena12=J. |editorea-abizena12=Savolainen
|editoreizena13=S. |editorea-abizena13=Schlömer
|editoreizena14=C. |editorea-abizena14=von Stechow
|editoreizena15=T. |editorea-abizena15=Zwickel
|editoreizena16=J. C. |editorea-abizena16=Minx
|publisher=Cambridge University Press
|place=Cambridge, UK & New York, NY
|isbn= 978-1-107-05821-7
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG3 Ch5|2014}}<!-- ipcc:20190900 -->
|atala=Chapter 5: Drivers, Trends and Mitigation
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/ipcc_wg3_ar5_full.pdf
|display-authors=4
|izena1=G. |abizena1=Blanco
|izena2=R. |abizena2=Gerlagh
|izena3=S. |abizena3=Suh
|izena4=J. |abizena4=Barrett
|izena5=H. C. |abizena5=de Coninck
|izena6=C. F. |abizena6=Diaz Morejon
|izena7=R. |abizena7=Mathur
|izena8=N. |abizena8=Nakicenovic
|izena9=A. |abizena9=Ofosu Ahenkora
|izena10=J. |abizena10=Pan
|izena11=H. |abizena11=Pathak
|izena12=J. |abizena12=Rice
|izena13=R. |abizena13=Richels
|izena14=S. J. |abizena14=Smith
|izena15=D. I. |abizena15=Stern
|izena16=F. L. |abizena16=Toth
|izena17=P. |abizena17=Zhou
|urtea=2014
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG3|2014}}
|orrialdeak=351–411
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG3 Ch9|2014}}
|atala=Chapter 9: Buildings
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg3/ipcc_wg3_ar5_chapter9.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=O. |abizena1=Lucon
|izena2=D. |abizena2=Ürge-Vorsatz
|izena3=A. |abizena3=Ahmed
|izena4=H. |abizena4=Akbari
|izena5=P. |abizena5=Bertoldi
|izena6=L. |abizena6=Cabeza
|izena7=N. |abizena7=Eyre
|izena8=A. |abizena8=Gadgil
|izena9=L. D. |abizena9=Harvey
|izena10=Y. |abizena10=Jiang
|izena11=E. |abizena11=Liphoto
|izena12=S. |abizena12=Mirasgedis
|izena13=S. |abizena13=Murakami
|izena14=J. |abizena14=Parikh
|izena15=C. |abizena15=Pyke
|izena16=M. |abizena16=Vilariño
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG3|2014}}
}}
* {{cite book
|egilea=IPCC AR5 SYR |egile-lotura=IPCC
|urtea=2014
|izenburua=Climate Change 2014: Synthesis Report
|saila=Contribution of Working Groups I, II and III to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|editor1=The Core Writing Team
|editoreizena2=R. K. |editorea-abizena2=Pachauri
|editoreizena3=L. A. |editorea-abizena3=Meyer
|publisher=IPCC
|place=Geneva, Switzerland
|isbn=<!-- no isbn -->
|url=https://www.ipcc.ch/report/ar5/syr/
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 SYR Summary for Policymakers|2014}}
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/syr/AR5_SYR_FINAL_SPM.pdf
|urtea=2014
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 SYR|2014}}
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 SYR Glossary|2014}}
|atala=Annex II: Glossary
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/syr/AR5_SYR_FINAL_Annexes.pdf
|urtea=2014
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 SYR|2014}}
}}
<!-- =========SR15================== -->
=== Txosten berezia: 1,5 °Cko beroketa globala ===
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2018
|izenburua=Global Warming of 1.5°C. An IPCC Special Report on the impacts of global warming of 1.5°C above pre-industrial levels and related global greenhouse gas emission pathways, in the context of strengthening the global response to the threat of climate change, sustainable development, and efforts to eradicate poverty
|display-editors=4
|editoreizena1=V. |editorea-abizena1=Masson-Delmotte
|editoreizena2=P. |editorea-abizena2=Zhai
|editoreizena3=H.-O. |editorea-abizena3=Pörtner
|editoreizena4=D. |editorea-abizena4=Roberts
|editoreizena5=J. |editorea-abizena5=Skea
|editoreizena6=P. R. |editorea-abizena6=Shukla
|editoreizena7=A. |editorea-abizena7=Pirani
|editoreizena8=W. |editorea-abizena8=Moufouma-Okia
|editoreizena9=C. |editorea-abizena9=Péan
|editoreizena10=R. |editorea-abizena10=Pidcock
|editoreizena11=S. |editorea-abizena11=Connors
|editoreizena12=J. B. R. |editorea-abizena12=Matthews
|editoreizena13=Y. |editorea-abizena13=Chen
|editoreizena14=X. |editorea-abizena14=Zhou
|editoreizena15=M. I. |editorea-abizena15=Gomis
|editoreizena16=E. |editorea-abizena16=Lonnoy
|editoreizena17=T. |editorea-abizena17=Maycock
|editoreizena18=M. |editorea-abizena18=Tignor
|editoreizena19=T. |editorea-abizena19=Waterfeld
|publisher=Intergovernmental Panel on Climate Change
|isbn=<!-- not issued? -->
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/06/SR15_Full_Report_High_Res.pdf
}} [https://www.ipcc.ch/sr15/ Global Warming of 1.5 ºC —].
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Summary for Policymakers|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2018
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_SPM_version_report_HR.pdf
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=3–24
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch1|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 1: Framing and Context
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter1_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=M. R. |abizena1=Allen
|izena2=O. P. |abizena2=Dube
|izena3=W. |abizena3=Solecki
|izena4=F. |abizena4=Aragón-Durand
|izena5=W. |abizena5=Cramer
|izena6=S. |abizena6=Humphreys
|izena7=M. |abizena7=Kainuma
|izena8=J. |abizena8=Kala
|izena9=N. |abizena9=Mahowald
|izena10=Y. |abizena10=Mulugetta
|izena11=R. |abizena11=Perez
|izena12=M. |abizena12=Wairiu
|izena13=K. |abizena13=Zickfeld
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=49–91
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch2|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 2: Mitigation Pathways Compatible with 1.5°C in the Context of Sustainable Development
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter2_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=J. |abizena1=Rogelj |egilea1-link=Joeri Rogelj
|izena2=D. |abizena2=Shindell
|izena3=K. |abizena3=Jiang
|izena4=S. |abizena4=Fifta
|izena5=P. |abizena5=Forster
|izena6=V. |abizena6=Ginzburg
|izena7=C. |abizena7=Handa
|izena8=H. |abizena8=Kheshgi
|izena9=S. |abizena9=Kobayashi
|izena10=E. |abizena10=Kriegler
|izena11=L. |abizena11=Mundaca
|izena12=R. |abizena12=Séférian
|izena13=M. V. |abizena13=Vilariño
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=93–174
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch3|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 3: Impacts of 1.5ºC Global Warming on Natural and Human Systems
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter3_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=O. |abizena1=Hoegh-Guldberg
|izena2=D. |abizena2=Jacob
|izena3=M. |abizena3=Taylor
|izena4=M. |abizena4=Bindi
|izena5=S. |abizena5=Brown
|izena6=I. |abizena6=Camilloni
|izena7=A. |abizena7=Diedhiou
|izena8=R. |abizena8=Djalante
|izena9=K. L. |abizena9=Ebi
|izena10=F. |abizena10=Engelbrecht
|izena11=J. |abizena11=Guiot
|izena12=Y. |abizena12=Hijioka
|izena13=S. |abizena13=Mehrotra
|izena14=A. |abizena14=Payne
|izena15=S. I.|abizena15=Seneviratne
|izena16=A. |abizena16=Thomas
|izena17=R. |abizena17=Warren
|izena18=G. |abizena18=Zhou
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=175–311
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch4|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 4: Strengthening and Implementing the Global Response
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter4_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=H. |abizena1=de Coninck
|izena2=A. |abizena2=Revi
|izena3=M. |abizena3=Babiker
|izena4=P. |abizena4=Bertoldi
|izena5=M. |abizena5=Buckeridge
|izena6=A. |abizena6=Cartwright
|izena7=W. |abizena7=Dong
|izena8=J. |abizena8=Ford
|izena9=S. |abizena9=Fuss
|izena10=J.-C. |abizena10=Hourcade
|izena11=D. |abizena11=Ley
|izena12=R. |abizena12=Mechler
|izena13=P. |abizena13=Newman
|izena14=A. |abizena14=Revokatova
|izena15=S. |abizena15=Schultz
|izena16=L. |abizena16=Steg
|izena17=T. |abizena17=Sugiyama
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=313–443
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch5|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 5: Sustainable Development, Poverty Eradication and Reducing Inequalities
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter5_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=J. |abizena1=Roy
|izena2=P. |abizena2=Tschakert
|izena3=H. |abizena3=Waisman
|izena4=S. |abizena4=Abdul Halim
|izena5=P. |abizena5=Antwi-Agyei
|izena6=P. |abizena6=Dasgupta
|izena7=B. |abizena7=Hayward
|izena8=M. |abizena8=Kanninen
|izena9=D. |abizena9=Liverman
|izena10=C. |abizena10=Okereke
|izena11=P. F. |abizena11=Pinho
|izena12=K. |abizena12=Riahi
|izena13=A. G. |abizena13=Suarez Rodriguez
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=445–538
}}
<!-- =========SRCCL ============================ -->
=== Txosten berezia: klima aldaketa eta lurzorua ===
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC SRCCL|2019}} <!-- ipcc:20200204 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|display-editors=4
|editoreizena1=P. R. |editorea-abizena1=Shukla
|editoreizena2=J. |editorea-abizena2=Skea
|editoreizena3=E. |editorea-abizena3=Calvo Buendia
|editoreizena4=V. |editorea-abizena4=Masson-Delmotte
|editoreizena5=H.-O. |editorea-abizena5=Pörtner
|editoreizena6=D. |editorea-abizena6=C. Roberts
|editoreizena7=P. |editorea-abizena7=Zhai
|editoreizena8=R. |editorea-abizena8=Slade
|editoreizena9=S. |editorea-abizena9=Connors
|editoreizena10=R. |editorea-abizena10=van Diemen
|editoreizena11=M. |editorea-abizena11=Ferrat
|editoreizena12=E. |editorea-abizena12=Haughey
|editoreizena13=S. |editorea-abizena13=Luz
|editoreizena14=S. |editorea-abizena14=Neogi
|editoreizena15=M. |editorea-abizena15=Pathak
|editoreizena16=J. |editorea-abizena16=Petzold
|editoreizena17=J. |editorea-abizena17=Portugal Pereira
|editoreizena18=P. |editorea-abizena18=Vyas
|editoreizena19=E. |editorea-abizena19=Huntley
|editoreizena20=K. |editorea-abizena20=Kissick
|editoreizena21=M. |editorea-abizena21=Belkacemi
|editoreizena22=J. |editorea-abizena22=Malley
|urtea=2019
|izenburua=IPCC Special Report on Climate Change, Desertification, Land Degradation, Sustainable Land Management, Food Security, and Greenhouse gas fluxes in Terrestrial Ecosystems
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2019/11/SRCCL-Full-Report-Compiled-191128.pdf
|publisher=In press
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SRCCL Summary for Policymakers|2019}} <!-- ipcc:20200204 -->
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/4/2019/12/02_Summary-for-Policymakers_SPM.pdf
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SRCCL|2019}}
|orrialdeak=3–34
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SRCCL Ch2|2019}} <!-- ipcc:20200204 -->
|atala=Chapter 2: Land-Climate Interactions
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2019/11/05_Chapter-2.pdf
|display-authors=4
|izena1=G. |abizena1=Jia
|izena2=E. |abizena2=Shevliakova
|izena3=P. E. |abizena3=Artaxo<!-- 'Artaxo-Netto'? -->
|izena4=N. |abizena4=De Noblet-Ducoudré
|izena5=R. |abizena5=Houghton
|izena6=J. |abizena6=House
|izena7=K. |abizena7=Kitajima
|izena8=C. |abizena8=Lennard
|izena9=A. |abizena9=Popp
|izena10=A. |abizena10=Sirin
|izena11=R. |abizena11=Sukumar
|izena12=L. |abizena12=Verchot
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SRCCL|2019}}
|orrialdeak=131–247
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SRCCL Ch5|2019}} <!-- ipcc:20200204 -->
|atala=Chapter 5: Food Security
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2019/11/08_Chapter-5.pdf
|display-authors=4
|izena1=C. |abizena1=Mbow
|izena2=C. |abizena2=Rosenzweig
|izena3=L. G. |abizena3=Barioni
|izena4=T. |abizena4=Benton
|izena5=M. |abizena5=Herrero
|izena6=M. V. |abizena6=Krishnapillai
|izena7=E. |abizena7=Liwenga
|izena8=P. |abizena8=Pradhan
|izena9=M. G. |abizena9=Rivera-Ferre
|izena10=T. |abizena10=Sapkota
|izena11=F. N. |abizena11=Tubiello
|izena12=Y. |abizena12=Xu
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SRCCL|2019}}
|orrialdeak=437–550
}}
<!-- =========SROCC ============================ -->
=== Txosten berezia: ozeanoa eta kriosfera klima aldakorrean ===
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC SROCC|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2019
|display-editors=4
|editoreizena1=H.-O. |editorea-abizena1=Pörtner
|editoreizena2=D. C. |editorea-abizena2=Roberts
|editoreizena3=V. |editorea-abizena3=Masson-Delmotte
|editoreizena4=P. |editorea-abizena4=Zhai
|editoreizena5=M. |editorea-abizena5=Tignor
|editoreizena6=E. |editorea-abizena6=Poloczanska
|editoreizena7=K. |editorea-abizena7=Mintenbeck
|editoreizena8=A. |editorea-abizena8=Alegría
|editoreizena9=M. |editorea-abizena9=Nicolai
|editoreizena10=A. |editorea-abizena10=Okem
|editoreizena11=J. |editorea-abizena11=Petzold
|editoreizena12=B. |editorea-abizena12=Rama
|editoreizena13=N. |editorea-abizena13=Weyer
|izenburua=IPCC Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate
|publisher=In press
|isbn=<!-- Not yet assigned -->
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/12/SROCC_FullReport_FINAL.pdf
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SROCC Summary for Policymakers|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/11/03_SROCC_SPM_FINAL.pdf
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SROCC|2019}}
|orrialdeak=3–35
}}
** {{Cite book | ref= {{harvid|IPCC SROCC Ch3|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|atala= Chapter 3: Polar Regions
|url= https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/11/07_SROCC_Ch03_FINAL.pdf
|display-authors= 4
|izena1= M. |abizena1= Meredith
|izena2= M. |abizena2= Sommerkorn
|izena3= S. |abizena3= Cassotta
|izena4= C. |abizena4= Derksen
|izena5= A. |abizena5= Ekaykin
|izena6= A. |abizena6= Hollowed
|izena7= G. |abizena7= Kofinas
|izena8= A. |abizena8= Mackintosh
|izena9= J. |abizena9= Melbourne-Thomas
|izena10= M. M. C. |abizena10= Muelbert
|izena11= G. |abizena11= Ottersen
|izena12= H. |abizena12= Pritchard
|izena13= E. A. G. |abizena13= Schuur
|urtea= 2019
|izenburua= {{Harvnb|IPCC SROCC|2019}}
|orrialdeak= 203–320
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SROCC Ch4|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|atala=Chapter 4: Sea Level Rise and Implications for Low Lying Islands, Coasts and Communities
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/11/08_SROCC_Ch04_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=M. |abizena1=Oppenheimer
|izena2=B. |abizena2=Glavovic
|izena3=J. |abizena3=Hinkel
|izena4=R. |abizena4=van de Wal
|izena5=A. K. |abizena5=Magnan
|izena6=A. |abizena6=Abd-Elgawad
|izena7=R. |abizena7=Cai
|izena8=M. |abizena8=Cifuentes-Jara
|izena9=R. M. |abizena9=Deconto
|izena10=T. |abizena10=Ghosh
|izena11=J. |abizena11=Hay
|izena12=F. |abizena12=Isla
|izena13=B. |abizena13=Marzeion
|izena14=B. |abizena14=Meyssignac
|izena15=Z. |abizena15=Sebesvari
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SROCC|2019}}
|orrialdeak=321–445
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SROCC Ch5|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|atala=Chapter 5: Changing Ocean, Marine Ecosystems, and Dependent Communities
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/11/09_SROCC_Ch05_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=N. L. |abizena1=Bindoff
|izena2=W. W. L. |abizena2=Cheung
|izena3=J. G. |abizena3=Kairo
|izena4=J. |abizena4=Arístegui
|izena5=V. A. |abizena5=Guinder
|izena6=R. |abizena6=Hallberg
|izena7=N. J. M. |abizena7=Hilmi
|izena8=N. |abizena8=Jiao
|izena9=Md S. |abizena9=Karim
|izena10=L. |abizena10=Levin
|izena11=S. |abizena11=O'Donoghue
|izena12=S. R. |abizena12=Purca Cuicapusa
|izena13=B. |abizena13=Rinkevich
|izena14=T. |abizena14=Suga
|izena15=A. |abizena15=Tagliabue
|izena16=P. |abizena16=Williamson
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SROCC|2019}}
|orrialdeak=447–587
}}
=== Seigarren txostena ===
* {{Cite book |ref= {{harvid|IPCC AR6 WG1|2021}}
|egilea= IPCC |egile-lotura= IPCC
|urtea= 2021
|izenburua= Climate Change 2021: The Physical Science Basis
|saila= Contribution of Working Group I to the [[IPCC Sixth Assessment Report|Sixth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors= 4
|editor1-izena= V. |editor1-abizena= Masson-Delmotte
|editor2-izena= P. |editor2-abizena= Zhai
|editor3-izena= A. |editor3-abizena= Pirani
|editor4-izena= S. L. |editor4-abizena= Connors
|editor5-izena= C. |editor5-abizena= Péan
|editor6-izena= S. |editor6-abizena= Berger
|editor7-izena= N. |editor7-abizena= Caud
|editor8-izena= Y. |editor8-abizena= Chen
|editor9-izena= L. |editor9-abizena= Goldfarb
|editor10-izena= M. I. |editor10-abizena= Gomis
|publisher= Cambridge University Press (In Press)
|place= Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA
|isbn=
|url= https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_Full_Report.pdf
}}
** {{Cite book |ref= {{harvid|IPCC AR6 WG1 Summary for Policymakers|2021}}
|atala= Summary for Policymakers
|url= https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_SPM_final.pdf
|egilea= IPCC |egile-lotura= IPCC
|urtea= 2021
|izenburua= {{Harvnb|IPCC AR6 WG1|2021}}
|orrialdeak=
}}
** {{Cite book |ref= {{harvid|IPCC AR6 WG1 Technical Summary|2021}}
|atala= Technical Summary
|abizena1 = Arias |izena1=Paola A.
|abizena2 = Bellouin |izena2= Nicolas
|abizena3 = Coppola |izena3 = Erika
|abizena4 = Jones |izena4 = Richard G.
|abizena5 = Krinner |izena5 = Gerhard
|display-authors=4
|url= https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_TS.pdf
|urtea= 2021
|izenburua= {{Harvnb|IPCC AR6 WG1|2021}}
|orrialdeak=
}}
**{{Cite book
|ref= {{harvid|IPCC AR6 WG1 Ch11|2021}}
|atala=Chapter 11: Weather and climate extreme events in a changing climate
| abizena1 = Seneviratne| izena1 = Sonia I.| abizena2 = Zhang| izena2 = Xuebin| abizena3 = Adnan| izena3 = M.| abizena4 = Badi| izena4 = W.| abizena5 = Dereczynski| izena5 = Claudine| abizena6 = Di Luca| izena6 = Alejandro| abizena7 = Ghosh| izena7 = S.
|url= https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_Chapter_11.pdf
|display-authors=4
|izenburua= {{Harvnb|IPCC AR6 WG1|2021}}
|urtea=2021
}}
* {{cite book
|egilea=IPCC
|ref = {{harvid|IPCC AR6 WG2|2022}}
|editorea-abizena1 = Pörtner | editoreizena1 = H.-O.
|editorea-abizena2 = Roberts |editoreizena2 = D.C.
|editorea-abizena3 = Tignor |editoreizena3 = M.
|editorea-abizena4 = Poloczanska |editoreizena4= E.S.
|editorea-abizena5 = Mintenbeck |editoreizena5= K.
|editorea-abizena6 = Alegría |editoreizena6= A.
|editorea-abizena7 = Craig |editoreizena7= M.
|editorea-abizena8 = Langsdorf |editoreizena8= S.
|editorea-abizena9 = Löschke |editoreizena9= S.
|editorea-abizena10 = Möller |editoreizena10= V.
|editorea-abizena11 = Okem |editoreizena11= A.
|editorea-abizena12 = Rama |editoreizena12= B.
|display-editors = etal
|url=https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/
|izenburua = Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|publisher = Cambridge University Press
|urtea=2022}}
* {{cite book
|egilea=IPCC
|ref = {{harvid|IPCC AR6 WG3|2022}}
|editorea-abizena1 = Shukla | editoreizena1 = P.R.
|editorea-abizena2 = Skea |editoreizena2 = J.
|editorea-abizena3 = Slade |editoreizena3 = R.
|editorea-abizena4 = Al Khourdajie |editoreizena4=A.
|display-editors = etal
|url=https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg3/
|izenburua = Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change. Contribution of Working Group III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|publisher = Cambridge University Press
|urtea=2022}}
** {{Cite book |ref= {{harvid|IPCC AR6 WG3 Summary for Policymakers|2022}}
|atala= Summary for Policymakers
|url= https://report.ipcc.ch/ar6wg3/pdf/IPCC_AR6_WGIII_SummaryForPolicymakers.pdf
|egilea= IPCC |egile-lotura= IPCC
|urtea= 2022
|izenburua= {{Harvnb|IPCC AR6 WG3|2022}}
|orrialdeak=
}}
{{refend}}
== Ikus, gainera ==
* [[Berotegi efektua]]
* [[Parisko Hitzarmena (2015)]]
* [[Ozono geruza]]
* [[Holozenoko iraungipen masiboa]]
* [[Live Earth]] kontzertu sorta (2007)
== Kanpo estekak ==
{{scholia}}
* https://www.euskadi.eus/informazioa/eskolako-agenda-21-jasangarritasunerako-hezi/web01-a2inghez/eu/ (Agenda 21)
* https://www.climate.gov/maps-data/data-snapshots/tempanomaly-monthly-nnvl-2019-12-00?theme=Temperature (mapa)
{{klima aldaketa}}
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Klima aldaketa]]
[[Kategoria:Ingurumenaren gaineko giza eragina]]
[[Kategoria:Klima aldakortasuaren eta aldaketaren historia]]
5jzgh8bn5f81jc637p7s4id43jou3dx
9968690
9968689
2024-11-14T08:46:56Z
150.241.33.161
9968690
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{HezkuntzaPrograma|Geografia eta Historia}}
{{beste erabilpenak|Klimaren aldaketa ziklikoari|prozesu naturalari|Klimaren aldakortasuna eta aldaketa}}
{{OWID|owid=grapher/temperature-anomaly|image=Temperature-anomaly.png|alt=1850 eta 2024 artean tenperatura anomalia erakusten duen grafiko interaktiboa.|caption=1850 eta 2024 artean tenperatura anomalia erakusten duen grafiko interaktiboa.|izenburua=Tenperatura anomalia}}
[[Fitxategi:Global temperature changes.webm|thumb|290px|Nola aldatu diren tenperaturak 1880tik 2017ra bitartean, 1951-1980ko batez bestekoarekin alderatuta. Kolore urdinak freskoagoak dira eta gorriak beroagoak.]]
'''kima-aldaketa''' garaikideak '''beroketa globala''' eta [[Lurra]]ren eredu meteorologikoetan dituen eraginak barne hartzen ditu. [[Klimaren aldakortasuna eta aldaketa|Klima-aldaketaren aurreko aldiak egon dira]], baina egungo aldaketak askoz azkarragoak dira eta ez dira kausa naturalen ondorio<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Climate change|hizkuntza=en|data=2022-09-09|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Climate_change&oldid=1109321405|sartze-data=2022-09-10|encyclopedia=Wikipedia}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Mark|abizena=Lynas|izenburua=Greater than 99% consensus on human caused climate change in the peer-reviewed scientific literature|orrialdeak=114005|hizkuntza=en|abizena2=Houlton|abizena3=Perry|izena2=Benjamin Z|izena3=Simon|data=2021-10-19|url=https://doi.org/10.1088/1748-9326/ac2966|aldizkaria=Environmental Research Letters|alea=11|zenbakia=16|issn=1748-9326|doi=10.1088/1748-9326/ac2966|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Horien ordez, [[berotegi-efektuko gas]]en isurketek eragiten dituzte, batez ere [[karbono dioxido]]ak (CO<sub>2</sub>) eta [[metano]]ak. [[Energia]] ekoizteko [[erregai fosil]]ak erretzeak sortzen ditu isuri horietako gehienak. [[Nekazaritza]]-jarduera batzuk, [[industria]]-prozesuak eta [[Basogabetze|basoen galera]] iturri gehigarriak dira<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-1">{{Erreferentzia|izenburua=Climate change|hizkuntza=en|data=2022-09-09|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Climate_change&oldid=1109321405|sartze-data=2022-09-10|encyclopedia=Wikipedia}}</ref>. Berotegi-efektuko gasak gardenak dira [[eguzkia]]ren argitan, eta horrek Lurraren gainazala berotzeko aukera ematen du. Lurrak bero hori erradiazio [[infragorri]] moduan igortzen duenean, gasek xurgatu egiten dute, beroa lurrazaletik gertu harrapatuta eta berotze globala eraginez.
Klima-aldaketaren ondorioz, [[Basamortu|basamortuak]] [[Desertifikazio|hedatzen ari dira]], eta [[Bero-bolada|bero-boladak]] eta [[Baso-sute|baso-suteak]] gero eta ohikoagoak dira<ref name=":0" />. [[Anplifikazio polar|Artikoko beroketaren gorakadak]] [[Permafrost|permafrosta]] urtzen, [[Glaziarren atzera egitea 1850tik aurrera|glaziarrek atzera egiten]] eta itsas izotza galtzen lagundu du. Tenperaturen gorakadak [[Zikloi tropikalak eta aldaketa klimatikoa|ekaitz bortitzagoak]], lehorteak eta [[Muturreko eguraldi|muturreko beste fenomeno meteorologiko]] batzuk ere eragiten ditu<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-1"/>. Mendietako, [[Koralezko uharri|koralezko arrezifeetako]] eta [[Klima aldaketa Artikoan|Artikoko klima-aldaketa]] azkarrak espezie asko birkokatzera edo [[Klima aldaketa eta espezieen iraungipena|desagertzera]] daramatza<ref>{{Erreferentzia|izena=OA|abizena=US EPA|izenburua=Climate Impacts on Ecosystems|hizkuntza=en|url=https://19january2017snapshot.epa.gov/climate-impacts/climate-impacts-ecosystems|aldizkaria=19january2017snapshot.epa.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Klima-aldaketak [[Klima aldaketaren eragina gizakiengan|pertsonak mehatxatzen ditu]] [[Klima aldaketaren eargina nekazaritzan|elikagaien]] eta [[Uraren eskasia|uraren eskasiarekin]], uholdeen gorakadarekin, muturreko beroarekin, gaixotasunen gehikuntzarekin eta [[Kilma aldaketaren eragina ekonomian|galera ekonomikoekin]]. [[Migrazio klimatiko|Giza migrazioa]] eta gatazkak ere ondorio izan daitezke<ref>{{Erreferentzia|izena=Cristina|abizena=Cattaneo|izenburua=Human Migration in the Era of Climate Change|orrialdeak=189–206|abizena2=Beine|abizena3=Fröhlich|abizena4=Kniveton|abizena5=Martinez-Zarzoso|abizena6=Mastrorillo|abizena7=Millock|abizena8=Piguet|abizena9=Schraven|izena2=Michel|izena3=Christiane J.|izena4=Dominic|izena5=Inmaculada|izena6=Marina|izena7=Katrin|izena8=Etienne|izena9=Benjamin|data=2019-07-01|url=https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1093/reep/rez008|aldizkaria=Review of Environmental Economics and Policy|alea=2|zenbakia=13|issn=1750-6816|doi=10.1093/reep/rez008|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Curbing environmentally unsafe, irregular and disorderly migration|hizkuntza=en|data=2018-10-25|url=http://www.unep.org/pt-br/node/23761|aldizkaria=UNEP|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. [[Munduko Osasun Erakundea|Munduko Osasun Erakundeak]] uste du klima-aldaketa munduko osasunarentzako mehatxurik handiena dela XXI. mendean<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-2">{{Erreferentzia|izenburua=AR5 Synthesis Report: Climate Change 2014 — IPCC|url=https://www.ipcc.ch/report/ar5/syr/|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Etorkizuneko [[Klima aldaketa arintzea|beroketa minimizatzeko ahaleginek]] arrakasta badute ere, zenbait [[Klima aldaketaren efektuak|efektuk]] mendez mende jarraituko dute. Horien artean, [[itsas mailaren igoera]] eta ozeano beroago eta [[Ozeanoen azidifikazio|azidoagoak]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global Warming of 1.5 ºC —|url=https://www.ipcc.ch/sr15/|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
Inpaktu horietako asko 1,2 °C-ko egungo berotze-mailarekin hautematen dira. Berotze gehigarriak areagotu egingo ditu inpaktu horiek, eta [[Inflexio-puntu (klimatologia)|inflexio-puntuak]] eragin ditzake, [[Groenlandiako izotz-geruza]]ren urtzea, esaterako<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Paola A.|abizena=Arias|izenburua=Technical summary|hizkuntza=en|abizena2=Bellouin|abizena3=Coppola|abizena4=Jones|abizena5=Krinner|abizena6=Marotzke|abizena7=Naik|abizena8=Palmer|abizena9=Plattner|izena2=Nicolas|izena3=Erika|izena4=Richard G.|izena5=Gerhard|izena6=Jochem|izena7=Vaishali|izena8=Matthew D.|izena9=Gian-Kasper|data=2021|url=https://www.dora.lib4ri.ch/wsl/islandora/object/wsl%3A28395/|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. [[Parisko Hitzarmena (2015)|2015eko Parisko Akordioan]], nazioek kolektiboki erabaki zuten beroketa "2 °C-tik oso behera" mantentzea. Hala ere, Akordioaren esparruan egindako promesekin, beroketa globala oraindik 2,7 °C-ra iritsiko litzateke mende amaierarako<ref>{{Erreferentzia|izena=UNEP (United Nations Environment|abizena=Programme)|izenburua=Emissions Gap Report 2021.|hizkuntza=English|data=2021|url=https://iifiir.org/en/fridoc/emissions-gap-report-2021-144420|aldizkaria=iifiir.org|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Berotzea 1,5 °C-ra mugatzeko, beharrezkoa izango da 2030a baino lehen isuriak erdira murriztea eta 2050erako isuriak nuluak izatea lortzea<ref>{{Erreferentzia|izena=Joeri|abizena=Rogelj|izenburua=Impact of short-lived non-CO2 mitigation on carbon budgets for stabilizing global warming|orrialdeak=075001|hizkuntza=en|abizena2=Meinshausen|abizena3=Schaeffer|abizena4=Knutti|abizena5=Riahi|izena2=Malte|izena3=Michiel|izena4=Reto|izena5=Keywan|data=2015-07-01|url=https://doi.org/10.1088/1748-9326/10/7/075001|aldizkaria=Environmental Research Letters|alea=7|zenbakia=10|issn=1748-9326|doi=10.1088/1748-9326/10/7/075001|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Jérôme|abizena=Hilaire|izenburua=Negative emissions and international climate goals—learning from and about mitigation scenarios|orrialdeak=189–219|hizkuntza=en|abizena2=Minx|abizena3=Callaghan|abizena4=Edmonds|abizena5=Luderer|abizena6=Nemet|abizena7=Rogelj|abizena8=del Mar Zamora|izena2=Jan C.|izena3=Max W.|izena4=Jae|izena5=Gunnar|izena6=Gregory F.|izena7=Joeri|izena8=Maria|data=2019-11-01|url=https://doi.org/10.1007/s10584-019-02516-4|aldizkaria=Climatic Change|alea=2|zenbakia=157|issn=1573-1480|doi=10.1007/s10584-019-02516-4|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
Emisioak modu drastikoan murrizteko, [[erregai fosilak uztea|erregai fosilak erretzeari]] utzi beharko zaio, eta [[energia berriztagarri|karbono gutxi isurtzen duten]] iturrietatik sortutako elektrizitatea erabili beharko da. Horren barruan sartzen dira [[ikatzezko zentral elektriko]]ak pixkanaka kentzea, [[energia eoliko]]aren, [[eguzki-energia]]ren eta beste [[energia berriztagarri]] batzuen erabilera handitzea, eta [[Energiaren kontserbazio|energiaren erabilera murrizteko]] neurriak hartzea. [[Elektrifikazio|Elektrizitateak erregai fosilak ordezkatu]] beharko ditu garraioa elikatzeko, eraikinak berotzeko eta industria-instalazioak funtzionarazteko<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Achieving the Paris Climate Agreement Goals|hizkuntza=en|url=https://link.springer.com/book/10.1007/978-3-030-05843-2|doi=10.1007/978-3-030-05843-2|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. [[Karbonoaren bahiketa|Karbonoa atmosferatik ere ken daiteke]], adibidez, [[Basogintza|baso-estalkia handituz]] eta [[karbonoaren nekazaritza|lurzoruko karbonoa harrapatzen]] duten metodoekin landuz. Komunitateak [[klima-aldaketara egokitze|klima-aldaketara egokitu]] daitezkeen arren, [[kostaldeen babes|kostaldeak hobeto babesteko]] ahaleginen bidez, ezin dute saihestu inpaktu larriak, orokorrak eta iraunkorrak izateko arriskua<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-2"/>.
== Terminologia ==
[[1980ko hamarkada]] baino lehen, ez zegoen argi [[berotegi-efektuko gas]]en gorakadak eragindako berotzeak [[aerosol]]ek eragindako hoztea menderatuko ote zuen. Orduan, zientzialariek ''klima oharkabean aldatzea'' terminoa erabili ohi zuten gizakiak kliman duen eragina adierazteko. 1980ko hamarkadan, ''berotze globala'' eta ''klima-aldaketa'' terminoak zabaldu ziren. Lehenengoak azaleraren berotze-maila handitzeari soilik egiten dio erreferentzia; bigarrenak, berriz, berotegi-efektuko gasek kliman duten eragin guztia deskribatzen du<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Wayback Machine|data=2010-08-09|url=https://web.archive.org/web/20100809221926/http://www.nasa.gov/topics/earth/features/climate_by_any_other_name.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. ''Berotze globala'' terminorik ezagunena bihurtu zen, [[James Hansen]] [[NASA]]ko klimaren zientzialariak 1988an [[Ameriketako Estatu Batuetako Senatua]]n emandako testigantzan erabili ondoren. [[2000ko hamarkada]]n, ''klima-aldaketa'' terminoaren erabilera eta ospea areagotu zen<ref>{{Erreferentzia|izena=Maurice|abizena=Lineman|izenburua=Talking about Climate Change and Global Warming|orrialdeak=e0138996|hizkuntza=en|abizena2=Do|abizena3=Kim|abizena4=Joo|izena2=Yuno|izena3=Ji Yoon|izena4=Gea-Jae|data=2015 ira. 29|url=https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0138996|aldizkaria=PLOS ONE|alea=9|zenbakia=10|issn=1932-6203|pmid=26418127|pmc=PMC4587979|doi=10.1371/journal.pone.0138996|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. ''Berotze globala'', normalki, gizakiak eragindako lurreko sistemaren berotzeari dagokio; ''klima-aldaketa'', berriz, aldaketa natural zein antropogenikoari<ref>{{Erreferentzia|izenburua=What's the difference between global warming and climate change? {{!}} NOAA Climate.gov|hizkuntza=us-EN|url=http://www.climate.gov/news-features/climate-qa/whats-difference-between-global-warming-and-climate-change|aldizkaria=www.climate.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Bi terminoak modu trukagarrian erabili ohi dira gaur egun<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global Warming vs. Climate Change {{!}} Resources – Climate Change: Vital Signs of the Planet|data=2018-09-28|url=https://web.archive.org/web/20180928145703/https://climate.nasa.gov/resources/global-warming/|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
Hainbat zientzialari, politikari eta komunikabidek ''[[krisi klimatiko]]a'' edo ''[[larrialdi klimatiko]]a'' terminoak baliatu dituzte klima-aldaketaz hitz egiteko<ref>{{Erreferentzia|izena=PATRICK|abizena=HODDER|izenburua=Climate Crisis? The Politics of Emergency Framing|orrialdeak=53–60|abizena2=MARTIN|izena2=BRIAN|data=2009|url=https://www.jstor.org/stable/25663518|aldizkaria=Economic and Political Weekly|alea=36|zenbakia=44|issn=0012-9976|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Climate change: should we change the terminology?|hizkuntza=en|url=https://www.sciencefocus.com/news/climate-change-should-we-change-the-terminology/|aldizkaria=BBC Science Focus Magazine|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. ''[[The Guardian]]'' egunkariko politika-erredaktoreburuak dio hizkuntza hori beren argitalpen-jarraibideetan sartu zutela "zientifikoki zehatzak izaten ari garela ziurtatzeko, eta, aldi berean, irakurleekin argi eta garbi komunikatzen garela gai garrantzitsu honi buruz"<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Why the Guardian is changing the language it uses about the environment|hizkuntza=en|data=2019-05-17|url=http://www.theguardian.com/environment/2019/may/17/why-the-guardian-is-changing-the-language-it-uses-about-the-environment|aldizkaria=the Guardian|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Euskal Herrian ere ''larrialdi klimatiko'' kontzeptua gero eta gehiago erabiltzen da.
Euskarazko terminologiari dagokionez, Euskaltzaindiak eta UZEIk ''Klima-aldaketaren oinarrizko lexikoa'' deritzana argitaratu zuen 2022an, gai honi buruzko 25 kontzepturekin, hedabideetara begira batez ere.
== Tenperatura igoera globala ==
=== Berotze globalaren aurreko tenperatura ===
{{sakontzeko|Klimaren aldakortasuna eta aldaketa|Paleoklimatologia}}
[[Fitxategi:Temperature_reconstruction_last_two_millennia.svg|thumb|Azken bi milurtekoetako tenperatura. 1850 aurreko aldia berreraikia da, [[paleoklimatologia]]k eskaintzen dituen hainbat teknika baliatuz.]]
[[Fitxategi:Ikusgela-Berotegi_efektua.webm|start=0|thumbtime=28|thumb|{{ikusgela}}Zenbateko eragina du abeltzaintzak [[Berotegi-efektuko gas|berotegi-efektuko gasen]] isurian?]]
Azken milioi urteetan, [[Giza eboluzioa|gizakiak eboluzionatu]] egin du zenbait [[glaziazio]]tatik igaro den kliman. Denbora-tarte horretan, munduko batez besteko tenperatura gaur egungoa baino 1 °C beroago eta 5-6 °C hotzago tarteetan mugitu da<ref>{{Erreferentzia|izena=Zoë A.|abizena=Thomas|izenburua=Tipping elements and amplified polar warming during the Last Interglacial|orrialdeak=106222|abizena2=Jones|abizena3=Turney|abizena4=Golledge|abizena5=Fogwill|abizena6=Bradshaw|abizena7=Menviel|abizena8=McKay|abizena9=Bird|izena2=Richard T.|izena3=Chris S.M.|izena4=Nicholas|izena5=Christopher|izena6=Corey J.A.|izena7=Laurie|izena8=Nicholas P.|izena9=Michael|data=2020-04|url=https://doi.org/10.1016/j.quascirev.2020.106222|aldizkaria=Quaternary Science Reviews|zenbakia=233|issn=0277-3791|doi=10.1016/j.quascirev.2020.106222|sartze-data=2024-04-21}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=What's the coldest the Earth's ever been?|egilea=NOAA Climate|hizkuntza=en|data=2021-02-18|url=http://www.climate.gov/news-features/climate-qa/whats-coldest-earths-ever-been|aldizkaria=www.climate.gov|sartze-data=2024-04-21}}</ref>. Garai beroenetako bat [[Riss-Würm interglaziarra|Glaziazio arteko Azken Periodoa]] izan zen, duela 115.000 eta 130.000 urte bitartean, itsasoaren maila egungoa baino 6-9 metro gorago zegoenean<ref>{{Erreferentzia|izena=Natasha L. M.|abizena=Barlow|izenburua=Lack of evidence for a substantial sea-level fluctuation within the Last Interglacial|orrialdeak=627–634|hizkuntza=en|abizena2=McClymont|abizena3=Whitehouse|abizena4=Stokes|abizena5=Jamieson|abizena6=Woodroffe|abizena7=Bentley|abizena8=Callard|abizena9=Cofaigh|izena2=Erin L.|izena3=Pippa L.|izena4=Chris R.|izena5=Stewart S. R.|izena6=Sarah A.|izena7=Michael J.|izena8=S. Louise|izena9=Colm Ó|data=2018-09|url=https://www.nature.com/articles/s41561-018-0195-4|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=9|zenbakia=11|issn=1752-0908|doi=10.1038/s41561-018-0195-4|sartze-data=2024-04-21}}</ref>. [[Azken glaziazioa|Glaziaziorik berrienean]], duela 20.000 urte, itsasoaren maila egungoa baino 125 bat metro baxuagoa zen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Fact Sheet fs002-00: Sea Level and Climate|url=https://pubs.usgs.gov/fs/fs2-00/|aldizkaria=pubs.usgs.gov|sartze-data=2024-04-21}}</ref>. Hurrengo berotze-aldian, [[Bølling–Allerød berotzea|berotze-pultsu bat]] sartu zen, eta [[1A desizozte pultsoa|itsasoaren maila 18 metro igo zen]] 500 urteko epean<ref>{{Erreferentzia|izena=Tim|abizena=Hornyak|izenburua=An Ancient Meltwater Pulse Raised Sea Levels by 18 Meters|hizkuntza=en-US|data=2021-06-02|url=http://eos.org/articles/an-ancient-meltwater-pulse-raised-sea-levels-by-18-meters|aldizkaria=Eos|sartze-data=2024-04-21}}</ref>.
Tenperaturak [[Holozeno|orain 11.700 urte]] hasi zen glaziazio arteko aldian egonkortu ziren<ref>{{Erreferentzia|izena=Shaun A.|abizena=Marcott|izenburua=A Reconstruction of Regional and Global Temperature for the Past 11,300 Years|orrialdeak=1198–1201|hizkuntza=en|abizena2=Shakun|abizena3=Clark|abizena4=Mix|izena2=Jeremy D.|izena3=Peter U.|izena4=Alan C.|data=2013-03-08|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.1228026|aldizkaria=Science|alea=6124|zenbakia=339|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.1228026|sartze-data=2024-04-21}}</ref>. Berotze eta hozte eredu historikoak, hala nola [[Erdi Aroko Beroaldia|Erdi Aroko Periodo Beroa]] eta [[Izotz Aro Txikia]], ez ziren aldi berean gertatu eskualde ezberdinetan. Tenperaturak XX. mendearen amaierakoak bezain altuak izan litezke eskualde multzo mugatu batean<ref>{{Erreferentzia|izena=Raphael|abizena=Neukom|izenburua=No evidence for globally coherent warm and cold periods over the preindustrial Common Era|orrialdeak=550–554|hizkuntza=en|abizena2=Steiger|abizena3=Gómez-Navarro|abizena4=Wang|abizena5=Werner|izena2=Nathan|izena3=Juan José|izena4=Jianghao|izena5=Johannes P.|data=2019-07|url=https://www.nature.com/articles/s41586-019-1401-2|aldizkaria=Nature|alea=7766|zenbakia=571|issn=1476-4687|doi=10.1038/s41586-019-1401-2|sartze-data=2024-04-21}}</ref>{{sfn|IPCC AR5 WG1 Ch5|2013|p=386}}. Aldi horretako klimari buruzko informazioa [[zeharkako adierazle klimatiko]]etatik dator, hala nola zuhaitzen eraztunetatik eta [[izotz-lekuko]]etatik<ref>{{Erreferentzia|izena=Ed|abizena=Hawkins|izenburua=Estimating changes in global temperature since the pre-industrial period|hizkuntza=English|abizena2=Ortega|abizena3=Suckling|abizena4=Schurer|abizena5=Hegerl|abizena6=Jones|abizena7=Joshi|abizena8=Osborn|abizena9=Masson-delmotte|izena2=Pablo|izena3=Emma|izena4=Andrew|izena5=Gabi|izena6=Phil|izena7=Manoj|izena8=Timothy J.|izena9=Valérie|data=2017-01-24|url=https://www.research.ed.ac.uk/en/publications/estimating-changes-in-global-temperature-since-the-pre-industrial|aldizkaria=Bulletin of the American Meteorological Society|issn=0003-0007|doi=10.1175/BAMS-D-16-0007.1|sartze-data=2024-04-21}}</ref>{{sfn|IPCC SR15 Ch1|2018|p=57}}.
=== Industria iraultzaren osteko berotzea ===
{{OWID|owid=explorers/air-pollution?facet=none&country=USA~CHN~IND~GBR~DEU~OWID_WRL&Pollutant=Sulphur+dioxide+(SO₂)&Fuel=From+all+fuels+(Total)&Per+capita=false|image=SO2 emissions in the world and selected countries.png|alt=Munduko hainbat herrialdeetako SO2 emisioak.|caption=[[Sufre dioxido]] emisioak munduan. Grafiko interaktiboan sakatuz gero, herrialdeak aukera daitezke, baita beste aire-kutsatzaile batzuk.|izenburua=Atmosferako emisioen grafikoa}}
[[Fitxategi:Eu.Video-Industria iraultzaren osteko berotzea.webm|thumb|{{VW}} Industria iraultzaren osteko berotzea nabarmena izan da, batez ere 1970ko hamarkadan, sufrearen poluzioa murriztu zenean.]]
1850 inguruan, erregistro termometrikoak mundu-mailako estaldura izaten hasi ziren{{sfn|IPCC AR5 WG1 Summary for Policymakers|2013| p=4–5}}. XVIII. mendetik 1970era bitartean, gutxi berotu zen; izan ere, [[berotegi efektuko gas]]-emisioen berotze-efektua [[sufre dioxido]]aren emisioek eragindako hozteak konpentsatu zuen. Sufre dioxidoak [[euri azido]]a eragiten du, baina [[sulfato]]zko [[aerosol]]ak ere sortzen ditu atmosferan. Aerosol horiek eguzkiaren argia islatzen dute eta [[iluntze global]]a deritzona eragiten dute. 1970az geroztik, berotegi-efektua eragiten duten gasen metaketa gero eta handiagoak eta sufreak eragindako kutsaduraren kontrolek nabarmen handitu zuten tenperatura<ref>{{Erreferentzia|izena=Johannes|abizena=Quaas|izenburua=Robust evidence for reversal of the trend in aerosol effective climate forcing|orrialdeak=12221–12239|hizkuntza=English|abizena2=Jia|abizena3=Smith|abizena4=Albright|abizena5=Aas|abizena6=Bellouin|abizena7=Boucher|abizena8=Doutriaux-Boucher|abizena9=Forster|izena2=Hailing|izena3=Chris|izena4=Anna Lea|izena5=Wenche|izena6=Nicolas|izena7=Olivier|izena8=Marie|izena9=Piers M.|data=2022-09-21|url=https://acp.copernicus.org/articles/22/12221/2022/|aldizkaria=Atmospheric Chemistry and Physics|alea=18|zenbakia=22|issn=1680-7316|doi=10.5194/acp-22-12221-2022|sartze-data=2024-04-21}}</ref>.
Datu instrumental independenteen multzo anitzek erakusten dute klima-sistema berotzen ari dela. 2011-2020 hamarkadan batez beste 1,09 °C [0,95-1,20 °C] berotu zen industria aurreko oinarri-lerroarekin (1850-1900) alderatuta{{sfn|Earth System Science Data|2023|p=2306}}. Gainazaleko tenperaturak 0,2 °C igotzen ari dira hamarkada bakoitzeko{{sfn|IPCC SR15 Ch1|2018|p=81}}. Urte bakoitza ez da zertan izan behar aurreko urtea baino beroagoa: klimaren aldakortasunak berak aurreko urtea baino 0,2 °C beroagoa edo hotzagoa egin dezake<ref>{{Erreferentzia|izena=B. H.|abizena=Samset|izenburua=Delayed emergence of a global temperature response after emission mitigation|orrialdeak=3261|hizkuntza=en|abizena2=Fuglestvedt|abizena3=Lund|izena2=J. S.|izena3=M. T.|data=2020-07-07|url=https://www.nature.com/articles/s41467-020-17001-1|aldizkaria=Nature Communications|alea=1|zenbakia=11|issn=2041-1723|pmid=32636367|pmc=PMC7341748|doi=10.1038/s41467-020-17001-1|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. 1998tik 2013ra bitarte, bi prozesu eman ziren baldintza horiek betetzen zutenak, [[Ozeano Bareko Hamarkadako Oszilazioa]]<ref>{{Erreferentzia|izena=Knut L.|abizena=Seip|izenburua=Global lead-lag changes between climate variability series coincide with major phase shifts in the Pacific decadal oscillation|orrialdeak=1137–1149|hizkuntza=en|abizena2=Grøn|abizena3=Wang|izena2=Ø.|izena3=H.|data=2023-11-01|url=https://doi.org/10.1007/s00704-023-04617-8|aldizkaria=Theoretical and Applied Climatology|alea=3|zenbakia=154|issn=1434-4483|doi=10.1007/s00704-023-04617-8|sartze-data=2024-04-22}}</ref> (ingelesezko PDO gisa ezaguna) eta [[Ozeano Atlantikoko Hamarkada-Anitzeko Oszilazioa]]<ref>{{Erreferentzia|izena=Shuai-Lei|abizena=Yao|izenburua=The global warming hiatus—a natural product of interactions of a secular warming trend and a multi-decadal oscillation|orrialdeak=349–360|hizkuntza=en|abizena2=Huang|abizena3=Wu|abizena4=Qu|izena2=Gang|izena3=Ren-Guang|izena4=Xia|data=2016-01-01|url=https://doi.org/10.1007/s00704-014-1358-x|aldizkaria=Theoretical and Applied Climatology|alea=1|zenbakia=123|issn=1434-4483|doi=10.1007/s00704-014-1358-x|sartze-data=2024-04-22}}</ref> (AMO), [[berotze-globalaren geldialdi]]a eragin zuten<ref>{{Erreferentzia|izena=Shang-Ping|abizena=Xie|izenburua=What Caused the Global Surface Warming Hiatus of 1998–2013?|orrialdeak=128–140|hizkuntza=en|abizena2=Kosaka|izena2=Yu|data=2017-06-01|url=https://doi.org/10.1007/s40641-017-0063-0|aldizkaria=Current Climate Change Reports|alea=2|zenbakia=3|issn=2198-6061|doi=10.1007/s40641-017-0063-0|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. Geldialdiaren ostean, kontrakoa gertatu zen, [[2023 klima aldaketan|2023 bezalako urteekin]], non tenperaturak aurreko bataz bestekoengandik oso urrun igo ziren<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global temperature exceeds 2°C above pre-industrial average on 17 November {{!}} Copernicus|url=https://climate.copernicus.eu/global-temperature-exceeds-2degc-above-pre-industrial-average-17-november|aldizkaria=climate.copernicus.eu|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. Horregatik, tenperatura igoerak 20 urteko tarteetan definitzen dira, urte hotz eta beroen zarata zein hamarkadak iraun dezaketen patroiak murrizten dituena, eta epe-luzeko seinaleak hobeto erakusten dutenak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=IPCCk nabarmendu du posible dela berotze globala 1,5 gradura mugatzea|hizkuntza=eu|data=2023-03-21|url=https://www.berria.eus/mundua/ipcck-nabarmendu-du-posible-dela-berotze-globala-15-gradura-mugatzea_1332402_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-22}}</ref>.
Beste behaketa batzuk ere erabiltzen dira tenperatura neurtzeko, eta horiek ere berotze-globalaren berri ematen dute<ref>{{Erreferentzia|izena=D. S.|abizena=Arndt|izenburua=State of the Climate in 2009|orrialdeak=s1–s222|hizkuntza=EN|abizena2=Baringer|abizena3=Johnson|izena2=M. O.|izena3=M. R.|data=2010-07-01|url=https://journals.ametsoc.org/view/journals/bams/91/7/bams-91-7-stateoftheclimate.xml|aldizkaria=Bulletin of the American Meteorological Society|alea=7|zenbakia=91|issn=0003-0007|doi=10.1175/BAMS-91-7-StateoftheClimate|sartze-data=2024-04-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Norman G.|abizena=Loeb|izenburua=Satellite and Ocean Data Reveal Marked Increase in Earth’s Heating Rate|hizkuntza=en|abizena2=Johnson|abizena3=Thorsen|abizena4=Lyman|abizena5=Rose|abizena6=Kato|izena2=Gregory C.|izena3=Tyler J.|izena4=John M.|izena5=Fred G.|izena6=Seiji|data=2021-07-16|url=https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2021GL093047|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=13|zenbakia=48|issn=0094-8276|doi=10.1029/2021GL093047|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. [[Goi atmosfera]] hozten ari da, [[berotegi-efektuko gas]]ek beroa lurrazaletik gertuago mantentzen baitute, eta erradiazio gutxiago joaten da kanpo espaziora<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global Warming|hizkuntza=en|data=2010-06-03|url=https://earthobservatory.nasa.gov/features/GlobalWarming|aldizkaria=earthobservatory.nasa.gov|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. Berotzeak elurrak estalitako lurren eremua murrizten du, eta [[Glaziarren atzeraldia 1850etik aurrera|glaziarren atzeraldia]] eragiten du. Era berean, berotzeak ere [[ebaporazio]]a handitzen du ozeanoetan, [[hezetasun]] gehiago sartuz atmosferan, eta [[prezipitazio]] handiagoak<ref>{{Erreferentzia|abizena=USGCRP|izenburua=Climate Science Special Report|orrialdeak=1–470|hizkuntza=en|url=https://science2017.globalchange.gov/|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. Landareak lehenago ari dira [[loratze]]n, eta milaka animalia espezie eremu hotzagoetara mugitzen ari dira{{sfn|IPCC AR6 WG2|2022|p=257–260}}.
==== Tenperaturen igoeraren efektua eskualdeka ====
{{OWID|owid=grapher/global-monthly-temp-anomaly|image=Global-monthly-temp-anomaly.png|alt=Tenperatura globalaren grafikoa, eta hemisferioaren araberakoa, grafiko interaktiboa.|caption=Tenperatura globalaren grafikoa, eta hemisferioaren araberakoa.|izenburua=Tenperatura globala eta hemisferio bakoitzekoa.}}
Munduko eskualdeak erritmo desberdinetan berotzen dira. Eredu horrek ez du zerikusirik berotegi-efektuko gasak isurtzen diren tokiarekin; izan ere, gas horiek planeta osoan zabaltzeko adina denbora irauten dute. Industria aurreko alditik, lehorreko eskualdeetako azaleraren batez besteko tenperatura munduko azaleraren batez besteko tenperatura baino ia bi aldiz azkarrago igo da. Izan ere, [[ozeano]]ek [[bero-ahalmen]] handiagoa dute eta [[lurrunketa]] bidez bero gehiago galtzen dute<ref>{{Erreferentzia|izena=Rowan T.|abizena=Sutton|izenburua=Land/sea warming ratio in response to climate change: IPCC AR4 model results and comparison with observations|orrialdeak=L02701|hizkuntza=en|abizena2=Dong|abizena3=Gregory|izena2=Buwen|izena3=Jonathan M.|data=2007-01-16|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2006GL028164|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=2|zenbakia=34|issn=0094-8276|doi=10.1029/2006GL028164|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Sistema klimatiko globalaren energia termikoak gora egin du etenaldi labur batzuekin 1970etik gutxienez, eta energia estra horren % 90 baino gehiago ozeanoan biltegiratu da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Climate Change: Ocean Heat Content|argitaletxea=NOAA Climate|hizkuntza=en|url=http://www.climate.gov/news-features/understanding-climate/climate-change-ocean-heat-content|aldizkaria=www.climate.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Gainerakoek [[atmosfera]] berotu, izotza urtu eta kontinenteak berotu dituzte<ref>{{Erreferentzia|izena=Karina|abizena=von Schuckmann|izenburua=Heat stored in the Earth system: where does the energy go?|orrialdeak=2013–2041|hizkuntza=English|abizena2=Cheng|abizena3=Palmer|abizena4=Hansen|abizena5=Tassone|abizena6=Aich|abizena7=Adusumilli|abizena8=Beltrami|abizena9=Boyer|izena2=Lijing|izena3=Matthew D.|izena4=James|izena5=Caterina|izena6=Valentin|izena7=Susheel|izena8=Hugo|izena9=Tim|data=2020-09-07|url=https://essd.copernicus.org/articles/12/2013/2020/|aldizkaria=Earth System Science Data|alea=3|zenbakia=12|issn=1866-3508|doi=10.5194/essd-12-2013-2020|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
[[Ipar hemisferio]]a eta [[iparburua]] askoz azkarrago berotu dira [[hegoburua]] eta [[hego hemisferio]]a baino. Ipar hemisferioak askoz lur gehiago izateaz gain, urtaroko elurrez eta [[itsas izotz]]ez estaliago dago. Gainazal horiek [[albedo|argi asko islatzetik]] ilun izatera pasatzen direnez izotza urtu ondoren, bero gehiago xurgatzen hasten dira<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Polar Opposites: the Arctic and Antarctic {{!}} NOAA Climate.gov|hizkuntza=en|url=http://www.climate.gov/news-features/understanding-climate/polar-opposites-arctic-and-antarctic|aldizkaria=www.climate.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Elurretako eta izotzetako karbono beltzaren tokiko metaketek ere Artikoa berotzen laguntzen dute<ref>{{Erreferentzia|izena=OAR|abizena=US EPA|izenburua=Methane and Black Carbon Impacts on the Arctic: Communicating the Science|hizkuntza=en|url=https://19january2017snapshot.epa.gov/climate-change-science/methane-and-black-carbon-impacts-arctic-communicating-science|aldizkaria=19january2017snapshot.epa.gov|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Artikoko tenperaturak gora egiten ari dira, [[anplifikazio polar|munduaren gainerakoa bikoizten]] duen erritmoan. Artikoko glaziarren eta izotz-geruzen urtzeak ozeanoen zirkulazioa aldatzen du, [[Golkoko itsaslasterra|Golkoko itsaslasterraren]] ahultzea barne, eta horrek klima are gehiago aldatzen du<ref>{{Erreferentzia|izena=Vincent S.|abizena=Saba|izenburua=Enhanced warming of the N orthwest A tlantic O cean under climate change|orrialdeak=118–132|hizkuntza=en|abizena2=Griffies|abizena3=Anderson|abizena4=Winton|abizena5=Alexander|abizena6=Delworth|abizena7=Hare|abizena8=Harrison|abizena9=Rosati|izena2=Stephen M.|izena3=Whit G.|izena4=Michael|izena5=Michael A.|izena6=Thomas L.|izena7=Jonathan A.|izena8=Matthew J.|izena9=Anthony|data=2016-01|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/2015JC011346|aldizkaria=Journal of Geophysical Research: Oceans|alea=1|zenbakia=121|issn=2169-9275|doi=10.1002/2015JC011346|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Andoni|abizena=Urbistondo|izenburua=Golkoko Korrontea, gure berogailu naturala arriskuan|hizkuntza=eu|data=2021-09-17|url=https://www.naiz.eus/eu/info/especial/20210919/golkoko-korrontea|aldizkaria=www.naiz.eus|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=EDU|abizena=LARTZANGUREN|izenburua=Lurra, 12 josturetatik urratzear|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/7050/027/001/2004-10-19/lurra-12-josturetatik-urratzear.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
=== Etorkizuneko tenperatura globalak ===
[[Fitxategi:Projected_Change_in_Temperatures.svg|thumb|[[CMIP6]]ren gainazaleko tenperaturaren proiekzioak 2090. urterako, 1850-1900 bataz bestekoarekiko. Gaur egungo egoera mendearen amaierarako bi aukera hauen artean dago<ref>{{Erreferentzia|izena=Edward A.G.|abizena=Schuur|izenburua=Permafrost and Climate Change: Carbon Cycle Feedbacks From the Warming Arctic|orrialdeak=343–371|hizkuntza=en|abizena2=Abbott|abizena3=Commane|abizena4=Ernakovich|abizena5=Euskirchen|abizena6=Hugelius|abizena7=Grosse|abizena8=Jones|abizena9=Koven|izena2=Benjamin W.|izena3=Roisin|izena4=Jessica|izena5=Eugenie|izena6=Gustaf|izena7=Guido|izena8=Miriam|izena9=Charlie|data=2022-10-17|url=https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-environ-012220-011847|aldizkaria=Annual Review of Environment and Resources|alea=1|zenbakia=47|issn=1543-5938|doi=10.1146/annurev-environ-012220-011847|sartze-data=2024-04-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Explainer: IPCC Scenarios|hizkuntza=en-AU|data=2022-04-05|url=https://cosmosmagazine.com/earth/climate/explainer-ipcc-scenarios/|aldizkaria=cosmosmagazine.com|sartze-data=2024-04-22}}</ref>.]]
[[Munduko Meteorologia Erakundea]]ren kalkuluen arabera, munduko tenperaturek 1,5 °C-tik gora joateko %66ko probabilitatea izango dute industriaurreko oinarri-lerroarekiko, gutxienez urtebetez, 2023tik 2027ra bitartean<ref>{{Erreferentzia|izena=Fiona|abizena=Harvey|izenburua=World likely to breach 1.5C climate threshold by 2027, scientists warn|hizkuntza=en-GB|abizena2=editor|izena2=Fiona Harvey Environment|data=2023-05-17|url=https://www.theguardian.com/environment/2023/may/17/global-heating-climate-crisis-record-temperatures-wmo-research|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2024-04-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bost urtean 1,5 graduren langa gaindituko dela ohartarazi dute|hizkuntza=eu|data=2023-05-17|url=https://www.berria.eus/mundua/bost-urtean-15-graduren-langa-gaindituko-dela-ohartarazi-dute_228159_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. [[IPCC]]k batez beste 20 urte erabiltzen dituenez tenperatura globalaren aldaketak definitzeko, 1,5 °C-tik gorako urte bakar batek ez du muga hausten.
IPCCren aurreikuspenen arabera, munduko batez besteko tenperatura +1,5 °C baino handiagoa izango da [[2030eko hamarkada]]ren hasieran. IPCCren Seigarren Ebaluazio Txostenak (2023) zenbait proiekzio jaso zituen. Proiekzio horien arabera, 2100. urtean oso litekeena da berotze globala 1,0-1,8 °C-ra iristea berotegi efektuko gas-emisio oso txikiak dituen agertoki batean, 2,1-3,5 °C-ra bitarteko igorpenen agertoki batean, edo 3,3-5,7 °C-ra, oso emisio handiko agertoki batean{{sfn|IPCC AR6 WG1 Summary for Policymakers|2021|p=SPM-17}}. Tarteko eta goiko emisioetan, beroketak 2100 baino luzeago jarraituko du<ref>{{Erreferentzia|izena=Malte|abizena=Meinshausen|izenburua=The RCP greenhouse gas concentrations and their extensions from 1765 to 2300|orrialdeak=213|hizkuntza=en|abizena2=Smith|abizena3=Calvin|abizena4=Daniel|abizena5=Kainuma|abizena6=Lamarque|abizena7=Matsumoto|abizena8=Montzka|abizena9=Raper|izena2=S. J.|izena3=K.|izena4=J. S.|izena5=M. L. T.|izena6=J-F.|izena7=K.|izena8=S. A.|izena9=S. C. B.|data=2011-08-09|url=https://doi.org/10.1007/s10584-011-0156-z|aldizkaria=Climatic Change|alea=1|zenbakia=109|issn=1573-1480|doi=10.1007/s10584-011-0156-z|sartze-data=2024-04-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Christopher|abizena=Lyon|izenburua=Climate change research and action must look beyond 2100|orrialdeak=349–361|hizkuntza=en|abizena2=Saupe|abizena3=Smith|abizena4=Hill|abizena5=Beckerman|abizena6=Stringer|abizena7=Marchant|abizena8=McKay|abizena9=Burke|izena2=Erin E.|izena3=Christopher J.|izena4=Daniel J.|izena5=Andrew P.|izena6=Lindsay C.|izena7=Robert|izena8=James|izena9=Ariane|data=2022-01|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/gcb.15871|aldizkaria=Global Change Biology|alea=2|zenbakia=28|issn=1354-1013|doi=10.1111/gcb.15871|sartze-data=2024-04-22}}</ref>.
Tenperatura igoera jakin batzuen azpitik mantentzeko geratzen den [[karbono-aurrekontu]]a zehazteko, [[karbonoaren ziklo]]a eta berotegi-efektuko gasekiko klima-sentikortasuna modelizatu behar dira<ref>{{Erreferentzia|izena=Joeri|abizena=Rogelj|izenburua=Estimating and tracking the remaining carbon budget for stringent climate targets|orrialdeak=335–342|hizkuntza=en|abizena2=Forster|abizena3=Kriegler|abizena4=Smith|abizena5=Séférian|izena2=Piers M.|izena3=Elmar|izena4=Christopher J.|izena5=Roland|data=2019-07|url=https://www.nature.com/articles/s41586-019-1368-z|aldizkaria=Nature|alea=7765|zenbakia=571|issn=1476-4687|doi=10.1038/s41586-019-1368-z|sartze-data=2024-04-22}}</ref>. IPCCren arabera, berotze globala 1,5 °C-tik beherakoa izan daiteke, eta bi hereneko probabilitatea dago 2018aren ondorengo emisioak CO<sub>2</sub>-ren 420 edo 570 gigatona baino txikiagoak badira. Gaur egungo 10-13 urteko emisioei dagokie hori. Zalantza handiak daude aurrekontuari buruz. Adibidez, CO<sub>2</sub> 100 gigatona gutxiago izan liteke, [[permafrost]]aren eta hezeguneen CO<sub>2</sub> eta [[metano]]a askatzen ari delako{{sfn|IPCC SR15 Summary for Policymakers|2018|p=12}}. Hala ere, argi dago erregai fosilen baliabideak lur azpian proaktiboki mantendu behar direla, funtsezko beroketa saihesteko. Bestela, haien urritasuna ez litzateke gertatuko emisioek epe luzera eragin handia izan arte{{sfn|IPCC AR5 WG3 Ch5|2014|p=379–380}}.
== Berotze globalaren kausak ==
{{sakontzeko|Klima aldaketaren kausak}}
[[Fitxategi:Physical Drivers of climate change.svg|thumb|Klima aldaketaren eragile fisikoen eragina, gradutan.]]
[[Sistema klimatiko]]ak, berez, hainbat ziklo bizi ditu, urteak iraun dezaketenak ([[El Niño]] hegoaldeko oszilazioa, adibidez), hamarkadak edo mendeak<ref>{{Erreferentzia|izena=Thomas L.|abizena=Delworth|izenburua=Multicentennial variability of the Atlantic meridional overturning circulation and its climatic influence in a 4000 year simulation of the GFDL CM2.1 climate model: MULTICENTENNIAL CLIMATE VARIABILITY|orrialdeak=n/a–n/a|hizkuntza=en|abizena2=Zeng|izena2=Fanrong|data=2012-07|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2012GL052107|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=13|zenbakia=39|doi=10.1029/2012GL052107|sartze-data=2022-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Christian L. E.|abizena=Franzke|izenburua=The Structure of Climate Variability Across Scales|hizkuntza=en|abizena2=Barbosa|abizena3=Blender|abizena4=Fredriksen|abizena5=Laepple|abizena6=Lambert|abizena7=Nilsen|abizena8=Rypdal|abizena9=Rypdal|izena2=Susana|izena3=Richard|izena4=Hege‐Beate|izena5=Thomas|izena6=Fabrice|izena7=Tine|izena8=Kristoffer|izena9=Martin|data=2020-06|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1029/2019RG000657|aldizkaria=Reviews of Geophysics|alea=2|zenbakia=58|issn=8755-1209|doi=10.1029/2019RG000657|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Beste aldaketa batzuk sistema klimatikoaren "kanpoko" desoreka energetikoaren ondorio dira, baina ez beti Lurretik kanpokoa<ref>{{Erreferentzia|izena=National Research|abizena=Council|izenburua=Climate Change: Evidence, Impacts, and Choices: PDF Booklet|hizkuntza=en|data=2012-11-12|url=https://nap.nationalacademies.org/catalog/14673/climate-change-evidence-impacts-and-choices-pdf-booklet|isbn=978-0-309-29010-4|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Kanpoko desoreken adibide batzuk [[berotegi-efektuko gas]]en kontzentrazioen aldaketak, [[eguzki-argitasun]]a, [[sumendi]]en erupzioak eta Lurraren orbitan Eguzkiaren inguruan [[Derrigortze orbital|gertatzen diren aldaketak]] dira<ref>{{Erreferentzia|izena=N. L.|abizena=Bindoff|izenburua=Chapter 10 - Detection and attribution of climate change: From global to regional|argitaletxea=Cambridge University Press|hizkuntza=en|abizena2=Stott|abizena3=AchutaRao|abizena4=Allen|abizena5=Gillett|abizena6=Gutzler|abizena7=Hansingo|abizena8=Hegerl|abizena9=Hu|izena2=P. A.|izena3=K. M.|izena4=M. R.|izena5=N.|izena6=D.|izena7=K.|izena8=G.|izena9=Y.|data=2013|url=http://www.climatechange2013.org/images/report/WG1AR5_Chapter10_FINAL.pdf|sartze-data=2022-09-10}}</ref>.
Gizakiak klima-aldaketari egiten dion ekarpena zehazteko, [[Klimaren aldakortasuna eta aldaketa|barne aldakortasun klimatikoa]] eta kanpoko behartze naturalak baztertu behar dira. Funtsezko ikuspegi bat kausa potentzial guztien "aztarna" bakarrak zehaztean datza, eta, ondoren, aztarna horiek behatutako klima-aldaketaren ereduekin alderatzean<ref>{{Erreferentzia|abizena=USGCRP|izenburua=Climate Science Special Report|orrialdeak=1–470|hizkuntza=en|url=https://science2017.globalchange.gov/chapter/appendix-c/|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Adibidez, eguzki-behartzea baztertu egin daiteke kausa nagusi gisa. Bere hatz-marka atmosfera osoa berotzea izango litzateke. Hala ere, atmosferaren behealdea baino ez da berotu, eta berotegi-efektuko gasen behartzearekin bat dator hori<ref>{{Erreferentzia|abizena=U.S. Global Change Research Program|izenburua=Global climate change impacts in the United States : a state of knowledge report|argitaletxea=Cambridge University Press|data=2009|url=https://www.worldcat.org/oclc/428024323|isbn=978-0-521-14407-0|pmc=428024323|sartze-data=2022-09-10}}</ref>. Duela gutxiko [[klima-aldaketaren atribuzioa]]k erakusten duenez, berotegi-efektuko gasen hazkundea da bultzatzaile nagusia, eta aerosolek, berriz, moteltze-efektua dute.
=== Berotegi-efektuko gasen igorpena ===
{{OWID|owid=grapher/co2-long-term-concentration|image=Co2-long-term-concentration.png|alt=CO2 kontzentrazioaren grafiko historikoa.|caption=<chem>CO2</chem> kontzentrazioaren grafiko historikoa.|izenburua=CO2 kontzentrazioaren grafiko historikoa.}}
[[Berotegi-efektuko gas]]ak gardenak dira [[Eguzki-argi|eguzki-argiari]] dagokionez, eta, beraz, horrek atmosfera zeharkatzea ahalbidetzen dute, Lurraren azalera berotzeko. Lurrak [[bero]]a irradiatzen du, eta berotegi-efektuko gasek zati bat xurgatzen dute. Xurgapen horrek beroak espaziora ihes egiteko duen abiadura moteltzen du, beroa Lurraren gainazaletik gertu harrapatuz eta denborarekin berotuz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Causes of Climate Change|url=https://climate.nasa.gov/causes|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. [[Industria Iraultza]]ren aurretik, berotegi efektuko gas kopuru naturalen ondorioz, lurrazaletik hurbil zegoen airea 33° C epelagoa zen naturalki izango litzatekeena baino<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chapter 1: Historical Overview of Climate Change Science - AR4 WGI|url=https://archive.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/ch1.html|aldizkaria=archive.ipcc.ch|sartze-data=2022-10-06}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=What Is the Greenhouse Effect?|hizkuntza=en|url=https://www.acs.org/content/acs/en/climatescience/climatesciencenarratives/what-is-the-greenhouse-effect.html|aldizkaria=American Chemical Society|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. [[Ur-lurrun]]ak (~% 50) eta [[hodei]]ek (~% 25) berotegi-efektuari gehien eragiten dioten arren, tenperaturaren arabera handitu egiten dira eta, beraz, berrelikatu egiten dira. Aldiz, [[Karbono dioxido|CO<sub>2</sub>]] (~% 20), [[ozono troposferiko]]a<ref>{{Erreferentzia|izena=Bin|abizena=Wang|izenburua=Sensitivity of global greenhouse gas budgets to tropospheric ozone pollution mediated by the biosphere|orrialdeak=084001|abizena2=Shugart|abizena3=Lerdau|izena2=Herman H|izena3=Manuel T|data=2017-08-01|url=https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1748-9326/aa7885|aldizkaria=Environmental Research Letters|alea=8|zenbakia=12|issn=1748-9326|doi=10.1088/1748-9326/aa7885|sartze-data=2022-10-06}}</ref>, [[Klorofluorokarbono|CFC]] eta [[oxido nitroso]]a bezalako gasen kontzentrazioak ez daude tenperaturaren mende, eta, beraz, tenperaturan eragiten duten kanpo-faktoreak dira<ref>{{Erreferentzia|izena=Gavin A.|abizena=Schmidt|izenburua=Attribution of the present-day total greenhouse effect|orrialdeak=D20106|hizkuntza=en|abizena2=Ruedy|abizena3=Miller|abizena4=Lacis|izena2=Reto A.|izena3=Ron L.|izena4=Andy A.|data=2010-10-16|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2010JD014287|aldizkaria=Journal of Geophysical Research|alea=D20|zenbakia=115|issn=0148-0227|doi=10.1029/2010JD014287|sartze-data=2022-10-06}}</ref>.
Industria Iraultzaz geroztik giza jarduerak, batez ere [[Erregai fosil|erregai fosilak]] ([[ikatz]]a, [[petrolio]]a eta [[gas natural]]a) erauzteak eta erretzeak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Oil and gas firms 'have had far worse climate impact than thought'|hizkuntza=en|data=2020-02-19|url=http://www.theguardian.com/environment/2020/feb/19/oil-gas-industry-far-worse-climate-impact-than-thought-fossil-fuels-methane|aldizkaria=the Guardian|sartze-data=2022-10-06}}</ref>, berotegi-efektuko gasen kopurua handitu du atmosferan, eta horrek desoreka erradiatiboa eragin du. 2019an, CO<sub>2</sub> eta metano kontzentrazioak % 48 eta % 160 inguru igo dira, hurrenez hurren, 1750etik<ref>{{Erreferentzia|abizena=WMO|izenburua=State of the global climate 2020|data=2021|url=https://www.worldcat.org/oclc/1281669822|isbn=978-92-63-11264-4|pmc=1281669822|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. Azken 2 milioi urteetan CO<sub>2</sub> maila horiek edozein unetan izan direnak baino handiagoak dira. Metano-kontzentrazioak azken 800.000 urteetan baino askoz handiagoak dira<ref name=":1" />.
2019an, berotegi efektuko gasen munduko isuri antropogenikoak 59.000 milioi tona CO<sub>2</sub> izan ziren. Isuri horien % 75 CO<sub>2</sub> zen, % 18 metanoa, % 4 oxido nitrosoa eta % 2 gas [[fluor]]dunak<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability|hizkuntza=en|url=https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/|aldizkaria=www.ipcc.ch|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. CO<sub>2</sub> isuriak, batez ere, garraiorako, fabrikaziorako, berokuntzarako eta elektrizitaterako energia emateko erregai fosilak erretzetik datoz. Beste CO<sub>2</sub> isuri batzuk [[basogabetze]]tik eta prozesu industrialetatik datoz, [[zementu]]a, [[altzairu]]a, [[aluminio]]a eta [[ongarri]]ak fabrikatzeko erreakzio kimikoek askatutako CO<sub>2</sub>a barne<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Sector by sector: where do global greenhouse gas emissions come from?|url=https://ourworldindata.org/ghg-emissions-by-sector|aldizkaria=Our World in Data|sartze-data=2022-10-06}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Halvor|abizena=Kvande|izenburua=The Aluminum Smelting Process|orrialdeak=S2|hizkuntza=en-US|data=2014-05|url=https://journals.lww.com/joem/Fulltext/2014/05001/The_Aluminum_Smelting_Process.2.aspx|aldizkaria=Journal of Occupational and Environmental Medicine|zenbakia=56|issn=1076-2752|pmid=24806722|pmc=PMC4131936|doi=10.1097/JOM.0000000000000154|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. Metano-isurketak [[abeltzaintza]]tik, [[simaur]]retik, [[arroz]]-hazkuntzatik, [[zabortegi]]etatik, [[hondakin-ur]]etatik eta ikatz-[[meatzaritza]]tik datoz, baita petrolioa eta gasa erauztetik ere<ref>{{Erreferentzia|izena=OAR|abizena=US EPA|izenburua=Overview of Greenhouse Gases|hizkuntza=en|data=2015-12-23|url=https://www.epa.gov/ghgemissions/overview-greenhouse-gases|aldizkaria=www.epa.gov|sartze-data=2022-10-06}}</ref>. Oxido nitroso isuriak ongarrien deskonposizio mikrobiarretik datoz neurri handi batean<ref>{{Erreferentzia|izena=Cornelius|abizena=Oertel|izenburua=Greenhouse gas emissions from soils—A review|orrialdeak=327–352|hizkuntza=en|abizena2=Matschullat|abizena3=Zurba|abizena4=Zimmermann|abizena5=Erasmi|izena2=Jörg|izena3=Kamal|izena4=Frank|izena5=Stefan|data=2016-10-01|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0009281916300551|aldizkaria=Geochemistry|alea=3|zenbakia=76|issn=0009-2819|doi=10.1016/j.chemer.2016.04.002|sartze-data=2022-10-06}}</ref>.
Baso-soiltzeak berotegi-efektuko gasen isurketei egiten dien ekarpena gorabehera, lurrazalak, bereziki bertako basoek, [[karbono-hustubide]] garrantzitsua izaten jarraitzen du CO<sub>2</sub>arentzat. Lurrazaleko hustubide-prozesuek, hala nola [[Karbonoaren finkapena|karbonoa lurrean finkatzeak]] eta [[fotosintesi]]ak, munduko CO<sub>2</sub> isurien % 29 inguru ezabatzen dute<ref name=":2" />. Ozeanoa ere karbono-hustubide garrantzitsua da bi etapako prozesu baten bidez. Lehenik, CO<sub>2</sub> gainazaleko uretan disolbatzen da. Ondoren, ozeanoaren itzulerako zirkulazioak ozeanoaren barnealderantz banatzen du, eta bertan metatzen da denborarekin [[karbonoaren zikloa]]ren zati gisa. Azken bi hamarkadetan, munduko ozeanoek isuritako CO<sub>2</sub>aren % 20-30 xurgatu dute.
Ustez garbia den teknologiak, hain zuzen, Interneteko datu fluxu handien agerpenak gas igorpenen igoera ekarri du azken hamarkadetan. Hain zuzen, datu digitalen transmisioa eta mantentzea da CO<sub>2</sub> gas-igorpenen iturri nagusietako bat, zerbitzariek horretarako beharrezko duten hozketa dela eta.<ref>{{Erreferentzia|izena=15 de Octubre|abizena=de 2020|izenburua=Cuánta contaminación producen tus dispositivos electrónicos y cómo disminuirla|hizkuntza=es-ES|url=https://www.infobae.com/america/tecno/2020/10/15/cuanta-contaminacion-producen-tus-dispositivos-electronicos-y-como-disminuirla/|aldizkaria=infobae|sartze-data=2021-12-10}}</ref> 2020ko [[COVID-19 pandemia|pandemia]] urtean, historian inoiz baino gehiago igorri zen CO<sub>2</sub> atmosferara.<ref>{{Erreferentzia|abizena=EFE|izenburua=Nuevo récord de dióxido de carbono en la atmósfera en 2020 pese al parón de la pandemia de coronavirus|hizkuntza=es|data=2021-10-25|url=https://cadenaser.com/ser/2021/10/25/ciencia/1635155568_312719.html|aldizkaria=Cadena SER|sartze-data=2021-12-10}}</ref>
=== Aerosolak eta hodeiak ===
[[Airearen kutsadura]], [[aerosol]] bidez, gizakien [[Osasun|osasunerako]] zama handia izateaz gain, klimari ere eragiten dio, eskala handian<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-3">{{Erreferentzia|izena=B. H.|abizena=Samset|izenburua=Climate Impacts From a Removal of Anthropogenic Aerosol Emissions|orrialdeak=1020–1029|hizkuntza=en|abizena2=Sand|abizena3=Smith|abizena4=Bauer|abizena5=Forster|abizena6=Fuglestvedt|abizena7=Osprey|abizena8=Schleussner|izena2=M.|izena3=C. J.|izena4=S. E.|izena5=P. M.|izena6=J. S.|izena7=S.|izena8=C.‐F.|data=2018-01-28|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/2017GL076079|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=2|zenbakia=45|issn=0094-8276|pmid=32801404|pmc=PMC7427631|doi=10.1002/2017GL076079|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=V. Faye|abizena=McNeill|izenburua=Atmospheric Aerosols: Clouds, Chemistry, and Climate|orrialdeak=427–444|hizkuntza=en|data=2017-06-07|url=https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-chembioeng-060816-101538|aldizkaria=Annual Review of Chemical and Biomolecular Engineering|alea=1|zenbakia=8|issn=1947-5438|doi=10.1146/annurev-chembioeng-060816-101538|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-3"/>. 1961 eta 1990 bitartean, Lurraren azalera iristen den eguzki-argiaren kopurua pixkanaka murrizten ari zela ikusi zen. Fenomeno hori [[Iluntze global|iluntze globala]] izenez ezagutzen da, eta [[bioerregai]]ak eta [[erregai fosil]]ak erretzetik datozen aerosolei egotzi ohi zaie<ref>{{Erreferentzia|izena=Yanyi|abizena=He|izenburua=A Revisit of Global Dimming and Brightening Based on the Sunshine Duration|orrialdeak=4281–4289|hizkuntza=en|abizena2=Wang|abizena3=Zhou|abizena4=Wild|izena2=Kaicun|izena3=Chunlüe|izena4=Martin|data=2018-05-16|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2018GL077424|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=9|zenbakia=45|doi=10.1029/2018GL077424|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-4">{{Erreferentzia|izena=T.|abizena=Storelvmo|izenburua=Disentangling greenhouse warming and aerosol cooling to reveal Earth’s climate sensitivity|orrialdeak=286–289|hizkuntza=en|abizena2=Leirvik|abizena3=Lohmann|abizena4=Phillips|abizena5=Wild|izena2=T.|izena3=U.|izena4=P. C. B.|izena5=M.|data=2016-04|url=https://www.nature.com/articles/ngeo2670|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=4|zenbakia=9|issn=1752-0908|doi=10.1038/ngeo2670|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Mundu mailan, aerosolek behera egin dute 1990etik, eta horrek esan nahi du jada ez dutela hainbeste ezkutatzen berotegi-efektuko gasek eragindako berotzea<ref>{{Erreferentzia|izena=Martin|abizena=Wild|izenburua=From Dimming to Brightening: Decadal Changes in Solar Radiation at Earth's Surface|orrialdeak=847–850|hizkuntza=en|abizena2=Gilgen|abizena3=Roesch|abizena4=Ohmura|abizena5=Long|abizena6=Dutton|abizena7=Forgan|abizena8=Kallis|abizena9=Russak|izena2=Hans|izena3=Andreas|izena4=Atsumu|izena5=Charles N.|izena6=Ellsworth G.|izena7=Bruce|izena8=Ain|izena9=Viivi|data=2005-05-06|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.1103215|aldizkaria=Science|alea=5723|zenbakia=308|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.1103215|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-4"/><ref name="Izenik_gabekoa-1ž7il-3"/>.
Aerosolek eguzki-erradiazioa sakabanatu eta xurgatzen dute. [[Lurraren erradiazio-balantzea|Lurraren erradiazio-balantzean]] ere zeharkako ondorioak dituzte. [[Sulfato]]-aerosolek [[hodei]]en kondentsazio-nukleo gisa jarduten dute, eta tanta gehiago eta txikiagoak dituzten hodeiak sortzen dituzte<ref>{{Erreferentzia|izena=S.|abizena=Twomey|izenburua=The Influence of Pollution on the Shortwave Albedo of Clouds|orrialdeak=1149–1152|hizkuntza=EN|data=1977-07-01|url=https://journals.ametsoc.org/view/journals/atsc/34/7/1520-0469_1977_034_1149_tiopot_2_0_co_2.xml|aldizkaria=Journal of the Atmospheric Sciences|alea=7|zenbakia=34|issn=0022-4928|doi=10.1175/1520-0469(1977)034<1149:TIOPOT>2.0.CO;2|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Hodei horiek eguzki-erradiazioa tanta gutxiago eta handiagoak dituzten hodeiek baino modu eraginkorragoan islatzen dute. Euri tanten hazkundea ere murrizten dute, eta, ondorioz, hodeiak islatzaileagoak dira sartzen den eguzki argiaren aurrean<ref>{{Erreferentzia|izena=Bruce A.|abizena=Albrecht|izenburua=Aerosols, Cloud Microphysics, and Fractional Cloudiness|orrialdeak=1227–1230|hizkuntza=en|data=1989-09-15|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.245.4923.1227|aldizkaria=Science|alea=4923|zenbakia=245|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.245.4923.1227|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Aerosolen zeharkako ondorioek eragiten dute ziurgabetasun handiena indar erradiatiboan.
Aerosolek berotze globala mugatu ohi duten arren eguzki-argia islatzean, [[elur]]raren edo [[izotz]]aren gainera erortzen den [[kedar]]raren [[karbono beltz]]ak berotze globalean lagun dezake. Eguzki-argiaren xurgapena ez ezik, urtzea eta itsas mailaren igoera ere areagotzen ditu<ref>{{Erreferentzia|izena=V.|abizena=Ramanathan|izenburua=Global and regional climate changes due to black carbon|orrialdeak=221–227|hizkuntza=en|abizena2=Carmichael|izena2=G.|data=2008-04|url=https://www.nature.com/articles/ngeo156|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=4|zenbakia=1|issn=1752-0908|doi=10.1038/ngeo156|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Artikoan karbono beltzaren gordailu berriak mugatzeak berotze globala 0,2 °C murriztu lezake 2050erako<ref>{{Erreferentzia|izena=M.|abizena=Sand|izenburua=Response of Arctic temperature to changes in emissions of short-lived climate forcers|orrialdeak=286–289|hizkuntza=en|abizena2=Berntsen|abizena3=von Salzen|abizena4=Flanner|abizena5=Langner|abizena6=Victor|izena2=T. K.|izena3=K.|izena4=M. G.|izena5=J.|izena6=D. G.|data=2016-03|url=https://www.nature.com/articles/nclimate2880|aldizkaria=Nature Climate Change|alea=3|zenbakia=6|issn=1758-6798|doi=10.1038/nclimate2880|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
=== Lurzoruaren erabileran aldaketak ===
[[Fitxategi:20210331_Global_tree_cover_loss_-_World_Resources_Institute.svg|thumb|[[Basogabetze]]a munduan.]]
Gizakiek [[lurzoru|Lurraren azalera]] aldatzen dute batez ere [[nekazaritza]]-lur gehiago sortzeko. Gaur egun, nekazaritzak lurraren azaleraren % 34 hartzen du, % 26 [[baso]]ak dira eta % 30 ez da bizitzeko modukoa (glaziarrak, basamortuak, etab.)<ref>{{Erreferentzia|izena=Hannah|abizena=Ritchie|izenburua=Land Use|abizena2=Roser|izena2=Max|data=2013-11-13|url=https://ourworldindata.org/land-use|aldizkaria=Our World in Data|sartze-data=2022-10-12}}</ref>. Baso-lurren kopuruak behera egiten jarraitzen du, eta hori da lurraren erabileran berotze globala eragiten duen aldaketa nagusia<ref>{{Erreferentzia|izenburua=One-Fourth of Forest Loss Permanent; Global Deforestation Not Slowing Down|hizkuntza=en|url=https://news.uark.edu/articles/42776|aldizkaria=University of Arkansas News|sartze-data=2022-10-12}}</ref>. [[Deforestazio]]ak zuhaitzek suntsitzen direnean duten CO<sub>2</sub> kopurua askatzen du, eta zuhaitz horiek etorkizunean CO<sub>2</sub> gehiago xurgatzea eragozten du. Deforestazioaren arrazoi nagusiak honako hauek dira: basotik nekazaritza-lurrerako erabileraren etengabeko aldaketa, behi-[[haragi]]a eta [[palma-olio]]a (% 27), baso-produktuak ekoizteko mozketa (% 26), epe laburreko migrazio-laboreak (% 24) eta [[Baso-sute|baso-suteak]] (% 23)<ref>{{Erreferentzia|izena=Philip G.|abizena=Curtis|izenburua=Classifying drivers of global forest loss|orrialdeak=1108–1111|hizkuntza=en|abizena2=Slay|abizena3=Harris|abizena4=Tyukavina|abizena5=Hansen|izena2=Christy M.|izena3=Nancy L.|izena4=Alexandra|izena5=Matthew C.|data=2018-09-14|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.aau3445|aldizkaria=Science|alea=6407|zenbakia=361|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.aau3445|sartze-data=2022-10-12}}</ref>.
Lurzoruaren erabilera-aldaketek ez diete berotegi-efektuko gasen isurketei soilik eragiten. Eskualde bateko landaretza motak tokiko tenperaturari eragiten dio. Eragina du espazioan islatzen den eguzki-argi kopuruan ([[albedo]]) eta [[ebapotranspirazio|lurrunketa bidez]] galtzen den bero kopuruan. Adibidez, baso ilun batetik belardi batera aldatzeak azalera argiago bihurtzen du, eta horrek eguzki-argi gehiago islatzea eragiten du. Deforestazioak tenperaturei ere eragin diezaieke, hodeietan eragina duten konposatu kimikoen askapena aldatzean eta haize-patroiak aldatzean<ref>{{Erreferentzia|izena=Frances|abizena=Seymour|izenburua=Forests in the IPCC Special Report on Land Use: 7 Things to Know|hizkuntza=en|abizena2=Gibbs|izena2=David|data=2019-08-08|url=https://www.wri.org/insights/forests-ipcc-special-report-land-use-7-things-know|sartze-data=2022-10-12}}</ref>. Eremu tropikal eta epeletan, efektu garbia beroketa esanguratsua eragitea da; poloetatik hurbilen dauden latitudeetan, berriz, albedo irabazi batek (basoa elurrezko estalkiak ordezten duen heinean) hozte efektua eragiten du. Mundu mailan, efektu horiek apur bat hoztea eragin dutela uste da, gainazaleko albedoa handituz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chapter 2 : Land–Climate interactions — Special Report on Climate Change and Land|url=https://www.ipcc.ch/srccl/chapter/chapter-2/|sartze-data=2022-10-12}}</ref>.
=== Kausa naturalak ===
[[Fitxategi:2017_Global_warming_attribution_-_based_on_NCA4_Fig_3.3_-_single-panel_version.svg|thumb|Klima aldaketaren atribuzioa. Kausa naturalen eta gizakien eragina neurtzen dira grafiko honetan.]]
Iraganean ere klima-aldaketa garaiak izan dira, baina oraingoaren aldean faktore naturalek eragindakoak, ez giza-jardueraren ondorioz sortutakoak. Lurraren [[orbita]] ez da zirkularra, baizik eta [[elipse]] bat, formaz eta orientazioz denboran zehar poliki-poliki aldatzen dena. Orbita aldaketak hiru dira, baina bakarrik lehena hartzen da kontuan kausa bezala. Lurraren eta Eguzkiaren arteko batez besteko distantzia handitu eta txikitu egiten da (10.000 urtez behin ziklo bat). Mugimendu honek aldatu egiten du Lurrera iristen den eguzki-energia kopurua, eta horrek klima aldatzen du.<ref name="#4">{{Erreferentzia|izena=Dessler, Andrew|abizena=E.|izenburua=Klima-aldaketa globalaren zientzia eta politika : eztabaidarako gida|argitaletxea=Ehupress|data=2009|url=https://www.worldcat.org/oclc/863180508|isbn=9788498602111|pmc=863180508|sartze-data=2019-02-28}}</ref> [[Tektonika|Jarduera tektonikoak]] epe-luzera begiratuta daude (milioika urte). [[Kontinente]]en eta [[mendi]]en kokapenean izandako aldaketek hainbat modutan alda dezakete klima. Adibidez, kontinenteen kokapenak erabakitzen du lurraren zenbateko [[azalera]] estaltzen duen [[elur]]rak edo zenbat [[euri]] isurtzen den. Halaber, [[haize]] nagusien mugimenduak alda ditzake.<ref name="#4" /> Fenomeno hauek iraganean izandako klima aldaketak azaltzeko balio badute ere, oso geldoak dira, eta ez dute eraginik gaur egun ikusten dugun joeran.
[[Sumendi]]en [[Sumendi-erupzio|erupzioek]] atmosferara [[hauts]]a eta [[Sumendi-errauts|errautsa]] jaurtitzen dute. Hautsak eta errautsak blokatu egiten dute eguzkitik datorren argia. Ondorioz, erupzio nagusi baten ondoren, hurrengo urteetan hozten egiten du Lurra.<ref>{{Erreferentzia|abizena=@NatGeoES|izenburua=Ciencia|hizkuntza=es|url=https://www.nationalgeographic.es/ciencia|aldizkaria=Ciencia {{!}} National Geographic|sartze-data=2019-02-28}}</ref> Hala ere, sumendien eragina CO2aren emisioetan gizakienaren %1 baino ez da gaur egun<ref>{{Erreferentzia|izena=Tobias P.|abizena=Fischer|izenburua=AGU Centennial Grand Challenge: Volcanoes and Deep Carbon Global CO 2 Emissions From Subaerial Volcanism—Recent Progress and Future Challenges|hizkuntza=en|abizena2=Aiuppa|izena2=Alessandro|data=2020-03|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2019GC008690|aldizkaria=Geochemistry, Geophysics, Geosystems|alea=3|zenbakia=21|issn=1525-2027|doi=10.1029/2019GC008690|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
Eguzkiaren argia, klima gidatzen duen energia-iturria da. Eguzkitik lurrazalera iristen den argi kantitatean aldaketak izanez gero, aldatu egingo luke klima. Adibidez, [[1650]] eta [[1850]]. urteen artean eguzki jardueraren gainbehera bat gertatu zen eta izotz aro txiki bat sortu zuen planetan. [[Groenlandia]] bakartuta geratu zen partzialki eta [[glaziar]]rek [[Alpeak|Alpeetan]] aurrera egin zuten.<ref name="#2" /> Berotegi-gasek berotze globalean duten eragina oso txikia dela uste duten zientzialariek (hots, klima-aldaketari garrantzia kentzen dioten eszeptikoek) azken urteotako tenperaturen igoera eguzkiaren jardueraren ondorioz dela proposatu dute ([[Eguzkiaren orban|eguzkiaren orbanak]] ugariagoak direnean eguzkiak [[erradiazio]] gehiago igortzen du).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Review of the Draft Fourth National Climate Assessment|data=2018-05-18|url=http://dx.doi.org/10.17226/25013|doi=10.17226/25013|sartze-data=2019-02-28}}</ref> Aldaketa horren ondorioz balitz, [[troposfera]] eta [[estratosfera]] ere berotuko lirateke, eta ez da hala gertatzen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Global Climate Change Impacts in the United States|hizkuntza=en|url=https://www.globalchange.gov/browse/reports/global-climate-change-impacts-united-states|aldizkaria=GlobalChange.gov|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Gainera, azken hamarkadetan ez da egon aldaketa nabarmenik Eguzkiaren erradiazioan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Is the Sun causing global warming?|url=https://climate.nasa.gov/faq/14/is-the-sun-causing-global-warming|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
=== Klima-aldaketaren atzeraelikadura ===
[[Fitxategi:NORTH POLE Ice (19626661335).jpg|thumb|Itsas izotzak sartzen den eguzki-argiaren % 50 eta % 70 artean islatzen du, eta ozeanoak, ilunagoa denez, % 6 baino ez du islatzen. Itsas izotz eremu bat urtzen denean eta ozeano gehiago agerian uzten duenean, horrek bero gehiago xurgatzen du, eta horrek tenperatura handitzen du eta izotz gehiago urtzen du. [[Izotz-albedo berrelikadura|Prozesu hori]] atzeraelikadura positiboa da.]]
Atzeraelikadurek aldatu egiten dute klima-sistemak hasierako behartze bati ematen dion erantzuna: [[Atzeraeragin positibo|atzeraelikadura "autosendogarriek" edo "positiboek"]] areagotzen dute, eta [[Atzeraeragin negatibo|atzeraelikadura "orekatzaileek" edo "negatiboek"]] murrizten<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Study of Earth as an Integrated System|url=https://climate.nasa.gov/nasa_science/science|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Errefortzuko atzeraelikadura nagusiak honako hauek dira: [[ur-lurrunaren berrelikadura]], [[izotz-albedo berrelikadura]] eta hodeien efektu garbia<ref name=":1" />. Oreka-mekanismo nagusia [[Hozte erradiatibo|hozte erradiatiboa]] da, Lurraren gainazalak bero gehiago igortzen baitu espaziora, tenperaturaren igoerari erantzuteko. Tenperaturaren atzeraelikaduraz gain, atzeraelikadurak daude [[karbonoaren zikloa]]n, hala nola CO<sub>2</sub>ren ongarri-efektua landareen hazkundean<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Climate change 2013 : the physical science basis : Working Group I contribution to the Fifth assessment report of the Intergovernmental Panel on Climate Change|data=2014|url=https://www.worldcat.org/oclc/879855060|isbn=978-1-107-05799-9|pmc=879855060|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Atzeraelikadurei buruzko ziurgabetasuna da klima-eredu desberdinek isuri kopuru jakin baterako beroketa-magnitude desberdinak proiektatzeko arrazoi nagusia<ref>{{Erreferentzia|izena=Eric W.|abizena=Wolff|izenburua=Feedbacks on climate in the Earth system: introduction|orrialdeak=20140428|abizena2=Shepherd|abizena3=Shuckburgh|abizena4=Watson|izena2=John G.|izena3=Emily|izena4=Andrew J.|data=2015-11-13|url=https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsta.2014.0428|aldizkaria=Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences|alea=2054|zenbakia=373|pmid=26438277|pmc=PMC4608041|doi=10.1098/rsta.2014.0428|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
Berotegi-efektuko gasek airea berotzen duten heinean, [[Hezetasun erlatibo|hezetasun gehiago atxiki dezake]]. Ur-lurruna berotegi-efektuko gas indartsua da, eta, beraz, are gehiago berotzen du atmosfera. Hodeiak ugarituz gero, eguzki-argi gehiago islatuko da espazioan, eta planeta hoztuko da. Hodeiak altuagoak eta finagoak badira, isolatzaile bat bezala jokatzen dute, beroa behetik behera islatuz eta planeta berotuz<ref>{{Erreferentzia|izena=Richard G|abizena=Williams|izenburua=Controls of the transient climate response to emissions by physical feedbacks, heat uptake and carbon cycling|orrialdeak=0940c1|hizkuntza=en|abizena2=Ceppi|abizena3=Katavouta|izena2=Paulo|izena3=Anna|data=2020-09-01|url=https://doi.org/10.1088/1748-9326/ab97c9|aldizkaria=Environmental Research Letters|alea=9|zenbakia=15|issn=1748-9326|doi=10.1088/1748-9326/ab97c9|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Hodeien eragina atzeraelikaduraren ziurgabetasun-iturri handiena da.
Beste atzeraelikadura garrantzitsu bat [[Artiko]]an elur-geruza eta itsas izotza murriztea da, Lurraren gainazalaren islakortasuna murrizten baitu<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Arctic amplification|url=https://climate.nasa.gov/news/927/arctic-amplification|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Orain, Eguzkiaren energia gehiago xurgatzen da eskualde horietan, eta horrek Artikoko tenperatura-aldaketak anplifikatzen laguntzen du<ref>{{Erreferentzia|izena=Judah|abizena=Cohen|izenburua=Recent Arctic amplification and extreme mid-latitude weather|orrialdeak=627–637|hizkuntza=en|abizena2=Screen|abizena3=Furtado|abizena4=Barlow|abizena5=Whittleston|abizena6=Coumou|abizena7=Francis|abizena8=Dethloff|abizena9=Entekhabi|izena2=James A.|izena3=Jason C.|izena4=Mathew|izena5=David|izena6=Dim|izena7=Jennifer|izena8=Klaus|izena9=Dara|data=2014-09|url=https://www.nature.com/articles/ngeo2234|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=9|zenbakia=7|issn=1752-0908|doi=10.1038/ngeo2234|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Artikoaren anplifikazioa ere urtzen ari da [[permafrost]]a, metanoa eta CO<sub>2</sub> atmosferara askatzen dituena<ref>{{Erreferentzia|izena=Merritt R.|abizena=Turetsky|izenburua=Permafrost collapse is accelerating carbon release|orrialdeak=32–34|hizkuntza=en|abizena2=Abbott|abizena3=Jones|abizena4=Walter Anthony|abizena5=Olefeldt|abizena6=Schuur|abizena7=Koven|abizena8=McGuire|abizena9=Grosse|izena2=Benjamin W.|izena3=Miriam C.|izena4=Katey|izena5=David|izena6=Edward A. G.|izena7=Charles|izena8=A. David|izena9=Guido|data=2019-05|url=https://www.nature.com/articles/d41586-019-01313-4|aldizkaria=Nature|alea=7754|zenbakia=569|doi=10.1038/d41586-019-01313-4|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Klima aldaketak hezeguneetan, itsas sistemetan eta ur gezako sistemetan metanoa askatzea ere eragin dezake<ref>{{Erreferentzia|izena=Joshua F.|abizena=Dean|izenburua=Methane Feedbacks to the Global Climate System in a Warmer World|orrialdeak=207–250|hizkuntza=en|abizena2=Middelburg|abizena3=Röckmann|abizena4=Aerts|abizena5=Blauw|abizena6=Egger|abizena7=Jetten|abizena8=de Jong|abizena9=Meisel|izena2=Jack J.|izena3=Thomas|izena4=Rien|izena5=Luke G.|izena6=Matthias|izena7=Mike S. M.|izena8=Anniek E. E.|izena9=Ove H.|data=2018-03|url=http://doi.wiley.com/10.1002/2017RG000559|aldizkaria=Reviews of Geophysics|alea=1|zenbakia=56|doi=10.1002/2017RG000559|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Oro har, atzeraelikadura klimatikoak gero eta positiboagoak izatea espero da<ref name=":1" />.
Gizakiak eragindako CO<sub>2</sub> isurien erdia inguru lehorreko landareek eta ozeanoek xurgatu dute<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Carbon Cycle|hizkuntza=en|data=2011-06-16|url=https://www.earthobservatory.nasa.gov/features/CarbonCycle/page5.php|aldizkaria=www.earthobservatory.nasa.gov|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Lurrean, CO<sub>2</sub>aren hazkundeak eta hazkunde-denboraldiaren luzapenak landareen hazkundea suspertu dute. Klima-aldaketak areagotu egiten ditu lehorteak eta bero-boladak, landareen hazkundea eragozten dutenak, eta, horren ondorioz, ez dago zalantzarik karbono-hustubide horrek hazten jarraituko duenik etorkizunean. Lurzoruek karbono kantitate handiak dituzte eta [[Lurzoruko karbonoaren berrelikadura|zati bat aska dezakete berotzen direnean]]<ref>{{Erreferentzia|izena=J. M.|abizena=Melillo|izenburua=Long-term pattern and magnitude of soil carbon feedback to the climate system in a warming world|orrialdeak=101–105|hizkuntza=en|abizena2=Frey|abizena3=DeAngelis|abizena4=Werner|abizena5=Bernard|abizena6=Bowles|abizena7=Pold|abizena8=Knorr|abizena9=Grandy|izena2=S. D.|izena3=K. M.|izena4=W. J.|izena5=M. J.|izena6=F. P.|izena7=G.|izena8=M. A.|izena9=A. S.|data=2017-10-06|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.aan2874|aldizkaria=Science|alea=6359|zenbakia=358|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.aan2874|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Ozeanoak CO<sub>2</sub> eta bero gehiago xurgatzen duen heinean, azidotu egiten da, zirkulazioa aldatu egiten da eta [[fitoplankton]]ak karbono gutxiago xurgatzen du, eta horrek murriztu egiten du ozeanoak atmosferako karbonoa xurgatzen duen abiadura. Oro har, CO<sub>2</sub> kontzentrazio handiagoak izanez gero, Lurrak gure isurketen zati txiki bat xurgatuko du<ref name=":1" />.
== Ondorioak ==
=== Ingurumen-ondorioak ===
[[Fitxategi:Sea_level_history_and_projections.svg|thumb|Itsas mailaren berreraikuntza historikoa eta Estatu Batuetako Aldaketa Globalaren Ikerketa Programak 2017an argitaratutako 2100 proiekzio]]Klima-aldaketaren ingurumen-ondorioak zabalak eta irismen handikoak dira, eta ozeanoei, izotzari eta eguraldiari eragiten diete. Aldaketak pixkanaka edo azkar gerta daitezke. Efektu horien frogak iraganean izandako klima-aldaketaren azterketatik, modelizaziotik eta behaketa modernoetatik datoz<ref>{{Erreferentzia|izena=James|abizena=Hansen|izenburua=Ice melt, sea level rise and superstorms: evidence from paleoclimate data, climate modeling, and modern observations that 2 °C global warming could be dangerous|orrialdeak=3761–3812|hizkuntza=English|abizena2=Sato|abizena3=Hearty|abizena4=Ruedy|abizena5=Kelley|abizena6=Masson-Delmotte|abizena7=Russell|abizena8=Tselioudis|abizena9=Cao|izena2=Makiko|izena3=Paul|izena4=Reto|izena5=Maxwell|izena6=Valerie|izena7=Gary|izena8=George|izena9=Junji|data=2016-03-22|url=https://acp.copernicus.org/articles/16/3761/2016/|aldizkaria=Atmospheric Chemistry and Physics|alea=6|zenbakia=16|issn=1680-7316|doi=10.5194/acp-16-3761-2016|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Smithsonian|abizena=Magazine|izenburua=Studying the Climate of the Past Is Essential for Preparing for Today's Rapidly Changing Climate|hizkuntza=en|abizena2=Wing|izena2=Scott L.|url=https://www.smithsonianmag.com/smithsonian-institution/studying-climate-past-essential-preparing-todays-rapidly-changing-climate-180959595/|aldizkaria=Smithsonian Magazine|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. 1950eko hamarkadatik, [[lehorte]]ak eta [[bero-bolada]]k gero eta maizago agertu dira<ref>{{Erreferentzia|abizena=USGCRP|izenburua=Climate Science Special Report|orrialdeak=1–470|hizkuntza=en|url=https://science2017.globalchange.gov/chapter/15/|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Indian eta Asiako ekialdean fenomeno oso heze edo lehorrak ugaritu egin dira [[montzoi]] garaian<ref>{{Erreferentzia|izena=Stephanie Paige|abizena=Ogburn,ClimateWire|izenburua=Indian Monsoons Are Becoming More Extreme|hizkuntza=en|url=https://www.scientificamerican.com/article/indian-monsoons-are-becoming-more-extreme/|aldizkaria=Scientific American|sartze-data=2022-10-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Claire|abizena=Burke|izenburua=Impact of Anthropogenic Climate Change on the East Asian Summer Monsoon|orrialdeak=5205–5220|hizkuntza=EN|abizena2=Stott|izena2=Peter|data=2017-07-15|url=https://journals.ametsoc.org/view/journals/clim/30/14/jcli-d-16-0892.1.xml|aldizkaria=Journal of Climate|alea=14|zenbakia=30|issn=0894-8755|doi=10.1175/JCLI-D-16-0892.1|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Litekeena da prezipitazioen indizeak eta [[urakan]]en eta [[tifoi]]en intentsitateak gora egitea<ref>{{Erreferentzia|abizena=USGCRP|izenburua=Climate Science Special Report|orrialdeak=1–470|hizkuntza=en|url=https://science2017.globalchange.gov/chapter/9/|sartze-data=2022-10-15}}</ref>, eta haien banaketa geografikoko eremua polarretara zabaltzea, klimaren berotzeari erantzuteko<ref>{{Erreferentzia|izena=Joshua|abizena=Studholme|izenburua=Poleward expansion of tropical cyclone latitudes in warming climates|orrialdeak=14–28|hizkuntza=en|abizena2=Fedorov|abizena3=Gulev|abizena4=Emanuel|abizena5=Hodges|izena2=Alexey V.|izena3=Sergey K.|izena4=Kerry|izena5=Kevin|data=2022-01|url=https://www.nature.com/articles/s41561-021-00859-1|aldizkaria=Nature Geoscience|alea=1|zenbakia=15|issn=1752-0908|doi=10.1038/s41561-021-00859-1|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Zikloi tropikalen maiztasuna ez da handitu klima-aldaketaren ondorioz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hurricanes and Climate Change|url=https://www.c2es.org/content/hurricanes-and-climate-change/|aldizkaria=Center for Climate and Energy Solutions|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
[[Itsas-mailaren igoera|Itsasoaren maila globala igotzen]] ari da [[glaziarren atzeraldia 1850etik aurrera|glaziarren urtzearen]], [[Groenlandiako izotz-geruza|Groenlandiako]] eta [[Antartikako izotz-geruza|Antartikako izotz geruzen]] urtzearen eta hedapen termikoaren ondorioz<ref>{{Erreferentzia|izena=Mikel P.|abizena=Ansa|izenburua=Antartikako izotza salbatzeko, garaiz da, baina azken aukera izan liteke, zientzialarien arabera|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/216960/antartikako-izotza-salbatzeko-garaiz-da-baina-azken-aukera-izan-liteke-zientzialarien-arabera.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. 1993 eta 2020 artean, igoera areagotu zen denborarekin, urtean 3,3 ± 0,3 mm-ko batez bestekoarekin<ref>{{Erreferentzia|abizena=WMO|izenburua=State of the global climate 2020|data=2021|url=https://www.worldcat.org/oclc/1281669822|isbn=978-92-63-11264-4|pmc=1281669822|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. XXI. mendean zehar, IPCCk aurreikusten du, emisio oso altuen egoera batean, itsas maila 61 eta 110 cm artean igo daitekeela<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chapter 4: Sea Level Rise and Implications for Low-Lying Islands, Coasts and Communities — Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate|url=https://www.ipcc.ch/srocc/chapter/chapter-4-sea-level-rise-and-implications-for-low-lying-islands-coasts-and-communities/|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Ozeanoen beroaren gorakada Antartikako glaziarren irteerak hondatzen eta azaleratzeko mehatxua egiten ari da, izotz-geruza asko urtzeko arriskuarekin<ref>{{Erreferentzia|izena=Robert M.|abizena=DeConto|izenburua=Contribution of Antarctica to past and future sea-level rise|orrialdeak=591–597|hizkuntza=en|abizena2=Pollard|izena2=David|data=2016-03|url=https://www.nature.com/articles/nature17145|aldizkaria=Nature|alea=7596|zenbakia=531|issn=1476-4687|doi=10.1038/nature17145|sartze-data=2022-10-15}}</ref> eta isuriak handiak izanez gero itsas maila 2100ean 2 metro igotzeko aukerarekin<ref>{{Erreferentzia|izena=Jonathan L.|abizena=Bamber|izenburua=Ice sheet contributions to future sea-level rise from structured expert judgment|orrialdeak=11195–11200|hizkuntza=en|abizena2=Oppenheimer|abizena3=Kopp|abizena4=Aspinall|abizena5=Cooke|izena2=Michael|izena3=Robert E.|izena4=Willy P.|izena5=Roger M.|data=2019-06-04|url=https://pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.1817205116|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=23|zenbakia=116|issn=0027-8424|pmid=31110015|pmc=PMC6561295|doi=10.1073/pnas.1817205116|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
Klima-aldaketaren ondorioz, [[Artikoko itsas izotzaren desegitea|Artikoko itsas izotza murriztu eta argaldu]] egin da hamarkada askotan<ref>{{Erreferentzia|izena=Jinlun|abizena=Zhang|izenburua=What drove the dramatic retreat of arctic sea ice during summer 2007?|orrialdeak=L11505|hizkuntza=en|abizena2=Lindsay|abizena3=Steele|abizena4=Schweiger|izena2=Ron|izena3=Mike|izena4=Axel|data=2008-06-11|url=http://doi.wiley.com/10.1029/2008GL034005|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=11|zenbakia=35|issn=0094-8276|doi=10.1029/2008GL034005|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Espero da izotzik gabeko udak ez direla oso ohikoak izango 1,5 ° C-ko beroketarekin, baina aurreikusten da hiru edo hamar urtean behin gertatuko direla, 2 °C-ko beroketa-mailarekin. Atmosferako CO<sub>2</sub> kontzentrazio handiagoek aldaketak eragin dituzte ozeanoen kimikan. Disolbatutako CO<sub>2</sub>a handitzeak [[Ozeanoen azidifikazio|ozeanoak azidotzea]] eragiten du<ref>{{Erreferentzia|izena=Scott C.|abizena=Doney|izenburua=Ocean Acidification: The Other CO 2 Problem|orrialdeak=169–192|hizkuntza=en|abizena2=Fabry|abizena3=Feely|abizena4=Kleypas|izena2=Victoria J.|izena3=Richard A.|izena4=Joan A.|data=2009-01-01|url=https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev.marine.010908.163834|aldizkaria=Annual Review of Marine Science|alea=1|zenbakia=1|issn=1941-1405|doi=10.1146/annurev.marine.010908.163834|sartze-data=2022-10-15}}</ref>. Gainera, oxigeno mailak gutxitzen ari dira, oxigenoa ez baita hain disolbagarria ur beroenean. Ozeanoko [[Eremu hil|eremu hilak]] ere, oxigeno gutxiko eskualdeak, hedatzen ari dira<ref>{{Erreferentzia|izena=OW|abizena=US EPA|izenburua=Climate Change and Harmful Algal Blooms|hizkuntza=en|data=2013-09-05|url=https://www.epa.gov/nutrientpollution/climate-change-and-harmful-algal-blooms|aldizkaria=www.epa.gov|sartze-data=2022-10-15}}</ref>.
=== Inflexio-puntuak eta epe luzeko eraginak ===
Berotze globalaren maila handiagoek "[[Klima aldaketaren inflexio-puntuak|inflexio-puntuak]]" zeharkatzeko arriskua areagotzen dute, hau da, atalaseak, zeinetatik aurrera jada ezin diren zenbait inpaktu saihestu, nahiz eta tenperaturak murriztu<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chapter 3: Impacts of 1.5ºC global warming on natural and human systems — IPCC|url=https://www.ipcc.ch/report/sr15/chapter-3-impacts-of-1-5oc-global-warming-on-natural-and-human-systems/|sartze-data=2022-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=David I.|abizena=Armstrong McKay|izenburua=Exceeding 1.5°C global warming could trigger multiple climate tipping points|orrialdeak=eabn7950|hizkuntza=en|abizena2=Staal|abizena3=Abrams|abizena4=Winkelmann|abizena5=Sakschewski|abizena6=Loriani|abizena7=Fetzer|abizena8=Cornell|abizena9=Rockström|izena2=Arie|izena3=Jesse F.|izena4=Ricarda|izena5=Boris|izena6=Sina|izena7=Ingo|izena8=Sarah E.|izena9=Johan|data=2022-09-09|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.abn7950|aldizkaria=Science|alea=6611|zenbakia=377|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.abn7950|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Adibide bat [[Mendebaldeko Antartika]]ko eta [[Groenlandiako izotz-geruza|Groenlandiako izotz-geruzen]] kolapsoa da; izan ere, tenperatura 1,5 eta 2 °C artean igotzeak arriskuan jar dezake izotz-geruzen urtzea, nahiz eta urtzearen denborazko eskala zalantzazkoa izan eta etorkizuneko berotzearen araberakoa izan<ref>{{Erreferentzia|abizena=NESSC|izenburua=Tipping points in Antarctic and Greenland ice sheets|hizkuntza=en-US|data=2018-11-12|url=https://www.nessc.nl/tipping-points-ice-sheets/|aldizkaria=NESSC|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Eskala handiko aldaketa batzuk epe laburrean gerta litezke, hala nola [[korronte ozeaniko]] batzuen itxiera, hala nola [[Atlantikoko hegoaldeko iraultze zirkulazioa]] (AMOC)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Final Report, CCSP Synthesis and Assessment Product 3-4|data=2013-05-04|url=https://web.archive.org/web/20130504113820/http://www.climatescience.gov/Library/sap/sap3-4/final-report/default.htm|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Inflexio-puntuek kalte itzulezinak ere izan ditzakete ekosistemetan, hala nola [[Amazonia]]ko oihanean eta [[koralezko arrezife]]etan<ref>{{Erreferentzia|izena=Robert|abizena=McSweeney|izenburua=Explainer: Nine ‘tipping points’ that could be triggered by climate change|hizkuntza=en|data=2020-02-10|url=https://www.carbonbrief.org/explainer-nine-tipping-points-that-could-be-triggered-by-climate-change/|aldizkaria=Carbon Brief|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
Klima aldaketaren epe luzeko ondorioen artean izotza gehiago urtzea, ozeanoak berotzea, itsas maila handitzea eta ozeanoak azidotzea daude. Mendeetatik milurtekora bitarteko denborazko eskala batean, aldaketa klimatikoaren magnitudea batez ere CO<sub>2</sub> isuri antropogenikoek baldintzatuko dute. Hori CO<sub>2</sub>aren bizitza atmosferiko luzearen ondorio da<ref>{{Erreferentzia|izena=M.|abizena=Collins|izenburua=Chapter 12 - Long-term climate change: Projections, commitments and irreversibility|argitaletxea=Cambridge University Press|hizkuntza=en|abizena2=Knutti|abizena3=Arblaster|abizena4=Dufresne|abizena5=Fichefet|abizena6=Friedlingstein|abizena7=Gao|abizena8=Gutowski|abizena9=Johns|izena2=R.|izena3=J.|izena4=J.-L.|izena5=T.|izena6=P.|izena7=X.|izena8=W. J.|izena9=T.|data=2013|url=http://www.climatechange2013.org/images/report/WG1AR5_Chapter12_FINAL.pdf|editore-abizena=IPCC|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. CO<sub>2</sub>aren xurgapen ozeanikoa nahiko motela da ozeanoen azidotzeak ehunka edo milaka urtetan zehar jarrai dezan. Kalkuluen arabera, isuri horiek 100.000 urtez luzatu dute, gutxienez, egungo glaziazioen arteko aldia<ref>{{Erreferentzia|izena=Michel|abizena=Crucifix|izenburua=Earth's narrow escape from a big freeze|orrialdeak=162–163|hizkuntza=en|data=2016-01|url=https://www.nature.com/articles/529162a|aldizkaria=Nature|alea=7585|zenbakia=529|issn=1476-4687|doi=10.1038/529162a|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Itsas mailaren gorakadak mende askotan jarraituko du, Celsius graduko 2,3 metroko igoerarekin 2000 urte igarotzean<ref>{{Erreferentzia|izena=Joel B.|abizena=Smith|izenburua=Assessing dangerous climate change through an update of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) “reasons for concern”|orrialdeak=4133–4137|hizkuntza=en|abizena2=Schneider|abizena3=Oppenheimer|abizena4=Yohe|abizena5=Hare|abizena6=Mastrandrea|abizena7=Patwardhan|abizena8=Burton|abizena9=Corfee-Morlot|izena2=Stephen H.|izena3=Michael|izena4=Gary W.|izena5=William|izena6=Michael D.|izena7=Anand|izena8=Ian|izena9=Jan|data=2009-03-17|url=https://pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.0812355106|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=11|zenbakia=106|issn=0027-8424|pmid=19251662|pmc=PMC2648893|doi=10.1073/pnas.0812355106|sartze-data=2022-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Anders|abizena=Levermann|izenburua=The multimillennial sea-level commitment of global warming|orrialdeak=13745–13750|hizkuntza=en|abizena2=Clark|abizena3=Marzeion|abizena4=Milne|abizena5=Pollard|abizena6=Radic|abizena7=Robinson|izena2=Peter U.|izena3=Ben|izena4=Glenn A.|izena5=David|izena6=Valentina|izena7=Alexander|data=2013-08-20|url=https://pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.1219414110|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=34|zenbakia=110|issn=0027-8424|pmid=23858443|pmc=PMC3752235|doi=10.1073/pnas.1219414110|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
=== Fauna eta floran eragina ===
Azkenaldiko berotzeak lurreko eta ur gezako espezie asko poloetara eta altuera handiagoetara bultzatu ditu<ref>{{harvnb|IPCC SR15 Ch3|2018|p=218}}.</ref>. Atmosferako CO<sub>2</sub> mailak handitzeak eta hazkunde-denboraldia luzatzeak berdatze globala ekarri dute. Hala ere, [[bero-bolada|bero-boladek]] eta [[lehorte]]ek ekosistemen produktibitatea murriztu dute zenbait eskualdetan. Kontrako efektu horien etorkizuneko oreka ez dago argi{{Sfn|IPCC SRCCL Ch2|2019|p=133}}. Klima-aldaketak klima-eremu lehorragoak hedatzen lagundu du, hala nola [[Desertifikazio|basamortu gehiago]] [[tropiko]]etan<ref>{{harvnb|IPCC SRCCL Summary for Policymakers|2019|p=7}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Ning|abizena=Zeng|izenburua=Expansion of the world's deserts due to vegetation-albedo feedback under global warming|orrialdeak=L17401|abizena2=Yoon|izena2=Jinho|data=2009-09-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2009GeoRL..3617401Z|aldizkaria=Geophysical Research Letters|zenbakia=36|issn=0094-8276|doi=10.1029/2009GL039699|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Berotze globalaren magnitudeak eta abiadurak aukera gehiago ematen dituzte ekosistemak bat-batean aldatzeko. Oro har, klima-aldaketak espezie askoren [[Espezieen iraungipen|desagerpena]] eragitea espero da<ref>{{Erreferentzia|izena=Mark C.|abizena=Urban|izenburua=Accelerating extinction risk from climate change|orrialdeak=571–573|data=2015-05-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2015Sci...348..571U|aldizkaria=Science|zenbakia=348|issn=0036-8075|doi=10.1126/science.aaa4984|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
Ozeanoak lurra baino astiroago berotu dira, baina landareek eta ozeanoko animaliek lurreko espezieak baino azkarrago migratu dute poloetara<ref>{{Erreferentzia|izena=Elvira S.|abizena=Poloczanska|izenburua=Global imprint of climate change on marine life|orrialdeak=919–925|abizena2=Brown|abizena3=Sydeman|abizena4=Kiessling|abizena5=Schoeman|abizena6=Moore|abizena7=Brander|abizena8=Bruno|abizena9=Buckley|izena2=Christopher J.|izena3=William J.|izena4=Wolfgang|izena5=David S.|izena6=Pippa J.|izena7=Keith|izena8=John F.|izena9=Lauren B.|data=2013-10-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2013NatCC...3..919P|aldizkaria=Nature Climate Change|zenbakia=3|doi=10.1038/nclimate1958|sartze-data=2022-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Jonathan|abizena=Lenoir|izenburua=Species better track climate warming in the oceans than on land|orrialdeak=1044–1059|hizkuntza=en|abizena2=Bertrand|abizena3=Comte|abizena4=Bourgeaud|abizena5=Hattab|abizena6=Murienne|abizena7=Grenouillet|izena2=Romain|izena3=Lise|izena4=Luana|izena5=Tarek|izena6=Jérôme|izena7=Gaël|data=2020-08|url=https://www.nature.com/articles/s41559-020-1198-2|aldizkaria=Nature Ecology & Evolution|alea=8|zenbakia=4|issn=2397-334X|doi=10.1038/s41559-020-1198-2|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. Lurrean bezala, ozeanoko bero-boladak ohikoagoak dira klima-aldaketaren ondorioz, eta horrek kalte egiten die askotariko organismoei, hala nola [[koral]]ei, [[alga|algei]] eta itsas hegaztiei<ref>{{Erreferentzia|izena=Dan A.|abizena=Smale|izenburua=Marine heatwaves threaten global biodiversity and the provision of ecosystem services|orrialdeak=306–312|abizena2=Wernberg|abizena3=Oliver|abizena4=Thomsen|abizena5=Harvey|abizena6=Straub|abizena7=Burrows|abizena8=Alexander|abizena9=Benthuysen|izena2=Thomas|izena3=Eric C. J.|izena4=Mads|izena5=Ben P.|izena6=Sandra C.|izena7=Michael T.|izena8=Lisa V.|izena9=Jessica A.|data=2019-03-01|url=https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2019NatCC...9..306S|aldizkaria=Nature Climate Change|zenbakia=9|doi=10.1038/s41558-019-0412-1|sartze-data=2022-10-23}}</ref>. [[Ozeanoen azidifikazio|Ozeanoaren azidotzeak]] zaildu egiten du [[muskuilu]]en, [[lanperna|lanpernen]] eta koralen [[Biomineralizazio|maskorrak eta eskeletoak sortzea]], eta bero-boladek [[koralen zuritze|koralezko uharriak zuritu]] dituzte{{Sfn|IPCC SROCC Summary for Policymakers|2019|p=13}}. Klima-aldaketak eta [[eutrofizazio]]ak bultzatutako alga kaltegarrien loraketek oxigeno-mailak murrizten dituzte, elikadura-sareak nahasten dituzte eta itsasoko bizi-galera handiak eragiten dituzte. Kostaldeko ekosistemek estres berezia jasaten dute<ref>{{harvnb|IPCC SROCC Ch5|2019|p=510}}</ref>. Munduko [[hezegune]]en ia erdiak desagertu egin dira klima-aldaketaren eta beste giza inpaktu batzuen ondorioz{{Sfn|IPCC SROCC Ch5|2019|p=451}}.
{| class="center toccolours"
|+ '''Klima aldaketaren eragina ingurunean'''
|<gallery mode="packed" heights="120" style="line-height:120%">
File:Bleachedcoral.jpg|alt=Underwater photograph of branching coral that is bleached white|[[Kolapso ekologikoa]]. [[Koral Hesi Handia]]n dagoeneko koralen zuritzea ikusi da, eta munduko arrezifeak arriskuan daude<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Coral Reef Risk Outlook|hizkuntza=en|url=https://sos.noaa.gov/catalog/datasets/coral-reef-risk-outlook/|aldizkaria=Science On a Sphere|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
File:Orroral Valley Fire viewed from Tuggeranong January 2020.jpg|[[Muturreko eguraldia]]. Lehorteak eta tenperatura altuek okertu zuten mundu mailan suteen kopurua.<ref>{{Erreferentzia|izena=thomas|abizena=harrisson|izenburua=Media reaction: Australia’s bushfires and climate change|hizkuntza=en|data=2020-01-07|url=https://www.carbonbrief.org/media-reaction-australias-bushfires-and-climate-change/|aldizkaria=Carbon Brief|sartze-data=2022-10-23}}</ref>
File:National Park Service Thawing permafrost (27759123542).jpg|[[Permafrost]]aren urtzeak azpiegiturak apurtzen ditu Artikoan eta [[metano]]aren emisioak handitzen ditu<ref>{{Erreferentzia|izena=Merritt R.|abizena=Turetsky|izenburua=Permafrost collapse is accelerating carbon release|orrialdeak=32–34|hizkuntza=en|abizena2=Abbott|abizena3=Jones|abizena4=Walter Anthony|abizena5=Olefeldt|abizena6=Schuur|abizena7=Koven|abizena8=McGuire|abizena9=Grosse|izena2=Benjamin W.|izena3=Miriam C.|izena4=Katey|izena5=David|izena6=Edward A. G.|izena7=Charles|izena8=A. David|izena9=Guido|data=2019-05|url=https://www.nature.com/articles/d41586-019-01313-4|aldizkaria=Nature|alea=7754|zenbakia=569|doi=10.1038/d41586-019-01313-4|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
File:Endangered arctic - starving polar bear edit.jpg|[[Habitaten suntsiketa]]. Artikoko animalia askok izotza behar dute bizirauteko, desagertzen ari dena Artikoen berotzea dela eta.<ref>{{harvnb|IPCC AR5 WG2 Ch28|2014|p=1596}}</ref>
File:Mountain Pine Beetle damage in the Fraser Experimental Forest 2007.jpg||[[Klima aldaketa eta espezie inbaditzaileak|Espezie inbaditzaileak]]. Neguak epelagoak izateak baimentzen du zuhaitzentzat kaltegarriak diren intsektu gehiagok bizirautea<ref>{{Erreferentzia|izena=Mailing Address: 1000 US Hwy 36 Estes|abizena=Park|izenburua=Climate Change - Rocky Mountain National Park (U.S. National Park Service)|hizkuntza=en|abizena2=Fridays|abizena3=Us|izena2=CO 80517 Phone: 970 586-1206 The Information Office is open year-round: 8:00 a m- 4:00 p m daily in summer; 8:00 a m- 4:00 p m Mondays-|izena3=8:00 a m-12:00 p m Saturdays- Sundays in winter Recorded Trail Ridge Road status:586-1222 Contact|url=https://www.nps.gov/romo/learn/nature/climatechange.htm|aldizkaria=www.nps.gov|sartze-data=2022-10-23}}</ref>.
</gallery>
|}
=== Eragina gizakiengan ===
==== Elikagaiak eta osasuna ====
==== Eragina bizimoduengan ====
== Neurriak eta Irtenbideak ==
=== Desinformazioaren kontrako borroka ===
Badago munduan berotze globalaren kontu honi garrantzia kendu nahi dioen jendea edo, zuzenean, gertatzen ari dela ukatzen duen jendea. Zientziaren ikuspegitik ebidentzien bildumak eta beste estrategia batzuk proposatu izan dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Debunking Handbook 2020 {{!}} Center For Climate Change Communication|hizkuntza=en|url=https://www.climatechangecommunication.org/debunking-handbook-2020/|aldizkaria=www.climatechangecommunication.org|sartze-data=2021-04-27}}</ref>
=== Robotak berotze globalaren aurka ===
Aspalditik, meteorologiako agentziek adimen artifizialaz hornitzen du bere iragarpenak doitzeko, Europako herrialde batzuetako estazioetatik datozen datuekin.
Gaur egun, duela bost urte baino zehatzagoak direla diote datu horiek. Momenturo eredu batzuk sortzen dira tenperaturaren, poluzioaren, ozono geruzaren proportzioen, hezetasunaren balioekin… Balio horiek jasotzen dituzten sentsoreetatik abiatu daitezke iragarpenak doitzeko.
Horri guztiari esker, inoiz baino zehaztasun handiagoz uler dezakegu zer egoeratan gauden eta, batez ere, nola jokatu behar dugun.
Gure inguruan gertatzen dena hautemateko milioika radar, sentsore, ganbera eta gailuz inguratuta bizi gara. Atmosferako eta inguruneko karbono dioxidoaren eta oxido nitrosoaren mailak igotzetik hasi eta itsas mailaren igoerara arte, kutsadura akustikoa edo biodibertsitatearen galera barne.
Oso makina sofistikatuak dira, baina ez dira autosufizienteak isolatzen baditugu. Horregatik, hainbat programatzaileek eta zientzialariek giza garun baten abiadura eta ahalmena gainditzeko gai diren softwareak garatu dituzte. Jonathan Gregory horietako bat da. Gregory-ren zenbakizko ereduei esker, aldagai guztiak integratu eta eskuragarri dauden datuak doitu ahal izan dira, sistema klimatikoaren etorkizuneko bilakaera aurresan ahal izateko.
Gainera, datuak adimen artifizialaren bidez interpretatzeko sistema horri esker, 2100 urte bitarteko patroi nahiko zehatza ezarri ahal izango da. Baina eredu hori, CO2 gasen emisioei eusteko gai garen neurriaren araberakoa izango da.
Badira irtenbide eta neurri nagusi batzuk [[politikari]]ek proposatu dituztenak berotze globalaren arazoa konpontzeko: [[moteltze]]a (igorpenak murriztea), moldatzea eta [[geoingeniaritza]].<ref name="#4"/>
=== Moteltzea ===
Egungo eztabaida eta gaur egun politikagintzan den geldialdia moteltzeari dagozkio ia oso-osorik: ea epe laburreko politikari ekin behar zaion igorpenak murrizteko, eta hala eginez gero, zenbateko zorroztasunez eta nola.<ref name="#4"/> Karbono-emisioak murrizteko [[Politika zientzia|politika adimentsuak]], [[Teknologia|teknologia berrikuntzak]] eta [[negozioen lidergoa]] eskatzen dute.<ref name="#7">{{Erreferentzia|izenburua=Climate Solutions|url=https://www.c2es.org/category/climate-solutions/|aldizkaria=Center for Climate and Energy Solutions|sartze-data=2019-02-28}}</ref>
=== Berreskuratze Soluzioak/Moldatzea ===
[[Fitxategi:Geoingeniaritzaren proposamenak.jpg|thumb|422x422px|Geoingeniaritzaren proposamenak]]Etorkizunean inpaktu okerragoa saihesteko, sektore publikoek eta pribatuek planetako erresistentzia sendotzea dute helburu, berotze eragina saihestezina izan ez dadin.<ref>{{Erreferentzia|izena=NASA's Global Climate Change|abizena=website|izenburua=Global climate change adaptation and mitigation|url=https://climate.nasa.gov/solutions/adaptation-mitigation|aldizkaria=Climate Change: Vital Signs of the Planet|sartze-data=2019-02-28}}</ref> Teknologia berritzaileen erabilera ezinbestekoa da moldatze prozesu honetan, besteak beste, [[energia berriztagarri]]ak, ibilgailu alternatiboak, [[energia nuklear]]raren aurrerapena eta karbonoaren harrapaketa, erabilera eta biltegiratzea.<ref name="#7"/>
=== Geoingeniaritza ===
Azken aukera bezala, geoingeniaritza proposatzen da. Klima aktiboki [[Manipulazio (argipena)|manipulatzea]] eskatzen duen bidea, berotegi-gasak atmosferan ugaltzearen ondorioak ezabatzeko eta askotariko proposamen sorta biltzen ditu: [[Eguzkia|Eguzkitiko argiar]]<nowiki/>i trabak jartzea, munduko karbono-zikloa manipulatzea…<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Stop emitting CO2 or geoengineering could be our only hope - Science News {{!}} Royal Society|data=2011-06-24|url=https://web.archive.org/web/20110624054716/http://royalsociety.org/Stop-emitting-CO2-or-geoengineering-could-be-our-only-hope/|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2019-02-28}}</ref> Baina Lurra horrela aktiboki manipulatzeak arrisku handiak ekar ditzake Lurrarentzat. Gainera, halako proiektuak arazo legal, diplomatiko eta politiko larriak azaleratuko lituzkete.<ref name="#4"/>
=== Berotze-globalaren aurka jarduteko enpresek egin dezaketena ===
Onena da enpresa horiek produktuak garatzeko eta zerbitzuak emateko modua aldatzen hastea.
# [[Karbono aztarna|Karbono-aztarna]] neurtzea: lehenik eta behin, jakin behar da zure enpresak zenbat [[berotegi-efektuko gas]] isurtzen dituen urtero. Hortik aurrera, aholkularitzak egin ahal izango dira kanpoko enpresen bitartez, emisio horiek nola murriztu daitezkeen zehazteko.
# Ekintza klimatikoko plan bat garatzea: plan bat gauzatu ahal izateko eta zure enpresak isurtzen duen karbono-kantitatea murrizteko, argi izan behar duzu aldaketa horiek zein funtsezko arlotan garatu behar diren. Garrantzitsuenak honako hauek dira: hornidura-katea, hau da, materialen eta hornidura-katea; energian, elektrizitatean, konpainiaren eta instalazioen berokuntzan; garraioan, hau da, logistikan eta produktuek egiten dituzten ibilbideetan; eta, adibidez, gutxiago kutsatzen duten garraioak erabiltzea, hala nola itsasontziak, hegazkinen ordez. Enpresaren ibilgailuak ere alda daitezke ibilgailu elektrikoekin, edo garraio ekologikoa sustatu, bizikletak eta garraio publikoa adibidez.
# Isurketak murrizteko helburuak ezartzea: ekintza-planen prezioak ezartzea eta enpresari izango dion kostua ezagutzea funtsezkoa da ekintza klimatikoko plana gauzatzeko.
# Aurrerabidea gainbegiratzea: beharrezkoa da emisioen murrizketaren hobekuntza ebaluatzea, eta hirugarrenen aholkularitza kontratatzea ezinbestekoa izan daiteke erantzukizuna ez galtzeko eta karbono-aztarna neurtzeko. Horrela, ekintza-plana non hobetu daitekeen jakiteko datuak lor daitezke.
# Klima-kontzientzia duten politikak babestea: Oso garrantzitsua da klima-aldaketaren aurkako ekintzak ezartzen dituzten politikak babestea eta laguntzea. Ibilgailu elektrikoentzako diru-itzulketek eta energia berriztagarrientzako pizgarriek epe luzeko negozioen kostua murrizten dute.
=== Agenda 21 ===
[[Agenda 21]] ingurumen- hezkuntza programa bat da, eta bere helburu nagusia ingurumen arazoei konponbidea emateko bideak ezagutaraztea eta motibazioa eta konpromisoa sortzea da.
Eremu ezberdinak garatzen ditu, eskola eta udalerri edo eskualdea. Hezkuntza-komunitatea lantzen du batez ere, eta ikasleei eman nahi die protagonismo gehien. 5 fasetan banatzen da:
# Antolamendua eta planifikazioa: antolamenduaren oinarriak (koordinatzailea, talde sustatzailea...) eta hasierako planifikazioa zehazten dira.
# Sentsibilizazioa eta motibazioa: behar-beharrezkoa da hezkuntza-komunitatearen partaidetza lortzeko. Egitamu berezi baten bidez egitea komeni da.
# Diagnostikoa: ikastetxearen hasierako argazkia edukitzeko balio du. Horretarako programaren hiru ardatzak hartzen dira kontuan. Bestalde, udalerriaren egoeraren azterketa egiteko une aproposa da.
# Ekintza-plana: fase honetan definitzen eta planifikatzen da ikastetxea eta haren inguru hurbila jasangarriago egiteko ekintzen multzoa. Plana garatzeko hobekuntza-helburuak eta horiek lortzeko ekintzak zehazten dira; gainera, lorpenak neurtzeko adierazle batzuk azaltzen dira.
# Komunikazioa eta Ebaluazioa: prozesu osoan egiten direnez, eta izaeraz eta ezaugarriz ezberdinak direnez, fase berezia osatzen dute.
=== Agenda 30 ===
[https://web.archive.org/web/20200511161927/https://agenda2030.gob.es/es/objetivos 2030 Agenda] Garapen Jasangarrirako ekintza-plan bat da, Nazio Batuetako estatu kideen konpromisotik sortua. Haren helburu nagusia pertsonak, planeta eta oparotasuna babesten direla zaintzea da.
2000. urtean, [[Nazio Batuen Erakundea|Nazio Batu]]<nowiki/>etako kide ziren herrialdeek Milurtekoaren Garapen Helburuak ([[Milurtekoko Garapen Helburuak|MGH]]) 2015. urterako lortzea adostu zuten. MGH horiek betetzeko epea amaitzean, 2015eko irailaren 25ean, NBEren Batzar Nagusiak klima-aldaketari buruzko mundu-mailako akordio berri bat ezarri zuen. Egun horretan gertaera historiko bat gertatu zen, eta mundu osoko 193 estatu kideek 2030 Agenda onartzeko konpromisoa hartu zuten. Nazio Batuen Garapenerako Programaren barruan dago NBEk sustatutako programa hori, eta Garapen Jasangarrirako 17 Helburu ([[Garapen Jasangarrien helburuak|GJH]]) jorratzen ditu. Helburu horiek, aldi berean, lortu beharreko 169 helburutan banatzen dira.
=== Klima Aldaketari eta Trantsizio Energetikoari buruzko Legea Espainian ===
Neutraltasun klimatikorako bide-orria:
2020/02/10
* Nahitaezkoa izango da 50.000 baino gehiagoko udalerriek eta uharte-lurraldeek emisio gutxiko eremuak ezartzea, beranduenez 2023 baino lehen, eta eremu horietan atzera egitea dakarren edozein udal-neurrik administrazio zentral edo autonomiko eskudunaren aldeko txostena izan beharko du.
* Handitu egiten ditu bere jardueraren klima-arriskua ebaluatu behar duten erakundeak
* Titulu berri bat sartu da, gobernantzari eta parte-hartze publikoari buruzkoa, eta klima-aldaketara egokitzeko neurriak indartu dira, besteak beste.
=== Zer egiten du EBk klima-aldaketaren alde? ===
02/12/2019
[[Europar Batasuna]]<nowiki/>ren lehentasunetako bat da klima-aldaketa geldiaraztea eta ingurumen-fenomeno horrek planetan dituen ondorioetara hobeto egokitzea.
Horretarako, Europar Batasunak Europa ekonomia jasangarri bihurtzeko neurriak proposatzen ditu, isurketak murrizteari - Helburu oso zorrotzekin - Eta energia-eraginkortasuna hobetzeari esker, besteak beste.
Helburuak
Helburuak lortzeko, Europar Batasunak 2050erako berotegi-efektuko gasen isurketa% 80 eta% 95 artean murrizteko helburua ezarri du.
2008. urtean ezarri ziren lehen neurriak, 2020. urteari begira, eta urte horretarako lortu nahi zen:
* Isurketak% 20 murriztea
* Energia berriztagarrien erabileraren proportzioa% 20 handitzea
* Energia-eraginkortasuna% 20 handitzea
Gainera, [[Europako Parlamentua]]<nowiki/>k larrialdi klimatikoa ezarri du eta 2030erako EBk isurketak% 55 murriztu behar izan ditu.
Hurrengo urratsa emisioak murriztea ekarriko lukeen neutraltasun klimatikoa lortzea da, eta Parisko Hitzarmenaren helburu nagusia lortzea: tenperatura globala 1,5 gradutan igotzea.
Kopuru horiek lortzeko, EBk ekonomia hipokarboniko bat sortzea proposatzen du, hau da, emisio gutxiko ekonomia bat, eta ingurumena errespetatzen duen gizarte bat, honako hauekin:
* Enplegu ekologikoagoak, energia berriztagarrien erabilera eta hondakinei buruzko Europako araudiaren aplikazioa.
* Garraio garbia, ibilgailu hibridoak edo elektrikoak eta garraio publikoaren erabilera handiagoa, 2050erako emisioak% 50 murriztu ditzakeena.
* Eraikin eta sistema energetiko eraginkorrak.
=== Egoera hobetzeko ekintzak/proposamenak: ===
==== Klimaren Gailurrak ====
Nazio Batuetako Konbentzioen Alderdien COP edo Klima Aldaketari buruzko bilerak eta konferentziak dira, eta urtero biltzen dituzte munduko liderrak, bizi dugun krisi klimatikoa geldiarazteko behar diren emisioak murrizteko konpromisoak bete ahal izateko beharrezko diren erabakiak hartzen dituzten. Alderdien konferentzia New Yorken onartu zen, 1992ko maiatzaren 9an. Mundu mailan klima aldaketarekin lotutako arazoen kontzientzia publikoa indartzeko aukera ematen du.
Alderdien Konferentziako CP edo COP (Conference of the Parties) da Konbentzioaren "organo gorena", hau da, erabakitzeko ahalmena duen agintari gorena. Konbentzioan parte hartzen duten herrialde guztien elkartea da.
CP arduratzen da klima-aldaketaren arazoak konpontzeko nazioarteko ahaleginei eusteaz. Konbentzioaren aplikazioa eta alderdien konpromisoak aztertzen ditu, Konbentzioaren helburuen, aurkikuntza zientifiko berrien eta klima-aldaketari buruzko politikak aplikatzean lortutako esperientziaren arabera. CPren funtsezko zeregin bat aldeek aurkeztutako komunikazio nazionalak eta emisioen inbentarioak aztertzea da. Informazio hori oinarri hartuta, CPk alderdiek hartutako neurrien ondorioak eta Konbentzioaren azken helburua lortzeko egindako aurrerapenak ebaluatzen ditu.
CP urtero biltzen da 1995etik. CP Bonnen biltzen da, Idazkaritzaren egoitzan, salbu eta alderdi batek bere burua eskaintzen duenean saioaren anfitrioi gisa (hori da ohikoa). Komunikabideek normalean COP bakoitzari "klimaren gailurra" esaten diote.
1972an Nazio Batuen Giza Ingurumenari buruzko Konferentzia egin zen Stockholmen. Lehen aldiz, ingurumenaren degradazioaren gaia munduko gobernu nagusien agendan agertzen da. Nazio Batuen Erakundeak planetaren degradazioa geldiarazteko irtenbideak aurkitu nahi zituztenen nazioen ordezkari nagusiak bildu zituen. Nazio Batuen Ingurumenari buruzko Programa (UNEP) sortu zen, herrietan kontzientzia ekologiko berri bat sortzeko asmoz. Onartu zen gazteak eta helduak hezi behar zirela planetaren iraunkortasuna arriskuan jartzen zuten ingurumen-arazoak aurreikusteko eta konpontzeko. Antolatu ziren jarduerek esparru nagusiak ezarri zituzten: klima-aldaketa, lurzoruaren degradazioa, itsasertzaren eta ozeanoen narriadura, pobretze biologikoa, hondakin toxikoak, edateko uraren baliabide partekatuen kudeaketa eta pertsonen bizi-kalitatearen narriadura.
Bi hamarkada geroago Rio de Janeiron Ingurumenari eta Garapenari buruzko Lurraren Goi Bilera (1992) egin zen, planetaren garapen iraunkorra ahalbidetuko zuen politika global baten oinarriak ezarri nahi zituena. Bilera honetan funtsezko bost testu onartzen dira: Rioko Adierazpena edo Lurraren Gutuna, Basoari buruzko Adierazpena, Biodibertsitateari buruzko Hitzarmena, Klimari buruzko Hitzarmena, Desertifikazioaren Aurkako Hitzarmena eta Agenda 21 edo XXI. menderako Programa, non hurrengo hamarkadan gauzatuko ziren ekintzak zerrendatzen ziren.
2002an Johannesburgon Garapen Iraunkorraren Munduko Goi Bilera antolatu zen. Bertan, uraren eskuragarritasuna eta estres hidrikoa bezalako gaiak eztabaidatu ziren. Animalien gehiegizko energia-kontsumoa, nekazaritza-ekoizpena eta biodibertsitatea. Helburu sinboliko gisa, arazo globalen aurrean gaitasun kolektiboa erakutsi nahi zen, ingurumenarekin bat etorriz hazteko beharra adieraziz, osasuna, hezkuntza eta justizia helburu. Batzuen ustez, goi-bilera honetan gizarte garapenaren inguruko gaiak azpimarratzea lortu zen, hala nola pobrezia errotik kentzea, ura eta saneamendu zerbitzuak eskuratzea eta osasuna.
Hainbat goi-bilera egiten jarraitu dira 2002tik, hau da, berrogei urte baino gehiagoz klima-aldaketaren eta garapen iraunkorraren problematikari buruzko mundu osoko eztabaidari eutsi zaio. Bi gai horiek arazo nagusi bihurtu dira guztiontzat etorkizunari begira. Baina munduko aktoreen jarrerak aurrez aurre daude oraindik.
=== Parisko hitzarmena ===
2016ko apirilaren 22an, Parisko 21. konferentzian, akordio historiko bat lortu zen: [[Parisko Hitzarmena (2015)|Parisko Hitzarmena]]. Mende honetako tenperaturaren igoera industriaurreko mailekin alderatuta, 2 °C azpitik mantentzea da bere helburu nagusia, eta 1,5 °C-ra are gehiago mugatzea. Munduko 175 liderrek egun berean sinatu zuten akordioa.
Bost urtean behin (2023an hasita), herrialde guztiek jakinarazi eta mantendu behar dituzte emisioak murrizteko helburu nazionalak (emisioak murrizteko garapen-planak). Gainera, herrialde guztiek abian jarri behar dituzte helburu horiek lortzeko politikak eta neurri nazionalak. Hala, klima-aldaketaren aurka borrokatzeko 190 plan aurkeztu dira, Konbentzioaren alderdi guztien isurketen% 99 inguru estaltzen dituztenak.
Parisko Akordioak gero eta helburu handiagoak dituzten konpromisoen anbizioa gehitzearen garrantzia aitortzen du, hau da, 5 urtetik behin herrialdeen konpromisoak gero eta handiagoak izango dira.
Era berean, akordioak ekosistemek karbono-hustutegi gisa duten garrantzia aitortzen du, bereziki basoek, akordioan esplizituki jasotzen baitira, eta herrialdeek ezarritako helburuak betetzeko merkatu-mekanismoak erabiltzeko aukera aitortzen du, herrialdeek beren ekarpenetan hala erabakitzen badute.
=== Estatu kideak ===
2019tik aurrera, CPk 197 zati ditu, Nazio Batuetako estatu kide guztiak barne, baita Niue, Cook uharteak eta Europar Batasuna ere. Gainera, Egoitza Santua eta Palestina estatu behatzaileak dira.
{| class="wikitable"
|1. Alemania
|65. Fiii
|129. Nikaragua
|-
|2. Andorra
|66. Frantzia
|130. Niger
|-
|3. Angola
|67. Gabon
|131. Nigeria
|-
|4. Antigua eta Barbuda
|68. Gambia
|132. Niue
|-
|5. Saudi Arabia
|69. Georgia
|133. Norvegia
|-
|6. Aljeria
|70. Ghana
|134. Zeelanda Berria
|-
|7. Argentina
|71. Granada
|135. Oman
|-
|8. Espainia
|72. Grezia
|136. Herbehereak
|-
|9. Armenia
|73. Guatemala
|137. Pakistan
|-
|10. Australia
|74. Ginea
|138. Palau
|-
|11. Austria
|75. Ekuatore Ginea
|139. Panama
|-
|12. Azerbaijan
|76. Ginea Bissau
|140. Papua Ginea Berria
|-
|13. Bahamak
|77. Guyana
|141. Paraguai
|-
|14. Bahrain
|78. Haiti
|142. Peru
|-
|15. Bangladesh
|79. Honduras
|143. Polonia
|-
|16. Barbados
|80. Hungaria
|144. Portugal
|-
|17. Belgika
|81. India
|145. Qatar
|-
|18. Belize
|82. Indonesia
|146. Britainia Handia
|-
|19. Benin
|83. Irak
|147. Afrika Erdiko Errepublika
|-
|20. Bielorrusia
|84. Iran
|148. Dominikar Errepublika
|}
{| class="wikitable"
|21. Birmania
|85. Irlanda
|149. Errumania
|-
|22. Bolivia
|86. Islandia
|150. Errusia
|-
|23. Bosnia eta Herzegovina
|87. Cook irlak
|151. Ruanda
|-
|24. Botswana
|88. Marshall Irlak
|152. Samoa
|-
|25. Brasil
|89. Salomon Irlak
|153. Saint Kitts eta Nevis
|-
|26. Brunei
|90. Italia
|154. San Marino
|-
|27. Bulgaria
|91. Israel
|155. Saint Vincent eta Grenadinak
|-
|28. Burkina Faso
|92. Jamaika
|156. Santa Luzia
|-
|29. Bhutan
|93. Japonia
|157. Sao Tome eta Principe
|-
|30. Burundi
|94. Jordania
|158. Senegal
|-
|31. Kanbodia
|95. Kazakhstan
|159. Serbia
|-
|32. Kamerun
|96. Kenya
|160. Seychelleak
|-
|33. Cabo verde
|97. Kiribati
|161. Sierra Leona
|-
|34. Kanada
|98. Kirgistan
|162. Singapur
|-
|35. Chao
|99. Kuwait
|163. Siria
|-
|36. Txile
|100. Laos
|164. Somalia
|-
|37. Txina
|101. Lesotho
|165. Sri Lanka
|-
|38. Kolonbia
|102. Letonia
|166. Swazilandia
|-
|39. Komoreak
|103. Libano
|167. Hegoafrika
|-
|40. Ipar Korea
|104. Liberia
|168. Sudan
|}
{| class="wikitable"
|41. Hego Korea
|105. Libia
|169. Suedia
|-
|42. Kongoko errepublika demokratikoa
|106. Liechtenstein
|170. Suitza
|-
|43. Kongoko errepublika
|107. Lituania
|171. Surinam
|-
|44. Costa Rica
|108. Luxenburgo
|172. Thailandia
|-
|45. Boli Kosta
|109. Ipar Mazedonia
|173. Tanzania
|-
|46. Kroazia
|110. Madagaskar
|174. Tajikistan
|-
|47. Kuba
|111. Malawi
|175. Ekialdeko Timor
|-
|48. Zipre
|112. Malaysia
|176. Togo
|-
|49. Txekiar errepublika
|113. Maldivak
|177. Tonga
|-
|50. Danimarka
|114. Mali
|178. Trinidad eta Tobago
|-
|51. Dominika
|115. Malta
|179. Tunisia
|-
|52. Ekuador
|116. Mauritania
|180. Turkmenistan
|-
|53. Egipto
|117. Maurizio
|181. Turkia
|-
|54. El Salvador
|118. Mexiko
|182. Tuvalu
|-
|55. Arabiar Emirerri Batuak
|119. Mikronesiako estatu federalak
|183. Ukraina
|-
|56. Eritrea
|120. Moldavia
|184. Uganda
|-
|57. Eslovakia
|121. Monako
|185. Uruguai
|-
|58. Eslovenia
|122. Mongolia
|186. Uzbekistan
|-
|59. AEB
|123. Montenegro
|187. Vanuatu
|-
|60. Estonia
|124. Maroko
|188. Venezuela
|}
{| class="wikitable"
|61. Etiopia
|125. Mozambike
|189. Vietnam
|-
|62. Europar Batasuna
|126. Namibia
|190. Yemen
|-
|63. Filipinak
|127. Nauru
|191. Djibuti
|-
|64. Finlandia
|128. Nepal
|192. Zambia
|}
{| class="wikitable"
|193. Zimbabwe
|}
Behatzaileak:
• Palestina
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== IPCCren txostenak ==
{{refbegin}}
=== Laugarren txostena ===
<!-- Short-cite {{harvnb|IPCC AR4 WG1|2007}} links to this citation. -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG1|2007}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea =2007
|izenburua=Climate Change 2007: The Physical Science Basis
|saila=Contribution of Working Group I to the [[IPCC Fourth Assessment Report|Fourth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=S. |editorea-abizena1=Solomon
|editoreizena2=D. |editorea-abizena2=Qin
|editoreizena3=M. |editorea-abizena3=Manning
|editoreizena4=Z. |editorea-abizena4=Chen
|editoreizena5=M. |editorea-abizena5=Marquis
|editoreizena6=K. B. |editorea-abizena6=Averyt
|editoreizena7=M. |editorea-abizena7=Tignor
|editoreizena8=H. L. |editorea-abizena8=Miller
|publisher=Cambridge University Press
|url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg1/en/contents.html
|isbn=978-0-521-88009-1
}}
<!-- # -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG1 Ch1|2007}}
|atala=Chapter 1: Historical Overview of Climate Change Science
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg1/ar4-wg1-chapter1.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=H. |abizena1=Le Treut
|izena2=R. |abizena2=Somerville
|izena3=U. |abizena3=Cubasch
|izena4=Y. |abizena4=Ding
|izena5=C. |abizena5=Mauritzen
|izena6=A. |abizena6=Mokssit
|izena7=T. |abizena7=Peterson
|izena8=M. |abizena8=Prather
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG1|2007}}
|orrialdeak=93–127
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG1 Ch8|2007}}
|atala=Chapter 8: Climate Models and their Evaluation
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg1/ar4-wg1-chapter8.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=D. A. |abizena1=Randall
|izena2=R. A. |abizena2=Wood
|izena3=S. |abizena3=Bony
|izena4=R. |abizena4=Colman
|izena5=T. |abizena5=Fichefet
|izena6=J. |abizena6=Fyfe
|izena7=V. |abizena7=Kattsov
|izena8=A. |abizena8=Pitman
|izena9=J. |abizena9=Shukla
|izena10=J. |abizena10=Srinivasan
|izena11=R. J. |abizena11=Stouffer
|izena12=A. |abizena12=Sumi
|izena13=K. E. |abizena13=Taylor
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG1|2007}}
|orrialdeak=589–662
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG1 Ch9|2007}}
|atala=Chapter 9: Understanding and Attributing Climate Change
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg1/ar4-wg1-chapter9.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=G. C. |abizena1=Hegerl
|izena2=F. W. |abizena2=Zwiers
|izena3=P. |abizena3=Braconnot |egile-lotura3=Pascale Braconnot
|izena4=N. P. |abizena4=Gillett
|izena5=Y. |abizena5=Luo
|izena6=J. A. |abizena6=Marengo Orsini
|izena7=N. |abizena7=Nicholls
|izena8=J. E. |abizena8=Penner
|izena9=P. A. |abizena9=Stott
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG1|2007}}
|orrialdeak=663–745
}}
<!-- Short-cite {{harvnb|IPCC AR4 WG2|2007}} links to this citation. -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG2|2007}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea =2007
|izenburua=Climate Change 2007: Impacts, Adaptation and Vulnerability
|saila=Contribution of Working Group II to the [[IPCC Fourth Assessment Report|Fourth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=M. L. |editorea-abizena1=Parry
|editoreizena2=O. F. |editorea-abizena2=Canziani
|editoreizena3=J. P. |editorea-abizena3=Palutikof
|editoreizena4=P. J. |editorea-abizena4=van der Linden
|editoreizena5=C. E. |editorea-abizena5=Hanson
|publisher=Cambridge University Press
|url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg2/en/contents.html
|isbn=978-0-521-88010-7
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG2 Ch1|2007}}
|atala=Chapter 1: Assessment of observed changes and responses in natural and managed systems
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg2/ar4-wg2-chapter1.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=C. |abizena1=Rosenzweig
|izena2=G. |abizena2=Casassa
|izena3=D. J. |abizena3=Karoly
|izena4=A. |abizena4=Imeson
|izena5=C. |abizena5=Liu
|izena6=A. |abizena6=Menzel
|izena7=S. |abizena7=Rawlins
|izena8=T. L. |abizena8=Root
|izena9=B. |abizena9=Seguin
|izena10=P. |abizena10=Tryjanowski
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG2|2007}}
|orrialdeak=79–131
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG2 Ch19|2007}}
|atala=Chapter 19: Assessing key vulnerabilities and the risk from climate change
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg2/ar4-wg2-chapter19.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=S. H. |abizena1=Schneider
|izena2=S. |abizena2=Semenov
|izena3=A. |abizena3=Patwardhan
|izena4=I. |abizena4=Burton
|izena5=C. H. D. |abizena5=Magadza
|izena6=M. |abizena6=Oppenheimer
|izena7=A. B. |abizena7=Pittock
|izena8=A. |abizena8=Rahman
|izena9=J. B. |abizena9=Smith
|izena10=A. |abizena10=Suarez
|izena11=F. |abizena11=Yamin
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG2|2007}}
|orrialdeak=779–810
}}
<!-- Short-cite {{harvnb|IPCC AR4 WG3|2007}} links to this citation. -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG3|2007}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea =2007
|izenburua=Climate Change 2007: Mitigation of Climate Change
|saila=Contribution of Working Group III to the [[IPCC Fourth Assessment Report|Fourth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=B. |editorea-abizena1=Metz
|editoreizena2=O. R. |editorea-abizena2=Davidson
|editoreizena3=P. R. |editorea-abizena3=Bosch
|editoreizena4=R. |editorea-abizena4=Dave
|editoreizena5=L. A. |editorea-abizena5=Meyer
|publisher=Cambridge University Press
|url=http://www.ipcc.ch/publications_and_data/ar4/wg3/en/contents.html
|isbn=978-0-521-88011-4
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR4 WG3 Ch1|2007}}
|atala=Chapter 1: Introduction
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg3/ar4-wg3-chapter1.pdf
|urtea=2007
|display-authors=4
|izena1=H.-H.|abizena1=Rogner
|izena2=D. |abizena2=Zhou
|izena3=R. |abizena3=Bradley
|izena4=P. |abizena4=Crabbé
|izena5=O. |abizena5=Edenhofer
|izena6=B. |abizena6=Hare
|izena7=L. |abizena7=Kuijpers
|izena8=M. |abizena8=Yamaguchi
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR4 WG3|2007}}
|orrialdeak=95–116
}}
<!-- =========AR5================== -->
=== Bosgarren txostena ===
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1|2013}}<!-- ipcc:20200215 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2013
|izenburua=Climate Change 2013: The Physical Science Basis
|saila=Contribution of Working Group I to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editor1-izena=T. F. |editor1-abizena=Stocker
|editor2-izena=D. |editor2-abizena=Qin
|editor3-izena=G.-K. |editor3-abizena=Plattner
|editor4-izena=M. |editor4-abizena=Tignor
|editor5-izena=S. K. |editor5-abizena=Allen
|editor6-izena=J. |editor6-abizena=Boschung
|editor7-izena=A. |editor7-abizena=Nauels
|editor8-izena=Y. |editor8-abizena=Xia
|editor9-izena=V. |editor9-abizena=Bex
|editor10-izena=P. M. |editor10-abizena=Midgley
|publisher=Cambridge University Press
|place=Cambridge, UK & New York
|isbn=978-1-107-05799-9 <!-- ISBN in printed source is incorrect. -->
|url=http://www.climatechange2013.org/images/report/WG1AR5_ALL_FINAL.pdf <!-- Same file, new url per IPCC. -->
}}. [https://www.ipcc.ch/report/ar5/wg1/ AR5 Climate Change 2013: The Physical Science Basis — IPCC]
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Summary for Policymakers|2013}}
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg1/WG1AR5_SPM_FINAL.pdf
|urtea=2013
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch2|2013}}
|atala=Chapter 2: Observations: Atmosphere and Surface
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2017/09/WG1AR5_Chapter02_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=D. L. |abizena1=Hartmann
|izena2=A. M. G. |abizena2=Klein Tank
|izena3=M. |abizena3=Rusticucci
|izena4=L. V. |abizena4=Alexander
|izena5=S. |abizena5=Brönnimann
|izena6=Y. |abizena6=Charabi
|izena7=F. J. |abizena7=Dentener
|izena8=E. J. |abizena8=Dlugokencky
|izena9=D. R. |abizena9=Easterling
|izena10=A. |abizena10=Kaplan
|izena11=B. J. |abizena11=Soden
|izena12=P. W. |abizena12=Thorne
|izena13=M. |abizena13=Wild
|izena14=P. M. |abizena14=Zhai
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
|orrialdeak=159–254
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch3|2013}}
|atala=Chapter 3: Observations: Ocean
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WG1AR5_Chapter03_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=M. |abizena1=Rhein
|izena2=S. R. |abizena2=Rintoul
|izena3=S. |abizena3=Aoki
|izena4=E. |abizena4=Campos
|izena5=D. |abizena5=Chambers
|izena6=R. A. |abizena6=Feely
|izena7=S. |abizena7=Gulev
|izena8=G. C. |abizena8=Johnson
|izena9=S. A. |abizena9=Josey
|izena10=A. |abizena10=Kostianoy
|izena11=C. |abizena11=Mauritzen
|izena12=D. |abizena12=Roemmich
|izena13=L. D. |abizena13=Talley
|izena14=F. |abizena14=Wang
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
|orrialdeak=255–315
}}
** {{cite book |ref= {{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch5|2013}}
|atala=Chapter 5: Information from Paleoclimate Archives
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WG1AR5_Chapter05_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=V. |abizena1=Masson-Delmotte
|izena2=M. |abizena2=Schulz
|izena3=A. |abizena3=Abe-Ouchi
|izena4=J. |abizena4=Beer
|izena5=A. |abizena5=Ganopolski
|izena6=J. F. |abizena6=González Rouco
|izena7=E. |abizena7=Jansen
|izena8=K. |abizena8=Lambeck
|izena9=J. |abizena9=Luterbacher
|izena10=T. |abizena10=Naish
|izena11=T. |abizena11=Osborn
|izena12=B. |abizena12=Otto-Bliesner
|izena13=T. |abizena13=Quinn
|izena14=R. |abizena14=Ramesh
|izena15=M. |abizena15=Rojas
|izena16=X. |abizena16=Shao
|izena17=A. |abizena17=Timmermann
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
|orrialdeak=383–464
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch10|2013}}
|atala=Chapter 10: Detection and Attribution of Climate Change: from Global to Regional
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WG1AR5_Chapter10_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=N. L. |abizena1=Bindoff
|izena2=P. A. |abizena2=Stott
|izena3=K. M. |abizena3=AchutaRao
|izena4=M. R. |abizena4=Allen
|izena5=N. |abizena5=Gillett
|izena6=D. |abizena6=Gutzler
|izena7=K. |abizena7=Hansingo
|izena8=G. |abizena8=Hegerl
|izena9=Y. |abizena9=Hu
|izena10=S. |abizena10=Jain
|izena11=I. I. |abizena11=Mokhov
|izena12=J. |abizena12=Overland
|izena13=J. |abizena13=Perlwitz
|izena14=R. |abizena14=Sebbari
|izena15=X. |abizena15=Zhang
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
|orrialdeak=867–952
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG1 Ch12|2013}}
|atala=Chapter 12: Long-term Climate Change: Projections, Commitments and Irreversibility
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg1/WG1AR5_Chapter12_FINAL.pdf
|urtea=2013
|display-authors=4
|izena1=M. |abizena1=Collins
|izena2=R. |abizena2=Knutti
|izena3=J. M. |abizena3=Arbabizenaer
|izena4=J.-L. |abizena4=Dufresne
|izena5=T. |abizena5=Fichefet
|izena6=P. |abizena6=Friedlingstein
|izena7=X. |abizena7=Gao
|izena8=W. J. |abizena8=Gutowski
|izena9=T. |abizena9=Johns
|izena10=G. |abizena10=Krinner
|izena11=M. |abizena11=Shongwe
|izena12=C. |abizena12=Tebaldi
|izena13=A. J. |abizena13=Weaver
|izena14=M. |abizena14=Wehner
|orrialdeak=1029–1136
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG1|2013}}
}}
<!----------------AR5 Working Group II Report -->
{{anchor|{{harvid|IPCC AR5 WG2|2014}}}} <!-- For the entire AR5 WG2 report -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2014
|izenburua=Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A: Global and Sectoral Aspects
|saila=Contribution of Working Group II to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=C. B. |editorea-abizena1=Field
|editoreizena2=V. R. |editorea-abizena2=Barros
|editoreizena3=D. J. |editorea-abizena3=Dokken
|editoreizena4=K. J. |editorea-abizena4=Mach
|editoreizena5=M. D. |editorea-abizena5=Mastrandrea
|editoreizena6=T. E. |editorea-abizena6=Bilir
|editoreizena7=M. |editorea-abizena7=Chatterjee
|editoreizena8=K. L. |editorea-abizena8=Ebi
|editoreizena9=Y. O. |editorea-abizena9=Estrada
|editoreizena10=R. C. |editorea-abizena10=Genova
|editoreizena11=B. |editorea-abizena11=Girma
|editoreizena12=E. S. |editorea-abizena12=Kissel
|editoreizena13=A. N. |editorea-abizena13=Levy
|editoreizena14=S. |editorea-abizena14=MacCracken
|editoreizena15=P. R. |editorea-abizena15=Mastrandrea
|editoreizena16=L. L. |editorea-abizena16=White
|publisher=Cambridge University Press
|isbn=978-1-107-05807-1
|url=<!-- ** I haven't added AR5 urls yet as I have not determined which is best. -JJ -->
}}. Chapters 1–20, SPM, and Technical Summary.
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch3|2014}}
|atala=Chapter 3: Freshwater Resources
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap3_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=B. E. |abizena1=Jiménez Cisneros
|izena2=T. |abizena2=Oki
|izena3=N. W. |abizena3=Arnell
|izena4=G. |abizena4=Benito
|izena5=J. G. |abizena5=Cogley
|izena6=P. |abizena6=Döll
|izena7=T. |abizena7=Jiang
|izena8=S. S. |abizena8=Mwakalila
|urtea=2014
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=229–269
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch7|2014}}
|atala=Chapter 7: Food Security and Food Production Systems
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap7_FINAL.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=J. R. |abizena1=Porter
|izena2=L. |abizena2=Xie
|izena3=A. J. |abizena3=Challinor
|izena4=K. |abizena4=Cochrane
|izena5=S. M. |abizena5=Howden
|izena6=M. M. |abizena6=Iqbal
|izena7=D. B. |abizena7=Lobell
|izena8=M. I. |abizena8=Travasso
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=485–533
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch11|2014}}
|atala=Chapter 11: Human Health: Impacts, Adaptation, and Co-Benefits
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WGIIAR5-Chap11_FINAL.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=K. R. |abizena1=Smith
|izena2=A. |abizena2=Woodward
|izena3=D. |abizena3=Campbell-Lendrum
|izena4=D. D. |abizena4=Chadee
|izena5=Y. |abizena5=Honda
|izena6=Q. |abizena6=Lui
|izena7=J. M. |abizena7=Olwoch
|izena8=B. |abizena8=Revich
|izena9=R. |abizena9=Sauerborn
|izenburua=In {{harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=709–754
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch13|2014}}
|atala=Chapter 13: Livelihoods and Poverty
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap13_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=L. |abizena1=Olsson
|izena2=M. |abizena2=Opondo
|izena3=P. |abizena3=Tschakert
|izena4=A. |abizena4=Agrawal
|izena5=S. H. |abizena5=Eriksen
|izena6=S. |abizena6=Ma
|izena7=L. N. |abizena7=Perch
|izena8=S. A. |abizena8=Zakieldeen
|urtea=2014
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=793–832
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch18|2014}}
|atala=Chapter 18: Detection and Attribution of Observed Impacts
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap18_FINAL.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=W. |abizena1=Cramer
|izena2=G. W. |abizena2=Yohe
|izena3=M. |abizena3=Auffhammer
|izena4=C. |abizena4=Huggel
|izena5=U. |abizena5=Molau
|izena6=M. A. F. |abizena6=da Silva Dias
|izena7=A. |abizena7=Solow
|izena8=D. A. |abizena8=Stone
|izena9=L. |abizena9=Tibig
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=979–1037
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch19|2014}}
|atala=Chapter 19: Emergent Risks and Key Vulnerabilities
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap19_FINAL.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=M. |abizena1=Oppenheimer
|izena2=M. |abizena2=Campos
|izena3=R. |abizena3=Warren
|izena4=J. |abizena4=Birkmann
|izena5=G. |abizena5=Luber
|izena6=B. |abizena6=O'Neill
|izena7=K. |abizena7=Takahashi
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 A|2014}}
|orrialdeak=1039–1099
}}
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 B|2014}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2014
|izenburua=Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part B: Regional Aspects
|saila=Contribution of Working Group II to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=V. R. |editorea-abizena1=Barros
|editoreizena2=C. B. |editorea-abizena2=Field
|editoreizena3=D. J. |editorea-abizena3=Dokken
|editoreizena4=K. J. |editorea-abizena4=Mach
|editoreizena5=M. D. |editorea-abizena5=Mastrandrea
|editoreizena6=T. E. |editorea-abizena6=Bilir
|editoreizena7=M. |editorea-abizena7=Chatterjee
|editoreizena8=K. L. |editorea-abizena8=Ebi
|editoreizena9=Y. O. |editorea-abizena9=Estrada
|editoreizena10=R. C. |editorea-abizena10=Genova
|editoreizena11=B. |editorea-abizena11=Girma
|editoreizena12=E. S. |editorea-abizena12=Kissel
|editoreizena13=A. N. |editorea-abizena13=Levy
|editoreizena14=S. |editorea-abizena14=MacCracken
|editoreizena15=P. R. |editorea-abizena15=Mastrandrea
|editoreizena16=L.L |editorea-abizena16=White
|publisher=Cambridge University Press
|place=Cambridge, UK & New York
|isbn=978-1-107-05816-3
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WGIIAR5-PartB_FINAL.pdf
}}. Chapters 21–30, Annexes, and Index.
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG2 Ch28|2014}}
|atala=Chapter 28: Polar Regions
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg2/WGIIAR5-Chap28_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=J. N. |abizena1=Larsen
|izena2=O. A. |abizena2=Anisimov
|izena3=A. |abizena3=Constable
|izena4=A. B. |abizena4=Hollowed
|izena5=N. |abizena5=Maynard
|izena6=P. |abizena6=Prestrud
|izena7=T. D. |abizena7=Prowse
|izena8=J. M. R.|abizena8=Stone
|urtea=2014
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG2 B|2014}}
|orrialdeak=1567–1612
}}
<!-- ------------------------------ -->
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG3|2014}}
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2014
|izenburua=Climate Change 2014: Mitigation of Climate Change
|saila=Contribution of Working Group III to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors=4
|editoreizena1=O. |editorea-abizena1=Edenhofer
|editoreizena2=R. |editorea-abizena2=Pichs-Madruga
|editoreizena3=Y. |editorea-abizena3=Sokona
|editoreizena4=E. |editorea-abizena4=Farahani
|editoreizena5=S. |editorea-abizena5=Kadner
|editoreizena6=K. |editorea-abizena6=Seyboth
|editoreizena7=A. |editorea-abizena7=Adler
|editoreizena8=I. |editorea-abizena8=Baum
|editoreizena9=S. |editorea-abizena9=Brunner
|editoreizena10=P. |editorea-abizena10=Eickemeier
|editoreizena11=B. |editorea-abizena11=Kriemann
|editoreizena12=J. |editorea-abizena12=Savolainen
|editoreizena13=S. |editorea-abizena13=Schlömer
|editoreizena14=C. |editorea-abizena14=von Stechow
|editoreizena15=T. |editorea-abizena15=Zwickel
|editoreizena16=J. C. |editorea-abizena16=Minx
|publisher=Cambridge University Press
|place=Cambridge, UK & New York, NY
|isbn= 978-1-107-05821-7
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG3 Ch5|2014}}<!-- ipcc:20190900 -->
|atala=Chapter 5: Drivers, Trends and Mitigation
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/ipcc_wg3_ar5_full.pdf
|display-authors=4
|izena1=G. |abizena1=Blanco
|izena2=R. |abizena2=Gerlagh
|izena3=S. |abizena3=Suh
|izena4=J. |abizena4=Barrett
|izena5=H. C. |abizena5=de Coninck
|izena6=C. F. |abizena6=Diaz Morejon
|izena7=R. |abizena7=Mathur
|izena8=N. |abizena8=Nakicenovic
|izena9=A. |abizena9=Ofosu Ahenkora
|izena10=J. |abizena10=Pan
|izena11=H. |abizena11=Pathak
|izena12=J. |abizena12=Rice
|izena13=R. |abizena13=Richels
|izena14=S. J. |abizena14=Smith
|izena15=D. I. |abizena15=Stern
|izena16=F. L. |abizena16=Toth
|izena17=P. |abizena17=Zhou
|urtea=2014
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG3|2014}}
|orrialdeak=351–411
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 WG3 Ch9|2014}}
|atala=Chapter 9: Buildings
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/wg3/ipcc_wg3_ar5_chapter9.pdf
|urtea=2014
|display-authors=4
|izena1=O. |abizena1=Lucon
|izena2=D. |abizena2=Ürge-Vorsatz
|izena3=A. |abizena3=Ahmed
|izena4=H. |abizena4=Akbari
|izena5=P. |abizena5=Bertoldi
|izena6=L. |abizena6=Cabeza
|izena7=N. |abizena7=Eyre
|izena8=A. |abizena8=Gadgil
|izena9=L. D. |abizena9=Harvey
|izena10=Y. |abizena10=Jiang
|izena11=E. |abizena11=Liphoto
|izena12=S. |abizena12=Mirasgedis
|izena13=S. |abizena13=Murakami
|izena14=J. |abizena14=Parikh
|izena15=C. |abizena15=Pyke
|izena16=M. |abizena16=Vilariño
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 WG3|2014}}
}}
* {{cite book
|egilea=IPCC AR5 SYR |egile-lotura=IPCC
|urtea=2014
|izenburua=Climate Change 2014: Synthesis Report
|saila=Contribution of Working Groups I, II and III to the [[IPCC Fifth Assessment Report|Fifth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|editor1=The Core Writing Team
|editoreizena2=R. K. |editorea-abizena2=Pachauri
|editoreizena3=L. A. |editorea-abizena3=Meyer
|publisher=IPCC
|place=Geneva, Switzerland
|isbn=<!-- no isbn -->
|url=https://www.ipcc.ch/report/ar5/syr/
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 SYR Summary for Policymakers|2014}}
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/syr/AR5_SYR_FINAL_SPM.pdf
|urtea=2014
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 SYR|2014}}
}}
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC AR5 SYR Glossary|2014}}
|atala=Annex II: Glossary
|url=https://archive.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar5/syr/AR5_SYR_FINAL_Annexes.pdf
|urtea=2014
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|izenburua={{Harvnb|IPCC AR5 SYR|2014}}
}}
<!-- =========SR15================== -->
=== Txosten berezia: 1,5 °Cko beroketa globala ===
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2018
|izenburua=Global Warming of 1.5°C. An IPCC Special Report on the impacts of global warming of 1.5°C above pre-industrial levels and related global greenhouse gas emission pathways, in the context of strengthening the global response to the threat of climate change, sustainable development, and efforts to eradicate poverty
|display-editors=4
|editoreizena1=V. |editorea-abizena1=Masson-Delmotte
|editoreizena2=P. |editorea-abizena2=Zhai
|editoreizena3=H.-O. |editorea-abizena3=Pörtner
|editoreizena4=D. |editorea-abizena4=Roberts
|editoreizena5=J. |editorea-abizena5=Skea
|editoreizena6=P. R. |editorea-abizena6=Shukla
|editoreizena7=A. |editorea-abizena7=Pirani
|editoreizena8=W. |editorea-abizena8=Moufouma-Okia
|editoreizena9=C. |editorea-abizena9=Péan
|editoreizena10=R. |editorea-abizena10=Pidcock
|editoreizena11=S. |editorea-abizena11=Connors
|editoreizena12=J. B. R. |editorea-abizena12=Matthews
|editoreizena13=Y. |editorea-abizena13=Chen
|editoreizena14=X. |editorea-abizena14=Zhou
|editoreizena15=M. I. |editorea-abizena15=Gomis
|editoreizena16=E. |editorea-abizena16=Lonnoy
|editoreizena17=T. |editorea-abizena17=Maycock
|editoreizena18=M. |editorea-abizena18=Tignor
|editoreizena19=T. |editorea-abizena19=Waterfeld
|publisher=Intergovernmental Panel on Climate Change
|isbn=<!-- not issued? -->
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/06/SR15_Full_Report_High_Res.pdf
}} [https://www.ipcc.ch/sr15/ Global Warming of 1.5 ºC —].
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Summary for Policymakers|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2018
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_SPM_version_report_HR.pdf
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=3–24
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch1|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 1: Framing and Context
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter1_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=M. R. |abizena1=Allen
|izena2=O. P. |abizena2=Dube
|izena3=W. |abizena3=Solecki
|izena4=F. |abizena4=Aragón-Durand
|izena5=W. |abizena5=Cramer
|izena6=S. |abizena6=Humphreys
|izena7=M. |abizena7=Kainuma
|izena8=J. |abizena8=Kala
|izena9=N. |abizena9=Mahowald
|izena10=Y. |abizena10=Mulugetta
|izena11=R. |abizena11=Perez
|izena12=M. |abizena12=Wairiu
|izena13=K. |abizena13=Zickfeld
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=49–91
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch2|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 2: Mitigation Pathways Compatible with 1.5°C in the Context of Sustainable Development
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter2_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=J. |abizena1=Rogelj |egilea1-link=Joeri Rogelj
|izena2=D. |abizena2=Shindell
|izena3=K. |abizena3=Jiang
|izena4=S. |abizena4=Fifta
|izena5=P. |abizena5=Forster
|izena6=V. |abizena6=Ginzburg
|izena7=C. |abizena7=Handa
|izena8=H. |abizena8=Kheshgi
|izena9=S. |abizena9=Kobayashi
|izena10=E. |abizena10=Kriegler
|izena11=L. |abizena11=Mundaca
|izena12=R. |abizena12=Séférian
|izena13=M. V. |abizena13=Vilariño
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=93–174
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch3|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 3: Impacts of 1.5ºC Global Warming on Natural and Human Systems
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter3_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=O. |abizena1=Hoegh-Guldberg
|izena2=D. |abizena2=Jacob
|izena3=M. |abizena3=Taylor
|izena4=M. |abizena4=Bindi
|izena5=S. |abizena5=Brown
|izena6=I. |abizena6=Camilloni
|izena7=A. |abizena7=Diedhiou
|izena8=R. |abizena8=Djalante
|izena9=K. L. |abizena9=Ebi
|izena10=F. |abizena10=Engelbrecht
|izena11=J. |abizena11=Guiot
|izena12=Y. |abizena12=Hijioka
|izena13=S. |abizena13=Mehrotra
|izena14=A. |abizena14=Payne
|izena15=S. I.|abizena15=Seneviratne
|izena16=A. |abizena16=Thomas
|izena17=R. |abizena17=Warren
|izena18=G. |abizena18=Zhou
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=175–311
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch4|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 4: Strengthening and Implementing the Global Response
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter4_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=H. |abizena1=de Coninck
|izena2=A. |abizena2=Revi
|izena3=M. |abizena3=Babiker
|izena4=P. |abizena4=Bertoldi
|izena5=M. |abizena5=Buckeridge
|izena6=A. |abizena6=Cartwright
|izena7=W. |abizena7=Dong
|izena8=J. |abizena8=Ford
|izena9=S. |abizena9=Fuss
|izena10=J.-C. |abizena10=Hourcade
|izena11=D. |abizena11=Ley
|izena12=R. |abizena12=Mechler
|izena13=P. |abizena13=Newman
|izena14=A. |abizena14=Revokatova
|izena15=S. |abizena15=Schultz
|izena16=L. |abizena16=Steg
|izena17=T. |abizena17=Sugiyama
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=313–443
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SR15 Ch5|2018}} <!-- ipcc:20200312 -->
|urtea=2018
|atala=Chapter 5: Sustainable Development, Poverty Eradication and Reducing Inequalities
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/2/2019/05/SR15_Chapter5_High_Res.pdf
|display-authors=4
|izena1=J. |abizena1=Roy
|izena2=P. |abizena2=Tschakert
|izena3=H. |abizena3=Waisman
|izena4=S. |abizena4=Abdul Halim
|izena5=P. |abizena5=Antwi-Agyei
|izena6=P. |abizena6=Dasgupta
|izena7=B. |abizena7=Hayward
|izena8=M. |abizena8=Kanninen
|izena9=D. |abizena9=Liverman
|izena10=C. |abizena10=Okereke
|izena11=P. F. |abizena11=Pinho
|izena12=K. |abizena12=Riahi
|izena13=A. G. |abizena13=Suarez Rodriguez
|izenburua={{Harvnb|IPCC SR15|2018}}
|orrialdeak=445–538
}}
<!-- =========SRCCL ============================ -->
=== Txosten berezia: klima aldaketa eta lurzorua ===
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC SRCCL|2019}} <!-- ipcc:20200204 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|display-editors=4
|editoreizena1=P. R. |editorea-abizena1=Shukla
|editoreizena2=J. |editorea-abizena2=Skea
|editoreizena3=E. |editorea-abizena3=Calvo Buendia
|editoreizena4=V. |editorea-abizena4=Masson-Delmotte
|editoreizena5=H.-O. |editorea-abizena5=Pörtner
|editoreizena6=D. |editorea-abizena6=C. Roberts
|editoreizena7=P. |editorea-abizena7=Zhai
|editoreizena8=R. |editorea-abizena8=Slade
|editoreizena9=S. |editorea-abizena9=Connors
|editoreizena10=R. |editorea-abizena10=van Diemen
|editoreizena11=M. |editorea-abizena11=Ferrat
|editoreizena12=E. |editorea-abizena12=Haughey
|editoreizena13=S. |editorea-abizena13=Luz
|editoreizena14=S. |editorea-abizena14=Neogi
|editoreizena15=M. |editorea-abizena15=Pathak
|editoreizena16=J. |editorea-abizena16=Petzold
|editoreizena17=J. |editorea-abizena17=Portugal Pereira
|editoreizena18=P. |editorea-abizena18=Vyas
|editoreizena19=E. |editorea-abizena19=Huntley
|editoreizena20=K. |editorea-abizena20=Kissick
|editoreizena21=M. |editorea-abizena21=Belkacemi
|editoreizena22=J. |editorea-abizena22=Malley
|urtea=2019
|izenburua=IPCC Special Report on Climate Change, Desertification, Land Degradation, Sustainable Land Management, Food Security, and Greenhouse gas fluxes in Terrestrial Ecosystems
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2019/11/SRCCL-Full-Report-Compiled-191128.pdf
|publisher=In press
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SRCCL Summary for Policymakers|2019}} <!-- ipcc:20200204 -->
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/4/2019/12/02_Summary-for-Policymakers_SPM.pdf
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SRCCL|2019}}
|orrialdeak=3–34
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SRCCL Ch2|2019}} <!-- ipcc:20200204 -->
|atala=Chapter 2: Land-Climate Interactions
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2019/11/05_Chapter-2.pdf
|display-authors=4
|izena1=G. |abizena1=Jia
|izena2=E. |abizena2=Shevliakova
|izena3=P. E. |abizena3=Artaxo<!-- 'Artaxo-Netto'? -->
|izena4=N. |abizena4=De Noblet-Ducoudré
|izena5=R. |abizena5=Houghton
|izena6=J. |abizena6=House
|izena7=K. |abizena7=Kitajima
|izena8=C. |abizena8=Lennard
|izena9=A. |abizena9=Popp
|izena10=A. |abizena10=Sirin
|izena11=R. |abizena11=Sukumar
|izena12=L. |abizena12=Verchot
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SRCCL|2019}}
|orrialdeak=131–247
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SRCCL Ch5|2019}} <!-- ipcc:20200204 -->
|atala=Chapter 5: Food Security
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2019/11/08_Chapter-5.pdf
|display-authors=4
|izena1=C. |abizena1=Mbow
|izena2=C. |abizena2=Rosenzweig
|izena3=L. G. |abizena3=Barioni
|izena4=T. |abizena4=Benton
|izena5=M. |abizena5=Herrero
|izena6=M. V. |abizena6=Krishnapillai
|izena7=E. |abizena7=Liwenga
|izena8=P. |abizena8=Pradhan
|izena9=M. G. |abizena9=Rivera-Ferre
|izena10=T. |abizena10=Sapkota
|izena11=F. N. |abizena11=Tubiello
|izena12=Y. |abizena12=Xu
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SRCCL|2019}}
|orrialdeak=437–550
}}
<!-- =========SROCC ============================ -->
=== Txosten berezia: ozeanoa eta kriosfera klima aldakorrean ===
* {{cite book |ref={{harvid|IPCC SROCC|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2019
|display-editors=4
|editoreizena1=H.-O. |editorea-abizena1=Pörtner
|editoreizena2=D. C. |editorea-abizena2=Roberts
|editoreizena3=V. |editorea-abizena3=Masson-Delmotte
|editoreizena4=P. |editorea-abizena4=Zhai
|editoreizena5=M. |editorea-abizena5=Tignor
|editoreizena6=E. |editorea-abizena6=Poloczanska
|editoreizena7=K. |editorea-abizena7=Mintenbeck
|editoreizena8=A. |editorea-abizena8=Alegría
|editoreizena9=M. |editorea-abizena9=Nicolai
|editoreizena10=A. |editorea-abizena10=Okem
|editoreizena11=J. |editorea-abizena11=Petzold
|editoreizena12=B. |editorea-abizena12=Rama
|editoreizena13=N. |editorea-abizena13=Weyer
|izenburua=IPCC Special Report on the Ocean and Cryosphere in a Changing Climate
|publisher=In press
|isbn=<!-- Not yet assigned -->
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/12/SROCC_FullReport_FINAL.pdf
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SROCC Summary for Policymakers|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|atala=Summary for Policymakers
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/11/03_SROCC_SPM_FINAL.pdf
|egilea=IPCC |egile-lotura=IPCC
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SROCC|2019}}
|orrialdeak=3–35
}}
** {{Cite book | ref= {{harvid|IPCC SROCC Ch3|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|atala= Chapter 3: Polar Regions
|url= https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/11/07_SROCC_Ch03_FINAL.pdf
|display-authors= 4
|izena1= M. |abizena1= Meredith
|izena2= M. |abizena2= Sommerkorn
|izena3= S. |abizena3= Cassotta
|izena4= C. |abizena4= Derksen
|izena5= A. |abizena5= Ekaykin
|izena6= A. |abizena6= Hollowed
|izena7= G. |abizena7= Kofinas
|izena8= A. |abizena8= Mackintosh
|izena9= J. |abizena9= Melbourne-Thomas
|izena10= M. M. C. |abizena10= Muelbert
|izena11= G. |abizena11= Ottersen
|izena12= H. |abizena12= Pritchard
|izena13= E. A. G. |abizena13= Schuur
|urtea= 2019
|izenburua= {{Harvnb|IPCC SROCC|2019}}
|orrialdeak= 203–320
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SROCC Ch4|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|atala=Chapter 4: Sea Level Rise and Implications for Low Lying Islands, Coasts and Communities
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/11/08_SROCC_Ch04_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=M. |abizena1=Oppenheimer
|izena2=B. |abizena2=Glavovic
|izena3=J. |abizena3=Hinkel
|izena4=R. |abizena4=van de Wal
|izena5=A. K. |abizena5=Magnan
|izena6=A. |abizena6=Abd-Elgawad
|izena7=R. |abizena7=Cai
|izena8=M. |abizena8=Cifuentes-Jara
|izena9=R. M. |abizena9=Deconto
|izena10=T. |abizena10=Ghosh
|izena11=J. |abizena11=Hay
|izena12=F. |abizena12=Isla
|izena13=B. |abizena13=Marzeion
|izena14=B. |abizena14=Meyssignac
|izena15=Z. |abizena15=Sebesvari
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SROCC|2019}}
|orrialdeak=321–445
}}
<!-- ## -->
** {{cite book |ref={{harvid|IPCC SROCC Ch5|2019}} <!-- ipcc:20200202 -->
|atala=Chapter 5: Changing Ocean, Marine Ecosystems, and Dependent Communities
|url=https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/3/2019/11/09_SROCC_Ch05_FINAL.pdf
|display-authors=4
|izena1=N. L. |abizena1=Bindoff
|izena2=W. W. L. |abizena2=Cheung
|izena3=J. G. |abizena3=Kairo
|izena4=J. |abizena4=Arístegui
|izena5=V. A. |abizena5=Guinder
|izena6=R. |abizena6=Hallberg
|izena7=N. J. M. |abizena7=Hilmi
|izena8=N. |abizena8=Jiao
|izena9=Md S. |abizena9=Karim
|izena10=L. |abizena10=Levin
|izena11=S. |abizena11=O'Donoghue
|izena12=S. R. |abizena12=Purca Cuicapusa
|izena13=B. |abizena13=Rinkevich
|izena14=T. |abizena14=Suga
|izena15=A. |abizena15=Tagliabue
|izena16=P. |abizena16=Williamson
|urtea=2019
|izenburua={{Harvnb|IPCC SROCC|2019}}
|orrialdeak=447–587
}}
=== Seigarren txostena ===
* {{Cite book |ref= {{harvid|IPCC AR6 WG1|2021}}
|egilea= IPCC |egile-lotura= IPCC
|urtea= 2021
|izenburua= Climate Change 2021: The Physical Science Basis
|saila= Contribution of Working Group I to the [[IPCC Sixth Assessment Report|Sixth Assessment Report]] of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|display-editors= 4
|editor1-izena= V. |editor1-abizena= Masson-Delmotte
|editor2-izena= P. |editor2-abizena= Zhai
|editor3-izena= A. |editor3-abizena= Pirani
|editor4-izena= S. L. |editor4-abizena= Connors
|editor5-izena= C. |editor5-abizena= Péan
|editor6-izena= S. |editor6-abizena= Berger
|editor7-izena= N. |editor7-abizena= Caud
|editor8-izena= Y. |editor8-abizena= Chen
|editor9-izena= L. |editor9-abizena= Goldfarb
|editor10-izena= M. I. |editor10-abizena= Gomis
|publisher= Cambridge University Press (In Press)
|place= Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA
|isbn=
|url= https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_Full_Report.pdf
}}
** {{Cite book |ref= {{harvid|IPCC AR6 WG1 Summary for Policymakers|2021}}
|atala= Summary for Policymakers
|url= https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_SPM_final.pdf
|egilea= IPCC |egile-lotura= IPCC
|urtea= 2021
|izenburua= {{Harvnb|IPCC AR6 WG1|2021}}
|orrialdeak=
}}
** {{Cite book |ref= {{harvid|IPCC AR6 WG1 Technical Summary|2021}}
|atala= Technical Summary
|abizena1 = Arias |izena1=Paola A.
|abizena2 = Bellouin |izena2= Nicolas
|abizena3 = Coppola |izena3 = Erika
|abizena4 = Jones |izena4 = Richard G.
|abizena5 = Krinner |izena5 = Gerhard
|display-authors=4
|url= https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_TS.pdf
|urtea= 2021
|izenburua= {{Harvnb|IPCC AR6 WG1|2021}}
|orrialdeak=
}}
**{{Cite book
|ref= {{harvid|IPCC AR6 WG1 Ch11|2021}}
|atala=Chapter 11: Weather and climate extreme events in a changing climate
| abizena1 = Seneviratne| izena1 = Sonia I.| abizena2 = Zhang| izena2 = Xuebin| abizena3 = Adnan| izena3 = M.| abizena4 = Badi| izena4 = W.| abizena5 = Dereczynski| izena5 = Claudine| abizena6 = Di Luca| izena6 = Alejandro| abizena7 = Ghosh| izena7 = S.
|url= https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_Chapter_11.pdf
|display-authors=4
|izenburua= {{Harvnb|IPCC AR6 WG1|2021}}
|urtea=2021
}}
* {{cite book
|egilea=IPCC
|ref = {{harvid|IPCC AR6 WG2|2022}}
|editorea-abizena1 = Pörtner | editoreizena1 = H.-O.
|editorea-abizena2 = Roberts |editoreizena2 = D.C.
|editorea-abizena3 = Tignor |editoreizena3 = M.
|editorea-abizena4 = Poloczanska |editoreizena4= E.S.
|editorea-abizena5 = Mintenbeck |editoreizena5= K.
|editorea-abizena6 = Alegría |editoreizena6= A.
|editorea-abizena7 = Craig |editoreizena7= M.
|editorea-abizena8 = Langsdorf |editoreizena8= S.
|editorea-abizena9 = Löschke |editoreizena9= S.
|editorea-abizena10 = Möller |editoreizena10= V.
|editorea-abizena11 = Okem |editoreizena11= A.
|editorea-abizena12 = Rama |editoreizena12= B.
|display-editors = etal
|url=https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/
|izenburua = Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|publisher = Cambridge University Press
|urtea=2022}}
* {{cite book
|egilea=IPCC
|ref = {{harvid|IPCC AR6 WG3|2022}}
|editorea-abizena1 = Shukla | editoreizena1 = P.R.
|editorea-abizena2 = Skea |editoreizena2 = J.
|editorea-abizena3 = Slade |editoreizena3 = R.
|editorea-abizena4 = Al Khourdajie |editoreizena4=A.
|display-editors = etal
|url=https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg3/
|izenburua = Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change. Contribution of Working Group III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change
|publisher = Cambridge University Press
|urtea=2022}}
** {{Cite book |ref= {{harvid|IPCC AR6 WG3 Summary for Policymakers|2022}}
|atala= Summary for Policymakers
|url= https://report.ipcc.ch/ar6wg3/pdf/IPCC_AR6_WGIII_SummaryForPolicymakers.pdf
|egilea= IPCC |egile-lotura= IPCC
|urtea= 2022
|izenburua= {{Harvnb|IPCC AR6 WG3|2022}}
|orrialdeak=
}}
{{refend}}
== Ikus, gainera ==
* [[Berotegi efektua]]
* [[Parisko Hitzarmena (2015)]]
* [[Ozono geruza]]
* [[Holozenoko iraungipen masiboa]]
* [[Live Earth]] kontzertu sorta (2007)
== Kanpo estekak ==
{{scholia}}
* https://www.euskadi.eus/informazioa/eskolako-agenda-21-jasangarritasunerako-hezi/web01-a2inghez/eu/ (Agenda 21)
* https://www.climate.gov/maps-data/data-snapshots/tempanomaly-monthly-nnvl-2019-12-00?theme=Temperature (mapa)
{{klima aldaketa}}
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Klima aldaketa]]
[[Kategoria:Ingurumenaren gaineko giza eragina]]
[[Kategoria:Klima aldakortasuaren eta aldaketaren historia]]
5ry3wn96glv5nf5fputblvb0ftxq622
Uholde
0
50749
9968220
9787890
2024-11-13T18:43:36Z
Marklar2007
1545
[[Kategoria:Uholdeak]] kendua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9968220
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
[[Fitxategi:2011 azaroa hernani uholdeak 001.jpg|thumb|320px|Uholdea [[Hernani]]n (Gipuzkoa, 2011ko azaroa)]]
[[Fitxategi:Fort Wayne flood 1982.jpg|thumb|320px|Uholdea Fort Waynen, [[1982]].]]
'''Uholdea''' lur eremuak [[ur]]ez estaltzea da<ref name=Euskaltzaindia>[https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=uholde&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&bila=bai Uholde] Euskaltzaindiaren hiztegian (kontsulta: 2021-03-05)</ref>, ohiko lekuetatik gainezka egiten duenean, adibidez, [[euri]] jasen ondorioz [[ibai]]ek gainezka egitean edo [[tsunami]]engatik itsas maila igotzean. Beste hainbat arrazoi ere daude, hala nola elur [[urtzaldi|urtzea]], [[urtegi]] baten haustura, [[maila freatiko]]aren igoera edo [[urakan]]ak eragindako itsas mailaren igoera. Ez da nahastu behar [[uraldi|ur-goraldi edo uraldiarekin]]: hor, ur kopurua erruz handitzen bada ere, ez du [[ibilgu]]tik gainezka egiten.
Ibai-uholdeak aldizkako prozesu naturalak dira eta ibai-ordokien sortzaile nagusiak: horrek ibai-ertzeko lur emankorrek [[nekazaritza]] garatzea ahalbidetu du.[[Nilo]] ibaiaren harana eta [[Mesopotamia]] horien adibide garbiak dira.
Uholdea [[arrisku natural]] nagusietako bat da eta kalte gehien sortzen duen [[hondamen natural]]a. 1996-2005 aldian, hondamendi naturalen % 80 [[Meteorologia|meteorologikoak]] edo [[Hidrologia|hidrologikoak]] izan ziren. 1973 eta 1997 artean, uholdeek urtean batez beste 66 milioi pertsonari eragin zieten eta egoerak okerrera egin du kostaldeko herri askotan<ref>{{en}} Hanson, S. et al. ''A global ranking of port cities with high exposure to climate extremes''. Climatic Change 104, 89–111 (2011).</ref><ref>{{en}} De Sherbinin, A., Schiller, A. & Pulsipher, A. The vulnerability of global cities to climate hazards. Environ. Urban. 19, 39–64 (2007).</ref>: 136 metropoli nagusietan egindako ikerketa batean [[itsas mailaren goratze]]ak eragin lezaken kostua kalkulatzeko, uholdeek 1.000 milioi inguru kostua eragingo lukete urtero 2010etik 2050era, hiri horientzat bakarrik<ref>{{en}} [http://www.nature.com/nclimate/journal/v3/n9/full/nclimate1979.html « ''Future flood losses in major coastal cities'' »] ; ''[[Nature]]'' aldizkaria, 2013-8-18.</ref>. Euskal Herrian, [[klima-aldaketa]]ren ondorioz [[euri-jasa]]k % 10 ugarituko direla aurreikusten da eta uholdeak maizago gertatuko direla<ref name=Argia>{{erreferentzia|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2374/uholdeak |izenburua=UHOLDEAK Adabakietatik neurri eraginkorretara |aldizkaria=Argia|egilea=Mikel Garcia Idiakez|data=2013ko ekainaren 23a}}</ref>. Azkenaldian eginiko [[kanal]]izazioek eta lurren artifizializazioak arriskua areagotu dute<ref name=Argia/>.
== Hitza ==
''Uholde'' izena [[euskara batua|euskara batuaz]] erabili beharrekoa<ref name=Euskaltzaindia/> da, baina beste hainbat aldaera ere daude: ''ugolde, ujolde, ujale, uriol, urjola, urolde, iholde, uheldo, usal, uxal, ufal''<ref>[https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=sarreraIkusi&Itemid=413&lang=eu&id=272654 Uholde] Euskaltzaindiaren Orotariko Euskal Hiztegian (kontsulta: 2021-3-6)</ref>. Haren [[sinonimo]] batzuk hauexek dira: Iparraldeko '''pesia''' (ur kopuru handia)<ref>[https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=pesia&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&bila=bai Pesia] Euskaltzaindiaren hiztegian (kontsulta: 2021-03-06)</ref> eta '''zoperna''' (uholdea eta berau eragiten duen ekaitza)<ref>[https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=zoperna&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&bila=bai Zoperna] Euskaltzaindiaren hiztegian (kontsulta: 2021-03-06)</ref>. Zenbait testuingurutan, ''uraldi''<ref>[https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=uraldi&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&bila=bai Uraldi] Euskaltzaindiaren hiztegian (kontsulta: 2021-03-06)</ref> sinonimotzat jotzen da, baina badirudi egokiagoa dela ''[[ur-goraldi]]a'' adierazteko.
== Motak ==
=== Eurizkoak ===
Uholdeak gerta daitezke eremu lau edo behekoetan [[euri-jasa|euri-jasek]] (edo elur-urtzeak) ur gehiago hornitzen dutenean, [[Infiltrazio (hidrologia)|infiltratu]] edo hustu daitekeena baino. Soberako ura bertan pilatzen da, batzuetan sakonera handiarekin. Lurra ase daiteke, eta infiltrazioa zaildu edo geldiarazi, batez ere [[maila freatiko]]a azalekoa bada, [[uholde-lautada|uholde-lautadetan]] bezala. Infiltrazioa txikia edo ezinezkoa da lur izoztuetan, harkaitzetan, hormigoian, [[zoladura]]n edo teilatuetan. [[Arro endorreiko]]etan uholdeak gertatzen dira [[prezipitazio (meteorologia)|prezipitazioa]] lurruntzea baino handiagoa bada<ref>{{erreferentzia|abizena1=Jones|izena1=Myrtle|izenburua=Ground-water flooding in glacial terrain of southern Puget Sound, Washington|url=https://pubs.er.usgs.gov/publication/fs11100 |data=2000|sartze-data=2015-07-23|ref=MJones|hizkuntza=en}}</ref>.
=== Ibaikoa ===
[[Ibai]] edo [[erreka]] mota guztietan gerta daitezke uholdeak, eskualde hezeetako [[baserreka]] txikienetatik hasi eta klima idorretako [[uhar]] eta [[uadi]]etaraino, baita munduko [[Amazonas|ibai handienetan]] ere. Uholde batzuk oztopoek eragindakoak edo areagotutakoak izan daitezke, hala nola, [[luizi]]ek, izotz edo hondakin pilaketek edo [[kastore]]en [[urtegi]]ek.
Uholde batzuk geldoak izaten dira gehien bat [[arro hidrografiko]] zabalak dituzten ibai handietan. [[Emari]]a gutxika baina etengabe hazten da, euri-jasa luzeengatik, elur urtze lasterrengatik edo [[zikloi tropikal]]engatik.
Uholde azkarrak, maizago gertatzen dira ibai txikiagoetan, haran malkartsuetako ibaietan, ibilbidea batez ere eremu iragazgaitzetan igarotzen denean edo normalean [[ibilgu]] lehorrak dutenetan.
=== Kostakoa ===
Kostaldean faktore ugarik sor dezakete uholdea, batez ere konbinatzen direnean: [[haize]]ak eta [[presio atmosferiko]] txikiak eragindako [[itsas maila]]ren igoerak, [[itsasgora]] handiak, olatu handiak ([[tsunami]]ak edo [[zikloi tropikal]]ak kasu larrietan) eta abar. Gainera, [[estuario]] eta ibai-ahoetan aurreko faktoreak uholdeak sor ditzakete ibaiko [[emari]]arekin elkartzean.
<gallery>
File:Katrina-new-orleans-flooding3-2005.jpg|[[New Orleans]] urpean, [[Katrina urakana]]ren ondoren.
File:Venezia-Venice-Venedig-at-night JBU-02.JPG|"Ohiko" uholdea [[Venezia]]n, [[Italia]].
File:Rapid Creek flooding 1.jpg|Erreka bat gainezka, [[montzoi]] euriengatik eta itsasgora handiengatik [[Darwin (Australia)|Darwin]], [[Australia]].
File:Nerbioi ibaia Basauri parean W1009854.jpeg|Uholdea [[Basauri]]n (2008)
</gallery>
== Babesa ==
[[Fitxategi:Thames Barrier 03.jpg|thumb|320px|[[Thames Barrier]], [[Londres]] uholdeetatik babesteko hesi edo [[konporta]]k.]]
[[Neolito]]aren hasieratik, [[sedentarizazio]]a hasi zenetik eta, beraz, kostaldeko eremu lauak edo ibai-haranak okupatu zirenetik, gizakiak uholdeei aurre egiteko erronka izan du. [[Antzinako Egipto|Egipton]] eta [[Mesopotamia]]n jada eraiki ziren ibai-babes garrantzitsuak, hala nola [[dike]]ak, urak desbideratzeko [[ubide]]ak eta ibilguen hobetzeak hiriguneetan. Lan hidraulikoak [[Antzinako Grezia|Grezian]] eta [[Antzinako Erroma|Erroman]] ere egin ziren, bai edateko ura lortzeko, bai arriskuak saihesteko. [[Txina]]n, XII. mendean jada eraikitzen ziren ubide handiak ibaietan, eta [[montzoi]]ek eragindako [[uraldi]]ei aurre egiten saiatzen ziren.
Gaur egun, uholdeen aurkako babesak oso aurreratuak dira herrialde garatuetan. Babes-neurriak sistema askotan oinarritzen dira: dikeak, metalezko [[hesi]] mugikorrak, [[urtegi]] erregulatzaileak eta hustubideak. Egoera arriskutsuei aurre egiteko alerta-sistemak ere oso garatuta daude: [[eguraldi iragarpen]]a, alerta hidrologikoa zehazten duten ibai-edukieren behaketa eta [[itsasikara]]k detektatzeko sistemak.
[[Itsasgora]]k eragindako itsas uholdeen aurkako babesa oso garatuta dago [[Herbehere]]etan, non dike sare batek barruko zein kanpoko urak erregulatzen dituen. [[Venezia]]k eta [[Londres]]ek ere antzeko babesak dituzte (MOSE eta [[Thames Barrier]] hurrenez hurren). Urtegi erregulatzaileak oso ugariak dira [[klima mediterraneo]]ko eskualdeetan, hala nola [[Kalifornia]]n eta [[Hego Europa]]n, eta lehorte-garaian ura biltzeko eta ibai-uraldiei eusteko balio dute. Beste ekintza batzuen helburua hirietatik arriskua urruntzea izan da, [[ibilgu]]a desbideratuz eta, aldi berean, husteko gaitasun handiagoa emanez, hala nola [[Valentzia]]n edo [[Sevilla]]n. Ibaien kanalizazioa, hala nola [[Rhin]] ibaiarena, lan handiagoa da, eta [[arro]] osorako plana izan behar du berarekin (husteko gaitasuna handitzea, desbideratze puntualak, [[meandro]]ak murriztea, urtegiak eraikitzea eta handitzea, etab.). Ekintza horietako batzuk eztabaidagarriak izan dira, sortzen dituzten efektuengatik. Adibidez, Rhin ibaiko meandroak kentzean, [[ur-goraldi]]ko uhina lasterragoa da eta, beraz, indar handiagoa izan ohi du.
[[Legedi]]ak aurrerapen handia egin du, eraikuntzak debekatuz 100 urteko [[itzulera-denbora]]n urpean gera daitezkeen eremuetan{{erref behar}}. Kartografia zabalari esker, arrisku-eremuak zein diren jakin ahal izan da, ondoren lursailetan eragin ahal izateko.
=== Arrisku kudeaketa ===
[[Unesco]]ren arabera<ref>Flood Risk Management: A Strategic Approach. [[Unesco]], 2013</ref><ref name=Ura>{{erreferentzia
|izenburua=UHOLDE-ARRISKUA KUDEATZEKO PLANA 2015-2021
|url=https://www.uragentzia.euskadi.eus/contenidos/informacion/docu_plan_gestion_riesgo_inund/eu_def/adjuntos/20151223/PGRI_DHC_ORIENTAL_2016_ED%2020_2016_eu.pdf
|egilea=
|argitaletxea=[[Ura agentzia]]
|data=2016
|sartze-data=2021-3-11
|formatua=pdf
}}</ref>, uholde-arriskuaren kudeaketan funtsezko bederatzi arau bete beharko lirateke. Hauek dira:
* Babes absolutua ezinezkoa dela onartzea eta plangintza istripuak kontuan hartuta egitea, lehengoratze ahalmena ([[erresilientzia]]) hobetuz.
* Uholde batzuk nahita bultzatzea, [[nekazaritza]]rako lursail emankorrak eta [[ingurumen]]aren aldetik balio handikoak sortzen baitituzte. Gainera, ibaiari lekua emateak egoera onean mantentzen ditu [[ekosistema]]k eta beste gune batzuetako uholde posibilitatea murrizten du.
* Arriskuak eta ziurgabetasunak ulertzea erabakiak hartzeko unean.
* Etorkizuna iraganarekiko bestelakoa izango dela kontuan hartzea, egokitzapen estrategiak garatuz eta bihar-etziko aldaketen ([[klima]], gizartea, egoera estrukturala eta bestelakoen) eragina kontuan hartuz.
* Erantzun multzo bat erabiltzea, eta ez soilik neurri bakarrean oinarritzea.
* Baliabide mugatuak modu eraginkor eta egokian erabiltzea, ingurumen, ekonomia eta gizarte aukeren sustapenarekin zerikusi dutenak.
* Gobernuek, enpresek, erkidegoek eta gizakiek parte-hartzaile aktiboak izatea, erantzukizuna elkarrekin hartuaz.
* Arriskua eta ziurgabetasuna luze-zabal jakinaraztea, gizarte osoa hobeto prestatuta egoteko.
* Tokiko [[ingurumen]]a islatu eta uholdeetarako plangintza beste plangintza prozesu batzuekin integratzea.
=== Ekintzak ===
[[Fitxategi:Arques_chemin_ZAC_garenne.JPG|thumb|250px|[[Areka]] landatua, euri-urak bideratu, frenatu, infiltratu eta lurruntzen dituena ibaira isuri baino lehen, ([[Arques (Pas-de-Calais)|Arques]], [[Pas-de-Calais]]).]]
[[Fitxategi:Streetside swale Seattle.jpg|thumb|250px|[[Areka]] landatua hirigunean ([[Seattle]], AEB), [[espaloi]] eta [[galtzada]] artean, euri-urak kudeatzeaz gain [[biodibertsitate]]a sustatzen duena.]]
Hustu beharreko ur kopuruaren eta ahalmen hidraulikoen artean desegokitasuna dagoenez, uholdeen kudeaketak honako helburu hauek ditu, beti ere Unescoren arauak betez<ref name=Ura/>, oro har ekintza erresiliente, ekonomiko eta ekologikoak izanik:
* Ibaian gora:
** Lur eremu berrien iragazgaiztasuna mugatzea eta jada eremu iragazgaitzak direnetan, batez ere hiriguneetan, iragazkortasuna berreskuratzea [[infiltrazio]]a ahalbidetzeko.
** [[Hezegune]]ak kontserbatzea eta sustatzea<ref>{{fr}} [https://web.archive.org/web/20150417131347/http://www.snpn.com/spip.php?article2068#82-83 ''Zones Humides Infos'' n°82-83, 2014, Zones humides, submersions et inondations]</ref>, eta ura mantentzeko bestelako eremuak egitea, infiltratzeaz gain uraren jarioa frenatzeko.
* Ibaian behera
** Uraldien hedaguneak leheneratzea (ibai-ohe txikia eta [[uholde-lautada|handia]]).
** Husteko ahalmena berrezarri edo hobetu ([[ibaiertz]]ak mantendu, flotakin pilaketak ezabatu, hondoak dragatu...)
== Munduan ==
[[Fitxategi:KatrinaNewOrleansFlooded edit2.jpg|thumb|240px|[[New Orleans]] (AEB) [[Katrina urakana]] igaro ondoren (2005).]]
Udako [[montzoi]] haizeek sortutako eurite handiek [[hondamen]]a ekartzen dute. [[Asia hegoalde]]ko eta [[Asia hego-ekialde|hego-ekialdeko]] montzoien eraginpeko lurraldeetan udan egiten du urte osoko euri gehiena. [[Txina]]n, esaterako, 1000-2000 izaten dira urtean hegoaldeko ibai handien uholdeetan.
Bitarteko latitudeetan, [[goi troposfera]]n aire masa hotzak zabaltzean sortzen diren konbekziozko ekaitzak dira euri eta ibai uholdeen eragileak. [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] uholde asko izaten dira, eta urtean 3.000 milioi dolarreko galerak sortzen dituzte; bereziki aipagarriak dira [[Missouri]]-[[Mississippi]] ibaien arroko uholdeak. Europan, berriz, udazkeneko euri jasak eta euri horien ondoriozko uholdeak dira arrisku gehien dakartenak; kalte handienak [[Mediterraneo]] mendebalean ([[Frantzia]], [[Italia]], [[Espainia]]) eta [[Afrika iparraldea]]n izaten dira, euri bideetan eta ibai euri bideetan sortzen diren uholdeen eraginez.
Espainian euri uholdeak dira, [[lehorte]]ekin batera, galera ekonomiko handienak eta, batez ere, hildako gehien eragiten dituen klimaren gertaera, batez ere irailean eta azaroan. Kantauri aldean, dena den, uda aldean izaten dira euri erauntsi larrienak (abuztuan batez ere), eta baita otsailean eta martxoan ere. Oso kontuan hartzekoak dira 1983ko abuztuan [[Nafarroa]]n, [[Kantabria]]n eta [[Euskal Autonomia Erkidegoa]]n izan ziren uholdeak, 80 hildako eta ekonomia kalte handiak sorrarazi baitzituzten.
Azpian mundu zabaleko uholde hilgarrienen zerrenda, 100.000 hildakotik gora:
{| class="sortable wikitable" style="width:95%;"
|- style="background:#ccc;"
! style="width:20%;"|Hildakoak !! style="width:40%;"|Gertaera !! style="width:20%;"|Lekua !! style="width:20%;"|Urtea
|-
||2.500.000–3.700.000<ref>[https://web.archive.org/web/20080421043514/http://www.nbc10.com/news/4030540/detail.html Worst Natural Disasters In History] (2012-06-07), Kontsulta: 2012-06-12</ref> || 1931ko uholdeak || [[Txina]] || 1931
|-
||900.000–2.000.000 || 1887ko [[Ibai Urdin]]eko uholdea || Txina || 1887
|-
||500.000–700.000 || 1938ko Ibai Urdineko uholdea|| Txina || 1938
|-
||231.000 || Banqiao urtegiaren haustura, Nina tifoiaren eraginez. 86.000 ggb uholdeengatik eta 145.000 ondorengo [[izurri]]agatik. || Txina || 1975
|-
||230.000 || [[2004ko Indiako ozeanoko lurrikara|2004ko Indiako ozeanoko tsunamia]] || [[Indonesia]] || 2004
|-
||145.000 || 1935ko [[Ibai Hori]]ko uholdea || Txina || 1935
|-
||100.000+ || Sint-Felix uholdea, ekaitzak eraginda || [[Herbehereak]] || 1530
|-
||100,000 || [[Hanoi]] eta [[Ibai Gorria]]ren deltako uholdea || [[Ipar Vietnam]] || 1971
|-
||100.000 || 1911ko Ibai Horiko uholdea || Txina || 1911
|}
=== Euskal Herrian ===
{{sakontzeko|Uholde historikoak Euskal Herrian}}
[[Fitxategi:Inundaciones en diversos lugares de Gipuzkoa (19 de 30) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka.jpg|thumb|300px|Uholdeak Gipuzkoan (1932)]]
[[1983ko uholdeak]] oso larriak izan ziren, [[Euskal Herria]]n eta bereziki [[Bizkaia]]n kalte ugariak eragin zituztelako.
[[Mungia]]n eta inguruko herrietan, [[Butroe]] ibaiak, eta [[Gobela (ibaia)|Gobelak]] [[Getxo]]n zein [[Berango]]n ere kalte handiak eragin dituzte azken urteetan.
[[2008ko ekaineko Bizkaiko uholdeak|2008ko ekainaren 1ean]] uholde larriak gertatu ziren Bizkaian, Getxo eta Berangon besteak beste.
[[2011]]ko [[azaroaren 5]]tik [[azaroaren 7]]ra [[Gipuzkoa]], Bizkaia eta [[Nafarroa]]ko iparraldean (batez ere [[Baztan]] eskualdean) jazo ziren: horren ondorioz, [[Irun]]en pertsona bat hil zen eta [[Derio]]n beste pertsona bat galdu.
[[2015]]eko [[urtarrilaren 13]]an zabaldu zenez, [[Euskal Autonomia Erkidegoa|EAE]]<nowiki/>ko ehun tokik uholdeak jasateko arriskua dute<ref>[https://web.archive.org/web/20181015073259/https://www.berria.eus/paperekoa/5104517/016/003/2015-01-14/100.htm «100»], ''Berria'', 2015-01-14</ref>.
== Uholde Handia ==
{{sakontzeko|Uholde Handia}}
[[Fitxategi:William de Brailes - The Flood of Noah (Genesis 7-11-24) - Google Art Project.jpg|thumb|240px|Uholde Handia [[XIII. mende]]ko [[miniatura]] batean (egilea: William de Brailles, [[Oxford]], [[Ingalaterra]])]]
[[Uholde Handia]]ren mitoak (zibilizazio-suntsitzaileak) kultura askotan hedatuta daude: [[Mesopotamia]]ko uholde kontakizunak, manvantara-sandhya [[Hinduismo]]an, Gun-Yu txinatar mitologian, [[Deukalion]] eta [[Pirra]] [[greziar mitologia]]n, [[Genesi]]ko Uholde Handia, Bergelmir [[eskandinaviar mitologia]]n, [[Polinesia]]ko eskualde batzuetako kontakizunak, [[maia]] eta [[kitxe]]en ohiturak Erdialdeko Amerikan, eta Australiako zenbait tributan.
Erlijiozko testuetan, uholdeak jainkozko [[zigor]]tzat jotzen dira sarritan. Adibide nagusia [[Hasiera (Biblia)|Genesi]] liburuko Uholde Handiaren kontakizuna da, rol nabarmena duena [[Judaismo]]an, [[Kristautasun]]ean eta [[Islam]]ean.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|2}}
{{lur}}
== Ikus, gainera ==
* [[Klima aldaketa]]
* [[Uholde historikoak Euskal Herrian]]
* [[Uholde-lautada]]
* [[Uholde Handia]]
== Kanpo estekak ==
* {{eu}}: [http://www.argia.com/argia-astekaria/2374/uholdeak Uholdeak: adabakietatik neurri eraginkorretara erreportajea Argia astekarian (2013)]
* {{eu}}: [http://zientzia.net/artikuluak/uholdeak-konponbide-berriak-betiko-arazoari/ "Uholdeak: konponbide berriak betiko arazoari"]{{Apurtutako esteka|date=maiatza 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}. Zientzia.net (2013)
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Uholdea]]
[[Kategoria:Arrisku klimatikoak]]
lu1o4ewqqef9kr41xygjb0m58kvre2q
Masturbazio
0
55402
9968228
9966162
2024-11-13T18:51:15Z
Theklan
336
Jok Dosto wikilariaren aldaketak ezabatuz, Mathspa wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
9941162
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Caucasian man masturbating.jpg|Gizon masturbazioa|thumb]]
[[Fitxategi:Vaginal_fingering_in_bed.jpg|Emakume masturbazioa|thumb]]
'''Masturbazioa''' gozamen sexuala edo [[orgasmo]]a lortzeko organo [[sexu ugalketa|sexualak]] kitzikatzea da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Your Guide to Masturbation|hizkuntza=en-US|url=http://www.webmd.com/sex-relationships/guide/masturbation-guide|aldizkaria=WebMD|sartze-data=2018-06-03}}</ref>, normalean sarketatik kanpo edo horren aurrekari bezala. Estimulazioa lortzeko erabili daitezke eskuak, [[Behatz bat egin|behatzak]], eguneroko objektuak, [[sexu-jostailu]]ak (adibidez, [[dildo]] bat) edo horien arteko konbinazio bat. Masturbazioa norbere organoak kitzikatzea izan ohi da gehienetan, nahiz eta bikote barruan batak bestearenak kitzikatzea ere izan daitekeen.
Mendeetan zehar [[tabu]] sendoak egon dira masturbazioaren inguruan. Gizarterik [[puritanismo|puritanoenetan]] masturbazioa erabat gaitzetsi izan da eta era guztietako bitartekoak jarri izan dira ekintza hau errotik mozteko. [[Sigmund Freud]]ek [[XX. mendea]]n agertarazi zuenez, masturbazioa ordura arte uste zena baino fenomeno askoz hedatuagoa zen. [[Havelock Ellis]] bere garaikideak beste tabu garrantzitsu bat ezabatu zuen, [[emakumezko]]ak [[gizonezko]]ak beste masturbatzen direla agertarazi zuenean. Izan ere, ordura arte masturbazioa gizonezkoen praktika sexuala zela uste zen; ikerketa honetatik abiatuta, [[emakumeen sexualitatea]]ri buruzko beste hainbat tabu ezabatu ziren
<ref>{{Erreferentzia|izena=Havelock|abizena=Ellis|izenburua=Studies in the Psychology of Sex, Volume 1
The Evolution of Modesty; The Phenomena of Sexual Periodicity; Auto-Erotism|hizkuntza=English|data=2004-10-08|url=http://www.gutenberg.org/etext/13610|sartze-data=2018-06-03}}</ref>
.
Masturbazio motak desberdinak dira gizonezko eta emakumezkoen artean. Gizonezkoak orokorrean eskuaz [[zakil]]a inguratuz eta goitik beherako mugimenduak eginez masturbatzen dira. Emakumeak beraien [[bagina]] eta [[klitori]]a igurtziz masturbatu ohi dira. Gaur egungo medikuntzak masturbazioa ekintza psikologiko normala dela adierazten du<ref>{{Erreferentzia|izena=Szasz, Thomas,|abizena=1920-2012.|izenburua=The second sin|argitaletxea=Routledge & Kegan Paul|data=1974, ©1973|url=https://www.worldcat.org/oclc/4813855|isbn=0710077572|pmc=4813855}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Michael S.|abizena=Patton|izenburua=Masturbation from Judaism to Victorianism|orrialdeak=133–146|hizkuntza=en|data=1985-06|url=https://link.springer.com/article/10.1007/BF01532257|aldizkaria=Journal of Religion & Health|alea=2|zenbakia=24|issn=0022-4197|doi=10.1007/bf01532257|sartze-data=2018-06-03}}</ref>, eta ez da aurkitu inongo harremanik masturbazioaren eta gaixotasun psikologikoen artean<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Masturbation as a means of achieving sexual health|argitaletxea=Haworth Press|data=2003|url=https://www.worldcat.org/oclc/50913590|isbn=0789020475|pmc=50913590}}</ref>.
== Etimologia ==
Etimologia zaila du masturbazio hitzak. [[Latin]]eko ''masturbari'' hitzetik dator eta hitz teknikoagoa den '''onanismo'''ren parekoa da. Latinezko aditzaren jatorria ezezaguna da. Etor liteke [[antzinako greziera]]ko μέζεα hitzetik (genitalak) edo idatzita ikusi ez den *''manu stuprare'' ("eskuarekin ohorea galdu") hitz elkarketatik etorri<ref>{{Erreferentzia|izena=Dally, Peter (Peter|abizena=John)|izenburua=The fantasy factor|argitaletxea=Weidenfeld and Nicolson|data=1975|url=https://www.worldcat.org/oclc/1694576|isbn=0297769456|pmc=1694576}}</ref>.
== Terminologia ==
Masturbazio hitza da praktikari ematen zaion hitz formala, baina eguneroko hizkeran beste hitz asko erabiltzen dira. "Norberarekin jolasten" edo "Norberari plazera ematen" kontzeptuak erabil daitezke [[eufemismo]] gisa, edo gizonezkoen masturbazioan ''kanpaia jo''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=kanpaia jo {{!}} Gaurko hitza|hizkuntza=en-US|url=http://euskaljakintza.com/gaurkohitza/kanpaia-jo|aldizkaria=Gaurko hitza|sartze-data=2018-06-03}}</ref>, ''idiarena jo''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskaltzaindiaren Hiztegia|hizkuntza=eu-es|url=http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=idi&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&bila=bai|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2018-06-03}}</ref>, ''erruberan egin'', ''eragin'', ''partxisean aritu'', ''Santa Ageda kantatu'', ''astindu bat eman'', ''eskopeta garbitu'', ''adarra jo'', ''eskulanak egin''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=kanpaia jo - Hiztegia - Gazte gara gazte|hizkuntza=eu|url=http://gazteak.ahotsak.eus/gazte-hiztegia/sarrera/kanpaia-jo|aldizkaria=gazteak.ahotsak.eus|sartze-data=2018-06-03}}</ref>; emakumezkoen kasuan ''behatza-sartu'', ''txipiroia garbitu'', ''ikutu'', ''sagua klikatu'', ''panderoa jo'', ''atzamarrarekin ibili'', ''eskulanak egin'' bezalakoak erabiltzen dira<ref>{{Erreferentzia|izenburua=behatza(k) sartu - Hiztegia - Gazte gara gazte|hizkuntza=eu|url=http://gazteak.ahotsak.eus/gazte-hiztegia/sarrera/behatzak-sartu|aldizkaria=gazteak.ahotsak.eus|sartze-data=2018-06-03}}</ref>. Ingurune erlijiosoetan eta hiztegi zaharretan "norberaz [[Sexu-abusu|abusatu]]" edo "autopoluzio" bezalko kontzeptuak agertzen zire<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Masturbation and the Bible|url=http://www.ldolphin.org/Mast.shtml|aldizkaria=www.ldolphin.org|sartze-data=2018-06-03}}</ref>n. Hala ere, existitzen diren [[eufemismo]] eta [[disfemismo]] guztiak kontaezinak dira.
== Teknikak ==
=== Orokorra ===
[[Fitxategi:Vibratoren_bunt_DSCF7424.jpg|thumb|Bi [[bibragailu]] sex-shop batean.]]
Masturbazioa honetan datza: pertsona baten [[genital]]en eremua ukitu, presionatu, igurtzi edo masajeatzean, [[hatz]]ekin edo objektu batekin, hala nola [[burko]] baten kontra; hatzak edo objektu bat [[bagina]]n edo [[uzki]]an sartzean; eta [[zakil]]a edo [[bulba]] [[bibragailu]] elektriko batekin estimulatzean, zeina baginan edo uzkian ere sar baitaiteke. Masturbazioan, [[titiburu]]ak edo beste [[gune erogeno]] batzuk ukitu, igurtzi edo atximurkatu ere egin daitezke. Batzuetan [[lubrifikatzaile]]ak aplikatzen dira marruskadura murrizteko<ref>{{Erreferentzia|izenburua=5 great reasons to use lube the next time you’re getting intimate|hizkuntza=en|data=2019-05-09|url=https://www.ippf.org/blogs/lube-5-great-reasons|aldizkaria=IPPF|sartze-data=2022-05-22}}</ref>.
[[Pornografia]], [[fantasia sexual]]ak edo beste estimulu erotiko batzuk irakurtzeak edo bistaratzeak [[sexu-askapen]]erako nahia eragin dezake, masturbazioaren bidez, adibidez. Pornografia masturbazioari laguntzeko eta masturbazioaren esperientzia hobetzeko ere erabiltzen da<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Masturbation Matters: 15 Better Ways to Get Off|hizkuntza=en|data=2017-02-23|url=http://www.advocate.com/sexy-beast/2017/2/23/masturbation-matters-15-better-ways-get|aldizkaria=www.advocate.com|sartze-data=2022-05-22}}</ref>.
[[Fitxategi:Pelvis and hands of nude woman masturbating with sex toy.jpg|thumb]]
Pertsona batzuek plazer sexuala lortzen dute objektuak sartuz, hala nola [[uretrako zunda]]k, [[uretra]]n ([[gernu]]a jariatzen den hodia eta, gizonengan, [[semen]]a)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Go Ask Alice!: "Cock-stuffing"|data=2005-02-19|url=https://web.archive.org/web/20050219153312/http://www.goaskalice.columbia.edu/3516.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-05-22}}</ref>. Batzuetan beste objektu batzuk erabiltzen dira, hala nola [[boligrafo]]ak eta [[termometro]]ak, baina praktika horrek lesioak edo infekzioak eragin ditzake<ref>{{Erreferentzia|izena=Krishanth|abizena=Naidu|izenburua=An unusual urethral foreign body|orrialdeak=1052–1054|hizkuntza=en|abizena2=Chung|abizena3=Mulcahy|izena2=Amanda|izena3=Maurice|data=2013-01-01|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2210261213002320|aldizkaria=International Journal of Surgery Case Reports|alea=11|zenbakia=4|issn=2210-2612|pmid=24055017|pmc=PMC3825963|doi=10.1016/j.ijscr.2013.07.017|sartze-data=2022-05-22}}</ref>. Pertsona batzuk masturbatzen dira [[koito]]a simulatzen duten makinak erabiliz.
Gizonak eta emakumeak masturba daitezke orgasmotik gertu egon arte, pixka batean geldi daitezke kitzikapena murrizteko eta berriro masturba daitezke. Ziklo hau hainbat aldiz errepika dezakete. "Geldialdi eta abio" pilaketa horrek, [[orgasmoaren kontrola]] izenekoa, [[orgasmo]] are indartsuagoak lor ditzake<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Stop-and-Go Masturbation Technique for Men and Women|data=2012-01-01|url=https://web.archive.org/web/20120101205321/http://sexeditorials.com/masturbation/male/stop-and-go.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-05-22}}</ref>. Oso gutxitan, pertsonek estimulazioa uzten dute orgasmoaren aurretik, orgasmoaren ondoren normalean jaisten den energia altuari eusteko, bereziki [[tantra]] deitzen den metodoarekin.
=== Gizonezkoak ===
[[Fitxategi:Male_adult_masturbation.gif|thumb|Gizonezkoen masturbazio teknikarik ohikoena.]]
[[Fitxategi:Scrotal transformation during rising sexual excitement.jpg|thumb|[[Barrabil-zorro]]aren aldaketak masturbazioan zehar.]]
Posizio ohikoenak hauek dira: bizkarrez edo ahuspez etzanda, eserita, [[kokoriko]], [[belauniko]] edo zutik. Gizonen artean masturbazio-teknika ohikoena da zakilari ukabila askatuta eustea eta, ondoren, eskua ardatzean gora eta behera mugitzea. Estimulazio mota hori izaten da orgasmoa eta [[eiakulazio]]a lortzeko behar den guztia. Eskuaren mugimenduaren abiadura masturbazio-saioan zehar alda daiteke.
Gizonezkoen masturbazio-teknikak desberdinak izan daitezke [[erdainkuntza]] izan duten gizonen eta ez direnen artean. Pertsona batentzat funtziona dezaketen teknika batzuk zailak edo deserosoak izan daitezke beste batentzat. Erdainkuntza egin ez zaien gizakien kasuan, zakilaren estimulazioa [[prepuzio]]aren "ponpaketatik" etorri ohi da, eta horren bidez prepuzioa [[glande]]aren gainean eutsi eta gorantz eta beherantz irristatzen da, zeina, prepuzioaren luzeraren arabera, osorik edo partzialki estaltzen den eta gero mugimendu azkar batez deskubritzen den. Kanpoko prepuzioa leunki irristatzen da barruko prepuzioaren gainean. Glandea bera zabaldu eta luzatu egin daiteke estimulazioak aurrera egin ahala, kolore apur bat ilunagoa hartuz, prepuzioa irristatzeak marruskadura murrizten duen bitartean. Zirkuntzisiotik larruazala soberan duten gizon batzuek ere erabil dezakete teknika hori.
Gizon erdainduen kasuan, zeinetan glandea ia edo erabat agerian dagoen, teknika honek kontaktu zuzenagoa sortzen du eskuaren eta glandearen artean. Marruskadura, narritadura eta ondoriozko mina saihesteko, batzuek nahiago izaten dute lubrifikatzaile pertsonala, masturbazio-krema edo [[Listu|listua]] erabiltzea.
Zakilaren azala ere aurrerantz eta atzerantz irristatu daiteke, [[Hatz erakusle|hatz erakuslea]] eta [[Erpuru|hatz lodia]] zakilaren inguruan jarrita. Horren aldaera bat da hatzak eta erpurua zakilaren gainean jartzea, txirula bat ukituko balitz bezala, eta gero aurrera eta atzera mugitzea. Gainazal eroso baten gainean ahuspez etzanda, adibidez koltxoi edo burko baten gainean, zakila haren kontra igurtzi daiteke. Teknika honetan simulakroa edo [[bagina artifizial]]a erabil daiteke.
[[Fitxategi:Boy anal fingering.gif|thumb|Masturbazio teknika uzkian zehar prostatako masajearen bidez.]]
[[Prostata]]ko masajea estimulazio sexualerako erabiltzen den beste teknika bat da, askotan orgasmoa lortzeko. Prostatari batzuetan "[[g puntu]] maskulinoa" edo P puntua esaten zaio<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hitting the P-Spot {{!}} Psychology Today|hizkuntza=en|url=https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-red-light-district/201410/hitting-the-p-spot|aldizkaria=www.psychologytoday.com|sartze-data=2022-05-22}}</ref>. Gizon batzuek orgasmoa lor dezakete prostata-guruina estimulatuz, uzkiak [[ondeste]]an ondo sartutako kontsolagailu lubrifikatu batekin estimulatuz, eta prostataren estimulazioaren sentsazioaren berri ematen duten gizonek emakumeen antzeko deskripzioak eman ohi dituzte G puntuaren estimulazioaren inguruan<ref>{{Erreferentzia|izena=Martha S.|abizena=Rosenthal|izenburua=Human sexuality : from cells to society|data=2013|url=https://www.worldcat.org/oclc/742510222|isbn=978-0-618-75571-4|pmc=742510222|sartze-data=2022-05-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Alice Kahn|abizena=Ladas|izenburua=The G spot and other recent discoveries about human sexuality|argitaletxea=Dell|data=1983|url=https://www.worldcat.org/oclc/9912371|isbn=0-440-13040-9|pmc=9912371|sartze-data=2022-05-22}}</ref>. Prostata kanpotik estimulatzea ere atsegina izan daiteke, [[perineo]]ko presioaren bidez.
Prostataren estimulaziorik gabeko [[uzki-masturbazio]]a, hatzekin edo beste era batera, gizon batzuen beste teknika bat ere bada. Uzkiko muskuluak orgasmoan uzkurtzen direnez, [[esfinter]]ra irekita mantentzen duen objektu bat egoteak uzkurduren sentsazioa indartu eta orgasmoa areagotu dezake<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Anal Sex, defined -- Discovery Health -- sex, anal|data=2002-06-13|url=https://web.archive.org/web/20020613200634/http://health.discovery.com/centers/sex/sexpedia/analsex.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-05-22}}</ref>. Praktika atsegina izan daiteke, uzkian nerbio-amaiera ugari izaten direlako, eta hatza sartzen den bitartean uzki-esfinterreko muskuluak luzatzean estimulazio gehigarria lortzen delako. Komeni da kalitate oneko lubrifikatzaile pertsonal bat erabiltzea, plazer-sentsazioa areagotzeko eta sarketa errazteko. Pertsona batzuek uzkiaren kanpoaldeko eraztuna estimulatu besterik ez dute egiten, eta beste batzuek, berriz, hatz bat edo gehiago sartzen jarraitzen dute.
Gizonezkoen masturbazio-tekniketan beste aldaketa asko daude. Gizonek ere igurtzi edo masajea eman diezaiekete glandeari, glandearen ertzari eta [[zakil-hari]]ari. Gizon batzuek zuzenean jartzen dituzte bi eskuak zakilaren gainean masturbazioan, eta beste batzuek, berriz, esku librea erabil dezakete [[barrabil]]ak, titiburuak edo gorputzeko beste atal batzuk laztantzeko. Titiburuak gune erogenoak dira, eta masturbazioan duten estimulazio indartsuak zakila beste modu batera egingo lukeena baino azkarrago tente jartzea eragiten du. Batzuek eskua geldirik eduki dezakete, bertan ponpatzen duten bitartean, pelbiseko bultzadekin, koitoaren mugimenduak simulatzeko. Batzuk jarrera onean etzan daitezke eta haien genitalak maindirearen edo beste gainazal baten kontra igurtzi, ''prona masturbazioa'' izeneko teknika bat<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Prone masturbation a threat? Probably not|url=https://www.idsnews.com/article/2015/10/prone-masturbation-a-threat-probably-not|aldizkaria=Indiana Daily Student|sartze-data=2022-05-22}}</ref>. [[Bainugela]]n edo [[dutxa]]n, gizon batek eskuzko dutxa-buru baten bidez zuzendu dezake ura bere zakilera, barrabiletara edo perineora. Beste batzuek bibragailuak eta emakumeen masturbazioari lotutako beste sexu-gailu batzuk ere erabil ditzakete.
=== Emakumezkoak ===
{{Ikus gainera|hatzak sartu}}
[[Fitxategi:Intimate touch.jpg|thumb|Hatz bat edo gehiago baginan sartzea ere ohikoa da masturbazioan zehar.]]
[[Fitxategi:Vulva during orgasm.gif|thumb|Vulva masturbazioaren bidez lortutako orgasmoan]]
Emakumezkoen masturbazioa emakumearen [[bulba]] laztandu edo igurztea da, batez ere [[klitori]]a, hatz erakuslearekin edo erdiarekin, edo biekin. Batzuetan hatz bat edo gehiago sartzen dira [[bagina]]n bere aurrealdeko pareta laztantzeko, non [[G puntua]] egon daitekeen. Bagina eta klitoria estimulatzeko, masturbazio-bitartekoak ere erabil daitezke, hala nola [[bibragailu]] bat, [[dildo]] bat edo [[bola txinatar]]rak. Emakume askok bularrak laztantzen dituzte edo [[titiburu]] bat estimulatzen dute esku librearekin, eta batzuek uzkiko estimulazioaz ere gozatzen dute. Batzuetan lubrifikatzaile pertsonala erabiltzen da masturbazioan, batez ere barneratzea dagoenean, baina hori ez da unibertsala eta emakume askok nahikoa aurkitzen dute lubrifikazio naturala.
Gizonek bezala, emakumezkoen masturbazioa egiteko ohiko posizioen artean daude bizkarrez edo ahuspez etzanda egotea, eserita, kokoriko, belauniko edo zutik. Bainugelan edo dutxan, emakumeak eskuzko dutxa-buru baten bidez bideratu dezake ura bere klitoriara, bulbara edo perineora. Ahoz behera etzanda, eskuak erabil ditzake, burko baten, ohearen izkinaren edo ertzaren, kide baten hankaren edo jantzi zimurren baten gainean [[zangalatraba]] eser daiteke, eta bulba eta klitoria haren kontra mugitu. Zutik, aulki bat, altzari baten izkina edo garbigailu bat erabil daiteke klitoria ezpainen eta arroparen bidez estimulatzeko. Pertsona batzuk zuzeneko kontakturik gabeko klitoriari aplikatutako presioaren bidez masturbatzen dira, adibidez, esku-ahurra edo barruko arroparen edo beste jantzi batzuen aurka sakatuz. [[1920ko hamarkada]]n, [[Havelock Ellis]]ek jakinarazi zuen pedala [[josteko makina]]k erabiltzen zituzten mende hasierako jostunek orgasmoa lor zezaketela aulkien ertzetik gertu eserita<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Studies in the psychology of sex. Vol. 1, Sexual inversion / by Havelock Ellis. / by Havelock Ellis.|hizkuntza=en|url=https://wellcomecollection.org/works/ustgma45|aldizkaria=Wellcome Collection|sartze-data=2022-05-22}}</ref>.
Emakumeak sexualki estimulatu daitezke hankak indarrez gurutzatuz eta hanketako muskuluak estutuz, genitaletan presioa sortuz. Hau jendaurrean egin daiteke behatzaileak konturatu gabe. Aurreko kitzikapen eta orgasmo kasuetako pentsamenduek, fantasiek eta oroitzapenek kitzikapen sexuala eragin dezakete. Emakume batzuk berez irits daitezke orgasmora borondatearen indarrarekin bakarrik, baina hori ezin da hertsiki masturbaziotzat hartu, ez baitago inolako estimulu fisikorik<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Myth of the Vaginal Orgasm|hizkuntza=en-US|url=https://www.cwluherstory.org/classic-feminist-writings-articles/myth-of-the-vaginal-orgasm|aldizkaria=CWLU HERSTORY|sartze-data=2022-05-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Kinsey Institute - Kinsey Study Data [Research Program]|data=2011-03-06|url=https://web.archive.org/web/20110306155751/http://www.kinseyinstitute.org/research/ak-data.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2022-05-22}}</ref>.
Terapeuta sexualek, batzuetan, pazienteei gomendatzen diete denbora bat har dezatela orgasmora arte masturbatzeko, adibidez, sexu-osasuna eta harremanak hobetzen laguntzeko, erotikoki atsegingarria zaiena zehazten laguntzeko eta elkarrekiko masturbazioak sexu-harreman atseginagoak eta intimitate handiagoa ekar ditzakeelako<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Your Guide to Masturbation|hizkuntza=en|url=https://www.webmd.com/sex-relationships/guide/masturbation-guide|aldizkaria=WebMD|sartze-data=2022-05-22}}</ref>.
=== Elkar-masturbazioa ===
[[Fitxategi:1925_Wegener_Les_Delassements_dEros_09_anagoria.JPG|thumb|[[Gerda Wegener]]ren "''Les delassements d'Eros''", 1925.]]
Bi pertsona edo gehiago sexualki estimulatzean datza elkarrekiko masturbazioa, eskuekin normalean. Edozein [[sexu-orientazio]]ko pertsonek egin dezakete, eta beste sexu-jarduera baten parte izan daiteke. Sexu-sarketaren aurreko jolas gisa edo ordezko gisa erabil daiteke. Zakila baginan sartzeko alternatiba gisa erabiltzen denean, helburua [[Birjintasun|birjintasuna]] babestea edo [[haurdunaldi]]-arriskua saihestea izan daiteke.
Elkarrekiko masturbazioa bikotean edo taldean egin daiteke, beste pertsona bat ukitu edo ukitu gabe, adibidez:
* Elkar masturbatzea kontakturik gabe: bi pertsona masturbatzen dira bestearen aurrean, baina elkar ukitu gabe.
* Elkar masturbatzea kontaktu bidez: pertsona batek beste bat ukitzen du masturbatzeko. Beste pertsonak gauza bera egin dezake bitartean edo ondoren.
* Kontakturik gabeko taldea: bi pertsona baino gehiago masturbatzen dira beste batzuen aurrean taldean baina elkar ukitu gabe.
* Harremanetarako taldea: taldean masturbatzeko fisikoki elkar ukitzen duten bi pertsona baino gehiago.
* Elkarrekiko masturbazioko atariko jolasak: bestearen genitalen eskuzko estimulazioa, non saioak aldi baterako harreman sexualera eramaten duen.
== Maiztasuna, adina eta sexua ==
[[Fitxategi:Geiger-masturbation-mutuelle.jpg|thumb|[[Johann Nepomuk Geiger]]ren akuarela, 1840.]]
Masturbazioaren maiztasuna faktore askok baldintzatzen dute, hala nola sexu-tentsioarekiko erresistentziak, sexu-eszitazioan eragiten duten [[hormona]]-mailek, sexu-ohiturek, kideen eraginek, osasunak eta kulturak eratutako masturbazioarekiko jarrerak; E. Heibyk eta J. Beckerrek azken hori aztertu zuten<ref>{{Erreferentzia|izena=Elaine|abizena=Heiby|izenburua=Effect of filmed modeling on the self-reported frequency of masturbation|orrialdeak=115–121|hizkuntza=en|abizena2=Becker|izena2=James D.|data=1980-04-01|url=https://doi.org/10.1007/BF01542263|aldizkaria=Archives of Sexual Behavior|alea=2|zenbakia=9|issn=1573-2800|doi=10.1007/BF01542263|sartze-data=2022-05-22}}</ref>. Arrazoi medikoak ere masturbazioarekin lotu dira<ref>{{Erreferentzia|izena=ACD de|abizena=Alwis|izenburua=Bladder calculus presenting as excessive masturbation|orrialdeak=121–122|hizkuntza=en|abizena2=Senaratne|abizena3=Silva|abizena4=Rodrigo|izena2=Amrd|izena3=SMPD De|izena4=V. S. D.|data=2009-10-29|url=http://cmj.sljol.info/articles/abstract/10.4038/cmj.v51i3.1258/|aldizkaria=Ceylon Medical Journal|alea=3|zenbakia=51|issn=2386-1274|doi=10.4038/cmj.v51i3.1258|sartze-data=2022-05-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Mine|abizena=Ozmen|izenburua=Excessive masturbation after epilepsy surgery|orrialdeak=133–136|hizkuntza=English|abizena2=Erdogan|abizena3=Duvenci|abizena4=Ozyurt|abizena5=Ozkara|izena2=Ayten|izena3=Sirin|izena4=Emin|izena5=Cigdem|data=2004-02-01|url=https://www.epilepsybehavior.com/article/S1525-5050(03)00298-1/abstract|aldizkaria=Epilepsy & Behavior|alea=1|zenbakia=5|issn=1525-5050|pmid=14751219|doi=10.1016/j.yebeh.2003.10.009|sartze-data=2022-05-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Elmer|abizena=Lopez-Meza|izenburua=Severe impulsiveness as the primary manifestation of multiple sclerosis in a young female|orrialdeak=739–742|hizkuntza=en|abizena2=Corona-Vazquez|abizena3=Ruano-Calderon|abizena4=Ramirez-Bermudez|izena2=Teresa|izena3=Luis A.|izena4=Jesus|data=2005-12|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1440-1819.2005.01446.x|aldizkaria=Psychiatry and Clinical Neurosciences|alea=6|zenbakia=59|issn=1323-1316|doi=10.1111/j.1440-1819.2005.01446.x|sartze-data=2022-05-22}}</ref>.
Hainbat ikerketak egiaztatu dute masturbazioa ohikoa dela gizakietan. [[Alfred C. Kinsey]]k [[1950eko hamarkada]]n estatubatuarrei buruz egindako ikerketek erakutsi dute gizonen % 92 eta emakumeen % 62 masturbatu egin direla beren bizitzan zehar. Antzeko emaitzak aurkitu dira 2007ko [[Erresuma Batu]]ko probabilitateari buruzko inkesta batean. 16 eta 44 urte bitarteko pertsonen artean, gizonen % 95 eta emakumeen % 71 masturbatu ziren noizbait. Gizonen % 73k eta emakumeen % 37k adierazi zuten masturbatu egin zirela elkarrizketa egin aurreko lau asteetan, eta gizonen % 53k eta emakumeen % 18k adierazi zuten masturbatu egin zirela aurreko zazpi egunetan<ref>{{Erreferentzia|izena=Makeda|abizena=Gerressu|izenburua=Prevalence of Masturbation and Associated Factors in a British National Probability Survey|orrialdeak=266–278|hizkuntza=en|abizena2=Mercer|abizena3=Graham|abizena4=Wellings|abizena5=Johnson|izena2=Catherine H.|izena3=Cynthia A.|izena4=Kaye|izena5=Anne M.|data=2008-04-01|url=https://doi.org/10.1007/s10508-006-9123-6|aldizkaria=Archives of Sexual Behavior|alea=2|zenbakia=37|issn=1573-2800|doi=10.1007/s10508-006-9123-6|sartze-data=2022-05-22}}</ref>. Merck eskuliburuak dio gizonen % 97 eta emakumeen % 80 masturbatu direla eta, oro har, gizonak gehiago masturbatzen direla emakumeak baino.
Masturbazioa normaltzat jotzen da [[haur]]rek egiten dutenean, baita lehen haurtzaroan ere<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Gale Encyclopedia of Children's Health : Infancy Through Adolescence|argitaletxea=Gale|data=2011|url=https://www.worldcat.org/oclc/712621295|edizioa=2nd ed|isbn=978-1-4144-8692-5|pmc=712621295|sartze-data=2022-05-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Jonas Kjeldbjerg|abizena=Hansen|izenburua=Hand activities in infantile masturbation: A video analysis of 13 cases|orrialdeak=508–510|hizkuntza=English|abizena2=Balslev|izena2=Thomas|data=2009-11-01|url=https://www.ejpn-journal.com/article/S1090-3798(08)00190-6/abstract|aldizkaria=European Journal of Paediatric Neurology|alea=6|zenbakia=13|issn=1090-3798|pmid=19010071|doi=10.1016/j.ejpn.2008.10.007|sartze-data=2022-05-22}}</ref>. 2009an, [[Sheffield NHS Health Trust]]-ek "''Pleasure''" (plazera) izeneko liburuxka bat argitaratu zuen, non masturbazioak osasunerako dituen onurei buruz hitz egiten zen. EBko gainerako estatuek nerabeen haurdunaldiak eta [[sexu-transmisiozko gaixotasun]]ak murrizteko eta ohitura osasungarriak sustatzeko emandako datuei eta esperientziari erantzunez egin zen hori<ref>{{Erreferentzia|izenburua=NHS tells school children of their 'right' to 'an orgasm a day'|url=https://www.telegraph.co.uk/education/5806691/NHS-tells-school-children-of-their-right-to-an-orgasm-a-day.html|aldizkaria=www.telegraph.co.uk|sartze-data=2022-05-22}}</ref>.
''Human Sexuality: Diversity in Contemporary America'' liburuan (Strong, Devault eta Sayad), egileek honako hau diote: "Haur batek bere sehaskan barre egin dezake zakil erektuarekin jolasten den bitartean". "Haurtxoek, batzuetan, gorputza erritmikoki mugitzen dute, ia bortizki, orgasmo bat sentitzen dutelako itxurak eginez". [[Giorgio Giorgi]] eta [[Marco Siccardi]] ginekologo italiarrek ekografia baten bidez fetu femenino bat masturbatzen eta orgasmoa zirudiena edukitzen ikusi zuten<ref>{{Erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Giorgi|izenburua=To the Editors:|orrialdeak=753|hizkuntza=English|abizena2=Siccardi|izena2=Marco|data=1996-09-01|url=https://www.ajog.org/article/S0002-9378(96)00526-1/abstract|aldizkaria=American Journal of Obstetrics & Gynecology|alea=3|zenbakia=175|issn=0002-9378|doi=10.1053/ob.1996.v175.aob17503a10|sartze-data=2022-05-22}}</ref>.
Jendeak dio sexu-harremanik ez duten bi sexuetako gizabanakoak maizago masturbatzen direla sexu-harremanak dituztenak baino; hala ere, gehienetan hori ez da egia, bakarka edo bikotean masturbatzea harremanaren ezaugarria izaten baita. Uste hori ez bezala, zenbait ikerketak agerian uzten dute korrelazio positiboa dagoela masturbazioaren maiztasunaren eta sexu-harremanen maiztasunaren artean. Ikerketa baten arabera, harremana zuten gizon eta emakume [[homosexual]]en masturbazio-indizea nabarmen handiagoa da<ref>{{Erreferentzia|izena=Maria Luiza|abizena=Heilborn|izenburua=Sexual practices in youth: analysis of lifetime sexual trajectory and last sexual intercourse|orrialdeak=1471–1481|hizkuntza=en|abizena2=Cabral|izena2=Cristiane S.|data=2006-07|url=http://www.scielo.br/j/csp/a/HjDy5tYBKhqw3PXf6b5srPL/?lang=en|aldizkaria=Cadernos de Saúde Pública|zenbakia=22|issn=0102-311X|doi=10.1590/S0102-311X2006000700011|sartze-data=2022-05-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Anuradha|abizena=Menon|izenburua=Increased libido associated with quetiapine|orrialdeak=125–127|hizkuntza=en|abizena2=Williams|abizena3=Watson|izena2=R. Hamish McAllister|izena3=Stuart|data=2006-01|url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0269881106059732|aldizkaria=Journal of Psychopharmacology|alea=1|zenbakia=20|issn=0269-8811|doi=10.1177/0269881106059732|sartze-data=2022-05-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Mary H|abizena=Burleson|izenburua=Sexual behavior in lesbian and heterosexual women: relations with menstrual cycle phase and partner availability|orrialdeak=489–503|hizkuntza=en|abizena2=Trevathan|abizena3=Gregory|izena2=Wenda R|izena3=W. Larry|data=2002-05-01|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S030645300100066X|aldizkaria=Psychoneuroendocrinology|alea=4|zenbakia=27|issn=0306-4530|doi=10.1016/S0306-4530(01)00066-X|sartze-data=2022-05-22}}</ref>. Coonek eta Mittererrek honako hau adierazi zuten: "Ezkondutako emakume eta gizonen % 70, gutxi gorabehera, gutxienez noizbehinka masturbatzen dira"<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Psychology Modules for Active Learning.|argitaletxea=Cengage Learning|data=2017|url=https://www.worldcat.org/oclc/1200495344|isbn=978-1-337-51708-9|pmc=1200495344|sartze-data=2022-05-22}}</ref>.
== Balio ebolutiboa ==
Emakumeen masturbazioak baginaren, [[umetoki-lepoa]]ren eta [[umetoki]]aren baldintzak aldatzen ditu, eta, horrela, koitotik abiatuta haurdun geratzeko aukerak alda ditzake, masturbazioa egiten den unearen arabera. [[Intseminazio]]a baino minutu bat lehenago eta 45 minutu geroago emakumearen orgasmo batek [[esperma]] hori [[obulu]]ra iristeko aukerak errazten ditu. Adibidez, gizon batekin baino gehiagorekin sexu-harremanak izan baditu, orgasmo horrek horietako baten haurdunaldi-probabilitatea areagotu dezake. Emakumezkoen masturbazioak [[Zerbix|zerbixeko]] infekzioen aurkako babesa ere eman dezake, muki zerbikalaren azidotasuna areagotzen duelako eta hondakinak umetoki-lepotik kanpo mugitzen dituelako<ref>{{Erreferentzia|izena=Robin|abizena=Baker|izenburua=Sperm wars : the science of sex|argitaletxea=HarperCollins|data=1996|url=https://www.worldcat.org/oclc/70238274|edizioa=1st ed|isbn=0-7881-6004-4|pmc=70238274|sartze-data=2022-05-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=R. Robin|abizena=Baker|izenburua=Human sperm competition: ejaculate manipulation by females and a function for the female orgasm|orrialdeak=887–909|hizkuntza=en|abizena2=Bellis|izena2=Mark A.|data=1993-11-01|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0003347283712728|aldizkaria=Animal Behaviour|alea=5|zenbakia=46|issn=0003-3472|doi=10.1006/anbe.1993.1272|sartze-data=2022-05-22}}</ref>.
Gizonen kasuan, masturbazioak espermatozoide zaharrak ezabatzen ditu, mutilen genitalen traktua mugituz. Hurrengo eiakulazioak, orduan, esperma fresko gehiago du, koitoan zehar sorkuntza lortzeko aukera gehiago dituena. Gizon batek baino gehiagok emakume batekin sexu-harremanak baditu, mugikortasun handieneko espermatozoideak eraginkorrago lehiatuko dira<ref>{{Erreferentzia|izena=Ruth|abizena=Thomsen|izenburua=Sperm Competition and the Function of Masturbation in Japanese Macaques (Macaca fuscata)|argitaletxea=Ludwig-Maximilians-Universität München|hizkuntza=de|data=2001-02-27|url=https://edoc.ub.uni-muenchen.de/105/|sartze-data=2022-05-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=R. Robin|abizena=Baker|izenburua=Human sperm competition: ejaculate adjustment by males and the function of masturbation|orrialdeak=861–885|hizkuntza=en|abizena2=Bellis|izena2=Mark A.|data=1993-11-01|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0003347283712716|aldizkaria=Animal Behaviour|alea=5|zenbakia=46|issn=0003-3472|doi=10.1006/anbe.1993.1271|sartze-data=2022-05-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Todd K.|abizena=Shackelford|izenburua=Adaptation to Sperm Competition in Humans|orrialdeak=47–50|hizkuntza=en|abizena2=Goetz|izena2=Aaron T.|data=2007-02|url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1111/j.1467-8721.2007.00473.x|aldizkaria=Current Directions in Psychological Science|alea=1|zenbakia=16|issn=0963-7214|doi=10.1111/j.1467-8721.2007.00473.x|sartze-data=2022-05-22}}</ref>.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|2}}
== Kanpo estekak ==
* {{es}}: [http://www.nuevatribuna.es/articulo/historia/masturbacion-traves-historia/20180116164752147355.html Masturbazioaren historia.]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Masturbazioa]]
[[Kategoria:Aisialdiko jarduerak]]
ozbakpnqd1brilg1rjflh7aa21h0yr9
Miguel Maria Lasa
0
55847
9967923
9967159
2024-11-13T15:45:18Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9967923
wikitext
text/x-wiki
{{biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Miguel Maria Lasa Urkia''' ([[Oiartzun]], [[Gipuzkoa]], [[1947]]ko [[azaroaren 4]]a -), "''Lapa''" goitizenez, gipuzkoar [[txirrindularitza|txirrindulari]] ohia da, [[1969]] eta [[1981]] artean profesionala izandakoa.
[[José Manuel Lasa]] txirrindulari ohiaren anaia txikia eta [[Gaizka Lasa]] txirrindulariaren aita da.<ref>[http://www.cyclingwebsite.net/coureurfiche.php?coureurid=3397 www.cyclingwebsite.net]{{Apurtutako esteka|date=martxoa 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
== Ibilbidea ==
Profesionala izan baino lehen, [[1968ko Udako Olinpiar Jokoak|1968ko Mexikoko Joko Olinpikoetan]] parte hartu zuen bakarkako errepideko txirrindularitza modalitatean.
Guztira 76 garaipen lortu zituen, horietatik 6 [[Espainiako Vuelta]]n, 3 [[Italiako Giroa]]n eta 2 [[Frantziako Tourra]]n. Gainera, Vueltan lau aldiz zapaldu zuen podiuma, bigarrena bitan eta hirugarrena beste bitan izan zelako.<ref>[https://web.archive.org/web/20051031113410/http://www.urtekaria.com/asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=2062&letraEle=l&pagina=lstExciclistasC.asp Urtekaria: Miguel Mari Lasa]</ref>
[[Txirrindularitza]] profesionala utzi ondoren, kirol honi lotuta jarraitu zuen, Wigarma taldeko kirol zuzendaria izan baitzen [[1991]] eta [[1992]] denboraldietan.
== Palmaresa ==
{| width="100%"
| valign="top" width="50%" |
'''[[1967]]'''
* 2. [[1967ko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n eta etapa 1
* Mendiko Espainiako Txapelketa
* [[Santikutz Klasika]]
* [[Leintz Bailarari Itzulia]]
'''[[1969]]'''
* Mendiko Espainiako Txapelketa
* [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]] ([[Gipuzkoa]]rekin)
* [[Ordiziako Klasika]]
'''[[1970]]'''
* 8. [[1970eko Italiako Giroa|Italiako Giroan]] eta etapa bat
* [[Kataluniako Itzulia|Kataluniako Itzuliko]] etapa bat
* [[Valentziako Erkidegoko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] bi etapa
* [[Meatze Haranetako Itzulia|Meatze Haranetako Itzuliko]] etapa bat
* [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]] ([[Gipuzkoa]]rekin)
* 7. [[1970eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]] eta Tarteko helmugen sailkapena [[Fitxategi:Jersey red.svg|25px]]
'''[[1971]]'''
* 3. [[1971ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]] eta hiru etapa
* Mendiko Espainiako Txapelketa
* [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]] ([[Gipuzkoa]]rekin)
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuliko]] etapa bat
* Mallorcako Itzulia eta etapa bat
* Cuprosan Sari Nagusia
* [[Miguel Indurain Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]
'''[[1972]]'''
* Mendiko Espainiako Txapelketa
* 2. [[Espainiako Vuelta]]n, eta bi etapa garaipen
* 9. [[1972ko Italiako Giroa|Italiako Giroan]] eta etapa bat
* [[Setmana Catalana]], eta bi etapa garaipen
* [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]] ([[Gipuzkoa]]rekin)
* Menorcako Itzulia, eta etapa garaipen bat
* [[Oroko Andre Maria Saria]]
* 2. [[1972ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 7. [[1972ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
'''[[1973]]'''
* [[Udaberriko Klasikoa]]
* [[Mallorcako Itzulia]], eta etapa garaipen bat
* 2. [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]]n ([[Gipuzkoa]]rekin)
* 2. [[Genova-Niza]]n
* 3. [[Emiliako Giroa]]n
'''[[1974]]'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[1974ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]], eta etapa garaipen bat
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuliko]] etapa bat
* [[Kataluniako Itzulia|Kataluniako Itzuliko]] etapa bat
* 3. [[1974ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
* [[1974ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]
* [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]] ([[Gipuzkoa]]rekin)
* [[Mallorcako Itzulia|Mallorcako Itzuliko]] etapa bat
* [[Sabiñanigoko Klasikoa]]
* 2. [[Ordiziako Klasika]]n
| valign="top" width="50%" |
'''[[1975]]'''
* [[Asturiasko Itzulia]], eta hiru etapa garaipen
* 3. [[1975eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]], bi etapa garaipen eta Puntukako sailkapena [[Fitxategi:Jersey blue.svg|20px]]
* Korsikako Tourra, eta etapa garaipen bat
* [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]] ([[Gipuzkoa]]rekin)
* 2. [[Itsas Alpeetako eta Varko Tourra|Haut Varko Tourrean]]
* 3. [[Genova-Niza]]n
'''[[1976]]'''
* [[1976ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourreko]] etapa bat
* 2. [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]]
* 2. [[Apuliako Giroa]]n
* 3. [[Ordiziako Klasika]]n
'''[[1977]]'''
* [[1977ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzuliko]] etapa bat, Puntukako eta Mendiko sailkapenak.
* [[Setmana Catalana]]ko etapa bat
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuliko]] etapa bat
* [[Vuelta a los Puertos]]eko etapa bat
* 2. [[1977ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
* 4. [[1977ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''[[1978]]'''
* [[1978ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourreko]] etapa bat
* [[Kataluniako Volta]]ko etapa bat
* 2. [[Setmana Catalana]]n eta etapa bat
* [[1978ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]
* [[Ordiziako Klasika]]
* [[Masferrer garaikurra]]
'''[[1979]]'''
* [[1979ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa bat
* 3. [[1979ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]] eta etapa bat
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuliko]] etapa bat
* [[Valentziako Erkidegoko Itzulia|Valentziako Itzuliko]] etapa bat
* [[Udaberriko Klasikoa]]
* 2. [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]]
* 2. [[1979ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 6. [[1979ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
'''[[1980]]'''
* 2. [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]]
* Gaztelako Itzuliko etapa bat
* 2. [[1980ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]]
* 3. [[1980ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 9. [[1980ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
'''[[1981]]'''
* 10. [[1981eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]] eta etapa bat
* [[1981eko Italiako Giroa|Italiako Giroko]] etapa bat
* 2. [[1981eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
|}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan ==
{| class="wikitable"
|- style="background:#eee;"
!Itzuli Handia
!1969
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
!1977
!1978
!1979
!1980
!1981
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey pink.svg|20px|link=General classification in the Giro d'Italia|alt=Pink jersey]] '''[[Italiako Giroa]]'''
|—
|'''[[1970eko Italiako Giroa|8.]]'''
|—
|'''[[1972ko Italiako Giroa|9.]]'''
|—
|—
|'''[[1975eko Italiako Giroa|9.]]'''
|[[1976ko Italiako Giroa|28.]]
|[[1977ko Italiako Giroa|19.]]
|[[1978ko Italiako Giroa|UT]]
|—
|[[1980ko Italiako Giroa|18.]]
|[[1981eko Italiako Giroa|37.]]
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px|link=General classification in the Frantziako Tour|alt=Yellow jersey]] '''[[Frantziako Tourra]]'''
|—
|—
|—
|—
|—
|[[1974ko Frantziako Tourra|17.]]
|—
|[[1976ko Frantziako Tourra|34.]]
|—
|[[1978ko Frantziako Tourra|41.]]
|—
|—
|—
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey red.svg|20px|link=General classification in the Espainiako Vuelta|alt=Red jersey]] '''[[Espainiako Vuelta]]'''
|[[1969ko Espainiako Itzulia|21.]]
|'''[[1970eko Espainiako Itzulia|7.]]'''
|'''[[1971ko Espainiako Itzulia|4.]]'''
|style="background:#ddf;"|'''[[1972ko Espainiako Itzulia|2.]]'''
|—
|style="background:burlywood;"|'''[[1974ko Espainiako Itzulia|3.]]'''
|style="background:burlywood;"|'''[[1975eko Espainiako Itzulia|3.]]'''
|—
|style="background:#ddf;"|'''[[1977ko Espainiako Itzulia|2.]]'''
|—
|[[1979ko Espainiako Itzulia|11.]]
|'''[[1980ko Espainiako Itzulia|9.]]'''
|'''[[1981eko Espainiako Itzulia|10.]]'''
|- style="text-align:center;"
|[[Fitxategi:MaillotMundial.PNG|20px]] '''[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko Txapelketa]]'''
|—
|21.
|—
|—
|—
|—
|—
|11.
|15.
|—
|30.
|—
|—
|}
{| class="wikitable"
|+Legenda
|-
| style="text-align:center;"|—||Ez zuen parte hartu
|-
| style="text-align:center;"|DSK||Deskalifikatua
|-
| style="text-align:center;"|UT||Utzi
|}
== Taldeak ==
* Pepsi-Cola ([[1969]])
* La Casera ([[1970]])
* [[Orbea (txirrindularitza taldea)|Orbea]] ([[1971]])
* [[Kas (txirrindularitza taldea)|KAS]] ([[1972]] – [[1975]])
* SCIC ([[1976]])
* [[Teka (txirrindularitza taldea)|Teka]] ([[1977]] – [[1978]])
* Moliner ([[1979]])
* Zor ([[1980]] – [[1981]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
{{bizialdia|1947ko||Lasa, Miguel Maria}}
[[Kategoria:Oiartzuarrak]]
[[Kategoria:Kirol zuzendariak]]
[[Kategoria:Txirrindulari ohiak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Itzuliaren irabazleak]]
[[Kategoria:1968ko Udako Olinpiar Jokoetako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Italiako Giroko etapa irabazleak]]
cawjjdvj2vupjhemfvf3j6lubrssopv
9968775
9967923
2024-11-14T09:56:58Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968775
wikitext
text/x-wiki
{{biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Miguel Maria Lasa Urkia''' ([[Oiartzun]], [[Gipuzkoa]], [[1947]]ko [[azaroaren 4]]a -), "''Lapa''" goitizenez, gipuzkoar [[txirrindularitza|txirrindulari]] ohia da, [[1969]] eta [[1981]] artean profesionala izandakoa.
[[José Manuel Lasa]] txirrindulari ohiaren anaia txikia eta [[Gaizka Lasa]] txirrindulariaren aita da.<ref>[http://www.cyclingwebsite.net/coureurfiche.php?coureurid=3397 www.cyclingwebsite.net]{{Apurtutako esteka|date=martxoa 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
== Ibilbidea ==
Profesionala izan baino lehen, [[1968ko Udako Olinpiar Jokoak|1968ko Mexikoko Joko Olinpikoetan]] parte hartu zuen bakarkako errepideko txirrindularitza modalitatean.
Guztira 76 garaipen lortu zituen, horietatik 6 [[Espainiako Vuelta]]n, 3 [[Italiako Giroa]]n eta 2 [[Frantziako Tourra]]n. Gainera, Vueltan lau aldiz zapaldu zuen podiuma, bigarrena bitan eta hirugarrena beste bitan izan zelako.<ref>[https://web.archive.org/web/20051031113410/http://www.urtekaria.com/asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=2062&letraEle=l&pagina=lstExciclistasC.asp Urtekaria: Miguel Mari Lasa]</ref>
[[Txirrindularitza]] profesionala utzi ondoren, kirol honi lotuta jarraitu zuen, Wigarma taldeko kirol zuzendaria izan baitzen [[1991]] eta [[1992]] denboraldietan.
== Palmaresa ==
{| width="100%"
| valign="top" width="50%" |
'''[[1967]]'''
* 2. [[1967ko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n eta etapa 1
* Mendiko Espainiako Txapelketa
* [[Santikutz Klasika]]
* [[Leintz Bailarari Itzulia]]
'''[[1969]]'''
* Mendiko Espainiako Txapelketa
* [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]] ([[Gipuzkoa]]rekin)
* [[Ordiziako Klasika]]
'''[[1970]]'''
* 8. [[1970eko Italiako Giroa|Italiako Giroan]] eta etapa bat
* [[Kataluniako Itzulia|Kataluniako Itzuliko]] etapa bat
* [[Valentziako Erkidegoko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] bi etapa
* [[Meatze Haranetako Itzulia|Meatze Haranetako Itzuliko]] etapa bat
* [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]] ([[Gipuzkoa]]rekin)
* 7. [[1970eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]] eta Tarteko helmugen sailkapena [[Fitxategi:Jersey red.svg|25px]]
'''[[1971]]'''
* 3. [[1971ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]] eta hiru etapa
* Mendiko Espainiako Txapelketa
* [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]] ([[Gipuzkoa]]rekin)
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuliko]] etapa bat
* Mallorcako Itzulia eta etapa bat
* Cuprosan Sari Nagusia
* [[1971ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]
'''[[1972]]'''
* Mendiko Espainiako Txapelketa
* 2. [[Espainiako Vuelta]]n, eta bi etapa garaipen
* 9. [[1972ko Italiako Giroa|Italiako Giroan]] eta etapa bat
* [[Setmana Catalana]], eta bi etapa garaipen
* [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]] ([[Gipuzkoa]]rekin)
* Menorcako Itzulia, eta etapa garaipen bat
* [[Oroko Andre Maria Saria]]
* 2. [[1972ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 7. [[1972ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
'''[[1973]]'''
* [[Udaberriko Klasikoa]]
* [[Mallorcako Itzulia]], eta etapa garaipen bat
* 2. [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]]n ([[Gipuzkoa]]rekin)
* 2. [[Genova-Niza]]n
* 3. [[Emiliako Giroa]]n
'''[[1974]]'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[1974ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]], eta etapa garaipen bat
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuliko]] etapa bat
* [[Kataluniako Itzulia|Kataluniako Itzuliko]] etapa bat
* 3. [[1974ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
* [[1974ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]
* [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]] ([[Gipuzkoa]]rekin)
* [[Mallorcako Itzulia|Mallorcako Itzuliko]] etapa bat
* [[Sabiñanigoko Klasikoa]]
* 2. [[Ordiziako Klasika]]n
| valign="top" width="50%" |
'''[[1975]]'''
* [[Asturiasko Itzulia]], eta hiru etapa garaipen
* 3. [[1975eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]], bi etapa garaipen eta Puntukako sailkapena [[Fitxategi:Jersey blue.svg|20px]]
* Korsikako Tourra, eta etapa garaipen bat
* [[Eskualdekako Erlojupekoko Espainiako Txapelketa]] ([[Gipuzkoa]]rekin)
* 2. [[Itsas Alpeetako eta Varko Tourra|Haut Varko Tourrean]]
* 3. [[Genova-Niza]]n
'''[[1976]]'''
* [[1976ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourreko]] etapa bat
* 2. [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]]
* 2. [[Apuliako Giroa]]n
* 3. [[Ordiziako Klasika]]n
'''[[1977]]'''
* [[1977ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzuliko]] etapa bat, Puntukako eta Mendiko sailkapenak.
* [[Setmana Catalana]]ko etapa bat
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuliko]] etapa bat
* [[Vuelta a los Puertos]]eko etapa bat
* 2. [[1977ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
* 4. [[1977ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''[[1978]]'''
* [[1978ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourreko]] etapa bat
* [[Kataluniako Volta]]ko etapa bat
* 2. [[Setmana Catalana]]n eta etapa bat
* [[1978ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]
* [[Ordiziako Klasika]]
* [[Masferrer garaikurra]]
'''[[1979]]'''
* [[1979ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa bat
* 3. [[1979ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]] eta etapa bat
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuliko]] etapa bat
* [[Valentziako Erkidegoko Itzulia|Valentziako Itzuliko]] etapa bat
* [[Udaberriko Klasikoa]]
* 2. [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]]
* 2. [[1979ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 6. [[1979ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
'''[[1980]]'''
* 2. [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]]
* Gaztelako Itzuliko etapa bat
* 2. [[1980ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]]
* 3. [[1980ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 9. [[1980ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
'''[[1981]]'''
* 10. [[1981eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]] eta etapa bat
* [[1981eko Italiako Giroa|Italiako Giroko]] etapa bat
* 2. [[1981eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
|}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan ==
{| class="wikitable"
|- style="background:#eee;"
!Itzuli Handia
!1969
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
!1977
!1978
!1979
!1980
!1981
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey pink.svg|20px|link=General classification in the Giro d'Italia|alt=Pink jersey]] '''[[Italiako Giroa]]'''
|—
|'''[[1970eko Italiako Giroa|8.]]'''
|—
|'''[[1972ko Italiako Giroa|9.]]'''
|—
|—
|'''[[1975eko Italiako Giroa|9.]]'''
|[[1976ko Italiako Giroa|28.]]
|[[1977ko Italiako Giroa|19.]]
|[[1978ko Italiako Giroa|UT]]
|—
|[[1980ko Italiako Giroa|18.]]
|[[1981eko Italiako Giroa|37.]]
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px|link=General classification in the Frantziako Tour|alt=Yellow jersey]] '''[[Frantziako Tourra]]'''
|—
|—
|—
|—
|—
|[[1974ko Frantziako Tourra|17.]]
|—
|[[1976ko Frantziako Tourra|34.]]
|—
|[[1978ko Frantziako Tourra|41.]]
|—
|—
|—
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey red.svg|20px|link=General classification in the Espainiako Vuelta|alt=Red jersey]] '''[[Espainiako Vuelta]]'''
|[[1969ko Espainiako Itzulia|21.]]
|'''[[1970eko Espainiako Itzulia|7.]]'''
|'''[[1971ko Espainiako Itzulia|4.]]'''
|style="background:#ddf;"|'''[[1972ko Espainiako Itzulia|2.]]'''
|—
|style="background:burlywood;"|'''[[1974ko Espainiako Itzulia|3.]]'''
|style="background:burlywood;"|'''[[1975eko Espainiako Itzulia|3.]]'''
|—
|style="background:#ddf;"|'''[[1977ko Espainiako Itzulia|2.]]'''
|—
|[[1979ko Espainiako Itzulia|11.]]
|'''[[1980ko Espainiako Itzulia|9.]]'''
|'''[[1981eko Espainiako Itzulia|10.]]'''
|- style="text-align:center;"
|[[Fitxategi:MaillotMundial.PNG|20px]] '''[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko Txapelketa]]'''
|—
|21.
|—
|—
|—
|—
|—
|11.
|15.
|—
|30.
|—
|—
|}
{| class="wikitable"
|+Legenda
|-
| style="text-align:center;"|—||Ez zuen parte hartu
|-
| style="text-align:center;"|DSK||Deskalifikatua
|-
| style="text-align:center;"|UT||Utzi
|}
== Taldeak ==
* Pepsi-Cola ([[1969]])
* La Casera ([[1970]])
* [[Orbea (txirrindularitza taldea)|Orbea]] ([[1971]])
* [[Kas (txirrindularitza taldea)|KAS]] ([[1972]] – [[1975]])
* SCIC ([[1976]])
* [[Teka (txirrindularitza taldea)|Teka]] ([[1977]] – [[1978]])
* Moliner ([[1979]])
* Zor ([[1980]] – [[1981]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
{{bizialdia|1947ko||Lasa, Miguel Maria}}
[[Kategoria:Oiartzuarrak]]
[[Kategoria:Kirol zuzendariak]]
[[Kategoria:Txirrindulari ohiak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Itzuliaren irabazleak]]
[[Kategoria:1968ko Udako Olinpiar Jokoetako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Italiako Giroko etapa irabazleak]]
li7ldt62nv7pjlu5lq4pqhhi4178qra
Txomin Perurena
0
55853
9967794
9967160
2024-11-13T14:39:42Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9967794
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Domingo "Txomin" Perurena Telletxea''' ([[Oiartzun]], [[Gipuzkoa]], [[1943]]ko [[abenduaren 15]]a - [[Donostia]], [[2023]]ko [[ekainaren 8]]a) euskal [[txirrindularitza|txirrindularia]] izan zen, [[1963]] eta [[1979]] artean profesionala eta 158 garaipen lortu zituena, pistako eta [[ziklo-kros]]seko garaipenak kontutan hartu gabe.<ref>[https://web.archive.org/web/20050517015818/http://www.urtekaria.com/asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=2029&letraEle=p&pagina=lstExciclistasC.asp Urtekaria: Txomin Perurena]</ref>
== Kirol ibilbidea ==
Etapa guztietan ondo moldatzen zen txirrindularia izan zen, sprintetan ondo eta mendian ere primeran zebilena.
===Espainiako Vuelta===
[[Espainiako Vuelta]]n 12 etapa garaipen lortu zituen, Puntukako Sailkapena bitan eskuratu zuen ([[1972ko Espainiako Itzulia|1972]]an eta [[1974ko Espainiako Itzulia|1974]]an) eta lidergoa 31 egunez izan zuen, lasterketa irabazi ez dutenen artean emaitzarik onena.
Sailkapen orokorrean [[1975eko Espainiako Itzulia|1975]]ean lortu zuen emaitzarik onena: bigarrena izan zen, lidergoa azken etapan galdu zuelarik, [[Donostia]]ko kaleetan jokaturiko erlojupekoan, hain zuzen. Urte honetako ekitaldian, [[Agustin Tamames]] gailendu zen, sailkapen orokorrean Txomini 14 segundo eskaseko aldea atera ziolarik.
Horretaz gain, [[1972ko Espainiako Itzulia|1972]]an seigarren, [[1974ko Espainiako Itzulia|1974]]an bosgarren eta [[1977ko Espainiako Itzulia|1977]]an laugarren sailkatu zen.<ref>[https://web.archive.org/web/20081202145713/http://www.memoire-du-cyclisme.net/palmares/perurena_domingo.php www.memoire-du-cyclisme.net]</ref>
===Giroa eta Tourra===
[[Italiako Giroa]]n 2 etapa lortu zituen.
[[Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]] 18.a izan zen [[1966ko Frantziako Tourra|1966]]an eta [[1974ko Frantziako Tourra|1974]]an Mendiko Sailkapena lortu zuen.
===Itzulia eta Volta===
[[Euskal Herriko Itzulia]]n, bederatzi parte-hartzetan 11 etapa garaipen eskuratu zituen denera, horretaz gain lautan amaitu zen sailkapen orokorreko lehenengo hamarren artean.
[[Kataluniako Volta]]n bereziki nabarmendu zen, 1973ko ekitaldia irabaziz eta 14 etapa garaipen poltsikoratuz.
===Munduko txapelketa===
1974an zortzigarren eta 1977an bostgarren sailkatu zen [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko Txapelketan]].
===Kirol zuzendaria===
Txirrindularitza profesionala utzi ondoren, [[Teka (txirrindularitza taldea)|Teka]], [[Orbea (txirrindularitza taldea)|Orbea]] eta [[Euskaltel-Euskadi]]ko kirol zuzendari lanetan aritu zen. Bitan irabazi zuen [[Espainiako Vuelta]]: [[Marino Lejarreta]]rekin Tekan [[1982ko Espainiako Itzulia|1982]]an eta [[Pedro Delgado]]rekin Orbean [[1985eko Espainiako Itzulia|1985]]ean.
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''[[1964]]'''
* [[Bidasoko Itzulia]]
* [[Loinaz Proba]]
'''[[1965]]'''
* [[Etorkizuneko Tourra|Etorkizuneko Tour]]reko etapa bat
* [[Santikutz Klasika]]
* [[Kantabriako Itzulia]]
* [[Etxaniz Memoriala]]
* 2. [[1965eko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n eta etapa bat
* 2. [[Bidasoko Itzulia]]n
'''[[1966]]'''
* [[Bordele-Saintes]]
* [[1966ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa bat
* [[Euskal Bizikleta]]ko etapa bat
* [[Narancoko Igoera]]
* 2. [[Pascuas Sari Nagusia]]n
* 3. [[Ávilako Itzulia]]n eta etapa bat
'''[[1967]]'''
* [[1967ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa bat
* [[Setmana Catalana]]
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] bi etapa
* 3. [[Masferrer garaikurra|Masferrer garaikur]]rean
'''[[1968]]'''
* [[1968ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa bat
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* 5. [[Kataluniako Volta]]n eta etapa bat
* 2. [[Udaberriko Klasika]]n
'''[[1969]]'''
* [[1969ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa bat
* [[Kataluniako Volta]]ko etapa bat
* [[Sabiñanigoko Klasikoa]]
* 9. [[1969ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]], Puntukako sailkapena eta etapa 1
* 2. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
'''[[1970]]'''
* 5. [[1970eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]], Puntukako sailkapena, Mendiko sailkapena eta etapa 1
* [[Laudioko Sari Nagusia]]
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] etapa bat
* [[Errioxako Itzulia|Errioxako Itzuliko]] etapa bat
* [[Pikardiako Tourra|Pikardiako Tourreko]] etapa bat
* 2. [[Sabiñanigoko Klasikoa]]n
* 3. [[Pascuas Sari Nagusia]]n
'''[[1971]]'''
* [[1971ko Italiako Giroa|Italiako Giroko]] etapa bat
* 3. [[Kataluniako Volta]]n eta bi etapa
* [[Kantabriako Itzulia|Kantabriako Itzuliko]] lau etapa
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] etapa bat
* 2. [[1971ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulian]]
* [[Udaberriko Klasikoa]]
* [[Ordiziako Klasika]]
* [[Bizkaiko Sari Nagusia]]
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* [[Masferrer garaikurra]]
* 2. [[Sabiñanigoko Klasikoa]]n
* 3. [[Fitxategi:Bronze medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n
* 3. [[Druivenkoers Overijse]]n
'''[[1972]]'''
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuliko]] hiru etapa
* 5. [[Kataluniako Volta]]n eta hiru etapa
* [[1972ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzuliko]] bi etapa
* 6. [[1972ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]], eta puntukako sailkapena [[Fitxategi:Jersey blue.svg|20px]] eta bi etapa
* 3. [[Kantabriako Itzulia]]n eta hiru etapa
* [[Levanteko Itzulia]] eta etapa bat
* [[Ordiziako Klasika]]
* [[Bizkaiko Sari Nagusia]]
* [[Laudioko Sari Nagusia]]
* 2. [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n
* 2. [[Valentzia Sari Nagusia]]n
* 7. [[Milan-San Remo]]<nowiki/>n
'''[[1973]]'''
* [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]] [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]
* [[Fitxategi:MaillotVolta.png|20px]] [[Kataluniako Volta]] eta bi etapa garaipen
* 3. [[1973ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]] eta bi etapa
* [[1973ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa bat
* [[Suitzako Itzulia|Suitzako Itzuliko]] etapa bat
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] etapa bat
* [[Kantabriako Itzulia|Kantabriako Itzuliko]] etapa bat
* [[1973ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]
* [[Oroko Andre Maria Saria]]
* 2. [[Valentzia Sari Nagusia]]n
* 9. [[Setmana Catalana]]n
'''[[1974]]'''
* [[1974ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourreko]] mendiko sailkapena [[Fitxategi:Jersey polkadot.svg|20px]]
* 5. [[1974ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]], bi etapa eta puntukako sailkapena [[Fitxategi:Jersey blue.svg|20px]]
* 4. [[1974ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]] eta lau etapa
* 3. [[Kataluniako Volta]]n eta bi etapa
* [[Dauphiné Libéré]]ko bi etapa
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuliko]] etapa bat
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* [[Masferrer garaikurra]]
* 2. [[1974ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 5. [[Milan-San Remo]]<nowiki/>n
* 8. [[Dauphiné Libéré]]<nowiki/>n
* 8. [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko errepideko txapelketa]]<nowiki/>n
'''[[1975]]'''
* [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]] [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]
* Espainiako Mendiko Txapelketa [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]] [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]]
* [[1975eko Italiako Giroa|Italiako Giroko]] etapa bat
* 2. [[1975eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]] eta etapa bat
* 5. [[1975eko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulian]] eta bi etapa
* [[Kataluniako Volta]]ko hiru etapa
* [[Kantabriako Itzulia|Kantabriako Itzuliko]] bi etapa
* [[Sabiñanigoko Klasikoa]]
* [[Bizkaiko Sari Nagusia]]
* [[Masferrer garaikurra]]
* [[Herbehereetako Itzulia|Herbehereetako Itzuli]]ko etapa bat
* 2. [[Pascuas Sari Nagusia]]n
* 3. [[1975eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''[[1976]]'''
* 3. [[Asturiasko Itzulia]]n eta bi etapa
* [[1976ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzuliko]] etapa bat
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] etapa bat
* [[Kantabriako Itzulia|Kantabriako Itzuliko]] etapa bat
* [[Ordiziako Klasika]]
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* [[Leganesko Sari Nagusia]]
* 3. [[Asturiasko Itzulia]]n
* 6. [[1976ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''[[1977]]'''
* [[Valentzia Sari Nagusia]]
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] etapa bat
* 2. [[Errioxako Itzulia]]n eta etapa bat
* 3. [[1977ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulian]]
* 3. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
* 4. [[1977ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
* 5. [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko errepideko txapelketa]]n
* 5. [[1977ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''[[1978]]'''
* [[1978ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] bi etapa
* [[Udaberriko Klasikoa|Udaberriko Sari Nagusia]]
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* 2. [[Valentzia Sari Nagusia]]n
}}
== Emaitzak lasterketa nagusietan ==
===Itzuli Handiak eta Munduko txapelketa===
{| class="wikitable"
|- style="background:#eee;"
!Itzuli Handia
!1966
!1967
!1968
!1969
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
!1977
!1978
!1979
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey pink.svg|20px|link=General classification in the Giro d'Italia|alt=Pink jersey]] '''[[Italiako Giroa]]'''
|—
|—
|—
|—
|—
|[[1971ko Italiako Giroa|34.]]
|[[1972ko Italiako Giroa|UT]]
|[[1973ko Italiako Giroa|37.]]
|—
|[[1975eko Italiako Giroa|41.]]
|—
|[[1977ko Italiako Giroa|52.]]
|—
|—
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px|link=General classification in the Frantziako Tour|alt=Yellow jersey]] '''[[Frantziako Tourra]]'''
|[[1966ko Frantziako Tourra|18.]]
|—
|—
|[[1969ko Frantziako Tourra|38.]]
|[[1970eko Frantziako Tourra|90.]]
|—
|—
|—
|[[1974ko Frantziako Tourra|44.]]
|—
|[[1976ko Frantziako Tourra|71.]]
|—
|—
|—
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey red.svg|20px|link=General classification in the Espainiako Vuelta|alt=Red jersey]] '''[[Espainiako Vuelta]]'''
|[[1966ko Espainiako Itzulia|12.]]
|[[1967ko Espainiako Itzulia|UT]]
|[[1968ko Espainiako Itzulia|24.]]
|[[1969ko Espainiako Itzulia|23.]]
|[[1970eko Espainiako Itzulia|UT]]
|[[1971ko Espainiako Itzulia|16.]]
|'''[[1972ko Espainiako Itzulia|6.]]'''
|[[1973ko Espainiako Itzulia|44.]]
|'''[[1974ko Espainiako Itzulia|5.]]'''
|style="background:#ddf;"|'''[[1975eko Espainiako Itzulia|2]]'''
|[[1976ko Espainiako Itzulia|17.]]
|'''[[1977ko Espainiako Itzulia|4.]]'''
|[[1978ko Espainiako Itzulia|22.]]
|[[1979ko Espainiako Itzulia|UT]]
|- style="text-align:center;"
|[[Fitxategi:MaillotMundial.PNG|20px]] '''[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko Txapelketa]]'''
|—
|—
|—
|—
|—
|25.
|14.
|—
|'''8.'''
|24.
|13.
|'''5.'''
|—
|—
|}
=== Beste Itzuliak ===
{| class="wikitable" style="font-size: 95%; text-align: center; background-color: #fff;"
|-
! colspan="2" | Beste Itzuliak !! 1966 !! 1967 !! 1968 !! 1969 !! 1970 !! 1971 !! 1972 !! 1973 !! 1974 !! 1975 !! 1976 !! 1977 !! 1978 !! 1979
|-
| style="background:yellow;" |
|[[Paris-Niza]]
|—
|—
|—
|—
|—
|—
| 48.
| 17.
|—
| 44.
| 48.
| 60.
|—
|—
|-
| style="background:blue;" |
|[[Tirreno-Adriatiko]]
| —
| —
| —
| —
| —
| —
|| —
| —
| 14.
| —
| —
| —
| —
| —
|-
| style="background:white; box-shadow:inset 0 0 0 2px green;"|
|[[Kataluniako Volta]]
|—
|—
|'''5.'''
|UT
| 15.
| style="background-color: #ffce70;" | '''3.'''
| '''5.'''
| style="background-color:#ffff4a;" | '''1.'''
| style="background-color: #ffce70;" | '''3.'''
| '''5.'''
| '''8.'''
| 19.
| 33.
| —
|-
| style="background:yellow;" |
|[[Euskal Herriko Itzulia]]
| X
| X
| X
| '''[[1969ko Euskal Herriko Itzulia|9.]]'''
| '''[[1970eko Euskal Herriko Itzulia|5.]]'''
|—
| [[1972ko Euskal Herriko Itzulia|18.]]
| style="background-color: #ffce70;" | '''[[1973ko Euskal Herriko Itzulia|3.]]'''
| '''[[1974ko Euskal Herriko Itzulia|4.]]'''
|—
| [[1976ko Euskal Herriko Itzulia|15.]]
| [[1977ko Euskal Herriko Itzulia|15.]]
| [[1978ko Euskal Herriko Itzulia|17.]]
| [[1979ko Euskal Herriko Itzulia|41.]]
|-
| style="background:yellow;" |
|[[Dauphiné Libéré]]
|—
|—
|—
|—
| 43.
|—
|—
|—
| '''8.'''
|—
| 44.
|—
|—
|—
|}
{| class="wikitable"
|+Legenda
|-
| style="text-align:center;"|—||Ez zuen parte hartu
|-
| style="text-align:center;"|X||Ez zen jokatu
|-
| style="text-align:center;"|DSK||Deskalifikatua
|-
| style="text-align:center;"|UT||Utzi
|}
== Taldeak ==
* [[Fagor (txirrindularitza taldea)|Fagor]] ([[1966]]-[[1969]])
* [[Kas (txirrindularitza taldea)|KAS]] ([[1970]]-[[1978]])
* [[Teka (txirrindularitza taldea)|Teka]] ([[1979]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://www.euskaraz.net/Argitalpenak/Mugi/Mugi34/12 Txomin Perurena (euskaraz.net)]
* {{ProCyclingStats}}
* [https://firstcycling.com/m/rider.php?r=3008 Txomin Perurena] - ''FirstCycling.com''
{{bizialdia|1943ko|2023ko|Perurena, Txomin}}
[[Kategoria:Kirol zuzendariak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Ziklo-kroslariak]]
[[Kategoria:Oiartzuarrak]]
[[Kategoria:Italiako Giroko etapa irabazleak]]
[[Kategoria:Donostian hildakoak]]
rcf8ta0wn4nm2lxzroqa41wjv3cu589
9968776
9967794
2024-11-14T09:57:36Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968776
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Domingo "Txomin" Perurena Telletxea''' ([[Oiartzun]], [[Gipuzkoa]], [[1943]]ko [[abenduaren 15]]a - [[Donostia]], [[2023]]ko [[ekainaren 8]]a) euskal [[txirrindularitza|txirrindularia]] izan zen, [[1963]] eta [[1979]] artean profesionala eta 158 garaipen lortu zituena, pistako eta [[ziklo-kros]]seko garaipenak kontutan hartu gabe.<ref>[https://web.archive.org/web/20050517015818/http://www.urtekaria.com/asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=2029&letraEle=p&pagina=lstExciclistasC.asp Urtekaria: Txomin Perurena]</ref>
== Kirol ibilbidea ==
Etapa guztietan ondo moldatzen zen txirrindularia izan zen, sprintetan ondo eta mendian ere primeran zebilena.
===Espainiako Vuelta===
[[Espainiako Vuelta]]n 12 etapa garaipen lortu zituen, Puntukako Sailkapena bitan eskuratu zuen ([[1972ko Espainiako Itzulia|1972]]an eta [[1974ko Espainiako Itzulia|1974]]an) eta lidergoa 31 egunez izan zuen, lasterketa irabazi ez dutenen artean emaitzarik onena.
Sailkapen orokorrean [[1975eko Espainiako Itzulia|1975]]ean lortu zuen emaitzarik onena: bigarrena izan zen, lidergoa azken etapan galdu zuelarik, [[Donostia]]ko kaleetan jokaturiko erlojupekoan, hain zuzen. Urte honetako ekitaldian, [[Agustin Tamames]] gailendu zen, sailkapen orokorrean Txomini 14 segundo eskaseko aldea atera ziolarik.
Horretaz gain, [[1972ko Espainiako Itzulia|1972]]an seigarren, [[1974ko Espainiako Itzulia|1974]]an bosgarren eta [[1977ko Espainiako Itzulia|1977]]an laugarren sailkatu zen.<ref>[https://web.archive.org/web/20081202145713/http://www.memoire-du-cyclisme.net/palmares/perurena_domingo.php www.memoire-du-cyclisme.net]</ref>
===Giroa eta Tourra===
[[Italiako Giroa]]n 2 etapa lortu zituen.
[[Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]] 18.a izan zen [[1966ko Frantziako Tourra|1966]]an eta [[1974ko Frantziako Tourra|1974]]an Mendiko Sailkapena lortu zuen.
===Itzulia eta Volta===
[[Euskal Herriko Itzulia]]n, bederatzi parte-hartzetan 11 etapa garaipen eskuratu zituen denera, horretaz gain lautan amaitu zen sailkapen orokorreko lehenengo hamarren artean.
[[Kataluniako Volta]]n bereziki nabarmendu zen, 1973ko ekitaldia irabaziz eta 14 etapa garaipen poltsikoratuz.
===Munduko txapelketa===
1974an zortzigarren eta 1977an bostgarren sailkatu zen [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko Txapelketan]].
===Kirol zuzendaria===
Txirrindularitza profesionala utzi ondoren, [[Teka (txirrindularitza taldea)|Teka]], [[Orbea (txirrindularitza taldea)|Orbea]] eta [[Euskaltel-Euskadi]]ko kirol zuzendari lanetan aritu zen. Bitan irabazi zuen [[Espainiako Vuelta]]: [[Marino Lejarreta]]rekin Tekan [[1982ko Espainiako Itzulia|1982]]an eta [[Pedro Delgado]]rekin Orbean [[1985eko Espainiako Itzulia|1985]]ean.
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''[[1964]]'''
* [[Bidasoko Itzulia]]
* [[Loinaz Proba]]
'''[[1965]]'''
* [[Etorkizuneko Tourra|Etorkizuneko Tour]]reko etapa bat
* [[Santikutz Klasika]]
* [[Kantabriako Itzulia]]
* [[Etxaniz Memoriala]]
* 2. [[1965eko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n eta etapa bat
* 2. [[Bidasoko Itzulia]]n
'''[[1966]]'''
* [[Bordele-Saintes]]
* [[1966ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa bat
* [[Euskal Bizikleta]]ko etapa bat
* [[Narancoko Igoera]]
* 2. [[Pascuas Sari Nagusia]]n
* 3. [[Ávilako Itzulia]]n eta etapa bat
'''[[1967]]'''
* [[1967ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa bat
* [[Setmana Catalana]]
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] bi etapa
* 3. [[Masferrer garaikurra|Masferrer garaikur]]rean
'''[[1968]]'''
* [[1968ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa bat
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* 5. [[Kataluniako Volta]]n eta etapa bat
* 2. [[Udaberriko Klasika]]n
'''[[1969]]'''
* [[1969ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa bat
* [[Kataluniako Volta]]ko etapa bat
* [[Sabiñanigoko Klasikoa]]
* 9. [[1969ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]], Puntukako sailkapena eta etapa 1
* 2. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
'''[[1970]]'''
* 5. [[1970eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]], Puntukako sailkapena, Mendiko sailkapena eta etapa 1
* [[Laudioko Sari Nagusia]]
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] etapa bat
* [[Errioxako Itzulia|Errioxako Itzuliko]] etapa bat
* [[Pikardiako Tourra|Pikardiako Tourreko]] etapa bat
* 2. [[Sabiñanigoko Klasikoa]]n
* 3. [[Pascuas Sari Nagusia]]n
'''[[1971]]'''
* [[1971ko Italiako Giroa|Italiako Giroko]] etapa bat
* 3. [[Kataluniako Volta]]n eta bi etapa
* [[Kantabriako Itzulia|Kantabriako Itzuliko]] lau etapa
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] etapa bat
* 2. [[1971ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulian]]
* [[Udaberriko Klasikoa]]
* [[Ordiziako Klasika]]
* [[Bizkaiko Sari Nagusia]]
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* [[Masferrer garaikurra]]
* 2. [[Sabiñanigoko Klasikoa]]n
* 2. [[1971ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 3. [[Fitxategi:Bronze medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n
* 3. [[Druivenkoers Overijse]]n
'''[[1972]]'''
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuliko]] hiru etapa
* 5. [[Kataluniako Volta]]n eta hiru etapa
* [[1972ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzuliko]] bi etapa
* 6. [[1972ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]], eta puntukako sailkapena [[Fitxategi:Jersey blue.svg|20px]] eta bi etapa
* 3. [[Kantabriako Itzulia]]n eta hiru etapa
* [[Levanteko Itzulia]] eta etapa bat
* [[Ordiziako Klasika]]
* [[Bizkaiko Sari Nagusia]]
* [[Laudioko Sari Nagusia]]
* 2. [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n
* 2. [[Valentzia Sari Nagusia]]n
* 7. [[Milan-San Remo]]<nowiki/>n
'''[[1973]]'''
* [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]] [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]
* [[Fitxategi:MaillotVolta.png|20px]] [[Kataluniako Volta]] eta bi etapa garaipen
* 3. [[1973ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]] eta bi etapa
* [[1973ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa bat
* [[Suitzako Itzulia|Suitzako Itzuliko]] etapa bat
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] etapa bat
* [[Kantabriako Itzulia|Kantabriako Itzuliko]] etapa bat
* [[1973ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]
* [[Oroko Andre Maria Saria]]
* 2. [[Valentzia Sari Nagusia]]n
* 9. [[Setmana Catalana]]n
'''[[1974]]'''
* [[1974ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourreko]] mendiko sailkapena [[Fitxategi:Jersey polkadot.svg|20px]]
* 5. [[1974ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]], bi etapa eta puntukako sailkapena [[Fitxategi:Jersey blue.svg|20px]]
* 4. [[1974ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]] eta lau etapa
* 3. [[Kataluniako Volta]]n eta bi etapa
* [[Dauphiné Libéré]]ko bi etapa
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuliko]] etapa bat
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* [[Masferrer garaikurra]]
* 2. [[1974ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 5. [[Milan-San Remo]]<nowiki/>n
* 8. [[Dauphiné Libéré]]<nowiki/>n
* 8. [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko errepideko txapelketa]]<nowiki/>n
'''[[1975]]'''
* [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]] [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]
* Espainiako Mendiko Txapelketa [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]] [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]]
* [[1975eko Italiako Giroa|Italiako Giroko]] etapa bat
* 2. [[1975eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]] eta etapa bat
* 5. [[1975eko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulian]] eta bi etapa
* [[Kataluniako Volta]]ko hiru etapa
* [[Kantabriako Itzulia|Kantabriako Itzuliko]] bi etapa
* [[Sabiñanigoko Klasikoa]]
* [[Bizkaiko Sari Nagusia]]
* [[Masferrer garaikurra]]
* [[Herbehereetako Itzulia|Herbehereetako Itzuli]]ko etapa bat
* 2. [[Pascuas Sari Nagusia]]n
* 3. [[1975eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''[[1976]]'''
* 3. [[Asturiasko Itzulia]]n eta bi etapa
* [[1976ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzuliko]] etapa bat
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] etapa bat
* [[Kantabriako Itzulia|Kantabriako Itzuliko]] etapa bat
* [[Ordiziako Klasika]]
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* [[Leganesko Sari Nagusia]]
* 3. [[Asturiasko Itzulia]]n
* 6. [[1976ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''[[1977]]'''
* [[Valentzia Sari Nagusia]]
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuliko]] etapa bat
* 2. [[Errioxako Itzulia]]n eta etapa bat
* 3. [[1977ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulian]]
* 3. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
* 4. [[1977ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
* 5. [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko errepideko txapelketa]]n
* 5. [[1977ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''[[1978]]'''
* [[1978ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] bi etapa
* [[Udaberriko Klasikoa|Udaberriko Sari Nagusia]]
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* 2. [[Valentzia Sari Nagusia]]n
}}
== Emaitzak lasterketa nagusietan ==
===Itzuli Handiak eta Munduko txapelketa===
{| class="wikitable"
|- style="background:#eee;"
!Itzuli Handia
!1966
!1967
!1968
!1969
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
!1977
!1978
!1979
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey pink.svg|20px|link=General classification in the Giro d'Italia|alt=Pink jersey]] '''[[Italiako Giroa]]'''
|—
|—
|—
|—
|—
|[[1971ko Italiako Giroa|34.]]
|[[1972ko Italiako Giroa|UT]]
|[[1973ko Italiako Giroa|37.]]
|—
|[[1975eko Italiako Giroa|41.]]
|—
|[[1977ko Italiako Giroa|52.]]
|—
|—
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px|link=General classification in the Frantziako Tour|alt=Yellow jersey]] '''[[Frantziako Tourra]]'''
|[[1966ko Frantziako Tourra|18.]]
|—
|—
|[[1969ko Frantziako Tourra|38.]]
|[[1970eko Frantziako Tourra|90.]]
|—
|—
|—
|[[1974ko Frantziako Tourra|44.]]
|—
|[[1976ko Frantziako Tourra|71.]]
|—
|—
|—
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey red.svg|20px|link=General classification in the Espainiako Vuelta|alt=Red jersey]] '''[[Espainiako Vuelta]]'''
|[[1966ko Espainiako Itzulia|12.]]
|[[1967ko Espainiako Itzulia|UT]]
|[[1968ko Espainiako Itzulia|24.]]
|[[1969ko Espainiako Itzulia|23.]]
|[[1970eko Espainiako Itzulia|UT]]
|[[1971ko Espainiako Itzulia|16.]]
|'''[[1972ko Espainiako Itzulia|6.]]'''
|[[1973ko Espainiako Itzulia|44.]]
|'''[[1974ko Espainiako Itzulia|5.]]'''
|style="background:#ddf;"|'''[[1975eko Espainiako Itzulia|2]]'''
|[[1976ko Espainiako Itzulia|17.]]
|'''[[1977ko Espainiako Itzulia|4.]]'''
|[[1978ko Espainiako Itzulia|22.]]
|[[1979ko Espainiako Itzulia|UT]]
|- style="text-align:center;"
|[[Fitxategi:MaillotMundial.PNG|20px]] '''[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko Txapelketa]]'''
|—
|—
|—
|—
|—
|25.
|14.
|—
|'''8.'''
|24.
|13.
|'''5.'''
|—
|—
|}
=== Beste Itzuliak ===
{| class="wikitable" style="font-size: 95%; text-align: center; background-color: #fff;"
|-
! colspan="2" | Beste Itzuliak !! 1966 !! 1967 !! 1968 !! 1969 !! 1970 !! 1971 !! 1972 !! 1973 !! 1974 !! 1975 !! 1976 !! 1977 !! 1978 !! 1979
|-
| style="background:yellow;" |
|[[Paris-Niza]]
|—
|—
|—
|—
|—
|—
| 48.
| 17.
|—
| 44.
| 48.
| 60.
|—
|—
|-
| style="background:blue;" |
|[[Tirreno-Adriatiko]]
| —
| —
| —
| —
| —
| —
|| —
| —
| 14.
| —
| —
| —
| —
| —
|-
| style="background:white; box-shadow:inset 0 0 0 2px green;"|
|[[Kataluniako Volta]]
|—
|—
|'''5.'''
|UT
| 15.
| style="background-color: #ffce70;" | '''3.'''
| '''5.'''
| style="background-color:#ffff4a;" | '''1.'''
| style="background-color: #ffce70;" | '''3.'''
| '''5.'''
| '''8.'''
| 19.
| 33.
| —
|-
| style="background:yellow;" |
|[[Euskal Herriko Itzulia]]
| X
| X
| X
| '''[[1969ko Euskal Herriko Itzulia|9.]]'''
| '''[[1970eko Euskal Herriko Itzulia|5.]]'''
|—
| [[1972ko Euskal Herriko Itzulia|18.]]
| style="background-color: #ffce70;" | '''[[1973ko Euskal Herriko Itzulia|3.]]'''
| '''[[1974ko Euskal Herriko Itzulia|4.]]'''
|—
| [[1976ko Euskal Herriko Itzulia|15.]]
| [[1977ko Euskal Herriko Itzulia|15.]]
| [[1978ko Euskal Herriko Itzulia|17.]]
| [[1979ko Euskal Herriko Itzulia|41.]]
|-
| style="background:yellow;" |
|[[Dauphiné Libéré]]
|—
|—
|—
|—
| 43.
|—
|—
|—
| '''8.'''
|—
| 44.
|—
|—
|—
|}
{| class="wikitable"
|+Legenda
|-
| style="text-align:center;"|—||Ez zuen parte hartu
|-
| style="text-align:center;"|X||Ez zen jokatu
|-
| style="text-align:center;"|DSK||Deskalifikatua
|-
| style="text-align:center;"|UT||Utzi
|}
== Taldeak ==
* [[Fagor (txirrindularitza taldea)|Fagor]] ([[1966]]-[[1969]])
* [[Kas (txirrindularitza taldea)|KAS]] ([[1970]]-[[1978]])
* [[Teka (txirrindularitza taldea)|Teka]] ([[1979]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://www.euskaraz.net/Argitalpenak/Mugi/Mugi34/12 Txomin Perurena (euskaraz.net)]
* {{ProCyclingStats}}
* [https://firstcycling.com/m/rider.php?r=3008 Txomin Perurena] - ''FirstCycling.com''
{{bizialdia|1943ko|2023ko|Perurena, Txomin}}
[[Kategoria:Kirol zuzendariak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Ziklo-kroslariak]]
[[Kategoria:Oiartzuarrak]]
[[Kategoria:Italiako Giroko etapa irabazleak]]
[[Kategoria:Donostian hildakoak]]
t82zj2ufk2q9yijcoqwm2gzc5sksfng
Astúlez
0
60038
9968838
8530690
2024-11-14T11:02:57Z
212.8.115.229
9968838
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Astúlez
| udalerria = Gaubea
| irudia = CastilloAstulez.jpg
| irudiaren testua = Astulezko gaztelua, muino batean kokatua
| probintzia = Araba
| izen ofiziala = Estuliz / Astúlez
}}
'''Astúlez'''<ref name = EODA>Euskaltzaindia: [http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=206&lang=eu&nonkodea=1.2.00.06&view=toponimia «Gaubea (udalerria)»], ''Euskal Onomastikaren Datutegia''.</ref> [[Araba]]ko mendebaldeko [[herri (hiria)|herri]] bat da, [[Gaubea]] udalerrikoa.
== Izena ==
[[Euskaltzaindia]]k adierazitako [[euskara|euskal]] izena ''Astúlez'' da; hala ere, izen ofiziala ''Estuliz'' du euskaraz, eta ''Astúlez'' gaztelaniaz.<ref name = EODA />
== Geografia ==
Mendiz inguraturik dago herria, ekialdetik izan ezik, bertatik Astulezko erreka ateratzen da [[Tumecillo]] ibairantz. Mendiek 1000 metrotako altuera ere gainditzen dute baina gazteluaren hondarrak dituenak 786 metrotako garaiera du. Hariztiek, artadiek eta pagadiek estaltzen dituzte maldak<ref>{{Erreferentzia|izena=Javi|abizena=Urrutia|izenburua=Castillo de Astúlez (786 m)|hizkuntza=eu|url=https://www.mendikat.net/eu/com/mount/14432|aldizkaria=https://www.mendikat.net|sartze-data=2020-09-05}}</ref>.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Astúlezko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 6 | 2011 | 8 | 2021 | 8 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* '''Astúlezko gaztelua''': [[Erdi Aroa]]n eraiki zen Gaubea harana bera eta Tumecillo eta Omecillo ibaien ertzetako gatz-ibilbideak babesteko helburuaz. Sarmiento familiarena zen XIV. mendean, gaur egun hondarrak baino ez dira gelditzen<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Astúlez, Castillo de|argitaletxea=www.castillosdeespaña.es|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=}}</ref>.
* '''Donemiliaga eliza''': Arabako eliza zaharrenetako bat da, estilo erromanikoan eraikia. Oinplano errektangularra eta abside erdi-zirkularra ditu. Herriaren gaineko muino txiki batean kokaturik dago<ref>{{Erreferentzia|izena=Carlos|abizena=Prieto|izenburua=La Magia de las Piedras: Iglesia de San Millán (Astúlez-Álava).|data=2014-01-04|url=http://lamagiadelaspiedras.blogspot.com/2014/01/iglesia-de-san-millan-astulez-alava.html|aldizkaria=La Magia de las Piedras|sartze-data=2020-09-05}}</ref>.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://www.hiru.com/historia/gazteluak/araba_astulez Astúlezi buruzko artikulua hiru.com webgunean]
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
eyqjqbzeiglyjklldsajbjec36zz3q1
Argon
0
60275
9967482
9967460
2024-11-13T12:00:00Z
Eneko Ubierna
167001
/* Isotopoak */
9967482
wikitext
text/x-wiki
{{Elementu kimiko infotaula
| izena = Argona
| ikurra = Ar
| zenbakia = 18
| kolorea = #C0FFFF
| ezkerrekoa = [[Kloro]]a
| eskuinekoa = [[Potasio]]a
| goikoa = [[Fluor|F]]
| behekoa = [[Bromo|Br]]
| seriea = [[gas noble]]ak
| taldea = 18
| periodoa = 3
| orbitala = p
| itxura = gardena
| irudia = Ar,18.jpg
| masa atomikoa = 39,948(1)
| konfigurazioa = [Ne] 3s<sup>2</sup> 3p<sup>6</sup>
| elektroiak = 2, 8, 8
| egoera = [[gas]]a (giro-tenperaturan)
| dentsitatea = 101,325 - 1,784
| urtze-puntua k = 83,80
| urtze-puntua c = -189,35
| urtze-puntua f = -308,83
| urtze-entalpia = 1,18
| irakite-puntua k = 87,30
| irakite-puntua c = -185,85
| irakite-puntua f = -302,53
| irakite-entalpia = 6,43
| beroa = 20,786
| 1 =
| 10 = 47
| 100 = 53
| 1 k = 61
| 10 k = 71
| 100 k = 87
| kristala = kubikoa, aurpegietan zentratua
| oxidazioa = 0
| elektronegatibitatea = daturik gabe
| ionizazioa = 1.a: 1.520,6 [[joule moleko|kJ/mol]]<br />2.a: 2.665,8 kJ/mol<br />3.a: 3.931 kJ/mol
| batezbestekoa = 71
| kalkulatua = 71
| kobalentea = 97
| van der waals = 188
| eroankortasuna = 17,72x10<sup>-3</sup>
| abiadura = (gas, 27 °C) 323
| isotopoak =
{{!}} <sup>36</sup>Ar
{{!}} %0,337
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 18 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>37</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 35 [[egun|e]]
{{!}} [[elektroi-harrapaketa|ε]]
{{!}} 0,813
{{!}} <sup>37</sup>[[Kloro|Cl]]
{{!}}-
{{!}} <sup>38</sup>Ar
{{!}} %0,063
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 20 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>39</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 269 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,565
{{!}} <sup>39</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>40</sup>Ar
{{!}} %99,600
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 22 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 109,34 [[minutu|min]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 2,49
{{!}} <sup>41</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 32,94 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,600
{{!}} <sup>42</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
}}{{Lanean}}
'''Argona''' [[elementu kimiko]] bat da, '''Ar''' [[elementu kimikoen zerrenda ikurraren arabera|ikurra]] eta 18 [[atomo-zenbaki|zenbaki atomikoa]] dituena. [[Taula periodikoa|Taula periodikoko]] 18. taldeko ([[gas noble]]ak) hirugarren elementua da. [[Kanpo-geruza]] osorik duenez, oso egonkorra da eta ez dauka beste elementu batzuekin lotzeko joerarik. Bere [[puntu hirukoitz]]aren tenperatura, 83,8058 K-ekoa, 1990eko [[Nazioarteko Tenperatura Eskala|Nazioarteko Tenperatura Eskalak]] definitzen duen puntu bat da.
Argona lurrazalean dagoen gas noble ugariena da, lurrazalaren %0,00015 osatzen duena.
Lurraren atmosferako argon ia guztia argon-40 erradiogenikoa da, lurrazalean dagoen potasio-40aren desintegraziotik eratorria. Unibertsoan, argon-36 argon isotoporik ohikoena da, supernobetan izarren nukleosintesiak errazen sortzen duena baita.
== Ezaugarri nagusiak ==
Argonak [[oxigeno]]aren [[disolbagarritasun]] bera dauka [[ur]]etan, eta [[nitrogeno]]-gasa baino 2,5 aldiz disolbagarriagoa da. Oso elementu kimiko egonkorra da, [[likido]] zein [[gas]] eran kolorgea da. Ez dauka usainik, ezta zaporerik eta ez da toxikoa. Argona [[inerte]]a da baldintza eta forma gehienetan.
Argona [[gas noble]]a den arren, zenbait [[konposatu kimiko|konposatu]] eratzeko ahalmena duela ikusi da. Esaterako, [[Helsinkiko Unibertsitatea]]n<ref>"[http://www.lenntech.com/Periodic-chart-elements/Ar-en.htm Periodic Table of the Elements: Argon]." ''[http://www.lenntech.com/ Lenntech].'' 1998. Retrieved on [[September 3]], [[2007]].</ref> aurkitu dute argon hidrofluoruroa (argonaren konposatu [[metaegonkor]] bat) sor daitekeela [[fluoruro]]a eta hidrogenoa batuz. Argonak [[klatrato]]ak era ditzake ur-molekulekin batera, argon-atomoak uraren sarean harrapatuta geratzen direnean. Horrez gain, oso ezagunak dira argona daukaten [[ioi]]ak, esaterako ArH<sup>+</sup>-a,eta egoera kitzikatuan dauden konplexuak, esaterako ArF-a. Ordenagailuz egindako zenbait kalkulu teorikok erakutsi dutenez, badaude egonkorrak izan daitezkeen zenbait argon-konposatu, baina momentuz ez dago konposatu horiek [[sintesi (argipena)|sintetizatzeko]] biderik.
== Historia ==
[[Lord Rayleigh|Lord Rayleighek]] eta [[Sir William Ramsayk]] 1894an isolatu zuten lehen aldiz argona airetik [[London University College|Londresko University Collegen]], aire garbiaren lagin batetik oxigenoa, [[Karbono dioxido|karbono dioxidoa]], ura eta nitrogenoa kenduz. [[Henry Cavendish|Henry Cavendishen]] esperimentu bat errepikatuz lortu zuten hori. Aire atmosferiko eta oxigeno nahaste bat buruz beherako [[Saio-hodi|saiodi]] batean (A) ipini zuten, diluituriko [[disoluzio]] [[alkalino]] kantitate handi baten gainean, Cavendishen jatorrizko esperimentuan [[Potasio hidroxido|potasio hidroxidoa]] zena, eta korronte bat garraiatu zuen U formako beirazko hodiek (CC) isolatutako alanbreen bidez. Hodi horiek [[Platino|platinozko]] alanbrezko [[Elektrodo|elektrodoak]] itxi ziztuzten, alanbreen (DD) muturrak gasaren eraginpean utziz eta disoluzio alkalinotik isolatuta.
[[William Robert Grove|Grove-ren]] bost [[Grove-ren zelula|zelulaz osatutako bateria]] batek eta tamaina ertaineko [[Ruhmkorffen harila|Ruhmkorffen haril]] batek elikatu zuten arkua. Disoluzio alkalinoak arkuak sortutako nitrogeno oxidoak xurgatu zituzten, baita karbono dioxidoa ere.
Arkua maneiatu zuten, gasaren bolumena gutxienez ordubetez edo biz gehiago murriztu ez zela ikusi ahal izan zen arte, eta nitrogeno [[Espektroskopia|espektro lerroak]] gasa aztertu zenean desagertu ziren. Geratzen zen oxigenoa [[Pirogalato|pirogalato”]] alkalinoarekin erreakzionatu zuten, itxuraz erreaktiboa ez zen gas bat atzean uzteko, argon deitu ziotena.
Argona ere 1882an aurkitu zen, [[Hugh Newall|H. F. Newall]] eta [[W. N. Hartley|W. N. Hartleyren]] ikerketa independente baten bidez. [20]. Aire emisio espektroan behatutako lerro berriak aurretik ezagututako elementuekin bat ez zetozen. 1957 baino lehen, argonaren ikurra "A" zen. Hori Ar-era aldatu zen [[IUPAC|IUPACek]] Kimika Ez-organikoaren Nomenklatura lana argitaratu zuenean 1957an. [21]
== Lorbidea ==
Argona Lurreko atmosferaren bolumenaren % 0,934 eta masaren % 1,288 da. [22] Airea da purifikatutako argon produktuen industria-iturri nagusia.
Argona [[destilazio]] zatikatuaz isolatzen da airetik, gehienetan [[destilazio frakzional kriogenikoz]], eta prozesu horrek purifikatutako nitrogenoa, oxigenoa, [[Neon|neona]], [[Kripton|kriptona]] eta [[Xenon|xenona]] ere sortzen ditu. [23]
[[Lurrazal|Lurrazalak]] eta itsasoko urak 1,2 ppm eta 0,45 ppm argon dituzte, hurrenez hurren [24]
== Konposatuak ==
Argonaren [[elektroien oktetoak]] s eta p azpigeruzak betetzen ditu. Beteta dagoen balentzia geruza honek argona oso egonkorra eta beraz, beste elementu batzuekin lotzeko oso erresistentea bihurtzen du. [[Tungsteno pentakarboniloa]] duen argonezko lehen konposatua, W(CO)<sub>5</sub>Ar, 1975ean isolatu zuten.
2000ko abuztuan, argonezko beste konposatu bat, [[argon fluorohidruroa]] (HArF), [[Helsinkiko Unibertsitatea|Helsinkiko Unibertsitateko]] ikertzaileek sortu zuten. [[Ultramore|Argi ultramorea]] argon izoztuan distiraraziz, [[hidrogeno fluoruro]] eta [[zesio ioduroa]] kopuru txiki bat zeukana.
ArCF<sub>2</sub><sup>2+</sup> dikatioi metaegonkorra, [[balentzia-isoelektronikoa]] dena, [[karbonilo fluoruroarekin]] eta [[Fosgeno|fosgenoarekin]] 2010ean ikusi zen.[31]
[[Argon hidruro]] solidoak (Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>) MgZn<sub>2</sub> [[Laves fasea|Laves fasearen]] [[kristal-egitura]] bera du. 4,3 eta 220 GPa bitarteko presioetan eratzen da, nahiz eta [[Raman espektroskopia|Ramanen neurketek]] iradokitzen duten H<sub>2</sub> molekulek Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>-en 175 GPa-tik gora disoziatzen dutela. [33]
== Isotopoak ==
Lurrean aurkitutako argon isotopo nagusiak 40Ar (%99,6), 36Ar (%0,34) eta 38Ar (%0,06) dira. Naturalki gertatuz, 40K, 1.25×109 urteko [[Semidesintegrazio-periodo|semidesintegrazio-periodoa]] duena, 40Ar egonkorrera (% 11.2) desintegratzen da elektroi-harrapaketaren edo [[Positroi-igorpenaren bidezko tomografia|positroien igorpenaren]] bidez, eta 40Ca egonkor bihurtzen (% 88.8) [[beta desintegrazio]] bidez. Propietate eta ratio hauek [[K - Ar datazioaren]] bidez arroken adina zehazteko erabiltzen dira. [24][25]
== Produkzioa ==
Argon modu industrialean ateratzen da aire likidoaren destilazio zatikatuaren bidez, aire kriogenikoa bereizteko unitate batean; nitrogeno likidoa, 77,3 K-n irakiten duena, eta oxigeno likidoa, 90,2 K-n irakiten duena, argonetik bereizten duen prozesu batean, 87,3 K-n irakiten duena. Urtero 700.000 tona argon inguru ekoizten dira mundu osoan. [24][34]
== Aplikazioak ==
Beste gas noble batzuk ere egokiak izango lirateke aplikazio horietako gehienentzat, baina argona da, askogatik, merkeena.
=== '''Prozesu industrialak''' ===
Argona tenperatura altuko prozesu industrial batzuetan erabiltzen da, non normalean erreaktiboak ez diren substantziak erreaktibo bihurtzen diren. Adibidez, argon atmosfera bat erabiltzen da grafitozko labe elektrikoetan, grafitoa erre ez dadin.
Argona hegaztien industrian erabiltzen da hegaztiak itotzeko, dela gaixotasun agerraldien osteko sakrifizio masiborako, dela zorabio elektrikoa baino gizatiarragoa den sarraskirako.
Argona, batzuetan, suteak itzaltzeko erabiltzen da, non urak edo aparrak ekipamendu baliotsuak kaltetu ditzaketen. [37]
=== Ahalmen kontserbadorea ===
Argona edukien bizitzak zabaltzeko erabiltzen da. Aireko oxidazioa, hidrolisia eta produktuak degradatzen dituzten beste erreakzio kimiko batzuk atzeratu egiten dira edo erabat prebenitzen dira. Batzuetan, purutasun handiko produktu kimikoak eta farmazeutikoak argonez ontziratuta eta zigilatuta egoten dira. [41]
Ardogintzan, argona hainbat jardueratan erabiltzen da gainazal likidoan oxigenoaren aurkako hesi bat emateko, oxigenoak ardoa honda dezakeelako, metabolismo mikrobianoa zein kimika erredox estandarra elikatuz.
Argona kontserbagarri gisa ere erabiltzen da berniza, poliuretanoa eta pintura bezalako produktuetarako, airea mugituz biltegiratzeko ontzi bat prestatzeko. [42]
=== Laborategiko hornikuntza ===
Argona gas eramaile gisa erabil daiteke gas-kromatografian eta elektrospray-ionizazioko masa-espektrometrian; ICP espektroskopian erabiltzen den plasmarako aukeratutako gasa da.
=== Medikuntza arloan erabilera ===
Kriokirurgiako prozedurek, krioablazioak adibidez, argon likidoa erabiltzen dute minbizi-zelulak bezalako ehunak suntsitzeko. "Argonarekin hobetutako koagulazioa" izeneko prozeduran erabiltzen da, argon plasma izpiko elektrokirurgia mota bat. Prozedurak gas enbolia eragiteko arriskua du eta gutxienez gaixo bat hil da.
Argon urdineko laserrak kirurgian erabiltzen dira arteriak soldatzeko, tumoreak suntsitzeko eta begietako akatsak zuzentzeko. [24]
== Segurtasuna ==
Argona toxikoa ez bada ere, airea baino % 38 dentsoagoa da, eta, beraz, eremu itxietan itotze arriskua dago. Zaila da antzematen, koloregabea, usaingabea eta zaporegabea delako.1994ko gertakari batean, gizon bat itota hil zen Alaskan eraikitzen ari ziren petrolio-hodien argonez betetako sekzio batean sartu ondoren. Gertakari honek gune itxietan argonak ihes egitearen arriskuak nabarmentzen ditu, eta erabilera, biltegiratze eta manipulazio egokiaren beharra azpimarratzen du.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|1}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{kimika zirriborroa}}
[[Kategoria:Elementu kimikoak]]
[[Kategoria:Gas nobleak]]
[[Kategoria:Gas industrialak]]
fcy62bjdggf0jcye90tp3xix4v8e2bm
9967492
9967482
2024-11-13T12:02:30Z
Eneko Ubierna
167001
/* Produkzioa */
9967492
wikitext
text/x-wiki
{{Elementu kimiko infotaula
| izena = Argona
| ikurra = Ar
| zenbakia = 18
| kolorea = #C0FFFF
| ezkerrekoa = [[Kloro]]a
| eskuinekoa = [[Potasio]]a
| goikoa = [[Fluor|F]]
| behekoa = [[Bromo|Br]]
| seriea = [[gas noble]]ak
| taldea = 18
| periodoa = 3
| orbitala = p
| itxura = gardena
| irudia = Ar,18.jpg
| masa atomikoa = 39,948(1)
| konfigurazioa = [Ne] 3s<sup>2</sup> 3p<sup>6</sup>
| elektroiak = 2, 8, 8
| egoera = [[gas]]a (giro-tenperaturan)
| dentsitatea = 101,325 - 1,784
| urtze-puntua k = 83,80
| urtze-puntua c = -189,35
| urtze-puntua f = -308,83
| urtze-entalpia = 1,18
| irakite-puntua k = 87,30
| irakite-puntua c = -185,85
| irakite-puntua f = -302,53
| irakite-entalpia = 6,43
| beroa = 20,786
| 1 =
| 10 = 47
| 100 = 53
| 1 k = 61
| 10 k = 71
| 100 k = 87
| kristala = kubikoa, aurpegietan zentratua
| oxidazioa = 0
| elektronegatibitatea = daturik gabe
| ionizazioa = 1.a: 1.520,6 [[joule moleko|kJ/mol]]<br />2.a: 2.665,8 kJ/mol<br />3.a: 3.931 kJ/mol
| batezbestekoa = 71
| kalkulatua = 71
| kobalentea = 97
| van der waals = 188
| eroankortasuna = 17,72x10<sup>-3</sup>
| abiadura = (gas, 27 °C) 323
| isotopoak =
{{!}} <sup>36</sup>Ar
{{!}} %0,337
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 18 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>37</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 35 [[egun|e]]
{{!}} [[elektroi-harrapaketa|ε]]
{{!}} 0,813
{{!}} <sup>37</sup>[[Kloro|Cl]]
{{!}}-
{{!}} <sup>38</sup>Ar
{{!}} %0,063
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 20 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>39</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 269 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,565
{{!}} <sup>39</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>40</sup>Ar
{{!}} %99,600
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 22 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 109,34 [[minutu|min]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 2,49
{{!}} <sup>41</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 32,94 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,600
{{!}} <sup>42</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
}}{{Lanean}}
'''Argona''' [[elementu kimiko]] bat da, '''Ar''' [[elementu kimikoen zerrenda ikurraren arabera|ikurra]] eta 18 [[atomo-zenbaki|zenbaki atomikoa]] dituena. [[Taula periodikoa|Taula periodikoko]] 18. taldeko ([[gas noble]]ak) hirugarren elementua da. [[Kanpo-geruza]] osorik duenez, oso egonkorra da eta ez dauka beste elementu batzuekin lotzeko joerarik. Bere [[puntu hirukoitz]]aren tenperatura, 83,8058 K-ekoa, 1990eko [[Nazioarteko Tenperatura Eskala|Nazioarteko Tenperatura Eskalak]] definitzen duen puntu bat da.
Argona lurrazalean dagoen gas noble ugariena da, lurrazalaren %0,00015 osatzen duena.
Lurraren atmosferako argon ia guztia argon-40 erradiogenikoa da, lurrazalean dagoen potasio-40aren desintegraziotik eratorria. Unibertsoan, argon-36 argon isotoporik ohikoena da, supernobetan izarren nukleosintesiak errazen sortzen duena baita.
== Ezaugarri nagusiak ==
Argonak [[oxigeno]]aren [[disolbagarritasun]] bera dauka [[ur]]etan, eta [[nitrogeno]]-gasa baino 2,5 aldiz disolbagarriagoa da. Oso elementu kimiko egonkorra da, [[likido]] zein [[gas]] eran kolorgea da. Ez dauka usainik, ezta zaporerik eta ez da toxikoa. Argona [[inerte]]a da baldintza eta forma gehienetan.
Argona [[gas noble]]a den arren, zenbait [[konposatu kimiko|konposatu]] eratzeko ahalmena duela ikusi da. Esaterako, [[Helsinkiko Unibertsitatea]]n<ref>"[http://www.lenntech.com/Periodic-chart-elements/Ar-en.htm Periodic Table of the Elements: Argon]." ''[http://www.lenntech.com/ Lenntech].'' 1998. Retrieved on [[September 3]], [[2007]].</ref> aurkitu dute argon hidrofluoruroa (argonaren konposatu [[metaegonkor]] bat) sor daitekeela [[fluoruro]]a eta hidrogenoa batuz. Argonak [[klatrato]]ak era ditzake ur-molekulekin batera, argon-atomoak uraren sarean harrapatuta geratzen direnean. Horrez gain, oso ezagunak dira argona daukaten [[ioi]]ak, esaterako ArH<sup>+</sup>-a,eta egoera kitzikatuan dauden konplexuak, esaterako ArF-a. Ordenagailuz egindako zenbait kalkulu teorikok erakutsi dutenez, badaude egonkorrak izan daitezkeen zenbait argon-konposatu, baina momentuz ez dago konposatu horiek [[sintesi (argipena)|sintetizatzeko]] biderik.
== Historia ==
[[Lord Rayleigh|Lord Rayleighek]] eta [[Sir William Ramsayk]] 1894an isolatu zuten lehen aldiz argona airetik [[London University College|Londresko University Collegen]], aire garbiaren lagin batetik oxigenoa, [[Karbono dioxido|karbono dioxidoa]], ura eta nitrogenoa kenduz. [[Henry Cavendish|Henry Cavendishen]] esperimentu bat errepikatuz lortu zuten hori. Aire atmosferiko eta oxigeno nahaste bat buruz beherako [[Saio-hodi|saiodi]] batean (A) ipini zuten, diluituriko [[disoluzio]] [[alkalino]] kantitate handi baten gainean, Cavendishen jatorrizko esperimentuan [[Potasio hidroxido|potasio hidroxidoa]] zena, eta korronte bat garraiatu zuen U formako beirazko hodiek (CC) isolatutako alanbreen bidez. Hodi horiek [[Platino|platinozko]] alanbrezko [[Elektrodo|elektrodoak]] itxi ziztuzten, alanbreen (DD) muturrak gasaren eraginpean utziz eta disoluzio alkalinotik isolatuta.
[[William Robert Grove|Grove-ren]] bost [[Grove-ren zelula|zelulaz osatutako bateria]] batek eta tamaina ertaineko [[Ruhmkorffen harila|Ruhmkorffen haril]] batek elikatu zuten arkua. Disoluzio alkalinoak arkuak sortutako nitrogeno oxidoak xurgatu zituzten, baita karbono dioxidoa ere.
Arkua maneiatu zuten, gasaren bolumena gutxienez ordubetez edo biz gehiago murriztu ez zela ikusi ahal izan zen arte, eta nitrogeno [[Espektroskopia|espektro lerroak]] gasa aztertu zenean desagertu ziren. Geratzen zen oxigenoa [[Pirogalato|pirogalato”]] alkalinoarekin erreakzionatu zuten, itxuraz erreaktiboa ez zen gas bat atzean uzteko, argon deitu ziotena.
Argona ere 1882an aurkitu zen, [[Hugh Newall|H. F. Newall]] eta [[W. N. Hartley|W. N. Hartleyren]] ikerketa independente baten bidez. [20]. Aire emisio espektroan behatutako lerro berriak aurretik ezagututako elementuekin bat ez zetozen. 1957 baino lehen, argonaren ikurra "A" zen. Hori Ar-era aldatu zen [[IUPAC|IUPACek]] Kimika Ez-organikoaren Nomenklatura lana argitaratu zuenean 1957an. [21]
== Lorbidea ==
Argona Lurreko atmosferaren bolumenaren % 0,934 eta masaren % 1,288 da. [22] Airea da purifikatutako argon produktuen industria-iturri nagusia.
Argona [[destilazio]] zatikatuaz isolatzen da airetik, gehienetan [[destilazio frakzional kriogenikoz]], eta prozesu horrek purifikatutako nitrogenoa, oxigenoa, [[Neon|neona]], [[Kripton|kriptona]] eta [[Xenon|xenona]] ere sortzen ditu. [23]
[[Lurrazal|Lurrazalak]] eta itsasoko urak 1,2 ppm eta 0,45 ppm argon dituzte, hurrenez hurren [24]
== Konposatuak ==
Argonaren [[elektroien oktetoak]] s eta p azpigeruzak betetzen ditu. Beteta dagoen balentzia geruza honek argona oso egonkorra eta beraz, beste elementu batzuekin lotzeko oso erresistentea bihurtzen du. [[Tungsteno pentakarboniloa]] duen argonezko lehen konposatua, W(CO)<sub>5</sub>Ar, 1975ean isolatu zuten.
2000ko abuztuan, argonezko beste konposatu bat, [[argon fluorohidruroa]] (HArF), [[Helsinkiko Unibertsitatea|Helsinkiko Unibertsitateko]] ikertzaileek sortu zuten. [[Ultramore|Argi ultramorea]] argon izoztuan distiraraziz, [[hidrogeno fluoruro]] eta [[zesio ioduroa]] kopuru txiki bat zeukana.
ArCF<sub>2</sub><sup>2+</sup> dikatioi metaegonkorra, [[balentzia-isoelektronikoa]] dena, [[karbonilo fluoruroarekin]] eta [[Fosgeno|fosgenoarekin]] 2010ean ikusi zen.[31]
[[Argon hidruro]] solidoak (Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>) MgZn<sub>2</sub> [[Laves fasea|Laves fasearen]] [[kristal-egitura]] bera du. 4,3 eta 220 GPa bitarteko presioetan eratzen da, nahiz eta [[Raman espektroskopia|Ramanen neurketek]] iradokitzen duten H<sub>2</sub> molekulek Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>-en 175 GPa-tik gora disoziatzen dutela. [33]
== Isotopoak ==
Lurrean aurkitutako argon isotopo nagusiak 40Ar (%99,6), 36Ar (%0,34) eta 38Ar (%0,06) dira. Naturalki gertatuz, 40K, 1.25×109 urteko [[Semidesintegrazio-periodo|semidesintegrazio-periodoa]] duena, 40Ar egonkorrera (% 11.2) desintegratzen da elektroi-harrapaketaren edo [[Positroi-igorpenaren bidezko tomografia|positroien igorpenaren]] bidez, eta 40Ca egonkor bihurtzen (% 88.8) [[beta desintegrazio]] bidez. Propietate eta ratio hauek [[K - Ar datazioaren]] bidez arroken adina zehazteko erabiltzen dira. [24][25]
== Produkzioa ==
Argon modu industrialean ateratzen da aire likidoaren destilazio zatikatuaren bidez, [[aire kriogenikoa]] bereizteko unitate batean; nitrogeno likidoa, 77,3 K-n irakiten duena, eta oxigeno likidoa, 90,2 K-n irakiten duena, argonetik bereizten duen prozesu batean, 87,3 K-n irakiten duena. Urtero 700.000 tona argon inguru ekoizten dira mundu osoan. [24][34]
== Aplikazioak ==
Beste gas noble batzuk ere egokiak izango lirateke aplikazio horietako gehienentzat, baina argona da, askogatik, merkeena.
=== '''Prozesu industrialak''' ===
Argona tenperatura altuko prozesu industrial batzuetan erabiltzen da, non normalean erreaktiboak ez diren substantziak erreaktibo bihurtzen diren. Adibidez, argon atmosfera bat erabiltzen da grafitozko labe elektrikoetan, grafitoa erre ez dadin.
Argona hegaztien industrian erabiltzen da hegaztiak itotzeko, dela gaixotasun agerraldien osteko sakrifizio masiborako, dela zorabio elektrikoa baino gizatiarragoa den sarraskirako.
Argona, batzuetan, suteak itzaltzeko erabiltzen da, non urak edo aparrak ekipamendu baliotsuak kaltetu ditzaketen. [37]
=== Ahalmen kontserbadorea ===
Argona edukien bizitzak zabaltzeko erabiltzen da. Aireko oxidazioa, hidrolisia eta produktuak degradatzen dituzten beste erreakzio kimiko batzuk atzeratu egiten dira edo erabat prebenitzen dira. Batzuetan, purutasun handiko produktu kimikoak eta farmazeutikoak argonez ontziratuta eta zigilatuta egoten dira. [41]
Ardogintzan, argona hainbat jardueratan erabiltzen da gainazal likidoan oxigenoaren aurkako hesi bat emateko, oxigenoak ardoa honda dezakeelako, metabolismo mikrobianoa zein kimika erredox estandarra elikatuz.
Argona kontserbagarri gisa ere erabiltzen da berniza, poliuretanoa eta pintura bezalako produktuetarako, airea mugituz biltegiratzeko ontzi bat prestatzeko. [42]
=== Laborategiko hornikuntza ===
Argona gas eramaile gisa erabil daiteke gas-kromatografian eta elektrospray-ionizazioko masa-espektrometrian; ICP espektroskopian erabiltzen den plasmarako aukeratutako gasa da.
=== Medikuntza arloan erabilera ===
Kriokirurgiako prozedurek, krioablazioak adibidez, argon likidoa erabiltzen dute minbizi-zelulak bezalako ehunak suntsitzeko. "Argonarekin hobetutako koagulazioa" izeneko prozeduran erabiltzen da, argon plasma izpiko elektrokirurgia mota bat. Prozedurak gas enbolia eragiteko arriskua du eta gutxienez gaixo bat hil da.
Argon urdineko laserrak kirurgian erabiltzen dira arteriak soldatzeko, tumoreak suntsitzeko eta begietako akatsak zuzentzeko. [24]
== Segurtasuna ==
Argona toxikoa ez bada ere, airea baino % 38 dentsoagoa da, eta, beraz, eremu itxietan itotze arriskua dago. Zaila da antzematen, koloregabea, usaingabea eta zaporegabea delako.1994ko gertakari batean, gizon bat itota hil zen Alaskan eraikitzen ari ziren petrolio-hodien argonez betetako sekzio batean sartu ondoren. Gertakari honek gune itxietan argonak ihes egitearen arriskuak nabarmentzen ditu, eta erabilera, biltegiratze eta manipulazio egokiaren beharra azpimarratzen du.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|1}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{kimika zirriborroa}}
[[Kategoria:Elementu kimikoak]]
[[Kategoria:Gas nobleak]]
[[Kategoria:Gas industrialak]]
bg6lfb1pqjeecpkgltmfdufenjwbh01
9967501
9967492
2024-11-13T12:06:01Z
HodeiMendizabal1
167016
/* Historia */
9967501
wikitext
text/x-wiki
{{Elementu kimiko infotaula
| izena = Argona
| ikurra = Ar
| zenbakia = 18
| kolorea = #C0FFFF
| ezkerrekoa = [[Kloro]]a
| eskuinekoa = [[Potasio]]a
| goikoa = [[Fluor|F]]
| behekoa = [[Bromo|Br]]
| seriea = [[gas noble]]ak
| taldea = 18
| periodoa = 3
| orbitala = p
| itxura = gardena
| irudia = Ar,18.jpg
| masa atomikoa = 39,948(1)
| konfigurazioa = [Ne] 3s<sup>2</sup> 3p<sup>6</sup>
| elektroiak = 2, 8, 8
| egoera = [[gas]]a (giro-tenperaturan)
| dentsitatea = 101,325 - 1,784
| urtze-puntua k = 83,80
| urtze-puntua c = -189,35
| urtze-puntua f = -308,83
| urtze-entalpia = 1,18
| irakite-puntua k = 87,30
| irakite-puntua c = -185,85
| irakite-puntua f = -302,53
| irakite-entalpia = 6,43
| beroa = 20,786
| 1 =
| 10 = 47
| 100 = 53
| 1 k = 61
| 10 k = 71
| 100 k = 87
| kristala = kubikoa, aurpegietan zentratua
| oxidazioa = 0
| elektronegatibitatea = daturik gabe
| ionizazioa = 1.a: 1.520,6 [[joule moleko|kJ/mol]]<br />2.a: 2.665,8 kJ/mol<br />3.a: 3.931 kJ/mol
| batezbestekoa = 71
| kalkulatua = 71
| kobalentea = 97
| van der waals = 188
| eroankortasuna = 17,72x10<sup>-3</sup>
| abiadura = (gas, 27 °C) 323
| isotopoak =
{{!}} <sup>36</sup>Ar
{{!}} %0,337
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 18 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>37</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 35 [[egun|e]]
{{!}} [[elektroi-harrapaketa|ε]]
{{!}} 0,813
{{!}} <sup>37</sup>[[Kloro|Cl]]
{{!}}-
{{!}} <sup>38</sup>Ar
{{!}} %0,063
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 20 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>39</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 269 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,565
{{!}} <sup>39</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>40</sup>Ar
{{!}} %99,600
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 22 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 109,34 [[minutu|min]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 2,49
{{!}} <sup>41</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 32,94 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,600
{{!}} <sup>42</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
}}{{Lanean}}
'''Argona''' [[elementu kimiko]] bat da, '''Ar''' [[elementu kimikoen zerrenda ikurraren arabera|ikurra]] eta 18 [[atomo-zenbaki|zenbaki atomikoa]] dituena. [[Taula periodikoa|Taula periodikoko]] 18. taldeko ([[gas noble]]ak) hirugarren elementua da. [[Kanpo-geruza]] osorik duenez, oso egonkorra da eta ez dauka beste elementu batzuekin lotzeko joerarik. Bere [[puntu hirukoitz]]aren tenperatura, 83,8058 K-ekoa, 1990eko [[Nazioarteko Tenperatura Eskala|Nazioarteko Tenperatura Eskalak]] definitzen duen puntu bat da.
Argona lurrazalean dagoen gas noble ugariena da, lurrazalaren %0,00015 osatzen duena.
Lurraren atmosferako argon ia guztia argon-40 erradiogenikoa da, lurrazalean dagoen potasio-40aren desintegraziotik eratorria. Unibertsoan, argon-36 argon isotoporik ohikoena da, supernobetan izarren nukleosintesiak errazen sortzen duena baita.
== Ezaugarri nagusiak ==
Argonak [[oxigeno]]aren [[disolbagarritasun]] bera dauka [[ur]]etan, eta [[nitrogeno]]-gasa baino 2,5 aldiz disolbagarriagoa da. Oso elementu kimiko egonkorra da, [[likido]] zein [[gas]] eran kolorgea da. Ez dauka usainik, ezta zaporerik eta ez da toxikoa. Argona [[inerte]]a da baldintza eta forma gehienetan.
Argona [[gas noble]]a den arren, zenbait [[konposatu kimiko|konposatu]] eratzeko ahalmena duela ikusi da. Esaterako, [[Helsinkiko Unibertsitatea]]n<ref>"[http://www.lenntech.com/Periodic-chart-elements/Ar-en.htm Periodic Table of the Elements: Argon]." ''[http://www.lenntech.com/ Lenntech].'' 1998. Retrieved on [[September 3]], [[2007]].</ref> aurkitu dute argon hidrofluoruroa (argonaren konposatu [[metaegonkor]] bat) sor daitekeela [[fluoruro]]a eta hidrogenoa batuz. Argonak [[klatrato]]ak era ditzake ur-molekulekin batera, argon-atomoak uraren sarean harrapatuta geratzen direnean. Horrez gain, oso ezagunak dira argona daukaten [[ioi]]ak, esaterako ArH<sup>+</sup>-a,eta egoera kitzikatuan dauden konplexuak, esaterako ArF-a. Ordenagailuz egindako zenbait kalkulu teorikok erakutsi dutenez, badaude egonkorrak izan daitezkeen zenbait argon-konposatu, baina momentuz ez dago konposatu horiek [[sintesi (argipena)|sintetizatzeko]] biderik.
== Historia ==
[[Lord Rayleigh|Lord Rayleighek]] eta [[Sir William Ramsayk]] 1894an isolatu zuten lehen aldiz argona airetik [[London University College|Londresko University Collegen]]. Aire garbiaren lagin batetik oxigenoa, [[Karbono dioxido|karbono dioxidoa]], ura eta nitrogenoa kenduz lortu zuten. [[Henry Cavendish|Henry Cavendishen]] esperimentu bat errepikatu zuten horretarako. Aire atmosferiko eta oxigeno nahaste bat buruz beherako [[saio-hodi]] batean (A) ipini zuten, diluituriko [[disoluzio]] [[alkalino]] kantitate handi baten gainean, Cavendishen jatorrizko esperimentuan [[Potasio hidroxido|potasio hidroxidoa]] zena, eta korronte bat garraiatu zuen U formako beirazko hodiek (CC) isolatutako alanbreen bidez. Hodi horiek [[Platino|platinozko]] alanbrezko [[Elektrodo|elektrodoak]] itxi ziztuzten, alanbreen (DD) muturrak gasaren eraginpean utziz eta disoluzio alkalinotik isolatuz.
[[William Robert Grove|Grove-ren]] bost [[Grove-ren zelula|zelulaz osatutako bateria]] batek eta tamaina ertaineko [[Ruhmkorffen harila|Ruhmkorffen haril]] batek elikatu zuten arkua. Disoluzio alkalinoak arkuak sortutako nitrogeno oxidoak xurgatu zituen, baita karbono dioxidoa ere.
Arkua maneiatu zuten, gasaren bolumena gutxienez ordubetez edo biz gehiago murriztu ez zela ikusi ahal izan zen arte, eta nitrogeno [[Espektroskopia|espektro lerroak]] gasa aztertu zenean desagertu ziren. Geratzen zen oxigenoa [[pirogalato]] alkalinoarekin erreakzionatu zuten, itxuraz erreaktiboa ez zen gas bat atzean uzteko, eta argon deitu zioten.
Argona 1882an aurkitu zen, [[Hugh Newall|H. F. Newall]] eta [[W. N. Hartley|W. N. Hartleyren]] ikerketa independente baten bidez. [20]. Airearen emisio-espektroan behatutako lerro berriak aurretik ezagututako elementuekin bat ez zetozen. 1957 baino lehen, argonaren ikurra "A" zen. Hori Ar-era aldatu zen [[IUPAC|IUPACek]] Kimika Ez-organikoaren Nomenklatura lana argitaratu zuenean 1957an. [21]
== Lorbidea ==
Argona Lurreko atmosferaren bolumenaren % 0,934 eta masaren % 1,288 da. [22] Airea da purifikatutako argon produktuen industria-iturri nagusia.
Argona [[destilazio]] zatikatuaz isolatzen da airetik, gehienetan [[destilazio frakzional kriogenikoz]], eta prozesu horrek purifikatutako nitrogenoa, oxigenoa, [[Neon|neona]], [[Kripton|kriptona]] eta [[Xenon|xenona]] ere sortzen ditu. [23]
[[Lurrazal|Lurrazalak]] eta itsasoko urak 1,2 ppm eta 0,45 ppm argon dituzte, hurrenez hurren [24]
== Konposatuak ==
Argonaren [[elektroien oktetoak]] s eta p azpigeruzak betetzen ditu. Beteta dagoen balentzia geruza honek argona oso egonkorra eta beraz, beste elementu batzuekin lotzeko oso erresistentea bihurtzen du. [[Tungsteno pentakarboniloa]] duen argonezko lehen konposatua, W(CO)<sub>5</sub>Ar, 1975ean isolatu zuten.
2000ko abuztuan, argonezko beste konposatu bat, [[argon fluorohidruroa]] (HArF), [[Helsinkiko Unibertsitatea|Helsinkiko Unibertsitateko]] ikertzaileek sortu zuten. [[Ultramore|Argi ultramorea]] argon izoztuan distiraraziz, [[hidrogeno fluoruro]] eta [[zesio ioduroa]] kopuru txiki bat zeukana.
ArCF<sub>2</sub><sup>2+</sup> dikatioi metaegonkorra, [[balentzia-isoelektronikoa]] dena, [[karbonilo fluoruroarekin]] eta [[Fosgeno|fosgenoarekin]] 2010ean ikusi zen.[31]
[[Argon hidruro]] solidoak (Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>) MgZn<sub>2</sub> [[Laves fasea|Laves fasearen]] [[kristal-egitura]] bera du. 4,3 eta 220 GPa bitarteko presioetan eratzen da, nahiz eta [[Raman espektroskopia|Ramanen neurketek]] iradokitzen duten H<sub>2</sub> molekulek Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>-en 175 GPa-tik gora disoziatzen dutela. [33]
== Isotopoak ==
Lurrean aurkitutako argon isotopo nagusiak 40Ar (%99,6), 36Ar (%0,34) eta 38Ar (%0,06) dira. Naturalki gertatuz, 40K, 1.25×109 urteko [[Semidesintegrazio-periodo|semidesintegrazio-periodoa]] duena, 40Ar egonkorrera (% 11.2) desintegratzen da elektroi-harrapaketaren edo [[Positroi-igorpenaren bidezko tomografia|positroien igorpenaren]] bidez, eta 40Ca egonkor bihurtzen (% 88.8) [[beta desintegrazio]] bidez. Propietate eta ratio hauek [[K - Ar datazioaren]] bidez arroken adina zehazteko erabiltzen dira. [24][25]
== Produkzioa ==
Argon modu industrialean ateratzen da aire likidoaren destilazio zatikatuaren bidez, [[aire kriogenikoa]] bereizteko unitate batean; nitrogeno likidoa, 77,3 K-n irakiten duena, eta oxigeno likidoa, 90,2 K-n irakiten duena, argonetik bereizten duen prozesu batean, 87,3 K-n irakiten duena. Urtero 700.000 tona argon inguru ekoizten dira mundu osoan. [24][34]
== Aplikazioak ==
Beste gas noble batzuk ere egokiak izango lirateke aplikazio horietako gehienentzat, baina argona da, askogatik, merkeena.
=== '''Prozesu industrialak''' ===
Argona tenperatura altuko prozesu industrial batzuetan erabiltzen da, non normalean erreaktiboak ez diren substantziak erreaktibo bihurtzen diren. Adibidez, argon atmosfera bat erabiltzen da grafitozko labe elektrikoetan, grafitoa erre ez dadin.
Argona hegaztien industrian erabiltzen da hegaztiak itotzeko, dela gaixotasun agerraldien osteko sakrifizio masiborako, dela zorabio elektrikoa baino gizatiarragoa den sarraskirako.
Argona, batzuetan, suteak itzaltzeko erabiltzen da, non urak edo aparrak ekipamendu baliotsuak kaltetu ditzaketen. [37]
=== Ahalmen kontserbadorea ===
Argona edukien bizitzak zabaltzeko erabiltzen da. Aireko oxidazioa, hidrolisia eta produktuak degradatzen dituzten beste erreakzio kimiko batzuk atzeratu egiten dira edo erabat prebenitzen dira. Batzuetan, purutasun handiko produktu kimikoak eta farmazeutikoak argonez ontziratuta eta zigilatuta egoten dira. [41]
Ardogintzan, argona hainbat jardueratan erabiltzen da gainazal likidoan oxigenoaren aurkako hesi bat emateko, oxigenoak ardoa honda dezakeelako, metabolismo mikrobianoa zein kimika erredox estandarra elikatuz.
Argona kontserbagarri gisa ere erabiltzen da berniza, poliuretanoa eta pintura bezalako produktuetarako, airea mugituz biltegiratzeko ontzi bat prestatzeko. [42]
=== Laborategiko hornikuntza ===
Argona gas eramaile gisa erabil daiteke gas-kromatografian eta elektrospray-ionizazioko masa-espektrometrian; ICP espektroskopian erabiltzen den plasmarako aukeratutako gasa da.
=== Medikuntza arloan erabilera ===
Kriokirurgiako prozedurek, krioablazioak adibidez, argon likidoa erabiltzen dute minbizi-zelulak bezalako ehunak suntsitzeko. "Argonarekin hobetutako koagulazioa" izeneko prozeduran erabiltzen da, argon plasma izpiko elektrokirurgia mota bat. Prozedurak gas enbolia eragiteko arriskua du eta gutxienez gaixo bat hil da.
Argon urdineko laserrak kirurgian erabiltzen dira arteriak soldatzeko, tumoreak suntsitzeko eta begietako akatsak zuzentzeko. [24]
== Segurtasuna ==
Argona toxikoa ez bada ere, airea baino % 38 dentsoagoa da, eta, beraz, eremu itxietan itotze arriskua dago. Zaila da antzematen, koloregabea, usaingabea eta zaporegabea delako.1994ko gertakari batean, gizon bat itota hil zen Alaskan eraikitzen ari ziren petrolio-hodien argonez betetako sekzio batean sartu ondoren. Gertakari honek gune itxietan argonak ihes egitearen arriskuak nabarmentzen ditu, eta erabilera, biltegiratze eta manipulazio egokiaren beharra azpimarratzen du.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|1}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{kimika zirriborroa}}
[[Kategoria:Elementu kimikoak]]
[[Kategoria:Gas nobleak]]
[[Kategoria:Gas industrialak]]
cuws53wtlawiyvszrktashkcdsox1vl
9967507
9967501
2024-11-13T12:10:13Z
HodeiMendizabal1
167016
/* Konposatuak */
9967507
wikitext
text/x-wiki
{{Elementu kimiko infotaula
| izena = Argona
| ikurra = Ar
| zenbakia = 18
| kolorea = #C0FFFF
| ezkerrekoa = [[Kloro]]a
| eskuinekoa = [[Potasio]]a
| goikoa = [[Fluor|F]]
| behekoa = [[Bromo|Br]]
| seriea = [[gas noble]]ak
| taldea = 18
| periodoa = 3
| orbitala = p
| itxura = gardena
| irudia = Ar,18.jpg
| masa atomikoa = 39,948(1)
| konfigurazioa = [Ne] 3s<sup>2</sup> 3p<sup>6</sup>
| elektroiak = 2, 8, 8
| egoera = [[gas]]a (giro-tenperaturan)
| dentsitatea = 101,325 - 1,784
| urtze-puntua k = 83,80
| urtze-puntua c = -189,35
| urtze-puntua f = -308,83
| urtze-entalpia = 1,18
| irakite-puntua k = 87,30
| irakite-puntua c = -185,85
| irakite-puntua f = -302,53
| irakite-entalpia = 6,43
| beroa = 20,786
| 1 =
| 10 = 47
| 100 = 53
| 1 k = 61
| 10 k = 71
| 100 k = 87
| kristala = kubikoa, aurpegietan zentratua
| oxidazioa = 0
| elektronegatibitatea = daturik gabe
| ionizazioa = 1.a: 1.520,6 [[joule moleko|kJ/mol]]<br />2.a: 2.665,8 kJ/mol<br />3.a: 3.931 kJ/mol
| batezbestekoa = 71
| kalkulatua = 71
| kobalentea = 97
| van der waals = 188
| eroankortasuna = 17,72x10<sup>-3</sup>
| abiadura = (gas, 27 °C) 323
| isotopoak =
{{!}} <sup>36</sup>Ar
{{!}} %0,337
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 18 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>37</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 35 [[egun|e]]
{{!}} [[elektroi-harrapaketa|ε]]
{{!}} 0,813
{{!}} <sup>37</sup>[[Kloro|Cl]]
{{!}}-
{{!}} <sup>38</sup>Ar
{{!}} %0,063
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 20 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>39</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 269 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,565
{{!}} <sup>39</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>40</sup>Ar
{{!}} %99,600
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 22 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 109,34 [[minutu|min]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 2,49
{{!}} <sup>41</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 32,94 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,600
{{!}} <sup>42</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
}}{{Lanean}}
'''Argona''' [[elementu kimiko]] bat da, '''Ar''' [[elementu kimikoen zerrenda ikurraren arabera|ikurra]] eta 18 [[atomo-zenbaki|zenbaki atomikoa]] dituena. [[Taula periodikoa|Taula periodikoko]] 18. taldeko ([[gas noble]]ak) hirugarren elementua da. [[Kanpo-geruza]] osorik duenez, oso egonkorra da eta ez dauka beste elementu batzuekin lotzeko joerarik. Bere [[puntu hirukoitz]]aren tenperatura, 83,8058 K-ekoa, 1990eko [[Nazioarteko Tenperatura Eskala|Nazioarteko Tenperatura Eskalak]] definitzen duen puntu bat da.
Argona lurrazalean dagoen gas noble ugariena da, lurrazalaren %0,00015 osatzen duena.
Lurraren atmosferako argon ia guztia argon-40 erradiogenikoa da, lurrazalean dagoen potasio-40aren desintegraziotik eratorria. Unibertsoan, argon-36 argon isotoporik ohikoena da, supernobetan izarren nukleosintesiak errazen sortzen duena baita.
== Ezaugarri nagusiak ==
Argonak [[oxigeno]]aren [[disolbagarritasun]] bera dauka [[ur]]etan, eta [[nitrogeno]]-gasa baino 2,5 aldiz disolbagarriagoa da. Oso elementu kimiko egonkorra da, [[likido]] zein [[gas]] eran kolorgea da. Ez dauka usainik, ezta zaporerik eta ez da toxikoa. Argona [[inerte]]a da baldintza eta forma gehienetan.
Argona [[gas noble]]a den arren, zenbait [[konposatu kimiko|konposatu]] eratzeko ahalmena duela ikusi da. Esaterako, [[Helsinkiko Unibertsitatea]]n<ref>"[http://www.lenntech.com/Periodic-chart-elements/Ar-en.htm Periodic Table of the Elements: Argon]." ''[http://www.lenntech.com/ Lenntech].'' 1998. Retrieved on [[September 3]], [[2007]].</ref> aurkitu dute argon hidrofluoruroa (argonaren konposatu [[metaegonkor]] bat) sor daitekeela [[fluoruro]]a eta hidrogenoa batuz. Argonak [[klatrato]]ak era ditzake ur-molekulekin batera, argon-atomoak uraren sarean harrapatuta geratzen direnean. Horrez gain, oso ezagunak dira argona daukaten [[ioi]]ak, esaterako ArH<sup>+</sup>-a,eta egoera kitzikatuan dauden konplexuak, esaterako ArF-a. Ordenagailuz egindako zenbait kalkulu teorikok erakutsi dutenez, badaude egonkorrak izan daitezkeen zenbait argon-konposatu, baina momentuz ez dago konposatu horiek [[sintesi (argipena)|sintetizatzeko]] biderik.
== Historia ==
[[Lord Rayleigh|Lord Rayleighek]] eta [[Sir William Ramsayk]] 1894an isolatu zuten lehen aldiz argona airetik [[London University College|Londresko University Collegen]]. Aire garbiaren lagin batetik oxigenoa, [[Karbono dioxido|karbono dioxidoa]], ura eta nitrogenoa kenduz lortu zuten. [[Henry Cavendish|Henry Cavendishen]] esperimentu bat errepikatu zuten horretarako. Aire atmosferiko eta oxigeno nahaste bat buruz beherako [[saio-hodi]] batean (A) ipini zuten, diluituriko [[disoluzio]] [[alkalino]] kantitate handi baten gainean, Cavendishen jatorrizko esperimentuan [[Potasio hidroxido|potasio hidroxidoa]] zena, eta korronte bat garraiatu zuen U formako beirazko hodiek (CC) isolatutako alanbreen bidez. Hodi horiek [[Platino|platinozko]] alanbrezko [[Elektrodo|elektrodoak]] itxi ziztuzten, alanbreen (DD) muturrak gasaren eraginpean utziz eta disoluzio alkalinotik isolatuz.
[[William Robert Grove|Grove-ren]] bost [[Grove-ren zelula|zelulaz osatutako bateria]] batek eta tamaina ertaineko [[Ruhmkorffen harila|Ruhmkorffen haril]] batek elikatu zuten arkua. Disoluzio alkalinoak arkuak sortutako nitrogeno oxidoak xurgatu zituen, baita karbono dioxidoa ere.
Arkua maneiatu zuten, gasaren bolumena gutxienez ordubetez edo biz gehiago murriztu ez zela ikusi ahal izan zen arte, eta nitrogeno [[Espektroskopia|espektro lerroak]] gasa aztertu zenean desagertu ziren. Geratzen zen oxigenoa [[pirogalato]] alkalinoarekin erreakzionatu zuten, itxuraz erreaktiboa ez zen gas bat atzean uzteko, eta argon deitu zioten.
Argona 1882an aurkitu zen, [[Hugh Newall|H. F. Newall]] eta [[W. N. Hartley|W. N. Hartleyren]] ikerketa independente baten bidez. [20]. Airearen emisio-espektroan behatutako lerro berriak aurretik ezagututako elementuekin bat ez zetozen. 1957 baino lehen, argonaren ikurra "A" zen. Hori Ar-era aldatu zen [[IUPAC|IUPACek]] Kimika Ez-organikoaren Nomenklatura lana argitaratu zuenean 1957an. [21]
== Lorbidea ==
Argona Lurreko atmosferaren bolumenaren % 0,934 eta masaren % 1,288 da. [22] Airea da purifikatutako argon produktuen industria-iturri nagusia.
Argona [[destilazio]] zatikatuaz isolatzen da airetik, gehienetan [[destilazio frakzional kriogenikoz]], eta prozesu horrek purifikatutako nitrogenoa, oxigenoa, [[Neon|neona]], [[Kripton|kriptona]] eta [[Xenon|xenona]] ere sortzen ditu. [23]
[[Lurrazal|Lurrazalak]] eta itsasoko urak 1,2 ppm eta 0,45 ppm argon dituzte, hurrenez hurren [24]
== Konposatuak ==
Argonaren [[elektroien oktetoak]] s eta p azpigeruzak betetzen ditu. Beteta dagoen balentzia geruza horrek argona oso egonkorra eta beraz, beste elementu batzuekin lotzeko oso erresistentea bihurtzen du. [[Tungsteno pentakarboniloa]] duen argonezko lehen konposatua, W(CO)<sub>5</sub>Ar, 1975ean isolatu zuten.
2000ko abuztuan, argonezko beste konposatu bat, [[argon fluorohidruroa]] (HArF), [[Helsinkiko Unibertsitatea|Helsinkiko Unibertsitateko]] ikertzaileek sortu zuten. [[Ultramore|Argi ultramorea]] argon izoztuan distiraraziz, [[hidrogeno fluoruro]] eta [[zesio ioduroa]] kopuru txiki bat zuena.
ArCF<sub>2</sub><sup>2+</sup> dikatioi metaegonkorra, [[balentzia-isoelektronikoa|balentzia isoelektronikoa]] dena, [[karbonilo fluoruroarekin]] eta [[Fosgeno|fosgenoarekin]] 2010ean ikusi zen.[31]
[[Argon hidruro]] solidoak (Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>) MgZn<sub>2</sub> [[Laves fasea|Laves fasearen]] [[kristal-egitura]] bera du. 4,3 eta 220 GPa bitarteko presioetan eratzen da, nahiz eta [[Raman espektroskopia|Ramanen neurketek]] iradokitzen duten H<sub>2</sub> molekulek Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>-en 175 GPa-tik gora disoziatzen dutela. [33]
== Isotopoak ==
Lurrean aurkitutako argon isotopo nagusiak 40Ar (%99,6), 36Ar (%0,34) eta 38Ar (%0,06) dira. Naturalki gertatuz, 40K, 1.25×109 urteko [[Semidesintegrazio-periodo|semidesintegrazio-periodoa]] duena, 40Ar egonkorrera (% 11.2) desintegratzen da elektroi-harrapaketaren edo [[Positroi-igorpenaren bidezko tomografia|positroien igorpenaren]] bidez, eta 40Ca egonkor bihurtzen (% 88.8) [[beta desintegrazio]] bidez. Propietate eta ratio hauek [[K - Ar datazioaren]] bidez arroken adina zehazteko erabiltzen dira. [24][25]
== Produkzioa ==
Argon modu industrialean ateratzen da aire likidoaren destilazio zatikatuaren bidez, [[aire kriogenikoa]] bereizteko unitate batean; nitrogeno likidoa, 77,3 K-n irakiten duena, eta oxigeno likidoa, 90,2 K-n irakiten duena, argonetik bereizten duen prozesu batean, 87,3 K-n irakiten duena. Urtero 700.000 tona argon inguru ekoizten dira mundu osoan. [24][34]
== Aplikazioak ==
Beste gas noble batzuk ere egokiak izango lirateke aplikazio horietako gehienentzat, baina argona da, askogatik, merkeena.
=== '''Prozesu industrialak''' ===
Argona tenperatura altuko prozesu industrial batzuetan erabiltzen da, non normalean erreaktiboak ez diren substantziak erreaktibo bihurtzen diren. Adibidez, argon atmosfera bat erabiltzen da grafitozko labe elektrikoetan, grafitoa erre ez dadin.
Argona hegaztien industrian erabiltzen da hegaztiak itotzeko, dela gaixotasun agerraldien osteko sakrifizio masiborako, dela zorabio elektrikoa baino gizatiarragoa den sarraskirako.
Argona, batzuetan, suteak itzaltzeko erabiltzen da, non urak edo aparrak ekipamendu baliotsuak kaltetu ditzaketen. [37]
=== Ahalmen kontserbadorea ===
Argona edukien bizitzak zabaltzeko erabiltzen da. Aireko oxidazioa, hidrolisia eta produktuak degradatzen dituzten beste erreakzio kimiko batzuk atzeratu egiten dira edo erabat prebenitzen dira. Batzuetan, purutasun handiko produktu kimikoak eta farmazeutikoak argonez ontziratuta eta zigilatuta egoten dira. [41]
Ardogintzan, argona hainbat jardueratan erabiltzen da gainazal likidoan oxigenoaren aurkako hesi bat emateko, oxigenoak ardoa honda dezakeelako, metabolismo mikrobianoa zein kimika erredox estandarra elikatuz.
Argona kontserbagarri gisa ere erabiltzen da berniza, poliuretanoa eta pintura bezalako produktuetarako, airea mugituz biltegiratzeko ontzi bat prestatzeko. [42]
=== Laborategiko hornikuntza ===
Argona gas eramaile gisa erabil daiteke gas-kromatografian eta elektrospray-ionizazioko masa-espektrometrian; ICP espektroskopian erabiltzen den plasmarako aukeratutako gasa da.
=== Medikuntza arloan erabilera ===
Kriokirurgiako prozedurek, krioablazioak adibidez, argon likidoa erabiltzen dute minbizi-zelulak bezalako ehunak suntsitzeko. "Argonarekin hobetutako koagulazioa" izeneko prozeduran erabiltzen da, argon plasma izpiko elektrokirurgia mota bat. Prozedurak gas enbolia eragiteko arriskua du eta gutxienez gaixo bat hil da.
Argon urdineko laserrak kirurgian erabiltzen dira arteriak soldatzeko, tumoreak suntsitzeko eta begietako akatsak zuzentzeko. [24]
== Segurtasuna ==
Argona toxikoa ez bada ere, airea baino % 38 dentsoagoa da, eta, beraz, eremu itxietan itotze arriskua dago. Zaila da antzematen, koloregabea, usaingabea eta zaporegabea delako.1994ko gertakari batean, gizon bat itota hil zen Alaskan eraikitzen ari ziren petrolio-hodien argonez betetako sekzio batean sartu ondoren. Gertakari honek gune itxietan argonak ihes egitearen arriskuak nabarmentzen ditu, eta erabilera, biltegiratze eta manipulazio egokiaren beharra azpimarratzen du.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|1}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{kimika zirriborroa}}
[[Kategoria:Elementu kimikoak]]
[[Kategoria:Gas nobleak]]
[[Kategoria:Gas industrialak]]
hnvcn7btj5q0psufbmf7dopgc54plhe
9967549
9967507
2024-11-13T12:22:34Z
Eneko Ubierna
167001
/* Aplikazioak */
9967549
wikitext
text/x-wiki
{{Elementu kimiko infotaula
| izena = Argona
| ikurra = Ar
| zenbakia = 18
| kolorea = #C0FFFF
| ezkerrekoa = [[Kloro]]a
| eskuinekoa = [[Potasio]]a
| goikoa = [[Fluor|F]]
| behekoa = [[Bromo|Br]]
| seriea = [[gas noble]]ak
| taldea = 18
| periodoa = 3
| orbitala = p
| itxura = gardena
| irudia = Ar,18.jpg
| masa atomikoa = 39,948(1)
| konfigurazioa = [Ne] 3s<sup>2</sup> 3p<sup>6</sup>
| elektroiak = 2, 8, 8
| egoera = [[gas]]a (giro-tenperaturan)
| dentsitatea = 101,325 - 1,784
| urtze-puntua k = 83,80
| urtze-puntua c = -189,35
| urtze-puntua f = -308,83
| urtze-entalpia = 1,18
| irakite-puntua k = 87,30
| irakite-puntua c = -185,85
| irakite-puntua f = -302,53
| irakite-entalpia = 6,43
| beroa = 20,786
| 1 =
| 10 = 47
| 100 = 53
| 1 k = 61
| 10 k = 71
| 100 k = 87
| kristala = kubikoa, aurpegietan zentratua
| oxidazioa = 0
| elektronegatibitatea = daturik gabe
| ionizazioa = 1.a: 1.520,6 [[joule moleko|kJ/mol]]<br />2.a: 2.665,8 kJ/mol<br />3.a: 3.931 kJ/mol
| batezbestekoa = 71
| kalkulatua = 71
| kobalentea = 97
| van der waals = 188
| eroankortasuna = 17,72x10<sup>-3</sup>
| abiadura = (gas, 27 °C) 323
| isotopoak =
{{!}} <sup>36</sup>Ar
{{!}} %0,337
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 18 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>37</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 35 [[egun|e]]
{{!}} [[elektroi-harrapaketa|ε]]
{{!}} 0,813
{{!}} <sup>37</sup>[[Kloro|Cl]]
{{!}}-
{{!}} <sup>38</sup>Ar
{{!}} %0,063
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 20 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>39</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 269 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,565
{{!}} <sup>39</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>40</sup>Ar
{{!}} %99,600
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 22 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 109,34 [[minutu|min]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 2,49
{{!}} <sup>41</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 32,94 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,600
{{!}} <sup>42</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
}}{{Lanean}}
'''Argona''' [[elementu kimiko]] bat da, '''Ar''' [[elementu kimikoen zerrenda ikurraren arabera|ikurra]] eta 18 [[atomo-zenbaki|zenbaki atomikoa]] dituena. [[Taula periodikoa|Taula periodikoko]] 18. taldeko ([[gas noble]]ak) hirugarren elementua da. [[Kanpo-geruza]] osorik duenez, oso egonkorra da eta ez dauka beste elementu batzuekin lotzeko joerarik. Bere [[puntu hirukoitz]]aren tenperatura, 83,8058 K-ekoa, 1990eko [[Nazioarteko Tenperatura Eskala|Nazioarteko Tenperatura Eskalak]] definitzen duen puntu bat da.
Argona lurrazalean dagoen gas noble ugariena da, lurrazalaren %0,00015 osatzen duena.
Lurraren atmosferako argon ia guztia argon-40 erradiogenikoa da, lurrazalean dagoen potasio-40aren desintegraziotik eratorria. Unibertsoan, argon-36 argon isotoporik ohikoena da, supernobetan izarren nukleosintesiak errazen sortzen duena baita.
== Ezaugarri nagusiak ==
Argonak [[oxigeno]]aren [[disolbagarritasun]] bera dauka [[ur]]etan, eta [[nitrogeno]]-gasa baino 2,5 aldiz disolbagarriagoa da. Oso elementu kimiko egonkorra da, [[likido]] zein [[gas]] eran kolorgea da. Ez dauka usainik, ezta zaporerik eta ez da toxikoa. Argona [[inerte]]a da baldintza eta forma gehienetan.
Argona [[gas noble]]a den arren, zenbait [[konposatu kimiko|konposatu]] eratzeko ahalmena duela ikusi da. Esaterako, [[Helsinkiko Unibertsitatea]]n<ref>"[http://www.lenntech.com/Periodic-chart-elements/Ar-en.htm Periodic Table of the Elements: Argon]." ''[http://www.lenntech.com/ Lenntech].'' 1998. Retrieved on [[September 3]], [[2007]].</ref> aurkitu dute argon hidrofluoruroa (argonaren konposatu [[metaegonkor]] bat) sor daitekeela [[fluoruro]]a eta hidrogenoa batuz. Argonak [[klatrato]]ak era ditzake ur-molekulekin batera, argon-atomoak uraren sarean harrapatuta geratzen direnean. Horrez gain, oso ezagunak dira argona daukaten [[ioi]]ak, esaterako ArH<sup>+</sup>-a,eta egoera kitzikatuan dauden konplexuak, esaterako ArF-a. Ordenagailuz egindako zenbait kalkulu teorikok erakutsi dutenez, badaude egonkorrak izan daitezkeen zenbait argon-konposatu, baina momentuz ez dago konposatu horiek [[sintesi (argipena)|sintetizatzeko]] biderik.
== Historia ==
[[Lord Rayleigh|Lord Rayleighek]] eta [[Sir William Ramsayk]] 1894an isolatu zuten lehen aldiz argona airetik [[London University College|Londresko University Collegen]]. Aire garbiaren lagin batetik oxigenoa, [[Karbono dioxido|karbono dioxidoa]], ura eta nitrogenoa kenduz lortu zuten. [[Henry Cavendish|Henry Cavendishen]] esperimentu bat errepikatu zuten horretarako. Aire atmosferiko eta oxigeno nahaste bat buruz beherako [[saio-hodi]] batean (A) ipini zuten, diluituriko [[disoluzio]] [[alkalino]] kantitate handi baten gainean, Cavendishen jatorrizko esperimentuan [[Potasio hidroxido|potasio hidroxidoa]] zena, eta korronte bat garraiatu zuen U formako beirazko hodiek (CC) isolatutako alanbreen bidez. Hodi horiek [[Platino|platinozko]] alanbrezko [[Elektrodo|elektrodoak]] itxi ziztuzten, alanbreen (DD) muturrak gasaren eraginpean utziz eta disoluzio alkalinotik isolatuz.
[[William Robert Grove|Grove-ren]] bost [[Grove-ren zelula|zelulaz osatutako bateria]] batek eta tamaina ertaineko [[Ruhmkorffen harila|Ruhmkorffen haril]] batek elikatu zuten arkua. Disoluzio alkalinoak arkuak sortutako nitrogeno oxidoak xurgatu zituen, baita karbono dioxidoa ere.
Arkua maneiatu zuten, gasaren bolumena gutxienez ordubetez edo biz gehiago murriztu ez zela ikusi ahal izan zen arte, eta nitrogeno [[Espektroskopia|espektro lerroak]] gasa aztertu zenean desagertu ziren. Geratzen zen oxigenoa [[pirogalato]] alkalinoarekin erreakzionatu zuten, itxuraz erreaktiboa ez zen gas bat atzean uzteko, eta argon deitu zioten.
Argona 1882an aurkitu zen, [[Hugh Newall|H. F. Newall]] eta [[W. N. Hartley|W. N. Hartleyren]] ikerketa independente baten bidez. [20]. Airearen emisio-espektroan behatutako lerro berriak aurretik ezagututako elementuekin bat ez zetozen. 1957 baino lehen, argonaren ikurra "A" zen. Hori Ar-era aldatu zen [[IUPAC|IUPACek]] Kimika Ez-organikoaren Nomenklatura lana argitaratu zuenean 1957an. [21]
== Lorbidea ==
Argona Lurreko atmosferaren bolumenaren % 0,934 eta masaren % 1,288 da. [22] Airea da purifikatutako argon produktuen industria-iturri nagusia.
Argona [[destilazio]] zatikatuaz isolatzen da airetik, gehienetan [[destilazio frakzional kriogenikoz]], eta prozesu horrek purifikatutako nitrogenoa, oxigenoa, [[Neon|neona]], [[Kripton|kriptona]] eta [[Xenon|xenona]] ere sortzen ditu. [23]
[[Lurrazal|Lurrazalak]] eta itsasoko urak 1,2 ppm eta 0,45 ppm argon dituzte, hurrenez hurren [24]
== Konposatuak ==
Argonaren [[elektroien oktetoak]] s eta p azpigeruzak betetzen ditu. Beteta dagoen balentzia geruza horrek argona oso egonkorra eta beraz, beste elementu batzuekin lotzeko oso erresistentea bihurtzen du. [[Tungsteno pentakarboniloa]] duen argonezko lehen konposatua, W(CO)<sub>5</sub>Ar, 1975ean isolatu zuten.
2000ko abuztuan, argonezko beste konposatu bat, [[argon fluorohidruroa]] (HArF), [[Helsinkiko Unibertsitatea|Helsinkiko Unibertsitateko]] ikertzaileek sortu zuten. [[Ultramore|Argi ultramorea]] argon izoztuan distiraraziz, [[hidrogeno fluoruro]] eta [[zesio ioduroa]] kopuru txiki bat zuena.
ArCF<sub>2</sub><sup>2+</sup> dikatioi metaegonkorra, [[balentzia-isoelektronikoa|balentzia isoelektronikoa]] dena, [[karbonilo fluoruroarekin]] eta [[Fosgeno|fosgenoarekin]] 2010ean ikusi zen.[31]
[[Argon hidruro]] solidoak (Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>) MgZn<sub>2</sub> [[Laves fasea|Laves fasearen]] [[kristal-egitura]] bera du. 4,3 eta 220 GPa bitarteko presioetan eratzen da, nahiz eta [[Raman espektroskopia|Ramanen neurketek]] iradokitzen duten H<sub>2</sub> molekulek Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>-en 175 GPa-tik gora disoziatzen dutela. [33]
== Isotopoak ==
Lurrean aurkitutako argon isotopo nagusiak 40Ar (%99,6), 36Ar (%0,34) eta 38Ar (%0,06) dira. Naturalki gertatuz, 40K, 1.25×109 urteko [[Semidesintegrazio-periodo|semidesintegrazio-periodoa]] duena, 40Ar egonkorrera (% 11.2) desintegratzen da elektroi-harrapaketaren edo [[Positroi-igorpenaren bidezko tomografia|positroien igorpenaren]] bidez, eta 40Ca egonkor bihurtzen (% 88.8) [[beta desintegrazio]] bidez. Propietate eta ratio hauek [[K - Ar datazioaren]] bidez arroken adina zehazteko erabiltzen dira. [24][25]
== Produkzioa ==
Argon modu industrialean ateratzen da aire likidoaren destilazio zatikatuaren bidez, [[aire kriogenikoa]] bereizteko unitate batean; nitrogeno likidoa, 77,3 K-n irakiten duena, eta oxigeno likidoa, 90,2 K-n irakiten duena, argonetik bereizten duen prozesu batean, 87,3 K-n irakiten duena. Urtero 700.000 tona argon inguru ekoizten dira mundu osoan. [24][34]
== Aplikazioak ==
Beste gas noble batzuk ere egokiak izango lirateke aplikazio horietako gehienentzat, baina argona da, askogatik, merkeena.
=== '''Prozesu industrialak''' ===
Argona tenperatura altuko [[prozesu industrial]] batzuetan erabiltzen da, non normalean [[Erreaktibo|erreaktiboak]] ez diren substantziak erreaktibo bihurtzen diren. Adibidez, argon atmosfera bat erabiltzen da [[Grafitozko labe elektrikoa|grafitozko labe elektrikoetan]], [[Grafito|grafitoa]] erre ez dadin.
Argona hegaztien industrian erabiltzen da hegaztiak itotzeko, dela gaixotasun agerraldien osteko sakrifizio masiborako, dela zorabio elektrikoa baino gizatiarragoa den sarraskirako.
Argona, batzuetan, suteak itzaltzeko erabiltzen da, non urak edo aparrak ekipamendu baliotsuak kaltetu ditzaketen. [37]
=== Ahalmen kontserbadorea ===
Argona edukien bizitzak zabaltzeko erabiltzen da. Aireko [[Oxidazio|oxidazioa]], [[Hidrolisi|hidrolisia]] eta produktuak degradatzen dituzten beste erreakzio kimiko batzuk atzeratu egiten dira edo erabat prebenitzen dira. Batzuetan, purutasun handiko produktu kimikoak eta farmazeutikoak argonez ontziratuta eta zigilatuta egoten dira. [41]
[[Ardogintza|Ardogintzan]], argona hainbat jardueratan erabiltzen da gainazal likidoan oxigenoaren aurkako hesi bat emateko, oxigenoak ardoa honda dezakeelako, [[metabolismo mikrobianoa]] zein kimika [[Erredox erreakzio|erredox]] estandarra elikatuz.
Argona kontserbagarri gisa ere erabiltzen da [[Berniz|berniza]], [[Poliuretano|poliuretanoa]] eta [[Pintura (materiala)|pintura]] bezalako produktuetarako, airea mugituz biltegiratzeko ontzi bat prestatzeko. [42]
=== Laborategiko hornikuntza ===
Argona gas eramaile gisa erabil daiteke [[Gas kromatografia|gas-kromatografian]] eta [[Elektrospray-ionizazioko masa-espektrometria|elektrospray-ionizazioko masa-espektrometrian]]; [[ICP espektroskopia|ICP espektroskopian]] erabiltzen den [[Plasma (fisika)|plasmarako]] aukeratutako gasa da.
=== Medikuntza arloan erabilera ===
[[Kriokirurgia|Kriokirurgiako]] prozedurek, [[Krioablazioa|krioablazioak]] adibidez, argon likidoa erabiltzen dute [[Minbizi-zelula|minbizi-zelulak]] bezalako [[Ehun (biologia)|ehunak]] suntsitzeko. "Argonarekin hobetutako [[Koagulazio|koagulazioa]]" izeneko prozeduran erabiltzen da, argon plasma izpiko [[elektrokirurgia]] mota bat. Prozedurak [[gas enbolia]] eragiteko arriskua du eta gutxienez gaixo bat hil da.
Argon urdineko laserrak kirurgian erabiltzen dira [[Arteria|arteriak]] soldatzeko, tumoreak suntsitzeko eta begietako akatsak zuzentzeko. [24]
== Segurtasuna ==
Argona toxikoa ez bada ere, airea baino % 38 dentsoagoa da, eta, beraz, eremu itxietan itotze arriskua dago. Zaila da antzematen, koloregabea, usaingabea eta zaporegabea delako.1994ko gertakari batean, gizon bat itota hil zen Alaskan eraikitzen ari ziren petrolio-hodien argonez betetako sekzio batean sartu ondoren. Gertakari honek gune itxietan argonak ihes egitearen arriskuak nabarmentzen ditu, eta erabilera, biltegiratze eta manipulazio egokiaren beharra azpimarratzen du.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|1}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{kimika zirriborroa}}
[[Kategoria:Elementu kimikoak]]
[[Kategoria:Gas nobleak]]
[[Kategoria:Gas industrialak]]
7zielp58e1bf6ozdgqmoppovq5ax2ah
9967552
9967549
2024-11-13T12:23:31Z
HodeiMendizabal1
167016
/* Isotopoak */
9967552
wikitext
text/x-wiki
{{Elementu kimiko infotaula
| izena = Argona
| ikurra = Ar
| zenbakia = 18
| kolorea = #C0FFFF
| ezkerrekoa = [[Kloro]]a
| eskuinekoa = [[Potasio]]a
| goikoa = [[Fluor|F]]
| behekoa = [[Bromo|Br]]
| seriea = [[gas noble]]ak
| taldea = 18
| periodoa = 3
| orbitala = p
| itxura = gardena
| irudia = Ar,18.jpg
| masa atomikoa = 39,948(1)
| konfigurazioa = [Ne] 3s<sup>2</sup> 3p<sup>6</sup>
| elektroiak = 2, 8, 8
| egoera = [[gas]]a (giro-tenperaturan)
| dentsitatea = 101,325 - 1,784
| urtze-puntua k = 83,80
| urtze-puntua c = -189,35
| urtze-puntua f = -308,83
| urtze-entalpia = 1,18
| irakite-puntua k = 87,30
| irakite-puntua c = -185,85
| irakite-puntua f = -302,53
| irakite-entalpia = 6,43
| beroa = 20,786
| 1 =
| 10 = 47
| 100 = 53
| 1 k = 61
| 10 k = 71
| 100 k = 87
| kristala = kubikoa, aurpegietan zentratua
| oxidazioa = 0
| elektronegatibitatea = daturik gabe
| ionizazioa = 1.a: 1.520,6 [[joule moleko|kJ/mol]]<br />2.a: 2.665,8 kJ/mol<br />3.a: 3.931 kJ/mol
| batezbestekoa = 71
| kalkulatua = 71
| kobalentea = 97
| van der waals = 188
| eroankortasuna = 17,72x10<sup>-3</sup>
| abiadura = (gas, 27 °C) 323
| isotopoak =
{{!}} <sup>36</sup>Ar
{{!}} %0,337
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 18 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>37</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 35 [[egun|e]]
{{!}} [[elektroi-harrapaketa|ε]]
{{!}} 0,813
{{!}} <sup>37</sup>[[Kloro|Cl]]
{{!}}-
{{!}} <sup>38</sup>Ar
{{!}} %0,063
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 20 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>39</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 269 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,565
{{!}} <sup>39</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>40</sup>Ar
{{!}} %99,600
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 22 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 109,34 [[minutu|min]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 2,49
{{!}} <sup>41</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 32,94 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,600
{{!}} <sup>42</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
}}{{Lanean}}
'''Argona''' [[elementu kimiko]] bat da, '''Ar''' [[elementu kimikoen zerrenda ikurraren arabera|ikurra]] eta 18 [[atomo-zenbaki|zenbaki atomikoa]] dituena. [[Taula periodikoa|Taula periodikoko]] 18. taldeko ([[gas noble]]ak) hirugarren elementua da. [[Kanpo-geruza]] osorik duenez, oso egonkorra da eta ez dauka beste elementu batzuekin lotzeko joerarik. Bere [[puntu hirukoitz]]aren tenperatura, 83,8058 K-ekoa, 1990eko [[Nazioarteko Tenperatura Eskala|Nazioarteko Tenperatura Eskalak]] definitzen duen puntu bat da.
Argona lurrazalean dagoen gas noble ugariena da, lurrazalaren %0,00015 osatzen duena.
Lurraren atmosferako argon ia guztia argon-40 erradiogenikoa da, lurrazalean dagoen potasio-40aren desintegraziotik eratorria. Unibertsoan, argon-36 argon isotoporik ohikoena da, supernobetan izarren nukleosintesiak errazen sortzen duena baita.
== Ezaugarri nagusiak ==
Argonak [[oxigeno]]aren [[disolbagarritasun]] bera dauka [[ur]]etan, eta [[nitrogeno]]-gasa baino 2,5 aldiz disolbagarriagoa da. Oso elementu kimiko egonkorra da, [[likido]] zein [[gas]] eran kolorgea da. Ez dauka usainik, ezta zaporerik eta ez da toxikoa. Argona [[inerte]]a da baldintza eta forma gehienetan.
Argona [[gas noble]]a den arren, zenbait [[konposatu kimiko|konposatu]] eratzeko ahalmena duela ikusi da. Esaterako, [[Helsinkiko Unibertsitatea]]n<ref>"[http://www.lenntech.com/Periodic-chart-elements/Ar-en.htm Periodic Table of the Elements: Argon]." ''[http://www.lenntech.com/ Lenntech].'' 1998. Retrieved on [[September 3]], [[2007]].</ref> aurkitu dute argon hidrofluoruroa (argonaren konposatu [[metaegonkor]] bat) sor daitekeela [[fluoruro]]a eta hidrogenoa batuz. Argonak [[klatrato]]ak era ditzake ur-molekulekin batera, argon-atomoak uraren sarean harrapatuta geratzen direnean. Horrez gain, oso ezagunak dira argona daukaten [[ioi]]ak, esaterako ArH<sup>+</sup>-a,eta egoera kitzikatuan dauden konplexuak, esaterako ArF-a. Ordenagailuz egindako zenbait kalkulu teorikok erakutsi dutenez, badaude egonkorrak izan daitezkeen zenbait argon-konposatu, baina momentuz ez dago konposatu horiek [[sintesi (argipena)|sintetizatzeko]] biderik.
== Historia ==
[[Lord Rayleigh|Lord Rayleighek]] eta [[Sir William Ramsayk]] 1894an isolatu zuten lehen aldiz argona airetik [[London University College|Londresko University Collegen]]. Aire garbiaren lagin batetik oxigenoa, [[Karbono dioxido|karbono dioxidoa]], ura eta nitrogenoa kenduz lortu zuten. [[Henry Cavendish|Henry Cavendishen]] esperimentu bat errepikatu zuten horretarako. Aire atmosferiko eta oxigeno nahaste bat buruz beherako [[saio-hodi]] batean (A) ipini zuten, diluituriko [[disoluzio]] [[alkalino]] kantitate handi baten gainean, Cavendishen jatorrizko esperimentuan [[Potasio hidroxido|potasio hidroxidoa]] zena, eta korronte bat garraiatu zuen U formako beirazko hodiek (CC) isolatutako alanbreen bidez. Hodi horiek [[Platino|platinozko]] alanbrezko [[Elektrodo|elektrodoak]] itxi ziztuzten, alanbreen (DD) muturrak gasaren eraginpean utziz eta disoluzio alkalinotik isolatuz.
[[William Robert Grove|Grove-ren]] bost [[Grove-ren zelula|zelulaz osatutako bateria]] batek eta tamaina ertaineko [[Ruhmkorffen harila|Ruhmkorffen haril]] batek elikatu zuten arkua. Disoluzio alkalinoak arkuak sortutako nitrogeno oxidoak xurgatu zituen, baita karbono dioxidoa ere.
Arkua maneiatu zuten, gasaren bolumena gutxienez ordubetez edo biz gehiago murriztu ez zela ikusi ahal izan zen arte, eta nitrogeno [[Espektroskopia|espektro lerroak]] gasa aztertu zenean desagertu ziren. Geratzen zen oxigenoa [[pirogalato]] alkalinoarekin erreakzionatu zuten, itxuraz erreaktiboa ez zen gas bat atzean uzteko, eta argon deitu zioten.
Argona 1882an aurkitu zen, [[Hugh Newall|H. F. Newall]] eta [[W. N. Hartley|W. N. Hartleyren]] ikerketa independente baten bidez. [20]. Airearen emisio-espektroan behatutako lerro berriak aurretik ezagututako elementuekin bat ez zetozen. 1957 baino lehen, argonaren ikurra "A" zen. Hori Ar-era aldatu zen [[IUPAC|IUPACek]] Kimika Ez-organikoaren Nomenklatura lana argitaratu zuenean 1957an. [21]
== Lorbidea ==
Argona Lurreko atmosferaren bolumenaren % 0,934 eta masaren % 1,288 da. [22] Airea da purifikatutako argon produktuen industria-iturri nagusia.
Argona [[destilazio]] zatikatuaz isolatzen da airetik, gehienetan [[destilazio frakzional kriogenikoz]], eta prozesu horrek purifikatutako nitrogenoa, oxigenoa, [[Neon|neona]], [[Kripton|kriptona]] eta [[Xenon|xenona]] ere sortzen ditu. [23]
[[Lurrazal|Lurrazalak]] eta itsasoko urak 1,2 ppm eta 0,45 ppm argon dituzte, hurrenez hurren [24]
== Konposatuak ==
Argonaren [[elektroien oktetoak]] s eta p azpigeruzak betetzen ditu. Beteta dagoen balentzia geruza horrek argona oso egonkorra eta beraz, beste elementu batzuekin lotzeko oso erresistentea bihurtzen du. [[Tungsteno pentakarboniloa]] duen argonezko lehen konposatua, W(CO)<sub>5</sub>Ar, 1975ean isolatu zuten.
2000ko abuztuan, argonezko beste konposatu bat, [[argon fluorohidruroa]] (HArF), [[Helsinkiko Unibertsitatea|Helsinkiko Unibertsitateko]] ikertzaileek sortu zuten. [[Ultramore|Argi ultramorea]] argon izoztuan distiraraziz, [[hidrogeno fluoruro]] eta [[zesio ioduroa]] kopuru txiki bat zuena.
ArCF<sub>2</sub><sup>2+</sup> dikatioi metaegonkorra, [[balentzia-isoelektronikoa|balentzia isoelektronikoa]] dena, [[karbonilo fluoruroarekin]] eta [[Fosgeno|fosgenoarekin]] 2010ean ikusi zen.[31]
[[Argon hidruro]] solidoak (Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>) MgZn<sub>2</sub> [[Laves fasea|Laves fasearen]] [[kristal-egitura]] bera du. 4,3 eta 220 GPa bitarteko presioetan eratzen da, nahiz eta [[Raman espektroskopia|Ramanen neurketek]] iradokitzen duten H<sub>2</sub> molekulek Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>-en 175 GPa-tik gora disoziatzen dutela. [33]
== Isotopoak ==
Lurrean aurkitutako argon isotopo nagusiak 40Ar (% 99,6), 36Ar (% 0,34) eta 38Ar (% 0,06) dira. Naturalki gertatuz, 40K, 1.25×109 urteko [[Semidesintegrazio-periodo|semidesintegrazio-periodoa]] duena, 40Ar egonkorrera (% 11,2) desintegratzen da elektroi-harrapaketaren edo [[Positroi-igorpenaren bidezko tomografia|positroien igorpenaren]] bidez, eta 40Ca egonkor bihurtzen (% 88,8) [[beta desintegrazio]] bidez. Propietate eta ratio hauek [[K - Ar datazioaren]] bidez arroken adina zehazteko erabiltzen dira. [24][25]
== Produkzioa ==
Argon modu industrialean ateratzen da aire likidoaren destilazio zatikatuaren bidez, [[aire kriogenikoa]] bereizteko unitate batean; nitrogeno likidoa, 77,3 K-n irakiten duena, eta oxigeno likidoa, 90,2 K-n irakiten duena, argonetik bereizten duen prozesu batean, 87,3 K-n irakiten duena. Urtero 700.000 tona argon inguru ekoizten dira mundu osoan. [24][34]
== Aplikazioak ==
Beste gas noble batzuk ere egokiak izango lirateke aplikazio horietako gehienentzat, baina argona da, askogatik, merkeena.
=== '''Prozesu industrialak''' ===
Argona tenperatura altuko [[prozesu industrial]] batzuetan erabiltzen da, non normalean [[Erreaktibo|erreaktiboak]] ez diren substantziak erreaktibo bihurtzen diren. Adibidez, argon atmosfera bat erabiltzen da [[Grafitozko labe elektrikoa|grafitozko labe elektrikoetan]], [[Grafito|grafitoa]] erre ez dadin.
Argona hegaztien industrian erabiltzen da hegaztiak itotzeko, dela gaixotasun agerraldien osteko sakrifizio masiborako, dela zorabio elektrikoa baino gizatiarragoa den sarraskirako.
Argona, batzuetan, suteak itzaltzeko erabiltzen da, non urak edo aparrak ekipamendu baliotsuak kaltetu ditzaketen. [37]
=== Ahalmen kontserbadorea ===
Argona edukien bizitzak zabaltzeko erabiltzen da. Aireko [[Oxidazio|oxidazioa]], [[Hidrolisi|hidrolisia]] eta produktuak degradatzen dituzten beste erreakzio kimiko batzuk atzeratu egiten dira edo erabat prebenitzen dira. Batzuetan, purutasun handiko produktu kimikoak eta farmazeutikoak argonez ontziratuta eta zigilatuta egoten dira. [41]
[[Ardogintza|Ardogintzan]], argona hainbat jardueratan erabiltzen da gainazal likidoan oxigenoaren aurkako hesi bat emateko, oxigenoak ardoa honda dezakeelako, [[metabolismo mikrobianoa]] zein kimika [[Erredox erreakzio|erredox]] estandarra elikatuz.
Argona kontserbagarri gisa ere erabiltzen da [[Berniz|berniza]], [[Poliuretano|poliuretanoa]] eta [[Pintura (materiala)|pintura]] bezalako produktuetarako, airea mugituz biltegiratzeko ontzi bat prestatzeko. [42]
=== Laborategiko hornikuntza ===
Argona gas eramaile gisa erabil daiteke [[Gas kromatografia|gas-kromatografian]] eta [[Elektrospray-ionizazioko masa-espektrometria|elektrospray-ionizazioko masa-espektrometrian]]; [[ICP espektroskopia|ICP espektroskopian]] erabiltzen den [[Plasma (fisika)|plasmarako]] aukeratutako gasa da.
=== Medikuntza arloan erabilera ===
[[Kriokirurgia|Kriokirurgiako]] prozedurek, [[Krioablazioa|krioablazioak]] adibidez, argon likidoa erabiltzen dute [[Minbizi-zelula|minbizi-zelulak]] bezalako [[Ehun (biologia)|ehunak]] suntsitzeko. "Argonarekin hobetutako [[Koagulazio|koagulazioa]]" izeneko prozeduran erabiltzen da, argon plasma izpiko [[elektrokirurgia]] mota bat. Prozedurak [[gas enbolia]] eragiteko arriskua du eta gutxienez gaixo bat hil da.
Argon urdineko laserrak kirurgian erabiltzen dira [[Arteria|arteriak]] soldatzeko, tumoreak suntsitzeko eta begietako akatsak zuzentzeko. [24]
== Segurtasuna ==
Argona toxikoa ez bada ere, airea baino % 38 dentsoagoa da, eta, beraz, eremu itxietan itotze arriskua dago. Zaila da antzematen, koloregabea, usaingabea eta zaporegabea delako.1994ko gertakari batean, gizon bat itota hil zen Alaskan eraikitzen ari ziren petrolio-hodien argonez betetako sekzio batean sartu ondoren. Gertakari honek gune itxietan argonak ihes egitearen arriskuak nabarmentzen ditu, eta erabilera, biltegiratze eta manipulazio egokiaren beharra azpimarratzen du.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|1}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{kimika zirriborroa}}
[[Kategoria:Elementu kimikoak]]
[[Kategoria:Gas nobleak]]
[[Kategoria:Gas industrialak]]
gysy0naomys9qzdlrea1xe3am1csluf
9967554
9967552
2024-11-13T12:24:31Z
Eneko Ubierna
167001
/* Segurtasuna */
9967554
wikitext
text/x-wiki
{{Elementu kimiko infotaula
| izena = Argona
| ikurra = Ar
| zenbakia = 18
| kolorea = #C0FFFF
| ezkerrekoa = [[Kloro]]a
| eskuinekoa = [[Potasio]]a
| goikoa = [[Fluor|F]]
| behekoa = [[Bromo|Br]]
| seriea = [[gas noble]]ak
| taldea = 18
| periodoa = 3
| orbitala = p
| itxura = gardena
| irudia = Ar,18.jpg
| masa atomikoa = 39,948(1)
| konfigurazioa = [Ne] 3s<sup>2</sup> 3p<sup>6</sup>
| elektroiak = 2, 8, 8
| egoera = [[gas]]a (giro-tenperaturan)
| dentsitatea = 101,325 - 1,784
| urtze-puntua k = 83,80
| urtze-puntua c = -189,35
| urtze-puntua f = -308,83
| urtze-entalpia = 1,18
| irakite-puntua k = 87,30
| irakite-puntua c = -185,85
| irakite-puntua f = -302,53
| irakite-entalpia = 6,43
| beroa = 20,786
| 1 =
| 10 = 47
| 100 = 53
| 1 k = 61
| 10 k = 71
| 100 k = 87
| kristala = kubikoa, aurpegietan zentratua
| oxidazioa = 0
| elektronegatibitatea = daturik gabe
| ionizazioa = 1.a: 1.520,6 [[joule moleko|kJ/mol]]<br />2.a: 2.665,8 kJ/mol<br />3.a: 3.931 kJ/mol
| batezbestekoa = 71
| kalkulatua = 71
| kobalentea = 97
| van der waals = 188
| eroankortasuna = 17,72x10<sup>-3</sup>
| abiadura = (gas, 27 °C) 323
| isotopoak =
{{!}} <sup>36</sup>Ar
{{!}} %0,337
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 18 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>37</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 35 [[egun|e]]
{{!}} [[elektroi-harrapaketa|ε]]
{{!}} 0,813
{{!}} <sup>37</sup>[[Kloro|Cl]]
{{!}}-
{{!}} <sup>38</sup>Ar
{{!}} %0,063
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 20 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>39</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 269 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,565
{{!}} <sup>39</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>40</sup>Ar
{{!}} %99,600
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 22 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 109,34 [[minutu|min]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 2,49
{{!}} <sup>41</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 32,94 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,600
{{!}} <sup>42</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
}}{{Lanean}}
'''Argona''' [[elementu kimiko]] bat da, '''Ar''' [[elementu kimikoen zerrenda ikurraren arabera|ikurra]] eta 18 [[atomo-zenbaki|zenbaki atomikoa]] dituena. [[Taula periodikoa|Taula periodikoko]] 18. taldeko ([[gas noble]]ak) hirugarren elementua da. [[Kanpo-geruza]] osorik duenez, oso egonkorra da eta ez dauka beste elementu batzuekin lotzeko joerarik. Bere [[puntu hirukoitz]]aren tenperatura, 83,8058 K-ekoa, 1990eko [[Nazioarteko Tenperatura Eskala|Nazioarteko Tenperatura Eskalak]] definitzen duen puntu bat da.
Argona lurrazalean dagoen gas noble ugariena da, lurrazalaren %0,00015 osatzen duena.
Lurraren atmosferako argon ia guztia argon-40 erradiogenikoa da, lurrazalean dagoen potasio-40aren desintegraziotik eratorria. Unibertsoan, argon-36 argon isotoporik ohikoena da, supernobetan izarren nukleosintesiak errazen sortzen duena baita.
== Ezaugarri nagusiak ==
Argonak [[oxigeno]]aren [[disolbagarritasun]] bera dauka [[ur]]etan, eta [[nitrogeno]]-gasa baino 2,5 aldiz disolbagarriagoa da. Oso elementu kimiko egonkorra da, [[likido]] zein [[gas]] eran kolorgea da. Ez dauka usainik, ezta zaporerik eta ez da toxikoa. Argona [[inerte]]a da baldintza eta forma gehienetan.
Argona [[gas noble]]a den arren, zenbait [[konposatu kimiko|konposatu]] eratzeko ahalmena duela ikusi da. Esaterako, [[Helsinkiko Unibertsitatea]]n<ref>"[http://www.lenntech.com/Periodic-chart-elements/Ar-en.htm Periodic Table of the Elements: Argon]." ''[http://www.lenntech.com/ Lenntech].'' 1998. Retrieved on [[September 3]], [[2007]].</ref> aurkitu dute argon hidrofluoruroa (argonaren konposatu [[metaegonkor]] bat) sor daitekeela [[fluoruro]]a eta hidrogenoa batuz. Argonak [[klatrato]]ak era ditzake ur-molekulekin batera, argon-atomoak uraren sarean harrapatuta geratzen direnean. Horrez gain, oso ezagunak dira argona daukaten [[ioi]]ak, esaterako ArH<sup>+</sup>-a,eta egoera kitzikatuan dauden konplexuak, esaterako ArF-a. Ordenagailuz egindako zenbait kalkulu teorikok erakutsi dutenez, badaude egonkorrak izan daitezkeen zenbait argon-konposatu, baina momentuz ez dago konposatu horiek [[sintesi (argipena)|sintetizatzeko]] biderik.
== Historia ==
[[Lord Rayleigh|Lord Rayleighek]] eta [[Sir William Ramsayk]] 1894an isolatu zuten lehen aldiz argona airetik [[London University College|Londresko University Collegen]]. Aire garbiaren lagin batetik oxigenoa, [[Karbono dioxido|karbono dioxidoa]], ura eta nitrogenoa kenduz lortu zuten. [[Henry Cavendish|Henry Cavendishen]] esperimentu bat errepikatu zuten horretarako. Aire atmosferiko eta oxigeno nahaste bat buruz beherako [[saio-hodi]] batean (A) ipini zuten, diluituriko [[disoluzio]] [[alkalino]] kantitate handi baten gainean, Cavendishen jatorrizko esperimentuan [[Potasio hidroxido|potasio hidroxidoa]] zena, eta korronte bat garraiatu zuen U formako beirazko hodiek (CC) isolatutako alanbreen bidez. Hodi horiek [[Platino|platinozko]] alanbrezko [[Elektrodo|elektrodoak]] itxi ziztuzten, alanbreen (DD) muturrak gasaren eraginpean utziz eta disoluzio alkalinotik isolatuz.
[[William Robert Grove|Grove-ren]] bost [[Grove-ren zelula|zelulaz osatutako bateria]] batek eta tamaina ertaineko [[Ruhmkorffen harila|Ruhmkorffen haril]] batek elikatu zuten arkua. Disoluzio alkalinoak arkuak sortutako nitrogeno oxidoak xurgatu zituen, baita karbono dioxidoa ere.
Arkua maneiatu zuten, gasaren bolumena gutxienez ordubetez edo biz gehiago murriztu ez zela ikusi ahal izan zen arte, eta nitrogeno [[Espektroskopia|espektro lerroak]] gasa aztertu zenean desagertu ziren. Geratzen zen oxigenoa [[pirogalato]] alkalinoarekin erreakzionatu zuten, itxuraz erreaktiboa ez zen gas bat atzean uzteko, eta argon deitu zioten.
Argona 1882an aurkitu zen, [[Hugh Newall|H. F. Newall]] eta [[W. N. Hartley|W. N. Hartleyren]] ikerketa independente baten bidez. [20]. Airearen emisio-espektroan behatutako lerro berriak aurretik ezagututako elementuekin bat ez zetozen. 1957 baino lehen, argonaren ikurra "A" zen. Hori Ar-era aldatu zen [[IUPAC|IUPACek]] Kimika Ez-organikoaren Nomenklatura lana argitaratu zuenean 1957an. [21]
== Lorbidea ==
Argona Lurreko atmosferaren bolumenaren % 0,934 eta masaren % 1,288 da. [22] Airea da purifikatutako argon produktuen industria-iturri nagusia.
Argona [[destilazio]] zatikatuaz isolatzen da airetik, gehienetan [[destilazio frakzional kriogenikoz]], eta prozesu horrek purifikatutako nitrogenoa, oxigenoa, [[Neon|neona]], [[Kripton|kriptona]] eta [[Xenon|xenona]] ere sortzen ditu. [23]
[[Lurrazal|Lurrazalak]] eta itsasoko urak 1,2 ppm eta 0,45 ppm argon dituzte, hurrenez hurren [24]
== Konposatuak ==
Argonaren [[elektroien oktetoak]] s eta p azpigeruzak betetzen ditu. Beteta dagoen balentzia geruza horrek argona oso egonkorra eta beraz, beste elementu batzuekin lotzeko oso erresistentea bihurtzen du. [[Tungsteno pentakarboniloa]] duen argonezko lehen konposatua, W(CO)<sub>5</sub>Ar, 1975ean isolatu zuten.
2000ko abuztuan, argonezko beste konposatu bat, [[argon fluorohidruroa]] (HArF), [[Helsinkiko Unibertsitatea|Helsinkiko Unibertsitateko]] ikertzaileek sortu zuten. [[Ultramore|Argi ultramorea]] argon izoztuan distiraraziz, [[hidrogeno fluoruro]] eta [[zesio ioduroa]] kopuru txiki bat zuena.
ArCF<sub>2</sub><sup>2+</sup> dikatioi metaegonkorra, [[balentzia-isoelektronikoa|balentzia isoelektronikoa]] dena, [[karbonilo fluoruroarekin]] eta [[Fosgeno|fosgenoarekin]] 2010ean ikusi zen.[31]
[[Argon hidruro]] solidoak (Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>) MgZn<sub>2</sub> [[Laves fasea|Laves fasearen]] [[kristal-egitura]] bera du. 4,3 eta 220 GPa bitarteko presioetan eratzen da, nahiz eta [[Raman espektroskopia|Ramanen neurketek]] iradokitzen duten H<sub>2</sub> molekulek Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>-en 175 GPa-tik gora disoziatzen dutela. [33]
== Isotopoak ==
Lurrean aurkitutako argon isotopo nagusiak 40Ar (% 99,6), 36Ar (% 0,34) eta 38Ar (% 0,06) dira. Naturalki gertatuz, 40K, 1.25×109 urteko [[Semidesintegrazio-periodo|semidesintegrazio-periodoa]] duena, 40Ar egonkorrera (% 11,2) desintegratzen da elektroi-harrapaketaren edo [[Positroi-igorpenaren bidezko tomografia|positroien igorpenaren]] bidez, eta 40Ca egonkor bihurtzen (% 88,8) [[beta desintegrazio]] bidez. Propietate eta ratio hauek [[K - Ar datazioaren]] bidez arroken adina zehazteko erabiltzen dira. [24][25]
== Produkzioa ==
Argon modu industrialean ateratzen da aire likidoaren destilazio zatikatuaren bidez, [[aire kriogenikoa]] bereizteko unitate batean; nitrogeno likidoa, 77,3 K-n irakiten duena, eta oxigeno likidoa, 90,2 K-n irakiten duena, argonetik bereizten duen prozesu batean, 87,3 K-n irakiten duena. Urtero 700.000 tona argon inguru ekoizten dira mundu osoan. [24][34]
== Aplikazioak ==
Beste gas noble batzuk ere egokiak izango lirateke aplikazio horietako gehienentzat, baina argona da, askogatik, merkeena.
=== '''Prozesu industrialak''' ===
Argona tenperatura altuko [[prozesu industrial]] batzuetan erabiltzen da, non normalean [[Erreaktibo|erreaktiboak]] ez diren substantziak erreaktibo bihurtzen diren. Adibidez, argon atmosfera bat erabiltzen da [[Grafitozko labe elektrikoa|grafitozko labe elektrikoetan]], [[Grafito|grafitoa]] erre ez dadin.
Argona hegaztien industrian erabiltzen da hegaztiak itotzeko, dela gaixotasun agerraldien osteko sakrifizio masiborako, dela zorabio elektrikoa baino gizatiarragoa den sarraskirako.
Argona, batzuetan, suteak itzaltzeko erabiltzen da, non urak edo aparrak ekipamendu baliotsuak kaltetu ditzaketen. [37]
=== Ahalmen kontserbadorea ===
Argona edukien bizitzak zabaltzeko erabiltzen da. Aireko [[Oxidazio|oxidazioa]], [[Hidrolisi|hidrolisia]] eta produktuak degradatzen dituzten beste erreakzio kimiko batzuk atzeratu egiten dira edo erabat prebenitzen dira. Batzuetan, purutasun handiko produktu kimikoak eta farmazeutikoak argonez ontziratuta eta zigilatuta egoten dira. [41]
[[Ardogintza|Ardogintzan]], argona hainbat jardueratan erabiltzen da gainazal likidoan oxigenoaren aurkako hesi bat emateko, oxigenoak ardoa honda dezakeelako, [[metabolismo mikrobianoa]] zein kimika [[Erredox erreakzio|erredox]] estandarra elikatuz.
Argona kontserbagarri gisa ere erabiltzen da [[Berniz|berniza]], [[Poliuretano|poliuretanoa]] eta [[Pintura (materiala)|pintura]] bezalako produktuetarako, airea mugituz biltegiratzeko ontzi bat prestatzeko. [42]
=== Laborategiko hornikuntza ===
Argona gas eramaile gisa erabil daiteke [[Gas kromatografia|gas-kromatografian]] eta [[Elektrospray-ionizazioko masa-espektrometria|elektrospray-ionizazioko masa-espektrometrian]]; [[ICP espektroskopia|ICP espektroskopian]] erabiltzen den [[Plasma (fisika)|plasmarako]] aukeratutako gasa da.
=== Medikuntza arloan erabilera ===
[[Kriokirurgia|Kriokirurgiako]] prozedurek, [[Krioablazioa|krioablazioak]] adibidez, argon likidoa erabiltzen dute [[Minbizi-zelula|minbizi-zelulak]] bezalako [[Ehun (biologia)|ehunak]] suntsitzeko. "Argonarekin hobetutako [[Koagulazio|koagulazioa]]" izeneko prozeduran erabiltzen da, argon plasma izpiko [[elektrokirurgia]] mota bat. Prozedurak [[gas enbolia]] eragiteko arriskua du eta gutxienez gaixo bat hil da.
Argon urdineko laserrak kirurgian erabiltzen dira [[Arteria|arteriak]] soldatzeko, tumoreak suntsitzeko eta begietako akatsak zuzentzeko. [24]
== Segurtasuna ==
Argona toxikoa ez bada ere, airea baino % 38 dentsoagoa da, eta, beraz, eremu itxietan itotze arriskua dago. Zaila da antzematen, koloregabea, usaingabea eta zaporegabea delako. 1994ko gertakari batean, gizon bat itota hil zen Alaskan eraikitzen ari ziren [[Petrolio-hobi|petrolio-hobien]] argonez betetako sekzio batean sartu ondoren. Gertakari honek gune itxietan argonak ihes egitearen arriskuak nabarmentzen ditu, eta erabilera, biltegiratze eta manipulazio egokiaren beharra azpimarratzen du.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|1}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{kimika zirriborroa}}
[[Kategoria:Elementu kimikoak]]
[[Kategoria:Gas nobleak]]
[[Kategoria:Gas industrialak]]
rh90hdz40gxi6725sp8xe5mnq5383j1
9967556
9967554
2024-11-13T12:25:44Z
HodeiMendizabal1
167016
/* Produkzioa */
9967556
wikitext
text/x-wiki
{{Elementu kimiko infotaula
| izena = Argona
| ikurra = Ar
| zenbakia = 18
| kolorea = #C0FFFF
| ezkerrekoa = [[Kloro]]a
| eskuinekoa = [[Potasio]]a
| goikoa = [[Fluor|F]]
| behekoa = [[Bromo|Br]]
| seriea = [[gas noble]]ak
| taldea = 18
| periodoa = 3
| orbitala = p
| itxura = gardena
| irudia = Ar,18.jpg
| masa atomikoa = 39,948(1)
| konfigurazioa = [Ne] 3s<sup>2</sup> 3p<sup>6</sup>
| elektroiak = 2, 8, 8
| egoera = [[gas]]a (giro-tenperaturan)
| dentsitatea = 101,325 - 1,784
| urtze-puntua k = 83,80
| urtze-puntua c = -189,35
| urtze-puntua f = -308,83
| urtze-entalpia = 1,18
| irakite-puntua k = 87,30
| irakite-puntua c = -185,85
| irakite-puntua f = -302,53
| irakite-entalpia = 6,43
| beroa = 20,786
| 1 =
| 10 = 47
| 100 = 53
| 1 k = 61
| 10 k = 71
| 100 k = 87
| kristala = kubikoa, aurpegietan zentratua
| oxidazioa = 0
| elektronegatibitatea = daturik gabe
| ionizazioa = 1.a: 1.520,6 [[joule moleko|kJ/mol]]<br />2.a: 2.665,8 kJ/mol<br />3.a: 3.931 kJ/mol
| batezbestekoa = 71
| kalkulatua = 71
| kobalentea = 97
| van der waals = 188
| eroankortasuna = 17,72x10<sup>-3</sup>
| abiadura = (gas, 27 °C) 323
| isotopoak =
{{!}} <sup>36</sup>Ar
{{!}} %0,337
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 18 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>37</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 35 [[egun|e]]
{{!}} [[elektroi-harrapaketa|ε]]
{{!}} 0,813
{{!}} <sup>37</sup>[[Kloro|Cl]]
{{!}}-
{{!}} <sup>38</sup>Ar
{{!}} %0,063
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 20 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>39</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 269 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,565
{{!}} <sup>39</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>40</sup>Ar
{{!}} %99,600
{{!}} colspan="4" {{!}} Ar egonkorra da 22 [[neutroi]]rekin
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 109,34 [[minutu|min]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 2,49
{{!}} <sup>41</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
{{!}} <sup>41</sup>Ar
{{!}} [[Erradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 32,94 [[urte|u]]
{{!}} [[Beta desintegrazio|β<sup>−</sup>]]
{{!}} 0,600
{{!}} <sup>42</sup>[[Potasio|K]]
{{!}}-
}}{{Lanean}}
'''Argona''' [[elementu kimiko]] bat da, '''Ar''' [[elementu kimikoen zerrenda ikurraren arabera|ikurra]] eta 18 [[atomo-zenbaki|zenbaki atomikoa]] dituena. [[Taula periodikoa|Taula periodikoko]] 18. taldeko ([[gas noble]]ak) hirugarren elementua da. [[Kanpo-geruza]] osorik duenez, oso egonkorra da eta ez dauka beste elementu batzuekin lotzeko joerarik. Bere [[puntu hirukoitz]]aren tenperatura, 83,8058 K-ekoa, 1990eko [[Nazioarteko Tenperatura Eskala|Nazioarteko Tenperatura Eskalak]] definitzen duen puntu bat da.
Argona lurrazalean dagoen gas noble ugariena da, lurrazalaren %0,00015 osatzen duena.
Lurraren atmosferako argon ia guztia argon-40 erradiogenikoa da, lurrazalean dagoen potasio-40aren desintegraziotik eratorria. Unibertsoan, argon-36 argon isotoporik ohikoena da, supernobetan izarren nukleosintesiak errazen sortzen duena baita.
== Ezaugarri nagusiak ==
Argonak [[oxigeno]]aren [[disolbagarritasun]] bera dauka [[ur]]etan, eta [[nitrogeno]]-gasa baino 2,5 aldiz disolbagarriagoa da. Oso elementu kimiko egonkorra da, [[likido]] zein [[gas]] eran kolorgea da. Ez dauka usainik, ezta zaporerik eta ez da toxikoa. Argona [[inerte]]a da baldintza eta forma gehienetan.
Argona [[gas noble]]a den arren, zenbait [[konposatu kimiko|konposatu]] eratzeko ahalmena duela ikusi da. Esaterako, [[Helsinkiko Unibertsitatea]]n<ref>"[http://www.lenntech.com/Periodic-chart-elements/Ar-en.htm Periodic Table of the Elements: Argon]." ''[http://www.lenntech.com/ Lenntech].'' 1998. Retrieved on [[September 3]], [[2007]].</ref> aurkitu dute argon hidrofluoruroa (argonaren konposatu [[metaegonkor]] bat) sor daitekeela [[fluoruro]]a eta hidrogenoa batuz. Argonak [[klatrato]]ak era ditzake ur-molekulekin batera, argon-atomoak uraren sarean harrapatuta geratzen direnean. Horrez gain, oso ezagunak dira argona daukaten [[ioi]]ak, esaterako ArH<sup>+</sup>-a,eta egoera kitzikatuan dauden konplexuak, esaterako ArF-a. Ordenagailuz egindako zenbait kalkulu teorikok erakutsi dutenez, badaude egonkorrak izan daitezkeen zenbait argon-konposatu, baina momentuz ez dago konposatu horiek [[sintesi (argipena)|sintetizatzeko]] biderik.
== Historia ==
[[Lord Rayleigh|Lord Rayleighek]] eta [[Sir William Ramsayk]] 1894an isolatu zuten lehen aldiz argona airetik [[London University College|Londresko University Collegen]]. Aire garbiaren lagin batetik oxigenoa, [[Karbono dioxido|karbono dioxidoa]], ura eta nitrogenoa kenduz lortu zuten. [[Henry Cavendish|Henry Cavendishen]] esperimentu bat errepikatu zuten horretarako. Aire atmosferiko eta oxigeno nahaste bat buruz beherako [[saio-hodi]] batean (A) ipini zuten, diluituriko [[disoluzio]] [[alkalino]] kantitate handi baten gainean, Cavendishen jatorrizko esperimentuan [[Potasio hidroxido|potasio hidroxidoa]] zena, eta korronte bat garraiatu zuen U formako beirazko hodiek (CC) isolatutako alanbreen bidez. Hodi horiek [[Platino|platinozko]] alanbrezko [[Elektrodo|elektrodoak]] itxi ziztuzten, alanbreen (DD) muturrak gasaren eraginpean utziz eta disoluzio alkalinotik isolatuz.
[[William Robert Grove|Grove-ren]] bost [[Grove-ren zelula|zelulaz osatutako bateria]] batek eta tamaina ertaineko [[Ruhmkorffen harila|Ruhmkorffen haril]] batek elikatu zuten arkua. Disoluzio alkalinoak arkuak sortutako nitrogeno oxidoak xurgatu zituen, baita karbono dioxidoa ere.
Arkua maneiatu zuten, gasaren bolumena gutxienez ordubetez edo biz gehiago murriztu ez zela ikusi ahal izan zen arte, eta nitrogeno [[Espektroskopia|espektro lerroak]] gasa aztertu zenean desagertu ziren. Geratzen zen oxigenoa [[pirogalato]] alkalinoarekin erreakzionatu zuten, itxuraz erreaktiboa ez zen gas bat atzean uzteko, eta argon deitu zioten.
Argona 1882an aurkitu zen, [[Hugh Newall|H. F. Newall]] eta [[W. N. Hartley|W. N. Hartleyren]] ikerketa independente baten bidez. [20]. Airearen emisio-espektroan behatutako lerro berriak aurretik ezagututako elementuekin bat ez zetozen. 1957 baino lehen, argonaren ikurra "A" zen. Hori Ar-era aldatu zen [[IUPAC|IUPACek]] Kimika Ez-organikoaren Nomenklatura lana argitaratu zuenean 1957an. [21]
== Lorbidea ==
Argona Lurreko atmosferaren bolumenaren % 0,934 eta masaren % 1,288 da. [22] Airea da purifikatutako argon produktuen industria-iturri nagusia.
Argona [[destilazio]] zatikatuaz isolatzen da airetik, gehienetan [[destilazio frakzional kriogenikoz]], eta prozesu horrek purifikatutako nitrogenoa, oxigenoa, [[Neon|neona]], [[Kripton|kriptona]] eta [[Xenon|xenona]] ere sortzen ditu. [23]
[[Lurrazal|Lurrazalak]] eta itsasoko urak 1,2 ppm eta 0,45 ppm argon dituzte, hurrenez hurren [24]
== Konposatuak ==
Argonaren [[elektroien oktetoak]] s eta p azpigeruzak betetzen ditu. Beteta dagoen balentzia geruza horrek argona oso egonkorra eta beraz, beste elementu batzuekin lotzeko oso erresistentea bihurtzen du. [[Tungsteno pentakarboniloa]] duen argonezko lehen konposatua, W(CO)<sub>5</sub>Ar, 1975ean isolatu zuten.
2000ko abuztuan, argonezko beste konposatu bat, [[argon fluorohidruroa]] (HArF), [[Helsinkiko Unibertsitatea|Helsinkiko Unibertsitateko]] ikertzaileek sortu zuten. [[Ultramore|Argi ultramorea]] argon izoztuan distiraraziz, [[hidrogeno fluoruro]] eta [[zesio ioduroa]] kopuru txiki bat zuena.
ArCF<sub>2</sub><sup>2+</sup> dikatioi metaegonkorra, [[balentzia-isoelektronikoa|balentzia isoelektronikoa]] dena, [[karbonilo fluoruroarekin]] eta [[Fosgeno|fosgenoarekin]] 2010ean ikusi zen.[31]
[[Argon hidruro]] solidoak (Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>) MgZn<sub>2</sub> [[Laves fasea|Laves fasearen]] [[kristal-egitura]] bera du. 4,3 eta 220 GPa bitarteko presioetan eratzen da, nahiz eta [[Raman espektroskopia|Ramanen neurketek]] iradokitzen duten H<sub>2</sub> molekulek Ar(H<sub>2</sub>)<sub>2</sub>-en 175 GPa-tik gora disoziatzen dutela. [33]
== Isotopoak ==
Lurrean aurkitutako argon isotopo nagusiak 40Ar (% 99,6), 36Ar (% 0,34) eta 38Ar (% 0,06) dira. Naturalki gertatuz, 40K, 1.25×109 urteko [[Semidesintegrazio-periodo|semidesintegrazio-periodoa]] duena, 40Ar egonkorrera (% 11,2) desintegratzen da elektroi-harrapaketaren edo [[Positroi-igorpenaren bidezko tomografia|positroien igorpenaren]] bidez, eta 40Ca egonkor bihurtzen (% 88,8) [[beta desintegrazio]] bidez. Propietate eta ratio hauek [[K - Ar datazioaren]] bidez arroken adina zehazteko erabiltzen dira. [24][25]
== Produkzioa ==
Argon modu industrialean ateratzen da aire likidoaren destilazio zatikatuaren bidez, [[aire kriogenikoa]] bereizteko unitate batean; nitrogeno likidoa, 77,3K-n irakiten duena, eta oxigeno likidoa, 90,2 K-n irakiten duena, argonetik bereizten duen prozesu batean, 87,3 K-n irakiten duena. Urtero 700.000 tona argon inguru ekoizten dira mundu osoan. [24][34]
== Aplikazioak ==
Beste gas noble batzuk ere egokiak izango lirateke aplikazio horietako gehienentzat, baina argona da, askogatik, merkeena.
=== '''Prozesu industrialak''' ===
Argona tenperatura altuko [[prozesu industrial]] batzuetan erabiltzen da, non normalean [[Erreaktibo|erreaktiboak]] ez diren substantziak erreaktibo bihurtzen diren. Adibidez, argon atmosfera bat erabiltzen da [[Grafitozko labe elektrikoa|grafitozko labe elektrikoetan]], [[Grafito|grafitoa]] erre ez dadin.
Argona hegaztien industrian erabiltzen da hegaztiak itotzeko, dela gaixotasun agerraldien osteko sakrifizio masiborako, dela zorabio elektrikoa baino gizatiarragoa den sarraskirako.
Argona, batzuetan, suteak itzaltzeko erabiltzen da, non urak edo aparrak ekipamendu baliotsuak kaltetu ditzaketen. [37]
=== Ahalmen kontserbadorea ===
Argona edukien bizitzak zabaltzeko erabiltzen da. Aireko [[Oxidazio|oxidazioa]], [[Hidrolisi|hidrolisia]] eta produktuak degradatzen dituzten beste erreakzio kimiko batzuk atzeratu egiten dira edo erabat prebenitzen dira. Batzuetan, purutasun handiko produktu kimikoak eta farmazeutikoak argonez ontziratuta eta zigilatuta egoten dira. [41]
[[Ardogintza|Ardogintzan]], argona hainbat jardueratan erabiltzen da gainazal likidoan oxigenoaren aurkako hesi bat emateko, oxigenoak ardoa honda dezakeelako, [[metabolismo mikrobianoa]] zein kimika [[Erredox erreakzio|erredox]] estandarra elikatuz.
Argona kontserbagarri gisa ere erabiltzen da [[Berniz|berniza]], [[Poliuretano|poliuretanoa]] eta [[Pintura (materiala)|pintura]] bezalako produktuetarako, airea mugituz biltegiratzeko ontzi bat prestatzeko. [42]
=== Laborategiko hornikuntza ===
Argona gas eramaile gisa erabil daiteke [[Gas kromatografia|gas-kromatografian]] eta [[Elektrospray-ionizazioko masa-espektrometria|elektrospray-ionizazioko masa-espektrometrian]]; [[ICP espektroskopia|ICP espektroskopian]] erabiltzen den [[Plasma (fisika)|plasmarako]] aukeratutako gasa da.
=== Medikuntza arloan erabilera ===
[[Kriokirurgia|Kriokirurgiako]] prozedurek, [[Krioablazioa|krioablazioak]] adibidez, argon likidoa erabiltzen dute [[Minbizi-zelula|minbizi-zelulak]] bezalako [[Ehun (biologia)|ehunak]] suntsitzeko. "Argonarekin hobetutako [[Koagulazio|koagulazioa]]" izeneko prozeduran erabiltzen da, argon plasma izpiko [[elektrokirurgia]] mota bat. Prozedurak [[gas enbolia]] eragiteko arriskua du eta gutxienez gaixo bat hil da.
Argon urdineko laserrak kirurgian erabiltzen dira [[Arteria|arteriak]] soldatzeko, tumoreak suntsitzeko eta begietako akatsak zuzentzeko. [24]
== Segurtasuna ==
Argona toxikoa ez bada ere, airea baino % 38 dentsoagoa da, eta, beraz, eremu itxietan itotze arriskua dago. Zaila da antzematen, koloregabea, usaingabea eta zaporegabea delako. 1994ko gertakari batean, gizon bat itota hil zen Alaskan eraikitzen ari ziren [[Petrolio-hobi|petrolio-hobien]] argonez betetako sekzio batean sartu ondoren. Gertakari honek gune itxietan argonak ihes egitearen arriskuak nabarmentzen ditu, eta erabilera, biltegiratze eta manipulazio egokiaren beharra azpimarratzen du.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|1}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{kimika zirriborroa}}
[[Kategoria:Elementu kimikoak]]
[[Kategoria:Gas nobleak]]
[[Kategoria:Gas industrialak]]
kvpciocered60rmbc0dz5ftsl80keph
Sexu harreman
0
60954
9968189
8871407
2024-11-13T18:22:36Z
Jok Dosto
168231
Pequenas alteração para melhorar a visibilidade e leitura do leitor
9968189
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Wiki-cowgirl.png|thumb|1x1px]]
'''Sexu harremana''' bi gizaki edo gehiagoren arteko [[sexu jarduera]] da, gorputzen ukipen fisiko estua izaten duena, maiz [[sarpen (sexualitatea)|koitora]] heltzen dena. Definizio horri jarraikiz, nork bere burua [[masturbazio|masturbatzea]] ez da harreman sexual bat. [[Sarpen (sexualitatea)|Koito]] edo sarpenaz burutzen ez diren harremanak —[[zirri]]tan ibiltzea edo elkar [[masturbazio|masturbatzea]], kasu— sexu harremanak ote diren eztabaidagai da. Sexu harremanak, ugalketarako ez ezik, [[amodio]]a adierazteko edo plazer fisikoa sentitzeko ere egiten dira.
Sexu harremana gauzatzeak hainbat aldi izaten ditu:
# [[libido]] edo [[sexu gogo]]z hasten da sexu-harremana;
# musu, laztan eta bestelako estimuluen [[kitzikapen]]a abiarazten da;
# koitoarekin edo gabe, [[orgasmo]]ra hel daiteke, sexu-harremana burutzeko.
== Sexu-harreman motak ==
Hainbat irizpideri jarraituz, mota askotako sexu harremanak izan daitezke:
* Sexu harreman [[heterosexualitate|heterosexuala]]: gizon eta emakume baten artekoa da.
* Sexu harreman [[homosexualitate|homosexual]]: sexu bereko pertsonen artekoa da.
* [[Sarpenik gabeko sexu harreman]]a: [[sarpen (sexualitatea)|koitorik]] ez duen harreman sexuala, hala nola [[zirri]]tan egitea eta elkar [[masturbazio|masturbatzea]].
* [[Ménage à trois]]: hiru pertsonek batera duten sexu harremana, sexu berekoak izan edo ez.
* [[Taldekako sexu harreman]]a: hiru pertsonak baino gehiagok batera duten sexu harremana.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{zirriborroa}}
[[Kategoria:Giza sexualitatea]]
[[Kategoria:Ugalkortasuna]]
[[Kategoria:Estalketa]]
lgd67trquvavii76myyse3upy3z1s0u
9968230
9968189
2024-11-13T18:51:22Z
Theklan
336
Jok Dosto wikilariaren aldaketak ezabatuz, Mirer wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
8871407
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Penis Insertion 5.jpg|thumb|[[Sarpen (sexualitatea)|Sarpena]] sexu harreman mota bat da]]
[[Fitxategi:Wiki-cowgirl.png|thumb|Bikote bat, '''sexu-harremanean'''.]]
'''Sexu harremana''' bi gizaki edo gehiagoren arteko [[sexu jarduera]] da, gorputzen ukipen fisiko estua izaten duena, maiz [[sarpen (sexualitatea)|koitora]] heltzen dena. Definizio horri jarraikiz, nork bere burua [[masturbazio|masturbatzea]] ez da harreman sexual bat. [[Sarpen (sexualitatea)|Koito]] edo sarpenaz burutzen ez diren harremanak —[[zirri]]tan ibiltzea edo elkar [[masturbazio|masturbatzea]], kasu— sexu harremanak ote diren eztabaidagai da. Sexu harremanak, ugalketarako ez ezik, [[amodio]]a adierazteko edo plazer fisikoa sentitzeko ere egiten dira.
Sexu harremana gauzatzeak hainbat aldi izaten ditu:
# [[libido]] edo [[sexu gogo]]z hasten da sexu-harremana;
# musu, laztan eta bestelako estimuluen [[kitzikapen]]a abiarazten da;
# koitoarekin edo gabe, [[orgasmo]]ra hel daiteke, sexu-harremana burutzeko.
== Sexu-harreman motak ==
Hainbat irizpideri jarraituz, mota askotako sexu harremanak izan daitezke:
* Sexu harreman [[heterosexualitate|heterosexuala]]: gizon eta emakume baten artekoa da.
* Sexu harreman [[homosexualitate|homosexual]]: sexu bereko pertsonen artekoa da.
* [[Sarpenik gabeko sexu harreman]]a: [[sarpen (sexualitatea)|koitorik]] ez duen harreman sexuala, hala nola [[zirri]]tan egitea eta elkar [[masturbazio|masturbatzea]].
* [[Ménage à trois]]: hiru pertsonek batera duten sexu harremana, sexu berekoak izan edo ez.
* [[Taldekako sexu harreman]]a: hiru pertsonak baino gehiagok batera duten sexu harremana.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{zirriborroa}}
[[Kategoria:Giza sexualitatea]]
[[Kategoria:Ugalkortasuna]]
[[Kategoria:Estalketa]]
q5djiikgting3zqses9si2cx9zb4nwv
Rolling Stone
0
61613
9967530
9965240
2024-11-13T12:16:24Z
DL2204
117144
9967530
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:RS_500_Front_Cover.jpg|thumb|2004ko aldizkariaren azala.]]
'''''Rolling Stone''''' musikari eta herri kulturari eskainitako [[aldizkari]] [[Ameriketako Estatu Batuak|estatubatuarra]] da. 1967ko azaroaren 9tik aurrera argitaratzen da, eta, hamabostean behin argitaratzen den [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBko]] edizioaz gain, hilero argitaratzen dira atzerriko edizioak, [[Europa|Europako]], [[Latinoamerika]]<nowiki/>ko eta [[Asia|Asiako]] hainbat herrialdetan, zeinekin aldizkariak ikuspuntu lokalagoa ematen dion musikari.
== Historia ==
[[San Frantzisko (Kalifornia)|San Frantziskon]] sortu zen 1967ko azaroan eta oraindik ere Jann Wenner editoreak eta Ralph J Gleason musika kritikatiak, [[kontrakultura]] hippyarekin identifikatu zen aldizkaria, eta kazetaritza estandar tradizionalagoekin eta politika erradikalak saihestuz urrundu zen garaiko prentsa klandestinotik. Rolling Stonek arrastoa utzi zuen erreportaje politikoengatik, 70eko hamarkadaren hasieran Hunter S. Thompson muturreko kazetariarenak bezalakoekin. Azala eta artikulu nagusiak argazkilari ospetsuek ilustratzen dituzte, [[Annie Leibovitz|Annie Leibovitzek]], esaterako.
Aldizkariaren arrakastak [[Shel Silverstein]]<nowiki/>ek idatzitako ''Dr. Hook & the Medicine show'' kantu bat ere ekarri zion: ''Cover of the Rolling Stone'', ''hit'' oso bat.
=== 1967tik 1979ra: Sorrera eta lehen urteak ===
''Rolling Stone'' 1967an sortu zuten San Frantziskon [[Jann Wenner]]<nowiki/>rek eta Ralph Jk. Gleasonek.<ref>.</ref> Instalazio gastuak ordaintzeko, Wennerrek 7.500 dolar mailegatu zizkien bere familiari eta Jane Schindelheim bere emaztea izango zenaren gurasoei.<ref name="El mundo de Wenner">{{Cite web|izena=David|abizena=Weir|izenburua=El mundo de Wenner: La evolución de Jann Wenner. How the ultimate '60s rock groupie built his fantasy into a media empire|data=20 de abril de 1999|url=http://www.salon.com/1999/04/20/wenner/|lana=Salon|accessdate=18 de agosto de 2015}}</ref> Lehen alea 1967ko azaroaren 9an jarri zuten salgai, non [[John Lennon]], Cómo gané la guerra filmerako mozorratua zegoen azalean. Egunkari formatua zuen, Monterey Pop Festivali buruzko artikulu nagusiarekin. Alearen salneurria 25 zentimokoa (2016an $2.03-ren baliokidea) eta hamabostean behin argitaratzen zen.
Lehen unitatean, Wennerrek azaldu zuen aldizkariaren izenburua "A rolling stone gathers no moss" esaera zaharretik zetorrela.<ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Rolling Stone 1967 Magazine Archives {{!}} Rolling Stone|url=https://www.rollingstone.com/coverwall/1967|accessdate=20 de noviembre de 2017}}</ref> 1950eko "Rollin' Stone" blues abestia ere aipatu zuen, [[Muddy Waters|Muddy Watersek]], [[The Rolling Stones|Rolling Stones]] taldeak grabatutakoa, baita [[Bob Dylan|Bob Dylanen]] "[[Like a Rolling Stone]]" abesti arrakastatsua ere:
: Segur aski, zer saiatzen ari garen galdetuko duzu. Zaila da esaten: aldizkari eta egunkari baten arteko zerbait. ''Rolling Stone'' du izena, eta esaera zahar batetik dator: "Harri ibiltari batek ez du goroldiorik biltzen". Muddy Watersek idatzi zuen abesti baterako erabili zuen izena. Rolling Stones taldeak Muddyren abestitik hartu zuen izena. [[Bob Dylan]]<nowiki/>en rock-and-roll lehen diskaren izenburua ''Like a Rolling Stone'' izan zen. ''Gure ustez rock-and-rollaren aldaketak eta rock-and-rollarekin lotutako aldaketek islatzen dituzten argitalpen berria hasi dugu.<ref>{{Cite aldizkari|izena=Jann|abizena=Wenner|izenburua=Una carta del editor|orrialdea=2|data=9 de noviembre de 1967}}</ref>''
Autore batzuek Dylanen abesti arrakastatsuari soilik egotzi diote izena: "Wennerrek [Ralph] Gleasonen iradokizunari jarraiki, [[Bob Dylan|Bob Dylanen]] abesti baten izenarekin bataiatu zuen aldizkaria". ''Rolling Stone'' garai hartako [[kontrakultura]] hippyarekin identifikatu zen hasieran.<ref>Richardson, Peter (2009). Una bomba en cada número: How the Short, Unruly Life of Ramparts Magazine Changed America. (The New Press) p. 109</ref> Hala ere, garai hartako underground egunkarietatik aldendu zen, ''Berkeley Barb'' bezala, kazetaritza arau tradizionalagoak hartuz eta prentsa undergroundaren politika erradikala saihestuz. Lehen edizioan, Wennerrek idatzi zuen '''Rolling Stone''' ez zela "musikaz bakarrik ari, musikak hartzen dituen gauzez eta jarrerez baizik". Argitalpenaren 50. urteurrena ospatzen ari zen 2017ko artikulu batean, ''Rolling Stone's'' [[David Browne (periodista)|David Brownek]] esan zuen aldizkariaren izena Rolling Stones taldeari egindako keinua zela, "Rollin' Stone" eta "Like a Rolling Stone" aldizkariei egindako eranskin batean.<ref>{{Cite aldizkari|izena=David|abizena=Browne|izenburua=50th Anniversary Flashback: The Rolling Stones en Rolling Stone|data=8 de septiembre de 2017|url=https://www.rollingstone.com/music/music-news/50th-anniversary-flashback-the-rolling-stones-in-rolling-stone-255924/|accessdate=30 de septiembre de 2020}}</ref> Aldizkariaren eslogana, "All the news that fits" (Sartzen diren berri guztiak), [[Susan Lydon]] lehen kolaboratzaile, zuzendari eta batzuetan editorea zenak eman zuen. ''[[Columbia Daily Spectator|Columbia Daily]]'' Spectator-eko April Fools ale batetik hartu zuen, "Todas las noticias que quepan imprimimos", ''The New York'' Times-en "Todas las noticias que quepan imprimir" esloganaren parodia bat argitaratu zuena.<ref name="VQ1978">{{Cite aldizkari|izena=Susan Gordon|abizena=Lydon|izenburua=Un periódico para la 'nueva era', en la que ninguna noticia es una buena noticia|data=September 1978|url=https://newspaperarchives. vassar.edu/?a=d&d=vq19780901-01.2.26&e=-------en-20--1--txt-txIN--------|liburukia=LXXV|zenbakia=1|accessdate=2020-08-28}}</ref> Errubrikaren lehen agerpena 1969an izan zen.<ref>{{Cite aldizkari|izena=Corey|abizena=Seymour|izenburua=En las portadas de 'Rolling Stone'|data=10 de diciembre de 1992|url=https://www.rollingstone. com/culture/culture-news/on-rolling-stone-covers-203887/|accessdate=28 de agosto de 2020}}</ref>
1970eko hamarkadan, ''Rolling Stone'' bere estaldura politikoagatik nabarmentzen hasi zen, [[Gonzo kazetaritza|Gonzo]] Hunter S. Thompsonen mailako kazetariekin, aldizkariko sail politikorako idazten. Thompsonek lehen aldiz argitaratu zuen bere lanik ezagunena, Miedo y asco en Las Vegas, ''Rolling'' Stoneren orrietan, eta bertan jarraitu zuen erredaktore laguntzaile gisa, 2005ean hil zen arte.<ref>{{Cite news|izena=Ben|abizena=East|izenburua=Miedo y asco en Rolling Stone: The Essential Writing of Hunter S Thompson - review|data=5 de enero de 2013|url=https://www.theguardian.com/books/2013/jan/06/fear-rolling-stone-hunter-thompson|lana=The Guardian|issn=0261-3077|accessdate=31 de mayo de 2017}}</ref> 1970eko hamarkadan, aldizkariak autore ezagun askoren ibilbideak zabaltzen lagundu zuen: Cameron Crowe, Lester Bangs, [[Joe Klein (periodista)|Joe Klein]], Joe Eszterhas, [[Ben Fong-Torres]], [[Patti Smith]] eta P. J. O'Rourke. Orduan argitaratu zituen aldizkariak bere istorio ospetsuenetariko batzuk.
1970eko urtarrilaren 21eko zenbakiak [[Concierto gratuito de Altamont|Altamonten Doako kontzertua]] eta [[Meredith Hunter|Meredith]] Hunterren heriotza estali zituen, 1971ko National Magazine Awards-etan espezializatutako Kazetaritza irabazi zuena.<ref>{{Cite aldizkari|izena=David|abizena=Browne|izenburua=Rolling Stone at 50: Shaping Contrasting Narratives of Woodstock, Altamont|data=7 de febrero de 2017|url=https://www.rollingstone.com/music/music-features/rolling-stone-at-50-shaping-contrasting-narratives-of-woodstock-altamont-196583/|accessdate=8 de julio de 2020}}</ref> Geroago, 1970ean, Rolling Stonek [[Charles Manson|Charles Mansoni]] buruz [[David Dalton (escritor)|David Daltonek]] eta David Feltonek idatzitako 30.000 hitzeko erreportajea argitaratu zuen, Mansoni Los Angeles konderriko kartzelan epaiketaren zain zegoela egindako elkarrizketa barne, eta horri esker lortu zuen ''Rolling Stonek'' bere lehen National Magazine Award saria.<ref name="scoops">{{Cite news|izenburua=The Early Scoops|orrialdeak=8-9|lana=Rolling Stone 50 Years}}</ref>
Lau urte geroago, [[Patty Hearst|Patty Hearsten]] bahiketaren odisea ere estali zuten. Elkarrizketatzaile batek, kide askoren izenean hitz eginez, esan zuen aldizkariaren lehen alea erosi zuela unibertsitateko campusera iritsi bezain laster, eta "[[Iragate-ohikune|iniziazio-erritu]]" gisa deskribatu zuen.<ref name="samuelfreedman.com">{{Cite news|izena=Samuel G.|abizena=Freedman|izenburua=La 'Rolling Stone' literaria se vende a la excitación masculina|data=2002|url=http://www.samuelfreedman.com/articles/culture/ust_rolling. html|egunkaria=USA Today|accessdate=12 de febrero de 2009}}</ref>
1972an, Wennerrek [[Tom Wolfe|Tom Wolferi]] esleitu zion NASAren Ilargiko azken misioaren ([[Apollo 17|Apolo 17]]) jaurtiketa estaltzea. Lau zatiko serie bat argitaratu zuen 1973an, "Remordimiento post-orbital" izenburupean, astronauta batzuek espazioan egon ondoren jasaten zuten depresioari buruzkoa. Telesailaren ondoren, Wolfe espazio-programa osoa ikertzen hasi zen, eta zazpi urteko proiektu bilakatu zen. Handik, ''[[The Painted Word]]'', arteari buruzko liburua idatzi zuen, eta Mauve Gloves & Madmen, Clutter & Vine osatzeko, pieza laburragoen bilduma, eta, azkenik, Las cosas correctas'.<ref>Ragen 2001, pp. 22-26.</ref>
''Rolling Stonek'' musika aldizkari txikiagoetako idazleak kontratatu zituen, haien artean ''[[Sing Out!|Sing]]'' Out!-eko Paul Nelson., 1978tik 1983ra diskoen kritiken editore bihurtu zena, eta ''Creem'''-eko Dave Marsh.<ref name="escritores">{{Cite news|izenburua=Los escritores|orrialdeak=10-13|lana=Rolling Stones 50 años}}</ref>
1977an, aldizkariak [[San Frantzisko (Kalifornia)|San Frantzisko]]<nowiki/>tik [[New York|Nueva York]]<nowiki/>era aldatu zuen egoitza. Jann Wenner editoreak [[San Frantzisko]] "zurrunbilo kultural" bihurtu zela esan zuen.
=== 1980tik 2010erako hamarkadak ===
1980ko hamarkadan, Lester Bangs bezalako azken bi hamarkadetako idazle klasikoek Thompsonekin batera jarraitzen bazuten ere, aldizkariak aurretik sahiesten zituen balio korporatiboak hartu zituen. Adibidez, langileei droga probak egitea. Gainera, ''Rolling'' Stoneren erredakzioa New York[[New York|era]] pasatu zen, publizitatearen industriatik gertuago egoteko.
2000ko hamarkadaren hasieran ''[[Maxim (aldizkaria)|Maxim]]'' edo ''[[FHM]]'' bezalako aldizkarien diru-sarrera eta konpetentzia dekadenteei aurre egin zien, baina ''Rolling Stone'' nazioarteko gai politikoetan posizioak hartuz berrasmatu zen —Ekialde Hurbileko egoera, berotze globala edo ekonomia— eta irakurle gazteagoak apuntatu zituen.
[[Iggy Pop]]<nowiki/>ek, [[Bono (abeslaria)|Bonok]], [[Tom Wolfe|Tom Wolfek]] eta [[Ken Kesey|Ken Keseyk]] idatzi zuten harentzat, eta inoizko zerrenda handienak argitaratzen hasi ziren.
=== 2016-orainaldia ===
2016ko irailean, Advertising Agek jakinarazi zuen Wennerek aldizkariaren %49ko parte hartzea BandLab izeneko Singapurreko konpainia bati saltzeko prozesuan zegoela. Inbertitzaile berriak ez zuen aldizkariaren edukian parte-hartze zuznik izan.<ref>{{Cite news|izenburua=Jann Wenner Sells 49% of Rolling Stone to Singapore's BandLab|argitaletxea=[[Advertising Age]]|data=25 de septiembre de 2016|url=http://adage.com/article/media/jann-wenner-sells-49-rolling-stone-singapore-s-bandlab/306008/|accessdate=30 de mayo de 2020}}</ref>
2017ko irailean, Wenner mediak ''Rolling Stone'' aldizkariaren gainerako %51 salgai zegoela adierazi zuen. 2017ko abenduan, Penske Mediak Wenner Mediaren gainerako partaidetza eskuratu zuen. 2019ko urtarrilaren 31n, Penske-k BandLab-en %49ko partaidetza erosi zuen Rolling Stone-n, eta aldizkariaren jabetza osoa lortuz.<ref>{{Cite web|izenburua=Penske Media Corporation Acquires Full Ownership of 'Rolling Stone'|data=31 de enero de 2019|url=https://www.billboard.com/biz/articles/8495978/penske-media-corporation-acquires-full-ownership-of-rolling-stone|lana=Billboard|accessdate=30 de mayo de 2020}}</ref>
== Kritikak ==
''Rolling Stoneri'' egindako kritika garrantzitsu batek 1960ko eta 1970eko hamarkaden inguruan izan zuen belaunaldi-alborapena da. Kritikari batek Rolling Stoneren «500 abesti onenen» zerrenda aipatu zuen «fogeismo rockista inpenitentearen» adibide gisa. Arazo horri erantzunez, [[Jim DeRogatis]] rock kritikariak, Rolling Stone-ko editore ohiak, aldizkariko zerrenden kritika zorrotza argitaratu zuen Kill Your Idols: ''A New Generation of Rock Writers Reconsiders the Classics'' izeneko liburuan, eta kritikari gazteen iritzi ezberdinak aurkeztu zituen.
''Rolling Stone'' aldizkariak kritikak jaso ditu, aurretik baztertu zituen album klasiko asko birplanteatzeagatik, eta 3.5 izarreko kalifikazioa maiz erabiltzeagatik. Adibidez, [[Led Zeppelin]] baztertu egin zuten 1970eko hamarkadan bandak izan zituen urte aktiboenetan, baina 2006an, bandaren azaleko istorio batek «inoizko bandarik pisutsuena» bezala ohoratu zituen.<ref name="shout">{{Cite web|izenburua=Documentation of attempt to change reviews|argitaletxea=Shoutmouth.com|url=http://www.shoutmouth.com/index.php/news/12829|accessdate=31 de mayo de 2020}}</ref> ''Slate'' aldizkariko kritikari batek deskribatu zuen hitzaldi batean, 1984ko The Rolling Stone Record Guide aztertu zuten. Deskribatu bezala, «gidak ia ez zituen aintzat hartu [[Hip hop|hip-hop]]<nowiki/>a eta [[Heavy metal|heavy metala]], urte gutxiren buruan arrakasta zerrendetan nagusi izango ziren bi generoak. Musika kazetariez jositako auditoriumean, titulu antsiatsu gutxi batzuk baino gehiago antzeman zitezkeen: Gutako zenbatek nahiko dugu 20 urte barru gure disko berrikuspenak irakurtzea?».<ref name="Popism">{{Cite web|izena=Jody|abizena=Rosen|izenburua=Does hating rock make you a music critic?|data=9 de mayo de 2006|url=http://slate.com/id/2141418/|lana=Slate|accessdate=31 de mayo de 2020}}</ref>
Ed Needham FHMko editore ohiaren kontratazioak are gehiago haserretu zituen kritikariak, Rolling Stonek sinesgarritasuna galdu zuela argudiatuz.<ref>{{Cite news|izenburua=The death of Rolling Stone|argitaletxea=Salon.com|data=28 de junio de 2002|url=http://salon.com/ent/feature/2002/06/28/rollingstone/index.html|accessdate=31 de mayo de 2020}}</ref>
2003ko «Rolling Stoneren garai guztietako 100 gitarrista onenak» artikuluak, bi emakume musikari bakarrik izendatu zituenak, [[Venus Zine|Venus Zinek]] bere zerrenda propioarekin erantzutea ekarri zuen, «Inoizko emakumezko gitarristarik onenak» izenburupean.
== Nazioarteko edizioak ==
* [[Rolling Stone (Alemania)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Alemania)|Alemania]]: 1994tik ''AS Young Mediahouse''k argitaratzen du.
* [[Rolling Stone (Argentina)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Argentina)|Argentina]]: 1998ko apiriletik argitaratzen da La Nación Revista taldearen eskutik. Edizio hau [[Uruguai|Uruguain]], [[Paraguai|Paraguain]] eta [[Bolivia|Bolivian]] ere merkaturatzen da. 2007ko Rock Argentinarraren 100 Album Onenen rankinga argitaratu du, eta [[MTV]] katearekin batera, 2002ko Rock Argentinarraren 100 Kantu Onenak.
* [[Rolling Stone (Australia)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Australia)|Australia]]: 1969tik Go-Set-en gehigarri gisa argitaratua; 1972tik bananduta Next Media Pty Ltd., Sídney-k argitaratua.
* <nowiki><i id="mw3Q">Rolling Stone</i></nowiki> Brasil: 2006ko urritik Spring Publicações-ek argitaratua.
* [[Rolling Stone (Txile)|''Rolling Stone'']] Txile: [[Edu Comunicaciones|Edu]] Comunicacionesek 2003ko maiatzean argitaratu zuen [[Rolling Stone (Txile)|Txileko]] lehen edizioa. Aurretik, [[Argentina]]<nowiki/>ko edizioa inportatzen zen. 2006ko urtarriletik 2011ko abendura arte El [[El Mercurio|Merkurio]] taldeko Publicaciones Lo Castillo enpresak argitaratu zuen.
* [[Rolling Stone (China)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (China)|Txina]] (Txineraz).
* [[Rolling Stone (Colombia)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Colombia)|Kolonbia]] (Gaztelaniaz): tasty concepts-ek argitaratua 2013ko abendutik
* ''Rolling Stone'' Espainia (Gaztelaniaz): PROGRESAk argitaratua 1999tik 2015era.
* ''Rolling Stone'' Frantzia (Frantzesez): Laurogeiko hamarkadatik argitaratua.
* [[Rolling Stone (India)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (India)|India]] (Ingelesez): MW Com-ek 2008ko martxoan kaleratu zuen, eta aldi berean ''Man's World'' aldizkaria argitaratzen du.
* [[Rolling Stone (Indonesia)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Indonesia)|Indonesia]] (Malasieraz): 2005eko ekainetik a&e Mediak argitaratua.
* ''Rolling Stone'' Italia (Italieraz): 2003tik argitaratua, IXO Publishing-ek lehenik eta Editrice Quadratum-ek gaur egun.
* [[Rolling Stone (Japón)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Japón)|Japonia]] (Japonieraz): 2007ko martxotik aurrera argitaratua.
* ''Rolling Stone'' Mexiko (Gaztelaniaz): 2009ko maiatzera arte PROGRESA argitaletxeak argitaratzen zuen. 2009ko abendutik aurrera salgai izan zen Punto Angular argitaletxearekin.
* ''Rolling Stone'' Errusia (Errusieraz): Izdataelskiy Dom SPNk argitaratua 2004tik.
* [[Rolling Stone (Turquía)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Turquía)|Turkia]] (Turkieraz): 2006ko ekainetik ''GD Gazete Dergi''k argitaratua.
== Bibliografia ==
* Green, Robin (21 de agosto de 2018). The Only Girl: My Life and Times on the Masthead of Rolling Stone (ingelesez). ''Little, Brown.'' ISBN 978-0-316-44005-9. [[The Only Girl (book)|The Only Girl (liburua)]]
* Hagan, Joe (24 de octubre de 2017). ''Sticky Fingers: The Life and Times of Jann Wenner and Rolling Stone Magazine'' (ingelesez). Knopf Doubleday. ISBN 978-1-101-87438-7.
* Macadams, Lewis (October 2007). ''Jann Wenner and His Times'' (ingelesez). ISBN 978-0-224-07349-3.
* Ragen, Brian Abel (2002). ''Tom Wolfe: A Critical Companion. Westport, Connecticut: Greenwood Press''. ISBN 0-313-31383-0.
* Wenner, Jann S. (13 de septiembre de 2022). ''Like a Rolling Stone: A Memoir'' (ingelesez). Little, Brown. ISBN 978-0-316-41539-2.
* [http://www.rollingstone.com/ ''Rolling Stone'' Estatu Batuak] (Ingelesez)
* [https://web.archive.org/web/20090119041120/http://rollingstone.com.ar/ ''Rolling Stone'' Argentina] (Gaztelaniaz)
* [https://web.archive.org/web/20060112011952/http://www.rollingstone.es/ ''Rolling Stone'' Espainia] (Gaztelaniaz)
* [http://www.rollingstone.fr/ ''Rolling Stone'' Frantzia] (frantzesez)
* [http://www.rollingstone.it/ ''Rolling Stone'' Italia] (Italieraz)
* [https://web.archive.org/web/20110728035128/http://www.rollingstonela.com/ ''Rolling Stone'' Latinoamerika] (Gaztelaniaz)
* [http://www.rollingstone.com.mx/ ''Rolling Stone'' Mexiko] (Gaztelaniaz)
* [https://web.archive.org/web/20110728035128/http://www.rollingstonela.com/ ''Rolling Stone'' Txile] (Gaztelaniaz)
* [http://rollingstone.com.co/ ''Rolling Stone'' Kolonbia] (Gaztelaniaz)
rzz8ercymnexo7iwyyp48gtyg07sdc5
9967536
9967530
2024-11-13T12:18:16Z
DL2204
117144
9967536
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:RS_500_Front_Cover.jpg|thumb|2004ko aldizkariaren azala.]]
'''''Rolling Stone''''' musikari eta herri kulturari eskainitako [[aldizkari]] [[Ameriketako Estatu Batuak|estatubatuarra]] da. 1967ko azaroaren 9tik aurrera argitaratzen da, eta, hamabostean behin argitaratzen den [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBko]] edizioaz gain, hilero argitaratzen dira atzerriko edizioak, [[Europa|Europako]], [[Latinoamerika]]<nowiki/>ko eta [[Asia|Asiako]] hainbat herrialdetan, zeinekin aldizkariak ikuspuntu lokalagoa ematen dion musikari.
== Historia ==
[[San Frantzisko (Kalifornia)|San Frantziskon]] sortu zen 1967ko azaroan eta oraindik ere Jann Wenner editoreak eta Ralph J Gleason musika kritikatiak, [[kontrakultura]] hippyarekin identifikatu zen aldizkaria, eta kazetaritza estandar tradizionalagoekin eta politika erradikalak saihestuz urrundu zen garaiko prentsa klandestinotik. Rolling Stonek arrastoa utzi zuen erreportaje politikoengatik, 70eko hamarkadaren hasieran Hunter S. Thompson muturreko kazetariarenak bezalakoekin. Azala eta artikulu nagusiak argazkilari ospetsuek ilustratzen dituzte, [[Annie Leibovitz|Annie Leibovitzek]], esaterako.
Aldizkariaren arrakastak [[Shel Silverstein]]<nowiki/>ek idatzitako ''Dr. Hook & the Medicine show'' kantu bat ere ekarri zion: ''Cover of the Rolling Stone'', ''hit'' oso bat.
=== 1967tik 1979ra: Sorrera eta lehen urteak ===
''Rolling Stone'' 1967an sortu zuten San Frantziskon [[Jann Wenner]]<nowiki/>rek eta Ralph Jk. Gleasonek. Instalazio gastuak ordaintzeko, Wennerrek 7.500 dolar mailegatu zizkien bere familiari eta Jane Schindelheim bere emaztea izango zenaren gurasoei. Lehen alea 1967ko azaroaren 9an jarri zuten salgai, non [[John Lennon]], Cómo gané la guerra filmerako mozorratua zegoen azalean. Egunkari formatua zuen, Monterey Pop Festivali buruzko artikulu nagusiarekin. Alearen salneurria 25 zentimokoa (2016an $2.03-ren baliokidea) eta hamabostean behin argitaratzen zen.
Lehen unitatean, Wennerrek azaldu zuen aldizkariaren izenburua "A rolling stone gathers no moss" esaera zaharretik zetorrela. 1950eko "Rollin' Stone" blues abestia ere aipatu zuen, [[Muddy Waters|Muddy Watersek]], [[The Rolling Stones|Rolling Stones]] taldeak grabatutakoa, baita [[Bob Dylan|Bob Dylanen]] "[[Like a Rolling Stone]]" abesti arrakastatsua ere:
: Segur aski, zer saiatzen ari garen galdetuko duzu. Zaila da esaten: aldizkari eta egunkari baten arteko zerbait. ''Rolling Stone'' du izena, eta esaera zahar batetik dator: "Harri ibiltari batek ez du goroldiorik biltzen". Muddy Watersek idatzi zuen abesti baterako erabili zuen izena. Rolling Stones taldeak Muddyren abestitik hartu zuen izena. [[Bob Dylan]]<nowiki/>en rock-and-roll lehen diskaren izenburua ''Like a Rolling Stone'' izan zen. ''Gure ustez rock-and-rollaren aldaketak eta rock-and-rollarekin lotutako aldaketek islatzen dituzten argitalpen berria hasi dugu.<ref>{{Cite aldizkari|izena=Jann|abizena=Wenner|izenburua=Una carta del editor|orrialdea=2|data=9 de noviembre de 1967}}</ref>''
Autore batzuek Dylanen abesti arrakastatsuari soilik egotzi diote izena: "Wennerrek [Ralph] Gleasonen iradokizunari jarraiki, [[Bob Dylan|Bob Dylanen]] abesti baten izenarekin bataiatu zuen aldizkaria". ''Rolling Stone'' garai hartako [[kontrakultura]] hippyarekin identifikatu zen hasieran.<ref>Richardson, Peter (2009). Una bomba en cada número: How the Short, Unruly Life of Ramparts Magazine Changed America. (The New Press) p. 109</ref> Hala ere, garai hartako underground egunkarietatik aldendu zen, ''Berkeley Barb'' bezala, kazetaritza arau tradizionalagoak hartuz eta prentsa undergroundaren politika erradikala saihestuz. Lehen edizioan, Wennerrek idatzi zuen '''Rolling Stone''' ez zela "musikaz bakarrik ari, musikak hartzen dituen gauzez eta jarrerez baizik". Argitalpenaren 50. urteurrena ospatzen ari zen 2017ko artikulu batean, ''Rolling Stone's'' [[David Browne (periodista)|David Brownek]] esan zuen aldizkariaren izena Rolling Stones taldeari egindako keinua zela, "Rollin' Stone" eta "Like a Rolling Stone" aldizkariei egindako eranskin batean.<ref>{{Cite aldizkari|izena=David|abizena=Browne|izenburua=50th Anniversary Flashback: The Rolling Stones en Rolling Stone|data=8 de septiembre de 2017|url=https://www.rollingstone.com/music/music-news/50th-anniversary-flashback-the-rolling-stones-in-rolling-stone-255924/|accessdate=30 de septiembre de 2020}}</ref> Aldizkariaren eslogana, "All the news that fits" (Sartzen diren berri guztiak), [[Susan Lydon]] lehen kolaboratzaile, zuzendari eta batzuetan editorea zenak eman zuen. ''[[Columbia Daily Spectator|Columbia Daily]]'' Spectator-eko April Fools ale batetik hartu zuen, "Todas las noticias que quepan imprimimos", ''The New York'' Times-en "Todas las noticias que quepan imprimir" esloganaren parodia bat argitaratu zuena.<ref name="VQ1978">{{Cite aldizkari|izena=Susan Gordon|abizena=Lydon|izenburua=Un periódico para la 'nueva era', en la que ninguna noticia es una buena noticia|data=September 1978|url=https://newspaperarchives. vassar.edu/?a=d&d=vq19780901-01.2.26&e=-------en-20--1--txt-txIN--------|liburukia=LXXV|zenbakia=1|accessdate=2020-08-28}}</ref> Errubrikaren lehen agerpena 1969an izan zen.<ref>{{Cite aldizkari|izena=Corey|abizena=Seymour|izenburua=En las portadas de 'Rolling Stone'|data=10 de diciembre de 1992|url=https://www.rollingstone. com/culture/culture-news/on-rolling-stone-covers-203887/|accessdate=28 de agosto de 2020}}</ref>
1970eko hamarkadan, ''Rolling Stone'' bere estaldura politikoagatik nabarmentzen hasi zen, [[Gonzo kazetaritza|Gonzo]] Hunter S. Thompsonen mailako kazetariekin, aldizkariko sail politikorako idazten. Thompsonek lehen aldiz argitaratu zuen bere lanik ezagunena, Miedo y asco en Las Vegas, ''Rolling'' Stoneren orrietan, eta bertan jarraitu zuen erredaktore laguntzaile gisa, 2005ean hil zen arte.<ref>{{Cite news|izena=Ben|abizena=East|izenburua=Miedo y asco en Rolling Stone: The Essential Writing of Hunter S Thompson - review|data=5 de enero de 2013|url=https://www.theguardian.com/books/2013/jan/06/fear-rolling-stone-hunter-thompson|lana=The Guardian|issn=0261-3077|accessdate=31 de mayo de 2017}}</ref> 1970eko hamarkadan, aldizkariak autore ezagun askoren ibilbideak zabaltzen lagundu zuen: Cameron Crowe, Lester Bangs, [[Joe Klein (periodista)|Joe Klein]], Joe Eszterhas, [[Ben Fong-Torres]], [[Patti Smith]] eta P. J. O'Rourke. Orduan argitaratu zituen aldizkariak bere istorio ospetsuenetariko batzuk.
1970eko urtarrilaren 21eko zenbakiak [[Concierto gratuito de Altamont|Altamonten Doako kontzertua]] eta [[Meredith Hunter|Meredith]] Hunterren heriotza estali zituen, 1971ko National Magazine Awards-etan espezializatutako Kazetaritza irabazi zuena.<ref>{{Cite aldizkari|izena=David|abizena=Browne|izenburua=Rolling Stone at 50: Shaping Contrasting Narratives of Woodstock, Altamont|data=7 de febrero de 2017|url=https://www.rollingstone.com/music/music-features/rolling-stone-at-50-shaping-contrasting-narratives-of-woodstock-altamont-196583/|accessdate=8 de julio de 2020}}</ref> Geroago, 1970ean, Rolling Stonek [[Charles Manson|Charles Mansoni]] buruz [[David Dalton (escritor)|David Daltonek]] eta David Feltonek idatzitako 30.000 hitzeko erreportajea argitaratu zuen, Mansoni Los Angeles konderriko kartzelan epaiketaren zain zegoela egindako elkarrizketa barne, eta horri esker lortu zuen ''Rolling Stonek'' bere lehen National Magazine Award saria.<ref name="scoops">{{Cite news|izenburua=The Early Scoops|orrialdeak=8-9|lana=Rolling Stone 50 Years}}</ref>
Lau urte geroago, [[Patty Hearst|Patty Hearsten]] bahiketaren odisea ere estali zuten. Elkarrizketatzaile batek, kide askoren izenean hitz eginez, esan zuen aldizkariaren lehen alea erosi zuela unibertsitateko campusera iritsi bezain laster, eta "[[Iragate-ohikune|iniziazio-erritu]]" gisa deskribatu zuen.<ref name="samuelfreedman.com">{{Cite news|izena=Samuel G.|abizena=Freedman|izenburua=La 'Rolling Stone' literaria se vende a la excitación masculina|data=2002|url=http://www.samuelfreedman.com/articles/culture/ust_rolling. html|egunkaria=USA Today|accessdate=12 de febrero de 2009}}</ref>
1972an, Wennerrek [[Tom Wolfe|Tom Wolferi]] esleitu zion NASAren Ilargiko azken misioaren ([[Apollo 17|Apolo 17]]) jaurtiketa estaltzea. Lau zatiko serie bat argitaratu zuen 1973an, "Remordimiento post-orbital" izenburupean, astronauta batzuek espazioan egon ondoren jasaten zuten depresioari buruzkoa. Telesailaren ondoren, Wolfe espazio-programa osoa ikertzen hasi zen, eta zazpi urteko proiektu bilakatu zen. Handik, ''[[The Painted Word]]'', arteari buruzko liburua idatzi zuen, eta Mauve Gloves & Madmen, Clutter & Vine osatzeko, pieza laburragoen bilduma, eta, azkenik, Las cosas correctas'.<ref>Ragen 2001, pp. 22-26.</ref>
''Rolling Stonek'' musika aldizkari txikiagoetako idazleak kontratatu zituen, haien artean ''[[Sing Out!|Sing]]'' Out!-eko Paul Nelson., 1978tik 1983ra diskoen kritiken editore bihurtu zena, eta ''Creem'''-eko Dave Marsh.<ref name="escritores">{{Cite news|izenburua=Los escritores|orrialdeak=10-13|lana=Rolling Stones 50 años}}</ref>
1977an, aldizkariak [[San Frantzisko (Kalifornia)|San Frantzisko]]<nowiki/>tik [[New York|Nueva York]]<nowiki/>era aldatu zuen egoitza. Jann Wenner editoreak [[San Frantzisko]] "zurrunbilo kultural" bihurtu zela esan zuen.
=== 1980tik 2010erako hamarkadak ===
1980ko hamarkadan, Lester Bangs bezalako azken bi hamarkadetako idazle klasikoek Thompsonekin batera jarraitzen bazuten ere, aldizkariak aurretik sahiesten zituen balio korporatiboak hartu zituen. Adibidez, langileei droga probak egitea. Gainera, ''Rolling'' Stoneren erredakzioa New York[[New York|era]] pasatu zen, publizitatearen industriatik gertuago egoteko.
2000ko hamarkadaren hasieran ''[[Maxim (aldizkaria)|Maxim]]'' edo ''[[FHM]]'' bezalako aldizkarien diru-sarrera eta konpetentzia dekadenteei aurre egin zien, baina ''Rolling Stone'' nazioarteko gai politikoetan posizioak hartuz berrasmatu zen —Ekialde Hurbileko egoera, berotze globala edo ekonomia— eta irakurle gazteagoak apuntatu zituen.
[[Iggy Pop]]<nowiki/>ek, [[Bono (abeslaria)|Bonok]], [[Tom Wolfe|Tom Wolfek]] eta [[Ken Kesey|Ken Keseyk]] idatzi zuten harentzat, eta inoizko zerrenda handienak argitaratzen hasi ziren.
=== 2016-orainaldia ===
2016ko irailean, Advertising Agek jakinarazi zuen Wennerek aldizkariaren %49ko parte hartzea BandLab izeneko Singapurreko konpainia bati saltzeko prozesuan zegoela. Inbertitzaile berriak ez zuen aldizkariaren edukian parte-hartze zuznik izan.<ref>{{Cite news|izenburua=Jann Wenner Sells 49% of Rolling Stone to Singapore's BandLab|argitaletxea=[[Advertising Age]]|data=25 de septiembre de 2016|url=http://adage.com/article/media/jann-wenner-sells-49-rolling-stone-singapore-s-bandlab/306008/|accessdate=30 de mayo de 2020}}</ref>
2017ko irailean, Wenner mediak ''Rolling Stone'' aldizkariaren gainerako %51 salgai zegoela adierazi zuen. 2017ko abenduan, Penske Mediak Wenner Mediaren gainerako partaidetza eskuratu zuen. 2019ko urtarrilaren 31n, Penske-k BandLab-en %49ko partaidetza erosi zuen Rolling Stone-n, eta aldizkariaren jabetza osoa lortuz.<ref>{{Cite web|izenburua=Penske Media Corporation Acquires Full Ownership of 'Rolling Stone'|data=31 de enero de 2019|url=https://www.billboard.com/biz/articles/8495978/penske-media-corporation-acquires-full-ownership-of-rolling-stone|lana=Billboard|accessdate=30 de mayo de 2020}}</ref>
== Kritikak ==
''Rolling Stoneri'' egindako kritika garrantzitsu batek 1960ko eta 1970eko hamarkaden inguruan izan zuen belaunaldi-alborapena da. Kritikari batek Rolling Stoneren «500 abesti onenen» zerrenda aipatu zuen «fogeismo rockista inpenitentearen» adibide gisa. Arazo horri erantzunez, [[Jim DeRogatis]] rock kritikariak, Rolling Stone-ko editore ohiak, aldizkariko zerrenden kritika zorrotza argitaratu zuen Kill Your Idols: ''A New Generation of Rock Writers Reconsiders the Classics'' izeneko liburuan, eta kritikari gazteen iritzi ezberdinak aurkeztu zituen.
''Rolling Stone'' aldizkariak kritikak jaso ditu, aurretik baztertu zituen album klasiko asko birplanteatzeagatik, eta 3.5 izarreko kalifikazioa maiz erabiltzeagatik. Adibidez, [[Led Zeppelin]] baztertu egin zuten 1970eko hamarkadan bandak izan zituen urte aktiboenetan, baina 2006an, bandaren azaleko istorio batek «inoizko bandarik pisutsuena» bezala ohoratu zituen.<ref name="shout">{{Cite web|izenburua=Documentation of attempt to change reviews|argitaletxea=Shoutmouth.com|url=http://www.shoutmouth.com/index.php/news/12829|accessdate=31 de mayo de 2020}}</ref> ''Slate'' aldizkariko kritikari batek deskribatu zuen hitzaldi batean, 1984ko The Rolling Stone Record Guide aztertu zuten. Deskribatu bezala, «gidak ia ez zituen aintzat hartu [[Hip hop|hip-hop]]<nowiki/>a eta [[Heavy metal|heavy metala]], urte gutxiren buruan arrakasta zerrendetan nagusi izango ziren bi generoak. Musika kazetariez jositako auditoriumean, titulu antsiatsu gutxi batzuk baino gehiago antzeman zitezkeen: Gutako zenbatek nahiko dugu 20 urte barru gure disko berrikuspenak irakurtzea?».<ref name="Popism">{{Cite web|izena=Jody|abizena=Rosen|izenburua=Does hating rock make you a music critic?|data=9 de mayo de 2006|url=http://slate.com/id/2141418/|lana=Slate|accessdate=31 de mayo de 2020}}</ref>
Ed Needham FHMko editore ohiaren kontratazioak are gehiago haserretu zituen kritikariak, Rolling Stonek sinesgarritasuna galdu zuela argudiatuz.<ref>{{Cite news|izenburua=The death of Rolling Stone|argitaletxea=Salon.com|data=28 de junio de 2002|url=http://salon.com/ent/feature/2002/06/28/rollingstone/index.html|accessdate=31 de mayo de 2020}}</ref>
2003ko «Rolling Stoneren garai guztietako 100 gitarrista onenak» artikuluak, bi emakume musikari bakarrik izendatu zituenak, [[Venus Zine|Venus Zinek]] bere zerrenda propioarekin erantzutea ekarri zuen, «Inoizko emakumezko gitarristarik onenak» izenburupean.
== Nazioarteko edizioak ==
* [[Rolling Stone (Alemania)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Alemania)|Alemania]]: 1994tik ''AS Young Mediahouse''k argitaratzen du.
* [[Rolling Stone (Argentina)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Argentina)|Argentina]]: 1998ko apiriletik argitaratzen da La Nación Revista taldearen eskutik. Edizio hau [[Uruguai|Uruguain]], [[Paraguai|Paraguain]] eta [[Bolivia|Bolivian]] ere merkaturatzen da. 2007ko Rock Argentinarraren 100 Album Onenen rankinga argitaratu du, eta [[MTV]] katearekin batera, 2002ko Rock Argentinarraren 100 Kantu Onenak.
* [[Rolling Stone (Australia)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Australia)|Australia]]: 1969tik Go-Set-en gehigarri gisa argitaratua; 1972tik bananduta Next Media Pty Ltd., Sídney-k argitaratua.
* <nowiki><i id="mw3Q">Rolling Stone</i></nowiki> Brasil: 2006ko urritik Spring Publicações-ek argitaratua.
* [[Rolling Stone (Txile)|''Rolling Stone'']] Txile: [[Edu Comunicaciones|Edu]] Comunicacionesek 2003ko maiatzean argitaratu zuen [[Rolling Stone (Txile)|Txileko]] lehen edizioa. Aurretik, [[Argentina]]<nowiki/>ko edizioa inportatzen zen. 2006ko urtarriletik 2011ko abendura arte El [[El Mercurio|Merkurio]] taldeko Publicaciones Lo Castillo enpresak argitaratu zuen.
* [[Rolling Stone (China)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (China)|Txina]] (Txineraz).
* [[Rolling Stone (Colombia)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Colombia)|Kolonbia]] (Gaztelaniaz): tasty concepts-ek argitaratua 2013ko abendutik
* ''Rolling Stone'' Espainia (Gaztelaniaz): PROGRESAk argitaratua 1999tik 2015era.
* ''Rolling Stone'' Frantzia (Frantzesez): Laurogeiko hamarkadatik argitaratua.
* [[Rolling Stone (India)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (India)|India]] (Ingelesez): MW Com-ek 2008ko martxoan kaleratu zuen, eta aldi berean ''Man's World'' aldizkaria argitaratzen du.
* [[Rolling Stone (Indonesia)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Indonesia)|Indonesia]] (Malasieraz): 2005eko ekainetik a&e Mediak argitaratua.
* ''Rolling Stone'' Italia (Italieraz): 2003tik argitaratua, IXO Publishing-ek lehenik eta Editrice Quadratum-ek gaur egun.
* [[Rolling Stone (Japón)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Japón)|Japonia]] (Japonieraz): 2007ko martxotik aurrera argitaratua.
* ''Rolling Stone'' Mexiko (Gaztelaniaz): 2009ko maiatzera arte PROGRESA argitaletxeak argitaratzen zuen. 2009ko abendutik aurrera salgai izan zen Punto Angular argitaletxearekin.
* ''Rolling Stone'' Errusia (Errusieraz): Izdataelskiy Dom SPNk argitaratua 2004tik.
* [[Rolling Stone (Turquía)|''Rolling Stone'']] [[Rolling Stone (Turquía)|Turkia]] (Turkieraz): 2006ko ekainetik ''GD Gazete Dergi''k argitaratua.
== Bibliografia ==
* Green, Robin (21 de agosto de 2018). The Only Girl: My Life and Times on the Masthead of Rolling Stone (ingelesez). ''Little, Brown.'' ISBN 978-0-316-44005-9. [[The Only Girl (book)|The Only Girl (liburua)]]
* Hagan, Joe (24 de octubre de 2017). ''Sticky Fingers: The Life and Times of Jann Wenner and Rolling Stone Magazine'' (ingelesez). Knopf Doubleday. ISBN 978-1-101-87438-7.
* Macadams, Lewis (October 2007). ''Jann Wenner and His Times'' (ingelesez). ISBN 978-0-224-07349-3.
* Ragen, Brian Abel (2002). ''Tom Wolfe: A Critical Companion. Westport, Connecticut: Greenwood Press''. ISBN 0-313-31383-0.
* Wenner, Jann S. (13 de septiembre de 2022). ''Like a Rolling Stone: A Memoir'' (ingelesez). Little, Brown. ISBN 978-0-316-41539-2.
* [http://www.rollingstone.com/ ''Rolling Stone'' Estatu Batuak] (Ingelesez)
* [https://web.archive.org/web/20090119041120/http://rollingstone.com.ar/ ''Rolling Stone'' Argentina] (Gaztelaniaz)
* [https://web.archive.org/web/20060112011952/http://www.rollingstone.es/ ''Rolling Stone'' Espainia] (Gaztelaniaz)
* [http://www.rollingstone.fr/ ''Rolling Stone'' Frantzia] (frantzesez)
* [http://www.rollingstone.it/ ''Rolling Stone'' Italia] (Italieraz)
* [https://web.archive.org/web/20110728035128/http://www.rollingstonela.com/ ''Rolling Stone'' Latinoamerika] (Gaztelaniaz)
* [http://www.rollingstone.com.mx/ ''Rolling Stone'' Mexiko] (Gaztelaniaz)
* [https://web.archive.org/web/20110728035128/http://www.rollingstonela.com/ ''Rolling Stone'' Txile] (Gaztelaniaz)
* [http://rollingstone.com.co/ ''Rolling Stone'' Kolonbia] (Gaztelaniaz)
axxopmxb7azdpdbpb2u82ey9nlofnoh
Sarpen
0
61723
9968185
9927741
2024-11-13T18:21:47Z
Jok Dosto
168231
Pequenas alteração para melhorar a visibilidade e leitura do leitor
9968185
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Sex intercourse.jpg|thumb|1x1px]]
'''Sarpena''', '''sarketa''', '''penetrazioa''' edo '''koitoa''' [[sexu harreman]] batean zehar gorputzeko atal bat edo objektu bat (arrunki, [[zakil]]a) gorputz zulo batean —hala nola: [[bagina]]n, [[uzki]]an, [[aho]]an...— sartzea da. [[Giza sexualitate]]an, sarpen mota ohikoena da, bikote [[heterosexualitate|heterosexualetan]], [[gizon]]aren zakila [[emakume]]aren baginan sartzea, baina uzkian (uzki-koitoa) edo ahoan ([[felazio]]a) ere egin daiteke. Koitoa pertsonen arteko lotura fisikoaz gainera, sexu harremana burutzen duen ekintza da, eta pertsonen arteko [[maitasun|amodioaren]] adierazgarri izaten da. Pertsona batek beste pertsona bati egindako ekintza mingarria ere izan daiteke: gizon batek emakume bat [[bortxaketa|bortxatu]] duenean, kasu.
Koitoa sexu harreman bateko ekitaldi nabarmengarria izaten da, eta beraren bitartez harremankideek [[orgasmo]]ra heldu nahi izaten dute. Aldi berean, sarpen baginala gizakiek eta [[sexu ugalketa|sexuaren]] bitartez ugaltzen diren beste animaliek ugalketarako egin behar duten ekintza da. Animalien kasuan, sarpena '''estaldura''' ere deitzen da. Sarpenaren amaieratzat, arrak [[isurtze|isuri]] eta emearen [[bagina]]n [[espermatozoide]]ak askatuz, [[ernalketa]] gertatzen da, [[ugalketa]]-prozesuaren abiapuntu.
Sarpenaren arriskuetako bat da [[sexu-transmisiozko gaixotasun]]ak hartzea, hala nola [[Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea|HIES]] eta [[sifili]], batez ere sarpena [[preserbatibo]]rik gabe egiten bada. Sarpen baginalak, gainera, borondaterik gabeko haurdunaldia ekar dezake, [[antisorgailu]]rik erabiltzen ez bada. Ordezko aukera gisa, sarpenik gabeko sexu-harremanak izan daitezke, [[zirri]]tan ibiliz edo sexu-organoak kilikatuz, esaterako.
Sexualitate osoa bezalaxe, koitoaren praktika ere [[moral]]ak araututako ekintza izaten da gizarte zenbaitetan, erlijioaren debekuek eta kultura-ereduak eraginda. Hartara, [[tabu]] eta [[mito]] anitz jasaten dituen ekintza da. Adibidez, erlijio askotan koitoa praktikatzen den [[lehenengo aldi]]a ezkondu ondoren eta senarrarekin izan behar da. Kultura eredu nagusian, bestalde, [[orgasmo]]a koitoaz eta bi harremankideek batera lortu behar duten zerbait da, intziri eta gozamen-garrasiak eginez; eta koitoa sexualitate-ekintza gorentzat bultzatzen da.
== Sarpen baginala ==
[[Fitxategi:Wiki-cowgirl.png|thumb|1x1px]]
Sarpen baginalean<ref name=Euskalterm>Euskaltermek proposaturiko izendapena</ref> [[gizon]]aren [[zakil]]a [[emakume]]aren [[bagina]]tik sartzen da. Sexu harreman [[heterosexualitate|heterosexualetan]] gertatzen den sarpen mota ohikoena da, baina [[felazio]]a, [[cunnilingus]]a eta koito anala ere praktikatzen dira bikote heterosexual batzuetan. Sexu-harremanean sexu-organoen [[kitzikapen]]a gertatu eta gero ekiten diote harremankideek koitoari. Kitzikapenaz, zakila tente eta gogor jartzen da, bagina barnean aise sartzeko, eta emakumearen [[baginako lubrifikazio|baginan lubrifikazioa]] eta handitzea gertatzen dira, sarpena errazago eta gozagarriago izan dadin. Baginaren azken bi herenak luzatu eta zabaldu egiten dira. Kitzikapena izanez gero, baginaren sarrera aski zabala izaten da zakila poliki sartzeko, baina erosoena emakumeak berak zakila eskutan hartu eta baginan sartzea da.
Koitoan zehar, [[gizakiaren sexu-erantzun ziklo]]ari jarraikiz, gizonaren eta emakumearen kitzikapena handituz joaten da, zakilak baginan aurrera eta atzera eginiko mugimenduengatik eta hurbileko ukitze fisikoarengatik. Askotan, gizonaren [[isurtze]] eta [[orgasmo]]ra heldu arte irauten du koitoak. Une horretan, zakila baginatik atera eta koitoa bukatu egiten da, isuri eta gero zakilak bere gogortasuna galdu eta baginak bere egoera normalera itzultzen da. Emakumearen orgasmoa koitoan zehar gerta daiteke, baina emakume askok orgasmora heltzeko klitoria eskuz edo mihiz kitzikatzea behar izaten dute.
Koitoan aritu ondoren, koitoan berriz ere hasi nahi izanez gero, denbora bat behar izaten dute harremankideek, kitzikapen-koito zikloa berriz ere abiarazi ahal izateko. Denbora horri [[aldi etorgaitz]] deritzo.
=== Sarpen baginalerako jarrerak ===
Animalien artean, sarpen baginala arrak emearen bizkar gainean jarriz izaten da. Gizakien artean, ordea, sarpen baginala egiteko hainbat jarrera dago, hala nola [[misiolariaren jarrera]], [[koilararen jarrera]] eta [[emakumea gainean]] dagoela. Bikote batek jarrera ezberdinak saia ditzake sexu harreman berean zehar. Jarrera aukeratzeko faktoreak hiru dira: erosotasuna, lekua eta gogoa.
Jarrera bakoitzak bere abantailak era eragozpenak ditu:
* Emakumea gainean dagoela, hobeto kontrolatzen dira zakilaren mugimenduak baginaren barruan, kitzikapena eta plazera areagotu eta azkenean [[orgasmo]]ra aiseago heltzeko.
* Misiolariaren jarreran, gizonak kontrolatzen du zakilaren aurreranzko eta atzeranzko mugimendua, eta —neurri batean horrekin batera— [[isurtze]]a bera ere bai. Kontuan hartu behar da sarpen baginal hutsaz emakumeak oro har ez direla orgasmora aise heltzen eta beraz, emakumea ere orgasmora heltzea bilatzen bada sexu harremanean, gizonak bere isurtzea kontrolatu behar duela, isuritakoan ezin baita jarraitu ohiko sarpen baginala egiten.
Beste jarrera zenbaitetan, koitoa atzetik egiten da, animalien antzera, emakumea lau hankan jarririk; edo gizona eserita dagoelarik, emakumea belauniko bere gainean ([[lotoaren jarrera]]n, alegia) jarririk. Koitoa egiteko beste jarrera asko daude; adibidez, ''[[Kama Sutra]]'' sexualitate-liburu klasikoak koitoa egiteko jarrera-bilduma zabala biltzen du.
=== Sarpen baginala eta sexualitatea ===
Koitoa definizioz zakila baginan sartzea bada ere, koitoa giza [[sexualitate]]an integratzen den ekintza da batez ere. Ugalketaz harago, [[maitasun|amodioz]] eta elkarren gozamenerako burutzen den ekintza izaten da ([[prostituzio]]an edo sexu-bortxaketetan ezik) eta horretarako ez da nahikoa izaten koitoa besterik gabe egitea. Batzuen iritziz amodioa gizakiaren [[eboluzio]]aren emaitza den [[familia]] modu egokian garatzeko beste tresna ebolutibo bat besterik ez da<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|izenburua=La polémica clítoris-vagina
|orrialdeak=170-176
|argitaletxea=Xenpelar Kulturdenda}}</ref>. [[Primate]]-taldeetan ere, elkarri laztantzen denbora luzea pasatzen dutela hauteman da: taldea sendotzeaz gainera, eme bati laztantzen luzaroan aritzen den ar batek berarekin elkartzeko aukera handiagoak izango ditu. Primate zenbait estalketan hasi aurretik elkarri begira denbora bat pasatzen dutela ere hauteman da. Gizakiarengan, koitoa gozagarria izan dadin garrantzitsua da aurretik [[sexu jolas]]etan aritzea eta bikotean gutxieneko lotura emozional bat izatea, batez ere emakumeen kasuan. Horrela, koitoa errazteko behar den kitzikapenaz gainera, aurretik emandako musu, besarkada eta kilikapenek koitoaren beraren gozamena handitzen dute. Koitoan zehar ere, zakila bagina barnean gora eta behera mugitzeaz gainera, [[musu]], [[besarkada]], [[laztan]] eta bestelako amodio-erakusgarriak izaten dira. Bitartean, klitoriaren kitzikapena funtsezkoa izaten da gozamena izan eta orgasmoa izateko. Koito hutsaz emakumea orgasmora heldu ohi ez bada ere, koitoa sexu-harremanaren funtsezko ekitaldi da beraientzat:
{{esaera2|Heltzeko behar dut klitoria berak laztantzea eta biziki atsegin dut. Hori funtsezkoa da. Baina heldu ondoren sarpenak ematen didan hurkotasuna ere behar dut.|Emakume baten testigantza <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|izenburua=La polémica clítoris-vagina
|orrialdea=214
|argitaletxea=Xenpelar Kulturdenda}}</ref>}}
{{esaera2|Orgasmoa baino garrantzitsuagoa beso eta hankekin beste gizaki bat biltzea da. Bakartasuna ezabatzen eta bizi-sentimendua handitzen laguntzen du. Ez dago hori bezalakorik.|Gizon baten testigantza <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Shere
|abizena=Hite
|izenburua=El informe Hite sobre l a sexualidad masculina
|orrialdea=300
|urtea=1992}}</ref>}}
Hala ere, gizonezkoek euren maskulinitatea baieztatzeko tresnatzat ere hartzen dute koitoa. Izan ere, [[kultura]]z haraindi gizonaren joera ere bada [[poligamia]], [[ugaztun]] gehienetan bezalaxe. Hauetan, emearen ugalketa-estrategia ar egokiena aukeratzea bada, arraren estrategia denbora laburrenean ahalik eta eme gehien estaltzea da. Gizonak sexualitate-eredu horri jarraitu ohi dio baita ere, koitoa besterik gabe bilatuz <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|url=http://books.google.es/books?id=w4W2qLNbLNAC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false
|izena1=David P.
|abizena1=Barash
|izena2=Judith Eve
|abizena2=Lipton
|izenburua=El mito de la monogamia
|argitaletxea=Siglo XXI
|urtea=2003}}.</ref>.
=== Lehenengo aldia ===
[[Fitxategi:Flanquette (grey scales).png|thumb|280px|Koitoa gozagarriago izan dadin, [[maitasun|amodioa]] eta amodioaren erakusgarriak, [[musu]]ak eta [[laztan]]ak, garrantzitsuak dira.]]
Kulturaren aldetik, [[lehenengo aldi]]a noiz eta norekin egin behar den [[erlijio]]ak eta [[moral]]ak arautu izan dute historian zehar. Erlijio askotan [[birjintasun]] edo garbitasun egoera batetik jaustea dakar lehenengo koitoak. Egun ere pertsonaren bizitza-mugarri garrantzitsutzat jotzen da, aro berri baterako sarbide moduan, baita gizarte moderno eta laikoenetan ere <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Clifford
|abizena=Bishop
|izenburua=Sexo y espíritu
|argitaletxea=Debate
|urtea=1996
|orrialdeak=20-23}}</ref>.
Horregatik guztiagatik, eta sexu-harremanak [[tabu]] gaia izaten dela eta, koitoa praktikatzen den lehenengo aldiari buruzko ezjakintasuna, urduritasuna eta beldurra nagusi izaten dira emakume eta gizonezkoen artean. Zakila sartzean [[himen]]a zulatu eta ondorioz mina sentitu eta odola isurtzen da batzuetan. Himena haurtzaroan bagina babestu eta [[infekzio]]ak ekiditeko mintz fina da. Helduaroan, [[hormona]]-jarioak bagina infekzioetatik babesten dute eta himen ez da fisiologikoki beharrezkoa. Himena ez da beti koitoaz zulatzen eta kirol praktikatuz, tanpoiak erabiliz edo behatzak baginan sartuz ere zula daiteke, askotan minik sentitu ere egin gabe. Beraz, lehenengo aldiko oinazeagatiko beldurrak funtsik gabekoak dira eta oinazea lehenengo aldiko tentsioak, urduritasunak edo beldurrak berak eragiten du gehienetan, bagina itxi egiten delako egoera horietan. Garrantzitsutzat jotzen da, beraz, sexu-harremanetan poliki joan eta bagina zakila sartzen den lehenengo aldi horretarako prestatzea, sexu-jolasak ugalduz eta aurreko saio zenbaitetan baginan behatz bat edo bi sartuz eta barruan mugituz, himena poliki zabaltzen joatea, inongo tentsiorik gabe zakila sartuko den koitora heldu arte <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|izenburua=Erosen txokoa
|argitaletxea=Askabide
|urtea=2001
|orrialdeak=22-23}}.</ref>. Hala ere, kultura eta erlijio askotan himenaren osotasunak ezteiak heltzean emakumea birjina eta garbia dela frogatzeko erabili ohi da. Adibidez, [[islam]]ean ohikoa da ezteien biharamunean emazte gaztearen amak himenaren zulaketak odoleztutako maindireak kalean erakustea, familiaren ohorea frogatzeko <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|url=http://www.webislam.com/?idt=2112
|izenburua=La mujer en el Islam
|urtea=2005
|argitaletxea=www.webislam.com}}.</ref>.
=== Koito baginala, gozamena eta orgasmoa ===
Sarpen baginalak kitzikapen handiagoa ekartzen du gizonarengan emakumearengan baino. Zakila baginan sentitzea emakumearentzat gozagarria bada ere, emakumeak [[klitori]]aren kitzikapenaz gozatzen du batik bat koitoan zehar <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|izenburua=Erosen txokoa
|argitaletxea=Askabide
|urtea=2001
|orrialdeak=190-191}}.</ref>. Koitoa gizonezkoek [[orgasmo]]a lortzeko bide naturala edo ohikoena den bitartean, emakumeen %30ek gutxi gorabehera soilik lortzen du orgasmoa sarpen baginal hutsez <ref name="#1">{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Shere
|abizena=Hite
|El informe Hite: Estudio de la Sexualidad Femenina
|urtea=1976}}.</ref>. Kontuan hatu behar da emakumeak batik bat klitoriaz gozatzen duela eta gehienez ere emakumeen %30ek lortzen dutela [[orgasmo]]a koito hutsaz. Hala ere, koitoa lehenesten da sexu-harremanetan eta sexu-praktika nagusitzat jotzen da. Koitoaren nagusitasuna azaltzeko arrazoi zenbait eman dira: sexu-harremanak ugalketarako direlako ustea edota [[psikologia]]n eragin handia izan duen [[Sigmund Freud]]ek klitoriaren masturbazioan aritzen ziren [[emakume]]ak heldu gabeak direla baieztatzea. Indarrean dagoen [[patriarkatu]]ak ere koitoa bultzatu du gizonek inposaturiko praktika nagusi moduan, gizonen gozamenerako. Horrela, emakumeak koitoaz gozatzera behartuak izan dira. Emakumeen bagina, ordea, ez dago prest aparteko kitzikapena lortzeko, klitoria bagina-zulotik aparte samar geratzen baita. Arrazoia [[primate]]en sailean gizakiek buruturiko eboluzioa da, bi [[hanka]] gainean ibiltzearen ondorioz <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|orrialdeak=57-160
|izenburua=La polémica clítoris-vagina
|argitaletxea=Xenpelar Kulturdenda
|urtea=1999}}</ref>. Sarpen baginalaren gozamenerako presio kulturalak beraien buruarekiko gutxiespena ekarri izan die emakumeei, euren [[anorgasmia]] arazo bat zelakoan, baina batzuen iritziz arazo hauek inposaturiko eredu baten onarpenaz besterik ez dira sortzen<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|orrialdeak=215-223
|izenburua=op. cit.
|urtea=1999}}</ref>. Eredu horietan, gizonari ere eskatzen zaio emakumeak koitoan goza dezala. Koito hutsaz gozamen hori iristen ez denean, gizonak ere maiz ikusten du bere burua gutxietsia, ustez behar duen denboraz heltzen ez diolako zakilaren gogortasunari edo behar baino lehenago isurtzen duelako, sexu-harremanetaz gozatzeko ahalmena kenduz horrela<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|orrialdeak=203-204
|izenburua=op. cit.
|urtea=1999}}</ref>.
[[Fitxategi:TAC02.svg|thumb|450px|[[Koito-lerrokatzearen teknika]]n, gizona zertxobait goratuz zakilaren oinarriak zuzenean kitzikatzen du [[klitori]]a (puntu gorria), eskua erabili gabe. Emakumeak [[hanka]]k gizonaren hanken gainetik jarri behar ditu, mugimenduak emakumeak berak hobeki kontrolatu eta ukipena estuagoa izan dadin.]]
Nolanahi ere, koitoaz ere lortu ahal izaten dute emakumeek orgasmoa. Horretarako, sarpena egin aurretik, [[sexu jolas]]etan aritu behar izaten da, sexu-organoak kitzikatu eta sarpenerako prestatzeko. Koitoan zehar, emakumeak orgasmoa aiseago lortzeko aukera zenbait dago. Sarpena klitoriaren kilikapenaz lagundu daiteke, harremankide den gizonak edo emakumeak berak eginda. Misiolariaren jarreran emakumeak berak klitoria kilikatzea erosoagoa da; sarpena atzetik egiten bada, gizona ere izan daiteke klitoria kitzikatzen duena. Sarpena egin aurretik, klitoria kitzikatu edo [[cunnilingus]]a praktikatzea ere emakumeak ondorengo koitoan zehar orgasmoa lortzeko bidea izan daiteke. Kasu askotan, sarpena emakumearen orgasmoarekin bukatzeko emakumeak ''bultzadatxo bat'' besterik ez du behar izaten<ref name="#1"/>. Sarpenaren beraren iraupenari buruz, sexologoen artean egindako [[inkesta]] baten arabera, gozamenerako sarpen ''egoki'' baten iraupena 3-7 minutukoa izan beharko litzateke eta ''desiragarria'' litzateke 7-13 minutukoa izatea. 1-2 minutukoa laburregitzat jotzen da eta 10-30 minutukoa luzeegitzat <ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izenburua=Canadian and American Sex Therapists' Perceptions of Normal and Abnormal Ejaculatory Latencies: How Long Should Intercourse Last?
|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1743609515320178
|egunkaria=Journal of Sexual Medicine
|izena1=Eric W.
|abizena1=Corty
|izena2=Jenay M.
|abizena2=Guardiani
|urtea=2008
}}.</ref>. Sarpenean zehar, baginaren luzeraren lehenengo herena emakumearentzat gozagarriagoa dela ere frogatu da, zehatzago aurreko aldean, klitoriaren inguruan eta [[G puntu]]a kokatzen den gunean <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena1=Alberto
|abizena1=Rubio Casillas
|izena2=César Manuel
|abizena2=Rodríguez Quintero
|izenburua=Cómo llevar a cabo la técnica de penetración coital para favorecer la estimulación de la próstata y desencadenar la Eyaculación Femenina
|sartze-data=2010-05-10
|argitaletxea=educandoensexualidad.com}}.</ref>. Gozamenerako, baginako atariaz haraindi sarpen sakonak egitea ere gomendatzen da, zakila aurrera eta atzera mugituz. Sarpenarekin batera, eskuak erabili gabe, klitoria kitzikatu eta emakumeak orgasmoa lortzeko [[koito-lerrokatzearen teknika]] ere garatu da, non misiolariaren jarrera erabiliz gizona zertxobait gorago jartzen den, zakila nolabait bihurrituz; modu horretan, zakilaren oinarriak klitoria kitzikatu egiten du, emakumearen mugimenduak lagunduta<ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izena=Aaron Paul
|abizena=Pierce
|izenburua=The Coital Alignment Technique (CAT): An Overview of Studies
|urtea=2000
|egunkaria=Journal of Sex & Marital Therapy
|alea=26
|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10929574/
|orrialdeak=257-268
}}</ref>.
=== Koitoa eta ernalketa ===
{{ohar medikoa}}
{{nagusia|Ernalketa}}
{{nagusia|Antisorgailu}}
Koito baginala [[ernalketa]] naturalaren lehenengo pausoa izaten da. Ernalketaren ondoren, haurdunaldia garatzen da, normaltasunez bilakatuz gero 38 asteren ondoren [[haur]]raren jaiotzarkein bukatuko dena. Koitoan zehar, bagina barruan [[isurtze]]a gertatzen denean, zakilak [[espermatozoide]]ak askatu, hauek igo baginan gora igo eta [[Umetoki-tronpa|Falopioren tronpa]] izenekoetan hilabete horretan askatutako [[obulu]]a (normalean bakarra izaten da) ernalduko dute. Koitoaren helburu naturala ugalketa da, [[animalia]] eta [[gizaki]]an ere bai. Eboluzioak gizakia animalia sozial moduan garatu eta [[familia]]n elkartzea ekarri du. Gizakia familia batean hazi beharrak ekarri du koitoak ugalketarako ez ezik, amodioa eta atxikimendua adierazteko ekitaldia izatea. Horrela, pertsona batek bizitzan burutzen dituen koitoak milaka izaten badira ere, ernalketa ekarriko dutenak bakan batzuk besterik ez dira.
Ernalketa eta haurdun geratzea ez da gertatzen sarpen baginala egiten den guztietan. Obuloa emakumearen [[menstruazio|hilerokoen]] artean askatzen denean bakarrik ernal daiteke, gutxi gorabehera azken hilerokoa hasi zenetik 14 egunetara, baina egun batzuk lehenago edo beranduago gerta daiteke. Obuloak egun bateko bizitza izaten du. Espermatozoideek, berriz, 5-6 eguneko bizitza izaten dute. Beraz, aldeko egun batean sarpen baginala praktikatu eta isurtzea normaltasunez gertatuz gero, ernalkortasun edo fertilitate arazoak ez dituzten gizon eta emakumeen kasuan ernalketa gertatzeko aukerak handi samarrak dira (%50ean zenbatetsi dira).
Askotan koitoa praktikatzea bilatzen da, baina emakumea haurdun geratzeko arriskua ekidinez. Horretarako, praktika daude: erabateko [[sexu-abstinentzia]], sarpen baginala ezik beste sexu-praktikak egitea (felazioa, cunnilingus, ...), ernalketa gerta daitekeen egunetan sarpen baginala ez praktikatzea ([[egutegi metodo]]a, alegia), isurtzea gertatu behar denean zakila baginatik erretiratzea edo [[coitus interruptus]]. Egutegi metodoa eta coitus interruptus ez dira ernalketa ekiditeko praktika fidagarriak eta metodo [[antisorgailu]]ak hobesten dira, [[kondoi]]a esaterako.
Koitoak ernalketa dakarren ekintza dela jakina da kultura gehienetan. Ezaguera orokor hau inguruko animaliak eta abereak behatuz jaso dela pentsatzen da. [[Antropologia|Antropologo]] zenbaitek, ordea, [[Australia]] eta [[Melanesia]]ko [[indigena|aborigenek]] koitoak ernalketa dakarrela ez zekitela jaso zuten [[XX. mendea]]n. Adibidez, [[Bronisław Malinowski|Bronislaw Malinowski]] antropologoak [[Trobiand]] uharteetako aborigenek haurrak amaren arbaso batek sortzen zituela pentsatzen zuten. Haurrak amak izandako [[amets]] baten eraginez jaiotzen direlako pentsamendua ere jaso da <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Clifford
|abizena=Bishop
|izenburua=Sexo y espíritu
|orrialdeak=40-44
|argitaletxea=Debate
|urtea=1996}}</ref>.
=== Koitoa haurdunaldian zehar ===
{{ohar medikoa}}
Sarpen baginala [[haurdunaldi]] osoan zehar egin daiteke. Emakumearen sabelaren handitzeak, ordea, koitoa praktikatzeko jarrerak mugatu ditzake: [[misiolariaren jarrera]] alde batera utzi eta atzetik egitea izaten da erosoena. Dena den, koitoa ez da praktikatu emakumea [[erditze]]ar dagoenean, umetokiaren tapoia askatu edo likido amniotikoa askatzen hasi denean. Haurdunaldian zehar, baginako [[odoljario]]ak gertatu, [[abortu|haurgaltze]] edo abortua izateko arriskua dagoenean. Halaber, [[erditze goiztiar]]ra aurresaten denean, aurreko asteetan koitorik ez praktikatzea aholkatzen da <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=Sexualidad y embarazo
|argitaletxea=www.elbebe.com
|url=http://www.elbebe.com/index.php/es/embarazo/sexualidad-y-embarazo
|sartze-data=2010-05-19}}.</ref>.
=== Koitorako arazoak ===
{{ohar medikoa}}
Sarpen baginala egiterakoan sortzen diren arazo nagusiak [[dispareunia]], emakumeak koitoan zehar senti dezakeen mina alegia, eta gizonen kasuna, [[inpotentzia (argipena)|inpotentzia]], zakila tente ezin mantendu denean, eta [[isurketa goiztiar]]ra, gizonak zakila sartu baino lehen eta sartu bezain pronto isurtzea alegia, koitoa etenez horrela. Dispareunia arrazoi psikosexual zein fisikoengatik sor daiteke: [[baginismo]]a emakumeak bagina nahi gabe ''itxi'' egiten duenean gertatzen da, emakumeak sarpen baginala praktikatzeko beldurra edo urduritasunak edo iraganeko [[trauma (argipena)|trauma]] batek eraginda; [[baginako lubrifikazio]] eskasak eragin dezake, emakumeak gogorik ez duelarik, gizonak bat batean zakila sartu edo [[sexu jolas]]etan behar adina denboran jarduten ez denean; [[menopausia]] ondoren ere gutxitu egiten da baginako lubrifikazioa; baginako [[infekzio]]ak edo baginan [[antisorgailu]] kimiko moduan sartutako produktuekiko [[alergia]]ren batek ere eragin dezake baginako mina koitoan zehar. Dispareuniarako kausa [[anatomia|anatomikoak]] ere izan daitezke. Sexu-organoekin zuzenean loturik ez dauden gaixotasunek libido edo sexu gogoaren gutxitzea ekarri eta baginako lubrifikazio eskasa ekar dezakete. Dispareunia tratatzen ez bada, gerora koitoan sentitzen den baginako mina areagotzeko arriskua dago, emakumeak beldurrez bagina itxi egingo baitu, [[baginismo]] arazo kroniko bat sorraraziz horrela. Emakumearen dispareuniaren kausa fisikoa tratatzeaz gainera, lubrifikatzaile bat gomendatu ohi da kasu hauetarako. Sexu-jolasetan denbora luzeagoan aritu, lubrifikazio hobea izateko, edo besterik gabe sexu-harremanetan koito baginala ez egitea. Gizonak ere mina senti dezake koitoan zehar isuri ondoren: [[barrabil]]etako mina, osasun arazo batengatik zein koitoan isuri ez delako ere gerta daitekeena, edo zakilan erremina, [[infekzio]] batengatik izan daitekeena.
Gizonen kasuan, isurketa goiztiarra arazo psikosexual bat izaten da, sexualitate lasaiago batez, sexu-jolasekin eta kontrol-ariketak eginez konpondu ohi dena. Inpotentzia edo [[erekzio]] edo zakila gogor mantentzeko ezintasunerako zenbait arrazoi daude. Konfiantza eza, beldurra eta bestelako arazo psikosexualak ere izan daitezke inpotentziaren arrazoi. Osasun-arazoak ere izan daitezke kausa. Nolanahi ere, adinak ere badu eraginik, adinarekin batera erekzioak makaldu eta zahartzaroan nekez gertatzen baitira. Inpotentziari aurre egin eta erekzioak izateko ospetsua da gizonengan «''Viagra''» edo [[sildenafilo]]a esaterako.
Koitoa praktikatzeko zailtasunak sortzen dira baita ere, libido edo sexu-gogorik ez dagoenean. Kasu horietan, gogorik ez badago, koitoa praktikatzeko presioa, psikologikoa edo soziala, baztertzea da hoberena eta sexu-harremanak modu atseginago batez hartzea. Sexu-gogoa berpizteko [[afrodisiako]] izeneko produktuak daude, emakumezko zein gizonezkoentzat.
== Sarpena uzkian ==
[[Fitxategi:Édouard-Henri Avril (18).jpg|thumb|1x1px]]
{{sakontzeko|Uzki-koito}}
Uzki-koitoa<ref name=Euskalterm /> ipurtzulo edo uzkitik egiten den sarpena da. Bikote [[heterosexualitate|heterosexual]] zein gizonezo [[homosexualitate|homosexualen]] arteko harremanetarako aukera bat da, gizartean gizonen arteko [[homosexualitate]]arekin lotzen bada ere. Dena den bikote heterosexual askok praktikatzen duten koito mota ere bada <ref>Estatistika zenbaiten arabera, bikote heterosexualen %35ek praktikatzen dutela jaso da.</ref>. [[Psikoanalisi]]aren teoria zenbaitetik sarpen anala pertsonaren garapen psikosexual desegoki batetik sortutako praktika da, beste batzuen ustez praktika hau guztiz normaltzat jotzen bada ere. [[Erlijio]] eta [[zuzenbide]] zenbaitetan bekatu edo delitutzat jo izan den praktika izan da, [[sodomia]] izenpean <ref name=lot>Sodomia edo uzki-koitoaren lehenengo erreferentzia Bibliako Hasiera liburuan hautematen da, emakumearen rola tradizio judu-kristauan ere argi uzten duena: ''Baina bisitariek oheratu baino lehen, Sodomako gizaseme guztiek, zahar eta gazte, hiritar guztiek, etxea inguratu zuten. Oihuka esan zioten Loti: Non dituk bart etorri zaizkian gizonak? Atera itzak, bortxatu egin nahi dizkiagu eta! Lot atarira irten, bere atzean atea itxi eta esan zien: Arren, anaiok, ez egin horrelako gaiztakeriarik! Hara, baditut oraindik birjina dauden bi alaba. Aterako dizkizuet zeuen gogara erabil ditzazuen. Gizaseme hauek, ordea, ez ukitu, ostatua eta babesa eman baitizkiet'', Hasiera, 19-(4-8).</ref>. Beste kultura batzuetan, [[birjintasun]]a atxiki edo [[ernalketa]] ekiditeko burutu den praktika izan da. Egungo gizarte modernoetan, harremankideen adostasuna egonez gero, onartu egiten den praktika da, erabateko askatasunez egin daitekeena. Nolanahi ere, kontu handia eskatzen duen praktika da. Uzkia ez dago lubrifikatuta, ez da bagina bezala handitzen kitzikapenarekin eta ondorioz zakilaren sarpenak mina eragin dezake. Aldi berean, uzkian [[infekzio]]a eragin dezakeen praktika da eta, hori dela eta, [[kondoi]]a eta, sarpena errazagoa izan dadin, lubrifikatzaile bat erabiltzea gomendatzen da. Bikote egonkor baten baitan praktikatzen ez bada, ezinbestekotzat jotzen da kondoiaren erabilera . Gainera, uzki-koitoa burutu ondoren ez da komeni koito baginala egitea, osasun-arrazoiengatik<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|izenburua=Erosen txokoa
|argitaletxea=Askabide
|orrialdeak=96-97
|urtea=2001}}.</ref><ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Andrés
|abizena=Flores Colombino
|izenburua=Parafilias
|egunkaria=Cuadernos de Sexología
|alea=7
|urtea=1988
|url=http://www.sexovida.com/clinica/parafilias1.htm}}.</ref>
== Felazioa ==
[[Fitxategi:Wiki-dthroat.png|thumb|1x1px]]
{{sakontzeko|Felazio}}
[[Felazio]]a, herri-hizkeran ''frantsesa'' ere deitzen dena, zakila beste pertsona baten ahoan sartzea da. [[Aho sexu|Aho-sexu]] izeneko praktiken barnean sailkatzen da, [[cunnilingus]]arekin batera. Zakila osoa (felazio sakona) edo zati bat bakarrik sar daiteke ahoan. Zati bat bakarrik sartzen denean, harremankidearentzat erosoagoa izateaz gainera, zakila mingainaz edo ezpainekin ere kilika daiteke. Felazioa beste sarpenekin batera egin daiteke: gizonak zakila sarpen baginalerako nahiko gogorra ez duenean kitzikatu eta gogortzeko erabil daiteke, esaterako. Ernalketa ekiditeko sarpen baginala baztertu nahi den kasuetan ere aukera bat da.
== Sarpena eta sexu-transmisiozko gaixotasunak ==
{{ohar medikoa}}
{{nagusia|Sexu-transmisiozko gaixotasun}}
Sarpen baginala, uzki-koitoa eta felazioa sexu-transmisiozko gaixotasunak kutsatzeko [[probabilitate]] handia dakarten praktikak dira, behar bezalako babesik gabe burutzen badira. Zakilaren punta, bagina eta ahoa [[mukosa]]k dira eta [[patogeno]]ak izaten dira bertan, koito edo felazioan harremankideari pasa dakizkiokeenak. Sexu-transmisiozko gaixotasunak dira, besteak beste, [[chlamydia|klamidia]], [[gonorrea]], [[herpes]]a, [[B hepatitis]]a, [[Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea|HIESa]], [[kandidiasi]]a, [[sifili]]a eta [[pubis-zorri]]ak. Gaixotasun hauek arinak izan daitezke (egun batzuetan zehar azalean erremina edo hazkurea eraginez, besterik ez, kandidiasis gaixotasunaren kasuan esaterako) eta oso larriak ere bai (kalmidiak eta gonorreak antzutasuna ekar dezakete emakumeengan). Gaixotasunik jasaten ez duen pertsona batekin koitoa praktikatzeak ez du esan nahi kutsatzeko arriskurik ez dagoenik: pertsona sano batek patogenoa izan dezake bere gorputzean eta koitoan zehar beste pertsonari kutsatu eta gaixotasuna eragin.
Sexu-transmisiozko gaixotasunak neurri batean ekiditeko aholkuen artean hauek daude, besteak beste: koitoa pertsona bakar batekin egitea, sexu harreman informal edo noizbehinkakoetan sarpenetan [[kondoi]]a erabili edo sarpena ez praktikatzea, gizonak aldiro zakila ongi garbitzea, bagina behar baino gehiago ez garbitzea (patogenoetarako babes-flora baginala suntsitu egiten baita horrela), [[ugaltze-aparatu]]an edo inguruko azalean ohikoak ez diren [[sintoma]]k daudenean sexu-harremanik ez praktikatzea eta [[mediku|sendagilearengana]] joatea<ref>{{es}} [http://www.foroaps.org/files/3%20ETS.pdf Enfermedades de transmisión sexual (ETS)], FOROAPS Foro de educación y consulta en Atención Primaria de la Salud, 2010-05-25ean kontsultatua.</ref>.
== Beste sarpenak ==
Zakila ez ezik, [[hatz|atzamarrak]] eta zenbait objektu ere sar daitezke baginan eta uzkian. Hatzamarren sarpena emakumearen kitzikapena lortzeko erabil daiteke, ondoren zakila aiseago sartzeko. Gizonari zakilari tente jartzen ez zaionean, baginako sarpena egin eta emakumea orgasmora eramateko metodo egokia ere izan daiteke, klitoria kilikatzearekin batera esaterako. Halaber, emakumeek atzamarrak sartu ohi dituzte baginan norberaren [[masturbazio]]rako. Felazioa eta sarpen baginala praktikatzen den aldi berean, uzkitik atzamarra sartu ere egiten da. Atzamarra uzkitik sartzarena uzki-koitoaren prestakuntza moduan izaten da <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Shere
|abizena=Hite
|izenburua=El informe Hite sobre la sexualidad masculina
|orrialdea=533
|urtea=1992}}</ref>. Gizon zein emakumeen uzkian [[ukabil]]a sartzea ere jaso da<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=Historia de la sexualidad desde Adán y Eva
|izena1=Malcolm
|abizena1=Potts
|izena2=Roger
|abizena2=Short
|urtea=2001
|orrialdea=131
|argitaletxea=cambridge University Press}}.</ref>.
Zakila irudikatzen duten zenbait objektu ere asmatu da sarpena egiteko: [[dildo|kontsolagailua]] edo dildoa, norberak masturbaziorako edo bikotean erabil daitekeena. Objektu hauek denetariko harremanetan erabil daitezke, berez sarpena egin ezin duten bikote [[homosexualitate|lesbianetan]] barne. Historian egurrezko eta beste gaietan egindako kontsolagailuak erabili dira. [[Botila]]k, [[azenario]]ak eta [[txorizo]]ak ere erabili izan dira kontsolagailu moduan <ref>{{en}} {{Erreferentzia
|url=http://wiki.answers.com/Q/What_else_can_you_masturbate_with_instead_of_a_dildo&alreadyAsked=1&rtitle=What_are_some_good_things_to_use_as_a_dildo_if_you_don%27t_have_one_or_how_do_you_make_a_good_dildo
|izenburua=What else can you masturbate with instead of a dildo?
|sartze-data=2010-05-18
|argitaletxea=Answers.com}}.</ref><ref>[[Bill Clinton]] [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetako]] presidenteak eta [[Monica Lewinsky]]k izan zituzten sexu-harremanetan, Lewinskyk presidentea eta bera zigarro puru batekin aritu zirela deklaratu zuen. Ikus: {{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/clinton_under_fire/tapes_and_transcripts/176949.stm Why I kept that dress], ''BBC News'', 1998-09-24.</ref>. Dildo bibragailuak ere sarri erabiltzen dira eta baita ''plug'' izeneko dildo antzekoak, eskua erabili gabe erabil daitezkeenak, eskuak aldi berean klitoria ere kilikatu ahal izateko esaterako. ''[[Ben Wa]]'' bolatxo txinatarrak ere erabiltzen dira baginan sartuta gozatzeko. Fisiologiaren aldetik, dildoz edo bestelako [[sexu-jostailu]] batez lortzen diren orgasmoak zakilaz lortzen direnen berdinak badira ere, hobetsi egiten da bikote batean kontsolagailua sexu-harreman baten baitan osagarri moduan erabiltzea eta ez sexu-harremanak ordezteko.
Objekturik gabe, sarpena irudikatu edo zakila sarpen baginalaren antzera kitzikatzen duten beste praktikak ere badaude: [[izter arteko sarpen]]a zakila izter artean sartu eta atzera eta aurrera mugitzea da; emakumeak eskuarekin zakila hartu eta sarpen baginala irudika daiteke, zakila inguratuz eta gora eta behera mugituz; edota ''kubana'' izeneko praktika non gizonak emakumearen [[torax|bularren]] arteko zirrikituan zakila sartu eta igurzten duen isuri arte. [[Zoofilia]] edo animalieko sexu-praktikarako joera dutenek sarpenak ere egiten dituzte. Historian zehar, [[zaldi|behor]], [[ahuntz]]a eta [[ardi]]ekiko gizonaren zakil-sarpenak egin izanaren testigantzak daude. [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] granjetan hazitako gizonen %17ek animaliaren batekin sexua praktikatu dutela jaso du [[Alfred Kinsey]] biologoak. Estatu Batuetan jarraituz, gizon homosexualek [[katagorri|urtxintxaren]] antzeko karraskariak komuneko paperaren tututik pasa eta uzkitik sartzearen praktika ere jaso da <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=Historia de la sexualidad desde Adán y Eva
|izena1=Malcolm
|abizena1=Potts
|izena2=Roger
|abizena2=Short
|urtea=2001
|orrialdeak=130-131
|argitaletxea=cambridge University Press}}</ref>.
== Sarpenei buruzko estatistikak ==
Sexualitatearen inguruko gaiei buruzko [[inkesta|inkesten]] emaitzen fidagarritasuna eztabaidagarria bada ere<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Montserrat
|abizena=López Cobo
|izenburua=Encuesta de Salud y Hábitos Sexuales de España
|egunkaria=Indice
|url=http://www.revistaindice.com/numero15/p7.pdf
|data=2006-03}}.</ref>, [[sexu harreman]] eta koitoari buruzko estatistikak egiten dira <ref>[[Espainiako Estatistika Institutua|INE]] Espainiako estatistika-erakunde ofizialaren arabera, inkestak egiterakoan sarpen baginal, anal eta felazioak jotzen dira sexu harremantzat.</ref>. 2004 urtean [[Espainia]]n egindako inkesta baten arabera, 18-49 urteko biztanleriaren %94'1 sarpenezko sexu-harremanak egin ditu bere bizitzan zehar (gizonen %94,6 eta emakumeen %93,4, zehatzago). Lehenengo sexu-harreman osoaren adinari buruz (lehenengo sarpena), gizonezkoetan 18,1 urterekin eta 19,1 urterekin emakumezkoen kasuan, denboran zehar adin behera egiteko joera badago ere.
Koitoa norekin praktikatzen den galderari buruz, 2004 urteko datuen arabera eta Espainiako estatuan betiere, gizonen %24,4 eta emakumeen %55,6 bizitzan zehar harremankide bakarra izan dutela baieztatu zuten. Emakumeen %4,1 eta gizonen %21,6 bizitzan 10 harremankide baino gehiago izan zituztela baieztatu zuten. Guztietatik %22,3 azken urtean harremankide bat baino gehiago izan zutela adierazi zuten, portzentaje hau gazteetan askoz ere handiagoa bada ere (%33,9 gazteen artean eta %13,4 40-49 urteko pertsonen artean). Gizonen %27,3ek [[prostituzio|prostituta]] batekin harremanak izan zituela esan zuten, azken urtean ordainduta koitoa egin zutenak %6,7 izan ziren, eta horretan ez dago alde adierazgarririk adinari buruz<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|url=http://www.ine.es/revistas/cifraine/cifine_sida0704.pdf
|izenburua=Cifras INE: Salud y hábitos sexuales
|data=2004-04}}.</ref>.
Sarpen mota bakoitzaren praktikari dagokionean, espainiar estatuko 15-24 urte bitarteko gazteen artean (beraz [[Hego Euskal Herria|Hego Euskal Herrikoak]] barne) 2003 urtean egindako inkesta batean, gazteen sexu-harremanetan izandako sarpen-praktikei buruzko datu hauek jaso ziren:<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|url=http://www.injuve.migualdad.es/injuve/contenidos.downloadatt.action?id=2059896087
|izenburua=LAS PRÁCTICAS SEXUALES DE LOS ADOLESCENTES Y JÓVENES ESPAÑOLES
|egunkaria=Estudios de Juventud
|alea=63
|urtea=2003}}.</ref>
<center>
{| class="taulapolita"
! Sexua
! Aho-sexua
! Koito baginala
! Uzki-koitoa
! Eskuzko kilikapena
|-
| Gizonezkoak
| align="center" | % 26,5
| align="center" | % 54,2
| align="center" | % 7,5
| align="center" | % 36,5
|-
| Emakumezkoak
| align="center" | % 19,7
| align="center" | % 50,5
| align="center" | % 2,7
| align="center" | % 27,9
|}</center>
== Sarpena munduko kulturetan ==
=== Ekialdeko tradizioa: tao eta tantra ===
[[Tao]], [[Txinako Herri Errepublika|Txinan]] sortua eta [[tantra]], [[India]]n, [[sexualitate]]a pertsonaren [[transzendentzia]]rako erabiltzen duten irakaspenak edo bideak dira. Tao bidea ''yin'' eta ''yang'' hurrenez hurren printzipio femenino eta maskulinoen arteko mugimendu edo fluxuz azaltzen da. Sexuak ere printzipio horien orekaz jokatu behar du du eta horiei jarraiki transzendentziara hel daiteke.<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=Sexo y espíritu
|izena=Clifford
|abizena=Bishop
|urtea=1996
|orrialdeak=130-155
|argitaletxea=Debate}}</ref>. Taoismoak sexualitatean ezartzen duen praktika adierazgarrienetako bat ''[[coitus reservatus]]'' edo isurtze-eza. Koitoan isuri gabe, gizona maila gorenera heltzen joaten da, bere osasuna hobetuz hasiera batean eta hilezkortasunera helduz azkenik. Isurketaren kontrol zorrotzaz gainera, koitorako bestelako teknikak ere zehazten dira taoismoaren tradizioan. ''[[Tung-hsuan-tzu]]'' bilduman, esaten denez:
{{esaera2|Gizona eta emakumea orientazio kosmikoari jarraiki mugitu behar dira, gizonak goitik bultzatuz eta emakumea behetik hartuz. Horrela egiten badute bat, zerua eta lurra orekan daudela esan daiteke.}}
[[Fitxategi:Kamasutra 106.jpg|thumb|250px|[[Tantra]]k koitoa praktikatuz pertsona unibertsoaren oreka bere baitan sortzea bilatzen du. Sexualitatearen transzendentzia honek ekialdeko [[arte]]an eragin nabarmena izan du.]]
Liburu berean bagina barruan zakil-bultzadak egiteko zenbait modu deskribatzen dira. Adibidez, bultzada mantsoan «''amuarekin jolasten duen karpa baten astinduak''» egin behar dira; bultzada bizia, berriz, «''txoriek haizearen aurka duten hegazkera''» bezalako izan behar da. Gainaldeko bultzadak «''ontzi bateko arroz-hondarrak mokokokatzen dituen txolarreak''» bezala egin behar dira eta bultzada sakonak «''ekaitzari aurre egiten dion belaontzi handiaren moduan''». Bultzada hauek modu egokian tartekatuz, osasunerako onurak lortzen omen dira, nekerako eta zirkulazio-arazoetarako esaterako.
[[India]]n beranduago, eta taoismoaren eraginpean, sortutako [[tantra]] filosofiak sexualitatea ''argipen'' edo ''gorapen'' izenekora heltzeko bidetzat jotzen du. Sexua errealitate kosmikoa da tantran: mundua, zentzu zabalean, ''[[Shakti]]'' jainkosaren eta ''[[Shiva]]'' jainkoaren sexu-harremanak sortzen du, beste kultura askotan kontatzen den antzera. «''Tantrika''» edo tantra praktikatzen duenarentzat sexualitatea jainkotasunez betetzeko modu bat da. Helburu horretara heltzeko, koitoa edo «''maithuna''» errituz bete behar da: ardoa edan eta arraina, haragia eta aleak jan behar dira koitoa praktikatu aurretik, [[afrodisiako]] moduan; ''[[mantra]]'' edo otoitzak ere errezitatu behar dira eta [[meditazio]]a egin, besteak beste; koitoa geldotasunez burutu behar da isurketa ekiditeko, eta horrela ez balitz isuria kopetan jarri behar da, isurketaren energia berriz ere bereganatzeko. Modu horretan, isurketa-ezak ''[[kundalini]]'' batasun-energia bat abiarazten du gorputzean, ''[[chakra]]'' izenekoetara helduz eta gizona betetasunera eramanez. Emakumeak ere heldu behar dira [[orgasmo]]ra, ''[[raja]]'' edo [[baginako lubrifikazio]]aren likidoa askatzeko, eta tantra praktika batzuetan gizonak likido hori edan behar du. Beste alde batetik, tantrarekiko interesa piztu da mendebaldean [[XX. mendea|XX. mendeko]] bukaera aldera, modu arrakastatsuan gizarte-sektore batzuetan eta sexu-harremanak beste era batera ulertzeko praktika-multzo moduan, baina modu indargabetuan eta mamirik gabeko dibulgazioz askotan<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=Swami Shankaratilakananda sobre el Tantra
|url=http://www.entrevolcanes.es/pdf/ene-feb2010/Tantra.pdf
|data=2010-01
|egunkaria=Revista Entre Volcanes}}.</ref>.
Horrela, tao eta tantra filosofiek koitoa unibertsoaren orekaren islada gisa ulertzen dute, printzipio maskulino eta femeninoen arteko batasun moduan. Sexu-harreman eta koito egokien bitartez, gizakia ere orekara helduko da. Aldi berean, tantra zein tao sexu-tradizioek ekialdeko herrietako sexualitate-praktiketan eragin handia izan dute. Ildo horretatik, ekialdeko tradizioan ugari dira artean eta literaturan sexu-harremanei buruzko gaiak. Esaterako, mendebaldean ospetsua da [[Kama Sutra]] bilduma, sexu-harremanei buruzko [[entziklopedia]] zabala dena. Bertan, koitoari buruzko aholkuak ere ematen dira. Adibidez, gizonak euren ''lingam'' edo zakilen tamainari buruz, [[erbi]], [[behi|zezen]] eta [[zaldi]] izan daitezke, txikienetik handienera; emakumeak, berriz, euren ''yoni'' edo baginaren luzerari buruz [[orein]]ak, [[zaldi|behorrak]] edo [[elephantidae|elefanteak]] izan daitezke: horrela, Kama Sutraren arabera koitoa parekoen artean izan behar da, erkia oreinarekin, zezena behorrarekin edo zaldia elefantearekin alegia <ref>{{es}} [http://en.wikisource.org/wiki/Kama_Sutra/Part_II/Chapter_1 II. atala, I. kapitulua: Kind of Union].</ref>.
=== Koitoa tradizio judu-kristauan ===
[[Fitxategi:Hans Baldung Grien - Eve, Serpent and Death.JPG|thumb|200px|Tradizio judu-kristauan, sexualitatea eta koitoa [[bekatu|pekatu]], [[heriotza]] eta [[Satan]]asekin lotua izan da. Irudian, ''Eba, Sugea eta Heriotza'' margolana. [[Hans Baldung]], circa 1520.]]
Tradizio judu-kristauan munduaren sorrera azaltzen duen [[Biblia]]ko [[Hasiera (Biblia)|Hasiera]] liburuan bertan agertzen dira koitoari buruzko lehenengo aipamenak: «''Hargatik, gizonak bere aita-amak utziko ditu bere emaztearekin elkartzeko, eta (haragi) bat bera izango dira''»<ref>Hasiera, 2-24.</ref>. Pasarte hori baino lehenago, Jainkoak gizona eta emakumea batera sortu zituela interpretatzen da: «''Jainkoak, beraz, bere antzeko egin zuen gizakia, Jainkoaren beraren irudira egin zuen; ar eta eme egin zituen''» <ref>Hasiera, 1-27.</ref>. Interpretazio horri jarraiki, tradizio judua biltzen duen ''[[Talmud]]'' bilduman bi pasarte hauetako emakumeak ezberdinak dira. Gizonarekin batera sortu zen lehenengo emakumea [[Lilith]] izan zen eta koitoa egitean, gizona beti gainean jartzen zitzaiolako kexua azaldu eta azkenik [[Adam|Adan]] lehenengo gizona abandonatu zuena. Lilith emakume menderakaitza da, naturako indarra irudikatzen duena. Ihes eginda, sexu-bizitza nahasia egin zuen, tradizioaren esanetan betiere. Horregatik guztiagatik, Lilith emakume okertzat jo eta Eva sortzen da emakume eredu zuzen gisa <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Laura
|abizena=Juarros
|izenburua=Arquetipos y sexualidad femenina
|egunkaria=Revista Frida
|urtea=2006
|url=http://www.revistafrida.com/frida/mayo06/arke.pdf}}.</ref>. [[Eva]] sortu baino lehen, [[Jainko]]ak «''ezagutzeko ahalmena duen zuhaitzetik''» <ref>''Hasiera'', 2-17.</ref> ez jateko ohartarazten dio Adani. Batzuen iritziz, ezagutzeko ahalmena duen zuhaitza sexualitatea da <ref>[[Michelangelo]]k Adam eta Eva irudikatzen dituen margolan batean, Evaren aurpegia Adanen zakiletik oso gertu margotzen du, sugearen begiradapean. Ikus: {{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=Miguel Angel Buonarroti y el pecado original
|izena=Walter
|abizena=Saavedra
|egunkaria=Revista Tataykiri (Colegio Oficial de Antropólogos, Lima)
|urtea=2010
|url=http://tutaykiri.blogspot.com/2010/04/miguel-angel-buonarroti-y-el-pecado.html}}. Aldi berean, Hasiera liburuan bertan ere, aurrerago Adanek ''Eva ezagutu'' eta haurdun gelditu zela esaten da. </ref>. Hasiera liburuaren kontakizunari jarraiki, sugearen iradokizunez, Evak zuhaitz horretatik fruitua hartu eta Adani ere ematen dio. Fruitua jatearena koitoarekin lotuta dago kultura askotan, baita [[Biblia]]n bertan ere. Berehala, euren biluztasunaz lotsatu eta Jainkoak zigortu egiten ditu. Zigorraren aurretik Eva da Adani fruitua edo sexua eskaintzen diona, baina zigortzean, Jainkoak «''irritsak senarrarengana bultzatuko zaitu, eta hura izango duzu nagusi''» <ref>Hasiera, 3-16.</ref>. Emakumeak gizonarekiko harremanetan, baita sexualitatean eta koitoan ere, jokatu behar duen rola zehazten da modu horretan <ref name=lot/>. Hilkortasuna ere ezarri zien zigor moduan sexualitatea praktikatu izateagatik <ref>«''Zeure bekokiko izerdiz jango duzu ogia, lurrera itzuli arte, handik izan zara hartua eta: hautsa zara eta hautsera itzuliko zara.''», Hasiera, 3-19.</ref>. Sexuaren eta heriotzaren arteko lotura [[Jesus Nazaretekoa|Jesusek]] ere ezarri zuen, [[ebanjelio]]an esaten den bezala: «''Jesusek erantzun zien: Mundu honetan gizon-emakumeak ezkondu egiten dira; baina datorren munduan eta hildakoen piztueran parte hartzeko Jainkoak gai aurkituko dituenak, gizonezko nahiz emakume, ez dira ezkonduko; izan ere, ez daitezke berriro hil, aingeruen antzeko baitira eta Jainkoaren seme-alaba, piztueran parte dutenez gero''»<ref>Lukas, 20:34.</ref>.
Sexualitate askea ukatzen duen oinarri horretatik, anitz dira [[Itun Zaharra|Itun Zaharrean]] koitoari buruz agertzen diren debekuak, batez ere [[Lebitarrena|Lebitarrenean]]: koitoak eta [[isurtze]]ak kutsadura dakarkiote gizonari <ref>{{eu}} [http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Lb+15&id34=1&pos=0&set=21&l=eu Lb 15: Gizonezkoaren sexu-kutsadura].</ref>, [[adulterio]]ak, [[zoofilia|abere batekiko sarpena]] egiteak eta gizonen arteko uzki-koitoak [[heriotza zigor]]ra dakar eta [[menstruazio|hilerokoa]] duen emakume batekin koitoa praktikatzeak herritik bidaltzea dakar zigor moduan <ref>{{eu}} [http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Lb+20&id34=1&pos=0&set=21&l=eu Lb 20: Sexu-harreman debekatuak].</ref>, besteak beste. Tradizio juduko beste arau nagusi bat, gerora kristautasunak ere bereganatuko zuena, koitoaren helburuari buruzkoa zen: koitoaren mundura haurrak ekartzeko da eta ez plazera izateko<ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izena=James A.
|abizena=Brundage
|izenburua=Law, sex, and Christian society in medieval Europe
|orrialdeak=52-53
|url=http://books.google.es/books?id=SiGe-Zf0nTIC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false}}.</ref>. Adulterioa heriotza zigortzen bazuen ere, ez zituen gaitzesten, ordea, ezkontza aurreko sexu-harremanak.
Kristauek ere hasieratik lotu zituzten sexu-harremanak [[lizunkeria]]rekin. [[Jesus Nazaretekoa|Jesusek]] berak, tradizio judua errespetatuz betiere<ref>[[Prostituzio]]a praktikatzen zuten emakumeekiko atxikimendua erakutsi zuen, ordea.</ref>, koitoa praktikatzeko modu zuzena [[ezkontza|matrimonio]] kristauaren barruan zela nabarmendu zuen, matrimonioa zuzendu behar duen ''agape'' edo maitasunarekin batera. [[Birjintasun]]aren mitoa ere bereganatu zuten. Laster, kristau-legez kanpoko harreman horiek ''porneia'' (grekeraz) edo ''fornicatio'' (latinez) terminoetan bildu ziren. [[Paulo Tarsokoa|Paulo Tartsokoa]] nabarmendu zen hasieran sexu-harremanak kristau bizitzarako oztopotzat hartzen eta sexu-gogoari eustea zen bere ustez onena, adulterioa edo [[ezkontza|matrimonioz]] kanpoko sexu-harremanak hilketa bezain larritzat joaz. <ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izena=James A.
|abizena=Brundage
|izenburua=Law, sex, and Christian society in medieval Europe
|orrialdeak=51-76
|url=http://books.google.es/books?id=SiGe-Zf0nTIC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false}}</ref>. Kristautasunaren zabalkunde eta sendotze politikoarekin batera, dotrina hauek lege bihurtzen joan zen. [[Erdi Aroa]]n Graziano legegizonak [[Europa]] osoan onespen zabala izan zuen ''Concordia discordantium canonum'' lege-bilduma (''Decretum'', labur) osatu zuen, aurreko eliza-legeetan oinarriturik. Bertan matrimoniorako baldintza bi bete behar zirela ezarri zuen: hitzezko konpromezua eta ondorengo ''consummatio'' edo ezkontza ondorengo lehenengo koitoa, [[ezkontza|matrimonioa]] batasun izpirituzkoa eta fisikoa baitzen batera, bere iritziz. Ezkon-hitza ez zen nahikoa matrimonioa burutzeko, koitorik ez badago; eta koitoa elkarren onespenik gabe ere ez zen nahikoa. Ezkondu ondoren lehenengo koitoa edo ''consummatio''a zen matrimonio [[sakramentu]] edo erakunde hautsezin egiten zuena. Legea horrela ezarrita, posible zen gizon bat emakume batekin ezkondu, koitoa ez praktikatu eta bigarren aldiz ezkontzea. Koitoa behin praktikatu eta ondoren [[sexu-inpotentzia]] sortzen bazen, matrimonioa ezin zen desegin eta ondorioz, bigarrenez ezin zen ezkondu. Aldi berean, sexu-harremanak naturalak izan behar zirela ezarri zuen, uzki-koitoa eta, behar bada, felazioa ere, gaitzetsiz. Horrela, sexu-delitu hauek ezarri zituen larritasun txikienetik handienera: fornikazioa, matrimonioz kanpoko edozein harreman alegia; adulterioa, matrimonioz kanpoko harremana ezkondua izanik; [[intzestu]]a, arreba batekin koitoa praktikatzea esaterako; eta naturaren aurkako sexua, uzki-koitoa adibidez <ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izena=James A.
|abizena=Brundage
|izenburua=Law, sex, and Christian society in medieval Europe
|orrialdeak=229-255
|url=http://books.google.es/books?id=SiGe-Zf0nTIC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false}}</ref>. Koitoa gizona emakumearen gainean izanda praktikatzea zen kristau kanonen arabera jarrera naturala eta beste jarrerak makurkeriatzat jotzen ziren.
Egun, [[Erromatar Eliza Katolikoa|Eliza Katolikoak]] koitoa, edo haren hitzetan ''sexu-ekintza'', [[sexualitate]]an integratu beharreko zerbait da, plazer hutsa ekidinez, helburutzat ugalketa duena, maitasunaren baitan eta gizon eta emakumearen artean betiere. [[Fornikazio]] izenez ezkontzaz kanpoko koitoak ere gaitzetsi egiten ditu. [[Prostituzio]]a, [[bortxaketa|sexu-bortxaketak]] eta [[pornografia]] ere [[kastitate]]aren aurkako bidegabekeriatzat jotzen ditu. Uzki-koitoa eta homosexualek egin ditzaketen beste sexu harremanak ere okerrak dira bere esanetan, naturaren aurkakoak eta ugalketa helburu ez dutelako. Koitoaren helburua ugalketa denez, ez dira zuzenak koitoan erabil daitezkeen [[antisorgailu]]ak, [[egutegi metodo]]an eta abstinentzian oinarritutakoak ezik <ref>{{es}} [http://www.vatican.va/archive/catechism_sp/p3s2c2a6_sp.html Catecismo de la Iglesia Católica, 2331-2400], ''Vatikano: Egoitza Santua'', 2010-05-26an kontsultatua.</ref>.
=== Pornografia eta koitoaren mitologia ===
[[Fitxategi:DoublePenetration.svg|thumb|1x1px]]
Koitoa, [[sexu harreman]]etako ekintza moduan, [[pornografia]]ren osagai nagusienetako bat da. Kultura eredu nagusiak babestutako generoetan, koitoa ezkutatu egiten da, [[sexu jolas|amodio-jolasetan]] ari diren harremankideek koitoari egin behar dioten unean filmetan sekuentzia edo planoa mozten denean adibidez. [[XX. mendea]]ren bukaeran ugaldu den ''hardcore'' pornografian, berriz, sarpenak dira gai nagusi. Koitoen ugaritasuna pornografian narrazio-osagaiaren kaltetarako dela aipatu da. Ildo horretako kritikekin jarraituz, egungo pornografiak koitoak [[erakuskeria]]z azaldu besterik ez ditu egiten zenbaiten iritziz eta horrela sexu-harremanen ikuspuntu murriztailea ematen du: felazioak, koito analak eta baginalak azaltzen dira etengabe, inolako [[musu]], besarkada eta bestelako elkarrenganako [[maitasun|amodiozko]] erakusgarririk gabe. Adierazgarria da, baita ere, txortan agertzen diren pertsonen arteko harremanak, gehienetan ezezagunak edo elkarrekiko atxikimendu eskasa dutenak izaten direla: oso gutxitan agertzen dira bikote egonkor baten baitan izandako koitoak. Koitoa gainera unean uneko sexu-gogo bat asetzeko ekintza moduan agertzen da, bertan dagoen pertsonarekin agertzen dena. Emakumeak gizonaren mendean agertzen diren eszenak ere ugari dira, [[matxismo]]rako joera nabarmen batez. Koiotan zehar, zakil-astindu bortitzak maiz agertzen dira. Gehienetan, gizonak [[emozio]] gutxi erakusten ditu, emakumeak koitoan zehar plazerraren plazerraz intziriak egiten dituen bitartean. Mito hauek, pornografiatik kanpo amodiozko harremanak islatzen dituzten narrazio eta bestelako kultura-produktuetan ere agertzen dira, hala nola koitoan bi harremnakideak beti heltzen direla orgasmora eta batera gainera edo sarpenak ematen duen plazerrak eragindako intziriak. Osagai hauekin guztiekin, sexu-eredu jakin bat taxutzen da, pornografia kontsumitu edo, baita ere, noizean behin ikusten dutenengan, askotan sexu-esperientzia handirik ez duten gazteak barne. Pornografia mota horren arriskua, kritiko batzuen arabera, sexu-eredu horiek errealitatean erreproduzitzea da, sexu-harremana koitoan disolbatuz <ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izenburua=Exploring the social and sexual “reality” of contemporary pornography
|abizena1=Brosius
|izena1=Hans-Bernd
|abizena2=Weaver III
|izena2=James B.
|abizena3=Staab
|izena3=Joachim F
|egunkaria=The Journal of Sex Research
|urtea=1993}}.</ref><ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izenburua=Associations between pornography consumption and sexual practices among adolescents in Sweden
|izena1=E
|abizena1=Häggström-Nordin
|izena2=U
|abizena2=Hanson
|izena3=T
|abizena3=Tydén
|egunkaria=International Journal of STD & AIDS
|urtea=2005
|url=http://ijsa.rsmjournals.com/cgi/content/abstract/16/2/102}}.</ref>. Beste batzuen iritziz, ordea, pornografiaren erakusketa horiek errealitatea islatu besterik ez dute egiten eta balio hezitzaile garrantzitsua dute, sexu-gaietan kontserbadurismoaren aurka joaz. Azken finean, pornografiak azaltzen dituen koito-andanak plazerra eta gozamena besterik ez du erakusten eta jolasgarri moduan bakarrik hartu behar da<ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izenburua=Male gay porn: Coming to terms
|izena=Richard
|abizena=Dyer
|egunkaria=Jump Cut: A Review of Contemporary Media
|urtea=1985
|url=http://www.ejumpcut.org/archive/onlinessays/JC30folder/GayPornDyer.html}}.</ref>.
=== Sarpena eta herri hizkuntza ===
{{esan-kaxa
| width = 21em
| title_bg = green
| title_fnt = white
|izenburua= Blues
| bgcolor = lightgreen
| align = right
| halign = left
| quote = Ama alabarekin medikuarengana joan eta alabak aluan mina daukala esaten dio medikuari. Medikuak alabaren parteak ikusi eta amari alabak koitoa egin behar duela erantzuten dio. -''Egiozu, bada!''- amak. -''Ni zahartu naiz, ordea; aldameneko mediku gaztearengana eramango dut'' - medikuak. Harekin joan eta piska batera garrasiak aditzen dira: ''Segi! Segiiiii!''. Amak, orduan, honela esaten dio medikuari: ''Eskerrak badakigun zer den koitoa, baina bestela txortan ari direla esango genuke!''.
|izenburua= Txiste berdea
| source = '''Txiste berdeek koitoaren tabua arindu egiten badute ere, koitoaren inguruko mitoak sendotu ere egiten dituzte: emakumearen ezjakintasuna eta gizonaren nagusitasuna, besteak beste.'''
}}[[Fitxategi:The gesture01.jpg|thumb|150px|ezkerrera|Iraintzat hartzen den [[hatz luze]]a luzatzeak '''sarpena''' irudikatzen du.]]
Sexualitateari buruzko gai guztiak bezala, koitoa [[tabu]] gaia izan da gizarte askotan. Tabu horiek gainditzeko, herri [[kultura]]k tabu-terminoa eraldatu egin du sarri, tabu-gaia azaldu eta era ezberdinetan agertuz.
Horretarako, estrategia ezberdinak daude: koitoaren kasuan, [[eufemismo]]ak, [[disfemismo]]ak eta [[izkirimiri|txisteak]] daude, besteak beste. Eufemismoa tabu-errealitatearen adierazpen apala da. Adierazpen literala den koito edo sarpenaren ordez, eufemismo hauek erabili izan dira tabua saihesteko: ''amodioa egin'', ''sexu-ekintza'' edo lausoa den ''[[sexu harreman]]'' edo bikotean erabiltzen den ''jokatu'' aditza. Disfemismoak, berriz, tabua gutxietsi egiten du, tabuari adierazpen zakarra esleituz, tabuaren errealitatearekin distantzia bat sortuz: ''txortan egin'', ''gainkatu'', ''zikotu'', ''sakatu'', ''zankatu''<ref>{{eu}} {{Erreferentzia
|izena=Asisko
|abizena=Urmeneta
|izenburua=Kolokiala=Koloniala (?)
|url=http://mendebalde.eus/jardunaldiak/2003/Kolokiala%20=%20koloniala%20(%3f).pdf
|argitaletxea=www.mendebalde.com
|sartze-data=2010-05-27
}}.</ref>. Disfemismoak gizarteko hizkuntza-talde jakinetan sortzen dira, hala nola gazteak. [[Elipsi (argipena)|Elipsia]] ere baliabide arrunt bat da: adibidez, «Zer, egingo al dugu?», ''txortan egin'' edo ''larrutan egin'' adierazpen zakarrak saihestuz. [[Metafora]] («''iltzea jo''», adibidez) eta [[sinonimo|sinonimia]] («''kanpoan hustu''», [[coitus interruptus]] adierazteko, edo «''bustitzea''», sarpena adierazteko) ere erabiltzen dira <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|abizena=Ramírez Vásquez
|izena=Neldys María
|izenburua=Aspectos Semánticos en la Jerga Estudiantil Universitaria, Sede de Guanacaste
|url=http://www.latindex.ucr.ac.cr/kan014/kan014-11.pdf
|egunkaria=Káñina: Revista de Artes y Letras de la Universidad de Costa Rica
|urtea=2009
}}{{Apurtutako esteka|date=martxoa 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref>. Koitoa tabu izanik, izaera negatiboa hartu eta iraintzat ere hartzen da: adibidez, «''joan hadi ipurditik hartzera''» esaten denean edo [[hatz luze]]a modu jakin batean erakustean <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=El insulto: estudio pragmático-textual y representación lexicográfica
|izena=Marisela
|abizena=Colin Rodea
|argitaletxea=Doktorego-tesia: Universitat Pompeu Fabra
|urtea=2003
|url=http://www.tdr.cesca.es/TESIS_UPF/AVAILABLE/TDX-1230103-114332//tmcr1de1.pdf
|orrialdea=70}}</ref>.
Koitoa ere umore-gai moduan erabili izan da herri kulturan. Herri-literatura osatzen duten [[izkirimiri|txisteetan]] maiz agertzen den gaia da. «''Txiste berde''» kategorian bildurik, koitoari buruzko txisteak tabuari aurre egiten zaio, seriotasuna eta transzendentzia kenduz, baina aldi berean koitoaren inguruko mitoak azaldu eta indartu egiten ditu<ref>Mary Daly feministak ''Gyn/ecology'' bere liburuan dioenez: ''Gizarte falokratikoak sortzen dituen kutsadura guztiak interesatzen zaizkidan arren, liburu hau maila guztietan mito eta hizkuntza patriarkaletik datozen adimen, izpiritu eta gorputzeko kutsaduraz aritzen da batez ere. Maila hauek gramatika-estiloetatik erakargarritasunaren eraketara, erlijio-mitoetatik txiste berdeetara zabaltzen dira ...''. Ikus: {{en}} {{Erreferentzia
|izena=Mary
|abizena=Daly
|izenburua=Gyn/ecology: the metaethics of radical feminism
|url=https://archive.org/details/gynecologymetae000daly
|urtea=1990}}.</ref>.
Euskararen Herri Hizkeren Atlasak<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=Euskaltzaindia|urtea=|izenburua=Euskararen Herri Hizkeren Atlasa|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?&option=com_ehha&view=frontpage&Itemid=466&lang=eu&mapa=2297|atala=2297 mapa}}</ref> honako eufemismo, esapide eta lokuzio hauek bildu ditu gizakien arteko koitoa izendatzeko (euskara batuko forman emanak):
{{zutabeak|kopurua=3|
* afera egin
* alua jo
* apaindu
* apainka (erauntsi)
* aparejua egin
* ari
* berea egin
* beste hori egin
* beste kontua egin
* bizikletan ibili
* egin
* eginkizun egin
* elkarrekin etzan
* elkarretaratu
* elkarri eman
* elkartu
* funtzioa egin
* gainka
* ibili
* igo [nork-nori]
* ikertu
* jokatu
* jolas egin
* kargatu
* larrua jo
* larrutan egin
* maxinan aritu
* nahikoa egin
* negozioan ari
* olgatu
* potton egin
* tanka(ka) tiratu
* tratamenduan egin
* txakiletan egin
* txitxinka
* txolan
* txorta jo
* txortan egin
* txotxokan egin
* xablatu
* xikoka(n)
* xikokan ari
* xikotu
* zertu
}}
<center>
{| class="taulapolita"
|+ Koitoa adierazteko esaldia beste hizkuntza batzuetan
|-
| align="center" | '''Gaztelera'''
| align="left" | ''follar'', ''joder'', ''hacer el amor'' (eufemismoa), ''acto sexual'' (eufemismoa), ''echar un polvo'', ''echar un kiki'', ''echar un viaje'', ''coger'' ([[Argentina]]n, [[Mexiko]]n eta [[Uruguai]]n), ''chingar'' ([[Mexiko]]n), ''fornicar'', ''trajinar'', ''triki triki'', ''ñaka ñaka'', ''marcha atrás'' ([[coitus interruptus]])
|-
| align="center" | '''Frantsesa'''
| align="left" | ''faire l'amour'' (eufemismoa), ''la chose'' (eufemismoa), ''baiser'' (disfemismoa), ''niquer'' (disfemismoa), ''fourrer'' (disfemismoa), ''sauter'' (disfemismoa), ''troncher'' (disfemismoa)
|-
| align="center" | '''Ingelesa'''
| align="left" | ''fuck'' (disfemismoa), ''make love'' (eufemismoa), ''sexual intercourse'' (sexologia-terminoa), ''fuck you!'' (iraintzeko edo gorrotoa adierazteko)
|}</center>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Kanpo estekak ==
{{wikiztegia|Koito}}
* [https://web.archive.org/web/20060112011828/http://www2.hu-berlin.de/sexology/IES/xmain.html Sexualitatearen Nazioarteko Entziklopedia]
* [https://web.archive.org/web/20160326070438/http://www.sexology.it/glossario_sessuologia.html Glossario di Sessuologia clinica - Sexologia klinikoaren hiztegia]
{{artikulu nabarmena}}
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Giza ugalketa]]
[[Kategoria:Sexu ekintzak]]
[[Kategoria:Giza sexualitatea]]
40pbzsco5rqpqobh0vhf2v8qxd8bqzm
9968229
9968185
2024-11-13T18:51:15Z
Theklan
336
Jok Dosto wikilariaren aldaketak ezabatuz, Ernestobanpiroa wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
9927741
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Sex intercourse.jpg|thumb|300px|'''Sarpena''' edo '''koitoa'''. Irudian, gizon baten eta emakume baten arteko sarpen baginala.]]
'''Sarpena''', '''sarketa''', '''penetrazioa''' edo '''koitoa''' [[sexu harreman]] batean zehar gorputzeko atal bat edo objektu bat (arrunki, [[zakil]]a) gorputz zulo batean —hala nola: [[bagina]]n, [[uzki]]an, [[aho]]an...— sartzea da. [[Giza sexualitate]]an, sarpen mota ohikoena da, bikote [[heterosexualitate|heterosexualetan]], [[gizon]]aren zakila [[emakume]]aren baginan sartzea, baina uzkian (uzki-koitoa) edo ahoan ([[felazio]]a) ere egin daiteke. Koitoa pertsonen arteko lotura fisikoaz gainera, sexu harremana burutzen duen ekintza da, eta pertsonen arteko [[maitasun|amodioaren]] adierazgarri izaten da. Pertsona batek beste pertsona bati egindako ekintza mingarria ere izan daiteke: gizon batek emakume bat [[bortxaketa|bortxatu]] duenean, kasu.
Koitoa sexu harreman bateko ekitaldi nabarmengarria izaten da, eta beraren bitartez harremankideek [[orgasmo]]ra heldu nahi izaten dute. Aldi berean, sarpen baginala gizakiek eta [[sexu ugalketa|sexuaren]] bitartez ugaltzen diren beste animaliek ugalketarako egin behar duten ekintza da. Animalien kasuan, sarpena '''estaldura''' ere deitzen da. Sarpenaren amaieratzat, arrak [[isurtze|isuri]] eta emearen [[bagina]]n [[espermatozoide]]ak askatuz, [[ernalketa]] gertatzen da, [[ugalketa]]-prozesuaren abiapuntu.
Sarpenaren arriskuetako bat da [[sexu-transmisiozko gaixotasun]]ak hartzea, hala nola [[Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea|HIES]] eta [[sifili]], batez ere sarpena [[preserbatibo]]rik gabe egiten bada. Sarpen baginalak, gainera, borondaterik gabeko haurdunaldia ekar dezake, [[antisorgailu]]rik erabiltzen ez bada. Ordezko aukera gisa, sarpenik gabeko sexu-harremanak izan daitezke, [[zirri]]tan ibiliz edo sexu-organoak kilikatuz, esaterako.
Sexualitate osoa bezalaxe, koitoaren praktika ere [[moral]]ak araututako ekintza izaten da gizarte zenbaitetan, erlijioaren debekuek eta kultura-ereduak eraginda. Hartara, [[tabu]] eta [[mito]] anitz jasaten dituen ekintza da. Adibidez, erlijio askotan koitoa praktikatzen den [[lehenengo aldi]]a ezkondu ondoren eta senarrarekin izan behar da. Kultura eredu nagusian, bestalde, [[orgasmo]]a koitoaz eta bi harremankideek batera lortu behar duten zerbait da, intziri eta gozamen-garrasiak eginez; eta koitoa sexualitate-ekintza gorentzat bultzatzen da.
== Sarpen baginala ==
[[Fitxategi:Wiki-cowgirl.png|thumb|300px|[[Andromakaren jarrera]]: sarpen baginala egiteko moduetako bat, gizona etzana eta emakumea bere gainean.]]
Sarpen baginalean<ref name=Euskalterm>Euskaltermek proposaturiko izendapena</ref> [[gizon]]aren [[zakil]]a [[emakume]]aren [[bagina]]tik sartzen da. Sexu harreman [[heterosexualitate|heterosexualetan]] gertatzen den sarpen mota ohikoena da, baina [[felazio]]a, [[cunnilingus]]a eta koito anala ere praktikatzen dira bikote heterosexual batzuetan. Sexu-harremanean sexu-organoen [[kitzikapen]]a gertatu eta gero ekiten diote harremankideek koitoari. Kitzikapenaz, zakila tente eta gogor jartzen da, bagina barnean aise sartzeko, eta emakumearen [[baginako lubrifikazio|baginan lubrifikazioa]] eta handitzea gertatzen dira, sarpena errazago eta gozagarriago izan dadin. Baginaren azken bi herenak luzatu eta zabaldu egiten dira. Kitzikapena izanez gero, baginaren sarrera aski zabala izaten da zakila poliki sartzeko, baina erosoena emakumeak berak zakila eskutan hartu eta baginan sartzea da.
Koitoan zehar, [[gizakiaren sexu-erantzun ziklo]]ari jarraikiz, gizonaren eta emakumearen kitzikapena handituz joaten da, zakilak baginan aurrera eta atzera eginiko mugimenduengatik eta hurbileko ukitze fisikoarengatik. Askotan, gizonaren [[isurtze]] eta [[orgasmo]]ra heldu arte irauten du koitoak. Une horretan, zakila baginatik atera eta koitoa bukatu egiten da, isuri eta gero zakilak bere gogortasuna galdu eta baginak bere egoera normalera itzultzen da. Emakumearen orgasmoa koitoan zehar gerta daiteke, baina emakume askok orgasmora heltzeko klitoria eskuz edo mihiz kitzikatzea behar izaten dute.
Koitoan aritu ondoren, koitoan berriz ere hasi nahi izanez gero, denbora bat behar izaten dute harremankideek, kitzikapen-koito zikloa berriz ere abiarazi ahal izateko. Denbora horri [[aldi etorgaitz]] deritzo.
=== Sarpen baginalerako jarrerak ===
Animalien artean, sarpen baginala arrak emearen bizkar gainean jarriz izaten da. Gizakien artean, ordea, sarpen baginala egiteko hainbat jarrera dago, hala nola [[misiolariaren jarrera]], [[koilararen jarrera]] eta [[emakumea gainean]] dagoela. Bikote batek jarrera ezberdinak saia ditzake sexu harreman berean zehar. Jarrera aukeratzeko faktoreak hiru dira: erosotasuna, lekua eta gogoa.
Jarrera bakoitzak bere abantailak era eragozpenak ditu:
* Emakumea gainean dagoela, hobeto kontrolatzen dira zakilaren mugimenduak baginaren barruan, kitzikapena eta plazera areagotu eta azkenean [[orgasmo]]ra aiseago heltzeko.
* Misiolariaren jarreran, gizonak kontrolatzen du zakilaren aurreranzko eta atzeranzko mugimendua, eta —neurri batean horrekin batera— [[isurtze]]a bera ere bai. Kontuan hartu behar da sarpen baginal hutsaz emakumeak oro har ez direla orgasmora aise heltzen eta beraz, emakumea ere orgasmora heltzea bilatzen bada sexu harremanean, gizonak bere isurtzea kontrolatu behar duela, isuritakoan ezin baita jarraitu ohiko sarpen baginala egiten.
Beste jarrera zenbaitetan, koitoa atzetik egiten da, animalien antzera, emakumea lau hankan jarririk; edo gizona eserita dagoelarik, emakumea belauniko bere gainean ([[lotoaren jarrera]]n, alegia) jarririk. Koitoa egiteko beste jarrera asko daude; adibidez, ''[[Kama Sutra]]'' sexualitate-liburu klasikoak koitoa egiteko jarrera-bilduma zabala biltzen du.
=== Sarpen baginala eta sexualitatea ===
Koitoa definizioz zakila baginan sartzea bada ere, koitoa giza [[sexualitate]]an integratzen den ekintza da batez ere. Ugalketaz harago, [[maitasun|amodioz]] eta elkarren gozamenerako burutzen den ekintza izaten da ([[prostituzio]]an edo sexu-bortxaketetan ezik) eta horretarako ez da nahikoa izaten koitoa besterik gabe egitea. Batzuen iritziz amodioa gizakiaren [[eboluzio]]aren emaitza den [[familia]] modu egokian garatzeko beste tresna ebolutibo bat besterik ez da<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|izenburua=La polémica clítoris-vagina
|orrialdeak=170-176
|argitaletxea=Xenpelar Kulturdenda}}</ref>. [[Primate]]-taldeetan ere, elkarri laztantzen denbora luzea pasatzen dutela hauteman da: taldea sendotzeaz gainera, eme bati laztantzen luzaroan aritzen den ar batek berarekin elkartzeko aukera handiagoak izango ditu. Primate zenbait estalketan hasi aurretik elkarri begira denbora bat pasatzen dutela ere hauteman da. Gizakiarengan, koitoa gozagarria izan dadin garrantzitsua da aurretik [[sexu jolas]]etan aritzea eta bikotean gutxieneko lotura emozional bat izatea, batez ere emakumeen kasuan. Horrela, koitoa errazteko behar den kitzikapenaz gainera, aurretik emandako musu, besarkada eta kilikapenek koitoaren beraren gozamena handitzen dute. Koitoan zehar ere, zakila bagina barnean gora eta behera mugitzeaz gainera, [[musu]], [[besarkada]], [[laztan]] eta bestelako amodio-erakusgarriak izaten dira. Bitartean, klitoriaren kitzikapena funtsezkoa izaten da gozamena izan eta orgasmoa izateko. Koito hutsaz emakumea orgasmora heldu ohi ez bada ere, koitoa sexu-harremanaren funtsezko ekitaldi da beraientzat:
{{esaera2|Heltzeko behar dut klitoria berak laztantzea eta biziki atsegin dut. Hori funtsezkoa da. Baina heldu ondoren sarpenak ematen didan hurkotasuna ere behar dut.|Emakume baten testigantza <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|izenburua=La polémica clítoris-vagina
|orrialdea=214
|argitaletxea=Xenpelar Kulturdenda}}</ref>}}
{{esaera2|Orgasmoa baino garrantzitsuagoa beso eta hankekin beste gizaki bat biltzea da. Bakartasuna ezabatzen eta bizi-sentimendua handitzen laguntzen du. Ez dago hori bezalakorik.|Gizon baten testigantza <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Shere
|abizena=Hite
|izenburua=El informe Hite sobre l a sexualidad masculina
|orrialdea=300
|urtea=1992}}</ref>}}
Hala ere, gizonezkoek euren maskulinitatea baieztatzeko tresnatzat ere hartzen dute koitoa. Izan ere, [[kultura]]z haraindi gizonaren joera ere bada [[poligamia]], [[ugaztun]] gehienetan bezalaxe. Hauetan, emearen ugalketa-estrategia ar egokiena aukeratzea bada, arraren estrategia denbora laburrenean ahalik eta eme gehien estaltzea da. Gizonak sexualitate-eredu horri jarraitu ohi dio baita ere, koitoa besterik gabe bilatuz <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|url=http://books.google.es/books?id=w4W2qLNbLNAC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false
|izena1=David P.
|abizena1=Barash
|izena2=Judith Eve
|abizena2=Lipton
|izenburua=El mito de la monogamia
|argitaletxea=Siglo XXI
|urtea=2003}}.</ref>.
=== Lehenengo aldia ===
[[Fitxategi:Flanquette (grey scales).png|thumb|280px|Koitoa gozagarriago izan dadin, [[maitasun|amodioa]] eta amodioaren erakusgarriak, [[musu]]ak eta [[laztan]]ak, garrantzitsuak dira.]]
Kulturaren aldetik, [[lehenengo aldi]]a noiz eta norekin egin behar den [[erlijio]]ak eta [[moral]]ak arautu izan dute historian zehar. Erlijio askotan [[birjintasun]] edo garbitasun egoera batetik jaustea dakar lehenengo koitoak. Egun ere pertsonaren bizitza-mugarri garrantzitsutzat jotzen da, aro berri baterako sarbide moduan, baita gizarte moderno eta laikoenetan ere <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Clifford
|abizena=Bishop
|izenburua=Sexo y espíritu
|argitaletxea=Debate
|urtea=1996
|orrialdeak=20-23}}</ref>.
Horregatik guztiagatik, eta sexu-harremanak [[tabu]] gaia izaten dela eta, koitoa praktikatzen den lehenengo aldiari buruzko ezjakintasuna, urduritasuna eta beldurra nagusi izaten dira emakume eta gizonezkoen artean. Zakila sartzean [[himen]]a zulatu eta ondorioz mina sentitu eta odola isurtzen da batzuetan. Himena haurtzaroan bagina babestu eta [[infekzio]]ak ekiditeko mintz fina da. Helduaroan, [[hormona]]-jarioak bagina infekzioetatik babesten dute eta himen ez da fisiologikoki beharrezkoa. Himena ez da beti koitoaz zulatzen eta kirol praktikatuz, tanpoiak erabiliz edo behatzak baginan sartuz ere zula daiteke, askotan minik sentitu ere egin gabe. Beraz, lehenengo aldiko oinazeagatiko beldurrak funtsik gabekoak dira eta oinazea lehenengo aldiko tentsioak, urduritasunak edo beldurrak berak eragiten du gehienetan, bagina itxi egiten delako egoera horietan. Garrantzitsutzat jotzen da, beraz, sexu-harremanetan poliki joan eta bagina zakila sartzen den lehenengo aldi horretarako prestatzea, sexu-jolasak ugalduz eta aurreko saio zenbaitetan baginan behatz bat edo bi sartuz eta barruan mugituz, himena poliki zabaltzen joatea, inongo tentsiorik gabe zakila sartuko den koitora heldu arte <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|izenburua=Erosen txokoa
|argitaletxea=Askabide
|urtea=2001
|orrialdeak=22-23}}.</ref>. Hala ere, kultura eta erlijio askotan himenaren osotasunak ezteiak heltzean emakumea birjina eta garbia dela frogatzeko erabili ohi da. Adibidez, [[islam]]ean ohikoa da ezteien biharamunean emazte gaztearen amak himenaren zulaketak odoleztutako maindireak kalean erakustea, familiaren ohorea frogatzeko <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|url=http://www.webislam.com/?idt=2112
|izenburua=La mujer en el Islam
|urtea=2005
|argitaletxea=www.webislam.com}}.</ref>.
=== Koito baginala, gozamena eta orgasmoa ===
Sarpen baginalak kitzikapen handiagoa ekartzen du gizonarengan emakumearengan baino. Zakila baginan sentitzea emakumearentzat gozagarria bada ere, emakumeak [[klitori]]aren kitzikapenaz gozatzen du batik bat koitoan zehar <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|izenburua=Erosen txokoa
|argitaletxea=Askabide
|urtea=2001
|orrialdeak=190-191}}.</ref>. Koitoa gizonezkoek [[orgasmo]]a lortzeko bide naturala edo ohikoena den bitartean, emakumeen %30ek gutxi gorabehera soilik lortzen du orgasmoa sarpen baginal hutsez <ref name="#1">{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Shere
|abizena=Hite
|El informe Hite: Estudio de la Sexualidad Femenina
|urtea=1976}}.</ref>. Kontuan hatu behar da emakumeak batik bat klitoriaz gozatzen duela eta gehienez ere emakumeen %30ek lortzen dutela [[orgasmo]]a koito hutsaz. Hala ere, koitoa lehenesten da sexu-harremanetan eta sexu-praktika nagusitzat jotzen da. Koitoaren nagusitasuna azaltzeko arrazoi zenbait eman dira: sexu-harremanak ugalketarako direlako ustea edota [[psikologia]]n eragin handia izan duen [[Sigmund Freud]]ek klitoriaren masturbazioan aritzen ziren [[emakume]]ak heldu gabeak direla baieztatzea. Indarrean dagoen [[patriarkatu]]ak ere koitoa bultzatu du gizonek inposaturiko praktika nagusi moduan, gizonen gozamenerako. Horrela, emakumeak koitoaz gozatzera behartuak izan dira. Emakumeen bagina, ordea, ez dago prest aparteko kitzikapena lortzeko, klitoria bagina-zulotik aparte samar geratzen baita. Arrazoia [[primate]]en sailean gizakiek buruturiko eboluzioa da, bi [[hanka]] gainean ibiltzearen ondorioz <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|orrialdeak=57-160
|izenburua=La polémica clítoris-vagina
|argitaletxea=Xenpelar Kulturdenda
|urtea=1999}}</ref>. Sarpen baginalaren gozamenerako presio kulturalak beraien buruarekiko gutxiespena ekarri izan die emakumeei, euren [[anorgasmia]] arazo bat zelakoan, baina batzuen iritziz arazo hauek inposaturiko eredu baten onarpenaz besterik ez dira sortzen<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|orrialdeak=215-223
|izenburua=op. cit.
|urtea=1999}}</ref>. Eredu horietan, gizonari ere eskatzen zaio emakumeak koitoan goza dezala. Koito hutsaz gozamen hori iristen ez denean, gizonak ere maiz ikusten du bere burua gutxietsia, ustez behar duen denboraz heltzen ez diolako zakilaren gogortasunari edo behar baino lehenago isurtzen duelako, sexu-harremanetaz gozatzeko ahalmena kenduz horrela<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|orrialdeak=203-204
|izenburua=op. cit.
|urtea=1999}}</ref>.
[[Fitxategi:TAC02.svg|thumb|450px|[[Koito-lerrokatzearen teknika]]n, gizona zertxobait goratuz zakilaren oinarriak zuzenean kitzikatzen du [[klitori]]a (puntu gorria), eskua erabili gabe. Emakumeak [[hanka]]k gizonaren hanken gainetik jarri behar ditu, mugimenduak emakumeak berak hobeki kontrolatu eta ukipena estuagoa izan dadin.]]
Nolanahi ere, koitoaz ere lortu ahal izaten dute emakumeek orgasmoa. Horretarako, sarpena egin aurretik, [[sexu jolas]]etan aritu behar izaten da, sexu-organoak kitzikatu eta sarpenerako prestatzeko. Koitoan zehar, emakumeak orgasmoa aiseago lortzeko aukera zenbait dago. Sarpena klitoriaren kilikapenaz lagundu daiteke, harremankide den gizonak edo emakumeak berak eginda. Misiolariaren jarreran emakumeak berak klitoria kilikatzea erosoagoa da; sarpena atzetik egiten bada, gizona ere izan daiteke klitoria kitzikatzen duena. Sarpena egin aurretik, klitoria kitzikatu edo [[cunnilingus]]a praktikatzea ere emakumeak ondorengo koitoan zehar orgasmoa lortzeko bidea izan daiteke. Kasu askotan, sarpena emakumearen orgasmoarekin bukatzeko emakumeak ''bultzadatxo bat'' besterik ez du behar izaten<ref name="#1"/>. Sarpenaren beraren iraupenari buruz, sexologoen artean egindako [[inkesta]] baten arabera, gozamenerako sarpen ''egoki'' baten iraupena 3-7 minutukoa izan beharko litzateke eta ''desiragarria'' litzateke 7-13 minutukoa izatea. 1-2 minutukoa laburregitzat jotzen da eta 10-30 minutukoa luzeegitzat <ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izenburua=Canadian and American Sex Therapists' Perceptions of Normal and Abnormal Ejaculatory Latencies: How Long Should Intercourse Last?
|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1743609515320178
|egunkaria=Journal of Sexual Medicine
|izena1=Eric W.
|abizena1=Corty
|izena2=Jenay M.
|abizena2=Guardiani
|urtea=2008
}}.</ref>. Sarpenean zehar, baginaren luzeraren lehenengo herena emakumearentzat gozagarriagoa dela ere frogatu da, zehatzago aurreko aldean, klitoriaren inguruan eta [[G puntu]]a kokatzen den gunean <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena1=Alberto
|abizena1=Rubio Casillas
|izena2=César Manuel
|abizena2=Rodríguez Quintero
|izenburua=Cómo llevar a cabo la técnica de penetración coital para favorecer la estimulación de la próstata y desencadenar la Eyaculación Femenina
|sartze-data=2010-05-10
|argitaletxea=educandoensexualidad.com}}.</ref>. Gozamenerako, baginako atariaz haraindi sarpen sakonak egitea ere gomendatzen da, zakila aurrera eta atzera mugituz. Sarpenarekin batera, eskuak erabili gabe, klitoria kitzikatu eta emakumeak orgasmoa lortzeko [[koito-lerrokatzearen teknika]] ere garatu da, non misiolariaren jarrera erabiliz gizona zertxobait gorago jartzen den, zakila nolabait bihurrituz; modu horretan, zakilaren oinarriak klitoria kitzikatu egiten du, emakumearen mugimenduak lagunduta<ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izena=Aaron Paul
|abizena=Pierce
|izenburua=The Coital Alignment Technique (CAT): An Overview of Studies
|urtea=2000
|egunkaria=Journal of Sex & Marital Therapy
|alea=26
|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10929574/
|orrialdeak=257-268
}}</ref>.
=== Koitoa eta ernalketa ===
{{ohar medikoa}}
{{nagusia|Ernalketa}}
{{nagusia|Antisorgailu}}
Koito baginala [[ernalketa]] naturalaren lehenengo pausoa izaten da. Ernalketaren ondoren, haurdunaldia garatzen da, normaltasunez bilakatuz gero 38 asteren ondoren [[haur]]raren jaiotzarkein bukatuko dena. Koitoan zehar, bagina barruan [[isurtze]]a gertatzen denean, zakilak [[espermatozoide]]ak askatu, hauek igo baginan gora igo eta [[Umetoki-tronpa|Falopioren tronpa]] izenekoetan hilabete horretan askatutako [[obulu]]a (normalean bakarra izaten da) ernalduko dute. Koitoaren helburu naturala ugalketa da, [[animalia]] eta [[gizaki]]an ere bai. Eboluzioak gizakia animalia sozial moduan garatu eta [[familia]]n elkartzea ekarri du. Gizakia familia batean hazi beharrak ekarri du koitoak ugalketarako ez ezik, amodioa eta atxikimendua adierazteko ekitaldia izatea. Horrela, pertsona batek bizitzan burutzen dituen koitoak milaka izaten badira ere, ernalketa ekarriko dutenak bakan batzuk besterik ez dira.
Ernalketa eta haurdun geratzea ez da gertatzen sarpen baginala egiten den guztietan. Obuloa emakumearen [[menstruazio|hilerokoen]] artean askatzen denean bakarrik ernal daiteke, gutxi gorabehera azken hilerokoa hasi zenetik 14 egunetara, baina egun batzuk lehenago edo beranduago gerta daiteke. Obuloak egun bateko bizitza izaten du. Espermatozoideek, berriz, 5-6 eguneko bizitza izaten dute. Beraz, aldeko egun batean sarpen baginala praktikatu eta isurtzea normaltasunez gertatuz gero, ernalkortasun edo fertilitate arazoak ez dituzten gizon eta emakumeen kasuan ernalketa gertatzeko aukerak handi samarrak dira (%50ean zenbatetsi dira).
Askotan koitoa praktikatzea bilatzen da, baina emakumea haurdun geratzeko arriskua ekidinez. Horretarako, praktika daude: erabateko [[sexu-abstinentzia]], sarpen baginala ezik beste sexu-praktikak egitea (felazioa, cunnilingus, ...), ernalketa gerta daitekeen egunetan sarpen baginala ez praktikatzea ([[egutegi metodo]]a, alegia), isurtzea gertatu behar denean zakila baginatik erretiratzea edo [[coitus interruptus]]. Egutegi metodoa eta coitus interruptus ez dira ernalketa ekiditeko praktika fidagarriak eta metodo [[antisorgailu]]ak hobesten dira, [[kondoi]]a esaterako.
Koitoak ernalketa dakarren ekintza dela jakina da kultura gehienetan. Ezaguera orokor hau inguruko animaliak eta abereak behatuz jaso dela pentsatzen da. [[Antropologia|Antropologo]] zenbaitek, ordea, [[Australia]] eta [[Melanesia]]ko [[indigena|aborigenek]] koitoak ernalketa dakarrela ez zekitela jaso zuten [[XX. mendea]]n. Adibidez, [[Bronisław Malinowski|Bronislaw Malinowski]] antropologoak [[Trobiand]] uharteetako aborigenek haurrak amaren arbaso batek sortzen zituela pentsatzen zuten. Haurrak amak izandako [[amets]] baten eraginez jaiotzen direlako pentsamendua ere jaso da <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Clifford
|abizena=Bishop
|izenburua=Sexo y espíritu
|orrialdeak=40-44
|argitaletxea=Debate
|urtea=1996}}</ref>.
=== Koitoa haurdunaldian zehar ===
{{ohar medikoa}}
Sarpen baginala [[haurdunaldi]] osoan zehar egin daiteke. Emakumearen sabelaren handitzeak, ordea, koitoa praktikatzeko jarrerak mugatu ditzake: [[misiolariaren jarrera]] alde batera utzi eta atzetik egitea izaten da erosoena. Dena den, koitoa ez da praktikatu emakumea [[erditze]]ar dagoenean, umetokiaren tapoia askatu edo likido amniotikoa askatzen hasi denean. Haurdunaldian zehar, baginako [[odoljario]]ak gertatu, [[abortu|haurgaltze]] edo abortua izateko arriskua dagoenean. Halaber, [[erditze goiztiar]]ra aurresaten denean, aurreko asteetan koitorik ez praktikatzea aholkatzen da <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=Sexualidad y embarazo
|argitaletxea=www.elbebe.com
|url=http://www.elbebe.com/index.php/es/embarazo/sexualidad-y-embarazo
|sartze-data=2010-05-19}}.</ref>.
=== Koitorako arazoak ===
{{ohar medikoa}}
Sarpen baginala egiterakoan sortzen diren arazo nagusiak [[dispareunia]], emakumeak koitoan zehar senti dezakeen mina alegia, eta gizonen kasuna, [[inpotentzia (argipena)|inpotentzia]], zakila tente ezin mantendu denean, eta [[isurketa goiztiar]]ra, gizonak zakila sartu baino lehen eta sartu bezain pronto isurtzea alegia, koitoa etenez horrela. Dispareunia arrazoi psikosexual zein fisikoengatik sor daiteke: [[baginismo]]a emakumeak bagina nahi gabe ''itxi'' egiten duenean gertatzen da, emakumeak sarpen baginala praktikatzeko beldurra edo urduritasunak edo iraganeko [[trauma (argipena)|trauma]] batek eraginda; [[baginako lubrifikazio]] eskasak eragin dezake, emakumeak gogorik ez duelarik, gizonak bat batean zakila sartu edo [[sexu jolas]]etan behar adina denboran jarduten ez denean; [[menopausia]] ondoren ere gutxitu egiten da baginako lubrifikazioa; baginako [[infekzio]]ak edo baginan [[antisorgailu]] kimiko moduan sartutako produktuekiko [[alergia]]ren batek ere eragin dezake baginako mina koitoan zehar. Dispareuniarako kausa [[anatomia|anatomikoak]] ere izan daitezke. Sexu-organoekin zuzenean loturik ez dauden gaixotasunek libido edo sexu gogoaren gutxitzea ekarri eta baginako lubrifikazio eskasa ekar dezakete. Dispareunia tratatzen ez bada, gerora koitoan sentitzen den baginako mina areagotzeko arriskua dago, emakumeak beldurrez bagina itxi egingo baitu, [[baginismo]] arazo kroniko bat sorraraziz horrela. Emakumearen dispareuniaren kausa fisikoa tratatzeaz gainera, lubrifikatzaile bat gomendatu ohi da kasu hauetarako. Sexu-jolasetan denbora luzeagoan aritu, lubrifikazio hobea izateko, edo besterik gabe sexu-harremanetan koito baginala ez egitea. Gizonak ere mina senti dezake koitoan zehar isuri ondoren: [[barrabil]]etako mina, osasun arazo batengatik zein koitoan isuri ez delako ere gerta daitekeena, edo zakilan erremina, [[infekzio]] batengatik izan daitekeena.
Gizonen kasuan, isurketa goiztiarra arazo psikosexual bat izaten da, sexualitate lasaiago batez, sexu-jolasekin eta kontrol-ariketak eginez konpondu ohi dena. Inpotentzia edo [[erekzio]] edo zakila gogor mantentzeko ezintasunerako zenbait arrazoi daude. Konfiantza eza, beldurra eta bestelako arazo psikosexualak ere izan daitezke inpotentziaren arrazoi. Osasun-arazoak ere izan daitezke kausa. Nolanahi ere, adinak ere badu eraginik, adinarekin batera erekzioak makaldu eta zahartzaroan nekez gertatzen baitira. Inpotentziari aurre egin eta erekzioak izateko ospetsua da gizonengan «''Viagra''» edo [[sildenafilo]]a esaterako.
Koitoa praktikatzeko zailtasunak sortzen dira baita ere, libido edo sexu-gogorik ez dagoenean. Kasu horietan, gogorik ez badago, koitoa praktikatzeko presioa, psikologikoa edo soziala, baztertzea da hoberena eta sexu-harremanak modu atseginago batez hartzea. Sexu-gogoa berpizteko [[afrodisiako]] izeneko produktuak daude, emakumezko zein gizonezkoentzat.
== Sarpena uzkian ==
[[Fitxategi:Édouard-Henri Avril (18).jpg|thumb|221px|[[Édouard-Henri Avril]] artistaren margolan bat, non '''uzki-koitoa''' irudikatzen den.]]
{{sakontzeko|Uzki-koito}}
Uzki-koitoa<ref name=Euskalterm /> ipurtzulo edo uzkitik egiten den sarpena da. Bikote [[heterosexualitate|heterosexual]] zein gizonezo [[homosexualitate|homosexualen]] arteko harremanetarako aukera bat da, gizartean gizonen arteko [[homosexualitate]]arekin lotzen bada ere. Dena den bikote heterosexual askok praktikatzen duten koito mota ere bada <ref>Estatistika zenbaiten arabera, bikote heterosexualen %35ek praktikatzen dutela jaso da.</ref>. [[Psikoanalisi]]aren teoria zenbaitetik sarpen anala pertsonaren garapen psikosexual desegoki batetik sortutako praktika da, beste batzuen ustez praktika hau guztiz normaltzat jotzen bada ere. [[Erlijio]] eta [[zuzenbide]] zenbaitetan bekatu edo delitutzat jo izan den praktika izan da, [[sodomia]] izenpean <ref name=lot>Sodomia edo uzki-koitoaren lehenengo erreferentzia Bibliako Hasiera liburuan hautematen da, emakumearen rola tradizio judu-kristauan ere argi uzten duena: ''Baina bisitariek oheratu baino lehen, Sodomako gizaseme guztiek, zahar eta gazte, hiritar guztiek, etxea inguratu zuten. Oihuka esan zioten Loti: Non dituk bart etorri zaizkian gizonak? Atera itzak, bortxatu egin nahi dizkiagu eta! Lot atarira irten, bere atzean atea itxi eta esan zien: Arren, anaiok, ez egin horrelako gaiztakeriarik! Hara, baditut oraindik birjina dauden bi alaba. Aterako dizkizuet zeuen gogara erabil ditzazuen. Gizaseme hauek, ordea, ez ukitu, ostatua eta babesa eman baitizkiet'', Hasiera, 19-(4-8).</ref>. Beste kultura batzuetan, [[birjintasun]]a atxiki edo [[ernalketa]] ekiditeko burutu den praktika izan da. Egungo gizarte modernoetan, harremankideen adostasuna egonez gero, onartu egiten den praktika da, erabateko askatasunez egin daitekeena. Nolanahi ere, kontu handia eskatzen duen praktika da. Uzkia ez dago lubrifikatuta, ez da bagina bezala handitzen kitzikapenarekin eta ondorioz zakilaren sarpenak mina eragin dezake. Aldi berean, uzkian [[infekzio]]a eragin dezakeen praktika da eta, hori dela eta, [[kondoi]]a eta, sarpena errazagoa izan dadin, lubrifikatzaile bat erabiltzea gomendatzen da. Bikote egonkor baten baitan praktikatzen ez bada, ezinbestekotzat jotzen da kondoiaren erabilera . Gainera, uzki-koitoa burutu ondoren ez da komeni koito baginala egitea, osasun-arrazoiengatik<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Luis
|abizena=Elberdin
|izenburua=Erosen txokoa
|argitaletxea=Askabide
|orrialdeak=96-97
|urtea=2001}}.</ref><ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Andrés
|abizena=Flores Colombino
|izenburua=Parafilias
|egunkaria=Cuadernos de Sexología
|alea=7
|urtea=1988
|url=http://www.sexovida.com/clinica/parafilias1.htm}}.</ref>
== Felazioa ==
[[Fitxategi:Wiki-dthroat.png|thumb|201px|[[Felazio]] sakona: zakil osoa '''sartzen''' da ahoan.]]
{{sakontzeko|Felazio}}
[[Felazio]]a, herri-hizkeran ''frantsesa'' ere deitzen dena, zakila beste pertsona baten ahoan sartzea da. [[Aho sexu|Aho-sexu]] izeneko praktiken barnean sailkatzen da, [[cunnilingus]]arekin batera. Zakila osoa (felazio sakona) edo zati bat bakarrik sar daiteke ahoan. Zati bat bakarrik sartzen denean, harremankidearentzat erosoagoa izateaz gainera, zakila mingainaz edo ezpainekin ere kilika daiteke. Felazioa beste sarpenekin batera egin daiteke: gizonak zakila sarpen baginalerako nahiko gogorra ez duenean kitzikatu eta gogortzeko erabil daiteke, esaterako. Ernalketa ekiditeko sarpen baginala baztertu nahi den kasuetan ere aukera bat da.
== Sarpena eta sexu-transmisiozko gaixotasunak ==
{{ohar medikoa}}
{{nagusia|Sexu-transmisiozko gaixotasun}}
Sarpen baginala, uzki-koitoa eta felazioa sexu-transmisiozko gaixotasunak kutsatzeko [[probabilitate]] handia dakarten praktikak dira, behar bezalako babesik gabe burutzen badira. Zakilaren punta, bagina eta ahoa [[mukosa]]k dira eta [[patogeno]]ak izaten dira bertan, koito edo felazioan harremankideari pasa dakizkiokeenak. Sexu-transmisiozko gaixotasunak dira, besteak beste, [[chlamydia|klamidia]], [[gonorrea]], [[herpes]]a, [[B hepatitis]]a, [[Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea|HIESa]], [[kandidiasi]]a, [[sifili]]a eta [[pubis-zorri]]ak. Gaixotasun hauek arinak izan daitezke (egun batzuetan zehar azalean erremina edo hazkurea eraginez, besterik ez, kandidiasis gaixotasunaren kasuan esaterako) eta oso larriak ere bai (kalmidiak eta gonorreak antzutasuna ekar dezakete emakumeengan). Gaixotasunik jasaten ez duen pertsona batekin koitoa praktikatzeak ez du esan nahi kutsatzeko arriskurik ez dagoenik: pertsona sano batek patogenoa izan dezake bere gorputzean eta koitoan zehar beste pertsonari kutsatu eta gaixotasuna eragin.
Sexu-transmisiozko gaixotasunak neurri batean ekiditeko aholkuen artean hauek daude, besteak beste: koitoa pertsona bakar batekin egitea, sexu harreman informal edo noizbehinkakoetan sarpenetan [[kondoi]]a erabili edo sarpena ez praktikatzea, gizonak aldiro zakila ongi garbitzea, bagina behar baino gehiago ez garbitzea (patogenoetarako babes-flora baginala suntsitu egiten baita horrela), [[ugaltze-aparatu]]an edo inguruko azalean ohikoak ez diren [[sintoma]]k daudenean sexu-harremanik ez praktikatzea eta [[mediku|sendagilearengana]] joatea<ref>{{es}} [http://www.foroaps.org/files/3%20ETS.pdf Enfermedades de transmisión sexual (ETS)], FOROAPS Foro de educación y consulta en Atención Primaria de la Salud, 2010-05-25ean kontsultatua.</ref>.
== Beste sarpenak ==
Zakila ez ezik, [[hatz|atzamarrak]] eta zenbait objektu ere sar daitezke baginan eta uzkian. Hatzamarren sarpena emakumearen kitzikapena lortzeko erabil daiteke, ondoren zakila aiseago sartzeko. Gizonari zakilari tente jartzen ez zaionean, baginako sarpena egin eta emakumea orgasmora eramateko metodo egokia ere izan daiteke, klitoria kilikatzearekin batera esaterako. Halaber, emakumeek atzamarrak sartu ohi dituzte baginan norberaren [[masturbazio]]rako. Felazioa eta sarpen baginala praktikatzen den aldi berean, uzkitik atzamarra sartu ere egiten da. Atzamarra uzkitik sartzarena uzki-koitoaren prestakuntza moduan izaten da <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Shere
|abizena=Hite
|izenburua=El informe Hite sobre la sexualidad masculina
|orrialdea=533
|urtea=1992}}</ref>. Gizon zein emakumeen uzkian [[ukabil]]a sartzea ere jaso da<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=Historia de la sexualidad desde Adán y Eva
|izena1=Malcolm
|abizena1=Potts
|izena2=Roger
|abizena2=Short
|urtea=2001
|orrialdea=131
|argitaletxea=cambridge University Press}}.</ref>.
Zakila irudikatzen duten zenbait objektu ere asmatu da sarpena egiteko: [[dildo|kontsolagailua]] edo dildoa, norberak masturbaziorako edo bikotean erabil daitekeena. Objektu hauek denetariko harremanetan erabil daitezke, berez sarpena egin ezin duten bikote [[homosexualitate|lesbianetan]] barne. Historian egurrezko eta beste gaietan egindako kontsolagailuak erabili dira. [[Botila]]k, [[azenario]]ak eta [[txorizo]]ak ere erabili izan dira kontsolagailu moduan <ref>{{en}} {{Erreferentzia
|url=http://wiki.answers.com/Q/What_else_can_you_masturbate_with_instead_of_a_dildo&alreadyAsked=1&rtitle=What_are_some_good_things_to_use_as_a_dildo_if_you_don%27t_have_one_or_how_do_you_make_a_good_dildo
|izenburua=What else can you masturbate with instead of a dildo?
|sartze-data=2010-05-18
|argitaletxea=Answers.com}}.</ref><ref>[[Bill Clinton]] [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetako]] presidenteak eta [[Monica Lewinsky]]k izan zituzten sexu-harremanetan, Lewinskyk presidentea eta bera zigarro puru batekin aritu zirela deklaratu zuen. Ikus: {{en}} [http://news.bbc.co.uk/2/hi/events/clinton_under_fire/tapes_and_transcripts/176949.stm Why I kept that dress], ''BBC News'', 1998-09-24.</ref>. Dildo bibragailuak ere sarri erabiltzen dira eta baita ''plug'' izeneko dildo antzekoak, eskua erabili gabe erabil daitezkeenak, eskuak aldi berean klitoria ere kilikatu ahal izateko esaterako. ''[[Ben Wa]]'' bolatxo txinatarrak ere erabiltzen dira baginan sartuta gozatzeko. Fisiologiaren aldetik, dildoz edo bestelako [[sexu-jostailu]] batez lortzen diren orgasmoak zakilaz lortzen direnen berdinak badira ere, hobetsi egiten da bikote batean kontsolagailua sexu-harreman baten baitan osagarri moduan erabiltzea eta ez sexu-harremanak ordezteko.
Objekturik gabe, sarpena irudikatu edo zakila sarpen baginalaren antzera kitzikatzen duten beste praktikak ere badaude: [[izter arteko sarpen]]a zakila izter artean sartu eta atzera eta aurrera mugitzea da; emakumeak eskuarekin zakila hartu eta sarpen baginala irudika daiteke, zakila inguratuz eta gora eta behera mugituz; edota ''kubana'' izeneko praktika non gizonak emakumearen [[torax|bularren]] arteko zirrikituan zakila sartu eta igurzten duen isuri arte. [[Zoofilia]] edo animalieko sexu-praktikarako joera dutenek sarpenak ere egiten dituzte. Historian zehar, [[zaldi|behor]], [[ahuntz]]a eta [[ardi]]ekiko gizonaren zakil-sarpenak egin izanaren testigantzak daude. [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] granjetan hazitako gizonen %17ek animaliaren batekin sexua praktikatu dutela jaso du [[Alfred Kinsey]] biologoak. Estatu Batuetan jarraituz, gizon homosexualek [[katagorri|urtxintxaren]] antzeko karraskariak komuneko paperaren tututik pasa eta uzkitik sartzearen praktika ere jaso da <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=Historia de la sexualidad desde Adán y Eva
|izena1=Malcolm
|abizena1=Potts
|izena2=Roger
|abizena2=Short
|urtea=2001
|orrialdeak=130-131
|argitaletxea=cambridge University Press}}</ref>.
== Sarpenei buruzko estatistikak ==
Sexualitatearen inguruko gaiei buruzko [[inkesta|inkesten]] emaitzen fidagarritasuna eztabaidagarria bada ere<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Montserrat
|abizena=López Cobo
|izenburua=Encuesta de Salud y Hábitos Sexuales de España
|egunkaria=Indice
|url=http://www.revistaindice.com/numero15/p7.pdf
|data=2006-03}}.</ref>, [[sexu harreman]] eta koitoari buruzko estatistikak egiten dira <ref>[[Espainiako Estatistika Institutua|INE]] Espainiako estatistika-erakunde ofizialaren arabera, inkestak egiterakoan sarpen baginal, anal eta felazioak jotzen dira sexu harremantzat.</ref>. 2004 urtean [[Espainia]]n egindako inkesta baten arabera, 18-49 urteko biztanleriaren %94'1 sarpenezko sexu-harremanak egin ditu bere bizitzan zehar (gizonen %94,6 eta emakumeen %93,4, zehatzago). Lehenengo sexu-harreman osoaren adinari buruz (lehenengo sarpena), gizonezkoetan 18,1 urterekin eta 19,1 urterekin emakumezkoen kasuan, denboran zehar adin behera egiteko joera badago ere.
Koitoa norekin praktikatzen den galderari buruz, 2004 urteko datuen arabera eta Espainiako estatuan betiere, gizonen %24,4 eta emakumeen %55,6 bizitzan zehar harremankide bakarra izan dutela baieztatu zuten. Emakumeen %4,1 eta gizonen %21,6 bizitzan 10 harremankide baino gehiago izan zituztela baieztatu zuten. Guztietatik %22,3 azken urtean harremankide bat baino gehiago izan zutela adierazi zuten, portzentaje hau gazteetan askoz ere handiagoa bada ere (%33,9 gazteen artean eta %13,4 40-49 urteko pertsonen artean). Gizonen %27,3ek [[prostituzio|prostituta]] batekin harremanak izan zituela esan zuten, azken urtean ordainduta koitoa egin zutenak %6,7 izan ziren, eta horretan ez dago alde adierazgarririk adinari buruz<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|url=http://www.ine.es/revistas/cifraine/cifine_sida0704.pdf
|izenburua=Cifras INE: Salud y hábitos sexuales
|data=2004-04}}.</ref>.
Sarpen mota bakoitzaren praktikari dagokionean, espainiar estatuko 15-24 urte bitarteko gazteen artean (beraz [[Hego Euskal Herria|Hego Euskal Herrikoak]] barne) 2003 urtean egindako inkesta batean, gazteen sexu-harremanetan izandako sarpen-praktikei buruzko datu hauek jaso ziren:<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|url=http://www.injuve.migualdad.es/injuve/contenidos.downloadatt.action?id=2059896087
|izenburua=LAS PRÁCTICAS SEXUALES DE LOS ADOLESCENTES Y JÓVENES ESPAÑOLES
|egunkaria=Estudios de Juventud
|alea=63
|urtea=2003}}.</ref>
<center>
{| class="taulapolita"
! Sexua
! Aho-sexua
! Koito baginala
! Uzki-koitoa
! Eskuzko kilikapena
|-
| Gizonezkoak
| align="center" | % 26,5
| align="center" | % 54,2
| align="center" | % 7,5
| align="center" | % 36,5
|-
| Emakumezkoak
| align="center" | % 19,7
| align="center" | % 50,5
| align="center" | % 2,7
| align="center" | % 27,9
|}</center>
== Sarpena munduko kulturetan ==
=== Ekialdeko tradizioa: tao eta tantra ===
[[Tao]], [[Txinako Herri Errepublika|Txinan]] sortua eta [[tantra]], [[India]]n, [[sexualitate]]a pertsonaren [[transzendentzia]]rako erabiltzen duten irakaspenak edo bideak dira. Tao bidea ''yin'' eta ''yang'' hurrenez hurren printzipio femenino eta maskulinoen arteko mugimendu edo fluxuz azaltzen da. Sexuak ere printzipio horien orekaz jokatu behar du du eta horiei jarraiki transzendentziara hel daiteke.<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=Sexo y espíritu
|izena=Clifford
|abizena=Bishop
|urtea=1996
|orrialdeak=130-155
|argitaletxea=Debate}}</ref>. Taoismoak sexualitatean ezartzen duen praktika adierazgarrienetako bat ''[[coitus reservatus]]'' edo isurtze-eza. Koitoan isuri gabe, gizona maila gorenera heltzen joaten da, bere osasuna hobetuz hasiera batean eta hilezkortasunera helduz azkenik. Isurketaren kontrol zorrotzaz gainera, koitorako bestelako teknikak ere zehazten dira taoismoaren tradizioan. ''[[Tung-hsuan-tzu]]'' bilduman, esaten denez:
{{esaera2|Gizona eta emakumea orientazio kosmikoari jarraiki mugitu behar dira, gizonak goitik bultzatuz eta emakumea behetik hartuz. Horrela egiten badute bat, zerua eta lurra orekan daudela esan daiteke.}}
[[Fitxategi:Kamasutra 106.jpg|thumb|250px|[[Tantra]]k koitoa praktikatuz pertsona unibertsoaren oreka bere baitan sortzea bilatzen du. Sexualitatearen transzendentzia honek ekialdeko [[arte]]an eragin nabarmena izan du.]]
Liburu berean bagina barruan zakil-bultzadak egiteko zenbait modu deskribatzen dira. Adibidez, bultzada mantsoan «''amuarekin jolasten duen karpa baten astinduak''» egin behar dira; bultzada bizia, berriz, «''txoriek haizearen aurka duten hegazkera''» bezalako izan behar da. Gainaldeko bultzadak «''ontzi bateko arroz-hondarrak mokokokatzen dituen txolarreak''» bezala egin behar dira eta bultzada sakonak «''ekaitzari aurre egiten dion belaontzi handiaren moduan''». Bultzada hauek modu egokian tartekatuz, osasunerako onurak lortzen omen dira, nekerako eta zirkulazio-arazoetarako esaterako.
[[India]]n beranduago, eta taoismoaren eraginpean, sortutako [[tantra]] filosofiak sexualitatea ''argipen'' edo ''gorapen'' izenekora heltzeko bidetzat jotzen du. Sexua errealitate kosmikoa da tantran: mundua, zentzu zabalean, ''[[Shakti]]'' jainkosaren eta ''[[Shiva]]'' jainkoaren sexu-harremanak sortzen du, beste kultura askotan kontatzen den antzera. «''Tantrika''» edo tantra praktikatzen duenarentzat sexualitatea jainkotasunez betetzeko modu bat da. Helburu horretara heltzeko, koitoa edo «''maithuna''» errituz bete behar da: ardoa edan eta arraina, haragia eta aleak jan behar dira koitoa praktikatu aurretik, [[afrodisiako]] moduan; ''[[mantra]]'' edo otoitzak ere errezitatu behar dira eta [[meditazio]]a egin, besteak beste; koitoa geldotasunez burutu behar da isurketa ekiditeko, eta horrela ez balitz isuria kopetan jarri behar da, isurketaren energia berriz ere bereganatzeko. Modu horretan, isurketa-ezak ''[[kundalini]]'' batasun-energia bat abiarazten du gorputzean, ''[[chakra]]'' izenekoetara helduz eta gizona betetasunera eramanez. Emakumeak ere heldu behar dira [[orgasmo]]ra, ''[[raja]]'' edo [[baginako lubrifikazio]]aren likidoa askatzeko, eta tantra praktika batzuetan gizonak likido hori edan behar du. Beste alde batetik, tantrarekiko interesa piztu da mendebaldean [[XX. mendea|XX. mendeko]] bukaera aldera, modu arrakastatsuan gizarte-sektore batzuetan eta sexu-harremanak beste era batera ulertzeko praktika-multzo moduan, baina modu indargabetuan eta mamirik gabeko dibulgazioz askotan<ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=Swami Shankaratilakananda sobre el Tantra
|url=http://www.entrevolcanes.es/pdf/ene-feb2010/Tantra.pdf
|data=2010-01
|egunkaria=Revista Entre Volcanes}}.</ref>.
Horrela, tao eta tantra filosofiek koitoa unibertsoaren orekaren islada gisa ulertzen dute, printzipio maskulino eta femeninoen arteko batasun moduan. Sexu-harreman eta koito egokien bitartez, gizakia ere orekara helduko da. Aldi berean, tantra zein tao sexu-tradizioek ekialdeko herrietako sexualitate-praktiketan eragin handia izan dute. Ildo horretatik, ekialdeko tradizioan ugari dira artean eta literaturan sexu-harremanei buruzko gaiak. Esaterako, mendebaldean ospetsua da [[Kama Sutra]] bilduma, sexu-harremanei buruzko [[entziklopedia]] zabala dena. Bertan, koitoari buruzko aholkuak ere ematen dira. Adibidez, gizonak euren ''lingam'' edo zakilen tamainari buruz, [[erbi]], [[behi|zezen]] eta [[zaldi]] izan daitezke, txikienetik handienera; emakumeak, berriz, euren ''yoni'' edo baginaren luzerari buruz [[orein]]ak, [[zaldi|behorrak]] edo [[elephantidae|elefanteak]] izan daitezke: horrela, Kama Sutraren arabera koitoa parekoen artean izan behar da, erkia oreinarekin, zezena behorrarekin edo zaldia elefantearekin alegia <ref>{{es}} [http://en.wikisource.org/wiki/Kama_Sutra/Part_II/Chapter_1 II. atala, I. kapitulua: Kind of Union].</ref>.
=== Koitoa tradizio judu-kristauan ===
[[Fitxategi:Hans Baldung Grien - Eve, Serpent and Death.JPG|thumb|200px|Tradizio judu-kristauan, sexualitatea eta koitoa [[bekatu|pekatu]], [[heriotza]] eta [[Satan]]asekin lotua izan da. Irudian, ''Eba, Sugea eta Heriotza'' margolana. [[Hans Baldung]], circa 1520.]]
Tradizio judu-kristauan munduaren sorrera azaltzen duen [[Biblia]]ko [[Hasiera (Biblia)|Hasiera]] liburuan bertan agertzen dira koitoari buruzko lehenengo aipamenak: «''Hargatik, gizonak bere aita-amak utziko ditu bere emaztearekin elkartzeko, eta (haragi) bat bera izango dira''»<ref>Hasiera, 2-24.</ref>. Pasarte hori baino lehenago, Jainkoak gizona eta emakumea batera sortu zituela interpretatzen da: «''Jainkoak, beraz, bere antzeko egin zuen gizakia, Jainkoaren beraren irudira egin zuen; ar eta eme egin zituen''» <ref>Hasiera, 1-27.</ref>. Interpretazio horri jarraiki, tradizio judua biltzen duen ''[[Talmud]]'' bilduman bi pasarte hauetako emakumeak ezberdinak dira. Gizonarekin batera sortu zen lehenengo emakumea [[Lilith]] izan zen eta koitoa egitean, gizona beti gainean jartzen zitzaiolako kexua azaldu eta azkenik [[Adam|Adan]] lehenengo gizona abandonatu zuena. Lilith emakume menderakaitza da, naturako indarra irudikatzen duena. Ihes eginda, sexu-bizitza nahasia egin zuen, tradizioaren esanetan betiere. Horregatik guztiagatik, Lilith emakume okertzat jo eta Eva sortzen da emakume eredu zuzen gisa <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izena=Laura
|abizena=Juarros
|izenburua=Arquetipos y sexualidad femenina
|egunkaria=Revista Frida
|urtea=2006
|url=http://www.revistafrida.com/frida/mayo06/arke.pdf}}.</ref>. [[Eva]] sortu baino lehen, [[Jainko]]ak «''ezagutzeko ahalmena duen zuhaitzetik''» <ref>''Hasiera'', 2-17.</ref> ez jateko ohartarazten dio Adani. Batzuen iritziz, ezagutzeko ahalmena duen zuhaitza sexualitatea da <ref>[[Michelangelo]]k Adam eta Eva irudikatzen dituen margolan batean, Evaren aurpegia Adanen zakiletik oso gertu margotzen du, sugearen begiradapean. Ikus: {{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=Miguel Angel Buonarroti y el pecado original
|izena=Walter
|abizena=Saavedra
|egunkaria=Revista Tataykiri (Colegio Oficial de Antropólogos, Lima)
|urtea=2010
|url=http://tutaykiri.blogspot.com/2010/04/miguel-angel-buonarroti-y-el-pecado.html}}. Aldi berean, Hasiera liburuan bertan ere, aurrerago Adanek ''Eva ezagutu'' eta haurdun gelditu zela esaten da. </ref>. Hasiera liburuaren kontakizunari jarraiki, sugearen iradokizunez, Evak zuhaitz horretatik fruitua hartu eta Adani ere ematen dio. Fruitua jatearena koitoarekin lotuta dago kultura askotan, baita [[Biblia]]n bertan ere. Berehala, euren biluztasunaz lotsatu eta Jainkoak zigortu egiten ditu. Zigorraren aurretik Eva da Adani fruitua edo sexua eskaintzen diona, baina zigortzean, Jainkoak «''irritsak senarrarengana bultzatuko zaitu, eta hura izango duzu nagusi''» <ref>Hasiera, 3-16.</ref>. Emakumeak gizonarekiko harremanetan, baita sexualitatean eta koitoan ere, jokatu behar duen rola zehazten da modu horretan <ref name=lot/>. Hilkortasuna ere ezarri zien zigor moduan sexualitatea praktikatu izateagatik <ref>«''Zeure bekokiko izerdiz jango duzu ogia, lurrera itzuli arte, handik izan zara hartua eta: hautsa zara eta hautsera itzuliko zara.''», Hasiera, 3-19.</ref>. Sexuaren eta heriotzaren arteko lotura [[Jesus Nazaretekoa|Jesusek]] ere ezarri zuen, [[ebanjelio]]an esaten den bezala: «''Jesusek erantzun zien: Mundu honetan gizon-emakumeak ezkondu egiten dira; baina datorren munduan eta hildakoen piztueran parte hartzeko Jainkoak gai aurkituko dituenak, gizonezko nahiz emakume, ez dira ezkonduko; izan ere, ez daitezke berriro hil, aingeruen antzeko baitira eta Jainkoaren seme-alaba, piztueran parte dutenez gero''»<ref>Lukas, 20:34.</ref>.
Sexualitate askea ukatzen duen oinarri horretatik, anitz dira [[Itun Zaharra|Itun Zaharrean]] koitoari buruz agertzen diren debekuak, batez ere [[Lebitarrena|Lebitarrenean]]: koitoak eta [[isurtze]]ak kutsadura dakarkiote gizonari <ref>{{eu}} [http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Lb+15&id34=1&pos=0&set=21&l=eu Lb 15: Gizonezkoaren sexu-kutsadura].</ref>, [[adulterio]]ak, [[zoofilia|abere batekiko sarpena]] egiteak eta gizonen arteko uzki-koitoak [[heriotza zigor]]ra dakar eta [[menstruazio|hilerokoa]] duen emakume batekin koitoa praktikatzeak herritik bidaltzea dakar zigor moduan <ref>{{eu}} [http://www.biblija.net/biblija.cgi?m=Lb+20&id34=1&pos=0&set=21&l=eu Lb 20: Sexu-harreman debekatuak].</ref>, besteak beste. Tradizio juduko beste arau nagusi bat, gerora kristautasunak ere bereganatuko zuena, koitoaren helburuari buruzkoa zen: koitoaren mundura haurrak ekartzeko da eta ez plazera izateko<ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izena=James A.
|abizena=Brundage
|izenburua=Law, sex, and Christian society in medieval Europe
|orrialdeak=52-53
|url=http://books.google.es/books?id=SiGe-Zf0nTIC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false}}.</ref>. Adulterioa heriotza zigortzen bazuen ere, ez zituen gaitzesten, ordea, ezkontza aurreko sexu-harremanak.
Kristauek ere hasieratik lotu zituzten sexu-harremanak [[lizunkeria]]rekin. [[Jesus Nazaretekoa|Jesusek]] berak, tradizio judua errespetatuz betiere<ref>[[Prostituzio]]a praktikatzen zuten emakumeekiko atxikimendua erakutsi zuen, ordea.</ref>, koitoa praktikatzeko modu zuzena [[ezkontza|matrimonio]] kristauaren barruan zela nabarmendu zuen, matrimonioa zuzendu behar duen ''agape'' edo maitasunarekin batera. [[Birjintasun]]aren mitoa ere bereganatu zuten. Laster, kristau-legez kanpoko harreman horiek ''porneia'' (grekeraz) edo ''fornicatio'' (latinez) terminoetan bildu ziren. [[Paulo Tarsokoa|Paulo Tartsokoa]] nabarmendu zen hasieran sexu-harremanak kristau bizitzarako oztopotzat hartzen eta sexu-gogoari eustea zen bere ustez onena, adulterioa edo [[ezkontza|matrimonioz]] kanpoko sexu-harremanak hilketa bezain larritzat joaz. <ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izena=James A.
|abizena=Brundage
|izenburua=Law, sex, and Christian society in medieval Europe
|orrialdeak=51-76
|url=http://books.google.es/books?id=SiGe-Zf0nTIC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false}}</ref>. Kristautasunaren zabalkunde eta sendotze politikoarekin batera, dotrina hauek lege bihurtzen joan zen. [[Erdi Aroa]]n Graziano legegizonak [[Europa]] osoan onespen zabala izan zuen ''Concordia discordantium canonum'' lege-bilduma (''Decretum'', labur) osatu zuen, aurreko eliza-legeetan oinarriturik. Bertan matrimoniorako baldintza bi bete behar zirela ezarri zuen: hitzezko konpromezua eta ondorengo ''consummatio'' edo ezkontza ondorengo lehenengo koitoa, [[ezkontza|matrimonioa]] batasun izpirituzkoa eta fisikoa baitzen batera, bere iritziz. Ezkon-hitza ez zen nahikoa matrimonioa burutzeko, koitorik ez badago; eta koitoa elkarren onespenik gabe ere ez zen nahikoa. Ezkondu ondoren lehenengo koitoa edo ''consummatio''a zen matrimonio [[sakramentu]] edo erakunde hautsezin egiten zuena. Legea horrela ezarrita, posible zen gizon bat emakume batekin ezkondu, koitoa ez praktikatu eta bigarren aldiz ezkontzea. Koitoa behin praktikatu eta ondoren [[sexu-inpotentzia]] sortzen bazen, matrimonioa ezin zen desegin eta ondorioz, bigarrenez ezin zen ezkondu. Aldi berean, sexu-harremanak naturalak izan behar zirela ezarri zuen, uzki-koitoa eta, behar bada, felazioa ere, gaitzetsiz. Horrela, sexu-delitu hauek ezarri zituen larritasun txikienetik handienera: fornikazioa, matrimonioz kanpoko edozein harreman alegia; adulterioa, matrimonioz kanpoko harremana ezkondua izanik; [[intzestu]]a, arreba batekin koitoa praktikatzea esaterako; eta naturaren aurkako sexua, uzki-koitoa adibidez <ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izena=James A.
|abizena=Brundage
|izenburua=Law, sex, and Christian society in medieval Europe
|orrialdeak=229-255
|url=http://books.google.es/books?id=SiGe-Zf0nTIC&printsec=frontcover&source=gbs_v2_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false}}</ref>. Koitoa gizona emakumearen gainean izanda praktikatzea zen kristau kanonen arabera jarrera naturala eta beste jarrerak makurkeriatzat jotzen ziren.
Egun, [[Erromatar Eliza Katolikoa|Eliza Katolikoak]] koitoa, edo haren hitzetan ''sexu-ekintza'', [[sexualitate]]an integratu beharreko zerbait da, plazer hutsa ekidinez, helburutzat ugalketa duena, maitasunaren baitan eta gizon eta emakumearen artean betiere. [[Fornikazio]] izenez ezkontzaz kanpoko koitoak ere gaitzetsi egiten ditu. [[Prostituzio]]a, [[bortxaketa|sexu-bortxaketak]] eta [[pornografia]] ere [[kastitate]]aren aurkako bidegabekeriatzat jotzen ditu. Uzki-koitoa eta homosexualek egin ditzaketen beste sexu harremanak ere okerrak dira bere esanetan, naturaren aurkakoak eta ugalketa helburu ez dutelako. Koitoaren helburua ugalketa denez, ez dira zuzenak koitoan erabil daitezkeen [[antisorgailu]]ak, [[egutegi metodo]]an eta abstinentzian oinarritutakoak ezik <ref>{{es}} [http://www.vatican.va/archive/catechism_sp/p3s2c2a6_sp.html Catecismo de la Iglesia Católica, 2331-2400], ''Vatikano: Egoitza Santua'', 2010-05-26an kontsultatua.</ref>.
=== Pornografia eta koitoaren mitologia ===
[[Fitxategi:DoublePenetration.svg|thumb|280px|Emakumearen '''sarpen''' anizkoitzak maiz agertzen dira [[pornografia]]n. Irudian, baginatik eta uzkitik egiten zaio sarpena, beste batzuetan emakumeak ahotik felazio bat ere egiten dio aldi berean beste gizon bati.]]
Koitoa, [[sexu harreman]]etako ekintza moduan, [[pornografia]]ren osagai nagusienetako bat da. Kultura eredu nagusiak babestutako generoetan, koitoa ezkutatu egiten da, [[sexu jolas|amodio-jolasetan]] ari diren harremankideek koitoari egin behar dioten unean filmetan sekuentzia edo planoa mozten denean adibidez. [[XX. mendea]]ren bukaeran ugaldu den ''hardcore'' pornografian, berriz, sarpenak dira gai nagusi. Koitoen ugaritasuna pornografian narrazio-osagaiaren kaltetarako dela aipatu da. Ildo horretako kritikekin jarraituz, egungo pornografiak koitoak [[erakuskeria]]z azaldu besterik ez ditu egiten zenbaiten iritziz eta horrela sexu-harremanen ikuspuntu murriztailea ematen du: felazioak, koito analak eta baginalak azaltzen dira etengabe, inolako [[musu]], besarkada eta bestelako elkarrenganako [[maitasun|amodiozko]] erakusgarririk gabe. Adierazgarria da, baita ere, txortan agertzen diren pertsonen arteko harremanak, gehienetan ezezagunak edo elkarrekiko atxikimendu eskasa dutenak izaten direla: oso gutxitan agertzen dira bikote egonkor baten baitan izandako koitoak. Koitoa gainera unean uneko sexu-gogo bat asetzeko ekintza moduan agertzen da, bertan dagoen pertsonarekin agertzen dena. Emakumeak gizonaren mendean agertzen diren eszenak ere ugari dira, [[matxismo]]rako joera nabarmen batez. Koiotan zehar, zakil-astindu bortitzak maiz agertzen dira. Gehienetan, gizonak [[emozio]] gutxi erakusten ditu, emakumeak koitoan zehar plazerraren plazerraz intziriak egiten dituen bitartean. Mito hauek, pornografiatik kanpo amodiozko harremanak islatzen dituzten narrazio eta bestelako kultura-produktuetan ere agertzen dira, hala nola koitoan bi harremnakideak beti heltzen direla orgasmora eta batera gainera edo sarpenak ematen duen plazerrak eragindako intziriak. Osagai hauekin guztiekin, sexu-eredu jakin bat taxutzen da, pornografia kontsumitu edo, baita ere, noizean behin ikusten dutenengan, askotan sexu-esperientzia handirik ez duten gazteak barne. Pornografia mota horren arriskua, kritiko batzuen arabera, sexu-eredu horiek errealitatean erreproduzitzea da, sexu-harremana koitoan disolbatuz <ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izenburua=Exploring the social and sexual “reality” of contemporary pornography
|abizena1=Brosius
|izena1=Hans-Bernd
|abizena2=Weaver III
|izena2=James B.
|abizena3=Staab
|izena3=Joachim F
|egunkaria=The Journal of Sex Research
|urtea=1993}}.</ref><ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izenburua=Associations between pornography consumption and sexual practices among adolescents in Sweden
|izena1=E
|abizena1=Häggström-Nordin
|izena2=U
|abizena2=Hanson
|izena3=T
|abizena3=Tydén
|egunkaria=International Journal of STD & AIDS
|urtea=2005
|url=http://ijsa.rsmjournals.com/cgi/content/abstract/16/2/102}}.</ref>. Beste batzuen iritziz, ordea, pornografiaren erakusketa horiek errealitatea islatu besterik ez dute egiten eta balio hezitzaile garrantzitsua dute, sexu-gaietan kontserbadurismoaren aurka joaz. Azken finean, pornografiak azaltzen dituen koito-andanak plazerra eta gozamena besterik ez du erakusten eta jolasgarri moduan bakarrik hartu behar da<ref>{{en}} {{Erreferentzia
|izenburua=Male gay porn: Coming to terms
|izena=Richard
|abizena=Dyer
|egunkaria=Jump Cut: A Review of Contemporary Media
|urtea=1985
|url=http://www.ejumpcut.org/archive/onlinessays/JC30folder/GayPornDyer.html}}.</ref>.
=== Sarpena eta herri hizkuntza ===
{{esan-kaxa
| width = 21em
| title_bg = green
| title_fnt = white
|izenburua= Blues
| bgcolor = lightgreen
| align = right
| halign = left
| quote = Ama alabarekin medikuarengana joan eta alabak aluan mina daukala esaten dio medikuari. Medikuak alabaren parteak ikusi eta amari alabak koitoa egin behar duela erantzuten dio. -''Egiozu, bada!''- amak. -''Ni zahartu naiz, ordea; aldameneko mediku gaztearengana eramango dut'' - medikuak. Harekin joan eta piska batera garrasiak aditzen dira: ''Segi! Segiiiii!''. Amak, orduan, honela esaten dio medikuari: ''Eskerrak badakigun zer den koitoa, baina bestela txortan ari direla esango genuke!''.
|izenburua= Txiste berdea
| source = '''Txiste berdeek koitoaren tabua arindu egiten badute ere, koitoaren inguruko mitoak sendotu ere egiten dituzte: emakumearen ezjakintasuna eta gizonaren nagusitasuna, besteak beste.'''
}}[[Fitxategi:The gesture01.jpg|thumb|150px|ezkerrera|Iraintzat hartzen den [[hatz luze]]a luzatzeak '''sarpena''' irudikatzen du.]]
Sexualitateari buruzko gai guztiak bezala, koitoa [[tabu]] gaia izan da gizarte askotan. Tabu horiek gainditzeko, herri [[kultura]]k tabu-terminoa eraldatu egin du sarri, tabu-gaia azaldu eta era ezberdinetan agertuz.
Horretarako, estrategia ezberdinak daude: koitoaren kasuan, [[eufemismo]]ak, [[disfemismo]]ak eta [[izkirimiri|txisteak]] daude, besteak beste. Eufemismoa tabu-errealitatearen adierazpen apala da. Adierazpen literala den koito edo sarpenaren ordez, eufemismo hauek erabili izan dira tabua saihesteko: ''amodioa egin'', ''sexu-ekintza'' edo lausoa den ''[[sexu harreman]]'' edo bikotean erabiltzen den ''jokatu'' aditza. Disfemismoak, berriz, tabua gutxietsi egiten du, tabuari adierazpen zakarra esleituz, tabuaren errealitatearekin distantzia bat sortuz: ''txortan egin'', ''gainkatu'', ''zikotu'', ''sakatu'', ''zankatu''<ref>{{eu}} {{Erreferentzia
|izena=Asisko
|abizena=Urmeneta
|izenburua=Kolokiala=Koloniala (?)
|url=http://mendebalde.eus/jardunaldiak/2003/Kolokiala%20=%20koloniala%20(%3f).pdf
|argitaletxea=www.mendebalde.com
|sartze-data=2010-05-27
}}.</ref>. Disfemismoak gizarteko hizkuntza-talde jakinetan sortzen dira, hala nola gazteak. [[Elipsi (argipena)|Elipsia]] ere baliabide arrunt bat da: adibidez, «Zer, egingo al dugu?», ''txortan egin'' edo ''larrutan egin'' adierazpen zakarrak saihestuz. [[Metafora]] («''iltzea jo''», adibidez) eta [[sinonimo|sinonimia]] («''kanpoan hustu''», [[coitus interruptus]] adierazteko, edo «''bustitzea''», sarpena adierazteko) ere erabiltzen dira <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|abizena=Ramírez Vásquez
|izena=Neldys María
|izenburua=Aspectos Semánticos en la Jerga Estudiantil Universitaria, Sede de Guanacaste
|url=http://www.latindex.ucr.ac.cr/kan014/kan014-11.pdf
|egunkaria=Káñina: Revista de Artes y Letras de la Universidad de Costa Rica
|urtea=2009
}}{{Apurtutako esteka|date=martxoa 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}.</ref>. Koitoa tabu izanik, izaera negatiboa hartu eta iraintzat ere hartzen da: adibidez, «''joan hadi ipurditik hartzera''» esaten denean edo [[hatz luze]]a modu jakin batean erakustean <ref>{{es}} {{Erreferentzia
|izenburua=El insulto: estudio pragmático-textual y representación lexicográfica
|izena=Marisela
|abizena=Colin Rodea
|argitaletxea=Doktorego-tesia: Universitat Pompeu Fabra
|urtea=2003
|url=http://www.tdr.cesca.es/TESIS_UPF/AVAILABLE/TDX-1230103-114332//tmcr1de1.pdf
|orrialdea=70}}</ref>.
Koitoa ere umore-gai moduan erabili izan da herri kulturan. Herri-literatura osatzen duten [[izkirimiri|txisteetan]] maiz agertzen den gaia da. «''Txiste berde''» kategorian bildurik, koitoari buruzko txisteak tabuari aurre egiten zaio, seriotasuna eta transzendentzia kenduz, baina aldi berean koitoaren inguruko mitoak azaldu eta indartu egiten ditu<ref>Mary Daly feministak ''Gyn/ecology'' bere liburuan dioenez: ''Gizarte falokratikoak sortzen dituen kutsadura guztiak interesatzen zaizkidan arren, liburu hau maila guztietan mito eta hizkuntza patriarkaletik datozen adimen, izpiritu eta gorputzeko kutsaduraz aritzen da batez ere. Maila hauek gramatika-estiloetatik erakargarritasunaren eraketara, erlijio-mitoetatik txiste berdeetara zabaltzen dira ...''. Ikus: {{en}} {{Erreferentzia
|izena=Mary
|abizena=Daly
|izenburua=Gyn/ecology: the metaethics of radical feminism
|url=https://archive.org/details/gynecologymetae000daly
|urtea=1990}}.</ref>.
Euskararen Herri Hizkeren Atlasak<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=Euskaltzaindia|urtea=|izenburua=Euskararen Herri Hizkeren Atlasa|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?&option=com_ehha&view=frontpage&Itemid=466&lang=eu&mapa=2297|atala=2297 mapa}}</ref> honako eufemismo, esapide eta lokuzio hauek bildu ditu gizakien arteko koitoa izendatzeko (euskara batuko forman emanak):
{{zutabeak|kopurua=3|
* afera egin
* alua jo
* apaindu
* apainka (erauntsi)
* aparejua egin
* ari
* berea egin
* beste hori egin
* beste kontua egin
* bizikletan ibili
* egin
* eginkizun egin
* elkarrekin etzan
* elkarretaratu
* elkarri eman
* elkartu
* funtzioa egin
* gainka
* ibili
* igo [nork-nori]
* ikertu
* jokatu
* jolas egin
* kargatu
* larrua jo
* larrutan egin
* maxinan aritu
* nahikoa egin
* negozioan ari
* olgatu
* potton egin
* tanka(ka) tiratu
* tratamenduan egin
* txakiletan egin
* txitxinka
* txolan
* txorta jo
* txortan egin
* txotxokan egin
* xablatu
* xikoka(n)
* xikokan ari
* xikotu
* zertu
}}
<center>
{| class="taulapolita"
|+ Koitoa adierazteko esaldia beste hizkuntza batzuetan
|-
| align="center" | '''Gaztelera'''
| align="left" | ''follar'', ''joder'', ''hacer el amor'' (eufemismoa), ''acto sexual'' (eufemismoa), ''echar un polvo'', ''echar un kiki'', ''echar un viaje'', ''coger'' ([[Argentina]]n, [[Mexiko]]n eta [[Uruguai]]n), ''chingar'' ([[Mexiko]]n), ''fornicar'', ''trajinar'', ''triki triki'', ''ñaka ñaka'', ''marcha atrás'' ([[coitus interruptus]])
|-
| align="center" | '''Frantsesa'''
| align="left" | ''faire l'amour'' (eufemismoa), ''la chose'' (eufemismoa), ''baiser'' (disfemismoa), ''niquer'' (disfemismoa), ''fourrer'' (disfemismoa), ''sauter'' (disfemismoa), ''troncher'' (disfemismoa)
|-
| align="center" | '''Ingelesa'''
| align="left" | ''fuck'' (disfemismoa), ''make love'' (eufemismoa), ''sexual intercourse'' (sexologia-terminoa), ''fuck you!'' (iraintzeko edo gorrotoa adierazteko)
|}</center>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Kanpo estekak ==
{{wikiztegia|Koito}}
* [https://web.archive.org/web/20060112011828/http://www2.hu-berlin.de/sexology/IES/xmain.html Sexualitatearen Nazioarteko Entziklopedia]
* [https://web.archive.org/web/20160326070438/http://www.sexology.it/glossario_sessuologia.html Glossario di Sessuologia clinica - Sexologia klinikoaren hiztegia]
{{artikulu nabarmena}}
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Giza ugalketa]]
[[Kategoria:Sexu ekintzak]]
[[Kategoria:Giza sexualitatea]]
1tqbi0fivvdku439lgo3v7ycku7m01r
2024
0
62255
9968725
9966915
2024-11-14T09:15:30Z
Artegia
65203
9968725
wikitext
text/x-wiki
{{urte aurkibide probak}}
{{urtegertaerak}}
'''2024'''a [[astelehenez hasitako bisurte]]a izango da.
----
== Aurreikuspenak ==
==== [[Apiril]]a ====
* [[Apirilaren 8]]a – [[2024ko apirilaren 8ko eguzki eklipsea|Eguzki eklipse osoa izango da]], erdialdeko [[Ozeano Barea]], [[Ipar Amerika]] eta iparraldeko [[Ozeano Atlantikoa]] zeharkatuko dituena.
==== [[Maiatz]]a ====
* [[Maiatzaren 7]], [[maiatzaren 9|9]] eta [[maiatzaren 11|11]] – [[2024ko Eurovision Abesti Lehiaketa]] ospatuko da [[Malmö]]ko Malmö Arena aretoan.
==== [[Ekain]]a ====
* [[Ekainaren 14]]tik [[uztailaren 14]]ra – [[UEFA Euro 2024|2024ko Europako Futbol Txapelketa]] ospatuko da [[Alemania]]n.
* [[Ekainaren 22]]tik [[irailaren 15]]era - [[ETE Ligako 2024ko denboraldia]].
* [[Ekainaren 29]]tik [[irailaren 15]]era - [[Emakumezkoen Traineru Ligako 2024ko denboraldia]].
* [[Ekainaren 29]]tik [[uztailaren 21]]era - [[2024ko Frantziako Tourra]] izango da. Irteera nagusia eta lehen hiru etapak [[Grand Départ Florence Émilie-Romagne 2024|Italian egingo dira]].
==== [[Uztail]]a ====
==== [[Abuztu]]a ====
* [[Uztailaren 26]]tik [[abuztuaren 11]]ra – [[Paris]]en [[2024ko Udako Olinpiar Jokoak]] ospatuko dira.
* [[Abuztuaren 24]]a - [[Miss International Queen 2024]], emakume transgeneroentzako edertasun-lehiaketaren 18. edizioa egingo da.
==== [[Irail]]a ====
==== [[Urri]]a ====
* [[Urriaren 20]]a - [[UCI World Tour 2024]]aren azken lasterketa.
==== [[Azaro]]a ====
==== [[Abendu]]a ====
* [[Abenduaren 14]]a - [[2024ko Gipuzkoako Bertsolari Txapelketa]]ren finala jokatuko da [[Donostia]]ko [[Ilunbe]] zezen plazan.
----
== Gertaerak ==
=== Euskal Herria ===
* [[Urtarrilaren 13]]a – 68.000 lagunek erantzun zioten [[Sare]]k [[Bilbo]]n egindako deialdiari, euskal presoen aurkako espetxe-salbuespeneko neurrien amaiera eskatzeko.
* [[Apirilaren 8]]a – [[Jose Antonio Ardanza]] lehendakari ohia zendu zen.
* [[Apirilaren 11]] - [[Athletic|Athletic Clubek]] 2024ko Espainiako gizonezko futboleko [[2024ko futboleko Errege Kopako finala|Errege Kopa irabazi]] ondoren, [[Gabarraren ospakizuna (2024)|ospakizun masiboa]] izan zen Bilbon.
* [[Apirilaren 21]]a [[2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak]] egin ziren. [[EAJ]]ren beherakada izan zuen eserleku kopuruan, eta [[EH Bildu]]k gorakada handia, lehen aldiz historian biak berdindu baitziren. [[Ahal Dugu]], aurreko hauteskundeetan indar handia izan arren, ordezkaritzarik gabe geratu zen; EAJk eta [[PSE-EE]]k, XII. legegintzaldian gehiengo osoa izan zuen koalizioak, gehiengoa mantendu zuen, azken horrek 12 eserleku eskuratu baitzituen.
* [[Maiatzaren 19]] – Indusketak hasi ziren [[Begoñako basilika|Begoñako basilikaren]] azpian aspaldiko [[Vecunia]] herrixkaren aztarnen bila.
=== Mundua ===
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[2024ko Japoniako itsasoko lurrikara|7,5 Mwko lurrikara batek]] Japoniako [[Noto penintsula]] kolpatu zuen.
* [[Urtarrilaren 3]]a – [[Iran]]go [[Kerman (hiria)|Kerman hirian]], [[Qasem Soleimani]]ren heriotza gogoratzeko zeremonietan [[Kermango erasoak (2024)|Kermango erasoak]] izan ziren. [[Estatu Islamikoa]] talde jihadistak burututako ekintzan 84 pertsona hil ziren.
* [[Urtarrilaren 14]]a – [[Margarita II.a Danimarkakoa]] erreginaren abdikazioa eta [[Frederiko X.a Danimarkakoa]]ren izendapena.
* [[Martxoaren 26]]a - Kargaontzi battek [[Francis Scott Key zubia (Baltimore)|Francis Scott Key zubia]]rekin talka egin eta [[Francis Scott Key zubiaren erorketa|berau erorrarazi zuen]].
* [[Apirilaren 5]]a –
** [[Erasoa Mexikoko enbaxada Ekuadorren|Ekuadorko indar polizial eta militarrak Quitoko enbaxada mexikarrean bortizki sartu]] eta [[Jorge Glas]] Ekuadorko presidenteorde ohia atxilotu zuten.
** [[Erdialdeko Asiako uholdeak|Erdialdeko Asiako uholdeek]] eraginda [[Orskeko presa apurtzea|Orskeko presa apurtu]] eta 11.000 biztanle hustu behar izan ziren.
* [[Apirilaren 13]]a - [[Iran]]ek [[Israel]]en aurkako [[Iranen erasoa Israeli 2024an|erasoa egin zuen]] 300 drone eta misil baino gehiago erabiliz.
* [[Maiatzaren 15]]a - [[Robert Fico]], [[Eslovakia]]ko lehen ministroa [[Robert Ficoren hilketa saiakera|hiltzen saiatu eta larri zauritu zuen]] 71 urteko gizonezko batek.
* [[Maiatzaren 19]]a - [[Ebrahim Raisi]] [[Iran|Irango]] presidentea helikoptero istripuan hil zen [[Azerbaijan-Iran harremanak|Azerbaijan bisitatu ostean]].
* [[Maiatzaren 20]] - [[Karim Ahmad Khan]] [[Nazioarteko Zigor Auzitegia|Nazioarteko Zigor Auzitegiko]] fiskalak [[Benjamin Netanyahu]] eta [[Yoav Gallant]] israeldar liderrak, [[Hamas|Hamaseko]] [[Ismail Haniyeh]] eta [[Yahya Sinwar]], eta [[Al-Qassam Brigadak|Al-Qassam Brigadetako]] [[Mohammed Al-Masri|Mohammed Al-Masriren]] aurkako atxilotze aginduak eskatu zituen.
* [[Maiatzaren 22]] – [[Belgika-Palestina harremanak|Belgikaren]], [[Espainia-Palestina harremanak|Espainiaren]] eta [[Norvegia-Palestina harremanak|Norvegiaren]] mugimenduak [[Palestinako Estatuaren nazioarteko aintzatespena|Palestinako Estatuaren nazioarteko aintzatespenean]].
* [[Maiatzaren 24]] – [[2024ko Engako luizia|Luizi erraldoi batek]] gutxienez 2.000 pertsona hil zituen [[Papua Ginea Berria]]n
* [[Ekainaren 6]]tik [[ekainaren 9|9ra]] - [[2024ko Europako Parlamenturako hauteskundeak]] egin ziren [[Europar Batasuna]]n.
* [[Uztailaren 19]]a – [[2024ko CrowdStrikeren gertaera|Zibersegurtasunerako Crowdstrike plataformaren eguneraketak anabasa teknologikoa eragin zuen]], mundu osoan [[Microsoft]] ekipoak eroriz.
* [[Irailaren 17]] – [[Libanoko gailu elektronikoen leherketak (2024)|Libanoko hainbat gailu elektroniko leherrarazi]] zituen [[Israel]]ek, [[Mosad]] espioitza agentziaren bidez. [[Hezbola]]ko kideen aurka egindako ekintza bat izan zen. Bi egunean, kalte handiak eragin zituzten, ehunka pertsona larri zauritu zituzten, eta gutxienez 37 pertsona hil; tartean, lau haur eta beste zibil batzuk ere bai. Biharamunean jarraitu zuten leherketek.
* [[Irailaren 18]] – Bezperan bezala, [[Libanoko gailu elektronikoen leherketak (2024)|Libanoko hainbat gailu elektroniko leherrarazi]] zituen [[Israel]]ek, [[Mosad]] espioitza agentziaren bidez. [[Hezbola]]ko kideen aurka egindako ekintza bat izan zen. Bi egunean, kalte handiak eragin zituzten, ehunka pertsona larri zauritu zituzten, eta gutxienez 37 pertsona hil; tartean, lau haur eta beste zibil batzuk ere bai.
== Ekonomia ==
== Arte eta kultura ==
=== Euskal Herria ===
* [[Martxoaren 16]]a - [[2024ko Arabako Bertsolari Txapelketa]]ren finala: [[Aroa Arrizubieta]] izan zen aurrenekoz txapelduna.
* [[Martxoaren 14]]tik [[martxoaren 24]]ra [[2024ko Korrika|23. Korrika]] ospatu zen. [[Irun|Irunen]] abiatu eta [[Baiona|Baionan]] amaitu zen.
* [[Ekainaren 20]]a – [[Juan Carlos Pérez]] musikariak [[Saturraran (opera)|Saturraran]] opera, "Libreak izaten irakatsi zigun belaunaldi galduari egindako omenaldia" [[Bilbo]]ko [[Arriaga antzokia]]n aurkeztu zuen. Libretoa [[Kirmen Uribe]]rena da.
* [[Urriaren 12]]a – Urriaren 18 arte [[Donostia]]ko [[Kontxa]]ko hondartzan [[Iruña Cormenzana]] artista iruindarrak ''[[EskuBideak]]'' [[arte galkor]]raren interbentzioa egin zuen.
* [[Azaroaren 4]]a – [[Azpeitia]]n [[Mendietxe museoa]] inauguratu zen.
=== Mundua ===
* [[Martxoaren 10]]a – [[96. Oscar Sariak|96. Oscar Sarien ekitaldia]] ospatu zen [[Hollywood]]eko [[Dolby Theatre|Dolby Antzokia]]n. ''[[Oppenheimer (filma)|Oppenheimer]]'' filmak zituen izendapen gehien, hamahiru, eta Sari gehien ere film berak eskuratu zituen, zazpi.
== Zientzia eta teknologia ==
* [[2024 klima aldaketan]]
=== Euskal Herria ===
* [[Abuztuaren 16]]a – [[Lur-1 satelitea]], osorik Euskal Herrian egindako lehenengoa, 20:56an zirenean, [[AEB]]ko [[Kalifornia]]tik espazioratu zuten.
== Kirolak ==
=== Euskal Herria ===
* [[Martxoaren 30]]a - [[2024ko Miguel Indurain Sari Nagusia]]: [[Brandon McNulty]] irabazle.
* [[Apirilaren 6]]a - [[2024ko Euskal Herriko Itzulia]]: [[Juan Ayuso]] irabazle.
* [[Apirilaren 6]]a - [[Athletic]]ek bere 25. kopa lortu zuen, [[Reial Club Deportiu Mallorca|R.C.D. Mallorca]]ren aurkako [[2024ko futboleko Errege Kopako finala|finaleko luzapenean 1-1 amaitu eta penaltietan 4-2 irabazita]].
* [[Maiatzaren 12]]a - [[2024ko Euskal Herriko Emakumezkoen Itzulia]]: Garailea [[Demi Vollering]] nederlandarra izan zen; Lehenbiziko euskalduna [[Ane Santesteban]] izan zen, hamabosgarren postuan amaitu zelarik.
* [[Maiatzaren 26]]a - [[2024ko Eibarko Hiria Sari Nagusia]]: [[Yurani Blanco]] irabazle.
* [[Maiatzaren 26]]a - [[2024ko Nafarroako Itzulia]]: [[Alex Díaz Álvarez]] gipuzkoarra irabazle.
* [[Maiatzaren 26]]a - Hamaikagarren aldiz, [[Kilian Jornet]]ek [[Zegama-Aizkorri Maratoia]] irabazi zuen. Emakumezkoen artean, [[Sylvia Nordskar]] izan zen lehenengoa.
* [[Uztailaren 25]]a - [[2024ko Ordiziako Klasika]]: [[Jan Christen]] irabazle.
* [[Abuztuaren 10]]a - [[2024ko Donostia Klasikoa]]: [[Marc Hirschi]] irabazle.
* [[Abuztuaren 11]] - [[2024ko Getxoko Zirkuitua]]: [[Jon Barrenetxea]] irabazle.
* [[Irailaren 8]]a - [[2024ko Kontxako Bandera]]n [[Bermeo Urdaibai Arraun Elkartea]] (gizonezkoak) eta [[Donostia Arraun Lagunak]] (emakumezkoak) irabazle.
=== Mundua ===
* [[Martxoaren 10]]a - [[2024ko Tirreno-Adriatiko]]: [[Jonas Vingegaard]] irabazle.
* [[Martxoaren 10]]a - [[2024ko Paris-Niza]]: [[Matteo Jorgenson]] irabazle.
* [[Martxoaren 16]]a - [[2024ko Sei Nazioen Txapelketa]], [[Irlandako errugbi selekzioa|Irlandak]] 16. txapelketa eskuratu zuen.
* [[Martxoaren 16]]a - [[2024ko Milan-San Remo]]: [[Jasper Philipsen]] irabazle.
* [[Martxoaren 24]]a - [[2024ko Kataluniako Volta]]: [[Tadej Pogačar]] irabazle.
* [[Martxoaren 31]] - [[2024ko Flandriako Tourra]]: [[Mathieu van der Poel]] irabazle.
* [[Apirilaren 6]]a – [[2024ko Paris-Roubaix (emakumezkoen lasterketa)|2024ko emakumezkoen Paris-Roubaix]]: [[Lotte Kopecky]] irabazle.
* [[Apirilaren 7]]a – [[2024ko Paris-Roubaix]]: [[Mathieu van der Poel]] irabazle.
* [[Apirilaren 21]]a – [[2024ko Lieja-Bastogne-Lieja]]: [[Tadej Pogačar]] irabazle.
* [[Apirilaren 27]]a – [[2024ko Emakumezkoen Sei Nazioen Txapelketa]] bukatu zen. [[Ingalaterrako emakumezkoen errugbi selekzioa|Ingalaterra]] izan zen irabazlea.
* [[Apirilaren 28]]a – [[2024ko Turkiako Itzulia]]: [[Frank van den Broek]] irabazle.
* [[Maiatzaren 25]]a – [[2023–24ko Europako Errugbi Txapeldunen Kopa]]ren finala jokatu zen [[Londres]]ko [[Tottenham Hotspur Stadium]]en, [[Leinster Rugby|Leinsterren]] eta [[Stade Toulousain]]en artean; [[Tolosa Okzitania|Tolosarrak]] nagusitu ziren, 31 eta 22.
* [[Maiatzaren 26]]a – [[2024ko Italiako Giroa]] [[UAE Team Emirates]] taldeko [[Tadej Pogačar]] esloveniarrak irabazi zuen, honekin bere hirugarren [[Itzuli handi]]a lortu zuelarik.
* [[Ekainaren 17]]a – [[Boston Celtics]] saskibaloi taldeak aurtengo [[NBA]] ligako titulua irabazi zuen.
* [[Abuztuaren 9]]a - [[2024ko Burgosko Itzulia]]: [[Sepp Kuss]] irabazle.
* [[Abuztuaren 18]]a - [[2024ko Emakumezkoen Frantziako Tourra]]: [[Katarzyna Niewiadoma]] irabazle.
* [[Abuztuaren 18]]a - [[2024ko Poloniako Itzulia]]: [[Jonas Vingegaard]] irabazle.
* [[Urriaren 12]]a - [[2024ko Lombardiako Giroa]]: [[Tadej Pogačar]] irabazle.
* [[Urriaren 12]]tik – [[urriaren 19]]ra – [[Amerika Kopa (Bela)|Amerika Kopa]]: Royal New Zealand Yacht Squadron, ''Taihoro'' yatearekin, 7 garaipenengatik garaikurra atxiki du 2 garaipenera. Erronkaria INEOS Britannia da, ''Britannia RB3'' yatearekin.
== Jaiotzak ==
== Heriotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Marcia Garbey]], kubatar atleta (j. [[1949]]).
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Basdeo Panday]], [[Trinidad eta Tobago]]ko 5. lehen ministroa (j. [[1933]]).
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Niklaus Wirth]], suitzar informatikaria, hainbat [[programazio-lengoaia]]ren diseinatzailea, [[Pascal (programazio lengoaia)|Pascal]] barne (j. [[1934]]).
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Dong Yansheng]], txinatar hizkuntzalari eta itzultzailea (j. [[1937]]).
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Alberto Festa]], portugaldar futbolaria (j. [[1939]]).
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Juan Carlos Henao Pérez]], kolonbiar abokatua, jurista eta konstituzionalista (h. [[1959]]).
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Carmen Valero Omedes]], espainiar atleta (j. [[1955]]).
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Zvi Zamir]], israeldar militar eta espioia, [[Mosad]]eko zuzendaria (j. [[1925]]).
* [[Urtarrilaren 3]]a – [[Arévalo (umorista)|Arévalo]], espainiar umorista eta aktorea (j. [[1947]]).
* [[Urtarrilaren 3]]a – [[Ana Afonso]], portugaldar aktore eta modeloa (j. [[1976]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Felicia Abban]], Ghanako lehen emakume argazkilari profesionala (j. [[1935]]/[[1936|36]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Raymond Elena]], frantziar txirrindularia (j. [[1931]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Georgina Hale]], britainiar aktorea (j. [[1943]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Glynis Johns]], britainiar aktore, abeslari eta dantzaria (j. [[1923]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Christian Oliver]], alemaniar aktorea (j. [[1972]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[David Soul]], estatubatuar-britainiar aktore eta abeslaria (j. [[1943]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Tomonobu Yokoyama]], japoniar futbolaria (j. [[1985]]).
* [[Urtarrilaren 5]]a – [[Patxi Iturriotz]], donostiar politikari, irakasle eta [[ETA]]kidea (j. [[1937]]).
* [[Urtarrilaren 5]]a – [[Mário Zagallo]], brasildar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1931]]).
* [[Urtarrilaren 6]]a – [[Malcolm Price]], galestar errugbilaria (j. [[1937]]).
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Franz Beckenbauer|Franz Beckenbauer, ''Kaiserra'']], alemaniar futbolaren historiako jokalaririk onentzat hartua (j. [[1945]]).
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Francisca Ravestein]], herbeheretar politikaria (j. [[1952]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Frans Janssens]], belgikar futbolaria (j. [[1945]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Mari Carmen Montoya Azkuna]], bizkaitar farmazialari, ekintzaile eta aitzindaria (j. [[1926]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Ventura Pons]], kataluniar zinema zuzendaria, gidoigilea, ekoizlea eta antzerki zuzendaria (j. [[1945]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[José Ignacio Vegas]], arabar historialari eta arkeologoa (j. [[1934]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[JPR Williams]], galestar errugbilaria (j. [[1949]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Shahla Lahiji]], irandar idazle, argitaratzaile, itzultzaile eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea (j. [[1942]]).
* [[Urtarrilaren 9]]a – [[James Kottak]], estatubatuar bateria-jotzailea, ''[[Scorpions]]'' eta ''[[Kingdom Come]]'' taldeetako kidea (j. [[1962]]).
* [[Urtarrilaren 9]]a – [[Philippe Fanoko Kossi Kpodzro]], togoar elizgizon eta politikaria (j. [[1930]]).
* [[Urtarrilaren 10]]a – [[César Alierta]], espainiar enpresaburua (j. [[1945]]).
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Juri Solomin]], errusiar aktore eta zuzendaria (j. [[1935]]).
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Gloria Zuazola]], Uruguaiko euskal komunitateko kidea (j. [[1966]]).
* [[Urtarrilaren 13]]a – [[Stephen Laybutt]], australiar futbolaria (j. [[1977]]).
* [[Urtarrilaren 14]]a – [[Iñaki Beobide]], gipuzkoar kultura-sustatzaile, telebista-ekoizle eta [[Euskaltzain urgazleen zerrenda|Euskaltzain urgazlea]] (j. [[1934]]).
* [[Urtarrilaren 15]]a – [[Anita Sirgo]], asturiar ekintzaile komunista (j. [[1930]]).
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Trini Tinturé]], kataluniar komikilari eta ilustratzailea (j. [[1935]]).
* [[Urtarrilaren 19]]a – [[Jack Burke Jr.]], estatubatuar golflaria (j. [[1923]]).
* [[Urtarrilaren 19]]a – [[Toru Kawashima]], japoniar futbolaria (j. [[1970]]).
* [[Urtarrilaren 19]]a – [[Ester Xargay Melero]], kataluniar idazle, itzultzaile, bideoartista eta kultura ekintzailea (j. [[1960]]).
* [[Urtarrilaren 20]]a – [[Maite Idirin]], euskal abeslaria (j. [[1943]]).
* [[Urtarrilaren 20]]a – [[Norman Jewison]], kanadar zinema-zuzendaria, ekoizle eta aktorea (j. [[1926]]).
* [[Urtarrilaren 20]]a – [[Germán Uribe]], kolonbiar idazle, diplomazialari eta kazetaria (j. [[1943]]).
* [[Urtarrilaren 21]]a – [[Patxi Buldain]], nafar margolaria (j. [[1927]]).
* [[Urtarrilaren 22]]a – [[Arno Allan Penzias]], estatubatuar fisikaria, 1978ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1933]]).
* [[Urtarrilaren 22]]a – [[Anatoli Polyvoda]], sobietar ukrainar saskibaloi-jokalaria (j. [[1947]]).
* [[Urtarrilaren 22]]a – [[Luigi Riva]], ''Rombo di Tuono'', italiar futbolaria (j. [[1944]]).
* [[Urtarrilaren 24]]a – [[Carl Andre]], estatubatuar eskultorea (j. [[1935]]).
* [[Urtarrilaren 24]]a – [[Jesse Jane]], estatubatuar aktore pornografikoa eta modelo erotikoa (j. [[1980]]).
* [[Urtarrilaren 24]]a – [[Navarre Scott Momaday]], [[Kiowa etnia|Kiowa]] nazioko estatubatuar idazlea, [[Pulitzer saria|Pulitzer sariduna]] (j. [[1934]]).
* [[Urtarrilaren 25]]a – [[Bhavatharini]], indiar abeslaria (j. [[1976]]).
* [[Urtarrilaren 26]]a – [[Aleksandr Suvorov (psikologoa)|Aleksandr Suvorov]], errusiar-sobietar psikologo eta irakaslea (j. [[1953]]).
* [[Urtarrilaren 27]]a – [[Sreela Majumdar]], indiar aktorea (j. [[1958]] edo [[1959]]).
* [[Urtarrilaren 29]]a – [[Hinako Ashihara]], japoniar mangaka (j. [[1974]]).
* [[Urtarrilaren 29]]a – [[Jandira Martini]], brasildar aktore, antzerkigile, zuzendari eta ekoizlea (j. [[1945]]).
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 1]]a – [[Michel Jazy]], frantziar atleta, distantzia ertain eta luzeko lasterketetan espezializatua (j. [[1936]]).
* [[Otsailaren 1]]a – [[Carl Weathers]], estatubatuar amerikar futboleko jokalari eta aktorea (j. [[1948]]).
* [[Otsailaren 2]]a – [[Don Murray]], estatubatuar aktorea (j. [[1929]]).
* [[Otsailaren 3]]a – [[Olga Ketonen]], finlandiar kazetaria (j. [[1964]]).
* [[Otsailaren 3]]a – [[Márcia Marinho]], brasildar politikari, mediku eta enpresaburua (j. [[1963]]).
* [[Otsailaren 3]]a – [[Viktor Emanuel Savoiakoa]], [[Italiako Erresuma]]ko azken printze oinordekoa (j. [[1937]]).
* [[Otsailaren 4]]a – [[Hage Geingob]], [[Namibia]]ko 3. presidentea (j. [[1941]]).
* [[Otsailaren 4]]a – [[Kurt Hamrin]], suediar futbolaria (j. [[1934]]).
* [[Otsailaren 4]]a – [[Barry John]], galestar errugbilaria, inoizko galestar errugbilari hoberenetakoa (j. [[1945]]).
* [[Otsailaren 5]]a – [[Dries van Agt]], [[Herbehereak|Herbehereetako]] lehen ministroa (j. [[1931]]).
* [[Otsailaren 5]]a – [[Michael Jayston]], ingeles aktorea (j. [[1935]]).
* [[Otsailaren 5]]a – [[Jean Malaurie]], frantziar antropologoa eta geografoa (j. [[1922]]).
* [[Otsailaren 5]]a – [[Gorka Setien]], euskal idazlea (j. [[1958]]).
* [[Otsailaren 6]]a – [[John Bruton]], irlandako [[Taoiseach]]a (j. [[1947]]).
* [[Otsailaren 6]]a – [[Seiji Ozawa]], japoniar orkestra-zuzendaria (j. [[1935]]).
* [[Otsailaren 6]]a – [[Sebastián Piñera]], [[Txile]]ko presidentea (j. [[1949]]).
* [[Otsailaren 7]]a – [[Diana Carnero]], ekuadortar politikaria (j. [[1995]]).
* [[Otsailaren 7]]a – [[José Luis Maiztegi]], gipuzkoar futbolaria (j. [[1939]]).
* [[Otsailaren 8]]a – [[Virginia Beavert]], estatubatuar hizkuntzalaria (j. [[1921]]).
* [[Otsailaren 8]]a – [[Charlotte Froese Fischer]], kanadar-estatubatuar matematikari eta informatikaria (j. [[1929]]).
* [[Otsailaren 9]]a – [[Robert Badinter]], frantziar abokatu eta politikaria (j. [[1928]]).
* [[Otsailaren 10]]a – [[Edward Lowassa]], [[Tanzania]]ko lehen ministroa (j. [[1953]]).
* [[Otsailaren 11]] – [[Gabriel Ferraté Pascual]], kataluniar ingeniari industrial eta nekazaritzako peritua (j. [[1932]]).
* [[Otsailaren 11]] – [[Kelvin Kiptum]], kenyar atleta (j. [[1999]]).
* [[Otsailaren 11]] – [[Isabel Mijares]], espainiar enologoa, kimikaria eta idazlea (j. [[1942]]).
* [[Otsailaren 13]]a – [[Aletta Bezuidenhout]], kenyar-hegoafrikar aktore, zinemagile eta antzerkigilea (j. [[1949]]).
* [[Otsailaren 13]]a – [[Robert Varnajo]], frantziar txirrindularia (j. [[1929]]).
* [[Otsailaren 14]]a – [[Annick Balley]], benindar kazetaria (j. [[1964]]).
* [[Otsailaren 14]]a - [[Camila Cañeque]], kataluniar artista kontzeptuala eta filosofoa (j. [[1984]]).
* [[Otsailaren 16]]a – [[Aleksei Navalni]], errusiar politikaria eta ustelkeriaren aurkako ekintzailea (j. [[1976]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Anjana Bhowmik]], indiar aktorea (j. [[1944]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Johan Galtung]], norvegiar soziologo eta matematikaria (j. [[1930]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Manu Sagastume]], nafar musikaria eta musika ikerlaria (j. [[1945]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Juan Maria Uriarte]], bizkaitar elizgizona, [[Donostiako elizbarrutia|Donostiako]] [[apezpiku]] izandakoa (j. [[1933]]).
* [[Otsailaren 18]]a – [[María Eugenia Aubet]], kataluniar arkeologo eta historialaria, arkeologia feniziar-punikoan espezializatua (j. [[1944]]).
* [[Otsailaren 18]]a – [[Ira von Fürstenberg]], italiar ''socialite'' eta antzezlea (j. [[1940]]).
* [[Otsailaren 19]]a – [[Alejandro Echevarría]], [[Mediaset España]]ren exekutibo nagusia (j. [[1942]]).
* [[Otsailaren 20]]a – [[Andreas Brehme]], alemaniar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1960]]).
* [[Otsailaren 20]]a – [[Vasile Dîba]], errumaniar kanoalaria (j. [[1954]]).
* [[Otsailaren 21]]a – [[Roger Guillemin]], frantziar-estatubatuar mediku endokrinologoa (j. [[1924]]).
* [[Otsailaren 21]]a – [[Micheline Presle]], frantziar aktorea (j. [[1922]]).
* [[Otsailaren 23]]a – [[Irene Camber]], italiar eskrimalaria (j. [[1926]]).
* [[Otsailaren 23]]a – [[Claude Montana]], frantziar jostuna eta diseinatzailea (j. [[1947]]).
* [[Otsailaren 24]]a – [[Juana Bacallao|Neris Amelia Martínez Salazar, ''Juana Bacallao'']], kubatar abeslari eta musikaria (j. [[1925]]).
* [[Otsailaren 26]]a – [[Jacob Rothschild]], britainiar bankari eta politikaria (j. [[1936]]).
* [[Otsailaren 27]]a – [[Ellen Bernstein]], estatubatuar errabino eta ekologista (j. [[1953]]).
* [[Otsailaren 28]]a – [[Nikolai Ryzhkov]], [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasuneko]] lehen ministroa (j. [[1929]]).
* [[Otsailaren 29]]a – [[Brian Mulroney]], [[Kanada]]ko lehen ministroa (j. [[1939]]).
* [[Otsailaren 29]]a – [[Ali Hassan Mwinyi]], [[Tanzania]]ko 2. presidentea (j. [[1925]]).
* [[Otsailaren 29]]a – [[Taviani anaiak|Paolo Taviani]] , italiar zinema zuzendaria (j. [[1931]]).
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 1]]a – [[Iris Apfel]], estatubatuar enpresaburu, barne-diseinatzaile eta moda ikonoa (j. [[1921]]).
* [[Martxoaren 1]]a – [[Akira Toriyama]], japoniar [[mangaka]] (j. [[1955]]).
* [[Martxoaren 3]]a – [[Agbéyomé Kodjo]], [[Togo]]ko lehen ministroa (j. [[1954]]).
* [[Martxoaren 4]]a – [[Barbara Balzerani]], [[Brigada Gorriak]] talde armatu komunistako buruzagia eta idazlea (j. [[1949]]).
* [[Martxoaren 4]]a – [[Francisco Javier Errázuriz Talavera]], txiletar enpresario eta politikaria (j. [[1942]]).
* [[Martxoaren 4]]a – [[Elżbieta Starosławska]], poloniar medikua (j. [[1952]]).
* [[Martxoaren 4]]a – [[Tarako (aktorea)|Tarako]], japoniar aktore, bikoiztaile eta abeslaria (j. [[1960]]).
* [[Martxoaren 5]]a – [[Dagmar Loe]], norvegiar kazetaria (j. [[1923]]).
* [[Martxoaren 8]]a – [[José María Benavides]], gipuzkoar kirolaria, [[bela]]ren klase askotan aditua, eta idazlea (j. [[1945]]).
* [[Martxoaren 8]]a – [[Herbert Kroemer]], alemaniar-estatubatuar fisikaria, 2000ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1928]]).
* [[Martxoaren 8]]a – [[Estrela Novais]], portugaldar aktorea (j. [[1953]]).
* [[Martxoaren 8]]a – [[Dolly Sohi]], indiar aktorea (j. [[1975]]).
* [[Martxoaren 9]]a – [[Mayte Carol]], mexikar aktore eta enpresaburua (j. [[1941]]).
* [[Martxoaren 9]]a – [[Malcolm Holcombe]], estatubatuar egile abeslaria (j. [[1955]]).
* [[Martxoaren 10]]a – [[Percy Adlon]], alemaniar zinema-zuzendari, gidoigile eta ekoizlea (j. [[1935]]).
* [[Martxoaren 11]] – [[Lisa Larson]], suediar zeramikari eta diseinatzailea (j. [[1931]]).
* [[Martxoaren 13]]a – [[Bizente Larrea]], bizkaitar eskultorea (j. [[1934]]).
* [[Martxoaren 13]]a – [[Sylvain Luc]], lapurtar jazz gitarra-jotzailea, egungo Euskal Herriko [[jazz]] musikaririk garrantzitsuentzat joa (j. [[1965]]).
* [[Martxoaren 13]]a – [[Montse Miralles i Brugués]], kataluniar aktore, bikoiztaile, antzerki zuzendari eta gidoilaria (j. [[1956]]).
* [[Martxoaren 13]]a – [[Neofito Bulgariakoa]], [[Bulgariako Eliza Ortodoxo]]ko patriarka (j. [[1945]]).
* [[Martxoaren 14]]a – [[Léon Semmeling]], flandriar futbolaria (j. [[1940]]).
* [[Martxoaren 18]]a – [[Thomas P. Stafford]], estatubatuar astronauta (j. [[1930]]).
* [[Martxoaren 19]]a – [[M. Emmet Walsh]], estatubatuar aktorea (j. [[1935]]).
* [[Martxoaren 23]]a – [[Maurizio Pollini]], italiar piano-jotzailea (j. [[1942]]).
* [[Martxoaren 23]]a – [[Silvia Tortosa]], kataluniar antzezle eta telebista aurkezlea (j. [[1947]]).
* [[Martxoaren 24]]a – [[Julian Elorza Gorosabel]], gipuzkoar matematikaria (j. [[1935]]).
* [[Martxoaren 24]]a – [[Péter Eötvös]], hungariar konpositore, orkestra zuzendari eta irakaslea (j. [[1944]]).
* [[Martxoaren 24]]a – [[Brigitte García]], ekuadortar erizain eta politikaria (j. [[1997]]).
* [[Martxoaren 24]]a – [[Zoila Quiñones]], mexikar aktorea (j. [[1940]]).
* [[Martxoaren 25]]a – [[Elisabeth Guttenberger]], [[Auschwitz|Auschwitz-Birkenau]]-tik bizirik atera zen emakume [[Erromani|ijitoa]] (j. [[1926]]).
* [[Martxoaren 26]]a – [[Richard Serra]], estatubatuar eskultore [[Minimalismo|minimalista]] (j. [[1938]]).
* [[Martxoaren 27]]a – [[Daniel Kahneman]], estatubatuar psikologo, ekonomista eta unibertsitateko irakaslea, 2002ko [[Ekonomiako Nobel Saria]] (j. [[1934]]).
* [[Martxoaren 27]]a – [[Anita Dolly Panek]], poloniar-brasildar biokimikaria (j. [[1930]]).
* [[Martxoaren 28]]a – [[Anna Pérez Pagès]], kataluniar kazetaria (j. [[1974]]).
* [[Martxoaren 29]]a – [[Jules Ajodhia]], surinamdar politikaria (j. [[1945]]).
* [[Martxoaren 29]]a – [[Gerry Conway (musikaria)|Gerry Conway]], ingeles musikaria, [[Jethro Tull]] eta [[Fairport Convention]] taldeetako kidea (j. [[1947]]).
* [[Martxoaren 29]]a – [[Louis Gossett Jr.]], estatubatuar aktorea (j. [[1936]]).
* [[Martxoaren 30]]a – [[Quisqueya Henríquez]], kubatar-dominikar artista eta irakaslea (j. [[1966]]).
* [[Martxoaren 31]] – [[Tadeusz Kusy]], poloniar-afrikaerditar elizgizona (j. [[1951]]).
* [[Martxoaren 31]] – [[Barbara Rush]], estatubatuar aktorea (j. [[1927]]).
* [[Martxoaren 31]] – [[Nijolė Sadūnaitė]], lituaniar moja eta disidentea (j. [[1938]]).
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 1]]a – [[Aureli Argemi]], ''[[CIEMEN]]'' erakundearen sortzaile eta lehendakaria (j. [[1936]]).
* [[Apirilaren 1]]a – [[Gisela Gaytán]], mexikar politikaria (j. [[1986]]).
* [[Apirilaren 2]]a – [[John Barth]], estatubatuar idazle [[Postmodernismo|postmodernista]] (j. [[1930]]).
* [[Apirilaren 2]]a – [[Maryse Condé]], idazlea, feminista eta [[Karibea (eskualdea)|Karibeko]] kultura afrikarraren zabalkundeko ekintzailea (j. [[1934]]).
* [[Apirilaren 2]]a – [[Zhang Lixiong]], txinatar politikari eta militarra (j. [[1913]]).
* [[Apirilaren 3]]a – [[Vitus Huonder]], suitzar elizgizona (j. [[1942]]).
* [[Apirilaren 3]]a – [[Sándor Müller]], hungariar futbolaria (j. [[1948]]).
* [[Apirilaren 3]]a – [[Muñequita Milly|Flor Sheiza Quispe Sucapura, ''Muñequita Milly'']], perutar abeslaria (j. [[2000]]).
* [[Apirilaren 3]]a – [[Vera Tschechowa]], alemaniar aktorea eta zinema ekoizlea (j. [[1940]]).
* [[Apirilaren 4]]a – [[Zsuzsa Ferge]], hungariar soziologo eta estatistikaria (j. [[1931]]).
* [[Apirilaren 4]]a – [[Adela Montes]], argentinar kazetaria (j. [[1928]]).
* [[Apirilaren 4]]a – [[Vytautė Žilinskaitė]], lituaniar idazlea (j. [[1930]]).
* [[Apirilaren 5]]a – [[Mahammed Dionne]], [[Senegal]]go lehen ministroa (j. [[1959]]).
* [[Apirilaren 5]]a – [[Márcia Denser]], brasildar idazle eta kazetaria (j. [[1957]]).
* [[Apirilaren 6]]a – [[María del Carmen Farías]], mexikar aktorea (j. [[1944]]).
* [[Apirilaren 7]]a – [[Lori eta George Schappell]], estatubatuar biki siamdarrak (j. [[1961]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Aderounmu Adejumoke]], nigeriar aktorea (j. [[1984]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Lindita Ahmeti]], albaniar-mazedoniar poeta eta itzultzailea (j. [[1973]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Jose Antonio Ardanza]], [[Eusko Jaurlaritzako lehendakaria|Eusko Jaurlaritzako 4. lehendakaria]] (j. [[1941]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[André Boniface]], frantziar errugbi jokalaria (j. [[1934]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Peter Higgs]], britainiar fisikaria, 2013ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1929]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Ann Trevenen Jenkin]], kornuallestar aktibista, liburuzain, irakasle eta idazlea (j. [[1930]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Melitha Sidabutar]], indonesiar abeslaria (j. [[2001]]).
* [[Apirilaren 9]]a – [[Vladimir Aksionov]], sobietar kosmonauta (j. [[1935]]).
* [[Apirilaren 9]]a – [[Jaime de Armiñán]], espainiar antzerki idazle, gidoigile eta zinemagilea (j. [[1927]]).
* [[Apirilaren 9]]a – [[Maria Aro]], finlandiar aktorea (j. [[1942]]).
* [[Apirilaren 9]]a – [[Saratu Gidado]], nigeriar aktorea (j. [[1968]]).
* [[Apirilaren 10]]a – [[Thelma Dorantes]], mexikar aktorea (j. [[1949]]).
* [[Apirilaren 10]]a – [[O. J. Simpson]], estatubatuar futbolaria eta aktorea, emazte ohiaren eta lagunaren hilketengatik espetxeratua (j. [[1947]]).
* [[Apirilaren 11]] – [[Juan Jose Araolaza]], gipuzkoar euskaltzalea eta podologoa (j. [[1943]]).
* [[Apirilaren 11]] – [[Shigeharu Ueki]], japoniar futbolaria (j. [[1954]]).
* [[Apirilaren 12]]a – [[Roberto Cavalli]], italiar moda-diseinatzaile eta asmatzailea (j. [[1940]]).
* [[Apirilaren 12]]a – [[Eleanor Coppola]], estatubatuar dokumentalgile, artista eta idazlea (j. [[1936]]).
* [[Apirilaren 12]]a – [[Olga Fikotová]], txekiar-estatubatuar disko jaurtitzailea (j. [[1932]]).
* [[Apirilaren 12]]a – [[Osvalinda Alves Pereira]], brasildar ekologista (j. [[1968]]).
* [[Apirilaren 13]]a – [[Joanna Dworakowska]], poloniar xakelaria (j. [[1978]]).
* [[Apirilaren 14]]a – [[Anna-Maria Osipow]], finlandiar eskultore eta zeramikaria (j. [[1935]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[Ricardo de Ángel]], bizkaitar legelari eta abokatua (j. [[1942]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[Bernard Goity]], euskal legelaria eta apaiz katolikoa (j. [[1926]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[Bernd Hölzenbein]], alemaniar futbolaria (j. [[1946]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[R. Indira Kumari]], indiar politikaria (j. [[1951]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[Josip Manolić]], [[Kroazia]]ko lehen ministroa (j. [[1920]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[Naomi Polani]], israeldar zuzendari, abeslari, ekoizle, aktore eta dantzaria (j. [[1927]]).
* [[Apirilaren 18]]a – [[Dickey Betts]], estatubatuar gitarra-jotzaile, abeslari eta egile abeslaria, [[The Allman Brothers Band]] sortzaileetako bat (j. [[1943]]).
* [[Apirilaren 19]]a – [[Daniel Dennett]], estatubatuar filosofo eta idazlea (j. [[1942]]).
* [[Apirilaren 19]]a – [[Naomy]], errumaniar abeslari, kantugile eta aktorea (j. [[1977]]).
* [[Apirilaren 20]]a – [[Gediminas Kirkilas]], [[Lituania]]ko lehen ministroa (j. [[1951]]).
* [[Apirilaren 21]]a – [[Ana Estrada]], perutar psikologo eta aktibista (j. [[1976]]).
* [[Apirilaren 23]]a – [[Yukio Kasaya]], japoniar eski-jauzilaria (j. [[1943]]).
* [[Apirilaren 23]]a – [[Itxaso Mardones]], arabar kazetaria (j. [[1979]]).
* [[Apirilaren 23]]a – [[Ro Jai-bong]], [[Hego Korea]]ko lehen ministroa (j. [[1936]]).
* [[Apirilaren 24]]a – [[Mike Pinder]], ingeles rock musikaria, [[The Moody Blues]] taldeko kide sortzailea (j. [[1941]]).
* [[Apirilaren 25]]a – [[Laurent Cantet]], frantziar zinema zuzendari, argazkilari eta gidoigilea (j. [[1961]]).
* [[Apirilaren 26]]a – [[Umm Fahad]], irakiar Interneteko ospetsua (j. [[1996]]).
* [[Apirilaren 27]]a – [[Francisco Rico Manrique]], kataluniar filologoa (j. [[1942]]).
* [[Apirilaren 28]]a – [[Luz Fandiño]], galiziar idazle, poeta eta aktibista (j. [[1931]]).
* [[Apirilaren 30]]a – [[Paul Auster]], estatubatuar eleberrigilea (j. [[1947]]).
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 1]]a – [[Victoria Prego]], espainiar kazetaria (j. [[1948]]).
* [[Maiatzaren 1]]a – [[Richard Tandy]], ingeles teklatu-jotzailea, ''[[Electric Light Orchestra]]'' taldeko kidea (j. [[1948]]).
* [[Maiatzaren 2]]a – [[Sjoukje Dijkstra]], herbeheretar izotz gaineko patinatzaile artistikoa (j. [[1942]]).
* [[Maiatzaren 2]]a – [[Manca Košir]], esloveniar kazetari, filologo, politikari eta aktorea (j. [[1948]]).
* [[Maiatzaren 2]]a – [[Eloína Suárez Suárez]], espainiar politikaria (j. [[1922]]).
* [[Maiatzaren 3]]a – [[Imerio Massignan]], italiar txirrindularia (j. [[1937]]).
* [[Maiatzaren 4]]a – [[Carola Miró i Bedós]], kataluniar maistra (j. [[1965]]).
* [[Maiatzaren 4]]a – [[Frank Stella]], estatubatuar artista (j. [[1936]]).
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Alena Bláhová]], txekiar kazetari eta itzultzailea (j. [[1954]]).
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Bernard Hill]], ingeles aktorea (j. [[1944]]).
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Etelka Kenéz Heka]], hungariar poeta, idazle eta abeslaria (j. [[1936]]).
* [[Maiatzaren 5]]a – [[César Luis Menotti]], argentinar futbolari eta futbol entrenatzailea (j. [[1938]]).
* [[Maiatzaren 6]]a – [[Kristin Hallenga]], ingeles kazetari, filantropo eta aktibista (j. [[1985]]).
* [[Maiatzaren 6]]a – [[Kanakalatha]], indiar aktorea (j. [[1960]]).
* [[Maiatzaren 6]]a – [[Bernard Pivot]], frantziar literatura-kritikaria (j. [[1935]]).
* [[Maiatzaren 7]]a – [[Steve Albini]], estatubatuar musikaria, disko-ekoizlea, audio-ingeniaria eta musika-kazetaria (j. [[1962]]).
* [[Maiatzaren 7]]a – [[Antonio Fernández Alba]], espainiar arkitektoa (j. [[1927]]).
* [[Maiatzaren 7]]a – [[Jan Ptaszyn Wróblewski]], poloniar musikari eta musikagile, saxofoi-jotzaile eta big band zuzendaria (j. [[1936]]).
* [[Maiatzaren 8]]a – [[John Barbata]], estatubatuar bateria-jorzailea (j. [[1945]]).
* [[Maiatzaren 9]]a – [[Roger Corman]], estatubatuar kultuzko zinema ekoizle eta zuzendaria (j. [[1926]]).
* [[Maiatzaren 9]]a – [[Ivan Ivanji]], serbiar eleberrigilea (j. [[1929]]).
* [[Maiatzaren 10]]a – [[Jim Simons]], estatubatuar matematikari, akademiko, finantza-merkatari, funtsen agente, burtsa-artekari, inbertitzaile eta filantropoa (j. [[1938]]).
* [[Maiatzaren 11]] – [[Mary Wells Lawrence]], estatubatuar publizista (j. [[1928]]).
* [[Maiatzaren 12]]a – [[Amália Barros]], brasildar kazetari eta politikaria (j. [[1985]]).
* [[Maiatzaren 12]]a – [[Mark Damon]], estatubatuar aktore eta zinema ekoizlea (j. [[1933]]).
* [[Maiatzaren 12]]a – [[Javier Manterola]], nafar ingeniari-zibila, [[zubi]]ak diseinatzean aditua (j. [[1936]]).
* [[Maiatzaren 13]]a – [[Birubala Rabha]], indiar aktibista (j. [[1954]]).
* [[Maiatzaren 13]]a – [[Lucien Mias]], frantziar errugbilaria (j. [[1930]]).
* [[Maiatzaren 13]]a – [[Alice Munro]], kanadar idazlea, 2013ko [[Literaturako Nobel Saria]] (j. [[1931]]).
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Netiporn Sanesangkhom]], thailandiar ekintzaile politikoa (j. [[1995]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Montserrat Casas i Soldevila]], kataluniar moja klaratarra (j. [[1933]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Dabney Coleman]], estatubatuar aktorea (j. [[1932]]).
* [[Maiatzaren 17]]a – [[Sid Going]], zeelandaberritar errugbilaria (j. [[1943]]).
* [[Maiatzaren 17]]a – [[Roberta Marrero]], kanariar artista plastikoa, idazlea eta abeslaria (j. [[1972]]).
* [[Maiatzaren 18]]a – [[Tony O'Reilly]], irlandar errugbilari eta negozio-gizona (j. [[1936]]).
* [[Maiatzaren 18]]a – [[Marija Ruljancic]], kroaziar-australiar ehun urteduna (j. [[1913]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[Kwassi Klutse]], [[Togo]]ko lehen ministroa (j. [[1945]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[Ebrahim Raisi]], [[Iran]]go presidentea (j. [[1960]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[Harrison White]], estatubatuar soziologoa, [[Sare sozialen analisia|gizarte-sareen analisiaren]] aitzindarietakoa (j. [[1930]]).
* [[Maiatzaren 20]]a – [[Karl-Heinz Schnellinger]], alemaniar futbolaria (j. [[1939]]).
* [[Maiatzaren 21]]a – [[Jan A. P. Kaczmarek]], poloniar soinu-banden musikagilea (j. [[1953]]).
* [[Maiatzaren 21]]a – [[Heljä Liukko-Sundström]], finlandiar zeramikari eta haur literaturako idazlea (j. [[1938]]).
* [[Maiatzaren 22]]a – [[Silvia Reyes]], kanariar eta kataluniar aktibista trans (j. [[1949]]).
* [[Maiatzaren 22]]a – [[David Wilkie (igerilaria)|David Wilkie]], eskoziar igerilaria (j. [[1954]]).
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Caleb Carr]], estatubatuar idazlea (j. [[1955]]).
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Ángeles Flórez Peón]], Asturiasko Gazte Sozialisten lehendakaria, bizirik dagoen [[Espainia|Espainiako]] azken [[Milizia|miliziano]] sozialistatzat joa (j. [[1918]]).
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Morgan Spurlock]], estatubatuar dokumental egile, umorista, telebista ekoizle eta gidoigilea (j. [[1970]]).
* [[Maiatzaren 24]]a – [[Doug Ingle]], estatubatuar abeslari eta musikaria, ''[[Iron Butterfly]]'', taldeko sortzailea (j. [[1945]]).
* [[Maiatzaren 24]]a – [[Janusz Edmund Zimniak]], poloniar elizgizon katolikoa (j. [[1933]]).
* [[Maiatzaren 25]]a – [[Richard M. Sherman]], estatubatuar abesti egilea (j. [[1928]]).
* [[Maiatzaren 26]]a – [[Ludwika Wujec]], poloniar fisikari, irakasle eta politikaria (j. [[1941]]).
* [[Maiatzaren 28]]a – [[Naďa Hynková Dingová]], txekiar interpretea (j. [[1975]]).
* [[Maiatzaren 29]]a – [[Anastasia Zavorotniuk]], errusiar aktore eta telebista aurkezlea (j. [[1971]]).
* [[Maiatzaren 30]]a – [[Nora Cortiñas]], gizarte psikologoa eta Argentinako giza eskubideen defentsaren aldeko militantea, [[Maiatzaren Plazako Amak|Maiatzaren Plazako Amen]] sortzaileetako bat (j. [[1930]]).
* [[Maiatzaren 30]]a – [[Joana Maria Escartín Bisbal]], espainiar historialari eta irakaslea (j. [[1968]]).
* [[Maiatzaren 31]] – [[João Justino Amaral dos Santos|João Justino Amaral dos Santos, ''Amaral'']], brasildar futbolaria (j. [[1954]]).
* [[Maiatzaren 31]] – [[Berthé Aïssata Bengaly]], maliar nutrizionista eta politikaria (j. [[1957]]).
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 2]]a – [[Carl Cain]], estatubatuar saskibaloi jokalaria (j. [[1934]]).
* [[Ekainaren 2]]a – [[Javier Erice]], nafar politikari eta medikua, [[Iruñeko alkateen zerrenda|Iruñeko alkate]]a (j. [[1928]]).
* [[Ekainaren 2]]a – [[Janis Paige]], estatubatuar abeslari eta aktorea (j. [[1922]]).
* [[Ekainaren 3]]a – [[Erramun Baxok]], baxenafar soziolinguista eta hizkuntzalaria (j. [[1928]]).
* [[Ekainaren 3]]a – [[Brigitte Bierlein]], [[Austria]]ko kantzilerra (j. [[1949]]).
* [[Ekainaren 4]]a – [[Karin Gundersen]], norvegiar itzultzaile eta irakaslea (j. [[1944]]).
* [[Ekainaren 5]]a – [[Ben Vautier]], suitzar jatorriko frantziar artista (j. [[1935]]).
* [[Ekainaren 6]]a – [[Fumihiko Maki]], japoniar arkitektoa (j. [[1928]]).
* [[Ekainaren 6]]a – [[Sergei Novikov]], errusiar matematikaria (j. [[1938]]).
* [[Ekainaren 7]]a – [[William Anders]], estatubatuar pilotu militar, ingeniari elektriko, ingeniari nuklear, [[NASA]]ko astronauta, hegazkinlari eta diplomazialaria (j. [[1933]]).
* [[Ekainaren 7]]a – [[Hermína Franková]], txekiar idazle eta gidoilaria (j. [[1928]]).
* [[Ekainaren 8]]a – [[Antxon Elosegi Vitoria]], gipuzkoar kultur eta jai ekintzailea (j. [[1932]]).
* [[Ekainaren 8]]a – [[Nanae Sasaya]], japoniar mangaka (j. [[1950]]).
* [[Ekainaren 9]]a – [[Lynn Conway]], estatubatuar informatikari, ingeniari elektriko, asmatzaile eta pertsona transgeneroen aldeko ekintzailea (j. [[1938]]).
* [[Ekainaren 9]]a – [[Yoshiko Kuga]], japoniar aktorea (j. [[1931]]).
* [[Ekainaren 9]]a – [[Barbara Repetto]], italiar politikaria (j. [[1947]]).
* [[Ekainaren 10]]a – [[Saulos Chilima]], [[Malawi]]ko presidenteordea (j. [[1973]]).
* [[Ekainaren 10]]a – [[Patricia Shanil Muluzi]], malawiar politikari eta lehen dama (j. [[1964]]).
* [[Ekainaren 10]]a – [[Trinitat Neras i Plaja]], kataluniar enpresaburu eta politikaria (j. [[1941]]).
* [[Ekainaren 10]]a – [[Anetta Sidorova]], errusiar-sobietar kazetari eta politikaria (j. [[1939]]).
* [[Ekainaren 10]]a – [[Maria Josep Udina i Abelló]], kataluniar pedagogo, politikari, idazle eta esperantista (j. [[1940]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Cristino Seriche Bioko]], [[Ekuatore Ginea]]ko Errepublikako lehen ministroa (j. [[1940]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Ruth Stiles Gannett]], estatubatuar idazlea (j. [[1923]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Françoise Hardy]], frantziar abeslari eta antzezlea (j. [[1944]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Tony Lo Bianco]], estatubatuar aktorea (j. [[1936]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Violet Neilson]], jamaikar politikari eta irakaslea (j. [[1931]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Ángel Vallejo]], arabar mendizalea (j. [[1942]]).
* [[Ekainaren 12]]a – [[Fernando José de França Dias Van-Dúnem]], [[Angola]]ko lehen ministroa (j. [[1934]]).
* [[Ekainaren 12]]a – [[Jerry West]], NBAko estatubatuar saskibaloi-jokalaria (j. [[1938]]).
* [[Ekainaren 14]]a – [[Julio Eugi]], nafar apaiz katolikoa, Opus Deiko Prelaturaren partaidea, idazlea eta eliz epailea (j. [[1944]]).
* [[Ekainaren 14]]a – [[Jean Succar Kuri]], mexikar enpresaburua (j. [[1944]]).
* [[Ekainaren 15]]a – [[Jadallah Azzuz at-Talhi]], [[Libia]]ko lehen ministroa (j. [[1939]]).
* [[Ekainaren 15]]a – [[Maria Quintans]], portugaldar poeta eta antzerkigilea (j. [[1955]]).
* [[Ekainaren 16]]a – [[Paul Chemetov]], frantziar arkitektoa (j. [[1928]]).
* [[Ekainaren 16]]a – [[Koldobika Jauregi (eskultorea)|Koldobika Jauregi]], gipuzkoar eskultore [[Minimalismo|minimalista]] (j. [[1959]]).
* [[Ekainaren 16]]a – [[Bob Schul]], estatubatuar atleta, olinpiar txapelduna (j. [[1937]]).
* [[Ekainaren 18]]a – [[Anouk Aimée]], frantziar aktorea (j. [[1932]]).
* [[Ekainaren 18]]a – [[Stojan Andov]], [[Ipar Mazedonia]]ko bitarteko presidentea (j. [[1935]]).
* [[Ekainaren 18]]a – [[Sara Facio]], argentinar argazkilaria (j. [[1932]]).
* [[Ekainaren 18]]a – [[Willie Mays]], estatubatuar beisbol jokalaria, historiako hoberenetarikoa (j. [[1931]]).
* [[Ekainaren 19]]a – [[Kike Diaz de Rada]], gipuzkoar aktorea (j. [[1959]]).
* [[Ekainaren 20]]a – [[Donald Sutherland]], kanadar aktorea (j. [[1935]]).
* [[Ekainaren 20]]a – [[Margarita Voites]], estoniar opera abeslaria (j. [[1936]]).
* [[Ekainaren 20]]a – [[Phuntsok Wangchuk]], tibetar ekintzaile politikoa (j. [[1973]]).
* [[Ekainaren 22]]a – [[Kamala Hampana]], indiar idazle eta irakaslea (j. [[1935]]).
* [[Ekainaren 25]]a – [[Ana María Briongos]], kataluniar idazlea (j. [[1946]]).
* [[Ekainaren 25]]a – [[Mícheál Ó Muircheartaigh]], irlandar [[Joko gaelikoak|Joko Gaelikoetako]] telebista eta irratiko esataria (j. [[1930]]).
* [[Ekainaren 25]]a – [[José Antonio Urtiaga]], gipuzkoar futbolaria (j. [[1942]]).
* [[Ekainaren 27]]a – [[Cristina Alberdi]], sevillar abokatu eta politikaria (j. [[1946]]).
* [[Ekainaren 28]]a – [[Txema Blasco]], arabar aktorea (j. [[1941]]).
* [[Ekainaren 28]]a – [[Mohamed Osman Jawari]], [[Somalia]]ko bitarteko presidentea (j. [[1945]]).
* [[Ekainaren 29]]a – [[Lalla Latifa Amahzoune]], [[Maroko]]ko printzesa ezkontidea (j. [[1946]]).
* [[Ekainaren 29]]a – [[Lídia Quinan]], brasildar erizain, enpresaburu eta politikaria (j. [[1937]]).
* [[Ekainaren 29]]a – [[Anahit Txarents]], armeniar literatura kritikaria (j. [[1935]]).
* [[Ekainaren 30]]a – [[Gilbert Desmet]], belgikar txirrindularia (. [[1931]]).
* [[Ekainaren 30]]a – [[Maria Rosaria Omaggio]], italiar aktore eta idazlea (j. [[1954]]).
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 1]]a – [[Ismail Kadare]], albaniar idazlea (j. [[1936]]).
* [[Uztailaren 2]]a – [[Comunardo Niccolai]], italiar futbolaria (j. [[1946]]).
* [[Uztailaren 3]]a – [[Justo Beramendi]], espainiar historialaria (j. [[1941]]).
* [[Uztailaren 3]]a – [[Roland Dumas]], frantziar politikari eta abokatua (j. [[1922]]).
* [[Uztailaren 4]]a – [[Ewy Rosqvist-von Korff]], Suediako rally piloturik arrakastatsuenetakoa (j. [[1929]]).
* [[Uztailaren 5]]a – [[Yvonne Furneaux]], britainiar-frantziar aktorea (j. [[1926]]).
* [[Uztailaren 5]]a – [[Raphaël Géminiani]], frantziar txirrindulari eta kirol zuzendaria (j. [[1925]]).
* [[Uztailaren 5]]a – [[Vic Seixas]], estatubatuar tenislaria (j. [[1923]]).
* [[Uztailaren 6]]a – [[Pino D'Angiò]], italiar abeslari eta egile abeslaria (j. [[1952]]).
* [[Uztailaren 6]]a – [[Mirta Díaz-Balart]], kubatar emakumea, [[Fidel Castro]]ren lehen emaztea (j. [[1928]]).
* [[Uztailaren 6]]a – [[Angela Pagano]], italiar aktore eta abeslaria (j. [[1937]]).
* [[Uztailaren 6]]a – [[Javier Valle-Riestra]], [[Peru]]ko lehen ministroa (j. [[1932]]).
* [[Uztailaren 7]]a – [[Bengt Samuelsson]], suediar kimikaria, 1982ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1934]]).
* [[Uztailaren 8]]a – [[Marta Ferrusola i Lladós]], kataluniar enpresaburua (j. [[1935]]).
* [[Uztailaren 8]]a – [[Pierre Nguyễn Soạn]], vietnamdar apezpiku katolikoa (j. [[1936]]).
* [[Uztailaren 9]]a – [[Maxine Singer]], estatubatuar biologo molekular eta administratzaile zientifikoa (j. [[1931]]).
* [[Uztailaren 9]]a – [[Jerzy Stuhr]], poloniar aktore, gidoilari eta zinema zuzendaria (j. [[1947]]).
* [[Uztailaren 10]]a – [[Joe Engle]], estatubatuar astronauta (j. [[1932]]).
* [[Uztailaren 10]]a – [[Dimka Vladimirova]], bulgariar abeslaria (j. [[1935]]).
* [[Uztailaren 11]] – [[Nicole Buffetaut]], frantziar idazlea (j. [[1927]]).
* [[Uztailaren 11]] – [[Shelley Duvall]], estatubatuar aktore, zinema ekoizle, idazle, abeslari eta ahots bikoiztailea (j. [[1949]]).
* [[Uztailaren 11]] – [[Bas Maliepaard]], herbeheretar txirrindularia (j. [[1938]]).
* [[Uztailaren 11]] – [[Yazid bin Abdul Qadir Jawas]], indonesiar teologo, erlijio idazle eta predikari musulman salafista (j. [[1963]]).
* [[Uztailaren 12]]a – [[Bill Viola]], estatubatuar bideoartista, ikusizko diseinatzaile eta zinema zuzendaria (j. [[1951]]).
* [[Uztailaren 12]]a – [[Ruth Westheimer]], alemaniar-estatubatuar sexu-terapeuta, irrati-esatari eta idazlea (j. [[1928]]).
* [[Uztailaren 13]]a – [[Shannen Doherty]], estatubatuar aktorea (j. [[1971]]).
* [[Uztailaren 13]]a – [[James Sikking]], estatubatuar aktorea (j. [[1934]]).
* [[Uztailaren 13]]a – [[Richard Simmons]], estatubatuar aktore eta umorista (j. [[1948]]).
* [[Uztailaren 14]]a - [[Teresa San Román Espinosa]], galiziar antropologoa eta irakaslea (j. [[1940]]).
* [[Uztailaren 17]]a – [[Rosa Regàs]], kataluniar idazlea, [[Espainiako Liburutegi Nazionala|Espainiako Liburutegi Nazionaleko]] zuzendari nagusia (j. [[1933]]).
* [[Uztailaren 18]]a – [[Bob Newhart]], estatubatuar komediante eta aktorea (j. [[1929]]).
* [[Uztailaren 18]]a – [[Fresia Saavedra]], ekuadortar egile abeslaria (j. [[1933]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Montserrat Candini i Puig]], kataluniar politikaria (j. [[1957]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Josefina Constantino]], filipinar saiakeragile, poeta, literatura kritikari eta moja karmeldarra (j. [[1920]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Toumani Diabaté]], maliar musikaria, kora jotzeagatik nazioartean ospetsua (j. [[1965]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Iryna Farion]], ukrainar hizkuntzalari eta politikaria (j. [[1964]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Nguyễn Phú Trọng]], [[Vietnam]]go presidentea (j. [[1944]]).
* [[Uztailaren 20]]a – [[Moacir Rodrigues Santos]], brasildar futbolaria (j. [[1970]]).
* [[Uztailaren 21]]a – [[Julia Uceda]], espainiar irakaslea eta poeta (j. [[1925]]).
* [[Uztailaren 22]]a – [[John Mayall]], ingeles blues eta pop rock abeslari, instrumentista eta musikagilea (j. [[1933]]).
* [[Uztailaren 22]]a – [[Carolyn Schuler]], estatubatuar igerilaria (j. [[1943]]).
* [[Uztailaren 23]]a – [[Teresa Gimpera]], kataluniar aktore, enpresari eta modeloa (j. [[1936]]).
* [[Uztailaren 23]]a – [[Robin Warren]], australiar patologoa, 2005eko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1937]]).
* [[Uztailaren 24]]a – [[Ray Lawler]], australiar antzerkigilea (j. [[1921]]).
* [[Uztailaren 24]]a – [[Anna Nxanian]], armeniar opera abeslaria (j. [[1931]]).
* [[Uztailaren 27]]a – [[Mariano Haro]], espainiar atleta (j. [[1940]]).
* [[Uztailaren 27]]a – [[Pavel Kuxnir]], errusiar piano-jotzaile, idazle, ekintzaile eta bakezalea (j. [[1984]]).
* [[Uztailaren 27]]a – [[Mísia]], poltugaldar fadoen abeslaria (j. [[1955]]).
* [[Uztailaren 27]]a – [[Edna O'Brien]], irlandar eleberrigilea (j. [[1930]]).
* [[Uztailaren 27]]a – [[Wolfgang Rihm]], alemaniar musikagilea (j. [[1952]]).
* [[Uztailaren 28]]a – [[Armando Tito Larrea]], ekuadortar futbolaria (j. [[1943]]).
* [[Uztailaren 28]]a – [[Mikel Greziakoa]], greziar printze eta idazlea (j. [[1939]]).
* [[Uztailaren 28]]a – [[Francine Pascal]], estatubatuar idazlea (j. [[1932]]).
* [[Uztailaren 29]]a – [[Józef Szmidt]], poloniar atleta, jauzi hirukotzean espezializatua (j. [[1935]]).
* [[Uztailaren 30]]a – [[Jose Antonio Aduriz]], gipuzkoar fraide eta hizkuntzalaria (j. [[1949]]).
* [[Uztailaren 30]]a – [[Bogumiła Wander]], poloniar kazetaria (j. [[1943]]).
* [[Uztailaren 31]] – [[Ismail Haniyeh]], [[Hamas]] alderdiko buru nagusietakoa eta batzuentzat [[Palestinar Aginte Nazionala|Palestinar Aginte Nazionaleko]] lehen ministroa (j. [[1963]]).
* [[Uztailaren 31]] – [[André Juillard]], frantziar komikigilea (j. [[1948]]).
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 3]]a – [[Teófilo Serrano]], nafar ingeniari eta politikaria (j. [[1950]]).
* [[Abuztuaren 4]]a – [[Tsung Dao Lee]], txinatar fisikaria, 1957ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1926]]).
* [[Abuztuaren 5]]a – [[Sema Çeyrekbaşıoğlu]], turkiar aktorea (j. [[1951]]).
* [[Abuztuaren 5]]a – [[Viatxeslav Ivanov (arraunlaria)|Viatxeslav Ivanov]], errusiar arraunlaria (j. [[1938]]).
* [[Abuztuaren 5]]a – [[Izaskun Zubizarreta]], gipuzkoar [[mendi-zeharkako eski]]atzailea (j. [[1970]]).
* [[Abuztuaren 6]]a – [[Connie Chiume]], hegoafrikar aktorea (j. [[1952]]).
* [[Abuztuaren 6]]a – [[Monique Jacot]], suitzar fotokazetaria (j. [[1934]]).
* [[Abuztuaren 6]]a – [[Jokin Perona]], euskal politikaria, Gipuzkoako Foru Aldundiko Ogasuneko diputatua (j. [[1978]]).
* [[Abuztuaren 7]]a – [[Michel Berger (politikaria)|Michel Berger]], lapurtar arkitekto, politikari eta ekintzailea (j. [[1931]]).
* [[Abuztuaren 8]]a – [[Joxe Ramon Zubimendi Imaz]], gipuzkoar idazlea eta egokitzailea (j. [[1952]]).
* [[Abuztuaren 9]]a – [[Susan Wojcicki]], poloniar jatorriko estatubatuar enpresaburu eta historialaria (j. [[1968]]).
* [[Abuztuaren 10]]a – [[Paquita Bretos Andueza]], gipuzkoar mendigoizalea, ateoa eta komunista, kontrabandista eta mugalaria (j. [[1927]]).
* [[Abuztuaren 10]]a – [[Peggy Moffitt]], estatubatuar modelo eta aktore (j. [[1940]]).
* [[Abuztuaren 10]]a – [[Galina Zibina]], sobietar eta errusiar atleta, piso jaurtiketan aditua (j. [[1931]]).
* [[Abuztuaren 11]] – [[Annick de Souzenelle]], frantziar idazlea (j. [[1922]]).
* [[Abuztuaren 12]]a – [[Zaid al-Rifai]], [[Jordania]]ko lehen ministroa (j. [[1936]]).
* [[Abuztuaren 12]]a – [[Márcio Souza]], brasildar eleberrigile, antzerkigile eta zinemagilea (j. [[1946]]).
* [[Abuztuaren 13]]a – [[Carlos Ferrando]], bihotzeko prentsako espainiar kazetaria eta telebistako kolaboratzailea (j. [[1949]]).
* [[Abuztuaren 13]]a – [[Juan Luis Goenaga]], gipuzkoar margolari [[espresionismo|espresionista]] (j. [[1950]]).
* [[Abuztuaren 14]]a – [[Eugenia Kalnay]], argentinar meteorologoa (h. [[1942]]).
* [[Abuztuaren 14]]a – [[Gena Rowlands]], estatubatuar zinema-, antzerki- eta telebista-antzezlea (j. [[1930]]).
* [[Abuztuaren 15]]a – [[Jaime Botín]], espainiar bankaria (j. [[1936]]).
* [[Abuztuaren 15]]a – [[Imre Komora]], hungariar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1940]]).
* [[Abuztuaren 16]]a – [[Luther Kent]], estatubatuar blues abeslaria (j. [[1948]]).
* [[Abuztuaren 17]]a – [[Helen Fisher]], estatubatuar antropologoa eta biologoa (j. [[1945]]).
* [[Abuztuaren 18]]a – [[Alain Delon]], frantziar aktorea (j. [[1935]]).
* [[Abuztuaren 19]]a – [[Maria Branyas Morera]], 117 urte eta 168 egun bizi izandako espainiarra, heriotza momentuan munduan [[Bizirik dauden munduko pertsonarik zaharrenen zerrenda|bizirik irauten zuen pertsona zaharrena]] (j. [[1907]]).
* [[Abuztuaren 20]]a – [[Yvonne Delcour]], belgikar aktorea (j. [[1932]]).
* [[Abuztuaren 21]]a – [[Didier Borotra]], [[Frantziako Demokraziaren Aldeko Batasuna|UDF]] alderdiko euskal herritar politikaria (j. [[1937]]).
* [[Abuztuaren 21]]a – [[Paquito García]], espainiar futbolaria (j. [[1938]]).
* [[Abuztuaren 22]]a – [[Jon Irazabal Agirre]], bizkaitar historilari eta kultur eragilea (j. [[1960]]).
* [[Abuztuaren 22]]a – [[Kšumancäń Pirguž]], erzien eskubideen aldeko ekintzailea (j. [[1940]]).
* [[Abuztuaren 23]]a – [[Hildegard Brem]], austriar moja zistertarra (j. [[1951]]).
* [[Abuztuaren 23]]a – [[Russell Malone]], AEBko jazz gitarra-jotzailea (j. [[1963]]).
* [[Abuztuaren 24]]a – [[George Rhoden]], jamaikar ataleta (j. [[1926]]).
* [[Abuztuaren 25]]a – [[Selim al-Hoss]], [[Libano]]ko lehen ministroa (j. [[1929]]).
* [[Abuztuaren 26]]a – [[Dominique Bulamatari]], kongoar apezpiku katolikoa (j. [[1955]]).
* [[Abuztuaren 26]]a – [[Sven-Göran Eriksson]], suediar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1948]]).
* [[Abuztuaren 26]]a – [[Alexander Goehr]], britainiar musikagilea eta akademikoa (j. [[1932]]).
* [[Abuztuaren 27]]a – [[Rena Rolska]], poloniar abeslari, dantzari eta aktorea (j. [[1932]]).
* [[Abuztuaren 27]]a – [[Sevil Üstekin]], turkiar aktorea (j. [[1945]]).
* [[Abuztuaren 29]]a – [[Kurt Bendlin]], alemaniar dekatleta (j. [[1943]]).
* [[Abuztuaren 29]]a – [[Mihaela Peneş]], errumaniar atleta, [[xabalina jaurtiketa]]n aditua (j. [[1947]]).
* [[Abuztuaren 29]]a – [[Jean-Charles Tacchella]] zinema-zuzendari frantsesa (j. [[1925]]).
* [[Abuztuaren 29]]a – [[Ēvī Upeniece]], letoniar eskultorea (j. [[1925]]).
* [[Abuztuaren 30]]a – [[Tūheitia Paki]], maori erregea (j. [[1955]]).
* [[Abuztuaren 30]]a – [[Robertas Žulpa]], lituaniar igerilaria (j. [[1960]]).
* [[Abuztuaren 31]] – [[Jessica Mbangeni]], hegoafrikar poeta, abeslari, aktore eta enpresaburua (j. [[1977]]).
* [[Abuztuaren 31]] – [[Fatman Scoop]], [[rap]] abeslari estatuabatuarra (j. [[1971]]).
==== Iraila ====
* [[Irailaren 1]]a – [[Abel Alonso Sopelana]], euskal-txiletar enpresaburua, Txileko Futbol presidentea (j. [[1935]]).
* [[Irailaren 2]]a – [[James Darren]], estatubatuar aktore eta pop abeslaria (j. [[1936]]).
* [[Irailaren 2]]a – [[Aleksandr Medved]], sobietar-bielorrusiar borrokalaria (j. [[1937]]).
* [[Irailaren 2]]a – [[José Torrecilla Iturmendi]], nafar kazetari, kronikagile eta idazlea (j. [[1929]]).
* [[Irailaren 3]]a – [[Vladimir Bure]], errusiar igerilaria (j. [[1950]]).
* [[Irailaren 3]]a – [[Mónica del Raval]], prostituta eta aktorea (j. [[1964]]).
* [[Irailaren 4]]a – [[Xabier Añoveros]], nafar abokatu, historialari eta idazlea (j. [[1944]]).
* [[Irailaren 4]]a – [[Migel Etxauri]], Nafarroa Garaiko margolaria (j. [[1927]]).
* [[Irailaren 4]]a – [[Céline Orgelle Kentsop]], kamerundar aktorea (j. [[1970]]).
* [[Irailaren 4]]a – [[Dinah Veeris]], curaçaotar sendalaria (j. [[1939]]).
* [[Irailaren 5]]a – [[Rebecca Cheptegei]], ugandar iraupen-korrikalaria, eraila (j. [[1991]]).
* [[Irailaren 5]]a – [[Sérgio Mendes]], musikari brasildarra (j. [[1941]]).
* [[Irailaren 6]]a – [[Sonia Iovan]], errumaniar gimnasta (j. [[1935]]).
* [[Irailaren 7]]a – [[Migel Etxauri]], Nafarroa Garaiko margolaria (j. [[1927]]).
* [[Irailaren 7]]a – [[Alfredo Garrido]], bilbotar abeslari eta musika ekoizlea (j. [[1933]]).
* [[Irailaren 7]]a – [[Sarah Mateke Nyirabashitsi]], ugandar politikaria (j. [[1974]]).
* [[Irailaren 9]]a – [[James Earl Jones]], estatubatuar aktorea (j. [[1931]]).
* [[Irailaren 9]]a – [[Graça Lobo]], portugaldar aktore eta idazlea (j. [[1939]]).
* [[Irailaren 10]]a – [[Michaela DePrince]], Sierra Leonako ballet dantzari estatubatuarra (j. [[1995]]).
* [[Irailaren 11]] – [[Alberto Fujimori]], [[Peru]]ko presidentea (j. [[1938]]).
* [[Irailaren 11]] – [[Chad McQueen]], estatubatuar aktorea (j. [[1960]]).
* [[Irailaren 12]]a – [[John Haglelgam]], [[Mikronesiako Estatu Federatuak|Mikronesiako Estatu Federatuetako]] (j. [[1949]]).
* [[Irailaren 12]]a – [[Blanca Estrella Ruiz Ungo]], bizkaitar maistra eta Clara Campoamor elkartearen sortzailea eta presidentea (j. [[1944]]).
* [[Irailaren 14]]a – [[Otis Davis]], estatubatuar lasterkaria (j. [[1932]]).
* [[Irailaren 14]]a – [[Jaber Al-Mubarak Al-Hamad Al-Sabah]], [[Kuwait]]eko lehen ministroa (j. [[1942]]).
* [[Irailaren 15]]a – [[Aleksandr Baryxnikov]], errusiar pisu-jaurtitzailea (j. [[1948]]).
* [[Irailaren 16]]a – [[István Juhász]], hungariar futbolaria (j. [[1945]]).
* [[Irailaren 17]]a – [[Jimmy Giménez-Arnau]], espainiar kazetaria, telebistako tertulianoa, idazlea eta pertsonaia mediatikoa (j. [[1943]]).
* [[Irailaren 18]]a – [[Zulya Kamalova]], tartaro jatorriko australiar abeslaria (j. [[1969]]).
* [[Irailaren 18]]a – [[Salvatore Schillaci]], italiar futbolaria (j. [[1964]]).
* [[Irailaren 18]]a – [[Rolf Wolfshohl]], alemaniar txirrindularia (j. [[1938]]).
* [[Irailaren 19]]a – [[Fabiola Posada]], kolonbiar umorista (j. [[1963]]).
* [[Irailaren 19]]a – [[Kari Vogt]], norvegiar historialaria (j. [[1939]]).
* [[Irailaren 20]]a – [[Kathryn Crosby]], estatubatuar aktorea (j. [[1933]]).
* [[Irailaren 20]]a – [[Kaviyoor Ponnamma]], indiar aktorea (j. [[1945]]).
* [[Irailaren 20]]a – [[Radmila Živković]], serbiar aktorea (j. [[1953]]).
* [[Irailaren 22]]a – [[Fredric Jameson]], estatubatuar literatur kritikari eta teoriko marxista (j. [[1934]]).
* [[Irailaren 24]]a – [[Amadou-Mahtar M'Bow]], senegaldar politikari eta diplomazialaria, [[UNESCO]]ko zuzendari nagusia (j. [[1921]]).
* [[Irailaren 24]]a – [[Sara Vítores]], espainiar kazetaria, esataria eta gidoilaria (j. [[1972]]).
* [[Irailaren 25]]a – [[José Miguel Espinosa]], bizkaitar igerilaria (j. [[1945]]).
* [[Irailaren 26]]a – [[Neelam Karwariya]], indiar politikaria.
* [[Irailaren 26]]a – [[Patxi Oroz]], nafar musikagile eta filologoa (j. [[1934]]).
* [[Irailaren 27]]a – [[Hassan Nasrallah]], Libanoko erlijiosoa eta Xiismoaren [[Hezbola]] alderdiaren burua (j. [[1960]]).
* [[Irailaren 27]]a – [[Pappammal]], indiar nekazaria (j. [[1914]]).
* [[Irailaren 27]]a – [[Maggie Smith]], britainiar aktorea (j. [[1934]]).
* [[Irailaren 28]]a – [[Kris Kristofferson]], estatubatuar country eta folk abeslari eta aktorea (j. [[1936]]).
* [[Irailaren 29]]a – [[Teresa Amat i Canals]], kataluniar filologo, idazle eta blogaria (j. [[1950]]).
* [[Irailaren 29]]a – [[Txomin Aurrekoetxea]], [[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJ]] alderdiko bizkaitar politikaria (j. [[1943]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Paula Martel]], donostiar aktorea (j. [[1936]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Dikembe Mutombo]], NBAko kongotar saskibaloi jokalaria (j. [[1966]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Humberto Ortega]], nikaraguar enpresaburua, politikaria eta militarra, Herri Armada Sandinistaren sortzailea eta lehen komandantea (j. [[1947]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Ken Page]], estatubatuar abeslari eta aktorea (j. [[1954]]).
==== Urria ====
* [[Urriaren 2]]a – [[Guido Carlesi]], italiar txirrindularia (j. [[1936]]).
* [[Urriaren 2]]a – [[Daniel Williams]], [[Grenada]]ko 4. gobernadore orokorra (j. [[1935]]).
* [[Urriaren 2]]a – [[Xosefa de Bastavales|Josefa Juncal Barreiro, ''Xosefa de Bastavales'']], galiziar panderojolea (j. [[1932]]).
* [[Urriaren 3]]a – [[Pierre Christin]], frantziar komiki-gidoilaria (j. [[1938]]).
* [[Urriaren 3]]a – [[Fiona MacDonald (telebista aurkezlea)|Fiona MacDonald]], australiar telebista aurkezlea.
* [[Urriaren 5]]a – [[A. Q. M. Badruddoza Chowdhury]], [[Bangladesh]]ko presidentea (j. [[1930]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Robert Coover]], estatubatuar eleberrigilea (j. [[1932]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Naima Lamcharki]], marokoar aktorea (j. [[1943]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Ifigenia Martínez]], mexikar politikaria, ekonomialaria, irakaslea, katedraduna eta diplomazialaria (j. [[1925]]).
* [[Urriaren 6]]a – [[Luis Baraiazarra]], bizkaitar maisua, karmeldarra, euskal filologian lizentziatua eta euskaltzain urgazlea (j. [[1940]]).
* [[Urriaren 6]]a – [[Johan Neeskens]], herbeheretar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1951]]).
* [[Urriaren 7]]a – [[Nicholas Pryor]], estatubatuar aktorea (j. [[1935]]).
* [[Urriaren 8]]a – [[Bernard Tissier de Mallerais]], Frantziako apezpiku katoliko tradizionalista, San Pio X.aren Apaiz Anaitasuneko kidea (j. [[1945]]).
* [[Urriaren 9]]a – [[Elisa Montés]], espainiar aktorea (j. [[1934]]).
* [[Urriaren 9]]a – [[Leif Segerstam]], finlandiar musikagile eta orkestra-zuzendaria (j. [[1944]]).
* [[Urriaren 10]]a – [[Fleur Adcock]], zeelandaberritar olerkaria (j. [[1934]]).
* [[Urriaren 10]] – [[Ethel Kennedy]], estatubatuar giza eskubideen aldeko ekintzailea, [[Robert Kennedy]]ren emaztea (j. [[1926]]).
* [[Urriaren 11]] – [[María Teresa Cervantes]], espainiar olerkari eta saiakeragilea (j. [[1931]]).
* [[Urriaren 11]] – [[Pilar Iragorri Iriarte]], gipuzkoar misiolari sekularra (j. [[1926]]).
* [[Urriaren 12]]a – [[Alex Salmond]], [[Eskoziako lehen ministro]]a (j. [[1954]]).
* [[Urriaren 13]]a – [[Mayra Gómez Kemp]], kubatar aktore, abeslari eta irrati eta espainiar telebistako aurkezlea (j. [[1948]]).
* [[Urriaren 13]]a – [[Aleksandr Smolenski]], errusiar bankari eta oligarka (j. [[1954]]).
* [[Urriaren 14]]a – [[Philip Zimbardo]], gizakien jokamoldearen estatubatuar ikertzailea (j. [[1933]]).
* [[Urriaren 15]]a – [[Antonio Skármeta]], txiletar idazlea (j. [[1940]]).
* [[Urriaren 16]]a – [[Liam Payne]], britainiar abeslari, konpositore eta gitarra jolea (j. [[1993]]).
* [[Urriaren 16]]a – [[Yahya Sinwar]], palestinar politikaria, [[Hamas]] taldeko burua (j. [[1962]]).
* [[Urriaren 17]]a – [[Emile Daems]], belgikar txirrindularia (j. [[1938]]).
* [[Urriaren 17]]a – [[Mitzi Gaynor]], estatubatuar aktore, abeslari eta dantzaria (j. [[1931]]).
* [[Urriaren 17]]a – [[Andrew Schally]], poloniar estatubatuar endokrinologoa, 1977ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1926]]).
* [[Urriaren 18]]a – [[Mahasen Al-Khatib]], Gazako artista palestinarra (j. [[1993]]).
* [[Urriaren 18]]a – [[Anne Caufriez]], belgikar etnomusikologoa (j. [[1945]]).
* [[Urriaren 21]]a – [[Paul Di'Anno]], britainiar rock abeslaria, ''[[Iron Maiden]]'' taldeko kidea (j. [[1958]]).
* [[Urriaren 22]]a – [[Annelie Ehrhardt]], alemaniar atleta, hesi-jauzian aritua (j. [[1950]]).
* [[Urriaren 22]]a – [[Gustavo Gutiérrez]], perutar apaiz eta teologoa, [[Askapenaren teologia]]ren bultzatzaile nagusienetakoa (j. [[1928]]).
* [[Urriaren 23]]a – [[Hama Amadou]], [[Niger]]ko lehen ministroa (j. [[1950]]).
* [[Urriaren 23]]a – [[Leon Cooper]], estatubatuar fisikaria eta unibertsitateko irakaslea, 1972ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1930]]).
* [[Urriaren 24]]a – [[Alphonse Poaty-Souchlaty]], [[Kongoko Errepublika]]ko lehen ministroa (j. [[1941]]).
* [[Urriaren 25]]a – [[Phil Lesh]], estatubatuar baxu-jotzailea, ''[[Grateful Dead]]'' taldeko kide sortzailea (j. [[1940]]).
* [[Urriaren 27]]a – [[Maixan Arbelbide]], Ipar Euskal Herriko militantea (j.[[1933]])
* [[Urriaren 28]]a – [[Renato Martino]], italiar kardinala (j. [[1932]]).
* [[Urriaren 28]]a – [[Paul Morrissey]], estatubatuar zinema zuzendaria (j. [[1928]]).
* [[Urriaren 29]]a – [[Teri Garr]], estatubatuar aktorea (j. [[1944]]).
* [[Urriaren 30]]a – [[Elisabeth Ohlson Wallin]], suediar argazkilaria (j. [[1961]]).
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 1]]a – [[Michael Ruse]], britainiar filosofoa (j. [[1940]]).
* [[Azaroaren 3]]a – [[Dina Mariana]], indonesiar abeslari eta aktorea (j. [[1965]]).
* [[Azaroaren 3]]a – [[Quincy Jones]], estatubatuar musikagilea (j. [[1933]]).
* [[Azaroaren 3]]a – [[Primi Nécega]], galiziar idazlea (j. [[1930]]).
* [[Azaroaren 3]]a – [[Maita Sanchez]], filipinar aktore eta politikaria (j. [[1969]]).
* [[Azaroaren 3]]a – [[Birutė Žilytė-Steponavičienė]], lituaniar marrazkilari, irudigile, margolari eta irakaslea (j. [[1930]]).
* [[Azaroaren 5]]a – [[Marise Chamberlain]], zeelandaberritar atleta (j. [[1935]]).
* [[Azaroaren 6]]a – [[Phyllis O'Donnell]], australiar surflaria (j. [[1937]]).
* [[Azaroaren 6]]a – [[Madeleine Riffaud]], nazien aurkako erresistentziako borrokalari, poeta eta kazetari frantziarra (j. [[1924]]).
* [[Azaroaren 6]]a – [[Daniel Spoerri]], errumaniar artista (j. [[1930]]).
* [[Azaroaren 7]]a – [[Ana Maria Lajusticia]], bizkaitar kimikaria (j. [[1924]]).
* [[Azaroaren 8]]a – [[June Spencer]], ingeles aktorea (j. [[1919]]).
* [[Azaroaren 10]]a – [[Dallas Long]], estatubatuar pisu jaurtitzailea (j. [[1940]]).
* [[Azaroaren 11]] – [[Frank Auerbach]], alemanian jaiotako ingeles margolaria (j. [[1931]]).
* [[Azaroaren 12]]a – [[Timothy West]], ingeles aktorea (j. [[1934]]).
==== Abendua ====
-----
== [[Nobel Sariak|Nobel saridunak]] ==
* [[Fisikako Nobel Saria|Fisika]]: [[Geoffrey Hinton]], [[John Hopfield]]
* [[Kimikako Nobel Saria|Kimika]]: [[David Baker]], [[Demis Hassabis]], [[John Jumper]]
* [[Literaturako Nobel Saria|Literatura]]: [[Han Kang]]
* [[Medikuntzako Nobel Saria|Medikuntza]]: [[Victor Ambros]], [[Gary Ruvkun]]
* [[Ekonomiako Nobel Saria|Ekonomia]]: [[Daron Acemoğlu]], [[Simon Johnson]], [[James Robinson]]
* [[Bakearen Nobel Saria|Bakea]]: [[Nihon Hidankyō]]
----
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Denbora unitate aurkibidea}}
[[Kategoria:2024]]
9urmkf9pfl7wl5tta84zm7c1l05aqa4
9968810
9968725
2024-11-14T10:21:31Z
Artegia
65203
/* Azaroa */
9968810
wikitext
text/x-wiki
{{urte aurkibide probak}}
{{urtegertaerak}}
'''2024'''a [[astelehenez hasitako bisurte]]a izango da.
----
== Aurreikuspenak ==
==== [[Apiril]]a ====
* [[Apirilaren 8]]a – [[2024ko apirilaren 8ko eguzki eklipsea|Eguzki eklipse osoa izango da]], erdialdeko [[Ozeano Barea]], [[Ipar Amerika]] eta iparraldeko [[Ozeano Atlantikoa]] zeharkatuko dituena.
==== [[Maiatz]]a ====
* [[Maiatzaren 7]], [[maiatzaren 9|9]] eta [[maiatzaren 11|11]] – [[2024ko Eurovision Abesti Lehiaketa]] ospatuko da [[Malmö]]ko Malmö Arena aretoan.
==== [[Ekain]]a ====
* [[Ekainaren 14]]tik [[uztailaren 14]]ra – [[UEFA Euro 2024|2024ko Europako Futbol Txapelketa]] ospatuko da [[Alemania]]n.
* [[Ekainaren 22]]tik [[irailaren 15]]era - [[ETE Ligako 2024ko denboraldia]].
* [[Ekainaren 29]]tik [[irailaren 15]]era - [[Emakumezkoen Traineru Ligako 2024ko denboraldia]].
* [[Ekainaren 29]]tik [[uztailaren 21]]era - [[2024ko Frantziako Tourra]] izango da. Irteera nagusia eta lehen hiru etapak [[Grand Départ Florence Émilie-Romagne 2024|Italian egingo dira]].
==== [[Uztail]]a ====
==== [[Abuztu]]a ====
* [[Uztailaren 26]]tik [[abuztuaren 11]]ra – [[Paris]]en [[2024ko Udako Olinpiar Jokoak]] ospatuko dira.
* [[Abuztuaren 24]]a - [[Miss International Queen 2024]], emakume transgeneroentzako edertasun-lehiaketaren 18. edizioa egingo da.
==== [[Irail]]a ====
==== [[Urri]]a ====
* [[Urriaren 20]]a - [[UCI World Tour 2024]]aren azken lasterketa.
==== [[Azaro]]a ====
==== [[Abendu]]a ====
* [[Abenduaren 14]]a - [[2024ko Gipuzkoako Bertsolari Txapelketa]]ren finala jokatuko da [[Donostia]]ko [[Ilunbe]] zezen plazan.
----
== Gertaerak ==
=== Euskal Herria ===
* [[Urtarrilaren 13]]a – 68.000 lagunek erantzun zioten [[Sare]]k [[Bilbo]]n egindako deialdiari, euskal presoen aurkako espetxe-salbuespeneko neurrien amaiera eskatzeko.
* [[Apirilaren 8]]a – [[Jose Antonio Ardanza]] lehendakari ohia zendu zen.
* [[Apirilaren 11]] - [[Athletic|Athletic Clubek]] 2024ko Espainiako gizonezko futboleko [[2024ko futboleko Errege Kopako finala|Errege Kopa irabazi]] ondoren, [[Gabarraren ospakizuna (2024)|ospakizun masiboa]] izan zen Bilbon.
* [[Apirilaren 21]]a [[2024ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak]] egin ziren. [[EAJ]]ren beherakada izan zuen eserleku kopuruan, eta [[EH Bildu]]k gorakada handia, lehen aldiz historian biak berdindu baitziren. [[Ahal Dugu]], aurreko hauteskundeetan indar handia izan arren, ordezkaritzarik gabe geratu zen; EAJk eta [[PSE-EE]]k, XII. legegintzaldian gehiengo osoa izan zuen koalizioak, gehiengoa mantendu zuen, azken horrek 12 eserleku eskuratu baitzituen.
* [[Maiatzaren 19]] – Indusketak hasi ziren [[Begoñako basilika|Begoñako basilikaren]] azpian aspaldiko [[Vecunia]] herrixkaren aztarnen bila.
=== Mundua ===
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[2024ko Japoniako itsasoko lurrikara|7,5 Mwko lurrikara batek]] Japoniako [[Noto penintsula]] kolpatu zuen.
* [[Urtarrilaren 3]]a – [[Iran]]go [[Kerman (hiria)|Kerman hirian]], [[Qasem Soleimani]]ren heriotza gogoratzeko zeremonietan [[Kermango erasoak (2024)|Kermango erasoak]] izan ziren. [[Estatu Islamikoa]] talde jihadistak burututako ekintzan 84 pertsona hil ziren.
* [[Urtarrilaren 14]]a – [[Margarita II.a Danimarkakoa]] erreginaren abdikazioa eta [[Frederiko X.a Danimarkakoa]]ren izendapena.
* [[Martxoaren 26]]a - Kargaontzi battek [[Francis Scott Key zubia (Baltimore)|Francis Scott Key zubia]]rekin talka egin eta [[Francis Scott Key zubiaren erorketa|berau erorrarazi zuen]].
* [[Apirilaren 5]]a –
** [[Erasoa Mexikoko enbaxada Ekuadorren|Ekuadorko indar polizial eta militarrak Quitoko enbaxada mexikarrean bortizki sartu]] eta [[Jorge Glas]] Ekuadorko presidenteorde ohia atxilotu zuten.
** [[Erdialdeko Asiako uholdeak|Erdialdeko Asiako uholdeek]] eraginda [[Orskeko presa apurtzea|Orskeko presa apurtu]] eta 11.000 biztanle hustu behar izan ziren.
* [[Apirilaren 13]]a - [[Iran]]ek [[Israel]]en aurkako [[Iranen erasoa Israeli 2024an|erasoa egin zuen]] 300 drone eta misil baino gehiago erabiliz.
* [[Maiatzaren 15]]a - [[Robert Fico]], [[Eslovakia]]ko lehen ministroa [[Robert Ficoren hilketa saiakera|hiltzen saiatu eta larri zauritu zuen]] 71 urteko gizonezko batek.
* [[Maiatzaren 19]]a - [[Ebrahim Raisi]] [[Iran|Irango]] presidentea helikoptero istripuan hil zen [[Azerbaijan-Iran harremanak|Azerbaijan bisitatu ostean]].
* [[Maiatzaren 20]] - [[Karim Ahmad Khan]] [[Nazioarteko Zigor Auzitegia|Nazioarteko Zigor Auzitegiko]] fiskalak [[Benjamin Netanyahu]] eta [[Yoav Gallant]] israeldar liderrak, [[Hamas|Hamaseko]] [[Ismail Haniyeh]] eta [[Yahya Sinwar]], eta [[Al-Qassam Brigadak|Al-Qassam Brigadetako]] [[Mohammed Al-Masri|Mohammed Al-Masriren]] aurkako atxilotze aginduak eskatu zituen.
* [[Maiatzaren 22]] – [[Belgika-Palestina harremanak|Belgikaren]], [[Espainia-Palestina harremanak|Espainiaren]] eta [[Norvegia-Palestina harremanak|Norvegiaren]] mugimenduak [[Palestinako Estatuaren nazioarteko aintzatespena|Palestinako Estatuaren nazioarteko aintzatespenean]].
* [[Maiatzaren 24]] – [[2024ko Engako luizia|Luizi erraldoi batek]] gutxienez 2.000 pertsona hil zituen [[Papua Ginea Berria]]n
* [[Ekainaren 6]]tik [[ekainaren 9|9ra]] - [[2024ko Europako Parlamenturako hauteskundeak]] egin ziren [[Europar Batasuna]]n.
* [[Uztailaren 19]]a – [[2024ko CrowdStrikeren gertaera|Zibersegurtasunerako Crowdstrike plataformaren eguneraketak anabasa teknologikoa eragin zuen]], mundu osoan [[Microsoft]] ekipoak eroriz.
* [[Irailaren 17]] – [[Libanoko gailu elektronikoen leherketak (2024)|Libanoko hainbat gailu elektroniko leherrarazi]] zituen [[Israel]]ek, [[Mosad]] espioitza agentziaren bidez. [[Hezbola]]ko kideen aurka egindako ekintza bat izan zen. Bi egunean, kalte handiak eragin zituzten, ehunka pertsona larri zauritu zituzten, eta gutxienez 37 pertsona hil; tartean, lau haur eta beste zibil batzuk ere bai. Biharamunean jarraitu zuten leherketek.
* [[Irailaren 18]] – Bezperan bezala, [[Libanoko gailu elektronikoen leherketak (2024)|Libanoko hainbat gailu elektroniko leherrarazi]] zituen [[Israel]]ek, [[Mosad]] espioitza agentziaren bidez. [[Hezbola]]ko kideen aurka egindako ekintza bat izan zen. Bi egunean, kalte handiak eragin zituzten, ehunka pertsona larri zauritu zituzten, eta gutxienez 37 pertsona hil; tartean, lau haur eta beste zibil batzuk ere bai.
== Ekonomia ==
== Arte eta kultura ==
=== Euskal Herria ===
* [[Martxoaren 16]]a - [[2024ko Arabako Bertsolari Txapelketa]]ren finala: [[Aroa Arrizubieta]] izan zen aurrenekoz txapelduna.
* [[Martxoaren 14]]tik [[martxoaren 24]]ra [[2024ko Korrika|23. Korrika]] ospatu zen. [[Irun|Irunen]] abiatu eta [[Baiona|Baionan]] amaitu zen.
* [[Ekainaren 20]]a – [[Juan Carlos Pérez]] musikariak [[Saturraran (opera)|Saturraran]] opera, "Libreak izaten irakatsi zigun belaunaldi galduari egindako omenaldia" [[Bilbo]]ko [[Arriaga antzokia]]n aurkeztu zuen. Libretoa [[Kirmen Uribe]]rena da.
* [[Urriaren 12]]a – Urriaren 18 arte [[Donostia]]ko [[Kontxa]]ko hondartzan [[Iruña Cormenzana]] artista iruindarrak ''[[EskuBideak]]'' [[arte galkor]]raren interbentzioa egin zuen.
* [[Azaroaren 4]]a – [[Azpeitia]]n [[Mendietxe museoa]] inauguratu zen.
=== Mundua ===
* [[Martxoaren 10]]a – [[96. Oscar Sariak|96. Oscar Sarien ekitaldia]] ospatu zen [[Hollywood]]eko [[Dolby Theatre|Dolby Antzokia]]n. ''[[Oppenheimer (filma)|Oppenheimer]]'' filmak zituen izendapen gehien, hamahiru, eta Sari gehien ere film berak eskuratu zituen, zazpi.
== Zientzia eta teknologia ==
* [[2024 klima aldaketan]]
=== Euskal Herria ===
* [[Abuztuaren 16]]a – [[Lur-1 satelitea]], osorik Euskal Herrian egindako lehenengoa, 20:56an zirenean, [[AEB]]ko [[Kalifornia]]tik espazioratu zuten.
== Kirolak ==
=== Euskal Herria ===
* [[Martxoaren 30]]a - [[2024ko Miguel Indurain Sari Nagusia]]: [[Brandon McNulty]] irabazle.
* [[Apirilaren 6]]a - [[2024ko Euskal Herriko Itzulia]]: [[Juan Ayuso]] irabazle.
* [[Apirilaren 6]]a - [[Athletic]]ek bere 25. kopa lortu zuen, [[Reial Club Deportiu Mallorca|R.C.D. Mallorca]]ren aurkako [[2024ko futboleko Errege Kopako finala|finaleko luzapenean 1-1 amaitu eta penaltietan 4-2 irabazita]].
* [[Maiatzaren 12]]a - [[2024ko Euskal Herriko Emakumezkoen Itzulia]]: Garailea [[Demi Vollering]] nederlandarra izan zen; Lehenbiziko euskalduna [[Ane Santesteban]] izan zen, hamabosgarren postuan amaitu zelarik.
* [[Maiatzaren 26]]a - [[2024ko Eibarko Hiria Sari Nagusia]]: [[Yurani Blanco]] irabazle.
* [[Maiatzaren 26]]a - [[2024ko Nafarroako Itzulia]]: [[Alex Díaz Álvarez]] gipuzkoarra irabazle.
* [[Maiatzaren 26]]a - Hamaikagarren aldiz, [[Kilian Jornet]]ek [[Zegama-Aizkorri Maratoia]] irabazi zuen. Emakumezkoen artean, [[Sylvia Nordskar]] izan zen lehenengoa.
* [[Uztailaren 25]]a - [[2024ko Ordiziako Klasika]]: [[Jan Christen]] irabazle.
* [[Abuztuaren 10]]a - [[2024ko Donostia Klasikoa]]: [[Marc Hirschi]] irabazle.
* [[Abuztuaren 11]] - [[2024ko Getxoko Zirkuitua]]: [[Jon Barrenetxea]] irabazle.
* [[Irailaren 8]]a - [[2024ko Kontxako Bandera]]n [[Bermeo Urdaibai Arraun Elkartea]] (gizonezkoak) eta [[Donostia Arraun Lagunak]] (emakumezkoak) irabazle.
=== Mundua ===
* [[Martxoaren 10]]a - [[2024ko Tirreno-Adriatiko]]: [[Jonas Vingegaard]] irabazle.
* [[Martxoaren 10]]a - [[2024ko Paris-Niza]]: [[Matteo Jorgenson]] irabazle.
* [[Martxoaren 16]]a - [[2024ko Sei Nazioen Txapelketa]], [[Irlandako errugbi selekzioa|Irlandak]] 16. txapelketa eskuratu zuen.
* [[Martxoaren 16]]a - [[2024ko Milan-San Remo]]: [[Jasper Philipsen]] irabazle.
* [[Martxoaren 24]]a - [[2024ko Kataluniako Volta]]: [[Tadej Pogačar]] irabazle.
* [[Martxoaren 31]] - [[2024ko Flandriako Tourra]]: [[Mathieu van der Poel]] irabazle.
* [[Apirilaren 6]]a – [[2024ko Paris-Roubaix (emakumezkoen lasterketa)|2024ko emakumezkoen Paris-Roubaix]]: [[Lotte Kopecky]] irabazle.
* [[Apirilaren 7]]a – [[2024ko Paris-Roubaix]]: [[Mathieu van der Poel]] irabazle.
* [[Apirilaren 21]]a – [[2024ko Lieja-Bastogne-Lieja]]: [[Tadej Pogačar]] irabazle.
* [[Apirilaren 27]]a – [[2024ko Emakumezkoen Sei Nazioen Txapelketa]] bukatu zen. [[Ingalaterrako emakumezkoen errugbi selekzioa|Ingalaterra]] izan zen irabazlea.
* [[Apirilaren 28]]a – [[2024ko Turkiako Itzulia]]: [[Frank van den Broek]] irabazle.
* [[Maiatzaren 25]]a – [[2023–24ko Europako Errugbi Txapeldunen Kopa]]ren finala jokatu zen [[Londres]]ko [[Tottenham Hotspur Stadium]]en, [[Leinster Rugby|Leinsterren]] eta [[Stade Toulousain]]en artean; [[Tolosa Okzitania|Tolosarrak]] nagusitu ziren, 31 eta 22.
* [[Maiatzaren 26]]a – [[2024ko Italiako Giroa]] [[UAE Team Emirates]] taldeko [[Tadej Pogačar]] esloveniarrak irabazi zuen, honekin bere hirugarren [[Itzuli handi]]a lortu zuelarik.
* [[Ekainaren 17]]a – [[Boston Celtics]] saskibaloi taldeak aurtengo [[NBA]] ligako titulua irabazi zuen.
* [[Abuztuaren 9]]a - [[2024ko Burgosko Itzulia]]: [[Sepp Kuss]] irabazle.
* [[Abuztuaren 18]]a - [[2024ko Emakumezkoen Frantziako Tourra]]: [[Katarzyna Niewiadoma]] irabazle.
* [[Abuztuaren 18]]a - [[2024ko Poloniako Itzulia]]: [[Jonas Vingegaard]] irabazle.
* [[Urriaren 12]]a - [[2024ko Lombardiako Giroa]]: [[Tadej Pogačar]] irabazle.
* [[Urriaren 12]]tik – [[urriaren 19]]ra – [[Amerika Kopa (Bela)|Amerika Kopa]]: Royal New Zealand Yacht Squadron, ''Taihoro'' yatearekin, 7 garaipenengatik garaikurra atxiki du 2 garaipenera. Erronkaria INEOS Britannia da, ''Britannia RB3'' yatearekin.
== Jaiotzak ==
== Heriotzak ==
==== Urtarrila ====
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Marcia Garbey]], kubatar atleta (j. [[1949]]).
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Basdeo Panday]], [[Trinidad eta Tobago]]ko 5. lehen ministroa (j. [[1933]]).
* [[Urtarrilaren 1]]a – [[Niklaus Wirth]], suitzar informatikaria, hainbat [[programazio-lengoaia]]ren diseinatzailea, [[Pascal (programazio lengoaia)|Pascal]] barne (j. [[1934]]).
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Dong Yansheng]], txinatar hizkuntzalari eta itzultzailea (j. [[1937]]).
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Alberto Festa]], portugaldar futbolaria (j. [[1939]]).
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Juan Carlos Henao Pérez]], kolonbiar abokatua, jurista eta konstituzionalista (h. [[1959]]).
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Carmen Valero Omedes]], espainiar atleta (j. [[1955]]).
* [[Urtarrilaren 2]]a – [[Zvi Zamir]], israeldar militar eta espioia, [[Mosad]]eko zuzendaria (j. [[1925]]).
* [[Urtarrilaren 3]]a – [[Arévalo (umorista)|Arévalo]], espainiar umorista eta aktorea (j. [[1947]]).
* [[Urtarrilaren 3]]a – [[Ana Afonso]], portugaldar aktore eta modeloa (j. [[1976]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Felicia Abban]], Ghanako lehen emakume argazkilari profesionala (j. [[1935]]/[[1936|36]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Raymond Elena]], frantziar txirrindularia (j. [[1931]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Georgina Hale]], britainiar aktorea (j. [[1943]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Glynis Johns]], britainiar aktore, abeslari eta dantzaria (j. [[1923]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Christian Oliver]], alemaniar aktorea (j. [[1972]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[David Soul]], estatubatuar-britainiar aktore eta abeslaria (j. [[1943]]).
* [[Urtarrilaren 4]]a – [[Tomonobu Yokoyama]], japoniar futbolaria (j. [[1985]]).
* [[Urtarrilaren 5]]a – [[Patxi Iturriotz]], donostiar politikari, irakasle eta [[ETA]]kidea (j. [[1937]]).
* [[Urtarrilaren 5]]a – [[Mário Zagallo]], brasildar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1931]]).
* [[Urtarrilaren 6]]a – [[Malcolm Price]], galestar errugbilaria (j. [[1937]]).
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Franz Beckenbauer|Franz Beckenbauer, ''Kaiserra'']], alemaniar futbolaren historiako jokalaririk onentzat hartua (j. [[1945]]).
* [[Urtarrilaren 7]]a – [[Francisca Ravestein]], herbeheretar politikaria (j. [[1952]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Frans Janssens]], belgikar futbolaria (j. [[1945]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Mari Carmen Montoya Azkuna]], bizkaitar farmazialari, ekintzaile eta aitzindaria (j. [[1926]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Ventura Pons]], kataluniar zinema zuzendaria, gidoigilea, ekoizlea eta antzerki zuzendaria (j. [[1945]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[José Ignacio Vegas]], arabar historialari eta arkeologoa (j. [[1934]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[JPR Williams]], galestar errugbilaria (j. [[1949]]).
* [[Urtarrilaren 8]]a – [[Shahla Lahiji]], irandar idazle, argitaratzaile, itzultzaile eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea (j. [[1942]]).
* [[Urtarrilaren 9]]a – [[James Kottak]], estatubatuar bateria-jotzailea, ''[[Scorpions]]'' eta ''[[Kingdom Come]]'' taldeetako kidea (j. [[1962]]).
* [[Urtarrilaren 9]]a – [[Philippe Fanoko Kossi Kpodzro]], togoar elizgizon eta politikaria (j. [[1930]]).
* [[Urtarrilaren 10]]a – [[César Alierta]], espainiar enpresaburua (j. [[1945]]).
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Juri Solomin]], errusiar aktore eta zuzendaria (j. [[1935]]).
* [[Urtarrilaren 11]] – [[Gloria Zuazola]], Uruguaiko euskal komunitateko kidea (j. [[1966]]).
* [[Urtarrilaren 13]]a – [[Stephen Laybutt]], australiar futbolaria (j. [[1977]]).
* [[Urtarrilaren 14]]a – [[Iñaki Beobide]], gipuzkoar kultura-sustatzaile, telebista-ekoizle eta [[Euskaltzain urgazleen zerrenda|Euskaltzain urgazlea]] (j. [[1934]]).
* [[Urtarrilaren 15]]a – [[Anita Sirgo]], asturiar ekintzaile komunista (j. [[1930]]).
* [[Urtarrilaren 18]]a – [[Trini Tinturé]], kataluniar komikilari eta ilustratzailea (j. [[1935]]).
* [[Urtarrilaren 19]]a – [[Jack Burke Jr.]], estatubatuar golflaria (j. [[1923]]).
* [[Urtarrilaren 19]]a – [[Toru Kawashima]], japoniar futbolaria (j. [[1970]]).
* [[Urtarrilaren 19]]a – [[Ester Xargay Melero]], kataluniar idazle, itzultzaile, bideoartista eta kultura ekintzailea (j. [[1960]]).
* [[Urtarrilaren 20]]a – [[Maite Idirin]], euskal abeslaria (j. [[1943]]).
* [[Urtarrilaren 20]]a – [[Norman Jewison]], kanadar zinema-zuzendaria, ekoizle eta aktorea (j. [[1926]]).
* [[Urtarrilaren 20]]a – [[Germán Uribe]], kolonbiar idazle, diplomazialari eta kazetaria (j. [[1943]]).
* [[Urtarrilaren 21]]a – [[Patxi Buldain]], nafar margolaria (j. [[1927]]).
* [[Urtarrilaren 22]]a – [[Arno Allan Penzias]], estatubatuar fisikaria, 1978ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1933]]).
* [[Urtarrilaren 22]]a – [[Anatoli Polyvoda]], sobietar ukrainar saskibaloi-jokalaria (j. [[1947]]).
* [[Urtarrilaren 22]]a – [[Luigi Riva]], ''Rombo di Tuono'', italiar futbolaria (j. [[1944]]).
* [[Urtarrilaren 24]]a – [[Carl Andre]], estatubatuar eskultorea (j. [[1935]]).
* [[Urtarrilaren 24]]a – [[Jesse Jane]], estatubatuar aktore pornografikoa eta modelo erotikoa (j. [[1980]]).
* [[Urtarrilaren 24]]a – [[Navarre Scott Momaday]], [[Kiowa etnia|Kiowa]] nazioko estatubatuar idazlea, [[Pulitzer saria|Pulitzer sariduna]] (j. [[1934]]).
* [[Urtarrilaren 25]]a – [[Bhavatharini]], indiar abeslaria (j. [[1976]]).
* [[Urtarrilaren 26]]a – [[Aleksandr Suvorov (psikologoa)|Aleksandr Suvorov]], errusiar-sobietar psikologo eta irakaslea (j. [[1953]]).
* [[Urtarrilaren 27]]a – [[Sreela Majumdar]], indiar aktorea (j. [[1958]] edo [[1959]]).
* [[Urtarrilaren 29]]a – [[Hinako Ashihara]], japoniar mangaka (j. [[1974]]).
* [[Urtarrilaren 29]]a – [[Jandira Martini]], brasildar aktore, antzerkigile, zuzendari eta ekoizlea (j. [[1945]]).
==== Otsaila ====
* [[Otsailaren 1]]a – [[Michel Jazy]], frantziar atleta, distantzia ertain eta luzeko lasterketetan espezializatua (j. [[1936]]).
* [[Otsailaren 1]]a – [[Carl Weathers]], estatubatuar amerikar futboleko jokalari eta aktorea (j. [[1948]]).
* [[Otsailaren 2]]a – [[Don Murray]], estatubatuar aktorea (j. [[1929]]).
* [[Otsailaren 3]]a – [[Olga Ketonen]], finlandiar kazetaria (j. [[1964]]).
* [[Otsailaren 3]]a – [[Márcia Marinho]], brasildar politikari, mediku eta enpresaburua (j. [[1963]]).
* [[Otsailaren 3]]a – [[Viktor Emanuel Savoiakoa]], [[Italiako Erresuma]]ko azken printze oinordekoa (j. [[1937]]).
* [[Otsailaren 4]]a – [[Hage Geingob]], [[Namibia]]ko 3. presidentea (j. [[1941]]).
* [[Otsailaren 4]]a – [[Kurt Hamrin]], suediar futbolaria (j. [[1934]]).
* [[Otsailaren 4]]a – [[Barry John]], galestar errugbilaria, inoizko galestar errugbilari hoberenetakoa (j. [[1945]]).
* [[Otsailaren 5]]a – [[Dries van Agt]], [[Herbehereak|Herbehereetako]] lehen ministroa (j. [[1931]]).
* [[Otsailaren 5]]a – [[Michael Jayston]], ingeles aktorea (j. [[1935]]).
* [[Otsailaren 5]]a – [[Jean Malaurie]], frantziar antropologoa eta geografoa (j. [[1922]]).
* [[Otsailaren 5]]a – [[Gorka Setien]], euskal idazlea (j. [[1958]]).
* [[Otsailaren 6]]a – [[John Bruton]], irlandako [[Taoiseach]]a (j. [[1947]]).
* [[Otsailaren 6]]a – [[Seiji Ozawa]], japoniar orkestra-zuzendaria (j. [[1935]]).
* [[Otsailaren 6]]a – [[Sebastián Piñera]], [[Txile]]ko presidentea (j. [[1949]]).
* [[Otsailaren 7]]a – [[Diana Carnero]], ekuadortar politikaria (j. [[1995]]).
* [[Otsailaren 7]]a – [[José Luis Maiztegi]], gipuzkoar futbolaria (j. [[1939]]).
* [[Otsailaren 8]]a – [[Virginia Beavert]], estatubatuar hizkuntzalaria (j. [[1921]]).
* [[Otsailaren 8]]a – [[Charlotte Froese Fischer]], kanadar-estatubatuar matematikari eta informatikaria (j. [[1929]]).
* [[Otsailaren 9]]a – [[Robert Badinter]], frantziar abokatu eta politikaria (j. [[1928]]).
* [[Otsailaren 10]]a – [[Edward Lowassa]], [[Tanzania]]ko lehen ministroa (j. [[1953]]).
* [[Otsailaren 11]] – [[Gabriel Ferraté Pascual]], kataluniar ingeniari industrial eta nekazaritzako peritua (j. [[1932]]).
* [[Otsailaren 11]] – [[Kelvin Kiptum]], kenyar atleta (j. [[1999]]).
* [[Otsailaren 11]] – [[Isabel Mijares]], espainiar enologoa, kimikaria eta idazlea (j. [[1942]]).
* [[Otsailaren 13]]a – [[Aletta Bezuidenhout]], kenyar-hegoafrikar aktore, zinemagile eta antzerkigilea (j. [[1949]]).
* [[Otsailaren 13]]a – [[Robert Varnajo]], frantziar txirrindularia (j. [[1929]]).
* [[Otsailaren 14]]a – [[Annick Balley]], benindar kazetaria (j. [[1964]]).
* [[Otsailaren 14]]a - [[Camila Cañeque]], kataluniar artista kontzeptuala eta filosofoa (j. [[1984]]).
* [[Otsailaren 16]]a – [[Aleksei Navalni]], errusiar politikaria eta ustelkeriaren aurkako ekintzailea (j. [[1976]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Anjana Bhowmik]], indiar aktorea (j. [[1944]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Johan Galtung]], norvegiar soziologo eta matematikaria (j. [[1930]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Manu Sagastume]], nafar musikaria eta musika ikerlaria (j. [[1945]]).
* [[Otsailaren 17]]a – [[Juan Maria Uriarte]], bizkaitar elizgizona, [[Donostiako elizbarrutia|Donostiako]] [[apezpiku]] izandakoa (j. [[1933]]).
* [[Otsailaren 18]]a – [[María Eugenia Aubet]], kataluniar arkeologo eta historialaria, arkeologia feniziar-punikoan espezializatua (j. [[1944]]).
* [[Otsailaren 18]]a – [[Ira von Fürstenberg]], italiar ''socialite'' eta antzezlea (j. [[1940]]).
* [[Otsailaren 19]]a – [[Alejandro Echevarría]], [[Mediaset España]]ren exekutibo nagusia (j. [[1942]]).
* [[Otsailaren 20]]a – [[Andreas Brehme]], alemaniar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1960]]).
* [[Otsailaren 20]]a – [[Vasile Dîba]], errumaniar kanoalaria (j. [[1954]]).
* [[Otsailaren 21]]a – [[Roger Guillemin]], frantziar-estatubatuar mediku endokrinologoa (j. [[1924]]).
* [[Otsailaren 21]]a – [[Micheline Presle]], frantziar aktorea (j. [[1922]]).
* [[Otsailaren 23]]a – [[Irene Camber]], italiar eskrimalaria (j. [[1926]]).
* [[Otsailaren 23]]a – [[Claude Montana]], frantziar jostuna eta diseinatzailea (j. [[1947]]).
* [[Otsailaren 24]]a – [[Juana Bacallao|Neris Amelia Martínez Salazar, ''Juana Bacallao'']], kubatar abeslari eta musikaria (j. [[1925]]).
* [[Otsailaren 26]]a – [[Jacob Rothschild]], britainiar bankari eta politikaria (j. [[1936]]).
* [[Otsailaren 27]]a – [[Ellen Bernstein]], estatubatuar errabino eta ekologista (j. [[1953]]).
* [[Otsailaren 28]]a – [[Nikolai Ryzhkov]], [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasuneko]] lehen ministroa (j. [[1929]]).
* [[Otsailaren 29]]a – [[Brian Mulroney]], [[Kanada]]ko lehen ministroa (j. [[1939]]).
* [[Otsailaren 29]]a – [[Ali Hassan Mwinyi]], [[Tanzania]]ko 2. presidentea (j. [[1925]]).
* [[Otsailaren 29]]a – [[Taviani anaiak|Paolo Taviani]] , italiar zinema zuzendaria (j. [[1931]]).
==== Martxoa ====
* [[Martxoaren 1]]a – [[Iris Apfel]], estatubatuar enpresaburu, barne-diseinatzaile eta moda ikonoa (j. [[1921]]).
* [[Martxoaren 1]]a – [[Akira Toriyama]], japoniar [[mangaka]] (j. [[1955]]).
* [[Martxoaren 3]]a – [[Agbéyomé Kodjo]], [[Togo]]ko lehen ministroa (j. [[1954]]).
* [[Martxoaren 4]]a – [[Barbara Balzerani]], [[Brigada Gorriak]] talde armatu komunistako buruzagia eta idazlea (j. [[1949]]).
* [[Martxoaren 4]]a – [[Francisco Javier Errázuriz Talavera]], txiletar enpresario eta politikaria (j. [[1942]]).
* [[Martxoaren 4]]a – [[Elżbieta Starosławska]], poloniar medikua (j. [[1952]]).
* [[Martxoaren 4]]a – [[Tarako (aktorea)|Tarako]], japoniar aktore, bikoiztaile eta abeslaria (j. [[1960]]).
* [[Martxoaren 5]]a – [[Dagmar Loe]], norvegiar kazetaria (j. [[1923]]).
* [[Martxoaren 8]]a – [[José María Benavides]], gipuzkoar kirolaria, [[bela]]ren klase askotan aditua, eta idazlea (j. [[1945]]).
* [[Martxoaren 8]]a – [[Herbert Kroemer]], alemaniar-estatubatuar fisikaria, 2000ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1928]]).
* [[Martxoaren 8]]a – [[Estrela Novais]], portugaldar aktorea (j. [[1953]]).
* [[Martxoaren 8]]a – [[Dolly Sohi]], indiar aktorea (j. [[1975]]).
* [[Martxoaren 9]]a – [[Mayte Carol]], mexikar aktore eta enpresaburua (j. [[1941]]).
* [[Martxoaren 9]]a – [[Malcolm Holcombe]], estatubatuar egile abeslaria (j. [[1955]]).
* [[Martxoaren 10]]a – [[Percy Adlon]], alemaniar zinema-zuzendari, gidoigile eta ekoizlea (j. [[1935]]).
* [[Martxoaren 11]] – [[Lisa Larson]], suediar zeramikari eta diseinatzailea (j. [[1931]]).
* [[Martxoaren 13]]a – [[Bizente Larrea]], bizkaitar eskultorea (j. [[1934]]).
* [[Martxoaren 13]]a – [[Sylvain Luc]], lapurtar jazz gitarra-jotzailea, egungo Euskal Herriko [[jazz]] musikaririk garrantzitsuentzat joa (j. [[1965]]).
* [[Martxoaren 13]]a – [[Montse Miralles i Brugués]], kataluniar aktore, bikoiztaile, antzerki zuzendari eta gidoilaria (j. [[1956]]).
* [[Martxoaren 13]]a – [[Neofito Bulgariakoa]], [[Bulgariako Eliza Ortodoxo]]ko patriarka (j. [[1945]]).
* [[Martxoaren 14]]a – [[Léon Semmeling]], flandriar futbolaria (j. [[1940]]).
* [[Martxoaren 18]]a – [[Thomas P. Stafford]], estatubatuar astronauta (j. [[1930]]).
* [[Martxoaren 19]]a – [[M. Emmet Walsh]], estatubatuar aktorea (j. [[1935]]).
* [[Martxoaren 23]]a – [[Maurizio Pollini]], italiar piano-jotzailea (j. [[1942]]).
* [[Martxoaren 23]]a – [[Silvia Tortosa]], kataluniar antzezle eta telebista aurkezlea (j. [[1947]]).
* [[Martxoaren 24]]a – [[Julian Elorza Gorosabel]], gipuzkoar matematikaria (j. [[1935]]).
* [[Martxoaren 24]]a – [[Péter Eötvös]], hungariar konpositore, orkestra zuzendari eta irakaslea (j. [[1944]]).
* [[Martxoaren 24]]a – [[Brigitte García]], ekuadortar erizain eta politikaria (j. [[1997]]).
* [[Martxoaren 24]]a – [[Zoila Quiñones]], mexikar aktorea (j. [[1940]]).
* [[Martxoaren 25]]a – [[Elisabeth Guttenberger]], [[Auschwitz|Auschwitz-Birkenau]]-tik bizirik atera zen emakume [[Erromani|ijitoa]] (j. [[1926]]).
* [[Martxoaren 26]]a – [[Richard Serra]], estatubatuar eskultore [[Minimalismo|minimalista]] (j. [[1938]]).
* [[Martxoaren 27]]a – [[Daniel Kahneman]], estatubatuar psikologo, ekonomista eta unibertsitateko irakaslea, 2002ko [[Ekonomiako Nobel Saria]] (j. [[1934]]).
* [[Martxoaren 27]]a – [[Anita Dolly Panek]], poloniar-brasildar biokimikaria (j. [[1930]]).
* [[Martxoaren 28]]a – [[Anna Pérez Pagès]], kataluniar kazetaria (j. [[1974]]).
* [[Martxoaren 29]]a – [[Jules Ajodhia]], surinamdar politikaria (j. [[1945]]).
* [[Martxoaren 29]]a – [[Gerry Conway (musikaria)|Gerry Conway]], ingeles musikaria, [[Jethro Tull]] eta [[Fairport Convention]] taldeetako kidea (j. [[1947]]).
* [[Martxoaren 29]]a – [[Louis Gossett Jr.]], estatubatuar aktorea (j. [[1936]]).
* [[Martxoaren 30]]a – [[Quisqueya Henríquez]], kubatar-dominikar artista eta irakaslea (j. [[1966]]).
* [[Martxoaren 31]] – [[Tadeusz Kusy]], poloniar-afrikaerditar elizgizona (j. [[1951]]).
* [[Martxoaren 31]] – [[Barbara Rush]], estatubatuar aktorea (j. [[1927]]).
* [[Martxoaren 31]] – [[Nijolė Sadūnaitė]], lituaniar moja eta disidentea (j. [[1938]]).
==== Apirila ====
* [[Apirilaren 1]]a – [[Aureli Argemi]], ''[[CIEMEN]]'' erakundearen sortzaile eta lehendakaria (j. [[1936]]).
* [[Apirilaren 1]]a – [[Gisela Gaytán]], mexikar politikaria (j. [[1986]]).
* [[Apirilaren 2]]a – [[John Barth]], estatubatuar idazle [[Postmodernismo|postmodernista]] (j. [[1930]]).
* [[Apirilaren 2]]a – [[Maryse Condé]], idazlea, feminista eta [[Karibea (eskualdea)|Karibeko]] kultura afrikarraren zabalkundeko ekintzailea (j. [[1934]]).
* [[Apirilaren 2]]a – [[Zhang Lixiong]], txinatar politikari eta militarra (j. [[1913]]).
* [[Apirilaren 3]]a – [[Vitus Huonder]], suitzar elizgizona (j. [[1942]]).
* [[Apirilaren 3]]a – [[Sándor Müller]], hungariar futbolaria (j. [[1948]]).
* [[Apirilaren 3]]a – [[Muñequita Milly|Flor Sheiza Quispe Sucapura, ''Muñequita Milly'']], perutar abeslaria (j. [[2000]]).
* [[Apirilaren 3]]a – [[Vera Tschechowa]], alemaniar aktorea eta zinema ekoizlea (j. [[1940]]).
* [[Apirilaren 4]]a – [[Zsuzsa Ferge]], hungariar soziologo eta estatistikaria (j. [[1931]]).
* [[Apirilaren 4]]a – [[Adela Montes]], argentinar kazetaria (j. [[1928]]).
* [[Apirilaren 4]]a – [[Vytautė Žilinskaitė]], lituaniar idazlea (j. [[1930]]).
* [[Apirilaren 5]]a – [[Mahammed Dionne]], [[Senegal]]go lehen ministroa (j. [[1959]]).
* [[Apirilaren 5]]a – [[Márcia Denser]], brasildar idazle eta kazetaria (j. [[1957]]).
* [[Apirilaren 6]]a – [[María del Carmen Farías]], mexikar aktorea (j. [[1944]]).
* [[Apirilaren 7]]a – [[Lori eta George Schappell]], estatubatuar biki siamdarrak (j. [[1961]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Aderounmu Adejumoke]], nigeriar aktorea (j. [[1984]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Lindita Ahmeti]], albaniar-mazedoniar poeta eta itzultzailea (j. [[1973]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Jose Antonio Ardanza]], [[Eusko Jaurlaritzako lehendakaria|Eusko Jaurlaritzako 4. lehendakaria]] (j. [[1941]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[André Boniface]], frantziar errugbi jokalaria (j. [[1934]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Peter Higgs]], britainiar fisikaria, 2013ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1929]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Ann Trevenen Jenkin]], kornuallestar aktibista, liburuzain, irakasle eta idazlea (j. [[1930]]).
* [[Apirilaren 8]]a – [[Melitha Sidabutar]], indonesiar abeslaria (j. [[2001]]).
* [[Apirilaren 9]]a – [[Vladimir Aksionov]], sobietar kosmonauta (j. [[1935]]).
* [[Apirilaren 9]]a – [[Jaime de Armiñán]], espainiar antzerki idazle, gidoigile eta zinemagilea (j. [[1927]]).
* [[Apirilaren 9]]a – [[Maria Aro]], finlandiar aktorea (j. [[1942]]).
* [[Apirilaren 9]]a – [[Saratu Gidado]], nigeriar aktorea (j. [[1968]]).
* [[Apirilaren 10]]a – [[Thelma Dorantes]], mexikar aktorea (j. [[1949]]).
* [[Apirilaren 10]]a – [[O. J. Simpson]], estatubatuar futbolaria eta aktorea, emazte ohiaren eta lagunaren hilketengatik espetxeratua (j. [[1947]]).
* [[Apirilaren 11]] – [[Juan Jose Araolaza]], gipuzkoar euskaltzalea eta podologoa (j. [[1943]]).
* [[Apirilaren 11]] – [[Shigeharu Ueki]], japoniar futbolaria (j. [[1954]]).
* [[Apirilaren 12]]a – [[Roberto Cavalli]], italiar moda-diseinatzaile eta asmatzailea (j. [[1940]]).
* [[Apirilaren 12]]a – [[Eleanor Coppola]], estatubatuar dokumentalgile, artista eta idazlea (j. [[1936]]).
* [[Apirilaren 12]]a – [[Olga Fikotová]], txekiar-estatubatuar disko jaurtitzailea (j. [[1932]]).
* [[Apirilaren 12]]a – [[Osvalinda Alves Pereira]], brasildar ekologista (j. [[1968]]).
* [[Apirilaren 13]]a – [[Joanna Dworakowska]], poloniar xakelaria (j. [[1978]]).
* [[Apirilaren 14]]a – [[Anna-Maria Osipow]], finlandiar eskultore eta zeramikaria (j. [[1935]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[Ricardo de Ángel]], bizkaitar legelari eta abokatua (j. [[1942]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[Bernard Goity]], euskal legelaria eta apaiz katolikoa (j. [[1926]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[Bernd Hölzenbein]], alemaniar futbolaria (j. [[1946]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[R. Indira Kumari]], indiar politikaria (j. [[1951]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[Josip Manolić]], [[Kroazia]]ko lehen ministroa (j. [[1920]]).
* [[Apirilaren 15]]a – [[Naomi Polani]], israeldar zuzendari, abeslari, ekoizle, aktore eta dantzaria (j. [[1927]]).
* [[Apirilaren 18]]a – [[Dickey Betts]], estatubatuar gitarra-jotzaile, abeslari eta egile abeslaria, [[The Allman Brothers Band]] sortzaileetako bat (j. [[1943]]).
* [[Apirilaren 19]]a – [[Daniel Dennett]], estatubatuar filosofo eta idazlea (j. [[1942]]).
* [[Apirilaren 19]]a – [[Naomy]], errumaniar abeslari, kantugile eta aktorea (j. [[1977]]).
* [[Apirilaren 20]]a – [[Gediminas Kirkilas]], [[Lituania]]ko lehen ministroa (j. [[1951]]).
* [[Apirilaren 21]]a – [[Ana Estrada]], perutar psikologo eta aktibista (j. [[1976]]).
* [[Apirilaren 23]]a – [[Yukio Kasaya]], japoniar eski-jauzilaria (j. [[1943]]).
* [[Apirilaren 23]]a – [[Itxaso Mardones]], arabar kazetaria (j. [[1979]]).
* [[Apirilaren 23]]a – [[Ro Jai-bong]], [[Hego Korea]]ko lehen ministroa (j. [[1936]]).
* [[Apirilaren 24]]a – [[Mike Pinder]], ingeles rock musikaria, [[The Moody Blues]] taldeko kide sortzailea (j. [[1941]]).
* [[Apirilaren 25]]a – [[Laurent Cantet]], frantziar zinema zuzendari, argazkilari eta gidoigilea (j. [[1961]]).
* [[Apirilaren 26]]a – [[Umm Fahad]], irakiar Interneteko ospetsua (j. [[1996]]).
* [[Apirilaren 27]]a – [[Francisco Rico Manrique]], kataluniar filologoa (j. [[1942]]).
* [[Apirilaren 28]]a – [[Luz Fandiño]], galiziar idazle, poeta eta aktibista (j. [[1931]]).
* [[Apirilaren 30]]a – [[Paul Auster]], estatubatuar eleberrigilea (j. [[1947]]).
==== Maiatza ====
* [[Maiatzaren 1]]a – [[Victoria Prego]], espainiar kazetaria (j. [[1948]]).
* [[Maiatzaren 1]]a – [[Richard Tandy]], ingeles teklatu-jotzailea, ''[[Electric Light Orchestra]]'' taldeko kidea (j. [[1948]]).
* [[Maiatzaren 2]]a – [[Sjoukje Dijkstra]], herbeheretar izotz gaineko patinatzaile artistikoa (j. [[1942]]).
* [[Maiatzaren 2]]a – [[Manca Košir]], esloveniar kazetari, filologo, politikari eta aktorea (j. [[1948]]).
* [[Maiatzaren 2]]a – [[Eloína Suárez Suárez]], espainiar politikaria (j. [[1922]]).
* [[Maiatzaren 3]]a – [[Imerio Massignan]], italiar txirrindularia (j. [[1937]]).
* [[Maiatzaren 4]]a – [[Carola Miró i Bedós]], kataluniar maistra (j. [[1965]]).
* [[Maiatzaren 4]]a – [[Frank Stella]], estatubatuar artista (j. [[1936]]).
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Alena Bláhová]], txekiar kazetari eta itzultzailea (j. [[1954]]).
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Bernard Hill]], ingeles aktorea (j. [[1944]]).
* [[Maiatzaren 5]]a – [[Etelka Kenéz Heka]], hungariar poeta, idazle eta abeslaria (j. [[1936]]).
* [[Maiatzaren 5]]a – [[César Luis Menotti]], argentinar futbolari eta futbol entrenatzailea (j. [[1938]]).
* [[Maiatzaren 6]]a – [[Kristin Hallenga]], ingeles kazetari, filantropo eta aktibista (j. [[1985]]).
* [[Maiatzaren 6]]a – [[Kanakalatha]], indiar aktorea (j. [[1960]]).
* [[Maiatzaren 6]]a – [[Bernard Pivot]], frantziar literatura-kritikaria (j. [[1935]]).
* [[Maiatzaren 7]]a – [[Steve Albini]], estatubatuar musikaria, disko-ekoizlea, audio-ingeniaria eta musika-kazetaria (j. [[1962]]).
* [[Maiatzaren 7]]a – [[Antonio Fernández Alba]], espainiar arkitektoa (j. [[1927]]).
* [[Maiatzaren 7]]a – [[Jan Ptaszyn Wróblewski]], poloniar musikari eta musikagile, saxofoi-jotzaile eta big band zuzendaria (j. [[1936]]).
* [[Maiatzaren 8]]a – [[John Barbata]], estatubatuar bateria-jorzailea (j. [[1945]]).
* [[Maiatzaren 9]]a – [[Roger Corman]], estatubatuar kultuzko zinema ekoizle eta zuzendaria (j. [[1926]]).
* [[Maiatzaren 9]]a – [[Ivan Ivanji]], serbiar eleberrigilea (j. [[1929]]).
* [[Maiatzaren 10]]a – [[Jim Simons]], estatubatuar matematikari, akademiko, finantza-merkatari, funtsen agente, burtsa-artekari, inbertitzaile eta filantropoa (j. [[1938]]).
* [[Maiatzaren 11]] – [[Mary Wells Lawrence]], estatubatuar publizista (j. [[1928]]).
* [[Maiatzaren 12]]a – [[Amália Barros]], brasildar kazetari eta politikaria (j. [[1985]]).
* [[Maiatzaren 12]]a – [[Mark Damon]], estatubatuar aktore eta zinema ekoizlea (j. [[1933]]).
* [[Maiatzaren 12]]a – [[Javier Manterola]], nafar ingeniari-zibila, [[zubi]]ak diseinatzean aditua (j. [[1936]]).
* [[Maiatzaren 13]]a – [[Birubala Rabha]], indiar aktibista (j. [[1954]]).
* [[Maiatzaren 13]]a – [[Lucien Mias]], frantziar errugbilaria (j. [[1930]]).
* [[Maiatzaren 13]]a – [[Alice Munro]], kanadar idazlea, 2013ko [[Literaturako Nobel Saria]] (j. [[1931]]).
* [[Maiatzaren 14]]a – [[Netiporn Sanesangkhom]], thailandiar ekintzaile politikoa (j. [[1995]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Montserrat Casas i Soldevila]], kataluniar moja klaratarra (j. [[1933]]).
* [[Maiatzaren 16]]a – [[Dabney Coleman]], estatubatuar aktorea (j. [[1932]]).
* [[Maiatzaren 17]]a – [[Sid Going]], zeelandaberritar errugbilaria (j. [[1943]]).
* [[Maiatzaren 17]]a – [[Roberta Marrero]], kanariar artista plastikoa, idazlea eta abeslaria (j. [[1972]]).
* [[Maiatzaren 18]]a – [[Tony O'Reilly]], irlandar errugbilari eta negozio-gizona (j. [[1936]]).
* [[Maiatzaren 18]]a – [[Marija Ruljancic]], kroaziar-australiar ehun urteduna (j. [[1913]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[Kwassi Klutse]], [[Togo]]ko lehen ministroa (j. [[1945]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[Ebrahim Raisi]], [[Iran]]go presidentea (j. [[1960]]).
* [[Maiatzaren 19]]a – [[Harrison White]], estatubatuar soziologoa, [[Sare sozialen analisia|gizarte-sareen analisiaren]] aitzindarietakoa (j. [[1930]]).
* [[Maiatzaren 20]]a – [[Karl-Heinz Schnellinger]], alemaniar futbolaria (j. [[1939]]).
* [[Maiatzaren 21]]a – [[Jan A. P. Kaczmarek]], poloniar soinu-banden musikagilea (j. [[1953]]).
* [[Maiatzaren 21]]a – [[Heljä Liukko-Sundström]], finlandiar zeramikari eta haur literaturako idazlea (j. [[1938]]).
* [[Maiatzaren 22]]a – [[Silvia Reyes]], kanariar eta kataluniar aktibista trans (j. [[1949]]).
* [[Maiatzaren 22]]a – [[David Wilkie (igerilaria)|David Wilkie]], eskoziar igerilaria (j. [[1954]]).
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Caleb Carr]], estatubatuar idazlea (j. [[1955]]).
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Ángeles Flórez Peón]], Asturiasko Gazte Sozialisten lehendakaria, bizirik dagoen [[Espainia|Espainiako]] azken [[Milizia|miliziano]] sozialistatzat joa (j. [[1918]]).
* [[Maiatzaren 23]]a – [[Morgan Spurlock]], estatubatuar dokumental egile, umorista, telebista ekoizle eta gidoigilea (j. [[1970]]).
* [[Maiatzaren 24]]a – [[Doug Ingle]], estatubatuar abeslari eta musikaria, ''[[Iron Butterfly]]'', taldeko sortzailea (j. [[1945]]).
* [[Maiatzaren 24]]a – [[Janusz Edmund Zimniak]], poloniar elizgizon katolikoa (j. [[1933]]).
* [[Maiatzaren 25]]a – [[Richard M. Sherman]], estatubatuar abesti egilea (j. [[1928]]).
* [[Maiatzaren 26]]a – [[Ludwika Wujec]], poloniar fisikari, irakasle eta politikaria (j. [[1941]]).
* [[Maiatzaren 28]]a – [[Naďa Hynková Dingová]], txekiar interpretea (j. [[1975]]).
* [[Maiatzaren 29]]a – [[Anastasia Zavorotniuk]], errusiar aktore eta telebista aurkezlea (j. [[1971]]).
* [[Maiatzaren 30]]a – [[Nora Cortiñas]], gizarte psikologoa eta Argentinako giza eskubideen defentsaren aldeko militantea, [[Maiatzaren Plazako Amak|Maiatzaren Plazako Amen]] sortzaileetako bat (j. [[1930]]).
* [[Maiatzaren 30]]a – [[Joana Maria Escartín Bisbal]], espainiar historialari eta irakaslea (j. [[1968]]).
* [[Maiatzaren 31]] – [[João Justino Amaral dos Santos|João Justino Amaral dos Santos, ''Amaral'']], brasildar futbolaria (j. [[1954]]).
* [[Maiatzaren 31]] – [[Berthé Aïssata Bengaly]], maliar nutrizionista eta politikaria (j. [[1957]]).
==== Ekaina ====
* [[Ekainaren 2]]a – [[Carl Cain]], estatubatuar saskibaloi jokalaria (j. [[1934]]).
* [[Ekainaren 2]]a – [[Javier Erice]], nafar politikari eta medikua, [[Iruñeko alkateen zerrenda|Iruñeko alkate]]a (j. [[1928]]).
* [[Ekainaren 2]]a – [[Janis Paige]], estatubatuar abeslari eta aktorea (j. [[1922]]).
* [[Ekainaren 3]]a – [[Erramun Baxok]], baxenafar soziolinguista eta hizkuntzalaria (j. [[1928]]).
* [[Ekainaren 3]]a – [[Brigitte Bierlein]], [[Austria]]ko kantzilerra (j. [[1949]]).
* [[Ekainaren 4]]a – [[Karin Gundersen]], norvegiar itzultzaile eta irakaslea (j. [[1944]]).
* [[Ekainaren 5]]a – [[Ben Vautier]], suitzar jatorriko frantziar artista (j. [[1935]]).
* [[Ekainaren 6]]a – [[Fumihiko Maki]], japoniar arkitektoa (j. [[1928]]).
* [[Ekainaren 6]]a – [[Sergei Novikov]], errusiar matematikaria (j. [[1938]]).
* [[Ekainaren 7]]a – [[William Anders]], estatubatuar pilotu militar, ingeniari elektriko, ingeniari nuklear, [[NASA]]ko astronauta, hegazkinlari eta diplomazialaria (j. [[1933]]).
* [[Ekainaren 7]]a – [[Hermína Franková]], txekiar idazle eta gidoilaria (j. [[1928]]).
* [[Ekainaren 8]]a – [[Antxon Elosegi Vitoria]], gipuzkoar kultur eta jai ekintzailea (j. [[1932]]).
* [[Ekainaren 8]]a – [[Nanae Sasaya]], japoniar mangaka (j. [[1950]]).
* [[Ekainaren 9]]a – [[Lynn Conway]], estatubatuar informatikari, ingeniari elektriko, asmatzaile eta pertsona transgeneroen aldeko ekintzailea (j. [[1938]]).
* [[Ekainaren 9]]a – [[Yoshiko Kuga]], japoniar aktorea (j. [[1931]]).
* [[Ekainaren 9]]a – [[Barbara Repetto]], italiar politikaria (j. [[1947]]).
* [[Ekainaren 10]]a – [[Saulos Chilima]], [[Malawi]]ko presidenteordea (j. [[1973]]).
* [[Ekainaren 10]]a – [[Patricia Shanil Muluzi]], malawiar politikari eta lehen dama (j. [[1964]]).
* [[Ekainaren 10]]a – [[Trinitat Neras i Plaja]], kataluniar enpresaburu eta politikaria (j. [[1941]]).
* [[Ekainaren 10]]a – [[Anetta Sidorova]], errusiar-sobietar kazetari eta politikaria (j. [[1939]]).
* [[Ekainaren 10]]a – [[Maria Josep Udina i Abelló]], kataluniar pedagogo, politikari, idazle eta esperantista (j. [[1940]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Cristino Seriche Bioko]], [[Ekuatore Ginea]]ko Errepublikako lehen ministroa (j. [[1940]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Ruth Stiles Gannett]], estatubatuar idazlea (j. [[1923]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Françoise Hardy]], frantziar abeslari eta antzezlea (j. [[1944]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Tony Lo Bianco]], estatubatuar aktorea (j. [[1936]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Violet Neilson]], jamaikar politikari eta irakaslea (j. [[1931]]).
* [[Ekainaren 11]] – [[Ángel Vallejo]], arabar mendizalea (j. [[1942]]).
* [[Ekainaren 12]]a – [[Fernando José de França Dias Van-Dúnem]], [[Angola]]ko lehen ministroa (j. [[1934]]).
* [[Ekainaren 12]]a – [[Jerry West]], NBAko estatubatuar saskibaloi-jokalaria (j. [[1938]]).
* [[Ekainaren 14]]a – [[Julio Eugi]], nafar apaiz katolikoa, Opus Deiko Prelaturaren partaidea, idazlea eta eliz epailea (j. [[1944]]).
* [[Ekainaren 14]]a – [[Jean Succar Kuri]], mexikar enpresaburua (j. [[1944]]).
* [[Ekainaren 15]]a – [[Jadallah Azzuz at-Talhi]], [[Libia]]ko lehen ministroa (j. [[1939]]).
* [[Ekainaren 15]]a – [[Maria Quintans]], portugaldar poeta eta antzerkigilea (j. [[1955]]).
* [[Ekainaren 16]]a – [[Paul Chemetov]], frantziar arkitektoa (j. [[1928]]).
* [[Ekainaren 16]]a – [[Koldobika Jauregi (eskultorea)|Koldobika Jauregi]], gipuzkoar eskultore [[Minimalismo|minimalista]] (j. [[1959]]).
* [[Ekainaren 16]]a – [[Bob Schul]], estatubatuar atleta, olinpiar txapelduna (j. [[1937]]).
* [[Ekainaren 18]]a – [[Anouk Aimée]], frantziar aktorea (j. [[1932]]).
* [[Ekainaren 18]]a – [[Stojan Andov]], [[Ipar Mazedonia]]ko bitarteko presidentea (j. [[1935]]).
* [[Ekainaren 18]]a – [[Sara Facio]], argentinar argazkilaria (j. [[1932]]).
* [[Ekainaren 18]]a – [[Willie Mays]], estatubatuar beisbol jokalaria, historiako hoberenetarikoa (j. [[1931]]).
* [[Ekainaren 19]]a – [[Kike Diaz de Rada]], gipuzkoar aktorea (j. [[1959]]).
* [[Ekainaren 20]]a – [[Donald Sutherland]], kanadar aktorea (j. [[1935]]).
* [[Ekainaren 20]]a – [[Margarita Voites]], estoniar opera abeslaria (j. [[1936]]).
* [[Ekainaren 20]]a – [[Phuntsok Wangchuk]], tibetar ekintzaile politikoa (j. [[1973]]).
* [[Ekainaren 22]]a – [[Kamala Hampana]], indiar idazle eta irakaslea (j. [[1935]]).
* [[Ekainaren 25]]a – [[Ana María Briongos]], kataluniar idazlea (j. [[1946]]).
* [[Ekainaren 25]]a – [[Mícheál Ó Muircheartaigh]], irlandar [[Joko gaelikoak|Joko Gaelikoetako]] telebista eta irratiko esataria (j. [[1930]]).
* [[Ekainaren 25]]a – [[José Antonio Urtiaga]], gipuzkoar futbolaria (j. [[1942]]).
* [[Ekainaren 27]]a – [[Cristina Alberdi]], sevillar abokatu eta politikaria (j. [[1946]]).
* [[Ekainaren 28]]a – [[Txema Blasco]], arabar aktorea (j. [[1941]]).
* [[Ekainaren 28]]a – [[Mohamed Osman Jawari]], [[Somalia]]ko bitarteko presidentea (j. [[1945]]).
* [[Ekainaren 29]]a – [[Lalla Latifa Amahzoune]], [[Maroko]]ko printzesa ezkontidea (j. [[1946]]).
* [[Ekainaren 29]]a – [[Lídia Quinan]], brasildar erizain, enpresaburu eta politikaria (j. [[1937]]).
* [[Ekainaren 29]]a – [[Anahit Txarents]], armeniar literatura kritikaria (j. [[1935]]).
* [[Ekainaren 30]]a – [[Gilbert Desmet]], belgikar txirrindularia (. [[1931]]).
* [[Ekainaren 30]]a – [[Maria Rosaria Omaggio]], italiar aktore eta idazlea (j. [[1954]]).
==== Uztaila ====
* [[Uztailaren 1]]a – [[Ismail Kadare]], albaniar idazlea (j. [[1936]]).
* [[Uztailaren 2]]a – [[Comunardo Niccolai]], italiar futbolaria (j. [[1946]]).
* [[Uztailaren 3]]a – [[Justo Beramendi]], espainiar historialaria (j. [[1941]]).
* [[Uztailaren 3]]a – [[Roland Dumas]], frantziar politikari eta abokatua (j. [[1922]]).
* [[Uztailaren 4]]a – [[Ewy Rosqvist-von Korff]], Suediako rally piloturik arrakastatsuenetakoa (j. [[1929]]).
* [[Uztailaren 5]]a – [[Yvonne Furneaux]], britainiar-frantziar aktorea (j. [[1926]]).
* [[Uztailaren 5]]a – [[Raphaël Géminiani]], frantziar txirrindulari eta kirol zuzendaria (j. [[1925]]).
* [[Uztailaren 5]]a – [[Vic Seixas]], estatubatuar tenislaria (j. [[1923]]).
* [[Uztailaren 6]]a – [[Pino D'Angiò]], italiar abeslari eta egile abeslaria (j. [[1952]]).
* [[Uztailaren 6]]a – [[Mirta Díaz-Balart]], kubatar emakumea, [[Fidel Castro]]ren lehen emaztea (j. [[1928]]).
* [[Uztailaren 6]]a – [[Angela Pagano]], italiar aktore eta abeslaria (j. [[1937]]).
* [[Uztailaren 6]]a – [[Javier Valle-Riestra]], [[Peru]]ko lehen ministroa (j. [[1932]]).
* [[Uztailaren 7]]a – [[Bengt Samuelsson]], suediar kimikaria, 1982ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1934]]).
* [[Uztailaren 8]]a – [[Marta Ferrusola i Lladós]], kataluniar enpresaburua (j. [[1935]]).
* [[Uztailaren 8]]a – [[Pierre Nguyễn Soạn]], vietnamdar apezpiku katolikoa (j. [[1936]]).
* [[Uztailaren 9]]a – [[Maxine Singer]], estatubatuar biologo molekular eta administratzaile zientifikoa (j. [[1931]]).
* [[Uztailaren 9]]a – [[Jerzy Stuhr]], poloniar aktore, gidoilari eta zinema zuzendaria (j. [[1947]]).
* [[Uztailaren 10]]a – [[Joe Engle]], estatubatuar astronauta (j. [[1932]]).
* [[Uztailaren 10]]a – [[Dimka Vladimirova]], bulgariar abeslaria (j. [[1935]]).
* [[Uztailaren 11]] – [[Nicole Buffetaut]], frantziar idazlea (j. [[1927]]).
* [[Uztailaren 11]] – [[Shelley Duvall]], estatubatuar aktore, zinema ekoizle, idazle, abeslari eta ahots bikoiztailea (j. [[1949]]).
* [[Uztailaren 11]] – [[Bas Maliepaard]], herbeheretar txirrindularia (j. [[1938]]).
* [[Uztailaren 11]] – [[Yazid bin Abdul Qadir Jawas]], indonesiar teologo, erlijio idazle eta predikari musulman salafista (j. [[1963]]).
* [[Uztailaren 12]]a – [[Bill Viola]], estatubatuar bideoartista, ikusizko diseinatzaile eta zinema zuzendaria (j. [[1951]]).
* [[Uztailaren 12]]a – [[Ruth Westheimer]], alemaniar-estatubatuar sexu-terapeuta, irrati-esatari eta idazlea (j. [[1928]]).
* [[Uztailaren 13]]a – [[Shannen Doherty]], estatubatuar aktorea (j. [[1971]]).
* [[Uztailaren 13]]a – [[James Sikking]], estatubatuar aktorea (j. [[1934]]).
* [[Uztailaren 13]]a – [[Richard Simmons]], estatubatuar aktore eta umorista (j. [[1948]]).
* [[Uztailaren 14]]a - [[Teresa San Román Espinosa]], galiziar antropologoa eta irakaslea (j. [[1940]]).
* [[Uztailaren 17]]a – [[Rosa Regàs]], kataluniar idazlea, [[Espainiako Liburutegi Nazionala|Espainiako Liburutegi Nazionaleko]] zuzendari nagusia (j. [[1933]]).
* [[Uztailaren 18]]a – [[Bob Newhart]], estatubatuar komediante eta aktorea (j. [[1929]]).
* [[Uztailaren 18]]a – [[Fresia Saavedra]], ekuadortar egile abeslaria (j. [[1933]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Montserrat Candini i Puig]], kataluniar politikaria (j. [[1957]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Josefina Constantino]], filipinar saiakeragile, poeta, literatura kritikari eta moja karmeldarra (j. [[1920]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Toumani Diabaté]], maliar musikaria, kora jotzeagatik nazioartean ospetsua (j. [[1965]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Iryna Farion]], ukrainar hizkuntzalari eta politikaria (j. [[1964]]).
* [[Uztailaren 19]]a – [[Nguyễn Phú Trọng]], [[Vietnam]]go presidentea (j. [[1944]]).
* [[Uztailaren 20]]a – [[Moacir Rodrigues Santos]], brasildar futbolaria (j. [[1970]]).
* [[Uztailaren 21]]a – [[Julia Uceda]], espainiar irakaslea eta poeta (j. [[1925]]).
* [[Uztailaren 22]]a – [[John Mayall]], ingeles blues eta pop rock abeslari, instrumentista eta musikagilea (j. [[1933]]).
* [[Uztailaren 22]]a – [[Carolyn Schuler]], estatubatuar igerilaria (j. [[1943]]).
* [[Uztailaren 23]]a – [[Teresa Gimpera]], kataluniar aktore, enpresari eta modeloa (j. [[1936]]).
* [[Uztailaren 23]]a – [[Robin Warren]], australiar patologoa, 2005eko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1937]]).
* [[Uztailaren 24]]a – [[Ray Lawler]], australiar antzerkigilea (j. [[1921]]).
* [[Uztailaren 24]]a – [[Anna Nxanian]], armeniar opera abeslaria (j. [[1931]]).
* [[Uztailaren 27]]a – [[Mariano Haro]], espainiar atleta (j. [[1940]]).
* [[Uztailaren 27]]a – [[Pavel Kuxnir]], errusiar piano-jotzaile, idazle, ekintzaile eta bakezalea (j. [[1984]]).
* [[Uztailaren 27]]a – [[Mísia]], poltugaldar fadoen abeslaria (j. [[1955]]).
* [[Uztailaren 27]]a – [[Edna O'Brien]], irlandar eleberrigilea (j. [[1930]]).
* [[Uztailaren 27]]a – [[Wolfgang Rihm]], alemaniar musikagilea (j. [[1952]]).
* [[Uztailaren 28]]a – [[Armando Tito Larrea]], ekuadortar futbolaria (j. [[1943]]).
* [[Uztailaren 28]]a – [[Mikel Greziakoa]], greziar printze eta idazlea (j. [[1939]]).
* [[Uztailaren 28]]a – [[Francine Pascal]], estatubatuar idazlea (j. [[1932]]).
* [[Uztailaren 29]]a – [[Józef Szmidt]], poloniar atleta, jauzi hirukotzean espezializatua (j. [[1935]]).
* [[Uztailaren 30]]a – [[Jose Antonio Aduriz]], gipuzkoar fraide eta hizkuntzalaria (j. [[1949]]).
* [[Uztailaren 30]]a – [[Bogumiła Wander]], poloniar kazetaria (j. [[1943]]).
* [[Uztailaren 31]] – [[Ismail Haniyeh]], [[Hamas]] alderdiko buru nagusietakoa eta batzuentzat [[Palestinar Aginte Nazionala|Palestinar Aginte Nazionaleko]] lehen ministroa (j. [[1963]]).
* [[Uztailaren 31]] – [[André Juillard]], frantziar komikigilea (j. [[1948]]).
==== Abuztua ====
* [[Abuztuaren 3]]a – [[Teófilo Serrano]], nafar ingeniari eta politikaria (j. [[1950]]).
* [[Abuztuaren 4]]a – [[Tsung Dao Lee]], txinatar fisikaria, 1957ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1926]]).
* [[Abuztuaren 5]]a – [[Sema Çeyrekbaşıoğlu]], turkiar aktorea (j. [[1951]]).
* [[Abuztuaren 5]]a – [[Viatxeslav Ivanov (arraunlaria)|Viatxeslav Ivanov]], errusiar arraunlaria (j. [[1938]]).
* [[Abuztuaren 5]]a – [[Izaskun Zubizarreta]], gipuzkoar [[mendi-zeharkako eski]]atzailea (j. [[1970]]).
* [[Abuztuaren 6]]a – [[Connie Chiume]], hegoafrikar aktorea (j. [[1952]]).
* [[Abuztuaren 6]]a – [[Monique Jacot]], suitzar fotokazetaria (j. [[1934]]).
* [[Abuztuaren 6]]a – [[Jokin Perona]], euskal politikaria, Gipuzkoako Foru Aldundiko Ogasuneko diputatua (j. [[1978]]).
* [[Abuztuaren 7]]a – [[Michel Berger (politikaria)|Michel Berger]], lapurtar arkitekto, politikari eta ekintzailea (j. [[1931]]).
* [[Abuztuaren 8]]a – [[Joxe Ramon Zubimendi Imaz]], gipuzkoar idazlea eta egokitzailea (j. [[1952]]).
* [[Abuztuaren 9]]a – [[Susan Wojcicki]], poloniar jatorriko estatubatuar enpresaburu eta historialaria (j. [[1968]]).
* [[Abuztuaren 10]]a – [[Paquita Bretos Andueza]], gipuzkoar mendigoizalea, ateoa eta komunista, kontrabandista eta mugalaria (j. [[1927]]).
* [[Abuztuaren 10]]a – [[Peggy Moffitt]], estatubatuar modelo eta aktore (j. [[1940]]).
* [[Abuztuaren 10]]a – [[Galina Zibina]], sobietar eta errusiar atleta, piso jaurtiketan aditua (j. [[1931]]).
* [[Abuztuaren 11]] – [[Annick de Souzenelle]], frantziar idazlea (j. [[1922]]).
* [[Abuztuaren 12]]a – [[Zaid al-Rifai]], [[Jordania]]ko lehen ministroa (j. [[1936]]).
* [[Abuztuaren 12]]a – [[Márcio Souza]], brasildar eleberrigile, antzerkigile eta zinemagilea (j. [[1946]]).
* [[Abuztuaren 13]]a – [[Carlos Ferrando]], bihotzeko prentsako espainiar kazetaria eta telebistako kolaboratzailea (j. [[1949]]).
* [[Abuztuaren 13]]a – [[Juan Luis Goenaga]], gipuzkoar margolari [[espresionismo|espresionista]] (j. [[1950]]).
* [[Abuztuaren 14]]a – [[Eugenia Kalnay]], argentinar meteorologoa (h. [[1942]]).
* [[Abuztuaren 14]]a – [[Gena Rowlands]], estatubatuar zinema-, antzerki- eta telebista-antzezlea (j. [[1930]]).
* [[Abuztuaren 15]]a – [[Jaime Botín]], espainiar bankaria (j. [[1936]]).
* [[Abuztuaren 15]]a – [[Imre Komora]], hungariar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1940]]).
* [[Abuztuaren 16]]a – [[Luther Kent]], estatubatuar blues abeslaria (j. [[1948]]).
* [[Abuztuaren 17]]a – [[Helen Fisher]], estatubatuar antropologoa eta biologoa (j. [[1945]]).
* [[Abuztuaren 18]]a – [[Alain Delon]], frantziar aktorea (j. [[1935]]).
* [[Abuztuaren 19]]a – [[Maria Branyas Morera]], 117 urte eta 168 egun bizi izandako espainiarra, heriotza momentuan munduan [[Bizirik dauden munduko pertsonarik zaharrenen zerrenda|bizirik irauten zuen pertsona zaharrena]] (j. [[1907]]).
* [[Abuztuaren 20]]a – [[Yvonne Delcour]], belgikar aktorea (j. [[1932]]).
* [[Abuztuaren 21]]a – [[Didier Borotra]], [[Frantziako Demokraziaren Aldeko Batasuna|UDF]] alderdiko euskal herritar politikaria (j. [[1937]]).
* [[Abuztuaren 21]]a – [[Paquito García]], espainiar futbolaria (j. [[1938]]).
* [[Abuztuaren 22]]a – [[Jon Irazabal Agirre]], bizkaitar historilari eta kultur eragilea (j. [[1960]]).
* [[Abuztuaren 22]]a – [[Kšumancäń Pirguž]], erzien eskubideen aldeko ekintzailea (j. [[1940]]).
* [[Abuztuaren 23]]a – [[Hildegard Brem]], austriar moja zistertarra (j. [[1951]]).
* [[Abuztuaren 23]]a – [[Russell Malone]], AEBko jazz gitarra-jotzailea (j. [[1963]]).
* [[Abuztuaren 24]]a – [[George Rhoden]], jamaikar ataleta (j. [[1926]]).
* [[Abuztuaren 25]]a – [[Selim al-Hoss]], [[Libano]]ko lehen ministroa (j. [[1929]]).
* [[Abuztuaren 26]]a – [[Dominique Bulamatari]], kongoar apezpiku katolikoa (j. [[1955]]).
* [[Abuztuaren 26]]a – [[Sven-Göran Eriksson]], suediar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1948]]).
* [[Abuztuaren 26]]a – [[Alexander Goehr]], britainiar musikagilea eta akademikoa (j. [[1932]]).
* [[Abuztuaren 27]]a – [[Rena Rolska]], poloniar abeslari, dantzari eta aktorea (j. [[1932]]).
* [[Abuztuaren 27]]a – [[Sevil Üstekin]], turkiar aktorea (j. [[1945]]).
* [[Abuztuaren 29]]a – [[Kurt Bendlin]], alemaniar dekatleta (j. [[1943]]).
* [[Abuztuaren 29]]a – [[Mihaela Peneş]], errumaniar atleta, [[xabalina jaurtiketa]]n aditua (j. [[1947]]).
* [[Abuztuaren 29]]a – [[Jean-Charles Tacchella]] zinema-zuzendari frantsesa (j. [[1925]]).
* [[Abuztuaren 29]]a – [[Ēvī Upeniece]], letoniar eskultorea (j. [[1925]]).
* [[Abuztuaren 30]]a – [[Tūheitia Paki]], maori erregea (j. [[1955]]).
* [[Abuztuaren 30]]a – [[Robertas Žulpa]], lituaniar igerilaria (j. [[1960]]).
* [[Abuztuaren 31]] – [[Jessica Mbangeni]], hegoafrikar poeta, abeslari, aktore eta enpresaburua (j. [[1977]]).
* [[Abuztuaren 31]] – [[Fatman Scoop]], [[rap]] abeslari estatuabatuarra (j. [[1971]]).
==== Iraila ====
* [[Irailaren 1]]a – [[Abel Alonso Sopelana]], euskal-txiletar enpresaburua, Txileko Futbol presidentea (j. [[1935]]).
* [[Irailaren 2]]a – [[James Darren]], estatubatuar aktore eta pop abeslaria (j. [[1936]]).
* [[Irailaren 2]]a – [[Aleksandr Medved]], sobietar-bielorrusiar borrokalaria (j. [[1937]]).
* [[Irailaren 2]]a – [[José Torrecilla Iturmendi]], nafar kazetari, kronikagile eta idazlea (j. [[1929]]).
* [[Irailaren 3]]a – [[Vladimir Bure]], errusiar igerilaria (j. [[1950]]).
* [[Irailaren 3]]a – [[Mónica del Raval]], prostituta eta aktorea (j. [[1964]]).
* [[Irailaren 4]]a – [[Xabier Añoveros]], nafar abokatu, historialari eta idazlea (j. [[1944]]).
* [[Irailaren 4]]a – [[Migel Etxauri]], Nafarroa Garaiko margolaria (j. [[1927]]).
* [[Irailaren 4]]a – [[Céline Orgelle Kentsop]], kamerundar aktorea (j. [[1970]]).
* [[Irailaren 4]]a – [[Dinah Veeris]], curaçaotar sendalaria (j. [[1939]]).
* [[Irailaren 5]]a – [[Rebecca Cheptegei]], ugandar iraupen-korrikalaria, eraila (j. [[1991]]).
* [[Irailaren 5]]a – [[Sérgio Mendes]], musikari brasildarra (j. [[1941]]).
* [[Irailaren 6]]a – [[Sonia Iovan]], errumaniar gimnasta (j. [[1935]]).
* [[Irailaren 7]]a – [[Migel Etxauri]], Nafarroa Garaiko margolaria (j. [[1927]]).
* [[Irailaren 7]]a – [[Alfredo Garrido]], bilbotar abeslari eta musika ekoizlea (j. [[1933]]).
* [[Irailaren 7]]a – [[Sarah Mateke Nyirabashitsi]], ugandar politikaria (j. [[1974]]).
* [[Irailaren 9]]a – [[James Earl Jones]], estatubatuar aktorea (j. [[1931]]).
* [[Irailaren 9]]a – [[Graça Lobo]], portugaldar aktore eta idazlea (j. [[1939]]).
* [[Irailaren 10]]a – [[Michaela DePrince]], Sierra Leonako ballet dantzari estatubatuarra (j. [[1995]]).
* [[Irailaren 11]] – [[Alberto Fujimori]], [[Peru]]ko presidentea (j. [[1938]]).
* [[Irailaren 11]] – [[Chad McQueen]], estatubatuar aktorea (j. [[1960]]).
* [[Irailaren 12]]a – [[John Haglelgam]], [[Mikronesiako Estatu Federatuak|Mikronesiako Estatu Federatuetako]] (j. [[1949]]).
* [[Irailaren 12]]a – [[Blanca Estrella Ruiz Ungo]], bizkaitar maistra eta Clara Campoamor elkartearen sortzailea eta presidentea (j. [[1944]]).
* [[Irailaren 14]]a – [[Otis Davis]], estatubatuar lasterkaria (j. [[1932]]).
* [[Irailaren 14]]a – [[Jaber Al-Mubarak Al-Hamad Al-Sabah]], [[Kuwait]]eko lehen ministroa (j. [[1942]]).
* [[Irailaren 15]]a – [[Aleksandr Baryxnikov]], errusiar pisu-jaurtitzailea (j. [[1948]]).
* [[Irailaren 16]]a – [[István Juhász]], hungariar futbolaria (j. [[1945]]).
* [[Irailaren 17]]a – [[Jimmy Giménez-Arnau]], espainiar kazetaria, telebistako tertulianoa, idazlea eta pertsonaia mediatikoa (j. [[1943]]).
* [[Irailaren 18]]a – [[Zulya Kamalova]], tartaro jatorriko australiar abeslaria (j. [[1969]]).
* [[Irailaren 18]]a – [[Salvatore Schillaci]], italiar futbolaria (j. [[1964]]).
* [[Irailaren 18]]a – [[Rolf Wolfshohl]], alemaniar txirrindularia (j. [[1938]]).
* [[Irailaren 19]]a – [[Fabiola Posada]], kolonbiar umorista (j. [[1963]]).
* [[Irailaren 19]]a – [[Kari Vogt]], norvegiar historialaria (j. [[1939]]).
* [[Irailaren 20]]a – [[Kathryn Crosby]], estatubatuar aktorea (j. [[1933]]).
* [[Irailaren 20]]a – [[Kaviyoor Ponnamma]], indiar aktorea (j. [[1945]]).
* [[Irailaren 20]]a – [[Radmila Živković]], serbiar aktorea (j. [[1953]]).
* [[Irailaren 22]]a – [[Fredric Jameson]], estatubatuar literatur kritikari eta teoriko marxista (j. [[1934]]).
* [[Irailaren 24]]a – [[Amadou-Mahtar M'Bow]], senegaldar politikari eta diplomazialaria, [[UNESCO]]ko zuzendari nagusia (j. [[1921]]).
* [[Irailaren 24]]a – [[Sara Vítores]], espainiar kazetaria, esataria eta gidoilaria (j. [[1972]]).
* [[Irailaren 25]]a – [[José Miguel Espinosa]], bizkaitar igerilaria (j. [[1945]]).
* [[Irailaren 26]]a – [[Neelam Karwariya]], indiar politikaria.
* [[Irailaren 26]]a – [[Patxi Oroz]], nafar musikagile eta filologoa (j. [[1934]]).
* [[Irailaren 27]]a – [[Hassan Nasrallah]], Libanoko erlijiosoa eta Xiismoaren [[Hezbola]] alderdiaren burua (j. [[1960]]).
* [[Irailaren 27]]a – [[Pappammal]], indiar nekazaria (j. [[1914]]).
* [[Irailaren 27]]a – [[Maggie Smith]], britainiar aktorea (j. [[1934]]).
* [[Irailaren 28]]a – [[Kris Kristofferson]], estatubatuar country eta folk abeslari eta aktorea (j. [[1936]]).
* [[Irailaren 29]]a – [[Teresa Amat i Canals]], kataluniar filologo, idazle eta blogaria (j. [[1950]]).
* [[Irailaren 29]]a – [[Txomin Aurrekoetxea]], [[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJ]] alderdiko bizkaitar politikaria (j. [[1943]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Paula Martel]], donostiar aktorea (j. [[1936]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Dikembe Mutombo]], NBAko kongotar saskibaloi jokalaria (j. [[1966]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Humberto Ortega]], nikaraguar enpresaburua, politikaria eta militarra, Herri Armada Sandinistaren sortzailea eta lehen komandantea (j. [[1947]]).
* [[Irailaren 30]]a – [[Ken Page]], estatubatuar abeslari eta aktorea (j. [[1954]]).
==== Urria ====
* [[Urriaren 2]]a – [[Guido Carlesi]], italiar txirrindularia (j. [[1936]]).
* [[Urriaren 2]]a – [[Daniel Williams]], [[Grenada]]ko 4. gobernadore orokorra (j. [[1935]]).
* [[Urriaren 2]]a – [[Xosefa de Bastavales|Josefa Juncal Barreiro, ''Xosefa de Bastavales'']], galiziar panderojolea (j. [[1932]]).
* [[Urriaren 3]]a – [[Pierre Christin]], frantziar komiki-gidoilaria (j. [[1938]]).
* [[Urriaren 3]]a – [[Fiona MacDonald (telebista aurkezlea)|Fiona MacDonald]], australiar telebista aurkezlea.
* [[Urriaren 5]]a – [[A. Q. M. Badruddoza Chowdhury]], [[Bangladesh]]ko presidentea (j. [[1930]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Robert Coover]], estatubatuar eleberrigilea (j. [[1932]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Naima Lamcharki]], marokoar aktorea (j. [[1943]]).
* [[Urriaren 5]]a – [[Ifigenia Martínez]], mexikar politikaria, ekonomialaria, irakaslea, katedraduna eta diplomazialaria (j. [[1925]]).
* [[Urriaren 6]]a – [[Luis Baraiazarra]], bizkaitar maisua, karmeldarra, euskal filologian lizentziatua eta euskaltzain urgazlea (j. [[1940]]).
* [[Urriaren 6]]a – [[Johan Neeskens]], herbeheretar futbolari eta entrenatzailea (j. [[1951]]).
* [[Urriaren 7]]a – [[Nicholas Pryor]], estatubatuar aktorea (j. [[1935]]).
* [[Urriaren 8]]a – [[Bernard Tissier de Mallerais]], Frantziako apezpiku katoliko tradizionalista, San Pio X.aren Apaiz Anaitasuneko kidea (j. [[1945]]).
* [[Urriaren 9]]a – [[Elisa Montés]], espainiar aktorea (j. [[1934]]).
* [[Urriaren 9]]a – [[Leif Segerstam]], finlandiar musikagile eta orkestra-zuzendaria (j. [[1944]]).
* [[Urriaren 10]]a – [[Fleur Adcock]], zeelandaberritar olerkaria (j. [[1934]]).
* [[Urriaren 10]] – [[Ethel Kennedy]], estatubatuar giza eskubideen aldeko ekintzailea, [[Robert Kennedy]]ren emaztea (j. [[1926]]).
* [[Urriaren 11]] – [[María Teresa Cervantes]], espainiar olerkari eta saiakeragilea (j. [[1931]]).
* [[Urriaren 11]] – [[Pilar Iragorri Iriarte]], gipuzkoar misiolari sekularra (j. [[1926]]).
* [[Urriaren 12]]a – [[Alex Salmond]], [[Eskoziako lehen ministro]]a (j. [[1954]]).
* [[Urriaren 13]]a – [[Mayra Gómez Kemp]], kubatar aktore, abeslari eta irrati eta espainiar telebistako aurkezlea (j. [[1948]]).
* [[Urriaren 13]]a – [[Aleksandr Smolenski]], errusiar bankari eta oligarka (j. [[1954]]).
* [[Urriaren 14]]a – [[Philip Zimbardo]], gizakien jokamoldearen estatubatuar ikertzailea (j. [[1933]]).
* [[Urriaren 15]]a – [[Antonio Skármeta]], txiletar idazlea (j. [[1940]]).
* [[Urriaren 16]]a – [[Liam Payne]], britainiar abeslari, konpositore eta gitarra jolea (j. [[1993]]).
* [[Urriaren 16]]a – [[Yahya Sinwar]], palestinar politikaria, [[Hamas]] taldeko burua (j. [[1962]]).
* [[Urriaren 17]]a – [[Emile Daems]], belgikar txirrindularia (j. [[1938]]).
* [[Urriaren 17]]a – [[Mitzi Gaynor]], estatubatuar aktore, abeslari eta dantzaria (j. [[1931]]).
* [[Urriaren 17]]a – [[Andrew Schally]], poloniar estatubatuar endokrinologoa, 1977ko [[Medikuntzako Nobel Saria]] (j. [[1926]]).
* [[Urriaren 18]]a – [[Mahasen Al-Khatib]], Gazako artista palestinarra (j. [[1993]]).
* [[Urriaren 18]]a – [[Anne Caufriez]], belgikar etnomusikologoa (j. [[1945]]).
* [[Urriaren 21]]a – [[Paul Di'Anno]], britainiar rock abeslaria, ''[[Iron Maiden]]'' taldeko kidea (j. [[1958]]).
* [[Urriaren 22]]a – [[Annelie Ehrhardt]], alemaniar atleta, hesi-jauzian aritua (j. [[1950]]).
* [[Urriaren 22]]a – [[Gustavo Gutiérrez]], perutar apaiz eta teologoa, [[Askapenaren teologia]]ren bultzatzaile nagusienetakoa (j. [[1928]]).
* [[Urriaren 23]]a – [[Hama Amadou]], [[Niger]]ko lehen ministroa (j. [[1950]]).
* [[Urriaren 23]]a – [[Leon Cooper]], estatubatuar fisikaria eta unibertsitateko irakaslea, 1972ko [[Fisikako Nobel Saria]] (j. [[1930]]).
* [[Urriaren 24]]a – [[Alphonse Poaty-Souchlaty]], [[Kongoko Errepublika]]ko lehen ministroa (j. [[1941]]).
* [[Urriaren 25]]a – [[Phil Lesh]], estatubatuar baxu-jotzailea, ''[[Grateful Dead]]'' taldeko kide sortzailea (j. [[1940]]).
* [[Urriaren 27]]a – [[Maixan Arbelbide]], Ipar Euskal Herriko militantea (j.[[1933]])
* [[Urriaren 28]]a – [[Renato Martino]], italiar kardinala (j. [[1932]]).
* [[Urriaren 28]]a – [[Paul Morrissey]], estatubatuar zinema zuzendaria (j. [[1928]]).
* [[Urriaren 29]]a – [[Teri Garr]], estatubatuar aktorea (j. [[1944]]).
* [[Urriaren 30]]a – [[Elisabeth Ohlson Wallin]], suediar argazkilaria (j. [[1961]]).
==== Azaroa ====
* [[Azaroaren 1]]a – [[Michael Ruse]], britainiar filosofoa (j. [[1940]]).
* [[Azaroaren 3]]a – [[Dina Mariana]], indonesiar abeslari eta aktorea (j. [[1965]]).
* [[Azaroaren 3]]a – [[Quincy Jones]], estatubatuar musikagilea (j. [[1933]]).
* [[Azaroaren 3]]a – [[Primi Nécega]], galiziar idazlea (j. [[1930]]).
* [[Azaroaren 3]]a – [[Maita Sanchez]], filipinar aktore eta politikaria (j. [[1969]]).
* [[Azaroaren 3]]a – [[Birutė Žilytė-Steponavičienė]], lituaniar marrazkilari, irudigile, margolari eta irakaslea (j. [[1930]]).
* [[Azaroaren 5]]a – [[Marise Chamberlain]], zeelandaberritar atleta (j. [[1935]]).
* [[Azaroaren 6]]a – [[Phyllis O'Donnell]], australiar surflaria (j. [[1937]]).
* [[Azaroaren 6]]a – [[Madeleine Riffaud]], nazien aurkako erresistentziako borrokalari, poeta eta kazetari frantziarra (j. [[1924]]).
* [[Azaroaren 6]]a – [[Daniel Spoerri]], errumaniar artista (j. [[1930]]).
* [[Azaroaren 7]]a – [[Ana Maria Lajusticia]], bizkaitar kimikaria (j. [[1924]]).
* [[Azaroaren 8]]a – [[June Spencer]], ingeles aktorea (j. [[1919]]).
* [[Azaroaren 10]]a – [[Dallas Long]], estatubatuar pisu jaurtitzailea (j. [[1940]]).
* [[Azaroaren 11]] – [[Frank Auerbach]], alemanian jaiotako ingeles margolaria (j. [[1931]]).
* [[Azaroaren 12]]a – [[Joanne Chory]], estatubatuar botanikari eta genetista (j. [[1955]]).
* [[Azaroaren 12]]a – [[Timothy West]], ingeles aktorea (j. [[1934]]).
==== Abendua ====
-----
== [[Nobel Sariak|Nobel saridunak]] ==
* [[Fisikako Nobel Saria|Fisika]]: [[Geoffrey Hinton]], [[John Hopfield]]
* [[Kimikako Nobel Saria|Kimika]]: [[David Baker]], [[Demis Hassabis]], [[John Jumper]]
* [[Literaturako Nobel Saria|Literatura]]: [[Han Kang]]
* [[Medikuntzako Nobel Saria|Medikuntza]]: [[Victor Ambros]], [[Gary Ruvkun]]
* [[Ekonomiako Nobel Saria|Ekonomia]]: [[Daron Acemoğlu]], [[Simon Johnson]], [[James Robinson]]
* [[Bakearen Nobel Saria|Bakea]]: [[Nihon Hidankyō]]
----
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Denbora unitate aurkibidea}}
[[Kategoria:2024]]
rtsrm4mlp7z7tw5zsjgvjheowf6dygt
Euskal argentinarrak
0
63761
9968505
9593825
2024-11-14T01:10:43Z
Marmeladovich
161830
9968505
wikitext
text/x-wiki
{{Talde etniko infotaula|
|taldea=Euskal argentinarrak
|irudia=[[Fitxategi:Che Guevara - Guerrillero Heroico by Alberto Korda.jpg|95px]][[Fitxategi:Hipólito Yrigoyen.jpg|102px]][[Fitxategi:Eva Perón.jpg|85px]][[Fitxategi:Anibal Ibarra.jpg|68px]] [[Fitxategi:Máxima Zorreguieta pregnant.jpg|120px]][[Fitxategi:Higuain against Zurich 11-25-2009.jpg|70px]]
|irudioina = <small>Notable Basque-Argentines<br>[[Che Guevara]]{{·}} [[Hipolito Irigoien]]{{·}}[[Eva Perón]]{{·}}[[Aníbal Ibarra]]{{·}}[[Queen Máxima of the Netherlands|Maxima Zorreguieta]]{{·}}[[Gonzalo Higuaín]]</small>
|biztanleria= 3.000.000<ref name="La inmigración vasca en la Argentina">{{erreferentzia|izena= Mikel |abizena= Ezkerro |url= http://www.juandegaray.org.ar/fvajg/docs/La_inmigracion_vasca_en_la_Argentina |izenburua= La inmigración vasca en la Argentina|data= 2002-7-13}}</ref> – 3.500.000<ref>{{erreferentzia|url= http://www.euskonews.com/0252zbk/kosmo25202.html |izenburua= Kosmopolita: Los nuevos vascos (I de II)|aldizkaria= Euskonews.com|izena=Gonzalo Javier|abizena= Auza|urtea= 2004}}</ref>
|biztanletokia= Herrialdean zehar
|hizkuntza= [[Gaztelania]] eta [[euskara]]
|erlijioa= Gehiengo [[Katolizismo|katolikoa]], gutxiengo sekularizatua
|harremana= [[Euskaldun]]ak
}}
'''Euskal argentinarrak''' ({{lang-es|vasco-argentinos}}) [[XIX. mendea|XIX.]] eta [[XX. mendea|XX. mendeetan]] [[Argentina]]ra iritsitako [[Euskal Herria|euskal herritar]] migratzaileen ondorengoek osatutako gizataldea da. Egun, 3,6 milioiko talde handia osatzen dutela uste da, eta Argentinako biztanleriaren % 10 inguru euskal jatorrikoa dela.
Halaber, [[Hego Amerika]]ko herrialde hartan 15.000 bat [[euskal]] deitura daudela estimatzen da eta bertako [[toponimia]]n ere aztarnak ugari dira.
== Euskal argentinar ospetsuak ==
=== Aitzindariak ===
[[Buenos Aires]] hiriaren fundatzaileak izan ziren [[Pedro Mendoza]] eta [[Juan Garai]] eta [[San Salvador de Jujuy]] sortu zuen [[Francisco de Argañaraz y Murguia]] horiengandik hasita, [[XVI. mendea]]n, ugari izan ziren dira [[Espainia]]ko konkistaren garaian Argentinara joandako euskal herritarrak, tartean militar eta misiolariak.
=== XX. mendetik aurrera ===
[[XX. mendea|XX. mendetik]] aurrera, euskal herritar jatorriko argentinar ospetsuen artean aipatzekoak dira [[Eva Perón|Eva Peron]] eta [[Che Guevara]] politikariak, [[Esteban Maria Laxague]] apezpikua, [[Jorge Burruchaga]], eta [[Julio Olarticoechea]] edota [[Sergio Goycochea]] [[futbol]] jokalariak.
Oraindik denboran geroago, aipagarri da [[Herbehereak|Herbehereetako]] printzesa [[Máxima Zorregieta]].
== Toponimia ==
Besteak beste, Colonia Alberdi, Berazategui, Esteban Echeverría, Ezeiza, Bernardo de Irigoyen, Hipólito Irigoyen, General Madariaga, Necochea, Partido de Olavarría, Uribelarrea, General Urquiza eta Partido de Zárate euskal jatorriko toponimoak dira.
== Euskal etxeak ==
Gaur egun, hainbat [[euskal etxeak|euskal etxe]] dago [[Argentina]]n: [[Buenos Aires]], [[Necochea]], [[Rauch]], [[Temperley]], [[La Pampako probintzia|La Pampa]], [[Resistencia]], [[Posadas]], [[Paraná (Entre Ríos)|Paraná]] eta [[Concordia]] ([[Entre Ríosko probintzia|Entre Ríos]]), [[Mendoza (Argentina)|Mendoza]], [[San Juan (Argentina)|San Juan]], [[Santa Fe (Argentina)|Santa Fe]] eta [[Rosario (udalerria)|Rosario]], eta [[Trelew]], [[Comodoro Rivadavia]], [[Río Negro (Argentina)|Río Negro]] eta [[Río Gallegos]]en ([[Patagonia]]).
Horietariko batzuetan [[euskara]] ere irakasten da, eta [[euskaldun]]tzeko prozesuan ez dira gutxi [[Euskal Herria|Euskal Herrira]] ere urtero etortzen direnak .
== Ikus, gainera ==
* [[Euskal diaspora]]
* [[Argentinako demografia]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{es}} [https://web.archive.org/web/20060529104658/http://www.juandegaray.org.ar/fvajg/portadas/inicio Juan de Garay Fundazioa]
* [https://www.argia.eus/multimedia/dokumentalak/guk "Guk" dokumentala.]
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal diaspora}}
[[Kategoria:Euskal argentinarrak|*]]
sng3z2fcp31fufwck2nkbrkt6d4wgyq
Katalauniako Zelaietako Gudua
0
67048
9968405
9887188
2024-11-13T22:13:56Z
Smatxi
40778
9968405
wikitext
text/x-wiki
{{Gerra infotaula
| izena = Katalauniako Zelaietako Gudua
| guda =
| frontea =
| irudia = [[Fitxategi:De Neuville - The Huns at the Battle of Chalons.jpg|250px]]
| oina = [[Alphonse de Neuville]]ren margolana
| data = [[451]]ko [[ekainaren 20]]
| lekua = Egungo [[Châlons-en-Champagne]] inguruan
| koordenatuak =
| lurraldea =
| emaitza = Hunoen porrota eta erromatar/bisigodoen garaipen estrategikoa
| egoera =
| gudulari1 = [[Mendebaldeko Erromatar Inperioa]]<br />[[Bisigodo]]ak<br />[[Frankoak]]<br />[[Burgundiar]]rak<br />[[Saxoi]]ak<br />[[Alano]]ak
| gudulari2 = [[Huno]]ak<br />[[Ostrogodo]]ak<br />[[Rugio]]ak<br />[[Esziro]]ak<br />[[Turingio]]ak<br />[[Bastarno]]ak<br /s>[[Alaman]]ak<br /s>[[Gepidiar|Gepidoak]]<br /> [[Herulo]]ak
| komandante1 = [[Flavio Aezio]]<br />[[Teodoriko I.a]] †<br />[[Meroveo]]<ref>Davies, Norman, ''Europe:A History'', (Oxford University Press, 1996), 232.</ref><br />[[Gondioc]]<br />[[Sangiban]]
| komandante2 = [[Atila]]<br />[[Valamiro]]<br />[[Ardariko]]<br />Berik
| indarra1 = 50.000-80.000
| indarra2 = 50.000-80.000
| galera1 = Ezezagunak
| galera2 = Ezezagunak, baina asko
| oharra =
}}
'''Katalauniako Zelaietako Gudua''' edo '''Chalonseko Gudua''' [[451]]eko ekainean gertatu zen, oraingo [[Châlons-en-Champagne]] herrian, gaur egungo [[Champagne-Ardenne]] eskualdean ([[Frantzia]]).
Bertan, [[Flavio Aezio]]ren gudarosteak [[Atila]]ren gudarostearen aurka borrokatu zuen. [[Mendebaldeko Erromatar Inperioa|Mendebaldeko Erromatar Inperioko]] gudaroste konfederatua, [[bisigodo]]z, [[alano]]z, [[frankoak|frankoz]] eta [[Antzinako Erroma|erromatarrez]] osaturik zegoen. [[Huno]]ena, berriz, [[herulo]]ez, [[ostrogodo]]ez, [[burgundiar]]rez, [[gepido]]ez, [[turingia]]rrez, hunoez eta beste hainbat herrietako jendez.
Hunoak borrokara iritsi zirenerako, [[Rhin]] eta [[Sena]] arteko lurraldea arpilatzen ehun egun baino gehiago zeramatzaten eta ondoren hiru astez ongi defendatutako [[Orleans]] hiria setiatzen. Hiria hartzea lortu zuten egun berean, harrapakina eta gatibuak segurtatzen zituzten bitartean, hegoaldetik [[Flavio Aezio|Aezioren]] tropak iritsi ziren. Tropa hauek lau asteko bidea besterik ez zuten egina kanpainan eta ongi hornituta zeuden; ondorioz hiria berreskuratu eta [[Rhin|Rhineraino]] jazarri zuten Atila. Borrokari ekitea beste erremediorik ez zitzaion geratu.<ref>{{es}} SOTO CHICA, José.- ''Imperios y bárbaros : la guerra en la edad oscura''. Madridl: Desperta ferro argitaletxea, 2019. orr.103-116. ISBN 978-84-120978-0-7.</ref>.
Gudu horretan bertan, [[Teodoriko I.a]] errege bisigodoa hil zen, eta, orduan bertan, bere seme zen [[Turismundo]] izendatu zuten bisigodoen errege. Teodorikoren heriotzak, indar gehiago eman zien oraindik bisigodoei, eta Atilaren ostrogodoak atzera bidali zituzten. Atilak, bere helburua lortzerik ez zuela ikusi zuenean, bere [[gudaroste]]ko pertsona batzuei, kanpamentura joan eta ehortz sutzar bat prestatzeko esan zien. Izan ere, [[Flavio Aezio]]ren kontraerasoaren beldur baitzen. Baina jeneral erromatarrak ez zuen halakorik egin, eta Atilari joaten utzi zion.
Izan ere, Aeziok ez zuen aprobetxatu Atilaren porrota bera suntsitzeko, bisigodoen aurkako kontrapisu gisa interesatzen zelako. Erabaki horrek ahalbidetu zien hunoei berrantolatzen eta Galia eta Italia erasotzen hurrengo urtean, armada boteretsuago batekin.
== Ikus, gainera ==
* [[Flavio Aezio]]
* [[Atila]]
* [[Meroveo]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Antzinako Erromako guduak]]
[[Kategoria:451]]
[[Kategoria:Bisigodoak]]
[[Kategoria:Godoak]]
[[Kategoria:Hunoak]]
[[Kategoria:Bisigodoek parte hartutako guduak]]
[[Kategoria:Hunoek parte hartutako gerrak]]
g6trrskdupfwii1a70v6ykuar8t9mde
Ana Elordi
0
70472
9968215
9967235
2024-11-13T18:34:24Z
85.86.224.139
biografia osatu
9968215
wikitext
text/x-wiki
{{lanean}}
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Ana Elordi Aristondo''', ([[Ondarroa]], [[Bizkaia]], {{data|1962|1|10}}) [[aktore]]a eta [[Irakasle|irakaslea]] da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Aktoreen Batasauna--- Curriculumde Actores y Actrices--- Actores Vascos|data=2015-10-07|url=https://web.archive.org/web/20151007090442/http://www.actoresvascos.com/filter2.asp?offset=30&Id=150|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Bizitza ==
Irakasle ikasketak [[Bilbo|Bilboko]] Magisteritza eskolan (EHU) egin zituen 1980 - 1983 artean. Aktore formakuntza [[Getxo|Getxoko]] Antzerki Eskolan egin zuen 1984/86 urteetan. Bere formakuntza osotu zuen Bilbon, [[Madril|Madrilen]] Academia de danza "Nachos"en, eta Laboratorio William Laytonen eta [[Gasteiz|Gasteizen]] TAE [[Araba|Araban]], [[1985|1985etik]] [[2002|2002ra]] arte. Horietan guztietanarlo hauek jorratu zituen: ahotsa eta gorputza Carmen Quiñonesekin; dantza klasikoa eta garaikidea Bilboko Taller de danza "Muelle3"; klown ikastaroak [[Virginia Imaz]],Cesar Sarachu eta Jordi Jopsekin; eta horiez gain interpretazioa eta inprobisazioa. <ref>{{Erreferentzia|abizena=Iametza|izenburua=EAB - Hasiera|hizkuntza=eu|url=https://euskalaktoreak.eus/|aldizkaria=euskalaktoreak.eus|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Ibilbide artistikoa ==
Antzerkian, musikan eta adierazpen dramatikoaren irakaskuntzan aritu izan da. Antzerkian hainbat euskal konpainiarekin lan egin izan du, hala nola Bekereke, Arteszena, Traspasos, Ados Teatroa eta Picor. Telebistan, Elena Iruretak eta Aitzpea Goenagak zuzendutako Duplex telesailean parte hartu zuen aktore protagonista gisa, eta bigarren mailako aktore gisa, Jaun ta Jabe filmean (Eneko Olasagastik eta Carlos Zabalak zuzendua), Benta Berrin (Pausokak ekoitzia), Metropolisen (Kepa Gallegok zuzendua), Kilker Demaren (Agurtzane Intxaurragak zuzendua) eta Kazetariak (Begoña Alvarezek zuzendua). Horrez gain, Tramana eta Britx antzerki taldearen zuzendaria izan zen Ondarroan, bere jaioterrian.
== Antzeztutako lanak ==
=== Zinema ===
* ''[[Kutsidazu bidea, Ixabel (filma)|Kutsidazu bidea, Ixabel]]'' ([[2006]])
* ''Sequritas Angelorum'' ([[1999]])
* ''Anabasa eremua''<ref>{{Erreferentzia|abizena=OGA ondarru|izenburua=ANABASA EREMUA|data=2020-05-23|url=https://www.youtube.com/watch?v=YsHnygD11Gc&feature=youtu.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref> ([[1997]])
* ''El último pliegue'' ([[1993]])
* ''[[El ojo del fotógrafo]]'' ([[1993]])
=== Telesailak ===
* ''[[Hondar ahoak (telesaila)|Hondar ahoak]]'' ([[2020]])
* ''Finlandia'' ([[2012]])
* ''[[Noaoa]]'' ([[2007]]-[[2008]])
* ''[[Wazemank]]'' ([[2005]]-[[2007]])
* ''[[Mi querido Klikowsky]]'' ([[2006]])
* ''Lobos'' ([[2005]])
* ''[[Hospital Central]]'' ([[2004]]-[[2009]])
* ''[[Jaun ta Jabe]]'' ([[1995]])
* ''[[Duplex (telesaila)|Duplex]]'' ([[1993]])
* ''Periodistas''
* ''[[Kilker Dema]]''
* ''Metrópolis''
* ''[[Benta Berri (telesaila)|Benta Berri]]''
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1962ko||Elordi, Ana}}
{{Biografia zirriborroa|Bizkaia}}
[[Kategoria:Bizkaiko aktoreak]]
[[Kategoria:Ondarroarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko emakume aktoreak]]
[[Kategoria:Emakume umoregileak]]
pvgdhd3rtme1r82is4dkh35c6a66pgd
9968787
9968215
2024-11-14T10:04:14Z
88.218.158.13
estekak zortu
9968787
wikitext
text/x-wiki
{{lanean}}
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Ana Elordi Aristondo''', ([[Ondarroa]], [[Bizkaia]], {{data|1962|1|10}}) [[aktore]]a eta [[Irakasle|irakaslea]] da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Aktoreen Batasauna--- Curriculumde Actores y Actrices--- Actores Vascos|data=2015-10-07|url=https://web.archive.org/web/20151007090442/http://www.actoresvascos.com/filter2.asp?offset=30&Id=150|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Bizitza ==
Irakasle ikasketak [[Bilbo|Bilboko]] Magisteritza eskolan (EHU) egin zituen 1980 - 1983 artean. Aktore formakuntza [[Getxo|Getxoko]] Antzerki Eskolan egin zuen 1984/86 urteetan. Bere formakuntza osotu zuen Bilbon, [[Madril|Madrilen]] Academia de danza "Nachos"en, eta Laboratorio William Laytonen eta [[Gasteiz|Gasteizen]] TAE [[Araba|Araban]], [[1985|1985etik]] [[2002|2002ra]] arte. Horietan guztietan arlo hauek jorratu zituen: ahotsa eta gorputza Carmen Quiñonesekin; dantza klasikoa eta garaikidea Bilboko Taller de danza "Muelle3"; klown ikastaroak [[Virginia Imaz]],Cesar Sarachu eta Jordi Jopsekin; eta horiez gain interpretazioa eta inprobisazioa. <ref>{{Erreferentzia|abizena=Iametza|izenburua=EAB - Hasiera|hizkuntza=eu|url=https://euskalaktoreak.eus/|aldizkaria=euskalaktoreak.eus|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Ibilbide artistikoa ==
Antzerkian, musikan eta adierazpen dramatikoaren irakaskuntzan aritu izan da. Antzerkian hainbat euskal konpainiarekin lan egin izan du, hala nola Bekereke, Arteszena, Traspasos, Ados Teatroa eta Picor. Telebistan, [[Elena Irureta|Elena Iruretak]] eta [[Aitzpea Goenaga|Aitzpea Goenagak]] zuzendutako [[Duplex (telesaila)|Duplex]] telesailean parte hartu zuen aktore protagonista gisa, eta bigarren mailako aktore gisa, [[Jaun ta Jabe]] filmean (Eneko Olasagastik eta [[Carlos Zabala|Carlos Zabalak]] zuzendua), [[Benta Berri (telesaila)|Benta Berrin]] (Pausokak ekoitzia), [[Metropolis (1926ko filma)|Metropolisen]] (Kepa Gallegok zuzendua), Kilker Demaren ([[Agurtzane Intxaurraga|Agurtzane Intxaurragak]] zuzendua) eta Kazetariak (Begoña Alvarezek zuzendua). Horrez gain, Tramana eta Britx antzerki taldearen zuzendaria izan zen Ondarroan, bere jaioterrian.
== Antzeztutako lanak ==
=== Zinema ===
* ''[[Kutsidazu bidea, Ixabel (filma)|Kutsidazu bidea, Ixabel]]'' ([[2006]])
* ''Sequritas Angelorum'' ([[1999]])
* ''Anabasa eremua''<ref>{{Erreferentzia|abizena=OGA ondarru|izenburua=ANABASA EREMUA|data=2020-05-23|url=https://www.youtube.com/watch?v=YsHnygD11Gc&feature=youtu.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref> ([[1997]])
* ''El último pliegue'' ([[1993]])
* ''[[El ojo del fotógrafo]]'' ([[1993]])
=== Telesailak ===
* ''[[Hondar ahoak (telesaila)|Hondar ahoak]]'' ([[2020]])
* ''Finlandia'' ([[2012]])
* ''[[Noaoa]]'' ([[2007]]-[[2008]])
* ''[[Wazemank]]'' ([[2005]]-[[2007]])
* ''[[Mi querido Klikowsky]]'' ([[2006]])
* ''Lobos'' ([[2005]])
* ''[[Hospital Central]]'' ([[2004]]-[[2009]])
* ''[[Jaun ta Jabe]]'' ([[1995]])
* ''[[Duplex (telesaila)|Duplex]]'' ([[1993]])
* ''Periodistas''
* ''[[Kilker Dema]]''
* ''Metrópolis''
* ''[[Benta Berri (telesaila)|Benta Berri]]''
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1962ko||Elordi, Ana}}
{{Biografia zirriborroa|Bizkaia}}
[[Kategoria:Bizkaiko aktoreak]]
[[Kategoria:Ondarroarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko emakume aktoreak]]
[[Kategoria:Emakume umoregileak]]
brspl5wvuuyqnlmkql3mgyn0hpadojl
Roberto Lombraña
0
75845
9968460
9674031
2024-11-14T00:00:08Z
88.15.90.3
/* Ibilbidea */
9968460
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Roberto Lombraña Hompanera''' ([[Bilbo]], [[Bizkaia]], [[1975]]eko [[azaroaren 13]]a - ), '''Txiki Lombraña''' bezala ere ezaguna, bizkaitar futbolari ohia da. Erdilari postuan jokatzen zuen. Bere anai gaztea [[Javier Lombraña|Javi]] futbolaria zen ere.
== Ibilbidea ==
<small>''[[2020]]ko [[Maiatzaren 31|Maiatzak 31n]] eguneratua. Datu ofizialak.''</small>
{|style="text-align: center;" border=1 align=center cellpadding=4 cellspacing=2 style="background: #F9F9F9; font-size: 95%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center"
|- style="background:#DDDDDD"
!rowspan="2" width=150px|Taldea
!rowspan="2" width=30px|Maila
!rowspan="2"|Denboraldia
!colspan="2"|Liga
!colspan="2"|Kopa
!colspan="2"|[[UEFAko Txapeldunen Liga|Champions League]]
!colspan="2"|[[UEFA Europa League|UEFA]]
!colspan="2"|Superkopa
!colspan="3"|Denera
|- style="background:#DDDDDD"
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
|- style="text-align: center;"
|rowspan=6 valign="center"|'''[[Cultural Durango]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|3.
|1993/94
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | -
| bgcolor="F0E68C" | -
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|3.
|1994/95
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" | -
| bgcolor="FFD700" | -
|- style="text-align: center;"
|2.B
|1995/96
|30
|2
| 3
| 0
| -
| -
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="F0E68C" |33
| bgcolor="F0E68C" |2
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|3.
|1996/97
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" | -
| bgcolor="FFD700" | -
|- style="text-align: center;"
|3.
|1997/98
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="F0E68C" | -
| bgcolor="F0E68C" | -
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!30!!2!!3!!0!! - !! - !! - !! - !! - !! - !!33!!2
|- style="text-align: center;"
|rowspan="4" valign="center"|'''[[Lemoa Kirol Elkartea|Lemoa]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|2.B
|1998/99
|36
|3
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |36
| bgcolor="FFD700" |3
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|3.
|1999/00
| -
| -
|2
|0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |2
| bgcolor="F0E68C" |0
|- style="text-align: center;"
|3.
|2000/01
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" | -
| bgcolor="FFD700" | -
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!36!!3!!2!!0!! - !! - !! - !! - !! - !! - !!38!!3
|- style="text-align: center;"
|rowspan="3" valign="center"|'''[[Barakaldo CF|Barakaldo]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|2.B
|2001/02
|30
|2
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="F0E68C" |30
| bgcolor="F0E68C" |2
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|2.B
| 2002/03
|38
|0
|3
|0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |41
| bgcolor="FFD700" |0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!68!!2!!3!!0!!-!!-!! - !! - !!-!!-!!71!!2
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''Recreación Rioja'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|2.B
| 2003/04
|36
|2
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |36
| bgcolor="F0E68C" |2
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!36!!2!!-!!-!! - !! - !! - !! - !! - !! - !!36!!2
|- style="text-align: center;"
|rowspan="3" valign="center"|'''[[Real Unión|Real Union]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|2.B
| 2004/05
|38
|0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |38
| bgcolor="FFD700" |0
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|2.B
| 2005/06
|20
|0
| 2
| 0
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="F0E68C" |22
| bgcolor="F0E68C" |0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!58!!0!!2!! 0!! - !! - !! - !! - !!-!!- !!60!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="7" valign="center"|'''[[Eibar KE|Eibar]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|2.B
| 2006/07
|36
|0
|1
|0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |37
| bgcolor="FFD700" |0
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|2.
| 2007/08
|31
|0
| 0
| 0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |31
| bgcolor="F0E68C" |0
|- style="text-align: center;"
|2.
|2008/09
|35
|1
| 0
| 0
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |35
| bgcolor="FFD700" |1
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|2.B
| 2009/10
|34
|0
| 1
| 0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |35
| bgcolor="F0E68C" |0
|- style="text-align: center;"
|2.B
|2010/11
|34
|0
|0
|0
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |34
| bgcolor="FFD700" |0
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|2.B
| 2011/12
|37
|1
| 3
| 0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |40
| bgcolor="F0E68C" |1
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!207!!2!!5!!0!! - !! - !! - !! - !! - !! - !!212!!2
|-align=center bgcolor=000000 style="color: white;"
!colspan="3" valign="center"|'''Ibilbide osoan''' !!435!!11!!15!!0!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!450!!11
|}
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [https://web.archive.org/web/20080917224555/http://www.sdeibar.com/jugadores/ficha_jugadores_eibar.php?codigo_equipo=621&de_codigo=935 Roberto Lombraña]
{{bizialdia|1975eko||Lombranzza, Roberto}}
{{Biografia zirriborroa|Bizkaia}}
[[Kategoria:Durangarrak]]
[[Kategoria:Bizkaiko gizon futbolariak]]
[[Kategoria:Lemona Kirol Elkarteko futbolariak]]
[[Kategoria:Real Unioneko futbolariak]]
[[Kategoria:Eibar Kirol Elkarteko futbolariak]]
[[Kategoria:Cultural Durangoko futbolariak]]
[[Kategoria:Barakaldo Futbol Clubeko futbolariak]]
i1t4e34mhbueallm34876t4g81r0765
Zerrenda:Errenteriar ospetsuak
106
80075
9967767
9941354
2024-11-13T14:18:28Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967767
wikitext
text/x-wiki
'''Errenteriar ospetsuen zerrenda''' honek [[Errenteria]]n jaio edo bizi izan diren eta ospetsu egin diren pertsonak biltzen ditu.
=== XV. mendea ===
* [[Bartolome Zuloaga]], [[Pio II.a]] aita santuak izendatutako Jauregi Sainduko notarioa. Halaber, [[Errege-erregina Katolikoak|Espainiako Errege-erregina katolikoen]] diruzain izan zen. [[Elisabet I. Gaztelakoa]]k, bere ordezkari gisa, herrialdearen fideltasuna jasotzeko antolatu Gipuzkoako Batzar Berezira bidali zuen, 1475eko urtarrilaren 2an.
* [[Maria Lezokoa]], [[Katalina Aragoikoa]] Ingalaterrako erreginaren zerbitzaria. Lezoko Guillen kapitainaren alaba zen. Lasaoko Miguel errenteriarrarekin ezkondu zen. Lezoko Mariak Errenteriako eliza nagusiko erretaula gotikoa eman zuela uste da. Egun erretaula hori ikusgai dago oraindik.
=== XVI. mendea ===
* [[Mattin Errenteriakoa]], Ozeano Itsasoko jenerala. 1526an Aruj edo ''[[Barbarossa]]'' [[Aljer]]ko erregearen aurka borrokatu zen. Halaber, 1521ean eta 1523an hiri gotortuaren kontrola berreskuratua zuten nafar legitimisten (frantziarren laguntza zuten) aurka egin zuen [[Hondarribia]]n. [[Karlos Habsburgokoa|Karlos V.ak]] jeneral titulua eta armarria eman zizkion.
* [[Maria Zozaia]] (1530-1910) sorgin-ehizaren biktima, funtsik eta frogarik gabe Inkisizioak torturatua eta hila. Beste hiru errenteriar hauek bezala: Katalina Idiazabal, haren alaba Magdalena Aranederra, eta Magdalena Larreaigiñiz.<ref>{{erreferentzia|izena=Arantxa|abizena=Urbe Irazusta|urtea=2012|izenburua=MARIA ZOZAIA. ERRENTERIAKO EMAKUMEEN AZTARNAK: NARRAZIOAK|argitaletxea=Errenteriako udala|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://static.errenteria.eus/web/eu/udala/egitura/sailak/berdintasuna/Errenteriako_emakumeen_aztarnak.pdf}}</ref>
* [[Pedro Zubiaurre]], Ozeano Itsasoko jenerala. 1568tik 1605era [[Filipe II.a Espainiakoa]]ren armadan jardun zuen. [[Bordele]]ko Blaya gazteluaren konkistan parte hartu zuen. Armadan ari zela, Ingalaterran hil zen.
* [[Tristan Ugarte]], jenerala. Goletako hartzean esku hartu zuen, 1535ean.
* [[Joanes Isasti]], 1510ean [[Tripoli]] eta Bujiako konkistetan parte hartu zuen. [[Juana I.a Gaztelakoa]]k armarria eman zion.
* [[Martin Irigoien]], Zubiaur jeneralaren taldeko almirantea, Blayako gazteluaren laguntzarako espedizioan, 1593an. Gero almirantea izan zen [[Filipinak|Filipinetan]]; eta handik gutxira artxipelago hartan hil zen.
* [[Juan Lopez Erresumakoa Eraso]], Indietako karrerako almirantea. [[San Quintingo gudua]]n parte hartu zuen.
* [[Mosen Pierre|Mosen Pierre edo Pedro Irizar]], apaiza. 1522an frantziarren aurkako borrokan parte hartu zuen, Arkaleko gainean.
* [[Juan Ierobi Gamon]], 1522az geroztik Errenteriako apaiza. Garai hartan San Markoko mendian Madalena ermita eraikitzeko agindu zuela uste da. [[Ignazio Loiolakoa]]rekin harremana zuen.
* [[Juan Arizmendi]], apaiza eta medikua. [[Alcalako Unibertsitate]]ko (Madril, Espainia) kolegiala.
* [[Gillen Tolosa]], Errenteriako bikarioa eta Hondarribiko Artziprestazgoko artzipreste ofiziala.
* [[Migel Zabaleta]] ([[1581]]-[[1648]]), herriko bikario ezagunena. Batxilergoan graduatua. Diakonoa zelarik, hainbat sakramentu auto egin zituen. ''Relación verdadera de la jornada del Rey Don Felipe III a la Provincia de Guipúzcoa'' izeneko lana idatzi zuen, 1616an [[Logroño]]n (Espainia) argitaratua.
=== XVII. mendea ===
* [[Martin Zamalbide]], Hegoaldeko Itsasoko jenerala eta Indietako Armadako gobernaria. [[Peru]]n hil zen 1658an. Errenteriari diru kopuru handia eman zion, dirudienez herriko elizako aldarea osatu eta herriko behartsuak laguntzeko.
* [[Juan Lopez Isasti]], Joanes Isastiren semea. Indietako karreran kapitain.
* [[Juan Amasakoa]] (?-[[1658]]), itsasontzien egilea. Errenteriako ontzioletan 29 gerra galeoi eraiki zituen.
* [[Martin Amasakoa]], Juan Amasakoaren semea. Lehenik ontzioletan aritu zen, baina Errenteriako alkate eta Gipuzkoako Batzar Nagusietan herriaren ordezkari izan eta gero, apaiz bihurtu zen.
* [[Martin Zubieta]], itsasgizon eta kosmografoa. [[Magallanes itsasartea]]ren aurkikuntzan parte hartu zuen. Lubeltza etxearen jabe zen.
* [[Miguel Alduntzin]], herriaren defendatzailea, Errenteriaren eta [[Donostia]]ren arteko auziaren garaian. 20 urtez Gortera joan zen, herriaren abokatu gisa.
* [[Blas Sarasas]] ([[1616]]-[[1674]]), [[Valladolid]]en katedraduna, [[Zamora]]ko penitentziala eta [[Ávila|Avilako]] magistrala ere.
* [[Santxo Etxeberria eta Orkolaga]] ([[1674]]-?), Santiagoko Ordenako zalduna eta mariskala. Hainbat gerratan ibili zen Mediterraneoan, [[Italia]]n, Santa Mariako lurmuturrean eta [[Amerika]]n. 1694an [[Katalunia]]ren aurkako gerran aritu zen. 1705ean [[Peñiscola]]ko gobernadore bilakatu zen.
* [[Martin Etxeberria]] ([[1660]]-[[1700]]), [[Alcalako Unibertsitate]]ko (Madril, Espainia) arte katedraduna eta [[Calahorra]]ko kalonjea.
=== XVIII. mendea ===
* [[Vicente Antonio Ikuza Arbaiza]] ([[1737]]-[[1785]]), [[Caracasko Gipuzkoar Konpainia]]n aritua. 1765ean Caracasko gobernadoreak kortsario patentea eman zion, kapitain komandante mailarekin. Hainbat itsasontziren kapitain izan zen: ''Nuestra Señora de Aranzazu'', ''Nuestra Señora del Coro'' eta ''La Prusiana''.
* [[Juan Ignacio Gamon Etxeberria]] ([[1733]]-[[1814]]), ''Noticias Históricas de Rentería'' lana idatzi zuen, non [[Oiartzun]] eta [[Donostia]]rekin Errenteriak zituen auziak aztertu zituen, beti Errenteriaren alde eginez. Gamonek, halaber, Udal Artxibategia gorde zuen 1793an, Frantziarekiko Konbentzio Gerran.
* [[Antonio Gamon]], [[Filosofia]] eta Teologiako lektorea. [[Mexiko]]n hil zen 57 urterekin.
=== XIX., XX. eta XXI. mendeak ===
* [[Xenpelar|Juan Frantzisko Petriarena "Xenpelar"]] ([[1835]]-[[1869]]), [[bertsolari]]a.
* [[Maria Luisa Petriarena|Maria Luisa Petriarena ''"Xenpelar"'']] (?-[[1869]]) [[Ehungintza|ehulea]] eta [[Bertsolaritza|bertsolaria]]
* [[Joxepa Antoni Aranberri|Joxepa Antoni Aranberri Petriarena ''Xenpelar'']] ([[1865]]-[[1943]]) [[Ehungintza|ehulea]] eta [[Bertsolaritza|bertsolaria]] izan zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Iñigo|abizena=Legorburu Arregi|urtea=2011|izenburua=Joxepa Anttoni Aranberri Petriarena. ERRENTERIAKO EMAKUMEEN AZTARNAK: NARRAZIOAK|argitaletxea=Errenteriako udala|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://static.errenteria.eus/web/eu/udala/egitura/sailak/berdintasuna/Errenteriako_emakumeen_aztarnak.pdf}}</ref>
* Enrike Elizetxea Arrieta (1873-1947), olerkaria, euskal idazlea eta politikari errepublikanoa.
* [[Jose Ramon Astibia|Jose Ramon Astibia Etxegoien (Errenteriako Aita Erramun)]] ([[1881]]), poeta.
* [[Ramon Illarramendi]] ([[1879]]-[[1927]]), [[antzerki]]gilea.
* [[Evaristo Bozas|Evaristo Bozas Urrutia]] kazetaria ([[1886]] - [[1929]]).
* [[Koldobika Jauregi (idazlea)|Koldobika Jauregi]], "[[Koldobika Jauregi (idazlea)|Jautarkol]]" ([[1896]]-[[1971]]), apaiza eta euskal idazlea.
* [[Koldo Mitxelena]] ([[1915]]-[[1987]]), [[hizkuntzalaritza|hizkuntzalaria]].
* [[Lurgorri|Jose Maria Azkarraga (Lurgorri)]] (1916-1937): [[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJ]]-ko idazle eta politikaria.
* [[Jose Antonio Loidi]] ([[1916]]-[[1999]]), idazlea.
*Josebe Etxabeguren (1925) [[Maite Alberdi|Maite Alberdiren]] film laburraren protagonista<ref>{{Erreferentzia|izena=Josebe|abizena=Etxebeguren|urtea=2016|izenburua=Gaztaroko Errenteria gogoan|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/126796/gaztaroko-errenteria-gogoan.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-04-04}}</ref>
* [[Agustina Otaola]] ([[1931]]), pilotaria, erraketista
*[[Vicente Vadillo Santamaría, Francis|Vicente Vadillo Santamaría, ''Francis'']] ''(1946-1979), artista polifazetikoa, abeslaria, aktorea eta trabestia.''
* [[Fernando Telletxea]] ([[1948]]-), artista polifazetikoa: idazlea, abeslaria eta aktorea.
* [[Mariasun Landa]] ([[1949]]-), idazlea.
* [[Jesus Maria Zamora]] ([[1955]]-), [[futbol]]aria.
* [[Xabier Oleaga]] ([[1956]]-), [[ikastola|ikastolen]] mugimenduaren eta ''[[Euskaldunon Egunkaria]]''-ren bultzatzailea.
* [[Arrate Egaña]] ([[1963]]-), idazlea.
* ''[[Lourdes Odriozola]]'' ([[1964]]) historialari eta dokumentalista.
* [[Txuma Murugarren]] ([[1964]]-), abeslaria.
* [[Ion Arretxe]] ([[1964]]-[[2017]]), arte zuzendaria, aktorea, idazlea eta marrazkilaria.
* [[Olatz Arbelaitz]] ([[1970]]), infomatikaria
* [[Patxi Gallego]] ([[1973]]-), [[komiki]]gilea.
* [[Ursi Walliser]] ([[1975]]-), skeleton lasterkari ohia, Suitzan jaioa.
* [[Lander Garro]] ([[1975]]-), idazlea.
* [[Eider Rodriguez]] ([[1977]]-), idazlea.
* [[Julen Mendoza]] ([[1978]]) alkate eta abokatua.
* [[Jon Maya]] ([[1977]]-), dantzaria.
* [[Ane Pescador]] ([[1991]]-), arraunlaria.
== Errenteriarren zerrenda Wikidatan ==
Errenterian jaioak bakarrik ez, Errenterian lan egin dutenak ere sartu dira zerrenda honetan.
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { { ?item wdt:P19 wd:Q681893 } UNION { ?item wdt:P937 wd:Q681893 }. ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570,P21,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
! sexua edo generoa
! irudia
|-
| [[Agustin Arrieta Urtizberea]]
| [[idazle]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Errenteria]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Agustin Arrieta Urtizberea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Agustina Otaola]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Errenteria]]
| 1931
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Agustina Otaola Zapiaine.jpg|center|128px]]
|-
| [[Agustín Gómez Pagola|Agustín Gómez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q9352089|espioi]]''
| [[Errenteria]]
| 1922-11-18
| 1975-11-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ainara Gurrutxaga]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1977
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aitor Gorostegi|Aitor Gorostegi Fernandez-Ortega]]
| [[futbol arbitro]]
| [[Errenteria]]
| 1983-03-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aizpea Otaegi|Aizpea Otaegi Mitxelena]]
| [[politikari]]
| [[Errenteria]]
| 1974-11-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aizpea Otaegi Errenteriako Alkatea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alain Kortabitarte]]
| ''[[:d:Q17502714|skater]]''
| [[Errenteria]]
| 2005-08-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alber Vázquez]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1969-03-22<br/>1969
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Amaia Ugartemendia]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Errenteria]]
| 1966-06-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Karrere]]
| [[politikari]]
| [[Errenteria]]
| 1965
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ane Pescador]]
| [[arraunlari]]
| [[Errenteria]]
| 1992-08-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ane Santesteban]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Errenteria]]
| 1990-12-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:2024 Fleche Wallonne Ane Santesteban2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ángel Amigo|Angel Amigo]]
| [[zinema ekoizle]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Errenteria]]
| 1952-01-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Angel Segurola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Errenteria]]
| 1935-03-09
| 2017-01-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Casado da Rocha]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[filosofo]]
| [[Errenteria]]
| 1970-12-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antonio Casado da Rocha.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antonio Valverde]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1915-01-17
| 1970-07-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antonio valverde.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Iraola]]
| [[kazetari]]
| [[Errenteria]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aritz Bagües]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Errenteria]]
| 1989-08-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Vitry-en-Artois - Paris-Arras Tour, étape 1, 22 mai 2015, départ (A042).JPG|center|128px]]
|-
| [[Arkaitz Miner]]
| [[gitarra-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q1259917|biolin-jotzaile]]''<br/>[[musikari]]
| [[Errenteria]]
| 1976
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Arrate Egaña]]
| [[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1963-05-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arrate Egaña, escritora.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arrate Rodríguez]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[diseinatzaile grafiko]]
| [[Errenteria]]
| 1984
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arrate Rodríguez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Bea Larrañaga]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Errenteria]]
| 1975-02-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Bea Larrañaga. Pailazoa.png|center|128px]]
|-
| [[Beñat Garro]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Errenteria]]
| 1997-06-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:CSC 0092 (41699321410) (cropped) Beñat Garro.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carmen Albisu]]
| [[irakasle]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Errenteria]]
| 1916-07-16
| 2007-05-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carmen Albisu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Cesarea Garbuno Arizmendi]]
| [[enpresaburu]]
| [[Errenteria]]
| 1846-02-25
| 1933-01-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cesarea Garbuno20221006.jpg|center|128px]]
|-
| [[Dorleta Eskamendi]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Errenteria]]
| 1992-01-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eider Rodriguez]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[kazetari]]
| [[Errenteria]]
| 1977-05-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Eider Rodriguez idazlea Baionan, 2008an.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ekain Azkune]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Errenteria]]
| 2001-01-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Elixabete Imaz]]
| [[antropologo]]
| [[Errenteria]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elixabete Perez Gaztelu]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Errenteria]]
| 1961-11-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Elixabete Perez Gaztelu UEU Ikergazte2023.jpg|center|128px]]
|-
| [[Emiliano Álvarez]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Errenteria]]
| 1912-10-25
| 1987-06-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Emiliano Álvarez, Estadio, 1945-04-21 (101) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Evaristo Bozas]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1886-07-05
| 1929-04-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fernando Iragorri]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Errenteria]]
| 1943-02-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fernando Romero Martínez]]
| [[enpresaburu]]
| [[Errenteria]]
| 1982-02-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fernando Telletxea]]
| [[idazle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Errenteria]]
| 1948-12-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Francisco Bueno]]
| ''[[:d:Q11338576|boxeolari]]''
| [[Errenteria]]
| 1916-09-17
| 1995-12-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Frantziska Astibia Etxegoien]]
| ''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>[[poeta]]
| [[Errenteria]]
| 1900-04-08
| 1987-08-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Frantziska Astibia 1.png|center|128px]]
|-
| [[Frantzisko Zalakain]]
| [[idazle]]<br/>[[politikari]]
| [[Errenteria]]
| 1915-07-05
| 1971
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Garazi Beloki]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Errenteria]]
| 1987-06-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Garazi Urdanpilleta]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[poeta]]
| [[Errenteria]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Gema Lasarte|Gema Lasarte Leonet]]
| [[idazle]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Errenteria]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Gema Lasarte Leonet.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gorka Labaka]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Errenteria]]
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gotzon Sánchez]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Errenteria]]
| 1972-05-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ibon Zabala]]
| [[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1974-04-05
| 1995-07-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Idoia Hernández]]
| [[piano-jotzaile]]<br/>[[musikagile]]
| [[Errenteria]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Idoia Hernández "Hatxe".jpg|center|128px]]
|-
| [[Ignacio Gracia]]
|
| [[Errenteria]]
| 1955-11-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Tabuyo]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Errenteria]]
| 1863-10-18
| 1947-03-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:1891-03-14, Madrid Cómico, Ignacio Tabuyo, Cilla (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Iker Alvarez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Errenteria]]
| 1977-05-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Inaxio Oliveri]]
| ''[[:d:Q2918463|ingeniari teknikoa]]''<br/>[[politikari]]
| [[Errenteria]]
| 1942
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ion Ansa|Ion Ansa Mendizabal]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[bertsolari]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Errenteria]]
| 1977
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ion Ansa Mendizabal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ion Arretxe]]
| [[idazle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[Arte zuzendaritza|zuzendari artistiko]]<br/>[[marrazkilari]]
| [[Errenteria]]
| 1964-08-31
| 2017-03-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iosune Cousillas Aramendi]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Errenteria]]
| 1970-09-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Iosune Cousillas Aramendi.2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itsaso Garzon]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Errenteria]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itziar Aduriz|Itziar Aduriz Agirre]]
| ''[[:d:Q15976270|hizkuntzalari konputazional]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Errenteria]]
| 1965-02-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itziar Ziga]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Errenteria]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziar Ziga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Izarne Lizaso|Izarne Lizaso Elgarresta]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Errenteria]]
| 1973-09-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Iñaki G. Holgado]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[komikigile]]
| [[Errenteria]]
| 1973
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki G. Holgado.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Pikabea]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Errenteria]]
| 1947-08-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Tolaretxipi Tejería|Iñaki Tolaretxipi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[abesbatza-zuzendari]]
| [[Errenteria]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Celihueta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Errenteria]]
| 1994-02-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesus Luisa Esnaola]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[koreografo]]<br/>''[[:d:Q11545923|buruzagi militarra]]''
| [[Errenteria]]
| 1904-01-14
| 1972-03-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jesus Luisa Esnaola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Maria Albisu]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Errenteria]]
| 1949-04-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesus Maria Zamora]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Errenteria]]
| 1955-01-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jesus Mari Zamora 1981.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesús Davoz|Jesús Davoz Gorrotxategi]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Errenteria]]
| 1931-12-19
| 2021-05-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joakin Maria Jauregi]]
| [[bertsolari]]
| [[Errenteria]]
| 1844-03-27
| 1921
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Bagues]]
| [[musikari]]
| [[Errenteria]]
| 1955-06-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jon Bagues Lekuona saria.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Jon Gaztelumendi]]
| [[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Maya]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Errenteria]]
| 1977-11-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jon Maia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Antonio Loidi Bizkarrondo|Jose Antonio Loidi]]
| [[idazle]]<br/>[[farmazialari]]
| [[Errenteria]]
| 1916-08-22
| 1999-07-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Javier Uranga (arkitektoa)]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Errenteria]]
| 1940
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Luis Rebordinos]]
| [[argazki-zuzendari]]
| [[Errenteria]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josemi Beltran, Denis Itxaso, José Luis Rebordinos.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joxemari Sors|Jose Mari Sors]]
| ''[[:d:Q2462658|manager]]''
| [[Errenteria]]
| 1951
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxemari Sors.png|center|128px]]
|-
| [[Jose Maria Azkue|Jose Maria Azkue Goñi]]
| [[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1869
| 1938
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Berra]]
| [[bertsolari]]
| [[Errenteria]]
| 1875
| 1944
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Fagoaga]]
| [[militar]]
| [[Errenteria]]
| 1764
| 1837-01-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José María Fagoaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Zapirain]]
| [[idazle]]<br/>[[bertsolari]]
| [[Errenteria]]
| 1873-11-04
| 1957-01-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Josef Imatz]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]
| [[Errenteria]]
| 1767-04-24
| 1834-07-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Josetxo Etxebeste]]
|
| [[Errenteria]]
| 1935
| 2001-03-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Gallego]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Errenteria]]
| 1923-04-08
| 2006-06-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Ramon Astibia|José Ramón Astibia]]
| [[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1881-11-17
| 1916-06-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joxe Erzibengoa Otaegi]]
| [[idazle]]<br/>[[fraide]]
| [[Errenteria]]
| 1942-12-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joxe Iriarte]]
| [[idazle]]<br/>[[politikari]]
| [[Errenteria]]
| 1945-01-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxe Iriarte.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joxepa Antoni Aranberri]]
| [[bertsolari]]<br/>[[Ehule (lanbidea)|ehule]]
| [[Errenteria]]
| 1865-01-07
| 1943-12-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Juan Carlos Merino]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Errenteria]]
| 1948
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Ignacio Gamon]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Errenteria]]
| 1733
| 1814
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Ignazio Uranga]]
| [[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1863
| 1934-04-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Thun thun 1894 06 24 juan ignacio uranga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Jose Uria]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Pasai San Pedro]]<br/>[[Errenteria]]
| 1956-07-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Kruz Zapirain]]
| [[bertsolari]]<br/>[[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1867-01-03
| 1934-03-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Lorenzo Lasa]]
|
| [[Errenteria]]
| 1955-02-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Luis Landa]]
| [[komikigile]]
| [[Errenteria]]
| 1965-08-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Luis Landa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[film-zuzendari]]
| [[Errenteria]]
| 1945-12-08
| 2019-02-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Ramon Makuso]]
| [[poeta]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1961-12-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Ramon Makuso.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Zabaleta]]
| [[bertsolari]]
| [[Errenteria]]
| 1894-02-07
| 1950-07-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juantxo Villarreal]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Errenteria]]
| 1947-09-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Julen Agirrezabala]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Errenteria]]
| 2000-12-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Julen Mendoza|Julen Mendoza Perez]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[funtzionario]]<br/>''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''
| [[Errenteria]]
| 1978-10-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Julen Mendoza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Julia Hernández Valles]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Errenteria]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Julián Andiano]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Errenteria]]
| 1951-11-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jurdana Otxoa Lopez de Etxezarreta]]
| ''[[:d:Q1259917|biolin-jotzaile]]''<br/>''[[:d:Q16145150|musika-irakasle]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q2500638|sortzaile]]''
| [[Errenteria]]
| 1978-12-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Jurdana Otxoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Koldo Mitxelena]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976717|soziolinguista]]''
| [[Errenteria]]
| 1915-08-20
| 1987-10-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Koldo Mitxelena-2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kontxita Beitia]]
| [[irakasle]]
| [[Pasaia]]
| 1940
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Zurriola ikastola 50urte Kontxita Beitia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lander Garro]]
| [[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1975-11-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Lander Garro, 2012.jpg|center|128px]]
|-
| [[Leire Fernandez Abete]]
| ''[[:d:Q12803959|lasterkari]]''
| [[Errenteria]]
| 1998-06-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lohitzune Zuloaga]]
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Errenteria]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lore Erriondo]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Errenteria]]
| 1960-02-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lore Erriondo HikHasi2012.png|center|128px]]
|-
| [[Lourdes Odriozola|Lourdes Odriozola Oiarbide]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q11814411|dokumentalista]]''
| [[Errenteria]]
| 1964-02-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lourdes Odriozola historian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Carlos Santiago]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Errenteria]]
| 1946-09-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Elberdin]]
| ''[[:d:Q2920595|sexologo]]''
| [[Errenteria]]
| 1951
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Etxebeste]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Errenteria]]
| 1928-04-21
| 2019-09-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Koldobika Jauregi (idazlea)|Luis Jauregi]]
| [[idazle]]<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Errenteria]]
| 1896-06-21
| 1971-02-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Otaño]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Errenteria]]
| 1934-01-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lurgorri]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]
| [[Errenteria]]
| 1916-10-29
| 1937-12-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Maddi Bengoetxea]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Errenteria]]
| 2000-10-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maitane Segurola]]
| [[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Errenteria]]
| 1979
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maitane Segurola 2016.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Arruabarrena]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Errenteria]]
| 1964-06-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Urretxu- JHS4455 (50204787868) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Manu Badiola]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Errenteria]]
| 1955
| 1991-10-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Guzmán García]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q215536|merkatari]]''
| [[Errenteria]]
| 1878
| 1936-08-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Maria Josefa Navascues]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Errenteria]]
| 1924-02-01
| 2011-01-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maria Josefa Navascues, "Pepita",.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Luisa Petriarena]]
| [[Ehule (lanbidea)|ehule]]<br/>[[bertsolari]]
| [[Errenteria]]
|
| 1869-12-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maria Mendizabal Iturria]]
| [[ingeniari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Errenteria]]
| 1965-08-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maria Mendizabal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mariasun Landa]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Errenteria]]
| 1949-06-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mariasun Landa (Natividad de la Puerta Rueda).jpg|center|128px]]
|-
| [[Martin Pérez Uranzu]]
| [[militar]]
| [[Errenteria]]
|
| 16th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Navarro]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Errenteria]]
| 1946-12-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Markez]]
| [[egile abeslari]]
| [[Errenteria]]
| 1971-10-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Markez, 2008-05-14.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Martin Conde]]
| ''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''
| [[Errenteria]]
| 1954-09-21
| 2023-03-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Martín Errenteria Suziria Omenaldia (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Odriozola]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Errenteria]]
| 1973-05-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Osaka07 D8M Mikel Odriozola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Ugalde]]
| [[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1940
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Milagros Bidegain]]
| [[irakasle]]<br/>[[liburuzain]]<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q635734|artxibozain]]''
| [[Errenteria]]
| 1922-06-06
| 2006-12-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Naia Leonet]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Errenteria]]
| 1997-12-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Olatz Arbelaitz]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Errenteria]]
| 1970-11-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Arbelaitz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Bautista Belaunzaran|Patxi Bakallo]]
| [[bertsolari]]
| [[Errenteria]]
| 1832-10-31
| 1896-03-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Patxi Gallego]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>[[komikigile]]
| [[Errenteria]]
| 1973-04-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pello Zabaleta Lekuona]]
| [[bertsolari]]<br/>[[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1896-08-03
| 1967-03-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rafael Gómez]]
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''
| [[Errenteria]]
| 1903
| 1977-05-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Illarramendi]]
| [[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1879-03-17
| 1927-01-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rexu Mazusta Astibia]]
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q2600526|yoga irakasle]]''
| [[Errenteria]]
| 1953-04-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Rexu Mazusta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Salbador Zapirain]]
| [[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1912-08-05
| 2000-01-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Serapio Mendarte]]
| [[politikari]]
| [[Errenteria]]
| 1889
| 1937-06-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Shandra Martínez]]
| ''[[:d:Q98552221|artista plastiko]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Errenteria]]
| 1977
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sorkun]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Errenteria]]
| 1977-01-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sorkun enlas Kontrafiestas 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Tatus Fombellida]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Errenteria]]
| 1946-12-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Titay Calvo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Errenteria]]
| 1990-09-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Txuma Murugarren]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>[[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1964-06-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Unai López]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Errenteria]]
| 1995-10-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Vito Rogado]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Errenteria]]
| 1976-10-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Xabier Beraza]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Errenteria]]
| 1999-01-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Prieto Saralegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Errenteria]]
| 1995-04-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Susperregi Gutierrez]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q2516866|argitaratzaile]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Errenteria]]
| 1971-04-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier Susperregi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xanti Iparragirre]]
| [[bertsolari]]
| [[Errenteria]]
| 1934-07-25
| 2022-01-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xanti Iparragirre.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xanti Vicente Altxu]]
| ''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''
| [[Errenteria]]
| 1959-09-16
| 2006-02-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xenpelar]]
| [[bertsolari]]<br/>[[Ehule (lanbidea)|ehule]]<br/>[[idazle]]
| [[Errenteria]]
| 1835-01-13
| 1869-12-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xenpelar 0001.png|center|128px]]
|}
{{Wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
[[Kategoria:Pertsonen zerrendak]]
[[Kategoria:Errenteriarrak|*]]
nfi1bkw2zc8tsk6cn36jyk6ldnovh2k
Karlos II.a Espainiakoa
0
81825
9968108
9633644
2024-11-13T17:08:27Z
Theklan
336
9968108
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Karlos II.a Espainiakoa''' edo '''Karlos V.a Nafarroakoa''', ''Sorgindua''<ref>{{EuskaltzArauErref|arau-zk=186|arau-izenb=Atzerriko pertsona-izenak. Grafia-irizpideak. Erregeerreginen eta kidekoen kasua}}</ref> ([[Madril]], [[1661]]eko [[azaroaren 6]]a — [[Madril]], [[1700]]eko [[azaroaren 1]]a) [[Espainiako errege-erreginen zerrenda|Nafarroako errege]], Gaztela eta Leongoa (Karlos II.a), Aragoikoa, Napolikoa, Sardiniakoa, Siziliakoa, eta abar izan zen [[1665]]-[[1700]] bitartean. [[Habsburgo]] leinuko Espainiako azken erregea izan zen.
== Bizitza ==
[[Filipe IV.a Espainiakoa|Filipe IV.aren]] eta [[Mariana Austriakoa]]ren semea zen. Adimen urrikoa, antzua eta errakitikoa zen. Garaikideek sorgindurik zegoela argudiatu zuten, baina egun erabat onartuta dago haren arazoak [[endogamia]]ren ondorio zirela, habsburgotar senideen arteko ezkontzen ondorio, alegia<ref>{{erreferentzia|abizena= Irazustabarrena |izena= Nagore |url= http://www.argia.eus/argia-astekaria/2190/endogamia-egiaztatua |izenburua= Endogamia egiaztatua |bilduma = Argia astekaria | argitaletxea= argia.eus |sartze-data= 2016-7-30}}</ref>.
Bere ama erreginorde zela iritsi zen erregetzara. [[1675]]ean hartu zuen kargua. Haren erreinaldian, Espainian berpizte txikia izan zen; nazioarteko harremanetan, ordea, hondamendia. [[Luis XIV.a Frantziakoa]]ri [[Flandria]] utzi behar izan zion lehenik (1668), gero Artois eta Franche-Comté (1678), eta Augsburgeko Ligan sartu izanak [[Katalunia]]ren inbaditzea eragin zuen. [[Filipe V.a Espainiakoa|Filipe Anjoukoaren]] alde egin zuen testamentuaren ondorioz, [[Espainiako Ondorengotza Gerra]] piztu zen. Espainiako azken errege habsburgotarra izan zen.
{{genealogia}}
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2016/07/30}}
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1661eko|1700eko|Karlos02}}
{{Espainiako errege aurkibidea}}
{{Asturiasko printzeak}}
[[Kategoria:Espainiako errege-erreginak]]
[[Kategoria:Madrilgo politikariak]]
[[Kategoria:Napoliko monarkak]]
[[Kategoria:Siziliako erregeak]]
[[Kategoria:Milango dukeak]]
[[Kategoria:Luxenburgoko dukeak]]
[[Kategoria:Espainiako Habsburgotarrak]]
[[Kategoria:Madrildarrak]]
[[Kategoria:Epilepsiadunak]]
[[Kategoria:Madrilen hildakoak]]
iyha92vb70apqmrl5tx63pf27t4hljc
9968110
9968108
2024-11-13T17:08:46Z
Theklan
336
/* Bizitza */
9968110
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Karlos II.a Espainiakoa''' edo '''Karlos V.a Nafarroakoa''', ''Sorgindua''<ref>{{EuskaltzArauErref|arau-zk=186|arau-izenb=Atzerriko pertsona-izenak. Grafia-irizpideak. Erregeerreginen eta kidekoen kasua}}</ref> ([[Madril]], [[1661]]eko [[azaroaren 6]]a — [[Madril]], [[1700]]eko [[azaroaren 1]]a) [[Espainiako errege-erreginen zerrenda|Nafarroako errege]], Gaztela eta Leongoa (Karlos II.a), Aragoikoa, Napolikoa, Sardiniakoa, Siziliakoa, eta abar izan zen [[1665]]-[[1700]] bitartean. [[Habsburgo]] leinuko Espainiako azken erregea izan zen.
== Bizitza ==
[[Filipe IV.a Espainiakoa|Filipe IV.aren]] eta [[Mariana Austriakoa]]ren semea zen. Adimen urrikoa, antzua eta errakitikoa zen. Garaikideek sorgindurik zegoela argudiatu zuten, baina egun erabat onartuta dago haren arazoak [[endogamia]]ren ondorio zirela, habsburgotar senideen arteko ezkontzen ondorio, alegia<ref>{{erreferentzia|abizena= Irazustabarrena |izena= Nagore |url= http://www.argia.eus/argia-astekaria/2190/endogamia-egiaztatua |izenburua= Endogamia egiaztatua |bilduma = Argia astekaria | argitaletxea= argia.eus |sartze-data= 2016-7-30}}</ref>.
Bere ama erreginorde zela iritsi zen erregetzara. [[1675]]ean hartu zuen kargua. Haren erreinaldian, Espainian berpizte txikia izan zen; nazioarteko harremanetan, ordea, hondamendia. [[Luis XIV.a Frantziakoa]]ri [[Flandria]] utzi behar izan zion lehenik (1668), gero Artois eta Franche-Comté (1678), eta Augsburgeko Ligan sartu izanak [[Katalunia]]ren inbaditzea eragin zuen. [[Filipe V.a Espainiakoa|Filipe Anjoukoaren]] alde egin zuen testamentuaren ondorioz, [[Espainiako Ondorengotza Gerra]] piztu zen. Espainiako azken errege habsburgotarra izan zen.
== Genealogia ==
{{genealogia}}
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2016/07/30}}
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1661eko|1700eko|Karlos02}}
{{Espainiako errege aurkibidea}}
{{Asturiasko printzeak}}
[[Kategoria:Espainiako errege-erreginak]]
[[Kategoria:Madrilgo politikariak]]
[[Kategoria:Napoliko monarkak]]
[[Kategoria:Siziliako erregeak]]
[[Kategoria:Milango dukeak]]
[[Kategoria:Luxenburgoko dukeak]]
[[Kategoria:Espainiako Habsburgotarrak]]
[[Kategoria:Madrildarrak]]
[[Kategoria:Epilepsiadunak]]
[[Kategoria:Madrilen hildakoak]]
q8thu9wev2s448fwxp9wp21lvvqhmcx
9968114
9968110
2024-11-13T17:09:27Z
Theklan
336
9968114
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Karlos II.a Espainiakoa''' edo '''Karlos V.a Nafarroakoa'''{{erref behar}}, ''Sorgindua''<ref>{{EuskaltzArauErref|arau-zk=186|arau-izenb=Atzerriko pertsona-izenak. Grafia-irizpideak. Erregeerreginen eta kidekoen kasua}}</ref> ([[Madril]], [[1661]]eko [[azaroaren 6]]a — [[Madril]], [[1700]]eko [[azaroaren 1]]a) [[Espainiako errege-erreginen zerrenda|Nafarroako errege]], Gaztela eta Leongoa (Karlos II.a), Aragoikoa, Napolikoa, Sardiniakoa, Siziliakoa, eta abar izan zen [[1665]]-[[1700]] bitartean. [[Habsburgo]] leinuko Espainiako azken erregea izan zen.
== Bizitza ==
[[Filipe IV.a Espainiakoa|Filipe IV.aren]] eta [[Mariana Austriakoa]]ren semea zen. Adimen urrikoa, antzua eta errakitikoa zen. Garaikideek sorgindurik zegoela argudiatu zuten, baina egun erabat onartuta dago haren arazoak [[endogamia]]ren ondorio zirela, habsburgotar senideen arteko ezkontzen ondorio, alegia<ref>{{erreferentzia|abizena= Irazustabarrena |izena= Nagore |url= http://www.argia.eus/argia-astekaria/2190/endogamia-egiaztatua |izenburua= Endogamia egiaztatua |bilduma = Argia astekaria | argitaletxea= argia.eus |sartze-data= 2016-7-30}}</ref>.
Bere ama erreginorde zela iritsi zen erregetzara. [[1675]]ean hartu zuen kargua. Haren erreinaldian, Espainian berpizte txikia izan zen; nazioarteko harremanetan, ordea, hondamendia. [[Luis XIV.a Frantziakoa]]ri [[Flandria]] utzi behar izan zion lehenik (1668), gero Artois eta Franche-Comté (1678), eta Augsburgeko Ligan sartu izanak [[Katalunia]]ren inbaditzea eragin zuen. [[Filipe V.a Espainiakoa|Filipe Anjoukoaren]] alde egin zuen testamentuaren ondorioz, [[Espainiako Ondorengotza Gerra]] piztu zen. Espainiako azken errege habsburgotarra izan zen.
== Genealogia ==
{{genealogia}}
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2016/07/30}}
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1661eko|1700eko|Karlos02}}
{{Espainiako errege aurkibidea}}
{{Asturiasko printzeak}}
[[Kategoria:Espainiako errege-erreginak]]
[[Kategoria:Madrilgo politikariak]]
[[Kategoria:Napoliko monarkak]]
[[Kategoria:Siziliako erregeak]]
[[Kategoria:Milango dukeak]]
[[Kategoria:Luxenburgoko dukeak]]
[[Kategoria:Espainiako Habsburgotarrak]]
[[Kategoria:Madrildarrak]]
[[Kategoria:Epilepsiadunak]]
[[Kategoria:Madrilen hildakoak]]
njwqhqihlkpfikrjb9a65rvidwzusv5
9968115
9968114
2024-11-13T17:12:51Z
Theklan
336
/* Genealogia */
9968115
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Karlos II.a Espainiakoa''' edo '''Karlos V.a Nafarroakoa'''{{erref behar}}, ''Sorgindua''<ref>{{EuskaltzArauErref|arau-zk=186|arau-izenb=Atzerriko pertsona-izenak. Grafia-irizpideak. Erregeerreginen eta kidekoen kasua}}</ref> ([[Madril]], [[1661]]eko [[azaroaren 6]]a — [[Madril]], [[1700]]eko [[azaroaren 1]]a) [[Espainiako errege-erreginen zerrenda|Nafarroako errege]], Gaztela eta Leongoa (Karlos II.a), Aragoikoa, Napolikoa, Sardiniakoa, Siziliakoa, eta abar izan zen [[1665]]-[[1700]] bitartean. [[Habsburgo]] leinuko Espainiako azken erregea izan zen.
== Bizitza ==
[[Filipe IV.a Espainiakoa|Filipe IV.aren]] eta [[Mariana Austriakoa]]ren semea zen. Adimen urrikoa, antzua eta errakitikoa zen. Garaikideek sorgindurik zegoela argudiatu zuten, baina egun erabat onartuta dago haren arazoak [[endogamia]]ren ondorio zirela, habsburgotar senideen arteko ezkontzen ondorio, alegia<ref>{{erreferentzia|abizena= Irazustabarrena |izena= Nagore |url= http://www.argia.eus/argia-astekaria/2190/endogamia-egiaztatua |izenburua= Endogamia egiaztatua |bilduma = Argia astekaria | argitaletxea= argia.eus |sartze-data= 2016-7-30}}</ref>.
Bere ama erreginorde zela iritsi zen erregetzara. [[1675]]ean hartu zuen kargua. Haren erreinaldian, Espainian berpizte txikia izan zen; nazioarteko harremanetan, ordea, hondamendia. [[Luis XIV.a Frantziakoa]]ri [[Flandria]] utzi behar izan zion lehenik (1668), gero Artois eta Franche-Comté (1678), eta Augsburgeko Ligan sartu izanak [[Katalunia]]ren inbaditzea eragin zuen. [[Filipe V.a Espainiakoa|Filipe Anjoukoaren]] alde egin zuen testamentuaren ondorioz, [[Espainiako Ondorengotza Gerra]] piztu zen. Espainiako azken errege habsburgotarra izan zen.
== Genealogia ==
{{genealogia|ancestors=4|compact=true|decorate=by-generation}}
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2016/07/30}}
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1661eko|1700eko|Karlos02}}
{{Espainiako errege aurkibidea}}
{{Asturiasko printzeak}}
[[Kategoria:Espainiako errege-erreginak]]
[[Kategoria:Madrilgo politikariak]]
[[Kategoria:Napoliko monarkak]]
[[Kategoria:Siziliako erregeak]]
[[Kategoria:Milango dukeak]]
[[Kategoria:Luxenburgoko dukeak]]
[[Kategoria:Espainiako Habsburgotarrak]]
[[Kategoria:Madrildarrak]]
[[Kategoria:Epilepsiadunak]]
[[Kategoria:Madrilen hildakoak]]
pdd2osvs1ze8zr5x7k0jsran898bvat
9968372
9968115
2024-11-13T21:10:47Z
Theklan
336
9968372
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Karlos II.a Espainiakoa''' edo '''Karlos V.a Nafarroakoa'''<ref>{{erreferentzia|izenburua=CARLOS V DE NAVARRA Y II DE CASTILLA|argitaletxea=Gran Enciclopedia de Navarra|url=http://www.enciclopedianavarra.com/?page_id=6529}}</ref>, ''Sorgindua''<ref>{{EuskaltzArauErref|arau-zk=186|arau-izenb=Atzerriko pertsona-izenak. Grafia-irizpideak. Erregeerreginen eta kidekoen kasua}}</ref> ([[Madril]], [[1661]]eko [[azaroaren 6]]a — [[Madril]], [[1700]]eko [[azaroaren 1]]a) [[Espainiako errege-erreginen zerrenda|Nafarroako errege]], Gaztela eta Leongoa (Karlos II.a), Aragoikoa, Napolikoa, Sardiniakoa, Siziliakoa, eta abar izan zen [[1665]]-[[1700]] bitartean. [[Habsburgo]] leinuko Espainiako azken erregea izan zen.
== Bizitza ==
[[Filipe IV.a Espainiakoa|Filipe IV.aren]] eta [[Mariana Austriakoa]]ren semea zen. Adimen urrikoa, antzua eta errakitikoa zen. Garaikideek sorgindurik zegoela argudiatu zuten, baina egun erabat onartuta dago haren arazoak [[endogamia]]ren ondorio zirela, habsburgotar senideen arteko ezkontzen ondorio, alegia<ref>{{erreferentzia|abizena= Irazustabarrena |izena= Nagore |url= http://www.argia.eus/argia-astekaria/2190/endogamia-egiaztatua |izenburua= Endogamia egiaztatua |bilduma = Argia astekaria | argitaletxea= argia.eus |sartze-data= 2016-7-30}}</ref>.
Bere ama erreginorde zela iritsi zen erregetzara. [[1675]]ean hartu zuen kargua. Haren erreinaldian, Espainian berpizte txikia izan zen; nazioarteko harremanetan, ordea, hondamendia. [[Luis XIV.a Frantziakoa]]ri [[Flandria]] utzi behar izan zion lehenik (1668), gero Artois eta Franche-Comté (1678), eta Augsburgeko Ligan sartu izanak [[Katalunia]]ren inbaditzea eragin zuen. [[Filipe V.a Espainiakoa|Filipe Anjoukoaren]] alde egin zuen testamentuaren ondorioz, [[Espainiako Ondorengotza Gerra]] piztu zen. Espainiako azken errege habsburgotarra izan zen.
== Genealogia ==
{{genealogia|ancestors=4|compact=true|decorate=by-generation}}
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2016/07/30}}
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1661eko|1700eko|Karlos02}}
{{Espainiako errege aurkibidea}}
{{Asturiasko printzeak}}
[[Kategoria:Espainiako errege-erreginak]]
[[Kategoria:Madrilgo politikariak]]
[[Kategoria:Napoliko monarkak]]
[[Kategoria:Siziliako erregeak]]
[[Kategoria:Milango dukeak]]
[[Kategoria:Luxenburgoko dukeak]]
[[Kategoria:Espainiako Habsburgotarrak]]
[[Kategoria:Madrildarrak]]
[[Kategoria:Epilepsiadunak]]
[[Kategoria:Madrilen hildakoak]]
mve2632ut0pg8v0tafp4lcc67v2hyim
Kapela
0
86199
9968173
9966710
2024-11-13T18:13:31Z
Xirkan
12788
/* Historia */
9968173
wikitext
text/x-wiki
{{argitzeko|Kapela (argipen)}}
{{Objektu infotaula}}
'''Kapela''',<ref name="kapela">{{Erreferentzia|egilea= |izenburua= Kapela |url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&task=bilaketa&Itemid=1693&lang=eu-ES&nondik=0&zenbat=50&non=sarreraBuruaStrict&query=kapela&subcMota=&pos=&usgDomain=&usgGeo=&usgBeste=&usgReg= |argitaletxea=Euskaltzaindiaren Hiztegia |sartze-data=2024-11-12}}</ref> [[ipar Euskal Herria|iparraldean]] '''txapela''',<ref>{{Erreferentzia|egilea= |izenburua= Txapel |url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&task=bilaketa&Itemid=1693&lang=eu-ES&nondik=0&zenbat=50&entryId=43968&query=txapel |argitaletxea=Euskaltzaindiaren Hiztegia |sartze-data=2024-11-12}}</ref> jantzi mota da, [[Buru|burua]] estaltzeko erabiltzen dena, bai eguzkitik edota hotzetik babesteko, bai eramailearen estatus soziala markatzeko. Batzuetan, zehazki, buruko jantzi zurruna eta hegalduna izendatzeko erabiltzen da.<ref name="kapela"/>
== Historia ==
[[K.a. XXX. mendea]] baino lehenagoko kapelen berri gutxi dagoen arren, ziur aski ohikoak izanen ziren. Ikerlari batzuen arabera, duela 27.000-30.000 urteko ''[[Willendorfeko venusa]]'' irudiak puntuzko [[burugaineko]]a darama.<ref>{{Erreferentzia|egilea= |izenburua= World's oldest hat revealed |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/725803.stm |argitaletxea=BBC Newa, 2000ko apirilak 25, news.bbc.co.uk |sartze-data=2024-11-12}}</ref> Alpeetako glaziar batean momifikaturik agertu zen [[Ötzi]]k, duela 5300 urte inguru bizi izan zenak, [[hartz]] larruz egindako [[txano]]a zeukan buruan.<ref name="oclo">{{Erreferentzia|izena= |abizena= |izenburua=Ötzi's clothing | argitaletxea=iceman.it | url=https://www.iceman.it/en/clothing/ |sartze-data=2022-12-09}}</ref>
[[Antzinako Egipto|Antzinako Egipton]] hainbat kapela mota erabiltzen ziren, baina txapelaren aurrekari ezagunenetako bat [[Frigiar txano|frigiar]] jatorriko txapel [[Frigia|frigioa]] izan zen. Kapela hori [[Grezia|grekoek]] erabili zuten hura zeraman oro bere askatasuna eman zitzaion esklabo bat zela sinbolizatzeko. Grezian pilleoa (''Pilleus'') eta petasoa (Petasus) ere sortu ziren, [[Petaso|petasoa]] hegoa zuen lehen kapela izanik.<ref>[https://web.archive.org/web/20120104235354/http://www.hatsuk.com/hatsuk/hatsukhtml/bible/history.htm A Brief History of Hats] Hats UK</ref>
Eguzkitik eta euritik babesteko premiatik sortzen da txapela, batez ere [[Bilau|nekazarien]] artean. Lehenengo kapelak batez ere [[Feltro|feltroz]] eta [[Artile|artilez]] egiten ziren. Antzinateko kapelak gehienetan zuriak izaten ziren, antzinatik geratzen zaizkigun edalontzi pintatu askotan ikusten dugun bezala.
== Parteak ==
Txapelak elementu hauek izan ditzake edo ez:
* '''Koroa edo kopa''': kapelaren goiko aldea da, garezurraren formara egokitzen dena, zirkunferentzia mugatuz. Forma desberdinak izan ditzake, erregularki biribila, konikoa edo zatitua.
* '''Ertza edo hegala''': txapelaren zirkunferentzia zeharkatzen duen gainazal batez osatutako txapelaren zatia da, erabiltzailea eguzki-izpietatik babesteko funtzioa betetzen duena.
* '''Xingola leuna''': txapelaren barnealdea da, normalean [[badana]] deitzen dena. Material leunez egina, erabiltzailearen garezurrarekin zuzenean kontaktuan jartzen dena, kapela burura behar bezala doitzeko eta izerdia geldiarazteko.
* '''[[Bisera|Bisera edo aurreko hegala]]''': kapela mota batzuen aurrealdeko azalera da, eguzki izpiak blokeatzeko balio duena. Askotan, txano militarretan eta beisboleko txano ezagunetan ikusten da.
* '''Kokotsa''', barbuquejoa edo '''barbiquejoa''': bizarraren azpitik pasatzen den kapelari eusteko zinta, batez ere laneko kapelentzat eta kapela militarrentzat.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kapelak]]
[[Kategoria:Modaren historia]]
b5hu9s642wmw78jqutses2ja807zcr2
9968357
9968173
2024-11-13T20:46:55Z
Xirkan
12788
/* Historia */
9968357
wikitext
text/x-wiki
{{argitzeko|Kapela (argipen)}}
{{Objektu infotaula}}
'''Kapela''',<ref name="kapela">{{Erreferentzia|egilea= |izenburua= Kapela |url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&task=bilaketa&Itemid=1693&lang=eu-ES&nondik=0&zenbat=50&non=sarreraBuruaStrict&query=kapela&subcMota=&pos=&usgDomain=&usgGeo=&usgBeste=&usgReg= |argitaletxea=Euskaltzaindiaren Hiztegia |sartze-data=2024-11-12}}</ref> [[ipar Euskal Herria|iparraldean]] '''txapela''',<ref>{{Erreferentzia|egilea= |izenburua= Txapel |url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&task=bilaketa&Itemid=1693&lang=eu-ES&nondik=0&zenbat=50&entryId=43968&query=txapel |argitaletxea=Euskaltzaindiaren Hiztegia |sartze-data=2024-11-12}}</ref> jantzi mota da, [[Buru|burua]] estaltzeko erabiltzen dena, bai eguzkitik edota hotzetik babesteko, bai eramailearen estatus soziala markatzeko. Batzuetan, zehazki, buruko jantzi zurruna eta hegalduna izendatzeko erabiltzen da.<ref name="kapela"/>
== Historia ==
[[K.a. XXX. mendea]] baino lehenagoko kapelen berri gutxi dagoen arren, ziur aski ohikoak izanen ziren. Ikerlari batzuen arabera, duela 27.000-30.000 urteko ''[[Willendorfeko venusa]]'' irudiak puntuzko [[burugaineko]]a darama.<ref>{{Erreferentzia|egilea= |izenburua= World's oldest hat revealed |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/725803.stm |argitaletxea=BBC Newa, 2000ko apirilak 25, news.bbc.co.uk |sartze-data=2024-11-12}}</ref> Ezagutzen den kapelarik antzinakoenetako bat, Alpeetako glaziar batean agertu zen [[Ötzi]] momiarena da. Duela 5300 urte inguru bizi izan zen, eta hil zelarik [[hartz]] larruz egindako [[txano]]a zeukan buruan.<ref name="oclo">{{Erreferentzia|izena= |abizena= |izenburua=Ötzi's clothing | argitaletxea=iceman.it | url=https://www.iceman.it/en/clothing/ |sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Margolan batean ageri den lehenbiziko kapeluetako bat K.a. 3200 aldekoa da. [[Tebas (Egipto)|Tebasko]] ([[Antzinako Egipto]]) hilobi batean dago, eta [[lasto]]zko kapelua daraman gizon bat irudikatzen du. Izan ere, Antzinako Egipton hainbat kapela mota erabiltzen zen.<ref name="hatsuk">{{Erreferentzia|izena= |abizena= |izenburua=A Brief History of Hats | argitaletxea=hatsuk.com | url=https://web.archive.org/web/20120104235354/http://www.hatsuk.com/hatsuk/hatsukhtml/bible/history.htm |sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Baina txapelaren aurrekari ezagunenetako bat [[Frigiar txano|frigiar]] jatorriko txapel [[Frigia|frigioa]] izan zen. Kapela hori [[Grezia|grekoek]] erabili zuten hura zeraman oro bere askatasuna eman zitzaion esklabo bat zela sinbolizatzeko. Grezian pilleoa (''Pilleus'') eta petasoa (Petasus) ere sortu ziren, [[Petaso|petasoa]] hegoa zuen lehen kapela izanik.<ref name="hatsuk"/>
Eguzkitik eta euritik babesteko premiatik sortzen da txapela, batez ere [[Bilau|nekazarien]] artean. Lehenengo kapelak batez ere [[Feltro|feltroz]] eta [[Artile|artilez]] egiten ziren. Antzinateko kapelak gehienetan zuriak izaten ziren, antzinatik geratzen zaizkigun edalontzi pintatu askotan ikusten dugun bezala.
== Parteak ==
Txapelak elementu hauek izan ditzake edo ez:
* '''Koroa edo kopa''': kapelaren goiko aldea da, garezurraren formara egokitzen dena, zirkunferentzia mugatuz. Forma desberdinak izan ditzake, erregularki biribila, konikoa edo zatitua.
* '''Ertza edo hegala''': txapelaren zirkunferentzia zeharkatzen duen gainazal batez osatutako txapelaren zatia da, erabiltzailea eguzki-izpietatik babesteko funtzioa betetzen duena.
* '''Xingola leuna''': txapelaren barnealdea da, normalean [[badana]] deitzen dena. Material leunez egina, erabiltzailearen garezurrarekin zuzenean kontaktuan jartzen dena, kapela burura behar bezala doitzeko eta izerdia geldiarazteko.
* '''[[Bisera|Bisera edo aurreko hegala]]''': kapela mota batzuen aurrealdeko azalera da, eguzki izpiak blokeatzeko balio duena. Askotan, txano militarretan eta beisboleko txano ezagunetan ikusten da.
* '''Kokotsa''', barbuquejoa edo '''barbiquejoa''': bizarraren azpitik pasatzen den kapelari eusteko zinta, batez ere laneko kapelentzat eta kapela militarrentzat.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kapelak]]
[[Kategoria:Modaren historia]]
ilzw5s1t2jzu2is23qbb4a4uollsh3a
9968358
9968357
2024-11-13T20:47:33Z
Xirkan
12788
/* Parteak */
9968358
wikitext
text/x-wiki
{{argitzeko|Kapela (argipen)}}
{{Objektu infotaula}}
'''Kapela''',<ref name="kapela">{{Erreferentzia|egilea= |izenburua= Kapela |url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&task=bilaketa&Itemid=1693&lang=eu-ES&nondik=0&zenbat=50&non=sarreraBuruaStrict&query=kapela&subcMota=&pos=&usgDomain=&usgGeo=&usgBeste=&usgReg= |argitaletxea=Euskaltzaindiaren Hiztegia |sartze-data=2024-11-12}}</ref> [[ipar Euskal Herria|iparraldean]] '''txapela''',<ref>{{Erreferentzia|egilea= |izenburua= Txapel |url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&task=bilaketa&Itemid=1693&lang=eu-ES&nondik=0&zenbat=50&entryId=43968&query=txapel |argitaletxea=Euskaltzaindiaren Hiztegia |sartze-data=2024-11-12}}</ref> jantzi mota da, [[Buru|burua]] estaltzeko erabiltzen dena, bai eguzkitik edota hotzetik babesteko, bai eramailearen estatus soziala markatzeko. Batzuetan, zehazki, buruko jantzi zurruna eta hegalduna izendatzeko erabiltzen da.<ref name="kapela"/>
== Historia ==
[[K.a. XXX. mendea]] baino lehenagoko kapelen berri gutxi dagoen arren, ziur aski ohikoak izanen ziren. Ikerlari batzuen arabera, duela 27.000-30.000 urteko ''[[Willendorfeko venusa]]'' irudiak puntuzko [[burugaineko]]a darama.<ref>{{Erreferentzia|egilea= |izenburua= World's oldest hat revealed |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/725803.stm |argitaletxea=BBC Newa, 2000ko apirilak 25, news.bbc.co.uk |sartze-data=2024-11-12}}</ref> Ezagutzen den kapelarik antzinakoenetako bat, Alpeetako glaziar batean agertu zen [[Ötzi]] momiarena da. Duela 5300 urte inguru bizi izan zen, eta hil zelarik [[hartz]] larruz egindako [[txano]]a zeukan buruan.<ref name="oclo">{{Erreferentzia|izena= |abizena= |izenburua=Ötzi's clothing | argitaletxea=iceman.it | url=https://www.iceman.it/en/clothing/ |sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Margolan batean ageri den lehenbiziko kapeluetako bat K.a. 3200 aldekoa da. [[Tebas (Egipto)|Tebasko]] ([[Antzinako Egipto]]) hilobi batean dago, eta [[lasto]]zko kapelua daraman gizon bat irudikatzen du. Izan ere, Antzinako Egipton hainbat kapela mota erabiltzen zen.<ref name="hatsuk">{{Erreferentzia|izena= |abizena= |izenburua=A Brief History of Hats | argitaletxea=hatsuk.com | url=https://web.archive.org/web/20120104235354/http://www.hatsuk.com/hatsuk/hatsukhtml/bible/history.htm |sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Baina txapelaren aurrekari ezagunenetako bat [[Frigiar txano|frigiar]] jatorriko txapel [[Frigia|frigioa]] izan zen. Kapela hori [[Grezia|grekoek]] erabili zuten hura zeraman oro bere askatasuna eman zitzaion esklabo bat zela sinbolizatzeko. Grezian pilleoa (''Pilleus'') eta petasoa (Petasus) ere sortu ziren, [[Petaso|petasoa]] hegoa zuen lehen kapela izanik.<ref name="hatsuk"/>
Eguzkitik eta euritik babesteko premiatik sortzen da txapela, batez ere [[Bilau|nekazarien]] artean. Lehenengo kapelak batez ere [[Feltro|feltroz]] eta [[Artile|artilez]] egiten ziren. Antzinateko kapelak gehienetan zuriak izaten ziren, antzinatik geratzen zaizkigun edalontzi pintatu askotan ikusten dugun bezala.
== Zatiak ==
Txapelak elementu hauek izan ditzake edo ez:
* '''Koroa edo kopa''': kapelaren goiko aldea da, garezurraren formara egokitzen dena, zirkunferentzia mugatuz. Forma desberdinak izan ditzake, erregularki biribila, konikoa edo zatitua.
* '''Ertza edo hegala''': txapelaren zirkunferentzia zeharkatzen duen gainazal batez osatutako txapelaren zatia da, erabiltzailea eguzki-izpietatik babesteko funtzioa betetzen duena.
* '''Xingola leuna''': txapelaren barnealdea da, normalean [[badana]] deitzen dena. Material leunez egina, erabiltzailearen garezurrarekin zuzenean kontaktuan jartzen dena, kapela burura behar bezala doitzeko eta izerdia geldiarazteko.
* '''[[Bisera|Bisera edo aurreko hegala]]''': kapela mota batzuen aurrealdeko azalera da, eguzki izpiak blokeatzeko balio duena. Askotan, txano militarretan eta beisboleko txano ezagunetan ikusten da.
* '''Kokotsa''', barbuquejoa edo '''barbiquejoa''': bizarraren azpitik pasatzen den kapelari eusteko zinta, batez ere laneko kapelentzat eta kapela militarrentzat.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kapelak]]
[[Kategoria:Modaren historia]]
94mjkxyqkmzqoxms6nus8b642a2jth2
Gaixotasun autoimmune
0
86690
9968105
9797012
2024-11-13T17:06:48Z
Josu
646
/* Zenbait gaitz autoimmune */
9968105
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Kultura zientifikoa}}{{gaixotasun infotaula}}
{{ohar medikoa}}
'''Gaixotasun autoimmuneak''' [[immunitate-sistema]]ren funtzionamendu okerraren ondorio dira, alegia, organismoak bere buruarekiko duen [[immunotolerantzia|tolerantzia]] apurtzen denean (autotolerantzia) agertzen dira. Gaitz hauen oinarria gorputzaren berezko [[antigeno]]ak eta kanpoko antigenoen arteko desberdintasuna ez ezagutzean datza.
Immunitate-sistema organismoak [[infekzio]]aren aurrean defendatzeko duen mekanismoen multzoa da. Mekanismo hauen bitartez ([[linfozito]]ak, [[antigorputz]]ak, [[makrofago]]ak, [[konplementu sistema|konplementua]]...) organismoak mikrobio patogenoei eta [[zelula]] arrotzei aurre egiten die, eragile horien jarduera deusestatuz. Zuzen funtzionatzen duenean, immunitate-sistemak kanpoko [[birus]] edo [[bakterio]]en aurka gure organismoa babesten du.
Gaixotasun autoimmunea dagoenean, aldiz, immunitate-sistemak ez du berezko eta arrotzaren arteko bereizketarik egiten, eta organismoaren elementu batzuei ([[ehun]], organo edo molekulei) eraso egiten die <ref> Albero, Josu: Mikrobioen mundu liluragarria, EHUak argitaratuta (2019) 111-112 orr. ISBN: 978-84-1319-082-2 </ref>. Organismoak bere buruari kalte egiten dio, funtsean.
Gaitz autoimmune bat dagoenean organismoak ehunek eta organoek dituzten azaleko antigenoen aurkako antigorputzak ekoizten ditu. Antigorputz horiei [[autoantigorputz]]ak esaten zaie, organismo beraren aurkako antigorputzak direlako.
Autoimmunitatearen zergatia oraindik ez da ongi ulertzen, baina badira zantzu batzuk bere jatorriari buruz; herentziak eta joera genetikoak pisu handia dutela susmatzeko arrazoi sakonak daudela jakiten da, esaterako. Bestalde, [[histokonpabilitate-konplexu nagusi]]ak eta [[giza antigeno leukozitario]]en (HLA) formulak zer ikusi handia dute gaitz autoimmune askotan. Era berean, [[bakterio]]ek edo [[birus]]ek sortutako hainbat [[infekzio]]k gaitz horiek piztu litezkeela susmatzen da <ref> Santin, Izortze (2022) [https://www.berria.eus/paperekoa/1908/039/002/2022-11-25/han-eta-hemen-birusak-non-nahi.htm Han eta hemen, birusak non-nahi] BERRIA, 2022-11-25ean </ref>, [[mimetismo antigeniko]] izeneko fenomenoaren bidez. Traumatismo batzuek ere ,antza, martxan jar dezakete gaixotasun autoimmune baten ibilbidea
Aldaketa hormonalak, azkenik, kasu askotan autoimmunitatearen jatorriaren atzean daudela baieztatu egin da. Beste hainbeste gertatzen da [[estres]]arekin: estresa gaitzaren pizgarria da sarritan, eta gaitzaren eboluzioa ere okertzen du, agerraldi akutuak eraginez.
Azken urteotan gaixotasun autoimmuneen jatorrian [[heste-flora]] eta [[heste-iragazkortasuna]]ren aldaketak, joera genetikoa duen gizabanako batengan, leudekeela proposatu dute hainbat ikerlarik <ref>[https://web.archive.org/web/20150826081610/http://physrev.physiology.org/content/91/1/151.long Zonulin and Its Regulation of Intestinal Barrier Function: The Biological Door to Inflammation, Autoimmunity, and Cancer] Physiol Rev 91 (1): 151-75.</ref>. Hesteetako hainbat [[bakterio]]k gaitza piztuko luketen [[antigeno]] bereziak sortuko lituzkete, [[Heste-iragazkortasun|hesteetako hesia zeharkatzerakoan]] immunitate-sistemaren ez-ohiko erantzuna aktibatuz.
Gaitz autoinmuneen tratamenduan [[immunosupresore]]ak erabiltzen dira. Botika hauek immunitate-sistemaren jarduera moteltzen dute.
== Gaixotasun autoimmune motak, espezifikotasunaren arabera ==
Gaixotasun autoimmuneak bi motakoak izan daitezke:
* Gaixotasunak organo espezifiko bat kaltetzen du: [[autoantigorputz]]ak organo jakin baten aurka zuzentzen dira, edo organo bateko zelula mota jakin baten aurka. Adibide batzuk: gazteen [[diabetes mellitus]] ([[pankrea]]ko zelulen aurka), [[ultzeradun kolitis]]a (hesteetako zelulen aurka), [[hepatitis autoimmune]]a (gibeleko zelulen aurka), [[Hashimotoren tiroditis]]a ([[tiroide]]en aurka), etab.
* Gaixotasunak organo ez-espezifikoak kaltetzen ditu (sistemikoak): autoantigorputzek organismo osoan sakabanaturiko egiturei egiten diete eraso. ''[[Lupus eritematoso sistemiko|Lupus eritematosoa]]'' edo ''[[Artritis erreumatoide|artritis]] [[Artritis erreumatoide|erreumatoidea]]'' dira gaixotasun mota honen adibide batzuk
== Gaitz autoimmuneen sailkapena etiologiaren arabera ==
=== Antigorputzengatikoak ===
=== Immunokonplexuengatikoak ===
=== T linfozitoengatikoak ===
<br />
== Zenbait gaitz autoimmune ==
* [[Addisonen gaixotasun]]a
* [[Anemia kaltegarri]]a
* [[Artritis erreumatoide]]a
* [[Asma]]
* [[Crohn gaitza]]
* [[1. motako diabetes mellitus]]a
* [[Esklerodermia]]
* [[Esklerosi anizkoitz]]a
* [[Espondilitis ankilopoietiko]]a
* [[Gaixotasun zeliako]]a
* [[Hashimotoren tiroditis]]a
* [[Hepatitis autoimmune]]a
* [[Kolangitis esklerosatzaile primario]]a
* [[Lupus eritematoso sistemikoa|Lupus eritematosoa]]
* [[Miastenia gravis]]
* [[Psoriasi]]a
* [[Ultzeradun kolitis]]a
* [[Zirrosi biliar primarioa]]
== Ikus, gainera ==
* [[Immunotolerantzia]]
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://www.zientzianet.com/artikulua.asp?Artik_kod=10187 Gaixotasun autoimmuneak eta geneak ]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* {{eu}} [http://www.argia.com/argia-astekaria/2105/eta-milioika-behi-alferrik-akabatu-badituzte/osoa Alan Ebringer doktorearen teoria (I)]
* {{eu}} [http://www.argia.com/argia-astekaria/2106/espondilitisarentzako-terapia-merkeegia-aurkitu-zuen-medikua?pdf Alan Ebringer doktorearen teoria (II)]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
[[Kategoria:Gaixotasun autoimmuneak]]
b2znf9gyzoncg9lbstcyhd0gujstjw4
Palio
0
90282
9968646
9179011
2024-11-14T08:09:28Z
Luistxo
1519
9968646
wikitext
text/x-wiki
{{Objektu infotaula}}
'''Palio''' <ref>{{Erreferentzia|izenburua=OEH - Bilaketa - Pabillu|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=413&lang=eu-ES&query=pabillu|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2023-01-16}}</ref> edo '''pabilluna'''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Besta Berri - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/makea/pasarteak/mak-002-031/?autoplay=1|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-14}}</ref>, hagen bidez eutsia, [[Eukaristia]], [[erlikia]] edo irudiak daramatzan apaiza babesteko balio duen [[errezel]] edo [[olana]] bat da, lau helduleku izan ohi dituena, lau pertsonak eramateko modukoa. Pabiloi edo pabillu hitza ere erabili izan sa euskaraz objektu hau izendatzeko.
Bere erorketetan, banbalinetan, aberaski apaindua dago, baita sabaian ere. Efektu bererako, errege, [[aita santu]] eta beste prelatu batzuek ere erabiltzen dute funtzioren batzuetan eta hirietan sarrera publikoa egiten dutenean.
Kultura batzuetan, masaiari handien itzalerdi bezala erabiltzen da, palioan masaia ematea erritu garrantzitsutzat hartzen delarik.
== Euskal Herrian ==
[[Euskal Herria|Euskal Herrian]] bereziki Corpus egunean edo [[Corpus egun (erlijioa)|Beste Berri]] ospakizun katolikoan erabili izan da, eta erabiltzen da oraindik ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=Arantzazu|abizena=Ezkibel Galdos|urtea=2008-04-29|izenburua=Gorpuzti jaiaren nondik norakoak erakutsiko dituzte erakusketa batean - Oñati|hizkuntza=eu|url=https://goiena.eus/oinati/1386609031195-gorpuzti-jaiaren-nondik-norakoak-erakutsiko-dituzte-erakusketa-batean|aldizkaria=Goiena.eus|sartze-data=2024-11-14}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Besta Berriak Bidarrain - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=es|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/besta-berriak-bidarrain/ar-154085/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2024-11-14}}</ref> Egun horretako prozesioan apaizak eguzki santua edo [[kustodia]] daramalarik, [[Ostia (erlijioa)|ostia]] edo Jaunaren gorputza delakoan, paliopean joan ohi da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Angèle|abizena=Mendiburu Elizalde, Angèle|urtea=2012-12-05|izenburua=Besta Berri - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/makea/pasarteak/mak-002-031/?autoplay=1|aldizkaria=Euskal Herriko Ahotsak|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Ikus halaber ==
* [[Umbraculum]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kristau terminologia]]
[[Kategoria:Erlijio objektuak]]
[[Kategoria:Kultu eta liturgia]]
[[Kategoria:Aterkiak]]
n4f1qvta7mf90nlfsf151ivq28yl6gp
9968659
9968646
2024-11-14T08:21:12Z
Luistxo
1519
/* Euskal Herrian */
9968659
wikitext
text/x-wiki
{{Objektu infotaula}}
'''Palio''' <ref>{{Erreferentzia|izenburua=OEH - Bilaketa - Pabillu|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=413&lang=eu-ES&query=pabillu|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2023-01-16}}</ref> edo '''pabilluna'''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Besta Berri - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/makea/pasarteak/mak-002-031/?autoplay=1|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-14}}</ref>, hagen bidez eutsia, [[Eukaristia]], [[erlikia]] edo irudiak daramatzan apaiza babesteko balio duen [[errezel]] edo [[olana]] bat da, lau helduleku izan ohi dituena, lau pertsonak eramateko modukoa. Pabiloi edo pabillu hitza ere erabili izan sa euskaraz objektu hau izendatzeko.
Bere erorketetan, banbalinetan, aberaski apaindua dago, baita sabaian ere. Efektu bererako, errege, [[aita santu]] eta beste prelatu batzuek ere erabiltzen dute funtzioren batzuetan eta hirietan sarrera publikoa egiten dutenean.
Kultura batzuetan, masaiari handien itzalerdi bezala erabiltzen da, palioan masaia ematea erritu garrantzitsutzat hartzen delarik.
== Euskal Herrian ==
[[Euskal Herria|Euskal Herrian]] bereziki Corpus egunean edo [[Corpus egun (erlijioa)|Beste Berri]] ospakizun katolikoan erabili izan da, eta erabiltzen da oraindik ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=Arantzazu|abizena=Ezkibel Galdos|urtea=2008-04-29|izenburua=Gorpuzti jaiaren nondik norakoak erakutsiko dituzte erakusketa batean - Oñati|hizkuntza=eu|url=https://goiena.eus/oinati/1386609031195-gorpuzti-jaiaren-nondik-norakoak-erakutsiko-dituzte-erakusketa-batean|aldizkaria=Goiena.eus|sartze-data=2024-11-14}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Besta Berriak Bidarrain - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=es|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/besta-berriak-bidarrain/ar-154085/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2024-11-14}}</ref> Egun horretako prozesioan apaizak eguzki santua edo [[kustodia]] daramalarik, [[Ostia (erlijioa)|ostia]] edo Jaunaren gorputza delakoan, paliopean joan ohi da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Angèle|abizena=Mendiburu Elizalde, Angèle|urtea=2012-12-05|izenburua=Besta Berri - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/makea/pasarteak/mak-002-031/?autoplay=1|aldizkaria=Euskal Herriko Ahotsak|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
<gallery>
Fitxategi:Armendaritze besta berri.jpg|Apaiza Eguzki santuarekin Armendaritzeko Beste Berrin.
Fitxategi:Celebración de una procesión religiosa en el patio del Hospital Civil de San Antonio Abad (4 de 8) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka.jpg|Eliz-ospakizun bat Donostian 1947 urtean.
Fitxategi:Palioa enparantzan.jpg|Palioa Oñatiko Gorpuzti jaian, 2024an.
</gallery>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Ikus halaber ==
* [[Umbraculum]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kristau terminologia]]
[[Kategoria:Erlijio objektuak]]
[[Kategoria:Kultu eta liturgia]]
[[Kategoria:Aterkiak]]
k2eikpz6uf25is4eq3lat6f8ybny0nk
9968677
9968659
2024-11-14T08:40:02Z
Luistxo
1519
/* Euskal Herrian */
9968677
wikitext
text/x-wiki
{{Objektu infotaula}}
'''Palio''' <ref>{{Erreferentzia|izenburua=OEH - Bilaketa - Pabillu|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=413&lang=eu-ES&query=pabillu|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2023-01-16}}</ref> edo '''pabilluna'''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Besta Berri - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/makea/pasarteak/mak-002-031/?autoplay=1|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-14}}</ref>, hagen bidez eutsia, [[Eukaristia]], [[erlikia]] edo irudiak daramatzan apaiza babesteko balio duen [[errezel]] edo [[olana]] bat da, lau helduleku izan ohi dituena, lau pertsonak eramateko modukoa. Pabiloi edo pabillu hitza ere erabili izan sa euskaraz objektu hau izendatzeko.
Bere erorketetan, banbalinetan, aberaski apaindua dago, baita sabaian ere. Efektu bererako, errege, [[aita santu]] eta beste prelatu batzuek ere erabiltzen dute funtzioren batzuetan eta hirietan sarrera publikoa egiten dutenean.
Kultura batzuetan, masaiari handien itzalerdi bezala erabiltzen da, palioan masaia ematea erritu garrantzitsutzat hartzen delarik.
== Euskal Herrian ==
[[Euskal Herria|Euskal Herrian]] bereziki Corpus egunean edo [[Corpus egun (erlijioa)|Beste Berri]] ospakizun katolikoan erabili izan da, eta erabiltzen da oraindik ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=Arantzazu|abizena=Ezkibel Galdos|urtea=2008-04-29|izenburua=Gorpuzti jaiaren nondik norakoak erakutsiko dituzte erakusketa batean - Oñati|hizkuntza=eu|url=https://goiena.eus/oinati/1386609031195-gorpuzti-jaiaren-nondik-norakoak-erakutsiko-dituzte-erakusketa-batean|aldizkaria=Goiena.eus|sartze-data=2024-11-14}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Besta Berriak Bidarrain - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=es|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/besta-berriak-bidarrain/ar-154085/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2024-11-14}}</ref> Egun horretako prozesioan apaizak eguzki santua edo [[kustodia]] daramalarik, [[Ostia (erlijioa)|ostia]] edo Jaunaren gorputza delakoan, paliopean joan ohi da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Angèle|abizena=Mendiburu Elizalde, Angèle|urtea=2012-12-05|izenburua=Besta Berri - Ahotsak.eus|hizkuntza=eu|url=https://ahotsak.eus/makea/pasarteak/mak-002-031/?autoplay=1|aldizkaria=Euskal Herriko Ahotsak|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
<gallery>
Fitxategi:Armendaritze besta berri.jpg|Apaiza Eguzki santuarekin [[Armendaritze]]ko Besta Berrin.
Fitxategi:Celebración de una procesión religiosa en el patio del Hospital Civil de San Antonio Abad (4 de 8) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka.jpg|Eliz-ospakizun bat Donostian 1947 urtean.
Fitxategi:Palioa enparantzan.jpg|Palioa Oñatiko Gorpuzti jaian, 2024an.
</gallery>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Ikus halaber ==
* [[Umbraculum]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kristau terminologia]]
[[Kategoria:Erlijio objektuak]]
[[Kategoria:Kultu eta liturgia]]
[[Kategoria:Aterkiak]]
607f9y9172v4tlrlvlw8s5kivkucb7t
Errekuntza
0
93175
9968283
7219692
2024-11-13T19:20:31Z
Marklar2007
1545
[[Kategoria:Erreakzio kimikoak]] kendua; [[Kategoria:Errekuntza]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9968283
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Fisika eta Kimika}}
[[Fitxategi:15. Ослободување на големо количество енергија при согоровуање етанол.webm|thumb|[[Etanol]]aren errekuntzak sortutako erreakzioa]]
[[Fitxategi:Et baal.jpg|thumb|150px|Erregai baten errekuntzak sortutako garrak.]]
'''Errekuntza''' ([[latin]]<nowiki/>etik eratorria ''combustio'', ''-onis'')<ref>{{Erreferentzia|izena=Ana|abizena=Baldoceda Espinoza|izenburua=Observaciones de palabras aimaras, quechuas y puquinas en el Diccionario a de la lengua española de la Real Academia Española de la 23. edición, 2014|orrialdeak=104|data=2017-01-05|url=http://dx.doi.org/10.30920/letras.87.126.6|aldizkaria=Letras (Lima)|alea=126|zenbakia=87|issn=2071-5072|doi=10.30920/letras.87.126.6|sartze-data=2018-11-27}}</ref>, zentzu zabalean, azkar samarra den eta izaera [[exotermiko]]a duen [[erreakzio kimiko]] oro dela uler daiteke. Erreakzio hau fase gaseosoan zein heterogeneoan (likido-gas, solido-gas) gerta daiteke eta ez du derrigorrez [[oxigeno]]aren presentzia zein sugarren agerpena inplikatzen.
Teoria klasikoaren ikuspegitik, errekuntza [[Erredox erreakzio|oxidazio]] erreakzioekin lotuta dago, zeintzuk era arin batean gertatzen diren. Errekuntza batean agertzen diren erreaktiboei [[erregai]] deritze, eta batik bat, karbonoz (C) eta hidrogenoz (H) osatuak daude; eta kasu partikular batzuetan sufrez (S) ere bai. Horrez gain, erreaktiboek [[oxigeno]]aren ([[Oxidatzaile|erregarria]]) presentzian erreakzionatu egiten dute eta [[bero]]a askatzen da.
Bestalde, ikuspegi funtzional baten arabera, errekuntza erreakzio fisiko-kimikoen ondorioz askatzen den erregaiaren [[barne energia]] (kanpoaldean bero gisa ematen dena) sortzen duten prozesu multzoa da. Erreakzioen ondorioz askatutako bero hori; geroago, [[labe]] edo [[galdara]]<ref>{{Erreferentzia|abizena=CAMPSA.|izenburua=Manual técnico sobre la utilización de combustibles líquidos en la industria|argitaletxea=Campsa|data=1988|url=http://worldcat.org/oclc/802783216|pmc=802783216|sartze-data=2018-11-27}}</ref> batean aprobetxatuko da.
Errealitatean, oxigeno purua beharrean, airea izaten da erregaiarekin erreakzionatzen duen beste erreaktiboa. Kalkuluak sinplifikatzekotan, airearen konposizioa ondorengoa dela esaten da: % 21 oxigeno eta % 79 nitrogeno.
Errekuntzan gertatzen diren erreakzioak honako hauek dira:
<chem>C + O2 -> CO2 + 33875 kJ/kg
</chem>
<chem>H2 + 1/2 O2 -> H2O + 143 330 kJ/kg
</chem>
<chem>S + O2 -> SO2 + 8958 kJ/kg
</chem>
== Errekuntza faseak ==
Errekuntza erreakzioak hasiera batean diruditenak baino konplexuagoak izan daitezke, izan ere, fase desberdinen gertatze abiadura oso azkarra baita. Sugar txiki eta arrunt bat erreakzio kimiko askoren erantzule izan daiteke. Honi buruzko ikerketa bat egiteko, [[aerodinamika]]ko, [[bero kondukzio]]zko eta [[difusio molekular]]reko<ref>{{Erreferentzia|izena=Fernán|abizena=Ulate Montero|izenburua=Formalización de una teoría de la mentalidad|orrialdeak=53|data=2009-02-20|url=http://dx.doi.org/10.15517/rmta.v13i1.268|aldizkaria=Revista de Matemática: Teoría y Aplicaciones|alea=1|zenbakia=13|issn=1409-2433|doi=10.15517/rmta.v13i1.268|sartze-data=2018-11-27}}</ref> problemak ebatzi beharko lirateke. Teoria klasikoa, ordea, prozesu hau guztia sinplifikatzeaz arduratzen da, bukaerako emaitzari erreparatuz soilik, prozesuaren dinamikari erreparatu beharrean.
Adierazitako hiru osagaiak ez dira osagai puru bezala aurkitzen, baizik eta, [[hidrokarburo|''hidrokarburo'']] gisa ezagutzen dugun konposatuaren parte dira. Errekuntza prozesua hiru fasetan gauzatzen da:
# lehenengo fasean, aurre-erreakzio bat gertatzen da, non hidrokarburo guztiak deskonposatu egiten diren oxigenoarekin batera nahastuz, ''erradikal'' izenez ezagunak diren konposatu ezegonkor batzuk sorraraziz;
# bigarren fasea oxidazio fasea da. Bertan askatuko da bero gehiena;
# hirugarrenean, oxidazioa erabat burutzen da eta produktu egonkorrak sortzen dira, zeinak errekuntza gasen osagaiak izango diren.
Lehenengo fasean sortutako erreaktiboak oso aktiboak dira eta izugarri ezegonkorrak. Beraz, kate erreakzioak gertatzen dira erreaktibo hauen eraldaketa eta ondorengoko desagerpena dakartzatenak. Erreaktiboen formazio abiadura erreakzio abiadura baino handiagoa denean, metaketa gertatuko da eta erreakzio masibo eta bortiz baten erantzule izan daiteke; [[leherketa]] batena, alegia. Leherketak sortutako uhin hedakorra 2500 m/s-ko abiaduran desplazatu daiteke eta eztanda batekin batera gertatu ohi da. Propagazio-abiadura soinuarena baino txikiagoa denean, ez da leherketarik gertatuko eta bat-bateko erreakzio horri [[deflagazio|''deflagazio'']] deritzo.
== Errekuntza motak ==
Hiru errekuntza mota nagusi bereiz daitzeke:
# '''Errekuntza betea''' edo '''perfektua''': adierazitako erreakzioak eskuinera guztiz desplazatuak daudenean gertatzen da. Honela, osagaiak guztiz oxidatzen dira, [[karbono dioxido]]a (CO<sub>2</sub>), [[Ur|ur likidoa]] (H<sub>2</sub>O) eta, kasuren batean, [[sufre dioxido]]a (SO<sub>2</sub>) sortuz. Gertakari hau erreakzioan erabilitako aire kantitatearekiko independentea da. Horrela izanik, aireko oxigenoa konposatuak guztiz oxidatzeko nahikoa izan delako ondorioa da.
# '''Errekuntza estekiometrikoa''' edo neutroa: errekuntza oso bat izango da, non aire kantitate zehatza erabili den, erreakzio bakoitzean parte hartzen duten molekulen erlazio kuantitatiboetatik abiatuz. Egia esan, errekuntza ideal bat da eta laborategi batean soilik eraman daiteke aurrera.
# '''Errekuntza Osagabea''': errekuntza gasak partzialki oxidaturiko konposatuz osatuak egongo dira. Konposatu hauek ''erregabe'' izenez ezagutzen dira; hala nola: [[karbono monoxido]]a (CO), [[Karbono]] partikulak, [[hidrogeno]]a, etab.
== Errekuntza produktuak ==
'''Kea''' edo '''errekuntza produktuak''' erreakzioetako gas erresultanteek osatzen dituzte: erregaiak duen karbono dioxidoak, ur lurrunak nahiz sufre oxidoak zein errekuntza bermatzeko erabilitako aire bolumenak ere duen [[nitrogeno]]ak. Bestalde, soberan geratu den airearen oxigenoa eta nitrogenoa ere aurki ditzakegu. Horrekin batera, [[nitrogeno oxido]]a<ref>{{Erreferentzia|izena=Antonio|abizena=Bernabeu García|izenburua=APLICACIÓN DE FOTOCATÁLISIS SOLAR A PH NEUTRO PARA LA ELIMINACIÓN DE CONTAMINANTES QUÍMICOS Y BIOLÓGICOS|argitaletxea=Universitat Politecnica de Valencia|url=http://dx.doi.org/10.4995/thesis/10251/17739|sartze-data=2018-11-27}}</ref> eta batzuetan airea osatzen duten beste zenbait gas.
[[Fitxategi:Errekuntza erreakzioa.png|thumb|321.998x321.998px|errekuntza prozesua]]
Kalkuluaren gauzatzea, errekuntza erreakzio eta aire soberakina erabiliz egingo da. Gas bakoitzarentzako lortutako bolumenen batura gehi aire minimoan bildutako nitrogenoa, eta hori guztia, (n) aire soberakin koefizienteagatik biderkatuz, gas hezeen bolumena emango du emaitzatzat. Batugaian ez badugu sortutako ura kontuan harzen, orduan gas lehorren bolumena lortuko dugu.
CO<sub>2</sub> -aren bolumenaren eta gas lehorren bolumen<ref>{{Erreferentzia|izena=Rosalía|abizena=Martínez|izenburua=La tierra andaluza: Ethos y relación con el concepto de poder|orrialdeak=11–32|data=1995|url=http://dx.doi.org/10.12795/rea.1995.i21.01|aldizkaria=Revista de Estudios Andaluces|alea=21|issn=0212-8594|doi=10.12795/rea.1995.i21.01|sartze-data=2018-11-27}}</ref> totalaren arteko erlazioa, konposatu honen kontzentrazio maximoa izango da oinarri lehorrean, errekuntza gasen analisi normaletan neur daitekeen maximoa, alegia. Analisi batean balio txikiago bat lortuz gero, honako hau adieraz dezake:
* Beharrezkoa dena baino aire kantitate handiagoa erabili dela, nahiz eta CO<sub>2</sub> kantitatea aurreikusitakoa izan, kontzentrazioa murriztu egingo da, disolbatzen den gasen bolumena handitu egiten baita. Honela izanda, analisian O<sub>2</sub> ere agertuko da; zenbat eta aire gehiago, orduan eta oxigeno gehiago.
* Bestalde, karbonoaren zati bat ez da oxidatu, normalean aire gabezia dela eta. Ondorioz, analisian karbono monoxidoa (CO) eta hidrogenoa (H<sub>2</sub>) ager daitezke. Are gehiago, aire gabezia handia denean, erre gabeko karbono partikulak ere egon daitezke ([[kedar]]).
Airea soberan elikatuz gero, karbono monoxidoa ere ager daiteke. Hau, gehienbat, erregai likidoekin gertatzen da, erregaiaren atomizazio kaxkar baten edota erregai-erregarri nahaste akats baten ondorioa izanik.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Bibliografia ==
* Giuliano Salvi. ''La combustión (teoría y aplicaciones)''. Dossat S.{{esd}}A. [[:es:Especial:FuentesDeLibros/8423704254|ISBN 8423704254]].
* Campsa. ''Manual técnico sobre la utilización de combustibles líquidos en la industria''.
* Catalana de Gas y Electricidad. ''Ahorro de energía en la industria (uso racional de los combustibles)''. Index. [[:es:Especial:FuentesDeLibros/8470872257|ISBN 8470872257]].
* John R. Howell & Richard O. Buckius. ''Principios de termodinámica para ingenieros''. McGraw Hill. [[:es:Especial:FuentesDeLibros/9684225717|ISBN 9684225717]].
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Errekuntza| ]]
brqsrvxvh49x4k2k7aoe3xhw90b5euo
Brynjólfur Sveinsson
0
93840
9968442
6606074
2024-11-13T23:35:04Z
Eliatxo
96586
9968442
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
{{islandiar izena}}
'''Brynjólfur Sveinsson''' ([[1605]]eko [[irailaren 14]]a - [[1675]]eko [[abuztuaren 5]]a), [[apezpiku|gotzain]] [[luteranismo|luteranoa]] izan zen [[Skálholt]] herrixkan, [[Islandia]] hegoaldean. Gotzain hau izan zen ''[[Codex Regius]]''a aurkitu eta [[Edda]] deitu zuena, [[Snorri Sturluson]]ek bere lana oinarritu zuen iturria zela onartu baitzuen.
Brynjolfurrek, [[eskuizkribu]]aren egiletza, [[Sæmundr fróði]]ri eman zion, [[XII. mendea|XII. mendeko]] apaiz islandiar bat. Egungo adituek, baina, emate hau arbuiatu egiten dute, eskuizkribua, egile bat baino gehiagok idatzi zutela uste baitute.
[[1650]]ean, [[Frederiko III.a Danimarkakoa]]k, Brynjólfur, Errege Historialari bezala izendatu zuen, berriki hildako Stephaniusen ordez. Postu horri uko egin zion, baina Islandian dokumentuak biltzeko ahalak eta bi egingo zituela agindu zuen. Bere lehen ekintzetako bat, bere elizbarrutiko fededunei, erregeari, antzinako eskuizkribuak, jatorrizkoak edo kopiak, opari bezala edo sariren baten truke emateko eskatzea izan zen. Bildu zituen islandiar eskuizkribuen artean, ''Flateyjarbók'' delakoa zegoen, Brynjólfurrek, idazkiaren jabea pertsonalki bisitatuz lortu zuena.
Brynjolfur, [[Hallgrímur Pétursson]] idazle eta olerkariaren bizitzan izan zuen paperagatik ere ezaguna da.
{{bizialdia|1605eko|1675eko|Brynjolfur Sveinsson}}
[[Kategoria:Apezpikuak]]
[[Kategoria:Islandiako luterotarrak]]
i1y14xe51gh1k70svrfi8af1rw45h46
Xabier (izena)
0
98602
9968584
9930831
2024-11-14T06:15:56Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968584
wikitext
text/x-wiki
{{Argitzeko|gizonezko izenari|Xabier (argipena)}}
{{Pertsona Izena
| izena = Xabier
| irudia = Castillo de Javier.jpg
| oina = [[Xabierko gaztelua]]</br>(Nafarroa Garaia, Euskal Herria)
| ahoskera =
| generoa = Gizonezkoa
| esanahia = etxe berria
| jatorrizko eskualdea = [[Xabier]]ko udalerria </br>([[Nafarroa Garaia]], [[Euskal Herria]])
| jatorria = ''Etxeberri'' [[euskara|euskal]] hitza
| antzeko izenak = Xabierra (emakumezko izena)<br />Xabi, Xabiertxo, Txabi (txikigarriak edo lagunartekoak)
| izenaren eguna = [[Abenduaren 3]]a
}}
'''Xabier''' gizonezkoen izen berezia da, [[euskara|euskal]] etorkikoa. [[Xabier]] herriaren ([[Nafarroa Garaia]]) izenetik dator, eta badirudi izenaren osagaiak ''etxe'' eta ''berri'' direla. Izenaren emakumezko aldaera ''[[Xabier (izena)|Xabierra]]'' da euskaraz; aski berria da, eta ez oso erabilia.<ref>Euskaltzaindia: [http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=191&lang=eu&testua=Xabier&view=izenak ''Xabier'' antroponimoari buruzko argibideak].</ref> Aitzitik, oso ohikoak dira ''Xabier'' izenaren ''Xabi, Xabiertxo, Xabitxo''... aldaera txikigarri edo lagunartekoak.
Izen hau [[Frantzisko Xabierkoa]]k bilakatu zuen ospetsu. [[Latin]]ez, garaiko idazkietan, ''Franciscus Xaverius'' ageri da izena; Nafarroa Garaiko Xabier udalerrian dagoen eta jaiotetxea zuen [[Xabierko gaztelua|Xabierko gaztelutik]] hartu zuen izen hori santuak. Gaur egun, [[Euskal Herria]]n oso izen hedatu eta ospetsua da, bai eta munduko beste toki askotan ere: [[Frantzia]]n, [[Espainia]]n, [[Amerika]]n...
== Beste aldaera batzuk ==
Gaur egungo [[Nafarroa Garaia]]n eta [[Aragoi]]n, hogeiren bat Xabier (''Javier'') edo Xabierre (''Javierre'') leku izen daude, eta agirietan beste hainbat idazkerarekin ere azaltzen da: Exauirre, Escabierre, Exaberre, Escaberri, Exaberre, Escabier, Escabierri, Scaberri, Scauierre, Szaberri, Exabierri, Isabier, Sabier, Xavier, eta abar.<ref>Auñamendi Eusko Entziklopedia: [http://www.euskomedia.org/aunamendi/142903?op=4&primR=1701&idi=es®s=10&bGen=S&EIKVOGEN=xabier&bAun=S&pos=1706 «Xabier»].</ref>
Udalerriak: [[Xabier]], Nafarroa Garaian; Aragoin, berriz, [[Javierre]], [[Javierre de Martes]], [[Javierre del Obispo]], [[Javierregay]], [[Javierrelatre]], eta abar.
== Izen hau beste hizkuntza batzuetan ==
* [[Aragoiera]]z: Chabier
* [[Aleman]]ez: Xaver
* [[Asturiera]]z: Xabel
* [[Extremadurera]]z: Haviel edo Habiel{{erref behar |data = 2010eko iraila |arrazoia = Iturri fidagarriren bat aipatu behar da, extremadureraz izen ofizialak zehaztu ez direlako, eta idatzizko literaturarik apenas duen mintzaira delako}}
* [[Frantses]]ez: Xavier
* [[Galiziera]]z: Xabier edo Xavier
* [[Gaztelania]]z: Javier
* [[Hungariera]]z: Xavér
* [[Ingeles]]ez: Xavier
* [[Italiera]]z: Saverio
* [[Irlandako gaelera|Irlanderaz]]: Savy
* [[Katalan]]ez: Xavier
* [[Latin]]ez: Xaverius
* [[Portuges]]ez: Xavier
* [[Poloniera]]z: Ksawery
* [[Txekiera]]z: Xaver
== Xabier izena duten pertsona ezagunak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P735 wd:Q21034663 . ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
|-
| [[Xabier Idiakez|Francisco Javier Idiakez]]
| [[idazle]]
| [[Iruñea]]
| 1711-02-18
| 1790
|-
| [[Xabier Lizardi|Jose Mari Agirre]]
| [[Dramagile|antzerkigile]]<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Zarautz]]
| 1896-04-18
| 1933-03-12
|-
| [[XSakara]]
| [[musikari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Bermeo]]
| 1997
|
|-
| [[Xabi Fernández]]
| ''[[:d:Q1897112|skipper]]''
| [[Ibarra]]
| 1976-10-19
|
|-
| [[Xabi Prieto]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-08-29
|
|-
| [[Xabi San Sebastian]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1967
|
|-
| [[Xabi Tolosa]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[marrazkilari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Tolosa]]
| 1987-09-23
|
|-
| [[Xabier Agirre Lopetegi]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Legorreta]]
| 1963
|
|-
| [[Xabier Agirre Lopez|Xabier Agirre López]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q806798|bankari]]''<br/>''[[:d:Q4683453|administrari laguntzailea]]''
| [[Gasteiz]]
| 1951-04-08
| 2021-02-13
|-
| [[Xabier Agote]]
| ''[[:d:Q1294787|artisau]]''<br/>''[[:d:Q2106711|ontzigile]]''<br/>[[antropologo]]<br/>[[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1964-09-09
|
|-
| [[Xabier Aldai]]
| [[idazle]]
| [[Azpeitia]]
| 1975-03-21
|
|-
| [[Xabier Aldanondo]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Segura]]
| 1967-04-06
|
|-
| [[Xabier Altube]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Gasteiz]]
| 1971
|
|-
| [[Xabier Altzibar]]
| [[irakasle]]
| [[Etxebarria]]
| 1951-08-18
|
|-
| [[Xabier Amuriza]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[bertsolari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]
| [[Etxano]]
| 1941-05-03
|
|-
| [[Xabier Andonegi Mendizabal]]
| [[apaiz]]
| [[Mutriku]]
| 1955-01-04
|
|-
| [[Xabier Artiagoitia]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Bilbo]]
| 1965-05-27
|
|-
| [[Xabier Artola Zubillaga]]
| [[informatikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1957-05-03
|
|-
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Azkoitia]]
| 1932-08-24
| 2019-02-28
|-
| [[Xabier Azanza]]
|
| [[Bilbo]]
| 1964-06-03
|
|-
| [[Xabier Azurmendi]]
| [[idazle]]
| [[Zegama]]
| 1935-11-21
| 1996-11-26
|-
| [[Xabier Añoveros|Xabier Añoveros Trías de Bes]]
| [[abokatu]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Iruñea]]
| 1944-06-18
| 2024-09-04
|-
| [[Xabier Añua]]
| ''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''<br/>[[abokatu]]
| [[Gasteiz]]
| 1935-05-29
|
|-
| [[Xabier Bengoetxea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Usurbil]]
| 1965-12-13
|
|-
| [[Xabier Benito]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q7019111|gizarte-langile]]''
| [[Bilbo]]
| 1988-05-23
|
|-
| [[Xabier Berasaluze]]
| [[musikari]]
| [[Villabona-Amasa]]
| 1954
|
|-
| [[Xabier Beraza]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Errenteria]]
| 1999-01-26
|
|-
| [[Xabier Burgueña]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Bilbo]]
| 1979-11-28
|
|-
| [[Xabier Carbayeda]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Usurbil]]
| 1966-10-05
|
|-
| [[Xabier Castillo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Durango]]
| 1986-03-29
|
|-
| [[Xabier Castillo Miota]]
| [[egile abeslari]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]
| [[Durango]]
| 1948-06-08
| 2021-09-08
|-
| [[Xabier Cerro]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Galdakao]]
| 2004-12-03
|
|-
| [[Xabier Crehuet]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikari]]
| [[Ordizia]]
| 1993
|
|-
| [[Xabier Davalillo]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Bilbo]]
| 1960-07-12
|
|-
| [[Xabier Eizagirre]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Mutriku]]
| 1984-01-25
|
|-
| [[Xabier Elorriaga]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>[[gidoilari]]
| [[Maracaibo]]
| 1944-04-01
|
|-
| [[Xabier Elosegi]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1937-05-23
|
|-
| [[Xabier Erize]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Lleida]]
| 1955-09-03<br/>1955
|
|-
| [[Xabier Erkizia]]
| ''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q13235160|ekoizle]]''<br/>[[musikari]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q47541952|produktore]]''
| [[Lesaka]]
| 1975-10-27
|
|-
| [[Xabier Erostarbe]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Urretxu]]
| 1994-05-22
|
|-
| [[Xabier Erro]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Lesaka]]
| 1946-02-05
| 2018-03-26
|-
| [[Xabier Eskurza]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Trapagaran]]
| 1970-01-17
|
|-
| [[Xabier Etxabe]]
| [[idazle]]
| [[Zarautz]]
| 1974-12-04
|
|-
| [[Xabier Etxaniz Erle]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Oñati]]
| 1961-02-18
|
|-
| [[Xabier Etxebarrieta]]
| [[ikasle]]<br/>''[[:d:Q17010072|militante]]''
| [[Bilbo]]
| 1944-10-14
| 1968-06-07
|-
| [[Xabier Etxeberria Garro|Xabier Etxeberria]]
| [[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]
| [[Zarautz]]
| 1974-10-07
|
|-
| [[Xabier Etxeberria Ezponda]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>[[idazle]]
| [[Iruñea]]
| 1948-03-02
|
|-
| [[Xabier Etxeita]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Zornotza]]
| 1987-10-31
|
|-
| [[Xabier Euzkitze]]
| [[bertsolari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[poeta]]
| [[Azpeitia]]
| 1966-06-09
|
|-
| [[Xabier Flores]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
|
| 1980s
| 2012-10-24
|-
| [[Xabier Galan]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Bilbo]]
| 1989-11-23
|
|-
| [[Xabier Galarreta]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Astigarraga]]
| 1961
|
|-
| [[Xabier Galartza]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Lemoa]]
| 1980-01-04
|
|-
| [[Xabier Galdeano]]
| [[kazetari]]
| [[Bilbo]]
| 1934-06-15
| 1985-03-30
|-
| [[Xabier Gantzarain]]
| [[idazle]]
| [[Azkoitia]]
| 1975-01-29
|
|-
| [[Xabier Gereño]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''<br/>[[ekonomialari]]
| [[Bilbo]]
| 1924-08-12
| 2011-04-08
|-
| [[Xabier Gezuraga]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q16742175|espeleologo]]''
| [[Lekeitio]]
| 1969-03-26
|
|-
| [[Xabier Gorostiaga]]
| [[apaiz katoliko]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Bilbo]]
| 1935
| 2003
|-
| [[Xabier Gorritxategi Agote]]
|
| [[Eibar]]
| 1954-01-31
| 1980-02-01
|-
| [[Xabier Gurutzeta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Eibar]]
| 1970-03-15
|
|-
| [[Xabier Gutiérrez]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1960
|
|-
| [[Xabier Irala]]
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q806798|bankari]]''
| [[New York]]
| 1947
|
|-
| [[Xabier Iriondo]]
| [[musikari]]
| [[Milan]]
| 1971-02-09
|
|-
| [[Xabier Irujo Ametzaga]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[filosofo]]
| [[Caracas]]
| 1967-01-29
|
|-
| [[Xabier Isasa Larrañaga]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Urretxu]]
| 2001-08-24
|
|-
| [[Xabier Isasi|Xabier Isasi Balanzategi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''
| [[Bilbo]]
| 1956-09-06
|
|-
| [[Xabier Izaga]]
| [[idazle]]
| [[Gasteiz]]
| 1960
|
|-
| [[Xabier Kalparsoro]]
| ''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''
| [[Zumaia]]
| 1966-12-07
| 1993-09-26
|-
| [[Jabier Kaltzakorta|Xabier Kalzakorta]]
| ''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Markina-Xemein]]
| 1961-03-22
|
|-
| [[Xabier Kintana]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Bilbo]]
| 1946-10-13
|
|-
| [[Xabier Laka]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Ondarroa]]
| 1954-06-17
|
|-
| [[Xabier Lapitz]]
| [[kazetari]]
| [[Hondarribia]]
| 1965-12-09
|
|-
| [[Xabier Larena]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Santurtzi]]
| 1945-10-30
|
|-
| [[Xabier Lete]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>[[kantugile]]
| [[Oiartzun]]
| 1944-04-05
| 2010-12-04
|-
| [[Xabier Letona]]
| [[kazetari]]
| [[Arrasate]]
| 1966
|
|-
| [[Xabier Losantos]]
| [[futbol arbitro]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustu]]
| 1960-03-05
|
|-
| [[Xabier López-Arostegi]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Getxo]]
| 1997-05-19
|
|-
| [[Xabier Madariaga]]
| [[kazetari]]
| [[Bilbo]]
| 1981-06-03
|
|-
| [[Xabier Madina]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikari]]
| [[Bilbo]]
| 1945
| 2016-09-07
|-
| [[Xabier Mantzizidor]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q2445218|goalkeeper coach]]''
| [[Pasaia]]
| 1970-05-24
|
|-
| [[Xabier Markiegi]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Bilbo]]
| 1938-12-30
| 2021-03-29
|-
| [[Xabier Mendiguren Bereziartu]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Ezkio]]
| 1945-07-13
| 2023-10-02
|-
| [[Xabier Mendiguren Elizegi]]
| [[idazle]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Beasain]]
| 1964-05-03
|
|-
| [[Xabier Mikel Errekondo]]
| [[politikari]]
| [[Usurbil]]
| 1964-08-12
|
|-
| [[Xabier Monasterio]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Bilbo]]
| 1959
|
|-
| [[Xabier Montoia]]
| [[idazle]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>[[musikari]]
| [[Gasteiz]]
| 1955-09-24
|
|-
| [[Xabier Morrás]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Iruñea]]
| 1943-01-28
|
|-
| [[Xabier Mujika]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1946
|
|-
| [[Xabier Navarro]]
| [[disko-ekoizle]]<br/>''[[:d:Q128124|soinu-ingeniari]]''
| [[Alegia]]
| 1963
|
|-
| [[Xabier Olano]]
| [[politikari]]
| [[Altzo]]
| 1959-08-30
|
|-
| [[Xabier Olarra]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1953-09-05
|
|-
| [[Xabier Olaso]]
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]
| [[Otxandio]]
| 1964-05-13
|
|-
| [[Xabier Oleaga]]
| [[kazetari]]
| [[Erandio]]
| 1956-05-14
|
|-
| [[Xabier Oroz]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Azkoitia]]
| 1996-01-19
|
|-
| [[Xabier Otaegi]]
| [[pailazo]]
| [[Donostia]]
| 1952-06-21
|
|-
| [[Xabier Otermin]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Zarautz]]
| 1977-08-31
|
|-
| [[Xabier Paya]]
| [[bertsolari]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Getxo]]
| 1982-10-24
|
|-
| [[Xabier Perurena]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Leitza]]
| 1987-02-08
|
|-
| [[Xabier Peña]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1914-06-30
| 1980-10-01
|-
| [[Xabier Peñalver]]
| [[arkeologo]]
| [[Donostia]]
| 1952-12-22
|
|-
| [[Xabier Portugal]]
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[politikari]]
| [[Pasaia]]
| 1951
| 2008-09-02
|-
| [[Xabier Ramos Garate]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Getxo]]
| 1966-12-07
|
|-
| [[Xabier Saldias]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Azpeitia]]
| 1951-03-14
|
|-
| [[Xabier San Sebastian|Xabier San Sebastián]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Tolosa]]
| 1995-11-13
|
|-
| [[Xabier Sánchez Erauskin|Xabier Sanchez Erauskin]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Gasteiz]]
| 1935-03-07
|
|-
| [[Xabier Santxotena]]
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Bozate]]
| 1946-10-05
|
|-
| [[Xabier Saralegi|Xabier Saralegi Alzate]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Lesaka]]
|
| 2007-01-13
|-
| [[Xabier Sarasa]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q19729565|horn player]]''
| [[Donostia]]
|
|
|-
| [[Xabier Sarasola]]
| [[musikagile]]<br/>[[abesbatza-zuzendari]]
| [[Beasain]]
| 1960-01-23
|
|-
| [[Xabier Soubelet]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Ziburu]]
| 1953-05-20
|
|-
| [[Xabier Sukia]]
| ''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[bertsolari]]
| [[Orio]]
| 1976-06-01
|
|-
| [[Xabier Tolosa]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Anoeta (udalerria)|Anoeta]]
| 1995-10-24
|
|-
| [[Xabier Urberuaga]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Aulesti]]
| 1981-06-04
|
|-
| [[Xabier Usabiaga]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Asteasu]]
| 1969-02-27
|
|-
| [[Xabier Zabala]]
| [[musikari]]<br/>[[musikagile]]
| [[Zarautz]]
| 1967-04-09
|
|-
| [[Xabier Zabalo]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Olatzagutia]]
| 1987-09-02
|
|-
| [[Xabier Zabaltza]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''
| [[Tutera]]
| 1966
|
|-
| [[Xabier Zandio]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Iruñea]]
| 1977-03-17
|
|-
| [[Xabier Zeberio Etxetxipia|Xabier Zeberio]]
| ''[[:d:Q1259917|biolin-jotzaile]]''<br/>[[musikagile]]
| [[Tolosa]]
| 1978
|
|-
| [[Xabier Zubieta]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Bera]]
| 1973
| 2007-01-13
|-
| [[Xabier Zubizarreta Lasagabaster]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Aretxabaleta]]
| 1944-10-18
|
|-
| [[Xabier Zumalde]]
| ''[[:d:Q15980591|metalurgiako langile]]''<br/>''[[:d:Q16742175|espeleologo]]''<br/>[[ofizier]]
| [[Zornotza]]
| 1938-08-27
| 2023-11-05
|-
| [[Xabier Antoñana|Xabier de Antoñana]]
| [[politikari]]
| [[Viana]]
| 1933-08-11
| 2021-04-08
|}
{{Wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Euskal pertsona-izenak]]
paqst94zfdtt5ltk4z28fkdrx2d06oq
Boris Izaguirre
0
98777
9968546
9260096
2024-11-14T03:16:45Z
Marmeladovich
161830
9968546
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Boris Rudolfo Izagirre''' ([[Caracas]], [[Venezuela]], [[1965]]eko [[irailaren 29]]a - ) kazetari, idazle, telesail historiogile eta telebista aurkezlea da. [[Venezuelar]] naziotasunaz gain, [[espainiar]]ra ere badu. ''Rubí'' edo ''La dama de Rosa'' telesailen istoriogileak [[Xavier Sardà]]ren ''[[Crónicas Marcianas]]'' edo [[Ana García-Siñeriz]]ekin ''Channel nº 4'' telebistako programetan parte hartu du. ''[[Zero (aldizkaria)|Zero]], [[El País Semanal]], [[Fotogramas]]'' eta ''[[Marie Claire]]'' kolaborazioak idatzi ditu eta, [[2007]]an, narratibako [[Planeta Saria|Planeta Sariko]] finalista izan zen.
== Biografia ==
Boris Izaguirre Lobo [[Caracas]]en, [[Venezuela]]n, jaio zen [[1965]]ko [[irailaren 29]]an.
Aita [[Venezuela]]ko Zinemateka Nazionalaren zuzendari ohia den Rodolfo Izaguirre da eta ama, berriz, ballet klasikoko eta dantza garaikideko dantzaria den Belén Lobo. Bikoteak 3 seme-alaba izan zituen eta Boris haietako bigarrena da (Rhazil, Boris eta Valentina).
[[Homosexual]] deklaratua, [[2006]]az gero, Rubén Nogueirarekin ezkonduta dago<ref>{{es}} http://elpais.com/elpais/2006/02/08/actualidad/1139384930_850215.html</ref>.
== Lana ==
[[Fitxategi:Boris Izaguirre - Feria del Libro de Madrid 2008.jpg|thumb|300px|eskuinera|Boris Izaguirre Liburu Azokan [[2008]]an, [[Madril]]en]]
Borisen bizitza profesionala 16 urterekin hasi zen ''El Nacional de Caracas'' egunkarian, ''Animal de frivolidades'' gizarte kronika egiten zuelarik. Ez zuen inoiz unibertsitatean ikasi, lanean baizik.
Orduz gero, ez dio lanarik utzi eta medio ezberdinetan kolaboratzeko aukera izan du: ''[[El País]]'', ''[[Fotogramas]]'', ''Zero1'' gay aldizkaria, ''De vuelta al armario'' sekzioa ''[[Marie Claire]]'' aldizkarian.
Irratian ere egiten du lan, Cadena SER emisoran, [[Carles Francino]]k aurkezten duen ''La ventana'' programan. [[2011]]ko irailean jaio zen [[El País]]en ''Revista del Sábado'' sekzioan, ''La paradoja y el estilo'' zutabea idazten du.
Gidoilari, [[José Ignacio Cabrujas]]ekin batera ''Rubí rebelde'' eta ''La dama de rosa'' telesailen autore da. Ekoizpen horiek arrakasta izan zuten Espainiar Telebistan eta [[Santiago de Compostela]]kora lekualdatu zen. [[Espainia]]n, ''Inocente, Inocente'' edo ''[[El súper]]'' bezalako programetan.
Programa askotan agertu da: ''Moros y cristianos'', ''La noche por delante'' eta ''Más madera de Telecinco'', ''Crónicas marcianas'' programa izan zen erabateko arrakasta eman ziona. Javier Sardá zuzendari eta aurkezleak deitu zion programa horretan kolaboratzeko eta, [[1999]]tik [[2005]]ean bukatu zen arte, probokazioa sexuaren arloan eta maiz biluzik jartzeko joera medio, Boris Izaguirre erabateko fenomeno mediatiko bilakatu zen.
[[Telecinco]]ko ''El anfitrión'' programa propioa ere aurkeztu zuen, baina audientziak ez zion lagundu eta ale gutxi batzuen ondoren, bertan behera geratu zen.
''Crónicas marcianas'' amaituta, [[2005]]eko azaroan, Cuatro kanalean hasi zen lanean, Ana García-Siñerizen ondoan, ''Channel nº4'' programan eta 2008ko hasierara arte iraun zuen honek.
Hurrengo urtean, berriz, [[Javier Sardà]]rekin egin zuen lan berriro, [[Telecinco]]ren ''La tribu'' programan.
[[2010]]ean, Televisión Españolak hartu zuen ''Humanos y divinos'' elkarrizketa programa gidatzeko xedean. Hau ere, audientzia gutxikoa izan zen eta bertan behera geratuko zen hilabete barru<ref>{{es}} http://actualidad.orange.es/economia/un-boris-izaguirre-humano-y-divino-estrena-un-programa-entrevistas.html{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>.
''Las mañanas de Cuatro'' izango zuen hurrengo erronka eta, [[2011]]ko maiatzean, ''Supervivientes: El debate'' eta ''El debate de Gran Hermano'' egin zituen [[Telecinco]]n.
Epaile izan zen Televisión Españolako ''¡Mira quién baila!'' programan [[2008]] eta [[2010]]ean.
Animatzaile gonbidatua izan zen ''Miss Venezuela'' programan -[[Venezuela]]ko audientzia gehieneko programa, Venevisionek banatua, [[Univision]]ek [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBn]], eta [[Latinoamerika]] osoan Venevision Plus eta Novelísima bidez-, [[2009]] eta [[2010]]ean. [[2009]]an, Drag Queen Galako aurkezle izan zen [[Kanaria Handia]]n.
[[2012]]ko [[abuztuaren 30]]ean, berriro gonbidatu zuten ''Miss Venezuela 2012''ko edizioaren epaileen lehendakari izateko<ref>{{es}} http://was.venevision.com/mundoshow/default.aspx?id_noticia=634818505407{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>.
[[2012]]-[[2013]] denboraldian, ''La Semana Mas Larga'' andaluziar programan egiten du lan.
== Boris idazlea ==
Boris Izaguirrek lehen eleberria 26 urterekin argitaratu zuen [[Venezuela]]n eta ''El vuelo de los avestruces'' izenburua jarri zion.
7 urte geroago etorri zen bigarrena, [[1998]]an, [[Espainia]]n eta ''Azul petróleo'' izena jarri zion.
''Villa Diamante'' izan zen arrakasta gehien lortu zuen eleberria eta Planeta Sarian finalista izan zen [[2007]]an.
[[2011]]n, [[Londres]]en kokatzen den ''Dos monstruos juntos'' argitaratu zuen. Hainbat entsegu liburu ere idatzi du.
* ''El vuelo de los avestruces'' ([[1991]])
* ''Azul petróleo'' ([[1998]])
* ''Morir de glamour'' ([[2000]])
* ''Verdades alteradas'' ([[2001]])
* ''1965'' ([[2002]])
* ''Fetiche'' ([[2003]])
* ''Villa Diamante'' (2007ko Narratibako Planeta Sariaren finalista) {{ISBN|84-08-07597-7}}
* ''Y de repente fue ayer'' ([[2009]]) {{ISBN|978-84-08-08678-9}}
* ''Dos monstruos juntos'' ([[2011]]) {{ISBN|978-84-08-10389-9}}
* ''Un jardín al norte'' ([[2014]]) {{ISBN|978-84-08-13563-0}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo loturak ==
{{commonskat}}
* {{es}} [https://web.archive.org/web/20190108095930/http://www.boris-izaguirre.com/ Bere webgune pertsonala.]
* {{es}} [https://web.archive.org/web/20051215140829/http://www.portalmix.com/cronicas/boris.shtml Boris Izaguirreri buruzko webgunea.]
* {{en}} [http://spanish.imdb.com/name/nm0412698/ Boris Izaguirre, IMDb webgunean]
{{bizialdia|1965eko||Izaguirre, Boris}}
[[Kategoria:Caracastarrak]]
[[Kategoria:Irrati esatariak]]
[[Kategoria:Telebista aurkezleak]]
[[Kategoria:Gaztelaniazko idazleak]]
[[Kategoria:Venezuelako idazleak]]
[[Kategoria:Euskal venezuelarrak]]
7fu503f9deaq1927udyscrpwgt6ay64
Pornografia
0
102205
9968211
9879383
2024-11-13T18:32:58Z
Jok Dosto
168231
Pequenas alteração para melhorar a visibilidade e leitura do leitor
9968211
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:XXX P icon.png|thumb|250px|Horrelako materialak askotan XXX ikurrekin identifikatzen dira.]]
[[Fitxategi:Erotic scenes Louvre G13 n4.jpg|thumb|250px|Antzinako Greziako irudi erotikoa (K.a. 510 urtekoa).]]
[[Fitxategi:Inkorrektes tournage1.jpg|thumb|250px|Bi aktore film pornografiko baten eszena prestatzen.]]
[[Fitxategi:Peep Show by David Shankbone.jpg|thumb|250px|[[Sex shop]] baten erakusleihoa, espektakulu bat iragartzen.]]
'''Pornografia''' hitzak ekintza [[Sexualitate|sexuala]]<nowiki/>k edo ekintza [[Erotismo|erotikoa]]<nowiki/>k adierazten dituen material orori egiten dio erreferentzia, hartzailearen [[kitzikapen]]a eragiteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Pornografía|hizkuntza=es|data=2020-04-14|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Pornograf%C3%ADa&oldid=125181531|sartze-data=2020-05-07|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
Pornografia hainbat plataformaren bidez azaltzen da, hala nola [[animazio]]<nowiki/>etan, [[zinema]]<nowiki/>n, [[Eskulturagintza|eskulture]]<nowiki/>tan, [[argazki]]<nowiki/>etan, [[ipuin]]<nowiki/>etan, [[literatura]]<nowiki/>n, [[pintura]]<nowiki/>n, eta arrakasta handia lortu du hedabideetan, hala nola [[aldizkari]] pornografikoetan eta [[telefono]] bidezko sexuan, eta azkenaldian [[Internet]]<nowiki/>en.
== Etimologia ==
«Pornografia» terminoa honako hitz grekoetatik dator: πόρνη (''pórnē'', 'prostituta') eta ''γράφειν'' (''grphein'', 'grabatu, idatzi, ilustratu') eta -ία atzizkitik (-ía, 'egoera'); beraz, «prostituten edo prostituzioaren deskribapena edo ilustrazioa» esan nahi du. Hala ere, terminoa berriki agertu dela, [[Antzinako Grezia]]<nowiki/>n ez baitzen inoiz pornografia hitza erabili, eta erabilera zaharrena [[1800]]<nowiki/>eko hamarkadakoa da [[frantses]]<nowiki/>ez (''pornographie'').
[[1864]]<nowiki/>an, Webster hiztegiak honela definitu zuen argi eta garbi: "pintura lizuna".
Pornografiari, askotan, “porno” deitzen zaio, hizkera informalean.
== Historia ==
Pornografia eta irudikapen erotikoak zibilizazioaren antzinatetik datoz, gizakiaren historiaren garai zahar eta primitiboetara, [[Paleolitoa]]<nowiki/>ren garairaino. Pornografiaren kontzeptu modernoa, gaur egun nagusi dena, [[XIX. mendea]]<nowiki/>n [[Viktoriar Aroa]]<nowiki/>n material erotikoaren merkaturatze masibotik abiatuta definitzen da, izaera erotiko-artistikoa alde batera utzita eta [[Bigarren Industria Iraultza]]<nowiki/>k<ref name="#1">{{Erreferentzia|izenburua=History of Pornography|data=2011-02-08|url=https://web.archive.org/web/20110208103004/http://www.pornographyhistory.com/|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref> definitu zuen masa-produkziotik abiatuta haren banaketa handituta. Pornografia modernoak [[1970]]<nowiki/>eko [[Iraultza sexual]]<nowiki/>etik hasita ([[Pornoaren Urrezko Aroa]]), gaur egun arte izan du presentzia handiena.
=== Aurrekariak ===
Paleolito garaiko [[Homo Sapiens|homo sapiens]] nomaden gizarte primitiboan, pentsamendu magikoa eta oinarri enpirikoak garatu ziren erlijio primitiboen oinarri gisa, giza kreazionismoa animalien ugalketa-ahalmenetan oinarrituta. Tribu primitiboetan, ugaltzera bideratutako egitura anatomikoekiko kultu totemikoa ezarri zen; [[umetoki]]<nowiki/>rako gurtza (umetokia eta haren erditzea atxikitzeko zuen gaitasunagatik gurtzen da) eta kultu [[faliko]]<nowiki/>a ("bizitza-metatzaile" gisa hartzen da). Antzinako gurtzetan oinarrituta, [[Artizarra]]<nowiki/>ren figurin paleoitikoek, hala nola [[Willendorfeko venusa|Willendorf]]-en Artizarrak, giza mirespena gogorarazten zuten genitalen, [[amatasun]]a<nowiki/>ren, [[emankortasun]]<nowiki/>aren eta erotismoaren aurrean, neurriz kanpoko ugatzen eta ipurmasailen bidez, pornografia irudikatzeko asmoz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Joan M.|abizena=Gero|izenburua=Engendering archaeology : women and prehistory|argitaletxea=Oxford, UK ; Cambridge, Mass., USA : B. Blackwell|abizena2=Conkey|izena2=Margaret Wright|data=1991|url=http://archive.org/details/isbn_9780631175018|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
[[India]]<nowiki/>ko kultura klasikoetan, sexualitatearen bertuteak hainbat modutan ulertzen ziren: [[ezkontza]], [[masturbazio]]a, [[taldeko sexua]], [[poligamia]] eta [[homosexualitate]]a.<ref>{{Erreferentzia|izena=Todd|abizena=Jones|izenburua=The Truth About Tantra|hizkuntza=en|url=https://www.yogajournal.com/yoga-101/truth-tantra|aldizkaria=Yoga Journal|sartze-data=2020-05-07}}</ref> Sexua, batez ere [[Tantra]] filosofietan, giza jainkotasun naturalaren parte zela eta, batzuetan, argiztapen espiritualerako bide bat zela ulertzen zen. [[Hinduismo]]a<nowiki/>ren, [[budismo]]a<nowiki/>ren eta [[jainismo]]<nowiki/>aren ikuspegi erlijiosoen arabera, erlijio-praktika eta filosofia espiritual askok sexu-jardueraren garrantzia goraipatzen zuten, kutsu erotiko handiko praktika eta kontakizunen bidez; esate baterako, [[Ashvamedha Yajna]] [[Rig-veda|Rigveda]]<nowiki/>koa. [[Vatsyayana]]<nowiki/>ko [[Kama Sutra]] ([[K.a. 400]]-[[K.a. 200|K.a.200]]) India zaharreko sexualitatearen [[epitome]]a da. Ezkonduta dagoen bikote [[Heterosexualitate|heterosexual]] batentzat idealtzat jotzen ziren praktika sexualak deskribatzen dituen liburua da.
Antzinako Indiako gizartea ohituta zegoen sexualitatearekin eta [[nudismo]]a<nowiki/>rekin. Sexualitatea irudikatuz, zeremonia-zentroak apaintzen zituzten. [[Ramayana]] eta [[Mahābhārata|Mahabharata]] poema epikoek ([[K.a. 1500eko hamarkada|K.a. 1500]]) zenbait aipamen erotiko zituzten, eta biak erabakigarriak izan ziren [[Ekialde Zahar]]<nowiki/>reko gizarte sexualizatuak eraikitzeko, eragin zuzena izan baitzuten kultura [[japonia]]<nowiki/>rraren, kultura [[Txinako Herri Errepublika|txina]]<nowiki/>tarraren eta kultura [[tibet]]<nowiki/>arraren politika eta moral sexualetan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=This is a typical erotic posture from Khajuraho Gallery 9|url=http://www.liveindia.com/khajuraho/8a.html|aldizkaria=www.liveindia.com|sartze-data=2020-05-07}}</ref> Txinan, lehenengo sexu-eskuliburuak eta poema erotikoak [[K.a. 200]]. urtekoak dira. Generoen osaketari buruzko ikuspegi [[Teologia|teologiko]]<nowiki/>etan oinarritzen dira, eta Indiako kulturaren testuek eragin handia dute. Halaber, sexuaren irudikapen grafikoak agertzen dira herri-arte tradizionalean, hala nola pinturan eta zeramikan.
Antzinako Greziako eta [[Antzinako Erroma]]<nowiki/>tar Inperioko gizarte klasikoek giza sexualitatea hartu zuten adierazpen artistikoaren oinarri gisa. Arte klasikoan, finkapen artistiko-estetiko sendoa agertzen da berriro, izaki [[Mitologia|mitologiko]]<nowiki/>en irudikapenaren eta giza gorputzaren irudikapenaren bidez, non emakumeen gorputzak edertasunaren eta emankortasunaren ezaugarriak irudikatzen baitzituen, eta gizonezkoen gorputzak, berriz, indarraren eta gizontasunaren ezaugarriak. Mitologia grekoaren barruan, [[jainko]]<nowiki/>zko sexualitatean sartzen ziren jainkozko heriotzak eta kontakizunak zeuden, eta poligamia, homosexualitatea, [[pederastia]], [[sexu-abusu]]a, jaun-esklabo harremanak, taldeko sexua, [[transgenero]]a, [[intersexualitate]]a eta [[piztitasun]]<nowiki/>a bezalako gaiak ere agertzen ziren.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Kenneth James Dover|izenburua=Greek homosexuality|argitaletxea=Harvard University Press|data=1989|url=http://archive.org/details/greekhomosexuali00dove_0|sartze-data=2020-05-07}}</ref> [[Arte klasikoa]], sarritan, falozentrikoa zen, organo genitalak obren erdian jartzen baitzituen.
Eszena sexualen irudikapena ohikoa zen [[Erromatar Inperioa|Erromatar Inperio]]<nowiki/>ko herri-artean, non sexualitateari buruzko irudipenak [[Grezia klasikoa|Grezia Klasikoa]]<nowiki/>ren irudipenetara hurbiltzen ziren moralki.
Erdi Aroan, [[kristautasun]]a nagusi zela, pornografia lizunkeriaren formatzat hartzen zen, eta, beraz, bekatu hilgarritzat; masturbazioa, fornizazioa, [[sodomia]], [[adulterio]]a eta [[prostituzio]]a lauso "[[Krimen|kriminal]]<nowiki/>tzat" edo "ez-naturaltzat" jotzen ziren, eta zigor erlijiosoekin eta [[tortura]]<nowiki/>rekin zigortzen zen.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Veronica Sekules|izenburua=Medieval art|argitaletxea=Oxford University Press|data=2001|url=http://archive.org/details/medievalart00seku|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
==== XVI. mendea ====
Pornografia, gaur egungo formaren antzekoa (masan ekoitzitako pornografia), [[XVI. mendea]]<nowiki/>n agertu zen [[Italia]]<nowiki/>ko [[Errenazimentu]]<nowiki/>ko lehen urteetako [[inprenta]]<nowiki/>ren kulturan. Garai hartan, nabarmen handitu ziren literaturaren eta grabatuen erreprodukzioa, [[Johannes Gutenberg]]<nowiki/>ek [[XV. mendea]]<nowiki/>n [[Erdi Aroa|Erdi Aro]]<nowiki/>ko inprenta hobetu zuelako.<ref name="#1"/>
Inprentaren kulturaren garaian pornografiaren sorrera [[Giulio Romano]]<nowiki/>ren [[I Modi]] ([[1524]]) grabatu pornografikoen agerpenarekin definituta dago.
==== XVII. mendea ====
[[Pietro Aretino]]<nowiki/>ren lanek arrakasta handia izan zuten [[XVII. mendea]]<nowiki/>n, eta lan hauek hainbat hizkuntzatara itzuli eta [[Europa]]<nowiki/>ko [[Aristokrazia|aristokrate]]<nowiki/>n artean sekretuz banatu ziren. XVI. mendean zehar, literatura erotikoa lizunkeriari buruzko ikuspegi moral desberdinek geldiarazten zuten, eta ondorioz, autoreek izen anonimoen pean eta banaketan nolabaiteko muga zuten lanak argitaratu behar izaten zituzten.<ref name="#1"/>
==== XVIII. mendea ====
[[XVIII. mendea]]<nowiki/>n, arte erotikoa ospetsu egin zen [[Rokoko|Rococo]] artea eta arte [[barrokoa]]<nowiki/>ren azken urteak agertu zirenean. Arte barrokoaren erotismoa, batez ere, sotila eta moderatua zen, eta biluzik eta eszena gainestilizatuak erabiltzen zituen, maitasuna, grina, zoriona eta haserrea bezalako sentimenduak markatzen zituztenak. Arte plastikoak erotismo leun eta estilizatuarekin birdefinitzen ziren bitartean, literatura esplizituagoa eta sexualagoa bihurtzen hasi zen erlijio-moral tradizionalari aurre egiten zioten korronte soziopolitiko gero eta handiagoak zirela-eta. Korronte hauen adibide ziren [[antiklerikalismo]]a, [[Ateismoa kristautasunean|ateismoa]] eta [[Ilustrazio]]<nowiki/>ko ideiak.
[[Frantziako Iraultza]]<nowiki/>n, [[Maria Antonieta]], [[Le Godmiché Royal]] eta [[L 'Autrichienne]] bezalako [[panfleto erotiko]]<nowiki/>etan prostituta bezala irudikatzen zuten. Era berean, atentatu sozial bezala, [[Aristokrazia|aristokrata]] eta [[Klero|klerigo]] ezberdinak ordezkatuak ziren erregimen politikoari desafio egiteko eta iraultzaren mugimenduari mesede egiteko.
==== XIX. mendea ====
Gaur egun arte dugun pornografiaren kontzeptua XIX. mendeko Aro Viktoriarrean definitu zen. Kontzeptu horrek definizio berri bat hartu zuen, argazkiaren asmakizunarekin eta ospearekin, aurreko mendeetan nagusi izan ziren literatura-fikziozko eta arte plastikoetako lanak ordezkatzeko. Pornografia, Aro Viktoriarretik abiatuta, eskala handiagoko produkzioagatik definitu zen, eta, horren ondorioz, [[gobernu]]a<nowiki/>k produkzioa eta banaketa debekatuko eta arautuko zuten legeak ezarri zituen, tradizio erlijiosoetan oinarrituta, zuhurtzia sustatzeko eta gizartearen bizioa eta lizunkeria geldiarazteko. Gizarte viktoriarraren moralak pornografiaren egileak beren lanak [[kontrabando]] moduan bezero hautatuen artean banatzera bultzatu zituen; beste batzuetan, biluziak (bereziki, emakumeen biluzia) zituzten lan pornografiko bisualak "arte" parametroen arabera merkaturatzen ziren, eta eredu hori nagusitu zen [[1960]]<nowiki/>aren amaieran [[Gerra Punikoak|Gerra Puniko]]<nowiki/>etara arte.
==== XX. mendea ====
[[XX. mendea]]<nowiki/>n, pornografiak hainbat gatazka legal eta sozial izan zituen, gaur egungo kontzeptua definitu zutenak. XX. mendearen lehen erdian, pornografia erabat debekatuta egon zen [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] eta [[Ingalaterra]]n egin ziren hainbat legeengatik. Lege hauek pornografia lanen banaketa arautu zuten.1960an, Iraultza sexualetik aurrera, zabalkunde handiagoa hartzen hasi zen, 1960aren amaieran hura arautzen zuten legeak ahuldu eta bertan behera geratu zirelako. Lege horiek eragina izan zuten Iraultza sexualaren mugimendua eragin zuen eskubide sexualen bilaketan.
===== Pre-code garaia (1900-1929) =====
Zinema komertziala XX. mendearen lehen urteetan hasi zen loratzen, [[1900]] eta [[1920]] bitartean, Estatu Batuetan eta Ingalaterran ezagun egin ziren zinemetan (kostu eta ahalmen txikiko bidaiari-zinemak). [[Hays Kodea]]<nowiki/>ren aurreko aldian ([[1934]]-[[1966]]), ikus-entzunezko baliabideen eta zinemaren erregulazioa ez zegoen araututa Estatu Batuetako gobernu-legeetan, eta, beraz, filmak gai lizunak ustiatzen hasi ziren, hala nola sexu esplizitua, biluzia, krimena, [[indarkeria]] eta [[droga]]k. Legezko erregulaziorik gabeko aldi horrek zinema pornografikoaren garapen zabal eta primitiboa ahalbidetu zuen 1920ko hamarkadaren erdialdean.
===== Bombshell garaia (1930-1959) =====
Hays Kodea 1934an jarri zen indarrean, zinemaren bizitzako lehen hamarkadetan nagusi izan ziren ikus-entzunezko hedabideetan moralgabetzat hartutako irudikapenak murrizteko neurri gisa. Talde oso mugatu baten denbora-pasa izan ondoren, pornografia gai eztabaidagarri eta negatibo bihurtu zen XX. mendearen lehen erdiko Estatu Batuetako gizartean filosofia erlijiosoen ondorioz. Horrez gain, Gobernuak eta gerraosteko kulturak, masturbazioa gizakien osasun fisikoa kaltetzen zuen metodo suntsitzailetzat hartzen zuten, metodo eta [[sendabide]] alternatiboak garatuz, hala nola, [[elektrotxoke]] terapia (garai hartan buruko gaixotasuntzat hartutako gaixotasunak tratatzeko erabiltzen zena, transgeneroa eta homosexualitatea, adibidez).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Curious History of Graham Crackers and Corn Flakes {{!}} Now I Know|hizkuntza=en-US|url=http://nowiknow.com/the-curious-history-of-graham-crackers-and-corn-flakes/|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
Pornografia zinematografikoa ia ez zen existitzen [[1950]]<nowiki/>eko hamarkadaren azken urteetara arte, Hays Kodea ahultzen hasi zen arte. Erotismoa, aldiz, bertsio artistiko leunagoetan agertu zen, hala nola, [[Pulp (literatura)|pulp]]<nowiki/>aren istorio sentsazionalistetan, [[komiki]]a<nowiki/>ren urrezko aroan [[superheroi]]<nowiki/>en diseinu endomorfoan eta [[pin-up]] artean.
Eduki erotikoa duten "gizonentzako aldizkariak" Estatu Batuetan jaio ziren [[Bigarren Mundu Gerra]]n, gobernu-erakundeek gerra-fronteetan soldadu maskulinoentzat banatutako pizgarri moral gisa ([[moral booster]]) eta gizonezkoen arreta erakartzeko publizitate-modu gisa. Ameriketako Estatu Batuetako itsas armadako kideen artean pin-up artea zuten aldizkarien banaketa Yank, the Army Weekly armadako aldizkariarekin sortu zen, soldaduentzat pizgarri bat izan zedin [[Prostituzio|prostitute]]<nowiki/>kin sexu-zerbitzurik ez kontratatzeko eta [[sifili]]a bezalako sexu-transmisiozko gaixotasunen bat ez hartzeko, gaixotasun honek Bigarren Mundu Gerran munduko tropei gogor eragin baitzien.
Bigarren Mundu Gerraren ondoren, gobernuaren filosofien eta politika militarren aurka zeuden gazte-taldeak agertu ziren, eta [[1940]]. urteko greaserrak eta [[Hipster (azpikultura garaikidea)|hipster]]<nowiki/>rak azpikultura bihurtu ziren. Horien artean, musikaren estimazioa, kontsumoa eta sexualitate lasaia zeuden, eta [[Beat belaunaldia|Beat Belaunaldia]]<nowiki/>ri bide eman zioten.<ref name="#2">{{Erreferentzia|izena=Academy of American|abizena=Poets|izenburua=A Brief Guide to the Beat Poets {{!}} Academy of American Poets|url=https://poets.org/text/brief-guide-beat-poets|aldizkaria=poets.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
Beat Belaunaldiaren ezaugarri nagusia [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]<nowiki/>etako gobernuaren eta gizarte kontserbadorearen politikei egindako kritika zabala izan zen. Besteak beste, [[Agnostizismo ahul|agnostizismoa]], espiritualtasun alternatiboa, drogen kontsumoa eta arraza bereiziekiko eta [[LGBT]]<nowiki/>rekiko tolerantziaren ideia orokorra sartu zituen.<ref name="#2"/>
===== Sexploitation garaia (1960-1969) =====
[[60ko hamarkada]]<nowiki/>ren hasieran, Hays Kodea ahultzen hasi zen, [[Lehen Zuzenketa]]<nowiki/>ren aurkako babes artistikoengatik eta Estatu Batuetako legeetan egindako legezko aldaketen ondoren agertzen diren lizunkeria-parametro berriengatik (sexua ez da lizuna). Horrela, [[Sexploitationen Urrezko Garaia]] sortu zen. Ustiapen-zinemako korronte horrek sexu-xehetasunak eta biluziak nabarmentzen zituen, [[B zinema]]-ekoizpena zuen, eta [[grindhouse]] izeneko antzoki berezietan erakusten ziren ([[1970]]<nowiki/>ean sortu ziren zinema pornoen zuzeneko aurrekariak, pelikula [[Exploitation film|esploitation]]<nowiki/>ak aurkezten zituztenak eta adin nagusikoak sartzea mugatzen zuten onarpen-arauak bete behar zituztenak).
===== Porno chic (1970-1989) =====
[[Danimarka]]<nowiki/>n pornografia legeztatu berria zen eta honen ondorioz pornografiaren historian funtsezkoak ziren bi dokumental ekoiztu ziren: [[Censorship in Denmark: A New Approach]] (1970) eta [[Sexual Freedom in Denmark]] (1970). Hauek biak Estatu Batuetan jendaurrean erakutsi ziren.
Dokumentalek zentsura-politikak saihestu zituzten Estatu Batuetan "hezkuntza-edukiagatik" eta "garrantzi sozialeko" gai bat lantzen baitzuten, eta Estatu Batuetako pornografia-erakustaldi irekiari buruzko moralak birdefinitu zituzten. [[70eko hamarkada]]<nowiki/>ren hasieran, film erotiko edo pornografiko ugari egiten hasi ziren Danimarkan.
[[1969]]<nowiki/>an, [[Stonewall Inn]]<nowiki/>eko istiluen ondoren, LGBT komunitateak ikuspen handiagoa izan zuen gizartean. Ondorioz, gizon [[gay]]<nowiki/>en kultura berri bat sortu zen [[Kalifornia]]<nowiki/>n, [[Castro clone]] izenekoa, langile-klaseko gizon homosexualaren ezaugarriak bereganatzen zituen kultura. Era berean, Bigarren Mundu Gerratik hainbat hamarkadatan ezkutuan gorde zen leather azpikultura ere herri kulturara ateratzen hasi zen. Pornografiaren eta sexuaren industriaren ikuspegi homosexualean funtsezko azpikultura zen. [[Tom of Finland]] leather-aren ikonorik handiena zen. Leatherra eta beste fetix batzuk ([[marinelak]], [[langile]]<nowiki/>ak, [[biker]]<nowiki/>rak eta [[cowboy]]<nowiki/>ak) gay pornografiaren irudimenean kokatzen zituen, bere komikiekin eta arte hipermaskulinistarekin. Bere pertsonaien genitalen eta [[ipurmasail]]<nowiki/>en tamaina goraipatzen zuen, eta [[Rough Cut (1980ko filma)|rough]] sexuen eszena hipersexualizatuak enfatizatzen zituen.
70eko hamarkadan, [[Snuff movie|Snuff]] ([[1976]]) pornografiari buruzko jarrera [[Feminismo|feminista]]<nowiki/>k definitu zituen film bat estreinatu zen esplotazio eta [[gore zinema]]<nowiki/>ren garaian. Filma, sexu errealeko eszenak izan arren, ez zen film pornografiko gisa katalogatu eta Snuff film gisa sustatu zen. Filmak kritika feminista piztu zuen, [[sexu-abusu]]a jasaten zuen emakume errugabe baten hilketa zentzurik gabe irudikatzeagatik. Pornografian [[sexismo]]a<nowiki/>ri egindako kritikak piztu zituen. Filosofia horrek areagotu egin zituen sexuaren aldeko guda feministak (1970etik [[1980]]<nowiki/>ra bitarteko eztabaida feministak, pornografia, sexuaren industria, prostituzioa, homosexualitatea, [[bisexualitate]]a, transgeneroa eta [[BDSM]] bezalako gaiei buruzko jarrerak landu zituztenak), eta bi ideologiatan banatu zuen feminismoa: feminismo [[antipornografia]]<nowiki/>ren arabera, pornografia errepresioaren eta emakumearen menderatzearen sinbolo sexista da, eta feminismo prosexualaren arabera, pornografia emakumearen ahalduntze eta sexu-askatasun autonomoaren irudikapentzat hartzen da.<ref name="#3">{{Erreferentzia|izenburua=TOM OF FINLAND a short biography|url=http://tomoffinlandfoundation.org/foundation/touko.html|aldizkaria=tomoffinlandfoundation.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
Eszena feminista berrien eta pornografiari buruzko iritzi-aniztasunaren aurrean, [[Playgirl]] aldizkaria argitaratu zen [[1973]]<nowiki/>an, eta ikuspegi feminista zuen lehen pornografia-aldizkaria izan zen. Playgirl emakume heterosexualei zuzenduta agertzen zen, [[Playboy]] aldizkariaren aurkako erantzun gisa; izan ere, fisikoki erakargarriak ziren gizonen [[beefcake]] estiloko argazkiak eta, batzuetan, emakumeen gustuarekiko sentikorragoak ziren hardcore eszenen argazkiak izan zituen ezaugarri. Honek erotismoa eta beste elementu sentsual batzuk nabarmentzen zituen, Playboy, [[Husty]] eta antzeko argitalpenen pornografia burduarekin kontrastatu egiten zutenak.
===== Pornografia (1990-2008) =====
[[1990]]<nowiki/>eko hamarkadaren erdialdean, pornografia [[DVD]] formatuan agertu zen, eta ondorioz, material erotikoa gehiago banatzeko aukera eman zuen. [[2000]] bitartean, pornografia ekoizten zuten zenbait enpresa [[Internet]]<nowiki/>en sartu ziren eta beren marketako gune ofizialak ireki zituzten, hala nola Playboy aldizkaria [[1994]]<nowiki/>an eta [[Hustler]] aldizkaria [[1995]]<nowiki/>ean. Urte horretan bertan, [[live cams]] eta [[cyber sex]] zerbitzuak kapitalizatzea ahalbidetu zuen bideokonferentzia zerbitzua Interneten sartu zen. Anonimotasunak, irisgarritasunak eta eskuragarritasunak pornografiaren gordailu erosezina bihurtu zuten Internet. Horrela, 2000. urtetik aurrera, erabiltzaileei edukia, bideoak, argazkiak, [[joko]]<nowiki/>ak eta [[sex cams]] eta hookups zerbitzuak eskuratzeko aukera eman zen.
===== Pornografia Interneten =====
[[Host Pornhub]], [[RedTube]] eta [[YouPorn]] bideo gune publikoak [[2000ko hamarkada]]<nowiki/>ren bigarren erdian agertu ziren, gaur egun [[Manwin Media]] ([[MindGeek]]) adimen informatikoko konpainiak administratutako markak. Manwin Media munduko lineako pornografia konpainiarik handiena da. [[Vimeo]] eta [[Tumblr]] bezalako guneek, hain zorrotzak ez ziren eduki-terminoak zituztenez, pornografiaren zirkulazioa ahalbidetzen zuten beren webguneetan, nahiz eta leku pornografikoak ez izan, eta horrek pornografiara ohituta zegoen kultura berri bat sortu zuen ([[XXX Belaunaldia]]).
Film pornografikoak, gutxi gorabehera, [[2008]]<nowiki/>tik aurrera zabaldu ziren Interneten. Lehenik, memoria bidez; ondoren, kopia digitalak (fitxategiak) saldu edo alokatuz. Laster sortu ziren plataforma hauek: [[Pornhub]], RedTube, [[YouPorn]], [[Tube8]], [[Xtube|XTube]], [[Spankwire]], [[Keezmovies]], [[Extremetube]], [[Sextube]] eta [[GayTube]], besteak beste.
2020ko abenduaren 15ean ezagutu zen Pornhubek milioika bideo kendu zituela bere webgunetik bertan sexu abusu eta erasoen irudiak agertzen zirelako, tartean zirela haur pornografiakoak. Neurri horiek [[Mastercard]]ek eta [[Visa Inc.|Visak]] konpainia horri ordainketak egiteko modua bertan behera utzi ondoren heldu ziren. Konpainiak adierazi zuenez, aurrerantzean egiaztatutako edukia izango zuten bakarrik, "beste plataforma batzuek ez bezala", adibidez, [[Facebook]], [[Instagram]], etab.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Pornhub removes millions of videos|hizkuntza=en|data=2020-12-15|url=https://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech/pornhub-videos-removed-sexual-abuse-b1774140.html|aldizkaria=The Independent|sartze-data=2020-12-15}}</ref>
== Pornografia motak ==
=== Softcore ===
Genero pornografiko horretan, sexu-eszenak ez dira esplizituki agertzen. Zineman eta telebistan, bereziki, ez dira sartzen genitalen lehen planoak, eta ez ditu xehetasunez erakusten [[Sarpen (sexualitatea)|sarpen]]<nowiki/>ak eta [[felazio]]a<nowiki/>k. Aktoreek edo modeloek beren gorputzen zati bat estaltzen dute.
=== Hardcore ===
Genero pornografiko muturrekoena da, esplizituki erakusten baitu sexu-ekintza, dela [[bagina]]<nowiki/>koa, [[uzki]]<nowiki/>koa, [[aho]]<nowiki/>zkoa edo edozein tresnarekin egindakoa. Pornografia mota hori sexu orientazioaren arabera banatzen da: heterosexuala, homosexuala eta bisexuala.
=== Mediumcore ===
Modeloek gorputz osoa erakusten dute. ''Playboy'' edo ''Penthouse'' aldizkari ospetsuak pornografia-mota horren adibiderik ezagunenak dira.
=== Postpornoa ===
[[Postpornoa]]<nowiki/>k, nahita, porno tradizionalaren arauak irauli nahi ditu helburu politikoekin.
Postpornografiaren lana beste sexualitate batzuk eta beste sexu-praktika batzuk panorama publikora eta, beraz, politikora jauzi egitea da; haren diskurtso kritikoak postfeminismotik eta borroka homosexualetatik pornografiaren historia berrikusten du, sexualitatea irudikatzeko eta kontsumitzeko gune bat irabazteko eta bestea ikusarazteko, lehen pornografian ez zegoena.<ref name="#3"/>
== Haur-pornografia ==
[[Haur-pornografia]] esaten zaio sexu-jokabide esplizituetan dauden edozein sexutako adingabeen irudikapen orori. Irudikapen bisualak, deskriptiboak edota soinuzkoak izan daitezke.
== Legezkotasuna ==
Pornografiaren legezko egoera herrialde bakoitzaren eta material motaren araberakoa da. Herrialde batzuetan pornografiaren forma guztiak legez kanpokoak dira, eta beste batzuetan, berriz, oso lege liberalak dituzte helduen pornografiari buruz. Film pornografikoetan parte hartzen duten aktoreek adinez nagusiak izan behar dute.
* Estatu Batuetan, ia dena da legezkoa, haurren pornografia izan ezik. Konpainiek autoinposatu dituzten murrizketen ondorioz, aktoreek azterketa medikoak egin behar dituzte aldizka, [[sexu-transmisiozko gaixotasunak]] detektatzeko, batez ere [[HIESa]], nahiz eta beste gaixotasun asko izan, hala nola [[herpes]] sinplea. [[Los Angeles]] konderriak, orain arte ([[2016]]) AEBetako porno industriaren zentroa izan denak, [[kondoi]]<nowiki/>aren erabilera ezarri du film pornografikoak filmatzeko. Sexua animaliekin ez da filmatzen, prozesu baten beldur; [[gernu]]a edo [[gorozki]]<nowiki/>ak dituzten filmak konpainia txiki espezializatuetatik datoz, eta ez dira saiatzen beren produktuak publiko zabalari saltzen.
* Haur-pornografia debekatuta dago herrialde guztietan.
* Legeria askok indarkeriazko edo animaliekin egindako ekintzak erakusten dituen pornografia mugatzen dute.
* Herrialde [[Musulman|islamiar]] batzuetan, pornografia mota guztiak legez kanpokoak dira.
* Txinako Herri Errepublikan pornografiaren forma guztiak legez kanpokoak dira eta baita [[Ipar Korea]]<nowiki/>n ere.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=State.gov Website Modernization|hizkuntza=en-US|url=https://www.state.gov/state-gov-website-modernization/|aldizkaria=United States Department of State|sartze-data=2020-05-07}}</ref><nowiki/>
== Komertzializazioa ==
=== Ekonomikoa ===
Estatu Batuetako helduen industriaren diru-sarrerak zehaztea zaila da. 1970ean, azterlan federal batek zenbatetsi zuen Estatu Batuetan [[hardcore]] pornografiaren txikizkako salmentaren guztizko balioa ez zela 10 milioi baino handiagoa. [[1998]]<nowiki/>an, [[Forrester Research]]<nowiki/>ek txosten bat argitaratu zuen linean dauden "helduen edukiaren" industriari buruz; urteko diru-sarreretan 750 milioi dolar eta 1 mila milioi dolar kalkulatu zituen. [[2001]]<nowiki/>eko azterlanek 2,6 mila milioi eta 3,9 mila milioi artean kalkulatu zuten (bideoa, ikusmen bidezko ordainketa, Internet eta aldizkariak barne).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Pornography|hizkuntza=en|data=2020-04-29|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Pornography&oldid=953793535|sartze-data=2020-05-07|encyclopedia=Wikipedia}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=President's Commission on Obscenity and Pornography|hizkuntza=en|data=2019-11-16|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=President%27s_Commission_on_Obscenity_and_Pornography&oldid=926388070|sartze-data=2020-05-07|encyclopedia=Wikipedia}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Forbes.com: How Big Is Porn?|data=2001-06-09|url=https://web.archive.org/web/20010609221146/http://www.forbes.com/2001/05/25/0524porn.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
[[2014]]<nowiki/>tik aurrera, pornoaren industriak urtean 13 mila milioi dolar baino gehiago zekartzala uste zen Estatu Batuetan. [[CNBC]]<nowiki/>k kalkulatu zuen pornografia AEBetan 13 mila milioi dolarreko industria zela, pornoan 3,075 dolar segundoko gastatuta.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Coming Soon: XXX In 3D {{!}} Business News {{!}} Minyanville's Wall Street|data=2016-01-16|url=https://web.archive.org/web/20160116130835/http://www.minyanville.com/businessmarkets/articles/pornography-industry-3D-movies-equipment-cost/1/28/2010/id/26572?page=full|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
=== Teknologia ===
Pornografoek irudi bisualen produkzioan eta banaketan izandako aurrerapen teknologiko bakoitza aprobetxatu dute. Pornografia teknologien garapenerako indar bultzatzailetzat hartzen da, [[argazkigintza]]<nowiki/>ren, [[satelite-telebista]]<nowiki/>ren, etxeko bideoaren, beste bideo-modu batzuen eta Interneten bidez.
Kamera txikien eta haririk gabeko ekipoen eskuragarritasun komertzialarekin, "[[Voyeurismo|Voyeur]]" pornografiak publiko lortu zuen. [[Kamera]] mugikorrak [[argazki]] edo [[bideo]] pornografikoak jasotzeko erabiltzen dira, eta [[MMS]] bezala birbidaltzen da, [[sexting]] bezala ezagutzen den praktika.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Magnet Media Holds Porn/Tech Event in NYC This Tuesday AVN|url=https://avn.com/business/articles/technology/magnet-media-holds-porn-tech-event-in-nyc-this-tuesday-551837.html|aldizkaria=AVN|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=How Porn Drives Mainstream Internet Technology Adoption {{!}} New York - GarysGuide (#1 Resource for NYC Tech)|url=http://www.garysguide.com/events/n6gmwpf/How-Porn-Drives-Mainstream-Internet-Technology-Adoption|aldizkaria=www.garysguide.com|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
==== Ordenagailuz sortutako irudiak eta manipulazioak ====
Ordenagailu bidez sortutako pornografiaren ideia oso goiz hartu zen grafiko informatikoetarako aplikazio eremu nabarmenenetakotzat, eta [[Hiru dimentsioko|3D]]<nowiki/>n renderizatu zen. Teknologian egindako beste aurrerapen batzuei esker, 3D figurak gero eta [[fotorrealista]] gehiago erabili dira pornografia interaktiboan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Samantha Cole,Emanuel|abizena=Maiberg|izenburua=People Are Having Sex With 3D Avatars of Their Exes and Celebrities|hizkuntza=en|data=2019-11-19|url=https://www.vice.com/en_us/article/j5yzpk/they-cant-stop-us-people-are-having-sex-with-3d-avatars-of-their-exes-and-celebrities|aldizkaria=Vice|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Alyson|abizena=Krueger|izenburua=Virtual Reality Gets Naughty|hizkuntza=en-US|data=2017-10-28|url=https://www.nytimes.com/2017/10/28/style/virtual-reality-porn.html|aldizkaria=The New York Times|issn=0362-4331|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Experts warn of the 'horrors' of a new type of porn|hizkuntza=en|data=2017-11-09|url=http://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech/news/pornography-porn-virtual-reality-personal-intimate-vr-headset-criticism-problems-a8046141.html|aldizkaria=The Independent|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
== Ikerketak eta analisiak ==
Pornografiaren efektuei buruzko ikerketa hainbat gaiei buruzkoa da.<ref>{{Erreferentzia|izena=David|abizena=Segal|izenburua=Opinion {{!}} Does Porn Hurt Children?|hizkuntza=en-US|data=2014-03-28|url=https://www.nytimes.com/2014/03/29/sunday-review/does-porn-hurt-children.html|aldizkaria=The New York Times|issn=0362-4331|sartze-data=2020-05-07}}</ref> Ikerketa horrek bortxaketan, etxeko indarkerian, [[sexu-disfuntzio]]<nowiki/>an, [[Sexu harreman|sexu-harreman]]<nowiki/>ekiko zailtasunetan eta haurren sexu-abusuan izan ditzakeen eraginak barne hartzen ditu.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jessica|abizena=Brown|izenburua=Is porn harmful? The evidence, the myths and the unknowns|hizkuntza=en|url=https://www.bbc.com/future/article/20170926-is-porn-harmful-the-evidence-the-myths-and-the-unknowns|aldizkaria=www.bbc.com|sartze-data=2020-05-07}}</ref> Literaturako aipamen batzuek irudi eta film pornografikoak [[Menpekotasuna|menpekotas]]<nowiki/>una sor dezaketela iradokitzen duten arren, ebidentzia ez da nahikoa ondorioak ateratzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Shane W|abizena=Kraus|izenburua=Neurobiology of Compulsive Sexual Behavior: Emerging Science|orrialdeak=385–386|abizena2=Voon|abizena3=Potenza|izena2=Valerie|izena3=Marc N|data=2016-01|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4677151/|aldizkaria=Neuropsychopharmacology|alea=1|zenbakia=41|issn=0893-133X|pmid=26657963|pmc=4677151|doi=10.1038/npp.2015.300|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Shane W.|abizena=Kraus|izenburua=Should compulsive sexual behavior be considered an addiction?|orrialdeak=2097–2106|abizena2=Voon|abizena3=Potenza|izena2=Valerie|izena3=Marc N.|data=2016-12|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4990495/|aldizkaria=Addiction (Abingdon, England)|alea=12|zenbakia=111|issn=0965-2140|pmid=26893127|pmc=4990495|doi=10.1111/add.13297|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=S.|abizena=Kühn|izenburua=Chapter Three - Neurobiological Basis of Hypersexuality|argitaletxea=Academic Press|orrialdeak=67–83|hizkuntza=en|abizena2=Gallinat|izena2=J.|data=2016-01-01|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S007477421630068X|aldizkaria=International Review of Neurobiology|zenbakia=129|editore-abizena=Zahr|editore-izena=Natalie M.|sartze-data=2020-05-07|serie=Imaging the Addicted Brain}}</ref> Hainbat ikerketaren arabera, pornoaren liberalizazioa bortxaketaren eta [[Sexu indarkeria|sexu-indarkeria]]<nowiki/>ren tasen murrizketarekin lotuta egon daiteke, eta beste batzuek, berriz, ez dute inolako ondoriorik iradokitzen, edo amaitu gabeak dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Full Record: Australian Institute of Criminology|data=2015-10-07|url=https://web.archive.org/web/20151007152049/http://websearch.aic.gov.au/firstaicPublic/fullRecord.jsp?recno=203812|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref name="#4">{{Erreferentzia|izena=Berl|abizena=Kutchinsky|izenburua=The Effect of Easy Availability of Pornography on the Incidence of Sex Crimes: The Danish Experience|orrialdeak=163–181|hizkuntza=en|data=1973|url=https://spssi.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1540-4560.1973.tb00094.x|aldizkaria=Journal of Social Issues|alea=3|zenbakia=29|issn=1540-4560|doi=10.1111/j.1540-4560.1973.tb00094.x|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Pornography, Rape, and the Internet|hizkuntza=en|data=2014-10-20|url=https://www.tse-fr.eu/publications/pornography-rape-and-internet|aldizkaria=TSE|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref name="#4"/>
Miguel Ángel Arconada Espainiako sexu heziketako aditua da. 2022an, kezka azaldu zuen gazteen artean sexualitatearen eredu pornografiko bat zabaltzen ari zelakoan, koitoan, matxismoan eta desberdinkerian oinarritua. Gainera, [[OME|OMEren]] arabera, bakarrik familien %12k jasotzen bide du benetako sexu-heziketa (Espainian).<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Baigorri Argitaletxea|abizena=SA|izenburua=Preocupación por el alza de las enfermedades venéreas|hizkuntza=es|data=2022-10-16|url=https://www.naiz.eus/en/hemeroteca/gara/editions/2022-10-17/hemeroteca_articles/preocupacion-por-el-alza-de-las-enfermedades-venereas|aldizkaria=GARA|sartze-data=2022-10-18}}</ref>
Bada, pornografiaren kontsumoari loturik, [[Save the Children]] erakundearen Espainiako azterketa baten arabera ([https://www.savethechildren.es/sites/default/files/2020-09/Informe_Desinformacion_sexual-Pornografia_y_adolescencia.pdf "(Des)información sexual: pornografía y adolescencia"], 2020ko ekaina), mutilek masturbatzeko kontsumitzen dute pornoa Interneten, eta kilikatzen dira pornografiak erakusten dituen praktika jakin batzuekin. Aldi berean, azterketa horren arabera betiere, neska nerabeek sexuan haietaz zer espero den jakiteko ikusten dute pornoa.<ref name=":0" /> Azterketa horrek osoki aro digitalean jaiotako gazteak ikertu zituen, digitalak baita sexualitateari dagokionez ere. Espainian, haurrak mugikorra eskuratu bezain laster hasten omen dira pornografia ikusten, 12 urterekin, batzuetan 10ekin ere bai.<ref name=":0" />
== Pornografiari buruzko iritziak ==
Gaur egun bada pentsamendu-korronte bat pornografia arte-forma berritzat hartzen duena, [[giza sexualitate]]<nowiki/>aren edertasuna erakustea helburu duena. Mundua etengabe aldatzen dela eta beti aldatu dela adierazten dute, interesak aldatzen direla edo interes berriak agertzen direla, eta artea aldatu eta arte-forma berriak agertzen direla.
Zenbait pertsonak, hala nola [[Larry Flynt]] pornografia-ekoizleak eta [[Salman Rushdie]] idazleak, argudiatu dute pornografia funtsezkoa dela askatasunerako, eta gizarte aske eta zibilizatu bat pornografia onartzeko duen jarreraren arabera epaitu behar dela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=WebCite query result|url=https://www.webcitation.org/5TD5Q8UAz?url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article466971.ece|aldizkaria=www.webcitation.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref> Teoria hori indartu egiten da [[diktadura]]-erregimen oso gutxik uzten edo baimentzen dutelako pornografia; izan konfesionalak, hala nola [[Francisco Franco]]<nowiki/>ren [[Espainia]], edo komunistak, hala nola [[Kampuchea Demokratikoa.|Kampuchea Demokratoa.]]
Bestalde, haien existentziak arbuio handia eragiten du gizartearen kultura edo sektore kontserbadore jakin batzuetan. Pornografiaren aurka, hau argudiatzen da:
* Gizabanakoarentzako menpekotasun kaltegarri bihur daiteke.
* Emakumearentzat degradatzailea dela. Hala ere, argudio horrek indar pixka bat galdu du, batez ere emakumeei atsegin emateko pentsatutako ekoizpen pornografikoak egiten hasi zirenetik. Gainera, AEBetako porno-aktore batzuek jendaurrean esan dute ez dela degradatzailea; bestalde, emakumeek zerbait degradatzailea egiteko aukera izan behar dutela defendatzen dute, ondo ordainduta badago.
* Merkataritzarako erabiltzen dela.
* Pornografiak [[libido]]<nowiki/>a ustiatzen duela, [[burmuina]] erotizatuz.
* Irizpide hezirik ez duten pertsonak kontrako sexua objektibatzera bultzatzea.
* Prestakuntza moral eta kultural eskasa duten gizabanakoak beren irakurketa edo bisualizazioaren bidez bultza daitezkeela beren fantasia libidinosoak arakatzera, balio etikoak gaindituz eta ohitura onetarako iraingarritzat hartuz.
* Pornografia irizpide hezia duten norbanakoentzat soilik dela.
* Sexu-ekintza desitxuratzen duela maitasunaren adierazpen goren gisa.
* Errepresio sozialak eragindako larritasun sexualaren adierazgarri izanik, erotismo ororen ekintza desitxuratuko luke bikote-bizitzaren egunerokotasunean, eta, hala, poztasunik eza eta esperientzia berrien desira ekarriko lituzke.
* Pornografiaren kritika bi norabidetatik dator nagusiki: alde batetik, [[kontserbadore]]<nowiki/>etatik eta [[erlijio]]<nowiki/>soetatik, eta, bestetik, sektore feminista batzuetatik.
Kontserbadore erlijiosoek pornografia moralik gabekoa dela adierazten dute, eta uste dute sexua ezkondutako bikoteentzat erreserbatuta dagoela eta pornografia ugaritzeak gizartean moralik gabeko portaerak deritzenak gehitzea eragiten duela. Mundu osoan jarraitzaile asko dituzten erlijioek, [[katolizismo]]a adibidez, pornografiaren existentzia gaitzesten dute. Adibidez, erlijio honetan, sexu-ekintzak elkarrekiko zorion-iturri izan behar du, bikote heterosexual bat elkartzen lagunduko duena eta ekintza horren bidez ugalketa gertatzen dena. Islamak ere gogor gaitzesten du pornografia.
Kritikari feminista batzuek, batez ere [[estatubatuar]]<nowiki/>rek, uste dute pornografiak degradatu egiten dituela emakumeak, gizonek gozatzeko sexu-objektu gisa erabiltzen baitituzte; izan ere, film eta argazki gehienetan, gizakiak rol nagusia du. Gizonezkoei, oro har heterosexualei, zuzenduta egoteagatik ere kritikatzen dute, eta, beraz, sexualitatearen alde bakarreko ikuspegia eskaintzeagatik.
Pornografiaren ondorio negatiboak nabarmendu dituzten beste azterlan batzuk hauek dira:
* [[Indiana]]<nowiki/>ko [[Unibertsitate]]<nowiki/>ko [[Dolf Zillman]] eta [[Houston]]<nowiki/>go Unibertsitateko [[Jennings Bryant]] irakasleek ikusi zuten pornografiaren aurrean behin eta berriz agertu izanak ondorio hauek dituela: bikotekidearekiko gogobetetze-maila gutxitzea, leialtasuna gutxiago baloratzea eta konpromisorik gabeko sexuaren garrantzia areagotzea.
* [[Oxford]], [[Ohio]] eta [[Miami]]<nowiki/>ko Unibertsitateko [[Reo Christensen]] doktoreak egindako azterlan baten arabera, pornografiak sexuak intimitatearekin zerikusirik ez duenaren irudipena uzten die ikusleei; ez dagoela lotuta [[maitasun]]a<nowiki/>rekin, konpromisoarekin edo ezkontzarekin; sexuaren forma arraro batzuek poztasun handiagoa ematen dutela ([[zoofilia]] gisa) eta sexu arduragabeak ez duela ondorio txarrik.
* Gainera, [[Familia]] eta [[Hezkuntza]]<nowiki/>ri buruzko [[Ikerketarako Fundazio Nazionaleko]] [[Elizabeth Oddone-Paolucci]] eta [[Mark Genuis]] doktoreek eta [[Calgary]]<nowiki/>ko Unibertsitateko [[Claudio Violato]] doktoreak egindako azterlan batzuetan, sexualitateari eta sexu-portaerari buruzko pertzepzioetan aldaketa ugari ikusi ziren, pornografia behin eta berriz erakutsi ondoren. Horien artean sartzen dira [[bortxaketa]] irain kriminal gisa nabarmentzea, emakumeen sexualitatearekiko sentikortasun eza areagotzea eta sexu-harremanekiko desadostasuna.
Beste azterlan batzuek, ordea, frogatu dute ez dagoela loturarik pornografiaren eta sexu-indarkeriaren artean. Hori da [[Simon Louis Lajeunesse]] ikertzaile [[kanada]]<nowiki/>rraren azterketa soziologikoaren kasua. [[Montreal]]<nowiki/>go Unibertsitateko irakaslea da [[Lajeunesse]], eta, gaia bi urtez ikertu ondoren, ondorioztatu zuen erabiltzaile gehienentzat fantasia marjinal bat asetzea dela, [[monosexual]]<nowiki/>a delako, eta gehiegizkoa litzatekeela kasu patologikoak estrapolatzea. Hauek izan ziren, laburtuz, azterketaren aurkikuntzak:
* Elkarrizketatu guztien artean (unibertsitateko bi mila ikasle, batez ere emakumeak), 20 ikaslek, denak heterosexualak, onartu zuten pornografia ikusteko ohiturei buruz hitz egiten zutela
* Elkarrizketatu guztiek adierazi zuten Interneten pornografia bilatzen zutela.
* Ia gizon guztiek bideo pornografikoak begiratzen dituzte, baina horrek ez die eragiten emakumeekiko harremanei, ezta sexu-portaerari ere. Adibidez, pornografia kontsumitzen duten gizonak ez dira, berez, sexualki bortitzagoak kontsumitzen ez dutenekin alderatuta.
* Ezkongabeek pornografia bi aldiz gehiago kontsumitzen zuten astean (42 minutuko hiru saio, batez beste) bikotekideek baino (27 minutuko 1.7 saio, batez beste).
* Ezkongabeak izan ala ez, ia guztiek pornografia bakarrik ikusten dute, eta une hori ez dute beste inorekin partekatu nahi, ezta bikotekidearekin ere.
* Pornografian, lehen sexu-harremana izan zutenean (12 urte inguru) izan zituzten fantasiak bilatzen dituzte gizonek. Hala ere, haren "gidoia" desegin egiten da errealitatearekin topo egitean.
== Iritzi feministak ==
Prostituzioan gertatzen den bezala, feminismoak pornografiari buruz iritzi desberdinak ditu.
[[Katharine Mackinnon]]<nowiki/>ek eta [[Andrea Dworkin]]<nowiki/>ek ordezkatutako korronte [[Abolizionismo|abolizionista]] batek pornografia erabili zuen emakumeen zapalkuntza politiko eta sexuala azaltzeko eredu gisa. [[Robin Morgan]]<nowiki/>en esloganaren arabera, «pornografia teoria da, bortxaketa praktika». Gaitzetsi egiten zuten komunikabideek emakumeen sexualitatea irudikatzea, genero-indarkeria, sexu-menpekotasuna eta politika sustatzeko modu gisa.
Beste korronteak, prosexo deritzonak eta [[Ellen Willis]] aitzindari duenak, feminismo abolizionistak gizarte heterosexualeko emakumeen gorputza erreprimitzen eta kontrolatzen duten egitura patriarkalekin duen konplizitatea kritikatzen du. Willis-en aburuz, feminista abolizionistek Estatuari itzultzen diote sexualitatearen irudikapena arautzeko ahalmena, eta botere bikoitza ematen diote jatorri [[Patriarkatu|patriarkal]]<nowiki/>eko antzinako erakunde bati.
Kanadako pornografiaren aurkako mugimenduaren emaitzak, [[Beatriz preciado|Beatriz Preciado]]<nowiki/>k dioenez, sexualitate minoritarioetatik zetozen filmen eta argitalpenen aurkako zentsuran agertu ziren, batez ere [[Lesbiana|lesbian]]<nowiki/>en eta lesbiana [[Sadomasokismo|sadomasokisten]] kasuan, eta emakumeak porno heterosexualean zituen irudikapen estereotipatuak ez ziren zentsuratu.<ref>{{Erreferentzia|izena=Paul B.|abizena=Preciado|izenburua=Mujeres en los márgenes|hizkuntza=es|data=2007-01-12|url=https://elpais.com/diario/2007/01/13/babelia/1168648750_850215.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
== Pornografia Euskal Herrian ==
[[2007]]an [[Euskalsex]] Euskadiko Nazioarteko Areto Erotikoaren I. edizioa [[Bilbao Exhibition Centre]]n ([[Barakaldo]]n) antolatu zen eta [[2008]]ko apirilean, II. edizioa. Bertan, [[euskara]]ra bikoiztutako lehen film pornoa aurkeztu zuten, Carlos Resa zuzendari nafarrak [[2003]]an zuzendutako ''Marranas con ganas'' filma. [[Torbe]] eta [[Rebeca Linares]] euskal aktore pornorik ezagunenak dira.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Erotismo]]a
* [[Auzo gorri|Gune gorria]]
* [[Haur-pornografia]]
* [[Hentai]]
* [[Antzezle pornografiko|Porno izar]]
* [[Sexu ugalketa|Sexua]]
* [[Pornografia-zinema]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Pornografia| ]]
pddp5zgu0ug29epm6s91oqx1rmnf4jj
9968238
9968211
2024-11-13T18:51:31Z
Theklan
336
Jok Dosto wikilariaren aldaketak ezabatuz, Treuiller wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
9879383
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:XXX P icon.png|thumb|250px|Horrelako materialak askotan XXX ikurrekin identifikatzen dira.]]
[[Fitxategi:Erotic scenes Louvre G13 n4.jpg|thumb|250px|Antzinako Greziako irudi erotikoa (K.a. 510 urtekoa).]]
[[Fitxategi:Inkorrektes tournage1.jpg|thumb|250px|Bi aktore film pornografiko baten eszena prestatzen.]]
[[Fitxategi:Peep Show by David Shankbone.jpg|thumb|250px|[[Sex shop]] baten erakusleihoa, espektakulu bat iragartzen.]]
'''Pornografia''' hitzak ekintza [[Sexualitate|sexuala]]<nowiki/>k edo ekintza [[Erotismo|erotikoa]]<nowiki/>k adierazten dituen material orori egiten dio erreferentzia, hartzailearen [[kitzikapen]]a eragiteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Pornografía|hizkuntza=es|data=2020-04-14|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Pornograf%C3%ADa&oldid=125181531|sartze-data=2020-05-07|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
Pornografia hainbat plataformaren bidez azaltzen da, hala nola [[animazio]]<nowiki/>etan, [[zinema]]<nowiki/>n, [[Eskulturagintza|eskulture]]<nowiki/>tan, [[argazki]]<nowiki/>etan, [[ipuin]]<nowiki/>etan, [[literatura]]<nowiki/>n, [[pintura]]<nowiki/>n, eta arrakasta handia lortu du hedabideetan, hala nola [[aldizkari]] pornografikoetan eta [[telefono]] bidezko sexuan, eta azkenaldian [[Internet]]<nowiki/>en.
== Etimologia ==
«Pornografia» terminoa honako hitz grekoetatik dator: πόρνη (''pórnē'', 'prostituta') eta ''γράφειν'' (''grphein'', 'grabatu, idatzi, ilustratu') eta -ία atzizkitik (-ía, 'egoera'); beraz, «prostituten edo prostituzioaren deskribapena edo ilustrazioa» esan nahi du. Hala ere, terminoa berriki agertu dela, [[Antzinako Grezia]]<nowiki/>n ez baitzen inoiz pornografia hitza erabili, eta erabilera zaharrena [[1800]]<nowiki/>eko hamarkadakoa da [[frantses]]<nowiki/>ez (''pornographie'').
[[1864]]<nowiki/>an, Webster hiztegiak honela definitu zuen argi eta garbi: "pintura lizuna".
Pornografiari, askotan, “porno” deitzen zaio, hizkera informalean.
== Historia ==
Pornografia eta irudikapen erotikoak zibilizazioaren antzinatetik datoz, gizakiaren historiaren garai zahar eta primitiboetara, [[Paleolitoa]]<nowiki/>ren garairaino. Pornografiaren kontzeptu modernoa, gaur egun nagusi dena, [[XIX. mendea]]<nowiki/>n [[Viktoriar Aroa]]<nowiki/>n material erotikoaren merkaturatze masibotik abiatuta definitzen da, izaera erotiko-artistikoa alde batera utzita eta [[Bigarren Industria Iraultza]]<nowiki/>k<ref name="#1">{{Erreferentzia|izenburua=History of Pornography|data=2011-02-08|url=https://web.archive.org/web/20110208103004/http://www.pornographyhistory.com/|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref> definitu zuen masa-produkziotik abiatuta haren banaketa handituta. Pornografia modernoak [[1970]]<nowiki/>eko [[Iraultza sexual]]<nowiki/>etik hasita ([[Pornoaren Urrezko Aroa]]), gaur egun arte izan du presentzia handiena.
=== Aurrekariak ===
[[Fitxategi:BrunetteStagFilm.ogv|thumb|300px|Film labur pornografiko bat: emakumeak biluztean erakusten dituen jarrera eta mugimenduek garbi adierazten dute kitzikatzeko helburua.]]Paleolito garaiko [[Homo Sapiens|homo sapiens]] nomaden gizarte primitiboan, pentsamendu magikoa eta oinarri enpirikoak garatu ziren erlijio primitiboen oinarri gisa, giza kreazionismoa animalien ugalketa-ahalmenetan oinarrituta. Tribu primitiboetan, ugaltzera bideratutako egitura anatomikoekiko kultu totemikoa ezarri zen; [[umetoki]]<nowiki/>rako gurtza (umetokia eta haren erditzea atxikitzeko zuen gaitasunagatik gurtzen da) eta kultu [[faliko]]<nowiki/>a ("bizitza-metatzaile" gisa hartzen da). Antzinako gurtzetan oinarrituta, [[Artizarra]]<nowiki/>ren figurin paleoitikoek, hala nola [[Willendorfeko venusa|Willendorf]]-en Artizarrak, giza mirespena gogorarazten zuten genitalen, [[amatasun]]a<nowiki/>ren, [[emankortasun]]<nowiki/>aren eta erotismoaren aurrean, neurriz kanpoko ugatzen eta ipurmasailen bidez, pornografia irudikatzeko asmoz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Joan M.|abizena=Gero|izenburua=Engendering archaeology : women and prehistory|argitaletxea=Oxford, UK ; Cambridge, Mass., USA : B. Blackwell|abizena2=Conkey|izena2=Margaret Wright|data=1991|url=http://archive.org/details/isbn_9780631175018|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
[[India]]<nowiki/>ko kultura klasikoetan, sexualitatearen bertuteak hainbat modutan ulertzen ziren: [[ezkontza]], [[masturbazio]]a, [[taldeko sexua]], [[poligamia]] eta [[homosexualitate]]a.<ref>{{Erreferentzia|izena=Todd|abizena=Jones|izenburua=The Truth About Tantra|hizkuntza=en|url=https://www.yogajournal.com/yoga-101/truth-tantra|aldizkaria=Yoga Journal|sartze-data=2020-05-07}}</ref> Sexua, batez ere [[Tantra]] filosofietan, giza jainkotasun naturalaren parte zela eta, batzuetan, argiztapen espiritualerako bide bat zela ulertzen zen. [[Hinduismo]]a<nowiki/>ren, [[budismo]]a<nowiki/>ren eta [[jainismo]]<nowiki/>aren ikuspegi erlijiosoen arabera, erlijio-praktika eta filosofia espiritual askok sexu-jardueraren garrantzia goraipatzen zuten, kutsu erotiko handiko praktika eta kontakizunen bidez; esate baterako, [[Ashvamedha Yajna]] [[Rig-veda|Rigveda]]<nowiki/>koa. [[Vatsyayana]]<nowiki/>ko [[Kama Sutra]] ([[K.a. 400]]-[[K.a. 200|K.a.200]]) India zaharreko sexualitatearen [[epitome]]a da. Ezkonduta dagoen bikote [[Heterosexualitate|heterosexual]] batentzat idealtzat jotzen ziren praktika sexualak deskribatzen dituen liburua da.
Antzinako Indiako gizartea ohituta zegoen sexualitatearekin eta [[nudismo]]a<nowiki/>rekin. Sexualitatea irudikatuz, zeremonia-zentroak apaintzen zituzten. [[Ramayana]] eta [[Mahābhārata|Mahabharata]] poema epikoek ([[K.a. 1500eko hamarkada|K.a. 1500]]) zenbait aipamen erotiko zituzten, eta biak erabakigarriak izan ziren [[Ekialde Zahar]]<nowiki/>reko gizarte sexualizatuak eraikitzeko, eragin zuzena izan baitzuten kultura [[japonia]]<nowiki/>rraren, kultura [[Txinako Herri Errepublika|txina]]<nowiki/>tarraren eta kultura [[tibet]]<nowiki/>arraren politika eta moral sexualetan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=This is a typical erotic posture from Khajuraho Gallery 9|url=http://www.liveindia.com/khajuraho/8a.html|aldizkaria=www.liveindia.com|sartze-data=2020-05-07}}</ref> Txinan, lehenengo sexu-eskuliburuak eta poema erotikoak [[K.a. 200]]. urtekoak dira. Generoen osaketari buruzko ikuspegi [[Teologia|teologiko]]<nowiki/>etan oinarritzen dira, eta Indiako kulturaren testuek eragin handia dute. Halaber, sexuaren irudikapen grafikoak agertzen dira herri-arte tradizionalean, hala nola pinturan eta zeramikan.
Antzinako Greziako eta [[Antzinako Erroma]]<nowiki/>tar Inperioko gizarte klasikoek giza sexualitatea hartu zuten adierazpen artistikoaren oinarri gisa. Arte klasikoan, finkapen artistiko-estetiko sendoa agertzen da berriro, izaki [[Mitologia|mitologiko]]<nowiki/>en irudikapenaren eta giza gorputzaren irudikapenaren bidez, non emakumeen gorputzak edertasunaren eta emankortasunaren ezaugarriak irudikatzen baitzituen, eta gizonezkoen gorputzak, berriz, indarraren eta gizontasunaren ezaugarriak. Mitologia grekoaren barruan, [[jainko]]<nowiki/>zko sexualitatean sartzen ziren jainkozko heriotzak eta kontakizunak zeuden, eta poligamia, homosexualitatea, [[pederastia]], [[sexu-abusu]]a, jaun-esklabo harremanak, taldeko sexua, [[transgenero]]a, [[intersexualitate]]a eta [[piztitasun]]<nowiki/>a bezalako gaiak ere agertzen ziren.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Kenneth James Dover|izenburua=Greek homosexuality|argitaletxea=Harvard University Press|data=1989|url=http://archive.org/details/greekhomosexuali00dove_0|sartze-data=2020-05-07}}</ref> [[Arte klasikoa]], sarritan, falozentrikoa zen, organo genitalak obren erdian jartzen baitzituen.
Eszena sexualen irudikapena ohikoa zen [[Erromatar Inperioa|Erromatar Inperio]]<nowiki/>ko herri-artean, non sexualitateari buruzko irudipenak [[Grezia klasikoa|Grezia Klasikoa]]<nowiki/>ren irudipenetara hurbiltzen ziren moralki.
Erdi Aroan, [[kristautasun]]a nagusi zela, pornografia lizunkeriaren formatzat hartzen zen, eta, beraz, bekatu hilgarritzat; masturbazioa, fornizazioa, [[sodomia]], [[adulterio]]a eta [[prostituzio]]a lauso "[[Krimen|kriminal]]<nowiki/>tzat" edo "ez-naturaltzat" jotzen ziren, eta zigor erlijiosoekin eta [[tortura]]<nowiki/>rekin zigortzen zen.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Veronica Sekules|izenburua=Medieval art|argitaletxea=Oxford University Press|data=2001|url=http://archive.org/details/medievalart00seku|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
==== XVI. mendea ====
Pornografia, gaur egungo formaren antzekoa (masan ekoitzitako pornografia), [[XVI. mendea]]<nowiki/>n agertu zen [[Italia]]<nowiki/>ko [[Errenazimentu]]<nowiki/>ko lehen urteetako [[inprenta]]<nowiki/>ren kulturan. Garai hartan, nabarmen handitu ziren literaturaren eta grabatuen erreprodukzioa, [[Johannes Gutenberg]]<nowiki/>ek [[XV. mendea]]<nowiki/>n [[Erdi Aroa|Erdi Aro]]<nowiki/>ko inprenta hobetu zuelako.<ref name="#1"/>
Inprentaren kulturaren garaian pornografiaren sorrera [[Giulio Romano]]<nowiki/>ren [[I Modi]] ([[1524]]) grabatu pornografikoen agerpenarekin definituta dago.
==== XVII. mendea ====
[[Pietro Aretino]]<nowiki/>ren lanek arrakasta handia izan zuten [[XVII. mendea]]<nowiki/>n, eta lan hauek hainbat hizkuntzatara itzuli eta [[Europa]]<nowiki/>ko [[Aristokrazia|aristokrate]]<nowiki/>n artean sekretuz banatu ziren. XVI. mendean zehar, literatura erotikoa lizunkeriari buruzko ikuspegi moral desberdinek geldiarazten zuten, eta ondorioz, autoreek izen anonimoen pean eta banaketan nolabaiteko muga zuten lanak argitaratu behar izaten zituzten.<ref name="#1"/>
==== XVIII. mendea ====
[[XVIII. mendea]]<nowiki/>n, arte erotikoa ospetsu egin zen [[Rokoko|Rococo]] artea eta arte [[barrokoa]]<nowiki/>ren azken urteak agertu zirenean. Arte barrokoaren erotismoa, batez ere, sotila eta moderatua zen, eta biluzik eta eszena gainestilizatuak erabiltzen zituen, maitasuna, grina, zoriona eta haserrea bezalako sentimenduak markatzen zituztenak. Arte plastikoak erotismo leun eta estilizatuarekin birdefinitzen ziren bitartean, literatura esplizituagoa eta sexualagoa bihurtzen hasi zen erlijio-moral tradizionalari aurre egiten zioten korronte soziopolitiko gero eta handiagoak zirela-eta. Korronte hauen adibide ziren [[antiklerikalismo]]a, [[Ateismoa kristautasunean|ateismoa]] eta [[Ilustrazio]]<nowiki/>ko ideiak.
[[Frantziako Iraultza]]<nowiki/>n, [[Maria Antonieta]], [[Le Godmiché Royal]] eta [[L 'Autrichienne]] bezalako [[panfleto erotiko]]<nowiki/>etan prostituta bezala irudikatzen zuten. Era berean, atentatu sozial bezala, [[Aristokrazia|aristokrata]] eta [[Klero|klerigo]] ezberdinak ordezkatuak ziren erregimen politikoari desafio egiteko eta iraultzaren mugimenduari mesede egiteko.
==== XIX. mendea ====
Gaur egun arte dugun pornografiaren kontzeptua XIX. mendeko Aro Viktoriarrean definitu zen. Kontzeptu horrek definizio berri bat hartu zuen, argazkiaren asmakizunarekin eta ospearekin, aurreko mendeetan nagusi izan ziren literatura-fikziozko eta arte plastikoetako lanak ordezkatzeko. Pornografia, Aro Viktoriarretik abiatuta, eskala handiagoko produkzioagatik definitu zen, eta, horren ondorioz, [[gobernu]]a<nowiki/>k produkzioa eta banaketa debekatuko eta arautuko zuten legeak ezarri zituen, tradizio erlijiosoetan oinarrituta, zuhurtzia sustatzeko eta gizartearen bizioa eta lizunkeria geldiarazteko. Gizarte viktoriarraren moralak pornografiaren egileak beren lanak [[kontrabando]] moduan bezero hautatuen artean banatzera bultzatu zituen; beste batzuetan, biluziak (bereziki, emakumeen biluzia) zituzten lan pornografiko bisualak "arte" parametroen arabera merkaturatzen ziren, eta eredu hori nagusitu zen [[1960]]<nowiki/>aren amaieran [[Gerra Punikoak|Gerra Puniko]]<nowiki/>etara arte.
==== XX. mendea ====
[[XX. mendea]]<nowiki/>n, pornografiak hainbat gatazka legal eta sozial izan zituen, gaur egungo kontzeptua definitu zutenak. XX. mendearen lehen erdian, pornografia erabat debekatuta egon zen [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] eta [[Ingalaterra]]n egin ziren hainbat legeengatik. Lege hauek pornografia lanen banaketa arautu zuten.1960an, Iraultza sexualetik aurrera, zabalkunde handiagoa hartzen hasi zen, 1960aren amaieran hura arautzen zuten legeak ahuldu eta bertan behera geratu zirelako. Lege horiek eragina izan zuten Iraultza sexualaren mugimendua eragin zuen eskubide sexualen bilaketan.
===== Pre-code garaia (1900-1929) =====
Zinema komertziala XX. mendearen lehen urteetan hasi zen loratzen, [[1900]] eta [[1920]] bitartean, Estatu Batuetan eta Ingalaterran ezagun egin ziren zinemetan (kostu eta ahalmen txikiko bidaiari-zinemak). [[Hays Kodea]]<nowiki/>ren aurreko aldian ([[1934]]-[[1966]]), ikus-entzunezko baliabideen eta zinemaren erregulazioa ez zegoen araututa Estatu Batuetako gobernu-legeetan, eta, beraz, filmak gai lizunak ustiatzen hasi ziren, hala nola sexu esplizitua, biluzia, krimena, [[indarkeria]] eta [[droga]]k. Legezko erregulaziorik gabeko aldi horrek zinema pornografikoaren garapen zabal eta primitiboa ahalbidetu zuen 1920ko hamarkadaren erdialdean.
===== Bombshell garaia (1930-1959) =====
Hays Kodea 1934an jarri zen indarrean, zinemaren bizitzako lehen hamarkadetan nagusi izan ziren ikus-entzunezko hedabideetan moralgabetzat hartutako irudikapenak murrizteko neurri gisa. Talde oso mugatu baten denbora-pasa izan ondoren, pornografia gai eztabaidagarri eta negatibo bihurtu zen XX. mendearen lehen erdiko Estatu Batuetako gizartean filosofia erlijiosoen ondorioz. Horrez gain, Gobernuak eta gerraosteko kulturak, masturbazioa gizakien osasun fisikoa kaltetzen zuen metodo suntsitzailetzat hartzen zuten, metodo eta [[sendabide]] alternatiboak garatuz, hala nola, [[elektrotxoke]] terapia (garai hartan buruko gaixotasuntzat hartutako gaixotasunak tratatzeko erabiltzen zena, transgeneroa eta homosexualitatea, adibidez).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Curious History of Graham Crackers and Corn Flakes {{!}} Now I Know|hizkuntza=en-US|url=http://nowiknow.com/the-curious-history-of-graham-crackers-and-corn-flakes/|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
Pornografia zinematografikoa ia ez zen existitzen [[1950]]<nowiki/>eko hamarkadaren azken urteetara arte, Hays Kodea ahultzen hasi zen arte. Erotismoa, aldiz, bertsio artistiko leunagoetan agertu zen, hala nola, [[Pulp (literatura)|pulp]]<nowiki/>aren istorio sentsazionalistetan, [[komiki]]a<nowiki/>ren urrezko aroan [[superheroi]]<nowiki/>en diseinu endomorfoan eta [[pin-up]] artean.
Eduki erotikoa duten "gizonentzako aldizkariak" Estatu Batuetan jaio ziren [[Bigarren Mundu Gerra]]n, gobernu-erakundeek gerra-fronteetan soldadu maskulinoentzat banatutako pizgarri moral gisa ([[moral booster]]) eta gizonezkoen arreta erakartzeko publizitate-modu gisa. Ameriketako Estatu Batuetako itsas armadako kideen artean pin-up artea zuten aldizkarien banaketa Yank, the Army Weekly armadako aldizkariarekin sortu zen, soldaduentzat pizgarri bat izan zedin [[Prostituzio|prostitute]]<nowiki/>kin sexu-zerbitzurik ez kontratatzeko eta [[sifili]]a bezalako sexu-transmisiozko gaixotasunen bat ez hartzeko, gaixotasun honek Bigarren Mundu Gerran munduko tropei gogor eragin baitzien.
Bigarren Mundu Gerraren ondoren, gobernuaren filosofien eta politika militarren aurka zeuden gazte-taldeak agertu ziren, eta [[1940]]. urteko greaserrak eta [[Hipster (azpikultura garaikidea)|hipster]]<nowiki/>rak azpikultura bihurtu ziren. Horien artean, musikaren estimazioa, kontsumoa eta sexualitate lasaia zeuden, eta [[Beat belaunaldia|Beat Belaunaldia]]<nowiki/>ri bide eman zioten.<ref name="#2">{{Erreferentzia|izena=Academy of American|abizena=Poets|izenburua=A Brief Guide to the Beat Poets {{!}} Academy of American Poets|url=https://poets.org/text/brief-guide-beat-poets|aldizkaria=poets.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
Beat Belaunaldiaren ezaugarri nagusia [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]<nowiki/>etako gobernuaren eta gizarte kontserbadorearen politikei egindako kritika zabala izan zen. Besteak beste, [[Agnostizismo ahul|agnostizismoa]], espiritualtasun alternatiboa, drogen kontsumoa eta arraza bereiziekiko eta [[LGBT]]<nowiki/>rekiko tolerantziaren ideia orokorra sartu zituen.<ref name="#2"/>
===== Sexploitation garaia (1960-1969) =====
[[60ko hamarkada]]<nowiki/>ren hasieran, Hays Kodea ahultzen hasi zen, [[Lehen Zuzenketa]]<nowiki/>ren aurkako babes artistikoengatik eta Estatu Batuetako legeetan egindako legezko aldaketen ondoren agertzen diren lizunkeria-parametro berriengatik (sexua ez da lizuna). Horrela, [[Sexploitationen Urrezko Garaia]] sortu zen. Ustiapen-zinemako korronte horrek sexu-xehetasunak eta biluziak nabarmentzen zituen, [[B zinema]]-ekoizpena zuen, eta [[grindhouse]] izeneko antzoki berezietan erakusten ziren ([[1970]]<nowiki/>ean sortu ziren zinema pornoen zuzeneko aurrekariak, pelikula [[Exploitation film|esploitation]]<nowiki/>ak aurkezten zituztenak eta adin nagusikoak sartzea mugatzen zuten onarpen-arauak bete behar zituztenak).
===== Porno chic (1970-1989) =====
[[Danimarka]]<nowiki/>n pornografia legeztatu berria zen eta honen ondorioz pornografiaren historian funtsezkoak ziren bi dokumental ekoiztu ziren: [[Censorship in Denmark: A New Approach]] (1970) eta [[Sexual Freedom in Denmark]] (1970). Hauek biak Estatu Batuetan jendaurrean erakutsi ziren.
Dokumentalek zentsura-politikak saihestu zituzten Estatu Batuetan "hezkuntza-edukiagatik" eta "garrantzi sozialeko" gai bat lantzen baitzuten, eta Estatu Batuetako pornografia-erakustaldi irekiari buruzko moralak birdefinitu zituzten. [[70eko hamarkada]]<nowiki/>ren hasieran, film erotiko edo pornografiko ugari egiten hasi ziren Danimarkan.
[[1969]]<nowiki/>an, [[Stonewall Inn]]<nowiki/>eko istiluen ondoren, LGBT komunitateak ikuspen handiagoa izan zuen gizartean. Ondorioz, gizon [[gay]]<nowiki/>en kultura berri bat sortu zen [[Kalifornia]]<nowiki/>n, [[Castro clone]] izenekoa, langile-klaseko gizon homosexualaren ezaugarriak bereganatzen zituen kultura. Era berean, Bigarren Mundu Gerratik hainbat hamarkadatan ezkutuan gorde zen leather azpikultura ere herri kulturara ateratzen hasi zen. Pornografiaren eta sexuaren industriaren ikuspegi homosexualean funtsezko azpikultura zen. [[Tom of Finland]] leather-aren ikonorik handiena zen. Leatherra eta beste fetix batzuk ([[marinelak]], [[langile]]<nowiki/>ak, [[biker]]<nowiki/>rak eta [[cowboy]]<nowiki/>ak) gay pornografiaren irudimenean kokatzen zituen, bere komikiekin eta arte hipermaskulinistarekin. Bere pertsonaien genitalen eta [[ipurmasail]]<nowiki/>en tamaina goraipatzen zuen, eta [[Rough Cut (1980ko filma)|rough]] sexuen eszena hipersexualizatuak enfatizatzen zituen.
70eko hamarkadan, [[Snuff movie|Snuff]] ([[1976]]) pornografiari buruzko jarrera [[Feminismo|feminista]]<nowiki/>k definitu zituen film bat estreinatu zen esplotazio eta [[gore zinema]]<nowiki/>ren garaian. Filma, sexu errealeko eszenak izan arren, ez zen film pornografiko gisa katalogatu eta Snuff film gisa sustatu zen. Filmak kritika feminista piztu zuen, [[sexu-abusu]]a jasaten zuen emakume errugabe baten hilketa zentzurik gabe irudikatzeagatik. Pornografian [[sexismo]]a<nowiki/>ri egindako kritikak piztu zituen. Filosofia horrek areagotu egin zituen sexuaren aldeko guda feministak (1970etik [[1980]]<nowiki/>ra bitarteko eztabaida feministak, pornografia, sexuaren industria, prostituzioa, homosexualitatea, [[bisexualitate]]a, transgeneroa eta [[BDSM]] bezalako gaiei buruzko jarrerak landu zituztenak), eta bi ideologiatan banatu zuen feminismoa: feminismo [[antipornografia]]<nowiki/>ren arabera, pornografia errepresioaren eta emakumearen menderatzearen sinbolo sexista da, eta feminismo prosexualaren arabera, pornografia emakumearen ahalduntze eta sexu-askatasun autonomoaren irudikapentzat hartzen da.<ref name="#3">{{Erreferentzia|izenburua=TOM OF FINLAND a short biography|url=http://tomoffinlandfoundation.org/foundation/touko.html|aldizkaria=tomoffinlandfoundation.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
Eszena feminista berrien eta pornografiari buruzko iritzi-aniztasunaren aurrean, [[Playgirl]] aldizkaria argitaratu zen [[1973]]<nowiki/>an, eta ikuspegi feminista zuen lehen pornografia-aldizkaria izan zen. Playgirl emakume heterosexualei zuzenduta agertzen zen, [[Playboy]] aldizkariaren aurkako erantzun gisa; izan ere, fisikoki erakargarriak ziren gizonen [[beefcake]] estiloko argazkiak eta, batzuetan, emakumeen gustuarekiko sentikorragoak ziren hardcore eszenen argazkiak izan zituen ezaugarri. Honek erotismoa eta beste elementu sentsual batzuk nabarmentzen zituen, Playboy, [[Husty]] eta antzeko argitalpenen pornografia burduarekin kontrastatu egiten zutenak.
===== Pornografia (1990-2008) =====
[[1990]]<nowiki/>eko hamarkadaren erdialdean, pornografia [[DVD]] formatuan agertu zen, eta ondorioz, material erotikoa gehiago banatzeko aukera eman zuen. [[2000]] bitartean, pornografia ekoizten zuten zenbait enpresa [[Internet]]<nowiki/>en sartu ziren eta beren marketako gune ofizialak ireki zituzten, hala nola Playboy aldizkaria [[1994]]<nowiki/>an eta [[Hustler]] aldizkaria [[1995]]<nowiki/>ean. Urte horretan bertan, [[live cams]] eta [[cyber sex]] zerbitzuak kapitalizatzea ahalbidetu zuen bideokonferentzia zerbitzua Interneten sartu zen. Anonimotasunak, irisgarritasunak eta eskuragarritasunak pornografiaren gordailu erosezina bihurtu zuten Internet. Horrela, 2000. urtetik aurrera, erabiltzaileei edukia, bideoak, argazkiak, [[joko]]<nowiki/>ak eta [[sex cams]] eta hookups zerbitzuak eskuratzeko aukera eman zen.
===== Pornografia Interneten =====
[[Host Pornhub]], [[RedTube]] eta [[YouPorn]] bideo gune publikoak [[2000ko hamarkada]]<nowiki/>ren bigarren erdian agertu ziren, gaur egun [[Manwin Media]] ([[MindGeek]]) adimen informatikoko konpainiak administratutako markak. Manwin Media munduko lineako pornografia konpainiarik handiena da. [[Vimeo]] eta [[Tumblr]] bezalako guneek, hain zorrotzak ez ziren eduki-terminoak zituztenez, pornografiaren zirkulazioa ahalbidetzen zuten beren webguneetan, nahiz eta leku pornografikoak ez izan, eta horrek pornografiara ohituta zegoen kultura berri bat sortu zuen ([[XXX Belaunaldia]]).
Film pornografikoak, gutxi gorabehera, [[2008]]<nowiki/>tik aurrera zabaldu ziren Interneten. Lehenik, memoria bidez; ondoren, kopia digitalak (fitxategiak) saldu edo alokatuz. Laster sortu ziren plataforma hauek: [[Pornhub]], RedTube, [[YouPorn]], [[Tube8]], [[Xtube|XTube]], [[Spankwire]], [[Keezmovies]], [[Extremetube]], [[Sextube]] eta [[GayTube]], besteak beste.
2020ko abenduaren 15ean ezagutu zen Pornhubek milioika bideo kendu zituela bere webgunetik bertan sexu abusu eta erasoen irudiak agertzen zirelako, tartean zirela haur pornografiakoak. Neurri horiek [[Mastercard]]ek eta [[Visa Inc.|Visak]] konpainia horri ordainketak egiteko modua bertan behera utzi ondoren heldu ziren. Konpainiak adierazi zuenez, aurrerantzean egiaztatutako edukia izango zuten bakarrik, "beste plataforma batzuek ez bezala", adibidez, [[Facebook]], [[Instagram]], etab.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Pornhub removes millions of videos|hizkuntza=en|data=2020-12-15|url=https://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech/pornhub-videos-removed-sexual-abuse-b1774140.html|aldizkaria=The Independent|sartze-data=2020-12-15}}</ref>
== Pornografia motak ==
=== Softcore ===
Genero pornografiko horretan, sexu-eszenak ez dira esplizituki agertzen. Zineman eta telebistan, bereziki, ez dira sartzen genitalen lehen planoak, eta ez ditu xehetasunez erakusten [[Sarpen (sexualitatea)|sarpen]]<nowiki/>ak eta [[felazio]]a<nowiki/>k. Aktoreek edo modeloek beren gorputzen zati bat estaltzen dute.
=== Hardcore ===
Genero pornografiko muturrekoena da, esplizituki erakusten baitu sexu-ekintza, dela [[bagina]]<nowiki/>koa, [[uzki]]<nowiki/>koa, [[aho]]<nowiki/>zkoa edo edozein tresnarekin egindakoa. Pornografia mota hori sexu orientazioaren arabera banatzen da: heterosexuala, homosexuala eta bisexuala.
=== Mediumcore ===
Modeloek gorputz osoa erakusten dute. ''Playboy'' edo ''Penthouse'' aldizkari ospetsuak pornografia-mota horren adibiderik ezagunenak dira.
=== Postpornoa ===
[[Postpornoa]]<nowiki/>k, nahita, porno tradizionalaren arauak irauli nahi ditu helburu politikoekin.
Postpornografiaren lana beste sexualitate batzuk eta beste sexu-praktika batzuk panorama publikora eta, beraz, politikora jauzi egitea da; haren diskurtso kritikoak postfeminismotik eta borroka homosexualetatik pornografiaren historia berrikusten du, sexualitatea irudikatzeko eta kontsumitzeko gune bat irabazteko eta bestea ikusarazteko, lehen pornografian ez zegoena.<ref name="#3"/>
== Haur-pornografia ==
[[Haur-pornografia]] esaten zaio sexu-jokabide esplizituetan dauden edozein sexutako adingabeen irudikapen orori. Irudikapen bisualak, deskriptiboak edota soinuzkoak izan daitezke.
== Legezkotasuna ==
Pornografiaren legezko egoera herrialde bakoitzaren eta material motaren araberakoa da. Herrialde batzuetan pornografiaren forma guztiak legez kanpokoak dira, eta beste batzuetan, berriz, oso lege liberalak dituzte helduen pornografiari buruz. Film pornografikoetan parte hartzen duten aktoreek adinez nagusiak izan behar dute.
* Estatu Batuetan, ia dena da legezkoa, haurren pornografia izan ezik. Konpainiek autoinposatu dituzten murrizketen ondorioz, aktoreek azterketa medikoak egin behar dituzte aldizka, [[sexu-transmisiozko gaixotasunak]] detektatzeko, batez ere [[HIESa]], nahiz eta beste gaixotasun asko izan, hala nola [[herpes]] sinplea. [[Los Angeles]] konderriak, orain arte ([[2016]]) AEBetako porno industriaren zentroa izan denak, [[kondoi]]<nowiki/>aren erabilera ezarri du film pornografikoak filmatzeko. Sexua animaliekin ez da filmatzen, prozesu baten beldur; [[gernu]]a edo [[gorozki]]<nowiki/>ak dituzten filmak konpainia txiki espezializatuetatik datoz, eta ez dira saiatzen beren produktuak publiko zabalari saltzen.
* Haur-pornografia debekatuta dago herrialde guztietan.
* Legeria askok indarkeriazko edo animaliekin egindako ekintzak erakusten dituen pornografia mugatzen dute.
* Herrialde [[Musulman|islamiar]] batzuetan, pornografia mota guztiak legez kanpokoak dira.
* Txinako Herri Errepublikan pornografiaren forma guztiak legez kanpokoak dira eta baita [[Ipar Korea]]<nowiki/>n ere.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=State.gov Website Modernization|hizkuntza=en-US|url=https://www.state.gov/state-gov-website-modernization/|aldizkaria=United States Department of State|sartze-data=2020-05-07}}</ref><nowiki/>
== Komertzializazioa ==
=== Ekonomikoa ===
Estatu Batuetako helduen industriaren diru-sarrerak zehaztea zaila da. 1970ean, azterlan federal batek zenbatetsi zuen Estatu Batuetan [[hardcore]] pornografiaren txikizkako salmentaren guztizko balioa ez zela 10 milioi baino handiagoa. [[1998]]<nowiki/>an, [[Forrester Research]]<nowiki/>ek txosten bat argitaratu zuen linean dauden "helduen edukiaren" industriari buruz; urteko diru-sarreretan 750 milioi dolar eta 1 mila milioi dolar kalkulatu zituen. [[2001]]<nowiki/>eko azterlanek 2,6 mila milioi eta 3,9 mila milioi artean kalkulatu zuten (bideoa, ikusmen bidezko ordainketa, Internet eta aldizkariak barne).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Pornography|hizkuntza=en|data=2020-04-29|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Pornography&oldid=953793535|sartze-data=2020-05-07|encyclopedia=Wikipedia}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=President's Commission on Obscenity and Pornography|hizkuntza=en|data=2019-11-16|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=President%27s_Commission_on_Obscenity_and_Pornography&oldid=926388070|sartze-data=2020-05-07|encyclopedia=Wikipedia}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Forbes.com: How Big Is Porn?|data=2001-06-09|url=https://web.archive.org/web/20010609221146/http://www.forbes.com/2001/05/25/0524porn.html|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
[[2014]]<nowiki/>tik aurrera, pornoaren industriak urtean 13 mila milioi dolar baino gehiago zekartzala uste zen Estatu Batuetan. [[CNBC]]<nowiki/>k kalkulatu zuen pornografia AEBetan 13 mila milioi dolarreko industria zela, pornoan 3,075 dolar segundoko gastatuta.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Coming Soon: XXX In 3D {{!}} Business News {{!}} Minyanville's Wall Street|data=2016-01-16|url=https://web.archive.org/web/20160116130835/http://www.minyanville.com/businessmarkets/articles/pornography-industry-3D-movies-equipment-cost/1/28/2010/id/26572?page=full|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
=== Teknologia ===
Pornografoek irudi bisualen produkzioan eta banaketan izandako aurrerapen teknologiko bakoitza aprobetxatu dute. Pornografia teknologien garapenerako indar bultzatzailetzat hartzen da, [[argazkigintza]]<nowiki/>ren, [[satelite-telebista]]<nowiki/>ren, etxeko bideoaren, beste bideo-modu batzuen eta Interneten bidez.
Kamera txikien eta haririk gabeko ekipoen eskuragarritasun komertzialarekin, "[[Voyeurismo|Voyeur]]" pornografiak publiko lortu zuen. [[Kamera]] mugikorrak [[argazki]] edo [[bideo]] pornografikoak jasotzeko erabiltzen dira, eta [[MMS]] bezala birbidaltzen da, [[sexting]] bezala ezagutzen den praktika.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Magnet Media Holds Porn/Tech Event in NYC This Tuesday AVN|url=https://avn.com/business/articles/technology/magnet-media-holds-porn-tech-event-in-nyc-this-tuesday-551837.html|aldizkaria=AVN|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=How Porn Drives Mainstream Internet Technology Adoption {{!}} New York - GarysGuide (#1 Resource for NYC Tech)|url=http://www.garysguide.com/events/n6gmwpf/How-Porn-Drives-Mainstream-Internet-Technology-Adoption|aldizkaria=www.garysguide.com|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
==== Ordenagailuz sortutako irudiak eta manipulazioak ====
Ordenagailu bidez sortutako pornografiaren ideia oso goiz hartu zen grafiko informatikoetarako aplikazio eremu nabarmenenetakotzat, eta [[Hiru dimentsioko|3D]]<nowiki/>n renderizatu zen. Teknologian egindako beste aurrerapen batzuei esker, 3D figurak gero eta [[fotorrealista]] gehiago erabili dira pornografia interaktiboan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Samantha Cole,Emanuel|abizena=Maiberg|izenburua=People Are Having Sex With 3D Avatars of Their Exes and Celebrities|hizkuntza=en|data=2019-11-19|url=https://www.vice.com/en_us/article/j5yzpk/they-cant-stop-us-people-are-having-sex-with-3d-avatars-of-their-exes-and-celebrities|aldizkaria=Vice|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Alyson|abizena=Krueger|izenburua=Virtual Reality Gets Naughty|hizkuntza=en-US|data=2017-10-28|url=https://www.nytimes.com/2017/10/28/style/virtual-reality-porn.html|aldizkaria=The New York Times|issn=0362-4331|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Experts warn of the 'horrors' of a new type of porn|hizkuntza=en|data=2017-11-09|url=http://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech/news/pornography-porn-virtual-reality-personal-intimate-vr-headset-criticism-problems-a8046141.html|aldizkaria=The Independent|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
== Ikerketak eta analisiak ==
Pornografiaren efektuei buruzko ikerketa hainbat gaiei buruzkoa da.<ref>{{Erreferentzia|izena=David|abizena=Segal|izenburua=Opinion {{!}} Does Porn Hurt Children?|hizkuntza=en-US|data=2014-03-28|url=https://www.nytimes.com/2014/03/29/sunday-review/does-porn-hurt-children.html|aldizkaria=The New York Times|issn=0362-4331|sartze-data=2020-05-07}}</ref> Ikerketa horrek bortxaketan, etxeko indarkerian, [[sexu-disfuntzio]]<nowiki/>an, [[Sexu harreman|sexu-harreman]]<nowiki/>ekiko zailtasunetan eta haurren sexu-abusuan izan ditzakeen eraginak barne hartzen ditu.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jessica|abizena=Brown|izenburua=Is porn harmful? The evidence, the myths and the unknowns|hizkuntza=en|url=https://www.bbc.com/future/article/20170926-is-porn-harmful-the-evidence-the-myths-and-the-unknowns|aldizkaria=www.bbc.com|sartze-data=2020-05-07}}</ref> Literaturako aipamen batzuek irudi eta film pornografikoak [[Menpekotasuna|menpekotas]]<nowiki/>una sor dezaketela iradokitzen duten arren, ebidentzia ez da nahikoa ondorioak ateratzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Shane W|abizena=Kraus|izenburua=Neurobiology of Compulsive Sexual Behavior: Emerging Science|orrialdeak=385–386|abizena2=Voon|abizena3=Potenza|izena2=Valerie|izena3=Marc N|data=2016-01|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4677151/|aldizkaria=Neuropsychopharmacology|alea=1|zenbakia=41|issn=0893-133X|pmid=26657963|pmc=4677151|doi=10.1038/npp.2015.300|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Shane W.|abizena=Kraus|izenburua=Should compulsive sexual behavior be considered an addiction?|orrialdeak=2097–2106|abizena2=Voon|abizena3=Potenza|izena2=Valerie|izena3=Marc N.|data=2016-12|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4990495/|aldizkaria=Addiction (Abingdon, England)|alea=12|zenbakia=111|issn=0965-2140|pmid=26893127|pmc=4990495|doi=10.1111/add.13297|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=S.|abizena=Kühn|izenburua=Chapter Three - Neurobiological Basis of Hypersexuality|argitaletxea=Academic Press|orrialdeak=67–83|hizkuntza=en|abizena2=Gallinat|izena2=J.|data=2016-01-01|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S007477421630068X|aldizkaria=International Review of Neurobiology|zenbakia=129|editore-abizena=Zahr|editore-izena=Natalie M.|sartze-data=2020-05-07|serie=Imaging the Addicted Brain}}</ref> Hainbat ikerketaren arabera, pornoaren liberalizazioa bortxaketaren eta [[Sexu indarkeria|sexu-indarkeria]]<nowiki/>ren tasen murrizketarekin lotuta egon daiteke, eta beste batzuek, berriz, ez dute inolako ondoriorik iradokitzen, edo amaitu gabeak dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Full Record: Australian Institute of Criminology|data=2015-10-07|url=https://web.archive.org/web/20151007152049/http://websearch.aic.gov.au/firstaicPublic/fullRecord.jsp?recno=203812|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref name="#4">{{Erreferentzia|izena=Berl|abizena=Kutchinsky|izenburua=The Effect of Easy Availability of Pornography on the Incidence of Sex Crimes: The Danish Experience|orrialdeak=163–181|hizkuntza=en|data=1973|url=https://spssi.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1540-4560.1973.tb00094.x|aldizkaria=Journal of Social Issues|alea=3|zenbakia=29|issn=1540-4560|doi=10.1111/j.1540-4560.1973.tb00094.x|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Pornography, Rape, and the Internet|hizkuntza=en|data=2014-10-20|url=https://www.tse-fr.eu/publications/pornography-rape-and-internet|aldizkaria=TSE|sartze-data=2020-05-07}}</ref><ref name="#4"/>
Miguel Ángel Arconada Espainiako sexu heziketako aditua da. 2022an, kezka azaldu zuen gazteen artean sexualitatearen eredu pornografiko bat zabaltzen ari zelakoan, koitoan, matxismoan eta desberdinkerian oinarritua. Gainera, [[OME|OMEren]] arabera, bakarrik familien %12k jasotzen bide du benetako sexu-heziketa (Espainian).<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Baigorri Argitaletxea|abizena=SA|izenburua=Preocupación por el alza de las enfermedades venéreas|hizkuntza=es|data=2022-10-16|url=https://www.naiz.eus/en/hemeroteca/gara/editions/2022-10-17/hemeroteca_articles/preocupacion-por-el-alza-de-las-enfermedades-venereas|aldizkaria=GARA|sartze-data=2022-10-18}}</ref>
Bada, pornografiaren kontsumoari loturik, [[Save the Children]] erakundearen Espainiako azterketa baten arabera ([https://www.savethechildren.es/sites/default/files/2020-09/Informe_Desinformacion_sexual-Pornografia_y_adolescencia.pdf "(Des)información sexual: pornografía y adolescencia"], 2020ko ekaina), mutilek masturbatzeko kontsumitzen dute pornoa Interneten, eta kilikatzen dira pornografiak erakusten dituen praktika jakin batzuekin. Aldi berean, azterketa horren arabera betiere, neska nerabeek sexuan haietaz zer espero den jakiteko ikusten dute pornoa.<ref name=":0" /> Azterketa horrek osoki aro digitalean jaiotako gazteak ikertu zituen, digitalak baita sexualitateari dagokionez ere. Espainian, haurrak mugikorra eskuratu bezain laster hasten omen dira pornografia ikusten, 12 urterekin, batzuetan 10ekin ere bai.<ref name=":0" />
== Pornografiari buruzko iritziak ==
Gaur egun bada pentsamendu-korronte bat pornografia arte-forma berritzat hartzen duena, [[giza sexualitate]]<nowiki/>aren edertasuna erakustea helburu duena. Mundua etengabe aldatzen dela eta beti aldatu dela adierazten dute, interesak aldatzen direla edo interes berriak agertzen direla, eta artea aldatu eta arte-forma berriak agertzen direla.
Zenbait pertsonak, hala nola [[Larry Flynt]] pornografia-ekoizleak eta [[Salman Rushdie]] idazleak, argudiatu dute pornografia funtsezkoa dela askatasunerako, eta gizarte aske eta zibilizatu bat pornografia onartzeko duen jarreraren arabera epaitu behar dela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=WebCite query result|url=https://www.webcitation.org/5TD5Q8UAz?url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article466971.ece|aldizkaria=www.webcitation.org|sartze-data=2020-05-07}}</ref> Teoria hori indartu egiten da [[diktadura]]-erregimen oso gutxik uzten edo baimentzen dutelako pornografia; izan konfesionalak, hala nola [[Francisco Franco]]<nowiki/>ren [[Espainia]], edo komunistak, hala nola [[Kampuchea Demokratikoa.|Kampuchea Demokratoa.]]
Bestalde, haien existentziak arbuio handia eragiten du gizartearen kultura edo sektore kontserbadore jakin batzuetan. Pornografiaren aurka, hau argudiatzen da:
* Gizabanakoarentzako menpekotasun kaltegarri bihur daiteke.
* Emakumearentzat degradatzailea dela. Hala ere, argudio horrek indar pixka bat galdu du, batez ere emakumeei atsegin emateko pentsatutako ekoizpen pornografikoak egiten hasi zirenetik. Gainera, AEBetako porno-aktore batzuek jendaurrean esan dute ez dela degradatzailea; bestalde, emakumeek zerbait degradatzailea egiteko aukera izan behar dutela defendatzen dute, ondo ordainduta badago.
* Merkataritzarako erabiltzen dela.
* Pornografiak [[libido]]<nowiki/>a ustiatzen duela, [[burmuina]] erotizatuz.
* Irizpide hezirik ez duten pertsonak kontrako sexua objektibatzera bultzatzea.
* Prestakuntza moral eta kultural eskasa duten gizabanakoak beren irakurketa edo bisualizazioaren bidez bultza daitezkeela beren fantasia libidinosoak arakatzera, balio etikoak gaindituz eta ohitura onetarako iraingarritzat hartuz.
* Pornografia irizpide hezia duten norbanakoentzat soilik dela.
* Sexu-ekintza desitxuratzen duela maitasunaren adierazpen goren gisa.
* Errepresio sozialak eragindako larritasun sexualaren adierazgarri izanik, erotismo ororen ekintza desitxuratuko luke bikote-bizitzaren egunerokotasunean, eta, hala, poztasunik eza eta esperientzia berrien desira ekarriko lituzke.
* Pornografiaren kritika bi norabidetatik dator nagusiki: alde batetik, [[kontserbadore]]<nowiki/>etatik eta [[erlijio]]<nowiki/>soetatik, eta, bestetik, sektore feminista batzuetatik.
Kontserbadore erlijiosoek pornografia moralik gabekoa dela adierazten dute, eta uste dute sexua ezkondutako bikoteentzat erreserbatuta dagoela eta pornografia ugaritzeak gizartean moralik gabeko portaerak deritzenak gehitzea eragiten duela. Mundu osoan jarraitzaile asko dituzten erlijioek, [[katolizismo]]a adibidez, pornografiaren existentzia gaitzesten dute. Adibidez, erlijio honetan, sexu-ekintzak elkarrekiko zorion-iturri izan behar du, bikote heterosexual bat elkartzen lagunduko duena eta ekintza horren bidez ugalketa gertatzen dena. Islamak ere gogor gaitzesten du pornografia.
Kritikari feminista batzuek, batez ere [[estatubatuar]]<nowiki/>rek, uste dute pornografiak degradatu egiten dituela emakumeak, gizonek gozatzeko sexu-objektu gisa erabiltzen baitituzte; izan ere, film eta argazki gehienetan, gizakiak rol nagusia du. Gizonezkoei, oro har heterosexualei, zuzenduta egoteagatik ere kritikatzen dute, eta, beraz, sexualitatearen alde bakarreko ikuspegia eskaintzeagatik.
Pornografiaren ondorio negatiboak nabarmendu dituzten beste azterlan batzuk hauek dira:
* [[Indiana]]<nowiki/>ko [[Unibertsitate]]<nowiki/>ko [[Dolf Zillman]] eta [[Houston]]<nowiki/>go Unibertsitateko [[Jennings Bryant]] irakasleek ikusi zuten pornografiaren aurrean behin eta berriz agertu izanak ondorio hauek dituela: bikotekidearekiko gogobetetze-maila gutxitzea, leialtasuna gutxiago baloratzea eta konpromisorik gabeko sexuaren garrantzia areagotzea.
* [[Oxford]], [[Ohio]] eta [[Miami]]<nowiki/>ko Unibertsitateko [[Reo Christensen]] doktoreak egindako azterlan baten arabera, pornografiak sexuak intimitatearekin zerikusirik ez duenaren irudipena uzten die ikusleei; ez dagoela lotuta [[maitasun]]a<nowiki/>rekin, konpromisoarekin edo ezkontzarekin; sexuaren forma arraro batzuek poztasun handiagoa ematen dutela ([[zoofilia]] gisa) eta sexu arduragabeak ez duela ondorio txarrik.
* Gainera, [[Familia]] eta [[Hezkuntza]]<nowiki/>ri buruzko [[Ikerketarako Fundazio Nazionaleko]] [[Elizabeth Oddone-Paolucci]] eta [[Mark Genuis]] doktoreek eta [[Calgary]]<nowiki/>ko Unibertsitateko [[Claudio Violato]] doktoreak egindako azterlan batzuetan, sexualitateari eta sexu-portaerari buruzko pertzepzioetan aldaketa ugari ikusi ziren, pornografia behin eta berriz erakutsi ondoren. Horien artean sartzen dira [[bortxaketa]] irain kriminal gisa nabarmentzea, emakumeen sexualitatearekiko sentikortasun eza areagotzea eta sexu-harremanekiko desadostasuna.
Beste azterlan batzuek, ordea, frogatu dute ez dagoela loturarik pornografiaren eta sexu-indarkeriaren artean. Hori da [[Simon Louis Lajeunesse]] ikertzaile [[kanada]]<nowiki/>rraren azterketa soziologikoaren kasua. [[Montreal]]<nowiki/>go Unibertsitateko irakaslea da [[Lajeunesse]], eta, gaia bi urtez ikertu ondoren, ondorioztatu zuen erabiltzaile gehienentzat fantasia marjinal bat asetzea dela, [[monosexual]]<nowiki/>a delako, eta gehiegizkoa litzatekeela kasu patologikoak estrapolatzea. Hauek izan ziren, laburtuz, azterketaren aurkikuntzak:
* Elkarrizketatu guztien artean (unibertsitateko bi mila ikasle, batez ere emakumeak), 20 ikaslek, denak heterosexualak, onartu zuten pornografia ikusteko ohiturei buruz hitz egiten zutela
* Elkarrizketatu guztiek adierazi zuten Interneten pornografia bilatzen zutela.
* Ia gizon guztiek bideo pornografikoak begiratzen dituzte, baina horrek ez die eragiten emakumeekiko harremanei, ezta sexu-portaerari ere. Adibidez, pornografia kontsumitzen duten gizonak ez dira, berez, sexualki bortitzagoak kontsumitzen ez dutenekin alderatuta.
* Ezkongabeek pornografia bi aldiz gehiago kontsumitzen zuten astean (42 minutuko hiru saio, batez beste) bikotekideek baino (27 minutuko 1.7 saio, batez beste).
* Ezkongabeak izan ala ez, ia guztiek pornografia bakarrik ikusten dute, eta une hori ez dute beste inorekin partekatu nahi, ezta bikotekidearekin ere.
* Pornografian, lehen sexu-harremana izan zutenean (12 urte inguru) izan zituzten fantasiak bilatzen dituzte gizonek. Hala ere, haren "gidoia" desegin egiten da errealitatearekin topo egitean.
== Iritzi feministak ==
Prostituzioan gertatzen den bezala, feminismoak pornografiari buruz iritzi desberdinak ditu.
[[Katharine Mackinnon]]<nowiki/>ek eta [[Andrea Dworkin]]<nowiki/>ek ordezkatutako korronte [[Abolizionismo|abolizionista]] batek pornografia erabili zuen emakumeen zapalkuntza politiko eta sexuala azaltzeko eredu gisa. [[Robin Morgan]]<nowiki/>en esloganaren arabera, «pornografia teoria da, bortxaketa praktika». Gaitzetsi egiten zuten komunikabideek emakumeen sexualitatea irudikatzea, genero-indarkeria, sexu-menpekotasuna eta politika sustatzeko modu gisa.
Beste korronteak, prosexo deritzonak eta [[Ellen Willis]] aitzindari duenak, feminismo abolizionistak gizarte heterosexualeko emakumeen gorputza erreprimitzen eta kontrolatzen duten egitura patriarkalekin duen konplizitatea kritikatzen du. Willis-en aburuz, feminista abolizionistek Estatuari itzultzen diote sexualitatearen irudikapena arautzeko ahalmena, eta botere bikoitza ematen diote jatorri [[Patriarkatu|patriarkal]]<nowiki/>eko antzinako erakunde bati.
Kanadako pornografiaren aurkako mugimenduaren emaitzak, [[Beatriz preciado|Beatriz Preciado]]<nowiki/>k dioenez, sexualitate minoritarioetatik zetozen filmen eta argitalpenen aurkako zentsuran agertu ziren, batez ere [[Lesbiana|lesbian]]<nowiki/>en eta lesbiana [[Sadomasokismo|sadomasokisten]] kasuan, eta emakumeak porno heterosexualean zituen irudikapen estereotipatuak ez ziren zentsuratu.<ref>{{Erreferentzia|izena=Paul B.|abizena=Preciado|izenburua=Mujeres en los márgenes|hizkuntza=es|data=2007-01-12|url=https://elpais.com/diario/2007/01/13/babelia/1168648750_850215.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2020-05-07}}</ref>
== Pornografia Euskal Herrian ==
[[2007]]an [[Euskalsex]] Euskadiko Nazioarteko Areto Erotikoaren I. edizioa [[Bilbao Exhibition Centre]]n ([[Barakaldo]]n) antolatu zen eta [[2008]]ko apirilean, II. edizioa. Bertan, [[euskara]]ra bikoiztutako lehen film pornoa aurkeztu zuten, Carlos Resa zuzendari nafarrak [[2003]]an zuzendutako ''Marranas con ganas'' filma. [[Torbe]] eta [[Rebeca Linares]] euskal aktore pornorik ezagunenak dira.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Erotismo]]a
* [[Auzo gorri|Gune gorria]]
* [[Haur-pornografia]]
* [[Hentai]]
* [[Antzezle pornografiko|Porno izar]]
* [[Sexu ugalketa|Sexua]]
* [[Pornografia-zinema]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Pornografia| ]]
l5rqtrxx5xfuyvnfamg5045eijbtd4d
Baginako lubrifikazio
0
102209
9968207
8901446
2024-11-13T18:29:54Z
Jok Dosto
168231
Pequenas alteração para melhorar a visibilidade e leitura do leitor
9968207
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Female_sexual_arousal.JPG|thumb|1x1px| ]]
[[Emakume]]engan, '''baginako lubrifikazioa''' [[Bartholinen guruin]]etatik [[bagina]]ra kolore nabarmenik gabeko likido zertxobait itsaskorra eta usainduna, '''baginako jario''' izenekoa, isurtzen denean gertatzen da, [[sexu kitzikapen]] aldian bereziki, [[sarpen (sexualitatea)|koitoan]] [[zakil]]aren sarpena erraza eta [[min]]ik gabea izan dadin. Emakumearen [[menstruazio|hilerokoan]] zehar ere gertatzen da lubrifikazio baginala baina neurri txikiagoan, [[obulazio]]aren inguruan edo [[menstruazio]]aren aurretik batez ere.
Lubrifikazio eskasak [[sarpen (sexualitatea)|koitoa]] oztopatzen du eta beraren ondorioz, sexu harremanean ari diren gizonek zein emakumeek sentikortasuna eta harremanean bilatzen den plazera gal ditzakete. Lubrifikazio eskasak osasun arazo baten [[sintoma]] izan daiteke, baina besterik gabe arazo puntuala denean, [[sarpen (sexualitatea)|koitoa]] burutu nahi bada, [[baginarako lubrifikatzaile]] bat edo ahoko [[listu]]a, [[cunnilingus]] delako praktikaren bitartez esaterako, erabil daiteke.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Bagina]]
[[Kategoria:Gorputz-isurkariak]]
[[Kategoria:Kitzikatze sexuala]]
8a2wmqo5pumymjjq6khvere8cluqd0z
9968235
9968207
2024-11-13T18:51:28Z
Theklan
336
Jok Dosto wikilariaren aldaketak ezabatuz, Marklar2007 wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
8901446
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Female_sexual_arousal.JPG|thumb|200px| Une bitan, [[bagina]] lubrikatu gabe eta lubrikaturik agertzen dituen [[alu]] bat.]]
[[Emakume]]engan, '''baginako lubrifikazioa''' [[Bartholinen guruin]]etatik [[bagina]]ra kolore nabarmenik gabeko likido zertxobait itsaskorra eta usainduna, '''baginako jario''' izenekoa, isurtzen denean gertatzen da, [[sexu kitzikapen]] aldian bereziki, [[sarpen (sexualitatea)|koitoan]] [[zakil]]aren sarpena erraza eta [[min]]ik gabea izan dadin. Emakumearen [[menstruazio|hilerokoan]] zehar ere gertatzen da lubrifikazio baginala baina neurri txikiagoan, [[obulazio]]aren inguruan edo [[menstruazio]]aren aurretik batez ere.
Lubrifikazio eskasak [[sarpen (sexualitatea)|koitoa]] oztopatzen du eta beraren ondorioz, sexu harremanean ari diren gizonek zein emakumeek sentikortasuna eta harremanean bilatzen den plazera gal ditzakete. Lubrifikazio eskasak osasun arazo baten [[sintoma]] izan daiteke, baina besterik gabe arazo puntuala denean, [[sarpen (sexualitatea)|koitoa]] burutu nahi bada, [[baginarako lubrifikatzaile]] bat edo ahoko [[listu]]a, [[cunnilingus]] delako praktikaren bitartez esaterako, erabil daiteke.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Bagina]]
[[Kategoria:Gorputz-isurkariak]]
[[Kategoria:Kitzikatze sexuala]]
m4ovo8n5y9th4bc5k0bxice12o6mxou
Cunnilingus
0
104633
9968210
9383259
2024-11-13T18:30:42Z
Jok Dosto
168231
Pequenas alteração para melhorar a visibilidade e leitura do leitor
9968210
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Cunni.png|thumb|1x1px]]
[[Fitxategi:Achille_Devéria_erotism.jpg|thumb|1x1px]]
[[Sexu harreman]]etan, '''cunnilingusa''' ([[latin]]ezko ''cunnus'', euskaraz ''alu'', eta ''lingus'', euskaraz mingaina, hitzetatik) [[emakume]]aren [[alu]]a eta honen inguruak [[aho]]az, [[ezpain]]ak eta [[mihi|mingaina]] erabiliz, kitzikatzea da. [[Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea|HIESa]] kutsatzeari buruz, arriskua duen praktika bat izan daiteke <ref>[http://www.sexualitartea.com/es/articulo15.htm Hiesari ihes egiteko jakin beharrekoak]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Sexualitartea webgunean.</ref>. Ildo beretik, cunnilingusa eluke inoiz egin behar ezpainetako [[herpes]] duen edo jasan duen pertsona batek.
== Cunnilingus praktikatzeko jarrerak ==
* Cunnilingusa jasotzen duen emakumea ahoz gora etzanda eta bikotekidea bere [[izter]] artean burua sartua: jarrera honetan cunnilingusa egiten duenak du cunnilingusaren kontrola; oso jarrera erosoa da cunnilingusa jasotzen duen emakumearentzat, cunnilingusaz gozatu bakarrik egin behar baitu, baina, deserosoa izan daiteke, luzaroan arituz gero, cunnilingusa egiten duenarentzat. Cunnilingusa egiten duena erosoago sentitzeko modu bat, egiten duena ohe ertzean belauniko jartzea da.
* Emakumea belauniko jarrita, ahoz gora etzanda dagoen bikotekidearen aurpegiaren aurka: jarrera honetan, cunnilingusak jasotzen duenak kontrolatzen du cunnilingusaren ekintza eta bilakaera, baina deserosoa izan daiteke cunnilingusa egiten duenarentzat, itolarria senti baitezake cunnilingusak jasotzen duenak bestearen ahoa eta sudurra gehiegi zapaltzen baditu.
* Emakumea eserita sofa edo aulki batean, eta cunnilingusa egiten duena lurrean belauniko jarrita. Oso jarrera erosoa da bientzat, baina eragozpen gisa, oheak sarpenerako edo bestelako sexu-praktiketarako eskaintzen dituen aukerak zabalak egin nahi izanez gero, oheraino joan beharra aipa daiteke.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Sexu ekintzak]]
[[Kategoria:Sarpenik gabeko sexua]]
[[Kategoria:Cunnilingus]]
br4apsl9vv34xubvufuxez6etw9koq3
9968237
9968210
2024-11-13T18:51:30Z
Theklan
336
Jok Dosto wikilariaren aldaketak ezabatuz, Theklan wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
9383259
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Cunni.png|thumb|Cunnilingus]]
[[Fitxategi:Achille_Devéria_erotism.jpg|thumb|thumb|[[Achille Devéria]] artistaren margoa, '''cunnilingusa''' irudikatzen duena.]]
[[Sexu harreman]]etan, '''cunnilingusa''' ([[latin]]ezko ''cunnus'', euskaraz ''alu'', eta ''lingus'', euskaraz mingaina, hitzetatik) [[emakume]]aren [[alu]]a eta honen inguruak [[aho]]az, [[ezpain]]ak eta [[mihi|mingaina]] erabiliz, kitzikatzea da. [[Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea|HIESa]] kutsatzeari buruz, arriskua duen praktika bat izan daiteke <ref>[http://www.sexualitartea.com/es/articulo15.htm Hiesari ihes egiteko jakin beharrekoak]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Sexualitartea webgunean.</ref>. Ildo beretik, cunnilingusa eluke inoiz egin behar ezpainetako [[herpes]] duen edo jasan duen pertsona batek.
== Cunnilingus praktikatzeko jarrerak ==
* Cunnilingusa jasotzen duen emakumea ahoz gora etzanda eta bikotekidea bere [[izter]] artean burua sartua: jarrera honetan cunnilingusa egiten duenak du cunnilingusaren kontrola; oso jarrera erosoa da cunnilingusa jasotzen duen emakumearentzat, cunnilingusaz gozatu bakarrik egin behar baitu, baina, deserosoa izan daiteke, luzaroan arituz gero, cunnilingusa egiten duenarentzat. Cunnilingusa egiten duena erosoago sentitzeko modu bat, egiten duena ohe ertzean belauniko jartzea da.
* Emakumea belauniko jarrita, ahoz gora etzanda dagoen bikotekidearen aurpegiaren aurka: jarrera honetan, cunnilingusak jasotzen duenak kontrolatzen du cunnilingusaren ekintza eta bilakaera, baina deserosoa izan daiteke cunnilingusa egiten duenarentzat, itolarria senti baitezake cunnilingusak jasotzen duenak bestearen ahoa eta sudurra gehiegi zapaltzen baditu.
* Emakumea eserita sofa edo aulki batean, eta cunnilingusa egiten duena lurrean belauniko jarrita. Oso jarrera erosoa da bientzat, baina eragozpen gisa, oheak sarpenerako edo bestelako sexu-praktiketarako eskaintzen dituen aukerak zabalak egin nahi izanez gero, oheraino joan beharra aipa daiteke.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Sexu ekintzak]]
[[Kategoria:Sarpenik gabeko sexua]]
[[Kategoria:Cunnilingus]]
6thmq588am0vabghk2y7fxfevdv5zgy
Nudismo
0
104636
9968223
8468638
2024-11-13T18:48:04Z
Jok Dosto
168231
Pequenas alteração para melhorar a visibilidade e leitura do leitor
9968223
wikitext
text/x-wiki
'''Nudismoa''' espazio publikoetan, naturan zein kalean, [[biluzik]] agertzeko eskubidea, zaletasuna eta praktika defendatu eta bultzatzen dituen gizarte jarrera da. Nudismoa praktikatu duen pertsonari '''nudista''' deritzo.
== Nudismoa eta naturismoa ==
Nudismo hitzaren [[sinonimo]] moduan erabili da [[naturismo]] terminoa. Naturismoak esanahi zabalagoa du eta nudismoa bere gain hartzeaz gain, naturarekiko eta hurkoarekiko errespetua goraipatu eta bultzatzen dituen gizarte jarrera da. Adibidez, [[hondartza]] batean biluzik agertu eta aldi berean zaborra bota edo erre egiten duen pertsona nudista da, baina ez ordea naturista.
== Nudismoa eta sexu erakuskeria ==
Nudismoa [[erakuskeria|sexu erakuskeriarekin]] lotzeko jarrerak daude gizartean. Nudista batek ez du zertan, ordea, beste pertsonen begirada edo arreta pizteko asmoa edukirik. Sexu erakuskeria gainera biluzik agertu gabe ere izan daiteke.<ref>[http://descubriendoelnudismo.blogspot.com/2006/10/exhibicionismo-o-nudismo.html ¿Exhibicionismo o nudismo?], ''Descubriendo el nudismo'' blogean.</ref>
== Kanpo estekak ==
* {{es}} [http://nudoteca.blogspot.com/ Nudoteca bloga].
* {{es}} [http://www.naturismo.org/ FEN, Federación Española de Naturismo].
* {{es}} [https://web.archive.org/web/20090725011015/http://nudismo-naturismo.com/wellcome.htm www.nudismo-naturismo.com]
{{autoritate kontrola}}
== Ikus, baita ere ==
* [[Hondartza nudista]]
* [[Naturismo]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
[[Kategoria:Nudismoa]]
[[Kategoria:Indarkeria-eza]]
k7pj1zsvkjp8xmsv4o0pyajhxm3x6zo
9968224
9968223
2024-11-13T18:48:35Z
Jok Dosto
168231
Pequenas alteração para melhorar a visibilidade e leitura do leitor
9968224
wikitext
text/x-wiki
'''Nudismoa''' espazio publikoetan, naturan zein kalean, [[biluzik]] agertzeko eskubidea, zaletasuna eta praktika defendatu eta bultzatzen dituen gizarte jarrera da. Nudismoa praktikatu duen pertsonari '''nudista''' deritzo.
== Nudismoa eta naturismoa ==
Nudismo hitzaren [[sinonimo]] moduan erabili da [[naturismo]] terminoa. Naturismoak esanahi zabalagoa du eta nudismoa bere gain hartzeaz gain, naturarekiko eta hurkoarekiko errespetua goraipatu eta bultzatzen dituen gizarte jarrera da. Adibidez, [[hondartza]] batean biluzik agertu eta aldi berean zaborra bota edo erre egiten duen pertsona nudista da, baina ez ordea naturista.
== Nudismoa eta sexu erakuskeria ==
Nudismoa [[erakuskeria|sexu erakuskeriarekin]] lotzeko jarrerak daude gizartean. Nudista batek ez du zertan, ordea, beste pertsonen begirada edo arreta pizteko asmoa edukirik. Sexu erakuskeria gainera biluzik agertu gabe ere izan daiteke.<ref>[http://descubriendoelnudismo.blogspot.com/2006/10/exhibicionismo-o-nudismo.html ¿Exhibicionismo o nudismo?], ''Descubriendo el nudismo'' blogean.</ref>
{{autoritate kontrola}}
== Ikus, baita ere ==
* [[Hondartza nudista]]
* [[Naturismo]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
[[Kategoria:Nudismoa]]
[[Kategoria:Indarkeria-eza]]
7qxper6b6eymdzrf6axkyvb6n16g3t9
9968225
9968224
2024-11-13T18:50:22Z
Theklan
336
Jok Dosto wikilariaren aldaketak ezabatuz, InternetArchiveBot wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
8468638
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-1983-0815-302, FKK-Strände des Senftenberger Erholungsgebietes.jpg|thumb|400px.| Familia nudista bat.]]
'''Nudismoa''' espazio publikoetan, naturan zein kalean, [[biluzik]] agertzeko eskubidea, zaletasuna eta praktika defendatu eta bultzatzen dituen gizarte jarrera da. Nudismoa praktikatu duen pertsonari '''nudista''' deritzo.
== Nudismoa eta naturismoa ==
Nudismo hitzaren [[sinonimo]] moduan erabili da [[naturismo]] terminoa. Naturismoak esanahi zabalagoa du eta nudismoa bere gain hartzeaz gain, naturarekiko eta hurkoarekiko errespetua goraipatu eta bultzatzen dituen gizarte jarrera da. Adibidez, [[hondartza]] batean biluzik agertu eta aldi berean zaborra bota edo erre egiten duen pertsona nudista da, baina ez ordea naturista.
== Nudismoa eta sexu erakuskeria ==
Nudismoa [[erakuskeria|sexu erakuskeriarekin]] lotzeko jarrerak daude gizartean. Nudista batek ez du zertan, ordea, beste pertsonen begirada edo arreta pizteko asmoa edukirik. Sexu erakuskeria gainera biluzik agertu gabe ere izan daiteke.<ref>[http://descubriendoelnudismo.blogspot.com/2006/10/exhibicionismo-o-nudismo.html ¿Exhibicionismo o nudismo?], ''Descubriendo el nudismo'' blogean.</ref>
== Kanpo estekak ==
* {{es}} [http://nudoteca.blogspot.com/ Nudoteca bloga].
* {{es}} [http://www.naturismo.org/ FEN, Federación Española de Naturismo].
* {{es}} [https://web.archive.org/web/20090725011015/http://nudismo-naturismo.com/wellcome.htm www.nudismo-naturismo.com]
{{autoritate kontrola}}
== Ikus, baita ere ==
* [[Hondartza nudista]]
* [[Naturismo]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
[[Kategoria:Nudismoa]]
[[Kategoria:Indarkeria-eza]]
lx3l83k6gssnp1cbpdix9ifwwqpikxe
Felazio
0
104719
9968240
9383209
2024-11-13T18:51:36Z
Jok Dosto
168231
Pequenas alteração para melhorar a visibilidade e leitura do leitor
9968240
wikitext
text/x-wiki
[[Sexu harreman]]etan, '''felazioa''' [[zakil]]a [[aho]]an sartu eta [[ezpain]]ez eta [[mihi|mingainaz]] zurrupatu eta laztantzea da. [[Isurtze|Eiakulazioa]] eragin eta [[gizon]]aren [[orgasmo]]a lortu, [[sarpen (sexualitatea)|koito]] aurretik [[zakil]]a kilikatu eta tentetu edo besterik gabe [[sexu plazer]]ra emateko egin daiteke. Babesik gabe, [[Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea|HIESa]] eta bestelako sexu [[eritasun|gaixotasunak]] kutsatzeko arriskua dakarren sexu praktika bat da.
== Pornografia vs. errealitatea ==
Felazioak ohikoak dira [[pornografia]]n, askotan gertuko eszena gisa. Pornoaren industriaren errepertorio estandarrean, ohikoa bihurtu da zakila felatzailearen ahutzetan sakonki sartzea, [[goragale]]<nowiki/>a piztu arte. Ez hori bakarrik: ekoizleek, [[oka]] egitear dagoen felatzaileari, askotan zorion eta atsegin aurpegia jartzea espreski eskatzen diote. Horretara, pornoa kontsumitu ohi duten pertsonek praktika honen normaltasuna irudika dezakete, horrela ez denean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Sobre el sexo oral y las arcadas|hizkuntza=es-ES|url=https://blogs.20minutos.es/el-blog-de-lilih-blue/2019/03/29/sin-arcada-si-hay-mamada/|sartze-data=2021-02-22}}</ref> Halere, sexologoek seinalatu dutenez, porno erreferentziak baino ez dituzten maitale gazteen artean praktika honen eskaria handitzen ari da.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Zakila]]
[[Kategoria:Felazioa]]
3blb22vmnyemxmbi6dkwij54qgjhwk8
9968242
9968240
2024-11-13T18:52:28Z
Theklan
336
Jok Dosto wikilariaren aldaketak ezabatuz, Theklan wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
9383209
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Wiki-fellatio.png|thumb|'''Felazio''' bat egiten.]]
[[Sexu harreman]]etan, '''felazioa''' [[zakil]]a [[aho]]an sartu eta [[ezpain]]ez eta [[mihi|mingainaz]] zurrupatu eta laztantzea da. [[Isurtze|Eiakulazioa]] eragin eta [[gizon]]aren [[orgasmo]]a lortu, [[sarpen (sexualitatea)|koito]] aurretik [[zakil]]a kilikatu eta tentetu edo besterik gabe [[sexu plazer]]ra emateko egin daiteke. Babesik gabe, [[Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea|HIESa]] eta bestelako sexu [[eritasun|gaixotasunak]] kutsatzeko arriskua dakarren sexu praktika bat da.
== Pornografia vs. errealitatea ==
Felazioak ohikoak dira [[pornografia]]n, askotan gertuko eszena gisa. Pornoaren industriaren errepertorio estandarrean, ohikoa bihurtu da zakila felatzailearen ahutzetan sakonki sartzea, [[goragale]]<nowiki/>a piztu arte. Ez hori bakarrik: ekoizleek, [[oka]] egitear dagoen felatzaileari, askotan zorion eta atsegin aurpegia jartzea espreski eskatzen diote. Horretara, pornoa kontsumitu ohi duten pertsonek praktika honen normaltasuna irudika dezakete, horrela ez denean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Sobre el sexo oral y las arcadas|hizkuntza=es-ES|url=https://blogs.20minutos.es/el-blog-de-lilih-blue/2019/03/29/sin-arcada-si-hay-mamada/|sartze-data=2021-02-22}}</ref> Halere, sexologoek seinalatu dutenez, porno erreferentziak baino ez dituzten maitale gazteen artean praktika honen eskaria handitzen ari da.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Zakila]]
[[Kategoria:Felazioa]]
cusbxvu8uarx0y7rasyupjitqahc6z0
Miguel Indurain Sari Nagusia
0
105011
9968641
9966133
2024-11-14T08:04:53Z
195.76.192.178
/* Nafarroako Foru Erkidegoko Saria eta Miguel Indurain Sari Nagusia */
9968641
wikitext
text/x-wiki
{{Txirrindularitza lasterketa infotaula
| izena = Miguel Indurain Sari Nagusia
| azken_edizioa = 2023ko Miguel Indurain Sari Nagusia
| irudia =
| irudi_oina =
| data = Apirilaren hasieran
| eskualdea = [[Euskal Herria]]
| euskaraz = Miguel Indurain Sari Nagusia
| bertoko_izena =
| ezizena =
| modalitatea = [[Errepideko txirrindularitza|Errepidea]]
| txapelketa = UCI Europe Tour
| mota = Egun bateko lasterketa
| antolatzailea = [[Lizarra Txirrindulari Elkartea]]
| zuzendaria =
| lehena = 1951
| kopurua = 75 (2024)
| amaiera =
| lehen_irabazlea = [[Hortensio Bidaurreta]] {{banderaikur|EH}}
| garaipen_gehien = [[Hortensio Bidaurreta]] {{banderaikur|EH}}<br>[[Miguel Maria Lasa]] {{banderaikur|EH}}<br>[[Juan Fernández Martín|Juan Fernández]] {{banderaikur|Espainia}}<br> (3 aldiz)
| azken_irabazlea = [[Ion Izagirre]] {{banderaikur|EH}}
}}
'''Miguel Indurain Sari Nagusia''' [[Lizarra Txirrindulari Elkartea]]k antolatutako lasterketa da, urtero [[apiril]]aren hasieran [[Lizarra]]ren inguruan jokatzen dena.
== Lasterketa ==
Lehendabizikoz [[1951]]an ospatuta, [[Euskal Herriko Itzulia]] baino egun batzuk lehenago egiten dute urtero. Lasterketak, historian zehar hainbeste izen izan du, baina [[1999]]tik aurrera [[Miguel Indurain]]en omenez egungo izena mantendu du. [[1984]]an eta [[1986]]an babesa falta zela eta, ez zen jokatu.
[[2005]]etik aurrera 1.1 [[UCI Europe Tour]] mailako lasterketa da.
Garaipen gehien lortutako txirrindulariak [[Hortensio Bidaurreta]], [[Miguel Maria Lasa]], [[Alberto Fernández Blanco|Alberto Fernández]] eta [[Alejandro Valverde]] dira, bakoitzak hiru aldiz hain zuzen ere.
== Palmaresa ==
=== Mendiko Euskal-Nafar Txapelketa ===
{{Cycling race/listofwinners|Q1110082
|aboverow 1:'''Mendiko Euskal-Nafar Txapelketa'''
|aboverow 8:'''Mendiko Espainiako Txapelketa'''
|aboverow 10:'''Nafarroako Sari Nagusia'''
|aboverow 11:'''Jesús Galdeano Saria'''
|aboverow 12:'''[[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]'''
|aboverow 13:'''Mendiko Euskal-Nafar Txapelketa'''
}}
=== Nafarroako Foru Erkidegoko Saria eta Miguel Indurain Sari Nagusia ===
{{Cycling race/listofwinners|Q662062
|aboverow 1:'''Espainiako Mendiko Txapelketa'''
|aboverow 2:'''Nafarroako Sari Nagusia'''
|aboverow 5:'''Espainiako Mendiko Txapelketa'''
|aboverow 6:'''Nafarroako Sari Nagusia'''
|aboverow 18:{{left|1984}} ''ez zen jokatu''
|aboverow 19:{{left|1986}} ''ez zen jokatu''
|aboverow 21:'''Nafarroako Foru Erkidegoko Saria'''
|aboverow 31:'''Miguel Indurain Sari Nagusia'''
}}
<small>'''Oharrak:'''
* [[2010eko Miguel Indurain Sari Nagusia|2010. urteko ekitaldian]], [[Alejandro Valverde]] hasieran bigarren amaitu bazen ere, geroago [[Puerto Operazioa]]n zerikusia zuelakoan deskalifikatu zuten.</small>
== Ikus, gainera ==
* [[klasikoak (txirrindularitza)]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [http://clubciclistaestella.es/ Club Ciclista Estellaren webgunea]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
8dzhm5c5bpgdz3qr2dgqptjqfsmmymv
9968648
9968641
2024-11-14T08:10:27Z
195.76.192.178
/* Nafarroako Foru Erkidegoko Saria eta Miguel Indurain Sari Nagusia */
9968648
wikitext
text/x-wiki
{{Txirrindularitza lasterketa infotaula
| izena = Miguel Indurain Sari Nagusia
| azken_edizioa = 2023ko Miguel Indurain Sari Nagusia
| irudia =
| irudi_oina =
| data = Apirilaren hasieran
| eskualdea = [[Euskal Herria]]
| euskaraz = Miguel Indurain Sari Nagusia
| bertoko_izena =
| ezizena =
| modalitatea = [[Errepideko txirrindularitza|Errepidea]]
| txapelketa = UCI Europe Tour
| mota = Egun bateko lasterketa
| antolatzailea = [[Lizarra Txirrindulari Elkartea]]
| zuzendaria =
| lehena = 1951
| kopurua = 75 (2024)
| amaiera =
| lehen_irabazlea = [[Hortensio Bidaurreta]] {{banderaikur|EH}}
| garaipen_gehien = [[Hortensio Bidaurreta]] {{banderaikur|EH}}<br>[[Miguel Maria Lasa]] {{banderaikur|EH}}<br>[[Juan Fernández Martín|Juan Fernández]] {{banderaikur|Espainia}}<br> (3 aldiz)
| azken_irabazlea = [[Ion Izagirre]] {{banderaikur|EH}}
}}
'''Miguel Indurain Sari Nagusia''' [[Lizarra Txirrindulari Elkartea]]k antolatutako lasterketa da, urtero [[apiril]]aren hasieran [[Lizarra]]ren inguruan jokatzen dena.
== Lasterketa ==
Lehendabizikoz [[1951]]an ospatuta, [[Euskal Herriko Itzulia]] baino egun batzuk lehenago egiten dute urtero. Lasterketak, historian zehar hainbeste izen izan du, baina [[1999]]tik aurrera [[Miguel Indurain]]en omenez egungo izena mantendu du. [[1984]]an eta [[1986]]an babesa falta zela eta, ez zen jokatu.
[[2005]]etik aurrera 1.1 [[UCI Europe Tour]] mailako lasterketa da.
Garaipen gehien lortutako txirrindulariak [[Hortensio Bidaurreta]], [[Miguel Maria Lasa]], [[Alberto Fernández Blanco|Alberto Fernández]] eta [[Alejandro Valverde]] dira, bakoitzak hiru aldiz hain zuzen ere.
== Palmaresa ==
=== Mendiko Euskal-Nafar Txapelketa ===
{{Cycling race/listofwinners|Q1110082
|aboverow 1:'''Mendiko Euskal-Nafar Txapelketa'''
|aboverow 8:'''Mendiko Espainiako Txapelketa'''
|aboverow 10:'''Nafarroako Sari Nagusia'''
|aboverow 11:'''Jesús Galdeano Saria'''
|aboverow 12:'''[[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]'''
|aboverow 13:'''Mendiko Euskal-Nafar Txapelketa'''
}}
=== Nafarroako Foru Erkidegoko Saria eta Miguel Indurain Sari Nagusia ===
{{Cycling race/listofwinners|Q662062
|aboverow 1:'''Espainiako errepideko mendiko Txapelketa'''
|aboverow 2:'''Nafarroako Sari Nagusia'''
|aboverow 5:'''Espainiako errepideko mendiko Txapelketa'''
|aboverow 6:'''Nafarroako Sari Nagusia'''
|aboverow 18:{{left|1984}} ''ez zen jokatu''
|aboverow 19:{{left|1986}} ''ez zen jokatu''
|aboverow 21:'''Nafarroako Foru Erkidegoko Saria'''
|aboverow 31:'''Miguel Indurain Sari Nagusia'''
}}
<small>'''Oharrak:'''
* [[2010eko Miguel Indurain Sari Nagusia|2010. urteko ekitaldian]], [[Alejandro Valverde]] hasieran bigarren amaitu bazen ere, geroago [[Puerto Operazioa]]n zerikusia zuelakoan deskalifikatu zuten.</small>
== Ikus, gainera ==
* [[klasikoak (txirrindularitza)]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [http://clubciclistaestella.es/ Club Ciclista Estellaren webgunea]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
fict5zdyk2445dws7ny4l4jixiqw7t9
Francisco Galdos
0
105652
9967932
9527994
2024-11-13T15:47:08Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9967932
wikitext
text/x-wiki
{{biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Francisco Galdos Gauna''' ([[Lasarte (Gasteiz)|Lasarte]], [[Araba]], [[1947]]ko [[maiatzaren 6]]a) euskal [[Txirrindularitza|txirrindulari]] profesionala izan zen. [[1969]]tik [[1980]]ra bitartean jardun zuena.
Nahiz eta garaipen gutxi lortu, Galdos [[1970eko hamarkada]]ko txirrindulari nagusienetariko bat izan zen, Itzuli Handietan maila handian aritzen zelako.<ref>{{es}} [https://web.archive.org/web/20050119130248/http://www.urtekaria.com/Asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=2055&letraEle=g&pagina=lstExciclistasC.asp Urtekaria: Francisco Galdós]</ref>
== Ibilbidea ==
[[1968]]an [[Kantabriako Itzulia]] lortu ondoren, [[1969|hurrengo urtean]] [[Kas (txirrindularitza taldea)|KASek]] fitxatu eta profesional bilakatu zuen. Urte hartan [[Dauphiné Libéré]]n zortzigarrena izan zen, [[Raymond Poulidor]]rengandik ia bost minutura (4' 58").
Galdosek hamaika aldiz hartu zuen parte [[Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]], sei aldiz [[Italiako Giroa]]n eta lau aldiz [[Espainiako Vuelta]]n: guztira hirutan zapaldu zuen podiuma (bitan Giron eta behin Vueltan) eta hamabitan izan zen hamar onenen artean (bost aldiz Tourran, lau aldiz Giron eta hiru aldiz Vueltan).<ref>[https://web.archive.org/web/20121002022435/http://www.cyclingwebsite.net/coureurfiche.php?coureurid=537 www.cyclingwebsite.net]</ref>
[[Fitxategi:Strada Stelvio.JPG|thumb|ezkerrera|200px|[[Stelvio]] mendatea (2.758 m)]]
Emaitzarik onenak [[1975]]ean lortu zituen: [[Romandiako Tour]]ra eta, Giron, [[Stelvio]] mendateko etapa.
Giro hartara [[Eddy Merckx]] eta [[Francesco Moser]] ez ziren joan, Tourra prestatzen ari zirelako. Francisco Galdosek elastiko arrosa jantzi zuen 4. eta 12. etapen artean, baina [[Giovanni Battaglin]]ek, 13. etapa irabazita, lidergoa kendu zion, Galdos etsita utzirik. Egun bat geroago, 14. etapan, orduan ezezaguna zen [[Fausto Bertoglio]] gailendu eta lider berria bihurtu zen. Azken etapan Stelvio igo zen. Galdosek erasoa jo zuen, etapa irabaziz, baina [[italia]]rrak eutsi egin zion lidergoari. Azken sailkapen orokorrean bigarren izan zen, [[Felice Gimondi]] eta [[Roger De Vlaeminck]]en aurretik, baina Bertogliorengandik 41 segundora. Francisco Galdosek [[Andrés Oliva]]rekin batera irabazi zuen mendiko sailkapena.
[[Kas (txirrindularitza taldea)|KAS]] desagertu ondoren, [[1980]]an [[Kelme (txirrindularitza taldea)|Kelmek]] fitxatu zuen. Urte hartan zortzigarren izan zen Vueltan, eta Tourrean 5. etapan erorita, lasterketa utzi behar izan zuen.
== Palmaresa ==
{| width="100%"
| valign="top" width="50%" |
'''[[1968]]'''
* [[Kantabriako Itzulia]]
'''[[1969]]'''
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n
* 3. [[Errioxako Itzulia]]n
* 8. [[Dauphine Libere]]n
'''[[1970]]'''
* 2. [[Kataluniako Volta]]n
* 6. [[1970eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
* 9. [[1970eko Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]]
'''[[1971]]'''
* 4. [[1971ko Italiako Giroa|Italiako Giroan]]
'''[[1972]]'''
* 3. [[1972ko Italiako Giroa|Italiako Giroan]]
* [[Trofeu Masferrer]]
* [[Manuel Galera Memoriala]]
* 7. [[1972ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''[[1973]]'''
* 2. [[Errioxako Itzulia]]n
* 9. [[1973ko Italiako Giroa|Italiako Giroan]]
'''[[1975]]'''
* [[Romandiako Tour]]ra
* 2. [[1975eko Italiako Giroa|Italiako Giroan]], Mendiko sailkapena [[Fitxategi:Jersey_green.svg|20x20px]] eta etapa 1
* [[Kantabriako Itzulia]]
* [[Arrateko Igoera]]
* [[Oroko Andre Maria Saria]]
| valign="top" width="50%" |
'''[[1976]]'''
* [[Kantabriako Itzulia]]
* 6. [[1976ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]]
'''[[1977]]'''
* [[Kantabriako Itzulia]]
* 3. [[Montjuïceko Igoera]]n
* 4. [[1977ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]]
'''[[1978]]'''
* [[Errioxako Itzulia]]
* 2. [[Kataluniako Volta]]n eta etapa 1
* 3. [[Dauphine Libere]]n
* 7. [[1978ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]]
'''[[1979]]'''
* 2. [[1979ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
* 3. [[Dauphine Libere]]n
'''[[1980]]'''
* 8. [[1980ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
|}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan ==
{| class="wikitable"
|- style="background:#eee;"
!Itzuli Handia
!1969
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
!1977
!1978
!1979
!1980
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey pink.svg|20px|link=General classification in the Giro d'Italia|alt=Pink jersey]] '''[[Italiako Giroa]]'''
|—
|—
|'''[[1971ko Italiako Giroa|4.]]'''
|style="background:burlywood;"|'''[[1972ko Italiako Giroa|3.]]'''
|'''[[1973ko Italiako Giroa|9.]]'''
|[[1974ko Italiako Giroa|17.]]
|style="background:#ddf;"|'''[[1975eko Italiako Giroa|2.]]'''
|[[1976ko Italiako Giroa|18.]]
|—
|—
|—
|—
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px|link=General classification in the Frantziako Tour|alt=Yellow jersey]] '''[[Frantziako Tourra]]'''
|—
|'''[[1970eko Frantziako Tourra|9.]]'''
|[[1971ko Frantziako Tourra|11.]]
|—
|[[1973ko Frantziako Tourra|20.]]
|[[1974ko Frantziako Tourra|UT]]
|[[1975eko Frantziako Tourra|UT]]
|'''[[1976ko Frantziako Tourra|6.]]'''
|'''[[1977ko Frantziako Tourra|4.]]'''
|'''[[1978ko Frantziako Tourra|7.]]'''
|[[1979ko Frantziako Tourra|28.]]
|—
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey red.svg|20px|link=General classification in the Espainiako Vuelta|alt=Red jersey]] '''[[Espainiako Vuelta]]'''
|[[1969ko Espainiako Itzulia|21.]]
|'''[[1970eko Espainiako Itzulia|6.]]'''
|—
|[[1972ko Espainiako Itzulia|18.]]
|—
|—
|—
|—
|—
|—
|style="background:#ddf;"|'''[[1979ko Espainiako Itzulia|2.]]'''
|'''[[1980ko Espainiako Itzulia|8.]]'''
|- style="text-align:center;"
|[[Fitxategi:MaillotMundial.PNG|20px]] '''[[Txirrindularitzako Munduko Txapelketak|Munduko Txapelketa]]'''
|—
|—
|35.
|41.
|—
|—
|—
|—
|19.
|—
|—
|—
|}
== Taldeak ==
* [[Kas (txirrindularitza taldea)|KAS]] ([[1969]] – [[1979]])
* [[Kelme (txirrindularitza taldea)|Kelme]] ([[1980]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
{{bizialdia|1947ko||Galdos, Francisco}}
[[Kategoria:Arabako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Gasteizko kirolariak]]
chyi7cz93qp8onti7bkorlbdxapvf2y
Txoko ekologiko
0
105999
9968420
9090846
2024-11-13T22:37:43Z
Theklan
336
/* Kritikak */
9968420
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Biologia eta geologia}}
[[Fitxategi:Lichenes rock Meneham ecological niches dscn1884.jpg|thumb|Bi [[liken]] arroka baten gainean, bi txoko ekologiko ezberdinetan]]
[[Fitxategi:Lichens Tree Clairmarais.jpg|thumb|Bi espezie ([[goroldio]] bat eta [[liken]] bat) enbor berean bizi dira, baina txoko ekologiko ezberdinetan, garaierak eta [[higrometria]]k eraginda.]]
[[Ekologia]]n, '''txoko ekologikoa''' [[espezie]] batek bere [[ekosistema]]ren baitan gainerako espezie edo populazioekiko betetzen duen leku funtzionala da.<ref name=Pocheville2015>
{{Erreferentzia
| abizena = Pocheville
| izena = Arnaud
| izenburua = The Ecological Niche: History and Recent Controversies
| aldizkaria= The Handbook of Evolutionary Thinking in the Sciences
| argitaratze-lekua = Springer, Dordrecht
| data= 2015
| url = https://www.academia.edu/6188833/The_Ecological_Niche_History_and_Recent_Controversies
| isbn= 978-94-017-9014-7
}}</ref>
Hitz arruntetan, [[organismo]]en multzo bat nola bizi den (bere "lanbidea") adierazteko balio duen hitza da. Baliabideen eta lehiakideen banaketaren aurrean talde edo organismo batek nola erantzuten duen eta, aldi berean, talde horrek ingurua nola aldatzen duen azaltzen du txoko ekologikoak.
Txoko ekologikoa ez da kontzeptu geografikoa, funtzionala baizik eta oso lotuta dago [[elika-kate]]ekin. Espezie batekin lotuta dagoen kontzeptu geografikoa [[habitat]]a da eta habitat batean txoko ekologiko desberdinak egon daitezke. Funtzioari edo "lanbideari" dagokionez ekosistema baten belarjaleen artean batzuen txoko ekologikoa izango da hosto-jaleena, beste batzuena landareen izerdi-zurrupatzaileena, eta beste batena erro-jaleena.<ref name=Pocheville2015/>
Era berean, ekosistema batean (baso batean, adibidez) espezie bakoitzak betetzen duen funtzioa desberdina da: batzuk polinizatzaileak dira, beste batzuek [[fotosintesi]]a burutzen dute, sarraskijaleak eta materia organikoaren deskonposatzaileak ere badaude, etab.<ref name=Pocheville2015/>
Eremu berean, bizi diren bi espeziek antzeko txoko ekologikoa partekatzen dutenean, haien arteko konpetentzia eratzen da eta batek bestea kanporatzen du. Jakina baita ekosistema batek oreka bilatzen duela, ez espezien arteko alferrikako borroka lehiakorra; ondorioz txoko ekologiko batean espezie bakarra dago, alferrikako konpetentzia ekiditeko.<ref name=Pocheville2015/>
Ekosistema naturaletan espezie exotiko bat sartzeak bertako espezieen lekualdaketa eragin dezake, txoko ekologiko horretan espezieen arteko konpetentzia agertzen delako. Sarritan espezie exotikoa izurrite bihurtzen da, kalte larriak sortuz ekosisteman. Bertako landare eta animalia espezieentzat kaltegarria den espezie exotikoari [[espezie inbaditzaile]] deritzo.
== Definizioa ==
=== Txoko ekologiko grinnelldarra ===
Txoko ekologiko kontzeptua Roswell Hill Johnson naturalistak erabili zuen lehen aldiz 1910ean<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Simon A.|abizena=Levin|izenburua=The Princeton Guide to Ecology|argitaletxea=Princeton University Press|hizkuntza=en|abizena2=Carpenter|abizena3=Godfray|abizena4=Kinzig|abizena5=Loreau|abizena6=Losos|abizena7=Walker|abizena8=Wilcove|izena2=Stephen R.|izena3=H. Charles J.|izena4=Ann P.|izena5=Michel|izena6=Jonathan B.|izena7=Brian|izena8=David S.|data=2009-07-27|url=https://books.google.es/books?id=4MS-vfT89QMC&pg=PA3&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|isbn=978-1-4008-3302-3|sartze-data=2021-03-02}}</ref> eta Joseph Grinnell, zoologo estatubatuarra, izan zen zenbait espezieren txoko ekologikoa deskribatzen lehena 1917an. Txoko ekologikoa eremu zehatz batean bizi den espezie batek bizirauteko behar dituen ingurune-baldintzen multzo gisa definitu zuen. Grinnellen definizioaren arabera, espezie baten txoko ekologikoa espezie hori bizi den habitatak eta bertan bizitzeko garatutako [[Moldaera|moldaerek]] mugatzen dute.<ref name="Pocheville2015" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Joseph|abizena=Grinnell|izenburua=The Niche-Relationships of the California Thrasher|orrialdeak=427–433|data=1917|url=https://www.jstor.org/stable/4072271|aldizkaria=The Auk|alea=4|zenbakia=34|issn=0004-8038|doi=10.2307/4072271|sartze-data=2021-03-02}}</ref>
Espezie baten banaketa eta ezaugarriak azaltzeko sailkapen-hierarkia ekologiko bat garatu zuen. Sailkapen horretan txokoa da oinarrizko banaketa- edo erlazio-unitatea, eta txoko ekologiko bakoitza espezie bakar bati dago.<ref name="Pocheville2015" /> Hala ere, eremu geografiko desberdinetan antzeko txoko ekologikoa betetzen duten espezieak aurki daitezke. [[Eboluzio konbergente]]aren eraginez antzeko habitatean bizitzeko antzeko moldaerak garatu dituzten espezie horiei “baliokide ekologiko” deritze.<ref name="Pocheville2015" /><ref name=":0" />
=== Txoko ekologiko eltondarra ===
10 urte geroago, 1927an, Charles Sutherland Elton ekologo britainiarrak txoko ekologikoa animalia batek komunitatean duen leku gisa definitu zuen; hau da, espezie batek elikagaiekin eta arerioekin dituen erlazioek mugatzen dute espezie horren txoko ekologikoa. Horrenbestez, Eltonen definizioaren arabera, espezie baten txoko ekologikoa espezie horrek [[kate trofiko]]an duen lekuaren menpe dago batez ere.<ref name="Pocheville2015" />
=== Txoko ekologiko Hutchinsondarra ===
[[Fitxategi:Competitive exclusion in barnacles eu.svg|thumb|[[Balano|Itsas-ezkurren]] arteko lehia eta txoko ekologikoen banaketa.]]
1957an, George Evelyn Hutchinson ekologo britainiarrak txoko ekologikoa espeziearen ezaugarri gisa definitu zuen, eta ez ingurunearen ezaugarri gisa. Txoko ekologikoa eremu batean populazio baten biziraupena ahalbidetzen duten ingurune-baldintzen deskribapen kuantitatiboa da, eta n-dimentsioko hiperbolumen gisa deskribatu zuen, ingurune-baldintza bakoitza dimentsio batean adieraziz.<ref name=":0" />
Espezie baten biziraupena mugatzen duten baldintza ([[Faktore biotiko|biotiko]] zein [[Faktore abiotiko|abiotiko]]) eta baliabide guztiek zehaztutako tarteari “oinarrizko txokoa” (''fundamental niche'') deitu zion. Hala ere, oinarrizko txokoaren eremu batzuetan espezieak [[Lehia (biologia)|lehia]] bidezko esklusioa edo kanporatzea jasan dezake beste espezie batzuen eraginez, txoko ekologikoa murriztuz. Oinarrizko txokoaren barruan, espezie batek lehiakideek eragindako kanporatzerik jasaten ez duen eremuari “txoko eraginkor edo erreal” (''realized niche'') deitu zion.<ref name="Pocheville2015" /><ref name=":0" />
Hutchinsonek eremu berean bizi diren espezieen txoko ekologikoen antzekotasunak azpimarratu zituen. Antzekotasun horiek baliabideak eskuratzeko lehia eragin dezakete, eta lehia bidezko kanporatzeak, [[hautespen natural]]aren eraginpean, txoko ekologikoen antzekotasunak murriztea eragin dezake, aldi berean lehia murriztuz. Gertaera horri txoko ekologikoaren desberdintzapena deitzen zaio.<ref name="Pocheville2015" />
Hutchinsonen proposamenak zenbait eragozpen ditu hala ere:<ref name=":0" />
* Naturan espezie baten Hutchinsonen txoko ekologikoa definitzea zaila da, baldintza-konbinazio desberdinetan populazioaren hazkunde-tasa ezagutu behar baita.
* Txoko ekologikoan eragiten duten zenbait ezaugarri ezin dira modu errazean ingurumen-ardatz batetan kokatu.
* Hutchinsonen txoko ekologikoak espezieek komunitateko gainontzeko espezieei eragiten ez dietela onartzen du.
* Elkarrekintza bakar batetan zentratzen da: espezieen arteko lehia.
==== Kritikak ====
Hutchinsonen iraunkortasun txokoa ebaluatzeko zailtasuna n dimentsioko hiperbolumenaren puntu bakoitzeko hazkuntza-abiaduraren neurri bat izan behar delakoan datza, adibidez, tenperatura eta hezetasun balio bakoitzerako lantzea beharrezkoa da populazioak edo bere biztanleriaren hazkunde-tasa zehaztea (<math>r</math>); biztanleriak iraun dezakeen tenperatura eta hezetasun konbinazio posible guztiak lortu arte. Prozedura hori, mikrobioentzat izan ezik (onenean), organismo guztientzat egiteko zailtasuna nabaria da<ref name=":2">{{Cite aldizkari|izenburua=Niche Theory|orrialdeak=107–132|abizena1=Vandermeer|izena1=J H|data=1972-11|url=http://dx.doi.org/10.1146/annurev.es.03.110172.000543|kazeta=Annual Review of Ecology and Systematics|liburukia=3|alea=1|issn=0066-4162|doi=10.1146/annurev.es.03.110172.000543|accessdate=28 de enero de 2019}}</ref>.
Kontzeptuaren berrikuspen modernoa Jonathan Chase eta Matthew Leibold-ek egin zuten, Hutchinsonen definizioaren arazoak zuzenduz eta txokoa definituz espezie batek <math>r</math> zero baino handiagoa edo berdina izatea ahalbidetzen duten ingurumen-aldagaien multzo gisa, espezie horiek ingurumen-aldagai horietan jasaten duten ondoriorekin batera. Hortaz, txoko-ardatzak modu zabalean interpretatzen dira, eta populazioetan eragina duten hainbat faktore sar ditzakete (eta alderantziz). Adibideen artean daude: baliabide jakin baten kantitatea, harrapari jakin baten ugaritasuna, estres fisikoaren maila edo haizearen abiadura. Horrela, espezieek ingurumen-baldintzetan dituzten ondorioak txerta daitezke, eta espezie batek zero baino ''r'' handiagoa duen txoko-espazioko eskualde jakin bat zehaztu daiteke. Eredu horrek populazioaren iraunkortasunaren txoko kontzeptuan hobekuntza handia suposatzen badu ere, oraindik ere, neurtzeko zailtasun operatiboak daude.
== Txokoaren eraikuntza eta bilakaera ==
[[Fitxategi:Termite_Cathedral_DSC03570.jpg|thumb| Termiten habia]]
Biologian, organismo bizidun batek norberaren [[Habitat|habitata]] edo beste [[espezie]] batena aldatzeari, "txokoaren eraikuntza" esaten zaio. Ingurua aldatzeko prozesu horrek organismoarentzat helburu espezifiko oso desberdinak izan ohi ditu, hala nola gazteen zaintza, baliabideen kudeaketa onena, segurtasuna areagotzea, etab. Begi bistakoa denez, animalien munduan (gizakia barne) hedatuta dagoen fenomenoa da: [[Kastore|kastoreen]] presak, txori-[[Habia|habiak]], [[Amaraun|armiarma]]-sareak edo inurritegiak dira txoko-eraikuntzarik ohikoenetako batzuk<ref>Odling Smee, John; Laland, Kevin; Feldman, Marcus (2003). ''Niche Construction: The Neglected Process in Evolution'' (en inglés). Princeton: [[:es:Princeton_University_Press|Princeton University Press]].</ref>.
[[Fitxategi:Olive_niche.jpg|thumb| Olibondoaren banaketa potentziala Mediterraneoko arroan. Txoko ekologikoa Entropia Gehieneko Eredua (MAXENT) erabiliz kalkulatua (Oteros, 2014)<ref name="Oteros (2014)">[https://www.researchgate.net/publication/261005349_Modelizacin_del_ciclo_fenolgico_reproductor_del_olivo_%28Olea_europaea_L.%29?ev=prf_pub Modelización del ciclo fonológico reproductor del olivo(Tesis Doctoral)] Oteros José (2014). Universidad de Córdoba, Córdoba, España </ref>.]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Habitat]]
* [[Ekosistema]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Ekologia]]
[[Kategoria:Habitata]]
[[Kategoria:Ekologia terminologia]]
4cuiy1y2llqpiuslq39bphdgont2en4
Luis Zubero
0
109996
9968910
9528008
2024-11-14T11:35:09Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968910
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Luis Zubero Aldekoa''' ([[Zeberio]], [[1948]]ko [[martxoaren 18]]a - ) euskal txirrindulari ohia da. Hiru Itzuli handietan parte hartu zuen. Bere lehenengo urtean [[1970eko Frantziako Tourra|Frantziako Tour]]rean,<nowiki/> 15. postua eskuratu zuen. Bere semea [[Julen Zubero|Julen]], txirrindularia izan da, baita ere.
== Ibilbidea ==
[[1968]]an [[1968ko Udako Olinpiar Jokoak|Olinpiar Jokoetan]] hartu zuen parte.<ref>[https://web.archive.org/web/20131102235659/http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/zu/luis-zubero-1.html www.sports-reference.com]</ref>
1969ko [[Etorkizuneko Tourra|Etorkizuneko Tour]]rean bigarren amaitu zen sailkapen orokorrean.
[[1969]] eta [[1976]] artean txirrindulari profesionala izan zen eta 4 garaipen lortu zituen.<ref>[https://web.archive.org/web/20071218155039/http://www.urtekaria.com/asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=162&letraEle=z&pagina=lstExciclistasC.asp Luis Zuberoren palmares osoa]</ref>
== Palmaresa ==
'''1969'''
* [[Leintz Bailarari Itzulia]]
* 2. [[Etorkizuneko Tourra|Etorkizuneko Tour]]rean
'''1970'''
* [[Sabiñanigoko Klasikoa]]
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* 3. [[1970eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 5. [[Kataluniako Volta]]n
* 8. [[Setmana Catalana]]n
'''1971'''
* Cuprosan Sari Nagusiko etapa 1
'''1973'''
* Vigoko Sari Nagusia
* 5. [[Masferrer garaikurra]]n
== Emaitzak lasterketa nagusietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Lasterketa
!1969
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1974ko Italiako Giroa|27.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1970eko Frantziako Tourra|15.]]
|align="center"|[[1971ko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1973ko Frantziako Tourra|23.]]
|align="center"|[[1974ko Frantziako Tourra|42.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1973ko Espainiako Itzulia|UT]]
|align="center"|-
|-
|[[Txirrindularitzako Munduko Txapelketak]] [[Fitxategi:Arc en ciel.svg|28px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|}
== Taldeak ==
* [[Kas (txirrindularitza taldea)|Kas]] ([[1969]] – [[1974]])
* Monteverde ([[1975]])
* Furzi-Vibor ([[1976]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
==Kanpo estekak==
{{ProCyclingStats}}
{{bizialdia|1948ko||Zubero, Luis}}
[[Kategoria:Zeberiotarrak]]
[[Kategoria:Bizkaiko txirrindulariak]]
[[Kategoria:1968ko Udako Olinpiar Jokoetako txirrindulariak]]
iv2qnxqrqtifkykbo894ifffzy2ead2
Luis Pedro Santamarina
0
110169
9967926
9951571
2024-11-13T15:45:45Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9967926
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Luis Pedro Santamarina Antoñana''' ([[Gallarta]], [[1942]]ko [[ekainaren 25]]a - [[Portugalete]], [[2017]]ko [[otsailaren 6]]a) euskal txirrindularia izan zen.
== Ibilbidea ==
[[1964]]an [[1964ko Udako Olinpiar Jokoak|Olinpiar Jokoetan]] hartu zuen parte,<ref>[https://web.archive.org/web/20131202225933/http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/sa/luis-santamarina-1.html www.sports-reference.com]</ref> taldeko erlojupekoan hain zuzen ere.<ref>[https://web.archive.org/web/20090705072818/http://www.rfec.com/vistas/noticias/cronica.aspx?id=3336 Ciclistas españoles en la historia de los Juegos Olímpicos]</ref>
[[1965]] eta [[1972]] artean txirrindulari profesionala izan zen eta 13 garaipen lortu zituen.<ref>[https://web.archive.org/web/20050516175947/http://www.urtekaria.com/asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=1952&letraEle=s&pagina=lstExciclistasC.asp Luis Pedro Santamarinaren palmares osoa]</ref>
Olsa (1965), Fagor (1966-69) eta Werner (1970-72) taldeetan aritu zuen. Lortutako emaitzarik onenak [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa|Espainiako Txirrindularitza Txapelketa]] ([[1967]]), [[Euskal Herriko Itzulia]]<ref>[http://www.deia.com/es/impresa/2009/04/05/bizkaia/kirolak/549536.php?print=1 Deia: La caverna del olvido ]</ref> ([[1970]]) eta [[Espainiako Vuelta]] eta [[Italiako Giroa]]n etapa bana izan ziren. [[Frantziako Tourra]]ren sailkapen orokorrean lortutako emaitzarik onena 24.a izan zen, [[Italiako Giroa]]n, berriz, 16.a eta [[Espainiako Vuelta]]n 9.a. [[Txirrindularitzako Munduko Txapelketak|Munduko Txapelketetan]] behin aritu zuen.
[[Txirrindularitza]] utzi ondoren, bizikleta-denda izaten du [[Portugalete]]n.
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1963'''
* 10. [[1963ko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n
'''1964'''
* 2. Munduko taldekako erlojupeko txapelketan (afizionatuetan) ([[Juan García Such]], [[José Ramón Goienetxe]] eta [[Ramón Sáez]]ekin)
'''1965'''
* 10. [[1965eko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n
'''1966'''
* 9. [[1966ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n eta etapa 1
'''1967'''
* [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]] [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa|Espainiako Txirrindularitza Txapelketa]]
* [[Bizkaiko Sari Nagusia]]
* 2. [[Meatze Haranetako Itzulia]]n
* 3. [[Suitzako Itzulia]]n
'''1968'''
* [[1968ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa 1
* [[1968ko Italiako Giroa|Italiako Giroko]] etapa 1
* 2. [[Setmana Catalana]]n
* 3. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
'''1970'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[1970eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]
* 9. [[1970eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]] eta etapa 1
* [[Aragoiko Itzulia]] eta etapa 1
'''1971'''
* [[Errioxako Itzulia|Errioxako Itzuliko]] etapa 1
* 2. [[Asturiasko Itzulia]]n
* 9. [[1971ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
'''1972'''
* [[Meatze Haranetako Itzulia]] eta etapa 1
* 2. [[Errioxako Itzulia]]n eta etapa 1
* 2. [[Asturiasko Itzulia]]n
* 4. [[1972ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
}}
== Emaitzak lasterketa nagusietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Lasterketa
!1965
!1966
!1967
!1968
!1969
!1970
!1971
!1972
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1968ko Italiako Giroa|16.a]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1966ko Frantziako Tourra|29.a]]
|align="center"|[[1967ko Frantziako Tourra|49.a]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1969ko Frantziako Tourra|utzi]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1971ko Frantziako Tourra|24.a]]
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1966ko Espainiako Itzulia|23.a]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1968ko Espainiako Itzulia|28.a]]
|align="center"|[[1969ko Espainiako Itzulia|22.a]]
|align="center"|'''[[1970eko Espainiako Itzulia|9.a]]'''
|align="center"|[[1971ko Espainiako Itzulia|50.a]]
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|27.a]]
|-
|-
|[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko Txapelketa]] [[Fitxategi:Arc en ciel.svg|28px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|}
== Taldeak ==
* Olsa ([[1965]])
* [[Fagor (txirrindularitza taldea)|Fagor]] ([[1966]]-[[1969]])
* Werner ([[1970]]-[[1972]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://bloga.tropela.eus/2017/03/santamarinaren-urtea Santamarinaren urtea]
{{bizialdia|1942ko|2017ko|Santamarina, Luis Pedro}}
[[Kategoria:Bizkaiko txirrindulariak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Itzuliaren irabazleak]]
[[Kategoria:Gallartarrak]]
[[Kategoria:1964ko Udako Olinpiar Jokoetako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Portugaleten hildakoak]]
840umyvfi9v78zplvn4ezx5ut4g3wc1
9968782
9967926
2024-11-14T09:59:27Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968782
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Luis Pedro Santamarina Antoñana''' ([[Gallarta]], [[1942]]ko [[ekainaren 25]]a - [[Portugalete]], [[2017]]ko [[otsailaren 6]]a) euskal txirrindularia izan zen.
== Ibilbidea ==
[[1964]]an [[1964ko Udako Olinpiar Jokoak|Olinpiar Jokoetan]] hartu zuen parte,<ref>[https://web.archive.org/web/20131202225933/http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/sa/luis-santamarina-1.html www.sports-reference.com]</ref> taldeko erlojupekoan hain zuzen ere.<ref>[https://web.archive.org/web/20090705072818/http://www.rfec.com/vistas/noticias/cronica.aspx?id=3336 Ciclistas españoles en la historia de los Juegos Olímpicos]</ref>
[[1965]] eta [[1972]] artean txirrindulari profesionala izan zen eta 13 garaipen lortu zituen.<ref>[https://web.archive.org/web/20050516175947/http://www.urtekaria.com/asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=1952&letraEle=s&pagina=lstExciclistasC.asp Luis Pedro Santamarinaren palmares osoa]</ref>
Olsa (1965), Fagor (1966-69) eta Werner (1970-72) taldeetan aritu zuen. Lortutako emaitzarik onenak [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa|Espainiako Txirrindularitza Txapelketa]] ([[1967]]), [[Euskal Herriko Itzulia]]<ref>[http://www.deia.com/es/impresa/2009/04/05/bizkaia/kirolak/549536.php?print=1 Deia: La caverna del olvido ]</ref> ([[1970]]) eta [[Espainiako Vuelta]] eta [[Italiako Giroa]]n etapa bana izan ziren. [[Frantziako Tourra]]ren sailkapen orokorrean lortutako emaitzarik onena 24.a izan zen, [[Italiako Giroa]]n, berriz, 16.a eta [[Espainiako Vuelta]]n 9.a. [[Txirrindularitzako Munduko Txapelketak|Munduko Txapelketetan]] behin aritu zuen.
[[Txirrindularitza]] utzi ondoren, bizikleta-denda izaten du [[Portugalete]]n.
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1963'''
* 10. [[1963ko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n
'''1964'''
* 2. Munduko taldekako erlojupeko txapelketan (afizionatuetan) ([[Juan García Such]], [[José Ramón Goienetxe]] eta [[Ramón Sáez]]ekin)
'''1965'''
* 10. [[1965eko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n
'''1966'''
* 9. [[1966ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n eta etapa 1
'''1967'''
* [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]] [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa|Espainiako Txirrindularitza Txapelketa]]
* [[Bizkaiko Sari Nagusia]]
* 2. [[Meatze Haranetako Itzulia]]n
* 3. [[Suitzako Itzulia]]n
'''1968'''
* [[1968ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa 1
* [[1968ko Italiako Giroa|Italiako Giroko]] etapa 1
* 2. [[Setmana Catalana]]n
* 3. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
'''1970'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[1970eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]
* 9. [[1970eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]] eta etapa 1
* [[Aragoiko Itzulia]] eta etapa 1
'''1971'''
* [[Errioxako Itzulia|Errioxako Itzuliko]] etapa 1
* 2. [[Asturiasko Itzulia]]n
* 8. [[1971ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 9. [[1971ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
'''1972'''
* [[Meatze Haranetako Itzulia]] eta etapa 1
* 2. [[Errioxako Itzulia]]n eta etapa 1
* 2. [[Asturiasko Itzulia]]n
* 4. [[1972ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
}}
== Emaitzak lasterketa nagusietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Lasterketa
!1965
!1966
!1967
!1968
!1969
!1970
!1971
!1972
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1968ko Italiako Giroa|16.a]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1966ko Frantziako Tourra|29.a]]
|align="center"|[[1967ko Frantziako Tourra|49.a]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1969ko Frantziako Tourra|utzi]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1971ko Frantziako Tourra|24.a]]
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1966ko Espainiako Itzulia|23.a]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1968ko Espainiako Itzulia|28.a]]
|align="center"|[[1969ko Espainiako Itzulia|22.a]]
|align="center"|'''[[1970eko Espainiako Itzulia|9.a]]'''
|align="center"|[[1971ko Espainiako Itzulia|50.a]]
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|27.a]]
|-
|-
|[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko Txapelketa]] [[Fitxategi:Arc en ciel.svg|28px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|}
== Taldeak ==
* Olsa ([[1965]])
* [[Fagor (txirrindularitza taldea)|Fagor]] ([[1966]]-[[1969]])
* Werner ([[1970]]-[[1972]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://bloga.tropela.eus/2017/03/santamarinaren-urtea Santamarinaren urtea]
{{bizialdia|1942ko|2017ko|Santamarina, Luis Pedro}}
[[Kategoria:Bizkaiko txirrindulariak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Itzuliaren irabazleak]]
[[Kategoria:Gallartarrak]]
[[Kategoria:1964ko Udako Olinpiar Jokoetako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Portugaleten hildakoak]]
aimcny7ph05r4mcfe3rku5j6f4id40c
Bellojín
0
115099
9968854
8015230
2024-11-14T11:06:42Z
212.8.115.229
9968854
wikitext
text/x-wiki
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Bellojín
| udalerria = Gaubea
| irudia = IglesiaBellojin.jpg
| irudiaren testua =Bellojingo eliza [[arkitektura erromaniko|erromanikoa]].
| probintzia = Araba
}}
'''Bellojín''' [[Araba]]ko herria da, [[Gaubea]]ko udalerrikoa, eta [[Villamaderne]]ko kontzejukoa. [[Gaubea]]ko herri guztiek bezala, [[XX. mendea]]n zehar biztanle galera nabarmena izan zuen.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Bellojíngo biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 3 | 2011 | 5 | 2021 | 10 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
* San Kornelio eliza erromaniko zaharra, abside biribilekoa.
== Bibliografia ==
* ''Alava, pueblo a pueblo''. Jose Luis Sáenz de Ugarte (1983). Caja Provincial de Álava - Arabako Kutxa
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
qy4mrc3nfse4jd9l44tpd8lrr02wzl0
Zirri
0
115420
9968190
8779014
2024-11-13T18:23:22Z
Jok Dosto
168231
Pequenas alteração para melhorar a visibilidade e leitura do leitor
9968190
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Geiger-masturbation-mutuelle.jpg|thumb|1x1px]]
'''Zirria''' beste pertsona baten gorputzari eginiko ukitu estu eta leuna da, inolako [[sarpen (sexualitatea)|koito]] edo [[sarpen (sexualitatea)|sarpenetara]] heldu gabe egiten dena. Abantailatzat du sexu bidezko gaixotasunak kutsatzea saihesten dela sexu praktika honen bidez; eta, antisorgailurik gabe ere, nahi gabeko haurdunaldiaren arriskua oso txikia dela.
Zirriaren ekintza adierazteko, ''zirri egin'' edo ''zirritan ibili'' esamoldeak erabiltzen dira.
Zirritan ibiltzeko modu asko daude, hala nola elkar [[masturbazio|masturbatzea]], norberaren [[ugaltze-aparatu|sexu organoak]] inoren gorputz ataletan igurztea, edota besterik gabe besarkada estuak ematea, [[musu]]ekin eta bestelako [[amodio]] adierazpenekin batera. Sexu harremanaren [[sexu jolas|aitzin urratsetan]] ere ohikoa da zirritan ibiltzea. Antzina, ''zirritan ibiltzea'' beste pertsona baten gorputz atal baten ukipen edo ferekatze hutsari esaten zitzaion, zuzenean edo arropa tarteko zela, eta sexu asmo batez. Konnotazio [[moral]]ak zituen adiera zen, eta egun guztiz gainditu da.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Giza sexualitatea]]
[[Kategoria:Eufemismoak]]
lxd9kfz5fc3leflnao0vcbrqu7gnbqp
9968231
9968190
2024-11-13T18:51:23Z
Theklan
336
Jok Dosto wikilariaren aldaketak ezabatuz, Theklan wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
8779014
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Geiger-masturbation-mutuelle.jpg|thumb|Elkarren masturbazioa '''zirri'''tan ibiltzeko modu bat da. [[Johann Nepomuk Geiger]], [[akuarela]], 1840.]]
'''Zirria''' beste pertsona baten gorputzari eginiko ukitu estu eta leuna da, inolako [[sarpen (sexualitatea)|koito]] edo [[sarpen (sexualitatea)|sarpenetara]] heldu gabe egiten dena. Abantailatzat du sexu bidezko gaixotasunak kutsatzea saihesten dela sexu praktika honen bidez; eta, antisorgailurik gabe ere, nahi gabeko haurdunaldiaren arriskua oso txikia dela.
Zirriaren ekintza adierazteko, ''zirri egin'' edo ''zirritan ibili'' esamoldeak erabiltzen dira.
Zirritan ibiltzeko modu asko daude, hala nola elkar [[masturbazio|masturbatzea]], norberaren [[ugaltze-aparatu|sexu organoak]] inoren gorputz ataletan igurztea, edota besterik gabe besarkada estuak ematea, [[musu]]ekin eta bestelako [[amodio]] adierazpenekin batera. Sexu harremanaren [[sexu jolas|aitzin urratsetan]] ere ohikoa da zirritan ibiltzea. Antzina, ''zirritan ibiltzea'' beste pertsona baten gorputz atal baten ukipen edo ferekatze hutsari esaten zitzaion, zuzenean edo arropa tarteko zela, eta sexu asmo batez. Konnotazio [[moral]]ak zituen adiera zen, eta egun guztiz gainditu da.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Giza sexualitatea]]
[[Kategoria:Eufemismoak]]
okcjkeqctgijk5h8csrfrmvcbmslcjw
San Nikolas eliza (Iruñea)
0
118785
9968846
9261633
2024-11-14T11:05:03Z
2.136.186.42
9968846
wikitext
text/x-wiki
{{eraikin infotaula}}
'''Iruneko San Nikolas eliza''' [[Iruñea|Iruñeko]] ([[Nafarroa Garaia]]) tenplu [[katolizismo|katolikoa]] da, [[Alde Zaharra (Iruñea)|Alde Zaharreko]] [[San Nikolas plaza (Iruñea)|San Nikolas plazan]] dagoena.
== Kokalekua ==
[[Alde Zaharra (Iruñea)|Alde Zaharrean]] kokatua, [[San Nikolas plaza (Iruñea)|San Nikolas plaza]], [[San Nikolas kalea (Iruñea)|San Nikolas kalea]], [[San Migel kalea (Iruñea)|San Migel kalea]], [[Lindatxikia kalea]] eta [[Sarasate pasealekua]]ren artean.
== Historia ==
[[Fitxategi:San Nicolas Eliza.JPG|ezkerrera|250px|thumb|Eliza San Nikolas enparantzatik ikusita.]]
[[XII. mendea]]n altxatua, jatorriz ez zen jarduera erlijiosoak ospatzeko bakarrik eraiki, baita izen bereko bere burgoko auzotarren gotorleku militar eta defentsiboa izan zedin ere, hiriko beste bi burgoekin liskarretan egoten bai ziren ([[Iruñeko burguak|Nabarreria]] eta [[Iruñeko burguak|San Saturnino]]).
[[1222]]an, auzotarren arteko erasoaldi haietako batean, sute batek antzinako [[eliza-gotorleku]] [[arkitektura erromaniko|erromaniko]] hura suntsitu zuen. Haren ordez eraikitako eliza berria [[1231]]an sagaratu zuten. Bere horma sendo eta burdin sareak, bai eta antzinako hiru zaintza dorreetatik oraindik zutik dirauen dorrea, bere iragan gatazkatsuaren lekuko dira.
Tenpluaren barnealdea hainbat fasetan eraikitako barrunbe [[gotiko (argipena)|gotiko]] ederrekoa da, protogotiko garaiko elementuak ditu: trazaketa orokorreko altxaera eta alboetako habearte kanoi apuntatuaren estalkiak, bai eta erdiko hormaren zati bat ere; Erdiko habeartearen gurutzeriako estalkiak, gurutzadura eta beiratedun harresiz eginiriko presbiterioa [[XIV. mendea|XIV. mendeko]] gotiko erakoak dira. Organo [[barrokoa|barroko]] handi bat badu, [[Iruñea|Iruñeko]] garrantzitsuena. Kanpoaldean gotikoa bi ateetan, absidean eta goialdeko harresiaren gune batzuetan bakarrik ikus liteke. Gainontzekoa [[1888]]an [[Angel Goikoetxea]]ren gehikuntzengatik ezkutatuta dago: arkupe [[arkitektura neogotiko|neogotikoa]], nolabaiteko [[neomudejar]] itxurako parrokietxeko adreiluarenen gainjarpena eta pasealekuan erdi aroko [[eklektizismo]]aren laburpena den aurrealdea ireki zen. Hainbat dorre izan zituen gaur egun bi ditu: handiena, [[José Martinez de Ubago]]ren bukaera [[barrokoa|barroko]] bat eta gaztelubegiak dituena, eta txikiena, egile berberarena dena.<ref>Hainbat egilea (2006). Guía de Arquitectura de Pamplona y su Comarca. (Iruñea eta bere Eskualdeko Arkitekturaren Gida). Iruñea: Ona Industri Grafika. {{ISBN|84-611-3284-X}}.</ref>
[[Fitxategi:Iglesia de San Nicolás, Pamplona.JPG|thumb|300px|erdian|San Nikolas eliza gauez.]]
== Ikus gainera ==
* [[San Nikolas eliza (Bilbo)|Bilboko San Nikolas eliza]]
* [[Iruñeko Kultura Ondasun zerrenda]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Iruñea|Iruñea}}
* [http://www.turismonavarra.es/eus/organice-viaje/recurso.aspx?o=3007 Iruñeko San Nikolas eliza Nafarroako Turismo webgunean ikusgai] {{eu}}
* [https://web.archive.org/web/20091219195612/http://pamplona.es/verPagina.asp?idPag=129&idioma=2 Iruñeko San Nikolas eliza Iruñeko Udalaren webgunean ikusgai] {{eu}}
{{autoritate kontrola}}
{{Iruñeko leku interesgarriak}}
[[Kategoria:Iruñeko elizak]]
[[Kategoria:Iruñeko Alde Zaharreko eraikinak]]
[[Kategoria:Sarasate pasealekua]]
[[Kategoria:Euskal Herriko eliza gotikoak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko eliza neogotikoak]]
[[Kategoria:Iruñeko kultura ondasunak]]
e77dli307xd5d3e0nykysd563u6oy3m
9968849
9968846
2024-11-14T11:05:33Z
2.136.186.42
9968849
wikitext
text/x-wiki
{{eraikin infotaula}}
'''Iruñeko San Nikolas eliza''' [[Iruñea|Iruñeko]] ([[Nafarroa Garaia]]) tenplu [[katolizismo|katolikoa]] da, [[Alde Zaharra (Iruñea)|Alde Zaharreko]] [[San Nikolas plaza (Iruñea)|San Nikolas plazan]] dagoena.
== Kokalekua ==
[[Alde Zaharra (Iruñea)|Alde Zaharrean]] kokatua, [[San Nikolas plaza (Iruñea)|San Nikolas plaza]], [[San Nikolas kalea (Iruñea)|San Nikolas kalea]], [[San Migel kalea (Iruñea)|San Migel kalea]], [[Lindatxikia kalea]] eta [[Sarasate pasealekua]]ren artean.
== Historia ==
[[Fitxategi:San Nicolas Eliza.JPG|ezkerrera|250px|thumb|Eliza San Nikolas enparantzatik ikusita.]]
[[XII. mendea]]n altxatua, jatorriz ez zen jarduera erlijiosoak ospatzeko bakarrik eraiki, baita izen bereko bere burgoko auzotarren gotorleku militar eta defentsiboa izan zedin ere, hiriko beste bi burgoekin liskarretan egoten bai ziren ([[Iruñeko burguak|Nabarreria]] eta [[Iruñeko burguak|San Saturnino]]).
[[1222]]an, auzotarren arteko erasoaldi haietako batean, sute batek antzinako [[eliza-gotorleku]] [[arkitektura erromaniko|erromaniko]] hura suntsitu zuen. Haren ordez eraikitako eliza berria [[1231]]an sagaratu zuten. Bere horma sendo eta burdin sareak, bai eta antzinako hiru zaintza dorreetatik oraindik zutik dirauen dorrea, bere iragan gatazkatsuaren lekuko dira.
Tenpluaren barnealdea hainbat fasetan eraikitako barrunbe [[gotiko (argipena)|gotiko]] ederrekoa da, protogotiko garaiko elementuak ditu: trazaketa orokorreko altxaera eta alboetako habearte kanoi apuntatuaren estalkiak, bai eta erdiko hormaren zati bat ere; Erdiko habeartearen gurutzeriako estalkiak, gurutzadura eta beiratedun harresiz eginiriko presbiterioa [[XIV. mendea|XIV. mendeko]] gotiko erakoak dira. Organo [[barrokoa|barroko]] handi bat badu, [[Iruñea|Iruñeko]] garrantzitsuena. Kanpoaldean gotikoa bi ateetan, absidean eta goialdeko harresiaren gune batzuetan bakarrik ikus liteke. Gainontzekoa [[1888]]an [[Angel Goikoetxea]]ren gehikuntzengatik ezkutatuta dago: arkupe [[arkitektura neogotiko|neogotikoa]], nolabaiteko [[neomudejar]] itxurako parrokietxeko adreiluarenen gainjarpena eta pasealekuan erdi aroko [[eklektizismo]]aren laburpena den aurrealdea ireki zen. Hainbat dorre izan zituen gaur egun bi ditu: handiena, [[José Martinez de Ubago]]ren bukaera [[barrokoa|barroko]] bat eta gaztelubegiak dituena, eta txikiena, egile berberarena dena.<ref>Hainbat egilea (2006). Guía de Arquitectura de Pamplona y su Comarca. (Iruñea eta bere Eskualdeko Arkitekturaren Gida). Iruñea: Ona Industri Grafika. {{ISBN|84-611-3284-X}}.</ref>
[[Fitxategi:Iglesia de San Nicolás, Pamplona.JPG|thumb|300px|erdian|San Nikolas eliza gauez.]]
== Ikus gainera ==
* [[San Nikolas eliza (Bilbo)|Bilboko San Nikolas eliza]]
* [[Iruñeko Kultura Ondasun zerrenda]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{Atari|Iruñea|Iruñea}}
* [http://www.turismonavarra.es/eus/organice-viaje/recurso.aspx?o=3007 Iruñeko San Nikolas eliza Nafarroako Turismo webgunean ikusgai] {{eu}}
* [https://web.archive.org/web/20091219195612/http://pamplona.es/verPagina.asp?idPag=129&idioma=2 Iruñeko San Nikolas eliza Iruñeko Udalaren webgunean ikusgai] {{eu}}
{{autoritate kontrola}}
{{Iruñeko leku interesgarriak}}
[[Kategoria:Iruñeko elizak]]
[[Kategoria:Iruñeko Alde Zaharreko eraikinak]]
[[Kategoria:Sarasate pasealekua]]
[[Kategoria:Euskal Herriko eliza gotikoak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko eliza neogotikoak]]
[[Kategoria:Iruñeko kultura ondasunak]]
1wlgevc8mrya88tzvoixu65yr1vm5f1
Izaskun (izena)
0
121446
9968236
9930378
2024-11-13T18:51:28Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968236
wikitext
text/x-wiki
{{Pertsona Izena
| izena = Izaskun
| irudia =
| oina =
| ahoskera =
| generoa = Emakumezkoa
| esanahia =
| jatorrizko eskualdea =
| jatorria = [[Euskalduna]]
| antzeko izenak =
| izenaren eguna =
| eratorriak =
}}
'''Izaskun''' euskal andrezko izen bat da, [[Izaskun]]go [[Maria|Ama Birjinari]] erreferentzia egiten diona. Senar-emazteak haur eske joan izan dira bertara. Aipurik zaharrena XV. mendekoa da. <ref>[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=izenak Euskaltzaindiaren izendegiak: Izaskun]</ref> ''Ixaxkun'' eta ''Izas'' ditu txikigarri.
== Izaskun izena duten pertsona ezagunak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P735 wd:Q12259976 . ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
|-
| [[Izaskun Aranburu]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1975-12-27
|
|-
| [[Izaskun Arandia]]
| [[zinema ekoizle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Tolosa]]
| 1972-02-26
|
|-
| [[Izaskun Arriaran]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q186360|erizain]]''
| [[Aramaio]]
| 1977
|
|-
| [[Izaskun Arrue]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q186360|erizain]]''
| [[Arribe]]
| 1927-08-28
| 2016-11-10
|-
| [[Izaskun Bengoa]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Bilbo]]
| 1975-03-14
|
|-
| [[Izaskun Bilbao|Izaskun Bilbao Barandica]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Bermeo]]
| 1961-03-27
|
|-
| [[Izaskun Etxaniz]]
| [[arraunlari]]
| [[Santurtzi]]
| 1998-08-13
|
|-
| [[Izaskun Etxetxipia|Izaskun Etxetxipia Goiburu]]
| [[mediku]]
| [[Tolosa]]
| 1940
| 2020-12-15
|-
| [[Izaskun García]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Gernika-Lumo]]<br/>[[Muxika]]
| 1992-07-25
|
|-
| [[Izaskun Gaztelu|Izaskun Gaztelu Miñaur]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Bilbo]]
| 1974-02-28
|
|-
| [[Izaskun Gómez Cermeño]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1965
|
|-
| [[Izaskun Landaida]]
| [[politikari]]
| [[Ugao]]
| 1969
|
|-
| [[Izaskun Lesaka]]
| ''[[:d:Q12414919|terrorista]]''
| [[Burlata]]
| 1975-01-05
|
|-
| [[Izaskun Osés]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>''[[:d:Q186360|erizain]]''
| [[Iruñea]]
| 1984-05-11
|
|-
| [[Izaskun Rekalde]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ekonomialari]]
| [[Usansolo]]
| 1977-06-27
| 2023-06-14
|-
| [[Izaskun Uranga]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Bilbo]]
| 1950-04-17
|
|-
| [[Izaskun Urkijo Alijo]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[Arte zuzendaritza|zuzendari artistiko]]
| [[Gasteiz]]
|
|
|-
| [[Izaskun Urrutia|Izaskun Urrutia Larrauri]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q186360|erizain]]''
| [[Laukiz]]
| 1956-09-19
|
|-
| [[Izaskun Zubizarreta Gerendiain]]
| ''[[:d:Q19801627|mendi-zeharkako eskiatzaile]]''<br/>''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>''[[:d:Q12803959|lasterkari]]''<br/>[[emagin]]
| [[Oiartzun]]
| 1970-09-30
| 2024-08-06
|}
{{Wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Antropologia zirriborroa}}
[[Kategoria:Euskal pertsona-izenak]]
fzg8j7y5u0tyeadzpnycb1b5sm0v6yb
JavaScript Object Notation
0
123029
9967570
9813708
2024-11-13T12:30:54Z
Ksarasola
1491
/* Kanpo estekak */ irudia
9967570
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Informazio eta Komunikazioaren Teknologia}}
{{lan infotaula}}
'''JSON''' ('''JavaScript Object Notation'''en laburdura, alegia, JavaScript objetu-notazioa) datuen elkartrukerako formatu arina eta irekia da. Testu hutsezko formatu hau [[datu egitura]] sinpleak hala nola atributu-balio bikoteak eta [[array asoziatibo]]ak gordetzeko eta transmititzeko erabiltzen da (objektu izena hartzen dute). JSON formatua sareko konexio baten bidez datu egituratuak serializatzeko eta transmititzeko erabiltzen da. Batez ere zerbitzari baten eta web aplikazio baten arteko datuak trukatzeko erabiltzen da, XML-ren alternatiba izanik. Ajax aplikazioetan maiz erabiltzen da.
JSON [[JavaScript]]-etik eratorri bazen ere hizkuntza horretatik independentea da, eta programazio-lengoaia moderno askok JSON formatuko datuak sortzeko eta analizatzeko kodea dute. JSON fitxategi-izenek .json luzapena erabiltzen dute.
JSON formatua RFC 4627ean zehaztu zuen lehenengo aldiz [[Douglas Crockford]]ek. JSON formatuaren Interneteko [[Multipurpose Internet Mail Extensions|MIME]] mota ofiziala <code>application/json</code> da. JSON fitxategiaren luzapena <code>.json</code> da.
[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|thumb|'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>]]
== Kanpo estekak ==
* {{en}} [http://json.org/ Formatuaren webgunea]
* {{en}} [http://tools.ietf.org/html/rfc4627 RFC4627, formatuaren espezifikazioa]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Deskribapen lengoaiak]]
otfe6czeyu514x0glcfidastch453f2
9967596
9967570
2024-11-13T12:40:08Z
Ksarasola
1491
Erreferentziak txukuntzea
9967596
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Informazio eta Komunikazioaren Teknologia}}
{{lan infotaula}}
'''JSON''' ('''JavaScript Object Notation'''en laburdura, alegia, JavaScript objetu-notazioa) datuen elkartrukerako formatu arina eta irekia da. Testu hutsezko formatu hau [[datu egitura]] sinpleak hala nola atributu-balio bikoteak eta [[array asoziatibo]]ak gordetzeko eta transmititzeko erabiltzen da (objektu izena hartzen dute). JSON formatua sareko konexio baten bidez datu egituratuak serializatzeko eta transmititzeko erabiltzen da. Batez ere zerbitzari baten eta web aplikazio baten arteko datuak trukatzeko erabiltzen da, XML-ren alternatiba izanik. Ajax aplikazioetan maiz erabiltzen da.
JSON [[JavaScript]]-etik eratorri bazen ere hizkuntza horretatik independentea da, eta programazio-lengoaia moderno askok JSON formatuko datuak sortzeko eta analizatzeko kodea dute. JSON fitxategi-izenek .json luzapena erabiltzen dute.
JSON formatua RFC 4627ean zehaztu zuen lehenengo aldiz [[Douglas Crockford]]ek. JSON formatuaren Interneteko [[Multipurpose Internet Mail Extensions|MIME]] mota ofiziala <code>application/json</code> da. JSON fitxategiaren luzapena <code>.json</code> da.
[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|thumb|'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":102">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira|urtea=2022|izenburua=Github - juananpe/html5liburua - HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|data=2024-06-02|url=https://github.com/juananpe/html5liburua|sartze-data=2024-11-13}}</ref>]]
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{en}} [http://json.org/ Formatuaren webgunea]
* {{en}} [http://tools.ietf.org/html/rfc4627 RFC4627, formatuaren espezifikazioa]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Deskribapen lengoaiak]]
s9hwluex5mc2l8eu0ar8e20sjgyrjit
Wikipedia:Txokoa/Artxiboa
4
126869
9967858
9967450
2024-11-13T15:12:58Z
Theklan
336
9967858
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
== 2009ko abuztutik 2012 arte ==
2009ko abuztuan, Txokoa lau ataletan banatu zen: Albisteak, Politikak, Eskariak eta Laguntza.
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Newspaper Cover.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Albisteak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Albisteak|Albisteak]]'''<br> <small>Wikipediari buruzko albisteak.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Albisteak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Albisteak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Albisteak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2012|2012]]
*2011: [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko urtarrila|Urtarrila/Otsaila/Martxoa]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko apirila|Apirila/Maiatza/Ekaina]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko uztaila|Uztailetik abenduraino]]
*2010: [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2010eko apirila|Apirila]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2010eko maiatza|Maiatza]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2010eko ekaina|Ekaina]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2010eko uztaila|Uztaila/Abuztua/Iraila]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2010eko urria|Urria/Azaroa/Abendua]]
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Edit-find-replace.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Politikak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Politikak|Politikak]]'''<br> <small>Politikei buruzko eztabaida.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Politikak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2011|2011]]
*2010: [[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko apirila|Apirila]] - [[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko maiatza|Maiatza]] - [[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko ekaina|Ekaina]] - [[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko uztaila|Uztaila/Abuztua/Iraila]] - [[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko urria|Urria/Azaroa/Abendua]]
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Dialog-information on.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Eskariak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak|Eskariak]]'''<br><small>Eskariak eta proposamenak egiteko.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Eskariak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2011|2011]]
*2010: [[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2010eko apirila|Apirila]] - [[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2010eko maiatza|Maiatza]] - [[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2010eko ekaina|Ekaina]] - [[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2010eko uztaila|Uztaila/Abuztua/Iraila]] - [[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2010eko urria|Urria/Azaroa/Abendua]]
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Help-content.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Laguntza|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza|Laguntza]]''' <br> <small>Laguntza eta arazo teknikoak.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Laguntza|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2011|2011]]
*2010: [[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2010eko apirila|Apirila]] - [[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2010eko maiatza|Maiatza]] - [[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2010eko ekaina|Ekaina]] - [[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2010eko uztaila|Uztaila/Abuztua/Iraila]] - [[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2010eko urria|Urria/Azaroa/Abendua]]
|}
p50g95r2yu7kwuj59qvx0phdg9cvl6r
9967865
9967858
2024-11-13T15:17:04Z
Theklan
336
/* 2009ko abuztutik 2012 arte */
9967865
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
== 2009ko abuztutik 2012 arte ==
2009ko abuztuan, Txokoa lau ataletan banatu zen: Albisteak, Politikak, Eskariak eta Laguntza.
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Newspaper Cover.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Albisteak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Albisteak|Albisteak]]'''<br> <small>Wikipediari buruzko albisteak.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Albisteak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Albisteak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Albisteak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2012|2012]]
*2011: [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko urtarrila|Urtarrila/Otsaila/Martxoa]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko apirila|Apirila/Maiatza/Ekaina]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko uztaila|Uztailetik abenduraino]]
*2010: [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2010eko uztaila|Uztaila/Abuztua/Iraila]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2010eko urria|Urria/Azaroa/Abendua]]
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Edit-find-replace.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Politikak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Politikak|Politikak]]'''<br> <small>Politikei buruzko eztabaida.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Politikak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2011|2011]]
*2010: [[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko uztaila|Uztaila/Abuztua/Iraila]] - [[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko urria|Urria/Azaroa/Abendua]]
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Dialog-information on.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Eskariak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak|Eskariak]]'''<br><small>Eskariak eta proposamenak egiteko.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Eskariak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2011|2011]]
*2010: [[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2010eko uztaila|Uztaila/Abuztua/Iraila]] - [[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2010eko urria|Urria/Azaroa/Abendua]]
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Help-content.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Laguntza|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza|Laguntza]]''' <br> <small>Laguntza eta arazo teknikoak.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Laguntza|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2011|2011]]
*2010: [[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2010eko uztaila|Uztaila/Abuztua/Iraila]] - [[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2010eko urria|Urria/Azaroa/Abendua]]
|}
fmtim25fbfwbrlm95dpbkg65zpgmln0
9967897
9967865
2024-11-13T15:30:39Z
Theklan
336
9967897
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
== 2009ko abuztutik 2012 arte ==
2009ko abuztuan, Txokoa lau ataletan banatu zen: Albisteak, Politikak, Eskariak eta Laguntza.
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Newspaper Cover.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Albisteak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Albisteak|Albisteak]]'''<br> <small>Wikipediari buruzko albisteak.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Albisteak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Albisteak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Albisteak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2012|2012]]
*2011: [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko urtarrila|Urtarrila/Otsaila/Martxoa]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko apirila|Apirila/Maiatza/Ekaina]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko uztaila|Uztailetik abenduraino]]
*2010: [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2010eko urria|Urria/Azaroa/Abendua]]
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Edit-find-replace.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Politikak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Politikak|Politikak]]'''<br> <small>Politikei buruzko eztabaida.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Politikak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2011|2011]]
*2010: [[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko urria|Urria/Azaroa/Abendua]]
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Dialog-information on.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Eskariak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak|Eskariak]]'''<br><small>Eskariak eta proposamenak egiteko.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Eskariak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2011|2011]]
*2010: [[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2010eko urria|Urria/Azaroa/Abendua]]
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Help-content.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Laguntza|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza|Laguntza]]''' <br> <small>Laguntza eta arazo teknikoak.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Laguntza|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2011|2011]]
*2010: [[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2010eko urria|Urria/Azaroa/Abendua]]
|}
jrritk0q45t9ogcmo9xltcye75eyane
9967911
9967897
2024-11-13T15:39:34Z
Theklan
336
/* 2009ko abuztutik 2012 arte */
9967911
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
== 2009ko abuztutik 2012 arte ==
2009ko abuztuan, Txokoa lau ataletan banatu zen: Albisteak, Politikak, Eskariak eta Laguntza.
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Newspaper Cover.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Albisteak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Albisteak|Albisteak]]'''<br> <small>Wikipediari buruzko albisteak.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Albisteak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Albisteak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Albisteak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2012|2012]]
*2011: [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko urtarrila|Urtarrila/Otsaila/Martxoa]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko apirila|Apirila/Maiatza/Ekaina]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko uztaila|Uztailetik abenduraino]]
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Edit-find-replace.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Politikak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Politikak|Politikak]]'''<br> <small>Politikei buruzko eztabaida.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Politikak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2011|2011]]
*
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Dialog-information on.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Eskariak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak|Eskariak]]'''<br><small>Eskariak eta proposamenak egiteko.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Eskariak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2011|2011]]
*
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Help-content.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Laguntza|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza|Laguntza]]''' <br> <small>Laguntza eta arazo teknikoak.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Laguntza|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2011|2011]]
*
|}
1f2931u3q1etr1p0jxjr9y5def59we4
9967937
9967911
2024-11-13T15:48:08Z
Theklan
336
/* 2009ko abuztutik 2012 arte */
9967937
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
== 2009ko abuztutik 2012 arte ==
2009ko abuztuan, Txokoa lau ataletan banatu zen: Albisteak, Politikak, Eskariak eta Laguntza.
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Newspaper Cover.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Albisteak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Albisteak|Albisteak]]'''<br> <small>Wikipediari buruzko albisteak.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Albisteak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Albisteak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Albisteak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*
*2011: [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko urtarrila|Urtarrila/Otsaila/Martxoa]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko apirila|Apirila/Maiatza/Ekaina]] - [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2011ko uztaila|Uztailetik abenduraino]]
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Edit-find-replace.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Politikak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Politikak|Politikak]]'''<br> <small>Politikei buruzko eztabaida.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Politikak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2011|2011]]
*
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Dialog-information on.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Eskariak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak|Eskariak]]'''<br><small>Eskariak eta proposamenak egiteko.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Eskariak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2011|2011]]
*
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Help-content.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Laguntza|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza|Laguntza]]''' <br> <small>Laguntza eta arazo teknikoak.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Laguntza|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2011|2011]]
*
|}
cwh70wr87t28ncfyvhosjyvs6poclvt
9967952
9967937
2024-11-13T15:54:22Z
Theklan
336
/* 2009ko abuztutik 2012 arte */
9967952
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
== 2009ko abuztutik 2012 arte ==
2009ko abuztuan, Txokoa lau ataletan banatu zen: Albisteak, Politikak, Eskariak eta Laguntza.
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Edit-find-replace.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Politikak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Politikak|Politikak]]'''<br> <small>Politikei buruzko eztabaida.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Politikak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2011|2011]]
*
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Dialog-information on.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Eskariak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak|Eskariak]]'''<br><small>Eskariak eta proposamenak egiteko.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Eskariak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2011|2011]]
*
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Help-content.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Laguntza|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza|Laguntza]]''' <br> <small>Laguntza eta arazo teknikoak.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Laguntza|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2011|2011]]
*
|}
e07s71nl8iaq1lr44cr9fvtkax2h2ix
9967966
9967952
2024-11-13T16:01:00Z
Theklan
336
/* 2009ko abuztutik 2012 arte */
9967966
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
== 2009ko abuztutik 2012 arte ==
2009ko abuztuan, Txokoa lau ataletan banatu zen: Albisteak, Politikak, Eskariak eta Laguntza.
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Dialog-information on.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Eskariak|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak|Eskariak]]'''<br><small>Eskariak eta proposamenak egiteko.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Eskariak|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Eskariak bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Eskariak/2011|2011]]
*
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Help-content.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Laguntza|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza|Laguntza]]''' <br> <small>Laguntza eta arazo teknikoak.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Laguntza|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2011|2011]]
*
|}
o56taxuazuyo2o9kwviwojw9468m2ug
9968002
9967966
2024-11-13T16:18:36Z
Theklan
336
/* 2009ko abuztutik 2012 arte */
9968002
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
== 2009ko abuztutik 2012 arte ==
2009ko abuztuan, Txokoa lau ataletan banatu zen: Albisteak, Politikak, Eskariak eta Laguntza.
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" width="20%" valign="top"|
[[Fitxategi:Help-content.svg|link=Wikipedia:Txokoa/Laguntza|50px]]<br />'''[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza|Laguntza]]''' <br> <small>Laguntza eta arazo teknikoak.<br /><span class="plainlinks">[{{fullurl:Wikipedia:Txokoa/Laguntza|action=watch}} jarraitu] | [http://www.google.com/custom?domains=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza&sitesearch=eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Laguntza bilatu]</span></small>
| valign="top"|
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2012|2012]]
*[[Wikipedia:Txokoa/Laguntza/2011|2011]]
*
|}
hhdmeojelav2k98kwpshllbom6g8ga6
9968027
9968002
2024-11-13T16:24:03Z
Theklan
336
/* 2009ko abuztutik 2012 arte */
9968027
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
¡
sks4iqa02pyxxplie7q70zg7y3ax2df
9968030
9968027
2024-11-13T16:24:38Z
Theklan
336
9968030
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| width="98%" align="center" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" class="bonita; plainlinks" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
jveqnlto53olxr748r68mwsa09vkcqx
9968035
9968030
2024-11-13T16:31:29Z
Theklan
336
9968035
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| class="plainlinks collapsible" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
12ommo0k8pdkdrcgi11hc1e9ygdq5wf
9968036
9968035
2024-11-13T16:32:17Z
Theklan
336
9968036
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable"
|+ style=white-space:nowrap | The caption remains visible. style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
iz5r1km864p7mhe5qd0wo4p37kt005w
9968037
9968036
2024-11-13T16:32:35Z
Theklan
336
9968037
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ style=white-space:nowrap | The caption remains visible.
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
dmd16t322mb4b6pl2d9hjhwwyshtfah
9968039
9968037
2024-11-13T16:32:46Z
Theklan
336
9968039
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ style=white-space:nowrap | Artxiboa.
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
oiw1yd5jthqccs5ont9ojgls33ltba7
9968057
9968039
2024-11-13T16:38:04Z
Theklan
336
9968057
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
<onlyinclude>{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ style=white-space:nowrap | Artxiboa
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
</onlyinclude>
[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
kfaonlhrvxo07atuvu88jx5m6ctrom7
9968059
9968057
2024-11-13T16:38:33Z
Theklan
336
9968059
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
<onlyinclude>{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ style=white-space:nowrap | [[Wikipedia:Txokoa/Artxiboa|Artxiboa]]
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
</onlyinclude>[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
7f7d61lbs50o6njabhyq3s7w3cfjuha
9968063
9968059
2024-11-13T16:39:08Z
Theklan
336
9968063
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
<onlyinclude>{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ style=white-space:nowrap | [[Fitxategi:Replacement_filing_cabinet.svg|20px|link=Wikipedia:Txokoa/Artxiboa]] [[Wikipedia:Txokoa/Artxiboa|Artxiboa]]
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
</onlyinclude>[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
n107wsgno1ldeij9ej1dpoghbomw55c
9968064
9968063
2024-11-13T16:39:28Z
Theklan
336
9968064
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
<onlyinclude>{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ style=white-space:nowrap | [[Fitxategi:Replacement_filing_cabinet.svg|20px|link=Wikipedia:Txokoa/Artxiboa]] [[Wikipedia:Txokoa/Artxiboa|Artxiboa]]
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
</onlyinclude>[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
9g255px3p1rh396cw9jlxj9iv5eti4c
9968078
9968064
2024-11-13T16:44:31Z
Theklan
336
9968078
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
<onlyinclude>{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ style="white-space:nowrap; border:1px solid; padding:3px;" | [[Fitxategi:Replacement_filing_cabinet.svg|20px|link=Wikipedia:Txokoa/Artxiboa]] [[Wikipedia:Txokoa/Artxiboa|Artxiboa]]
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
</onlyinclude>[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
ephy2flqtje0fd6a13rk9rj7tpdgd3f
9968088
9968078
2024-11-13T16:46:58Z
Theklan
336
9968088
wikitext
text/x-wiki
'''Wikipediako Txokoak''' lau fase izan ditu: lehenengoa 2005etik 2009ra bitarte luzatu zen, Txoko bakarrarekin. Ondoren, 2009tik 2013ra bitarte Txokoa lau zatitan banatu zen. 2013tik 2019ra bitarte berriro Txokoa bateratua egon zen. [[Wikipedia:Txokoa/Egituratutako_eztabaiden_artxiboa|2019tik 2024ra bitarte ''Eztabaida Egituratuak'' izeneko sistema erabili zen]]. Hemen azpian hilabeteka antolatu dira, baina zati batzuetan ez dute zertan kronologikoak izan behar, gaiaren arabera zatituta egon baitziren:
<onlyinclude>{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 95%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ style="white-space:nowrap; border:1px solid; padding:3px;" | [[Fitxategi:Replacement_filing_cabinet.svg|20px|link=Wikipedia:Txokoa/Artxiboa]] [[Wikipedia:Txokoa/Artxiboa|Artxiboa]]
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
</onlyinclude>[[Kategoria:Wikipediaren administrazioa|T]]
gpfhfmbbzny47r9w5uwp6xsyab7osia
Basotze
0
132343
9968667
9966372
2024-11-14T08:26:05Z
Oihanalb
120962
9968667
wikitext
text/x-wiki
'''Basotze,''' '''basoberritze''' edo '''oihaneztapena''' eremu bateko landaredia kudeatzeko praktika bat da, non zuhaitz espezie desberdinak landatzen diren gertatutako ezbeharren baten ondoren; hala nola, suteak. Bestalde, ekintza hauek ere helburu ekonomikoekin egiten dira, eta askotan espezie exotikoak txertatzen dira, ahalik eta etekin handiena lortzeko nahiarekin. Ingelesez, kontzeptu hau definitzeko ''aforestation'' erabiltzen da, erro gisa ''forest'' hitza duena. Nahiz eta gaur egun are eta garrantzi handiagoa izaten ari den, oso erabilia izan da historian zehar. Antzinaroan, Hego Amerika zein Europako hainbat zibilizaziok, [[Maien zibilizazioa|maiek]] eta [[Erromatar Inperioa|erromatarrek]] adibidez, praktika horiek erabiltzen zuten euren beharrak asetzeko. Azken bi zibilizazio horiek, bertako zuhaitz espezieak landatzen zituzten, lurzoruaren kalitatea hobetu eta, aldi berean, nekazal ekoizpena areagotzeko helburuarekin.[[Fitxategi:00cli-reforestation-09-pcfh-articleLarge.webp|thumb|erdian|Baso birlandaketa Amazonian (iturria: The New York Times)]]
== Basotzearen helburuak ==
=== Garrantzia ===
Basoberritzea bizi-prozesu bat da, [[Basogabetze|deforestazioak]] eta basoen degradazioak gure inguruan dituzten ondorio suntsitzaileak lehengoratzea helburu duena. Giza jarduerek baso-ekosistemen osasunean eta orekan eragin nabarmena izan duten mundu honetan, baso-berritzea funtsezko irtenbide gisa agertzen da ekosistema horien edertasuna eta funtzionaltasuna leheneratzeko. Funtsean, baso-berritzea erantzun zuzena da aurrean ditugun ingurumen-erronken aurrean.
=== Egiteko modua ===
Basoberritzea bi eratara egiten da: modu naturalean edo artifizialean. Basoberritze naturalaren prozesua gertuko zuhaitzen haziak eta kimuak giza laguntzarik gabe sustraitzean oinarritzen da; hala ere, mantsoa eta urria da, eta beste teknika batzuekin osatu behar da, zuhaitzak ordezkatzeak gizakien parte-hartzea eskatzen duenean.
Basoberritze-teknikak sailkatzeko bi aukera daude, batera dauden zuhaitzen adinaren arabera:
* Adin uniformeko zuhaitzak: oihanpe heldua kentzen da berriari hazten uzteko.
* Adin ezberdineko zuhaitzak: zuhaitz zaharrak eta gazteenak elkarrekin hazten dira.
Metodo bakoitza aukeratzeko, kontuan hartu behar da espeziea beste espezie batzuen babesean haz daitekeen ala ez, eta eskualde bakoitzaren berezitasun klimatikoak. Horrela, deforestazioak zuhaitz-masa berriak sortzen ditu, geratzen diren zuhaitz helduek belaunaldi berriak sustatzen dituztenean, haziak, faunarentzako habitata, gehiegizko eguzki-argiaren edo haizearen aurkako babesa eta abar emanez.
=== Onurak ===
Lehenik, basoen erregai-izaera murrizten da; hau da, zuhaitz landaketek [[Energia iturri|energia-iturri]] garrantzitsu gisa jokatzen dute, jatorrizko landaretzaren ustiapenaren presioa murriztuz. Gainera, baliabide ekonomiko garrantzitsutzat har daiteke, bertatik egurra bezalako oinarrizko lehengaiak har daitezkeelako.
Lurzorurako ere onura nabarmenak ekartzen ditu. Basotzearen ondorioz landatutako zuhaitzen hondakinek [[ongarri]] moduan funtzionatzen dute, lurzorua egonkortuz eta emankortasuna emanez. Era berean, uraren ahalmen higakorra murrizten du, [[lixibiazio]] prozesuak arinduz. Honi esker, aipatutako emankortasun hori mantentzen da.
Bestetik, airearen kalitatea hobetzen du; airearen kutsadura murrizten du, eta, aldi berean, berotze globalak sortzen ari duen [[berotegi-efektua]] ere bai. Gainera, landa-garapena bultzatzen du, enplegu berdea modu inklusiboan sustatzen lagunduz eta ingurune horietan enpresa-sarea bultzatuz.
Halaber, basotzeak biodibertsitatea berreskuratzea sustatzen du antzinako baso-eremuak leheneratzen eta habitat naturala eta espezie autoktonoak berreskuratzen laguntzen du. Azkenik, teknika honek gizateriari laguntzen dio, gure ingurunearen osasuna eta kalitatea hobetzen laguntzen.
=== Alde txarrak ===
Basotzea inpultsiboa bada, hau da, egikaritze-plan onik ez badu, kaltegarria izan daiteke, espezieen dibertsitatea edo nekazaritza-laboreak kaltetzen baititu. Baso-laborantza handietan bilatutakoaren alderantzizko efektua lor dezakegu, gatz-kontzentrazio handiegiagatik lurrak lehortu eta txirotuz.
Sartu beharreko zuhaitz berriak gaizki aukeratzea eta horiek landatzeko eta kokatzeko modua kaltegarria izan daiteke. Gainera, [[Espezie inbaditzaileak|espezie inbaditzaileak]] sartzeak beste espezie batzuk desagertzea eragin dezake. Gaizki planteatutako baso-berritze batek monolaborantza ekar lezake, eta horrek bertako floraren dibertsitateari ez ezik, basoko biztanle desberdinen habitatei ere eragingo lieke.
=== Motak ===
Gaur egun, bi basotze mota daude:
==== Hiri-basotzea ====
Hiri-inguruneetan zuhaitz-espezieak landatzean datza. Beroari aurre egiteko, itzal-eremuak handitzeko, airearen kalitatea hobetzeko, trafikoaren gehiegizko CO2 harrapatzen saiatzeko eta hiri-paisaia eraldatzeko izaten da. Hiri-basoberritzearen ekintzen barruan, hondamendi natural baten ondoren hiri-basoak leheneratzea ere sartzen da.
==== Landa-basotzea ====
Deforestatutako eremuak leheneratzeko zuhaitzen landaketa masiboari egiten dio erreferentzia. Helburu desberdinak izan ditzake; adibidez, inguruko espezieak kontserbatzea, lurzoruak ongarritzea eta [[Higadura|higaduratik]] babestea. Hor sartzen da, halaber, hondamendi natural baten ondorioz suntsitutako baso-eremuen berreskuratzea.
== Mundu mailan duen eragina ==
=== Eragin ekologikoa ===
Interes eta konpromiso sozial eraginkorrarekin, produktu horiek errendimendu mugagabekoak izan daitezke. Basoberritzea da helburu hori lortzeko gakoa. Estentsionistek identifikatu egin beharko dituzte komunitatearen beharrak, lana egiteko eskura dauden baliabide naturalak eta giza baliabideak, eta basoberritzeko ahaleginak lagundu edo oztopa ditzaketen gizarte-ohiturak eta tradizioak. Landaketak [[Nekazaritza|nekazaritzarekin]] eta landa-garapenarekin duen harremana garrantzi handikoa da gizartean. Nekazaritzarako egokiak diren lurretan, lehentasuna eman behar zaio elikagaiak ekoizteari, basoak garatu beharrean.
=== Eragin ekonomikoa ===
Erosioa, desertifikazioa eta elikagai eskasia pairatzen duten nazio txiroen garapen ekonomikoa bultzatuko du. Zuhaitzek beren balio erantsia sortzen dute: dirua sor dezakeen lurra baloratuago bihurtzen da eta, gainera, berme gisa balio dezake. Zuhaitzek merkatu-kapitalerako sarbidea sortzen dute nekazarien aldetik, eta beren konpainietan inbertitzeko arrazoi dira. Horrela, zuhaitzek baliorik gabeko lurrak balioetsitako lur bihurtzen dituzte. Beraz, mikrokredituak sortzen dituzte, eta, epe luzera, kreditua posible egiten da, hazten diren lurzorua albokoa bihurtzen baita. Inbertsioak bere balioari eusten dio, erregaia agortuta egon arren. Izan ere, zuhaitz landaketa globala pobreziari emandako erantzuna da.
== Basotzearen bilakaera Euskal Autonomia Erkidegoan ==
Gaur egun, Euskal Autonomia Erkidegoaren gainazalaren % 55a zuhaitzez estalita dago. Honi esker, baina ehuneko horren erdia baino gutxiago bertako landare espeziez estalita dago. Duela 40 urtetik hona, Euskadin dagoen egurraren kantitateak nabarmen gora egin du, lurraldeko mendi magaletan espezie desberdinen landaketa masiboak egin direlako. Espezie horiek kanpokoak dira ia bere osotasunean, konifera espezie desberdinak gailenduz. Baso-mota hauetan topa daitekeen zuhaitz ohikoena [[Intsinis pinu|''pinus radiata'']] da, eta papergintza eta egurgintza-industrian oso preziatua da bere hazkuntza azkarrarengatik. Azken urteetan, lehengai honengatik eman den eskariaren ondorioz, beste zuhaitz-espezie exotiko batzuk landatu dira gure lurzorutan, [[Eukalipto|eukaliptoa]] batez ere. Aurretik aipatutako pinus radiataren antzeko ezaugarriak ditu: hazkuntza azkarra, merkea… Espezie honek hazkuntza nabarmen azkarragoa dauka aurrekoarekin alderatuta. Hori ikusita, zuhaitz hau landatzeko joera handitu da, Bizkaian eta Gipuzkoan batez ere.
[[Fitxategi:Curso1706.jpg|thumb|eskuinera|Pinu-basoa Euskadin (iturria: uik.eus)]]
Landaketa masibo hauen ondorioz, lurzoruak eta inguruko landaredia izugarri kaltetu egin dira. Pinuek eta eukaliptoek emankortasuna kentzen diote lurzoruari, dauka errekak eta urpeko urak lehortuz. Gainera, gainerako zuhaitz-espezie autoktonoen gaineko lehia pizten du, izugarrizko baso-masak kaltetuz.
s8h5z17b8gpw4lz2hkx8qu486ppa7g8
9968792
9968667
2024-11-14T10:08:45Z
Oihanalb
120962
9968792
wikitext
text/x-wiki
'''Basotze,''' '''basoberritze''' edo '''oihaneztapena''' eremu bateko landaredia kudeatzeko praktika bat da, non zuhaitz-espezie desberdinak landatzen diren gertatutako ezbehar baten ondoren; hala nola, suteak. Bestalde, ekintza horiek helburu ekonomikoekin ere egiten dira, eta askotan espezie exotikoak txertatzen dira, ahalik eta etekin handiena lortzeko. Ingelesez, kontzeptu hau definitzeko ''aforestation'' erabiltzen da, erro gisa ''forest'' hitza duena. Nahiz eta gaur egun are eta garrantzi handiagoa izaten ari den, oso erabilia izan da historian zehar. Antzinaroan, Hego Amerika zein Europako hainbat zibilizaziok, [[Maien zibilizazioa|maiek]] eta [[Erromatar Inperioa|erromatarrek]] adibidez, praktika horiek erabiltzen zituzten euren beharrak asetzeko. Bi zibilizazio horieku bertako zuhaitz-espezieak landatzen zituzten, lurzoruaren kalitatea hobetu eta, aldi berean, nekazal-ekoizpena areagotzeko helburuarekin.[[Fitxategi:00cli-reforestation-09-pcfh-articleLarge.webp|thumb|erdian|Baso birlandaketa Amazonian (iturria: The New York Times)]]
== Basotzearen helburuak ==
=== Garrantzia ===
Basoberritzea bizi-prozesu bat da, [[Basogabetze|deforestazioak]] eta basoen degradazioak gure inguruan dituzten ondorio suntsitzaileak lehengoratzea helburu duena. Giza jarduerek baso-ekosistemen osasunean eta orekan eragin nabarmena izan duten mundu honetan, baso-berritzea funtsezko irtenbide gisa agertzen da ekosistema horien edertasuna eta funtzionaltasuna leheneratzeko. Funtsean, baso-berritzea erantzun zuzena da aurrean ditugun ingurumen-erronken aurrean.
=== Egiteko modua ===
Basoberritzea bi eratara egiten da: modu naturalean edo artifizialean. Basoberritze naturalaren prozesua gertuko zuhaitzen haziak eta kimuak giza laguntzarik gabe sustraitzean oinarritzen da; hala ere, mantsoa eta urria da, eta beste teknika batzuekin osatu behar da, zuhaitzak ordezkatzeak gizakien parte-hartzea eskatzen duenean.
Basoberritze-teknikak sailkatzeko bi aukera daude, batera dauden zuhaitzen adinaren arabera:
* Adin uniformeko zuhaitzak: oihanpe heldua kentzen da berriari hazten uzteko.
* Adin ezberdineko zuhaitzak: zuhaitz zaharrak eta gazteenak elkarrekin hazten dira.
Metodo bakoitza aukeratzeko, kontuan hartu behar da espeziea beste espezie batzuen babesean haz daitekeen ala ez, eta eskualde bakoitzaren berezitasun klimatikoak. Horrela, deforestazioak zuhaitz-masa berriak sortzen ditu, geratzen diren zuhaitz helduek belaunaldi berriak sustatzen dituztenean, haziak, faunarentzako habitata, gehiegizko eguzki-argiaren edo haizearen aurkako babesa eta abar emanez.
=== Onurak ===
Lehenik, basoen erregai-izaera murrizten da; hau da, zuhaitz landaketek [[Energia iturri|energia-iturri]] garrantzitsu gisa jokatzen dute, jatorrizko landaretzaren ustiapenaren presioa murriztuz. Gainera, baliabide ekonomiko garrantzitsutzat har daiteke, bertatik egurra bezalako oinarrizko lehengaiak har daitezkeelako.
Lurzorurako ere onura nabarmenak ekartzen ditu. Basotzearen ondorioz landatutako zuhaitzen hondakinek [[ongarri]] moduan funtzionatzen dute, lurzorua egonkortuz eta emankortasuna emanez. Era berean, uraren ahalmen higakorra murrizten du, [[lixibiazio]] prozesuak arinduz. Honi esker, aipatutako emankortasun hori mantentzen da.
Bestetik, airearen kalitatea hobetzen du; airearen kutsadura murrizten du, eta, aldi berean, berotze globalak sortzen ari duen [[berotegi-efektua]] ere bai. Gainera, landa-garapena bultzatzen du, enplegu berdea modu inklusiboan sustatzen lagunduz eta ingurune horietan enpresa-sarea bultzatuz.
Halaber, basotzeak biodibertsitatea berreskuratzea sustatzen du antzinako baso-eremuak leheneratzen eta habitat naturala eta espezie autoktonoak berreskuratzen laguntzen du. Azkenik, teknika honek gizateriari laguntzen dio, gure ingurunearen osasuna eta kalitatea hobetzen laguntzen.
=== Alde txarrak ===
Basotzea inpultsiboa bada, hau da, egikaritze-plan onik ez badu, kaltegarria izan daiteke, espezieen dibertsitatea edo nekazaritza-laboreak kaltetzen baititu. Baso-laborantza handietan bilatutakoaren alderantzizko efektua lor dezakegu, gatz-kontzentrazio handiegiagatik lurrak lehortu eta txirotuz.
Sartu beharreko zuhaitz berriak gaizki aukeratzea eta horiek landatzeko eta kokatzeko modua kaltegarria izan daiteke. Gainera, [[Espezie inbaditzaileak|espezie inbaditzaileak]] sartzeak beste espezie batzuk desagertzea eragin dezake. Gaizki planteatutako baso-berritze batek monolaborantza ekar lezake, eta horrek bertako floraren dibertsitateari ez ezik, basoko biztanle desberdinen habitatei ere eragingo lieke.
=== Motak ===
Gaur egun, bi basotze mota daude:
==== Hiri-basotzea ====
Hiri-inguruneetan zuhaitz-espezieak landatzean datza. Beroari aurre egiteko, itzal-eremuak handitzeko, airearen kalitatea hobetzeko, trafikoaren gehiegizko CO2 harrapatzen saiatzeko eta hiri-paisaia eraldatzeko izaten da. Hiri-basoberritzearen ekintzen barruan, hondamendi natural baten ondoren hiri-basoak leheneratzea ere sartzen da.
==== Landa-basotzea ====
Deforestatutako eremuak leheneratzeko zuhaitzen landaketa masiboari egiten dio erreferentzia. Helburu desberdinak izan ditzake; adibidez, inguruko espezieak kontserbatzea, lurzoruak ongarritzea eta [[Higadura|higaduratik]] babestea. Hor sartzen da, halaber, hondamendi natural baten ondorioz suntsitutako baso-eremuen berreskuratzea.
== Mundu mailan duen eragina ==
=== Eragin ekologikoa ===
Interes eta konpromiso sozial eraginkorrarekin, produktu horiek errendimendu mugagabekoak izan daitezke. Basoberritzea da helburu hori lortzeko gakoa. Estentsionistek identifikatu egin beharko dituzte komunitatearen beharrak, lana egiteko eskura dauden baliabide naturalak eta giza baliabideak, eta basoberritzeko ahaleginak lagundu edo oztopa ditzaketen gizarte-ohiturak eta tradizioak. Landaketak [[Nekazaritza|nekazaritzarekin]] eta landa-garapenarekin duen harremana garrantzi handikoa da gizartean. Nekazaritzarako egokiak diren lurretan, lehentasuna eman behar zaio elikagaiak ekoizteari, basoak garatu beharrean.
=== Eragin ekonomikoa ===
Erosioa, desertifikazioa eta elikagai eskasia pairatzen duten nazio txiroen garapen ekonomikoa bultzatuko du. Zuhaitzek beren balio erantsia sortzen dute: dirua sor dezakeen lurra baloratuago bihurtzen da eta, gainera, berme gisa balio dezake. Zuhaitzek merkatu-kapitalerako sarbidea sortzen dute nekazarien aldetik, eta beren konpainietan inbertitzeko arrazoi dira. Horrela, zuhaitzek baliorik gabeko lurrak balioetsitako lur bihurtzen dituzte. Beraz, mikrokredituak sortzen dituzte, eta, epe luzera, kreditua posible egiten da, hazten diren lurzorua albokoa bihurtzen baita. Inbertsioak bere balioari eusten dio, erregaia agortuta egon arren. Izan ere, zuhaitz landaketa globala pobreziari emandako erantzuna da.
== Basotzearen bilakaera Euskal Autonomia Erkidegoan ==
Gaur egun, Euskal Autonomia Erkidegoaren gainazalaren % 55a zuhaitzez estalita dago. Honi esker, baina ehuneko horren erdia baino gutxiago bertako landare espeziez estalita dago. Duela 40 urtetik hona, Euskadin dagoen egurraren kantitateak nabarmen gora egin du, lurraldeko mendi magaletan espezie desberdinen landaketa masiboak egin direlako. Espezie horiek kanpokoak dira ia bere osotasunean, konifera espezie desberdinak gailenduz. Baso-mota hauetan topa daitekeen zuhaitz ohikoena [[Intsinis pinu|''pinus radiata'']] da, eta papergintza eta egurgintza-industrian oso preziatua da bere hazkuntza azkarrarengatik. Azken urteetan, lehengai honengatik eman den eskariaren ondorioz, beste zuhaitz-espezie exotiko batzuk landatu dira gure lurzorutan, [[Eukalipto|eukaliptoa]] batez ere. Aurretik aipatutako pinus radiataren antzeko ezaugarriak ditu: hazkuntza azkarra, merkea… Espezie honek hazkuntza nabarmen azkarragoa dauka aurrekoarekin alderatuta. Hori ikusita, zuhaitz hau landatzeko joera handitu da, Bizkaian eta Gipuzkoan batez ere.
[[Fitxategi:Curso1706.jpg|thumb|eskuinera|Pinu-basoa Euskadin (iturria: uik.eus)]]
Landaketa masibo hauen ondorioz, lurzoruak eta inguruko landaredia izugarri kaltetu egin dira. Pinuek eta eukaliptoek emankortasuna kentzen diote lurzoruari, dauka errekak eta urpeko urak lehortuz. Gainera, gainerako zuhaitz-espezie autoktonoen gaineko lehia pizten du, izugarrizko baso-masak kaltetuz.
2j1huxi1cangwiz5m34lvmfdl9friud
9968800
9968792
2024-11-14T10:15:24Z
Oihanalb
120962
9968800
wikitext
text/x-wiki
'''Basotze,''' '''basoberritze''' edo '''oihaneztapena''' eremu bateko landaredia kudeatzeko praktika bat da, non zuhaitz-espezie desberdinak landatzen diren gertatutako ezbehar baten ondoren; hala nola, suteak. Bestalde, ekintza horiek helburu ekonomikoekin ere egiten dira, eta askotan espezie exotikoak txertatzen dira, ahalik eta etekin handiena lortzeko. Ingelesez, kontzeptu hau definitzeko ''aforestation'' erabiltzen da, erro gisa ''forest'' hitza duena. Nahiz eta gaur egun are eta garrantzi handiagoa izaten ari den, oso erabilia izan da historian zehar. Antzinaroan, Hego Amerika zein Europako hainbat zibilizaziok, [[Maien zibilizazioa|maiek]] eta [[Erromatar Inperioa|erromatarrek]] adibidez, praktika horiek erabiltzen zituzten euren beharrak asetzeko. Bi zibilizazio horieku bertako zuhaitz-espezieak landatzen zituzten, lurzoruaren kalitatea hobetu eta, aldi berean, nekazal-ekoizpena areagotzeko helburuarekin.[[Fitxategi:00cli-reforestation-09-pcfh-articleLarge.webp|thumb|erdian|Baso-birlandaketa Amazonian (iturria: The New York Times)]]
== Basotzearen helburuak ==
=== Garrantzia ===
Basoberritzea bizi-prozesu bat da, [[Basogabetze|deforestazioak]] eta basoen degradazioak gure inguruan dituzten ondorio suntsitzaileak lehengoratzea helburu duena. Giza jarduerek baso-ekosistemen osasunean eta orekan eragin nabarmena izan duten mundu honetan, baso-berritzea funtsezko irtenbide gisa agertzen da ekosistema horien edertasuna eta funtzionaltasuna leheneratzeko. Funtsean, baso-berritzea erantzun zuzena da aurrean ditugun ingurumen-erronken aurrean.
=== Egiteko modua ===
Basoberritzea bi eratara egiten da: modu naturalean edo artifizialean. Basoberritze naturalaren prozesua gertuko zuhaitzen haziak eta kimuak giza laguntzarik gabe sustraitzean oinarritzen da; hala ere, mantsoa eta urria da, eta beste teknika batzuekin osatu behar da, zuhaitzak ordezkatzeak gizakien parte-hartzea eskatzen duenean.
Basoberritze-teknikak sailkatzeko bi aukera daude, batera dauden zuhaitzen adinaren arabera:
* Adin uniformeko zuhaitzak: oihanpe heldua kentzen da berriari hazten uzteko.
* Adin ezberdineko zuhaitzak: zuhaitz zaharrak eta gazteenak elkarrekin hazten dira.
Metodo bakoitza aukeratzeko, kontuan hartu behar da espeziea beste espezie batzuen babesean haz daitekeen ala ez, eta eskualde bakoitzaren berezitasun klimatikoak. Horrela, deforestazioak zuhaitz-masa berriak sortzen ditu, geratzen diren zuhaitz helduek belaunaldi berriak sustatzen dituztenean, haziak, faunarentzako habitata, gehiegizko eguzki-argiaren edo haizearen aurkako babesa eta abar emanez.
=== Onurak ===
Lehenik, basoen erregai-izaera murrizten da; hau da, zuhaitz-landaketek [[Energia iturri|energia-iturri]] garrantzitsu gisa jokatzen dute, jatorrizko landaretzaren ustiapenaren presioa murriztuz. Gainera, baliabide ekonomiko garrantzitsutzat har daiteke, bertatik egurra bezalako oinarrizko lehengaiak har daitezkeelako.
Lurzorurako ere onura nabarmenak ekartzen ditu. Basotzearen ondorioz landatutako zuhaitzen hondakinek [[ongarri]] moduan funtzionatzen dute, lurzorua egonkortuz eta emankortasuna emanez. Era berean, uraren ahalmen higakorra murrizten du, [[lixibiazio]] prozesuak arinduz. Honi esker, aipatutako emankortasun hori mantentzen da.
Bestetik, airearen kalitatea hobetzen du; airearen kutsadura murrizten du, eta baita berotze globalak sortutako [[berotegi-efektua]] ere. Gainera, landa-garapena bultzatzen du, enplegu berdea modu inklusiboan sustatzen lagunduz eta ingurune horietan enpresa-sarea bultzatuz.
Halaber, basotzeak biodibertsitatea berreskuratzea sustatzen du antzinako baso-eremuak leheneratuz, eta habitat naturala eta espezie autoktonoak berreskuratzen laguntzen du. Azkenik, teknika honek gizateriari laguntzen dio, gure ingurunearen osasuna eta kalitatea hobetzen lagunduz.
=== Alde txarrak ===
Basotzea inpultsiboa bada, hau da, egikaritze-plan onik ez badu, kaltegarria izan daiteke, espezieen dibertsitatea edo nekazaritza-laboreak kaltetzen baititu. Baso-laborantza handietan bilatutakoaren alderantzizko efektua lor dezakegu, gatz-kontzentrazio handiegiagatik lurrak lehortu eta txirotuz.
Sartu beharreko zuhaitz berriak gaizki aukeratzea eta horiek landatzeko eta kokatzeko modua kaltegarria izan daiteke. Gainera, [[Espezie inbaditzaileak|espezie inbaditzaileak]] sartzeak beste espezie batzuk desagertzea eragin dezake. Gaizki planteatutako baso-berritze batek monolaborantza ekar lezake, eta horrek bertako floraren dibertsitateari ez ezik, basoko biztanle desberdinen habitatei ere eragingo lieke.
=== Motak ===
Gaur egun, bi basotze mota daude:
==== Hiri-basotzea ====
Hiri-inguruneetan zuhaitz-espezieak landatzean datza. Beroari aurre egiteko, itzal-eremuak handitzeko, airearen kalitatea hobetzeko, trafikoaren gehiegizko CO2 harrapatzen saiatzeko eta hiri-paisaia eraldatzeko izaten da. Hiri-basoberritzearen ekintzen barruan, hondamendi natural baten ondoren hiri-basoak leheneratzea ere sartzen da.
==== Landa-basotzea ====
Deforestatutako eremuak leheneratzeko zuhaitzen landaketa masiboari egiten dio erreferentzia. Helburu desberdinak izan ditzake; adibidez, inguruko espezieak kontserbatzea, lurzoruak ongarritzea eta [[Higadura|higaduratik]] babestea. Hor sartzen da, halaber, hondamendi natural baten ondorioz suntsitutako baso-eremuen berreskuratzea.
== Mundu mailan duen eragina ==
=== Eragin ekologikoa ===
Interes eta konpromiso sozial eraginkorrarekin, produktu horiek errendimendu mugagabekoak izan daitezke. Basoberritzea da helburu hori lortzeko gakoa. Estentsionistek identifikatu egin beharko dituzte komunitatearen beharrak, lana egiteko eskura dauden baliabide naturalak eta giza baliabideak, eta basoberritzeko ahaleginak lagundu edo oztopa ditzaketen gizarte-ohiturak eta tradizioak. Landaketak [[Nekazaritza|nekazaritzarekin]] eta landa-garapenarekin duen harremana garrantzi handikoa da gizartean. Nekazaritzarako egokiak diren lurretan, lehentasuna eman behar zaio elikagaiak ekoizteari, basoak garatu beharrean.
=== Eragin ekonomikoa ===
Erosioa, desertifikazioa eta elikagai eskasia pairatzen duten nazio txiroen garapen ekonomikoa bultzatuko du. Zuhaitzek beren balio erantsia sortzen dute: dirua sor dezakeen lurra baloratuago bihurtzen da eta, gainera, berme gisa balio dezake. Zuhaitzek merkatu-kapitalerako sarbidea sortzen dute nekazarien aldetik, eta beren konpainietan inbertitzeko arrazoi dira. Horrela, zuhaitzek baliorik gabeko lurrak balioetsitako lur bihurtzen dituzte. Beraz, mikrokredituak sortzen dituzte, eta, epe luzera, kreditua posible egiten da, hazten diren lurzorua albokoa bihurtzen baita. Inbertsioak bere balioari eusten dio, erregaia agortuta egon arren. Izan ere, zuhaitz landaketa globala pobreziari emandako erantzuna da.
== Basotzearen bilakaera Euskal Autonomia Erkidegoan ==
Gaur egun, Euskal Autonomia Erkidegoaren gainazalaren % 55a zuhaitzez estalita dago. Honi esker, baina ehuneko horren erdia baino gutxiago bertako landare espeziez estalita dago. Duela 40 urtetik hona, Euskadin dagoen egurraren kantitateak nabarmen gora egin du, lurraldeko mendi magaletan espezie desberdinen landaketa masiboak egin direlako. Espezie horiek kanpokoak dira ia bere osotasunean, konifera espezie desberdinak gailenduz. Baso-mota hauetan topa daitekeen zuhaitz ohikoena [[Intsinis pinu|''pinus radiata'']] da, eta papergintza eta egurgintza-industrian oso preziatua da bere hazkuntza azkarrarengatik. Azken urteetan, lehengai honengatik eman den eskariaren ondorioz, beste zuhaitz-espezie exotiko batzuk landatu dira gure lurzorutan, [[Eukalipto|eukaliptoa]] batez ere. Aurretik aipatutako pinus radiataren antzeko ezaugarriak ditu: hazkuntza azkarra, merkea… Espezie honek hazkuntza nabarmen azkarragoa dauka aurrekoarekin alderatuta. Hori ikusita, zuhaitz hau landatzeko joera handitu da, Bizkaian eta Gipuzkoan batez ere.
[[Fitxategi:Curso1706.jpg|thumb|eskuinera|Pinu-basoa Euskadin (iturria: uik.eus)]]
Landaketa masibo hauen ondorioz, lurzoruak eta inguruko landaredia izugarri kaltetu egin dira. Pinuek eta eukaliptoek emankortasuna kentzen diote lurzoruari, dauka errekak eta urpeko urak lehortuz. Gainera, gainerako zuhaitz-espezie autoktonoen gaineko lehia pizten du, izugarrizko baso-masak kaltetuz.
ti0fykvffnuvt7u8qmxvzhek2gk95at
9968815
9968800
2024-11-14T10:29:01Z
Oihanalb
120962
9968815
wikitext
text/x-wiki
'''Basotze,''' '''basoberritze''' edo '''oihaneztapena''' eremu bateko landaredia kudeatzeko praktika bat da, non zuhaitz-espezie desberdinak landatzen diren gertatutako ezbehar baten ondoren; hala nola, suteak. Bestalde, ekintza horiek helburu ekonomikoekin ere egiten dira, eta askotan espezie exotikoak txertatzen dira, ahalik eta etekin handiena lortzeko. Ingelesez, kontzeptu hau definitzeko ''aforestation'' erabiltzen da, erro gisa ''forest'' hitza duena. Nahiz eta gaur egun are eta garrantzi handiagoa izaten ari den, oso erabilia izan da historian zehar. Antzinaroan, Hego Amerika zein Europako hainbat zibilizaziok, [[Maien zibilizazioa|maiek]] eta [[Erromatar Inperioa|erromatarrek]] adibidez, praktika horiek erabiltzen zituzten euren beharrak asetzeko. Bi zibilizazio horieku bertako zuhaitz-espezieak landatzen zituzten, lurzoruaren kalitatea hobetu eta, aldi berean, nekazal-ekoizpena areagotzeko helburuarekin.[[Fitxategi:00cli-reforestation-09-pcfh-articleLarge.webp|thumb|erdian|Baso-birlandaketa Amazonian (iturria: The New York Times)]]
== Basotzearen helburuak ==
=== Garrantzia ===
Basoberritzea bizi-prozesu bat da, [[Basogabetze|deforestazioak]] eta basoen degradazioak gure inguruan dituzten ondorio suntsitzaileak lehengoratzea helburu duena. Giza jarduerek baso-ekosistemen osasunean eta orekan eragin nabarmena izan duten mundu honetan, baso-berritzea funtsezko irtenbide gisa agertzen da ekosistema horien edertasuna eta funtzionaltasuna leheneratzeko. Funtsean, baso-berritzea erantzun zuzena da aurrean ditugun ingurumen-erronken aurrean.
=== Egiteko modua ===
Basoberritzea bi eratara egiten da: modu naturalean edo artifizialean. Basoberritze naturalaren prozesua gertuko zuhaitzen haziak eta kimuak giza laguntzarik gabe sustraitzean oinarritzen da; hala ere, mantsoa eta urria da, eta beste teknika batzuekin osatu behar da, zuhaitzak ordezkatzeak gizakien parte-hartzea eskatzen duenean.
Basoberritze-teknikak sailkatzeko bi aukera daude, batera dauden zuhaitzen adinaren arabera:
* Adin uniformeko zuhaitzak: oihanpe heldua kentzen da berriari hazten uzteko.
* Adin ezberdineko zuhaitzak: zuhaitz zaharrak eta gazteenak elkarrekin hazten dira.
Metodo bakoitza aukeratzeko, kontuan hartu behar da espeziea beste espezie batzuen babesean haz daitekeen ala ez, eta eskualde bakoitzaren berezitasun klimatikoak. Horrela, deforestazioak zuhaitz-masa berriak sortzen ditu, geratzen diren zuhaitz helduek belaunaldi berriak sustatzen dituztenean, haziak, faunarentzako habitata, gehiegizko eguzki-argiaren edo haizearen aurkako babesa eta abar emanez.
=== Onurak ===
Lehenik, basoen erregai-izaera murrizten da; hau da, zuhaitz-landaketek [[Energia iturri|energia-iturri]] garrantzitsu gisa jokatzen dute, jatorrizko landaretzaren ustiapenaren presioa murriztuz. Gainera, baliabide ekonomiko garrantzitsutzat har daiteke, bertatik egurra bezalako oinarrizko lehengaiak har daitezkeelako.
Lurzorurako ere onura nabarmenak ekartzen ditu. Basotzearen ondorioz landatutako zuhaitzen hondakinek [[ongarri]] moduan funtzionatzen dute, lurzorua egonkortuz eta emankortasuna emanez. Era berean, uraren ahalmen higakorra murrizten du, [[lixibiazio]] prozesuak arinduz. Honi esker, aipatutako emankortasun hori mantentzen da.
Bestetik, airearen kalitatea hobetzen du; airearen kutsadura murrizten du, eta baita berotze globalak sortutako [[berotegi-efektua]] ere. Gainera, landa-garapena bultzatzen du, enplegu berdea modu inklusiboan sustatzen lagunduz eta ingurune horietan enpresa-sarea bultzatuz.
Halaber, basotzeak biodibertsitatea berreskuratzea sustatzen du antzinako baso-eremuak leheneratuz, eta habitat naturala eta espezie autoktonoak berreskuratzen laguntzen du. Azkenik, teknika honek gizateriari laguntzen dio, gure ingurunearen osasuna eta kalitatea hobetzen lagunduz.
=== Alde txarrak ===
Basotzea inpultsiboa bada, hau da, egikaritze-plan onik ez badu, kaltegarria izan daiteke, espezieen dibertsitatea edo nekazaritza-laboreak kaltetzen baititu. Baso-laborantza handietan bilatutakoaren alderantzizko efektua lor dezakegu, gatz-kontzentrazio handiegiagatik lurrak lehortu eta txirotuz.
Sartu beharreko zuhaitz berriak gaizki aukeratzea eta horiek landatzeko eta kokatzeko modua kaltegarria izan daiteke. Gainera, [[Espezie inbaditzaileak|espezie inbaditzaileak]] sartzeak beste espezie batzuk desagertzea eragin dezake. Gaizki planteatutako basoberritze batek monolaborantza ekar lezake, eta horrek bertako floraren dibertsitateari ez ezik, basoko biztanle desberdinen habitatei ere eragingo lieke.
=== Motak ===
Gaur egun, bi basotze mota daude:
==== Hiri-basotzea ====
Hiri-inguruneetan zuhaitz-espezieak landatzean datza. Beroari aurre egiteko, itzal-eremuak handitzeko, airearen kalitatea hobetzeko, trafikoaren gehiegizko CO2 harrapatzen saiatzeko eta hiri-paisaia eraldatzeko izaten da. Hiri-basoberritzearen ekintzen barruan, hondamendi natural baten ondoren hiri-basoak leheneratzea ere barnebiltzen du.
==== Landa-basotzea ====
Deforestatutako eremuak leheneratzeko zuhaitzen landaketa masiboari egiten dio erreferentzia. Helburu desberdinak izan ditzake; adibidez, inguruko espezieak kontserbatzea, lurzoruak ongarritzea eta [[Higadura|higaduratik]] babestea. Hor sartzen da, halaber, hondamendi natural baten ondorioz suntsitutako baso-eremuen berreskuratzea.
== Mundu-mailan duen eragina ==
=== Eragin ekologikoa ===
Interes eta konpromiso sozial eraginkorrarekin, produktu horiek errendimendu mugagabekoak izan daitezke. Basoberritzea da helburu hori lortzeko gakoa. Estentsionistek identifikatu egin beharko dituzte komunitatearen beharrak, lana egiteko eskura dauden baliabide naturalak eta giza baliabideak, eta basoberritzeko ahaleginak lagundu edo oztopa ditzaketen gizarte-ohiturak eta tradizioak. Landaketak [[Nekazaritza|nekazaritzarekin]] eta landa-garapenarekin duen harremana garrantzi handikoa da gizartean. Nekazaritzarako egokiak diren lurretan, lehentasuna eman behar zaio elikagaiak ekoizteari, basoak garatu beharrean.
=== Eragin ekonomikoa ===
Erosioa, desertifikazioa eta elikagai eskasia pairatzen duten nazio txiroen garapen ekonomikoa bultzatuko du basotzeak. Zuhaitzek beren balio erantsia sortzen dute: dirua sor dezakeen lurra baloratuago bihurtzen da eta, gainera, berme gisa balio dezake. Zuhaitzek merkatu-kapitalerako sarbidea sortzen dute nekazarien aldetik, eta beren konpainietan inbertitzeko arrazoi dira. Horrela, zuhaitzek baliorik gabeko lurrak balioetsitako lur bihurtzen dituzte. Beraz, mikrokredituak sortzen dituzte, eta, epe luzera, kreditua posible egiten da, hazten diren lurzorua albokoa bihurtzen baita. Inbertsioak bere balioari eusten dio, erregaia agortuta egon arren. Izan ere, zuhaitz-landaketa globala pobreziari emandako erantzuna da.
== Basotzearen bilakaera Euskal Autonomia Erkidegoan ==
Gaur egun, Euskal Autonomia Erkidegoaren gainazalaren % 55a zuhaitzez estalita dago, eta ehuneko horren ia erdia bertako landare-espezieek osatzen dute. Duela 40 urtetik hona, Euskadin dagoen egurraren kantitateak nabarmen egin du gora, lurraldeko mendi magaletan espezie desberdinen landaketa masiboak egin direlako. Espezie horiek kanpokoak dira ia bere osotasunean, koniferak gailenduz. Baso-mota horietan topa daitekeen zuhaitz ohikoena [[Intsinis pinu|''pinus radiata'']] da, eta papergintza eta egurgintza-industrian oso preziatua da bere hazkuntza azkarrarengatik. Azken urteetan, lehengai honengatik eman den eskariaren ondorioz, beste zuhaitz-espezie exotiko batzuk landatu dira gure lurzorutan, [[Eukalipto|eukaliptoa]], batez ere. Aurretik aipatutako ''pinus radiataren'' antzeko ezaugarriak ditu: hazkuntza azkarra, merkea… baina espezie honek hazkuntza nabarmen azkarragoa dauka aurrekoarekin alderatuta. Hori ikusita, zuhaitz hori landatzeko joera handitu da, Bizkaian eta Gipuzkoan, batez ere.
[[Fitxategi:Curso1706.jpg|thumb|eskuinera|Pinu-basoa Euskadin (iturria: uik.eus)]]
Landaketa masibo horien ondorioz, lurzoruak eta inguruko landaredia izugarri kaltetu dira. Pinuek eta eukaliptoek emankortasuna kentzen diote lurzoruari, errekak eta urpeko urak lehortuz. Gainera, gainerako zuhaitz-espezie autoktonoen gaineko lehia pizten du, izugarrizko baso-masak kaltetuz.
69rsvftozonkhmshrcacedp2o82q1vo
Pradales
0
133526
9967618
7723092
2024-11-13T12:46:46Z
Theklan
336
9967618
wikitext
text/x-wiki
'''Pradales''' honakoa izan daiteke:
* [[Pradales (Segovia)]], Segoviako probintziako udalerria.
* [[Imanol Pradales]], Eusko Legebiltzareko lehendakaria.
{{argipen}}
4kbkszqdoc8mftfa71lyr9twado0zmw
Eumalacostraca
0
135906
9968608
9882398
2024-11-14T07:12:34Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968608
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
| taxon = Eumalacostraca
| authority = [[Karl Grobben|Grobben]], 1892
| subdivision_ranks = Superordenak
| subdivision =
*[[Syncarida]]
*[[Peracarida]]
*[[Eucarida]]
}}
'''Eumalacostraca''' ([[greziera]]z ''benetako geruza biguna'') [[Krustazeo]]en barruko azpiklase bat dira, ia-ia [[Malacostraca]] guztiak biltzen dituena: 22.000 espezie deskribatu dira. Eumalacostraca guztiek 19 segmentu dituzten (5 zefaliko, 8 toraziko eta 6 abdominal). Toraxean dauden hankak artikulaturik daude eta igeri zein ibiltzeko erabiltzen dituzte. Dirudienez [[arbaso komun]]ak estalki bat zuen zefalotoraxean, baina talde batzuetan galdu da.
== Sailkapena ==
'''Eumalacostraca''' <small>Grobben, 1892</small>
* [[Syncarida]] <small>Packard, 1885</small>
** †[[Palaeocaridacea]]
** [[Bathynellacea]] <small>Chappuis, 1915</small>
** [[Anaspidacea]] <small>Calman, 1904</small>
* [[Peracarida]] <small>Calman, 1904</small>
** [[Spelaeogriphacea]] <small>Gordon, 1957</small>
** [[Thermosbaenacea]] <small>Monod, 1927</small>
** [[Lophogastrida]] <small>Sars, 1870</small>
** [[Mysida]] <small>Haworth, 1825</small>
** [[Mictacea]] <small>Bowman, Garner, Hessler, Iliffe & Sanders, 1985</small>
** [[Amphipoda]] <small>Latreille, 1816</small>
** [[Isopodo|Isopoda]] <small>Latreille, 1817</small>
** [[Tanaidacea]] <small>Dana, 1849</small>
** [[Cumacea]] <small>Krøyer, 1846</small>
* [[Eucarida]] <small>Calman, 1904</small>
** [[Krill|Euphausiacea]] <small>Dana, 1852</small>
** [[Amphionides|Amphionidacea]] <small>Williamson, 1973</small>
** [[Decapoda]] <small>Latreille, 1802</small>
== Familiak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q35409 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q72629 }
|sort=label
|columns=P225:Familia,P18:Irudia
|row_template=Zutabe_formatoa/Familiak
|thumb=80
}}
{| class='wikitable sortable'
! Familia
! Irudia
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Acadiocarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Acanthaspidiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Acanthephyridae
| p18 = [[Fitxategi:HymenodoraGlacialis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Acanthogammaridae
| p18 = [[Fitxategi:Baikal-Flohkrebs.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Acanthonotozomatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Acanthonotozomellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Acanthotelsonidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Aciculopodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Acidopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Acidostomatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Actaeciidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Adeliellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Aegeridae
| p18 = [[Fitxategi:Aeger elegans fossil.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Aegidae
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 51224 Salve Bug, AEga psora, Kroyer; young specimen.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Aeglidae
| p18 = [[Fitxategi:Aegla sp. from Nahuel Huapi Lake, Bariloche, Argentina.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Aethridae
| p18 = [[Fitxategi:Hepatus epheliticus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Aetiopedesidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Agathotanaidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Agnaridae
| p18 = [[Fitxategi:Hemilepistus reaumuri 02 crop.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Agostocarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Akanthophoreidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Alavatanaidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Albuneidae
| p18 = [[Fitxategi:Sand critter.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Alicellidae
| p18 = [[Fitxategi:Alicella gigantea.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Allocrangonyctidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Alloniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Alpheidae
| p18 = [[Fitxategi:Alpheus distinguendus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Alvinocarididae
| p18 = [[Fitxategi:Alvinocaris.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Amaryllididae
| p18 = [[Fitxategi:Amaryllis carrascoi.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Amathillopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ampeliscidae
| p18 = [[Fitxategi:Ampelisca brevicornis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Amphilochidae
| p18 = [[Fitxategi:Amphilochus neapolitanus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Amphionidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Amphionididae
| p18 = [[Fitxategi:Amphionides reynaudii larvae.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Amphisopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Amphisopodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Amphithoidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Amphithyridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ampithoidae
| p18 = [[Fitxategi:Sunamphitoe pelagica.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anacalliacidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anamixidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anapronoidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anarthruridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anaspidesidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anaspididae
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 46282 Tasmanian 'Mountain Shrimp' (Anaspides tasmaniae), a living representative of the Syncarida.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anchistioididae
| p18 = [[Fitxategi:Anchistioides compressus (MNHN-IU-2014-22825).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ancinidae
| p18 = [[Fitxategi:Ancinus depressus.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Angustidontidae
| p18 = [[Fitxategi:Angustidontus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anisogammaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Antarcturidae
| p18 = [[Fitxategi:Antarcturidae (YPM IZ 056612).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Antheluridae
| p18 = [[Fitxategi:Anthelura affinis (YPM IZ 003349.CR) 009.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anthracocarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anthuridae
| p18 = [[Fitxategi:Cyathura carinata.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Antrocarcinidae
| p18 = [[Fitxategi:Antrocarcinus petrosus (MNHN-IU-2014-10483) 002.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anuropidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Aoridae
| p18 = [[Fitxategi:Aora gracilis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Aphanodactylidae
| p18 = [[Fitxategi:Pinnotheres pisum.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Apseudellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Apseudidae
| p18 = [[Fitxategi:Apseudopsis latreillii.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Archaeoniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Archaeoscinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Arcitalitridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Arcturidae
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 49289 Arcturus bafini, Sabine.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Arcturididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Argissidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Aristeidae
| p18 = [[Fitxategi:Fish4525 - Flickr - NOAA Photo Library.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Aristiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Armadillidae
| p18 = [[Fitxategi:Venezillo parvus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Armadillidiidae
| p18 = [[Fitxategi:Armadillidium vulgare 001.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Artesiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Asconiscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Asellidae
| p18 = [[Fitxategi:Asellus aquaticus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Astacidae
| p18 = [[Fitxategi:Crayfisch Astacus astacus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Astyridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Atelecyclidae
| p18 = [[Fitxategi:Atelecyclus rotundatus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Atlantasellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Atyidae
| p18 = [[Fitxategi:Caridina japonica.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Atylidae
| p18 = [[Fitxategi:Nototropis falcatus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Australomicroprotopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Austrarcturellidae
| p18 = [[Fitxategi:Dolichiscus profundus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Austroniphargidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Axianassidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Axiidae
| p18 = [[Fitxategi:Mud lobster.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Baikalogammaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Balloniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Barbouriidae
| p18 = [[Fitxategi:Marine isopods collected in the Philippines by the U.S. fisheries steamer Albatross in 1907-08 (1910) (14783571592).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Barybrotidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Basinotopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Basoniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Basserolidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bateidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bathycalliacidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bathynataliidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bathynellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bathypalaemonellidae
| p18 = [[Fitxategi:Bathypalaemonella adenensis (MNHN-IU-2008-16764).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bathyporeiidae
| p18 = [[Fitxategi:Bathyporeia pelagica.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bathytropidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Behningiellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Belliidae
| p18 = [[Fitxategi:Bellia picta.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Benthesicymidae
| p18 = [[Fitxategi:Palaeobenthesicymus libanensis reconstruction.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bentheuphausiidae
| p18 = [[Fitxategi:Bentheuphausia amblyops.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Berytoniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Biancolinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Blepharipodidae
| p18 = [[Fitxategi:Blepharipoda.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bodotriidae
| p18 = [[Fitxategi:Bodotria scorpioides.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bogidiellidae
| p18 = [[Fitxategi:Bogidiella pingxiangensis (10.3897-zookeys.790.28671) Figure 2.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bolttsiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bopyridae
| p18 = [[Fitxategi:Die Gartenlaube (1877) b 840.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Boreomysidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bougisidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Brachyscelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Brankocleistostomidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Brasileirinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bresiliidae
| p18 = [[Fitxategi:Bresilia corsicana (MNHN-IU-2014-22819).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Brevitalitridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Brusiniidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bucculentidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Buddelundiellidae
| p18 = [[Fitxategi:Buddelundiella armata 1897.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bythocarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bythograeidae
| p18 = [[Fitxategi:Austinograea yunohana cropped.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cabiropidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Calabozoidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Calappidae
| p18 = [[Fitxategi:Calappa japonica.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Callianassidae
| p18 = [[Fitxategi:Pestarella tyrrhena.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Callianideidae
| p18 = [[Fitxategi:Callianidea typa.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Callianopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Callichimaeridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Callichiridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Calliopiidae
| p18 = [[Fitxategi:Calliopius pacificus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Calocarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Camarocarcinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cambaridae
| p18 = [[Fitxategi:Procambarus clarkii.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cambaroididae
| p18 = [[Fitxategi:Cambaroides japonicus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Camptandriidae
| p18 = [[Fitxategi:Baruna trigranulum (MNHN-IU-2014-19819) 001.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Campylonotidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cancridae
| p18 = [[Fitxategi:Cancer pagurus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cancrinidae
| p18 = [[Fitxategi:Cancrinos claviger.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Caprellidae
| p18 = [[Fitxategi:Pariambus typicus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Caprellinoididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Caprogammaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Carangoliopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Carcineretidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Carcinidae
| p18 = [[Fitxategi:Liocarcinus navigator.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Carcinoplacidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cardenioidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Carinocarcinoididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Carinogammaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Carpiliidae
| p18 = [[Fitxategi:Crab Carpilius convexus edit1.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Carpopenaeidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Caspicolidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Catoptridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cebocaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ceinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cenomanocarcinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ceratocumatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chaetilidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chaetiliidae
| p18 = [[Fitxategi:Isopod, Glyptonotus antarcticus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chasmocarcinidae
| p18 = [[Fitxategi:Chasmocarcinidae (MNHN-IU-2013-1968).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cheidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cheiragonidae
| p18 = [[Fitxategi:Erimacrus isenbeckii.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cheirocratidae
| p18 = [[Fitxategi:Cheirocratus sundevalli.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chelonidiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cheluridae
| p18 = [[Fitxategi:Cheluridae (MNHN-IU-2013-764).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chevaliidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chilenophoberidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chillagoeidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chiltoniidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chimaerastacidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chirostylidae
| p18 = [[Fitxategi:Eumunida picta.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chlorotocellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Christmaplacidae
| p18 = [[Fitxategi:Harryplax severus holotype.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chuneolidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cirolanidae
| p18 = [[Fitxategi:Eurydice pulchra.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Clytiopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Coenobitidae
| p18 = [[Fitxategi:Bernard l'hermite.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Coleiidae
| p18 = [[Fitxategi:Coleia mediterranea.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Colletteidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Colomastigidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Colypuridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Componocancridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Condukiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Conicostomatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Conleyidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Coralaxiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Corallanidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Corophidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Corophiidae
| p18 = [[Fitxategi:Friedrichskoog Wattenmeer Schlickkrebse August-2010 SL275043.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Crangonidae
| p18 = [[Fitxategi:Crangon crangon.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Crangonyctidae
| p18 = [[Fitxategi:Amphipoda.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Crangoweckeliidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cressidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cretapsaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cretitanaidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cricoidoscelosidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Crinoniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Crossotonotidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Crymostygidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cryptochiridae
| p18 = [[Fitxategi:Galle de Hapalocarcinus marsupialis dans Pocillopora.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cryptocopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cryptoniscidae
| p18 = [[Fitxategi:Alpheus sp. aff. paracrinitus from Fiji with Faba sp. - journal.pone.0035350.g001-H.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cryptothiridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Crypturopodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ctenochelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cyamidae
| p18 = [[Fitxategi:Cyamus boopis (dorsal).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cyclocaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cyclodorippidae
| p18 = [[Fitxategi:Cyclodorippidae (MNHN-IU-2013-1820).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cylisticidae
| p18 = [[Fitxategi:The British Woodlice 64.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cyllopodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cymonomidae
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 46962 Cymonomus granulatus (A M-Edw), 800 metres de profondeur.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cymothoidae
| p18 = [[Fitxategi:Anilocra capensis on Lithognathus aureti.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cyphocarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cyproideidae
| p18 = [[Fitxategi:Hunchback amphipods.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cyproniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cystisomatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dacryopilumnidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dairellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dairidae
| p18 = [[Fitxategi:Specimen of Daira perlata.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dairoididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dajidae
| p18 = [[Fitxategi:Aspidophryxus peltatus.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dakoticancridae
| p18 = [[Fitxategi:Avitelmessus grapsoides.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Daldorfiidae
| p18 = [[Fitxategi:Specimen of Daldorfia horrida.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Delatorreidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dendrotiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dendrotionidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Desmocarididae
| p18 = [[Fitxategi:Desmocaris bisliniata (10.7717-peerj.846) Figure 6.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Desmosomatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Detonidae
| p18 = [[Fitxategi:Armadilloniscus ellipticus (YPM IZ 077355).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dexaminidae
| p18 = [[Fitxategi:Nototropis swammerdamei.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Diastylidae
| p18 = [[Fitxategi:Diastylis laevis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Diaulacidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Didymocheliidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dikwidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Diogenidae
| p18 = [[Fitxategi:Diogenes pugilator.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Disciadidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dogielinotidae
| p18 = [[Fitxategi:Amphipoda Hyalellidae.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Domeciidae
| p18 = [[Fitxategi:Bonite-crustacés-pl02.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dorippidae
| p18 = [[Fitxategi:Paradorippe granulata - National Museum of Nature and Science, Tokyo - DSC06758.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dotillidae
| p18 = [[Fitxategi:Kometsukigani 06g0139v.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dromiidae
| p18 = [[Fitxategi:Dromia personata.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dubioniscidae
| p18 = [[Fitxategi:Phalloniscus chiltoni.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dulichiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dussartiellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dynomenidae
| p18 = [[Fitxategi:Dynomène de Latreille (Dynomene hispida).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Echinothambematidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eiconaxiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eiconaxiopsididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Endevouridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Enoplometopidae
| p18 = [[Fitxategi:Enoplometopus antillensis01.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Entoniscidae
| p18 = [[Fitxategi:Hemigrapsus nudus from Coos Bay, Oregon, with carapace removed to show the entoniscid Portunion conformis - journal.pone.0035350.g001-F.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Entophilidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eocarcinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eophliantidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Epialtidae
| p18 = [[Fitxategi:Libinia emarginata.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Epiloboceridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Epimeriidae
| p18 = [[Fitxategi:EpimeraParasiticaOrigDrawingSars.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eriopisidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eriphiidae
| p18 = [[Fitxategi:Eriphia verrucosa (2).JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Erymidae
| p18 = [[Fitxategi:Eryma mandelslohi (Krebs) - Oberer Brauner Jura - Bissingen unter Teck.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eryonidae
| p18 = [[Fitxategi:Eryon cuvieri Solnhofen.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ethusidae
| p18 = [[Fitxategi:Ethusidae - Ethusa mascarone.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Etyidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Etyiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eubelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eucalliacidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eucopiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eugonatonotidae
| p18 = [[Fitxategi:Eugonatonotus chacei (MNHN-IU-2008-16629).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eulimnogammaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eumedonidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eumunididae
| p18 = [[Fitxategi:Eumunida picta.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Euphausiidae
| p18 = [[Fitxategi:Krill666.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eupronoidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eurycopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Euryplacidae
| p18 = [[Fitxategi:Orbitoplax weaveri 01 SR EC 07-01-05.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Euryrhynchidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eurytheneidae
| p18 = [[Fitxategi:Eurythenes (YPM IZ 028033).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eurisidae
| p18 = [[Fitxategi:Eusirus holmi.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Exoedicerotidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Expanathuridae
| p18 = [[Fitxategi:Eisothistos tiomanensis (10.3897-zse.94.23000) Figure 3.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Falklandellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Feldmanniidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Galatheacarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Galatheidae
| p18 = [[Fitxategi:Galathea intermedia.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Galenidae
| p18 = [[Fitxategi:Specimen of Halimede tyche in National Museum of Natural Science in Taiwan.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gammaracanthidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gammarellidae
| p18 = [[Fitxategi:Gammarellus angulosus 2.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gammaridae
| p18 = [[Fitxategi:Gammarus roeselii.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gammaroporeiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gastrodoridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gatuniidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gecarcinidae
| p18 = [[Fitxategi:Gecarcinus quadratus (Nosara).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gecarcinucidae
| p18 = [[Fitxategi:Parath convex 060324-4042 ckup.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Geryonidae
| p18 = [[Fitxategi:Chaceon affinis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gigantapseudidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Giniphargidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Glaessnericarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Glaessneropsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Glypheidae
| p18 = [[Fitxategi:Neoglyphea inopinata cropped.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Glyphocrangonidae
| p18 = [[Fitxategi:Glyphocrangonidae (MNHN-IU-2013-3041) 002.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Glyptograpsidae
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 43510 Glyptograpsus jamaicensis.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gnathiidae
| p18 = [[Fitxategi:Gnathiid isopod.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gnathophausiidae
| p18 = [[Fitxategi:Gnathophausia zoea (YPM IZ 028037).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gnathophyllidae
| p18 = [[Fitxategi:Bumblebee Shrimp.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gnathostenetroidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gnathostenetroididae
| p18 = [[Fitxategi:Maresiella polynesica.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Goneplacidae
| p18 = [[Fitxategi:Goneplax rhomboides 2.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Goniochelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Goniodromitidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gourretiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Grapsidae
| p18 = [[Fitxategi:Sally lightfoot crab.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Limnoriidae
| p18 = [[Fitxategi:Limnoria 4 punctata.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gynodiastylidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hadromastacidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hadziidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Halophilosciidae
| p18 = [[Fitxategi:The British Woodlice 54.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Halosbaenidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hapalogastridae
| p18 = [[Fitxategi:Placetron-Cribrinopsis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Haplomunnidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Haploniscidae
| p18 = [[Fitxategi:Haploniscus astraphes (10.11646-zootaxa.4231.3.1) Figure 1.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Haustoriidae
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 42844 Haustorius arenarius Off Marthas Vineyard.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hekelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Heloeciidae
| p18 = [[Fitxategi:Semaphore crab-Heloecius cordiformis.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hemioniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hepatidae
| p18 = [[Fitxategi:Hepatus epheliticus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Heterotanoididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Heteroziidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hexapodidae
| p18 = [[Fitxategi:Hexapodidae (MNHN-IU-2013-1704).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hippidae
| p18 = [[Fitxategi:Emeritaanaloga.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hippolytidae
| p18 = [[Fitxategi:P1030755.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hirondelleidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hirsutiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Holidoteidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Holognathidae
| p18 = [[Fitxategi:Cleantis phryganaea.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Homolidae
| p18 = [[Fitxategi:Paromola cuvieri.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Homolodromiidae
| p18 = [[Fitxategi:Dicranodromia mahieuxii.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hornelliidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hyalellidae
| p18 = [[Fitxategi:Hyalella azteca.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hyalidae
| p18 = [[Fitxategi:Apohyale prevostii (male).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hymenoceridae
| p18 = [[Fitxategi:Harlequin Shrimp 1.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hymenosomatidae
| p18 = [[Fitxategi:Amarinus lacustris.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hyperiidae
| p18 = [[Fitxategi:Hyperia.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hyperiopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hypothalassidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hypothalassiidae
| p18 = [[Fitxategi:Hypothalassia armata.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hypsimetopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hypsimetopodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hyssuridae
| p18 = [[Fitxategi:Hyssura reptans (10.5852-ejt.2021.768.1501) Figure 2.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ibericancridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Iciliidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Idoteidae
| p18 = [[Fitxategi:Pentidotea wosnesenskii.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ilyarachnidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Inachidae
| p18 = [[Fitxategi:Inachus dorsettensis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Inachoididae
| p18 = [[Fitxategi:Fish4520 - Flickr - NOAA Photo Library.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ingolfiellidae
| p18 = [[Fitxategi:Ingolfiella ischitana.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ionidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ipanemidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Iphiculidae
| p18 = [[Fitxategi:Iphiculus spongiosus (MNHN-IU-2013-535).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Iphigenellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Iphimediidae
| p18 = [[Fitxategi:Hunchback amphipods.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Irmaosidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Isaeidae
| p18 = [[Fitxategi:Gammaropsis nitida (habitus).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ischnomesidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ischyroceridae
| p18 = [[Fitxategi:Jassa herdmani.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Iulopididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Izinkalidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Janirellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Janiridae
| p18 = [[Fitxategi:Jaera albifrons.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Jerometichenoriidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Joeropsididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Jurapseudidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Kairosidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Kakaducarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Kalliapseudidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Kamakidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Katianiridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Kergueleniidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Kergueleniolidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Keuphyliidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lithodidae
| p18 = [[Fitxategi:Spiny king crab md.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Kiwaidae
| p18 = [[Fitxategi:Yeti crab.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Konidromitidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Koonungidae
| p18 = [[Fitxategi:Koonunga cursor.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Kotumsaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Kuriidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Kuwaitupogebiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lafystidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lafystiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lampropidae
| p18 = [[Fitxategi:Pl. XIX. Platyaspis typica.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lanceolidae
| p18 = [[Fitxategi:Lanceola (YPM IZ 028034).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Laomediidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Laphystiopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Latreilliidae
| p18 = [[Fitxategi:Eplumula phalangium 02.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lazarocleistostomidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lecythocaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lepechinellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lepidepecreellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lepidocharontidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lepidomysidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Leptanthuridae
| p18 = [[Fitxategi:Calathura norvegica.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Leptocheliidae
| p18 = [[Fitxategi:EB1911 Crustacea Fig. 8.—Tanais dubius.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Leptognathiiadae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Leptognathiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Leptograpsodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lestrigonidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Leuconidae
| p18 = [[Fitxategi:Pl. XXVI. Leucon (Leucon) acutirostris.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Leucosiidae
| p18 = [[Fitxategi:Ebalia tumefacta.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Leucothoidae
| p18 = [[Fitxategi:Leucothoe incisa.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ligiidae
| p18 = [[Fitxategi:Ligia oceanica Flickr.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Liljeborgiidae
| p18 = [[Fitxategi:Listriella clymenellae (YPM IZ 078247).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Linnaeoxanthidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lipkecallianassidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lipkiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Liriopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lithophylacidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Litocheiridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Litogastroidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lomisidae
| p18 = [[Fitxategi:Lomis hirta Graham Milledge.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Longodromitidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Longusorbiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lophogastridae
| p18 = [[Fitxategi:Gnathophausia zoea.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Luciferidae
| p18 = [[Fitxategi:Photonectes margarita.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Luciobliviidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lycaeidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lycaeopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lyreididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lysianassidae
| p18 = [[Fitxategi:Lepidepecreum longicornis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lysmatidae
| p18 = [[Fitxategi:Lysmata en Nephtygorgia.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Macrohectopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Macrohectopodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Macromaxillocarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Macrophthalmidae
| p18 = [[Fitxategi:Yamatoosagani 07h9903c.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Macropipidae
| p18 = [[Fitxategi:Etrille(Necora).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Macrostylidae
| p18 = [[Fitxategi:Macrostylis uniformis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Maeridae
| p18 = [[Fitxategi:Maerella tenuimana.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Majidae
| p18 = [[Fitxategi:Sheepcrab 300.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Makawidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mamaiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Marocarcinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Martinocarcinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mathildellidae
| p18 = [[Fitxategi:Branchioplax washingtoniana 01 SR EC 07-01-13.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Matutidae
| p18 = [[Fitxategi:Kinsengani0905-1.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Maxillipiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mcrocarcinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mecochiridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Megalanceolidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Megaluropidae
| p18 = [[Fitxategi:Megaluropus agilis (male).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Melitidae
| p18 = [[Fitxategi:Abludomelita obtusata.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Melphidippidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Menippidae
| p18 = [[Fitxategi:Tasmanian Giant Crab.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Meoniscidae
| p18 = [[Fitxategi:Szemercses vakaszka.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Merguiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mesamphisopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mesamphisopodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mesochiridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mesogammaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mesoniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mesosignidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Metacrangonyctidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Metaingolfiellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Metalanceolidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Metapseudidae
| p18 = [[Fitxategi:Apseudes propinquus (YPM IZ 003255.CR).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Meticonaxiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Micheleidae
| p18 = [[Fitxategi:Tethisea indica (MNHN-IU-2016-8101).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Microcerberidae
| p18 = [[Fitxategi:Microcerberid.svg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Microniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Microparasellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Microphasmatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Microphasmidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Microprotopidae
| p18 = [[Fitxategi:Microprotopus maculatus (male).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Microprotopodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Microscinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Micruropidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Micruropodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mictocarididae
| p18 = [[Fitxategi:Mictocaris halope.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mictosomatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mictyridae
| p18 = [[Fitxategi:Soldier crab Croajingolong.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mimonecteolidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mimonectidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mimoscinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Miramarassidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mirandotanaidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mithracidae
| p18 = [[Fitxategi:Spongy Decorator Crab (11713749685).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mithracitidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Monodellidae
| p18 = [[Fitxategi:Tethysbaena (YPM IZ 052954).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Munididae
| p18 = [[Fitxategi:Cervimunida princeps (Squat lobster).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Munidopsidae
| p18 = [[Fitxategi:Shinkaia crosnieri by OpenCage.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Munnidae
| p18 = [[Fitxategi:Uromunna sheltoni dorsal.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Munnopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Munnopsididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mysidae
| p18 = [[Fitxategi:Hemimysis anomala GLERL 4.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Najnidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Nannastacidae
| p18 = [[Fitxategi:Pl. LXIV Campylaspis affinis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Nannoniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Nanocassiopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Nautilocorystidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Necrocarcinidae
| p18 = [[Fitxategi:Necrocarcinidae - Corazzatocarcinus hadjoulae.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Nematocarcinidae
| p18 = [[Fitxategi:Guide to the Crustacea, Arachnida, Onychophora and Myriopoda exhibited in the Department of Zoology, British Museum (Natural History) (1910) (14759486446).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Neoglypheidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Neomegamphopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Neomegamphopodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Neoniphargidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Neotanaidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Neotanaididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Nephropidae
| p18 = [[Fitxategi:KreeftbijDenOsse.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Nephropsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Nihotungidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Niphargidae
| p18 = [[Fitxategi:Niphargus ictus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Niveotanaidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Nodoprosopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Nototanaidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Numbakullidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Nuuanuidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ochlesidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ocypodidae
| p18 = [[Fitxategi:FloridaGhostCrab.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Odiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Oedicerotidae
| p18 = [[Fitxategi:Pontocrates altamarinus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ogyrididae
| p18 = [[Fitxategi:Ogyrides alphaerostris.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Olibrinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ommatogammaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Oniscidae
| p18 = [[Fitxategi:Oniscus asellus fg02.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ophthalmdiastylidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Opisidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Oplophoridae
| p18 = [[Fitxategi:Fish4539 - Flickr - NOAA Photo Library.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Orchestiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Oregoniidae
| p18 = [[Fitxategi:Spider Crabs Fighting.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Orithopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Orithyiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Otagiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Palinuridae
| p18 = [[Fitxategi:California spiny lobster.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ovalipidae
| p18 = [[Fitxategi:Sand-crab-ovalipes-australiensis-397517-large.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Oxycephalidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Oziidae
| p18 = [[Fitxategi:Ozius truncatus.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pachynidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pachyschesidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pagetinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pagurapseudidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pagurapseudopsididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paguridae
| p18 = [[Fitxategi:Pagurus bernhardus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pakynidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Palaemonidae
| p18 = [[Fitxategi:Pederson's Shrimp.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Palaeocorystidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Palaeopentachelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Palaeophreatoicidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Palaeoxanthopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paleoxanthopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Palicidae
| p18 = [[Fitxategi:Palicidae (MNHN-IU-2013-1916).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pallaseidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pandalidae
| p18 = [[Fitxategi:Pandborealisind.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Panopeidae
| p18 = [[Fitxategi:Dyspanopeus sayi.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Parabathynellidae
| p18 = [[Fitxategi:Paraiberobathynella cf. fagei.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paracalliacidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paracalliopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paracalliopiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paracercopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paracrangonyctidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paragammaropsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paraleptamphopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paraleptamphopiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paramelitidae
| p18 = [[Fitxategi:Austrogammarus australis.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paramphithoidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paramunnidae
| p18 = [[Fitxategi:Coulmannia rossensis Holotype male.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paranthuridae
| p18 = [[Fitxategi:Paranthuridae (MNHN-IU-2015-55) 002.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Parapaguridae
| p18 = [[Fitxategi:Parapagurus pilosimanus.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paraphronimidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Parapinnixidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paraplatyarthridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Parapseudidae
| p18 = [[Fitxategi:Longiflagrum amphibium.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Parapylochelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Parargissidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Parascelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Parastacidae
| p18 = [[Fitxategi:Cherax destructor (Cyan yabby).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paratanaidae
| p18 = [[Fitxategi:Paratanais (YPM IZ 065301) 002.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paratanaididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Parathelphusidae
| p18 = [[Fitxategi:Parath convex 060324-4042 ckup.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pardaliscidae
| p18 = [[Fitxategi:An account of the Crustacea of Norway, with short descriptions and figures of all the species (1895) (16768960792).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pariambidae
| p18 = [[Fitxategi:Pariambus typicus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Parthenopidae
| p18 = [[Fitxategi:Parthenope validus subsp. laciniatus (Platylambrus laciniata) - National Museum of Nature and Science, Tokyo - DSC06759.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pasiphaeidae
| p18 = [[Fitxategi:Pasiphaea sivado 1.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Patagonaspididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Peachocarididae
| p18 = [[Fitxategi:Peachocaris strongi.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pemphicidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Penaeidae
| p18 = [[Fitxategi:Penaeus monodon.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Percnidae
| p18 = [[Fitxategi:Percnon planissimum tgasgn01.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Perthiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Petalophthalmidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Philosciidae
| p18 = [[Fitxategi:Philoscia muscorum Manchester.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Phliantidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Phoratopodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Photidae
| p18 = [[Fitxategi:Gammaropsis nitida (habitus).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Phoxocephalidae
| p18 = [[Fitxategi:Atlantiphoxus wajapi (10.3989-scimar.05001.16A) Figure 1.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Phoxocephalopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Phreatogammaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Phreatoicidae
| p18 = [[Fitxategi:Eoph MagelaT site2.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Phreatoicopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Phronimidae
| p18 = [[Fitxategi:Phronima sedentaria eyes.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Phrosinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Phtisicidae
| p18 = [[Fitxategi:Martinus Slabber - Natuurkundige verlustigingen - Plaat 10.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Phyllotymolinidae
| p18 = [[Fitxategi:Phyllotymolinidae (MNHN-IU-2014-8160).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Physetocarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pilumnidae
| p18 = [[Fitxategi:Pilumnus hirtellus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pilumnoididae
| p18 = [[Fitxategi:Sponge with crab PB198262.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pinnotheridae
| p18 = [[Fitxategi:Pinnotheres pisum.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pirimelidae
| p18 = [[Fitxategi:Pirimela denticulata.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pisidae
| p18 = [[Fitxategi:Fish4560 - Flickr - NOAA Photo Library.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Plagusiidae
| p18 = [[Fitxategi:Percnon gibbesi Linosa 053.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Plakarthriidae
| p18 = [[Fitxategi:Plakarthrium typicum Chilton, 1883 (AM MA118613-2).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Planopilumnidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Platyarthridae
| p18 = [[Fitxategi:Platyarthrus hoffmannseggii.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Platychelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Platyischnopidae
| p18 = [[Fitxategi:Synchelidium maculatum.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Platykottidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Platyscelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Platythelphusidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Platyxanthidae
| p18 = [[Fitxategi:Platyxanthus crenulatus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pleopteryxidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pleurocopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pleustidae
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 41770 Paramphithoe pulchella Grand Manan.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Plioplateidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Plioplateiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Podasconidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Podoceridae
| p18 = [[Fitxategi:Podocerus cristatus 110062992.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Podoprionidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Podosiridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Polybiidae
| p18 = [[Fitxategi:Etrille(Necora).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Polychelidae
| p18 = [[Fitxategi:Polycheles sculptus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ponderellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pontogammaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pontogeneiidae
| p18 = [[Fitxategi:Accedomoera vagor 001.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pontoporeiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Porcellanidae
| p18 = [[Fitxategi:Petrolisthes elongatus (New Zealand half crab).JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Porcellionidae
| p18 = [[Fitxategi:Porcellio-scaber-29-04-2008-083.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Potamidae
| p18 = [[Fitxategi:Potamon fluviatile02.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Potamonautidae
| p18 = [[Fitxategi:Freshwater crab - Potamonautidae.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Potamonidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Poupiniidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Priscillinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Priscinachidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Priscomilitaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Procaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Procarididae
| p18 = [[Fitxategi:Procaris Ascensionis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Processidae
| p18 = [[Fitxategi:Processa sp. (canaliculata à confirmer).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Progeryonidae
| p18 = [[Fitxategi:Progeryon guinotae (MNHN-IU-2017-8072) 001.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Prolanceolidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pronoidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Proscinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Prosopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Protastacidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Protellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Protognathiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Protojaniridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Protorchestiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Psalidopodidae
| p18 = [[Fitxategi:PsalidopusSpiniventrisRay.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Psammaspidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Psammaspididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Psammocarcinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudamphilochidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudarmadillidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudidotheidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudingolfiellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudocarcinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudochelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudocrangonyctidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudocumatidae
| p18 = [[Fitxategi:Pseudocuma longicorne.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudogourretiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudojaniridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudoniphargidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudorhombilidae
| p18 = [[Fitxategi:Pseudorhombila octodentata (10.1590-2358-2936e2021016) Figure 1.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudotanaidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudothelphusidae
| p18 = [[Fitxategi:Guinotia dentata.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudozeuxidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudoziidae
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 43363 Pseudozius inornatus, male, Kallua.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ptenoplacidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pudeoniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pygocephalidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pylochelidae
| p18 = [[Fitxategi:PylochelesMiersiiRay.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pylojacquesidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Rakiroidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Raninidae
| p18 = [[Fitxategi:Lyreidus tridentatus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Rectarcturidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Regaliidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Retroplumidae
| p18 = [[Fitxategi:Retroplumidae - Retropluma craverii.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Retrorsichelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Rhabdochiridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Rhynchocinetidae
| p18 = [[Fitxategi:Rhynchocinetes sp.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Rhyscotidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Salentinellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sanchoidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sandroidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Santiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Scalopidiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Schobertellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Schoebliidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Schweglerellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Scinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Scleropactidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Scopelocheiridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Scyphacidae
| p18 = [[Fitxategi:Scyphax ornatus P0000099b.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sebidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Seborgiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sensonatoridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sergestidae
| p18 = [[Fitxategi:Acetes japonicus 01 bottle from Japan.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Serolidae
| p18 = [[Fitxategi:Spinoserolis beddardi.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sesarmidae
| p18 = [[Fitxategi:Chiromantes haematocheir.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sicafodiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sicyoniidae
| p18 = [[Fitxategi:Sicyonia carinata.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sinurothoidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Solenoceridae
| p18 = [[Fitxategi:Fish4543 - Flickr - NOAA Photo Library.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sophrosynidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sotoplacidae
| p18 = [[Fitxategi:Sotoplax robertsi (MNHN-IU-2017-8019) 002.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Spelaeogriphidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Spelaeoniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sphaerodromiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sphaeromapseudidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sphaeromatidae
| p18 = [[Fitxategi:Gnorimosphaeroma oregonensis - o2.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sphaeroniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sphyrapidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sphyrapodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Spongicolidae
| p18 = [[Fitxategi:Stenopus hispidus (high res).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stegocephalidae
| p18 = [[Fitxategi:Stegocephalidae amphipod.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stenasellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stenetriidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stenochiridae
| p18 = [[Fitxategi:Pseudastacus pustulosus.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stenoniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stenopodidae
| p18 = [[Fitxategi:Stenopus spinosus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stenothoidae
| p18 = [[Fitxategi:Stenothoe marina.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sternophysingidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sternostylidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stilipedidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Strahlaxiidae
| p18 = [[Fitxategi:Neaxius acanthus - 2.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stygiomysidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stygocarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stylodactylidae
| p18 = [[Fitxategi:Parastylodactylus semblatae (MNHN-IU-2014-22172).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Styloniscidae
| p18 = [[Fitxategi:Styloniscus manuvaka female paratype.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sundathelphusidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Symethidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Synaxidae
| p18 = [[Fitxategi:Blind furry lobster.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Synopiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tainisopidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Talitridae
| p18 = [[Fitxategi:Talitrus saltator 2a.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tanaellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tanaidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tanaididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tanaissuidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tanaocheleidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tanaochelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tanaopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tanidromitidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tanzanapseudidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tealliocarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tecticipitidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Teleotanaidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Temnophliantidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tendosphaeridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tetrachelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tetraliidae
| p18 = [[Fitxategi:Tetraloides nigrifrons (MNHN-IU-2017-8054) 001.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tetriasidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Thalassinidae
| p18 = [[Fitxategi:Thalassina anomala.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Thalassocarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Thambematidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Thamneidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Thaumastochelidae
| p18 = [[Fitxategi:Thaumastocheles japonicus by OpenCage.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Thermoarcturidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Thermosbaenidae
| p18 = [[Fitxategi:Thermosbaena mirabilis urosome.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Thiidae
| p18 = [[Fitxategi:Thia scutellata.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Thomassiniidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Thoridae
| p18 = [[Fitxategi:Eualus (YPM IZ 069930).jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Thoriellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Thurstonellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Titaniidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tithonohomolidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Torynommatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Trachelipidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Trachelipodidae
| p18 = [[Fitxategi:Hemilepistus reaumuri 02 crop.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Trapeziidae
| p18 = [[Fitxategi:Trapezia tigrina - Red Spotted Guard Crab.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tricarinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Trichodactylidae
| p18 = [[Fitxategi:F de Castelnau-crustacésPl02.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Trichoniscidae
| p18 = [[Fitxategi:Trichoniscus pusillus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Trichopeltariidae
| p18 = [[Fitxategi:Trichopeltarion intesi (MNHN-IU-2008-12844) 001.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tridentellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Trischizostomatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tryphanidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tryphosidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tulearidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tulumellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tumidocarcinidae
| p18 = [[Fitxategi:Pulalius.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Turanoniscidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tychidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tylidae
| p18 = [[Fitxategi:Tylos punctatus dorsal.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tylocarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Typhlocarididae
| p18 = [[Fitxategi:Typhlocaris galilea - plate from Transactions of the Linnean Society of London - CROP.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Typhlogammaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Typhlotanaidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ucididae
| p18 = [[Fitxategi:Ucides cordatus in Saubara, Bahia.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Udorellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Uhlorchestiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Uncinidae
| p18 = [[Fitxategi:Uncina.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Unciolidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Upogebiidae
| p18 = [[Fitxategi:Upogebia deltaura.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Urdidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Uristidae
| p18 = [[Fitxategi:PSM V57 D440 Onisimus (pseudalibrotus) nanseni.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Urohaustoriidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Uronectidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Uronyctidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Urothoidae
| p18 = [[Fitxategi:Urothoe brevicornis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Urstylidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Valettidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Valettiopsidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Varunidae
| p18 = [[Fitxategi:Hamagani0811.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Vemanidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Venipaguridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Vermectiadidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Vibiliidae
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 53341 Vibilicides Alberti Chevreux.jpeg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Vicmusiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Vitjazianidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Vultocinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Wandinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Whiteleggiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Xanthidae
| p18 = [[Fitxategi:Xantho incisus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Xenarcturidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Xenograpsidae
| p18 = [[Fitxategi:Specimen of Xenograpsus testudinatus-2.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Xenophthalmidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Xenosellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Xiphocarididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Xylopaguridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Zanthopsidae
| p18 = [[Fitxategi:Harpactocarcinus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Zaramillidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Zenkevitchiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Zobrachoidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Scyllaridae
| p18 = [[Fitxategi:Scyllarides latus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Corystidae
| p18 = [[Fitxategi:Corystes cassivelaunus 1.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Portunidae
| p18 = [[Fitxategi:Liocarcinus depurator.jpg|center|80px]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
{{commonskat}}
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Malacostraca]]
4mi5mq23zqv8dkwewbpykqhur5tc1i9
Hymenoptera
0
136219
9968603
9942098
2024-11-14T06:56:26Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968603
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|fossil range= {{fosilaren garaia|Triasiko|gaur egun}}
| taxon = Hymenoptera
| authority = [[Lineo|Linnaeus]], 1758
| display_parents = 2
| subdivision_ranks = Azpiordenak
| subdivision =
[[Apocrita]]<br />
[[Symphyta]]
}}
'''Hymenoptera''' ([[greziera]]tik: ὑμήν (humen), ''mintza'' eta πτερόν (pteron): ''hego'') [[intsektu]] ordenik handienetako bat da, [[erle]], [[liztor]] eta [[inurri]]ekin. Izena intsektu hauek dituzten hego pisutsuengatik datorkio. Aurreko hegoak atzeko hegoekin konektatuta daude [[hamulus]] deituriko egitura batekin.
Emeek normalki obipositore berezia dute, [[arrautza]]k bestela ezinezkoa litzatekeen lekuetan jartzeko. Obipositore hau askotan [[arantza]] batean eraldatua agertzen da. Gazteak [[metamorfosi (argipena)|metamorfosi]] osoz eraldatzen dira, hau da, [[holometaboliko]]ak dira. Himenopteroen artean sexua [[kromosoma]] kopuruaren arabera ebazten da eta sistema [[haplodiploidia|haplodiploidea]] erabiltzen dute.
== Familiak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q35409 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q22651 }
|sort=label
|columns=P225:Familia,P18:Irudia
|row_template=Zutabe_formatoa/Familiak
|thumb=80
}}
{| class='wikitable sortable'
! Familia
! Irudia
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Agaonidae
| p18 = [[Fitxategi:Blastophaga psenes.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Alavarommatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Allommationidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ampulicidae
| p18 = [[Fitxategi:Ampulex compressa.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anaxyelidae
| p18 = [[Fitxategi:Syntexis libocedrii.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Andreneliidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Andrenidae
| p18 = [[Fitxategi:Bee February 2008-3.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Angarosphecidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anomopterellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Anthophoridae
| p18 = [[Fitxategi:Anthophora plumipes m2.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Aphelinidae
| p18 = [[Fitxategi:Encarsia perplexa.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Apidae
| p18 = [[Fitxategi:Abejorro 02.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Aptenoperissidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Archaeocynipidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Archaeoserphitidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Argidae
| p18 = [[Fitxategi:Arge humeralis wiki.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Armaniidae
| p18 = [[Fitxategi:Orapia rayneri.svg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Athaliidae
| p18 = [[Fitxategi:Athalia rosae 2006.08.12 15.36.24-p8120093.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Aulacidae
| p18 = [[Fitxategi:Aulacidae sp. (Family) (25176954857).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Austrocynipidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Austroniidae
| p18 = [[Fitxategi:Austronia nitida.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Azotidae
| p18 = [[Fitxategi:Ablerus atomon Söderholm, Max, CC-BY-SA 4.0.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Baeomorphidae
| p18 = [[Fitxategi:Baeomorpha liorum allotype male.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Baissidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bethylidae
| p18 = [[Fitxategi:Kieffer - Bethylus hamatus female.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bethylonymidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Blasticotomidae
| p18 = [[Fitxategi:Blasticotoma filiceti.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Boucekiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Brachyceritidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Braconidae
| p18 = [[Fitxategi:Aleiodes indiscretus wasp parasitizing gypsy moth caterpillar.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bradynobaenidae
| p18 = [[Fitxategi:Apterogyna schutzei f.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Bryopompilidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Burmasphecidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Burmorussidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Calesidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Calliceratidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Caradiophyodidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ceidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cephidae
| p18 = [[Fitxategi:Hartigia linearis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ceraphronidae
| p18 = [[Fitxategi:Ceraphonidae.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cerocephalidae
| p18 = [[Fitxategi:Cerocephala eccoptogastri CCDB-34079-G08.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chalcedectidae
| p18 = [[Fitxategi:Chalcedectus caelatus 65665944 Will Kuhn Jun 28, 2019.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chalcididae
| p18 = [[Fitxategi:Bent4721.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Charipidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chrysididae
| p18 = [[Fitxategi:Hedychrum nobile MHNT profil.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chrysobythidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chrysolampidae
| p18 = [[Fitxategi:Aperilampus 2019 05 09 7697.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chrysopsenellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Chyphotidae
| p18 = [[Fitxategi:Chyphotes m.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cimbicidae
| p18 = [[Fitxategi:Cimbex sp. 01.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cleonymidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Coelocybidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Colletidae
| p18 = [[Fitxategi:Colletes daviesanus 2005.07.17 11.08.11.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Crabronidae
| p18 = [[Fitxategi:Tachysphex specie edit1.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cretavidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cynipencyrtidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Daohugoidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dasypodaidae
| p18 = [[Fitxategi:Dasypoda altercator DSCF0332.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Diapriidae
| p18 = [[Fitxategi:Diapriidae.undetermined.1.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Diparidae
| p18 = [[Fitxategi:Diparidae 2022 11 02 8342.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Diplolepididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Diprionidae
| p18 = [[Fitxategi:Diprionpini.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dipterommatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Discoscapidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Diversinitidae
| p18 = [[Fitxategi:Diversinitus attenboroughi-1 (cropped).png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Dryinidae
| p18 = [[Fitxategi:Dryinidae.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Electrotomidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Embolemidae
| p18 = [[Fitxategi:Embolemus nearcticus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Encyrtidae
| p18 = [[Fitxategi:Anicetus communis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eoichneumonidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eostephanitidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ephialtitidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Epichrysomallidae
| p18 = [[Fitxategi:Sycomacophila sp op vygal, Ficus sur, Jan Celliers Park, 60.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eriaporidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eucharitidae
| p18 = [[Fitxategi:MonographiaChalciditumPlatePdel.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eulophidae
| p18 = [[Fitxategi:Colpoclypeus florus (female). Stinger will inject toxin, causes the leafroller to spin extra-thick webbing, K10910-1.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eumenidae
| p18 = [[Fitxategi:Katamenes arbustorum01.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eunotidae
| p18 = [[Fitxategi:Eunotus parvulus State Museum of Natural History Stuttgart 2020 SMNS 38935 cc-by-sa.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eupelmidae
| p18 = [[Fitxategi:Eupelmus urozonus g1.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eurytomidae
| p18 = [[Fitxategi:Bruchophagus roddi.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Eutrichosomatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Evaniidae
| p18 = [[Fitxategi:Evania appendigaster.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Expansicornidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Falsiformicidae
| p18 = [[Fitxategi:Burmomyrma rossi BMNHP19125 01.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Figitidae
| p18 = [[Fitxategi:Leptopilina boulardii.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gallorommatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gasteruptiidae
| p18 = [[Fitxategi:Gasteruption jaculator MHNT Female.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Geoscelionidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Gerocynipidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Halictidae
| p18 = [[Fitxategi:Halictus scabiosae MHNT.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Heloridae
| p18 = [[Fitxategi:Britishentomologyvolume3Plate403.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Heptamelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Herbertiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Heterogynaidae
| p18 = [[Fitxategi:Heterogyna04.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Hetreulophidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Heydeniidae
| p18 = [[Fitxategi:Heydenia unica.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Siricidae
| p18 = [[Fitxategi:Urocerus gigas.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ibaliidae
| p18 = [[Fitxategi:Hind leg of Ibalia rufipes.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ichneumonomimidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Idioporidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Iscopinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ismaridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Janzenellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Jurapriidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Karataidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Karatavitidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Khutelchalcididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Kuafuidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Leptoomidae
| p18 = [[Fitxategi:Neanaperiallus masneri.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Leucospidae
| p18 = [[Fitxategi:IC Leucospis gigas.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Limnetidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Liopteridae
| p18 = [[Fitxategi:Oberthuerella lenticularis, usda, buffington (48747958171).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Lyciscidae
| p18 = [[Fitxategi:Solenura ania (10.3897-BDJ.8.e54961) Figure 4.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Maamingidae
| p18 = [[Fitxategi:Maaminga rangi.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Macromesidae
| p18 = [[Fitxategi:Macromesus amphiretus Walker, 1848.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Maimetshidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Masaridae
| p18 = [[Fitxategi:Pseudomvespoides.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Megachilidae
| p18 = [[Fitxategi:Anthidium manicatum male.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Megalodontesidae
| p18 = [[Fitxategi:Megalodontesidae - Megalodontes sp..JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Megalyridae
| p18 = [[Fitxategi:Cryptalyra helenae.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Meganomiidae
| p18 = [[Fitxategi:Meganomia gigas 01.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Megaspilidae
| p18 = [[Fitxategi:Britishentomologyvolume3Plate249.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Megastigmidae
| p18 = [[Fitxategi:Megastigmus Boevski.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Melanosomellidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Melittidae
| p18 = [[Fitxategi:Macropis sp 01.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mellitosphecidae
| p18 = [[Fitxategi:Melittosphex burmensis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mesoserphidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Metapelmatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Methochidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mirolydidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Monomachidae
| p18 = [[Fitxategi:Red monomachidae wasp from Brazil.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Moranilidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mutillidae
| p18 = [[Fitxategi:Velvet Ant.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mymaridae
| p18 = [[Fitxategi:Acmotemnus luteiclava female.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Mymarommatidae
| p18 = [[Fitxategi:Mymaromella mira holotype Nrs 2008 huber 001-006.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Myrmosidae
| p18 = [[Fitxategi:SaundersHymenopteraAculeataPlate7.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Neanastatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Neodiparidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Neuroscelionidae
| p18 = [[Fitxategi:Neuroscelio.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Nevaniidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ohlhoffiidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Oliveridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ooderidae
| p18 = [[Fitxategi:Oodera (10.3897-zookeys.874.35935) Figure 3.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ormyridae
| p18 = [[Fitxategi:Ormyrus sp-Chalcid-wasp-20100908b.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Orussidae
| p18 = [[Fitxategi:Orussus abietinus (Hymenoptera- Orussidae) - a parasitic wood wasp ! (10136426163) (cropped).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Othniodellithidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paleomelittidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pamphiliidae
| p18 = [[Fitxategi:Acantholyda nemoralis 1 beentree.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Panguidae
| p18 = [[Fitxategi:Prosphex anthophilos holotype.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paraulacidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Paroryssidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pelecinellidae
| p18 = [[Fitxategi:Leptofoenus rufus (female).JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pelecinidae
| p18 = [[Fitxategi:IC Pelecinus polyturator.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pelecinopteridae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Peleserphidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Peradeniidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pergidae
| p18 = [[Fitxategi:Perga sp. AF 2 edit1.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Perilampidae
| p18 = [[Fitxategi:Britishentomologyvolume3Plate158.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pirenidae
| p18 = [[Fitxategi:Macroglenes.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Platychalidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Platygastridae
| p18 = [[Fitxategi:Orwellium enigmaticum.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Plectiscoidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Plumalexiidae
| p18 = [[Fitxategi:Plumalexius ZooKeys-130-515-g002c.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Plumariidae
| p18 = [[Fitxategi:Plumalexius ZooKeys-130-515-g002b.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pompilidae
| p18 = [[Fitxategi:Wasp talakaveri.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Praeaulacidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Praeichneumonidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Praesiricidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Proctorenyxidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Proctotrupidae
| p18 = [[Fitxategi:Hym-proctotrupidae-sp.gif|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Protenthredinidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Protimaspidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Protoitidae
| p18 = [[Fitxategi:Cretaxenomerus deangelis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Protosiricidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Psenidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pseudosiricidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Pteromalidae
| p18 = [[Fitxategi:Female Catolaccus grandis wasp.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Radiophronidae
| p18 = [[Fitxategi:Radiophron.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Rasnicynipidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Rhopalosomatidae
| p18 = [[Fitxategi:Olixon spec.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Roproniidae
| p18 = [[Fitxategi:Paleoropronia salamonei holotype MNHN.F.A57266 part side direct lighting.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Rotoitidae
| p18 = [[Fitxategi:Baeomorpha liorum allotype male.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sapygidae
| p18 = [[Fitxategi:Eusapvertic.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Scelionidae
| p18 = [[Fitxategi:Telenomus sp (1).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sclerogibbidae
| p18 = [[Fitxategi:Kieffer - Parasclerogibba erythrothorax female.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Scolebythidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Scoliidae
| p18 = [[Fitxategi:Wasp August 2010-5.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sepulcidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Serphidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Serphitidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sierolomorphidae
| p18 = [[Fitxategi:Sierolomorpha canadensis.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Signiphoridae
| p18 = [[Fitxategi:Signiphora perpauca (10.3897-zookeys.897.38148) Figure 7.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sinosiricidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Spalangiidae
| p18 = [[Fitxategi:Spalangia 2019 11 22 1219 Cedara.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sparasionidae
| p18 = [[Fitxategi:Archaeoteleia gilbertae AMNZ75111 Side.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Spathiopterygidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Sphecidae
| p18 = [[Fitxategi:Podalonia cf hirsuta01.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stenotritidae
| p18 = [[Fitxategi:Ctenocolletes tigris m.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stephanidae
| p18 = [[Fitxategi:Stephanus serrator F (ovipositing) rotated.JPG|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stigmaphronidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Stolamissidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Syspastoxyelidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Systasidae
| p18 = [[Fitxategi:Systasis annulipes.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tanaostigmatidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Temnogynidae
| p18 = [[Fitxategi:Species-of-Rhabdogyna-gen-nov-a-Dorsal-habitus-of-Rhabdogyna-festiva-sp-nov.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tenthredinidae
| p18 = [[Fitxategi:Tenthredopsis sordida female.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tetracampidae
| p18 = [[Fitxategi:Afrocampe prinslooi Gumovsky 2018.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Thynnidae
| p18 = [[Fitxategi:Male yellow flower wasp02.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Tiphiidae
| p18 = [[Fitxategi:Tiphiinae P1280956a.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Torymidae
| p18 = [[Fitxategi:Torymus nobilis Brit Ent 5521.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Trachypetidae
| p18 = [[Fitxategi:Trachypetus clavatus.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Trichogrammatidae
| p18 = [[Fitxategi:Psolodesmus mandarinus mandarinus with female of Hydrophylita emporos - journal.pone.0069331.g005.png|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Trigonalidae
| p18 = [[Fitxategi:Trigonalid - Orthogonalys pulchella (Cresson) (15646350670).jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Trupochalcididae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Vanhorniidae
| p18 = [[Fitxategi:Vanhornia eucnemidarum.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Vespidae
| p18 = [[Fitxategi:Vespula germanica Horizontalview Richard Bartz.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Xiphydriidae
| p18 = [[Fitxategi:Xiphydria prolongata.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Xyelidae
| p18 = [[Fitxategi:Xyelapusilla.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Xyelotomidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Xyelydidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Zenargidae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Cynipidae
| p18 = [[Fitxategi:Andricus curvator 17753.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Ichneumonidae
| p18 = [[Fitxategi:IC Ichneumonini.jpg|center|80px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Familiak
| p225 = Formicidae
| p18 = [[Fitxategi:Meat eater ant feeding on honey02.jpg|center|80px]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Pterygota]]
[[Kategoria:Lineok deskribatutako taxonak]]
f40e4ll7nj1t54b3iu9nbh9zhua7o4t
Kitzikapen
0
139903
9968200
8875591
2024-11-13T18:28:24Z
Jok Dosto
168231
Pequenas alteração para melhorar a visibilidade e leitura do leitor
9968200
wikitext
text/x-wiki
'''Kitzikapena''', '''kitzikadura''' edo '''narritadura''' [[libido]] edo [[sexu-gogo]]a piztearen ondorioa da, [[sexu harreman]]a izan baino lehen. Kitzikapenak eragin fisiko narbamenak ditu gizon eta emakumearen kasuan. [[Gizon]]aren kasuan, [[zakil]]a handitu, gogortu eta tentetu egiten da, eta [[emakume]]aren kasuan, [[baginako lubrifikazio|bagina zabaldu eta busti]] eta [[titimutur|titiburuak]] gogortu egiten dira. Erreakzio fisiko hauen helburua gizona eta emakumea [[sexu harreman|sexu-harreman]] eta [[sarpen (sexualitatea)|koitorako]] prestatzea da. Bestelako eragin fisikoak ere badakartza kitzikapenak, [[bihotz-maiztasun]]a gehitzea esaterako. Kitzikapen-egoerara heltzeko [[musu]]ak, [[laztan]]ak eta bestelako [[sexu jolas]]ak behar izaten dira, pizgarri moduan.
{{irudi multzo
| align = center
| direction = horizontal
| width =
| image1 =
| width1 = 250
| alt1 = 600
| caption1 = '''Kitzikapenean''', emakumearen [[bagina]] busti egiten da.
| image2 =
| width2 = 200
| alt2 = 180
| caption2 = '''Kitzikapenean''', gizonaren [[zakil]]a tentetu egiten da.
}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{zirriborroa}}
[[Kategoria:Giza sexualitatea]]
[[Kategoria:Kitzikatze sexuala]]
bjzn0srntdexkc9y3xmsc8cdn6thh11
9968234
9968200
2024-11-13T18:51:26Z
Theklan
336
Jok Dosto wikilariaren aldaketak ezabatuz, Lainobeltz wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
8327952
wikitext
text/x-wiki
'''Kitzikapena''', '''kitzikadura''' edo '''narritadura''' [[libido]] edo [[sexu-gogo]]a piztearen ondorioa da, [[sexu harreman]]a izan baino lehen. Kitzikapenak eragin fisiko narbamenak ditu gizon eta emakumearen kasuan. [[Gizon]]aren kasuan, [[zakil]]a handitu, gogortu eta tentetu egiten da, eta [[emakume]]aren kasuan, [[baginako lubrifikazio|bagina zabaldu eta busti]] eta [[titimutur|titiburuak]] gogortu egiten dira. Erreakzio fisiko hauen helburua gizona eta emakumea [[sexu harreman|sexu-harreman]] eta [[sarpen (sexualitatea)|koitorako]] prestatzea da. Bestelako eragin fisikoak ere badakartza kitzikapenak, [[bihotz-maiztasun]]a gehitzea esaterako. Kitzikapen-egoerara heltzeko [[musu]]ak, [[laztan]]ak eta bestelako [[sexu jolas]]ak behar izaten dira, pizgarri moduan.
{{irudi multzo
| align = center
| direction = horizontal
| width =
| image1 = Female sexual arousal.JPG
| width1 = 250
| alt1 = 600
| caption1 = '''Kitzikapenean''', emakumearen [[bagina]] busti egiten da.
| image2 = Erection Homme2.jpg
| width2 = 200
| alt2 = 180
| caption2 = '''Kitzikapenean''', gizonaren [[zakil]]a tentetu egiten da.
}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{zirriborroa}}
[[Kategoria:Giza sexualitatea]]
[[Kategoria:Kitzikatze sexuala]]
890npy8889gq29e2x4wsl41w26iklt0
Sexualitate
0
140283
9968191
9677091
2024-11-13T18:24:13Z
Jok Dosto
168231
Pequenas alteração para melhorar a visibilidade e leitura do leitor
9968191
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:KamaSutra44.jpg|thumb|1x1px]]
'''Sexualitatea''' [[sexu ugalketa|sexu]] bakoitzaren bereizgarri diren ezaugarri [[anatomia|anatomikoen]], [[fisiologia|fisiologikoen]] eta [[psikologia|psikologikoen]] multzoa da. Gizabanakoaren izaera osatzen duten ataletako bat da, eta pertsonen arteko afektibitatea eta komunikazioa adierazteko modu bat.
Sexu organoen eginkizunari (heldutasun sexualari, beraz) lotu zaio luzaroan sexualitatea, baina [[Sigmund Freud|Freudek]], bere ikerketen ondorioz, bestelako oinarri batzuk ezarri zituen sexualitatea aztertzeko:
* Sexu bizitza ez da [[nerabezaro|nerabe]] aroan hasten, jaiotzetik denbora laburrera baizik.
* Sexu senak ez du, nahitaez eta beti, beste sexukoengana jotzen, sen hori sexu berekoenganakoa, norbereganakoa edota animalienganakoa ere izan baitaiteke.
* Sexualitatea (sexuari dagokiona, alegia) eta sexu organoei lotutako jarduera ez dira gauza bat eta bera, zabalagoa baita sexualitatearen esparrua sexu organoen jarduerari dagokiona baino.
* Bizitza sexuala, berez, atseginari lotua da. Sexualitatearen muinean, hortaz, atseginaren bilaketa dago, eta ez [[ugalketa|ugaltzea]] (bigarren hau beste haren ondorio fisiologikoa, eta ez ezinbestekoa baino ez baita).
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{zirriborroa}}
[[Kategoria:Psikologia]]
[[Kategoria:Gizakia]]
[[Kategoria:Anatomia]]
[[Kategoria:Fisiologia]]
[[Kategoria:Sexualitatea]]
4ra73lcn6j0qq20rnjqpqapsgvc9q0n
9968232
9968191
2024-11-13T18:51:24Z
Theklan
336
Jok Dosto wikilariaren aldaketak ezabatuz, Mtarch11 wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
8777479
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:KamaSutra44.jpg|thumb|250px|Sexualitatea [[Kama Sutra]]ren arabera.]]
'''Sexualitatea''' [[sexu ugalketa|sexu]] bakoitzaren bereizgarri diren ezaugarri [[anatomia|anatomikoen]], [[fisiologia|fisiologikoen]] eta [[psikologia|psikologikoen]] multzoa da. Gizabanakoaren izaera osatzen duten ataletako bat da, eta pertsonen arteko afektibitatea eta komunikazioa adierazteko modu bat.
Sexu organoen eginkizunari (heldutasun sexualari, beraz) lotu zaio luzaroan sexualitatea, baina [[Sigmund Freud|Freudek]], bere ikerketen ondorioz, bestelako oinarri batzuk ezarri zituen sexualitatea aztertzeko:
* Sexu bizitza ez da [[nerabezaro|nerabe]] aroan hasten, jaiotzetik denbora laburrera baizik.
* Sexu senak ez du, nahitaez eta beti, beste sexukoengana jotzen, sen hori sexu berekoenganakoa, norbereganakoa edota animalienganakoa ere izan baitaiteke.
* Sexualitatea (sexuari dagokiona, alegia) eta sexu organoei lotutako jarduera ez dira gauza bat eta bera, zabalagoa baita sexualitatearen esparrua sexu organoen jarduerari dagokiona baino.
* Bizitza sexuala, berez, atseginari lotua da. Sexualitatearen muinean, hortaz, atseginaren bilaketa dago, eta ez [[ugalketa|ugaltzea]] (bigarren hau beste haren ondorio fisiologikoa, eta ez ezinbestekoa baino ez baita).
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011/12/27}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{zirriborroa}}
[[Kategoria:Psikologia]]
[[Kategoria:Gizakia]]
[[Kategoria:Anatomia]]
[[Kategoria:Fisiologia]]
[[Kategoria:Sexualitatea]]
7020cr8xy6riaazy7zy9rmq4kkrolg3
Hylobates
0
141484
9968456
9936999
2024-11-13T23:56:53Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968456
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
| fossil range = {{fosilaren garaia|Miozeno|gaur egun}}
| image = Hylobates lar pair of white and black 02.jpg
| image caption = ''[[Hylobates lar]]''
| authority = [[John Edward Gray|Gray]], 1870
| subdivision ranks = Espezieak
| subdivision =
* ''[[Hylobates lar]]''.
* ''[[Hylobates agilis]]''.
* ''[[Hylobates muelleri]]''.
* ''[[Hylobates moloch]]''.
* ''[[Hylobates pileatus]]''.
* ''[[Hylobates klossii]]''.
}}
'''''Hylobates''''' [[Hylobatidae]] [[primate]] [[Hominoidea|hominoideoen]] barruko generoetako bat da. Orokorrean '''giboi''' izena ematen zaie. Orain gutxi arte giboi guztiak [[genero]] bakarrean multzokatzen ziren, baina orain lau ezberdin daude.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q878467 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Hylobates abbotti
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Hylobates agilis
| p18 = [[Fitxategi:Agilegibbon.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Hylobates albibarbis
| p18 = [[Fitxategi:Dark-handed or Agile Gibbon (Hylobates agilis) Tanjung Puting National Park - Indonesia 1.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Hylobates choromandus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Hylobates concolor
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Hylobates entelloides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Hylobates funereus
| p18 = [[Fitxategi:Hylobates funereus North Borneo Gibbon Tabin WR Sabah Quentin Phillipps 23 Oct 2010.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Hylobates gabriellae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Hylobates hainanus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Hylobates harlani
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Hylobates henrici
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Hylobates hoolock
| p18 = [[Fitxategi:The only ape in India (2674061176).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Hylobates klossii
| p18 = [[Fitxategi:Hylobates klossii B.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Hylobates lar
| p18 = [[Fitxategi:Hylobates lar - Kaeng Krachan WB.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Hylobates leuciscus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Hylobates leucogenys
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Hylobates moloch
| p18 = [[Fitxategi:Gibon stříbrný zoo praha 2.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Hylobates muelleri
| p18 = [[Fitxategi:MuellersGibbon.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Hylobates nasutus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Hylobates niger
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Hylobates pileatus
| p18 = [[Fitxategi:Pileated Gibbon (Hylobates pileatus).jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Hylobates scyritus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Hylobates syndactylus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Hylobates unknown
}}
|}
{{Wikidata list end}}
{{commonskat}}
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Hylobatidae]]
[[Kategoria:Lineok deskribatutako taxonak]]
9vo93abskv84kaktx9763wv8vj722s8
Pinnipedia
0
145169
9968101
9961782
2024-11-13T17:04:37Z
Labatrix
145330
palmeatu --> palmatu
9968101
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
| subdivision ranks = Familiak
| subdivision =
* [[Otariidae]]
* [[Itsas txakur|Phocidae]]
* [[Mortsa|Odobenidae]]
* [[Enaliarctidae]][[espezieen iraungipen|†]]
}}
'''Pinnipedia (pinipedoak)''', [[Caniformia]] subordenaren barruan kokatzen den [[ugaztun]] karniboroen superfamilia bat da. Morfologikoki gorputz luzea, hanka laburrak eta gorputz-adar palmatuak dituzte. Taldeetan bizi ohi dira, eta haien dieta [[arrain]], [[molusku]] eta [[Krustazeo|krustazeoetan]] oinarritzen da. [[Zetazeo|Cetacea]] eta [[Sirenia]] taldeekin batera ur-ingurumenetan bizitzera guztiz ohitu diren [[ugaztun]] bakarrak dira Pinnipedia talde monofiletikoa da froga molekularren arabera eta horren barruan, [[Otariidae]] (itsas-lehoiak eta itsas-hartzak), [[Itsas txakur|Phocidae]] (itsas-txakurrak) eta [[Mortsa|Odobenidae]] (mortsak) familiak bereiz daitezke, guztira 34 espezie bizi eta iraungitako 50 espezie deskribatu dira.
Pinipedoen tamaina oso aldakorra izan daiteke, 1 m eta 45 kg (''[[Pusa sibirica]]'') eta 5 m eta 3.200 kg (''[[Mirounga leonina]]'') artekoa. Espezie ugarik [[Sexu dimorfismo|dimorfismo sexuala]] erakusten dute. Gorputz [[Hidrodinamismo|hidrodinamikoa]] eta hegats izaera duten 4 gorputz-adar dituzte. Pinipedoak uretan [[Izurde|izurdeak]] bezain azkarrak ez izan arren, malguagoak dira. Otaridoek aurreko hegatsak erabiltzen dituzte beraien gorputza uretan zehar bultzatzeko, fozidoek eta mortsek, aldiz, atzeko hegatsak erabiltzen dituzte funtzio berdina betetzeko. Otaridoek eta mortsek atzeko hegatsak gorputzaren azpialdean kokatu ditzakete lehorrean oin bezala erabiltzeko. Horrek fozidoek baino lokomozio lehortar hobea izatea baimentzen die. Fozidoek eta mortsek ez bezala, otaridoek kanpo belarri ikusgarriak dituzte. Pinipedoek zentzumen oso garatuak dituzte, besteak beste, ikusmena eta entzumena airera zein uretara egokituta dute eta biboteetan ukimen sistema aurreratua dute. Espezie batzuk ur sakonetaraino murgiltzeko gai dira. Ur hotzetan gorputzeko beroa mantentzeko, pinipedoek gantz geruza bat dute azalaren azpian.
Pinipedoak munduko itsaso gehienetan bizi arren, subordeneko espezie gehienek [[Ipar hemisferio|Ipar-hemisferioko]] eta [[Hego hemisferio|Hego-hemisferioko]] ur hotzak nahiago dituzte. Gainera, zenbait espezie ur gezetakoak dira, [[Itsas txakur marmolaire|Ladogako itsas-txakurra]] esaterako. Pinipedoek bizitzaren zati nabari bat urpean pasa arren, lur lehorrera azaleratzen dira ugaldu, kumatu, ileberritu, deskantsatu edo itsas-harrapakariengandik, [[Marrazo|marrazoengandik]] eta [[Orka|orkengandik]], ihes egiteko. Espezie gehienak ornogabe itsastar txikietaz elikatzen badira ere, [[Itsas lehoinabar|itsas lehoinabarra]] gisako espezieak ornodun handietaz, pinguinoetaz edo beste pinipedo espezietaz esaterako, elikatzen dira. Ugalketari dagokionez, [[poliginia]] oso arrunta da superfamilia honen barruan. Kumeak udaberri-uda aldean jaio ohi dira eta emeek zaintzen dituzte: ama batzuk, mortsen kasuan adibidez, kume gazteak itsasoan zaintzeko gai dira.
== '''Taxonomia''' ==
[[Fitxategi:Carnivora phylogeny (eng).png|thumb|333x333px|Carnivora ordeneko zuhaitz filogenetikoa.]]
Johann Karl Wilhelm Illiger naturalista alemaniarra izan zen lehena pinipedoak unitate taxonomiko berri bat bezala identifikatzen. 1811. urtean Pinnipedia bezala izendatu zituen familia eta ordena mailan.<ref>{{erreferentzia|izena=Victor B.|abizena=Scheffer|urtea=1958|izenburua=Seals, Sea Lions, and Walruses: A Review of the Pinnipedia.|argitaletxea=Stanford University Press.|orrialdea=52|ISBN=ISBN 978-0-8047-0544-8}}</ref> Joel Asaph Allen zoologo amerikarrak munduko pinipedoak aztertu zituen 1880an argitaratu zuen monografian, ''History of North American pinnipeds, a monograph of the walruses, sea-lions, sea-bears and seals of North America''. Argitalpen horretan, izenen jatorria ikertu zuen, genero eta familien gakoak azaldu zituen, Ipar Amerikako espezieak deskribatu zituen, eta munduko beste lekuetako espezieen laburpenak egin zituen. 1989. urtean, Annalisa Berta eta bere ikerketa kideek ''[[Enaliarctos]]'' genero fosila [[Pinnipedimorpha]] kladoaren barruan sailkatzea proposatu zuten.<ref>{{Erreferentzia|izena=J. A.|abizena=Allen|izenburua=History of North American pinnipeds, a monograph of the walruses, sea-lions, sea-bears and seals of North America|argitaletxea=Gov't print. off|abizena2=Allen|izena2=J. A.|data=1880|url=https://www.biodiversitylibrary.org/item/17432#page/7/mode/1up|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Gainera, filogenetikoki klasifikatu gabeko Pinnipedimorpha kladoa foka modernoen talde [[Haurride|haurridea]] zela proposatu zuten.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=A.|abizena=Berta|izenburua=Skeleton of the Oldest Known Pinniped, Enaliarctos mealsi|orrialdeak=60–62|abizena2=Ray|abizena3=Wyss|izena2=C. E.|izena3=A. R.|data=1989-04-07|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17818847/|aldizkaria=Science (New York, N.Y.)|alea=4900|zenbakia=244|issn=0036-8075|pmid=17818847|doi=10.1126/science.244.4900.60|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Gaur egun pinipedoak [[Karniboro|Carnivora]] ordenan eta [[Caniformia]] subordenan sailkatzen dira.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ulfur|abizena=Arnason|izenburua=Mitogenomic analyses of caniform relationships|orrialdeak=863–874|abizena2=Gullberg|abizena3=Janke|abizena4=Kullberg|izena2=Anette|izena3=Axel|izena4=Morgan|data=2007-12-01|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S1055790307002242|aldizkaria=Molecular Phylogenetics and Evolution|alea=3|zenbakia=45|issn=1055-7903|doi=10.1016/j.ympev.2007.06.019|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Bizirik dirauten hiru familien artean Otariidae and Odobenidae familiak [[Otarioidea]] superfamiliaren barruan kokatzen dira<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Ecological Register|url=https://paleodb.org/?a=basicTaxonInfo&taxon_no=41332|aldizkaria=paleodb.org|sartze-data=2024-11-07}}</ref> eta Phocidae familia, aldiz, [[Phocoidea]] superfamilian.<ref>{{Erreferentzia|izena=|urtea=|izenburua=Superfamily Otarioidea, Lucas 1899|url=https://web.archive.org/web/20160309215114/http://paleodb.org/?a=basictaxoninfo&taxon_no=53273|aldizkaria=Paleobiology Database|sartze-data=2013-07-01}}</ref> Egun, 34 pinipedo espezie bizi ezagutzen dira,<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Annalisa|abizena=Berta|izenburua=The Origin and Evolutionary Biology of Pinnipeds: Seals, Sea Lions, and Walruses|orrialdeak=203–228|hizkuntza=en|abizena2=Churchill|abizena3=Boessenecker|izena2=Morgan|izena3=Robert W.|data=2018-05-30|url=https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-earth-082517-010009|aldizkaria=Annual Review of Earth and Planetary Sciences|alea=1|zenbakia=46|issn=0084-6597|doi=10.1146/annurev-earth-082517-010009|sartze-data=2024-11-07}}</ref> eta 50 pinipedomorfo [[espezie fosil]] baino gehiago identifikatu dira.<ref>{{Erreferentzia|izena=Thomas A.|abizena=DeméRé|izenburua=Chapter 3: Pinnipedimorph Evolutionary Biogeography|orrialdeak=32–76|hizkuntza=en|abizena2=Berta|abizena3=Adam|izena2=Annalisa|izena3=Peter J.|data=2003-11|url=http://www.bioone.org/doi/abs/10.1206/0003-0090%282003%29279%3C0032%3AC%3E2.0.CO%3B2|aldizkaria=Bulletin of the American Museum of Natural History|zenbakia=279|issn=0003-0090|doi=10.1206/0003-0090(2003)279<0032:C>2.0.CO;2|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Otaridoak [[Itsas lehoi|itsas lehoiak]] eta [[Arctocephalus|itsas hartzak]] dira, eta belarridun pinipedo bezala dira ezagunak, belarri-hegalak agerian baitituzte. Animalia hauek ondo garatuta dituzten aurre-hegatsen bidez egiten dute igeri, eta lehorrean atze-hegatsak gorputzaren azpian sartuz ibiltzen dira.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Marianne|abizena=Riedman|izenburua=The pinnipeds: seals, sea lions, and walruses|argitaletxea=University of California Press|data=1990|isbn=978-0-520-06497-3|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Otaridoen [[Kopeta-hezur|kopeta-hezurraren]] aurrekaldea [[Sudur-hezur|sudur-hezurren]] artetik gailentzen da, eta [[foramen supraorbital]] handi eta zabala dute. Itsas lehoiei dagokienez, bost genero eta sei espezie bizi dira egun, gizakiak desagerrarazi zuen [[Zalophus japonicus|itsas lehoi japoniarra]] kontuan hartu gabe. Itsas hartzen kasuan, aldiz, bederatzi espezie daude bi generotan banatuta.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=W. F.|abizena=Perrin|izenburua=Encyclopedia of marine mammals|argitaletxea=Academic|abizena2=Thewissen|abizena3=Würsig|izena2=J. G. M.|izena3=Bernd G.|data=2009|edizioa=2nd ed|isbn=978-0-12-373553-9|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Historikoki bi talde hauek subfamilia ezberdinetan ([[Otariinae]] eta [[Arctocephalinae]] familietan hurrenez hurren) sailkatu izan arren, froga genetiko eta molekularrek talde berekoak direla erakusten dute. Esaterako, itsas lehoi australiar eta zeelandaberritarrak filogenetikoki hurbilago ahaidetuta daude ''[[Arctocephalus]]'' itsas hartz generoarekin beste itsas lehoiekin baino.<ref name=":0" />
[[Fitxategi:Walrus (Odobenus rosmarus) on Svalbard.jpg|thumb|195x195px|Mortsa (odobenido bat) bere letaginak erakusten.]]
Mortsa, bizirik mantentzen den Odobenidae familiako kide bakarra da. Mortsaren ezaugarri bereizgarriak dira haren tamaina handia ([[Itsas elefante|itsas elefanteek]] bakarrik gainditzen dute), ia ilerik gabeko larruazala, mutur zapala eta goi letagin luzeak. Mortsak, otaridoen antzera, lehorrean ibil daitezke atzeko gorputz-adarren bitartez. Uretan mugitzeko atzeko gorputz-adarrak erabiltzen ditu eta aurreko gorputz-adarren bitartez direkzionalitatea mantentzen du.<ref name=":3" /> Bestalde, ez dute kanpo belarririk. [[Masailezur|Masailezurraren]] [[epipterigoidea]] oso garatuta dute, eta sudur-hezurraren atzealdea horizontala da. Oinen erdialdean [[Kalkaneo|kalkaneoa]] (orpo-hezurra) nabarmentzen da.<ref name=":3" />
Fozidoei benetako fokak edo belarri gabeko fokak ere esaten zaie. Izan ere, ez dute kanpo belarririk. Fozidoak lehorrean traketsagoak dira, atzeko hegatsak ezin dituztelako beharrezko posizioan kokatu. Horren arrazoia da orkatiletan hezur lodiak eta orpo lauak dituztela. Uretan aurrerantz mugitzeko fokek atzeko hegatsak eta gorputz enborraren atzeko partea aldeetara mugitzen dituzte.<ref name=":3" /> Fozidoen garezurrean [[Mastoide apofisi|mastoideoa]] loditua dago, [[Loki-hezur|hezur tenporala]] puztuta, sudur-hezurrek punta zorrotz bat dute atzealdean, eta ez dute foramen supraorbitalik.<ref name=":3" /> 2006. urtean egin zen ikerketa molekular batek fozidoen barruan 2 subfamilia [[monofiletiko]] bereizten direla frogatu zuen. Itsas elefanteek, [[Monachus|itsas txakur monjeek]] eta Antartikoko fokek [[Monachinae]] subfamilia osatzen dute. Gainontzeko espezieek Phocinae subfamilia osatzen dute.<ref name=":3" />
== Eboluzioa ==
[[Fitxategi:Puijila BW.jpg|thumb|''Puijila'' fosilaren berreraiketa.]]
Hipotesi ospetsu batek iradokitzen zuen pinipedoak talde [[difiletikoa]] zirela: mortsa eta otaridoek arbaso komuna zuten hartzekin, eta fozidoek, aldiz, [[Mustelidae|mustelidoekin]]. Hala ere, egun froga genetiko-molekularrei esker talde monofiletikotzat jotzen dira, eta mustelidoekin estuki ahaidetuta daudela ondorioztatu da.<ref name=":3" /> Pinipedoen arbasoa kaniformeetatik [[Eozeno]] garaian banatu zen duela 50 milioi urte.<ref>{{Erreferentzia|izena=John A.|abizena=Hammond|izenburua=Phocid Seal Leptin: Tertiary Structure and Hydrophobic Receptor Binding Site Preservation during Distinct Leptin Gene Evolution|orrialdeak=e35395|hizkuntza=en|abizena2=Hauton|abizena3=Bennett|abizena4=Hall|izena2=Chris|izena3=Kimberley A.|izena4=Ailsa J.|data=2012(e)ko api. 19(a)|url=https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0035395|aldizkaria=PLOS ONE|alea=4|zenbakia=7|issn=1932-6203|pmid=22536379|pmc=PMC3334926|doi=10.1371/journal.pone.0035395|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Talde basaletako ordezkarietako bat [[Miozeno]] goiztiarrean [[Kanada]] Artikoan bizi zen ''[[Puijila]]'' fosila zen. Egungo [[Igaraba arrunt|igarabaren]] antza zuen, baina igerilari kuadrupedo zela erakusten duten frogak daude, eta pentsatzen da igeri egiteko lokomozio-eredu horrek pinipedoen eredura eboluzionatuko zuela. [[Potamotherium]] ur-inguruneetan bizitzera egokituagoa zegoen genero garaikide europarra zen. Haren garezurrak erakusten du biboteak erabiliz ehizatzen zuela. Aipatutako bi genero fosilak lakuetako depositoetan bakarrik topatu dira, eta horrek ur gezetako espezieak zirela iradokitzen du.<ref>{{Erreferentzia|izena=Natalia|abizena=Rybczynski|izenburua=A semi-aquatic Arctic mammalian carnivore from the Miocene epoch and origin of Pinnipedia|orrialdeak=1021–1024|hizkuntza=en|abizena2=Dawson|abizena3=Tedford|izena2=Mary R.|izena3=Richard H.|data=2009-04|url=https://www.nature.com/articles/nature07985|aldizkaria=Nature|alea=7241|zenbakia=458|issn=1476-4687|doi=10.1038/nature07985|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
[[Fitxategi:Enaliarctos mealsi.JPG|thumb|''Enaliarctos'' fosila.]]
''Enaliarctos'' ([[Kalifornia|Kalifornian]] topatutako [[Oligozeno]] berantiarreko/Miozeno goiztiarreko (24-22 m.u.)) espezie fosilak pinipedo modernoen antz handia zuen. Espezie hau uretako bizimodura egokitua zegoen, zituen hegats eta bizkarrezur malgua zirela eta. Haren hortzek lehorreko harraparien antz handiagoa zuten, mozteko egokiagoak baitziren. Bere atzeko hegatsek lehorrean ibiltzeko aukera emango zioten. Ziurrenik ez zen haren ahaide modernoak bezain itsastarra.<ref name=":3" /> ''Enaliarctos'' aurreko igerilari bat baino gehiago izango zen, baina ziur aski edozein hegats parez igeri egiteko gai izango zen. ''Enaliarctos emlongi'' espezieak dimorfismo sexual nabarmena erakutsi zuen, ezaugarri fisiko horrek pinipedoen eboluzioaren bultzatzaile garrantzitsua izan zitekeela iradokitzen du. Duela 19-15 milioi urte [[Oregon|Oregonen]] bizi izan zen ''[[Pteronarctos]]'' izan zen egungo pinnipedoen ahaide hurbilago bat. Pinipedo modernoetan bezala, ''Pteroarctos'' fosilaren maxila edo goiko masailezurra horma orbitalarekin gurutzatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Thomas M.|abizena=Cullen|izenburua=Early evolution of sexual dimorphism and polygyny in Pinnipedia|orrialdeak=1469–1484|abizena2=Fraser|abizena3=Rybczynski|abizena4=Schröder-Adams|izena2=Danielle|izena3=Natalia|izena4=Claudia|data=2014-05|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24548136|aldizkaria=Evolution; International Journal of Organic Evolution|alea=5|zenbakia=68|issn=1558-5646|pmid=24548136|doi=10.1111/evo.12360|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Duela 23-10 m.u. Ipar Pazifikoan bizi izan ziren iraungitako [[Desmatophocidae]] familiako espezieek garezur luzeak, [[Hezur zigomatiko|hezur zigomatikoekin]] intergiltzatzen ziren orbital handiak eta [[Hagin (ugaztunak)|molar]] eta [[premolar]] biribilduak zituzten. Bestalde, dimorfismo sexual nabaria zuten, eta edozein hegats parerekin igeri egiteko gai ziren.<ref name=":3" /> Pinipedo modernoekin taldekatzen dira, baina eztabaida dago ea fozidioekin, otaridoekin edo mortsekin lotura estuagoa duten.<ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Robert W|abizena=Boessenecker|izenburua=The last of the desmatophocid seals: a new species of Allodesmus from the upper Miocene of Washington, USA, and a revision of the taxonomy of Desmatophocidae|orrialdeak=211–235|hizkuntza=en|abizena2=Churchill|izena2=Morgan|data=2018-09-01|url=https://academic.oup.com/zoolinnean/article/184/1/211/4783131|aldizkaria=Zoological Journal of the Linnean Society|alea=1|zenbakia=184|issn=0024-4082|doi=10.1093/zoolinnean/zlx098|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Otaridoen eta fozidoen aintzindariak duela 25 milioi urte inguru bereizi ziren. Fozidoak gutxienez 15 milioi urtez existitu dira, eta froga molekularrek erakutsi dute garai hartan bereizi zirela Monachinae eta Phocinae lerroak. Ipar Amerikaren hego-ekialdean topatu ziren ''[[Monotherium]]'' eta ''[[Leptophoca]]'' genero fosilak, Monachinae eta Phocinae taldeetako ordezkari zaharrenak dira, hurrenez hurren. Bi lerroek jatorria [[Ozeano Atlantikoa|Atlantiko]] iparraldean dutela uste da eta Pazifikora Panamako kanala zeharkatuz iritsi direla. Phocinae batez ere Ipar-hemisferioan topatzen da, eta Monachinae, aldiz, hegoaldera zabaltzen da.
Otariidae eta Odobenidae lerroak duela 20 milioi urte inguru banatu ziren.<ref>{{Erreferentzia|izena=Katrin|abizena=Nyakatura|izenburua=Updating the evolutionary history of Carnivora (Mammalia): a new species-level supertree complete with divergence time estimates|hizkuntza=en|abizena2=Bininda-Emonds|izena2=Olaf RP|data=2012-12|url=https://bmcbiol.biomedcentral.com/articles/10.1186/1741-7007-10-12|aldizkaria=BMC Biology|alea=1|zenbakia=10|issn=1741-7007|pmid=22369503|pmc=PMC3307490|doi=10.1186/1741-7007-10-12|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Otaridoen erregistro fosil zaharrena duela 11 milioi urtekoa da, pazifiko iparraldekoa. Fosil goiztiarrenen artean ''[[Pithanotaria]]'' eta ''[[Thalassoleon]]'' generoak daude. Banandu zen lehen lerroa ''[[Callorhinus]]'' izan zen, bere ostean [[Eumetopias/Zalophus]] lerroa banatu zen, eta jarraian gainontzekoak, Hego-hemisferioa kolonizatu zutenak. Odobenidae lerroko erregistro fosil zaharrenak 18-16 milioi urte inguru ditu. Erregistro fosil hori [[Japonia|Japonian]] topatutako ''[[Prototaria]]'' eta Oregonen topatutako ''[[Proneotherium]]'' fosilek osatzen dute. Mortsa primitibo horiek tamaina normaleko [[Letagin|kaninoak]] zituzten, eta arrain eta moluskuez elikatzen ziren. Talde berantiarragoek, ''[[Gomphotaria]]'', ''[[Pontolis]]'' and ''[[Dusignathus]]'', kanino luzeagoak zituzten goi zein azpi barailan. Gaur egun mortsen bereizgarri diren letaginak ''[[Valenictus]]'' eta ''[[Odobenus]]'' generoetan garatu ziren. Mortsa modernoen lerroa duela 8-5 milioi urte Pazifiko iparraldetik Atlantiko iparraldera Panamako kanala zeharkatuz iritsi zirela uste da. Ostera, duela milioi urte bat Pazifiko iparraldera Artikotik bueltatu zirela uste da.<ref name=":3" />
== Anatomia ==
Pinipedoek gorputz hidrodinamiko [[Fusiforme|fusiformea]] dute. Horrekin bat etortzen diren ezaugarri morfologiko nabarmenen artean daude kanpo belarri txikiak (zenbaitetan ez dira agertzen), buru biribila, mutur motza, lepo zalua, hegats moduko soin-adarrak eta isats laburra.<ref>{{Erreferentzia|izena=George|abizena=Karleskint|izenburua=Introduction to marine biology|argitaletxea=Brooks/Cole|abizena2=Turner|abizena3=Small|izena2=Richard|izena3=James W.|data=2010|edizioa=3. ed|isbn=978-0-495-56197-2|sartze-data=2024-11-07}}</ref> [[Ugatz-guruin]] eta guruin-genitalak ezkuta ditzazkete.<ref name=":3" /> Lur lehorreko karniboroekin konparatuta, pinipedoek hortz gutxiago dituzte. Hortz horiek kono itxurakoak eta zorrotzak dira, eta harrapakina harrapatu eta eusteko moldatuta daude, haragia mozteko baino gehiago. Mortsen kasuan goi kaninoak oso eraldatuta daude eta letagin handi eta indartsuak sortzen dituzte.<ref name=":2" />
[[Fitxategi:Mating elephant seals 3.jpg|thumb|Itsas elefante ar eta eme bat ugaltzen.]]
Pinipedoen tamainari dagokionez, metro bateko eta 45 kilogramoko Baikaleko itsas txakurra da txikiena, eta bost metroko garaiera eta 3200 kg pisatzen dituen itsas elefantea da handiena. Oro har, beste karniboroak baino handiagoak dira.<ref name=":3" /> Haien dimorfismo sexuala zenbait espezietan nabariagoa da arraren tendentzia poliginoaren arabera: itsas elefantea bezalako espezie oso poliginoetako arra eta emea oso ezberdinak dira haien artean, eta espezie ez hain poliginoetakoak, berriz, oso antzekoak dira tamainari dagokionez.<ref name=":3" /> Hala ere, ikerketa batzuek frogatu dute ezberdintasun ekologikoei esker gertatzen dela ar eta emeen arteko tamainaren bariantza eta poliginia beranduago sortu dela. Dimorfismo sexual ageria duten arrek ere [[Karaktere sexual sekundario|ezaugarri sexual sekundarioak]] garatu dituzte, hala nola, buru handiago eta prominenteagoak, ilaje finagoa eta melenaren presentzia.<ref>{{Erreferentzia|izena=Oliver|abizena=Krüger|izenburua=DISENTANGLING THE CONTRIBUTION OF SEXUAL SELECTION AND ECOLOGY TO THE EVOLUTION OF SIZE DIMORPHISM IN PINNIPEDS: SIZE DIMORPHISM AND MATING SYSTEM IN SEALS|orrialdeak=1485–1496|hizkuntza=en|abizena2=Wolf|abizena3=Jonker|abizena4=Hoffman|abizena5=Trillmich|izena2=Jochen B. W.|izena3=Rudy M.|izena4=Joseph I.|izena5=Fritz|data=2014-05|url=https://academic.oup.com/evolut/article/68/5/1485/6851852|aldizkaria=Evolution|alea=5|zenbakia=68|doi=10.1111/evo.12370|sartze-data=2024-11-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Manuela|abizena=González‐Suárez|izenburua=Variance in male reproductive success and sexual size dimorphism in pinnipeds: testing an assumption of sexual selection theory|orrialdeak=88–93|hizkuntza=en|abizena2=Cassini|izena2=Marcelo H.|data=2014-04|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/mam.12012|aldizkaria=Mammal Review|alea=2|zenbakia=44|issn=0305-1838|doi=10.1111/mam.12012|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Pinipedo gehienek dute ilajea, mortsak izan ezik. Gainera, espezie iletsuenak, itsas lehoiak esaterako, ez dute lurreko ugaztunek bezainbeste ile. Itsas hartzek azpilea eta [[Guarda ile|guarda ilez]] osatutako ilaje mardula dute.<ref name=":2" /> Izotzetako espezieen kasuan, kume gazteek ilaje lodiagoa dute helduek baino. Berokiko ileek, [[lanugo]] izena hartzen dutenek, eguzki-izpien berotasuna harrapatu eta kumea bero mantentzen dute.<ref name=":2" /> Pinipedoek, oro har, pigmentazio ilunagoa dute alde dortsalean eta argiagoa bentralean, hala igerian doazela [[Kamuflaje|kamuflatzen]] dira. Batzuetan, ilajean orban ilunak agertzen dira. Ilaje nabariko espezieek espeziearen arabera abiadura aldakorra duen [[Muda (biologia)|muda]] pairatzen dute.<ref name=":2" /> Pinipedoek fozido eta mortsetan otaridoetan baino askoz lodiagoa den gantz subkutaneoa dute, animalia bero mantentzeko eta energiaz hornitzeko balio duena. Gantz hori pinipedoaren masaren % 50 da. Jaioberriek gantz-geruza fina izan arren, lanugo-geruza lodiarekin konpentsatzen dute.<ref name=":2" />
[[Fitxategi:Zalophus californianus 01.JPG|thumb|Kaliforniako itsas lehoiaren eskeletoa.|201x201px]]
Pinipedoen [[Urdail|urdaila]] karniboroen urdail tipikoa da. Espezie gehienek ez dute ez [[Itsu (heste lodia)|itsurik]] ezta [[Heste mehar|heste mehe]] eta lodiaren arteko gune bereizgarririk ere. [[Heste lodi|Heste lodia]] heste mehea baino motzagoa eta pixka bat lodiagoa da. Heste mehearen luzera gorputz tamaina halako 8 (Kaliforniako itsas lehoian) edo 25 (itsas elefantean) izan daiteke, eta urpekaritzarako adaptazio bat da. Horrela, partzialki digeritutako janaria gordetzeko leku gehiago dute. Pinipedoek ez dute [[Heste sobre|apendizerik]]<ref>{{Erreferentzia|izena=Annalisa|abizena=Berta|izenburua=Marine mammals: evolutionary biology|argitaletxea=Elsevier/Academic Press|abizena2=Sumich|abizena3=Kovacs|izena2=James L.|izena3=Kit M.|data=2006|edizioa=2nd ed|isbn=978-0-12-088552-7|sartze-data=2024-11-07}}</ref> eta, ugaztun itsastar gehienetan bezala, [[Giltzurrun|giltzurruna]] lobulu desberdinetan banatuta dago, eta gehiegizko gatzen iragazketarako erabiltzen da.<ref name=":2" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Carnivora]]
[[Kategoria:Harrapakariak]]
hkv8ij6s2gz4p64eeyhpvdgri1lz730
9968123
9968101
2024-11-13T17:18:24Z
Theklan
336
/* '''Taxonomia''' */
9968123
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
| subdivision ranks = Familiak
| subdivision =
* [[Otariidae]]
* [[Itsas txakur|Phocidae]]
* [[Mortsa|Odobenidae]]
* [[Enaliarctidae]][[espezieen iraungipen|†]]
}}
'''Pinnipedia (pinipedoak)''', [[Caniformia]] subordenaren barruan kokatzen den [[ugaztun]] karniboroen superfamilia bat da. Morfologikoki gorputz luzea, hanka laburrak eta gorputz-adar palmatuak dituzte. Taldeetan bizi ohi dira, eta haien dieta [[arrain]], [[molusku]] eta [[Krustazeo|krustazeoetan]] oinarritzen da. [[Zetazeo|Cetacea]] eta [[Sirenia]] taldeekin batera ur-ingurumenetan bizitzera guztiz ohitu diren [[ugaztun]] bakarrak dira Pinnipedia talde monofiletikoa da froga molekularren arabera eta horren barruan, [[Otariidae]] (itsas-lehoiak eta itsas-hartzak), [[Itsas txakur|Phocidae]] (itsas-txakurrak) eta [[Mortsa|Odobenidae]] (mortsak) familiak bereiz daitezke, guztira 34 espezie bizi eta iraungitako 50 espezie deskribatu dira.
Pinipedoen tamaina oso aldakorra izan daiteke, 1 m eta 45 kg (''[[Pusa sibirica]]'') eta 5 m eta 3.200 kg (''[[Mirounga leonina]]'') artekoa. Espezie ugarik [[Sexu dimorfismo|dimorfismo sexuala]] erakusten dute. Gorputz [[Hidrodinamismo|hidrodinamikoa]] eta hegats izaera duten 4 gorputz-adar dituzte. Pinipedoak uretan [[Izurde|izurdeak]] bezain azkarrak ez izan arren, malguagoak dira. Otaridoek aurreko hegatsak erabiltzen dituzte beraien gorputza uretan zehar bultzatzeko, fozidoek eta mortsek, aldiz, atzeko hegatsak erabiltzen dituzte funtzio berdina betetzeko. Otaridoek eta mortsek atzeko hegatsak gorputzaren azpialdean kokatu ditzakete lehorrean oin bezala erabiltzeko. Horrek fozidoek baino lokomozio lehortar hobea izatea baimentzen die. Fozidoek eta mortsek ez bezala, otaridoek kanpo belarri ikusgarriak dituzte. Pinipedoek zentzumen oso garatuak dituzte, besteak beste, ikusmena eta entzumena airera zein uretara egokituta dute eta biboteetan ukimen sistema aurreratua dute. Espezie batzuk ur sakonetaraino murgiltzeko gai dira. Ur hotzetan gorputzeko beroa mantentzeko, pinipedoek gantz geruza bat dute azalaren azpian.
Pinipedoak munduko itsaso gehienetan bizi arren, subordeneko espezie gehienek [[Ipar hemisferio|Ipar-hemisferioko]] eta [[Hego hemisferio|Hego-hemisferioko]] ur hotzak nahiago dituzte. Gainera, zenbait espezie ur gezetakoak dira, [[Itsas txakur marmolaire|Ladogako itsas-txakurra]] esaterako. Pinipedoek bizitzaren zati nabari bat urpean pasa arren, lur lehorrera azaleratzen dira ugaldu, kumatu, ileberritu, deskantsatu edo itsas-harrapakariengandik, [[Marrazo|marrazoengandik]] eta [[Orka|orkengandik]], ihes egiteko. Espezie gehienak ornogabe itsastar txikietaz elikatzen badira ere, [[Itsas lehoinabar|itsas lehoinabarra]] gisako espezieak ornodun handietaz, pinguinoetaz edo beste pinipedo espezietaz esaterako, elikatzen dira. Ugalketari dagokionez, [[poliginia]] oso arrunta da superfamilia honen barruan. Kumeak udaberri-uda aldean jaio ohi dira eta emeek zaintzen dituzte: ama batzuk, mortsen kasuan adibidez, kume gazteak itsasoan zaintzeko gai dira.
== Taxonomia ==
[[Fitxategi:Carnivora phylogeny (eng).png|thumb|333x333px|Carnivora ordeneko zuhaitz filogenetikoa.]]
Johann Karl Wilhelm Illiger naturalista alemaniarra izan zen lehena pinipedoak unitate taxonomiko berri bat bezala identifikatzen. 1811. urtean Pinnipedia bezala izendatu zituen familia eta ordena mailan.<ref>{{erreferentzia|izena=Victor B.|abizena=Scheffer|urtea=1958|izenburua=Seals, Sea Lions, and Walruses: A Review of the Pinnipedia.|argitaletxea=Stanford University Press.|orrialdea=52|ISBN=ISBN 978-0-8047-0544-8}}</ref> Joel Asaph Allen zoologo amerikarrak munduko pinipedoak aztertu zituen 1880an argitaratu zuen monografian, ''History of North American pinnipeds, a monograph of the walruses, sea-lions, sea-bears and seals of North America''. Argitalpen horretan, izenen jatorria ikertu zuen, genero eta familien gakoak azaldu zituen, Ipar Amerikako espezieak deskribatu zituen, eta munduko beste lekuetako espezieen laburpenak egin zituen. 1989. urtean, Annalisa Berta eta bere ikerketa kideek ''[[Enaliarctos]]'' genero fosila [[Pinnipedimorpha]] kladoaren barruan sailkatzea proposatu zuten.<ref>{{Erreferentzia|izena=J. A.|abizena=Allen|izenburua=History of North American pinnipeds, a monograph of the walruses, sea-lions, sea-bears and seals of North America|argitaletxea=Gov't print. off|abizena2=Allen|izena2=J. A.|data=1880|url=https://www.biodiversitylibrary.org/item/17432#page/7/mode/1up|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Gainera, filogenetikoki klasifikatu gabeko Pinnipedimorpha kladoa foka modernoen talde [[Haurride|haurridea]] zela proposatu zuten.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=A.|abizena=Berta|izenburua=Skeleton of the Oldest Known Pinniped, Enaliarctos mealsi|orrialdeak=60–62|abizena2=Ray|abizena3=Wyss|izena2=C. E.|izena3=A. R.|data=1989-04-07|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17818847/|aldizkaria=Science (New York, N.Y.)|alea=4900|zenbakia=244|issn=0036-8075|pmid=17818847|doi=10.1126/science.244.4900.60|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Gaur egun pinipedoak [[Karniboro|Carnivora]] ordenan eta [[Caniformia]] subordenan sailkatzen dira.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ulfur|abizena=Arnason|izenburua=Mitogenomic analyses of caniform relationships|orrialdeak=863–874|abizena2=Gullberg|abizena3=Janke|abizena4=Kullberg|izena2=Anette|izena3=Axel|izena4=Morgan|data=2007-12-01|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S1055790307002242|aldizkaria=Molecular Phylogenetics and Evolution|alea=3|zenbakia=45|issn=1055-7903|doi=10.1016/j.ympev.2007.06.019|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Bizirik dirauten hiru familien artean Otariidae and Odobenidae familiak [[Otarioidea]] superfamiliaren barruan kokatzen dira<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Ecological Register|url=https://paleodb.org/?a=basicTaxonInfo&taxon_no=41332|aldizkaria=paleodb.org|sartze-data=2024-11-07}}</ref> eta Phocidae familia, aldiz, [[Phocoidea]] superfamilian.<ref>{{Erreferentzia|izena=|urtea=|izenburua=Superfamily Otarioidea, Lucas 1899|url=https://web.archive.org/web/20160309215114/http://paleodb.org/?a=basictaxoninfo&taxon_no=53273|aldizkaria=Paleobiology Database|sartze-data=2013-07-01}}</ref> Egun, 34 pinipedo espezie bizi ezagutzen dira,<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Annalisa|abizena=Berta|izenburua=The Origin and Evolutionary Biology of Pinnipeds: Seals, Sea Lions, and Walruses|orrialdeak=203–228|hizkuntza=en|abizena2=Churchill|abizena3=Boessenecker|izena2=Morgan|izena3=Robert W.|data=2018-05-30|url=https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-earth-082517-010009|aldizkaria=Annual Review of Earth and Planetary Sciences|alea=1|zenbakia=46|issn=0084-6597|doi=10.1146/annurev-earth-082517-010009|sartze-data=2024-11-07}}</ref> eta 50 pinipedomorfo [[espezie fosil]] baino gehiago identifikatu dira.<ref>{{Erreferentzia|izena=Thomas A.|abizena=DeméRé|izenburua=Chapter 3: Pinnipedimorph Evolutionary Biogeography|orrialdeak=32–76|hizkuntza=en|abizena2=Berta|abizena3=Adam|izena2=Annalisa|izena3=Peter J.|data=2003-11|url=http://www.bioone.org/doi/abs/10.1206/0003-0090%282003%29279%3C0032%3AC%3E2.0.CO%3B2|aldizkaria=Bulletin of the American Museum of Natural History|zenbakia=279|issn=0003-0090|doi=10.1206/0003-0090(2003)279<0032:C>2.0.CO;2|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Otaridoak [[Itsas lehoi|itsas lehoiak]] eta [[Arctocephalus|itsas hartzak]] dira, eta belarridun pinipedo bezala dira ezagunak, belarri-hegalak agerian baitituzte. Animalia hauek ondo garatuta dituzten aurre-hegatsen bidez egiten dute igeri, eta lehorrean atze-hegatsak gorputzaren azpian sartuz ibiltzen dira.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Marianne|abizena=Riedman|izenburua=The pinnipeds: seals, sea lions, and walruses|argitaletxea=University of California Press|data=1990|isbn=978-0-520-06497-3|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Otaridoen [[Kopeta-hezur|kopeta-hezurraren]] aurrekaldea [[Sudur-hezur|sudur-hezurren]] artetik gailentzen da, eta [[foramen supraorbital]] handi eta zabala dute. Itsas lehoiei dagokienez, bost genero eta sei espezie bizi dira egun, gizakiak desagerrarazi zuen [[Zalophus japonicus|itsas lehoi japoniarra]] kontuan hartu gabe. Itsas hartzen kasuan, aldiz, bederatzi espezie daude bi generotan banatuta.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=W. F.|abizena=Perrin|izenburua=Encyclopedia of marine mammals|argitaletxea=Academic|abizena2=Thewissen|abizena3=Würsig|izena2=J. G. M.|izena3=Bernd G.|data=2009|edizioa=2nd ed|isbn=978-0-12-373553-9|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Historikoki bi talde hauek subfamilia ezberdinetan ([[Otariinae]] eta [[Arctocephalinae]] familietan hurrenez hurren) sailkatu izan arren, froga genetiko eta molekularrek talde berekoak direla erakusten dute. Esaterako, itsas lehoi australiar eta zeelandaberritarrak filogenetikoki hurbilago ahaidetuta daude ''[[Arctocephalus]]'' itsas hartz generoarekin beste itsas lehoiekin baino.<ref name=":0" />
[[Fitxategi:Walrus (Odobenus rosmarus) on Svalbard.jpg|thumb|195x195px|Mortsa (odobenido bat) bere letaginak erakusten.]]
Mortsa, bizirik mantentzen den Odobenidae familiako kide bakarra da. Mortsaren ezaugarri bereizgarriak dira haren tamaina handia ([[Itsas elefante|itsas elefanteek]] bakarrik gainditzen dute), ia ilerik gabeko larruazala, mutur zapala eta goi letagin luzeak. Mortsak, otaridoen antzera, lehorrean ibil daitezke atzeko gorputz-adarren bitartez. Uretan mugitzeko atzeko gorputz-adarrak erabiltzen ditu eta aurreko gorputz-adarren bitartez direkzionalitatea mantentzen du.<ref name=":3" /> Bestalde, ez dute kanpo belarririk. [[Masailezur|Masailezurraren]] [[epipterigoidea]] oso garatuta dute, eta sudur-hezurraren atzealdea horizontala da. Oinen erdialdean [[Kalkaneo|kalkaneoa]] (orpo-hezurra) nabarmentzen da.<ref name=":3" />
Fozidoei benetako fokak edo belarri gabeko fokak ere esaten zaie. Izan ere, ez dute kanpo belarririk. Fozidoak lehorrean traketsagoak dira, atzeko hegatsak ezin dituztelako beharrezko posizioan kokatu. Horren arrazoia da orkatiletan hezur lodiak eta orpo lauak dituztela. Uretan aurrerantz mugitzeko fokek atzeko hegatsak eta gorputz enborraren atzeko partea aldeetara mugitzen dituzte.<ref name=":3" /> Fozidoen garezurrean [[Mastoide apofisi|mastoideoa]] loditua dago, [[Loki-hezur|hezur tenporala]] puztuta, sudur-hezurrek punta zorrotz bat dute atzealdean, eta ez dute foramen supraorbitalik.<ref name=":3" /> 2006. urtean egin zen ikerketa molekular batek fozidoen barruan 2 subfamilia [[monofiletiko]] bereizten direla frogatu zuen. Itsas elefanteek, [[Monachus|itsas txakur monjeek]] eta Antartikoko fokek [[Monachinae]] subfamilia osatzen dute. Gainontzeko espezieek Phocinae subfamilia osatzen dute.<ref name=":3" />
== Eboluzioa ==
[[Fitxategi:Puijila BW.jpg|thumb|''Puijila'' fosilaren berreraiketa.]]
Hipotesi ospetsu batek iradokitzen zuen pinipedoak talde [[difiletikoa]] zirela: mortsa eta otaridoek arbaso komuna zuten hartzekin, eta fozidoek, aldiz, [[Mustelidae|mustelidoekin]]. Hala ere, egun froga genetiko-molekularrei esker talde monofiletikotzat jotzen dira, eta mustelidoekin estuki ahaidetuta daudela ondorioztatu da.<ref name=":3" /> Pinipedoen arbasoa kaniformeetatik [[Eozeno]] garaian banatu zen duela 50 milioi urte.<ref>{{Erreferentzia|izena=John A.|abizena=Hammond|izenburua=Phocid Seal Leptin: Tertiary Structure and Hydrophobic Receptor Binding Site Preservation during Distinct Leptin Gene Evolution|orrialdeak=e35395|hizkuntza=en|abizena2=Hauton|abizena3=Bennett|abizena4=Hall|izena2=Chris|izena3=Kimberley A.|izena4=Ailsa J.|data=2012(e)ko api. 19(a)|url=https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0035395|aldizkaria=PLOS ONE|alea=4|zenbakia=7|issn=1932-6203|pmid=22536379|pmc=PMC3334926|doi=10.1371/journal.pone.0035395|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Talde basaletako ordezkarietako bat [[Miozeno]] goiztiarrean [[Kanada]] Artikoan bizi zen ''[[Puijila]]'' fosila zen. Egungo [[Igaraba arrunt|igarabaren]] antza zuen, baina igerilari kuadrupedo zela erakusten duten frogak daude, eta pentsatzen da igeri egiteko lokomozio-eredu horrek pinipedoen eredura eboluzionatuko zuela. [[Potamotherium]] ur-inguruneetan bizitzera egokituagoa zegoen genero garaikide europarra zen. Haren garezurrak erakusten du biboteak erabiliz ehizatzen zuela. Aipatutako bi genero fosilak lakuetako depositoetan bakarrik topatu dira, eta horrek ur gezetako espezieak zirela iradokitzen du.<ref>{{Erreferentzia|izena=Natalia|abizena=Rybczynski|izenburua=A semi-aquatic Arctic mammalian carnivore from the Miocene epoch and origin of Pinnipedia|orrialdeak=1021–1024|hizkuntza=en|abizena2=Dawson|abizena3=Tedford|izena2=Mary R.|izena3=Richard H.|data=2009-04|url=https://www.nature.com/articles/nature07985|aldizkaria=Nature|alea=7241|zenbakia=458|issn=1476-4687|doi=10.1038/nature07985|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
[[Fitxategi:Enaliarctos mealsi.JPG|thumb|''Enaliarctos'' fosila.]]
''Enaliarctos'' ([[Kalifornia|Kalifornian]] topatutako [[Oligozeno]] berantiarreko/Miozeno goiztiarreko (24-22 m.u.)) espezie fosilak pinipedo modernoen antz handia zuen. Espezie hau uretako bizimodura egokitua zegoen, zituen hegats eta bizkarrezur malgua zirela eta. Haren hortzek lehorreko harraparien antz handiagoa zuten, mozteko egokiagoak baitziren. Bere atzeko hegatsek lehorrean ibiltzeko aukera emango zioten. Ziurrenik ez zen haren ahaide modernoak bezain itsastarra.<ref name=":3" /> ''Enaliarctos'' aurreko igerilari bat baino gehiago izango zen, baina ziur aski edozein hegats parez igeri egiteko gai izango zen. ''Enaliarctos emlongi'' espezieak dimorfismo sexual nabarmena erakutsi zuen, ezaugarri fisiko horrek pinipedoen eboluzioaren bultzatzaile garrantzitsua izan zitekeela iradokitzen du. Duela 19-15 milioi urte [[Oregon|Oregonen]] bizi izan zen ''[[Pteronarctos]]'' izan zen egungo pinnipedoen ahaide hurbilago bat. Pinipedo modernoetan bezala, ''Pteroarctos'' fosilaren maxila edo goiko masailezurra horma orbitalarekin gurutzatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Thomas M.|abizena=Cullen|izenburua=Early evolution of sexual dimorphism and polygyny in Pinnipedia|orrialdeak=1469–1484|abizena2=Fraser|abizena3=Rybczynski|abizena4=Schröder-Adams|izena2=Danielle|izena3=Natalia|izena4=Claudia|data=2014-05|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24548136|aldizkaria=Evolution; International Journal of Organic Evolution|alea=5|zenbakia=68|issn=1558-5646|pmid=24548136|doi=10.1111/evo.12360|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Duela 23-10 m.u. Ipar Pazifikoan bizi izan ziren iraungitako [[Desmatophocidae]] familiako espezieek garezur luzeak, [[Hezur zigomatiko|hezur zigomatikoekin]] intergiltzatzen ziren orbital handiak eta [[Hagin (ugaztunak)|molar]] eta [[premolar]] biribilduak zituzten. Bestalde, dimorfismo sexual nabaria zuten, eta edozein hegats parerekin igeri egiteko gai ziren.<ref name=":3" /> Pinipedo modernoekin taldekatzen dira, baina eztabaida dago ea fozidioekin, otaridoekin edo mortsekin lotura estuagoa duten.<ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Robert W|abizena=Boessenecker|izenburua=The last of the desmatophocid seals: a new species of Allodesmus from the upper Miocene of Washington, USA, and a revision of the taxonomy of Desmatophocidae|orrialdeak=211–235|hizkuntza=en|abizena2=Churchill|izena2=Morgan|data=2018-09-01|url=https://academic.oup.com/zoolinnean/article/184/1/211/4783131|aldizkaria=Zoological Journal of the Linnean Society|alea=1|zenbakia=184|issn=0024-4082|doi=10.1093/zoolinnean/zlx098|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Otaridoen eta fozidoen aintzindariak duela 25 milioi urte inguru bereizi ziren. Fozidoak gutxienez 15 milioi urtez existitu dira, eta froga molekularrek erakutsi dute garai hartan bereizi zirela Monachinae eta Phocinae lerroak. Ipar Amerikaren hego-ekialdean topatu ziren ''[[Monotherium]]'' eta ''[[Leptophoca]]'' genero fosilak, Monachinae eta Phocinae taldeetako ordezkari zaharrenak dira, hurrenez hurren. Bi lerroek jatorria [[Ozeano Atlantikoa|Atlantiko]] iparraldean dutela uste da eta Pazifikora Panamako kanala zeharkatuz iritsi direla. Phocinae batez ere Ipar-hemisferioan topatzen da, eta Monachinae, aldiz, hegoaldera zabaltzen da.
Otariidae eta Odobenidae lerroak duela 20 milioi urte inguru banatu ziren.<ref>{{Erreferentzia|izena=Katrin|abizena=Nyakatura|izenburua=Updating the evolutionary history of Carnivora (Mammalia): a new species-level supertree complete with divergence time estimates|hizkuntza=en|abizena2=Bininda-Emonds|izena2=Olaf RP|data=2012-12|url=https://bmcbiol.biomedcentral.com/articles/10.1186/1741-7007-10-12|aldizkaria=BMC Biology|alea=1|zenbakia=10|issn=1741-7007|pmid=22369503|pmc=PMC3307490|doi=10.1186/1741-7007-10-12|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Otaridoen erregistro fosil zaharrena duela 11 milioi urtekoa da, pazifiko iparraldekoa. Fosil goiztiarrenen artean ''[[Pithanotaria]]'' eta ''[[Thalassoleon]]'' generoak daude. Banandu zen lehen lerroa ''[[Callorhinus]]'' izan zen, bere ostean [[Eumetopias/Zalophus]] lerroa banatu zen, eta jarraian gainontzekoak, Hego-hemisferioa kolonizatu zutenak. Odobenidae lerroko erregistro fosil zaharrenak 18-16 milioi urte inguru ditu. Erregistro fosil hori [[Japonia|Japonian]] topatutako ''[[Prototaria]]'' eta Oregonen topatutako ''[[Proneotherium]]'' fosilek osatzen dute. Mortsa primitibo horiek tamaina normaleko [[Letagin|kaninoak]] zituzten, eta arrain eta moluskuez elikatzen ziren. Talde berantiarragoek, ''[[Gomphotaria]]'', ''[[Pontolis]]'' and ''[[Dusignathus]]'', kanino luzeagoak zituzten goi zein azpi barailan. Gaur egun mortsen bereizgarri diren letaginak ''[[Valenictus]]'' eta ''[[Odobenus]]'' generoetan garatu ziren. Mortsa modernoen lerroa duela 8-5 milioi urte Pazifiko iparraldetik Atlantiko iparraldera Panamako kanala zeharkatuz iritsi zirela uste da. Ostera, duela milioi urte bat Pazifiko iparraldera Artikotik bueltatu zirela uste da.<ref name=":3" />
== Anatomia ==
Pinipedoek gorputz hidrodinamiko [[Fusiforme|fusiformea]] dute. Horrekin bat etortzen diren ezaugarri morfologiko nabarmenen artean daude kanpo belarri txikiak (zenbaitetan ez dira agertzen), buru biribila, mutur motza, lepo zalua, hegats moduko soin-adarrak eta isats laburra.<ref>{{Erreferentzia|izena=George|abizena=Karleskint|izenburua=Introduction to marine biology|argitaletxea=Brooks/Cole|abizena2=Turner|abizena3=Small|izena2=Richard|izena3=James W.|data=2010|edizioa=3. ed|isbn=978-0-495-56197-2|sartze-data=2024-11-07}}</ref> [[Ugatz-guruin]] eta guruin-genitalak ezkuta ditzazkete.<ref name=":3" /> Lur lehorreko karniboroekin konparatuta, pinipedoek hortz gutxiago dituzte. Hortz horiek kono itxurakoak eta zorrotzak dira, eta harrapakina harrapatu eta eusteko moldatuta daude, haragia mozteko baino gehiago. Mortsen kasuan goi kaninoak oso eraldatuta daude eta letagin handi eta indartsuak sortzen dituzte.<ref name=":2" />
[[Fitxategi:Mating elephant seals 3.jpg|thumb|Itsas elefante ar eta eme bat ugaltzen.]]
Pinipedoen tamainari dagokionez, metro bateko eta 45 kilogramoko Baikaleko itsas txakurra da txikiena, eta bost metroko garaiera eta 3200 kg pisatzen dituen itsas elefantea da handiena. Oro har, beste karniboroak baino handiagoak dira.<ref name=":3" /> Haien dimorfismo sexuala zenbait espezietan nabariagoa da arraren tendentzia poliginoaren arabera: itsas elefantea bezalako espezie oso poliginoetako arra eta emea oso ezberdinak dira haien artean, eta espezie ez hain poliginoetakoak, berriz, oso antzekoak dira tamainari dagokionez.<ref name=":3" /> Hala ere, ikerketa batzuek frogatu dute ezberdintasun ekologikoei esker gertatzen dela ar eta emeen arteko tamainaren bariantza eta poliginia beranduago sortu dela. Dimorfismo sexual ageria duten arrek ere [[Karaktere sexual sekundario|ezaugarri sexual sekundarioak]] garatu dituzte, hala nola, buru handiago eta prominenteagoak, ilaje finagoa eta melenaren presentzia.<ref>{{Erreferentzia|izena=Oliver|abizena=Krüger|izenburua=DISENTANGLING THE CONTRIBUTION OF SEXUAL SELECTION AND ECOLOGY TO THE EVOLUTION OF SIZE DIMORPHISM IN PINNIPEDS: SIZE DIMORPHISM AND MATING SYSTEM IN SEALS|orrialdeak=1485–1496|hizkuntza=en|abizena2=Wolf|abizena3=Jonker|abizena4=Hoffman|abizena5=Trillmich|izena2=Jochen B. W.|izena3=Rudy M.|izena4=Joseph I.|izena5=Fritz|data=2014-05|url=https://academic.oup.com/evolut/article/68/5/1485/6851852|aldizkaria=Evolution|alea=5|zenbakia=68|doi=10.1111/evo.12370|sartze-data=2024-11-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Manuela|abizena=González‐Suárez|izenburua=Variance in male reproductive success and sexual size dimorphism in pinnipeds: testing an assumption of sexual selection theory|orrialdeak=88–93|hizkuntza=en|abizena2=Cassini|izena2=Marcelo H.|data=2014-04|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/mam.12012|aldizkaria=Mammal Review|alea=2|zenbakia=44|issn=0305-1838|doi=10.1111/mam.12012|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Pinipedo gehienek dute ilajea, mortsak izan ezik. Gainera, espezie iletsuenak, itsas lehoiak esaterako, ez dute lurreko ugaztunek bezainbeste ile. Itsas hartzek azpilea eta [[Guarda ile|guarda ilez]] osatutako ilaje mardula dute.<ref name=":2" /> Izotzetako espezieen kasuan, kume gazteek ilaje lodiagoa dute helduek baino. Berokiko ileek, [[lanugo]] izena hartzen dutenek, eguzki-izpien berotasuna harrapatu eta kumea bero mantentzen dute.<ref name=":2" /> Pinipedoek, oro har, pigmentazio ilunagoa dute alde dortsalean eta argiagoa bentralean, hala igerian doazela [[Kamuflaje|kamuflatzen]] dira. Batzuetan, ilajean orban ilunak agertzen dira. Ilaje nabariko espezieek espeziearen arabera abiadura aldakorra duen [[Muda (biologia)|muda]] pairatzen dute.<ref name=":2" /> Pinipedoek fozido eta mortsetan otaridoetan baino askoz lodiagoa den gantz subkutaneoa dute, animalia bero mantentzeko eta energiaz hornitzeko balio duena. Gantz hori pinipedoaren masaren % 50 da. Jaioberriek gantz-geruza fina izan arren, lanugo-geruza lodiarekin konpentsatzen dute.<ref name=":2" />
[[Fitxategi:Zalophus californianus 01.JPG|thumb|Kaliforniako itsas lehoiaren eskeletoa.|201x201px]]
Pinipedoen [[Urdail|urdaila]] karniboroen urdail tipikoa da. Espezie gehienek ez dute ez [[Itsu (heste lodia)|itsurik]] ezta [[Heste mehar|heste mehe]] eta lodiaren arteko gune bereizgarririk ere. [[Heste lodi|Heste lodia]] heste mehea baino motzagoa eta pixka bat lodiagoa da. Heste mehearen luzera gorputz tamaina halako 8 (Kaliforniako itsas lehoian) edo 25 (itsas elefantean) izan daiteke, eta urpekaritzarako adaptazio bat da. Horrela, partzialki digeritutako janaria gordetzeko leku gehiago dute. Pinipedoek ez dute [[Heste sobre|apendizerik]]<ref>{{Erreferentzia|izena=Annalisa|abizena=Berta|izenburua=Marine mammals: evolutionary biology|argitaletxea=Elsevier/Academic Press|abizena2=Sumich|abizena3=Kovacs|izena2=James L.|izena3=Kit M.|data=2006|edizioa=2nd ed|isbn=978-0-12-088552-7|sartze-data=2024-11-07}}</ref> eta, ugaztun itsastar gehienetan bezala, [[Giltzurrun|giltzurruna]] lobulu desberdinetan banatuta dago, eta gehiegizko gatzen iragazketarako erabiltzen da.<ref name=":2" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Carnivora]]
[[Kategoria:Harrapakariak]]
a31a3xavtwg6b5n67yt00v6yjatcqe2
Pisu jaurtiketa
0
156581
9968089
9967221
2024-11-13T16:47:23Z
Artegia
65203
/* Gizonezkoak */
9968089
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-1985-0216-032, Ulf Timmermann.jpg|thumb|[[Ulf Timmermann]] 1980ko hamarkadan.]]
'''Pisu jaurtiketa''' [[atletismo]]aren proba modernoa da, [[altzairu]]zko bola astuna ahalik eta urrutien jaurtitzean datza.
[[Randy Barnes]] estatubatuarrak gizonezkoen munduko markarik onena ezarri zuen [[1990]]ean (23,12 [[metro|m]]) [[1996ko Udako Olinpiar Jokoak|Atlantako Joko Olinpiko]]etan. Emakumezkoena [[Natalya Lisovskaya]] [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|sobietar]]rarena da (22,63 m) [[1987]]an.<ref>{{erreferentzia|izena=Fundéu.|abizena=|urtea=|izenburua=Atletismo, claves de redacción.|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es}}</ref>
{|class="infobox vevent" width="350" cellspacing="0" style="font-size:90%;"
|align="center" style="color:black" bgcolor="#F8F8FF" colspan=2|PISU JAURTIKETA
|-
|align="center" style="color:black" bgcolor="#F8F8FF" colspan=2|'''[[Récords atletismo|Gizonezkoen errekorrak]]'''
|-
|align="center" style="width:70px;color:black" bgcolor="white" |'''Mundiala'''
|align="left" style="width:270px;color:black;background:white;"|{{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]] 23,12 (1990)
|-
|align="center" style="width:50px;color:black" bgcolor="white" |'''Olinpikoa'''
|align="left" style="width:270px;color:black;background:white;"|{{bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]] 22,52 (2016)
|-
|align="center" style="color:black" bgcolor="#F8F8FF" colspan=2|'''[[Récords atletismo|Emakumezkoen errekorrak]]'''
|-
|align="center" style="width:50px;color:black" bgcolor="white" |'''Mundiala'''
|align="left" style="width:270px;color:black;background:white;"|{{bandera|URS}} [[Natalia Lisovskaya]] 22,63 (1987)
|-
|align="center" style="width:50px;color:black" bgcolor="white" |'''Olinpikoa'''
|align="left" style="width:270px;color:black;background:white;"|{{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]] 22,41 (1980)
|}
== Historia ==
Pisu-jaurtiketari buruzko lehenengo aipamena [[K.a. VII. mendea|K. a. VII]]. mendeko testu grekoa da. [[Iliada]]n<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La Iliada : Clásicos de la literatura.|url=https://www.worldcat.org/oclc/1007136972|isbn=978-80-268-3531-8|pmc=1007136972|sartze-data=2020-05-10}}</ref> aipatu zen, XXIII kopla-sortako 826 eta 836. kopletan, [[Patroklo]]ren omenez egindako [[Hilketa Joko]]etan.
Jaurtiketa modernoa [[Irlanda]]ko eta [[Eskozia]]ko lehiaketa tradizionaletan jaio zen indar erakustaldi gisa.<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Revista Atletismo Español|argitaletxea=RFEA|orrialdea=zbk. 486|orrialdeak=31|ISBN=|hizkuntza=es}}</ref>[[XVIII. mendea]]ren erdialdean proba hau estandarizatzeko saiakera bat egin zen: 16 [[Libera esterlina|libra]]ko (7.260 [[Kilogramo|kg]]) kanoi bala inglesak jaurtitzen zituzten 7 oineko (2.125 [[Metro|m]]) aldea zuen [[karratu]] batetik. Neurri eta pisu hauek gaur egun mantentzen dira.
== Bala ==
Balaren pisua 7,26 [[Kilogramo|kg]]-koa da gizonezkoetan eta 4 kg-koa emakumezkoetan. Pisu hori partaideen adinaren arabera alda daiteke; gizonezko [[Juvenilia|jubenil]]en kategorian 6 kg jaurtitzen dituzte eta emakumezko jubenilen kategorian 4 kg; gizonezko juniorren kategorian 5 kg jaurtitzen dituzte eta emakumezkoen senior mailan 3 kg.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=¿Cuánto pesa la bala olímpica?|argitaletxea=Calcuworld|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es}}</ref>
== Teknika ==
Pisu- jaurtiketaren teknika zehatz mehatz azaltzeko beharrezkoa da ondorengo aldi hauek bereiztea eta banan banan aztertzea baita lantzea ere<ref>{{erreferentzia|izena=Anonimoa|abizena=|urtea=2013|izenburua=Pisu Jaurtiketa|argitaletxea=Ekin Atletismoarekin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://ekinatletismoarekin.blogspot.com/2013/12/blog-post_17.html}}</ref>:
=== Hasierako posizioa ===
Jaurtilari guztiek ez dute erabiltzen, baina irudian ikusten duguna akademikoena da eta “T posizio” izenaz ezagutzen dugu.
* Atleta tente eta jaurtiketaren noranzkoari bizkarra emanez jartzen da, gorputzaren pisua eskuineko hankan duela, oina guztiz bermatua eta oin-punta metalezko uztaia ukituz.
* Ezkerreko hanka zertxobait tolestuta dago, oina eskuineko oinetik 30 bat cm atzeratuta eta 10 bat zentimetro alboratuta, orekari eusteko.
* Eskuineko hanka guztiz luzatuta eta gorputzaren pisua gainean.
* Oin-zola guztia lurrean ezarrita.
* Aldaka eta sorbalda lerroak jaurtiketa norabideari elkarzut daude.
* Eskuineko sorbaldak, erlaxatuta, tresnaren pisuari eusten dio
* Ezkerreko besoa sorbalda baino zertxobait altuago, erdi tolestuta eta aurrerantz proiektatua.
* Esku-ahurra kanporantz begira, guztiz erlaxatuta.
* Burua bizkar hezurraren jarraipena da, baina begirada lurrera orientatuta dago, oinetatik 2-3 metrora, jaurtiketaren kontrako noranzkoan.
=== Pisuari heltzea ===
Erdiko hiru atzamarrek helduko diote pisuari, izan ere, atzamar txikia eta erpurua orekatzaileak dira soilik. Behin pisua era egokian hartuta dugula, pisua masailaren eta lepoaren kontra jarri beharko dugu, gorputzarekin bat egiteko jarreran. Ukondoa pisuaren aurka, sorbaldaren eta enborraren alboaren arteko erdibidean.
=== Desplazamendua ===
Kukubiko posizioan enborra aurrerantz inklinatua egongo da eta ezkerreko hankaren belauna eskuineko hankaren zangosagarraren ondoan pasatuko da. Hortik, ezkerreko hankak(hanka kulunkari) estentsio horizontal aktiboa egingo du, euskailua bilatuz. Mugimendu honek pelbisa eta sistema osoa beherantz eta atzerantz tiratzen du.
Bitartean, eskuineko hanka(hanka irristagarria) grabitate zentroaren desplazamenduaren ondorioz, pisu Gabe egongo da, eta orporantz biratu ondoren, estentsio aktiboa egingo du ezkerreko hankaren mugimenduaz batuz.
Hanken parte-hartze azkarrari eta orpotik pasatzeari esker, bi hanken arteko angelua irekitzen da. Aldi berean, enborra jaurtigailuarekin Aurrera eramaten da, aldakak lurrarekiko paralelo mantenduz.
Beso librea gorputzaren aurrean mantentzen da, enborraren posizio itxia bermatuz eta sorbaldak aldakaren atzean, jaurtiketaren norabidearekiko perpendikularrak mantenduz.
Eskuineko hanka, flexio azkar baten bidez, zirkulu erdira iritsiko da, metatartsoarekin. Aldi berean, ezkerreko oina euskailu ondora iritsiko da, abiadura galerak saihestuz.
=== Jaurtiketa bera edo tiroa ===
Zirkulu erdira iristean, eskuineko hankak gorputzaren masa galgatzen du eta norabidearen aldaketaren ondorioz hanken giharrek lagapen txiki bat izango dute.
Hanken errotazio honek, aldaken aurrerapena laguntzen du, jaurtigailua lerro berean mantentzen den bitartean. Horrela, “alboko posizio” deritzogunera iritsiko gara. Alboko posizio hori denbora txiki batez mantendu eta hortik aurrera metatutako energía elastikoa askatu egiten da.
Aldakak eta sorbaldak jaurtiketaren norabidera begira dauden momentuan posizio frontalera iritsiko gara eta une horretan, ezkerreko sorbaldaren blokeoa sortuko da.
Gorputzaren estentsioa egin ondoren, beso jaurtilariaren estentsioa iritsiko da. Ukondoa sorbaldaren altueran kokatuta egono da, gorputz osoak jaurtigailuaren atzean jarraituko duela eta eskumuturraren alboko flexioa bermatuz.
=== Amaiera eta ondorengo errekuperazioa ===
Behin pisua eskutik irtenda zirkulutik irteera saihesteko eta oreka berreskuratzeko ''kontramugimendua'' egiten da. Hau da, eskuineko oina ezkerrekoa egon den tokira abiatuko da, eta ezkerrekoa, aldiz, atzerantz.
== Jaurtiketa eta erorketa ==
Jaurtiketa eremua 2.137 m-ko (7 oin) [[diametro]]a duen zirkulu baten barruan dago, normalean [[zementu]]zkoa, eta aurrealdeko mugan [[Zur|egur]]rezko ertz bat izan ohi du. Pisua erortzen den eremuari [[Erorketa Gune]]a deritzo eta jaurtiketa gunearekin sortzen den [[Angelu (geometria)|angelu]]ak 40[[Gradu (argipena)|º]] ditu.
[[1896ko Udako Olinpiar Joko|1896ko]] eta [[1900eko Udako Olinpiar Joko]]etan lurrean margotutako edo zintaz egindako plataforma laukizuzen batetik jaurti zuten pisua. Gaur egun erabiltzen den zirkulua mende amaieran hasi ziren erabiltzen, baina [[1904ko Udako Olinpiar Joko]]etara arte ez zen nazioarteko lehiaketetan erabili. San Luiseko Joko Olinpikoetatik aurrera, belar edo lur gainean (ez zementuan) kare zuriz margotzen zituzten marrak, eta egurrezko ertz batekin zementuzko jaurtiketa zirkulua inguratzen zuten. Beranduago eta [[1952]]-53 denboraldira arte, errautsezko gainazal bat erabiltzen hasi ziren. 1952-53 denboraldian jaurtitzailearen mugimendua errazten duen egurrezko ertza duen zementuzko zirkulua erabiltzen hasi ziren.
Erorketa gunea hasiera batean 65º-koa zen. 1973an 45º-ra murriztu zen, [[1979]]an 40º-ra eta [[2004]]an 34,92º-ra, eta horixe da gaur egun erabiltzen den erorketa angelua.<ref name=":0" />
== Errekorrak ==
- ''2019ko urrian eguneratua.''
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#efefef"
! !! !!Marka (m)!!Atleta!!Herrialdea!!Lekua!!Data
|- bgcolor="#ffdead"
| rowspan="2" |''' Mundiala (WR)'''||Gizonezkoak||'''23,12'''||[[Randy Barnes]]||AEB||[[Atlanta]]|| 1996-05-20
|- bgcolor="#ffdead"
|| Emakumezkoak||'''22,63'''||[[Natalia Lisovskaya]]||URS||[[Mosku]]|| 1987-06-07
|-
| rowspan="2" |'''Olinpikoa (OR)'''||Gizonezkoak||'''22,52'''||[[Ryan Crouser]]||AEB||[[Rio de Janeiro|Rio De Janeiro]]|| 2016-08-18
|-
||Emakumezkoak||'''22,41'''||[[Ilona Slupianek]]||GDR||[[Mosku]]|| 1980-07-24
|-
|- bgcolor="#ffdead"
| rowspan="2" |'''Europarra (ER)'''||Gizonezkoak||'''23,06'''||[[Ulf Timmermann]]||GDR||[[Hania]]|| 1988-05-22
|- bgcolor="#ffdead" |-
|| Emakumezkoak||'''22,63'''||[[Natalia Lisovskaya]]||URS||[[Mosku]]|| 1987-06-07
|-
| rowspan="2" |''' Amerikarra (AM)'''||Gizonezkoak||'''23,12'''||[[Randy Barnes]]||AEB||[[Los Angeles]]|| 1990-05-20
|-
||Emakumezkoak||'''20,96'''||[[Belsy Laza]]||CUB||[[Mexiko Hiria]]|| 1992-05-02
|-
|- bgcolor="#ffdead"
| rowspan="2" |'''Afrikarra (AF)'''||Gizonezkoak||'''21,97'''||[[Janus Robberts]]||RSA||[[Eugene]]|| 2001-06-02
|- bgcolor="#ffdead"
|| Emakumezkoak||'''18,43'''||[[Vivian Chukwuemeka]]||NGR||[[Walnut (Kalifornia)|Walnut]]|| 2003-04-19
|-
| rowspan="2" |'''Asiakoa (AS)'''||Gizonezkoak||'''21,13'''||[[Sultan Abdulmajeed Alhabashi]]||KSA||[[Doha]]|| 2009-05-08
|-
||Emakumezkoak||'''21,76'''||[[Meisu Li]]||Txina||[[Shijiazhuang]]|| 1988-04-23
|-
|- bgcolor="#ffdead"
| rowspan="2" |'''Ozeanikoa (OC)'''||Gizonezkoak||'''21,58'''||[[Tomas Walsh]]||Zeelanda Berria||[[Pekin]]|| 2015-08-23
|-
|- bgcolor="#ffdead"
||Emakumezkoak||'''21,24'''||[[Valerie Adams]]||Zeelanda Berria||[[Daegu]]|| 2011-08-29
|
|}
== Errekor mundialaren eboluzioa ==
=== Gizonezkoak<ref name=":1">{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Kugelstoßen Männer|argitaletxea=Rekorde-im-sport|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=ger}}</ref> ===
<gallery mode="packed">
Randy Matson 1968.jpg|[[Randy Matson]]
Bundesarchiv Bild 183-Z0810-022, Udo Beyer.jpg|[[Udo Beyer]]
1994-04 Randy Barnes.JPG|[[Randy Barnes]]
</gallery>
{| class="wikitable" style="font-size:95%;"
!width="80"|Marka (m)
!width="180"|Atleta
!width="160"|Data
!width="220"|Lekua
|-
| 15,54 ||{{bandera|AEB}} [[Ralph Rose]] || 1909ko abuztuaren 21a ||[[San Frantzisko (Kalifornia)|San Frantzisko]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]
|-
| 15,79 ||{{bandera|Alemania}} [[Emil Hirschfeld]] || 1928ko maiatzaren 6a ||[[Breslau]], [[Alemania]]
|-
| 15,87 ||{{bandera|AEB}} [[John Kuck]] || 1928ko ekainaren 29a ||[[Amsterdam]], [[Holanda|Herbehereak]]
|-
| 16,04 ||{{bandera|Alemania}} [[Emil Hirschfeld]] || 1928ko abuztuaren 26a ||[[Bochum]], [[Alemania]]
|-
| 16,04 ||{{bandera|TCH}} [[František Douda]] || 1931ko urriaren 4a ||[[Brno]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]
|-
| 16,05 ||{{bandera|Polonia}} [[Zygmunt Heljasz]] || 1932ko ekainaren 29a ||[[Poznań|Poznan]], [[Polonia]]
|-
| 16,16 ||{{bandera|AEB}} [[Leo Sexton]] || 1932ko abuztuaren 27a ||[[Freeport (California)|Freeport]], [[USA|AEB]]
|-
| 16,20 ||{{bandera|TCH}} [[František Douda]] || 1932ko irailaren 24a ||[[Praga]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]
|-
| 16,48 ||{{bandera|AEB}} [[John Lyman]] || 1934ko apirilaren 21a ||[[Palo Alto]], [[USA|AEB]]
|-
| 16,80 ||{{bandera|AEB}} [[Jack Torrance (atleta)|Jack Torrance]] || 1934ko apirilaren 27a ||[[Des Moines]], [[USA|AEB]]
|-
| 16,89 ||{{bandera|AEB}} [[Jack Torrance (atleta)|Jack Torrance]] || 1934ko ekainaren 30a ||[[Milwaukee]], [[USA|AEB]]
|-
| 17,40 ||{{bandera|AEB}} [[Jack Torrance (atleta)|Jack Torrance]] || 1934ko abuztuaren 5a ||[[Oslo]], [[Noruega|Norvegia]]
|-
| 17,68 ||{{bandera|AEB}} [[Charlie Fonville]] || 1948ko apirilaren 17a ||[[Lawrence, Kansas|Lawrence]], [[USA|AEB]]
|-
| 17,79 ||{{bandera|AEB}} [[Jim Fuchs]] || 1949ko uztailaren 28a ||[[Oslo]], [[Noruega|Norvegia]]
|-
| 17,82 ||{{bandera|AEB}} [[Jim Fuchs]] || 1950ko apirilaren 29a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 17,90 ||{{bandera|AEB}} [[Jim Fuchs]] || 1950ko abuztuaren 20a ||[[Visby]], [[Suedia]]
|-
| 17,95 ||{{bandera|AEB}} [[Jim Fuchs]] || 1950ko abuztuaren 22a ||[[Eskilstuna]], [[Suedia]]
|-
| 18,00 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1953ko maiatzaren 9a ||[[Fresno]], [[USA|AEB]]
|-
| 18,04 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1953ko ekainaren 5a ||[[Compton, California|Compton]], [[USA|AEB]]
|-
| 18,42 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1954ko maiatzaren 8a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 18,43 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1954ko maiatzaren 21a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 18,54 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1954ko ekainaren 11a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 18,62 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1956ko maiatzaren 5a ||[[Salt Lake City]], [[USA|AEB]]
|-
| 18,69 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1956ko ekainaren 15a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,06 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1956ko irailaren 3a ||[[Eugene, Oregon|Eugene]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,25 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1956ko azaroaren 1a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,25 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1959ko martxoaren 28a ||[[Santa Barbara, California|Santa Barbara]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]
|-
| 19,30 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1959ko abuztuaren 1a ||[[Albuquerque]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,38 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1960ko martxoaren 5a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,45 ||{{bandera|AEB}} [[Bill Nieder]] || 1960ko martxoaren 19a ||[[Palo Alto]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,67 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1960ko martxoaren 26a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,99 ||{{bandera|AEB}} [[Bill Nieder]] || 1960ko apirilaren 2a ||[[Austin, Texas|Austin]], [[USA|AEB]]
|-
| 20,06 ||{{bandera|AEB}} [[Bill Nieder]] || 1960ko abuztuaren 12a ||[[Walnut (California)|Walnut]] [[USA|AEB]]
|-
| 20,08 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1962ko maiatzaren 18a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 20,10 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1964ko apirilaren 4a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 20,20 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1964ko maiatzaren 29a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 20,68 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1964ko uztailaren 25a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 21,52 ||{{bandera|AEB}} [[Randy Matson]] || 1965ko maiatzaren 8a ||[[College Station, Texas|College Station]], [[USA|AEB]]
|-
| 21,78 ||{{bandera|AEB}} [[Randy Matson]] || 1967ko apirilaren 23a ||[[College Station, Texas|College Station]], [[USA|AEB]]
|-
| 21,82 ||{{bandera|AEB}} [[Al Feuerbach]] || 1973ko maiatzaren 5a ||[[San Jose, California|San José]], [[USA|AEB]]
|-
| 21,85 ||{{bandera|AEB}} [[Terry Albritton]] || 1976ko otsailaren 21a ||[[Honolulu]], [[USA|AEB]]
|-
| 22,00 ||{{bandera|URS}} [[Aleksandr Baryshnikov]] || 1976ko ekainaren 10a ||[[Paris]], [[Frantzia]]
|-
| 22,15 ||{{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]] || 1978ko uztailaren 6a ||[[Gothenburg|Goteborg]], [[Suedia]]
|-
| 22,22 ||{{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]] || 1983ko ekainaren 25a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 22,62 ||{{bandera|GDR}} [[Ulf Timmermann]] || 1985eko irailaren 22a ||[[Berlin]], [[Alemania]]
|-
| 22,64 ||{{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]] || 1986ko abuztuaren 20a ||[[Berlin]], [[Alemania]]
|-
| 22,72 ||{{bandera|Italia}} [[Alessandro Andrei]] || 1987ko abuztuaren 12a ||[[Viareggio]], [[Italia]]
|-
| 22,84 ||{{bandera|Italia}} [[Alessandro Andrei]] || 1987ko abuztuaren 12a ||[[Viareggio]], [[Italia]]
|-
| 22,91 ||{{bandera|Italia}} [[Alessandro Andrei]] || 1987ko abuztuaren 12a ||[[Viareggio]], [[Italia]]
|-
| 23,06 ||{{bandera|GDR}} [[Ulf Timmermann]] || 1988ko maiatzaren 22a ||[[Chania]], [[Grezia]]
|- bgcolor="#FFECB2"
| 23,12 ||{{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]] || 1990ko maiatzaren 20a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|}
=== Emakumezkoak ===
<gallery mode="packed">
Tamara Press, Galina Zybina 1964.jpg|[[Tamara Press]] eta [[Galina Zibina]]
Nadezhda Chizhova 1968.jpg|[[Nadezhda Chizhova]]
Bundesarchiv Bild 183-S0717-0007, Ilona Slupianek.jpg|[[Ilona Slupianek]]
</gallery>
{| class="wikitable" style="font-size:95%;"
!width="80"|Marka (m)
!width="180"|Atleta
!width="160"|Data
!width="220"|Lekua
!Erreferentzia
|-
| 10,15 ||{{bandera|Frantzia}} [[Violette Gouraud-Morris]] || 1924ko uztailaren 14a ||[[Paris]], [[Frantzia]]||<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Impulsión de la bala|argitaletxea=EcuRed|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es}}</ref>
|-
| 11,57 ||{{bandera|Alemania}} [[Lilli Henoch]] || 1925ko abuztuaren 16a ||[[Leipzig]], [[Alemania]] ||<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Lilli Henoch|argitaletxea=International Jewish Sports Hall of Fame|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eng|url=http://www.jewishsports.net/BioPages/LilliHenoch}}</ref>
|-
| 10,84 ||{{bandera|Alemania}} [[Ruth Lange (atleta)|Ruth Lange]] || 1927ko maiatzaren 28a ||[[Praga]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]||<ref name=":1" />
|-
| 11,32 ||{{bandera|Alemania}} [[Ruth Lange (atleta)|Ruth Lange]] || 1927ko abuztuaren 6a ||[[Breslau]], [[Alemania]] ||<ref name=":1" />
|-
| 11,52 ||{{bandera|Alemania}} [[Ruth Lange (atleta)|Ruth Lange]] || 1928ko ekainaren 3a ||[[Berlin]], [[Alemania]]||<ref name=":1" />
|-
| 11,96 ||{{bandera|Alemania}} [[Grete Heublein]] || 1928ko uztailaren 15a ||[[Berlin]], [[Alemania]]||<ref name=":1" />
|-
| 12,85 ||{{bandera|Alemania}} [[Grete Heublein]] || 1929ko uztailaren 21a ||[[Frankfurt]], [[Alemania]] ||<ref name=":1" />
|-
| 12,88 ||{{bandera|Alemania}} [[Grete Heublein]] || 1931ko ekainaren 28a ||[[Paris]], [[Frantzia|Francia]]||<ref name=":1" />
|-
| 13,70 ||{{bandera|Alemania}} [[Grete Heublein]] || 1931ko abuztuaren 16a ||[[Bielefeld]], [[Alemania]] ||<ref name=":1" />
|-
| 14,38 ||{{bandera|Alemania}} [[Gisela Mauermayer]] || 1934ko uztailaren 15a ||[[Varsovia]], [[Polonia]] ||<ref name=":2">{{erreferentzia|izena=Hegedüs Jorge|abizena=|urtea=2012|izenburua=Historia de los récords mundiales del lanzamiento de bala (peso) damas|argitaletxea=EFDeportes|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es|url=https://www.efdeportes.com/efd170/records-lanzamiento-de-bala-damas.htm}}</ref>
|-
| 14,59 ||{{bandera|URS}} [[Tatyana Sevryukova]] || 1948ko abuztuaren 4a ||[[Mosku]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 14,86 ||{{bandera|URS}} [[Klavdia Tochonova]] || 1949ko urriaren 30a ||[[Tbilisi]], [[Georgia]]||<ref name=":2" />
|-
| 15,02 ||{{bandera|URS}} [[Anna Andreyeva]] || 1950ko azaroaren 9a ||[[Ploiești]], [[Errumania]]||<ref name=":2" />
|-
| 15,28 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1952ko uztailaren 26a ||[[Helsinki]], [[Finlandia]] ||<ref name=":2" />
|-
| 15,37 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1952ko irailaren 20a ||[[Frunze (ciudad)|Frunze]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 15,42 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1952ko urriaren 1a ||[[Frunze (ciudad)|Frunze]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 16,20 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1953ko urriaren 9a ||[[Malmö|Malmo]], [[Suedia]]||<ref name=":2" />
|-
| 16,28 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1954ko irailaren 14a ||[[Kiev]], [[Ukraina|Ukrania]]||<ref name=":2" />
|-
| 16,28 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1955ko irailaren 5a ||[[Leningrado]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 16,67 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1955ko azaroaren 15a ||[[Tbilisi]], [[Georgia]]||<ref name=":2" />
|-
| 16,76 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1956ko urriaren 13a ||[[Tashkent]], [[Uzbekistan]]||<ref name=":2" />
|-
| 17,25 ||{{bandera|URS}} [[Tamara Press]] || 1959ko apirilaren 26a ||[[Nalchik]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 17,42 ||{{bandera|URS}} [[Tamara Press]] || 1960ko uztailaren 16a ||[[Mosku]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 17,78 ||{{bandera|URS}} [[Tamara Press]] || 1960ko abuztuaren 13a ||[[Mosku]], [[Errusia]]
|<ref name=":2" />
|-
| 18,55 ||{{bandera|URS}} [[Tamara Press]] || 1962ko ekainaren 10a ||[[Leipzig]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 18,55 ||{{bandera|URS}} [[Tamara Press]] || 1962ko irailaren 12a ||[[Belgrad]], [[Jugoslavia]]||<ref name=":2" />
|-
| 18,59 ||{{bandera|URS}} [[Tamara Press]] || 1965ko irailaren 19a ||[[Kassel]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 18,67 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1968ko apirilaren 28a ||[[Sochi]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 18,87 ||{{bandera|GDR}} [[Margitta Gummel]] || 1968ko irailaren 22a ||[[Frankfurt Oder|Frankfurt an der Oder]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 19,07 ||{{bandera|GDR}} [[Margitta Gummel]] || 1968ko urriaren 20a ||[[Mexiko Hiria]], [[Mexiko]]||<ref name=":2" />
|-
| 19,61 ||{{bandera|GDR}} [[Margitta Gummel]] || 1968ko urriaren 20a ||[[Mexiko Hiria]], [[Mexiko]]||<ref name=":2" />
|-
| 19,72 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1969ko maiatzaren 30a ||[[Mosku]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 20,09 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1969ko uztailaren 13a ||[[Chorzów]], [[Polonia]] ||<ref name=":2" />
|-
| 20,10 ||{{bandera|GDR}} [[Margitta Gummel]] || 1969ko irailaren 11a ||[[Berlin]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 20,10 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1969ko irailaren 16a ||[[Atenas]], [[Grezia]]||<ref name=":2" />
|-
| 20,43 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1969ko irailaren 16a ||[[Atenas]], [[Grezia]]||<ref name=":2" />
|-
| 20,43 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1971ko abuztuaren 29a ||[[Mosku]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 20,63 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1972ko maiatzaren 19a ||[[Sochi]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,03 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1972ko irailaren 7a ||[[Munich]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,20 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1973ko abuztuaren 28a ||[[Lviv]], [[Ukraina|Ukrania]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,60 ||{{bandera|GDR}} [[Marianne Adam]] || 1975ko abuztuaren 6a ||[[Berlin]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,67 ||{{bandera|GDR}} [[Marianne Adam]] || 1976ko maiatzaren 30a ||[[Karl-Marx-Stadt]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,87 ||{{bandera|BUL}} [[Ivanka Khristova]] || 1976ko uztailaren 3a ||[[Belmeken]], [[Bulgaria]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,89 ||{{bandera|BUL}} [[Ivanka Khristova]] || 1976ko uztailaren 4a ||[[Belmeken]], [[Bulgaria]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,99 ||{{bandera|TCH}} [[Helena Fibingerová]] || 1976ko irailaren 26a ||[[Opava]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]||<ref name=":2" />
|-
| 22,32 ||{{bandera|TCH}} [[Helena Fibingerová]] || 1977ko abuztuaren 20a ||[[Nitra]], [[Eslovakia]]||<ref name=":2" />
|-
| 22,36 ||{{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]] || 1980ko maiatzaren 2a ||[[Celje]], [[Eslovenia]]||<ref name=":2" />
|-
| 22,45 ||{{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]] || 1980ko maiatzaren 11a ||[[Potsdam]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 22,53 ||{{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]] || 1984ko maiatzaren 27a ||[[Sochi]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 22,60 ||{{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]] || 1987ko ekainaren 7a ||[[Mosku]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|- bgcolor="#FFECB2"
| 22,63 ||{{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]] || 1987ko ekainaren 7a ||[[Mosku]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|}
== Marka mundial onena duten atletak ==
=== Gizonezkoak ===
''2024ko azaroan eguneratua.''
{| class="wikitable"
! Sailkapena !! Marka (m)!! Atleta !! Herrialdea !! Data !! Lekua
|-
! 1
| '''23,12''' || [[Randy Barnes]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[1990]]eko maiatzaren 20a||[[Westwood (New Jersey)|Westwood]]
|-
! 2
| '''23,06''' || [[Ulf Timmermann]] ||[[Doha|GDR]]
|[[1988]]ko maiatzaren 22a||[[La Canea]]
|-
!rowspan=2|3
|rowspan=2|'''22,91'''
| [[Alessandro Andrei]] ||[[La Canea|ITA]]
|[[1987]]ko abuztuaren 12a||[[Viareggio]]
|-
| [[Joe Kovacs]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2019]]ko urriaren 5a ||[[Doha]]
|-
!rowspan=2|5
|rowspan=2|'''22,90'''
| [[Ryan Crouser]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2019]]ko urriaren 5a ||[[Doha]]
|-
| [[Tomas Walsh]] ||[[Doha|NZL]]
|[[2019]]ko urriaren 5a ||[[Doha]]
|-
! 7
|'''22,86''' || [[Brian Oldfield]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[1975]]ko maiatzaren 10a ||[[El Paso (Texas)|El Paso]]
|-
! 8
| '''22,75''' || [[Werner Günthör]] ||[[Berna|SUI]]
|[[1988]]ko abuztuaren 23a ||[[Berna]]
|-
! 9
| '''22,67''' || [[Kevin Toth]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2003]]ko apirilaren 19a ||[[Lawrence (Kansas)|Lawrence]]
|-
! 10
| '''22,64''' || [[Udo Beyer]] ||[[Doha|GDR]]
|[[1986]]ko abuztuaren 20a ||[[Berlin]]
|-
! 11
| '''22,61''' || [[Darlan Romani]] ||[[Doha|BRA]]
|[[2019]]ko ekainaren 30a ||[[Stanford (Kalifornia)|Stanford]]
|-
! 12
| '''22,54''' || [[Christian Cantwell]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2004]]ko ekainaren 5a ||[[Gresham (Oregon)|Gresham]]
|-
! 13
| '''22,52''' || [[John Brenner]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[1987]]ko apirilaren 26a ||[[Walnut (Kalifornia)|Walnut]]
|-
! 14
| '''22,51''' || [[Adam Nelson]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2002]]ko maiatzaren 18a ||[[Gresham (Oregon)|Gresham]]
|-
! 15
| '''22,44''' || [[Darrell Hill]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2017]]ko abuztuaren 31a ||[[Bruselas|Brusela]]
|-
! 16
| '''22,43''' || [[Reese Hoffa]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2007]]ko abuztuaren 3a ||[[Londres]]
|-
! 17
| '''22,32''' || [[Michał Haratyk]] ||[[Doha|POL]]
|[[2019]]ko uztailaren 28a ||[[Varsovia]]
|-
! 18
| '''22,28''' || [[Ryan Whiting]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2013]]ko maiatzaren 10a ||[[Doha]]
|-
! 19
| '''22,25''' || [[Konrad Bukowiecki]] ||[[Doha|POL]]
|[[2019]]ko irailaren 14a ||[[Chorzów|Chorzow]]
|-
! 20
| '''22,24''' || [[Sergey Smirnov]] ||[[Tallinn|URS]]||[[1986]]ko ekainaren 21a ||[[Tallinn]]
|-
! 21
| '''22,22''' || [[Bob Bertemes]] ||[[Luxemburgo|LUX]]
|[[2019]]ko abuztuaren 4a ||[[Luxemburgo|Luxemburg]]
|-
! 22
| '''22,21''' || [[Dylan Armstrong]] ||[[Calgary|CAN]]
|[[2011]]ko ekainaren 25a ||[[Calgary]]
|-
!rowspan=2|23
|rowspan=2|'''22,20'''
| [[David Storl]] ||[[Düsseldorf|GER]]
|[[2015]]ko uztailaren 9a ||[[Lausanne]]
|-
| [[John Godina]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2005]]ko maiatzaren 22a ||[[Carson (Kalifornia)|Carson City]]
|-
!25
| '''22,17''' || [[Tomáš Staněk]] ||[[Düsseldorf|CZE]]
|[[2018]]ko otsailaren 6a ||[[Düsseldorf]]
|-
|}
=== Emakumezkoak ===
''2019ko urrian eguneratua.''
{| class="wikitable"
!Sailkapena
!Marka (m)
!Atleta
!Nazioa
!Data
!Lekua
|-
!1.
|'''22,63'''
|Natalya Lisovskaya
|[[Errusia]]
|1987ko ekainaren 7a
|[[Mosku]]
|-
!2.
|'''22,50'''
|Helena Fibingerová
|[[Txekiar Errepublika]]
|1977ko otsailaren 19a
|[[Jablonec nad Nisou]]
|-
!3.
|'''22,45'''
|Ilona Slupianek
|[[Alemania]]
|1980ko maiatzaren 11a
|[[Potsdam]]
|-
!4.
|'''22,19'''
|Claudia Losch
|[[Alemania]]
|1987ko abuztuaren 23a
|[[Hainfeld (Alemania)|Hainfeld]]
|-
!5.
|'''21,89'''
|Ivanka Khristova
|[[Bulgaria]]
|1976ko uztailaren 4a
|[[Belmeken]]
|-
!6.
|'''21,86'''
|Marianne Adam
|[[Alemania]]
|1979ko ekainaren 23a
|[[Leipzig]]
|-
!7.
|'''21,76'''
|Li Meisu
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|1988ko apirilaren 23a
|[[Shijiazhuang]]
|-
!8.
|'''21,73'''
|Natalya Akhrimenko
|[[Georgia]]
|1988ko maiatzaren 21a
|[[Leselidze]]
|-
!9.
|'''21,70'''
|Nadzeya Ostapchuk
|[[Bielorrusia]]
|2010ko otsailaren 12a
|[[Maguilov]]
|-
!10.
|'''21,69'''
|Vita Pavlysh
|[[Ukraina|Ukrania]]
|1998ko abuztuaren 15a
|[[Budapest]]
|-
!11.
|'''21,66'''
|Sui Xinmei
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|1990ko ekainaren 9a
|[[Pekin]]
|-
!12.
|'''21,62'''
|Verzhinia Veselinova
|[[Bulgaria]]
|1982ko abuztuaren 21a
|[[Sofia]]
|-
!13.
|'''21,60'''
|Valentina Fedyushina
|[[Ukraina|Ukrania]]
|1991ko abenduaren 28a
|[[Simferopol]]
|-
!14.
|'''21,58'''
|Margitta Pufe
|[[Alemania]]
|1978ko maiatzaren 28a
|[[Erfurt]]
|-
!15.
|'''21,57'''
|Ines Müller
|[[Alemania]]
|1988ko maiatzaren 16a
|[[Atenas]]
|-
!16.
|'''21,53'''
|Nunu Abashidze
|[[Ukraina|Ukrania]]
|1984ko ekainaren 20a
|[[Kiev]]
|-
!17.
|'''21,52'''
|Huang Zhihong
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|1990ko ekainaren 27a
|[[Pekin]]
|-
!18.
|'''21,46'''
|Larisa Peleshenko
|[[Hungaria]]
|2000ko abuztuaren 26a
|[[Budapest]]
|-
!19.
|'''21,45'''
|Nadezhda Chizhova
|[[Bulgaria]]
|1973ko irailaren 29a
|[[Varna]]
|-
!20.
|'''21,43'''
|Eva Wilms
|[[Alemania]]
|1977ko ekainaren 27a
|[[Munich]]
|-
!21.
|'''21,42'''
|Svetlana Krachevskaya
|[[Errusia]]
|1980ko uztailaren 24a
|[[Mosku]]
|-
!22.
|'''21,31'''
|Heike Hartwig
|[[Alemania]]
|1988ko maiatzaren 16a
|[[Atenas]]
|-
!23.
|'''21,27'''
|Liane Schmuhl
|[[Alemania]]
|1982ko ekainaren 26a
|[[Cottbus]]
|-
!24.
|'''21,24'''
|Valerie Adams
|[[Zelanda Berria|Zeelanda Berria]]
|2011ko abuztuaren 29a
|[[Daegu]]
|-
!25.
|'''21,22'''
|Astrid Kumbernuss
|[[Alemania]]
|1995ko abuztuaren 5a
|[[Göteborg|Goteborg]]
|}
== Txapeldun Olinpikoak ==
=== Gizonezkoak ===
''Dominadunak ikusteko ondoko estekara jo:''.
{| class="wikitable" width=80%; text-align:left;"
|- style="background-color:#EDEDED;"
! class="hintergrundfarbe6" style="width:18%;" | Edizioa
! bgcolor=gold style="width:25%;" | [[Fitxategi:Gold medal world centered-2.svg|20px]] Urre
! bgcolor=silver style="width:25%;" | [[Fitxategi:Silver medal world centered-2.svg|20px]] Zilarra
! bgcolor="#CC9966" style="width:25%;" | [[Fitxategi:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] Brontzea
|-
|[[Atenas 1896]]
| {{bandera|AEB}} [[Robert Garrett]] <small>(11,22 m.)
| {{bandera|Grezia}} [[Miltiades Gouskos]]
| {{bandera|Grezia}} [[Georgios Papasideris]]
|-
|[[Paris 1900]]
| {{bandera|AEB}} [[Richard Sheldon]] <small>(14,10 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Josiah McCracken]]
| {{bandera|AEB}} [[Robert Garrett]]
|-
|[[San Luis 1904]]
| {{bandera|AEB}} [[Ralph Rose]] <small>(14,81 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Wesley Coe]]
| {{bandera|AEB}} [[Leon Feuerbach]]
|-
|[[Londres 1908]]
| {{bandera|AEB}} [[Ralph Rose]] <small>(14,21 m.)
| {{bandera|Erresuma Batua}} [[Denis Horgan]]
| {{bandera|AEB}} [[John Garrels]]
|-
|[[Estokolmo 1912]]
| {{bandera|AEB}} [[Patrick McDonald]] <small>(15,34 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Ralph Rose]]
| {{bandera|AEB}} [[Lawrence Whitney]]
|-
|[[Amberes 1920]]
| {{bandera|Finlandia}} [[Ville Pörhölä]] <small>(14,81 m.)
| {{bandera|Finlandia}} [[Elmer Niklander]]
| {{bandera|AEB}} [[Harry Liversedge]]
|-
|[[Paris 1924]]
| {{bandera|AEB}} [[Clarence Houser]] <small>(14,995 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Glenn Hartranft]]
| {{bandera|AEB}} [[Ralph Hills]]
|-
|[[Amsterdam 1928]]
| {{bandera|AEB}} [[John Kuck]] <small>(15,87 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Bruce Bennett|Herman Brix]]
| {{bandera|Alemania}} [[Emil Hirschfeld]]
|-
|[[Los Angeles 1932]]
| {{bandera|AEB}} [[Leo Sexton]] <small>(16,005 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Harlow Rothert]]
| {{bandera|Txekia}} [[František Douda]]
|-
|[[Berlin 1936]]
| {{bandera|Alemania|Nazi|tamaño=22px}} [[Hans Woellke]] <small>(16,20 m.)
| {{bandera|Finlandia}} [[Sulo Bärlund]]
| {{bandera|Alemania|Nazi|tamaño=22px}} [[Gerhard Stock]]
|-
|[[Londres 1948]]
| {{bandera|AEB}} [[Wilbur Thompson]] <small>(17,12 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Jim Delaney]]
| {{bandera|AEB}} [[Jim Fuchs]]
|-
|[[Helsinki 1952]]
| {{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] <small>(17,41 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Darrow Hooper]]
| {{bandera|AEB}} [[Jim Fuchs]]
|-
|[[Melbourne 1956]]
| {{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] <small>(18,57 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Bill Nieder]]
| {{bandera|Txekia}} [[Jiří Skobla]]
|-
|[[Roma 1960]]
| {{bandera|AEB}} [[Bill Nieder]] <small>(19,68 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]]
| {{bandera|AEB}} [[Dallas Long]]
|-
|[[Tokio 1964]]
| {{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] <small>(20,33 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]]
| {{bandera|HUN}} [[Vilmos Varjú]]
|-
|[[Mexiko 1968]]
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]] <small>(20,54 m.)
| {{bandera|AEB}} [[George Woods]]
| {{bandera|URS}} [[Eduard Gushchin]]
|-
|[[Munich 1972]]
| {{bandera|Polonia}} [[Władysław Komar]] <small>(21,18 m.)
| {{bandera|AEB}} [[George Woods]]
| {{bandera|GDR}} [[Hartmut Briesenick]]
|-
|[[Montreal 1976]]
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]] <small>(21,05 m.)
| {{bandera|URS}} [[Yevgeny Mironov]]
| {{bandera|URS}} [[Aleksandr Baryshnikov]]
|-
|[[Mosku 1980]]
| {{bandera|URS}} [[Vladimir Kiselyov]] <small>(21,35 m.)
| {{bandera|URS}} [[Aleksandr Baryshnikov]]
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
|-
|[[Los Angeles 1984]]
| {{bandera|Italia}} [[Alessandro Andrei]] <small>(21,26 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Mike Carter]]
| {{bandera|AEB}} [[Dave Laut]]
|-
|[[Seul 1988]]
| {{bandera|GDR}} [[Ulf Timmermann]] <small>(22,47 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
| {{bandera|Suitza}} [[Werner Günthör]]
|-
|[[Bartzelona 1992]]
| {{bandera|AEB}} [[Mike Stulce]] <small>(21,70 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Jim Doehring]]
| {{bandera|EUN}} [[Vyacheslav Lykho]]
|-
|[[Atlanta 1996]]
| {{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]] <small>(21,62 m.)
| {{bandera|AEB}} [[John Godina]]
| {{bandera|UKR}} [[Oleksandr Bagach]]
|-
|[[Sydney 2000]]
| {{bandera|Finlandia}} [[Arsi Harju]] <small>(21,29 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| {{bandera|AEB}} [[John Godina]]
|-
|[[Atenas 2004]]
| {{bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=El lanzador ucranio Yuri Bilonog fue desposeído del oro al ser descalificado por dopaje.|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Manuel Martínez ya tiene su bronce olímpico|argitaletxea=Marca|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=https://www.marca.com/2013/12/18/atletismo/1387394817.html}}</ref><small>(21,16 m.)
| {{bandera|Danimarka}} [[Joachim Olsen]]
| {{bandera|Espainia}} [[Manolo Martínez|Manuel Martínez]]
|-
|[[Pekin 2008]]
| {{bandera|Polonia}} [[Tomasz Majewski]] <small>(21,51 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| {{bandera|Kanada}} [[Dylan Armstrong]]
|-
|[[Londres 2012]]
| {{bandera|Polonia}} [[Tomasz Majewski]] <small>(21,89 m.)
| {{bandera|Alemania}} [[David Storl]]
| {{bandera|AEB}} [[Reese Hoffa]]
|-
|[[Rio 2016]]
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]] <small>(22,52 m. '''RO''')
| {{bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Tom Walsh]]
|-
|[[Tokio 2020]]
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]] <small>(23,30 m. '''RO''')
| {{bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Tom Walsh]]
|-
|[[Paris 2024]]
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]] <small>(22,90 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{bandera|Jamaika}} [[Rajindra Campbell]]
|}
* <small>'''RO''': rekord olinpikoa esan nahi du.</small>
=== Emakumezkoak ===
{| class="wikitable" width=80%; text-align:left;"
|- style="background-color:#EDEDED;"
! class="hintergrundfarbe6" style="width:18%;" | Edizioa
! bgcolor=gold style="width:25%;" | [[Fitxategi:Gold medal world centered-2.svg|20px]] Urrea
! bgcolor=silver style="width:25%;" | [[Fitxategi:Silver medal world centered-2.svg|20px]] Zilarra
! bgcolor="#CC9966" style="width:25%;" | [[Fitxategi:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] Brontzea
|-
|[[Londres 1948]]
| {{Bandera|Frantzia}} [[Micheline Ostermeyer]] <small>(13,75 m.)
| {{Bandera|Italia}} [[Amelia Piccinini]]
| {{Bandera|Austria}} [[Ina Schäffer]]
|-
|[[Helsinki 1952]]
| {{Bandera|URS}} [[Galina Zybina]] <small>(15,21 m.)
| {{Bandera|FRG}} [[Marianne Werner]]
| {{Bandera|URS}} [[Klavdiya Tochenova]]
|-
|[[Melbourne 1956]]
| {{Bandera|URS}} [[Tamara Tyschkewitsch]] <small>(16,59 m.)
| {{Bandera|URS}} [[Galina Zybina]]
| {{Bandera|EUA}} [[Marianne Werner]]
|-
|[[Erroma 1960]]
| {{Bandera|URS}} [[Tamara Press]] <small>(17,32 m.)
| {{Bandera|EUA}} [[Johanna Lüttge]]
| {{Bandera|AEB}} [[Earlene Brown]]
|-
|[[Tokio 1964]]
| {{Bandera|URS}} [[Tamara Press]] <small>(18,14 m.)
| {{Bandera|EUA}} [[Renate Garisch]]
| {{Bandera|URS}} [[Galina Zybina]]
|-
|[[Mexiko 1968]]
| {{Bandera|DDR}} [[Margitta Gummel]] <small>(19,61 m.)
| {{Bandera|DDR}} [[Marita Lange]]
| {{Bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
|-
|[[Munich 1972]]
| {{Bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] <small>(21,03 m.)
| {{Bandera|DDR}} [[Margitta Gummel]]
| {{Bandera|BGR}} [[Ivanka Khristova]]
|-
|Montreal 1976]]
| {{Bandera|BGR}} [[Ivanka Khristova]] <small>(21,16 m.)
| {{Bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
| {{Bandera|CSK}} [[Helena Fibingerová]]
|-
|Mosku 1980]]
| {{Bandera|DDR}} [[Ilona Slupianek]] <small>(22,41 m. '''RO''')
| {{Bandera|URS}} [[Svetlana Krachevskaya]]
| {{Bandera|DDR}} [[Margitta Pufe]]
|-
|[[Los Angeles 1984]]
| {{Bandera|FRG}} [[Claudia Losch]] <small>(20,48 m.)
| {{Bandera|ROU}} [[Mihaela Loghin]]
| {{Bandera|Australia}} [[Gael Martin]]
|-
|[[Seul 1988]]
| {{Bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]] <small>(22,24 m.)
| {{Bandera|DDR}} [[Kathrin Neimke]]
| {{Bandera||Txina}} [[Li Meisu]]
|-
|[[Bartzelona 1992]]
| {{Bandera|EUN}} [[Svetlana Krivelyova]] <small>(21,06 m.)
| {{Bandera||Txina}} [[Huang Zhihong]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Kathrin Neimke]]
|-
|[[Atlanta 1996]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]] <small>(20,56 m.)
| {{Bandera||Txina}} [[Sui Xinmei]]
| {{Bandera|Errusia}} [[Irina Khudoroshkina]]
|-
|[[Sydney 2000]]
| {{Bandera|BLR}} [[Janina Karolchyk-Pravalinskaya|Janina Karolchyk]] <small>(20,56 m.)
| {{Bandera|Errusia}} [[Larissa Peleshenko]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
|-
|[[Atenas 2004]]
| {{Bandera|CUB}} [[Yumileidi Cumbá]] <small>(19,59 m.)
| {{Bandera|Alemania}} [[Nadine Kleinert]]
| {{Bandera|Errusia}} [[Svetlana Kriveljova]]
|-
|[[Pekin 2008]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Vili]] <small>(20,56 m.)
| {{Bandera|BLR}} [[Natallia Mikhnevich]]
| {{Bandera|BLR}} [[Nadzeya Ostapchuk]]
|-
|[[Londres 2012]]<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Shot Put Women|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=https://www.olympic.org/london-2012/athletics/shot-put-women}}</ref>
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams|Valerie Vili-Adams]] <small>(20,70 m.)
| ''desierto''
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
|-
|[[Rio 2016]]
| {{Bandera|AEB}} [[Michelle Carter]] <small>(20,63 m.)
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
| {{Bandera|HUN}} [[Anita Márton]]
|-
|[[Tokio 2020]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]<small> (20.58 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Raven Saunders]]
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
|-
|[[Paris 2024]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Yemisi Ogunleye]]<small> (20.00 m.)
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Maddi Wesche]]
| {{bandera|Txina}} [[Song Jiayuan]]
|}
* <small>'''RO''': rekord olinpikoa esan nahi du.</small>
== Munduko txapeldunak ==
* ''Munduko Atletismo Txapelketako irabazleak''
=== Gizonezkoak ===
{| class="wikitable" width=80%; text-align:left;"
|- style="background-color:#EDEDED;"
! class="hintergrundfarbe6" style="width:18%;" | Edizioa
! bgcolor=gold style="width:25%;" | [[Fitxategi:Gold medal world centered-2.svg|20px]] Urrea
! bgcolor=silver style="width:25%;" | [[Fitxategi:Silver medal world centered-2.svg|20px]] Zilarra
! bgcolor="#CC9966" style="width:25%;" | [[Fitxategi:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] Brontzea
|-
|[[Helsinki 1983]]
| {{Bandera|Polonia}} [[Edward Sarul]]
| {{Bandera|DDR}} [[Ulf Timmermann]]
| {{Bandera|CSK}} [[Remigius Machura]]
|-
|[[Erroma 1987]]
| {{Bandera|Suitza}} [[Werner Günthör]]
| {{Bandera|Italia}} [[Alessandro Andrei]]
| {{Bandera|AEB}} [[John Brenner]]
|-
|[[Tokio 1991]]
| {{Bandera|Suitza}} [[Werner Günthör]]
| {{Bandera|Norvegia}} [[Lars Arvid Nilsen]]
| {{Bandera|URS}} [[Aleksandr Klimenko]]
|-
|[[Stuttgart 1993]]
| {{Bandera|Suitza}} [[Werner Günthör]]
| {{Bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
| {{Bandera|UKR}} [[Oleksandr Bahač]]
|-
|[[Göteborg 1995]]
| {{Bandera|AEB}} [[John Godina]]
| {{Bandera|Finlandia}} [[Mika Halvari]]
| {{Bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
|-
| [[Atenas 1997]]
| {{Bandera|AEB}} [[John Godina]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Oliver-Sven Buder]]
| {{Bandera|AEB}} [[Cottrell J. Hunter]]
|-
|[[Sevilla 1999]]
| {{Bandera|AEB}} [[Cottrell J. Hunter]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Oliver-Sven Buder]]
| {{Bandera|UKR}} [[Oleksandr Bahač]]
|-
|[[Edmonton 2001]]
| {{Bandera|AEB}} [[John Godina]]
| {{Bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| {{Bandera|Finlandia}} [[Arsi Harju]]
|-
|[[Paris 2003]]
| {{Bandera|BLR}} [[Andrėj Michnevič]]
| {{Bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| {{Bandera|UKR}} [[Jurij Bilonoh]]
|-
|[[Helsinki 2005]]
| {{Bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| {{Bandera|Herbehereak}} [[Rutger Smith]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Ralf Bartels]]
|-
|[[Osaka 2007]]
| {{Bandera|AEB}} [[Reese Hoffa]]
| {{Bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| {{Bandera|Herbehereak}} [[Rutger Smith]]
|-
|[[Berlin 2009]]
| {{Bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| {{Bandera|Polonia}} [[Tomasz Majewski]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Ralf Bartels]]
|-
|[[Daegu 2011]]
| {{Bandera|Alemania}} [[David Storl]]
| {{Bandera|Kanada}} [[Dylan Armstrong]]
| {{Bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
|-
|[[Mosku 2013]]
| {{Bandera|Alemania}} [[David Storl]]
| {{Bandera|AEB}} [[Ryan Whiting]]
| {{Bandera|Kanada}} [[Dylan Armstrong]]
|-
|[[Pekin 2015]]
| {{Bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{Bandera|Alemania}} [[David Storl]]
| {{Bandera|JAM}} [[O'Dayne Richards]]
|-
|[[Londres 2017]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Tomas Walsh]]
| {{Bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{Bandera|Kroazia}} [[Stipe Žunić]]
|-
|[[Doha 2019]]
| {{Bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{Bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Tomas Walsh]]
|-
|[[Eugene 2022]]
| {{Bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]]
| {{Bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{Bandera|AEB}} [[Johh Awotunde]]
|-
|[[Budapest 2023]]
| {{Bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]]
| {{Bandera|Italia}} [[Leonardo Fabbri]]
| {{Bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
|-
|}
=== Emakumezkoak ===
{| class="wikitable" width=80%; text-align:left;"
|- style="background-color:#EDEDED;"
! class="hintergrundfarbe6" style="width:18%;" | Edizioa
! bgcolor=gold style="width:25%;" | [[Fitxategi:Gold medal world centered-2.svg|20px]] Urrea
! bgcolor=silver style="width:25%;" | [[Fitxategi:Silver medal world centered-2.svg|20px]] Zilarra
! bgcolor="#CC9966" style="width:25%;" | [[Fitxategi:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] Brontzea
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 1983|Helsinki 1983]]
| {{Bandera|CSK}} [[Helena Fibingerová]]
| {{Bandera|DDR}} [[Helma Knorscheidt]]
| {{Bandera|DDR}} [[Ilona Slupianek]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 1987|Roma 1987]]
| {{Bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
| {{Bandera|DDR}} [[Kathrin Neimke]]
| {{Bandera|DDR}} [[Ines Müller]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 1991|Tokio 1991]]
| {{Bandera|Txina}} [[Huang Zhihong]]
| {{Bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
| {{Bandera|URS}} [[Svetlana Krivelyova]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 1993|Stuttgart 1993]]
| {{Bandera|Txina}} [[Huang Zhihong]]
| {{Bandera|Errusia}} [[Svetlana Krivelyova]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Kathrin Neimke]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 1995|Gotemburgo 1995]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
| {{Bandera|Txina}} [[Huang Zhihong]]
| {{Bandera|BGR}} [[Svetla Mitkova]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 1997|Atenas 1997]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
| {{Bandera|UKR}} [[Vita Pavlysh]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Stephanie Storp]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 1999|Sevilla 1999]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Nadine Kleinert]]
| {{Bandera|Errusia}} [[Svetlana Krivelyova]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 2001|Edmonton 2001]]
| {{Bandera|BLR}} [[Janina Karolchyk-Pravalinskaya|Janina Karolchyk]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Nadine Kleinert]]
| {{Bandera|UKR}} [[Vita Pavlysh]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 2003|Paris 2003]]
| {{Bandera|Errusia}} [[Svetlana Krivelyova]]
| {{Bandera|BLR}} [[Nadzeya Astapchuk]]
| {{Bandera|UKR}} [[Vita Pavlysh]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 2005|Helsinki 2005]]
| {{Bandera|BLR}} [[Nadzeya Astapchuk]]
| {{Bandera|Errusia}} [[Olga Ryabinkina]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Vili]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 2007|Osaka 2007]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Vili]]
| {{Bandera|BLR}} [[Nadzeya Astapchuk]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Nadine Kleinert]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 2009|Berlin 2009]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Vili]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Nadine Kleinert]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 2011|Daegu 2011]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
| {{Bandera|BLR}} [[Nadzeya Astapchuk]]
| {{Bandera|AEB}} [[Jillian Camarena-Williams]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 2013|Mosku 2013]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Christina Schwanitz]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 2015|Pekin 2015]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Christina Schwanitz]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
| {{Bandera|AEB}} [[Michelle Carter]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 2017|Londres 2017]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
| {{Bandera|HUN}} [[Anita Márton]]
| {{Bandera|AEB}} [[Michelle Carter]]
|-
|[[Campeonato Mundial de Atletismo de 2019|Doha 2019]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
| {{Bandera|JAM}} [[Danniel Thomas-Dodd]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Christina Schwanitz]]
|-
|}
== Denboraldi bakoitzeko marka onenak ==
{{col-begin}}
=== Gizonezkoak ===
{| class="wikitable sortable" style="font-size:95%;"
|-
!Urtea!!Distantzia (m)!!Atleta!!Lekua
|-
|1964
| <center>20,68
| {{bandera|AEB}} [[Dallas Long]]
| [[Los Angeles]]
|-
|1965
| <center>21,52
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]]
| [[College Station, Texas]]
|-
|1966
| <center>21,09
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]]
| [[Los Angeles]]
|-
|1967
| <center>21,78
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]]
| [[College Station, Texas]]
|-
|1968
| <center>21,30
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]]
| [[Walnut (Kalifornia)|Walnut]], [[Kalifornia]]
|-
|1969
| <center>20,64
| {{bandera|AEB}} [[Neal Steinhauer]]<br>{{bandera|GDR}} [[Hans-Peter Gies]]
| [[Eugene, Oregon]]<br>[[Budapest]]
|-
|1970
| <center>21,75
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]]
| [[Berkeley, Kalifornia]]
|-
|1971
| <center>21,12
| {{bandera|GDR}} [[Heinz-Joachim Rothenburg]]
| [[Mosku]]
|-
|1972
| <center>21,54
| {{bandera|GDR}} [[Hartmut Briesenick]]
| [[Potsdam]]
|-
|1973
| <center>21,82
| {{bandera|AEB}} [[Al Feuerbach]]
| [[San Jose, Kalifornia]]
|-
|1974
| <center>22,02
| {{bandera|AEB}} [[George Woods (atleta)|George Woods]]
| [[Mosku]]
|-
|1975
| <center>22,86
| {{bandera|AEB}} [[Brian Oldfield]]
| [[El Paso (Texas)|El Paso, Texas]]
|-
|1976
| <center>22,45
| {{bandera|AEB}} [[Brian Oldfield]]
| [[El Paso (Texas)|El Paso, Texas]]
|-
|1977
| <center>21,74
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
| [[Dusseldorf]]
|-
|1978
| <center>22,15
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
| [[Gothenburg]]
|-
|1979
| <center>21,74
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
| [[Linz]]
|-
|1980
| <center>21,98
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
| [[Erfurt]]
|-
|1981
| <center>22,02
| {{bandera|AEB}} [[Brian Oldfield]]
| [[Modesto, Kalifornia]]
|-
|1982
| <center>22,02
| {{bandera|AEB}} [[Dave Laut]]
| [[Koblenza]]
|-
|1983
| <center>22,22
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
| [[Los Angeles]]
|-
|1984
| <center>22,19
| {{bandera|AEB}} [[Brian Oldfield]]
| [[San Jose, Kalifornia]]
|-
|1985
| <center>22,62
| {{bandera|GDR}} [[Ulf Timmermann]]
| [[Berlin]]
|-
|1986
| <center>22,64
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
| [[Berlin]]
|-
|1987
| <center>22,91
| {{bandera|Italia}} [[Alessandro Andrei]]
| [[Viareggio]]
|-
|1988
| <center>23,06
| {{bandera|GDR}} [[Ulf Timmermann]]
| [[Hania]]
|-
|1989
| <center>22,66
| {{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
| [[Los Angeles]]
|-
|1990
| <center>23,12
| {{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
| [[Westwood, Los Angeles]]
|-
|1991
| <center>22,03
| {{bandera|Suitza}} [[Werner Günthör]]
| [[Oslo]]
|-
|1992
| <center>21,98
| {{bandera|AEB}} [[Gregg Tafralis]]
| [[Los Gatos (Kalifornia)|Los Gatos, California]]
|-
|1993
| <center>21,98
| {{bandera|Suitza}} [[Werner Günthör]]
| [[Linz]]
|-
|1994
| <center>21,09
| {{bandera|AEB}} [[Jim Doehring]]
| [[New York]]
|-
|1995
| <center>22,00
| {{bandera|AEB}} [[John Godina]]
| [[Knoxville]]
|-
|1996
| <center>22,40
| {{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
| [[Rudlingen]]
|-
|1997
| <center>22,03
| {{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
| [[Indianapolis]]
|-
|1998
| <center>21,78
| {{bandera|AEB}} [[John Godina]]
| [[Walnut (Kalifornia)|Walnut]], [[Kalifornia]]
|-
|1999
| <center>22,02
| {{bandera|AEB}} [[John Godina]]
| [[Eugene, Oregon]]
|-
|2000
| <center>22,12
| {{bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| [[Sakramento (Kalifornia)|Sakramento]]
|-
|2001
| <center>21,97
| {{bandera|AEB}} [[Janus Robberts]]
| [[Eugene, Oregon]]
|-
|2002
| <center>22,51
| {{bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| [[Gresham (Oregon)|Gresham]], [[Oregon]]
|-
|2003
| <center>22,67
| {{bandera|AEB}} [[Kevin Toth]]
| [[Lawrence, Kansas]]
|-
|2004
| <center>22,54
| {{bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| [[Gresham (Oregon)|Gresham]], [[Oregon]]
|-
|2005
| <center>22,20
| {{bandera|AEB}} [[John Godina]]
| [[Karson]]
|-
|2006
| <center>22,45
| {{bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| [[Gateshead]]
|-
|2007
| <center>22,43
| {{bandera|AEB}} [[Reese Hoffa]]
| [[Londres]]
|-
|2008
| <center>22,40
| {{bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| [[Fayetteville, Arkansas]]
|-
|2009
| <center>22,16
| {{bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| [[Zagreb]], [[Kroazia]]
|-
|2010
| <center>22,41
| {{bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| [[Eugene, Oregon]]
|-
|2011
| <center>22,21
| {{bandera|Kanada}} [[Dylan Armstrong]]
| [[Kalgary]], [[Canada]]
|-
|2012
| <center>22,31
| {{bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| [[Champaign, Illinois]]
|-
|2013
| <center>22,28
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Whiting]]
| [[Doha]], [[Qatar]]
|-
|2014
| <center>22,23
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Whiting]]
| [[Albuquerque]], [[USA]]
|-
|2015
| <center>22,56
| {{bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| [[Monako]]
|-
|2016
| <center>22,52
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]]
| [[Rio de Janeiro]], [[Brasil]]
|-
|2017
| <center>22,65
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]]
| [[Sakramento (Kalifornia)|Sakramento]], [[AEB]]
|-
|2018
| <center>22,67
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Tomas Walsh]]
| [[Aukland]], [[Zelanda Berria]]
|-
|}
{{col-2}}
=== Emakumezkoak: ===
{| class="wikitable sortable" style="font-size:95%;"
|-
!Urtea!!Distantzia (m)!!Atleta!!Lekua
|-
|1964
| 18,40
| {{bandera|URS}} [[Tamara Press]]
| [[Minsk]], [[Errusia]]
|-
|1965
| 18,59
| {{bandera|URS}} [[Tamara Press]]
| [[Kassel]], [[Alemania]]
|-
|1966
| 18,01
| {{bandera|URS}} [[Tamara Press]]
| [[Auckland|Aukland]], [[Zeelanda Berria|Zelandia Berria]]
|-
|1967
| 18,34
| {{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
| [[Karl-Marx-Stadt]], [[Alemania]]
|-
|1968
| 19,61
| {{bandera|GDR}} [[Margitta Gummel]]
|[[Mexiko Hiria]], [[Mexiko]]
|-
|1969
| 20,43
| {{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
| [[Atenas]], [[Grezia]]
|-
|1970
| 19,69
| {{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
| [[Erfurt]], [[Alemania]]
|-
|1971
| 20,43
| {{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
|[[Mosku]], [[Errusia]]
|-
|1972
| 21,03
| {{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
|[[Munich]], [[Alemania]]
|-
|1973
| 21,45
| {{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
|[[Barna (Bulgaria)|Barna]], [[Bulgaria]]
|-
|1974
| 21,57
| {{bandera|TCH}} [[Helena Fibingerová]]
| [[Gottwaldov]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]
|-
|1975
| 21,60
| {{bandera|GDR}} [[Marianne Adam]]
|[[Berlin]], [[Alemania]]
|-
|1976
| 21,99
| {{bandera|TCH}} [[Helena Fibingerová]]
| [[Opava]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]
|-
|1977
| 22,50
| {{bandera|TCH}} [[Helena Fibingerová]]
| [[Jablonec nad Nisou|Jablonec]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]
|-
|1978
| 22,06
| {{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]]
|[[Berlin]], [[RDA]]
|-
|1979
| 22,04
| {{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]]
| [[Potsdam]], [[RDA]]
|-
|1980
| 22,45
| {{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]]
| [[Potsdam]], [[RDA]]
|-
|1981
| 21,61
| {{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]]
| [[Potsdam]], [[RDA]]
|-
|1982
| 21,80
| {{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]]
| [[Potsdam]], [[RDA]]
|-
|1983
| 22,40
| {{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]]
| [[Berlín|Berlin]], [[RDA]]
|-
|1984
| 22,53
| {{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
| [[Sochi]], [[Errusia]]
|-
|1985
| 21,73
| {{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
| [[Erfurt]], [[RDA]]
|-
|1986
| 21,70
| {{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
| [[Tallinn]], [[Errusia]]
|-
|1987
| 22,63
| {{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
|[[Mosku]], [[Errusia]]
|-
|1988
| 22,55
| {{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
| [[Tallinn]], [[Errusia]]
|-
|1989
| 20,82
| {{bandera||Txina}} [[Li Meisu]]
| [[Praga]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]
|-
|1990
| 21,66
| {{bandera||Txina}} [[Sui Xinmei]]
| [[Beijing]], [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|-
|1991
| 21,60
| {{bandera|URS}} [[Valentina Fedyushina]]
| [[Simferopol]], [[Ukraina|Ukrania]]
|-
|1992
| 21,06
| {{bandera|Errusia}} [[Svetlana Krivelyova]]
| [[Barcelona|Bartzelona]], [[España|Espainia]]
|-
|1993
| 20,84
| {{bandera|Errusia}} [[Svetlana Krivelyova]]
|[[Mosku]], [[Errusia]]
|-
|1994
| 20,54
| {{bandera||Txina}} [[Sui Xinmei]]
| [[Beijing]], [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|-
|1995
| 21,22
| {{bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
|[[Göteborg|Goteborg]], [[Suedia]]
|-
|1996
| 20,97
| {{bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
| [[Duisburgo]], [[Alemania]]
|-
|1997
| 21,22
| {{bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
| [[Hamburgo]], [[Alemania]]
|-
|1998
| 21,69
| {{bandera|UKR}} [[Vita Pavlysh]]
| [[Budapest]], [[Hungaria]]
|-
|1999
| 21,15
| {{bandera|Errusia}} [[Irina Korzhanenko]]
|[[Mosku]], [[Errusia]]
|-
|2000
| 21,46
| {{bandera|Errusia}} [[Larisa Peleshenko]]
|[[Mosku]], [[Errusia]]
|-
|2001
| 20,79
| {{bandera|Errusia}} [[Larisa Peleshenko]]
| [[Tula, Rusia|Tula]], [[Errusia|Rusia]]
|-
|2002
| 20,64
| {{bandera|Errusia}} [[Irina Korzhanenko]]
| [[Munich]], [[Alemania]]
|-
|2003
| 20,77
| {{bandera|Errusia}} [[Svetlana Krivelyova]]
| [[Tula, Rusia|Tula]], [[Errusia]]
|-
|2004
| 20,79
| {{bandera|Errusia}} [[Irina Korzhanenko]]
|[[Tula, Rusia|Tula]], [[Errusia]]
|-
|2005
| 21,09
| {{bandera|BLR}} [[Nadzeya Ostapchuk]]
| [[Minsk]], [[Bielorrusia]]
|-
|2006
| 20,86
| {{bandera|BLR}} [[Nadzeya Ostapchuk]]
| [[Minsk]], [[Bielorrusia]]
|-
|2007
| 20,54
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Vili]]
| [[Osaka]], [[Japonia]]
|-
|2008
| 20,98
| {{bandera|BLR}} [[Nadzeya Ostapchuk]]
| [[Minsk]], [[Bielorrusia]]
|-
|2009
| 21,07
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Vili]]
| [[Thessaloniki]], [[Grezia]]
|-
|2010
| 21,70
| {{bandera|BLR}} [[Nadzeya Ostapchuk]]
| [[Mogilev]], [[Bielorrusia]]
|-
|2011
| 21,24
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
| [[Daegu]], [[Hego Korea]]
|-
|2012
| 21,58
| {{bandera|BLR}} [[Nadzeya Ostapchuk]]
| [[Minsk]], [[Bielorrusia]]
|-
|2013
| 20,98
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
| [[Zürich|Zurich]], [[Suiza|Suitza]]
|-
|2014
| 20,67
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
| [[Sopot]], [[Polonia]]
|-
|2015
| 20,77
| {{bandera|Alemania}} [[Christina Schwanitz]]
| [[Beijing]], [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|-
|2016
| 20,63
| {{bandera|AEB}} [[Michelle Carter]]
| [[Río de Janeiro|Rio de Janeiro]], [[Brasil]]
|-
|2017
| 20,11
| {{bandera||Txina}} [[Gong Lijiao]]
| [[Böhmenkirch]], [[Alemania]]
|-
|2018
| 20,38
| {{bandera||Txina}} [[Gong Lijiao]]
| [[Guiyang]], [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|-
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Disko jaurtiketa]]
* [[Mailu jaurtiketa]]
* [[Xabalina jaurtiketa]]
== Kanpo estekak ==
* [https://www.iaaf.org/about-iaaf IAAF-ren webgune ofizizala]
* [https://www.cienciadeporte.com/images/congresos/caceres/Rendimiento_deportivo/biomecanica/3peso.pdf EVALUACIÓN DE LA TÉCNICA DE LANZAMIENTO DE PESO BASADO EN ANÁLISIS BIOMECÁNICO CON FOTOGRAMETRÍA TRIDIMENSIONAL]
* Mazzeo, Emilio eta Edgardo. (Gaztelaniaz) «Lanzamiento de la bala». ''Atletismo para todos''. Stadium. <small><nowiki>ISBN 978-950-531-243-6</nowiki></small>. 2019ko maiatzaren 4an kontsultatua.
* Castro Bayliss, Luis Antonio. (Gaztelaniaz) «El uso de las habilidades metodológicas para la mejora de la actuación en un equipo de fuerzas básicas de atletismo en el área de lanzamientos». EFDeportes. 2019ko maiatzaren 4an kontsultatua.
{{autoritate kontrola}}{{Atletismo}}
[[Kategoria:Atletismo-probak]]
[[Kategoria:Botatze kirolak]]
oop9mw7g80c1dmiqgs19j6jpz7yzj72
9968092
9968089
2024-11-13T16:54:51Z
Artegia
65203
/* Emakumezkoak */
9968092
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-1985-0216-032, Ulf Timmermann.jpg|thumb|[[Ulf Timmermann]] 1980ko hamarkadan.]]
'''Pisu jaurtiketa''' [[atletismo]]aren proba modernoa da, [[altzairu]]zko bola astuna ahalik eta urrutien jaurtitzean datza.
[[Randy Barnes]] estatubatuarrak gizonezkoen munduko markarik onena ezarri zuen [[1990]]ean (23,12 [[metro|m]]) [[1996ko Udako Olinpiar Jokoak|Atlantako Joko Olinpiko]]etan. Emakumezkoena [[Natalya Lisovskaya]] [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|sobietar]]rarena da (22,63 m) [[1987]]an.<ref>{{erreferentzia|izena=Fundéu.|abizena=|urtea=|izenburua=Atletismo, claves de redacción.|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es}}</ref>
{|class="infobox vevent" width="350" cellspacing="0" style="font-size:90%;"
|align="center" style="color:black" bgcolor="#F8F8FF" colspan=2|PISU JAURTIKETA
|-
|align="center" style="color:black" bgcolor="#F8F8FF" colspan=2|'''[[Récords atletismo|Gizonezkoen errekorrak]]'''
|-
|align="center" style="width:70px;color:black" bgcolor="white" |'''Mundiala'''
|align="left" style="width:270px;color:black;background:white;"|{{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]] 23,12 (1990)
|-
|align="center" style="width:50px;color:black" bgcolor="white" |'''Olinpikoa'''
|align="left" style="width:270px;color:black;background:white;"|{{bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]] 22,52 (2016)
|-
|align="center" style="color:black" bgcolor="#F8F8FF" colspan=2|'''[[Récords atletismo|Emakumezkoen errekorrak]]'''
|-
|align="center" style="width:50px;color:black" bgcolor="white" |'''Mundiala'''
|align="left" style="width:270px;color:black;background:white;"|{{bandera|URS}} [[Natalia Lisovskaya]] 22,63 (1987)
|-
|align="center" style="width:50px;color:black" bgcolor="white" |'''Olinpikoa'''
|align="left" style="width:270px;color:black;background:white;"|{{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]] 22,41 (1980)
|}
== Historia ==
Pisu-jaurtiketari buruzko lehenengo aipamena [[K.a. VII. mendea|K. a. VII]]. mendeko testu grekoa da. [[Iliada]]n<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La Iliada : Clásicos de la literatura.|url=https://www.worldcat.org/oclc/1007136972|isbn=978-80-268-3531-8|pmc=1007136972|sartze-data=2020-05-10}}</ref> aipatu zen, XXIII kopla-sortako 826 eta 836. kopletan, [[Patroklo]]ren omenez egindako [[Hilketa Joko]]etan.
Jaurtiketa modernoa [[Irlanda]]ko eta [[Eskozia]]ko lehiaketa tradizionaletan jaio zen indar erakustaldi gisa.<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Revista Atletismo Español|argitaletxea=RFEA|orrialdea=zbk. 486|orrialdeak=31|ISBN=|hizkuntza=es}}</ref>[[XVIII. mendea]]ren erdialdean proba hau estandarizatzeko saiakera bat egin zen: 16 [[Libera esterlina|libra]]ko (7.260 [[Kilogramo|kg]]) kanoi bala inglesak jaurtitzen zituzten 7 oineko (2.125 [[Metro|m]]) aldea zuen [[karratu]] batetik. Neurri eta pisu hauek gaur egun mantentzen dira.
== Bala ==
Balaren pisua 7,26 [[Kilogramo|kg]]-koa da gizonezkoetan eta 4 kg-koa emakumezkoetan. Pisu hori partaideen adinaren arabera alda daiteke; gizonezko [[Juvenilia|jubenil]]en kategorian 6 kg jaurtitzen dituzte eta emakumezko jubenilen kategorian 4 kg; gizonezko juniorren kategorian 5 kg jaurtitzen dituzte eta emakumezkoen senior mailan 3 kg.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=¿Cuánto pesa la bala olímpica?|argitaletxea=Calcuworld|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es}}</ref>
== Teknika ==
Pisu- jaurtiketaren teknika zehatz mehatz azaltzeko beharrezkoa da ondorengo aldi hauek bereiztea eta banan banan aztertzea baita lantzea ere<ref>{{erreferentzia|izena=Anonimoa|abizena=|urtea=2013|izenburua=Pisu Jaurtiketa|argitaletxea=Ekin Atletismoarekin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://ekinatletismoarekin.blogspot.com/2013/12/blog-post_17.html}}</ref>:
=== Hasierako posizioa ===
Jaurtilari guztiek ez dute erabiltzen, baina irudian ikusten duguna akademikoena da eta “T posizio” izenaz ezagutzen dugu.
* Atleta tente eta jaurtiketaren noranzkoari bizkarra emanez jartzen da, gorputzaren pisua eskuineko hankan duela, oina guztiz bermatua eta oin-punta metalezko uztaia ukituz.
* Ezkerreko hanka zertxobait tolestuta dago, oina eskuineko oinetik 30 bat cm atzeratuta eta 10 bat zentimetro alboratuta, orekari eusteko.
* Eskuineko hanka guztiz luzatuta eta gorputzaren pisua gainean.
* Oin-zola guztia lurrean ezarrita.
* Aldaka eta sorbalda lerroak jaurtiketa norabideari elkarzut daude.
* Eskuineko sorbaldak, erlaxatuta, tresnaren pisuari eusten dio
* Ezkerreko besoa sorbalda baino zertxobait altuago, erdi tolestuta eta aurrerantz proiektatua.
* Esku-ahurra kanporantz begira, guztiz erlaxatuta.
* Burua bizkar hezurraren jarraipena da, baina begirada lurrera orientatuta dago, oinetatik 2-3 metrora, jaurtiketaren kontrako noranzkoan.
=== Pisuari heltzea ===
Erdiko hiru atzamarrek helduko diote pisuari, izan ere, atzamar txikia eta erpurua orekatzaileak dira soilik. Behin pisua era egokian hartuta dugula, pisua masailaren eta lepoaren kontra jarri beharko dugu, gorputzarekin bat egiteko jarreran. Ukondoa pisuaren aurka, sorbaldaren eta enborraren alboaren arteko erdibidean.
=== Desplazamendua ===
Kukubiko posizioan enborra aurrerantz inklinatua egongo da eta ezkerreko hankaren belauna eskuineko hankaren zangosagarraren ondoan pasatuko da. Hortik, ezkerreko hankak(hanka kulunkari) estentsio horizontal aktiboa egingo du, euskailua bilatuz. Mugimendu honek pelbisa eta sistema osoa beherantz eta atzerantz tiratzen du.
Bitartean, eskuineko hanka(hanka irristagarria) grabitate zentroaren desplazamenduaren ondorioz, pisu Gabe egongo da, eta orporantz biratu ondoren, estentsio aktiboa egingo du ezkerreko hankaren mugimenduaz batuz.
Hanken parte-hartze azkarrari eta orpotik pasatzeari esker, bi hanken arteko angelua irekitzen da. Aldi berean, enborra jaurtigailuarekin Aurrera eramaten da, aldakak lurrarekiko paralelo mantenduz.
Beso librea gorputzaren aurrean mantentzen da, enborraren posizio itxia bermatuz eta sorbaldak aldakaren atzean, jaurtiketaren norabidearekiko perpendikularrak mantenduz.
Eskuineko hanka, flexio azkar baten bidez, zirkulu erdira iritsiko da, metatartsoarekin. Aldi berean, ezkerreko oina euskailu ondora iritsiko da, abiadura galerak saihestuz.
=== Jaurtiketa bera edo tiroa ===
Zirkulu erdira iristean, eskuineko hankak gorputzaren masa galgatzen du eta norabidearen aldaketaren ondorioz hanken giharrek lagapen txiki bat izango dute.
Hanken errotazio honek, aldaken aurrerapena laguntzen du, jaurtigailua lerro berean mantentzen den bitartean. Horrela, “alboko posizio” deritzogunera iritsiko gara. Alboko posizio hori denbora txiki batez mantendu eta hortik aurrera metatutako energía elastikoa askatu egiten da.
Aldakak eta sorbaldak jaurtiketaren norabidera begira dauden momentuan posizio frontalera iritsiko gara eta une horretan, ezkerreko sorbaldaren blokeoa sortuko da.
Gorputzaren estentsioa egin ondoren, beso jaurtilariaren estentsioa iritsiko da. Ukondoa sorbaldaren altueran kokatuta egono da, gorputz osoak jaurtigailuaren atzean jarraituko duela eta eskumuturraren alboko flexioa bermatuz.
=== Amaiera eta ondorengo errekuperazioa ===
Behin pisua eskutik irtenda zirkulutik irteera saihesteko eta oreka berreskuratzeko ''kontramugimendua'' egiten da. Hau da, eskuineko oina ezkerrekoa egon den tokira abiatuko da, eta ezkerrekoa, aldiz, atzerantz.
== Jaurtiketa eta erorketa ==
Jaurtiketa eremua 2.137 m-ko (7 oin) [[diametro]]a duen zirkulu baten barruan dago, normalean [[zementu]]zkoa, eta aurrealdeko mugan [[Zur|egur]]rezko ertz bat izan ohi du. Pisua erortzen den eremuari [[Erorketa Gune]]a deritzo eta jaurtiketa gunearekin sortzen den [[Angelu (geometria)|angelu]]ak 40[[Gradu (argipena)|º]] ditu.
[[1896ko Udako Olinpiar Joko|1896ko]] eta [[1900eko Udako Olinpiar Joko]]etan lurrean margotutako edo zintaz egindako plataforma laukizuzen batetik jaurti zuten pisua. Gaur egun erabiltzen den zirkulua mende amaieran hasi ziren erabiltzen, baina [[1904ko Udako Olinpiar Joko]]etara arte ez zen nazioarteko lehiaketetan erabili. San Luiseko Joko Olinpikoetatik aurrera, belar edo lur gainean (ez zementuan) kare zuriz margotzen zituzten marrak, eta egurrezko ertz batekin zementuzko jaurtiketa zirkulua inguratzen zuten. Beranduago eta [[1952]]-53 denboraldira arte, errautsezko gainazal bat erabiltzen hasi ziren. 1952-53 denboraldian jaurtitzailearen mugimendua errazten duen egurrezko ertza duen zementuzko zirkulua erabiltzen hasi ziren.
Erorketa gunea hasiera batean 65º-koa zen. 1973an 45º-ra murriztu zen, [[1979]]an 40º-ra eta [[2004]]an 34,92º-ra, eta horixe da gaur egun erabiltzen den erorketa angelua.<ref name=":0" />
== Errekorrak ==
- ''2019ko urrian eguneratua.''
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#efefef"
! !! !!Marka (m)!!Atleta!!Herrialdea!!Lekua!!Data
|- bgcolor="#ffdead"
| rowspan="2" |''' Mundiala (WR)'''||Gizonezkoak||'''23,12'''||[[Randy Barnes]]||AEB||[[Atlanta]]|| 1996-05-20
|- bgcolor="#ffdead"
|| Emakumezkoak||'''22,63'''||[[Natalia Lisovskaya]]||URS||[[Mosku]]|| 1987-06-07
|-
| rowspan="2" |'''Olinpikoa (OR)'''||Gizonezkoak||'''22,52'''||[[Ryan Crouser]]||AEB||[[Rio de Janeiro|Rio De Janeiro]]|| 2016-08-18
|-
||Emakumezkoak||'''22,41'''||[[Ilona Slupianek]]||GDR||[[Mosku]]|| 1980-07-24
|-
|- bgcolor="#ffdead"
| rowspan="2" |'''Europarra (ER)'''||Gizonezkoak||'''23,06'''||[[Ulf Timmermann]]||GDR||[[Hania]]|| 1988-05-22
|- bgcolor="#ffdead" |-
|| Emakumezkoak||'''22,63'''||[[Natalia Lisovskaya]]||URS||[[Mosku]]|| 1987-06-07
|-
| rowspan="2" |''' Amerikarra (AM)'''||Gizonezkoak||'''23,12'''||[[Randy Barnes]]||AEB||[[Los Angeles]]|| 1990-05-20
|-
||Emakumezkoak||'''20,96'''||[[Belsy Laza]]||CUB||[[Mexiko Hiria]]|| 1992-05-02
|-
|- bgcolor="#ffdead"
| rowspan="2" |'''Afrikarra (AF)'''||Gizonezkoak||'''21,97'''||[[Janus Robberts]]||RSA||[[Eugene]]|| 2001-06-02
|- bgcolor="#ffdead"
|| Emakumezkoak||'''18,43'''||[[Vivian Chukwuemeka]]||NGR||[[Walnut (Kalifornia)|Walnut]]|| 2003-04-19
|-
| rowspan="2" |'''Asiakoa (AS)'''||Gizonezkoak||'''21,13'''||[[Sultan Abdulmajeed Alhabashi]]||KSA||[[Doha]]|| 2009-05-08
|-
||Emakumezkoak||'''21,76'''||[[Meisu Li]]||Txina||[[Shijiazhuang]]|| 1988-04-23
|-
|- bgcolor="#ffdead"
| rowspan="2" |'''Ozeanikoa (OC)'''||Gizonezkoak||'''21,58'''||[[Tomas Walsh]]||Zeelanda Berria||[[Pekin]]|| 2015-08-23
|-
|- bgcolor="#ffdead"
||Emakumezkoak||'''21,24'''||[[Valerie Adams]]||Zeelanda Berria||[[Daegu]]|| 2011-08-29
|
|}
== Errekor mundialaren eboluzioa ==
=== Gizonezkoak<ref name=":1">{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Kugelstoßen Männer|argitaletxea=Rekorde-im-sport|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=ger}}</ref> ===
<gallery mode="packed">
Randy Matson 1968.jpg|[[Randy Matson]]
Bundesarchiv Bild 183-Z0810-022, Udo Beyer.jpg|[[Udo Beyer]]
1994-04 Randy Barnes.JPG|[[Randy Barnes]]
</gallery>
{| class="wikitable" style="font-size:95%;"
!width="80"|Marka (m)
!width="180"|Atleta
!width="160"|Data
!width="220"|Lekua
|-
| 15,54 ||{{bandera|AEB}} [[Ralph Rose]] || 1909ko abuztuaren 21a ||[[San Frantzisko (Kalifornia)|San Frantzisko]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]
|-
| 15,79 ||{{bandera|Alemania}} [[Emil Hirschfeld]] || 1928ko maiatzaren 6a ||[[Breslau]], [[Alemania]]
|-
| 15,87 ||{{bandera|AEB}} [[John Kuck]] || 1928ko ekainaren 29a ||[[Amsterdam]], [[Holanda|Herbehereak]]
|-
| 16,04 ||{{bandera|Alemania}} [[Emil Hirschfeld]] || 1928ko abuztuaren 26a ||[[Bochum]], [[Alemania]]
|-
| 16,04 ||{{bandera|TCH}} [[František Douda]] || 1931ko urriaren 4a ||[[Brno]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]
|-
| 16,05 ||{{bandera|Polonia}} [[Zygmunt Heljasz]] || 1932ko ekainaren 29a ||[[Poznań|Poznan]], [[Polonia]]
|-
| 16,16 ||{{bandera|AEB}} [[Leo Sexton]] || 1932ko abuztuaren 27a ||[[Freeport (California)|Freeport]], [[USA|AEB]]
|-
| 16,20 ||{{bandera|TCH}} [[František Douda]] || 1932ko irailaren 24a ||[[Praga]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]
|-
| 16,48 ||{{bandera|AEB}} [[John Lyman]] || 1934ko apirilaren 21a ||[[Palo Alto]], [[USA|AEB]]
|-
| 16,80 ||{{bandera|AEB}} [[Jack Torrance (atleta)|Jack Torrance]] || 1934ko apirilaren 27a ||[[Des Moines]], [[USA|AEB]]
|-
| 16,89 ||{{bandera|AEB}} [[Jack Torrance (atleta)|Jack Torrance]] || 1934ko ekainaren 30a ||[[Milwaukee]], [[USA|AEB]]
|-
| 17,40 ||{{bandera|AEB}} [[Jack Torrance (atleta)|Jack Torrance]] || 1934ko abuztuaren 5a ||[[Oslo]], [[Noruega|Norvegia]]
|-
| 17,68 ||{{bandera|AEB}} [[Charlie Fonville]] || 1948ko apirilaren 17a ||[[Lawrence, Kansas|Lawrence]], [[USA|AEB]]
|-
| 17,79 ||{{bandera|AEB}} [[Jim Fuchs]] || 1949ko uztailaren 28a ||[[Oslo]], [[Noruega|Norvegia]]
|-
| 17,82 ||{{bandera|AEB}} [[Jim Fuchs]] || 1950ko apirilaren 29a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 17,90 ||{{bandera|AEB}} [[Jim Fuchs]] || 1950ko abuztuaren 20a ||[[Visby]], [[Suedia]]
|-
| 17,95 ||{{bandera|AEB}} [[Jim Fuchs]] || 1950ko abuztuaren 22a ||[[Eskilstuna]], [[Suedia]]
|-
| 18,00 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1953ko maiatzaren 9a ||[[Fresno]], [[USA|AEB]]
|-
| 18,04 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1953ko ekainaren 5a ||[[Compton, California|Compton]], [[USA|AEB]]
|-
| 18,42 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1954ko maiatzaren 8a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 18,43 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1954ko maiatzaren 21a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 18,54 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1954ko ekainaren 11a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 18,62 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1956ko maiatzaren 5a ||[[Salt Lake City]], [[USA|AEB]]
|-
| 18,69 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1956ko ekainaren 15a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,06 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1956ko irailaren 3a ||[[Eugene, Oregon|Eugene]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,25 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1956ko azaroaren 1a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,25 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1959ko martxoaren 28a ||[[Santa Barbara, California|Santa Barbara]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]
|-
| 19,30 ||{{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] || 1959ko abuztuaren 1a ||[[Albuquerque]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,38 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1960ko martxoaren 5a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,45 ||{{bandera|AEB}} [[Bill Nieder]] || 1960ko martxoaren 19a ||[[Palo Alto]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,67 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1960ko martxoaren 26a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 19,99 ||{{bandera|AEB}} [[Bill Nieder]] || 1960ko apirilaren 2a ||[[Austin, Texas|Austin]], [[USA|AEB]]
|-
| 20,06 ||{{bandera|AEB}} [[Bill Nieder]] || 1960ko abuztuaren 12a ||[[Walnut (California)|Walnut]] [[USA|AEB]]
|-
| 20,08 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1962ko maiatzaren 18a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 20,10 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1964ko apirilaren 4a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 20,20 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1964ko maiatzaren 29a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 20,68 ||{{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] || 1964ko uztailaren 25a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 21,52 ||{{bandera|AEB}} [[Randy Matson]] || 1965ko maiatzaren 8a ||[[College Station, Texas|College Station]], [[USA|AEB]]
|-
| 21,78 ||{{bandera|AEB}} [[Randy Matson]] || 1967ko apirilaren 23a ||[[College Station, Texas|College Station]], [[USA|AEB]]
|-
| 21,82 ||{{bandera|AEB}} [[Al Feuerbach]] || 1973ko maiatzaren 5a ||[[San Jose, California|San José]], [[USA|AEB]]
|-
| 21,85 ||{{bandera|AEB}} [[Terry Albritton]] || 1976ko otsailaren 21a ||[[Honolulu]], [[USA|AEB]]
|-
| 22,00 ||{{bandera|URS}} [[Aleksandr Baryshnikov]] || 1976ko ekainaren 10a ||[[Paris]], [[Frantzia]]
|-
| 22,15 ||{{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]] || 1978ko uztailaren 6a ||[[Gothenburg|Goteborg]], [[Suedia]]
|-
| 22,22 ||{{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]] || 1983ko ekainaren 25a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|-
| 22,62 ||{{bandera|GDR}} [[Ulf Timmermann]] || 1985eko irailaren 22a ||[[Berlin]], [[Alemania]]
|-
| 22,64 ||{{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]] || 1986ko abuztuaren 20a ||[[Berlin]], [[Alemania]]
|-
| 22,72 ||{{bandera|Italia}} [[Alessandro Andrei]] || 1987ko abuztuaren 12a ||[[Viareggio]], [[Italia]]
|-
| 22,84 ||{{bandera|Italia}} [[Alessandro Andrei]] || 1987ko abuztuaren 12a ||[[Viareggio]], [[Italia]]
|-
| 22,91 ||{{bandera|Italia}} [[Alessandro Andrei]] || 1987ko abuztuaren 12a ||[[Viareggio]], [[Italia]]
|-
| 23,06 ||{{bandera|GDR}} [[Ulf Timmermann]] || 1988ko maiatzaren 22a ||[[Chania]], [[Grezia]]
|- bgcolor="#FFECB2"
| 23,12 ||{{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]] || 1990ko maiatzaren 20a ||[[Los Angeles]], [[USA|AEB]]
|}
=== Emakumezkoak ===
<gallery mode="packed">
Tamara Press, Galina Zybina 1964.jpg|[[Tamara Press]] eta [[Galina Zibina]]
Nadezhda Chizhova 1968.jpg|[[Nadezhda Chizhova]]
Bundesarchiv Bild 183-S0717-0007, Ilona Slupianek.jpg|[[Ilona Slupianek]]
</gallery>
{| class="wikitable" style="font-size:95%;"
!width="80"|Marka (m)
!width="180"|Atleta
!width="160"|Data
!width="220"|Lekua
!Erreferentzia
|-
| 10,15 ||{{bandera|Frantzia}} [[Violette Gouraud-Morris]] || 1924ko uztailaren 14a ||[[Paris]], [[Frantzia]]||<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Impulsión de la bala|argitaletxea=EcuRed|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es}}</ref>
|-
| 11,57 ||{{bandera|Alemania}} [[Lilli Henoch]] || 1925ko abuztuaren 16a ||[[Leipzig]], [[Alemania]] ||<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Lilli Henoch|argitaletxea=International Jewish Sports Hall of Fame|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eng|url=http://www.jewishsports.net/BioPages/LilliHenoch}}</ref>
|-
| 10,84 ||{{bandera|Alemania}} [[Ruth Lange (atleta)|Ruth Lange]] || 1927ko maiatzaren 28a ||[[Praga]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]||<ref name=":1" />
|-
| 11,32 ||{{bandera|Alemania}} [[Ruth Lange (atleta)|Ruth Lange]] || 1927ko abuztuaren 6a ||[[Breslau]], [[Alemania]] ||<ref name=":1" />
|-
| 11,52 ||{{bandera|Alemania}} [[Ruth Lange (atleta)|Ruth Lange]] || 1928ko ekainaren 3a ||[[Berlin]], [[Alemania]]||<ref name=":1" />
|-
| 11,96 ||{{bandera|Alemania}} [[Grete Heublein]] || 1928ko uztailaren 15a ||[[Berlin]], [[Alemania]]||<ref name=":1" />
|-
| 12,85 ||{{bandera|Alemania}} [[Grete Heublein]] || 1929ko uztailaren 21a ||[[Frankfurt]], [[Alemania]] ||<ref name=":1" />
|-
| 12,88 ||{{bandera|Alemania}} [[Grete Heublein]] || 1931ko ekainaren 28a ||[[Paris]], [[Frantzia|Francia]]||<ref name=":1" />
|-
| 13,70 ||{{bandera|Alemania}} [[Grete Heublein]] || 1931ko abuztuaren 16a ||[[Bielefeld]], [[Alemania]] ||<ref name=":1" />
|-
| 14,38 ||{{bandera|Alemania}} [[Gisela Mauermayer]] || 1934ko uztailaren 15a ||[[Varsovia]], [[Polonia]] ||<ref name=":2">{{erreferentzia|izena=Hegedüs Jorge|abizena=|urtea=2012|izenburua=Historia de los récords mundiales del lanzamiento de bala (peso) damas|argitaletxea=EFDeportes|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es|url=https://www.efdeportes.com/efd170/records-lanzamiento-de-bala-damas.htm}}</ref>
|-
| 14,59 ||{{bandera|URS}} [[Tatyana Sevryukova]] || 1948ko abuztuaren 4a ||[[Mosku]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 14,86 ||{{bandera|URS}} [[Klavdia Tochonova]] || 1949ko urriaren 30a ||[[Tbilisi]], [[Georgia]]||<ref name=":2" />
|-
| 15,02 ||{{bandera|URS}} [[Anna Andreyeva]] || 1950ko azaroaren 9a ||[[Ploiești]], [[Errumania]]||<ref name=":2" />
|-
| 15,28 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1952ko uztailaren 26a ||[[Helsinki]], [[Finlandia]] ||<ref name=":2" />
|-
| 15,37 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1952ko irailaren 20a ||[[Frunze (ciudad)|Frunze]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 15,42 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1952ko urriaren 1a ||[[Frunze (ciudad)|Frunze]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 16,20 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1953ko urriaren 9a ||[[Malmö|Malmo]], [[Suedia]]||<ref name=":2" />
|-
| 16,28 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1954ko irailaren 14a ||[[Kiev]], [[Ukraina|Ukrania]]||<ref name=":2" />
|-
| 16,28 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1955ko irailaren 5a ||[[Leningrado]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 16,67 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1955ko azaroaren 15a ||[[Tbilisi]], [[Georgia]]||<ref name=":2" />
|-
| 16,76 ||{{bandera|URS}} [[Galina Zibina]] || 1956ko urriaren 13a ||[[Tashkent]], [[Uzbekistan]]||<ref name=":2" />
|-
| 17,25 ||{{bandera|URS}} [[Tamara Press]] || 1959ko apirilaren 26a ||[[Nalchik]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 17,42 ||{{bandera|URS}} [[Tamara Press]] || 1960ko uztailaren 16a ||[[Mosku]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 17,78 ||{{bandera|URS}} [[Tamara Press]] || 1960ko abuztuaren 13a ||[[Mosku]], [[Errusia]]
|<ref name=":2" />
|-
| 18,55 ||{{bandera|URS}} [[Tamara Press]] || 1962ko ekainaren 10a ||[[Leipzig]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 18,55 ||{{bandera|URS}} [[Tamara Press]] || 1962ko irailaren 12a ||[[Belgrad]], [[Jugoslavia]]||<ref name=":2" />
|-
| 18,59 ||{{bandera|URS}} [[Tamara Press]] || 1965ko irailaren 19a ||[[Kassel]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 18,67 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1968ko apirilaren 28a ||[[Sochi]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 18,87 ||{{bandera|GDR}} [[Margitta Gummel]] || 1968ko irailaren 22a ||[[Frankfurt Oder|Frankfurt an der Oder]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 19,07 ||{{bandera|GDR}} [[Margitta Gummel]] || 1968ko urriaren 20a ||[[Mexiko Hiria]], [[Mexiko]]||<ref name=":2" />
|-
| 19,61 ||{{bandera|GDR}} [[Margitta Gummel]] || 1968ko urriaren 20a ||[[Mexiko Hiria]], [[Mexiko]]||<ref name=":2" />
|-
| 19,72 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1969ko maiatzaren 30a ||[[Mosku]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 20,09 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1969ko uztailaren 13a ||[[Chorzów]], [[Polonia]] ||<ref name=":2" />
|-
| 20,10 ||{{bandera|GDR}} [[Margitta Gummel]] || 1969ko irailaren 11a ||[[Berlin]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 20,10 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1969ko irailaren 16a ||[[Atenas]], [[Grezia]]||<ref name=":2" />
|-
| 20,43 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1969ko irailaren 16a ||[[Atenas]], [[Grezia]]||<ref name=":2" />
|-
| 20,43 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1971ko abuztuaren 29a ||[[Mosku]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 20,63 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1972ko maiatzaren 19a ||[[Sochi]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,03 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1972ko irailaren 7a ||[[Munich]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,20 ||{{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] || 1973ko abuztuaren 28a ||[[Lviv]], [[Ukraina|Ukrania]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,60 ||{{bandera|GDR}} [[Marianne Adam]] || 1975ko abuztuaren 6a ||[[Berlin]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,67 ||{{bandera|GDR}} [[Marianne Adam]] || 1976ko maiatzaren 30a ||[[Karl-Marx-Stadt]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,87 ||{{bandera|BUL}} [[Ivanka Khristova]] || 1976ko uztailaren 3a ||[[Belmeken]], [[Bulgaria]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,89 ||{{bandera|BUL}} [[Ivanka Khristova]] || 1976ko uztailaren 4a ||[[Belmeken]], [[Bulgaria]]||<ref name=":2" />
|-
| 21,99 ||{{bandera|TCH}} [[Helena Fibingerová]] || 1976ko irailaren 26a ||[[Opava]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]||<ref name=":2" />
|-
| 22,32 ||{{bandera|TCH}} [[Helena Fibingerová]] || 1977ko abuztuaren 20a ||[[Nitra]], [[Eslovakia]]||<ref name=":2" />
|-
| 22,36 ||{{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]] || 1980ko maiatzaren 2a ||[[Celje]], [[Eslovenia]]||<ref name=":2" />
|-
| 22,45 ||{{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]] || 1980ko maiatzaren 11a ||[[Potsdam]], [[Alemania]]||<ref name=":2" />
|-
| 22,53 ||{{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]] || 1984ko maiatzaren 27a ||[[Sochi]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|-
| 22,60 ||{{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]] || 1987ko ekainaren 7a ||[[Mosku]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|- bgcolor="#FFECB2"
| 22,63 ||{{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]] || 1987ko ekainaren 7a ||[[Mosku]], [[Errusia]]||<ref name=":2" />
|}
== Marka mundial onena duten atletak ==
=== Gizonezkoak ===
''2024ko azaroan eguneratua.''
{| class="wikitable"
! Sailkapena !! Marka (m)!! Atleta !! Herrialdea !! Data !! Lekua
|-
! 1
| '''23,12''' || [[Randy Barnes]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[1990]]eko maiatzaren 20a||[[Westwood (New Jersey)|Westwood]]
|-
! 2
| '''23,06''' || [[Ulf Timmermann]] ||[[Doha|GDR]]
|[[1988]]ko maiatzaren 22a||[[La Canea]]
|-
!rowspan=2|3
|rowspan=2|'''22,91'''
| [[Alessandro Andrei]] ||[[La Canea|ITA]]
|[[1987]]ko abuztuaren 12a||[[Viareggio]]
|-
| [[Joe Kovacs]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2019]]ko urriaren 5a ||[[Doha]]
|-
!rowspan=2|5
|rowspan=2|'''22,90'''
| [[Ryan Crouser]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2019]]ko urriaren 5a ||[[Doha]]
|-
| [[Tomas Walsh]] ||[[Doha|NZL]]
|[[2019]]ko urriaren 5a ||[[Doha]]
|-
! 7
|'''22,86''' || [[Brian Oldfield]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[1975]]ko maiatzaren 10a ||[[El Paso (Texas)|El Paso]]
|-
! 8
| '''22,75''' || [[Werner Günthör]] ||[[Berna|SUI]]
|[[1988]]ko abuztuaren 23a ||[[Berna]]
|-
! 9
| '''22,67''' || [[Kevin Toth]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2003]]ko apirilaren 19a ||[[Lawrence (Kansas)|Lawrence]]
|-
! 10
| '''22,64''' || [[Udo Beyer]] ||[[Doha|GDR]]
|[[1986]]ko abuztuaren 20a ||[[Berlin]]
|-
! 11
| '''22,61''' || [[Darlan Romani]] ||[[Doha|BRA]]
|[[2019]]ko ekainaren 30a ||[[Stanford (Kalifornia)|Stanford]]
|-
! 12
| '''22,54''' || [[Christian Cantwell]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2004]]ko ekainaren 5a ||[[Gresham (Oregon)|Gresham]]
|-
! 13
| '''22,52''' || [[John Brenner]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[1987]]ko apirilaren 26a ||[[Walnut (Kalifornia)|Walnut]]
|-
! 14
| '''22,51''' || [[Adam Nelson]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2002]]ko maiatzaren 18a ||[[Gresham (Oregon)|Gresham]]
|-
! 15
| '''22,44''' || [[Darrell Hill]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2017]]ko abuztuaren 31a ||[[Bruselas|Brusela]]
|-
! 16
| '''22,43''' || [[Reese Hoffa]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2007]]ko abuztuaren 3a ||[[Londres]]
|-
! 17
| '''22,32''' || [[Michał Haratyk]] ||[[Doha|POL]]
|[[2019]]ko uztailaren 28a ||[[Varsovia]]
|-
! 18
| '''22,28''' || [[Ryan Whiting]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2013]]ko maiatzaren 10a ||[[Doha]]
|-
! 19
| '''22,25''' || [[Konrad Bukowiecki]] ||[[Doha|POL]]
|[[2019]]ko irailaren 14a ||[[Chorzów|Chorzow]]
|-
! 20
| '''22,24''' || [[Sergey Smirnov]] ||[[Tallinn|URS]]||[[1986]]ko ekainaren 21a ||[[Tallinn]]
|-
! 21
| '''22,22''' || [[Bob Bertemes]] ||[[Luxemburgo|LUX]]
|[[2019]]ko abuztuaren 4a ||[[Luxemburgo|Luxemburg]]
|-
! 22
| '''22,21''' || [[Dylan Armstrong]] ||[[Calgary|CAN]]
|[[2011]]ko ekainaren 25a ||[[Calgary]]
|-
!rowspan=2|23
|rowspan=2|'''22,20'''
| [[David Storl]] ||[[Düsseldorf|GER]]
|[[2015]]ko uztailaren 9a ||[[Lausanne]]
|-
| [[John Godina]] ||[[Tallinn|AEB]]||[[2005]]ko maiatzaren 22a ||[[Carson (Kalifornia)|Carson City]]
|-
!25
| '''22,17''' || [[Tomáš Staněk]] ||[[Düsseldorf|CZE]]
|[[2018]]ko otsailaren 6a ||[[Düsseldorf]]
|-
|}
=== Emakumezkoak ===
''2019ko urrian eguneratua.''
{| class="wikitable"
!Sailkapena
!Marka (m)
!Atleta
!Nazioa
!Data
!Lekua
|-
!1.
|'''22,63'''
|Natalya Lisovskaya
|[[Errusia]]
|1987ko ekainaren 7a
|[[Mosku]]
|-
!2.
|'''22,50'''
|Helena Fibingerová
|[[Txekiar Errepublika]]
|1977ko otsailaren 19a
|[[Jablonec nad Nisou]]
|-
!3.
|'''22,45'''
|Ilona Slupianek
|[[Alemania]]
|1980ko maiatzaren 11a
|[[Potsdam]]
|-
!4.
|'''22,19'''
|Claudia Losch
|[[Alemania]]
|1987ko abuztuaren 23a
|[[Hainfeld (Alemania)|Hainfeld]]
|-
!5.
|'''21,89'''
|Ivanka Khristova
|[[Bulgaria]]
|1976ko uztailaren 4a
|[[Belmeken]]
|-
!6.
|'''21,86'''
|Marianne Adam
|[[Alemania]]
|1979ko ekainaren 23a
|[[Leipzig]]
|-
!7.
|'''21,76'''
|Li Meisu
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|1988ko apirilaren 23a
|[[Shijiazhuang]]
|-
!8.
|'''21,73'''
|Natalya Akhrimenko
|[[Georgia]]
|1988ko maiatzaren 21a
|[[Leselidze]]
|-
!9.
|'''21,70'''
|Nadzeya Ostapchuk
|[[Bielorrusia]]
|2010ko otsailaren 12a
|[[Maguilov]]
|-
!10.
|'''21,69'''
|Vita Pavlysh
|[[Ukraina|Ukrania]]
|1998ko abuztuaren 15a
|[[Budapest]]
|-
!11.
|'''21,66'''
|Sui Xinmei
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|1990ko ekainaren 9a
|[[Pekin]]
|-
!12.
|'''21,62'''
|Verzhinia Veselinova
|[[Bulgaria]]
|1982ko abuztuaren 21a
|[[Sofia]]
|-
!13.
|'''21,60'''
|Valentina Fedyushina
|[[Ukraina|Ukrania]]
|1991ko abenduaren 28a
|[[Simferopol]]
|-
!14.
|'''21,58'''
|Margitta Pufe
|[[Alemania]]
|1978ko maiatzaren 28a
|[[Erfurt]]
|-
!15.
|'''21,57'''
|Ines Müller
|[[Alemania]]
|1988ko maiatzaren 16a
|[[Atenas]]
|-
!16.
|'''21,53'''
|Nunu Abashidze
|[[Ukraina|Ukrania]]
|1984ko ekainaren 20a
|[[Kiev]]
|-
!17.
|'''21,52'''
|Huang Zhihong
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|1990ko ekainaren 27a
|[[Pekin]]
|-
!18.
|'''21,46'''
|Larisa Peleshenko
|[[Hungaria]]
|2000ko abuztuaren 26a
|[[Budapest]]
|-
!19.
|'''21,45'''
|Nadezhda Chizhova
|[[Bulgaria]]
|1973ko irailaren 29a
|[[Varna]]
|-
!20.
|'''21,43'''
|Eva Wilms
|[[Alemania]]
|1977ko ekainaren 27a
|[[Munich]]
|-
!21.
|'''21,42'''
|Svetlana Krachevskaya
|[[Errusia]]
|1980ko uztailaren 24a
|[[Mosku]]
|-
!22.
|'''21,31'''
|Heike Hartwig
|[[Alemania]]
|1988ko maiatzaren 16a
|[[Atenas]]
|-
!23.
|'''21,27'''
|Liane Schmuhl
|[[Alemania]]
|1982ko ekainaren 26a
|[[Cottbus]]
|-
!24.
|'''21,24'''
|Valerie Adams
|[[Zelanda Berria|Zeelanda Berria]]
|2011ko abuztuaren 29a
|[[Daegu]]
|-
!25.
|'''21,22'''
|Astrid Kumbernuss
|[[Alemania]]
|1995ko abuztuaren 5a
|[[Göteborg|Goteborg]]
|}
== Txapeldun Olinpikoak ==
=== Gizonezkoak ===
''Dominadunak ikusteko ondoko estekara jo:''.
{| class="wikitable" width=80%; text-align:left;"
|- style="background-color:#EDEDED;"
! class="hintergrundfarbe6" style="width:18%;" | Edizioa
! bgcolor=gold style="width:25%;" | [[Fitxategi:Gold medal world centered-2.svg|20px]] Urre
! bgcolor=silver style="width:25%;" | [[Fitxategi:Silver medal world centered-2.svg|20px]] Zilarra
! bgcolor="#CC9966" style="width:25%;" | [[Fitxategi:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] Brontzea
|-
|[[Atenas 1896]]
| {{bandera|AEB}} [[Robert Garrett]] <small>(11,22 m.)
| {{bandera|Grezia}} [[Miltiades Gouskos]]
| {{bandera|Grezia}} [[Georgios Papasideris]]
|-
|[[Paris 1900]]
| {{bandera|AEB}} [[Richard Sheldon]] <small>(14,10 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Josiah McCracken]]
| {{bandera|AEB}} [[Robert Garrett]]
|-
|[[San Luis 1904]]
| {{bandera|AEB}} [[Ralph Rose]] <small>(14,81 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Wesley Coe]]
| {{bandera|AEB}} [[Leon Feuerbach]]
|-
|[[Londres 1908]]
| {{bandera|AEB}} [[Ralph Rose]] <small>(14,21 m.)
| {{bandera|Erresuma Batua}} [[Denis Horgan]]
| {{bandera|AEB}} [[John Garrels]]
|-
|[[Estokolmo 1912]]
| {{bandera|AEB}} [[Patrick McDonald]] <small>(15,34 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Ralph Rose]]
| {{bandera|AEB}} [[Lawrence Whitney]]
|-
|[[Amberes 1920]]
| {{bandera|Finlandia}} [[Ville Pörhölä]] <small>(14,81 m.)
| {{bandera|Finlandia}} [[Elmer Niklander]]
| {{bandera|AEB}} [[Harry Liversedge]]
|-
|[[Paris 1924]]
| {{bandera|AEB}} [[Clarence Houser]] <small>(14,995 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Glenn Hartranft]]
| {{bandera|AEB}} [[Ralph Hills]]
|-
|[[Amsterdam 1928]]
| {{bandera|AEB}} [[John Kuck]] <small>(15,87 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Bruce Bennett|Herman Brix]]
| {{bandera|Alemania}} [[Emil Hirschfeld]]
|-
|[[Los Angeles 1932]]
| {{bandera|AEB}} [[Leo Sexton]] <small>(16,005 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Harlow Rothert]]
| {{bandera|Txekia}} [[František Douda]]
|-
|[[Berlin 1936]]
| {{bandera|Alemania|Nazi|tamaño=22px}} [[Hans Woellke]] <small>(16,20 m.)
| {{bandera|Finlandia}} [[Sulo Bärlund]]
| {{bandera|Alemania|Nazi|tamaño=22px}} [[Gerhard Stock]]
|-
|[[Londres 1948]]
| {{bandera|AEB}} [[Wilbur Thompson]] <small>(17,12 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Jim Delaney]]
| {{bandera|AEB}} [[Jim Fuchs]]
|-
|[[Helsinki 1952]]
| {{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] <small>(17,41 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Darrow Hooper]]
| {{bandera|AEB}} [[Jim Fuchs]]
|-
|[[Melbourne 1956]]
| {{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]] <small>(18,57 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Bill Nieder]]
| {{bandera|Txekia}} [[Jiří Skobla]]
|-
|[[Roma 1960]]
| {{bandera|AEB}} [[Bill Nieder]] <small>(19,68 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Parry O'Brien]]
| {{bandera|AEB}} [[Dallas Long]]
|-
|[[Tokio 1964]]
| {{bandera|AEB}} [[Dallas Long]] <small>(20,33 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]]
| {{bandera|HUN}} [[Vilmos Varjú]]
|-
|[[Mexiko 1968]]
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]] <small>(20,54 m.)
| {{bandera|AEB}} [[George Woods]]
| {{bandera|URS}} [[Eduard Gushchin]]
|-
|[[Munich 1972]]
| {{bandera|Polonia}} [[Władysław Komar]] <small>(21,18 m.)
| {{bandera|AEB}} [[George Woods]]
| {{bandera|GDR}} [[Hartmut Briesenick]]
|-
|[[Montreal 1976]]
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]] <small>(21,05 m.)
| {{bandera|URS}} [[Yevgeny Mironov]]
| {{bandera|URS}} [[Aleksandr Baryshnikov]]
|-
|[[Mosku 1980]]
| {{bandera|URS}} [[Vladimir Kiselyov]] <small>(21,35 m.)
| {{bandera|URS}} [[Aleksandr Baryshnikov]]
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
|-
|[[Los Angeles 1984]]
| {{bandera|Italia}} [[Alessandro Andrei]] <small>(21,26 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Mike Carter]]
| {{bandera|AEB}} [[Dave Laut]]
|-
|[[Seul 1988]]
| {{bandera|GDR}} [[Ulf Timmermann]] <small>(22,47 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
| {{bandera|Suitza}} [[Werner Günthör]]
|-
|[[Bartzelona 1992]]
| {{bandera|AEB}} [[Mike Stulce]] <small>(21,70 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Jim Doehring]]
| {{bandera|EUN}} [[Vyacheslav Lykho]]
|-
|[[Atlanta 1996]]
| {{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]] <small>(21,62 m.)
| {{bandera|AEB}} [[John Godina]]
| {{bandera|UKR}} [[Oleksandr Bagach]]
|-
|[[Sydney 2000]]
| {{bandera|Finlandia}} [[Arsi Harju]] <small>(21,29 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| {{bandera|AEB}} [[John Godina]]
|-
|[[Atenas 2004]]
| {{bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=El lanzador ucranio Yuri Bilonog fue desposeído del oro al ser descalificado por dopaje.|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Manuel Martínez ya tiene su bronce olímpico|argitaletxea=Marca|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=https://www.marca.com/2013/12/18/atletismo/1387394817.html}}</ref><small>(21,16 m.)
| {{bandera|Danimarka}} [[Joachim Olsen]]
| {{bandera|Espainia}} [[Manolo Martínez|Manuel Martínez]]
|-
|[[Pekin 2008]]
| {{bandera|Polonia}} [[Tomasz Majewski]] <small>(21,51 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| {{bandera|Kanada}} [[Dylan Armstrong]]
|-
|[[Londres 2012]]
| {{bandera|Polonia}} [[Tomasz Majewski]] <small>(21,89 m.)
| {{bandera|Alemania}} [[David Storl]]
| {{bandera|AEB}} [[Reese Hoffa]]
|-
|[[Rio 2016]]
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]] <small>(22,52 m. '''RO''')
| {{bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Tom Walsh]]
|-
|[[Tokio 2020]]
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]] <small>(23,30 m. '''RO''')
| {{bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Tom Walsh]]
|-
|[[Paris 2024]]
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]] <small>(22,90 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{bandera|Jamaika}} [[Rajindra Campbell]]
|}
* <small>'''RO''': rekord olinpikoa esan nahi du.</small>
=== Emakumezkoak ===
{| class="wikitable" width=80%; text-align:left;"
|- style="background-color:#EDEDED;"
! class="hintergrundfarbe6" style="width:18%;" | Edizioa
! bgcolor=gold style="width:25%;" | [[Fitxategi:Gold medal world centered-2.svg|20px]] Urrea
! bgcolor=silver style="width:25%;" | [[Fitxategi:Silver medal world centered-2.svg|20px]] Zilarra
! bgcolor="#CC9966" style="width:25%;" | [[Fitxategi:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] Brontzea
|-
|[[Londres 1948]]
| {{Bandera|Frantzia}} [[Micheline Ostermeyer]] <small>(13,75 m.)
| {{Bandera|Italia}} [[Amelia Piccinini]]
| {{Bandera|Austria}} [[Ina Schäffer]]
|-
|[[Helsinki 1952]]
| {{Bandera|URS}} [[Galina Zybina]] <small>(15,21 m.)
| {{Bandera|FRG}} [[Marianne Werner]]
| {{Bandera|URS}} [[Klavdiya Tochenova]]
|-
|[[Melbourne 1956]]
| {{Bandera|URS}} [[Tamara Tyschkewitsch]] <small>(16,59 m.)
| {{Bandera|URS}} [[Galina Zybina]]
| {{Bandera|EUA}} [[Marianne Werner]]
|-
|[[Erroma 1960]]
| {{Bandera|URS}} [[Tamara Press]] <small>(17,32 m.)
| {{Bandera|EUA}} [[Johanna Lüttge]]
| {{Bandera|AEB}} [[Earlene Brown]]
|-
|[[Tokio 1964]]
| {{Bandera|URS}} [[Tamara Press]] <small>(18,14 m.)
| {{Bandera|EUA}} [[Renate Garisch]]
| {{Bandera|URS}} [[Galina Zybina]]
|-
|[[Mexiko 1968]]
| {{Bandera|DDR}} [[Margitta Gummel]] <small>(19,61 m.)
| {{Bandera|DDR}} [[Marita Lange]]
| {{Bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
|-
|[[Munich 1972]]
| {{Bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]] <small>(21,03 m.)
| {{Bandera|DDR}} [[Margitta Gummel]]
| {{Bandera|BGR}} [[Ivanka Khristova]]
|-
|Montreal 1976]]
| {{Bandera|BGR}} [[Ivanka Khristova]] <small>(21,16 m.)
| {{Bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
| {{Bandera|CSK}} [[Helena Fibingerová]]
|-
|Mosku 1980]]
| {{Bandera|DDR}} [[Ilona Slupianek]] <small>(22,41 m. '''RO''')
| {{Bandera|URS}} [[Svetlana Krachevskaya]]
| {{Bandera|DDR}} [[Margitta Pufe]]
|-
|[[Los Angeles 1984]]
| {{Bandera|FRG}} [[Claudia Losch]] <small>(20,48 m.)
| {{Bandera|ROU}} [[Mihaela Loghin]]
| {{Bandera|Australia}} [[Gael Martin]]
|-
|[[Seul 1988]]
| {{Bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]] <small>(22,24 m.)
| {{Bandera|DDR}} [[Kathrin Neimke]]
| {{Bandera||Txina}} [[Li Meisu]]
|-
|[[Bartzelona 1992]]
| {{Bandera|EUN}} [[Svetlana Krivelyova]] <small>(21,06 m.)
| {{Bandera||Txina}} [[Huang Zhihong]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Kathrin Neimke]]
|-
|[[Atlanta 1996]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]] <small>(20,56 m.)
| {{Bandera||Txina}} [[Sui Xinmei]]
| {{Bandera|Errusia}} [[Irina Khudoroshkina]]
|-
|[[Sydney 2000]]
| {{Bandera|BLR}} [[Janina Karolchyk-Pravalinskaya|Janina Karolchyk]] <small>(20,56 m.)
| {{Bandera|Errusia}} [[Larissa Peleshenko]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
|-
|[[Atenas 2004]]
| {{Bandera|CUB}} [[Yumileidi Cumbá]] <small>(19,59 m.)
| {{Bandera|Alemania}} [[Nadine Kleinert]]
| {{Bandera|Errusia}} [[Svetlana Kriveljova]]
|-
|[[Pekin 2008]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Vili]] <small>(20,56 m.)
| {{Bandera|BLR}} [[Natallia Mikhnevich]]
| {{Bandera|BLR}} [[Nadzeya Ostapchuk]]
|-
|[[Londres 2012]]<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Shot Put Women|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=https://www.olympic.org/london-2012/athletics/shot-put-women}}</ref>
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams|Valerie Vili-Adams]] <small>(20,70 m.)
| ''desierto''
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
|-
|[[Rio 2016]]
| {{Bandera|AEB}} [[Michelle Carter]] <small>(20,63 m.)
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
| {{Bandera|HUN}} [[Anita Márton]]
|-
|[[Tokio 2020]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]<small> (20.58 m.)
| {{bandera|AEB}} [[Raven Saunders]]
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
|-
|[[Paris 2024]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Yemisi Ogunleye]]<small> (20.00 m.)
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Maddi Wesche]]
| {{bandera|Txina}} [[Song Jiayuan]]
|}
* <small>'''RO''': rekord olinpikoa esan nahi du.</small>
== Munduko txapeldunak ==
* ''Munduko Atletismo Txapelketako irabazleak''
=== Gizonezkoak ===
{| class="wikitable" width=80%; text-align:left;"
|- style="background-color:#EDEDED;"
! class="hintergrundfarbe6" style="width:18%;" | Edizioa
! bgcolor=gold style="width:25%;" | [[Fitxategi:Gold medal world centered-2.svg|20px]] Urrea
! bgcolor=silver style="width:25%;" | [[Fitxategi:Silver medal world centered-2.svg|20px]] Zilarra
! bgcolor="#CC9966" style="width:25%;" | [[Fitxategi:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] Brontzea
|-
|[[Helsinki 1983]]
| {{Bandera|Polonia}} [[Edward Sarul]]
| {{Bandera|DDR}} [[Ulf Timmermann]]
| {{Bandera|CSK}} [[Remigius Machura]]
|-
|[[Erroma 1987]]
| {{Bandera|Suitza}} [[Werner Günthör]]
| {{Bandera|Italia}} [[Alessandro Andrei]]
| {{Bandera|AEB}} [[John Brenner]]
|-
|[[Tokio 1991]]
| {{Bandera|Suitza}} [[Werner Günthör]]
| {{Bandera|Norvegia}} [[Lars Arvid Nilsen]]
| {{Bandera|URS}} [[Aleksandr Klimenko]]
|-
|[[Stuttgart 1993]]
| {{Bandera|Suitza}} [[Werner Günthör]]
| {{Bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
| {{Bandera|UKR}} [[Oleksandr Bahač]]
|-
|[[Göteborg 1995]]
| {{Bandera|AEB}} [[John Godina]]
| {{Bandera|Finlandia}} [[Mika Halvari]]
| {{Bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
|-
| [[Atenas 1997]]
| {{Bandera|AEB}} [[John Godina]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Oliver-Sven Buder]]
| {{Bandera|AEB}} [[Cottrell J. Hunter]]
|-
|[[Sevilla 1999]]
| {{Bandera|AEB}} [[Cottrell J. Hunter]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Oliver-Sven Buder]]
| {{Bandera|UKR}} [[Oleksandr Bahač]]
|-
|[[Edmonton 2001]]
| {{Bandera|AEB}} [[John Godina]]
| {{Bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| {{Bandera|Finlandia}} [[Arsi Harju]]
|-
|[[Paris 2003]]
| {{Bandera|BLR}} [[Andrėj Michnevič]]
| {{Bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| {{Bandera|UKR}} [[Jurij Bilonoh]]
|-
|[[Helsinki 2005]]
| {{Bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| {{Bandera|Herbehereak}} [[Rutger Smith]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Ralf Bartels]]
|-
|[[Osaka 2007]]
| {{Bandera|AEB}} [[Reese Hoffa]]
| {{Bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| {{Bandera|Herbehereak}} [[Rutger Smith]]
|-
|[[Berlin 2009]]
| {{Bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| {{Bandera|Polonia}} [[Tomasz Majewski]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Ralf Bartels]]
|-
|[[Daegu 2011]]
| {{Bandera|Alemania}} [[David Storl]]
| {{Bandera|Kanada}} [[Dylan Armstrong]]
| {{Bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
|-
|[[Mosku 2013]]
| {{Bandera|Alemania}} [[David Storl]]
| {{Bandera|AEB}} [[Ryan Whiting]]
| {{Bandera|Kanada}} [[Dylan Armstrong]]
|-
|[[Pekin 2015]]
| {{Bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{Bandera|Alemania}} [[David Storl]]
| {{Bandera|JAM}} [[O'Dayne Richards]]
|-
|[[Londres 2017]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Tomas Walsh]]
| {{Bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{Bandera|Kroazia}} [[Stipe Žunić]]
|-
|[[Doha 2019]]
| {{Bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{Bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Tomas Walsh]]
|-
|[[Eugene 2022]]
| {{Bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]]
| {{Bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| {{Bandera|AEB}} [[Johh Awotunde]]
|-
|[[Budapest 2023]]
| {{Bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]]
| {{Bandera|Italia}} [[Leonardo Fabbri]]
| {{Bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
|-
|}
=== Emakumezkoak ===
{| class="wikitable" width=80%; text-align:left;"
|- style="background-color:#EDEDED;"
! class="hintergrundfarbe6" style="width:18%;" | Edizioa
! bgcolor=gold style="width:25%;" | [[Fitxategi:Gold medal world centered-2.svg|20px]] Urrea
! bgcolor=silver style="width:25%;" | [[Fitxategi:Silver medal world centered-2.svg|20px]] Zilarra
! bgcolor="#CC9966" style="width:25%;" | [[Fitxategi:Bronze medal world centered-2.svg|20px]] Brontzea
|-
|[[Helsinki 1983]]
| {{Bandera|CSK}} [[Helena Fibingerová]]
| {{Bandera|DDR}} [[Helma Knorscheidt]]
| {{Bandera|DDR}} [[Ilona Slupianek]]
|-
|[[Erroma 1987]]
| {{Bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
| {{Bandera|DDR}} [[Kathrin Neimke]]
| {{Bandera|DDR}} [[Ines Müller]]
|-
|[[Tokio 1991]]
| {{Bandera|Txina}} [[Huang Zhihong]]
| {{Bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
| {{Bandera|URS}} [[Svetlana Krivelyova]]
|-
|[[Stuttgart 1993]]
| {{Bandera|Txina}} [[Huang Zhihong]]
| {{Bandera|Errusia}} [[Svetlana Krivelyova]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Kathrin Neimke]]
|-
|[[Göteborg 1995]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
| {{Bandera|Txina}} [[Huang Zhihong]]
| {{Bandera|BGR}} [[Svetla Mitkova]]
|-
|[[Atenas 1997]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
| {{Bandera|UKR}} [[Vita Pavlysh]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Stephanie Storp]]
|-
|[[Sevilla 1999]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Nadine Kleinert]]
| {{Bandera|Errusia}} [[Svetlana Krivelyova]]
|-
|[[Edmonton 2001]]
| {{Bandera|BLR}} [[Janina Karolchyk-Pravalinskaya|Janina Karolchyk]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Nadine Kleinert]]
| {{Bandera|UKR}} [[Vita Pavlysh]]
|-
|[[Paris 2003]]
| {{Bandera|Errusia}} [[Svetlana Krivelyova]]
| {{Bandera|BLR}} [[Nadzeya Astapchuk]]
| {{Bandera|UKR}} [[Vita Pavlysh]]
|-
|[[Helsinki 2005]]
| {{Bandera|BLR}} [[Nadzeya Astapchuk]]
| {{Bandera|Errusia}} [[Olga Ryabinkina]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Vili]]
|-
|[[Osaka 2007]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Vili]]
| {{Bandera|BLR}} [[Nadzeya Astapchuk]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Nadine Kleinert]]
|-
|[[Berlin 2009]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Vili]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Nadine Kleinert]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
|-
|[[Daegu 2011]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
| {{Bandera|BLR}} [[Nadzeya Astapchuk]]
| {{Bandera|AEB}} [[Jillian Camarena-Williams]]
|-
|[[Mosku 2013]]
| {{Bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Christina Schwanitz]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
|-
|[[Pekin 2015]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Christina Schwanitz]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
| {{Bandera|AEB}} [[Michelle Carter]]
|-
|[[Londres 2017]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
| {{Bandera|HUN}} [[Anita Márton]]
| {{Bandera|AEB}} [[Michelle Carter]]
|-
|[[Doha 2019]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
| {{Bandera|JAM}} [[Danniel Thomas-Dodd]]
| {{Bandera|Alemania}} [[Christina Schwanitz]]
|-
|[[Edmonton 2022]]
| {{Bandera|AEB}} [[Chase Ealy]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
| {{Bandera|Herbehereak}} [[Jessica Schilder]]
|-
|[[Budapest 2023]]
| {{Bandera|AEB}} [[Chase Ealey]]
| {{Bandera|Kanada}} [[Sarah Mitton]]
| {{Bandera|Txina}} [[Gong Lijiao]]
|-
|}
== Denboraldi bakoitzeko marka onenak ==
{{col-begin}}
=== Gizonezkoak ===
{| class="wikitable sortable" style="font-size:95%;"
|-
!Urtea!!Distantzia (m)!!Atleta!!Lekua
|-
|1964
| <center>20,68
| {{bandera|AEB}} [[Dallas Long]]
| [[Los Angeles]]
|-
|1965
| <center>21,52
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]]
| [[College Station, Texas]]
|-
|1966
| <center>21,09
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]]
| [[Los Angeles]]
|-
|1967
| <center>21,78
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]]
| [[College Station, Texas]]
|-
|1968
| <center>21,30
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]]
| [[Walnut (Kalifornia)|Walnut]], [[Kalifornia]]
|-
|1969
| <center>20,64
| {{bandera|AEB}} [[Neal Steinhauer]]<br>{{bandera|GDR}} [[Hans-Peter Gies]]
| [[Eugene, Oregon]]<br>[[Budapest]]
|-
|1970
| <center>21,75
| {{bandera|AEB}} [[Randy Matson]]
| [[Berkeley, Kalifornia]]
|-
|1971
| <center>21,12
| {{bandera|GDR}} [[Heinz-Joachim Rothenburg]]
| [[Mosku]]
|-
|1972
| <center>21,54
| {{bandera|GDR}} [[Hartmut Briesenick]]
| [[Potsdam]]
|-
|1973
| <center>21,82
| {{bandera|AEB}} [[Al Feuerbach]]
| [[San Jose, Kalifornia]]
|-
|1974
| <center>22,02
| {{bandera|AEB}} [[George Woods (atleta)|George Woods]]
| [[Mosku]]
|-
|1975
| <center>22,86
| {{bandera|AEB}} [[Brian Oldfield]]
| [[El Paso (Texas)|El Paso, Texas]]
|-
|1976
| <center>22,45
| {{bandera|AEB}} [[Brian Oldfield]]
| [[El Paso (Texas)|El Paso, Texas]]
|-
|1977
| <center>21,74
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
| [[Dusseldorf]]
|-
|1978
| <center>22,15
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
| [[Gothenburg]]
|-
|1979
| <center>21,74
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
| [[Linz]]
|-
|1980
| <center>21,98
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
| [[Erfurt]]
|-
|1981
| <center>22,02
| {{bandera|AEB}} [[Brian Oldfield]]
| [[Modesto, Kalifornia]]
|-
|1982
| <center>22,02
| {{bandera|AEB}} [[Dave Laut]]
| [[Koblenza]]
|-
|1983
| <center>22,22
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
| [[Los Angeles]]
|-
|1984
| <center>22,19
| {{bandera|AEB}} [[Brian Oldfield]]
| [[San Jose, Kalifornia]]
|-
|1985
| <center>22,62
| {{bandera|GDR}} [[Ulf Timmermann]]
| [[Berlin]]
|-
|1986
| <center>22,64
| {{bandera|GDR}} [[Udo Beyer]]
| [[Berlin]]
|-
|1987
| <center>22,91
| {{bandera|Italia}} [[Alessandro Andrei]]
| [[Viareggio]]
|-
|1988
| <center>23,06
| {{bandera|GDR}} [[Ulf Timmermann]]
| [[Hania]]
|-
|1989
| <center>22,66
| {{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
| [[Los Angeles]]
|-
|1990
| <center>23,12
| {{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
| [[Westwood, Los Angeles]]
|-
|1991
| <center>22,03
| {{bandera|Suitza}} [[Werner Günthör]]
| [[Oslo]]
|-
|1992
| <center>21,98
| {{bandera|AEB}} [[Gregg Tafralis]]
| [[Los Gatos (Kalifornia)|Los Gatos, California]]
|-
|1993
| <center>21,98
| {{bandera|Suitza}} [[Werner Günthör]]
| [[Linz]]
|-
|1994
| <center>21,09
| {{bandera|AEB}} [[Jim Doehring]]
| [[New York]]
|-
|1995
| <center>22,00
| {{bandera|AEB}} [[John Godina]]
| [[Knoxville]]
|-
|1996
| <center>22,40
| {{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
| [[Rudlingen]]
|-
|1997
| <center>22,03
| {{bandera|AEB}} [[Randy Barnes]]
| [[Indianapolis]]
|-
|1998
| <center>21,78
| {{bandera|AEB}} [[John Godina]]
| [[Walnut (Kalifornia)|Walnut]], [[Kalifornia]]
|-
|1999
| <center>22,02
| {{bandera|AEB}} [[John Godina]]
| [[Eugene, Oregon]]
|-
|2000
| <center>22,12
| {{bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| [[Sakramento (Kalifornia)|Sakramento]]
|-
|2001
| <center>21,97
| {{bandera|AEB}} [[Janus Robberts]]
| [[Eugene, Oregon]]
|-
|2002
| <center>22,51
| {{bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| [[Gresham (Oregon)|Gresham]], [[Oregon]]
|-
|2003
| <center>22,67
| {{bandera|AEB}} [[Kevin Toth]]
| [[Lawrence, Kansas]]
|-
|2004
| <center>22,54
| {{bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| [[Gresham (Oregon)|Gresham]], [[Oregon]]
|-
|2005
| <center>22,20
| {{bandera|AEB}} [[John Godina]]
| [[Karson]]
|-
|2006
| <center>22,45
| {{bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| [[Gateshead]]
|-
|2007
| <center>22,43
| {{bandera|AEB}} [[Reese Hoffa]]
| [[Londres]]
|-
|2008
| <center>22,40
| {{bandera|AEB}} [[Adam Nelson]]
| [[Fayetteville, Arkansas]]
|-
|2009
| <center>22,16
| {{bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| [[Zagreb]], [[Kroazia]]
|-
|2010
| <center>22,41
| {{bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| [[Eugene, Oregon]]
|-
|2011
| <center>22,21
| {{bandera|Kanada}} [[Dylan Armstrong]]
| [[Kalgary]], [[Canada]]
|-
|2012
| <center>22,31
| {{bandera|AEB}} [[Christian Cantwell]]
| [[Champaign, Illinois]]
|-
|2013
| <center>22,28
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Whiting]]
| [[Doha]], [[Qatar]]
|-
|2014
| <center>22,23
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Whiting]]
| [[Albuquerque]], [[USA]]
|-
|2015
| <center>22,56
| {{bandera|AEB}} [[Joe Kovacs]]
| [[Monako]]
|-
|2016
| <center>22,52
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]]
| [[Rio de Janeiro]], [[Brasil]]
|-
|2017
| <center>22,65
| {{bandera|AEB}} [[Ryan Crouser]]
| [[Sakramento (Kalifornia)|Sakramento]], [[AEB]]
|-
|2018
| <center>22,67
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Tomas Walsh]]
| [[Aukland]], [[Zelanda Berria]]
|-
|}
{{col-2}}
=== Emakumezkoak: ===
{| class="wikitable sortable" style="font-size:95%;"
|-
!Urtea!!Distantzia (m)!!Atleta!!Lekua
|-
|1964
| 18,40
| {{bandera|URS}} [[Tamara Press]]
| [[Minsk]], [[Errusia]]
|-
|1965
| 18,59
| {{bandera|URS}} [[Tamara Press]]
| [[Kassel]], [[Alemania]]
|-
|1966
| 18,01
| {{bandera|URS}} [[Tamara Press]]
| [[Auckland|Aukland]], [[Zeelanda Berria|Zelandia Berria]]
|-
|1967
| 18,34
| {{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
| [[Karl-Marx-Stadt]], [[Alemania]]
|-
|1968
| 19,61
| {{bandera|GDR}} [[Margitta Gummel]]
|[[Mexiko Hiria]], [[Mexiko]]
|-
|1969
| 20,43
| {{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
| [[Atenas]], [[Grezia]]
|-
|1970
| 19,69
| {{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
| [[Erfurt]], [[Alemania]]
|-
|1971
| 20,43
| {{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
|[[Mosku]], [[Errusia]]
|-
|1972
| 21,03
| {{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
|[[Munich]], [[Alemania]]
|-
|1973
| 21,45
| {{bandera|URS}} [[Nadezhda Chizhova]]
|[[Barna (Bulgaria)|Barna]], [[Bulgaria]]
|-
|1974
| 21,57
| {{bandera|TCH}} [[Helena Fibingerová]]
| [[Gottwaldov]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]
|-
|1975
| 21,60
| {{bandera|GDR}} [[Marianne Adam]]
|[[Berlin]], [[Alemania]]
|-
|1976
| 21,99
| {{bandera|TCH}} [[Helena Fibingerová]]
| [[Opava]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]
|-
|1977
| 22,50
| {{bandera|TCH}} [[Helena Fibingerová]]
| [[Jablonec nad Nisou|Jablonec]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]
|-
|1978
| 22,06
| {{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]]
|[[Berlin]], [[RDA]]
|-
|1979
| 22,04
| {{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]]
| [[Potsdam]], [[RDA]]
|-
|1980
| 22,45
| {{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]]
| [[Potsdam]], [[RDA]]
|-
|1981
| 21,61
| {{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]]
| [[Potsdam]], [[RDA]]
|-
|1982
| 21,80
| {{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]]
| [[Potsdam]], [[RDA]]
|-
|1983
| 22,40
| {{bandera|GDR}} [[Ilona Slupianek]]
| [[Berlín|Berlin]], [[RDA]]
|-
|1984
| 22,53
| {{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
| [[Sochi]], [[Errusia]]
|-
|1985
| 21,73
| {{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
| [[Erfurt]], [[RDA]]
|-
|1986
| 21,70
| {{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
| [[Tallinn]], [[Errusia]]
|-
|1987
| 22,63
| {{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
|[[Mosku]], [[Errusia]]
|-
|1988
| 22,55
| {{bandera|URS}} [[Natalya Lisovskaya]]
| [[Tallinn]], [[Errusia]]
|-
|1989
| 20,82
| {{bandera||Txina}} [[Li Meisu]]
| [[Praga]], [[Txekia|Txekiar Errepublika]]
|-
|1990
| 21,66
| {{bandera||Txina}} [[Sui Xinmei]]
| [[Beijing]], [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|-
|1991
| 21,60
| {{bandera|URS}} [[Valentina Fedyushina]]
| [[Simferopol]], [[Ukraina|Ukrania]]
|-
|1992
| 21,06
| {{bandera|Errusia}} [[Svetlana Krivelyova]]
| [[Barcelona|Bartzelona]], [[España|Espainia]]
|-
|1993
| 20,84
| {{bandera|Errusia}} [[Svetlana Krivelyova]]
|[[Mosku]], [[Errusia]]
|-
|1994
| 20,54
| {{bandera||Txina}} [[Sui Xinmei]]
| [[Beijing]], [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|-
|1995
| 21,22
| {{bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
|[[Göteborg|Goteborg]], [[Suedia]]
|-
|1996
| 20,97
| {{bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
| [[Duisburgo]], [[Alemania]]
|-
|1997
| 21,22
| {{bandera|Alemania}} [[Astrid Kumbernuss]]
| [[Hamburgo]], [[Alemania]]
|-
|1998
| 21,69
| {{bandera|UKR}} [[Vita Pavlysh]]
| [[Budapest]], [[Hungaria]]
|-
|1999
| 21,15
| {{bandera|Errusia}} [[Irina Korzhanenko]]
|[[Mosku]], [[Errusia]]
|-
|2000
| 21,46
| {{bandera|Errusia}} [[Larisa Peleshenko]]
|[[Mosku]], [[Errusia]]
|-
|2001
| 20,79
| {{bandera|Errusia}} [[Larisa Peleshenko]]
| [[Tula, Rusia|Tula]], [[Errusia|Rusia]]
|-
|2002
| 20,64
| {{bandera|Errusia}} [[Irina Korzhanenko]]
| [[Munich]], [[Alemania]]
|-
|2003
| 20,77
| {{bandera|Errusia}} [[Svetlana Krivelyova]]
| [[Tula, Rusia|Tula]], [[Errusia]]
|-
|2004
| 20,79
| {{bandera|Errusia}} [[Irina Korzhanenko]]
|[[Tula, Rusia|Tula]], [[Errusia]]
|-
|2005
| 21,09
| {{bandera|BLR}} [[Nadzeya Ostapchuk]]
| [[Minsk]], [[Bielorrusia]]
|-
|2006
| 20,86
| {{bandera|BLR}} [[Nadzeya Ostapchuk]]
| [[Minsk]], [[Bielorrusia]]
|-
|2007
| 20,54
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Vili]]
| [[Osaka]], [[Japonia]]
|-
|2008
| 20,98
| {{bandera|BLR}} [[Nadzeya Ostapchuk]]
| [[Minsk]], [[Bielorrusia]]
|-
|2009
| 21,07
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Vili]]
| [[Thessaloniki]], [[Grezia]]
|-
|2010
| 21,70
| {{bandera|BLR}} [[Nadzeya Ostapchuk]]
| [[Mogilev]], [[Bielorrusia]]
|-
|2011
| 21,24
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
| [[Daegu]], [[Hego Korea]]
|-
|2012
| 21,58
| {{bandera|BLR}} [[Nadzeya Ostapchuk]]
| [[Minsk]], [[Bielorrusia]]
|-
|2013
| 20,98
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
| [[Zürich|Zurich]], [[Suiza|Suitza]]
|-
|2014
| 20,67
| {{bandera|Zeelanda Berria}} [[Valerie Adams]]
| [[Sopot]], [[Polonia]]
|-
|2015
| 20,77
| {{bandera|Alemania}} [[Christina Schwanitz]]
| [[Beijing]], [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|-
|2016
| 20,63
| {{bandera|AEB}} [[Michelle Carter]]
| [[Río de Janeiro|Rio de Janeiro]], [[Brasil]]
|-
|2017
| 20,11
| {{bandera||Txina}} [[Gong Lijiao]]
| [[Böhmenkirch]], [[Alemania]]
|-
|2018
| 20,38
| {{bandera||Txina}} [[Gong Lijiao]]
| [[Guiyang]], [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|-
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Disko jaurtiketa]]
* [[Mailu jaurtiketa]]
* [[Xabalina jaurtiketa]]
== Kanpo estekak ==
* [https://www.iaaf.org/about-iaaf IAAF-ren webgune ofizizala]
* [https://www.cienciadeporte.com/images/congresos/caceres/Rendimiento_deportivo/biomecanica/3peso.pdf EVALUACIÓN DE LA TÉCNICA DE LANZAMIENTO DE PESO BASADO EN ANÁLISIS BIOMECÁNICO CON FOTOGRAMETRÍA TRIDIMENSIONAL]
* Mazzeo, Emilio eta Edgardo. (Gaztelaniaz) «Lanzamiento de la bala». ''Atletismo para todos''. Stadium. <small><nowiki>ISBN 978-950-531-243-6</nowiki></small>. 2019ko maiatzaren 4an kontsultatua.
* Castro Bayliss, Luis Antonio. (Gaztelaniaz) «El uso de las habilidades metodológicas para la mejora de la actuación en un equipo de fuerzas básicas de atletismo en el área de lanzamientos». EFDeportes. 2019ko maiatzaren 4an kontsultatua.
{{autoritate kontrola}}{{Atletismo}}
[[Kategoria:Atletismo-probak]]
[[Kategoria:Botatze kirolak]]
k9xuw36bnliqow4erldpp1kt1vo641b
Kategoria:Sua
14
157007
9968284
9769635
2024-11-13T19:21:00Z
Marklar2007
1545
−[[Kategoria:Energia]]; ±[[Kategoria:Erreakzio kimikoak]]→[[Kategoria:Errekuntza]] [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9968284
wikitext
text/x-wiki
{{CatAutoTOC}}
{{Nagusia|Sua}}
{{commonskat}}
[[Kategoria:Errekuntza]]
[[Kategoria:Beroaren transferentzia]]
[[Kategoria:Arriskuak]]
3c1oiv9otiijcj81mka2kmq5gvy6y7a
Aho sexu
0
157093
9968226
8927526
2024-11-13T18:50:59Z
Jok Dosto
168231
Pequenas alteração para melhorar a visibilidade e leitura do leitor
9968226
wikitext
text/x-wiki
'''Aho sexua''' [[aho]]a, [[mihi]]a, [[hortz]]ak edo [[eztarri]]aren erabileraren bitartez
[[Fitxategi:Felicien Rops 69.jpg|thumb|1x1px]]
bikotekidearen [[organo sexual]]ak kitzikatzean datzan [[sexu harreman]]a da<ref>{{Erreferentzia|izena=Jacqueline |abizena= Franklin |izenburua= The Ultimate Kiss: Oral Lovemaking, A Sensual Guide for Couples|lekua=[[Los Angeles]]|argitaletxea=Media Press|urtea=[[2001]]|isbn=0-917181-17-4}}</ref>. Mota askotako aho-harremanak daude: '''[[cunnilingus]]''' [[emakume]] bati egindakoa bada, '''[[felazio]]''' eta '''[[irrumatio]]''' [[gizon]] bati egindakoa bada. '''[[Anilingus]]''' [[uzki]]aren akuilatze sexuala da<ref>{{Erreferentzia|izena=James N. |abizena1=Adams|izenburua=The Latin Sexual Vocabulary|argitaletxea= Johns Hopkins |urtea= [[1990]]|isbn= 0-8018-2968-2}}</ref>. [[Gorputz (argipena)|Gorputzaren]] beste zatiren aho-akuilatzea (adibidez [[musu]]ak edota [[miazkada]]k) normalean ez dira aho-sexutzat jotzen.
Aho-sexua harreman sexual osoa izan daiteke baina baita sexu aurreko [[Sexu jolas|aurrekaria]] edota sexu ondoko jolasa ere.
== Aho-sexu motak ==
[[Fitxategi:Cunni.png|thumb|1x1px]]
=== Cunnilingus ===
[[Cunnilingus|Cunnilingusa]] (latinezko ''cunnus'' "alu" eta ''lingus'' "mihia") sexu aparatu femeninoa ([[Ezpainak (alua)|aluko ezpainak]], [[Bagina|baginaren]] sarrera eta bereziki [[Klitori|klitoria]]) ahoa eta mihia erabiliz estimulatzean datzan aho-sexu mota da.
=== Felazio ===
Felazioa (latinezko ''fellatio''tik datorrena) aho sexu mota bat da, non sexu aparatu maskulinoa ([[Zakil|zakila]], [[Barrabil-zorro|eskrotoa]]) ahoa, mihia eta ezpainak erabiliz miazkatzen den estimulatzeko helburuarekin. Felazioaren amaiera posible bat [[Isurtze|isurketa]] irenstea da, baina ez da gomendagarria sexu bidezko gaixotasunen transmisio posibleagatik<ref>{{Erreferentzia|izenburua=CÓMO SE TRANSMITE EL VIH POR VÍA SEXUAL / CRUZ ROJA ESPAÑOLA / INFORMACIÓN GENERAL SOBRE EL VIH y el sida|url=http://www.cruzroja.es/vih/Tranmision-VIH-via-sexual.html|aldizkaria=www.cruzroja.es|sartze-data=2022-05-04}}</ref>.
=== Felazioa in coitus ===
Bariante honetan [[Hirukote sexual|hirukote]] batek aurrera eramango luke sexu praktika. Beste modu batera esanda, hirugarren pertsonak aho sexua praktikatuko luke beste bi pertsonek [[Sarpen|koitoa]] duten bitartean.
=== Irrumazio ===
[[Irrumazio|Irrumazioa]] (latinezko ''irrumatio'') felazioaren aldaera bat da. Bien arteko desberdintasun sotila honako hau da: felazioan miazkatzen duen pertsona mugitu egiten da, jasotzen duen pertsona geldirik dagoen bitartean; irrumazioaren kasuan, jasotzen duen pertsona da mugimenduak egiten dituena, ahoa jartzen duen pertsonaren gainean edo albo batean kokatzen delarik. Antzinako Erroman irrumazioa iseka mota bat zen, XVIII. mendean Pompeiako hondarretan aurkitutako freskoetan zein grafito pornografikoetan erakusten den bezala.
=== Humming ===
''Humming''-a (ingelesezko sustantibo onomatopeikotik datorrena) eztarriarekin egiten den soinu gutural bat da, bikotearen genitaletan plazerra sortzen duten kitzikak egiteko erabiltzen dena aho sexua praktikatzen den bitartean.
=== 69 ===
[[69 (sexu jarrera)|69]]-a aho sexuaren aldaera ezaguna da, non bi pertsonak elkarren gainean kokatzen diren, baina alderantziz; hau da, pertsona baten burua bestearen genitalen gainean eta alderantziz. Gauzak horrela, ahoa zein eskuak erabiliz elkar estimula daitezke. Posizioaren izena karaktereen ezaugarri grafikoetatik eratortzen da.
=== Felazio bikoitza ===
Felazio bikoitza bi pertsonak aldi berean beste bati aho sexua praktikatzen diotenean gertatzen da. Modu honetan, bi pertsonek estimulatzen dituzte hirugarrenaren organo sexualak.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Aho sexua]]
[[Kategoria:Sexu jargoia]]
81m7hky4m93d6qf4gkk3513dvlcle04
9968239
9968226
2024-11-13T18:51:34Z
Theklan
336
Jok Dosto wikilariaren aldaketak ezabatuz, TukanHoria wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
8927526
wikitext
text/x-wiki
'''Aho sexua''' [[aho]]a, [[mihi]]a, [[hortz]]ak edo [[eztarri]]aren erabileraren bitartez
[[Fitxategi:Felicien Rops 69.jpg|thumb|[[Félicien Rops]] artistaren margoa ''Le Diable au Corps'', [[69 (sexu-ekintza)|69 izeneko sexu ekintza]] irudikatzen duena
]]
bikotekidearen [[organo sexual]]ak kitzikatzean datzan [[sexu harreman]]a da<ref>{{Erreferentzia|izena=Jacqueline |abizena= Franklin |izenburua= The Ultimate Kiss: Oral Lovemaking, A Sensual Guide for Couples|lekua=[[Los Angeles]]|argitaletxea=Media Press|urtea=[[2001]]|isbn=0-917181-17-4}}</ref>. Mota askotako aho-harremanak daude: '''[[cunnilingus]]''' [[emakume]] bati egindakoa bada, '''[[felazio]]''' eta '''[[irrumatio]]''' [[gizon]] bati egindakoa bada. '''[[Anilingus]]''' [[uzki]]aren akuilatze sexuala da<ref>{{Erreferentzia|izena=James N. |abizena1=Adams|izenburua=The Latin Sexual Vocabulary|argitaletxea= Johns Hopkins |urtea= [[1990]]|isbn= 0-8018-2968-2}}</ref>. [[Gorputz (argipena)|Gorputzaren]] beste zatiren aho-akuilatzea (adibidez [[musu]]ak edota [[miazkada]]k) normalean ez dira aho-sexutzat jotzen.
Aho-sexua harreman sexual osoa izan daiteke baina baita sexu aurreko [[Sexu jolas|aurrekaria]] edota sexu ondoko jolasa ere.
== Aho-sexu motak ==
[[Fitxategi:Cunni.png|thumb|Cunnilingusa]]
=== Cunnilingus ===
[[Cunnilingus|Cunnilingusa]] (latinezko ''cunnus'' "alu" eta ''lingus'' "mihia") sexu aparatu femeninoa ([[Ezpainak (alua)|aluko ezpainak]], [[Bagina|baginaren]] sarrera eta bereziki [[Klitori|klitoria]]) ahoa eta mihia erabiliz estimulatzean datzan aho-sexu mota da.
=== Felazio ===
[[Fitxategi:Fellatio2.svg|thumb|Aho sexu]]Felazioa (latinezko ''fellatio''tik datorrena) aho sexu mota bat da, non sexu aparatu maskulinoa ([[Zakil|zakila]], [[Barrabil-zorro|eskrotoa]]) ahoa, mihia eta ezpainak erabiliz miazkatzen den estimulatzeko helburuarekin. Felazioaren amaiera posible bat [[Isurtze|isurketa]] irenstea da, baina ez da gomendagarria sexu bidezko gaixotasunen transmisio posibleagatik<ref>{{Erreferentzia|izenburua=CÓMO SE TRANSMITE EL VIH POR VÍA SEXUAL / CRUZ ROJA ESPAÑOLA / INFORMACIÓN GENERAL SOBRE EL VIH y el sida|url=http://www.cruzroja.es/vih/Tranmision-VIH-via-sexual.html|aldizkaria=www.cruzroja.es|sartze-data=2022-05-04}}</ref>.
=== Felazioa in coitus ===
Bariante honetan [[Hirukote sexual|hirukote]] batek aurrera eramango luke sexu praktika. Beste modu batera esanda, hirugarren pertsonak aho sexua praktikatuko luke beste bi pertsonek [[Sarpen|koitoa]] duten bitartean.
=== Irrumazio ===
[[Irrumazio|Irrumazioa]] (latinezko ''irrumatio'') felazioaren aldaera bat da. Bien arteko desberdintasun sotila honako hau da: felazioan miazkatzen duen pertsona mugitu egiten da, jasotzen duen pertsona geldirik dagoen bitartean; irrumazioaren kasuan, jasotzen duen pertsona da mugimenduak egiten dituena, ahoa jartzen duen pertsonaren gainean edo albo batean kokatzen delarik. Antzinako Erroman irrumazioa iseka mota bat zen, XVIII. mendean Pompeiako hondarretan aurkitutako freskoetan zein grafito pornografikoetan erakusten den bezala.
=== Humming ===
''Humming''-a (ingelesezko sustantibo onomatopeikotik datorrena) eztarriarekin egiten den soinu gutural bat da, bikotearen genitaletan plazerra sortzen duten kitzikak egiteko erabiltzen dena aho sexua praktikatzen den bitartean.
=== 69 ===
[[69 (sexu jarrera)|69]]-a aho sexuaren aldaera ezaguna da, non bi pertsonak elkarren gainean kokatzen diren, baina alderantziz; hau da, pertsona baten burua bestearen genitalen gainean eta alderantziz. Gauzak horrela, ahoa zein eskuak erabiliz elkar estimula daitezke. Posizioaren izena karaktereen ezaugarri grafikoetatik eratortzen da.
=== Felazio bikoitza ===
Felazio bikoitza bi pertsonak aldi berean beste bati aho sexua praktikatzen diotenean gertatzen da. Modu honetan, bi pertsonek estimulatzen dituzte hirugarrenaren organo sexualak.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Aho sexua]]
[[Kategoria:Sexu jargoia]]
t5dom3d6itf5rv5rlwmk9eqagnkfhhc
9968423
9968239
2024-11-13T22:39:17Z
Xabier Armendaritz
448
9968423
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Felicien Rops 69.jpg|thumb|[[Félicien Rops]] artistaren margoa ''Le Diable au Corps'', [[69 (sexu-ekintza)|69 izeneko sexu ekintza]] irudikatzen duena.]]
'''Aho sexua''' [[aho]]a, [[mihi]]a, [[hortz]]ak edo [[eztarri]]aren erabileraren bitartez bikotekidearen [[organo sexual]]ak kitzikatzean datzan [[sexu harreman]]a da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jacqueline |abizena= Franklin |izenburua= The Ultimate Kiss: Oral Lovemaking, A Sensual Guide for Couples|lekua=[[Los Angeles]]|argitaletxea=Media Press|urtea=[[2001]]|isbn=0-917181-17-4}}</ref> Aho sexuaren hainbat mota bereizten dira: [[cunnilingus]]a deritzo, [[emakume]] bati egindakoa bada; [[felazio]]a eta [[irrumazio]]a, [[gizon]] bati egindakoa bada; [[anilingus]]a, [[uzki]]aren akuilatze sexuala bada.<ref>{{Erreferentzia|izena=James N. |abizena1=Adams|izenburua=The Latin Sexual Vocabulary|argitaletxea= Johns Hopkins |urtea= [[1990]]|isbn= 0-8018-2968-2}}</ref> [[Gorputz (biologia)|Gorputzaren]] beste edozein zatiren aho-akuilatzea (adibidez [[musu]]ak edota [[miazkada]]k) normalean ez da aho-sexutzat jotzen.
Aho-sexua harreman sexual osoa izan daiteke bera bakarrik; baina baita sexu aurreko [[Sexu jolas|aurrekaria]] edota sexu ondoko jolasa ere.
== Aho-sexu motak ==
[[Fitxategi:Cunni.png|thumb|Cunnilingusa]]
=== Cunnilingusa ===
[[Cunnilingus|Cunnilingusa]] (latinezko ''cunnus'' "alu" eta ''lingus'' "mihia") sexu aparatu femeninoa ([[Ezpainak (alua)|aluko ezpainak]], [[Bagina|baginaren]] sarrera eta bereziki [[Klitori|klitoria]]) ahoa eta mihia erabiliz estimulatzean datzan aho-sexu mota da.
=== Felazioa ===
[[Fitxategi:Fellatio2.svg|thumb|Felazioa]]
[[Felazio]]a (latinezko ''fellatio'' hitzetik eratorria) aho sexu mota bat da, non sexu aparatu maskulinoa ([[Zakil|zakila]], [[Barrabil-zorro|eskrotoa]]) ahoa, mihia eta ezpainak erabiliz miazkatzen den estimulatzeko helburuarekin. Felazioaren amaiera posible bat [[Isurtze|isurketa]] irenstea da, baina ez da gomendagarria sexu bidezko gaixotasunen transmisio posibleagatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=CÓMO SE TRANSMITE EL VIH POR VÍA SEXUAL / CRUZ ROJA ESPAÑOLA / INFORMACIÓN GENERAL SOBRE EL VIH y el sida|url=http://www.cruzroja.es/vih/Tranmision-VIH-via-sexual.html|aldizkaria=www.cruzroja.es|sartze-data=2022-05-04}}</ref>
=== Felazioa, in coitus ===
Bariante honetan [[Hirukote sexual|hirukote]] batek aurrera eramango luke sexu praktika. Beste modu batera esanda, hirugarren pertsonak aho sexua praktikatuko luke beste bi pertsonek [[Sarpen|koitoa]] egiten duten bitartean.
=== Irrumazioa ===
[[Irrumazio|Irrumazioa]] (latinezko ''irrumatio'' hitzetik eratorria) felazioaren aldaera bat da. Bien arteko desberdintasun sotila honako hau da: felazioan miazkatzen duen pertsona mugitu egiten da, jasotzen duen pertsona geldirik dagoen bitartean; irrumazioaren kasuan, jasotzen duen pertsona da mugimenduak egiten dituena, ahoa jartzen duen pertsonaren gainean edo albo batean kokatzen delarik. Antzinako Erroman irrumazioa iseka mota bat zen, XVIII. mendean Pompeiako hondarretan aurkitutako freskoetan zein grafito pornografikoetan erakusten den bezala.
=== ''Humming'' ===
''Humming''-a (ingelesezko [[onomatopeia]] bat) eztarriarekin egiten den soinu gutural bat da, bikotearen genitaletan plazera sortzen duten kitzikak egiteko erabilia, aho sexua praktikatzen den bitartean.
=== 69 ===
[[69 (sexu jarrera)|69a]] aho sexuaren aldaera ezaguna da, non bi pertsona bata bestearen gainean edo elkarren alboan kokatzen diren, baina alderantziz; hau da, pertsona bakoitzaren burua bestearen genitalen parean dagoela. Horiek horrela, ahoa zein eskuak erabiliz elkarri estimula diezaiekete sexu organoak. Posizioaren izena zenbaki horien karaktereen ezaugarri grafikoetatik dator, 6 eta 9 zenbakiak elkarren alderantzizko forma baitute.
=== Felazio bikoitza ===
Felazio bikoitza bi pertsonak aldi berean beste bati aho sexua praktikatzen diotenean gertatzen da. Modu honetan, bi pertsonek estimulatzen dituzte hirugarrenaren organo sexualak.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Aho sexua]]
[[Kategoria:Sexu jargoia]]
cojcy8lgcb36c8nwreqcelbgw950efs
Julian Iantzi
0
163899
9968425
8755229
2024-11-13T22:43:06Z
85.85.29.154
Irudia
9968425
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa|nazionalitatea = {{bandera|Nafarroa}}}}
'''Julian Iantzi Mitxelena''' ([[Woodland (Kalifornia)|Woodland]], [[Kalifornia]], [[1967]]ko [[azaroaren 4]]a) [[telebista]] aurkezle [[euskaltzaletasun|euskaltzalea]] eta [[jeltzale]]a<ref>{{es}} [http://urkullu.eu/post-ak/tenemos-personas-tenemos-proyecto-tenemos_32916.html «Tenemos personas, tenemos proyecto, tenemos partido»], ''Urkullu Lehendakaria'' bloga, 2009-01-25.</ref><ref>{{es}} David {{maiuskula txiki|Yurre}}: [https://web.archive.org/web/20150701185049/http://blogs.cadenaser.com/ahopeka/2012/10/11/porque-lo-conozco/ «Porque le conozco»], ''Ahopeka'' bloga, 2012-10-12.</ref> da.
== Bizitza ==
[[1960ko hamarkada]]n, Julianen gurasoek —Angel Iantzi eta Txelo Mitxelena— [[Lesaka]]tik [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetara]] emigratu zuten, bizimodu hobe baten bila. Hogeita hiru urte igaro zituzten han, hamahiru artzaintzan eta beste hamar etxalde batean. Euren hiru seme-alabak [[Kalifornia]]n jaio ziren eta [[Dixon (Kalifornia)|Dixon]] udalerrian bizi izan ziren Lesakara itzuli arte.<ref>{{es}} https://web.archive.org/web/20150213113408/http://www.blogseitb.com/rogeblasco/2015/01/26/julian-iantzi-al-encuentro-de-la-cultura-vasca-en-el-jaialdi-de-boise-2015/</ref> Bi arrazoi nagusitu ziren Lesakara bueltatzeko bidea hartzerakoan; batetik, familia Lesakan izatea, eta bestetik, seme-alabak eskolaratu behar izatea.
Telebista-aurkezleak zazpi urte zituela, euskaraz eta ingelesez baino ez zuen hitz egiten. Gainera, Espainian frankismoak gogor eraso zion euskarari. Segur aski garai hartako debekuek eranaraziko zioten gaur egungo euskal zaletasuna. Horrexek motibaturik, Mintzapraktika programaren partaide da eta euskararen aldeko hainbat hitzaldi eman izan ditu Euskal Herriko toki askotan.<ref>{{es}} http://www.gordexola.net/es-ES/Eventos_Nuevos/Paginas/20141023_Charlaparaimpulsarelusodeleuskera.aspx</ref>
== Lana hedabideetan ==
Julianen telebistako ibilbidea [[Euskal Telebista]]ko ''[[casting]]'' batean bere burua ezagutarazi zuenean hasi zen. Ondoren, [[Canal 4]]k eman zion bere lehen aukera.<ref>{{es}} https://web.archive.org/web/20150205153132/http://www.cuatro.com/mas-de-cuatro/EXCLUSIVA-Julian-Iantzi-Billete-Brasil_2_1178655126.html</ref> Harrezkeroztik, ETBn hartu zuen ospea askotariko ''[[telerrealitate|reality show]]''-ak aurkeztuz: ''[[Basetxea (telebista-saioa)|Basetxea]]'', ''[[Begia gose]]'', ''[[Sorginen laratza]]'', [[La flecha amarilla]]'' eta ''[[El conquistador del fin del mundo]]''.<ref>http://www.ivoox.com/julian-iantzi-conquisek-uste-baino-zeresan-handiagoa-emango-audios-mp3_rf_3984677_1.html</ref> 🦋
[[Espainia]]ko telebista kateetan ere aritua bada ere ([[Antena 3]], [[Cuatro]]) ''El conquistador'' ''reality''-aren bidez lortu du izena zabaltzea. Abentura-reality show-aren gidari, hamasei partaideak zuzentzen ditu [[Faro les Eclaireurs]]eraino, munduaren azken muturreraino, hain zuzen ere. Partaideek (zortzi emakumezko eta zortzi gizonezko bi taldetan banatuta; nahiz eta azken urtealdian hogeita lau partaide eta hiru talde izan diren) Patagoniako klima gogorrari, bizi baldintzei zein proba gogorrei aurre egin behar diete. 2005ean lehen aldiz eman zen telesaioaren helburua ikurrina El Faro del Fin del Mundo-raino eramatea da.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=89Lrn9dEDIc Julian Iantzirekiko elkarrizketaren bideoa], Youtube.
{{bizialdia|1967ko||Iantzi, Julian}}
[[Kategoria:Nafarroa Garaiko telebista aurkezleak]]
[[Kategoria:ETB 1eko aurkezleak]]
[[Kategoria:ETB 2ko aurkezleak]]
[[Kategoria:Euskararen sustatzaileak]]
[[Kategoria:Nafarroako jelkideak]]
[[Kategoria:Lesakarrak]]
[[Kategoria:Kaliforniarrak]]
sdcoypi6kqhhcq3zbb0m1qf8hxlffxy
9968427
9968425
2024-11-13T22:43:49Z
85.85.29.154
K
9968427
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa|nazionalitatea = {{bandera|Nafarroa}}}}
'''Julian Iantzi Mitxelena''' ([[Woodland (Kalifornia)|Woodland]], [[Kalifornia]], [[1967]]ko [[azaroaren 4]]a) [[telebista]] aurkezle [[euskaltzaletasun|euskaltzalea]] eta [[jeltzale]]a<ref>{{es}} [http://urkullu.eu/post-ak/tenemos-personas-tenemos-proyecto-tenemos_32916.html «Tenemos personas, tenemos proyecto, tenemos partido»], ''Urkullu Lehendakaria'' bloga, 2009-01-25.</ref><ref>{{es}} David {{maiuskula txiki|Yurre}}: [https://web.archive.org/web/20150701185049/http://blogs.cadenaser.com/ahopeka/2012/10/11/porque-lo-conozco/ «Porque le conozco»], ''Ahopeka'' bloga, 2012-10-12.</ref> dek.
== Bizitza ==
[[1960ko hamarkada]]n, Julianen gurasoek —Angel Iantzi eta Txelo Mitxelena— [[Lesaka]]tik [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetara]] emigratu zuten, bizimodu hobe baten bila. Hogeita hiru urte igaro zituzten han, hamahiru artzaintzan eta beste hamar etxalde batean. Euren hiru seme-alabak [[Kalifornia]]n jaio ziren eta [[Dixon (Kalifornia)|Dixon]] udalerrian bizi izan ziren Lesakara itzuli arte.<ref>{{es}} https://web.archive.org/web/20150213113408/http://www.blogseitb.com/rogeblasco/2015/01/26/julian-iantzi-al-encuentro-de-la-cultura-vasca-en-el-jaialdi-de-boise-2015/</ref> Bi arrazoi nagusitu ziren Lesakara bueltatzeko bidea hartzerakoan; batetik, familia Lesakan izatea, eta bestetik, seme-alabak eskolaratu behar izatea.
Telebista-aurkezleak zazpi urte zituela, euskaraz eta ingelesez baino ez zuen hitz egiten. Gainera, Espainian frankismoak gogor eraso zion euskarari. Segur aski garai hartako debekuek eranaraziko zioten gaur egungo euskal zaletasuna. Horrexek motibaturik, Mintzapraktika programaren partaide da eta euskararen aldeko hainbat hitzaldi eman izan ditu Euskal Herriko toki askotan.<ref>{{es}} http://www.gordexola.net/es-ES/Eventos_Nuevos/Paginas/20141023_Charlaparaimpulsarelusodeleuskera.aspx</ref>
== Lana hedabideetan ==
Julianen telebistako ibilbidea [[Euskal Telebista]]ko ''[[casting]]'' batean bere burua ezagutarazi zuenean hasi zen. Ondoren, [[Canal 4]]k eman zion bere lehen aukera.<ref>{{es}} https://web.archive.org/web/20150205153132/http://www.cuatro.com/mas-de-cuatro/EXCLUSIVA-Julian-Iantzi-Billete-Brasil_2_1178655126.html</ref> Harrezkeroztik, ETBn hartu zuen ospea askotariko ''[[telerrealitate|reality show]]''-ak aurkeztuz: ''[[Basetxea (telebista-saioa)|Basetxea]]'', ''[[Begia gose]]'', ''[[Sorginen laratza]]'', [[La flecha amarilla]]'' eta ''[[El conquistador del fin del mundo]]''.<ref>http://www.ivoox.com/julian-iantzi-conquisek-uste-baino-zeresan-handiagoa-emango-audios-mp3_rf_3984677_1.html</ref> 🦋
[[Espainia]]ko telebista kateetan ere aritua bada ere ([[Antena 3]], [[Cuatro]]) ''El conquistador'' ''reality''-aren bidez lortu du izena zabaltzea. Abentura-reality show-aren gidari, hamasei partaideak zuzentzen ditu [[Faro les Eclaireurs]]eraino, munduaren azken muturreraino, hain zuzen ere. Partaideek (zortzi emakumezko eta zortzi gizonezko bi taldetan banatuta; nahiz eta azken urtealdian hogeita lau partaide eta hiru talde izan diren) Patagoniako klima gogorrari, bizi baldintzei zein proba gogorrei aurre egin behar diete. 2005ean lehen aldiz eman zen telesaioaren helburua ikurrina El Faro del Fin del Mundo-raino eramatea da.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=89Lrn9dEDIc Julian Iantzirekiko elkarrizketaren bideoa], Youtube.
{{bizialdia|1967ko||Iantzi, Julian}}
[[Kategoria:Nafarroa Garaiko telebista aurkezleak]]
[[Kategoria:ETB 1eko aurkezleak]]
[[Kategoria:ETB 2ko aurkezleak]]
[[Kategoria:Euskararen sustatzaileak]]
[[Kategoria:Nafarroako jelkideak]]
[[Kategoria:Lesakarrak]]
[[Kategoria:Kaliforniarrak]]
e6vpkhyg0omf66azi5zit9b2rtans1w
9968428
9968427
2024-11-13T22:44:36Z
Xabier Armendaritz
448
85.85.29.154 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Lainobeltz wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
8557185
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa|nazionalitatea = {{bandera|Nafarroa}}}}
'''Julian Iantzi Mitxelena''' ([[Woodland (Kalifornia)|Woodland]], [[Kalifornia]], [[1967]]ko [[azaroaren 4]]a) [[telebista]] aurkezle [[euskaltzaletasun|euskaltzalea]] eta [[jeltzale]]a<ref>{{es}} [http://urkullu.eu/post-ak/tenemos-personas-tenemos-proyecto-tenemos_32916.html «Tenemos personas, tenemos proyecto, tenemos partido»], ''Urkullu Lehendakaria'' bloga, 2009-01-25.</ref><ref>{{es}} David {{maiuskula txiki|Yurre}}: [https://web.archive.org/web/20150701185049/http://blogs.cadenaser.com/ahopeka/2012/10/11/porque-lo-conozco/ «Porque le conozco»], ''Ahopeka'' bloga, 2012-10-12.</ref> da.
== Bizitza ==
[[1960ko hamarkada]]n, Julianen gurasoek —Angel Iantzi eta Txelo Mitxelena— [[Lesaka]]tik [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetara]] emigratu zuten, bizimodu hobe baten bila. Hogeita hiru urte igaro zituzten han, hamahiru artzaintzan eta beste hamar etxalde batean. Euren hiru seme-alabak [[Kalifornia]]n jaio ziren eta [[Dixon (Kalifornia)|Dixon]] udalerrian bizi izan ziren Lesakara itzuli arte.<ref>{{es}} https://web.archive.org/web/20150213113408/http://www.blogseitb.com/rogeblasco/2015/01/26/julian-iantzi-al-encuentro-de-la-cultura-vasca-en-el-jaialdi-de-boise-2015/</ref> Bi arrazoi nagusitu ziren Lesakara bueltatzeko bidea hartzerakoan; batetik, familia Lesakan izatea, eta bestetik, seme-alabak eskolaratu behar izatea.
Telebista-aurkezleak zazpi urte zituela, euskaraz eta ingelesez baino ez zuen hitz egiten. Gainera, Espainian frankismoak gogor eraso zion euskarari. Segur aski garai hartako debekuek eranaraziko zioten gaur egungo euskal zaletasuna. Horrexek motibaturik, Mintzapraktika programaren partaide da eta euskararen aldeko hainbat hitzaldi eman izan ditu Euskal Herriko toki askotan.<ref>{{es}} http://www.gordexola.net/es-ES/Eventos_Nuevos/Paginas/20141023_Charlaparaimpulsarelusodeleuskera.aspx</ref>
== Lana hedabideetan ==
Julianen telebistako ibilbidea [[Euskal Telebista]]ko ''[[casting]]'' batean bere burua ezagutarazi zuenean hasi zen. Ondoren, [[Canal 4]]k eman zion bere lehen aukera.<ref>{{es}} https://web.archive.org/web/20150205153132/http://www.cuatro.com/mas-de-cuatro/EXCLUSIVA-Julian-Iantzi-Billete-Brasil_2_1178655126.html</ref> Harrezkeroztik, ETBn hartu zuen ospea askotariko ''[[telerrealitate|reality show]]''-ak aurkeztuz: ''[[Basetxea (telebista-saioa)|Basetxea]]'', ''[[Begia gose]]'', ''[[Sorginen laratza]]'', [[La flecha amarilla]]'' eta ''[[El conquistador del fin del mundo]]''.<ref>http://www.ivoox.com/julian-iantzi-conquisek-uste-baino-zeresan-handiagoa-emango-audios-mp3_rf_3984677_1.html</ref>
[[Espainia]]ko telebista kateetan ere aritua bada ere ([[Antena 3]], [[Cuatro]]) ''El conquistador'' ''reality''-aren bidez lortu du izena zabaltzea. Abentura-reality show-aren gidari, hamasei partaideak zuzentzen ditu [[Faro les Eclaireurs]]eraino, munduaren azken muturreraino, hain zuzen ere. Partaideek (zortzi emakumezko eta zortzi gizonezko bi taldetan banatuta; nahiz eta azken urtealdian hogeita lau partaide eta hiru talde izan diren) Patagoniako klima gogorrari, bizi baldintzei zein proba gogorrei aurre egin behar diete. 2005ean lehen aldiz eman zen telesaioaren helburua ikurrina El Faro del Fin del Mundo-raino eramatea da.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=89Lrn9dEDIc Julian Iantzirekiko elkarrizketaren bideoa], Youtube.
{{bizialdia|1967ko||Iantzi, Julian}}
[[Kategoria:Nafarroa Garaiko telebista aurkezleak]]
[[Kategoria:ETB 1eko aurkezleak]]
[[Kategoria:ETB 2ko aurkezleak]]
[[Kategoria:Euskararen sustatzaileak]]
[[Kategoria:Nafarroako jelkideak]]
[[Kategoria:Lesakarrak]]
[[Kategoria:Kaliforniarrak]]
3seixjiapv92b1037ro2bh6sw3qp6io
José Antonio González Linares
0
202822
9968912
9967171
2024-11-14T11:35:51Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968912
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''José Antonio González Linares''' ([[San Felices de Buelna]], [[Kantabria]], [[1946]]ko [[otsailaren 25]]a) txirrindulari ohi [[espainia]]rra da.
Arrakastarik nabarmenena [[1970]]eko [[Frantziako Tourra|Frantziako Tourrrean]] lortu zuen, erlojuz kontrako etapa batean [[Eddy Merckx]] garaitu ostean. Sprinter moduan ere ondo ibiltzen zen, eta hainbat garaipen partzial lortu zuen [[Espainiako Vuelta]]n eta bestelako lasterketa batzuetan. Bestela, [[Euskal Herriko Itzulia]]n txapeldun gelditu zen 4 bider, [[1972]], [[1975]], [[1977]] eta [[1978]]an, ordutik inork gainditu ezin izan duen marka izanik.
Gaur egun politikaren arloan jarduten du bere jaioterrian.
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1967'''
* [[1967ko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]] et 2 etapa
'''1969'''
* 2. [[Setmana Catalana]]n
* 8. [[1969ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
'''1970'''
* [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]
* [[Oroko Andre Maria Saria]]
* [[1970eko Frantziako Tourra|Frantziako Tourreko]] etapa 1
* 2. [[1970eko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulian]]
* 3. [[Aragoiko Itzulia]]n
* 6. [[1970eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1971'''
* [[1971ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltako]] etapa 1
* [[Errioxako Itzulia|Errioxako Itzuliko]] etapa 1
* 2. [[Mallorcako Itzulia]]n eta etapa 1
* 8. [[1971ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
'''1972'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[1972ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]] eta 2 etapa
* [[Kantabriako Itzulia]] eta 2 etapa
* Tour de la Nouvelle-France-ko etapa 1
* 2. [[Kataluniako Volta]]n eta etapa 1
* 3. [[Manuel Galera Memoriala]]n
* 3. [[1972ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulian]]
* 5. [[1972ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]] eta etapa 1
'''1973'''
* [[Levanteko Itzulia]]
* 2. [[1973ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulian]]
* 2. [[1973ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]]
* 3. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
'''1974'''
* 3. [[1974ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulian]]
* 6. [[1974ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
* 8. [[1974ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1975'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[1975eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]] eta etapa 1
* 2. [[Oroko Andre Maria Saria]]n
* 2. [[Asturiasko Itzulia]]n eta etapa 1
* 3. [[Udaberriko Klasika]]n
* 6. [[1975eko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
'''1976'''
* [[Kantabriako Itzulia|Kantabriako Itzuliko]] etapa 1
* 2. Leganeseko Hiru Egunetan eta etapa 1
* 10. [[1976ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]] eta etapa 1
'''1977'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[1977ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]] eta etapa 1
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuliko]] etapa 1
* 4. [[1977ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
* 8. [[1977ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 10. [[1977ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
'''1978'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[1978ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]] eta etapa 1
}}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan ==
{| class="wikitable" style="font-size: 95%; text-align: center; background-color: #fff;"
|-
! colspan="2" width="148 px"| Carrera !! 1969 !! 1970 !! 1971 !! 1972 !! 1973 !! 1974 !! 1975 !! 1976 !! 1977 !! 1978 !! 1979
|-
| style="background:pink;"|
| [[Italiako Giroa]]
| —
| —
| —
|[[1972ko Italiako Giroa|UT]]
| —
|[[1974ko Italiako Giroa|28.]]
|[[1975eko Italiako Giroa|50.]]
|[[1976ko Italiako Giroa|UT]]
|[[1977ko Italiako Giroa|UT]]
| —
| —
|-
| style="background:yellow;"|
| [[Frantziako Tourra]]
| —
|[[1970eko Frantziako Tourra|56.]]
| —
| —
|[[1973ko Frantziako Tourra|47.]]
| —
| —
| —
| —
| —
| —
|-
| style="background:red;"|
| [[Espainiako Vuelta]]
|[[1969ko Espainiako Itzulia|12.]]
| —
|[[1971ko Espainiako Itzulia|DSK]]
|[[1972ko Espainiako Itzulia|'''5.''']]
|[[1973ko Espainiako Itzulia|UT]]
|[[1974ko Espainiako Itzulia|'''6.''']]
|[[1975eko Espainiako Itzulia|26.]]
|[[1976ko Espainiako Itzulia|'''10.''']]
|[[1977ko Espainiako Itzulia|'''10.''']]
|[[1978ko Espainiako Itzulia|30.]]
|[[1979ko Espainiako Itzulia|33.]]
|}
<small>-: ez zuen parte hartu</br>
UT: utzi, ez zuen amaitu</br>
DSK: deskalifikatua</small>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
{{bizialdia|1946ko||Gonzalez Linares, Jose Antonio}}
{{Biografia zirriborroa|ES-S}}
[[Kategoria:Kirol zuzendariak]]
[[Kategoria:Txirrindulari ohiak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Itzuliaren irabazleak]]
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Kantabriako politikariak]]
[[Kategoria:Kantabriako kirolariak]]
[[Kategoria:Sanfelicestarrak (Buelna)]]
[[Kategoria:1968ko Udako Olinpiar Jokoetako txirrindulariak]]
sfin6c2d99teen7xz45pbr3dn4coli2
Blackburn
0
203511
9968788
7676896
2024-11-14T10:07:18Z
InternetArchiveBot
119347
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
9968788
wikitext
text/x-wiki
{{hiri infotaula}}
'''Blackburn''' [[Erresuma Batua|Erresuma Batuko]] [[Ipar-mendebaldeko Ingalaterra]]n dagoen [[Lancashire]] konderrian kokatzen den [[hiri]] bat da. [[1998]]. urtetik aurrera [[Blackburn eta Darwen]] aginte unitatea osatzen du.
== Historia ==
[[Industria Iraultza]] garaian ohialgintza industriaren gune garrantzitsua izan zen.
== Kirola ==
[[Blackburn Rovers Football Club|Blackburn Rovers]] [[futbol]] taldearen egoitza da.
== Iruditegia ==
<gallery>
Irudi:Blackburn-Lancashire-England-UK--Town-Hall-and-Town-Hall-Extension-1.JPG|Udaletxea.
Irudi:Blackburn - DSC03767.JPG|Blackburn Collegeko Victoria building eraikina.
Irudi:Holy Trinity Church, Blackburn.jpg|Trinitatearen eliza.
Irudi:Portico of King George's Hall, Blackburn, Lancashire.jpg|King Georges Hall antzokia.
</gallery>
== Hiri anaikidetuak ==
* {{bandera|Alemania}} '''[[Altena]]''', [[Alemania]]
* {{bandera|Frantzia}} '''[[Péronne (Somme)|Péronne]]''', [[Frantzia]]
* {{bandera|Polonia}} '''[[Tarnów]]''', [[Polonia]]
== Kanpo estekak ==
* [https://web.archive.org/web/20120208211710/http://www.blackburn.gov.uk/ Blackburn hiriaren udal webgunea] {{en}}
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Lancashire konderriko udalerriak]]
r8kjmdjpqmtnak6j7l1ov6jgb7er99w
Andrés Oliva
0
222151
9968779
9967165
2024-11-14T09:58:21Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968779
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Andrés Oliva Sánchez''' ([[Ocaña]], [[Toledoko probintzia]], [[1948]]ko [[abenduaren 7|abenduak 7]] - ''[[ibidem]]'', [[2023]]ko [[uztailaren 5]]a) txirrindulari [[espainia]]r bat izan zen, profesionala [[1970eko hamarkada]]n.
Eskalatzaile fina, [[Italiako Giroa|Italiako Giro]]ko mendiko sailkapena bitan irabazi zuen eta [[Espainiako Vuelta]]koa hirutan.
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1969'''
* [[Asturiasko Itzulia]]
* 7. [[1969ko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n eta etapa 1
'''1970'''
* [[1970eko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]] eta etapa 1
* [[Kantabriako Itzulia]]
* [[Segoviako Itzulia]]
'''1971'''
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n eta etapa 1
* 3. [[Arrateko Igoera]]n
* 4. [[1971ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1972'''
* 3. [[Meatze Haranetako Itzulia]]n eta etapa 1
* 7. [[1972ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
'''1974'''
* [[Udaberriko Klasikoa]]
* 2. [[Setmana Catalana]]n
* 2. [[Masferrer garaikurra]]n
* 2. [[Arrateko Igoera]]n
* 2. [[Kataluniako Volta]]n
* 5. [[1974ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 5. [[1974ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 8. [[1974ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n eta Mendiko sailkapena
* 9. [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko errepideko txapelketa]]n
'''1975'''
* [[1975eko Italiako Giroa|Italiako Giro]]ko Mendiko sailkapena [[Fitxategi:Jersey green.svg|20px]]
* [[1975eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]ko Mendiko sailkapena [[Fitxategi:Jersey green.svg|20px]]
* [[1975eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzuli]]ko Mendiko sailkapena
* [[Suitzako Itzulia|Suitzako Itzuli]]ko etapa 1
* [[Kantabriako Itzulia|Kantabriako Itzuli]]ko etapa 1
'''1976'''
* [[1976ko Italiako Giroa|Italiako Giro]]ko Mendiko sailkapena [[Fitxategi:Jersey green.svg|20px]]
* [[1976ko Espainiako Itzulia|Espainako Vuelta]]ko Mendiko sailkapena [[Fitxategi:Jersey green.svg|20px]]
* [[Torrejon-Dyc]]
* 2. [[1976ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 2. [[Oroko Andre Maria Saria]]n
'''1977'''
* [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]] Espainiako errepide txirrindularitzako mendiko txapelketako txapeldun
* 4. [[Levanteko Itzulia]]n
* 9. [[1977ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1978'''
* [[1978ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]ko Mendiko sailkapena [[Fitxategi:Jersey green.svg|20px]]
* [[Dauphine Libere]]ko etapa 1
* 2. [[Aragoiko Itzulia]]n eta etapa 1
* 3. [[Ordiziako Klasika]]n
'''1979'''
* [[Sabiñanigoko klasikoa]]
}}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Itzulia
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
!1977
!1978
!1979
!1980
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1975eko Italiako Giroa|14.]]
|align="center"|[[1976ko Italiako Giroa|21.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1974ko Frantziako Tourra|19.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1978ko Frantziako Tourra|39.]]
|align="center"|[[1979ko Frantziako Tourra|83.]]
|align="center"|[[1980ko Frantziako Tourra|UT]]
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|[[1971ko Espainiako Itzulia|22.]]
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|11.]]
|align="center"|[[1973ko Espainiako Itzulia|32.]]
|align="center"|[[1974ko Espainiako Itzulia|UT]]
|align="center"|[[1975eko Espainiako Itzulia|15.]]
|align="center"|[[1976ko Espainiako Itzulia|13.]]
|align="center"|[[1977ko Espainiako Itzulia|17.]]
|align="center"|[[1978ko Espainiako Itzulia|11.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|}
== Taldeak ==
* La Casera-Peña Bahamontes ([[1971]]-[[1974]])
* [[Kas (txirrindularitza taldea)|KAS]] ([[1975]]-[[1977]])
* [[Teka (txirrindularitza taldea)|Teka]] ([[1978]]-[[1979]])
* [[Kelme (txirrindularitza taldea)|Kelme]] ([[1980]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
==Kanpo estekak==
* {{ProCyclingStats}}
{{bizialdia|1948ko|2023ko|Oliva, Andres}}
{{oinordekotza
| aurrekoa = [[José Luis Abilleira]]
| titulua = Espainiako Itzuliko mendiko sailkapenaren garailea
| epea = 1975 eta 1976
| ondorengoa = [[Pedro Torres]]
}}
{{oinordekotza
| aurrekoa = [[Pedro Torres]]
| titulua = Espainiako Itzuliko mendiko sailkapenaren garailea
| epea = 1978
| ondorengoa = [[Felipe Yáñez]]
}}
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Toledoko probintziako jendea]]
n7g3irgd466k3x490q4jt3b8yg6negw
Cebus
0
222242
9968743
9900780
2024-11-14T09:27:23Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968743
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|image = Capuchin Costa Rica.jpg
|image caption = ''[[Kaputxino eztarrizuri|Cebus capucinus]]''
|authority = [[Johann Christian Polycarp Erxleben|Erxleben]], 1777
|parents authority = [[Charles Lucien Bonaparte|Bonaparte]], 1831
}}
'''''Cebus''''' edo '''tximino kaputxino arin'''ak [[Erdialdeko Amerika]]ko eta [[Hego Amerika]]ko [[Platyrrhini]] taldeko [[primate]] genero bat da, '''tximino kaputxinoen''' subfamiliako kideak ([[Cebinae]]). Txikiak dira, 45 bat zentimetroko luzerakoak. Isatsa bere baitan bil daiteke eta, beraz, isatsetik eskegi daitezke zuhaitzetako adarretatik. Uste denez bere ahaideen artean argiena da.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q8447051 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Cebus aequatorialis
| p18 = [[Fitxategi:Cebus aequatorialis 245518251.jpg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Cebus albifrons
| p18 = [[Fitxategi:Cebus albifrons edit.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Cebus annellatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Cebus apella
| p18 = [[Fitxategi:Cebus capucinus.png|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Cebus apiculatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Cebus brunneus
| p18 = [[Fitxategi:Cebus brunneus in Parque Cachamay.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Cebus caliginosus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Cebus capillatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Cebus capucinus
| p18 = [[Fitxategi:Capuchin Costa Rica.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Cebus castaneus
| p18 = [[Fitxategi:Cebus olivaceus (cropped).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Cebus cesarae
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Cebus cucullatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Cebus cuscinus
| p18 = [[Fitxategi:Cebus albifrons Puerto Maldonado Peru.jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Cebus elegans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Cebus flavescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Cebus gracilis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Cebus imitator
| p18 = [[Fitxategi:Capuchin Costa Rica.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Cebus kaapori
| p18 = [[Fitxategi:Cebus kaapori.jpg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Cebus leucocephalus
| p18 = [[Fitxategi:Rio limon venezuela111.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Cebus leucogenys
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Cebus libidinosus
| p18 = [[Fitxategi:Macaco-prego Sapajus libidinosus 2012 28146.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Cebus macrocephalus
| p18 = [[Fitxategi:Cebus macrocephalus Spix, 1823.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Cebus malitiosus
| p18 = [[Fitxategi:Cebus malitiosus 341107983.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Cebus nigritus
| p18 = [[Fitxategi:Macaco-prego Manduri 151207 15.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Cebus nigrivittatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Cebus nigrovittatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Cebus olivaceus
| p18 = [[Fitxategi:C. olivaceus Zoo SP 2.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 28
| p225 = Cebus paella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 29
| p225 = Cebus pallidus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 30
| p225 = Cebus polykomos
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 31
| p225 = Cebus robustus
| p18 = [[Fitxategi:Crested capuchin Cebus robustus.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 32
| p225 = Cebus sciureus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 33
| p225 = Cebus sp.
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 34
| p225 = Cebus subcristatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 35
| p225 = Cebus trinitatis
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 36
| p225 = Cebus unicolor
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 37
| p225 = Cebus versicolor
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 38
| p225 = Cebus versuta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 39
| p225 = Cebus xanthocephalus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 40
| p225 = Cebus xanthosternos
| p18 = [[Fitxategi:Sapajus xanthosternos 3.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 41
| p225 = Cebus yuracus
| p18 = [[Fitxategi:Marañon White-fronted Capuchin Cebus yuracus A.jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
{{commonskat}}
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Cebidae]]
7tj0svyjz74fww9iefhopjddcjord00
Bultzagailu
0
224814
9968671
9311747
2024-11-14T08:31:57Z
176.12.83.182
j
9968671
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Mas-d-Azil-propulseur.jpg|thumb|upright=0.3|ezkerrera|[[Paleolito]]ko bultzagailua. [[Mas-d'Azil (leizea)|Mas-d'Azilgo leizea]]]]
[[Fitxategi:Propulseur-1.jpg|thumb|Bultzagailua erabiltzeko modua]]
[[Fitxategi:Atlatl.png|thumb|[[Amerindiar]]rek erabiltzen duten ''atlatl''aren eskema]]
[[Fitxategi:Propulseur-2.jpg|thumb|[[Inuit]]a bultzagailua erabiltzen]]
* {{eu}}
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Armak]]
[[Kategoria:Historiaurrea]]
[[Kategoria:Artefaktu arkeologiko motak]]
3fcnk259tpf76jylq7b5vheple1sq1e
9968672
9968671
2024-11-14T08:36:13Z
Rachmat04
53428
Undid edits by [[Special:Contribs/176.12.83.182|176.12.83.182]] ([[User talk:176.12.83.182|talk]]) to last version by Suna no onna: unexplained content removal
9968672
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Mas-d-Azil-propulseur.jpg|thumb|upright=0.3|ezkerrera|[[Paleolito]]ko bultzagailua. [[Mas-d'Azil (leizea)|Mas-d'Azilgo leizea]]]]
[[Fitxategi:Propulseur-1.jpg|thumb|Bultzagailua erabiltzeko modua]]
[[Fitxategi:Atlatl.png|thumb|[[Amerindiar]]rek erabiltzen duten ''atlatl''aren eskema]]
[[Fitxategi:Propulseur-2.jpg|thumb|[[Inuit]]a bultzagailua erabiltzen]]
'''Bultzagailua''' edo '''atlatl''' ([[nahuatl]]eraz: ''ahtlatl'') jaurtigaiaren ([[azagaia]], [[lantza]]) hasierako abiadura handitzeko erabiltzen den tresna da. Gehienean makil zuzen bat izaten da, mutur bat kakotua duena. Askotan mutur hau animalien irudiekin apaindua izaten zen. Erabiltzeko modua erraza da: jaurtigaia bultzagailuaren gainean jartzen da, haren atzealdea kakoaren kontra dagoela. Bultzagailuari beste muturretik heldu eta, oreka gordez, jaurtiketa egiten da. Bultzagailuak gizakiaren besoa luzatu eta haren indarra handitzen du.
Aztarnen arabera Europan bultzagailuak [[Goi Paleolitoa]]n erabili ziren, Goi [[Solutrear]]retik Goi [[Magdaleniar]] arte, eremu mugatu batean ([[Périgord]] eta [[Pirinioak]]). Bultzagailuen zati batzuk, gai gogorrez ([[elur-orein]] adarrez edo [[mamut]]-[[boli]]z) egindakoak, era bikainean apaindurik daude eta [[historiaurre]]ko arte higikorraren maisu-lanak dira.
Gaur egungo herri [[Ehiztari-biltzaileak|ehiztari-biltzaile]] batzuek bultzagailua erabiltzen dute, hala nola, [[Inuit]]ek, [[Australiako aborigen]]ek eta [[Amerindiar]]rek.
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://www.bizkaia.net/home2/bizkaimedia/Contenido_Noticia.asp?Not_Codigo=8175 Santimamiñeko bultzagailua]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Armak]]
[[Kategoria:Historiaurrea]]
[[Kategoria:Artefaktu arkeologiko motak]]
defmvgpmefa6p5zmbq3y4yav51b5z9j
Joanes Maria Bordaberri
0
225421
9968445
9528456
2024-11-13T23:43:51Z
Marmeladovich
161830
9968445
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Joanes Maria Bordaberri Arozena''' ([[1928]]ko [[ekainaren 17]]a, [[Montevideo]] – [[2011]]ko [[uztailaren 17]]a, Montevideo) [[euskaldun|euskal]] jatorriko [[uruguaitar]] [[politika]]ria eta [[diktadura|diktadorea]] izan zen.
== Biografia ==
Euskal jatorriko familia ''colorado'' batean jaio zen. Bere aita [[Domingo Bordaberri]] politikaria izan zen, ama berriz Elisa Arozena. [[1969]]an [[Colorado Alderdia|Colorado Alderdira]] gehitu zen, [[1969]] eta [[1972]] bitartean [[Abeltzaintza]] eta [[Nekazaritza]]ko ministro izan zelarik.
[[1972]]ko [[martxoaren 1]]etik [[1973]]ko [[ekainaren 27]]rarte [[Uruguai]]ko presidentea izan zen. Aldiz, [[1973]]ko [[ekainaren 27]]ko [[Estatu-kolpe|Estatu Kolpearen]] buru izan zen, ondorioz [[diktadura|diktadore]] bilakatu zelarik. Uruguaiko Legebiltzarra, gizarte erakundeak nahiz alderdi politikoak deuseztu, eta askatasun zibilak ezabatuarazi zituen. Bere [[Diktadura]] [[1973]]ko [[ekainaren 27]]tik [[1976]]ko [[ekainaren 12]]rarte luzatu zen.
[[1976]]an Bordaberrik Uruguaiko Indar Armatuetako Ofizialen Batzarrari bi memorandum berri aurkeztu zizkion. Honek, alderdi politikoak desagertarazteko proposamena arriskutsuegia zela uste eta [[ekainaren 12]]an Bordaberry postutik kendu eta [[Alberto Demicheli|Alberto Demicheli Lizasok]] ordezkatu zezan erabaki zuen.
Gerora gizateriaren aurkako krimenak, bahiketak eta bere aurkari politikoen aurkako ekintzak burutzeagatik zigortua izan zen: horien artean, [[1976]]ko [[Zelmar Michelini]] eta [[Héctor Gutiérrez Ruiz]] legegileen hilketak, eta, [[Kondor operazioa|Kondor Operazioaren]] barnean, baita [[Rosario Barredo]] eta [[William Whitelaw]] [[tupac Amaru Mugimendu Iraultzailea|tupamaro]] gerrillari ohien hilketarengatik ere. Ondorioz, espetxeratze prebentibora zigortu zuten.
Bere azken egunak osasunez larri eta bere etxebizitzan atxiloturik iragan zituen.
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1928ko|2011ko|Bordaberry, Juan Maria}}
{{Uruguaiko presidenteak}}
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Diktadoreak]]
[[Kategoria:Uruguaiko lehendakariak]]
[[Kategoria:Euskal uruguaitarrak]]
[[Kategoria:Kondor operazioa]]
[[Kategoria:Colorado Alderdiko politikariak (Uruguai)]]
69bcdcm1c6xxp1ygz6wjaykcs4wqfya
9968448
9968445
2024-11-13T23:46:31Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Juan María Bordaberry Arozena]]» orria «[[Joanes Maria Bordaberri]]» izenera aldatu du
9968445
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Joanes Maria Bordaberri Arozena''' ([[1928]]ko [[ekainaren 17]]a, [[Montevideo]] – [[2011]]ko [[uztailaren 17]]a, Montevideo) [[euskaldun|euskal]] jatorriko [[uruguaitar]] [[politika]]ria eta [[diktadura|diktadorea]] izan zen.
== Biografia ==
Euskal jatorriko familia ''colorado'' batean jaio zen. Bere aita [[Domingo Bordaberri]] politikaria izan zen, ama berriz Elisa Arozena. [[1969]]an [[Colorado Alderdia|Colorado Alderdira]] gehitu zen, [[1969]] eta [[1972]] bitartean [[Abeltzaintza]] eta [[Nekazaritza]]ko ministro izan zelarik.
[[1972]]ko [[martxoaren 1]]etik [[1973]]ko [[ekainaren 27]]rarte [[Uruguai]]ko presidentea izan zen. Aldiz, [[1973]]ko [[ekainaren 27]]ko [[Estatu-kolpe|Estatu Kolpearen]] buru izan zen, ondorioz [[diktadura|diktadore]] bilakatu zelarik. Uruguaiko Legebiltzarra, gizarte erakundeak nahiz alderdi politikoak deuseztu, eta askatasun zibilak ezabatuarazi zituen. Bere [[Diktadura]] [[1973]]ko [[ekainaren 27]]tik [[1976]]ko [[ekainaren 12]]rarte luzatu zen.
[[1976]]an Bordaberrik Uruguaiko Indar Armatuetako Ofizialen Batzarrari bi memorandum berri aurkeztu zizkion. Honek, alderdi politikoak desagertarazteko proposamena arriskutsuegia zela uste eta [[ekainaren 12]]an Bordaberry postutik kendu eta [[Alberto Demicheli|Alberto Demicheli Lizasok]] ordezkatu zezan erabaki zuen.
Gerora gizateriaren aurkako krimenak, bahiketak eta bere aurkari politikoen aurkako ekintzak burutzeagatik zigortua izan zen: horien artean, [[1976]]ko [[Zelmar Michelini]] eta [[Héctor Gutiérrez Ruiz]] legegileen hilketak, eta, [[Kondor operazioa|Kondor Operazioaren]] barnean, baita [[Rosario Barredo]] eta [[William Whitelaw]] [[tupac Amaru Mugimendu Iraultzailea|tupamaro]] gerrillari ohien hilketarengatik ere. Ondorioz, espetxeratze prebentibora zigortu zuten.
Bere azken egunak osasunez larri eta bere etxebizitzan atxiloturik iragan zituen.
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1928ko|2011ko|Bordaberry, Juan Maria}}
{{Uruguaiko presidenteak}}
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Diktadoreak]]
[[Kategoria:Uruguaiko lehendakariak]]
[[Kategoria:Euskal uruguaitarrak]]
[[Kategoria:Kondor operazioa]]
[[Kategoria:Colorado Alderdiko politikariak (Uruguai)]]
69bcdcm1c6xxp1ygz6wjaykcs4wqfya
9968450
9968448
2024-11-13T23:49:07Z
Marmeladovich
161830
9968450
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Joanes Maria Bordaberri Arotzena''' ([[1928]]ko [[ekainaren 17]]a, [[Montevideo]] – [[2011]]ko [[uztailaren 17]]a, Montevideo) [[euskaldun|euskal]] jatorriko [[uruguaitar]] [[politika]]ria eta [[diktadura|diktadorea]] izan zen.
== Biografia ==
Euskal jatorriko familia ''colorado'' batean jaio zen. Bere aita [[Domingo Bordaberri]] politikaria izan zen, ama berriz Elisa Arozena. [[1969]]an [[Colorado Alderdia|Colorado Alderdira]] gehitu zen, [[1969]] eta [[1972]] bitartean [[Abeltzaintza]] eta [[Nekazaritza]]ko ministro izan zelarik.
[[1972]]ko [[martxoaren 1]]etik [[1973]]ko [[ekainaren 27]]rarte [[Uruguai]]ko presidentea izan zen. Aldiz, [[1973]]ko [[ekainaren 27]]ko [[Estatu-kolpe|Estatu Kolpearen]] buru izan zen, ondorioz [[diktadura|diktadore]] bilakatu zelarik. Uruguaiko Legebiltzarra, gizarte erakundeak nahiz alderdi politikoak deuseztu, eta askatasun zibilak ezabatuarazi zituen. Bere [[Diktadura]] [[1973]]ko [[ekainaren 27]]tik [[1976]]ko [[ekainaren 12]]rarte luzatu zen.
[[1976]]an Bordaberrik Uruguaiko Indar Armatuetako Ofizialen Batzarrari bi memorandum berri aurkeztu zizkion. Honek, alderdi politikoak desagertarazteko proposamena arriskutsuegia zela uste eta [[ekainaren 12]]an Bordaberry postutik kendu eta [[Alberto Demicheli|Alberto Demicheli Lizasok]] ordezkatu zezan erabaki zuen.
Gerora gizateriaren aurkako krimenak, bahiketak eta bere aurkari politikoen aurkako ekintzak burutzeagatik zigortua izan zen: horien artean, [[1976]]ko [[Zelmar Michelini]] eta [[Héctor Gutiérrez Ruiz]] legegileen hilketak, eta, [[Kondor operazioa|Kondor Operazioaren]] barnean, baita [[Rosario Barredo]] eta [[William Whitelaw]] [[tupac Amaru Mugimendu Iraultzailea|tupamaro]] gerrillari ohien hilketarengatik ere. Ondorioz, espetxeratze prebentibora zigortu zuten.
Bere azken egunak osasunez larri eta bere etxebizitzan atxiloturik iragan zituen.
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1928ko|2011ko|Bordaberry, Juan Maria}}
{{Uruguaiko presidenteak}}
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Diktadoreak]]
[[Kategoria:Uruguaiko lehendakariak]]
[[Kategoria:Euskal uruguaitarrak]]
[[Kategoria:Kondor operazioa]]
[[Kategoria:Colorado Alderdiko politikariak (Uruguai)]]
3dfab10q2ii1k5gld8p4hydkqfar1fl
Andres Gandarias
0
226180
9967798
9966736
2024-11-13T14:41:37Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9967798
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Andres Gandarias Albizu''' ([[Ibarruri]], [[1943]]ko [[apirilaren 24]]a - [[Durango]], {{data|2018|5|27}}) bizkaitar [[txirrindularitza|txirrindularia]] izan zen, [[1967]] eta [[1978]] artean profesionala izan zena. Bere ibilbidean lau garaipen lortu zituen<ref>[https://web.archive.org/web/20071212020347/http://www.urtekaria.com/asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=69&letraEle=g&pagina=lstExciclistasC.asp Urtekaria]</ref>.
1968an eta 1969an amaitu zen Frantziako Tourreko sailkapen orokorreko lehenengo hamarren artean.
== Palmaresa ==
{|
| valign="top" width="50%" |
'''1963'''
* 3. [[Kantabriako Itzulia]]n
'''1967'''
* 3. [[Errioxako Itzulia]]n
'''1968'''
* 3. Espainiako eskualdeen erlojupeko txapelketa: (Bizkaia)
* 9. [[1968ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]]
* 2. [[Levanteko Itzulia]]n
'''1969'''
* 2. [[Errioxako Itzulia]]n
* 3. Espainiako eskualdeen erlojupeko txapelketa: (Bizkaia)
* 5. [[1969ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]]
'''1970'''
* 2. [[Oroko Andre Maria Saria]]n
* 3. [[1970eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulian]]
| valign="top" width="50%" |
'''1971'''
* 2. [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa|Espainiako txapelketa]] [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]]
'''1973'''
* 8. [[1973ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1974'''
* 3. Espainiako eskualdeen erlojupeko txapelketa: (Bizkaia)
'''1975'''
* [[Kantabriako Itzulia]], eta etapa 1
* [[1975eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzuliko]] etapa 1
* 3. Espainiako eskualdekako erlojupeko txapelketan (Bizkaia)
* 7. [[1975eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1976'''
* [[1976ko Italiako Giroa|Italiako Giroa]]: etapa 1
'''1977'''
* 3. [[Sabiñanigoko Klasikoa]]n
|}
== Emaitzak lasterketa nagusietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Lasterketa
!1967
!1968
!1969
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
!1977
!1978
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|31.
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|52.
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1968ko Frantziako Tourra|'''9.''']]
|align="center"|[[1969ko Frantziako Tourra|'''5.''']]
|align="center"|[[1970eko Frantziako Tourra|20.]]
|align="center"|Err.
|align="center"|-
|align="center"|Err.
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|44.
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|-
|align="center"|19.
|align="center"|Err.
|align="center"|15.
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|27.
|align="center"|37.
|align="center"|32.
|align="center"|16.
|-
|[[Txirrindularitzako Munduko Txapelketak]] [[Fitxategi:Arc en ciel.svg|28px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|49.
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|}
<small>-: Ez zuen parte hartu</br>
Err.: Erretiratu zen</small>
== Taldeak ==
* [[Kas (txirrindularitza taldea)|KAS]] ([[1967]]-[[1971]])
* Werner ([[1972]])
* De Kova ([[1973]])
* [[La Casera (txirrindularitza taldea)|La Casera]] ([[1974]])
* Monteverde ([[1975]])
* [[Teka (txirrindularitza taldea)|Teka]] ([[1976]]-[[1977]])
* [[Novostil-Helios]] ([[1978]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
{{bizialdia|1943ko|2018ko|Gandarias, Andres}}
[[Kategoria:Muxikarrak]]
[[Kategoria:Bizkaiko txirrindulariak]]
kgg3floerbik43k9m9xf198mkksbl4j
Santiago Lazkano
0
226638
9967930
9024702
2024-11-13T15:46:46Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9967930
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Santiago Lazkano Labaka''' ([[Errezil]], [[1947]]ko [[martxoaren 8]]a - [[Donostia]], [[1985]]eko [[otsailaren 3]]a) euskal txirrindularia izan zen. [[1969]] eta [[1976]] artean txirrindulari profesionala izan zen eta hainbat garaipen lortu zituen<ref>[https://web.archive.org/web/20050517101224/http://www.urtekaria.com/asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=2086&letraEle=l&pagina=lstExciclistasC.asp www.urtekaria.com]</ref>.
==Ibilbidea==
Gazte mailan korritu ondoren, afizionatuetara pasa zen [[Kas (txirrindularitza taldea)|Kas taldearekin]] eta 1969an profesionaletara igo zen, talde berean. Freskagarrien eskuadran egon zen 1975 arte, orduan Super-Ser taldera pasa zen, non beste bi urtez korritu zen.
Eskalatzaile trebea izan zen. Euskal txirrindularitzako figura nagusietako bat izan zen 1970eko hamarkadan, garai hartako Kas talde indartsuan parte hartuz. Bere garaipenak, oro har, bigarren mailako probetan izan ziren, batez ere [[Kataluniako Volta]]ko emaitzak eta 1974ko Italiako Giroan lortutako etapa garaipena dira emaitzarik azpimarragarriak.
[[Itzuli handi]]etan, errendimendu bikaina izan zuen eta [[Italiako Giroa|Giroa]]n egindako emanaldiak nabarmentzekoak izan ziren: 10. sailkatu zen [[1972ko Italiako Giroa|1972]]an, 5. [[1973ko Italiako Giroa|1973]]an eta 16. [[1974ko Italiako Giroa|1974]]an, azken urte honetan ere etapa bat irabazi zuelarik. Espainiako Vueltan nabarmentzekoa da [[1975eko Espainiako Itzulia|1975]]eko 9. postua. [[Frantziako Tourra|Frantziako Tour]]rean erakustaldi apalagoak burutu zituen, beti taldearen zerbitzura aritu zelako. 1972ko [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko txapelketa]]n ere parte hartu zuen.
1976ko [[Herbehereetako Itzulia]]n izandako istripu baten ondorioz, txirrindularitza profesionala utzi behar izan zuen.
Erretiratu ostean, [[Radio Euskadi]] eta [[Euskal Telebista]]rako lan egin zuen. 1985eko otsailean, [[Euskadiko Sei Orduak]] erretrasmititzen aritu ostean eta etxerako bidean zihoalarik, [[Aizarnazabal]]en inguruan izandako moto istripu batean hil zen. <ref>{{Erreferentzia|izena=Gorka|abizena=Reizabal||izenburua=El ex corredor Santiago Lazcano falleció el domingo en un accidente de tráfico|url=https://elpais.com/diario/1985/02/05/deportes/476406011_850215.html|sartze-data=1985-02-05}}</ref>
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1968'''
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n
'''1969'''
* [[Loinaz Proba]]
* [[Meatze Haranetako Itzulia]], eta etapa 1
* [[Kantabriako Itzulia]]
* 2. [[Sabiñanigoko Klasikoa]]n
'''1971'''
* Caboalles Sari Nagusia
* Espainiako eskualdeen txapelketa (Gipuzkoa)
* 9. [[Kataluniako Volta]]n eta mendiko saria
'''1972'''
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* [[Leganesko Hiru Egunak|Leganesko Hiru Egun]]eko etapa 1
* Espainiako eskualdeen txapelketa (Gipuzkoa)
* 2. [[Valentziako Erkidegoko Itzulia|Levanteko Itzulian]] eta etapa 1
* 2. [[Emiliako Giroa]]n
* 2. [[Masferrer garaikurra]]n
* 2. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
* 4. [[Kataluniako Volta]]n eta etapa 1
* 6. [[1972ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 10. [[1972ko Italiako Giroa|Italiako Giro]]n
'''1973'''
* [[Arrateko Igoera]]
* [[Ordiziako Klasika]]
* Espainiako Mendiko Txapelketa [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]]
* Oiartzun
* 4. [[Setmana Catalana]]n
* 5. [[Italiako Giroa]]n
* 8. [[Milan-Turin]]en
* 10. [[Amstel Gold Race]]n
'''1974'''
* [[1974ko Italiako Giroa|Italiako Giro]]ko etapa 1
* Espainiako eskualdeen txapelketa (Gipuzkoa)
* [[Errioxako Itzulia|Errioxako Itzuli]]ko mendiko saria
* 8. [[Suitzako Itzulia]]n
'''1975'''
* [[Midi Libreren Sari Nagusia|Midi Libre]]ko etapa 1
* Espainiako Mendiko Txapelketa [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]]
* 2. [[Valentziako Erkidegoko Itzulia|Levanteko Itzulian]]
* 3. [[Arrateko Igoera]]n
* 3. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
* 9. [[1975eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1976'''
* [[Asturiasko Itzulia]]
* 2. [[Sabiñanigoko Klasikoa]]n
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n
}}
== Emaitzak lasterketa nagusietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Lasterketa
!1969
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1971ko Italiako Giroa|Err.]]
|align="center"|'''[[1972ko Italiako Giroa|10.]]'''
|align="center"|'''[[1973ko Italiako Giroa|5.]]'''
|align="center"|[[1974ko Italiako Giroa|16.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|[[1969ko Frantziako Tourra|40.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1973ko Frantziako Tourra|29.]]
|align="center"|[[1974ko Frantziako Tourra|20.]]
|align="center"|[[1975eko Frantziako Tourra|Err.]]
|align="center"|[[1976ko Frantziako Tourra|68.]]
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|[[1969ko Espainiako Itzulia|40.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|19.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1974ko Espainiako Itzulia|20.]]
|align="center"|'''[[1975eko Espainiako Itzulia|9.]]'''
|align="center"|[[1976ko Espainiako Itzulia|22.]]
|-
|[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko txapelketa]] [[Fitxategi:Arc en ciel.svg|28px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|15.
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|}
<small>-: Ez zuen parte hartu<br />
Err.: Erretiratu zen</small>
== Taldeak ==
* [[Kas (txirrindularitza taldea)|KAS]] ([[1969]]-[[1974]])
* [[Super Ser (txirrindularitza taldea)|Super Ser]] ([[1975]]-[[1976]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
{{bizialdia|1947ko|1985eko|Lazkano, Santiago}}
[[Kategoria:Gipuzkoako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Errezildarrak]]
[[Kategoria:Donostian hildakoak]]
6xr90z5e84jvqgjz8uhb7bfyh7cwmtg
9968783
9967930
2024-11-14T09:59:49Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968783
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Santiago Lazkano Labaka''' ([[Errezil]], [[1947]]ko [[martxoaren 8]]a - [[Donostia]], [[1985]]eko [[otsailaren 3]]a) euskal txirrindularia izan zen. [[1969]] eta [[1976]] artean txirrindulari profesionala izan zen eta hainbat garaipen lortu zituen<ref>[https://web.archive.org/web/20050517101224/http://www.urtekaria.com/asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=2086&letraEle=l&pagina=lstExciclistasC.asp www.urtekaria.com]</ref>.
==Ibilbidea==
Gazte mailan korritu ondoren, afizionatuetara pasa zen [[Kas (txirrindularitza taldea)|Kas taldearekin]] eta 1969an profesionaletara igo zen, talde berean. Freskagarrien eskuadran egon zen 1975 arte, orduan Super-Ser taldera pasa zen, non beste bi urtez korritu zen.
Eskalatzaile trebea izan zen. Euskal txirrindularitzako figura nagusietako bat izan zen 1970eko hamarkadan, garai hartako Kas talde indartsuan parte hartuz. Bere garaipenak, oro har, bigarren mailako probetan izan ziren, batez ere [[Kataluniako Volta]]ko emaitzak eta 1974ko Italiako Giroan lortutako etapa garaipena dira emaitzarik azpimarragarriak.
[[Itzuli handi]]etan, errendimendu bikaina izan zuen eta [[Italiako Giroa|Giroa]]n egindako emanaldiak nabarmentzekoak izan ziren: 10. sailkatu zen [[1972ko Italiako Giroa|1972]]an, 5. [[1973ko Italiako Giroa|1973]]an eta 16. [[1974ko Italiako Giroa|1974]]an, azken urte honetan ere etapa bat irabazi zuelarik. Espainiako Vueltan nabarmentzekoa da [[1975eko Espainiako Itzulia|1975]]eko 9. postua. [[Frantziako Tourra|Frantziako Tour]]rean erakustaldi apalagoak burutu zituen, beti taldearen zerbitzura aritu zelako. 1972ko [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko txapelketa]]n ere parte hartu zuen.
1976ko [[Herbehereetako Itzulia]]n izandako istripu baten ondorioz, txirrindularitza profesionala utzi behar izan zuen.
Erretiratu ostean, [[Radio Euskadi]] eta [[Euskal Telebista]]rako lan egin zuen. 1985eko otsailean, [[Euskadiko Sei Orduak]] erretrasmititzen aritu ostean eta etxerako bidean zihoalarik, [[Aizarnazabal]]en inguruan izandako moto istripu batean hil zen. <ref>{{Erreferentzia|izena=Gorka|abizena=Reizabal||izenburua=El ex corredor Santiago Lazcano falleció el domingo en un accidente de tráfico|url=https://elpais.com/diario/1985/02/05/deportes/476406011_850215.html|sartze-data=1985-02-05}}</ref>
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1968'''
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n
'''1969'''
* [[Loinaz Proba]]
* [[Meatze Haranetako Itzulia]], eta etapa 1
* [[Kantabriako Itzulia]]
* 2. [[Sabiñanigoko Klasikoa]]n
'''1971'''
* Caboalles Sari Nagusia
* Espainiako eskualdeen txapelketa (Gipuzkoa)
* 9. [[Kataluniako Volta]]n eta mendiko saria
* 9. [[1971ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1972'''
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* [[Leganesko Hiru Egunak|Leganesko Hiru Egun]]eko etapa 1
* Espainiako eskualdeen txapelketa (Gipuzkoa)
* 2. [[Valentziako Erkidegoko Itzulia|Levanteko Itzulian]] eta etapa 1
* 2. [[Emiliako Giroa]]n
* 2. [[Masferrer garaikurra]]n
* 2. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
* 4. [[Kataluniako Volta]]n eta etapa 1
* 6. [[1972ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 10. [[1972ko Italiako Giroa|Italiako Giro]]n
'''1973'''
* [[Arrateko Igoera]]
* [[Ordiziako Klasika]]
* Espainiako Mendiko Txapelketa [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]]
* Oiartzun
* 4. [[Setmana Catalana]]n
* 5. [[Italiako Giroa]]n
* 8. [[Milan-Turin]]en
* 10. [[Amstel Gold Race]]n
'''1974'''
* [[1974ko Italiako Giroa|Italiako Giro]]ko etapa 1
* Espainiako eskualdeen txapelketa (Gipuzkoa)
* [[Errioxako Itzulia|Errioxako Itzuli]]ko mendiko saria
* 8. [[Suitzako Itzulia]]n
'''1975'''
* [[Midi Libreren Sari Nagusia|Midi Libre]]ko etapa 1
* Espainiako Mendiko Txapelketa [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]]
* 2. [[Valentziako Erkidegoko Itzulia|Levanteko Itzulian]]
* 3. [[Arrateko Igoera]]n
* 3. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
* 9. [[1975eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1976'''
* [[Asturiasko Itzulia]]
* 2. [[Sabiñanigoko Klasikoa]]n
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n
}}
== Emaitzak lasterketa nagusietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Lasterketa
!1969
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1971ko Italiako Giroa|Err.]]
|align="center"|'''[[1972ko Italiako Giroa|10.]]'''
|align="center"|'''[[1973ko Italiako Giroa|5.]]'''
|align="center"|[[1974ko Italiako Giroa|16.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|[[1969ko Frantziako Tourra|40.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1973ko Frantziako Tourra|29.]]
|align="center"|[[1974ko Frantziako Tourra|20.]]
|align="center"|[[1975eko Frantziako Tourra|Err.]]
|align="center"|[[1976ko Frantziako Tourra|68.]]
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|[[1969ko Espainiako Itzulia|40.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|19.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1974ko Espainiako Itzulia|20.]]
|align="center"|'''[[1975eko Espainiako Itzulia|9.]]'''
|align="center"|[[1976ko Espainiako Itzulia|22.]]
|-
|[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko txapelketa]] [[Fitxategi:Arc en ciel.svg|28px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|15.
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|}
<small>-: Ez zuen parte hartu<br />
Err.: Erretiratu zen</small>
== Taldeak ==
* [[Kas (txirrindularitza taldea)|KAS]] ([[1969]]-[[1974]])
* [[Super Ser (txirrindularitza taldea)|Super Ser]] ([[1975]]-[[1976]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
{{bizialdia|1947ko|1985eko|Lazkano, Santiago}}
[[Kategoria:Gipuzkoako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Errezildarrak]]
[[Kategoria:Donostian hildakoak]]
ioqfooa2ws91mtw0hhx9i72vkxk297c
9968913
9968783
2024-11-14T11:36:22Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968913
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Santiago Lazkano Labaka''' ([[Errezil]], [[1947]]ko [[martxoaren 8]]a - [[Donostia]], [[1985]]eko [[otsailaren 3]]a) euskal txirrindularia izan zen. [[1969]] eta [[1976]] artean txirrindulari profesionala izan zen eta hainbat garaipen lortu zituen<ref>[https://web.archive.org/web/20050517101224/http://www.urtekaria.com/asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=2086&letraEle=l&pagina=lstExciclistasC.asp www.urtekaria.com]</ref>.
==Ibilbidea==
Gazte mailan korritu ondoren, afizionatuetara pasa zen [[Kas (txirrindularitza taldea)|Kas taldearekin]] eta 1969an profesionaletara igo zen, talde berean. Freskagarrien eskuadran egon zen 1975 arte, orduan Super-Ser taldera pasa zen, non beste bi urtez korritu zen.
Eskalatzaile trebea izan zen. Euskal txirrindularitzako figura nagusietako bat izan zen 1970eko hamarkadan, garai hartako Kas talde indartsuan parte hartuz. Bere garaipenak, oro har, bigarren mailako probetan izan ziren, batez ere [[Kataluniako Volta]]ko emaitzak eta 1974ko Italiako Giroan lortutako etapa garaipena dira emaitzarik azpimarragarriak.
[[Itzuli handi]]etan, errendimendu bikaina izan zuen eta [[Italiako Giroa|Giroa]]n egindako emanaldiak nabarmentzekoak izan ziren: 10. sailkatu zen [[1972ko Italiako Giroa|1972]]an, 5. [[1973ko Italiako Giroa|1973]]an eta 16. [[1974ko Italiako Giroa|1974]]an, azken urte honetan ere etapa bat irabazi zuelarik. Espainiako Vueltan nabarmentzekoa da [[1975eko Espainiako Itzulia|1975]]eko 9. postua. [[Frantziako Tourra|Frantziako Tour]]rean erakustaldi apalagoak burutu zituen, beti taldearen zerbitzura aritu zelako. 1972ko [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko txapelketa]]n ere parte hartu zuen.
1976ko [[Herbehereetako Itzulia]]n izandako istripu baten ondorioz, txirrindularitza profesionala utzi behar izan zuen.
Erretiratu ostean, [[Radio Euskadi]] eta [[Euskal Telebista]]rako lan egin zuen. 1985eko otsailean, [[Euskadiko Sei Orduak]] erretrasmititzen aritu ostean eta etxerako bidean zihoalarik, [[Aizarnazabal]]en inguruan izandako moto istripu batean hil zen. <ref>{{Erreferentzia|izena=Gorka|abizena=Reizabal||izenburua=El ex corredor Santiago Lazcano falleció el domingo en un accidente de tráfico|url=https://elpais.com/diario/1985/02/05/deportes/476406011_850215.html|sartze-data=1985-02-05}}</ref>
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1968'''
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n
'''1969'''
* [[Loinaz Proba]]
* [[Meatze Haranetako Itzulia]], eta etapa 1
* [[Kantabriako Itzulia]]
* 2. [[Sabiñanigoko Klasikoa]]n
'''1970'''
* 7. [[1970eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1971'''
* Caboalles Sari Nagusia
* Espainiako eskualdeen txapelketa (Gipuzkoa)
* 9. [[Kataluniako Volta]]n eta mendiko saria
* 9. [[1971ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1972'''
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* [[Leganesko Hiru Egunak|Leganesko Hiru Egun]]eko etapa 1
* Espainiako eskualdeen txapelketa (Gipuzkoa)
* 2. [[Valentziako Erkidegoko Itzulia|Levanteko Itzulian]] eta etapa 1
* 2. [[Emiliako Giroa]]n
* 2. [[Masferrer garaikurra]]n
* 2. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
* 4. [[Kataluniako Volta]]n eta etapa 1
* 6. [[1972ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 10. [[1972ko Italiako Giroa|Italiako Giro]]n
'''1973'''
* [[Arrateko Igoera]]
* [[Ordiziako Klasika]]
* Espainiako Mendiko Txapelketa [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]]
* Oiartzun
* 4. [[Setmana Catalana]]n
* 5. [[Italiako Giroa]]n
* 8. [[Milan-Turin]]en
* 10. [[Amstel Gold Race]]n
'''1974'''
* [[1974ko Italiako Giroa|Italiako Giro]]ko etapa 1
* Espainiako eskualdeen txapelketa (Gipuzkoa)
* [[Errioxako Itzulia|Errioxako Itzuli]]ko mendiko saria
* 8. [[Suitzako Itzulia]]n
'''1975'''
* [[Midi Libreren Sari Nagusia|Midi Libre]]ko etapa 1
* Espainiako Mendiko Txapelketa [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]]
* 2. [[Valentziako Erkidegoko Itzulia|Levanteko Itzulian]]
* 3. [[Arrateko Igoera]]n
* 3. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
* 9. [[1975eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1976'''
* [[Asturiasko Itzulia]]
* 2. [[Sabiñanigoko Klasikoa]]n
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n
}}
== Emaitzak lasterketa nagusietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Lasterketa
!1969
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1971ko Italiako Giroa|Err.]]
|align="center"|'''[[1972ko Italiako Giroa|10.]]'''
|align="center"|'''[[1973ko Italiako Giroa|5.]]'''
|align="center"|[[1974ko Italiako Giroa|16.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|[[1969ko Frantziako Tourra|40.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1973ko Frantziako Tourra|29.]]
|align="center"|[[1974ko Frantziako Tourra|20.]]
|align="center"|[[1975eko Frantziako Tourra|Err.]]
|align="center"|[[1976ko Frantziako Tourra|68.]]
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|[[1969ko Espainiako Itzulia|40.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|19.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1974ko Espainiako Itzulia|20.]]
|align="center"|'''[[1975eko Espainiako Itzulia|9.]]'''
|align="center"|[[1976ko Espainiako Itzulia|22.]]
|-
|[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko txapelketa]] [[Fitxategi:Arc en ciel.svg|28px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|15.
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|}
<small>-: Ez zuen parte hartu<br />
Err.: Erretiratu zen</small>
== Taldeak ==
* [[Kas (txirrindularitza taldea)|KAS]] ([[1969]]-[[1974]])
* [[Super Ser (txirrindularitza taldea)|Super Ser]] ([[1975]]-[[1976]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
{{bizialdia|1947ko|1985eko|Lazkano, Santiago}}
[[Kategoria:Gipuzkoako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Errezildarrak]]
[[Kategoria:Donostian hildakoak]]
2c17r3rtdelqgd19kbccf2qtw92plb5
José Miguel Echavarri
0
227426
9968915
9538795
2024-11-14T11:37:28Z
Joseba65
69297
9968915
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''José Miguel Echavarri<ref>Abizena ''Echavarri'' idaztea, euskal herritar horren aukera pertsonala da. Izan ere, Euskaltzaindiak, euskara baturako, ''Etxabarri'' onartu du deitura horren grafiatzat. Ikus [http://www.euskaltzaindia.net/eoda/deiturak Euskal Onomastikaren Datutegia].</ref> García''' ([[Abartzuza]], [[1947]]ko [[urriaren 10]]a - ), euskal [[Txirrindularitza|txirrindulari]] profesional eta kirol zuzendari ohia da, [[1969]] eta [[1971]] artean profesionala izan zena. Bere ibilbidean ez zuen garaipenik lortu.<ref>[https://web.archive.org/web/20050119130328/http://www.urtekaria.com/Asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=1993&letraEle=c&pagina=lstExciclistasC.asp www.urtekaria.com]</ref>
Kirol zuzendari moduan hainbat garaipen lortu zituen, tartean zazpi aldiz [[Frantziako Tourra]]. [[2008]]an txirrindularitza uztea erabaki zuen.<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.elcorreodigital.com/vizcaya/20080111/deportes/mas-deporte/jose-miguel-echavarri-retira-20080111.html |izenburua=José Miguel Echavarri se retira|fechaacceso= |egunkaria=[[El Correo]] | data = 2008-01-11}}</ref>
==Palmaresa==
'''1970'''
* 10. [[1970eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
== Emaitzak lasterketa nagusietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Lasterketa
!1969
!1970
!1971
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko errepideko txapelketa]] [[Fitxategi:Arc en ciel.svg|28px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|}
<small>-: Ez zuen parte hartu</br>
Err.: Erretiratu zen</small>
== Taldeak ==
* Bic ([[1969]]-[[1970]])
* Porto ([[1971]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
{{bizialdia|1947ko||Echavarri, Jose Miguel}}
[[Kategoria:Nafarroa Garaiko txirrindulariak]]
[[Kategoria:Kirol zuzendariak]]
[[Kategoria:Abartzuzarrak]]
leqoxips56ceddue6te00nq35ahr6b5
Carlos Etxeberria
0
227431
9968908
9960445
2024-11-14T11:34:50Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968908
wikitext
text/x-wiki
{{argitzeko|txirrindulari allindarrari|Etxeberria}}
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Carlos Etxeberria Zudaire''' ([[Aramendia]], [[1940]]ko [[azaroaren 4]]a), euskal [[Txirrindularitza|txirrindulari]] profesional ohia da, [[1961]] eta [[1971]] artean profesionala izandakoa. Bere ibilbidean hainbat garaipen lortu zituen.<ref>[https://web.archive.org/web/20050119011236/http://www.urtekaria.com/Asp/verPalmExciclC.asp?idVeterano=1929&letraEle=e&pagina=lstExciclistasC.asp www.urtekaria.com]</ref>
[[Euskal Bizikleta]] bitan irabazi zuen. [[Espainiako Vuelta]]n bi etapa garaipen lortu zituen eta lau aldiz amaitu zen sailkapen orokorreko lehenengo hamarren artean.
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1961'''
*8. [[Milk Race]]<nowiki/>n
'''1962'''
* [[Santikutz Klasika]]
* [[Errioxako Itzulia]]
'''1963'''
* [[Errioxako Itzulia]], eta etapa 1
* Drink Saria
* Tafalla Sari Nagusia
* Pinzales Sari Nagusia (Gijon)
* Carrera Nacional (Asturias)
* 2. [[Clásica a los Puertos de Guadarrama]]<nowiki/>n
* 3. [[Miguel Indurain Sari Nagusia|Mendiko Euskal-Nafar Txapelketa]]n
* 7. [[1963ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
'''1964'''
* [[Euskal Bizikleta]] eta etapa 1
* 2. [[Errioxako Itzulia]]n eta etapa 1
* Drink Saria
* La Encina Sari Nagusia (Ponferrada)
* [[Ávilako Itzulia]], eta etapa 1
* 3. [[Pascuas Sari Nagusia]]n
* 3. [[Bartzelona-Andorra]]n
* 4. [[Setmana Catalana]]n
'''1965'''
* 5. [[1965eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]] eta etapa 1
* Iruñeko Zirkuitua
* [[Pascuas Sari Nagusia]]
* Tafalla Sari Nagusia
* [[Ávilako Itzulia]]: 2 etapa
* Huesca (San Lorenzo Sari Nagusia)
* 3. [[Errioxako Itzulia]]n eta etapa 1
* 2. [[Kataluniako Volta]]n
* 2. [[Ordiziako Klasika]]n
'''1966'''
* 3. [[1966ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]] eta etapa 1
* 2. Espainiako Mendiko Txapelketan [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]]
* 2. [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]] [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]]
* 2. [[Dauphiné Libéré]] eta etapa 1
* Billabonako Sari Nagusia
* Antonio Blanco Saria
* [[Miguel Indurain Sari Nagusia|Mendiko Euskal-Nafar Txapelketa]]
* 2. [[Getxoko Zirkuitua]]n
'''1967'''
* [[Euskal Bizikleta]]
* 2. [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]]
* 2. [[Pascuas Sari Nagusia]]n
* 4. [[Setmana Catalana]]n
'''1968'''
* Antonio Blanco Saria
* 7. [[Euskal Bizikleta]]n
* 8. [[1968ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]] eta Tarteko helmugen saria [[Fitxategi:Jersey red.svg|20px]]
'''1969'''
* [[Luis Puig Saria]]
* 2. [[Pascuas Sari Nagusia]]n
* 5. [[1969ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n eta Mendiko sailkapena
* 9. [[1969ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]]
'''1970'''
* [[Udaberriko Klasikoa]]
* [[Errioxako Itzulia]] eta etapa 1
* 11. [[1970eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n eta etapa 1
* 2. [[1970eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 3. [[Laudioko Sari Nagusia]]n
* 3. [[Luis Puig Saria]]n
}}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Lasterketa
!1961
!1962
!1963
!1964
!1965
!1966
!1967
!1968
!1969
!1970
!1971
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1967ko Italiako Giroa|17.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1963ko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|[[1964ko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|[[1965eko Frantziako Tourra|53.]]
|align="center"|[[1966ko Frantziako Tourra|25.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1968ko Frantziako Tourra|29.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1963ko Espainiako Itzulia|25.]]
|align="center"|[[1964ko Espainiako Itzulia|18.]]
|align="center"|[[1965eko Espainiako Itzulia|'''5.''']]
|style="text-align:center; background:burlywood;"|[[1966ko Espainiako Itzulia|'''3.''']]
|align="center"|[[1967ko Espainiako Itzulia|16.]]
|align="center"|[[1968ko Espainiako Itzulia|'''8.''']]
|align="center"|[[1969ko Espainiako Itzulia|'''9.''']]
|align="center"|[[1970eko Espainiako Itzulia|24.]]
|align="center"|-
|-
|[[Txirrindularitzako Munduko Txapelketak]] [[Fitxategi:Arc en ciel.svg|28px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|}
<small>-: Ez zuen parte hartu</br>
UT: Utzi, erretiratu zen</small>
== Taldeak ==
* [[Funcor-Munguia]] ([[1961]]-[[1962]])
* [[Kas (txirrindularitza taldea)|Kas]] ([[1963]]-[[1971]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak==
* {{ProCyclingStats}}
* [https://firstcycling.com/m/rider.php?r=4886 Carlos Etxeberria] - ''FirstCycling.com''
{{bizialdia|1940ko||Etxeberria, Carlos}}
[[Kategoria:Nafarroa Garaiko txirrindulariak]]
[[Kategoria:Txirrindulari ohiak]]
[[Kategoria:Allindarrak]]
jxr6t183zetn0qffehsfm882kizrmdm
Azido azetiko
0
228953
9968936
9967350
2024-11-14T11:58:54Z
Unax Redondo
166999
9968936
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean}}{{Konposatu kimiko infotaula}}
== Azido azetiko ==
'''Azido azetikoa''' [[konposatu organiko]] bat da, formula kimiko hau duena: CH<sub>3</sub>-COOH (C<sub>2</sub>H<sub>4</sub>O<sub>2</sub> edo CH<sub>3</sub>CO<sub>2</sub>H ). [[Azetato|Azetato ioiaren]] forman egon daiteke, [[Ozpin|ozpinean]] aurkitzen da (% 4 bolumenean) eta haren [[Garratz|zapore eta usain garratzaren]] erantzule nagusia da. [[Kimika Puru eta Aplikatuko Nazioarteko Batasuna|IUPAC]]<nowiki/>en arabera, sistematikoki '''azido etanoiko''' bezala izendatu daiteke.
[[Azido karboxiliko]] sinpleenetan bigarrena da, [[karbono]] bakarra duen [[azido formiko]] edo metanoikoaren ondoren eta hiru karbonoko katea duen [[Azido propanoiko|azido propanoikoaren]] aurretik.
[[Urtze-puntu|Urtze-puntua]] 16,6 °C da eta, [[Irakite-puntu|irakite-puntua]], 117,9 °C. Likido edo kristal kolorgea da eta erreaktibo iimiko oso erabilia. Gainera, azido nukleiko sinpleenetako bat.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Security testing|url=https://www.guidechem.com/encyclopedia/acetic-acid-dic332.html|aldizkaria=www.guidechem.com|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
[[Ur disoluzio|Ur disoluzioan]], bere [[Oinarri konjokatu|oinarri konjokatuak]] [[Karboxilo|karboxilo taldearen]] protoia gal dezake azetatoa emateko. Oinarri konjokatuak eta azido azetikoak berak 4,8 °C-tik 25 °C-ra bitarteko [[:es:PKa|pKa]] dute eta horrek esan nahi du 4,8ko pH-an molekulen erdiak protoitik askatu direla. Horren ondorioz, [[Azido ahul|azido ahula]] da eta base konjokatuarekin [[Tanpoi kimiko|tanpoi-disoluzioak]] era ditzake kontzentrazio egokiak erabiltzen direnean. 20 °C-ko disoziazio-konstantea Ka = 1,75·10<sup>−5</sup> da.
Interesgarria da [[Kimika organiko|kimika organikorako]] erreaktibo gisa, [[Kimika ez-organiko|kimika ez-organikorako]] ligando gisa eta [[Biokimika|biokimikarako]] [[metabolito]] gisa ([[azetil-koentzima A]] gisa aktibatuta). [[Substratu (kimika)|Substratu]] gisa ere erabiltzen da, bere forma aktibatuan, [[azetiltransferasa]] izeneko [[Entzima|entzimek]] katalizatutako [[Erreakzio kimiko|erreakzioetan]] eta, zehazki, [[histona azetiltransferasa]] izenekoetan.
2023tik aurrera, munduko azido azetikoaren eskaria 17,88 milioi [[Tona|tona metriko]] ingurukoa da urteko (t/urte). Gaur egun, metanolaren [[Karbonilazio|karbonilazioaren]] bidez ([[Karbono monoxido|CO]]-rekin erreakzioa) lortzen da forma naturalean. Lehengo denboretan, [[Etileno|etilenoa]] oxidatuz [[Azetaldehido|azetaldehidotan]] ekoizten zen, jarraian, azetaldehidoa oxidatuz eta, azkenik, azido azetikoa lortzen zen.
== Produkzioa ==
Sintesiz eta bakterio-[[Hartzidura|hartziduraz]] ekoizten da. Gaur egun, ibilbide biologikoak munduko ekoizpenaren % 10 ingurukoa da, baina garrantzitsua izaten jarraitzen du ozpinaren ekoizpenean, elikagaien purutasunari buruzko munduko legeek ezartzen baitute elikagaietan erabiltzeko ozpinak jatorri biologikoa izan behar duela. Industria kimikoan egindako azido azetikoaren % 75 metanolaren karbonilazioaren bidez prestatzen da, aurrerago azalduta dagoena. Ordezko metodoek (hala nola etil formiatoaren isomerizazioa, sintesi-gasaren bihurketa, etilenoaren eta etanolaren oxidazioa) gainontzekoa ematen dute.<ref>{{Erreferentzia|izena=Noriyuki|abizena=Yoneda|izenburua=Recent advances in processes and catalysts for the production of acetic acid|orrialdeak=253–265|abizena2=Kusano|abizena3=Yasui|abizena4=Pujado|abizena5=Wilcher|izena2=Satoru|izena3=Makoto|izena4=Peter|izena5=Steve|data=2001-11|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0926860X01008006|aldizkaria=Applied Catalysis A: General|alea=1-2|zenbakia=221|doi=10.1016/S0926-860X(01)00800-6|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
Hainbat erreakziotan azido azetikoa bigarren mailako produktua da. Adibidez, [[propano]], [[propileno]] eta [[Akroleina|akroleinatik]] abiatuta azido akrilikoa sintetizatzean, azido azetikoa ere sortzen da % 1 eta % 15 arteko selektibitateekin.<ref>{{Erreferentzia|izena=E|abizena=NOVAKOVA|izenburua=Propane Oxidation on Mo–V–Sb–Nb Mixed-Oxide Catalysts1. Kinetic and Mechanistic Studies|orrialdeak=226–234|abizena2=VEDRINE|abizena3=DEROUANE|izena2=J|izena3=E|data=2002-10-01|url=http://dx.doi.org/10.1016/s0021-9517(02)93704-8|aldizkaria=Journal of Catalysis|alea=1|zenbakia=211|issn=0021-9517|doi=10.1016/s0021-9517(02)93704-8|sartze-data=2024-10-16}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Raoul|abizena=Naumann d’Alnoncourt|izenburua=The reaction network in propane oxidation over phase-pure MoVTeNb M1 oxide catalysts|orrialdeak=369–385|abizena2=Csepei|abizena3=Hävecker|abizena4=Girgsdies|abizena5=Schuster|abizena6=Schlögl|abizena7=Trunschke|izena2=Lénárd-István|izena3=Michael|izena4=Frank|izena5=Manfred E.|izena6=Robert|izena7=Annette|data=2014-03|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0021951713004417|aldizkaria=Journal of Catalysis|zenbakia=311|doi=10.1016/j.jcat.2013.12.008|sartze-data=2024-10-16}}</ref> Azido laktikoaren hartzidura-ekoizpenak azido azetikoa ere sortzen du.<ref>{{Erreferentzia|izena=Raoul|abizena=Naumann d’Alnoncourt|izenburua=The reaction network in propane oxidation over phase-pure MoVTeNb M1 oxide catalysts|orrialdeak=369–385|abizena2=Csepei|abizena3=Hävecker|abizena4=Girgsdies|abizena5=Schuster|abizena6=Schlögl|abizena7=Trunschke|izena2=Lénárd-István|izena3=Michael|izena4=Frank|izena5=Manfred E.|izena6=Robert|izena7=Annette|data=2014-03|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0021951713004417|aldizkaria=Journal of Catalysis|zenbakia=311|doi=10.1016/j.jcat.2013.12.008|sartze-data=2024-10-16}}</ref> Munduan azido azetiko birjina 5 Mt/a (milioi tona urtean) ekoizten dela kalkulatzen da, eta erdia, gutxi gorabehera, [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] ekoizten da. [[Europa|Europako]] ekoizpena 1 Mt/a da gutxi gorabehera, eta beherantz doa. [[Japonia|Japonian]], berriz, 0,7 Mt/a ekoizten dira. Beste 1,5 Mt birziklatzen dira urtero eta horrek 6,5 Mt/urte ematen ditu munduko merkatuan.<ref>{{Erreferentzia|data=1989-03-01|url=http://dx.doi.org/10.1145/70309|aldizkaria=Chemical & Engineering News|alea=11|zenbakia=67|issn=0009-2347|doi=10.1145/70309|sartze-data=2024-10-17}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Robin|abizena=Whyman|izenburua=Acetic acid and acetyl chemicals|argitaletxea=Oxford University Press|data=2001-07-05|url=http://dx.doi.org/10.1093/hesc/9780198559177.003.0004|aldizkaria=Applied Organometallic Chemistry and Catalysis|isbn=978-0-19-855917-7|sartze-data=2024-10-17}}</ref> Azido azetiko birjinaren bi ekoizle handienak [[Celanese]] eta [[BP]] dira. [[Millennium Chemicals]], [[Sterling Chemicals]], [[Samsung]], [[Eastman Chemical Company]] eta [[Svensk Etanolkemi]] dira beste ekoizle garrantzitsu batzuk.
=== Metanolaren karbonilazioa ===
Azido azetiko gehiena metanola karbonilatuz sortzen da. Prozesu horretan, [[Metanol|metanolak]] eta [[Karbono monoxido|karbono monoxidoak]] erreakzionatu egiten dute azido azetikoa sortzeko, ekuazio kimiko honen arabera:
<chem>CH3OH {(l)} + CO {(g)} -> CH3COOH{(l)}</chem>
Prozesu horretan, [[Iodometano|iodometanoak]] bitartekari gisa hartzen du parte, eta hiru urratsetan gertatzen da. [[Katalizatzaile]] bat behar da, oro har [[Koordinazio konposatu|konplexu]] metaliko bat, karbonilaziorako (2. urratsa).
# <chem>CH3OH{(l)} + HI{(g)} -> CH3I{(aq)} + H2O{(l)}</chem>
# <chem>CH3I{(l)} + CO{(g)} -> CH3COI{(l)}</chem>
# <chem>CH3COI{(l)} + H2O{(l)} -> CH3COOH{(l)} + HI ^ {(g)} </chem>
Prozesuaren baldintzak aldatzean, instalazio berean ere sor daiteke [[Anhidrido azetiko|anhidrido azetikoa]]. Metanola eta karbono monoxidoa materia gordin merkeak direnez, metanolaren karbonilazioa azido azetikoa ekoizteko metodo erakargarria zela zirudien.
[[Fitxategi:Acetic acid 1884 plant.jpg|thumb|Azido azetikoa purifikatzeko eta kontzentratzeko instalazioa. 1884ko argazkia.]]
[[Henry Dreyfus|Henry Dreyfusek]], [[Celanese]] konpainia britainiarrean, metanola karbonilatzeko instalazio pilotu bat garatu zuen 1925ean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Frank S.|abizena=Wagner|izenburua=Acetic Acid|data=2000-12-04|url=http://dx.doi.org/10.1002/0471238961.0103052023010714.a01|aldizkaria=Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology|doi=10.1002/0471238961.0103052023010714.a01|sartze-data=2024-10-17}}</ref> Hala ere, behar zen [[presio]] altuan (200 [[Atmosfera (unitatea)|atm]]) erreakzio korrosiboa geldiaraz zezakeen material praktikorik ez zegoenez, ibilbide horien merkaturatzea moteldu egin zen. Metanola karbonilatzeko lehen prozesu komertziala, [[kobalto]] [[katalizatzaile]] bat erabiltzen zuena, [[BASF]] konpainia kimiko alemaniarrak garatu zuen 1963an.
1968an, [[Rodio|rodioan]] oinarritutako katalizatzaile batek (''cis''- <chem>[Rh(CO)2I2]-</chem> ) tenperatura baxuagoan eraginkortasunez jardun zezakeela erakutsi zuen, eta ia azpiprodukturik sortu gabe. Katalizatzaile hori erabili zuen lehen instalazioa [[Monsanto]] konpainia kimiko estatubatuarrak eraiki zuen, 1970ean, eta rodio bidez katalizatutako metanolaren karbonilazioa azido azetikoa ekoizteko metodo nagusia izan zen (ikusi [[Monsanto prozesua]]). 1990eko hamarkadaren amaieran, BPko konpainia kimikoek [[Cativa prozesua|Cativa prozesuaren]] <chem>[Ir(CO)2I2]-</chem>katalizatzailea merkaturatu zuten, [[Rutenio|rutenioak]] sustatzen duena. Iridio bidez katalizatutako prozesu hori berdeagoa eta eraginkorragoa da,<ref>{{Erreferentzia|izena=Mike|abizena=Lancaster|izenburua=Green chemistry: an introductory text|argitaletxea=Royal Soc. of Chemistry|data=2002|isbn=978-0-85404-620-1|sartze-data=2024-10-17|serie=RSC paperbacks}}</ref> eta Monsanto prozesua ordeztu du, askotan ekoizpen-instalazioetan bertan.
=== Azetaldehidoaren oxidazioa ===
[[Monsanto]] prozesua komertzializatu aurretik, azido azetiko gehiena [[Azetaldehido|azetaldehidoaren]] oxidazioz ekoizten zen. Bigarren fabrikazio-metodorik garrantzitsuena izaten jarraitzen du, baina ez da lehiakorra metanolaren karbonilazioarekin.
Azetaldehidoa [[Butano|butanoaren]] edo [[Gasolina|nafta]] arinaren [[Oxidazio|oxidazioz]], edo [[Etileno|etilenoaren]] hidratazioz sor daiteke. Butanoa edo nafta arina zenbait [[ioi]] metalikoren ([[Manganeso|manganesoa]], [[Kobalto|kobaltoa]] eta [[Kromo|kromoa]] barne) presentzian airez berotzen direnean; [[Peroxido|peroxidoa]] sortzen da eta, gero, deskonposatu egiten da azido azetikoa sortzeko [[ekuazio kimiko]] honen arabera:
<chem>2C4H10{(l)} + 5 O2{(g)} -> 4 CH3COOH{(aq)} + 2 H2O{(l)}</chem>
Oro har, erreakzioa ahalik eta beroena izateko, diseinatutako [[tenperatura]]- eta [[presio]]-konbinazio batean gertatzen da, butanoa [[Likido|fase likidoan]] mantentzen den bitartean. Ohiko erreakzio-baldintzak 150 [[°C]] eta 55 [[Atmosfera (unitatea)|atm]] dira. Azpiproduktuak sor daitezke, [[butanona]], [[Etil azetato|etil azetatoa]], [[Azido formiko|azido formikoa]] eta [[Azido propioniko|azido propionikoa]] barne. Azpiproduktu horiek ere balio komertziala dute eta, erreakzio-baldintzak aldatuz, horietatik gehiago lor daiteke. Hala ere, azpiproduktuetatik azido azetikoa bereizteak kostua eransten dio prozesuari.
Butanoa oxidatzeko erabiltzen diren [[Katalizatzaile|katalizatzaileen]] antzeko baldintzetan eta antzeko katalizatzaileak erabiliz, [[Oxigeno|oxigenoak]] [[Azetaldehido|azetaldehidoa]] oxida dezake [[Airea|airean]], azido azetikoa sortzeko.
<chem>2 CH3CHO{(l)} + O2{(g)} -> 2 CH3COOH{(l)}</chem>
Katalizatzaile modernoak erabiliz, erreakzio horrek % 95etik gorako azido azetiko etekina izan dezake.
Azpiproduktu nagusiak [[Etil azetato|etil azetatoa]], [[Azido formiko|azido formikoa]] eta [[Formaldehido|formaldehidoa]] dira, guztiak azido azetikoarena baino [[irakite-puntu]] txikiagoarekin, eta erraz bereiz daitezke [[destilazio]] bidez.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Acetic Acid|argitaletxea=Qeios|data=2020-02-07|url=http://dx.doi.org/10.32388/ad5diw|sartze-data=2024-10-17|encyclopedia=Definitions}}</ref>
=== Etilenoaren oxidazioa ===
Azetaldehidoa [[Etileno|etilenotik]] abiatuta presta daiteke [[Wacker prozesua|Wacker prozesuaren]] bidez, baina esan beharra dago ezin dela oxidatu. Orain dela gutxi, [[Showa Denko]] konpainia kimikoak merkaturatu du etilenoa azido azetiko merkeago eta etapa bakarrean bihurtzeko prozesua. 1997an, etilenoa oxidatzeko instalazio bat ireki zuen [[Ōita|Ōitan]] ([[Japonia]]).<ref>{{Erreferentzia|izena=Ken‐ichi|abizena=Sano|izenburua=[No title found]|orrialdeak=55–60|abizena2=Uchida|abizena3=Wakabayashi|izena2=Hiroshi|izena3=Syoichirou|data=1999|url=http://link.springer.com/10.1023/A:1019003230537|aldizkaria=Catalysis Surveys from Japan|alea=1|zenbakia=3|doi=10.1023/A:1019003230537|sartze-data=2024-10-17}}</ref> Prozesua bultzatuta dago [[Paladio|paladiozko]] katalizatzaile baten bidez, [[heteropoliazido]] euskarri batean erabiliz. Honen adibide garbia [[Azido tungstosiliziko|azido tungstosilizikoa]] da. Uste da metodo hori lehiakorra dela metanolaren karbonilazioarekin industria txikietan (100-250 kt/urte), etilenoaren prezio lokalaren arabera.
<chem>2 CH3CHO + O2 -> 2 CH3CO2H</chem>
=== Hartzidura oxidatiboa ===
Gizateriaren historiaren zati handienean, azido azetikoa, ozpin forman, ''Acetobacter'' generoko bakterioek prestatu dute. Behar adina oxigeno dagoenean, bakterio horiek ozpina sor dezakete elikagai alkoholiko ugaritatik abiatuta. Sagardoa, ardoa, zereal hartzitua, malta, arroza edo patatak dira sor daitezkeen produktu arruntenetako batzuk. Bakterio horiek erreakzio kimiko orokorra hau ematen dute:
<chem>C2H5OH{(l)} + O2{(g)} -> CH3COOH{(aq)} + H2O{(l)}</chem>
Alkohol-disoluzio diluitu bat azetobakterrez inokulatu eta leku bero eta aireztatu batean eduki ondoren, ozpin bihurtuko da zenbait hilabeteren buruan. Ozpina prestatzeko metodo industrialek prozesu hori azkartu egiten dute, bakterioei [[oxigeno]] gehiago ematen dietelako.
Ziurrenik, [[Ardogintza|ardoa egiteko prozesuan]] hartziduran izandako akatsen ondorio izan zen lehen ozpin-ekoizpena. [[Muztio|Muztioa]] tenperatura altuegian hartzitzen bada, azetobakterrak [[Mahats|mahatsetan]] berez dagoen [[legamia]] menderatuko du.
Sukaldaritza-, medikuntza- eta osasun-helburuetarako ozpinaren eskaria handitzean, ardo-ekoizleek berehala ikasi zuten beste material organiko batzuk erabiltzen udako hilabete beroetan ozpina ekoizteko, mahatsak heldu eta ardotan prozesatzeko prest egon baino lehen. Hala ere, metodo hori motela zen eta ez beti arrakastatsua. Gainera, ardo ekoizleek ez zuten prozesua ondo ulertzen.
Lehen merkataritza-prozesu modernoetako bat "metodo azkarra" edo "metodo alemaniarra" izan zen, lehenik erabilia 1823an, Alemanian. Prozesu honetan, hartzidura egur edo [[ikatz]] txirbilez egindako dorre batean gertatzen da. Sargai alkoholikoa dorrearen goialdean ponpatzen da eta aire freskoa basetik sartzen da, [[konbekzio]] natural edo bortxatuaren bidez. Prozesu horretan hobetutako aire-hornidurak ozpina prestatzeko denbora murrizten du hilabeteetatik asteetara.
Gaur egun, ozpinaren zatirik handiena tanke urperatuaren [[Laborantza|laborantzan]] egiten da. Otto Hromatkak eta Heinrich Ebnerrek deskribatu zuten lehen aldiz, 1949an. Metodo honetan, alkohola ozpinetan hartzitzen da etengabe irabiatutako tanke batean eta oxigenoa ematen da disoluzioaren bidez airea burbuilatuz. Metodo honen aplikazio modernoak erabiliz, azido azetikoaren % 15eko ozpina presta daiteke 24 ordutan, sortakako prozesu batean, baita % 20koa ere 60 ordutan.
=== Hartzidura anaerobikoa ===
[[Bakterio anaerobiko|Bakterio anaerobikoen]] espezie batzuek, ''[[Clostridium]]'' generoko kideak barne, zuzenean azido azetiko bihur ditzakete [[Azukre|azukreak]], bitartekari gisa etanola erabili gabe. Bakterio horiek eragindako erreakzio-kimiko totala honela adieraz daiteke:
<chem>C6H12O6{(aq)} -> 3 CH3COOH{(aq)}</chem>
Industria arloetan aditua den kimikari baten ikuspuntutik, interesgarriagoa da ikustea [[azetogeno]] horiek azido azetikoa sor dezaketela karbono baten konposatuetatik abiatuta, [[Metanol|metanola]], [[Karbono monoxido|karbono monoxidoa]] edo [[Karbono dioxido|karbono dioxidoaren]] eta [[Hidrogeno|hidrogenoaren]] nahasketa barne:
<chem>2 CO2{(g)} + 4 H2{(g)} -> CH3COOH{(aq)} + 2 H2O{(l)}</chem>
''Clostridium''ek azukreak zuzenean erabiltzeko edo hain garestiak ez diren produktuetako azido azetikoa sortzeko duen abilezia horrek esan nahi du bakterio horiek azido azetikoa sor lezaketela ''Acetobacter'' eta antzeko etanol-oxidatzaileek baino eraginkortasun handiagoz. Hala ere, ''Clostridium'' bakterioek ''Acetobacter'' bakterioek baino tolerantzia gutxiago dute azidoarekiko. Azidoarekiko tolerantziarik handiena duten ''Clostridium'' anduiek ere azido azetikoaren ehuneko oso kontzentrazio baxuko ozpina bakarrik sor dezakete, % 20rainoko azido azetikoa sor dezaketen ''Acetobacter'' anduiekin alderatuta. Gaur egun, oraindik ere eraginkorragoa da kostuan ozpina ''Acetobacter'' erabiliz ekoiztea, ''Clostridium'' erabiliz ekoiztea eta, gero, kontzentratzea baino. Ondorioz, bakterio azetogenikoak 1940tik ezagutzen diren arren, haien erabilera industriala aplikazio gutxi batzuetara mugatuta dago oraindik.
== Aplikazioak eta erabilpenak ==
* [[Erlezaintza|Erlezaintzan]], argizariaren sitsen [[Larba|larbak]] eta [[Arrautza|arrautzak]] kontrolatzeko erabiltzen da. Gaitz hori galleriosia da eta [[erle]] [[Melifero|meliferoek]] [[Ezti|eztia]] hazteko edo metatzeko erabiltzen dituzten [[Argizari|argizarizko]] [[Abaraska|abaraskak]] suntsitzen ditu.
* [[Industria kimiko|Industria kimikoan]] dituzten aplikazioak [[Ester|esterrekin]] oso lotuta daude, hala nola [[Binil azetato|binil azetatoa]] edo [[Zelulosa azetato|zelulosa azetatoa]] ([[Nylon|nylona]], [[Rayon|rayona,]] [[Zelofan|zelofana]] eta abar fabrikatzeko oinarria).
* Oso ezagunak dira ehunak babesteko soluzio finkatzaileetan finkatzaile gisa dituen propietateak ([[histologia]]), non enpirikoki nukleoproteinen finkatzaile gisa jarduten duen eta ez, ordea, proteina plasmatikoen finkatzaile gisa, globularrak nahiz haritsuak izan. (J. Bakerrek bermatutako emaitzak).
* Zuri-beltzeko [[Argazkien errebelatze|argazki]] eta [[Plaka erradiologiko|plaka erradiologikoen]] errebelatzean, "gelditze-bainua" bezalako soluzio oso ahul bat erabiltzen zen, errebelatutako materiala bertan murgiltzean, bainu errebelatzailearen alkalinotasuna neutralizatzen zen eta prozesua gelditzen zen. Ondoren, bainu [[Finkatzaile|finkatzaileak]] errebelatu gabeko gainerako materiala kentzen zuen. Finkatzaileek, berriz, batez ere [[Sodio tiosulfato|sodio tiosulfatoa]] erabiltzen zuten osagai nagusi gisa, azido azetikoa zuten azidotzaile gisa ([[Finkatzaile azido|finkatzaile azidoa]]), disoluzioaren pH-a behar bezain baxu mantentzeko.
* Zelulosa azetatoa, gardentasun- eta malgutasun-ezaugarriak baititu, film zinematografikoak eta fotografikoak fabrikatzeko oinarrizko material edo euskarri gisa ere erabiltzen da, [[Emultsio fotosentikor|emultsio fotosentikorra]] aplikatzeko. [[Zinta magnetofoniko|Zinta magnetofonikoa]] fabrikatzeko euskarri edo oinarri gisa ere erabili zen denbora batez, nahiz eta aplikazio horretarako [[Poliester|poliesterrak]] abantailaz ordezkatu zuen.
* [[Medikuntza|Medikuntzan]] duen beste erabilera bat da [[Kolposkopia|kolposkopietan]] [[Giza papilomaren birus|giza papilomaren]] [[Birus|birusak]] eragindako infekzioa detektatzeko tindatzea. Umetoki-lepoaren ehuna azido azetikoarekin zuriz tindatzen denean, positiboa da giza papilomaren birusaren infekziorako. Tindaketa horri azeto zuri positiboa esaten zaio. Alkoholarekin nahastuta kanpo otitisa prebenitzeko baliagarria da ere.
* Orbanak garbitzeko ere balio du, oro har.
* Sukaldaritzan ere erabiltzen da, ozpin gisa<sub>;</sub> baita garbiketarako ere.
== Segurtasuna ==
=== Lurruna ===
10 ppm-ko azido azetikoaren lurruna arnastuz gero (8 ordu), begiak, sudurra eta eztarria zertxobait narrita daitezke; 100 ppm-ko arnastean, birika-narritadura nabarmena eragin dezake, azala eta begiak ere kaltetuz. 1.000 ppm-ko lurrun-kontzentrazioek jasanezinak diren narritadura nabarmenak eragiten dituzte begietan, sudurrean eta goiko arnasbideetan. Informazio hau guztia [[Animalia esperimentazio|animaliekin egindako esperimentuetan]] eta industrian gertatutako esposizioetan lortu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Seyoung|abizena=Mun|izenburua=A study of transposable element-associated structural variations (TASVs) using a de novo-assembled Korean genome|orrialdeak=615–630|abizena2=Kim|abizena3=Lee|abizena4=Kang|abizena5=Meyer|abizena6=Han|abizena7=Han|abizena8=Kim|izena2=Songmi|izena3=Wooseok|izena4=Keunsoo|izena5=Thomas J.|izena6=Bok-Ghee|izena7=Kyudong|izena8=Heui-Soo|data=2021-04|url=http://dx.doi.org/10.1038/s12276-021-00586-y|aldizkaria=Experimental & Molecular Medicine|alea=4|zenbakia=53|issn=1226-3613|doi=10.1038/s12276-021-00586-y|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
12 langilek, bi urtez edo gehiagoz azido azetiko (51 ppm-ko batez besteko kontzentrazioa) esposizioan egon ondoren, narritadura konjuntiboa, goiko arnas-traktuaren narritadura eta dermatitis hiperkeratosikoa jasan zituzten. 50 ppm edo gehiagoren aurrean egotea onartezina da pertsona gehienentzat, eta [[malko-jarioa]] eta begietako, sudurreko eta eztarriko narritadura intentsiboa eragiten ditu, faringeko edemarekin eta bronkitis kronikoarekin batera. Aklimatatu gabeko gizakiek begietako eta sudurretako narritadura izaten dute, 25 ppm baino gehiagoko kontzentrazioetan egon ondororen. 10 ppm baino gutxiagoko kontzentrazioetatik aurrera, konjuntitbitisa dutela jakinarazi dute. 7 eta 12 urte bitartean 80 eta 200 ppm arteko kontzentrazioetan egon diren bost langile ikertu ziren, eta eskuetako larruazalaren belzketa, hiperkeratosia, konjuntibitisa (baina kornean kalterik eragin gabe), bronkitisa eta faringitisa jasan zitutuzten, hortzen erosioekin batera. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Andrews, William Horner, (22 June 1887–19 March 1953), Animal Health Division, Ministry of Agriculture and Fisheries|argitaletxea=Oxford University Press|data=2007-12-01|url=http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u234074|sartze-data=2024-10-23|encyclopedia=Who Was Who}}</ref>
=== Disoluzioa ===
Azido azetiko kontzentratua korrosiboa da; beraz, kontu handiz erabili behar da, azalean erredurak eragin baitzake, begietan kalte iraunkorra eta muki-mintzak ere narrita ditzake. Baliteke erredura horiek ez agertzea esposizioa egin eta ordu batzuetara. Latexezko eskularruek ez dute babesik ematen; beraz, bereziki erresistenteak diren eskularruak (nitrilozko gomazkoak, adibidez) erabili behar dira konposatu hori erabiltzen denean.
Azido azetiko kontzentratua nekez pizten da laborategian. Giro-tenperatura 39 °C (102 °F) baino altuagoa bada, su hartzeko arriskua dago, eta airearekin, tenperatura horretan, nahaste lehergarriak sor daitezke (lehergarritasun-muga: % 5,4-16).
Azido azetiko disoluzioen arriskuak kontzentrazioaren araberakoak dira. 1.taulan, azido azetiko disoluzioen EBko sailkapena ageri da:
{| class="wikitable"
|+1.taula. Segurtasunerako informazioa
!Masa-kontzentrazioa (%)
!Molaritatea (mol/L)
!Klasifikazioa
!R esaldiak
!H esaldiak
|-
|10-15
|1,67-4,16
|narritagarri ('''Xi''')
|R36, R38
|H315
|-
|25-90
|4,16-14,99
|korrosibo ('''C''')
|R34
|H314
|-
|>90
|>14,99
|korrosibo ('''C''')
|R10, R35
|H226, H314
|}
% 25etik gorako azido azetikoa duten disoluzioak [[kea erauzteko kanpai]] batean maneiatzen dira, lurrun korrosibo eta zorrotzaren ondorioz. Azido azetiko diluitua, ozpin-forman, ez da kaltegarria. Hala ere, irtenbide gogorrak irenstea arriskutsua da gizakien eta animalien bizitzarako, oro har. Digestio-sistemari kalte larria eragin diezaioke eta odolaren azidotasunean aldaketa hilgarria eragin dezake.
Bateraezintasunak direla eta, azido azetikoa [[Azido kromiko|azido kromikotik]], [[Etilen glikol|etilenglikoletik]], [[Azido nitriko|azido nitrikotik]] eta [[Azido perkloriko|azido perklorikotik]] urrun biltegiratzea gomendatzen da.
== Kanpo-estekak ==
* ICSC|0363|03
* National Pollutant Inventory - Acetic acid fact sheet
* NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards
* Method for sampling and analysis
* 29 CFR 1910.1000, Table Z-1 (US Permissible exposure limits)
* ChemSub Online: Acetic acid
* Usage of acetic acid in Organic Syntheses
* Acetic acid pH and titration - freeware for data analysis, simulation and distribution diagram generation
* Calculation of vapor pressure, liquid density, dynamic liquid viscosity, surface tension of acetic acid
== Erreferentziak ==
<references />
o0hlzych2brtngl21ezca8y7zivfiyd
Irigoien
0
229502
9968534
9294022
2024-11-14T03:06:34Z
Marmeladovich
161830
9968534
wikitext
text/x-wiki
'''Irigoien''' eta '''Hirigoien''' izenek hainbat adiera dituzte:
== Toponimia ==
* [[Irigoien (Otsagabia)|Irigoien]]: [[Otsagabia|Otsagabiko]] auzoa, [[Nafarroa]]n.
* [[Irigoien (Zangoza)|Irigoien]]: [[Zangoza|Zangozako]] auzoa, [[Nafarroa]]n.
* [[Argentina]]ko zenbait herrik ''Bernardo de Irigoyen'' izena dute, [[Bernardo de Irigoyen]] politikariaren omenez:
** [[Bernardo de Irigoyen (Misiones)|Bernardo de Irigoyen]]: [[Misionesko probintzia|Misionesen]].
** [[Bernardo de Irigoyen (Santa Fe)|Bernardo de Irigoyen]]: [[Santa Feko probintzia|Santa Fen]].
* Beste batzuek [[Hipólito Yrigoyen]] presidentearen izena daramate:
** [[Hipólito Yrigoyen (Misiones)|Hipólito Yrigoyen]]: [[Misionesko probintzia|Misionesen]].
** [[Hipólito Yrigoyen (Salta)|Hipólito Yrigoyen]]: [[Saltako probintzia|Saltan]].
** [[Hipólito Yrigoyen (Santa Cruz)|Hipólito Yrigoyen]]: [[Santa Cruzko probintzia|Santa Cruzen]].
== Deitura ==
[[Euskaltzaindia]]k '''Irigoien''' eta '''Hirigoien''' deiturak onartzen ditu<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/eoda/deiturak Deiturak EODAn].</ref>. ''Hirigoyen'', ''Irigoyen'' eta ''Yrigoyen'' frantsesezko eta espainierazko grafiak dira.
=== Euskal herritarrak ===
* [[José Irigoyen|José]] edo [[Luis Irigoyen]] ([[Euskal Herria]]n jaioa?), [[1798]]an [[Texas]]ko gobernadore izendatu zutena.
* [[Alfonso Irigoien|Alfontso Irigoien]] ([[1929]] -[[1966]]), hizkuntzalaria.
* [[Iñaki Irigoien]] ([[1935]] ), dantzaria eta dantza-irakaslea.
* [[Imanol Irigoien]] ([[1940]] -), euskal idazlea.
* [[Ramon Irigoien]] ([[1942]] -), idazlea.
* [[Joan Mari Irigoien]] ([[1948]] - [[2023]]), euskal idazlea.
* [[Guillaume Irigoien]] ([[1959]] -), euskal idazlea.
* [[Mattin Irigoien]] ([[1964]] -), euskal idazlea.
* [[Ana Irigoien]] ([[1966]] -), euskal idazlea.
* [[Aimar Irigoien]] ([[1986]] -), harrijasotzailea.
* [[Julio Ariza|Julio Ariza Irigoien]] ([[1957]] -), eskuin muturreko enpresaburua.
=== Argentinarrak ===
* [[Matías de Irigoyen]] ([[1781]] - [[1839]]), militar eta politikaria.
* [[Bernardo de Irigoyen]] ([[1822]] -[[1906]]), politikaria.
* [[Hipolito Irigoien]] ([[1852]] - [[1933]]), presidentea.
* [[Julio Irigoyen]] ([[1894]] - [[1967]]), [[zinema zuzendari]]a.
* [[Luis H. Irigoyen]] ([[1897]] - [[1977]]), diplomatiko eta botanikoa.
* [[Elsa Irigoyen]] ( [[1919]] -), atleta.
* [[Daniel Irigoyen]] ([[1950]] -), musikaria.
* [[María Irigoyen]] ([[1987]] -), tenislaria.
=== Beste herrialde batzuetakoak ===
* [[Pedro de Yrigoyen]] ([[1789]] - [[1840]]), [[Peru]]ko militar eta politikaria.
** [[Manuel Yrigoyen Arias]] ([[1829]] - [[1912]]), Peruko politikari eta historialaria, aurrekoaren semea.
** [[Manuel Yrigoyen Díez Canseco]] ([[1819]]-[[1920]] artean [[Lima]]ko alkatea, aurrekoaren semea.
** [[Pedro Yrigoyen Díez Canseco]] ([[1886]] - [[1957]]), diplomatiko eta idazlea, aurrekoaren anaia.
* [[José María Irigoyen de la O]] ([[1807]] -[[1840]]), [[Chihuahua]]ko gobernadorea, [[Mexiko]]n.
** [[José María Irigoyen Rodríguez]], aurrekoaren osaba ere aipatu estatuko gobernadorea izan zen.
* [[William Hirigoyen]] edo [[William Gayraud-Hirigoyen]] ([[1898]] - [[1962]]), [[errugbi]], [[bobsleigh]] eta [[skeleton]]ean aritutako kirolari [[okzitania]]rra.
* [[Renán Irigoyen]] ([[1914]] - [[1991]]), [[Yucatán]]go kazetaria.
* [[Marie-France Hirigoyen]] ([[1949]] -), psikiatra.
* [[Alberto Irigoyen]] ([[1959]] -), euskal jatorriko idazle [[uruguai]]arra.
* [[Adam Irigoyen]] ([[1997]] -), aktore eta kantari [[florida]]rra.
* [[Álvaro Arzú Yrigoyen]] ([[1944]] -), [[Guatemala]]ko presidentea.
== Bestelakoak ==
* [[Diego Irigoyen]] edo [[Iman (komikia)|Iman]], komikietako fikziozko superheroia.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Ergoien]]
* [[Iribarren]]
* [[Irigarai]]
{{argipen}}
3hfy19nxislq9rf2bzl8gb4omqmyfqz
David Guetta
0
237249
9968031
9289194
2024-11-13T16:25:36Z
83.213.197.36
/* Biografia */
9968031
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Pierre David Guetta''', '''David Guetta''' izenaz ezagunagoaa ([[Paris]], [[Frantzia]], [[1967]]ko [[azaroaren 7]]a) [[Disk Jockey|DJa]] eta musika elektronikoko produktore diskografikoa da, house musikan espezializatua.
== Biografia ==
[[80ko hamarkada|80]] eta [[90eko hamarkada|90ko hamarkadetan]] hainbat [[diskoteka]]tan hasi zuen bere ibilbidea, Gum Production sortu eta bere lehengo albuma (Just a Little more love) atera baino lehen. Urte batzuk beranduago One love albuma atera zuen, [[Erresuma Batua]]n lehengo postura iritsi ziren When love takes over, Sexy Bitch eta Getting over abestiak zituelarik. [[2009]]an, 3. postua lortu zuen DJmag inkestan eta [[2010]]an 2. izan zen, urte horretan mundu osoan disko gehien saldu zuena zelarik. Bere ibilbide artistiko osoan 7,2 milioi diska saldu ditu, lorpen haundia [[Disk Jockey|DJ]] batentzako. Gaur egun, David Guetta musika produktore estimatuenetako bat da, hip hop eta pop musika artista askoekin lan egin eta gero, besteak beste [[Rihanna]], [[Akon]], [[Madonna]], [[LMFAO]], [[FloRida]] etab.
Zarauzko Txanela diskotekan DJ lanetan aritu izan zen; ondoren ere kontzertuak eman izan ditu bertan.
== David Guettaren diskografia ==
* 2002: ''[[Just a Little More Love]]''
* 2004: ''[[Guetta Blaster]]''
* 2007: ''[[Pop Life]]''
* 2009: ''[[One Love (David Guettaren albuma)|One Love]]''
* 2010: [[One More Love|''One More Love'']]
* 2011: ''[[Nothing But the Beat]]''
* 2014: ''[[Listen (albuma)|Listen]]''
* 2015: [[Listen Again|''Listen Again'']]
* 2018: [[7 (David Guetta albuma)|''7'']] eta [[Jack Back Mixtape|''Jack Back Mixtape'']]
{{commonskat}}
{{bizialdia|1967ko||Guetta, David}}
[[Kategoria:Paristarrak]]
[[Kategoria:Frantziako DJak]]
[[Kategoria:Musika elektronikoaren musikariak]]
idylli3dveyh36jimxl3vbfs46h7v3j
9968055
9968031
2024-11-13T16:37:11Z
83.213.197.36
/* Biografia */
9968055
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Pierre David Guetta''', '''David Guetta''' izenaz ezagunagoaa ([[Paris]], [[Frantzia]], [[1967]]ko [[azaroaren 7]]a) [[Disk Jockey|DJa]] eta musika elektronikoko produktore diskografikoa da, house musikan espezializatua.
== Biografia ==
[[80ko hamarkada|80]] eta [[90eko hamarkada|90ko hamarkadetan]] hainbat [[diskoteka]]tan hasi zuen bere ibilbidea, Gum Production sortu eta bere lehengo albuma (Just a Little more love) atera baino lehen. Urte batzuk beranduago One love albuma atera zuen, [[Erresuma Batua]]n lehengo postura iritsi ziren When love takes over, Sexy Bitch eta Getting over abestiak zituelarik. [[2009]]an, 3. postua lortu zuen DJmag inkestan eta [[2010]]an 2. izan zen, urte horretan mundu osoan disko gehien saldu zuena zelarik. Bere ibilbide artistiko osoan 7,2 milioi diska saldu ditu, lorpen handia [[Disk Jockey|DJ]] batentzako. Gaur egun, David Guetta musika produktore estimatuenetako bat da, hip hop eta pop musika artista askoekin lan egin eta gero, besteak beste [[Rihanna]], [[Akon]], [[Madonna]], [[LMFAO]], [[FloRida]] etab.
Zarauzko Txanela diskotekan DJ lanetan aritu izan zen; ondoren ere kontzertuak eman izan ditu bertan.
== David Guettaren diskografia ==
* 2002: ''[[Just a Little More Love]]''
* 2004: ''[[Guetta Blaster]]''
* 2007: ''[[Pop Life]]''
* 2009: ''[[One Love (David Guettaren albuma)|One Love]]''
* 2010: [[One More Love|''One More Love'']]
* 2011: ''[[Nothing But the Beat]]''
* 2014: ''[[Listen (albuma)|Listen]]''
* 2015: [[Listen Again|''Listen Again'']]
* 2018: [[7 (David Guetta albuma)|''7'']] eta [[Jack Back Mixtape|''Jack Back Mixtape'']]
{{commonskat}}
{{bizialdia|1967ko||Guetta, David}}
[[Kategoria:Paristarrak]]
[[Kategoria:Frantziako DJak]]
[[Kategoria:Musika elektronikoaren musikariak]]
ck5sa5wpv6bb5es80aghv9rg6x6piyy
Erotismo
0
241768
9968194
8361759
2024-11-13T18:26:16Z
Jok Dosto
168231
Pequenas alteração para melhorar a visibilidade e leitura do leitor
9968194
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:First Mate.jpg|thumb|1x1px]]
'''Erotismoa''' ([[antzinako greziera]]tik ἔρως: ''érōs'') [[libido]] edo sexu-gogoa piztu eta [[kitzikapen|sexu-kitzikapena]] sorrarazten duten esperientzia, irudikapen eta jokabideen multzoa da. Erotismoaren baitan dagoen zerbaiti '''erotiko''' deritzo. Erotikoak izan daitezke gorputz biluziak, usain bat, abesti bat nahiz esaldi bat, baldin eta sexu-kitzikapena sortzen badute. Erotismoa eta [[pornografia]] ezberdintasun nabarmenak dituzte: pornografiak sexu-harremanak modu esplizituan azaltzen ditu, erotikoak ere izan daitezkeenak, pertsona eta egoera zein diren; pornografiarik gabeko erotismoa ere posible da, sexu-kitzikapena eragiten duen begirada baten kasuan, adibidez. Egun, erotismoa pertsonen arreta erakartzeko publizitate-baliabide arrunta da, [[linjeria|lentzeriaren]] kasuan adibidez. Historian zehar ere [[arte erotiko]]a eta [[literatura erotiko]]a [[genero artistiko]] garrantzitsuak izan dira kultura askotan.
== Erotismo literaturan ==
[[Fitxategi:Carracci Angelique et Medor.jpg|thumb|1x1px|eskuinera]]
Erdi Aroko literatura herrikoia oso satirikoa eta lotsagabea zen. Lan horiek denborarekin [[antologia|antologietan]] eta kanteategietan. Lan haietan erotismoa azaltzen zen naturaltasunez, herri-kulturaren ezaugarria izanik. [[Pizkude]]arekin batera sortzaileek zentzu bereko lanak egin zituzten baina orduan beste motatako publiko bati begira, nobleak eta gorteetako pertsonak. Joera hau [[Kontrarreforma]]rekin hautsi zen; horrelako lanek elizarekin talka egin zuten eta elizak haien aurka jarri zen, horrelako literatura debekatuz.
Ondoren, horrelako lanen eta, anonimoak ez direnean, egileen zerrenda biltzen dugu.
* [[Francisco Delicado]]: ''[[La lozana andaluza]]'' ([[1528]])
* [[Pietro Aretino]]: ''[[Ragionammenti]]''
* [[Li Yü]]: ''[[Jou pu tuan]]'' (''[[Haragizko zerri txiki]]'') ([[1634]])
* [[Nicolás Chorier]]: ''[[Aloisiae Sigeae toletanae satyra sotadica de arcanis Amoris et Veneris, Aloisia hispanice scripsit, latinitate donavit Joannes Meursius, V. C.]]'' ([[1660]])
* [[Saikaku Ihara]]: ''[[Kooshoku ichidai otoko]]'' (''[[Bizizale baten maitasunak]]'') ([[1682]])
* [[John Cleland]]: ''[[Memories of a woman of pleasure]] ([[Fanny Hill]])'' ([[1748]])
* [[Nicolás Fernández de Moratín]]: ''[[Arte de las putas]]'' ([[XVIII. mende]]an)
* [[Andréa de Nerciat]]: ''[[Le diable au corps]]''; ''[[Les Aphrodites]]'' (XVIII. mendean).
* [[Honoré Gabriel Riquetti|Honoré Gabriel Riquetti, Conde de Mirabeau]]: ''[[Ma conversión]]''; ''[[Hic et haec]]''; ''[[Le rideau levé]]'' (siglo XVIII. mendean).
* [[Pierre Louÿs]]: ''[[Manuel de civilité pour les petites filles à l'usage des maisons d'éducation]]''; ''[[Trois filles de leur mère]]''; ''[[Les chansons de Bilitis]]''; ''[[Pybrac]]'' ([[XX. mendean]]).
* [[Vladimir Nabokov]]: ''[[Lolita (eleberria)|Lolita]]'' (1955)
* [[Emmanuelle Arsan]]: ''[[Emmanuelle]]'' (1959)
* [[Henry Miller]]: ''[[Tropic of Cancer (eleberria)|Kantzerreko tropikoa]] '',''Kaprikornioko tropikoa'', ''Kruzifixio Arrosa''
* [[D. H. Lawrence]]: ''[[Lady Chatterley's Lover]]''.
* [[Marguerite Duras]]: ''[[Maitalea]]'', ''[[Les Yeux bleus cheveux noirs]]''.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Erotismoa]]
[[Kategoria:Estetikako kontzeptuak]]
cr0iv0er6aptxslj1lffs705acln1b6
9968233
9968194
2024-11-13T18:51:25Z
Theklan
336
Jok Dosto wikilariaren aldaketak ezabatuz, Lainobeltz wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
8075348
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:First Mate.jpg|thumb|300px|[[Pin-up]] emakumeak irudi '''erotiko''' moduan sortu ziren.]]
'''Erotismoa''' ([[antzinako greziera]]tik ἔρως: ''érōs'') [[libido]] edo sexu-gogoa piztu eta [[kitzikapen|sexu-kitzikapena]] sorrarazten duten esperientzia, irudikapen eta jokabideen multzoa da. Erotismoaren baitan dagoen zerbaiti '''erotiko''' deritzo. Erotikoak izan daitezke gorputz biluziak, usain bat, abesti bat nahiz esaldi bat, baldin eta sexu-kitzikapena sortzen badute. Erotismoa eta [[pornografia]] ezberdintasun nabarmenak dituzte: pornografiak sexu-harremanak modu esplizituan azaltzen ditu, erotikoak ere izan daitezkeenak, pertsona eta egoera zein diren; pornografiarik gabeko erotismoa ere posible da, sexu-kitzikapena eragiten duen begirada baten kasuan, adibidez. Egun, erotismoa pertsonen arreta erakartzeko publizitate-baliabide arrunta da, [[linjeria|lentzeriaren]] kasuan adibidez. Historian zehar ere [[arte erotiko]]a eta [[literatura erotiko]]a [[genero artistiko]] garrantzitsuak izan dira kultura askotan.
== Erotismo literaturan ==
[[Fitxategi:Carracci Angelique et Medor.jpg|thumb|350px|eskuinera|[[Agostino Carracci]]: ''[[Angelica e Medoro]]'']]
Erdi Aroko literatura herrikoia oso satirikoa eta lotsagabea zen. Lan horiek denborarekin [[antologia|antologietan]] eta kanteategietan. Lan haietan erotismoa azaltzen zen naturaltasunez, herri-kulturaren ezaugarria izanik. [[Pizkude]]arekin batera sortzaileek zentzu bereko lanak egin zituzten baina orduan beste motatako publiko bati begira, nobleak eta gorteetako pertsonak. Joera hau [[Kontrarreforma]]rekin hautsi zen; horrelako lanek elizarekin talka egin zuten eta elizak haien aurka jarri zen, horrelako literatura debekatuz.
Ondoren, horrelako lanen eta, anonimoak ez direnean, egileen zerrenda biltzen dugu.
* [[Francisco Delicado]]: ''[[La lozana andaluza]]'' ([[1528]])
* [[Pietro Aretino]]: ''[[Ragionammenti]]''
* [[Li Yü]]: ''[[Jou pu tuan]]'' (''[[Haragizko zerri txiki]]'') ([[1634]])
* [[Nicolás Chorier]]: ''[[Aloisiae Sigeae toletanae satyra sotadica de arcanis Amoris et Veneris, Aloisia hispanice scripsit, latinitate donavit Joannes Meursius, V. C.]]'' ([[1660]])
* [[Saikaku Ihara]]: ''[[Kooshoku ichidai otoko]]'' (''[[Bizizale baten maitasunak]]'') ([[1682]])
* [[John Cleland]]: ''[[Memories of a woman of pleasure]] ([[Fanny Hill]])'' ([[1748]])
* [[Nicolás Fernández de Moratín]]: ''[[Arte de las putas]]'' ([[XVIII. mende]]an)
* [[Andréa de Nerciat]]: ''[[Le diable au corps]]''; ''[[Les Aphrodites]]'' (XVIII. mendean).
* [[Honoré Gabriel Riquetti|Honoré Gabriel Riquetti, Conde de Mirabeau]]: ''[[Ma conversión]]''; ''[[Hic et haec]]''; ''[[Le rideau levé]]'' (siglo XVIII. mendean).
* [[Pierre Louÿs]]: ''[[Manuel de civilité pour les petites filles à l'usage des maisons d'éducation]]''; ''[[Trois filles de leur mère]]''; ''[[Les chansons de Bilitis]]''; ''[[Pybrac]]'' ([[XX. mendean]]).
* [[Vladimir Nabokov]]: ''[[Lolita (eleberria)|Lolita]]'' (1955)
* [[Emmanuelle Arsan]]: ''[[Emmanuelle]]'' (1959)
* [[Henry Miller]]: ''[[Tropic of Cancer (eleberria)|Kantzerreko tropikoa]] '',''Kaprikornioko tropikoa'', ''Kruzifixio Arrosa''
* [[D. H. Lawrence]]: ''[[Lady Chatterley's Lover]]''.
* [[Marguerite Duras]]: ''[[Maitalea]]'', ''[[Les Yeux bleus cheveux noirs]]''.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Erotismoa]]
[[Kategoria:Estetikako kontzeptuak]]
d6qedsir4laemxnhjshutb185x60ltf
Frank Whittle
0
275772
9968349
9366005
2024-11-13T20:33:42Z
Marklar2007
1545
/* Biografia */
9968349
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Frank Whittle''' ([[Coventry]], [[Ingalaterra]], [[1907]]ko [[ekainaren 1]]a - Columbia, [[Maryland]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]], [[1996]]ko [[abuztuaren 9]]a) ingeles [[ingeniaritza aeronautiko|ingeniari aeronautikoa]] izan zen.
== Biografia ==
[[Cambridgeko Unibertsitatea]]n egin zituen ikasketak. 1936an, Britainia Handiko Aire Armadako eskolan sartu zen, Cranwellen. Eskolan, [[jet hegazkin]]ari buruzko jakin-mina piztu zitzaion. 1930 urte inguruan, [[turborreaktore]]aren ideia landu zuen, eta bere lehen [[patente]]a aurkeztu zuen.
1936an, enpresa pribatu bat sortu zuen, ''Power Jets'', berak asmatutako [[motor]]ra egiteko eta lantzeko. Whittleren motorrak bultzatutako hegazkinaren lehenbiziko hegaldia 1941eko maiatzean egin zen, [[Bigarren Mundu Gerra]]n, Britainia Handiko aire armadarentzako gerra-hegazkin berri baterako proba-saioetan. Gerra amaitu baino lehentxeago, gerra-hegazkin turborreaktoredunak erabili ziren [[Alemania]]ko gudarostearen misilen aurkako ekintzetan.
== Erreferentziak ==
{{commonskat}}
{{ lur | data=2011/12/27}}
{{bizialdia|1907ko|1996ko|Whittle, Frank}}
[[Kategoria:Erresuma Batuko ingeniariak]]
[[Kategoria:Coventryarrak]]
[[Kategoria:Birikako minbiziaren ondorioz hildakoak]]
op2rxpfmfwdky7apmiq948cogfe3yy2
Fenol
0
277053
9967528
9967474
2024-11-13T12:14:51Z
Amets Esnal
167004
9967528
wikitext
text/x-wiki
{{konposatu kimiko infotaula}}'''Fenola''' [[Bentzeno|bentzenotik]] eratorritako [[Alkohol|alkohola]] da (C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>OH)<ref>{{Erreferentzia|izena=Álvaro|abizena=Martín-Moreno Guijarro|izenburua=El papel de las fundaciones de apoyo en la Ley 8/2021, de 2 de junio|orrialdeak=1–13|data=2023|url=http://dx.doi.org/10.62659/cf2301402|aldizkaria=Aspectos prácticos de la Ley 8/2021, de 2 de junio|doi=10.62659/cf2301402|sartze-data=2024-10-16}}</ref>. Solido kristalino kolorgea da eta airearen eraginez, gorrixka bihurtzen da. 43 °C-ko [[Urtze-puntu|urtze-puntua]] eta 182 °C-ko [[Irakite-puntu|irakite-puntua]] ditu. Fenolari azido feniko ere esaten zaio, eta haren [[Azidotasun konstantea|K<sub>a</sub>]] 1,3×10<sup>−10</sup> da. Fabrikazio- eta ekoizpen-munduan asko erabiltzen da, izan lehergaietan, ongarrietan, kokean, argiztapen-gasetan, pinturetan, pintura-ezabatzaileetan, kautxuan, lurrinetan, amianto-produktuetan, zurezko kontserbagarrietan, erretxina sintetikoan, ehunetan, sendagaietan eta farmazia-prestakinetan. Horrez gain, petrolioa, larrua, papera, xaboia, jostailuak, larrua, tindagaiak eta nekazaritza-industria desinfektatzeko ere asko erabiltzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Security testing|url=https://www.guidechem.com/encyclopedia/phenol-dic2109.html|aldizkaria=www.guidechem.com|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
Gaur egun kantitate handian ekoizten da (7.000 milioi kg/urte inguru) [[Petrolio|petroliotik]] eratorritako lehengaietatik abiatuta. Erabilerei dagokienez, [[Plastiko|plastikoak]] eta haiekin erlazionatutako materialak sintetizatzeko erabiltzen da, batez ere. Fenola eta bere eratorri kimikoak funtsezkoak dira [[polikarbonato]], [[Epoxi erretxina|epoxi]], [[bakelita]], [[Nylon|nylona]], [[detergente]], [[herbizida fenoxiak|herbizida fenoxi]] bezalako [[Herbizida|herbiziden]] eta [[Botikak|botiken]] ekoizpenerako.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Chemistry of Phenols|argitaletxea=Wiley|hizkuntza=en|data=2003-07-22|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/book/10.1002/0470857277|edizioa=1|editore-abizena=Rappoport|editore-izena=Zvi|isbn=978-0-471-49737-0|doi=10.1002/0470857277|sartze-data=2024-11-13|serie=PATAI'S Chemistry of Functional Groups}}</ref>
== Historia ==
Fenola 1834an aurkitu zuen [[Friedrich Ferdinand Runge|Friedrich Ferdinand Rungek]] [[harrikatzaren alkaternatik]].<ref>{{Erreferentzia|izena=F. F.|abizena=Runge|izenburua=Ueber einige Produkte der Steinkohlendestillation|orrialdeak=65–78|data=1834-01|url=http://dx.doi.org/10.1002/andp.18341070502|aldizkaria=Annalen der Physik|alea=5|zenbakia=107|issn=0003-3804|doi=10.1002/andp.18341070502|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Rungek fenolari "Karbolsäure" izena jarri zion, industria petrokimikoa garatu arte iturri nagusi izan zena. 1841ean, [[Auguste Laurent]] kimikari frantziarrak fenol purua lortu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=J. J. B.|abizena=Deuss|izenburua=Sur l'action du chlorure d'aluminium sur le bisulfure de phényle et les thiocrésols, et sur l'action de l'acide sulfurique sur le thianthrène|orrialdeak=136–141|data=1909-01|url=http://dx.doi.org/10.1002/recl.19090280404|aldizkaria=Recueil des Travaux Chimiques des Pays-Bas et de la Belgique|alea=4|zenbakia=28|issn=0370-7539|doi=10.1002/recl.19090280404|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
1836an, Auguste Laurentek "phène" izena sortu zuen bentzenorako; hau da, "fenol" eta "[[Fenilo taldea|fenilo]]" hitzen erroa.<ref>{{Erreferentzia|izena=Dominique|abizena=Bauchart|izenburua=Influence des acides gras polyinsaturés n-3 et des antioxydants alimentaires sur les acides gras de la viande et la lipoperoxydation chez le bovin en finition|orrialdeak=301–309|abizena2=Gobert|abizena3=Habeanu|abizena4=Parafita|abizena5=Gruffat|abizena6=Durand|izena2=Mylène|izena3=Mihaela|izena4=Émilie|izena5=Dominique|izena6=Denys|data=2010-12|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.cnd.2010.06.002|aldizkaria=Cahiers de Nutrition et de Diététique|alea=6|zenbakia=45|issn=0007-9960|doi=10.1016/j.cnd.2010.06.002|sartze-data=2024-10-23}}</ref> 1843an, [[Charles Gerhardt]] kimikari frantziarrak "phénol" izena sortu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Gerhardt|abizena=Stenger|izenburua=Durand, De Goesin, De l’Interprétation de la nature et l’Encyclopédie|orrialdeak=195–198|data=2020-12-01|url=http://dx.doi.org/10.4000/rde.6840|aldizkaria=Recherches sur Diderot et sur l'Encyclopédie|alea=55|issn=0769-0886|doi=10.4000/rde.6840|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
== Propietateak ==
Fenola uretan nabarmen [[Disolbagarritasun|disolba]] daitekeen konposatu organiko bat da, 84,2 g ditu eta 1.000 mL-tan (0,895 [[Molaritate|M]]) disolbatzen da. Fenolaren eta uraren nahaste homogeneoak lor daitezke, ~ 2,6 eta gehiagoko fenol/ur masa erlazioekin. Fenolaren sodio gatza, [[Sodio fenoxido|sodio fenoxidoa]], askoz disolbagarriagoa da uretan. Solido erregaia da (NFPA = 2 sailkapena). Berotzen denean, fenolak lurrun sukoiak sortzen ditu, eta lehergarriak dira, % 3tik % 10era bitarteko kontzentrazioetan. Karbono dioxidozko edo hauts kimiko lehorreko itzalgailuak erabili behar dira fenolak eragindako suteei aurre egiteko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Álvaro|abizena=Martín-Moreno Guijarro|izenburua=El papel de las fundaciones de apoyo en la Ley 8/2021, de 2 de junio|orrialdeak=1–13|data=2023|url=http://dx.doi.org/10.62659/cf2301402|aldizkaria=Aspectos prácticos de la Ley 8/2021, de 2 de junio|doi=10.62659/cf2301402|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
[[Etanol|Alkohol etilikoa]] fenola neutralizatzeko gai da.
===== Azidotasuna =====
Fenola azido ahula da (pH 6,6). Ur-disoluzioan, pH 8-12 tartean dago fenolato [[Anioi|anioiarekin]] (C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>O<sup>-</sup>) orekan.
C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>OH <=> C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>O<sup>-</sup> + H<sup>+</sup>
Fenola alkohol alifatikoak baino azidoagoa da. [[Fenolato]] anioiaren [[erresonantzia bidezko egonkortzeak]] eragiten du azidotasunik handiena. Horrela, oxigenoaren karga negatiboa [[orto eta para]] karbonoetan deslokalizatzen da, pi-sistemaren bidez.<ref>{{Erreferentzia|izena=John|abizena=McMurry|izenburua=Organic chemistry|argitaletxea=Brooks/Cole Publ|data=1988|edizioa=2. ed|isbn=978-0-534-07968-0|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Azalpen alternatibo batek sigma esparrua barne hartzen du, efektu nagusia [[Hibridazio (kimika)|sp<sup>2</sup> karbono hibridoen]] [[indukzioa]] dela postulatuz; sp<sup>2</sup> sistema sp<sup>3</sup> sistemarekin alderatuta, elektroi-dentsitatearen baztertze induktiboa indartsuagoa da oxanioia egonkorra izanik. [[Azetona]]-[[Enol|enolaren]] [[PKa|pK<sub>a</sub>]] uretan, 10,9 da; fenola (pK<sub>a</sub> 10.0)<ref>{{Erreferentzia|izena=Álvaro|abizena=Martín-Moreno Guijarro|izenburua=El papel de las fundaciones de apoyo en la Ley 8/2021, de 2 de junio|orrialdeak=1–13|data=2023|url=http://dx.doi.org/10.62659/cf2301402|aldizkaria=Aspectos prácticos de la Ley 8/2021, de 2 de junio|doi=10.62659/cf2301402|sartze-data=2024-10-23}}</ref> baino apur bat garratzagoa. Fenoxidoak duen erresonantzia-egituraren kopurua handiagoa da azetona enolatoarekin alderatuta, eta honek ez du askorik laguntzen hura egonkortzen. Hala ere, egoera aldatu egiten da solbatazio-efektuak baztertzen direnean.
===== Hidrogeno-lotura =====
[[Karbono tetrakloruro|Karbono tetrakloruroan]] eta alkano disolbatzaileetan, fenolak [[Hidrogeno lotura|hidrogeno loturak]] sortzen ditu Lewis baseekin, hala nola [[piridina|piridinarekin]], [[eter dietilikoa|eter dietilikoarekin]] eta [[Sulfuro dietilikoa|sulfuro dietilikoarekin]]. Fenola [[azido gogor]] gisa sailkatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Christian|abizena=Laurence|izenburua=Lewis basicity and affinity scales: data and measurement|argitaletxea=Wiley-Blackwell|abizena2=Le Gall|izena2=Jean-François|data=2010|isbn=978-0-470-74957-9|sartze-data=2024-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Roger E.|abizena=Cramer|izenburua=Great E and C plot. Graphical display of the enthalpies of adduct formation for Lewis acids and bases|orrialdeak=612|hizkuntza=en|abizena2=Bopp|izena2=Thomas T.|data=1977-10|url=https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ed054p612|aldizkaria=Journal of Chemical Education|alea=10|zenbakia=54|issn=0021-9584|doi=10.1021/ed054p612|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
===== Tautomerismoa =====
Fenolak [[Enol|zeto-enol]] tautomerismoa du bere tautomero ezegonkor ziklohexadienonarekin, baina efektua ia arbuiagarria da. Enolizaziorako oreka-konstantea 10<sup>-13</sup> da gutxi gorabehera, eta horrek esan nahi du molekulen hamar bilioitik bat bakarrik dagoela edozein unetan forma zetoan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Marco|abizena=Capponi|izenburua=Ketonization equilibria of phenol in aqueous solution|orrialdeak=605–613|abizena2=Gut|abizena3=Hellrung|abizena4=Persy|abizena5=Wirz|izena2=Ivo G.|izena3=Bruno|izena4=Gaby|izena5=Jakob|data=1999|url=http://www.nrc.ca/cgi-bin/cisti/journals/rp/rp2_abst_e?cjc_v99-048_77_ns_nf_cjc77-99|aldizkaria=Canadian Journal of Chemistry|alea=5-6|zenbakia=77|doi=10.1139/cjc-77-5-6-605|sartze-data=2024-10-23}}</ref> C = C lotura eta C = O lotura trukatzean lortutako egonkortze-kantitate txikiak aromatikotasun-galerak utzitako ezegonkortasunak konpentsatzen ditu. Hori dela eta, fenola, funtsean, enol-forman dago osatuta osotasunean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Creación de «Plantilla:Clayden» - Wikipedia, la enciclopedia libre|hizkuntza=es|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Plantilla:Clayden&action=edit&redlink=1|aldizkaria=es.wikipedia.org|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Ordezkatutako 4, 4 'ziklo-exadienonak ingurune azidoan [[dienona-fenolaren berrantolaketa]] jasan dezake, eta fenol-3,4-ez ordezkatu egonkorra eratu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Fenol|hizkuntza=es|data=2024-10-05|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Fenol#cite_note-25|sartze-data=2024-10-23|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
Ordeztutako fenolen kasuan, zenbait faktorek egiten die mesede tautomero zetoei: (a) hidroxi talde osagarriak, (b) [[Naftol|naftolen]] eraketak bezalako deuseztapenak, (c) fenolatoa emateko desprotonazioa.<ref>{{Erreferentzia|izena=Sergei M.|abizena=Lukyanov|izenburua=Tautomeric Equilibria and Rearrangements Involving Phenols|argitaletxea=Wiley|orrialdeak=713–838|hizkuntza=en|abizena2=Koblik|izena2=Alla V.|data=2003-07-22|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/0470857277.ch11|aldizkaria=PATAI'S Chemistry of Functional Groups|edizioa=1|editore-abizena=Rappoport|editore-izena=Zvi|isbn=978-0-471-49737-0|doi=10.1002/0470857277.ch11|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Fenoxidoak [[aromatikotasun]] bidez egonkortutako [[Enolato|enolatoak]] dira. Egoera normaletan, karbono dioxidoa erreaktiboagoa da oxigeno-posizioan; baina oxigeno-posizioa nukleofilo "gogorra" da, eta karbono-alfa posizioak, berriz, "bigunak".<ref>{{Erreferentzia|izenburua=2,6,6-TRIMETHYL-2,4-CYCLOHEXADIENONE|orrialdeak=115|data=1966|url=http://orgsyn.org/demo.aspx?prep=CV5P1092|aldizkaria=Organic Syntheses|zenbakia=46|doi=10.15227/orgsyn.046.0115|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
== Erabilerak ==
Fenola fenol-erretxinen ekoizpenean erabiltzen da batez ere. [[Nailon]] eta beste zuntz sintetiko batzuen manufakturan ere erabiltzen da. Asko erabiltzen da industria kimikoan, farmazeutikoan eta klinikoan [[fungizida]], [[bakterizida]], [[antiseptiko]] eta [[desinfektatzaile]] indartsu gisa, [[agrokimikoak]] ekoizteko, [[Azido azetilsaliziliko|azido azetilsalizilikoa]] (aspirina) fabrikatzeko prozesuan eta prestaketa medikoetan, hala nola aho irakuzketak eta eztarriko minerako pilulak ekoizteko.
===== Medikuntzan =====
Azido fenikoa [[antiseptiko]] gisa erabili zuen [[Joseph Lister]] zirujauak, metodo antiseptikoaren sortzaileak; baina substantzia horrek gaixoaren eta zirujauaren larruazala narritatzen zuen, eta geroago olio fenikoak ordezkatu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=E.|abizena=Baca|izenburua=Prátique de la psycotherapie de groupe. Publicado bajo la dirección de P. B. Schneider. Edición universitaria G. Barberá y Prensa Universitaria de Francia. Florencia. París 1965. 235 páginas|orrialdeak=152–153|data=2016-09-23|url=http://dx.doi.org/10.15581/021.12.6435|aldizkaria=Revista de Medicina de la Universidad de Navarra|issn=2444-2836|doi=10.15581/021.12.6435|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Gaur egun, oraindik ere [[kauterizatzaile]] gisa erabiltzen da zenbait prozeduratan,esate baterako, onikokriptosiaren bidezko matrikektomian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Michel|abizena=Wieviorka|izenburua=Ulrich Beck (1944-2015)11La primera versión de este homenaje fue publicada en el diario Liberation, el 5 de enero de 2015. Disponible en: <http://www.liberation.fr/debats/2015/01/05/hommage-a-ulrich-beck_1174370> [Consultado el 10 de abril de 2015]. Traducción del original en francés, Lorena Murillo.|orrialdeak=349–352|data=2015-05|url=http://dx.doi.org/10.1016/s0185-1918(15)30013-1|aldizkaria=Revista Mexicana de Ciencias Políticas y Sociales|alea=224|zenbakia=60|issn=0185-1918|doi=10.1016/s0185-1918(15)30013-1|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Fenolen beste erabilera batzuk hauek dira: [[Desinfektatzaile|desinfektatzaileak]] (fenolak eta [[Kresol|kresolak]]), [[Erretxina|erretxinak]], [[Polimero|polimeroak]] eta [[Azido pikriko|azido pikrikoa]] prestatzea eta [[Azido azetilsaliziliko|aspirinaren]] eta beste [[Sendagai|medikamentu]] batzuen sintesiaren prozesuan erabiltzea.
== Arriskuak ==
Fenola [[Ur|ura]] baino astiroago lurruntzen denez, kantitate txiki batekin ere disoluzioak osatzen ditu urarekin. Fenola oso sukoia eta korrosiboa da eta bere gasak lehergarriak dira suarekin kontaktuan egonez gero.
Kontzentrazio handitan irensten bada, pozoitzea, gonbitoak, azalaren dekolorazioa eta arnas narritadura eragin ditzake. Zoritxarrez, industria karbonifero eta petrokimikoen hondakin nagusietako bat da; horren ondorioz, fenola [[Kloro|kloroarekin]] kontaktuan jartzen da giza kontsumorako tratatutako ur-iturrietan, eta oso disolbagarriak eta zitotoxikoak diren konposatu fenilkloratuak eratzen ditu, zelula-mintzak zeharkatzeko duen erraztasunagatik.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
== Erreferentziak ==
[[Kategoria:Alkoholak]]
d3gbmqtkt7gw1pyk92nnrjb7fsy4j1w
9967534
9967528
2024-11-13T12:18:02Z
Amets Esnal
167004
9967534
wikitext
text/x-wiki
{{konposatu kimiko infotaula}}'''Fenola''' [[Bentzeno|bentzenotik]] eratorritako [[Alkohol|alkohola]] da (C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>OH)<ref>{{Erreferentzia|izena=Álvaro|abizena=Martín-Moreno Guijarro|izenburua=El papel de las fundaciones de apoyo en la Ley 8/2021, de 2 de junio|orrialdeak=1–13|data=2023|url=http://dx.doi.org/10.62659/cf2301402|aldizkaria=Aspectos prácticos de la Ley 8/2021, de 2 de junio|doi=10.62659/cf2301402|sartze-data=2024-10-16}}</ref>. Solido kristalino kolorgea da eta airearen eraginez, gorrixka bihurtzen da. 43 °C-ko [[Urtze-puntu|urtze-puntua]] eta 182 °C-ko [[Irakite-puntu|irakite-puntua]] ditu. Fenolari azido feniko ere esaten zaio, eta haren [[Azidotasun konstantea|K<sub>a</sub>]] 1,3×10<sup>−10</sup> da. Fabrikazio- eta ekoizpen-munduan asko erabiltzen da, izan lehergaietan, ongarrietan, kokean, argiztapen-gasetan, pinturetan, pintura-ezabatzaileetan, kautxuan, lurrinetan, amianto-produktuetan, zurezko kontserbagarrietan, erretxina sintetikoan, ehunetan, sendagaietan eta farmazia-prestakinetan. Horrez gain, petrolioa, larrua, papera, xaboia, jostailuak, larrua, tindagaiak eta nekazaritza-industria desinfektatzeko ere asko erabiltzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Security testing|url=https://www.guidechem.com/encyclopedia/phenol-dic2109.html|aldizkaria=www.guidechem.com|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
Gaur egun kantitate handian ekoizten da (7.000 milioi kg/urte inguru) [[Petrolio|petroliotik]] eratorritako lehengaietatik abiatuta. Erabilerei dagokienez, [[Plastiko|plastikoak]] eta haiekin erlazionatutako materialak sintetizatzeko erabiltzen da, batez ere. Fenola eta bere eratorri kimikoak funtsezkoak dira [[polikarbonato]], [[Epoxi erretxina|epoxi]], [[bakelita]], [[Nylon|nylona]], [[detergente]], [[herbizida fenoxiak|herbizida fenoxi]] bezalako [[Herbizida|herbiziden]] eta [[Botikak|botiken]] ekoizpenerako.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Chemistry of Phenols|argitaletxea=Wiley|hizkuntza=en|data=2003-07-22|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/book/10.1002/0470857277|edizioa=1|editore-abizena=Rappoport|editore-izena=Zvi|isbn=978-0-471-49737-0|doi=10.1002/0470857277|sartze-data=2024-11-13|serie=PATAI'S Chemistry of Functional Groups}}</ref>
== Historia ==
Fenola 1834an aurkitu zuen [[Friedrich Ferdinand Runge|Friedrich Ferdinand Rungek]] [[harrikatzaren alkaternatik]].<ref>{{Erreferentzia|izena=F. F.|abizena=Runge|izenburua=Ueber einige Produkte der Steinkohlendestillation|orrialdeak=65–78|data=1834-01|url=http://dx.doi.org/10.1002/andp.18341070502|aldizkaria=Annalen der Physik|alea=5|zenbakia=107|issn=0003-3804|doi=10.1002/andp.18341070502|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Rungek fenolari "Karbolsäure" izena jarri zion, industria petrokimikoa garatu arte iturri nagusi izan zena. 1841ean, [[Auguste Laurent]] kimikari frantziarrak fenol purua lortu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=J. J. B.|abizena=Deuss|izenburua=Sur l'action du chlorure d'aluminium sur le bisulfure de phényle et les thiocrésols, et sur l'action de l'acide sulfurique sur le thianthrène|orrialdeak=136–141|data=1909-01|url=http://dx.doi.org/10.1002/recl.19090280404|aldizkaria=Recueil des Travaux Chimiques des Pays-Bas et de la Belgique|alea=4|zenbakia=28|issn=0370-7539|doi=10.1002/recl.19090280404|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
1836an, Auguste Laurentek "phène" izena sortu zuen bentzenorako; hau da, "fenol" eta "[[Fenilo taldea|fenilo]]" hitzen erroa.<ref>{{Erreferentzia|izena=Dominique|abizena=Bauchart|izenburua=Influence des acides gras polyinsaturés n-3 et des antioxydants alimentaires sur les acides gras de la viande et la lipoperoxydation chez le bovin en finition|orrialdeak=301–309|abizena2=Gobert|abizena3=Habeanu|abizena4=Parafita|abizena5=Gruffat|abizena6=Durand|izena2=Mylène|izena3=Mihaela|izena4=Émilie|izena5=Dominique|izena6=Denys|data=2010-12|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.cnd.2010.06.002|aldizkaria=Cahiers de Nutrition et de Diététique|alea=6|zenbakia=45|issn=0007-9960|doi=10.1016/j.cnd.2010.06.002|sartze-data=2024-10-23}}</ref> 1843an, [[Charles Gerhardt]] kimikari frantziarrak "phénol" izena sortu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Gerhardt|abizena=Stenger|izenburua=Durand, De Goesin, De l’Interprétation de la nature et l’Encyclopédie|orrialdeak=195–198|data=2020-12-01|url=http://dx.doi.org/10.4000/rde.6840|aldizkaria=Recherches sur Diderot et sur l'Encyclopédie|alea=55|issn=0769-0886|doi=10.4000/rde.6840|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
== Propietateak ==
Fenola uretan nabarmen [[Disolbagarritasun|disolba]] daitekeen konposatu organiko bat da, 84,2 g ditu eta 1.000 mL-tan (0,895 [[Molaritate|M]]) disolbatzen da. Fenolaren eta uraren nahaste homogeneoak lor daitezke, ~ 2,6 eta gehiagoko fenol/ur masa erlazioekin. Fenolaren sodio gatza, [[Sodio fenoxido|sodio fenoxidoa]], askoz disolbagarriagoa da uretan. Solido erregaia da (NFPA = 2 sailkapena). Berotzen denean, fenolak lurrun sukoiak sortzen ditu, eta lehergarriak dira, % 3tik % 10era bitarteko kontzentrazioetan. Karbono dioxidozko edo hauts kimiko lehorreko itzalgailuak erabili behar dira fenolak eragindako suteei aurre egiteko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Álvaro|abizena=Martín-Moreno Guijarro|izenburua=El papel de las fundaciones de apoyo en la Ley 8/2021, de 2 de junio|orrialdeak=1–13|data=2023|url=http://dx.doi.org/10.62659/cf2301402|aldizkaria=Aspectos prácticos de la Ley 8/2021, de 2 de junio|doi=10.62659/cf2301402|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
[[Etanol|Alkohol etilikoa]] fenola neutralizatzeko gai da.
===== Azidotasuna =====
Fenola azido ahula da (pH 6,6). Ur-disoluzioan, pH 8-12 tartean dago fenolato [[Anioi|anioiarekin]] (C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>O<sup>-</sup>) orekan.
C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>OH <=> C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>O<sup>-</sup> + H<sup>+</sup>
Fenola alkohol alifatikoak baino azidoagoa da. [[Fenolato]] anioiaren [[erresonantzia bidezko egonkortzeak]] eragiten du azidotasunik handiena. Horrela, oxigenoaren karga negatiboa [[orto eta para]] karbonoetan deslokalizatzen da, pi-sistemaren bidez.<ref>{{Erreferentzia|izena=John|abizena=McMurry|izenburua=Organic chemistry|argitaletxea=Brooks/Cole Publ|data=1988|edizioa=2. ed|isbn=978-0-534-07968-0|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Azalpen alternatibo batek sigma esparrua barne hartzen du, efektu nagusia [[Hibridazio (kimika)|sp<sup>2</sup> karbono hibridoen]] [[indukzioa]] dela postulatuz; sp<sup>2</sup> sistema sp<sup>3</sup> sistemarekin alderatuta, elektroi-dentsitatearen baztertze induktiboa indartsuagoa da oxanioia egonkorra izanik. [[Azetona]]-[[Enol|enolaren]] [[PKa|pK<sub>a</sub>]] uretan, 10,9 da; fenola (pK<sub>a</sub> 10.0)<ref>{{Erreferentzia|izena=Álvaro|abizena=Martín-Moreno Guijarro|izenburua=El papel de las fundaciones de apoyo en la Ley 8/2021, de 2 de junio|orrialdeak=1–13|data=2023|url=http://dx.doi.org/10.62659/cf2301402|aldizkaria=Aspectos prácticos de la Ley 8/2021, de 2 de junio|doi=10.62659/cf2301402|sartze-data=2024-10-23}}</ref> baino apur bat garratzagoa. Fenoxidoak duen erresonantzia-egituraren kopurua handiagoa da azetona enolatoarekin alderatuta, eta honek ez du askorik laguntzen hura egonkortzen. Hala ere, egoera aldatu egiten da solbatazio-efektuak baztertzen direnean.
===== Hidrogeno-lotura =====
[[Karbono tetrakloruro|Karbono tetrakloruroan]] eta alkano disolbatzaileetan, fenolak [[Hidrogeno lotura|hidrogeno loturak]] sortzen ditu Lewis baseekin, hala nola [[piridina|piridinarekin]], [[eter dietilikoa|eter dietilikoarekin]] eta [[Sulfuro dietilikoa|sulfuro dietilikoarekin]]. Fenola [[azido gogor]] gisa sailkatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Christian|abizena=Laurence|izenburua=Lewis basicity and affinity scales: data and measurement|argitaletxea=Wiley-Blackwell|abizena2=Le Gall|izena2=Jean-François|data=2010|isbn=978-0-470-74957-9|sartze-data=2024-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Roger E.|abizena=Cramer|izenburua=Great E and C plot. Graphical display of the enthalpies of adduct formation for Lewis acids and bases|orrialdeak=612|hizkuntza=en|abizena2=Bopp|izena2=Thomas T.|data=1977-10|url=https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ed054p612|aldizkaria=Journal of Chemical Education|alea=10|zenbakia=54|issn=0021-9584|doi=10.1021/ed054p612|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
===== Tautomerismoa =====
Fenolak [[Enol|zeto-enol]] tautomerismoa du bere tautomero ezegonkor ziklohexadienonarekin, baina efektua ia arbuiagarria da. Enolizaziorako oreka-konstantea 10<sup>-13</sup> da gutxi gorabehera, eta horrek esan nahi du molekulen hamar bilioitik bat bakarrik dagoela edozein unetan forma zetoan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Marco|abizena=Capponi|izenburua=Ketonization equilibria of phenol in aqueous solution|orrialdeak=605–613|abizena2=Gut|abizena3=Hellrung|abizena4=Persy|abizena5=Wirz|izena2=Ivo G.|izena3=Bruno|izena4=Gaby|izena5=Jakob|data=1999|url=http://www.nrc.ca/cgi-bin/cisti/journals/rp/rp2_abst_e?cjc_v99-048_77_ns_nf_cjc77-99|aldizkaria=Canadian Journal of Chemistry|alea=5-6|zenbakia=77|doi=10.1139/cjc-77-5-6-605|sartze-data=2024-10-23}}</ref> C = C lotura eta C = O lotura trukatzean lortutako egonkortze-kantitate txikiak aromatikotasun-galerak utzitako ezegonkortasunak konpentsatzen ditu. Hori dela eta, fenola, funtsean, enol-forman dago osatuta osotasunean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Creación de «Plantilla:Clayden» - Wikipedia, la enciclopedia libre|hizkuntza=es|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Plantilla:Clayden&action=edit&redlink=1|aldizkaria=es.wikipedia.org|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Ordezkatutako 4, 4 'ziklo-exadienonak ingurune azidoan [[dienona-fenolaren berrantolaketa]] jasan dezake, eta fenol-3,4-ez ordezkatu egonkorra eratu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Fenol|hizkuntza=es|data=2024-10-05|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Fenol#cite_note-25|sartze-data=2024-10-23|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
Ordeztutako fenolen kasuan, zenbait faktorek egiten die mesede tautomero zetoei: (a) hidroxi talde osagarriak, (b) [[Naftol|naftolen]] eraketak bezalako deuseztapenak, (c) fenolatoa emateko desprotonazioa.<ref>{{Erreferentzia|izena=Sergei M.|abizena=Lukyanov|izenburua=Tautomeric Equilibria and Rearrangements Involving Phenols|argitaletxea=Wiley|orrialdeak=713–838|hizkuntza=en|abizena2=Koblik|izena2=Alla V.|data=2003-07-22|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/0470857277.ch11|aldizkaria=PATAI'S Chemistry of Functional Groups|edizioa=1|editore-abizena=Rappoport|editore-izena=Zvi|isbn=978-0-471-49737-0|doi=10.1002/0470857277.ch11|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Fenoxidoak [[aromatikotasun]] bidez egonkortutako [[Enolato|enolatoak]] dira. Egoera normaletan, karbono dioxidoa erreaktiboagoa da oxigeno-posizioan; baina oxigeno-posizioa nukleofilo "gogorra" da, eta karbono-alfa posizioak, berriz, "bigunak".<ref>{{Erreferentzia|izenburua=2,6,6-TRIMETHYL-2,4-CYCLOHEXADIENONE|orrialdeak=115|data=1966|url=http://orgsyn.org/demo.aspx?prep=CV5P1092|aldizkaria=Organic Syntheses|zenbakia=46|doi=10.15227/orgsyn.046.0115|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
== Erabilerak ==
Fenola fenol-erretxinen ekoizpenean erabiltzen da batez ere. [[Nailon]] eta beste zuntz sintetiko batzuen manufakturan ere erabiltzen da. Asko erabiltzen da industria kimikoan, farmazeutikoan eta klinikoan [[fungizida]], [[bakterizida]], [[antiseptiko]] eta [[desinfektatzaile]] indartsu gisa, [[agrokimikoak]] ekoizteko, [[Azido azetilsaliziliko|azido azetilsalizilikoa]] (aspirina) fabrikatzeko prozesuan eta prestaketa medikoetan, hala nola aho irakuzketak eta eztarriko minerako pilulak ekoizteko.
===== Medikuntzan =====
Azido fenikoa [[antiseptiko]] gisa erabili zuen [[Joseph Lister]] zirujauak, metodo antiseptikoaren sortzaileak; baina substantzia horrek gaixoaren eta zirujauaren larruazala narritatzen zuen, eta geroago olio fenikoak ordezkatu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=E.|abizena=Baca|izenburua=Prátique de la psycotherapie de groupe. Publicado bajo la dirección de P. B. Schneider. Edición universitaria G. Barberá y Prensa Universitaria de Francia. Florencia. París 1965. 235 páginas|orrialdeak=152–153|data=2016-09-23|url=http://dx.doi.org/10.15581/021.12.6435|aldizkaria=Revista de Medicina de la Universidad de Navarra|issn=2444-2836|doi=10.15581/021.12.6435|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Gaur egun, oraindik ere [[kauterizatzaile]] gisa erabiltzen da zenbait prozeduratan,esate baterako, onikokriptosiaren bidezko matrikektomian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Michel|abizena=Wieviorka|izenburua=Ulrich Beck (1944-2015)11La primera versión de este homenaje fue publicada en el diario Liberation, el 5 de enero de 2015. Disponible en: <http://www.liberation.fr/debats/2015/01/05/hommage-a-ulrich-beck_1174370> [Consultado el 10 de abril de 2015]. Traducción del original en francés, Lorena Murillo.|orrialdeak=349–352|data=2015-05|url=http://dx.doi.org/10.1016/s0185-1918(15)30013-1|aldizkaria=Revista Mexicana de Ciencias Políticas y Sociales|alea=224|zenbakia=60|issn=0185-1918|doi=10.1016/s0185-1918(15)30013-1|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Fenolen beste erabilera batzuk hauek dira: [[Desinfektatzaile|desinfektatzaileak]] (fenolak eta [[Kresol|kresolak]]), [[Erretxina|erretxinak]], [[Polimero|polimeroak]] eta [[Azido pikriko|azido pikrikoa]] prestatzea eta [[Azido azetilsaliziliko|aspirinaren]] eta beste [[Sendagai|medikamentu]] batzuen sintesiaren prozesuan erabiltzea.
== Arriskuak ==
Fenola [[Ur|ura]] baino astiroago lurruntzen denez, kantitate txiki batekin ere disoluzioak osatzen ditu urarekin. Fenola oso sukoia eta korrosiboa da eta bere gasak lehergarriak dira suarekin kontaktuan egonez gero.
Kontzentrazio handitan irensten bada, pozoitzea, gonbitoak, azalaren dekolorazioa eta arnas narritadura eragin ditzake. Zoritxarrez, industria karbonifero eta petrokimikoen hondakin nagusietako bat da; horren ondorioz, fenola [[Kloro|kloroarekin]] kontaktuan jartzen da giza kontsumorako tratatutako ur-iturrietan, eta oso disolbagarriak eta zitotoxikoak diren konposatu fenilkloratuak eratzen ditu, zelula-mintzak zeharkatzeko duen erraztasunagatik.
== Erreferentziak ==
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Alkoholak]]
goyy8phgnezsulcrmaf5xsepnm8lyzl
9967550
9967534
2024-11-13T12:22:38Z
Amets Esnal
167004
9967550
wikitext
text/x-wiki
{{konposatu kimiko infotaula}}'''Fenola''' [[Bentzeno|bentzenotik]] eratorritako [[Alkohol|alkohola]] da (C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>OH)<ref>{{Erreferentzia|izena=Álvaro|abizena=Martín-Moreno Guijarro|izenburua=El papel de las fundaciones de apoyo en la Ley 8/2021, de 2 de junio|orrialdeak=1–13|data=2023|url=http://dx.doi.org/10.62659/cf2301402|aldizkaria=Aspectos prácticos de la Ley 8/2021, de 2 de junio|doi=10.62659/cf2301402|sartze-data=2024-10-16}}</ref>. Solido kristalino kolorgea da eta airearen eraginez, gorrixka bihurtzen da. 43 °C-ko [[Urtze-puntu|urtze-puntua]] eta 182 °C-ko [[Irakite-puntu|irakite-puntua]] ditu. Fenolari azido feniko ere esaten zaio, eta haren [[Azidotasun konstantea|K<sub>a</sub>]] 1,3×10<sup>−10</sup> da. Fabrikazio- eta ekoizpen-munduan asko erabiltzen da, izan lehergaietan, ongarrietan, kokean, argiztapen-gasetan, pinturetan, pintura-ezabatzaileetan, kautxuan, lurrinetan, amianto-produktuetan, zurezko kontserbagarrietan, erretxina sintetikoan, ehunetan, sendagaietan eta farmazia-prestakinetan. Horrez gain, petrolioa, larrua, papera, xaboia, jostailuak, larrua, tindagaiak eta nekazaritza-industria desinfektatzeko ere asko erabiltzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Security testing|url=https://www.guidechem.com/encyclopedia/phenol-dic2109.html|aldizkaria=www.guidechem.com|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
Gaur egun kantitate handian ekoizten da (7.000 milioi kg/urte inguru) [[Petrolio|petroliotik]] eratorritako lehengaietatik abiatuta. Erabilerei dagokienez, [[Plastiko|plastikoak]] eta haiekin erlazionatutako materialak sintetizatzeko erabiltzen da, batez ere. Fenola eta bere eratorri kimikoak funtsezkoak dira [[polikarbonato]], [[Epoxi erretxina|epoxi]], [[bakelita]], [[Nylon|nylona]], [[detergente]], [[herbizida fenoxiak|herbizida fenoxi]] bezalako [[Herbizida|herbiziden]] eta [[Botikak|botiken]] ekoizpenerako.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Chemistry of Phenols|argitaletxea=Wiley|hizkuntza=en|data=2003-07-22|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/book/10.1002/0470857277|edizioa=1|editore-abizena=Rappoport|editore-izena=Zvi|isbn=978-0-471-49737-0|doi=10.1002/0470857277|sartze-data=2024-11-13|serie=PATAI'S Chemistry of Functional Groups}}</ref>
== Historia ==
Fenola 1834an aurkitu zuen [[Friedrich Ferdinand Runge|Friedrich Ferdinand Rungek]] [[harrikatzaren alkaternatik]].<ref>{{Erreferentzia|izena=F. F.|abizena=Runge|izenburua=Ueber einige Produkte der Steinkohlendestillation|orrialdeak=65–78|data=1834-01|url=http://dx.doi.org/10.1002/andp.18341070502|aldizkaria=Annalen der Physik|alea=5|zenbakia=107|issn=0003-3804|doi=10.1002/andp.18341070502|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Rungek fenolari "Karbolsäure" izena jarri zion, industria petrokimikoa garatu arte iturri nagusi izan zena. 1841ean, [[Auguste Laurent]] kimikari frantziarrak fenol purua lortu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=J. J. B.|abizena=Deuss|izenburua=Sur l'action du chlorure d'aluminium sur le bisulfure de phényle et les thiocrésols, et sur l'action de l'acide sulfurique sur le thianthrène|orrialdeak=136–141|data=1909-01|url=http://dx.doi.org/10.1002/recl.19090280404|aldizkaria=Recueil des Travaux Chimiques des Pays-Bas et de la Belgique|alea=4|zenbakia=28|issn=0370-7539|doi=10.1002/recl.19090280404|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
1836an, Auguste Laurentek "phène" izena sortu zuen bentzenorako; hau da, "fenol" eta "[[Fenilo taldea|fenilo]]" hitzen erroa.<ref>{{Erreferentzia|izena=Dominique|abizena=Bauchart|izenburua=Influence des acides gras polyinsaturés n-3 et des antioxydants alimentaires sur les acides gras de la viande et la lipoperoxydation chez le bovin en finition|orrialdeak=301–309|abizena2=Gobert|abizena3=Habeanu|abizena4=Parafita|abizena5=Gruffat|abizena6=Durand|izena2=Mylène|izena3=Mihaela|izena4=Émilie|izena5=Dominique|izena6=Denys|data=2010-12|url=http://dx.doi.org/10.1016/j.cnd.2010.06.002|aldizkaria=Cahiers de Nutrition et de Diététique|alea=6|zenbakia=45|issn=0007-9960|doi=10.1016/j.cnd.2010.06.002|sartze-data=2024-10-23}}</ref> 1843an, [[Charles Gerhardt]] kimikari frantziarrak "phénol" izena sortu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Gerhardt|abizena=Stenger|izenburua=Durand, De Goesin, De l’Interprétation de la nature et l’Encyclopédie|orrialdeak=195–198|data=2020-12-01|url=http://dx.doi.org/10.4000/rde.6840|aldizkaria=Recherches sur Diderot et sur l'Encyclopédie|alea=55|issn=0769-0886|doi=10.4000/rde.6840|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
== Propietateak ==
Fenola uretan nabarmen [[Disolbagarritasun|disolba]] daitekeen konposatu organiko bat da, 84,2 g ditu eta 1.000 mL-tan (0,895 [[Molaritate|M]]) disolbatzen da. Fenolaren eta uraren nahaste homogeneoak lor daitezke, ~ 2,6 eta gehiagoko fenol/ur masa erlazioekin. Fenolaren sodio gatza, [[Sodio fenoxido|sodio fenoxidoa]], askoz disolbagarriagoa da uretan. Solido erregaia da (NFPA = 2 sailkapena). Berotzen denean, fenolak lurrun sukoiak sortzen ditu, eta lehergarriak dira, % 3tik % 10era bitarteko kontzentrazioetan. Karbono dioxidozko edo hauts kimiko lehorreko itzalgailuak erabili behar dira fenolak eragindako suteei aurre egiteko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Álvaro|abizena=Martín-Moreno Guijarro|izenburua=El papel de las fundaciones de apoyo en la Ley 8/2021, de 2 de junio|orrialdeak=1–13|data=2023|url=http://dx.doi.org/10.62659/cf2301402|aldizkaria=Aspectos prácticos de la Ley 8/2021, de 2 de junio|doi=10.62659/cf2301402|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
[[Etanol|Alkohol etilikoa]] fenola neutralizatzeko gai da.
===== Azidotasuna =====
Fenola azido ahula da (pH 6,6). Ur-disoluzioan, pH 8-12 tartean dago fenolato [[Anioi|anioiarekin]] (C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>O<sup>-</sup>) orekan.
C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>OH <=> C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>O<sup>-</sup> + H<sup>+</sup>
Fenola alkohol alifatikoak baino azidoagoa da. [[Fenolato]] anioiaren [[erresonantzia bidezko egonkortzeak]] eragiten du azidotasunik handiena. Horrela, oxigenoaren karga negatiboa [[orto eta para]] karbonoetan deslokalizatzen da, pi-sistemaren bidez.<ref>{{Erreferentzia|izena=John|abizena=McMurry|izenburua=Organic chemistry|argitaletxea=Brooks/Cole Publ|data=1988|edizioa=2. ed|isbn=978-0-534-07968-0|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Azalpen alternatibo batek sigma esparrua barne hartzen du, efektu nagusia [[Hibridazio (kimika)|sp<sup>2</sup> karbono hibridoen]] [[indukzioa]] dela postulatuz; sp<sup>2</sup> sistema sp<sup>3</sup> sistemarekin alderatuta, elektroi-dentsitatearen baztertze induktiboa indartsuagoa da oxanioia egonkorra izanik. [[Azetona]]-[[Enol|enolaren]] [[PKa|pK<sub>a</sub>]] uretan, 10,9 da; fenola (pK<sub>a</sub> 10.0)<ref>{{Erreferentzia|izena=Álvaro|abizena=Martín-Moreno Guijarro|izenburua=El papel de las fundaciones de apoyo en la Ley 8/2021, de 2 de junio|orrialdeak=1–13|data=2023|url=http://dx.doi.org/10.62659/cf2301402|aldizkaria=Aspectos prácticos de la Ley 8/2021, de 2 de junio|doi=10.62659/cf2301402|sartze-data=2024-10-23}}</ref> baino apur bat garratzagoa. Fenoxidoak duen erresonantzia-egituraren kopurua handiagoa da azetona enolatoarekin alderatuta, eta honek ez du askorik laguntzen hura egonkortzen. Hala ere, egoera aldatu egiten da solbatazio-efektuak baztertzen direnean.
===== Hidrogeno-lotura =====
[[Karbono tetrakloruro|Karbono tetrakloruroan]] eta alkano disolbatzaileetan, fenolak [[Hidrogeno lotura|hidrogeno loturak]] sortzen ditu Lewis baseekin, hala nola [[piridina|piridinarekin]], [[eter dietilikoa|eter dietilikoarekin]] eta [[Sulfuro dietilikoa|sulfuro dietilikoarekin]]. Fenola [[azido gogor]] gisa sailkatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Christian|abizena=Laurence|izenburua=Lewis basicity and affinity scales: data and measurement|argitaletxea=Wiley-Blackwell|abizena2=Le Gall|izena2=Jean-François|data=2010|isbn=978-0-470-74957-9|sartze-data=2024-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Roger E.|abizena=Cramer|izenburua=Great E and C plot. Graphical display of the enthalpies of adduct formation for Lewis acids and bases|orrialdeak=612|hizkuntza=en|abizena2=Bopp|izena2=Thomas T.|data=1977-10|url=https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ed054p612|aldizkaria=Journal of Chemical Education|alea=10|zenbakia=54|issn=0021-9584|doi=10.1021/ed054p612|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
===== Tautomerismoa =====
Fenolak [[Enol|zeto-enol]] tautomerismoa du bere tautomero ezegonkor ziklohexadienonarekin, baina efektua ia arbuiagarria da. Enolizaziorako oreka-konstantea 10<sup>-13</sup> da gutxi gorabehera, eta horrek esan nahi du molekulen hamar bilioitik bat bakarrik dagoela edozein unetan forma zetoan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Marco|abizena=Capponi|izenburua=Ketonization equilibria of phenol in aqueous solution|orrialdeak=605–613|abizena2=Gut|abizena3=Hellrung|abizena4=Persy|abizena5=Wirz|izena2=Ivo G.|izena3=Bruno|izena4=Gaby|izena5=Jakob|data=1999|url=http://www.nrc.ca/cgi-bin/cisti/journals/rp/rp2_abst_e?cjc_v99-048_77_ns_nf_cjc77-99|aldizkaria=Canadian Journal of Chemistry|alea=5-6|zenbakia=77|doi=10.1139/cjc-77-5-6-605|sartze-data=2024-10-23}}</ref> C = C lotura eta C = O lotura trukatzean lortutako egonkortze-kantitate txikiak aromatikotasun-galerak utzitako ezegonkortasunak konpentsatzen ditu. Hori dela eta, fenola, funtsean, enol-forman dago osatuta osotasunean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Creación de «Plantilla:Clayden» - Wikipedia, la enciclopedia libre|hizkuntza=es|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Plantilla:Clayden&action=edit&redlink=1|aldizkaria=es.wikipedia.org|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Ordezkatutako 4, 4 'ziklo-exadienonak ingurune azidoan [[dienona-fenolaren berrantolaketa]] jasan dezake, eta fenol-3,4-ez ordezkatu egonkorra eratu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Fenol|hizkuntza=es|data=2024-10-05|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Fenol#cite_note-25|sartze-data=2024-10-23|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
Ordeztutako fenolen kasuan, zenbait faktorek egiten die mesede tautomero zetoei: (a) hidroxi talde osagarriak, (b) [[Naftol|naftolen]] eraketak bezalako deuseztapenak eta (c) fenolatoa emateko desprotonazioak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Sergei M.|abizena=Lukyanov|izenburua=Tautomeric Equilibria and Rearrangements Involving Phenols|argitaletxea=Wiley|orrialdeak=713–838|hizkuntza=en|abizena2=Koblik|izena2=Alla V.|data=2003-07-22|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/0470857277.ch11|aldizkaria=PATAI'S Chemistry of Functional Groups|edizioa=1|editore-abizena=Rappoport|editore-izena=Zvi|isbn=978-0-471-49737-0|doi=10.1002/0470857277.ch11|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Fenoxidoak [[aromatikotasun]] bidez egonkortutako [[Enolato|enolatoak]] dira. Egoera normaletan, karbono dioxidoa erreaktiboagoa da oxigeno-posizioan; baina oxigeno-posizioa nukleofilo "gogorra" da, eta karbono-alfa posizioak, berriz, "bigunak".<ref>{{Erreferentzia|izenburua=2,6,6-TRIMETHYL-2,4-CYCLOHEXADIENONE|orrialdeak=115|data=1966|url=http://orgsyn.org/demo.aspx?prep=CV5P1092|aldizkaria=Organic Syntheses|zenbakia=46|doi=10.15227/orgsyn.046.0115|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
== Erabilerak ==
Fenola fenol-erretxinen ekoizpenean erabiltzen da batez ere. [[Nailon]] eta beste zuntz sintetiko batzuen manufakturan ere erabiltzen da. Asko erabiltzen da industria kimikoan, farmazeutikoan eta klinikoan [[fungizida]], [[bakterizida]], [[antiseptiko]] eta [[desinfektatzaile]] indartsu gisa, [[agrokimikoak]] ekoizteko, [[Azido azetilsaliziliko|azido azetilsalizilikoa]] (aspirina) fabrikatzeko prozesuan eta prestaketa medikoetan, hala nola aho irakuzketak eta eztarriko minerako pilulak ekoizteko.
===== Medikuntzan =====
Azido fenikoa [[antiseptiko]] gisa erabili zuen [[Joseph Lister]] zirujauak, metodo antiseptikoaren sortzaileak; baina substantzia horrek gaixoaren eta zirujauaren larruazala narritatzen zuen, eta geroago olio fenikoak ordezkatu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=E.|abizena=Baca|izenburua=Prátique de la psycotherapie de groupe. Publicado bajo la dirección de P. B. Schneider. Edición universitaria G. Barberá y Prensa Universitaria de Francia. Florencia. París 1965. 235 páginas|orrialdeak=152–153|data=2016-09-23|url=http://dx.doi.org/10.15581/021.12.6435|aldizkaria=Revista de Medicina de la Universidad de Navarra|issn=2444-2836|doi=10.15581/021.12.6435|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Gaur egun, oraindik ere [[kauterizatzaile]] gisa erabiltzen da zenbait prozeduratan,esate baterako, onikokriptosiaren bidezko matrikektomian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Michel|abizena=Wieviorka|izenburua=Ulrich Beck (1944-2015)11La primera versión de este homenaje fue publicada en el diario Liberation, el 5 de enero de 2015. Disponible en: <http://www.liberation.fr/debats/2015/01/05/hommage-a-ulrich-beck_1174370> [Consultado el 10 de abril de 2015]. Traducción del original en francés, Lorena Murillo.|orrialdeak=349–352|data=2015-05|url=http://dx.doi.org/10.1016/s0185-1918(15)30013-1|aldizkaria=Revista Mexicana de Ciencias Políticas y Sociales|alea=224|zenbakia=60|issn=0185-1918|doi=10.1016/s0185-1918(15)30013-1|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Fenolen beste erabilera batzuk hauek dira: [[Desinfektatzaile|desinfektatzaileak]] (fenolak eta [[Kresol|kresolak]]), [[Erretxina|erretxinak]], [[Polimero|polimeroak]] eta [[Azido pikriko|azido pikrikoa]] prestatzea eta [[Azido azetilsaliziliko|aspirinaren]] eta beste [[Sendagai|medikamentu]] batzuen sintesiaren prozesuan erabiltzea.
== Arriskuak ==
Fenola [[Ur|ura]] baino astiroago lurruntzen denez, kantitate txiki batekin ere disoluzioak osatzen ditu urarekin. Fenola oso sukoia eta korrosiboa da eta bere gasak lehergarriak dira suarekin kontaktuan egonez gero.
Kontzentrazio handitan irensten bada, pozoitzea, gonbitoak, azalaren dekolorazioa eta arnas narritadura eragin ditzake. Zoritxarrez, industria karbonifero eta petrokimikoen hondakin nagusietako bat da; horren ondorioz, fenola [[Kloro|kloroarekin]] kontaktuan jartzen da giza kontsumorako tratatutako ur-iturrietan, eta oso disolbagarriak eta zitotoxikoak diren konposatu fenilkloratuak eratzen ditu, zelula-mintzak zeharkatzeko duen erraztasunagatik.
== Erreferentziak ==
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Alkoholak]]
hq75o6y8jnr07fw3y0jj822y23a03if
José Manuel Collado
0
281771
9968932
9062562
2024-11-14T11:55:25Z
Iñaki LL
2048
9968932
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''José Manuel Collado Parada''' ([[Donostia]], [[Gipuzkoa]], [[1792]]ko [[urtarrilaren 1]]a - [[Madril]], [[Espainia]], [[1864]]ko [[abenduaren 11]]) [[politikari]]a izan zen, Donostiako oligarkiaren ordezkari nagusietako bat [[Gipuzkoako Batzar Nagusiak|Gipuzkoako Batzar Nagusietan]]. Aduanak [[Ebro]]tik [[Bidasoa|Bidaso]]ra igaro zitezen eskatu zuen ([[Azpeitia|Azpeitiko]] Batzar Nagusiak, 1831). Gipuzkoako diputatua izan zen Madrilgo Gorteetan (1836); eta Finantza (1854) eta Sustapeneko ministroa (1856), ondoren. [[Elisabet II.a Espainiakoa|Isabel II.a]] erreginak 1862an La Lagunako markes eta ''"[[Espainiako handiki|Grande de España]]"'' izendatu zuen ([[Baeza]], [[Andaluzia]]).
Colladotarrek XIX. mende hasieran Donostiako merkatal etxe boteretsuenetako bat osatu zuten, [[Iberiar Penintsulako Gerra]]n (1808-1814) eskualdea okupatu zuten armada ezberdinak hornitu baitzituzten.<ref>MUGICA, José: ''Carlistas, moderados y progresistas (Claudio Antón de Luzuriaga)''. Donostia: Biblioteca Vascongada de los Amigos del País, 1950.29. orria.</ref> Jose Manuelen aita, Manuel Collado Regato, [[Santander]]koa zen; ama berriz, Cayetana Parada Etxenagusia, Donostian jaioa.<ref>http://ortizdepinedo.com/f2572.htm</ref>
1828an María de los Dolores Leocadia Echagüe Aracuesekin ezkondu zen. Emakume hau Donostiako beste familia oligarkiko garrantzitsu batekoa zen eta bere lehengusuetako bat, berriz, [[Rafael Etxague|Rafael Etxague Bermingham]] jenerala.<ref>http://www.geneall.net/H/per_page.php?id=646206</ref><ref>http://www.geni.com/people/Mar%C3%ADa-Leocadia-Echag%C3%BCe-Aracues/6000000017746299284</ref> Bestalde, Jose Manuel Collado [[Fermín Lasala Collado|Fermin Lasala Collado]] Mandasko dukearen osaba ere izan zen.
1820tik aurrera, [[La Sociedad Patriótica de San Sebastián|''La Balandra'' izeneko elkarte garrantzitsua]] osatu zuen bere etxean, hango partaide zirelarik besteak beste Elias Legarda, [[Joaquín María Ferrer|Joaquín Maria Ferrer]], Jose, Francisco eta Jose Manuel Brunet, [[Eustasio Amilibia]], [[Joaquín Kalbeton|Joaquín Calbetón]], [[Claudio Antón Luzuriaga]] eta Etxague familiako zenbait kide, denak ere Donostiako eta inguruko herrietako eliteko partaide eta merkataritza, finantza mundua edo legegintzari lotuak ([[Agustin Paskual|Agustin Paskual Iturriaga]] ezik). [[Jose Muxika Muxika|Jose Muxika]] abokatu eta historialariak zioenez, elkarte hau "presio-talde" edo zehazkiago "erabaki-talde" boteretsu bat bilakatu zen, handik zuzentzen ziren Donostiako interes ekonomiko eta politikoak, hiri horretako udala eta merkataritza batzordea norabide batera edo bestera bultzatuz. Herritarren artean liberalismoaren aldeko jarrera sortzen ere bere biziko garrantzia izan omen zuen tertulia honek, baita Donostiako udalak Gipuzkoako [[foru]] erakundeekin izandako gatazka politikoa berotzen ere.
Burdinbide Legearen garaian (1855), Madrilen zebilen lanean, eta [[Sociedad Española Mercantil e Industrial|SEMIren]] Kontseiluko presidenteordea izan zen. 1856an, berriz, Sustapeneko Ministroa zen Madrilen eta, ondorioz, [[Madriletik Zaragoza eta Alacanterako Burdinbide Konpainia|MZAk]], [[SEMI]]ren erakunde senideak, [[Aldudeko burdinbide egitasmoa]] zehazteko aukera ikusi zuen, baina Collado ordezkatua izan zen postuan, eta Aldudeko egitasmoa ere bertan behera geratu zen.
Ezinikusi pertsonal edo politikoen ondorioz, [[Joan Ignazio Iztueta|Juan Ignazio Iztuetak]] Elias Legarda Donostiako jauntxoaren aurka idatzitako poesia anonimoan, beste zenbait oligarken artean Collado ere aipatu zuen (''Una docena de banderillas de fuego al compadre Legarda''):<ref>https://web.archive.org/web/20140315185025/http://www.euskerazaintza.org/PDF/Euskerazaintza%20Liburuak/Iztueta%B4ren%20olerkiak%20-%20Jose%20Garmendia%20Arruebarrena%20.pdf. 170. orria</ref><ref>http://www.iztueta.com/index.php/bibliografia-mainmenu-594/iztuetaren-lanez/537-b-96959115</ref>
<br />{{Esaera2|''(...) Cuando meto ruido''<br />
''en mi rinconcito,''<br />
''se asusta Legarda,''<br />
''tiembla Colladito (...)''<br />
}}
Bere alaba Maria de los Dolores 1850ean [[Francisco Javier Castaños|Castaños]] jeneralaren ondorengo zen Eduardo Carondelet Donadorekin ezkondu zen, hots, 1851an Portugaleteko lehen markes eta 1869tik aurrera Bailengo hirugarren duke bilakatuko zenarekin. 1878an Donostiako [[Aiete jauregia|Aiete]] baserria erosi eta bertan izen bereko jauregi eta [[Aieteko parkea|parke]] ezaguna eraiki zituzten.
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2011-12-27}}
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Manuel Cortina]]
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1792ko|1864ko|Collado Parada, Jose Manuel}}
[[Kategoria:Donostiako politikariak]]
[[Kategoria:Espainiako ministroak]]
[[Kategoria:Madrilen hildakoak]]
e52h7d69xg4q59c58xrhpl02an8yn75
Vicente López Carril
0
293013
9967919
9965895
2024-11-13T15:44:46Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9967919
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Vicente López Carril''' ([[Coruña|La Coruña]], [[1942]]ko [[abenduaren 2|abenduak 2]] – [[Gijón|Gijon]], [[1980]]ko [[martxoaren 29|martxoak 29]]) [[espainia]]r txirrindulari bat izan zen, profesionala [[1965]] eta [[1979]] artean. [[Jesús López Carril]]en anaia zen, hura ere txirrindularia izan baitzen.
Hiru [[itzuli handi]]etan lortu zituen etapa garaipenak, 3 [[Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]], non bost aldiz lehen 10en artean ere amaitu zuen, bat [[Italiako Giroa]]n eta beste bat [[Espainiako Vuelta]]n.
1980ko martxoan hil zen, 37 urte besterik ez zituelarik, hondartzan futbolean zebilela, garuneko isuri baten ondorioz.
[[Carreño]]ko udaleko Kirol Patronatuak eta [[Candás (Carreño)|Candáseko]] kiroldegiak bere omenez daramate bere izena.
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1963'''
* [[1963ko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzuli]]ko etapa 1
* [[Segoviako Itzulia]]
'''1964'''
* 2. [[Bidasoko Itzulia]]n
* 2. [[Milk Race]]n
'''1965'''
* [[Loinaz Proba]]
* 7. [[1965eko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n
'''1966'''
* [[1966ko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzuli]]ko etapa 1
* 2. [[Bidasoko Itzulia]]n
* 4. [[Kataluniako Volta]]n
'''1969'''
* 2. [[Meatze Haranetako Itzulia]]n
* 4. [[Kataluniako Volta]]n
'''1970'''
* [[Kataluniako Volta]]ko etapa 1
* 4. [[1970eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n eta Tarteko helmugen sailkapena
* 8. [[Midi Libreren Sari Nagusia]]n
'''1971'''
* [[Meatze Haranetako Itzulia]]
* [[1971ko Italiako Giroa|Italiako Giro]]ko etapa 1
* 10. [[1971ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]]
'''1972'''
* [[1972ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]
* 4. [[1972ko Italiako Giroa|Italiako Giroan]]
* 9. [[1972ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
'''1973'''
* [[Meatze Haranetako Itzulia]]
* 2. [[Aragoiko Itzulia]]n eta etapa 1
* 3. [[Ordiziako Klasika]]n
* 5. [[Dauphiné Libéré]]n
* 9. [[1973ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]] eta etapa 1
'''1974'''
* [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]] [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]] [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]]
* 3. [[Montjuïceko Igoera]]n
* 3. [[1974ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]] eta etapa 1
* 4. [[Suitzako Itzulia]]n
* 8. [[1974ko Italiako Giroa|Italiako Giroa]]n
'''1975'''
* [[Valentziako Erkidegoko Itzulia]]
* 3. [[Errioxako Itzulia]]n
* 5. [[1975eko Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]] eta etapa 1
'''1976'''
* 5. [[1976ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vueltan]] eta etapa 1
* 2. [[Dauphine Libere]]n
* 10. [[1976ko Frantziako Tourra|Frantziako Tourrean]]
'''1977'''
* [[Asturiasko Itzulia]]
* [[Udaberriko Klasikoa]]
* [[Ordiziako Klasika]]
* [[1977ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]
'''1978'''
* 10. [[1978ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
}}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan eta Munduko Txapelketan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Itzulia/Lasterketa
!1967
!1968
!1969
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
!1977
!1978
!1979
!1980
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|[[1967ko Italiako Giroa|23.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1971ko Italiako Giroa|12.]]
|align="center"|'''[[1972ko Italiako Giroa|4.]]'''
|align="center"|-
|align="center"|'''[[1974ko Italiako Giroa|8.]]'''
|align="center"|[[1975eko Italiako Giroa|22.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1977ko Italiako Giroa|55.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1968ko Frantziako Tourra|23.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1970eko Frantziako Tourra|34.]]
|align="center"|'''[[1972ko Frantziako Tourra|10.]]'''
|align="center"|-
|align="center"|'''[[1973ko Frantziako Tourra|9.]]'''
|align="center"|'''[[1974ko Frantziako Tourra|3.]]'''
|align="center"|'''[[1975eko Frantziako Tourra|5.]]'''
|align="center"|'''[[1976ko Frantziako Tourra|10.]]'''
|align="center"|[[1977ko Frantziako Tourra|23.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1979ko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|[[1967ko Espainiako Itzulia|14.]]
|align="center"|[[1968ko Espainiako Itzulia|34.]]
|align="center"|[[1969ko Espainiako Itzulia|26.]]
|align="center"|[[1970eko Espainiako Itzulia|17.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|12.]]
|align="center"|[[1973ko Espainiako Itzulia|17.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|'''[[1976ko Espainiako Itzulia|5.]]'''
|align="center"|-
|align="center"|'''[[1978ko Espainiako Itzulia|10.]]'''
|align="center"|[[1979ko Espainiako Itzulia|12.]]
|align="center"|-
|-
|[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko txapelketa]] [[Fitxategi:Arc en ciel.svg|28px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|26.
|align="center"|18.
|align="center"|-
|align="center"|26.
|align="center"|20.
|align="center"|20.
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|}
== Taldeak ==
* [[Kas (txirrindularitza taldea)|KAS]] ([[1970]]-[[1978]])
* [[Teka (txirrindularitza taldea)|Teka]] ([[1979]])
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak==
* {{ProCyclingStats}}
{{bizialdia|1942ko|1980ko|Lopez Carril, Vicente}}
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Asturiarrak]]
[[Kategoria:Coruñarrak]]
[[Kategoria:Gaixotasun kardiobaskularrek hildakoak]]
ncsedjw5ncnah1x8mmlh07su1q1lav3
Joaquim Galera
0
293620
9968780
9109749
2024-11-14T09:58:41Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968780
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa
|jaiotza data= {{data|1940|3|25|adina}}
}}
'''Joaquim Galera Magdelano''' ([[Armilla]], [[Granadako probintzia]], [[1940]]ko [[martxoaren 25|martxoak 25]]) [[espainia]]r txirrindulari ohi bat da, profesionala [[1961]] eta [[1972]] artean. Bere kirol karrerako lorpenik handiena [[1965eko Frantziako Tourra|1965eko Frantziako Tourrean]] etapa garaipen bat lortzea izan zen.
Hau ere txirrindulari profesionala izan zen [[Manuel Galera]]ren anaia nagusia zen.
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|kopurua = 2|
'''1964'''
* [[Espainiako mendiko errepide txapelketa]]
* Reineta
* [[Arrateko Igoera]]
* 3. [[Euskal Bizikleta|Eibarko Bizikleta]]n
* 3. [[Urkiolako Igoera]]n
'''1965'''
* [[1965eko Frantziako Tourra|Frantziako Tour]]reko etapa 1
* [[Meatze Haranetako Itzulia]]
* 3. Espainiako mendiko errepide txapelketan
* [[Narancora igoera]]
* Reineta
* 3. [[Montjuïceko Igoera]]n
'''1966'''
* Reineta
* 3. [[Laudioko Sari Nagusia]]n
* 3. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
'''1967'''
* Getxoko Kriteriuma
* 2. [[Montjuïceko Igoera]]n eta sektore 1
* [[Errioxako Itzulia|Errioxako Itzuli]]ko etapa 1
'''1968'''
* [[Urkiola Igoera]]
* 3. [[Montjuïceko Igoera]]n
* 7. [[Romandiako Tour]]rean
'''1969'''
* 5. [[Suitzako Itzulia]]n
* 8. [[1969ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n eta etapa 1
'''1970'''
* Martorell Sari Nagusia
* [[Arrateko Igoera]]
* 2. [[Udaberriko Klasika]]n
* 6. [[1970eko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n eta etapa 1
* 8. [[1970eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1971'''
* [[Sardiniako Giroa|Sardiniako Giro]]ko etapa 1
* 2. [[Leganesko Hiru Egunak|Leganesko Hiru Egun]]etan
* 3. [[Kantabriako Itzulia]]n
* 5. [[1971ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
}}
== Emaitzak Itzuli Handietan eta Munduko Txapelketan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="center"|Lasterketa
!1964
!1965
!1966
!1967
!1968
!1969
!1970
!1971
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|[[1964ko Frantziako Tourra|17.]]
|align="center"|[[1965eko Frantziako Tourra|37.]]
|align="center"|[[1966ko Frantziako Tourra|15.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1969ko Frantziako Tourra|11.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1965eko Espainiako Itzulia|16.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1970eko Espainiako Itzulia|'''8.''']]
|align="center"|[[1971ko Espainiako Itzulia|34.]]
|-
|[[Txirrindularitzako Munduko Txapelketak|Munduko errepideko txapelketa]] [[Fitxategi:Arc en ciel.svg|28px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
{{bizialdia|1940ko||Galera, Joaquim}}
[[Kategoria:Granada probintziako jendea]]
[[Kategoria:Txirrindulari ohiak]]
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
op9145o0t7fboks855361j4qkb5n3wi
Lan-zuzenbide
0
293942
9967539
9962036
2024-11-13T12:18:58Z
Elene Basurco
166762
9967539
wikitext
text/x-wiki
'''Lan-zuzenbidea'''<ref>{{erreferentzia|izena=Francisco Javier|abizena=Arrieta|izenburua=Lan-zuzenbidea eta gune ilun gisa kalifikatutako harreman juridikoak|ISBN=1888-0525}}</ref> edo '''gizarte-zuzenbidea''' [[Zuzenbide]]aren adar bat da, eta bere [[Zuzenbidearen printzipio orokorrak|printzipio]] eta [[arau juridiko]]ek, modu askean, menpekotasun-harremanean eta kontraprestazio baten truke, egindako lana babestea duena helburu. Sistema normatibo heteronomo eta autonomoa da, mendeko eta lan-harremanetako lan mota jakin batzuk arautzen dituena. Arlo horretan espezializatzen denari [[laboralista]] deitzen zaio.
== Aurrekariak ==
=== Industria Iraultza eta lan-harremanak ===
Industria Iraultzaren ondorioz, lan-harreman berriak sortu ziren; izan ere, langileak beren enplegatzaileen establezimenduetan hasi ziren lanean, beren etxeetan hasi beharrean, orain arte ezezagunak ziren makinekiko eta lankideekiko ordena- eta koordinazio-eskakizunen mende baitzeuden. Gainera, gehitu beharrekoa zen makina martxan jartzeak haur eta emakumeen lana ahalbidetzen zuela, eta horiek lan-merkatuan sartzen zirela gizonezkoekin lehian. Horrez gain, makinek lortutako produktibitate handiagoaren ondorioz, langile ugari langabezia-egoeran zeuden, eta haien egoera are okerragoa zen beren lan-baldintzengatik protesta egiten zuen edozein soldatapeko ordezka ahal lezake eta. Lanaren antolaketa berri honek ahalegina, ordutegia, istripu-arriskuak, lanbide-gaixotasunak, atsedenik eza eta ordainsari oso txikiak ezartzen zizkien.
Modu espontaneoan eta noizbehinka, hainbat protesta mota sortu ziren, hala nola, manifestazioak, greba, fabriken okupazioa eta sabotajea, aurretikoa izan baitzen langileen erakundeen eraketa (sindikatuak).
Egoera horren onuradun ziren gizarte-sektoreetako ordezkariek botere politikoaren erabilerak egoera mantentzea ziurtatzen zuen. Askatasun indibidualaren izenean zioten estatuek ez zutela legerik egin behar enplegatzaile eta langileen arteko "kontratazio askean" parte hartuz. Estatuaren esku-hartzea lan gatazketan protestak erreprimitzera mugatu zen luzaroan, legez at jotzat, ekintza polizial edo militarraren bidez.
=== Estatuaren printzipio tuitiboaren sorrera ===
XIX. mendean zehar, hainbat korronte sortu ziren. Ikuspuntu desberdinetatik Estatuak langileen defentsan esku hartzea eskatzen zuten, adibidez, eskola interbentzionistek eta sozialistek.
Eskola interbentzionistek politika egoki baten bidez, Estatuak klase sozial eta kultural kaltetuak aberastasunaren banaketa askearekin babestea nahi dute.
Sozialismoak, bereziki [[Karl Marx]]-ek formulatutako garapenean, egitura kapitalistaren ordez, produkzio-baliabideen jabetza pribatua eta beste batzuen lan-indarraren esplotazioa gizaki batzuek ez zuten erregimen bat ezarri nahi zuten. Sozialismoaren xedea, proletarioen emantzipazioa da, proletarioen beraien lan iraultzaren bitartez.
Hasieran, Eliza katolikoak, luzaroan lanaren ustiapen askeari mugak ezarri nahi zizkioten joera guztiak sistematikoki gaitzesteko jarrera hartu zuen. Bere bilakaera soilik XIX. mendearen amaieran hasi zen. Gaur egun, "Elizaren doktrina soziala" bezala ezagutzen denak bere zalaparta nagusiak izan zituen Rerum Novarum (1891), Quadragesimo Anno (1931), Mater et Magistra (1961) eta Laborem exercens (1981) entzikliketan. Rerum Novarumek lan-orduak, emakumeen eta adingabeen lana arautzearen aldekoa zen. Horrela, soldata eskasa ezartzea gaitzetsi zuen, soldatapekoari giza baldintzetan bizi ahal izateko ordainsaria ordaintzea patroiaren justizia zorrotzeko betebeharra zela adierazi zuen eta. Beste entziklikek lehenengoa osatu eta gehitu zuten.
=== Lanaren sistema juridikoa ===
Mendeko zerbitzua ematen duen langilea Antzinaroan [[Esklabotza|esklabo]] izatetik, [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] morroi izatetik (glebaren morroi ere esaten zaio), gaur egun [[eskubide]] eta askatasunak dituen subjektu izatera pasatu da. Zuzenbidea Gizarte-egonkortasunerako beharrezkoak diren gutxieneko baldintzak arautzera etorri da.
Lehen lan-legeen sorkuntza XIX. mendearen bigarren erditik aurrera izan zen, eta beranduago herrialde batzuetan beste batzuetan baino. 1919an, [[Lehen Mundu Gerra|Lehen Mundu Gerrari]] amaiera eman zion [[Versaillesko Ituna (1919)|Versaillesko Itunak, lanaren eskubideak nazioarteko babesa lortu zuen, [[Nazioarteko Lan Erakundea|Lanaren Nazioarteko]] Erakundearen (LANE) sorreran islatuta.
Lanaren definizio [[Filosofia|filosofiko]], [[Ekonomia (jarduera)|ekonomiko]] eta [[Fisika|fisikoak]] daude. Hala ere, lan-zuzenbiderako garrantzitsua dena da mendekotasuneko lana zuzentzen duela. [[Mediku]] independentearen edo [[Arte|artista]]ren edo beste profesional independente batzuen jarduera lan-zuzenbidearen interesetik at dago. Mendekotasuna eteten denean, lan-zuzenbidea aplikatzeari uzten zaio.
== Edukia ==
Enplegu-emaileen, langileen arteko eta bien eta estatuaren arteko harreman juridikoak arautzen dituzten arau eta printzipio teorikoen multzoa da, ondasunak eta zerbitzuak ekoizteko borondatezko prestazio subordinatu eta ordaindu batek sortua.
Tradizionalki, lan-zuzenbidearen diziplinak honako atal hauek ditu:
* [[Lanaren eskubide indibiduala]]: langile baten eta haren enplegatzailearen arteko banakako lan-kontratutik sortzen diren harremanak dira.
* [[Lan hitzarmen kolektibo|Lanaren hitzarmen kolektiboa]]: subjektu taldeen arteko harremanen arauketa da, kolektibo kontsiderazioan, lan-eskubidean ([[Sindikatu|sindikatuak]], enplegatzaileen erakundeak, koalizioak, negoziazio kolektiboa, Estatuaren parte-hartzea tutoretza-helburuekin).
* [[Gizarte-segurantzaren eskubidea]]: langileen babesa da, nagusiki (baina ez soilik) ekonomikoa, gaixotasun, istripu, zahartzaro, zesantia eta abarren arriskuen aurrean.
* [[lan-zuzenbide prozesala]].
=== Modalitateak, epearen arabera ===
==== Denbora mugagabeko kontratuak ====
Epe finkoko edo obra jakineko lan-kontratuak dira. Epe finkoko kontratu bat da langile baten zerbitzuak aldi jakin baterako eskatzen dituena, eta aldi hori amaitutakoan, kontratua azkendutzat jotzen da. Obra-kontratu jakin bat langile baten zerbitzuak obra egiteko eskatzen direnean ematen da. Obra amaitutakoan, kontratua iraungitzat hartuko da. Lan-kontratuaren azkentzeak denboraren edo obra bukatuaren ondorioz, ez dakarkie inolako erantzukizunik bi aldeei.
Garrantzitsua da etengabe luzatzen den epe finkoko kontratu bat denbora mugagabeko kontratutzat jotzen dela aipatzea, errealitatearen nagusitasunaren printzipioa aplikatzen baitu.
==== Denbora mugagabeko kontratuak ====
Data amaiera edo gertakaririk zehazten ez duten kontratuak dira. Egiaz, langileei beraien zerbitzu prestazio-denborarekin lan-egonkortasuna ematen dieten kontratuak dira.
=== Lanaren modalitate bereziak ===
==== Norberaren kabuz egiteko lana edo autoenplegua ====
Norberaren kabuz egiteko lanean edo autoenpleguan, [[Langile|langileak]] berak zuzentzen eta antolatzen du bere jarduera, arrisku ekonomikoa bere gain hartuz, eta oinarrizko bi forma har ditzake:
* Banakako autoenplegua edo [[Langile autonomo|lan autonomoa]], [[Zuzenbide zibil|zuzenbide zibila]]ren edo [[merkataritza-zuzenbide]]aren bidez arautu ohi da eta "zerbitzuak lokalizatzeko kontratu" gisa erabiltzen da (lanbide liberalak, lanbide autonomoak, etab.).
* Autoenplegu kolektiboa: langilea erabakiak hartzeko kide bere osotasunean den erakunde batean aritzean datza (ekoizpen edo lan [[kooperatiba]], [[lan sozietate]]a, etab.).
==== Lan informala mendekotasunarekin edo erregistratu gabeko lanarekin lotuta ====
Mendekotasunarekin lotutako ''lan informalak'' (''erregistratu gabeko lana'', ''lan beltza'' edo ''kontraturik gabeko lana'' ere esaten zaio) legezko formalitateak betetzen ez dituen lan-harremana osatzen du. Lan mota hori nabarmen hazi da azken urteetan. Gaur egun, enpresa handi askok giza baliabideen sistema erabiltzen dute, eta horrek bi gauza konbinatzen ditu. Alde batetik, enpresak zuzenean enplegatzen duen "soldatapeko" talde formal txiki bat mantentzea, eta, bestetik, hirugarren sektoreko enpresetan ([[Azpikontratazio|outsourcing]]) lan egiten duen langile-talde handi bat izatea, askotan informaltasun-baldintzetan, lan-babesik gabe.
Jarduera informalei buruz eskuarki onartzen den interpretazioetako bat jarduera horiek indarrean dagoen erregulazio-sistematik kanpo egiteari buruzkoa da, hau da, araudi aplikagarrietan ezarritako baldintzak bete gabe egiten diren lanak dira. Halaber, eta ikuspegi positiboago batetik, bazterketa sustapen-politiketarako eta, bereziki, krediturako, gaikuntzarako eta merkatuetarako sarbiderik ezarekin lotzen da. Sektore informalera hurbiltze horrek ezaugarri nagusi gisa nabarmentzen du legez kanpokoa dela, eta ekonomiaren ezkutuko edo ezkutuko jarduera-multzo gisa ikusteko joera du.
Errealitatea, ordea, ñabarduratsuagoa da. Sektore informalak ez du erabat “beltzean” lan egiten, eta haren aurkakoak, sektore modernoak, ez du legezkotasunari zorrotz atxikiturik lan egiten. Eremu grisak deritzenak dira nagusi; 1990eko hamarkadaren hasierari buruzko ikerketetan (Tokman, 1992; Tokman eta Klein, 1996), lege- edo prozesu-betekizun batzuk partzialki betetzea izan da haien ezaugarri nagusia, ilegaltasun absolutua barne, baina baita legezkotasun osoa ere. Hala ere, informaltasunean gailentzen den panorama tarteko arlo bat da
azken horien artean: erregistratzeko baldintza batzuk betetzen dira, baina ez da zergarik ordaintzen. Lan-erregulazioen zati bat ikusten da, baina ez denak.
==== Biziraupen soileko lan informala norberaren kontura ====
Lan mota hau ez da aurrekoarekin nahastu behar, nahiz eta askotan errealitatean mugak lausoak diren. Lan mota hau oso produktibitate baxukoa da eta bere kontura egiten da, legezko formalitate orotatik at (semaforoetako beira-garbitzaileak, zabor biltzaile informalak, kaleko saltzaileak, etab. ).
==== [[Pasantia|Kontratu-praktikak]] eta [[ikerketa-beka]]k ====
Lan-mota honetan, langileak, eskuarki, unibertsitateko ikasketak amaitzean, ikerketarekin lotutako lan-jarduera izaten du. Ikasketa-bekatik eratorritako figura bat da, egindako lana ordaintzen duena, baina bekaduna langileen estatututik kanpo geratzen da, eta, horregatik, ez du onura sozial handirik. Batzuetan, langile gazteak "kontratatzeko" legezko modu gisa erabili nahi izaten da, eta horrek [[gizarte segurantza]]ko altaren ondoriozko soldata kostuak murrizten ditu.
== Lan-zuzenbidearen printzipio orokorrak ==
=== Konstituzioa ===
[[Konstituzio]]etan gizabanakoek dituzten bermeak eta askatasunak jasotzen dira, baita Estatuaren aurrean duten babesa ere. Herrialde askotan, langileei eta haien enplegu-emaileei bermatutako gutxieneko bermeak arautzen dituzten [[gizarte-eskubide|gizarte-eskubidea]]k sartzen hasi dira. Horrela hasten dira agertzen testu konstituzionaletan gehienezko maila arauemailea hartzen duten printzipioak eta lan-eskubideak: konstituzionala. Joera hori ez da unibertsala; adibidez, ez dago horrelako xedapenik [[Ameriketako Estatu Batuetako Konstituzioa|Estatu Batuetako Konstituzioan]]. Halakorik dagoenean, ohikoa izaten da honako gai hauek adierazita egotea:
* [[Lanerako eskubidea]].
* [[Gutxieneko soldata|Gutxieneko soldata jasotzeko eskubidea]].
* [[Kalte-ordaina kaleratzeagatik]].
* [[Lanaldi|Lanaldia]], asteko atsedenaldia eta urteroko oporrak.
* [[Gizarte-segurantzarako eskubidea]].
* [[Funtzionario|Funtzionario publikoen]] egonkortasuna.
* [[Industria Segurtasuna|Laneko segurtasuna eta higienea]]. Ikasgaiak bi gai espezifiko hartzen ditu kontuan: laneko istripuak eta [[lanbide gaixotasun|gaixotasun profesionalak]].
* Sindikatzeko eskubidea.
* Grebarako eta [[Blokeoa|ugazaben]] itxierarako eskubidea.
* Kolektiboki negoziatzeko eskubidea.
=== Nazioarteko itunak ===
[[Nazioarteko itun|Nazioarteko tratatua]]k lan-eskubideak arautzeko iturri zuzena dira, eta herrialde sinatzaileetako langileei estatu sinatzaileek errespetatu beharreko gutxieneko eskubideak bermatzen dizkiete. Araubide juridikoen arabera, tratatuak barne-zuzenbidean zuzenean aplikatuak izan daitezke. Horretarako, legeria nazionalean txertatzea eska daiteke.
Eskualde- edo erkidego-integrazioko herrialdeetan, hala nola, Europar Batasunean, integrazio-tratatuak iturri zuzenak dira, eta erkidegoa osatzen duen herrialde bakoitzak bere [[Legedi|ordenamendu juridikoa]] egokitu behar du; hala, eskualdeko langile guztiak babesteko sistema integratu eta berdintasunezko batean jardun beharko du.
Hitzarmen multilateralen iturri nagusia [[Nazioarteko Lan Erakundea|Lanaren Nazioarteko Erakundea]] da (LANE), eta lan-zuzenbide indibidual eta kolektiboko gai guztiei buruzko hitzarmenak eta gomendioak onartzen ditu.122
=== Zehaztu beharreko legea ===
Lan-Zuzenbidearen iturri nagusia legeak dira eta Estatuaren esku-hartzearen adierazpen zuzena arlo honetan. Egitura federala duten estatuetan, gai hori guztia gobernu zentralaren edo erakunde federatuen eskumenekoa izan daiteke.
==== Lan-kodeak ====
Ordenamendu juridiko askok, batez ere Latinoamerikan, lan-[[Lege|legeria]] eta [[Zuzenbide zibil|zuzenbide zibila]] bereizteko eta gaiari buruzko kode espezializatuak egiteko joera hasi zuten.<ref name="uDocz">[https://www.udocz.com/mx/book/6077/derecho-del-trabajo Derecho del Trabajo por LEMUS RAYA, PATRICIA] https://www.udocz.com/</ref>
==== Lege bereziak ====
Ordenamendu batzuetan lan-arloa arautzen duten lege arrunt bereziak daude, kode zibiletan edo lan kodeetan aurkitutako araudi orokor gisa, adibidez.
Badira, halaber, beren izaeragatik gai partikular eta espezifikoetan lan-legeriari gehitzen zaizkion legeak.
==== Aplikazio osagarriko lanekoak ez diren legeak ====
Lan-legeriaren azken maila beste diziplina batzuetako arauetan dago, hala nola, [[Merkataritza zuzenbide|merkataritza-zuzenbidean]] edo [[zuzenbide zibil]]ean. Arau horiek subsidiarioki aplikatzen dira, legeria horretan aurreikusi gabeko gaiak ordezteko.
=== Erregelamenduak ===
Orokorrean, [[Botere betearazle|botere betearazleak]] emandako lan-legeak betearazteko [[erregelamendu]]ek, Konstituzioak eta lege berberek baimendutako mugen barruan, osatu egiten dituzte lege horiek xehetasunei dagokienez.
=== Lan-kontratuak ===
==== Definizioa ====
Hitzarmen honen bidez, alde batek (langilea) jarduera edo zerbitzu bat emateko betebeharra hartzen du, eta beste aldeak (enplegatzailea), berriz, soldata baten bidez ordaintzera behartuta dago.
==== Banakako lan-kontratua ====
[[Lan-kontratu|Banakako lan-kontratuak]] langile eta enplegatzailearen arteko harremanaren oinarriak ezartzen ditu. Kontratu hau oso berezia da eta lau elementu nagusi ditu:
* Alderdiak, langilea eta enplegatzailea.
* Langileak enplegu-emailearekiko duen mendekotasun-lotura.
* Langileak egindako zerbitzu pertsonalak.
* Langileak jaso beharreko ordainsaria (soldata).
==== Lan-kontratu kolektiboak Mexikon ====
Lan Lege Federalaren II. kapituluak Mexikon aintzat hartzen diren lan-harreman motak adierazten dizkigu. Banakako kontratazioari dagokionez, 6 mota bereizten dira:
* Denbora zehaztugabea
* Zehaztutako denbora
* Obra jakin bat
* Denboraldia
* Proba
* Hasierako trebakuntza
==== Lan-kontratu kolektiboak Mexikon ====
[[Lan hitzarmen kolektibo|Lan-konbentzio kolektiboak]] akordio kolektiboak dira, sindikatu batek edo sindikatutalde eta enplegatzaile batek edo batzuek, eta enplegatzaileak ordezkatzen dituen erakunde batek edo batzuek sinatuak. Sindikaturik ez badago, langile interesdunen ordezkariek ere egin dezakete, azken horiek behar bezala hautatu eta baimenduz, legeria nazionalarekin bat.
==== Lan-kontratu kolektiboak Mexikon ====
{{Ikus gainera|Libertad sindical}}Lege-kontratuaren jatorria [[Weimarko Konstituzioa]]n aurkitzen da, non hasiera batean arau orokorrak sartu eta finkatu ziren; baina [[Nazioarteko Lan Erakundea|Lanaren Nazioarteko Erakundea]], 1922tik aurrera, ikatz-meatzeetako lan-baldintzak Europako partikuletan baina planetako beste eskualde batzuetara hedatzeko egin zituen ahaleginak izan ziren, Europako lehen gizarte-hitzarmenak sinatzean, orientazio juridikoa izatea ahalbidetu zutenak, gaur egun Europako eskubide soziala sortu baino hogei urte lehenago.
=== Laneko barne-araudia ===
Barne-araudiak, herrialde batzuetan "lantegi-araudia" deituak, enpresa edo erakunde jakin bateko lan-baldintzak zehazten ditu. Langileari betebeharrak ematen dizkio, baina horiek ere mugatu egiten ditu, enplegatzailearen diziplina-arbitrariotasuna saihestuz. Aldebakarreko izaera du, eta enplegatzaileak diziplina-baldintzak finkatzen ditu, higieneari eta osasunari buruzkoak. Batzuetan, ordainsariei buruzko printzipio orokorrak ezartzen ditu.
Zenbait ordenamendutan Estatuko administrazio-menpekotasuna batek onar dezala eskatzen da, langileen eskubideak urratzen ez dituela egiaztatzeko.
== Lan-zuzenbidearen printzipio orokorrak ==
Lan Zuzenbidearen printzipio orokorrak lan-arauen zentzua inspiratzen duten eta lan-harremanen lotura zuzenbidearen beste adar batzuetan egon daitezkeen irizpideez bestelakoen arabera eratzen duten gida-lerroak edo postulatuak dira.
Lan-zuzenbidearen printzipio orokorrek, orokorrean, funtsezko bi funtzio dituzte:
* '''Iturri osagarria:''' legeak hutsuneak uzten dituenean eta aplika daitekeen jurisprudentziarik, erabilerarik edo ohiturarik ez dagoenean, lanaren zuzenbidearen printzipioak gehigarri gisa sartzen dira.
* '''Interpretazio-iturria''': indarrean dagoen araudia interpretatzeko ere balio dute, araudia nahasia denean edo hainbat interpretazio posible daudenean.
Jarraian, lan-zuzenbidearen oinarrizko printzipio batzuk aipatzen dira:
=== Printzipio babeslea ===
{{Nagusia|Contrato colectivo de trabajo}}Printzipio babeslea lan-zuzenbidearen printzipio garrantzitsuena da. Hark bereizten du [[zuzenbide zibil]]etik. Desberdintasun batetik abiatzen da, eta, beraz, lan-[[Zuzenbide pribatua|zuzenbide]]a lan-kontratuaren aldeetako bat babesten saiatzen da, bestearekin parekatzeko, zuzenbide pribatuaren ''[[Legearen aurreko berdintasun|berdintasun juridikoaren printzipioa]]'' ez bezala.
Printzipio babesleak hiru arau ditu;
* '''Araurik mesedegarriena''': arau bat baino gehiago dagoenean, langilearentzat mesedegarriena dena aplikatu behar da.
* '''Baldintzarik onuragarrienaren araua''': arau berri batek ezin ditu deshobetu langile batek jada dituen baldintzak.
* '''''[[In dubio pro operaria|In dubio pro operarium]]''''' '''araua''': arau batek izan ditzakeen interpretazioen artean, langileari gehien komeni zaiona aukeratu behar da.
=== Eskubideen ukaezintasun-printzipioa ===
Lan legediak ematen dizkion eskubide eta bermeak nahita kentzeko ezinean dago langilea, bere onerako bada ere. Uko egiten zaiona erabateko deuseztasunez beterik dago. [[Borondatearen autonomia|Borondatearen autonomiak]] ez du ukaezinezko eskubideentzako ekintza eremurik. Horrek agerian uzten du [[Zuzenbide pribatua|zuzenbide pribatuko]] borondatearen autonomiaren printzipioa zorrotz mugatzen dela lan-zuzenbidean.
Honela, langile batek ezin dio bere soldatari uko egin, edo ordenamenduak ezarritako gutxienekoa baino txikiagoa den bat onartu; eguneko gehienezko lanaldia 12 ordukoa bada, langile batek ezin dio bere enplegatzaileari eskatu 18 orduz lan egiten uzteko.
Jakina denez, jakin behar dugu Lan Zuzenbidean lan-jarraitasunaren printzipioa deitzen zaiola epaileari, zalantza dagoenean, lan-kontratuaren iraupena ahalik eta gehien estima dezala gertakarien eta frogatutako errealitatearen arabera. .
=== Errealitatearen nagusitasunaren printzipioa ===
Ez du axola [[Borondatearen autonomia|borondatearen autonomiak]], baizik eta langilearen eta enplegatzailearen arteko harremanari buruz nagusi den errealitatearen erakusteak. Horrela, biek kontrata dezakete gauza bat, baina errealitatea bestelakoa bada, azken horrek eragin juridikoa izango du.
=== Arrazoizkotasun-printzipioa ===
{{Nagusia|Principio de razonabilidad (Derecho laboral)}}Langileak zein enplegatzaileak zentzuzko arrazoibide logikoen arabera baliatu behar dituzte beren eskubide eta betebeharrak, bakoitzaren eskubideaz abusuzko jokabiderik izan gabe.
=== Fede onaren printzipioa ===
{{Nagusia|Principio de buena fe}}Fede onaren printzipioa presuntzio bat da. Langileen eta enplegatzaileen arteko harremanak eta jokabideak fede onez egiten direla uste da. Fede txarra aipatzen duenak, aldiz, frogatu egin behar du.
== Banakako lan-zuzenbideko gaiak ==
{{Nagusia|derecho individual del trabajo}}
=== Banakako lan-kontratua ===
{{Nagusia|Contrato individual de trabajo}}Banakako lan-kontratua pertsona fisiko batek beste pertsona bati (fisikoa edo juridikoa) bere zerbitzuak emateko konpromisoa hartzen duen hitzarmena da, pertsona horren agindupean eta ordainsari baten truke. Kontratu hori izateko, hiru elementu hauek derrigorrez egon behar dute:
* Zerbitzuak norberak ematea.
* Ordainketa.
* Mendekotasun juridikoa. Menderakuntza juridikoa langileak bete behar dituen aginduak eman ahal izatearen harremana da.
=== Enplegatzailearen botereak ===
[[Fitxategi:Ius_Variandi_-_Lugar_de_Trabajo..pdf|eskuinera|thumb|PDF fitxategia, "ius variandi. lantokia, lan-zuzenbidea".]]
[[enplegatzaile|Enplegatzaileak]] enpresaren zuzendaritza, aginte, diziplina eta zigor ahalmena ditu, ''[[Ius variandi|ius variandiaz]]'' gain.
=== Ordainsaria ===
{{Nagusia|Salario}}[[Soldata]] edo ordainsaria, [[langile]] batek bere enplegatzailearengandik aldizka jasotzen duen ordainketa da, kontratatua izan zen lanaren truke. Langileak soldata bat jasotzen du bere lana enplegatzailearen esku jartzearen truke, lan zehatzak esleitu ala ez. Hori da haien kontratu-harremanaren betebehar nagusia. Ordainketak egunero egiten badute, ekintza horri jornala deritzo.
Herrialde batzuetan gabonsariaren edo aparteko ordainsariaren irudia dago. Gabonsaria aparteko diru-sarrera bat da, langileak jasotzen duena, bere ohiko ordainsariaz gain. Zenbait ordenamenduk data bakar baterako derrigorrezko ordainketa agintzen dute, eta beste batzuek, aldiz, urtean zehar banatutako bi data edo gehiagotan.{{Ikus gainera|Salario mínimo}}
=== Lanaldia ===
{{Nagusia|Jornada de trabajo}}Enplegatzaile batek langile bati eska diezaiokeen gehienezko ordu kopurua da lanaldia. Egunean 8 ordu eta astean 45 ordu, adibidez. Garrantzitsua da lanaldia eta ordutegia bereiztea. Lanaldia, aurretiaz esan bezala, langileak eguneko lan egin behar duen ordu kopurua da.
Oro har, aparteko lanaldiak aparteko lanaldi gisa ordaindu behar dira, eta ohiko lanaldiak baino diru-balio handiagoa izan behar dute. Gainera, ordenamendu juridiko bakoitzak lanaldiaren iraupen-muga bat ezartzen du, arau orokorraren salbuespenak ezartzen ditu eta mugak gaindituz gero zer ondorio izango lituzkeen ezartzen du. Beraz, patroiek langileak esplotatzen jarraitzen badituzte, benetako lan-erreforma bat behar da munduan.
=== Oporrak eta azokak ===
Langileak lanetik alde egin dezakeen debora kopuru jakin bati oporrak deritze, lanordu kopuru metatu batean, bere ordainsaria jasotzeari utzi gabe. Costa Ricako ordenamenduan, adibidez; langileak bi asteko oporrak har ditzake 50 asteko lan bakoitzeko.
Feriatuak langileari legez libre gisa eman beharreko egunak dira. Enplegatzaileak langileari lan egin dezan eskatzeko ahalmena du, baina beste erregimen batean saritu behar du.
=== Laneko segurtasuna ===
Osasun okupazionalarekin zerikusia duena interes publikokoa da. Osasun okupazionalak langilearen segurtasun fisikoa eta mentala du helburu, baita arriskuen aurka babestea ere.
Enplegu-emaileek honako betebehar hauek dituzte:
* Laneko arriskuen kontra segurtatzea.
* Gertatzen diren istripu eta gaixotasun profesionalak ikertzea eta horien kausak ezabatzea edo kontrolatzea.
* Istripuak eta gaixotasunak salatzea izendatutako administrazio-agintaritzaren aurrean.
Legeriek orokorrean xedatzen dutenez, istripua izan duen langileak eskubide hauek ditu:
* Laguntza medikoa, farmazeutikoa eta errehabilitaziokoa.
* Protesiak eta aparatu medikoak.
* Laneko berreziketa
* Prestazio ekonomikoak, hala nola aldi baterako ezintasunagatiko kalte-ordaina, baliaezintasun-pentsioa, alarguntasun-pentsioa eta zurztasun-pentsioak.
== Lan-zuzenbide kolektiboko gaiak ==
{{Nagusia|derecho colectivo del trabajo}}
=== Negoziazio kolektiboa ===
{{Nagusia|Negociación colectiva}}'''Negoziazio kolektiboa''' enpresa edo sektore bateko langileen artean egiten dena da, normalean (baina ez beti) sindikatu baten edo [[sindikatu]] talde baten bidez eta sektoreko enpresaren edo enpresen ordezkarien bidez biltzen direnak. Negoziazioaren helburua akordioa lortzea da, negoziazioa mugatzen den eremuko ([[Lan hitzarmen kolektibo|lan-kontratu edo -hitzarmen kolektiboa]]) langile guztiei aplikatu beharreko lan-baldintzei dagokienez.
Batzuetan, negoziaziorako presio neurri gisa, eta akordioak bete ez direla uste dutenean betearazteko, [[Greba|grebara]] jo dezakete langileek.
Negoziazio kolektiboa elkarrizketa sozialaren adierazpen partikularra da, eta askatasun sindikalaren oinarrizko eskubidetzat hartzen da. Mundu mailan, LANEren 98. eta 154. hitzarmenetan bermatuta dago.
=== Erakunde sindikalak ===
{{Ikus gainera|Libertad sindical}}'''Sindikatu''' bat [[Langile|langileek]] osatutako elkartea da, beren lan-jarduerarekin edo ekoizpen-zentroarekin (fabrika, tailerra, enpresa) edo kontratuz lotuta dauden enplegatzailearekin zerikusia duten interes sozial, ekonomiko eta profesionalen defentsan eta sustapenean dihardutenak.
Sindikatuek afiliatuen izenean ([[Gatazka kolektibo|negoziazio kolektiboa]]) negoziatzen dituzte [[Soldata|soldatak]] eta lan-baldintzak (lanaldia, atsedenaldiak, oporrak, lizentziak, lanbide-gaikuntza, etab.). eta [[Lan hitzarmen kolektibo|lan-kontratu kolektiboa]].{{Ikus gainera|Libertad sindical}}
== Ikus, halaber ==
* [[Lan-eskubideak]]
* [[Lan-zuzenbide|Lan-zuzenbidea]]
* [[Gizarte segurantza]]
* [[Greba]]
* [[Sozialismoa]]
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Bibliografia ==
* Arrieta, Francisco Javier (2007): [https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2995613 Lan-zuzenbidea eta gune ilun gisa kalifikatutako harreman juridikoak (I).] ''Jado: Zuzenbidearen Euskal Akademiaren aldizkaria,''14, 149-171.
* Arrieta, Francisco Javier (2009): [https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3328966 Lan-zuzenbidea eta gune ilun gisa kalifikatutako harreman juridikoak (II) : telelanaren inguruko zertzelada batzuk]. ''Jado: Zuzenbidearen Euskal Akademiaren aldizkaria'', 17, 201-222.
*Arrieta, Francisco Javier (2010): [https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3971570 Lan-zuzenbidea eta gune ilun gisa kalifikatutako harreman juridikoak (III)bekak ezkutuko lan-kontratu gisa kalifikatzeko froga-gabezia.]''Jado: Zuzenbidearen Euskal Akademiaren aldizkaria,'' 20, 155-179.
* Caldera, Rafael [1a. ed. 1939] (1984). Derecho laboral. [[Buenos Aires]]: Ateneo. ISBN 950-02-6265-7.
* Cascante Castillo, Germán Eduardo (1999). Teorías Generales del Derecho del Trabajo.
* Cascante Castillo, Germán Eduardo (2003). Manual Práctico de Legislación Laboral.
* Jované Burgos, Jaime Javier (2010). Estudios Contemporáneos sobre Derecho Laboral: Reflexiones y consideraciones sobre la problemática laboral en la actualidad. Ciudad de Panamá: Editorial Cultural Portobelo. ISBN 978-9962-52-601-8.
* Jované Burgos, Jaime Javier (2011). Manual de Derecho del Trabajo Panameño. Tomo I (Sección Individual). Ciudad de Panamá: Editorial Cultural Portobelo. ISBN 978-9962-52-620-9.
* Jované Burgos, Jaime Javier (2011). Manual de Derecho del Trabajo Panameño. Tomo II (Sección Colectiva y Procesal). Ciudad de Panamá: Editorial Cultural Portobelo. ISBN 978-9962-52-635-3.
* Raso, Juan (marzo de 2012). Derecho del Trabajo. Tomo I (1º edición). Montevideo: Fundación de Cultura Universitaria. ISBN 978-9974-2-0829-2.
* Manuel Alonso Olea, [[María Emilia Casas|María Emilia Casas Baamonde]]: Derecho del Trabajo, ed. Thomson Civitas (Aranzadi), 2006, ISBN 84-470-2514-4
* Ramiro GRAU MORANCHO: Procedimientos Laborales Especiales. JALÓN argitaletxea, ZARAGOZA, 1992. ISBN 84-87939-01-5.
* Ramiro GRAU MORANCHO: Procedimientos Laborales Administrativos. JALÓN argitaletxea, Zaragoza, 1992. ISBN 84-87939-02-3.
* Valverde. M: DERECHO DEL TRABAJO. Tecnos 2012, pags. 960.
* Americo PLÁ RODRÍGUEZ: Principios de Derecho laboral. Depalma argitaletxea, Argentina.
[[Kategoria:Lan zuzenbidea]]
[[Kategoria:Gainbegiratu gabeko itzulpenak]]
h5unsl461n3iasrzd6mgusgkbsi263b
9967594
9967539
2024-11-13T12:39:12Z
Elene Basurco
166762
9967594
wikitext
text/x-wiki
'''Lan-zuzenbidea'''<ref>{{erreferentzia|izena=Francisco Javier|abizena=Arrieta|izenburua=Lan-zuzenbidea eta gune ilun gisa kalifikatutako harreman juridikoak|ISBN=1888-0525}}</ref> edo '''gizarte-zuzenbidea''' [[Zuzenbide]]aren adar bat da, eta bere [[Zuzenbidearen printzipio orokorrak|printzipio]] eta [[arau juridiko]]ek, modu askean, menpekotasun-harremanean eta kontraprestazio baten truke, egindako lana babestea duena helburu. Sistema normatibo heteronomo eta autonomoa da, mendeko eta lan-harremanetako lan mota jakin batzuk arautzen dituena. Arlo horretan espezializatzen denari [[laboralista]] deitzen zaio.
== Aurrekariak ==
=== Industria Iraultza eta lan-harremanak ===
Industria Iraultzaren ondorioz, lan-harreman berriak sortu ziren; izan ere, langileak beren enplegatzaileen establezimenduetan hasi ziren lanean, beren etxeetan hasi beharrean, orain arte ezezagunak ziren makinekiko eta lankideekiko ordena- eta koordinazio-eskakizunen mende baitzeuden. Gainera, gehitu beharrekoa zen makina martxan jartzeak haur eta emakumeen lana ahalbidetzen zuela, eta horiek lan-merkatuan sartzen zirela gizonezkoekin lehian. Horrez gain, makinek lortutako produktibitate handiagoaren ondorioz, langile ugari langabezia-egoeran zeuden, eta haien egoera are okerragoa zen beren lan-baldintzengatik protesta egiten zuen edozein soldatapeko ordezka ahal lezake eta. Lanaren antolaketa berri honek ahalegina, ordutegia, istripu-arriskuak, lanbide-gaixotasunak, atsedenik eza eta ordainsari oso txikiak ezartzen zizkien.
Modu espontaneoan eta noizbehinka, hainbat protesta mota sortu ziren, hala nola, manifestazioak, greba, fabriken okupazioa eta sabotajea, aurretikoa izan baitzen langileen erakundeen eraketa (sindikatuak).
Egoera horren onuradun ziren gizarte-sektoreetako ordezkariek botere politikoaren erabilerak egoera mantentzea ziurtatzen zuen. Askatasun indibidualaren izenean zioten estatuek ez zutela legerik egin behar enplegatzaile eta langileen arteko "kontratazio askean" parte hartuz. Estatuaren esku-hartzea lan gatazketan protestak erreprimitzera mugatu zen luzaroan, legez at jotzat, ekintza polizial edo militarraren bidez.
=== Estatuaren printzipio tuitiboaren sorrera ===
XIX. mendean zehar, hainbat korronte sortu ziren. Ikuspuntu desberdinetatik Estatuak langileen defentsan esku hartzea eskatzen zuten, adibidez, eskola interbentzionistek eta sozialistek.
Eskola interbentzionistek politika egoki baten bidez, Estatuak klase sozial eta kultural kaltetuak aberastasunaren banaketa askearekin babestea nahi dute.
Sozialismoak, bereziki [[Karl Marx]]-ek formulatutako garapenean, egitura kapitalistaren ordez, produkzio-baliabideen jabetza pribatua eta beste batzuen lan-indarraren esplotazioa gizaki batzuek ez zuten erregimen bat ezarri nahi zuten. Sozialismoaren xedea, proletarioen emantzipazioa da, proletarioen beraien lan iraultzaren bitartez.
Hasieran, Eliza katolikoak, luzaroan lanaren ustiapen askeari mugak ezarri nahi zizkioten joera guztiak sistematikoki gaitzesteko jarrera hartu zuen. Bere bilakaera soilik XIX. mendearen amaieran hasi zen. Gaur egun, "Elizaren doktrina soziala" bezala ezagutzen denak bere zalaparta nagusiak izan zituen Rerum Novarum (1891), Quadragesimo Anno (1931), Mater et Magistra (1961) eta Laborem exercens (1981) entzikliketan. Rerum Novarumek lan-orduak, emakumeen eta adingabeen lana arautzearen aldekoa zen. Horrela, soldata eskasa ezartzea gaitzetsi zuen, soldatapekoari giza baldintzetan bizi ahal izateko ordainsaria ordaintzea patroiaren justizia zorrotzeko betebeharra zela adierazi zuen eta. Beste entziklikek lehenengoa osatu eta gehitu zuten.
=== Lanaren sistema juridikoa ===
Mendeko zerbitzua ematen duen langilea Antzinaroan [[Esklabotza|esklabo]] izatetik, [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] morroi izatetik (glebaren morroi ere esaten zaio), gaur egun [[eskubide]] eta askatasunak dituen subjektu izatera pasatu da. Zuzenbidea Gizarte-egonkortasunerako beharrezkoak diren gutxieneko baldintzak arautzera etorri da.
Lehen lan-legeen sorkuntza XIX. mendearen bigarren erditik aurrera izan zen, eta beranduago herrialde batzuetan beste batzuetan baino. 1919an, [[Lehen Mundu Gerra|Lehen Mundu Gerrari]] amaiera eman zion [[Versaillesko Ituna (1919)|Versaillesko Itunak, lanaren eskubideak nazioarteko babesa lortu zuen, [[Nazioarteko Lan Erakundea|Lanaren Nazioarteko]] Erakundearen (LANE) sorreran islatuta.
Lanaren definizio [[Filosofia|filosofiko]], [[Ekonomia (jarduera)|ekonomiko]] eta [[Fisika|fisikoak]] daude. Hala ere, lan-zuzenbiderako garrantzitsua dena da mendekotasuneko lana zuzentzen duela. [[Mediku]] independentearen edo [[Arte|artista]]ren edo beste profesional independente batzuen jarduera lan-zuzenbidearen interesetik at dago. Mendekotasuna eteten denean, lan-zuzenbidea aplikatzeari uzten zaio.
== Edukia ==
Enplegu-emaileen, langileen arteko eta bien eta estatuaren arteko harreman juridikoak arautzen dituzten arau eta printzipio teorikoen multzoa da, ondasunak eta zerbitzuak ekoizteko borondatezko prestazio subordinatu eta ordaindu batek sortua.
Tradizionalki, lan-zuzenbidearen diziplinak honako atal hauek ditu:
* [[Lanaren eskubide indibiduala]]: langile baten eta haren enplegatzailearen arteko banakako lan-kontratutik sortzen diren harremanak dira.
* [[Lan hitzarmen kolektibo|Lanaren hitzarmen kolektiboa]]: subjektu taldeen arteko harremanen arauketa da, kolektibo kontsiderazioan, lan-eskubidean ([[Sindikatu|sindikatuak]], enplegatzaileen erakundeak, koalizioak, negoziazio kolektiboa, Estatuaren parte-hartzea tutoretza-helburuekin).
* [[Gizarte-segurantzaren eskubidea]]: langileen babesa da, nagusiki (baina ez soilik) ekonomikoa, gaixotasun, istripu, zahartzaro, zesantia eta abarren arriskuen aurrean.
* [[lan-zuzenbide prozesala]].
=== Modalitateak, epearen arabera ===
==== Denbora mugagabeko kontratuak ====
Epe finkoko edo obra jakineko lan-kontratuak dira. Epe finkoko kontratu bat da langile baten zerbitzuak aldi jakin baterako eskatzen dituena, eta aldi hori amaitutakoan, kontratua azkendutzat jotzen da. Obra-kontratu jakin bat langile baten zerbitzuak obra egiteko eskatzen direnean ematen da. Obra amaitutakoan, kontratua iraungitzat hartuko da. Lan-kontratuaren azkentzeak denboraren edo obra bukatuaren ondorioz, ez dakarkie inolako erantzukizunik bi aldeei.
Garrantzitsua da etengabe luzatzen den epe finkoko kontratu bat denbora mugagabeko kontratutzat jotzen dela aipatzea, errealitatearen nagusitasunaren printzipioa aplikatzen baitu.
==== Denbora mugagabeko kontratuak ====
Data amaiera edo gertakaririk zehazten ez duten kontratuak dira. Egiaz, langileei beraien zerbitzu prestazio-denborarekin lan-egonkortasuna ematen dieten kontratuak dira.
=== Lanaren modalitate bereziak ===
==== Norberaren kabuz egiteko lana edo autoenplegua ====
Norberaren kabuz egiteko lanean edo autoenpleguan, [[Langile|langileak]] berak zuzentzen eta antolatzen du bere jarduera, arrisku ekonomikoa bere gain hartuz, eta oinarrizko bi forma har ditzake:
* Banakako autoenplegua edo [[Langile autonomo|lan autonomoa]], [[Zuzenbide zibil|zuzenbide zibila]]ren edo [[merkataritza-zuzenbide]]aren bidez arautu ohi da eta "zerbitzuak lokalizatzeko kontratu" gisa erabiltzen da (lanbide liberalak, lanbide autonomoak, etab.).
* Autoenplegu kolektiboa: langilea erabakiak hartzeko kide bere osotasunean den erakunde batean aritzean datza (ekoizpen edo lan [[kooperatiba]], [[lan sozietate]]a, etab.).
==== Lan informala mendekotasunarekin edo erregistratu gabeko lanarekin lotuta ====
Mendekotasunarekin lotutako ''lan informalak'' (''erregistratu gabeko lana'', ''lan beltza'' edo ''kontraturik gabeko lana'' ere esaten zaio) legezko formalitateak betetzen ez dituen lan-harremana osatzen du. Lan mota hori nabarmen hazi da azken urteetan. Gaur egun, enpresa handi askok giza baliabideen sistema erabiltzen dute, eta horrek bi gauza konbinatzen ditu. Alde batetik, enpresak zuzenean enplegatzen duen "soldatapeko" talde formal txiki bat mantentzea, eta, bestetik, hirugarren sektoreko enpresetan ([[Azpikontratazio|outsourcing]]) lan egiten duen langile-talde handi bat izatea, askotan informaltasun-baldintzetan, lan-babesik gabe.
Jarduera informalei buruz eskuarki onartzen den interpretazioetako bat jarduera horiek indarrean dagoen erregulazio-sistematik kanpo egiteari buruzkoa da, hau da, araudi aplikagarrietan ezarritako baldintzak bete gabe egiten diren lanak dira. Halaber, eta ikuspegi positiboago batetik, bazterketa sustapen-politiketarako eta, bereziki, krediturako, gaikuntzarako eta merkatuetarako sarbiderik ezarekin lotzen da. Sektore informalera hurbiltze horrek ezaugarri nagusi gisa nabarmentzen du legez kanpokoa dela, eta ekonomiaren ezkutuko edo ezkutuko jarduera-multzo gisa ikusteko joera du.
Errealitatea, ordea, ñabarduratsuagoa da. Sektore informalak ez du erabat “beltzean” lan egiten, eta haren aurkakoak, sektore modernoak, ez du legezkotasunari zorrotz atxikiturik lan egiten. Eremu grisak deritzenak dira nagusi; 1990eko hamarkadaren hasierari buruzko ikerketetan (Tokman, 1992; Tokman eta Klein, 1996), lege- edo prozesu-betekizun batzuk partzialki betetzea izan da haien ezaugarri nagusia, ilegaltasun absolutua barne, baina baita legezkotasun osoa ere. Hala ere, informaltasunean gailentzen den panorama tarteko arlo bat da
azken horien artean: erregistratzeko baldintza batzuk betetzen dira, baina ez da zergarik ordaintzen. Lan-erregulazioen zati bat ikusten da, baina ez denak.
==== Biziraupen soileko lan informala norberaren kontura ====
Lan mota hau ez da aurrekoarekin nahastu behar, nahiz eta askotan errealitatean mugak lausoak diren. Lan mota hau oso produktibitate baxukoa da eta bere kontura egiten da, legezko formalitate orotatik at (semaforoetako beira-garbitzaileak, zabor biltzaile informalak, kaleko saltzaileak, etab. ).
==== [[Pasantia|Kontratu-praktikak]] eta [[ikerketa-beka]]k ====
Lan-mota honetan, langileak, eskuarki, unibertsitateko ikasketak amaitzean, ikerketarekin lotutako lan-jarduera izaten du. Ikasketa-bekatik eratorritako figura bat da, egindako lana ordaintzen duena, baina bekaduna langileen estatututik kanpo geratzen da, eta, horregatik, ez du onura sozial handirik. Batzuetan, langile gazteak "kontratatzeko" legezko modu gisa erabili nahi izaten da, eta horrek [[gizarte segurantza]]ko altaren ondoriozko soldata kostuak murrizten ditu.
== Lan-zuzenbidearen printzipio orokorrak ==
=== Konstituzioa ===
[[Konstituzio]]etan gizabanakoek dituzten bermeak eta askatasunak jasotzen dira, baita Estatuaren aurrean duten babesa ere. Herrialde askotan, langileei eta haien enplegu-emaileei bermatutako gutxieneko bermeak arautzen dituzten [[gizarte-eskubide|gizarte-eskubidea]]k sartzen hasi dira. Horrela hasten dira agertzen testu konstituzionaletan gehienezko maila arauemailea hartzen duten printzipioak eta lan-eskubideak: konstituzionala. Joera hori ez da unibertsala; adibidez, ez dago horrelako xedapenik [[Ameriketako Estatu Batuetako Konstituzioa|Estatu Batuetako Konstituzioan]]. Halakorik dagoenean, ohikoa izaten da honako gai hauek adierazita egotea:
* [[Lanerako eskubidea]].
* [[Gutxieneko soldata|Gutxieneko soldata jasotzeko eskubidea]].
* [[Kalte-ordaina kaleratzeagatik]].
* [[Lanaldi|Lanaldia]], asteko atsedenaldia eta urteroko oporrak.
* [[Gizarte-segurantzarako eskubidea]].
* [[Funtzionario|Funtzionario publikoen]] egonkortasuna.
* [[Industria Segurtasuna|Laneko segurtasuna eta higienea]]. Ikasgaiak bi gai espezifiko hartzen ditu kontuan: laneko istripuak eta [[lanbide gaixotasun|gaixotasun profesionalak]].
* Sindikatzeko eskubidea.
* Grebarako eta [[Blokeoa|ugazaben]] itxierarako eskubidea.
* Kolektiboki negoziatzeko eskubidea.
=== Nazioarteko itunak ===
[[Nazioarteko itun|Nazioarteko tratatua]]k lan-eskubideak arautzeko iturri zuzena dira, eta herrialde sinatzaileetako langileei estatu sinatzaileek errespetatu beharreko gutxieneko eskubideak bermatzen dizkiete. Araubide juridikoen arabera, tratatuak barne-zuzenbidean zuzenean aplikatuak izan daitezke. Horretarako, legeria nazionalean txertatzea eska daiteke.
Eskualde- edo erkidego-integrazioko herrialdeetan, hala nola, Europar Batasunean, integrazio-tratatuak iturri zuzenak dira, eta erkidegoa osatzen duen herrialde bakoitzak bere [[Legedi|ordenamendu juridikoa]] egokitu behar du; hala, eskualdeko langile guztiak babesteko sistema integratu eta berdintasunezko batean jardun beharko du.
Hitzarmen multilateralen iturri nagusia [[Nazioarteko Lan Erakundea|Lanaren Nazioarteko Erakundea]] da (LANE), eta lan-zuzenbide indibidual eta kolektiboko gai guztiei buruzko hitzarmenak eta gomendioak onartzen ditu.122
=== Zehaztu beharreko legea ===
Lan-Zuzenbidearen iturri nagusia legeak dira eta Estatuaren esku-hartzearen adierazpen zuzena arlo honetan. Egitura federala duten estatuetan, gai hori guztia gobernu zentralaren edo erakunde federatuen eskumenekoa izan daiteke.
==== Lan-kodeak ====
Ordenamendu juridiko askok, batez ere Latinoamerikan, lan-[[Lege|legeria]] eta [[Zuzenbide zibil|zuzenbide zibila]] bereizteko eta gaiari buruzko kode espezializatuak egiteko joera hasi zuten.<ref name="uDocz">[https://www.udocz.com/mx/book/6077/derecho-del-trabajo Derecho del Trabajo por LEMUS RAYA, PATRICIA] https://www.udocz.com/</ref>
==== Lege bereziak ====
Ordenamendu batzuetan lan-arloa arautzen duten lege arrunt bereziak daude, kode zibiletan edo lan kodeetan aurkitutako araudi orokor gisa, adibidez.
Badira, halaber, beren izaeragatik gai partikular eta espezifikoetan lan-legeriari gehitzen zaizkion legeak.
==== Aplikazio osagarriko lanekoak ez diren legeak ====
Lan-legeriaren azken maila beste diziplina batzuetako arauetan dago, hala nola, [[Merkataritza zuzenbide|merkataritza-zuzenbidean]] edo [[zuzenbide zibil]]ean. Arau horiek subsidiarioki aplikatzen dira, legeria horretan aurreikusi gabeko gaiak ordezteko.
=== Erregelamenduak ===
Orokorrean, [[Botere betearazle|botere betearazleak]] emandako lan-legeak betearazteko [[erregelamendu]]ek, Konstituzioak eta lege berberek baimendutako mugen barruan, osatu egiten dituzte lege horiek xehetasunei dagokienez.
=== Lan-kontratuak ===
==== Definizioa ====
Hitzarmen honen bidez, alde batek (langilea) jarduera edo zerbitzu bat emateko betebeharra hartzen du, eta beste aldeak (enplegatzailea), berriz, soldata baten bidez ordaintzera behartuta dago.
==== Banakako lan-kontratua ====
[[Lan-kontratu|Banakako lan-kontratuak]] langile eta enplegatzailearen arteko harremanaren oinarriak ezartzen ditu. Kontratu hau oso berezia da eta lau elementu nagusi ditu:
* Alderdiak, langilea eta enplegatzailea.
* Langileak enplegu-emailearekiko duen mendekotasun-lotura.
* Langileak egindako zerbitzu pertsonalak.
* Langileak jaso beharreko ordainsaria (soldata).
==== Lan-kontratu kolektiboak Mexikon ====
Lan Lege Federalaren II. kapituluak Mexikon aintzat hartzen diren lan-harreman motak adierazten dizkigu. Banakako kontratazioari dagokionez, 6 mota bereizten dira:
* Denbora zehaztugabea
* Zehaztutako denbora
* Obra jakin bat
* Denboraldia
* Proba
* Hasierako trebakuntza
==== Lan-kontratu kolektiboak Mexikon ====
[[Lan hitzarmen kolektibo|Lan-konbentzio kolektiboak]] akordio kolektiboak dira, sindikatu batek edo sindikatutalde eta enplegatzaile batek edo batzuek, eta enplegatzaileak ordezkatzen dituen erakunde batek edo batzuek sinatuak. Sindikaturik ez badago, langile interesdunen ordezkariek ere egin dezakete, azken horiek behar bezala hautatu eta baimenduz, legeria nazionalarekin bat.
==== Lan-kontratu kolektiboak Mexikon ====
{{Ikus gainera|Libertad sindical}}Lege-kontratuaren jatorria [[Weimarko Konstituzioa]]n aurkitzen da, non hasiera batean arau orokorrak sartu eta finkatu ziren; baina [[Nazioarteko Lan Erakundea|Lanaren Nazioarteko Erakundea]], 1922tik aurrera, ikatz-meatzeetako lan-baldintzak Europako partikuletan baina planetako beste eskualde batzuetara hedatzeko egin zituen ahaleginak izan ziren, Europako lehen gizarte-hitzarmenak sinatzean, orientazio juridikoa izatea ahalbidetu zutenak, gaur egun Europako eskubide soziala sortu baino hogei urte lehenago.
=== Laneko barne-araudia ===
Barne-araudiak, herrialde batzuetan "lantegi-araudia" deituak, enpresa edo erakunde jakin bateko lan-baldintzak zehazten ditu. Langileari betebeharrak ematen dizkio, baina horiek ere mugatu egiten ditu, enplegatzailearen diziplina-arbitrariotasuna saihestuz. Aldebakarreko izaera du, eta enplegatzaileak diziplina-baldintzak finkatzen ditu, higieneari eta osasunari buruzkoak. Batzuetan, ordainsariei buruzko printzipio orokorrak ezartzen ditu.
Zenbait ordenamendutan Estatuko administrazio-menpekotasuna batek onar dezala eskatzen da, langileen eskubideak urratzen ez dituela egiaztatzeko.
== Lan-zuzenbidearen printzipio orokorrak ==
Lan Zuzenbidearen printzipio orokorrak lan-arauen zentzua inspiratzen duten eta lan-harremanen lotura zuzenbidearen beste adar batzuetan egon daitezkeen irizpideez bestelakoen arabera eratzen duten gida-lerroak edo postulatuak dira.
Lan-zuzenbidearen printzipio orokorrek, orokorrean, funtsezko bi funtzio dituzte:
* '''Iturri osagarria:''' legeak hutsuneak uzten dituenean eta aplika daitekeen jurisprudentziarik, erabilerarik edo ohiturarik ez dagoenean, lanaren zuzenbidearen printzipioak gehigarri gisa sartzen dira.
* '''Interpretazio-iturria''': indarrean dagoen araudia interpretatzeko ere balio dute, araudia nahasia denean edo hainbat interpretazio posible daudenean.
Jarraian, lan-zuzenbidearen oinarrizko printzipio batzuk aipatzen dira:
=== Printzipio babeslea ===
{{Nagusia|Contrato colectivo de trabajo}}Printzipio babeslea lan-zuzenbidearen printzipio garrantzitsuena da. Hark bereizten du [[zuzenbide zibil]]etik. Desberdintasun batetik abiatzen da, eta, beraz, lan-[[Zuzenbide pribatua|zuzenbide]]a lan-kontratuaren aldeetako bat babesten saiatzen da, bestearekin parekatzeko, zuzenbide pribatuaren ''[[Legearen aurreko berdintasun|berdintasun juridikoaren printzipioa]]'' ez bezala.
Printzipio babesleak hiru arau ditu;
* '''Araurik mesedegarriena''': arau bat baino gehiago dagoenean, langilearentzat mesedegarriena dena aplikatu behar da.
* '''Baldintzarik onuragarrienaren araua''': arau berri batek ezin ditu deshobetu langile batek jada dituen baldintzak.
* '''''[[In dubio pro operaria|In dubio pro operarium]]''''' '''araua''': arau batek izan ditzakeen interpretazioen artean, langileari gehien komeni zaiona aukeratu behar da.
=== Eskubideen ukaezintasun-printzipioa ===
Lan legediak ematen dizkion eskubide eta bermeak nahita kentzeko ezinean dago langilea, bere onerako bada ere. Uko egiten zaiona erabateko deuseztasunez beterik dago. [[Borondatearen autonomia|Borondatearen autonomiak]] ez du ukaezinezko eskubideentzako ekintza eremurik. Horrek agerian uzten du [[Zuzenbide pribatua|zuzenbide pribatuko]] borondatearen autonomiaren printzipioa zorrotz mugatzen dela lan-zuzenbidean.
Honela, langile batek ezin dio bere soldatari uko egin, edo ordenamenduak ezarritako gutxienekoa baino txikiagoa den bat onartu; eguneko gehienezko lanaldia 12 ordukoa bada, langile batek ezin dio bere enplegatzaileari eskatu 18 orduz lan egiten uzteko.
Jakina denez, jakin behar dugu Lan Zuzenbidean lan-jarraitasunaren printzipioa deitzen zaiola epaileari, zalantza dagoenean, lan-kontratuaren iraupena ahalik eta gehien estima dezala gertakarien eta frogatutako errealitatearen arabera. .
=== Errealitatearen nagusitasunaren printzipioa ===
Ez du axola [[Borondatearen autonomia|borondatearen autonomiak]], baizik eta langilearen eta enplegatzailearen arteko harremanari buruz nagusi den errealitatearen erakusteak. Horrela, biek kontrata dezakete gauza bat, baina errealitatea bestelakoa bada, azken horrek eragin juridikoa izango du.
=== Arrazoizkotasun-printzipioa ===
{{Nagusia|Principio de razonabilidad (Derecho laboral)}}Langileak zein enplegatzaileak zentzuzko arrazoibide logikoen arabera baliatu behar dituzte beren eskubide eta betebeharrak, bakoitzaren eskubideaz abusuzko jokabiderik izan gabe.
=== Fede onaren printzipioa ===
{{Nagusia|Principio de buena fe}}Fede onaren printzipioa presuntzio bat da. Langileen eta enplegatzaileen arteko harremanak eta jokabideak fede onez egiten direla uste da. Fede txarra aipatzen duenak, aldiz, frogatu egin behar du.
== Banakako lan-zuzenbideko gaiak ==
{{Nagusia|derecho individual del trabajo}}
=== Banakako lan-kontratua ===
{{Nagusia|Contrato individual de trabajo}}Banakako lan-kontratua pertsona fisiko batek beste pertsona bati (fisikoa edo juridikoa) bere zerbitzuak emateko konpromisoa hartzen duen hitzarmena da, pertsona horren agindupean eta ordainsari baten truke. Kontratu hori izateko, hiru elementu hauek derrigorrez egon behar dute:
* Zerbitzuak norberak ematea.
* Ordainketa.
* Mendekotasun juridikoa. Menderakuntza juridikoa langileak bete behar dituen aginduak eman ahal izatearen harremana da.
=== Enplegatzailearen botereak ===
[[Fitxategi:Ius_Variandi_-_Lugar_de_Trabajo..pdf|eskuinera|thumb|PDF fitxategia, "ius variandi. lantokia, lan-zuzenbidea".]]
[[enplegatzaile|Enplegatzaileak]] enpresaren zuzendaritza, aginte, diziplina eta zigor ahalmena ditu, ''[[Ius variandi|ius variandiaz]]'' gain.
=== Ordainsaria ===
{{Nagusia|Salario}}[[Soldata]] edo ordainsaria, [[langile]] batek bere enplegatzailearengandik aldizka jasotzen duen ordainketa da, kontratatua izan zen lanaren truke. Langileak soldata bat jasotzen du bere lana enplegatzailearen esku jartzearen truke, lan zehatzak esleitu ala ez. Hori da haien kontratu-harremanaren betebehar nagusia. Ordainketak egunero egiten badute, ekintza horri jornala deritzo.
Herrialde batzuetan gabonsariaren edo aparteko ordainsariaren irudia dago. Gabonsaria aparteko diru-sarrera bat da, langileak jasotzen duena, bere ohiko ordainsariaz gain. Zenbait ordenamenduk data bakar baterako derrigorrezko ordainketa agintzen dute, eta beste batzuek, aldiz, urtean zehar banatutako bi data edo gehiagotan.{{Ikus gainera|Salario mínimo}}
=== Lanaldia ===
{{Nagusia|Jornada de trabajo}}Enplegatzaile batek langile bati eska diezaiokeen gehienezko ordu kopurua da lanaldia. Egunean 8 ordu eta astean 45 ordu, adibidez. Garrantzitsua da lanaldia eta ordutegia bereiztea. Lanaldia, aurretiaz esan bezala, langileak eguneko lan egin behar duen ordu kopurua da.
Oro har, aparteko lanaldiak aparteko lanaldi gisa ordaindu behar dira, eta ohiko lanaldiak baino diru-balio handiagoa izan behar dute. Gainera, ordenamendu juridiko bakoitzak lanaldiaren iraupen-muga bat ezartzen du, arau orokorraren salbuespenak ezartzen ditu eta mugak gaindituz gero zer ondorio izango lituzkeen ezartzen du. Beraz, patroiek langileak esplotatzen jarraitzen badituzte, benetako lan-erreforma bat behar da munduan.
=== Oporrak eta azokak ===
Langileak lanetik alde egin dezakeen debora kopuru jakin bati oporrak deritze, lanordu kopuru metatu batean, bere ordainsaria jasotzeari utzi gabe. Costa Ricako ordenamenduan, adibidez; langileak bi asteko oporrak har ditzake 50 asteko lan bakoitzeko.
Feriatuak langileari legez libre gisa eman beharreko egunak dira. Enplegatzaileak langileari lan egin dezan eskatzeko ahalmena du, baina beste erregimen batean saritu behar du.
=== Laneko segurtasuna ===
Osasun okupazionalarekin zerikusia duena interes publikokoa da. Osasun okupazionalak langilearen segurtasun fisikoa eta mentala du helburu, baita arriskuen aurka babestea ere.
Enplegu-emaileek honako betebehar hauek dituzte:
* Laneko arriskuen kontra segurtatzea.
* Gertatzen diren istripu eta gaixotasun profesionalak ikertzea eta horien kausak ezabatzea edo kontrolatzea.
* Istripuak eta gaixotasunak salatzea izendatutako administrazio-agintaritzaren aurrean.
Legeriek orokorrean xedatzen dutenez, istripua izan duen langileak eskubide hauek ditu:
* Laguntza medikoa, farmazeutikoa eta errehabilitaziokoa.
* Protesiak eta aparatu medikoak.
* Laneko berreziketa
* Prestazio ekonomikoak, hala nola aldi baterako ezintasunagatiko kalte-ordaina, baliaezintasun-pentsioa, alarguntasun-pentsioa eta zurztasun-pentsioak.
== Lan-zuzenbide kolektiboko gaiak ==
{{Nagusia|derecho colectivo del trabajo}}
=== Negoziazio kolektiboa ===
{{Nagusia|Negociación colectiva}}'''Negoziazio kolektiboa''' enpresa edo sektore bateko langileen artean egiten dena da, normalean (baina ez beti) sindikatu baten edo [[sindikatu]] talde baten bidez eta sektoreko enpresaren edo enpresen ordezkarien bidez biltzen direnak. Negoziazioaren helburua akordioa lortzea da, negoziazioa mugatzen den eremuko ([[Lan hitzarmen kolektibo|lan-kontratu edo -hitzarmen kolektiboa]]) langile guztiei aplikatu beharreko lan-baldintzei dagokienez.
Batzuetan, negoziaziorako presio neurri gisa, eta akordioak bete ez direla uste dutenean betearazteko, [[Greba|grebara]] jo dezakete langileek.
Negoziazio kolektiboa elkarrizketa sozialaren adierazpen partikularra da, eta askatasun sindikalaren oinarrizko eskubidetzat hartzen da. Mundu mailan, LANEren 98. eta 154. hitzarmenetan bermatuta dago.
=== Erakunde sindikalak ===
{{Ikus gainera|Libertad sindical}}'''Sindikatu''' bat [[Langile|langileek]] osatutako elkartea da, beren lan-jarduerarekin edo ekoizpen-zentroarekin (fabrika, tailerra, enpresa) edo kontratuz lotuta dauden enplegatzailearekin zerikusia duten interes sozial, ekonomiko eta profesionalen defentsan eta sustapenean dihardutenak.
Sindikatuek afiliatuen izenean ([[Gatazka kolektibo|negoziazio kolektiboa]]) negoziatzen dituzte [[Soldata|soldatak]] eta lan-baldintzak (lanaldia, atsedenaldiak, oporrak, lizentziak, lanbide-gaikuntza, etab.). eta [[Lan hitzarmen kolektibo|lan-kontratu kolektiboa]].{{Ikus gainera|Libertad sindical}}
== Ikus, halaber ==
* [[Lan-eskubideak]]
* [[Lan-zuzenbide|Lan-zuzenbidea]]
* [[Gizarte segurantza]]
* [[Greba]]
* [[Sozialismoa]]
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Bibliografia ==
* Arrieta, Francisco Javier (2007): [https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2995613 Lan-zuzenbidea eta gune ilun gisa kalifikatutako harreman juridikoak (I).] ''Jado: Zuzenbidearen Euskal Akademiaren aldizkaria,''14, 149-171.
* Arrieta, Francisco Javier (2009): [https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3328966 Lan-zuzenbidea eta gune ilun gisa kalifikatutako harreman juridikoak (II) : telelanaren inguruko zertzelada batzuk]. ''Jado: Zuzenbidearen Euskal Akademiaren aldizkaria'', 17, 201-222.
*Arrieta, Francisco Javier (2010): [https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3971570 Lan-zuzenbidea eta gune ilun gisa kalifikatutako harreman juridikoak (III)bekak ezkutuko lan-kontratu gisa kalifikatzeko froga-gabezia.]''Jado: Zuzenbidearen Euskal Akademiaren aldizkaria,'' 20, 155-179.
* Caldera, Rafael [1a. ed. 1939] (1984). Derecho laboral. [[Buenos Aires]]: Ateneo. ISBN 950-02-6265-7.
* Cascante Castillo, Germán Eduardo (1999). Teorías Generales del Derecho del Trabajo.
* Cascante Castillo, Germán Eduardo (2003). Manual Práctico de Legislación Laboral.
* Jované Burgos, Jaime Javier (2010). Estudios Contemporáneos sobre Derecho Laboral: Reflexiones y consideraciones sobre la problemática laboral en la actualidad. Ciudad de Panamá: Editorial Cultural Portobelo. ISBN 978-9962-52-601-8.
* Jované Burgos, Jaime Javier (2011). Manual de Derecho del Trabajo Panameño. Tomo I (Sección Individual). Ciudad de Panamá: Editorial Cultural Portobelo. ISBN 978-9962-52-620-9.
* Jované Burgos, Jaime Javier (2011). Manual de Derecho del Trabajo Panameño. Tomo II (Sección Colectiva y Procesal). Ciudad de Panamá: Editorial Cultural Portobelo. ISBN 978-9962-52-635-3.
* Raso, Juan (marzo de 2012). Derecho del Trabajo. Tomo I (1º edición). Montevideo: Fundación de Cultura Universitaria. ISBN 978-9974-2-0829-2.
* Alonso Olea, Manuel, [[María Emilia Casas|Casas Baamonde, María Emilia]]: Derecho del Trabajo, ed. Thomson Civitas (Aranzadi), 2006, ISBN 84-470-2514-4
* Grau Morancho, Ramiro. Procedimientos Laborales Especiales. Jalón argitaletxea, Zaragoza, 1992. ISBN 84-87939-01-5.
* Grau Morancho, Ramiro. Procedimientos Laborales Administrativos. Jalón argitaletxea, Zaragoza, 1992. ISBN 84-87939-02-3.
* Valverde, M. Derecho del Trabajo. Tecnos 2012, pags. 960.
* Plá Rodríguez, Americo. Principios de Derecho laboral. Depalma argitaletxea, Argentina.
[[Kategoria:Lan zuzenbidea]]
[[Kategoria:Gainbegiratu gabeko itzulpenak]]
9uaa0qmsr95cxv5gaxvmaydmmjucxns
Altzairu herdoilgaitz
0
298373
9967546
9959038
2024-11-13T12:21:43Z
158.227.0.240
9967546
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Water fountains - two stainless steel.jpg|thumb|Altzairu herdoilgaitzezko iturriak.]]
{{altzairuak}}
'''Altzairu herdoilgaitza''' [[Metalurgia|metalurgian]] gutxienez % 10eko [[kromo]] portzentaia duen [[Altzairu|altzairuaren]] [[Aleazio|aleazioari]] deritzo.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=AISI {{!}} Steel Glossary P-T|data=2008-10-19|url=https://web.archive.org/web/20081019085558/http://www.steel.org/AM/Template.cfm?Section=Steel_Glossary2&CONTENTID=6426&TEMPLATE=/CM/HTMLDisplay.cfm|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-10-17}}</ref>
[[Altzairu]] herdoilgaitza [[Korrosio|korrosioarekiko]] erresistentea den eta purutasun handia duen altzairua da, bere baitan [[Kromo|kromoa]] edota beste metal batzuk baititu; altzairu hauek [[Oxigeno|oxigenoarekin]] afinitatea izatearen ondorioz erreakzio gisa kromo oxidoz osatutako babes geruza bat sortzen dute. Geruza horrekin [[Burdina|burdinak]] jasan ohi duen korrosioa ekiditen da (erabat oxidagaitzak eta oxigenoarekin erreakzionatzen ez duten metalak [[Urre|urrea]] eta [[Platino|platinoa]] dira; [[Fosforo|fosforoa]], aldiz, purutasun gutxiago baina korrosioari aurre egiten dion beste metal bat da). Halere, geruza horrek zenbait [[Azido|azidoren]] eragina jasan dezake burdina oxidatuz. Altzairu herdoilgaitz mota batzuk beste hainbat aleazio-elementu izan ditzakete, horien artean nagusiak [[Nikel|nikela]] eta [[Molibdeno|molibdenoa]] direlarik.
== Propietateak ==
=== Korrosioarekiko erresistentzia ===
Nahiz eta altzairu herdoilgaitza herdoildu daitekeen, oxidazioak kanpoko atomo geruzari eragiten dio. Altzairu herdoilgaitzen kromo edukiak geruza sakonagoak babesten ditu oxidaziotik, altzairuen propietateei eragin gabe.
Aleazio horri nitrogenoa gehitzeak korrosioarekiko erresistentzia hobetzen du, baita erresistentzia mekanikoa handitu ere.[6]<ref>{{erreferentzia|izena=International Stainless Steel Forum|urtea=2016|izenburua=The Stailess Steel Family|argitaletxea=|url=https://www.worldstainless.org/Files/issf/non-image-files/PDF/TheStainlessSteelFamily.pdf|argitaratze-lekua=Brussels, Belgium}}</ref> Beraz, altzairu herdoilgaitzaren gradu ugari daude aleazioak jasan behar duen ingurumenera egokitzeko kromo- eta molibdeno-eduki ezberdinekin.
=== Indarra ===
Altzairu herdoilgaitzezko mota arruntenak, 304ak, 2070 bar inguruko tentsio-erresistentzia du [[Suberaketa|baldintza suberatuan]]. Hotzean lan eginez indartu daiteke, 10550 bar indarrera arte, baldintza guztiz gogorretan.
Altzairu herdoilgaitz sendoenak, normalean, prezipitazio bidezko gogortze-aleazioak dira, hala nola 17-4 PH eta Custom 465. Horiek termikoki trata daitezke, 1.7300 bar arteko [[Haustura-tentsio|haustura-tentsioa]] izateko.<ref>{{erreferentzia|izena=MIL-HDBK-5J.|abizena=United States Department of Defense|urtea=31 January 2003|orrialdeak=2-153, 2-222}}</ref>
=== Urtze-puntua ===
Altzairu herdoilgaitzaren fusio-puntua altzairu arruntetik gertu dago, eta aluminioaren edo kobrearen fusio-puntuak baino askoz altuagoa da. Aleazio gehienetan bezala, altzairu herdoilgaitzaren urtze-puntua tenperatura-tarte baten bidez adierazten da, eta ez tenperatura puntu bakar baten bidez.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=What is the melting point of stainless steel?|hizkuntza=en-US|url=https://www.langleyalloys.com/knowledge-advice/what-is-the-melting-point-of-stainless-steel/|aldizkaria=Langley Alloys|sartze-data=2024-10-31}}</ref> Tenperatura-tarte hori 1.400 eta 1.530 °C bitartekoa da<ref>{{Erreferentzia|izena=Natalie|abizena=Spira|izenburua=What is Stainless Steel Melting Point?|hizkuntza=en-US|data=2021-11-29|url=https://www.kloecknermetals.com/blog/what-is-the-stainless-steel-melting-point/|aldizkaria=Kloeckner Metals Corporation|sartze-data=2024-10-31}}</ref>, aleazioaren konposizioaren arabera.
=== Eroankortasuna ===
Altzairua bezala, altzairu herdoilgaitzak ez dira elektrizitate eroale onak, kobrearen eroankortasun elektrikoa baino baxuagoak direlako. Bereziki, altzairu herdoilgaitzaren ukipen-erresistentzia (jarri esteka) sortzen da babes-oxidozko geruza trinkoaren ondorioz, eta mugatu egiten du haren funtzionalitatea konektore elektrikoetan eta antzeko aplikazioetan. <ref>{{Erreferentzia|izena=Johan|abizena=André|izenburua=Electrical contact resistance between stainless steel bipolar plate and carbon felt in PEFC: A comprehensive study|orrialdeak=3125–3133|abizena2=Antoni|abizena3=Petit|abizena4=De Vito|abizena5=Montani|izena2=Laurent|izena3=Jean-Pierre|izena4=Eric|izena5=Alexandre|data=2009-04-01|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0360319909001475|aldizkaria=International Journal of Hydrogen Energy|alea=7|zenbakia=34|issn=0360-3199|doi=10.1016/j.ijhydene.2009.01.089|sartze-data=2024-10-31}}</ref>
Kobre-aleazioek eta nikelez estalitako konektoreek ukipen-erresistentzia balio baxuagoak izateko joera dute, eta aplikazio horietarako material hobeak dira. Hala ere, altzairu herdoilgaitzezko konektoreak irizpide baxuagoak planteatzen direnean eta korrosioarekiko erresistentzia behar denean erabiltzen dira, adibidez, tenperatura altuko ingurune oxidatzailetan.<ref>{{Erreferentzia|izena=J. H.|abizena=Zhu|izenburua=LaCrO3-based coatings on ferritic stainless steel for solid oxide fuel cell interconnect applications|orrialdeak=65–72|abizena2=Zhang|abizena3=Basu|abizena4=Lu|abizena5=Paranthaman|abizena6=Lee|abizena7=Payzant|izena2=Y.|izena3=A.|izena4=Z. G.|izena5=M.|izena6=D. F.|izena7=E. A.|data=2004-01-30|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0257897203009952|aldizkaria=Surface and Coatings Technology|zenbakia=177-178|issn=0257-8972|doi=10.1016/j.surfcoat.2003.05.003|sartze-data=2024-10-31|serie=Proceedings of the 30th International Conference on Metallurgical Coatings and Thin Films}}</ref>
=== Magnetismoa ===
Altzairu herdoilgaitz martensitikoak, duplexak eta ferritikoak magnetikoak dira; altzairu herdoilgaitz austenitikoak, berriz, ez-magnetikoak izan ohi dira. <ref>{{erreferentzia|urtea=October 2008|izenburua=Atlas Tech Note: qualitative sorting tests for steels|url=https://www.atlassteels.com.au/documents/TN1-qualitative%20sorting%20tests%20rev%20Oct%202008.pdf}}</ref> Altzairu ferritikoak bere magnetismoa gorputzean zentratutako kristal kubikoko egiturari zor dio. Kuboko erdiko burdin atomo hau da altzairu ferritikoaren propietate magnetikoen arduraduna. [beharrezko aipua] Moldaketa honek altzairuak xurga dezakeen karbono kopurua ere mugatzen du, % 0,025 inguruan. Aplikazio batzuek material diamagnetikoak behar dituzte, hala nola [[Erresonantzia magnetiko nuklear|erresonantzia magnetikoa]]. [beharrezko zitazioa] Altzairu herdoilgaitz austenitikoak, ez-magnetikoak izan ohi direnak, pixka bat magnetikoak egin daitezke lana gogortuz. Batzuetan, altzairu austenitikoa tolesten edo ebakitzen bada magnetismoa gerta daiteke altzairu herdoilgaitzaren ertzean zehar, kristal egituren berrantolaketa dela eta.
=== Higadura ===
Higadura itsaskor larriko formari hotzeko soldadura deritzo. Hemen bi gainazal metaliko solda daitezke bata bestearen gainean eta presio astunaren pean mugitzen direnean. Altzairu herdoilgaitzezko helduleku austenitikoak sentiberak dira metal horiekin lan egitean. Bi gainazalak material berekoak direnean, agerian dauden gainazal horiek erraz fusionatu daitezke. Juntura hariztatuak labaindu egin daitezke bi aldeen artean film bat emateko, eta bi metalen fusioa saihesteko. 60 nitronikoak, aleazio selektiboekin eginak, soldatzeko joera txikitzen duela erakutsi du. <ref>{{erreferentzia|izena=British Stainless Steel Association (2001)|izenburua=Galling and Galling Resistance of Stainless Steels|argitaletxea=|url=https://bssa.org.uk/publications.php?id=17|aldizkaria=|zenbakia=SSAS Information Sheet No. 5.60}}</ref>
=== Dentsitatea ===
Altzairu herdoilgaitzaren dentsitatea 7,5 g/cm3-tik 8,0 g/cm3-ra aldatzen da aleazioaren arabera.
== Altzairu motak ==
Altzairu herdolgaitzak 5 taldeetan sailkatzen dira [[Kristal-egitura|egitura kristalinoaren]] arabera.
* Austenitikoa
* Ferritikoa
* Martensitikoa
* Duplex altzairua
* Jalkitzezko gogordura
=== Austenitikoa ===
[[Altzairu herdoilgaitz austenitiko|Altzairu herdoilgaitz austenitikoa]] 5 taldeetatik handiena da, altzairu herdoilgaitzaren ekoizpen osoaren bi heren izanik. Mikroegitura austenitikoa dute, [[Kristal-sistema kubiko|aurpegian zentratutako]] kristal kubikoko egitura dena.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Microstructures in Austenitic Stainless Steels {{!}} Total Materia|url=https://www.totalmateria.com/en-us/articles/microstructures-austenitic-stainless-steels|aldizkaria=www.totalmateria.com|sartze-data=2024-10-17}}</ref> Mikroegitura hori nikela, manganesoa edo nitrogenoa behar adina duen altzairu-aleazioaren bidez lortzen da, tenperatura guztietan, eskualde [[Kriogenia|kriogenikotik]] fusio-punturaino.<ref name=":0" />
=== Ferritikoa ===
[[Altzairu herdoilgaitz ferritiko|Altzairu herdoilgaitz ferritikoek]] mikroegitura ferritiko bat dute eta [[Kristal-sistema kubiko|gorputzean zentratutako kristal kubikoko egitura]] dute. % 10,5 eta % 27 arteko kromo-edukia dute eta oso nikel gutxirekin edo batere gabe. Mikroegitura hori tenperatura guztietan dago, kromoa gehitzen zaielako; beraz, ez dira gai tratamendu termikoaren bidez gogortzeko. Magnetikoak dira.
=== Martensitikoa ===
[[Altzairu herdoilgaitz martensitiko|Altzairu herdoilgaitz martensitikoek]] gorputzean zentratutako kristal-egitura kubikoa dute. Ingeniaritzan erabiltzen den altzairu herdoilgaitza da , altzairu herdoilgaitzeko tresnak egiteko erabiltzen da eta [[Isurpen motel|isurpen motelekiko]] erresistenteak diren altzairu gisa erabiltzen dira. Magnetikoak dira, eta ez dira altzairu herdoilgaitz ferritikoak eta austenitikoak bezain erresistenteak korrosioarekiko, kromo-eduki txikia baitute.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Martensitic Stainless Steels|argitaletxea=November 2017|url=worldstainless.org/}}</ref>
=== Duplex ===
Altzairu herdoilgaitz duplexek austenita eta ferrita mikroegitura mistoa dute. Proportzio ideala 50:50 nahastea da, nahiz eta aleazio komertzialek 40:60 erlazioak izan ditzaketen. Altzairu herdoilgaitz austenitikoekin alderatuta, kromo (% 19-32) eta molibdeno (% 5 arte) gehiago eta nikel gutxiago dute.
=== Jalkitzezko gogordura ===
[[Jalkitzezko gogordura|Jalkitzezko gogordurako]] altzairu herdoilgaitza austenitikoen antzeko erresistentzia dute korrosioarekiko. Jalkitzez gogortzeak martensitiko batzuk baino erresistentzia handiagoa izatea eragin dezake. <ref>{{Erreferentzia|izena=Bruno Charles De|abizena=Cooman|izenburua=Lectures on Stainless Steel_9|data=2016|url=http://rgdoi.net/10.13140/RG.2.1.1950.2488|doi=10.13140/RG.2.1.1950.2488|sartze-data=2024-10-24}}</ref>
== Erabilerak ==
Altzairu herdoilgaitza 5 sailetan erabiltzen da bereziki:
[[Etxetresna elektriko|Etxetresna elektrikoak]]: etxetresna elektriko handiak eta etxerako tresna txikiak egiteko.
Automobilgintza: bereziki ihes-hodiak.
Eraikuntza: eraikinak eta hiri-altzariak (fatxadak eta materiala).
Industria: elikagaiak, produktu kimikoak eta petrolioa.
Jantziak: bitxien fabrikazioa (kateak, areteak, etab.).
Korrosioarekiko erresistentzia, propietate higienikoak eta propietate estetikoak direla eta, altzairu herdoilgaitza oso material erakargarria da hainbat eskaera asetzeko,esaterako, medikuntza industriakoak.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [http://zientzia.net/artikuluak/zergatik-herdoiltzen-da-altzairu-herdoilgaitza/ Zergatik herdoiltzen da altzairu herdoilgaitza? Zientzia.net]{{Apurtutako esteka|date=ekaina 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{eu}}
* [http://www.elhuyar.eus/elhuyar_aldizkaria/pdf/Elhuyar-30-05.pdf Herdoilgaitzak. Elhuyar.com]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{eu}}
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Altzairuak]]
[[Kategoria:Aleazioak]]
[[Kategoria:Material birziklagarriak]]
[[Kategoria:Eraikuntzako materialak]]
71sqnicylstcre0fksup47yky62awuk
Postestrukturalismo
0
302231
9968097
9479721
2024-11-13T17:00:03Z
Ketxus
41163
Atal berria sortzea
9968097
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Ikusgela_-_Michel_Foucault.webm|start=0|thumbtime=484|thumb|{{ikusgela}}[[Michel Foucault]] ulertzeko gakoak]]
'''Postestrukturalismoa''' 1960 eta 1970ko hamarkadetan zenbait filosofok egindako lanetan biltzen den pentsamenduari deritzo, bereziki [[Michel Foucault]] eta [[Jacques Derrida]] filosofoengan zentraturik, [[estrukturalismo]]aren ideal [[modernitate|modernoa]] baztertu eta giza eta gizarte [[errealitate]]a azaltzeko [[dekonstrukzio]]a (Derridak proposatutako metodoa dena) ezagutzaren genealogia (Foucaulten kasuan) aldezten dutenak. Horrela, postestrukturalismoa postmodernitateak aldezten duen ezagutza [[eszeptizismo|eszeptikoarekin]] dator bat, errealitatera hurbiltzeko [[estrukturalismo]]an jatorri duten metodoak erabiliz. Bereziki [[literatura]] kritikan zentraturiko eskola filosofikoa da, bere testuei dekonstrukzio metodoa aplikatuz.
== Erreferentziak ==
*[[Eduardo Apodaka|Apodaka, Eduardo]] (2024): ''Subjektuaren zainak eta adarrak'', Bilbo, UEU. {{ISBN|978-84-8438-897-5}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{filosofia zirriborroa}}
[[Kategoria:Eskola filosofikoak]]
[[Kategoria:Teoria postmodernoa]]
[[Kategoria:Hizkuntza-biraketa]]
[[Kategoria:Postestrukturalismoa]]
fxmo30bw67zhknetzpspf2dcv67mky9
9968106
9968097
2024-11-13T17:07:27Z
Ketxus
41163
/* Erreferentziak */ Erreferentziak gehitzea
9968106
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Ikusgela_-_Michel_Foucault.webm|start=0|thumbtime=484|thumb|{{ikusgela}}[[Michel Foucault]] ulertzeko gakoak]]
'''Postestrukturalismoa''' 1960 eta 1970ko hamarkadetan zenbait filosofok egindako lanetan biltzen den pentsamenduari deritzo, bereziki [[Michel Foucault]] eta [[Jacques Derrida]] filosofoengan zentraturik, [[estrukturalismo]]aren ideal [[modernitate|modernoa]] baztertu eta giza eta gizarte [[errealitate]]a azaltzeko [[dekonstrukzio]]a (Derridak proposatutako metodoa dena) ezagutzaren genealogia (Foucaulten kasuan) aldezten dutenak. Horrela, postestrukturalismoa postmodernitateak aldezten duen ezagutza [[eszeptizismo|eszeptikoarekin]] dator bat, errealitatera hurbiltzeko [[estrukturalismo]]an jatorri duten metodoak erabiliz. Bereziki [[literatura]] kritikan zentraturiko eskola filosofikoa da, bere testuei dekonstrukzio metodoa aplikatuz.
== Erreferentziak ==
*[[Eduardo Apodaka|Apodaka, Eduardo]] (2024): ''Subjektuaren zainak eta adarrak'', Bilbo, UEU. {{ISBN|978-84-8438-897-5}}
*Galparsoro, Jose Ignacio (2008): "Aro Garaikidea. Filosofia Kontinentala" in [[Agustin Arrieta Urtizberea|Agustin Arrieta]] eta Ibon Uribarri (koord.): ''Filosofiaren historia'', Donostia, Elkar. {{ISBN|978-84-9783-403-2}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{filosofia zirriborroa}}
[[Kategoria:Eskola filosofikoak]]
[[Kategoria:Teoria postmodernoa]]
[[Kategoria:Hizkuntza-biraketa]]
[[Kategoria:Postestrukturalismoa]]
honcnmf2u8den9hokzv44z45fh6ksqp
Bachicabo (Gaubea)
0
302678
9968842
9966275
2024-11-14T11:04:07Z
212.8.115.229
9968842
wikitext
text/x-wiki
{{erreferentzia_zerrenda}}{{Beste erabilpenak|Gaubea udalerriko (Araba) herriari|izen bereko mendia|Bachicabo (mendia)}}
{{Euskal Herriko auzo infotaula
| izena = Bachicabo
| probintzia = Araba
}}
'''Bachicabo''' [[Araba]]ko mendebaldeko [[herri]] bat da, [[Gaubea]] udalerrikoa.
== Izena ==
Pirineotan ''Bachi'' aurrizkia sarritan agertzen da "harana" esanahiarekin. Izenaren ''cabo'' zatia gaztelerazko "concavo"-tik etor liteke, euskaraz [[Ahur (argipena)|ahurra]]<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Javi|abizena=Urrutia|izenburua=Bachicabo (1200 m)|hizkuntza=eu|url=https://www.mendikat.net/eu/com/mount/31|aldizkaria=https://www.mendikat.net|sartze-data=2020-09-05}}</ref>.
== Geografia ==
Gaubea udalerriaren hegoaldean kokaturik dago Sobrongo arroilaren sarreratik gertu. Itsas mailatik 653 metrotara kokaturik dago eta [[Bachicabo (mendia)|Bachicabo]] mendiaren (1.200m) oinean<ref name=":0" />.
== Demografia ==
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Bachicaboko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=200
| 2001 | 30 | 2011 | 38 | 2021 | 27 |
}}
== Ondasun nabarmenak ==
Bachicaboko San Martin elizan, 2006an, [[erretaula]] zahar bat agertu zen, dirudienez 1555 eta 1556. urteen bitartean Joan Armonak elizako horman margotua. «Alegiazko» erretaula hori (horrela deitzen zaie zizelkatuak ez, baizik margotuak diren erretaulei) ezkutatu egin zuten 100 bat urte geroago, 1677aren inguruan, zurezko erretaula zizelkatu bat egiteko dirua bildu zutenean. Eta ezkutuan iraun zen geroztik, harik eta zurezko erretaula zaharberritzeko lanetan erretaula zaharrago hura agertu zen arte.<ref name=Agote2012>Iera {{larritxo|Agote}}: [http://www.elcorreo.com/alava/20120313/mas-actualidad/cultura/misterio-retablos-bachicabo-201203131827.html «El misterio de los dos retablos de Bachicabo»], ''El Correo'', 2012-03-13.</ref>
Gaur egun, bi erretaula daude ikusgai Bachicaboko elizan. Alegiazko erretaulak [[katekesi]] bat azaltzen du, [[filakterio]]z irudiztatua, [[ebanjelari]]en izenekin eta [[latin]]ezko inskripzioekin.<ref name=Agote2012/>
== Herri hustua ==
* [[Tisonzo]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Gaubeako herri aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|Araba}}
[[Kategoria:Gaubea]]
[[Kategoria:Arabako herriak]]
hmln9uyc7rydeyk64lxe9cau8v8drbv
Icíar Bollaín
0
329602
9968696
9927874
2024-11-14T08:54:45Z
80.28.254.195
/* Film luzeak */
9968696
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Icíar Bollain Pérez-Mínguez''' ([[Madril]], [[1967]]ko [[ekainaren 12]]a) madrildar [[Antzezle|aktorea]] eta [[Film-zuzendari|zinema-zuzendaria]] da.
== Biografia ==
Icíar Bollaín Pérez-Mínguez ingeniari aeronautiko baten eta musika irakasle baten alaba da. Marina izeneko ahizpa bikia du.<ref name="Icíar Bollain_1">{{Cite web|izenburua=Icíar Bollain - Biografía - decine21.com|url=http://decine21.com/biografias/Iciar-Bollain-5536|lana=Decine21|accessdate=1 de marzo de 2016}}</ref> 15 urterekin egin zuen debuta aktore gisa, eta urtebete geroago, 16 urte zituela, [[Victor Erize|Víctor Erice]] bizkaitar zinema-zuzendari ospetsuak aukeratu zuen ''El sur'' izeneko lehen filmaren protagonista izateko. Handik aurrera, hainbat film luze, ''[[Miguel Servet, odola eta errautsa|Miguel Servet]], la sangre y la ceniza'' telebista-seriea eta opera bat egin zituen. [[Arte eder|Arte]] Ederretan matrikulatu zen [[Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea|Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean]], eta handik denbora batera ikasketak utzi zituen, zineman aritzeko.<ref name="Icíar Bollain_1" /><ref>{{Cite web|izenburua=Icíar Bollain biografía, filmografía|url=http://www.lahiguera.net/cinemania/actores/iciar_bollain/biografia.php|lana=www.lahiguera.net|accessdate=1 de marzo de 2016}}</ref> [[Inpresionismo|Pintura]] inpresionistaren zalea da eta erretratuak margotzea gustatzen zaio.
=== Lan ibilbidea ===
1991aren hasieran, La Iguana Ekoiztetxea sortu zuen, Santiago García de Leánizekin eta Gonzalo Tapiarekin batera, eta zuzendaritzarako lehen urratsak eman zituen harekin. ''Baja corazón'' (1993) eta ''Los amigos del muerto'' (1994) izan ziren lehen lanetako batzuk. La Iguana ekoiztetxeak sortu zenetik ia hogei film ekoitzi ditu.
1995ean, Icíarrek bira bat egin zuen bere ibilbidean, [[Ken Loach]] errealizadorearekin, zeinekin ''Tierra y libertad lanean'' lan egin zuen (1995), ''La canción de Carla'' (1996) filmatzen ari zela, zuzendari ingelesari eta haren lanari buruzko liburu bat idazteko, ''Ken Loach, un observador solidario,'' 1996an El País-Aguilar argitaletxeak argitaratu zuena.
Cartelera ''Turia'' aldizkariak 1992ko Espainiako Aktore Onena izendatu zuen eta 1993an [[Radio Nacional de España|Espainiako Irrati Nazionalaren]] II. Milurteko Ojo Crítico izeneko Saria. Ciudad de Cuenca saria ere jaso zuen, II. Zinemaldian egindako 'Mujeres en Dirección' ibilbidearengatik. [[Espainiako Arte eta Zientzia Zinematografikoen Akademia|Espainiako Arte eta Zientzia Zinematografikoen Akademiako]] kidea da. 2006an, beste zinemagile batzuekin batera, CIMA sortu zuen (Emakume Zinemagileen eta Ikus-entzunezko Baliabideen Elkartea ), eta orduz geroztik Zuzendaritza Batzordeko kide da.
Zuzendariak uste du zinea oso tresna ahaltsua dela gizartea aldatzeko eta berdintasun handiagoko gizartea sortzeko.<ref>{{Cite news|izenburua=Icíar Bollain: "Cada película es una apuesta" {{!}} Tribuna Feminista|data=21 de junio de 2018|url=https://tribunafeminista.elplural.com/2018/06/iciar-bollain-cada-pelicula-es-una-apuesta/|accessdate=22 de junio de 2018}}</ref>
== Bizitza pertsonala ==
[[Paul Laverty]] gidoilari eskoziarraren bikotekidea da, [[Ken Loach|Ken Loachen]] filmetako ohiko gidoilaria. ''[[Land and Freedom|Lurra eta askatasuna]]'' filmatzen ari zirela ezagutu zuen, eta hiru seme-alaba ditu.<ref name="Icíar Bollain_12">{{Cite web|izenburua=Icíar Bollain - Biografía - decine21.com|url=http://decine21.com/biografias/Iciar-Bollain-5536|lana=Decine21|accessdate=1 de marzo de 2016}}</ref>
== Aktore lanak ==
==== Film luzeak ====
* ''[[El Sur]]'' ([[Victor Erize|Víctor Erice]], [[1983]])
* ''Las dos orillas'' (Juan Sebastián Bollaín, [[1986]])
* ''Al acecho'' (Gerardo Herrero, [[1987]])
* ''Mientras haya luz'' (Felipe Vega, [[1987]])
* ''Malaventura'' ([[Manuel Gutiérrez Aragón]], [[1989]])
* ''Venecias'' (Pablo Llorca, [[1989]])
* ''El mejor de los tiempos'' (Felipe Vega, [[1990]])
* ''Doblones de a ocho'' (Andrés Linares, [[1990]])
* ''Sublet'' (Chus Gutiérrez, [[1991]])
* ''Un paraguas para tres'' (Felipe Vega, [[1992]])
* ''Entretiempo'' (Santiago García de Leániz, [[1992]])
* ''Dime una mentira'' (Juan Sebastián Bollaín, [[1993]])
* ''Tocando fondo'' ([[José Luis Cuerda]], [[1993]])
* ''Jardines colgantes'' (Pablo Llorca, [[1993]])
* ''[[Land and Freedom]]'' ([[Kenneth Loach|Ken Loach]], [[1994]])
* ''El techo del mundo'' (Felipe Vega, [[1995]])
* ''Menos de cero'' (Ernesto Tellería, [[1996]])
* ''Niño nadie'' ([[José Luis Borau]], [[1997]])
* ''Subjudice'' (Josep María Forn, [[1997]])
* ''Leo'' ([[José Luis Borau]], [[2000]])
* ''Sara, una estrella'' (José Briz Méndez, [[2002]])
* ''Nos miran'' (Norberto Pérez Amado, [[2002]])
* ''La balsa de piedra'' (George Sluizer, [[2003]])
* ''La noche del hermano'' (Santiago García de Leániz, [[2005]])
* ''Rabia/ [[Amorrua (filma)|Amorrua]]'' (Sebastián Cordero, [[2010]])
==== Film laburrak ====
* ''Polvo enamorado'' (Javier López Izquierdo, 1990)
* ''24 mentiras'' (2012)
== Zuzendari lanak ==
=== Film luzeak ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Pelikula
!Oharrak
|-
|1995
|''[[Hola, ¿estás sola?]]''
|
|-
|1999
|''[[Flores de otro mundo]]''
|Canneseko Zinemaldiko Kritikaren Asteko film onena
|-
|2003
|''[[Te doy mis ojos]]''
|Film onenaren Goya saria
|-
|2007
|''[[Mataharis]]''
|
|-
|2010
|''[[También la lluvia]]''
|Film onenaren CEC domina
|-
|2011
|''[[Katmandú, un espejo en el cielo]]''
|
|-
|2016
|''[[El olivo]]''
|
|-
|2018
|''Yuli''
|
|-
|2020
|''[[La boda de Rosa]]''
|
|-
|2021
|''[[Maixabel (filma)|Maixabel]]''
|
|-
|2024
|''[[Soy Nevenka]]''
|Donostiako Zinemaldian aurkeztua<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Soy Nevenka' aurkeztu du Iciar Bollainek, inpunitatearen aurkako «ekintza politikotzat» daukan lana|hizkuntza=eu|data=2024-09-21|url=https://www.berria.eus/kultura/zinemaldia/soy-nevenka-aurkeztu-du-iciar-bollainek-inpunitatearen-aurkako-ekintza-politikoa_2130874_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-09-26}}</ref>
|}
=== Film laburrak ===
* ''Baja, corazón'' (1993)
* ''Los amigos del muerto'' (1994)
* ''Amores que matan'' (2000). ''Te doy mis ojos Filmaren kimua.''
* ''Viajes con mi abuela'' (2002)
* ''¡Hay motivo!'' (segmento ''Por tu propio bien'', 2004)
* ''1, 2, 3... CASA'' (2012)
* ''Hazte extranjero'' (2013)
=== Musika-bideoak ===
* ''Romper'' "Dramas y Caballeros", diskokoa, Luis Ramirorena (2009)
=== Dokumentalak ===
* ''En tierra extraña'' (2014)
== Idazkiak ==
* ''Ken Loach, un observador solidario''. Madrid, El País-Aguilar, 1996.
== Sariak eta aintzatespenak ==
; Goya Sariak
{| class="wikitable"
!Urtea
!Kategoria
!Pelikula
!Emaitza
|-
|1995
|Zuzendari berri onena
|''Hola, ¿estás sola?''
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
|1999
|Jatorrizko gidoi onena
|''Flores de otro mundo''
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
|2000
|Aktore onena
|''Leo''
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
| rowspan="2" |2003
|Zuzendari onena
| rowspan="2" |''Te doy mis ojos''
| style="background: #ddffdd" |'''Irabazlea'''
|-
|Jatorrizko gidoi onena
| style="background: #ddffdd" |'''Irabazlea'''
|-
| rowspan="2" |2007
|Zuzendari onena
| rowspan="2" |''Mataharis''
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
|Jatorrizko gidoi onena
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
| rowspan="2" |2010
|Zuzendari onena
| rowspan="2" |''También la lluvia''
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
|Jatorrizko gidoi onena
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
|2011
|Egokitutako gidoi onena
|''Katmandú, un espejo en el cielo''
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
| rowspan="2" |2020
|Zuzendari onena
| rowspan="2" |''La boda de Rosa''
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
|Jatorrizko gidoi onena
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
| rowspan="3" |2021
|Pelikula onena
| rowspan="3" |''Maixabel''
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
|Zuzendari onena
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
|Jatorrizko gidoi onena
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|}
; Idazle Zinematografikoen Zirkuluaren dominak
{| class="wikitable"
!Urtea
!Kategoria
!Pelikula
!Emaitza
|-
| rowspan="2" |2003
|Zuzendari onena
| rowspan="2" |''Te doy mis ojos''
| style="background: #ddffdd" |'''Irabazlea'''
|-
|Jatorrizko gidoi onena
| style="background: #ddffdd" |'''Irabazlea'''
|-
| rowspan="2" |2007
|Zuzendari onena
| rowspan="2" |''Mataharis''
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
|Jatorrizko gidoi onena
| style="background: #ddffdd" |'''Irabazlea'''
|-
|2010
|Zuzendari onena
|''También la lluvia''
| style="background: #ddffdd" |'''Irabazlea'''
|-
| rowspan="2" |2020
|Zuzendari onena
| rowspan="2" |''La boda de Rosa''
| style="background: #ddffdd" |'''Irabazlea'''
|-
|Jatorrizko gidoi onena
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
| rowspan="2" |2021
|Zuzendari onena
| rowspan="2" |''Maixabel''
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|-
|Jatorrizko gidoi onena
| style="background: #ffdddd" |Izendatua
|}
; Festival Internacional de Cine de Cannes
{| class="wikitable"
!Urtea
!Kategoria
!Pelikula
!Emaitza
|-
|1999
|Mercedes-Benz Saria
|''Flores de otro mundo''
| style="background: #ddffdd" |'''Irabazlea'''
|}
; Donostiako Nazioarteko Zinemaldia
{| class="wikitable"
!Urtea
!Kategoria
!Pelikula
!Emaitza
|-
| rowspan="2" |2003
|CEC Saria
| rowspan="2" |''Te doy mis ojos''
| style="background: #ddffdd" |'''Irabazlea'''
|-
|SIGNIS Saria, Aipamen berezia
| style="background: #ddffdd" |'''Irabazlea'''
|}
; Huescako Nazioarteko Zinemaldia
{| class="wikitable"
!Urtea
!Kategoria
!Emaitza
|-
|2012
|Huesca Hiria Saria
| style="background: #ddffdd" |'''Irabazlea'''
|}
== Beste sari batzuk ==
* Publikoaren saria [[Nantes]] 2019ko zinemaldi espainiarrean, ''Yuli'' filmagatik.<ref>{{Cite web|izenburua='Petra', de Jaime Rosales, gana el Festival de cine español de Nantes|data=8 de abril de 2019|url=https://www.lavanguardia.com/cine/20190408/461520174634/petra-jaime-rosales-festival-cine-espanol-nantes.html|lana=La Vanguardia|accessdate=8 de abril de 2019}}</ref>
* 2018an, Gizarte Lanaren Estatuko VI. Saria jaso zuen, komunikabideen eta ikus-entzunezkoen modalitatean. Giza eskubideen aldeko konpromiso soziala eta salaketa publikoa.<ref>{{Cite web|izenburua=Consejo General del Trabajo Social|url=https://www.cgtrabajosocial.es/noticias/vi-premio-estatal-del-trabajo-social/4724/view}}</ref>
* 2017an, Clecek Konpromiso Sariak eman zituen III. edizioan, eta Icíar Bollaínek aipamen berezia jaso zuen, "zinemak genero-indarkeriaren gizarte-arazoari buruzko kontzientzia sortzeko eta haren erretratua egiteko tresna garrantzitsua delako".
* 2021ean Mujeres de Cine saria.<ref>{{Cite web|izenburua=Icíar Bollaín recibirá en Gijón el XI Premio Mujer de Cine|data=2021-11-09|url=https://www.panoramaaudiovisual.com/2021/11/09/iciar-bollain-premio-mujer-cine/|lana=Panorama Audiovisual|accessdate=2021-11-10}}</ref>
* 2021ean [[Arte Ederretako Merituaren Urrezko Domina]].
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1967ko||Bollain, Iciar}}
[[Kategoria:Icíar Bollaín]]
jjoiij9locfmrbw4dzssunhhn9z0l0l
Invictus
0
333326
9967511
9209511
2024-11-13T12:11:14Z
Gorkaazk
6950
9967511
wikitext
text/x-wiki
{{lan infotaula}}
'''''Invictus''''' [[Clint Eastwood]]ek [[2009]]an kirolaz eta politikaz zuzendutako [[film (zinema)|filma]] da. Rol nagusietan [[Morgan Freeman]] ([[Nelson Mandela]]) eta [[Matt Damon]] ([[Francois Pienaar]]) aktoreek lan egin zuten.
Istorioa [[John Carlin]] idazlearen liburu batean oinarrituta dago: ''Playing the Enemy: Nelson Mandela and the Game That Changed a Nation'' hots, Hegoafrikan [[1995eko Munduko Errugbi Txapelketa|1995. urtean jokatu zen Munduko Errugbi Kopa]], ''[[apartheid]]'' garaiak amaitu berri-berriak zirenean.
== Laburpena ==
[[Hegoafrikako Errepublika]]n [[Hamabosteko errugbi|rugby]]a oso kirol estimatua zen. Nelson Mandelak lortu zuen zuriak eta beltzak elkarrekin jokatzea. Filmean ikusten da nola hitz egiten zuten Hegoafrikako jokalari zuri batek, Errepublikako gizonezko selekzioko kapitaina, eta presidenteak, Nelson Mandelak, kirolari buruz. Beltzek eta zuriek batera oso talde indartsu sortu zuten eta azkenean errugbi mundialean oso emaitza onak sortu zituzten.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Clint Eastwood}}
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako filmak]]
[[Kategoria:Errugbiari buruzko filmak]]
[[Kategoria:Politika filmak]]
[[Kategoria:XX. mendean girotutako filmak]]
[[Kategoria:2009ko filmak]]
[[Kategoria:Clint Eastwoodek zuzendutako filmak]]
[[Kategoria:Hegoafrikan girotutako filmak]]
[[Kategoria:Apartheidari buruzko filmak]]
[[Kategoria:Xhoserazko filmak]]
6emhc4jclr97lyurrbl47zngliir3bv
9967516
9967511
2024-11-13T12:12:32Z
Gorkaazk
6950
/* Laburpena */
9967516
wikitext
text/x-wiki
{{lan infotaula}}
'''''Invictus''''' [[Clint Eastwood]]ek [[2009]]an kirolaz eta politikaz zuzendutako [[film (zinema)|filma]] da. Rol nagusietan [[Morgan Freeman]] ([[Nelson Mandela]]) eta [[Matt Damon]] ([[Francois Pienaar]]) aktoreek lan egin zuten.
Istorioa [[John Carlin]] idazlearen liburu batean oinarrituta dago: ''Playing the Enemy: Nelson Mandela and the Game That Changed a Nation'' hots, Hegoafrikan [[1995eko Munduko Errugbi Txapelketa|1995. urtean jokatu zen Munduko Errugbi Kopa]], ''[[apartheid]]'' garaiak amaitu berri-berriak zirenean.
== Laburpena ==
[[Hegoafrikako Errepublika]]n [[Hamabosteko errugbi|rugby]]a oso kirol estimatua zen. Nelson Mandelak lortu zuen zuriak eta beltzak elkarrekin jokatzea. Filmean ikusten da nola hitz egiten zuten Hegoafrikako jokalari zuri batek, Errepublikako gizonezko selekzioko kapitainak, eta presidenteak, Nelson Mandelak, kirolari buruz. Beltzek eta zuriek, batera, oso talde indartsu sortu zuten eta azkenean errugbi mundialean oso emaitza onak lortu zituzten.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Clint Eastwood}}
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako filmak]]
[[Kategoria:Errugbiari buruzko filmak]]
[[Kategoria:Politika filmak]]
[[Kategoria:XX. mendean girotutako filmak]]
[[Kategoria:2009ko filmak]]
[[Kategoria:Clint Eastwoodek zuzendutako filmak]]
[[Kategoria:Hegoafrikan girotutako filmak]]
[[Kategoria:Apartheidari buruzko filmak]]
[[Kategoria:Xhoserazko filmak]]
3y57wbmk85gehm3clgwuf2uik6h95fj
9967526
9967516
2024-11-13T12:14:29Z
Gorkaazk
6950
/* Laburpena */
9967526
wikitext
text/x-wiki
{{lan infotaula}}
'''''Invictus''''' [[Clint Eastwood]]ek [[2009]]an kirolaz eta politikaz zuzendutako [[film (zinema)|filma]] da. Rol nagusietan [[Morgan Freeman]] ([[Nelson Mandela]]) eta [[Matt Damon]] ([[Francois Pienaar]]) aktoreek lan egin zuten.
Istorioa [[John Carlin]] idazlearen liburu batean oinarrituta dago: ''Playing the Enemy: Nelson Mandela and the Game That Changed a Nation'' hots, Hegoafrikan [[1995eko Munduko Errugbi Txapelketa|1995. urtean jokatu zen Munduko Errugbi Kopa]], ''[[apartheid]]'' garaiak amaitu berri-berriak zirenean.
== Laburpena ==
[[Hegoafrikako Errepublika]]n [[Hamabosteko errugbi|rugby]]a oso kirol estimatua zen. Nelson Mandelak lortu zuen zuriak eta beltzak elkarrekin jokatzea. Filmean ikusten da nola hitz egiten zuten kirolari buruz Hegoafrikako jokalari zuri batek, Errepublikako gizonezko selekzioko kapitainak, eta presidenteak, Nelson Mandelak. Beltzek eta zuriek, batera, oso talde indartsu sortu zuten eta azkenean errugbi mundialean oso emaitza onak lortu zituzten.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Clint Eastwood}}
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako filmak]]
[[Kategoria:Errugbiari buruzko filmak]]
[[Kategoria:Politika filmak]]
[[Kategoria:XX. mendean girotutako filmak]]
[[Kategoria:2009ko filmak]]
[[Kategoria:Clint Eastwoodek zuzendutako filmak]]
[[Kategoria:Hegoafrikan girotutako filmak]]
[[Kategoria:Apartheidari buruzko filmak]]
[[Kategoria:Xhoserazko filmak]]
4828gogy4kdnkf9i650hijv7dnk5fxk
Amaia (izena)
0
336212
9968034
9930255
2024-11-13T16:26:42Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968034
wikitext
text/x-wiki
{{Pertsona Izena
| izena = Amaia
| irudia =
| oina =
| ahoskera =
| generoa = Emakumezkoa
| esanahia =Amaiera
| jatorrizko eskualdea =
| jatorria = [[Euskalduna]]
| antzeko izenak =
| izenaren eguna =
| eratorriak =
}}
'''Amaia''' edo '''Amaya''' emakume izena [[Francisco Navarro Villoslada]]k 1879 urtean idatzi zuen ''[[Amaya o los vascos en el siglo VIII]]'' liburuko bi pertsonaien izena da. Bata, Amaia kristaua, [[Lore|Lorea]]<nowiki/>ren, [[Aitor]]<nowiki/>ren ondorengo baten, eta Ranimiro [[bisigodo]]<nowiki/>aren alaba; bestea, Usuaren, Aitorren beste ondorengo baten, eta Butroeko Lartaunen alaba, eleberriaren hasieran jentila, eta kristautzen denean Konstantze izena hartzen duena.
Esanahia argia da: 'amaia', 'amaiera' edo 'bukaera', bera azkenekoa baita.<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=izenak Euskaltzaindiaren izendegiak: Amaia]</ref> Azken hamarkadetan maiz agertzen den emakume izena da. Esaterako, Nafarroan 2002 eta 2003 urteetan jaiotakoen artean maiztasun handieneko laugarren emakume izena izan zen. <ref>{{es}} [http://www.cfnavarra.es/estadistica/redi.asp?c=27 Estadísticas de onomástica en Navarra], Instituto de Estadística de Navarra, 2012-07-22an kontsultatua.</ref>
Antroponimoa euskal emakume askoren izena da.
== Amaia izena duten pertsona ezagunak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P735 wd:Q12253279 . ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
|-
| [[Amaia Aberasturi]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Gautegiz Arteaga]]
| 1997-04-28
|
|-
| [[Amaia Agirre Arrastoa|Amaia Agirre]]
| [[bertsolari]]
| [[Villabona-Amasa]]
| 1977-08-27
|
|-
| [[Amaia Agirre Muñoa]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Getxo]]
| 1974-07-02
|
|-
| [[Amaia Andrés]]
| ''[[:d:Q13381753|distantzia erdiko korrikalari]]''
| [[Donostia]]
| 1966-06-26
|
|-
| [[Amaia Apalauza]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q96657961|euskaltzain urgazle]]''<br/>''[[:d:Q356139|zuzentzaile]]''
| [[Iruñea]]
| 1979-03-04
|
|-
| [[Amaia Aranzabal]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''<br/>''[[:d:Q5758653|bigarren mailako irakaskuntza katedraduna]]''
| [[Bergara]]
| 1963-12-08
|
|-
| [[Amaia Aroma Lejarreta]]
| ''[[:d:Q53713594|txistulari]]''
| [[Abadiño]]
| 1936-10-21
|
|-
| [[Amaia Arranz Otaegui]]
| ''[[:d:Q47482514|arkeobotanikari]]''
| [[Tolosa]]
| 1987
|
|-
| [[Amaia Arrazola]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| [[Gasteiz]]
| 1984-04-18
|
|-
| [[Amaia Arroyo|Amaia Arroyo Sagasta]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Aretxabaleta]]
| 1983-04-15
|
|-
| [[Amaia Bacigalupe|Amaia Bacigalupe de la Hera]]
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Portugalete]]
| 1980
|
|-
| [[Amaia Ballesteros]]
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[marrazkilari]]<br/>[[komikigile]]
| [[Trapagaran]]
| 1978
|
|-
| [[Amaia Cardona Zapirain]]
| [[irakasle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Oiartzun]]
| 1972-07-27
|
|-
| [[Amaia Castorene|Amaia Castorene Luro]]
| ''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| [[Baigorri]]
| 1988-08-12
|
|-
| [[Amaia Cayero]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Gatika]]
| 1984
|
|-
| [[Amaia Cía Abascal]]
| ''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>''[[:d:Q202883|albaitari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]
| [[Iruñea]]
| 1970-04-08
|
|-
| [[Amaia Elizagoien]]
| ''[[:d:Q16023925|ipuin-kontalari]]''<br/>[[bertsolari]]
| [[Oronoz (Baztan)]]
| 1994-11-29
|
|-
| [[Amaia Erbina]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Ordizia]]
| 1997-03-13
|
|-
| [[Amaia Espinosa]]
| [[politikari]]
| [[Arteaga|Artea]]
| 1956
|
|-
| [[Amaia Gabantxo]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Bermeo]]
| 1973-03-28
|
|-
| [[Amaia Garbaio]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Iruñea]]
| 1970-03-26
|
|-
| [[Amaia Gorostiza]]
| [[enpresaburu]]
| [[Eibar]]
| 1966
|
|-
| [[Amaia Hennebutte]]
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Biarritz]]
| 1972-08-14
|
|-
| [[Amaia Intza]]
| [[politikari]]
| [[Oñati]]
| 1974-07-01
|
|-
| [[Amaia Irazabal]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Santurtzi]]
| 1990-12-16
|
|-
| [[Amaia Iriondo Aristondo]]
| [[idazle]]
| [[Bilbo]]
| 1961
|
|-
| [[Amaia Iturbide]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Bilbo]]
| 1961
|
|-
| [[Amaia Izar Leatxe]]
| [[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q18581305|edertasun lehiaketan parte-hartzaile]]''
| [[Agoitz]]
| 1997
|
|-
| [[Amaia Jauregizar]]
| [[bertsolari]]<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1985
|
|-
| [[Amaia Kowasch]]
|
| [[Iruñea]]
| 1990
|
|-
| [[Amaia Lanbarri]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Arrigorriaga]]
| 1992-02-11
|
|-
| [[Amaia Larrañaga]]
| [[katedradun]]<br/>[[politikari]]
| [[Arrasate]]
| 1957-07-22
| 2018-10-25
|-
| [[Amaia Lartitegi]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Busturia]]
| 2001-03-12
|
|-
| [[Amaia Lasa]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]<br/>[[irakasle]]
| [[Getaria (Gipuzkoa)|Getaria]]
| 1948-08-08
|
|-
| [[Amaia Lasa (aktorea)|Amaia Lasa]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Iruñea]]
| 1959
|
|-
| [[Amaia Lizarralde]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1966-09-26
|
|-
| [[Amaia Lopez de Munain]]
| ''[[:d:Q42909|erreportari]]''
| [[Gasteiz]]
| 1972-07-17
|
|-
| [[Amaia Lujambio]]
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q16062369|onkologo]]''<br/>''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Goizueta]]
| 1982-01-16
|
|-
| [[Amaia Madinabeitia]]
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Iruñea]]
| 1970
|
|-
| [[Amaia Malatsetxebarria]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Munitibar|Munitibar-Arbatzegi Gerrikaitz]]
| 2000-12-09
|
|-
| [[Amaia Martioda]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>[[Dietista|dietista-nutrizionista]]
| [[Gasteiz]]
| 1990-12-12
|
|-
| [[Amaia Mendiorotz|Amaia Mendioroz]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Atarrabia]]
| 1989-05-14
|
|-
| [[Amaia Miranda]]
| [[musikari]]
| [[Bilbo]]
| 1993-11-22
|
|-
| [[Amaia Montero]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]
| [[Irun]]
| 1976-08-26
|
|-
| [[Amaia Mujika Goñi]]
| ''[[:d:Q12347522|etnografo]]''<br/>''[[:d:Q10333969|museologo]]''
| [[Bilbo]]
| 1958
|
|-
| [[Amaia Ochandorena]]
| ''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q4915128|biomediku]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1997
|
|-
| [[Amaia Olabarrieta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Lezama]]
| 1982-07-28
|
|-
| [[Amaia Osaba]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Iruñea]]
| 1975-05-01
|
|-
| [[Amaia Otamendi]]
| [[politikari]]
| [[Iruñea]]
| 1972-10-24
|
|-
| [[Amaia Piedra]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Bilbo]]
| 1972-06-02
|
|-
| [[Amaia Riouspeyrous]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donapaleu]]
| 1984
|
|-
| [[Amaia Romero]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''
| [[Iruñea]]
| 1999-01-03
|
|-
| [[Amaia Ruiz]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Tolosa]]
| 1986-11-02
|
|-
| [[Amaia Salamanca]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Madril]]
| 1986-03-28
|
|-
| [[Amaia Serrano Mariezkurrena]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1984
|
|-
| [[Amaia Telleria]]
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]
| [[Idiazabal]]
| 1993
|
|-
| [[Amaia Telletxea]]
| [[bertsolari]]
| [[Arantza]]
| 1975
|
|-
| [[Amaia Ugartemendia]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Errenteria]]
| 1966-06-09
|
|-
| [[Amaia Uribe]]
| [[bertsolari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Forua]]
| 1985-06-05
|
|-
| [[Amaia Vazquez]]
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q2920595|sexologo]]''
| [[Deustu]]
| 1961-10-03
|
|-
| [[Amaia Zubiria]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1947-09-11
|
|-
| [[Amaia del Campo]]
| [[politikari]]<br/>[[prokuradore]]
| [[Barakaldo]]
| 1966-03-08
|
|}
{{Wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Amaya]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Euskal pertsona-izenak]]
iwrwwdob42gwloxm4j1i7aiean48otl
Arkaitz (gizon izena)
0
339752
9968451
9934086
2024-11-13T23:52:32Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968451
wikitext
text/x-wiki
{{Pertsona Izena
| izena = Arkaitz
| irudia =
| oina =
| ahoskera =
| generoa = Gizonezkoa
| esanahia =
| jatorrizko eskualdea = {{bandera|EH}}
| jatorria =
| antzeko izenak = Harkaitza
| izenaren eguna =
}}
'''Arkaitz''' (edo '''Harkaitz''') euskal antroponimoa da. «Harrizko muinio, mendi edo tontorra» esan nahi duen ''[[haitz]]'' izenaren aldaera da,<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=izenak EODA]</ref> eta [[Itun Berria|Itun Berriko]] latinezko ''[[Petri (apostolua)|Petrus]]'' baliokidea du.<ref>[https://web.archive.org/web/20160522055431/http://www.zeberri.com/nomb/#8 www.zeberri.com]</ref>
== ''Arkaitz'' edo ''Harkaitz'' izena duten pertsonak ==
{{Wikidata list
|sparql = SELECT ?item WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
{ ?item wdt:P735 wd:Q12253988. }
UNION
{ ?item wdt:P735 wd:Q28053604. }
}
|section=
|sort=label
|columns=p18,label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
|-
|
| [[Arkaitz Arteaga]]
| ''[[:d:Q27062494|segalaria]]''
| [[Baliarrain]]
| 1984
|
|-
| [[Fitxategi:Arkaitz bellon 01.jpg|center|128px]]
| [[Arkaitz Bellon]]
|
| [[Elorrio]]
| 1978-01-20
| 2014-02-05
|-
| [[Fitxategi:Arkaitz Durán.jpg|center|128px]]
| [[Arkaitz Duran]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Gasteiz]]
| 1986-05-19
|
|-
| [[Fitxategi:Arkaitz-Estiballes.jpg|center|128px]]
| [[Arkaitz Estiballes]]
| [[bertsolari]]
| [[Galdakao]]
| 1977
|
|-
|
| [[Arkaitz García]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Gasteiz]]
| 1983-09-02
|
|-
|
| [[Arkaitz Gartziandia]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1983-08-03
|
|-
|
| [[Arkaitz Goikoetxea Arriola]]
| [[bertsolari]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Oiartzun]]
| 1973
|
|-
| [[Fitxategi:Arkaitz goikoetxea.jpg|center|128px]]
| [[Arkaitz Goikoetxea Basabe]]
|
| [[Barakaldo]]
| 1980-05-04
|
|-
|
| [[Arkaitz Miner]]
| [[gitarra-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q1259917|biolin-jotzaile]]''<br/>[[musikari]]
| [[Errenteria]]
| 1976
|
|-
|
| [[Arkaitz Oiartzabal Agirre]]
| [[bertsolari]]
| [[Oiartzun]]
| 1985
|
|-
|
| [[Arkaitz Pérez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gasteiz]]
| 1986-09-27
|
|-
| [[Fitxategi:Arkaitz Rodriguez.jpg|center|128px]]
| [[Arkaitz Rodriguez|Arkaitz Rodriguez Torres]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1979-02-01
|
|-
| [[Fitxategi:Arkaitz Ruiz De Miguel.jpg|center|128px]]
| [[Arkaitz Ruiz]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Iruñea]]
| 1989-07-18
|
|-
|
| [[Arkaitz Ugartetxea]]
| [[bertsolari]]
| [[Mallabia]]
| 1977
|
|-
|
| [[Arkaitz Zelaia]]
| [[bertsolari]]
| [[Bidania-Goiatz]]
| 1982
|
|-
| [[Fitxategi:Harkaitz Cano.jpg|center|128px]]
| [[Harkaitz Cano]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Lasarte-Oria]]
| 1975-08-04
|
|-
| [[Fitxategi:Harkaitz Millan GFA.png|center|128px]]
| [[Harkaitz Millan]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1979
|
|-
|
| [[Harkaitz Zubiri]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1977-01-07
|
|}
{{wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Euskal pertsona-izenak]]
g3jg2qcn1bt3tai7f1c08fdlhh0d15t
Azpikultura
0
342166
9967509
9960530
2024-11-13T12:10:36Z
Maiderari
159900
9967509
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Punk_Cubano.jpg|thumb|412x412px|Kubako punkaren azpikultura berezia.<ref>{{Cite web|hizkuntza=en|izenburua=The unique subculture of Cuban punk|url=https://penntoday.upenn.edu/news/subculture-cuban-punk|lana=Penn Today|accessdate=2022-11-16}}</ref>]]
'''Azpikultura''' terminoa [[Soziologia|soziologian]] eta [[Antropologia|antropologian]] erabiltzen da [[portaera]] eta [[sinesmen]] multzo adiezgarri bat duen pertsona-talde bat definitzeko. Ezaugarri horiek partaide diren kultura nagusiaren barruan desberdintzen ditu.<ref>{{Cite aldizkari|hizkuntza=es|izenburua=Subcultura, contracultura, tribus urbanas y culturas juveniles: ¿homogenización o diferenciación?|argitaletxea=Universidad Iberoamericana|orrialdeak=257-271|abizena1=Arce Cortes|izena1=Tania|data=2008|url=https://biblat.unam.mx/hevila/Revistaargentinadesociologia/2008/vol6/no11/11.pdf|kazeta=Revista Argentina de Sociología|issn=1667-9261|accessdate=13 de diciembre de 2021}}</ref>
Azpikultura kideen adinetik, [[Etnia|talde]] etnikotik edo [[Genero (soziologia)|generotik]] abiatuta eratu daiteke. Azpikultura bat agertzea eragiten duten ezaugarriak estetikoak, politikoak, sexualak edo haien arteko konbinazioa izan daitezke. Azpikulturak, maiz, dagokien kultura nagusiaren balioen aurka daudelakoan definitzen dira, nahiz eta definizio hori ez dagoen unibertsalki onartua, azpikulturaren eta kulturaren artean ez baita beti erabateko aurkakotzarik gertatzen.
== Ezaugarriak ==
Azpikultura bat, maiz, adin eta gizarte-klase guztietako pertsonekin lotzen da; pertsona horiek lehentasun komunak dituzte entretenimenduan, erabilitako zenbait sinboloren esanahian eta komunikatzeko, jokatzeko, idiosinkrasiarako eta hizkuntzarako gizarte-bitartekoen erabileran, besteak beste, ez direnak hain nabarmenak. Zentzu horretan, [[Korporazio|korporazioak]], [[Sekta|sektak]] eta gizarteko beste talde edo segmentu asko ''subkultura'' gisa behatu eta azter daitezkeela ere esaten da.
Beharrezkoa da gaur egungo azpikulturaren kontzeptuari sexualitatearen giza dimentsioa eranstea; izan ere, agerikoa eta nabaria da mundu osoan hainbat komunitate daudela, beren praktika, mundu-ikuskera, gustu eta lehentasunen arabera identifikatzen direnak, LGBTTIQ+ izeneko gizarte-, erotika- eta sexu-espektro zabalaren ikur diren koloreetako batzuekin.
[[Dick Hebdige|Dick Hebdigerentzat]], azpikultura guztiek ibilbide bera esperimentatzen dute. Eredu horretan, subkulturak erresistentzia komun baten bidez sortzen dira hasieran. Gizarte menperatzaileak erradikal gisa ikusten ditu sarri talde horiek, eta horrek beldurra, eszeptizismoa eta antsietatea sortzen ditu haien erantzunean. Nolabait, horrek subkulturaren erresistentziari botere handiagoa ematen dio, baina soilik une batez, berandu edo goiz [[Kapitalismo|gizarte kapitalistak]] subkulturaren estiloa eta musika merkantilizatzeko modu bat aurkitzen duelako. Denbora gutxian, azpikulturako elementuak eskuragarri daude korronte nagusirako. Horrela, lehen subertsiboa, errebeldea eta erradikala zena, orain zuhurra da. Hori dela eta, sarritan gertatzen da gizarte menderatzailea azpi-kultura bat ezagutzen hasten denean, azpi-kulturaren erresistentzia-boterea hiltzen hasten den unea dela. Azpikulturak kultura menderatzailearekiko oposizio sistematikoa badu ezaugarri, orduan [[kontrakultura]] gisa deskriba daiteke.
Garrantzitsua da kontuan hartzea soziologoek adostutako azpikulturaren definiziorik ez dagoela. Teorialari subkulturalek azpikulturen definizioa zabaltzen eta aldatzen jarraitzen dute, talde subkultural gehiago ikertzen dituzten eta esparru subkulturalean desbideratze-[[Teoria soziologiko|teoria soziologikoak]] sartzen dituzten heinean. Beraz, azpikulturaren definizioa polemikoa da. Teoriko batzuek uste dute kontzeptuak baliagarri izateari utzi diola.<ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Subcultures or Neo-Tribes? Rethinking the Relationship between Youth, Style and Musical Taste|orrialdeak=599–617|abizena1=Bennett|izena1=Andy|data=1999-08|url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/S0038038599000371|kazeta=Sociology|liburukia=33|alea=3|issn=0038-0385|doi=10.1177/S0038038599000371|accessdate=2022-11-16}}</ref> Hala ere, lanaren definizio bat beharrezkoa da subkulturen eta teoria subkulturalaren sarrera ulertzeko. Beraz, ondoren deskribatuko diren azpikulturen ezaugarriek akademiko azpikultural nabarmenen kontzeptuak eta teoriak jasotzen dituzte; baina inolaz ere ez dute behin betiko "egiaztapen-zerrenda" osatzen, azpikultura definizioan zer sartzen den eta zer ez zehazteko.
== Terminoaren jatorria ==
[[Fitxategi:Chica_otaku_en_2009.jpg|thumb|[[Otaku|Otakusak]] azpikultura bat dira, nolabaiteko janzkera, musika gustua eta hizkuntza dituena]]
[[Euskaltzaindiaren Hiztegia|Euskaltzaindiaren Hiztegiak]] honela definitzen du azpikultura, antropologia soziologiko eta kulturalari dagokionez: "Kultura talde baten barnean jarrera edo sineste bereziak dituen azpitaldea"<ref>{{erreferentzia|urtea=2016|izenburua=Euskaltzaindiaren Hiztegia|ISBN=9788494451256|hizkuntza=eu}}</ref>.
Teoria subkulturala 1920ko hamarkadan garatu zuten lehen aldiz soziologiako akademikoek [[Escuela de sociologia Chicago|Chicagoko Eskolan]]. Chicagoko Eskolak "desbideratutako" portaeraren existentzia aztertu zuen, eta [[Desbideratzearen soziologia|desbideratzea]] gizarte barruko arazo sozialen ondorio gisa eztabaidatu zuen. [[Birminghamgo Eskola|Birminghamgo Eskolak]] bat egin zuen teoria subkulturalarekin, gizabanakoak desbideratze modu kolektiboetan —azpikultura deiturikoetan— parte hartu zuten taldeekin bat egiteko moduak ikertuz. Gaur egungo teorialarien ustez, kontzeptua bera eztabaidagarria da, eta batzuek "post-subkultura" ikuspegiarekin bat egiten dute; horrek iradokitzen du subkulturak ez dituela jarduera kolektiboak deskribatzen. Soziologoek azpikulturak aztertzen jarraitzen dute, zergatik sortzen diren jakiteko, zergatik aukeratzen duten azpikultura desberdinetako kideek talde-portaera desbideratu batean parte hartzea, eta zer jarduera subkultural esan diezagukeen gizarte osoari buruz.<ref>{{Cite web|izenburua=What is a Subculture? – Subcultures and Sociology|url=https://haenfler.sites.grinnell.edu/subcultural-theory-and-theorists/what-is-a-subculture/|accessdate=2022-11-16}}</ref>
1950ean, [[David Riesman|David Riesmanek]] bereizi egiten zituen «pasiboki komertzialki proportzionatutako estiloak eta esanahiak onartzen zituen gehiengo bat eta estilo minoritarioa aktiboki bilatzen zuen azpikultura bat... eta balio subertsiboen arabera interpretatzen zuen».<ref>Middleton 1990</ref>
[[Birminghamgo Unibertsitatea|Birminghameko Unibertsitateko]] [[Kultura Ikasketa Garaikideen Zentroa (CCCS)]] 1960ko hamarkadaren erdialdean sortu zen, [[Bigarren Mundu Gerra|Bigarren Mundu]] Gerraren osteko Britainia Handian gazteen azpikulturen sorrera azaltzeko asmoz, hala nola [[Teddy boy|Teddy Boys]], Mods, [[Skinhead|Skinheads]] eta Rockers.<ref>{{Cite web|izena=Pedro|abizena=Gómez|izenburua=Orígenes e inicios de los estudios culturales|data=2009-06|url=http://www.ugr.es/~pwlac/G25_23Eguzki_Urteaga.html|lana=www.ugr.es|accessdate=2022-11-16}}</ref> Han, [[Richard Hoggart|Richard Hoggartek]] zuzendutako soziologo talde bat langile klaseko gazteria azpikulturalaren alderdi ezberdinak aztertzeari ekin zion.
[[Hoggart]]-ek eta [[Raymond Williams|Raymond]] [[Raymond Williams|Williams-ek]] aurretik egindako ikerketek Birminghameko ikasketa azpikulturalak genero enfokatuago batera katapultatu zituzten, eta, horren bidez, hainbat hipotesi informal garatu zituzten, 2002an eskola itxi arte bere lanaren erdigunean egon zirenak.<ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Cultural studies and sociology at, and after, the closure of the Birmingham school|orrialdeak=847–862|abizena1=Webster|izena1=Frank|data=2004-11-01|url=https://doi.org/10.1080/0950238042000306891|kazeta=Cultural Studies|liburukia=18|alea=6|issn=0950-2386|doi=10.1080/0950238042000306891|accessdate=2022-11-16}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Cultural elite express opposition to Birmingham closure|data=2002-07-18|url=http://www.theguardian.com/education/2002/jul/18/highereducation.socialsciences|lana=the Guardian|accessdate=2022-11-16}}</ref> Lehenik, CCCSko akademikoek subkulturak [[Langile klase|klasean]] oinarrituriko fenomeno gisa hartzen zituzten, inolako zalantzarik gabe; izan ere, jakinarazi egin zuten ikertu zituzten subkulturetako kide gehienak [[Clase media baja|klase ertain baxuko]] gizon zuri gazteak zirela. Gainera, azpikultura ezberdinetako kideak batu zituena balio kultural nagusi hegemonikoei aurre eginez "jarduteko" grina kolektiboa izan zela iradoki zuten. Bizi-maila hobea lortzeko oztopo sozioekonomikoek zapuztuta, langile klaseko gazteak batu egin ziren gero, klase egiturarekiko zuten bazterketaren eta erresistentziaren ondorioz. Azkenik, taldekideen estilo eta erritual ikusgarrietan halako erresistentzia argiago agertzen zela esan zuten ikerlariek. Hala ere, Birminghameko Eskolak, irudimenezko gisa nagusi zen bizimodu burgesaren arbuio sinboliko subkulturala ikusi zuen. Izan ere, akademikoek esan zuten erresistentzia subkultural sinbolikoak eragin gutxi edo bat ere ez duela benetako aldaketan, eta, berez, gizartean duen estatus baxua indartzeko balio dezakeela.
Birminghameko Eskolak ikerketa azpikulturalei ekarpen esanguratsuak egin badizkie ere, CCCSk kritika garrantzitsuak jaso ditu. Bereziki, soziologo askok kritikatu dute zentroa, erresistentzia, klasea eta estiloa gehiegi nabarmentzen dituelako, baita edozein azpi-kultura femenino edo queer azpi-irudikatzeagatik ere. Agian, aurkikuntzen eta hartutako ikuspegien mugarik garrantzitsuena ikerketa etnografikoko metodoen falta da. Subkultura ezberdinetako kideengana hurbildu beharrean, CCCSko teorialariek urrutitik estiloaren analisi semiotikoen bidez egin zuten ikerketa, norbaiten estiloa eta praktikak potentzialki gaizki interpretatuz (edo gehiegi nabarmenduz).
Chicagoko Eskolak egindako lana zabalduz, Kultura Ikasketa Garaikideen Zentroko (CCCS) akademikoek desbideraketa kontzeptua sakonago aztertu zuten, kulturaren eta hegemoniaren arteko lotura inplizituak nabarmentzean. [[Dick Hebdige|Dick Hebdigek]] argudiatzen du azpikulturak desbideratzetik sortzen direnez, gehienetan langile klaseko kulturak eta norbanakoak izaten direla. Funtsean, talde sozialek azpikultura berri bat sortuz eta kultura nagusiaren arauekin bat ez datozen arau berriak ezarriz maneiatzen dituzte beren estatus arazoak.<ref>{{Cite aldizkari|izenburua=La dominación cultural, un encuentro entre Gramsci y Bourdieu|abizena1=Burawoy|abizena2=Josafat Hernández Cervantes|izena1=Michael|izena2=Nuria Álvarez Agüí y Miguel Álvarez Peralta (traducción y adaptación)|data=2014-05-20|url=http://www.gazeta-antropologia.es/?p=4515|kazeta=Gazeta de Antropología|liburukia=30|alea=1|issn=0214-7564|accessdate=2022-11-16}}</ref> Arau berri horiek esanahi ideologikoak dituzte, eta erresistentzia forma sinbolikoak. Gainera, azpikulturek, askotan, kultura nagusitik hartzen dituzte objektuak eta estiloak, eta bereganatu egiten dituzte esanahi berri bat erakusteko. 1979ko ''Subculture: The Meaning of Style''<ref>{{erreferentzia|izena=Dick|abizena=Hedbige|urtea=1979|izenburua=Subculture : The Meaning of Style|ISBN=0–415–03949–5|hizkuntza=Ingelesa|url=https://www.erikclabaugh.com/wp-content/uploads/2014/08/181899847-Subculture.pdf}}</ref> liburuan, Dick Hebdigek argudiatzen du gerraosteko Britainia Handiko langile klasearen gazte-azpikulturen estiloek aurre egiten dietela [[Ideologia|ideologia menderatzaileari]], [[Hegemonia|hegemoniari]] eta normalizazio sozialari, erresistentziako forma sinbolikoen bidez, identitate zentzu bat garatuz.<ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Review of Subculture: The Meaning of Style|orrialdeak=856–857|abizena1=Torode|izena1=Brian|data=1981|url=https://www.jstor.org/stable/2067284|kazeta=Contemporary Sociology|liburukia=10|alea=6|issn=0094-3061|doi=10.2307/2067284|accessdate=2022-11-16}}</ref> Hebdigeren arabera, azpikultura bateko kideek azpikultura horretako kide izatea balioztatzeko, zenbait berezitasun izan behar dituzte; hala nola estiloa, arropa, hizkuntza edota erlazionatzeko modua. Arropa, musika, dantza, makillaje eta drogen konbinazioarenbidez eraikitzen da estiloa. Hebdige-k azpikultura bakoitzeko testuinguru historikoa, sozioekonomikoa, klasekoa, arrazakoa eta masa-komunikabideetakoa azpimarratzen ditu. Adibidez, Hebdigek argudiatzen du punk zuriaren eta reggae beltzaren azpikulturen azpian gai komun bat dagoela; biek Britainia Handiko sinbolismo nazionala arbuiatzen dute. Itxuraz loturarik ez duten arren, Hebdigek puntu hori erakusten du bere estiloetan dauden antzekotasunak nabarmenduz.
== Hiri-tribuak ==
«[[Hiri-tribu]]» bat hiri-inguruneetan bizi diren, interesak partekatzen dituzten pertsonen eta gizarte-lotura iragankorrak eratzen dituzten talde bat da.<ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Assembling tribes: An assemblage thinking approach to the dynamics of ephemerality within consumer tribes|orrialdeak=999–1024|abizena1=Diaz Ruiz|abizena2=Penaloza|abizena3=Holmqvist|izena1=Carlos A.|izena2=Lisa|izena3=Jonas|data=2020-01-01|url=https://doi.org/10.1108/EJM-08-2018-0565|kazeta=European Journal of Marketing|liburukia=54|alea=5|issn=0309-0566|doi=10.1108/EJM-08-2018-0565|accessdate=2023-04-02}}</ref> Hiri-tribuen kontzeptua [[Neotribalismoa|neotribalismoan]] oinarritzen da, non hiri-inguruneetako bizitzak indibidualismoaren eta gizarte-lotura tradizionalen deklinabidea sortzen duen (ahaidetasun gisa), eta, horren ordez, interes komunengatik ordezkatzen dituen. Hiriko tribuak normalean janzkeragatik, ohitura arruntengatik eta antzeko kontsumo-interesengatik identifikatzen dira; adibidez, musikagatik. Gazte bat bere joera eta pentsamendu berak dituen gizarte batean sartzen denean, gazte hori identifikatuta sentituko da, bai taldearekin, bai bere sinboloekin.
=== Hiri-tribu batzuen adibideak ===
{| class="wikitable sortable"
!Tribua
!Urtea
!Jatorria
!Ospea
!Gainbehera
!Musika-estiloa
|-
|[[Buchifresa]]
|2020
|[[Mexiko]]
|2020 - Gaur egun
|
|gerrako corridoak
|-
|Alucineak
|2021
|[[Mexiko]]
|2021 - Gaur egun
|
|aldatutako corridoak
|-
|[[Geek]]
|1980ko hamarkada
|[[Estatu Batuak]]
|1990 - Gaur egun
|
|
|-
|[[Hacker|Hackerra]]
|1980ko hamarkada
|[[Estatu Batuak]]
|1990 - Gaur egun
|
|
|-
|[[gamer|Gamer]]
|1980ko hamarkada
|[[Estatu Batuak]]
|1990 - Gaur egun
|
|
|-
|[[Emo (azpikultura)|Emo]]
|2004
|[[Estatu Batuak]]
|2005 - 2011
2020 - ?
|2011
|[[Pop punka|Pop punk]] - [[Metalcorea|Metalcore]]
|-
|[[Metaleroa]]
|1970eko hamarkada
|[[Erresuma Batua]]
|1970 - Gaur egun
|1990-1994
|[[Heavy metal|Heavy metala]]
|-
|[[Scene (azpikultura)|Scene]]
|2005
|[[Estatu Batuak]]
|2006 - 2011
|2012
|[[Crunkcore]] - [[electropop|Elektropop]]
|-
|[[Otaku]]
|1985
|[[Japonia]]
|2005 - Gaur egun
|
|[[J-Pop|J-pop:]]
|-
|[[Flogger]]
|2006
| [[Argentina]]
|2007 - 2010
|2011
|Elektropop - [[Tekno]]
|-
|[[Hipster (azpikultura garaikidea)|Hipster]]
|2005
|[[Estatu Batuak]]
|2011 - 2016
|2017
|[[Indie pop]] - [[Indie rock]]
|-
|Swagger
|2010
|[[Estatu Batuak]]
|2013 - Gaur egun
|
|[[Trap (musika)|Trap]] - [[Reggaeton]]
|-
|Raver
|1990
|[[Erresuma Batua]]
|
|
|[[Tekno, acidcore]]
|-
|[[Cumbiero|Cumbieroak]]
|XXI. mendea
| [[Argentina]]
|
|
|
|-
|[[Aberaskume|Aberaskumeak]]
|1970
|[[Espainia]]
|
|
|
|-
|[[rapero|Raperoak]]
|1970
|[[Estatu Batuak]]
|
|
|
|}
== Ikus, gainera ==
* [[Kontrakultura]]
* [[Haur-kultura]]
* [[Ideologia]]
* [[Eskolako jolastoki|Jolastokia]]
* [[Hegemonia kulturala]]
* [[Jolasaldi|Ikasleen jolasaldia]]
* [[Kultura]]
* [[Kapitalismo|Kapitalismoa]]
* [[Kulturaren soziologia]]
* [[Kultura-azterketak]]
== Kanpo estekak ==
{{Commonskat|Subcultures}}
* {{Cite web|izena=Andrea|abizena=Ocampo Cea|izenburua=Ciertos Ruidos, Nuevas tribus urbanas chilenas (ed. Planeta, 2009)|url=http://www.emol.com/noticias/magazine/detalle/detallenoticias.asp?idnoticia=349088|accessdate=10 de enero de 2010|format=html}}
* {{Cite web|izena=Marcelo|abizena=Gamero Aliaga|izenburua=La metáfora de las tribus urbanas y tribus urbanas como metáforas|url=http://www.intersticios.es/article/viewFile/2346/1896|accessdate=10 de abril de 2007|format=pdf}}
* {{Cite web|abizena=A. Padawer|izenburua=Nuevos esencialismos para la antropología: las bandas y tribus juveniles, o la vigencia del culturalismo|url=http://www2.fices.unsl.edu.ar/~kairos/k14-archivos/ana%20padawer.pdf|accessdate=10 de abril de 2007|format=pdf}}
* {{Cite web|izena=Raúl|abizena=Zarzuri Cortés|izenburua=Tribus Urbanas: por el devenir cultural de nuevas sociabilidades juveniles|url=http://dimensioneducativa.org.co/aa/img_upload/e9c8f3ef742c89f634e8bbc63b2dac77/Tribus_Urbanas.doc|accessdate=10 de abril de 2007|format=doc}}
* {{Cite web|izena=Luis Ángel|abizena=Abad Morales|izenburua=Hebdige: del sentido del estilo al estilo como todo sentido, dentro de "Rock contra cultura". pp.96-101|url=http://www.scribd.com/doc/8067200/Rock-Contra-Cultura-revisado|accessdate=10 de abril de 2007|format=pdf}}
* [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Shotinformativotribusurbanas-conceptoradialshotinformativo-ivoox3564222.ogg Shot Informativo (Tec de Monterrey) Tribus Urbanas]
== Erreferentziak ==
<references></references>
{{Autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Azpikulturak]]
1mz2ye1tb5nj02bqbi2tcopftl5ms0t
Pentsamendu
0
342185
9967969
9586293
2024-11-13T16:05:20Z
212.231.119.16
a
9967969
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{beste erabilpenak|jarduerari|landarea|Viola (generoa)}}
[[Fitxategi:Auguste Rodin - Grubleren 2005-03.jpg|thumb|200px|'''Pentsalaria''', [[Auguste Rodin]]ek egindako eskultura ezaguna.]]
'''Pentsamendua''' [[gogamen]] eta [[adimen]]aren jarduera [[kontziente]]a da, emaitza moduan kontzeptuak sortu, balorazioak egin eta erabakiak hartzen dituena. [[Filosofia]]n, ezaguna da ''[[Cogito ergo sum]]'' printzipioa kaka (Pentsatzen dut, beraz, banaiz), zeinaren arabera pentsamendu edo jarduera kontzienteak berak norberaren existentziarako froga askia den. Bere forma paradigmatikoenak dira: [[Zentzu (argipena)|zentzua]], [[Arrazoibide|arrazoibidea]], kontzeptuen eraketa, arazoak konpontzeko pentsamendu adimenduna eta deliberazioa. Baina beste prozesu mental batzuk ere sartu ohi dira, hala nola [[ideia]] bat kontuan hartzea, [[memoria]] edo [[Irudimen|irudimena]]. Prozesu horiek barnean gerta daitezke, [[Zentzumen|zentzumen-organoetatik]] independenteki, [[Pertzepzio|pertzepzioa]] ez bezala. Baina, zentzurik zabalenean ulertuta, buruaren edozein gertaera pentsamendu modu gisa uler daiteke, pertzepzioa eta prozesu mental inkontzienteak barne. Zentzu apur bat ezberdinean, pentsamendu terminoak ez ditu buruko prozesuei berei erreferentzia egiten, prozesu horiek eragindako buruko egoera edo ideia-sistemei baizik.
Pentsamenduari buruzko hainbat teoria proposatu izan dira. Bere helburua pentsamenduaren ezaugarri bereizgarriak jasotzea da. [[Platonismo|''Platonistek'']] uste dute pentsamendua forma platoniarrak eta haien arteko erlazioak hautematen eta ikuskatzean datzala. Izan ere, forma platoniar hutsak eta ''[[Pertzepzio]]'' munduan aurkitzen diren imitazio hutsak bereizteko gaitasuna dakar. ''[[Aristotelismo|Aristotelismoaren]]'' arabera, zerbaitetan pentsatzea pentsamenduaren objektuaren esentzia unibertsala gogoan hartzea da. Unibertsal horiek zentzumen-esperientziatik abstraitu egiten dira, eta, platonismoaren aldean, ez dira ulertzen mundu aldaezin ulergarri batean existitzen direla. [[Kontzeptualismo|''Kontzeptualismoa'']] aristotelismoarekin oso lotuta dago: pentsamendua adimen-kontzeptuekin identifikatzen du, esentziak gogoan hartu beharrean. [[Barne-hizkuntza|Barne-hizkuntza teoriek]] diote pentsamendua barne-hizkeraren forma bat dela, non hitzak isilean adierazten diren pentsalariaren gogoan. [[Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesi|Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesiak]] dio hori ''Mentalese ''izeneko hizkuntza mental berezi baten erdian gertatzen dela. Ideia horren ardatza da errepresentazio linguistiko sistemak irudikapen atomiko eta konposatuetatik eraikitzen direla eta egitura hori pentsamenduan ere aurkitzen dela. [[Asoziazionismo|''Asoziazionistek'']] pentsamendua ideien edo irudien segida gisa ulertzen dute. Bereziki, pentsamenduaren haria nola garatzen den arautzen duten asoziazio-legeak interesatzen zaizkie. [[Konduktismo|''Konduktistak'']], berriz, pentsamendua jokabide-disposizioekin identifikatzen dute, kanpoko [[estimulu]] jakin batzuen aurrean jokabide publiko adimentsuak egiteko. [[Adimenaren teoria konputazional|''Konputazionalismoa'']] da teoria horien artean berriena. Ordenagailuen funtzionamenduaren analogia ikusten du pentsamenduaren informazioa gordetzeko, transmititzeko eta prozesatzeko orduan.
Literatura akademikoan, hainbat pentsaera mota eztabaidatzen dira. ''Judizioa ''[[proposizio]] bat gogorarazi eta gero baieztatzen edo ukatzen den eragiketa mentala da. [[Gogamen|''Arrazoitzea'']], berriz, premisetatik edo frogetatik ondorioak ateratzeko prozesua da. Bai epaitzea eta bai arrazoitzea kontzeptu garrantzitsuak edukiaren araberakoak dira, kontzeptuak eratzeko prozesuan eskuratzen direnak. Arazoen ebazpenaren kasuan, pentsamenduak, oztopo batzuk gaindituz, aurrez zehaztutako helburua lortzea du xede. [[Deliberazio|''Deliberazioa'']] pentsamendu praktikoaren forma garrantzitsua da; ekintza-bide posibleak formulatzea eta horien aldeko eta aurkako arrazoiak ebaluatzea dakar. Horrek aukera onuragarriena aukeratzeko erabakia ekar dezake. Bai [[Oroimen episodiko|''oroimen episodikoak'']] zein [[Irudimen|''irudimenarenak'']] objektuak eta egoerak aurkezten ditu bere barnean, aurretik bizitakoa zintzoki erreproduzitu nahian edo berrantolaketa libre gisa, hurrenez hurren. [[Inkontziente|''Pentsamendu inkontzientea'']] zuzenean bizi izan gabe gertatzen den pentsamendua da. Batzuetan, ''pentsamendu kontzientea'' erabiltzen ez den kasuetan arazo zailak nola konpontzen diren azaltzeko planteatzen da.
Pentsamendua hainbat diziplina akademikotan eztabaidatzen da. ''[[Fenomenologia]] ''pentsamenduaren esperientziaz interesatzen da. Arlo horretan, galdera garrantzitsu bat pentsamenduaren esperientzia izaerari dagokio, eta, zentzumen-esperientziaren arabera, izaera hori zenbateraino azal daitekeen. ''[[Metafisika|Metafisikari]] ''interesatzen zaio, besteak beste, [[Gogamen|gogoaren]] eta [[Materia|materiaren]] arteko harremana. [[Natura-zientziak|Natur zientziek]] deskribatzen duten pentsamendua mundu materialean nola sar daitekeen galdetzea da. ''[[Psikologia kognitibo|Psikologia kognitiboak]]'' pentsamendua informazioa prozesatzeko forma gisa ulertzea du helburu. ''[[Garapenaren psikologia|Garapenaren psikologiak]]'', berriz, jaiotzetik heldutasunera arte pentsamenduaren garapena ikertzen du, eta, garapen hori, zein faktoreren mende dagoen galdetzen du. ''[[Psikoanalisi|Psikoanalisiak]]'' [[Inkontziente|inkontzienteak]] bizitza mentalean duen papera azpimarratzen du. Pentsamenduarekin erlazionatutako beste arlo batzuk dira: [[hizkuntzalaritza]], [[neurozientzia]], [[Adimen artifizial|adimen artifiziala]], [[biologia]] eta [[soziologia]]. Hainbat kontzeptu eta teoria pentsamenduaren gaiarekin lotura estua dute. «[[Pentsamenduaren legea]]» terminoak logikaren oinarrizko hiru legeri egiten dio erreferentzia: [[Kontraesan ezaren printzipio|kontraesan ezaren printzipioa]], [[Hirugarrena baztertzearen printzipio|hirugarrena baztertzearen printzipioa]] eta [[Identitate-printzipio|identitate-printzipioa]]. [[Pentsamendu kontrafaktual|''Pentsamendu kontrafaktual''ak]] errealak ez diren egoera eta gertaeren irudikapen mentalak dakar, non pentsalaria gauzak desberdinak izan balira zer gerta zatekeen ebaluatzen saiatzen den. Gogamenari buruzko esperimentuek, askotan, pentsamendu kontrafaktuala erabiltzen dute teoriak ilustratzeko edo haien sinesgarritasuna probatzeko. [[Pentsamendu kritiko|''Pentsamendu kritikoa'']] zentzuzko pentsamenduren modu bat da, zer sinetsi edo nola jokatu zehaztera bideratuta. [[Pentsamendu positibo|''Pentsamendu positiboak'']] egoeraren alderdi positiboetan arreta jartzea dakar, eta [[Baikortasun|baikortasunarekin]] oso lotuta dago.
==Definizioa==
''Pentsamendu'' eta ''pentsatu'' terminoek jarduera psikologiko askori egiten diote erreferentzia<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Thought {{!}} Definition, Types, Examples, & Facts {{!}} Britannica|hizkuntza=en|url=https://www.britannica.com/topic/thought|aldizkaria=www.britannica.com|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>Random House Webster's Unabridged Dictionary, Second Edition, 2001, Published by Random House, Inc., [[:es:Especial:FuentesDeLibros/978-0-375-42599-8|ISBN 978-0-375-42599-8]], p. 1975</ref><ref>Webster's II New College Dictionary, Webster Staff, Webster, Houghton Mifflin Company, Edition: 2, illustrated, revised Published by Houghton Mifflin Harcourt, 1999, [[:es:Especial:FuentesDeLibros/978-0-395-96214-5|ISBN 978-0-395-96214-5]], p. 1147</ref>. Zentzurik ohikoenean, zentzumen-estimulaziotik modu independentean gerta daitezkeen prozesu kontziente gisa ulertzen dira<ref>Breyer, Thiemo; Gutland, Christopher (2015). «[https://philpapers.org/rec/BREI-15 Introduction]». ''Phenomenology of Thinking: Philosophical Investigations into the Character of Cognitive Experiences''. pp. 1-24</ref><ref name=":6" >{{Erreferentzia|izena=Martine|abizena=Nida-rümelin|izenburua=Thinking without language. A phenomenological argument for its possibility and existence|hizkuntza=en|data=2010|url=https://philpapers.org/rec/NIDTWL|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Horrek hainbat prozesu mental ezberdin barne hartzen ditu, hala nola ideia edo proposizio bat kontuan hartzea edo egiatzat jotzea. Zentzu horretan, memoria eta irudimena pentsamendu formak dira, baina pertzepzioa ez<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Phenomenology of Thinking: Philosophical Investigations into the Character of Cognitive Experiences|argitaletxea=Routledge|hizkuntza=en|data=2015-11-19|url=https://www.taylorfrancis.com/books/9781317450740|edizioa=0|editore-abizena=Breyer|editore-izena=Thiemo|isbn=978-1-315-69773-4|doi=10.4324/9781315697734-14|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Zentzu mugatuagoan, kasu paradigmatikoenak baino ez dira pentsamendutzat hartzen. Horiek kontzeptuzkoak edo linguistikoak eta nahiko abstraktuak diren prozesu kontzienteak dakartzate, hala nola epaitzea, ondorioztatzea, arazoak ebaztea eta deliberatzea<ref name=":0" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Christopher|abizena=Mole|izenburua=Attention|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2021|url=https://plato.stanford.edu/archives/win2021/entries/attention/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Winter 2021|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Paul|abizena=Katsafanas|izenburua=Nietzsche on the Nature of the Unconscious|orrialdeak=327–352|hizkuntza=en|data=2015-04-03|url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0020174X.2013.855658|aldizkaria=Inquiry|alea=3|zenbakia=58|issn=0020-174X|doi=10.1080/0020174X.2013.855658|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Batzuetan, ''pentsamendu'' eta ''pentsatu'' terminoak oso zentzu zabalean ulertzen dira kontzientea edo inkontzientea den edozein prozesu mentalari erreferentzia eginez<ref>{{Erreferentzia|izena=Katie E.|abizena=Garrison|izenburua=Not Merely Experiential: Unconscious Thought Can Be Rational|abizena2=Handley|izena2=Ian M.|data=2017|url=https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2017.01096|aldizkaria=Frontiers in Psychology|zenbakia=8|issn=1664-1078|pmid=28729844|pmc=PMC5498519|doi=10.3389/fpsyg.2017.01096|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Ap|abizena=Dijksterhuis|izenburua=A Theory of Unconscious Thought|orrialdeak=95–109|hizkuntza=en|abizena2=Nordgren|izena2=Loran F.|data=2006-06|url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1111/j.1745-6916.2006.00007.x|aldizkaria=Perspectives on Psychological Science|alea=2|zenbakia=1|issn=1745-6916|doi=10.1111/j.1745-6916.2006.00007.x|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Zentzu horretan, ''gogoa'' terminoaren sinonimo gisa erabil daitezke. Erabilera hori, adibidez, tradizio kartesiarrean aurkitzen da, non adimenak pentsatzeko gauza gisa eta zientzia kognitiboetan ulertzen diren<ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Descartes, Rene: Mind-Body Distinction {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/rene-descartes-mind-body-distinction-dualism/|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Kurt|abizena=Smith|izenburua=Descartes’ Theory of Ideas|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2024|url=https://plato.stanford.edu/archives/spr2024/entries/descartes-ideas/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Spring 2024|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref name=":21" >{{Erreferentzia|izena=Eric B.|abizena=Baum|izenburua=What Is Thought?|hizkuntza=en|data=2004|url=https://philpapers.org/rec/BAUWIT|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Baina zentzu horrek pentsamendutzat hartzeko, barne har dezake horrelako prozesuek jokabide adimentsuetara eraman behar duten murrizketa<ref>{{Erreferentzia|izena=Ned|abizena=Block|izenburua=Psychologism and Behaviorism|orrialdeak=5–43|data=1981|url=https://www.jstor.org/stable/2184371|aldizkaria=The Philosophical Review|alea=1|zenbakia=90|issn=0031-8108|doi=10.2307/2184371|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Batzuetan literatura akademikoan aurkitzen den kontrastea pentsamenduaren eta sentimenduaren artekoa da. Testuinguru horretan, pentsamendua bere gaiarekiko ikuspegi soil, alaia eta arrazional batekin lotzen da, sentimenduak, berriz, inplikazio emozional zuzena dakar<ref>{{Erreferentzia|izena=Paul M|abizena=Romer|izenburua=Thinking and Feeling|orrialdeak=439–443|hizkuntza=en|data=2000-05-01|url=https://pubs.aeaweb.org/doi/10.1257/aer.90.2.439|aldizkaria=American Economic Review|alea=2|zenbakia=90|issn=0002-8282|doi=10.1257/aer.90.2.439|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Sally|abizena=Planalp|izenburua=Thinking/Feeling about Social and Personal Relationships|orrialdeak=731–750|hizkuntza=en|abizena2=Fitness|izena2=Julie|data=1999-12|url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0265407599166004|aldizkaria=Journal of Social and Personal Relationships|alea=6|zenbakia=16|issn=0265-4075|doi=10.1177/0265407599166004|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Mark|abizena=Phelan|izenburua=Thinking things and feeling things: on an alleged discontinuity in folk metaphysics of mind|orrialdeak=703–725|hizkuntza=en|abizena2=Arico|abizena3=Nichols|izena2=Adam|izena3=Shaun|data=2013-12-01|url=https://doi.org/10.1007/s11097-012-9278-7|aldizkaria=Phenomenology and the Cognitive Sciences|alea=4|zenbakia=12|issn=1572-8676|doi=10.1007/s11097-012-9278-7|sartze-data=2024-01-27}}</ref>.
''Pentsamendu'' eta ''pentsatu ''terminoak erabil daitezke ez adimen-prozesu berak aipatzeko, baizik eta prozesu horiek eragindako egoera mental edo ideia-sistemei erreferentzia egiteko ere<ref>{{Erreferentzia|izena=HarperCollins|abizena=Publishers|izenburua=The American Heritage Dictionary entry: thought|url=https://www.ahdictionary.com/word/search.html?q=thought|aldizkaria=www.ahdictionary.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Zentzu horretan, ''sinesmen'' eta haien ahaideen terminoaren sinonimoak izan ohi dira, eta gizabanako bati dagozkion edo pertsona talde jakin baten artean ohikoak diren egoera mentalei erreferentzia egin diezaieke<ref>{{Erreferentzia|izena=Eric|abizena=Mandelbaum|izenburua=Thinking is Believing|orrialdeak=55–96|hizkuntza=en|data=2014-01-02|url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0020174X.2014.858417|aldizkaria=Inquiry|alea=1|zenbakia=57|issn=0020-174X|doi=10.1080/0020174X.2014.858417|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=HarperCollins|abizena=Publishers|izenburua=The American Heritage Dictionary entry: think|url=https://www.ahdictionary.com/word/search.html?q=think|aldizkaria=www.ahdictionary.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Literatura akademikoko pentsamenduaren eztabaidek, askotan, gogoan duten terminoaren zentzua inplizituki uzten dute.
Pentsamendu hitza latinezko ''pensare ''(estimatu edo konparatu) eta -mendu atzizkitik (tresna, esanahia edo emaitza) dator<ref>«[http://etimologias.dechile.net/?pensar PENSAR]». ''Etimologías de Chile - Diccionario que explica el origen de las palabras''. Consultado el 14 de julio de 2021.</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=pensaré|hizkuntza=es|url=https://es.thefreedictionary.com/pensar%c3%a9|aldizkaria=TheFreeDictionary.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>.
==Pentsamenduaren teoriak==
Pentsamenduaren hainbat teoria proposatu izan dira<ref name=":2" >Borchert, Donald (2006). «[https://philpapers.org/rec/BORMEO Thinking]». ''Macmillan Encyclopedia of Philosophy, 2nd Edition''. Macmillan.</ref>. Pentsamenduaren ezaugarri bereizgarriak jasotzea da haien helburua. Hemen zerrendatzen diren teoriak ez dira esklusiboak: Litekeena da batzuk uztartzea kontraesanean erori gabe.
===Platonismoa===
[[Platonismo|Platonismoaren]] arabera, pentsamendua forma platonikoak eta haien arteko erlazioak hautematen eta ikuskatzen diren jarduera espirituala da<ref name=":2" /><ref name=":3" >{{Erreferentzia|izena=R.|abizena=Woolf|izenburua=Plato and the Norms of Thought|orrialdeak=171–216|data=2013-01-01|url=https://dx.doi.org/10.1093/mind/fzt012|aldizkaria=Mind|alea=485|zenbakia=122|issn=0026-4423|doi=10.1093/mind/fzt012|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Jarduera hori arima bere buruarekin hitz egiten duen barne-hizkera isilaren forma gisa ulertzen da<ref name=":5" >{{Erreferentzia|izena=Peter|abizena=Langland-Hassan|izenburua=Inner Speech: New Voices -- Introduction|hizkuntza=en|abizena2=Vicente|izena2=Agustin|data=2018|url=https://philpapers.org/rec/LANISN|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Forma platonikoak unibertsal gisa ikusten dira, mundu sentikorrez bestelako errealitate aldaezinaren eremu batean daudenak. Adibideen artean, ontasunaren, edertasunaren, batasunaren eta berdintasunaren formak daude<ref>Kraut, Richard (2017). «[https://plato.stanford.edu/entries/plato/ Plato]». ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy''. Metaphysics Research Lab, Stanford University. Consultado el 24 de abril de 2021.</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Plato {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/plato/|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Alexander|abizena=Nehamas|izenburua=Plato on the Imperfection of the Sensible World|orrialdeak=105–117|data=1975|url=https://www.jstor.org/stable/20009565|aldizkaria=American Philosophical Quarterly|alea=2|zenbakia=12|issn=0003-0481|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Ikuspegi horren arabera, pentsamenduaren zailtasuna forma platoniarrak atzeman eta zentzumenean aurkitzen diren imitazio hutsetatik jatorrizko gisa bereiztea da. Horrek esan nahi du, adibidez, edertasuna bera edertasunetik eratorritako irudietatik bereiztea<ref name=":3" />. Ikuspegi horren arazo bat da gizakiak errealitatearen beste eremu bateko forma platonikoak nola ikasi eta pentsa ditzakeen azaltzea<ref name=":2" />. Platon bera arazo hori konpontzen saiatzen da bere memoriaren teoriaren bidez, zeinaren arabera arima dagoeneko harremanetan egona baita forma platonikoekin, eta, beraz, nolakoak diren gogoratzeko gai da<ref name=":3" />. Baina azalpen hori pentsamendu garaikidean orokorrean onartzen ez diren hainbat suposizioren mende dago<ref name=":3" />.
===Aristotelismo eta kontzeptualismoa===
[[Aristotelismo|Aristotelikoek]] diote adimena zerbait pentsatzeko gai dela pentsamendu-objektuaren esentzia gogoan hartuz<ref name=":2" />. Beraz, zuhaitzei buruz pentsatzean, adimenak zuhaiztasuna hartzen du gogoan. Gogoan hartze hori ez da materian gertatzen, hala nola zuhaitz errealekin, baizik eta gogamenean, nahiz eta bi kasuetan gogoan hartutako esentzia unibertsala bera den<ref name=":2" />. Platonismoarekin kontrastean, unibertsal horiek ez dira mundu ulergarri aldaezin batean existitzen diren forma platoniko gisa ulertzen<ref name=":4" >{{Erreferentzia|izenburua=ARISTOTELIAN PHILOSOPHIES OF MIND|url=http://www.ditext.com/sellars/apm.html|aldizkaria=www.ditext.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Horren ordez, gogoan hartuta dauden neurrian baino ez dira existitzen. Adimenak unibertsalak bereizten ikasten du esperientziaren abstrakzioaren bidez<ref>{{Erreferentzia|izena=Gyula|abizena=Klima|izenburua=The Medieval Problem of Universals|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2022|url=https://plato.stanford.edu/archives/spr2022/entries/universals-medieval/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Spring 2022|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Azalpen horrek platonismoaren aurka planteatutako hainbat objekzio saihesten ditu<ref name=":4" />.
[[Kontzeptualismo|Kontzeptualismoa]] aristotelismoarekin oso lotuta dago. Pentsamendua adimen kontzeptuak gogoratzean datzala dio. Kontzeptu horietako batzuk berezkoak izan daitezke, baina gehienak zentzumen-esperientziaren abstrakzioaren bidez ikasi behar dira pentsamenduetan erabili aurretik<ref name=":2" />.
Ikuspegi horien aurka argudiatu izan da pentsamenduaren forma logikoa azaltzeko arazoak dituztela. Esaterako, euria edo elurra egingo duela pentsatzeko, ez da nahikoa euriaren eta elurraren esentzia gogoan hartzea edo dagozkien kontzeptuak gogoratzea. Horren arrazoia da euriaren eta elurraren arteko [[Harreman hautakor|harreman hautakorra]] ez dela horrela jasotzen<ref name=":2" />. Jarrera horiek partekatzen duten beste arazo bat da adimenak, abstrakzioaren bidez, esentziak edo kontzeptuak nola ikasten dituen azaltzeko modu egokian emateko zailtasuna<ref name=":2" />.
===Barne-hizkeraren teoria===
Barne-hizkeraren teoriek diote pentsamendua barne hizkeraren forma bat dela<ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Gilbert|abizena=Harman|izenburua=Thought|hizkuntza=en|data=1973|url=https://philpapers.org/rec/HART|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":5" /><ref name=":0" />. Ikuspegi horri nominalismo psikologikoa deitzen zaio batzuetan<ref name=":2" />. Pentsatzeak hitzak isilean gogoratzea eta horiek perpaus mentalak eratzeko lotzea dio. Pertsona batek bere pentsamenduei buruz duen ezagutza norberaren bakarrizketa isila entzuteko modu gisa azal daiteke<ref>{{Erreferentzia|izena=Johannes|abizena=Roessler|izenburua=Thinking, Inner Speech, and Self-Awareness|orrialdeak=541–557|hizkuntza=en|data=2016-09-01|url=https://doi.org/10.1007/s13164-015-0267-y|aldizkaria=Review of Philosophy and Psychology|alea=3|zenbakia=7|issn=1878-5166|doi=10.1007/s13164-015-0267-y|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Hiru alderdi nagusi egozten zaizkio askotan barne-hizkerari: zentzu garrantzitsu batean, soinuak entzutearen antzekoa da; hizkuntzaren erabilera dakar, eta benetako hizkerarako erabil daitekeen plan motor bat osatzen du<ref name=":5" />. Hizkuntzarekin duen lotura onartzen da, pentsamendua hizketa-organoetan gihar-jardueraz lagundu ohi delako. Jarduera horrek pentsamendua erraztu dezake zenbait kasutan, baina ez da horretarako beharrezkoa, oro har<ref name=":0" />. Kontu batzuen arabera, pentsamendua ez da ohiko hizkuntza batean gertatzen, euskaraz, frantsesez edo ingelesez adibidez, baizik eta bere hizkuntza mota propioa du, dagokionaren ikur eta sintaxiarekin. Teoria hori pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesi izenarekin ezagutzen da<ref name=":8" >{{Erreferentzia|izena=Gilbert|abizena=Harman|izenburua=Thought|hizkuntza=en|data=1973|url=https://philpapers.org/rec/HART|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":9" >{{Erreferentzia|izena=Michael|abizena=Rescorla|izenburua=The Language of Thought Hypothesis|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2023|url=https://plato.stanford.edu/archives/win2023/entries/language-thought/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Winter 2023|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref>.
Barne-hizkeraren teoriak hasierako sinesgarritasun handia du; izan ere, introspekzioak pentsamendu asko barne-hizkerarekin batera doazela iradokitzen du. Baina aurkariek diote hori, askotan, ez dela egia pentsamendu mota guztietan<ref name=":2" /><ref name=":6" /><ref name=":7" >{{Erreferentzia|izena=Jose Luis|abizena=Bermudez|izenburua=Thinking Without Words|hizkuntza=en|data=2003|url=https://philpapers.org/rec/LUITWW|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref>.23535 Esaterako, argudiatu izan da amets egiteko formak pentsamendu ez-linguistikoa osatzen dutela<ref>{{Erreferentzia|url=https://academic.oup.com/edited-volume/34446|aldizkaria=academic.oup.com|doi=10.1093/oxfordhb/9780199594900.001.0001|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Auzi hori garrantzitsua da animaliek pentsatzeko gaitasuna duten ala ez galdetzeko. Pentsamendua, nahitaez, hizkuntzari lotuta badago, horrek esango luke gizakien eta animalien artean arrakala nabarmena dagoela, gizakiak soilik baitute hizkuntza nahiko konplexua. Baina hizkuntzaz kanpoko pentsamenduak egoteak iradokitzen du arrakala hori, agian, ez dela horren handia eta animalia batzuek benetan pentsatzen dutela<ref name=":7" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Kristin|abizena=Andrews|izenburua=Animal Cognition|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|abizena2=Monsó|izena2=Susana|data=2021|url=https://plato.stanford.edu/archives/spr2021/entries/cognition-animal/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Spring 2021|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=David|abizena=Premack|izenburua=Human and animal cognition: Continuity and discontinuity|orrialdeak=13861–13867|hizkuntza=en|data=2007-08-28|url=https://pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.0706147104|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=35|zenbakia=104|issn=0027-8424|pmid=17717081|pmc=PMC1955772|doi=10.1073/pnas.0706147104|sartze-data=2024-01-28}}</ref>.
====Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesia====
Hizkuntzaren eta pentsamenduaren arteko erlazioari buruzko hainbat teoria daude. [[Filosofia garaikide|filosofia garaikidearen]] bertsio gailen bati, pentsamenduaren hizkuntza hipotesia deitzen zaio<ref name=":8" /><ref name=":9" /><ref name=":10" >{{Erreferentzia|izenburua=Language of Thought Hypothesis {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/lot-hypo/|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":11" >{{Erreferentzia|izenburua=Language of Thought|hizkuntza=en|url=https://www.oxfordbibliographies.com/display/document/obo-9780195396577/obo-9780195396577-0151.xml|aldizkaria=obo|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Jerry A.|abizena=Fodor|izenburua=Lot 2: The Language of Thought Revisited|hizkuntza=en|data=2008|url=https://philpapers.org/rec/FODLT|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Pentsamendua hizkuntza mental baten bitartez gertatzen dela dio. ''Mentalese'' deitu ohi den hizkuntza hori hizkuntza arrunten antzekoa da hainbat modutan: perpausak sortzeko, sintaktikoki lotzen diren hitzez osatuta dago<ref name=":8" /><ref name=":9" />. Baieztapen hori ez da hizkuntzaren eta pentsamenduaren arteko analogia intuitibo batean oinarritzen. Horren ordez, errepresentazio-sistema batek egitura linguistikoa izateko barneratu behar dituen ezaugarrien definizio argia ematen du<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":11" /> Sintaxi mailan, irudikapen-sistemak bi errepresentazio mota izan behar ditu: irudikapen atomikoak eta konposatuak. Irudikapen atomikoak oinarrizkoak dira, eta konposatuak, berriz, beste irudikapen konposatu batzuek edo irudikapen atomikoek osatzen dituzte<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":11" />. Semantika mailan, irudikapen konposatuen eduki semantikoa edo esanahiak bere osagaien eduki semantikoaren araberakoa izan behar du. Irudikapen-sistema linguistikoki egituratuta dago bi baldintza horiek betetzen baditu<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":11" />.
Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesiak dio hori egia dela oro har pentsamenduarentzako. Horrek esan nahi du pentsamendua (gorago deskribatu den gisa) konbina daitezkeen irudikapen atomikoko osagai batzuekin osatuta dagoela<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":12" >{{Erreferentzia|izenburua=Language of Thought {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/humanities/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/language-thought|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Karakterizazio abstraktu horietaz gain, ez da adierazpen konkretu gehiagorik egiten garunak giza pentsamendua nola inplementatzen duen edo zer nolako antzekotasun dituen hizkuntza naturalarekin<ref name=":10" />. Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesia [[Jerry Fodor|Jerry Fodorrek]] aurkeztu zuen lehen aldiz<ref name=":9" /><ref name=":10" />. Adierazpen horren alde egiten du pentsamenduaren ezaugarrien azalpen onena dela esanez. Ezaugarri horietako bat produktibitatea da: errepresentazio-sistema bat produktiboa da errepresentazio atomiko kopuru txiki batetik errepresentazio bakarreko kopuru infinitua sor badezake<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":12" />. Hori pentsamenduari aplikatzen zaio, gizakia pentsamendu ezberdin kopuru infinitua sortzeko gai baita, bere adimen-gaitasunak nahiko mugatuak diren arren. Pentsamenduaren beste ezaugarri batzuk dira sistematikotasuna eta koherentzia inferentziala<ref name=":9" /><ref name=":10" /><ref name=":12" />. Fodorrek dio pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesia egia dela pentsamenduak ezaugarri horiek nola izan ditzakeen azaltzen duelako eta alternatiba hoberik ez dagoelako<ref name=":12" />. Pentsamenduaren lengoaiaren hipotesiaren aurkako argudio batzuk sare neuronaletan oinarritzen dira, errepresentazio sistemen mende egon gabe portaera adimentsua sortzeko gai direnak. Beste eragozpen batzuk oinarritzen dira irudikapen mental batzuk ez-linguistikoki gertatzen direneko ideian, adibidez, mapa edo irudi moduan<ref name=":10" /><ref name=":9" />.
[[Adimenaren teoria konputazional|Konputazionalistei]] pentsamenduaren hipotesiaren lengoaia interesatu izan zaie bereziki, giza garuneko pentsamenduaren eta ordenagailuek inplementatutako prozesu konputazionalen arteko zubi-bideak eskaintzen baititu<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":19" >{{Erreferentzia|izenburua=Computational Theory of Mind {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/computational-theory-of-mind/|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Horren arrazoia da sintaxia eta semantika errespetatzen duten irudikapenei buruzko prozesuak, ''[[Modus ponendo ponens]]''en araberako [[Inferentzia (logika)|inferentziak]] adibidez, sistema fisikoek gauzatu ditzaketela kausa-erlazioak erabiliz. Sistema linguistiko berberak material sistema ezberdinen bidez inplementa daitezke, hala nola garunak edo ordenagailuak. Horrela, ordenagailuek pentsa dezakete<ref name=":10" /><ref name=":9" />.
===Asoziazionismoa===
Tradizio [[Enpirismo|enpiristaren]] ikuspuntu garrantzitsu bat [[Asoziazionismo|asoziazionismoa]] izan da, iritzia pentsamendua ideien edo irudien segidan datzala<ref name=":0" /><ref name=":14" >{{Erreferentzia|izenburua=Conditioning {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/medicine/psychology/psychology-and-psychiatry/conditioning|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":15" >{{Erreferentzia|izenburua=Associationism {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/medicine/psychology/psychology-and-psychiatry/associationism|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Segida hori elkartze-legeek zuzentzen dutela uste da, zeinek zehazten baitute nola garatzen den pentsamendua<ref name=":0" /><ref name=":13" >{{Erreferentzia|izena=Eric|abizena=Mandelbaum|izenburua=Associationist Theories of Thought|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2022|url=https://plato.stanford.edu/archives/win2022/entries/associationist-thought/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Winter 2022|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Lege horiek pentsamenduen edukien arteko erlazio logikoetatik desberdinak dira premisaren pentsamendutik ondorioaren pentsamendura igarotzean, ondorioak ateratzeko kasuan aurkitzen direnak<ref name=":13" />. Elkarte-lege ezberdinak proposatu izan dira. Antzeko eta kontrastearen legeen arabera; ideiek haien oso antzekoak edo haien aurkakoak diren beste ideia batzuk sorrarazi ohi dituzte. Aldiz, ondokotasun legeak dio bi ideia elkarrekin esperimentatzen badira maiz, baten esperientziak bestearen esperientzian eragitera jotzen duela<ref name=":0" /><ref name=":14" />. Zentzu horretan, organismo baten esperientziaren historiak zehazten du organismoak zer pentsamendu dituen eta pentsamendu horiek nola garatzen diren<ref name=":13" />. Baina halako elkarte batek ez du bermatzen lotura esanguratsua edo arrazionala denik. Esate baterako, ''hotza'' eta ''Soria'' terminoen arteko lotura dela eta, ''kafetegi hau hotza da'' pentsamenduak ''Errusiak Soria bereganatu beharko luke'' pentsaraztera ekar lezake<ref name=":13" />.
Asoziazionismo forma bat imagismoa da. Pentsatzeak irudi-sekuentzia bat entretenitzea dakarrela dio, non lehenagoko irudiek geroko irudiak sorrarazten dituzten elkarte-legeetan oinarrituta<ref name=":2" />. Ikuspegi horren arazo bat da imajinatu ezin ditugun gauzetan pentsa dezakegula. Hori bereziki garrantzitsua da pentsamenduak objektu oso konplexuak edo infinituak biltzen dituenean, eta hori ohikoa da, adibidez, pentsamendu matematikoan<ref name=":2" />. Asoziazionismoari, oro har, egindako kritika da bere adierazpena zabalegia dela. Adostasun zabala dago asoziazionistek aztertutako prozesu asoziatiboek nolabaiteko zeresana dutela pentsamenduaren garapenean. Baina mekanismo hori pentsamendu guztiak edo prozesu mental guztiak ulertzeko nahikoa dela dioen aldarrikapena ez da orokorrean onartzen<ref name=":15" /><ref name=":13" />.
===Konduktismoa===
[[Konduktismo|Konduktismoaren]] arabera, jokabide-joeretan datza pentsamendua kanpoko estimulu jakin batzuen aurrean erreakzio publikoan beha daitezkeen jokabide jakin batzuei erantzutea<ref name=":16" >{{Erreferentzia|izena=Michael|abizena=Rescorla|izenburua=The Computational Theory of Mind|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2020|url=https://plato.stanford.edu/archives/fall2020/entries/computational-mind/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Fall 2020|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Filipe|abizena=Lazzeri|izenburua=O que é Behaviorismo sobre a mente?|orrialdeak=249–277|hizkuntza=pt|data=2019-08-16|url=https://periodicos.ufsc.br/index.php/principia/article/view/1808-1711.2019v23n2p249|aldizkaria=Principia: an international journal of epistemology|alea=2|zenbakia=23|issn=1808-1711|doi=10.5007/1808-1711.2019v23n2p249|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":17" >{{Erreferentzia|izena=George|abizena=Graham|izenburua=Behaviorism|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2023|url=https://plato.stanford.edu/archives/spr2023/entries/behaviorism/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Spring 2023|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Ikuspegi horretatik, pentsamendu jakin bat edukitzea da, nolabait, batean jokatzeko joera izatearen berdina. Ikuspuntu hori gogoeta enpirikoek bultzatu ohi dute; oso zaila da pentsamendua prozesu mental pribatu gisa aztertzea, baina askoz errazagoa da ikertzea organismoek egoera jakin baten aurrean nola erreakzionatzen duten jokabide jakin batekin<ref name=":17" />. Zentzu horretan, bereziki garrantzitsua da arazoak ez lehendik dauden ohituren bidez, baizik sormen-ikuspegi berrien bidez ebazteko gaitasuna<ref>{{Erreferentzia|izena=Jean-Nicolas|abizena=Audet|izenburua=What’s flexible in behavioral flexibility?|orrialdeak=943–947|abizena2=Lefebvre|izena2=Louis|data=2017-02-18|url=https://dx.doi.org/10.1093/beheco/arx007|aldizkaria=Behavioral Ecology|alea=4|zenbakia=28|issn=1045-2249|doi=10.1093/beheco/arx007|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. [[Konduktismo|Behaviorismo]] terminoa ere, zenbaitetan, zentzu apur bat ezberdinean erabiltzen da pentsamenduari aplikatzen zaion barne-hizkera forma zehatz bati erreferentzia egiteko<ref name=":18" >{{Erreferentzia|izena=Hayne W.|abizena=Reese|izenburua=Thinking as the behaviorist views it.|orrialdeak=10–12|hizkuntza=en|data=2000|url=https://dx.doi.org/10.1037/h0100531|aldizkaria=Behavioral Development Bulletin|alea=1|zenbakia=9|issn=1942-0722|doi=10.1037/h0100531|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Ikuspegi hori oinarritzen da barne-hizkera garrantzitsua kanpoko hizkera erregularraren forma eratorri bat dela dioen ideian<ref name=":0" />. Zentzu horrek konduktismoa adimenaren filosofian maizago ulertzeko moduarekin bat egiten du, barne-hizkera ekintza horiek ez baititu ikertzaileak behatzen, baizik eta subjektuaren jokabide adimentsutik ondorioztatzen baitira<ref name=":18" />. Horrek edozein hipotesi psikologikotan jokabide-ebidentzia behar dela dioen printzipio konduktista orokorrari leial izaten jarraitzen du<ref name=":17" />.
Konduktismoarentzat arazo bat da entitate berak modu desberdinean jokatu ohi duela, nahiz eta lehengo egoera berean egon<ref>{{Erreferentzia|izena=Alfred R.|abizena=Mele|izenburua=Motivation and agency|hizkuntza=en|data=2003|url=https://philpapers.org/rec/MELMAA-2|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Alfred R.|abizena=Mele|izenburua=Motivation: Essentially Motivation-Constituting Attitudes|orrialdeak=387–423|data=1995|url=https://www.jstor.org/stable/2185634|aldizkaria=The Philosophical Review|alea=3|zenbakia=104|issn=0031-8108|doi=10.2307/2185634|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Arazo honetan datza pentsamendu edo egoera mental indibidualak, oro har, ez datozela bat portaera jakin batekin. Horrela, pastela zaporetsua dela pentsatzeak ez darama automatikoki hura jatera, beste zenbait egoera mentalek portaera hori inhibitu baitezakete oraindik, adibidez, hori egitea desatsegina edo pastela pozoitua dagoelako ustea<ref>Schwitzgebel, Eric (2019). «[https://web.archive.org/web/20191115080001/https://plato.stanford.edu/entries/belief/ Belief]». ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy''. Metaphysics Research Lab, Stanford University. Archivado desde el original el 15 de noviembre de 2019. Consultado el 22 de junio de 2020</ref><ref>Borchert, Donald (2006). «[https://web.archive.org/web/20210112065913/https://philpapers.org/rec/BORMEO Belief]». ''Macmillan Encyclopedia of Philosophy, 2nd Edition''. Macmillan. Archivado desde el original el 12 de enero de 2021. Consultado el 2 de abril de 2021</ref>.
===Konputazionalismoa===
Pentsamenduaren teoria [[Adimenaren teoria konputazional|konputazionalistek]], zientzia [[Kognizio|kognitiboetan]] aurkitzen direnek, informazioa prozesatzeko modu gisa ulertzen dute pentsamendua<ref name=":19" /><ref name=":20" >{{Erreferentzia|izenburua=Philosophy of mind - Computational, Representational, Thought (CRTT) {{!}} Britannica|hizkuntza=en|url=https://www.britannica.com/topic/philosophy-of-mind/The-computational-representational-theory-of-thought-CRTT|aldizkaria=www.britannica.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":16" />. Ikuspuntu horiek [[XX. mendea|XX. mendearen]] bigarren zatian garatu ziren, ordenagailuak sortu zirenean, zenbait teorikok pentsamendua eragiketa informatikoekin analogian ikusi zutenean<ref name=":20" />. Ikuspuntu horien arabera, informazioa modu desberdinean kodetuta egon daiteke garunean, baina, hasiera batean, informazioa biltegiratzeari, transmititzeari eta prozesatzeari dagokienez, eragiketa berak egiten dira bertan ere<ref name=":0" /><ref name=":21" />. Baina analogia horrek nolabaiteko erakarpen intuitiboa duen arren, teorikoek arazoak izan dituzte konputazioa zer den esplizituago azaltzeko. Beste arazo bat da azaltzea zer zentzutan den konputazio-modu bat pentsatzea<ref name=":16" />. Tradizionalki nagusi izan den ikuspuntuak konputazioa [[Turingen makina|Turingen makinen]] terminoetan definitzen du, nahiz eta kontakizun garaikideak, askotan, [[Neurona-sare artifizial|sare neuronaletan]] zentratzen diren haien analogietarako<ref name=":19" />. Turing makina bat gai da oinarrizko printzipio gutxi batzuetan oinarritutako edozein algoritmo exekutatzeko, hala nola gelaxka baten sinboloa irakurtzea, gelaxka batean sinbolo bat idaztea eta irakurritako sinboloetan oinarritutako jarraibideak exekutatzea<ref name=":19" />. Horrela, arrazoiketa deduktiboa [[Logika matematiko|logika formalaren]] [[Inferentzia arau|inferentzia-arauei]] jarraituz egin daiteke, baita adimenaren beste funtzio asko simulatu ere, hala nola hizkuntzaren prozesamendua, erabakiak hartzea eta kontrol motorra<ref name=":20" /><ref name=":16" />. Baina konputazionalismoak ez du soilik baieztatzen pentsamendua, zentzu batean, konputazioaren antzekoa dela. Aldiz, baieztatzen du pentsatzea konputazio-modu bat dela edo adimena Turing makina bat dela<ref name=":16" />.
Pentsamenduaren teoria konputazionalistak, batzuetan, ikuspegi funtzionalistetan eta errepresentazionalistetan banatzen dira<ref name=":16" />. Ikuspegi funtzionalistek beren kausazko rolen bidez definitzen dituzte egoera mentalak, baina aukera ematen dute, bai kanpoko gertakariak, bai beren sare kausaleko barrukoak<ref name=":22" >{{Erreferentzia|izenburua=Functionalism {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/functism/|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>Gulick, Robert Van (15 de enero de 2009). «[https://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxfordhb/9780199262618.001.0001/oxfordhb-9780199262618-e-8 Functionalism]». En Beckermann, Ansgar; McLaughlin, Brian P; Walter, Sven, eds. ''The Oxford Handbook of Philosophy of Mind'' (en inglés). <small>[[:es:Especial:FuentesDeLibros/978-0-19-926261-8|ISBN 978-0-19-926261-8]]</small>. <small>[https://dx.doi.org/10.1093%2Foxfordhb%2F9780199262618.001.0001 doi:10.1093/oxfordhb/9780199262618.001.0001]</small>.</ref><ref>Honderich, Ted (2005). «[https://philpapers.org/rec/HONTOC-2 Mind]». ''The Oxford Companion to Philosophy''. Oxford University Press.</ref>. Pentsamendua programa-modu bat bezala ikus daiteke, sistema ezberdin askok modu berean gauza dezaketena, hala nola gizakiek, animaliek eta baita robotek ere. Ikuspuntu horietako baten arabera, zerbait pentsamendua bada, «beste barne-egoera batzuen eta aditz-irteeren produkzioan» duen zereginaren araberakoa izango da<ref>{{Erreferentzia|izena=Janet|abizena=Levin|izenburua=Functionalism|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2023|url=https://plato.stanford.edu/archives/sum2023/entries/functionalism/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Summer 2023|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":22" />.
[[Errepresentazionalismo|Errepresentazionalismoak]], bestalde, buru-egoeren ezaugarri adierazgarriak ditu ardatz, eta pentsamenduak adimen-egoera intentzionalen sekuentzia gisa definitzen ditu<ref>{{Erreferentzia|izena=David|abizena=Pitt|izenburua=Mental Representation|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2022|url=https://plato.stanford.edu/archives/fall2022/entries/mental-representation/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Fall 2022|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":16" />. Ildo horretan, konputazionalismoa pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesiarekin konbinatu ohi da sekuentzia horiek arau sintaktikoen araberako ordena duten sinbolo gisa interpretatzean<ref name=":16" /><ref name=":9" />.
Konputazionalismoaren aurkako hainbat argudio planteatu izan dira. Zentzu batean, hutsala dirudi, bada, ia edozein sistema fisiko deskriba baitaiteke kalkuluak eginez eta, beraz, pentsatuz. Adibidez, horma erregular baten mugimendu molekularrak algoritmo baten konputazio gisa uler daitezkeela argudiatu izan da, ''programaren egitura formalaren isomorfoak'' baitira, interpretazio zuzenaren pean<ref name=":16" />. Horrek eziznezko ondorio bat ekarriko luke: horma pentsatzen ari dela. Beste objekzio bat da konputazionalismoak pentsamenduaren alderdi batzuk bakarrik atzematen dituela baina ez dela gai giza kognizioaren funtsezko beste alderdi batzuk azaltzeko<ref name=":16" /><ref name=":20" />.
==Erreferentziak==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Bibiografia osagarria ==
* {{En}} Bayne, Tim (21 September 2013), ''Thoughts'', ''[[New Scientist]]''. 7-page feature article on the topic.
* {{En}} [[R. Douglas Fields|Fields, R. Douglas]], ''The Brain Learns in Unexpected Ways: Neuroscientists have discovered a set of unfamiliar cellular mechanisms for making fresh memories'', ''[[Scientific American]]'', vol. 322, no. 3 (March 2020), pp. 74–79. "[[Myelin]], long considered inert insulation on [[axon]]s, is now seen as making a contribution to learning by controlling the speed at which signals travel along neural wiring." (p. 79.)
* {{En}} [[Anil K. Rajvanshi|Rajvanshi, Anil K.]] (2010), [https://books.google.com/books?id=__YlBAAAQBAJ&q=nature+of+human+thought&pg=PA40 ''Nature of Human Thought''], {{ISBN|978-81-905781-2-7}}.
* {{En}} [[Herbert A. Simon|Simon, Herbert]], ''Models of Thought'', Vol I, 1979, {{ISBN|0-300-02347-2}}; Vol II, 1989, {{ISBN|0-300-04230-2}}, Yale University Press.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kognizioa]]
[[Kategoria:Filosofia]]
[[Kategoria:Gogo-gorputza arazoa]]
[[Kategoria:Kontzientziaren ikerketa]]
[[Kategoria:Emergentzia]]
[[Kategoria:Gogamenaren teoria]]
[[Kategoria:Ustea]]
[[Kategoria:Neurozientziako konpondu gabeko problemak]]
[[Kategoria:Zentzumen-sistema]]
[[Kategoria:Garunaren prozesuak]]
[[Kategoria:Idealismoa]]
369ecr96aynwi7ni1zyahtzlqrwvayl
9967971
9967969
2024-11-13T16:09:49Z
212.231.119.16
9967971
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{beste erabilpenak|jarduerari|landarea|Viola (generoa)}}
[[Fitxategi:Auguste Rodin - Grubleren 2005-03.jpg|thumb|200px|'''Pentsalaria''', [[Auguste Rodin]]ek egindako eskultura ezaguna.]]
''KAKA'' '''Pentsamendua''' [[gogamen]] eta [[adimen]]aren jarduera [[kontziente]]a da, emaitza moduan kontzeptuak sortu, balorazioak egin eta erabakiak hartzen dituena. [[Filosofia]]n, ezaguna da ''[[Cogito ergo sum]]'' printzipioa (Pentsatzen dut, beraz, banaiz), zeinaren arabera pentsamendu edo jarduera kontzienteak berak norberaren existentziarako froga askia den. Bere forma paradigmatikoenak dira: [[Zentzu (argipena)|zentzua]], [[Arrazoibide|arrazoibidea]], kontzeptuen eraketa, arazoak konpontzeko pentsamendu adimenduna eta deliberazioa. Baina beste prozesu mental batzuk ere sartu ohi dira, hala nola [[ideia]] bat kontuan hartzea, [[memoria]] edo [[Irudimen|irudimena]]. Prozesu horiek barnean gerta daitezke, [[Zentzumen|zentzumen-organoetatik]] independenteki, [[Pertzepzio|pertzepzioa]] ez bezala. Baina, zentzurik zabalenean ulertuta, buruaren edozein gertaera pentsamendu modu gisa uler daiteke, pertzepzioa eta prozesu mental inkontzienteak barne. Zentzu apur bat ezberdinean, pentsamendu terminoak ez ditu buruko prozesuei berei erreferentzia egiten, prozesu horiek eragindako buruko egoera edo ideia-sistemei baizik.
Pentsamenduari buruzko hainbat teoria proposatu izan dira. Bere helburua pentsamenduaren ezaugarri bereizgarriak jasotzea da. [[Platonismo|''Platonistek'']] uste dute pentsamendua forma platoniarrak eta haien arteko erlazioak hautematen eta ikuskatzean datzala. Izan ere, forma platoniar hutsak eta ''[[Pertzepzio]]'' munduan aurkitzen diren imitazio hutsak bereizteko gaitasuna dakar. ''[[Aristotelismo|Aristotelismoaren]]'' arabera, zerbaitetan pentsatzea pentsamenduaren objektuaren esentzia unibertsala gogoan hartzea da. Unibertsal horiek zentzumen-esperientziatik abstraitu egiten dira, eta, platonismoaren aldean, ez dira ulertzen mundu aldaezin ulergarri batean existitzen direla. [[Kontzeptualismo|''Kontzeptualismoa'']] aristotelismoarekin oso lotuta dago: pentsamendua adimen-kontzeptuekin identifikatzen du, esentziak gogoan hartu beharrean. [[Barne-hizkuntza|Barne-hizkuntza teoriek]] diote pentsamendua barne-hizkeraren forma bat dela, non hitzak isilean adierazten diren pentsalariaren gogoan. [[Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesi|Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesiak]] dio hori ''Mentalese ''izeneko hizkuntza mental berezi baten erdian gertatzen dela. Ideia horren ardatza da errepresentazio linguistiko sistemak irudikapen atomiko eta konposatuetatik eraikitzen direla eta egitura hori pentsamenduan ere aurkitzen dela. [[Asoziazionismo|''Asoziazionistek'']] pentsamendua ideien edo irudien segida gisa ulertzen dute. Bereziki, pentsamenduaren haria nola garatzen den arautzen duten asoziazio-legeak interesatzen zaizkie. [[Konduktismo|''Konduktistak'']], berriz, pentsamendua jokabide-disposizioekin identifikatzen dute, kanpoko [[estimulu]] jakin batzuen aurrean jokabide publiko adimentsuak egiteko. [[Adimenaren teoria konputazional|''Konputazionalismoa'']] da teoria horien artean berriena. Ordenagailuen funtzionamenduaren analogia ikusten du pentsamenduaren informazioa gordetzeko, transmititzeko eta prozesatzeko orduan.
Literatura akademikoan, hainbat pentsaera mota eztabaidatzen dira. ''Judizioa ''[[proposizio]] bat gogorarazi eta gero baieztatzen edo ukatzen den eragiketa mentala da. [[Gogamen|''Arrazoitzea'']], berriz, premisetatik edo frogetatik ondorioak ateratzeko prozesua da. Bai epaitzea eta bai arrazoitzea kontzeptu garrantzitsuak edukiaren araberakoak dira, kontzeptuak eratzeko prozesuan eskuratzen direnak. Arazoen ebazpenaren kasuan, pentsamenduak, oztopo batzuk gaindituz, aurrez zehaztutako helburua lortzea du xede. [[Deliberazio|''Deliberazioa'']] pentsamendu praktikoaren forma garrantzitsua da; ekintza-bide posibleak formulatzea eta horien aldeko eta aurkako arrazoiak ebaluatzea dakar. Horrek aukera onuragarriena aukeratzeko erabakia ekar dezake. Bai [[Oroimen episodiko|''oroimen episodikoak'']] zein [[Irudimen|''irudimenarenak'']] objektuak eta egoerak aurkezten ditu bere barnean, aurretik bizitakoa zintzoki erreproduzitu nahian edo berrantolaketa libre gisa, hurrenez hurren. [[Inkontziente|''Pentsamendu inkontzientea'']] zuzenean bizi izan gabe gertatzen den pentsamendua da. Batzuetan, ''pentsamendu kontzientea'' erabiltzen ez den kasuetan arazo zailak nola konpontzen diren azaltzeko planteatzen da.
Pentsamendua hainbat diziplina akademikotan eztabaidatzen da. ''[[Fenomenologia]] ''pentsamenduaren esperientziaz interesatzen da. Arlo horretan, galdera garrantzitsu bat pentsamenduaren esperientzia izaerari dagokio, eta, zentzumen-esperientziaren arabera, izaera hori zenbateraino azal daitekeen. ''[[Metafisika|Metafisikari]] ''interesatzen zaio, besteak beste, [[Gogamen|gogoaren]] eta [[Materia|materiaren]] arteko harremana. [[Natura-zientziak|Natur zientziek]] deskribatzen duten pentsamendua mundu materialean nola sar daitekeen galdetzea da. ''[[Psikologia kognitibo|Psikologia kognitiboak]]'' pentsamendua informazioa prozesatzeko forma gisa ulertzea du helburu. ''[[Garapenaren psikologia|Garapenaren psikologiak]]'', berriz, jaiotzetik heldutasunera arte pentsamenduaren garapena ikertzen du, eta, garapen hori, zein faktoreren mende dagoen galdetzen du. ''[[Psikoanalisi|Psikoanalisiak]]'' [[Inkontziente|inkontzienteak]] bizitza mentalean duen papera azpimarratzen du. Pentsamenduarekin erlazionatutako beste arlo batzuk dira: [[hizkuntzalaritza]], [[neurozientzia]], [[Adimen artifizial|adimen artifiziala]], [[biologia]] eta [[soziologia]]. Hainbat kontzeptu eta teoria pentsamenduaren gaiarekin lotura estua dute. «[[Pentsamenduaren legea]]» terminoak logikaren oinarrizko hiru legeri egiten dio erreferentzia: [[Kontraesan ezaren printzipio|kontraesan ezaren printzipioa]], [[Hirugarrena baztertzearen printzipio|hirugarrena baztertzearen printzipioa]] eta [[Identitate-printzipio|identitate-printzipioa]]. [[Pentsamendu kontrafaktual|''Pentsamendu kontrafaktual''ak]] errealak ez diren egoera eta gertaeren irudikapen mentalak dakar, non pentsalaria gauzak desberdinak izan balira zer gerta zatekeen ebaluatzen saiatzen den. Gogamenari buruzko esperimentuek, askotan, pentsamendu kontrafaktuala erabiltzen dute teoriak ilustratzeko edo haien sinesgarritasuna probatzeko. [[Pentsamendu kritiko|''Pentsamendu kritikoa'']] zentzuzko pentsamenduren modu bat da, zer sinetsi edo nola jokatu zehaztera bideratuta. [[Pentsamendu positibo|''Pentsamendu positiboak'']] egoeraren alderdi positiboetan arreta jartzea dakar, eta [[Baikortasun|baikortasunarekin]] oso lotuta dago.
==Definizioa==
''Pentsamendu'' eta ''pentsatu'' terminoek jarduera psikologiko askori egiten diote erreferentzia<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Thought {{!}} Definition, Types, Examples, & Facts {{!}} Britannica|hizkuntza=en|url=https://www.britannica.com/topic/thought|aldizkaria=www.britannica.com|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>Random House Webster's Unabridged Dictionary, Second Edition, 2001, Published by Random House, Inc., [[:es:Especial:FuentesDeLibros/978-0-375-42599-8|ISBN 978-0-375-42599-8]], p. 1975</ref><ref>Webster's II New College Dictionary, Webster Staff, Webster, Houghton Mifflin Company, Edition: 2, illustrated, revised Published by Houghton Mifflin Harcourt, 1999, [[:es:Especial:FuentesDeLibros/978-0-395-96214-5|ISBN 978-0-395-96214-5]], p. 1147</ref>. Zentzurik ohikoenean, zentzumen-estimulaziotik modu independentean gerta daitezkeen prozesu kontziente gisa ulertzen dira<ref>Breyer, Thiemo; Gutland, Christopher (2015). «[https://philpapers.org/rec/BREI-15 Introduction]». ''Phenomenology of Thinking: Philosophical Investigations into the Character of Cognitive Experiences''. pp. 1-24</ref><ref name=":6" >{{Erreferentzia|izena=Martine|abizena=Nida-rümelin|izenburua=Thinking without language. A phenomenological argument for its possibility and existence|hizkuntza=en|data=2010|url=https://philpapers.org/rec/NIDTWL|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Horrek hainbat prozesu mental ezberdin barne hartzen ditu, hala nola ideia edo proposizio bat kontuan hartzea edo egiatzat jotzea. Zentzu horretan, memoria eta irudimena pentsamendu formak dira, baina pertzepzioa ez<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Phenomenology of Thinking: Philosophical Investigations into the Character of Cognitive Experiences|argitaletxea=Routledge|hizkuntza=en|data=2015-11-19|url=https://www.taylorfrancis.com/books/9781317450740|edizioa=0|editore-abizena=Breyer|editore-izena=Thiemo|isbn=978-1-315-69773-4|doi=10.4324/9781315697734-14|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Zentzu mugatuagoan, kasu paradigmatikoenak baino ez dira pentsamendutzat hartzen. Horiek kontzeptuzkoak edo linguistikoak eta nahiko abstraktuak diren prozesu kontzienteak dakartzate, hala nola epaitzea, ondorioztatzea, arazoak ebaztea eta deliberatzea<ref name=":0" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Christopher|abizena=Mole|izenburua=Attention|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2021|url=https://plato.stanford.edu/archives/win2021/entries/attention/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Winter 2021|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Paul|abizena=Katsafanas|izenburua=Nietzsche on the Nature of the Unconscious|orrialdeak=327–352|hizkuntza=en|data=2015-04-03|url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0020174X.2013.855658|aldizkaria=Inquiry|alea=3|zenbakia=58|issn=0020-174X|doi=10.1080/0020174X.2013.855658|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Batzuetan, ''pentsamendu'' eta ''pentsatu'' terminoak oso zentzu zabalean ulertzen dira kontzientea edo inkontzientea den edozein prozesu mentalari erreferentzia eginez<ref>{{Erreferentzia|izena=Katie E.|abizena=Garrison|izenburua=Not Merely Experiential: Unconscious Thought Can Be Rational|abizena2=Handley|izena2=Ian M.|data=2017|url=https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2017.01096|aldizkaria=Frontiers in Psychology|zenbakia=8|issn=1664-1078|pmid=28729844|pmc=PMC5498519|doi=10.3389/fpsyg.2017.01096|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Ap|abizena=Dijksterhuis|izenburua=A Theory of Unconscious Thought|orrialdeak=95–109|hizkuntza=en|abizena2=Nordgren|izena2=Loran F.|data=2006-06|url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1111/j.1745-6916.2006.00007.x|aldizkaria=Perspectives on Psychological Science|alea=2|zenbakia=1|issn=1745-6916|doi=10.1111/j.1745-6916.2006.00007.x|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Zentzu horretan, ''gogoa'' terminoaren sinonimo gisa erabil daitezke. Erabilera hori, adibidez, tradizio kartesiarrean aurkitzen da, non adimenak pentsatzeko gauza gisa eta zientzia kognitiboetan ulertzen diren<ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Descartes, Rene: Mind-Body Distinction {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/rene-descartes-mind-body-distinction-dualism/|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Kurt|abizena=Smith|izenburua=Descartes’ Theory of Ideas|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2024|url=https://plato.stanford.edu/archives/spr2024/entries/descartes-ideas/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Spring 2024|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref name=":21" >{{Erreferentzia|izena=Eric B.|abizena=Baum|izenburua=What Is Thought?|hizkuntza=en|data=2004|url=https://philpapers.org/rec/BAUWIT|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Baina zentzu horrek pentsamendutzat hartzeko, barne har dezake horrelako prozesuek jokabide adimentsuetara eraman behar duten murrizketa<ref>{{Erreferentzia|izena=Ned|abizena=Block|izenburua=Psychologism and Behaviorism|orrialdeak=5–43|data=1981|url=https://www.jstor.org/stable/2184371|aldizkaria=The Philosophical Review|alea=1|zenbakia=90|issn=0031-8108|doi=10.2307/2184371|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Batzuetan literatura akademikoan aurkitzen den kontrastea pentsamenduaren eta sentimenduaren artekoa da. Testuinguru horretan, pentsamendua bere gaiarekiko ikuspegi soil, alaia eta arrazional batekin lotzen da, sentimenduak, berriz, inplikazio emozional zuzena dakar<ref>{{Erreferentzia|izena=Paul M|abizena=Romer|izenburua=Thinking and Feeling|orrialdeak=439–443|hizkuntza=en|data=2000-05-01|url=https://pubs.aeaweb.org/doi/10.1257/aer.90.2.439|aldizkaria=American Economic Review|alea=2|zenbakia=90|issn=0002-8282|doi=10.1257/aer.90.2.439|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Sally|abizena=Planalp|izenburua=Thinking/Feeling about Social and Personal Relationships|orrialdeak=731–750|hizkuntza=en|abizena2=Fitness|izena2=Julie|data=1999-12|url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0265407599166004|aldizkaria=Journal of Social and Personal Relationships|alea=6|zenbakia=16|issn=0265-4075|doi=10.1177/0265407599166004|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Mark|abizena=Phelan|izenburua=Thinking things and feeling things: on an alleged discontinuity in folk metaphysics of mind|orrialdeak=703–725|hizkuntza=en|abizena2=Arico|abizena3=Nichols|izena2=Adam|izena3=Shaun|data=2013-12-01|url=https://doi.org/10.1007/s11097-012-9278-7|aldizkaria=Phenomenology and the Cognitive Sciences|alea=4|zenbakia=12|issn=1572-8676|doi=10.1007/s11097-012-9278-7|sartze-data=2024-01-27}}</ref>.
''Pentsamendu'' eta ''pentsatu ''terminoak erabil daitezke ez adimen-prozesu berak aipatzeko, baizik eta prozesu horiek eragindako egoera mental edo ideia-sistemei erreferentzia egiteko ere<ref>{{Erreferentzia|izena=HarperCollins|abizena=Publishers|izenburua=The American Heritage Dictionary entry: thought|url=https://www.ahdictionary.com/word/search.html?q=thought|aldizkaria=www.ahdictionary.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Zentzu horretan, ''sinesmen'' eta haien ahaideen terminoaren sinonimoak izan ohi dira, eta gizabanako bati dagozkion edo pertsona talde jakin baten artean ohikoak diren egoera mentalei erreferentzia egin diezaieke<ref>{{Erreferentzia|izena=Eric|abizena=Mandelbaum|izenburua=Thinking is Believing|orrialdeak=55–96|hizkuntza=en|data=2014-01-02|url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0020174X.2014.858417|aldizkaria=Inquiry|alea=1|zenbakia=57|issn=0020-174X|doi=10.1080/0020174X.2014.858417|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=HarperCollins|abizena=Publishers|izenburua=The American Heritage Dictionary entry: think|url=https://www.ahdictionary.com/word/search.html?q=think|aldizkaria=www.ahdictionary.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Literatura akademikoko pentsamenduaren eztabaidek, askotan, gogoan duten terminoaren zentzua inplizituki uzten dute.
Pentsamendu hitza latinezko ''pensare ''(estimatu edo konparatu) eta -mendu atzizkitik (tresna, esanahia edo emaitza) dator<ref>«[http://etimologias.dechile.net/?pensar PENSAR]». ''Etimologías de Chile - Diccionario que explica el origen de las palabras''. Consultado el 14 de julio de 2021.</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=pensaré|hizkuntza=es|url=https://es.thefreedictionary.com/pensar%c3%a9|aldizkaria=TheFreeDictionary.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>.
==Pentsamenduaren teoriak==
Pentsamenduaren hainbat teoria proposatu izan dira<ref name=":2" >Borchert, Donald (2006). «[https://philpapers.org/rec/BORMEO Thinking]». ''Macmillan Encyclopedia of Philosophy, 2nd Edition''. Macmillan.</ref>. Pentsamenduaren ezaugarri bereizgarriak jasotzea da haien helburua. Hemen zerrendatzen diren teoriak ez dira esklusiboak: Litekeena da batzuk uztartzea kontraesanean erori gabe.
===Platonismoa===
[[Platonismo|Platonismoaren]] arabera, pentsamendua forma platonikoak eta haien arteko erlazioak hautematen eta ikuskatzen diren jarduera espirituala da<ref name=":2" /><ref name=":3" >{{Erreferentzia|izena=R.|abizena=Woolf|izenburua=Plato and the Norms of Thought|orrialdeak=171–216|data=2013-01-01|url=https://dx.doi.org/10.1093/mind/fzt012|aldizkaria=Mind|alea=485|zenbakia=122|issn=0026-4423|doi=10.1093/mind/fzt012|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Jarduera hori arima bere buruarekin hitz egiten duen barne-hizkera isilaren forma gisa ulertzen da<ref name=":5" >{{Erreferentzia|izena=Peter|abizena=Langland-Hassan|izenburua=Inner Speech: New Voices -- Introduction|hizkuntza=en|abizena2=Vicente|izena2=Agustin|data=2018|url=https://philpapers.org/rec/LANISN|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Forma platonikoak unibertsal gisa ikusten dira, mundu sentikorrez bestelako errealitate aldaezinaren eremu batean daudenak. Adibideen artean, ontasunaren, edertasunaren, batasunaren eta berdintasunaren formak daude<ref>Kraut, Richard (2017). «[https://plato.stanford.edu/entries/plato/ Plato]». ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy''. Metaphysics Research Lab, Stanford University. Consultado el 24 de abril de 2021.</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Plato {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/plato/|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Alexander|abizena=Nehamas|izenburua=Plato on the Imperfection of the Sensible World|orrialdeak=105–117|data=1975|url=https://www.jstor.org/stable/20009565|aldizkaria=American Philosophical Quarterly|alea=2|zenbakia=12|issn=0003-0481|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Ikuspegi horren arabera, pentsamenduaren zailtasuna forma platoniarrak atzeman eta zentzumenean aurkitzen diren imitazio hutsetatik jatorrizko gisa bereiztea da. Horrek esan nahi du, adibidez, edertasuna bera edertasunetik eratorritako irudietatik bereiztea<ref name=":3" />. Ikuspegi horren arazo bat da gizakiak errealitatearen beste eremu bateko forma platonikoak nola ikasi eta pentsa ditzakeen azaltzea<ref name=":2" />. Platon bera arazo hori konpontzen saiatzen da bere memoriaren teoriaren bidez, zeinaren arabera arima dagoeneko harremanetan egona baita forma platonikoekin, eta, beraz, nolakoak diren gogoratzeko gai da<ref name=":3" />. Baina azalpen hori pentsamendu garaikidean orokorrean onartzen ez diren hainbat suposizioren mende dago<ref name=":3" />.
===Aristotelismo eta kontzeptualismoa===
[[Aristotelismo|Aristotelikoek]] diote adimena zerbait pentsatzeko gai dela pentsamendu-objektuaren esentzia gogoan hartuz<ref name=":2" />. Beraz, zuhaitzei buruz pentsatzean, adimenak zuhaiztasuna hartzen du gogoan. Gogoan hartze hori ez da materian gertatzen, hala nola zuhaitz errealekin, baizik eta gogamenean, nahiz eta bi kasuetan gogoan hartutako esentzia unibertsala bera den<ref name=":2" />. Platonismoarekin kontrastean, unibertsal horiek ez dira mundu ulergarri aldaezin batean existitzen diren forma platoniko gisa ulertzen<ref name=":4" >{{Erreferentzia|izenburua=ARISTOTELIAN PHILOSOPHIES OF MIND|url=http://www.ditext.com/sellars/apm.html|aldizkaria=www.ditext.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Horren ordez, gogoan hartuta dauden neurrian baino ez dira existitzen. Adimenak unibertsalak bereizten ikasten du esperientziaren abstrakzioaren bidez<ref>{{Erreferentzia|izena=Gyula|abizena=Klima|izenburua=The Medieval Problem of Universals|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2022|url=https://plato.stanford.edu/archives/spr2022/entries/universals-medieval/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Spring 2022|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Azalpen horrek platonismoaren aurka planteatutako hainbat objekzio saihesten ditu<ref name=":4" />.
[[Kontzeptualismo|Kontzeptualismoa]] aristotelismoarekin oso lotuta dago. Pentsamendua adimen kontzeptuak gogoratzean datzala dio. Kontzeptu horietako batzuk berezkoak izan daitezke, baina gehienak zentzumen-esperientziaren abstrakzioaren bidez ikasi behar dira pentsamenduetan erabili aurretik<ref name=":2" />.
Ikuspegi horien aurka argudiatu izan da pentsamenduaren forma logikoa azaltzeko arazoak dituztela. Esaterako, euria edo elurra egingo duela pentsatzeko, ez da nahikoa euriaren eta elurraren esentzia gogoan hartzea edo dagozkien kontzeptuak gogoratzea. Horren arrazoia da euriaren eta elurraren arteko [[Harreman hautakor|harreman hautakorra]] ez dela horrela jasotzen<ref name=":2" />. Jarrera horiek partekatzen duten beste arazo bat da adimenak, abstrakzioaren bidez, esentziak edo kontzeptuak nola ikasten dituen azaltzeko modu egokian emateko zailtasuna<ref name=":2" />.
===Barne-hizkeraren teoria===
Barne-hizkeraren teoriek diote pentsamendua barne hizkeraren forma bat dela<ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Gilbert|abizena=Harman|izenburua=Thought|hizkuntza=en|data=1973|url=https://philpapers.org/rec/HART|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":5" /><ref name=":0" />. Ikuspegi horri nominalismo psikologikoa deitzen zaio batzuetan<ref name=":2" />. Pentsatzeak hitzak isilean gogoratzea eta horiek perpaus mentalak eratzeko lotzea dio. Pertsona batek bere pentsamenduei buruz duen ezagutza norberaren bakarrizketa isila entzuteko modu gisa azal daiteke<ref>{{Erreferentzia|izena=Johannes|abizena=Roessler|izenburua=Thinking, Inner Speech, and Self-Awareness|orrialdeak=541–557|hizkuntza=en|data=2016-09-01|url=https://doi.org/10.1007/s13164-015-0267-y|aldizkaria=Review of Philosophy and Psychology|alea=3|zenbakia=7|issn=1878-5166|doi=10.1007/s13164-015-0267-y|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Hiru alderdi nagusi egozten zaizkio askotan barne-hizkerari: zentzu garrantzitsu batean, soinuak entzutearen antzekoa da; hizkuntzaren erabilera dakar, eta benetako hizkerarako erabil daitekeen plan motor bat osatzen du<ref name=":5" />. Hizkuntzarekin duen lotura onartzen da, pentsamendua hizketa-organoetan gihar-jardueraz lagundu ohi delako. Jarduera horrek pentsamendua erraztu dezake zenbait kasutan, baina ez da horretarako beharrezkoa, oro har<ref name=":0" />. Kontu batzuen arabera, pentsamendua ez da ohiko hizkuntza batean gertatzen, euskaraz, frantsesez edo ingelesez adibidez, baizik eta bere hizkuntza mota propioa du, dagokionaren ikur eta sintaxiarekin. Teoria hori pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesi izenarekin ezagutzen da<ref name=":8" >{{Erreferentzia|izena=Gilbert|abizena=Harman|izenburua=Thought|hizkuntza=en|data=1973|url=https://philpapers.org/rec/HART|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":9" >{{Erreferentzia|izena=Michael|abizena=Rescorla|izenburua=The Language of Thought Hypothesis|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2023|url=https://plato.stanford.edu/archives/win2023/entries/language-thought/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Winter 2023|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref>.
Barne-hizkeraren teoriak hasierako sinesgarritasun handia du; izan ere, introspekzioak pentsamendu asko barne-hizkerarekin batera doazela iradokitzen du. Baina aurkariek diote hori, askotan, ez dela egia pentsamendu mota guztietan<ref name=":2" /><ref name=":6" /><ref name=":7" >{{Erreferentzia|izena=Jose Luis|abizena=Bermudez|izenburua=Thinking Without Words|hizkuntza=en|data=2003|url=https://philpapers.org/rec/LUITWW|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref>.23535 Esaterako, argudiatu izan da amets egiteko formak pentsamendu ez-linguistikoa osatzen dutela<ref>{{Erreferentzia|url=https://academic.oup.com/edited-volume/34446|aldizkaria=academic.oup.com|doi=10.1093/oxfordhb/9780199594900.001.0001|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Auzi hori garrantzitsua da animaliek pentsatzeko gaitasuna duten ala ez galdetzeko. Pentsamendua, nahitaez, hizkuntzari lotuta badago, horrek esango luke gizakien eta animalien artean arrakala nabarmena dagoela, gizakiak soilik baitute hizkuntza nahiko konplexua. Baina hizkuntzaz kanpoko pentsamenduak egoteak iradokitzen du arrakala hori, agian, ez dela horren handia eta animalia batzuek benetan pentsatzen dutela<ref name=":7" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Kristin|abizena=Andrews|izenburua=Animal Cognition|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|abizena2=Monsó|izena2=Susana|data=2021|url=https://plato.stanford.edu/archives/spr2021/entries/cognition-animal/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Spring 2021|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=David|abizena=Premack|izenburua=Human and animal cognition: Continuity and discontinuity|orrialdeak=13861–13867|hizkuntza=en|data=2007-08-28|url=https://pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.0706147104|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=35|zenbakia=104|issn=0027-8424|pmid=17717081|pmc=PMC1955772|doi=10.1073/pnas.0706147104|sartze-data=2024-01-28}}</ref>.
====Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesia====
Hizkuntzaren eta pentsamenduaren arteko erlazioari buruzko hainbat teoria daude. [[Filosofia garaikide|filosofia garaikidearen]] bertsio gailen bati, pentsamenduaren hizkuntza hipotesia deitzen zaio<ref name=":8" /><ref name=":9" /><ref name=":10" >{{Erreferentzia|izenburua=Language of Thought Hypothesis {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/lot-hypo/|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":11" >{{Erreferentzia|izenburua=Language of Thought|hizkuntza=en|url=https://www.oxfordbibliographies.com/display/document/obo-9780195396577/obo-9780195396577-0151.xml|aldizkaria=obo|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Jerry A.|abizena=Fodor|izenburua=Lot 2: The Language of Thought Revisited|hizkuntza=en|data=2008|url=https://philpapers.org/rec/FODLT|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Pentsamendua hizkuntza mental baten bitartez gertatzen dela dio. ''Mentalese'' deitu ohi den hizkuntza hori hizkuntza arrunten antzekoa da hainbat modutan: perpausak sortzeko, sintaktikoki lotzen diren hitzez osatuta dago<ref name=":8" /><ref name=":9" />. Baieztapen hori ez da hizkuntzaren eta pentsamenduaren arteko analogia intuitibo batean oinarritzen. Horren ordez, errepresentazio-sistema batek egitura linguistikoa izateko barneratu behar dituen ezaugarrien definizio argia ematen du<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":11" /> Sintaxi mailan, irudikapen-sistemak bi errepresentazio mota izan behar ditu: irudikapen atomikoak eta konposatuak. Irudikapen atomikoak oinarrizkoak dira, eta konposatuak, berriz, beste irudikapen konposatu batzuek edo irudikapen atomikoek osatzen dituzte<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":11" />. Semantika mailan, irudikapen konposatuen eduki semantikoa edo esanahiak bere osagaien eduki semantikoaren araberakoa izan behar du. Irudikapen-sistema linguistikoki egituratuta dago bi baldintza horiek betetzen baditu<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":11" />.
Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesiak dio hori egia dela oro har pentsamenduarentzako. Horrek esan nahi du pentsamendua (gorago deskribatu den gisa) konbina daitezkeen irudikapen atomikoko osagai batzuekin osatuta dagoela<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":12" >{{Erreferentzia|izenburua=Language of Thought {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/humanities/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/language-thought|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Karakterizazio abstraktu horietaz gain, ez da adierazpen konkretu gehiagorik egiten garunak giza pentsamendua nola inplementatzen duen edo zer nolako antzekotasun dituen hizkuntza naturalarekin<ref name=":10" />. Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesia [[Jerry Fodor|Jerry Fodorrek]] aurkeztu zuen lehen aldiz<ref name=":9" /><ref name=":10" />. Adierazpen horren alde egiten du pentsamenduaren ezaugarrien azalpen onena dela esanez. Ezaugarri horietako bat produktibitatea da: errepresentazio-sistema bat produktiboa da errepresentazio atomiko kopuru txiki batetik errepresentazio bakarreko kopuru infinitua sor badezake<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":12" />. Hori pentsamenduari aplikatzen zaio, gizakia pentsamendu ezberdin kopuru infinitua sortzeko gai baita, bere adimen-gaitasunak nahiko mugatuak diren arren. Pentsamenduaren beste ezaugarri batzuk dira sistematikotasuna eta koherentzia inferentziala<ref name=":9" /><ref name=":10" /><ref name=":12" />. Fodorrek dio pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesia egia dela pentsamenduak ezaugarri horiek nola izan ditzakeen azaltzen duelako eta alternatiba hoberik ez dagoelako<ref name=":12" />. Pentsamenduaren lengoaiaren hipotesiaren aurkako argudio batzuk sare neuronaletan oinarritzen dira, errepresentazio sistemen mende egon gabe portaera adimentsua sortzeko gai direnak. Beste eragozpen batzuk oinarritzen dira irudikapen mental batzuk ez-linguistikoki gertatzen direneko ideian, adibidez, mapa edo irudi moduan<ref name=":10" /><ref name=":9" />.
[[Adimenaren teoria konputazional|Konputazionalistei]] pentsamenduaren hipotesiaren lengoaia interesatu izan zaie bereziki, giza garuneko pentsamenduaren eta ordenagailuek inplementatutako prozesu konputazionalen arteko zubi-bideak eskaintzen baititu<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":19" >{{Erreferentzia|izenburua=Computational Theory of Mind {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/computational-theory-of-mind/|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Horren arrazoia da sintaxia eta semantika errespetatzen duten irudikapenei buruzko prozesuak, ''[[Modus ponendo ponens]]''en araberako [[Inferentzia (logika)|inferentziak]] adibidez, sistema fisikoek gauzatu ditzaketela kausa-erlazioak erabiliz. Sistema linguistiko berberak material sistema ezberdinen bidez inplementa daitezke, hala nola garunak edo ordenagailuak. Horrela, ordenagailuek pentsa dezakete<ref name=":10" /><ref name=":9" />.
===Asoziazionismoa===
Tradizio [[Enpirismo|enpiristaren]] ikuspuntu garrantzitsu bat [[Asoziazionismo|asoziazionismoa]] izan da, iritzia pentsamendua ideien edo irudien segidan datzala<ref name=":0" /><ref name=":14" >{{Erreferentzia|izenburua=Conditioning {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/medicine/psychology/psychology-and-psychiatry/conditioning|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":15" >{{Erreferentzia|izenburua=Associationism {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/medicine/psychology/psychology-and-psychiatry/associationism|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Segida hori elkartze-legeek zuzentzen dutela uste da, zeinek zehazten baitute nola garatzen den pentsamendua<ref name=":0" /><ref name=":13" >{{Erreferentzia|izena=Eric|abizena=Mandelbaum|izenburua=Associationist Theories of Thought|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2022|url=https://plato.stanford.edu/archives/win2022/entries/associationist-thought/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Winter 2022|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Lege horiek pentsamenduen edukien arteko erlazio logikoetatik desberdinak dira premisaren pentsamendutik ondorioaren pentsamendura igarotzean, ondorioak ateratzeko kasuan aurkitzen direnak<ref name=":13" />. Elkarte-lege ezberdinak proposatu izan dira. Antzeko eta kontrastearen legeen arabera; ideiek haien oso antzekoak edo haien aurkakoak diren beste ideia batzuk sorrarazi ohi dituzte. Aldiz, ondokotasun legeak dio bi ideia elkarrekin esperimentatzen badira maiz, baten esperientziak bestearen esperientzian eragitera jotzen duela<ref name=":0" /><ref name=":14" />. Zentzu horretan, organismo baten esperientziaren historiak zehazten du organismoak zer pentsamendu dituen eta pentsamendu horiek nola garatzen diren<ref name=":13" />. Baina halako elkarte batek ez du bermatzen lotura esanguratsua edo arrazionala denik. Esate baterako, ''hotza'' eta ''Soria'' terminoen arteko lotura dela eta, ''kafetegi hau hotza da'' pentsamenduak ''Errusiak Soria bereganatu beharko luke'' pentsaraztera ekar lezake<ref name=":13" />.
Asoziazionismo forma bat imagismoa da. Pentsatzeak irudi-sekuentzia bat entretenitzea dakarrela dio, non lehenagoko irudiek geroko irudiak sorrarazten dituzten elkarte-legeetan oinarrituta<ref name=":2" />. Ikuspegi horren arazo bat da imajinatu ezin ditugun gauzetan pentsa dezakegula. Hori bereziki garrantzitsua da pentsamenduak objektu oso konplexuak edo infinituak biltzen dituenean, eta hori ohikoa da, adibidez, pentsamendu matematikoan<ref name=":2" />. Asoziazionismoari, oro har, egindako kritika da bere adierazpena zabalegia dela. Adostasun zabala dago asoziazionistek aztertutako prozesu asoziatiboek nolabaiteko zeresana dutela pentsamenduaren garapenean. Baina mekanismo hori pentsamendu guztiak edo prozesu mental guztiak ulertzeko nahikoa dela dioen aldarrikapena ez da orokorrean onartzen<ref name=":15" /><ref name=":13" />.
===Konduktismoa===
[[Konduktismo|Konduktismoaren]] arabera, jokabide-joeretan datza pentsamendua kanpoko estimulu jakin batzuen aurrean erreakzio publikoan beha daitezkeen jokabide jakin batzuei erantzutea<ref name=":16" >{{Erreferentzia|izena=Michael|abizena=Rescorla|izenburua=The Computational Theory of Mind|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2020|url=https://plato.stanford.edu/archives/fall2020/entries/computational-mind/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Fall 2020|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Filipe|abizena=Lazzeri|izenburua=O que é Behaviorismo sobre a mente?|orrialdeak=249–277|hizkuntza=pt|data=2019-08-16|url=https://periodicos.ufsc.br/index.php/principia/article/view/1808-1711.2019v23n2p249|aldizkaria=Principia: an international journal of epistemology|alea=2|zenbakia=23|issn=1808-1711|doi=10.5007/1808-1711.2019v23n2p249|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":17" >{{Erreferentzia|izena=George|abizena=Graham|izenburua=Behaviorism|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2023|url=https://plato.stanford.edu/archives/spr2023/entries/behaviorism/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Spring 2023|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Ikuspegi horretatik, pentsamendu jakin bat edukitzea da, nolabait, batean jokatzeko joera izatearen berdina. Ikuspuntu hori gogoeta enpirikoek bultzatu ohi dute; oso zaila da pentsamendua prozesu mental pribatu gisa aztertzea, baina askoz errazagoa da ikertzea organismoek egoera jakin baten aurrean nola erreakzionatzen duten jokabide jakin batekin<ref name=":17" />. Zentzu horretan, bereziki garrantzitsua da arazoak ez lehendik dauden ohituren bidez, baizik sormen-ikuspegi berrien bidez ebazteko gaitasuna<ref>{{Erreferentzia|izena=Jean-Nicolas|abizena=Audet|izenburua=What’s flexible in behavioral flexibility?|orrialdeak=943–947|abizena2=Lefebvre|izena2=Louis|data=2017-02-18|url=https://dx.doi.org/10.1093/beheco/arx007|aldizkaria=Behavioral Ecology|alea=4|zenbakia=28|issn=1045-2249|doi=10.1093/beheco/arx007|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. [[Konduktismo|Behaviorismo]] terminoa ere, zenbaitetan, zentzu apur bat ezberdinean erabiltzen da pentsamenduari aplikatzen zaion barne-hizkera forma zehatz bati erreferentzia egiteko<ref name=":18" >{{Erreferentzia|izena=Hayne W.|abizena=Reese|izenburua=Thinking as the behaviorist views it.|orrialdeak=10–12|hizkuntza=en|data=2000|url=https://dx.doi.org/10.1037/h0100531|aldizkaria=Behavioral Development Bulletin|alea=1|zenbakia=9|issn=1942-0722|doi=10.1037/h0100531|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Ikuspegi hori oinarritzen da barne-hizkera garrantzitsua kanpoko hizkera erregularraren forma eratorri bat dela dioen ideian<ref name=":0" />. Zentzu horrek konduktismoa adimenaren filosofian maizago ulertzeko moduarekin bat egiten du, barne-hizkera ekintza horiek ez baititu ikertzaileak behatzen, baizik eta subjektuaren jokabide adimentsutik ondorioztatzen baitira<ref name=":18" />. Horrek edozein hipotesi psikologikotan jokabide-ebidentzia behar dela dioen printzipio konduktista orokorrari leial izaten jarraitzen du<ref name=":17" />.
Konduktismoarentzat arazo bat da entitate berak modu desberdinean jokatu ohi duela, nahiz eta lehengo egoera berean egon<ref>{{Erreferentzia|izena=Alfred R.|abizena=Mele|izenburua=Motivation and agency|hizkuntza=en|data=2003|url=https://philpapers.org/rec/MELMAA-2|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Alfred R.|abizena=Mele|izenburua=Motivation: Essentially Motivation-Constituting Attitudes|orrialdeak=387–423|data=1995|url=https://www.jstor.org/stable/2185634|aldizkaria=The Philosophical Review|alea=3|zenbakia=104|issn=0031-8108|doi=10.2307/2185634|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Arazo honetan datza pentsamendu edo egoera mental indibidualak, oro har, ez datozela bat portaera jakin batekin. Horrela, pastela zaporetsua dela pentsatzeak ez darama automatikoki hura jatera, beste zenbait egoera mentalek portaera hori inhibitu baitezakete oraindik, adibidez, hori egitea desatsegina edo pastela pozoitua dagoelako ustea<ref>Schwitzgebel, Eric (2019). «[https://web.archive.org/web/20191115080001/https://plato.stanford.edu/entries/belief/ Belief]». ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy''. Metaphysics Research Lab, Stanford University. Archivado desde el original el 15 de noviembre de 2019. Consultado el 22 de junio de 2020</ref><ref>Borchert, Donald (2006). «[https://web.archive.org/web/20210112065913/https://philpapers.org/rec/BORMEO Belief]». ''Macmillan Encyclopedia of Philosophy, 2nd Edition''. Macmillan. Archivado desde el original el 12 de enero de 2021. Consultado el 2 de abril de 2021</ref>.
===Konputazionalismoa===
Pentsamenduaren teoria [[Adimenaren teoria konputazional|konputazionalistek]], zientzia [[Kognizio|kognitiboetan]] aurkitzen direnek, informazioa prozesatzeko modu gisa ulertzen dute pentsamendua<ref name=":19" /><ref name=":20" >{{Erreferentzia|izenburua=Philosophy of mind - Computational, Representational, Thought (CRTT) {{!}} Britannica|hizkuntza=en|url=https://www.britannica.com/topic/philosophy-of-mind/The-computational-representational-theory-of-thought-CRTT|aldizkaria=www.britannica.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":16" />. Ikuspuntu horiek [[XX. mendea|XX. mendearen]] bigarren zatian garatu ziren, ordenagailuak sortu zirenean, zenbait teorikok pentsamendua eragiketa informatikoekin analogian ikusi zutenean<ref name=":20" />. Ikuspuntu horien arabera, informazioa modu desberdinean kodetuta egon daiteke garunean, baina, hasiera batean, informazioa biltegiratzeari, transmititzeari eta prozesatzeari dagokienez, eragiketa berak egiten dira bertan ere<ref name=":0" /><ref name=":21" />. Baina analogia horrek nolabaiteko erakarpen intuitiboa duen arren, teorikoek arazoak izan dituzte konputazioa zer den esplizituago azaltzeko. Beste arazo bat da azaltzea zer zentzutan den konputazio-modu bat pentsatzea<ref name=":16" />. Tradizionalki nagusi izan den ikuspuntuak konputazioa [[Turingen makina|Turingen makinen]] terminoetan definitzen du, nahiz eta kontakizun garaikideak, askotan, [[Neurona-sare artifizial|sare neuronaletan]] zentratzen diren haien analogietarako<ref name=":19" />. Turing makina bat gai da oinarrizko printzipio gutxi batzuetan oinarritutako edozein algoritmo exekutatzeko, hala nola gelaxka baten sinboloa irakurtzea, gelaxka batean sinbolo bat idaztea eta irakurritako sinboloetan oinarritutako jarraibideak exekutatzea<ref name=":19" />. Horrela, arrazoiketa deduktiboa [[Logika matematiko|logika formalaren]] [[Inferentzia arau|inferentzia-arauei]] jarraituz egin daiteke, baita adimenaren beste funtzio asko simulatu ere, hala nola hizkuntzaren prozesamendua, erabakiak hartzea eta kontrol motorra<ref name=":20" /><ref name=":16" />. Baina konputazionalismoak ez du soilik baieztatzen pentsamendua, zentzu batean, konputazioaren antzekoa dela. Aldiz, baieztatzen du pentsatzea konputazio-modu bat dela edo adimena Turing makina bat dela<ref name=":16" />.
Pentsamenduaren teoria konputazionalistak, batzuetan, ikuspegi funtzionalistetan eta errepresentazionalistetan banatzen dira<ref name=":16" />. Ikuspegi funtzionalistek beren kausazko rolen bidez definitzen dituzte egoera mentalak, baina aukera ematen dute, bai kanpoko gertakariak, bai beren sare kausaleko barrukoak<ref name=":22" >{{Erreferentzia|izenburua=Functionalism {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/functism/|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>Gulick, Robert Van (15 de enero de 2009). «[https://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxfordhb/9780199262618.001.0001/oxfordhb-9780199262618-e-8 Functionalism]». En Beckermann, Ansgar; McLaughlin, Brian P; Walter, Sven, eds. ''The Oxford Handbook of Philosophy of Mind'' (en inglés). <small>[[:es:Especial:FuentesDeLibros/978-0-19-926261-8|ISBN 978-0-19-926261-8]]</small>. <small>[https://dx.doi.org/10.1093%2Foxfordhb%2F9780199262618.001.0001 doi:10.1093/oxfordhb/9780199262618.001.0001]</small>.</ref><ref>Honderich, Ted (2005). «[https://philpapers.org/rec/HONTOC-2 Mind]». ''The Oxford Companion to Philosophy''. Oxford University Press.</ref>. Pentsamendua programa-modu bat bezala ikus daiteke, sistema ezberdin askok modu berean gauza dezaketena, hala nola gizakiek, animaliek eta baita robotek ere. Ikuspuntu horietako baten arabera, zerbait pentsamendua bada, «beste barne-egoera batzuen eta aditz-irteeren produkzioan» duen zereginaren araberakoa izango da<ref>{{Erreferentzia|izena=Janet|abizena=Levin|izenburua=Functionalism|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2023|url=https://plato.stanford.edu/archives/sum2023/entries/functionalism/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Summer 2023|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":22" />.
[[Errepresentazionalismo|Errepresentazionalismoak]], bestalde, buru-egoeren ezaugarri adierazgarriak ditu ardatz, eta pentsamenduak adimen-egoera intentzionalen sekuentzia gisa definitzen ditu<ref>{{Erreferentzia|izena=David|abizena=Pitt|izenburua=Mental Representation|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2022|url=https://plato.stanford.edu/archives/fall2022/entries/mental-representation/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Fall 2022|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":16" />. Ildo horretan, konputazionalismoa pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesiarekin konbinatu ohi da sekuentzia horiek arau sintaktikoen araberako ordena duten sinbolo gisa interpretatzean<ref name=":16" /><ref name=":9" />.
Konputazionalismoaren aurkako hainbat argudio planteatu izan dira. Zentzu batean, hutsala dirudi, bada, ia edozein sistema fisiko deskriba baitaiteke kalkuluak eginez eta, beraz, pentsatuz. Adibidez, horma erregular baten mugimendu molekularrak algoritmo baten konputazio gisa uler daitezkeela argudiatu izan da, ''programaren egitura formalaren isomorfoak'' baitira, interpretazio zuzenaren pean<ref name=":16" />. Horrek eziznezko ondorio bat ekarriko luke: horma pentsatzen ari dela. Beste objekzio bat da konputazionalismoak pentsamenduaren alderdi batzuk bakarrik atzematen dituela baina ez dela gai giza kognizioaren funtsezko beste alderdi batzuk azaltzeko<ref name=":16" /><ref name=":20" />.
==Erreferentziak==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Bibiografia osagarria ==
* {{En}} Bayne, Tim (21 September 2013), ''Thoughts'', ''[[New Scientist]]''. 7-page feature article on the topic.
* {{En}} [[R. Douglas Fields|Fields, R. Douglas]], ''The Brain Learns in Unexpected Ways: Neuroscientists have discovered a set of unfamiliar cellular mechanisms for making fresh memories'', ''[[Scientific American]]'', vol. 322, no. 3 (March 2020), pp. 74–79. "[[Myelin]], long considered inert insulation on [[axon]]s, is now seen as making a contribution to learning by controlling the speed at which signals travel along neural wiring." (p. 79.)
* {{En}} [[Anil K. Rajvanshi|Rajvanshi, Anil K.]] (2010), [https://books.google.com/books?id=__YlBAAAQBAJ&q=nature+of+human+thought&pg=PA40 ''Nature of Human Thought''], {{ISBN|978-81-905781-2-7}}.
* {{En}} [[Herbert A. Simon|Simon, Herbert]], ''Models of Thought'', Vol I, 1979, {{ISBN|0-300-02347-2}}; Vol II, 1989, {{ISBN|0-300-04230-2}}, Yale University Press.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kognizioa]]
[[Kategoria:Filosofia]]
[[Kategoria:Gogo-gorputza arazoa]]
[[Kategoria:Kontzientziaren ikerketa]]
[[Kategoria:Emergentzia]]
[[Kategoria:Gogamenaren teoria]]
[[Kategoria:Ustea]]
[[Kategoria:Neurozientziako konpondu gabeko problemak]]
[[Kategoria:Zentzumen-sistema]]
[[Kategoria:Garunaren prozesuak]]
[[Kategoria:Idealismoa]]
r0cownlgpoqtfthj6l8m33oqykd4n8t
9967979
9967971
2024-11-13T16:11:08Z
WikiBayer
94859
Reverted edits by [[Special:Contribs/212.231.119.16|212.231.119.16]] ([[User talk:212.231.119.16|talk]]) to last version by Lainobeltz: reverting vandalism
9586293
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia1000}}
{{beste erabilpenak|jarduerari|landarea|Viola (generoa)}}
[[Fitxategi:Auguste Rodin - Grubleren 2005-03.jpg|thumb|200px|'''Pentsalaria''', [[Auguste Rodin]]ek egindako eskultura ezaguna.]]
'''Pentsamendua''' [[gogamen]] eta [[adimen]]aren jarduera [[kontziente]]a da, emaitza moduan kontzeptuak sortu, balorazioak egin eta erabakiak hartzen dituena. [[Filosofia]]n, ezaguna da ''[[Cogito ergo sum]]'' printzipioa (Pentsatzen dut, beraz, banaiz), zeinaren arabera pentsamendu edo jarduera kontzienteak berak norberaren existentziarako froga askia den. Bere forma paradigmatikoenak dira: [[Zentzu (argipena)|zentzua]], [[Arrazoibide|arrazoibidea]], kontzeptuen eraketa, arazoak konpontzeko pentsamendu adimenduna eta deliberazioa. Baina beste prozesu mental batzuk ere sartu ohi dira, hala nola [[ideia]] bat kontuan hartzea, [[memoria]] edo [[Irudimen|irudimena]]. Prozesu horiek barnean gerta daitezke, [[Zentzumen|zentzumen-organoetatik]] independenteki, [[Pertzepzio|pertzepzioa]] ez bezala. Baina, zentzurik zabalenean ulertuta, buruaren edozein gertaera pentsamendu modu gisa uler daiteke, pertzepzioa eta prozesu mental inkontzienteak barne. Zentzu apur bat ezberdinean, pentsamendu terminoak ez ditu buruko prozesuei berei erreferentzia egiten, prozesu horiek eragindako buruko egoera edo ideia-sistemei baizik.
Pentsamenduari buruzko hainbat teoria proposatu izan dira. Bere helburua pentsamenduaren ezaugarri bereizgarriak jasotzea da. [[Platonismo|''Platonistek'']] uste dute pentsamendua forma platoniarrak eta haien arteko erlazioak hautematen eta ikuskatzean datzala. Izan ere, forma platoniar hutsak eta ''[[Pertzepzio]]'' munduan aurkitzen diren imitazio hutsak bereizteko gaitasuna dakar. ''[[Aristotelismo|Aristotelismoaren]]'' arabera, zerbaitetan pentsatzea pentsamenduaren objektuaren esentzia unibertsala gogoan hartzea da. Unibertsal horiek zentzumen-esperientziatik abstraitu egiten dira, eta, platonismoaren aldean, ez dira ulertzen mundu aldaezin ulergarri batean existitzen direla. [[Kontzeptualismo|''Kontzeptualismoa'']] aristotelismoarekin oso lotuta dago: pentsamendua adimen-kontzeptuekin identifikatzen du, esentziak gogoan hartu beharrean. [[Barne-hizkuntza|Barne-hizkuntza teoriek]] diote pentsamendua barne-hizkeraren forma bat dela, non hitzak isilean adierazten diren pentsalariaren gogoan. [[Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesi|Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesiak]] dio hori ''Mentalese ''izeneko hizkuntza mental berezi baten erdian gertatzen dela. Ideia horren ardatza da errepresentazio linguistiko sistemak irudikapen atomiko eta konposatuetatik eraikitzen direla eta egitura hori pentsamenduan ere aurkitzen dela. [[Asoziazionismo|''Asoziazionistek'']] pentsamendua ideien edo irudien segida gisa ulertzen dute. Bereziki, pentsamenduaren haria nola garatzen den arautzen duten asoziazio-legeak interesatzen zaizkie. [[Konduktismo|''Konduktistak'']], berriz, pentsamendua jokabide-disposizioekin identifikatzen dute, kanpoko [[estimulu]] jakin batzuen aurrean jokabide publiko adimentsuak egiteko. [[Adimenaren teoria konputazional|''Konputazionalismoa'']] da teoria horien artean berriena. Ordenagailuen funtzionamenduaren analogia ikusten du pentsamenduaren informazioa gordetzeko, transmititzeko eta prozesatzeko orduan.
Literatura akademikoan, hainbat pentsaera mota eztabaidatzen dira. ''Judizioa ''[[proposizio]] bat gogorarazi eta gero baieztatzen edo ukatzen den eragiketa mentala da. [[Gogamen|''Arrazoitzea'']], berriz, premisetatik edo frogetatik ondorioak ateratzeko prozesua da. Bai epaitzea eta bai arrazoitzea kontzeptu garrantzitsuak edukiaren araberakoak dira, kontzeptuak eratzeko prozesuan eskuratzen direnak. Arazoen ebazpenaren kasuan, pentsamenduak, oztopo batzuk gaindituz, aurrez zehaztutako helburua lortzea du xede. [[Deliberazio|''Deliberazioa'']] pentsamendu praktikoaren forma garrantzitsua da; ekintza-bide posibleak formulatzea eta horien aldeko eta aurkako arrazoiak ebaluatzea dakar. Horrek aukera onuragarriena aukeratzeko erabakia ekar dezake. Bai [[Oroimen episodiko|''oroimen episodikoak'']] zein [[Irudimen|''irudimenarenak'']] objektuak eta egoerak aurkezten ditu bere barnean, aurretik bizitakoa zintzoki erreproduzitu nahian edo berrantolaketa libre gisa, hurrenez hurren. [[Inkontziente|''Pentsamendu inkontzientea'']] zuzenean bizi izan gabe gertatzen den pentsamendua da. Batzuetan, ''pentsamendu kontzientea'' erabiltzen ez den kasuetan arazo zailak nola konpontzen diren azaltzeko planteatzen da.
Pentsamendua hainbat diziplina akademikotan eztabaidatzen da. ''[[Fenomenologia]] ''pentsamenduaren esperientziaz interesatzen da. Arlo horretan, galdera garrantzitsu bat pentsamenduaren esperientzia izaerari dagokio, eta, zentzumen-esperientziaren arabera, izaera hori zenbateraino azal daitekeen. ''[[Metafisika|Metafisikari]] ''interesatzen zaio, besteak beste, [[Gogamen|gogoaren]] eta [[Materia|materiaren]] arteko harremana. [[Natura-zientziak|Natur zientziek]] deskribatzen duten pentsamendua mundu materialean nola sar daitekeen galdetzea da. ''[[Psikologia kognitibo|Psikologia kognitiboak]]'' pentsamendua informazioa prozesatzeko forma gisa ulertzea du helburu. ''[[Garapenaren psikologia|Garapenaren psikologiak]]'', berriz, jaiotzetik heldutasunera arte pentsamenduaren garapena ikertzen du, eta, garapen hori, zein faktoreren mende dagoen galdetzen du. ''[[Psikoanalisi|Psikoanalisiak]]'' [[Inkontziente|inkontzienteak]] bizitza mentalean duen papera azpimarratzen du. Pentsamenduarekin erlazionatutako beste arlo batzuk dira: [[hizkuntzalaritza]], [[neurozientzia]], [[Adimen artifizial|adimen artifiziala]], [[biologia]] eta [[soziologia]]. Hainbat kontzeptu eta teoria pentsamenduaren gaiarekin lotura estua dute. «[[Pentsamenduaren legea]]» terminoak logikaren oinarrizko hiru legeri egiten dio erreferentzia: [[Kontraesan ezaren printzipio|kontraesan ezaren printzipioa]], [[Hirugarrena baztertzearen printzipio|hirugarrena baztertzearen printzipioa]] eta [[Identitate-printzipio|identitate-printzipioa]]. [[Pentsamendu kontrafaktual|''Pentsamendu kontrafaktual''ak]] errealak ez diren egoera eta gertaeren irudikapen mentalak dakar, non pentsalaria gauzak desberdinak izan balira zer gerta zatekeen ebaluatzen saiatzen den. Gogamenari buruzko esperimentuek, askotan, pentsamendu kontrafaktuala erabiltzen dute teoriak ilustratzeko edo haien sinesgarritasuna probatzeko. [[Pentsamendu kritiko|''Pentsamendu kritikoa'']] zentzuzko pentsamenduren modu bat da, zer sinetsi edo nola jokatu zehaztera bideratuta. [[Pentsamendu positibo|''Pentsamendu positiboak'']] egoeraren alderdi positiboetan arreta jartzea dakar, eta [[Baikortasun|baikortasunarekin]] oso lotuta dago.
==Definizioa==
''Pentsamendu'' eta ''pentsatu'' terminoek jarduera psikologiko askori egiten diote erreferentzia<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Thought {{!}} Definition, Types, Examples, & Facts {{!}} Britannica|hizkuntza=en|url=https://www.britannica.com/topic/thought|aldizkaria=www.britannica.com|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>Random House Webster's Unabridged Dictionary, Second Edition, 2001, Published by Random House, Inc., [[:es:Especial:FuentesDeLibros/978-0-375-42599-8|ISBN 978-0-375-42599-8]], p. 1975</ref><ref>Webster's II New College Dictionary, Webster Staff, Webster, Houghton Mifflin Company, Edition: 2, illustrated, revised Published by Houghton Mifflin Harcourt, 1999, [[:es:Especial:FuentesDeLibros/978-0-395-96214-5|ISBN 978-0-395-96214-5]], p. 1147</ref>. Zentzurik ohikoenean, zentzumen-estimulaziotik modu independentean gerta daitezkeen prozesu kontziente gisa ulertzen dira<ref>Breyer, Thiemo; Gutland, Christopher (2015). «[https://philpapers.org/rec/BREI-15 Introduction]». ''Phenomenology of Thinking: Philosophical Investigations into the Character of Cognitive Experiences''. pp. 1-24</ref><ref name=":6" >{{Erreferentzia|izena=Martine|abizena=Nida-rümelin|izenburua=Thinking without language. A phenomenological argument for its possibility and existence|hizkuntza=en|data=2010|url=https://philpapers.org/rec/NIDTWL|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Horrek hainbat prozesu mental ezberdin barne hartzen ditu, hala nola ideia edo proposizio bat kontuan hartzea edo egiatzat jotzea. Zentzu horretan, memoria eta irudimena pentsamendu formak dira, baina pertzepzioa ez<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Phenomenology of Thinking: Philosophical Investigations into the Character of Cognitive Experiences|argitaletxea=Routledge|hizkuntza=en|data=2015-11-19|url=https://www.taylorfrancis.com/books/9781317450740|edizioa=0|editore-abizena=Breyer|editore-izena=Thiemo|isbn=978-1-315-69773-4|doi=10.4324/9781315697734-14|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Zentzu mugatuagoan, kasu paradigmatikoenak baino ez dira pentsamendutzat hartzen. Horiek kontzeptuzkoak edo linguistikoak eta nahiko abstraktuak diren prozesu kontzienteak dakartzate, hala nola epaitzea, ondorioztatzea, arazoak ebaztea eta deliberatzea<ref name=":0" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Christopher|abizena=Mole|izenburua=Attention|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2021|url=https://plato.stanford.edu/archives/win2021/entries/attention/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Winter 2021|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Paul|abizena=Katsafanas|izenburua=Nietzsche on the Nature of the Unconscious|orrialdeak=327–352|hizkuntza=en|data=2015-04-03|url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0020174X.2013.855658|aldizkaria=Inquiry|alea=3|zenbakia=58|issn=0020-174X|doi=10.1080/0020174X.2013.855658|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Batzuetan, ''pentsamendu'' eta ''pentsatu'' terminoak oso zentzu zabalean ulertzen dira kontzientea edo inkontzientea den edozein prozesu mentalari erreferentzia eginez<ref>{{Erreferentzia|izena=Katie E.|abizena=Garrison|izenburua=Not Merely Experiential: Unconscious Thought Can Be Rational|abizena2=Handley|izena2=Ian M.|data=2017|url=https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2017.01096|aldizkaria=Frontiers in Psychology|zenbakia=8|issn=1664-1078|pmid=28729844|pmc=PMC5498519|doi=10.3389/fpsyg.2017.01096|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Ap|abizena=Dijksterhuis|izenburua=A Theory of Unconscious Thought|orrialdeak=95–109|hizkuntza=en|abizena2=Nordgren|izena2=Loran F.|data=2006-06|url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1111/j.1745-6916.2006.00007.x|aldizkaria=Perspectives on Psychological Science|alea=2|zenbakia=1|issn=1745-6916|doi=10.1111/j.1745-6916.2006.00007.x|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Zentzu horretan, ''gogoa'' terminoaren sinonimo gisa erabil daitezke. Erabilera hori, adibidez, tradizio kartesiarrean aurkitzen da, non adimenak pentsatzeko gauza gisa eta zientzia kognitiboetan ulertzen diren<ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Descartes, Rene: Mind-Body Distinction {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/rene-descartes-mind-body-distinction-dualism/|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Kurt|abizena=Smith|izenburua=Descartes’ Theory of Ideas|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2024|url=https://plato.stanford.edu/archives/spr2024/entries/descartes-ideas/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Spring 2024|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref name=":21" >{{Erreferentzia|izena=Eric B.|abizena=Baum|izenburua=What Is Thought?|hizkuntza=en|data=2004|url=https://philpapers.org/rec/BAUWIT|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Baina zentzu horrek pentsamendutzat hartzeko, barne har dezake horrelako prozesuek jokabide adimentsuetara eraman behar duten murrizketa<ref>{{Erreferentzia|izena=Ned|abizena=Block|izenburua=Psychologism and Behaviorism|orrialdeak=5–43|data=1981|url=https://www.jstor.org/stable/2184371|aldizkaria=The Philosophical Review|alea=1|zenbakia=90|issn=0031-8108|doi=10.2307/2184371|sartze-data=2024-01-27}}</ref>. Batzuetan literatura akademikoan aurkitzen den kontrastea pentsamenduaren eta sentimenduaren artekoa da. Testuinguru horretan, pentsamendua bere gaiarekiko ikuspegi soil, alaia eta arrazional batekin lotzen da, sentimenduak, berriz, inplikazio emozional zuzena dakar<ref>{{Erreferentzia|izena=Paul M|abizena=Romer|izenburua=Thinking and Feeling|orrialdeak=439–443|hizkuntza=en|data=2000-05-01|url=https://pubs.aeaweb.org/doi/10.1257/aer.90.2.439|aldizkaria=American Economic Review|alea=2|zenbakia=90|issn=0002-8282|doi=10.1257/aer.90.2.439|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Sally|abizena=Planalp|izenburua=Thinking/Feeling about Social and Personal Relationships|orrialdeak=731–750|hizkuntza=en|abizena2=Fitness|izena2=Julie|data=1999-12|url=http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0265407599166004|aldizkaria=Journal of Social and Personal Relationships|alea=6|zenbakia=16|issn=0265-4075|doi=10.1177/0265407599166004|sartze-data=2024-01-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Mark|abizena=Phelan|izenburua=Thinking things and feeling things: on an alleged discontinuity in folk metaphysics of mind|orrialdeak=703–725|hizkuntza=en|abizena2=Arico|abizena3=Nichols|izena2=Adam|izena3=Shaun|data=2013-12-01|url=https://doi.org/10.1007/s11097-012-9278-7|aldizkaria=Phenomenology and the Cognitive Sciences|alea=4|zenbakia=12|issn=1572-8676|doi=10.1007/s11097-012-9278-7|sartze-data=2024-01-27}}</ref>.
''Pentsamendu'' eta ''pentsatu ''terminoak erabil daitezke ez adimen-prozesu berak aipatzeko, baizik eta prozesu horiek eragindako egoera mental edo ideia-sistemei erreferentzia egiteko ere<ref>{{Erreferentzia|izena=HarperCollins|abizena=Publishers|izenburua=The American Heritage Dictionary entry: thought|url=https://www.ahdictionary.com/word/search.html?q=thought|aldizkaria=www.ahdictionary.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Zentzu horretan, ''sinesmen'' eta haien ahaideen terminoaren sinonimoak izan ohi dira, eta gizabanako bati dagozkion edo pertsona talde jakin baten artean ohikoak diren egoera mentalei erreferentzia egin diezaieke<ref>{{Erreferentzia|izena=Eric|abizena=Mandelbaum|izenburua=Thinking is Believing|orrialdeak=55–96|hizkuntza=en|data=2014-01-02|url=http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/0020174X.2014.858417|aldizkaria=Inquiry|alea=1|zenbakia=57|issn=0020-174X|doi=10.1080/0020174X.2014.858417|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=HarperCollins|abizena=Publishers|izenburua=The American Heritage Dictionary entry: think|url=https://www.ahdictionary.com/word/search.html?q=think|aldizkaria=www.ahdictionary.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Literatura akademikoko pentsamenduaren eztabaidek, askotan, gogoan duten terminoaren zentzua inplizituki uzten dute.
Pentsamendu hitza latinezko ''pensare ''(estimatu edo konparatu) eta -mendu atzizkitik (tresna, esanahia edo emaitza) dator<ref>«[http://etimologias.dechile.net/?pensar PENSAR]». ''Etimologías de Chile - Diccionario que explica el origen de las palabras''. Consultado el 14 de julio de 2021.</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=pensaré|hizkuntza=es|url=https://es.thefreedictionary.com/pensar%c3%a9|aldizkaria=TheFreeDictionary.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>.
==Pentsamenduaren teoriak==
Pentsamenduaren hainbat teoria proposatu izan dira<ref name=":2" >Borchert, Donald (2006). «[https://philpapers.org/rec/BORMEO Thinking]». ''Macmillan Encyclopedia of Philosophy, 2nd Edition''. Macmillan.</ref>. Pentsamenduaren ezaugarri bereizgarriak jasotzea da haien helburua. Hemen zerrendatzen diren teoriak ez dira esklusiboak: Litekeena da batzuk uztartzea kontraesanean erori gabe.
===Platonismoa===
[[Platonismo|Platonismoaren]] arabera, pentsamendua forma platonikoak eta haien arteko erlazioak hautematen eta ikuskatzen diren jarduera espirituala da<ref name=":2" /><ref name=":3" >{{Erreferentzia|izena=R.|abizena=Woolf|izenburua=Plato and the Norms of Thought|orrialdeak=171–216|data=2013-01-01|url=https://dx.doi.org/10.1093/mind/fzt012|aldizkaria=Mind|alea=485|zenbakia=122|issn=0026-4423|doi=10.1093/mind/fzt012|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Jarduera hori arima bere buruarekin hitz egiten duen barne-hizkera isilaren forma gisa ulertzen da<ref name=":5" >{{Erreferentzia|izena=Peter|abizena=Langland-Hassan|izenburua=Inner Speech: New Voices -- Introduction|hizkuntza=en|abizena2=Vicente|izena2=Agustin|data=2018|url=https://philpapers.org/rec/LANISN|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Forma platonikoak unibertsal gisa ikusten dira, mundu sentikorrez bestelako errealitate aldaezinaren eremu batean daudenak. Adibideen artean, ontasunaren, edertasunaren, batasunaren eta berdintasunaren formak daude<ref>Kraut, Richard (2017). «[https://plato.stanford.edu/entries/plato/ Plato]». ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy''. Metaphysics Research Lab, Stanford University. Consultado el 24 de abril de 2021.</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Plato {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/plato/|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Alexander|abizena=Nehamas|izenburua=Plato on the Imperfection of the Sensible World|orrialdeak=105–117|data=1975|url=https://www.jstor.org/stable/20009565|aldizkaria=American Philosophical Quarterly|alea=2|zenbakia=12|issn=0003-0481|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Ikuspegi horren arabera, pentsamenduaren zailtasuna forma platoniarrak atzeman eta zentzumenean aurkitzen diren imitazio hutsetatik jatorrizko gisa bereiztea da. Horrek esan nahi du, adibidez, edertasuna bera edertasunetik eratorritako irudietatik bereiztea<ref name=":3" />. Ikuspegi horren arazo bat da gizakiak errealitatearen beste eremu bateko forma platonikoak nola ikasi eta pentsa ditzakeen azaltzea<ref name=":2" />. Platon bera arazo hori konpontzen saiatzen da bere memoriaren teoriaren bidez, zeinaren arabera arima dagoeneko harremanetan egona baita forma platonikoekin, eta, beraz, nolakoak diren gogoratzeko gai da<ref name=":3" />. Baina azalpen hori pentsamendu garaikidean orokorrean onartzen ez diren hainbat suposizioren mende dago<ref name=":3" />.
===Aristotelismo eta kontzeptualismoa===
[[Aristotelismo|Aristotelikoek]] diote adimena zerbait pentsatzeko gai dela pentsamendu-objektuaren esentzia gogoan hartuz<ref name=":2" />. Beraz, zuhaitzei buruz pentsatzean, adimenak zuhaiztasuna hartzen du gogoan. Gogoan hartze hori ez da materian gertatzen, hala nola zuhaitz errealekin, baizik eta gogamenean, nahiz eta bi kasuetan gogoan hartutako esentzia unibertsala bera den<ref name=":2" />. Platonismoarekin kontrastean, unibertsal horiek ez dira mundu ulergarri aldaezin batean existitzen diren forma platoniko gisa ulertzen<ref name=":4" >{{Erreferentzia|izenburua=ARISTOTELIAN PHILOSOPHIES OF MIND|url=http://www.ditext.com/sellars/apm.html|aldizkaria=www.ditext.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Horren ordez, gogoan hartuta dauden neurrian baino ez dira existitzen. Adimenak unibertsalak bereizten ikasten du esperientziaren abstrakzioaren bidez<ref>{{Erreferentzia|izena=Gyula|abizena=Klima|izenburua=The Medieval Problem of Universals|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2022|url=https://plato.stanford.edu/archives/spr2022/entries/universals-medieval/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Spring 2022|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Azalpen horrek platonismoaren aurka planteatutako hainbat objekzio saihesten ditu<ref name=":4" />.
[[Kontzeptualismo|Kontzeptualismoa]] aristotelismoarekin oso lotuta dago. Pentsamendua adimen kontzeptuak gogoratzean datzala dio. Kontzeptu horietako batzuk berezkoak izan daitezke, baina gehienak zentzumen-esperientziaren abstrakzioaren bidez ikasi behar dira pentsamenduetan erabili aurretik<ref name=":2" />.
Ikuspegi horien aurka argudiatu izan da pentsamenduaren forma logikoa azaltzeko arazoak dituztela. Esaterako, euria edo elurra egingo duela pentsatzeko, ez da nahikoa euriaren eta elurraren esentzia gogoan hartzea edo dagozkien kontzeptuak gogoratzea. Horren arrazoia da euriaren eta elurraren arteko [[Harreman hautakor|harreman hautakorra]] ez dela horrela jasotzen<ref name=":2" />. Jarrera horiek partekatzen duten beste arazo bat da adimenak, abstrakzioaren bidez, esentziak edo kontzeptuak nola ikasten dituen azaltzeko modu egokian emateko zailtasuna<ref name=":2" />.
===Barne-hizkeraren teoria===
Barne-hizkeraren teoriek diote pentsamendua barne hizkeraren forma bat dela<ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Gilbert|abizena=Harman|izenburua=Thought|hizkuntza=en|data=1973|url=https://philpapers.org/rec/HART|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":5" /><ref name=":0" />. Ikuspegi horri nominalismo psikologikoa deitzen zaio batzuetan<ref name=":2" />. Pentsatzeak hitzak isilean gogoratzea eta horiek perpaus mentalak eratzeko lotzea dio. Pertsona batek bere pentsamenduei buruz duen ezagutza norberaren bakarrizketa isila entzuteko modu gisa azal daiteke<ref>{{Erreferentzia|izena=Johannes|abizena=Roessler|izenburua=Thinking, Inner Speech, and Self-Awareness|orrialdeak=541–557|hizkuntza=en|data=2016-09-01|url=https://doi.org/10.1007/s13164-015-0267-y|aldizkaria=Review of Philosophy and Psychology|alea=3|zenbakia=7|issn=1878-5166|doi=10.1007/s13164-015-0267-y|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Hiru alderdi nagusi egozten zaizkio askotan barne-hizkerari: zentzu garrantzitsu batean, soinuak entzutearen antzekoa da; hizkuntzaren erabilera dakar, eta benetako hizkerarako erabil daitekeen plan motor bat osatzen du<ref name=":5" />. Hizkuntzarekin duen lotura onartzen da, pentsamendua hizketa-organoetan gihar-jardueraz lagundu ohi delako. Jarduera horrek pentsamendua erraztu dezake zenbait kasutan, baina ez da horretarako beharrezkoa, oro har<ref name=":0" />. Kontu batzuen arabera, pentsamendua ez da ohiko hizkuntza batean gertatzen, euskaraz, frantsesez edo ingelesez adibidez, baizik eta bere hizkuntza mota propioa du, dagokionaren ikur eta sintaxiarekin. Teoria hori pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesi izenarekin ezagutzen da<ref name=":8" >{{Erreferentzia|izena=Gilbert|abizena=Harman|izenburua=Thought|hizkuntza=en|data=1973|url=https://philpapers.org/rec/HART|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":9" >{{Erreferentzia|izena=Michael|abizena=Rescorla|izenburua=The Language of Thought Hypothesis|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2023|url=https://plato.stanford.edu/archives/win2023/entries/language-thought/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Winter 2023|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref>.
Barne-hizkeraren teoriak hasierako sinesgarritasun handia du; izan ere, introspekzioak pentsamendu asko barne-hizkerarekin batera doazela iradokitzen du. Baina aurkariek diote hori, askotan, ez dela egia pentsamendu mota guztietan<ref name=":2" /><ref name=":6" /><ref name=":7" >{{Erreferentzia|izena=Jose Luis|abizena=Bermudez|izenburua=Thinking Without Words|hizkuntza=en|data=2003|url=https://philpapers.org/rec/LUITWW|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref>.23535 Esaterako, argudiatu izan da amets egiteko formak pentsamendu ez-linguistikoa osatzen dutela<ref>{{Erreferentzia|url=https://academic.oup.com/edited-volume/34446|aldizkaria=academic.oup.com|doi=10.1093/oxfordhb/9780199594900.001.0001|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Auzi hori garrantzitsua da animaliek pentsatzeko gaitasuna duten ala ez galdetzeko. Pentsamendua, nahitaez, hizkuntzari lotuta badago, horrek esango luke gizakien eta animalien artean arrakala nabarmena dagoela, gizakiak soilik baitute hizkuntza nahiko konplexua. Baina hizkuntzaz kanpoko pentsamenduak egoteak iradokitzen du arrakala hori, agian, ez dela horren handia eta animalia batzuek benetan pentsatzen dutela<ref name=":7" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Kristin|abizena=Andrews|izenburua=Animal Cognition|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|abizena2=Monsó|izena2=Susana|data=2021|url=https://plato.stanford.edu/archives/spr2021/entries/cognition-animal/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Spring 2021|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=David|abizena=Premack|izenburua=Human and animal cognition: Continuity and discontinuity|orrialdeak=13861–13867|hizkuntza=en|data=2007-08-28|url=https://pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.0706147104|aldizkaria=Proceedings of the National Academy of Sciences|alea=35|zenbakia=104|issn=0027-8424|pmid=17717081|pmc=PMC1955772|doi=10.1073/pnas.0706147104|sartze-data=2024-01-28}}</ref>.
====Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesia====
Hizkuntzaren eta pentsamenduaren arteko erlazioari buruzko hainbat teoria daude. [[Filosofia garaikide|filosofia garaikidearen]] bertsio gailen bati, pentsamenduaren hizkuntza hipotesia deitzen zaio<ref name=":8" /><ref name=":9" /><ref name=":10" >{{Erreferentzia|izenburua=Language of Thought Hypothesis {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/lot-hypo/|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":11" >{{Erreferentzia|izenburua=Language of Thought|hizkuntza=en|url=https://www.oxfordbibliographies.com/display/document/obo-9780195396577/obo-9780195396577-0151.xml|aldizkaria=obo|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Jerry A.|abizena=Fodor|izenburua=Lot 2: The Language of Thought Revisited|hizkuntza=en|data=2008|url=https://philpapers.org/rec/FODLT|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Pentsamendua hizkuntza mental baten bitartez gertatzen dela dio. ''Mentalese'' deitu ohi den hizkuntza hori hizkuntza arrunten antzekoa da hainbat modutan: perpausak sortzeko, sintaktikoki lotzen diren hitzez osatuta dago<ref name=":8" /><ref name=":9" />. Baieztapen hori ez da hizkuntzaren eta pentsamenduaren arteko analogia intuitibo batean oinarritzen. Horren ordez, errepresentazio-sistema batek egitura linguistikoa izateko barneratu behar dituen ezaugarrien definizio argia ematen du<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":11" /> Sintaxi mailan, irudikapen-sistemak bi errepresentazio mota izan behar ditu: irudikapen atomikoak eta konposatuak. Irudikapen atomikoak oinarrizkoak dira, eta konposatuak, berriz, beste irudikapen konposatu batzuek edo irudikapen atomikoek osatzen dituzte<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":11" />. Semantika mailan, irudikapen konposatuen eduki semantikoa edo esanahiak bere osagaien eduki semantikoaren araberakoa izan behar du. Irudikapen-sistema linguistikoki egituratuta dago bi baldintza horiek betetzen baditu<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":11" />.
Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesiak dio hori egia dela oro har pentsamenduarentzako. Horrek esan nahi du pentsamendua (gorago deskribatu den gisa) konbina daitezkeen irudikapen atomikoko osagai batzuekin osatuta dagoela<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":12" >{{Erreferentzia|izenburua=Language of Thought {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/humanities/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/language-thought|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Karakterizazio abstraktu horietaz gain, ez da adierazpen konkretu gehiagorik egiten garunak giza pentsamendua nola inplementatzen duen edo zer nolako antzekotasun dituen hizkuntza naturalarekin<ref name=":10" />. Pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesia [[Jerry Fodor|Jerry Fodorrek]] aurkeztu zuen lehen aldiz<ref name=":9" /><ref name=":10" />. Adierazpen horren alde egiten du pentsamenduaren ezaugarrien azalpen onena dela esanez. Ezaugarri horietako bat produktibitatea da: errepresentazio-sistema bat produktiboa da errepresentazio atomiko kopuru txiki batetik errepresentazio bakarreko kopuru infinitua sor badezake<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":12" />. Hori pentsamenduari aplikatzen zaio, gizakia pentsamendu ezberdin kopuru infinitua sortzeko gai baita, bere adimen-gaitasunak nahiko mugatuak diren arren. Pentsamenduaren beste ezaugarri batzuk dira sistematikotasuna eta koherentzia inferentziala<ref name=":9" /><ref name=":10" /><ref name=":12" />. Fodorrek dio pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesia egia dela pentsamenduak ezaugarri horiek nola izan ditzakeen azaltzen duelako eta alternatiba hoberik ez dagoelako<ref name=":12" />. Pentsamenduaren lengoaiaren hipotesiaren aurkako argudio batzuk sare neuronaletan oinarritzen dira, errepresentazio sistemen mende egon gabe portaera adimentsua sortzeko gai direnak. Beste eragozpen batzuk oinarritzen dira irudikapen mental batzuk ez-linguistikoki gertatzen direneko ideian, adibidez, mapa edo irudi moduan<ref name=":10" /><ref name=":9" />.
[[Adimenaren teoria konputazional|Konputazionalistei]] pentsamenduaren hipotesiaren lengoaia interesatu izan zaie bereziki, giza garuneko pentsamenduaren eta ordenagailuek inplementatutako prozesu konputazionalen arteko zubi-bideak eskaintzen baititu<ref name=":10" /><ref name=":9" /><ref name=":19" >{{Erreferentzia|izenburua=Computational Theory of Mind {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/computational-theory-of-mind/|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Horren arrazoia da sintaxia eta semantika errespetatzen duten irudikapenei buruzko prozesuak, ''[[Modus ponendo ponens]]''en araberako [[Inferentzia (logika)|inferentziak]] adibidez, sistema fisikoek gauzatu ditzaketela kausa-erlazioak erabiliz. Sistema linguistiko berberak material sistema ezberdinen bidez inplementa daitezke, hala nola garunak edo ordenagailuak. Horrela, ordenagailuek pentsa dezakete<ref name=":10" /><ref name=":9" />.
===Asoziazionismoa===
Tradizio [[Enpirismo|enpiristaren]] ikuspuntu garrantzitsu bat [[Asoziazionismo|asoziazionismoa]] izan da, iritzia pentsamendua ideien edo irudien segidan datzala<ref name=":0" /><ref name=":14" >{{Erreferentzia|izenburua=Conditioning {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/medicine/psychology/psychology-and-psychiatry/conditioning|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":15" >{{Erreferentzia|izenburua=Associationism {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/medicine/psychology/psychology-and-psychiatry/associationism|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Segida hori elkartze-legeek zuzentzen dutela uste da, zeinek zehazten baitute nola garatzen den pentsamendua<ref name=":0" /><ref name=":13" >{{Erreferentzia|izena=Eric|abizena=Mandelbaum|izenburua=Associationist Theories of Thought|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2022|url=https://plato.stanford.edu/archives/win2022/entries/associationist-thought/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Winter 2022|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Lege horiek pentsamenduen edukien arteko erlazio logikoetatik desberdinak dira premisaren pentsamendutik ondorioaren pentsamendura igarotzean, ondorioak ateratzeko kasuan aurkitzen direnak<ref name=":13" />. Elkarte-lege ezberdinak proposatu izan dira. Antzeko eta kontrastearen legeen arabera; ideiek haien oso antzekoak edo haien aurkakoak diren beste ideia batzuk sorrarazi ohi dituzte. Aldiz, ondokotasun legeak dio bi ideia elkarrekin esperimentatzen badira maiz, baten esperientziak bestearen esperientzian eragitera jotzen duela<ref name=":0" /><ref name=":14" />. Zentzu horretan, organismo baten esperientziaren historiak zehazten du organismoak zer pentsamendu dituen eta pentsamendu horiek nola garatzen diren<ref name=":13" />. Baina halako elkarte batek ez du bermatzen lotura esanguratsua edo arrazionala denik. Esate baterako, ''hotza'' eta ''Soria'' terminoen arteko lotura dela eta, ''kafetegi hau hotza da'' pentsamenduak ''Errusiak Soria bereganatu beharko luke'' pentsaraztera ekar lezake<ref name=":13" />.
Asoziazionismo forma bat imagismoa da. Pentsatzeak irudi-sekuentzia bat entretenitzea dakarrela dio, non lehenagoko irudiek geroko irudiak sorrarazten dituzten elkarte-legeetan oinarrituta<ref name=":2" />. Ikuspegi horren arazo bat da imajinatu ezin ditugun gauzetan pentsa dezakegula. Hori bereziki garrantzitsua da pentsamenduak objektu oso konplexuak edo infinituak biltzen dituenean, eta hori ohikoa da, adibidez, pentsamendu matematikoan<ref name=":2" />. Asoziazionismoari, oro har, egindako kritika da bere adierazpena zabalegia dela. Adostasun zabala dago asoziazionistek aztertutako prozesu asoziatiboek nolabaiteko zeresana dutela pentsamenduaren garapenean. Baina mekanismo hori pentsamendu guztiak edo prozesu mental guztiak ulertzeko nahikoa dela dioen aldarrikapena ez da orokorrean onartzen<ref name=":15" /><ref name=":13" />.
===Konduktismoa===
[[Konduktismo|Konduktismoaren]] arabera, jokabide-joeretan datza pentsamendua kanpoko estimulu jakin batzuen aurrean erreakzio publikoan beha daitezkeen jokabide jakin batzuei erantzutea<ref name=":16" >{{Erreferentzia|izena=Michael|abizena=Rescorla|izenburua=The Computational Theory of Mind|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2020|url=https://plato.stanford.edu/archives/fall2020/entries/computational-mind/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Fall 2020|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Filipe|abizena=Lazzeri|izenburua=O que é Behaviorismo sobre a mente?|orrialdeak=249–277|hizkuntza=pt|data=2019-08-16|url=https://periodicos.ufsc.br/index.php/principia/article/view/1808-1711.2019v23n2p249|aldizkaria=Principia: an international journal of epistemology|alea=2|zenbakia=23|issn=1808-1711|doi=10.5007/1808-1711.2019v23n2p249|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":17" >{{Erreferentzia|izena=George|abizena=Graham|izenburua=Behaviorism|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2023|url=https://plato.stanford.edu/archives/spr2023/entries/behaviorism/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Spring 2023|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Ikuspegi horretatik, pentsamendu jakin bat edukitzea da, nolabait, batean jokatzeko joera izatearen berdina. Ikuspuntu hori gogoeta enpirikoek bultzatu ohi dute; oso zaila da pentsamendua prozesu mental pribatu gisa aztertzea, baina askoz errazagoa da ikertzea organismoek egoera jakin baten aurrean nola erreakzionatzen duten jokabide jakin batekin<ref name=":17" />. Zentzu horretan, bereziki garrantzitsua da arazoak ez lehendik dauden ohituren bidez, baizik sormen-ikuspegi berrien bidez ebazteko gaitasuna<ref>{{Erreferentzia|izena=Jean-Nicolas|abizena=Audet|izenburua=What’s flexible in behavioral flexibility?|orrialdeak=943–947|abizena2=Lefebvre|izena2=Louis|data=2017-02-18|url=https://dx.doi.org/10.1093/beheco/arx007|aldizkaria=Behavioral Ecology|alea=4|zenbakia=28|issn=1045-2249|doi=10.1093/beheco/arx007|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. [[Konduktismo|Behaviorismo]] terminoa ere, zenbaitetan, zentzu apur bat ezberdinean erabiltzen da pentsamenduari aplikatzen zaion barne-hizkera forma zehatz bati erreferentzia egiteko<ref name=":18" >{{Erreferentzia|izena=Hayne W.|abizena=Reese|izenburua=Thinking as the behaviorist views it.|orrialdeak=10–12|hizkuntza=en|data=2000|url=https://dx.doi.org/10.1037/h0100531|aldizkaria=Behavioral Development Bulletin|alea=1|zenbakia=9|issn=1942-0722|doi=10.1037/h0100531|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Ikuspegi hori oinarritzen da barne-hizkera garrantzitsua kanpoko hizkera erregularraren forma eratorri bat dela dioen ideian<ref name=":0" />. Zentzu horrek konduktismoa adimenaren filosofian maizago ulertzeko moduarekin bat egiten du, barne-hizkera ekintza horiek ez baititu ikertzaileak behatzen, baizik eta subjektuaren jokabide adimentsutik ondorioztatzen baitira<ref name=":18" />. Horrek edozein hipotesi psikologikotan jokabide-ebidentzia behar dela dioen printzipio konduktista orokorrari leial izaten jarraitzen du<ref name=":17" />.
Konduktismoarentzat arazo bat da entitate berak modu desberdinean jokatu ohi duela, nahiz eta lehengo egoera berean egon<ref>{{Erreferentzia|izena=Alfred R.|abizena=Mele|izenburua=Motivation and agency|hizkuntza=en|data=2003|url=https://philpapers.org/rec/MELMAA-2|aldizkaria=philpapers.org|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Alfred R.|abizena=Mele|izenburua=Motivation: Essentially Motivation-Constituting Attitudes|orrialdeak=387–423|data=1995|url=https://www.jstor.org/stable/2185634|aldizkaria=The Philosophical Review|alea=3|zenbakia=104|issn=0031-8108|doi=10.2307/2185634|sartze-data=2024-01-28}}</ref>. Arazo honetan datza pentsamendu edo egoera mental indibidualak, oro har, ez datozela bat portaera jakin batekin. Horrela, pastela zaporetsua dela pentsatzeak ez darama automatikoki hura jatera, beste zenbait egoera mentalek portaera hori inhibitu baitezakete oraindik, adibidez, hori egitea desatsegina edo pastela pozoitua dagoelako ustea<ref>Schwitzgebel, Eric (2019). «[https://web.archive.org/web/20191115080001/https://plato.stanford.edu/entries/belief/ Belief]». ''The Stanford Encyclopedia of Philosophy''. Metaphysics Research Lab, Stanford University. Archivado desde el original el 15 de noviembre de 2019. Consultado el 22 de junio de 2020</ref><ref>Borchert, Donald (2006). «[https://web.archive.org/web/20210112065913/https://philpapers.org/rec/BORMEO Belief]». ''Macmillan Encyclopedia of Philosophy, 2nd Edition''. Macmillan. Archivado desde el original el 12 de enero de 2021. Consultado el 2 de abril de 2021</ref>.
===Konputazionalismoa===
Pentsamenduaren teoria [[Adimenaren teoria konputazional|konputazionalistek]], zientzia [[Kognizio|kognitiboetan]] aurkitzen direnek, informazioa prozesatzeko modu gisa ulertzen dute pentsamendua<ref name=":19" /><ref name=":20" >{{Erreferentzia|izenburua=Philosophy of mind - Computational, Representational, Thought (CRTT) {{!}} Britannica|hizkuntza=en|url=https://www.britannica.com/topic/philosophy-of-mind/The-computational-representational-theory-of-thought-CRTT|aldizkaria=www.britannica.com|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":16" />. Ikuspuntu horiek [[XX. mendea|XX. mendearen]] bigarren zatian garatu ziren, ordenagailuak sortu zirenean, zenbait teorikok pentsamendua eragiketa informatikoekin analogian ikusi zutenean<ref name=":20" />. Ikuspuntu horien arabera, informazioa modu desberdinean kodetuta egon daiteke garunean, baina, hasiera batean, informazioa biltegiratzeari, transmititzeari eta prozesatzeari dagokienez, eragiketa berak egiten dira bertan ere<ref name=":0" /><ref name=":21" />. Baina analogia horrek nolabaiteko erakarpen intuitiboa duen arren, teorikoek arazoak izan dituzte konputazioa zer den esplizituago azaltzeko. Beste arazo bat da azaltzea zer zentzutan den konputazio-modu bat pentsatzea<ref name=":16" />. Tradizionalki nagusi izan den ikuspuntuak konputazioa [[Turingen makina|Turingen makinen]] terminoetan definitzen du, nahiz eta kontakizun garaikideak, askotan, [[Neurona-sare artifizial|sare neuronaletan]] zentratzen diren haien analogietarako<ref name=":19" />. Turing makina bat gai da oinarrizko printzipio gutxi batzuetan oinarritutako edozein algoritmo exekutatzeko, hala nola gelaxka baten sinboloa irakurtzea, gelaxka batean sinbolo bat idaztea eta irakurritako sinboloetan oinarritutako jarraibideak exekutatzea<ref name=":19" />. Horrela, arrazoiketa deduktiboa [[Logika matematiko|logika formalaren]] [[Inferentzia arau|inferentzia-arauei]] jarraituz egin daiteke, baita adimenaren beste funtzio asko simulatu ere, hala nola hizkuntzaren prozesamendua, erabakiak hartzea eta kontrol motorra<ref name=":20" /><ref name=":16" />. Baina konputazionalismoak ez du soilik baieztatzen pentsamendua, zentzu batean, konputazioaren antzekoa dela. Aldiz, baieztatzen du pentsatzea konputazio-modu bat dela edo adimena Turing makina bat dela<ref name=":16" />.
Pentsamenduaren teoria konputazionalistak, batzuetan, ikuspegi funtzionalistetan eta errepresentazionalistetan banatzen dira<ref name=":16" />. Ikuspegi funtzionalistek beren kausazko rolen bidez definitzen dituzte egoera mentalak, baina aukera ematen dute, bai kanpoko gertakariak, bai beren sare kausaleko barrukoak<ref name=":22" >{{Erreferentzia|izenburua=Functionalism {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|hizkuntza=en-US|url=https://iep.utm.edu/functism/|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref>Gulick, Robert Van (15 de enero de 2009). «[https://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxfordhb/9780199262618.001.0001/oxfordhb-9780199262618-e-8 Functionalism]». En Beckermann, Ansgar; McLaughlin, Brian P; Walter, Sven, eds. ''The Oxford Handbook of Philosophy of Mind'' (en inglés). <small>[[:es:Especial:FuentesDeLibros/978-0-19-926261-8|ISBN 978-0-19-926261-8]]</small>. <small>[https://dx.doi.org/10.1093%2Foxfordhb%2F9780199262618.001.0001 doi:10.1093/oxfordhb/9780199262618.001.0001]</small>.</ref><ref>Honderich, Ted (2005). «[https://philpapers.org/rec/HONTOC-2 Mind]». ''The Oxford Companion to Philosophy''. Oxford University Press.</ref>. Pentsamendua programa-modu bat bezala ikus daiteke, sistema ezberdin askok modu berean gauza dezaketena, hala nola gizakiek, animaliek eta baita robotek ere. Ikuspuntu horietako baten arabera, zerbait pentsamendua bada, «beste barne-egoera batzuen eta aditz-irteeren produkzioan» duen zereginaren araberakoa izango da<ref>{{Erreferentzia|izena=Janet|abizena=Levin|izenburua=Functionalism|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2023|url=https://plato.stanford.edu/archives/sum2023/entries/functionalism/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Summer 2023|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":22" />.
[[Errepresentazionalismo|Errepresentazionalismoak]], bestalde, buru-egoeren ezaugarri adierazgarriak ditu ardatz, eta pentsamenduak adimen-egoera intentzionalen sekuentzia gisa definitzen ditu<ref>{{Erreferentzia|izena=David|abizena=Pitt|izenburua=Mental Representation|argitaletxea=Metaphysics Research Lab, Stanford University|data=2022|url=https://plato.stanford.edu/archives/fall2022/entries/mental-representation/|aldizkaria=The Stanford Encyclopedia of Philosophy|edizioa=Fall 2022|editore-abizena=Zalta|editore-izena=Edward N.|sartze-data=2024-01-28}}</ref><ref name=":16" />. Ildo horretan, konputazionalismoa pentsamenduaren hizkuntzaren hipotesiarekin konbinatu ohi da sekuentzia horiek arau sintaktikoen araberako ordena duten sinbolo gisa interpretatzean<ref name=":16" /><ref name=":9" />.
Konputazionalismoaren aurkako hainbat argudio planteatu izan dira. Zentzu batean, hutsala dirudi, bada, ia edozein sistema fisiko deskriba baitaiteke kalkuluak eginez eta, beraz, pentsatuz. Adibidez, horma erregular baten mugimendu molekularrak algoritmo baten konputazio gisa uler daitezkeela argudiatu izan da, ''programaren egitura formalaren isomorfoak'' baitira, interpretazio zuzenaren pean<ref name=":16" />. Horrek eziznezko ondorio bat ekarriko luke: horma pentsatzen ari dela. Beste objekzio bat da konputazionalismoak pentsamenduaren alderdi batzuk bakarrik atzematen dituela baina ez dela gai giza kognizioaren funtsezko beste alderdi batzuk azaltzeko<ref name=":16" /><ref name=":20" />.
==Erreferentziak==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Bibiografia osagarria ==
* {{En}} Bayne, Tim (21 September 2013), ''Thoughts'', ''[[New Scientist]]''. 7-page feature article on the topic.
* {{En}} [[R. Douglas Fields|Fields, R. Douglas]], ''The Brain Learns in Unexpected Ways: Neuroscientists have discovered a set of unfamiliar cellular mechanisms for making fresh memories'', ''[[Scientific American]]'', vol. 322, no. 3 (March 2020), pp. 74–79. "[[Myelin]], long considered inert insulation on [[axon]]s, is now seen as making a contribution to learning by controlling the speed at which signals travel along neural wiring." (p. 79.)
* {{En}} [[Anil K. Rajvanshi|Rajvanshi, Anil K.]] (2010), [https://books.google.com/books?id=__YlBAAAQBAJ&q=nature+of+human+thought&pg=PA40 ''Nature of Human Thought''], {{ISBN|978-81-905781-2-7}}.
* {{En}} [[Herbert A. Simon|Simon, Herbert]], ''Models of Thought'', Vol I, 1979, {{ISBN|0-300-02347-2}}; Vol II, 1989, {{ISBN|0-300-04230-2}}, Yale University Press.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kognizioa]]
[[Kategoria:Filosofia]]
[[Kategoria:Gogo-gorputza arazoa]]
[[Kategoria:Kontzientziaren ikerketa]]
[[Kategoria:Emergentzia]]
[[Kategoria:Gogamenaren teoria]]
[[Kategoria:Ustea]]
[[Kategoria:Neurozientziako konpondu gabeko problemak]]
[[Kategoria:Zentzumen-sistema]]
[[Kategoria:Garunaren prozesuak]]
[[Kategoria:Idealismoa]]
bxj6kybq0hbmftfoooi4wt97hthmglf
Islandiako Unibertsitatea
0
367233
9968480
9853028
2024-11-14T00:16:23Z
Eliatxo
96586
/* Ikasle aipagarriak */
9968480
wikitext
text/x-wiki
{{Erakunde infotaula}}
'''Islandiako Unibertsitatea''' ({{lang-is|Háskóli Íslands}}), [[Islandia]]ko [[Reykjavik]] hirian egoitza duen [[unibertsitate publiko]]a da, [[1911]]. urtean sortua, herrialdeko unibertsitaterik zaharrena da. Gaur egun hogeita bost fakultate eta 14.000 ikasle inguru dauzka.
== Historia ==
Islandiako Unibertsitatea [[Alþingi|Alpingi]] legebiltzarrak sortu zuen 1911ko ekainaren 17an, eta hiru erakunde akademiko batu zituen: ''Prestaskólinn'', ''Lιknaskólinn'' eta ''Lagaskólinn''. Teologia, medikuntza eta zuzenbidea irakatsi zituzten, hurrenez hurren. Unibertsitateak, hasiera batean, hiru eremu horietarako bakarrik zituen ahalmenak, humanitateen fakultateaz gain. Lehenengo urtean, 45 ikaslek eman zuten izena. Unibertsitateko lehen errektorea Björn M. Ólsen izan zen, giza zientzien fakultateko irakaslea.<ref name=":0">{{Cite news|izenburua=University of Iceland A Citizen of the Respublica Scientiarum|hizkuntza=en|url=https://www.academia.edu/32556914|accessdate=2017-05-14}}</ref>
[[Fitxategi:Parliament_building,_Reykjavík_2014-07-28.jpg|thumb|Alingishúsia legebiltzarra Reykjavik-en|ezkerrera]]
Unibertsitateak zeregin garrantzitsua izan zuen Islandiako estatu-nazioaren eraikuntzan, eta Islandiako biztanleek erabateko independentziarako urrats garrantzitsutzat hartu zuten.<ref name=":0" /> Islandiako unibertsitate nazional baten eskaria, 1845ean Althingiko batzar aukeratuaren lehen saioan ere egin zen.<ref name=":0" /> Orduan, Islandiako buruzagi nazionalistek Danimarkari eskatu zioten "eskola nazional" bat sortzeko, aurrerapen kultural eta materialak lortzeko, baina baita islandiarrek jasotzen zuten hezkuntza ikuspuntu nazionala bere gain hartuko zuela ziurtatzeko ere.<ref name=":0" />
Lehen 29 urteetan, unibertsitatea Islandiako Parlamentuko eraikinean ([[Alþingishúsið]], [[Reykjavik|Reykiaviken]] erdian) kokatu zen. 1933an, unibertsitateak Alþingiren baimen berezia jaso zuen, ''Happdrιtti Háskólans'' izeneko loteria bat antolatzeko. Unibertsitateko loteria, 1934an hasi zena, finantzaketa-iturri garrantzitsua da oraindik ere unibertsitate-eraikin berriak eraikitzeko. 1940an, unibertsitatea eraikin nagusira aldatu zen, Gup Samúelsson arkitekto islandiarrak diseinatua. Eraikin nagusia unibertsitate-campusaren muina da, ''Suðurgata kalean'', eta unibertsitateko eraikin nagusi gehienak gune horretan dira.
== Campusa ==
=== Eskola-eraikinak ===
Unibertsitateko campus nagusia [[Tjörnin]] lakuaren hego-mendebaldean dago, Reikiaviken erdian. 10 hektarea inguru hartzen ditu.<ref>{{Cite web|izenburua=Veldu HÍ | Háskóli Íslands|url=http://www.hi.is/skolinn/veldu_hi|accessdate=2010-12-08}}</ref> Guztira 30 eraikin inguru daude, eta horietatik zaharrena, Gamli Garp, 1934an eraiki zen. Eraikin nagusiak lorategi erdizirkular bat du aurrean, Sιmundur froppi-ren estatua batekin. 2007an, zerbitzu-zentro berri bat ireki zen eraikin nagusiaren ondoan, eta han lekualdatu ziren zerbitzu bizienetako asko. Hitzaldi batzuk Háskólabíó zineman izaten dira, campusaren iparraldeko muturrean. Gimnasio bat, zenbait logela eta ikerketa-institutu txikiagoen eraikinak ere badira campusean zehar. Eraikin gehienak campus nagusian eta inguruko auzoetan daude. Bestalde, Kirol, Aisialdi Ikasketa eta Gizarte Hezkuntza Fakultatea [[Laugarvatn]] herrixkan dago.
=== Liburutegia ===
1994an, unibertsitateko liburutegiak (1940an ezarri zen formalki, {{Lang-is|Landsbókasafn Íslands - Háskólabókasafn}}) bat egin zuen Islandiako Liburutegi nazionalarekin ({{Lang-is|Landsbókasakfn}}. 1818) liburutegi akademiko handi bat osatzeko: Islandiako Liburutegi Nazionala eta Unibertsitarioa ({{Lang-is|Landsbókasfn Íslands - Haskólabókasoafn}}). Liburutegiaren eraikin nagusia, ''jóðarbókhlaðan'', campus nagusiaren ondoan dago.
=== Ospitalea ===
Islandiako Unibertsitateko hezkuntza eta ikerketa estu lotuta daude Reikiavikeko Unibertsitate Ospitale Nazionalarekin. Beraz, Osasun Zientzien Fakultateko instalazioak ospitaleetan daude neurri handi batean.
== Eskola eta Fakultateak ==
[[Fitxategi:University of Iceland-Logberg.jpg|thumb|Zuzenbide Fakultatea]]
=== Gizarte zientzia eskola ===
* Ekonomia eta finantza Fakultatea
* Zuzenbide Fakultatea
* Gizarte zientzia Fakultatea
* Gizarte lanbide Fakultatea
* Politika zientzia Fakultatea
[[Fitxategi:Læknagarður.JPG|thumb|Medikuntza Fakultatea]]
=== Medikuntza eskola ===
* Medikuntza Fakultatea
* Erizaintza Fakultatea
* Odontologia Fakultatea
* Farmakologia Fakultatea
* Elikadura eta nutrizio Fakultatea
* Psikologia Fakultatea
=== Giza zientzia eskola ===
* Teologia Fakultatea
* Literatura eta linguistika Fakultatea
* Islandiera eta konparaketa ikasketa kulturalen Fakultatea
* Historia eta filosofia Fakultatea
=== Irakasle eskola ===
* Soinketa Fakultatea
* Irakasle Fakultatea
=== Ingeneritza eta zientzia eskola ===
* Industria, mekanika eta ordenagailu zientzia ingeniaritza Fakultatea
* Geologia Fakultatea
* Bizi eta ingurumen zientzia Fakultatea
* Elektrizitate eta ordenagailu Fakultatea
* Fisika zientzia Fakultatea
* Ingurumen ingeniaritza Fakultatea
== Ikasle aipagarriak ==
[[Fitxategi:Asgeir_Asgeirsson.jpg|thumb|[[Ásgeir Ásgeirsson]], [[Islandia|Islandiako]] bigarren lehendakaria]]
* [[Vigdís Finnbogadóttir|Vigdís Finnbogadottir]] (Islandiako lehendakaria)
* [[Arnaldur Indriðason|Arnaldur Indrip]] (idazlea)
* [[Magnús Scheving]] (aktorea)
* [[Agnes M. Sigurðardóttir]] (apezpikua)
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Reykjavikeko Unibertsitatea]]
== Kanpo estekak ==
* {{en}} {{is}} [http://www.hi.is/ Unibertsitatearen webgune ofiziala.]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Islandiako unibertsitateak]]
[[Kategoria:Reykjavikeko kultura]]
8bkqufvjsh5glqnnijolg1kcnlvl8q6
Estrukturalismo
0
369748
9968111
9473264
2024-11-13T17:08:53Z
Ketxus
41163
Atal berria sortzea
9968111
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Ikusgela_-_Sally_Haslanger.webm|start=0|thumbtime=479|thumb|{{ikusgela}}[[Sally Haslanger]] estrukturalismoan kokatzen den filosofoa ulertzeko gakoak]]
'''Estrukturalismoa''' [[XX. mendea]]n sortutako [[eskola filosofiko]]a eta giza eta [[gizarte-zientziak|gizarte-zientzien]] metodologia eta korrontea da, gizarte errealitatea objektuen arteko erlazio multzo moduan aztertzen duena, objektuak euren esentziaz haraindi beste objektu batzuekin harremanetan duten zeinuak definituz. [[Humanismo]], [[subjektibismo]], [[enpirismo]] eta [[historizismo]]aren aurkako joera da, nia baztertuz, objektu bakoitzaren egitate partikularrak ukatuz eta azterketa [[sinkroniko]]a aldeztuz hurrenik hurren. Estrukturalismoaren jatorria [[Ferdinand de Saussure]]k 1916 urtean plazaraturiko ''[[Cours de linguistique générale]]'' liburuan dago, non hizkuntza elementuen arteko baliokidetasun eta aurkakotasun harremanen bitartez definitzen duen. Beste pentsalari estrukturalista nabarmen batzuk [[Claude Lévi-Strauss]], [[antropologia]] arloan,
[[Roland Barthes]] eta [[Louis Althusser]] izan dira.
== Erreferentziak ==
*[[Eduardo Apodaka|Apodaka, Eduardo]] (2024): ''Subjektuaren zainak eta adarrak'', Bilbo, UEU. {{ISBN|978-84-8438-897-5}}
*Galparsoro, Jose Ignacio (2008): "Aro Garaikidea. Filosofia Kontinentala" in [[Agustin Arrieta Urtizberea|Agustin Arrieta]] eta Ibon Uribarri (koord.): ''Filosofiaren historia'', Donostia, Elkar. {{ISBN|978-84-9783-403-2}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{filosofia zirriborroa}}
[[Kategoria:Eskola filosofikoak]]
[[Kategoria:Filosofia kontinentala]]
[[Kategoria:Hizkuntza-biraketa]]
[[Kategoria:Estrukturalismoa]]
[[Kategoria:Hizkuntzaren teoriak]]
[[Kategoria:Teoria psikoanalitikoa]]
gr6onj8icpjxp19vysl5aucuh66yusj
José Mujica
0
379760
9968473
9903181
2024-11-14T00:13:10Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[José Mujica]]» orria «[[Josef Muxika]]» izenera aldatu du
9903181
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}'''José Alberto Mujica Cordano''', eskuarki '''José Mujica''' edo '''Pepe Mujica''' izen-deiturez ezaguna, ([[Montevideo]], [[Uruguai]], 1935eko maiatzaren 20a), uruguaitar [[Gerrilla|gerrillari]] eta [[politikari]] ohia da. Uruguaiko 40. [[presidente]]<nowiki/>a izan zen 2010 eta 2015 bitartean.<ref>{{erreferentzia|urtea=2014|izenburua=Artículo sobre Pepe Mujica|argitaletxea=Sitio web de la Presidencia de la República Oriental del Uruguay.|hizkuntza=Es|url=https://www.gub.uy/presidencia/comunicacion/audios/completos/audicion-del-presidente-jose-mujica-del-25-marzo-2014}}</ref> Gaztaroan Alderdi Nazionaleko militantea zela, 1960ko hamarkadaren erdialdean [[Tupamaroen Nazio Askapenerako Mugimendua]] talde gerrillariaren sortzaileetako bat izan zen. Garai hartan egindakoagatik lau aldiz atxilotu zuten, eta hainbat delitu egotzita, hala nola bahiketak, lapurretak, hilketak eta dokumentuak faltsutzea,<ref>{{erreferentzia|urtea=2015|izenburua=Actividad ilícita de Mujica|argitaletxea=CIDOF|hizkuntza=Es|url=https://www.cidob.org/lider-politico/jose-mujica-cordano#1}}</ref> hamalau urtez [[preso]] mantendu zuten. 1985eko amnistiaren ondorioz aske gelditu ostean, Herri Parte-hartzearen Mugimendua eratu zuen. Talde hura [[Fronte Zabala]]<nowiki/>ren barnean sartu zen.<ref name="berria">[https://web.archive.org/web/20100104151233/http://paperekoa.berria.info/mundua/2009-10-27/018/005/lege_info.htm «Ezkerrak irabazi arren, bigarren itzulia egingo dute Uruguain»], ''Berria'', 2009-10-27.</ref>
1989an “Fronte Zabala”ko [[diputatu]] eta [[senatari]] izendatu zuten, eta gero Abeltzaintza, Nekazaritza eta Arrantza [[ministro]] izan zen 2005 eta 2008 artean.<ref name="berria" /> 2009ko azaroaren 29an egindako presidentetza hauteskundeak gehiengoa lortuta,<ref>[http://www.berria.info/albisteak/37699/lege_info.htm «Jose Mujicak irabazi du Uruguaiko hauteskundeen bigarren itzulia»]{{Apurtutako esteka|date=apirila 2024|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}, ''Berria''.</ref> Uruguaiko lehendakari izan zen 2010-2015 bitartean. Presidentetza amaitu ondoren, berriz ere senatari aukeratu zuten, 2014ko eta 2019ko hauteskundeetan. Azken kargu horri uko egin zion 2020ko urriaren 20an, eta jarduera politikotik erretiratu zen, militantzia popularrean aritzeko. Gaur egun, Herri Partaidetzarako Mugimenduko burua da, ezkerreko Fronte Zabala alderdiko sektore nagusia.<ref>{{erreferentzia|urtea=2018|izenburua=El ex presidente José Mujica renuncia hoy al Senado.|argitaletxea=Montevideo Portal|hizkuntza=Es|url=https://www.montevideo.com.uy/Noticias/-Cansado-de-largo-viaje--el-ex-presidente-Jose-Mujica-renuncio-al-Senado-uc691923}}</ref><ref>{{erreferentzia|urtea=2018|izenburua=«Sesión de la Cámara de Senadores en directo {{!}} 14/08/2018 {{!}} República Oriental del Uruguay».|argitaletxea=Canal oficial de la Cámara de Senadores en YouTube|hizkuntza=Es}}</ref>
Mujica "munduko estatuburu apalena" bezala deskribatua izan da bere bizimodu zorrotzagatik, eta hamabi mila dolarreko hileko soldataren %90 inguru behartsuei eta enpresari txikiei mesede egiten dieten ongintzako erakundeei emateagatik.<ref>{{erreferentzia|abizena=Hernandez, Vladimir|urtea=2012|izenburua=Jose Mujica: The World's 'Poorest' President.|argitaletxea=BBC News Magazine|hizkuntza=En|url=https://www.bbc.com/news/magazine-20243493}}</ref><ref>{{erreferentzia|abizena=Watts, Jonathan|urtea=2013|izenburua=Uruguay's president José Mujica: no palace, no motorcade, no frills.|argitaletxea=The Guardian|ISBN=ISSN 0261-3077|hizkuntza=En|url=https://www.theguardian.com/world/2013/dec/13/uruguay-president-jose-mujica}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un jeque quiere comprar el auto celeste de José Mujica|hizkuntza=es|data=2014-11-06|url=https://www.bbc.com/mundo/ultimas_noticias/2014/11/141106_ultnot_mujica_fusca_ac|aldizkaria=BBC News Mundo|sartze-data=2024-07-10}}</ref>
Kapitalismoak giza zoriontasunari laguntzen ez diola uste du, jabetza materialak metatzeko ikuspegiaren kritika egin izan dio. Hedabideek eta kazetariek goraipatu dute bere ideologia filosofikoengatik. Times Higher Education egunkariak "presidente [[filosofo]]"tzat hartu zuen 2015ean, hitz-joko bat [[Platon]] “errege filosofo”aren ikusmoldearekin.<ref>{{erreferentzia|abizena=Bourcier, Nicolas|urtea=2014|izenburua=Uruguay's José Mujica: the 'humble' leader with grand ideas|argitaletxea=The Guardian|ISBN=ISSN 0261-3077|hizkuntza=En|url=https://www.theguardian.com/world/2014/may/27/jose-mujica-uruguay-maverick-president}}</ref>
== Bizitza ==
[[Fitxategi:Mujicatopolansky.jpg|ezkerrera|thumb|220x220px|Mujica eta [[Lucia Topolansky]] emaztea, 2010ean.]]
1934ko maiatzaren 20an jaio zen Montevideoko Paso de la Arena auzoan. Demetrio Mujica Terra eta Lucy Cordano Giorelloren semea; aitaren aldetik, José Mujica euskaldunen ondorengoa da, 1842an Uruguaira iritsi ziren euskaldunen ondorengoa, jatorriz Bizkaiko [[Muxika]]<nowiki/>n, eta alde horretakoa da halaber, hainbat politikarirekin senidetuta dagoena, hala nola 1930eko hamarkadako presidente eta diktadore Gabriel Terra, bere osaba bigarren aitona, eta Horacio Terra Arocena, bere osaba hirugarrena, eta azken horren seme-alabak, hau da, Francisco, Horacio eta Juan Pablo Terra Gallinal lehengusuak. Eta XX. mendean zehar Union Cívican, Partido Colorado, Partido Nacional eta Frente Amplio alderdietan aktiboki parte hartu zutenak, hurrenez hurren. Amaren aldetik, bere jatorria italiarra da. Behin baino gehiagotan, Mujicak berak ere Kantabrian kokatu du bere familiaren jatorriaren zati bat.<ref>{{erreferentzia|urtea=2018|izenburua=Mujica recibió las llaves de la ciudad de Múxika|argitaletxea=Diario La República. Montevideo|hizkuntza=Es|url=https://diariolarepublica.net/mujica-recibio-las-llaves-de-la-ciudad-de-muxika/}}</ref>
Aitaren aldeko aitona-amonen lurretan, soldaduak prestatzen ari ziren Aparicio Saravia buruzagiaren aurkako altxamenduei aurre egiteko. Amaren aldeko aitona Alderdi Nazionalaren jarraitzailea ere bazen, zehazki herrerismoarena, eta behin baino gehiagotan izan zen Koloniako zinegotzi eta Luis Alberto de Herreraren lagun pertsonala. Amaren familia [[italiar]] etorkin "ligureek" osatzen zuten; Cordano abizena, aitona Antoniorena, jatorriz [[Genova]] probintziako Fontanabuona haranekoa da, Liguria eskualdean, Rapallotik gertu. Inguru beretik zetorren amona Paularen familia, Giorellotarrak. Bere ama Karmelon jaio zen, eta bertako gurasoek mahastiak lantzen zituztelako bost hektarea erosi zituzten Izar Kolonian mahastiak landatzeko.<ref name=":0">{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=Mujica de la chacra a la presidencia|argitaletxea=Diario La República. Montevideo|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/390802-mujica-de-la-chacra-a-la-presidencia?utm_source=redirects&utm_medium=dominiolargo&utm_campaign=301_Redirects}}</ref>
Jaio zenean, gurasoek 2 hektarea (4,9 hektarea) erosi zituzten Colonia Estrellan mahastiak lantzeko. Baina aita porrot egin zuen ekintzaile bat zen, Mujicak sei urte zituenean 1940an hil zena. Lehen eta bigarren mailako ikasketak jaio zen auzoko eskola eta lizeo publikoan egin zituen. Oinarrizko zikloa amaituta, Alfredo Vásquez Acevedo Institutuan sartu zen batxilergoan, baina ziklo hori ez zuen bukatu. Hamahiru urte zituenetik hamazazpi urte bete arte, txirrindularitzan aritu zen, hainbat klub ordezkatuz eta kategoria guztietan.<ref name=":0" />
2005etik [[Lucia Topolansky]]<nowiki/>rekin ezkonduta dago, Herri Partaidetzarako Mugimenduko buruzagi historikoa eta Uruguaiko presidenteordea 2017 eta 2020 artean. 1972tik harreman sentimentala zuten. Ez dute seme-alabarik izan, eta Topolanskyren etxalde batean bizi dira, Montevideoko kanpoaldean. [[Krisantemo]]<nowiki/>ak lantzen dituzte saltzeko, lehendakari-jauregian bizitzeari eta bertako langileak erabiltzeari uko egin baitiote. Bikoteak zenbait [[maskota]] ditu, lehen hiru hankako txakur bat, Manuela izenekoa, barne.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=Pérez Esquivel, Adolfo|urtea=2009|izenburua=BIOGRAFIA DE JOSE MUJICA El Tupamaro Asesino|argitaletxea=LARED21|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/370778-biografia-de-jose-mujica}}</ref> 2024ko apirilean, [[hestegorriko minbizi]] batekin diagnostikatu ziotela iragarri zuen.<ref>{{erreferentzia|abizena=AP|urtea=2024|izenburua=Expresidente uruguayo José Mujica anuncia que padece cáncer de esófago.|argitaletxea=Publimetro México|hizkuntza=Es|url=https://www.publimetro.com.mx/noticias/2024/04/29/expresidente-uruguayo-jose-mujica-anuncia-que-padece-cancer-de-esofago/}}</ref>
== Karrera politikoa ==
=== Hasiera ===
Amaren aldeko osaba, Angel Cordano nazionalista zen eta eragina izan zuen Mujicaren prestakuntza politikoan. 1956an, José Mujicak garai hartan diputatu nazionalista zen Enrique Erro ezagutu zuen bere amaren bidez, Erroren sektore bereko militantea. Ordutik, Alderdi Nazionalerako militatzen hasi zen, eta Gaztediko idazkari nagusi izatera iritsi zen. 1958ko hauteskundeetan, lehen aldiz herrerismoa nagusitu zen, eta Erro Lan ministro izendatu zuten. Mujica bere alboan egon zen, nahiz eta ez zen Ministerioko funtzionario izan.<ref name=":0" />
1962an, Errok eta Mujicak Alderdi Nazionala utzi eta Union Popular sortu zuten, Uruguaiko Alderdi Sozialistarekin eta Nuevas Bases izeneko talde txiki batekin batera. Hurrengo hauteskundeetan, Emilio Frugoni aurkeztu zuten Errepublikako presidente izateko hautagai, eta erabat galdu zuten, boto guztien % 2,3rekin.<ref name=":0" />
=== Gerrilla ===
[[Fitxategi:Presidents Obama and Mujica 2014.jpg|thumb|Mujica eta [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]<nowiki/>ko presidentea Barack Obama, 2014an.]]
1964an, Mujica Nazio Askapenerako Mugimendua (NAM)-Tupamaros mugimendu sortu berrian sartu zen, Kubako Iraultzan inspiratutako ezker muturreko talde politikoa zena. Gerrillarien operazioetan parte hartu zuen, eta aldi berean, bere baserrian (''chacra'') lan egiten zuen, harik eta poliziak hala behartuta klandestinitatera igaro zen arte. 1969an Montevideotik gertu zegoen “Pando”ko okupazioan parte hartu zuen, sei eskuadroietako baten buru zela, hiriko puntu estrategikoak erasotzeko programan. Mujicaren taldeak telefono trukea bere gain hartzea zuen helburu, eta bera izan zen operazioa inolako bidegabekeriarik gabe amaitu zuen bakarra.<ref>{{erreferentzia|abizena=Alvarez, Maria Ximena|urtea=2001|izenburua=Tupamaros revolution – La revolución imposible|argitaletxea=Montevideo: Fin de Siglo.|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20131029222056/http://ojs.c3sl.ufpr.br/ojs2/index.php/historia/article/viewFile/4635/3597}}</ref>
Mujicaren taldeak telefono-zentrala bere gain hartzea zuen helburu, eta berea izan zen inolako bidegabekeriarik gabe amaitu zuen operazio bakarra. 1970eko martxoan Mujica tirokatu egin zuten Montevideoko taberna batean atxiloketari aurre egiten ari zitzaiola; bi polizia zauritu zituen eta, aldi berean, sei tiro eman zizkioten. Ospitaleko zirujauak bizia salbatu zion. Tupamarosek zioenez, zirujaua ezkutuan Tupamaro taldekoa zen eta horregatik salbatu zion bizitza. Egia esan, medikua etika mediko arrunta jarraitzen ari zen. Garai hartan, Uruguaiko presidente eztabaidagarria [[Jorge Pacheco Areco]] zen, NAMren eta komunisten istiluei erantzuteko berme konstituzional batzuk bertan behera utzi zituena.<ref>{{erreferentzia|abizena=Brum, Pablo|urtea=2014|izenburua=The Robin Hood Guerrillas: The Epic Journey of Uruguay's Tupamaros|argitaletxea=CreateSpace Independent Publishing Platform|orrialdeak=99-109|ISBN=978-1-4973-0872-5.|hizkuntza=En}}</ref>
Mujica lau aldiz harrapatu zuten agintariek. 1971ko irailean Punta Carretaseko espetxetik ihes egin zuten 100 tupamaro baino gehiagoren artean zegoen, kartzela barrutik tunel bat zulatuz, gertuko etxe bateko egongelara zeramana. Ihes egin eta hilabete baino gutxiagora harrapatu zuten berriro, baina 1972ko apirilean ihes egin zuen berriro Punta Carretasetik. Ordukoan, ihes egin zuten beste dozena bat iheslarik, Tupamarosek espetxearen kanpotik zulatutako tunel batetik. 1972an azken aldiz atxilotu zuten, atxiloketari aurre egin ezinik. Ondorengo hilabeteetan, herrialdeak kolpe militarra jasan zuen 1973an. Bien bitartean, Mujica eta beste zortzi Tupamaro hautatu zituzten bereziki, militarren zaintzapean eta egoera errukarrian egon zitezen. Guztira, ia 15 urte eman zituen gatibu, 1970eko eta 1980ko hamarkadetan. Bi urte baino gehiagoz zaldientzat zen aska zahar baten atxilotuta egon zen. Diktadura zibiko-militarrak «[[Bahiketa|bahitu]]<nowiki/>tzat» hartu zuen buruzagi tupamaroetako bat izan zen, eta horrek esan nahi zuen exekutatu egingo zituztela beren erakundeak ekintza armatuei berriro ekiten bazien. Egoera horretan, isolamenduak eta atxiloketa-baldintza gogorrek aginduta, hamaika urte eman zituen Mujicak. Bahituen artean Eleuterio Fernández Huidobro (gerora Defentsa Nazionaleko ministro izan zena) eta Mauricio Rosencof ere bazeuden.<ref>{{erreferentzia|abizena=Mallinder, Louise|urtea=2009|izenburua=Uruguay's Evolving Experience of Amnesty and Civil Society's Response|argitaletxea=Queen's University Belfast|ISBN=SSRN 1387362|hizkuntza=En|url=https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1387362}}</ref>
Kartzelan egon zen bitartean, Mujicak osasun arazoak izan zituen, buruko arazoak batez ere. Eleuterio Fernández Huidobro eta Mauricio Rosencof bere bi ziega-kide hurbilenek sarritan elkarrekin komunikatzea lortzen bazuten ere, oso gutxitan sartzen zuten Mujica elkarrizketan. Mujicak berak dioenez, garai hartan [[entzumen]]-[[haluzinazio]]<nowiki/>ak eta [[Paranoia|paranoi]]<nowiki/>en antzeko formak jasaten zituen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Soria, Lucho|urtea=2009|izenburua="Entrevista a José "Pepe" Mujica"|argitaletxea=www.elhistoriador.com.ar.|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20090626063835/http://www.elhistoriador.com.ar/entrevistas/m/mujica.php}}</ref>
1985ean, demokrazia konstituzionala berrezarri zenean, Mujica aske geratu zen 1962tik aurrera egindako krimen politikoak eta antzekoak estaltzen zituen amnistia lege baten bidez. Demokrazia berrezarri eta zenbait urtera, Mujica eta Tupamaroseko kide asko ezkerreko beste erakunde batzuekin elkartu ziren Herri Partaidetzarako Mugimendua sortzeko, Fronte Zabala koalizioan onartua izan zen alderdi politikoa.<ref>{{erreferentzia|abizena=Andavolu, Krishna|urtea=2014|izenburua=Uruguay and Its Ex-Terrorist Head of State May Hold the Key to Ending the Global Drug War|argitaletxea=Vice.|hizkuntza=En|url=https://www.vice.com/en/article/xd5adw/president-chill-jose-pepe-mujica-uruguay-0000323-v21n5}}</ref>
[[Fitxategi:Cristina Fernández, Vladimir Putin y José Mujica en Argentina.jpg|thumb|Mujica eta Argentinako Presidenta, [[Cristina Fernández|Cristina Fernández de Kirchne]]<nowiki/>r, [[Vladimir Putin]] Errusiako Presidentearekin, 2014an.]]
1994ko hauteskunde orokorretan, Mujica diputatu hautatu zuten zuten, Montevideotik. Bere jarduera parlamentarioa hastean "loreontzi bat bezala" sentitzen zela adierazi zuen. Hala ere, politikagintzan izan zuen presentzia jendearen arreta erakarri zuen, Mujicak herritarren nahigabea kapitalizatzen jakin baitzuen. Eta 1999ko hauteskundeetan senatari izatea lortu zuen, neurri batean bere karismaren ondorioz'''.''' Aldi berean, bere sektore politikoak metatze-estrategia bat garatzen zuen. Urte horretan Miguel Angel Campodonicaren “Mujica” liburua argitaratu zen, non politikari bihurtutako gerrillariaren bizitza eta pentsaera jasotzen dira.
NAMren ospea eta botoak handitzen jarraitu zuen, eta 2004an Fronte Zabalaren barruko fakziorik handiena bilakatu zen. Urte hartako hauteskundeetan, Mujica berriz hautatu zuten Senaturako, eta NAMek 300.000 bototik gora lortu zituen, eta horrela, bere posizioa sendotu zuen koalizioan indar politiko nagusi gisa eta [[Tabaré Vázquez]]<nowiki/>en garaipenaren atzean indar nagusi gisa.<ref>{{erreferentzia|abizena=Caillabet, Carlos|urtea=2004|izenburua=Con el senador tupamaro José Mujica: la liberación nacional, “una etapa inevitable”|argitaletxea=Internacional. Uruguay|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20090713225633/http://www.rel-uita.org/internacional/mujica.htm}}</ref>
=== Gobernu fronte-zabalean jarduna ===
2005eko martxoaren 1ean, Errepublikako presidente Tabaré Vázquezek Abeltzaintza, Nekazaritza eta Arrantza [[ministro]] izendatu zuen. Ernesto Agazzi izan zuen alboan, nekazaritza ingeniaria lanbidez, idazkariorde karguan. Mujicaren beraren hitzetan, «benetako ministroa Agazzi izango zen». Gertaeretan, Mujicak gobernu-taldean izandako jarduna gehiago parekatu zen eragile politiko baten presentziarekin, eta gizartearekin hitz egiteko gaitasun berritzailea duen iritzi-sortzaile batekin. Bereziki, bere adierazpen bitxiengatik, iruzkin «harrigarriengatik» eta «tonu-irteerengatik» nabarmendu zen. Hori herritarren sektore askotan gustatu zen, planteamenduen zintzotasunagatik. Baina izan ziren ministro titularraren ustezko profesionaltasun faltagatik kexatu zirenak.<ref>{{erreferentzia|izenburua=José Mujica con Sonia Breccia: “Hay que dar señales que despierten el coraje”|hizkuntza=Es}}</ref>
[[Fitxategi:José Mujica2.jpg|thumb|José Mujica, Abeltzaintza, Nekazaritza eta Arrantza ministroa zela.]]
2008ko martxoaren 3an utzi zuen kargua, eta Ernesto Agazzi ministrordeak ordezkatu zuen. Ondoren, Senatuko bere aulkira itzuli zen, eta hedabide guztietan, bai politiko zein prentsan, behin eta berriz aipatu zen bere balizko presidentetza, Vazquez presidenteak Danilo Astori nahiago zuela adierazi arren. Laster hasi zen Mujica lehendakaritzarako hautagai izateko borondateaz argi eta garbi hitz egiten zuten gertaera politikoak sortzen, hala nola Argentinako Kirchner senar-emazteei egindako bisita. Bisita hori oso aipatua izan zen, izan ere une hartan Uruguai eta [[Argentina]] egoera diplomatiko konprometitu batetik igarotzen ari ziren, bi ertzetako gobernuen artean etengabeko eraso trukeak eginez. Mujicak herri anaien arteko hurbilketa jarrera aldarrikatu zuen.<ref>{{erreferentzia|urtea=2008|izenburua=Mujica pidió a los Kirchner que se acerquen al pueblo uruguayo|argitaletxea=Diario La República, Montevideo|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/327317-mujica-pidio-a-los-kirchner-que-se-acerquen-al-pueblo-uruguayo?utm_source=redirects&utm_medium=dominiolargo&utm_campaign=301_Redirects}}</ref>
=== Jarrera politikoak ===
Mujicaren ideologia politikoa eboluzionatu egin da urteetan zehar ortodoxoetatik pragmatismora. Azken aldi honetan, ezker politiko malguago bat nahi duela adierazi du. Bere hizkera eta portaera 90eko hamarkadaren amaieratik aurrera, batez ere landa-eremuetako sektore txiroen artean, hazten ari den jendetzaren parte dira. Oso modu ezberdinean deskribatu da "antipolitiko" gisa, eta "herriaren hizkuntza hitz egiten duen" gizon gisa.<ref>{{erreferentzia|abizena=Warren, Michael|urtea=2009|izenburua=Ballot box gives ex-terrorist Uruguay's presidency|argitaletxea=The Seattle Times.|hizkuntza=En|url=https://www.seattletimes.com/nation-world//2010382377_aplturuguayelections.html?mbaseid=2010382377}}{{Apurtutako esteka|date=iraila 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Aldi berean, kritikak jasotzen ditu garaiz kanpoko edo desegokiak diren iruzkinengatik. Vazquez presidenteak abortuak legezkoak izango ziren lege-proiektu bati betoa jarri zionez gero, Mujicak esan zuen etorkizunean aurkeztuko balitz ez liokeela betorik jarriko. Nazioarteko harremanen esparruan, [[Europar Batasuna]]<nowiki/>ren eta [[Mercosur]] eskualdeko merkataritza-blokearen artean negoziatzen eta akordioak lortzen jarraitzea espero zuen, Uruguai kide fundatzailea baita.<ref>{{erreferentzia|izena=2009|urtea=2009|izenburua=El acuerdo entre la UE y el Mercosur es prioritario para Mujica|hizkuntza=Es}}</ref><ref>{{erreferentzia|abizena=Carroll, Rory|urtea=2009|izenburua=Former terrorist Jose Mujica favourite in Uruguay election|argitaletxea=London: TheGuardian|hizkuntza=En}}</ref>
Argentina eta Uruguairen arteko Uruguai ibaiko pulpen auzian, Mujica aurreko administrazioa baino adiskidetzaileagoa izan zen Argentinako gobernuarekiko, eta 2010ean bi nazioek beren gatazka luzea amaitu zuten. Akordio bat sinatu zuten ibaiaren ingurumena zaintzeko plan bat eta bitariko batzorde bat eratzeko. Mujicaren eta [[Cristina Fernández|Cristina Fernández de Kirchner]] argentinarraren arteko harreman pertsonal onek lagundu zuten adostasuna lortzen. Alde biko beste arazo batzuk konpondu gabe daude, besteak beste, Plata ibaira sartzeko ubide partekatua dragatzea.<ref>{{erreferentzia|urtea=2010|izenburua=Uruguay/Argentina implement the end of the pulp mill dispute|argitaletxea=Mercopress|hizkuntza=En}}</ref>
[[Hugo Chávez|Hugo Chavez]] [[Venezuela]]<nowiki/>ko presidentearen gertukoa zen, eta "inoiz ezagutu dudan gobernaririk eskuzabalena" zela esan zuen. " 2011n, mendebaldeko hainbat herrialdek [[Libia]]<nowiki/>ren aurka hasitako operazio militarren aurka mintzatu zen. Brasilgo presidente [[Lula da Silva]]<nowiki/>k [[Mahmud Ahmadinejad|Mahmoud Ahmadinejad]] hartzeko erabakiaz galdetu ziotenean, "jeinuzko mugimendu" bat izan zela erantzun zuen, zeren "Iran zenbat eta hesituago egon, orduan eta okerragoa izango da mundu osoarentzat."<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=Mujica elogió a Lula por recibir a Ahmadinejad|argitaletxea=La Nación. lanacion.com.ar.|hizkuntza=Es}}</ref>
[[Fitxategi:LulaMujica.JPG|thumb|Mujica Brasilgo presidentea zen [[Luiz Inácio Lula da Silva]] rekin, 2010ean.]]
=== Presidentetzarako aurre-hautagaitza ===
Fronte Zabaleko "Zelmar Michelini" Ezohiko Kongresuak 2008ko abenduaren 13an eta 14an burutu zen, eta aldi berri bati begira gobernu-programa ebazteaz gain, 2009ko barne-hauteskundeetarako Mujica Fronte Zabaleko hautagai ofiziala izendatu zuen. Baina proposatutako beste lau hautagaiak (Danilo Astori, Daniel Martínez, Marcos Carámbula eta Enrique Rubio) instantzia honetan bertan parte hartzeko gaitu zituen, baldintza berdinetan. Ondoren, Martinezek eta Rubiok atzera egin zuten aurre-hautagaitzan, eta beraz, barne-hauteskundeetan Mujicak, Astorik eta Carámbulak eztabaidatu zuten.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Con 1694 votos a favor fue elegido por el Congreso del FA.|hizkuntza=Es}}</ref>
Hauteskundeak baino lehen, Mujicak kirchnerismoaren babesa jaso zuen; Mar del Platan programatutako mitin bat ere egitekotan zen, bere alderdiak gogor kritikatu ondoren bertan behera utzi behar izan zuena. 2009ko maiatzaren 24an, bere sektore politikoari, NAMari, uko egitea aurkeztu zuen gutun baten bidez. Gutun horretan, une horretatik aurrera «taldearen diziplinara eta zuzendaritza-organoetara behartuta egoteari» uzten ziola planteatzen zuen. NAMeko zuzendaritzak uko egitea onartu zuen, Mujicak «fronte-zabalean guztien hautagai gisa zuen erantzukizunari aurre egin behar ziola» iritzita.<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=Mujica renunció al MMP (Movimiento de Participación Popular)», artículo en el diario La República; consultado el 25 de mayo de 2009.|argitaletxea=Diario La República|hizkuntza=Es}}</ref>
2009ko ekainaren 28an, Mujicak irabazi zituen hauteskunde primarioak, lehiakideei irabazi ondoren, boto guztien % 52,02rekin. Eta 2009ko hauteskunde orokorretarako Fronte Zabaleko presidente-gai bihurtu zen. Ondoren, Astorik onartu egin zuen bere zuzendarikidea izatea. Bere kanpaina Vazquezen administrazio oso herrikoiaren politiketan jarraitzeko eta sakontzeko kontzeptuan zentratu zen, lelo hau erabiliz: "Gobernu ondradua, lehen mailako herrialdea" (''Un gobierno honrado, un país de primera)'', zeharka erreferentzia eginez [[Luis Alberto Lacalle]] hautagai kontserbadorearen aurreko gobernuan izandako ustelkeria kasu administratiboei.<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=Mujica invites opposition to a unity pact"|argitaletxea=El País|hizkuntza=En}}</ref>
Kanpainan zehar, Mujica [[Hugo Chávez|Hugo Chavez]] (Venezuela) edo [[Evo Morales]] (Bolivia) bezalako presidenteen gobernu estilotik aldendu zen, [[Lula da Silva|Luiz Inácio Lula da Silva]] brasildarraren edo [[Michelle Bachelet]] txiletar sozialistaren zentro-ezkerreko gobernuak erregio eredu bezala aldarrikatuz. Bere janzkera informalagatik ezaguna, Mujikak traje bat eramaten hasi zen (gorbatarik gabe) presidentetzarako kanpainako geldialdi batzuetarako, batez ere eskualdeetako estatuburuei egindako bisitetan.<ref>{{erreferentzia|abizena=Tulbovitz, Ernesto|urtea=2009|izenburua="Yo perdí tres veces sin traje. La cuarta me lo puse y gané”, le dijo el mandatario de Brasil al candidato del Frente Amplio|argitaletxea=Revista Búsqueda|hizkuntza=Es}}</ref>
Kanpainako aholkulari nagusien artean Milton Romani (segurtasun publikoa), Héctor Tajam (ekonomia), Juan José Domínguez (kanpo-harremanak), Alma Chiodi (osasuna) eta Carlos Barceló (hezkuntza) nabarmendu ziren. 2009ko irailean Alfredo García kazetariaren “''Pepe coloquios''” liburua argitaratu zen. Bertan, Mujicari grabatutako hainbat elkarrizketa jasotzen dira, bere pentsamenduarekin, ideiekin, frakzioekin. Liburu honek polemika piztu zuen, eta Mujicak honako hau adierazi zuen: “Akatsak egiten ditut, edozein bizilagunen semeak bezala.”<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=Los referentes de Lacalle y Mujica|argitaletxea=Diario El País|hizkuntza=Es|url=https://www.elpais.com.uy/informacion/los-referentes-de-mujica-y-lacalle}}</ref>
=== 2009ko hauteskunde presidentzialak ===
2009ko urrian, Mujicak botoen % 48 baino gehiago lortu zituen, eta Lacalle presidente ohiak, berriz, % 30, Konstituzioak eskatzen duen gehiengorik gabe. Aldi berean, Fronte Zabalaren gehiengo parlamentarioa berritu zuen hurrengo legegintzaldirako (2010-2015). Ondoren, azaroaren 29an, garailea nor izango zen erabakitzeko kontaketa egin zen azaroaren 30ean, Mujica garaile atera zelarik, Lacalleren % 43aren gaineko botoen % 52 baino gehiagorekin. Presidente hautatu gisa egindako lehen hitzaldian, Mujicak arerio politikoak aitortu zituen eta batasuna eskatu zuen, "irabazlerik eta galtzailerik" ez zela egongo esanez. Gaineratu zuenez, "akatsa da pentsatzea boterea goitik datorrela, jendearen bihotzetik datorrenean (...) bizitza osoa behar izan dut hori ikasteko."<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=«Del aljibe al sillón»|argitaletxea=lr21.com.uy. La Red 21|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/390783-del-aljibe-al-sillon}}</ref>
[[Fitxategi:Presidente Mujica Saludando 2010.jpg|thumb|José Mujica eta Danilo Astori, 2010eko martxoaren 1ean, Independentzia plazara bidean, zin egiteko.]]
== Gobernua ==
=== Lehendakaritzara igotzea ===
José Mujicak 2010eko martxoaren 1ean zin egin zuen Jauregi Legegilean, Uruguaiko Ekialdeko Errepublikako presidente kargua betetzeko. Promesa hau bere emazte Lucia Topolanskyk hartu zuen, Nazioko lehen senataria izateagatik. Uruguaiko hainbat alderdi politikotako agintariek eta hainbat herrialdetako ordezkariek parte hartu zuten, hala nola [[Hillary Clinton]], [[Cristina Fernández|Cristina Fernandez]], [[Néstor Kirchner|Nestor Kirchner,]] [[Rafael Correa]] eta [[Hugo Chávez|Hugo Chavez]]. Oso hitzaldi laudatua eta komentatua eman zuen. Bertan bere iragan gerrillaria, ideiak eta lehendakaritzarako bide luzea azaltzen ziren.<ref>{{erreferentzia|abizena=Bolón, Alma|urtea=2012|izenburua=El 14 de abril y el Pepe|argitaletxea=Brecha|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20120422115234/http://www.brecha.com.uy/inicio/item/10196-el-14-de-abril}}</ref>
Ekitaldiaren eta Mujicaren hitzaldiaren amaieran, bera eta Danilo Astori lehendakariordea karabana baterantz abiatu ziren, agintea hartu zuten lekura. Ofizialki hartu zuen Uruguaiko presidente kargua zina egin eta bi ordu eta erdira, Mujicak hala eskatuta aire zabalean egindako zeremonia batean, Independentzia enparantzan (herrialdeko plaza garrantzitsuena), publiko eta agintari izendatu askoren aurrean, Tabare Vazquez presidente ohiak presidentearen banda jarri zionean. Harrez gero, Mujica eta bere emaztea urritasunean bizi dira, duela hamarkada batzuetatik, Rincon del Cerro inguruko baserri batean, eta han loreak landatzen arituz jarduera ekonomiko gisa. Errepublikako presidente izendatu zutenean, Suarez y Reyesen presidentearen egoitzara joan beharrean, bikoteak bere egoitzan jarraitzea erabaki zuen, eta horrek segurtasun- eta komunikazio-arloan hobekuntzak gehitzea ekarri zuen.<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=La chacra de Mujica ahora es una zona bajo custodia|argitaletxea=El Pais|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20100813035712/http://www.elpais.com.uy/091202/pnacio-457723/politica/la-chacra-de-mujica-ahora-es-una-zona-bajo-custodia}}</ref>
=== Ministerio-kabinetea ===
[[Kabinete (politika)|Kabinete]]<nowiki/>a osatzeko, Mujicak urriko hauteskundeetan lortutako emaitzak errespetatu zituen. Horrela, Herri Partaidetzarako Mugimenduak lau ministerio lortu zituen, Liber Seregni Fronteak hiru, Alderdi Sozialistak bi, eta CAP-Lek, Alderdi Artiguistak eta Alderdi Komunistak bana. Hasiera batean, Gizarte Garapenerako Ministerioarentzat Ana Olivera izendatu zuten, 2005 eta 2009 artean saileko ministrorde izan zena. Hala ere, Montevideoko departamenduaren intendentziarako hautagai gisa proposatu zutenez, bere izena baztertuta geratu zen.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Mujica inauguró comisiones para políticas de Estado|argitaletxea=Diario La República.|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/397056-mujica-inauguro-comisiones-para-politicas-de-estado?utm_source=redirects&utm_medium=dominiolargo&utm_campaign=301_Redirects}}</ref>
[[Fitxategi:Mujicadespacho.jpg|thumb|José Mujica presidentearen bulegoan.]]
=== Gobernu-programa ===
Lehendakaritza hartu aurretik, 2010eko martxoaren 1ean bere gain hartuko zuen gobernu berrian ezarri nahi ziren ildo programatikoak ezagutu ziren. Esparru horretan, gobernu hautatuak lau lan-ardatz zehaztu zituen estatu-politikak eratzeko, hau da, gobernu-aldi bat gainditzen zutenak eta agintean zegoen alderdi politikotik nahiko independenteak zirenak. Zehaztutako ardatzak hezkuntza, segurtasuna, ingurumena eta energia izan ziren, eta Legebiltzarrean ordezkaritza duten oposizioko alderdi politikoei dei egin zitzaien politikak egiteko lan-batzordeak osatzeko. Era berean, gobernu hautatuak administrazio publikoaren erreforma handinahia aurrera eraman nahi zuela planteatu zen, [[Zeelanda Berria|Zeelanda Berri]]<nowiki/>ko ereduan oinarrituta.<ref>{{erreferentzia|izenburua=El presidente electo se entrevistó con el abogado Daniel Ferrere|argitaletxea=Sitio web Observa|hizkuntza=Es|url=https://www.elobservador.com.uy/espana}}</ref>
2010eko martxoaren 1ean, agintea hartzeko hitzaldian, Mujicak berretsi zuen beharrezkoa zela herrialdeak estatu-politikak izatea. Era berean, bere administrazioaren funtsezko helburutzat hartu zuen pobrezia % 50 murriztea eta etxe-gabetasuna ezabatzea.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Mujica pidió apoyo a los uruguayos para conformar un país más igualitario|argitaletxea=Diario La República, Montevideo|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/401589-mujica-pidio-apoyo-a-los-uruguayos-para-conformar-un-pais-mas-igualitario?utm_source=redirects&utm_medium=dominiolargo&utm_campaign=301_Redirects}}</ref>
=== Politika nazionala ===
==== Politika ekonomikoa ====
Oro har, aurreko aldiko politika ekonomikoa mantendu egin zen, eta hori indartu egin zen. Hala, gastu publiko osoko gastu sozialaren proportzioa % 60,9tik % 75,5era igo zen 2004-2013 aldian. Aldi horretan, langabezia-tasa % 13tik % 7ra jaitsi zen, eta gutxieneko soldata % 250 igo zen. Gobernuaren politiken barruan nazioko eta atzerriko inbertsioa sustatzea dago. Azken horien artean, Aratirí eta Montes del Plata proiektuak nabarmentzen dira. Nazioarteko Konfederazio Sindikalaren arabera, Uruguai Amerikako herrialderik aurreratuena bihurtu zen lanaren oinarrizko eskubideak errespetatzeari zegokionez, bereziki askatasun sindikala, negoziazio kolektiborako eskubidea eta grebarako eskubidea."<ref>{{erreferentzia|abizena=Ventura, Christophe.|urtea=2015|izenburua=En el país de las conquistas sindicales|hizkuntza=Es|url=https://www.medelu.org/En-el-pais-de-las-conquistas}}</ref>
Jerónimo Rocak eta Gabriel Frugonik eta Pedro Buonomo ekonomiako idazkariordeak osatzen zuten presidenteari aholku emateko talde bat zegoela adierazi zuten zenbait hedabidek. Talde horren orientazioa ez dator bat HAEEk bultzatutako politikekin (Fernando Lorenzo ekonomia ministroak, Andrés Masoller aholkulariak eta BCUko presidente Mario Bergarak osatzen dute) Itxurazko bi korronte ekonomikoren arteko desadostasunak nabariak izan ziren 2011n hainbat proiekturen tratamenduan, hala nola Landa Higiezinen Kontzentrazioari buruzko Zerga (ICIR) edo BEZari hainbat beherapen diferentzial egiten zizkion legea. Hala ere, gobernuak behin eta berriz adierazi du gobernuaren politika ekonomikoa bakarra dela eta «itzalean ez dagoela talde ekonomikorik lanean.<ref>{{erreferentzia|urtea=2011|izenburua=El equipo económico alternativo|argitaletxea=El Observador|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20110617231110/http://www.elobservador.com.uy/noticia/203601/el-equipo-economico-alternativo/}}</ref>
OPPko Jerónimo Rocak eta Gabriel Frugonik eta Pedro Buonomo ekonomiako idazkariordeak osatzen zuten presidenteari aholku emateko talde bat zegoela adierazi zuten zenbait hedabidek. Talde horren orientazioa ez dator bat HAEEk bultzatutako politikekin (Fernando Lorenzo ekonomia ministroak, Andrés Masoller aholkulariak eta BCUko presidente Mario Bergarak osatzen dute) Itxurazko bi korronte ekonomikoren arteko desadostasunak nabariak izan ziren 2011n hainbat proiekturen tratamenduan, hala nola Landa Higiezinen Kontzentrazioari buruzko Zerga (ICIR) edo BEZari hainbat beherapen diferentzial egiten zizkion legea. Hala ere, gobernuak behin eta berriz adierazi du gobernuaren politika ekonomikoa bakarra dela eta «itzalean ez dagoela talde ekonomikorik lanean.<ref>{{erreferentzia|urtea=2011|izenburua=Como si no pasara nada|argitaletxea=Sitio web La Diaria|hizkuntza=Es|url=https://ladiaria.com.uy/politica/articulo/2011/11/como-si-no-pasara-nada/}}</ref>
==== Gizarte-politika ====
==== «Elkarrekin» Gizarteratzeko eta Bizitzeko Plana ====
Plan hori Mujicaren gobernuaren ontzi bereizgarritzat hartzen da. Gobernuak 2010eko ekainaren 15ean abiarazi zuen, bere aurreko Tabare Vazquezen Larrialdi Planaren jarraipen gisa. Enpresa pribatuen lankidetza solidarioek sostengatzen dute, Mujicaren hileko soldataren %87rekin eta erabiltzen ez diren Estatuaren jabetzaren baten salmentarekin. Planaren helburua da familia ezinduei bizitzeko etxe bat eskaintzea. Presidenteak berak definitu zuen, ez etxebizitza-plan gisa, baizik eta etika-plan gisa eta etorkizuneko ikuspegi gisa. Plana 2010. urtearen erdialdean hasi zen. Lehenengo etxea Maiatzaren Lehena kokaleku informalean eraiki zen. Etxebizitzak espezialistekin eraikitzen dira, baina, gainera, interesatuekin, bizilagunekin eta boluntarioekin.
==== Drogen arloko politika ====
Aurrekaririk gabeko mugimendu batean, 2012ko ekainean, Mujicaren gobernuak marihuanaren salmenta legeztatzea eta arautzea proposatu zuen. Gaia oso eztabaidatua eta oso konplexua da. Hala ere, horrek mundu mailan eragin zituen iruzkin eta kritiken artean. Monocle argitalpen britainiar hautatuak goraipatu zuen, eta, bestalde, Time aldizkari estatubatuarrak gertaera hori nabarmendu zuen. Are gehiago, galdetu zuen ea munduko liderrek ez luketen bide bera jarraitu behar.<ref>{{erreferentzia|urtea=2012|izenburua=Gobierno uruguayo propone legalizar la marihuana|argitaletxea=BBC|hizkuntza=Es|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-18529993}}</ref>
==== Estatuaren erreforma ====
Mujicak «administrazio publikoa erreformatzeko» asmoa iragarri zuen. Hala ere, borroka oso gogorra zen, bai eskalafoi-itxuran, bai soldata-alderdian.<ref>{{erreferentzia|urtea=2010|izenburua=Arremetida sindical contra el gobierno|argitaletxea=El Pais|hizkuntza=Es|url=https://www.elpais.com.uy/informacion/arremetida-sindical-contra-gobierno}}</ref>
==== Hezkuntza ====
Mujicaren gobernuan, Uruguaiko Unibertsitate Teknologikoaren proiektua sustatu zen, herrialdearen barnealdean instalatzeko.
==== Nazioarteko politika ====
2011n, mendebaldeko hainbat herrialdek Libiaren aurka abiatutako operazio militarren aurka egin zuen. Hugo Chavez Venezuelako presidentearen ondoan dago, eta "inoiz ezagutu dudan gobernaririk eskuzabalena" zela esan zuen.
[[Fitxategi:Cristina Fernandez con Jose Mujica.jpg|thumb|300x300px|José Mujica eta [[Cristina Fernández de Kirchner]], Argentinako Errepublikako presidentea, Uruguaiko Anchorena parkean.]]
==== Fray Bentoseko zubia desblokeatzea ====
Cristina Fernandez homologoarekin hainbat bilera egin ondoren, Mujicak Arroyo Verdeko piketea altxatzea lortu zuen, Uruguai eta Argentina arteko igarobidea berriro ere San Martin Zubi Askatzaile Orokorraren gainetik joan zedin. Argentinako teknikariei UPM-Kymmene de Fray Bentos enpresaren zelulosa-instalazioan sartzen uztea erabaki zen.
==== Argentinarekin beste akordio batzuk ====
2011ko otsailaren 25ean, Cristina Fernandez Argentinako presidentearekin elkarrizketatu zen Mujica, Olibondoen Kintoan. Bertan, merkataritza-jarraipenerako batzorde bi-nazional bat eratzea adostu zen. Batzorde horren eginkizuna produktuak Argentinan sartzeko atzerapenak antzematea zen, eta gestioak egitea Uruguaiko produktuak sartzeko lizentziak hirurogei egun baino gutxiagokoak izan zitezen. Bi herrialdeetako teknikariek osatuko lukete batzordea.<ref>{{erreferentzia|urtea=2011|izenburua=Empresarios: acuerdo con sabor a poco por trabas|argitaletxea=El Pais, Madrid|hizkuntza=Es|url=https://www.elpais.com.uy/informacion/empresarios-acuerdo-con-sabor-a-poco-por-trabas}}</ref>
Olibondoen bileran ere hitzarmen bat sinatu zen, 2013tik aurrera bi herrialdeei gas naturala hornitzea ahalbidetzen dien bir-gasifikazio planta bat martxan jartzea adosteko. Akordioaren arabera, lantegia Enarsa enpresa energetiko argentinarena eta Gas de Sayago SA uruguaitarena izango zen, ABEE eta ANCAPen jabetzakoa. Metano-ontzia Uruguaiko kostaldearen parean egongo litzateke, Hegoaldeko Gurutzeko Gasbideak Argentina eta Uruguaiko sareei lotuta. Proiektuak 18 milioi dolarreko kostua izango luke.<ref>{{erreferentzia|urtea=2011|izenburua=2012 será el año de la Planta Regasificadora flotante|argitaletxea=Uy.press.|hizkuntza=Es}}</ref>
=== Giza eskubideak ===
2012ko martxoaren 22an, Legegintza Jauregian egindako zeremonia batean, Mujicak hitzaldi bat irakurri zuen, eta bertan publikoki aitortu zen Uruguaiko Estatuak giza eskubideen urraketetan izan zuen erantzukizuna diktadorearen urteetan. Ekitaldi horretan izan ziren, besteak beste, Juan Gelman poeta eta haren biloba, Macarena, Montevideon gatibu jaiotako desagertuen alaba.<ref>{{erreferentzia|urtea=2012|izenburua=Discurso de Mujica en el Parlamento|argitaletxea=El Observador|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20120324045054/http://www.elobservador.com.uy/noticia/220904/discurso-integro-de-mujica/}}</ref>
2012ko ekainean, Mujicaren gobernuak Uruguain Estatuak kontrolatutako marihuanaren salmenta legeztatzea erabaki zuen, drogekin eta osasun arazoekin lotutako delituen aurka borrokatzeko, eta munduko buruzagiei gauza bera eskatuko zietela adierazi zuen. Mujicak esan zuen Uruguayko marihuanaren urteko 40 milioi dolarreko negozioa arautuz, Estatuak narkotrafikatzaileei kenduko ziela eta droga kartelak ahulduko zituela. Estatuak, gainera, herrialdeko marihuana kontsumitzaile guztien jarraipena egin ahal izango luke, eta tratu txar emaile larrienei tratamendua eman, alkoholikoekin egiten denaren oso antzekoa. Mujikak ere sexu bereko pertsonen arteko ezkontza-legea onartu zuen, eta emakumeentzako abortua legeztatu zuen.<ref>{{erreferentzia|urtea=2012|izenburua=Uruguay legalises abortion|argitaletxea=BBC News|hizkuntza=Es|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19986107}}</ref>
[[Fitxategi:Firma de Acuerdo de Paz-Colombia - 29917632966.jpg|thumb|El Salvadorreko presidentea; Sánchez Cerén eta José "Pepe" Mujica, Uruguaiko presidente ohia, [[Kolonbia]]<nowiki/>ko Bake akordioaren sinaduran.]]
=== Bidaiak atzerrira ===
Mujicak hainbat bidaia egin zituen kanpora, eta horien artean bereziki aipagarria da Nazio Batuen Batzar Nagusira egindako bisita. 2013ko irailean, Mujicak Nazio Batuen Batzar Nagusiari hitz egin zion, gizadiari eta globalizazioari buruzko hitzaldi luze batekin. Hitzaldian, nazioarteko komunitateari eskatu zion etorkizuneko belaunaldientzako planeta zaintzeko ahaleginak indartzeko, eta nabarmendu zuen finantza-sistemen boterea eta iruzur ekonomikoak jende arruntarengan duen eragina. Sinpletasunera itzultzea eskatu zuen, giza harremanetan, maitasunean, adiskidetasunean, abenturan, elkartasunean eta familian oinarritutako bizitzekin, ekonomiari eta merkatuei kateatutako bizitzen ordez. Hitzaldiaren zati batzuk Newen Afrobeat taldearen lehen diskoko ''Santiago'' abestiari gehitu zitzaizkion.<ref>{{erreferentzia|urtea=2013|izenburua=El discurso de Mujica ante la ONU|argitaletxea=El Observador|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20130928214953/http://www.elobservador.com.uy/noticia/260945/el-de-siempre-pero-globalizado/}}</ref>
=== Politika orokorra ===
Oro har, bere politika aurreko agintaldiarekin bat zetorren. Gastu sozialaren zatia gastu publiko osoan % 60,9tik % 75,5era igo da 2004-2013 aldian. Aldi horretan, langabezia-tasa % 7 inguruan mantendu zen, pobrezia nazionalaren tasa % 18tik % 9,7ra murriztu zen, eta lanbide arteko gutxieneko soldata 4.800 dolarretik 10.000 dolarrera igo zen (urteko batez besteko inflazio-tasa % 7koa zen), eta gobernuaren zorra % 59tik % 65era igo zen. Sindikatuak indartzearen alde ere egin zuen. Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioaren arabera, Uruguai Amerikako herrialderik aurreratuena bihurtu zen "oinarrizko lan-eskubideak, batez ere elkartzeko askatasuna, negoziazio kolektiborako eskubidea eta grebarako eskubidea" errespetatzeari zegokionez.<ref>{{erreferentzia|abizena=Ventura, Christophe|urtea=2015|izenburua=En el país de las conquistas sindicales|argitaletxea=Mémoire des luttes|hizkuntza=Es|url=https://www.medelu.org/En-el-pais-de-las-conquistas}}</ref>
Mujicari debekatu egin zioten berriro hautaketara aurkeztea 2014an; Konstituzioak ez die presidenteei berehala hautaketara aurkezten uzten. Horrela, 2015eko martxoaren 1ean, Mujicaren agintaldia amaitu zen. Vazquezek hartu zuen haren lekua, eta bigarren agintaldi ez-jarraitu batean itzuli zen kargura. BBCko Wyre Davies korrespontsalaren arabera, "Mujicak ekonomia osasuntsu samarrarekin eta egonkortasun sozialarekin utzi zuen kargua, auzokide handi horiek, amestu besterik ezin zuten egin."<ref>{{erreferentzia|abizena=Davies, Wyre|urtea=2015|izenburua=Uruguay bids farewell to Jose Mujica, its pauper president|argitaletxea=BBC News|hizkuntza=En|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-31679475}}</ref>
=== Senatuko Presidentetza ondokoa ===
Mujica berriz hautatu zuten senatari 2015-2020 eta 2020-2025 aldietarako. 2019ko azaroan, presidentearen ''"balotaje''aren" aurretik, Daniel Martínez Villamil hautagaiak balizko Abeltzaintza ministro gisa aipatu zuen, balizko gobernu Fronte Zabal berri batean. 2020ko urriaren 20an, senatuari uko egitea formalizatu zuen, eta politikatik erretiratuko zela iragarri zuen, COVID-19aren pandemiaren ondorioz eta, gainera, adinagatik (85 urte 2020ko urrian). Goi-Ganberan Alejandro Sánchezek hartu zuen bere lekua.<ref>{{erreferentzia|urtea=2019|izenburua=Martínez presenta a Mujica como posible ministro de cara al cuarto gobierno del FA|argitaletxea=LR21.com.uy|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/1414684-daniel-martinez-mujica-mgap-astori-cancilleria-cuarto-gobierno-frente-amplio-balotaje-uruguay-2019}}</ref>
[[Fitxategi:Dilma Rousseff and Jose Mujica 2010.jpg|thumb|[[Dilma Rousseff]] Brasilgo presidente ohia harrera egiten Mujicari.]]
== Pentsaera ==
1987ko auto arrunt baten jabe, [[José Mujicaren Volkswagen Fusca|Volkswagen ''Fusca'']] bat, presidente izan zenean ere publikoki erabili zuen, eta bere 60 urteko bizikleta erabili ditu garraiobide gisa. 2010ean, autoaren balioa 1.800 dolarretakoa zen, eta Mujicak urte horretarako aurkeztu zuen nahitaezko ondare pertsonalaren aitorpenaren emaitza bakarra izan zen. 2014ko azaroan, “Busqueda” egunkari uruguaitarrak jakinarazi zuen arabiar [[xeke]] batek milioi bat dolar eskaini ziola autoaren truke, eta eskaintza onartu izan balu, dirua behartsuei laguntzeko erabiliko zuela, berak babesten duen programa baten bidez.<ref>{{erreferentzia|abizena=Romero, Simon|urtea=2013|izenburua=The saturday profile: After Years in Solitary, an Austere Life as Uruguay’s President.|argitaletxea=New York Times. Montevideo|hizkuntza=En|url=https://www.nytimes.com/2013/01/05/world/americas/after-years-in-solitary-an-austere-life-as-uruguays-president.html}}</ref>
==== Begetariano haragijalea ====
2009ko urrian, Mujicak honako hau adierazi zuen: «Arau argiak jarraitu behar dira, ezkerrekoak edo eskuinekoak ez direnak. Eta hori esaten dut nik, gerrillari begetariano batek» ([[Juan Domingo Perón]]<nowiki/>ek esaldi honetan aurkeztutakoaren antzeko ideia azaldu zuen behin: “Jeneral bakezalea naiz, lehoi belarjale bat bezalakoa”). Ordutik aurrera, nazioarteko zenbait komunikabidek Mujica begetarianoa dela esaten hasi ziren. Ordea, kontrako erreferentziak daude.<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=The mystery behind Mujica's mask|argitaletxea=Montevideo: The Economist|hizkuntza=En|url=https://www.economist.com/the-americas/2009/10/22/the-mystery-behind-mujicas-mask}}</ref>
==== Erlijio-sinesmenak ====
Prentsak Mujicaren sinesmen erlijiosoetan interesatu eta espekulatu du. 2012ko azaroan BBCri egindako elkarrizketa batean honako hau adierazi zuen: “Ez dut erlijiorik, baina ia panteista naiz: natura miresten dut.” 2012ko abenduaren 11n, [[Hugo Chávez|Hugo Chavez]]<nowiki/>i bidalitako gutun batean argitu zion bera “fededuna ez den arren” meza batera deituko duela bere osasunagatik manifestatu nahi duena bertara joateko. Zeremonia horretatik irtetean Mujikak argitu zuen: “Zahartzen ari naiz eta ez dakit Jainkoarengana arrimatzen ari naizen ala ez. Ez naiz fededuna (...) Nire bihotzean oraindik ezin dut sinetsi edo ez dakit sinesten.” Jatorriz Argentinakoa den [[Frantzisko (aita santua)|Frantzisko]], Erroman Aita Santua egin zenean, Mujicaren emaztea Lucía Topolanskyk, argitu zuen zeremonian ez zirela egongo bera eta senarra "ez direla fededunak" eta ekitaldira Danilo Astori presidenteordea bertaratuko zela. Horrelako adierazpenei esker, prentsak oro har, Amerikako bi presidente ateo bakarretako bat dela uste izan du, [[Raúl Castro|Raul Castro]] Kubako presidente ohiarekin batera.<ref>{{erreferentzia|urtea=2013|izenburua=Topolansky explicó por qué no viajaron al Vaticano|argitaletxea=Diario La República|hizkuntza=Es|url=https://diariolarepublica.net/topolansky-explico-por-que-no-viajaron-a-la-asuncion-del-papa/}}</ref>
[[Fitxategi:Alberto Fernández con Pepe Mujica.jpg|thumb|Mujica eta Argentinako presidentea [[Alberto Fernández]], 2023an.]]
==== Zaletasunak ====
Mujica futbolzale amorratua da eta bertako Cerro taldea babesten du. Uruguaiko futbol selekzio nazionala 2014an Carrasco Nazioarteko Aireportuan Munduko Kopako lehiaketak itzuli zenean, eta [[FIFA]]<nowiki/>k [[Luis Suárez]] futboleko jarduera guztiak bertan behera utzi ostean lau hilabetez [[Giorgio Chiellini]] atzelari italiarrari hozka egin ostean, Mujicak antolakuntza kritikatu zuen, eta "puta-semeak" deitu zituen, "metodo faxistak" jarraitu zituztelako. Filmatzen ari zirela konturatuta, Mujikak ahoa estali zuen, eta kazetariek galdetu ziotenean ea bere oharra argitaratu al zuten, baietz erantzun zien barrez.<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=www.eurosport.com https://www.eurosport.com/geoblocking.shtml.|hizkuntza=En|url=https://www.eurosport.com/geoblocking.shtml.}}</ref>
==== Esaldi polemikoak ====
2013an Uruguaiko Sarandí Grande hirian emandako prentsaurreko batean, Mujica orduko presidenteak esan zuen "Atso hau begibakarreko gizona baino okerragoa da" [[Cristina Kirchner]] orduko Argentinako presidenteari buruz. «Begibakarra politikoagoa zen, hau burugogorra da», jarraitu zuen, zuzeneko emanaldiak aurrera jarraitzen zuela konturatu gabe. Presidentea Carlos Enciso [[Florida]]<nowiki/>ko alkatearekin ari zen, Argentinako eta Brasilgo gobernuekiko harremanei buruz, mikrofono irekiek Argentinako presidentearen kritikak hartu zituztenean.<ref name=":1">{{erreferentzia|urtea=2012|izenburua=Cómo vive José Mujica, el presidente "más pobre" del mundo|argitaletxea=BBC|hizkuntza=Es|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias/2012/11/121108_mujica_entrevista_gl}}</ref>
Pasartearen amaierari buruz, Cristina Kirchnerrek [[Frantzisko (aita santua)|Frantzisko aita santua]]<nowiki/>ri Vatikanora bisitan joan zitzaionean egin zion oparia ekarri zuen gogora Mujicak: "Argentinako Aita Santu bati, hirurogeita hamazazpi urtez bizi denari, azalduko al diozu mapa bat zer den?” Barkatu, “[[mate]]<nowiki/>a eta termoa zer diren?<ref name=":1" />
== Nazioarteko adierazgarritasuna ==
==== Jose Mujica zinean ====
2013. urtearen amaieratik aurrera, [[Emir Kusturica]] zinema-zuzendari serbiarrak José Mujicaren bizitzari buruzko dokumental bat filmatu zuen, «politikaren azken heroia» dela uste zuelako. Azkenik, 2018ko [[Veneziako Mostra|Veneziako Zinemaldia]]<nowiki/>n estreinatu zen filma, “''El Pepe, bizitza gorena''” tituluarekin Erreakzioak askotarikoak izan ziren.<ref>{{erreferentzia|abizena=Haberkorn, Leonardo|urtea=2019|izenburua=Mujica por Kusturica: tango que me hiciste mal|argitaletxea=El Observador.|hizkuntza=Es|url=https://www.elobservador.com.uy/nota/mujica-por-kusturica-tango-que-me-hiciste-mal-2019122720300}}</ref>
2018an, Álvaro Brechner zuzendari eta gidoilariak “''12 urteko gaua''” (La noche de 12 años), filma egin zuen. Bertan, 1973 eta 1985 bitartean José "Pepe" Mujica, Eleuterio Fernández Huidobro eta [[Mauricio Rosencof]]<nowiki/>ek izandako 12 urteko isolamendu eta gatibualdia kontatzen da. José Mujica [[Antonio de la Torre]] aktore espainiarrak antzeztu zuen, Rosencof Chino Darínek eta Huidobro Alfonso Tort aktoreak. Filma Veneziako eta [[Donostiako Zinemaldia|Donostiako Nazioarteko Zinemaldi]]<nowiki/>ko selekzio ofizialean estreinatu zen. Ondoren, Uruguain, Argentinan eta Brasilen estreinatu zen, eta Uruguaik Zinema Akademiaren [[Oscar Sariak|Oscar Sarie]]<nowiki/>tarako eta Espainiako [[Goya Sariak|Goya Sarie]]<nowiki/>tarako aukeratu zuen. Filmak Urrezko Piramidea saria irabazi zuen [[Kairo]]<nowiki/>ko 40. Nazioarteko Zinemaldian.<ref>{{erreferentzia|urtea=2018|izenburua=Documentary on Uruguay's Mujica to debut at Venice Film Festival|argitaletxea=Agencia EFE. efe.com|hizkuntza=En}}</ref>
==== Jose Mujica musikan ====
[[Rozalén]] kantautore espainiarrak Jose Mujicaren hitzaldi bat dakar bere diskorik ezagunenean “Ibaia entzuten denean…” (''Cuando el río suena''...), zehazki “Girasoles” abestian.<ref>{{erreferentzia|urtea=2017|izenburua=Rozalén presenta un adelanto del vídeo de "Girasoles", primer sencillo de su nuevo álbum|argitaletxea=Sony Music España|hizkuntza=Es|url=https://www.sonymusic.es/lanzamientos/rozalen-presenta-un-adelanto-del-video-de-girasoles-primer-sencillo-de-su-nuevo-album/}}</ref>
La Vida Bohème talde venezuelarraren "La Lucha" diskoan parte hartu zuen, diskoaren lehen izen bereko hitzaldi labur bat emanez. Borroka bohemiar bizitzaren manifestu bat da. Bestalde, José Riaza musikari, aktore eta idazle espainiarrak José Mujicaren hainbat diskurtso erabiltzen ditu bere “Despertares” album kontzeptualaren gida bezala, rock musika eta mezu humanista biltzen dituen diskoa.<ref>{{erreferentzia|urtea=2016|izenburua=José Riaza vuelve con "Despertares"|argitaletxea=La Voz de Jalisco|hizkuntza=Es|url=http://www.lavozdejalisco.com/jose-riaza-vuelve-con-despertares}}</ref>
[[Fitxategi:Enrique Peña Nieto y José Mujica Cordano.jpg|thumb|Mexikoko presidentea, [[Enrique Peña Nieto]], Mujicari Azteka Arranoaren Ordena ematen.]]
==== Jose Mujica liburuetan ====
2014an, Frank Iodice autore italiarrak “''Zoriontasunari buruzko elkarrizketa laburra''” liburua idatzi zuen, Mujicaren bizitzari buruzkoa. Liburuaren hamar mila ale inprimatu ziren eta bertako eskola-umeei doan banatu zitzaizkien.<ref>{{erreferentzia|abizena=Iodice, Frank|urtea=2015|izenburua=Breve dialogo sulla felicità': gli incontri di Frank Iodice approdano al Liceo 'Cassini' di Sanremo -|argitaletxea=Sanremonews.it".|hizkuntza=It}}</ref>
2021ean, Carolina DeRobertisek Mujicaren bizitzan oinarritutako eleberri bat argitaratu zuen, “''Presidentea eta igela''” (The President and the Frog'')'' izenekoa.”
==== Latinoamerikari buruz ====
[[Guadalajara (Mexiko)|Guadalajara]]<nowiki/>ko (Mexiko) 28. Nazioarteko Liburu Azokan, 2014ko abenduan, Ricardo Rocha kazetari mexikarrak Mujica elkarrizketatu zuen. Uruguaiko presidenteak hainbat gai jorratu zituen, hala nola droga trafikoa, droga legeztatzea, pobrezia eta injustizia soziala. "Munduko kontinenterik bidegabeenean bizi gara, aberatsenean ziur asko, baina aberastasun-banaketarik txarrenean." [[Latinoamerika]]<nowiki/>ri buruz, José Mujicak adierazi zuen "Latinoamerikarrak elkartzeko grina" zuela, "sortu nahi den nazio handi bateko kide garela definitzen duena". Badira estatu multinazionalak, [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] bezala, [[India]] bezala, Europa gerren historia baten ondoren egiten ari dena bezala." Mujicak latinoamerikarren hizkuntza-ondare partekatuaren gaia ere jorratu zuen, eta eskualdeko bi [[hizkuntza]] nagusiei buruz honako hau adierazi zuen: "Portugesa gaztelania gozoa da, poliki hitz egiten bada... eta are gehiago emakumeen gozotasuna badu." Eta Latinoamerikako herrialdeak batzen dituen beste elementu bat adierazi zuen: "Beste identitate bat dugu: tradizio [[Kristau|kristaua]] eta katolikoa."<ref name=":2">{{erreferentzia|abizena=Pérez, Jorge|urtea=2014|izenburua=No quiero que estén de acuerdo, les pido que piensen: José Mujica|argitaletxea=El Informador, Guadalajara|hizkuntza=Es}}</ref>
Honela bukatu zuen hizketaldia: “Ikusten dut gazte asko dagoela hemen; agure gisa, aholku txiki bat: Bizitzak tranpa asko jar diezazkiguke, kolpe asko, mila aldiz huts egin dezakegu, bizitzan, maitasunean, borroka sozialean, baina bilatzen badugu, berriro jaiki eta berriro hasteko indarra izango dugu. Eguneko gauzarik ederrena [[Egunsenti|egunsentia]] da. Beti dago egunsentiren bat gaua igaro ondoren. Ez ahaztu, gazteok. Galtzaile bakarrak borrokatzeari uzten diotenak dira."<ref name=":2" />
[[Fitxategi:Tauber mujica.png|thumb|Mujica, Fernando Tauberrengandik La Platako Unibertsitate Nazionaleko honoris causa doktore titulua jasotzen.]]
== Ohoreak eta sariak ==
* Merituaren Ordena Nazionala «Mariscal Francisco Solano López», [[Paraguai]] (2010)
* Peruko Eguzkia Ordena, [[Peru]] (2011)
* Honoris Causa doktorea Lanuseko Unibertsitatean, [[Argentina]] (2011)
* Honoris Causa doktorea La Platako Unibertsitate Nazionalean, Argentina (2012)
* Cadizko Askatasun Saria, [[Espainia]] (2013)
* Azteka Arranoaren Mexikoko Agindua, [[Mexiko]] (2014)
* Ekuadorko Lepoko Handiaren Ordena Nazionala, [[Ekuador]] (2014)
* Lehoiaren Bihotza saria, Guadalajarako Unibertsitateko Unibertsitate Ikasleen Federazioarena, Mexiko (2014)
* Honoris Causa doktorea Rosarioko Unibertsitate Nazionalean, Argentina (2016)
* Honoris causa doktorea Kalifornia Behereko Unibertsitate Autonomoan, [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]] (2016)
* Honoris causa doktorea Santo Domingoko Unibertsitate Autonomoan, [[Santo Domingo]] (2016)
* onoris Causa doktorea, Gabriel René Moreno Unibertsitate Autonomoan, [[Bolivia]] (2016)
* Errepublikako banderaren ordena, [[Bosnia-Herzegovina|Bosnia Herzegovina]] (2016)
* Honoris Causa doktorea Panamako Unibertsitatean, [[Panama]] (2017)
* Honoris Causa doktorea Rio Cuartoko Unibertsitate Nazionalean, Argentina (2018)
* Honoris Causa doktorea Iberoamerikako Unibertsitatean, Mexiko (2019)
* Honoris Causa doktorea Villa Mariako Unibertsitate Nazionalean, Argentina (2020)
* San Martin Askatzaile Nagusiaren Aginduaren lepokoa, Argentina (2021)
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus gainera ==
* {{En}} [[:en:List_of_political_families#Uruguay|U<u>ruguaiko familia politikoak</u>]]
== Kanpo estekak ==
{{wikiesanak}}
*{{Es}} [https://mpp.org.uy/ HPMko web orri ofiziala]
*Iñaki {{maiuskula_txiki|Aramaio}}: [https://web.archive.org/web/20181009142720/https://www.berria.eus/albisteak/115788/ez_dago_gizon_ordezkaezinik_kausa_ordezkaezinetan_sinesten_dut.htm «Jose Mujica: "Ez dago gizon ordezkaezinik; kausa ordezkaezinetan sinesten dut"»], ''Berria'', 2015-10-18.
{{bizialdia|1935eko||Mujica, Jose}}{{Uruguaiko presidenteak}}
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Uruguaiko lehendakariak]]
[[Kategoria:Euskal uruguaitarrak]]
[[Kategoria:Italo-uruguaitarrak]]
[[Kategoria:Uruguaiko ateoak]]
[[Kategoria:Uruguaiko gerrillariak]]
[[Kategoria:Gizon gerrillariak]]
[[Kategoria:Uruguaiko feministak]]
[[Kategoria:Frente Amplioko politikariak (Uruguai)]]
[[Kategoria:Uruguaiko preso politikoak]]
[[Kategoria:Tupamaroen Nazio Askapenerako Mugimendua]]
g9eyhiv2y6t73040po4z9qvtmsw1lcu
9968477
9968473
2024-11-14T00:15:01Z
Marmeladovich
161830
9968477
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}'''Josef Alberto Muxika Cordano''', eskuarki '''José Mujica''' edo '''Pepe Mujica''' izen-deiturez ezaguna, ([[Montevideo]], [[Uruguai]], 1935eko maiatzaren 20a), uruguaitar [[Gerrilla|gerrillari]] eta [[politikari]] ohia da. Uruguaiko 40. [[presidente]]<nowiki/>a izan zen 2010 eta 2015 bitartean.<ref>{{erreferentzia|urtea=2014|izenburua=Artículo sobre Pepe Mujica|argitaletxea=Sitio web de la Presidencia de la República Oriental del Uruguay.|hizkuntza=Es|url=https://www.gub.uy/presidencia/comunicacion/audios/completos/audicion-del-presidente-jose-mujica-del-25-marzo-2014}}</ref> Gaztaroan Alderdi Nazionaleko militantea zela, 1960ko hamarkadaren erdialdean [[Tupamaroen Nazio Askapenerako Mugimendua]] talde gerrillariaren sortzaileetako bat izan zen. Garai hartan egindakoagatik lau aldiz atxilotu zuten, eta hainbat delitu egotzita, hala nola bahiketak, lapurretak, hilketak eta dokumentuak faltsutzea,<ref>{{erreferentzia|urtea=2015|izenburua=Actividad ilícita de Mujica|argitaletxea=CIDOF|hizkuntza=Es|url=https://www.cidob.org/lider-politico/jose-mujica-cordano#1}}</ref> hamalau urtez [[preso]] mantendu zuten. 1985eko amnistiaren ondorioz aske gelditu ostean, Herri Parte-hartzearen Mugimendua eratu zuen. Talde hura [[Fronte Zabala]]<nowiki/>ren barnean sartu zen.<ref name="berria">[https://web.archive.org/web/20100104151233/http://paperekoa.berria.info/mundua/2009-10-27/018/005/lege_info.htm «Ezkerrak irabazi arren, bigarren itzulia egingo dute Uruguain»], ''Berria'', 2009-10-27.</ref>
1989an “Fronte Zabala”ko [[diputatu]] eta [[senatari]] izendatu zuten, eta gero Abeltzaintza, Nekazaritza eta Arrantza [[ministro]] izan zen 2005 eta 2008 artean.<ref name="berria" /> 2009ko azaroaren 29an egindako presidentetza hauteskundeak gehiengoa lortuta,<ref>[http://www.berria.info/albisteak/37699/lege_info.htm «Jose Mujicak irabazi du Uruguaiko hauteskundeen bigarren itzulia»]{{Apurtutako esteka|date=apirila 2024|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}, ''Berria''.</ref> Uruguaiko lehendakari izan zen 2010-2015 bitartean. Presidentetza amaitu ondoren, berriz ere senatari aukeratu zuten, 2014ko eta 2019ko hauteskundeetan. Azken kargu horri uko egin zion 2020ko urriaren 20an, eta jarduera politikotik erretiratu zen, militantzia popularrean aritzeko. Gaur egun, Herri Partaidetzarako Mugimenduko burua da, ezkerreko Fronte Zabala alderdiko sektore nagusia.<ref>{{erreferentzia|urtea=2018|izenburua=El ex presidente José Mujica renuncia hoy al Senado.|argitaletxea=Montevideo Portal|hizkuntza=Es|url=https://www.montevideo.com.uy/Noticias/-Cansado-de-largo-viaje--el-ex-presidente-Jose-Mujica-renuncio-al-Senado-uc691923}}</ref><ref>{{erreferentzia|urtea=2018|izenburua=«Sesión de la Cámara de Senadores en directo {{!}} 14/08/2018 {{!}} República Oriental del Uruguay».|argitaletxea=Canal oficial de la Cámara de Senadores en YouTube|hizkuntza=Es}}</ref>
Mujica "munduko estatuburu apalena" bezala deskribatua izan da bere bizimodu zorrotzagatik, eta hamabi mila dolarreko hileko soldataren %90 inguru behartsuei eta enpresari txikiei mesede egiten dieten ongintzako erakundeei emateagatik.<ref>{{erreferentzia|abizena=Hernandez, Vladimir|urtea=2012|izenburua=Jose Mujica: The World's 'Poorest' President.|argitaletxea=BBC News Magazine|hizkuntza=En|url=https://www.bbc.com/news/magazine-20243493}}</ref><ref>{{erreferentzia|abizena=Watts, Jonathan|urtea=2013|izenburua=Uruguay's president José Mujica: no palace, no motorcade, no frills.|argitaletxea=The Guardian|ISBN=ISSN 0261-3077|hizkuntza=En|url=https://www.theguardian.com/world/2013/dec/13/uruguay-president-jose-mujica}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un jeque quiere comprar el auto celeste de José Mujica|hizkuntza=es|data=2014-11-06|url=https://www.bbc.com/mundo/ultimas_noticias/2014/11/141106_ultnot_mujica_fusca_ac|aldizkaria=BBC News Mundo|sartze-data=2024-07-10}}</ref>
Kapitalismoak giza zoriontasunari laguntzen ez diola uste du, jabetza materialak metatzeko ikuspegiaren kritika egin izan dio. Hedabideek eta kazetariek goraipatu dute bere ideologia filosofikoengatik. Times Higher Education egunkariak "presidente [[filosofo]]"tzat hartu zuen 2015ean, hitz-joko bat [[Platon]] “errege filosofo”aren ikusmoldearekin.<ref>{{erreferentzia|abizena=Bourcier, Nicolas|urtea=2014|izenburua=Uruguay's José Mujica: the 'humble' leader with grand ideas|argitaletxea=The Guardian|ISBN=ISSN 0261-3077|hizkuntza=En|url=https://www.theguardian.com/world/2014/may/27/jose-mujica-uruguay-maverick-president}}</ref>
== Bizitza ==
[[Fitxategi:Mujicatopolansky.jpg|ezkerrera|thumb|220x220px|Mujica eta [[Lucia Topolansky]] emaztea, 2010ean.]]
1934ko maiatzaren 20an jaio zen Montevideoko Paso de la Arena auzoan. Demetrio Mujica Terra eta Lucy Cordano Giorelloren semea; aitaren aldetik, José Mujica euskaldunen ondorengoa da, 1842an Uruguaira iritsi ziren euskaldunen ondorengoa, jatorriz Bizkaiko [[Muxika]]<nowiki/>n, eta alde horretakoa da halaber, hainbat politikarirekin senidetuta dagoena, hala nola 1930eko hamarkadako presidente eta diktadore Gabriel Terra, bere osaba bigarren aitona, eta Horacio Terra Arocena, bere osaba hirugarrena, eta azken horren seme-alabak, hau da, Francisco, Horacio eta Juan Pablo Terra Gallinal lehengusuak. Eta XX. mendean zehar Union Cívican, Partido Colorado, Partido Nacional eta Frente Amplio alderdietan aktiboki parte hartu zutenak, hurrenez hurren. Amaren aldetik, bere jatorria italiarra da. Behin baino gehiagotan, Mujicak berak ere Kantabrian kokatu du bere familiaren jatorriaren zati bat.<ref>{{erreferentzia|urtea=2018|izenburua=Mujica recibió las llaves de la ciudad de Múxika|argitaletxea=Diario La República. Montevideo|hizkuntza=Es|url=https://diariolarepublica.net/mujica-recibio-las-llaves-de-la-ciudad-de-muxika/}}</ref>
Aitaren aldeko aitona-amonen lurretan, soldaduak prestatzen ari ziren Aparicio Saravia buruzagiaren aurkako altxamenduei aurre egiteko. Amaren aldeko aitona Alderdi Nazionalaren jarraitzailea ere bazen, zehazki herrerismoarena, eta behin baino gehiagotan izan zen Koloniako zinegotzi eta Luis Alberto de Herreraren lagun pertsonala. Amaren familia [[italiar]] etorkin "ligureek" osatzen zuten; Cordano abizena, aitona Antoniorena, jatorriz [[Genova]] probintziako Fontanabuona haranekoa da, Liguria eskualdean, Rapallotik gertu. Inguru beretik zetorren amona Paularen familia, Giorellotarrak. Bere ama Karmelon jaio zen, eta bertako gurasoek mahastiak lantzen zituztelako bost hektarea erosi zituzten Izar Kolonian mahastiak landatzeko.<ref name=":0">{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=Mujica de la chacra a la presidencia|argitaletxea=Diario La República. Montevideo|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/390802-mujica-de-la-chacra-a-la-presidencia?utm_source=redirects&utm_medium=dominiolargo&utm_campaign=301_Redirects}}</ref>
Jaio zenean, gurasoek 2 hektarea (4,9 hektarea) erosi zituzten Colonia Estrellan mahastiak lantzeko. Baina aita porrot egin zuen ekintzaile bat zen, Mujicak sei urte zituenean 1940an hil zena. Lehen eta bigarren mailako ikasketak jaio zen auzoko eskola eta lizeo publikoan egin zituen. Oinarrizko zikloa amaituta, Alfredo Vásquez Acevedo Institutuan sartu zen batxilergoan, baina ziklo hori ez zuen bukatu. Hamahiru urte zituenetik hamazazpi urte bete arte, txirrindularitzan aritu zen, hainbat klub ordezkatuz eta kategoria guztietan.<ref name=":0" />
2005etik [[Lucia Topolansky]]<nowiki/>rekin ezkonduta dago, Herri Partaidetzarako Mugimenduko buruzagi historikoa eta Uruguaiko presidenteordea 2017 eta 2020 artean. 1972tik harreman sentimentala zuten. Ez dute seme-alabarik izan, eta Topolanskyren etxalde batean bizi dira, Montevideoko kanpoaldean. [[Krisantemo]]<nowiki/>ak lantzen dituzte saltzeko, lehendakari-jauregian bizitzeari eta bertako langileak erabiltzeari uko egin baitiote. Bikoteak zenbait [[maskota]] ditu, lehen hiru hankako txakur bat, Manuela izenekoa, barne.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=Pérez Esquivel, Adolfo|urtea=2009|izenburua=BIOGRAFIA DE JOSE MUJICA El Tupamaro Asesino|argitaletxea=LARED21|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/370778-biografia-de-jose-mujica}}</ref> 2024ko apirilean, [[hestegorriko minbizi]] batekin diagnostikatu ziotela iragarri zuen.<ref>{{erreferentzia|abizena=AP|urtea=2024|izenburua=Expresidente uruguayo José Mujica anuncia que padece cáncer de esófago.|argitaletxea=Publimetro México|hizkuntza=Es|url=https://www.publimetro.com.mx/noticias/2024/04/29/expresidente-uruguayo-jose-mujica-anuncia-que-padece-cancer-de-esofago/}}</ref>
== Karrera politikoa ==
=== Hasiera ===
Amaren aldeko osaba, Angel Cordano nazionalista zen eta eragina izan zuen Mujicaren prestakuntza politikoan. 1956an, José Mujicak garai hartan diputatu nazionalista zen Enrique Erro ezagutu zuen bere amaren bidez, Erroren sektore bereko militantea. Ordutik, Alderdi Nazionalerako militatzen hasi zen, eta Gaztediko idazkari nagusi izatera iritsi zen. 1958ko hauteskundeetan, lehen aldiz herrerismoa nagusitu zen, eta Erro Lan ministro izendatu zuten. Mujica bere alboan egon zen, nahiz eta ez zen Ministerioko funtzionario izan.<ref name=":0" />
1962an, Errok eta Mujicak Alderdi Nazionala utzi eta Union Popular sortu zuten, Uruguaiko Alderdi Sozialistarekin eta Nuevas Bases izeneko talde txiki batekin batera. Hurrengo hauteskundeetan, Emilio Frugoni aurkeztu zuten Errepublikako presidente izateko hautagai, eta erabat galdu zuten, boto guztien % 2,3rekin.<ref name=":0" />
=== Gerrilla ===
[[Fitxategi:Presidents Obama and Mujica 2014.jpg|thumb|Mujica eta [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]<nowiki/>ko presidentea Barack Obama, 2014an.]]
1964an, Mujica Nazio Askapenerako Mugimendua (NAM)-Tupamaros mugimendu sortu berrian sartu zen, Kubako Iraultzan inspiratutako ezker muturreko talde politikoa zena. Gerrillarien operazioetan parte hartu zuen, eta aldi berean, bere baserrian (''chacra'') lan egiten zuen, harik eta poliziak hala behartuta klandestinitatera igaro zen arte. 1969an Montevideotik gertu zegoen “Pando”ko okupazioan parte hartu zuen, sei eskuadroietako baten buru zela, hiriko puntu estrategikoak erasotzeko programan. Mujicaren taldeak telefono trukea bere gain hartzea zuen helburu, eta bera izan zen operazioa inolako bidegabekeriarik gabe amaitu zuen bakarra.<ref>{{erreferentzia|abizena=Alvarez, Maria Ximena|urtea=2001|izenburua=Tupamaros revolution – La revolución imposible|argitaletxea=Montevideo: Fin de Siglo.|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20131029222056/http://ojs.c3sl.ufpr.br/ojs2/index.php/historia/article/viewFile/4635/3597}}</ref>
Mujicaren taldeak telefono-zentrala bere gain hartzea zuen helburu, eta berea izan zen inolako bidegabekeriarik gabe amaitu zuen operazio bakarra. 1970eko martxoan Mujica tirokatu egin zuten Montevideoko taberna batean atxiloketari aurre egiten ari zitzaiola; bi polizia zauritu zituen eta, aldi berean, sei tiro eman zizkioten. Ospitaleko zirujauak bizia salbatu zion. Tupamarosek zioenez, zirujaua ezkutuan Tupamaro taldekoa zen eta horregatik salbatu zion bizitza. Egia esan, medikua etika mediko arrunta jarraitzen ari zen. Garai hartan, Uruguaiko presidente eztabaidagarria [[Jorge Pacheco Areco]] zen, NAMren eta komunisten istiluei erantzuteko berme konstituzional batzuk bertan behera utzi zituena.<ref>{{erreferentzia|abizena=Brum, Pablo|urtea=2014|izenburua=The Robin Hood Guerrillas: The Epic Journey of Uruguay's Tupamaros|argitaletxea=CreateSpace Independent Publishing Platform|orrialdeak=99-109|ISBN=978-1-4973-0872-5.|hizkuntza=En}}</ref>
Mujica lau aldiz harrapatu zuten agintariek. 1971ko irailean Punta Carretaseko espetxetik ihes egin zuten 100 tupamaro baino gehiagoren artean zegoen, kartzela barrutik tunel bat zulatuz, gertuko etxe bateko egongelara zeramana. Ihes egin eta hilabete baino gutxiagora harrapatu zuten berriro, baina 1972ko apirilean ihes egin zuen berriro Punta Carretasetik. Ordukoan, ihes egin zuten beste dozena bat iheslarik, Tupamarosek espetxearen kanpotik zulatutako tunel batetik. 1972an azken aldiz atxilotu zuten, atxiloketari aurre egin ezinik. Ondorengo hilabeteetan, herrialdeak kolpe militarra jasan zuen 1973an. Bien bitartean, Mujica eta beste zortzi Tupamaro hautatu zituzten bereziki, militarren zaintzapean eta egoera errukarrian egon zitezen. Guztira, ia 15 urte eman zituen gatibu, 1970eko eta 1980ko hamarkadetan. Bi urte baino gehiagoz zaldientzat zen aska zahar baten atxilotuta egon zen. Diktadura zibiko-militarrak «[[Bahiketa|bahitu]]<nowiki/>tzat» hartu zuen buruzagi tupamaroetako bat izan zen, eta horrek esan nahi zuen exekutatu egingo zituztela beren erakundeak ekintza armatuei berriro ekiten bazien. Egoera horretan, isolamenduak eta atxiloketa-baldintza gogorrek aginduta, hamaika urte eman zituen Mujicak. Bahituen artean Eleuterio Fernández Huidobro (gerora Defentsa Nazionaleko ministro izan zena) eta Mauricio Rosencof ere bazeuden.<ref>{{erreferentzia|abizena=Mallinder, Louise|urtea=2009|izenburua=Uruguay's Evolving Experience of Amnesty and Civil Society's Response|argitaletxea=Queen's University Belfast|ISBN=SSRN 1387362|hizkuntza=En|url=https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1387362}}</ref>
Kartzelan egon zen bitartean, Mujicak osasun arazoak izan zituen, buruko arazoak batez ere. Eleuterio Fernández Huidobro eta Mauricio Rosencof bere bi ziega-kide hurbilenek sarritan elkarrekin komunikatzea lortzen bazuten ere, oso gutxitan sartzen zuten Mujica elkarrizketan. Mujicak berak dioenez, garai hartan [[entzumen]]-[[haluzinazio]]<nowiki/>ak eta [[Paranoia|paranoi]]<nowiki/>en antzeko formak jasaten zituen.<ref>{{erreferentzia|abizena=Soria, Lucho|urtea=2009|izenburua="Entrevista a José "Pepe" Mujica"|argitaletxea=www.elhistoriador.com.ar.|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20090626063835/http://www.elhistoriador.com.ar/entrevistas/m/mujica.php}}</ref>
1985ean, demokrazia konstituzionala berrezarri zenean, Mujica aske geratu zen 1962tik aurrera egindako krimen politikoak eta antzekoak estaltzen zituen amnistia lege baten bidez. Demokrazia berrezarri eta zenbait urtera, Mujica eta Tupamaroseko kide asko ezkerreko beste erakunde batzuekin elkartu ziren Herri Partaidetzarako Mugimendua sortzeko, Fronte Zabala koalizioan onartua izan zen alderdi politikoa.<ref>{{erreferentzia|abizena=Andavolu, Krishna|urtea=2014|izenburua=Uruguay and Its Ex-Terrorist Head of State May Hold the Key to Ending the Global Drug War|argitaletxea=Vice.|hizkuntza=En|url=https://www.vice.com/en/article/xd5adw/president-chill-jose-pepe-mujica-uruguay-0000323-v21n5}}</ref>
[[Fitxategi:Cristina Fernández, Vladimir Putin y José Mujica en Argentina.jpg|thumb|Mujica eta Argentinako Presidenta, [[Cristina Fernández|Cristina Fernández de Kirchne]]<nowiki/>r, [[Vladimir Putin]] Errusiako Presidentearekin, 2014an.]]
1994ko hauteskunde orokorretan, Mujica diputatu hautatu zuten zuten, Montevideotik. Bere jarduera parlamentarioa hastean "loreontzi bat bezala" sentitzen zela adierazi zuen. Hala ere, politikagintzan izan zuen presentzia jendearen arreta erakarri zuen, Mujicak herritarren nahigabea kapitalizatzen jakin baitzuen. Eta 1999ko hauteskundeetan senatari izatea lortu zuen, neurri batean bere karismaren ondorioz'''.''' Aldi berean, bere sektore politikoak metatze-estrategia bat garatzen zuen. Urte horretan Miguel Angel Campodonicaren “Mujica” liburua argitaratu zen, non politikari bihurtutako gerrillariaren bizitza eta pentsaera jasotzen dira.
NAMren ospea eta botoak handitzen jarraitu zuen, eta 2004an Fronte Zabalaren barruko fakziorik handiena bilakatu zen. Urte hartako hauteskundeetan, Mujica berriz hautatu zuten Senaturako, eta NAMek 300.000 bototik gora lortu zituen, eta horrela, bere posizioa sendotu zuen koalizioan indar politiko nagusi gisa eta [[Tabaré Vázquez]]<nowiki/>en garaipenaren atzean indar nagusi gisa.<ref>{{erreferentzia|abizena=Caillabet, Carlos|urtea=2004|izenburua=Con el senador tupamaro José Mujica: la liberación nacional, “una etapa inevitable”|argitaletxea=Internacional. Uruguay|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20090713225633/http://www.rel-uita.org/internacional/mujica.htm}}</ref>
=== Gobernu fronte-zabalean jarduna ===
2005eko martxoaren 1ean, Errepublikako presidente Tabaré Vázquezek Abeltzaintza, Nekazaritza eta Arrantza [[ministro]] izendatu zuen. Ernesto Agazzi izan zuen alboan, nekazaritza ingeniaria lanbidez, idazkariorde karguan. Mujicaren beraren hitzetan, «benetako ministroa Agazzi izango zen». Gertaeretan, Mujicak gobernu-taldean izandako jarduna gehiago parekatu zen eragile politiko baten presentziarekin, eta gizartearekin hitz egiteko gaitasun berritzailea duen iritzi-sortzaile batekin. Bereziki, bere adierazpen bitxiengatik, iruzkin «harrigarriengatik» eta «tonu-irteerengatik» nabarmendu zen. Hori herritarren sektore askotan gustatu zen, planteamenduen zintzotasunagatik. Baina izan ziren ministro titularraren ustezko profesionaltasun faltagatik kexatu zirenak.<ref>{{erreferentzia|izenburua=José Mujica con Sonia Breccia: “Hay que dar señales que despierten el coraje”|hizkuntza=Es}}</ref>
[[Fitxategi:José Mujica2.jpg|thumb|José Mujica, Abeltzaintza, Nekazaritza eta Arrantza ministroa zela.]]
2008ko martxoaren 3an utzi zuen kargua, eta Ernesto Agazzi ministrordeak ordezkatu zuen. Ondoren, Senatuko bere aulkira itzuli zen, eta hedabide guztietan, bai politiko zein prentsan, behin eta berriz aipatu zen bere balizko presidentetza, Vazquez presidenteak Danilo Astori nahiago zuela adierazi arren. Laster hasi zen Mujica lehendakaritzarako hautagai izateko borondateaz argi eta garbi hitz egiten zuten gertaera politikoak sortzen, hala nola Argentinako Kirchner senar-emazteei egindako bisita. Bisita hori oso aipatua izan zen, izan ere une hartan Uruguai eta [[Argentina]] egoera diplomatiko konprometitu batetik igarotzen ari ziren, bi ertzetako gobernuen artean etengabeko eraso trukeak eginez. Mujicak herri anaien arteko hurbilketa jarrera aldarrikatu zuen.<ref>{{erreferentzia|urtea=2008|izenburua=Mujica pidió a los Kirchner que se acerquen al pueblo uruguayo|argitaletxea=Diario La República, Montevideo|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/327317-mujica-pidio-a-los-kirchner-que-se-acerquen-al-pueblo-uruguayo?utm_source=redirects&utm_medium=dominiolargo&utm_campaign=301_Redirects}}</ref>
=== Jarrera politikoak ===
Mujicaren ideologia politikoa eboluzionatu egin da urteetan zehar ortodoxoetatik pragmatismora. Azken aldi honetan, ezker politiko malguago bat nahi duela adierazi du. Bere hizkera eta portaera 90eko hamarkadaren amaieratik aurrera, batez ere landa-eremuetako sektore txiroen artean, hazten ari den jendetzaren parte dira. Oso modu ezberdinean deskribatu da "antipolitiko" gisa, eta "herriaren hizkuntza hitz egiten duen" gizon gisa.<ref>{{erreferentzia|abizena=Warren, Michael|urtea=2009|izenburua=Ballot box gives ex-terrorist Uruguay's presidency|argitaletxea=The Seattle Times.|hizkuntza=En|url=https://www.seattletimes.com/nation-world//2010382377_aplturuguayelections.html?mbaseid=2010382377}}{{Apurtutako esteka|date=iraila 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Aldi berean, kritikak jasotzen ditu garaiz kanpoko edo desegokiak diren iruzkinengatik. Vazquez presidenteak abortuak legezkoak izango ziren lege-proiektu bati betoa jarri zionez gero, Mujicak esan zuen etorkizunean aurkeztuko balitz ez liokeela betorik jarriko. Nazioarteko harremanen esparruan, [[Europar Batasuna]]<nowiki/>ren eta [[Mercosur]] eskualdeko merkataritza-blokearen artean negoziatzen eta akordioak lortzen jarraitzea espero zuen, Uruguai kide fundatzailea baita.<ref>{{erreferentzia|izena=2009|urtea=2009|izenburua=El acuerdo entre la UE y el Mercosur es prioritario para Mujica|hizkuntza=Es}}</ref><ref>{{erreferentzia|abizena=Carroll, Rory|urtea=2009|izenburua=Former terrorist Jose Mujica favourite in Uruguay election|argitaletxea=London: TheGuardian|hizkuntza=En}}</ref>
Argentina eta Uruguairen arteko Uruguai ibaiko pulpen auzian, Mujica aurreko administrazioa baino adiskidetzaileagoa izan zen Argentinako gobernuarekiko, eta 2010ean bi nazioek beren gatazka luzea amaitu zuten. Akordio bat sinatu zuten ibaiaren ingurumena zaintzeko plan bat eta bitariko batzorde bat eratzeko. Mujicaren eta [[Cristina Fernández|Cristina Fernández de Kirchner]] argentinarraren arteko harreman pertsonal onek lagundu zuten adostasuna lortzen. Alde biko beste arazo batzuk konpondu gabe daude, besteak beste, Plata ibaira sartzeko ubide partekatua dragatzea.<ref>{{erreferentzia|urtea=2010|izenburua=Uruguay/Argentina implement the end of the pulp mill dispute|argitaletxea=Mercopress|hizkuntza=En}}</ref>
[[Hugo Chávez|Hugo Chavez]] [[Venezuela]]<nowiki/>ko presidentearen gertukoa zen, eta "inoiz ezagutu dudan gobernaririk eskuzabalena" zela esan zuen. " 2011n, mendebaldeko hainbat herrialdek [[Libia]]<nowiki/>ren aurka hasitako operazio militarren aurka mintzatu zen. Brasilgo presidente [[Lula da Silva]]<nowiki/>k [[Mahmud Ahmadinejad|Mahmoud Ahmadinejad]] hartzeko erabakiaz galdetu ziotenean, "jeinuzko mugimendu" bat izan zela erantzun zuen, zeren "Iran zenbat eta hesituago egon, orduan eta okerragoa izango da mundu osoarentzat."<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=Mujica elogió a Lula por recibir a Ahmadinejad|argitaletxea=La Nación. lanacion.com.ar.|hizkuntza=Es}}</ref>
[[Fitxategi:LulaMujica.JPG|thumb|Mujica Brasilgo presidentea zen [[Luiz Inácio Lula da Silva]] rekin, 2010ean.]]
=== Presidentetzarako aurre-hautagaitza ===
Fronte Zabaleko "Zelmar Michelini" Ezohiko Kongresuak 2008ko abenduaren 13an eta 14an burutu zen, eta aldi berri bati begira gobernu-programa ebazteaz gain, 2009ko barne-hauteskundeetarako Mujica Fronte Zabaleko hautagai ofiziala izendatu zuen. Baina proposatutako beste lau hautagaiak (Danilo Astori, Daniel Martínez, Marcos Carámbula eta Enrique Rubio) instantzia honetan bertan parte hartzeko gaitu zituen, baldintza berdinetan. Ondoren, Martinezek eta Rubiok atzera egin zuten aurre-hautagaitzan, eta beraz, barne-hauteskundeetan Mujicak, Astorik eta Carámbulak eztabaidatu zuten.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Con 1694 votos a favor fue elegido por el Congreso del FA.|hizkuntza=Es}}</ref>
Hauteskundeak baino lehen, Mujicak kirchnerismoaren babesa jaso zuen; Mar del Platan programatutako mitin bat ere egitekotan zen, bere alderdiak gogor kritikatu ondoren bertan behera utzi behar izan zuena. 2009ko maiatzaren 24an, bere sektore politikoari, NAMari, uko egitea aurkeztu zuen gutun baten bidez. Gutun horretan, une horretatik aurrera «taldearen diziplinara eta zuzendaritza-organoetara behartuta egoteari» uzten ziola planteatzen zuen. NAMeko zuzendaritzak uko egitea onartu zuen, Mujicak «fronte-zabalean guztien hautagai gisa zuen erantzukizunari aurre egin behar ziola» iritzita.<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=Mujica renunció al MMP (Movimiento de Participación Popular)», artículo en el diario La República; consultado el 25 de mayo de 2009.|argitaletxea=Diario La República|hizkuntza=Es}}</ref>
2009ko ekainaren 28an, Mujicak irabazi zituen hauteskunde primarioak, lehiakideei irabazi ondoren, boto guztien % 52,02rekin. Eta 2009ko hauteskunde orokorretarako Fronte Zabaleko presidente-gai bihurtu zen. Ondoren, Astorik onartu egin zuen bere zuzendarikidea izatea. Bere kanpaina Vazquezen administrazio oso herrikoiaren politiketan jarraitzeko eta sakontzeko kontzeptuan zentratu zen, lelo hau erabiliz: "Gobernu ondradua, lehen mailako herrialdea" (''Un gobierno honrado, un país de primera)'', zeharka erreferentzia eginez [[Luis Alberto Lacalle]] hautagai kontserbadorearen aurreko gobernuan izandako ustelkeria kasu administratiboei.<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=Mujica invites opposition to a unity pact"|argitaletxea=El País|hizkuntza=En}}</ref>
Kanpainan zehar, Mujica [[Hugo Chávez|Hugo Chavez]] (Venezuela) edo [[Evo Morales]] (Bolivia) bezalako presidenteen gobernu estilotik aldendu zen, [[Lula da Silva|Luiz Inácio Lula da Silva]] brasildarraren edo [[Michelle Bachelet]] txiletar sozialistaren zentro-ezkerreko gobernuak erregio eredu bezala aldarrikatuz. Bere janzkera informalagatik ezaguna, Mujikak traje bat eramaten hasi zen (gorbatarik gabe) presidentetzarako kanpainako geldialdi batzuetarako, batez ere eskualdeetako estatuburuei egindako bisitetan.<ref>{{erreferentzia|abizena=Tulbovitz, Ernesto|urtea=2009|izenburua="Yo perdí tres veces sin traje. La cuarta me lo puse y gané”, le dijo el mandatario de Brasil al candidato del Frente Amplio|argitaletxea=Revista Búsqueda|hizkuntza=Es}}</ref>
Kanpainako aholkulari nagusien artean Milton Romani (segurtasun publikoa), Héctor Tajam (ekonomia), Juan José Domínguez (kanpo-harremanak), Alma Chiodi (osasuna) eta Carlos Barceló (hezkuntza) nabarmendu ziren. 2009ko irailean Alfredo García kazetariaren “''Pepe coloquios''” liburua argitaratu zen. Bertan, Mujicari grabatutako hainbat elkarrizketa jasotzen dira, bere pentsamenduarekin, ideiekin, frakzioekin. Liburu honek polemika piztu zuen, eta Mujicak honako hau adierazi zuen: “Akatsak egiten ditut, edozein bizilagunen semeak bezala.”<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=Los referentes de Lacalle y Mujica|argitaletxea=Diario El País|hizkuntza=Es|url=https://www.elpais.com.uy/informacion/los-referentes-de-mujica-y-lacalle}}</ref>
=== 2009ko hauteskunde presidentzialak ===
2009ko urrian, Mujicak botoen % 48 baino gehiago lortu zituen, eta Lacalle presidente ohiak, berriz, % 30, Konstituzioak eskatzen duen gehiengorik gabe. Aldi berean, Fronte Zabalaren gehiengo parlamentarioa berritu zuen hurrengo legegintzaldirako (2010-2015). Ondoren, azaroaren 29an, garailea nor izango zen erabakitzeko kontaketa egin zen azaroaren 30ean, Mujica garaile atera zelarik, Lacalleren % 43aren gaineko botoen % 52 baino gehiagorekin. Presidente hautatu gisa egindako lehen hitzaldian, Mujicak arerio politikoak aitortu zituen eta batasuna eskatu zuen, "irabazlerik eta galtzailerik" ez zela egongo esanez. Gaineratu zuenez, "akatsa da pentsatzea boterea goitik datorrela, jendearen bihotzetik datorrenean (...) bizitza osoa behar izan dut hori ikasteko."<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=«Del aljibe al sillón»|argitaletxea=lr21.com.uy. La Red 21|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/390783-del-aljibe-al-sillon}}</ref>
[[Fitxategi:Presidente Mujica Saludando 2010.jpg|thumb|José Mujica eta Danilo Astori, 2010eko martxoaren 1ean, Independentzia plazara bidean, zin egiteko.]]
== Gobernua ==
=== Lehendakaritzara igotzea ===
José Mujicak 2010eko martxoaren 1ean zin egin zuen Jauregi Legegilean, Uruguaiko Ekialdeko Errepublikako presidente kargua betetzeko. Promesa hau bere emazte Lucia Topolanskyk hartu zuen, Nazioko lehen senataria izateagatik. Uruguaiko hainbat alderdi politikotako agintariek eta hainbat herrialdetako ordezkariek parte hartu zuten, hala nola [[Hillary Clinton]], [[Cristina Fernández|Cristina Fernandez]], [[Néstor Kirchner|Nestor Kirchner,]] [[Rafael Correa]] eta [[Hugo Chávez|Hugo Chavez]]. Oso hitzaldi laudatua eta komentatua eman zuen. Bertan bere iragan gerrillaria, ideiak eta lehendakaritzarako bide luzea azaltzen ziren.<ref>{{erreferentzia|abizena=Bolón, Alma|urtea=2012|izenburua=El 14 de abril y el Pepe|argitaletxea=Brecha|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20120422115234/http://www.brecha.com.uy/inicio/item/10196-el-14-de-abril}}</ref>
Ekitaldiaren eta Mujicaren hitzaldiaren amaieran, bera eta Danilo Astori lehendakariordea karabana baterantz abiatu ziren, agintea hartu zuten lekura. Ofizialki hartu zuen Uruguaiko presidente kargua zina egin eta bi ordu eta erdira, Mujicak hala eskatuta aire zabalean egindako zeremonia batean, Independentzia enparantzan (herrialdeko plaza garrantzitsuena), publiko eta agintari izendatu askoren aurrean, Tabare Vazquez presidente ohiak presidentearen banda jarri zionean. Harrez gero, Mujica eta bere emaztea urritasunean bizi dira, duela hamarkada batzuetatik, Rincon del Cerro inguruko baserri batean, eta han loreak landatzen arituz jarduera ekonomiko gisa. Errepublikako presidente izendatu zutenean, Suarez y Reyesen presidentearen egoitzara joan beharrean, bikoteak bere egoitzan jarraitzea erabaki zuen, eta horrek segurtasun- eta komunikazio-arloan hobekuntzak gehitzea ekarri zuen.<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=La chacra de Mujica ahora es una zona bajo custodia|argitaletxea=El Pais|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20100813035712/http://www.elpais.com.uy/091202/pnacio-457723/politica/la-chacra-de-mujica-ahora-es-una-zona-bajo-custodia}}</ref>
=== Ministerio-kabinetea ===
[[Kabinete (politika)|Kabinete]]<nowiki/>a osatzeko, Mujicak urriko hauteskundeetan lortutako emaitzak errespetatu zituen. Horrela, Herri Partaidetzarako Mugimenduak lau ministerio lortu zituen, Liber Seregni Fronteak hiru, Alderdi Sozialistak bi, eta CAP-Lek, Alderdi Artiguistak eta Alderdi Komunistak bana. Hasiera batean, Gizarte Garapenerako Ministerioarentzat Ana Olivera izendatu zuten, 2005 eta 2009 artean saileko ministrorde izan zena. Hala ere, Montevideoko departamenduaren intendentziarako hautagai gisa proposatu zutenez, bere izena baztertuta geratu zen.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Mujica inauguró comisiones para políticas de Estado|argitaletxea=Diario La República.|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/397056-mujica-inauguro-comisiones-para-politicas-de-estado?utm_source=redirects&utm_medium=dominiolargo&utm_campaign=301_Redirects}}</ref>
[[Fitxategi:Mujicadespacho.jpg|thumb|José Mujica presidentearen bulegoan.]]
=== Gobernu-programa ===
Lehendakaritza hartu aurretik, 2010eko martxoaren 1ean bere gain hartuko zuen gobernu berrian ezarri nahi ziren ildo programatikoak ezagutu ziren. Esparru horretan, gobernu hautatuak lau lan-ardatz zehaztu zituen estatu-politikak eratzeko, hau da, gobernu-aldi bat gainditzen zutenak eta agintean zegoen alderdi politikotik nahiko independenteak zirenak. Zehaztutako ardatzak hezkuntza, segurtasuna, ingurumena eta energia izan ziren, eta Legebiltzarrean ordezkaritza duten oposizioko alderdi politikoei dei egin zitzaien politikak egiteko lan-batzordeak osatzeko. Era berean, gobernu hautatuak administrazio publikoaren erreforma handinahia aurrera eraman nahi zuela planteatu zen, [[Zeelanda Berria|Zeelanda Berri]]<nowiki/>ko ereduan oinarrituta.<ref>{{erreferentzia|izenburua=El presidente electo se entrevistó con el abogado Daniel Ferrere|argitaletxea=Sitio web Observa|hizkuntza=Es|url=https://www.elobservador.com.uy/espana}}</ref>
2010eko martxoaren 1ean, agintea hartzeko hitzaldian, Mujicak berretsi zuen beharrezkoa zela herrialdeak estatu-politikak izatea. Era berean, bere administrazioaren funtsezko helburutzat hartu zuen pobrezia % 50 murriztea eta etxe-gabetasuna ezabatzea.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Mujica pidió apoyo a los uruguayos para conformar un país más igualitario|argitaletxea=Diario La República, Montevideo|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/401589-mujica-pidio-apoyo-a-los-uruguayos-para-conformar-un-pais-mas-igualitario?utm_source=redirects&utm_medium=dominiolargo&utm_campaign=301_Redirects}}</ref>
=== Politika nazionala ===
==== Politika ekonomikoa ====
Oro har, aurreko aldiko politika ekonomikoa mantendu egin zen, eta hori indartu egin zen. Hala, gastu publiko osoko gastu sozialaren proportzioa % 60,9tik % 75,5era igo zen 2004-2013 aldian. Aldi horretan, langabezia-tasa % 13tik % 7ra jaitsi zen, eta gutxieneko soldata % 250 igo zen. Gobernuaren politiken barruan nazioko eta atzerriko inbertsioa sustatzea dago. Azken horien artean, Aratirí eta Montes del Plata proiektuak nabarmentzen dira. Nazioarteko Konfederazio Sindikalaren arabera, Uruguai Amerikako herrialderik aurreratuena bihurtu zen lanaren oinarrizko eskubideak errespetatzeari zegokionez, bereziki askatasun sindikala, negoziazio kolektiborako eskubidea eta grebarako eskubidea."<ref>{{erreferentzia|abizena=Ventura, Christophe.|urtea=2015|izenburua=En el país de las conquistas sindicales|hizkuntza=Es|url=https://www.medelu.org/En-el-pais-de-las-conquistas}}</ref>
Jerónimo Rocak eta Gabriel Frugonik eta Pedro Buonomo ekonomiako idazkariordeak osatzen zuten presidenteari aholku emateko talde bat zegoela adierazi zuten zenbait hedabidek. Talde horren orientazioa ez dator bat HAEEk bultzatutako politikekin (Fernando Lorenzo ekonomia ministroak, Andrés Masoller aholkulariak eta BCUko presidente Mario Bergarak osatzen dute) Itxurazko bi korronte ekonomikoren arteko desadostasunak nabariak izan ziren 2011n hainbat proiekturen tratamenduan, hala nola Landa Higiezinen Kontzentrazioari buruzko Zerga (ICIR) edo BEZari hainbat beherapen diferentzial egiten zizkion legea. Hala ere, gobernuak behin eta berriz adierazi du gobernuaren politika ekonomikoa bakarra dela eta «itzalean ez dagoela talde ekonomikorik lanean.<ref>{{erreferentzia|urtea=2011|izenburua=El equipo económico alternativo|argitaletxea=El Observador|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20110617231110/http://www.elobservador.com.uy/noticia/203601/el-equipo-economico-alternativo/}}</ref>
OPPko Jerónimo Rocak eta Gabriel Frugonik eta Pedro Buonomo ekonomiako idazkariordeak osatzen zuten presidenteari aholku emateko talde bat zegoela adierazi zuten zenbait hedabidek. Talde horren orientazioa ez dator bat HAEEk bultzatutako politikekin (Fernando Lorenzo ekonomia ministroak, Andrés Masoller aholkulariak eta BCUko presidente Mario Bergarak osatzen dute) Itxurazko bi korronte ekonomikoren arteko desadostasunak nabariak izan ziren 2011n hainbat proiekturen tratamenduan, hala nola Landa Higiezinen Kontzentrazioari buruzko Zerga (ICIR) edo BEZari hainbat beherapen diferentzial egiten zizkion legea. Hala ere, gobernuak behin eta berriz adierazi du gobernuaren politika ekonomikoa bakarra dela eta «itzalean ez dagoela talde ekonomikorik lanean.<ref>{{erreferentzia|urtea=2011|izenburua=Como si no pasara nada|argitaletxea=Sitio web La Diaria|hizkuntza=Es|url=https://ladiaria.com.uy/politica/articulo/2011/11/como-si-no-pasara-nada/}}</ref>
==== Gizarte-politika ====
==== «Elkarrekin» Gizarteratzeko eta Bizitzeko Plana ====
Plan hori Mujicaren gobernuaren ontzi bereizgarritzat hartzen da. Gobernuak 2010eko ekainaren 15ean abiarazi zuen, bere aurreko Tabare Vazquezen Larrialdi Planaren jarraipen gisa. Enpresa pribatuen lankidetza solidarioek sostengatzen dute, Mujicaren hileko soldataren %87rekin eta erabiltzen ez diren Estatuaren jabetzaren baten salmentarekin. Planaren helburua da familia ezinduei bizitzeko etxe bat eskaintzea. Presidenteak berak definitu zuen, ez etxebizitza-plan gisa, baizik eta etika-plan gisa eta etorkizuneko ikuspegi gisa. Plana 2010. urtearen erdialdean hasi zen. Lehenengo etxea Maiatzaren Lehena kokaleku informalean eraiki zen. Etxebizitzak espezialistekin eraikitzen dira, baina, gainera, interesatuekin, bizilagunekin eta boluntarioekin.
==== Drogen arloko politika ====
Aurrekaririk gabeko mugimendu batean, 2012ko ekainean, Mujicaren gobernuak marihuanaren salmenta legeztatzea eta arautzea proposatu zuen. Gaia oso eztabaidatua eta oso konplexua da. Hala ere, horrek mundu mailan eragin zituen iruzkin eta kritiken artean. Monocle argitalpen britainiar hautatuak goraipatu zuen, eta, bestalde, Time aldizkari estatubatuarrak gertaera hori nabarmendu zuen. Are gehiago, galdetu zuen ea munduko liderrek ez luketen bide bera jarraitu behar.<ref>{{erreferentzia|urtea=2012|izenburua=Gobierno uruguayo propone legalizar la marihuana|argitaletxea=BBC|hizkuntza=Es|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-18529993}}</ref>
==== Estatuaren erreforma ====
Mujicak «administrazio publikoa erreformatzeko» asmoa iragarri zuen. Hala ere, borroka oso gogorra zen, bai eskalafoi-itxuran, bai soldata-alderdian.<ref>{{erreferentzia|urtea=2010|izenburua=Arremetida sindical contra el gobierno|argitaletxea=El Pais|hizkuntza=Es|url=https://www.elpais.com.uy/informacion/arremetida-sindical-contra-gobierno}}</ref>
==== Hezkuntza ====
Mujicaren gobernuan, Uruguaiko Unibertsitate Teknologikoaren proiektua sustatu zen, herrialdearen barnealdean instalatzeko.
==== Nazioarteko politika ====
2011n, mendebaldeko hainbat herrialdek Libiaren aurka abiatutako operazio militarren aurka egin zuen. Hugo Chavez Venezuelako presidentearen ondoan dago, eta "inoiz ezagutu dudan gobernaririk eskuzabalena" zela esan zuen.
[[Fitxategi:Cristina Fernandez con Jose Mujica.jpg|thumb|300x300px|José Mujica eta [[Cristina Fernández de Kirchner]], Argentinako Errepublikako presidentea, Uruguaiko Anchorena parkean.]]
==== Fray Bentoseko zubia desblokeatzea ====
Cristina Fernandez homologoarekin hainbat bilera egin ondoren, Mujicak Arroyo Verdeko piketea altxatzea lortu zuen, Uruguai eta Argentina arteko igarobidea berriro ere San Martin Zubi Askatzaile Orokorraren gainetik joan zedin. Argentinako teknikariei UPM-Kymmene de Fray Bentos enpresaren zelulosa-instalazioan sartzen uztea erabaki zen.
==== Argentinarekin beste akordio batzuk ====
2011ko otsailaren 25ean, Cristina Fernandez Argentinako presidentearekin elkarrizketatu zen Mujica, Olibondoen Kintoan. Bertan, merkataritza-jarraipenerako batzorde bi-nazional bat eratzea adostu zen. Batzorde horren eginkizuna produktuak Argentinan sartzeko atzerapenak antzematea zen, eta gestioak egitea Uruguaiko produktuak sartzeko lizentziak hirurogei egun baino gutxiagokoak izan zitezen. Bi herrialdeetako teknikariek osatuko lukete batzordea.<ref>{{erreferentzia|urtea=2011|izenburua=Empresarios: acuerdo con sabor a poco por trabas|argitaletxea=El Pais, Madrid|hizkuntza=Es|url=https://www.elpais.com.uy/informacion/empresarios-acuerdo-con-sabor-a-poco-por-trabas}}</ref>
Olibondoen bileran ere hitzarmen bat sinatu zen, 2013tik aurrera bi herrialdeei gas naturala hornitzea ahalbidetzen dien bir-gasifikazio planta bat martxan jartzea adosteko. Akordioaren arabera, lantegia Enarsa enpresa energetiko argentinarena eta Gas de Sayago SA uruguaitarena izango zen, ABEE eta ANCAPen jabetzakoa. Metano-ontzia Uruguaiko kostaldearen parean egongo litzateke, Hegoaldeko Gurutzeko Gasbideak Argentina eta Uruguaiko sareei lotuta. Proiektuak 18 milioi dolarreko kostua izango luke.<ref>{{erreferentzia|urtea=2011|izenburua=2012 será el año de la Planta Regasificadora flotante|argitaletxea=Uy.press.|hizkuntza=Es}}</ref>
=== Giza eskubideak ===
2012ko martxoaren 22an, Legegintza Jauregian egindako zeremonia batean, Mujicak hitzaldi bat irakurri zuen, eta bertan publikoki aitortu zen Uruguaiko Estatuak giza eskubideen urraketetan izan zuen erantzukizuna diktadorearen urteetan. Ekitaldi horretan izan ziren, besteak beste, Juan Gelman poeta eta haren biloba, Macarena, Montevideon gatibu jaiotako desagertuen alaba.<ref>{{erreferentzia|urtea=2012|izenburua=Discurso de Mujica en el Parlamento|argitaletxea=El Observador|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20120324045054/http://www.elobservador.com.uy/noticia/220904/discurso-integro-de-mujica/}}</ref>
2012ko ekainean, Mujicaren gobernuak Uruguain Estatuak kontrolatutako marihuanaren salmenta legeztatzea erabaki zuen, drogekin eta osasun arazoekin lotutako delituen aurka borrokatzeko, eta munduko buruzagiei gauza bera eskatuko zietela adierazi zuen. Mujicak esan zuen Uruguayko marihuanaren urteko 40 milioi dolarreko negozioa arautuz, Estatuak narkotrafikatzaileei kenduko ziela eta droga kartelak ahulduko zituela. Estatuak, gainera, herrialdeko marihuana kontsumitzaile guztien jarraipena egin ahal izango luke, eta tratu txar emaile larrienei tratamendua eman, alkoholikoekin egiten denaren oso antzekoa. Mujikak ere sexu bereko pertsonen arteko ezkontza-legea onartu zuen, eta emakumeentzako abortua legeztatu zuen.<ref>{{erreferentzia|urtea=2012|izenburua=Uruguay legalises abortion|argitaletxea=BBC News|hizkuntza=Es|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-19986107}}</ref>
[[Fitxategi:Firma de Acuerdo de Paz-Colombia - 29917632966.jpg|thumb|El Salvadorreko presidentea; Sánchez Cerén eta José "Pepe" Mujica, Uruguaiko presidente ohia, [[Kolonbia]]<nowiki/>ko Bake akordioaren sinaduran.]]
=== Bidaiak atzerrira ===
Mujicak hainbat bidaia egin zituen kanpora, eta horien artean bereziki aipagarria da Nazio Batuen Batzar Nagusira egindako bisita. 2013ko irailean, Mujicak Nazio Batuen Batzar Nagusiari hitz egin zion, gizadiari eta globalizazioari buruzko hitzaldi luze batekin. Hitzaldian, nazioarteko komunitateari eskatu zion etorkizuneko belaunaldientzako planeta zaintzeko ahaleginak indartzeko, eta nabarmendu zuen finantza-sistemen boterea eta iruzur ekonomikoak jende arruntarengan duen eragina. Sinpletasunera itzultzea eskatu zuen, giza harremanetan, maitasunean, adiskidetasunean, abenturan, elkartasunean eta familian oinarritutako bizitzekin, ekonomiari eta merkatuei kateatutako bizitzen ordez. Hitzaldiaren zati batzuk Newen Afrobeat taldearen lehen diskoko ''Santiago'' abestiari gehitu zitzaizkion.<ref>{{erreferentzia|urtea=2013|izenburua=El discurso de Mujica ante la ONU|argitaletxea=El Observador|hizkuntza=Es|url=https://web.archive.org/web/20130928214953/http://www.elobservador.com.uy/noticia/260945/el-de-siempre-pero-globalizado/}}</ref>
=== Politika orokorra ===
Oro har, bere politika aurreko agintaldiarekin bat zetorren. Gastu sozialaren zatia gastu publiko osoan % 60,9tik % 75,5era igo da 2004-2013 aldian. Aldi horretan, langabezia-tasa % 7 inguruan mantendu zen, pobrezia nazionalaren tasa % 18tik % 9,7ra murriztu zen, eta lanbide arteko gutxieneko soldata 4.800 dolarretik 10.000 dolarrera igo zen (urteko batez besteko inflazio-tasa % 7koa zen), eta gobernuaren zorra % 59tik % 65era igo zen. Sindikatuak indartzearen alde ere egin zuen. Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioaren arabera, Uruguai Amerikako herrialderik aurreratuena bihurtu zen "oinarrizko lan-eskubideak, batez ere elkartzeko askatasuna, negoziazio kolektiborako eskubidea eta grebarako eskubidea" errespetatzeari zegokionez.<ref>{{erreferentzia|abizena=Ventura, Christophe|urtea=2015|izenburua=En el país de las conquistas sindicales|argitaletxea=Mémoire des luttes|hizkuntza=Es|url=https://www.medelu.org/En-el-pais-de-las-conquistas}}</ref>
Mujicari debekatu egin zioten berriro hautaketara aurkeztea 2014an; Konstituzioak ez die presidenteei berehala hautaketara aurkezten uzten. Horrela, 2015eko martxoaren 1ean, Mujicaren agintaldia amaitu zen. Vazquezek hartu zuen haren lekua, eta bigarren agintaldi ez-jarraitu batean itzuli zen kargura. BBCko Wyre Davies korrespontsalaren arabera, "Mujicak ekonomia osasuntsu samarrarekin eta egonkortasun sozialarekin utzi zuen kargua, auzokide handi horiek, amestu besterik ezin zuten egin."<ref>{{erreferentzia|abizena=Davies, Wyre|urtea=2015|izenburua=Uruguay bids farewell to Jose Mujica, its pauper president|argitaletxea=BBC News|hizkuntza=En|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-31679475}}</ref>
=== Senatuko Presidentetza ondokoa ===
Mujica berriz hautatu zuten senatari 2015-2020 eta 2020-2025 aldietarako. 2019ko azaroan, presidentearen ''"balotaje''aren" aurretik, Daniel Martínez Villamil hautagaiak balizko Abeltzaintza ministro gisa aipatu zuen, balizko gobernu Fronte Zabal berri batean. 2020ko urriaren 20an, senatuari uko egitea formalizatu zuen, eta politikatik erretiratuko zela iragarri zuen, COVID-19aren pandemiaren ondorioz eta, gainera, adinagatik (85 urte 2020ko urrian). Goi-Ganberan Alejandro Sánchezek hartu zuen bere lekua.<ref>{{erreferentzia|urtea=2019|izenburua=Martínez presenta a Mujica como posible ministro de cara al cuarto gobierno del FA|argitaletxea=LR21.com.uy|hizkuntza=Es|url=https://www.lr21.com.uy/politica/1414684-daniel-martinez-mujica-mgap-astori-cancilleria-cuarto-gobierno-frente-amplio-balotaje-uruguay-2019}}</ref>
[[Fitxategi:Dilma Rousseff and Jose Mujica 2010.jpg|thumb|[[Dilma Rousseff]] Brasilgo presidente ohia harrera egiten Mujicari.]]
== Pentsaera ==
1987ko auto arrunt baten jabe, [[José Mujicaren Volkswagen Fusca|Volkswagen ''Fusca'']] bat, presidente izan zenean ere publikoki erabili zuen, eta bere 60 urteko bizikleta erabili ditu garraiobide gisa. 2010ean, autoaren balioa 1.800 dolarretakoa zen, eta Mujicak urte horretarako aurkeztu zuen nahitaezko ondare pertsonalaren aitorpenaren emaitza bakarra izan zen. 2014ko azaroan, “Busqueda” egunkari uruguaitarrak jakinarazi zuen arabiar [[xeke]] batek milioi bat dolar eskaini ziola autoaren truke, eta eskaintza onartu izan balu, dirua behartsuei laguntzeko erabiliko zuela, berak babesten duen programa baten bidez.<ref>{{erreferentzia|abizena=Romero, Simon|urtea=2013|izenburua=The saturday profile: After Years in Solitary, an Austere Life as Uruguay’s President.|argitaletxea=New York Times. Montevideo|hizkuntza=En|url=https://www.nytimes.com/2013/01/05/world/americas/after-years-in-solitary-an-austere-life-as-uruguays-president.html}}</ref>
==== Begetariano haragijalea ====
2009ko urrian, Mujicak honako hau adierazi zuen: «Arau argiak jarraitu behar dira, ezkerrekoak edo eskuinekoak ez direnak. Eta hori esaten dut nik, gerrillari begetariano batek» ([[Juan Domingo Perón]]<nowiki/>ek esaldi honetan aurkeztutakoaren antzeko ideia azaldu zuen behin: “Jeneral bakezalea naiz, lehoi belarjale bat bezalakoa”). Ordutik aurrera, nazioarteko zenbait komunikabidek Mujica begetarianoa dela esaten hasi ziren. Ordea, kontrako erreferentziak daude.<ref>{{erreferentzia|urtea=2009|izenburua=The mystery behind Mujica's mask|argitaletxea=Montevideo: The Economist|hizkuntza=En|url=https://www.economist.com/the-americas/2009/10/22/the-mystery-behind-mujicas-mask}}</ref>
==== Erlijio-sinesmenak ====
Prentsak Mujicaren sinesmen erlijiosoetan interesatu eta espekulatu du. 2012ko azaroan BBCri egindako elkarrizketa batean honako hau adierazi zuen: “Ez dut erlijiorik, baina ia panteista naiz: natura miresten dut.” 2012ko abenduaren 11n, [[Hugo Chávez|Hugo Chavez]]<nowiki/>i bidalitako gutun batean argitu zion bera “fededuna ez den arren” meza batera deituko duela bere osasunagatik manifestatu nahi duena bertara joateko. Zeremonia horretatik irtetean Mujikak argitu zuen: “Zahartzen ari naiz eta ez dakit Jainkoarengana arrimatzen ari naizen ala ez. Ez naiz fededuna (...) Nire bihotzean oraindik ezin dut sinetsi edo ez dakit sinesten.” Jatorriz Argentinakoa den [[Frantzisko (aita santua)|Frantzisko]], Erroman Aita Santua egin zenean, Mujicaren emaztea Lucía Topolanskyk, argitu zuen zeremonian ez zirela egongo bera eta senarra "ez direla fededunak" eta ekitaldira Danilo Astori presidenteordea bertaratuko zela. Horrelako adierazpenei esker, prentsak oro har, Amerikako bi presidente ateo bakarretako bat dela uste izan du, [[Raúl Castro|Raul Castro]] Kubako presidente ohiarekin batera.<ref>{{erreferentzia|urtea=2013|izenburua=Topolansky explicó por qué no viajaron al Vaticano|argitaletxea=Diario La República|hizkuntza=Es|url=https://diariolarepublica.net/topolansky-explico-por-que-no-viajaron-a-la-asuncion-del-papa/}}</ref>
[[Fitxategi:Alberto Fernández con Pepe Mujica.jpg|thumb|Mujica eta Argentinako presidentea [[Alberto Fernández]], 2023an.]]
==== Zaletasunak ====
Mujica futbolzale amorratua da eta bertako Cerro taldea babesten du. Uruguaiko futbol selekzio nazionala 2014an Carrasco Nazioarteko Aireportuan Munduko Kopako lehiaketak itzuli zenean, eta [[FIFA]]<nowiki/>k [[Luis Suárez]] futboleko jarduera guztiak bertan behera utzi ostean lau hilabetez [[Giorgio Chiellini]] atzelari italiarrari hozka egin ostean, Mujicak antolakuntza kritikatu zuen, eta "puta-semeak" deitu zituen, "metodo faxistak" jarraitu zituztelako. Filmatzen ari zirela konturatuta, Mujikak ahoa estali zuen, eta kazetariek galdetu ziotenean ea bere oharra argitaratu al zuten, baietz erantzun zien barrez.<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=www.eurosport.com https://www.eurosport.com/geoblocking.shtml.|hizkuntza=En|url=https://www.eurosport.com/geoblocking.shtml.}}</ref>
==== Esaldi polemikoak ====
2013an Uruguaiko Sarandí Grande hirian emandako prentsaurreko batean, Mujica orduko presidenteak esan zuen "Atso hau begibakarreko gizona baino okerragoa da" [[Cristina Kirchner]] orduko Argentinako presidenteari buruz. «Begibakarra politikoagoa zen, hau burugogorra da», jarraitu zuen, zuzeneko emanaldiak aurrera jarraitzen zuela konturatu gabe. Presidentea Carlos Enciso [[Florida]]<nowiki/>ko alkatearekin ari zen, Argentinako eta Brasilgo gobernuekiko harremanei buruz, mikrofono irekiek Argentinako presidentearen kritikak hartu zituztenean.<ref name=":1">{{erreferentzia|urtea=2012|izenburua=Cómo vive José Mujica, el presidente "más pobre" del mundo|argitaletxea=BBC|hizkuntza=Es|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias/2012/11/121108_mujica_entrevista_gl}}</ref>
Pasartearen amaierari buruz, Cristina Kirchnerrek [[Frantzisko (aita santua)|Frantzisko aita santua]]<nowiki/>ri Vatikanora bisitan joan zitzaionean egin zion oparia ekarri zuen gogora Mujicak: "Argentinako Aita Santu bati, hirurogeita hamazazpi urtez bizi denari, azalduko al diozu mapa bat zer den?” Barkatu, “[[mate]]<nowiki/>a eta termoa zer diren?<ref name=":1" />
== Nazioarteko adierazgarritasuna ==
==== Jose Mujica zinean ====
2013. urtearen amaieratik aurrera, [[Emir Kusturica]] zinema-zuzendari serbiarrak José Mujicaren bizitzari buruzko dokumental bat filmatu zuen, «politikaren azken heroia» dela uste zuelako. Azkenik, 2018ko [[Veneziako Mostra|Veneziako Zinemaldia]]<nowiki/>n estreinatu zen filma, “''El Pepe, bizitza gorena''” tituluarekin Erreakzioak askotarikoak izan ziren.<ref>{{erreferentzia|abizena=Haberkorn, Leonardo|urtea=2019|izenburua=Mujica por Kusturica: tango que me hiciste mal|argitaletxea=El Observador.|hizkuntza=Es|url=https://www.elobservador.com.uy/nota/mujica-por-kusturica-tango-que-me-hiciste-mal-2019122720300}}</ref>
2018an, Álvaro Brechner zuzendari eta gidoilariak “''12 urteko gaua''” (La noche de 12 años), filma egin zuen. Bertan, 1973 eta 1985 bitartean José "Pepe" Mujica, Eleuterio Fernández Huidobro eta [[Mauricio Rosencof]]<nowiki/>ek izandako 12 urteko isolamendu eta gatibualdia kontatzen da. José Mujica [[Antonio de la Torre]] aktore espainiarrak antzeztu zuen, Rosencof Chino Darínek eta Huidobro Alfonso Tort aktoreak. Filma Veneziako eta [[Donostiako Zinemaldia|Donostiako Nazioarteko Zinemaldi]]<nowiki/>ko selekzio ofizialean estreinatu zen. Ondoren, Uruguain, Argentinan eta Brasilen estreinatu zen, eta Uruguaik Zinema Akademiaren [[Oscar Sariak|Oscar Sarie]]<nowiki/>tarako eta Espainiako [[Goya Sariak|Goya Sarie]]<nowiki/>tarako aukeratu zuen. Filmak Urrezko Piramidea saria irabazi zuen [[Kairo]]<nowiki/>ko 40. Nazioarteko Zinemaldian.<ref>{{erreferentzia|urtea=2018|izenburua=Documentary on Uruguay's Mujica to debut at Venice Film Festival|argitaletxea=Agencia EFE. efe.com|hizkuntza=En}}</ref>
==== Jose Mujica musikan ====
[[Rozalén]] kantautore espainiarrak Jose Mujicaren hitzaldi bat dakar bere diskorik ezagunenean “Ibaia entzuten denean…” (''Cuando el río suena''...), zehazki “Girasoles” abestian.<ref>{{erreferentzia|urtea=2017|izenburua=Rozalén presenta un adelanto del vídeo de "Girasoles", primer sencillo de su nuevo álbum|argitaletxea=Sony Music España|hizkuntza=Es|url=https://www.sonymusic.es/lanzamientos/rozalen-presenta-un-adelanto-del-video-de-girasoles-primer-sencillo-de-su-nuevo-album/}}</ref>
La Vida Bohème talde venezuelarraren "La Lucha" diskoan parte hartu zuen, diskoaren lehen izen bereko hitzaldi labur bat emanez. Borroka bohemiar bizitzaren manifestu bat da. Bestalde, José Riaza musikari, aktore eta idazle espainiarrak José Mujicaren hainbat diskurtso erabiltzen ditu bere “Despertares” album kontzeptualaren gida bezala, rock musika eta mezu humanista biltzen dituen diskoa.<ref>{{erreferentzia|urtea=2016|izenburua=José Riaza vuelve con "Despertares"|argitaletxea=La Voz de Jalisco|hizkuntza=Es|url=http://www.lavozdejalisco.com/jose-riaza-vuelve-con-despertares}}</ref>
[[Fitxategi:Enrique Peña Nieto y José Mujica Cordano.jpg|thumb|Mexikoko presidentea, [[Enrique Peña Nieto]], Mujicari Azteka Arranoaren Ordena ematen.]]
==== Jose Mujica liburuetan ====
2014an, Frank Iodice autore italiarrak “''Zoriontasunari buruzko elkarrizketa laburra''” liburua idatzi zuen, Mujicaren bizitzari buruzkoa. Liburuaren hamar mila ale inprimatu ziren eta bertako eskola-umeei doan banatu zitzaizkien.<ref>{{erreferentzia|abizena=Iodice, Frank|urtea=2015|izenburua=Breve dialogo sulla felicità': gli incontri di Frank Iodice approdano al Liceo 'Cassini' di Sanremo -|argitaletxea=Sanremonews.it".|hizkuntza=It}}</ref>
2021ean, Carolina DeRobertisek Mujicaren bizitzan oinarritutako eleberri bat argitaratu zuen, “''Presidentea eta igela''” (The President and the Frog'')'' izenekoa.”
==== Latinoamerikari buruz ====
[[Guadalajara (Mexiko)|Guadalajara]]<nowiki/>ko (Mexiko) 28. Nazioarteko Liburu Azokan, 2014ko abenduan, Ricardo Rocha kazetari mexikarrak Mujica elkarrizketatu zuen. Uruguaiko presidenteak hainbat gai jorratu zituen, hala nola droga trafikoa, droga legeztatzea, pobrezia eta injustizia soziala. "Munduko kontinenterik bidegabeenean bizi gara, aberatsenean ziur asko, baina aberastasun-banaketarik txarrenean." [[Latinoamerika]]<nowiki/>ri buruz, José Mujicak adierazi zuen "Latinoamerikarrak elkartzeko grina" zuela, "sortu nahi den nazio handi bateko kide garela definitzen duena". Badira estatu multinazionalak, [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] bezala, [[India]] bezala, Europa gerren historia baten ondoren egiten ari dena bezala." Mujicak latinoamerikarren hizkuntza-ondare partekatuaren gaia ere jorratu zuen, eta eskualdeko bi [[hizkuntza]] nagusiei buruz honako hau adierazi zuen: "Portugesa gaztelania gozoa da, poliki hitz egiten bada... eta are gehiago emakumeen gozotasuna badu." Eta Latinoamerikako herrialdeak batzen dituen beste elementu bat adierazi zuen: "Beste identitate bat dugu: tradizio [[Kristau|kristaua]] eta katolikoa."<ref name=":2">{{erreferentzia|abizena=Pérez, Jorge|urtea=2014|izenburua=No quiero que estén de acuerdo, les pido que piensen: José Mujica|argitaletxea=El Informador, Guadalajara|hizkuntza=Es}}</ref>
Honela bukatu zuen hizketaldia: “Ikusten dut gazte asko dagoela hemen; agure gisa, aholku txiki bat: Bizitzak tranpa asko jar diezazkiguke, kolpe asko, mila aldiz huts egin dezakegu, bizitzan, maitasunean, borroka sozialean, baina bilatzen badugu, berriro jaiki eta berriro hasteko indarra izango dugu. Eguneko gauzarik ederrena [[Egunsenti|egunsentia]] da. Beti dago egunsentiren bat gaua igaro ondoren. Ez ahaztu, gazteok. Galtzaile bakarrak borrokatzeari uzten diotenak dira."<ref name=":2" />
[[Fitxategi:Tauber mujica.png|thumb|Mujica, Fernando Tauberrengandik La Platako Unibertsitate Nazionaleko honoris causa doktore titulua jasotzen.]]
== Ohoreak eta sariak ==
* Merituaren Ordena Nazionala «Mariscal Francisco Solano López», [[Paraguai]] (2010)
* Peruko Eguzkia Ordena, [[Peru]] (2011)
* Honoris Causa doktorea Lanuseko Unibertsitatean, [[Argentina]] (2011)
* Honoris Causa doktorea La Platako Unibertsitate Nazionalean, Argentina (2012)
* Cadizko Askatasun Saria, [[Espainia]] (2013)
* Azteka Arranoaren Mexikoko Agindua, [[Mexiko]] (2014)
* Ekuadorko Lepoko Handiaren Ordena Nazionala, [[Ekuador]] (2014)
* Lehoiaren Bihotza saria, Guadalajarako Unibertsitateko Unibertsitate Ikasleen Federazioarena, Mexiko (2014)
* Honoris Causa doktorea Rosarioko Unibertsitate Nazionalean, Argentina (2016)
* Honoris causa doktorea Kalifornia Behereko Unibertsitate Autonomoan, [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]] (2016)
* Honoris causa doktorea Santo Domingoko Unibertsitate Autonomoan, [[Santo Domingo]] (2016)
* onoris Causa doktorea, Gabriel René Moreno Unibertsitate Autonomoan, [[Bolivia]] (2016)
* Errepublikako banderaren ordena, [[Bosnia-Herzegovina|Bosnia Herzegovina]] (2016)
* Honoris Causa doktorea Panamako Unibertsitatean, [[Panama]] (2017)
* Honoris Causa doktorea Rio Cuartoko Unibertsitate Nazionalean, Argentina (2018)
* Honoris Causa doktorea Iberoamerikako Unibertsitatean, Mexiko (2019)
* Honoris Causa doktorea Villa Mariako Unibertsitate Nazionalean, Argentina (2020)
* San Martin Askatzaile Nagusiaren Aginduaren lepokoa, Argentina (2021)
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus gainera ==
* {{En}} [[:en:List_of_political_families#Uruguay|U<u>ruguaiko familia politikoak</u>]]
== Kanpo estekak ==
{{wikiesanak}}
*{{Es}} [https://mpp.org.uy/ HPMko web orri ofiziala]
*Iñaki {{maiuskula_txiki|Aramaio}}: [https://web.archive.org/web/20181009142720/https://www.berria.eus/albisteak/115788/ez_dago_gizon_ordezkaezinik_kausa_ordezkaezinetan_sinesten_dut.htm «Jose Mujica: "Ez dago gizon ordezkaezinik; kausa ordezkaezinetan sinesten dut"»], ''Berria'', 2015-10-18.
{{bizialdia|1935eko||Mujica, Jose}}{{Uruguaiko presidenteak}}
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Uruguaiko lehendakariak]]
[[Kategoria:Euskal uruguaitarrak]]
[[Kategoria:Italo-uruguaitarrak]]
[[Kategoria:Uruguaiko ateoak]]
[[Kategoria:Uruguaiko gerrillariak]]
[[Kategoria:Gizon gerrillariak]]
[[Kategoria:Uruguaiko feministak]]
[[Kategoria:Frente Amplioko politikariak (Uruguai)]]
[[Kategoria:Uruguaiko preso politikoak]]
[[Kategoria:Tupamaroen Nazio Askapenerako Mugimendua]]
5ep7z3esa3zo4uptrx6syp8hwt6lwdf
HTML5
0
383906
9967562
8998141
2024-11-13T12:27:43Z
Ksarasola
1491
Irudia
9967562
wikitext
text/x-wiki
{{Fitxategi formatu infotaula
| izena = HTML5<br />({{nowrap|HyperText Markup Language}})
| logoa = [[Fitxategi:HTML5-logo.svg|120px]]
| ikonoa =
| ikonoaren testua =
| kaptura =
| kapturaren testua =
| luzapena = .html
| mime = text/html
| mota kodea = TEXT
| uniform type = public.html<ref>{{erreferentzia | url = https://developer.apple.com/library/mac/#documentation/Miscellaneous/Reference/UTIRef/Articles/System-DeclaredUniformTypeIdentifiers.html | izenburua = Mac Developer Library: System-Declared Uniform Type Identifiers| egilea = [[Apple Inc.|Apple]] | data = 2009-11-17}}</ref>
| bat dator =
| magikoa =
| garatzailea = [[World Wide Web Consortium]] eta [[WHATWG]]
| argitaratzea = <!-- {{Start date and age|YYYY|mm|dd|df=yes/no}} -->
| azken argitaratze bertsioa =
| azken argitaratze data = <!-- {{Start date and age|YYYY|mm|dd|df=yes/no}} -->
| generoa = [[Markaketa lengoaia]]
| edukiontzia =
| edukitakoa =
| nondik hedatua = [[HTMLCodeV5]]
| nora hedatua = XHTML5
| estandarra =
| irekia = bai
| url = http://www.whatwg.org/html<br />http://www.w3.org/TR/html5
}}
'''HTML5''' ('''''H'''yper'''T'''ext '''M'''arkup '''L'''anguage'', 5 bertsioa) [[World Wide Web]]en oinarrizko hizkuntza den [[HTML]]ren bostgarren berrikuste garrantzitsua da. <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2022|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak :: denda :: Udako Euskal Unibertsitatea|argitaletxea=Udako Euskal Unibertsitatea|hizkuntza=eu|url=http://www.ueu.eus/denda/ikusi/html5_lengoaia_eta_javascript_apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2022-03-01}}</ref>
[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|ezkerrera|thumb|'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref>{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>]]
[[Web nabigatzaile|Web nabigatzailea]] izaten da konputagailuan edo mugikorrean gehien erabiltzen dugun aplikazioa. Webguneak garatzeko, besteak beste, HTML5 eta [[JavaScript|JavaScript APIak]] erabiltzen direnez, programatzaile guztientzat ezinbestekoa da teknologia horiek ezagutzea.<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Tresna libreen bidezko urruneko administrazio segururako tekniken azterketa, GNU/Linux eta Android erabiliz — Unibertsitatea.Net|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/tresna-libreen-bidezko-urruneko-administrazio|aldizkaria=www.unibertsitatea.net|sartze-data=2022-04-22}}</ref><ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=IEB13 ' Telefonoak eta Informatika' — Unibertsitatea.Net|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/ieb13-telefonoak-eta-informatika|aldizkaria=www.unibertsitatea.net|sartze-data=2022-04-22}}</ref>
HTML5ekin batera JavaScript API batzuk erabili ohi dira: Canvas, Audioa, Bideoa, WebSocket-ak, Geokokapena...<ref name=":0" />
Webgune profesionalak sortzeko beste tresna garrantzitsuak dira hauek: [[JavaScript Object Notation|JSON]], [[Ajax (programazioa)|Ajax]], [[promesak]], [[Objektuetara bideratutako programazioa|objektuetara zuzendutako programazioa]], [[Node.js|NodeJS]], [[Express]] edo [[mongoDB]]. <ref name=":0" />
HTML5ek HTMLren sintaxiaren bi aldaera ekarri zituen: HTML "klasikoa" den ''HTML5'' (<tt>text/html</tt>), eta [[XHTML]]-n oinarritutako ''XHTML5'', [[XML]] moduan ulertuko dena (XHTML) (application/xhtml+xml). Hori izan zen HTML eta XHTML paraleloan garatu ziren lehen aldia.
[[Markaketa lengoaia]] honen garapena [[World Wide Web Consortium|W3C]] partzuergoak araututa dago.
== HTML5en jatorria ==
[[Fitxategi:Sir Tim Berners-Lee.jpg|thumb|270x270px|[[Tim Berners-Lee]] (2014)]]
[[HTML]] lengoaia hainbat bertsiotatik igaro da. [[Tim Berners-Lee|Tim Berners Lee]]k 1991n proposatu zuen HTMLren lehenengo zirriborroa, 18 etiketaz osatutakoa. Horietatik, 11 etiketa oraindik ere aurki daitezke HTML5en. Zirriborro horretan, [[IETF]] (Internet Engineering Task Force) erakundeak 1993ko erdialdean HTML zehaztapenak argitaratu zituen. Ondoren, IETFk HTML espezifikazioa hobetzeko eta kudeatzeko ''HTML Working Group'' izeneko taldea antolatu zuen. Talde horren lanaren lehenengo emaitza —beste enpresa eta erakunde batzuen ekarpena jaso ondoren, adibidez, Mosaic nabigatzaile aitzindariaren IMG etiketa— 1995ean plazaratu zen, HTML2 estandarra sortuz.
IETFk 1995ean HTML3ren proposamena jaso zuen, baina proposamena 6 hilabete geroago iraungi egin zen, inolako hobekuntzarik gabe. Bitartean, World Wide Web Consortium ([[W3C]]) erakundea nabigatzaile propio bat garatzen hasia zen, ''Arena'' izenekoa, HTML3k proposatzen zituen berrikuntzak probatzeko asmoz (baita [[CSS]] estilo-orriak probatzeko ere). Garai hartan Netscape eta Internet Explorer sortu ziren, sekulako arrakastarekin. Nabigatzaileek eskatzen zituzten berrikuntzen kudeaketak eta HTMLk berak zuen ospeak IETFk zituen baliabideak gainezkatu zituzten. Hori dela eta, hurrengo urtetik hasita (1996), HTMLren espezifikazioa [[World Wide Web Consortium]] (W3C) erakundearen esku utzi zen.
W3C, IETFk egin zuen legez, kanpoko enpresen ekarpenak ere aztertu eta estandarra eguneratzen saiatu zen. Horren lehenengo fruitua 1997an izan zen, HTML4 estandarraren argitalpenarekin.
HTML 4.01 1999an argitaratu zen, nahiz eta akatsak zuzentzeko hainbat bertsio gehiago kaleratu behar izan zituzten 2001 arte.
2004an [[WHATWG]] (''Web Hypertext Application Technology Working Group'') lantaldea sortu zen, W3Ck HTMLren espezifikazioarekin zeraman erritmo motelari aurre egiteko. Baita W3C erakundeak HTML bertan behera utzi eta horren ordez [[XML]] lengoaian oinarritutako teknologiak sustatzeko hartutako erabakiari aurre egiteko ere.
WHATWG taldearen posta-zerrenda 2004ko ekainaren 4an sortu zen. Bertan [[Apple Inc.|Apple]], [[Mozilla Firefox|Mozilla]] eta [[Opera (nabigatzailea)|Opera]] nabigatzaileen ingeniariak HTML5 garatzen hasi ziren. WHATWGk [[Microsoft|Microsofteko]] ingeniari bati ere bertan parte hartzeko gonbita luzatu zion, baina ezezkoa jaso zuen.
2007an, WHATWGk bere HTML5en espezifikazioa W3Cren HTML garatzeko zuen lantaldeari eskaini zion, hortik abiatzeko haien lana. Izan ere, bertan adostu zuten HTML5 izena emango ziotela lantalde horien entregagaiari. Urte horretan bertan W3Ck eskaintza onartu zuen eta bi taldeen artean hainbat urtetan zehar lan egin ondoren, 2014ko urriaren 28an [[HTML5|HTML5en]] lehenengo bertsio estandarra amaitu zuten.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alejandro (a k a|abizena=KZKG^Gaara)|izenburua=Adobe Flash-ek HTML5ean amore ematen du eta gailu mugikorrak ezabatzen ditu|hizkuntza=eu|data=2011-11-14|url=https://blog.desdelinux.net/eu/Adobe-Flash-ek-HTML5ean-amore-ematen-du-eta-gailu-mugikorrak-uzten-ditu/|aldizkaria=Desde Linux|sartze-data=2022-04-22}}</ref>
== Etiketa berriak ==
HTML5 bertsioak web dokumentuak eta aplikazioak sortzeko lengoaiaren bertsio zaharra hobetzen du, etiketa eta API (''Application Programming Interfaces'') berriak eskainiz.
Zehazki, osagai grafiko berriak (''<canvas>'', SVG —''Scalable Vector Graphics'', grafiko bektorial-eskalagarriak—) eta multimedia (''<audio>'', ''<video>'') eskaintzen ditu, ''plugin'' edo API osagarririk erabili gabe.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=CKEditor webguneetarako testu-editore librea, bere plugin ekosistema eta ''HTML5 audio'' pluginaren kasuaren azterketa. — Unibertsitatea.Net|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/ckeditor-webguneetarako-testu-editore-librea-bere|aldizkaria=www.unibertsitatea.net|sartze-data=2022-04-22}}</ref>
Horretaz aparte, web dokumentuen edukiaren semantika hobetzeko elementuak gehitzen ditu: ''<nowiki><section></nowiki>'', ''<article>'', ''<header>'' eta <nav>, besteak beste.
HTML5en sorkuntzan hasiera-hasieratik dago errotuta gailu mugikorretarako web aplikazioak garatzeko lengoaia aproposa izan behar zuela, ''smartphone'' eta ''tablet''-en ezaugarriak aprobetxatuz.
=== Etiketa semantiko berriak ===
Etiketa berriak (<nowiki><header>, <footer>, <nav>, <article>, <section>, <aside>) edo HTML4 bertsioarekiko eguneratuak (<doctype>, <meta></nowiki>) landuko ditugu hemen.
==== DOCTYPE hitzaurrea ====
''<!DOCTYPE html>'' hitzaurrearekin hasi behar dute HTML5en idatzitako web orriek. Horrekin, nabigatzaileak jakin ahalko du estandar berrienei jarraituz eraiki behar duela orria. DOCTYPE ingelesezko ''Document Type Declaration'' (Dokumentu Motaren Erazagupena) hitzen akronimoa da.
Web orri baten HTML5 egitura zuzena dela egiaztatzeko online balidatzaileak erabil ditzakegu. Balidatzaile horiek egiten duten lehenengo gauza dokumentuaren sarrerari begiratzea da, jakin ahal izateko zer arauren kontra balioztatu behar duten uneko dokumentua. HTML5 lengoaian garatutako dokumentu zuzenek ''<!DOCTYPE html>'' sarrerarekin hasi behar dute.
==== META etiketak ====
META etiketak bilatzaileek erabiltzen dituzte batez ere jakin ahal izateko, automatikoki, zeintzuk diren dokumentuaren gako-hitzak (''keywords''), hizkuntza, dokumentu mota edo erabilitako karaktere-jokoa. HTML5 sortu arte, hau zen maiz erabilitako META etiketa bat:
<code><meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8"></code>
Bertan, dokumentua HTMLz osatutako dokumentua zela zehazten zen. Baita UTF-8 karaktere-jokoa erabiltzen zela ere. Berriro, maiz erabilitako etiketa izateko, oso luzea, ezta? Orain, horrela laburbil daiteke, guztiz zuzena izanik:
<code><meta charset="utf-8"></code>
Gauza bera gertatzen da estilo-orriak zehazteko garaian. Lehen honela idazten zena:
<code><link type="text/css" rel="stylesheet" href="estiloak.css"></code>
HTML5en beste era honetara idazten da:
<code><link rel="stylesheet" href="estiloak.css"></code>
Edo JavaScript-en egindako ''skriptak'' estekatzean lehen honela egiten zena:
<code><script type="text/javascript" src="kodigoa.js"></script></code>
orain honela laburbildu da:
<code><script src="kodigoa.js"></script></code>
Gauza bera orriaren hizkuntza adierazteko. Lehen:
<code><html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="en" xml:lang="en"></code>
orain:
<code><html lang="en"></code>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[JavaScript|Java Script]]
== Kanpo estekak ==
* [https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/bertsoapp-aplikazioaren-sorrera Bertsoapp aplikazioaren sorrera] - Apunteen Otarrea - Unibertsitatea.Net. ''www.unibertsitatea.net''
* [https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/ieb13-telefonoak-eta-informatika IEB13 ' Telefonoak eta Informatika'] - Apunteen Otarrea - Unibertsitatea.Net. ''www.unibertsitatea.net''
* [https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/bertsoapp-aplikazioaren-sorrera «Scratch lengoaia: esperientziak eta proposamenak] - Apunteen Otarrea - Unibertsitatea.Net. ''www.unibertsitatea.net''
* [https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/tresna-libreen-bidezko-urruneko-administrazio Tresna libreen bidezko urruneko administrazio segururako tekniken azterketa, GNU/Linux eta Android erabiliz —] - Apunteen Otarrea - Unibertsitatea.Net. ''www.unibertsitatea.net''
{{autoritate kontrola}}
{{DEFAULTSORT:Html5}}
[[Kategoria:Deskribapen lengoaiak]]
[[Kategoria:W3C estandarrak]]
[[Kategoria:HTML]]
[[Kategoria:2014ko softwarea]]
gi6c86i3lfv3s87ga5qpeejv5jlpdzz
9967587
9967562
2024-11-13T12:37:52Z
Ksarasola
1491
esteka zuzentzea
9967587
wikitext
text/x-wiki
{{Fitxategi formatu infotaula
| izena = HTML5<br />({{nowrap|HyperText Markup Language}})
| logoa = [[Fitxategi:HTML5-logo.svg|120px]]
| ikonoa =
| ikonoaren testua =
| kaptura =
| kapturaren testua =
| luzapena = .html
| mime = text/html
| mota kodea = TEXT
| uniform type = public.html<ref>{{erreferentzia | url = https://developer.apple.com/library/mac/#documentation/Miscellaneous/Reference/UTIRef/Articles/System-DeclaredUniformTypeIdentifiers.html | izenburua = Mac Developer Library: System-Declared Uniform Type Identifiers| egilea = [[Apple Inc.|Apple]] | data = 2009-11-17}}</ref>
| bat dator =
| magikoa =
| garatzailea = [[World Wide Web Consortium]] eta [[WHATWG]]
| argitaratzea = <!-- {{Start date and age|YYYY|mm|dd|df=yes/no}} -->
| azken argitaratze bertsioa =
| azken argitaratze data = <!-- {{Start date and age|YYYY|mm|dd|df=yes/no}} -->
| generoa = [[Markaketa lengoaia]]
| edukiontzia =
| edukitakoa =
| nondik hedatua = [[HTMLCodeV5]]
| nora hedatua = XHTML5
| estandarra =
| irekia = bai
| url = http://www.whatwg.org/html<br />http://www.w3.org/TR/html5
}}
'''HTML5''' ('''''H'''yper'''T'''ext '''M'''arkup '''L'''anguage'', 5 bertsioa) [[World Wide Web]]en oinarrizko hizkuntza den [[HTML]]ren bostgarren berrikuste garrantzitsua da. <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2022|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak :: denda :: Udako Euskal Unibertsitatea|argitaletxea=Udako Euskal Unibertsitatea|hizkuntza=eu|url=http://www.ueu.eus/denda/ikusi/html5_lengoaia_eta_javascript_apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2022-03-01}}</ref>
[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|ezkerrera|thumb|'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira|urtea=2022|izenburua=Github - juananpe/html5liburua - HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|data=2024-06-02|url=https://github.com/juananpe/html5liburua|sartze-data=2024-11-13}}</ref>]]
[[Web nabigatzaile|Web nabigatzailea]] izaten da konputagailuan edo mugikorrean gehien erabiltzen dugun aplikazioa. Webguneak garatzeko, besteak beste, HTML5 eta [[JavaScript|JavaScript APIak]] erabiltzen direnez, programatzaile guztientzat ezinbestekoa da teknologia horiek ezagutzea.<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Tresna libreen bidezko urruneko administrazio segururako tekniken azterketa, GNU/Linux eta Android erabiliz — Unibertsitatea.Net|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/tresna-libreen-bidezko-urruneko-administrazio|aldizkaria=www.unibertsitatea.net|sartze-data=2022-04-22}}</ref><ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=IEB13 ' Telefonoak eta Informatika' — Unibertsitatea.Net|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/ieb13-telefonoak-eta-informatika|aldizkaria=www.unibertsitatea.net|sartze-data=2022-04-22}}</ref>
HTML5ekin batera JavaScript API batzuk erabili ohi dira: Canvas, Audioa, Bideoa, WebSocket-ak, Geokokapena...<ref name=":0" />
Webgune profesionalak sortzeko beste tresna garrantzitsuak dira hauek: [[JavaScript Object Notation|JSON]], [[Ajax (programazioa)|Ajax]], [[promesak]], [[Objektuetara bideratutako programazioa|objektuetara zuzendutako programazioa]], [[Node.js|NodeJS]], [[Express]] edo [[mongoDB]]. <ref name=":0" />
HTML5ek HTMLren sintaxiaren bi aldaera ekarri zituen: HTML "klasikoa" den ''HTML5'' (<tt>text/html</tt>), eta [[XHTML]]-n oinarritutako ''XHTML5'', [[XML]] moduan ulertuko dena (XHTML) (application/xhtml+xml). Hori izan zen HTML eta XHTML paraleloan garatu ziren lehen aldia.
[[Markaketa lengoaia]] honen garapena [[World Wide Web Consortium|W3C]] partzuergoak araututa dago.
== HTML5en jatorria ==
[[Fitxategi:Sir Tim Berners-Lee.jpg|thumb|270x270px|[[Tim Berners-Lee]] (2014)]]
[[HTML]] lengoaia hainbat bertsiotatik igaro da. [[Tim Berners-Lee|Tim Berners Lee]]k 1991n proposatu zuen HTMLren lehenengo zirriborroa, 18 etiketaz osatutakoa. Horietatik, 11 etiketa oraindik ere aurki daitezke HTML5en. Zirriborro horretan, [[IETF]] (Internet Engineering Task Force) erakundeak 1993ko erdialdean HTML zehaztapenak argitaratu zituen. Ondoren, IETFk HTML espezifikazioa hobetzeko eta kudeatzeko ''HTML Working Group'' izeneko taldea antolatu zuen. Talde horren lanaren lehenengo emaitza —beste enpresa eta erakunde batzuen ekarpena jaso ondoren, adibidez, Mosaic nabigatzaile aitzindariaren IMG etiketa— 1995ean plazaratu zen, HTML2 estandarra sortuz.
IETFk 1995ean HTML3ren proposamena jaso zuen, baina proposamena 6 hilabete geroago iraungi egin zen, inolako hobekuntzarik gabe. Bitartean, World Wide Web Consortium ([[W3C]]) erakundea nabigatzaile propio bat garatzen hasia zen, ''Arena'' izenekoa, HTML3k proposatzen zituen berrikuntzak probatzeko asmoz (baita [[CSS]] estilo-orriak probatzeko ere). Garai hartan Netscape eta Internet Explorer sortu ziren, sekulako arrakastarekin. Nabigatzaileek eskatzen zituzten berrikuntzen kudeaketak eta HTMLk berak zuen ospeak IETFk zituen baliabideak gainezkatu zituzten. Hori dela eta, hurrengo urtetik hasita (1996), HTMLren espezifikazioa [[World Wide Web Consortium]] (W3C) erakundearen esku utzi zen.
W3C, IETFk egin zuen legez, kanpoko enpresen ekarpenak ere aztertu eta estandarra eguneratzen saiatu zen. Horren lehenengo fruitua 1997an izan zen, HTML4 estandarraren argitalpenarekin.
HTML 4.01 1999an argitaratu zen, nahiz eta akatsak zuzentzeko hainbat bertsio gehiago kaleratu behar izan zituzten 2001 arte.
2004an [[WHATWG]] (''Web Hypertext Application Technology Working Group'') lantaldea sortu zen, W3Ck HTMLren espezifikazioarekin zeraman erritmo motelari aurre egiteko. Baita W3C erakundeak HTML bertan behera utzi eta horren ordez [[XML]] lengoaian oinarritutako teknologiak sustatzeko hartutako erabakiari aurre egiteko ere.
WHATWG taldearen posta-zerrenda 2004ko ekainaren 4an sortu zen. Bertan [[Apple Inc.|Apple]], [[Mozilla Firefox|Mozilla]] eta [[Opera (nabigatzailea)|Opera]] nabigatzaileen ingeniariak HTML5 garatzen hasi ziren. WHATWGk [[Microsoft|Microsofteko]] ingeniari bati ere bertan parte hartzeko gonbita luzatu zion, baina ezezkoa jaso zuen.
2007an, WHATWGk bere HTML5en espezifikazioa W3Cren HTML garatzeko zuen lantaldeari eskaini zion, hortik abiatzeko haien lana. Izan ere, bertan adostu zuten HTML5 izena emango ziotela lantalde horien entregagaiari. Urte horretan bertan W3Ck eskaintza onartu zuen eta bi taldeen artean hainbat urtetan zehar lan egin ondoren, 2014ko urriaren 28an [[HTML5|HTML5en]] lehenengo bertsio estandarra amaitu zuten.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alejandro (a k a|abizena=KZKG^Gaara)|izenburua=Adobe Flash-ek HTML5ean amore ematen du eta gailu mugikorrak ezabatzen ditu|hizkuntza=eu|data=2011-11-14|url=https://blog.desdelinux.net/eu/Adobe-Flash-ek-HTML5ean-amore-ematen-du-eta-gailu-mugikorrak-uzten-ditu/|aldizkaria=Desde Linux|sartze-data=2022-04-22}}</ref>
== Etiketa berriak ==
HTML5 bertsioak web dokumentuak eta aplikazioak sortzeko lengoaiaren bertsio zaharra hobetzen du, etiketa eta API (''Application Programming Interfaces'') berriak eskainiz.
Zehazki, osagai grafiko berriak (''<canvas>'', SVG —''Scalable Vector Graphics'', grafiko bektorial-eskalagarriak—) eta multimedia (''<audio>'', ''<video>'') eskaintzen ditu, ''plugin'' edo API osagarririk erabili gabe.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=CKEditor webguneetarako testu-editore librea, bere plugin ekosistema eta ''HTML5 audio'' pluginaren kasuaren azterketa. — Unibertsitatea.Net|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/ckeditor-webguneetarako-testu-editore-librea-bere|aldizkaria=www.unibertsitatea.net|sartze-data=2022-04-22}}</ref>
Horretaz aparte, web dokumentuen edukiaren semantika hobetzeko elementuak gehitzen ditu: ''<nowiki><section></nowiki>'', ''<article>'', ''<header>'' eta <nav>, besteak beste.
HTML5en sorkuntzan hasiera-hasieratik dago errotuta gailu mugikorretarako web aplikazioak garatzeko lengoaia aproposa izan behar zuela, ''smartphone'' eta ''tablet''-en ezaugarriak aprobetxatuz.
=== Etiketa semantiko berriak ===
Etiketa berriak (<nowiki><header>, <footer>, <nav>, <article>, <section>, <aside>) edo HTML4 bertsioarekiko eguneratuak (<doctype>, <meta></nowiki>) landuko ditugu hemen.
==== DOCTYPE hitzaurrea ====
''<!DOCTYPE html>'' hitzaurrearekin hasi behar dute HTML5en idatzitako web orriek. Horrekin, nabigatzaileak jakin ahalko du estandar berrienei jarraituz eraiki behar duela orria. DOCTYPE ingelesezko ''Document Type Declaration'' (Dokumentu Motaren Erazagupena) hitzen akronimoa da.
Web orri baten HTML5 egitura zuzena dela egiaztatzeko online balidatzaileak erabil ditzakegu. Balidatzaile horiek egiten duten lehenengo gauza dokumentuaren sarrerari begiratzea da, jakin ahal izateko zer arauren kontra balioztatu behar duten uneko dokumentua. HTML5 lengoaian garatutako dokumentu zuzenek ''<!DOCTYPE html>'' sarrerarekin hasi behar dute.
==== META etiketak ====
META etiketak bilatzaileek erabiltzen dituzte batez ere jakin ahal izateko, automatikoki, zeintzuk diren dokumentuaren gako-hitzak (''keywords''), hizkuntza, dokumentu mota edo erabilitako karaktere-jokoa. HTML5 sortu arte, hau zen maiz erabilitako META etiketa bat:
<code><meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8"></code>
Bertan, dokumentua HTMLz osatutako dokumentua zela zehazten zen. Baita UTF-8 karaktere-jokoa erabiltzen zela ere. Berriro, maiz erabilitako etiketa izateko, oso luzea, ezta? Orain, horrela laburbil daiteke, guztiz zuzena izanik:
<code><meta charset="utf-8"></code>
Gauza bera gertatzen da estilo-orriak zehazteko garaian. Lehen honela idazten zena:
<code><link type="text/css" rel="stylesheet" href="estiloak.css"></code>
HTML5en beste era honetara idazten da:
<code><link rel="stylesheet" href="estiloak.css"></code>
Edo JavaScript-en egindako ''skriptak'' estekatzean lehen honela egiten zena:
<code><script type="text/javascript" src="kodigoa.js"></script></code>
orain honela laburbildu da:
<code><script src="kodigoa.js"></script></code>
Gauza bera orriaren hizkuntza adierazteko. Lehen:
<code><html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="en" xml:lang="en"></code>
orain:
<code><html lang="en"></code>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[JavaScript|Java Script]]
== Kanpo estekak ==
* [https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/bertsoapp-aplikazioaren-sorrera Bertsoapp aplikazioaren sorrera] - Apunteen Otarrea - Unibertsitatea.Net. ''www.unibertsitatea.net''
* [https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/ieb13-telefonoak-eta-informatika IEB13 ' Telefonoak eta Informatika'] - Apunteen Otarrea - Unibertsitatea.Net. ''www.unibertsitatea.net''
* [https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/bertsoapp-aplikazioaren-sorrera «Scratch lengoaia: esperientziak eta proposamenak] - Apunteen Otarrea - Unibertsitatea.Net. ''www.unibertsitatea.net''
* [https://www.unibertsitatea.net/apunteak/ingeniaritza-eta-teknologia-1/informatika/tresna-libreen-bidezko-urruneko-administrazio Tresna libreen bidezko urruneko administrazio segururako tekniken azterketa, GNU/Linux eta Android erabiliz —] - Apunteen Otarrea - Unibertsitatea.Net. ''www.unibertsitatea.net''
{{autoritate kontrola}}
{{DEFAULTSORT:Html5}}
[[Kategoria:Deskribapen lengoaiak]]
[[Kategoria:W3C estandarrak]]
[[Kategoria:HTML]]
[[Kategoria:2014ko softwarea]]
ay6qi8mt2e9jkzkxkgp3hasqba080j7
Alderdi Liberal-Kontserbadorea
0
396127
9968657
7303757
2024-11-14T08:16:50Z
62.99.77.254
Emandako datak alrebes zeuden
9968657
wikitext
text/x-wiki
{{Alderdi politiko infotaula
| izena = Alderdi Liberal-Kontserbadorea
| ikurra =
| kolore = blue
| presidentea = [[Antonio Cánovas del Castillo]]<br />[[Francisco Silvela]]<br />[[Antonio Maura]]
| idazkari nagusia =
| bozeramailea =
| desegitea =[[1931]]
| sorrera = [[1876]]
| egoitza =
| ideologia = [[liberalismo]], [[kontserbadurismo]], [[monarkismo]]
| nazioartea =
| webgunea =
}}
'''Alderdi Liberal-Kontserbadorea''' ([[gaztelania]]z: ''Partido Liberal-Conservador'') [[espainiar]] alderdi [[kontserbadurismo|kontsebadorea]] izan zen, 1876 eta 1931 artean iraun zuena. [[Antonio Cánovas del Castillo]]k sortua, [[Borboien berrezarkuntza (Espainia, 1874-1931)|borboien berrezarkuntzan]] [[kooptazio]] sistema bat ezarri zuen [[Alderdi Liberal Fusionista|Alderdi Liberalarekin]].
== Buruzagiak ==
* 1876-1897: [[Antonio Cánovas del Castillo]]
* 1897-1905: [[Francisco Silvela]]
* 1905-1913: [[Antonio Maura]]
* 1913-1921: [[Eduardo Dato]]
* 1921-1923: huts betegabe
* 1923-1930: huts betegabe ([[Miguel Primo de Rivera]]ren diktadura);
* 1930-1931: [[Juan de la Cierva]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Politika zirriborroa|Espainia}}
[[Kategoria:Espainiako alderdi politikoak]]
[[Kategoria:Alderdi politiko kontserbadoreak]]
[[Kategoria:Alderdi politiko monarkikoak]]
[[Kategoria:Espainiako desagertutako alderdi politikoak]]
o4fxfijzajirgcszz1mrq4cjlmq9bya
IFK Göteborg
0
396472
9967913
9863742
2024-11-13T15:40:21Z
Makenzis
82059
9967913
wikitext
text/x-wiki
{{Futbol-talde infotaula
| berezko izena = Idrottsföreningen Kamraterna Göteborg
| ezkutu irudia =
| ezizenak = ''Blåvitt'' (zuri-urdinak)<br/>''Änglarna'' (aingeruak)
| hiria = {{banderaikur|Suedia}} [[Göteborg]] ([[Suedia]])
| sorrera urtea = [[1904]]
| zelaia = [[Gamla Ullevi]]
| zelai inaugurazioa = [[2009]]
| zelai edukiera = 18.800
| presidentea = {{banderaikur|Suedia}} Mats Engström
| entrenatzailea = {{banderaikur|Suedia}} Mikael Stahre
| liga = [[Suediako futbol liga|Allsvenskan (1. maila)]]
| denboraldia = 2024
| postua = 13.a
| webgunea = http://www.ifkgoteborg.se/
| ezker-esku eredua 1 =_ifkg21h
| gorputz eredua 1 =_ifkg21h
| eskuin-esku eredua 1 =_ifkg21h
| praka eredua 1 =
| galtzerdi eredua 1 =
| ezker-eskua 1 = 0000FF
| gorputza 1 = 0000FF
| eskuin-eskua 1 = 0000FF
| prakak 1 = 0000FF
| galtzerdiak 1 = 0000FF
| ezker-esku eredua 2 =_ifkg21a
| gorputz eredua 2 =_ifkg21a
| eskuin-esku eredua 2 =_ifkg21a
| praka eredua 2 =
| galtzerdi eredua 2 =
| ezker-eskua 2 = FF0000
| gorputza 2 = FF0000
| eskuin-eskua 2 = FF0000
| prakak 2 = FF0000
| galtzerdiak 2 = FF0000
}}
[[Fitxategi:IFK Göteborg players (2013).jpg|thumb|300px]]
'''IFK Göteborg''' (izen osoa ''Idrottsföreningen Kamraterna Göteborg'') [[Göteborg]] hiriko talde ezaguna da, [[Suedia]]ko taldeen artean palmaresik onena daukana, 18 Liga eta 8 Kopa eskuratzeaz gain bi [[UEFA Europa League|UEFA Kopa]] ere irabazi baititu.
== Historia ==
IFK Göteborg 1904ean sortu zen ''Café Olivedal'' kafetegian. Futbolaren hasiera hartan hiri bereko [[Örgryte IS]] zen Suediako talde nagusia eta IFK Göteborg izan zen lau urteren ondoren partida bat irabazi zion talde bakarra. Hiriko bi taldeen arteko lehiak futbolzaletasuna nabarmen hazi zuen Göteborgen eta ondoren Suedia guztian. Berehala lortu zituen lehenengo tituluak, 1908, 1910 eta 1918ko Liga txapelketak.
Urrezko garaia ordea 80. hamarkadan izan zuen. Suedian bertan talde nagusia bihurtu zen 1982 eta 1996 artean 10 Liga eta 3 Kopa irabazi baitzituen. Honetaz gain Europa mailako txapelketak iritsi ziren. 1982an UEFA Kopako finalera iritsi zen [[Hamburger SV]]-rekin batera. Göteborgen 1-0 irabazi zuen eta Alemanian Hamburgo jipoitu egin zuen 0-3ko emaitzaz. Bigarren finala [[Dundee United FC|Dundee United-en]] aurka jokatu zuen 1987an eta hau ere irabazi egin zuen etxean 1-0 eginez eta Eskozian 1-1 berdinduz. [[UEFAko Txapeldunen Liga|Europako Kopan]] ere ondo ibili zen eta birritan iritsi zen final erdietara.
XXI. mendean ez du halako nagusitasunik izan, Liga bakarra eskuratu du, 2007koa. Kopan arrakasta handiagoa izan du, lau aldiz izan baita txapelduna.
== Uniformea ==
{|
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = _ifk190406h|
gorputz eredua = _ifk190405h|
eskuin-esku eredua = _ifk190406h|
praka eredua = |
galtzerdi eredua = |
ezker-eskua = 005AFF|
gorputza = 005AFF|
eskuin-eskua = 005AFF|
prakak = 005AFF|
galtzerdiak = 005AFF|
izenburua = 1904-05|
}}
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = _ifk190406h|
gorputz eredua = _ifk1906h|
eskuin-esku eredua = _ifk190406h|
praka eredua = |
galtzerdi eredua = |
ezker-eskua = 005AFF|
gorputza = 005AFF|
eskuin-eskua = 005AFF|
prakak = FFFFFF|
galtzerdiak = 005AFF|
izenburua = 1906|
}}
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = |
gorputz eredua = _ifk190709h|
eskuin-esku eredua = |
praka eredua = |
galtzerdi eredua = |
ezker-eskua = FFFFFF|
gorputza = 003596|
eskuin-eskua = FFFFFF|
prakak = 003596|
galtzerdiak = 003596|
izenburua = 1907-09|
}}
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = _white_stripes|
gorputz eredua = _whitestripes3|
eskuin-esku eredua = _white_stripes|
praka eredua = |
galtzerdi eredua = |
ezker-eskua = 205090|
gorputza = 205090|
eskuin-eskua = 205090|
prakak = 205090|
galtzerdiak = 205090|
izenburua = 1910-etik|
}}
|
|}
{|
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = _ifk1415h|
gorputz eredua = _ifk1415h|
eskuin-esku eredua = _ifk1415h|
praka eredua = _adidaswhite|
galtzerdi eredua = _color 3 stripes white|
ezker-eskua = 205090|
gorputza = 205090|
eskuin-eskua = 205090|
prakak = 0000FF|
galtzerdiak = 0000FF|
izenburua = 2014-16|
}}
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = _ifk1617h|
gorputz eredua = _ifk1617h|
eskuin-esku eredua = _ifk1617h|
praka eredua = |
galtzerdi eredua = |
ezker-eskua = 000000|
gorputza = 000000|
eskuin-eskua = 000000|
prakak = 0042E8|
galtzerdiak = FFFFFF|
izenburua = 2016-17|
}}
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = _ifkg18h|
gorputz eredua = _ifkg18h|
eskuin-esku eredua = _ifkg18h|
praka eredua = _ifkg18h|
galtzerdi eredua = _whitetop|
ezker-eskua = FFFFFF|
gorputza = FFFFFF|
eskuin-eskua = FFFFFF|
prakak = 0E00F7|
galtzerdiak = 0E00F7|
izenburua = 2018-19|
}}
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = |
gorputz eredua = _ifkg20h|
eskuin-esku eredua = |
praka eredua = |
galtzerdi eredua = _whitetop|
ezker-eskua = 0000FF|
gorputza = 0000FF|
eskuin-eskua = 0000FF|
prakak = 0000FF|
galtzerdiak = 0000FF|
izenburua = 2020|
}}
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = _ifkg21h|
gorputz eredua = _ifkg21h|
eskuin-esku eredua = _ifkg21h|
praka eredua = |
galtzerdi eredua = |
ezker-eskua = 0000FF|
gorputza = 0000FF|
eskuin-eskua = 0000FF|
prakak = 0000FF|
galtzerdiak = 0000FF|
izenburua = 2021|
}}
|}
== Palmaresa ==
=== Suedian: 25 ===
* [[Suediako futbol liga|Suediako Liga]] (18): 1908, 1910, 1918, 1935, 1942, 1958, 1969, 1982, 1983, 1984, 1987, 1990, 1991, 1993, 1994, 1995, 1996, 2007
* [[Suediako futbol kopa|Suediako Kopa]] (8): 1979, 1982, 1983, 1991, 2008, 2013, 2015, 2020
* Suediako Superkopa (1): 2008
=== Europan: 10 ===
* [[UEFAko Txapeldunen Liga|Europako Kopa]] (0): final erdietan 1986 eta 1993an.
* [[UEFA Europa League|UEFA Kopa]] (2): 1982, 1987
* [[UEFA Intertoto Kopa]] (8): 1967, 1980, 1981, 1982, 1983, 1985, 1986, 1988
* [[Eskandinaviako Royal League]] (0): finalista 2005ean.
== Kanpo estekak ==
* {{se}} [http://www.ifkgoteborg.se/ Webgune ofiziala]
{{autoritate kontrola}}
{{UEFA Europa Leagueko txapeldunak}}
[[Kategoria:Suediako futbol taldeak|G]]
[[Kategoria:Göteborgeko kirola]]
fv3jvp54ad8nz8dids7dlfgm40s5wvq
Nagore Osoro
0
412695
9968138
9948500
2024-11-13T17:36:07Z
Aonandi
156348
9968138
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nagore Osoro Larrañaga''', '''''Ondarru''''' ([[Ondarroa]], [[1994]]ko [[maiatzaren 18]]a) [[traineru]] estropadetako emakumezko patroi onenetakoa da, [[Emakumezkoen Kontxako Bandera|Kontxako Bandera]] bat eta 2 [[Emakumezkoen Traineru Liga|Liga]] irabazi ditu besteak beste.
== Kirol ibilbidea ==
Ondarroakoa izanik [[Ondarroa Arraun Elkartea]]n hasi zen arraunean eta 2010ean [[Aita Mari Arraun Elkartea#Emakumezkoen trainerua|Zumaiako traineruan]] patroi hasi zen. Emaitzarik onenak 2012 eta 2013 urteetan izan zituen, tartean 2013ko Kontxako Bandera. 2015ean txapelketak lortu zituen. Zumaiak trainerurik ez zuen osatu hurrengo denboraldietan eta Nagore ere lehorrean gelditu zen.
2019 urtean Ondarroako Elkartean proiektu berri bati ekin dio, entrenatzaile eta patroi lanetan ari baita.
=== Taldeak ===
{| class="wikitable"
|-
! Taldea !! Urteak
|-
| [[Ondarroa Arraun Elkartea#Emakumezkoen trainerua|Ondarroa]] || 2006-2009
|-
| [[Aita Mari Arraun Elkartea#Emakumezkoen trainerua|Zumaia]] || 2010-2015
|-
| [[Ondarroa Arraun Elkartea#Emakumezkoen trainerua|Ondarroa]] || 2019-2021
|-
|}
== Palmaresa ==
* [[Bizkaiko Batel Txapelketa]] (1) (Infantilak) 2006
* Euskadiko batel txapelketa (1) (Infantilak) 2006
* [[Emakumezkoen Kontxako Bandera|Kontxako Banderak]] (1): 2013.
* [[Euskadiko Traineru Txapelketa]]k (2): 2013 eta 2015.
* [[Gipuzkoako Traineru Txapelketa]]k (2): 2013 eta 2015.
* [[Emakumezkoen Traineru Liga|Emakumezkoen Ligak]] (2): 2012 eta 2013.
* [[Emakumezkoen Gipuzkoako Traineru Liga|Gipuzkoako Liga]] (3): 2012, 2013 eta 2015.
* [[Zarauzko Ikurrina]] (2): 2012 eta 2013.
* [[Txingudi Bandera]] (1): 2012
* Bizkaiko batel Txapelketa (1) 2020 (entrenadorea)
* Bizkaiko Traineru Txapelketa (1) 2020.
* ETE ligako Ciudad Castro Urdiales bandera (1) 2020
* Bizkaiko trainerila liga (1) 2021 (entrenadorea)
* Deustuko traineru jaitsiera (1) 2021
* Portugaleteko Traineru jaitsiera (1) 2021
== Ikus, gainera ==
* [[Aita Mari Arraun Elkartea]]
* [[Emakumezkoen Kontxako Bandera]]
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1994ko||Osoro, Nagore}}
[[Kategoria:Euskal Herriko traineru patroiak|Osoro, Nagore]]
[[Kategoria:Ondarroarrak|Osoro, Nagore]]
84ps4ep8xyqsvmxwq6rfd742a1ct4kd
Anda (argipena)
0
432885
9968649
9966382
2024-11-14T08:10:39Z
Luistxo
1519
9968649
wikitext
text/x-wiki
{{wikiztegia|anda}}
'''Anda''' eta '''anda''' hitzek adiera zenbait dituzte:
* [[Anda]], [[Araba]]ko herria;
* [[Anda (abizena)|Anda]], abizena,
** [[José Ramón Anda]], eskultorea,
** [[Joan Frantzisko Anda]], arabar politikaria;
* '''[[Anda (garraioa)|Anda]]''', sarri pluralean erabilia (''andak, andetan''), eskuzko garraiorako tresna.
{{argipen}}
9h3583igfkoevsne09mr2t3otracnzs
9968651
9968649
2024-11-14T08:11:01Z
Luistxo
1519
[[Kategoria:Euskal abizenak]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9968651
wikitext
text/x-wiki
{{wikiztegia|anda}}
'''Anda''' eta '''anda''' hitzek adiera zenbait dituzte:
* [[Anda]], [[Araba]]ko herria;
* [[Anda (abizena)|Anda]], abizena,
** [[José Ramón Anda]], eskultorea,
** [[Joan Frantzisko Anda]], arabar politikaria;
* '''[[Anda (garraioa)|Anda]]''', sarri pluralean erabilia (''andak, andetan''), eskuzko garraiorako tresna.
{{argipen}}
[[Kategoria:Euskal abizenak]]
0s48drfusuigjm0jkdt6w2qvkzboyaw
Emanuel Oribe
0
433353
9968461
9092164
2024-11-14T00:00:12Z
Marmeladovich
161830
9968461
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Emanuel Zeferino Oribe Viana ''' ([[Montevideo]], [[Uruguai]], [[1792]]ko [[abuztuaren 26]]a - [[1857]]ko [[azaroaren 12]]a) militarra eta politikaria izan zen. 1835-1838 bitartean, [[Uruguai]]ko presidentea.<ref>{{es}} Juan DE MARSILIO: [https://web.archive.org/web/20160426060538/http://www.elpais.com.uy/cultural/caudillo-del-pueblo-blanco.html «Oribe, caudillo del pueblo blanco»], ''El País'', Uruguai.</ref>
== Biografia ==
Manuel Oribe Francisco Oribe kapitainaren eta María Francisca Vianaren, José Joaquín de Viana Montevideoko lehen gobernadorearen ondorengoaren, semea zen. Rio de la Platako independentziaren iraultzaren hasieran boluntario gisa sartu zen abertzaleen taldeetan.
Su bataioa Cerritoren batailan gertatu zen, 1812ko abenduaren 31n, Montevideoko Bigarren Setioan, abertzaleen garaipenarekin amaitu zen armen balentria. [[José Gervasio Artigas]]ek 1816an Lusitania-Brasilgo inbasioaren aurka egindako erresistentziarekin batera parte hartu zuen.
1817 bukaeran, Montevideo jada luso-brasildarren eskuetan zegoela, Oribe Buenos Airesera joan zen bere anaia Ignacio eta Rufino Bauza koronelarekin batera, Gizon Askatuen batailoia eta artilleria batailoia berekin hartuta.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1792ko|1857ko|Oribe, Manuel}}
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Uruguaiko lehendakariak]]
[[Kategoria:Uruguaiko militarrak]]
[[Kategoria:Euskal uruguaitarrak]]
po2vyyz6mualhuyntid2zogzgu3beg1
9968462
9968461
2024-11-14T00:00:34Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Manuel Oribe]]» orria «[[Emanuel Oribe]]» izenera aldatu du
9968461
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Emanuel Zeferino Oribe Viana ''' ([[Montevideo]], [[Uruguai]], [[1792]]ko [[abuztuaren 26]]a - [[1857]]ko [[azaroaren 12]]a) militarra eta politikaria izan zen. 1835-1838 bitartean, [[Uruguai]]ko presidentea.<ref>{{es}} Juan DE MARSILIO: [https://web.archive.org/web/20160426060538/http://www.elpais.com.uy/cultural/caudillo-del-pueblo-blanco.html «Oribe, caudillo del pueblo blanco»], ''El País'', Uruguai.</ref>
== Biografia ==
Manuel Oribe Francisco Oribe kapitainaren eta María Francisca Vianaren, José Joaquín de Viana Montevideoko lehen gobernadorearen ondorengoaren, semea zen. Rio de la Platako independentziaren iraultzaren hasieran boluntario gisa sartu zen abertzaleen taldeetan.
Su bataioa Cerritoren batailan gertatu zen, 1812ko abenduaren 31n, Montevideoko Bigarren Setioan, abertzaleen garaipenarekin amaitu zen armen balentria. [[José Gervasio Artigas]]ek 1816an Lusitania-Brasilgo inbasioaren aurka egindako erresistentziarekin batera parte hartu zuen.
1817 bukaeran, Montevideo jada luso-brasildarren eskuetan zegoela, Oribe Buenos Airesera joan zen bere anaia Ignacio eta Rufino Bauza koronelarekin batera, Gizon Askatuen batailoia eta artilleria batailoia berekin hartuta.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1792ko|1857ko|Oribe, Manuel}}
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Uruguaiko lehendakariak]]
[[Kategoria:Uruguaiko militarrak]]
[[Kategoria:Euskal uruguaitarrak]]
po2vyyz6mualhuyntid2zogzgu3beg1
Eztabaida:Emanuel Oribe
1
433355
9968464
4091079
2024-11-14T00:00:35Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Eztabaida:Manuel Oribe]]» orria «[[Eztabaida:Emanuel Oribe]]» izenera aldatu du
4091079
wikitext
text/x-wiki
{{itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|Manuel Oribe}}
3r01wkoholsv6v0yuhjodaht6igc0t5
AIK Fotboll
0
434633
9968697
9455728
2024-11-14T08:57:40Z
Makenzis
82059
9968697
wikitext
text/x-wiki
{{Futbol-talde infotaula
| berezko izena = AIK Fotboll
| ezkutu irudia =
| ezizenak =
| hiria = {{banderaikur|Suedia}} [[Stockholm|Estokolmo]] ([[Suedia]])
| sorrera urtea = [[1891]]
| zelaia = [[Friends Arena]]
| zelai inaugurazioa = [[2012]]
| zelai edukiera = 50.000
| presidentea = {{banderaikur|Suedia}} Robert Falck
| entrenatzailea = {{banderaikur|Polonia}} Bartosz Grzelak
| liga = [[Suediako futbol liga|Allsvenskan (1. maila)]]
| denboraldia = 2024
| postua = 3.a
| webgunea = http://www.aikfotboll.se/
| ezker-esku eredua 1 =
| gorputz eredua 1 =_aik21h
| eskuin-esku eredua 1 =
| praka eredua 1 =
| galtzerdi eredua 1 = _aik18h_long
| ezker-eskua 1 = 000000
| gorputza 1 = 000000
| eskuin-eskua 1 = 000000
| prakak 1 = ffffff
| galtzerdiak 1 = 000000
| ezker-esku eredua 2 =_norrkoping21h
| gorputz eredua 2 =_aik21a
| eskuin-esku eredua 2 =_norrkoping21h
| praka eredua 2 =
| galtzerdi eredua 2 = _long
| ezker-eskua 2 = ffffff
| gorputza 2 = ffffff
| eskuin-eskua 2 = ffffff
| prakak 2 = ffffff
| galtzerdiak 2 = ffffff
}}
[[Fitxategi:AIK players after a goal (during AIK-Elfsborg, 2013).jpg|thumb|300px|Jokalariak gola ospatzen.]]
'''AIK Fotboll''' edo '''AIK Solna''' (izen osoa ''Allmänna Idrottsklubben'') [[Stockholm|Estokolmo]] hiriburuko Solna auzoko futbol taldea da, [[Suedia]]ko talde onenetakoa. 12 aldiz irabazi du Suediako liga eta 8 aldiz kopa. Lehiakortasun handia dauka hiriko beste taldearekin, [[Djurgårdens IF|Djurgårdensekin]], biek ere 12 liga garaipen dituzte.
== Historia ==
1891ean taldea sortu zenean ''Allmänna Idrottsklubben'' ("kirol elkarte orokorra") izena jarri zitzaion, hainabt kiroletan parte hartzea baitzen helburua. 1896an sortu zen futbolaren atala eta berehala iritsi ziren lehenengo garaipenak, 1900 eta 1901eko ligak. Bigarren Mundu Gerraren aurretik Suediako talde indartsuenetakoa izan zen, palmaresean [[Örgryte IS]] taldeak bakarrik gainditzen zuelarik.
1937an liga irabazi zuenetik ordea liga berria eskuratu arte 55 urte pasa ziren. Tartean kopa garaipen batzuk izan zituen.
90. hamarkada bikaina burutu zuen hala ere, bi liga eta hiru kopa eskuratu baitzituen. Bolada onari eustiz sartu da milurteko berrian eta 2009an txapelketa bietan izan zen txapeldun. 2018an Liga berri bat irabazi zuen eta 2021ean bigarrena izan zen, txapedunarekin puntutan berdinduta.
== Uniformea ==
{|
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = _aik1415h|
gorputz eredua = _aik1415h|
eskuin-esku eredua = _aik1415h|
praka eredua = _aik1415h|
galtzerdi eredua = _color_3_stripes_yellow|
ezker-eskua = ffff00|
gorputza = ffff00|
eskuin-eskua = ffff00|
prakak = FFFFFF|
galtzerdiak = 000000|
izenburua = 2014-2016|
}}
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = _aik1617h|
gorputz eredua = _aik1617h|
eskuin-esku eredua = _aik1617h|
praka eredua = _aik1617h|
galtzerdi eredua = _aik18h|
ezker-eskua = ffff00|
gorputza = ffff00|
eskuin-eskua = ffff00|
prakak = FFFFFF|
galtzerdiak = 000000|
izenburua = 2016-2017|
}}
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = |
gorputz eredua = _aik1718h|
eskuin-esku eredua = |
praka eredua = _aik1718h|
galtzerdi eredua = _aik18h|
ezker-eskua = 000000|
gorputza = 000000|
eskuin-eskua = 000000|
prakak = FFFFFF|
galtzerdiak = 000000|
izenburua = 2017-2018|
}}
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = _aik18h|
gorputz eredua = _aik18h|
eskuin-esku eredua = _aik18h|
praka eredua = _black_stripes|
galtzerdi eredua = _aik18h|
ezker-eskua = 000000|
gorputza = 000000|
eskuin-eskua = 000000|
prakak = FFFFFF|
galtzerdiak = 000000|
izenburua = 2018-2020|
}}
|
{{Futbolerako kit-a |
ezker-esku eredua = |
gorputz eredua = _aik21h|
eskuin-esku eredua = |
praka eredua = |
galtzerdi eredua = _aik18h|
ezker-eskua = 000000|
gorputza = 000000|
eskuin-eskua = 000000|
prakak = FFFFFF|
galtzerdiak = 000000|
izenburua = 2021|
}}
|}
== Palmaresa ==
=== Suedian: 21 ===
* [[Suediako futbol liga|Suediako Liga]] (12): 1900, 1901, 1911, 1914, 1916, 1923, 1932, 1937, 1992, 1998, 2009, 2018.
* [[Suediako futbol kopa|Suediako Kopa]] (8): 1949, 1950, 1976, 1985, 1996, 1997, 1999, 2009.
* Suediako Superkopa (1): 2010.
== Kanpo estekak ==
* {{se}} [https://web.archive.org/web/20140911130012/http://aikfotboll.se/default.aspx Webgune ofiziala]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Suediako futbol taldeak]]
[[Kategoria:Stockholmeko kirola]]
66tluw8304eg2094xshmvdpv6zw0phe
Rhipiduridae
0
482322
9968393
9926396
2024-11-13T21:51:53Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968393
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = Sundevall, 1872}}
'''Rhipiduridae''' [[Passeriformes]] ordena [[hegazti]] familia bat da. Bi genero daude, 48 espezie biltzen dituen ''[[Rhipidura]]'' eta ''[[Lamprolia victoriae]]'' espeziea.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q2465230 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Grallaria albigula
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria albigula map.svg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Grallaria albiloris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Grallaria alleni
| p18 = [[Fitxategi:Moustached Antpitta, Paz de las Aves, Ecuador (5746102084).jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Grallaria alticola
| p18 = [[Fitxategi:Boyaca Antpitta imported from iNaturalist photo 361077740 on 25 July 2024.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Grallaria alvarezi
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria alvarezi Chamí Antpitta; Riosucio, Caldas, Colombia.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Grallaria andicolus
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria andicolus 106428130.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Grallaria atuensis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Grallaria ayacuchensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Grallaria bangsi
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria bangsi.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Grallaria blakei
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria blakei - Chestnut Antpitta.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Grallaria cajamarcae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Grallaria capitalis
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria capitalis 107076688.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Grallaria carrikeri
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria carrikeri - Pale-billed Antpitta.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Grallaria centralis
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria centralis Oxapampa Antipitta; Mariposa, Junín, Peru.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Grallaria chthonia
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Grallaria cochabambae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Grallaria dignissima
| p18 = [[Fitxategi:Flickr - ggallice - Roosting bird.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Grallaria eludens
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Grallaria erythroleuca
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Grallaria erythrotis
| p18 = [[Fitxategi:GrallariaErythrotisSmit.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Grallaria excelsa
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria excelsa map.svg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Grallaria fenwickorum
| p18 = [[Fitxategi:Urrao Antpitta, Colibri del Sol, Colombia (5745551353).jpg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Grallaria flavirostris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Grallaria flavotincta
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria flavotincta -Ecuador-8.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Grallaria gigantea
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria gigantea.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Grallaria gravesi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Grallaria griseonucha
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria griseonucha map.svg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 28
| p225 = Grallaria guatimalensis
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria guatimalensis 2.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 29
| p225 = Grallaria haplonota
| p18 = [[Fitxategi:Plain-backed Antpitta a.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 30
| p225 = Grallaria hypoleuca
| p18 = [[Fitxategi:White-bellied Antpitta - San Isidro - South Ecuador S4E3747.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 31
| p225 = Grallaria kaestneri
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria kaestneri 237096721.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 32
| p225 = Grallaria loricata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 33
| p225 = Grallaria mexicana
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 34
| p225 = Grallaria milleri
| p18 = [[Fitxategi:Brown-banded antpitta (Grallaria milleri) Caldas.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 35
| p225 = Grallaria nigrolineata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 36
| p225 = Grallaria nuchalis
| p18 = [[Fitxategi:Chestnut-naped Antpitta.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 37
| p225 = Grallaria obscura
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria obscura Junin Antpitta; Junín, Peru.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 38
| p225 = Grallaria occabambae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 39
| p225 = Grallaria oneilli
| p18 = [[Fitxategi:Panao Antpitta imported from iNaturalist photo 99262201 on 25 July 2024.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 40
| p225 = Grallaria princeps
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 41
| p225 = Grallaria przewalskii
| p18 = [[Fitxategi:Rusty-tinged Antpitta imported from iNaturalist photo 114082413 on 21 April 2022.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 42
| p225 = Grallaria punensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 43
| p225 = Grallaria quitensis
| p18 = [[Fitxategi:Tawny Antpitta.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 44
| p225 = Grallaria regulus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 45
| p225 = Grallaria ridgelyi
| p18 = [[Fitxategi:Jocotoco Antpitta.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 46
| p225 = Grallaria ruficapilla
| p18 = [[Fitxategi:Chestnut-crowned Antpitta - Colombia.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 47
| p225 = Grallaria ruficeps
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 48
| p225 = Grallaria rufocinerea
| p18 = [[Fitxategi:Bicoloured antpitta (Grallaria rufocinerea rufocinerea) Caldas.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 49
| p225 = Grallaria rufula
| p18 = [[Fitxategi:Rufous Antpitta, Tapichalaca, Ecuador (5746102588).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 50
| p225 = Grallaria saltuensis
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria rufula saltuensis (15014406554).jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 51
| p225 = Grallaria saturata
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria saturata Equatorial Antpitta; Manizales, Caldas, Colombia.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 52
| p225 = Grallaria simplex
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 53
| p225 = Grallaria sinaensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 54
| p225 = Grallaria spatiator
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria spatiator Sierra Nevada Antipitta; Santa Marta, Colombia (cropped).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 55
| p225 = Grallaria squamigera
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria squamigera voyageautourdum00dupe 0045.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 56
| p225 = Grallaria urraoensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 57
| p225 = Grallaria varia
| p18 = [[Fitxategi:Grallaria varia.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 58
| p225 = Grallaria watkinsi
| p18 = [[Fitxategi:Watkins' Antpitta - South Ecuador S4E9791 (16824015255).jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Passeriformes]]
nm8l7u9ot4i54sx5q0z6brixwhrp21i
Txantiloi:Burugainekoak
10
520779
9968006
6059160
2024-11-13T16:19:55Z
Xirkan
12788
9968006
wikitext
text/x-wiki
{{Navbox
|name = Burugainekoak
|title = Burugainekoak
|group1 = [[Kapela]]k
|list1 = [[Kapela luze]]a - [[Onddo-kapela]] - [[Pamela (kapela)|Pamela]]
|group2 = [[Txano]]ak
|list2 = [[Kaputxa]] - [[Txota]] - [[Frigiar txano]]
|group3 = Burugaineko tradizionalak
|list3 = [[Barretina]] - [[Buruzapi]] - [[Durbante]] - [[Fez (txanoa)|Fez]] - [[Txapel]] - [[Asiar txapel koniko]]
|group4 = Egoera berezietarako<br/>burugainekoak
|list4 =
{{Navbox subgroup
|group1 = Burugaineko erlijioso eta erritualak
|list1 = [[Birreta]] - [[Kippa]] - [[Mitra (burukoa)|Mitra]] ([[Tiara]]) - [[Tunturro]]
|group2 = Lanbideko burugainekoak
|list2 = [[Xako]] - [[Kepi]] - [[Kofia]] - [[Trikornio]]
|group3 = Bestelakoak
|list3 = [[Diadema]] - [[Igeriketa txano]]
}}
|group5 = Bestelakoak
|list5 = [[Ile-uztai]] - [[Ile-xingola]]
}}<noinclude>[[Kategoria:Aurkibide txantiloiak]]</noinclude>
8v2zx1s7kdpkx8uxi872x48m6jkzn92
Jokin Altuna
0
520996
9968619
9931745
2024-11-14T07:47:09Z
176.12.82.161
9968619
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Markel Korta''' [[pilota]] arloan '''Markelon''' deituraz ezaguna ([[Amezketa|Berakoa]] [[Gipuzkoa|Alkaiaga]] [[1996|2008]]ko [[martxoaren 27]]a)<ref>{{es}} [http://www.aspepelota.com/noticias/noticia.php?no_codigo=75241&no_tipo=1 «Altuna debutará ante Titin III»], ''Aspepelota.com'', 2014-05-30.</ref> [[esku-huskako pilota|esku huskako pilotari]] profesionala da. Aurrelari aritzen da, [[Aspe (enpresa)|Aspe]] enpresarekin. Txikitatik nabarmendu izan da, erasoko joko ikusgarria baitu, oldarkorra, irudimentsua, intuiziozkoa; ez du oso kolpe bortitza, baina kolpe mota guztiak teknika apartaz egiten ditu, eta eskuinez jotzen duenean bizi ateratzen zaio pilota.<ref>Jon {{maiuskula_txiki|Eskudero}}: [http://www.berria.info/paperekoa/1736/028/001/2014-06-20/tolosaldeko_uzta_oparoa.htm «Tolosaldeko uzta oparoa»]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, ''Berria'', 2014-06-20.</ref><ref>[http://www.eitb.eus/eu/bideoak/osoa/2345746/bideoa-pilota-altunak-eta-urruzolak-datorren-astean-debutatuko-dute/ «Altunak eta Urruzolak datorren asteartean debutatuko dute Eibarren»], ''EITB.com'', 2014-06-19.</ref><ref name="Lezeta20140624">{{es}} Joseba {{maiuskula_txiki|Lezeta}}: [http://www.diariovasco.com/deportes/pelota/201406/24/jokin-altuna-lleva-pelota-20140622002424-v.html «Jokin Altuna lleva la pelota en los genes»], ''Diario Vasco'', 2014-06-24.</ref> Trebetasun berezia du errematea norantz egingo duen ezkutatzeko, eskumuturrarekin azken unean aldatu egiten baitu pilotari ematen dion noranzkoa.<ref name="MagroEizmendi20161122">Imanol {{larritxo|Magro Eizmendi}}: [https://web.archive.org/web/20161124025106/http://www.berria.eus/paperekoa/1833/022/001/2016-11-22/ez_diot_beldurrik_finala_galtzeari.htm «Oinatz Bengoetxea, Asegarceko pilotaria: “Ez diot beldurrik finala galtzeari”»], ''Berria'', 2016-11-22.</ref><ref>{{es}} Enrique {{larritxo|Echavarren}}: [http://www.diariovasco.com/deportes/pelota/201611/22/oinatz-bengoetxea-finalista-perdido-20161122001941-v.html «Oinatz Bengoetxea: “Altuna tiene una habilidad especial para esconder la pelota a la hora de rematar”»], ''Diario Vasco'', 2016-11-22.</ref> Profesionaletan [[2014]]ko [[ekainaren 24]]an debutatu zuen, Eibarko (Gipuzkoa) [[Astelena pilotalekua]]n, [[Augusto Ibáñez|Titin III.a]] handiaren aurka.<ref>{{es}} Joseba {{maiuskula_txiki|Lezeta}}: [http://www.diariovasco.com/deportes/pelota/201406/24/victoria-altuna-derrota-urruzola-20140624192547.html «Victoria de Altuna III y derrota de Urruzola en los debuts de Eibar»], ''Diario Vasco'', 2014-06-24.</ref> Lehen Hezkuntza ikasten ari da [[Mondragon Unibertsitatea]]n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jokin Altuna pilotari eta Lehen Hezkuntzako ikasleak irabazi du Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia - Berriak - Mondragon Unibertsitatea|url=https://www.mondragon.edu/eu/-/jokin-altuna-txapeldun-2018|aldizkaria=www.mondragon.edu|sartze-data=2019-03-11}}</ref>
== Kirol ibilbidea ==
Profesionaletan debutatu zuenetik bost hilabete betetzerako, lehen finala jokatu zuen: [[Bigarren Mailako Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa|Bigarren Mailako Lau eta Erdiko Txapelketa]], [[Iñaki Artola]]ren aurka.<ref>Joseba {{maiuskula_txiki|Lezeta}}: [http://www.diariovasco.com/deportes/pelota/201411/17/altuna-artola-promozio-mailako-20141117154425.html «Altuna-Artola Promozio mailako finala Donostian jokatuko da»], ''Diario Vasco'', 2014-11-17.</ref> Artola gailendu zitzaion, 22-8.<ref>Ander {{maiuskula_txiki|Gartzia}}: [https://web.archive.org/web/20220728082801/http://www.berria.eus/paperekoa/1825/036/001/2014-11-23/etorkizun_oparoko_txapela.htm «Etorkizun oparoko txapela»], ''Berria'', 2014-11-23.</ref> Profesionaletan egindako lehen urtebetean asko hobetu zuen defentsan (bereziki ezkerrez, debutatu berritan hutsunerik handiena zuen hartan), eta gorputzez indarra eta eusmena hartu zituen (debutatu berritan laster nekatzen zen, urtebete lehenago [[pneumotorax]]a izan baitzuen, 2013ko uztailaren 17an egin zioten ebakuntzaz sendatua);<ref name=Lezeta20140624/> horri esker, 2015eko uda bikaina izan zen Altunarentzat, eta aurretik udako torneoetako bi finaletara iritsi eta galdu eta gero, irailean [[San Mateo jaietako torneoa|San Mateokoa]] irabazi zuen, [[David Merino|Merino II.a]] lagun zuela, [[Aimar Olaizola|Olaizola II.a]] eta [[Mikel Urrutikoetxea|Urrutikoetxea]] 22-21 mendean hartuta.<ref>Asier {{maiuskula_txiki|Imaz}}: [http://ataria.info/amezketa/1443690780526 «Jokin Altuna: "Gauza asko dauzkat hobetzeko"»], ''Tolosaldeko Ataria'', 2015-10-01.</ref>
2016ko udan aurrelaririk hoberena izan zen, eta 2016ko [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia|lau eta erdiko]] txapeldunordea. Finalerdietan [[Aimar Olaizola]] (lau eta erdiko txapelketa nagusi gehien irabazi duena) kanporatu eta gero,<ref name=MagroEizmendi20161122/> finalean 22-21 galdu zuen [[Oinatz Bengoetxea]]ren aurka. 2017ko lau eta erdiko txapelketa nagusian, ordea, txapelduna izan zen, finala [[Mikel Urrutikoetxea]]ri 22-21 irabazita.<ref>{{Erreferentzia | izenburua=Jokin Altuna estu nagusitu zaio Urrutikoetxeari (21-22)|url=https://www.berria.eus/albisteak/147080/jokin_altuna_estu_nagusitu_zaio_urrutikoetxeari_21_22.htm | aldizkaria=Berria |data=2017-11-19 |sartze-data=2017-11-19}}</ref>
2018an eskuratu zuen orain arteko bere garaipenik handiena: [[Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|Buruz Buruko Txapelketa Nagusia]] irabazi zuen, finalean 22-14 [[Olaizola II.a]] mendean hartuta.<ref>{{Erreferentzia | izenburua=Altunarentzat da txapela | url=https://www.berria.eus/albisteak/152583/altunarentzat_da_txapela.htm|aldizkaria=Berria | data=2018-05-27 | sartze-data=2018-05-27}}</ref> Ustekabea izan zen Altuna hain gazterik finalera iristea. 2019an, kale egin zuen gero txapelduna izango zen [[Iker Irribarria|Irribarria]]ren<nowiki/> aurka (Irribarria Altuna baino gazteagoa da), eta 2020. urtean, faboritoa izanik ere, finala galdu zuen [[Erik Jaka]]ren<nowiki/> kontra.<ref>{{Erreferentzia|izena=Julen|abizena=Etxeberria|izenburua=«Polita da Eriken aurka aritzea, baina desatsegina berak galtzea nahi izatea»|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1918/028/001/2020-11-26/polita-da-eriken-aurka-aritzea-baina-desatsegina-berak-galtzea-nahi-izatea.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-12-22}}</ref> Lau eta Erdiko Txapelketa Nagusian, aldiz, bosgarren urtez jarraian, finalera iritsi zen,<ref>{{Erreferentzia|izena=Julen|abizena=Etxeberria|izenburua=Altuna, nagusitasunez finalera|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/191390/altuna-nagusitasunez-finalera.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-12-22}}</ref> bai eta txapela irabazi ere.
2020an, [[Mariezkurrena II.a]] atzelaria lagun, Binakako Txapelketa Nagusiko finalerdietara heldu zen; finalerako sailkatzeko garaipen bakarrera geratu ziren.<ref>{{Erreferentzia | izena = Igor | abizena = G. Vico | izenburua = Peña II-Albisu, finalistas del Parejas | hizkuntza = gaztelania | url = https://www.deia.eus/deportes/pelota/2021/05/02/pena-ii-albisu-finalistas-parejas/1117577.html | aldizkaria = Deia | argitaratze-data = 2021-05-02 | sartze-data = 2021-06-21}}</ref> Gero, Buruz Buruko Txapelketa Nagusian, Altuna txapeldun izan zen, finalean [[Beñat Rezusta|Rezusta]] 22-5 mendean hartuta.<ref>{{Erreferentzia | izena = Jon | abizena = Eskudero | izenburua = Altuna III.a, buruz buruko txapeldun bigarren aldiz | hizkuntza = euskara | url = https://www.berria.eus/albisteak/199433/altuna-iiia-buruz-buruko-txapeldun-bigarren-aldiz.htm | aldizkaria = Berria | argitaratze-data = 2021-06-21 | sartze-data = 2021-06-21}}</ref>
== Kirol lorpenak ==
* [[Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|Buruz Buruko Txapelketa Nagusian]]:
** [[2018ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2018ko txapelduna]]
** [[2020ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2020ko]] txapeldunordea
** [[2021eko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2021eko txapelduna]].
** [[2023ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2023]]ko txapeldunordea.
** 2024ko txapelduna.
* [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia|Lau eta Erdiko Txapelketa Nagusian]]:
** '''[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2017koa|2017ko txapelduna]]'''.
** [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2016koa|2016ko txapeldunordea]].
** [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2018koa|2018ko txapeldunordea]].
** [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2019koa|2019ko txapeldunordea]].
** [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2020koa|2020ko txapelduna]].
** [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2021ekoa|2021eko txapelduna]].
** [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2022koa|2022ko txapeldunordea]].
** 2023ko txapelduna.
* [[Esku Huskako Binakako Pilota Txapelketa Nagusia|Binakako Txapelketa Nagusian]]:
** [[Esku Huskako Binakako Pilota Txapelketa Nagusia (2022)|2022ko txapelduna]], [[Julen Martija|Martija]] atzelaria lagun.
=== Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusiko finalak ===
{| class="wikitable"
|-
! Urtea
! Txapelduna
! Txapeldunordea
! Tantoak
! Pilotalekua
|-
|[[2018ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2018]]
|'''Altuna III.a'''
|[[Aimar Olaizola|Olaizola II.a]]
|22-14
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|[[2020ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2020]]
|[[Erik Jaka|Jaka]]
|'''Altuna III.a'''
|22-20
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|[[2021eko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2021]]
|'''Altuna III.a'''
|[[Beñat Rezusta|Rezusta]]
|22-05
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|[[2023ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2023]]
|[[Aitor Elordi|Elordi]]
|'''Altuna III.a'''
|22-18
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|2024
|'''Altuna III.a'''
|[[Unai Laso|Laso]]
|22-05
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|}
=== Lau eta Erdiko Txapelketa Nagusiko finalak ===
{| class="wikitable"
|-
! Urtea
! Txapelduna
! Txapeldunordea
! Tantoak
! Pilotalekua
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2016koa|2016]]
|[[Oinatz Bengoetxea|Bengoetxea VI.a]]
|'''Altuna III.a'''
|22-21
|[[Ogeta pilotalekua|Ogeta]]
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2017koa|2017]]
|'''Altuna III.a'''
|[[Mikel Urrutikoetxea|Urrutikoetxea]]
|22-21
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2018koa|2018]]
|[[Joseba Ezkurdia|Ezkurdia]]'''
|'''Altuna III.a'''
|22-17
|[[Nafarroa Arena]]
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2019koa|2019]]
|[[Joseba Ezkurdia|Ezkurdia]]'''
|'''Altuna III.a'''
|22-16
|[[Nafarroa Arena]]
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2020koa|2020]]
|'''Altuna III.a'''
| [[Erik Jaka|Jaka]]
|22-09
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2021koa|2021]]
|'''Altuna III.a'''
| [[Unai Laso|Laso]]
|22-20
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2022koa|2022]]
| [[Joseba Ezkurdia|Ezkurdia]]
|'''Altuna III.a'''
|22-21
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|2023
|Altuna III.a
|Ezkurdia
|22-09
|Bizkaia
|}
=== Binakako Txapelketa Nagusiko finalak ===
{| class="wikitable"
|-
! Urtea
! Txapeldunak
! Txapeldunordeak
! Tantoak
! Pilotalekua
|-
|[[Esku Huskako Binakako Pilota Txapelketa Nagusia (2022)|2022]]
|'''Altuna III.a''' - [[Julen Martija|Martija]]
|[[Unai Laso|Laso]] - [[Ander Imaz|Imaz]]
|22-20
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|}
== Abestia ==
[[Eugeni Alzibar]]rek ''Jokin'' izeneko abestia sortu zuen, Altuna III.ari idatzia.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=sFAFmI1RZp0]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://aspepelota.eus/eu/a/altuna-iii-2/ Pilotariaren fitxa], Asperen webgunean.
{{bizialdia|1996ko||Altuna, Jokin}}
[[Kategoria:Gipuzkoako pilotariak]]
[[Kategoria:Amezketarrak]]
[[Kategoria:Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusiko txapeldunak]]
[[Kategoria:Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusiko txapeldunak]]
[[Kategoria:Mondragon Unibertsitateko ikasleak]]
[[Kategoria:Aspeko pilotariak]]
chc9wkcejxw1mtpqzn6t8hjq5djwzz0
9968622
9968619
2024-11-14T07:49:40Z
ToadetteEdit
155049
Undid edits by [[Special:Contribs/176.12.82.161|176.12.82.161]] ([[User talk:176.12.82.161|talk]]) to last version by Tanbiruzzaman
9968622
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Jokin Altuna Altuna''', [[pilota]] arloan '''Altuna III.a''' deituraz ezaguna ([[Amezketa]], [[Gipuzkoa]], [[1996]]ko [[martxoaren 27]]a)<ref>{{es}} [http://www.aspepelota.com/noticias/noticia.php?no_codigo=75241&no_tipo=1 «Altuna debutará ante Titin III»], ''Aspepelota.com'', 2014-05-30.</ref> [[esku-huskako pilota|esku huskako pilotari]] profesionala da. Aurrelari aritzen da, [[Aspe (enpresa)|Aspe]] enpresarekin. Txikitatik nabarmendu izan da, erasoko joko ikusgarria baitu, oldarkorra, irudimentsua, intuiziozkoa; ez du oso kolpe bortitza, baina kolpe mota guztiak teknika apartaz egiten ditu, eta eskuinez jotzen duenean bizi ateratzen zaio pilota.<ref>Jon {{maiuskula_txiki|Eskudero}}: [http://www.berria.info/paperekoa/1736/028/001/2014-06-20/tolosaldeko_uzta_oparoa.htm «Tolosaldeko uzta oparoa»]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, ''Berria'', 2014-06-20.</ref><ref>[http://www.eitb.eus/eu/bideoak/osoa/2345746/bideoa-pilota-altunak-eta-urruzolak-datorren-astean-debutatuko-dute/ «Altunak eta Urruzolak datorren asteartean debutatuko dute Eibarren»], ''EITB.com'', 2014-06-19.</ref><ref name=Lezeta20140624>{{es}} Joseba {{maiuskula_txiki|Lezeta}}: [http://www.diariovasco.com/deportes/pelota/201406/24/jokin-altuna-lleva-pelota-20140622002424-v.html «Jokin Altuna lleva la pelota en los genes»], ''Diario Vasco'', 2014-06-24.</ref> Trebetasun berezia du errematea norantz egingo duen ezkutatzeko, eskumuturrarekin azken unean aldatu egiten baitu pilotari ematen dion noranzkoa.<ref name=MagroEizmendi20161122>Imanol {{larritxo|Magro Eizmendi}}: [https://web.archive.org/web/20161124025106/http://www.berria.eus/paperekoa/1833/022/001/2016-11-22/ez_diot_beldurrik_finala_galtzeari.htm «Oinatz Bengoetxea, Asegarceko pilotaria: “Ez diot beldurrik finala galtzeari”»], ''Berria'', 2016-11-22.</ref><ref>{{es}} Enrique {{larritxo|Echavarren}}: [http://www.diariovasco.com/deportes/pelota/201611/22/oinatz-bengoetxea-finalista-perdido-20161122001941-v.html «Oinatz Bengoetxea: “Altuna tiene una habilidad especial para esconder la pelota a la hora de rematar”»], ''Diario Vasco'', 2016-11-22.</ref> Profesionaletan [[2014]]ko [[ekainaren 24]]an debutatu zuen, Eibarko (Gipuzkoa) [[Astelena pilotalekua]]n, [[Augusto Ibáñez|Titin III.a]] handiaren aurka.<ref>{{es}} Joseba {{maiuskula_txiki|Lezeta}}: [http://www.diariovasco.com/deportes/pelota/201406/24/victoria-altuna-derrota-urruzola-20140624192547.html «Victoria de Altuna III y derrota de Urruzola en los debuts de Eibar»], ''Diario Vasco'', 2014-06-24.</ref> Lehen Hezkuntza ikasten ari da [[Mondragon Unibertsitatea]]n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jokin Altuna pilotari eta Lehen Hezkuntzako ikasleak irabazi du Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia - Berriak - Mondragon Unibertsitatea|url=https://www.mondragon.edu/eu/-/jokin-altuna-txapeldun-2018|aldizkaria=www.mondragon.edu|sartze-data=2019-03-11}}</ref>
== Kirol ibilbidea ==
Profesionaletan debutatu zuenetik bost hilabete betetzerako, lehen finala jokatu zuen: [[Bigarren Mailako Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa|Bigarren Mailako Lau eta Erdiko Txapelketa]], [[Iñaki Artola]]ren aurka.<ref>Joseba {{maiuskula_txiki|Lezeta}}: [http://www.diariovasco.com/deportes/pelota/201411/17/altuna-artola-promozio-mailako-20141117154425.html «Altuna-Artola Promozio mailako finala Donostian jokatuko da»], ''Diario Vasco'', 2014-11-17.</ref> Artola gailendu zitzaion, 22-8.<ref>Ander {{maiuskula_txiki|Gartzia}}: [https://web.archive.org/web/20220728082801/http://www.berria.eus/paperekoa/1825/036/001/2014-11-23/etorkizun_oparoko_txapela.htm «Etorkizun oparoko txapela»], ''Berria'', 2014-11-23.</ref> Profesionaletan egindako lehen urtebetean asko hobetu zuen defentsan (bereziki ezkerrez, debutatu berritan hutsunerik handiena zuen hartan), eta gorputzez indarra eta eusmena hartu zituen (debutatu berritan laster nekatzen zen, urtebete lehenago [[pneumotorax]]a izan baitzuen, 2013ko uztailaren 17an egin zioten ebakuntzaz sendatua);<ref name=Lezeta20140624/> horri esker, 2015eko uda bikaina izan zen Altunarentzat, eta aurretik udako torneoetako bi finaletara iritsi eta galdu eta gero, irailean [[San Mateo jaietako torneoa|San Mateokoa]] irabazi zuen, [[David Merino|Merino II.a]] lagun zuela, [[Aimar Olaizola|Olaizola II.a]] eta [[Mikel Urrutikoetxea|Urrutikoetxea]] 22-21 mendean hartuta.<ref>Asier {{maiuskula_txiki|Imaz}}: [http://ataria.info/amezketa/1443690780526 «Jokin Altuna: "Gauza asko dauzkat hobetzeko"»], ''Tolosaldeko Ataria'', 2015-10-01.</ref>
2016ko udan aurrelaririk hoberena izan zen, eta 2016ko [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia|lau eta erdiko]] txapeldunordea. Finalerdietan [[Aimar Olaizola]] (lau eta erdiko txapelketa nagusi gehien irabazi duena) kanporatu eta gero,<ref name=MagroEizmendi20161122/> finalean 22-21 galdu zuen [[Oinatz Bengoetxea]]ren aurka. 2017ko lau eta erdiko txapelketa nagusian, ordea, txapelduna izan zen, finala [[Mikel Urrutikoetxea]]ri 22-21 irabazita.<ref>{{Erreferentzia | izenburua=Jokin Altuna estu nagusitu zaio Urrutikoetxeari (21-22)|url=https://www.berria.eus/albisteak/147080/jokin_altuna_estu_nagusitu_zaio_urrutikoetxeari_21_22.htm | aldizkaria=Berria |data=2017-11-19 |sartze-data=2017-11-19}}</ref>
2018an eskuratu zuen orain arteko bere garaipenik handiena: [[Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|Buruz Buruko Txapelketa Nagusia]] irabazi zuen, finalean 22-14 [[Olaizola II.a]] mendean hartuta.<ref>{{Erreferentzia | izenburua=Altunarentzat da txapela | url=https://www.berria.eus/albisteak/152583/altunarentzat_da_txapela.htm|aldizkaria=Berria | data=2018-05-27 | sartze-data=2018-05-27}}</ref> Ustekabea izan zen Altuna hain gazterik finalera iristea. 2019an, kale egin zuen gero txapelduna izango zen [[Iker Irribarria|Irribarria]]ren<nowiki/> aurka (Irribarria Altuna baino gazteagoa da), eta 2020. urtean, faboritoa izanik ere, finala galdu zuen [[Erik Jaka]]ren<nowiki/> kontra.<ref>{{Erreferentzia|izena=Julen|abizena=Etxeberria|izenburua=«Polita da Eriken aurka aritzea, baina desatsegina berak galtzea nahi izatea»|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1918/028/001/2020-11-26/polita-da-eriken-aurka-aritzea-baina-desatsegina-berak-galtzea-nahi-izatea.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-12-22}}</ref> Lau eta Erdiko Txapelketa Nagusian, aldiz, bosgarren urtez jarraian, finalera iritsi zen,<ref>{{Erreferentzia|izena=Julen|abizena=Etxeberria|izenburua=Altuna, nagusitasunez finalera|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/191390/altuna-nagusitasunez-finalera.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-12-22}}</ref> bai eta txapela irabazi ere.
2020an, [[Mariezkurrena II.a]] atzelaria lagun, Binakako Txapelketa Nagusiko finalerdietara heldu zen; finalerako sailkatzeko garaipen bakarrera geratu ziren.<ref>{{Erreferentzia | izena = Igor | abizena = G. Vico | izenburua = Peña II-Albisu, finalistas del Parejas | hizkuntza = gaztelania | url = https://www.deia.eus/deportes/pelota/2021/05/02/pena-ii-albisu-finalistas-parejas/1117577.html | aldizkaria = Deia | argitaratze-data = 2021-05-02 | sartze-data = 2021-06-21}}</ref> Gero, Buruz Buruko Txapelketa Nagusian, Altuna txapeldun izan zen, finalean [[Beñat Rezusta|Rezusta]] 22-5 mendean hartuta.<ref>{{Erreferentzia | izena = Jon | abizena = Eskudero | izenburua = Altuna III.a, buruz buruko txapeldun bigarren aldiz | hizkuntza = euskara | url = https://www.berria.eus/albisteak/199433/altuna-iiia-buruz-buruko-txapeldun-bigarren-aldiz.htm | aldizkaria = Berria | argitaratze-data = 2021-06-21 | sartze-data = 2021-06-21}}</ref>
== Kirol lorpenak ==
* [[Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|Buruz Buruko Txapelketa Nagusian]]:
** [[2018ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2018ko txapelduna]]
** [[2020ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2020ko]] txapeldunordea
** [[2021eko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2021eko txapelduna]].
** [[2023ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2023]]ko txapeldunordea.
** 2024ko txapelduna.
* [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia|Lau eta Erdiko Txapelketa Nagusian]]:
** '''[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2017koa|2017ko txapelduna]]'''.
** [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2016koa|2016ko txapeldunordea]].
** [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2018koa|2018ko txapeldunordea]].
** [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2019koa|2019ko txapeldunordea]].
** [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2020koa|2020ko txapelduna]].
** [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2021ekoa|2021eko txapelduna]].
** [[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2022koa|2022ko txapeldunordea]].
** 2023ko txapelduna.
* [[Esku Huskako Binakako Pilota Txapelketa Nagusia|Binakako Txapelketa Nagusian]]:
** [[Esku Huskako Binakako Pilota Txapelketa Nagusia (2022)|2022ko txapelduna]], [[Julen Martija|Martija]] atzelaria lagun.
=== Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusiko finalak ===
{| class="wikitable"
|-
! Urtea
! Txapelduna
! Txapeldunordea
! Tantoak
! Pilotalekua
|-
|[[2018ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2018]]
|'''Altuna III.a'''
|[[Aimar Olaizola|Olaizola II.a]]
|22-14
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|[[2020ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2020]]
|[[Erik Jaka|Jaka]]
|'''Altuna III.a'''
|22-20
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|[[2021eko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2021]]
|'''Altuna III.a'''
|[[Beñat Rezusta|Rezusta]]
|22-05
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|[[2023ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusia|2023]]
|[[Aitor Elordi|Elordi]]
|'''Altuna III.a'''
|22-18
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|2024
|'''Altuna III.a'''
|[[Unai Laso|Laso]]
|22-05
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|}
=== Lau eta Erdiko Txapelketa Nagusiko finalak ===
{| class="wikitable"
|-
! Urtea
! Txapelduna
! Txapeldunordea
! Tantoak
! Pilotalekua
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2016koa|2016]]
|[[Oinatz Bengoetxea|Bengoetxea VI.a]]
|'''Altuna III.a'''
|22-21
|[[Ogeta pilotalekua|Ogeta]]
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2017koa|2017]]
|'''Altuna III.a'''
|[[Mikel Urrutikoetxea|Urrutikoetxea]]
|22-21
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2018koa|2018]]
|[[Joseba Ezkurdia|Ezkurdia]]'''
|'''Altuna III.a'''
|22-17
|[[Nafarroa Arena]]
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2019koa|2019]]
|[[Joseba Ezkurdia|Ezkurdia]]'''
|'''Altuna III.a'''
|22-16
|[[Nafarroa Arena]]
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2020koa|2020]]
|'''Altuna III.a'''
| [[Erik Jaka|Jaka]]
|22-09
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2021koa|2021]]
|'''Altuna III.a'''
| [[Unai Laso|Laso]]
|22-20
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|[[Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusia, 2022koa|2022]]
| [[Joseba Ezkurdia|Ezkurdia]]
|'''Altuna III.a'''
|22-21
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|-
|2023
|Altuna III.a
|Ezkurdia
|22-09
|Bizkaia
|}
=== Binakako Txapelketa Nagusiko finalak ===
{| class="wikitable"
|-
! Urtea
! Txapeldunak
! Txapeldunordeak
! Tantoak
! Pilotalekua
|-
|[[Esku Huskako Binakako Pilota Txapelketa Nagusia (2022)|2022]]
|'''Altuna III.a''' - [[Julen Martija|Martija]]
|[[Unai Laso|Laso]] - [[Ander Imaz|Imaz]]
|22-20
|[[Bizkaia pilotalekua|Bizkaia]]
|}
== Abestia ==
[[Eugeni Alzibar]]rek ''Jokin'' izeneko abestia sortu zuen, Altuna III.ari idatzia.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=sFAFmI1RZp0]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://aspepelota.eus/eu/a/altuna-iii-2/ Pilotariaren fitxa], Asperen webgunean.
{{bizialdia|1996ko||Altuna, Jokin}}
[[Kategoria:Gipuzkoako pilotariak]]
[[Kategoria:Amezketarrak]]
[[Kategoria:Esku Huskako Lau eta Erdiko Pilota Txapelketa Nagusiko txapeldunak]]
[[Kategoria:Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusiko txapeldunak]]
[[Kategoria:Mondragon Unibertsitateko ikasleak]]
[[Kategoria:Aspeko pilotariak]]
g35epyfssjbrzny4mbbftex3rz4h8zz
MongoDB
0
521502
9967610
9306029
2024-11-13T12:44:48Z
Ksarasola
1491
Irudia
9967610
wikitext
text/x-wiki
{{software infotaula
| logoa =
| logo_tamaina = 225 px
| irudia =
| irudi-oina =
| izena =
| garatzailea = 10gen
| sistema eragilea = [[Plataforma-anitz]]a
| mota = [[Datu-base]]a, [[NoSQL]]
| lizentzia = GNU [[GNU Affero General Public License|AGPLv]]3.0 (drivers: [[Apache license]])
| euskaraz = <!-- Bai / Ez -->
| webgunea = [http://www.mongodb.org/ http://www.mongodb.org/]
}}
'''MongoDB''' ([[Ingeles|ingelesetik:]] hu'''mongo'''us eta '''DB''' Data Base) [[Kode ireki|kode irekiko]] [[Software|softwarea]] da, dokumentuetara bideratutako [[Datu-base|datu-baseak]] sortzeko eta kudeatzeko. [[NoSQL]] familiako datu-baseak kudeatzeko sistema da. Eskalagarria da, errendimendu handikoa eta [[C++]] lengoaian programatua.<ref name="mongowebsite">[http://www.mongodb.org/ MongoDB website]</ref>
[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|ezkerrera|thumb|211x211px|'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira|urtea=2022|izenburua=Github - juananpe/html5liburua - HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|data=2024-06-02|url=https://github.com/juananpe/html5liburua|sartze-data=2024-11-13}}</ref>]]
[[Datu-base|Datu-basea]] dokumentuetara bideratuta dago. Hala, [[JavaScript Object Notation|JSON]] datuen antzeko formatua duten dokumentu-bildumak kudeatzen ditu. Horri esker, [[Software|aplikazio]] askok modu naturalagoan kudea ditzakete datuak (indexazioa, kontsulta), nahiz eta horiek hierarkia konplexuetan kokatuta egon. MongoDB softwarea 2007ko urrian hasi zen garatzen 10gen (gaur egun MongoDB Inc.); kode libreko lehen bertsioa 2009ko otsailean kaleratu zen.<ref name="gigaom-rename">{{Cite web|izenburua=10gen embraces what it created, becomes MongoDB Inc.|url=http://gigaom.com/2013/08/27/10gen-embraces-what-it-created-becomes-mongodb-inc/|lana=Gigaom|accessdate=27 d'agost de 2013}}</ref> Orduz geroztik, hainbat web eta zerbitzuk ezarri dute MongoDB, hala nola Craigslist, [[eBay]], Foursquare, SourceForge eta [[The New York Times]] egunkaria, besteak beste. [[NoSQL]] motako datu-baseen sistema ezagunena da MongoDB.<ref>{{Cite web|izenburua=DB-Engines Ranking|url=http://db-engines.com/en/ranking|accessdate=8 setembre de 2013}}</ref> Ez da datuak datu-taulen bidez gordetzen dituzten datu-baseak kudeatzeko ohiko sistemak bezalakoa, plataforma anitzeko dokumentuen bidez datuak biltzeko datu-baseak konfiguratzeko sistema da MongoDB.
.
{{Clear}}
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Bibliografia ==
* Hawkins, Tim; Plugge, Eelco; Membrey, Peter (September 26, 2010), The Definitive Guide to MongoDB: The NoSQL Database for Cloud and Desktop Computing (1st ed.), Apress, p. 350, {{ISBN|978-1-4302-3051-9}}
== Ikus, gainera ==
* [[Datu-base banatu|Banatutako datu-basea]]
* [[NoSQL]]
== Kanpo estekak ==
* [http://www.ueu.eus/ikasi/udako-ikastaroa/657/NoSQL%2Bdatu-baseak.%2BMongoDB. NoSQL datu-baseak. MongoDB] ikastaroa. Zuhaitz Beloki, [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEU]] 2014
* [https://www.dropbox.com/sh/kup4dk4ctkz8onk/AAA9W6M1zrCBf7_dDOLS6ThFa/NoSQL_datu-baseak_MongoDB.pdf NoSQL datu-baseak. MongoDB] ikastaroaren materiala. Zuhaitz Beloki, [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEU]] 2014
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Datu-baseak kudeatzeko sistemak]]
[[Kategoria:2009ko softwarea]]
[[Kategoria:Konputazio-arkitektura banatua]]
ekc72xnys7jhq1zeyhi5nn5lbb58hzo
Carcharhinus
0
564428
9968507
9882104
2024-11-14T01:15:09Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968507
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
| fossil_range = {{fosilaren garaia|45|0}} [[Miozeno]] - gaur egun
| taxon = Carcharhinus
| authority = [[Henri Marie Ducrotay de Blainville|Blainville]], 1816
| type_species = ''[[Carcharias melanopterus]]''
| type_species_authority = [[Jean René Constant Quoy|Quoy]] & [[Joseph Paul Gaimard|Gaimard]], 1824
| synonyms =
*''Aprionodon'' <small>Gill, 1861</small>
*''Eulamia'' <small>Gill, 1862</small>
*''Galeolamna'' <small>Owen, 1853</small>
*''Gillisqualus'' <small>Whitley, 1934</small>
*''Hypoprion'' <small>J. P. Müller and Henle, 1838</small>
*''Platypodon'' <small>Gill, 1862</small>
*''Pterolamiops'' <small>S. Springer, 1951</small>
*''Uranga'' <small>Whitley, 1943</small>
}}
{{izenburu etzana}}
'''''Carcharhinus''''' [[Carcharhinidae]] familiako [[marrazo]] generoa da. Arrainen barruko [[Carcharhiniformes]] ordenan sailkatzen da.
== Espeziea ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q312359 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Carcharhinus acarenatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Carcharhinus acronotus
| p18 = [[Fitxategi:Blacknose shark nmfs.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Carcharhinus acutus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Carcharhinus ahenea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Carcharhinus albimarginatus
| p18 = [[Fitxategi:Silvertip shark.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Carcharhinus altimus
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus altimus nefsc.jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Carcharhinus amblyrhynchoides
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus amblyrhynchoides phuket.JPG|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Carcharhinus amblyrhynchos
| p18 = [[Fitxategi:Grey5b.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Carcharhinus amboinensis
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus amboinensis ranong.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Carcharhinus atrodorsus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Carcharhinus azureus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Carcharhinus bleekeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Carcharhinus borneensis
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus borneensis (Bleeker, 1858) 2831935646.jpg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Carcharhinus brachyurus
| p18 = [[Fitxategi:Bronze whaler auckland.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Carcharhinus brevipinna
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus brevipinna JNC3080 Body.JPG|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Carcharhinus caquetius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Carcharhinus cautus
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus cautus csiro-nfc.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Carcharhinus cerdale
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus porosus sorona.jpg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Carcharhinus coatesi
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus coatesi csiro.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Carcharhinus dussumieri
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus dussumieri terengganu.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Carcharhinus falciformis
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus falciformis off Cuba.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Carcharhinus fitzroyensis
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus fitzroyensis csiro-nfc.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Carcharhinus floridanus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Carcharhinus galapagensis
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus galapagensis erscotts hole.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Carcharhinus gangeticus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Carcharhinus glyphis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Carcharhinus hemiodon
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus hemiodon nmfs 2.png|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 28
| p225 = Carcharhinus humani
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 29
| p225 = Carcharhinus improvisus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 30
| p225 = Carcharhinus isodon
| p18 = [[Fitxategi:Finetooth shark nmfs.jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 31
| p225 = Carcharhinus japonicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 32
| p225 = Carcharhinus latistomus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 33
| p225 = Carcharhinus leiodon
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus leiodon nmfs 2.png|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 34
| p225 = Carcharhinus leucas
| p18 = [[Fitxategi:Bullshark Beqa Fiji 2007.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 35
| p225 = Carcharhinus limbatus
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus limbatus - Caraibische zwartpunthaai.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 36
| p225 = Carcharhinus longimanus
| p18 = [[Fitxategi:Oceanic Whitetip Shark.png|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 37
| p225 = Carcharhinus macki
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 38
| p225 = Carcharhinus macloti
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus macloti csiro-nfc.jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 39
| p225 = Carcharhinus macrops
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus isod.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 40
| p225 = Carcharhinus maculipinnis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 41
| p225 = Carcharhinus maou
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 42
| p225 = Carcharhinus melanopterus
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus melanopterus mirihi.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 43
| p225 = Carcharhinus menisorrah
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 44
| p225 = Carcharhinus microphthalmus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 45
| p225 = Carcharhinus milberti
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 46
| p225 = Carcharhinus natator
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 47
| p225 = Carcharhinus nicaraguensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 48
| p225 = Carcharhinus obscunella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 49
| p225 = Carcharhinus obscurella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 50
| p225 = Carcharhinus obscurus
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus obscurus at Seaworld.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 51
| p225 = Carcharhinus obsolerus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 52
| p225 = Carcharhinus obsoletus
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 53
| p225 = Carcharhinus oxyrhynchus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 54
| p225 = Carcharhinus perezi
| p18 = [[Fitxategi:Caribbean reef shark.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 55
| p225 = Carcharhinus perezii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 56
| p225 = Carcharhinus platyodon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 57
| p225 = Carcharhinus platyrhynchus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 58
| p225 = Carcharhinus pleurotaenia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 59
| p225 = Carcharhinus plumbeus
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus plumbeus georgia.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 60
| p225 = Carcharhinus porosus
| p18 = [[Fitxategi:Smalltail shark nmfs.jpg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 61
| p225 = Carcharhinus remotoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 62
| p225 = Carcharhinus remotus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 63
| p225 = Carcharhinus rochensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 64
| p225 = Carcharhinus sealei
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus sealei terengganu.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 65
| p225 = Carcharhinus signatus
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus signatus nmfs.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 66
| p225 = Carcharhinus sorrah
| p18 = [[Fitxategi:Carcharias sorrah by muller and henle.png|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 67
| p225 = Carcharhinus spallanzani
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 68
| p225 = Carcharhinus springeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 69
| p225 = Carcharhinus taurus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 70
| p225 = Carcharhinus temmincki
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 71
| p225 = Carcharhinus tephrodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 72
| p225 = Carcharhinus tilstoni
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus tilstoni csiro-nfc.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 73
| p225 = Carcharhinus tjutjot
| p18 = [[Fitxategi:Carcharhinus tjutjot in an aquarium 2.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 74
| p225 = Carcharhinus vanrooyeni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 75
| p225 = Carcharhinus velox
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 76
| p225 = Carcharhinus wheeleri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 77
| p225 = Carcharhinus zambezensis
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Carcharhinidae]]
0mdn6mpducrxgq31akhnjdx7xfvdb96
Maite (izena)
0
571909
9968558
9950780
2024-11-14T05:03:35Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968558
wikitext
text/x-wiki
{{Pertsona Izena
| izena = Maite
| irudia =
| oina =
| ahoskera =
| generoa = Emakumezkoa
| esanahia =
| jatorrizko eskualdea =
| jatorria = [[Euskalduna]]
| antzeko izenak =[[Maitane]]
| izenaren eguna =[[Urriaren 15]] (Santa Teresa)
| eratorriak =
}}
{{Argitzeko|izenari|Maite (argipena)}}
'''Maite''' [[euskara]]zko emakumezko izena da. Mundu osoan [[zartzuela]]ri esker ezaguna da. Arrunt korapilatsua izan da izen honen bilakaera: berez maitea, maitatua adjektibotik dator, baina [[Frankismo|euskal izenak debekaturik egon ziren garaian]] usaiakoa zen haurrari [[Maria Teresa]] paratzea, gero Maite deitzeko.<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=izenak Euskaltzaindiaren izendegiak: Maider]</ref>
== Maite izena duten pertsona ezagunak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P735 wd:Q1885936 . ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
|-
| [[Maite Agirre]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
| [[Zarautz]]
| 1955-09-16
|
|-
| [[Maite Alberdi]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[Arte zuzendaritza|zuzendari artistiko]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Santiago (Txile)|Santiago]]
| 1983-03-29
|
|-
| [[Maite Albiz]]
| [[kazetari]]
|
| 1955
| 2009
|-
| [[Maite Alvarez]]
| [[zientzialari]]
| [[Ermua]]
| 1982
|
|-
| [[Maite Aranburu|Maite Aranburu Olabarrieta]]
| [[politikari]]
|
|
|
|-
| [[Maite Aristegi]]
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>[[politikari]]
| [[Bergara]]
| 1962-10-03
|
|-
| [[Maite Arrese]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q16023925|ipuin-kontalari]]''
| [[Beasain]]
| 1967-08-26
|
|-
| [[Maite Arruabarrena]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Errenteria]]
| 1964-06-25
|
|-
| [[Maite Artola Sarobe|Maite Artola]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Ibarra]]
| 1972-09-13
|
|-
| [[Maite Asensio Lozano]]
| [[kazetari]]
| [[Bilbo]]
| 1983
|
|-
| [[Maite Aurrekoetxea Viloria]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[irakasle]]
| [[Bilbo]]<br/>[[Begoña (barrutia)|Begoña]]
| 1971
|
|-
| [[Maite Axiari]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Ezpeleta]]
| 1949
| 2021-02-10
|-
| [[Maite Barnetxe]]
| [[kazetari]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| [[Bidarrai]]
| 1941
| 1986
|-
| [[Maite Bastos]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Orio]]
| 1954-01-13
|
|-
| [[Maite Beaumont]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''<br/>''[[:d:Q713200|artista eszeniko]]''
| [[Iruñea]]
| 1974
|
|-
| [[Maite Berrogain]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Urdiñarbe]]
| 1952
|
|-
| [[Maite Carranza]]
| [[gidoilari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| [[Bartzelona]]
| 1958-02-25
|
|-
| [[Maite Darceles]]
| [[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q27827744|kudeaketa aholkulari]]''
| [[Hondarribia]]
| 1971-03-20
|
|-
| [[Maite Dono]]
| [[egile abeslari]]<br/>[[poeta]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[idazle]]
| [[Gasteiz]]
| 1969-02-17
|
|-
| [[Maite Esparza]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Iruñea]]
| 1972
|
|-
| [[Maite Garagorri]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1947-03-12
|
|-
| [[Maite Gonzalez|Maite Gonzalez Esnal]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1943-09-12
|
|-
| [[Maite Goñi]]
| [[katedradun]]
| [[Ordizia]]
| 1967
|
|-
| [[Maite Gurrutxaga]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Amezketa]]
| 1983-10-20
|
|-
| [[Maite Idirin]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Ugao]]
| 1943-07-12
| 2024-01-20
|-
| [[Maite Iruretagoiena]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Deba]]
| 1964
|
|-
| [[Maite Itoiz]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q1327329|multi-instrumentalist]]''
| [[Iruñea]]
| 1975
|
|-
| [[Maite Iturbe]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| [[Arrasate]]
| 1959
|
|-
| [[Maite Lakar]]
| [[maisu/maistra]]<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Elizondo]]
| 1978-01-30
|
|-
| [[Maite Larburu]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q1259917|biolin-jotzaile]]''
| [[Hernani]]
| 1979-08-16
|
|-
| [[Maite Larrauri Gómez]]
| [[filosofo]]<br/>[[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Valentzia]]
| 1950
|
|-
| [[Maite Lephaille]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Sohüta]]
| 1957
|
|-
| [[Maite Lizaso]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Zarautz]]
| 1983-10-25
|
|-
| [[Maite Lopetegi]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1964
|
|-
| [[Maite Luisa Goikoetxea|Maite Luisa Goikoetxea Remacha]]
| [[kazetari]]
| [[Tutera]]
| 1946
| 1994-12-01
|-
| [[Maite Maiora]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Mendaro]]
| 1980-06-20
|
|-
| [[Maite Maruri]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Plentzia]]
| 1979-01-28
|
|-
| [[Maite Mutuberria]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Eltzaburu]]
| 1985
|
|-
| [[Maite Oroz]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Uharte (Iruñerria)|Uharte]]
| 1998-03-25
|
|-
| [[Maite Pagazaurtundua]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Hernani]]
| 1965-02-11
|
|-
| [[Maite Perroni]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q27668771|Bailarina (Dancer)]]''<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[aurkezle]]<br/>[[telebista-aktore]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1983-03-09
|
|-
| [[Maite Pérez Larunbe]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Iruñea]]
| 1962-04-11
|
|-
| [[Maite Ruiz de Austri]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Madril]]
| 1959
|
|-
| [[Maite Ruiz de Larramendi]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''<br/>''[[:d:Q18245236|erradiologo]]''
| [[Beasain]]
| 1973-09-11
|
|-
| [[Maite Sota]]
| [[mediku]]<br/>[[idazle]]
| [[Cintruénigo]]
| 1967
|
|-
| [[Maite Zabala]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Boise]]
| 1979-04-07
|
|-
| [[Maite Zelaia]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Eibar]]
| 1946-08-16
|
|-
| [[Maite Zubieta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Busturia]]
| 2004-05-28
|
|-
| [[Maite Zubizarreta]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
|
| 1995-03-06
|
|-
| [[Maite Zugarrondo]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Iruñea]]
| 1989-05-04
|
|-
| [[Maite Zuñiga]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>''[[:d:Q384593|polizia]]''
| [[Eibar]]
| 1964-12-28
|
|-
| [[Mursego]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q13219637|biolontxelista]]''<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Eibar]]
| 1978
|
|}
{{Wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=izenak Maite (Euskaltzaindia)]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Euskal pertsona-izenak]]
oif6ug4fxmop8bbc2tgpii8ur49qvs6
Arantxa
0
572064
9967502
9941250
2024-11-13T12:06:26Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967502
wikitext
text/x-wiki
{{Pertsona Izena
| izena = Arantzazu
| irudia =Virgen_de_Arántzazu_3.JPG
| oina =Arantzazuko Ama Birjina
| ahoskera =
| generoa = Emakumezkoa
| esanahia =
| jatorrizko eskualdea =
| jatorria = [[Euskalduna]]
| antzeko izenak =
| izenaren eguna =[[Irailaren 9]]
| eratorriak =
}}
{{Argitzeko|izenari|Arantzazu (argipena)}}
'''Arantzazu''', '''Arantza''' edo '''Arantxa''' [[euskara]]zko emakumezko izena da.<ref>{{erreferentzia
| abizena = Yáñez Solana
| izena = Manuel
| izenburua = El gran libro de los Nombres
| urtea = 1995
| argitaletxea = M. E. Editores
| lekua = Madril
| isbn = 84-495-0232-2
}}</ref>
Euskal Herriko Andre Maririk ezagunenetako eta gurtuenetako bat dugu hau; 1918tik Gipuzkoako zaindaria da. Bitan agertu omen zen [[Arantzazuko santutegia|eliza]] eraikitzeko aginduz, dirudienez lehen aldian ez baitzuten haren manua aintzat hartu. Bigarrenean, berriz, Rodrigo Balantzategiri agertu omen zitzaion [[elorri]] edo arantza batean, eta honi zor zaio hain zabaldurik dagoen etimologia. Izan ere, kondairak dioenez, "Arantzan zu?" galdegin omen zion artzainak Andre Mariari. Argi dago azalpen polita bezain okerra dela eta esanahia askoz ere arruntagoa dela: [[Arantza (botanika)|arantza]] + zu, hau da 'arantza landarea ugari dagoen lekua'. Bertan [[frantziskotar]]ren komentua dago, behinola [[mertzedari]]ena izan zena.<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=izenak Euskaltzaindiaren izendegiak: Maider]</ref>
== Arantxa izena duten pertsona ezagunak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P735 wd:Q3621286 . ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
|-
| [[Arancha de Benito]]
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Madril]]
| 1969-11-06
|
|-
| [[Arantxa Aguirre Carballeira]]
| ''[[:d:Q1235146|dokumentalgile]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Madril]]
| 1965
|
|-
| [[Arantxa Aranguren]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Iruñea]]
| 1966-02-08
|
|-
| [[Arantxa Argüelles]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Zaragoza]]
| 1970-11-01
|
|-
| [[Arantxa Echevarría]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''
| [[Bilbo]]
| 1968
|
|-
| [[Arantxa Elizondo Lopetegi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''
| [[Donostia]]
| 1967-02-26
|
|-
| [[Arantxa Iraola]]
| [[kazetari]]
| [[Errenteria]]
| 1972
|
|-
| [[Arantxa Iturbe]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q15958754|esatari]]''
| [[Alegia]]
| 1964-06-09
|
|-
| [[Arantxa Kaltzada]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1969
|
|-
| [[Arantxa Lazkano]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Zarautz]]
| 1949-04-23
|
|-
| [[Arantxa Moñux]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]
| [[Donostia]]
| 1957-04-23
|
|-
| [[Arantxa Orbegozo]]
| [[Atleta|kirolari]]<br/>''[[:d:Q22813352|bidaiari]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q17309512|kale-garbitzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1962-08-15
|
|-
| [[Arantxa Ramos]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Barakaldo]]
| 1988-09-09
|
|-
| [[Arantxa Sánchez Vicario]]
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''<br/>''[[:d:Q13219424|tenis entrenatzaile]]''
| [[Bartzelona]]
| 1971-12-18
|
|-
| [[Arantxa Tapia|Arantxa Tapia Otaegi]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ingeniari]]
| [[Astigarraga]]
| 1963-09-24
|
|-
| [[Arantxa Urretabizkaia]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1947-07-01
|
|-
| [[Arantxa Hirigoien|Arantza Hirigoien]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Larresoro]]
| 1974-02-24
|
|-
| [[Arantza Ibarra]]
| [[idazle]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>[[gidoilari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1975-09-28
|
|-
| [[Arantza Loureiro]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Bilbo]]
| 1981-02-22
|
|-
| [[Arantza Quiroga|Arantza Quiroga Cia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Irun]]
| 1973-07-26
|
|-
| [[Arantza Ugalde]]
| ''[[:d:Q12051314|sismologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Barakaldo]]
| 1966-09-30
|
|-
| [[Arantza Urkaregi]]
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q52899051|biostatistician]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1954-04-23
|
|-
| [[Arantzazu Ametzaga]]
| [[liburuzain]]<br/>[[idazle]]
| [[Buenos Aires]]
| 1943-01-21
|
|-
| [[Arantzazu Martínez]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Gasteiz]]
| 1977-07-05
|
|-
| [[Aranzazu González]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-06-05
|
|-
| [[Maritxu Urreta]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1915-09-10
| 2018-08-13
|}
{{Wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=izenak Arantzazu (Euskaltzaindia)]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Euskal pertsona-izenak]]
bvyj7mem100fzokji2wu3ekershmk6e
Begoña (izena)
0
572070
9967732
9945648
2024-11-13T13:52:50Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967732
wikitext
text/x-wiki
{{Pertsona Izena
| izena = Begoña
| irudia =Tallabegona.jpg
| oina =[[Begoñako Andre Maria]]
| ahoskera =
| generoa = Emakumezkoa
| esanahia =
| jatorrizko eskualdea =
| jatorria = [[Euskalduna]]
| antzeko izenak =
| izenaren eguna =[[Urriaren 11]]
| eratorriak =
}}
{{Argitzeko|izenari|Begoña}}
'''Begoña''' [[euskara]]zko emakumezko izena da.<ref>{{erreferentzia
| abizena = Yáñez Solana
| izena = Manuel
| izenburua = El gran libro de los Nombres
| urtea = 1995
| argitaletxea = M. E. Editores
| lekua = Madril
| isbn = 84-495-0232-2
}}</ref>
[[Begoñako Andre Maria]], 1903. urtean Aita Santuak Jaurerriko zaindari izendatua. Askoz lehenago, halere, 1738. urtean, Bizkaian Ama Birjina honengana zegoen jaiera edo debozio handia ikusita, [[Bizkaiko Batzar Nagusiak|Gernikako Batzarrek]] Jaurerriko zaindari izendatua zuten. Lehen aipamena [[Bilbo]] fundatu zutenekoa da (1300. urtekoa), hiribildua [[Begoña (auzoa)|Begoñako dermioan]] sortu baitzuten, baina [[Begoñako basilika|santutegia]] zaharragoa da. Jaieguna urriaren 11n bada ere, Bizkaian abuztuaren 14ko gauean Begoñara oinez joateko ohitura handia dago. Inoiz 'egon bedi oinetan' (bego oina) itzuli izan dute, herri etimologia honek inolako funtsik ez duen arren.<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=izenak Euskaltzaindiaren izendegiak: Begoña]</ref>
== Begoña izena duten pertsona ezagunak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P735 wd:Q5724869 . ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
|-
| [[Bego Alabazan]]
| ''[[:d:Q16023925|ipuin-kontalari]]''<br/>[[irakasle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Bilbo]]
| 1966-02-19
|
|-
| [[Bego Montorio]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q11085831|interprete]]''
| [[Bilbo]]
| 1959
|
|-
| [[Begonya Pozo]]
| ''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q21993562|kultura-ekintzaile]]''
| [[Valentzia]]
| 1974
|
|-
| [[Begoña Abad]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Burgos]]
| 1952-03-24
|
|-
| [[Begoña Alberdi]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Bartzelona]]
| 1964
|
|-
| [[Begoña Alegría|Begoña Alegria]]
| [[kazetari]]<br/>[[Berriemaile|korrespontsal]]
| [[Gasteiz]]
| 1965-03-05
|
|-
| [[Begoña Alfaro García]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Terrassa]]
| 1982-03-04
|
|-
| [[Begoña Altuna]]
| ''[[:d:Q15976270|hizkuntzalari konputazional]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Deustu]]<br/>[[Bilbo]]
| 1989
|
|-
| [[Begoña Ameztoi]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1951-04-04
|
|-
| [[Begoña Amunarriz]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1948-06-21
|
|-
| [[Begoña Aranguren]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]
| [[Bilbo]]
| 1949
|
|-
| [[Begoña Aretxaga]]
| [[antropologo]]
| [[Donostia]]
| 1960-02-24
| 2002-12-28
|-
| [[Begoña Arregi]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Andoain]]
| 1944-10-19
|
|-
| [[Begoña Arrondo]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q635734|artxibozain]]''
| [[Hernani]]
| 1963
|
|-
| [[Begoña Arroyo Aldekoa]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[irakasle]]
| [[Uribarri (Bilboko barrutia)|Uribarri]]<br/>[[Bilbo]]
|
|
|-
| [[Begoña Beristain]]
| [[kazetari]]
| [[Bilbo]]
| 1967-09-26
|
|-
| [[Begoña Bilbao Alboniga|Begoña Bilbao]]
| [[musikagile]]<br/>[[idazle]]
| [[Bermeo]]
| 1932-11-23
| 2005-05-09
|-
| [[Begoña Caamaño]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Vigo]]
| 1964-10-14
| 2014-10-27
|-
| [[Begoña Cava]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bilbo]]
|
|
|-
| [[Begoña Divar]]
| ''[[:d:Q118865|klarinete-jotzailea]]''
| [[Gasteiz]]
| 1970
|
|-
| [[Begoña Durruty]]
| [[idazle]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[irakasle]]
| [[Arizkun]]
| 1968-10-02
|
|-
| [[Begoña Errazti]]
| [[politikari]]
| [[Barakaldo]]
| 1957-08-22
|
|-
| [[Begoña Fernández]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Vigo]]
| 1980-03-22
|
|-
| [[Begoña García Retegi]]
| [[politikari]]
| [[Zumarraga]]
| 1955-11-02
|
|-
| [[Begoña García-Zapirain]]
| ''[[:d:Q12246069|ingeniaria telekomunikazioetan]]''
| [[Donostia]]
| 1970-10-14
|
|-
| [[Begoña Gartzia Arandigoien]]
| [[mediku]]
| [[Gares]]
| 1966-03-11
| 1990-09-10
|-
| [[Begoña Gil]]
| [[politikari]]<br/>[[filosofo]]
| [[Bilbo]]
| 1967-02-20
|
|-
| [[Begoña Izquierdo]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Bilbo]]
| 1926-09-07
| 1999-06-27
|-
| [[Begoña Larzabal]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Madril]]
| 1971-01-19
|
|-
| [[Begoña Lasagabaster]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Irun]]
| 1962-09-22
|
|-
| [[Begoña Maestre]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Barakaldo]]
| 1978-08-01
|
|-
| [[Begoña Montalbán]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| [[Bilbo]]
| 1958
|
|-
| [[Begoña Muruaga Laca]]
| ''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q106559820|euskara teknikari]]''<br/>''[[:d:Q34074720|feminista]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Bermeo]]
| 1953
|
|-
| [[Begoña Muñoz]]
| [[Dramagile|antzerkigile]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[idazle]]
| [[Barakaldo]]
| 1961
| 2010-04-17
|-
| [[Begoña Pedrosa]]
| [[irakasle]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[politikari]]
| [[Areatza]]
| 1975-02-24
|
|-
| [[Begoña Pro]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[eleberrigile]]
| [[Iruñea]]
| 1971-07-16
|
|-
| [[Begoña Roman|Begoña Román Maestre]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Petrer]]
| 1965
|
|-
| [[Begoña San Jose]]
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''
| [[Real Sitio de San Ildefonso|San Ildefonso]]
| 1949
|
|-
| [[Begoña Sanzberro]]
| [[politikari]]<br/>[[nekazari]]<br/>''[[:d:Q1524582|abeltzain]]''
| [[Almandoz]]
| 1962-05-11
|
|-
| [[Begoña Sopelana]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Iurreta]]
| 1944-06-23
| 1999-09-12
|-
| [[Begoña Torres]]
| ''[[:d:Q3104508|kultura-kudeatzaile]]''
| [[Madril]]
| 20th century
|
|-
| [[Begoña Urkixo]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Bilbo]]
| 1930-09-01
| 2007-11-14
|-
| [[Begoña Vargas]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Madril]]
| 1999-12-18
|
|-
| [[Begoña Vesga]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q34074720|feminista]]''
| ''[[:d:Q120173134|Quintanilla San García]]''
| 1951-10-17
|
|-
| [[Begoña Vicario]]
| [[animatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Caracas]]
| 1962-03-03
|
|-
| [[Begoña Vila]]
| ''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''<br/>[[ingeniari]]
| [[Vigo]]
| 1963
|
|-
| [[Begoña Villacís]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Madril]]
| 1977-11-04
|
|-
| [[Begoña Zabala]]
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[idazle]]
| [[Santiago (Txile)|Santiago]]
| 1950
|
|-
| [[Begoña Zubero]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Bilbo]]
| 1962
|
|-
| [[Begoña del Teso]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1955
|
|-
| [[Mary Begoña]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[vedette]]
| [[Bilbo]]
| 1925-04-04
| 2020-04-12
|-
| [[Begoña Gómez|María Begoña Gómez Fernández]]
| ''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''<br/>''[[:d:Q1162163|zuzendari]]''
| [[Bilbo]]
| 1975-01-29
|
|-
| [[Miren Begoña Ereñaga]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Durango]]
| 1927-03-11
| 2015-04-07
|}
{{Wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=izenak Begoña (Euskaltzaindia)]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Euskal pertsona-izenak]]
379f9gvrlqvbh7697hi09gaz6aoe6a7
Iñaki
0
572237
9967620
9933679
2024-11-13T12:47:04Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967620
wikitext
text/x-wiki
{{Pertsona Izena
| izena = Iñaki
| irudia =
| oina =
| ahoskera =
| generoa = Gizonezkoa
| esanahia =
| jatorrizko eskualdea =
| jatorria = [[Euskalduna]]
| antzeko izenak =
| izenaren eguna =
| eratorriak =
}}
'''Iñaki''' [[euskara]]zko gizonezko izena da.<ref>{{erreferentzia
| abizena = Yáñez Solana
| izena = Manuel
| izenburua = El gran libro de los Nombres
| urtea = 1995
| argitaletxea = M. E. Editores
| lekua = Madril
| isbn = 84-495-0232-2
}}</ref> [[Sabin Arana|Sabino Aranak]] eta [[Koldo Eleizalde]]k argitaratuko "[[Deun-ixendegi euzkotarra]]"n proposatutako izena (ikus [[Ignacio]]). Hau izan zen 1938an euskal izenak debekatu zirenean aipatu zen hiruretako bat: {{lang|es|''los nombres de Iñaki, [[Petri|Kepa]], [[Koldobika]] y otros que denuncian indiscutible significación separatista''}}.<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=izenak Euskaltzaindiaren izendegiak]</ref>
== Iñaki izena duten pertsona ezagunak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P735 wd:Q1676177 . ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
|-
| [[Gari (musikaria)|Gari]]
| [[musikari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Legazpi]]
| 1963-07-18
|
|-
| [[Inaki Irazabalbeitia]]
| [[politikari]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1957-08-01
|
|-
| [[Isaki Lacuesta]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q6430706|kritikari]]''
| [[Girona]]
| 1975
|
|-
| [[Iñaki Agirre Arizmendi|Iñaki Aguirre Arizmendi]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Anberes]]
| 1957-03-17
|
|-
| [[Iñaki Aiarzaguena]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Zaldibar]]
| 1969-07-30
|
|-
| [[Iñaki Aierra]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Altsasu]]
| 1947-07-30
|
|-
| [[Iñaki Aizpuru Zubitur|Iñaki Aizpuru]]
| [[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[argazki-zuzendari]]
| [[Leitza]]
| 1946
|
|-
| [[Iñaki Aizpuru Oiarbide]]
| ''[[:d:Q2374149|botanikari]]''
| [[Itsasondo]]
| 1956
|
|-
| [[Iñaki Aldekoa Beitia|Iñaki Aldekoa]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Oñati]]
| 1961-07-20
|
|-
| [[Iñaki Alegria|Iñaki Alegria Loinaz]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1957-09-21
|
|-
| [[Iñaki Alkain]]
| [[bertsolari]]<br/>[[idazle]]
| [[Urnieta]]
| 1917-07-06
| 1971
|-
| [[Iñaki Alkiza]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Altza]]
| 1933-07-31
| 2023-05-16
|-
| [[Iñaki Alkorta]]
| [[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1950
| 2023-09-29
|-
| [[Iñaki Anasagasti]]
| [[politikari]]
| [[Cumaná]]
| 1947-11-16
|
|-
| [[Iñaki Antiguedad]]
| [[politikari]]<br/>[[geologo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bilbo]]
| 1955-06-21
|
|-
| [[Iñaki Antón]]
| [[gitarra-jotzaile]]<br/>[[musikagile]]
| [[Bilbo]]
| 1964-08-03
|
|-
| [[Iñaki Ardanaz]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Agoitz]]
| 1984
|
|-
| [[Iñaki Arranz]]
| [[idazle]]
| [[Gasteiz]]
| 1963
|
|-
| [[Iñaki Arriola|Iñaki Arriola López]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Eibar]]
| 1959-10-07
|
|-
| [[Iñaki Arteta]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Bilbo]]
| 1959-08-01
|
|-
| [[Iñaki Artola]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Alegia]]
| 1994-07-28
|
|-
| [[Iñaki Astiz]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Iruñea]]
| 1983-11-05
|
|-
| [[Iñaki Aurrekoetxea Aurre]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Zamudio]]
| 1953-07-30
|
|-
| [[Iñaki Azkuna]]
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q3264451|kardiologo]]''
| [[Durango]]
| 1943-02-14
| 2014-03-20
|-
| [[Iñaki Azkune]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Zestoa]]
| 1945-01-15
|
|-
| [[Iñaki Azurmendi]]
| ''[[:d:Q27062049|aizkolari]]''
| [[Beasain]]
| 1972-04-29
|
|-
| [[Iñaki Badiola]]
| [[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1964-12-17
|
|-
| [[Iñaki Barrenetxea Giraldez|Iñaki Barrenetxea]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Bilbo]]
| 1973-11-28
|
|-
| [[Iñaki Barrenetxea Espiga]]
| ''[[:d:Q26481809|kirol-zuzendari]]''
| [[Bilbo]]
| 1942-07-31
| 2020-03-25
|-
| [[Iñaki Bea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Amurrio]]
| 1978-06-27
|
|-
| [[Iñaki Begiristain]]
| [[idazle]]
| [[Altzo]]
| 1922-09-14
| 1984-06-13
|-
| [[Iñaki Beobide]]
| ''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q21993562|kultura-ekintzaile]]''
| [[Zumaia]]
| 1934-12-08
| 2024-01-14
|-
| [[Iñaki Beraetxe]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1963-08-02
|
|-
| [[Iñaki Berastegi]]
| ''[[:d:Q13219447|kirol-kazetari]]''
| [[Urdiain]]
| 1994-09-30
|
|-
| [[Iñaki Bergara Izagirre|Iñaki Bergara]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Azpeitia]]
| 1935
| 2016-06-22
|-
| [[Iñaki Beristain]]
| [[fraide]]
| [[Errezil]]
| 1947
| 2017-09-25
|-
| [[Iñaki Bernaola]]
| [[idazle]]
| [[Bilbo]]
| 1952-07-04
|
|-
| [[Iñaki Berruet]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Irun]]
| 1973-04-23
|
|-
| [[Iñaki Beti]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1958-09-13
| 2012-02-11
|-
| [[Iñaki Bijandi]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Ortuella]]
| 1961-07-28
|
|-
| [[Iñaki Bikandi]]
| [[futbol arbitro]]
| [[Portugalete]]
| 1986-02-06
|
|-
| [[Iñaki Bolea]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''<br/>''[[:d:Q5137576|ice hockey coach]]''
| [[Donostia]]
| 1962-10-29
|
|-
| [[Iñaki Cabases]]
| [[politikari]]
| [[Iruñea]]
| 1952-02-15
|
|-
| [[Iñaki Camino]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-06-21
|
|-
| [[Iñaki Descarga|Iñaki Descarga Retegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Irun]]
| 1976-08-25
|
|-
| [[Iñaki Dorronsoro|Iñaki Dorronsoro Plazaola]]
| ''[[:d:Q2267418|industria-ingeniari]]''<br/>''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Ataun]]
| 1947-09-14
|
|-
| [[Iñaki Echarte]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Iruñea]]
| 1977
|
|-
| [[Iñaki Egaña]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''
| [[Donostia]]
| 1958
|
|-
| [[Iñaki Egaña (musikaria)]]
| [[kantugile]]<br/>''[[:d:Q12360214|bass guitarist]]''
| [[Portugalete]]
| 1948-10-24
|
|-
| [[Iñaki Eizmendi]]
| [[egile abeslari]]<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''
| [[Andoain]]
| 1952
|
|-
| [[Iñaki Elizalde]]
| [[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Iruñea]]
| 1970-05-17
|
|-
| [[Iñaki Elorza]]
| ''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Azpeitia]]
| 1952
|
|-
| [[Iñaki Epelde]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Tolosa]]
| 1958
| 2013-03-15
|-
| [[Iñaki Esain]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Burlata]]
| 1976-12-24
|
|-
| [[Iñaki Eskudero]]
| ''[[:d:Q28054240|esku huskako pilotari]]''
| [[Eratsun]]
| 1983-02-01
|
|-
| [[Iñaki Esnaola]]
| [[politikari]]
| [[Deba]]
| 1948-07-28
|
|-
| [[Inaxio Esnaola Aranzadi|Iñaki Esnaola Aranzadi]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1984-07-01
|
|-
| [[Iñaki Esparza]]
| [[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
|
| 1963
|
|-
| [[Iñaki Etxaniz]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q97768154|cadres de la fonction publique]]''
| [[Oloroe-Donamaria]]
| 1993-09-02
|
|-
| [[Iñaki Etxegoin]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Donazaharre]]
| 1993-10-18
|
|-
| [[Iñaki Ezkerra]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q15949613|ipuingile]]''
| [[Bilbo]]
| 1957-02-09
|
|-
| [[Iñaki Fernández Arnaiz]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Bilbo]]
| 1961-05-29
|
|-
| [[Iñaki Font]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1979-04-07
|
|-
| [[Iñaki Friera]]
| [[idazle]]
| [[Barakaldo]]
| 1962-09-16
|
|-
| [[Iñaki G. Holgado]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[komikigile]]
| [[Errenteria]]
| 1973
|
|-
| [[Iñaki Galdos]]
| [[politikari]]
| [[Oñati]]
| 1966-04-23
|
|-
| [[Iñaki Gallaga]]
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q808266|tabernari]]''<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[abesbatza-zuzendari]]
| [[Zugaztieta|Zugastieta]]
| 1912
| 1965
|-
| [[Iñaki Gaminde]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q836328|soldatzaile]]''
| [[Bilbo]]
| 1958-01-12
|
|-
| [[Iñaki Garai]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Bedia]]
| 1952-01-31
|
|-
| [[Iñaki García Camino]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Muskiz]]
| 1958
|
|-
| [[Iñaki Garmendia]]
| ''[[:d:Q107161894|trikitilari]]''
| [[Azkoitia]]
| 1944
| 2019-01-12
|-
| [[Iñaki Garmendia Larrea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gasteiz]]
| 1981-08-18
|
|-
| [[Iñaki Gartzia Aranbarri]]
| ''[[:d:Q252924|iturgin]]''<br/>[[brikolaje]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q16742175|espeleologo]]''
| [[Ondarroa]]
| 1950
|
|-
| [[Iñaki Gastón]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Bilbo]]
| 1963-05-25
|
|-
| [[Iñaki Gerenabarrena|Iñaki Gerenabarrena Martínez de Lahidalga]]
| [[politikari]]
| [[Gasteiz]]
| 1962
|
|-
| [[Iñaki Gil Diaz de Argote]]
| ''[[:d:Q27062349|harri-jasotzailea]]''<br/>''[[:d:Q27062049|aizkolari]]''
| [[Lasarte (Gasteiz)|Lasarte]]
| 1963-02-26
| 2018-05-28
|-
| [[Iñaki Gil Uriarte]]
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''
| [[Gasteiz]]
| 1956-04-16
|
|-
| [[Iñaki Godoy]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 2003-08-25
|
|-
| [[Iñaki Goenaga]]
| [[idazle]]
| [[Azpeitia]]
| 1905-01-11
| 2005-05-27
|-
| [[Iñaki Goiburu]]
| ''[[:d:Q10349745|automobil-pilotu]]''
| [[Irun]]
| 1966-12-20
|
|-
| [[Iñaki Goikoetxea]]
| [[politikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
|
|
|-
| [[Iñaki Goikoetxea Beristain]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Deba]]
| 1982-05-06
|
|-
| [[Iñaki Goikoetxeta|Iñaki Goikotxeta]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
| 1955
|
|-
| [[Iñaki Goirizelaia]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q12246069|ingeniaria telekomunikazioetan]]''
| [[Bilbo]]
| 1958-05-02
|
|-
| [[Iñaki Goitia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Barakaldo]]
| 1982-03-02
|
|-
| [[Iñaki González]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>''[[:d:Q16842480|political analysis]]''
| [[Bilbo]]
| 1967
|
|-
| [[Iñaki Gorostidi]]
| ''[[:d:Q11338576|boxeolari]]''<br/>''[[:d:Q27062349|harri-jasotzailea]]''
| [[Aduna]]
| 1955-08-11
|
|-
| [[Iñaki Grazenea]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Hondarribia]]
| 1972
|
|-
| [[Iñaki Gurrutxaga]]
| [[idazle]]<br/>[[bertsolari]]
| [[Orio]]
| 1981-06-01
|
|-
| [[Iñaki Gómez Goroztieta]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Mexiko Hiria]]
| 1988-01-16
|
|-
| [[Iñaki Irasizabal]]
| [[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]
| [[Durango]]
| 1969
|
|-
| [[Iñaki Irazu]]
| ''[[:d:Q30002353|hizkuntza irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Asteasu]]
| 1954-07-17
|
|-
| [[Iñaki Iriarte González|Iñaki Iriarte]]
| ''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''
| [[Gasteiz]]
| 1950-07-18
|
|-
| [[Iñaki Isasi]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Aiara]]
| 1977-04-20
|
|-
| [[Iñaki Isasmendi]]
| [[idazle]]
| [[Azkoitia]]
| 1914-02-01
| 2011-07-11
|-
| [[Iñaki Iza]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Zornotza]]
| 1986-09-09
|
|-
| [[Iñaki Izagirre (izotz-hockeyko jokalaria)]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1970-04-06
|
|-
| [[Iñaki Iñurrieta]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Soraluze]]
| 1953
|
|-
| [[Iñaki Kijera Zelarain]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Donostia]]
| 1961-04-30
| 1979-09-01
|-
| [[Iñaki Lafuente]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Barakaldo]]
| 1976-01-24
|
|-
| [[Iñaki Larralde]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Lesaka]]
| 1985-07-31
|
|-
| [[Iñaki Larramendi]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1929
| 2022-09-30
|-
| [[Iñaki Larrañaga]]
| [[idazle]]<br/>[[apaiz katoliko]]<br/>''[[:d:Q15976717|soziolinguista]]''
| [[Lazkao]]
| 1933
| 2021-07-03
|-
| [[Iñaki Larrañaga Iglesias]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Eibar]]
| 1931-11-04
|
|-
| [[Iñaki Larrinaga]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Elorrio]]
| 1988-12-26
|
|-
| [[Iñaki Larrinbe]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Gasteiz]]
| 1967-01-28
|
|-
| [[Iñaki Lasagabaster]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[legelari]]<br/>[[idazle]]
| [[Gasteiz]]
| 1953
|
|-
| [[Iñaki Laskurain]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Eibar]]
| 1968-08-05
|
|-
| [[Iñaki Lejarreta]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Berriz]]
| 1983-09-01
| 2012-12-16
|-
| [[Iñaki Linazasoro]]
| [[idazle]]
| [[Zumarraga]]
| 1931-12-19
| 2004-04-26
|-
| [[Iñaki López|Iñaki Lopez]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Portugalete]]
| 1973-08-04
|
|-
| [[Iñaki Maiora]]
| ''[[:d:Q15117415|ziklokros txirrindulari]]''
| [[Ormaiztegi]]
| 1954-06-02
|
|-
| [[Iñaki Malbadi]]
| [[musikari]]
| [[Albiztur]]
| 1957-04-15
|
|-
| [[Iñaki Mallona]]
| [[apaiz katoliko]]<br/>''[[:d:Q611644|apezpiku katoliko]]''
| [[Fruiz]]
| 1932-07-01
| 2021-05-03
|-
| [[Iñaki Malumbres]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Atarrabia]]
| 1975-08-03
|
|-
| [[Iñaki Maritxalar]]
| [[musikari]]
| [[Altza]]<br/>[[Donostia]]
| 1950
|
|-
| [[Iñaki Martiarena]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1967
|
|-
| [[Iñaki Mendiguren]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Ezkio-Itsaso]]
| 1954
|
|-
| [[Iñaki Miramón]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Bilbo]]
| 1957-05-27
|
|-
| [[Iñaki Mozos]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[irakasle]]
| [[Bergara]]
| 1955
|
|-
| [[Iñaki Murua]]
| [[bertsolari]]
| [[Gabiria]]
| 1956-07-30
|
|-
| [[Iñaki Muñoz]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Iruñea]]
| 1978-07-02
|
|-
| [[Iñaki Narros]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Iruñea]]
| 1981-05-28
|
|-
| [[Iñaki Núñez|Iñaki Nuñez]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Gasteiz]]
| 1953-07-31
|
|-
| [[Iñaki Ocenda]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Gasteiz]]
| 1960-07-25
|
|-
| [[Iñaki Olabeaga]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1901-10-14
| 1983
|-
| [[Iñaki Olaizola Eizagirre]]
| [[ingeniari]]<br/>[[antropologo]]
| [[Donostia]]
| 1944
|
|-
| [[Iñaki Olaortua]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Arrasate]]
| 1993-08-03
|
|-
| [[Iñaki Ortiz de Villalba]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Gasteiz]]
| 1971
|
|-
| [[Iñaki Osa Goikoetxea]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Zumaia]]
| 1980-07-10
|
|-
| [[Iñaki Otaegi]]
| ''[[:d:Q27062349|harri-jasotzailea]]''
| [[Goiatz]]
| 1958-10-06
|
|-
| [[Iñaki Otxandorena]]
| ''[[:d:Q28054240|esku huskako pilotari]]''
| [[Baztan]]
| 1977-05-16
|
|-
| [[Iñaki Otxoa de Olza]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''<br/>[[mendiko gidari]]
| [[Iruñea]]
| 1967-05-29
| 2008-05-23
|-
| [[Iñaki Oyarzábal|Iñaki Oyarzabal]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Gasteiz]]
| 1966-06-19
|
|-
| [[Iñaki Pérez de Arriluzea|Iñaki Perez de Arriluzea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1959-10-10
|
|-
| [[Iñaki Perurena]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q329737|harakin]]''
| [[Leitza]]
| 1956-10-25
|
|-
| [[Iñaki Petxarroman]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[bertsolari]]
| [[Lasarte-Oria]]
| 1973-07-01
|
|-
| [[Iñaki Pérez Beotegi]]
| [[politikari]]
| [[Gasteiz]]
| 1948-07-31
| 2008-03-11
|-
| [[Iñaki Rikarte]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Gasteiz]]
| 1981
|
|-
| [[Iñaki Ros]]
| [[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q21292974|ekoizpen laguntzaile]]''
|
| 20th century
|
|-
| [[Iñaki Ruiz de Pinedo]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Gasteiz]]
| 1954-07-23
|
|-
| [[Iñaki Sagredo|Iñaki Sagredo Garde]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[arkeologo]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Irun]]
| 1967
|
|-
| [[Iñaki Salvador]]
| ''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1962-04-10
|
|-
| [[Iñaki Sanz Azkue|Iñaki Sanz-Azkue]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q5780518|dibulgatzaile]]''
| [[Hernani]]
| 1981
|
|-
| [[Iñaki Sarasketa Ibañez|Iñaki Sarasketa]]
|
| [[Oiartzun]]
| 1948
| 2017-08
|-
| [[Iñaki Segurola]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''
| [[Azpeitia]]
| 1962-03-08
| 2022-04-15
|-
| [[Iñaki Soto]]
| [[filosofo]]<br/>[[kazetari]]
| [[Iruñea]]
| 1975
|
|-
| [[Iñaki Sáez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Bilbo]]
| 1943-04-23<br/>1946-04-23
|
|-
| [[Iñaki Tejada]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Bilbo]]
| 1965-11-19
|
|-
| [[Iñaki Tolaretxipi Tejería|Iñaki Tolaretxipi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[abesbatza-zuzendari]]
| [[Errenteria]]
| 1972
|
|-
| [[Iñaki Txueka]]
| [[politikari]]
| [[Getaria (Gipuzkoa)|Getaria]]
| 1953-09-10
|
|-
| [[Iñaki Ugarte]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Iruñea]]
| 1988-05-07
|
|-
| [[Iñaki Ugarteburu]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[mediku]]
| [[Bergara]]
| 1954
| 2009-03-20
|-
| [[Iñaki Uranga]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Bilbo]]
| 1961-09-16
|
|-
| [[Iñaki Urdangarin]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q19283707|preso]]''
| [[Zumarraga]]
| 1968-01-15
|
|-
| [[Iñaki Uria]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Zarautz]]
| 1960-09-18
|
|-
| [[Iñaki Uriarte Cantolla]]
| ''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''
| [[New York]]
| 1946
|
|-
| [[Iñaki Urlezaga]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[koreografo]]
| [[La Plata]]
| 1975-12-10
|
|-
| [[Iñaki Urreiztieta]]
| [[idazle]]
| [[Santurtzi]]
| 1911-09-18
| 1961
|-
| [[Iñaki Urrutia]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Iruñea]]
| 1980-06-14
|
|-
| [[Iñaki Viñaspre]]
| [[bertsolari]]
| [[Abetxuku]]
| 1984
|
|-
| [[Iñaki Williams]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Bilbo]]
| 1994-06-15
|
|-
| [[Iñaki Zabala Beaskoetxea|Iñaki Zabala (bizkaitarra)]]
|
| [[Begoña (barrutia)|Begoña]]<br/>[[Bilbo]]
|
|
|-
| [[Iñaki Zabala Goiburu]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1970-08-15
|
|-
| [[Iñaki Zabaleta]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Leitza]]
| 1952-02-09
|
|-
| [[Iñaki Zelaia]]
| [[bertsolari]]
| [[Hernani]]
| 1973
|
|-
| [[Iñaki Zubeldia]]
| [[idazle]]
| [[Ikaztegieta]]
| 1945-04-18
|
|-
| [[Iñaki Zubizarreta]]
| [[Atleta|kirolari]]
| [[Madril]]
| 1972-04-19
|
|-
| [[Iñaki del Moral]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Iruñea]]
| 1970-01-05
|
|-
| [[Iñaki Ábalos]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1956-07-09
|
|-
| [[Iñaki Álaba]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1966-11-14
|
|-
| [[Iñaki Álvarez Goñi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Iruñea]]
| 1997-06-18
|
|}
{{Wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=izenak Iñaki (Euskaltzaindia)]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Euskal pertsona-izenak]]
hs377nw1yge576jg84r8siv0hbjx1ik
Unai
0
572238
9968373
9946028
2024-11-13T21:11:18Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968373
wikitext
text/x-wiki
{{beste erabilpenak|pertsona izena|UNAI alderdi politikoa|Unión Navarra de Izquierdas}}
{{Pertsona Izena
| izena = Unai
| irudia =
| oina =
| ahoskera =
| generoa = Gizonezkoa
| esanahia = behiak zaintzen dituena
| jatorrizko eskualdea =
| jatorria = [[Euskalduna (argipena)|Euskalduna]]
| antzeko izenak =
| izenaren eguna =
| eratorriak =
}}
'''Unai''' [[euskara]]zko gizonezko izena da.<ref>{{erreferentzia
| abizena = Yáñez Solana
| izena = Manuel
| izenburua = El gran libro de los Nombres
| urtea = 1995
| argitaletxea = M. E. Editores
| lekua = Madril
| isbn = 84-495-0232-2
}}</ref> Unai izen arrunta da eta 'behiak zaintzen dituena' esan nahi du. Beste asko bezala [[ezizen|goitizentzat]] erabili izan da; esaterako, [[Artaxoa]]n Garcia Unaia agertzen da 1167. urtean. [[Sabin Arana|Sabino Aranak]] eta [[Luis Eleizalde|Koldo Eleizaldek]] argitaratuko "[[Deun-ixendegi euzkotarra]]"n gaztelaniazko ''Buen Pastor''en baliokidetako Unai eta Unai-ona azaltzen dira. Gaur egun maizxko aditzen bada ere, [[frankismo|diktadura garaian]] erregistroan sartzeko oztopo larriak egon ziren.<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=izenak Euskaltzaindiaren izendegiak]</ref> 2011n ume jaioberrien artean hobetsienetariko bat izan zen<ref>[http://www.ine.es/en/daco/daco42/nombyapel/nombyapel_en.htm www.ine.es]</ref>
== Unai izena duten pertsona ezagunak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P735 wd:Q7882238 . ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
|-
| [[Unai Agirre]]
| [[bertsolari]]
| [[Hernani]]
| 1975-07-30
|
|-
| [[Unai Alba]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Oiartzun]]
| 1978-02-19
|
|-
| [[Unai Albizua]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Laudio]]
| 1989-01-18
|
|-
| [[Unai Apeztegia]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''<br/>[[nekazari]]
| [[Ituren]]
| 1975-01-13
|
|-
| [[Unai Basurko]]
| ''[[:d:Q1897112|skipper]]''
| [[Portugalete]]
| 1973-04-02
|
|-
| [[Unai Baztarrika]]
| [[informatikari]]<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Beasain]]
| 1982
|
|-
| [[Unai Bergara]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Portugalete]]
| 1977-01-20
|
|-
| [[Unai Bertiz]]
| ''[[:d:Q27062349|harri-jasotzailea]]''
| [[Sunbilla]]
| 1985
|
|-
| [[Unai Bilbao]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Bilbo]]
| 1994-02-04
|
|-
| [[Unai Bustinza]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Bilbo]]
| 1992-02-02<br/>1992-01-02
|
|-
| [[Unai Cuadrado]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Eribe]]
| 1997-09-26
|
|-
| [[Unai del Burgo|Unai Del Burgo Garcia]]
| [[ekonomialari]]
| [[Bilbo]]
| 1978
|
|-
| [[Unai Elgezabal]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Urduliz]]
| 1993-04-25
|
|-
| [[Unai Elizasu]]
| [[bertsolari]]
| [[Altza]]
| 1980
|
|-
| [[Unai Elorriaga|Unai Elorriaga Lopez de Letona]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| [[Bilbo]]
| 1973-02-14
|
|-
| [[Unai Elorriaga Zubiaur]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Barakaldo]]
| 1980-06-22
|
|-
| [[Unai Emery]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Hondarribia]]
| 1971-11-03
|
|-
| [[Unai Etxebarria]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Caracas]]
| 1972-11-21
|
|-
| [[Unai Expósito]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Barakaldo]]
| 1980-01-23
|
|-
| [[Unai Fernandez de Betoño|Unai Fernandez de Betoño Saenz de Lacuesta]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[politikari]]
| [[Gasteiz]]
| 1977
|
|-
| [[Unai García]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Ezkirotz (Galar)|Ezkirotz]]
| 1992-02-03
|
|-
| [[Unai Gaztelumendi]]
| [[bertsolari]]<br/>[[diseinatzaile grafiko]]<br/>[[marrazkilari]]
| [[Añorga]]
| 1988
|
|-
| [[Unai Grajales|Unai Grajales Rodríguez]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Gasteiz]]
| 1978
|
|-
| [[Unai Hernández Lorenzo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Malgrat de Mar]]
| 2004-12-14
|
|-
| [[Unai Hualde]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2135469|aholkulari juridiko]]''
| [[Altsasu]]
| 1976-07-25
|
|-
| [[Unai Intziarte]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-05-16
|
|-
| [[Unai Iparragirre (kirolaria)|Unai Iparragirre]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Azpeitia]]
| 1988-07-25
|
|-
| [[Unai Iribar]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Ibarra]]
| 1999-06-12
|
|-
| [[Unai Iturriaga]]
| [[poeta]]<br/>[[bertsolari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[komikigile]]<br/>[[idazle]]
| [[Durango]]
| 1974-06-28
|
|-
| [[Unai Laso]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Bizkarreta]]
| 1997-05-13
|
|-
| [[Unai López]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Errenteria]]
| 1995-10-30
|
|-
| [[Unai Medina]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Basauri]]
| 1990-02-16
|
|-
| [[Unai Mendikote]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Sestao]]
| 1999-03-30
|
|-
| [[Unai Nuñez|Unai Nuñez Gestoso]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Portugalete]]
| 1997-01-30
|
|-
| [[Unai Osa]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Zestoa]]
| 1975-06-12
|
|-
| [[Unai Perez de Arenaza]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Bergara]]
|
| 2018-03-22
|-
| [[Unai Rementeria]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Mundaka]]
| 1973-08-10
|
|-
| [[Unai Simón]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gasteiz]]
| 1997-06-11
|
|-
| [[Unai Sordo]]
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''
| [[Barakaldo]]
| 1972-10-02
|
|-
| [[Unai Uribarri]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Mañaria]]
| 1984-02-28
|
|-
| [[Unai Urruzuno|Unai Urruzuno Urresti]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q106548040|makina erremintako teknikari]]''
| [[Ondarroa]]
| 1972-06-27
|
|-
| [[Unai Vencedor]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Bilbo]]
| 2000-11-15
|
|-
| [[Unai Yus]]
| ''[[:d:Q15117415|ziklokros txirrindulari]]''<br/>''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Gasteiz]]
| 1974-02-13
|
|-
| [[Unai Ziarreta|Unai Ziarreta Bilbao]]
| [[politikari]]
| [[Mungia]]
| 1970-05-21
|
|-
| [[Unai Zubeldia]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Ibarra]]
| 2003-07-07
|
|}
{{Wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=eu&view=izenak Unai (Euskaltzaindia)]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Euskal pertsona-izenak]]
5w1ohan06d3njgws39uc4gwmhiygb1i
IF Elfsborg
0
573814
9968072
9455771
2024-11-13T16:43:54Z
Makenzis
82059
9968072
wikitext
text/x-wiki
{{Futbol-talde infotaula
| berezko izena = IF Elfsborg
| ezkutu irudia =
| ezizenak =
| hiria = {{banderaikur|Suedia}} [[Borås]] ([[Suedia]])
| sorrera urtea = [[1904]]
| zelaia = [[Borås Arena]]
| zelai inaugurazioa = [[2005]]
| zelai edukiera = 16.899
| presidentea = {{banderaikur|Suedia}} Bo Johansson
| entrenatzailea = {{banderaikur|Suedia}} Jimmy Thelin
| liga = [[Suediako futbol liga|Allsvenskan (1. maila)]]
| denboraldia = 2024
| postua = 7.a
| webgunea = http://www.elfsborg.se/
| ezker-esku eredua 1 =
| gorputz eredua 1 =_elfsborg1415h
| eskuin-esku eredua 1 =
| ezker-eskua 1 = FFF01C
| gorputza 1 = FFF01C
| eskuin-eskua 1 = FFF01C
| prakak 1 = 000000
| galtzerdiak 1 = FFF01C
| ezker-esku eredua 2 =
| gorputz eredua 2 =_elfsborg1415a
| eskuin-esku eredua 2 =
| ezker-eskua 2 = FF0000
| gorputza 2 = FF0000
| eskuin-eskua 2 = FF0000
| prakak 2 = FF0000
| galtzerdiak 2 = FF0000
}}
'''IF Elfsborg''' (izen osoa ''Idrottsföreningen Elfsborg'') [[Suedia]]ko [[Borås]] hiriko [[futbol]] taldea da. Sei aldiz irabazi du Suediako liga eta hiru aldiz kopa. Bi Intertoto Kopa ere baditu palmaresean.
== Historia ==
1904ko ekainaren 26an sortu zen ''Borås Fotbollslag'' izenarekin. Dena dela, kirol talde ugarik Borås izena zutenez 1906an ''IF Elfsborg'' izena eman zioten. 30. hamarkadan talde indartsua osatu zuen eta hiru liga irabazi zituen. Garai hartako Sven Jonasson aurrelariak 1934 eta 1938ko Munduko Txapelketak jokatu zituen Suediako selekzioarekin.
40. hamarkadan ere puntan egon ondoren 1954ean bigarren mailara jeitsi zen. 1960an 22 partidatatik 20 irabaziz berriz ere lehen mailara igo zen eta 1961ean laugarren liga eskuratu zuen. Sven Andreasson zuen entrenatzaile.
XXI mendea bikain hasi du dagoeneko bi liga eta hiru kopa irabaziz. Azken tituluak 2012ko liga eta 2014ko kopa dira. 2005ean Borås Arena estadioa estreinatu zuen. 2020an bigarren egin zuen Ligan.
== Palmaresa ==
=== Suedian: 10 ===
* [[Suediako futbol liga|Suediako Liga]] (6): 1936, 1939, 1940, 1961, 2006, 2012.
* [[Suediako futbol kopa|Suediako Kopa]] (3): 2001, 2003, 2014.
* Suediako Superkopa (1): 2007.
=== Nazioartean: 2 ===
* [[UEFA Intertoto Kopa]] (2): 1980, 2008.
== Kanpo estekak ==
* {{se}}{{en}} [http://www.elfsborg.se/ Webgune ofiziala]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Suediako futbol taldeak|E]]
4bef4k13eyh38zc7xb591hv55d5visd
Helsingborgs IF
0
573816
9967802
8324604
2024-11-13T14:43:51Z
Makenzis
82059
9967802
wikitext
text/x-wiki
{{Futbol-talde infotaula
| berezko izena = Helsingborgs IF
| ezkutu irudia =
| ezizenak =
| hiria = {{banderaikur|Suedia}} [[Helsingborg]] ([[Suedia]])
| sorrera urtea = [[1907]]
| zelaia = Olympia
| zelai inaugurazioa = [[1898]] (1997an berriztua)
| zelai edukiera = 16.500
| presidentea = {{banderaikur|Suedia}} Sten-Åke Tjärnlund
| entrenatzailea = {{banderaikur|Suedia}} Jörgen Lennartsson
| liga = [[Suediako futbol liga|Allsvenskan (1. maila)]]
| denboraldia = 2024
| postua = 4.a
| webgunea = http://www.hif.se/
| ezker-esku eredua 1 =
| gorputz eredua 1 =_helsingborg1314h
| eskuin-esku eredua 1 =
| ezker-eskua 1 = FF0000
| gorputza 1 = FFFFFF
| eskuin-eskua 1 = FF0000
| prakak 1 = 0000FF
| galtzerdiak 1 = FF0000
| ezker-esku eredua 2 =
| gorputz eredua 2 =_helsingborg1314a
| eskuin-esku eredua 2 =
| ezker-eskua 2 = ffffff
| gorputza 2 = ffffff
| eskuin-eskua 2 = ffffff
| prakak 2 = ffffff
| galtzerdiak 2 = ffffff
}}
'''Helsingborgs IF''' (izen osoa ''Helsingborgs Idrottsförening'') [[Suedia]]ko [[Helsingborg]] hiriko futbol taldea da. 7 aldiz irabazi du Suediako liga eta 5 aldiz kopa.
== Historia ==
1907an hiriko ''Svithiod'' eta ''Stattena'' taldeek bat egitean sortu zen. Taldearen "urrezko aroa" 1929ko txapelketarekin hasi zen. Lehen bi urtetako garaipenak ofizialak ez diren arren urte haietan Suediako talde onena bihurtu ziren 5 txapelketa eta kopa bat irabaziz.
1998an Åge Hareide entrenatzaile norvegiarra fitxatu zuen eta liga eta kopa bana eskuratu zituen ia sei hamarkada beranduago. 2006an Henrik Larsson entrenatzailea fitxatu zuen eta sasoi berri bati eman zion hasiera. Ordutik hiru kopa, liga bat eta bi superkopa lortu ditu. 2011ean urte bikaina izan zuen hiru txapelketak irabaziz, 2016an ordea maila galdu zuen. 2018an 2. maila irabazi eta maila gorenera itzuli da.
== Palmaresa ==
=== Suedian: 14 ===
* [[Suediako futbol liga|Suediako Liga]] (7): ''1929''*, ''1930''*, 1933, 1934, 1941, 1999, 2011.
** 1929 eta 1930ko ligak ez dira ofizialak.
* [[Suediako futbol kopa|Suediako Kopa]] (5): 1941, 1998, 2006, 2010, 2011.
* Suediako Superkopa (2): 2011, 2012.
== Kanpo estekak ==
* {{se}} [http://www.hif.se/ Webgune ofiziala]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Suediako futbol taldeak]]
azwu9fmzach9jh76112j8aa2vc6ziuw
Ander Capa
0
579514
9968413
9876195
2024-11-13T22:28:29Z
Daeri
16654
9968413
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Ander Capa Rodríguez''' ([[Portugalete]], [[Bizkaia]], {{data|1992|2|8}}) euskal herritar [[futbol]]aria da, Normalean eskuin atzelari gisa jokatzen duena. [[Danok Bat]] eta [[Athletic]]eko harrobian hazitakoa, [[Eibar KE]]k bigarren talderako fitxatu zuen eta bertan egin zituen bere ibilbideko 5-6 urte, eta gero Athleticera itzuli zen, talde honek 3 milioi ordainduz.
== Ibilbide Profesionala ==
<small>''[[2024]]ko [[ekainaren 5]]ean eguneratua. Datu ofizialak.''</small>
{|style="text-align: center;" border=1 align=center cellpadding=4 cellspacing=2 style="background: #F9F9F9; font-size: 95%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center"
|- style="background:#DDDDDD"
!rowspan="2" width=150px|Taldea
!rowspan="2" width=30px|Maila
!rowspan="2"|Denboraldia
!colspan="2"|Liga
!colspan="2"|Kopa
!colspan="2"|[[UEFAko Txapeldunen Liga|Champions League]]
!colspan="2"|[[UEFA Europa League|Europa League]]
!colspan="2"|[[UEFA Europa Conference League|Conference League]]
!colspan="2"|Superkopa
!colspan="3"|Denera
|- style="background:#DDDDDD"
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
|- style="text-align: center;"
|rowspan=2 valign="center"|'''[[Eibar KE B|Eibar B]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|3.
|2011/12
|34
|2
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |34
| bgcolor="FFD700" |2
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!34!! 2!! - !! - !! - !! - !! - !! - !! !! !!-!! - !!34!! 2
|- style="text-align: center;"
|rowspan=8 valign="center"|'''[[Eibar KE|Eibar]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
| 2.B
|2011/12
|1
|0
|0
|0
| -
| -
| -
| -
|
|
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="F0E68C" |1
| bgcolor="F0E68C" |0
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
| 2.B
| 2012/13
|30
|7
|6
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |36
| bgcolor="FFD700" |7
|- style="text-align: center;"
|2.
| 2013/14
|31
| 2
|2
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |33
| bgcolor="F0E68C" |2
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
| 1.
| 2014/15
|34
|3
| 2
| 0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |36
| bgcolor="FFD700" |3
|- style="text-align: center;"
|1.
|2015/16
|36
|2
|1
|0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |37
| bgcolor="F0E68C" |2
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
| 1.
|2016/17
|31
|0
|6
|0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |37
| bgcolor="FFD700" |0
|- style="text-align: center;"
|1.
|2017/18
|32
|0
|1
|0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |33
| bgcolor="F0E68C" |0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!195!!14!!18!!0!! - !! - !! -!! -!! !! !!-!! - !!213!!14
|- style="text-align: center;"
|rowspan="6" valign="center"|'''[[Athletic]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
| 1.
|2018/19
| 25
| 0
| 3
| 0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="FFD700" | 28
| bgcolor="FFD700" | 0
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|1.
|2019/20
| 35
| 3
| 6
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 41
| bgcolor="F0E68C" | 3
|- style="text-align: center;"
| 1.
|2020/21
| 28
| 2
| 5
| 0
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|
|
| 2
| 0
| bgcolor="FFD700" | 35
| bgcolor="FFD700" | 2
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|1.
|2021/22
| 1
| 0
| 0
| 0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| 0
| 0
| bgcolor="F0E68C" | 1
| bgcolor="F0E68C" | 0
|- style="text-align: center;"
| 1.
|2022/23
| 7
| 0
| 0
| 0
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" | 7
| bgcolor="FFD700" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!96!!5!!14!!0!! - !! - !! - !! -!! -!! -!! 2 !! 0 !!112!!5
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Levante Unión Deportiva|Levante]]'''<br /><small>{{banderaikur|Katalunia}}</small>
|2.
|2023/24
| 21
| 0
| 0
| 0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 21
| bgcolor="F0E68C" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!11!!6!!-!!-!! - !! - !! -!! -!! -!! -!! -!! - !!11!!6
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Club Portugalete|Portugalete]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
| 1.
|2022/23
| 7
| 0
| 0
| 0
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" | 7
| bgcolor="FFD700" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!21!!0!!0!!0!!-!!-!!-!!-!! -!! -!!-!! -!!21!!0
|-align=center bgcolor=000000 style="color: white;"
!colspan="3" valign="center"|'''Ibilbide osoan''' !!346!!21!!32!! 0!!-!!-!!-!!-!! -!!-!! 2!! 0!!380!!21
|}
== Tituluak ==
* [[2021eko Espainiako Superkopa|2021]] [[Espainiako Superkopa|Superkopa]]
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.athletic-club.eus/eu/jokalariak/ander-capa-rodriguez Fitxa - www.athletic-club.eus]
{{bizialdia|1992ko||Capa, Ander}}
{{Biografia zirriborroa|Bizkaia}}
[[Kategoria:Portugaletetarrak]]
[[Kategoria:Bizkaiko gizon futbolariak]]
[[Kategoria:Danok Bateko futbolariak]]
[[Kategoria:Eibar Kirol Elkarteko futbolariak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko selekzioan jokatutako futbolariak]]
[[Kategoria:Athleticeko futbolariak 2020ko hamarkadan]]
[[Kategoria:Athleticeko futbolariak 2010eko hamarkadan]]
[[Kategoria:Levante UDko futbolariak]]
[[Kategoria:Club Portugaleteko futbolariak]]
[[Kategoria:La Ligako jokalariak]]
puhtt3iojhr07k0l3054o616mgfbaiu
9968414
9968413
2024-11-13T22:29:19Z
Daeri
16654
/* Ibilbide Profesionala */
9968414
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Ander Capa Rodríguez''' ([[Portugalete]], [[Bizkaia]], {{data|1992|2|8}}) euskal herritar [[futbol]]aria da, Normalean eskuin atzelari gisa jokatzen duena. [[Danok Bat]] eta [[Athletic]]eko harrobian hazitakoa, [[Eibar KE]]k bigarren talderako fitxatu zuen eta bertan egin zituen bere ibilbideko 5-6 urte, eta gero Athleticera itzuli zen, talde honek 3 milioi ordainduz.
== Ibilbide Profesionala ==
<small>''[[2024]]ko [[ekainaren 5]]ean eguneratua. Datu ofizialak.''</small>
{|style="text-align: center;" border=1 align=center cellpadding=4 cellspacing=2 style="background: #F9F9F9; font-size: 95%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center"
|- style="background:#DDDDDD"
!rowspan="2" width=150px|Taldea
!rowspan="2" width=30px|Maila
!rowspan="2"|Denboraldia
!colspan="2"|Liga
!colspan="2"|Kopa
!colspan="2"|[[UEFAko Txapeldunen Liga|Champions League]]
!colspan="2"|[[UEFA Europa League|Europa League]]
!colspan="2"|[[UEFA Europa Conference League|Conference League]]
!colspan="2"|Superkopa
!colspan="3"|Denera
|- style="background:#DDDDDD"
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
|- style="text-align: center;"
|rowspan=2 valign="center"|'''[[Eibar KE B|Eibar B]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|3.
|2011/12
|34
|2
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |34
| bgcolor="FFD700" |2
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!34!! 2!! - !! - !! - !! - !! - !! - !! !! !!-!! - !!34!! 2
|- style="text-align: center;"
|rowspan=8 valign="center"|'''[[Eibar KE|Eibar]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
| 2.B
|2011/12
|1
|0
|0
|0
| -
| -
| -
| -
|
|
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="F0E68C" |1
| bgcolor="F0E68C" |0
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
| 2.B
| 2012/13
|30
|7
|6
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |36
| bgcolor="FFD700" |7
|- style="text-align: center;"
|2.
| 2013/14
|31
| 2
|2
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |33
| bgcolor="F0E68C" |2
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
| 1.
| 2014/15
|34
|3
| 2
| 0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |36
| bgcolor="FFD700" |3
|- style="text-align: center;"
|1.
|2015/16
|36
|2
|1
|0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |37
| bgcolor="F0E68C" |2
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
| 1.
|2016/17
|31
|0
|6
|0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |37
| bgcolor="FFD700" |0
|- style="text-align: center;"
|1.
|2017/18
|32
|0
|1
|0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |33
| bgcolor="F0E68C" |0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!195!!14!!18!!0!! - !! - !! -!! -!! !! !!-!! - !!213!!14
|- style="text-align: center;"
|rowspan="6" valign="center"|'''[[Athletic]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
| 1.
|2018/19
| 25
| 0
| 3
| 0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="FFD700" | 28
| bgcolor="FFD700" | 0
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|1.
|2019/20
| 35
| 3
| 6
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 41
| bgcolor="F0E68C" | 3
|- style="text-align: center;"
| 1.
|2020/21
| 28
| 2
| 5
| 0
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|
|
| 2
| 0
| bgcolor="FFD700" | 35
| bgcolor="FFD700" | 2
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|1.
|2021/22
| 1
| 0
| 0
| 0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| 0
| 0
| bgcolor="F0E68C" | 1
| bgcolor="F0E68C" | 0
|- style="text-align: center;"
| 1.
|2022/23
| 7
| 0
| 0
| 0
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" | 7
| bgcolor="FFD700" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!96!!5!!14!!0!! - !! - !! - !! -!! -!! -!! 2 !! 0 !!112!!5
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Levante Unión Deportiva|Levante]]'''<br /><small>{{banderaikur|Katalunia}}</small>
|2.
|2023/24
| 21
| 0
| 0
| 0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 21
| bgcolor="F0E68C" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!21!!0!!0!!0!! - !! - !! -!! -!! -!! -!! -!! - !!21!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Club Portugalete|Portugalete]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
| 3.F
|2024/25
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" | -
| bgcolor="FFD700" | -
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!! -!! -!!-!! -!!-!!-
|-align=center bgcolor=000000 style="color: white;"
!colspan="3" valign="center"|'''Ibilbide osoan''' !!346!!21!!32!! 0!!-!!-!!-!!-!! -!!-!! 2!! 0!!380!!21
|}
== Tituluak ==
* [[2021eko Espainiako Superkopa|2021]] [[Espainiako Superkopa|Superkopa]]
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.athletic-club.eus/eu/jokalariak/ander-capa-rodriguez Fitxa - www.athletic-club.eus]
{{bizialdia|1992ko||Capa, Ander}}
{{Biografia zirriborroa|Bizkaia}}
[[Kategoria:Portugaletetarrak]]
[[Kategoria:Bizkaiko gizon futbolariak]]
[[Kategoria:Danok Bateko futbolariak]]
[[Kategoria:Eibar Kirol Elkarteko futbolariak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko selekzioan jokatutako futbolariak]]
[[Kategoria:Athleticeko futbolariak 2020ko hamarkadan]]
[[Kategoria:Athleticeko futbolariak 2010eko hamarkadan]]
[[Kategoria:Levante UDko futbolariak]]
[[Kategoria:Club Portugaleteko futbolariak]]
[[Kategoria:La Ligako jokalariak]]
2vi2ai8d4zavxc4s4xpo30q1tvzhb5i
Kepi
0
581153
9968067
8786541
2024-11-13T16:40:36Z
Xirkan
12788
9968067
wikitext
text/x-wiki
{{Objektu infotaula}}
'''Kepia''' ([[alemanikera]]z: ''käppi''; "kapelatxo") [[kapela]] militar mota bat da, itxura zilindrikoa eta [[bisera]] laburra dituena. Bereziki [[Frantzia]]ko militar eta poliziek janzten dute egun; historian, [[Ameriketako Estatu Batuetako Gerra Zibil]]ean bi aldeetako soldaduek ere erabili zuten.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{burugainekoak}}
[[Kategoria:Jantzi militarrak]]
py0cixh2uwtdm4ufqytitj0wyyei3fe
9968143
9968067
2024-11-13T17:54:37Z
Xirkan
12788
9968143
wikitext
text/x-wiki
{{Objektu infotaula}}
'''Kepia''' ([[alemanikera]]z: ''käppi''; "kapelatxo") [[kapela]] militar mota bat da, itxura zilindrikoa eta [[bisera]] laburra dituena. Europan, [[Frantzia]]ko [[Frantziako Lurreko Armada|lurreko soldaduek]] eta [[Frantziako Jendarmeria|jendarmeek]] janzten dute bereziki. [[Ipar Amerika]]n, [[Ameriketako Estatu Batuetako Gerra Zibila|Estatu Batuetako Gerra Zibileko]] ([[1861]]–[[1865]]) bi alderdietako soldaduek erabili zuten.<ref>{{Erreferentzia|egilea= |izenburua= History of the Kepi |url=https://thepaperclip.in/history-of-the-kepi/ |argitaletxea=thepaperclip.in |sartze-data=2024-11-12}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{burugainekoak}}
[[Kategoria:Jantzi militarrak]]
99ftvoav0tqyqw2615xt24s1020uq7l
Lankide:Xabier Cañas/Proba orria
2
583176
9967744
9949712
2024-11-13T13:59:05Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967744
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Hiribehere.jpg|thumb|[[Uztaritze]]ko<nowiki/> frontoia ''neguan''. Hiribehere auzoan.]][[Uztaritze]]n<nowiki/> ([[Lapurdi]]) gaude '''Wikipedia''' ikastaro bat egiten.
== Bizitza ==
=== Haurtzaroa ===
=== Gaztaroa ===
==== Unibertsitatea ====
fhetjsjfdjsfjk
== Ikasketak ==
== WIKIMARATOI BAT ANTOLATZEKO PAUSOAK ==
Kippleboyren arabera.
#Ez da baimenik eskatu behar baino komenigarria da ''Wikipediako komunitateko'' kideekin kontatzea eta horrekin gutxieneko parte hartzea bermatzea.</br>Wikipedian artikulu bat egiteko bi gauza behar dira:</br> a) Argitaratutako iturriak edukitzea (erreferentzia bibliografikoak)</br> b) Boluntario bat.
# '''Toki bat''' behar da. Wifia, mahaiak, eta kafea.
# '''Artikulu zerrenda''' bat gehien landu nahi dituzun gaiak jasoaz (adibidez: tokiko historia, pertsonaiak, udalerriko espazioak, tokiak, eraikinak, monumentuak....)</br>Oharra: ziurtatu aukeratutako gaiaren inguruko materiala badagoela.
# '''Wikipedian orrialde''' bat sortu (Wikiproiektu bat edo Wikipedia orria) jarduera iragartzeko. Adibidez Katalunian Joan Brossaren inguruan sortu zuten hau:https://ca.wikipedia.org/wiki/Viquip%C3%A8dia:Viquimarat%C3%B3_Joan_Brossa; Edota Amarapediaren inguruan sortutako proiektua:https://eu.wikipedia.org/wiki/Wikiproiektu:Amarapedia-Olatu_Talka_2015
# '''Jarduera burutzeko jendea''': honetan bi perfil ezberdineko jendea aurkitu daiteke: 1. Wikilari aktiboak, proiektuan editatzeko interesa dutenak; 2. Tokiko jendea bere ondarearen inguruan interesa dutenak eta Wikipedia nola funtzionatzen duen jakiteko interesa dutenak.</br>Liburutegiko erabiltzaileen artean, historiarekin eta tokiko gaiekin interesa duten horiek bilatu, eta parte hartzera animatu.</br>Euskararen sustapenaren inguruan sentsiblea den eta aktiboak diren pertsonak bilatu. Baliteke laguntzea ez gaiarengatik baizik euskara interneten sustatzeko helburuarekin.
# '''Ikastaroak''' antolatu editatzeko interesa duen jendearekin. Ikastaroa wikilari boluntario batek emango luke.</br>Oharra: ikasleen profilaren arabera, ikusizko editorea erabiltzea gomendatzen da. Ikasleak informatikan trebeak badira zuzenean kodearekin lan egin daiteke.
# '''Deialdi''' bat egin (kartelak, sare sozialak, ohiko erabiltzaileak...)
# '''Topaketa egin eta editatu'''!!
{{Aurkibide taula
| izenburua = [[Soziologia]]
| irudia =
| zerrenda =
{{zutabe}}
* [[Gizarte teoria]]
* [[Lanaren soziologia]]
* [[Gizarte ikerkuntza]]
* [[Elkarrekintza (gizarte zientziak)]]
* [[Aaron Cicourel]]
* ''[[The Social Construction of Reality]]''
* ''[[Soziologiarako gonbitea. Ikusmolde humanistiko bat]]''
* [[Nazioarteko Soziologia Elkarte]]
* [[Euroeszeptizismo]]
* [[Etnozentrismo]]
* [[Eurozentrismo]]
* [[Isiltasunaren espiral]]
* [[Amerikako soziologia elkarteko lehendakarien zerrenda]]
* [[Amerikar Soziologia Elkartea]]
* [[Arau sozial]]
* [[Gizarte zibil]]
* [[Francesco Alberoni]]
* [[Harvey Sacks]]
* [[Gizatalde]]
{{zutabe berria}}
* [[Anselm Strauss]]
* [[Luc Boltanski]]
* [[Werner Sombart]]
* [[Michel Crozier]]
* [[Everett Hughes]]
* [[Edwin Sutherland]]
* [[Jean Ziegler]]
* [[Michel Freitag]]
* [[Edward Osborne Wilson]]
* [[Harrison White]]
* [[Mark Granovetter]]
* [[Bruno Latour]]
* [[Sare sozialen analisia]]
* [[Heinz von Foerster]]
* [[Axel Honneth]]
* [[Fei Xiaotong]]
* [[Karl Mannheim]]
* [[Norbert Elias]]
* [[Ernest Burgess]]
* [[Ernest Gellner]]
* [[Jane Addams]]
{{zutabe berria}}
* [[Arnold Gehlen]]
* [[Edvard Westermarck]]
* [[Richard Sennett]]
* [[Alfred Louis Kroeber]]
* [[Florian Znaniecki]]
* [[Maurice Halbwachs]]
* [[Immanuel Wallerstein]]
* [[Jean-Claude Passeron]]
* [[Raymond Boudon]]
* [[Richard Hoggart]]
* [[Charles Wright Mills]]
* [[Herbert Blumer]]
* [[Ulrich Beck]]
* [[Max Horkheimer]]
* [[Robert Ezra Park]]
* [[Erakundeen soziologia]]
* [[Howard Becker]]
* [[Manuel Castells]]
* [[Komunikazioaren soziologia]]
* [[Francis Jauregiberri]]
* [[Alain Touraine]]
{{zutabe berria}}
* [[Transakzio finantzarioak zergapetzeko eta hiritarren ekintzarako elkartea]]
* [[Chicagoko Soziologia Eskola]]
* [[Etnometodologia]]
* [[Elkarrekintza sinboliko]]
* [[Fenomenologia]]
* [[Harold Garfinkel]]
* [[Charles Horton Cooley]]
* [[Malgusegurtasuna]]
* [[William Isaac Thomas]]
* [[Thomas Luckmann]]
* [[Robert King Merton]]
* [[George Herbert Mead]]
* [[Erving Goffman]]
* [[Peter L. Berger]]
* [[Peter Wagner]]
* [[Gilles Lipovetsky]]
{{zutabe amaiera}}
}}
<noinclude>
<br/>
{{Aurkibide taula
| izenburua = [[Politika]]
| irudia =
| zerrenda =
{{zutabe}}
* [[Austriako Askatasunaren Alderdia]]
* [[Forza Italia (2013)]]
* [[Ezkerreko Alderdia (Frantzia)]]
* [[5 Izar Mugimendua]]
* [[Erresuma Batuaren Independentziaren Alderdia]]
* [[Eurotalde]]
* [[Jean-Claude Juncker]]
* [[Ernest Lluch]]
{{zutabe amaiera}}
}}
<noinclude>
<br/>
==Proba==
{{Liburu ilustratu infotaula
| izenburua = Proba
| irudia = Fireworks over Ponte Vecchio 2.JPG
| idazlea = dtjtjkrykt5
| ilustratzailea = Ilustratzaile proba
| argitarapen urtea =2010
| orrialde kopurua = 200
| formatoa = Koloretan
}}
==gehitu atala==
<center><big><big>[https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lankide:Xabier_Ca%C3%B1as/Proba_orria&action=edit§ion=new Gehitu atal berria]</big></big></center>
== proba ==
{| width="100%" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border:2px solid #aaa; border-left:-moz-border-radius: 0 10px 10px 0; -webkit-border-radius: 0 10px 10px 0; border-radius: 0 10px 10px 0; vertical-align:middle;"
|width="250" |
| style="border:2px solid #aaa; border-left:none; border-right:none;" |[[Fitxategi:Donostiapedia ikurra.jpg|link=|600px]]
| style="border:2px solid #aaa; border-left:none; -moz-border-radius: 0 10px 10px 0; -webkit-border-radius: 0 10px 10px 0; border-radius: 0 10px 10px 0; vertical-align:middle;" |
{| align="right" style="text-align:left; margin-bottom:3px;" cellspacing="0" cellpadding="0"
| style="padding-right:3px" | [[File:Wikipedia-logo-v2-no-text.svg|right|17px|link=]]
| style="padding-right:20px; vertical-align:top" | '''Wikipedia'''
|-
| style="padding-right:3px" | [[File:Commons-logo.svg|right|12px|link=]]
| style="padding-right:20px; vertical-align:top" | [[Commons:Category:Amarapedia|Wikimedia Commons]]
|-
| style="padding-right:3px" | [[File:Wikisource-logo.svg|right|15px|link=]]
| style="padding-right:20px; vertical-align:top" | [[Wikisource:eu:Azala|Wikiturriak]]
|-
| style="padding-right:3px" | [[File:Wikidata-logo-en.svg|right|15px|link=]]
| style="padding-right:20px; vertical-align:top" | [[:d:Wikidata:Main_Page|Wikidata]]
|}
|}
<div style="border:1px solid #aaa; background-image: linear-gradient(bottom, rgb(238,238,238) 0%, rgb(250,250,250) 50%, rgb(255,255,255) 96%); background-image: -o-linear-gradient(bottom, rgb(238,238,238) 0%, rgb(250,250,250) 50%, rgb(255,255,255) 96%); background-image: -moz-linear-gradient(bottom, rgb(238,238,238) 0%, rgb(250,250,250) 50%, rgb(255,255,255) 96%); background-image: -webkit-linear-gradient(bottom, rgb(238,238,238) 0%, rgb(250,250,250) 50%, rgb(255,255,255) 96%); background-image: -ms-linear-gradient(bottom, rgb(238,238,238) 0%, rgb(250,250,250) 50%, rgb(255,255,255) 96%); background-image: -webkit-gradient(linear, left bottom, left top, color-stop(0, rgb(238,238,238)), color-stop(0.5, rgb(250,250,250)), color-stop(0.96, rgb(255,255,255))); -moz-border-radius: 10px; -webkit-border-radius: 10px; border-radius:10px; margin-bottom:3px"><table width="100%" cellspacing="0" cellpadding="0" valign="top" border="0" style="background:transparent; font-weight:bold;"><tr><!--
--><td width="10%" style="border-right:1px solid #aaa; padding:0.3em; text-align:center; background-color: transparent; border-bottom: none;">[[Wikiproiektu:Donostiapedia Liburua|Aurkezpena]]</td><!--
--><td width="15%" style="border-right:1px solid #aaa; padding:0.3em; text-align:center; background-color: transparent; border-bottom: none;">[[Wikiproiektu:Donostiapedia Liburua/Nola parte hartu|Nola parte hartu]]</td><!--
--><td width="15%" style="border-right:1px solid #aaa; padding:0.3em; text-align:center; background-color: transparent; border-bottom: none;">[[Wikiproiektu:Donostiapedia Liburua/Batzordeak|Batzordeak]]</td><!--
--><td width="10%" style="border-right:1px solid #aaa; padding:0.3em; text-align:center; background-color: transparent; border-bottom: none;">[[Wikiproiektu:Donostiapedia Liburua/Lantegiak|Lantegiak]]</td><!--
--><td width="10%" style="border-right:1px solid #aaa; padding:0.3em; text-align:center; background-color: transparent; border-bottom: none;">[[Wikiproiektu:Donostiapedia Liburua/Irudiak|Irudiak]]</td><!--
--><td width="10%" style="padding:0.3em; text-align:center; background-color: transparent; border-bottom: none;">[[Wikiproiektu:Donostiapedia Liburua/Albisteak|Albisteak]]</td></tr></table></div>
== Infotaula automatikoa ==
{{infobox
|above = {{{izena}}}
|headerstyle = background-color: #99c;
|abovestyle = background-color: #99c;
|subheader = [[Brusela-Hiriburua eskualdeko udalerrien zerrenda|Brusela-Hiriburua eskualdeko udalerria]]
|image1 = {{#if:{{#Property:P18}}|[[Fitxategi:{{#invoke:Wikidata | formatStatements | property=P18 | rank=one}}|285px]]}}
|caption = {{#if:{{{irudiaren testua|}}}|{{{irudiaren testua}}}}}
|image2 = {{#if:{{#Property:P80}}|[[Fitxategi:{{#Property:P41}}|100x100px]][[Fitxategi:{{#Property:P94}}|88x88px]]}}
|header1 = Administrazioa
|label2 = Estatua
|data2 = {{bandera|Belgika}}
|label3 = Eskualdea
|data3 = {{bandera|Brusela-Hiriburua}}
|label5 = Alkatea
|data5 = {{#if:{{{alkatea|}}}|{{{alkatea}}}}}
|label6 = Postakodea
|data6 = {{#if:{{#Property:P281}}|<code>{{#Property:P281}}</code>}}
|label7 = [[NIS/INS]] kodea
|data7 = {{#if:{{#Property:P1567}}|<code>{{#Property:P1567}}</code>}}
|header10 = Geografia
|label11 = Koordenatuak
|data11 = {{#if:{{#property:P625}}|{{cal coor|display=inline,title}}}}
|data12 = {{#if:{{#property:P242}}|[[Fitxategi:{{#property:P242}}|285px]]}}
|data13 = {{#if:{{#property:P625}}|{{kokapen mapa
|Belgika
|lat_dir = N
|lon_dir = E
|lat_deg = {{Lat wd/g}}
|lat_min = {{Lat wd/m}}
|lat_sec = {{Lat wd/s}}
|lon_deg = {{Lon wd/g}}
|lon_min = {{Lon wd/m}}
|lon_sec = {{Lon wd/s}}
|label = {{{izena|{{PAGENAME}}}}}
|position =
|float = center
|width=285
|caption = {{{caption|}}}
}}
}}
|label14 = Garaiera
|data14 = {{#if:{{#property:P2044}}|{{#property:P2044}} [[metro|m.]]}}
|label15 = Eremua
|data15 = {{formatnum:{{Brusela-Hiriburuko udalerri infotaula automatikoa/Azalera|{{#Property:P1567}}}}}} km²
|header20 = Demografia
|label21 = Biztanleria
|data21 = {{formatnum:{{Brusela-Hiriburuko udalerri infotaula automatikoa/Biztanleria|{{#Property:P1567}}}}}} biztanle<ref>''Direction générale Statistique et Information économique.'' [http://www.census2011.be/download/downloads_fr.html 2011ko errolda]</ref>
|label22 = Dentsitatea
|data22 = {{formatnum:{{#expr:{{Brusela-Hiriburuko udalerri infotaula automatikoa/Biztanleria|{{#Property:P1567}}}}/{{Brusela-Hiriburuko udalerri infotaula automatikoa/Azalera|{{#Property:P1567}}}}round2}}}} bizt/km²
|header30 = Bestelako informazioa
|label32 = Telefono aurrizkia
|data32 = <code>{{#if:{{#property:P473}}|{{#property:P473}}}}</code>
|label34 = Ordu-eremua
|data34 = {{#if:{{#property:P421}}|{{#property:P421}}}}
|label39 = Webgunea
|data39 = {{#if:{{#property:P856}}|[{{#property:P856}} Webgune ofiziala]}}
}}<noinclude>{{txantiloi dokumentazioa}}</noinclude>
== Haurrentzako liburuen txantiloi frogak ==
===arrunta===
{{Liburu infotaula
|izena = Txan fantasma
|izenburu originala= Txan fantasma
|irudia = Txan fantasma.jpg
|irudi tamaina= 300px
|generoa= [[Haur eta Gazte Literatura]]
|herrialdea = [[Euskal Herria]]
|egilea = [[Mariasun Landa]]
|bilduma = [[Klis-klasikoak]]
|argitaratzailea = Elkar
|Orri kopurua = 63 orrialde
|argitaratze data = 1984,1999,2011
|formatua = [[Liburua]]
}}
===ilustratua===
{{Liburu ilustratu infotaula
| izenburua = Txan fantasma
| irudia = Txan fantasma.jpg
| idazlea =[[Mariasun Landa]]
| ilustratzailea =
| argitarapen urtea = 1984,1999,2011
| orrialde kopurua = 63 orrialde
| formatoa = [[Liburua]]
}}
== Oharrak ==
[[:en:Template:Infobox telescope]]
{{infobox
| bodyclass = vcard
| aboveclass = fn org
| title = {{{name|{{PAGENAMEBASE}}}}}
| image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{#invoke:Wikidata|getValue|P18|{{{image|FETCH_WIKIDATA}}} }}|size={{{image_size|}}}|sizedefault=frameless|alt={{{alt|}}}}}
| caption = {{{caption|{{#invoke:Wikidata|claim|P18|qualifier=P2096|FETCH_WIKIDATA}}}}}
| label2 = Organisation
| data2 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P137|{{{organization|{{{organisation|FETCH_WIKIDATA}}}}}}}}
| label3 = Location(s)
| class3 = label
| data3 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P276|{{{location|FETCH_WIKIDATA}}} }}{{#if:{{#Property:P276}}|{{#if:{{#Property:P17}}|{{#if:{{{location|}}}| |, {{#invoke:Wikidata|getValue|P17|FETCH_WIKIDATA}} }} }} }}
| label4 = Coordinates
| data4 = {{#if:{{{coords|}}} | {{{coords}}} | {{#if:{{#Property:P625}} | {{Coord|nosave=1|display=inline,title}} }} }}
| label5 = Altitude
| data5 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P2044|{{{altitude|FETCH_WIKIDATA}}}}}
| label6 = Weather
| data6 = {{{weather|}}}
| label7 = [[Wavelength]]
| data7 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P2808|{{{wavelength|FETCH_WIKIDATA}}}}}
| label8 = Built
| rowclass8 = note
| data8 = {{{built|{{#if:{{#Property:P793}} | {{Start date|{{#invoke:Wikidata|claim|P793|qualifier=P580|FETCH_WIKIDATA}}–{{#invoke:Wikidata|claim|P793|qualifier=P582|FETCH_WIKIDATA}} }} }}}}}
| label9 = [[First light (astronomy)|First light]]
| data9 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P729|{{{first_light|FETCH_WIKIDATA}}}}}
| label10 = Telescope style
| rowclass10 = note
| class10 = category
| data10 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P31|{{{style|FETCH_WIKIDATA}}}}}
| label11 = Diameter
| rowclass11 = note
| data11 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P2386|{{{diameter|FETCH_WIKIDATA}}}}}
| label12 = Secondary dia.
| rowclass12 = note
| data12 = {{{diameter2|}}}
| label13 = Tertiary dia.
| rowclass13 = note
| data13 = {{{diameter3|}}}
| label14 = [[Angular resolution]]
| data14 = {{{angular_resolution|}}}
| label15 = Collecting area
| data15 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P2046|{{{area|FETCH_WIKIDATA}}}}}
| label16 = [[Focal length]]
| data16 = {{#invoke:Wikidata|getValue|P2151|{{{focal_length|FETCH_WIKIDATA}}}}}
| label17 = [[Telescope mount|Mounting]]
| data17 = {{{mounting|}}}
| label18 = Dome
| data18 = {{{dome|}}}
| label19 = Website
| data19 = {{{website|{{#if:{{#property:P856}}|{{Url|1={{#invoke:Wikidata|getValue|P856|FETCH_WIKIDATA}} }} }} }}}
| header20 = {{{nrhp|{{{embedded|{{{module|}}}}}}}}}
| data21 = <div style="text-align: center;">{{#if:{{#invoke:Wikidata|getValue|P373|{{{commons|FETCH_WIKIDATA}}} }} | {{icon|Commons}} [[Commons:{{#if:{{{commons|}}} | {{{commons}}} | Category:{{#invoke:Wikidata|getValue|P373|FETCH_WIKIDATA}} }} |Related media on Wikimedia Commons]]}}</div>
| below = <div style="text-align: right;">[[[d:{{#invoke:Wikidata|pageId}}|edit on Wikidata]]]</div>
}}<includeonly>{{#invoke:check for unknown parameters|check|unknown=[[Category:Articles using Infobox telescope using locally defined parameters]]}}</includeonly><noinclude>
{{documentation}}
</noinclude>
==margolari donostiar ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?yob ?yod WHERE {
?item wdt:P19 ?pob .
?pob wdt:P131* wd:Q10313.
OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob . BIND(YEAR(?dob) as ?yob) }
OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod . BIND(YEAR(?dod) as ?yod) }
. }
|wdq=.
|sort=569
|section=31
|columns=number:#,P18,label:izen,description:deskribapena,?yob:Jaiotza data,?yod:Heriotza data,P19
}}
== gizaki ==
{| class='wikitable sortable'
! #
! irudia
! izen
! deskribapena
! Jaiotza data
! Heriotza data
! jaiolekua
|-
| style='text-align:right'| 1
| [[Fitxategi:Naroa Agirre pertika-jauzilaria.jpg|center|128px]]
| [[Naroa Agirre]]
| Donostiako pertika-jauzilari
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 2
|
| [[Epifanio Fernández]]
| futbolari espainiarra
| 1919
| 1977
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 3
|
| [[Asier Hernandez]]
| aktore espainiarra
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 4
|
| [[Asier Oruesagasti]]
| aktore euskalduna
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 5
|
| [[Martxelo Rubio]]
|
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 6
| [[Fitxategi:Tessa Andonegi.jpg|center|128px]]
| [[Tessa Andonegi]]
| aktorea
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 7
| [[Fitxategi:Aduriz València CF.jpg|center|128px]]
| [[Aritz Aduriz]]
| euskal herritar futbolaria
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 8
| [[Fitxategi:CARTE DE VISITE DEL GENERAL ECHAGÜE (COLECCIÓN ROMERO ORTIZ).jpg|center|128px]]
| [[Rafael Etxague]]
|
| 1815
| 1915
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 9
| [[Fitxategi:Jose Antonio Santesteban.jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Santesteban|Jose Antonio Santesteban]]
|
| 1835
| 1906
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 10
|
| [[Beltran Pagola]]
| Musikagile eta musikari euskal herritarra (1878-1950)
| 1878
| 1950
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 11
| [[Fitxategi:Catalina de Erauso.jpg|center|128px]]
| [[Katalina Erauso]]
| espainiar errege armada kolonialeko buruzagi militar eta idazle euskalduna, generoz emakume jaioa eta gizon hila
| 1592
| 1650
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 12
| [[Fitxategi:LFAreta2010.jpg|center|128px]]
| [[Luis Felipe Areta]]
|
| 1942
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 13
| [[Fitxategi:El escultor donostiarra Eduardo Chillida (1 de 2) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Txillida]]
| euskal herritar eskultorea
| 1924
| 2002
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 14
| [[Fitxategi:Mikel Arteta 2021 (cropped).png|center|128px]]
| [[Mikel Arteta]]
| futbolari ohi eta entrenatzaile donostiarra
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 15
| [[Fitxategi:Portrait of Pío Baroja (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pío Baroja]]
| Euskal Herriko idazlea
| 1872
| 1956
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 16
| [[Fitxategi:Rebeca Linares at AVN Adult Entertainment Expo 2009.jpg|center|128px]]
| [[Rebeca Linares]]
|
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 17
|
| [[Álvaro de Laiglesia]]
|
| 1922
| 1981
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 18
| [[Fitxategi:FotoDefensor2022.jpg|center|128px]]
| [[Ángel Gabilondo|Angel Gabilondo]]
| politikaria eta akademikoa
| 1949
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 19
| [[Fitxategi:2016 09 21 Oskar Moreno ZINEMALDIA 64 KALEBEGIAK 0029 Txikitan (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Miren Ibarguren]]
| Donostian jaiotako aktorea
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 20
| [[Fitxategi:Estíbaliz Gabilondo.jpg|center|128px]]
| [[Estibaliz Gabilondo]]
|
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 21
|
| [[Iñigo Chaurreau]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 22
| [[Fitxategi:Ivan Campo.jpg|center|128px]]
| [[Iván Campo]]
| futbolari Gipuzkoarra
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 23
| [[Fitxategi:Fernando Savater by Gonzalo Merat.jpg|center|128px]]
| [[Fernando Savater]]
|
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 24
| [[Fitxategi:Premios Goya 2018 - Alberto Iglesias.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Iglesias]]
| musikagile donostiarra
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 25
| [[Fitxategi:Luis Arconada (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Luis Migel Arkonada|Luis Miguel Arkonada]]
| euskal futbolaria
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 26
| [[Fitxategi:Krasnodar-Real Sosiedad (6).jpg|center|128px]]
| [[Xabi Prieto]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 27
| [[Fitxategi:Julio-Medem by MariResendiz.jpg|center|128px]]
| [[Julio Medem]]
|
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 28
| [[Fitxategi:Mikel Laboa abeslaria.jpg|center|128px]]
| [[Mikel Laboa]]
| Euskal kantu berriko donostiar kantaria
| 1934
| 2008
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 29
| [[Fitxategi:Idiakez01.JPG|center|128px]]
| [[Iñigo Idiakez]]
| futolari eta entrenatzaile gipuzkoarra
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 30
| [[Fitxategi:Igor gabilondo.jpg|center|128px]]
| [[Igor Gabilondo]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 31
| [[Fitxategi:Premios Goya 2018 - Marta Etura.jpg|center|128px]]
| [[Marta Etura]]
| Donostiako aktorea
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 32
| [[Fitxategi:Leire Pajín 2017.jpg|center|128px]]
| [[Leire Pajín]]
|
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 33
|
| [[Javier Urrutikoetxea]]
| futbolari espainiarra
| 1952
| 2001
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 34
|
| [[Yoana Martinez|Yoana Martínez]]
| badminton jokalari espainiarra
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 35
| [[Fitxategi:Entrega de los premios Euskadi de Literatura 2017 04 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Arantxa Urretabizkaia]]
| euskal idazlea
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 36
| [[Fitxategi:José Luis Arrieta - Tour de Romandie 2008.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Arrieta]]
| txirrindulari nafarra
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 37
| [[Fitxategi:(Cristina Garmendia) Campus Party 2010 Dia2 (4523460120) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Cristina Garmendia]]
|
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 38
| [[Fitxategi:Asier Maeztu.jpg|center|128px]]
| [[Asier Maeztu]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 39
| [[Fitxategi:Ander murillo.jpg|center|128px]]
| [[Ander Murillo]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 40
| [[Fitxategi:19-12-G.ª Martín copia.jpg|center|128px]]
| [[Jesus Munarritz]]
|
| 1940
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 41
| [[Fitxategi:Fabricio de Potestad en París (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Fabricio de Potestad]]
|
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 42
| [[Fitxategi:RAMONTRECET2.jpg|center|128px]]
| [[Ramón Trecet]]
| kazetari gipuzkoarra
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 43
| [[Fitxategi:Miss Spain 07 Natalia Zabala Arroyo.jpg|center|128px]]
| [[Natalia Zabala]]
|
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 44
| [[Fitxategi:Bakartxo Tejeria 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Bakartxo Tejeria|Bakartxo Tejeria Otermin]]
| Eusko Legebiltzarreko mahaiburua
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 45
| [[Fitxategi:Mons.Munilla (30612833130).jpg|center|128px]]
| [[José Ignacio Munilla]]
|
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 46
| [[Fitxategi:Nely Carla Alberto, 2017.jpg|center|128px]]
| [[Nely Carla Alberto]]
|
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 47
|
| [[Paul de la Cuesta]]
|
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 48
|
| [[Ramón Mendiburu]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1940
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 49
| [[Fitxategi:Antonio de Oquendo.jpg|center|128px]]
| [[Antonio Okendo]]
|
| 1577
| 1640
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 50
| [[Fitxategi:Arantza Ezenarro. Abeslaria. Sopranoa.jpg|center|128px]]
| [[Arantza Ezenarro]]
| Abeslaria. Sopranoa
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 51
| [[Fitxategi:Leizaola Lehendakaria.jpg|center|128px]]
| [[Jesus Maria Leizaola]]
| politikari gipuzkoarra
| 1896
| 1989
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 52
|
| [[Xabier Zubiri]]
|
| 1898
| 1983
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 53
| [[Fitxategi:MARTINEZ, JOSE ALBERTO.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Martínez]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 54
| [[Fitxategi:Jaime Mayor Oreja 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mayor Oreja]]
| politikari espainiarra
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 55
| [[Fitxategi:Iban Mayoz Euskal Bizikleta 2008, 3rd stage.jpg|center|128px]]
| [[Iban Mayoz]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 56
|
| [[Iñigo Diaz de Cerio]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 57
| [[Fitxategi:JVG Acosta TR 2011.jpg|center|128px]]
| [[Txente García Acosta]]
| txirrindulari nafarra
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 58
| [[Fitxategi:Silvestre Igoa, Estadio, 1950-07-15 (374) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Silvestre Igoa]]
| futbolari espainiarra
| 1920
| 1969
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 59
|
| [[Emilio Gurutzeta]]
|
| 1941
| 1987
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 60
| [[Fitxategi:La oreja de Van Gogh - Rock in Rio Madrid 2012 - 35.jpg|center|128px]]
| [[Haritz Garde]]
|
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 61
| [[Fitxategi:La oreja de Van Gogh - Rock in Rio Madrid 2012 - 38.jpg|center|128px]]
| [[Pablo Benegas]]
| musikagile espainiarra
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 62
|
| [[Manfred Sommer]]
|
| 1933
| 2007
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 63
|
| [[Estanis Argote]]
| futbolari zarauztarra
| 1956
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 64
| [[Fitxategi:Martín Marculeta.jpg|center|128px]]
| [[Martin Markuleta]]
|
| 1907
| 1984
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 65
|
| [[Gorka Larrea]]
| futbolari giùzkoarra
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 66
| [[Fitxategi:Txillardegi DaniBlanco Argia.jpg|center|128px]]
| [[Txillardegi|Jose Luis Alvarez Enparantza]]
| idazle, hizkuntzalari eta intelektual euskalduna (1929-2012)
| 1929
| 2012
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 67
| [[Fitxategi:La oreja de Van Gogh - Rock in Rio Madrid 2012 - 33.jpg|center|128px]]
| [[Xabier San Martin]]
|
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 68
|
| [[Sebastián Ontoria]]
| futbolari espainiarra
| 1920
| 2004
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 69
| [[Fitxategi:La Oreja de Van Gogh en Barcelona - 4051919999.jpg|center|128px]]
| [[Leire Martínez Otxoa|Leire Martínez]]
| euskal kantaria, La Oreja de Van Gogh taldeko kidea
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 70
| [[Fitxategi:AUPA REAL! MONOLOGOAK (40436626441).jpg|center|128px]]
| [[Andoni Agirregomezkorta]]
|
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 71
|
| [[Javier Pradera]]
|
| 1934
| 2011
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 72
| [[Fitxategi:Lander Aperribai.jpg|center|128px]]
| [[Lander Aperribai]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 73
|
| ''[[:d:Q1344051|Henry O'Donnell, 1st Count of la Bisbal]]''
| gudari espainiarra
| 1776
| 1834
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 74
| [[Fitxategi:Paco Bienzobas.jpg|center|128px]]
| [[Paco Bienzobas]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1909
| 1981
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 75
| [[Fitxategi:Manuel Alonso (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Manuel Alonso]]
| tenislari espainiarra
| 1895
| 1984
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 76
|
| [[Jon Belaustegi]]
| eskubaloi jokalari espainiarra
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 77
| [[Fitxategi:Sergio de Lis.jpg|center|128px]]
| [[Sergio de Lis]]
| txirrindularia
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 78
| [[Fitxategi:Fermín Lasala y Collado.jpg|center|128px]]
| [[Fermin Lasala Collado|Fermín Lasala Collado]]
|
| 1832
| 1918
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 79
|
| [[Ivan Zulueta]]
|
| 1943
| 2009
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 80
| [[Fitxategi:Santiago Iglesias.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1534155|Santiago Iglesias]]''
|
| 1872
| 1939
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 81
| [[Fitxategi:Juan Aguirre, de Amaral (24-07-2009).jpg|center|128px]]
| [[Juan Aguirre]]
|
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 82
| [[Fitxategi:Pedro Agustín Girón.jpg|center|128px]]
| [[Pedro Agustín Girón]]
|
| 1778
| 1842
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 83
| [[Fitxategi:Ramón Jáuregui (2010).jpg|center|128px]]
| [[Ramón Jáuregui]]
| euskal politikaria
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 84
|
| [[Josu Mondelo]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 85
|
| ''[[:d:Q1709638|José Santos Iztueta Mendizábal]]''
|
| 1929
| 2007
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 86
| [[Fitxategi:Elftalfoto Athletic de Bilbao (archief), Bestanddeelnr 929-1073 (Churruca).jpg|center|128px]]
| [[Iñaki Txurruka]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1949
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 87
| [[Fitxategi:2016 Lyoness Open - Adrián Otaegui (27525711482).jpg|center|128px]]
| [[Adrian Otaegi]]
| golf-jokalari espainiarra
| 1992
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 88
| [[Fitxategi:Santiago Güell i López.jpg|center|128px]]
| [[Santiago Güell López]]
|
| 1883
| 1954
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 89
|
| [[Javier Olaizola]]
| futbolari eta entrenatzaile gipuzkoarra
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 90
| [[Fitxategi:Nicanor Zabaleta, Lira Espejo y Juan Vicente Lecuna.jpg|center|128px]]
| [[Nicanor Zabaleta]]
|
| 1907
| 1993
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 91
|
| [[José María Palacín]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 92
| [[Fitxategi:Latxaga.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria San Sebastian]]
| idazle euskalduna
| 1933
| 2008
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 93
|
| [[Raul Cancio]]
|
| 1911
| 1961
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 94
|
| [[Klara Badiola]]
| euskal aktorea
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 95
| [[Fitxategi:Juan karlos izagirre 0001.JPG|center|128px]]
| [[Juan Karlos Izagirre]]
| politikari espainiarra
| 1963
|
| [[Igeldo]]
|-
| style='text-align:right'| 96
| [[Fitxategi:Jesus Maria Arruti.JPG|center|128px]]
| [[Jesus Maria Arruti]]
| golf-jokalari espainiarra
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 97
| [[Fitxategi:Domingo Sanchez Blanco con Martin Berasategui.jpg|center|128px]]
| [[Martin Berasategi]]
| donostiar sukaldaria
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 98
|
| [[Pedro Sanjuan]]
|
| 1886
| 1976
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 99
| [[Fitxategi:Busto de Pablo Sorozábal (Madrid) 01.jpg|center|128px]]
| [[Pablo Sorozabal]]
| musikagile euskal herritarra (1897-1988)
| 1897
| 1988
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 100
|
| [[Peio Ruiz Cabestany]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 101
|
| [[Melitón Manzanas]]
| espainiar polizia eta torturatzailea
| 1909
| 1968
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 102
|
| [[Luis Maria Prada]]
| saskibaloi jokalari espainiarra
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 103
| [[Fitxategi:General Ramón Blanco y Erenas.jpg|center|128px]]
| [[Ramón Blanco]]
|
| 1833
| 1906
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 104
|
| [[Begoña Ameztoi]]
|
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 105
|
| [[Ignacio Eizagirre]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1920
| 2013
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 106
| [[Fitxategi:José María Usandizaga.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Usanditzaga]]
| Euskal musikagilea (1887-1915)
| 1887
| 1915
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 107
| [[Fitxategi:Iker Martinez.jpg|center|128px]]
| [[Iker Martinez de Lizardui]]
|
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 108
|
| [[Miguel Fuentes]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 109
|
| [[Txema Garcia Luena]]
| futbolari andorratarra
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 110
| [[Fitxategi:José Ángel Berraondo.jpg|center|128px]]
| [[José Ángel Berraondo]]
|
| 1878
| 1950
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 111
| [[Fitxategi:Ramon Saizarbitoria idazlea 2010ean.PNG|center|128px]]
| [[Ramon Saizarbitoria]]
| euskal idazlea
| 1944
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 112
| [[Fitxategi:Iñaki Gabilondo by Gonzalo Merat.jpg|center|128px]]
| [[Iñaki Gabilondo]]
| kazetari espainiarra
| 1942
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 113
| [[Fitxategi:Gonzalo Arconada.jpg|center|128px]]
| [[Gonzalo Arconada]]
|
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 114
| [[Fitxategi:Paz Fernández Felgueroso 2021.jpg|center|128px]]
| [[Paz Fernández Felgueroso]]
| politikari espainiarra
| 1937
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 115
| [[Fitxategi:Andoni Imaz billabonatarra (94-427).jpg|center|128px]]
| [[Andoni Imaz]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 116
| [[Fitxategi:Elena Arzak.jpg|center|128px]]
| [[Elena Arzak]]
| sukaldariburu euskalduna
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 117
|
| [[Agustin Elduaien]]
| futbolari espainiarra
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 118
|
| [[Benito Díaz|Benito Diaz]]
|
| 1898
| 1990
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 119
|
| [[Alejandro Pedraz]]
| izotz-hockeyko jokalari espainiarra
| 1990
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 120
|
| [[Eugenio Etxebeste]]
|
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 121
| [[Fitxategi:Jesus maria alkain 001.jpg|center|128px]]
| [[Jesus Maria Alkain]]
|
| 1922
| 2001
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 122
| [[Fitxategi:Juan Mari Arzak.jpg|center|128px]]
| [[Juan Mari Arzak]]
| Donostiako sukaldariburua
| 1942
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 123
|
| [[Javier Ortiz]]
| kazetari espainiarra
| 1948
| 2009
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 124
| [[Fitxategi:Iñaki Alkiza (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Iñaki Alkiza]]
|
| 1933
| 2023
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 125
|
| [[Bittor Alkiza]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 126
| [[Fitxategi:Enrique Jordá Gallastegi.jpg|center|128px]]
| [[Enrique Jordá]]
| Orkestra-zuzendari donostiarra
| 1911
| 1996
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 127
| [[Fitxategi:Extima k3000244 ret.jpg|center|128px]]
| [[Ramon Lazkano]]
|
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 128
| [[Fitxategi:Juan Pablo Fusi Aizpurua.jpg|center|128px]]
| [[Juan Pablo Fusi]]
| historialari espainiarra
| 1945
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 129
| [[Fitxategi:El alcalde de San Sebastián Fernando Sasiaín, encabezando una manifestación en 1935.jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sasiain]]
| politikari espainiarra
| 1894
| 1957
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 130
|
| [[René-Louis Lafforgue]]
|
| 1928
| 1967
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 131
|
| [[Javier Palacín]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 132
| [[Fitxategi:2009 Women's British Open - Tania Elosegui (1).jpg|center|128px]]
| [[Tania Elosegi]]
| golf-jokalari espainiarra
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 133
| [[Fitxategi:Aita Donostia argazkia.jpg|center|128px]]
| [[Jose Gonzalo Zulaika|Jose Gontzalo Zulaika]]
| euskal musikagilea eta idazlea
| 1886
| 1956
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 134
|
| [[Aitzol Iriondo]]
|
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 135
|
| [[Alfredo Goienetxe]]
|
| 1937
| 2002
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 136
| [[Fitxategi:Amaia Zubiria.jpg|center|128px]]
| [[Amaia Zubiria]]
| Euskal abeslaria
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 137
|
| [[Antxon Ezeiza]]
| Zinema zuzendaria, gidoilaria
| 1935
| 2011
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 138
|
| [[Antonio Lozes]]
| futbolari frantziarra
| 1905
| 1945
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 139
| [[Fitxategi:Ibon Sarasola (2012).jpg|center|128px]]
| [[Ibon Sarasola]]
| euskal idazlea
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 140
| [[Fitxategi:José mathe.jpg|center|128px]]
| [[José María Mathé]]
|
| 1800
| 1875
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 141
| [[Fitxategi:Pedro Subijana en el Akelarre.jpg|center|128px]]
| [[Pedro Subijana]]
| Sukaldariburua
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 142
|
| [[Txetxo Bengoetxea]]
|
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 143
|
| [[Carmen Gurruchaga]]
|
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 144
|
| [[Bernardo Atorrasagastegi]]
|
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 145
| [[Fitxategi:With Andoni Luis Aduriz of Mugartiz.jpg|center|128px]]
| [[Andoni Luis Aduriz]]
|
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 146
| [[Fitxategi:Barbara Goenaga 3-19 estreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Barbara Goenaga]]
| aktore euskalduna
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 147
| [[Fitxategi:Aitona.jpg|center|128px]]
| [[Karlos Santamaria]]
| Matematikari, humanista, idazle eta euskaltzain
| 1909
| 1997
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 148
|
| [[Chumy Chúmez]]
|
| 1927
| 2003
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 149
| [[Fitxategi:Conchita Montenegro Argentinean Magazine AD 2.jpg|center|128px]]
| [[Conchita Montenegro]]
|
| 1912<br/>1911
| 2007
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 150
|
| [[Cristina Martínez]]
|
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 151
| [[Fitxategi:"La guerra ha terminado" - 20 (8542744747).jpg|center|128px]]
| [[Darío Villalba]]
|
| 1939
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 152
|
| [[Gorka Pintado]]
| futbolari Gipuzkoarra
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 153
|
| [[Eduardo Moreno Bergaretxe]]
|
| 1950
| 1976
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 154
| [[Fitxategi:Enrique Múgica en la rueda de prensa posterior al Consejo de Ministros.jpg|center|128px]]
| [[Enrique Múgica]]
| euskal herritar politikaria
| 1932
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 155
| [[Fitxategi:Esther Ferrer artista.jpg|center|128px]]
| [[Esther Ferrer]]
| euskal artista
| 1937
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 156
| [[Fitxategi:Patxi Iturrioz.jpg|center|128px]]
| [[Patxi Iturriotz]]
| politikari gipuzkoarra
| 1937
| 2024
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 157
| [[Fitxategi:Alvaro bermejo.JPG|center|128px]]
| [[Álvaro Bermejo]]
|
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 158
| [[Fitxategi:El ministro de Cultura, Íñigo Cavero, sale del Congreso de los Diputados.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Cavero]]
|
| 1929
| 2002
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 159
|
| [[Alberto Surio]]
| kazetari espainiarra
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 160
| [[Fitxategi:Iban Zaldua idazlea 2008an.jpg|center|128px]]
| [[Iban Zaldua]]
| euskal idazlea
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 161
|
| [[Ignacio Olague]]
|
| 1903
| 1974
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 162
| [[Fitxategi:Inazio Maria Etxaide.jpg|center|128px]]
| [[Ignazio Maria Etxaide]]
| euskal idazlea
| 1884
| 1962
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 163
|
| [[Iñaki Izagirre (izotz-hockeyko jokalaria)]]
| izotz-hockeyko jokalari espainiarra
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 164
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 165
| [[Fitxategi:Javier Gurruchaga.jpg|center|128px]]
| [[Javier Gurrutxaga]]
|
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 166
|
| [[Jose Maria Lojendio]]
| euskal idazle eta legegizona
| 1910
| 1978
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 167
|
| [[Jose Ignacio Telletxea]]
|
| 1928
| 2008
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 168
|
| ''[[:d:Q3187727|Juan María Lizarralde Urreta]]''
|
| 1956
| 1990
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 169
|
| ''[[:d:Q3266816|Luis Salazar]]''
| margolari espainiarra
| 1956
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 170
| [[Fitxategi:Miguel de Oquendo.jpg|center|128px]]
| [[Miguel Okendo]]
| Gaztelako Koroaren zerbitzutan lan egin zuen euskal marinela
| 1534
| 1588
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 171
| [[Fitxategi:Mikel Antza.jpg|center|128px]]
| [[Mikel Albisu|Mikel Albisu Iriarte]]
| euskal idazlea
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 172
|
| ''[[:d:Q3313609|Mikel Zubimendi Berastegui]]''
| politikari espainiarra
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 173
| [[Fitxategi:Miren Azkarate.jpg|center|128px]]
| [[Miren Azkarate]]
| hizkuntzalari, irakasle eta politikaria
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 174
| [[Fitxategi:Lourdes Oñederra 2013.jpg|center|128px]]
| [[Lourdes Oñederra]]
| euskal idazlea
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 175
|
| [[Gorka Otxoa]]
| aktore espainiarra
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 176
| [[Fitxategi:Juan Mari Bandrés se reúne con Adolfo Suárez en el palacio de la Moncloa.jpg|center|128px]]
| [[Juan Maria Bandrés]]
| politikari espainiarra
| 1932
| 2011
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 177
|
| [[Juan Mari Mujika]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1963
| 2004
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 178
| [[Fitxategi:Juantxo EQUO.jpg|center|128px]]
| [[Juan Lopez de Uralde]]
| politikari espainiarra
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 179
|
| [[Juan Miguel Alonso]]
| saskibaloi jokalari espainiarra
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 180
|
| [[Mikel Azurmendi]]
| euskal idazlea
| 1942
| 2021
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 181
| [[Fitxategi:Pablofeijoo.JPG|center|128px]]
| [[Pablo Feijóo|Pablo Feijoo]]
| hamabosteko errugbilari espainiarra
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 182
| [[Fitxategi:Mariano Arrate.png|center|128px]]
| [[Mariano Arrate]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1892
| 1963
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 183
|
| [[Silverio Izagirre]]
| futbolari espainiarra
| 1897
| 1935
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 184
| [[Fitxategi:Juan Artola - Fondo Car-Kutxa Fototeka.jpg|center|128px]]
| [[Juan Artola]]
| futbolari espainiarra
| 1895
| 1937
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 185
|
| ''[[:d:Q3374025|Pedro Carrasquedo]]''
| politikari frantziarra
| 1951
| 2015
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 186
|
| [[Marco Antonio Boronat]]
|
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 187
|
| [[Iker Urreizti]]
| saskibaloi jokalari gipuzkoarra
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 188
| [[Fitxategi:Rodrigo Soriano, de Compañy.jpg|center|128px]]
| [[Rodrigo Soriano]]
|
| 1872<br/>1868
| 1944
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 189
|
| [[Juan del Campo Esteibar|Juan del Campo]]
| hockey jokalari espainiarra
| 1923
| 2010
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 190
|
| [[Daniel Rodríguez Pérez]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 191
| [[Fitxategi:Yon etxaide.jpg|center|128px]]
| [[Yon Etxaide|Jon Etxaide]]
| euskal idazlea
| 1920
| 1998
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 192
|
| [[Jose Manuel Aizpurua]]
|
| 1902
| 1936
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 193
| [[Fitxategi:Jon Santacana Cropped.jpg|center|128px]]
| [[Jon Santacana]]
|
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 194
|
| [[Elixabete Capa]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 195
|
| [[Enrique Iartza]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1930
| 2001
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 196
|
| [[Rafael Anson]]
|
| 1935
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 197
|
| [[Jon Cuyami]]
| futbolari ginearra
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 198
|
| [[Agustin Gajate]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 199
|
| [[Maider Telleria]]
| hockey jokalari espainiarra
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 200
| [[Fitxategi:Leizaola eta Elosegi. Euskal Herria..jpg|center|128px]]
| [[Joseba Elosegi]]
| Euzko Gudarosteko ofiziala eta politikaria
| 1915
| 1990
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 201
|
| [[Nagore Gabellanes]]
| hockey jokalari espainiarra
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 202
|
| [[Teresa Motos]]
| hockey jokalari espainiarra
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 203
| [[Fitxategi:María San Gil 2007 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[María San Gil|María San Gil Noain]]
| politikari espainiarra
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 204
| [[Fitxategi:Antonio Peña Goiri, de Cuchy, La Semana Cómica 20-07-1888 (60).jpg|center|128px]]
| [[Antonio Peña Goñi]]
| Euskal musikologoa
| 1846
| 1896
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 205
| [[Fitxategi:Iñigo Lamarca Iturbe.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Lamarca]]
| abokatua
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 206
| [[Fitxategi:Nicolás Sartorius 2014 - tmex (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nicolás Sartorius]]
|
| 1938
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 207
| [[Fitxategi:Francisco Letamendia, Ortzi.jpg|center|128px]]
| [[Francisco Letamendia]]
|
| 1944
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 208
|
| [[José María Lasarte]]
|
| 1912
| 1974
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 209
| [[Fitxategi:El dirigente de la izquierda abertzale Joseba Permach.jpg|center|128px]]
| [[Joseba Permach]]
| politikari gipuzkoarra
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 210
| [[Fitxategi:Carlos Martínez Gorriarán 2014 - Zoquejo Diario.jpg|center|128px]]
| [[Carlos Martínez Gorriarán|Carlos Martínez Gorriaran]]
| politikari espainiarra
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 211
|
| [[Miguel Amilibia]]
| politikari espainiarra
| 1901
| 1982
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 212
| [[Fitxategi:Juan Manuel Besnes e Irigoyen.jpg|center|128px]]
| [[Juan Manuel Besnes|Juan Manuel Besnes Irigoien]]
| margolaria
| 1789
| 1865
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 213
|
| [[José Antonio Maturana]]
| politikari espainiarra
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 214
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| margolari espainiarra
| 1920
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 215
| [[Fitxategi:Lander Gabilondo.jpg|center|128px]]
| [[Lander Gabilondo]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1987
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 216
| [[Fitxategi:Teniente coronel Fernando Norzagaray.png|center|128px]]
| [[Fernando Norzagarai]]
|
| 1808
| 1860
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 217
| [[Fitxategi:Oscar Terol Lekukoak 2011.jpg|center|128px]]
| [[Oscar Terol|Óscar Terol]]
| aktore espainiarra
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 218
|
| [[Miguel Artola]]
|
| 1923
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 219
|
| [[Jon Kortaberria]]
| saskibaloi jokalari espainiarra
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 220
|
| [[Pablo Martín Asuero]]
| idazle espainiarra
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 221
| [[Fitxategi:Juan Antonio de Urbiztondo, marqués de la Solana.jpg|center|128px]]
| [[Antonio Urbiztondo]]
| gudari espainiarra
| 1803<br/>1794
| 1857<br/>1866
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 222
|
| [[Jose Luis Galilea]]
|
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 223
|
| [[Juanjo Valencia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 224
|
| [[Juan Manuel Zamora]]
| futbolari espainiarra
| 1942
| 2015
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 225
| [[Fitxategi:1657533899748 NPC0080 Ana MIRANDA DE LAGE 001 MOBILE.jpg|center|128px]]
| [[Ana Miranda de Lage]]
| politikari espainiarra
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 226
| [[Fitxategi:JUAN DOMINGUEZ.jpg|center|128px]]
| [[Juan Domínguez]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 227
|
| [[Mikel Roteta]]
| futbolari eta entrenatzaile gipuzkoarra
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 228
|
| [[Pedro Armillas]]
|
| 1914
| 1984
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 229
| [[Fitxategi:Cándida y Blanquita Suárez.png|center|128px]]
| [[Blanquita Suárez]]
|
| 1894
| 1983
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 230
|
| ''[[:d:Q3945891|Salvador Díaz Iraola]]''
| futbol entrenatzaile espainiarra
| 1889
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 231
|
| [[Sergio Mendizabal|Sergio Mendizábal]]
| aktore espainiarra
| 1920
| 2005
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 232
| [[Fitxategi:Urko.JPG|center|128px]]
| [[Urko Otegi]]
| saskibaloi jokalari espainiarra
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 233
|
| [[Ekaitz Saies]]
| piraguista espainiarra
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 234
|
| [[Izaskun Aranburu]]
| piraguista espainiarra
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 235
|
| [[Luis Karril]]
| arrantzalea, arraunlaria
| 1847
| 1892
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 236
|
| [[Idoia López Riaño]]
|
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 237
| [[Fitxategi:Aintzane Encinas.jpg|center|128px]]
| [[Aintzane Encinas]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 238
| [[Fitxategi:Alberto Machimbarrena (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Alberto Matxinbarrena]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1888
| 1923
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 239
|
| [[Alejo Mancisidor]]
|
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 240
|
| [[Alfonso Feijoo]]
| hamabosteko errugbilari espainiarra
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 241
|
| [[Andres Vilariño]]
|
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 242
|
| [[Arantza del Puerto]]
|
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 243
|
| [[Luis Pérez Pascual]]
| futbolari espainiarra
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 244
| [[Fitxategi:Bilintx.jpg|center|128px]]
| [[Bilintx]]
| euskal idazlea (1831-1876)
| 1832
| 1876
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 245
| [[Fitxategi:Pilar Kaltzada.jpg|center|128px]]
| [[Pilar Kaltzada|Pili Kaltzada]]
| euskal idazle eta kazetaria
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 246
| [[Fitxategi:Lourdes Iriondo.jpg|center|128px]]
| [[Lourdes Iriondo]]
| euskal idazle eta abeskaria
| 1937
| 2005
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 247
|
| [[Oier Mendizabal]]
|
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 248
| [[Fitxategi:Imanol Larzabal.jpg|center|128px]]
| [[Imanol Larzabal]]
| euskal egile abeslaria
| 1947
| 2004
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 249
| [[Fitxategi:Aquí vivió Joaquín Satrústegui (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Joaquín Satrustegi]]
|
| 1909
| 1992
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 250
|
| [[Mikel Unanue Calvo|Mikel Unanue]]
| esku huskako pilotaria
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 251
| [[Fitxategi:Odón Elorza ensayando la defensa de la candidatura de San Sebastián para Capital Europea de la Cultura en el Centro cívico de Intxaurrondo.jpg|center|128px]]
| [[Odón Elorza]]
| politikari espainiarra
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 252
|
| [[Jose Ramon Rekalde]]
|
| 1932
| 2016
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 253
| [[Fitxategi:Iñaki Beti Sáez.jpg|center|128px]]
| [[Iñaki Beti]]
| idazle espainiarra
| 1958
| 2012
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 254
|
| [[Itziar Okariz]]
| artista euskalduna
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 255
| [[Fitxategi:Carlos Bea Circuit Judge.jpg|center|128px]]
| [[Carlos Bea]]
|
| 1934
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 256
|
| [[Carlos Iturraspe]]
|
| 1910
| 1981
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 257
|
| [[Domingo Patrizio Meagher]]
| euskal idazlea
| 1703
| 1772
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 258
|
| [[Elena Urkizu]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 259
| [[Fitxategi:Elixabete Sarasola (6088517987) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Elixabete Sarasola]]
| futbolari espainiarra
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 260
|
| ''[[:d:Q5379830|Enrique Sarasola]]''
|
| 1937
| 2002
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 261
|
| [[Iker Fernández]]
|
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 262
| [[Fitxategi:Capitán de Intanteria Fausto García Pérez.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5397325|Fausto García Pérez]]''
| militarra
| 1884
| 1917
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 263
| [[Fitxategi:Juan Astigarrabia eskainitako oroigarria Donostian.jpg|center|128px]]
| [[Juan Astigarribia]]
| euskal politikari komunista
| 1901
| 1989
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 264
| [[Fitxategi:Fernando Aramburu en Dresde (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Fernando Aramburu|Fernando Aranburu]]
|
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 265
|
| ''[[:d:Q5490817|Luis Enrique Rodríguez-San Pedro Bezares]]''
| historialari espainiarra
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 266
|
| [[Felix Mendizabal]]
| atleta espainiarra
| 1891
| 1959
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 267
|
| [[Blaki]]
| aktore espainiarra
| 1934
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 268
| [[Fitxategi:Touch Tour Hija Del Aire 70718 MC 0136.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5552280|José Luis Torrijo]]''
| aktore espainiarra
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 269
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
|
| 1949
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 270
| [[Fitxategi:Diego Vasallo Trío DKluba (47562133651).jpg|center|128px]]
| [[Diego Vasallo]]
|
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 271
| [[Fitxategi:JLOlaizola2004.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Olaizola]]
| idazle espainiarra
| 1927
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 272
| [[Fitxategi:Jaime Bores.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Bores]]
|
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 273
| [[Fitxategi:Gorka Maneiro, portavoz UPYD.jpg|center|128px]]
| [[Gorka Maneiro]]
| politikari espainiarra
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 274
|
| [[Rafael Berrio]]
| konpositorea, abeslaria eta gitarra-jolea
| 1963
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 275
|
| [[Manuel Aldai]]
|
| 1917
| 1976
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 276
|
| [[Jose Elosegi]]
| Donostiako alkatea (1902-05,1925-27) eta senataria (1921-22, 1923)
| 1872
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 277
|
| ''[[:d:Q5662827|Alberto Borges]]''
|
| 1928
| 1994
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 278
|
| [[Alberto Delgado]]
|
| 1938
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 279
| [[Fitxategi:Aprieto 2009.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5663448|Alberto Prieto Espinosa]]''
|
| 1945
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 280
| [[Fitxategi:Bicorne officier génie IMG 3207.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5665624|Alejandro de Hore]]''
| gudari espainiarra
| 1778
| 1820
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 281
| [[Fitxategi:AlonsoIbarrola.jpg|center|128px]]
| [[Alonso Ibarrola]]
|
| 1934
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 282
|
| [[Ana Agud]]
|
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 283
|
| [[Ana Martínez de Aguilar]]
| historialari espainiarra
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 284
|
| [[Ana Otero]]
| aktore espainiarra
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 285
|
| [[Ana Urtxuegia]]
| politikari espainiarra
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 286
|
| [[Pilar López Júlvez]]
| Koreografoa eta dantzaria
| 1912
| 2008
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 287
| [[Fitxategi:Nagel2017.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Nagel]]
| eskultore espainiarra
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 288
|
| [[Trino Arizkorreta]]
| futbolari espainiarra
| 1902
| 1964
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 289
|
| [[Antonio Kortazar]]
| arkitekto donostiarra
| 1823
| 1884
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 290
|
| [[Antonio Vega de Seoane Etxeberria]]
|
| 1887
| 1943
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 291
| [[Fitxategi:Cavacon Italy.jpg|center|128px]]
| [[Arantza Sestayo]]
| margolari espainiarra
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 292
|
| [[Aranzazu González]]
| gipuzkoar igerilari paralinpiko ohia
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 293
|
| ''[[:d:Q5707187|Arturo Cubillas]]''
|
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 294
|
| [[Balbino Sáenz]]
|
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 295
| [[Fitxategi:Elorriagapisarik.jpg|center|128px]]
| [[Beatriz Elorriaga|Beatriz Elorriaga Pisarik]]
| Politikaria
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 296
|
| [[Begoña Amunarriz]]
| politikari gipuzkoarra
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 297
|
| ''[[:d:Q5725782|Benito Aizpurúa]]''
| gudari espainiarra
| 1774
| 1833
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 298
|
| [[Bonifacio Alfonso]]
|
| 1933
| 2011
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 299
|
| [[Cristian Alberdi]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 300
| [[Fitxategi:Denis Itxaso 2024.jpg|center|128px]]
| [[Denis Itxaso]]
| politikari espainiarra
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 301
|
| [[Edmundo Markuleta]]
|
| 1923
| 1989
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 302
|
| [[Eduardo Iglesias]]
| idazle espainiarra
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 303
| [[Fitxategi:Esther Basurto - DSC 8403.jpg|center|128px]]
| [[Esther Basurto]]
| boleibol jokalari espainiarra
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 304
|
| [[Bruno Oteiza]]
|
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 305
|
| [[Fermin Matxinbarrena]]
|
| 1835
| 1897
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 306
|
| [[Fermin Lasala Urbieta]]
| euskal politikaria eta Donostiako oligarkiako kide (1798-1853)
| 1798
| 1853
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 307
|
| [[Fernando Espinosa de los Monteros]]
|
| 1884
| 1937
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 308
|
| ''[[:d:Q5859880|Fernando Martínez de la Escalera y Pérez de Rozas]]''
|
| 1871
| 1900
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 309
| [[Fitxategi:Diferentes autoridades en la estación del Norte, entre ellas se encuentran Joaquín Pavía Bermingham (presidente de la Cruz Roja), Irastorza (el obispo de Orihuela) y Venancio Nardiz... (2 de 2, cropped) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5866322|Francisco Javier de Irastorza Loinaz]]''
|
| 1875
| 1943
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 310
| [[Fitxategi:Gabrielinsausti.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5873378|Gabriel Insausti]]''
|
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 311
|
| [[Gonzalo Txillida]]
| margolari espainiarra
| 1926
| 2008
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 312
|
| [[Guillermo Galeote]]
|
| 1941
| 2021
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 313
|
| ''[[:d:Q5913142|Ignacio Carrión]]''
|
| 1938
| 2016
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 314
|
| [[Ignacio Etxarri]]
| Donostiar futbolaria
| 1932
| 2003
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 315
| [[Fitxategi:Ignaciomartinrugby.JPG|center|128px]]
| [[Ignacio Martin]]
| hamabosteko errugbilari espainiarra
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 316
|
| ''[[:d:Q5913482|Ignacio Pardo-Manuel de Villena y Egaña]]''
|
| 1907
| 1963
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 317
| [[Fitxategi:Sanchez nicolay ignacio.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q5913588|Ignacio Sánchez Nicolay]]''
|
| 1927
| 2005
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 318
|
| [[Ignacio del Moral|Ignacio del Moral Ituarte]]
|
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 319
| [[Fitxategi:Iñaki Font - Seminci 2016.jpg|center|128px]]
| [[Iñaki Font]]
|
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 320
| [[Fitxategi:Iñigo Iruin.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Iruin]]
| politikari espainiarra
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 321
|
| [[Javier Aramburu]]
|
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 322
|
| [[Xabier Exposito]]
|
| 1931
|
| [[Añorga]]
|-
| style='text-align:right'| 323
| [[Fitxategi:1908-04-01, Por el Arte, Joaquín Otamendi.jpg|center|128px]]
| [[Joaquín Otamendi]]
| arkitekto espainiarra
| 1874
| 1960
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 324
| [[Fitxategi:Joaquin de Arteaga, XVIII marqués de Santillana (1909).jpg|center|128px]]
| [[Joaquín Arteaga]]
| politikari espainiarra
| 1870
| 1947
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 325
|
| [[Joseba Arzak|José Antonio Arzac Iriondo]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1943
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 326
|
| [[José Antonio Santamaría]]
|
| 1946
| 1993
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 327
| [[Fitxategi:José Eugenio Azpiroz 2014 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Eugenio Azpiroz]]
|
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 328
|
| [[Jose Luis Agirre Beldarrain]]
| futbolari eta entrenatzaile gipuzkoarra
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 329
|
| [[José Luis Álvarez Santacristina]]
|
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 330
|
| ''[[:d:Q5942100|José Manuel Goicoa]]''
|
| 1757
| 1804
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 331
|
| [[José María Otamendi]]
|
| 1885
| 1959
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 332
|
| [[Jose Maria Kerexeta]]
| futbolari espainiarra
| 1919
| 1989
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 333
| [[Fitxategi:1927, La Asamblea Nacional, José de Hoyos y Vinent (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5943727|José María de Hoyos y Vinent]]''
|
| 1874
| 1959
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 334
|
| ''[[:d:Q5946521|José Álvarez de las Asturias-Bohorques Pérez de Guzmán]]''
|
| 1934
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 335
|
| ''[[:d:Q5948578|Juan Carlos Santamaría]]''
|
| 1964
| 2016
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 336
|
| [[Juan José Ocón]]
|
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 337
|
| [[Juan Larzabal]]
|
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 338
|
| ''[[:d:Q5950753|Juan Luis Fabo]]''
| politikari espainiarra
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 339
|
| ''[[:d:Q5950876|Juan M. Velázquez]]''
| idazle espainiarra
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 340
| [[Fitxategi:Boda del embajador Juan Pablo Lojendio y Consuelo Pardo Manuel de Villena, marquesa de Vellisca, en la iglesia de Santa María (3 de 9) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Juan Pablo Lojendio Irure|Juan Pablo Lojendio]]
|
| 1906
| 1973
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 341
|
| [[Juan Pablo Lojendio Pardo-Manuel de Villena]]
| aristokrata espainiarra
| 1950
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 342
|
| ''[[:d:Q5954018|Juanjo Olaizola]]''
|
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 343
| [[Fitxategi:Olaizola0762 (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Julen Olaizola]]
| saskibaloi jokalari gipuzkoarra
| 1993
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 344
|
| [[Julián Otamendi]]
| arkitekto espainiarra
| 1889
| 1966
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 345
| [[Fitxategi:Karmelo C. Iribarren 2.JPG|center|128px]]
| [[Karmelo C. Iribarren]]
| Donostiar poeta
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 346
|
| ''[[:d:Q5973812|Lesmes de Basterrica]]''
|
| 1807
| 1881
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 347
| [[Fitxategi:Luisgasca.jpg|center|128px]]
| [[Luis Gasca]]
|
| 1933
| 2021
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 348
| [[Fitxategi:Retrato M.Escalera.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5993656|Manuel Martínez de la Escalera]]''
|
| 1867
| 1949
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 349
| [[Fitxategi:Yurrita (Real Club Deportivo Español) - El Gráfico 368.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Iurrita]]
| futbolari espainiarra
| 1904
| 1976
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 350
| [[Fitxategi:Marisa Ciriza.jpg|center|128px]]
| [[Marisa Ziritza]]
| kazetari espainiarra
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 351
|
| ''[[:d:Q5999353|Marisol González]]''
|
| 1942
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 352
| [[Fitxategi:Martín Domínguez Esteban.jpg|center|128px]]
| [[Martín Domínguez]]
| arkitekto espainiarra
| 1897
| 1970
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 353
| [[Fitxategi:María Elósegui Itxaso 2016 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[María Elósegui]]
|
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 354
|
| [[María de la Peña]]
| abokatu espainiarra
| 1901
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 355
|
| [[Migel Muñoa]]
| katedradun espainiarra
| 1868
| 1953
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 356
|
| [[Miguel Otamendi]]
|
| 1878
| 1958
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 357
|
| [[Miguel Primo de Rivera Urkixo]]
| politikari eta abokatu frankista
| 1934
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 358
|
| [[Mikel Iribas]]
| futbolari donostiarra
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 359
| [[Fitxategi:Mikel martins.jpg|center|128px]]
| [[Mikel Martins]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 360
|
| [[Mikel Motos]]
| saskibaloi jokalari espainiarra
| 1993
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 361
| [[Fitxategi:(Natalia Figueroa) Almodóvar y Raphael ya son Hijos Adoptivos de Madrid 20 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Natalia Figueroa]]
|
| 1939
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 362
|
| [[Iñigo García]]
| atleta gipuzkoarra
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 363
|
| [[Pedro Bidagor]]
|
| 1906
| 1996
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 364
| [[Fitxategi:Pedro Erquicia 2012 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pedro Erquicia]]
| kazetari espainiarra
| 1943
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 365
|
| [[Pilar Cabero]]
| idazle espainiarra
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 366
|
| [[Itsaso Nabaskues]]
| futbolari espainiarra
| 1990
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 367
|
| [[Rafael Mendizabal]]
|
| 1940
| 2009
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 368
| [[Fitxategi:Ramón Gómez Ugalde.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6099703|Ramón Gómez Ugalde]]''
| politikari espainiarra
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 369
|
| [[Iñaki Kijera Zelarain]]
|
| 1961
| 1979
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 370
| [[Fitxategi:Ricardo Miralles, 2012 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ricardo Miralles]]
| historialari espainiarra
| 1954
| 2022
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 371
| [[Fitxategi:RicardoSanz.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6108469|Ricardo Sanz]]''
| margolari espainiarra
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 372
|
| ''[[:d:Q6121181|Santiago Valenzuela]]''
|
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 373
|
| [[Silvia Iranzo]]
|
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 374
|
| [[Teodoro Fernández Larrañaga]]
| arkitekto txiletarra
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 375
| [[Fitxategi:Astigarraga - Memorial de Tomás Alba Irazusta 3.jpg|center|128px]]
| [[Tomas Alba Irazusta]]
| Donostiako zinegotzia
| 1937
| 1979
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 376
| [[Fitxategi:Urko Aiartza 2016.jpg|center|128px]]
| [[Urko Aiartza]]
| Donostiako euskal politikaria
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 377
|
| [[Javier Etxaniz Peña|Javier Etxaniz]]
| piraguista gipuzkoarra
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 378
|
| ''[[:d:Q6173338|Ángel Menéndez Menéndez]]''
| antzerkigile espainiarra
| 1923
| 2012
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 379
| [[Fitxategi:2019 ICF Canoe slalom World Championships 233 - Joan Crespo.jpg|center|128px]]
| [[Joan Crespo]]
| piraguista espainiarra
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 380
| [[Fitxategi:Slalom World Championships 16 18 39 438 (10270890223).jpg|center|128px]]
| [[Jon Ergüin|Jon Erguin]]
| piraguista gipuzkoarra
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 381
|
| ''[[:d:Q6291387|José Antonio Aguirre]]''
|
| 1799
| 1860
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 382
| [[Fitxategi:Jose Manterola, euskal idazlea (1849-1884).jpg|center|128px]]
| [[Jose Manterola]]
| euskal idazlea
| 1849
| 1884
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 383
| [[Fitxategi:Euskal erria agirre miramon 1887.jpg|center|128px]]
| [[Jose Manuel Agirre Miramon|Jose Manuel Agirre]]
|
| 1813
| 1887
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 384
| [[Fitxategi:Juan de Amézqueta, Eugenio Caxés.jpg|center|128px]]
| [[Juan Amezketa]]
|
| 1595
| 1625
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 385
| [[Fitxategi:José María Alonso de Areyzaga 1921.jpg|center|128px]]
| [[José María Alonso]]
|
| 1890
| 1979
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 386
|
| [[Lucas Egibar]]
|
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 387
|
| [[Luis Núñez Astrain]]
|
| 1939
| 2009
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 388
|
| [[Luis Usoz]]
| hockey jokalari espainiarra
| 1932
| 1992
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 389
|
| [[Maialen Zelaia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 390
|
| [[Maider Luengo]]
| hockey jokalari espainiarra
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 391
|
| [[Juantxo Koka]]
| esku huskako pilotaria
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 392
|
| ''[[:d:Q6752534|Manuel D'Ornellas]]''
| kazetari perutarra
| 1937
| 1999
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 393
|
| [[Maria Eizmendi]]
| piraguista espainiarra
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 394
| [[Fitxategi:CSC 0136 (41699317160) Mikel Orbegozo (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mikel Orbegozo]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1989
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 395
|
| [[Oier Larraintzar]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 396
|
| [[Pedro Murua]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 397
|
| [[Ramón Cid|Ramon Cid]]
|
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 398
|
| [[Rita Oraá]]
| boleibol jokalari espainiarra
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 399
|
| [[Sergio Rey]]
| boxeolari espainiarra
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 400
|
| [[Silvia del Rincón]]
|
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 401
|
| [[Tatiana Garmendia]]
| eskubaloi jokalari donostiarra
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 402
| [[Fitxategi:Mikel Zalbide 2007-VI-2.jpg|center|128px]]
| [[Mikel Zalbide]]
| euskal hizkuntzalari eta soziolinguista
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 403
|
| [[Aitor Huegun]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 404
| [[Fitxategi:El Instituto Vasco Etxepare renueva las convocatorias de ayudas para la difusión exterior de la cultura (1).jpg|center|128px]]
| [[Aizpea Goenaga|Aitzpea Goenaga]]
| Euskal idazle, aktore eta zuzendaria
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 405
| [[Fitxategi:Alberto Maneiro.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Maneiro]]
| aktore espainiarra
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 406
|
| [[Amaia Saizar]]
| abeslari espainiarra
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 407
| [[Fitxategi:Ander Izagirre3.jpg|center|128px]]
| [[Ander Izagirre]]
| Donostiar idazlea eta kazetaria
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 408
| [[Fitxategi:Antton Valverde abeslaria 2011n.jpg|center|128px]]
| [[Antton Valverde]]
| Euskal musikagilea
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 409
| [[Fitxategi:Ascensio Martiarena.png|center|128px]]
| [[Ascensio Martiarena]]
| margolari espainiarra
| 1884
| 1966
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 410
|
| [[Baldomero Vega de Seoane]]
| politikari espainiarra
| 1850
| 1910
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 411
| [[Fitxategi:Borja Kobeaga.jpg|center|128px]]
| [[Borja Kobeaga]]
|
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 412
|
| [[Carlos Blasco]]
| euskal politikaria
| 1924
| 1996
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 413
| [[Fitxategi:Carmen de la Maza.jpg|center|128px]]
| [[Carmen de la Maza]]
| euskal antzezlea
| 1940
| 2022
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 414
|
| [[Anastasio Bienzobas]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1913
| 1982
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 415
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
|
| 1936
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 416
| [[Fitxategi:ErnestoWikipediaOK.jpg|center|128px]]
| [[Ernesto Gasco]]
| politikari espainiarra
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 417
| [[Fitxategi:Esther López - DSC 4503.JPG|center|128px]]
| [[Esther López|Esther Lopez]]
| gipuzkoar boleibol jokalari ohia
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 418
|
| [[Eugenio Imatz]]
| filosofo espainiarra
| 1900
| 1951
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 419
| [[Fitxategi:D. Fermín Calbetón en Eibar de Indalecio Ojanguren (Cropped).jpg|center|128px]]
| [[Fermín Calbetón|Fermin Calbetón]]
| Irundar ospetsua, politikaria eta ministroa
| 1853
| 1919
| [[Donostia]]<br/>[[Irun]]
|-
| style='text-align:right'| 420
|
| [[Fernando Múgica Herzog]]
| politikari espainiarra
| 1933
| 1996
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 421
| [[Fitxategi:Gemma Zabaleta 2011.jpg|center|128px]]
| [[Gemma Zabaleta|Gemma Zabaleta Areta]]
| euskal politikaria
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 422
|
| [[Ignacio Pinedo]]
|
| 1925
| 1991
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 423
|
| [[Iker Sarriegi]]
|
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 424
| [[Fitxategi:Isidoro Fernández (44195298170).jpg|center|128px]]
| [[Isidoro Fernández]]
| euskal aktorea
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 425
|
| [[Iñaki Badiola]]
|
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 426
|
| [[Iñaki Salvador]]
|
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 427
|
| [[Jesus Olasagasti]]
| margolari espainiarra
| 1907
| 1955
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 428
|
| [[Jon Santamaria]]
| saskibaloi jokalari espainiarra
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 429
|
| [[Jorge Ruiz Cabestany]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1956
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 430
|
| [[Josefina Serratosa]]
| aktore espainiarra
| 1911
| 1990
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 431
|
| [[José Antonio Gasca]]
|
| 1936
| 1982
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 432
|
| [[José Antonio Pagola]]
|
| 1937
|
| [[Añorga]]
|-
| style='text-align:right'| 433
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 434
|
| [[José Luis Piquín]]
| Irundar ospetsua
| 1928
| 2008
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 435
|
| [[Jose Maria Mendiola]]
| idazle espainiarra
| 1929
| 2003
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 436
| [[Fitxategi:José Ángel Ascunce.jpg|center|128px]]
| [[Jose Angel Ascunce]]
| idazle espainiarra
| 1946
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 437
| [[Fitxategi:Juan Carlos Eguillor (estudioko argazkia).jpg|center|128px]]
| [[Juan Carlos Egillor]]
| Euskal ilustratzailea eta margolaria
| 1947
| 2011
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 438
| [[Fitxategi:Juan Luis Goenaga cropped.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Goenaga]]
| margolari gipuzkoarra
| 1950
| 2024
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 439
|
| [[Juan Ramón Viles|Juan Ramon Viles]]
| politikari espainiarra
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 440
|
| [[Juan Usabiaga]]
|
| 1879
| 1953
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 441
|
| [[Kristian Pielhoff]]
| telebista aurkezle espainiarra
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 442
|
| [[Manuel Delgado]]
|
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 443
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| kazetari donostiarra
| 1939
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 444
| [[Fitxategi:Marta Cárdenas (2018).jpg|center|128px]]
| [[Marta Cárdenas]]
| euskal artista
| 1944
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 445
|
| [[Miguel San Sebastián]]
|
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 446
| [[Fitxategi:Paco-Sagarzazu-zinemira.jpg|center|128px]]
| [[Paco Sagarzazu]]
| aktore espainiarra
| 1940
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 447
|
| [[Paula Martel]]
| aktore donostiarra
| 1936
| 2024
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 448
|
| [[Rafael Ruiz Balerdi]]
| margolari espainiarra
| 1934
| 1992
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 449
|
| [[Raul Urrutikoetxea]]
| margolari espainiarra
| 1962
| 2002
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 450
|
| [[Bixente Ameztoi]]
| margolari gipuzkoarra
| 1946
| 2001
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 451
|
| [[Yolanda Vicente]]
| politikari espainiarra
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 452
|
| ''[[:d:Q9098236|Álvaro de la Riva Guzmán de Frutos]]''
| diplomazialari espainiarra
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 453
|
| [[Ángel García Ronda]]
| politikari espainiarra
| 1939
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 454
|
| [[Ángel Mariscal]]
| futbolari espainiarra
| 1904
| 1979
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 455
|
| ''[[:d:Q9267453|Gerardo Meil Landwerlin]]''
| ikertzailea
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 456
|
| [[Yolanda Martín]]
|
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 457
|
| [[Juan Ugarte Aiestaran]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 458
|
| [[Ibon Pérez Arrieta]]
| futbolari espainiarra
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 459
| [[Fitxategi:Universidad Católica - Huachipato, 2018-05-05 - Beñat San José - 01.jpg|center|128px]]
| [[Beñat San Jose]]
|
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 460
|
| ''[[:d:Q10873302|Manuel Alonso Erausquin]]''
|
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 461
| [[Fitxategi:Raimundo Sarriegiren eskultura.jpg|center|128px]]
| [[Raimundo Sarriegi]]
|
| 1838
| 1913
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 462
| [[Fitxategi:Inazio Mujika Iraola (Miren Mujika).jpg|center|128px]]
| [[Inazio Mujika]]
| Euskal idazlea
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 463
| [[Fitxategi:Ane Gabarain 2012 (Bi eta bat).jpg|center|128px]]
| [[Ane Gabarain]]
| Euskal aktorea
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 464
| [[Fitxategi:Beñat Sarasola (Oier Aranzabal).jpg|center|128px]]
| [[Beñat Sarasola]]
| euskal idazlea
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 465
| [[Fitxategi:Cromo Eduardo Clavero.webp|center|128px]]
| [[Eduardo Clavero]]
| saskibaloi jokalari espainiarra
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 466
|
| [[Iker Cobo]]
| toreatzaile espainiarra
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 467
|
| [[Jaime Azpilikueta]]
|
| 1941
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 468
|
| [[Joseba Andoni Leizaola]]
| Euskal politikaria
| 1931
| 2017
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 469
|
| [[Joseba Alvarez|Joseba Alvarez Forcada]]
| politikari eta euskara teknikari donostiarra
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 470
|
| [[Jose Luis Orbegozo]]
|
| 1929
| 2010
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 471
|
| [[Juan Gorostidi]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1945
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 472
|
| [[Juan José Quintanilla]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 473
|
| [[Luis Fuente]]
| margolari espainiarra
| 1950
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 474
|
| [[Marta Bizkarrondo]]
| unibertsitateko irakasle espainiarra
| 1947
| 2007
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 475
|
| [[Ramón Reparaz|Ramon Reparaz]]
| aktore espainiarra
| 1931
| 2006
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 476
| [[Fitxategi:Richard Oribe 2016.jpg|center|128px]]
| [[Richard Oribe]]
| igerilari gipuzkoarra
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 477
| [[Fitxategi:Comisión de Monumentos de Navarra (1931) (Victoriano Juaristi).jpg|center|128px]]
| [[Victoriano Juaristi|Victoriano Juaristi Sagartzazu]]
| Irundar ospetsua
| 1880
| 1949
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 478
|
| [[Maialen Arrazola]]
| arraunlaria
| 1985
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 479
|
| [[Jesús Urteaga]]
|
| 1921
| 2009
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 480
|
| [[Carlos Corcuera]]
| politikari espainiarra
| 1936
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 481
|
| [[Natxo Azpilikueta|Ignacio Azpilikueta]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 482
|
| ''[[:d:Q11926452|Ignasi Joaniquet i Sirvent]]''
|
| 1938
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 483
|
| [[Izaskun Gómez Cermeño]]
| Pasaiko alkatea 2015tik
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 484
|
| [[Iñaki Álaba]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 485
|
| ''[[:d:Q11927500|Jesus Maria Lasagabaster]]''
|
| 1931
| 2013
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 486
| [[Fitxategi:Joan Mari Irigoien - Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Joan Mari Irigoien]]
| euskal idazlea
| 1948
| 2023
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 487
|
| [[Jose Migel Zúñiga|José Miguel Zúñiga]]
| futbolari espainiarra
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 488
| [[Fitxategi:Donostia Orfeón.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q11929289|Juan Goróstidi Garmendia]]''
|
| 1900
| 1968
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 489
| [[Fitxategi:Koldo Izagirre.png|center|128px]]
| [[Koldo Izagirre]]
| euskal idazlea
| 1953
|
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 490
|
| [[Mikel Antia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 491
|
| [[Paul Berrondo]]
| aktore espainiarra
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 492
| [[Fitxategi:ToribioAltzagaBereTaldea.png|center|128px]]
| [[Toribio Altzaga]]
| euskal idazlea
| 1861
| 1941
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 493
|
| ''[[:d:Q11984845|Charles Barbière]]''
|
| 1861
| 1945
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 494
| [[Fitxategi:Pamploma 1984 Manu.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q12181347|Manu García]]''
| gitarra-jotzaile espainiarra
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 495
| [[Fitxategi:María Eizaguirre Benidorm Fest (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Eizagirre]]
| gipuzkoar kazetaria
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 496
|
| [[Epifania Argaitz Munibe]]
| musikagile espainiarra
| 1812
| 1889
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 497
| [[Fitxategi:Fernando Gonzalo.jpg|center|128px]]
| [[Fernando Gonzalo]]
|
| 1942
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 498
| [[Fitxategi:Abelino barriola.jpg|center|128px]]
| [[Abelino Barriola]]
| euskal idazlea
| 1876
| 1944
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 499
| [[Fitxategi:Adela Gonzalez 2013.jpg|center|128px]]
| [[Adela González|Adela González Acuña]]
|
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 500
| [[Fitxategi:Ainhoa Aierbe 2010.jpg|center|128px]]
| [[Ainhoa Aierbe]]
| aktore gipuzkoarra
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 501
| [[Fitxategi:Ainhoa Beola.jpg|center|128px]]
| [[Ainhoa Beola]]
|
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 502
|
| [[Ainhoa Zubillaga]]
|
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 503
|
| [[Aitor Gabilondo López|Aitor Gabilondo]]
| telebista gidoilari eta ekoizlea
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 504
|
| [[Aitor Merino]]
| zinema zuzendari eta aktorea
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 505
| [[Fitxategi:Aitor Zabaletari oroigarria..jpg|center|128px]]
| [[Aitor Zabaleta]]
|
| 1970
| 1998
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 506
| [[Fitxategi:Aitzpea Leizaola, Iturengo ihauterian.jpg|center|128px]]
| [[Aitzpea Leizaola]]
| Antolpologo eta unibertsitateko irakaslea
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 507
|
| [[Alejandro Alberdi]]
| musikari espainiarra
| 1897
| 1982
| [[Igeldo]]
|-
| style='text-align:right'| 508
| [[Fitxategi:Alfontso Mujika euskaltzaindia2021.jpg|center|128px]]
| [[Alfontso Mujika|Alfontso Mujika Etxeberria]]
| Elhuyarreko hiztgigile eta itzultzailea
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 509
|
| [[Amaia Andrés]]
|
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 510
|
| [[Amaia Lizarralde]]
| donostiar aktorea eta zinema ekoizlea
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 511
| [[Fitxategi:Amale Arzelus.JPG|center|128px]]
| [[Amale Arzelus]]
|
| 1924
| 2015
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 512
|
| [[Ana María Parra Gómez]]
|
| 1928
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 513
|
| [[Ana María Batanero]]
|
| 1940
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 514
|
| [[Anartz Zuazua]]
| Donostiako aktore eta antzerki zuzendari
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 515
|
| [[Anbrosio Zatarain Etxebeste]]
|
| 1912
| 1999
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 516
|
| [[Ander Arzelus]]
| euskal idazlea
| 1898
| 1949
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 517
|
| [[Andoni Elizondo]]
|
| 1932
| 1986
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 518
| [[Fitxategi:Andoni Sagarna.png|center|128px]]
| [[Andoni Sagarna]]
| euskaltzain, hizkuntza-teknologo eta idazle
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 519
|
| [[Ane Mendizabal]]
| modelo espainiarra
| 1985
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 520
|
| [[Ane Sanchez]]
| aktore espainiarra
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 521
|
| [[Angel Cabanas|Angel Cábanas]]
|
| 1883
| 1964
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 522
|
| [[Anizeto Zugasti]]
| euskal idazlea
| 1904
| 1983
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 523
|
| [[Anton Mendizabal]]
| eskultore gipuzkoarra
| 1945
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 524
|
| [[Antonio Cavero]]
|
| 1932
| 2013
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 525
|
| [[Antonio Vega Cortázar]]
| kirol-tiratzaile espainiarra
| 1932
| 2011
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 526
| [[Fitxategi:Arantxa Gurmendi.png|center|128px]]
| [[Arantxa Gurmendi]]
| aktore gipuzkoarra
| 1944
| 2023
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 527
|
| [[Arantza Etxeburua]]
| euskal idazlea
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 528
| [[Fitxategi:Arantza Díaz de Ilarraza (DRI0401).jpg|center|128px]]
| [[Arantza Diaz de Ilarraza Sanchez]]
| informatikaria, ikertzailea eta unibertsitateko irakaslea
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 529
| [[Fitxategi:Arantza urkaregi 0001.jpg|center|128px]]
| [[Arantza Urkaregi]]
|
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 530
| [[Fitxategi:Aritz Gorrotxategi.JPG|center|128px]]
| [[Aritz Gorrotxategi]]
| euskal idazlea
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 531
|
| [[Arkaitz Gartziandia]]
| gipuzkoar aktorea
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 532
|
| [[Artemio Zarco]]
|
| 1930
| 2012
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 533
| [[Fitxategi:Augustin anabitarte.jpg|center|128px]]
| [[Augustin Anabitarte]]
| euskal idazlea
| 1891
| 1981
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 534
|
| [[Begoña Aretxaga]]
| antropologo gipuzkoarra
| 1960
| 2002
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 535
| [[Fitxategi:Begoña del Teso (30748286591).jpg|center|128px]]
| [[Begoña del Teso]]
| kazetari espainiarra
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 536
| [[Fitxategi:Beñat Gaztelumendi bertsolaria 2009an.jpg|center|128px]]
| [[Beñat Gaztelumendi]]
| Bertsolari gipuzkoarra
| 1987
|
| [[Añorga]]
|-
| style='text-align:right'| 537
|
| [[Blanca Lacambra]]
| atleta espainiarra
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 538
|
| [[Carlos Sanz Ramírez]]
| margolari espainiarra
| 1943
| 1987
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 539
|
| [[Carlos Zabala]]
| Gipuzkoako aktorea
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 540
|
| [[Clara Gangutia]]
| donostiar margolaria
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 541
|
| [[Claudio Delgado]]
|
| 1843
| 1916<br/>1918
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 542
|
| [[Consuelo Herrera Menta]]
|
| 1901
| 2010
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 543
|
| [[Cristina Cuesta]]
|
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 544
| [[Fitxategi:Cristina Iglesias - Berria.jpg|center|128px]]
| [[Cristina Iglesias]]
|
| 1956
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 545
| [[Fitxategi:Dani Fano (Maite Landatxe).jpg|center|128px]]
| [[Dani Fano]]
| ilustratzailea, komikigilea
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 546
| [[Fitxategi:Dolores redondo.jpg|center|128px]]
| [[Dolores Redondo]]
| Donostiar idazlea
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 547
|
| [[Domingo Etxeberri]]
|
| 1700
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 548
|
| [[Domingo Kanpaña]]
|
| 1801
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 549
|
| [[Domingo Zaldua]]
| futbolari espainiarra
| 1903
| 1980
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 550
|
| [[Dorleta Urretabizkaia]]
| euskal idazlea
| 1979<br/>1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 551
|
| [[Eduardo Txillida Beltzuntze]]
|
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 552
| [[Fitxategi:Egoitz Lasa aktorea 2012an.jpg|center|128px]]
| [[Egoitz Lasa]]
| aktore donostiarra
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 553
|
| [[Eider Rubio]]
|
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 554
| [[Fitxategi:Eli Tolaretxipi.jpg|center|128px]]
| [[Eli Tolaretxipi]]
|
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 555
|
| [[Emiliano Eizagirre]]
|
| 1888
| 1967
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 556
|
| [[Emilio Gurrutxaga]]
|
| 1934
| 2021
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 557
| [[Fitxategi:Eneko Goia .jpg|center|128px]]
| [[Eneko Goia|Eneko Goya Laso]]
| Eusko Alderdi Jeltzaleako politikaria
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 558
| [[Fitxategi:EnekoOolasagastiArgia.jpg|center|128px]]
| [[Eneko Olasagasti]]
| euskal idazlea
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 559
|
| [[Engrazio Arantzadi|Engrazio Aranzadi]]
| euskal idazlea
| 1873
| 1937
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 560
| [[Fitxategi:Enkarni Genua.jpg|center|128px]]
| [[Enkarni Genua]]
| euskal idazlea
| 1942
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 561
|
| [[Esteban Antxustegi]]
| euskal idazlea
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 562
| [[Fitxategi:Eugenio Ibarzabal.png|center|128px]]
| [[Eugenio Ibarzabal]]
| euskal ekonomilaria, kazetaria eta idazlea
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 563
|
| [[Euken Ostolaza]]
|
| 1961
| 2023
| [[Igeldo]]
|-
| style='text-align:right'| 564
|
| [[Eva Mirones]]
| arraunlaria
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 565
|
| [[Faustina Carril Arozena]]
| katedradun gipuzkoarra
| 1910
| 1997
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 566
|
| [[Faustino Amiano]]
| arraunlaria
| 1944
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 567
|
| [[Fausto Arotzena]]
| artxibozain espainiarra
| 1896
| 1980
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 568
| [[Fitxategi:Felix Maraña Remigio Mendiburuz Mahaingurua 2001 egunkara.jpg|center|128px]]
| [[Felix Maraña]]
|
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 569
|
| [[Fermin Imaz]]
| Bertsolari gipuzkoarra
| 1879
| 1929
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 570
| [[Fitxategi:Fermin Leizaola.jpg|center|128px]]
| [[Fermin Leizaola]]
| Etnologo eta espeleologo gipuzkoarra
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 571
| [[Fitxategi:Fernando-bernues--2016 argia.jpg|center|128px]]
| [[Fernando Bernués]]
| Antzerki zuzendari
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 572
|
| [[Flavio Martinez]]
|
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 573
|
| [[Francisco Gaskue]]
|
| 1848
| 1920
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 574
|
| [[Frantzisko Apalategi]]
| euskal idazlea
| 1867
| 1948
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 575
| [[Fitxategi:Francisco López Alén - Euskal-Erria.jpg|center|128px]]
| [[Frantzisko Lopez|Frantzisko Lopez Alen]]
| euskal idazlea (1866-1910)
| 1866
| 1910
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 576
|
| [[Félix Zuaznabar]]
|
| 1790
| 1860
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 577
|
| [[Gabriel Korta]]
| euskal idazlea
| 1951
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 578
|
| [[Garazi Falcon]]
| aktore espainiarra
| 1993
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 579
|
| [[Garikoitz Azkue]]
| arraunlaria
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 580
|
| [[Gonzalo Fernández Berridi]]
|
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 581
|
| [[Gonzalo Tejada]]
|
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 582
|
| [[Gotzon Aleman]]
| euskal idazlea
| 1953
| 1978
| [[Donostia]]<br/>[[Zumarraga]]
|-
| style='text-align:right'| 583
|
| [[Harkaitz Zubiri]]
| euskal idazlea
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 584
|
| [[Hernando Espinosa de los Monteros]]
|
| 1916
| 1991
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 585
|
| [[Iban Maiza]]
| atleta espainiarra
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 586
|
| [[Ignacio Alkorta]]
| arraunlaria
| 1937
| 2022
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 587
| [[Fitxategi:Ignazia Zabalo 2022 Ciordia zoom.png|center|128px]]
| [[Ignazia Zabalo]]
|
| 1905
| 1939
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 588
|
| [[Ignacio Arozena]]
|
| 1931
| 2003
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 589
|
| [[Ignacio Egibar]]
| arraunlaria
| 1931
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 590
|
| [[Ignacio Etxandi]]
|
| 1912
| 1953
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 591
|
| [[Ignacio María Barriola]]
|
| 1906
| 1998
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 592
|
| [[Ignacio Ugarte]]
| margolari espainiarra
| 1862<br/>1858
| 1914
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 593
|
| [[Imanol Irigoien]]
| euskal idazlea
| 1940
|
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 594
|
| [[Imanol Olaizola]]
|
| 1920
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 595
|
| [[Imanol Plaza]]
|
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 596
| [[Fitxategi:Iñaki Irazabalbeitia donostiarra.jpg|center|128px]]
| [[Inaki Irazabalbeitia]]
| euskal idazlea
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 597
|
| [[Ines Goikoetxea Irurtzun|Ines Goikoetxea]]
| euskal idazlea
| 1939
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 598
| [[Fitxategi:Iratxe-Retolaza berria.webp|center|128px]]
| [[Iratxe Retolaza Gutierrez]]
| euskal idazlea
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 599
|
| [[Irene Laffitte]]
|
| 1941
| 2001
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 600
|
| [[Itziar Basterrika|Itziar Basterrika Unanue]]
|
| 1960
|
| [[Zubieta (Gipuzkoa)|Zubieta]]
|-
| style='text-align:right'| 601
| [[Fitxategi:Red Álava.jpg|center|128px]]
| [[Itziar Mujika Irastorza]]
| Ekintzailea, Alava sareko kidea
| 1904
| 1992
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 602
|
| [[Itziar Urretabizkaia]]
| aktore euskalduna
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 603
|
| [[Iñaki Beraetxe]]
| euskal aktorea
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 604
|
| [[Iñaki Camino]]
|
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 605
| [[Fitxategi:Iñaki-Egaña-2002.jpg|center|128px]]
| [[Iñaki Egaña]]
| Euskal historialaria
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 606
|
| [[Inaxio Esnaola Aranzadi|Iñaki Esnaola Aranzadi]]
|
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 607
| [[Fitxategi:Fòrum crisi de civilització 001.jpg|center|128px]]
| [[Iñaki Gil de San Vicente]]
|
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 608
|
| [[Iñaki Olabeaga]]
| euskal idazlea
| 1901
| 1983
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 609
|
| [[Iñaki Ruiz de Egino]]
| margolari eta eskultore gipuzkoarra
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 610
|
| [[Iñigo Ormazabal]]
| margolari espainiarra
| 1951
| 2021
| [[Añorga]]
|-
| style='text-align:right'| 611
|
| [[Iñigo Segurola]]
| Lorezaina
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 612
|
| [[Iñigo Sanz de Ormazabal]]
|
| 1956
| 2009
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 613
|
| [[Jacinto Antonio Etxeberri]]
|
| 1625
| 1673
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 614
|
| [[Jaime Camps]]
| atleta espainiarra
| 1896
| 1921
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 615
|
| [[Javier Alkain]]
|
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 616
|
| [[Javier Arozena]]
| donostiar margolaria
| 1935
| 2016
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 617
|
| [[Javier Cano]]
| arraunlaria
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 618
|
| [[Javier María Hernández Arsuaga]]
|
| 1940
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 619
|
| [[Javier Velar]]
| arraunlaria
| 1933
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 620
|
| [[Jesus Agirregabiria]]
| tenor
| 1892
| 1975
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 621
|
| [[Jesus Maria Arozamena|Jesus Maria Arotzamena]]
|
| 1918
| 1972
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 622
| [[Fitxategi:Jesus-mari-arrieta.jpg|center|128px]]
| [[Jesus Maria Arrieta]]
| idazle gipuzkoarra
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 623
|
| [[Joaquin Gurrutxaga]]
| idazle espainiarra
| 1910
| 2000
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 624
|
| [[Joaquín Antonio Kamino]]
| (1754-1819)
| 1754
| 1819
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 625
|
| [[Joaquín Urio]]
|
| 1947
|
| [[Martutene]]
|-
| style='text-align:right'| 626
|
| [[Jokin Ansorena]]
| euskal idazlea
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 627
|
| [[Jon Ander Aranburu]]
|
| 1992
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 628
| [[Fitxategi:Mondragon 34.JPG|center|128px]]
| [[Jon Anza]]
|
| 1962
| 2009
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 629
|
| [[Jon Tecedor]]
|
| 1975
| 2008
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 630
| [[Fitxategi:Jorge González Aranguren.jpg|center|128px]]
| [[Jorge González Aranguren]]
|
| 1938
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 631
|
| [[Jose Antonio Carril]]
| opera abeslari espainiarra
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 632
|
| [[Jose Antonio Mujika]]
| euskal idazlea
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 633
| [[Fitxategi:JpseAntonioSistiaga 2017Durangokartela.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Sistiaga]]
| margolari gipuzkoarra
| 1932
| 2023
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 634
|
| [[Jose Begiristain]]
|
| 1879
| 1952
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 635
| [[Fitxategi:José Vicente de Echagaray.jpg|center|128px]]
| [[Jose Bizente Etxagarai|José Vicente Etxagarai]]
| euskal idazlea (1773-1855)
| 1773
| 1855
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 636
|
| [[Jose Egileor|Jose Egileor Beldarrain]]
| aktore espainiarra
| 1890
| 1966
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 637
|
| [[Jose Garmendia|José Garmendia Zabala]]
|
| 1885
| 1924
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 638
| [[Fitxategi:José Goicoa Barcaíztegui.jpg|center|128px]]
| [[Jose Goikoa]]
| arkitekto espainiarra
| 1844
| 1911
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 639
|
| [[Jose Ignacio Alvarez Usabiaga]]
|
| 1945
| 2005
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 640
|
| [[Jose Ignacio Olaizola]]
|
| 1952
| 2012
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 641
| [[Fitxategi:JoseIgnazioansorenaargia.jpg|center|128px]]
| [[Jose Ignazio Ansorena]]
| euskal txi(stulari, pailazo (Mirri) eta idazlea
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 642
| [[Fitxategi:EuskadiIkerketaSaria1999.png|center|128px]]
| [[Jose Luis Melena]]
|
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 643
|
| [[Jose Luis Urrusolo]]
|
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 644
|
| [[Joxe Mari Segurola|José María Segurola]]
| arraunlaria
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 645
|
| [[Jose Maria Agesta|Joxe Mari Agesta]]
| euskal idazlea
| 1874
| 1951
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 646
|
| [[Jose Maria Berasategi]]
| aktore gipuzkoarra
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 647
| [[Fitxategi:Jose Maria Larrokaren grabatua.png|center|128px]]
| [[Jose Maria Larroka|Jose Maria Larroka Estala]]
| idazle espainiarra
| 1813
| 1891
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 648
|
| [[Jose Maria Soroa]]
| politikari espainiarra
| 1772
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 649
| [[Fitxategi:Joserra Ahiartza.jpg|center|128px]]
| [[Jose Ramon Aihartza]]
| zoologo, EHUko irakasle
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 650
|
| [[Jose Ramon Amondarain]]
| margolari espainiarra
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 651
|
| [[Jose Ramon Erauskin]]
| Bertsolaria eta idazlea
| 1906
|
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 652
|
| [[Josean Bengoetxea]]
| Donostiar aktorea
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 653
| [[Fitxategi:Joseba Aurkenerena.jpg|center|128px]]
| [[Joseba Aurkenerena]]
| euskal idazlea
| 1956
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 654
| [[Fitxategi:CSC 0148 (41699315570) beitia (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Joseba Beitia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1990
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 655
| [[Fitxategi:Joseba-Etxarri-2003.jpg|center|128px]]
| [[Joseba Etxarri]]
| euskal idazlea
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 656
| [[Fitxategi:Jose zubimendi.jpg|center|128px]]
| [[Joseba Zubimendi]]
| euskal idazlea
| 1898
| 1939
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 657
| [[Fitxategi:Mayor Alquezar 2.jpg|center|128px]]
| [[Josetxo Mayor]]
|
| 1934
| 2017
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 658
| [[Fitxategi:Josu Landa 11tb.png|center|128px]]
| [[Josu Landa]]
| euskal idazlea
| 1960
|
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 659
| [[Fitxategi:Josune Zabala.jpg|center|128px]]
| [[Josune Zabala]]
| hizkuntzalari euskalduna
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 660
|
| [[José Antonio Almandoz]]
| arraunlaria
| 1940
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 661
|
| [[José Antonio Martiarena]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 662
|
| [[Jose Mari Aristegi|José Aristegi]]
| arraunlaria
| 1928
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 663
|
| [[José Ibarburu]]
| arraunlaria
| 1928
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 664
|
| [[José Ignacio García Ramos]]
| ikertzailea
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 665
|
| [[José Luis Iturralde]]
| musikagile espainiarra
| 1908
| 1985
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 666
|
| [[José Luis Martínez de Ubago]]
| kirol-tiratzaile espainiarra
| 1926
| 2014
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 667
|
| [[José Luis Almandoz|José Luís Almandoz]]
| arraunlaria
| 1938
| 2013
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 668
|
| [[José Manuel Collado]]
| Donostiako politikari espainiarra
| 1792
| 1864
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 669
| [[Fitxategi:Joxan OIZ.JPG|center|128px]]
| [[Joxan Oiz]]
| euskal idazlea
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 670
|
| [[Joxe Aierbe]]
|
| 1934
| 2012
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 671
| [[Fitxategi:Joxe Austin Arrieta idazlea.jpg|center|128px]]
| [[Joxe Austin Arrieta]]
| euskal idazlea
| 1949
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 672
| [[Fitxategi:Joxemari Olasagasti.jpg|center|128px]]
| [[Joxe Mari Olasagasti]]
|
| 1959
|
| [[Igeldo]]
|-
| style='text-align:right'| 673
| [[Fitxategi:Joxean Muñoz (Iñigo Royo) bertikala.jpg|center|128px]]
| [[Joxean Muñoz]]
| euskal idazlea
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 674
| [[Fitxategi:Joxemi Zumalabe kazetaria.jpg|center|128px]]
| [[Joxemi Zumalabe]]
|
| 1950
| 1993
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 675
|
| [[Juan Agustin Zumalabe]]
|
| 1914
| 1981
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 676
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| euskal idazlea
| 1940
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 677
|
| [[Juan Carlos Guerra]]
| euskal idazlea
| 1860
| 1941
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 678
|
| [[Juan Carlos Alduntzin]]
|
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 679
|
| [[Juan Etxeberri]]
|
| 1609
| 1662
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 680
|
| [[Juan Jose Etxeberria]]
|
| 1935
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 681
|
| [[Juan Jose Makazaga]]
|
| 1887
| 1963
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 682
|
| [[Juan José Prado]]
| atleta espainiarra
| 1956
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 683
| [[Fitxategi:Juan Mari Beltran - 2019 - Caubet Gogoan.jpg|center|128px]]
| [[Juan Mari Beltran]]
| musikari, musikologo eta irakasle gipuzkoarra
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 684
|
| [[Juan Mari Mendizabal]]
|
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 685
| [[Fitxategi:Retrato de Juan Plazaola Artola.jpg|center|128px]]
| [[Juan Plazaola Artola]]
|
| 1919
| 2005
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 686
|
| [[Juan Txillida Ameztoi]]
|
| 1956
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 687
|
| [[Juani Mendiola]]
| aktore gipuzkoarra
| 1924
| 2006
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 688
|
| [[Juanjo Mendioroz]]
|
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 689
|
| [[Judit Mariezkurrena]]
| aktore espainiarra
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 690
| [[Fitxategi:Judith Jáuregui, Folle Journée 2017, 0551 2.jpg|center|128px]]
| [[Judith Jauregi]]
| piano-jotzaile espainiarra
| 1985
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 691
|
| [[Julen Colinas]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 692
|
| [[Julia Otxoa]]
| idazle espainiarra
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 693
|
| [[Julio Franco|Julio Franco Tardaguila]]
| margolari espainiarra
| 1903
| 1980
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 694
| [[Fitxategi:Sanchez irure.jpg|center|128px]]
| [[Kaietano Sanchez|Kaietano Sanchez Irure]]
| euskal idazlea
| 1856
| 1916
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 695
|
| [[Karlos Otegi]]
| euskal idazlea
| 1940
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 696
|
| [[Karmele Aranburu Puente]]
| aktore eta abeslari donostiarra
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 697
| [[Fitxategi:Katalina Eleizegi Maiz.jpg|center|128px]]
| [[Katalina Eleizegi]]
| euskal idazlea
| 1889
| 1963
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 698
|
| [[Kike Diaz de Rada]]
| aktore espainiarra
| 1959
| 2024
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 699
| [[Fitxategi:Koldo-almandoz photo-dani-blanco.jpg|center|128px]]
| [[Koldo Almandoz]]
| zinemagilea eta kazetaria
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 700
|
| [[Koldo Royo]]
|
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 701
|
| [[Kote Cabezudo]]
| argazkilari espainiarra
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 702
|
| [[Lluís Omedes]]
|
| 1938
| 2022
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 703
|
| [[Luis Angel Bollo]]
|
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 704
|
| [[Luis Mokoroa]]
|
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 705
|
| [[Luis Tolosa]]
|
| 1903
| 1956
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 706
| [[Fitxategi:Luisa Etxenike 2022.jpg|center|128px]]
| [[Luisa Etxenike|Luisa Etxenike Urbistondo]]
| idazle espainiarra
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 707
| [[Fitxategi:Maddalen Iriarte 2023.jpg|center|128px]]
| [[Maddalen Iriarte|Maddalen Iriarte Okiñena]]
| euskal kazetaria eta politikaria
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 708
|
| [[Maite Gonzalez|Maite Gonzalez Esnal]]
| euskal idazlea
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 709
|
| [[Manuel Carrasco]]
| futbolari espainiarra
| 1894
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 710
|
| [[Manuel Ibarburu]]
| arraunlaria
| 1937
| 2021
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 711
| [[Fitxategi:Manuel Matxain tokan2.jpg|center|128px]]
| [[Manuel Matxain]]
|
| 1916
| 1999
| [[Aiete]]
|-
| style='text-align:right'| 712
|
| [[Manuel Pagola]]
| idazle espainiarra
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 713
|
| [[Mari Aiestaran]]
| hockey jokalari espainiarra
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 714
| [[Fitxategi:Mari Jose Olaziregi irakasle eta kritikaria 2011n.jpg|center|128px]]
| [[Mari Jose Olaziregi]]
| euskal idazlea
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 715
| [[Fitxategi:Mari Jose Azurmendi.jpg|center|128px]]
| [[Maria Jose Azurmendi]]
| soziolinguista, irakaslea
| 1944
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 716
|
| [[Mariano Royo Ximenez]]
| margolari espainiarra
| 1949
| 1985
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 717
|
| [[Marina Arruti]]
| golf-jokalari espainiarra
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 718
| [[Fitxategi:Mario Salegi 1997.jpg|center|128px]]
| [[Mario Salegi]]
| euskal idazlea
| 1918
| 2005
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 719
|
| [[Martin Anso]]
| euskal idazlea
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 720
| [[Fitxategi:Thun thun 1894 09 30 marcelino soroa.jpg|center|128px]]
| [[Martzelino Soroa|Marzelino Soroa]]
| euskal idazlea
| 1848
| 1902
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 721
|
| [[María Kutz]]
|
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 722
|
| [[Miguel Pelay Orozco]]
| idazle gipuzkoarra
| 1913
| 1998
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 723
| [[Fitxategi:Mikel Garmendia Olaziregi 2009an Ordizian.JPG|center|128px]]
| [[Mikel Garmendia Olaziregi]]
|
| 1915
| 2015
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 724
| [[Fitxategi:Mikel Lasa.jpg|center|128px]]
| [[Mikel Lasa]]
| euskal idazlea
| 1938
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 725
|
| [[Mikel Zubeldia]]
| euskal idazlea
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 726
|
| [[Mirari Garcia de Kortazar|Mirari Garcia de Cortazar]]
| euskal idazlea
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 727
|
| [[Naty Altuna]]
|
| 1915
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 728
|
| [[Nekane Lasarte]]
|
| 1930
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 729
| [[Fitxategi:Nerea Sancho 2012.jpg|center|128px]]
| [[Nerea Sancho]]
|
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 730
| [[Fitxategi:NEREA TXAPARTEGI.jpg|center|128px]]
| [[Nerea Txapartegi Madariaga]]
| Euskaltzalea eta gaztetatik militantea herri mugimenduetan eta antolaketa politikoan.
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 731
|
| [[Nicolás de Miguel]]
| politikari espainiarra
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 732
| [[Fitxategi:Nora galparsoro kurdistan 2013 001.jpg|center|128px]]
| [[Nora Galparsoro]]
|
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 733
|
| [[Norman Landa]]
| surflari espainiarra
| 1985
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 734
| [[Fitxategi:Oierguillan.jpg|center|128px]]
| [[Oier Guillan]]
| euskal idazlea
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 735
|
| [[Oihana Maritorena]]
| aktore espainiarra
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 736
| [[Fitxategi:Fabian Loidi motoan.jpg|center|128px]]
| [[Paben Loidi]]
| euskal idazlea
| 1909
| 1985
| [[Añorga]]
|-
| style='text-align:right'| 737
| [[Fitxategi:1900-08-18, Instantáneas, Pablo de Alzola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pablo Altzola]]
|
| 1841
| 1912
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 738
|
| [[Pablo Malo]]
| zine zuzendaria
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 739
| [[Fitxategi:Pablo munoz (4859786062).jpg|center|128px]]
| [[Pablo Muñoz]]
| euskal kazetari eta idazle
| 1941
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 740
|
| [[Patxi Barko]]
|
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 741
| [[Fitxategi:Patxi Santamaria+Nekane Igarza-5 (7255219332).jpg|center|128px]]
| [[Patxi Santamaria]]
|
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 742
|
| [[Paul Zubillaga]]
|
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 743
|
| [[Pedro Soraluze]]
|
| 1900
| 1919
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 744
| [[Fitxategi:Thun thun 1894 07 08 pepe artola.jpg|center|128px]]
| [[Pepe Artola]]
| euskal idazlea
| 1864
| 1929
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 745
|
| [[Rafa Albisu]]
|
| 1931
| 2012
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 746
| [[Fitxategi:Munoadibujando.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Munoa]]
| margolari espainiarra
| 1930
| 2012
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 747
|
| [[Rafael Treku]]
|
| 1932
| 2000
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 748
| [[Fitxategi:Ramon Agirre 2.jpg|center|128px]]
| [[Ramon Agirre]]
| gipuzkoar aktorea
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 749
|
| [[Ramon Intzagarai]]
| euskal idazlea
| 1878
| 1947
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 750
|
| [[Ramón Zuriarrain|Ramón Zurriarain]]
|
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 751
|
| [[Ricardo Izagirre|Ricardo Izagirre Epalza]]
| idazle espainiarra
| 1902
| 1971
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 752
|
| [[Rodolfo Bozas]]
| euskal idazlea
| 1913
| 1978
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 753
|
| [[Rosa Valverde]]
|
| 1953
| 2015
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 754
| [[Fitxategi:Thun thun 1894 06 02 rosario artola.jpg|center|128px]]
| [[Rosario Artola]]
| euskal idazlea
| 1869
| 1950
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 755
|
| [[Santiago Beitia]]
| arraunlaria
| 1938
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 756
|
| [[Santos Gandia]]
|
| 1899
| 1975
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 757
|
| [[Sara Carracelas]]
| igerilari paralinpiko euskalduna
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 758
| [[Fitxategi:Serafín Baroja.png|center|128px]]
| [[Serafin Baroja]]
| euskal idazlea
| 1840
| 1912
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 759
| [[Fitxategi:Sigfrido-Koch-Arruti (Usoz).jpg|center|128px]]
| [[Sigfrido Koch]]
| Donostiako argazkilari eta atleta korrikolaria
| 1936
| 1992
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 760
| [[Fitxategi:Retrato-Sigfrido-Koch-Bengoetxea.jpg|center|128px]]
| [[Sigfrido Koch Bengoetxea]]
| argazkilari espainiarra
| 1908
| 1973
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 761
|
| [[Soterotxo]]
| arraunlaria
| 1889
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 762
|
| [[Susana Corcuera|Susana Corcuera Leunda]]
| euskal politikaria
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 763
| [[Fitxategi:Teresa Calo Fontán.jpg|center|128px]]
| [[Teresa Calo]]
| gipuzkoar aktorea, dramagilea eta gidoigilea
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 764
| [[Fitxategi:Teresa del Valle.jpg|center|128px]]
| [[Teresa del Valle]]
| antropologo, irakasle eta ikertzaile gipuzkoarra
| 1937
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 765
|
| [[Trinido Vaqueriza]]
| arraunlaria
| 1929
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 766
| [[Fitxategi:Txan Magoa.jpg|center|128px]]
| [[Txan magoa]]
|
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 767
| [[Fitxategi:Txantxillo urnietan.jpg|center|128px]]
| [[Txantxillo]]
|
| 1927
| 2003
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 768
| [[Fitxategi:Urnieta-aldea.jpg|center|128px]]
| [[Txema Garcia-Viana]]
| euskal idazlea
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 769
|
| [[Urko (abeslaria)|Urko]]
| euskal musikaria
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 770
| [[Fitxategi:Urko menaia 001.JPG|center|128px]]
| [[Urko Menaia]]
| abeslari espainiarra
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 771
|
| [[Valentín Rocandio]]
| atleta espainiarra
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 772
|
| [[Xabi Puerta]]
|
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 773
|
| [[Xabier Alvarez de Eulate]]
|
| 1919
| 2012
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 774
| [[Fitxategi:Xabier Artola Zubillaga.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Artola Zubillaga]]
| euskal idazle, argazkilari , irakasle eta ikertzaile hizkuntzaren prozesamenduan
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 775
|
| [[Xabier Mujika]]
| euskal idazlea
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 776
| [[Fitxategi:Txirri mirri txiribiton.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Otaegi]]
| pailazo euskalduna
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 777
| [[Fitxategi:Xabier Peñaler Munoaundin.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Peñalver]]
| euskal arkeologoa
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 778
| [[Fitxategi:Xebe Diez, eguraldi gizona (96-177).jpg|center|128px]]
| [[Xebe Diez]]
|
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 779
|
| [[Álvaro Fernández]]
| argazkilari espainiarra
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 780
|
| [[Ángel De la Hoz]]
| arkitekto espainiarra
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 781
|
| [[Juan Antonio Rodríguez Duflox]]
| futbolari espainiarra
| 1937
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 782
|
| [[Guillermo Lazkano]]
| musikagile espainiarra
| 1910
| 2001
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 783
|
| ''[[:d:Q12388915|Francisco Echave]]''
|
| 1910
| 1969
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 784
|
| [[Manuel Sagasti]]
| musikagile espainiarra
| 1789
| 1818
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 785
|
| [[Xabier Sarasa]]
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 786
|
| [[José María Castivia]]
| futbolari espainiarra
| 1926
| 2013
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 787
|
| [[Jesús María Visitacion Villan|Jesús María Visitación Villán]]
|
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 788
|
| [[Ivan Vázquez Basurko|Ivan Vazquez Basurco]]
| futbolari espainiarra
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 789
|
| [[Aitzol Arzallus|Aitzol Arzallus Lizeaga]]
|
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 790
|
| ''[[:d:Q14111958|María del Mar Vaquero Periánez]]''
| politikari espainiarra
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 791
| [[Fitxategi:1925-01-01, El Imparcial, Los de casa, vistos por Pellicer, 03 (cropped) Rodrigo Lavín.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q14565143|Cipriano Rodrigo Lavín]]''
|
| 1882
| 1972
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 792
|
| ''[[:d:Q14916705|Luis Matilla]]''
|
| 1938
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 793
| [[Fitxategi:Itziar nogeras 001.jpg|center|128px]]
| [[Itziar Nogeras]]
|
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 794
| [[Fitxategi:El periodista José Yoldi 02 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15142898|José Yoldi]]''
| kazetari espainiarra
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 795
| [[Fitxategi:Krasnodar-Real Sosiedad (22).jpg|center|128px]]
| [[Joseba Zaldua]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1992
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 796
|
| [[Ángel Martínez Sanjuán]]
|
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 797
|
| ''[[:d:Q15449389|Ignacio Czeguhn]]''
|
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 798
|
| [[Gerardo Bujanda]]
|
| 1919
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 799
|
| [[Antxon Agirre]]
|
| 1946
| 2014
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 800
|
| [[Miguel María Lojendio]]
|
| 1908
| 1977
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 801
|
| [[Marco Sangalli]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1992
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 802
| [[Fitxategi:Zientzia Club Elena2.png|center|128px]]
| [[Elena Lazkano|Elena Lazkano Ortega]]
| ikertzailea
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 803
| [[Fitxategi:Mikel Azpiroz kontzertuan.jpg|center|128px]]
| [[Mikel Azpiroz]]
| Euskal musikari eta piano-jolea
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 804
| [[Fitxategi:Jesús María Zubiarraín 1971.jpg|center|128px]]
| [[Jesús María Zubiarrain]]
| futbolari espainiarra
| 1945
| 1993
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 805
|
| [[Iñaki Ábalos]]
| arkitekto espainiarra
| 1956
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 806
|
| [[Txomin Arrotegi]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 807
|
| [[Iñigo Arteaga]]
| futbolari eta entrenatzaile donostiarra
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 808
|
| ''[[:d:Q16175375|Jesús Bartolomé i Carrascal]]''
| politikari espainiarra
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 809
| [[Fitxategi:Arancha Gonzalez By Clement Gibon HS.jpg|center|128px]]
| [[Arancha González Laya|Arancha González]]
|
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 810
| [[Fitxategi:Spartak-aek-15 — копия (2).jpg|center|128px]]
| [[Imanol Idiakez]]
|
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 811
|
| ''[[:d:Q16242155|Fernando de Villanueva]]''
|
|
| 1679
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 812
|
| [[José María Astarbe]]
| Donostiar futbolaria
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 813
|
| [[Miguel Azkarate]]
| Donostiar futbolaria
| 1938
| 2019
| [[Añorga]]
|-
| style='text-align:right'| 814
|
| ''[[:d:Q16301829|Iñaki Rodríguez]]''
| saskibaloi jokalari espainiarra
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 815
|
| [[Alfonso Otazu]]
| historialari gipuzkoarra
| 1949
| 2022
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 816
|
| [[Arantxa Kaltzada]]
| kazetari espainiarra
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 817
| [[Fitxategi:Aritz Elustondo 2018.jpg|center|128px]]
| [[Aritz Elustondo]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 818
|
| [[Benito Elizalde]]
| arraunlaria
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 819
|
| [[Karlos Nguema]]
|
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 820
| [[Fitxategi:CeciliaSarasola84.jpg|center|128px]]
| [[Cecilia Sarasola Iurrita|Cecilia Sarasola]]
| euskal fisikaria
| 1949
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 821
|
| [[Ekhiñe Egiguren]]
| Donostiar idazlea
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 822
|
| [[Elena Ibarbia]]
|
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 823
|
| [[Felix Erdozia]]
| arraunlaria
| 1915
| 2010
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 824
|
| [[Iratxe Esnaola Aldanondo|Iratxe Esnaola]]
| euskal idazlea
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 825
|
| [[Itxaso Araque]]
| euskal idazlea
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 826
| [[Fitxategi:Iñaki Alegria informatikaria 2009an.jpg|center|128px]]
| [[Iñaki Alegria|Iñaki Alegria Loinaz]]
| informatikari eta ikertzailea
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 827
|
| [[Jesus Acín|Jesus Acín Urzainqui]]
|
| 1952
| 2013
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 828
|
| [[Jesus Mari Alberdi]]
| musikagile espainiarra
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 829
| [[Fitxategi:Josetxo Ibazeta.jpg|center|128px]]
| [[Josetxo Ibazeta]]
|
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 830
|
| [[Joxe Jabier Uresberueta]]
| arraunlari gipuzkoarra
| 1850
| 1927
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 831
|
| [[Karmelo Leizaola]]
|
| 1901
| 1935
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 832
| [[Fitxategi:Txirrimirrietatxiribiton.jpg|center|128px]]
| [[Kattalin Ansorena]]
| euskal pailazoa
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 833
|
| [[Koro Garmendia|Koro Garmendia Iartza]]
| euskal politikari eta ikertzailea
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 834
|
| [[Miriam Gómez]]
| aktore espainiarra
| 1998
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 835
|
| [[Patxi Azparren]]
| Euskara irakasle eta antropologoa
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 836
|
| [[Pedro Maria Lasarte]]
|
|
| 1894
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 837
|
| [[Rosa Zarra]]
|
| 1901
| 1995
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 838
| [[Fitxategi:Sabino Ormazabal.jpg|center|128px]]
| [[Sabino Ormazabal]]
|
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 839
| [[Fitxategi:Txaro Arteaga 2018.jpg|center|128px]]
| [[Txaro Arteaga]]
| kazetaria eta EAEko Emakunde erakundearen zuzendaria
| 1944
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 840
|
| [[Urko Egea]]
|
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 841
| [[Fitxategi:Alonso de Idiaquez, 1st Duke of Ciudad Real.jpg|center|128px]]
| [[Alonso Idiakez Butroe eta Muxika]]
| Espainiar Koroaren zerbitzuko militar eta politikari euskalduna
| 1565
| 1618
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 842
| [[Fitxategi:Eva Rey.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q16565426|Eva Rey]]''
|
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 843
|
| ''[[:d:Q16570252|Félix Lobo Aleu]]''
|
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 844
|
| [[Jose Maria Agirre Gonzalo]]
| politikari espainiarra
| 1897
| 1988
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 845
|
| ''[[:d:Q16594546|Luis Miner]]''
| Espainiako idazlea eta apaiza
| 1890
| 1956
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 846
|
| [[Paulino Garagorri]]
| filosofo espainiarra
| 1916
| 2007
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 847
|
| [[Peporro]]
| Donostiar futbolaria
| 1929
| 2004
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 848
|
| [[José María Galardi]]
| Donostiar futbolaria
| 1931
| 2006
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 849
|
| [[Patxi Gorriti]]
| Donostiar futbolaria
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 850
| [[Fitxategi:Sabino-zubeldia.jpg|center|128px]]
| [[Sabino Zubeldia]]
| futbolari espainiarra
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 851
|
| [[José María Bautista]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1956
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 852
|
| [[Jose Maria Markuleta]]
| futbolari espainiarra
| 1920
| 2008
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 853
|
| [[Pedro María Olano]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 854
|
| [[Eustaquio Zubillaga]]
| gipuzkoar futbolaria
| 1933
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 855
|
| ''[[:d:Q16941797|Aitor Goikoetxea]]''
|
| 1990
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 856
|
| [[Xanti Martín]]
| futbolari donostiarra
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 857
|
| [[Iñaki Pérez de Arriluzea|Iñaki Perez de Arriluzea]]
| futbolari donostiarra
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 858
|
| [[César Gálvez]]
| futbolari donostiiarra
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 859
| [[Fitxategi:2018 EC Laura Barquero Aritz Maestu 2018-01-18 19-59-44 (cropped) - Maestu.jpg|center|128px]]
| [[Aritz Maestu]]
| izotz gaineko patinatzaile artistiko espainiarra
| 1990
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 860
|
| [[Patricio Fuentes]]
| izotz-hockeyko jokalari espainiarra
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 861
|
| ''[[:d:Q17388566|María del Carmen Merino]]''
| aktore espainiarra
| 1919
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 862
|
| ''[[:d:Q17414098|José Ignacio Zubeldia Zaldúa]]''
| futbolari espainiarra
| 1925
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 863
|
| [[Jose Manuel Mendizabal]]
| gudari espainiarra
| 1910
| 1978
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 864
|
| ''[[:d:Q17505550|Tomas Matauko]]''
| artista plastiko, zinemagile ; Frantzian bizi denez
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 865
|
| [[Kenan Kodro]]
| futbolari donostiarra
| 1993
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 866
| [[Fitxategi:Miren Lazkano (ESP) 2017.jpg|center|128px]]
| [[Miren Lazkano]]
|
| 1997
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 867
|
| [[Egoitz Sánchez]]
|
| 1985
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 868
| [[Fitxategi:2ª Copa de España de Slalom Olímpico 49.jpg|center|128px]]
| [[Irati Goikoetxea Astaburuaga]]
| piraguista gipuzkoarra
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 869
|
| [[Juan Lizariturry]]
| tenislari espainiarra
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 870
|
| [[Ignacio Solorzano]]
| izotz-hockeyko jokalari espainiarra
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 871
|
| [[Jorge Vea]]
| izotz-hockeyko jokalari espainiarra
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 872
| [[Fitxategi:Benita Asas Manterola.jpg|center|128px]]
| [[Benita Asas|Benita Asas Manterola]]
|
| 1873
| 1968
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 873
| [[Fitxategi:Vitry-en-Artois - Paris-Arras Tour, étape 1, 22 mai 2015, départ (A046).JPG|center|128px]]
| [[Unai Intziarte]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 874
|
| [[Igor Paskual]]
| gitarra-jotzaile espainiarra
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 875
| [[Fitxategi:María Teresa Sesé Lazcano.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Sesé Lazcano|María Teresa Sesé]]
| Euskal herritar idazle
| 1917
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 876
| [[Fitxategi:Eugenio del Río Gabarain.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q18857368|Eugenio del Río Gabarain]]''
|
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 877
|
| [[Clara Azurmendi]]
| badminton jokalari espainiarra
| 1998
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 878
|
| [[Alejandro Vea]]
| izotz-hockeyko jokalari espainiarra
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 879
|
| ''[[:d:Q19414401|Michael Zöllner]]''
|
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 880
| [[Fitxategi:Teresa Eskoriatza.jpg|center|128px]]
| [[Teresa Eskoriatza]]
| Donostiar kazetaria, idazlea eta itzultzailea
| 1891
| 1968
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 881
| [[Fitxategi:Joserra Senperena2.jpg|center|128px]]
| [[Joserra Senperena]]
| Euskal piano jotzailea
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 882
|
| [[Myriam Gorospe]]
|
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 883
| [[Fitxategi:19042-miriam+cabeza.jpg|center|128px]]
| [[Miriam Cabeza]]
| aktore espainiarra
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 884
|
| [[Eneko Capilla]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 885
|
| [[Darío Brizuela]]
| saskibaloi jokalari espainiarra
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 886
| [[Fitxategi:Andrés Herzog frente al Congreso de los Diputados.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Herzog]]
|
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 887
|
| [[Iñigo Del Valle]]
|
| 1987
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 888
|
| [[Alaitz Eguren]]
| aktore espainiarra
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 889
|
| [[Gorka Giralt]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 890
|
| [[Tanis Marcellán]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 891
|
| [[Daniel Maté]]
|
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 892
|
| [[Beñat Mendizabal]]
|
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 893
|
| [[Arantxa Moñux]]
| Bikoizlea
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 894
| [[Fitxategi:CSKA-RM18 (12) (cropped.jpg|center|128px]]
| [[Álvaro Odriozola]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 895
| [[Fitxategi:Luca Sangalli 2018.jpg|center|128px]]
| [[Luca Sangalli]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 896
|
| [[Nekane Sarobe]]
| Bikoizlea
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 897
| [[Fitxategi:Pablo Zabalo arkitektoa eta Carlos Elguezabal eskultorea.jpg|center|128px]]
| [[Pablo Zabalo]]
|
| 1893
| 1961
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 898
|
| [[Óscar Hernández]]
| idazle espainiarra
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 899
|
| [[Álvaro Pérez Florentino]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 900
|
| ''[[:d:Q19999998|Fernando Ossa]]''
| mendigoizale espainiarra
| 1960
| 2015
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 901
|
| [[Idoia Montón]]
| gipuzkoar margolaria eta eskultorea
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 902
|
| ''[[:d:Q20004846|Juan Jesús Castilla Polo]]''
| gudari espainiarra
| 1917
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 903
|
| ''[[:d:Q20005395|Manuel Blanco Chivite]]''
|
| 1945
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 904
|
| ''[[:d:Q20005420|Manuel Gómez de Pablos]]''
|
| 1922
| 2012
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 905
|
| [[Abilio Barbero]]
| historialari espainiarra
| 1931
| 1990
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 906
|
| [[Javier Garcia Egotxeaga]]
| euskal politikaria
| 1940
| 2002
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 907
| [[Fitxategi:Felisa Martin.jpg|center|128px]]
| [[Felisa Martín]]
| Donostiar fisikaria eta meteorologoa
| 1898
| 1979
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 908
| [[Fitxategi:Juan José Pradero Ortega..tif|center|128px]]
| [[Juan José Pradera|Juan José Pradera Ortega]]
| politikari espainiarra
| 1914
| 1976
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 909
| [[Fitxategi:Carlos Ruspoli 5th Duke of Alcudia and Sueca.jpg|center|128px]]
| [[Carlos Rúspoli]]
| aristokrata espainiarra
| 1932
| 2016
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 910
|
| ''[[:d:Q20021088|Federico Álvarez Arregui]]''
| idazle espainiarra
| 1927
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 911
|
| [[Juan María Benegas]]
| futbolari espainiarra
| 1934
| 2006
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 912
| [[Fitxategi:Daniel Múgica.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Muxika]]
| idazle espainiarra
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 913
| [[Fitxategi:José Juan Santesteban - Iconografía biográfica de Guipúzcoa.jpg|center|128px]]
| [[Jose Juan Santesteban|José Juan Santesteban]]
|
| 1809
| 1884
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 914
|
| ''[[:d:Q20436586|Andrés Rivero]]''
|
| 1919
| 1983
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 915
|
| [[Jon Arzamendi]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1992
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 916
|
| [[Alexander Iriondo]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 917
| [[Fitxategi:Javier Alberdi.JPG|center|128px]]
| [[Javier Alberdi]]
|
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 918
| [[Fitxategi:Montse Maritxalar.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Maritxalar|Montse Maritxalar Anglada]]
| ikertzaile
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 919
|
| [[Mari Karmen Alzueta]]
| Santo Tomas Ikastolako zuzendaria
| 1928
| 1983
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 920
|
| [[Aitor Morcillo]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 921
|
| [[Nicanor Narbarte]]
|
| 1892
| 1970
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 922
| [[Fitxategi:Bandera de la Concha 2016 - Urdaibai 02.jpg|center|128px]]
| [[Gorka Aranberri]]
| arraunlari gipuzkoarra
| 1987
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 923
| [[Fitxategi:Markel Ormazabal.jpg|center|128px]]
| [[Markel Ormazabal]]
| ikertzailea
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 924
|
| [[Mikel Otaegi]]
| pailazo euskalduna
| 1987
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 925
| [[Fitxategi:Iker rodellar.jpg|center|128px]]
| [[Iker Rodellar]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1987
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 926
|
| [[Maite R. Ochotorena]]
|
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 927
|
| [[Fernando Ruiz]]
| euskal aktorea
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 928
| [[Fitxategi:Carmen Adán 19.jpg|center|128px]]
| [[Carme Adán]]
| politikari espainiarra
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 929
| [[Fitxategi:Madrid rinde homenaje al campeón de motociclismo Ángel Nieto (11) - José Ramón Lete (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Ramón Lete]]
| politikari espainiarra
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 930
|
| ''[[:d:Q20534015|Ernesto Sánchez Pombo]]''
| kazetari espainiarra
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 931
| [[Fitxategi:Elena odriozola 2016 001.jpg|center|128px]]
| [[Elena Odriozola]]
| Ilustratzaile donostiarra
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 932
|
| [[Francisco Urkola|Francisco Urkola Lazkanotegi]]
| arkitekto espainiarra
| 1873
| 1943
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 933
|
| [[Álvaro Fernández Gabiria]]
|
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 934
|
| ''[[:d:Q20740264|Gonzalo Álvarez Chillida]]''
| historialari espainiarra
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 935
| [[Fitxategi:Jose Goñi Aizpurua.png|center|128px]]
| [[José Goñi Aizpurua|José Goñi Aizpurúa]]
|
| 1908
| 1964
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 936
| [[Fitxategi:ManuelaVarelaPazoDeFamilia.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Varela]]
| aktore espainiarra
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 937
|
| ''[[:d:Q20888442|Andrés de Blas Guerrero]]''
|
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 938
| [[Fitxategi:Familia Zuloaga en Segovia.jpg|center|128px]]
| [[Juan Zuloaga]]
|
| 1884
| 1968
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 939
|
| [[Jaime de Salazar y Acha]]
|
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 940
|
| [[Vicente Carrión|Vicente Carrión Arregi]]
|
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 941
| [[Fitxategi:Foto Isabel Blanco Ollero.jpg|center|128px]]
| [[Isabel Blanco Ollero]]
| idazle espainiarra
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 942
|
| [[Iñaki Bolea]]
|
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 943
|
| ''[[:d:Q21001350|Fernando Modrego Caballero]]''
| politikari espainiarra
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 944
|
| [[Amparo Gastón]]
|
| 1921
| 2009
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 945
| [[Fitxategi:Peio Arnáez - O'Noh.jpg|center|128px]]
| [[Peio Arnáez]]
| aktore espainiarra
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 946
| [[Fitxategi:Olatz Beobide.jpg|center|128px]]
| [[Olatz Beobide]]
| donostiar aktorea eta zuzendaria
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 947
|
| [[Uxue Fraile]]
| euskal ultramaratoilaria
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 948
|
| [[Gorka Magallón]]
|
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 949
|
| ''[[:d:Q21065585|Alejandro Garmendia]]''
| margolari espainiarra
| 1959
| 2017
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 950
|
| [[Luiso Berdejo]]
|
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 951
|
| ''[[:d:Q21088507|Ander Arrinda]]''
| Izotz-hockey jokalaria
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 952
|
| [[Matias Aranzabal]]
| futbolari espainiarra
| 1900
| 1963
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 953
|
| [[Antonio Arrillaga]]
|
| 1900
| 1963
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 954
|
| [[Jose Maria Elosegi|Jose Maria Elosegi Itxaso]]
| Donostiako dokumental egile, produkzio zuzendari, gidoilari eta hizlaria
| 1958
| 2015
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 955
|
| [[Práxedes Diego Altuna]]
| idazlea
| 1865
| 1931
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 956
|
| [[Antonio Igoa]]
| Errealeko futbolaria
| 1933
| 2015
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 957
|
| [[Poch]]
| Musikari donostiarra
| 1956
| 1998
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 958
| [[Fitxategi:Nekane Aramburu.jpg|center|128px]]
| [[Nekane Aranburu]]
|
| 1950
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 959
|
| ''[[:d:Q21570563|Cirilo Tornos Laffite]]''
| abokatu espainiarra
| 1886
| 1963
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 960
| [[Fitxategi:Jule-Goikoetxea Norabidea eus Argia.jpg|center|128px]]
| [[Jule Goikoetxea Mentxaka|Jule Goikoetxea]]
| ikertzailea
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 961
|
| [[Alfredo Tamayo]]
| euskal herritar jesuita, teologo eta irakaslea
| 1924
| 2014
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 962
|
| [[Agustin Arrazola]]
|
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 963
|
| ''[[:d:Q21936883|Joaquín Azpiazu Zulaica]]''
|
| 1887
| 1953
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 964
|
| [[Elene Lizarralde]]
|
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 965
|
| [[Carlos Ruiz del Castillo]]
| politikari espainiarra
| 1896
| 1984
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 966
| [[Fitxategi:Ana Ruiz Mitxelena. Oiartzun taldeko porteroa.jpg|center|128px]]
| [[Ana Ruiz Mitxelena]]
| euskal futbolaria
| 1967
| 1993
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 967
|
| [[Gorka Gurutzeta]]
| futbolari donostiarra
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 968
| [[Fitxategi:Fernando1.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de Prado]]
| historialari espainiarra
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 969
|
| [[José María Goizueta]]
|
| 1816
| 1884
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 970
|
| ''[[:d:Q22814249|Dalianah Arekion]]''
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 971
|
| ''[[:d:Q22918512|Josef Bustidui]]''
|
| 1882
| 1964
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 972
|
| [[Iñigo Salbidea]]
|
| 1952
| 2016
| [[Antigua (Donostia)|Antigua]]
|-
| style='text-align:right'| 973
| [[Fitxategi:Aitziber Alonso.JPG|center|128px]]
| [[Aitziber Alonso]]
| Euskal ilustratzailea
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 974
| [[Fitxategi:(Jorge García Castaño) Acto IU Las Rozas Elecciones Europeas (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jorge García Castaño]]
| politikari espainiarra
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 975
| [[Fitxategi:Iñaki Martiarena "Mattin".JPG|center|128px]]
| [[Iñaki Martiarena]]
| euskal ilustratzailea
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 976
| [[Fitxategi:52570 N 16-07-12-22-59-39.jpeg|center|128px]]
| [[Vicente Manterola]]
|
| 1833
| 1891
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 977
| [[Fitxategi:José María de Amilibia y Machimbarrena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Amilibia|José María Amilibia]]
|
| 1900
| 1933
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 978
|
| [[Julio Villar]]
|
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 979
|
| [[José María Montesinos]]
| matematikari espainiarra
| 1944
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 980
|
| [[José Manuel Martiarena]]
| euskal politikaria
| 1946
|
| [[Igeldo]]
|-
| style='text-align:right'| 981
|
| [[José Miguel Martín]]
| politikari espainiarra
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 982
|
| [[León Carrasco]]
|
| 1879
| 1936
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 983
| [[Fitxategi:Bernardo Bermúdez Jambrina.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q24013692|Bernardo Bermúdez Jambrina]]''
|
| 1883
| 1918
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 984
|
| [[Alazne Etxeberria]]
| gipuzkoar aktorea
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 985
|
| ''[[:d:Q24205961|Christian Guerche]]''
|
| 1928
| 1993
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 986
|
| [[Pedro Aguilera]]
|
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 987
| [[Fitxategi:María Berasarte.jpg|center|128px]]
| [[María Berasarte]]
| abeslari espainiarra
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 988
|
| ''[[:d:Q24943228|Ramón Trevijano Etcheverría]]''
|
| 1932
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 989
| [[Fitxategi:Mi madre Maria Elena Arizmenmdi en 1955.jpg|center|128px]]
| [[Maria Elena Arizmendi]]
|
| 1916
| 2001
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 990
|
| [[Naiara Arnedo]]
|
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 991
|
| [[Jorge Ballesteros]]
| gipuzkoar kirol-tiratzailea eta polizia
| 1983
| 2023
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 992
|
| [[Luis Camino]]
|
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 993
|
| [[Mila Beldarrain]]
| idazlea
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 994
| [[Fitxategi:Paloma Miranda de Lage.jpg|center|128px]]
| [[Paloma Miranda de Lage]]
| historialari espainiarra
| 1943
| 1999
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 995
|
| [[Pablo Agustin Agirre]]
| gudari espainiarra
|
| 1745
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 996
|
| [[Migel Martínez de Engómez]]
|
| 1430
| 1493
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 997
|
| [[Jose Belmonte]]
| ilustratzaile espainiarra
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 998
|
| [[Leire Ferro]]
|
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 999
| [[Fitxategi:Miren Josune Tolaretxipi.jpg|center|128px]]
| [[Miren Josune Tolaretxipi]]
| katedradun gipuzkoarra
| 1926
| 2017
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1000
| [[Fitxategi:Unai Gaztelumendi.jpg|center|128px]]
| [[Unai Gaztelumendi]]
| Bertsolari gipuzkoarra
| 1988
|
| [[Añorga]]
|-
| style='text-align:right'| 1001
|
| [[Diego Pérez (izotz hockey jokalaria)|Diego Pérez]]
| izotz-hockeyko jokalari espainiarra
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1002
| [[Fitxategi:Maritxu Urreta Zulaika.jpg|center|128px]]
| [[Maritxu Urreta]]
| euskal ilustratzaile, argazkilari eta itzultzailea
| 1915
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1003
|
| ''[[:d:Q26428482|Gora Sagués Oscoz]]''
|
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1004
|
| [[Asier Sota]]
|
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1005
| [[Fitxategi:Jokin Mitxelena.jpg|center|128px]]
| [[Jokin Mitxelena|Jokin Mitxelena Erice]]
| euskal ilustratzailea
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1006
| [[Fitxategi:Maria Dolores Goya.jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolores Goya Mendiola]]
| irakaslea
| 1913
| 1986
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1007
|
| [[Iñigo Llopis]]
|
| 1998
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1008
| [[Fitxategi:Zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Jose Zapirain Irastorza (Txapillo)|Jose Zapirain Irastorza]]
| donostiar idazlea eta bertsolaria
| 1842
| 1914
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1009
|
| [[Jon Mikel Udakiola]]
| marrazkilari espainiarra
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1010
| [[Fitxategi:Santos Latasa,Jaime 2018 Karlsruhe.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Santos Latasa]]
| xakelari espainiarra
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1011
| [[Fitxategi:Basabi Elgeta Auntxa trikitilariak Goiena 02.jpg|center|128px]]
| [[Jazinto Rivas]]
| Gipuzkoako trikitilaria (1906-1964)
| 1906
| 1964
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1012
|
| [[Nad Spiro|Rosa Arruti]]
| konpositorea
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1013
| [[Fitxategi:Iñigo Barandiaran (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Barandiaran Benito|Íñigo Barandiaran Benito]]
| politikari espainiarra
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1014
|
| ''[[:d:Q27786506|Martín Llade]]''
|
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1015
| [[Fitxategi:Muslera.jpg|center|128px]]
| [[Mario Muslera]]
|
| 1873
| 1936
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1016
|
| ''[[:d:Q27786591|Mikel Irastorza]]''
| politikari espainiarra
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1017
|
| [[Koldo Artola]]
|
| 1938
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1018
|
| [[Juana Larando]]
| emakumezko kortsarioa
| 1600
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1019
|
| [[Amaia Merino]]
| aktore, gidoilari eta zuzendari gipuzkoarra
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1020
|
| [[Segundo Azpiazu]]
|
| 1944
| 2016
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1021
|
| [[Ignacio Barandiaran]]
| gipuzkoar historialari eta arkeologoa
| 1937
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1022
|
| ''[[:d:Q28195017|Lourdes Méndez Pérez]]''
| antropologo espainiarra
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1023
| [[Fitxategi:1925-07-03, Nuevo Mundo, Figuras del teatro en Madrid, Primera figura de la Compañía de Barreto es Maruja Lopetegui, Walken (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28466455|Maruja Lopetegui]]''
|
| 1904
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1024
|
| ''[[:d:Q28501223|Rafael Esparza García]]''
| politikari espainiarra
| 1893
| 1936
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1025
|
| ''[[:d:Q28501923|María Soledad de Nuestra Señora]]''
|
| 1932
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1026
|
| ''[[:d:Q28503006|Luis López Escoriaza]]''
| margolari espainiarra
| 1909
| 1985
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1027
|
| [[Imanol Sarriegi]]
| gipuzkoar futbolaria
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1028
|
| [[Nikolas Sorozabal]]
| Aieteko bertsolaria
| 1899
|
| [[Aiete]]
|-
| style='text-align:right'| 1029
|
| ''[[:d:Q28540491|José Trino]]''
| futbolari espainiarra
| 1902
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1030
|
| [[Vicente Martín]]
| argazkilaria, Gipuzkoan aritua
| 1926
| 2016
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1031
|
| [[Begoña García-Zapirain]]
|
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1032
| [[Fitxategi:Retrato fotográfico de Juan Guerrero Urreisti.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28822912|Juan José Guerrero Urreisti]]''
|
| 1901
| 1980
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1033
| [[Fitxategi:Jon Sarasti.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28861912|Jon Sarasti]]''
|
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1034
| [[Fitxategi:Ane Aldalur.jpg|center|128px]]
| [[Ane Aldalur]]
| Saskibaloi jokalaria
| 1989
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1035
|
| ''[[:d:Q28870765|Jesús Gay Ruidíaz]]''
| politikari espainiarra
| 1927
| 2001
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1036
|
| ''[[:d:Q28872547|José Ramón Arrieta Arrieta]]''
| politikari espainiarra
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1037
|
| ''[[:d:Q28872634|María del Carmen de Aragón Amunárriz]]''
| politikari espainiarra
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1038
|
| [[Manu Moreno]]
|
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1039
| [[Fitxategi:Martin Etxeberria Zuloaga.jpg|center|128px]]
| [[Martin Etxeberria Zuloaga]]
|
| 1945
| 2017
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1040
| [[Fitxategi:Teresa Chapa Brunet.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28922614|Teresa Chapa Brunet]]''
| arkeologoa
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1041
|
| [[Gretel Ammann]]
|
| 1947
| 2000
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1042
| [[Fitxategi:Pilar Sansinenea Goñi.jpg|center|128px]]
| [[Pilar Sansinenea]]
| Maistra, euskaltzalea eta espeleologoa
| 1905
| 1997
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1043
| [[Fitxategi:Maria José Aranzasti.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q29001903|María Jose Aranzasti]]''
| Arte historiagilea
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1044
|
| [[Mari Jose Mendieta]]
| Euskal idazlea
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1045
| [[Fitxategi:Ramon Zulaika.jpg|center|128px]]
| [[Ramon Zulaika]]
| idazle espainiarra
| 1929
| 2009
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1046
|
| [[Luis Peña Basurto]]
| ikertzailea
| 1909
| 1990
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1047
| [[Fitxategi:Ana Malagon.jpg|center|128px]]
| [[Ana Malagon]]
| euskal idazlea
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1048
|
| [[Ramón Zapirain Heraufset]]
| Donostiako pertsonaia
| 1869
| 1926
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1049
| [[Fitxategi:FMArocena2014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q29053834|Félix María Arocena]]''
|
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1050
| [[Fitxategi:Manu-maritxalar.jpg|center|128px]]
| [[Manu Maritxalar]]
| arraunlaria, boxeolaria
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1051
| [[Fitxategi:Iker Lauroba.jpg|center|128px]]
| [[Iker Lauroba]]
| donostiar abeslaria
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1052
| [[Fitxategi:Edorta Agirre.jpg|center|128px]]
| [[Edorta Agirre]]
| euskal idazlea, itzultzailea eta elikadura alorreko kazetaria
| 1949
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1053
| [[Fitxategi:Jabier Agirre medikua (Argia).jpg|center|128px]]
| [[Jabier Agirre]]
| euskal herritar mediku eta hiztegigilea
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1054
| [[Fitxategi:Arantza Portabales.jpg|center|128px]]
| [[Arantza Portabales]]
| idazle espainiarra
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1055
| [[Fitxategi:(Pedro Corral) Noviembre de 2018. Conferencia Adolfo Suarez Illana dentro del FORO MADRID del Partido Popular de Madrid. (45072740945) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pedro María Corral]]
| historialari espainiarra
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1056
|
| [[Javier Agirre Iturralde]]
| arkitekto espainiarra
| 1853
| 1939
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1057
| [[Fitxategi:Antoine d'Abbadie 1.jpg|center|128px]]
| [[Antonio Arzak]]
| euskal idazlea
| 1855
| 1904
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1058
|
| [[Mikel Karton]]
| donostiar abeslaria
| 1982
|
| [[Intxaurrondo (auzoa)|Intxaurrondo]]
|-
| style='text-align:right'| 1059
|
| [[Irati Elizalde]]
| euskal kazetari eta telebista-aurkezlea
| 1990
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1060
| [[Fitxategi:AMEchaide.jpg|center|128px]]
| [[Ana Etxaide]]
| donostiar filologoa eta ohorezko euskaltzaina
| 1936
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1061
|
| [[Onintza Aduriz]]
| euskal saskibaloi-jokalaria
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1062
|
| [[Maria Eraunzetamurgil]]
| euskal saskibaloi-jokalaria
| 1998
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1063
|
| [[Lara Gonzalez Duarte]]
| euskal saskibaloi-jokalaria
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1064
|
| [[Iulene Olabarria]]
| euskal saskibaloi-jokalaria
| 1985
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1065
|
| [[Laura Arroyo]]
| saskibaloi jokalari espainiarra
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1066
|
| [[Nerea Lizarralde]]
| kazetari espainiarra
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1067
|
| [[Ankenai]]
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1068
| [[Fitxategi:Governors + Pelax (39981417221).jpg|center|128px]]
| [[Pelax]]
|
| 1989
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1069
| [[Fitxategi:Asuero doktorea Gurutze Gorritik ateratzen 1929.png|center|128px]]
| [[Fernando Asuero]]
| Donostiar medikua
| 1887
| 1942
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1070
| [[Fitxategi:Arkaitz Rodriguez.jpg|center|128px]]
| [[Arkaitz Rodriguez|Arkaitz Rodriguez Torres]]
| euskal politikaria
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1071
| [[Fitxategi:Nerea-Kortajarena-Ibañez.png|center|128px]]
| [[Nerea Kortajarena|Nerea Kortajarena Ibañez]]
| euskal politikaria
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1072
|
| [[Carolina Sagarmendi]]
| gipuzkoar txirrindularia
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1073
|
| [[Olatz Ferran]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1074
|
| ''[[:d:Q30346412|Патрисио Гонсалес]]''
|
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1075
| [[Fitxategi:Hugo Guillamón 2020.png|center|128px]]
| [[Hugo Guillamon]]
| futbolari Donostiarra
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1076
|
| [[Uxue Ezkurdia]]
| eskubaloi jokalari espainiarra
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1077
| [[Fitxategi:Aizpea Oihaneder 2012.jpg|center|128px]]
| [[Aizpea Oihaneder]]
| euskal sukaldari eta telebista aurkezlea
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1078
|
| [[Eider Lizarbe]]
| gipuzkoar eskubaloi jokalaria
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1079
| [[Fitxategi:Marian-iriarte Elhuyar Diaz de Rada.jpg|center|128px]]
| [[Marian Iriarte]]
| EHUko kimikaria eta irakaslea
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1080
| [[Fitxategi:Azucena Vieites.jpg|center|128px]]
| [[Azucena Vieites]]
| artista espainiarra
| 1967
|
| [[Hernani]]<br/>[[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1081
|
| [[Elvira Gangutia]]
| donostiar hizkuntzalaria
| 1937
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1082
|
| ''[[:d:Q30904564|Josechu Lalanda]]''
| ilustratzaile espainiarra
| 1939
| 2015
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1083
| [[Fitxategi:Maggy Barrère Unzueta.png|center|128px]]
| [[Maggy Barrère]]
|
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1084
| [[Fitxategi:Paula estevez.jpg|center|128px]]
| [[Paula Estévez]]
| Euskal ilustratzailea
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1085
|
| [[Markel Gajate]]
| euskal aktore, antzezle eta modeloa
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1086
|
| [[Iker Beñaran]]
| Donostiako abeslaria
| 1993
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1087
| [[Fitxategi:Itxaso martin.jpg|center|128px]]
| [[Itxaso Martin]]
| euskal idazlea
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1088
|
| [[Usoa Zumeta]]
| serigrafia-egile
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1089
|
| ''[[:d:Q33319243|Mikel Casal]]''
| euskal ilustratzailea
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1090
| [[Fitxategi:Aia Kruse 3.jpg|center|128px]]
| [[Aia Kruse]]
| aktorea
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1091
| [[Fitxategi:Iñigo Aranburu.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Aranburu]]
| euskal aktorea
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1092
|
| [[Andoni de Carlos]]
| gidoigilea
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1093
|
| [[Alex Tello]]
| gipuzkoar aktorea
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1094
| [[Fitxategi:Aitzole Araneta Europride 2018.jpg|center|128px]]
| [[Aitzole Araneta]]
| euskal sexologo eta ekintzaile transfeminista
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1095
|
| ''[[:d:Q34163764|Juan Luis Larrea]]''
|
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1096
| [[Fitxategi:Maddi Zubeldia.jpg|center|128px]]
| [[Maddi Zubeldia]]
| euskal idazlea
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1097
|
| ''[[:d:Q36578538|Ricardo Sabadie]]''
|
| 1926
| 2009
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1098
| [[Fitxategi:JADIKU2.jpg|center|128px]]
| [[Josean Díez de Quevedo|Jose Antonio Díez de Quevedo]]
| Donostiako artista
| 1944
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1099
|
| [[Estibaliz Bajo]]
| gipuzkoar futbolaria
| 1987
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1100
| [[Fitxategi:Moraza098 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ainhoa Vicente Moraza|Ainhoa Vicente]]
| gipuzkoar futbolaria
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1101
|
| ''[[:d:Q37384424|Rafael Zardoya]]''
| biologo espainiarra
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1102
| [[Fitxategi:Real Sociedad vs Athletic Club CSC 0542 (34319027776) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Cristina Cornejo]]
| gipuzkoar futbolaria
| 1992
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1103
|
| [[Maider López Sáenz]]
| artista
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1104
| [[Fitxategi:Maddi Torre Larrañaga.jpg|center|128px]]
| [[Maddi Torre]]
| gipuzkoar futbolaria
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1105
|
| [[Nora Azurmendi]]
| eskubaloi jokalari espainiarra
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1106
|
| [[Raquel Delgado]]
| gipuzkoar saskibaloi-jokalaria
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1107
| [[Fitxategi:Ane Albisu 2014.jpg|center|128px]]
| [[Ane Albisu]]
| euskal aktore, euskal filologo eta euskara irakaslea
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1108
| [[Fitxategi:UPV EHU Summer Courses 2019 Law.jpg|center|128px]]
| [[Idoia Otaegi|Idoia Otaegui]]
| euskal legelaria eta unibertsitate irakaslea
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1109
|
| [[Xabi San Sebastian]]
|
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1110
| [[Fitxategi:Pablo Juantegui.png|center|128px]]
| [[Pablo Juantegi]]
|
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1111
|
| [[Koro Navarro]]
| euskal itzultzailea
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1112
|
| [[Asier Osinalde]]
| euskal idazlea
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1113
|
| [[Migel Laburu]]
| gipuzkoar idazlea, ikertzailea, historialaria eta itsas-modelogilea
| 1918
| 1999
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1114
|
| [[Luis Maria Lojendio|Luis María de Lojendio]]
|
| 1907
| 1987
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1115
|
| [[Koro Arizmendi]]
| Mexikon erbesteratuko euskal odontologoa
| 1929
| 2017
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1116
| [[Fitxategi:Xabier Gutiérrez (38522073866).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Gutiérrez]]
| Sukaldari eta idazlea
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1117
| [[Fitxategi:Virginia Imaz.jpg|center|128px]]
| [[Virginia Imaz]]
| Pailazoa eta aktorea
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1118
|
| [[Aitor Osuna]]
| abeslari espainiarra
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1119
|
| [[Fernando Boada|Fernando Boada González]]
| politikari espainiarra
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1120
|
| ''[[:d:Q44612714|Manuel María Escudero Zamora]]''
| politikari espainiarra
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1121
|
| [[Maria Arritokieta Marañon|María Arritokieta Marañón Basarte]]
| politikari espainiarra
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1122
|
| [[Ignacio Maria Etxeberria|Ignacio María Echeberría Monteberría]]
| politikari espainiarra
| 1941
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1123
|
| ''[[:d:Q45020976|Emilio Ramos Unamuno]]''
| gudari espainiarra
| 1879
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1124
|
| [[Eulogio Genova]]
| arraunlaria
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1125
|
| [[Felipe Ugarte]]
| politikari espainiarra
| 1916
| 1988
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1126
|
| [[Benita Ganuza]]
| politikari gipuzkoarra
| 1930
| 1985
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1127
| [[Fitxategi:Sabina Urraca en 2023.jpg|center|128px]]
| [[Sabina Urraca]]
|
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1128
|
| [[Rubén Sánchez Mohedas]]
|
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1129
| [[Fitxategi:Josu Tellabide 12 46 17 528000.jpeg|center|128px]]
| [[Josu Tellabide]]
| Donostiako etnologo eta idazle
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1130
|
| [[Ramon Usanditzaga]]
|
| 1889
| 1964
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1131
|
| [[Adrián de Loyarte]]
| Euskal idazle eta kazetaria,
| 1882
| 1962
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1132
| [[Fitxategi:Karlos Zurutuza.jpg|center|128px]]
| [[Karlos Zurutuza]]
| Kazetaria
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1133
|
| [[Sara Azurza]]
| abeslari donostiarra
| 1997
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1134
| [[Fitxategi:Arantxa Elizondo Lopetegi.jpg|center|128px]]
| [[Arantxa Elizondo Lopetegi]]
| politologoa
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1135
| [[Fitxategi:Bassmatti-wikipedia.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Etxeberria]]
| musikaria
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1136
| [[Fitxategi:Olatz Salvador 7.jpg|center|128px]]
| [[Olatz Salvador]]
| musikari eta kantautorea
| 1990
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1137
|
| ''[[:d:Q47912756|Juan Antonio Ruiz de Alda Azarola]]''
|
| 1933
| 1988
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1138
|
| [[Mayte Toca]]
|
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1139
|
| ''[[:d:Q48606026|Idazlea]]''
| Idazle gipuzkoarra
| 1942
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1140
|
| [[Carlos Aurtenetxe Marculeta]]
| Gipuzkoar idazlea
| 1942
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1141
|
| ''[[:d:Q49215428|Jesús de Gaviria]]''
| abeslari espainiarra
| 1896
| 1975
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1142
|
| ''[[:d:Q50205104|Javier Aizpurua]]''
|
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1143
| [[Fitxategi:1928-12-15, La Gaceta Literaria, Amalia G. de Salaverría.jpg|center|128px]]
| [[Amalia Galarraga]]
| gipuzkoar idazlea eta feminista
| 1885
| 1971
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1144
| [[Fitxategi:Arantza Campos Rubio.jpg|center|128px]]
| [[Arantza Campos]]
|
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1145
| [[Fitxategi:Marian Arregi.jpg|center|128px]]
| [[Marian Arregi]]
| Euskal musikari eta dantzaria
| 1944
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1146
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1147
|
| ''[[:d:Q50569001|Carlos Mayor Oreja]]''
| politikari espainiarra
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1148
|
| ''[[:d:Q50669215|Yves Bentégeac]]''
|
| 1927
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1149
|
| [[Xabier Berzosa]]
|
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1150
|
| [[Sebastian Zapirain]]
| politikari espainiarra
| 1903
| 1996
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1151
| [[Fitxategi:(Álvaro Moraga) ISABEL DÍAZ AYUSO ACUDE A LA REUNIÓN DEL GRUPO POPULAR EN LA ASAMBLEA DE MADRID. (40055570753) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q51885710|Álvaro Moraga Valiente]]''
| politikari espainiarra
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1152
|
| [[Olatz Arrieta]]
| gipuzkoar kazetaria eta berriemailea
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1153
|
| [[Naiara Etxeberria]]
| euskal aktorea eta yoga irakaslea
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1154
|
| ''[[:d:Q52772740|Amaia Urra]]''
|
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1155
|
| ''[[:d:Q52832838|Ion Munduate]]''
|
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1156
| [[Fitxategi:Enrique Echeburua.jpg|center|128px]]
| [[Enrique Echeburua]]
| psikologo klinikoa. Euskal Herriko Unibertsitateko katedraduna
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1157
|
| ''[[:d:Q53544275|Carmen Castro]]''
|
| 1912
| 1997
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1158
| [[Fitxategi:Lucía Artazcoz Lazcano.jpg|center|128px]]
| [[Lucía Artazcoz Lazcano]]
| Medikua, ikerlaria, dibulgatzailea
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1159
|
| ''[[:d:Q53553757|Rafael Aguirre Franco]]''
|
| 1937
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1160
|
| [[Javier Merino]]
| aktore gipuzkoarra
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1161
| [[Fitxategi:Sakanako Plan Estrategikoa.jpg|center|128px]]
| [[Manu Aierdi|Manu Ayerdi]]
| Nafar politikaria
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1162
| [[Fitxategi:Manuel Urtizberea.jpg|center|128px]]
| [[Manuel Urtizberea]]
| Idazlea eta itzultzailea
| 1944
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1163
|
| [[Inocencia Arangoa]]
| euskal margolari eta zeramikaria
| 1884
| 1972
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 1164
| [[Fitxategi:Jon Insausti.jpg|center|128px]]
| [[Jon Insausti]]
| euskal politikaria
| 1989
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1165
|
| ''[[:d:Q54430860|Luis Sáez Larumbe]]''
| gudari espainiarra
| 1920
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1166
| [[Fitxategi:(Iván Redondo) Pedro Sánchez asiste a la toma de posesión de los altos cargos de su Gabinete.jpg|center|128px]]
| [[Iván Redondo]]
|
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1167
|
| [[Bernard Quemada]]
|
| 1926
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1168
|
| ''[[:d:Q55118025|Xabier Barrutieta Basurko]]''
| arkitektoa
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1169
| [[Fitxategi:María Mújika 2017 European Athletics U23 Championships, 110m hurdles women semifinal2 14-07-2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q55185566|María Mújika]]''
| atleta espainiarra
| 1997
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1170
|
| ''[[:d:Q55231045|Alberto Garaizábal]]''
|
| 1875
| 1947
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1171
|
| [[Manuel Zamarreño Villoria]]
|
| 1955
| 1998
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1172
| [[Fitxategi:Isabel Azkarate.jpg|center|128px]]
| [[Isabel Azkarate]]
| Argazkilari eta fotokazetari euskalduna
| 1950
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1173
| [[Fitxategi:Thun thun 1894 09 02 alfredo laffitte.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q55688810|Alfredo de Laffitte y Obineta]]''
|
| 1854
| 1934
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1174
|
| ''[[:d:Q55837137|Luis Brochetón y Muguruza]]''
| margolari espainiarra
| 1826
| 1863
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1175
|
| ''[[:d:Q55947170|Juan María Álvarez Emparanza]]''
|
| 1933
| 1996
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1176
|
| ''[[:d:Q55949775|Rafael Echaide Itarte]]''
| arkitekto espainiarra
| 1923
| 1994
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1177
|
| ''[[:d:Q55990658|Juan Carlos Savater]]''
|
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1178
|
| [[José Llanos]]
|
| 1948
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1179
|
| [[Maialen Garcia]]
| hockey jokalari espainiarra
| 1990
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1180
|
| [[Idoia Mariezkurrena]]
| atleta, xabalina jaurtiketan nabarmendua
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1181
| [[Fitxategi:XabierAgote ElkarrekinTogether.png|center|128px]]
| [[Xabier Agote]]
| Zurezko ontziak sortzen duen artisaua. (Albaola elkarteko lehendakaria)
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1182
| [[Fitxategi:Maite Garagorri (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maite Garagorri]]
| Donostiako ikastoletako andereño aitzindarietako bat
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1183
|
| ''[[:d:Q56161772|José Antonio Domínguez Salazar]]''
|
| 1911
| 2007
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1184
|
| [[Ana Terradillos]]
| gipuzkoar kazetaria
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1185
|
| [[Lolo Encinas]]
|
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1186
| [[Fitxategi:Josu Esnal Arrizabalaga.jpg|center|128px]]
| [[Josu Esnal|Josu Esnal Arrizabalaga]]
| euskaltzale donostiarra
| 1966
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1187
|
| [[Gorka Gorospe]]
|
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1188
|
| ''[[:d:Q56377661|Tatiana Pérez de Guzmán el Bueno]]''
|
| 1923
| 2012
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1189
|
| ''[[:d:Q56401654|Antonio María Blanco Castañola]]''
|
| 1803
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1190
|
| ''[[:d:Q56402593|Carlos Villar Turrau]]''
| gudari espainiarra
| 1945
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1191
|
| ''[[:d:Q56477982|Gaizka Madejon Cambra]]''
|
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1192
|
| ''[[:d:Q56582713|Sergio García Martín]]''
|
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1193
|
| ''[[:d:Q56683499|Vicente Asuero y Ruiz de Arcaute]]''
| politikari espainiarra
| 1915
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1194
|
| [[Mitxel Ezquiaga]]
| gipuzkoar kazetari, idazle eta telebista aurkezlea
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1195
|
| [[Antonio Vega de Seoane Barroso]]
| politikari espainiarra
| 1914
| 1988
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1196
|
| [[Eneko Irigarai]]
|
| 1936
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1197
|
| [[Ion Aramendi]]
| gipuzkoar kazetari eta telebista aurkezlea
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1198
|
| ''[[:d:Q57063611|Arantxa Arbe]]''
|
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1199
|
| ''[[:d:Q57083889|Aingeru Mayor]]''
| irakasle eta ikertzaile hizkuntzaren prozesamenduan
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1200
| [[Fitxategi:Xabier Arregi Artze Noaua.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arregi Iparragirre]]
| ikertzaile hizkuntzaren prozesamenduan eta Usurbilgo alkatea (2015-2019)
| 1964
|
| [[Zubieta (Gipuzkoa)|Zubieta]]
|-
| style='text-align:right'| 1201
| [[Fitxategi:Madrazo, Federico de (Josefa del Águila Ceballos, luego marquesa de Espeja).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q57483453|Josefa del Águila Ceballos]]''
|
| 1826
| 1888
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1202
| [[Fitxategi:Lola Valverde.jpg|center|128px]]
| [[Lola Valverde]]
| historialari espainiarra
| 1941
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1203
| [[Fitxategi:Antton Etxeberria Ekimen ozeanikoak2.jpg|center|128px]]
| [[Antton Etxeberria]]
| gipuzkoar aktore eta titiriteroa
| 1959
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1204
| [[Fitxategi:Nerea Arriola-irribartsu.jpg|center|128px]]
| [[Nerea Arriola|Nerea Arriola Urberuaga]]
| aktore, youtuber, irrati esatari
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1205
|
| [[Mikel Unanue (curling jokalaria)|Mikel Unanue]]
| donostiar curling-jokalaria
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1206
|
| [[Oihane Otaegi]]
|
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1207
|
| [[Leire Otaegi]]
|
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1208
| [[Fitxategi:Ainhoa Bastarrika.jpg|center|128px]]
| [[Ainhoa Bastarrika Iriarte]]
| emakume zientzalari donostiarra
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1209
|
| [[Ricardo Ramón]]
|
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1210
|
| ''[[:d:Q57654466|Eukene Lizeaga]]''
| euskal idazlea
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1211
|
| ''[[:d:Q57655023|Patxi Lopez de Tejada Flores]]''
| euskal idazlea
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1212
|
| ''[[:d:Q57655729|Ander Arraras]]''
|
| 1998
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1213
|
| ''[[:d:Q57659267|Urtzi Zubizarreta]]''
| euskal idazlea
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1214
|
| ''[[:d:Q57659655|Nerea Beldarrain]]''
| euskal idazlea
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1215
|
| ''[[:d:Q57659689|Ibai Mendinueta]]''
| euskal idazlea
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1216
|
| [[Sunti Amilibia]]
| euskal idazlea
| 1917
| 2013
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1217
|
| ''[[:d:Q57659770|Iñigo Barbancho]]''
| euskal idazlea
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1218
|
| [[Gorka Mercero]]
| euskal idazlea
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1219
|
| [[Estefana Irastorza]]
| poeta
| 1925
| 2018
| [[Molinao]]
|-
| style='text-align:right'| 1220
| [[Fitxategi:Manuel Villegas López.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q58281519|Manuel Villegas López]]''
|
| 1906
| 1980
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1221
|
| [[José Luis de la Cuesta]]
|
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1222
|
| [[Meltxor Agirre|Melchor de Aguirre]]
| arkitekto espainiarra
| 1630
| 1697
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1223
|
| ''[[:d:Q58486970|Mikel Sanz]]''
| saskibaloi jokalari espainiarra
| 1999
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1224
|
| ''[[:d:Q58486971|Asier Azpeitia]]''
| saskibaloi jokalari espainiarra
| 1998
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1225
|
| [[Asier Leoz]]
| euskal herritar irakasle eta irrati esataria
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1226
| [[Fitxategi:(Regina Leal) 20190726 Sanidad 13 Regina Leal (48379103411) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q58869099|Regina Leal]]''
|
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1227
|
| ''[[:d:Q58952038|Alberto Pérez-Mediavilla]]''
| ikertzailea
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1228
| [[Fitxategi:Asier Usarraga Aviron.webp|center|128px]]
| [[Asier Usarraga]]
| Donostiako hamabosteko errugbilaria Baionako taldean
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1229
|
| [[Isabel Herguera]]
| gipuzkoar artista bisuala da, animazio-zuzendaria, ekoizlea eta irakaslea
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1230
|
| ''[[:d:Q59492173|Jon Joseba Troitiño]]''
|
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1231
|
| ''[[:d:Q59496931|José María Artola Barrenechea]]''
|
| 1927
| 2011
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1232
|
| [[Aitor Beltrán]]
| aktore espainiarra
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1233
| [[Fitxategi:Maite lopetegi.jpg|center|128px]]
| [[Maite Lopetegi]]
| Euskal itzultzailea
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1234
| [[Fitxategi:Ander Barrenetxea 2018.jpg|center|128px]]
| [[Ander Barrenetxea Muguruza|Ander Barrenetxea]]
| gipuzkoar futbolaria
| 2001
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1235
|
| ''[[:d:Q59922441|Julián Antonio Ramírez]]''
|
| 1916
| 2007
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1236
|
| [[Ion Errea]]
|
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1237
| [[Fitxategi:Ander-gonzalez.jpg|center|128px]]
| [[Ander González]]
|
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1238
| [[Fitxategi:Miren Arrieta.jpg|center|128px]]
| [[Miren Arrieta]]
| Aktorea
| 1998
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1239
|
| ''[[:d:Q60829733|Alfonso María Abella y García de Eulate]]''
| politikari espainiarra
| 1925
| 2003
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1240
|
| [[Gorka Reizabal]]
| kazetari espainiarra
| 1952
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1241
|
| ''[[:d:Q61060375|José Ignacio San Martín López]]''
| gudari espainiarra
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1242
|
| ''[[:d:Q61061378|Javier Vega de Seoane Azpilicueta]]''
|
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1243
|
| ''[[:d:Q61061675|Manuel Azpilicueta Ferrer]]''
|
| 1940
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1244
|
| ''[[:d:Q61062122|Juan Aizpurua Azqueta]]''
| politikari espainiarra
| 1918
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1245
| [[Fitxategi:Música de la belleza, opera gestual y pasacalle castizo alegran la mañana del domingo 19.jpg|center|128px]]
| [[Elena Setién]]
| Donostiako musikaria
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1246
| [[Fitxategi:Andrea Muñiz Eusko Legebiltzarrean 2007.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Muñiz Celestino]]
| pertsona transgeneroen eta transexualen aldeko ekintzailea
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1247
|
| [[Belén Cruz]]
| aktore espainiarra
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1248
|
| [[Azu Muguruza]]
| Emakumezkoen saskibaloi entrenatzailea
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1249
|
| [[Asier Lopez Etxeberria]]
| arraunlari gipuzkoarra
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1250
|
| [[Alex Sola]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1999
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1251
|
| [[Ignacio Maria Lojendio]]
|
| 1914
| 2002
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1252
| [[Fitxategi:Mireneganagoya.jpg|center|128px]]
| [[Miren Egaña Goya]]
| gipuzkoar irakasle eta etnografoa
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1253
|
| [[María Abrisqueta de Zulueta]]
| gipuzkoar idazlea, pedagogoa, Espainian eta Kuban gidaritzaren sortzailea
| 1911
| 1992
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1254
| [[Fitxategi:Jose Mari Quesada Lasarte 1.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Quesada Lasarte]]
| ETAkidea
| 1934
| 1968
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1255
|
| [[Iñaki Olaizola Eizagirre]]
| gipuzkoar itsasontzigintza-ingeniari eta antropologoa
| 1944
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1256
| [[Fitxategi:Juan Carlos Etxeberria 2012.jpg|center|128px]]
| [[Juan Carlos Etxeberria]]
| gipuzkoar kazetaria
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1257
|
| ''[[:d:Q62116521|Olga de Dios]]''
| ilustratzaile espainiarra
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1258
|
| [[Patricia Rodríguez Barrios]]
| gipuzkoar kirol talde-zuzendaria
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1259
|
| [[Teresa Castro]]
| gipuzkoar gidoilaria, ilustratzailea eta LGBT eskubideen aldeko aktibista
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1260
| [[Fitxategi:Iosu Zabala Iturralde (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Iosu Zabala Iturralde]]
| Mondragon Unibertsitateko errektore ohia
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1261
| [[Fitxategi:Isabel Alvarez Azcune.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q62574554|Isabel Alvarez Azcune]]''
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1262
| [[Fitxategi:Amalur Alvarez (cropped-2).jpg|center|128px]]
| [[Amalur Alvarez]]
| abokatua eta ikerlaria
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1263
|
| [[Ventura Barkaiztegi Urbina]]
|
| 1762
| 1816
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1264
|
| [[Karmele Izagirre]]
| prentsa arrosako kazetaria
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1265
|
| [[José Luis Egea]]
|
| 1940
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1266
| [[Fitxategi:Martín Zubimendi - 2223.jpg|center|128px]]
| [[Martin Zubimendi|Martín Zubimendi]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1999
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1267
|
| ''[[:d:Q63531187|Carolina de Montúfar y García-Infante]]''
|
| 1825
| 1891
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1268
| [[Fitxategi:Carmen Diaz Mintegui.jpg|center|128px]]
| [[Carmen Diez Mintegi]]
| antropologo donostiarra
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1269
|
| ''[[:d:Q63860283|Agustín Zaragüeta]]''
| argazkilari espainiarra
| 1859
| 1929
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1270
|
| ''[[:d:Q63860470|Ricardo Iriarte]]''
| argazkilari espainiarra
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1271
|
| ''[[:d:Q63860483|Justy García Koch]]''
| argazkilari espainiarra
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1272
|
| [[Alberto Fernández-Ibarburu|Alberto Fernández Ibarburu]]
| argazkilari espainiarra
| 1917
| 2005
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1273
|
| [[Alberto Berzal]]
| aktore espainiarra
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1274
|
| ''[[:d:Q64177328|Laura Domínguez Arroyo]]''
| politikari espainiarra
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1275
|
| [[Maialen Sorzabalbere]]
| gidoilaria
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1276
|
| [[Maru Solores]]
| zinemagilea
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1277
| [[Fitxategi:Aitor Cevidanes.png|center|128px]]
| [[Aitor Cevidanes]]
| albaitari eta ikertzailea
| 1989
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1278
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1279
|
| ''[[:d:Q64518333|Amaia Rojo]]''
| gidoigilea
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1280
|
| ''[[:d:Q64746341|Maite Caballero]]''
| euskal artista
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1281
|
| [[Miguel Berzosa]]
| euskal komikilari
| 1945
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1282
|
| [[Jesús Lucas Erro]]
| euskal komikilaria
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1283
|
| ''[[:d:Q64785172|Mikel Azparren]]''
|
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1284
|
| [[Pello Gutierrez|Pello Gutierrez Peñalva]]
| euskal komikilaria
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1285
|
| ''[[:d:Q64991828|Josean Olabe]]''
| Euskal gidoilaria eta marrazkilaria
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1286
|
| [[Markel Sainz]]
| euskal aktorea
| 2001
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1287
| [[Fitxategi:Lorea Intxausti 202107.jpg|center|128px]]
| [[Lorea Intxausti]]
| euskal aktorea
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1288
| [[Fitxategi:Xanti Korkostegi 2020 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Xanti Korkostegi]]
| euskal aktorea
| 2002
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1289
|
| [[Iñigo Bikuña]]
|
| 1998
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1290
| [[Fitxategi:Antton-gurrutxaga Elhuyar.jpg|center|128px]]
| [[Antton Gurrutxaga|Antton Gurrutxaga Hernaiz]]
| hizkuntzalari konputazionala eta euskaltzain urgazlea da. Aitzindaria hiztegigintza eta lexikografia konputazionalean
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1291
|
| ''[[:d:Q65767115|Francisco Javier Espinosa de los Monteros y Herreros de Tejada, 3rd Marquess of Valtierra]]''
|
| 1911
| 1984
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1292
| [[Fitxategi:Luis Navarro 2017.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q65770185|Luis Navarro]]''
| unibertsitateko irakasle espainiarra
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1293
|
| ''[[:d:Q65770789|Iñaki Yarza]]''
| unibertsitateko irakasle espainiarra
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1294
| [[Fitxategi:Vuelta espana 2022 CRI Elche Alicante-71 - 52324649482.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Mikel Azparren]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1999
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1295
|
| ''[[:d:Q65945589|Juan José Aranguren]]''
| eskultore donostiarra
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1296
|
| ''[[:d:Q66724615|Iñaki Crespo]]''
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1297
| [[Fitxategi:OSE- Anduaga74 (50229813103).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Anduaga]]
| abeslari espainiarra
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1298
| [[Fitxategi:Amaiur esnaola2.jpg|center|128px]]
| [[Amaiur Esnaola]]
| ikertzaile biologoa
| 1992
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1299
|
| [[Maider Fernandez]]
| gipuzkoar hezitzailea eta zinemagilea
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1300
|
| ''[[:d:Q69492750|Alfonso C. Chacón Oreja]]''
| unibertsitateko irakasle espainiarra
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1301
|
| [[Joanes Labaien]]
|
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1302
| [[Fitxategi:Guillermo Roa.jpg|center|128px]]
| [[Guillermo Roa]]
| Zientzia dubulgatzaile eta Irrati-esataria
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1303
|
| [[Ibon Martín]]
| gipuzkoar idazlea eta kazetaria
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1304
|
| ''[[:d:Q71024147|Juan Pagola Bireben]]''
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1305
|
| [[Silvia Albert Sopale]]
| donostiar aktore, antzerki-zuzendari, sortzaile eta arrazakeriaren kontrako ekintzaile feminista
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1306
|
| ''[[:d:Q71435434|Bruno Marcos]]''
|
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1307
| [[Fitxategi:Pilar Rodríguez Pérez.jpg|center|128px]]
| [[Pilar Rodríguez Pérez]]
|
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1308
|
| [[Josean Gómez]]
|
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1309
|
| ''[[:d:Q73151609|Vicente Machimbarrena Gogorza]]''
| politikari espainiarra
| 1865
| 1949
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1310
|
| [[Aritz Moreno]]
| zinema zuzendari espainiarra
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1311
|
| [[Ignacio Latierro]]
| euskal politikaria
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1312
|
| ''[[:d:Q73503174|Antonio Got Insausti]]''
|
| 1878
| 1938<br/>1939
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1313
| [[Fitxategi:Basilio Sierra informatikaria.png|center|128px]]
| [[Basilio Sierra]]
| Ikertzaile eta unibertsitateko irakaslea
|
|
| [[Igeldo]]
|-
| style='text-align:right'| 1314
|
| [[Arkaitz Diaz Gorostegi]]
| euskal arraunlaria
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1315
|
| ''[[:d:Q74888008|Imelda Bengoa]]''
| saskibaloi jokalari espainiarra
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1316
|
| [[Elena Moreno Zaldibar]]
| donostiar sakibaloi-jokalari ohia
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1317
| [[Fitxategi:Iurgi Caminos Saski Baskonia 20171215 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q75247420|Iurgi Caminos]]''
|
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1318
|
| ''[[:d:Q75360119|José María de Mesía y de Lesseps, 7th Duke of Tamanes]]''
|
| 1917
| 1970
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1319
| [[Fitxategi:Joaquín Ignacio Mencos y Doussinague 01.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q75371270|Joaquin Mencos y Doussinague, Marques de Real Defensa]]''
|
| 1944
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1320
|
| ''[[:d:Q75961045|Juan Rafael Aldai Lasarte]]''
| arkitekto donostiarra, Kontxako barandaren diseinatzailea
| 1879
| 1955
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1321
|
| [[Ramon Kortazar|Ramon Kortazar Urruzola]]
| arkitekto donostiarra
| 1867
| 1945
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1322
|
| ''[[:d:Q76463354|Santiago Agustín de Zuloaga]]''
|
| 1715
| 1780
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1323
| [[Fitxategi:Luixa Reizabal UEU Unibertsitatea.net.jpg|center|128px]]
| [[Luixa Reizabal|Luixa Reizabal Arruabarrena]]
| ikertzailea
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1324
|
| [[Elena Torregarai|Elena Torregarai Pagola]]
| historialari eta unibertsitate irakasle
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1325
|
| [[Ekhi Bravo]]
| gipuzkoar futbolaria
| 1997
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1326
|
| [[Antxon Gómez]]
|
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1327
|
| [[Lide Arana|Lide Arana Urbieta]]
| biokimikaria
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1328
|
| [[Maitane Arnoso]]
|
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1329
|
| ''[[:d:Q81813230|Josu Okinena]]''
| piano-jotzaile espainiarra
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1330
|
| ''[[:d:Q81814225|Gillen Munguía]]''
| abeslari espainiarra
| 1990
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1331
|
| [[Luis Ureña]]
|
| 1899
| 1961
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1332
|
| ''[[:d:Q82785277|José Domingo de Mintegui]]''
|
| 1756
| 1843
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1333
| [[Fitxategi:Itziar Aranburu Garcia.jpg|center|128px]]
| [[Itziar Aranburu|Itziar Aranburu Garcia]]
| euskal sortzailea
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1334
|
| [[Koldo Zuazua]]
| zinema ekoizlea
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1335
|
| ''[[:d:Q84519636|Luis Azqueta Brunet]]''
|
| 1918
| 2006
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1336
| [[Fitxategi:Loli Lopez Goñi.jpg|center|128px]]
| [[Loli Lopez Goñi]]
| euskal mendigoizalea
| 1930
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1337
|
| ''[[:d:Q84729084|Félix Azpilicueta Viguera]]''
| politikari espainiarra
| 1910
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1338
|
| [[Juan Bono de Quejo]]
| esklabo-trafikatzailea
| 1475
| 1528
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1339
|
| ''[[:d:Q84854157|Idoia Ochoa]]''
|
| 1985
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1340
|
| ''[[:d:Q84938777|José Manuel Brunet y Prat]]''
|
| 1806
| 1892
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1341
|
| ''[[:d:Q85416102|Enrique Banús]]''
|
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1342
|
| ''[[:d:Q85416187|Sara Barrena]]''
|
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1343
|
| ''[[:d:Q86834276|Antonio Epelde Hueto]]''
| politikari espainiarra
| 1914
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1344
| [[Fitxategi:Marina Sáenz (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q86848375|Marina Echebarría Sáenz]]''
|
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1345
|
| ''[[:d:Q86849415|Jose Manuel Elosegui y Lizariturry]]''
| politikari espainiarra
| 1915
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1346
|
| ''[[:d:Q86850074|Carlos Cavero Beyard]]''
| politikari espainiarra
| 1926
| 1979
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1347
| [[Fitxategi:Izar Agirresarobe (2020ko otsaila).jpg|center|128px]]
| [[Izar Agirresarobe]]
| Zientziaren arloan diharduen filosofoa
| 1993
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1348
|
| ''[[:d:Q86929305|Manuel Maria Escudero y Rueda]]''
| politikari espainiarra
| 1920
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1349
|
| ''[[:d:Q86930509|Josefina Veglison Jornet]]''
| politikari espainiarra
| 1915
| 1992
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1350
|
| ''[[:d:Q87070418|Ricardo Alía]]''
| idazle
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1351
|
| [[Isabel Etxeberria Ramirez]]
| itzultzailea eta irakaslea
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1352
|
| [[Lur Olaizola]]
|
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1353
|
| ''[[:d:Q87392095|Miguel Muñoa Carresson]]''
| politikari espainiarra
| 1918
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1354
| [[Fitxategi:Amaiur Sarriegi - FCB v Real Sociedad - DSC 1492 (51263300234) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Amaiur Sarriegi]]
| gipuzkoar futbolaria
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1355
|
| ''[[:d:Q87835159|Oihane Jaka]]''
| biologo, poeta
| 1985
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1356
|
| [[Karmele Soler]]
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1357
|
| [[Iban Malo]]
| gipuzkoar aktorea
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1358
|
| ''[[:d:Q88376927|Juan Carlos Arruti Azpitarte]]''
|
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1359
|
| ''[[:d:Q88402037|Marta Rincón]]''
| ikertzailea
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1360
| [[Fitxategi:Maite Eskarmendi 2014.jpg|center|128px]]
| [[Maite Eskarmendi]]
| telebista aurkezlea
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1361
|
| ''[[:d:Q89131252|Ana de Sagrera]]''
|
| 1918
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1362
|
| [[Jose Arana Irastorza]]
| Gerra Zibilean hildako Eusko Abertzale Ekintzako lehen gudaria
| 1913
| 1936
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1363
| [[Fitxategi:Aiora Jaka, 2013-04-21.jpg|center|128px]]
| [[Aiora Jaka]]
| itzultzailea, irakaslea eta ikertzailea, Donostian jaioa
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1364
| [[Fitxategi:Andrea Khaltaoui. Ikertzailea.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Khalfaoui]]
| ikertzailea
| 1993
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1365
|
| ''[[:d:Q89900980|Xosé Miguel Alonso Boó]]''
| kazetari espainiarra
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1366
| [[Fitxategi:Jaione Camborda (2023).jpg|center|128px]]
| [[Jaione Camborda]]
| zinemagilea
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1367
| [[Fitxategi:Maria Colera Intxausti.jpg|center|128px]]
| [[Maria Colera|Maria Colera Intxausti]]
| gipuzkoar itzultzailea eta interpretea
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1368
|
| [[Mikel Navarro]]
|
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1369
|
| [[Joseba Zalakain]]
| kazetari gipuzkoarra
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1370
| [[Fitxategi:Monumento a las Trece Rosas en mayo de 2021 08.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Brisac Vázquez]]
| Donostian jaiotako piano-jotzailea, Hamairu arrosak taldeko partaidea
| 1910
| 1939
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1371
|
| [[Idoia Santamaria|Idoia Santamaria Urkaregi]]
| gipuzkoar itzultzailea eta zuzentzailea
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1372
| [[Fitxategi:AnderGortazar.jpg|center|128px]]
| [[Ander Gortazar|Ander Gortazar Balerdi]]
| ikertzailea
| 1985
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1373
|
| [[Aitziber Estanga]]
| musikaria
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1374
|
| ''[[:d:Q91433224|María José Usandizaga Rodríguez]]''
| politikari espainiarra
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1375
| [[Fitxategi:Nerea Iriarte. Kazetaria.jpg|center|128px]]
| [[Nerea Iriarte]]
| kazetaria
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1376
| [[Fitxategi:Aritz Trueba Kultur sarea.jpg|center|128px]]
| [[Aritz Trueba]]
| ilustratzailea, komikigilea
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1377
| [[Fitxategi:Alicia Amatriain and Marijn Rademake.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Amatriain]]
| ballet dantzari espainiarra
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1378
| [[Fitxategi:Txirrimirrietatxiribiton.jpg|center|128px]]
| [[Peru Ansorena]]
| pailazo euskalduna
| 1990
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1379
|
| [[Txipia]]
| Donostiako futbolaria
| 1914
| 1998
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1380
| [[Fitxategi:1927, La Asamblea Nacional, Vicente Laffite Obineta.jpg|center|128px]]
| [[Vicente Laffite]]
| politikari espainiarra
| 1859
| 1944
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1381
| [[Fitxategi:Kholiop.jpg|center|128px]]
| [[Julio Peña Fernández]]
| donostiar aktorea
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1382
|
| ''[[:d:Q93224598|José Luis López Zubillaga]]''
|
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1383
|
| ''[[:d:Q93225068|Alfonso Pérez de Laborda]]''
|
| 1940
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1384
|
| ''[[:d:Q93239768|Fernando Guerrero]]''
|
| 1920
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1385
|
| ''[[:d:Q93427438|Ignacio M. Palacios Martínez]]''
|
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1386
| [[Fitxategi:Lola Garrido.jpg|center|128px]]
| [[Lola Garrido]]
| Donostiar arte-komisarioa, arte-bildumagilea
| 1949
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1387
|
| ''[[:d:Q93435496|Xabier Salaberria]]''
| artista
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1388
|
| ''[[:d:Q93435746|Juan Carlos Jimenez de Aberasturi]]''
| Agirizaina
| 1945
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1389
|
| ''[[:d:Q93618354|Xabi Zabaleta]]''
| gidoilaria
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1390
|
| ''[[:d:Q94579175|Teresa Alonso Gutiérrez]]''
|
| 1925
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1391
|
| [[Aurkene Iturrioz]]
| kazetaria
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1392
|
| ''[[:d:Q95209544|Josune Lasa]]''
|
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1393
| [[Fitxategi:Sara Zozaya. Musikaria.jpg|center|128px]]
| [[Sara Zozaya]]
| euskal musikaria
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1394
|
| [[Koruko Aizarna]]
| politikari espainiarra
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1395
| [[Fitxategi:Itziaralkorta EI.jpg|center|128px]]
| [[Itziar Alkorta Idiakez]]
| Donostiako abokatu eta EHUko irakaslea
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1396
|
| [[Amaia Iraundegi]]
| Aktorea
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1397
|
| ''[[:d:Q95648246|María Brunet de Prat]]''
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1398
|
| ''[[:d:Q96007510|Luis Morenés, 15th Count of Villada]]''
|
| 1903
| 1987
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1399
|
| [[Nerea Irastorza|Nerea Irastorza Landa]]
| Neurozientzialaria
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1400
|
| ''[[:d:Q96634680|Ander Lacalle]]''
| euskal aktorea
| 2001
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1401
| [[Fitxategi:Igor Calzada.png|center|128px]]
| [[Igor Calzada]]
| ikertzailea
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1402
| [[Fitxategi:DSF0336.jpg|center|128px]]
| [[Olaia Urtiaga]]
| gipuzkoar kazetaria, irrati esataria eta telebista aurkezlea
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1403
| [[Fitxategi:Miren Jone Azurza.jpg|center|128px]]
| [[Miren Jone Azurza]]
| Euskal kazetaria eta ohorezko euskaltzaina
| 1929
| 2022
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1404
|
| ''[[:d:Q97145511|Carlos Saez de Egilaz]]''
|
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1405
|
| ''[[:d:Q97346045|Jon Cazenave]]''
| argazkilari
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1406
|
| ''[[:d:Q97353375|Gabriela Cendoya Bergareche]]''
| bildumagile
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1407
|
| ''[[:d:Q97382447|Clemente Ibarguren]]''
|
| 1849
| 1933
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1408
|
| [[Txema Indias]]
| futbolari Gipuzkoarra
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1409
|
| [[Gurutze del Ama]]
| futbolari espainiarra
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1410
|
| ''[[:d:Q97681460|Leonardo Santa Isabel Artucha]]''
|
| 1869
| 1947
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1411
| [[Fitxategi:Mikel 7.jpg|center|128px]]
| [[Mikel Arrizabalaga Aizpurua]]
| Irakasle, mendizale, idazle eta argitapenen kudeatzailea
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1412
|
| ''[[:d:Q98069499|Francisco Xabier Chimeno Inza]]''
|
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1413
| [[Fitxategi:FCB v Real Sociedad - DSC 1340 (51263599370) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Cecilia Marcos]]
| futbolari espainiarra
| 2001
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1414
|
| ''[[:d:Q98168927|Ainhoa Quinto Olloquiegui]]''
|
| 1992
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1415
|
| [[Bingen Elortza]]
| aktore espainiarra
| 1993
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1416
| [[Fitxategi:Uxoa Iñurrieta-uninet2016.jpg|center|128px]]
| [[Uxoa Iñurrieta|Uxoa Inurrieta]]
| Gipuzkoako Itzultzaile eta hizkuntzalari konputazionala
| 1990
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1417
|
| [[Irma Hoffren|Irma Hoffrén]]
| Dantzaria
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1418
| [[Fitxategi:Marta San Adrián.jpg|center|128px]]
| [[Marta San Adrián Rocandio]]
| futbolari espainiarra
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1419
|
| ''[[:d:Q98908736|José María Recondo]]''
|
| 1927
| 2003
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1420
|
| ''[[:d:Q99033209|Marina de Gabaráin]]''
|
| 1917
| 1972
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1421
|
| [[Eva Salaberria]]
|
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1422
|
| ''[[:d:Q99485414|Vicente Lardizabal]]''
|
| 1746
| 1814
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1423
| [[Fitxategi:Aitor Bengoetxea azkena.jpg|center|128px]]
| [[Aitor Bengoetxea|Aitor Bengoetxea Alkorta]]
|
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1424
| [[Fitxategi:2016.03.18 JALema.jpg|center|128px]]
| [[José Ángel Lema Pueyo]]
| ikerlaria
| 1960
| 2022
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1425
|
| [[Gregorio Sena]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1890
| 1956
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1426
|
| [[Popotxo Aiestaran|Pedro Aiestaran]]
| aktore
| 1951
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1427
|
| [[Amaia Serrano Mariezkurrena]]
| Literatura kritikaria eta irakaslea
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1428
|
| ''[[:d:Q100257367|Asier Urbieta]]''
|
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1429
|
| ''[[:d:Q100257563|Ander Azurmendi]]''
| aktorea
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1430
|
| [[Mikel Bujanda]]
| Gipuzkoar kazetari eta euskaltzain urgazlea
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1431
| [[Fitxategi:Iratxe Ansa. Dantzaria eta koreografoa.jpg|center|128px]]
| [[Iratxe Ansa]]
| gipuzkoar dantzaria eta koreografoa
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1432
| [[Fitxategi:Goyas 2023 - Jone Laspiur.jpg|center|128px]]
| [[Jone Laspiur]]
| gipuzkoar aktorea
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1433
|
| [[Rakel Arenaza Acedo|Rakel Arenaza]]
| abeslari espainiarra
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1434
|
| [[Aintzane Crujeiras]]
| gipuzkoar aktorea
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1435
| [[Fitxategi:Ibai Marin.jpg|center|128px]]
| [[Ibai Marin]]
| abeslaria eta gitarra jotzailea, Donostian jaioa, rock estilokoa
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1436
|
| [[Ladislao Zabala]]
|
| 1953
| 2015
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1437
|
| ''[[:d:Q102128213|Jaime de los Ríos]]''
| sortzaile
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1438
| [[Fitxategi:Hur Gorostiaga - Bilbo Hiria Irratia - 2017.jpg|center|128px]]
| [[Hur Gorostiaga]]
| Seaskako zuzendaria eta kazetari ohia
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1439
|
| [[Amagoia Lauzirika]]
| gipuzkoar aktorea
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1440
|
| [[Jose Luis Teres]]
| irakaslea, mikologiaren ikertzailea
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1441
|
| [[Alejo Alberdi]]
| musikari donostiarra, Derribos Arias eta beste talde batzuetakoa
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1442
| [[Fitxategi:Amaia illarreta.png|center|128px]]
| [[Amaia Illarreta]]
| Gipuzkoar dantzari, irakasle, pedagogo eta kultur ekintzailea
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1443
|
| [[Antton Mendizabal]]
| dantzari gipuzkoarra
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1444
|
| [[Sem Westerveld]]
| futbolari nederlandarra
| 2002
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1445
|
| ''[[:d:Q104767146|María del Pilar Azlor de Aragón y Guillamas]]''
|
| 1908
| 1996
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1446
|
| [[Belen Azpeitia]]
| Donostiako lasterkaria
| 1952
| 2005
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1447
|
| ''[[:d:Q104816812|Susana Reberdito]]''
|
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1448
|
| [[Unai Elizasu]]
| gai-jartzailea
| 1980
|
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 1449
|
| [[Juan Jose Zubiri]]
|
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1450
| [[Fitxategi:Mentxu Alkorta.jpg|center|128px]]
| [[Mentxu Alkorta Arzak|Mentxu Alkorta]]
| dantzaria, trikitilaria
| 1947
| 2021
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1451
|
| [[Felix Goñi|Félix Goñi Urcelay]]
| gipuzkoar biokimakari ikertzailea
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1452
|
| [[Carmen Artaza]]
| mezzosopranoa
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1453
|
| [[Pilar Mendibil]]
| Militante feminista eta lesbiana euskalduna
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1454
|
| ''[[:d:Q105575641|Juan Pérez Agirregoikoa]]''
|
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1455
|
| ''[[:d:Q105668925|Aitor Soroa]]''
| Ixa taldeko ikertzailea
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1456
| [[Fitxategi:Mikelen Txokoa - Altza (2020) 14.jpg|center|128px]]
| [[Idoia Aierbe|Idoia Aierbe Iribar]]
| Euskal Herriko gatazkan torturatua
| 1962
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1457
|
| ''[[:d:Q105821475|Yosigo]]''
| euskal argazkilaria
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1458
| [[Fitxategi:Jose Ramon Zabala.jpg|center|128px]]
| [[Jose Ramon Zabala Agirre]]
| irakasle, ekologista eta literatura kritikaria
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1459
|
| ''[[:d:Q105958820|Carlos Munguía]]''
| opera abeslari espainiarra
| 1921
| 2012
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1460
|
| ''[[:d:Q105987965|Oihane Espunez]]''
| euskal artista
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1461
| [[Fitxategi:Red Álava.jpg|center|128px]]
| [[Delia Lauroba]]
| Abertzalea, Ekintzailea, Emakume Abertzale batzako kidea
| 1909
| 2004
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1462
| [[Fitxategi:Eutsi berdintasunari (Marienea-Basauri, 2021) 2.jpg|center|128px]]
| [[Zuriñe Arrue]]
| eskalatzailea
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1463
|
| ''[[:d:Q106262036|Ángela Albéniz Amestoy]]''
| piano-jotzaile espainiarra
| 1817
| 1871
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1464
| [[Fitxategi:Kerman Orbegozo.jpg|center|128px]]
| [[Kerman Orbegozo]]
| euskal politikaria
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1465
|
| ''[[:d:Q106544512|Carmen Solorzano Sanchez]]''
| euskal politikaria
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1466
|
| [[Cristina Laborda]]
| euskal politikaria
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1467
|
| ''[[:d:Q106571456|Ricardo Hueso Abancens]]''
| euskal politikaria
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1468
|
| ''[[:d:Q106571465|Jon Salaberria Sansinenea]]''
| euskal politikaria
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1469
|
| ''[[:d:Q106595442|Andrés Martín Asuero]]''
|
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1470
| [[Fitxategi:Niña de los Duques de Aliaga y Faustíto Víana.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q106596268|Fausto de Saavedra y Collado]]''
|
| 1902
| 1980
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1471
|
| ''[[:d:Q106612168|Dolores Echaide]]''
|
| 1928
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1472
|
| ''[[:d:Q106643837|Javier Maria Sada]]''
| Donostiako idazlea eta kronista
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1473
|
| [[Iñaki Subijana]]
| Gipuzkoako epailea
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1474
|
| ''[[:d:Q106708152|Guillermo Echenique González]]''
| euskal politikaria
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1475
| [[Fitxategi:Mario Capelete - Ourense CF - CD Laredo 2022-23.jpg|center|128px]]
| [[Mario Capelete]]
| Futbolari gipuzkoarra
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1476
| [[Fitxategi:Agustin Arruabarrena Dekanoa 2013 01.jpg|center|128px]]
| [[Agustin Arruabarrena|Agustin Arruabarrena Frutos]]
| EHUko informatikari, irakasle eta ikertzailea
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1477
|
| [[Usue Mori Carrascal]]
| Ikertzailea, ORCID: 0000-0002-2057-1770
| 1987
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1478
| [[Fitxategi:Gari Otamendi Dantzan Ikasi Topaketak (Eibar, 2022).jpg|center|128px]]
| [[Gari Otamendi]]
| euskal dantzari eta musikaria
| 1980
|
| [[Añorga]]
|-
| style='text-align:right'| 1479
|
| [[Iñigo Orozko]]
| Futbolari gipuzkoarra
| 1993
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1480
|
| [[Ekaitz Jiménez]]
| Futbolari donostiarra
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1481
|
| ''[[:d:Q106960631|Patricia Fernández Goberna]]''
| abeslari espainiarra
| 1957
| 2016
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1482
|
| ''[[:d:Q106963127|Nacho Fernández Goberna]]''
|
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1483
|
| [[Alexander Petxarroman]]
| Futbolari gipuzkoarra
| 1997
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1484
| [[Fitxategi:Soroborda ur-biltegiko sarrera..JPG|center|128px]]
| [[Antton Larretxau]]
| Teknikaria eta aditua edateko uraren kudeaketan Donostian
| 1946
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1485
| [[Fitxategi:Jon ander olasagasti.jpg|center|128px]]
| [[Jon Ander Olasagasti]]
| Futbolari gipuzkoarra
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1486
|
| ''[[:d:Q107102040|Félix Gila Esteban]]''
|
| 1895
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1487
|
| [[Jon Gurutzeta]]
| Futbolari Donostiarra
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1488
|
| [[Jose Angel Lopetegi]]
|
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1489
|
| ''[[:d:Q107324855|Juan de Arístegui Laborde]]''
|
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1490
|
| ''[[:d:Q107338471|Iñaki Martín]]''
|
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1491
|
| [[Borja Barragué|Borja Barragué Calvo]]
| irakaslea, ikertzailea eta idazlea
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1492
|
| ''[[:d:Q107370331|María Coro Clavero Maestre]]''
|
| 1911
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1493
|
| ''[[:d:Q107411013|Ángel Ter]]''
|
| 1922
| 1987
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1494
|
| [[Maria Jose Bravo]]
| ikasle
| 1964
| 1980
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1495
|
| [[Jose Maria Iraola]]
| Gipuzkoar Musikaria
|
|
| [[Igeldo]]
|-
| style='text-align:right'| 1496
|
| [[Jokin Otamendi]]
|
| 1941
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1497
|
| [[Unai Ruiz-Zeberio]]
| Atezain Donostiarra
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1498
|
| ''[[:d:Q107576741|Jesús Burguera]]''
|
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1499
| [[Fitxategi:JAGalarraga.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q107604536|Juan Antonio Galarraga]]''
|
| 1920
| 2005
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1500
|
| ''[[:d:Q107619181|Francisco Unzurrunzaga Loinaz]]''
|
| 1923
| 2013
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1501
|
| ''[[:d:Q107710755|Aimar Bretos]]''
| Kazetaria, irratiko esataria
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1502
|
| ''[[:d:Q107724642|Eduardo Vírgala]]''
|
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1503
|
| [[Eva García Magriñá]]
| Ikertzailea
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1504
| [[Fitxategi:Aintzane Muguruza (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Aintzane Muguruza|Aintzane Muguruza Mendarte]]
| ekintzaile eta feminista donostiarra
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1505
|
| ''[[:d:Q108029718|Ventura de Landaeta y Horna]]''
|
| 1655
| 1735
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1506
| [[Fitxategi:Josefa Tito Recalde primera empresaria y emprendedora del jabón en Herrera, Guipúzcoa, España.jpg|center|128px]]
| [[Josefa Tito Recalde]]
| enpresaburua
| 1802
| 1858
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1507
| [[Fitxategi:Isabel Etxeberria Gorriti by Borràs.jpg|center|128px]]
| [[Isabel Etxeberria Gorriti|Isabel Etxeberria]]
| Donostiar irakaslea
| 1915
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1508
|
| ''[[:d:Q108099446|Izaskun Álvarez Gainza]]''
| euskal artista
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1509
|
| ''[[:d:Q108099460|Miren Barrena]]''
| euskal artista
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1510
| [[Fitxategi:Eva Ugalde.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q108312130|Eva Ugalde]]''
| musikagile espainiarra
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1511
|
| [[Ander Martín Odriozola]]
| Futbolari donostiarra
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1512
|
| [[Fatima Frutos]]
| Gaztelaniako idazlea
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1513
|
| [[Amaia Elizalde|Amaia Elizalde Estenaga]]
| irakasle eta literatur kritikari euskalduna
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1514
|
| [[Maialen Beloki|Maialen Beloki Berasategi]]
| Donostiako Zemaldiko zuzendariordea 2016tik
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1515
| [[Fitxategi:Arancha de las Heras por Julia Robles.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q108571195|Arancha de las Heras]]''
|
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1516
|
| ''[[:d:Q108576749|Igor Gomez Maneiro]]''
|
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1517
| [[Fitxategi:Gene Yurre familian.jpg|center|128px]]
| [[Gene Yurre]]
| euskal dantzari profesionala (1928-2008)
| 1928
| 2008
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1518
|
| ''[[:d:Q108586406|Antonio de Oteiza]]''
|
| 1926
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1519
|
| ''[[:d:Q108599161|Neves Rodríguez]]''
|
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1520
|
| [[Jimena Alonso]]
|
| 1937
| 2021
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1521
|
| [[Elena Mendizabal]]
| euskal artista
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1522
|
| ''[[:d:Q108720397|Gabriele Muguruza Goenaga]]''
| euskal artista
| 1992
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1523
|
| ''[[:d:Q108720742|Lorea Oar-Arteta]]''
| euskal artista
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1524
|
| ''[[:d:Q108735970|PIlar Soberón]]''
| euskal artista
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1525
| [[Fitxategi:Marrero.jpg|center|128px]]
| [[Unai Marrero]]
| futbolari gipuzkoarra
| 2001
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1526
|
| ''[[:d:Q108878660|Claudia Fernández]]''
|
| 2003
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1527
|
| [[Gavina Viana Viana]]
| Lider errepublikarra.
| 1891
| 2000
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1528
|
| ''[[:d:Q108899487|Marina Palacio]]''
| zinegilea
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1529
|
| ''[[:d:Q108917604|Sarah Loinaz]]''
|
| 1998
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1530
|
| ''[[:d:Q109311855|Borja Corcóstegui Guraya]]''
|
| 1950
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1531
|
| [[Mikel Salegi Urbieta]]
| Guardia Zibilak hildako gaztea
| 1953
| 1974
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1532
| [[Fitxategi:José Francisco Navarro Arzac.jpg|center|128px]]
| [[Jose Frantzisko Navarro Arzak]]
| euskal herritar ingeniaria, asmatzailea eta enpresaburua
| 1823
| 1909
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1533
| [[Fitxategi:José María de Orbe en el MoMA (NY).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q109424788|José María de Orbe]]''
|
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1534
|
| ''[[:d:Q109426187|Fernando Yarza de la Sierra]]''
|
| 1950
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1535
|
| ''[[:d:Q109527106|Nader Koochaki]]''
| arte ikertzailea
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1536
|
| [[Eider Sánchez]]
| Telekomunikazio ingeniaria
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1537
|
| ''[[:d:Q109836121|José Orbegozo Goróstegui]]''
|
| 1870
| 1939
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1538
|
| ''[[:d:Q109856492|Maialen Berridi Agirre]]''
| Gipuzkoar familia-medikua
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1539
|
| ''[[:d:Q110096493|Jorge Urbiola López de Montenegro]]''
|
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1540
|
| ''[[:d:Q110255170|Francisco Javier Lizasoain Muguiro]]''
|
| 1907
| 1936
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1541
|
| ''[[:d:Q110316241|Juan Aguirre Sorondo]]''
|
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1542
|
| [[Aitor Badiola (abeslaria)|Aitor Badiola]]
| Abeslaria
| 1949
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1543
|
| [[Miren Koruko Gonzalez Galarraga]]
| gipuzkoar irakaslea
| 1941
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1544
|
| ''[[:d:Q110537018|Mikel Bikondoa Elizegi]]''
|
| 1942
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1545
|
| ''[[:d:Q110537028|Juan Carlos Eguileor]]''
|
| 1949
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1546
|
| ''[[:d:Q110537042|Carlos Martínez Añibarro]]''
|
| 1924
| 1991
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1547
|
| ''[[:d:Q110548527|Irati Cano]]''
| artista bisuala
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1548
|
| ''[[:d:Q110557676|Juan Echaide]]''
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1549
| [[Fitxategi:Kutsidazu Bidea Ainere Mikel.png|center|128px]]
| [[Mikel Sarriegi (aktorea)|Mikel Sarriegi]]
| aktorea eta Zurriola Antzerki Eskolako irakaslea
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1550
|
| [[Adur Etxezarreta]]
|
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1551
|
| ''[[:d:Q110680773|Javier San José Marqués]]''
| arkitekto espainiarra
| 1949
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1552
|
| ''[[:d:Q110681846|Gabriel Navajas]]''
|
| 1892
| 1972
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1553
|
| ''[[:d:Q110695335|Sara Ayesa]]''
| artista
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1554
|
| [[Uxue del Río]]
| artista, irudigilea eta diseinatzaile grafikoa
| 1997
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1555
| [[Fitxategi:Ane Iturzaeta sarean eus.jpg|center|128px]]
| [[Ane Iturzaeta|Ane Iturzaeta Agirre]]
| Informatikako Ingeniaria eta Gladys sariduna 2021ean
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1556
|
| ''[[:d:Q110952313|José Pedro Calvo-Sotelo y Olry de Labry]]''
|
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1557
| [[Fitxategi:Echaniz P. - 2024 Canoe Slalom WC Prague (481).jpg|center|128px]]
| [[Pau Etxaniz]]
|
| 2001
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1558
|
| ''[[:d:Q111488240|Ramón Saleta Neira]]''
|
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1559
|
| ''[[:d:Q111598604|Xabier Sarasola Aramendia]]''
| Telekomunikazio ingeniari ikertzailea
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1560
|
| [[Sua Enparantza|Sua Enparantza Alustiza]]
| dantzari eta aktore donostiarra
| 2003
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1561
|
| ''[[:d:Q111985967|Juan Carlos Iglesias Chouzas]]''
|
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1562
| [[Fitxategi:Napi al seu estudi.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q111994162|Napi]]''
|
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1563
|
| [[Aitor Gabilondo Marín]]
| euskal aktore, gidoilari eta abeslaria da
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1564
|
| ''[[:d:Q112389802|Ana Martin Larranaga]]''
|
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1565
|
| ''[[:d:Q112539719|Ricardo Tejada]]''
|
| 1965
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1566
| [[Fitxategi:Arantza San Sebastian.jpg|center|128px]]
| [[Arantza San Sebastian]]
| irakaslea
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1567
| [[Fitxategi:Mari Jose Molina Guerrero.jpg|center|128px]]
| [[Mari Jose Molina Guerrero]]
| Irakasle feminista eta militante ezkertiarra
| 1951
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1568
| [[Fitxategi:Sierre-Zinal 2022 Sara Alonso.jpg|center|128px]]
| [[Sara Alonso Martinez]]
|
| 1999
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1569
|
| ''[[:d:Q112847007|Maialen Iñarra Arregi]]''
| Gipuzkoar soziolinguista
|
|
| [[Zubieta (Gipuzkoa)|Zubieta]]
|-
| style='text-align:right'| 1570
|
| [[Joana Garitano]]
| gipuzkoar aktorea
| 2008
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1571
|
| ''[[:d:Q112999908|José María Sansinenea]]''
|
| 1896
| 1924
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1572
| [[Fitxategi:Goyas 2023 - Sin identificar -055.jpg|center|128px]]
| [[Mikel Gurrea]]
| zinemagilea
| 1985
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1573
|
| [[Xabier Alegria]]
| Kazetaria, itzultzailea
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1574
|
| [[Miguel Sena]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1884
| 1969
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1575
|
| [[Iñaki Aginaga Beristain]]
| gipuzkoar intelektual, ikertzaile eta politikaria
| 1929
| 2021
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1576
|
| ''[[:d:Q113377995|Luis Alzúa Orbegozo]]''
|
| 1856
| 1928
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1577
| [[Fitxategi:Jose angel Torres3.png|center|128px]]
| [[Jose Angel Torres|Jose Angel Torres Saenz]]
| Geologo eta paleontologo gipuzkoarra
| 1959
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1578
|
| [[Alfonso Sena]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1886
| 1958
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1579
|
| [[Imanol Aiestaran]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1580
| [[Fitxategi:Enekoitz Azparren at the rider presentation of Itzulia Basque Country stage 3.jpg|center|128px]]
| [[Enekoitz Azparren]]
| txirrindulari gipuzkoarra
| 2002
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1581
| [[Fitxategi:Aita Larroka 2.jpg|center|128px]]
| [[Jesus Mari Garcia Ripalda]]
| Militante komunista
| 1952
| 1975
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1582
| [[Fitxategi:Sandra Garayoa.jpg|center|128px]]
| [[Sandra Garayoa]]
| Irudigilea, ilustratzailea
| 1993
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1583
| [[Fitxategi:Brunet-jose-l-92.jpg|center|128px]]
| [[José Brunet Bermingham]]
| 19. mendeko argazkilari eta enpresari donostiarra
| 1836
| 1891
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1584
|
| [[Oier Sarriegi]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1997
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1585
|
| [[Anatz Elizondo]]
| futbolari gipuzkoarra
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1586
|
| [[Ander El Haddadi]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1997
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1587
|
| ''[[:d:Q114295534|José Miguel Iriberri Rodríguez]]''
|
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1588
|
| [[Iñaki Larramendi]]
| euskal militante abertzalea eta enpresaburua
| 1929
| 2022
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1589
|
| [[Jon Zeberio]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1590
|
| ''[[:d:Q114576611|Iban Toledo Ibañez]]''
|
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1591
|
| ''[[:d:Q114658271|Unai Ruiz Ameztoy]]''
| sortzaile multidisziplinarra
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1592
|
| ''[[:d:Q114658462|Maite Alonso]]''
| arte komisarioa
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1593
| [[Fitxategi:Liher taldea.jpg|center|128px]]
| [[Lide Hernando]]
|
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1594
| [[Fitxategi:BELÉN MORENO.jpg|center|128px]]
| [[Belén Moreno Zaldibar|Belen Moreno Zaldibar]]
| Diziplina aunitzeko artista. Eskultura, ilustrazioa eta diseinu grafikoan espezializatua
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1595
|
| ''[[:d:Q115036278|Ángel Martínez San Juan]]''
| politikari espainiarra
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1596
|
| ''[[:d:Q115043205|Juan José Irastorza Aldasoro]]''
| politikari espainiarra
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1597
|
| ''[[:d:Q115043220|Miguel Ángel Prieto Echegaray]]''
| politikari espainiarra
| 1949
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1598
|
| ''[[:d:Q115043512|Emilia Fernández Núñez]]''
|
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1599
|
| ''[[:d:Q115043585|Diego Rodríguez Carrillo]]''
| politikari espainiarra
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1600
|
| ''[[:d:Q115043630|Rebeca Grajea de la Torre]]''
|
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1601
|
| ''[[:d:Q115051754|Leire Lacunza Miranda]]''
| artista
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1602
|
| ''[[:d:Q115058056|Alberto Pascual Rodríguez]]''
|
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1603
|
| ''[[:d:Q115156647|Isabel Eizmendi Pérez]]''
|
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1604
|
| ''[[:d:Q115405057|Ana María Saizar]]''
|
| 1924
| 2013
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1605
| [[Fitxategi:Harkaitz Millan GFA.png|center|128px]]
| [[Harkaitz Millan]]
| politikari espainiarra
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1606
|
| ''[[:d:Q115578535|Asier Azpiroz Iztueta]]''
|
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1607
|
| ''[[:d:Q115594531|Aieteko Etxeberria]]''
| bertsolaria
|
|
| [[Aiete]]
|-
| style='text-align:right'| 1608
|
| [[Asier Azpiroz]]
| Zubietako bertsolaria
| 1991
|
| [[Zubieta (Gipuzkoa)|Zubieta]]
|-
| style='text-align:right'| 1609
|
| ''[[:d:Q115617231|Mikel Bermejo]]''
|
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1610
|
| ''[[:d:Q115627328|Manu Gomez]]''
| bertsolaria
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1611
|
| [[Miren Urbieta-Vega]]
| musikaria, abeslaria
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1612
|
| [[Gartxot Unsain]]
| Donostiako kantautorea
| 1987
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1613
| [[Fitxategi:Alberto Ruiz de Galarreta.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q116040144|Alberto Ruiz de Galarreta Mocoroa]]''
|
| 1922
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1614
|
| [[Olatz Urkia]]
| kazetaria eta idazlea
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1615
| [[Fitxategi:Pablo Ibarburu.jpg|center|128px]]
| [[Pablo Ibarburu]]
|
| 1989
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1616
|
| ''[[:d:Q116457305|Juan de Echaide]]''
| (1577-1657)
| 1577
| 1657
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1617
|
| [[Maider Yabar]]
| Donostiako trapezista eta aktorea
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1618
|
| [[Soledad Ruz]]
| Flamenko dantzaria
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1619
| [[Fitxategi:Miren Eraso Iturrioz.jpg|center|128px]]
| [[Miren Eraso Iturrioz|Miren Eraso]]
| Artearen historialari eta sustatzailea, editorea eta dokumentu-kudeaketan aditua.
| 1960
| 2009
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1620
|
| ''[[:d:Q116620360|Jose Maria Elosegi Amundarain]]''
| ingeniaria
| 1927
| 2023
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1621
|
| [[Alberto Dadie]]
| futbolari gipuzkoarra
| 2002
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1622
|
| [[Sergio González Álvarez]]
| futbolari gipuzkoarra
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1623
|
| [[Charo Roquero|Charo Roquero Ussía]]
| historialari eta idazlea
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1624
|
| ''[[:d:Q116788929|Xanti Zapirain]]''
| euskal idazlea
| 1952
| 2022
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 1625
|
| [[Pedro Ugarte (inprimatzailea)|Pedro Ugarte]]
| Gipuzkoako inprimatzailea
| 1683
| 1729
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1626
|
| ''[[:d:Q116872161|Narciso Rota]]''
|
| 1926
| 2004
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1627
|
| ''[[:d:Q116885787|Fernando Olaizola Gorbea]]''
|
| 1926
| 2007
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1628
|
| [[Jokin Urretabizkaia]]
| Donostiako aizkolaria
| 1999
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1629
|
| ''[[:d:Q116956752|Inigo Quilez]]''
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1630
|
| ''[[:d:Q117004608|Jone Forcada Adarraga]]''
| Ikastolako irakaslea
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1631
|
| ''[[:d:Q117007556|Maddi Alvarez Forcada]]''
| Ikastolako irakaslea
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1632
|
| ''[[:d:Q117021314|Jon Alvarez Forcada]]''
| Irakaslea Lezon
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1633
| [[Fitxategi:Ainhoa Ezeiza by Gorka Palazio.jpg|center|128px]]
| [[Ainhoa Ezeiza]]
| unibertsitateko irakasle
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1634
|
| ''[[:d:Q117124516|Coro Cillán]]''
|
| 1949
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1635
|
| [[Assumpta Aierdi]]
| Ekintzaile soziala
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1636
|
| [[Eider Conde]]
|
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1637
| [[Fitxategi:Susana Margarita Cámara Angulo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q117706067|Susana Margarita Cámara Ángulo]]''
|
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1638
|
| [[Aritz Huete]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1639
|
| [[Reyes Carrere]]
| kirolaria eta politikaria
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1640
|
| [[Oihana Muga Zuriarrain|Oihana Muga]]
| Pediatra
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1641
|
| ''[[:d:Q118829746|Haizea Poza Peña]]''
|
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1642
|
| ''[[:d:Q118829764|Ane Meoki i Izaguirre]]''
|
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1643
|
| [[Alizia Stürtze]]
| gipuzkoar historialaria
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1644
|
| ''[[:d:Q119164877|Sara Aiesa]]''
| Artista, margolaria
| 1997
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1645
| [[Fitxategi:Dr. Cardenas (1).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q119362398|Santiago de Cárdenas Díaz de Espada]]''
|
| 1936
| 2020
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1646
|
| ''[[:d:Q119535335|Adriana Ubani]]''
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1647
| [[Fitxategi:Lazkano M. – 2023 Canoe Slalom WC Prague 5499.jpg|center|128px]]
| [[Olatz Arregui|Olatz Arregi]]
| Donostiar piraguista
| 1999
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1648
| [[Fitxategi:Pablo Fdez. Arrieta.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q120281415|Арриета, Пабло Фернандес]]''
|
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1649
|
| ''[[:d:Q120358588|Alex Mendizabal]]''
| musikaria
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1650
|
| ''[[:d:Q120403210|Alvaro Machinbarrena]]''
| eskultorea
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1651
|
| ''[[:d:Q120545958|Amalur Gaztañaga]]''
| kultura-kudeatzailea
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1652
| [[Fitxategi:OIhane Mendizabal Sandonis arkeologoa.jpg|center|128px]]
| [[Oihane Mendizabal]]
| gipuzkoar arkeologoa
| 1992
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1653
| [[Fitxategi:Ion Martinez Eibarren.png|center|128px]]
| [[Ion Martinez]]
| Umoregile eta aktore gipuzkoarra
| 1980
|
| [[Antigua (Donostia)|Antigua]]
|-
| style='text-align:right'| 1654
|
| [[Laura Goldarazena]]
| Donostiar arraunlaria
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1655
|
| ''[[:d:Q120838034|François Séverac]]''
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1656
|
| [[Natalia Azpiazu]]
| Gipuzkoar atleta
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1657
|
| [[Kontxi Laso]]
| Gipuzkoar atleta
| 1944
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1658
|
| [[Iñigo Etxezarreta]]
| gipuzkoar ekintzaile transfeminista
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1659
|
| [[Maider Redin]]
| Donostiako igerilaria
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1660
| [[Fitxategi:Manu-Ceberio-2023-iraila-Irigain.jpg|center|128px]]
| [[Manu Ceberio|Manu Ceberio Rodríguez]]
| gipuzkoar arkeologoa
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1661
|
| [[Tomas Hernández Mendizabal]]
| euskal artista
| 1940
| 2021
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1662
|
| ''[[:d:Q121877584|Edorta Juaristi]]''
|
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1663
| [[Fitxategi:Amparo Lopez.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q122190464|Amparo López Antelo]]''
|
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1664
|
| ''[[:d:Q122216302|Barca]]''
|
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1665
|
| ''[[:d:Q122226789|Ane Zaldibar]]''
| marrazkilaria eta ilustratzailea
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1666
|
| ''[[:d:Q122278743|Saioa Burutaran]]''
| artista
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1667
|
| ''[[:d:Q122283165|Ane Azkona]]''
| artista
| 1997
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1668
|
| ''[[:d:Q122331670|Bego Aldalur]]''
| DJa eta Krii kolektiboaren sortzailea
| 1989
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1669
|
| ''[[:d:Q122397581|Idoia Unzurrunzaga]]''
| arkitektura- eta erretratu-argazkilaria
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1670
|
| [[Iker Olaizola]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1671
|
| ''[[:d:Q122500131|Jone Amezaga]]''
| dantzaria
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1672
|
| [[Patxi Lazkano]]
| Altzako bertsolaria XX. mendekoa
| 1916
| 1994
| [[Altza]]<br/>[[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1673
|
| ''[[:d:Q122697624|Maite Basterra]]''
| argazkilaria eta diseinatzailea
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1674
|
| ''[[:d:Q122700067|Maite Rosende]]''
| ilustratzailea
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1675
|
| ''[[:d:Q122700306|Maite Zabaleta]]''
| diseinatzaile grafikoa
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1676
|
| ''[[:d:Q122724232|Malus Arbide]]''
| artista, ilustratzailea eta estanpazio tekniketan espezialista
| 1958
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1677
|
| ''[[:d:Q122741098|Euken Alberdi]]''
|
| 2002
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1678
|
| ''[[:d:Q122761094|Nagore Eceiza]]''
| zinemagilea
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1679
|
| ''[[:d:Q122762320|Nagore Olarra]]''
| diziplina anitzeko artista
| 1989
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1680
|
| [[Amaia Abanda Elustondo]]
| Ikertzailea
| 1989
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1681
|
| [[Iñaki Alkorta]]
| enpresaburu
| 1950
| 2023
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1682
| [[Fitxategi:1921-03-31, La Acción, Juan Vitórica y Casuso (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q123147426|Juan Vitórica y Casuso]]''
|
| 1877
| 1936
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1683
|
| ''[[:d:Q123179533|Beatriz Setien]]''
| artista
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1684
|
| ''[[:d:Q123243598|Ainhoa Gutiérrez del Pozo]]''
| zinemagilea eta ikerlaria
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1685
|
| ''[[:d:Q123358845|Ander Pérez de Arenaza]]''
| animatzailea eta ilustratzailea
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1686
| [[Fitxategi:Balbino Garcia-Albizu 01.jpg|center|128px]]
| [[Balbino García de Albizu]]
| Nafarroako etnografo eta dibulgatzailea
| 1943
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1687
|
| ''[[:d:Q123458039|Gemma Urraka]]''
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1688
| [[Fitxategi:Koro Zumalabe.png|center|128px]]
| [[Koro Zumalabe Goenaga]]
| Matematika irakaslea eta itzultzailea
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1689
|
| [[Joxe Migel Zumalabe]]
| Gipuzkoako irakasle, aparejadore, lexikografo, euskaltzale eta pintorea (1906-1992)
| 1906
| 1992
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1690
|
| ''[[:d:Q123501531|Telmo Trenor]]''
| Dja
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1691
| [[Fitxategi:Faustino Aranzabal.jpg|center|128px]]
| [[Faustino Aranzabal]]
| margolari, koroegrafo
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1692
|
| [[Larraitz Amezaga del Frago]]
| Endometriosiari aurre egiteko EndoFeliz kanalaren eta liburuaren egilea
| 1990
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1693
| [[Fitxategi:Oskar Estanga 2007ko Euskal Jaiak.png|center|128px]]
| [[Oskar Estanga Arzallus]]
| Trikitilari Donostiarra
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1694
|
| [[Angel Armendariz]]
| gipuzkoar arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1954
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1695
|
| [[Unai García Sebastián]]
| futbolari gipuzkoarra
| 2001
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1696
|
| ''[[:d:Q123818865|Daniel Mera]]''
| artista
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1697
|
| ''[[:d:Q123846511|Sonia San José Santamarta]]''
| gipuzkoar arkeologoa
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1698
|
| ''[[:d:Q123939047|Emma Villacieros Machimbarrena]]''
|
| 1932
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1699
|
| ''[[:d:Q123956491|Pedro Samuel Martín]]''
|
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1700
|
| ''[[:d:Q124287438|Mikel Mendizábal]]''
|
| 2000
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1701
|
| ''[[:d:Q124290409|José David Portales]]''
| artista digitala
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1702
|
| ''[[:d:Q124300384|Garikoitz C. Murua]]''
| graffiteroa
| 1978
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1703
|
| [[Ainize Txopitea]]
| diseinatzaile grafikoa eta artista
| 1977
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1704
|
| ''[[:d:Q124347468|Helena Jiménez de Aberasturi]]''
| koadernatzailea
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1705
| [[Fitxategi:Ana Mendiola.jpg|center|128px]]
| [[Ana Mendiola Mugika]]
| Dantzaria, poeta eta batez ere dantza irakasle eta sortzailea.
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1706
|
| ''[[:d:Q124350453|Iker Ferrer]]''
|
| 2007
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1707
|
| ''[[:d:Q124357797|Idoia Mauleon]]''
| artista
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1708
|
| ''[[:d:Q124382015|Jonander Agirre]]''
| arkitektoa
| 1988
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1709
|
| ''[[:d:Q124393368|Mikel Otxoteko]]''
| artista eta ikertzaile independientea
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1710
|
| ''[[:d:Q124452047|Aitor Ucar]]''
| musikaria
| 1989
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1711
|
| ''[[:d:Q124466260|Ana Segovia]]''
| diseinatzailea eta litografoa
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1712
|
| [[Sonia San Jose]]
| donostiar arkeologoa
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1713
|
| [[Jon Merino]]
| futbolari gipuzkoarra
| 2003
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1714
|
| ''[[:d:Q124611393|Kai van Westering]]''
|
| 2003
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1715
| [[Fitxategi:Koro Mariezkurrena Gastearena.jpg|center|128px]]
| [[Koro Mariezkurrena Gastearena|Koro Mariezkurrena Gastearerena]]
| Arkeozoologoa
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1716
|
| ''[[:d:Q124626628|Kris Meraki]]''
| ehungintza-sortzailea
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1717
|
| ''[[:d:Q124733438|Paulino García]]''
|
| 1896
| 1970
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1718
|
| ''[[:d:Q124820945|José Ramón Milá de la Roca Astigarraga]]''
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1719
|
| ''[[:d:Q124858738|Miguel Garay]]''
| arkitektoa
| 1936
| 2023
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1720
|
| ''[[:d:Q124960067|Maite Peña]]''
|
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1721
|
| [[Lander Olasagasti]]
| futbolari gipuzkoarra
| 2004
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1722
|
| [[Susana Koska]]
| aktorea, dokumentalen errealizadorea eta euskal idazlea
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1723
|
| ''[[:d:Q125156756|Iñaki Múgica Arregui]]''
|
| 1945
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1724
|
| [[Lourdes Fernández Fernández]]
| Arte kudeatzailea
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1725
|
| [[Itziar Arana Iraola]]
|
| 1905
| 2001
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1726
|
| ''[[:d:Q125219938|José Isasa Olaizola]]''
|
| 1911
| 1947
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1727
|
| ''[[:d:Q125266231|Silvia Manzana]]''
| teatro antzezlea, zuzendaria eta idazlea
| 1983
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1728
|
| ''[[:d:Q125266407|Sara Delgado]]''
| abeslaria eta Dj-a
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1729
|
| ''[[:d:Q125320189|Cosme Churruca]]''
|
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1730
|
| ''[[:d:Q125461655|Imanol Aparicio]]''
|
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1731
|
| ''[[:d:Q125504874|Imanol Salaberria]]''
| artista
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1732
| [[Fitxategi:Ion zubillaga.jpg|center|128px]]
| [[Ion Zubillaga]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1733
|
| ''[[:d:Q125510943|Maria Garcia Marraco]]''
| dokumentalista eta zinemagilea
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1734
|
| [[Nerea Zusberro|Nerea Zusberro Alberro]]
| Kirolari eta kazetari euskalduna
| 1992
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1735
| [[Fitxategi:EIDER GOENAGA.jpg|center|128px]]
| [[Eider Goenaga|Eider Goenaga Lizaso]]
| Kazetari euskalduna, Berriako zuzendariordea
| 1974
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1736
| [[Fitxategi:Maider Maraña.jpg|center|128px]]
| [[Maider Maraña|Maider Koro Maraña Saavedra]]
| gizarte-ekintzaile donostiarra
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1737
|
| [[Iker Izeta]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1738
|
| [[Natalia Ortiz Ceberio]]
| ikertzaile eta idazlea
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1739
|
| [[Izaskun Andonegi|Izaskun Andonegi Goikoetxea]]
| Doluaren kudeaketan aditua
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1740
|
| ''[[:d:Q125863938|Francisco J. Fernández]]''
|
| 1967
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1741
| [[Fitxategi:Iñaki Maritxalar Oskarbi 2024 02.jpg|center|128px]]
| [[Iñaki Maritxalar]]
| Oskarbi musika taldeko kidea
| 1950
|
| [[Altza]]<br/>[[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1742
|
| ''[[:d:Q125925390|Itziar Almagro]]''
| hizlari
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1743
|
| ''[[:d:Q125925803|Larraitz Dorronsoro Ayerbe]]''
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1744
|
| ''[[:d:Q125936903|Iñaki Enbil Lobera]]''
| idazlea
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1745
|
| ''[[:d:Q125937075|Iñigo Agote Beloki]]''
| Kimikaria
| 1970
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1746
|
| ''[[:d:Q125945722|Ignacio Pío Galdós Murga]]''
| idazlea
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1747
|
| ''[[:d:Q125946648|Tomás García Azkonobieta]]''
| Idazlea eta irakaslea
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1748
|
| ''[[:d:Q125947642|Aitziber Ayesta Aldanondo]]''
| terapeuta
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1749
|
| ''[[:d:Q125947884|Elisabet Azurmendi]]''
| margolaria
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1750
|
| ''[[:d:Q125958364|Mercedes García]]''
| idazlea, poeta
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1751
|
| ''[[:d:Q125958876|Maria Eugenia Ibarburu Asurmendi]]''
| Historialaria
| 1950
| 1996
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1752
|
| ''[[:d:Q125995861|Jose Antonio Maiz]]''
| Informatikaria, fisikaria
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1753
|
| ''[[:d:Q125998855|Iñigo Lizari Illarramendi]]''
| abokatua
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1754
|
| ''[[:d:Q126008047|Francisco Javier Lopez Landatxe]]''
| kultur kudeatzailea
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1755
|
| ''[[:d:Q126009629|José Ignacio Montes Astigarraga]]''
| Txistularia
| 1931
| 1979
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1756
|
| ''[[:d:Q126010362|Asier Olaizola Bermejo]]''
| idazlea
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1757
|
| ''[[:d:Q126011101|Denis Santacana]]''
| dantzaria, artista
| 1984
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1758
|
| ''[[:d:Q126013571|Eric Gálvez Álvarez]]''
| Euzko Alderdi Jeltzaleko politikaria
| 1985
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1759
|
| ''[[:d:Q126025126|Ana Rosa Pérez Lizarraga]]''
| psikologoa
| 1959
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1760
|
| ''[[:d:Q126025218|Nora Pilarte Galdona]]''
| ilustratzailea
| 1971
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1761
|
| ''[[:d:Q126028835|Lierni Munduate Oruesagasti]]''
| idazlea
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1762
|
| ''[[:d:Q126029054|Manuel Munoa]]''
| poeta
|
| 1947
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1763
|
| ''[[:d:Q126049710|Mikel Soro]]''
| ilustratzailea
| 1986
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1764
|
| ''[[:d:Q126049771|Juan Ramón Ullibarri]]''
| musikaria
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1765
|
| ''[[:d:Q126049986|Francisco Unzurrunzaga]]''
| editorea, inpresorea
| 1906
| 1984
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1766
|
| ''[[:d:Q126050197|Iker Zinkunegi Arrillaga]]''
| idazlea
|
|
| [[Igeldo]]
|-
| style='text-align:right'| 1767
|
| ''[[:d:Q126058998|Javier Usabiaga Azarlosa]]''
| pintorea
| 1935
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1768
|
| ''[[:d:Q126125785|Tomás Eceizabarrena]]''
| misiolari
| 1923
| 2015
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1769
|
| ''[[:d:Q126127683|José Marino Arrieta]]''
| idazlea
| 1863
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1770
|
| ''[[:d:Q126164997|Enrique Bazako Goiburu]]''
| psikologoa
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1771
|
| ''[[:d:Q126165273|Geronimo Elizegi]]''
| poeta
| 1872
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1772
|
| ''[[:d:Q126165508|Félix Erdocia Martiarena]]''
| arraunlaria, kirolaria
| 1915
| 2010
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1773
|
| ''[[:d:Q126165680|Félix Garbayo Cortajarena]]''
| idazlea
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1774
|
| ''[[:d:Q126191512|Ramón Guelbenzu Iribar]]''
| poeta
| 1876
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1775
|
| ''[[:d:Q126191937|Antonio Kortajarena]]''
| bertsolaria
| 1915
| 1999
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1776
|
| ''[[:d:Q126194063|Carlos María Lamsfus Sesé]]''
|
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1777
|
| ''[[:d:Q126326020|Juan Carlos Mora Afán]]''
| historialaria
| 1968
|
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 1778
|
| ''[[:d:Q126326511|Xabier Tolaretxipi Lizarralde]]''
| aktorea
| 1923
| 1976
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1779
|
| ''[[:d:Q126362876|Usua de la Fuente]]''
| musikaria
| 1982
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1780
|
| ''[[:d:Q126362965|Koldo Soret]]''
| musikaria
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1781
|
| ''[[:d:Q126366427|Francisco Yarza Guereño]]''
| erlijiosoa
| 1904
| 2001
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1782
| [[Fitxategi:Juana Aiestaran.jpg|center|128px]]
| [[Juana Aiestaran Mendiluze]]
|
| 1885
| 1954
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1783
|
| ''[[:d:Q126811760|Andoni Olaetxea]]''
| musikaria
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1784
| [[Fitxategi:Maite Rosende Maite Rosende eta Nerea Ariznabarreta (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maite Rosende Gutierrez]]
| Ilustratzailea
| 1991
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1785
|
| ''[[:d:Q126940522|Amaia Rojo Sierra]]''
| historialaria
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1786
|
| ''[[:d:Q127038496|Ane Baztarrika]]''
| tailerista, ehungintzako diseinatzailea eta yoga irakaslea
| 1989
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1787
|
| ''[[:d:Q127598461|Clara Elizondo]]''
| artista
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1788
|
| ''[[:d:Q127604326|David Portales]]''
| artista digital 3d senior eta environment technical director
| 1980
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1789
|
| ''[[:d:Q127604529|Diego Matxinbarrena]]''
| artista
| 1961
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1790
|
| [[Iker Galindo]]
| futbolari gipuzkoarra
| 2004
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1791
|
| [[Andy Criere]]
|
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1792
|
| ''[[:d:Q129258755|Hugo Sanz Rodero]]''
|
| 1973
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1793
|
| ''[[:d:Q129486016|Esther Ibarrola]]''
| artista
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1794
|
| ''[[:d:Q129640849|Arantxa Gereño]]''
| artista
| 1955
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1795
|
| ''[[:d:Q129641485|Asun del Pozo]]''
| margolaria
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1796
|
| [[Ander Ezpeleta]]
| futbolari gipuzkoarra
| 2008
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1797
| [[Fitxategi:Itaso Güemes.jpg|center|128px]]
| [[Itsaso Güemes Oiarbide]]
| Kazetaritza eta komunikazio arloan jarduten duen herritarra
| 1976
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1798
| [[Fitxategi:FJUZ1968.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q130162384|Francisco Javier Urquía Zaldúa]]''
|
| 1921
| 2003
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1799
|
| [[Ander Cepas]]
|
| 2004
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1800
|
| [[Fernando Mitxelena]]
| gipuzkoar tiratzailea
| 1972
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1801
|
| ''[[:d:Q130284577|Iker Oyarzábal]]''
|
| 2001
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1802
|
| [[Jakes Gorosabel]]
| futbolari gipuzkoarra
| 2004
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1803
|
| [[Amaia Ochandorena]]
|
| 1997
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1804
| [[Fitxategi:Eduardo Blasco 01 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q130391426|Eduardo Blasco]]''
|
| 1994
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1805
|
| ''[[:d:Q130403885|Ekain Jiménez Valencia]]''
| euskal idazle eta arkitektoa
| 1979
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1806
|
| ''[[:d:Q130472914|Xavi Duran]]''
|
| 1981
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1807
|
| ''[[:d:Q130487197|Nieves Zuñiga Martirena]]''
|
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1808
|
| ''[[:d:Q130571030|Peio Aldazábal Bardají]]''
|
| 1949
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1809
|
| ''[[:d:Q130602439|Manu Gaigne]]''
| musikaria
| 1995
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1810
|
| ''[[:d:Q130619206|Xabier Arribas]]''
| margolaria, argazkilaria eta irakaslea
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1811
|
| ''[[:d:Q131010414|Sara del Rio]]''
| soziologoa
| 1996
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 1812
|
| ''[[:d:Q131152714|Lander Arretxea]]''
| Ikus-entzunezko gidoilari eta zuzendari donostiarra
| 1992
|
| [[Donostia]]
|}
== Misc ==
{| class='wikitable sortable'
! #
! irudia
! izen
! deskribapena
! Jaiotza data
! Heriotza data
! jaiolekua
|-
| style='text-align:right'| 1
|
| [[Manuel Solórzano Sánchez]]
|
| 1956
|
| [[Donostia]]
|}
{{Wikidata list end}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P170 wd:Q5432 . ?item wdt:P31 wd:Q3305213 }
|section=
|sort=571
|columns=P18,label:Artikulua,P571:Data,P195:Bilduma
|thumb=128
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Artikulua
! Data
! Bilduma
|-
| [[Fitxategi:Maja desnuda (museo del Prado).jpg|center|128px]]
| [[Maja biluzia]]
| 1800<br/>18th century
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:San Bernardino de Siena (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q496966|Bernardino Sienakoa predikatzen Alfontso V.a Aragoikoaren aurrean]]''
| 1781<br/>1780s
| [[San Frantzisko Handiaren Errege Basilika]]
|-
| [[Fitxategi:Goya Dog.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q500936|Txakurra]]''
| 1819<br/>1820s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos IV de rojo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q600033|Charles IV in Red]]''
| 1789
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La muerte del picador.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q607761|The Death of the Picador]]''
| 1793
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Judith y Holofernes (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q644887|Judith and Holofernes]]''
| 1819<br/>1820s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya-duquesa de alba.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q655420|The Black Duchess]]''
| 1797
| ''[[:d:Q2420849|Hispanic Society of America]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya - The Marquesa de Pontejos.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q860950|The Marquesa de Pontejos]]''
| 1786
| ''[[:d:Q46596638|Andrew W. Mellon collection]]''<br/>[[Washingtongo Arte Galeria Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:La familia de Carlos IV, por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| [[Karlos IV.aren familia]]
| 1800
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:GOYA - Entierro de la Sardina (Real Academia de Bellas Artes de San Fernando, 1812-14).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q920041|The Burial of the Sardine]]''
| 1812<br/>19th century
| [[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:Retrato de la Marquesa de Santa Cruz.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q926809|Portrait of the Marchioness of Santa Cruz]]''
| 1805
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El paseo de Andalucía.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q940886|The Pretty Woman and the Masked Men (The Road of Andalusia)]]''
| 1777
| ''[[:d:Q1631251|Museo del vino]]''<br/>[[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya.pelele.prado.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q952796|The Straw Manikin]]''
| 1791<br/>1790s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Vision fantástica o Asmodea (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q959628|Asmodea]]''
| 1819<br/>1820s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La merienda a orilla del Manzanares.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q962302|Picnic on the banks of the Manzanares]]''
| 1776
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya y Lucientes - Los fusilamientos del tres de mayo - 1814.jpg|center|128px]]
| [[Maiatzaren hiruko fusilamenduak]]
| 1814
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya, Saturno devorando a su hijo (1819-1823).jpg|center|128px]]
| [[Saturno bere semea jaten]]
| 1820s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Portrait of Doña Isabel de Porcel by Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1585399|Portrait of Doña Isabel de Porcel]]''
| 1800s
| [[National Gallery]]
|-
| [[Fitxategi:Duelo a garrotazos, por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1747282|Fight with Cudgels]]''
| 1820
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya MilkMaid.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2088930|The Milkmaid of Bordeaux]]''
| 1827
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Riña de gatos.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2155855|Cat fight]]''
| 1786
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El coloso.jpg|center|128px]]
| [[Kolosoa (margolana)|Kolosoa]]
| 19th century
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El Aquelarre.jpg|center|128px]]
| [[Akelarrea (Goya, 1823)|Akelarrea]]
| 1820s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El Quitasol (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2537138|The Parasol]]''
| 1770s
| ''[[:d:Q12316997|Hola Ghost]]''<br/>[[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya Maja ubrana2.jpg|center|128px]]
| [[Maja jantzia]]
| 1800
| [[Pradoko Museoa]]<br/>[[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:GOYA - El aquelarre (Museo Lázaro Galdiano, Madrid, 1797-98).jpg|center|128px]]
| [[Akelarrea (Goya, 1798)|Akelarrea]]
| 1798
| [[Lázaro Galdiano museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco Goya Self-Portrait with Dr Arrieta MIA 5214.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2736720|Self-portrait with Dr Arrieta]]''
| 1820
| ''[[:d:Q1700481|Minneapolis Institute of Art]]''
|-
| [[Fitxategi:Aparición de la Virgen del Pilar a Santiago y a sus discípulos zaragozanos.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2835791|Apparition of the Virgin of Pilar to Santiago and his disciples Zaragoza]]''
| 1768
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Truth, Time and History (Francisco Goya Y Lucientes) - Nationalmuseum - 22643.tif|center|128px]]
| ''[[:d:Q2837807|Truth, Time and History]]''
| 1797
| [[Suediako Museo Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:Asalto de ladrones.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2879235|Assault of Thieves]]''
| 1793<br/>1794
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - La Tirana - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2944272|La Tirana]]''
| 1799
| [[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:El dos de mayo de 1808 en Madrid.jpg|center|128px]]
| [[1808ko maiatzaren 2a Madrilen]]
| 1814
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Don Manuel Osorio Manrique de Zúñiga.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3035829|Don Manuel Osorio de Zuniga]]''
| 1787
| [[Metropolitan Museum of Art]]
|-
| [[Fitxategi:La novillada.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3211168|the bullfight]]''
| 1779<br/>1780
| [[Pradoko Museoa]]
|-
|
| ''[[:d:Q3211825|Banderillas en el campo]]''
| 1793
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Majas on Balcony by follower of Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3218257|Majas on a Balcony]]''
| 1808
| [[Metropolitan Museum of Art]]
|-
| [[Fitxategi:La nevada, Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3246755|The Snowstorm (Winter)]]''
| 1787
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Viejos comiendo sopa.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3291664|Two Old Men Eating Soup]]''
| 1819<br/>1820s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Hombres leyendo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3292190|Men Reading]]''
| 1819<br/>1820s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La romería de San Isidro.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3314110|A Pilgrimage to San Isidro]]''
| 1820s<br/>1819
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Portrait of the Matador Pedro Romero - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3399456|Pedro Romero]]''
| 1795
| ''[[:d:Q1741629|Kimbell Art Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Atropos o Las Parcas.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3543882|Atropos]]''
| 1819<br/>1820s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Cristo en la cruz (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3543898|Christ Crucified]]''
| 1780
| [[Pradoko Museoa]]<br/>''[[:d:Q6034310|Museo de la Trinidad]]''
|-
| [[Fitxategi:Luis de Etruria.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3702506|Portrait of Luis of Etruria]]''
| 1800
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El infante Francisco de Paula.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3702509|The infante Francisco de Paula]]''
| 1800
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El infante Antonio Pascual.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3702511|Portrait of Infante Antonio Pascual of Spain (1755-1817)]]''
| 1800
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El infante Carlos María Isidro.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3702514|Portrait of the Infante Carlos María Isidro of Spain]]''
| 1800
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La infanta María Josefa.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3702520|Portrait of Maria Josefa of Spain]]''
| 1800
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La pradera de San Isidro de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3788057|The Meadow of San Isidro]]''
| 1788
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Escena de Inquisición - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| [[Inkisizioaren fede autoa (Goya)|Inkisizioaren fede autoa]]
| 1812
| [[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya, The Bewitched Man.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q3822732|The Bewitched Man]]''
| 1798<br/>1790s
| [[National Gallery]]
|-
| [[Fitxategi:La gallina ciega (cartón restaurado) por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3825327|Blind Man's Bluff]]''
| 1788
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Adoration of the Name of God by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3825362|Adoration of the Name of God]]''
| 1772
| [[Pilarreko basilika]]
|-
| [[Fitxategi:Aníbal vencedor que por primera vez mira Italia desde los Alpes - Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3825595|The Victorious Hannibal Seeing Italy from the Alps for the First Time]]''
| 1770
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Autorretrato en el taller, Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3825991|Self-portrait in the Studio]]''
| 1790
| [[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:La familia del infante don Luis.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3826029|The Family of the Infante Don Luis]]''
| 1783<br/>1784
| ''[[:d:Q3747192|Magnani-Rocca Fundazioa]]''
|-
| [[Fitxategi:Maja y celestina en un balcón.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3843585|Maja and Celestine on the balcony]]''
| 1808
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Los duques de Osuna y sus hijos.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3937421|The Duke and Duchess of Osuna and their Children]]''
| 1788<br/>1780s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:José Álvarez de Toledo, Duque de Alba.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3937433|José Álvarez de Toledo, marqués de Villafranca y duque de Alba]]''
| 1795
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya Alba1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3937445|Portrait of the Duchess of Alba]]''
| 1795
| ''[[:d:Q81452|House of Alba]]''
|-
| [[Fitxategi:Los zancos (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4273903|The stilts]]''
| 1791
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Le Rémouleur Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4402545|The Knifegrinder]]''
| 1808
| [[Arte Ederren Museoa (Budapest)]]<br/>''[[:d:Q1053735|Munich Central Collecting Point]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya y Lucientes 025.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4659044|A Procession of Flagellants]]''
| 1812
| [[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya y Lucientes - Manola (La Leocadia) - WGA10107.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4901871|La Leocadia]]''
| 1819<br/>1820s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos IV vestido de cazador.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5079271|Charles IV in his Hunting Clothes]]''
| 1799
| [[Madrilgo Errege Jauregia]]
|-
| [[Fitxategi:Retrato de la condesa de Chinchón.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5177084|Countess of Chinchon]]''
| 1800
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - Die Weinlese - 1786.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5356863|The Grape Harvest]]''
| 1786
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Caza con reclamo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5412381|Hunting with a decoy]]''
| 1775
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Alegoría de la industria.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5664591|Allegory of Industry]]''
| 1804
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Asunción de la Virgen y San Íñigo, attributed to Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5707936|Assumption of the Virgin Mary and Saint Íñigo]]''
| 1760
| ''[[:d:Q5910585|Church of San Juan el Real]]''
|-
| [[Fitxategi:Cazador junto fuente Goya lou.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5759379|Hunter at a fountain]]''
| 1786
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Consagración de San Luis Gonzaga.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5783623|Consecration of Aloysius Gonzaga as patron saint of youth]]''
| 1763
| [[Zaragozako Museoa|Zaragozako museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Cristo en el huerto de los olivos (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5791722|Christ on the Mount of Olives]]''
| 1819
| ''[[:d:Q17635455|Calasanctian Museum of the Piarist Fathers]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Boy on a Ram - 1979.479 - Art Institute of Chicago.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5795925|Boy on a Ram]]''
| 1786
| [[Chicagoko Arte Institutua]]
|-
| [[Fitxategi:Cómicos ambulantes.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5796865|The Strolling Players]]''
| 1793
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El albañil borracho.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5823782|El albañil borracho (boceto)]]''
| 1786
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El albañil herido.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5823784|The wounded bricklayer]]''
| 1786
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El ciego de la guitarra.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5824333|The blind guitarist]]''
| 1778
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El columpio (1787).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5824419|The swing (1787)]]''
| 1787
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:El columpio.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5824421|The Swing]]''
| 1779
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El juego de la pelota a pala.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5825437|The game of pelota with rackets]]''
| 1779
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Majo de la guitarra.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5825624|Majo with a Guitar]]''
| 1779
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El militar y la señora.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5825747|The soldier and the lady]]''
| 1779
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El muchacho del pájaro.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5825829|the Boy with a bird]]''
| 1779<br/>1780
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El médico, Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5825884|El Médico]]''
| 1780
| ''[[:d:Q2051997|National Galleries Scotland]]''
|-
| [[Fitxategi:El niño del árbol.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5825919|The tree boy]]''
| 1779<br/>1780
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El prendimiento de Cristo (boceto).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5826221|The arrest of Christ]]''
| 1798
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El resguardo de tabacos.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5826428|the tobacco guards]]''
| 1779<br/>1780
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La riña en la Venta Nueva.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5839103|A Fight at the Venta Nueva]]''
| 1777
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La era.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5849818|Summer]]''
| 1787<br/>1786
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Gato acosado.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5876312|Harassed cat]]''
| 1788
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Las mozas del cántaro.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5949045|Women carrying pitchers]]''
| 1791
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La Sagrada Familia, Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5965178|Familia Santua]]''
| 1775
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La acerolera.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5965644|The seller of acerola]]''
| 1778<br/>1779
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La caída.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5966100|The Fall]]''
| 1787
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:La cita.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5966181|the Rendezvous]]''
| 1779<br/>1780
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La cucaña.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5966369|The Greasy Pole]]''
| 1787
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:La ermita de San Isidro.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5966561|The hermitage of Saint Isidor]]''
| 1798
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La feria de Madrid.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5966685|Madrid fair]]''
| 1778<br/>1779
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La gallina ciega (boceto) por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5966799|Blind Man's Bluff (sketch)]]''
| 1789<br/>1788
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La letra con sangre entra.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5967125|School scene]]''
| 1780
| [[Zaragozako Museoa|Zaragozako museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La marica en un árbol.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5967298|The magpie in a tree]]''
| 1786
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya y Lucientes, Francisco - The Threshing Floor - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5968321|The Threshing Floor]]''
| 1786
| [[Lázaro Galdiano museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Las lavanderas.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5971141|the washerwomen]]''
| 1779<br/>1780
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Mozas del cántaro (boceto).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5971199|Women carrying pitchers (sketch)]]''
| 1791
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Los leñadores.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5980972|the lumberjacks]]''
| 1780<br/>18th century
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Los pobres en la fuente.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5981123|The Poor at the Fountain]]''
| 1786
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Merienda campestre.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6011091|Picnic]]''
| 1786
| [[National Gallery]]
|-
| [[Fitxategi:Muchachos jugando a soldados.jpg|center|128px]]
| [[Haurrak soldadu jolasean]]
| 1778<br/>1779
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Muchachos trepando a un árbol.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6025702|Boys climbing a tree]]''
| 1791
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Mujeres conversando por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6026023|Women chatting]]''
| 1791
| [[Wadsworth Atheneum]]
|-
| [[Fitxategi:Niños con mastines.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6043547|Boys with Mastiffs]]''
| 1786
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Niños del carretón de Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6043561|Children with a Cart]]''
| 1779
| ''[[:d:Q1743116|Toledoko Arte Museoa]]''
|-
| [[Fitxategi:Pastor tocando la dulzaina.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6066127|Shepherd playing a Dulzaina]]''
| 1786
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Procesión rural.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6087145|Village procession]]''
| 1787
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Ferdinand Guillemardet.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6106755|Ferdinand Guillemardet]]''
| 1798
| ''[[:d:Q3044768|Louvreko margogintza saila]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya-Marqués de San Adrián (Museo de Navarra) 02.jpg|center|128px]]
| [[San Adriango markesaren erretratua]]
| 1804
| [[Nafarroako Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Riña en el Mesón del Gallo de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6109322|Riña en el Mesón del Gallo]]''
| 1777
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Santa Bárbara (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6120259|Saint Barbara]]''
| 1773<br/>1772
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Mujer y dos niños junto a una fuente.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6155839|A woman and two children by a fountain]]''
| 1786
| ''[[:d:Q5637846|Carmen Thyssen-Bornemisza bilduma]]''
|-
| [[Fitxategi:Virgen del Pilar (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6163605|Our Lady of the Pillar]]''
| 1769
| [[Zaragozako Museoa|Zaragozako museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Leocadia Zorrilla.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6280307|Josefa Bayeu]]''
| 1810s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Peregrinación a la fuente de San Isidro.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6368790|Pilgrimage to the Fountain of San Isidro]]''
| 1819<br/>1820s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Las gigantillas.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6375502|The Game of Horse and Rider]]''
| 1791
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Mujeres riendo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6746233|Man Mocked by Two Women]]''
| 1819<br/>1820s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco Goya - Portrait of the Duke of Wellington.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7232352|Portrait of the Duke of Wellington]]''
| 1812
| [[National Gallery]]
|-
| [[Fitxategi:Interior of a prison.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7245744|Prison Interior]]''
| 1815
| ''[[:d:Q895434|Bowes Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco Goya y Lucientes, de - La fragua - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7348709|The Forge]]''
| 1819
| ''[[:d:Q682827|The Frick Collection]]''
|-
| [[Fitxategi:(Castres) La Junte des Philippines - Francisco de Goya - Musée Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7743869|The Junta of the Philippines]]''
| 1815
| ''[[:d:Q246821|Goya Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Courtyard with Lunatics by Goya 1794.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8049268|Yard with Lunatics]]''
| 1790s
| ''[[:d:Q3303786|Meadows Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Alegoría de la villa de Madrid.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q8193990|Allegory of the City of Madrid]]''
| 1809<br/>1810
| [[Madrilgo Historia Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Asalto al coche.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8206122|Attack on a Coach]]''
| 1787
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Autorretrato Goya 1815.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8209964|Self-Portrait (1815, Prado)]]''
| 1815
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - La casa de locos - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8341785|The Madhouse]]''
| 1814
| [[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:Cazador cargando su escopeta (restaurado) Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8343057|Hunter loading his rifle]]''
| 1775
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:2 alte Männer, um 1821-23.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8770466|Two Old Men]]''
| 1819<br/>1820s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El baile a orillas del Manzanares.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8773579|Dance of the Majos at the Banks of Manzanares]]''
| 1776
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El bebedor.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8773590|the Drinker]]''
| 1777
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El cazador con sus perros.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8773624|Hunter with his Dogs]]''
| 1775
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El pescador de caña.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8773996|fisherman with his rod]]''
| 1775
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La duquesa de Alba y la Beata.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9018501|The Duchess of Alba and la Beata]]''
| 1795
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Partida de caza.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9019160|The Quail Shoot]]''
| 1775
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La cometa.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9019200|The Kite]]''
| 1778<br/>1770s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Muchachos cogiendo fruta.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9035612|Boys picking fruit]]''
| 1778
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Niños inflando una vejiga.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9050336|children inflating a bladder]]''
| 1778<br/>1770s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Perros en traílla, por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9058643|Dogs and hunting gear]]''
| 1775
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Godoy como general - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9068379|Portrait of Manuel Godoy]]''
| 1801
| [[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:Triple generacion.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9072596|The Holy Family with Saint Joachim and Saint Anne Before the Eternal Glory]]''
| 1769
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:St. Francis Borgia Helping a Dying Impenitent by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9073448|St. Francis Borgia Helping a Dying Impenitent]]''
| 1788
| [[Valentziako katedrala]]
|-
| [[Fitxategi:Autorretrato de Goya (1795).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9162661|Self-portrait on Linen]]''
| 1790s<br/>1795
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:(Agen) Autorretrato de Goya (1783) - Musée des Beaux-Arts d'Agen.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9162662|Self-portrait]]''
| 1783
| ''[[:d:Q3330185|Ageneko arte ederretako museoa]]''
|-
| [[Fitxategi:(Castres) Autoportrait aux lunettes, Francisco de Goya y Lucientes, Musée Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9162680|Self portrait with spectacles]]''
| 1800
| ''[[:d:Q246821|Goya Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco Goya - The Time - c. 1810.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9198364|The Time and the old woman]]''
| 1810s
| ''[[:d:Q2628596|Palais des Beaux-Arts de Lille]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya Maria del Rosario Fernandez La Tirana 1794.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9271714|La Tirana (Goya, 1794)]]''
| 1794
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Goya Martinez.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9638626|Portrait of Sebastián Martínez y Pérez]]''
| 1792
| [[Metropolitan Museum of Art]]
|-
| [[Fitxategi:Maria Luisa de Parma con tontillo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q10359997|María Luisa of Parma wearing panniers]]''
| 1789
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Las floreras.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q10977752|The Flower Girls or Spring]]''
| 1786
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:El balancín.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11681356|The Seesaw]]''
| 1779
| ''[[:d:Q1748404|Valentziako Arte Ederretako Meseoa]]''
|-
| [[Fitxategi:El cacharrero, por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11681359|The Crockery Vendor]]''
| 1779<br/>1770s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Jugadores de naipes.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11686798|Card Players]]''
| 1777
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya self portrait (1771-75).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11687060|Self-portrait]]''
| 1770s
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:La caza del jabalí.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11687830|The Boar Hunt]]''
| 1775
| [[Madrilgo Errege Jauregia]]
|-
| [[Fitxategi:La última comunión de san José de Calasanz.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11688018|The last communion of St Joseph of Calasanz]]''
| 1819
| ''[[:d:Q5839403|école Pías de San Antón]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Still Life with Golden Bream - 94.245 - Museum of Fine Arts.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11694854|Still Life with Golden Bream]]''
| 1808
| ''[[:d:Q1565911|Museum of Fine Arts, Houston]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya - cardealvallabriga01.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11735638|Cardinal Luis María de Borbón y Vallabriga]]''
| 1790s
| [[São Pauloko arte museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos IV por Goya (Academia de la Historia).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11750094|Portrait of Charles IV of Spain]]''
| 1789
| [[Espainiako Historiaren Errege Akademia|Historiaren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:The Letter or the Young by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11757892|The Letter]]''
| 1814<br/>1819
| ''[[:d:Q2628596|Palais des Beaux-Arts de Lille]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya Pato muerto.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11770756|Dead duck]]''
| 1800s
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Naturaleza muerta con botellas, frutas y pan por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11770760|Still life with fruit, bottles, breads]]''
| 1820s
| ''[[:d:Q682406|Museum collection Am Römerholz]]''
|-
| [[Fitxategi:Bodegón con costillas y cabeza de cordero por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11770763|Still-Life: A Butcher's Counter]]''
| 19th century
| ''[[:d:Q3044768|Louvreko margogintza saila]]''
|-
| [[Fitxategi:Pavo muerto (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11770764|Dead turkey]]''
| 1808<br/>19th century
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Pavo desplumado por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11770765|Plucked turkey]]''
| 1810
| ''[[:d:Q812285|Bavariako Estatuko Margo-Bilduma]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya y Lucientes - Still-Life Three Salmon Steaks - WGA10065.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11770766|Still Life with Three Salmon Slices]]''
| 19th century
| ''[[:d:Q682406|Museum collection Am Römerholz]]''
|-
| [[Fitxategi:Aves muertas por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11770769|Dead Birds]]''
| 1800s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya Liebres muertas.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11770777|Dead hares]]''
| 1800s
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Goya Becadas o chochas muertas.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11770778|Still Life with Woodcocks]]''
| 1800s
| ''[[:d:Q3303786|Meadows Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:La porteuse d'eau Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11793036|The Water Bearer]]''
| 1808
| [[Arte Ederren Museoa (Budapest)]]
|-
| [[Fitxategi:Asensio Julià.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824905|Asensio Juliá]]''
| 1814
| ''[[:d:Q1465805|Clark Art Institute]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Retrato de Asensio Julià.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824906|Portrait of Asensio Julià]]''
| 1798
| [[Thyssen-Bornemisza Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Retrato de Francisco Bayeu, por Goya 1786.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824910|Portrait of Francisco Bayeu]]''
| 1786
| ''[[:d:Q1748404|Valentziako Arte Ederretako Meseoa]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco Bayeu, por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824912|Francisco Bayeu]]''
| 1795
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos IV (Goya) 1790.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824919|Charles IV of Spain]]''
| 1789
| [[Zaragozako Museoa|Zaragozako museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - María Teresa de Borbón y Vallabriga, later Condesa de Chinchón.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824923|María Teresa de Borbón y Vallabriga, later Condesa de Chinchón]]''
| 1783
| [[Washingtongo Arte Galeria Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Ritratto di María Luisa de Borbón y Vallabriga - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824924|Portrait of María Luisa de Borbón y Vallabriga]]''
| 1800
| [[Uffizi Galeria]]
|-
| [[Fitxategi:María Teresa de Vallabriga by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824925|Portrait of Doña María Teresa de Vallabriga y Rozas (1759-1820)]]''
| 1783
| ''[[:d:Q66481459|Pérez Simón Collection]]''
|-
| [[Fitxategi:M.Teresa Vallabriga.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824926|Doña Maria Teresa de Vallabriga]]''
| 1783
| ''[[:d:Q812285|Bavariako Estatuko Margo-Bilduma]]''
|-
| [[Fitxategi:María Teresa de Vallabriga.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824927|Portrait of Maria Teresa de Vallabriga]]''
| 1783
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya y Lucientes - Portrait of María Teresa de Vallabriga on Horseback - WGA9990.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824928|Portrait of María Teresa de Vallabriga on Horseback]]''
| 1783
| [[Uffizi Galeria]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Retrato de Martín Zapater.jpg|center|128px]]
| [[Martín Zapaterren erretratua]]
| 1790
| ''[[:d:Q3137182|Museo de Arte de Ponce]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya y Lucientes - Portrait of Senora Ceán Bermudez - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824930|Portrait of Senora Ceán Bermudez]]''
| 1790s<br/>1785
| [[Arte Ederren Museoa (Budapest)]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Portrait of Martín Zapater - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824931|Portrait of Martín Zapater]]''
| 1797
| [[Bilboko Arte Ederren Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Retrato de Rafael Esteve Vilella Goya 1815.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824934|Portrait of Rafael Esteve i Vilella]]''
| 1815
| ''[[:d:Q1748404|Valentziako Arte Ederretako Meseoa]]''
|-
| [[Fitxategi:YoungDonLuisMaria.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824944|Luis María de Borbón y Vallabriga]]''
| 1783
| [[Zaragozako Museoa|Zaragozako museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Infante Luis of Spain - Count of Chinchón (1727-1785) by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11824949|portrait of Infante Luis of Spain]]''
| 1783
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Alegoría del Amor o Cupido y Psique por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11905200|Allegory of Love, Cupid and Psyche]]''
| 1798
| [[Kataluniako Arte Museo Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Vuelo de brujas (1798).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15728649|Witches' Flight]]''
| 1797<br/>1798
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - La boda, 1791 - 1792, P000799.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15849955|The wedding]]''
| 1792<br/>1790s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya y Lucientes - Portrait of Antonia Zárate - WGA10053.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15880867|Portrait of Doña Antonia Zárate]]''
| 1805
| [[Irlandako Galeria Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:La conducción de un sillar, por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15918340|Driving an ashlar]]''
| 1786
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Sacrificio a Pan.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15918344|The Sacrifice to Pan]]''
| 1771
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Portrait of Jacques Galos - BF5 - Barnes Foundation.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15919598|Portrait of Jacques Galos]]''
| 1826
| ''[[:d:Q808462|Barnes Foundation]]''
|-
|
| ''[[:d:Q15994180|Portrait of Maria Luisa de Parma]]''
| 1800
| [[Víctor Balaguer Liburutegi Museoa|Víctor Balaguer Liburutegi-Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Apartado de toros (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16021055|Rounding up the bulls]]''
| 1787
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Un garrochista.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16038551|A spearman]]''
| 1795
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:The Count of Floridablanca by Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16038602|The Count of Floridablanca]]''
| 1783
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Caza muerta (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16536677|Dead game]]''
| 1775
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:D. Jose Duaso y Latre.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16563670|Portrait of Jose Duaso y Latre]]''
| 1824
| ''[[:d:Q2163496|Museo de Bellas Artes de Sevilla]]''
|-
| [[Fitxategi:Portrait of Jose Pio de Molina Goya.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q16563693|Portrait of José Pío de Molina]]''
| 1827
| ''[[:d:Q689829|Kunst Museum Winterthur | Reinhart am Stadtgarten]]''
|-
| [[Fitxategi:Juan Bautista de Muguiro por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16563718|Portrait of Juan Bautista de Muguiro]]''
| 1827
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Retrato de Leandro Fernández Moratín - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16571011|Leandro Fernández de Moratín]]''
| 1799
| [[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:Manuel Silvela.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16574389|Portrait of Manuel Silvela]]''
| 1809
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Maria Martinez de Puga Goya 1824.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16575273|Portrait of María Martínez de Puga]]''
| 1824
| ''[[:d:Q682827|The Frick Collection]]''
|-
| [[Fitxategi:El padre Jose de La Canal Goya 1808-1824.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16583819|Portrait of Jose de La Canal]]''
| 1808
| [[Lázaro Galdiano museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Portret van Don Ramón Satué Rijksmuseum SK-A-2963.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16594979|Don Ramón Satuéren erretratua]]''
| 1823
| [[Rijksmuseum]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - La corrida de toros, 1808-1812, 0675.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16614084|A Village Bullfight]]''
| 1815
| [[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:Muchachos cazando con mochuelo (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16665477|Boys hunting with an owl]]''
| 1775
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Pajaros volando (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16671645|Flying birds]]''
| 1786
| ''[[:d:Q28379998|Fundación Goya en Aragón]]''
|-
| [[Fitxategi:El Sueño Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16878229|El Sueño]]''
| 1790
| [[Irlandako Galeria Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya y Lucientes - The Countess del Carpio, Marquesa de la Solana - WGA10014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16928483|The Countess del Carpio, Marquesa de La Solana]]''
| 1790s
| ''[[:d:Q3044768|Louvreko margogintza saila]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya El Atraco.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17174374|The hold up]]''
| 1776
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Goya El Balancin (1791-1792).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17174550|The Seesaw (1791)]]''
| 1791
| [[Filadelfiako Arte Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Caníbales contemplando restos humanos.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17175551|Cannibals contemplating human remains]]''
| 1800s
| [[Besaçongo Arte Ederren eta Arkeologia Museoa|Besançoneko arte ederretako eta arkeologia museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - Cannibales dépeçant leurs victimes, 1800 vers, 896.1.176.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17175552|Cannibals Chopping up Victims]]''
| 1800s
| [[Besaçongo Arte Ederren eta Arkeologia Museoa|Besançoneko arte ederretako eta arkeologia museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Bullfight in a Divided Ring MET DT513.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17176660|Bullfight in a Divided Ring]]''
| 1816
| [[Metropolitan Museum of Art]]
|-
| [[Fitxategi:Fabricación de balas en la Sierra de Tardienta por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17354516|Manufacture of bullets in the Sierra de Tardienta]]''
| 1810
| [[Zarzuela jauregia]]
|-
| [[Fitxategi:Fabricación de la pólvora en la Sierra de Tardienta por Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17354517|Powder manufacturing in the Sierra de Tardienta]]''
| 1814
| [[El Escorial monasterioa|San Lorenzo de El Escorial monasterioa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - Bartolomé Sureda y Miserol.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519472|Portrait of Bartolomé Sureda y Miserol]]''
| 1804
| [[Washingtongo Arte Galeria Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:José Moñino y Redondo, conde de Floridablanca.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519473|José Moñino y Redondo, count de Floridablanca]]''
| 1783
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Retrato ecuestre de Fernando VII - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519474|Equestrian portrait of Ferdinand VII]]''
| 1808
| [[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya y Lucientes - Gaspar Melchor de Jovellanos.jpg|center|128px]]
| [[Gaspar Melchor de Jovellanos (margolana)]]
| 1798
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Nicolas Guye met Koninklijke Orde van Spanje 1810.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519476|General Nicolas Philippe Guye]]''
| 1810
| ''[[:d:Q4013975|Virginia Museum of Fine Arts]]''
|-
| [[Fitxategi:Juan Martín Díez, el Empecinado by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519477|Portrait de Juan Martin Diez, the Determined]]''
| 1809
| [[Mendebaldeko Artearen Museo Nazionala (Tokio)|Mendebaldeko Artearen Museo Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:El Lazarillo de Tormes de Goya.jpg|center|128px]]
| [[Lazarillo de Tormes (Goya)]]
| 1804
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Tomás Pérez de Estala by Francisco Goya (private collection).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519479|Portrait of Tomás Pérez de Estala]]''
| 1798
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Condesa de Fernán Núñez por Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519487|Fernán Núñez kondesaren erretratua]]''
| 1803
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Duchess Countess of Benavente by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519488|Portrait of the Duchess of Osuna]]''
| 1785
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Marquesa de lazan -Liria.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519489|Portrait of the Marquise de Lazán]]''
| 1804
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes (Francisco de Goya) (Spanish - Portrait of the Marquesa de Santiago - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519490|Portrait of the Marquesa de Santiago]]''
| 1804
| [[J. Paul Getty Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Senora Sabasa Garcia.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519491|Señora Sabasa Garcia]]''
| 1804
| [[Washingtongo Arte Galeria Nazionala]]<br/>''[[:d:Q46596638|Andrew W. Mellon collection]]''
|-
| [[Fitxategi:La marquesa de Villafranca pintando a su marido.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519492|The Marchioness of Villafranca Painting her Husband]]''
| 1804
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya, Thérèse Louise de Sureda, c. 1803-1804, NGA 991.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519493|Teresa Sureda]]''
| 1804
| [[Washingtongo Arte Galeria Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:Goya Duque de Fernán Núñez.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17519494|Fernán Núñez kondearen erretratua]]''
| 1803
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Portrait of the Poet Moratín - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17572260|Portrait of the Poet Moratín]]''
| 1824
| [[Bilboko Arte Ederren Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Mujer dormida Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17635416|Sleeping woman]]''
| 1790
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Las santas Justa y Rufina.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17638855|SS. Justa and Rufina]]''
| 1817
| [[Sevillako katedrala|Santa María de la Sedeko katedrala]]
|-
| [[Fitxategi:Cabezas en un paisaje.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17640222|Heads in a landscape]]''
| 1819
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:The Architect Ventura Rodriguez (Francisco Goya Y Lucientes) - Nationalmuseum - 21624.tif|center|128px]]
| ''[[:d:Q18599675|The Architect Ventura Rodriguez]]''
| 1784
| [[Suediako Museo Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:Poetry and Poets (Francisco Goya Y Lucientes) - Nationalmuseum - 22642.tif|center|128px]]
| ''[[:d:Q18601009|Poetry and Poets]]''
| 1808
| [[Suediako Museo Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Portrait of El General Ricardos - Walters 37283.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18748498|Portrait of El General Ricardos]]''
| 18th century
| ''[[:d:Q210081|Walters Art Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya - Portrait de Mariana Waldstein, 9e marquise de Santa Cruz, 1797 - 1799, RF 1976 69.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18811669|Mariana Waldstein, Ninth Marquesa de Santa Cruz]]''
| 1790s
| ''[[:d:Q3044768|Louvreko margogintza saila]]''
|-
| [[Fitxategi:Femme a l eventail Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18915957|Woman with a Fan]]''
| 1800s
| ''[[:d:Q3044768|Louvreko margogintza saila]]''
|-
| [[Fitxategi:Portrait of a man by Goya (presumed to be Evaristo Pérez de Castro).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18925567|Portrait of a Man]]''
| 18th century
| ''[[:d:Q3044768|Louvreko margogintza saila]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya - Portrait de Luis María de Cistué y Martínez (1788-1842), 1790, RF 2009 5.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18926011|Portrait of Luis María de Cistué Martínez]]''
| 1791
| ''[[:d:Q3044768|Louvreko margogintza saila]]''
|-
| [[Fitxategi:BMVB - Francisco Goya y Lucientes - Carlos IV - 8629.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19163150|Charles IV]]''
| 1789
| [[Víctor Balaguer Liburutegi Museoa|Víctor Balaguer Liburutegi-Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - María Luisa de Parma (RAH).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19163180|Queen María Luisa]]''
| 1789
| [[Espainiako Historiaren Errege Akademia|Historiaren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Un Oficial, c.1804 (Frick Collection).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19857280|An Officer (probably the Count of Teba)]]''
| 1804
| ''[[:d:Q682827|The Frick Collection]]''
|-
| [[Fitxategi:The Duke of Osuna by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19857281|Don Pedro, Duque de Osuna]]''
| 1785
| ''[[:d:Q682827|The Frick Collection]]''
|-
| [[Fitxategi:Fernando de Borbón, príncipe de Asturias.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19905291|Ferdinand VII (1784–1833), Prince of Asturias]]''
| 1800
| [[Metropolitan Museum of Art]]
|-
| [[Fitxategi:Tiburcio Pérez y Cuervo (1785-86–1841), the Architect MET DP295718.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19911709|Portrait of Tiburcio Pérez y Cuervo, the Architect]]''
| 1820
| [[Metropolitan Museum of Art]]
|-
| [[Fitxategi:José Costa y Bonells (died l870), Called Pepito MET DP123853.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19911764|José Costa y Bonells, Called Pepito]]''
| 1800
| [[Metropolitan Museum of Art]]
|-
| [[Fitxategi:Portrait of Narcisa Barañana de Goicoechea by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19911877|Narcisa Barañana de Goicoechea]]''
| 1815
| [[Metropolitan Museum of Art]]
|-
| [[Fitxategi:Josefa de Castilla Portugal y van Asbrock de Garcini (1775–about 1850) MET DT11823.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19912000|Portrait of Josefa de Castilla Portugal y van Asbrock de Garcini]]''
| 1804
| [[Metropolitan Museum of Art]]
|-
| [[Fitxategi:Ignacio Garcini y Queralt (1752–1825), Brigadier of Engineers MET DT11822.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19912222|Portrait of Ignacio Garcini y Queralt]]''
| 1804
| [[Metropolitan Museum of Art]]
|-
| [[Fitxategi:Augustin Estève (copia da Francisco Goya) - Ritratto di Carlo IV, re di Spagna.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20007353|Portrait of Charles IV, King of Spain]]''
| 1790s
| ''[[:d:Q290549|National Museum of Capodimonte]]''
|-
| [[Fitxategi:Augustin Estève (copia da Francisco Goya) - Ritratto di Maria Luisa di Parma.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20007355|Portrait of Maria Luisa di Parma]]''
|
| ''[[:d:Q290549|National Museum of Capodimonte]]''
|-
|
| ''[[:d:Q20013187|Armario relicario de Fuendetodos]]''
| 1763
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:San Ignacio de Loyola.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20018301|Saint Ignacius of Loyola]]''
| 1780s
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Goya - Don José Queraltó.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20032142|José Queraltó]]''
| 1802
| ''[[:d:Q812285|Bavariako Estatuko Margo-Bilduma]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya - Marquesa de Caballero - BStGS inv. no. HUW 13.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20032143|Marquesa de Caballero]]''
| 1807
| ''[[:d:Q812285|Bavariako Estatuko Margo-Bilduma]]''
|-
| [[Fitxategi:Naufragio Goya2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20088067|The Shipwreck]]''
| 1790s
| ''[[:d:Q895434|Bowes Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes (Francisco de Goya) (Spanish - Bullfight, Suerte de Varas - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20178241|Bullfight, Suerte de Varas]]''
| 1824
| [[J. Paul Getty Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - Joven dama con mantilla y basquiña.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20181269|Young Lady Wearing a Mantilla and Basquina]]''
| 19th century
| [[Washingtongo Arte Galeria Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - Don Antonio Noriega.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20181309|Don Antonio Noriega]]''
| 1801
| [[Washingtongo Arte Galeria Nazionala]]<br/>''[[:d:Q2074027|Samuel H. Kress Collection]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Victor Guye.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20183120|Portrait of Victor Guye]]''
| 1810
| [[Washingtongo Arte Galeria Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:Countess of Altamira and her Daughter by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20184572|Condesa de Altamira and Her Daughter, María Agustina]]''
| 1780s
| [[Metropolitan Museum of Art]]
|-
| [[Fitxategi:Ramón de Posada y Soto por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20202613|Don Ramon de Posada y Soto]]''
| 1801
| [[Arte Ederretako Museoa (San Frantzisko)]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Portrait of Isidoro Maiquez - 1933.1077 - Art Institute of Chicago.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20266381|Portrait of Isidoro Maiquez]]''
| 1807
| [[Chicagoko Arte Institutua]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Friar Pedro Offers Shoes to El Maragato and Prepares to Push Aside His Gun - 1933.1072 - Art Institute of Chicago.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20266941|Friar Pedro Offers Shoes to El Maragato and Prepares to Push Aside His Gun]]''
| 1806
| [[Chicagoko Arte Institutua]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Friar Pedro Binds El Maragato with a Rope - 1933.1076 - Art Institute of Chicago.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20267015|Friar Pedro Binds El Maragato with a Rope]]''
| 1806
| [[Chicagoko Arte Institutua]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Friar Pedro Shoots El Maragato as His Horse Runs Off - 1933.1075 - Art Institute of Chicago.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20267576|Friar Pedro Shoots El Maragato as His Horse Runs Off]]''
| 1806
| [[Chicagoko Arte Institutua]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Portrait of General José Manuel Romero - 1970.1036 - Art Institute of Chicago.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20267786|Portrait of General José Manuel Romero]]''
| 1810
| [[Chicagoko Arte Institutua]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Friar Pedro Clubs El Maragato with the Butt of the Gun - 1933.1074 - Art Institute of Chicago.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20267965|Friar Pedro Clubs El Maragato with the Butt of the Gun]]''
| 1806
| [[Chicagoko Arte Institutua]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - El Maragato Threatens Friar Pedro de Zaldivia with His Gun - 1933.1071 - Art Institute of Chicago.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20267966|El Maragato Threatens Friar Pedro de Zaldivia with His Gun]]''
| 1806
| [[Chicagoko Arte Institutua]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Friar Pedro Wrests the Gun from El Maragato - 1933.1073 - Art Institute of Chicago.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20268051|Friar Pedro Wrests the Gun from El Maragato]]''
| 1806
| [[Chicagoko Arte Institutua]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - The Hanged Monk - 1936.225 - Art Institute of Chicago.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20268076|The Hanged Monk]]''
| 1810
| [[Chicagoko Arte Institutua]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Winter Scene - 1990.558 - Art Institute of Chicago.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20268407|Winter Scene]]''
| 1786
| [[Chicagoko Arte Institutua]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco Goya y Lucientes - Portrait of a Man in a Brown Coat - 10.33 - Museum of Fine Arts.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20539642|Portrait of a Man in a Brown Coat]]''
|
| [[Bostongo Arte Ederren Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco Goya y Lucientes - Officer on Horseback - 39.748 - Museum of Fine Arts.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20539646|Officer on Horseback]]''
|
| [[Bostongo Arte Ederren Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco Goya y Lucientes - Portrait of a Young Man in Brown, possibly Javier Goya - 48.558 - Museum of Fine Arts.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20539650|Portrait of a Young Man in Brown, possibly Javier Goya]]''
|
| [[Bostongo Arte Ederren Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco Goya y Lucientes - Annunciation - 1988.218 - Museum of Fine Arts.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20539653|Annunciation]]''
| 1785
| [[Bostongo Arte Ederren Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Boceto de la Verdad, el Tiempo y la Historia.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20539657|Time, Truth and History]]''
| 2nd millennium
| [[Bostongo Arte Ederren Museoa]]
|-
|
| ''[[:d:Q20809066|Mounted Cavalier with a Javelin]]''
|
| [[Filadelfiako Arte Museoa]]
|-
|
| ''[[:d:Q20809067|Portrait of the Toreador José Romero]]''
|
| [[Filadelfiako Arte Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - El tío Paquete.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21711730|El tío Paquete]]''
| 1820
| [[Thyssen-Bornemisza Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Retrato de Fernando VII.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21711731|Fernando VII.aren erretratua]]''
| 1810s
| [[Thyssen-Bornemisza Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco-Goya - Portrait-of-the-Actress-Antonia-Zarate.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21728497|Portrait of the Actress Antonia Zarate]]''
| 1810
| [[Hermitage Museoa|Hermitage museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya - The Repentant St. Peter - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23940477|The Repentant St. Peter]]''
| 1820s
| ''[[:d:Q578485|The Phillips Collection]]''
|-
| [[Fitxategi:The rape of Europa, Goya.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q25352024|The Rape of Europa]]''
| 1772
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Portrait of marquise de Montehermoso by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q25802789|Portrait of marquise de Montehermoso]]''
| 1810
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya y Lucientes - Portrait of Andrés del Peral - WGA10031.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q26713620|Don Andrés del Peral]]''
| 18th century
| [[National Gallery]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos III cazador.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766092|Charles III in Hunting Dress]]''
| 1780s<br/>1786
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - Sagrada Familia, Hacia 1787, P007857.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766122|The Holy Family]]''
| 1787
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Portrait of Tadea Arias de Enríquez by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766125|Tadea Arias de Enríquez]]''
| 1789
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Inmaculada Concepción (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766139|The Immaculate Conception]]''
| 1784<br/>1780s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
|
| ''[[:d:Q27766154|Tobias and the Angel]]''
| 1787
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos IV (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766385|Charles IV in Court Dress]]''
| 1789
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Portrait of General Antonio Ricardos by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766419|General Antonio Ricardos]]''
| 1793
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:General Jose de Urrutia (1739-1803) por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766426|General José de Urrutia]]''
| 1798
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La marquesa viuda de Villafranca por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766435|María Antonia Gonzaga, Dowager Marchioness of Villafranca]]''
| 1795
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Cardenal luis maria-WIKI.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766451|Cardinal Luis María de Borbón y Vallabriga]]''
| 1800
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos IV a caballo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766480|Carlos IV on Horseback]]''
| 18th century
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Maria Luisa de Parma a caballo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766493|Queen María Luisa on horseback]]''
| 1799
| [[Pradoko Museoa]]
|-
|
| ''[[:d:Q27766645|Commerce]]''
| 1800s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Manuela Goicoechea y Galarza.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766716|Manuela Goicoechea y Galarza]]''
| 1805
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Alegoría de la Agricultura.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766725|Agriculture]]''
| 1800s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Juana Galarza de Goicoechea.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766743|Juana Galarza de Goicoechea]]''
| 1805
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:San Juan Bautista niño en el desierto por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766866|Saint John the Baptist in the Desert]]''
| 1810s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Isidoro Máiquez by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766872|The Actor Isidoro Máiquez]]''
| 1807
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Las santas Justa y Rufina (boceto).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766885|Saint Justa and Saint Rufina]]''
| 1817
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:La duquesa de Abrantes.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766895|The Duchess of Abrantes]]''
| 1816
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Fernando VII en un campamento, por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766899|Ferdinand VII at an Encampment]]''
| 19th century
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco Goya - Portrait of Ferdinand VII of Spain in his robes of state (1815) - Prado.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27766907|Ferdinand VII in Court Dress]]''
| 1815<br/>1814<br/>1810s
| [[Pradoko Museoa]]
|-
|
| ''[[:d:Q27895615|Portrait of a Young Man]]''
|
| [[Indianapolisko Arte Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Portrait of Félix Colón de Larriátegui - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27895672|Félix Colón de Larriátegui]]''
| 1794
| [[Indianapolisko Arte Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Manuel Quijano - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27946452|Portrait of Manuel Quijano]]''
| 1815
| [[Kataluniako Arte Museo Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de GOYA Y Lucientes - Aparición de San Isidoro al Rey Fernando el Santo ante los muros de Sevilla - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27951102|Apparition of Saint Isidore to Saint Ferdinand, king, before the walls of Seville]]''
| 2nd millennium
| ''[[:d:Q1848918|Arte Ederren Museo Nazionala]]''
|-
| [[Fitxategi:Escena de guerra - Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27951105|War Scene]]''
| 1808
| ''[[:d:Q1848918|Arte Ederren Museo Nazionala]]''
|-
| [[Fitxategi:Incendio de un hospital - Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27951106|Fire of a Hospital]]''
|
| ''[[:d:Q1848918|Arte Ederren Museo Nazionala]]''
|-
| [[Fitxategi:Escena de disciplinantes, Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27951107|Scene of Disciplines]]''
| 1808
| ''[[:d:Q1848918|Arte Ederren Museo Nazionala]]''
|-
| [[Fitxategi:Fiesta popular bajo un puente - Francisco José de Goya y Lucientes.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27951108|Popular Party Under a Bridge or Popular Dance]]''
|
| ''[[:d:Q1848918|Arte Ederren Museo Nazionala]]''
|-
| [[Fitxategi:Anonymous - Irrenhaus - 3844 - Österreichische Galerie Belvedere.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28002003|The Madhouse]]''
| 1790s
| [[Österreichische Galerie Belvedere|Belvedere Galeria]]
|-
| [[Fitxategi:Anonymous - Selbstbildnis - 8869 - Kunsthistorisches Museum.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28009310|Selbstbildnis]]''
|
| [[Österreichische Galerie Belvedere|Belvedere Galeria]]<br/>[[Kunsthistorisches Museum]]
|-
| [[Fitxategi:Portrait of Juan Agustín Ceán Bermúdez by Goya (c. 1785).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28114673|Portrait of Juan Agustín Ceán Bermúdez]]''
| 1785
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Dogs Chasing a Cat on a Man on a Donkey - BF689.1 - Barnes Foundation.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28127542|Dogs Chasing a Cat on a Man on a Donkey]]''
|
| ''[[:d:Q808462|Barnes Foundation]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Old People Singing and Dancing - BF689.2 - Barnes Foundation.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28127543|Old People Singing and Dancing]]''
|
| ''[[:d:Q808462|Barnes Foundation]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya (attr.), il miracolo di sant'antonio, 1798, 01.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28145591|The Miracle of St. Anthony]]''
| 1798
| ''[[:d:Q1043967|Carnegie Museum of Art]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Monk Talking to an Old Woman - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28797537|Monk Talking to an Old Woman]]''
| 1820s
| ''[[:d:Q2603905|Princeton University Art Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco Goya. Bulls.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28862416|Bulls]]''
|
| ''[[:d:Q2087788|National Gallery of Armenia]]''
|-
| [[Fitxategi:Bandido asesinando a una mujer por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q29016194|Bandit murdering a woman III]]''
| 2nd millennium
| No/unknown value
|-
|
| ''[[:d:Q29654458|Le Christ au jardin des oliviers]]''
| 1800s
| ''[[:d:Q3044768|Louvreko margogintza saila]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya - Cercle, milieu, entourage de - Le mariage inégal, RF 1970 33.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q29654459|Le Mariage inégal]]''
| 18th century
| ''[[:d:Q3044768|Louvreko margogintza saila]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Der Zweikampf - 8617 - Bavarian State Painting Collections.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q29897905|Der Zweikampf]]''
| 1820s
| ''[[:d:Q812285|Bavariako Estatuko Margo-Bilduma]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Hexenhinrichtung - 8616 - Bavarian State Painting Collections.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q29905818|Hexenhinrichtung]]''
| 1820s
| ''[[:d:Q812285|Bavariako Estatuko Margo-Bilduma]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Mönchspredigt - 8615 - Bavarian State Painting Collections.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q29946547|Mönchspredigt]]''
| 1820s
| ''[[:d:Q812285|Bavariako Estatuko Margo-Bilduma]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Die Landpartie - HUW 23 - Bavarian State Painting Collections.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q29959236|Die Landpartie]]''
| 18th century
| ''[[:d:Q812285|Bavariako Estatuko Margo-Bilduma]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya - Vicente Osorio de Moscoso as child.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005127|Vicente Osorio de Moscoso, hrabia Trastamara]]''
| 1780s
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Vicente Joaquín Osorio de Moscoso, conde de Altamira by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005128|Portrait of Vicente Joaquín Osorio de Moscoso]]''
| 1780s
| [[Espainiako Bankua (Madril)|Espainiako Bankua]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco Cabarrús.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005130|Portrait of Francisco Cabarrús]]''
| 1788
| [[Espainiako Bankua (Madril)|Espainiako Bankua]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos III de España, de Francisco de Goya (Banco de España).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005131|Charles III of Spain]]''
| 1780s
| [[Espainiako Bankua (Madril)|Espainiako Bankua]]
|-
| [[Fitxategi:Miguel Fernandez Duran, markiz de Tolosa by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005133|Miguel Fernández Durán, marquis of Tolosa]]''
| 1780s
| [[Espainiako Bankua (Madril)|Espainiako Bankua]]
|-
| [[Fitxategi:José de Toro y Zambrano (Banco de España).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005134|Portrait of José de Toro y Zambrano]]''
| 1785
| [[Espainiako Bankua (Madril)|Espainiako Bankua]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco Javier de Larrumbe, de Francisco de Goya (Banco de España).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005136|Portrait of Francisco Javier de Larrumbe]]''
| 1787
| [[Espainiako Bankua (Madril)|Espainiako Bankua]]
|-
| [[Fitxategi:Ramón Pignatelli.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005137|portrait of Ramón Pignatelli]]''
| 1790
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Gaspar Melchor de Jovellanos by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005139|Gaspar Melchor de Jovellanos]]''
| 1780s
| ''[[:d:Q1581475|Eskultura Museo Nazionala]]''
|-
| [[Fitxategi:Francesco Sabatini by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005145|Francesco Sabatini]]''
| 1770s
| ''[[:d:Q3303786|Meadows Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Carlos IV Goya Coleccion Rivero Jerez.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005159|Charles IV in the uniform of a colonel of the Guardia de Corps]]''
| 18th century
| ''[[:d:Q6033986|Royal Collections Gallery]]''
|-
| [[Fitxategi:Antonio de Porcel by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005160|Portrait of Antonio de Porcel]]''
| 1806
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Miguel de Múzquiz y Goyeneche, I conde de Gausa y I marqués de Villar de Ladrón.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005171|Miguel de Múzquiz y Goyeneche]]''
| 1780s
| [[Espainiako Bankua]]
|-
| [[Fitxategi:Portrait of Juan Agustín Ceán Bermúdez by Francisco de Goya (1792-93).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30005228|Portrait of Juan Agustín Ceán Bermúdez]]''
| 2nd millennium
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Antonio Veián y Monteagudo (Museo de Huesca).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30037155|Antonio Veián y Monteagudo]]''
| 1782
| [[Huescako museoa|Huescako Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Hl. Lucia - 1190 - Bavarian State Painting Collections.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30056632|Saint Lucy]]''
| 18th century
| ''[[:d:Q812285|Bavariako Estatuko Margo-Bilduma]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya (Kopie nach) - Königin Maria Luisa, Gemahlin Karls IV. von Spanien - 12132 - Bavarian State Painting Collections.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30063401|Königin Maria Luisa, Gemahlin Karls IV. von Spanien (Kopie nach)]]''
|
| ''[[:d:Q812285|Bavariako Estatuko Margo-Bilduma]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Der Verwundete - 8618 - Bavarian State Painting Collections.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30065419|Der Verwundete]]''
| 1820s
| ''[[:d:Q812285|Bavariako Estatuko Margo-Bilduma]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Ländlicher Tanz am Ufer einer Meeresbucht - 12770 - Bavarian State Painting Collections.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30068719|Ländlicher Tanz am Ufer einer Meeresbucht]]''
|
| ''[[:d:Q812285|Bavariako Estatuko Margo-Bilduma]]''
|-
| [[Fitxategi:10th Duke of Osuna by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q33133477|Francisco Téllez-Girón, 10th Duke de Osuna]]''
| 1816
| [[Léon Bonnat museoa]]
|-
| [[Fitxategi:L'Aparició de la Mare de Déu del Pilar, Francisco de Goya, 1775-1785.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q33258904|Apparition of the Virgin of the Pilar]]''
| 1775
| [[Kataluniako Arte Museo Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:Pedro Téllez Girón, IX duque de Osuna por Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q35113740|Portrait of the Duke of Osuna]]''
| 1785
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Goya - Friar Miguel Fernández Flores, 1815, 1911.25.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q38615120|Portrait of Don Fr. Miguel Fernandez y Flores]]''
| 1815
| ''[[:d:Q847508|Worcester Art Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Éxtasis de San Antonio Abad por Francisco Goya (Museo de Zaragoza, after restauration).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q42859860|The Ecstasy of Saint Anthony Abbot]]''
| 1771
| [[Zaragozako Museoa|Zaragozako museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Muerte de san Francisco Javier.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q42964722|Death of Saint Francis Xabier]]''
| 1770s
| [[Zaragozako Museoa|Zaragozako museoa]]
|-
|
| ''[[:d:Q43256868|Seated Woman and Man in Spanish Cloak]]''
|
| [[Suediako Museo Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:San Luis Gonzaga (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q44206822|San Luis Gonzaga]]''
| 1798
| [[Zaragozako Museoa|Zaragozako museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Duque de San Carlos.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q45138549|Portrait of the Duke of San Carlos]]''
| 1815
|
|-
| [[Fitxategi:Goya (Copia) - La reina María Luisa de Parma, 1790, P007104.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q45354804|María Luisa de Parma, reina de España]]''
| 18th century
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Venus y Adonis (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q45354854|Venus and Adonis]]''
| 1771
| [[Zaragozako Museoa|Zaragozako museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Fernando VII por Goya (Museo de Zaragoza).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q45354921|Portrait of Ferdinand VII in his royal coat]]''
| 1815
|
|-
| [[Fitxategi:Retrato de Dama con Mantilla.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q45833309|Retrato de Dama con Mantilla]]''
| 1820s
|
|-
| [[Fitxategi:Arzobispo Joaquin Company por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q46995797|Archbishop Joaquin Company]]''
| 1800
| ''[[:d:Q16609717|Alma Mater Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Portrait of Félix de Azara by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q47002645|Portrait of Felix de Azara]]''
| 1805
| ''[[:d:Q8483403|Museo Camón Aznar]]''
|-
| [[Fitxategi:The Philippine Junta (sketch) by Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q47011257|The Junta of the Philippines]]''
| 1816
| [[Gemäldegalerie (Berlin)|Gemäldegalerie]]
|-
| [[Fitxategi:El general Ricardos, ante su cañón de batalla por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q47068521|El general Ricardos, ante su cañón de batalla por Goya]]''
| 1794
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Portrait of Don Juan Antonio Cuervo - 1943.90 - Cleveland Museum of Art.tiff|center|128px]]
| ''[[:d:Q47205749|Portrait of Juan Antonio Cuervo]]''
| 1819
| ''[[:d:Q657415|Cleveland Museum of Art]]''
|-
| [[Fitxategi:Tadeo Bravo de Rivero by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q47504733|Portrait of Tadeo Bravo de Rivero]]''
| 1806
| [[Brooklyn Museum]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco goya, ritratto di don juan antonio llorente, 1809-13, 02.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q49873216|Juan Antonio Llorente]]''
| 19th century
| [[São Pauloko arte museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - Fernando VII.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q49873242|Portrait of Ferdinand VII of Spain]]''
| 1808
| [[São Pauloko arte museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - Condessa de Casa Flores.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q49873351|The Countess of Casa Flores]]''
| 1790s
| [[São Pauloko arte museoa]]
|-
| [[Fitxategi:1808-12 Goya Der Maibaum anagoria.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q50113885|The Maypole]]''
| 19th century
| [[Alte Nationalgalerie]]
|-
| [[Fitxategi:Ignacio Omulryan Rourera por Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q50379730|Portrait of Don Ignacio Omulryan y Rourera]]''
| 1815
| ''[[:d:Q1976985|The Nelson-Atkins Museum of Art]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Retrato de José Munárriz - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q50379753|José Luis Munárriz]]''
| 1815
| [[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Retrato de Juan de Villanueva - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q50379960|Portrait of Juan de Villanueva]]''
| 1805
| [[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Portrait of Don Miguel De Lardizábal.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q50572724|Portrait of Don Miguel De Lardizábal]]''
| 1815
| ''[[:d:Q1419555|National Gallery Prague]]''
|-
| [[Fitxategi:Retrato de José Antonio Marqués Caballero.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q50912187|Portrait of José Antonio Marqués de Caballero]]''
| 1807
| [[Arte Ederren Museoa (Budapest)]]
|-
| [[Fitxategi:Episode in the Spanish War of Independence, Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q50981111|A Scene from the Spanish War of Independence]]''
| 1810
| [[Arte Ederren Museoa (Budapest)]]
|-
| [[Fitxategi:(Castres) Portrait de Francisco del Mazo, Francisco de Goya y Lucientes, Musée Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q51789821|Portrait of Francisco del Mazo]]''
| 1810s
| ''[[:d:Q246821|Goya Museum]]''<br/>No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Pantaleón Pérez de Nenin por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q52061293|Portrait of the Officer Pantaleón Pérez de Nenin]]''
| 1808
|
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya (1746-1828) (imitator of) - Don Francisco Bayeu y Subias (1734–1795) (after an original painting from 1786) - 446824 - National Trust.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q52301433|Don Francisco Bayeu y Subias (1734-1795)]]''
| 19th century
| [[National Trust]]
|-
| [[Fitxategi:El bordador Juan López de Robredo por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q52313371|The embroiderer Juan López de Robredo]]''
| 2nd millennium
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Manuel García de la Prada por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q52315977|Portrait of Manuel García de la Prada]]''
| 1800s
| ''[[:d:Q5263501|Des Moines Art Center]]''<br/>''[[:d:Q475667|Führermuseum]]''<br/>''[[:d:Q1053735|Munich Central Collecting Point]]''<br/>No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Francisco Goya - Night Scene from the Inquisition - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q55424078|Night Scene from the Inquisition]]''
| 1810
| ''[[:d:Q1132918|National Museum of Art, Architecture and Design]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya, Portrait of a Picador, National Gallery, Oslo (36420542816) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q55424311|Portrait of a Picador]]''
| No/unknown value
| ''[[:d:Q1132918|National Museum of Art, Architecture and Design]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya (atribuido) - Palomas y pollos.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q55582991|Pigeons and Fowls]]''
| 18th century
| ''[[:d:Q6298930|Juan B. Castagnino Fine Arts Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Bandidos fusilando a sus prisioneros por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q56396888|Bandits shooting their prisoners]]''
| 19th century
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Tomás Pérez de Estala by Francisco Goya (1804).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q57163691|Tomás Pérez de Estala]]''
| 1795<br/>1800s
| ''[[:d:Q169542|Hamburger Kunsthalle]]''
|-
| [[Fitxategi:Mariano Ferrer y Aulet by Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q58191004|Mariano Ferrer y Aulet]]''
| 1780
| ''[[:d:Q1748404|Valentziako Arte Ederretako Meseoa]]''
|-
| [[Fitxategi:Santa Lutgarda-Goya.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q58333126|Santa Lutgarda]]''
| 1787
| ''[[:d:Q6102052|Real Monasterio de San Joaquín y Santa Ana]]''
|-
| [[Fitxategi:Joaquina Candado (Museo de Bellas Artes de Valencia).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q58333429|Portrait of Joaquina Candado Ricarte]]''
| 1802
| ''[[:d:Q1748404|Valentziako Arte Ederretako Meseoa]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Don Vicente Isabel Osorio de Moscoso y Álvarez de Toledo, Conde de Trastámara - 2016.78 - Museum of Fine Arts, Houston.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q58455302|Don Vicente Isabel Osorio de Moscoso y Álvarez de Toledo, Conde de Trastámara]]''
|
| ''[[:d:Q1565911|Museum of Fine Arts, Houston]]''
|-
| [[Fitxategi:María Luisa de Parma, reina de España.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q59260209|Queen of Spain Maria Louisa, née Bourbon-Parma]]''
| 1790
| [[Pradoko Museoa]]<br/>[[Víctor Balaguer Liburutegi Museoa|Víctor Balaguer Liburutegi-Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - Muerte de San José o el Tránsito de San José.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q59421365|The transit of St. Joseph]]''
| 1787
| ''[[:d:Q6102052|Real Monasterio de San Joaquín y Santa Ana]]''
|-
| [[Fitxategi:San Bernardo de Claraval curando a un tullido por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q59586724|Saint Bernard of Clairvaux curing a cripple]]''
|
| ''[[:d:Q6102052|Real Monasterio de San Joaquín y Santa Ana]]''
|-
| [[Fitxategi:José de Palafox por Goya (Prado).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q59685067|General José de Palafox on Horseback]]''
| 1814
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Sacrificio a Vesta.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q59784186|Sacrifice to Vesta]]''
| 1771
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Goya (Copia) - El rey Carlos IV, 1790, P007103.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q59912999|Portrait of King Charles IV]]''
| 1790
| [[Pradoko Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:San Cristóbal por Francisco de Goya (restaurado).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q60170272|Saint Christopher]]''
| 1767
| [[Zaragozako Museoa|Zaragozako museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Martín de Goicoechea y Galarza por Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q60194148|Juan Martín de Goicoechea y Galarza]]''
| 1790
| [[Zaragozako Museoa|Zaragozako museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya y Lucientes - Don Manuel Lapeña, later Marquis of Bondad Real - A99 - Hispanic Society of America.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q60232751|Don Manuel Lapeña, later Marquis of Bondad Real]]''
| 1799
| ''[[:d:Q2420849|Hispanic Society of America]]''
|-
| [[Fitxategi:San Francisco de Borja says goodbye to his family.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q60316725|San Francisco de Borja says goodbye to his family]]''
| 1788
|
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Saint Ambrose - 1969.23 - Cleveland Museum of Art.tif|center|128px]]
| ''[[:d:Q60470497|Saint Ambrose]]''
| 1796
| ''[[:d:Q657415|Cleveland Museum of Art]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Portrait of Don Juan Antonio Cuervo - 1943.90 - Cleveland Museum of Art.tiff|center|128px]]
| ''[[:d:Q60514936|Portrait of Don Juan Antonio Cuervo]]''
| 1819
| ''[[:d:Q657415|Cleveland Museum of Art]]''
|-
| [[Fitxategi:Bernarda Tavira by Francisco de Goya..jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q63994879|Bernarda Tavira]]''
|
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Portrait of Cesárea Goicoechea y Galarza - 34.1365 - Rhode Island School of Design Museum.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q64512226|Portrait of Cesárea Goicoechea y Galarza]]''
| 1805
| ''[[:d:Q2148186|Rhode Island School of Design Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Portrait of Gerónima Goicoechea y Galarza - 34.1366 - Rhode Island School of Design Museum.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q64512360|Portrait of Gerónima Goicoechea y Galarza]]''
| 1805
| ''[[:d:Q2148186|Rhode Island School of Design Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Two Children Looking at a Book - 21.129 - Rhode Island School of Design Museum.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q64516132|Two Children Looking at a Book]]''
| 1820s
| ''[[:d:Q2148186|Rhode Island School of Design Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco Goya - Dona Amalia Bonells de Costa - 41.80 - Detroit Institute of Arts.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q64562726|Dona Amalia Bonells de Costa]]''
| 1805
| [[Detroit Institute of Arts]]
|-
| [[Fitxategi:Mujeres atacadas por soldados por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q64798466|Act of Violence against Two Women]]''
| 1810s
| ''[[:d:Q163804|Städel Museoa]]''
|-
| [[Fitxategi:Escena de rapto y asesinato por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q64799246|Attack on a Woman]]''
| 1810s
| ''[[:d:Q163804|Städel Museoa]]''
|-
| [[Fitxategi:Witches by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q65037314|The incantation]]''
|
| [[Lázaro Galdiano museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Antonio Adán de Yarza by Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q66244624|Antonio Adán de Yarza]]''
| 1780s
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:María Ramona de Barbachano by Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q66439420|María Ramona de Barbachano]]''
| 1780s
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:(Agen) Le Ballon - Francisco de Goya - Musée des Beaux-Arts d'Agen.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q66604875|The Balloon]]''
| 1810s
| ''[[:d:Q3330185|Ageneko arte ederretako museoa]]''
|-
| [[Fitxategi:Don Juan Bautista de Goicoechea y Urrutia.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q68975875|Don Juan Bautista de Goicoechea y Urrutia]]''
| 1815
| ''[[:d:Q658725|Staatliche Kunsthalle Karlsruhe]]''
|-
| [[Fitxategi:José de Cistué y Coll, barón de la Menglana por Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q71996381|José de Cistué y Coll]]''
| 1788
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:José de Cistué y Coll, de Francisco de Goya (Museo Ibercaja Camón Aznar).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q71999342|José de Cistué y Coll]]''
| 1788
| ''[[:d:Q8483403|Museo Camón Aznar]]''
|-
| [[Fitxategi:La cocina de las brujas por Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q72046674|the witches kitchen]]''
|
|
|-
| [[Fitxategi:Portrait of Admiral Jose de Mazarredo (Attributed to Francisco José de Goya y Lucientes).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q72796718|Admirał José de Mazarredo]]''
| 1785
| ''[[:d:Q3837886|Lowe Art Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Retrato de una dama en un Mantilla Negro (ca.1824).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q77974826|Portrait of a Lady in a Black Mantilla]]''
| 1824
| [[Irlandako Galeria Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - El Conde del Tajo (ca.1800).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q77975891|The Count of the Tagus]]''
| 1800
| [[Irlandako Galeria Nazionala]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Equestrian Portrait of the 1st Duke of Wellington - WM. 1566-1948 - Apsley House.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q78366461|Equestrian Portrait of the 1st Duke of Wellington]]''
| 1812
| [[Apsley House]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Saavedra (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q79394767|Portrait of Don Francisco de Saavedra]]''
| 1798
| ''[[:d:Q12110695|Courtauld Gallery]]''
|-
| [[Fitxategi:Mariano Luis de Urquijo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q79502699|Portrait of Mariano Luis de Urquijo]]''
| 1790s
| [[Espainiako Historiaren Errege Akademia|Historiaren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:PORTRAIT OF PRINCE ALOIS WENZEL VON KAUNITZ-RIETBERG.PNG|center|128px]]
| ''[[:d:Q80447783|Portrait of prince Aloys Wenzel von Kaunitz-Rietberg]]''
| 1816
| ''[[:d:Q7246059|Private Collection]]''
|-
| [[Fitxategi:Retrato de Camilo Goya for Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q83284655|Portrait of Camilo Goya]]''
| 1780s
| [[Zuloaga museoa|Zuloaga museoaren etxea]]
|-
| [[Fitxategi:Retrato de Mariano Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q83808748|Portrait of Mariano Goya, the Artist's Grandson]]''
| 1810s
|
|-
| [[Fitxategi:FRANCISCO GOYA PORTRAIT OF MARIANO GOYA, THE ARTIST'S GRANDSON.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q84045740|Portrait of Mariano Goya, the Artist’s Grandson]]''
| 1827
| ''[[:d:Q3303786|Meadows Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Marianito Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q84046685|Portrait of Mariano Goya]]''
| 1810
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Don Juan y el Comendador por Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q84090616|Don Juan and the Commendatore]]''
|
|
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Portrait of the Poet Moratín - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| [[Moratín poetaren erretratua]]
| 1824
|
|-
| [[Fitxategi:Juan Meléndez Valdés por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q88112889|Juan Antonio Meléndez Valdés]]''
| 1797
| ''[[:d:Q895434|Bowes Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:El juez Altamirano por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q88384267|Portrait of Carlos López Altamirano]]''
| 1796
| ''[[:d:Q860812|Montrealgo Arte Ederren Museoa]]''
|-
| [[Fitxategi:Pedro Gil de Tejada por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q88883791|Portrait of Pedro Gil de Tejada]]''
| 1790s
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Juan José de Arias Saavedra y Verdugo por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q88966971|Portrait of Juan José de Arias Saavedra y Verdugo]]''
| 1790s
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Goya - Don Valentín Bellvís de Moncada y Pizarro, around 1795, Fondo Cultural Villar Mir.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q89351341|Portrait of Valentín Bellvís de Moncada y Pizarro]]''
| 1795
| ''[[:d:Q9015805|Juan Miguel Villar Mir]]''
|-
| [[Fitxategi:Retrato de Fernando VII, Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q90842660|Portrait of Ferdinand VII of Spain]]''
| 1814
| ''[[:d:Q6033887|Santander eta Kantabriako Arte Moderno eta Garaikide Museoa]]''
|-
| [[Fitxategi:Duke of Roca by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q91032501|Portrait of the Duke of Roca]]''
| 1795
| ''[[:d:Q1368166|San Diego Museum of Art]]''
|-
| [[Fitxategi:Bernardo de Iriarte por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q97503353|Bernardo de Iriarte]]''
| 1796
| [[Arte Ederren Museoa (Estrasburgo)]]
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Bildnis Don Juan Bautista de Goicoechea y Urrutia - 2515 - Staatliche Kunsthalle Karlsruhe.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q104522002|Don Juan Bautista de Goicoechea y Urrutia]]''
| 1815
| ''[[:d:Q658725|Staatliche Kunsthalle Karlsruhe]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Otoño (1786).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q104773720|Autumn]]''
| 1786
| ''[[:d:Q1465805|Clark Art Institute]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya y Lucientes - Portrait of Pedro Mocarte - A1890 - Hispanic Society of America.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q105605966|Portrait of Pedro Mocarte]]''
| 1805
| ''[[:d:Q2420849|Hispanic Society of America]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya y Lucientes - Sketch for a Portrait of an Officer of the King's Dragoons - A200 - Hispanic Society of America.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q105609001|Sketch for a Portrait of an Officer of the King's Dragoons]]''
| 1808
| ''[[:d:Q2420849|Hispanic Society of America]]''
|-
| [[Fitxategi:Brigadier General Alberto Foraster by Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q105609230|Brigadier General Alberto Foraster]]''
| 1804
| ''[[:d:Q2420849|Hispanic Society of America]]''
|-
| [[Fitxategi:Attributed to Francisco de Goya - The Duchess of Alba, Sketch - LA2195 - Hispanic Society of America.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q105611586|The Duchess of Alba, Sketch]]''
| 1796
| ''[[:d:Q2420849|Hispanic Society of America]]''
|-
| [[Fitxategi:Banderillas en el campo por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q105658823|Banderillas in the field]]''
| 1793
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Un incendio (Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q105658837|Blaze, Fire at night]]''
| 1793
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Hercules and Omphale by F.Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q106368575|Hercules and Omphale]]''
| 1784
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Juego de niños, el paso.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q106698545|Children playing leapfrog]]''
| 1780
| ''[[:d:Q1748404|Valentziako Arte Ederretako Meseoa]]''
|-
| [[Fitxategi:Visión fantasmal por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q106757112|Ghostly Vision]]''
| 1801
| ''[[:d:Q8483403|Museo Camón Aznar]]''
|-
| [[Fitxategi:Rita Luna, attributed to Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q106814613|Actress Rita Luna]]''
| 1810s
|
|-
| [[Fitxategi:Francisco José de Goya y Lucientes - Charles IV, King of Spain - 3.2017 - Fogg Museum.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q106862596|Charles IV, King of Spain]]''
| 18th century
| ''[[:d:Q3783572|Harvard Art Museums]]''<br/>''[[:d:Q809600|Fogg Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Baile de máscaras o Danzantes enmascarados bajo un arco por Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q107223587|Masked ball]]''
| 19th century
| ''[[:d:Q8483403|Museo Camón Aznar]]''
|-
| [[Fitxategi:Boceto de La carga de los mamelucos.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q107223671|El dos de mayo de 1808 en Madrid]]''
| 1814
| ''[[:d:Q8483403|Museo Camón Aznar]]''
|-
| [[Fitxategi:Esopo y Menipo (Museo Ibercaja Camón Aznar).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q107223794|Aesop and Menippus]]''
| 1778
| ''[[:d:Q8483403|Museo Camón Aznar]]''
|-
|
| ''[[:d:Q107437319|Bildnis eines Mönchs]]''
|
| [[Gemäldegalerie (Berlin)|Gemäldegalerie]]
|-
| [[Fitxategi:Fray Juan Fernández de Rojas por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q108929262|Brother Juan Fernández de Rojas]]''
|
| [[Espainiako Historiaren Errege Akademia|Historiaren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:Majas en un balcón por Goya (colección particular).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q109442292|Majas on the Balcony]]''
| 19th century
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:La visita del fraile por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q110271705|The Friar's visit]]''
| 19th century
| ''[[:d:Q6001534|Marquess of la Romana]]''
|-
| [[Fitxategi:Interior de prisión por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q110271719|Interior of a prison]]''
| 19th century
| ''[[:d:Q6001534|Marquess of la Romana]]''
|-
| [[Fitxategi:Atribuido a; Goya - Matrimonio desigual, 1819(ca), 02022.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q110866801|Matrimonio desigual]]''
| 1819
| [[Lázaro Galdiano museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Aparición de la Virgen a San Julián por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q111487771|Apparition of the Virgin to St. Julian]]''
| 1790
|
|-
| [[Fitxategi:Francisco Jose de Goya (1746-1828) - Knabenbildnis - 1499 - Führermuseum.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q111644377|Knabenbildnis]]''
| 1771
| ''[[:d:Q475667|Führermuseum]]''<br/>''[[:d:Q1053735|Munich Central Collecting Point]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco Jose de Goya (1746-1828) - Bildnis der Clara de Soria im Atelier von sechs Jahren - 1500 - Führermuseum.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q111644378|Bildnis der Clara de Sonia im Alter von 6 Jahren]]''
| 1771
| ''[[:d:Q475667|Führermuseum]]''<br/>''[[:d:Q1053735|Munich Central Collecting Point]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco Jose de Goya (1746-1828) - Die bekleidete Maja, erste Studie - 2028 - Führermuseum.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q111645229|Maja (...unleserlich)]]''
| 1771
| ''[[:d:Q475667|Führermuseum]]''<br/>''[[:d:Q1053735|Munich Central Collecting Point]]''
|-
| [[Fitxategi:Muerte de san Alberto de Jerusalén por Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q111829577|Death of Saint Albert of Jerusalem]]''
| 1770s
| No/unknown value
|-
|
| ''[[:d:Q112215314|Portrait of Isabella of Bourbon]]''
|
| ''[[:d:Q2647884|Hermann Göring Collection]]''<br/>''[[:d:Q1053735|Munich Central Collecting Point]]''
|-
|
| ''[[:d:Q112229303|head of a gentleman with hat]]''
|
| ''[[:d:Q1053735|Munich Central Collecting Point]]''
|-
|
| ''[[:d:Q112230785|La Junta]]''
|
| ''[[:d:Q1053735|Munich Central Collecting Point]]''
|-
|
| ''[[:d:Q112234654|Portrait of a gentleman]]''
|
| ''[[:d:Q1053735|Munich Central Collecting Point]]''
|-
| [[Fitxategi:Suerte de matar por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q113381120|Luck of killing]]''
| 1793
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:El prendimiento de Cristo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q113537173|The arrest of Christ]]''
| 1798
|
|-
| [[Fitxategi:Fiesta popular bajo un puente por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q114397698|Volksfest unter einer Brücke]]''
| 19th century
| ''[[:d:Q1848918|Arte Ederren Museo Nazionala]]''
|-
| [[Fitxategi:El arrastre por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q114597777|El arrastre]]''
| 1793
| No/unknown value<br/>''[[:d:Q15975306|House of Medinaceli]]''
|-
| [[Fitxategi:Escena de bandidos por Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q114800247|Escena de bandidos]]''
| 19th century
| ''[[:d:Q1848918|Arte Ederren Museo Nazionala]]''
|-
| [[Fitxategi:Sebastian Gabriel de Borbón y Braganza by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q115965910|Sebastián Gabriel de Borbón as a child]]''
| 1822
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:What a sacrifice! LACMA 63.11.14.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q117790108|What a sacrifice!]]''
| 1799
| ''[[:d:Q1641836|Los Angeles County Museum of Art]]''
|-
| [[Fitxategi:'The Madman' by Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q117912283|The Madman]]''
|
| ''[[:d:Q1164968|Voergaard Castle]]''
|-
| [[Fitxategi:Goya - Act of Violence against Two Women, 1810 – 1812, 1981.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q118142029|Act of Violence against Two Women]]''
| 1810s
|
|-
| [[Fitxategi:Goya - Time, Truth and History, about 1797–99 or 1804, 27.1330.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q118142042|Time, Truth and History]]''
|
| [[Bostongo Arte Ederren Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - Nude Woman Reclining Against a Rock, 1824–25, 63.1081.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q118142051|Nude Woman Reclining Against a Rock]]''
| 1820s
| [[Bostongo Arte Ederren Museoa]]
|-
|
| ''[[:d:Q119010797|Boys Playing at See-Saw]]''
| 18th century
| [[Pollok House]]
|-
|
| ''[[:d:Q119010798|Boys Playing at Soldiers]]''
| 18th century
| [[Pollok House]]
|-
|
| ''[[:d:Q119023114|Don Francisco de Saavedra]]''
| 1798
| ''[[:d:Q12110695|Courtauld Gallery]]''
|-
|
| ''[[:d:Q119499723|Scene at a Bullfight: División de place]]''
|
| [[Ashmolean Museoa]]
|-
|
| ''[[:d:Q119499737|Scene at a Bullfight: Diversión de España]]''
|
| [[Ashmolean Museoa]]
|-
|
| ''[[:d:Q119713978|Saint Anthony Raising a Dead Man]]''
|
| ''[[:d:Q895434|Bowes Museum]]''
|-
|
| ''[[:d:Q120720725|La Visitación de Santa Isabel]]''
| 1774
| ''[[:d:Q6033943|Museum of Fine Arts of Córdoba]]''
|-
| [[Fitxategi:(Agen) La misa de parida - Francisco de Goya - Musée des Beaux-Arts d'Agen.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q121726907|La Messe des relevailles]]''
| 19th century
| ''[[:d:Q3330185|Ageneko arte ederretako museoa]]''
|-
| [[Fitxategi:Melendez valdes.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q122852157|Portrait of Juan Meléndez Valdés (1754-1817), Spanish writer]]''
| 1790
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Retrato ecuestre de Manuel Godoy.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q122889099|Boceto para el retrato ecuestre de Manuel Godoy, duque de la Alcudia]]''
| 1794
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Portrait of Jose Alvarez de Toledo, Duke of Alba and Marquess of Villafranca, c. 1795, by Goya - Art Institute of Chicago - DSC09509.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q122902235|Portrait of José María Álvarez de Toledo, 15th Duke of Medina Sidonia (1756-1796)]]''
| 1795
| [[Chicagoko Arte Institutua]]
|-
| [[Fitxategi:Retrato del duque de alba por Francisco de Goya (colección privada Madrid).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q122902316|Portrait of José María Álvarez de Toledo, 15th Duke of Medina Sidonia (1756-1796)]]''
| 1795
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Queen Maria Luisa of Spain (sketch).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q122949488|Portrait of Queen Maria Luisa of Spain]]''
| 1799
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:WLA taft Portrait of Queen Maria Luisa of Spain Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q122949511|Portrait of Queen Maria Luisa of Spain]]''
| 1800
| ''[[:d:Q7675043|Taft Museum of Art]]''
|-
| [[Fitxategi:Countess of Haro by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q122974285|Portrait of Countess of Haro]]''
|
|
|-
| [[Fitxategi:The Count of Fernán Núñez by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q122974601|Porträt des Grafen Fernand Núnez VII.]]''
| 1803
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Antonio Raimundo Ibáñez.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q122981989|Don Antonio Raimundo Ibáñez]]''
| 1800s
| [[Baltimoreko Arte Museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Dona Francisca Vicenta Chollet y Caballero by Francisco de Goya y Lucientes.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q122984569|Portrait of Francisca Vicenta Chollet y Caballero]]''
| 1806
| [[Norton Simon museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Portrait of Queen María Isabel de Braganza y Borbón by Francisco de Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q123027450|María Isabel de Braganza]]''
| 1810s
| ''[[:d:Q3303786|Meadows Museum]]''
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Borja Téllez y Girón, X duque de Osuna (boceto, Goya).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q123034604|Porträt des Francisco Téllez-Girón, 10th Duke de Osuna (1785-1820)]]''
| 1816
|
|-
| [[Fitxategi:José de Vargas Ponce por Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q123046937|José de Vargas Ponce]]''
| 1805
| [[Espainiako Historiaren Errege Akademia|Historiaren Errege Akademia]]
|-
| [[Fitxategi:Queen Maria Luisa of Spain by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q123047614|Porträt der Maria Luisa of Parma (1751-1819)]]''
| 19th century
|
|-
| [[Fitxategi:Maria Luisa de Parma por Goya (Real Fábrica de Tabacos).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q123172285|María Luisa de Parma, reina de España]]''
| 1789
| [[Indietako Artxibategi Nagusia|Indietako Agiritegi Nagusia]]
|-
| [[Fitxategi:Boceto de La última comunión de San José de Calasanz.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q124092649|The last communion of Saint José de Calasanz (1557-1648)]]''
| 1810s
| [[Léon Bonnat museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Goya - Autoportrait, 1800 vers, 9.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q124093940|Autoportrait]]''
| 1800
| [[Léon Bonnat museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Alberto Foraster by Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q125581124|Alberto Foraster]]''
| 1804
| ''[[:d:Q2420849|Hispanic Society of America]]''
|-
| [[Fitxategi:Anibal vencedor contempla Italia desde los Alpes (boceto).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q126165336|Hannibal the Conqueror viewing Italy for the first time from the Alps (sketch)]]''
| 1771
| [[Zaragozako Museoa|Zaragozako museoa]]
|-
| [[Fitxategi:Antonio Aniceto de Porlier, marqués de Bajamar por Francisco Goya.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q128031716|Antonio Aniceto de Porlier, marqués de Bajamar]]''
| 1780
| No/unknown value
|-
| [[Fitxategi:Artist unknown , Spanish, 19th or 20th century - The Communion (A Mass), 1955.750.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q130543397|The Communion (A Mass)]]''
|
| ''[[:d:Q1465805|Clark Art Institute]]''
|-
| [[Fitxategi:Atribuido a; Goya - Procesión de disciplinantes, 02016.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q130724132|Procesión de disciplinantes]]''
| 19th century
|
|-
| [[Fitxategi:Francisco de Goya - Autorretrato - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q131123782|Selbstporträt]]''
| 1815
| [[San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia]]
|}
{{Wikidata list end}}
== Txillidaren lanak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P170 wd:Q156736 . ?item wdt:P31 wd:Q860861 }
|section=
|sort=571
|columns=P18,label:Artikulua,P571:Data,P195:Bilduma
|thumb=128
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Artikulua
! Data
! Bilduma
|-
| [[Fitxategi:Eduardo Chillida Buscando la Luz 1997.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1017255|Buscando la Luz]]''
| 1997
|
|-
| [[Fitxategi:Elogio del Horizonte, Gijón 2021A.jpg|center|128px]]
| [[Zerumugaren Goraipamena]]
| 1990
|
|-
| [[Fitxategi:Haizearen orrazia 0006.jpg|center|128px]]
| [[Haizearen orrazia]]
| 1976
|
|-
| [[Fitxategi:Topos V - 001.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3819918|Topos V]]''
| 1986
|
|-
| [[Fitxategi:Monumentoalatolerancia.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6023146|Monument to tolerance]]''
| 1992-04-01
|
|-
| [[Fitxategi:Elogi de l'aigua 02.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q11918904|Elogio del agua]]''
| 1987
|
|-
|
| ''[[:d:Q17521358|Stele to Goethe]]''
| 1982
| ''[[:d:Q2072647|Centre national des arts plastiques]]''
|-
| [[Fitxategi:Escultura Chillida entera día.jpg|center|128px]]
| [[Gure Aitaren Etxea]]
| 1988
|
|-
| [[Fitxategi:Flemingi Omenaldia. Homenaje a Fleming 01.jpg|center|128px]]
| [[Omenaldia Flemingi (Txillida)|Omenaldia Flemingi]]
|
|
|-
| [[Fitxategi:Münster, Skulptur -Toleranz durch Dialog- -- 2016 -- 2476.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21042181|Tolerance through Dialogue]]''
| 1993
|
|-
| [[Fitxategi:Barcelona 1.08 468 a.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q22337853|Mural G-333]]''
| 1998
|
|-
| [[Fitxategi:Boog van de vrijheid (1).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q57913723|Arco de la Libertad]]''
| 1993
|
|-
| [[Fitxategi:Bundeskanzleramt - Berlin - Deutschland - Germany - 08.jpg|center|128px]]
| [[Berlin (Txillida)|Berlin]]
| 2000
|
|-
| [[Fitxategi:Duesseldorf-Chillida.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q101608972|Monumento]]''
| 1971
|
|-
|
| ''[[:d:Q105621873|Lotura I]]''
| 1992
|
|-
| [[Fitxategi:Berlin, Tiergarten, Potsdamer Strasse 50, Neue Nationalgalerie, Skulptur Gudari von Eduardo Chillida 02.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q116480566|Gudari]]''
| 1975
|
|-
|
| ''[[:d:Q116501099|Zuhaitz]]''
| 1989-01-01
|
|-
| [[Fitxategi:Museo de bellas artes de bilbao (3812466917).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q124247778|Topalekua IV]]''
| 1973
|
|-
| [[Fitxategi:Bilbao - Puente Pedro Arrupe.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q124247878|Begirari VI]]''
|
|
|-
| [[Fitxategi:De musica IV (Eduardo Chillida) (Bonn) jm01711.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q127587803|De Musica IV]]''
| 1999
|
|}
{{Wikidata list end}}
== Canoren idazlanak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P50 wd:Q3082769 . ?item wdt:P31 wd:Q571 }
|section=
|sort=571
|columns=P18,label:Artikulua,P571:Data,P195:Bilduma
|thumb=128
}}
{{Wikidata list end}}
== Atxagaren idazlanak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P50 wd:Q221771. ?item wdt:P31 wd:Q571 }
|section=
|sort=571
|columns=P18,label:Artikulua,P571:Data,P123
|thumb=128
}}
{{Wikidata list end}}
== Euskarazko liburuen zerrenda ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P364 wd:Q8752 . ?item wdt:P31 wd:Q571 }
|section=
|sort=571
|columns=#,P18,label:Artikulua,P50,P577,P123
|thumb=128
}}
{{Wikidata list end}}
==Museoak==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q33506 . ?item wdt:P131 wd:Q10313
|sort=571
|columns=label:Museoa,deskribapena,p131:Lekua,P580,P582,p625,P18
|thumb=128
|language=eu,es,en,fr,ca,gl,oc,
}}
{{Wikidata list end}}
== Medikuntzan falta direnak ==
== Created Wed, 10 Aug 2016 23:06:00 +0000 by [//tools.wmflabs.org/missingtopics/ the MissingTopics tool] ([//tools.wmflabs.org/missingtopics/?language=eu&project=wikipedia&depth=2&category=Medikuntza&article=&wikimode=1&limitnum=1¬emplatelinks=0&nosingles=1 run again with these settings]) ==
{|
!Wanted!!Title
|-
! 155
| [[Terminologia anatomikoa]]
|-
! 153
| [[Medical Subject Headings]]
|-
! 135
| [[Foundational Model of Anatomy]]
|-
! 134
| [[Terminologia Anatomica]]
|-
! 92
| [[Asteridae]]
|-
! 92
| [[Elsevier]]
|-
! 18
| [[OMIM]]
|-
! 13
| [[ICD-10 Chapter E]]
|-
! 13
| [[Sushruta Samhita]]
|-
! 13
| [[Zikutina]]
|-
! 13
| [[Castoreum]]
|-
! 13
| [[Saussurea]]
|-
! 13
| [[Datura metel]]
|-
! 13
| [[Datura inoxia]]
|-
! 13
| [[Lactuca virosa]]
|-
! 13
| [[Şerafeddin Sabuncuoğlu]]
|-
! 13
| [[Zhang Zhongjing]]
|-
! 8
| [[Glukokortikoide]]
|-
! 7
| [[Kolonoskopia]]
|-
! 7
| [[ICD-10 Chapter R]]
|-
! 7
| [[Endotelio]]
|-
! 7
| [[Traumatismo]]
|-
! 7
| [[Salisb.]]
|-
! 6
| [[ICD-10 Chapter M]]
|-
! 6
| [[Errinitis]]
|-
! 6
| [[Osteoporosi]]
|-
! 6
| [[Azido karboniko]]
|-
! 5
| [[Ultzera]]
|-
! 5
| [[Psikoaktibo]]
|-
! 5
| [[Umami]]
|-
! 5
| [[Bronkitis]]
|-
! 5
| [[Dastamenaren nahasmendu]]
|-
! 5
| [[Scovilleren eskala]]
|-
! 5
| [[Zianosi]]
|-
! 5
| [[Zapore ondoko]]
|-
! 5
| [[ICD-10 Chapter D]]
|-
! 5
| [[E.H.L.Krause]]
|-
! 5
| [[Mill.]]
|-
! 5
| [[Lam.]]
|-
! 5
| [[Gozo (zaporea)]]
|-
! 5
| [[ICD-10 Chapter K]]
|-
! 5
| [[ICD-10 Chapter I]]
|-
! 5
| [[ICD-10 Chapter N]]
|-
! 5
| [[Proba erradiologiko]]
|-
! 5
| [[GeneReviews]]
|-
! 5
| [[Min (dastamen)]]
|-
! 5
| [[Mintz]]
|-
! 4
| [[Biofisika]]
|-
! 4
| [[Bularreko min]]
|-
! 4
| [[ICD-10 Chapter A]]
|-
! 4
| [[Butxadura]]
|-
! 4
| [[Bizikor]]
|-
! 4
| [[ICD-10 Chapter B]]
|-
! 4
| [[ICD-10 Chapter J]]
|-
! 4
| [[Simplified molecular input line entry specification]]
|-
! 4
| [[R-esaldien zerrenda]]
|-
! 4
| [[Espasmo]]
|-
! 4
| [[Philip Miller]]
|-
! 4
| [[FEV1]]
|-
! 4
| [[Friedrich Kasimir Medikus]]
|-
! 4
| [[Gastroskopia]]
|-
! 4
| [[Nerbio periferiko]]
|-
! 4
| [[Pleurodesi]]
|-
! 4
| [[Entzefalopatia espongiforme]]
|-
! 4
| [[Hipnotiko]]
|-
! 4
| [[ChemSpider]]
|-
! 4
| [[DC.]]
|-
! 4
| [[S-esaldien zerrenda]]
|-
! 4
| [[Ekzema]]
|-
! 4
| [[EC zenbakia]]
|-
! 4
| [[Hipoxia]]
|-
! 4
| [[ChEMBL]]
|-
! 4
| [[KEGG]]
|-
! 4
| [[Amnesia]]
|-
! 4
| [[Azatioprina]]
|-
! 4
| [[Kirurgia kardiobaskular]]
|-
! 4
| [[B hepatitis]]
|-
! 4
| [[Lasaigarri]]
|-
! 4
| [[International Chemical Identifier]]
|-
! 4
| [[Antiinflamatorio]]
|-
! 4
| [[ATC kode]]
|-
! 4
| [[Belardi]]
|-
! 4
| [[Aneurisma]]
|-
! 4
| [[Lesio]]
|-
! 3
| [[Hemoptisi]]
|-
! 3
| [[Unique Ingredient Identifier]]
|-
! 3
| [[Henry Hallett Dale]]
|-
! 3
| [[Mesenkima]]
|-
! 3
| [[Urdaileko minbizi]]
|-
! 3
| [[Koagulazio faktore]]
|-
! 3
| [[RTECS]]
|-
! 3
| [[Disfagia]]
|-
! 3
| [[Disartria]]
|-
! 3
| [[Pers.]]
|-
! 3
| [[Gilib.]]
|-
! 3
| [[PubChem]]
|-
! 3
| [[Androgeno]]
|-
! 3
| [[Dulac]]
|-
! 3
| [[Terminologia Histologica]]
|-
! 3
| [[AKTA]]
|-
! 3
| [[Errefrakzio indizea]]
|-
! 3
| [[Patrick Steptoe]]
|-
! 3
| [[Morula]]
|-
! 3
| [[Pleurarako hodi]]
|-
! 3
| [[Moench]]
|-
! 3
| [[Kirurgia baskular]]
|-
! 3
| [[Anemia hemolitiko]]
|-
! 3
| [[Willem Einthoven]]
|-
! 3
| [[Grayren anatomia:6]]
|-
! 3
| [[Fibroblasto]]
|-
! 3
| [[Miopatia]]
|-
! 3
| [[Antihipertentsibo]]
|-
! 3
| [[Antimikrobiano]]
|-
! 3
| [[Raf.]]
|-
! 3
| [[Korinbo]]
|-
! 3
| [[Adenokartzinoma]]
|-
! 3
| [[Otitis]]
|-
! 3
| [[NFPA 704]]
|-
! 3
| [[Formazio aldaketa entalpia estandarra]]
|-
! 3
| [[Entzefalitis]]
|-
! 3
| [[Heinrich Wilhelm Schott]]
|-
! 3
| [[Konbultsio]]
|-
! 3
| [[ICD-10 Chapter F]]
|-
! 3
| [[Amitriptilina]]
|-
! 3
| [[Sulfasalazina]]
|-
! 3
| [[Boiss.]]
|-
! 3
| [[Neuropatia periferiko]]
|-
! 3
| [[Gaixotasun sistemiko]]
|-
! 3
| [[Lezako Ospitalea]]
|-
! 3
| [[Gerhard Domagk]]
|-
! 3
| [[Lobulu]]
|-
! 3
| [[Amiloidosi]]
|-
! 3
| [[Immunogutxitzaile]]
|-
! 3
| [[Belar txar]]
|-
! 3
| [[Benth.]]
|-
! 3
| [[Tendinitis]]
|-
! 3
| [[ICD-10 Chapter T]]
|-
! 3
| [[MSDS]]
|-
! 3
| [[Ile-folikulu]]
|-
! 3
| [[Biriketako zain]]
|-
! 3
| [[Biriketako fibrosi]]
|-
! 3
| [[Exantema]]
|-
! 3
| [[Adenoma]]
|-
! 3
| [[Ziklosporina]]
|-
! 3
| [[Orno lunbar]]
|-
! 3
| [[S45: Istripu bat gertatuz gero edo gaixo sentitzen bazara eskatu mediu baten gomendioa ahalik eta azkarren (ikus ezazu etiketa baldin badago)]]
|-
! 3
| [[Espektorazio]]
|-
! 3
| [[Medikuntzaren Historia]]
|-
! 3
| [[Melanoma]]
|-
! 3
| [[William Aiton]]
|-
! 3
| [[Hezur-traumatismo]]
|-
! 3
| [[Hiperparatiroidismo]]
|-
! 3
| [[G proteina]]
|-
! 3
| [[Georg Haas]]
|-
! 3
| [[ORL-ko tumore]]
|-
! 3
| [[6-merkaptopurina]]
|-
! 3
| [[Tramadol]]
|-
! 3
| [[Trisomia]]
|-
! 3
| [[Hipodermis]]
|-
! 3
| [[Kondrozito]]
|-
! 3
| [[ChEBI]]
|-
! 3
| [[Heste lodiko minbizi]]
|-
! 2
| [[Naproxeno]]
|-
! 2
| [[Neumotorax]]
|-
! 2
| [[Narcís Sala udal zelaia]]
|-
! 2
| [[Koroiditis]]
|-
! 2
| [[Mutel]]
|-
! 2
| [[Muskarina]]
|-
! 2
| [[Mentheae]]
|-
! 2
| [[Leucanthemum]]
|-
! 2
| [[Masetero]]
|-
! 2
| [[Les Aigües parkea]]
|-
! 2
| [[Laringoskopia]]
|-
! 2
| [[Medikuntza Prebentiboa]]
|-
! 2
| [[Leukotrieno]]
|-
! 2
| [[Liposolugarri]]
|-
! 2
| [[Kontsulta]]
|-
! 2
| [[Martin Rodbell]]
|-
! 2
| [[Lou Gehrig]]
|-
! 2
| [[Loki gihar]]
|-
! 2
| [[Laringitis]]
|-
! 2
| [[Laparoskopia]]
|-
! 2
| [[Krikoide kartilago]]
|-
! 2
| [[Miokardiopatia]]
|-
! 2
| [[Miositis]]
|-
! 2
| [[Missense]]
|-
! 2
| [[Mossèn Costa eta Llobera lorategiak]]
|-
! 2
| [[LDH]]
|-
! 2
| [[La Jolla]]
|-
! 2
| [[Menisko]]
|-
! 2
| [[Lantzeolatu]]
|-
! 2
| [[Mesotelioma]]
|-
! 2
| [[Laberint d'Horta parkea]]
|-
! 2
| [[Musculus uvulae]]
|-
! 2
| [[Potentilla]]
|-
! 2
| [[Tiroideko tumore]]
|-
! 2
| [[Tiroideko hormona]]
|-
! 2
| [[Tiopental]]
|-
! 2
| [[Thomas Newman]]
|-
! 2
| [[Tiroideren tumore]]
|-
! 2
| [[Tiroiditis]]
|-
! 2
| [[Torsten N. Wiesel]]
|-
! 2
| [[Torr.]]
|-
! 2
| [[Tornikete]]
|-
! 2
| [[Toraxeko min]]
|-
! 2
| [[Thomas Hodgkin]]
|-
! 2
| [[Zubi koronario]]
|-
! 2
| [[Suero]]
|-
! 2
| [[Sudur-trenkada]]
|-
! 2
| [[Stapf]]
|-
! 2
| [[Stanley Cohen]]
|-
! 2
| [[Teatre Grec]]
|-
! 2
| [[Teatre Poliorama]]
|-
! 2
| [[Telomerasa]]
|-
! 2
| [[Teatre Tívoli]]
|-
! 2
| [[Teatre Romea (Bartzelona)]]
|-
! 2
| [[Toxikotasun]]
|-
! 2
| [[Transudatu]]
|-
! 2
| [[William Parry Murphy]]
|-
! 2
| [[Willd.]]
|-
! 2
| [[Whartonen hodia]]
|-
! 2
| [[Wall.]]
|-
! 2
| [[Zaintiratu]]
|-
! 2
| [[Zelula faltziforme]]
|-
! 2
| [[Ziklostomo]]
|-
! 2
| [[Ziklofosfamida]]
|-
! 2
| [[Zeramika Museoa (Bartzelona)]]
|-
! 2
| [[Zentzumen-errezeptore]]
|-
! 2
| [[Viburnum]]
|-
! 2
| [[Urteroko]]
|-
! 2
| [[Txalo]]
|-
! 2
| [[Turcz.]]
|-
! 2
| [[Tronbozitosi]]
|-
! 2
| [[Tronboxano]]
|-
! 2
| [[Txileko Alderdi Sozialista]]
|-
! 2
| [[UN zenbakia]]
|-
! 2
| [[Uretako landare]]
|-
! 2
| [[Urdaileko ultzera]]
|-
! 2
| [[Ubeldura]]
|-
! 2
| [[Sm.]]
|-
! 2
| [[Sistema linbiko]]
|-
! 2
| [[Philip Bozzini]]
|-
! 2
| [[Peyer-en plaka]]
|-
! 2
| [[Peter Mansfield]]
|-
! 2
| [[Perikardioaren gaixotasun]]
|-
! 2
| [[Philip Showalter Hench]]
|-
! 2
| [[Pilokarpina]]
|-
! 2
| [[Poblenou parkea]]
|-
! 2
| [[Plural]]
|-
! 2
| [[Pleurako minbizi]]
|-
! 2
| [[Pinatu]]
|-
! 2
| [[Paul Lauterbur]]
|-
! 2
| [[Papilomabirus]]
|-
! 2
| [[Obulazio]]
|-
! 2
| [[Nutt.]]
|-
! 2
| [[Nolinoideae]]
|-
! 2
| [[Nikolaus Joseph von Jacquin]]
|-
! 2
| [[Opuntioideae]]
|-
! 2
| [[Osteina]]
|-
! 2
| [[Pankuronio]]
|-
! 2
| [[Paduako Unibertsitatea]]
|-
! 2
| [[Osteoklasto]]
|-
! 2
| [[Pregabalina]]
|-
! 2
| [[Presbizia]]
|-
! 2
| [[Salizilato]]
|-
! 2
| [[Saint Christopher Hospizioa]]
|-
! 2
| [[S36/37/39: Jantzi arropa, eskularru eta begi/aurpegi babes bereziak]]
|-
! 2
| [[S28: Larruarekin kontaktuan sartzen bada berehala garbitu behar da ... ugarirekin (ekoizleak argitu behar du)]]
|-
! 2
| [[Santalaceae]]
|-
! 2
| [[Sebo-guruin]]
|-
! 2
| [[Simonk.]]
|-
! 2
| [[Selman Abraham Waksam]]
|-
! 2
| [[Seboflurano]]
|-
! 2
| [[S26: Begiekin kontaktua gertatzen badea, urarekin garbitu ahalik eta azkarren eta eskatu laguntza medikoa]]
|-
! 2
| [[Robin Warren]]
|-
! 2
| [[Proto-onkogene]]
|-
! 2
| [[Proteoglukano]]
|-
! 2
| [[Prostatitis]]
|-
! 2
| [[Propofol]]
|-
! 2
| [[Protoplasma]]
|-
! 2
| [[Protronbina]]
|-
! 2
| [[Robert Richardson (zinemagilea)]]
|-
! 2
| [[R8: Material erregaiekin kontaktatzean sua sor dezake]]
|-
! 2
| [[Psikoestimulatzaile]]
|-
! 2
| [[Nicholas Cohen]]
|-
! 2
| [[Hornem.]]
|-
! 2
| [[Briq.]]
|-
! 2
| [[Bornm.]]
|-
! 2
| [[Borkh.]]
|-
! 2
| [[Bomer]]
|-
! 2
| [[Bronkiti]]
|-
! 2
| [[Bronkitis akutu]]
|-
! 2
| [[Burtsitis]]
|-
! 2
| [[Burkitten linfoma]]
|-
! 2
| [[Bubani]]
|-
! 2
| [[Bruce Beutler]]
|-
! 2
| [[Blastomero]]
|-
! 2
| [[Birologia]]
|-
! 2
| [[Besapeko arteria]]
|-
! 2
| [[Bernh.]]
|-
! 2
| [[Begi-globo]]
|-
! 2
| [[Bataz besteko dosi hilgarria]]
|-
! 2
| [[Besapeko zain]]
|-
! 2
| [[Bihotz-taupada]]
|-
! 2
| [[Birikako Hipertentsio]]
|-
! 2
| [[Biokimikari]]
|-
! 2
| [[Bioerabilgarritasun]]
|-
! 2
| [[Biloxka]]
|-
! 2
| [[C.A.Mey.]]
|-
! 2
| [[C.Presl]]
|-
! 2
| [[Dislalia]]
|-
! 2
| [[Disfasia]]
|-
! 2
| [[Digoxina]]
|-
! 2
| [[Difenhidramina]]
|-
! 2
| [[DrugBank]]
|-
! 2
| [[EMG]]
|-
! 2
| [[Ekdisi]]
|-
! 2
| [[Edward Lewis]]
|-
! 2
| [[Edgar Douglas Adrian]]
|-
! 2
| [[ERCP]]
|-
! 2
| [[Dickinson W. Richards]]
|-
! 2
| [[Dibertikulitis]]
|-
! 2
| [[Cistaceae]]
|-
! 2
| [[Christian de Duve]]
|-
! 2
| [[Charles Louis L'Héritier de Brutelle]]
|-
! 2
| [[Carol Greider]]
|-
! 2
| [[Colchicaceae]]
|-
! 2
| [[Collserola parkea]]
|-
! 2
| [[Dentina]]
|-
! 2
| [[Dekorazio-Arteen Museoa]]
|-
! 2
| [[Crataegus]]
|-
! 2
| [[CosmoCaixa]]
|-
! 2
| [[Baskulopatia periferiko]]
|-
! 2
| [[Bartzelonako lorategi botanikoa]]
|-
! 2
| [[Angelica]]
|-
! 2
| [[Anemia aplasiko]]
|-
! 2
| [[André Frédéric Cournand]]
|-
! 2
| [[Andrew Z. Fire]]
|-
! 2
| [[Anthemideae]]
|-
! 2
| [[Antiagregatzaile]]
|-
! 2
| [[Antipiretiko]]
|-
! 2
| [[Antipaludiko]]
|-
! 2
| [[Antiarritmiko]]
|-
! 2
| [[Antiagregatzailea]]
|-
! 2
| [[Amentu]]
|-
! 2
| [[Allan M. Cormack]]
|-
! 2
| [[Adenopatia]]
|-
! 2
| [[Abszesu]]
|-
! 2
| [[ATC code A01]]
|-
! 2
| [[ABU]]
|-
! 2
| [[Agrobacterium tumefaciens]]
|-
! 2
| [[Ahuldade]]
|-
! 2
| [[Alfa-1-antitripsina]]
|-
! 2
| [[Aldizkako]]
|-
! 2
| [[Akromegalia]]
|-
! 2
| [[Aireztapen mekaniko]]
|-
! 2
| [[Apendizektomia]]
|-
! 2
| [[Apofisi]]
|-
! 2
| [[Bartzelonako Egiptoar Museoa]]
|-
! 2
| [[Bartzelonako Botanika Institutua]]
|-
! 2
| [[Bartzelonako Arte Garaikideko Museos]]
|-
! 2
| [[Bartzelonako Argizari Museoa]]
|-
! 2
| [[Bartzelonako Ehun eta Jantzi Museoa]]
|-
! 2
| [[Bartzelonako Etmologia Museoa]]
|-
! 2
| [[Bartzelonako Perfume Museoa]]
|-
! 2
| [[Bartzelonako Musikaren Museoa]]
|-
! 2
| [[Bartzelonako Museo Erotikoa]]
|-
! 2
| [[Bartzelonako Kultura Garaikideko Zentroa]]
|-
! 2
| [[Bartzelonako Aquariuma]]
|-
! 2
| [[Bartzelona Hiriko Historiaren Museoa]]
|-
! 2
| [[Ateroesklerosi]]
|-
! 2
| [[Arvid Carlsson]]
|-
! 2
| [[Artriti]]
|-
! 2
| [[Aquifoliales]]
|-
! 2
| [[Atrakurio]]
|-
! 2
| [[Atzerapen mental]]
|-
! 2
| [[Barthélemy Charles Joseph Dumortier]]
|-
! 2
| [[Balbula mitral]]
|-
! 2
| [[Azidoen disoziazio konstantea]]
|-
! 2
| [[Aurreko heste]]
|-
! 2
| [[Ekokardiograma]]
|-
! 2
| [[El Clot parkea]]
|-
! 2
| [[Hezurreko tumore]]
|-
! 2
| [[Heste suminkor]]
|-
! 2
| [[Herbert Spencer Gasser]]
|-
! 2
| [[Hepatitis autoimmune]]
|-
! 2
| [[Hipergluzemia]]
|-
! 2
| [[Histeroskopia]]
|-
! 2
| [[International Union of Basic and Clinical Pharmacology]]
|-
! 2
| [[ICD-10 VIII. kapitulua: Diseases of the ear and mastoid process]]
|-
! 2
| [[ICD-10 Chapter G]]
|-
! 2
| [[Howard Walter Florey]]
|-
! 2
| [[Hemsl.]]
|-
! 2
| [[Hemodialisi]]
|-
! 2
| [[HKEE]]
|-
! 2
| [[Gueldenst.]]
|-
! 2
| [[Gorpu]]
|-
! 2
| [[Gorozki]]
|-
! 2
| [[Haloperidol]]
|-
! 2
| [[Har Gobind Khorana]]
|-
! 2
| [[Hazikurri]]
|-
! 2
| [[Hashimotoren tiroditis]]
|-
! 2
| [[Hartzaile]]
|-
! 2
| [[Harald zur Hausen]]
|-
! 2
| [[Intsulinoma]]
|-
! 2
| [[Ipurtezur]]
|-
! 2
| [[Karkaxa]]
|-
! 2
| [[Karkax]]
|-
! 2
| [[Karbidopa]]
|-
! 2
| [[Kaposiren sarkoma]]
|-
! 2
| [[Kartzinoma epidermoide]]
|-
! 2
| [[Klopidogrel]]
|-
! 2
| [[Koliko nefritiko]]
|-
! 2
| [[Kolektomia]]
|-
! 2
| [[Koagulopatia]]
|-
! 2
| [[Klorpromazina]]
|-
! 2
| [[Kaliza]]
|-
! 2
| [[Jules Hoffmann]]
|-
! 2
| [[Izurri septizemiko]]
|-
! 2
| [[Itrakonazol]]
|-
! 2
| [[Isotretinoina]]
|-
! 2
| [[Iritis]]
|-
! 2
| [[J.Presl]]
|-
! 2
| [[Jeps.]]
|-
! 2
| [[Joseph Erlanger]]
|-
! 2
| [[Joseph Dalton Hooker]]
|-
! 2
| [[John Snow]]
|-
! 2
| [[Joan Miró parkea]]
|-
! 2
| [[Gluteo]]
|-
! 2
| [[Gliadina]]
|-
! 2
| [[Espanya Industrial parkea]]
|-
! 2
| [[Esklerodermia]]
|-
! 2
| [[Esentzia-olio]]
|-
! 2
| [[Erretinoide]]
|-
! 2
| [[Estenosi]]
|-
! 2
| [[Estoloi]]
|-
! 2
| [[Fisch.]]
|-
! 2
| [[Exudatu]]
|-
! 2
| [[Etomidato]]
|-
! 2
| [[Estomatitis]]
|-
! 2
| [[Ernst Boris Chain]]
|-
! 2
| [[Ernalezintasun]]
|-
! 2
| [[Endokarditis]]
|-
! 2
| [[Els Tres Turons parkea]]
|-
! 2
| [[Elias Magnus Fries]]
|-
! 2
| [[Elastina]]
|-
! 2
| [[Endokrino]]
|-
! 2
| [[Endometrio]]
|-
! 2
| [[Equisetopsida]]
|-
! 2
| [[Epstein-Barr birus]]
|-
! 2
| [[Epidermi]]
|-
! 2
| [[Entzimopatia]]
|-
! 2
| [[Fisiologo]]
|-
! 2
| [[Flupentixol]]
|-
! 2
| [[George Richards Minot]]
|-
! 2
| [[Genetiko]]
|-
! 2
| [[Garondo gihar]]
|-
! 2
| [[Gaixotasun neurologiko]]
|-
! 2
| [[Gernu-inkontinentzia]]
|-
! 2
| [[Gernu-meatu]]
|-
! 2
| [[Giltzurruneko tumore]]
|-
! 2
| [[Giltzurrun gutxiegitasun]]
|-
! 2
| [[Gihar pektoral]]
|-
! 2
| [[Gibeleko minbizi]]
|-
! 2
| [[Gaixotasun kardiobaskular]]
|-
! 2
| [[Gaixotasun digestibo]]
|-
! 2
| [[Frederic Marès Museoa]]
|-
! 2
| [[François Jacob]]
|-
! 2
| [[Fosforilazio]]
|-
! 2
| [[Folikulu]]
|-
! 2
| [[Fundació Antoni Tàpies]]
|-
! 2
| [[Fundació Joan Miró]]
|-
! 2
| [[Gaixotasun autosomiko]]
|-
! 2
| [[Gaindosi]]
|-
! 2
| [[Fòrum parkea]]
|-
! 2
| [[Koloneko minbizi]]
|}
== Created Wed, 10 Aug 2016 23:03:53 +0000 by [//tools.wmflabs.org/missingtopics/ the MissingTopics tool] ([//tools.wmflabs.org/missingtopics/?language=eu&project=wikipedia&depth=2&category=Euskal_Herriko_margolariak&article=&wikimode=1&limitnum=1¬emplatelinks=0&nosingles=1 run again with these settings]) ==
{|
!Wanted!!Title
|-
! 2
| [[Akuaforte]]
|-
! 2
| [[Antonio López]]
|-
! 2
| [[Arte figuratibo]]
|-
! 4
| [[Arteleku]]
|-
! 4
| [[Debako Arte Eskola]]
|-
! 3
| [[Euskal Artisten Elkartea]]
|-
! 4
| [[Euskal Herri Enblematikoa]]
|-
! 2
| [[Figurazio]]
|-
! 2
| [[Historialari]]
|-
! 3
| [[Informalismo]]
|-
! 2
| [[Lola Valverde]]
|-
! 2
| [[Marino Plaza]]
|-
! 2
| [[Pilar Belzunce]]
|-
! 2
| [[San Fernando Arte Ederretako Eskola]]
|-
! 3
| [[San Fernandoko Arte Ederretako Eskola]]
|-
! 2
| [[Ur taldea]]
|}
==EHU-Wikipedia==
{| width="100%" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border:2px solid #aaa; border-left:-moz-border-radius: 0 10px 10px 0; -webkit-border-radius: 0 10px 10px 0; border-radius: 0 10px 10px 0; vertical-align:middle;"
|width="250" |[[Fitxategi:Filigreed Wikipedia Logo.png|link=|314px]]
| style="border:2px solid #aaa; border-left:none; border-right:none;" |<span style="font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif; font-weight: normal; color: gray; font-size:15px;"><br/>''«ezagutza elkarrekin eraikitzen»''.</span><br/><br/><span style="font-weight: bold; color: #0000FF; font-size:30px; font-family: 'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif;">EHU-Wikipedia 2016</span>
| style="border:2px solid #aaa; border-left:none; border-right:none;" |[[Fitxategi:Wikimedia Friends.png|link=|150px]]
| style="border:2px solid #aaa; border-left:none; -moz-border-radius: 0 10px 10px 0; -webkit-border-radius: 0 10px 10px 0; border-radius: 0 10px 10px 0; vertical-align:middle;" |
{| align="right" style="text-align:left; margin-bottom:3px;" cellspacing="0" cellpadding="0"
| style="padding-right:3px" | [[File:Wikipedia-logo-v2-no-text.svg|right|17px|link=]]
| style="padding-right:20px; vertical-align:top" | '''Wikipedia'''
|-
| style="padding-right:3px" | [[File:Commons-logo.svg|right|12px|link=]]
| style="padding-right:20px; vertical-align:top" | [[Commons:Category:Donostiapedia|Wikimedia Commons]]
|-
| style="padding-right:3px" | [[File:Wikisource-logo.svg|right|15px|link=]]
| style="padding-right:20px; vertical-align:top" | [[Wikisource:eu:Azala|Wikiturriak]]
|-
| style="padding-right:3px" | [[File:Wikidata-logo-en.svg|right|15px|link=]]
| style="padding-right:20px; vertical-align:top" | [[:d:Wikidata:Main_Page|Wikidata]]
|}
|}
<div style="border:1px solid #aaa; background-image: linear-gradient(bottom, rgb(238,238,238) 0%, rgb(250,250,250) 50%, rgb(255,255,255) 96%); background-image: -o-linear-gradient(bottom, rgb(238,238,238) 0%, rgb(250,250,250) 50%, rgb(255,255,255) 96%); background-image: -moz-linear-gradient(bottom, rgb(238,238,238) 0%, rgb(250,250,250) 50%, rgb(255,255,255) 96%); background-image: -webkit-linear-gradient(bottom, rgb(238,238,238) 0%, rgb(250,250,250) 50%, rgb(255,255,255) 96%); background-image: -ms-linear-gradient(bottom, rgb(238,238,238) 0%, rgb(250,250,250) 50%, rgb(255,255,255) 96%); background-image: -webkit-gradient(linear, left bottom, left top, color-stop(0, rgb(238,238,238)), color-stop(0.5, rgb(250,250,250)), color-stop(0.96, rgb(255,255,255))); -moz-border-radius: 10px; -webkit-border-radius: 10px; border-radius:10px; margin-bottom:3px"><table width="100%" cellspacing="0" cellpadding="0" valign="top" border="0" style="background:transparent; font-weight:bold;"><tr><!--
--><td width="10%" style="border-right:1px solid #aaa; padding:0.3em; text-align:center; background-color: transparent; border-bottom: none;">[[Wikiproiektu:EHU-Wikipedia 2016|Aurkezpena]]</td><!--
--><td width="15%" style="border-right:1px solid #aaa; padding:0.3em; text-align:center; background-color: transparent; border-bottom: none;">[[Wikiproiektu:EHU-Wikipedia 2016/Formakuntza|Formakuntza]]</td><!--
--><td width="15%" style="border-right:1px solid #aaa; padding:0.3em; text-align:center; background-color: transparent; border-bottom: none;">[[Wikiproiektu:EHU-Wikipedia 2016/Artikuluak|Artikuluak]]</td><!--
--><td width="10%" style="border-right:1px solid #aaa; padding:0.3em; text-align:center; background-color: transparent; border-bottom: none;">[[Wikiproiektu:EHU-Wikipedia 2016/Baliabideak|Baliabideak]]</td><!--
--><td width="10%" style="border-right:1px solid #aaa; padding:0.3em; text-align:center; background-color: transparent; border-bottom: none;">[[Wikiproiektu:EHU-Wikipedia 2016/Harreman|Harremanetan jarri]]</td><!--
--><td width="10%" style="padding:0.3em; text-align:center; background-color: transparent; border-bottom: none;">[[Wikiproiektu:EHU-Wikipedia 2016/MEG|Maiz egindako galderak]]</td></tr></table></div>
----
<categorytree style="background-color:transparent">Donostia</categorytree>
== Intercultur ==
* [[Amets Arzallus]] {{egina}}
*[[Jesus Altuna]] {{egina}}
* [[Zaldieroa]]
* [[Txomin Hegi]]
* [[Martin Ugalde]]
* [[Manuel de la Sota]]
* [[Luis Haranburu Altuna]]
* [[Luis Garde]]
* [[Hasier Etxeberria]]
* [[Aurelia Arkotxa]] {{egina}}
* [[Ehun metro]] {{egina}}
* [[Martutene (eleberria)|Martutene]] {{egina}}
* [[Asisko Urmeneta]]
* [[Makrosoziologia]] {{egina}}
* [[Itxaro Borda]] {{egina}}
* [[Guadalupeko baseliza]] {{egina}}
== Nafarroako kontzejuak ==
* [https://query.wikidata.org/#SELECT%20%3Ftown%20%3FtownLabel%0AWHERE%20%7B%0A%20%20%3Ftown%20wdt%3AP31%2Fwdt%3AP279%2a%20wd%3AQ2989421%20.%0A%20%20%3Ftown%20wdt%3AP131%20wd%3AQ4018%20.%0A%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0ASERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%0A%09%09bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22eu%22%20.%0A%20%20%20%20%20%20%7D%0A%20%20%0A%7D%20%20 kontzejuak]
* [https://query.wikidata.org/#SELECT%20%3Ftown%20%3FtownLabel%20%3Fkoord%0AWHERE%20%7B%0A%20%20%3Ftown%20wdt%3AP31%2Fwdt%3AP279%2a%20wd%3AQ2989421%20.%0A%20%20%3Ftown%20wdt%3AP131%20wd%3AQ4018%20.%0A%20%20%3Ftown%20wdt%3AP625%20%3Fkoord%20.%0A%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0ASERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%0A%09%09bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22eu%22%20.%0A%20%20%20%20%20%20%7D%0A%20%20%0A%7D%20%20 kontzejuak mapan]
== Auzoak ==
* [https://query.wikidata.org/#SELECT%20%3Ftown%20%3FtownLabel%20%3Fkoord%0AWHERE%20%7B%0A%20%20%3Ftown%20wdt%3AP31%2Fwdt%3AP279%2a%20wd%3AQ123705%20.%0A%20%20%3Ftown%20wdt%3AP131%20wd%3AQ10282%20.%0A%20%20%3Ftown%20wdt%3AP625%20%3Fkoord%20.%0A%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0ASERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%0A%09%09bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22eu%22%20.%0A%20%20%20%20%20%20%7D%0A%20%20%0A%7D%20%20 Iruñeko auzoak]
* [https://query.wikidata.org/#SELECT%20%3Ftown%20%3FtownLabel%20%3Fkoord%0AWHERE%20%7B%0A%20%20%3Ftown%20wdt%3AP31%2Fwdt%3AP279%2a%20wd%3AQ123705%20.%0A%20%20%3Ftown%20wdt%3AP131%20wd%3AQ10313%20.%0A%20%20%3Ftown%20wdt%3AP625%20%3Fkoord%20.%0A%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0ASERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%0A%09%09bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22eu%22%20.%0A%20%20%20%20%20%20%7D%0A%20%20%0A%7D%20%20 Donostiako auzoak]
== Bertsolariak sortu dituzten herriak==
[https://query.wikidata.org/#SELECT%20%3Fperson%20%3FpersonLabel%20%3FjaiolekuLabel%20%3Fkoordenatuak%20%3Fjaiodata%20%3Firudia%0A%0AWHERE%20%7B%0A%20%20%3Fperson%20wdt%3AP106%20wd%3AQ630993%20.%0A%20%20%3Fperson%20wdt%3AP19%20%3Fjaioleku%20.%0A%20%20%3Fjaioleku%20wdt%3AP625%20%3Fkoordenatuak%20.%0A%20%20%3Fperson%20wdt%3AP569%20%3Fjaiodata%20.%0A%20%20%3Fperson%20wdt%3AP18%20%3Firudia%20.%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0A%20%20%20%20%20%20%20%20%20%20%0ASERVICE%20wikibase%3Alabel%20%7B%0A%09%09bd%3AserviceParam%20wikibase%3Alanguage%20%22eu%22%20.%0A%20%20%20%20%20%20%7D%0A%20%20%0A%7D%20%20 Bertsolarien herriak]
== Idazlezainak ==
<center>
{| class="wikitable sortable"
|-
! Zki/N.!! Idazlea/Escriptor !! Lankidea (eu) !! Usuari (ca) !!<center>{{banderaikur|Espainia}}<br /> '''[[Gaztelania|es]]'''</center> !! <center>{{banderaikur|Katalunia}}<br /> '''[[Katalana|ca]]'''</center> !! <center>{{banderaikur|UK}}<br /> '''[[Ingelesa|en]]'''</center>!! <center>{{banderaikur|Frantzia}}<br /> '''[[Frantsesa|fr]]'''</center> !! <center>{{banderaikur|Galizia}}<br /> '''[[Galegoa|ga]]'''</center>
|-
| 1 || [[Lorea Agirre]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 2 || [[Joxe Austin Arrieta]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 3 || [[Yolanda Arrieta]] || <center>—</center> || <center>—</center> || {{egina|[[:es:Yolanda Arrieta|egina]]}} || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 4 || [[Rai Bueno]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 5 || [[Andoni Egaña]] || <center>—</center> || <center>—</center> || {{egina|[[:es:Andoni Egaña|egina]]}} || <center>—</center> || {{egina|[[:en:Andoni Egaña|egina]]}} || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 6 || [[Unai Elorriaga]] || <center>—</center> || <center>—</center> || {{egina|[[:es:Unai Elorriaga|egina]]}} || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || {{egina|[[:gl:Unai Elorriaga|egina]]}}
|-
| 7 || [[Hedoi Etxarte]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 8 || [[Hasier Etxeberria]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 9 || [[Juan Carlos Etxegoien|Juan Carlos Etxegoien (''Xamar'')]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || {{egina|[[:fr:Xamar|egina]]}} || <center>—</center>
|-
| 10 || [[Juan Kruz Igerabide]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || {{egina|[[:gl:Juan Kruz Igerabide|egina]]}}
|-
| 11 || [[Arantxa Iturbe]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 12 || [[Iñigo Lamarca]] || <center>—</center> || <center>—</center> || {{egina|[[:es:Iñigo Lamarca|egina]]}} || <center>—</center> || {{egina|[[:en:Iñigo Lamarca|egina]]}} || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 13 || [[Mariasun Landa]] || <center>—</center> || <center>—</center> || {{egina|[[:es:Mariasun Landa|egina]]}} || <center>—</center> || <center>—</center> || {{egina|[[:fr:Mariasun Landa|egina]]}} || <center>—</center>
|-
| 14 || [[Karlos Linazasoro Izagirre|Karlos Linazasoro]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 15 || [[Miren Agur Meabe]] || <center>—</center> || <center>—</center> || {{egina|[[:es:Miren Agur Meabe|egina]]}} || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 16 || [[Mari Jose Mendieta]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 17 || [[Joxantonio Ormazabal]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 18 || [[Karlos Santisteban]] || <center>—</center> || <center>—</center> || {{egina|[[:es:Karlos Santisteban|egina]]}} || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 19 || [[Joanes Urkixo]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 20 || [[Asisko Urmeneta]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 21 || [[Itziar Zubizarreta]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 22 || [[Patxi Zubizarreta]] || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || {{egina|[[:fr:Patxi Zubizarreta|egina]]}} || <center>—</center>
|-
| 23 || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 24 || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
| 25 || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center> || <center>—</center>
|-
|}
</center>
== Grafikoak ==
<div class="mw-summary" style="background-color:#F0F0F0; border: solid silver 1px; padding:1em 1em 1.5em; {{#switch: {{{align|}}}
| center = margin: auto;
| left = float: left; clear: left; margin: 0.5em 1.4em 0.8em 0;
| none =
| right = float: right; clear: right; margin: 0.5em 0 0.8em 1.4em;
|
}} {{#if: {{{font-size|}}}|font-size: {{{font-size}}};}}
{{#if:{{{width|<noinclude>1</noinclude>}}} | width: {{{width|<noinclude>50em</noinclude>}}};}}
{{{style|}}}">
{{MediaWiki:summary}}
{{Inputbox|{{#if:{{{summary|}}}|{{{summary}}}| }}}}
<span style="font-size: 115%">☐</span> {{MediaWiki:minoredit}} <span style="font-size: 115%">☑</span> [[Help:watchlist|{{MediaWiki:watchthis}}]]
<span style="font-size: 90%">{{MediaWiki:Wikimedia-copyrightwarning}}</span>
{{button|{{MediaWiki:savearticle}}|format={{#ifeq:{{{boldsave|yes}}}|yes|bold|normal}}}} {{button|[[Help:show preview|{{MediaWiki:showpreview}}]]}} {{button|[[Help:Diff|{{MediaWiki:showdiff}}]]}} [[Help:Editing|{{MediaWiki:cancel}}]]
{{#if: {{{caption|}}}|<div>{{{caption}}}}}</div><noinclude>
{{documentation}}</noinclude>
== Uruguai ==
=== Gaztelaniaz bai eta euskaraz ez ===
Gazteleraniaz dauden eta euskaraz ez dauden euskal jatorriko uruguaitarrak.
{{Zutabe-zerrenda|kopurua = 4|
# Adolfo Gelsi Bidart
# Alberto Fermín Zubiría
# Alberto Zumarán
# Alejandro Atchugarry
# Alfonso Requiterena
# Antonio Alzamendi
# Arotxa
# Atanasio Cruz Aguirre
# Avelino Arredondo
# Benjamín Irazábal
# Carlos Aguiar
# Carlos Anaya
# Carol Aviaga
# Claudio Arbiza
# César Vega
# Daniel Chavarría
# Danny Bergara
# Daoiz Uriarte
# Dardo Ortiz
# Diego Vicente Aguirre
# Diego Arismendi
# Domingo Bordaberry
# Dora Ibarburu
# Dámaso Antonio Larrañaga
# Eduardo Jiménez de Aréchaga
# Eduardo Víctor Haedo
# Enrique de Arrascaeta
# Enzo Bordabehere
# Ernesto Amorín Larrañaga
# Ernesto Aroztegui
# Fernando Peña
# Fortunato Anzoátegui
# Giorgian De Arrascaeta
# Gonzalo Aguirre Ramírez
# Gonzalo Uriarte Audi
# Ignacio Ithurralde
# Ildefonso Aroztegui
# Jonathan Urretaviscaya
# Jorge Larrañaga
# Jorge Machiñena
# José Arrieta
# José Hualde
# José Irureta Goyena Anza
# José Sasía
# Juan Campisteguy
# Juan D. Jackson
# Juan José de Amézaga
# Juan Pedro Amestoy
# Julián Murguía
# Justino Zavala Muniz
# Kléber Silva Iribarnegaray
# Lauro Ayestarán
# Lizán
# Macarena Gelman
# Marcelo Guerrero Gorriarán
# Mario Bergara
# Mario Saralegui
# Marosa di Giorgio
# Martín Aguirre Pérez
# Martín Aguirrezabala
# Martín Echegoyen
# María Urruzola
# Matías Aguirregaray
# Miguel Saralegui
# Miguel Ángel Odriozola
# Nibia Sabalsagaray
# Pablo Atchugarry
# Pablo Aurrecochea
# Pablo Bengoechea
# Pablo Irrazábal
# Pablo Iturralde
# Pablo Zufriategui
# Pantaleón Astiazarán
# Pedro Bordaberry
# Pedro Zabalza Arrospide
# Rafael zufriategui
# Raúl Iturria
# Raúl Ugarte
# Raúl Ybarra San Martín
# Renzo Pi Hugarte
# Ricardo Reilly Salaverry
# Rodney Arismendi
# Rodrigo Aguirre
# Rubén Loza Aguerrebere
# Ruperto Elichiribehety
# Santiago Ostolaza
# Santiago Urrutia
# Santos Inzaurralde
# Sebastián Eguren
# Waldemar Sasías
# Yonatan Irrazabal
}}
===Ingelesez bai eta euskaraz ez===
{{Zutabe-zerrenda|kopurua = 4|
* Agustín Ormaechea
* Alejandro Atchugarry
* Alfredo Zitarrosa
* Antonio Alzamendi
* Arotxa
* Atanasio Aguirre
* Avelino Arredondo
* Carlos Anaya
* Claudio Arbiza
* Daniel Chavarria
* Diego Aguirre
* Diego Ormaechea
* Domingo Bordaberry
* Domingo Ordoñana
* Dámaso Antonio Larrañaga
* Emilio Oribe
* Enzo Bordabehere
* Gastón Guruceaga
* Giorgian De Arrascaeta
* Gonzalo Aguirre
* Gustavo Munúa
* Ignacio Ithurralde
* Inocencio María Yéregui
* Jerónimo Etcheverry
* Joaquín Izuibejeres
* Jonathan Urretaviscaya
* Jorge Larrañaga
* Josemir Lujambio
* José Belloni Es Lindo
* José Nasazzi
* Juan Campisteguy
* Juan D. Jackson
* Juan José de Amézaga
* Julián Legaspi
* Kenya Mori
* Lauro Ayestarán
* Luis Alberto Lacalle Pou
* Macarena Gelman
* Marcelo Guerrero
* Mariano Arana
* Mariano Lazcano
* Marina Arismendi
* Martín Echegoyen
* Martín Sastre
* Matías Aguirregaray
* Pablo Atchugarry
* Pablo Aurrecochea
* Pablo Bengoechea
* Pedro Bordaberry
* Renzo Pi Hugarte
* Roberto Echavarren
* Rodney Arismendi
* Rodolfo Nin Novoa
* Santiago García
* Santiago Ostolaza
* Sebastián Eguren
* Tabaré Aguerre
* Zoilo Canavery
* Óscar Aguirregaray
}}
=== Euskaraz bai eta gaztelaniaz ez ===
* Alberto Irigoyen
* Eusko-uruguaitar
* Joxe Mendiaga
* Ramón Artagaveytia
=== Euskaraz eskatzen diren gaiak ===
== Created Mon, 24 Jul 2017 18:23:48 +0000 by [//tools.wmflabs.org/missingtopics/ the MissingTopics tool] ([//tools.wmflabs.org/missingtopics/?language=eu&project=wikipedia&depth=2&category=Euskal_uruguaitarrak&article=&wikimode=1&limitnum=1¬emplatelinks=0 run again with these settings]) ==
{|
!Wanted!!Title
|-
! 6
| [[Autores.uy]]
|-
! 2
| [[Colorado Party]]
|-
! 2
| [[National Party]]
|-
! 2
| [[Movement of Popular Participation]]
|-
! 2
| [[Pedro Bordaberry]]
|-
! 2
| [[Domingo Bordaberry]]
|-
! 1
| [[Labayru Argitaletxea]]
|-
! 1
| [[La Lira]]
|-
! 1
| [[Magnizidio]]
|-
! 1
| [[Kolischer kontserbatorioa]]
|-
! 1
| [[Mercedes (Uruguai)]]
|-
! 1
| [[Mercedes]]
|-
! 1
| [[Martín Recaredo Echegoyen]]
|-
! 1
| [[Juan José de Amézaga]]
|-
! 1
| [[Jesualdo Sosa]]
|-
! 1
| [[Jonathan Urretaviscaya]]
|-
! 1
| [[Jeronimo Uztaritz Institutua]]
|-
! 1
| [[Jeneral]]
|-
! 1
| [[Héctor Gutiérrez Ruiz]]
|-
! 1
| [[Jorge Larrañaga]]
|-
! 1
| [[Jose Mendiague pastorala]]
|-
! 1
| [[Metro karratuko]]
|-
! 1
| [[Juan Campisteguy]]
|-
! 1
| [[José Batlle y Ordóñez]]
|-
! 1
| [[Josu Hormaetxea]]
|-
! 1
| [[Knight Grand Cross of the Order of St Michael and St George]]
|-
! 1
| [[National Order of Merit]]
|-
! 1
| [[Santiago Ostolaza]]
|-
! 1
| [[San José de Mayo]]
|-
! 1
| [[San José (departamendua)]]
|-
! 1
| [[Sodre]]
|-
! 1
| [[Urrezko Bota]]
|-
! 1
| [[Zelmar Michelini]]
|-
! 1
| [[Zazpiak Bat. Eskualdun Kantuak]]
|-
! 1
| [[William Whitelaw]]
|-
! 1
| [[Rosario Barredo]]
|-
! 1
| [[Rodney Arismendi]]
|-
! 1
| [[Pando (Uruguai)]]
|-
! 1
| [[Order of the Southern Cross]]
|-
! 1
| [[Haitza]]
|-
! 1
| [[Pedro Zabalza Arrospide]]
|-
! 1
| [[Peruko Eguzkiaren Ordena]]
|-
! 1
| [[Ricardo Zabalza Waksman]]
|-
! 1
| [[Rampla Juniors Fútbol Club]]
|-
! 1
| [[Rampla Juniors Football Club]]
|-
! 1
| [[Minas]]
|-
! 1
| [[Futbol entrenatzaile]]
|-
! 1
| [[Club Atlético River Plate (Uruguay)]]
|-
! 1
| [[Club Atlético Rentistas]]
|-
! 1
| [[Club Atlético Bella Vista]]
|-
! 1
| [[Central Español Fútbol Club]]
|-
! 1
| [[Club Deportivo Los Millonarios]]
|-
! 1
| [[Club Nacional]]
|-
! 1
| [[Daniel Chavarría]]
|-
! 1
| [[Colorado Alderdia]]
|-
! 1
| [[Collar of the Order of Isabella the Catholic]]
|-
! 1
| [[Central Español]]
|-
! 1
| [[Carlos Anaya]]
|-
! 1
| [[Argentine Civil Wars]]
|-
! 1
| [[Antonio Alzamendi]]
|-
! 1
| [[Andrés Irujo Saria]]
|-
! 1
| [[Alfredo Zitarrosa]]
|-
! 1
| [[Atanasio de la Cruz Aguirre]]
|-
! 1
| [[Avelino Arredondo]]
|-
! 1
| [[C.A. Rentistas]]
|-
! 1
| [[Broad Front]]
|-
! 1
| [[Bertsulari.com]]
|-
! 1
| [[Danubio Fútbol Club]]
|-
! 1
| [[Darwin geurean]]
|-
! 1
| [[Eusko-venezuelar]]
|-
! 1
| [[Eusko-perutar]]
|-
! 1
| [[Eusko-kubatar]]
|-
! 1
| [[Eusko-filipinar]]
|-
! 1
| [[Eusko Jauralitza]]
|-
! 1
| [[Euskonews]]
|-
! 1
| [[Alberto Demicheli]]
|-
! 1
| [[Frente Amplio]]
|-
! 1
| [[Federico Leicht]]
|-
! 1
| [[Eusko-australiar]]
|-
! 1
| [[Euskal Erria (Uruguai)]]
|-
! 1
| [[Dámaso Antonio Larrañaga]]
|-
! 1
| [[Domingo Ordoñana]]
|-
! 1
| [[Domingo Bordaberry Elizondo]]
|-
! 1
| [[Eduardo Fabini]]
|-
! 1
| [[Eduardo Víctor Haedo]]
|-
! 1
| [[Eskual Herria]]
|-
! 1
| [[Enrique Mossera]]
|-
! 1
| [[Emilio Oribe]]
|-
! 1
| [[Gonzalo Aguirre]]
|}
== Taula finalerdiak ==
{| class="wikitable sortable"
|-
! '''Bertsolaria''' !! '''8H''' !! '''8T''' !! '''Puntutan''' !! '''10T''' !! '''Bakarka''' !! '''Guztira'''
|-
|[[Sustrai Colina]] ||align=center|137.00 ||align=center|135.00 ||align=center|138.50 ||align=center|141.00 ||align=center|149.50 || align=center|'''701.00'''
|-
|[[Beñat Gaztelumendi]] ||align=center|140.50 ||align=center|129.00 ||align=center|137.50 ||align=center|136.50 ||align=center|151.00|| align=center|'''694.50'''
|-
|[[Jon Maia]] ||align=center|138.50 ||align=center|132.50 ||align=center|133.50 ||align=center|136.00 ||align=center|141.00 || align=center|'''681.50'''
|-
|[[Nerea Ibarzabal]] ||align=center|133.50 ||align=center|131.00 ||align=center|129.50 ||align=center|132.00 ||align=center|149.50 || align=center|'''675.50'''
|-
|[[Jon Martin]] ||align=center|134.00 ||align=center|132.50 ||align=center|128.50 ||align=center|134.50 ||align=center|139.00 || align=center|'''668.50'''
|-
|[[Etxahun Lekue]] ||align=center|131.50 ||align=center|109.00 ||align=center|124.50 ||align=center|124.50 ||align=center|125.50 || align=center|'''615.00'''
|}
{| class="wikitable sortable"
|-
! '''Bertsolaria''' !! '''Bastida''' !! '''Irun''' !! '''Maule-Lextarre''' !! '''Durango''' !! '''Amurrio''' !! '''Donibane Lohizune''' !! '''Iruñea''' !! '''Guztira'''
|-
|[[Maialen Lujanbio]] || ||align=center|750.00 || || || ||align=center|707.50 || ||align=center|1457.50
|-
|[[Igor Elortza]] ||align=center|703.00 || || || || ||align=center|710.00 || ||align=center|1413.00
|-
|[[Sustrai Colina]] ||align=center|705.50 || || || ||align=center|701.00 || || ||align=center|1406.50
|-
|[[Beñat Gaztelumendi]] || || ||align=center|694.50|| ||align=center|694.50|| || ||align=center|1389.00
|-
|[[Jon Maia]] || || || ||align=center|675.00 ||align=center|681.50||||||align=center|1356.50
|-
|[[Jon Martin]] ||align=center|671.00 ||||||||align=center|668.50 ||||||align=center|1339.50
|-
|[[Julio Soto]] ||||||align=center|668.50||||||align=center|671.00||||align=center|1339.50
|-
|[[Nerea Ibarzabal]] ||||||align=center|663.00||||align=center|675.50||||||align=center|1338.50
|-
|[[Jone Uria]] ||align=center|669.00 ||||||||||align=center|668.50|| ||align=center|1337.50
|-
|[[Agin Laburu]] ||align=center|690.00 ||||||||||align=center|634.50|| ||align=center|1324.50
|-
|[[Iñaki Apalategi]] ||||||||align=center|648.00|| ||align=center|633.50|| ||align=center|1281.50
|-
|[[Etxahun Lekue]]||||||align=center|656.50||||align=center|615.00||||||align=center|1271.50
|-
|[[Aitor Mendiluze]] ||||||||align=center|740.50 ||||||?||align=center|740.50
|-
|[[Aitor Sarriegi]] ||||align=center|705.00 || || || || ||||align=center|705.00
|-
|[[Miren Amuriza]] || || || ||align=center|678.50|| || ||?||align=center|678.50
|-
|[[Oihana Iguaran]] || || || ||align=center|671.00 || || || ?||align=center|671.00
|-
|[[Unai Agirre]] || ||align=center|667.50 || |||||||| ||align=center|667.50
|-
|[[Alaia Martin]] || ||align=center|651.00 || |||||||| ||align=center|651.00
|-
|[[Miren Artetxe]] || |||| ||align=center|639.00 |||||| ? ||align=center|639.00
|-
|[[Nerea Elustondo]] |||| ||align=center|637.50 |||||||| ||align=center|637.50
|-
|[[Maddalen Arzallus]] || ||align=center|634.50 || |||||||| ||align=center|634.50
|-
|[[Aimar Karrika]] || ||align=center|605.00 || |||||||| ||align=center|605.00
|-
|[[Beñat Iguaran]] ||||||align=center|604.00 |||||||| ||align=center|604.00
|-
|[[Nahikari Gabilondo]] ||align=center|600.00 |||||||||||| ||align=center|600.00
|}
== Lapurdiko udalerriak 5.000tik behera==
{| class="wikitable"
!# !!Title !!Page ID !!Namespace !!Size (bytes) !!Last change
|-
|1 ||Arbona ||9152 ||(Article) ||4228 ||20180115114020
|-
|2 ||Kanbo ||9173 ||(Article) ||4886 ||20180115114020
|-
|3 ||Itsasu ||9175 ||(Article) ||4329 ||20180115114020
|-
|4 ||Luhuso ||9176 ||(Article) ||3805 ||20180115114020
|-
|5 ||Zuraide ||9178 ||(Article) ||3882 ||20180115114020
|-
|6 ||Haltsu ||9180 ||(Article) ||3288 ||20180115114020
|-
|7 ||Larresoro ||9182 ||(Article) ||2849 ||20180115114020
|-
|8 ||Milafranga ||9193 ||(Article) ||3635 ||20180115114020
|-
|9 ||Mugerre ||9194 ||(Article) ||4047 ||20180115114020
|-
|10 ||Urketa ||9195 ||(Article) ||4240 ||20180115114020
|-
|11 ||Ahurti ||9197 ||(Article) ||3060 ||20180115114020
|-
|12 ||Lekorne ||9201 ||(Article) ||3145 ||20180115114020
|-
|13 ||Lekuine ||9202 ||(Article) ||3065 ||20180115114020
|-
|14 ||Makea ||9203 ||(Article) ||3136 ||20180115114020
|-
|15 ||Bokale (Lapurdi) ||9205 ||(Article) ||4987 ||20180115114020
|-
|16 ||Gixune ||9206 ||(Article) ||3304 ||20180115114020
|-
|17 ||Serres ||102199 ||(Article) ||1660 ||20180115114312
|-
|18 ||Urkodoi ||102202 ||(Article) ||1624 ||20180115114312
|}
{| class="sortable wikitable"
!# !!Title !!Page ID !!Namespace !!Size (bytes) !!Last change
1 Ainharbe 8417 (Article) 3918 20180115114019
2 Aloze 8418 (Article) 1616 20180115114019
3 Altzai-Altzabeheti-Zunharreta 8566 (Article) 3483 20180115114019
4 Arrokiaga 8568 (Article) 2376 20180115114019
5 Arüe-Ithorrotze-Olhaibi 8569 (Article) 3676 20180115114019
6 Berrogaine-Larüntze 8572 (Article) 2425 20180115114019
7 Domintxaine-Berroeta 8574 (Article) 3633 20180115114019
8 Etxebarre 8578 (Article) 2464 20180115114020
9 Ezpeize-Ündüreine 8579 (Article) 3511 20180115114020
10 Gamere-Zihiga 8580 (Article) 3417 20180115114020
11 Garindaine 8581 (Article) 2868 20180115114020
12 Gotaine-Irabarne 8582 (Article) 3353 20180115114020
13 Hauze 8583 (Article) 3131 20180115114020
14 Idauze-Mendi 8584 (Article) 4332 20180115114020
15 Iruri 8585 (Article) 2857 20180115114020
16 Jeztaze 8586 (Article) 4742 20180115114020
17 Lakarri-Arhane-Sarrikotagaine 8587 (Article) 3253 20180115114020
18 Lexantzü-Zunharre 8589 (Article) 2618 20180115114020
19 Ligi-Atherei 8590 (Article) 4198 20180115114020
20 Liginaga-Astüe 8591 (Article) 2114 20180115114020
21 Lohitzüne-Oihergi 8592 (Article) 2905 20180115114020
22 Mendikota 8593 (Article) 2885 20180115114020
23 Mitikile-Larrori-Mendibile 8594 (Article) 2807 20180115114020
24 Muskildi 8596 (Article) 2654 20180115114020
25 Ospitalepea 8597 (Article) 4229 20180115114020
26 Ozaraine-Erribareita 8598 (Article) 2914 20180115114020
27 Ozaze-Zühara 8599 (Article) 2955 20180115114020
28 Pagola 8600 (Article) 3420 20180115114020
29 Sarrikotapea 8602 (Article) 2258 20180115114020
30 Urdiñarbe 8605 (Article) 4545 20180115114020
31 Ürrüstoi-Larrabile 8606 (Article) 2517 20180115114020
32 Aloze-Ziboze-Onizegaine 44368 (Article) 2755 20180115114133
33 Ziboze 44369 (Article) 1815 20180115114133
34 Altzai 44924 (Article) 3062 20180115114135
35 Arüe 51005 (Article) 2681 20180115114143
36 Atharratze 51006 (Article) 2238 20180115114143
37 Lakarri 67020 (Article) 1968 20180115114212
38 Altzabeheti 67292 (Article) 1807 20180115114212
39 Zunharreta 67293 (Article) 1553 20180115114212
40 Onizegaine 67294 (Article) 2820 20180115114212
41 Mitikile 69144 (Article) 1880 20180115114213
42 Irabarne 74419 (Article) 2091 20180115114219
43 Aloze-Ziboze 100616 (Article) 2267 20180115114312
44 Zalgize 107823 (Article) 1281 20180115114317
45 Bildoze 137443 (Article) 1406 20180115114353
46 Onizepea 137447 (Article) 2368 20180115114353
47 Arhane 163126 (Article) 906 20180115114426
48 Ürrüstoi 163130 (Article) 1098 20180115114426
49 Atherei 163135 (Article) 1304 20180115114426
50 Berroeta (Zuberoa) 163137 (Article) 1117 20180115114426
51 Gamere 163220 (Article) 1728 20180115114426
52 Sarrikotagaine 163224 (Article) 1400 20180115114426
53 Zihiga 163226 (Article) 1364 20180115114426
54 Domintxaine 163227 (Article) 3472 20180115114426
55 Gotaine 163228 (Article) 1553 20180115114426
56 Idauze 163230 (Article) 2137 20180115114426
57 Ithorrotze 163333 (Article) 1980 20180115114426
58 Ithorrotze-Olhaibi 163343 (Article) 3971 20180115114426
59 Liginaga 163347 (Article) 1441 20180115114426
60 Larrabile 163349 (Article) 1019 20180115114426
61 Lexantzü 163352 (Article) 1704 20180115114426
62 Lextarre 163354 (Article) 4008 20180115114426
63 Ligi 163441 (Article) 1662 20180115114426
64 Lohitzüne 163443 (Article) 1657 20180115114426
65 Mendibile (Zuberoa) 163446 (Article) 1460 20180115114426
66 Larrori 163448 (Article) 1363 20180115114426
67 Mendi (Idauze-Mendi) 163449 (Article) 1368 20180115114426
68 Olhaibi 163456 (Article) 3034 20180115114426
69 Ozaze 163457 (Article) 1587 20180115114426
70 Ozaraine 163473 (Article) 2652 20180115114426
71 Erribareita 163474 (Article) 1380 20180115114426
72 Oihergi 163475 (Article) 1381 20180115114426
73 Astüe 163477 (Article) 1309 20180115114426
74 Doneztebe (Zuberoa) 163478 (Article) 1255 20180115114426
75 Sorholüze 163483 (Article) 1262 20180115114426
76 Zunharre 163494 (Article) 1141 20180115114426
77 Ezpeize 163499 (Article) 1671 20180115114426
78 Ündüreine 163501 (Article) 1620 20180115114426
|}
{| class="sortable wikitable"
!# !!Title !!Page ID !!Namespace !!Size (bytes) !!Last change
1 Pagola 8600 (Article) 3420 20180115114020
2 Ahatsa-Altzieta-Bazkazane 9260 (Article) 3717 20180115114020
3 Aiziritze-Gamue-Zohazti 9263 (Article) 2561 20180115114020
4 Aiherra 10940 (Article) 4929 20180115114059
5 Ainhize-Monjolose 10941 (Article) 2822 20180115114059
6 Aintzila 10942 (Article) 2408 20180115114059
7 Amendüze-Unaso 10948 (Article) 2708 20180115114059
8 Amorotze-Zokotze 10949 (Article) 2503 20180115114059
9 Arberatze-Zilhekoa 10952 (Article) 2357 20180115114059
10 Arboti-Zohota 10953 (Article) 2433 20180115114059
11 Arhantsusi 11401 (Article) 1981 20180115114059
12 Armendaritze 11402 (Article) 2657 20180115114059
13 Arnegi 11403 (Article) 2730 20180115114059
14 Arrosa 11404 (Article) 1984 20180115114059
15 Arrueta-Sarrikota 11405 (Article) 2651 20180115114059
16 Azkarate (Nafarroa Beherea) 11406 (Article) 2323 20180115114100
17 Banka 11407 (Article) 4300 20180115114100
18 Bastida (Nafarroa Beherea) 11410 (Article) 3803 20180115114100
19 Behaskane-Laphizketa 11411 (Article) 2179 20180115114100
20 Behauze 11412 (Article) 1796 20180115114100
21 Behorlegi 11413 (Article) 2375 20180115114100
22 Bidarrai 11414 (Article) 2595 20180115114100
23 Bithiriña 11418 (Article) 2554 20180115114100
24 Bunuze 11420 (Article) 2212 20180115114100
25 Lekunberri (Nafarroa Beherea) 12049 (Article) 3833 20180115114100
26 Urepele 12060 (Article) 4427 20180115114100
27 Izpura 12214 (Article) 2224 20180115114100
28 Iholdi 12219 (Article) 3351 20180115114100
29 Burgue-Erreiti 12228 (Article) 3735 20180115114100
30 Donaixti-Ibarre 12230 (Article) 2425 20180115114100
31 Donamartiri 12231 (Article) 3079 20180115114100
32 Gabadi 12250 (Article) 2070 20180115114100
33 Oragarre 12251 (Article) 3156 20180115114100
34 Erango 12252 (Article) 2716 20180115114100
35 Ostankoa 12254 (Article) 2846 20180115114100
36 Mendibe 12257 (Article) 3357 20180115114100
37 Mehaine 12261 (Article) 2195 20180115114100
38 Ortzaize 12262 (Article) 3589 20180115114100
39 Zaro 12354 (Article) 2937 20180115114100
40 Uhartehiri 12368 (Article) 2650 20180115114100
41 Uharte Garazi 12369 (Article) 3313 20180115114100
42 Suhuskune 12557 (Article) 2481 20180115114100
43 Samatze 12558 (Article) 2832 20180115114100
44 Martxueta 12804 (Article) 2991 20180115114101
45 Lüküze-Altzümarta 12805 (Article) 2017 20180115114101
46 Lasa 12806 (Article) 2958 20180115114101
47 Donoztiri 12807 (Article) 2615 20180115114101
48 Ezterenzubi 12808 (Article) 2931 20180115114101
49 Izura-Azme 12809 (Article) 4450 20180115114101
50 Izturitze 12810 (Article) 3756 20180115114101
51 Larzabale-Arroze-Zibitze 12812 (Article) 3854 20180115114101
52 Irulegi 12813 (Article) 4035 20180115114101
53 Irisarri 12814 (Article) 4062 20180115114101
54 Ilharre 12815 (Article) 2194 20180115114101
55 Eiheralarre 12817 (Article) 2342 20180115114101
56 Duzunaritze-Sarasketa 12818 (Article) 2585 20180115114101
57 Heleta 12819 (Article) 3313 20180115114101
58 Larribarre-Sorhapürü 12821 (Article) 2931 20180115114101
59 Landibarre 12823 (Article) 3694 20180115114101
60 Gamarte 12825 (Article) 2597 20180115114101
61 Ibarrola 12826 (Article) 2360 20180115114101
62 Hozta 12827 (Article) 2070 20180115114101
63 Jatsu (Garazi) 12830 (Article) 2750 20180115114101
64 Ahatsa 60936 (Article) 4850 20180115114150
65 Ezkoze 64235 (Article) 2309 20180115114155
66 Gamue-Zohazti 101310 (Article) 1375 20180115114312
67 Burgue-Erango-Erreiti 102197 (Article) 1009 20171230173819
68 Burgue 116701 (Article) 3827 20180115114322
69 Zohazti 116955 (Article) 4982 20180115114322
70 Arboti 116988 (Article) 4790 20180115114322
71 Zohota 117051 (Article) 4290 20180115114322
72 Zilhekoa 117294 (Article) 3710 20180115114324
73 Laphizketa 117375 (Article) 4739 20180115114324
74 Altzümarta 117645 (Article) 4457 20180115114324
75 Arrueta 118153 (Article) 4977 20180115114324
76 Monjolose 653810 (Article) 2511 20180115115910
|}
==Tolosako Tren istripua ==
Iturriak:
* [https://www.diariovasco.com/tolosa-goierri/tolosa/pudo-matar-anos-20180330002220-ntvo.html Diario Vasco]
* [https://elpais.com/diario/1978/03/30/espana/260060423_850215.html El País]
* [https://ataria.eus/tolosa/1522164173463-lau-hamarkada-tren-istripua-tolosa-1978 Ataria]
34mki65ek493o0vdblpr611idftgel1
Node.js
0
584193
9967605
8969986
2024-11-13T12:42:45Z
Ksarasola
1491
irudia
9967605
wikitext
text/x-wiki
{{Software infotaula
| logoa = Node.js logo.svg
| izena = Node.js
| irudia =
| irudi-oina =
| garatzailea = Ryan Lienhart Dahl,<br/> [http://github.com/ry/node/blob/master/AUTHORS Node.js garatzaileak]<br/>[[Joyent]]
| sistema eragilea = [[Mac OS X]], [[Linux]], [[Solaris]], [[FreeBSD]], [[OpenBSD]], [[Microsoft Windows|Windows]] (bertsio zaharrek [[Cygwin]] behar dute), [[webOS]]
| mota =
| lizentzia = [[MIT Lizentzia]]
| bertsioa = 0.10.22 (2013-11-12)
| euskaraz =
| webgunea = {{URL|http://nodejs.org/}}
}}
Programatzeko ingurune bat da '''Node.js''', Interneteko aplikazio eskalagarriak sortzeko diseinatua, [[zerbitzari]]ak batez ere.<ref>[https://web.archive.org/web/20121014151716/http://www.readwriteweb.com/hack/2011/01/wait-whats-nodejs-good-for-aga.php Wait, What's Node.js Good for Again?], By Klint Finley, 25 de gener de 2011, ReadWriteHack</ref>
Programak [[JavaScript]]-ez idatzita daude. Gertakizunetan oinarritutako arkitektura bat eta [[Sarrera-irteerako unitate|sarrera/irteera]] asinkronoa erabiltzen ditu, sistemaren denbora minimizatzeko eta eskalagarritasuna maximizatzeko.<ref name="#1">{{Erreferentzia|izena=Cade|abizena=Metz|izenburua=The Node Ahead: JavaScript leaps from browser into future|hizkuntza=en|url=https://www.theregister.com/2011/03/01/the_rise_and_rise_of_node_dot_js/|aldizkaria=www.theregister.com|sartze-data=2021-04-19}}</ref>
[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|thumb|'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira|urtea=2022|izenburua=Github - juananpe/html5liburua - HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|data=2024-06-02|url=https://github.com/juananpe/html5liburua|sartze-data=2024-11-13}}</ref>]]
Programazio ingurune hau oso ezaguna da web garatzaileen artean, eta gaur egun milaka webgune daude Node.jsrekin eginda, 175.398 baino gehiago.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Ane|abizena=Diaz de Tuesta|urtea=2021|izenburua=Node.jsren Praktika Onak gida euskaraz|hizkuntza=en|url=https://anediaz.com/|aldizkaria=Ane Diaz de Tuesta|sartze-data=2021-04-19}}</ref>
Mundu osoko zenbait enpresa ezagunek erabiltzen dute: Linkedin, Netflix, Uber, Trello, PayPal, Nasa, Ebay, Medium, Groupon, Walmart, Mozilla, GoDaddy, Yandex, Citybank eta Yahoo, besteak beste.
Gehienetan JavaScript programak nabigatzailean exekutatzen dira, baina Node.js aplikazioetan zerbitzarian exekutatzen dira.
'''Node.js''' inguruneak kodea exekutatzeko Google-ren [[V8]] JavaScript motorra erabiltzen du. Liburutegi batzuk ere erabiltzen ditu bere aplikazioek Web zerbitzari moduan lan egin ahal dezaten, [[Apache HTTP zerbitzaria]] edo [[Microsoft]]-en [[IIS]] softwarea gabe.
Ryan Dahl-ek sortu zuen '''Node.js'''. 2009an plazaratu zuen eta bere zabalkuntzan laguntzaile izan zuen Joyent.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jolie|abizena=O'Dell|izenburua=Why Everyone Is Talking About Node|hizkuntza=en|url=https://mashable.com/2011/03/09/node-js/|aldizkaria=Mashable|sartze-data=2021-04-19}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Node.js pushes JavaScript to the server-side|hizkuntza=en-US|data=2011-06-24|url=https://sdtimes.com/javascript/node-js-pushes-javascript-to-the-server-side/|aldizkaria=SD Times|sartze-data=2021-04-19}}</ref>
Node.js-k 2012 urteko teknologiari emandako [[InfoWorld]] saria jaso zuen.<ref name="infoworld2012">{{erreferentzia | url=http://www.marketwatch.com/story/nodejs-selected-by-infoworld-for-2012-technology-of-the-year-award-2012-01-11 | title=Node.js Selected by InfoWorld for 2012 Technology of the Year Award | publisher=MarketWatch | date=11 de gener de 2012 | accessdate=26 de gener de 2012}}</ref>
[[Fitxategi:Ryan Dahl.jpg|thumb|upright|Ryan Dahl, Node.js-ren sortzailea]]Besteak beste, Node.js ingurunearen erabiltzaileen artean hauek daude: [[Microsoft]],<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Here's why you should be happy that Microsoft is embracing Node.js|hizkuntza=en|data=2011-11-09|url=http://www.theguardian.com/technology/blog/2011/nov/09/programming-microsoft|aldizkaria=the Guardian|sartze-data=2021-04-19}}</ref><ref>{{erreferentzia | url=http://www.hanselman.com/blog/WebMatrix2FrontEndWebDevelopersTakeNoteASPNETPHPNodejsAndMore.aspx | title=WebMatrix - Front End Web Developers take note (ASP.NET, PHP, node.js and more) | accessdate=2 August 2014}}</ref> [[Yahoo!]],<ref>{{erreferentzia|hizkuntza=en|url=http://developer.yahoo.com/blogs/ydn/posts/2011/11/yahoo-announces-cocktails-%E2%80%93-shaken-not-stirred/}}</ref> [[Walmart]],<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Why Walmart is using Node.js|hizkuntza=en-US|data=2012-01-24|url=https://venturebeat.com/2012/01/24/why-walmart-is-using-node-js/|aldizkaria=VentureBeat|sartze-data=2021-04-19}}</ref> [[Groupon]],<ref>{{erreferentzia|last=Geitgey|first=Adam|title=I-Tier: Dismantling the Monoliths|url=https://engineering.groupon.com/2013/misc/i-tier-dismantling-the-monoliths/|publisher=Groupon|accessdate=30 April 2014|date=30 October 2013}}</ref> [[SAP SE|SAP]],<ref>{{Erreferentzia|izenburua=SAP Help Portal|url=https://help.sap.com/viewer/page-not-found?url=https%3A%2F%2Fhelp.sap.com%2Fappbuilder|aldizkaria=help.sap.com|sartze-data=2021-04-19}}</ref> [[LinkedIn]],<ref>{{Erreferentzia|izenburua=You’ll never believe how LinkedIn built its new iPad app (exclusive)|hizkuntza=en-US|data=2012-05-02|url=https://venturebeat.com/2012/05/02/linkedin-ipad-app-engineering/|aldizkaria=VentureBeat|sartze-data=2021-04-19}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Blazing fast node.js: 10 performance tips from LinkedIn Mobile|hizkuntza=en|url=https://engineering.linkedin.com/nodejs/blazing-fast-nodejs-10-performance-tips-linkedin-mobile|aldizkaria=engineering.linkedin.com|sartze-data=2021-04-19}}</ref> [[Rakuten]], [[PayPal]],<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Fluent 2013: Bill Scott, "Clash of the Titans: Releasing the Kraken {{!}} NodeJS @paypal"|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.youtube.com/watch?v=tZWGb0HU2QM|sartze-data=2021-04-19}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=nodejs/node-v0.x-archive|hizkuntza=en|url=https://github.com/nodejs/node-v0.x-archive|aldizkaria=GitHub|sartze-data=2021-04-19}}</ref> [[Voxer]],<ref name="#1"/> eta [[GoDaddy]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Why GoDaddy’s Nodejitsu deal is great for Node.js|hizkuntza=en-US|data=2015-02-11|url=https://venturebeat.com/2015/02/10/why-godaddys-nodejitsu-deal-is-great-for-node-js/|aldizkaria=VentureBeat|sartze-data=2021-04-19}}</ref>
== Node.jsren Praktika Onak ==
Web garatzaile askok estimu handitan dute ''[[Node.jsren Praktika Onak]]'' gida, gai horren inguruan gidarik garrantzitsuenetako bat delako. Eremu horretan dagoen praktika onen bildumarik handiena da, eta etengabe handitzen ari da. 2020an 80tik gora praktika, estilo-eskuliburu eta arkitektura-aholku biltzen ditu. Praktika bakoitza kode-adibideek, blogetako aipu hautatuek eta informazio osagarriek osatzen dute.
2021ko martxoan gida hori argitaratu zen euskaraz, [[Ane Diaz de Tuesta]] web-programatzaileak eta haren aita [[Joxe Felix Diaz de Tuesta]] euskaltzaleak itzulita. Urtebetean itzuli zuten euskarara. Bertsio originala ingelesez argitaratu zen, baina laster itzuli zen beste bost hizkuntzatara. Seigarren itzulpena izan zen euskarazkoa, hain zuzen ere.<ref name=":0" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Ane|abizena=Diaz de Tuesta|urtea=2021|izenburua=Node.js-ren praktika onak. oldbergyoni/nodebestpractices|argitaletxea=Github|hizkuntza=en|url=https://github.com/goldbergyoni/nodebestpractices|aldizkaria=GitHub|sartze-data=2021-04-19}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Ane|abizena=Diaz de Tuesrta|urtea=2021|izenburua=The guide Node.js Best Practices, in Basque|hizkuntza=en|url=https://anediaz.com/|aldizkaria=Ane Diaz de Tuesta|sartze-data=2021-04-19}}</ref>
== Adibideak ==
Hau da Node.js ingurunean HTTP zerbitzari gisa inplementatutako [[Kaixo, mundua]] aplikazio oso bat:
<source lang="javascript">
var http = require('http');
http.createServer(function (request, response) {
response.writeHead(200, {'Content-Type': 'text/plain'});
response.end('Hola, món!\n');
}).listen(8000);
console.log('Servidor disponible a: http://localhost:8000/');
</source>Beste adibide bat, [[Transmission Control Protocol|TCP]] zerbitzari bat 7000 portuan entzun eta bidali zaionarekin erantzuten duena:
<source lang="javascript">
var net = require('net');
net.createServer(function (stream) {
stream.write('hello\r\n');
stream.on('end', function () {
stream.end('goodbye\r\n');
});
stream.pipe(stream);
}).listen(7000);
</source>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [http://nodejs.org Webgune ofiziala]
* [http://npmjs.org/ The Node.js Package Manager]
* [https://web.archive.org/web/20120622051207/http://blip.tv/jsconfeu/ryan-dahl-node-js-2918890 Ryan Dahl: Node.js | JSConf.eu a Blip]
* [https://github.com/goldbergyoni/nodebestpractices/blob/master/README.basque.md Node.js-ren praktika onak] Ane Diaz de Tuesta
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Software librea]]
[[Kategoria:2009ko softwarea]]
7m6hax9ltmg48vby2ufivhyiif4uff9
Haritz Mujika López
0
586481
9968466
9803962
2024-11-14T00:04:08Z
88.15.90.3
/* Estatistikak */
9968466
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Haritz Mujika López''' ([[Pasaia]], [[1981]]ko [[azaroaren 13]]a -) [[futbol]]ari euskal herritarra da, aurrelari moduan jokatzen duena.SD Amorebietako entrenatzailea da gaur egun.
== Estatistikak ==
<small>''[[2015]]eko [[maiatzaren 31|maiatzak 31n]] eguneratua. Datu ofizialak.''</small>
{|style="text-align: center;" border=1 align=center cellpadding=4 cellspacing=2 style="background: #F9F9F9; font-size: 95%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center"
|- style="background:#DDDDDD"
!rowspan="2" width=150px|Taldea
!rowspan="2" width=30px|Maila
!rowspan="2"|Denboraldia
!colspan="2"|Liga
!colspan="2"|Kopa
!colspan="2"|[[UEFAko Txapeldunen Liga|Champions League]]
!colspan="2"|[[UEFA Europa League|UEFA]]
!colspan="2"|Superkopa
!colspan="3"|Denera
|- style="background:#DDDDDD"
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
|- style="text-align: center;"
|rowspan=2 valign="center"|'''[[Beasain Kirol Elkartea|Beasain]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|2.B
|2000/01
|35
|16
|4
|2
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |39
| bgcolor="F0E68C" |18
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!35!!16!!4!!2!! - !! - !! - !! - !! - !! - !!39!!18
|- style="text-align: center;"
|rowspan=3 valign="center"|'''[[Real Sociedad B|Sanse]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|2.B
|2001/02
|31
|2
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |31
| bgcolor="FFD700" |2
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|3.
|2002/03
|32
|6
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="F0E68C" |32
| bgcolor="F0E68C" |6
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!63!!8!! - !! - !! - !! - !! - !! - !! - !! - !!63!!8
|- style="text-align: center;"
|rowspan=4 valign="center"|'''[[Real Unión|Real Union]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|2.B
| 2003/04
|31
|4
|3
|0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |34
| bgcolor="FFD700" |4
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|2.B
|2004/05
|35
|8
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |35
| bgcolor="F0E68C" |8
|- style="text-align: center;"
|2.B
|2005/06
|36
|4
|2
|0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |38
| bgcolor="FFD700" |4
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!102!!16!!5!!0!! - !! - !! -!! -!! - !! - !!107!!16
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Burgos CF|Burgos]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|2.B
| 2006/07
|19
|4
|0
|0
| -
| -
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="F0E68C" |19
| bgcolor="F0E68C" |4
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!19!!4!!0!!0!! - !! - !! -!! -!! - !! - !!19!!4
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''Castelldefels'''<br /><small>{{banderaikur|Katalunia}}</small>
|2.B
| 2007/08
|24
|4
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |24
| bgcolor="FFD700" |4
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!24!!4!!-!!-!! - !! - !! - !! - !! - !! - !!24!!4
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Zamora Club de Fútbol|Zamora]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|2.B
| 2008/09
|11
|4
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |11
| bgcolor="F0E68C" |4
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!11!!4!!-!!-!! - !! - !!-!!-!! - !! - !!11!!4
|- style="text-align: center;"
|rowspan="6" valign="center"|'''[[Club Deportivo Mirandés|Mirandes]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|2.B
| 2009/10
|35
|9
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" |35
| bgcolor="FFD700" |9
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|2.B
|2010/11
|36
|5
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |36
| bgcolor="F0E68C" |5
|- style="text-align: center;"
|2.B
| 2011/12
|37
|7
|10
| 0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |47
| bgcolor="FFD700" |7
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|2.
|2012/13
|32
|4
|0
|0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" |32
| bgcolor="F0E68C" |4
|- style="text-align: center;"
|2.
|2013/14
|21
|4
|0
|0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |21
| bgcolor="FFD700" |4
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!161!!29!!10!!0!! - !! - !! - !! - !! - !! - !!171!!29
|- style="text-align: center;"
|rowspan="4" valign="center"|'''[[Real Unión|Real Union]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|2.B
|2014/15
|16
|1
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="F0E68C" |16
| bgcolor="F0E68C" |1
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|2.B
|2015/16
|32
|6
|1
|1
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" |33
| bgcolor="FFD700" |7
|- style="text-align: center;"
|2.B
|2016/17
|27
|2
|1
|0
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="F0E68C" |28
| bgcolor="F0E68C" |2
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!75!!9!!2!!1!! - !! - !! - !! - !! - !! - !!77!!10
|- style="text-align: center;"
|rowspan=3 valign="center"|'''[[Amorebieta Kirol Elkartea|Amorebieta]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|2.B
|2017/18
| 19
| 1
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" | 19
| bgcolor="FFD700" | 1
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|2.B
|2018/19
| 28
| 1
| -
| -
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="F0E68C" | 28
| bgcolor="F0E68C" | 1
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!47!!2!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!47!!2
|-align=center bgcolor=000000 style="color: white;"
!colspan="3" valign="center"|'''Ibilbide osoan''' !!510!!90!!20!!3!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!530!!93
|}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1981eko||Mujika, Haritz}}
[[Kategoria:Pasaitarrak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako gizon futbolariak]]
[[Kategoria:Antiguoko Kirol Elkarteko futbolariak]]
[[Kategoria:Real Unioneko futbolariak]]
[[Kategoria:Beasain Kirol Elkarteko futbolariak]]
[[Kategoria:Amorebieta Kirol Elkarteko futbolariak]]
[[Kategoria:CD Mirandésko futbolariak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko futbol entrenatzaileak]]
dvh3p9kv6t59xuq9oo023pkyw8r90jo
Eztabaida:Karlos II.a Espainiakoa
1
589690
9968113
4938563
2024-11-13T17:09:18Z
Theklan
336
/* Karlos V.a Nafarroakoa */ atal berria
9968113
wikitext
text/x-wiki
CARLOS II ESPAINIAKOA
((Espainia)),((Napoles)),((Sizilia)) eta ((Sardinia))ko erregea ,((Milan))go dukea eta ((Borgoniako)) dukea.
Carlos II. “Sorgindua”, ((Madril)),((1661))eko azaroaren 6a –((1700))eko azaroaren 1a , Espainiak erregea izan zen ((1665))etik-((1700))era, Austriar etxeko azken espainiar erregea.
((Felipe IV))aren eta ((Mariana austriakoaren)) semea eta oinordekoa izan zen . ((Isabel Frantzia))koarekin ezkondu ostean ,((Felipe IV)) bere iloba zen austriako Marianarekin ezkondu zen eta hainbat ume izan arren bik soilik lortu zuten bizirik irautea , ((Margarita Teresa Infanta)) eta seme gazteeena zen Carlos .
Austriatarren familiarteko eskontze ugariek, ((Carlos II))arengan hainbat modutako degenerazioa eragin zituen , oso erraz gaixotzen zen , inteligentzia urria zuen eta oinordekoak izateko ezintasuna zuen, honen guztiaren ondorioz uste da ((Klinefelter))en sindromea zuela .
Bere aita hiltzerakoan ((1665)), bere oinordekoa zen Carlosek lau urte zituen soilik eta honen ondorioz bere amak gobernatu zuen erregina erregente bezala , noblez, militarrez eta eliz gizonez osatutako dministrazio kontseilu batek lagunduta. Hala ere , erreginaren konfesatzailea zen ((Juan Everardo Nithard)) jesuitak botere handia eskuratu zuen ,erreginak beregan konfiantza osoa zuelarik, eta ((Valido ))bezala jardun zuen, honek Espainiako gorteko politika asko nahastu zuen eta tirabira ugari egon ziren bertako kargudunen artean .
Hamazortzi urte zituela ((Maria Luisa Orleansekoa))rekin ezkondu zen , ((Liuis XIV))ren iloba . Hau hiltzerakoan ((Neoburgoko Mariana))rekin eskondu zen .
Erregea bera gobernatzeko gai ez zela konturatzen zenez ((Medinaceliko dukearen)) eta ((Oropesako kondearengan)) utzi zuen gobernatzeko ardura.
Frantziaren aurkako gerran sartu zen , honek , ((Luxenburgo)) galtzea eta ((Katalunia))ren inbasioa eragin zituen .
((Ryswick))eko bakearen ondorioz ((1697))an Frantziako errege etxeak espainiako tronura heltzeko aukera lortu zuen .
Bere bizitzaren azken urteetan bera saiatu zen gobernatzen baina bere ezintazunaren ondorioz bere bigarren emaztearen gain utzi zuen gobernatzeko ardura .
Carlos hil ostean , ((1700)). urtean bere tronua lortzeko borrokak hasi ziren , alde batetik ,((Felipe Anjou))koa frantziako erregeak lagundua zegoen eta bestetik ((Carlos Austriako Artzidukea)) ((Ingalaterra))k eta ((Herbehere))ek lagundua, honek espainiako oinordekotza gerra astea eragin zuen.
== Karlos V.a Nafarroakoa ==
Norbaitek ba al daki hau nondik ateratzen den? [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 18:09, 13 azaroa 2024 (CET)
msqsros6e0xcvm8twksqwusm9f1aarj
9968360
9968113
2024-11-13T21:01:28Z
Xirkan
12788
/* Karlos V.a Nafarroakoa */
9968360
wikitext
text/x-wiki
CARLOS II ESPAINIAKOA
((Espainia)),((Napoles)),((Sizilia)) eta ((Sardinia))ko erregea ,((Milan))go dukea eta ((Borgoniako)) dukea.
Carlos II. “Sorgindua”, ((Madril)),((1661))eko azaroaren 6a –((1700))eko azaroaren 1a , Espainiak erregea izan zen ((1665))etik-((1700))era, Austriar etxeko azken espainiar erregea.
((Felipe IV))aren eta ((Mariana austriakoaren)) semea eta oinordekoa izan zen . ((Isabel Frantzia))koarekin ezkondu ostean ,((Felipe IV)) bere iloba zen austriako Marianarekin ezkondu zen eta hainbat ume izan arren bik soilik lortu zuten bizirik irautea , ((Margarita Teresa Infanta)) eta seme gazteeena zen Carlos .
Austriatarren familiarteko eskontze ugariek, ((Carlos II))arengan hainbat modutako degenerazioa eragin zituen , oso erraz gaixotzen zen , inteligentzia urria zuen eta oinordekoak izateko ezintasuna zuen, honen guztiaren ondorioz uste da ((Klinefelter))en sindromea zuela .
Bere aita hiltzerakoan ((1665)), bere oinordekoa zen Carlosek lau urte zituen soilik eta honen ondorioz bere amak gobernatu zuen erregina erregente bezala , noblez, militarrez eta eliz gizonez osatutako dministrazio kontseilu batek lagunduta. Hala ere , erreginaren konfesatzailea zen ((Juan Everardo Nithard)) jesuitak botere handia eskuratu zuen ,erreginak beregan konfiantza osoa zuelarik, eta ((Valido ))bezala jardun zuen, honek Espainiako gorteko politika asko nahastu zuen eta tirabira ugari egon ziren bertako kargudunen artean .
Hamazortzi urte zituela ((Maria Luisa Orleansekoa))rekin ezkondu zen , ((Liuis XIV))ren iloba . Hau hiltzerakoan ((Neoburgoko Mariana))rekin eskondu zen .
Erregea bera gobernatzeko gai ez zela konturatzen zenez ((Medinaceliko dukearen)) eta ((Oropesako kondearengan)) utzi zuen gobernatzeko ardura.
Frantziaren aurkako gerran sartu zen , honek , ((Luxenburgo)) galtzea eta ((Katalunia))ren inbasioa eragin zituen .
((Ryswick))eko bakearen ondorioz ((1697))an Frantziako errege etxeak espainiako tronura heltzeko aukera lortu zuen .
Bere bizitzaren azken urteetan bera saiatu zen gobernatzen baina bere ezintazunaren ondorioz bere bigarren emaztearen gain utzi zuen gobernatzeko ardura .
Carlos hil ostean , ((1700)). urtean bere tronua lortzeko borrokak hasi ziren , alde batetik ,((Felipe Anjou))koa frantziako erregeak lagundua zegoen eta bestetik ((Carlos Austriako Artzidukea)) ((Ingalaterra))k eta ((Herbehere))ek lagundua, honek espainiako oinordekotza gerra astea eragin zuen.
== Karlos V.a Nafarroakoa ==
Norbaitek ba al daki hau nondik ateratzen den? [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 18:09, 13 azaroa 2024 (CET)
* [http://www.enciclopedianavarra.com/?page_id=6529 Honen arabera] ongi dago.--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] ([[Lankide eztabaida:Xirkan|eztabaida]]) 22:01, 13 azaroa 2024 (CET)
rllo3qhdwp03scov2srr9txq8zgwosh
Zelda galvanikoa
0
592334
9967494
9932558
2024-11-13T12:02:44Z
KarynaBil
167070
9967494
wikitext
text/x-wiki
== Zelda galvanikoa ==
'''Zelda galvanikoa''' edo '''zelda voltaikoa''' [[erredox erreakzio]] espontaneoetatik [[Energia elektriko|energia elektrikoa]] ateratzen duen pila [[Elektrokimika|elektrokimiko]] bat da. Erreakzio horiek zelda barnean gertatzen dira. Izena [[Luigi Galvani]] edo [[Alessandro Volta]] fisikariengandik dator. Orokorrean, gatz-zubi baten bitartez konektatuta dauden bi [[metal]] desberdinez edo mintz porodun batek banantzen dituen bi semipilez osatuta dago.
Voltak pila voltaikoa asmatu zuen. Pila voltaikoa lehen [[Bateria elektriko|bateria elektrikoa]] izan zen. Bateria hitzaren erabilera arruntak eboluzionatu egin du; hasieran, bateria terminoa hainbat zelula galvaniko adierazteko erabiltzen zen, gaur egun ordea, pila galvaniko bakar bat adierazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Definition of BATTERY|hizkuntza=en|data=2024-09-23|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/battery|aldizkaria=www.merriam-webster.com|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Deskripzioa ==
Pila galvanikoak bi semipila ditu. Semipila horiek [[Anodo|anodoa]] eta [[Katodo|katodoa]] dira. Anodoan oxidazio erreakzioa gertatzen da eta bitartean, katodoan erredukzio erreakzioa. Semipila bakoitza metal-[[elektrodo|elektrodoz]] eta metal horren gatzaren [[Disoluzio|disoluzioaz]] osatuta dago. Semipilan metala bi [[Oxidazio-egoera|oxidazio-egoeratan]] dago eta bertan [[Erredox erreakzio|erredox erreakzioa]] gertatzen da:
M <sup>n+</sup> (espezie oxidatua) + n e<sup>-</sup> <chem> <-> </chem> M (espezie erreduzitua)
Bi semipilak gatz-zubi edo mintz-porodun batek bereizten ditu eta biak erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimiko]] globala emateko konbinatzen dira. Erreakzio elektrokimiko globala gertatzeko mintz-porodunak elektroi-fluxua ahalbidetzen du. Oxidazio erreakzioan askatutako elektroiak anodo-elektrodotik katodo-elektrodora joaten dira, bertan erredukzio erreakzioa gertatzeko. Bi norabideetara transferitutako [[elektroi]] kopurua berdina izan behar da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=4.2 Celdas Galvánicas o celdas voltaicas {{!}} Química general|url=http://corinto.pucp.edu.pe/quimicageneral/contenido/42-celdas-galvanicas-o-celdas-voltaicas.html|aldizkaria=corinto.pucp.edu.pe|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Zelda galvanikoak [[energia elektriko|energia elektrikoa]] iturri gisa erabiltzen dira, bere izaerarengatik korronte elektrikoa sortzen dutelako. Korronte elektrikoa sortzeko, gatzaren disoluzioak metalezko [[katioi]] bat izan behar du, baita katioiaren karga orekatzeko [[anioi]] bat ere. [[Ioi]] horien mugimendua ezinbestekoa da zirkuitu elektrikoa osatzeko. Beste aldetik, pila galvanikoaren [[tentsioa]] neurtzeko [[voltmetro]] bat konektatzen da eta honek bi semipilen potentzialen batura erakusten du. Voltmetro honen erresistentzia handia denez, korronte-fluxua oso txikia da.
[[Fitxategi:Zelda galvanikoa.jpg|thumb|242x242px|Zelda galvanikoaren eskema]]
Irudi honetan, anodoan [[zink]] metalezko xafla zink sulfatozko disoluzioan murgilduta dago, eta katodoan [[Kobre|kobrezko]] xafla kobre sulfatozko disoluzioan murgilduta ikus daiteke. Bertan gertatzen den erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimikoa]] hau da:
<chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Erreakzio honetan Zink elementua oxidatzen den bitartean kobrea erreduzitu egiten da.
== Pilaren tentsioa ==
Pila galvanico batek sortutako tentsioa erreakzio elektrokimikoan [[Gibbsen energia|Gibbsen energía]] aske estandarraren aldaketatik atera daiteke.
Formula honetan ''F'' [[Faradayren konstantea]] da eta Ve transferitutako elektroi kopurua.
<math>Ezelda=- \left ( \frac{\Delta_rG^\circ}{VeF} \right )</math>
Hala ere, pila baten potentzial elektriko estandarra zehazteko, modu egokiagoa da potentzial estandarren taula erabiltzea. Hasteko, gelaxkan erreakzionatzen duten bi metalak identifikatu behar dira; ondoren, elektrodoaren potentzial estandarra (Eº) begiratzen da eta pilaren potentziala kalkulatzen da. Horretarako, erredukzio erreakzioaren potentzial estandarrari oxidazio erreakzioaren potentzial estandarra kendu behar zaio.
Erreakzio globala: <chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Elektrodoen potentzial estandarra:
Cu<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Cu: ''E''<sup>o</sup> = + 0,34 V
Zn<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Zn: ''E''<sup>o</sup> = - 0,76 V
Pilaren potentzial estandarra: Eº = 0,34 V - (-0,76 V)= 1,10 V
Gelaxkaren oreka konstantea (''[[Oreka kimiko|K]])'' honela adieraz daiteke:
<math>K=exp\left ( \frac{nFE^\circ}{RT} \right )</math>
Non:
* ''F'' [[Faradayren konstantea]] da.
* ''R'' [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] da.
* ''T'' [[Kelvin (unitatea)|kelvin]] tenperatura da.
Daniell pilarentzat, K gutxi gorabehera 1,5×10<sup>37</sup> da. Beraz, orekan, elektroi gutxi batzuk baino ez dira transferitzen, elektrodoak kargatuta egon daitezen.
Erdigelaxken potentzial erreala Nernst ekuazioaren bitartez kalkulatzen da, solutuak egoera estandarrean egotea oso zaila baita:
<math>E=E^\circ-\frac{RT}{nF}lnQ</math>
''Q'' erreakzioaren zatidura da. Erreakzioan ioien karga berdina izatekotan, ekuazioa sinplifikatu egiten da:
<math>E=E^\circ+2,303\cdot\frac{RT}{nF}log[M^{n+}]</math>
<math>M^{n+}</math> ioi metalikoak disoluzioan duen aktibitatea da. Praktikan aktibitatearen ordez, [[Kontzentrazio (kimika)|kontzentrazioa]] erabiltzen da . Metal-elektrodoa bere egoera estandarrean dago eta aktibitate unitarioa du. Gelaxka osoaren potentziala lortzeko, bi erdigelaxken potentzialen arteko desberdintasuna kalkulatu behar da; beraz, potentziala disolbatutako bi ioi metalikoen kontzentrazioaren araberakoa da. Kontzentrazioak berdinak izatekotan:
<math>E=E^\circ</math>
<math>2,303{R \over F}</math> ren balioa <math>1,9845x10^{-4}</math> V/K da eta tenperatura 25º C-koa denean:
<math>E=E^\circ-\frac{0,05918V}{Ve}\log_{10}\{Mn^n+\}</math>
Formula horiek erreakzio kimiko guztiak [[Oreka kimiko|orekan]] daudenean erabiltzen dira, baina zirkuituan korrontea igarotzen denean ezin dira oreka baldintzak lortu. Zeldaren tentsioa, oro har, hainbat mekanismoren bidez murrizten da, hala nola gainpotentzialen garapenaren ondorioz. Gainera, zeldak energia ekoizten duenean erreakzio kimikoak gertatzen direnez, [[Elektrolito|elektrolitoen]] kontzentrazioak aldatzen dira eta zeldaren tentsioa gutxitzen da.
== Zelden notazioa ==
Irudian ageri den zelda galvanikoa honela deskribatzen da:
([[anodo]]) Zn<sub>(s)</sub> | ZnSO<sub>4(aq)</sub> || CuSO<sub>4(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub> ([[katodo]])
Beste aukera bat izan daiteke:
Zn<sub>(s)</sub> | Zn<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> || Cu<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub>
Non:
* (s)-k [[Solido|solidoa]] adierazten du.
* (aq)-k ingurune edo disoluzio urtsu bat esan nahi du.
* barra bertikalak [[Interfase (kimika)|interfase]] bat adierazten du.
* bi barra bertikalak bertan gatz-zubia dagoela adierazten du.
== Erreferentziak ==
<references />
stazzyn96pvhy8tzqng8ws8v1nnl5od
9967506
9967494
2024-11-13T12:08:29Z
KarynaBil
167070
9967506
wikitext
text/x-wiki
= Zelda galvanikoa =
'''Zelda galvanikoa''' edo '''zelda voltaikoa''' [[erredox erreakzio]] espontaneoetatik [[Energia elektriko|energia elektrikoa]] ateratzen duen pila [[Elektrokimika|elektrokimiko]] bat da. Erreakzio horiek zelda barnean gertatzen dira. Izena [[Luigi Galvani]] edo [[Alessandro Volta]] fisikariengandik dator. Orokorrean, gatz-zubi baten bitartez konektatuta dauden bi [[metal]] desberdinez edo mintz porodun batek banantzen dituen bi semipilez osatuta dago.
Voltak pila voltaikoa asmatu zuen. Pila voltaikoa lehen [[Bateria elektriko|bateria elektrikoa]] izan zen. Bateria hitzaren erabilera arruntak eboluzionatu egin du; hasieran, bateria terminoa hainbat zelula galvaniko adierazteko erabiltzen zen, gaur egun ordea, pila galvaniko bakar bat adierazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Definition of BATTERY|hizkuntza=en|data=2024-09-23|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/battery|aldizkaria=www.merriam-webster.com|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Deskripzioa ==
Pila galvanikoak bi semipila ditu. Semipila horiek [[Anodo|anodoa]] eta [[Katodo|katodoa]] dira. Anodoan oxidazio erreakzioa gertatzen da eta bitartean, katodoan erredukzio erreakzioa. Semipila bakoitza metal-[[elektrodo|elektrodoz]] eta metal horren gatzaren [[Disoluzio|disoluzioaz]] osatuta dago. Semipilan metala bi [[Oxidazio-egoera|oxidazio-egoeratan]] dago eta bertan [[Erredox erreakzio|erredox erreakzioa]] gertatzen da:
M <sup>n+</sup> (espezie oxidatua) + n e<sup>-</sup> <chem> <-> </chem> M (espezie erreduzitua)
Bi semipilak gatz-zubi edo mintz-porodun batek bereizten ditu eta biak erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimiko]] globala emateko konbinatzen dira. Erreakzio elektrokimiko globala gertatzeko mintz-porodunak elektroi-fluxua ahalbidetzen du. Oxidazio erreakzioan askatutako elektroiak anodo-elektrodotik katodo-elektrodora joaten dira, bertan erredukzio erreakzioa gertatzeko. Bi norabideetara transferitutako [[elektroi]] kopurua berdina izan behar da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=4.2 Celdas Galvánicas o celdas voltaicas {{!}} Química general|url=http://corinto.pucp.edu.pe/quimicageneral/contenido/42-celdas-galvanicas-o-celdas-voltaicas.html|aldizkaria=corinto.pucp.edu.pe|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Zelda galvanikoak [[energia elektriko|energia elektrikoa]] iturri gisa erabiltzen dira, bere izaerarengatik korronte elektrikoa sortzen dutelako. Korronte elektrikoa sortzeko, gatzaren disoluzioak metalezko [[katioi]] bat izan behar du, baita katioiaren karga orekatzeko [[anioi]] bat ere. [[Ioi]] horien mugimendua ezinbestekoa da zirkuitu elektrikoa osatzeko. Beste aldetik, pila galvanikoaren [[tentsioa]] neurtzeko [[voltmetro]] bat konektatzen da eta honek bi semipilen potentzialen batura erakusten du. Voltmetro honen erresistentzia handia denez, korronte-fluxua oso txikia da.
[[Fitxategi:Zelda galvanikoa.jpg|thumb|242x242px|Zelda galvanikoaren eskema]]
Irudi honetan, anodoan [[zink]] metalezko xafla zink sulfatozko disoluzioan murgilduta dago, eta katodoan [[Kobre|kobrezko]] xafla kobre sulfatozko disoluzioan murgilduta ikus daiteke. Bertan gertatzen den erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimikoa]] hau da:
<chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Erreakzio honetan Zink elementua oxidatzen den bitartean kobrea erreduzitu egiten da.
== Pilaren tentsioa ==
Pila galvanico batek sortutako tentsioa erreakzio elektrokimikoan [[Gibbsen energia|Gibbsen energía]] aske estandarraren aldaketatik atera daiteke.
Formula honetan ''F'' [[Faradayren konstantea]] da eta Ve transferitutako elektroi kopurua.
<math>Ezelda=- \left ( \frac{\Delta_rG^\circ}{VeF} \right )</math>
Hala ere, pila baten potentzial elektriko estandarra zehazteko, modu egokiagoa da potentzial estandarren taula erabiltzea. Hasteko, gelaxkan erreakzionatzen duten bi metalak identifikatu behar dira; ondoren, elektrodoaren potentzial estandarra (Eº) begiratzen da eta pilaren potentziala kalkulatzen da. Horretarako, erredukzio erreakzioaren potentzial estandarrari oxidazio erreakzioaren potentzial estandarra kendu behar zaio.
Erreakzio globala: <chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Elektrodoen potentzial estandarra:
Cu<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Cu: ''E''<sup>o</sup> = + 0,34 V
Zn<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Zn: ''E''<sup>o</sup> = - 0,76 V
Pilaren potentzial estandarra: Eº = 0,34 V - (-0,76 V)= 1,10 V
Gelaxkaren oreka konstantea (''[[Oreka kimiko|K]])'' honela adieraz daiteke:
<math>K=exp\left ( \frac{nFE^\circ}{RT} \right )</math>
Non:
* ''F'' [[Faradayren konstantea]] da.
* ''R'' [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] da.
* ''T'' [[Kelvin (unitatea)|kelvin]] tenperatura da.
Daniell pilarentzat, K gutxi gorabehera 1,5×10<sup>37</sup> da. Beraz, orekan, elektroi gutxi batzuk baino ez dira transferitzen, elektrodoak kargatuta egon daitezen.
Erdigelaxken potentzial erreala Nernst ekuazioaren bitartez kalkulatzen da, solutuak egoera estandarrean egotea oso zaila baita:
<math>E=E^\circ-\frac{RT}{nF}lnQ</math>
''Q'' erreakzioaren zatidura da. Erreakzioan ioien karga berdina izatekotan, ekuazioa sinplifikatu egiten da:
<math>E=E^\circ+2,303\cdot\frac{RT}{nF}log[M^{n+}]</math>
<math>M^{n+}</math> ioi metalikoak disoluzioan duen aktibitatea da. Praktikan aktibitatearen ordez, [[Kontzentrazio (kimika)|kontzentrazioa]] erabiltzen da . Metal-elektrodoa bere egoera estandarrean dago eta aktibitate unitarioa du. Gelaxka osoaren potentziala lortzeko, bi erdigelaxken potentzialen arteko desberdintasuna kalkulatu behar da; beraz, potentziala disolbatutako bi ioi metalikoen kontzentrazioaren araberakoa da. Kontzentrazioak berdinak izatekotan:
<math>E=E^\circ</math>
<math>2,303{R \over F}</math> ren balioa <math>1,9845x10^{-4}</math> V/K da eta tenperatura 25º C-koa denean:
<math>E=E^\circ-\frac{0,05918V}{Ve}\log_{10}\{Mn^n+\}</math>
Formula horiek erreakzio kimiko guztiak [[Oreka kimiko|orekan]] daudenean erabiltzen dira, baina zirkuituan korrontea igarotzen denean ezin dira oreka baldintzak lortu. Zeldaren tentsioa, oro har, hainbat mekanismoren bidez murrizten da, hala nola gainpotentzialen garapenaren ondorioz. Gainera, zeldak energia ekoizten duenean erreakzio kimikoak gertatzen direnez, [[Elektrolito|elektrolitoen]] kontzentrazioak aldatzen dira eta zeldaren tentsioa gutxitzen da.
== Zelden notazioa ==
Irudian ageri den zelda galvanikoa honela deskribatzen da:
([[anodo]]) Zn<sub>(s)</sub> | ZnSO<sub>4(aq)</sub> || CuSO<sub>4(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub> ([[katodo]])
Beste aukera bat izan daiteke:
Zn<sub>(s)</sub> | Zn<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> || Cu<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub>
Non:
* (s)-k [[Solido|solidoa]] adierazten du.
* (aq)-k ingurune edo disoluzio urtsu bat esan nahi du.
* barra bertikalak [[Interfase (kimika)|interfase]] bat adierazten du.
* bi barra bertikalak bertan gatz-zubia dagoela adierazten du.
== Erreferentziak ==
<references />
a53jo49z1d635kehnqntl6mlxxy8tw9
9967523
9967506
2024-11-13T12:14:20Z
KarynaBil
167070
KarynaBil wikilariak «[[Pila galbaniko]]» orria «[[Zelda galvanikoa]]» izenera aldatu du
9967506
wikitext
text/x-wiki
= Zelda galvanikoa =
'''Zelda galvanikoa''' edo '''zelda voltaikoa''' [[erredox erreakzio]] espontaneoetatik [[Energia elektriko|energia elektrikoa]] ateratzen duen pila [[Elektrokimika|elektrokimiko]] bat da. Erreakzio horiek zelda barnean gertatzen dira. Izena [[Luigi Galvani]] edo [[Alessandro Volta]] fisikariengandik dator. Orokorrean, gatz-zubi baten bitartez konektatuta dauden bi [[metal]] desberdinez edo mintz porodun batek banantzen dituen bi semipilez osatuta dago.
Voltak pila voltaikoa asmatu zuen. Pila voltaikoa lehen [[Bateria elektriko|bateria elektrikoa]] izan zen. Bateria hitzaren erabilera arruntak eboluzionatu egin du; hasieran, bateria terminoa hainbat zelula galvaniko adierazteko erabiltzen zen, gaur egun ordea, pila galvaniko bakar bat adierazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Definition of BATTERY|hizkuntza=en|data=2024-09-23|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/battery|aldizkaria=www.merriam-webster.com|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Deskripzioa ==
Pila galvanikoak bi semipila ditu. Semipila horiek [[Anodo|anodoa]] eta [[Katodo|katodoa]] dira. Anodoan oxidazio erreakzioa gertatzen da eta bitartean, katodoan erredukzio erreakzioa. Semipila bakoitza metal-[[elektrodo|elektrodoz]] eta metal horren gatzaren [[Disoluzio|disoluzioaz]] osatuta dago. Semipilan metala bi [[Oxidazio-egoera|oxidazio-egoeratan]] dago eta bertan [[Erredox erreakzio|erredox erreakzioa]] gertatzen da:
M <sup>n+</sup> (espezie oxidatua) + n e<sup>-</sup> <chem> <-> </chem> M (espezie erreduzitua)
Bi semipilak gatz-zubi edo mintz-porodun batek bereizten ditu eta biak erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimiko]] globala emateko konbinatzen dira. Erreakzio elektrokimiko globala gertatzeko mintz-porodunak elektroi-fluxua ahalbidetzen du. Oxidazio erreakzioan askatutako elektroiak anodo-elektrodotik katodo-elektrodora joaten dira, bertan erredukzio erreakzioa gertatzeko. Bi norabideetara transferitutako [[elektroi]] kopurua berdina izan behar da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=4.2 Celdas Galvánicas o celdas voltaicas {{!}} Química general|url=http://corinto.pucp.edu.pe/quimicageneral/contenido/42-celdas-galvanicas-o-celdas-voltaicas.html|aldizkaria=corinto.pucp.edu.pe|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Zelda galvanikoak [[energia elektriko|energia elektrikoa]] iturri gisa erabiltzen dira, bere izaerarengatik korronte elektrikoa sortzen dutelako. Korronte elektrikoa sortzeko, gatzaren disoluzioak metalezko [[katioi]] bat izan behar du, baita katioiaren karga orekatzeko [[anioi]] bat ere. [[Ioi]] horien mugimendua ezinbestekoa da zirkuitu elektrikoa osatzeko. Beste aldetik, pila galvanikoaren [[tentsioa]] neurtzeko [[voltmetro]] bat konektatzen da eta honek bi semipilen potentzialen batura erakusten du. Voltmetro honen erresistentzia handia denez, korronte-fluxua oso txikia da.
[[Fitxategi:Zelda galvanikoa.jpg|thumb|242x242px|Zelda galvanikoaren eskema]]
Irudi honetan, anodoan [[zink]] metalezko xafla zink sulfatozko disoluzioan murgilduta dago, eta katodoan [[Kobre|kobrezko]] xafla kobre sulfatozko disoluzioan murgilduta ikus daiteke. Bertan gertatzen den erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimikoa]] hau da:
<chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Erreakzio honetan Zink elementua oxidatzen den bitartean kobrea erreduzitu egiten da.
== Pilaren tentsioa ==
Pila galvanico batek sortutako tentsioa erreakzio elektrokimikoan [[Gibbsen energia|Gibbsen energía]] aske estandarraren aldaketatik atera daiteke.
Formula honetan ''F'' [[Faradayren konstantea]] da eta Ve transferitutako elektroi kopurua.
<math>Ezelda=- \left ( \frac{\Delta_rG^\circ}{VeF} \right )</math>
Hala ere, pila baten potentzial elektriko estandarra zehazteko, modu egokiagoa da potentzial estandarren taula erabiltzea. Hasteko, gelaxkan erreakzionatzen duten bi metalak identifikatu behar dira; ondoren, elektrodoaren potentzial estandarra (Eº) begiratzen da eta pilaren potentziala kalkulatzen da. Horretarako, erredukzio erreakzioaren potentzial estandarrari oxidazio erreakzioaren potentzial estandarra kendu behar zaio.
Erreakzio globala: <chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Elektrodoen potentzial estandarra:
Cu<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Cu: ''E''<sup>o</sup> = + 0,34 V
Zn<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Zn: ''E''<sup>o</sup> = - 0,76 V
Pilaren potentzial estandarra: Eº = 0,34 V - (-0,76 V)= 1,10 V
Gelaxkaren oreka konstantea (''[[Oreka kimiko|K]])'' honela adieraz daiteke:
<math>K=exp\left ( \frac{nFE^\circ}{RT} \right )</math>
Non:
* ''F'' [[Faradayren konstantea]] da.
* ''R'' [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] da.
* ''T'' [[Kelvin (unitatea)|kelvin]] tenperatura da.
Daniell pilarentzat, K gutxi gorabehera 1,5×10<sup>37</sup> da. Beraz, orekan, elektroi gutxi batzuk baino ez dira transferitzen, elektrodoak kargatuta egon daitezen.
Erdigelaxken potentzial erreala Nernst ekuazioaren bitartez kalkulatzen da, solutuak egoera estandarrean egotea oso zaila baita:
<math>E=E^\circ-\frac{RT}{nF}lnQ</math>
''Q'' erreakzioaren zatidura da. Erreakzioan ioien karga berdina izatekotan, ekuazioa sinplifikatu egiten da:
<math>E=E^\circ+2,303\cdot\frac{RT}{nF}log[M^{n+}]</math>
<math>M^{n+}</math> ioi metalikoak disoluzioan duen aktibitatea da. Praktikan aktibitatearen ordez, [[Kontzentrazio (kimika)|kontzentrazioa]] erabiltzen da . Metal-elektrodoa bere egoera estandarrean dago eta aktibitate unitarioa du. Gelaxka osoaren potentziala lortzeko, bi erdigelaxken potentzialen arteko desberdintasuna kalkulatu behar da; beraz, potentziala disolbatutako bi ioi metalikoen kontzentrazioaren araberakoa da. Kontzentrazioak berdinak izatekotan:
<math>E=E^\circ</math>
<math>2,303{R \over F}</math> ren balioa <math>1,9845x10^{-4}</math> V/K da eta tenperatura 25º C-koa denean:
<math>E=E^\circ-\frac{0,05918V}{Ve}\log_{10}\{Mn^n+\}</math>
Formula horiek erreakzio kimiko guztiak [[Oreka kimiko|orekan]] daudenean erabiltzen dira, baina zirkuituan korrontea igarotzen denean ezin dira oreka baldintzak lortu. Zeldaren tentsioa, oro har, hainbat mekanismoren bidez murrizten da, hala nola gainpotentzialen garapenaren ondorioz. Gainera, zeldak energia ekoizten duenean erreakzio kimikoak gertatzen direnez, [[Elektrolito|elektrolitoen]] kontzentrazioak aldatzen dira eta zeldaren tentsioa gutxitzen da.
== Zelden notazioa ==
Irudian ageri den zelda galvanikoa honela deskribatzen da:
([[anodo]]) Zn<sub>(s)</sub> | ZnSO<sub>4(aq)</sub> || CuSO<sub>4(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub> ([[katodo]])
Beste aukera bat izan daiteke:
Zn<sub>(s)</sub> | Zn<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> || Cu<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub>
Non:
* (s)-k [[Solido|solidoa]] adierazten du.
* (aq)-k ingurune edo disoluzio urtsu bat esan nahi du.
* barra bertikalak [[Interfase (kimika)|interfase]] bat adierazten du.
* bi barra bertikalak bertan gatz-zubia dagoela adierazten du.
== Erreferentziak ==
<references />
a53jo49z1d635kehnqntl6mlxxy8tw9
9967540
9967523
2024-11-13T12:18:59Z
KarynaBil
167070
9967540
wikitext
text/x-wiki
'''Zelda galvanikoa''' edo '''zelda voltaikoa''' [[erredox erreakzio]] espontaneoetatik [[Energia elektriko|energia elektrikoa]] ateratzen duen pila [[Elektrokimika|elektrokimiko]] bat da. Erreakzio horiek zelda barnean gertatzen dira. Izena [[Luigi Galvani]] edo [[Alessandro Volta]] fisikariengandik dator. Orokorrean, gatz-zubi baten bitartez konektatuta dauden bi [[metal]] desberdinez edo mintz porodun batek banantzen dituen bi semipilez osatuta dago.
Voltak pila voltaikoa asmatu zuen. Pila voltaikoa lehen [[Bateria elektriko|bateria elektrikoa]] izan zen. Bateria hitzaren erabilera arruntak eboluzionatu egin du; hasieran, bateria terminoa hainbat zelula galvaniko adierazteko erabiltzen zen, gaur egun ordea, pila galvaniko bakar bat adierazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Definition of BATTERY|hizkuntza=en|data=2024-09-23|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/battery|aldizkaria=www.merriam-webster.com|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Deskripzioa ==
Pila galvanikoak bi semipila ditu. Semipila horiek [[Anodo|anodoa]] eta [[Katodo|katodoa]] dira. Anodoan oxidazio erreakzioa gertatzen da eta bitartean, katodoan erredukzio erreakzioa. Semipila bakoitza metal-[[elektrodo|elektrodoz]] eta metal horren gatzaren [[Disoluzio|disoluzioaz]] osatuta dago. Semipilan metala bi [[Oxidazio-egoera|oxidazio-egoeratan]] dago eta bertan [[Erredox erreakzio|erredox erreakzioa]] gertatzen da:
M <sup>n+</sup> (espezie oxidatua) + n e<sup>-</sup> <chem> <-> </chem> M (espezie erreduzitua)
Bi semipilak gatz-zubi edo mintz-porodun batek bereizten ditu eta biak erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimiko]] globala emateko konbinatzen dira. Erreakzio elektrokimiko globala gertatzeko mintz-porodunak elektroi-fluxua ahalbidetzen du. Oxidazio erreakzioan askatutako elektroiak anodo-elektrodotik katodo-elektrodora joaten dira, bertan erredukzio erreakzioa gertatzeko. Bi norabideetara transferitutako [[elektroi]] kopurua berdina izan behar da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=4.2 Celdas Galvánicas o celdas voltaicas {{!}} Química general|url=http://corinto.pucp.edu.pe/quimicageneral/contenido/42-celdas-galvanicas-o-celdas-voltaicas.html|aldizkaria=corinto.pucp.edu.pe|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Zelda galvanikoak [[energia elektriko|energia elektrikoa]] iturri gisa erabiltzen dira, bere izaerarengatik korronte elektrikoa sortzen dutelako. Korronte elektrikoa sortzeko, gatzaren disoluzioak metalezko [[katioi]] bat izan behar du, baita katioiaren karga orekatzeko [[anioi]] bat ere. [[Ioi]] horien mugimendua ezinbestekoa da zirkuitu elektrikoa osatzeko. Beste aldetik, pila galvanikoaren [[tentsioa]] neurtzeko [[voltmetro]] bat konektatzen da eta honek bi semipilen potentzialen batura erakusten du. Voltmetro honen erresistentzia handia denez, korronte-fluxua oso txikia da.
[[Fitxategi:Zelda galvanikoa.jpg|thumb|242x242px|Zelda galvanikoaren eskema]]
Irudi honetan, anodoan [[zink]] metalezko xafla zink sulfatozko disoluzioan murgilduta dago, eta katodoan [[Kobre|kobrezko]] xafla kobre sulfatozko disoluzioan murgilduta ikus daiteke. Bertan gertatzen den erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimikoa]] hau da:
<chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Erreakzio honetan Zink elementua oxidatzen den bitartean kobrea erreduzitu egiten da.
== Pilaren tentsioa ==
Pila galvanico batek sortutako tentsioa erreakzio elektrokimikoan [[Gibbsen energia|Gibbsen energía]] aske estandarraren aldaketatik atera daiteke.
Formula honetan ''F'' [[Faradayren konstantea]] da eta Ve transferitutako elektroi kopurua.
<math>Ezelda=- \left ( \frac{\Delta_rG^\circ}{VeF} \right )</math>
Hala ere, pila baten potentzial elektriko estandarra zehazteko, modu egokiagoa da potentzial estandarren taula erabiltzea. Hasteko, gelaxkan erreakzionatzen duten bi metalak identifikatu behar dira; ondoren, elektrodoaren potentzial estandarra (Eº) begiratzen da eta pilaren potentziala kalkulatzen da. Horretarako, erredukzio erreakzioaren potentzial estandarrari oxidazio erreakzioaren potentzial estandarra kendu behar zaio.
Erreakzio globala: <chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Elektrodoen potentzial estandarra:
Cu<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Cu: ''E''<sup>o</sup> = + 0,34 V
Zn<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Zn: ''E''<sup>o</sup> = - 0,76 V
Pilaren potentzial estandarra: Eº = 0,34 V - (-0,76 V)= 1,10 V
Gelaxkaren oreka konstantea (''[[Oreka kimiko|K]])'' honela adieraz daiteke:
<math>K=exp\left ( \frac{nFE^\circ}{RT} \right )</math>
Non:
* ''F'' [[Faradayren konstantea]] da.
* ''R'' [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] da.
* ''T'' [[Kelvin (unitatea)|kelvin]] tenperatura da.
Daniell pilarentzat, K gutxi gorabehera 1,5×10<sup>37</sup> da. Beraz, orekan, elektroi gutxi batzuk baino ez dira transferitzen, elektrodoak kargatuta egon daitezen.
Erdigelaxken potentzial erreala Nernst ekuazioaren bitartez kalkulatzen da, solutuak egoera estandarrean egotea oso zaila baita:
<math>E=E^\circ-\frac{RT}{nF}lnQ</math>
''Q'' erreakzioaren zatidura da. Erreakzioan ioien karga berdina izatekotan, ekuazioa sinplifikatu egiten da:
<math>E=E^\circ+2,303\cdot\frac{RT}{nF}log[M^{n+}]</math>
<math>M^{n+}</math> ioi metalikoak disoluzioan duen aktibitatea da. Praktikan aktibitatearen ordez, [[Kontzentrazio (kimika)|kontzentrazioa]] erabiltzen da . Metal-elektrodoa bere egoera estandarrean dago eta aktibitate unitarioa du. Gelaxka osoaren potentziala lortzeko, bi erdigelaxken potentzialen arteko desberdintasuna kalkulatu behar da; beraz, potentziala disolbatutako bi ioi metalikoen kontzentrazioaren araberakoa da. Kontzentrazioak berdinak izatekotan:
<math>E=E^\circ</math>
<math>2,303{R \over F}</math> ren balioa <math>1,9845x10^{-4}</math> V/K da eta tenperatura 25º C-koa denean:
<math>E=E^\circ-\frac{0,05918V}{Ve}\log_{10}\{Mn^n+\}</math>
Formula horiek erreakzio kimiko guztiak [[Oreka kimiko|orekan]] daudenean erabiltzen dira, baina zirkuituan korrontea igarotzen denean ezin dira oreka baldintzak lortu. Zeldaren tentsioa, oro har, hainbat mekanismoren bidez murrizten da, hala nola gainpotentzialen garapenaren ondorioz. Gainera, zeldak energia ekoizten duenean erreakzio kimikoak gertatzen direnez, [[Elektrolito|elektrolitoen]] kontzentrazioak aldatzen dira eta zeldaren tentsioa gutxitzen da.
== Zelden notazioa ==
Irudian ageri den zelda galvanikoa honela deskribatzen da:
([[anodo]]) Zn<sub>(s)</sub> | ZnSO<sub>4(aq)</sub> || CuSO<sub>4(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub> ([[katodo]])
Beste aukera bat izan daiteke:
Zn<sub>(s)</sub> | Zn<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> || Cu<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub>
Non:
* (s)-k [[Solido|solidoa]] adierazten du.
* (aq)-k ingurune edo disoluzio urtsu bat esan nahi du.
* barra bertikalak [[Interfase (kimika)|interfase]] bat adierazten du.
* bi barra bertikalak bertan gatz-zubia dagoela adierazten du.
== Erreferentziak ==
<references />
qoxzyo91mldotevqpq4j4y58qm2iei8
9968136
9967540
2024-11-13T17:33:55Z
KarynaBil
167070
9968136
wikitext
text/x-wiki
'''Zelda galvanikoa''' edo '''zelda voltaikoa''' [[erredox erreakzio]] espontaneoetatik [[Energia elektriko|energia elektrikoa]] ateratzen duen pila [[Elektrokimika|elektrokimiko]] bat da. Erreakzio horiek zelda barnean gertatzen dira. Izena [[Luigi Galvani]] edo [[Alessandro Volta]] fisikariengandik dator. Orokorrean, gatz-zubi baten bitartez konektatuta dauden bi [[metal]] desberdinez edo mintz porodun batek banantzen dituen bi semipilez osatuta dago.
Voltak pila voltaikoa asmatu zuen. Pila voltaikoa lehen [[Bateria elektriko|bateria elektrikoa]] izan zen. Bateria hitzaren erabilera arruntak eboluzionatu egin du; hasieran, bateria terminoa hainbat zelula galvaniko adierazteko erabiltzen zen, gaur egun ordea, pila galvaniko bakar bat adierazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Definition of BATTERY|hizkuntza=en|data=2024-09-23|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/battery|aldizkaria=www.merriam-webster.com|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Deskripzioa ==
Pila galvanikoak bi semipila ditu. Semipila horiek [[Anodo|anodoa]] eta [[Katodo|katodoa]] dira. Anodoan oxidazio erreakzioa gertatzen da eta bitartean, katodoan erredukzio erreakzioa. Semipila bakoitza metal-[[elektrodo|elektrodoz]] eta metal horren gatzaren [[Disoluzio|disoluzioaz]] osatuta dago. Semipilan metala bi [[Oxidazio-egoera|oxidazio-egoeratan]] dago eta bertan [[Erredox erreakzio|erredox erreakzioa]] gertatzen da:
M <sup>n+</sup> (espezie oxidatua) + n e<sup>-</sup> <chem> <-> </chem> M (espezie erreduzitua)
Bi semipilak gatz-zubi edo mintz-porodun batek bereizten ditu eta biak erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimiko]] globala emateko konbinatzen dira. Erreakzio elektrokimiko globala gertatzeko, mintz-porodunak elektroi-fluxua ahalbidetzen du. Oxidazio erreakzioan askatutako elektroiak anodo-elektrodotik katodo-elektrodora joaten dira, bertan erredukzio erreakzioa gertatzeko. Bi norabideetara transferitutako [[elektroi]] kopurua berdina izan behar da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=4.2 Celdas Galvánicas o celdas voltaicas {{!}} Química general|url=http://corinto.pucp.edu.pe/quimicageneral/contenido/42-celdas-galvanicas-o-celdas-voltaicas.html|aldizkaria=corinto.pucp.edu.pe|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Zelda galvanikoak [[energia elektriko|energia elektrikoa]] iturri gisa erabiltzen dira, bere izaerarengatik korronte elektrikoa sortzen dutelako. Korronte elektrikoa sortzeko, gatzaren disoluzioak metalezko [[katioi]] bat izan behar du, baita katioiaren karga orekatzeko [[anioi]] bat ere. [[Ioi]] horien mugimendua ezinbestekoa da zirkuitu elektrikoa osatzeko. Beste aldetik, pila galvanikoaren [[tentsioa]] neurtzeko [[voltmetro]] bat konektatzen da eta honek bi semipilen potentzialen batura erakusten du. Voltmetro honen erresistentzia handia denez, korronte-fluxua oso txikia da.
[[Fitxategi:Zelda galvanikoa.jpg|thumb|242x242px|Zelda galvanikoaren eskema]]
Irudi honetan, anodoan [[zink]] metalezko xafla zink sulfatozko disoluzioan murgilduta dago, eta katodoan [[Kobre|kobrezko]] xafla kobre sulfatozko disoluzioan murgilduta ikus daiteke. Bertan gertatzen den erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimikoa]] hau da:
<chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Erreakzio honetan Zink elementua oxidatzen den bitartean kobrea erreduzitu egiten da.
== Pilaren tentsioa ==
Pila galvanico batek sortutako tentsioa erreakzio elektrokimikoan [[Gibbsen energia|Gibbsen energía]] aske estandarraren aldaketatik atera daiteke.
Formula honetan ''F'' [[Faradayren konstantea]] da eta Ve transferitutako elektroi kopurua.
<math>Ezelda=- \left ( \frac{\Delta_rG^\circ}{VeF} \right )</math>
Hala ere, pila baten potentzial elektriko estandarra zehazteko, modu egokiagoa da potentzial estandarren taula erabiltzea. Hasteko, gelaxkan erreakzionatzen duten bi metalak identifikatu behar dira; ondoren, elektrodoaren potentzial estandarra (Eº) begiratzen da eta pilaren potentziala kalkulatzen da. Horretarako, erredukzio erreakzioaren potentzial estandarrari oxidazio erreakzioaren potentzial estandarra kendu behar zaio.
Erreakzio globala: <chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Elektrodoen potentzial estandarra:
Cu<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Cu: ''E''<sup>o</sup> = + 0,34 V
Zn<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Zn: ''E''<sup>o</sup> = - 0,76 V
Pilaren potentzial estandarra: Eº = 0,34 V - (-0,76 V)= 1,10 V
Gelaxkaren oreka konstantea (''[[Oreka kimiko|K]])'' honela adieraz daiteke:
<math>K=exp\left ( \frac{nFE^\circ}{RT} \right )</math>
Non:
* ''F'' [[Faradayren konstantea]] da.
* ''R'' [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] da.
* ''T'' [[Kelvin (unitatea)|kelvin]] tenperatura da.
Daniell pilarentzat, K gutxi gorabehera 1,5×10<sup>37</sup> da. Beraz, orekan, elektroi gutxi batzuk baino ez dira transferitzen, elektrodoak kargatuta egon daitezen.<ref>{{Erreferentzia|izena=P. W.|abizena=Atkins|izenburua=Atkins' Physical chemistry|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|abizena2=De Paula|izena2=|data=2006|atala=Equilibrium electrochemistry|edizioa=8|isbn=978-0-19-870072-2|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Erdigelaxken potentzial erreala Nernst ekuazioaren bitartez kalkulatzen da, solutuak egoera estandarrean egotea oso zaila baita:
<math>E=E^\circ-\frac{RT}{nF}lnQ</math>
''Q'' erreakzioaren zatidura da. Erreakzioan ioien karga berdina izatekotan, ekuazioa sinplifikatu egiten da:
<math>E=E^\circ+2,303\cdot\frac{RT}{nF}log[M^{n+}]</math>
<math>M^{n+}</math> ioi metalikoak disoluzioan duen aktibitatea da. Praktikan aktibitatearen ordez, [[Kontzentrazio (kimika)|kontzentrazioa]] erabiltzen da . Metal-elektrodoa bere egoera estandarrean dago eta aktibitate unitarioa du. Gelaxka osoaren potentziala lortzeko, bi erdigelaxken potentzialen arteko desberdintasuna kalkulatu behar da; beraz, potentziala disolbatutako bi ioi metalikoen kontzentrazioaren araberakoa da. Kontzentrazioak berdinak izatekotan:
<math>E=E^\circ</math>
<math>2,303{R \over F}</math> ren balioa <math>1,9845x10^{-4}</math> V/K da eta tenperatura 25º C-koa denean:
<math>E=E^\circ-\frac{0,05918V}{Ve}\log_{10}\{Mn^n+\}</math>
Formula horiek erreakzio kimiko guztiak [[Oreka kimiko|orekan]] daudenean erabiltzen dira, baina zirkuituan korrontea igarotzen denean ezin dira oreka baldintzak lortu. Zeldaren tentsioa, oro har, hainbat mekanismoren bidez murrizten da, hala nola gainpotentzialen garapenaren ondorioz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Peter W.|abizena=Atkins|izenburua=Atkins' physical chemistry|argitaletxea=Oxford University Press|abizena2=de Paula|izena2=|data=2006|atala=Working Galvanic cells|edizioa=8|isbn=978-0-19-870072-2|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Gainera, zeldak energia ekoizten duenean erreakzio kimikoak gertatzen direnez, [[Elektrolito|elektrolitoen]] kontzentrazioak aldatzen dira eta zeldaren tentsioa gutxitzen da.
== Zelden notazioa ==
Irudian ageri den zelda galvanikoa honela deskribatzen da:
([[anodo]]) Zn<sub>(s)</sub> | ZnSO<sub>4(aq)</sub> || CuSO<sub>4(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub> ([[katodo]])
Beste aukera bat izan daiteke:
Zn<sub>(s)</sub> | Zn<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> || Cu<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub>
Non:
* (s)-ak [[Solido|solidoa]] adierazten du.
* (aq)-ak ingurune edo disoluzio urtsu bat esan nahi du.
* Barra bertikalak [[Interfase (kimika)|interfase]] bat adierazten du.
* Bi barra bertikalak bertan gatz-zubia dagoela adierazten du.<ref>{{erreferentzia|izena=P|abizena=Atkins|urtea=1997|izenburua=Physical Chemistry|argitaletxea=W.H. Freeman and Company|hizkuntza=Ingelesez|edizioa=6|lekua=New York}}</ref>
== Erreferentziak ==
<references />
cydtm9iwxukbkbeg4oaehvxi93ax5l7
Pila voltaiko
0
592335
9968492
4951384
2024-11-14T00:50:33Z
Xqbot
6327
«[[Zelda galvanikoa]]» orriranzko birbideratze bikoitza konpontzea
9968492
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Zelda galvanikoa]]
ds8gmmxswzte89765n6i3wpx6wd736o
Pila boltaiko
0
592336
9968493
4951385
2024-11-14T00:50:38Z
Xqbot
6327
«[[Zelda galvanikoa]]» orriranzko birbideratze bikoitza konpontzea
9968493
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Zelda galvanikoa]]
ds8gmmxswzte89765n6i3wpx6wd736o
Heriotzaren triangelua
0
594330
9967823
8573215
2024-11-13T14:54:03Z
Ernestobanpiroa
58701
/* Eraildako guztiak */
9967823
wikitext
text/x-wiki
{{lan infotaula}}
'''''Heriotzaren triangelua''''' 1979-1981 bitartean [[Andoain]], [[Hernani]] eta [[Astigarraga]] artean ([[Gipuzkoa]]) [[Ignacio Iturbide]] ''Piti'' eta [[Ladislao Zabala]] Solchaga ultraeskuindarrek eginiko erasoen kronika egiten du. Eraso haietan, gutxienez zazpi herritar hil eta beste batzuk zauritu zituzten. Erasoen ardura [[Batallón Vasco Español]] eta [[Triple A]] erakundeek hartu zuten beren gain, espainiar estatuak [[Euskal Herriko gatazka]]ren esparruan eginiko [[kontrainsurjentzia]] operazioei loturik.
== Eraildako guztiak ==
Hauek dira identifikatu direnak.<ref>[https://www.naiz.eus/eu/actualidad/noticia/20201114/cuarenta-anos-del-triangulo-de-la-muerte] Martxelo Díaz, ''Naiz'', 2020/11/14.</ref>
* Jose Ramon Ansa, 1979ko maiatzaren 6an, Andoainen eraila.
* [[Tomas Alba]], Donostiako HBko zinegotzia. 1979ko irailaren 28an Astigarragan eraila.
* Miguel Mari Arbelaitz, 1980ko azaroaren 7an, Hernanin eraila.
* Miguel Mari Elizondo, 1980ko azaroaren 7an, Arbelaitzekin batera Hernanin eraila.
* [[Joakin Altimasbereren hilketa|Joakin Altimasbere]], 1980ko azaroaren 14an, Urnietan eraila.
* [[Felipe Sagarna]] «Zapa» , 1980ko apirilaren 19an, Hernanin eraila.
* Javier Ansa, 1981eko martxoaren 3an.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Ikus gainera ==
* [[Shankill Butchers|Shankill Butchers ("Shankillgo Harakinak")]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Zinema zirriborroa}}
[[Kategoria:Euskal Herriko film dokumentalak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko gatazkari buruzko filmak]]
[[Kategoria:Kontrainsurjentzia-ekintza, atentatu eta beste gertaerak Euskal Herrian]]
[[Kategoria:Andoaingo historia]]
[[Kategoria:Urnietako historia]]
[[Kategoria:Hernaniko historia]]
[[Kategoria:Astigarragako historia]]
ezkwevn7bt4992wfay5n1zms7vmqpv6
9967825
9967823
2024-11-13T14:54:35Z
Ernestobanpiroa
58701
/* Eraildako guztiak */
9967825
wikitext
text/x-wiki
{{lan infotaula}}
'''''Heriotzaren triangelua''''' 1979-1981 bitartean [[Andoain]], [[Hernani]] eta [[Astigarraga]] artean ([[Gipuzkoa]]) [[Ignacio Iturbide]] ''Piti'' eta [[Ladislao Zabala]] Solchaga ultraeskuindarrek eginiko erasoen kronika egiten du. Eraso haietan, gutxienez zazpi herritar hil eta beste batzuk zauritu zituzten. Erasoen ardura [[Batallón Vasco Español]] eta [[Triple A]] erakundeek hartu zuten beren gain, espainiar estatuak [[Euskal Herriko gatazka]]ren esparruan eginiko [[kontrainsurjentzia]] operazioei loturik.
== Eraildako guztiak ==
Hauek dira identifikatu direnak.<ref>[https://www.naiz.eus/eu/actualidad/noticia/20201114/cuarenta-anos-del-triangulo-de-la-muerte] Martxelo Díaz, ''Naiz'', 2020/11/14.</ref>
* Jose Ramon Ansa, 1979ko maiatzaren 6an, Andoainen eraila.
* [[Tomas Alba]], Donostiako HBko zinegotzia. 1979ko irailaren 28an Astigarragan eraila.
* Miguel Mari Arbelaitz, 1980ko azaroaren 7an, Hernanin eraila.
* Miguel Mari Elizondo, 1980ko azaroaren 7an, Arbelaitzekin batera Hernanin eraila.
* [[Joakin Antimasbereren hilketa|Joakin Altimasbere]], 1980ko azaroaren 14an, Urnietan eraila.
* [[Felipe Sagarna]] «Zapa» , 1980ko apirilaren 19an, Hernanin eraila.
* Javier Ansa, 1981eko martxoaren 3an.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Ikus gainera ==
* [[Shankill Butchers|Shankill Butchers ("Shankillgo Harakinak")]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Zinema zirriborroa}}
[[Kategoria:Euskal Herriko film dokumentalak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko gatazkari buruzko filmak]]
[[Kategoria:Kontrainsurjentzia-ekintza, atentatu eta beste gertaerak Euskal Herrian]]
[[Kategoria:Andoaingo historia]]
[[Kategoria:Urnietako historia]]
[[Kategoria:Hernaniko historia]]
[[Kategoria:Astigarragako historia]]
6x7aowl2r8tobazhqxl9se8rzv7bm4n
Hipólito Yrigoyen
0
595478
9968487
9906960
2024-11-14T00:41:10Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Hipólito Yrigoyen]]» orria «[[Hipolito Irigoien]]» izenera aldatu du
9906960
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Juan Hipólito del Sagrado Corazón de Jesús Yrigoyen Alem''' ([[Buenos Aires]], [[1852]]ko [[uztailaren 12]]a - Buenos Aires, [[1933]]ko [[uztailaren 3]]a) euskal jatorriko [[argentina]]r politikaria izan zen. [[1916]]-[[1922]] eta [[1928]]-[[1930]] bitartean Argentinako presidentea izan zen<ref name="kazeta">{{erreferentzia|izena= |abizena= |url= http://info.kazeta.eus/euskalherria/euskal-jatorria-zuen-hipolito-yrigoyen-argentinako-lehendakari-ohiari-buruz-liburua-aurkeztu-du-philippe-irigoyen |izenburua= Hipolito Yrigoyen Argentinako lehendakari ohiari buruz liburua aurkeztu dute Itsasun |bilduma= | argitaletxea= info.kazeta.eus |sartze-data = 2015-08-11}}</ref>.
== Bizitza ==
[[Buenos Aires]]ko klase ertain-baxuko familia batean jaio zen. Martin Yrigoyen, [[sara]]tarrak eta Marcelina Alem argentinarrak izan zituzten zortzi seme-alabetatik hirugarrena izan zen<ref name="kazeta"/>. Euskal jatorriko haur askok bezala, fraide betharramdarrek (''aita baionesek'') Buenos Airesen zuten San Jose kolegioan ikasi zuen. Ondoren abokatu ikasketak egin zituen. Leandro Alem osabaren eskutik, Alderdi Autonomistan sartu zen. [[1878]]an probintziako diputatu aukeratu zuten Alderdi Errepublikanoarekin<ref name="auña">{{erreferentzia|izena= Mariano |abizena= Estornés Lasa| url= http://www.euskomedia.org/aunamendi/69901 |izenburua=
Hipólito Irigoyen Alem |bilduma= Auñamendi Eusko Entziklopedia| argitaletxea= euskomedia.org |sartze-data = 2015-08-11}}</ref>.
[[1881]]ean historia irakasle hasi zen lanean; 24 urtez jardun zuen lanbide horretan, eta irabazten zuen soldata ''Haur txiroen Etxe eta Eritegia''-ri ematen zion. Horrezaz gainera, [[1880ko hamarkada]]n abelazkuntzan hasi zen. Dirurik ez zuenez, lursailak errentan hartu edo kredituan erosten zituen. ''Estancia'' horietan abelgorriak gizendu eta Gastón Sansinenari, Argentinako lehenbiziko hotz ganberaren jabeari, saltzen zizkion. Era horretan, dirutza handia egin zuen<ref name="auña"/>.
Garai hartan ezagutu zuen [[Karl Kraus]] filosofoaren obrak eragin erabakiorra izan zuen haren pentsaera aurrerazalean<ref name="kazeta"/>. Porrot egin zuen [[Parkearen Iraultza|1890eko Iraultzan]] parte hartu zuen, eta Leandro Alemek sortutako [[Herritarren Batasun Erradikala|Herritarren Batasun Erradikalean]] (''Unión Cívica Radical'') sartu zen<ref name="auña"/>. [[1893]]ko iraultza erradikalaren buruetako bat izan zen. Altxamenduak huts egin ondoren, [[Montevideo]]ra deportatu zuten, baina luze gabe Argentinara itzuli zen. Leandro Alemen heriotzaren ostean ([[1896]]), Herritar Batasun Erradikalaren buru bilakatu zen.
Orduan Argentinan indarrean zegoen [[hauteskunde sistema]]k agintarien azpijokoak eta gehiegikeriak ahalbidetzen zituen. Hori zela eta, erradikalen iritziz, abstentzioa eta borroka armatua ziren agintera iristeko bide bakarrak. Azkenik, 1912an, [[Roque Sáenz Peña]] presidenteak gizonezkoen bozkatze unibertsal, derrigorrezkoa eta sekretua onartu zuen. Berme horrekin, Herritar Batasun Erradikalak hauteskundeetan berriro parte hartzea erabaki zuen<ref name="bio">{{erreferentzia|izena= |abizena= | url= http://www.biografiasyvidas.com/biografia/y/yrigoyen.htm |izenburua= Hipólito Yrigoyen |bilduma=| argitaletxea= biografiasyvidas.com |sartze-data = 2015-08-11}}</ref>
Yrigoyen alde handiz nagusitu zen [[1916]]ko hauteskundeetan, eta Argentinako presidente bilakatu zen. [[1922]]koak [[Marcelo Torcuato de Alvear|Marcelo de Alvear]] alderdikideak irabazi zituen. Eta [[1928]]koetan, 77 urte zituela, bigarren aldiz presidente hautatu zuten. Baina, bi urte geroago, [[José Félix Uriburu]]k zuzendutako [[estatu kolpe]]ak kargutik kendu zuen<ref name="auña"/>.
[[1930]]eko estatu kolpearen ostean, ''Belgrano'' [[kostazain]]ean sartu zuten. [[1932]]an libre gelditu eta Buenos Airesera itzuli zen. Hiri horretan hil zen, [[1933]]ko [[uztailaren 3]]an<ref name="auña"/>.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
{{commonskat}}
== Kanpo estekak ==
* [http://kazeta.naiz.eus/eu/iritzia/articulos/hipolito-irigoien-iraultzaile-eta-lehendakari Hipolito Irigoien, iraultzaile eta lehendakari] Joseba Aurkenerenaren blogean.
{{bizialdia|1852ko|1933ko|Yrigoyen, Hipolito}}
{{Argentinako presidenteak}}
[[Kategoria:Buenosairestarrak]]
[[Kategoria:Argentinako presidenteak]]
[[Kategoria:Unión Cívica Radicaleko politikariak]]
[[Kategoria:Argentinako diputatuak]]
[[Kategoria:Eusko-argentinarrak]]
[[Kategoria:La Recoleta hilerrian lurperatutakoak]]
[[Kategoria:Buenos Airesen hildakoak]]
[[Kategoria:Krausistak]]
[[Kategoria:Argentinako hargin beltzak]]
14pc1srsmvh693djt9tywoc258o3sha
9968489
9968487
2024-11-14T00:45:28Z
Marmeladovich
161830
9968489
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Joanes Hipolito Jesusen Bihotz Sakratuarena Irigoien''' ([[Buenos Aires]], [[1852]]ko [[uztailaren 12]]a - Buenos Aires, [[1933]]ko [[uztailaren 3]]a) euskal jatorriko [[argentina]]r politikaria izan zen. [[1916]]-[[1922]] eta [[1928]]-[[1930]] bitartean Argentinako presidentea izan zen<ref name="kazeta">{{erreferentzia|izena= |abizena= |url= http://info.kazeta.eus/euskalherria/euskal-jatorria-zuen-hipolito-yrigoyen-argentinako-lehendakari-ohiari-buruz-liburua-aurkeztu-du-philippe-irigoyen |izenburua= Hipolito Yrigoyen Argentinako lehendakari ohiari buruz liburua aurkeztu dute Itsasun |bilduma= | argitaletxea= info.kazeta.eus |sartze-data = 2015-08-11}}</ref>.
== Bizitza ==
[[Buenos Aires]]ko klase ertain-baxuko familia batean jaio zen. Martin Yrigoyen, [[sara]]tarrak eta Marcelina Alem argentinarrak izan zituzten zortzi seme-alabetatik hirugarrena izan zen<ref name="kazeta"/>. Euskal jatorriko haur askok bezala, fraide betharramdarrek (''aita baionesek'') Buenos Airesen zuten San Jose kolegioan ikasi zuen. Ondoren abokatu ikasketak egin zituen. Leandro Alem osabaren eskutik, Alderdi Autonomistan sartu zen. [[1878]]an probintziako diputatu aukeratu zuten Alderdi Errepublikanoarekin<ref name="auña">{{erreferentzia|izena= Mariano |abizena= Estornés Lasa| url= http://www.euskomedia.org/aunamendi/69901 |izenburua=
Hipólito Irigoyen Alem |bilduma= Auñamendi Eusko Entziklopedia| argitaletxea= euskomedia.org |sartze-data = 2015-08-11}}</ref>.
[[1881]]ean historia irakasle hasi zen lanean; 24 urtez jardun zuen lanbide horretan, eta irabazten zuen soldata ''Haur txiroen Etxe eta Eritegia''-ri ematen zion. Horrezaz gainera, [[1880ko hamarkada]]n abelazkuntzan hasi zen. Dirurik ez zuenez, lursailak errentan hartu edo kredituan erosten zituen. ''Estancia'' horietan abelgorriak gizendu eta Gastón Sansinenari, Argentinako lehenbiziko hotz ganberaren jabeari, saltzen zizkion. Era horretan, dirutza handia egin zuen<ref name="auña"/>.
Garai hartan ezagutu zuen [[Karl Kraus]] filosofoaren obrak eragin erabakiorra izan zuen haren pentsaera aurrerazalean<ref name="kazeta"/>. Porrot egin zuen [[Parkearen Iraultza|1890eko Iraultzan]] parte hartu zuen, eta Leandro Alemek sortutako [[Herritarren Batasun Erradikala|Herritarren Batasun Erradikalean]] (''Unión Cívica Radical'') sartu zen<ref name="auña"/>. [[1893]]ko iraultza erradikalaren buruetako bat izan zen. Altxamenduak huts egin ondoren, [[Montevideo]]ra deportatu zuten, baina luze gabe Argentinara itzuli zen. Leandro Alemen heriotzaren ostean ([[1896]]), Herritar Batasun Erradikalaren buru bilakatu zen.
Orduan Argentinan indarrean zegoen [[hauteskunde sistema]]k agintarien azpijokoak eta gehiegikeriak ahalbidetzen zituen. Hori zela eta, erradikalen iritziz, abstentzioa eta borroka armatua ziren agintera iristeko bide bakarrak. Azkenik, 1912an, [[Roque Sáenz Peña]] presidenteak gizonezkoen bozkatze unibertsal, derrigorrezkoa eta sekretua onartu zuen. Berme horrekin, Herritar Batasun Erradikalak hauteskundeetan berriro parte hartzea erabaki zuen<ref name="bio">{{erreferentzia|izena= |abizena= | url= http://www.biografiasyvidas.com/biografia/y/yrigoyen.htm |izenburua= Hipólito Yrigoyen |bilduma=| argitaletxea= biografiasyvidas.com |sartze-data = 2015-08-11}}</ref>
Yrigoyen alde handiz nagusitu zen [[1916]]ko hauteskundeetan, eta Argentinako presidente bilakatu zen. [[1922]]koak [[Marcelo Torcuato de Alvear|Marcelo de Alvear]] alderdikideak irabazi zituen. Eta [[1928]]koetan, 77 urte zituela, bigarren aldiz presidente hautatu zuten. Baina, bi urte geroago, [[José Félix Uriburu]]k zuzendutako [[estatu kolpe]]ak kargutik kendu zuen<ref name="auña"/>.
[[1930]]eko estatu kolpearen ostean, ''Belgrano'' [[kostazain]]ean sartu zuten. [[1932]]an libre gelditu eta Buenos Airesera itzuli zen. Hiri horretan hil zen, [[1933]]ko [[uztailaren 3]]an<ref name="auña"/>.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
{{commonskat}}
== Kanpo estekak ==
* [http://kazeta.naiz.eus/eu/iritzia/articulos/hipolito-irigoien-iraultzaile-eta-lehendakari Hipolito Irigoien, iraultzaile eta lehendakari] Joseba Aurkenerenaren blogean.
{{bizialdia|1852ko|1933ko|Yrigoyen, Hipolito}}
{{Argentinako presidenteak}}
[[Kategoria:Buenosairestarrak]]
[[Kategoria:Argentinako presidenteak]]
[[Kategoria:Unión Cívica Radicaleko politikariak]]
[[Kategoria:Argentinako diputatuak]]
[[Kategoria:Eusko-argentinarrak]]
[[Kategoria:La Recoleta hilerrian lurperatutakoak]]
[[Kategoria:Buenos Airesen hildakoak]]
[[Kategoria:Krausistak]]
[[Kategoria:Argentinako hargin beltzak]]
4sawvmrk6fab0r4hb40g2jfksx1e6mr
Lankide:Martamazao/Wikiproiektuak
2
596093
9968086
9950062
2024-11-13T16:46:26Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968086
wikitext
text/x-wiki
<!----
P21 = sexo ; Q6581072 = emakumezkoa
P1607 = identificador Dialnet de autor
P31 = honako hau da ; Q5 =gizakia
---->
'''[[Dialnet]]en agertzen diren emakumeen zerrenda''',[[Wikidata]]ren arabera:
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?id ?yob ?yod ?_image
WHERE
{
?item wdt:P21 wd:Q6581072 .
?item wdt:P1607 ?id.
?item wdt:P31 wd:Q5.
OPTIONAL {
?item wdt:P569 ?dob.
BIND(YEAR(?dob) AS ?yob)
}
OPTIONAL {
?item wdt:P570 ?dod.
BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)
}
OPTIONAL { ?item wdt:P18 ?_image. }
OPTIONAL { ?item wdt:P27 ?_country_of_citizenship. }
}
ORDER BY xsd:integer(?id)
LIMIT 3000
|links=red
|columns=number:#,item:elemento,label:Izena,p19,p569,p27,p570,P18
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! elemento
! Izena
! jaiolekua
! jaiotza data
! herritartasuneko herrialdea
! heriotza data
! irudia
|-
| style='text-align:right'| 1
| [[:d:Q116882017|Q116882017]]
| [[Teresa Villarino Valdivieso]]
| [[Lugo]]
| 1943
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2
| [[:d:Q58414440|Q58414440]]
| [[María Luisa Soriano]]
| [[Kordoba]]
| 1954-02-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(María Luisa Soriano) Soriano clausura Asamblea ASOPROVAC (8550527213) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 3
| [[:d:Q133009|Q133009]]
| [[Gro Harlem Brundtland]]
| [[Bærum]]
| 1939-04-20
| [[Norvegia]]
|
| [[Fitxategi:Gro Harlem Brundtland (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 4
| [[:d:Q2850465|Q2850465]]
| [[Anna Maria Birulés i Bertran]]
| [[Girona]]
| 1954-06-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anna Birulés en una reunión de la Comisión Interministerial de Ciencia y Tecnología (2002).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 5
| [[:d:Q81051833|Q81051833]]
| [[María Luisa Barreno Sevillano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 6
| [[:d:Q30327729|Q30327729]]
| [[Balbina Martínez Caviró]]
| [[Madril]]
| 1926-08-05
| [[Espainia]]
| 2019-07-03
|
|-
| style='text-align:right'| 7
| [[:d:Q106212381|Q106212381]]
| [[Pilar Silva Maroto]]
| [[Madril]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 8
| [[:d:Q112508342|Q112508342]]
| [[María Dolores Campos Sánchez-Bordona]]
|
| 1949
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 9
| [[:d:Q6038410|Q6038410]]
| [[Natacha Seseña]]
| [[Madril]]
| 1931-07-10
| [[Espainia]]
| 2011-10-31
|
|-
| style='text-align:right'| 10
| [[:d:Q105571530|Q105571530]]
| [[Fuensanta García de la Torre]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 11
| [[:d:Q112860958|Q112860958]]
| [[María Teresa Cruz Yábar]]
|
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 12
| [[:d:Q55175084|Q55175084]]
| [[Josefina Mateu Ibars]]
| [[Lleida]]
| 1933-05-09
| [[Espainia]]
| 2015-11-25
|
|-
| style='text-align:right'| 13
| [[:d:Q12263035|Q12263035]]
| [[Mari Carmen Gallastegi]]
| [[Bergara]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mari Carmen Gallastegi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 14
| [[:d:Q23907900|Q23907900]]
| [[Milagros García Crespo]]
| [[Bilbo]]
| 1934
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Milagros García Crespo recibiendo la distición Lan Onari.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 15
| [[:d:Q108637044|Q108637044]]
| [[Pilar Estébanez]]
| [[Palentzia]]
| 1951-06-01
| [[Espainia]]
| 2021-09-16
|
|-
| style='text-align:right'| 16
| [[:d:Q1683538|Q1683538]]
| [[Tununa Mercado]]
| [[Córdoba (Argentina)|Córdoba]]
| 1939-12-25
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Tununa Mercado 1993 Eichstaett.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 17
| [[:d:Q260893|Q260893]]
| [[Nélida Piñon]]
| [[Rio de Janeiro]]
| 1937-05-03
| [[Brasil]]<br/>[[Espainia]]
| 2022-12-17
| [[Fitxategi:Nelida Pinon by Elisa Cabot.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 18
| [[:d:Q272650|Q272650]]
| [[Rossana Rossanda]]
| [[Pula (Istria)|Pula]]
| 1924-04-23
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 2020-09-20
| [[Fitxategi:Rossana Rossanda.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 19
| [[:d:Q8197268|Q8197268]]
| [[Amelia Valcárcel]]
| [[Madril]]
| 1949-11-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amelia Valcarcel y Bernardo de Quirós (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 20
| [[:d:Q111828702|Q111828702]]
| [[Rita Degl'Innocenti Pierini]]
|
| 1947-03-19
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 21
| [[:d:Q10537046|Q10537046]]
| [[Montserrat Teixidor i Bigas]]
| [[Bartzelona]]
| 1958-02-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 22
| [[:d:Q6076049|Q6076049]]
| [[Pina López-Gay]]
| [[Almería]]
| 1949-03-11<br/>1950
| [[Espainia]]
| 2000-08-07
| [[Fitxategi:Josefina López López-Gay.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 23
| [[:d:Q110101913|Q110101913]]
| [[María del Pilar Bensusan Martín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 24
| [[:d:Q112687134|Q112687134]]
| [[María Amparo Calatayud Salom]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 25
| [[:d:Q123938209|Q123938209]]
| [[Consuelo Ruiz-Montero]]
| [[Bartzelona]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 26
| [[:d:Q56000636|Q56000636]]
| [[María Concepción Fernández López]]
|
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 27
| [[:d:Q113993934|Q113993934]]
| [[Maria Grazia Bajoni]]
| [[Monza]]
| 1954
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 28
| [[:d:Q106577771|Q106577771]]
| [[Bárbara Pastor de Arozena]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 29
| [[:d:Q55996866|Q55996866]]
| [[Montserrat Jufresa]]
|
| 1942
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 30
| [[:d:Q55687223|Q55687223]]
| [[Carmen Santisteban Requena]]
|
| 1947
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 31
| [[:d:Q101195223|Q101195223]]
| [[Eva Ferreira García]]
| [[Barakaldo]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eva Ferreira (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 32
| [[:d:Q21192877|Q21192877]]
| [[Núria Calduch Benages]]
| [[Bartzelona]]
| 1957-03-26
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 33
| [[:d:Q261687|Q261687]]
| [[Jacqueline de Romilly]]
| [[Chartres]]
| 1913-03-26
| [[Frantzia]]<br/>[[Grezia]]
| 2010-12-18
|
|-
| style='text-align:right'| 34
| [[:d:Q5476059|Q5476059]]
| [[Eulalia Vintró Castells]]
| [[Bartzelona]]
| 1945-08-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eulalia Vintro 7612 resize.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 35
| [[:d:Q106452265|Q106452265]]
| [[Raquel López Melero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 36
| [[:d:Q106474300|Q106474300]]
| [[Francisca Moya del Baño]]
| [[Cieza (Murtzia)|Cieza]]
| 1942-05-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 37
| [[:d:Q20877029|Q20877029]]
| [[Joana Maria Seguí Pons]]
| [[Ciutadella de Menorca]]
| 1956-12-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 38
| [[:d:Q112863622|Q112863622]]
| [[Eulalia Ruiz Palomeque]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 39
| [[:d:Q93241435|Q93241435]]
| [[Paloma de la Nuez]]
|
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 40
| [[:d:Q5562267|Q5562267]]
| [[Belén Boloqui Larraya]]
|
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 41
| [[:d:Q125924659|Q125924659]]
| [[Silvia Cubiles]]
| [[Sevilla]]
| 1942
| [[Espainia]]
| 2013
|
|-
| style='text-align:right'| 42
| [[:d:Q11767205|Q11767205]]
| [[Manuela Mena]]
| [[Madril]]
| 1949-01-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mmena.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 43
| [[:d:Q93431692|Q93431692]]
| [[Matilde López Serrano]]
|
| 1899
| [[Espainia]]
| 1994
|
|-
| style='text-align:right'| 44
| [[:d:Q30130507|Q30130507]]
| [[Carmen Gracia Beneyto]]
| [[Valentzia]]
| 1947-05-29
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 45
| [[:d:Q61256333|Q61256333]]
| [[Teresa Fernández Talaya]]
| [[Vilagarcía de Arousa]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Teresa Fernández Talaya) Chamartín homenajea con una placa a la última corporación democrática de Chamartín de la Rosa 02 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 46
| [[:d:Q107214775|Q107214775]]
| [[Amelia Gallego de Miguel]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 47
| [[:d:Q29656346|Q29656346]]
| [[Carmen Ariza Muñoz]]
| [[Ceuta]]
| 1945-11-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 48
| [[:d:Q28604525|Q28604525]]
| [[María Luisa Sobrino]]
| [[Vigo]]
| 1943-07-29
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 49
| [[:d:Q112863439|Q112863439]]
| [[María Magdalena Merlos Romero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 50
| [[:d:Q111366230|Q111366230]]
| [[Vega de Martini]]
| [[Napoli]]
| 1949-01-01
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 51
| [[:d:Q113005635|Q113005635]]
| [[María Paz Aguiló Alonso]]
|
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 52
| [[:d:Q113636806|Q113636806]]
| [[María Fuencisla García Casar]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 53
| [[:d:Q55316391|Q55316391]]
| [[Elvira Roca Barea]]
| [[El Borge]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Elvira Roca Barea 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 54
| [[:d:Q99196684|Q99196684]]
| [[Rosa María Herrera García]]
| [[Salamanca]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 55
| [[:d:Q42310559|Q42310559]]
| [[Anne-Marie Turcan-Verkerk]]
| [[Lyon]]
| 1966-01-11
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 56
| [[:d:Q47002737|Q47002737]]
| [[Inmaculada Delgado Jara]]
| [[Bilbo]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Inmaculada Delgado Jara.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 57
| [[:d:Q29649013|Q29649013]]
| [[Carmen Chaves Tesser]]
| [[Porto Alegre]]
| 1948
| [[Brasil]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 58
| [[:d:Q108526428|Q108526428]]
| [[Domnita Dumitrescu]]
|
| 1943
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 59
| [[:d:Q55946545|Q55946545]]
| [[María Teresa Pérez Picazo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 60
| [[:d:Q16601511|Q16601511]]
| [[María Teresa López Beltrán]]
| [[Tetuan]]
| 1950-06-13
| [[Espainia]]
| 2012-03-12
|
|-
| style='text-align:right'| 61
| [[:d:Q111695773|Q111695773]]
| [[Cristina Viñes Millet]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 62
| [[:d:Q63383199|Q63383199]]
| [[Ana Arranz Guzmán]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 63
| [[:d:Q55998968|Q55998968]]
| [[Betsabé Caunedo del Potro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 64
| [[:d:Q18418170|Q18418170]]
| [[Carmen Sanz Ayán]]
| [[Madril]]
| 1961-11-19
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 65
| [[:d:Q12392976|Q12392976]]
| [[Marta González Vázquez]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1965-01-25
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Marta González Vázquez) Reunión Foro Social Partido Popular en sede distrito Salamanca contra la violencia de género. (44167499810) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 66
| [[:d:Q110218433|Q110218433]]
| [[Cristina Borreguero Beltrán]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 67
| [[:d:Q110987462|Q110987462]]
| [[Elena San Román López]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 68
| [[:d:Q64555841|Q64555841]]
| [[Anna Sallés i Bonastre]]
| [[canton of Labruguière]]
| 1940
| [[Espainia]]<br/>[[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Comença el Judici a la Democràcia 190212 12007 dc (47029536512).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 69
| [[:d:Q112522206|Q112522206]]
| [[Marina Torres Arce]]
|
| 1969
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 70
| [[:d:Q106686504|Q106686504]]
| [[Montserrat Jiménez Sureda]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 71
| [[:d:Q56000542|Q56000542]]
| [[Maria Isabel Ostolaza Elizondo]]
| [[Doneztebe]]
| 1950-03-17
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 72
| [[:d:Q62260163|Q62260163]]
| [[Inmaculada Fernández Arrillaga]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 73
| [[:d:Q55990939|Q55990939]]
| [[Ana Azanza Elío]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 74
| [[:d:Q107203921|Q107203921]]
| [[Anabella Barroso]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 75
| [[:d:Q112155959|Q112155959]]
| [[Francisca Colomer Pellicer]]
|
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 76
| [[:d:Q84771790|Q84771790]]
| [[Gloria Beatriz Chicote]]
|
|
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Gloria Chicote (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 77
| [[:d:Q111525171|Q111525171]]
| [[Francisca Noguerol Jiménez]]
|
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 78
| [[:d:Q6128558|Q6128558]]
| [[Silvia Iranzo]]
| [[Donostia]]
| 1958-12-01
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 79
| [[:d:Q11918894|Q11918894]]
| [[Elisenda Paluzie|Elisenda Paluzie i Hernández]]
| [[Bartzelona]]
| 1969-10-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elisenda Paluzie 2009 (4528589067) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 80
| [[:d:Q5954715|Q5954715]]
| [[Julia Uceda]]
| [[Sevilla]]
| 1925-10-22
| [[Espainia]]
| 2024-07-21
|
|-
| style='text-align:right'| 81
| [[:d:Q6112225|Q6112225]]
| [[Rosa Navarro Durán]]
| [[Figueres]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Navarro Duran.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 82
| [[:d:Q5784818|Q5784818]]
| [[Consuelo Berges]]
| [[Ucieda]]
| 1899
| [[Espainia]]
| 1988
|
|-
| style='text-align:right'| 83
| [[:d:Q16518797|Q16518797]]
| [[Sabina de la Cruz]]
| [[Sestao]]
| 1929
| [[Espainia]]
| 2020-11-27
|
|-
| style='text-align:right'| 84
| [[:d:Q12651001|Q12651001]]
| [[Birutė Ciplijauskaitė]]
| [[Kaunas]]
| 1929-04-11
| [[Kanada]]
| 2017-06-19
|
|-
| style='text-align:right'| 85
| [[:d:Q16492956|Q16492956]]
| [[Estelle Irizarry]]
| [[Costa Rica]]
| 1937
| [[Costa Rica]]
| 2017-03-18
|
|-
| style='text-align:right'| 86
| [[:d:Q12401039|Q12401039]]
| [[Teresa Seara]]
| [[Toén]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Teresa Seara (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 87
| [[:d:Q9009290|Q9009290]]
| [[Iris Cochón]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1968-12-01
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 88
| [[:d:Q521866|Q521866]]
| [[María Rosa Lojo]]
| [[Buenos Aires]]
| 1954
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Maria Rosa Lojo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 89
| [[:d:Q4726237|Q4726237]]
| [[Alicia Borinsky]]
| [[Buenos Aires]]
| 1946-10-23
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Transwiki-AliciaBorinsky.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 90
| [[:d:Q19301287|Q19301287]]
| [[Montserrat Escartín Gual]]
| [[Bartzelona]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 91
| [[:d:Q6010163|Q6010163]]
| [[Menchu Gutiérrez]]
| [[Madril]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MenchuGutierrez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 92
| [[:d:Q4133923|Q4133923]]
| [[Olvido García Valdés]]
| [[Santianes]]
| 1950-12-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:OLVIDO GARCIA VALDES 005 (5687721958).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 93
| [[:d:Q109268872|Q109268872]]
| [[M. Carmen Pinillos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 94
| [[:d:Q47089546|Q47089546]]
| [[Amelia Barquín|Amelia Barquin]]
| [[Bilbo]]
| 1965-07-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amelia Barquin irakaslea 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 95
| [[:d:Q55991102|Q55991102]]
| [[Cristina Hermida del Llano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 96
| [[:d:Q40341389|Q40341389]]
| [[Remedios Ávila]]
|
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 97
| [[:d:Q111708537|Q111708537]]
| [[María García Amilburu]]
| [[Logroño]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 98
| [[:d:Q104161367|Q104161367]]
| [[Pilar Fernández Beites]]
|
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 99
| [[:d:Q59348938|Q59348938]]
| [[Angélica Tanarro]]
| [[Madril]]
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Angélica Tanarro en Segovia 2024.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 100
| [[:d:Q12390684|Q12390684]]
| [[Inma López Silva]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1978-05-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Inma López Silva (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 101
| [[:d:Q54855424|Q54855424]]
| [[Maria Gembero-Ustarrotz]]
| [[Iruñea]]
| 1959-02-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 102
| [[:d:Q106259112|Q106259112]]
| [[Eloísa Ramírez Vaquero]]
| [[Valentzia]]
| 1960-07-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 103
| [[:d:Q63383233|Q63383233]]
| [[Ana María Barrero García]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 104
| [[:d:Q56459134|Q56459134]]
| [[Eukene Martínez de Lagos Fernández]]
| [[Gasteiz]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 105
| [[:d:Q27786477|Q27786477]]
| [[Concepción García Gainza]]
| [[Iruñea]]
| 1937-12-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MCGarciaGainza.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 106
| [[:d:Q66331158|Q66331158]]
| [[María del Mar Larraza Micheltorena]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 107
| [[:d:Q123485402|Q123485402]]
| [[Eva Tobalina]]
| [[Gasteiz]]
| 1975-11-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 108
| [[:d:Q14090188|Q14090188]]
| [[Maria Jose Sagasti Lacalle]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 109
| [[:d:Q6689742|Q6689742]]
| [[Lourdes Casanova]]
| [[Fraga (Huesca)|Fraga]]
| 20th century
|
|
| [[Fitxategi:Lourdes Casanova, Lecturer for Corporate Management at INSEAD (6385211659).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 110
| [[:d:Q111708528|Q111708528]]
| [[Mercedes Ruiz Paz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 111
| [[:d:Q19803415|Q19803415]]
| [[Alicia Canto]]
| [[Habana]]
| 1949-04-23
| [[Espainia]]
| 2024-03-04
|
|-
| style='text-align:right'| 112
| [[:d:Q9023543|Q9023543]]
| [[Lola Beccaria]]
| [[Ferrol]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 113
| [[:d:Q94947879|Q94947879]]
| [[Piedad García-Escudero Márquez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 114
| [[:d:Q65037106|Q65037106]]
| [[Judith Gifreu i Font]]
| [[Figueres]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 115
| [[:d:Q110254218|Q110254218]]
| [[Carolina del Carmen Castillo Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 116
| [[:d:Q5997166|Q5997166]]
| [[Margherita Morreale]]
| [[Milan]]
| 1922-05-30
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 2012-09-19
|
|-
| style='text-align:right'| 117
| [[:d:Q56000587|Q56000587]]
| [[Guadalupe López Monteagudo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 118
| [[:d:Q26678224|Q26678224]]
| [[Concha Casado]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1920
| [[Espainia]]
| 2016-08-22
|
|-
| style='text-align:right'| 119
| [[:d:Q29053490|Q29053490]]
| [[Pilar García Mouton]]
| [[Madril]]
| 1953-03-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar García Mouton (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 120
| [[:d:Q60716826|Q60716826]]
| [[María Jesús Buxó Rey]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 121
| [[:d:Q112662690|Q112662690]]
| [[Teresa Marín Eced]]
| [[Cañete (Cuenca)|Cañete]]
| 1933
| [[Espainia]]
| 2021-09
|
|-
| style='text-align:right'| 122
| [[:d:Q38134266|Q38134266]]
| [[Reyna Pastor|Reyna Pastor de Togneri]]
| [[Buenos Aires]]
| 1931
| [[Argentina]]
| 2022-03-19
|
|-
| style='text-align:right'| 123
| [[:d:Q112687548|Q112687548]]
| [[María José Sáez Brezmes]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 124
| [[:d:Q112687619|Q112687619]]
| [[Ángela Barrón Ruiz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 125
| [[:d:Q60831114|Q60831114]]
| [[Pamela O'Malley]]
| [[Dublin]]
| 1929
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Espainia]]
| 2006
|
|-
| style='text-align:right'| 126
| [[:d:Q129109485|Q129109485]]
| [[Josebe Alonso Olea]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 127
| [[:d:Q28810306|Q28810306]]
| [[Sonsoles San Román]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 128
| [[:d:Q107345709|Q107345709]]
| [[María Clemente Linuesa]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 129
| [[:d:Q104523680|Q104523680]]
| [[Ermitas Fernández]]
| [[Vilar de Cas]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 130
| [[:d:Q546837|Q546837]]
| [[Tove Skutnabb-Kangas]]
| [[Helsinki]]
| 1940-07-06
| [[Finlandia]]
| 2023-05-29
| [[Fitxategi:Tove-Aug-2007-Tokio.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 131
| [[:d:Q57955588|Q57955588]]
| [[Ma. Luisa Sevillano García]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 132
| [[:d:Q28735508|Q28735508]]
| [[Aurelia Bonet Hortelano]]
| [[Valentzia]]
| 1927
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 133
| [[:d:Q1187562|Q1187562]]
| [[Rosa Montero]]
| [[Madril]]
| 1951-01-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Montero en la Feria del Libro de Madrid 2007.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 134
| [[:d:Q55444952|Q55444952]]
| [[Nuria Sánchez Madrid]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 135
| [[:d:Q5830003|Q5830003]]
| [[Elsa Cecilia Frost]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1928-12-25
| [[Mexiko]]
| 2005-07-01
|
|-
| style='text-align:right'| 136
| [[:d:Q108668261|Q108668261]]
| [[Emma Sànchez Montañès]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 137
| [[:d:Q5936683|Q5936683]]
| [[Josefina Zoraida Vázquez]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1932-03-21
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 138
| [[:d:Q112509088|Q112509088]]
| [[Berta Ares Queija]]
|
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 139
| [[:d:Q2836637|Q2836637]]
| [[Lucienne Domergue]]
|
| 1950
| [[Frantzia]]
| 2007
|
|-
| style='text-align:right'| 140
| [[:d:Q55989854|Q55989854]]
| [[Marta Palenque]]
|
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 141
| [[:d:Q59618079|Q59618079]]
| [[Elena Gordo Odériz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 142
| [[:d:Q468852|Q468852]]
| [[Rosa Chacel]]
| [[Valladolid]]
| 1898-06-03
| [[Espainia]]
| 1994-07-27
| [[Fitxategi:Miranda de Ebro - Murales 12 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 143
| [[:d:Q2791138|Q2791138]]
| [[Ada Louise Huxtable]]
| [[New York]]
| 1921-03-14
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2013-01-07
| [[Fitxategi:Ada Louise Huxtable 1976 ©Lynn Gilbert.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 144
| [[:d:Q72406923|Q72406923]]
| [[Soledad Varela Ortega]]
| [[Madril]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 145
| [[:d:Q10340545|Q10340545]]
| [[Olga Gonçalves]]
| [[Luanda]]
| 1929-04-12
| [[Portugal]]
| 2004-04-03
|
|-
| style='text-align:right'| 146
| [[:d:Q174244|Q174244]]
| [[Elisabeth Young-Bruehl]]
| [[Elkton (Maryland)|Elkton]]
| 1946-03-03
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2011-12-01
|
|-
| style='text-align:right'| 147
| [[:d:Q152824|Q152824]]
| [[Susan Sontag]]
| [[New York]]
| 1933-01-16
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2004-12-28
| [[Fitxategi:Susan Sontag 1979 ©Lynn Gilbert (headshot).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 148
| [[:d:Q457480|Q457480]]
| [[Soledad Puértolas]]
| [[Zaragoza]]
| 1947-02-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Soledad Puértolas) ‘Ganarás la luz’ debate sobre el papel de la mujer en la literatura.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 149
| [[:d:Q235125|Q235125]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Budapest]]
| 1929-05-12
| [[Hungaria]]
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 150
| [[:d:Q467091|Q467091]]
| [[Olga Orozco]]
| [[La Pampa probintzia]]<br/>[[Toay]]
| 1920-03-17
| [[Argentina]]
| 1999-08-15
| [[Fitxategi:Olga Orozco (1920-1999).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 151
| [[:d:Q69872563|Q69872563]]
| [[Cristina de Peretti]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 152
| [[:d:Q61719401|Q61719401]]
| [[Carolyn Richmond]]
| [[Charlottesville (Virginia)|Charlottesville]]
| 1938-03-01
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2024-06-26
| [[Fitxategi:Carolyn Richmond.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 153
| [[:d:Q11951580|Q11951580]]
| [[Teresa Carnero Arbat]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 154
| [[:d:Q61974087|Q61974087]]
| [[Maite Larrauri Gómez]]
| [[Valentzia]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MaiteLarrauri.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 155
| [[:d:Q439919|Q439919]]
| [[Cristina Fernández Cubas]]
| [[Arenys de Mar]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Cristina Fernandez Cubas 2015.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 156
| [[:d:Q20871630|Q20871630]]
| [[Helena Béjar]]
| [[Madril]]
| 1956
| [[Espainia]]
| 2023-08-19
|
|-
| style='text-align:right'| 157
| [[:d:Q235134|Q235134]]
| [[María Zambrano]]
| [[Vélez-Málaga]]
| 1904-04-22
| [[Espainia]]
| 1991-02-06
|
|-
| style='text-align:right'| 158
| [[:d:Q80440|Q80440]]
| [[Anna Akhmatova]]
| [[Odesa]]
| 1889-06-11
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]<br/>[[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]
| 1966-03-05
| [[Fitxategi:Akhmatova.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 159
| [[:d:Q3391440|Q3391440]]
| [[Laura Freixas]]
| [[Bartzelona]]
| 1958-07-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Plano medio de Laura Freixas en Medialab Prado Madrid 2017.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 160
| [[:d:Q9029507|Q9029507]]
| [[Marta Cárdenas]]
| [[Donostia]]
| 1944-09-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marta Cárdenas (2018).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 161
| [[:d:Q260617|Q260617]]
| [[Marlene Dumas]]
| [[Lurmutur Hiria]]
| 1953-08-03
| [[Herbehereetako Erresuma]]<br/>[[Hegoafrika]]
|
| [[Fitxategi:Marlene Dumas.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 162
| [[:d:Q2906095|Q2906095]]
| [[Blandine Kriegel]]
| [[Neuilly-sur-Seine]]
| 1943-12-01
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 163
| [[:d:Q93433195|Q93433195]]
| [[Estela Ocampo]]
|
| 1950
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 164
| [[:d:Q448496|Q448496]]
| [[Deborah Tannen]]
| [[Brooklyn]]
| 1945-06-07
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Deborah Tannen at the Kennedy Center - cropped and black and white.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 165
| [[:d:Q111661103|Q111661103]]
| [[Taciana Fisac]]
| [[Madril]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Yan Lianke presentando Los cuatro libros.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 166
| [[:d:Q235291|Q235291]]
| [[Jung Chang]]
| [[Yibin]]
| 1952-03-25
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:Jung Chang, 2010 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 167
| [[:d:Q60239850|Q60239850]]
| [[María Antonia Lizarbe Iracheta]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 168
| [[:d:Q534770|Q534770]]
| [[Alina Diaconú]]
| [[Bukarest]]
| 1945-01-01
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 169
| [[:d:Q537999|Q537999]]
| [[Rosa Regàs]]
| [[Bartzelona]]
| 1933-11-11
| [[Espainia]]
| 2024-07-17
| [[Fitxategi:Rosa Regàs 2014.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 170
| [[:d:Q2929434|Q2929434]]
| [[Béatrice Didier]]
| [[La Tronche]]
| 1935-12-21
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 171
| [[:d:Q11695886|Q11695886]]
| [[Nora Catelli]]
| [[Rosario]]
| 1946
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 172
| [[:d:Q6004618|Q6004618]]
| [[María Sáenz Quesada]]
| [[Buenos Aires]]
| 1940-12-14
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:María Sáenz Quesada.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 173
| [[:d:Q3154667|Q3154667]]
| [[Irène Théry]]
| [[Aix-en-Provence]]
| 1952-02-09
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Irene Thery.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 174
| [[:d:Q159876|Q159876]]
| [[Julia Kristeva]]
| [[Sliven]]
| 1941-06-24
| [[Frantzia]]<br/>[[Bulgaria]]
|
| [[Fitxategi:Julia Kristeva à Paris en 2008.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 175
| [[:d:Q25411129|Q25411129]]
| [[Rosa Olivares]]
| [[Madril]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 176
| [[:d:Q41482125|Q41482125]]
| [[María Dolores Elizalde]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 177
| [[:d:Q5849655|Q5849655]]
| [[Estrella de Diego]]
| [[Madril]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Estrella de Diego (UNTREF - Bienal Sur 2016).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 178
| [[:d:Q5702203|Q5702203]]
| [[Helen Epstein]]
|
| 1961-08-06
| [[Uganda]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 179
| [[:d:Q217557|Q217557]]
| [[Joyce Carol Oates]]
| [[Lockport (New York)|Lockport]]
| 1938-06-16
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Joyce carol oates 2014.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 180
| [[:d:Q446415|Q446415]]
| [[Emine Sevgi Özdamar]]
| [[Malatya]]
| 1946-08-10
| [[Turkia]]<br/>[[Alemania]]
|
| [[Fitxategi:Emine Sevgi Özdamar 2021 02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 181
| [[:d:Q102426014|Q102426014]]
| [[Marta Aparicio Arroyo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 182
| [[:d:Q237684|Q237684]]
| [[Nancy Huston]]
| [[Calgary]]
| 1953-09-16
| [[Frantzia]]<br/>[[Kanada]]
|
| [[Fitxategi:Nancy Huston.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 183
| [[:d:Q50002|Q50002]]
| [[Emma Bonino]]
| [[Bra (Italia)|Bra]]
| 1948-03-09
| [[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Emma Bonino - World Economic Forum on Europe 2010.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 184
| [[:d:Q2624157|Q2624157]]
| [[Belen Gopegui|Belén Gopegui]]
| [[Madril]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Belén Gopegui - 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 185
| [[:d:Q62393976|Q62393976]]
| [[Lourdes Ruano Espina]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 186
| [[:d:Q113358935|Q113358935]]
| [[María Moreno Antón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 187
| [[:d:Q21001142|Q21001142]]
| [[Margalida Capellà Roig]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Margalida Capellà.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 188
| [[:d:Q112626768|Q112626768]]
| [[Anunciación Quintero Gallego]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 189
| [[:d:Q106494473|Q106494473]]
| [[Carmen San Martín Echauri]]
| [[Iruñea]]
| 1944-07-07
| [[Espainia]]
| 2021-04-12
| [[Fitxategi:Carmen San Martin Echauri.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 190
| [[:d:Q112626779|Q112626779]]
| [[Rosa Calatayud Soler]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 191
| [[:d:Q112704676|Q112704676]]
| [[Rafaela García López]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 192
| [[:d:Q112705089|Q112705089]]
| [[Ana Rodríguez Marcos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 193
| [[:d:Q57690811|Q57690811]]
| [[Concepción Naval]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 194
| [[:d:Q5668758|Q5668758]]
| [[Alicia Galaz Vivar]]
| [[Valparaíso]]
| 1936-12-04
| [[Txile]]
| 2003-10-18
|
|-
| style='text-align:right'| 195
| [[:d:Q86208621|Q86208621]]
| [[Lucia Martinelli]]
|
| 1957-11-05
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 196
| [[:d:Q32946398|Q32946398]]
| [[Adeline Rucquoi]]
| [[Brusela]]
| 1949-04-04
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 197
| [[:d:Q12265292|Q12265292]]
| [[Orreaga Ibarra]]
| [[Mezkiritz]]
| 1960-05-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Orreaga-ibarra argia.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 198
| [[:d:Q124736907|Q124736907]]
| [[Mercedes Alda Fernández]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 199
| [[:d:Q58213878|Q58213878]]
| [[Eva Anduiza]]
|
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 200
| [[:d:Q9034905|Q9034905]]
| [[Montserrat Nebrera González]]
| [[Bartzelona]]
| 1961-07-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:2 Montserrat Nebrera.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 201
| [[:d:Q42432531|Q42432531]]
| [[Síofra O'Leary]]
| [[Dublin]]
| 1968-09-20
|
|
| [[Fitxategi:22.05.2024 Siofra O’Leary.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 202
| [[:d:Q62393035|Q62393035]]
| [[Carmen Innerarity Grau]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 203
| [[:d:Q5994898|Q5994898]]
| [[Manuela Manzanares]]
| [[Torre de Juan Abad]]
| 1910
| [[Espainia]]
| 2004-04-29
|
|-
| style='text-align:right'| 204
| [[:d:Q12263212|Q12263212]]
| [[María Milagros Rivera Garretas]]
| [[Bilbo]]
| 1947-11-26
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 205
| [[:d:Q41896601|Q41896601]]
| [[Béatrice Leroy]]
|
| 1943
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 206
| [[:d:Q64859369|Q64859369]]
| [[Nilda Guglielmi]]
|
| 1928-04-12
| [[Argentina]]
| 2024-07-30
| [[Fitxategi:Nilda Guglielmi (historiadora).tif|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 207
| [[:d:Q21206507|Q21206507]]
| [[Anna Maria Adroer]]
| [[L'Escala]]
| 1927-03-19
| [[Espainia]]
| 2021-09-27
| [[Fitxategi:Ana María Adroer Tasis.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 208
| [[:d:Q19256640|Q19256640]]
| [[Maria Teresa Ferrer i Mallol]]
| [[Bartzelona]]
| 1940-08-25
| [[Espainia]]
| 2017-03-04
|
|-
| style='text-align:right'| 209
| [[:d:Q63213536|Q63213536]]
| [[Rosa Lluch Bramon]]
| [[Bartzelona]]
| 1969-10-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Rosa Lluch) Cuarto Poder. Entrevista a Rosa Lluch. Vídeo de María Artigas.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 210
| [[:d:Q104536247|Q104536247]]
| [[Maria Mercè Costa Paretas]]
| [[Girona]]
| 1923-03-15
| [[Espainia]]
| 2020-04-10
|
|-
| style='text-align:right'| 211
| [[:d:Q11912488|Q11912488]]
| [[Carme Batlle i Gallart]]
| [[Bartzelona]]
| 1931
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 212
| [[:d:Q19301911|Q19301911]]
| [[Teresa Vinyoles Vidal]]
| [[Bartzelona]]
| 1942
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 213
| [[:d:Q46724246|Q46724246]]
| [[Luz García Alonso]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1938-01-09
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 214
| [[:d:Q110558399|Q110558399]]
| [[María Antonia Frías Sagardoy]]
| [[Iruñea]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 215
| [[:d:Q99774852|Q99774852]]
| [[Lourdes Flamarique]]
| [[Iruñea]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 216
| [[:d:Q6003720|Q6003720]]
| [[María Elósegui]]
| [[Donostia]]
| 1957-12-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Elósegui Itxaso 2016 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 217
| [[:d:Q62392763|Q62392763]]
| [[Elisabeth Reinhardt]]
|
| 1937
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 218
| [[:d:Q3616741|Q3616741]]
| [[Angela Ales Bello]]
| [[Erroma]]
| 1939-07-11<br/>1939-07-02
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 219
| [[:d:Q46599985|Q46599985]]
| [[Ana Marta González (filosofoa)|Ana Marta González]]
| [[Ourense]]
| 1969-10-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:AMartaG19.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 220
| [[:d:Q9142289|Q9142289]]
| [[Agnieszka Kijewska]]
|
| 1961-12-20
| [[Polonia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 221
| [[:d:Q15452338|Q15452338]]
| [[Maria Bettetini]]
| [[Milan]]
| 1962-02-15
| [[Italia]]
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Maria Bettetini.jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 222
| [[:d:Q3173010|Q3173010]]
| [[Susan Haack]]
| [[Ingalaterra]]
| 1945-07-23
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:Susan Haack.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 223
| [[:d:Q62393760|Q62393760]]
| [[Laura E. Corso de Estrada]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 224
| [[:d:Q56000701|Q56000701]]
| [[María Pilar San Nicolás Pedraz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 225
| [[:d:Q108701527|Q108701527]]
| [[Carmen García Merino]]
| [[Soria]]
| 1944-12-17
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 226
| [[:d:Q105393572|Q105393572]]
| [[Fabiola Salcedo Garcés]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 227
| [[:d:Q105407532|Q105407532]]
| [[Carmen Fernández Ochoa]]
|
| 1948
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 228
| [[:d:Q28927279|Q28927279]]
| [[Paloma Cabrera Bonet]]
|
| 1954-08-10
| [[Espainia]]
| 2020-08-30
| [[Fitxategi:Paloma Cabrera Bonet.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 229
| [[:d:Q106427266|Q106427266]]
| [[Cristina Godoy Fernández]]
| [[Bartzelona]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 230
| [[:d:Q106453140|Q106453140]]
| [[Alicia Fernández Díaz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 231
| [[:d:Q50381438|Q50381438]]
| [[María Paz García-Bellido]]
|
| 1940-02-23<br/>1940
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 232
| [[:d:Q28922614|Q28922614]]
| [[Teresa Chapa Brunet]]
| [[Donostia]]
| 1952-07-24
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Teresa Chapa Brunet.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 233
| [[:d:Q93371948|Q93371948]]
| [[Núria Rafel i Fontanals]]
| [[Bartzelona]]
| 1954-04-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 234
| [[:d:Q113678562|Q113678562]]
| [[Barbara Armbruster]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 235
| [[:d:Q55196869|Q55196869]]
| [[Beatriz Comendador Rey]]
| [[Vilagarcía de Arousa]]
| 1967-10-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Beatriz Comendador Rey.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 236
| [[:d:Q30139586|Q30139586]]
| [[Primitiva Bueno Ramírez]]
| [[Kordoba]]
| 1957-05-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mimi Bueno.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 237
| [[:d:Q76341707|Q76341707]]
| [[Katina T. Lillios]]
|
| 1960
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 238
| [[:d:Q56000079|Q56000079]]
| [[Lola Josa]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 239
| [[:d:Q60999464|Q60999464]]
| [[María Teresa Cardesa García]]
|
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 240
| [[:d:Q87715138|Q87715138]]
| [[María Adelaida Allo Manero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 241
| [[:d:Q19722037|Q19722037]]
| [[María del Carmen Lacarra Ducay]]
|
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 242
| [[:d:Q5298626|Q5298626]]
| [[Dorothy Severin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1942-03-24
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 243
| [[:d:Q110419584|Q110419584]]
| [[Georgina Olivetto]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 244
| [[:d:Q109349937|Q109349937]]
| [[Lillian von der Walde Moheno]]
|
|
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 245
| [[:d:Q73634694|Q73634694]]
| [[Ángeles Ezama Gil]]
| [[Asturiasko Printzerria]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 246
| [[:d:Q126898067|Q126898067]]
| [[Maya Aguiluz Ibargüen]]
| [[Mexiko Hiria]]
|
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 247
| [[:d:Q42904745|Q42904745]]
| [[Sylvia Molloy]]
| [[Buenos Aires]]
| 1938-08-19
| [[Argentina]]
| 2022-07-14
| [[Fitxategi:Sylvia Molloy Perfil.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 248
| [[:d:Q6163268|Q6163268]]
| [[Violeta Demonte]]
| [[Paraná (Entre Ríos)|Paraná]]
| 1944-06-27
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 249
| [[:d:Q56613753|Q56613753]]
| [[Margaret Greer]]
|
| 1941
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 250
| [[:d:Q16549541|Q16549541]]
| [[Claudia Parodi]]
|
| 1947-02-25
| [[Mexiko]]
| 2015-11-15
|
|-
| style='text-align:right'| 251
| [[:d:Q109349142|Q109349142]]
| [[Alicia de Colombi-Monguió]]
| [[Buenos Aires]]
| 1943
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2019
|
|-
| style='text-align:right'| 252
| [[:d:Q88502446|Q88502446]]
| [[Rocío Caravedo]]
|
| 20th century
| [[Peru]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 253
| [[:d:Q5829668|Q5829668]]
| [[Elizabeth Guadalupe Luna Traill]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1946-02-15
| [[Mexiko]]
| 2019-10-24
|
|-
| style='text-align:right'| 254
| [[:d:Q2164420|Q2164420]]
| [[Marcelle Auclair]]
| [[Montluçon]]
| 1899-11-11
| [[Frantzia]]
| 1983-06-06
| [[Fitxategi:Marcelle Auclair.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 255
| [[:d:Q23812698|Q23812698]]
| [[Alicia Alted Vigil]]
| [[Madril]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Alicia Alted Vigil) Los exilios de la Guerra Civil.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 256
| [[:d:Q51881431|Q51881431]]
| [[Montserrat Cabré]]
| [[L'Hospitalet de Llobregat]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 257
| [[:d:Q85419308|Q85419308]]
| [[Margarida Casacuberta i Rocarols]]
| [[Olot]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 258
| [[:d:Q47553891|Q47553891]]
| [[Marina Mosquera Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 259
| [[:d:Q11935431|Q11935431]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Bartzelona]]
| 1936-11-15
| [[Espainia]]
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 260
| [[:d:Q5673959|Q5673959]]
| [[Ana María Ruiz-Tagle]]
| [[Sevilla]]
| 1944-05-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana María Ruiz Tagle (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 261
| [[:d:Q3713715|Q3713715]]
| [[Donatella della Porta]]
| [[Catania]]
| 1956-06-03
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 262
| [[:d:Q2614472|Q2614472]]
| [[Carmen Calvo]]
| [[Cabra (Kordoba)|Cabra]]
| 1957-06-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Calvo 2020 (portrait).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 263
| [[:d:Q111708508|Q111708508]]
| [[María Paz Sánchez González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 264
| [[:d:Q52830713|Q52830713]]
| [[María Victoria Marzol Jaén]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 265
| [[:d:Q109842036|Q109842036]]
| [[Susana Romanos de Tiratel]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 266
| [[:d:Q57579823|Q57579823]]
| [[Mari Carmen Díez Navarro]]
| [[Alacant]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mari Carmen Diez Navarro.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 267
| [[:d:Q3328074|Q3328074]]
| [[Marilar Aleixandre]]
| [[Madril]]
| 1947-05-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marilar Aleixandre. Foto da AELG.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 268
| [[:d:Q112655204|Q112655204]]
| [[Olga María Alegre de la Rosa]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 269
| [[:d:Q112626783|Q112626783]]
| [[Inmaculada Egido Gálvez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 270
| [[:d:Q103919253|Q103919253]]
| [[Mònica Baró]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 271
| [[:d:Q99343226|Q99343226]]
| [[María Carmen Santos Asensi]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 272
| [[:d:Q51840929|Q51840929]]
| [[Concepción Jaramillo Guijarro]]
| [[Madril]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 273
| [[:d:Q59280926|Q59280926]]
| [[Montserrat Castelló i Badia]]
| [[Tàrrega]]
| 1960-05-10
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 274
| [[:d:Q29655114|Q29655114]]
| [[Carmen Alonso Ledesma]]
| [[Madril]]
| 1944-09-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 275
| [[:d:Q63860937|Q63860937]]
| [[María Blanco Fernández]]
| [[Ourense]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 276
| [[:d:Q431461|Q431461]]
| [[Ana Botella Gómez]]
| [[Valentzia]]
| 1958-02-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Ana Botella) Homenaje a las mujeres de la Policía Nacional 02 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 277
| [[:d:Q5829553|Q5829553]]
| [[Elisa Pérez Vera]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1940-06-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elisa Pérez Vera at the 2011 Premio Elisa Pérez Vera.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 278
| [[:d:Q29571155|Q29571155]]
| [[Carmen Herrero]]
| [[Madril]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Herrero 2012 - Los Viernes al Sol (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 279
| [[:d:Q102601081|Q102601081]]
| [[Soledad Núñez Ramos]]
| [[Badajoz]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 280
| [[:d:Q28501874|Q28501874]]
| [[María Pazos]]
| [[Cañamero]]
| 1953-07-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Pazos 2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 281
| [[:d:Q117846409|Q117846409]]
| [[Gloria Collado Guevara]]
| [[Almería]]
| 1949-11-25
| [[Espainia]]
| 2024-07-11
| [[Fitxategi:Gloria Collado.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 282
| [[:d:Q3819432|Q3819432]]
| [[Pilar Ruiz-Lapuente]]
| [[Bartzelona]]
| 1964-05-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Ruiz-Lapuente.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 283
| [[:d:Q28737768|Q28737768]]
| [[Núria López-Bigas]]
| [[Monistrol de Montserrat]]
| 1975
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nuria López-Bigas.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 284
| [[:d:Q102228199|Q102228199]]
| [[Margarita Viso]]
| [[Coruña]]
| 1957-03-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 285
| [[:d:Q23059264|Q23059264]]
| [[Susana Zapke]]
| [[Irun]]
| 1965-09-15
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Zapke Susana3 R Stephan Doleschal WEB 01.jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 286
| [[:d:Q113005882|Q113005882]]
| [[Susana Asensio Llamas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 287
| [[:d:Q29349666|Q29349666]]
| [[Olympia Bover]]
| [[Bartzelona]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 288
| [[:d:Q19592761|Q19592761]]
| [[Manuela Carmena]]
| [[Madril]]
| 1944-02-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Manuela Carmena Ahora Madrid 2015 - 20 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 289
| [[:d:Q11939103|Q11939103]]
| [[Núria Gispert Feliu]]
| [[Bartzelona]]
| 1936-06-06
| [[Espainia]]
| 2022-07-22
| [[Fitxategi:Albert Om-Nuria Gispert 7773 resize.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 290
| [[:d:Q51166950|Q51166950]]
| [[María del Carmen Bobes Naves]]
| [[Oviedo (Q21414421)|Oviedo]]
| 1930
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 291
| [[:d:Q19799501|Q19799501]]
| [[Montserrat Meya]]
| [[Albacete]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 292
| [[:d:Q107609214|Q107609214]]
| [[Ana Gerzenstein]]
| [[Buenos Aires]]
| 1938-09-18
| [[Argentina]]
| 2012-09-28
|
|-
| style='text-align:right'| 293
| [[:d:Q19998218|Q19998218]]
| [[Coloma Lleal Galceran]]
| [[Badalona]]
| 1944-04-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Coloma Lleal Galceran.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 294
| [[:d:Q106517276|Q106517276]]
| [[María Luisa Calero Vaquera]]
| [[Azuaga]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria-Luisa-Calero-Vaquera.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 295
| [[:d:Q98413352|Q98413352]]
| [[María Asunción Sánchez Manzano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 296
| [[:d:Q64378039|Q64378039]]
| [[María Antonia Martín Zorraquino]]
| [[Zaragoza]]
| 1948-05-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 297
| [[:d:Q67080065|Q67080065]]
| [[Giuliana Fiorentino]]
| [[Napoli]]
| 1966
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 298
| [[:d:Q11923950|Q11923950]]
| [[Gemma Rigau i Oliver]]
| [[Banyoles]]
| 1948-11-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 299
| [[:d:Q78028116|Q78028116]]
| [[Elvira Moya de Guerra]]
| [[Albacete]]
| 1947-02-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elvira Moya de Guerra-foto2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 300
| [[:d:Q18574127|Q18574127]]
| [[Eulalia Pérez Sedeño]]
| [[Arroyo de la Miel]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eulalia Pérez Sedeño - 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 301
| [[:d:Q56547190|Q56547190]]
| [[María del Pilar Cagiao Vila]]
| [[Coruña]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 302
| [[:d:Q50358351|Q50358351]]
| [[Pilar Domínguez Prats]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 303
| [[:d:Q112243832|Q112243832]]
| [[Marta Isabel González García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 304
| [[:d:Q73032294|Q73032294]]
| [[Teresa de Pedro]]
| [[Malillos]]
| 1944
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 305
| [[:d:Q3320231|Q3320231]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Caneiru]]
| 1938-11-30
| [[Espainia]]
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 306
| [[:d:Q19766459|Q19766459]]
| [[María Teresa Miras Portugal]]
| [[O Carballiño]]
| 1948-02-19
| [[Espainia]]
| 2021-05-27
|
|-
| style='text-align:right'| 307
| [[:d:Q16559862|Q16559862]]
| [[Ana Millán Gasca]]
| [[Zaragoza]]
| 1964-04-09
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 308
| [[:d:Q25917270|Q25917270]]
| [[Rosina Gomez Baeza]]
| [[Gijón]]
| 1941
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosina Gomez Baeza.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 309
| [[:d:Q2841198|Q2841198]]
| [[Paloma O'Shea]]
| [[Getxo]]
| 1936-02-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Palomaoshea.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 310
| [[:d:Q5780878|Q5780878]]
| [[Concepción Cirujano]]
| [[Toledo]]
| 1951-12-31
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 311
| [[:d:Q108764241|Q108764241]]
| [[Carme Alemany Gómez]]
| [[Bartzelona]]
| 1939-08-07
| [[Espainia]]
| 2021-09-24
|
|-
| style='text-align:right'| 312
| [[:d:Q55363177|Q55363177]]
| [[Ana Justel]]
| [[Madril]]
| 1967-12-27
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 313
| [[:d:Q100999273|Q100999273]]
| [[Esther Ruiz Ortega]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esther Ruiz Ortega.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 314
| [[:d:Q105703651|Q105703651]]
| [[Jezabel Curbelo]]
| [[Los Realejos]]
| 1987
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 315
| [[:d:Q55990605|Q55990605]]
| [[Maria Jesús Izquierdo]]
| [[Benamira]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Jesús Izquierdo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 316
| [[:d:Q58146950|Q58146950]]
| [[Natàlia Cantó-Milà]]
| [[Bartzelona]]
| 1975
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 317
| [[:d:Q20089112|Q20089112]]
| [[Montserrat Ballarín]]
| [[Huesca]]
| 1968-06-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Montserrat Ballarín) By-line PEPA ALVAREZ. 7M0A6538 (49548136888) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 318
| [[:d:Q5657452|Q5657452]]
| [[Adela Asua]]
| [[Bilbo]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Adela Asúa) María Dolores Cospedal recibe al Pleno del Tribunal Constitucional (9014693693) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 319
| [[:d:Q12263207|Q12263207]]
| [[María Jesús Cava]]
| [[Bilbo]]
| 1949-12-21
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 320
| [[:d:Q95179355|Q95179355]]
| [[Ángeles Líbano Zumalacárregui]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 321
| [[:d:Q9009373|Q9009373]]
| [[Isabel Celaá|M.ª Isabel Celaá Diéguez]]
| [[Bilbo]]
| 1949-05-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Isabel Celaá 2020 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 322
| [[:d:Q12254914|Q12254914]]
| [[Begoña Cava]]
| [[Bilbo]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 323
| [[:d:Q104629789|Q104629789]]
| [[María Fernanda Iglesia Lesteiro]]
| [[Pontevedra]]
| 1930-01-06
| [[Espainia]]
| 2016-12-29
|
|-
| style='text-align:right'| 324
| [[:d:Q109349920|Q109349920]]
| [[Virginia Trueba Mira]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 325
| [[:d:Q114439954|Q114439954]]
| [[Elena Barlés]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ecos de Asia - Acercando Culturas (Exposición en la Biblioteca María Moliner).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 326
| [[:d:Q5692486|Q5692486]]
| [[Emilia Ferreiro]]
| [[Mercedes]]
| 1937-05-05
| [[Argentina]]
| 2023-08-26
| [[Fitxategi:Emilia Ferreiro en 2014.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 327
| [[:d:Q23014052|Q23014052]]
| [[Rosa Enguix Alemany]]
| [[Dénia]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Enguix Alemany.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 328
| [[:d:Q23014048|Q23014048]]
| [[Helena Bonet Rosado]]
| [[Valentzia]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 329
| [[:d:Q108384322|Q108384322]]
| [[Rosario Cebrián Fernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 330
| [[:d:Q50405895|Q50405895]]
| [[Concepción Blasco Bosqued]]
| [[Espainia]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 331
| [[:d:Q50399817|Q50399817]]
| [[Alicia Arévalo González]]
| [[Madril]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 332
| [[:d:Q12393072|Q12393072]]
| [[María do Carmo Ríos Panisse]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1946-05-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 333
| [[:d:Q20535047|Q20535047]]
| [[Mercedes Brea López]]
| [[A Estrada]]
| 1950-05-31
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 334
| [[:d:Q61968119|Q61968119]]
| [[María Isabel González Fernández]]
| [[Rábade]]
| 1949-12-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 335
| [[:d:Q107741351|Q107741351]]
| [[María Aurora Aragón Fernández]]
| [[Avilés]]
| 1933-03-20
| [[Espainia]]
| 2020-06-11
|
|-
| style='text-align:right'| 336
| [[:d:Q45207319|Q45207319]]
| [[Vitoria Ogando Valcárcel]]
| [[Buenos Aires]]
| 1956-06-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Vitoriaogando.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 337
| [[:d:Q57982536|Q57982536]]
| [[C. Pensado Ruiz]]
| [[Salamanca]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 338
| [[:d:Q41984380|Q41984380]]
| [[Camiño Noia]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1945-09-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Camiño Noia Campos.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 339
| [[:d:Q9002438|Q9002438]]
| [[Helena de Carlos Villamarín]]
| [[A Barca de Barbantes]]
| 1964-05-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Helena de Carlos.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 340
| [[:d:Q11267084|Q11267084]]
| [[Rosario Álvarez]]
| [[Pontevedra]]
| 1952-07-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosario Álvarez Blanco.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 341
| [[:d:Q20534990|Q20534990]]
| [[Ana Isabel Boullón Agrelo]]
| [[A Pobra do Caramiñal]]
| 1962-04-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana Boullón na presentación do libro 'Toponimia de Antas de Ulla'.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 342
| [[:d:Q107071340|Q107071340]]
| [[Hortensia Martínez García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 343
| [[:d:Q105161979|Q105161979]]
| [[Maria Rosa Lloret Romañach]]
| [[Roses]]
| 1961-03-16
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 344
| [[:d:Q28933231|Q28933231]]
| [[Trinidad Nogales Basarrate]]
| [[Mérida]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 345
| [[:d:Q112300644|Q112300644]]
| [[Ana Reyes Pacios Lozano]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 346
| [[:d:Q5830829|Q5830829]]
| [[Emilia Currás|Montserrat del Amo eta Gili]]
| [[Madril]]
| 1927-10-08
| [[Espainia]]
| 2020-03-29
|
|-
| style='text-align:right'| 347
| [[:d:Q59629825|Q59629825]]
| [[Carmen Crespo Nogueira]]
| [[Vigo]]
| 1924
| [[Espainia]]
| 2007
|
|-
| style='text-align:right'| 348
| [[:d:Q104615745|Q104615745]]
| [[María Remedios Moralejo Álvarez]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1934
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 349
| [[:d:Q57597805|Q57597805]]
| [[María Xosé Justo Martín]]
| [[Verín]]
| 1957-07-01
| [[Espainia]]
| 2022-02-16
|
|-
| style='text-align:right'| 350
| [[:d:Q103946248|Q103946248]]
| [[Margarita Pérez Pulido]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 351
| [[:d:Q103939938|Q103939938]]
| [[María Rosario Osuna Alarcón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 352
| [[:d:Q112844797|Q112844797]]
| [[María del Carmen Cayetano Martín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 353
| [[:d:Q123982669|Q123982669]]
| [[Eva Ortoll Espinet]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 354
| [[:d:Q5637497|Q5637497]]
| [[Vinyet Panyella]]
| [[Sitges]]
| 1954-02-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 355
| [[:d:Q29574782|Q29574782]]
| [[María Luz Terrada Ferrandis]]
| [[Valentzia]]
| 1933-03-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 356
| [[:d:Q113773751|Q113773751]]
| [[Mònica Vilasau]]
| [[Bartzelona]]
| 1980
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 357
| [[:d:Q63974644|Q63974644]]
| [[Raquel Álvarez Peláez]]
|
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 358
| [[:d:Q95179983|Q95179983]]
| [[Rita Gnutzmann]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 359
| [[:d:Q21422029|Q21422029]]
| [[Paz Battaner]]
| [[Salamanca]]
| 1938-03-19
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 360
| [[:d:Q113814352|Q113814352]]
| [[Juana Sánchez-Gey]]
|
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 361
| [[:d:Q99156854|Q99156854]]
| [[Ana María Andaluz Romanillos]]
| [[Barcones]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 362
| [[:d:Q111585029|Q111585029]]
| [[Teresa Vicente Giménez]]
| [[Lorca]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 363
| [[:d:Q125304808|Q125304808]]
| [[Margarita Mercedes Estella Marcos]]
| [[Zaragoza]]
| 1930
| [[Espainia]]
| 2020
|
|-
| style='text-align:right'| 364
| [[:d:Q62392164|Q62392164]]
| [[Ángeles Flores Moscoso]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 365
| [[:d:Q106125288|Q106125288]]
| [[María Luisa Laviana Cuetos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 366
| [[:d:Q21793962|Q21793962]]
| [[Enriqueta Vila Vilar]]
| [[Sevilla]]
| 1935-05-14
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Enriqueta Vila Vilar 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 367
| [[:d:Q107638040|Q107638040]]
| [[Josefina Palop Martínez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 368
| [[:d:Q108693251|Q108693251]]
| [[Rosario Sevilla Soler]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 369
| [[:d:Q113636793|Q113636793]]
| [[Manuela Cantón Delgado]]
|
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 370
| [[:d:Q11937050|Q11937050]]
| [[Misericordia Arnavat i Musté]]
| [[Reus]]
| 1940
| [[Espainia]]
| 1993
|
|-
| style='text-align:right'| 371
| [[:d:Q61993995|Q61993995]]
| [[María del Carmen Sánchez Carrera]]
| [[O Rosal]]
| 1943-01-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 372
| [[:d:Q102343011|Q102343011]]
| [[Emelina López González]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 373
| [[:d:Q28501904|Q28501904]]
| [[Ángeles Galino Carrillo]]
| [[Bartzelona]]
| 1915-08-17
| [[Espainia]]
| 2014-03-08
|
|-
| style='text-align:right'| 374
| [[:d:Q112623695|Q112623695]]
| [[María Teresa López del Castillo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 375
| [[:d:Q56654318|Q56654318]]
| [[Isabel del Arco Bravo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 376
| [[:d:Q12155701|Q12155701]]
| [[Alicia Miyares]]
| [[Les Arriondes]]
| 1963-04-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Alicia Miyares.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 377
| [[:d:Q65770894|Q65770894]]
| [[Mª Elena Simón Rodríguez]]
| [[Alacant]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elena Simon Rodriguez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 378
| [[:d:Q5673268|Q5673268]]
| [[Amparo Rubiales]]
| [[Madril]]
| 1945-10-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amparo Rubiales Feminario 2017.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 379
| [[:d:Q16572311|Q16572311]]
| [[Graciela Reyes]]
| [[Buenos Aires]]
| 1944
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:G. Reyes.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 380
| [[:d:Q114730183|Q114730183]]
| [[María Teresa Zurdo Ruiz-Ayúcar]]
| [[Arévalo]]
| 1941-07-07
| [[Espainia]]
| 2021-10-20
| [[Fitxategi:María I. Teresa Zurdo Ruiz-Ayúcar.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 381
| [[:d:Q89047586|Q89047586]]
| [[María Vaquero]]
| [[Morales de Toro]]
| 1937-02-15
| [[Espainia]]
| 2008-06-27
|
|-
| style='text-align:right'| 382
| [[:d:Q51293733|Q51293733]]
| [[Huguette Pottier-Navarro]]
|
| 1925-06-02
|
| 2021-09-02
|
|-
| style='text-align:right'| 383
| [[:d:Q50357478|Q50357478]]
| [[Marina Díaz Peralta]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 384
| [[:d:Q50415672|Q50415672]]
| [[Gracia Piñero Piñero]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 385
| [[:d:Q106514856|Q106514856]]
| [[Ana Bustelo]]
| [[Paris]]
| 1964-03-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 386
| [[:d:Q55943503|Q55943503]]
| [[María Rosa Cal Martínez]]
| [[Ferrol]]
| 1944-09-27
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 387
| [[:d:Q123402146|Q123402146]]
| [[Margarita Díaz-Molina]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 388
| [[:d:Q105623722|Q105623722]]
| [[Dolores Gil Cid]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 389
| [[:d:Q25443385|Q25443385]]
| [[Ana Márquez-Aliaga]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Ana Márquez Aliaga - oct 2013.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 390
| [[:d:Q5816234|Q5816234]]
| [[Nieves López Martínez]]
| [[Burgos]]
| 1949-02-05
| [[Espainia]]
| 2010-12-15
| [[Fitxategi:Nieves Lopez Martinez.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 391
| [[:d:Q29347649|Q29347649]]
| [[María Luisa Balaguer Callejón]]
| [[Almería]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Luisa Balaguer.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 392
| [[:d:Q108536909|Q108536909]]
| [[Regina María Pérez Marcos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 393
| [[:d:Q64771343|Q64771343]]
| [[M. del Carme Bosch i Juan]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 394
| [[:d:Q130537490|Q130537490]]
| [[Joana Zaragoza Gras]]
| [[Tarragona]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 395
| [[:d:Q59785144|Q59785144]]
| [[Cristina Fructuoso]]
| [[Gasteiz]]
| 1930
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Cristina Fructuoso Ruiz de Erenchun.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 396
| [[:d:Q120800228|Q120800228]]
| [[Rosa-Araceli Santiago]]
|
|
| [[Espainia]]
| 2023-07
|
|-
| style='text-align:right'| 397
| [[:d:Q55999704|Q55999704]]
| [[Francisca Chaves Tristán]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 398
| [[:d:Q113860038|Q113860038]]
| [[Sylvie Dardaine]]
|
| 1947-04-20
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 399
| [[:d:Q5982455|Q5982455]]
| [[Lucía Rodríguez-Noriega Guillén]]
| [[L'Infiestu]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 400
| [[:d:Q112872464|Q112872464]]
| [[Rosa María Marina Sáez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 401
| [[:d:Q55990804|Q55990804]]
| [[Isabel Beceiro Pita]]
|
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 402
| [[:d:Q104871825|Q104871825]]
| [[María Asunción Vilaplana Montes]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 403
| [[:d:Q109187653|Q109187653]]
| [[María Luisa Bueno Domínguez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 404
| [[:d:Q21856750|Q21856750]]
| [[Begoña Fernández Rodríguez]]
| [[Galizia]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 405
| [[:d:Q28503179|Q28503179]]
| [[María de las Nieves Muñiz]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 406
| [[:d:Q106405678|Q106405678]]
| [[Yara Frateschi Vieira]]
|
|
| [[Brasil]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 407
| [[:d:Q107302006|Q107302006]]
| [[Rosa María Espinosa Elorza]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 408
| [[:d:Q65589416|Q65589416]]
| [[Adela García Valle]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 409
| [[:d:Q100999244|Q100999244]]
| [[Azucena Penas Ibáñez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 410
| [[:d:Q18634148|Q18634148]]
| [[Mary Nash]]
| [[Limerick]]
| 1947
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| [[Fitxategi:Mary Nash 01.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 411
| [[:d:Q84604248|Q84604248]]
| [[Rosario Miralbés Bedera]]
|
| 1924-02-27
| [[Espainia]]
| 2019-12-11
|
|-
| style='text-align:right'| 412
| [[:d:Q47069684|Q47069684]]
| [[Antonia Agulló i Agüero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 413
| [[:d:Q28935087|Q28935087]]
| [[María Calvo Charro]]
| [[Madril]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MCalvo2021.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 414
| [[:d:Q113527962|Q113527962]]
| [[Elisa Moreu]]
| [[Huesca]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Public Procurement Observatory. Zaragoza. UNIZAR.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 415
| [[:d:Q122702059|Q122702059]]
| [[Isabel Martínez Navas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 416
| [[:d:Q529094|Q529094]]
| [[Lorraine Daston]]
| [[East Lansing (Michigan)|East Lansing]]
| 1951-06-09
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Lorraine Daston (4614499123).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 417
| [[:d:Q20534592|Q20534592]]
| [[Begoña Bas López]]
| [[Vigo]]
| 1953-05-04
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 418
| [[:d:Q55949308|Q55949308]]
| [[Mar Rey Bueno]]
|
| 1969
| No/unknown value
|
|
|-
| style='text-align:right'| 419
| [[:d:Q56734312|Q56734312]]
| [[Patricia Aceves Pastrana]]
| [[Minatitlán]]
| 1948-04-09
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Patricia Elena Aceves Pastrana (49544839232).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 420
| [[:d:Q1736279|Q1736279]]
| [[Kathleen M. Eisenhardt]]
|
| 1947
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 421
| [[:d:Q60720854|Q60720854]]
| [[Emilia Salvador Esteban]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 422
| [[:d:Q104191297|Q104191297]]
| [[María Teresa López López]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 423
| [[:d:Q20876470|Q20876470]]
| [[Núria Bosch i Roca]]
| [[Bigues i Riells del Fai]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 424
| [[:d:Q106545948|Q106545948]]
| [[Pilar Martín-Guzmán]]
|
| 1941
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 425
| [[:d:Q29613320|Q29613320]]
| [[Josefa Eugenia Fernández Arufe]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 426
| [[:d:Q5485663|Q5485663]]
| [[Carmen Tomás]]
| [[Madril]]
| 1956-08-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:CarmenTomas.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 427
| [[:d:Q61861904|Q61861904]]
| [[Teresa Garcia-Milà i Lloveras]]
| [[Bartzelona]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 428
| [[:d:Q130369501|Q130369501]]
| [[Irene Zaderenko]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 429
| [[:d:Q5780880|Q5780880]]
| [[Concepción Company Company]]
| [[Madril]]
| 1954-12-18<br/>1954-12-08
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Doctora Concepción Company Company.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 430
| [[:d:Q111677090|Q111677090]]
| [[Susana López Ornat]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 431
| [[:d:Q98732380|Q98732380]]
| [[María Begoña Orgaz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 432
| [[:d:Q40303732|Q40303732]]
| [[Esther Calzada del Amo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 433
| [[:d:Q26791880|Q26791880]]
| [[Inés Sofía Hidalgo Marín]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 434
| [[:d:Q109187893|Q109187893]]
| [[Rosa María González Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 435
| [[:d:Q5919748|Q5919748]]
| [[Inés Álvarez Fernández]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 436
| [[:d:Q109349860|Q109349860]]
| [[Isabel Romero Tabares]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 437
| [[:d:Q62393046|Q62393046]]
| [[Carmen Peña García]]
|
| 1969
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 438
| [[:d:Q38710337|Q38710337]]
| [[Inmaculada Cebrián]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 439
| [[:d:Q15221557|Q15221557]]
| [[María Antonia Fernández del Hoyo]]
| [[Valladolid]]
| 1945-03-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Antonia Fernandez del Hoyo ni.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 440
| [[:d:Q104377048|Q104377048]]
| [[Rosa Isusi Fagoaga]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 441
| [[:d:Q64008592|Q64008592]]
| [[Elvira Arquiola Llopis]]
|
| 1947
| [[Espainia]]
| 1995
|
|-
| style='text-align:right'| 442
| [[:d:Q59261589|Q59261589]]
| [[Esperanza Bosch Fiol]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esperanza Bosch Fiol.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 443
| [[:d:Q93380075|Q93380075]]
| [[María Jesús Lacarra]]
|
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 444
| [[:d:Q105834080|Q105834080]]
| [[Carmen Marimón Llorca]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 445
| [[:d:Q24348027|Q24348027]]
| [[Núria de Dalmases i Balañà]]
| [[Bartzelona]]
| 1950-03-27
| [[Espainia]]
| 2023-03-26
|
|-
| style='text-align:right'| 446
| [[:d:Q66841029|Q66841029]]
| [[Maria José Ragué Arias]]
| [[Bartzelona]]
| 1941
| [[Espainia]]
| 2019-06-18
|
|-
| style='text-align:right'| 447
| [[:d:Q62016441|Q62016441]]
| [[Immaculada Lorés i Otzet]]
| [[Bartzelona]]
| 1961-07-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 448
| [[:d:Q17478003|Q17478003]]
| [[María Ángeles Durán]]
| [[Madril]]
| 1942-11-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Angeles Durán Heras.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 449
| [[:d:Q60829055|Q60829055]]
| [[Ángela López Jiménez]]
| [[Iruñea]]
| 1945
| [[Espainia]]
| 2007<br/>2007-03-27<br/>2007-03-23
|
|-
| style='text-align:right'| 450
| [[:d:Q108384637|Q108384637]]
| [[Montserrat Garate]]
| [[Eibar]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 451
| [[:d:Q93372995|Q93372995]]
| [[Rosa Aierbe|Rosa Aierbe Iribar]]
| [[Hernani]]
| 1954-05-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Aierbe. Historilaria.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 452
| [[:d:Q17621891|Q17621891]]
| [[María Eugenia Aubet]]
| [[Bartzelona]]
| 1944-04-30
| [[Espainia]]
| 2024-02-18
|
|-
| style='text-align:right'| 453
| [[:d:Q21390100|Q21390100]]
| [[María Montserrat Martínez Ortega]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 454
| [[:d:Q274309|Q274309]]
| [[Élisabeth Badinter]]
| [[Boulogne-Billancourt]]
| 1944-03-05
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 455
| [[:d:Q5834016|Q5834016]]
| [[Enriqueta Antolín]]
| [[Palentzia]]
| 1941
| [[Espainia]]
| 2013-11-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Antolín.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 456
| [[:d:Q2083681|Q2083681]]
| [[Esperanza Aguirre]]
| [[Madril]]
| 1952-01-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esperanza Aguirre 32 (3941742274) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 457
| [[:d:Q5055828|Q5055828]]
| [[Pilar Varela]]
| [[Llaranes]]
| 1960-02-25
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:EIP-AHA Premio Asturias.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 458
| [[:d:Q112631118|Q112631118]]
| [[Encarnación Ruano Ruiz]]
| [[Ciudad Real]]
| 1938-02-08
| [[Espainia]]
| 2000-09-26
|
|-
| style='text-align:right'| 459
| [[:d:Q50387996|Q50387996]]
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Donostia]]
| 1932-01-01
| [[Espainia]]
| 2019-06-09
|
|-
| style='text-align:right'| 460
| [[:d:Q50384402|Q50384402]]
| [[Ángela Mendoza Eguaras]]
| [[Belicena]]
| 1924
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 461
| [[:d:Q2880279|Q2880279]]
| [[Margarita Ledo Andion]]
| [[Castro de Rei]]
| 1951-02-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Margarita Ledo (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 462
| [[:d:Q47581191|Q47581191]]
| [[Claudia Giannetti]]
| [[Belo Horizonte]]
| 20th century
| [[Brasil]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 463
| [[:d:Q21426789|Q21426789]]
| [[Montserrat Galcerán]]
| [[Bartzelona]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Montserrat Galcerán 2015 by David Arenal (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 464
| [[:d:Q106421769|Q106421769]]
| [[Ana María Rioja Nieto]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 465
| [[:d:Q89408739|Q89408739]]
| [[Núria Bassols Muntada]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 466
| [[:d:Q65465033|Q65465033]]
| [[Elvira Bel Prieto]]
| [[Tortosa]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 467
| [[:d:Q107355135|Q107355135]]
| [[Mónica Herranz Ballesteros]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 468
| [[:d:Q100999330|Q100999330]]
| [[Pilar Charro Baena]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 469
| [[:d:Q107351680|Q107351680]]
| [[Elena Desdentado Daroca]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 470
| [[:d:Q107368628|Q107368628]]
| [[Mercè Galán Huertas]]
| [[Valentzia]]
| 1963-07-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 471
| [[:d:Q93431250|Q93431250]]
| [[Milagros Guardia]]
| [[Maó]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 472
| [[:d:Q9059654|Q9059654]]
| [[Pilar Vélez Vicente]]
| [[Bartzelona]]
| 1957-02-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 473
| [[:d:Q616019|Q616019]]
| [[Carmen Conde|Carmen Conde Abellán]]
| [[Cartagena]]
| 1907-08-15
| [[Espainia]]
| 1996-01-08
| [[Fitxategi:Monumento a Carmen Conde (20221128 112128).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 474
| [[:d:Q62393051|Q62393051]]
| [[Carmen Teresa Pabón de Acuña]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 475
| [[:d:Q19290967|Q19290967]]
| [[Francesca Español i Bertran]]
| [[Vilallonga del Camp]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 476
| [[:d:Q109123393|Q109123393]]
| [[Cristina Esteras Martín]]
|
| 1945-05-19
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 477
| [[:d:Q110316347|Q110316347]]
| [[Gloria Fernández Somoza]]
| [[Ourense]]
| 1969<br/>1969-12-29
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 478
| [[:d:Q6782114|Q6782114]]
| [[María Rosa Menocal]]
| [[Habana]]
| 1953-04-09
| [[Kuba]]
| 2012-10-15
|
|-
| style='text-align:right'| 479
| [[:d:Q2835728|Q2835728]]
| [[Mª Ángeles Cabré]]
| [[Bartzelona]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 480
| [[:d:Q2975508|Q2975508]]
| [[Clara Janés]]
| [[Bartzelona]]
| 1940-11-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:2019-04-04, El presidente de Gobierno, Pedro Sánchez, durante su visita a la sede de la Real Academia Española, SanchezAcademia7.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 481
| [[:d:Q112413048|Q112413048]]
| [[Eva Acosta]]
| [[Sevilla]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 482
| [[:d:Q61062637|Q61062637]]
| [[María Vilar Bonet]]
| [[Calonge]]
| 1923-06-03
| [[Espainia]]
| 2007-06-23
|
|-
| style='text-align:right'| 483
| [[:d:Q104661712|Q104661712]]
| [[Josefina Cubells i Llorens]]
|
| 1927
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 484
| [[:d:Q62392869|Q62392869]]
| [[Blanca Garí]]
|
| 1956
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 485
| [[:d:Q21205424|Q21205424]]
| [[Francesca Vendrell i Gallostra]]
| [[Bartzelona]]
| 1902
| [[Espainia]]
| 1994
| [[Fitxategi:Francesca Vendrell.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 486
| [[:d:Q93371769|Q93371769]]
| [[Àngels Masià i de Ros]]
| [[Figueres]]
| 1907<br/>1907-08-24
| [[Espainia]]
| 1998-03-01
|
|-
| style='text-align:right'| 487
| [[:d:Q85474064|Q85474064]]
| [[María Milagros Cárcel Ortí]]
| [[Manises]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 488
| [[:d:Q55949317|Q55949317]]
| [[Mercedes García-Arenal]]
| [[Madril]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 489
| [[:d:Q25278882|Q25278882]]
| [[María Jesús Rubiera Mata]]
|
| 1942
| [[Espainia]]
| 2009-06-07
|
|-
| style='text-align:right'| 490
| [[:d:Q6762515|Q6762515]]
| [[Maribel Fierro]]
|
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 491
| [[:d:Q53545672|Q53545672]]
| [[María Arcas Campoy]]
|
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 492
| [[:d:Q54877422|Q54877422]]
| [[Jèssica Jaques Pi]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 493
| [[:d:Q61986711|Q61986711]]
| [[Carmen Manso Porto]]
| [[Ferrol]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 494
| [[:d:Q3032199|Q3032199]]
| [[María Emilia Casas]]
| [[Monforte de Lemos]]
| 1950-11-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(María Emilia Casas) Rodríguez Zapatero recibe a la presidenta del Tribunal Constitucional. Pool Moncloa. 23 de junio de 2004 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 495
| [[:d:Q65028668|Q65028668]]
| [[Mercè Barceló i Serramalera]]
| [[Bartzelona]]
| 1962-09-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Món dret denuncia delicte de sedició 200309 184 dc (49651052801) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 496
| [[:d:Q24706527|Q24706527]]
| [[Teresa Freixes]]
| [[Lleida]]
| 1950-06-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 497
| [[:d:Q111708557|Q111708557]]
| [[María Luisa Fernández Esteban]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 498
| [[:d:Q99774804|Q99774804]]
| [[María J. Roca]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 499
| [[:d:Q15628790|Q15628790]]
| [[Doireann MacDermott]]
| [[Dublin]]
| 1923-12-13
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 500
| [[:d:Q112448999|Q112448999]]
| [[Clara Calvo]]
|
| 1961
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 501
| [[:d:Q50349221|Q50349221]]
| [[Lydia Esther Bolaños Medina]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 502
| [[:d:Q11935596|Q11935596]]
| [[Mariàngela Vilallonga|Mariàngela Vilallonga Vives]]
| [[Girona]]
| 1952-04-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mariàngela Vilallonga retrat oficial 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 503
| [[:d:Q28708124|Q28708124]]
| [[Maria Rosa Congost Colomer]]
| [[Girona]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 504
| [[:d:Q2917332|Q2917332]]
| [[Blanca Castilla de Cortázar]]
| [[Gasteiz]]
| 1951-07-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 505
| [[:d:Q5398897|Q5398897]]
| [[Esperanza Guisán]]
| [[Coruña]]
| 1940-04-23
| [[Espainia]]
| 2015-11-27
|
|-
| style='text-align:right'| 506
| [[:d:Q101301395|Q101301395]]
| [[África López Souto]]
| [[Coruña]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 507
| [[:d:Q50312556|Q50312556]]
| [[Arantza Campos]]
| [[Donostia]]
| 1960-01-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Arantza Campos Rubio.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 508
| [[:d:Q106729570|Q106729570]]
| [[Felisa Ceña Delgado]]
|
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 509
| [[:d:Q56654331|Q56654331]]
| [[Montse Guitert Catasús]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 510
| [[:d:Q108028278|Q108028278]]
| [[Aurora Artiaga Rego]]
| [[Mondoñedo]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 511
| [[:d:Q86838363|Q86838363]]
| [[Aurora Miró Domínguez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 512
| [[:d:Q109318950|Q109318950]]
| [[María Teresa Sauret Guerrero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 513
| [[:d:Q106941110|Q106941110]]
| [[Raquel Pelta]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 514
| [[:d:Q57176498|Q57176498]]
| [[Raquel Casal García]]
| [[Pontevedra]]
| 1944-12-16
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 515
| [[:d:Q45040010|Q45040010]]
| [[Miren Ortubay Fuentes|Miren Ortubay]]
| [[Gasteiz]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Miren Ortubay Fuentes 2017 (cropped 2023).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 516
| [[:d:Q3002877|Q3002877]]
| [[Cristina Alberdi]]
| [[Los Rosales]]
| 1946-02-22
| [[Espainia]]
| 2024-06-27
| [[Fitxategi:Cristina Alberdi 2016.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 517
| [[:d:Q111695733|Q111695733]]
| [[Concepción Molina Blázquez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 518
| [[:d:Q27755821|Q27755821]]
| [[María Jesús Moro Almaraz]]
| [[Salamanca]]
| 1961-03-14
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Jesús Moro Almaraz (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 519
| [[:d:Q23009858|Q23009858]]
| [[Silvia Barona Vilar]]
|
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 520
| [[:d:Q105571855|Q105571855]]
| [[María Angeles Gutiérrez Behemerid]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 521
| [[:d:Q62392850|Q62392850]]
| [[Blanca Acinas Lope]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 522
| [[:d:Q28083066|Q28083066]]
| [[Rosa Romojaro]]
| [[Algeciras]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:ROSA ROMOJARO MONTERO.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 523
| [[:d:Q106000237|Q106000237]]
| [[Antonia María Medina Guerra]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 524
| [[:d:Q113136250|Q113136250]]
| [[Guiomar Elena Ciapuscio]]
|
| 1957
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 525
| [[:d:Q110971985|Q110971985]]
| [[Juana Goizueta Vértiz]]
| [[Lesaka]]
| 1969-10-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 526
| [[:d:Q38794828|Q38794828]]
| [[Idoia Otaegi|Idoia Otaegui]]
| [[Donostia]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:UPV EHU Summer Courses 2019 Law.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 527
| [[:d:Q31202628|Q31202628]]
| [[Maggy Barrère]]
| [[Donostia]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maggy Barrère Unzueta.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 528
| [[:d:Q20908812|Q20908812]]
| [[María Ángeles Pérez Samper]]
| [[Bartzelona]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 529
| [[:d:Q7128576|Q7128576]]
| [[Paloma Fernández Pérez]]
| [[Bartzelona]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 530
| [[:d:Q16582440|Q16582440]]
| [[Josefina Gómez Mendoza]]
| [[Madril]]
| 1942-06-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:ASA. ¿Qué es para ti la Sostenibilidad? - Josefina Gómez Mendoza (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 531
| [[:d:Q70978057|Q70978057]]
| [[Mercedes Molina Ibáñez]]
| [[Soria]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 532
| [[:d:Q28929791|Q28929791]]
| [[Rosalía González Rodríguez]]
| [[Salamanca]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 533
| [[:d:Q112862321|Q112862321]]
| [[Pilar Mena Muñoz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 534
| [[:d:Q93414056|Q93414056]]
| [[María del Mar del Pozo Andrés]]
|
| 1959
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 535
| [[:d:Q123613344|Q123613344]]
| [[María Manzanera]]
| [[Murtzia]]
| 1946
| [[Espainia]]
| 2024-04-04
|
|-
| style='text-align:right'| 536
| [[:d:Q23903057|Q23903057]]
| [[María Dolores Gómez Molleda]]
| [[Colmenar Viejo]]
| 1922-09-15
| [[Espainia]]
| 2017-10-10
|
|-
| style='text-align:right'| 537
| [[:d:Q5974670|Q5974670]]
| [[Lia Schwartz]]
| [[Corrientes probintzia]]
| 1941-06-14
| [[Argentina]]
| 2020-05-31
|
|-
| style='text-align:right'| 538
| [[:d:Q18545647|Q18545647]]
| [[María Soledad Carrasco Urgoiti]]
| [[Madril]]
| 1922-01-18
| [[Espainia]]
| 2007-10-05
|
|-
| style='text-align:right'| 539
| [[:d:Q21503358|Q21503358]]
| [[Giuseppina Ledda]]
|
| 1950
| [[Italia]]
| 2015-11-13
|
|-
| style='text-align:right'| 540
| [[:d:Q9070706|Q9070706]]
| [[Rosa María Rodríguez Magda]]
| [[Valentzia]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa María Rodríguez Magda.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 541
| [[:d:Q6018302|Q6018302]]
| [[Mirta Nuñez|Mirta Núñez]]
| No/unknown value
| No/unknown value
| [[Kuba]]<br/>[[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mirta Núñez 2014 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 542
| [[:d:Q11954705|Q11954705]]
| [[Victòria Combalia i Dexeus]]
| [[Bartzelona]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 543
| [[:d:Q100745531|Q100745531]]
| [[Francisca Parra Guerrero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 544
| [[:d:Q112431783|Q112431783]]
| [[Teresa Eminowicz-Jaśkowska]]
|
| 1938
| [[Polonia]]
| 2018
|
|-
| style='text-align:right'| 545
| [[:d:Q111305309|Q111305309]]
| [[María Victoria Escandell Vidal]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 546
| [[:d:Q90012200|Q90012200]]
| [[Consuelo García Gallarín]]
|
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 547
| [[:d:Q106247302|Q106247302]]
| [[Asunción Rallo Gruss]]
|
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 548
| [[:d:Q55687644|Q55687644]]
| [[Montserrat Pagès i Paretas]]
| [[Bartzelona]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 549
| [[:d:Q1097678|Q1097678]]
| [[Claudia Opitz]]
| [[Friedrichshafen]]
| 1955-12-02
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 550
| [[:d:Q59109667|Q59109667]]
| [[Leonor Buendía Eisman]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 551
| [[:d:Q115940496|Q115940496]]
| [[Carme Panchón]]
| [[Bartzelona]]
| 1953
|
|
| [[Fitxategi:Carme Panchón.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 552
| [[:d:Q56761381|Q56761381]]
| [[María Teresa Aguado Odina]]
|
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 553
| [[:d:Q112705107|Q112705107]]
| [[Margarita Bartolomé Pina]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 554
| [[:d:Q55990823|Q55990823]]
| [[Carmen Ruiz Barrionuevo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 555
| [[:d:Q50315478|Q50315478]]
| [[Yolanda Arencibia Santana]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 556
| [[:d:Q2487949|Q2487949]]
| [[Teresa Moure]]
| [[Monforte de Lemos]]
| 1969-09-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Teresa Moure-Praza Publica.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 557
| [[:d:Q66481038|Q66481038]]
| [[Maravillas Aguiar Aguilar]]
|
| 1966
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maravillas Aguiar Aguilar.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 558
| [[:d:Q104218741|Q104218741]]
| [[María Paloma Sánchez Muñoz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 559
| [[:d:Q2984396|Q2984396]]
| [[Cristina Narbona]]
| [[Madril]]
| 1951-07-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Fernández de la Vega preside la toma de posesión de la ministra de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 560
| [[:d:Q20535388|Q20535388]]
| [[Nadia Calviño|Nadia Calviño Santamaría]]
| [[Coruña]]
| 1968-10-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:P060532-212723.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 561
| [[:d:Q59557756|Q59557756]]
| [[Rosario Camacho]]
| [[Melilla]]
| 1943-01-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosario Camacho.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 562
| [[:d:Q109318601|Q109318601]]
| [[Marion Reder Gadow]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 563
| [[:d:Q111076819|Q111076819]]
| [[Pilar Corrales Aguilar]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 564
| [[:d:Q95951184|Q95951184]]
| [[Ana-Belén Domínguez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 565
| [[:d:Q108220200|Q108220200]]
| [[Alicia Escribano González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 566
| [[:d:Q105517287|Q105517287]]
| [[Purificación Atrián Jordán]]
| [[Teruel]]
| 1929-10-17
| [[Espainia]]
| 2021-02-15
|
|-
| style='text-align:right'| 567
| [[:d:Q110984067|Q110984067]]
| [[Almudena Domínguez Arranz]]
| [[Vigo]]
| 1949-07-03
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 568
| [[:d:Q21815422|Q21815422]]
| [[Carmen Alfaro Asins]]
| [[Madril]]
| 1952-05-08
| [[Espainia]]
| 2005-06-02
| [[Fitxategi:Museo Arqueológico Nacional - Carmen Alfaro Asins 02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 569
| [[:d:Q107296351|Q107296351]]
| [[Icíar Alzaga Ruiz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 570
| [[:d:Q20532868|Q20532868]]
| [[María Xosé Rodríguez Galdo]]
| [[Ferrol]]
| 1949-02-23
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 571
| [[:d:Q93226249|Q93226249]]
| [[Ángela Atienza López]]
|
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 572
| [[:d:Q129169943|Q129169943]]
| [[María Teresa Polo Sánchez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 573
| [[:d:Q105870997|Q105870997]]
| [[Leonor Ruiz Gurillo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 574
| [[:d:Q107740973|Q107740973]]
| [[Mercedes Vérgez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 575
| [[:d:Q125869355|Q125869355]]
| [[Isabel Miralles González]]
|
|
| [[Espainia]]
| 2024-05-05
|
|-
| style='text-align:right'| 576
| [[:d:Q85407013|Q85407013]]
| [[Dolores Azorín Fernández]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 577
| [[:d:Q20875381|Q20875381]]
| [[Eva Alcón|Eva Alcón Soler]]
| [[Castelló de la Plana]]
| 1964-01-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eva Alcón.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 578
| [[:d:Q22337874|Q22337874]]
| [[Lola Badia i Pàmies]]
| [[Bartzelona]]
| 1951-03-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lola Badia Premi Nacional Cultura 2016.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 579
| [[:d:Q111531801|Q111531801]]
| [[Nicole Delbecque]]
|
| 1952-09-24
| [[Belgika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 580
| [[:d:Q12396303|Q12396303]]
| [[Olivia Rodríguez]]
| [[Coruña]]
| 1959-06-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Olivia Rodríguez (AELG)-2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 581
| [[:d:Q50379630|Q50379630]]
| [[Arminda Lozano Velilla]]
| [[Logroño]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 582
| [[:d:Q55945759|Q55945759]]
| [[Laura Sancho Rocher]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 583
| [[:d:Q106618690|Q106618690]]
| [[Cecilia Ricci]]
|
| 1961
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 584
| [[:d:Q109022260|Q109022260]]
| [[Victoria Kozlóvskaia]]
|
|
| [[Errusia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 585
| [[:d:Q86838476|Q86838476]]
| [[Marinela Garcia i Sempere]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 586
| [[:d:Q111590787|Q111590787]]
| [[María Luisa Rivero]]
|
| 1943
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 587
| [[:d:Q51063078|Q51063078]]
| [[Dolores Corbella]]
| [[Santa Cruz Tenerifekoa]]
| 1959-07-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Dolores Corbella Díaz.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 588
| [[:d:Q50376574|Q50376574]]
| [[María Luisa Iglesias Hernández]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 589
| [[:d:Q112654982|Q112654982]]
| [[María Teresa Fontán Montesinos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 590
| [[:d:Q110892005|Q110892005]]
| [[María Isabel Porras Gallo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 591
| [[:d:Q29124133|Q29124133]]
| [[María Teresa González Vicario]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 592
| [[:d:Q27883524|Q27883524]]
| [[Arantza Ugalde]]
| [[Barakaldo]]
| 1966-09-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 593
| [[:d:Q108957396|Q108957396]]
| [[Estrella Pérez Rodríguez]]
|
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 594
| [[:d:Q55619876|Q55619876]]
| [[Immaculada Pérez Martín]]
| [[Zaragoza]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 595
| [[:d:Q76823316|Q76823316]]
| [[María Isabel Navas Ocaña]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 596
| [[:d:Q5551705|Q5551705]]
| [[Victoria Cirlot]]
| [[Bartzelona]]
| 1955-04-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 597
| [[:d:Q19301102|Q19301102]]
| [[María Teresa Turell Julià]]
|
| 1949
|
| 2013-04-24
|
|-
| style='text-align:right'| 598
| [[:d:Q112654994|Q112654994]]
| [[María Teresa Navarro Salazar]]
| [[Erroma]]
| 1941-11-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 599
| [[:d:Q106542973|Q106542973]]
| [[Alicia Yllera]]
|
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 600
| [[:d:Q105300569|Q105300569]]
| [[Helena Rodríguez Somolinos]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 601
| [[:d:Q109777720|Q109777720]]
| [[Elena Carpi]]
|
| 1957
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 602
| [[:d:Q552078|Q552078]]
| [[Anna Pujol Puigvehí]]
| [[Figueres]]
| 1947-08-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anna Pujol Puigvehí.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 603
| [[:d:Q123038487|Q123038487]]
| [[María Daría Saavedra Guerrero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 604
| [[:d:Q112449371|Q112449371]]
| [[Barbara Scardigli]]
|
| 1936
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 605
| [[:d:Q104616282|Q104616282]]
| [[María Teresa Triguero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 606
| [[:d:Q11770990|Q11770990]]
| [[Marzenna Adamczyk]]
| [[Polonia]]
| 1956
| [[Polonia]]
|
| [[Fitxategi:Marzenna Adamczyk.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 607
| [[:d:Q111473046|Q111473046]]
| [[María Paz Alonso Romero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 608
| [[:d:Q27442200|Q27442200]]
| [[Isabel Morant Deusa]]
| [[Almoines]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 609
| [[:d:Q587199|Q587199]]
| [[María Lourdes Albertos]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1927-11-20
| [[Espainia]]
| 1986
|
|-
| style='text-align:right'| 610
| [[:d:Q112662882|Q112662882]]
| [[Africa María Cámara Estrella]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 611
| [[:d:Q59822326|Q59822326]]
| [[Julia Sevilla Merino]]
|
| 1940
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:JuliaSevilla.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 612
| [[:d:Q3752789|Q3752789]]
| [[Miren Etxezarreta]]
| [[Ordizia]]
| 1936-03-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Miren Etxezarreta, economist.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 613
| [[:d:Q22341247|Q22341247]]
| [[María de los Reyes Hernández Socorro]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 614
| [[:d:Q19520518|Q19520518]]
| [[Andrea R. Nahmod]]
|
| 1964
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 615
| [[:d:Q55999087|Q55999087]]
| [[Isabel Izquierdo]]
| [[Valentzia]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Isabel Izquierdo Peraile (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 616
| [[:d:Q16572305|Q16572305]]
| [[Graciela Maturo]]
| [[Santa Fe (Argentina)|Santa Fe]]
| 1928-08-15
| [[Argentina]]
| 2024-09-11
|
|-
| style='text-align:right'| 617
| [[:d:Q55991977|Q55991977]]
| [[María Caballero Wangüemert]]
|
| 1953-04-21
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 618
| [[:d:Q113355105|Q113355105]]
| [[Teresa Imízcoz Beunza]]
| [[Iruñea]]
| 1965-10-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 619
| [[:d:Q109187781|Q109187781]]
| [[María del Camino Fernández Giménez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 620
| [[:d:Q110384554|Q110384554]]
| [[Virginia León Sanz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 621
| [[:d:Q55946091|Q55946091]]
| [[María Isabel Falcón]]
| [[Zaragoza]]
| 1937<br/>1936-08
| [[Espainia]]
| 2017-07-10
|
|-
| style='text-align:right'| 622
| [[:d:Q11917592|Q11917592]]
| [[Dolors Bramon]]
| [[Banyoles]]
| 1943-12-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lliurament del 6è Memorial Àlex Seglers (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 623
| [[:d:Q21582181|Q21582181]]
| [[María del Carmen García Herrero]]
| [[Madril]]
| 1959-04-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 624
| [[:d:Q63383219|Q63383219]]
| [[Ana Labarta]]
|
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 625
| [[:d:Q107192146|Q107192146]]
| [[María Luisa Cabanes Catalá]]
|
| 1948
| [[Espainia]]
| 2008
|
|-
| style='text-align:right'| 626
| [[:d:Q25619894|Q25619894]]
| [[Encarnación Marín Padilla]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 627
| [[:d:Q30303298|Q30303298]]
| [[Roser Salicrú i Lluch]]
| [[Mataró]]
| 1967-08-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 628
| [[:d:Q37439053|Q37439053]]
| [[Eulalia Rodón Binué]]
| [[Badalona]]
| 1927
| [[Espainia]]
| 2013-12-17
|
|-
| style='text-align:right'| 629
| [[:d:Q63616083|Q63616083]]
| [[Asunción Blasco Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 630
| [[:d:Q122174973|Q122174973]]
| [[Miren Barandiaran]]
| [[Beasain]]
|
|
|
| [[Fitxategi:Lazkaoko Beneditarren Fundazioa 00 34 10 591000 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 631
| [[:d:Q11918892|Q11918892]]
| [[Elisenda Malaret]]
| [[Bartzelona]]
| 1958-03-20
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 632
| [[:d:Q130038191|Q130038191]]
| [[Caterina García Segura]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 633
| [[:d:Q19814190|Q19814190]]
| [[María Dolores Belmonte López]]
| [[Kordoba]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 634
| [[:d:Q38821660|Q38821660]]
| [[Maria Lourdes Casanovas Cladellas]]
| [[Sabadell]]
| 1934
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Santafé & Casanovas - feb 1987 (cropped - Casanovas).png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 635
| [[:d:Q55989268|Q55989268]]
| [[Mercedes Yusta]]
|
| 1971
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 636
| [[:d:Q3394879|Q3394879]]
| [[Susana Fortes]]
| [[Pontevedra]]
| 1959-11-15
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Susana Fortes.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 637
| [[:d:Q64711741|Q64711741]]
| [[Mercedes Fuertes López]]
|
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 638
| [[:d:Q20535411|Q20535411]]
| [[María del Pilar de Torres Luna]]
| [[Bayarque]]
| 1937-10-28
| [[Espainia]]
| 2018-12
|
|-
| style='text-align:right'| 639
| [[:d:Q21542926|Q21542926]]
| [[Maria Carella]]
| [[Carbonara di Bari]]
| 1969-05-22
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 640
| [[:d:Q65006911|Q65006911]]
| [[Estrella Durá Ferrandis]]
| [[Puçol]]
| 1963-09-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 641
| [[:d:Q12263049|Q12263049]]
| [[Maria Jose Azurmendi]]
| [[Donostia]]
| 1944
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mari Jose Azurmendi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 642
| [[:d:Q87760967|Q87760967]]
| [[Nekane Arratibel|Nekane Arratibel Insausti]]
| [[Lazkao]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nekane-Arratibel.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 643
| [[:d:Q106253637|Q106253637]]
| [[María del Carmen Berrocal]]
| [[Cartagena]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 644
| [[:d:Q23816072|Q23816072]]
| [[Isabel de Torres Ramírez]]
| [[Pozoblanco]]
| 1946-05-09
| [[Espainia]]
| 2006-08-12
|
|-
| style='text-align:right'| 645
| [[:d:Q104639033|Q104639033]]
| [[Rocío Caracuel Moyano]]
| [[Cañete de las Torres]]
| 1929
| [[Espainia]]
| 2007
|
|-
| style='text-align:right'| 646
| [[:d:Q3100312|Q3100312]]
| [[Gema Martín Muñoz]]
| [[Madril]]
| 1955-11-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 647
| [[:d:Q100999329|Q100999329]]
| [[Rocío Gallego Losada]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 648
| [[:d:Q105135734|Q105135734]]
| [[María Paz García Rubio]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Derecho de Familia en el S. XXI (40076541744).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 649
| [[:d:Q85421495|Q85421495]]
| [[Pilar León Sanz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 650
| [[:d:Q51218434|Q51218434]]
| [[María Pilar Alén]]
| [[Oza (Santa Baia)]]
| 1961-07-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 651
| [[:d:Q24089165|Q24089165]]
| [[Capitolina Díaz]]
| [[Villadepalos]]
| 1952-08-24
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Editatón Mujeres en la Ciencia 2015 - Residencia de Estudiantes - 03.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 652
| [[:d:Q17575451|Q17575451]]
| [[Heather White]]
|
| 20th century
| [[Erresuma Batua]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 653
| [[:d:Q112662893|Q112662893]]
| [[Rufina Gutiérrez Goncet]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 654
| [[:d:Q112662899|Q112662899]]
| [[Mercedes González Sanmamed]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 655
| [[:d:Q113822688|Q113822688]]
| [[María José Villa Robledo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 656
| [[:d:Q107299721|Q107299721]]
| [[María José Ciáurriz Labiano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 657
| [[:d:Q93224782|Q93224782]]
| [[Concepción Presas Barrosa]]
|
| 1952
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 658
| [[:d:Q105192567|Q105192567]]
| [[Ana María Vega Gutiérrez]]
| [[Valladolid]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:AMVega.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 659
| [[:d:Q56809329|Q56809329]]
| [[Amparo Tusón]]
|
| 1949
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amparo Tusón Valls.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 660
| [[:d:Q93433113|Q93433113]]
| [[Felicidad Loscertales Abril]]
|
| 1937
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 661
| [[:d:Q59348932|Q59348932]]
| [[Carmen García Colmenares]]
| [[Pino de Viduerna]]
| 1952-04-24
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen García Colmenares.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 662
| [[:d:Q112662912|Q112662912]]
| [[Esperanza Seco Santos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 663
| [[:d:Q26726973|Q26726973]]
| [[Maria Àngels Ollé Romeu]]
| [[Sant Sadurní d'Anoia]]
| 1937-08-03
| [[Espainia]]
| 2019-09-01
|
|-
| style='text-align:right'| 664
| [[:d:Q56072331|Q56072331]]
| [[Arturo Delgado Cabrera]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 665
| [[:d:Q11941618|Q11941618]]
| [[Pilar Benejam Arguimbau]]
| [[Ciutadella de Menorca]]
| 1937-12-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 666
| [[:d:Q112623626|Q112623626]]
| [[Purificación Toledo Morales]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 667
| [[:d:Q107345707|Q107345707]]
| [[Margarita Campoy Lozar]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 668
| [[:d:Q112927515|Q112927515]]
| [[Marina Serrano]]
| [[Zaragozako probintzia]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 669
| [[:d:Q89907836|Q89907836]]
| [[Isabel María Abellán Matesanz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 670
| [[:d:Q69972166|Q69972166]]
| [[Esperanza Gómez]]
| [[Sevilla]]
| 1974-10-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Esperanza Gómez) 1A PLENO 180321 (39132651980) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 671
| [[:d:Q5673244|Q5673244]]
| [[Amparo Hurtado Albir]]
|
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 672
| [[:d:Q106772215|Q106772215]]
| [[Adela Mora Cañada]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 673
| [[:d:Q5771128|Q5771128]]
| [[Clara Lida]]
| [[Buenos Aires]]
| 1941-12-27
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Clara E. Lida.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 674
| [[:d:Q93431820|Q93431820]]
| [[Isabel María Pascual Sastre]]
|
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 675
| [[:d:Q96759241|Q96759241]]
| [[Carmen Frías Corredor]]
| [[Tardelcuende]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 676
| [[:d:Q23895376|Q23895376]]
| [[Concepció Mir Curcó]]
| [[Torregrossa]]
| 1952-06-25
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Conxita Mir.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 677
| [[:d:Q60025|Q60025]]
| [[Hannah Arendt]]
| [[Lindener Marktplatz 2, Hannover]]
| 1906-10-14
| [[Prusia]]<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1975-12-04
| [[Fitxategi:Hannah Arendt auf dem 1. Kulturkritikerkongress, Barbara Niggl Radloff, FM-2019-1-5-9-16 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 678
| [[:d:Q64394155|Q64394155]]
| [[María del Carmen García Negro]]
| [[Lugo]]
| 1950-02-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 679
| [[:d:Q3820359|Q3820359]]
| [[Nuria Amat]]
| [[Bartzelona]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Núria Amat PICT2712.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 680
| [[:d:Q16326177|Q16326177]]
| [[Rosa Rossi]]
| [[Canosa di Puglia]]
| 1928
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 2013
|
|-
| style='text-align:right'| 681
| [[:d:Q23501501|Q23501501]]
| [[Rosa Rius Gatell]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 682
| [[:d:Q55946594|Q55946594]]
| [[Isabel Montes Romero-Camacho]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 683
| [[:d:Q21854781|Q21854781]]
| [[Mercedes Rueda Sabater]]
| [[Valladolid]]
| 1956-09-21
| [[Espainia]]
| 1995-08-19
| [[Fitxategi:Museo Arqueológico Nacional - Mercedes Rueda Sabater.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 684
| [[:d:Q26820220|Q26820220]]
| [[Valentina Fernández Vargas]]
| [[Alacant]]
| 1940
| [[Espainia]]
| 2018
|
|-
| style='text-align:right'| 685
| [[:d:Q106267510|Q106267510]]
| [[Beatriz Arizaga Bolunburu]]
| [[Eibar (Q24001901)|Eibar]]
| 1951
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 686
| [[:d:Q12396298|Q12396298]]
| [[Olga Gallego]]
| [[Ourense]]
| 1923-12-08
| [[Espainia]]
| 2010-09-04
|
|-
| style='text-align:right'| 687
| [[:d:Q50376507|Q50376507]]
| [[Clara Delgado Valero]]
| [[Ballesteros de Calatrava]]
| 1952
| [[Espainia]]
| 1998
|
|-
| style='text-align:right'| 688
| [[:d:Q93874721|Q93874721]]
| [[María del Carmen Pescador del Hoyo]]
| [[Guadalajara (Espainia)|Guadalajara]]
| 1911-01-18
| [[Espainia]]
| 1990-10-18
|
|-
| style='text-align:right'| 689
| [[:d:Q55139644|Q55139644]]
| [[María Jesús Carro Rossell]]
| [[Tanger]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MJCR.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 690
| [[:d:Q5954679|Q5954679]]
| [[Julia Moreno García]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 691
| [[:d:Q28946386|Q28946386]]
| [[Susana Sueiro]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 692
| [[:d:Q40092689|Q40092689]]
| [[Sonsoles Cabeza Sánchez-Albornoz]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
| 2002-02-23
|
|-
| style='text-align:right'| 693
| [[:d:Q55946887|Q55946887]]
| [[Gloria Nielfa Cristobal]]
| [[Madril]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Gloria Nielfa 2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 694
| [[:d:Q41664459|Q41664459]]
| [[Guadalupe Gómez-Ferrer]]
| [[Valentzia]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 695
| [[:d:Q50376487|Q50376487]]
| [[María Concepción Contel Barea]]
| [[Teruel]]
| 1941
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 696
| [[:d:Q27967462|Q27967462]]
| [[Rosa María Capel Martínez]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa María Capel.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 697
| [[:d:Q64769095|Q64769095]]
| [[Elisa Ruiz García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 698
| [[:d:Q106397842|Q106397842]]
| [[Evangelina Rodríguez Cuadros]]
|
| 1952
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 699
| [[:d:Q11907293|Q11907293]]
| [[Aurora Díaz-Plaja i Contestí]]
| [[Bartzelona]]
| 1913-08-07
| [[Espainia]]
| 2003-12-08
|
|-
| style='text-align:right'| 700
| [[:d:Q63535315|Q63535315]]
| [[Felicidad Orquín]]
|
| 1934
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 701
| [[:d:Q2462537|Q2462537]]
| [[Asun Balzola]]
| [[Bilbo]]
| 1942-07-18
| [[Espainia]]
| 2006-06-22
| [[Fitxategi:Asun Balzola.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 702
| [[:d:Q6745815|Q6745815]]
| [[Olga Xirinacs]]
| [[Tarragona]]
| 1936-05-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Olga Xirinacs (2006).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 703
| [[:d:Q20101778|Q20101778]]
| [[Marta Selva i Masoliver]]
|
| 1953
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Conferència Fina Birulés (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 704
| [[:d:Q75004|Q75004]]
| [[Pilar Miró]]
| [[Madril]]
| 1940-04-20
| [[Espainia]]
| 1997-10-19
| [[Fitxategi:(Pilar Miró) Rosa Conde en la toma de posesión del director general de TVE. Pool Moncloa. 17 de enero de 1989 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 705
| [[:d:Q3393862|Q3393862]]
| [[Gemma Lienas]]
| [[Bartzelona]]
| 1951-01-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Gemma Lienas i Massot - Dia Mundial de la poesia.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 706
| [[:d:Q58072848|Q58072848]]
| [[Ánxeles Ferrer]]
| [[Vilamartín de Valdeorras]]
| 1957-09-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:FOTO Ánxeles Ferrer Wikipedia-Galipedia.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 707
| [[:d:Q237058|Q237058]]
| [[Elvira Lindo]]
| [[Cádiz]]
| 1962-01-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elvira-lindo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 708
| [[:d:Q11951588|Q11951588]]
| [[Teresa Duran]]
| [[Bartzelona]]
| 1949-12-16
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 709
| [[:d:Q268582|Q268582]]
| [[Carmen Martín Gaite]]
| [[Sevilla]]<br/>[[Salamanca]]
| 1925-12-08
| [[Espainia]]
| 2000-07-22<br/>2000-07-23
| [[Fitxategi:Carmen Martín Gaite.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 710
| [[:d:Q113636640|Q113636640]]
| [[María Magdalena Guerrero Cano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 711
| [[:d:Q117239705|Q117239705]]
| [[Rosa Romero Franco]]
|
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 712
| [[:d:Q65589439|Q65589439]]
| [[Almudena Orejas Saco del Valle]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 713
| [[:d:Q6761549|Q6761549]]
| [[Maria Rosa Calvo]]
|
| 1946-02-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Slotconcert Internationale Harpweek 1963 Maria Rosa Calvo Manzano Ruiz (Spanje, Bestanddeelnr 915-3660.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 714
| [[:d:Q482898|Q482898]]
| [[Ana Lucia Frega]]
| [[Buenos Aires]]
| 1935-11-25
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 715
| [[:d:Q24050241|Q24050241]]
| [[Cecilia Castaño]]
| [[Almería]]
| 1953-02-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Cecilia Castaño Aules Feministes 2022.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 716
| [[:d:Q80918565|Q80918565]]
| [[Aida Anguiano de Miguel]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 717
| [[:d:Q6163751|Q6163751]]
| [[Virginia Tovar Martín]]
| [[Bérchules]]
| 1929-11-29
| [[Espainia]]
| 2013-07-10
| [[Fitxategi:Virginia Tovar Martín.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 718
| [[:d:Q105516338|Q105516338]]
| [[Cristina Aldana Nácher]]
|
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 719
| [[:d:Q104218551|Q104218551]]
| [[Inés Ruiz Montejo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 720
| [[:d:Q28155050|Q28155050]]
| [[María Dolores Vila Jato]]
| [[Lugo]]
| 1950-07-09
| [[Espainia]]
| 2001-04-02
|
|-
| style='text-align:right'| 721
| [[:d:Q24042296|Q24042296]]
| [[María de los Santos García Felguera]]
| [[Villamanrique]]
| 1953-11-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 722
| [[:d:Q29892410|Q29892410]]
| [[Marta Carrasco Ferrer]]
| [[Madril]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MARTA CARRASCO.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 723
| [[:d:Q104211780|Q104211780]]
| [[Teresa Pérez Higuera]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 724
| [[:d:Q25421740|Q25421740]]
| [[Jo Labanyi]]
|
| 1946
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 725
| [[:d:Q20005914|Q20005914]]
| [[Mercè Ibarz]]
| [[Zaidín-Saidí]]
| 1954-09-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mercè Ibarz La setmana del Llibre en català.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 726
| [[:d:Q50415756|Q50415756]]
| [[Benedicta Rivero Suárez]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 727
| [[:d:Q50377764|Q50377764]]
| [[Carmen Codoñer Merino]]
| [[Valentzia]]
| 1936
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 728
| [[:d:Q106840655|Q106840655]]
| [[María Victoria Escribano Paño]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 729
| [[:d:Q107212655|Q107212655]]
| [[Isabel Velázquez Soriano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 730
| [[:d:Q112662968|Q112662968]]
| [[Asun Llena Berñe]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 731
| [[:d:Q19290135|Q19290135]]
| [[Carme Mayol Fernández]]
| [[Bartzelona]]
| 1937-03-28
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 732
| [[:d:Q28735831|Q28735831]]
| [[Capi Corrales Rodrigáñez]]
| [[Madril]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 733
| [[:d:Q56070726|Q56070726]]
| [[Eva María Méndez Rodríguez]]
| [[Maraña]]
| 1973-06-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 734
| [[:d:Q112959063|Q112959063]]
| [[Marta Luxán]]
| [[Bilbo]]
| 1970
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 735
| [[:d:Q53633605|Q53633605]]
| [[Beatriz Suárez Briones]]
| [[Marín (Galizia)|Marín]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Beatriz Suárez Briones.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 736
| [[:d:Q16601602|Q16601602]]
| [[María Ángeles Pérez López]]
| [[Valladolid]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Ángeles Pérez López.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 737
| [[:d:Q4891072|Q4891072]]
| [[Victoria Camps]]
| [[Bartzelona]]
| 1941-02-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Victòria Camps.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 738
| [[:d:Q96774817|Q96774817]]
| [[Raquel Osborne Verdugo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 739
| [[:d:Q106677263|Q106677263]]
| [[Silvia Acerbi]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 740
| [[:d:Q101444620|Q101444620]]
| [[Josefina Carrera i Sabaté]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 741
| [[:d:Q30705081|Q30705081]]
| [[Margarita Borja]]
| [[Almería]]
| 1942
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marga Borja.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 742
| [[:d:Q55624118|Q55624118]]
| [[Colette Noyau]]
|
| 1942-02-15
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 743
| [[:d:Q55999082|Q55999082]]
| [[Fausta Antonucci]]
|
| 1959
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 744
| [[:d:Q5878078|Q5878078]]
| [[Georgina Sabat de Rivers]]
| [[Santiago (Kuba)|Santiago]]
| 1924-06-20<br/>1924
| [[Kuba]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2008-05-07<br/>2008
|
|-
| style='text-align:right'| 745
| [[:d:Q60058707|Q60058707]]
| [[Rocío Quispe-Agnoli]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 746
| [[:d:Q25927276|Q25927276]]
| [[Shirley Mangini]]
| [[Pennsylvania]]
| 1946<br/>1947
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 747
| [[:d:Q50386728|Q50386728]]
| [[Olga Moreiras Tuni]]
| [[Vigo]]
| 1933
| [[Espainia]]
| 2012
|
|-
| style='text-align:right'| 748
| [[:d:Q111541921|Q111541921]]
| [[Concepción García-Gallo Peñuela]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 749
| [[:d:Q111539266|Q111539266]]
| [[María Luz Alonso Martín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 750
| [[:d:Q106316845|Q106316845]]
| [[Emma Montanos Ferrín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 751
| [[:d:Q94578397|Q94578397]]
| [[Teresa Giménez Candela]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 752
| [[:d:Q111539287|Q111539287]]
| [[Pilar Arregui Zamorano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 753
| [[:d:Q111541894|Q111541894]]
| [[Mercedes Galán Lorda]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 754
| [[:d:Q93434476|Q93434476]]
| [[Raquel Rico Linage]]
|
| 1948
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 755
| [[:d:Q24583765|Q24583765]]
| [[Margarita María Birriel Salcedo]]
| [[Madril]]
| 1953-01-26
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 756
| [[:d:Q108536615|Q108536615]]
| [[Roncesvalles Barber Cárcamo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 757
| [[:d:Q27474461|Q27474461]]
| [[Tamar Herzog]]
| [[Israel]]
| 1965-04-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Tamar Herzog) Podcasts de la Casa de Velázquez. Conclusiones Seguir siendo extranjero.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 758
| [[:d:Q65096798|Q65096798]]
| [[Marta Lorente Sariñena]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 759
| [[:d:Q111541947|Q111541947]]
| [[Consuelo Maqueda Abreu]]
|
|
| [[Espainia]]
| 2014
|
|-
| style='text-align:right'| 760
| [[:d:Q111541857|Q111541857]]
| [[Remedios Ferrero Micó]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 761
| [[:d:Q111539364|Q111539364]]
| [[Rosa María Bandrés Sánchez-Cruzat]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 762
| [[:d:Q96051962|Q96051962]]
| [[Beatriz Bernal]]
| [[Kuba]]
|
| [[Kuba]]<br/>[[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 763
| [[:d:Q108536889|Q108536889]]
| [[María Soledad Campos Díez]]
|
| 1961-09-03
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 764
| [[:d:Q111539370|Q111539370]]
| [[María José Collantes de Terán de la Hera]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 765
| [[:d:Q111539309|Q111539309]]
| [[Beatriz Badorrey Martín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 766
| [[:d:Q93429626|Q93429626]]
| [[Margarita Serna Vallejo]]
|
| 1967
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 767
| [[:d:Q290502|Q290502]]
| [[Cristina Peri Rossi]]
| [[Montevideo]]
| 1941-11-12
| [[Uruguai]]
|
| [[Fitxategi:Cristina Peri.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 768
| [[:d:Q61933659|Q61933659]]
| [[Adriana Rodríguez Pérsico]]
|
| 1951
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 769
| [[:d:Q111531189|Q111531189]]
| [[Lieve Behiels]]
|
| 1953
| [[Belgika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 770
| [[:d:Q16601324|Q16601324]]
| [[María Elena Arenas Cruz]]
|
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 771
| [[:d:Q3035352|Q3035352]]
| [[Dominique Méda]]
| [[Sedan (Ardenak)|Sedan]]
| 1962-07-17
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Dominique Méda.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 772
| [[:d:Q6689740|Q6689740]]
| [[Lourdes Beneria]]
| [[La Vall de Boí]]
| 1937-10-08
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lourdes Beneria.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 773
| [[:d:Q28735504|Q28735504]]
| [[Matilde Albert Robatto]]
| [[Mugardos]]
| 1940
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 774
| [[:d:Q105690949|Q105690949]]
| [[Franca Landucci Gattinoni]]
| [[Grosseto]]
| 1953
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 775
| [[:d:Q3849965|Q3849965]]
| [[Marta Sordi]]
| [[Livorno]]
| 1925-11-18
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 2009-04-05
|
|-
| style='text-align:right'| 776
| [[:d:Q107437904|Q107437904]]
| [[Liliana Monti Sabia]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 777
| [[:d:Q115036728|Q115036728]]
| [[Milena Raimondi]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 778
| [[:d:Q105569303|Q105569303]]
| [[Franca Ferrandini Troisi]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 779
| [[:d:Q110220073|Q110220073]]
| [[Francesca Boldrer]]
| [[Bolzano]]
| 1967-05-07
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 780
| [[:d:Q108835824|Q108835824]]
| [[Silvia Mattiacci]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 781
| [[:d:Q62393731|Q62393731]]
| [[Laura Bocciolini Palagi]]
| [[Florentzia]]
| 1947
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 782
| [[:d:Q111742058|Q111742058]]
| [[Maria Barbanti]]
|
| 1943
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 783
| [[:d:Q11941620|Q11941620]]
| [[Pilar Malla Escofet]]
| [[El Pont d'Armentera]]
| 1931-09-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 784
| [[:d:Q14955664|Q14955664]]
| [[Teresa Losada]]
| [[Lugo]]
| 1943
| [[Espainia]]
| 2013-08-25
| [[Fitxategi:Losada, Teresa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 785
| [[:d:Q93431065|Q93431065]]
| [[Amparo Almarcha Barbado]]
|
| 1945
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 786
| [[:d:Q99621451|Q99621451]]
| [[Maria Naredo Molero|María Naredo Molero]]
| [[Madril]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Naredo Molero.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 787
| [[:d:Q106560601|Q106560601]]
| [[Maria Teresa Laespada Martínez]]
| [[Bilbo]]
| 1965
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 788
| [[:d:Q54611935|Q54611935]]
| [[Montserrat Truyols-Massoni]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 789
| [[:d:Q108961320|Q108961320]]
| [[Ángela Madrid y Medina]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 790
| [[:d:Q22965301|Q22965301]]
| [[María Jesús Viguera Molins]]
| [[Ferrol]]
| 1945-02-10
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 791
| [[:d:Q20876728|Q20876728]]
| [[Susana Beltrán García]]
| [[Bartzelona]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 792
| [[:d:Q123979620|Q123979620]]
| [[Ana María Delgado García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 793
| [[:d:Q113821363|Q113821363]]
| [[María Leticia Sánchez Hernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 794
| [[:d:Q96749165|Q96749165]]
| [[María Rosa Cervera Sardá]]
| [[Madril]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 795
| [[:d:Q112843953|Q112843953]]
| [[Amelia Aranda Huete]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 796
| [[:d:Q105833780|Q105833780]]
| [[Leticia Ruiz Gómez]]
| [[Santander]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 797
| [[:d:Q50375982|Q50375982]]
| [[María Victoria López-Cordón Cortezo]]
| [[Madril]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 798
| [[:d:Q40339840|Q40339840]]
| [[María José Frápolli]]
|
| 1963<br/>1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María José Frápolli.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 799
| [[:d:Q42685908|Q42685908]]
| [[María de los Ángeles Eraña Lagos]]
| [[Mexiko]]
| 20th century
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 800
| [[:d:Q123570987|Q123570987]]
| [[Amparo Castiella|Amparo Castiella Rodríguez]]
| [[Iruñea]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 801
| [[:d:Q109065131|Q109065131]]
| [[María Soledad Corchón Rodríguez]]
| [[Santander]]
| 1947-04-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 802
| [[:d:Q104162237|Q104162237]]
| [[Emilia Bea Pérez]]
|
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 803
| [[:d:Q48688426|Q48688426]]
| [[Assumpció Vila Mitjà]]
| [[L'Escala]]
| 1948-12-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Assumpció Vila Mitjà.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 804
| [[:d:Q62004846|Q62004846]]
| [[Matilde Revuelta Tubino]]
|
| 1922
| [[Espainia]]
| 2004
|
|-
| style='text-align:right'| 805
| [[:d:Q107110523|Q107110523]]
| [[Soledad Cánovas del Castillo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 806
| [[:d:Q28339397|Q28339397]]
| [[Yolanda Barriocanal López]]
| [[Cubo de Bureba]]
| 1957-04-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 807
| [[:d:Q21580467|Q21580467]]
| [[María Victoria Carballo]]
| [[Ferrol]]
| 1942-05-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Victoria Carballo-Calero.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 808
| [[:d:Q106653188|Q106653188]]
| [[Teresa Posada Kubissa]]
|
| 1953
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 809
| [[:d:Q55993403|Q55993403]]
| [[Pilar Corella Suárez]]
|
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 810
| [[:d:Q13147296|Q13147296]]
| [[Josefina Martínez Álvarez]]
| [[San Cloyo]]
| 1937-04-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 811
| [[:d:Q129169821|Q129169821]]
| [[María del Carmen Hernández Valcárcel]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 812
| [[:d:Q21541035|Q21541035]]
| [[Rosario Neira]]
| [[Oviedo]]
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 813
| [[:d:Q111901698|Q111901698]]
| [[Asunción Fernández Doctor]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 814
| [[:d:Q27302711|Q27302711]]
| [[Goretti Ramírez Castro]]
| [[Santa Cruz Tenerifekoa]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 815
| [[:d:Q2850174|Q2850174]]
| [[Anita Guerreau-Jalabert]]
| [[Marseilla]]
| 1950-01-25
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 816
| [[:d:Q3667479|Q3667479]]
| [[Chiara Frugoni]]
| [[Pisa]]
| 1940-02-04
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| 2022-04-09
| [[Fitxategi:Chiara Frugoni (Foto Luca Giarelli).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 817
| [[:d:Q57440708|Q57440708]]
| [[Barbara H. Rosenwein]]
| [[Chicago]]
| 1945-03-01
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 818
| [[:d:Q24206475|Q24206475]]
| [[Anna Esposito]]
| [[La Spezia]]
| 1948-06-12
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 819
| [[:d:Q62392260|Q62392260]]
| [[Corinne Bonnet]]
|
| 1959-03-30
| [[Belgika]]
|
| [[Fitxategi:Professor Corinne Bonnet.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 820
| [[:d:Q57470353|Q57470353]]
| [[Isabel de Barros Dias]]
|
|
| [[Portugal]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 821
| [[:d:Q262474|Q262474]]
| [[Anna Wierzbicka]]
| [[Varsovia]]
| 1938-03-10
| [[Poloniako Bigarren Errepublika]]<br/>[[Hirugarren Reicha]]<br/>[[Poloniako Herri Errepublika]]<br/>[[Polonia]]<br/>[[Australia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 822
| [[:d:Q130632982|Q130632982]]
| [[Éliane Lavaud-Fage]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 823
| [[:d:Q111532380|Q111532380]]
| [[Laura Dolfi]]
|
| 1948
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 824
| [[:d:Q105682635|Q105682635]]
| [[Estrella Montolío Durán]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 825
| [[:d:Q29893568|Q29893568]]
| [[Sultana Wahnón]]
| [[Melilla]]
| 1960-05-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 826
| [[:d:Q61062296|Q61062296]]
| [[Herminia Pernas Oroza]]
| [[Burela]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 827
| [[:d:Q20994748|Q20994748]]
| [[Amparo Marco]]
| [[Castelló de la Plana]]
| 1968-02-08
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amparomarco (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 828
| [[:d:Q26387105|Q26387105]]
| [[Judith Sutz]]
| [[Montevideo]]
| 1946-12-16
| [[Uruguai]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 829
| [[:d:Q42911584|Q42911584]]
| [[Henrike Fesefeldt]]
| [[Alemania]]
| 1966
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 830
| [[:d:Q55946567|Q55946567]]
| [[Irene Castells Olivan]]
| [[Hellín]]
| 1943
| [[Espainia]]
| 2019-05-29
|
|-
| style='text-align:right'| 831
| [[:d:Q64029988|Q64029988]]
| [[Rosalía Crego Navarro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 832
| [[:d:Q76161852|Q76161852]]
| [[María Antonia Peña]]
| [[La Línea de la Concepción]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Antonia Peña.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 833
| [[:d:Q50693870|Q50693870]]
| [[Genoveva García Queipo de Llano]]
|
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 834
| [[:d:Q73624707|Q73624707]]
| [[Sonia Aldas Mejías]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:(Sonia Aldas Mejías) FAEDIS. Entrevista Dra Sonia Alda Mejias.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 835
| [[:d:Q93428276|Q93428276]]
| [[María del Carmen Paredes Martín]]
|
| 1954
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 836
| [[:d:Q4750447|Q4750447]]
| [[Ana María Vázquez Hoys]]
|
| 1945-10-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 837
| [[:d:Q55947538|Q55947538]]
| [[María Luisa Sánchez León]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 838
| [[:d:Q121437400|Q121437400]]
| [[María Jesús Peréx|María Jesús Peréx Agorreta]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Maria-Jesus-Perex-Agorreta-UNED.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 839
| [[:d:Q23842032|Q23842032]]
| [[Margarita Vallejo Girvés]]
|
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 840
| [[:d:Q5829540|Q5829540]]
| [[Elisa Garrido González]]
| [[Espainia]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 841
| [[:d:Q21030797|Q21030797]]
| [[Ilaria Ramelli]]
| [[Piacenza]]
| 1973
| [[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Ilaria Ramelli Regensburg.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 842
| [[:d:Q55558033|Q55558033]]
| [[Concha Roldán]]
| [[Madril]]
| 1958-09-14<br/>1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Concha Roldán.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 843
| [[:d:Q21816263|Q21816263]]
| [[María Xosé Agra Romero]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1956-02-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Foto Agra.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 844
| [[:d:Q18689578|Q18689578]]
| [[Luisa Posada Kubissa]]
| [[Madril]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Luisa Posada Feminario 2018 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 845
| [[:d:Q55988619|Q55988619]]
| [[María Luisa Cancela Ramírez de Arellano]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 846
| [[:d:Q47491333|Q47491333]]
| [[María Cruz Mina Apat]]
| [[Iruñea]]
| 1939
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 847
| [[:d:Q23843495|Q23843495]]
| [[Ángeles Barrio Alonso]]
| [[Gijón]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 848
| [[:d:Q11691194|Q11691194]]
| [[Marta Bizkarrondo]]
| [[Donostia]]
| 1947
| [[Espainia]]
| 2007
|
|-
| style='text-align:right'| 849
| [[:d:Q110311805|Q110311805]]
| [[Miren Llona]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 850
| [[:d:Q110734522|Q110734522]]
| [[Mercedes Arbaiza|Mercedes Arbaiza Vilallonga]]
| [[Bilbo]]
| 1963
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 851
| [[:d:Q113922705|Q113922705]]
| [[Nerea Aresti]]
| [[Bilbo]]
| 1961
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 852
| [[:d:Q29138949|Q29138949]]
| [[Valeria Camporesi]]
| [[Bolonia]]
| 1957
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 853
| [[:d:Q20888475|Q20888475]]
| [[Sandra Souto Kustrín]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 854
| [[:d:Q112703987|Q112703987]]
| [[Teresa Artola González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 855
| [[:d:Q6003362|Q6003362]]
| [[María Antonia García de León Álvarez]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 856
| [[:d:Q93371785|Q93371785]]
| [[Francisca Martín Molero]]
|
| 1943
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 857
| [[:d:Q58257354|Q58257354]]
| [[Cristina Mayor-Ruiz]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 858
| [[:d:Q23907413|Q23907413]]
| [[Marian Lopez Fernandez-Cao]]
| [[Vigo]]
| 1964-02-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marian Lopez Fdz Cao.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 859
| [[:d:Q112623664|Q112623664]]
| [[María Luisa Zagalaz Sánchez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 860
| [[:d:Q59462705|Q59462705]]
| [[Águeda Gómez Suárez]]
| [[O Rosal]]
| 1971-10-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 861
| [[:d:Q106436843|Q106436843]]
| [[Adela Gil Crespo]]
|
| 1916
| [[Espainia]]
| 1992
|
|-
| style='text-align:right'| 862
| [[:d:Q84263168|Q84263168]]
| [[Beatriz Lavandera]]
| [[Argentina]]
| 1942-03-04
| [[Argentina]]
| 1998-03-23
|
|-
| style='text-align:right'| 863
| [[:d:Q55998218|Q55998218]]
| [[Eugenia Fosalba]]
| [[Bartzelona]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 864
| [[:d:Q107197398|Q107197398]]
| [[Ana Isabel Martín Ferreira]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 865
| [[:d:Q55946931|Q55946931]]
| [[María Paloma Gracia Alonso]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 866
| [[:d:Q108526399|Q108526399]]
| [[Carmen Benito-Vessels]]
|
| 1955
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 867
| [[:d:Q55687172|Q55687172]]
| [[Elvira Fidalgo]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 868
| [[:d:Q106644899|Q106644899]]
| [[Marta Haro Cortés]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 869
| [[:d:Q90010165|Q90010165]]
| [[Patrizia Botta]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 870
| [[:d:Q47619|Q47619]]
| [[Nadine Gordimer]]
| [[Springs (Hegoafrika)]]
| 1923-11-20
| [[Hegoafrika]]
| 2014-07-13
| [[Fitxategi:Nadine Gordimer 01.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 871
| [[:d:Q93430886|Q93430886]]
| [[Ruth Rubio-Marín]]
|
| 1969-10-06
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 872
| [[:d:Q28534027|Q28534027]]
| [[Carmen López Alonso]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 873
| [[:d:Q62070549|Q62070549]]
| [[Milagros Nuin Monreal]]
| [[Erriberri]]
| 1951-11-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 874
| [[:d:Q19950281|Q19950281]]
| [[Begoña López Bueno]]
|
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 875
| [[:d:Q104534944|Q104534944]]
| [[Carmen Fernández Ariza]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 876
| [[:d:Q93386663|Q93386663]]
| [[María Dolores Antigüedad del Castillo-Olivares]]
|
| 1949
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 877
| [[:d:Q5829252|Q5829252]]
| [[Elena Vozmediano]]
| [[Madril]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elena Vozmediano.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 878
| [[:d:Q55997657|Q55997657]]
| [[Gabrielle Sed-Rajna]]
| [[Budapest]]
| 1927-07-06
| [[Frantzia]]
| 2008-01-08
|
|-
| style='text-align:right'| 879
| [[:d:Q110100642|Q110100642]]
| [[Sofía Rodríguez Bernis]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Sofía Rodríguez Bernis.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 880
| [[:d:Q48720988|Q48720988]]
| [[Begoña Torres]]
| [[Madril]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Begoña Torres.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 881
| [[:d:Q57578928|Q57578928]]
| [[María Jesús Gallego Arrufat]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 882
| [[:d:Q30900950|Q30900950]]
| [[Aurora Fernández Polanco]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 883
| [[:d:Q111464290|Q111464290]]
| [[María Teresa Chaves Montoya]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 884
| [[:d:Q107356564|Q107356564]]
| [[Paloma Llaneza]]
| [[Madril]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 885
| [[:d:Q124373272|Q124373272]]
| [[Carmen Agut García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 886
| [[:d:Q82349646|Q82349646]]
| [[María José Aradilla Marqués]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 887
| [[:d:Q25509393|Q25509393]]
| [[Obdulia Taboadela]]
| [[Madril]]
| 1964-11-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 888
| [[:d:Q39922802|Q39922802]]
| [[Rosario Sampedro Gallego]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 889
| [[:d:Q57623991|Q57623991]]
| [[Elixabete Imaz]]
| [[Errenteria]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 890
| [[:d:Q12263039|Q12263039]]
| [[Mari Jose Olaziregi]]
| [[Donostia]]
| 1963-04-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mari Jose Olaziregi irakasle eta kritikaria 2011n.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 891
| [[:d:Q20534490|Q20534490]]
| [[Esperanza Mariño]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1963-04-15
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esperanza Mariño (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 892
| [[:d:Q23902092|Q23902092]]
| [[María del Carmen Calero Palacios]]
| [[Fuente Vaqueros]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Calero Foto.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 893
| [[:d:Q29071538|Q29071538]]
| [[María Ruiz Trapero]]
|
| 1931-03-26
| [[Espainia]]
| 2015-02-23
|
|-
| style='text-align:right'| 894
| [[:d:Q106515518|Q106515518]]
| [[Pilar Ostos Salcedo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 895
| [[:d:Q23768181|Q23768181]]
| [[Ilse Schütz]]
|
| 1935
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 896
| [[:d:Q107345706|Q107345706]]
| [[Franca Tonini Zaccarini]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 897
| [[:d:Q100715817|Q100715817]]
| [[María Paz de Blas Fernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 898
| [[:d:Q104591162|Q104591162]]
| [[Mónica Margarit Ribalta]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 899
| [[:d:Q63413594|Q63413594]]
| [[Mercè Otero Vidal]]
| [[Bartzelona]]
| 1947-05-25
|
|
| [[Fitxategi:Mercè Otero 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 900
| [[:d:Q45356515|Q45356515]]
| [[Ana de Begoña Azkarraga|Ana de Begoña Azcárraga]]
| [[Agurain]]
| 1946
| [[Espainia]]
| 2009
|
|-
| style='text-align:right'| 901
| [[:d:Q16189643|Q16189643]]
| [[Dolors Comas|Maria Dolors Comas d'Argemir i Cendra]]
| [[Bartzelona]]
| 1951-08-10
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 902
| [[:d:Q104832602|Q104832602]]
| [[Mercedes Replinger]]
| [[Murtzia]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 903
| [[:d:Q56402774|Q56402774]]
| [[Roser Juanola Terradellas]]
| [[Banyoles]]
| 1949-02-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Roser Juanola a Escaladei.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 904
| [[:d:Q62554999|Q62554999]]
| [[Pilar Barreiro Elorza]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 905
| [[:d:Q60194145|Q60194145]]
| [[Carmen Martínez]]
| [[Cangas del Narcea]]
| 1961-12-28
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 906
| [[:d:Q5864892|Q5864892]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Alacant]]
| 1930-10-27
| [[Espainia]]
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 907
| [[:d:Q55500507|Q55500507]]
| [[Ana María Leyra]]
| [[Madril]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 908
| [[:d:Q5591569|Q5591569]]
| [[Graciela Palau de Nemes]]
| [[Camagüey]]
| 1919-03-24
|
| 2019-09-28
|
|-
| style='text-align:right'| 909
| [[:d:Q19301170|Q19301170]]
| [[Menene Gras]]
| [[Bartzelona]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 910
| [[:d:Q5712102|Q5712102]]
| [[Aurora Egido]]
| [[Molina de Aragón]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Aurora Egido por Marta Jara (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 911
| [[:d:Q6004946|Q6004946]]
| [[Carmen Iglesias]]
| [[Madril]]
| 1942-03-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:CarmenIglesias.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 912
| [[:d:Q8349080|Q8349080]]
| [[Concha Zardoya]]
| [[Valparaíso]]
| 1914-11-14
| [[Txile]]
| 2004-04-21
|
|-
| style='text-align:right'| 913
| [[:d:Q20015561|Q20015561]]
| [[Marie Laffranque]]
| [[Saint-Marcet]]
| 1921-11-28
| [[Frantzia]]
| 2006-07-13
|
|-
| style='text-align:right'| 914
| [[:d:Q106436826|Q106436826]]
| [[Otilia López Fanego]]
|
|
| [[Espainia]]
| 2004-10-24
|
|-
| style='text-align:right'| 915
| [[:d:Q6093361|Q6093361]]
| [[Pureza Canelo]]
| [[Moraleja]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 916
| [[:d:Q28316659|Q28316659]]
| [[Amalia Iglesias]]
| [[Menaza]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 917
| [[:d:Q3266909|Q3266909]]
| [[Luisa Castro]]
| [[Foz]]
| 1966-01-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 918
| [[:d:Q115282792|Q115282792]]
| [[Francisca Perez Carreno]]
| [[Madril]]
| 1961-04-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 919
| [[:d:Q5673876|Q5673876]]
| [[Ana María Barrenechea]]
| [[Buenos Aires]]
| 1913-03-06
| [[Argentina]]
| 2010-10-04
|
|-
| style='text-align:right'| 920
| [[:d:Q4822630|Q4822630]]
| [[Aurora de Albornoz]]
| [[Ḷḷuarca (Q56849753)|Ḷḷuarca]]
| 1926-01-22
| [[Espainia]]
| 1990-06-06
| [[Fitxategi:Aurora de Albornoz.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 921
| [[:d:Q5936649|Q5936649]]
| [[Josefina Ludmer]]
| [[San Francisco]]
| 1939-05-03
| [[Argentina]]
| 2016-12-09
| [[Fitxategi:Josefina Ludmer.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 922
| [[:d:Q35485328|Q35485328]]
| [[Dolores Cabra]]
| [[Espainia]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 923
| [[:d:Q5784859|Q5784859]]
| [[Consuelo Triviño Anzola]]
| [[Bogota]]
| 1956
| [[Kolonbia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 924
| [[:d:Q107629319|Q107629319]]
| [[Delfina Muschietti]]
|
| 1953
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 925
| [[:d:Q57589087|Q57589087]]
| [[Beatriz Fernández Herrero]]
| [[Vigo]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 926
| [[:d:Q26309205|Q26309205]]
| [[María Ángeles Álvarez Martínez]]
| [[Santa Cruz Tenerifekoa]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 927
| [[:d:Q5920876|Q5920876]]
| [[Isabel Soler]]
| [[Bartzelona]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 928
| [[:d:Q65925006|Q65925006]]
| [[Anna Calvera Sagué]]
| [[Bartzelona]]
| 1954
| [[Espainia]]
| 2018-02-04
|
|-
| style='text-align:right'| 929
| [[:d:Q25411214|Q25411214]]
| [[Noemí Ulla]]
| [[Santa Fe (Argentina)|Santa Fe]]
| 1940
| [[Argentina]]
| 2016-05-22
|
|-
| style='text-align:right'| 930
| [[:d:Q2140267|Q2140267]]
| [[Reina Roffé]]
| [[Buenos Aires]]
| 1951-11-04
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Reina Roffe 2006.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 931
| [[:d:Q28503633|Q28503633]]
| [[Ángeles Cardona Castro]]
| [[Tarragona]]
| 1923-09-03
| [[Espainia]]
| 2011-02-05
|
|-
| style='text-align:right'| 932
| [[:d:Q27883131|Q27883131]]
| [[Reyes Calderón]]
| [[Valladolid]]
| 1961-11-14
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Reyes Calderon.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 933
| [[:d:Q24055276|Q24055276]]
| [[Marta Segarra]]
| [[Bartzelona]]
| 1963-10-25
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marta Segarra.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 934
| [[:d:Q21530705|Q21530705]]
| [[Marta Giné]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marta Giné Janer.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 935
| [[:d:Q21587701|Q21587701]]
| [[Anna Sawicka]]
| [[Krakovia]]
| 1957
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 936
| [[:d:Q16179626|Q16179626]]
| [[Laura Borràs|Laura Borràs i Castanyer]]
| [[Bartzelona]]
| 1970-10-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:LauraBorras.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 937
| [[:d:Q12393058|Q12393058]]
| [[María Xesús Lama]]
| [[Santa Euxea, Guntín]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Xesús Lama - Casa da Matanza - xornadas Centenario Manuel Murguía 1 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 938
| [[:d:Q28922598|Q28922598]]
| [[Almudena Hernando]]
| [[Madril]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Almudena Hernando. Etiopía proyecto de Etiopía (2016-2019)- "Cultura material, colonialismo y género en Etiopía. Una aproximación etnoarqueológica".jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 939
| [[:d:Q23012034|Q23012034]]
| [[Maria Angeles Querol]]
| [[Badajoz]]
| 1948-02-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 940
| [[:d:Q12396276|Q12396276]]
| [[Ofelia Rey Castelao]]
| [[Valboa]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ofelia Rey Castelao 2015.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 941
| [[:d:Q107713606|Q107713606]]
| [[Gema Elvira Adán Álvarez]]
|
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 942
| [[:d:Q62836672|Q62836672]]
| [[María Isabel del Val Valdivieso]]
| [[Valladolid]]
| 1948-01-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Isabel del Val - Simposio Isabel la Católica y la evangelización de América (2018; cropped 2024).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 943
| [[:d:Q20533571|Q20533571]]
| [[Aurora López]]
| [[Sarria (Lugo)|Sarria]]
| 1948-01-16
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 944
| [[:d:Q21513417|Q21513417]]
| [[María José Sanz Sánchez|Maria José Sanz Sánchez]]
| [[Valentzia]]
| 1963<br/>1963-01-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 945
| [[:d:Q50295630|Q50295630]]
| [[Trinidad Arcos Pereira]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 946
| [[:d:Q93433722|Q93433722]]
| [[Dulce Estefanía]]
|
| 1933
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 947
| [[:d:Q93428239|Q93428239]]
| [[Carmen González Vázquez]]
|
| 1969
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 948
| [[:d:Q50360534|Q50360534]]
| [[María Dolores García de Paso Carrasco]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 949
| [[:d:Q63383227|Q63383227]]
| [[Ana María Aldama Roy]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
| 2009-09-03
|
|-
| style='text-align:right'| 950
| [[:d:Q113898347|Q113898347]]
| [[María José García Soler]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 951
| [[:d:Q107182993|Q107182993]]
| [[Miryam Librán Moreno]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 952
| [[:d:Q108476022|Q108476022]]
| [[Elina Miranda Cancela]]
|
| 1944
| [[Kuba]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 953
| [[:d:Q23011821|Q23011821]]
| [[Carmen Batanero]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 954
| [[:d:Q5954771|Q5954771]]
| [[Juliana-Luisa González Hurtado]]
| [[Palentziako probintzia]]
| 1933-09-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 955
| [[:d:Q61269627|Q61269627]]
| [[Stella Villarmea]]
| [[Madril]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Stella Villarmea.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 956
| [[:d:Q122011837|Q122011837]]
| [[Dora Muñoz]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 1954
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 957
| [[:d:Q24091258|Q24091258]]
| [[Montserrat Moreno|Montserrat Moreno Marimón]]
| [[Bartzelona]]
| 1937-05-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Montserrat Moreno 2016.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 958
| [[:d:Q97362550|Q97362550]]
| [[Luísa Abad]]
| [[Coruña]]
| 1951-08-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marialuisaabadcoeducación2021.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 959
| [[:d:Q57771692|Q57771692]]
| [[Marta Castañer]]
|
| 1962
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 960
| [[:d:Q21450772|Q21450772]]
| [[Mari Jose Urruzola]]
| [[Irun]]
| 1940-05-23
| [[Espainia]]
| 2006-04-28
| [[Fitxategi:Mari Jose Urruzola.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 961
| [[:d:Q24192206|Q24192206]]
| [[Núria Solsona]]
| [[Sabadell]]<br/>[[Lleida City]]
| 1953<br/>1972
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nuria Solsona.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 962
| [[:d:Q56825647|Q56825647]]
| [[Elena Martín Ortega]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 963
| [[:d:Q65465047|Q65465047]]
| [[María del Carmen de la Torre Boronat]]
|
| 1932
| [[Espainia]]
| 2021
|
|-
| style='text-align:right'| 964
| [[:d:Q110888230|Q110888230]]
| [[Assumpta Camps]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 965
| [[:d:Q55949345|Q55949345]]
| [[Isabel Alfonso]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 966
| [[:d:Q105335041|Q105335041]]
| [[Concepción Herrero Matesanz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 967
| [[:d:Q122228150|Q122228150]]
| [[María Luisa Canales-Fernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marisa Canales - sep 2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 968
| [[:d:Q36859811|Q36859811]]
| [[María Pilar de Luis Carnicer]]
|
| 1951-03-28
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 969
| [[:d:Q111152255|Q111152255]]
| [[María Marta García Negroni]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 970
| [[:d:Q8561502|Q8561502]]
| [[Dolores Serrat Moré]]
| [[Ripoll]]
| 1955-12-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Wiki Dolores-foto despacho gabi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 971
| [[:d:Q21573352|Q21573352]]
| [[Martha Tarasco Michel]]
|
| 20th century
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 972
| [[:d:Q29297851|Q29297851]]
| [[Paloma Durán y Lalaguna]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 973
| [[:d:Q34001880|Q34001880]]
| [[Mónica López Barahona]]
| [[Madril]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 974
| [[:d:Q106237904|Q106237904]]
| [[Lidia Blanco]]
| [[Burgos]]
| 1960-05-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lidia Blanco.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 975
| [[:d:Q23841763|Q23841763]]
| [[Maria Grazia Profeti]]
| [[Empoli]]
| 1939-02-16
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 976
| [[:d:Q93337571|Q93337571]]
| [[Palma Chillón]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 977
| [[:d:Q6050094|Q6050094]]
| [[Olivia de Miguel]]
| [[Logroño]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 978
| [[:d:Q116750059|Q116750059]]
| [[Dulce González Doreste]]
| [[Las Palmas Kanaria Handikoa]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 979
| [[:d:Q19461954|Q19461954]]
| [[Catalina Montes]]
| [[Valladolid]]
| 1929
| [[Espainia]]
| 2011-04-05
|
|-
| style='text-align:right'| 980
| [[:d:Q106963631|Q106963631]]
| [[Maria José Lopez-Couso]]
| [[Pontevedra]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María José López Couso nas xornadas sobre o centenario da morte de Manuel Murguía no paraninfo da USC.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 981
| [[:d:Q58146570|Q58146570]]
| [[Carmen Valero Garcés]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 982
| [[:d:Q16334666|Q16334666]]
| [[Elena Catena]]
| [[Salamanca]]
| 1920-11-12
| [[Espainia]]
| 2012-01-19
|
|-
| style='text-align:right'| 983
| [[:d:Q2842804|Q2842804]]
| [[Lourdes Ortiz]]
| [[Madril]]
| 1943-03-04
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 984
| [[:d:Q235403|Q235403]]
| [[Ana María Matute]]
| [[Bartzelona]]
| 1925-07-26
| [[Espainia]]
| 2014-06-25
| [[Fitxategi:Ana María Matute.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 985
| [[:d:Q93370695|Q93370695]]
| [[María Morrás Ruiz-Falcó]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 986
| [[:d:Q41633115|Q41633115]]
| [[María Concepción Bravo Guerreira]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 987
| [[:d:Q62392752|Q62392752]]
| [[Elisa Luque Alcaide]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 988
| [[:d:Q62560176|Q62560176]]
| [[Rosa M. Martinez de Codes]]
|
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 989
| [[:d:Q20664779|Q20664779]]
| [[Reyes Berruezo]]
| [[Iruñea]]
| 1951-01-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:X Congreso General de Historia de Navarra - Reyes Berruezo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 990
| [[:d:Q9078680|Q9078680]]
| [[Soledad Gallego-Díaz]]
| [[Madril]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Soledad Gallego-Díaz Amigas y amigos de porCausa (30528150463) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 991
| [[:d:Q108782492|Q108782492]]
| [[María José Bravo Bosch]]
| [[Ourense]]
| 1967-04-04
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 992
| [[:d:Q23894074|Q23894074]]
| [[María Isabel Nuñez Paz]]
| [[Salamanca]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 993
| [[:d:Q107351768|Q107351768]]
| [[Alicia Gil Gil]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 994
| [[:d:Q107351792|Q107351792]]
| [[Mónica Guzmán Zapater]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 995
| [[:d:Q107349944|Q107349944]]
| [[Alicia Arroyo Aparicio]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 996
| [[:d:Q106836325|Q106836325]]
| [[Amaya Mendikoetxea]]
| [[Bilbo]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amaya 2021.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 997
| [[:d:Q12386370|Q12386370]]
| [[Concepción Burgo]]
| [[Monforte de Lemos]]
| 1958-06-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 998
| [[:d:Q60646472|Q60646472]]
| [[Serrana M. Rial García]]
|
| 1957
|
| 2012-03-19
|
|-
| style='text-align:right'| 999
| [[:d:Q106287701|Q106287701]]
| [[Inmaculada Montalbán Huertas]]
| [[Iznalloz]]
| 1959-11-26
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Magistrada Inmaculada Montalban.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1000
| [[:d:Q130223431|Q130223431]]
| [[María Isabel Perelló Doménech]]
| [[Sabadell]]
| 1958-03-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1001
| [[:d:Q20533172|Q20533172]]
| [[Pilar Allegue]]
| [[Coruña]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1002
| [[:d:Q106324023|Q106324023]]
| [[María Rosaria Ferrarese]]
|
| 1948
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1003
| [[:d:Q1140389|Q1140389]]
| [[Cristina D'Ancona]]
|
| 1956-03-21
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1004
| [[:d:Q62393324|Q62393324]]
| [[Francisca Tomar Romero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1005
| [[:d:Q93370456|Q93370456]]
| [[Begoña Roman|Begoña Román Maestre]]
| [[Petrer]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Begoña Román UB.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1006
| [[:d:Q20018898|Q20018898]]
| [[Ángela Aparisi Miralles]]
| [[Valentzia]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:AAM2016.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1007
| [[:d:Q53548388|Q53548388]]
| [[María del Carmen Barranco Avilés]]
| [[Madril]]
| 1971
| [[Espainia]]
| 1971-03-08
|
|-
| style='text-align:right'| 1008
| [[:d:Q107453112|Q107453112]]
| [[Marie-Linda Ortega]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1009
| [[:d:Q50415767|Q50415767]]
| [[Alicia Rodríguez Álvarez]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1010
| [[:d:Q20987134|Q20987134]]
| [[Milagros Otero]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Milagros Otero-Valedora-Praza Pública-2015.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1011
| [[:d:Q23307720|Q23307720]]
| [[Julia Pavón]]
| [[Madril]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:JuliaP.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1012
| [[:d:Q59225109|Q59225109]]
| [[María José Iriarte Chiapusso|Maria Jose Iriarte Chiapusso]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1013
| [[:d:Q123102437|Q123102437]]
| [[Esperanza Botella]]
| [[Torrelavega]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1014
| [[:d:Q18640846|Q18640846]]
| [[Maria Dolors Folch Fornesa]]
| [[Bartzelona]]
| 1941
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1015
| [[:d:Q127698665|Q127698665]]
| [[Elvira Sánchez Mateos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1016
| [[:d:Q93371874|Q93371874]]
| [[Blanca Vilà Costa]]
| [[Bartzelona]]
| 1951-04-29<br/>1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1017
| [[:d:Q100321854|Q100321854]]
| [[María Elena Buqueras Segura]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1018
| [[:d:Q9029965|Q9029965]]
| [[María Casado González]]
| [[Cartaya]]
| 1952-01-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Casado Gonzalez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1019
| [[:d:Q93224699|Q93224699]]
| [[Myriam Cortés Diéguez]]
| [[Ourense]]
| 1964-08-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MCortes2022.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1020
| [[:d:Q105625033|Q105625033]]
| [[Dolores Romero Lopez]]
|
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1021
| [[:d:Q96582799|Q96582799]]
| [[Margarita de Luxán]]
| [[Santander]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1022
| [[:d:Q12387784|Q12387784]]
| [[Elvira Souto]]
| [[Coruña]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elvira Souto.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1023
| [[:d:Q12383950|Q12383950]]
| [[Aurora Marco]]
| [[Noguera de Albarracín]]
| 1948-02-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Aurora Marco (AELG)-2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1024
| [[:d:Q84319843|Q84319843]]
| [[Susana Guerrero Salazar]]
| [[Málaga]]
| 1969-11-29
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1025
| [[:d:Q12397263|Q12397263]]
| [[Paz Moreno Feliu]]
| [[Betanzos]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Paz Moreno Feliu.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1026
| [[:d:Q16202637|Q16202637]]
| [[Carmen Magallón]]
| [[Alcañiz]]
| 1951-12-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Magallón Portolés en la mesa sobre Violencia de Género.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1027
| [[:d:Q50376949|Q50376949]]
| [[María Luisa Monteiro Quintana]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1028
| [[:d:Q57358182|Q57358182]]
| [[Montserrat Macià i Gou]]
| [[Vilanova de Bellpuig]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1029
| [[:d:Q105617600|Q105617600]]
| [[Annamaria Petrioli Tofani]]
|
| 1938
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1030
| [[:d:Q95991947|Q95991947]]
| [[Aída Bueno Sarduy]]
| [[Habana]]
|
| [[Kuba]]
|
| [[Fitxategi:Aída Esther Bueno Sarduy.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1031
| [[:d:Q26899215|Q26899215]]
| [[Mercedes Bengoechea]]
| [[Madril]]
| 1952-12-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mercedes Bengoechea.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1032
| [[:d:Q57694072|Q57694072]]
| [[Isabel Molina Martos]]
|
| 1950<br/>1964
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1033
| [[:d:Q138416|Q138416]]
| [[Carme Chacón]]
| [[Esplugues de Llobregat]]
| 1971-03-13
| [[Espainia]]
| 2017-04-09
| [[Fitxategi:Carme Chacón, 13-07-2010.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1034
| [[:d:Q6701283|Q6701283]]
| [[Luisa Arvide]]
| [[Almería]]
| 1956-08-10
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1035
| [[:d:Q19950522|Q19950522]]
| [[Rachel Arié]]
| [[Kairo]]
| 1924-10-25
| [[Frantzia]]
| 2018-12-12
|
|-
| style='text-align:right'| 1036
| [[:d:Q126898858|Q126898858]]
| [[Ángeles Vicente]]
|
| 1969
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1037
| [[:d:Q5702172|Q5702172]]
| [[Araceli Mangas Martín]]
| [[Ledesma (Salamanca)|Ledesma]]
| No/unknown value
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Araceli Mangas Martín.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1038
| [[:d:Q16163973|Q16163973]]
| [[Alegría Borrás i Rodríguez]]
| [[Bartzelona]]
| 1943-02
| [[Espainia]]
| 2020-12-15
|
|-
| style='text-align:right'| 1039
| [[:d:Q4750451|Q4750451]]
| [[Ana Yabar|Ana Yabar Sterling]]
| [[Iruñea]]
| 1948-09-07
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1040
| [[:d:Q47346003|Q47346003]]
| [[María Pilar Bello Martín-Crespo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1041
| [[:d:Q7367419|Q7367419]]
| [[Rosario Silva de Lapuerta]]
| [[Madril]]
| 1954-06-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1042
| [[:d:Q26971312|Q26971312]]
| [[Ánxeles Cuña]]
| [[Pontevedra]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ánxeles Cuña 4 Outubro, 2018 Nós TV.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1043
| [[:d:Q73301181|Q73301181]]
| [[Margarita Ruiz Altisent]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1044
| [[:d:Q43154861|Q43154861]]
| [[Conxita Royo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1045
| [[:d:Q57587601|Q57587601]]
| [[Myriam Nemirovsky]]
|
| 1944
| [[Argentina]]
| 2017
|
|-
| style='text-align:right'| 1046
| [[:d:Q270888|Q270888]]
| [[Mercedes Cabrera]]
| [[Madril]]
| 1951-12-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mercedes Cabrera.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1047
| [[:d:Q109123401|Q109123401]]
| [[Elena Maza Zorrilla]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1048
| [[:d:Q64768028|Q64768028]]
| [[Josefina Cuesta|Josefina Cuesta Bustillo]]
| [[Villamorón]]
| 1947
| [[Espainia]]
| 2021-03-30
| [[Fitxategi:Josefina Cuesta.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1049
| [[:d:Q100999277|Q100999277]]
| [[Montserrat Huguet Santos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Montserrat Huguet LSE JPG.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1050
| [[:d:Q88376163|Q88376163]]
| [[María José Rubio Fuentes]]
| [[Puertollano]]
| 1965
| [[Espainia]]
| 2020-03-21
|
|-
| style='text-align:right'| 1051
| [[:d:Q63712140|Q63712140]]
| [[Adela Fábregas García]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1052
| [[:d:Q110604627|Q110604627]]
| [[Belén Bengoetxea|Belén Bengoetxea Rementeria]]
| [[Durango]]
| 1966-12-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Belén Bengoetxea.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1053
| [[:d:Q130537361|Q130537361]]
| [[Maria Bargalló Escrivà]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1054
| [[:d:Q22082533|Q22082533]]
| [[Fanny Rubio]]
| [[Linares (Jaén)|Linares]]
| 1949-10-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1055
| [[:d:Q12265472|Q12265472]]
| [[Paloma Díaz-Mas]]
| [[Madril]]
| 1954-05-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1056
| [[:d:Q23682004|Q23682004]]
| [[Dora Barrancos]]
| [[Jacinto Arauz]]
| 1940-08-15
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Clasepublica Dora Barrancos.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1057
| [[:d:Q459650|Q459650]]
| [[Eva Cantarella]]
| [[Erroma]]
| 1936-11-28
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
| [[Fitxategi:1629 - Eva Cantarella - 18 Aprile 2012 - Foto Giovanni Dall'Orto.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1058
| [[:d:Q22911191|Q22911191]]
| [[Consuelo Flecha]]
| [[Bilbo]]
| 1948-02-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Consuelo Flecha-2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1059
| [[:d:Q106560605|Q106560605]]
| [[Pilar Pérez-Fuentes Hernández]]
| [[Bilbo]]
| 1948
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1060
| [[:d:Q28924076|Q28924076]]
| [[Pilar Ballarín Domingo]]
| [[Valentzia]]
| 1951-07-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Ballarín Domingo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1061
| [[:d:Q28922775|Q28922775]]
| [[Trinidad Escoriza Mateu]]
| [[Almería]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1062
| [[:d:Q2844980|Q2844980]]
| [[Ana Iriarte]]
| [[Iruñea]]
| 1956-03-23
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1063
| [[:d:Q56872942|Q56872942]]
| [[Nira Yuval-Davis]]
| [[Tel Aviv]]
| 1943-08-22
| [[Erresuma Batua]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1064
| [[:d:Q12254911|Q12254911]]
| [[Begoña Aretxaga]]
| [[Donostia]]
| 1960-02-24
| [[Espainia]]
| 2002-12-28
|
|-
| style='text-align:right'| 1065
| [[:d:Q55949331|Q55949331]]
| [[Aline Rousselle]]
| [[Rabat]]
| 1939-03-25
| [[Frantzia]]
| 2019-11-22
|
|-
| style='text-align:right'| 1066
| [[:d:Q23688705|Q23688705]]
| [[Teresa Ortiz-Gómez]]
| [[Cuenca (Espainia)|Cuenca]]
| 1953-08-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:TeresaOrtiz.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1067
| [[:d:Q4895144|Q4895144]]
| [[Celia Amoros]]
| [[Valentzia]]
| 1944-05-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Celia Amorós.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1068
| [[:d:Q18752283|Q18752283]]
| [[María José Guerra Palmero]]
| [[San Cristóbal de La Laguna]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María José Guerra 2019 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1069
| [[:d:Q88941214|Q88941214]]
| [[Cecilia Peñacoba]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1070
| [[:d:Q86536656|Q86536656]]
| [[María Paz García-Vera]]
| [[Madril]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Paz García Vera.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1071
| [[:d:Q126379400|Q126379400]]
| [[Carolina Espinoza Cartes]]
| [[Concepción (Txile)|Concepción]]
| 1974
| [[Txile]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1072
| [[:d:Q95178533|Q95178533]]
| [[María Itziar Zabalza Aldave]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1073
| [[:d:Q95114919|Q95114919]]
| [[Michela Montesi]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1074
| [[:d:Q3394797|Q3394797]]
| [[María do Cebreiro|María do Cebreiro Rábade Villar]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1976-07-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María do Cebreiro.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1075
| [[:d:Q22927405|Q22927405]]
| [[Lourdes Ventura]]
| [[Palentzia]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1076
| [[:d:Q109119956|Q109119956]]
| [[Mercedes Borrero Fernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1077
| [[:d:Q100999245|Q100999245]]
| [[Consolación González Casarrubios]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1078
| [[:d:Q106620601|Q106620601]]
| [[Virginia Maquieira]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Virginia Maquieira.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1079
| [[:d:Q21483854|Q21483854]]
| [[Rubí Sanz Gamo]]
| [[Madril]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Museo Arqueológico Nacional - Rubí Sanz Gamo 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1080
| [[:d:Q115729921|Q115729921]]
| [[Antonia Cabanilles]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1081
| [[:d:Q23308270|Q23308270]]
| [[Begonya Pozo]]
| [[Valentzia]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1082
| [[:d:Q104213265|Q104213265]]
| [[Amparo Alba Cecilia]]
| [[Segovia]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1083
| [[:d:Q96035155|Q96035155]]
| [[Maria del Carme Queralt Tomàs]]
| [[Tortosa]]
| 1959-11-15
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1084
| [[:d:Q26805741|Q26805741]]
| [[Anna Freixas]]
| [[Bartzelona]]
| 1946-07-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anna Freixas Farré.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1085
| [[:d:Q56380152|Q56380152]]
| [[Idoia Biurrun]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1086
| [[:d:Q98792655|Q98792655]]
| [[Pilar Pérez Herrero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1087
| [[:d:Q88575003|Q88575003]]
| [[Paola Bentivoglio]]
| [[Genova]]
| 1932-08-06
| [[Venezuela]]
| 2019-04-30
|
|-
| style='text-align:right'| 1088
| [[:d:Q5393705|Q5393705]]
| [[Aurora Luque]]
| [[Almería]]
| 1962-08-16
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1089
| [[:d:Q93412753|Q93412753]]
| [[Anatxu Zabalbeascoa]]
| [[Bartzelona]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1090
| [[:d:Q89580734|Q89580734]]
| [[Ana Rodríguez Fernández]]
| [[A Veiga (Asturias)|A Veiga]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1091
| [[:d:Q4290927|Q4290927]]
| [[Ana Merino]]
| [[Madril]]
| 1971-06-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1092
| [[:d:Q50384868|Q50384868]]
| [[María Dolores Baena Alcántara]]
| [[Kordoba]]
| 1962-01-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1093
| [[:d:Q50376573|Q50376573]]
| [[Consuelo Herrera Caso]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1094
| [[:d:Q50357469|Q50357469]]
| [[María Elisa Cuyás de Torres]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1095
| [[:d:Q50360541|Q50360541]]
| [[María Jesús García Domínguez]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1096
| [[:d:Q93231605|Q93231605]]
| [[Magdalena Pi Corrales]]
|
| 1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1097
| [[:d:Q80565027|Q80565027]]
| [[Begoña Lolo]]
| [[Madril]]
| 1958-09-04
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1098
| [[:d:Q85450724|Q85450724]]
| [[María Luisa López Grigera]]
| [[Coruña]]
| 1926
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Luisa López Grigera (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1099
| [[:d:Q20889275|Q20889275]]
| [[Francisca Vives|Francisca Vives Casas]]
| [[Cádiz]]
| 1956-09-16
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1100
| [[:d:Q18719872|Q18719872]]
| [[Maite Pérez Larunbe]]
| [[Iruñea]]
| 1962-04-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1101
| [[:d:Q57566573|Q57566573]]
| [[Amor Perez-Rodriguez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1102
| [[:d:Q93387776|Q93387776]]
| [[María Paz Prendes Espinosa]]
|
| 1967
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1103
| [[:d:Q58181585|Q58181585]]
| [[Paquita Sáenz de Urturi]]
| [[Apodaka]]
| 1950-01-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:CONFERENCIA PAQUITA (2).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1104
| [[:d:Q121462729|Q121462729]]
| [[Idoia Filloy|Idoia Filloy Nieva]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1105
| [[:d:Q61000880|Q61000880]]
| [[Maria Teresa Júdice Gamito]]
| [[Faro]]
| 1936-07-31<br/>1936
| [[Portugal]]
| 2006-04-17<br/>2006
|
|-
| style='text-align:right'| 1106
| [[:d:Q124042829|Q124042829]]
| [[Clara Arbués]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1107
| [[:d:Q5674143|Q5674143]]
| [[Ana de Miguel]]
| [[Santander]]
| 1961-10-26
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana de Miguel.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1108
| [[:d:Q28870249|Q28870249]]
| [[María Luisa Femenías]]
| [[Buenos Aires]]
| 1950-08-18
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:María Luisa Femenías 2017.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1109
| [[:d:Q93370517|Q93370517]]
| [[Noemí Montetes-Mairal]]
|
| 1971
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1110
| [[:d:Q112280065|Q112280065]]
| [[Delfina Serrano Ruano]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1111
| [[:d:Q104536614|Q104536614]]
| [[Rafaela Castrillo Márquez]]
|
| 1931
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1112
| [[:d:Q66766817|Q66766817]]
| [[Yolanda Valdeolivas García]]
| [[Madril]]
| 1963-08-04
|
|
| [[Fitxategi:Yolanda Valdeolivas García.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1113
| [[:d:Q7129144|Q7129144]]
| [[Pamela Faber]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1950-02-27
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1114
| [[:d:Q11253423|Q11253423]]
| [[Ánxeles Penas]]
| [[Teixeiro (Curtis)|Teixeiro]]
| 1943-05-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ánxeles Penas (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1115
| [[:d:Q3138117|Q3138117]]
| [[María Lopo]]
| [[Vigo]]
| 1967-11-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Lopo (Vigo, 2016).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1116
| [[:d:Q56643632|Q56643632]]
| [[Paloma Ballesteros]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1117
| [[:d:Q102355994|Q102355994]]
| [[María Luisa Calvo Padilla]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1118
| [[:d:Q90452055|Q90452055]]
| [[Dionísia Sanz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1119
| [[:d:Q63928752|Q63928752]]
| [[Pilar Cabildo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1120
| [[:d:Q131148804|Q131148804]]
| [[Natalia Álvarez Lata]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1121
| [[:d:Q101248528|Q101248528]]
| [[Ascensión Cambrón]]
| [[Kordoba]]
| 1943
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1122
| [[:d:Q101252367|Q101252367]]
| [[Celia Pereira Porto]]
| [[Rotterdam]]
| 1971-12-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Celia Pereira Porto.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1123
| [[:d:Q111678201|Q111678201]]
| [[Ana Aba Catoira]]
| [[Coruña]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1124
| [[:d:Q65161883|Q65161883]]
| [[Isabel Gómez-Acebo]]
| [[Madril]]
| 1940-12-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1125
| [[:d:Q106412336|Q106412336]]
| [[Luisa Elena Alcalá]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1126
| [[:d:Q20995158|Q20995158]]
| [[María Cascales Angosto]]
| [[Cartagena]]
| 1934-08-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Cascales Angosto.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1127
| [[:d:Q108268621|Q108268621]]
| [[Carmen Guirado Rodríguez-Mora]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1128
| [[:d:Q58234512|Q58234512]]
| [[Elena Barberà]]
| [[Bartzelona]]
| 1964-01-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1129
| [[:d:Q93386927|Q93386927]]
| [[María Paz Lebrero Baena]]
|
| 1944
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1130
| [[:d:Q58333151|Q58333151]]
| [[Mercè Tatjer Mir]]
| [[Bartzelona]]
| 1942-10-21
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1131
| [[:d:Q130285329|Q130285329]]
| [[María Belén Bermejo López]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1132
| [[:d:Q6163281|Q6163281]]
| [[Violeta Hemsy de Gainza]]
| [[Tucumán probintzia|Tucumán]]
| 1929-01-25
| [[Argentina]]
| 2023-07-07
| [[Fitxategi:Violeta Hemsy de Gainza.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1133
| [[:d:Q65095356|Q65095356]]
| [[Carolina Mayeur]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1134
| [[:d:Q63977675|Q63977675]]
| [[Sara Rovira Esteva]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1135
| [[:d:Q19685621|Q19685621]]
| [[Selena Millares|Selena Millares Martín]]
| [[Las Palmas Kanaria Handikoa]]
| 1963-12-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Selena Millares.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1136
| [[:d:Q89998514|Q89998514]]
| [[Concepción Bados Ciria]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1137
| [[:d:Q6004241|Q6004241]]
| [[María Luz Rodríguez Fernández]]
| [[Valladolid]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Luz Rodríguez 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1138
| [[:d:Q11904307|Q11904307]]
| [[Agnès Pardell i Veà]]
| [[Llardecans]]
| 1954-07-23
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1139
| [[:d:Q12382951|Q12382951]]
| [[Ana Acuña]]
| [[Marín (Galizia)|Marín]]
| 1971-02-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anacuña.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1140
| [[:d:Q93230354|Q93230354]]
| [[Montserrat Ribao Pereira]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1141
| [[:d:Q12386127|Q12386127]]
| [[Chus Nogueira]]
| [[Berres, A Estrada]]
| 1968-07-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Chus Nogueira (AELG)-4.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1142
| [[:d:Q20534872|Q20534872]]
| [[Carme Blanco Ramos]]
| [[Vilar de Céltigos]]
| 1957-06-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1143
| [[:d:Q106509714|Q106509714]]
| [[Esther Arroyo i Amayuelas]]
|
| 1966
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1144
| [[:d:Q42041668|Q42041668]]
| [[Catherine Vincent]]
|
| 1957-12-04
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1145
| [[:d:Q3817308|Q3817308]]
| [[Isabela García-Orcoyen Tormo]]
| [[Madril]]
| 1948-01-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1146
| [[:d:Q99477989|Q99477989]]
| [[Yolanda de Lucchi López-Tapia]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1147
| [[:d:Q5829526|Q5829526]]
| [[Elisa Cohen de Chervonagura]]
| [[San Miguel de Tucumán]]
| 1954-08-14
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1148
| [[:d:Q70483907|Q70483907]]
| [[Amparo Ricós Vidal]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1149
| [[:d:Q64770614|Q64770614]]
| [[Beatriz Blasco Esquivias]]
|
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1150
| [[:d:Q112861614|Q112861614]]
| [[Concepción Lopezosa Aparicio]]
|
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1151
| [[:d:Q38226511|Q38226511]]
| [[Mónica Pérez de las Heras]]
| [[Madril]]
| 1965-03-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mónica Pérez de las Heras 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1152
| [[:d:Q19931777|Q19931777]]
| [[Assumpció Estivill|Assumpcio Estivill]]
| [[Reus]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1153
| [[:d:Q21072137|Q21072137]]
| [[Alicia Ziccardi]]
| [[Buenos Aires]]
| 1951
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Alicia Ziccardi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1154
| [[:d:Q112623727|Q112623727]]
| [[Eulalia Martínez Medrano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1155
| [[:d:Q21097281|Q21097281]]
| [[Carolyn P. Boyd]]
| [[La Jolla]]
| 1944
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2015-07-19
|
|-
| style='text-align:right'| 1156
| [[:d:Q24960820|Q24960820]]
| [[Adriana Bolívar]]
| [[Txile]]
| 1942-07-07
| [[Kolonbia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1157
| [[:d:Q28967381|Q28967381]]
| [[Ana Delgado Hervás]]
| [[Bartzelona]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1158
| [[:d:Q11161668|Q11161668]]
| [[Liliane Dahlmann]]
| [[Kaiserslautern]]
| 1956-01-31
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1159
| [[:d:Q55656565|Q55656565]]
| [[Belén Barreiro]]
| [[Madril]]
| 1968-08-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Belén Barreiro) Clausura de las II Jornadas sobre descentralización y reequilibrio territorial de Madrid 15 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1160
| [[:d:Q19508726|Q19508726]]
| [[Maria Castellano Arroyo]]
| [[Jaén]]
| 1948-01-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1161
| [[:d:Q23690361|Q23690361]]
| [[Victoria Cabrera Valdés]]
|
| 1951-07-29
| [[Espainia]]
| 2004-10-29
|
|-
| style='text-align:right'| 1162
| [[:d:Q93431570|Q93431570]]
| [[Maria del Mar Lozano Bartolozzi]]
| [[Iruñea]]
| 1949-09-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María del Mar Lozano.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1163
| [[:d:Q106612675|Q106612675]]
| [[Mercedes Vegas]]
| [[Badalona]]
| 1928-03-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1164
| [[:d:Q106366372|Q106366372]]
| [[Maria Dolors Muntané Coca]]
| [[Reus]]
| 1943-08-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1165
| [[:d:Q64770199|Q64770199]]
| [[Elena Santiago Páez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1166
| [[:d:Q104054666|Q104054666]]
| [[Carmen Garrido Pérez]]
| [[Madril]]
| 1947
| [[Espainia]]
| 2020-12-08
|
|-
| style='text-align:right'| 1167
| [[:d:Q70205484|Q70205484]]
| [[Elvira Valgañón Prado]]
| [[Logroño]]
| 1977
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1168
| [[:d:Q23781709|Q23781709]]
| [[Rosa María Cid López]]
| [[Espainia]]
| 1956-01-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa María Cid López.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1169
| [[:d:Q90696289|Q90696289]]
| [[Yayoi Kawamura]]
| [[Japonia]]
| 1954-12-15
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1170
| [[:d:Q16913087|Q16913087]]
| [[Carmen Soriano Triguero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1171
| [[:d:Q20749233|Q20749233]]
| [[Patrizia de Bernardo Stempel]]
| [[Milan]]
| 1953-04-05
| [[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Patrizia de Bernardo Stempel.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1172
| [[:d:Q41894604|Q41894604]]
| [[M. J. Bayarri]]
|
| 1956-09-16
| [[Espainia]]
| 2014-08-19
|
|-
| style='text-align:right'| 1173
| [[:d:Q105515121|Q105515121]]
| [[María Laura Silveira]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1174
| [[:d:Q110987433|Q110987433]]
| [[Olatz Villanueva Zubizarreta]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1175
| [[:d:Q63492780|Q63492780]]
| [[Ana Rosa del Águila Obra]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1176
| [[:d:Q23781210|Q23781210]]
| [[Gloria Mora Rodríguez]]
|
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1177
| [[:d:Q62084094|Q62084094]]
| [[Petra María Pérez Alonso-Geta]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:PMPAG.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1178
| [[:d:Q112687876|Q112687876]]
| [[Araceli Estebaranz García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1179
| [[:d:Q15994836|Q15994836]]
| [[Deirdre Wilson]]
| [[Ingalaterra]]
| 1941
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:Deirdre Wilson Books.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1180
| [[:d:Q7383097|Q7383097]]
| [[Ruth M. J. Byrne]]
| [[Dublin]]
| 1962-03-01
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| [[Fitxategi:RuthByrne.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1181
| [[:d:Q23012052|Q23012052]]
| [[Marina Picazo i Gurina]]
| [[Bartzelona]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marina Picazo.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1182
| [[:d:Q28922733|Q28922733]]
| [[Francisca Hornos Mata]]
| [[Jaén]]
| 1960-11-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Francisca Hornos Mata.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1183
| [[:d:Q57689454|Q57689454]]
| [[Meri Torras]]
| [[Badalona]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1184
| [[:d:Q47302188|Q47302188]]
| [[Amparo Tomé]]
| [[Vitigudino]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amparo Tomé.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1185
| [[:d:Q84917093|Q84917093]]
| [[Elena Monte]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Elena Monte.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1186
| [[:d:Q25160375|Q25160375]]
| [[Catherine Ritz]]
|
|
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Cat-Ritz-photo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1187
| [[:d:Q111423022|Q111423022]]
| [[María del Pilar Martín de Agar Valverde]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1188
| [[:d:Q50422099|Q50422099]]
| [[Beatriz González López-Valcárcel]]
| [[Vigo]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1189
| [[:d:Q5043537|Q5043537]]
| [[Carmen Pagés-Serra]]
|
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1190
| [[:d:Q63390156|Q63390156]]
| [[Ángeles Ramírez]]
|
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1191
| [[:d:Q28858687|Q28858687]]
| [[Consuelo Mata Parreño]]
| [[Castelló de la Plana]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Consuelo Mata Parreño 02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1192
| [[:d:Q105571663|Q105571663]]
| [[Carmen Guiral Pelegrín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1193
| [[:d:Q28501326|Q28501326]]
| [[Purificación Moscoso Castro]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1194
| [[:d:Q59945979|Q59945979]]
| [[Marina Roig Altozano]]
| [[Bartzelona]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Judici a la Democràcia 190114 7368 dc (32875550908) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1195
| [[:d:Q126974909|Q126974909]]
| [[Belén López Meirama]]
|
|
| [[Espainia]]
| 2024-07-02
|
|-
| style='text-align:right'| 1196
| [[:d:Q104778171|Q104778171]]
| [[Isabel Rábano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1197
| [[:d:Q50822674|Q50822674]]
| [[María Dolores Soria Mayor]]
|
| 1948
| [[Espainia]]
| 2004-06-05
|
|-
| style='text-align:right'| 1198
| [[:d:Q58661246|Q58661246]]
| [[María José Comas-Rengifo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María José Comas Rengifo - oct 2015.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1199
| [[:d:Q23906964|Q23906964]]
| [[Luisa María Frutos Mejías]]
| [[Cáceres]]
| 1939-03-27
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1200
| [[:d:Q57398167|Q57398167]]
| [[María del Carmen Francés Causapé]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1201
| [[:d:Q89909224|Q89909224]]
| [[María Esther Alegre Pérez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1202
| [[:d:Q56338902|Q56338902]]
| [[Nuria Chinchilla]]
| [[Bartzelona]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nuria Chinchilla.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1203
| [[:d:Q12365104|Q12365104]]
| [[Jean Umiker-Sebeok]]
|
| 1946
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1204
| [[:d:Q112057278|Q112057278]]
| [[Regina Carballal Durán]]
|
| 1947
| [[Espainia]]
| 2021-12-30
|
|-
| style='text-align:right'| 1205
| [[:d:Q61062226|Q61062226]]
| [[Concepción Sáenz Laín]]
| [[Madril]]
| 1939
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1206
| [[:d:Q62010108|Q62010108]]
| [[Ana María Fernández Vega]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1207
| [[:d:Q55693850|Q55693850]]
| [[Yolanda Gómez Sánchez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1208
| [[:d:Q111695535|Q111695535]]
| [[Belén Becerril Atienza]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1209
| [[:d:Q9028884|Q9028884]]
| [[Maria Teresa Cabré]]
| [[l'Argentera]]
| 1947-02-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Teresa Cabré 2015 (cropped 2023).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1210
| [[:d:Q116740751|Q116740751]]
| [[María Esperanza Gigirey Liste]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1964-06-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1211
| [[:d:Q8338675|Q8338675]]
| [[Carmen Acedo Casado]]
| [[Bañeza]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1212
| [[:d:Q103354579|Q103354579]]
| [[Raquel Sánchez-Cauce]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1213
| [[:d:Q57414031|Q57414031]]
| [[Luisa Andreu]]
|
| 1972-06-16
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1214
| [[:d:Q108914335|Q108914335]]
| [[Adela Tarifa Fernández]]
| [[Cádiar]]
| 1949-12-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Adela Tarifa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1215
| [[:d:Q106231575|Q106231575]]
| [[María Eugenia Monzón]]
| [[Kanaria Handia]]
| 1963-02-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1216
| [[:d:Q28922569|Q28922569]]
| [[Feliciana Sala Sellés]]
| [[Altea]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1217
| [[:d:Q113810613|Q113810613]]
| [[Silvia María Pérez González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1218
| [[:d:Q36507862|Q36507862]]
| [[Analía Perelló]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1219
| [[:d:Q113680147|Q113680147]]
| [[Bárbara de Aymerich Vadillo]]
| [[Burgos]]
| 1976
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Bárbara de Aymerich.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1220
| [[:d:Q23057850|Q23057850]]
| [[Blanca Roldán Bernal]]
| [[Cartagena]]
| 1954-02-06
| [[Espainia]]
| 2004-02-21
|
|-
| style='text-align:right'| 1221
| [[:d:Q28380391|Q28380391]]
| [[María Teresa Alario]]
| [[Palentzia]]
| 1954-06-17
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Teresa Alario.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1222
| [[:d:Q113822748|Q113822748]]
| [[María Isabel Viforcos Marinas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1223
| [[:d:Q20919661|Q20919661]]
| [[Susanna Tavera]]
| [[Madril]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1224
| [[:d:Q100594258|Q100594258]]
| [[María Jesús García Arroyo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1225
| [[:d:Q124834419|Q124834419]]
| [[Carmen Urones]]
| [[Moraleja del Vino]]
| 1957-06-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1226
| [[:d:Q93386357|Q93386357]]
| [[Ida Regalia]]
|
| 1946
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1227
| [[:d:Q70737723|Q70737723]]
| [[Elena Ruiz Valderas]]
| [[Peñarroya-Pueblonuevo]]
| 1962-10-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1228
| [[:d:Q28816137|Q28816137]]
| [[Fryda Shultz de Mantovani|Fryda Schultz de Mantovani]]
|
| 1912-12-19
| [[Argentina]]
| 1978-04-10
|
|-
| style='text-align:right'| 1229
| [[:d:Q110894413|Q110894413]]
| [[Herminia Dominguez González]]
|
| 1965
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1230
| [[:d:Q57897783|Q57897783]]
| [[María Jesús Irabien]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1231
| [[:d:Q5790871|Q5790871]]
| [[Creu Casas Sicart]]
| [[Bartzelona]]
| 1913-04-26
| [[Espainia]]
| 2007-05-20
| [[Fitxategi:Creu Casas September 2004 - Autonomous University of Barcelona.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1232
| [[:d:Q66757713|Q66757713]]
| [[Carmen Castro García]]
| [[Valentzia]]
| 1967-07-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Castro García.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1233
| [[:d:Q57426292|Q57426292]]
| [[Maria Teresa Espinal i Farré]]
| [[Manresa]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1234
| [[:d:Q50918620|Q50918620]]
| [[María Rosario Lucas Pellicer]]
| [[Monreal del Campo]]
| 1938<br/>1937
| [[Espainia]]
| 2004-04-26<br/>2004-04-27
|
|-
| style='text-align:right'| 1235
| [[:d:Q104782097|Q104782097]]
| [[Carmen Diéguez Jiménez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1236
| [[:d:Q106619099|Q106619099]]
| [[Beatrice Pasciuta]]
| [[Palermo]]
| 1964
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1237
| [[:d:Q42294495|Q42294495]]
| [[Monique Bourin]]
|
| 1944-02-11
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1238
| [[:d:Q107345753|Q107345753]]
| [[María Isabel Calvo Álvarez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1239
| [[:d:Q5639974|Q5639974]]
| [[Gisela Ripoll López]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1240
| [[:d:Q120633387|Q120633387]]
| [[Mercedes Unzu]]
| [[Iruñea]]
| 1949-12-09
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1241
| [[:d:Q17621930|Q17621930]]
| [[María Paz García-Gelabert]]
|
| 1941-01-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1242
| [[:d:Q39925108|Q39925108]]
| [[Ángela del Valle López]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1243
| [[:d:Q112536866|Q112536866]]
| [[Bibiana Agustí i Farjas]]
|
| 1962
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1244
| [[:d:Q37438538|Q37438538]]
| [[Ana Casp Vanaclocha]]
| [[Valentzia]]
|
| [[Espainia]]
| 2017-08-02
|
|-
| style='text-align:right'| 1245
| [[:d:Q724063|Q724063]]
| [[Marta Pessarrodona i Artigues]]
| [[Terrassa]]
| 1941-11-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marta Pessarrodona, Göteborg Book Fair 2014 (crop).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1246
| [[:d:Q12391340|Q12391340]]
| [[Kathleen March]]
| [[Rochester (New York)|Rochester]]
| 1949-10-20
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Kathleen March (AELG)-2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1247
| [[:d:Q28946371|Q28946371]]
| [[María Dolores Fernández-Posse]]
| [[Ferrol]]
| 1945
| [[Espainia]]
| 2007
|
|-
| style='text-align:right'| 1248
| [[:d:Q28925764|Q28925764]]
| [[Carmen Cacho Quesada]]
|
| 1952
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Cacho Quesada cropped.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1249
| [[:d:Q21264316|Q21264316]]
| [[Margarita Díaz-Andreu]]
|
| 1962-10-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1250
| [[:d:Q56541927|Q56541927]]
| [[Azucena Arias]]
| [[São Paulo]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1251
| [[:d:Q56809255|Q56809255]]
| [[Mercedes Bernaus Queralt]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1252
| [[:d:Q107589759|Q107589759]]
| [[Evangelina Aranda García]]
|
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1253
| [[:d:Q25443012|Q25443012]]
| [[Gloria Cuenca Bescós]]
| [[Municipio Lagunillas]]
| 1958-09-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Gloria Cuenca Bescós - Aug. 2021.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1254
| [[:d:Q105627669|Q105627669]]
| [[Beatriz Azanza Asensio]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Beatriz Azanza Asensio - Sep 2016.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1255
| [[:d:Q18044687|Q18044687]]
| [[Lídia Puigvert]]
| [[Bogota]]
| 1970-05-29
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1256
| [[:d:Q18286322|Q18286322]]
| [[Yolanda Polo Redondo]]
| [[Zaragoza]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1257
| [[:d:Q14624794|Q14624794]]
| [[Eloísa García de Wattenberg]]
| [[Valladolid]]
| 1923-04-07
| [[Espainia]]
| 2017-07-11
| [[Fitxategi:07 Valladolid Eloisa Garcia Wattemberg Real Academia de Bellas Artes de la Purísima Concepcion 2014 ni-cropped.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1258
| [[:d:Q42256518|Q42256518]]
| [[Uri Ruiz Bikandi]]
| [[Durango]]
| 1950-05-24
| [[Espainia]]
| 2023-02-21
| [[Fitxategi:Uri Ruiz Bikandi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1259
| [[:d:Q28922645|Q28922645]]
| [[Carmen Rueda Galán]]
| [[Jaén]]
| 1978-12-07
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1260
| [[:d:Q57297344|Q57297344]]
| [[Maria Carmen Llasat]]
|
| 1959
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1261
| [[:d:Q8200101|Q8200101]]
| [[Anna Cabré i Pla]]
| [[Bartzelona]]
| 1943-10-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anna Cabré i Pla (2019).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1262
| [[:d:Q109123266|Q109123266]]
| [[Fátima Martín Escudero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1263
| [[:d:Q100999275|Q100999275]]
| [[Violeta Ruiz Almendral]]
| [[Madril]]
| 1975-07-20
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1264
| [[:d:Q105516180|Q105516180]]
| [[Cristina Jular Pérez Alfaro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1265
| [[:d:Q124790469|Q124790469]]
| [[Maria Iñigo Clavo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1266
| [[:d:Q80033280|Q80033280]]
| [[Carmen Marcuello]]
| [[Samianigo|Sabiñánigo]]
| 1967
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1267
| [[:d:Q22965123|Q22965123]]
| [[Isabel Rodà de Llanza]]
| [[Bartzelona]]
| 1948-09-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1268
| [[:d:Q20535890|Q20535890]]
| [[Coral del Río Otero]]
| [[Vigo]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Coral del Río Otero.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1269
| [[:d:Q54833955|Q54833955]]
| [[Reyes Maroto]]
| [[Medina del Campo]]
| 1973-12-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Reyes Maroto 2020 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1270
| [[:d:Q23012005|Q23012005]]
| [[Amparo Vila]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amparo Vila.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1271
| [[:d:Q19998156|Q19998156]]
| [[Carmen Martorell Pallás]]
| [[Valentzia]]
| 1942
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1272
| [[:d:Q93429729|Q93429729]]
| [[Glòria Munilla Cabrillana]]
|
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1273
| [[:d:Q20005623|Q20005623]]
| [[Margarita Orfila Pons]]
| [[Maó]]
| 1957-08-06<br/>1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1274
| [[:d:Q6112451|Q6112451]]
| [[Rosaura Ruiz Gutiérrez]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1950-07-07
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Doctora Rosaura Ruiz Gutiérrez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1275
| [[:d:Q6001942|Q6001942]]
| [[Marta Infante]]
|
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1276
| [[:d:Q36509131|Q36509131]]
| [[Ana Belén Robles Cruz]]
|
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1277
| [[:d:Q9029935|Q9029935]]
| [[María Antonia García-Benau]]
| [[Valentzia]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Toni-garcia-benau.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1278
| [[:d:Q28922835|Q28922835]]
| [[María Cruz Berrocal]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1279
| [[:d:Q111285583|Q111285583]]
| [[Esperanza Torija Isasa]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1280
| [[:d:Q57515958|Q57515958]]
| [[Lola Valverde]]
| [[Donostia]]
| 1941-12-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lola Valverde.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1281
| [[:d:Q87144486|Q87144486]]
| [[Mertxe de Renobales]]
| [[Bilbo]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1282
| [[:d:Q59489649|Q59489649]]
| [[Aurora Grandal-d'Anglade]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1283
| [[:d:Q105699068|Q105699068]]
| [[Amelia Calonge García]]
| [[Soria]]
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amelia Calonge - May 2016.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1284
| [[:d:Q61743461|Q61743461]]
| [[Rafaela Marfil Pérez]]
|
| 1938
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1285
| [[:d:Q57909900|Q57909900]]
| [[Rosa Maria Poch Claret]]
| [[Bartzelona]]
| 1962-11-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Maria Poch Claret.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1286
| [[:d:Q120569648|Q120569648]]
| [[Sandrine Cazes]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1287
| [[:d:Q98567909|Q98567909]]
| [[Covadonga Brime]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1288
| [[:d:Q11921336|Q11921336]]
| [[Eva Serra]]
| [[Bartzelona]]
| 1942-07-27
| [[Espainia]]
| 2018-07-03
| [[Fitxategi:Eva Serra.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1289
| [[:d:Q100999247|Q100999247]]
| [[Cecilia Simón Rueda]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1290
| [[:d:Q92326604|Q92326604]]
| [[Milagros Sáinz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1291
| [[:d:Q93373072|Q93373072]]
| [[Carolina San Martín Mazzucconi]]
|
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1292
| [[:d:Q5924590|Q5924590]]
| [[Jacqueline Peschard]]
|
| 1947
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Jacqueline Peschard.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1293
| [[:d:Q63670787|Q63670787]]
| [[María Dolores Cabezudo]]
| [[Madril]]
| 1935
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:2019-05-09, Toledo, Medallas al Mérito en la Investigación y en la Educación Universitaria - 33933630378 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1294
| [[:d:Q56380150|Q56380150]]
| [[Itziar García-Mijangos]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1295
| [[:d:Q55838123|Q55838123]]
| [[Elvira Sahuquillo]]
| [[Vigo]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1296
| [[:d:Q58412639|Q58412639]]
| [[María Cruz Sánchez Gómez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1297
| [[:d:Q52161646|Q52161646]]
| [[Pilar Bermejo Barrera]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1298
| [[:d:Q56513497|Q56513497]]
| [[Soledad Muniategui Lorenzo]]
| [[Caracas]]
| 1962-07-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1299
| [[:d:Q22911289|Q22911289]]
| [[Purificación Fenoll]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1935-02-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Purificación Fenoll.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1300
| [[:d:Q111285677|Q111285677]]
| [[Juana González Parra]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1301
| [[:d:Q50538334|Q50538334]]
| [[Ana Ruth Vidal Luengo]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1302
| [[:d:Q57399967|Q57399967]]
| [[Rosa Domènech]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Rosa Domènech Arnal - oct 2013.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1303
| [[:d:Q28926934|Q28926934]]
| [[Alicia Rodero Riaza]]
| [[Madril]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Alicia Rodero Riaza.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1304
| [[:d:Q28860022|Q28860022]]
| [[Jenny Moix]]
| [[Sabadell]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1305
| [[:d:Q100999343|Q100999343]]
| [[Carmen García Lecumberri]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1306
| [[:d:Q101208584|Q101208584]]
| [[Pilar Cantón Andrés]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1307
| [[:d:Q30901892|Q30901892]]
| [[María Asunción Martín Lou]]
|
| 1944
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1308
| [[:d:Q433210|Q433210]]
| [[Rita Barberá]]
| [[Valentzia]]
| 1948-07-16
| [[Espainia]]
| 2016-11-23
| [[Fitxategi:(Rita Barberá) Fernández de la Vega se reúne con la alcaldesa de Valencia. Pool Moncloa. 6 de octubre de 2008 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1309
| [[:d:Q3154831|Q3154831]]
| [[Isabel Tocino Biscarolasaga]]
| [[Santander]]
| 1949-03-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Isabel Tocino en la presentación de las ministras de José María Aznar. Pool Moncloa. 7 de mayo de 1996.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1310
| [[:d:Q12382961|Q12382961]]
| [[Ana Romero Masiá]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1952-01-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana Romero Masiá Culleredo 2012 2.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1311
| [[:d:Q58895083|Q58895083]]
| [[Ana María Alonso Zarza]]
| [[Viñegra de Moraña]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1312
| [[:d:Q23012074|Q23012074]]
| [[María Encarna Sanahuja Yll]]
| [[Bartzelona]]
| 1948-02-06
| [[Espainia]]
| 2010-01-13
|
|-
| style='text-align:right'| 1313
| [[:d:Q11924796|Q11924796]]
| [[Guadalupe Ruiz-Giménez]]
| [[Madril]]
| 1947-08-10
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1314
| [[:d:Q42613277|Q42613277]]
| [[Lydia Zapata]]
| [[Bilbo]]
| 1965-06-20
| [[Espainia]]
| 2015-01-04
|
|-
| style='text-align:right'| 1315
| [[:d:Q124534827|Q124534827]]
| [[Sonia San Jose]]
| [[Donostia]]
| 1972
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1316
| [[:d:Q123846511|Q123846511]]
| [[Sonia San José Santamarta (Q123846511)|Sonia San José Santamarta]]
| [[Donostia]]
| 1972
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1317
| [[:d:Q51879142|Q51879142]]
| [[María Dolors Vidal Casellas]]
| [[Salt]]
| 1956-06-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Dolors Vidal.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1318
| [[:d:Q106603447|Q106603447]]
| [[María Ángeles Ruiz-Tagle Morales]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1319
| [[:d:Q19290290|Q19290290]]
| [[Dolores Pla Brugat]]
| [[Vila-sacra]]
| 1954
| [[Espainia]]
| 2014-07-13
| [[Fitxategi:Historiadora Dolores Plá.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1320
| [[:d:Q103896959|Q103896959]]
| [[Ana Belén Ríos Hilario]]
| [[Zamora]]
| 1974-09-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1321
| [[:d:Q42890683|Q42890683]]
| [[Maria Eugènia Alegret i Burgués]]
| [[Bartzelona]]
| 1956-03-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1322
| [[:d:Q19355016|Q19355016]]
| [[María Cruz Seoane]]
| [[Coruña]]
| 1935
| [[Espainia]]
| 2014-06-24
|
|-
| style='text-align:right'| 1323
| [[:d:Q98372828|Q98372828]]
| [[Isabel de Salas Nestares]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1324
| [[:d:Q76720451|Q76720451]]
| [[Giulia Ammannati]]
| [[Florentzia]]
| 1971
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1325
| [[:d:Q63371963|Q63371963]]
| [[Alexandra Chavarría Arnau]]
|
| 1972
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1326
| [[:d:Q104672755|Q104672755]]
| [[Núria Comellas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1327
| [[:d:Q4946839|Q4946839]]
| [[Inger Enkvist]]
|
| 1947-12-02
| [[Suedia]]
|
| [[Fitxategi:Inger Enkvist 20220614 JS.jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1328
| [[:d:Q104000850|Q104000850]]
| [[Milagros Esteban]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1329
| [[:d:Q103947924|Q103947924]]
| [[Mertxe Urteaga]]
| [[Lazkao]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mertxe Urteaga.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1330
| [[:d:Q98374459|Q98374459]]
| [[Ana Sastre Gallego]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1331
| [[:d:Q110185479|Q110185479]]
| [[Pilar Riobó Serván]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1332
| [[:d:Q97593455|Q97593455]]
| [[Marta Elena Casaús Arzú]]
| [[Guatemalako Hiria]]
| 1948-03-24
| [[Guatemala]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1333
| [[:d:Q21392136|Q21392136]]
| [[Carmen Zamora-Muñoz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1334
| [[:d:Q29053728|Q29053728]]
| [[Magdalena Aguinaga Alfonso]]
| [[Iruñea]]
| 1953-10-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1335
| [[:d:Q112478930|Q112478930]]
| [[Enrica Cancelliere]]
| [[Palermo]]
| 1945
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1336
| [[:d:Q9030175|Q9030175]]
| [[María Teresa Estevan Bolea]]
| [[Huesca]]
| 1936-10-26
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1337
| [[:d:Q27887690|Q27887690]]
| [[Dolors Oller]]
| [[Girona]]
| 1942
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1338
| [[:d:Q261397|Q261397]]
| [[Elena Poniatowska]]
| [[Paris]]
| 1932-05-19
| [[Mexiko]]<br/>[[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:YampolskyBookPresentation16.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1339
| [[:d:Q3292437|Q3292437]]
| [[Marie Chevalier]]
| [[Belfort]]
| 1965-09-03
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1340
| [[:d:Q468783|Q468783]]
| [[Josefina Aldecoa]]
| [[Robla]]
| 1926-03-07
| [[Espainia]]
| 2011-03-16
| [[Fitxategi:Josefina Aldecoa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1341
| [[:d:Q1671872|Q1671872]]
| [[Inés Fernández-Ordoñez]]
| [[Madril]]
| 1961-12-17
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1342
| [[:d:Q2892445|Q2892445]]
| [[Beatriz Hernanz]]
| [[Pontevedra]]
| 1963-10-17
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Beatriz Hernanz.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1343
| [[:d:Q3108719|Q3108719]]
| [[Griselda Pollock]]
| [[Bloemfontein]]
| 1949-03-11
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:Pollock 2018 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1344
| [[:d:Q110779519|Q110779519]]
| [[Mar Villaespesa]]
| [[Almería]]
| 1953-06-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1345
| [[:d:Q85673170|Q85673170]]
| [[Paola Bernardini]]
|
| 1942-01-15
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1346
| [[:d:Q183492|Q183492]]
| [[Margaret Atwood]]
| [[Ottawa]]
| 1939-11-18
| [[Kanada]]
|
| [[Fitxategi:Margaret Atwood (52161564186) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1347
| [[:d:Q234519|Q234519]]
| [[Angela Carter]]
| [[Eastbourne]]
| 1940-05-07
| [[Erresuma Batua]]
| 1992-02-16
| [[Fitxategi:Angela Carter 1940-1992 Writer lived here from 1976.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1348
| [[:d:Q442679|Q442679]]
| [[Louise Erdrich]]
| [[Little Falls (Minnesota)|Little Falls]]
| 1954-06-07
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Louise Erdrich (19303274788).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1349
| [[:d:Q14946842|Q14946842]]
| [[Rita Felski]]
| [[Birmingham]]
| 1956
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1350
| [[:d:Q94413855|Q94413855]]
| [[Irene Mochi Sismondi]]
|
| 1910
|
| 2004
|
|-
| style='text-align:right'| 1351
| [[:d:Q6004752|Q6004752]]
| [[María Victoria Atencia]]
| [[Málaga]]
| 1931-11-28<br/>1931
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Plaque to María Victoria Atencia 01 (cropped face).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1352
| [[:d:Q72790|Q72790]]
| [[Victoria Ocampo]]
| [[Buenos Aires]]
| 1890-04-07
| [[Argentina]]
| 1979-01-27
| [[Fitxategi:Victoria Ocampo por Gisèle Freund crop.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1353
| [[:d:Q58096983|Q58096983]]
| [[Elena Martínez de Madina Salazar|Elena Martinez de Madina Salazar]]
| [[Gasteiz]]
| 1962-09-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elena Mtnz de Madina Salazar.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1354
| [[:d:Q11037464|Q11037464]]
| [[Josefina Castellví]]
| [[Bartzelona]]
| 1935-07-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Josefina Castellví a Medalla Or Generalitat 2014 7092 resize.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1355
| [[:d:Q111329303|Q111329303]]
| [[Theya Molleson]]
|
| 1900
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1356
| [[:d:Q55996209|Q55996209]]
| [[Vicenta Cortés Alonso]]
| [[Valentzia]]
| 1925<br/>1925-03-01
| [[Espainia]]
| 2021-01-04
|
|-
| style='text-align:right'| 1357
| [[:d:Q57417350|Q57417350]]
| [[Francisca Hernández Carrascal]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1358
| [[:d:Q86211738|Q86211738]]
| [[Alicia Girón García]]
| [[Madril]]
| 1938
| [[Espainia]]
| 2020-02-23
|
|-
| style='text-align:right'| 1359
| [[:d:Q105491273|Q105491273]]
| [[Ángela García Blanco]]
|
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1360
| [[:d:Q21855647|Q21855647]]
| [[Marina Chinchilla Gómez]]
|
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1361
| [[:d:Q104223913|Q104223913]]
| [[María Rosario Anguita Herrador]]
|
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1362
| [[:d:Q100267670|Q100267670]]
| [[María del Mar Villafranca Jiménez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1363
| [[:d:Q2897345|Q2897345]]
| [[Bernadette Bensaude-Vincent]]
| [[Besiers|Béziers]]
| 1949-07-07
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1364
| [[:d:Q43096509|Q43096509]]
| [[Claudine Herzlich]]
|
| 1932-06-06
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1365
| [[:d:Q12955856|Q12955856]]
| [[Yvonne Rebeyrol]]
| [[Rouen]]
| 1928-06-29
| [[Frantzia]]
| 2010-10-10
|
|-
| style='text-align:right'| 1366
| [[:d:Q90348335|Q90348335]]
| [[Élisabeth Spitz]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1367
| [[:d:Q2372949|Q2372949]]
| [[Anne Dambricourt Malassé]]
| [[Neuilly-sur-Seine]]
| 1959
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1368
| [[:d:Q3037198|Q3037198]]
| [[Dorothée Benoit Browaeys]]
| [[Roubaix]]
| 1959
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Dorothee-Browaeys.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1369
| [[:d:Q11905662|Q11905662]]
| [[Anna Veiga]]
| [[Bartzelona]]
| 1956-08-27
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1370
| [[:d:Q5798924|Q5798924]]
| [[Danièle Lavallée]]
|
| 1936-12-15
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1371
| [[:d:Q30090384|Q30090384]]
| [[Astrid Lambrecht]]
| [[Mülheim]]
| 1967-01-20
| [[Alemania]]<br/>[[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1372
| [[:d:Q2165093|Q2165093]]
| [[Jennifer Clack]]
| [[Manchester]]
| 1947-11-03
| [[Erresuma Batua]]
| 2020-03-26
|
|-
| style='text-align:right'| 1373
| [[:d:Q47128842|Q47128842]]
| [[Mari E. W. Williams]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1374
| [[:d:Q2527796|Q2527796]]
| [[Virginia Trimble]]
| [[Los Angeles]]
| 1943-11-15
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Virginia Trimble (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1375
| [[:d:Q93244174|Q93244174]]
| [[Diane Paul]]
|
| 1946-02-04
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1376
| [[:d:Q116865108|Q116865108]]
| [[Elisa Fernández Rei]]
| [[San Cibrao (Cervo)]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1377
| [[:d:Q64649306|Q64649306]]
| [[M. Montserrat Díaz Fernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1378
| [[:d:Q112176226|Q112176226]]
| [[María Isabel Brusca Alijarde]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1379
| [[:d:Q89998872|Q89998872]]
| [[Concepción Reverte Bernal]]
|
|
| [[Venezuela]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1380
| [[:d:Q7517038|Q7517038]]
| [[Silvia Rivera Cusicanqui]]
| [[La Paz]]
| 1949-04-17
| [[Bolivia]]
|
| [[Fitxategi:Silvia Rivera Cusicanqui.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1381
| [[:d:Q3090588|Q3090588]]
| [[Isabel-Clara Simó]]
| [[Alcoi]]
| 1943-04-04
| [[Espainia]]
| 2020-01-13
| [[Fitxategi:Isabel-Clara Simó - 001.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1382
| [[:d:Q57414476|Q57414476]]
| [[Marta Gil-Lacruz]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1383
| [[:d:Q16765358|Q16765358]]
| [[Milagros Pérez Oliva]]
| [[Eriste]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Milagros Pérez Oliva.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1384
| [[:d:Q106946715|Q106946715]]
| [[Uxía Rivas Monroy]]
| [[Vigo]]
| 1958-11-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1385
| [[:d:Q83638924|Q83638924]]
| [[María Luz Pintos Peñaranda]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1956-05-17
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mª Luz Pintos.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1386
| [[:d:Q266016|Q266016]]
| [[Chantal Maillard]]
| [[Brusela]]
| 1951
| [[Belgika]]<br/>[[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Chantal Maillard (2022).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1387
| [[:d:Q5110445|Q5110445]]
| [[Christiane Nord]]
| [[Eberswalde]]
| 1943-09-13
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1388
| [[:d:Q93386363|Q93386363]]
| [[Rosa Agost i Canós]]
| [[Castelló de la Plana]]
| 1968
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1389
| [[:d:Q43263937|Q43263937]]
| [[María Teresa Lozano]]
| [[Iruñea]]
| 1946-07-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Teresa Lozano Imízcoz.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1390
| [[:d:Q27038757|Q27038757]]
| [[Luz María del Amo Horga]]
|
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1391
| [[:d:Q23304212|Q23304212]]
| [[Victoria Ortega]]
| [[Palentzia]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:VO DS A05.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1392
| [[:d:Q99765628|Q99765628]]
| [[María Luisa Segoviano Astaburuaga]]
| [[Valladolid]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1393
| [[:d:Q112843948|Q112843948]]
| [[Esther Andreu Mediero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1394
| [[:d:Q109187507|Q109187507]]
| [[María Cruz Villalón]]
| [[Badajoz]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1395
| [[:d:Q129169903|Q129169903]]
| [[Graciana Vázquez Villanueva]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1396
| [[:d:Q60998462|Q60998462]]
| [[Ana Patricia Moya Rueda]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1397
| [[:d:Q2836559|Q2836559]]
| [[Alice Dautry]]
|
| 1950
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1398
| [[:d:Q28600677|Q28600677]]
| [[Nicole Boury-Esnault]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1399
| [[:d:Q19956013|Q19956013]]
| [[Daphne Bavelier]]
|
| 1966
|
|
| [[Fitxategi:Daphné Bavelier.tif|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1400
| [[:d:Q20742608|Q20742608]]
| [[Brigitte Rockstroh]]
| [[Leverkusen]]
| 1950-04-21
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1401
| [[:d:Q20100758|Q20100758]]
| [[Isabelle Vernós]]
| [[Madril]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1402
| [[:d:Q106482902|Q106482902]]
| [[Mentxu Ramilo Araujo]]
| [[Gasteiz]]
| 1978-07-14
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mentxu Ramilo Araujo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1403
| [[:d:Q18924083|Q18924083]]
| [[Ana María Rovira]]
|
| 1947-11-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1404
| [[:d:Q100424048|Q100424048]]
| [[Joaquina Albarracín Navarro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1405
| [[:d:Q233806|Q233806]]
| [[Peggy Guggenheim]]
| [[New York]]
| 1898-08-26<br/>1999
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1979-12-23<br/>1979
| [[Fitxategi:Peggy, Marseille37.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1406
| [[:d:Q188385|Q188385]]
| [[Gertrude Stein]]
| [[Allegheny]]
| 1874-02-03
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1946-07-27
| [[Fitxategi:Gertrude Stein 1935-01-04.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1407
| [[:d:Q21393191|Q21393191]]
| [[Carmen Bach de Roca]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1408
| [[:d:Q52152415|Q52152415]]
| [[María do Socorro Ortega Romero]]
| [[Arteixo]]
| 20th century
| [[Espainia]]
| 2011-12-12
|
|-
| style='text-align:right'| 1409
| [[:d:Q29049485|Q29049485]]
| [[Montserrat Galí Boadella]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1947-01-29
| [[Mexiko]]
| 2023-08-30
|
|-
| style='text-align:right'| 1410
| [[:d:Q452797|Q452797]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Santiago (Txile)|Santiago]]
| 1937-01-18
| [[Txile]]
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1411
| [[:d:Q3774873|Q3774873]]
| [[Cristina Gutiérrez-Cortines Corral]]
| [[Madril]]
| 1939-12-17
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1412
| [[:d:Q20006046|Q20006046]]
| [[Montserrat Comas i Güell]]
|
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1413
| [[:d:Q91844870|Q91844870]]
| [[Andreja Vanzo]]
|
|
| [[Eslovenia]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1414
| [[:d:Q90778|Q90778]]
| [[Jutta Burggraf]]
| [[Hildesheim]]
| 1952-07-11
| [[Alemania]]
| 2010-11-05
| [[Fitxategi:JuttaB.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1415
| [[:d:Q106085387|Q106085387]]
| [[Celina Ana Lértora Mendoza]]
|
| 1944
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1416
| [[:d:Q12392929|Q12392929]]
| [[Maria do Carmo Henríquez Salido]]
| [[Mugardos]]
| 1944-02-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1417
| [[:d:Q6161556|Q6161556]]
| [[Victoria Sendón de León]]
| [[Alacant]]
| 1942
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Victoria Sendón 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1418
| [[:d:Q61943152|Q61943152]]
| [[Carmen Fernández Casanova]]
| [[Ferrol]]
| 1947-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1419
| [[:d:Q65163503|Q65163503]]
| [[Isabel Mijares]]
| [[Mérida]]
| 1942
| [[Espainia]]
| 2024-02-11
|
|-
| style='text-align:right'| 1420
| [[:d:Q58468087|Q58468087]]
| [[Laia Alegret]]
| [[Huesca]]
| 1975
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Laia Alegret - oct 2015.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1421
| [[:d:Q125608723|Q125608723]]
| [[María Isabel Brenes Sánchez]]
| [[Úbeda]]
| 1971
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1422
| [[:d:Q58460971|Q58460971]]
| [[Teresa María Ortega López]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1423
| [[:d:Q442829|Q442829]]
| [[Silvina Ocampo]]
| [[Buenos Aires]]
| 1903-07-28<br/>1903-06-28
| [[Argentina]]
| 1993-12-14
| [[Fitxategi:Silvina-tomado-por-Bioy-Casares-en-Posadas-1959.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1424
| [[:d:Q55988021|Q55988021]]
| [[Blanca Periñán]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1425
| [[:d:Q64827274|Q64827274]]
| [[Matilde Eiroa San Francisco]]
| [[Madril]]
| 1960-10-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(M. Eiroa) 6ª Sessió. Memòria i transmissió.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1426
| [[:d:Q21264584|Q21264584]]
| [[Rosa María Albert]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1427
| [[:d:Q101231131|Q101231131]]
| [[Montserrat Badia i Gomis]]
| [[Bartzelona]]
| 1960
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1428
| [[:d:Q5897831|Q5897831]]
| [[Hilda Sabato]]
| [[Buenos Aires]]
| 1947-09-19
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Hilda sabato.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1429
| [[:d:Q122382180|Q122382180]]
| [[Ana Rodrigo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1430
| [[:d:Q105617765|Q105617765]]
| [[Antonia Andrade Olalla]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1431
| [[:d:Q12390745|Q12390745]]
| [[Isabel Soto]]
| [[Vigo]]
| 1969-07-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Isabelsoto2014.jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1432
| [[:d:Q17195279|Q17195279]]
| [[Carme Miralles-Guasch]]
| [[Reus]]
| 1961-05-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1433
| [[:d:Q93386727|Q93386727]]
| [[Sílvia Romero Galera]]
| [[Tremp]]
| 1968-02-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Sílvia Romero (05-09-2024) (cropped).png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1434
| [[:d:Q64875692|Q64875692]]
| [[Maricruz Lacalle Calderón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1435
| [[:d:Q21389350|Q21389350]]
| [[Maria Eugenia López de Silanes Vázquez]]
| [[Pontevedra]]
| 1959-02-08
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1436
| [[:d:Q90899673|Q90899673]]
| [[Marta Benito Garzón]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1437
| [[:d:Q107313884|Q107313884]]
| [[María Francisca Martín Tabernero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1438
| [[:d:Q28464373|Q28464373]]
| [[María Isabel Sánchez Mora]]
| [[Albacete]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:71460-maria isabel sanchez 2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1439
| [[:d:Q105476146|Q105476146]]
| [[Adela González Vega]]
|
| 1922
| [[Espainia]]
| 1990
|
|-
| style='text-align:right'| 1440
| [[:d:Q110253617|Q110253617]]
| [[Ana María Marcos del Cano]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1441
| [[:d:Q42310363|Q42310363]]
| [[Elvira Altés]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elvira Altés 2017.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1442
| [[:d:Q5724110|Q5724110]]
| [[Beatriz C. Montes Arribas]]
|
| 1969-10-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1443
| [[:d:Q28739843|Q28739843]]
| [[Marina Frolova Ignatieva]]
| [[Errusia]]
| 1969-06-24
| [[Errusia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1444
| [[:d:Q65944193|Q65944193]]
| [[Lola Mateos]]
| [[Salamanca]]
| 1942-12-24
| [[Espainia]]
| 2015-09-25
|
|-
| style='text-align:right'| 1445
| [[:d:Q106527973|Q106527973]]
| [[Yolanda Aixelà Cabré]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1446
| [[:d:Q28552607|Q28552607]]
| [[Magda Polo Pujadas]]
| [[Manlleu]]
| 1965-06-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1447
| [[:d:Q11934305|Q11934305]]
| [[Luz Pozo Garza]]
| [[Ribadeo]]
| 1922-07-21
| [[Espainia]]
| 2020-04-20
| [[Fitxategi:Luz Pozo Garza 2013.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1448
| [[:d:Q3827823|Q3827823]]
| [[Laura Palazzani]]
| [[Brescia]]
| 1964-01-06<br/>1964
| [[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Laura Palazzani.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1449
| [[:d:Q1082714|Q1082714]]
| [[Christiane Klapisch-Zuber]]
| [[Thann]]
| 1936-11-30
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Christiane Klapisch-Zuber.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1450
| [[:d:Q55949546|Q55949546]]
| [[Rosa Maria Grillo]]
| [[Salerno]]
| 1952-03-29
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1451
| [[:d:Q58147795|Q58147795]]
| [[Núria Llevot Calvet]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1452
| [[:d:Q41798987|Q41798987]]
| [[Eva Aguayo]]
|
| 1970
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1453
| [[:d:Q29349822|Q29349822]]
| [[Maria-Carmen Guisan]]
| [[Coruña]]
| 1947-08-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1454
| [[:d:Q58635053|Q58635053]]
| [[Luz Campello García]]
| [[A Granxa Vella]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Luz Campello - AELG 4.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1455
| [[:d:Q58423117|Q58423117]]
| [[Blanca Rodríguez Bravo]]
| [[Madril]]
| 1961-03-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1456
| [[:d:Q109546918|Q109546918]]
| [[Eva Merino Flecha]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1457
| [[:d:Q7197476|Q7197476]]
| [[Pippa Norris]]
| [[Londres]]
| 1953-07-10
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:PippaNorris2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1458
| [[:d:Q274348|Q274348]]
| [[Almudena Grandes]]
| [[Madril]]
| 1960-05-07
| [[Espainia]]
| 2021-11-27
| [[Fitxategi:Almudena Grandes.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1459
| [[:d:Q3442076|Q3442076]]
| [[Rosa Conde]]
| [[Ronda]]
| 1947-09-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Conde en la rueda de prensa posterior al Consejo de Ministros (21 de noviembre de 1989).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1460
| [[:d:Q25755998|Q25755998]]
| [[Nathalie Sinclair]]
| [[Grenoble]]
| 1970-10-17
| [[Kanada]]
|
| [[Fitxategi:Nathalie Sinclair 2011.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1461
| [[:d:Q108220643|Q108220643]]
| [[María Isabel Garrido Gómez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1462
| [[:d:Q20876574|Q20876574]]
| [[Lourdes Reyes i Camps]]
| [[Bartzelona]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lourdes Reyes i Camps.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1463
| [[:d:Q8351723|Q8351723]]
| [[Cristina Buenafuentes de la Mata]]
| [[Santa Coloma de Gramenet]]
| 1977-09-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1464
| [[:d:Q20032093|Q20032093]]
| [[María Rosa de Madariaga]]
| [[Madril]]
| 1937-02-09
| [[Espainia]]
| 2022-06-29
|
|-
| style='text-align:right'| 1465
| [[:d:Q62393445|Q62393445]]
| [[Giovanna Rossi]]
| [[Abbiategrasso]]
| 1944
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1466
| [[:d:Q85874288|Q85874288]]
| [[Marta Pérez Ibáñez]]
| [[Madril]]
| 1965-11-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marta Pérez Ibáñez 3.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1467
| [[:d:Q12352812|Q12352812]]
| [[Maria Montserrat Guibernau i Berdún]]
| [[Vilanova i la Geltrú]]
| 1960-01-01
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1468
| [[:d:Q50415913|Q50415913]]
| [[Carolina Rodríguez Juárez]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1469
| [[:d:Q122971794|Q122971794]]
| [[Arantza Egitegi Elizasu]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1470
| [[:d:Q101043375|Q101043375]]
| [[Monica Sanz-Torrent]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1471
| [[:d:Q106288244|Q106288244]]
| [[Emilia Sánchez Chamorro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1472
| [[:d:Q115641494|Q115641494]]
| [[Maria Pia Timon]]
| [[Madrigal de la Vera]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1473
| [[:d:Q64862945|Q64862945]]
| [[Mariliana Rico Carrillo]]
|
|
| [[Venezuela]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1474
| [[:d:Q93225477|Q93225477]]
| [[Claudia Montuschi]]
|
| 1971
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1475
| [[:d:Q61663354|Q61663354]]
| [[Núria Ferran Ferrer]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Núria Ferran Ferrer.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1476
| [[:d:Q54161288|Q54161288]]
| [[María Silvestre Cabrera]]
| [[Bartzelona]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Silvestre Cabrera.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1477
| [[:d:Q112315422|Q112315422]]
| [[Marina De Palo]]
| [[Erroma]]
| 1964-03-23
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1478
| [[:d:Q90285143|Q90285143]]
| [[Rosario Arquero-Avilés]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1479
| [[:d:Q44037574|Q44037574]]
| [[Cristina Castañé]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1480
| [[:d:Q20922428|Q20922428]]
| [[Minerva Margarita Villarreal]]
| [[Montemorelos]]
| 1957-04-05
| [[Mexiko]]
| 2019-11-20
|
|-
| style='text-align:right'| 1481
| [[:d:Q83555782|Q83555782]]
| [[María Teresa La Porte]]
| [[Madril]]
| 1961-09-18
| [[Espainia]]
| 2020-01-14
| [[Fitxategi:MTLaPorte.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1482
| [[:d:Q60658657|Q60658657]]
| [[Deborah Beidel]]
|
| 1955-03-01
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1483
| [[:d:Q108220426|Q108220426]]
| [[María Montserrat Pastor Blázquez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1484
| [[:d:Q110219454|Q110219454]]
| [[Marina Marzia Brambilla]]
| [[Milan]]
| 1973-06-02
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1485
| [[:d:Q105862168|Q105862168]]
| [[Giusy Marica Greco]]
| [[Castellammare di Stabia]]
| 1970-04-29
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1486
| [[:d:Q28021620|Q28021620]]
| [[Olatz González]]
| [[Bilbo]]
| 1973-02-07
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1487
| [[:d:Q93232589|Q93232589]]
| [[Chiara Ombretta Tommasi]]
| [[Erroma]]
| 1973-02-08
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1488
| [[:d:Q270279|Q270279]]
| [[Icíar Bollaín]]
| [[Madril]]
| 1967-06-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Festival de Málaga 2020 - Icíar Bollaín (Cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1489
| [[:d:Q120210021|Q120210021]]
| [[Celsa Alonso González]]
| [[Gijón]]
| 1964-11-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1490
| [[:d:Q232273|Q232273]]
| [[Isabel Coixet]]
| [[Sant Adrià de Besòs]]
| 1960-04-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Premios Goya 2018 - Isabel Coixet (cropped 2).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1491
| [[:d:Q252083|Q252083]]
| [[Ángeles González-Sinde]]
| [[Madril]]
| 1965-04-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ángeles González-Sinde (2011).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1492
| [[:d:Q28922791|Q28922791]]
| [[Paloma González Marcén]]
| [[Madril]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1493
| [[:d:Q98829802|Q98829802]]
| [[María Paz Quevedo Aguado]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1494
| [[:d:Q124789541|Q124789541]]
| [[Eva Rimbau-Gilabert]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1495
| [[:d:Q111151878|Q111151878]]
| [[María Esperanza Bengoechea González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1496
| [[:d:Q27916536|Q27916536]]
| [[Nekane Balluerka|Nekane Balluerka Lasa]]
| [[Ordizia]]
| 1966-12-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nekane Balluerka 2017.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1497
| [[:d:Q2919314|Q2919314]]
| [[Françoise Héritier]]
| [[Veauche]]
| 1933-11-15
| [[Frantzia]]
| 2017-11-15
| [[Fitxategi:Françoise Héritier, 2009 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1498
| [[:d:Q130280725|Q130280725]]
| [[Elena Manzanera Díaz]]
| [[Sevilla]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1499
| [[:d:Q105334774|Q105334774]]
| [[Eulàlia Gili Folch]]
| [[Bartzelona]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1500
| [[:d:Q54607787|Q54607787]]
| [[Carmen Llompart]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1501
| [[:d:Q81729163|Q81729163]]
| [[Carmen Meneses]]
| [[Madril]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1502
| [[:d:Q57900116|Q57900116]]
| [[Teresa Bardají]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1503
| [[:d:Q23542394|Q23542394]]
| [[Mar Llinares García]]
| [[O Pindo (Carnota)]]
| 1961-12-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1504
| [[:d:Q98399578|Q98399578]]
| [[Mariola Urrea]]
| [[Iruñea]]
| 1974
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1505
| [[:d:Q61686145|Q61686145]]
| [[Carmen Sánchez Carazo]]
| [[Madril]]
| 1956-07-25
|
|
| [[Fitxategi:(Carmen Sánchez Carazo) 23 04 2013 Rueda de prensa previa al pleno (8674246299) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1506
| [[:d:Q63718291|Q63718291]]
| [[Pilar Goya]]
| [[Gasteiz]]
| 1951-09-20
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1507
| [[:d:Q60240353|Q60240353]]
| [[Soledad Penadés Ullate]]
|
| 1941-10-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1508
| [[:d:Q19766150|Q19766150]]
| [[Manuela Juárez Iglesias]]
| [[Andavías]]
| 1941
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1509
| [[:d:Q19766115|Q19766115]]
| [[Juana Bellanato Fontecha]]
| [[Madril]]
| 1925
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1510
| [[:d:Q21622601|Q21622601]]
| [[Gertrudis de la Fuente]]
| [[Madril]]
| 1921-08-21
| [[Espainia]]
| 2017-01-23
| [[Fitxategi:Gertrudis-de-la-fuente-640xXx80 (2).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1511
| [[:d:Q55950007|Q55950007]]
| [[Marta López-Luaces]]
| [[Coruña]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1512
| [[:d:Q2840958|Q2840958]]
| [[Amalia Bautista]]
| [[Madril]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1513
| [[:d:Q62393312|Q62393312]]
| [[Francisca Rosique Navarro]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1514
| [[:d:Q12383193|Q12383193]]
| [[Araceli Herrero Figueroa]]
| [[Lugo]]
| 1948-06-22
| [[Espainia]]
| 2020-06-10
| [[Fitxategi:Araceli Herrero Figueroa (AELG)-3.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1515
| [[:d:Q95114818|Q95114818]]
| [[Anna Rovella]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1516
| [[:d:Q19803966|Q19803966]]
| [[Caridad Zazo Cardeña]]
| [[Villaluenga de la Sagra]]
| 1945-01-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1517
| [[:d:Q104530427|Q104530427]]
| [[Carmen Sesé Benito]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1518
| [[:d:Q59149445|Q59149445]]
| [[Milagros Fernández-Molina]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Milagros Fernandez-Molina.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1519
| [[:d:Q11935448|Q11935448]]
| [[Maria Josep Balsach i Peig]]
| [[Sabadell]]
| 1956
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1520
| [[:d:Q111488143|Q111488143]]
| [[Aldina Quintana Rodríguez]]
|
| 1959
| [[Israel]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1521
| [[:d:Q114866240|Q114866240]]
| [[Alejandra Marta Mailhe]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1522
| [[:d:Q82258524|Q82258524]]
| [[Milagros Calvo]]
| [[Valladolid]]
| 1947-08-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1523
| [[:d:Q111731128|Q111731128]]
| [[Ana Calvo Revilla]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1524
| [[:d:Q55623609|Q55623609]]
| [[Giovannella Cresci Marrone]]
|
| 1951
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1525
| [[:d:Q75353495|Q75353495]]
| [[Maria Luz González-Regalado Montero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1526
| [[:d:Q47490879|Q47490879]]
| [[Sonia Núñez Puente]]
| [[Ponferrada]]
| 1972-02-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Sonia Núñez Puente año 2017.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1527
| [[:d:Q93429988|Q93429988]]
| [[María del Pilar Palomo]]
|
| 1933
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1528
| [[:d:Q3394433|Q3394433]]
| [[Marta Rivera de la Cruz]]
| [[Lugo]]
| 1970-06-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Marta Rivera) Almeida destaca el papel fundamental de la cultura en la creación de la marca Madrid 02 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1529
| [[:d:Q57588710|Q57588710]]
| [[Olga Díaz Fernández]]
| [[Meira]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1530
| [[:d:Q45831310|Q45831310]]
| [[Hélène Débax]]
| [[Tolosa Okzitania]]
| 1964-01-17
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1531
| [[:d:Q56759969|Q56759969]]
| [[Mado Martinez]]
| [[Alacant]]
| 1979-03-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mado Martínez - 22391217067.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1532
| [[:d:Q55868780|Q55868780]]
| [[Margarita Delgado Tejero]]
| [[Madril]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Margarita Delgado 2019 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1533
| [[:d:Q123238458|Q123238458]]
| [[Hortènsia Curell i Gotor]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1534
| [[:d:Q58832978|Q58832978]]
| [[María José Domínguez Vázquez]]
| [[As Pontes de García Rodríguez]]
| 1972
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Foto María José Domínguez Vázquez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1535
| [[:d:Q632878|Q632878]]
| [[Lourdes Arizpe]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1943
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Dra. Lourdes Arizpe - Premio Internacional CGLU.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1536
| [[:d:Q50289074|Q50289074]]
| [[Francisca Sánchez Jiménez]]
| [[Ceuta]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1537
| [[:d:Q99449503|Q99449503]]
| [[Ana Iraegui Torralbo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1538
| [[:d:Q81145004|Q81145004]]
| [[Pavla Pekárová]]
|
| 1957
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1539
| [[:d:Q61743443|Q61743443]]
| [[Isabel Zamarreño Herrero]]
|
| 1931
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1540
| [[:d:Q26979635|Q26979635]]
| [[Maribel Arriortua|Maribel Arriortua Markaida]]
| [[Barakaldo]]
| 1950-11-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Premio Euskadi de Investigación 2010 11 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1541
| [[:d:Q16657954|Q16657954]]
| [[Clara Gallini]]
| [[Crema (Italia)|Crema]]
| 1931-06-19
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 2017-01-21
|
|-
| style='text-align:right'| 1542
| [[:d:Q54620748|Q54620748]]
| [[Susana García-López]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1543
| [[:d:Q450875|Q450875]]
| [[Alicia Kozameh]]
| [[Rosario]]
| 1953-03-20
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Alicia Kozameh 2006.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1544
| [[:d:Q42106487|Q42106487]]
| [[Julia Sáez-Angulo]]
| [[Uruñuela]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1545
| [[:d:Q6075822|Q6075822]]
| [[Pilar Nasarre Ramón]]
| [[Huesca]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1546
| [[:d:Q28735723|Q28735723]]
| [[Begoña García-Zapirain]]
| [[Donostia]]
| 1970-10-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1547
| [[:d:Q24961580|Q24961580]]
| [[Irasema Alcántara-Ayala]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1970-11-29
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1548
| [[:d:Q2759438|Q2759438]]
| [[María Teresa León]]
| [[Logroño]]
| 1903-10-31
| [[Espainia]]
| 1988-12-13
| [[Fitxategi:Maria-teresa-1930b.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1549
| [[:d:Q105548751|Q105548751]]
| [[Elena Muñiz Grijalvo]]
|
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1550
| [[:d:Q111543302|Q111543302]]
| [[Belén Malavé Osuna]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1551
| [[:d:Q53165294|Q53165294]]
| [[Ana Dopazo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1552
| [[:d:Q74061666|Q74061666]]
| [[Elena González-Blanco García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elena gonzalez-blanco.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1553
| [[:d:Q93373137|Q93373137]]
| [[Sonia García López]]
| [[Valentzia]]
| 1977
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1554
| [[:d:Q50143841|Q50143841]]
| [[Valeria Bertolucci Pizzorusso]]
|
| 1933
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1555
| [[:d:Q93371036|Q93371036]]
| [[Francisca Montiel Rayo]]
| [[Jaén]]
| 1962<br/>1962-02-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1556
| [[:d:Q23695720|Q23695720]]
| [[María Jesús Fernández Ruiz]]
| [[Zaragoza]]
| 1960-08-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1557
| [[:d:Q19629197|Q19629197]]
| [[Susan Rankin]]
| No/unknown value
| No/unknown value
| [[Erresuma Batua]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1558
| [[:d:Q5674076|Q5674076]]
| [[Ana Santos Aramburo]]
| [[Zaragoza]]
| 1957-01-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana Santos Aramburo en la sede de Recoletos de la Biblioteca Nacional de España (crop 2).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1559
| [[:d:Q125661407|Q125661407]]
| [[Araceli Anadón]]
| [[Vigo]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1560
| [[:d:Q107345814|Q107345814]]
| [[Emma Rodero Antón]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1561
| [[:d:Q57881980|Q57881980]]
| [[Eloísa del Pino Matute|Eloísa del Pino]]
| [[Soria]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1562
| [[:d:Q61472779|Q61472779]]
| [[Loredana Bolzan]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1563
| [[:d:Q115381830|Q115381830]]
| [[Donatella Mazza]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1564
| [[:d:Q100349739|Q100349739]]
| [[Maria Teresa Andreu Grau]]
| [[Bartzelona]]
| 1952-01-21
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1565
| [[:d:Q24054877|Q24054877]]
| [[Helena González Fernández]]
| [[Santo André de Comesaña]]
| 1967-03-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1566
| [[:d:Q52005725|Q52005725]]
| [[Sara Giménez Giménez]]
| [[Huesca]]
| 1977-01-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Sara Gimenez (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1567
| [[:d:Q5759791|Q5759791]]
| [[Cecilia Dreymüller]]
| [[Nohn]]
| 1962
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1568
| [[:d:Q48215634|Q48215634]]
| [[Elisa Valero]]
|
| 1971
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Retrato de Elisa Valero. Exposición Elisa Valero en Museo del Cemento.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1569
| [[:d:Q21264339|Q21264339]]
| [[Rita Marquilhas]]
| [[Lisboa]]
| 1960
| [[Portugal]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1570
| [[:d:Q28856389|Q28856389]]
| [[Benilde Vázquez Gómez]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Benilde Vázquez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1571
| [[:d:Q12385405|Q12385405]]
| [[Carolina Rovira]]
| [[Cervera de Pisuerga]]
| 1942
| [[Espainia]]
| 2012
|
|-
| style='text-align:right'| 1572
| [[:d:Q87836499|Q87836499]]
| [[Maria Lluïsa Berasategui Dolcet]]
| [[Bartzelona]]
| 1949-01-29
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1573
| [[:d:Q117035877|Q117035877]]
| [[Isabel Luque Ceballos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1574
| [[:d:Q98057877|Q98057877]]
| [[Montserrat Pineda Lorenzo]]
| [[Bartzelona]]
| 1970
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1575
| [[:d:Q93435877|Q93435877]]
| [[Iolanda Ogando]]
| [[Chandrexa, Parada de Sil]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1576
| [[:d:Q123975076|Q123975076]]
| [[Ana Sofía Cardenal Izquierdo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1577
| [[:d:Q111543287|Q111543287]]
| [[Yolanda Blasco Gil]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1578
| [[:d:Q20016255|Q20016255]]
| [[Elizabeth Jelin]]
| [[Buenos Aires]]
| 1941-09-09
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Elizabeth Jelin x Pablo Jose Rey.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1579
| [[:d:Q50807415|Q50807415]]
| [[María Antonia Ruth Sautu]]
| [[Buenos Aires]]
| 1932-02-25
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Ruth Sautu (mincyt).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1580
| [[:d:Q2848963|Q2848963]]
| [[Andrée Michel]]
| [[Vallauris]]
| 1920-09-22
| [[Frantzia]]
| 2022-02-08
|
|-
| style='text-align:right'| 1581
| [[:d:Q98374738|Q98374738]]
| [[Esther Sestelo Longueira]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1582
| [[:d:Q107345756|Q107345756]]
| [[Sonia María González Díez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1583
| [[:d:Q40229864|Q40229864]]
| [[Myriam Fincker]]
|
|
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1584
| [[:d:Q113660513|Q113660513]]
| [[Sylvia Saítta]]
| [[Buenos Aires]]
| 1965-02-22
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1585
| [[:d:Q59690535|Q59690535]]
| [[Francisca López Torrecillas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1586
| [[:d:Q28922494|Q28922494]]
| [[Margarita Sánchez Romero]]
| [[Madril]]
| 1971-08-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marga Sánchez Romero.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1587
| [[:d:Q56808945|Q56808945]]
| [[María Mercedes Molina Moreno]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1588
| [[:d:Q458403|Q458403]]
| [[Mary Beard]]
| [[Much Wenlock]]
| 1955-01-01
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:Mary Beard UC3M 2017 (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1589
| [[:d:Q108766427|Q108766427]]
| [[Rosalía Rodríguez López]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1590
| [[:d:Q100595676|Q100595676]]
| [[Gloria García González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1591
| [[:d:Q91909899|Q91909899]]
| [[Lourdes Plans i Campderrós]]
| [[Terrassa]]
| 1964
|
| 2017-04-06
|
|-
| style='text-align:right'| 1592
| [[:d:Q108560797|Q108560797]]
| [[Maria Paz Moreno Páez]]
| [[Murtzia]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1593
| [[:d:Q6010869|Q6010869]]
| [[Mercedes Gómez Blesa]]
| [[Casas-Ibáñez]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mercedes Gómez-Blesa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1594
| [[:d:Q10944055|Q10944055]]
| [[Esperanza Beltrán Tejera]]
|
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1595
| [[:d:Q79239350|Q79239350]]
| [[María Francisca Abad García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1596
| [[:d:Q93372313|Q93372313]]
| [[Isabel Paraíso]]
| [[Salamanca]]
| 1942-08-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1597
| [[:d:Q2893588|Q2893588]]
| [[Carmen Gurruchaga]]
| [[Donostia]]
| 1955-09-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1598
| [[:d:Q57417374|Q57417374]]
| [[M.Carmen Fonseca-Mora]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1599
| [[:d:Q441488|Q441488]]
| [[Sandra Myers]]
| [[Little River (Kansas)|Little River]]
| 1961-01-09
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1600
| [[:d:Q57580631|Q57580631]]
| [[Roser Batlle]]
| [[Bartzelona]]
| 1954-04-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1601
| [[:d:Q114938316|Q114938316]]
| [[Carmen Claudín|Carmen Claudin]]
| [[Mexiko]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1602
| [[:d:Q47101238|Q47101238]]
| [[Dolores Corella Piquer]]
| [[Castelló de la Plana]]
| 1966
|
|
| [[Fitxategi:Dolors Corella Piquer 02 (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1603
| [[:d:Q105478109|Q105478109]]
| [[María Soledad Arribas González]]
| [[Valladolid]]
| 1933-04-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1604
| [[:d:Q108758583|Q108758583]]
| [[Diana Miloslavich]]
| [[Huancayo]]
| 1953-03-20
| [[Peru]]
|
| [[Fitxategi:Diana Miloslavich, julio de 2022 1.1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1605
| [[:d:Q51130279|Q51130279]]
| [[Laura Malosetti Costa]]
| [[Montevideo]]
| 1956-03-30
| [[Uruguai]]<br/>[[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Laura Malosetti Costa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1606
| [[:d:Q63991872|Q63991872]]
| [[Claire Sotinel]]
|
| 20th century
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Professor Claire Sotinel.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1607
| [[:d:Q2883053|Q2883053]]
| [[Luz Gómez García]]
| [[Madril]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1608
| [[:d:Q50357450|Q50357450]]
| [[María Elena Curbelo Tavío]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1609
| [[:d:Q107493361|Q107493361]]
| [[Myriam Arrue Recondo]]
| [[Tolosa]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1610
| [[:d:Q16663028|Q16663028]]
| [[Marie-Emmanuelle Chessel]]
|
| 20th century
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1611
| [[:d:Q108214677|Q108214677]]
| [[Francesca Levi]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1612
| [[:d:Q57782487|Q57782487]]
| [[Antonia Ferrer-Sapena]]
|
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1613
| [[:d:Q465162|Q465162]]
| [[Maria Moliner]]
| [[Paniza]]
| 1900-03-30
| [[Espainia]]
| 1981-01-22
| [[Fitxategi:MariaMoliner-Paniza.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1614
| [[:d:Q113810839|Q113810839]]
| [[Paloma Pérez-Ilzarbe]]
| [[Espainia]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1615
| [[:d:Q33124732|Q33124732]]
| [[Laura Martignon]]
| [[Bogota]]
| 1952-05-30
| [[Kolonbia]]<br/>[[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Laura-martignon.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1616
| [[:d:Q46090938|Q46090938]]
| [[Marion Koopmans]]
| [[Tegelen]]
| 1956-09-21
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| [[Fitxategi:MarionKoopmans2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1617
| [[:d:Q123989488|Q123989488]]
| [[Belén Jiménez Alonso]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1618
| [[:d:Q112678350|Q112678350]]
| [[Nuria Arenas Hidalgo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1619
| [[:d:Q113864637|Q113864637]]
| [[Janick Auberger]]
|
| 1957
| [[Frantzia]]<br/>[[Kanada]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1620
| [[:d:Q15743807|Q15743807]]
| [[Irene Rigau i Oliver]]
| [[Banyoles]]
| 1951-06-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Irene RigauOliver.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1621
| [[:d:Q123046237|Q123046237]]
| [[Montserrat Fernández Prieto]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1622
| [[:d:Q98382833|Q98382833]]
| [[Carmen García Mateo|Carmen Garcia-Mateo]]
| [[Vigo]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen García Mateo (O Porriño, 2016).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1623
| [[:d:Q3133336|Q3133336]]
| [[Yolanda Barcina]]
| [[Burgos]]
| 1960-04-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Yolanda Barcina 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1624
| [[:d:Q93431531|Q93431531]]
| [[Inmaculada Rodríguez Moya]]
|
| 1975
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1625
| [[:d:Q20016555|Q20016555]]
| [[Rosa Barasoain]]
| [[Tafalla]]
| 1956-08-19
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1626
| [[:d:Q21504301|Q21504301]]
| [[Herminia Ibarra]]
| [[Habana]]
| 1970-02
| [[Kuba]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1627
| [[:d:Q75629861|Q75629861]]
| [[Joanne Tompkins]]
|
| 1961
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1628
| [[:d:Q110629565|Q110629565]]
| [[Dorothy A. Leonard]]
|
| 1942
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1629
| [[:d:Q3395316|Q3395316]]
| [[Sheila Meiring Fugard]]
| [[Birmingham]]
| 1932
| [[Hegoafrika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1630
| [[:d:Q7937843|Q7937843]]
| [[Vivien A. Schmidt]]
|
| 1949
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Vivien Schmidt 2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1631
| [[:d:Q55949382|Q55949382]]
| [[Margaret R. Higonnet]]
| [[New Orleans]]
| 1941
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1632
| [[:d:Q106591973|Q106591973]]
| [[Ella Mae Matsumura]]
|
| 1952
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1633
| [[:d:Q16204521|Q16204521]]
| [[Jeanette Lynes]]
|
|
| [[Kanada]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1634
| [[:d:Q42904697|Q42904697]]
| [[María del Carmen Rovira Gaspar]]
| [[Huelva]]
| 1923-07-27
| [[Espainia]]
| 2021-09-19
|
|-
| style='text-align:right'| 1635
| [[:d:Q116907720|Q116907720]]
| [[Iolanda Rosi]]
| [[Fabriano]]
| 1951-10-18
| [[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Iolanda Rosi (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1636
| [[:d:Q93944827|Q93944827]]
| [[Catuscia Palamidessi]]
| [[Fucecchio]]
| 1959-11-11
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1637
| [[:d:Q58171084|Q58171084]]
| [[Sharon K Parker]]
| [[Australia]]
|
|
|
| [[Fitxategi:Sharon K Parker 2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1638
| [[:d:Q15488995|Q15488995]]
| [[Nancy Willard]]
| [[Ann Arbor]]
| 1936-06-26
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2017-02-19
|
|-
| style='text-align:right'| 1639
| [[:d:Q20758274|Q20758274]]
| [[Kathryn E. Hare]]
|
| 1959
| [[Kanada]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1640
| [[:d:Q107719104|Q107719104]]
| [[Caroline Levine]]
|
| 1970
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1641
| [[:d:Q11612|Q11612]]
| [[Susan L. Graham]]
| [[Cleveland]]
| 1942-09-16
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Susan L Graham 2012.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1642
| [[:d:Q99591217|Q99591217]]
| [[Susan Sheridan]]
|
| 1944
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1643
| [[:d:Q5361347|Q5361347]]
| [[Elisa Bertino]]
| [[Erroma]]
| 1957
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1644
| [[:d:Q434183|Q434183]]
| [[Ellen Meiksins Wood]]
| [[New York]]
| 1942-04-12
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Kanada]]
| 2016-01-14
| [[Fitxategi:Ellen Meiksins Wood.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1645
| [[:d:Q54271916|Q54271916]]
| [[Aimee Johnson]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1646
| [[:d:Q102169699|Q102169699]]
| [[Deborah Willa Heicklen]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1647
| [[:d:Q26160015|Q26160015]]
| [[Maricarmen Gómez Muntané]]
| [[Bartzelona]]
| 1949-07-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MaricarmenGómezMuntané.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1648
| [[:d:Q108120800|Q108120800]]
| [[Paola Volpe Cacciatore]]
|
| 1946-04-06
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1649
| [[:d:Q104249664|Q104249664]]
| [[María José Rodríguez Malmierca]]
| [[Logroño]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1650
| [[:d:Q116980702|Q116980702]]
| [[Candida G. Brush]]
|
|
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1651
| [[:d:Q110466055|Q110466055]]
| [[Kimberly D. Elsbach]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1652
| [[:d:Q6489491|Q6489491]]
| [[Larissa Lai]]
| [[La Jolla]]
| 1967
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Larissa lai 7281461.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1653
| [[:d:Q29349943|Q29349943]]
| [[Deborah A. Cobb-Clark]]
|
| 1961
| [[Australia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1654
| [[:d:Q42182322|Q42182322]]
| [[Jill Adler]]
| [[Johannesburg]]
| 1951-01-31
| [[Hegoafrika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1655
| [[:d:Q7129255|Q7129255]]
| [[Pamela Samuelson]]
|
|
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Pamela Samuelson, 2005.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1656
| [[:d:Q93136081|Q93136081]]
| [[Verónica Casado]]
| [[Reims]]
| 1959
|
|
| [[Fitxategi:(Verónica Casado) Atención a los medios de Verónica Casado, Francisco Igea y Manuel Mitadiel (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1657
| [[:d:Q163118|Q163118]]
| [[Marguerite Yourcenar]]
| [[Brusela]]
| 1903-06-08
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Belgika]]
| 1987-12-17
| [[Fitxategi:Marguerite Yourcenar-Bailleul-1982.10.04.Bernhard De Grendel (10).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1658
| [[:d:Q108614966|Q108614966]]
| [[Carolina Rodríguez López]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1659
| [[:d:Q110002087|Q110002087]]
| [[María Angustias Caracuel Raya]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1660
| [[:d:Q111278443|Q111278443]]
| [[Concepción García Mendoza]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1661
| [[:d:Q107345732|Q107345732]]
| [[Ana Rodríguez Láiz]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1662
| [[:d:Q100674806|Q100674806]]
| [[María del Carmen García Pérez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1663
| [[:d:Q66603962|Q66603962]]
| [[María de los Llanos Castellanos Garijo]]
| [[Albacete]]
| 1969-06-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(María Llanos Castellanos) Fotografia - el conseller Jordi Ausàs, el ministre Manuel Chaves, el secretari general de Governació, Jaume Oliveras, i la directora general de Cooperación Local, Llanos Castellanos (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1664
| [[:d:Q23001111|Q23001111]]
| [[Pilar Roig Picazo]]
| [[Valentzia]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1665
| [[:d:Q3751269|Q3751269]]
| [[Concha Espina]]
| [[Santander]]
| 1869-04-15
| [[Espainia]]
| 1955-05-19
| [[Fitxategi:Concha Espina, 1929.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1666
| [[:d:Q41590225|Q41590225]]
| [[Carme Alvariño]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1953
| [[Espainia]]
| 2017-03-18
|
|-
| style='text-align:right'| 1667
| [[:d:Q19814791|Q19814791]]
| [[María Cruz Díaz de Terán]]
| [[Alcoi]]
| 1977
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Cruz Diaz deTeran-02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1668
| [[:d:Q18564901|Q18564901]]
| [[Eulalia Lledó]]
| [[Bartzelona]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eulalia Lledó.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1669
| [[:d:Q98541026|Q98541026]]
| [[María Elena Vázquez Abal]]
| [[Pontevedra]]
| 1960-02-23
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1670
| [[:d:Q60998139|Q60998139]]
| [[Elena Rojas Mayer]]
| [[Argentina]]
| 1941-03-14
| [[Argentina]]
| 2018
|
|-
| style='text-align:right'| 1671
| [[:d:Q56062297|Q56062297]]
| [[María Victoria Gil Álvarez]]
| [[Almendralejo]]
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1672
| [[:d:Q25927256|Q25927256]]
| [[Fernanda Romeu Alfaro]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1673
| [[:d:Q23041695|Q23041695]]
| [[Eulalia Sintas Martínez]]
| [[Cartagena]]
| 1960-04-08
| [[Espainia]]
| 2013-03
| [[Fitxategi:Eulalia Sintas Martínez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1674
| [[:d:Q17621894|Q17621894]]
| [[María Fernanda Mancebo Alonso]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
| 2010
| [[Fitxategi:MariaFernandaMancebo.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1675
| [[:d:Q112119894|Q112119894]]
| [[Asunción Sóñora Abuín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1676
| [[:d:Q20535340|Q20535340]]
| [[Mercedes Queixas]]
| [[Coruña]]
| 1968-07-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mercedes Queixas (AELG)-7.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1677
| [[:d:Q12391634|Q12391634]]
| [[Laura Tato Fontaíña]]
| [[Vigo]]
| 1951-07-14
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Laura Tato.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1678
| [[:d:Q83184349|Q83184349]]
| [[María Ascensión Martínez Martín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1679
| [[:d:Q23766300|Q23766300]]
| [[Carmen Pena]]
| [[Salamanca]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1680
| [[:d:Q3587871|Q3587871]]
| [[Élisabeth Crouzet-Pavan]]
| [[Paris]]
| 1953-07-17
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Élisabeth Crouzet-Pavan (2018).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1681
| [[:d:Q50360515|Q50360515]]
| [[Rosa María González Monllor]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1682
| [[:d:Q107575863|Q107575863]]
| [[María Teresa Ortega Coca]]
| [[Madril]]
| 1930-10-10
| [[Espainia]]
| 2018-09-12
|
|-
| style='text-align:right'| 1683
| [[:d:Q22002240|Q22002240]]
| [[María Ángela Franco Mata]]
| [[Estorga]]
| 1944-11-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Museo Arqueológico Nacional - María Ángela Franco Mata.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1684
| [[:d:Q104247323|Q104247323]]
| [[Magdalena Ilardia Gálligo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1685
| [[:d:Q6003448|Q6003448]]
| [[María Bolaños]]
| [[Valladolid]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1686
| [[:d:Q108061328|Q108061328]]
| [[Pilar Boned Colera]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1687
| [[:d:Q93370488|Q93370488]]
| [[Susana Narotzky]]
|
| 1958-02-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1688
| [[:d:Q113811072|Q113811072]]
| [[Eva Castro Caridad]]
| [[Coruña]]
| 1960-01-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1689
| [[:d:Q130677641|Q130677641]]
| [[Dolores Romano]]
| [[Alamillo]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1690
| [[:d:Q33113559|Q33113559]]
| [[María del Carmen Simón Palmer]]
| [[Madril]]
| 1946-12-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1691
| [[:d:Q11680180|Q11680180]]
| [[Beatriz Fernández Fernández|Beatriz Fernandez Fernandez]]
| [[Portugalete]]
| 1964-08-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1692
| [[:d:Q55979538|Q55979538]]
| [[Ana María Fernández-Planas]]
| [[Blanes]]
| 1968-10-16
| [[Espainia]]
| 2021-08-15
|
|-
| style='text-align:right'| 1693
| [[:d:Q20873193|Q20873193]]
| [[María Teresa Martínez de Sas]]
|
| 1944
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1694
| [[:d:Q11935427|Q11935427]]
| [[Carme Junyent|Maria Carme Junyent Figueras]]
| [[Masquefa]]
| 1955-02-04
| [[Espainia]]
| 2023-09-03
| [[Fitxategi:Carme Junyent (Dani Blancoren argazkia, 2020ko otsailekoa)-01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1695
| [[:d:Q67647433|Q67647433]]
| [[Maria Gemma Rubí i Casals]]
| [[Manresa]]
| 1963-04-20<br/>1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1696
| [[:d:Q90027427|Q90027427]]
| [[Carmen Saralegui]]
| [[Allo]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1697
| [[:d:Q28602401|Q28602401]]
| [[Rebeca Quintáns]]
| [[Arzúa]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1698
| [[:d:Q119455812|Q119455812]]
| [[Elena Rivo López]]
| [[Ourense]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1699
| [[:d:Q100773366|Q100773366]]
| [[Miren Alcedo]]
| [[Portugalete]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1700
| [[:d:Q113822902|Q113822902]]
| [[Ana Goy Diz]]
| [[Lugo]]
| 1966
| [[Espainia]]
| 2022-09-19
|
|-
| style='text-align:right'| 1701
| [[:d:Q20757843|Q20757843]]
| [[Montserrat Bajet i Royo]]
| [[Bartzelona]]
| 1945-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1702
| [[:d:Q255657|Q255657]]
| [[Loyola de Palacio]]
| [[Madril]]
| 1950-09-16
| [[Espainia]]
| 2006-12-13
| [[Fitxategi:Loyola de Palacio State.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1703
| [[:d:Q57497122|Q57497122]]
| [[Cristina Segura Graíño]]
|
| 1942
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1704
| [[:d:Q1672483|Q1672483]]
| [[Irene Andres-Suárez]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1948-07-17
| [[Espainia]]<br/>[[Suitza]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1705
| [[:d:Q113359045|Q113359045]]
| [[Carmen Garcimartín Montero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1706
| [[:d:Q240104|Q240104]]
| [[María Teresa Fernández de la Vega]]
| [[Valentzia]]
| 1949-06-15
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:De la Vega2 cropped.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1707
| [[:d:Q99205081|Q99205081]]
| [[María Adoración Holgado Sánchez]]
|
| 1944
| [[Espainia]]
| 2017
|
|-
| style='text-align:right'| 1708
| [[:d:Q118396022|Q118396022]]
| [[María José Mainar]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1709
| [[:d:Q11935544|Q11935544]]
| [[Marina Subirats]]
| [[Bartzelona]]
| 1943-03-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marina Subirats 3.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1710
| [[:d:Q125802898|Q125802898]]
| [[Ana Maria González Ramos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1711
| [[:d:Q451764|Q451764]]
| [[Carme Riera]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 1948-01-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Paris - Salon du livre 2013 - Carme Riera - 003.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1712
| [[:d:Q1964486|Q1964486]]
| [[Nancy Folbre]]
|
| 1952-07-19
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Nancy Folbre.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1713
| [[:d:Q124843192|Q124843192]]
| [[Gemma Tribó Traveria]]
| [[Manlleu]]
| 1951
| [[Espainia]]
| 2023-10-26
|
|-
| style='text-align:right'| 1714
| [[:d:Q64708603|Q64708603]]
| [[Marga Marí-Klose]]
| [[Eivissa (uhartea)|Eivissa uhartea]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1715
| [[:d:Q57908002|Q57908002]]
| [[Rebeca Blanco-Rotea]]
| [[Vigo]]
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1716
| [[:d:Q17414247|Q17414247]]
| [[Pilar Vázquez Cuesta]]
| [[Chantada]]
| 1926-04-25
| [[Espainia]]
| 2019-03-06
|
|-
| style='text-align:right'| 1717
| [[:d:Q60236243|Q60236243]]
| [[Irene Balaguer Felip]]
| [[Bartzelona]]
| 1948-02-23
| [[Espainia]]
| 2018-12-28
| [[Fitxategi:Irene Balaguer (7).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1718
| [[:d:Q110068603|Q110068603]]
| [[María José Martínez Herrero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1719
| [[:d:Q13796901|Q13796901]]
| [[Manuela Santalla López]]
| [[Ferrol]]
| 1958-11-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1720
| [[:d:Q137115|Q137115]]
| [[Lucy R. Lippard]]
| [[New York]]
| 1937-04-14
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1721
| [[:d:Q106588492|Q106588492]]
| [[Concepció Carreras i Fontserè]]
| [[Bartzelona]]
| 1927-11-15
| [[Espainia]]
| 2023-11-18
|
|-
| style='text-align:right'| 1722
| [[:d:Q12258807|Q12258807]]
| [[Gurutzi Arregi Azpeitia]]
| [[Lemoa]]
| 1936-11-12
| [[Espainia]]
| 2020-05-06
| [[Fitxategi:Gurutzi Arregi Azpeitia.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1723
| [[:d:Q112434267|Q112434267]]
| [[Luisa Antoniolli]]
|
| 1966
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1724
| [[:d:Q19301780|Q19301780]]
| [[Rosa Gratacós i Masanella]]
| [[Banyoles]]
| 1933
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1725
| [[:d:Q21260110|Q21260110]]
| [[Genoveva Martí]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1726
| [[:d:Q58203854|Q58203854]]
| [[Soledad Ballesteros]]
| [[Madril]]
| 1947-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1727
| [[:d:Q1151540|Q1151540]]
| [[Henrike Knörr]]
| [[Tarragona]]
| 1947-03-02
| [[Espainia]]
| 2008-04-30
| [[Fitxategi:Henrike-Knorr.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1728
| [[:d:Q106318070|Q106318070]]
| [[Cristina Roda Alcantud]]
| [[Cartagena]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1729
| [[:d:Q53551259|Q53551259]]
| [[Beatriz Bragoni]]
|
| 1962
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1730
| [[:d:Q108560019|Q108560019]]
| [[Anna Maria Badia i Martí]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1731
| [[:d:Q6022858|Q6022858]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Torres de Segre]]
| 1943-01-01
| [[Espainia]]
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1732
| [[:d:Q11951585|Q11951585]]
| [[María Teresa Costa]]
| [[Madril]]
| 1951-07-31
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1733
| [[:d:Q30902213|Q30902213]]
| [[Andrée Bachoud]]
|
| 1937
|
| 2023-07-27
|
|-
| style='text-align:right'| 1734
| [[:d:Q55949431|Q55949431]]
| [[Joselita Raspi Serra]]
|
| 20th century
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1735
| [[:d:Q60196890|Q60196890]]
| [[María Teresa Aubach Guiu]]
| [[Montoliu de Lleida]]
| 1930-11-02<br/>1930
| [[Espainia]]
| 2002-08-13<br/>2002
|
|-
| style='text-align:right'| 1736
| [[:d:Q81625974|Q81625974]]
| [[Mónica Ramos Toro]]
| [[Madril]]
| 1967
|
|
| [[Fitxategi:Mónica Ramos Toro.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1737
| [[:d:Q17173708|Q17173708]]
| [[Anne-Marie Guillemard]]
|
| 1942-02-26
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1738
| [[:d:Q129169889|Q129169889]]
| [[Maribel Cuadrado Benítez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1739
| [[:d:Q28922515|Q28922515]]
| [[Susana Reboreda]]
| [[Vigo]]
| 1962-11-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Susana Reboreda.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1740
| [[:d:Q55262372|Q55262372]]
| [[Otilia Mó Romero]]
| [[Lira, Salvaterra de Miño]]
| 1947-12-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1741
| [[:d:Q5829194|Q5829194]]
| [[Elena Hernández Sandoica]]
|
| 1952
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1742
| [[:d:Q57398565|Q57398565]]
| [[Rosa Basante Pol]]
| [[Cacabelos]]
| 1945-04-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1743
| [[:d:Q88402073|Q88402073]]
| [[Carmen Delgado]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1744
| [[:d:Q107345688|Q107345688]]
| [[María Soledad González Mateos]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1745
| [[:d:Q57398402|Q57398402]]
| [[Sagrario Muñoz Calvo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1746
| [[:d:Q106541972|Q106541972]]
| [[María Asunción Alba Pelayo]]
|
| 1934
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1747
| [[:d:Q16297460|Q16297460]]
| [[Patricia Arancibia Clavel]]
| [[Viña del Mar]]
| 1953-01-13
| [[Txile]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1748
| [[:d:Q93432119|Q93432119]]
| [[Juana Gallego Ayala]]
|
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1749
| [[:d:Q17276375|Q17276375]]
| [[Nuria Sureda Carrión]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 20th century
| [[Espainia]]
| 1998-07-04
|
|-
| style='text-align:right'| 1750
| [[:d:Q113636553|Q113636553]]
| [[Mercedes Serrato Garrido]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1751
| [[:d:Q13147885|Q13147885]]
| [[Pilar Sánchez Vicente]]
| [[Gijón]]
| 1961-11-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Sánchez Vicente.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1752
| [[:d:Q24700049|Q24700049]]
| [[Lucía Méndez]]
| [[Palacios de Sanabria]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lucia Méndez 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1753
| [[:d:Q6161543|Q6161543]]
| [[Victoria Prego]]
| [[Madril]]
| 1948-11-11
| [[Espainia]]
| 2024-05-01
| [[Fitxategi:Entrega de los premios de la Asociación de la Prensa de Madrid 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1754
| [[:d:Q44518424|Q44518424]]
| [[Isabel Ugalde Ruiz de Assin]]
|
| 1946-07-27
| [[Espainia]]
| 2022-08-16
|
|-
| style='text-align:right'| 1755
| [[:d:Q100494359|Q100494359]]
| [[Marisa Belaustegigoitia]]
|
| 1958-03-12
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Marisa-belausteguigoitia.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1756
| [[:d:Q106358999|Q106358999]]
| [[María José Madrid Balanza]]
| [[Cartagena]]
| 1971-03-27
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1757
| [[:d:Q109177916|Q109177916]]
| [[Carmen García Bueno]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1758
| [[:d:Q6688595|Q6688595]]
| [[Louise A. Tilly]]
| [[Orange]]
| 1930-12-13
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2018-03-27
|
|-
| style='text-align:right'| 1759
| [[:d:Q63579546|Q63579546]]
| [[Margarita Ucelay]]
| [[Madril]]
| 1916-05-05
| [[Espainia]]
| 2014-07-07
| [[Fitxategi:Margarita Ucelay Maortua~2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1760
| [[:d:Q118154244|Q118154244]]
| [[Nelly Clémessy]]
| [[Nantes]]
| 1929
| [[Frantzia]]
| 2017-09-28
|
|-
| style='text-align:right'| 1761
| [[:d:Q119721356|Q119721356]]
| [[Carmen Quintano Pastor]]
| [[Valladolid]]
| 1969-05-28
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1762
| [[:d:Q55998474|Q55998474]]
| [[Princess María Teresa of Parma]]
| [[Parisko 16. barrutia]]
| 1933-07-28
| [[Frantzia]]<br/>[[Espainia]]
| 2020-03-26
| [[Fitxategi:María Teresa of Bourbon Parma (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1763
| [[:d:Q64512647|Q64512647]]
| [[Marita Carballo]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1764
| [[:d:Q64768322|Q64768322]]
| [[Montserrat Cots Vicente]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1765
| [[:d:Q20536131|Q20536131]]
| [[Dolores Vilavedra]]
| [[Vigo]]
| 1963-08-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Dolores Vilavedra (AELG)-5.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1766
| [[:d:Q55950332|Q55950332]]
| [[Raquel Gutiérrez Sebastián]]
| [[Santander]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1767
| [[:d:Q61993906|Q61993906]]
| [[Beatriz Quintana Jato]]
| [[Lugo]]
| 1952-05-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1768
| [[:d:Q56000637|Q56000637]]
| [[Gemma Avenoza]]
| [[Bartzelona]]
| 1959-09-08
| [[Espainia]]
| 2021-01-22
|
|-
| style='text-align:right'| 1769
| [[:d:Q108895533|Q108895533]]
| [[Françoise Crémoux]]
|
|
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1770
| [[:d:Q22443698|Q22443698]]
| [[Dolores Thion Soriano-Mollá]]
|
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1771
| [[:d:Q112676058|Q112676058]]
| [[Raquel Macciuci]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1772
| [[:d:Q3769275|Q3769275]]
| [[Giulia Lanciani]]
| [[Erroma]]
| 1935-05-16
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 2018-11-14
|
|-
| style='text-align:right'| 1773
| [[:d:Q130470098|Q130470098]]
| [[Nelly Sigaut]]
| [[Buenos Aires]]
| 1950-06-14
| [[Argentina]]<br/>[[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1774
| [[:d:Q946115|Q946115]]
| [[Ruth Fine]]
| [[Buenos Aires]]
| 1957
| [[Argentina]]<br/>[[Israel]]
|
| [[Fitxategi:RuthFine.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1775
| [[:d:Q67312350|Q67312350]]
| [[Asun Bernárdez Rodal]]
|
| 1961
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Foto conferencia - 1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1776
| [[:d:Q26084488|Q26084488]]
| [[Esther Corral Díaz|Esther Corral Diaz]]
| [[Begonte]]
| 1961-07-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1777
| [[:d:Q110881147|Q110881147]]
| [[Pilar Bosqued Lacambra]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1778
| [[:d:Q115618553|Q115618553]]
| [[María José Chivite de León]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1779
| [[:d:Q12397231|Q12397231]]
| [[Patricia Fra López]]
|
| 1964-05-29
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1780
| [[:d:Q55134584|Q55134584]]
| [[Purificación Mayobre Rodríguez]]
| [[Coruña]]
| 1952-01-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1781
| [[:d:Q108795968|Q108795968]]
| [[Lucrezia Ungaro]]
|
| 1956-05-22
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1782
| [[:d:Q109120271|Q109120271]]
| [[María Mariné Isidro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1783
| [[:d:Q49022138|Q49022138]]
| [[Araceli Pereda Alonso]]
| [[Santander]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1784
| [[:d:Q98909195|Q98909195]]
| [[Barbara Zecchi]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Zecchi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1785
| [[:d:Q50936716|Q50936716]]
| [[Cecilia Piñero Gil]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1786
| [[:d:Q469816|Q469816]]
| [[Janne Haaland Matlary]]
| [[Mandal]]
| 1957-04-27
| [[Norvegia]]
|
| [[Fitxategi:Janne Haaland Matlary.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1787
| [[:d:Q111037352|Q111037352]]
| [[Amelia Mercedes Castresana Herrero]]
| [[Comillas]]
| 1956-09-24
| [[Espainia]]
| 2022-01-14
|
|-
| style='text-align:right'| 1788
| [[:d:Q566660|Q566660]]
| [[Annette Nünnerich-Asmus]]
| [[Kolonia (Alemania)|Kolonia]]
| 1961
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1789
| [[:d:Q83337928|Q83337928]]
| [[María Amor Beguiristain]]
| [[Iruñea]]
| 1949-09-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MABeguiristain.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1790
| [[:d:Q115329226|Q115329226]]
| [[Ingrid Meyer]]
| [[Kanada]]
| 1957-08-06
|
| 2004-05-06
|
|-
| style='text-align:right'| 1791
| [[:d:Q105761301|Q105761301]]
| [[Ciriaca Morano Rodríguez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1792
| [[:d:Q197084|Q197084]]
| [[Zeynep Ahunbay]]
| [[Ünye]]
| 1946-06-20
| [[Turkia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1793
| [[:d:Q60566514|Q60566514]]
| [[María Eugenia Rodríguez Palop]]
| [[Llerena]]
| 1970-03-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(María Eugenia Rodríguez Palop) F70A6360 (49199211902) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1794
| [[:d:Q6067755|Q6067755]]
| [[Paz de la Cuesta]]
| [[Valladolid]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:PazdelaCuesta.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1795
| [[:d:Q5588108|Q5588108]]
| [[Gotzone Mora]]
| [[Bilbo]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Gotzone Mora en el Encuentro de Familias Inmigrantes.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1796
| [[:d:Q25410574|Q25410574]]
| [[Patricia Mayayo]]
| [[Madril]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Patricia Mayayo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1797
| [[:d:Q115440998|Q115440998]]
| [[Asunción Díaz Zamorano]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Madzprof.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1798
| [[:d:Q28022026|Q28022026]]
| [[Rita Maria Radl Philipp]]
| [[Alemania]]
| 1952-06-24
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1799
| [[:d:Q25421214|Q25421214]]
| [[Neus Torbisco-Casals]]
| [[Igualada]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Fem-la caure! 04 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1800
| [[:d:Q267536|Q267536]]
| [[Nancy Fraser]]
| [[Baltimore]]
| 1947-05-20
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Nancy Fraser YT.webp|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1801
| [[:d:Q20532942|Q20532942]]
| [[Carme Adán]]
| [[Donostia]]
| 1966-12-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Adán 19.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1802
| [[:d:Q63797009|Q63797009]]
| [[Carmen Diez Mintegi]]
| [[Donostia]]
| 1948-03-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Diaz Mintegui.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1803
| [[:d:Q50617136|Q50617136]]
| [[Blanca Fernández Viguera]]
| [[Iruñea]]
| 1951-03-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Blanca Fernández 2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1804
| [[:d:Q93428278|Q93428278]]
| [[Consuelo Naranjo Orovio]]
| [[Madril]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1805
| [[:d:Q6376657|Q6376657]]
| [[Kathleen Barry]]
| [[Syracuse (New York)|Syracuse]]
| 1941-01-22
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1806
| [[:d:Q123982577|Q123982577]]
| [[Maria Jesús Martínez Argüelles]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1807
| [[:d:Q60216715|Q60216715]]
| [[Alicia Magdalena Sintes]]
| [[Sant Lluís]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1808
| [[:d:Q60613917|Q60613917]]
| [[Elido Aponte]]
| [[Zulia]]
| 1954-08-19
| [[Venezuela]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1809
| [[:d:Q55403779|Q55403779]]
| [[Begoña Zabala]]
| [[Santiago (Txile)|Santiago]]
| 1950
| [[Txile]]
|
| [[Fitxategi:Begoña Zabala.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1810
| [[:d:Q22999252|Q22999252]]
| [[Silvia Clemente Municio]]
| [[Pedraza]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Silvia Clemente Municio 2013 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1811
| [[:d:Q11935401|Q11935401]]
| [[Margarita Rivière]]
| [[Bartzelona]]
| 1944-08-17
| [[Espainia]]
| 2015-03-29
| [[Fitxategi:Ceremonia Ier Premio Margarita Riviere.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1812
| [[:d:Q270735|Q270735]]
| [[Susan George]]
| [[Akron]]
| 1934-06-29
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Susan George, 2010 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1813
| [[:d:Q2884029|Q2884029]]
| [[Esther Vivas]]
| [[Sabadell]]
| 1975-11-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esther Vivas en la presentació del Procés Constituent a Barcelona, octubre 2013.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1814
| [[:d:Q65965437|Q65965437]]
| [[Blanca Berasategui]]
| [[Gasteiz]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1815
| [[:d:Q5999252|Q5999252]]
| [[Marisa Ziritza]]
| [[Donostia]]
| 1946-05-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marisa Ciriza.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1816
| [[:d:Q98807872|Q98807872]]
| [[María Rosa Pinto Lobo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1817
| [[:d:Q118945528|Q118945528]]
| [[Marta Lois|Marta Irene Lois González]]
| [[Vigo]]
| 1969-09-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marta Lois 2023.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1818
| [[:d:Q86577289|Q86577289]]
| [[Montserrat Valcárcel Armesto]]
| [[O Incio]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1819
| [[:d:Q50349252|Q50349252]]
| [[María Teresa Cáceres Lorenzo]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1820
| [[:d:Q90020463|Q90020463]]
| [[María Luisa Viejo Sánchez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1821
| [[:d:Q3667511|Q3667511]]
| [[Chiara Saraceno]]
| [[Milan]]
| 1941-10-20
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Chiara Saraceno - Trento.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1822
| [[:d:Q89908957|Q89908957]]
| [[María Victoria Alberola Fioravanti]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1823
| [[:d:Q93433225|Q93433225]]
| [[María Dolores Higueras Rodríguez]]
| [[Madril]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1824
| [[:d:Q14942888|Q14942888]]
| [[Amparo Cabanes Pecourt]]
| [[Valentzia]]
| 1938
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1825
| [[:d:Q105516427|Q105516427]]
| [[Carmen Alfaro Giner]]
|
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1826
| [[:d:Q3186113|Q3186113]]
| [[Josune Ariztondo]]
| [[Ondarroa]]
| 1948-07-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Josune-ariztondoArgiaDaniBlanco2014.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1827
| [[:d:Q117124516|Q117124516]]
| [[Coro Cillán]]
| [[Donostia]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1828
| [[:d:Q99526856|Q99526856]]
| [[Ana Lucía Echeverri González]]
|
|
| [[Espainia]]<br/>[[Kolonbia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1829
| [[:d:Q86688257|Q86688257]]
| [[María Ángeles Gómez Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1830
| [[:d:Q57901618|Q57901618]]
| [[Luisa Santos Fidalgo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1831
| [[:d:Q27967503|Q27967503]]
| [[Justa Montero]]
| [[Bartzelona]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Justa Montero 2015 - tmex - (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1832
| [[:d:Q60606782|Q60606782]]
| [[Elena Ausejo]]
|
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1833
| [[:d:Q469565|Q469565]]
| [[Sandra Harding]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1935-03-29
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Sandra G Harding.tif|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1834
| [[:d:Q104055766|Q104055766]]
| [[Elena Camacho Rozas]]
| [[Santander]]
| 1964-10-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elena Camacho Rozas.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1835
| [[:d:Q28922450|Q28922450]]
| [[Lourdes Prados Torreira]]
| [[Madril]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1836
| [[:d:Q63487398|Q63487398]]
| [[Rocío Martínez Torres]]
| [[Sevilla]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1837
| [[:d:Q61709389|Q61709389]]
| [[Maite Cancelo]]
| [[Bartzelona]]
| 1966-09-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1838
| [[:d:Q60618325|Q60618325]]
| [[María-José Fernández-Guerrero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1839
| [[:d:Q57419538|Q57419538]]
| [[María Piedad Garrido Picazo]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1840
| [[:d:Q104438955|Q104438955]]
| [[Yolanda Peralta]]
| [[Girona]]
| 1972-08-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Fotografía Yolanda Peralta 2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1841
| [[:d:Q118873842|Q118873842]]
| [[Alizia Stürtze]]
| [[Donostia]]
| 1948-01-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1842
| [[:d:Q6036093|Q6036093]]
| [[Mònica Bernabé Fernández]]
| [[Bartzelona]]
| 1972-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mònica Bernabé 2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1843
| [[:d:Q103896958|Q103896958]]
| [[Carmen Caro-Castro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1844
| [[:d:Q56455345|Q56455345]]
| [[Rita Yolanda Cavero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1845
| [[:d:Q116925649|Q116925649]]
| [[Mariam Mariño Costales]]
| [[Vigo]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1846
| [[:d:Q5681931|Q5681931]]
| [[Cora Sadosky]]
| [[Buenos Aires]]
| 1940-05-23
| [[Argentina]]
| 2010-12-03
| [[Fitxategi:Cora Sadosky.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1847
| [[:d:Q129257423|Q129257423]]
| [[Cristina Garaizabal Elizalde]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1848
| [[:d:Q111295611|Q111295611]]
| [[Ángeles Hernández Minguillón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1849
| [[:d:Q87618433|Q87618433]]
| [[Milagros Navarro]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1850
| [[:d:Q100157988|Q100157988]]
| [[Paz Franco Módenes]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1851
| [[:d:Q107290379|Q107290379]]
| [[Carmen Cabezas Peña]]
| [[Salamanca]]
| 1959-06-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Cabezas (2021).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1852
| [[:d:Q21264628|Q21264628]]
| [[Sandra Montón-Subías]]
| [[Bartzelona]]
| 1965-08-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Sandra Montón 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1853
| [[:d:Q123686359|Q123686359]]
| [[Isabel Diz Otero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1854
| [[:d:Q127416506|Q127416506]]
| [[Encarna Pérez]]
| [[Salamanca]]
| 1957
| [[Espainia]]
| 2023-07
|
|-
| style='text-align:right'| 1855
| [[:d:Q125760095|Q125760095]]
| [[Ana María Navarro]]
| [[Bilbo]]
| 1929-07-07
| [[Espainia]]
| 2024-05-02
|
|-
| style='text-align:right'| 1856
| [[:d:Q107345727|Q107345727]]
| [[Carmela Velasco Alonso]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1857
| [[:d:Q98994879|Q98994879]]
| [[María Ángeles Ruiz Valeros]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1858
| [[:d:Q89748082|Q89748082]]
| [[Sonia Gaztanbide]]
| [[Bilbo]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1859
| [[:d:Q1525754|Q1525754]]
| [[María Blasco Marhuenda]]
| [[Verdegas]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Antonia Blasco Marhuenda recibiendo los Premios a la Investigación 2014-2015 de la Comunidad de Madrid (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1860
| [[:d:Q44062339|Q44062339]]
| [[Maria Cinta Cid i Xutglà]]
| [[Tortosa]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1861
| [[:d:Q24055275|Q24055275]]
| [[Marta Soler-Gallart]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1862
| [[:d:Q58764715|Q58764715]]
| [[Inmaculada Herranz]]
|
| 1975
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Inmaculada Herranz) 20181005 0321 Pleno Cortes (44378238754) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1863
| [[:d:Q30915719|Q30915719]]
| [[María Teresa Miaja de la Peña]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 20th century
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1864
| [[:d:Q102428913|Q102428913]]
| [[María Arias Delgado]]
| [[Madril]]
| 1936-01-25
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MARIA ARIAS DELGADO.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1865
| [[:d:Q28028595|Q28028595]]
| [[Natalia López Moratalla]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1946-02-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:López-Moratalla, Natalia 01.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1866
| [[:d:Q105626477|Q105626477]]
| [[Rita Catrina Imboden]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1867
| [[:d:Q62007659|Q62007659]]
| [[Francisca Pérez-Madrid]]
| [[Cartagena]]
| 1965-09-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:FranciscaPM140621.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1868
| [[:d:Q88799585|Q88799585]]
| [[Carme Vinyoles]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:El Balcó sobre matrimonis forçats 02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1869
| [[:d:Q110726045|Q110726045]]
| [[Raquel Lázaro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1870
| [[:d:Q76513520|Q76513520]]
| [[Gabriella Albanese]]
| [[Messina]]
| 1950-04-08
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1871
| [[:d:Q76513561|Q76513561]]
| [[Marina Riccucci]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1872
| [[:d:Q21340104|Q21340104]]
| [[Gabriela Parra-Olea]]
|
|
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1873
| [[:d:Q107028947|Q107028947]]
| [[María Nabal Vicuña]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1874
| [[:d:Q5881319|Q5881319]]
| [[Glòria Pérez-Salmerón]]
| [[Bartzelona]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Gloria perez salmeron.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1875
| [[:d:Q266073|Q266073]]
| [[Maruja Torres]]
| [[El Raval]]
| 1943-03-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maruja Torres a València.jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1876
| [[:d:Q47223163|Q47223163]]
| [[Amelia Marti]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:AMarti 20170915.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1877
| [[:d:Q58254414|Q58254414]]
| [[Rosa María Ortega Anta]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1878
| [[:d:Q56455355|Q56455355]]
| [[Itziar Astiasaran]]
| [[Aretxabaleta]]
| 1960-07-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Iastiasaran.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1879
| [[:d:Q98831194|Q98831194]]
| [[María del Pilar Quiroga Méndez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1880
| [[:d:Q106762397|Q106762397]]
| [[Maria Antònia Perelló Femenia]]
| [[Inca]]
| 1957
|
|
| [[Fitxategi:MAPFCEHP.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1881
| [[:d:Q12398656|Q12398656]]
| [[Raquel Miragaia]]
| [[Tardade, Vilalba]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1882
| [[:d:Q42858659|Q42858659]]
| [[María Teresa Ruiz Cantero]]
| [[Melilla]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1883
| [[:d:Q27755599|Q27755599]]
| [[Pilar Cortés Bureta]]
| [[Fuentes de Jiloca]]
| 1964-12-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Cortés Bureta (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1884
| [[:d:Q125052967|Q125052967]]
| [[M. Carmen Villarino Pardo]]
| [[Oímbra]]
| 1969-05-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Villarino Pardo na Universidade da Coruña (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1885
| [[:d:Q42301572|Q42301572]]
| [[Cynthia Damon]]
|
| 1957-10-22
|
|
| [[Fitxategi:CDNovember2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1886
| [[:d:Q5784864|Q5784864]]
| [[Consuelo Álvarez de Toledo]]
| [[Oviedo]]
| 1944
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Consuelo Álvarez de Toledo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1887
| [[:d:Q12252976|Q12252976]]
| [[Aitziber Agirre]]
| [[Gasteiz]]
| 1974-08-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Aitziber Agirre 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1888
| [[:d:Q56000162|Q56000162]]
| [[Teresa Lanceta]]
| [[Bartzelona]]
| 1951-07-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Teresa Lanceta.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1889
| [[:d:Q108032173|Q108032173]]
| [[Susana Rodríguez Barcia]]
| [[Vigo]]
| 1977-10-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Susana Rodríguez Barcia junio 2021.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1890
| [[:d:Q106787126|Q106787126]]
| [[María Esther Albeck]]
| [[Necochea Partido]]
| 1952-10-12
| [[Argentina]]
| 2020-06-21
| [[Fitxategi:MEAlbeck.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1891
| [[:d:Q29788184|Q29788184]]
| [[María Hernández-Sampelayo]]
| [[Madril]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:2 Maria HS marzo 17.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1892
| [[:d:Q23900965|Q23900965]]
| [[Laura Llevadot]]
|
| 1970-11
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1893
| [[:d:Q125498819|Q125498819]]
| [[Verónica Uribe]]
| [[Santiago (Txile)|Santiago]]
| 1942
| [[Txile]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1894
| [[:d:Q255570|Q255570]]
| [[Espido Freire]]
| [[Bilbo]]
| 1974-07-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Espido Freire 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1895
| [[:d:Q20018133|Q20018133]]
| [[Pilar Aguilar Carrasco]]
| [[Siles]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Aguilar.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1896
| [[:d:Q22687769|Q22687769]]
| [[Eloina Terrón Bañuelos]]
| [[el Fabeiru]]
| 1957-05-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eloina encuadrada.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1897
| [[:d:Q99589045|Q99589045]]
| [[Elena Fernández Blanco]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1898
| [[:d:Q86904600|Q86904600]]
| [[María José Requena]]
| [[La Rinconada]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1899
| [[:d:Q108857671|Q108857671]]
| [[Rosa García Rayego]]
| [[Kordoba]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1900
| [[:d:Q56649159|Q56649159]]
| [[Ana Gordoa Ezquerra]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1901
| [[:d:Q117287791|Q117287791]]
| [[Araceli Oñate]]
| [[Valladolid]]
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1902
| [[:d:Q61968829|Q61968829]]
| [[Maite Oronoz|Maite Oronoz Antxordoki]]
| [[Hondarribia]]
|
|
|
| [[Fitxategi:Maite Oronoz Antxordoki.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1903
| [[:d:Q48112348|Q48112348]]
| [[Consuelo Boticario Boticario]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1904
| [[:d:Q2633699|Q2633699]]
| [[Anne Carson]]
| [[Toronto]]
| 1950-06-21
| [[Kanada]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1905
| [[:d:Q93413056|Q93413056]]
| [[Cristina Soy i Aumatell]]
| [[Les Masies de Voltregà]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1906
| [[:d:Q60071554|Q60071554]]
| [[Danièle Voldman]]
|
| 1946-11-26
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1907
| [[:d:Q57959275|Q57959275]]
| [[Karina Gibert i Oliveras]]
| [[Figueres]]
| 1967
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1908
| [[:d:Q19950775|Q19950775]]
| [[Felisa Verdejo]]
| [[Salamanca]]
| 1950-02-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:SEPLN09 FelisaVerdejo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1909
| [[:d:Q102336313|Q102336313]]
| [[Helena Engelina Nusse]]
|
| 1952-10-26
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1910
| [[:d:Q105822595|Q105822595]]
| [[Violeta Tena Barreda]]
| [[Vilafranca]]
| 1982
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1911
| [[:d:Q11951586|Q11951586]]
| [[Teresa Domingo Segarra]]
| [[Castelló de la Plana]]
| 1953-04-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1912
| [[:d:Q125644861|Q125644861]]
| [[Gema Tomás]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1913
| [[:d:Q81509356|Q81509356]]
| [[Mila Amurrio|Mila Amurrio Velez]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1964
|
|
| [[Fitxategi:Mila-Amurrio berria.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1914
| [[:d:Q54932964|Q54932964]]
| [[María José Segarra Crespo]]
| [[Madril]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María José Segarra, fiscal general del Estado (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1915
| [[:d:Q111708568|Q111708568]]
| [[Luisa Cotta Ramosino]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1916
| [[:d:Q113005693|Q113005693]]
| [[María Dolores Alcaín Partearroyo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1917
| [[:d:Q105672308|Q105672308]]
| [[Estefanía Caamaño]]
| [[Madril]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1918
| [[:d:Q6049813|Q6049813]]
| [[Olga Gil Medrano]]
| [[Burgos]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Olgagil.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1919
| [[:d:Q47483186|Q47483186]]
| [[Carolina del Olmo]]
| [[Madril]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Carolina del Olmo). Barrio Canino. Carolina del Olmo - ¿Dónde está mi tribu? - Otra crianza es posible - Ágora Sol Radio (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1920
| [[:d:Q110412145|Q110412145]]
| [[Antonella Bruzzone]]
|
| 1967
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1921
| [[:d:Q57779797|Q57779797]]
| [[Josefina San Martín Bacaicoa]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1922
| [[:d:Q105651674|Q105651674]]
| [[María Cruz Fernández Castro]]
|
| 1950
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1923
| [[:d:Q21395128|Q21395128]]
| [[Eva de Mas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1924
| [[:d:Q25374683|Q25374683]]
| [[Assumpta Bailac]]
| [[Manresa]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1925
| [[:d:Q9059604|Q9059604]]
| [[Pilar Brabo Castells]]
| [[Madril]]
| 1943-02-28
| [[Espainia]]
| 1993-05-21
|
|-
| style='text-align:right'| 1926
| [[:d:Q11691449|Q11691449]]
| [[María Pilar Fernández Alvárez]]
| [[Ourense]]
| 1944
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1927
| [[:d:Q95647700|Q95647700]]
| [[Liliane Bodson]]
|
|
| [[Belgika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1928
| [[:d:Q6003686|Q6003686]]
| [[María Elena Medina-Mora Icaza]]
|
| 1951-10-03
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1929
| [[:d:Q105521220|Q105521220]]
| [[Mafalda Soares da Cunha]]
|
| 1960
| [[Portugal]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1930
| [[:d:Q90565510|Q90565510]]
| [[Leonor Gallardo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1931
| [[:d:Q123976980|Q123976980]]
| [[Ana Maria Clua Infante]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1932
| [[:d:Q21502974|Q21502974]]
| [[María Lourdes Moraza]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1933
| [[:d:Q107351655|Q107351655]]
| [[María Sonia Calaza López]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1934
| [[:d:Q50398434|Q50398434]]
| [[Paloma Acuña Fernández]]
| [[Vigo]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1935
| [[:d:Q274060|Q274060]]
| [[Margo Glantz]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1930-01-28
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Glantz 1999 graz1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1936
| [[:d:Q55262303|Q55262303]]
| [[Roser Gonzàlez i Duarte]]
| [[Bartzelona]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1937
| [[:d:Q55864457|Q55864457]]
| [[María Jesús Fortes Alén]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Jesús Fortes Alén.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1938
| [[:d:Q12393222|Q12393222]]
| [[Mercedes Gallego Esperanza]]
| [[Ourense]]
| 1952-01-01
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1939
| [[:d:Q115167873|Q115167873]]
| [[Elur Ulibarrena]]
| [[Dénia]]
| 1969
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1940
| [[:d:Q20738709|Q20738709]]
| [[Ruth Scodel]]
| [[Columbus (Ohio)|Columbus]]
| 1952-02-29
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1941
| [[:d:Q28708148|Q28708148]]
| [[Maria Rosa Miracle Solé]]
| [[Bartzelona]]
| 1945-06-02
| [[Espainia]]
| 2017-05-28
| [[Fitxategi:Miracle Rosa.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1942
| [[:d:Q42427546|Q42427546]]
| [[María Candelaria Gil-Rodríguez]]
|
| 1951
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1943
| [[:d:Q105172338|Q105172338]]
| [[Heike Freire]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Heike Freire Rodríguez.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1944
| [[:d:Q17037065|Q17037065]]
| [[Carme Valls|Carme Valls i Llobet]]
| [[Bartzelona]]
| 1945-05-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carme Valls 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1945
| [[:d:Q48977716|Q48977716]]
| [[Pepita Padrós i Martí]]
| [[Badalona]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pepita Padrós.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1946
| [[:d:Q118212289|Q118212289]]
| [[Covadonga Bertrand Baschwitz]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1947
| [[:d:Q93435079|Q93435079]]
| [[Pepa Òdena Savé|Q93435079]]
| [[Bartzelona]]
| 1939-04-11
|
| 2024-11-02
| [[Fitxategi:Pepa Òdena.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1948
| [[:d:Q433215|Q433215]]
| [[Ana Pastor Julián]]
| [[Cubillos (Zamora)|Cubillos]]
| 1957-11-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:HANDSHAKE - BRATISLAVA INFORMAL PARLIAMENTARY SUMMIT 2016-10-07 (30166706905) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1949
| [[:d:Q27972138|Q27972138]]
| [[María-Elia Gutiérrez-Mozo]]
|
| 1967
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1950
| [[:d:Q47448835|Q47448835]]
| [[Dolors Marin i Tuyà]]
| [[Bartzelona]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1951
| [[:d:Q6010784|Q6010784]]
| [[Mercedes Agulló]]
| [[Madril]]
| 1925-10-23
| [[Espainia]]
| 2019-01-04
|
|-
| style='text-align:right'| 1952
| [[:d:Q25858166|Q25858166]]
| [[Montserrat Boix]]
| [[Polinyà]]
| 1960-01-26
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Montserrat Boix RTVE 02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1953
| [[:d:Q83947256|Q83947256]]
| [[Susan Hallam]]
| [[Leicester]]
| 1949-04-09
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1954
| [[:d:Q5664292|Q5664292]]
| [[Harriet Presser]]
|
| 1936
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2012-05-01
| [[Fitxategi:HBPresser.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1955
| [[:d:Q56000129|Q56000129]]
| [[Mercedes Rosúa]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1956
| [[:d:Q83439030|Q83439030]]
| [[Casey Dué Hackney]]
|
| 1974-04-02
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1957
| [[:d:Q56207373|Q56207373]]
| [[Betty Benrey]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1958
| [[:d:Q51174748|Q51174748]]
| [[Blanca María Prósper]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1959
| [[:d:Q57606104|Q57606104]]
| [[Luisa Fernanda Martínez de Haro]]
| [[Albacete]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1960
| [[:d:Q48475353|Q48475353]]
| [[Bibiana Medialdea]]
| [[Madril]]
| 1977-05-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Bibiana Medialdea (2017).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1961
| [[:d:Q129169858|Q129169858]]
| [[Beatriz Larriba Hinojar]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1962
| [[:d:Q107028983|Q107028983]]
| [[María Teresa Delgado Marroquín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1963
| [[:d:Q16735459|Q16735459]]
| [[Covadonga O'Shea]]
| [[Getxo]]
| 1938-04-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:COShea2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1964
| [[:d:Q99899334|Q99899334]]
| [[Christine Ruiz-Picasso]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1965
| [[:d:Q38132984|Q38132984]]
| [[Marie-Anne Matard-Bonucci]]
|
| 1960
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Marie-Anne-Matard-Bonucci.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1966
| [[:d:Q68364001|Q68364001]]
| [[Rosa Bagué Massegur]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1967
| [[:d:Q104668659|Q104668659]]
| [[Amaia Andrieu Sanz]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1968
| [[:d:Q100308321|Q100308321]]
| [[Charo Pita]]
| [[Coruña]]
| 1966-01-24
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Charo Pita.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1969
| [[:d:Q11931953|Q11931953]]
| [[Lina Badimón Maestro]]
| [[Bartzelona]]
| 1953-02-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1970
| [[:d:Q3490415|Q3490415]]
| [[Sonia Combe]]
|
| 1949
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1971
| [[:d:Q124889684|Q124889684]]
| [[Ana María Barber]]
| [[Iruñea]]
| 1948-09-02
| [[Espainia]]
| 2024-03-16
| [[Fitxategi:AMBarber2012.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1972
| [[:d:Q110289424|Q110289424]]
| [[Carmen Navarro|Carmen Navarro Férnandez-Balbuena]]
| [[Madril]]
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1973
| [[:d:Q106473593|Q106473593]]
| [[María Raquel García Arancón]]
| [[Soria]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1974
| [[:d:Q106449614|Q106449614]]
| [[Natividad Araque Hontangas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1975
| [[:d:Q62393582|Q62393582]]
| [[Ilaria Luzzana Caraci]]
| [[Pisa]]
| 1939-12-04
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1976
| [[:d:Q113639125|Q113639125]]
| [[Palmira Saladié i Ballesté]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1977
| [[:d:Q56086969|Q56086969]]
| [[Anne-Laure Amilhat Szary]]
|
| 1970
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Anne-Laure Amilhat Szary au festival international de géographie 2024.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1978
| [[:d:Q21392326|Q21392326]]
| [[Jau-Chyn Liao]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1979
| [[:d:Q5729824|Q5729824]]
| [[Blanca Riestra]]
| [[A Coruña]]
| 1970-05-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Blanca Riestra, 6 March 2012.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1980
| [[:d:Q93370551|Q93370551]]
| [[María de los Ángeles Calvo Torras]]
|
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1981
| [[:d:Q20875380|Q20875380]]
| [[Rosamaria Alberdi Castell]]
| [[Bartzelona]]
| 1951-02-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1982
| [[:d:Q61742907|Q61742907]]
| [[Rosa María Esbert Alemany]]
| [[Torrelavit]]
| 1941-11-21
| [[Espainia]]
| 2011-12-16
|
|-
| style='text-align:right'| 1983
| [[:d:Q12252985|Q12252985]]
| [[Aitzpea Leizaola]]
| [[Donostia]]
| 1971-07-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Aitzpea Leizaola, Iturengo ihauterian.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1984
| [[:d:Q107345741|Q107345741]]
| [[Petra Zimmermann González]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1985
| [[:d:Q65938414|Q65938414]]
| [[Eva Delpón Mosquera]]
|
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1986
| [[:d:Q30044734|Q30044734]]
| [[Ana Etxaide]]
| [[Donostia]]
| 1936-04-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:AMEchaide.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1987
| [[:d:Q64491237|Q64491237]]
| [[Célia Mateus]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1988
| [[:d:Q21001135|Q21001135]]
| [[Laura Camargo Fernández]]
| [[Madril]]
| 1974-03-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1989
| [[:d:Q106247588|Q106247588]]
| [[María Jesús Torrens Álvarez]]
|
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1990
| [[:d:Q109652913|Q109652913]]
| [[Sandra Domínguez Carreiro]]
|
| 1975
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1991
| [[:d:Q58001736|Q58001736]]
| [[Verónica Marín Díaz]]
|
| 1970
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1992
| [[:d:Q107340171|Q107340171]]
| [[Sandra Lorenzano]]
| [[Buenos Aires]]
| 1960-03-07
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Sandra-Yvonne Venegas 1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1993
| [[:d:Q92691330|Q92691330]]
| [[Barbara Torres-Gomez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1994
| [[:d:Q11931107|Q11931107]]
| [[Laia Bonet Rull]]
| [[Valls]]
| 1972-01-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Laia Bonet) PSC Barcelona. By-line. Pepa Alvarez. 7M0A6981 (49548160388) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1995
| [[:d:Q102047768|Q102047768]]
| [[Dolores Sanchez Palomino]]
| [[San Vicente de la Barquera]]
| 1961-09-11<br/>1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1996
| [[:d:Q24054887|Q24054887]]
| [[Carlota Solé i Puig]]
| [[Bartzelona]]
| 1944-12-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1997
| [[:d:Q231608|Q231608]]
| [[Victoria de los Ángeles]]
| [[Bartzelona]]
| 1923-11-01
| [[Espainia]]
| 2005-01-15
| [[Fitxategi:Victoria de los Angeles Allan warren.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1998
| [[:d:Q11936778|Q11936778]]
| [[Mila Segarra i Neira]]
| [[Bartzelona]]
| 1950-10-01
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1999
| [[:d:Q112245588|Q112245588]]
| [[Carmen Berrocal]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2000
| [[:d:Q64512467|Q64512467]]
| [[María Angélica Gelli]]
| [[Bahía Blanca]]
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2001
| [[:d:Q93433908|Q93433908]]
| [[Maria Josep Estanyol i Fuentes]]
| [[Bartzelona]]
| 1950-12-15
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Josep Estanyol1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2002
| [[:d:Q24055277|Q24055277]]
| [[Marisa Siguán]]
| [[Madril]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2003
| [[:d:Q12953|Q12953]]
| [[Henriette Walter]]
| [[Sfax]]
| 1929-03-05
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Henriette Walter-Salon du livre en Bretagne 2012.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2004
| [[:d:Q57316016|Q57316016]]
| [[Loles Díaz Aledo]]
| [[Alacant]]
| 1945-05-21
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2005
| [[:d:Q53546619|Q53546619]]
| [[Lucía Artazcoz Lazcano]]
| [[Donostia]]
| 1963-05-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lucía Artazcoz Lazcano.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2006
| [[:d:Q110139572|Q110139572]]
| [[María Concepción Martín Arribas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2007
| [[:d:Q73008701|Q73008701]]
| [[Miren Basaras]]
| [[Derio]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Miren Basaras. Mikrobiologoa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2008
| [[:d:Q97317264|Q97317264]]
| [[María Teresa Alarcón Alarcón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2009
| [[:d:Q117121857|Q117121857]]
| [[Isabelle Lefort]]
|
| 1957
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2010
| [[:d:Q271658|Q271658]]
| [[María Dolores de Cospedal]]
| [[Madril]]
| 1965-12-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Dolores de Cospedal García 2017b (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2011
| [[:d:Q20981002|Q20981002]]
| [[Gisela Kozak Rovero]]
| [[Caracas]]
| 1963
| [[Venezuela]]
|
| [[Fitxategi:Gisela Kozak 2013 Baruta Book Festival (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2012
| [[:d:Q19799496|Q19799496]]
| [[María José Alonso Fernández]]
| [[Carrizo (León)|Carrizo]]
| 1958-12-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María José Alonso Fernández.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2013
| [[:d:Q127220360|Q127220360]]
| [[Elizabeth Garrels]]
|
| 1946
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2014
| [[:d:Q93228823|Q93228823]]
| [[Isabel V. Lucena Cid]]
| [[Pruna]]
| 1960
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2015
| [[:d:Q96777154|Q96777154]]
| [[Graziella Trovato]]
| [[Ragusako probintzia]]<br/>[[Sizilia]]
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2016
| [[:d:Q20533014|Q20533014]]
| [[Eulalia Agrelo Costas]]
| [[Asados]]
| 1974-01-26
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eulalia Agrelo Costas (AELG)-3.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2017
| [[:d:Q11937514|Q11937514]]
| [[Montserrat Aguer Teixidor]]
| [[Figueres]]
| 1963-11-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2018
| [[:d:Q12390742|Q12390742]]
| [[Isabel Mociño]]
| [[Sarreaus]]
| 1974-03-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2019
| [[:d:Q106300191|Q106300191]]
| [[Concepción Cascajosa|Concepcion Cascajosa]]
| [[L'Hospitalet de Llobregat]]
| 1979
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Concepción Cascajosa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2020
| [[:d:Q12267903|Q12267903]]
| [[Teresa Mendizabal]]
| [[Gasteiz]]
| 1940-09-22
| [[Espainia]]
| 2022-08-19
| [[Fitxategi:Teresa Mendizabal.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2021
| [[:d:Q6044642|Q6044642]]
| [[Noni Benegas]]
| [[Buenos Aires]]
| 1947
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2022
| [[:d:Q93338230|Q93338230]]
| [[Cele Otnes]]
|
| 1960
| [[Norvegia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2023
| [[:d:Q72649962|Q72649962]]
| [[Olga Tribulato]]
|
| 1975-05-22
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2024
| [[:d:Q56809003|Q56809003]]
| [[Asunción Lledó Carreres]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2025
| [[:d:Q68456580|Q68456580]]
| [[Laura Novelle López]]
| [[O Carballiño]]
| 1978
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2026
| [[:d:Q111718717|Q111718717]]
| [[Pilar Rebaque i Mas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2027
| [[:d:Q11921216|Q11921216]]
| [[Eugènia Serra]]
| [[Bartzelona]]
| 1959-10-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eugènia Serra 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2028
| [[:d:Q107345786|Q107345786]]
| [[Purificación Cifuentes Vicente]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2029
| [[:d:Q104905106|Q104905106]]
| [[María Luisa Martínez-Chacón]]
| [[Oviedo (Q21414421)|Oviedo]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Luisa Martínez Chacón - oct 2013.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2030
| [[:d:Q104735103|Q104735103]]
| [[María Teresa Alberdi Alonso]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2031
| [[:d:Q12258190|Q12258190]]
| [[Garbiñe Biurrun]]
| [[Tolosa]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Garbiñe Biurrun (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2032
| [[:d:Q57607456|Q57607456]]
| [[Lara Lopardo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2033
| [[:d:Q13418665|Q13418665]]
| [[Mar Fernández Vázquez]]
|
| 1973-02-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2034
| [[:d:Q62393603|Q62393603]]
| [[Isabel María León Sanz]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2035
| [[:d:Q107171014|Q107171014]]
| [[Maria Colombo Timelli]]
| [[Milan]]
| 1956-09-19
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2036
| [[:d:Q1226171|Q1226171]]
| [[Dina Galli]]
| [[Milan]]
| 1877-12-16
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 1951-03-04
| [[Fitxategi:Dina Galli.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2037
| [[:d:Q56995383|Q56995383]]
| [[Ana González-Pinto]]
| [[Bilbo]]
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2038
| [[:d:Q42817126|Q42817126]]
| [[Belén Sanz Barbero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2039
| [[:d:Q111695714|Q111695714]]
| [[Consuelo Martínez-Sicluna y Sepúlveda]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2040
| [[:d:Q55949435|Q55949435]]
| [[Lola Pons Rodríguez]]
| [[Bartzelona]]
| 1976-12-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lola pons 2016003.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2041
| [[:d:Q21507020|Q21507020]]
| [[María Andrea Carrasco]]
| [[Madril]]
| 1944<br/>1944-02-04
| [[Espainia]]
| 2018-08-01
|
|-
| style='text-align:right'| 2042
| [[:d:Q88732|Q88732]]
| [[Elia Barceló]]
| [[Elda]]
| 1957-01-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Barcelo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2043
| [[:d:Q85407181|Q85407181]]
| [[María Rosa Berganza Conde]]
|
| 1971
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2044
| [[:d:Q19288848|Q19288848]]
| [[Anna Lluch i Hernández]]
| [[Valentzia]]
| 1949-02-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anna Lluch.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2045
| [[:d:Q117477553|Q117477553]]
| [[Manuela Palacios]]
|
| 1959
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2046
| [[:d:Q125811062|Q125811062]]
| [[Marije Goikoetxea|Marije Goikoetxea Iturregi]]
| [[Mungia]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nerea Goikoetxea 76 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2047
| [[:d:Q89467699|Q89467699]]
| [[María Márquez-González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2048
| [[:d:Q15993795|Q15993795]]
| [[María Josefa Yzuel Giménez]]
| [[Jaka]]
| 1940
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2049
| [[:d:Q104639018|Q104639018]]
| [[Cristina Peregrín Pardo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2050
| [[:d:Q19300239|Q19300239]]
| [[Jordina Sales i Carbonell|Jordina Sales Carbonell]]
| [[Igualada]]
| 1971-10-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2051
| [[:d:Q58650933|Q58650933]]
| [[Esther Guerra]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2052
| [[:d:Q20876224|Q20876224]]
| [[Francisca Lladó Pol]]
| [[Buenos Aires]]
| 1960-04-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2053
| [[:d:Q108635939|Q108635939]]
| [[Verónica Delgado]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2054
| [[:d:Q107496188|Q107496188]]
| [[Paulette Gabaudan]]
| [[Paris]]
| 1924-05-08
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2055
| [[:d:Q17496904|Q17496904]]
| [[Véronique Dasen]]
|
| 1957
| [[Suitza]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2056
| [[:d:Q57682584|Q57682584]]
| [[Begoña Crespo]]
| [[Ferrol]]
| 1969-01-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2057
| [[:d:Q29033375|Q29033375]]
| [[Guadalupe Arbona Abascal]]
| [[Madril]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Guadaweb.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2058
| [[:d:Q123046877|Q123046877]]
| [[Miren Billelabeitia]]
| [[Mungia]]
| 1960
|
|
| [[Fitxategi:Miren-Billelabeitia-eserita 1920x1080-ZuZeu eus 2023 ots.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2059
| [[:d:Q57012247|Q57012247]]
| [[Inmaculada Ortiz]]
|
| 1958-12-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2060
| [[:d:Q125456727|Q125456727]]
| [[Sarai Samper]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2061
| [[:d:Q42904638|Q42904638]]
| [[Karina Pacheco]]
| [[Cusco]]
| 1969
| [[Peru]]
|
| [[Fitxategi:Pacheco, Karina -FILSA 20181026 fRF01 cr.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2062
| [[:d:Q59627997|Q59627997]]
| [[Franca Trinchieri Camiz]]
|
| 1939-06-10
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| 1999-01-11
|
|-
| style='text-align:right'| 2063
| [[:d:Q12382462|Q12382462]]
| [[Adela Figueroa]]
| [[Lugo]]
| 1948-12-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Adela Figueroa (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2064
| [[:d:Q20713143|Q20713143]]
| [[Alexandra Walsham]]
| [[Kornualles]]
| 1966
| [[Erresuma Batua]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2065
| [[:d:Q124257878|Q124257878]]
| [[Ségolène Demougin]]
|
| 1943
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2066
| [[:d:Q42411353|Q42411353]]
| [[Mireille Corbier]]
|
| 1943-05-24
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Mireille Corbier.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2067
| [[:d:Q109123335|Q109123335]]
| [[Hortensia Larrén Izquierdo]]
|
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2068
| [[:d:Q56000266|Q56000266]]
| [[Jacqueline Champeaux]]
| [[Noisy-le-Sec]]
| 1935-08-11
| [[Frantzia]]
| 2020-03-09
|
|-
| style='text-align:right'| 2069
| [[:d:Q55999962|Q55999962]]
| [[Helena Ospina de Fonseca]]
| [[Santiago de Cali]]
| 1944
| [[Kolonbia]]
| 2017-10-22
| [[Fitxategi:Helena Ospina.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2070
| [[:d:Q60482808|Q60482808]]
| [[Suzanne Amigues]]
| [[Lodève]]
| 1937-03-30
| [[Frantzia]]
| 2022-07-11
| [[Fitxategi:Suzanne Amigues 2007 Jean Burc 1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2071
| [[:d:Q27495741|Q27495741]]
| [[Carmen Castillo García]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1932-05-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:CarmenCastillo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2072
| [[:d:Q1938134|Q1938134]]
| [[Miriam Griffin]]
| [[New York]]
| 1935-06-06
| [[Erresuma Batua]]
| 2018-05-16
| [[Fitxategi:Miriam Griffin.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2073
| [[:d:Q58462138|Q58462138]]
| [[María de los Angeles Álvarez Sierra]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2074
| [[:d:Q110369115|Q110369115]]
| [[Nora Salbotx]]
| [[Iruñea]]
| 1973-07-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nora Salbotx. idazlea, maistra.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2075
| [[:d:Q106591680|Q106591680]]
| [[Anna Orlando]]
| [[Genova]]
| 1967
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2076
| [[:d:Q100999292|Q100999292]]
| [[Casilda Ruíz García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2077
| [[:d:Q123416422|Q123416422]]
| [[Marguerite Hugueney]]
|
| 1938<br/>1948
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2078
| [[:d:Q96950699|Q96950699]]
| [[Yolanda Fernández Jalvo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2079
| [[:d:Q102277047|Q102277047]]
| [[M. Kathleen Heid]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2080
| [[:d:Q90070146|Q90070146]]
| [[Olga Levaniouk]]
|
| 1971-01-16
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2081
| [[:d:Q106866515|Q106866515]]
| [[Estíbaliz Ortiz de Urbina Alava]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2082
| [[:d:Q54806936|Q54806936]]
| [[Teresa Ribera]]
| [[Madril]]
| 1969-05-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Teresa Ribera 2020 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2083
| [[:d:Q80871|Q80871]]
| [[Gabriela Mistral]]
| [[Vicuña (Txile)|Vicuña]]
| 1889-04-07
| [[Txile]]
| 1957-01-10
| [[Fitxategi:Gabriela Mistral 1945.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2084
| [[:d:Q93414722|Q93414722]]
| [[Maria Garganté]]
| [[Sanaüja]]
| 1975-02-03
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2085
| [[:d:Q92111461|Q92111461]]
| [[Aurora González-Teruel]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2086
| [[:d:Q57688537|Q57688537]]
| [[Ana María Goy Yamamoto]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2087
| [[:d:Q55188938|Q55188938]]
| [[Ana Sayago]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2088
| [[:d:Q29052250|Q29052250]]
| [[Temma Kaplan]]
|
| 1942
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2089
| [[:d:Q432784|Q432784]]
| [[Margaret Archer]]
| [[Grenoside]]
| 1943-01-20
| [[Erresuma Batua]]
| 2023-05-21
| [[Fitxategi:MargaretSArcher.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2090
| [[:d:Q19998148|Q19998148]]
| [[Carme Barba i Corominas]]
| [[Terrassa]]
| 1946
| [[Espainia]]
| 2014-09-17
|
|-
| style='text-align:right'| 2091
| [[:d:Q9051193|Q9051193]]
| [[Nuria Varela]]
| [[Turón]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2092
| [[:d:Q79653469|Q79653469]]
| [[María Victoria Troncoso]]
| [[Iruñea]]
| 1939-09-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MVT2004.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2093
| [[:d:Q23601347|Q23601347]]
| [[María Jesús Peñarrubia]]
| [[Espainia]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2094
| [[:d:Q111901514|Q111901514]]
| [[Pilar Martínez-Vasseur]]
| [[Jaka]]
| 1949-12-22
| [[Frantzia]]<br/>[[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2095
| [[:d:Q91538286|Q91538286]]
| [[Valentina Canuti]]
|
|
| [[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Valentina Canuti (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2096
| [[:d:Q58881183|Q58881183]]
| [[Maria Del Mar Capeans Garrido]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2097
| [[:d:Q121746599|Q121746599]]
| [[Michela Arnaboldi]]
|
| 1973
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2098
| [[:d:Q98814943|Q98814943]]
| [[María Eugenia Polo González]]
|
| 1971
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2099
| [[:d:Q112531597|Q112531597]]
| [[Anne-Marie Tillier]]
|
| 1948
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2100
| [[:d:Q61466756|Q61466756]]
| [[Susan Alice Watkins]]
|
| 1953-03
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2101
| [[:d:Q87254189|Q87254189]]
| [[Caridad Sánchez Acedo]]
| [[Salamanca]]
| 1941
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2102
| [[:d:Q62015111|Q62015111]]
| [[Rosa María Cid Galante]]
| [[Ourense]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2103
| [[:d:Q108904014|Q108904014]]
| [[Emilia Puig]]
| [[Valentzia]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2104
| [[:d:Q39151507|Q39151507]]
| [[Francesca Orsini]]
| [[Italia]]
| 1966-03-22
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2105
| [[:d:Q86623728|Q86623728]]
| [[Arantzazu Rodriguez Fernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2106
| [[:d:Q92115851|Q92115851]]
| [[Teresa Olivares Pérez]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Teresa Olivares Pérez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2107
| [[:d:Q19291032|Q19291032]]
| [[Gemma Ubasart i González]]
| [[Castellar del Vallès]]
| 1978
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Foto Gemma Ubasart.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2108
| [[:d:Q12253585|Q12253585]]
| [[Anjeles Iztueta Azkue|Anjeles Iztueta]]
| [[Tolosa]]
| 1954-10-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anjeles Iztueta.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2109
| [[:d:Q61475810|Q61475810]]
| [[Maria Fernanda Ferrini]]
|
| 20th century
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2110
| [[:d:Q59720612|Q59720612]]
| [[Lucía Cano]]
| [[Madril]]
| 1965-09-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Selgas-cano-office-01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2111
| [[:d:Q69935231|Q69935231]]
| [[Carmen Lizárraga]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1969-10-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Carmen Lizárraga) Carmen Lizárraga presenta las I Jornadas Programáticas.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2112
| [[:d:Q124788774|Q124788774]]
| [[Aida Elisenda Sánchez de Serdio Martín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2113
| [[:d:Q6105230|Q6105230]]
| [[Remedios Zafra]]
| [[Zuheros]]
| 1973-11-03<br/>1973
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Remedios-zafra.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2114
| [[:d:Q123982268|Q123982268]]
| [[Anna Gálvez Mozo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2115
| [[:d:Q99196987|Q99196987]]
| [[Begoña Díaz Rincón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2116
| [[:d:Q28950980|Q28950980]]
| [[María Milagro Coca-Abia]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2117
| [[:d:Q109557921|Q109557921]]
| [[Leonor Arfuch]]
|
|
| [[Argentina]]
| 2021-10
|
|-
| style='text-align:right'| 2118
| [[:d:Q63345057|Q63345057]]
| [[Sandrine Mathy]]
|
| 1974-02-28
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2119
| [[:d:Q112471253|Q112471253]]
| [[Liana Cheney]]
|
| 1942
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2120
| [[:d:Q93240517|Q93240517]]
| [[Silvia Evangelisti]]
| [[Bolonia]]
| 1950-05-23
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2121
| [[:d:Q29575493|Q29575493]]
| [[Virginia Berridge]]
|
| 1946
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:EWS26.19 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2122
| [[:d:Q123975032|Q123975032]]
| [[Rosa Borge Bravo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2123
| [[:d:Q106194862|Q106194862]]
| [[Coline Ruiz Darasse]]
|
| 1980
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2124
| [[:d:Q117189195|Q117189195]]
| [[María Asunción Gómez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2125
| [[:d:Q52279955|Q52279955]]
| [[María Teresa López Fernández]]
| [[Coruña]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2126
| [[:d:Q21257826|Q21257826]]
| [[Corinne Rossari]]
|
| 1964
| [[Suitza]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2127
| [[:d:Q117188851|Q117188851]]
| [[Michèle Goyens]]
|
| 1950
| [[Belgika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2128
| [[:d:Q38623175|Q38623175]]
| [[Carmen Porto Vázquez]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1938
| [[Espainia]]
| 2022-05-10
|
|-
| style='text-align:right'| 2129
| [[:d:Q91801482|Q91801482]]
| [[María Durán Febrer]]
| [[Manacor]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Duran Febrer 2020.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2130
| [[:d:Q1899790|Q1899790]]
| [[Marjorie Chibnall]]
| [[Upton Magna]]
| 1915-09-27
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| 2012-06-23
|
|-
| style='text-align:right'| 2131
| [[:d:Q125253561|Q125253561]]
| [[Carol Jean Gillanders]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2132
| [[:d:Q24042269|Q24042269]]
| [[Núria Vidal]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2133
| [[:d:Q111484067|Q111484067]]
| [[May Yuan]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2134
| [[:d:Q90018670|Q90018670]]
| [[Blanca Oteiza]]
|
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2135
| [[:d:Q119624386|Q119624386]]
| [[Belén Frades Payo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2136
| [[:d:Q56641765|Q56641765]]
| [[Patricia Radelet-de Grave]]
| [[Uccle]]
| 1948-11-11
|
|
| [[Fitxategi:2016-04-20 Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek, Leibniz-Akademie-Ausgabe (117) Prof. Dr. Patricia Radelet-de Grave.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2137
| [[:d:Q113882612|Q113882612]]
| [[Annie Allély]]
|
|
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2138
| [[:d:Q56542664|Q56542664]]
| [[Odile Cavalier]]
|
| 1955-03-03
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2139
| [[:d:Q2681411|Q2681411]]
| [[Carme Forcadell]]
| [[Xerta]]
| 1955-05-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Via Catalana Barcelona Plaça Catalunya 62-edit.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2140
| [[:d:Q85956284|Q85956284]]
| [[Neus Real Mercadal]]
| [[Bartzelona]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2141
| [[:d:Q87400380|Q87400380]]
| [[Paola Di Nicola]]
| [[Spoltore]]
| 1951
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2142
| [[:d:Q96625389|Q96625389]]
| [[Piedad Larrea Borja]]
| [[Quito]]
| 1912
| [[Ekuador]]
| 2001
|
|-
| style='text-align:right'| 2143
| [[:d:Q112861675|Q112861675]]
| [[Ana Luengo Añón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2144
| [[:d:Q3080062|Q3080062]]
| [[Lidia Falcón]]
| [[Madril]]
| 1935-12-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lidia Falcón (46839426744) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2145
| [[:d:Q124483134|Q124483134]]
| [[Volha Batsiukova]]
|
|
| [[Bielorrusia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2146
| [[:d:Q3882132|Q3882132]]
| [[Ombretta Fumagalli Carulli]]
| [[Meda]]
| 1944-03-05
| [[Italia]]
| 2021-03-16
| [[Fitxategi:Ombretta Fumagalli Carulli.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2147
| [[:d:Q62091870|Q62091870]]
| [[Teresa Abelló Güell]]
| [[Vinaixa]]
| 1955-02-08
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Teresa Abelló Güell) La SetmanaTragica.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2148
| [[:d:Q19301596|Q19301596]]
| [[Pilar García Sedas]]
| [[Bartzelona]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Garcia Sedas in Barcelona.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2149
| [[:d:Q104713429|Q104713429]]
| [[Elena Moreno González de Eiris]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elena Moreno González de Eiris - oct 2013.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2150
| [[:d:Q109349443|Q109349443]]
| [[Fatma Benhamamouche]]
|
|
| [[Aljeria]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2151
| [[:d:Q39637845|Q39637845]]
| [[Carolina Martínez Pulido]]
|
| 1950-11-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carolina Martínez Pulido.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2152
| [[:d:Q970449|Q970449]]
| [[María Rostworowski]]
| [[Barranco District]]<br/>[[Lima]]
| 1915-08-08
| [[Peru]]
| 2016-03-06
| [[Fitxategi:María Rostworowski en licencia de conducir de España.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2153
| [[:d:Q104614254|Q104614254]]
| [[María Jesús Cuesta Escudero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2154
| [[:d:Q61744283|Q61744283]]
| [[Maria Àngels Massip Bonet]]
| [[Tortosa]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Angels-Massip-Bonet-2022.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2155
| [[:d:Q104761797|Q104761797]]
| [[María Cruz Mato Iglesias]]
| [[Silleda]]
| 1934
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2156
| [[:d:Q21530432|Q21530432]]
| [[Elena Zernova]]
| [[San Petersburgo]]
| 1951
| [[Errusia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2157
| [[:d:Q51120660|Q51120660]]
| [[Lellia Cracco Ruggini]]
| [[Milan]]
| 1931-09-20
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| 2021-06-27
|
|-
| style='text-align:right'| 2158
| [[:d:Q16601428|Q16601428]]
| [[María Luisa López Fernández]]
| [[Madril]]
| 1940-08-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MLLFdez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2159
| [[:d:Q116293696|Q116293696]]
| [[Esther del Campo]]
| [[Madril]]
| 1963-04-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esther del Campo.tif|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2160
| [[:d:Q109585524|Q109585524]]
| [[Domenica Paola Orsi]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2161
| [[:d:Q21339702|Q21339702]]
| [[Ana María Crespo de las Casas]]
| [[Santa Cruz Tenerifekoa]]
| 1948-03-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2162
| [[:d:Q30784449|Q30784449]]
| [[Ángela Cenarro Lagunas|Q30784449]]
| [[Zaragoza]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2163
| [[:d:Q109123476|Q109123476]]
| [[María Dolores Herrero Fernández-Quesada]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2164
| [[:d:Q109932798|Q109932798]]
| [[Alessia Rovelli]]
| [[Erroma]]
| 1957
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2165
| [[:d:Q107605177|Q107605177]]
| [[María de la Luz Sevilla González]]
|
|
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2166
| [[:d:Q48112046|Q48112046]]
| [[Evangelina Palacios Aláiz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2167
| [[:d:Q51550281|Q51550281]]
| [[Beatriz Domínguez-Gil]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Beatriz Domínguez-Gil) Madrid homenajea a todas las personas donantes de órganos con un monolito.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2168
| [[:d:Q106904381|Q106904381]]
| [[Elisa Loncón]]
| [[Traiguén]]
| 1963-01-23
| [[Txile]]
|
| [[Fitxategi:Elisa Loncon Antileo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2169
| [[:d:Q11917594|Q11917594]]
| [[Dolors Lamarca i Morell]]
| [[Granollers]]
| 1943-10-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Dolors Lamarca (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2170
| [[:d:Q58190870|Q58190870]]
| [[María José Martínez Segura]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2171
| [[:d:Q75842626|Q75842626]]
| [[Amaia Alvarez Uria]]
| [[Bilbo]]
| 1978
|
|
| [[Fitxategi:Amaia Alvarez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2172
| [[:d:Q18718979|Q18718979]]
| [[Carmen Andrade Perdrix]]
| [[Madril]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2173
| [[:d:Q88149943|Q88149943]]
| [[Izarne Lizaso|Izarne Lizaso Elgarresta]]
| [[Errenteria]]
| 1973-09-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2174
| [[:d:Q130646944|Q130646944]]
| [[Eugenia Querci]]
|
| 1975-05-27
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2175
| [[:d:Q12390366|Q12390366]]
| [[Helena Villar Janeiro]]
| [[Becerreá]]
| 1940-09-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Helena Villar (AELG)-2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2176
| [[:d:Q4893934|Q4893934]]
| [[Glòria Bordons]]
| [[Bartzelona]]
| 1953-09-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Glòria Bordons.jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2177
| [[:d:Q42415288|Q42415288]]
| [[Valérie Peugeot]]
| [[Versailles]]
| 1964-03-08
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:2021 03 vpeugeot petite-6eef9.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2178
| [[:d:Q98995778|Q98995778]]
| [[Mónica Herrero Subías]]
| [[Barbastro]]
| 1975
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2179
| [[:d:Q57690940|Q57690940]]
| [[Charo Sábada]]
| [[Iruñea]]
| 1972-01-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Charo Sadaba.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2180
| [[:d:Q75129263|Q75129263]]
| [[Elena Postigo Solana]]
| [[Segovia]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2181
| [[:d:Q23671480|Q23671480]]
| [[Inmaculada Alva]]
| [[Sevilla]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:IAlva.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2182
| [[:d:Q109091817|Q109091817]]
| [[Paula de Demerson]]
| [[Bordèras (Pirinio Garaiak)|Bordères-sur-l'Échez]]
| 1925-01-31
| [[Frantzia]]
| 2008-11-19
|
|-
| style='text-align:right'| 2183
| [[:d:Q112650314|Q112650314]]
| [[Rosalva Loreto López]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2184
| [[:d:Q58388938|Q58388938]]
| [[Aurora García González]]
| [[Madril]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2185
| [[:d:Q41266|Q41266]]
| [[Ana Botella]]
| [[Madril]]
| 1953-07-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana Botella 2015b (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2186
| [[:d:Q111495431|Q111495431]]
| [[Fara Nasti]]
| [[Napoli]]
| 1968
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2187
| [[:d:Q100999294|Q100999294]]
| [[Nuria García Herranz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2188
| [[:d:Q93371621|Q93371621]]
| [[Paula Lourenço]]
|
| 1961
| [[Portugal]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2189
| [[:d:Q12398978|Q12398978]]
| [[Rexina Vega]]
| [[Vigo]]
| 1966-11-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rexina Vega (AELG)-3.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2190
| [[:d:Q110191166|Q110191166]]
| [[Giulia Baratta]]
| [[Saarbrücken]]
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2191
| [[:d:Q92091262|Q92091262]]
| [[Rosa Elvira Lillo]]
| [[Mérida]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2192
| [[:d:Q17590417|Q17590417]]
| [[Pilar Zabala Agirre]]
| [[Legazpi]]
| 1951-10-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Zabala Aguirre (2005; cropped 2023).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2193
| [[:d:Q41704603|Q41704603]]
| [[Judith Lyon-Caen]]
|
| 1972-07-07
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2194
| [[:d:Q38380115|Q38380115]]
| [[Nicole Boëls-Janssen]]
|
| 1937-08-24
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2195
| [[:d:Q129778805|Q129778805]]
| [[María Jesús Vázquez Madruga]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2196
| [[:d:Q129087523|Q129087523]]
| [[Lucia Calboli Montefusco]]
| [[San Giovanni al Natisone]]
| 1944
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2197
| [[:d:Q111344068|Q111344068]]
| [[Laura Chioffi]]
|
| 1945
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2198
| [[:d:Q111152259|Q111152259]]
| [[María Amparo López Arandia]]
|
| 1975
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2199
| [[:d:Q93432306|Q93432306]]
| [[Silvia Magnavacca]]
| [[Buenos Aires]]
| 1947-11-30
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2200
| [[:d:Q1150130|Q1150130]]
| [[Cécile Morrisson]]
| [[Dinan]]
| 1940-06-16
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2201
| [[:d:Q65759456|Q65759456]]
| [[María Asunción Leboreiro Amaro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2202
| [[:d:Q100999293|Q100999293]]
| [[María Teresa Muñoz Jiménez]]
|
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2203
| [[:d:Q104640791|Q104640791]]
| [[Amalia Prieto Cantero]]
|
| 1911
| [[Espainia]]
| 1991
|
|-
| style='text-align:right'| 2204
| [[:d:Q125458218|Q125458218]]
| [[Margarita Llopis Ponte]]
| [[Coruña]]
| 1935-02-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2205
| [[:d:Q104616581|Q104616581]]
| [[Rosario Martín-Montalvo y San Gil]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2206
| [[:d:Q6016286|Q6016286]]
| [[Milagros del Corral]]
| [[Madril]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Milagros del Corral.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2207
| [[:d:Q98829496|Q98829496]]
| [[María Luz de Prado Herrera]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2208
| [[:d:Q105427114|Q105427114]]
| [[Quiteria Fernández Arroyo]]
|
| 1914
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2209
| [[:d:Q80720827|Q80720827]]
| [[Cristina Jenaro]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2210
| [[:d:Q110193283|Q110193283]]
| [[Paula Godinho]]
| [[Lisboa]]
| 1960-06-25<br/>1960
| [[Portugal]]
|
| [[Fitxategi:Paula Godinho - Castrelo do Val.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2211
| [[:d:Q92837951|Q92837951]]
| [[Mónica Valderrama Santomé]]
| [[Waiblingen]]
| 1974-11-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2212
| [[:d:Q5981546|Q5981546]]
| [[Lourdes Díaz-Trechuelo]]
| [[Sanlúcar de Barrameda]]
| 1921-02-11
| [[Espainia]]
| 2008-03-16
| [[Fitxategi:Lourdes Díaz-Trechuelo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2213
| [[:d:Q19408627|Q19408627]]
| [[Laura Nuño Gómez]]
| [[Madril]]
| 1967-10-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Laura Nuño .jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2214
| [[:d:Q61480955|Q61480955]]
| [[Loredana Olivato]]
| [[Latisana]]
| 1943-01-17
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2215
| [[:d:Q23014076|Q23014076]]
| [[María Elena Gómez Moreno]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1907-01-28
| [[Espainia]]
| 1998-12-15
|
|-
| style='text-align:right'| 2216
| [[:d:Q17315299|Q17315299]]
| [[Alicia Coduras Martínez]]
| [[Bartzelona]]
| 1958-04-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2217
| [[:d:Q21094896|Q21094896]]
| [[Josefa García Cirac]]
| [[Benavente (Zamora)|Benavente]]
| 1969-07-14
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Josefa García Cirac 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2218
| [[:d:Q60651570|Q60651570]]
| [[Marta Aymerich]]
| [[Sarrià de Ter]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2219
| [[:d:Q93435930|Q93435930]]
| [[Maria Gabriella Angeli Bertinelli]]
|
| 1929
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| 2010
|
|-
| style='text-align:right'| 2220
| [[:d:Q61831008|Q61831008]]
| [[Begonya Sàez i Tajafuerce]]
|
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2221
| [[:d:Q28969393|Q28969393]]
| [[Eukene Lacarra]]
| [[Lizarra]]
| 1944-10-29
| [[Espainia]]
| 2023-06-02
|
|-
| style='text-align:right'| 2222
| [[:d:Q111285952|Q111285952]]
| [[Carmen de la Rosa Jorge]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2223
| [[:d:Q64426972|Q64426972]]
| [[Marisa Crespo Leiro]]
| [[Lamas, San Cristovo de Cea]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2224
| [[:d:Q101246736|Q101246736]]
| [[Amparo Cano García]]
| [[Cieza (Murtzia)|Cieza]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2225
| [[:d:Q5752461|Q5752461]]
| [[Carmen Bravo-Villasante]]
| [[Madril]]
| 1918-12-25
| [[Espainia]]
| 1994-06-15
|
|-
| style='text-align:right'| 2226
| [[:d:Q42182200|Q42182200]]
| [[María Concepción Bielza Lozoya]]
| [[Madril]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2227
| [[:d:Q93370550|Q93370550]]
| [[Montserrat Freixa Niella]]
|
| 1961
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2228
| [[:d:Q66173980|Q66173980]]
| [[Alicia Gutiérrez]]
|
| 1957
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2229
| [[:d:Q43097563|Q43097563]]
| [[Concepción Espejel Jorquera]]
| [[Madril]]
| 1959-09-15
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Concepción Espejel) Cospedal y Rouco imponen la Gran Cruz de San Raimundo de Peñafort (12900723205) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2230
| [[:d:Q60681426|Q60681426]]
| [[Silvia Blanco-Ferrera]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2231
| [[:d:Q100880368|Q100880368]]
| [[Doris Adriana Ramírez Salazar]]
|
|
| [[Kolonbia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2232
| [[:d:Q87091|Q87091]]
| [[Elisabeth Schüssler Fiorenza]]
| [[Cenad]]
| 1938-04-17
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Elisabeth Schüssler-Fiorenza 0805.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2233
| [[:d:Q62560024|Q62560024]]
| [[Olga Katsiardi-Hering]]
| [[Patras]]
| 1950
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2234
| [[:d:Q55231179|Q55231179]]
| [[Maria Papathanassiou]]
|
| 1968
| [[Grezia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2235
| [[:d:Q105811393|Q105811393]]
| [[Mary Ann Young Von Glinow]]
|
| 1949
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2236
| [[:d:Q18620219|Q18620219]]
| [[Cynthia Hardy]]
| [[Kanada]]
| 1956
| [[Kanada]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2237
| [[:d:Q106436712|Q106436712]]
| [[Carmen Juan Lovera]]
| [[Huéscar]]
| 1924
| [[Espainia]]
| 2018
|
|-
| style='text-align:right'| 2238
| [[:d:Q114596637|Q114596637]]
| [[María Dolores Masana]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2239
| [[:d:Q114765042|Q114765042]]
| [[María Dolores Masana]]
| [[Bartzelona]]
| 1936
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Dolores Masana.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2240
| [[:d:Q51954574|Q51954574]]
| [[Ursula Mathis-Moser]]
| [[Gmunden]]
| 1950-05-09
| [[Austria]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2241
| [[:d:Q57911450|Q57911450]]
| [[Margarita Vilar Rodríguez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2242
| [[:d:Q85416604|Q85416604]]
| [[Maria Giulia Amadasi]]
|
| 1940
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| 2024-08-30
|
|-
| style='text-align:right'| 2243
| [[:d:Q93262387|Q93262387]]
| [[Livia Migliardi Zingale]]
|
| 1966
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2244
| [[:d:Q121320976|Q121320976]]
| [[Paola Minoia]]
|
| 1966
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2245
| [[:d:Q27733763|Q27733763]]
| [[Yvonna Sessions Lincoln]]
| [[Tampa]]
| 1944-05-25
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2246
| [[:d:Q88734|Q88734]]
| [[Ruth Wodak]]
| [[Londres]]
| 1950-07-12
| [[Austria]]
|
| [[Fitxategi:2021 Ruth Wodak (51278638718) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2247
| [[:d:Q57578374|Q57578374]]
| [[Vicenta Marín Parra]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Vicenta Marín Parra.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2248
| [[:d:Q20011411|Q20011411]]
| [[Nancy Bermeo]]
|
| 1951
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2249
| [[:d:Q87193544|Q87193544]]
| [[Josefina Triguero Agudo]]
| [[Madril]]
| 1946
| [[Espainia]]
| 2022-12-21
|
|-
| style='text-align:right'| 2250
| [[:d:Q3291522|Q3291522]]
| [[Marie-Anne Frison-Roche]]
| [[Bar-le-Duc]]
| 1959-08-02
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2251
| [[:d:Q20180306|Q20180306]]
| [[Françoise Aubin]]
| [[Parisko 16. barrutia]]
| 1932-02-17
| [[Frantzia]]
| 2017-07-10
|
|-
| style='text-align:right'| 2252
| [[:d:Q6003983|Q6003983]]
| [[María Jesús Montero]]
| [[Sevilla]]
| 1966-02-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Jesús Montero 2023 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2253
| [[:d:Q28944148|Q28944148]]
| [[Victoria Álvarez Ruíz de Ojeda]]
| [[Vigo]]
| 1961-08-21
| [[Espainia]]
| 2018-09-23
|
|-
| style='text-align:right'| 2254
| [[:d:Q15407048|Q15407048]]
| [[Bernadette Mérenne-Schoumaker]]
| [[Namur]]
| 1943-11-30
| [[Belgika]]
|
| [[Fitxategi:Bernadette Mérenne-Schoumaker - Saint-Dié-des-Vosges 20131005.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2255
| [[:d:Q20014996|Q20014996]]
| [[Martha Isabel Fandiño Pinilla]]
| [[Pacho]]
| 1956-09-28
| [[Kolonbia]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2256
| [[:d:Q108489514|Q108489514]]
| [[Christine Rivalan-Guégo]]
|
|
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2257
| [[:d:Q28837895|Q28837895]]
| [[Patricia Molins]]
| [[Madril]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2258
| [[:d:Q29643817|Q29643817]]
| [[Abigail Woods]]
|
| 1972-09-03
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:EWS18.10 (cropped) Abigail Woods.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2259
| [[:d:Q108220250|Q108220250]]
| [[Concepción García Colorado]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2260
| [[:d:Q104224103|Q104224103]]
| [[Maite Barea]]
|
|
| [[Espainia]]
| 2006
|
|-
| style='text-align:right'| 2261
| [[:d:Q113578318|Q113578318]]
| [[Nerea Ezeiza]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:NereaEzeiza2017.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2262
| [[:d:Q105754193|Q105754193]]
| [[María del Carmen Carrión Pérez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2263
| [[:d:Q27651450|Q27651450]]
| [[Miriam Urkia|Miriam Urkia Gonzalez]]
| [[Aretxabaleta]]
| 1965-03-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Miriam Urkia 2017 Bizkaie.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2264
| [[:d:Q20963315|Q20963315]]
| [[Gloria Montenegro]]
| [[Santiago (Txile)|Santiago]]
| 1941-07-16
| [[Txile]]
|
| [[Fitxategi:Premio For Women in Science Chile (30191638442).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2265
| [[:d:Q58106685|Q58106685]]
| [[Belinda de Frutos Torres]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2266
| [[:d:Q5876703|Q5876703]]
| [[Gemma López Vélez]]
| [[Espainia]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2267
| [[:d:Q55622422|Q55622422]]
| [[Pilar González Bernaldo]]
| [[Buenos Aires]]
| 1958
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2268
| [[:d:Q124044311|Q124044311]]
| [[Lucia Athanassaki]]
|
| 1957
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2269
| [[:d:Q16241656|Q16241656]]
| [[Nancy Felson]]
|
|
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2270
| [[:d:Q439649|Q439649]]
| [[Rosamond McKitterick]]
| [[Chesterfield (Derbyshire)]]
| 1949-05-31
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:Rosamond McKitterick Aufnahme von Werner Maleczek.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2271
| [[:d:Q4855901|Q4855901]]
| [[Neus Català]]
| [[Els Guiamets]]
| 1915-10-06
| [[Espainia]]
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2272
| [[:d:Q100999239|Q100999239]]
| [[Alicia Campos Serrano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2273
| [[:d:Q107456338|Q107456338]]
| [[Mariana Achugar]]
|
|
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2274
| [[:d:Q20532791|Q20532791]]
| [[Carme Fernández Pérez-Sanjulián]]
| [[Coruña]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2275
| [[:d:Q111722963|Q111722963]]
| [[Carmen Fragero Guerra]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2276
| [[:d:Q42790360|Q42790360]]
| [[Patricia Carmen Muñoz García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2277
| [[:d:Q108486739|Q108486739]]
| [[Maria Pia Pattoni]]
| [[Cremona]]
| 1957-11-20
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2278
| [[:d:Q61957615|Q61957615]]
| [[Susanna Peruginelli]]
| [[Florentzia]]
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2279
| [[:d:Q121194321|Q121194321]]
| [[María Eugenia Dies Álvarez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Eugenia Dies Álvarez - dic 2022.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2280
| [[:d:Q105076761|Q105076761]]
| [[Paloma Sevilla]]
| [[Madril]]
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Paloma Sevilla - March 2012.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2281
| [[:d:Q92326413|Q92326413]]
| [[Belen Diezma Iglesias]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2282
| [[:d:Q85220254|Q85220254]]
| [[Montserrat Corretger Sàez]]
| [[Reus]]
| 1950
|
|
| [[Fitxategi:MontserratCorretger1 2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2283
| [[:d:Q116414228|Q116414228]]
| [[Agar Ledo Arias]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1975
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2284
| [[:d:Q2977868|Q2977868]]
| [[Claude Mossé]]
| [[Parisko 18. barrutia]]
| 1924-12-24
| [[Frantzia]]
| 2022-12-14
|
|-
| style='text-align:right'| 2285
| [[:d:Q51990693|Q51990693]]
| [[María Ángeles Martín Prats]]
| [[Sevilla]]
| 1971-02-07
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2286
| [[:d:Q291699|Q291699]]
| [[Susan Neiman]]
| [[Atlanta]]
| 1955-03-27
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Susan Neiman B2015-02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2287
| [[:d:Q53547611|Q53547611]]
| [[Asunción Alejos Morán]]
|
| 1934
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2288
| [[:d:Q28930076|Q28930076]]
| [[María Martinón Torres]]
| [[Ourense]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2289
| [[:d:Q21573437|Q21573437]]
| [[Violeta Montoliu Soler]]
| [[Valentzia]]
| 1944
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2290
| [[:d:Q112111007|Q112111007]]
| [[Antonia Arnoldus-Huyzendveld]]
| [[Amsterdam]]
| 1942-10-20
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2291
| [[:d:Q14105650|Q14105650]]
| [[Teresa San Román Espinosa]]
| [[A Guarda]]
| 1940
| [[Espainia]]
| 2024-07-14
|
|-
| style='text-align:right'| 2292
| [[:d:Q28922750|Q28922750]]
| [[Carmen Rísquez Cuenca]]
| [[Campdevànol]]
| 1964-01-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Rísquez Cuenca 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2293
| [[:d:Q52841102|Q52841102]]
| [[Rosa Queralt Doménech]]
| [[Bartzelona]]
| 1940
| [[Espainia]]
| 2018-04-16
|
|-
| style='text-align:right'| 2294
| [[:d:Q72208593|Q72208593]]
| [[María Jesús Remartínez Maestro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2295
| [[:d:Q68076823|Q68076823]]
| [[Blanca Palmada i Félez]]
|
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2296
| [[:d:Q87533816|Q87533816]]
| [[Purificació Canals i Ventín]]
| [[Tarragona]]
| 1962-07-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2297
| [[:d:Q65274796|Q65274796]]
| [[Mercedes Expósito]]
| [[Nadela]]
| 1959-10-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2298
| [[:d:Q106862817|Q106862817]]
| [[Maria Teresa Schettino]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2299
| [[:d:Q59927177|Q59927177]]
| [[Cécile Treffort]]
|
| 1950
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2300
| [[:d:Q107820002|Q107820002]]
| [[Enrica Lemmi]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2301
| [[:d:Q112662981|Q112662981]]
| [[Ascensión Palomares Ruiz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2302
| [[:d:Q61470224|Q61470224]]
| [[Nadia Andriolo]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2303
| [[:d:Q19888994|Q19888994]]
| [[Angela Beyra Matos]]
| [[Camagüey]]
| 1952-05-31
| [[Kuba]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2304
| [[:d:Q110908364|Q110908364]]
| [[María del Carmen Azaustre Serrano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2305
| [[:d:Q83185294|Q83185294]]
| [[Lucía Martínez Odriozola]]
| [[Getxo]]
| 1958
| [[Espainia]]
| 2021-08-14
|
|-
| style='text-align:right'| 2306
| [[:d:Q108220141|Q108220141]]
| [[María Teresa Alañón Rica]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2307
| [[:d:Q60501357|Q60501357]]
| [[Emmanuelle Walkowiak]]
|
| 1975-09-23
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2308
| [[:d:Q114457215|Q114457215]]
| [[Vita Fortunati]]
|
| 1941-02-08
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2309
| [[:d:Q112662994|Q112662994]]
| [[Lara Varela Garrote]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2310
| [[:d:Q55442850|Q55442850]]
| [[Valentina Formoso Gosende]]
| [[Ribademar]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Valentina Formoso.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2311
| [[:d:Q6128629|Q6128629]]
| [[Silvina Jensen]]
| [[Tres Arroyos]]
| 1966
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2312
| [[:d:Q66776489|Q66776489]]
| [[Leire Arbea Moreno]]
| [[Iruñea]]
| 1976-01-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:LeireArbea.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2313
| [[:d:Q78506|Q78506]]
| [[Ingeborg Bachmann]]
| [[Klagenfurt am Wörthersee|Klagenfurt]]
| 1926-06-25
| [[Austria]]
| 1973-10-17
| [[Fitxategi:Ingeborg-Bachmann-1962 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2314
| [[:d:Q95672980|Q95672980]]
| [[Laura Minervini]]
| [[Napoli]]
| 1964-03-10
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2315
| [[:d:Q30904315|Q30904315]]
| [[Elvira Gangutia]]
| [[Donostia]]
| 1937
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2316
| [[:d:Q104583080|Q104583080]]
| [[Donatella Lombello Soffiato]]
| [[Pontelongo]]
| 1947
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2317
| [[:d:Q12393573|Q12393573]]
| [[Montse Pena|Montserrat Pena]]
| [[Sada (Coruña)|Sada]]
| 1981-04-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Montserrat Pena Presas (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2318
| [[:d:Q55950607|Q55950607]]
| [[Urszula Sowina]]
|
| 1952
| [[Polonia]]
|
| [[Fitxategi:Urszula Sowina.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2319
| [[:d:Q84227187|Q84227187]]
| [[Sonia Ruiz de Azua]]
|
| 1979-05-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2320
| [[:d:Q59662946|Q59662946]]
| [[Julia Buján Varela]]
| [[Agolada]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Bujan varela 2016.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2321
| [[:d:Q61481228|Q61481228]]
| [[Maria Pertile]]
|
| 1971
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2322
| [[:d:Q56879599|Q56879599]]
| [[Pilar S Testillano]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2323
| [[:d:Q99448553|Q99448553]]
| [[Beatriz Zabalondo|Beatriz Zabalondo Loidi]]
| [[Elgeta]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Beatriz Zabalondo (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2324
| [[:d:Q17413438|Q17413438]]
| [[Concha Castroviejo]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1913
| [[Espainia]]
| 1995-12-09
| [[Fitxategi:Concha Castroviejo (á dereita) con Anita Pequeña. Santiago circa 1931. Fotos familiares das e dos irmás Santos Castroviejo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2325
| [[:d:Q108330011|Q108330011]]
| [[Ilaria Miarelli Mariani]]
| [[Erroma]]
| 1965-09-06
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2326
| [[:d:Q55946209|Q55946209]]
| [[Carmen Ruiz Sutil]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2327
| [[:d:Q70759983|Q70759983]]
| [[Olga Tubau Martínez]]
| [[Paris]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2328
| [[:d:Q57779659|Q57779659]]
| [[María Inés López-Ibor Alcocer]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2329
| [[:d:Q12254917|Q12254917]]
| [[Begoña Vicario]]
| [[Caracas]]
| 1962-03-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Begoña Vicario.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2330
| [[:d:Q3575342|Q3575342]]
| [[Zeineb Benzina]]
| [[Tunis]]
| 20th century
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2331
| [[:d:Q5664652|Q5664652]]
| [[Carmen Aranegui|Carmen Aranegui Gascó]]
| [[Valentzia]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Aranegui Gascó 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2332
| [[:d:Q20534104|Q20534104]]
| [[Goretti Sanmartín Rei]]
| [[A Estrada]]
| 1964-07-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Goretti Sanmartín Rei (2016).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2333
| [[:d:Q93373520|Q93373520]]
| [[Gemma Lluch]]
| [[Valentzia]]
| 1958
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2334
| [[:d:Q24273137|Q24273137]]
| [[Luz Martínez Ten]]
| [[Madril]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Luz Martínez Ten.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2335
| [[:d:Q63352033|Q63352033]]
| [[Andrea Costafreda Quesada]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:La societat civil davant de les regressions de drets humans 190411 22072 dc (32744651377) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2336
| [[:d:Q106906053|Q106906053]]
| [[Lilia Costabile]]
| [[Torre del Greco]]
| 1951-05-15
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2337
| [[:d:Q91192657|Q91192657]]
| [[María Rosal]]
| [[Fernán-Núñez]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria-rosal-nadales.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2338
| [[:d:Q100999241|Q100999241]]
| [[Carmen Pérez Esparrells]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2339
| [[:d:Q57900628|Q57900628]]
| [[Soledad Cuezva]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2340
| [[:d:Q467518|Q467518]]
| [[Christine Korsgaard]]
| [[Chicago]]
| 1952-04-09
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Christine Korsgaard at Amherst College 2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2341
| [[:d:Q13103836|Q13103836]]
| [[Luisa Passerini]]
| [[Asti (Italia)|Asti]]
| 1941-02-02
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2342
| [[:d:Q112623556|Q112623556]]
| [[Lourdes Villalustre Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2343
| [[:d:Q110477027|Q110477027]]
| [[Lucia Bertolini]]
| [[Calci]]
| 1955-06-26
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2344
| [[:d:Q93370494|Q93370494]]
| [[Amàlia Lafuente Flo]]
| [[Bartzelona]]
| 1952
|
| 2022-07-17
|
|-
| style='text-align:right'| 2345
| [[:d:Q112655115|Q112655115]]
| [[Elena Briones Pérez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2346
| [[:d:Q5702169|Q5702169]]
| [[Araceli González Vázquez]]
| [[Torrelavega]]
| 1976-04-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2347
| [[:d:Q107333845|Q107333845]]
| [[Maria Susana Seguin]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2348
| [[:d:Q7353865|Q7353865]]
| [[Rochel Gelman]]
| [[Toronto]]
| 1942-01-23
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2349
| [[:d:Q55722856|Q55722856]]
| [[Marie-Pier Luneau]]
|
| 1973
| [[Kanada]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2350
| [[:d:Q5920188|Q5920188]]
| [[Irene Lozano]]
| [[Madril]]
| 1971-06-17
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Irene Lozano 2014 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2351
| [[:d:Q12393071|Q12393071]]
| [[María do Carme Kruckenberg]]
| [[Vigo]]
| 1926-06-03
| [[Espainia]]
| 2015-05-16
| [[Fitxategi:María do Carme Kruckenberg (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2352
| [[:d:Q115470121|Q115470121]]
| [[Judy Urquhart]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2353
| [[:d:Q64495083|Q64495083]]
| [[Maria Giuseppina Muzzarelli]]
|
| 1951
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2354
| [[:d:Q35027881|Q35027881]]
| [[María Teresa Estrach i Panella]]
| [[Girona]]
| 1950-09-04
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2355
| [[:d:Q51730222|Q51730222]]
| [[Ana Galarraga]]
| [[Zarautz]]
| 1970-06-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:AnaGalarragaElhuyar.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2356
| [[:d:Q128205189|Q128205189]]
| [[Verónica Sierra Blas]]
| [[Guadalajara (Espainia)|Guadalajara]]
| 1978
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2357
| [[:d:Q112655187|Q112655187]]
| [[Núria Sara Miras Boronat]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2358
| [[:d:Q23721911|Q23721911]]
| [[Maryna Viazovska]]
| [[Kiev]]
| 1984-11-02<br/>1984-12-02
| [[Ukraina]]
|
| [[Fitxategi:Maryna Vazovska MFO 2013 crop.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2359
| [[:d:Q81746128|Q81746128]]
| [[Arantxa Tirado]]
| [[Bartzelona]]
| 1978
|
|
| [[Fitxategi:(Arantxa Tirado) "La clase obrera no va al paraíso" presentación en Iruñea con Arnaldo Otegi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2360
| [[:d:Q79322635|Q79322635]]
| [[Enriqueta Pujol-Ribera]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2361
| [[:d:Q5756151|Q5756151]]
| [[Casilda Ordóñez Ferrer]]
| [[Palentzia]]
| 1931-02-20
| [[Espainia]]
| 2009-12-04
|
|-
| style='text-align:right'| 2362
| [[:d:Q460183|Q460183]]
| [[Kathleen Raine]]
| [[Ilford]]
| 1908-06-14
| [[Erresuma Batua]]
| 2003-07-06
| [[Fitxategi:Kathleen Raine.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2363
| [[:d:Q98645747|Q98645747]]
| [[Pilar Pena Búa]]
|
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2364
| [[:d:Q105694887|Q105694887]]
| [[Nuria Martín Chivelet]]
| [[Madril]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2365
| [[:d:Q87445452|Q87445452]]
| [[Charo Heras]]
| [[Zamora]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2366
| [[:d:Q119998681|Q119998681]]
| [[Anna Bonifazi]]
|
| 1969
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2367
| [[:d:Q20924853|Q20924853]]
| [[Isabel Burdiel]]
| [[Badajoz]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2368
| [[:d:Q55625310|Q55625310]]
| [[Marie-Danielle Demélas]]
|
| 1950-02-17
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2369
| [[:d:Q67441646|Q67441646]]
| [[Antonietta Sanna]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2370
| [[:d:Q102254620|Q102254620]]
| [[María José Jiménez Rodriguez]]
| [[Castilleja de la Cuesta]]<br/>[[Sevilla]]
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2371
| [[:d:Q124735503|Q124735503]]
| [[Ruth Pliego Vázquez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2372
| [[:d:Q111940551|Q111940551]]
| [[Xulia Santiso Rolán]]
| [[Vilagarcía de Arousa]]
| 1963-12-15
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Xulia Santiso na casa museo Pardo Bazán.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2373
| [[:d:Q61472257|Q61472257]]
| [[Claudia Antonetti]]
| [[Venezia]]
| 1956
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2374
| [[:d:Q107332690|Q107332690]]
| [[Ida Calabi Limentani]]
| [[Erroma]]
| 1919-05-03
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| 2013-05-01
|
|-
| style='text-align:right'| 2375
| [[:d:Q61694198|Q61694198]]
| [[Sandra González-Bailón]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2376
| [[:d:Q106641987|Q106641987]]
| [[María Soledad Álvarez Martínez]]
|
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2377
| [[:d:Q16919285|Q16919285]]
| [[Elena Arnedo Soriano]]
| [[Madril]]
| 1941-11-25
| [[Espainia]]
| 2015-09-07
| [[Fitxategi:Elena Arnedo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2378
| [[:d:Q8078537|Q8078537]]
| [[Évelyne Patlagean]]
| [[Paris]]
| 1932-10-20
| [[Frantzia]]
| 2008-11-11
|
|-
| style='text-align:right'| 2379
| [[:d:Q58415700|Q58415700]]
| [[Marie Després-Lonnet]]
|
|
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2380
| [[:d:Q19799521|Q19799521]]
| [[María Inmaculada Herrera Calvet]]
|
| 1942
| [[Espainia]]
| 2009-09-13
|
|-
| style='text-align:right'| 2381
| [[:d:Q107074482|Q107074482]]
| [[María Rosa Saurín de la Iglesia]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2382
| [[:d:Q50846620|Q50846620]]
| [[Aurora Martín]]
| [[Palentzia]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2383
| [[:d:Q18222422|Q18222422]]
| [[Maria Antonia Canals i Tolosa|Maria Antonia Canals]]
| [[Bartzelona]]
| 1930-11-15
| [[Espainia]]
| 2022-04-29
| [[Fitxategi:Maria Antonia Canals en un acto de la Universidad de Vic en 2010.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2384
| [[:d:Q118145984|Q118145984]]
| [[Paula Barreiro López]]
| [[Vigo]]
| 1977
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2385
| [[:d:Q71720563|Q71720563]]
| [[Begoña Ibarrola]]
| [[Bilbo]]
| 1954
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2386
| [[:d:Q65276278|Q65276278]]
| [[Rosa Brañas]]
| [[Lugo]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2387
| [[:d:Q100312889|Q100312889]]
| [[Mónica Ortega-Moreno]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2388
| [[:d:Q60918167|Q60918167]]
| [[Viviane Couzinet]]
|
| 20th century
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2389
| [[:d:Q123261975|Q123261975]]
| [[Monica Raiteri]]
| [[Genova]]
| 1958-07-01
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2390
| [[:d:Q115264737|Q115264737]]
| [[Maria Carmela Agodi]]
| [[Sirakusa]]
| 1957-02-03
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2391
| [[:d:Q2840384|Q2840384]]
| [[Marcela Lagarde]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1948-12-30
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:JMarcos MarcelaLagarde WC.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2392
| [[:d:Q124635815|Q124635815]]
| [[Antía Pérez Caramés]]
| [[Coruña]]
| 1978
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2393
| [[:d:Q50538398|Q50538398]]
| [[Leonor Zozaya Montes]]
| [[Madril]]
| 1975
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2394
| [[:d:Q111039498|Q111039498]]
| [[Olga Vallespín Gómez]]
| [[Cartagena]]
| 1951-08-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2395
| [[:d:Q109391270|Q109391270]]
| [[Ida Mastrorosa]]
|
| 1966
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2396
| [[:d:Q107435530|Q107435530]]
| [[Guillermina De Ferrari]]
|
| 1966
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2397
| [[:d:Q5846769|Q5846769]]
| [[Carmen Ascaso Ciria]]
| [[Castillo Pompién]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2398
| [[:d:Q29043225|Q29043225]]
| [[Catherine Davies]]
| [[Liverpool]]
| 1952
| [[Erresuma Batua]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2399
| [[:d:Q79077337|Q79077337]]
| [[María Sánchez Ledesma]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2400
| [[:d:Q50676054|Q50676054]]
| [[Maria Conca]]
| [[Beneixama]]
| 1948
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2401
| [[:d:Q122216655|Q122216655]]
| [[Vanessa García Núñez]]
| [[Bartzelona]]
| 1981-08-21
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2402
| [[:d:Q20014344|Q20014344]]
| [[Cristina Curto Luque]]
| [[Bartzelona]]
| 1969-06-21
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2403
| [[:d:Q57590953|Q57590953]]
| [[Elena Varela Arias]]
| [[Lugo]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2404
| [[:d:Q107111884|Q107111884]]
| [[Maite Apezteguía]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2405
| [[:d:Q3827084|Q3827084]]
| [[Concepció Ferrer Casals]]
| [[Ripoll]]
| 1938-01-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Concepcio-ferrer.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2406
| [[:d:Q19290780|Q19290780]]
| [[Fina Birulés]]
| [[Girona]]
| 1956-03-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Fina Birulés 2- 2016 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2407
| [[:d:Q157690|Q157690]]
| [[Betty Williams]]
| [[Belfast]]
| 1943-05-22
| [[Erresuma Batua]]
| 2020-03-17
| [[Fitxategi:Betty Williams W 134 Nr 105602v Bild 1 (5-1049846-1) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2408
| [[:d:Q55116302|Q55116302]]
| [[María Álvarez de la Granja]]
| [[Vigo]]
| 1971-08-17
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Álvarez de la Granja.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2409
| [[:d:Q99398164|Q99398164]]
| [[Aitziber Oliban]]
| [[Astrabudua]]
| 1980-09-29
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2410
| [[:d:Q15044199|Q15044199]]
| [[Suzie Navot]]
| [[Montevideo]]
| 1958-01-27
| [[Israel]]
|
| [[Fitxategi:S.navot27.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2411
| [[:d:Q56920236|Q56920236]]
| [[Rosa Marina Afonso]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2412
| [[:d:Q54830302|Q54830302]]
| [[Dolores Delgado]]
| [[Madril]]
| 1962-11-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Dolores Delgado) Acto Homenaje en Cáceres (46540177085) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2413
| [[:d:Q59710029|Q59710029]]
| [[Aina Tarabini]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 1978
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2414
| [[:d:Q55990957|Q55990957]]
| [[Laura Oso]]
|
| 1969
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2415
| [[:d:Q114417541|Q114417541]]
| [[Patricia Fanlo Mateo]]
| [[Huesca]]
| 1978-05-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2416
| [[:d:Q11941616|Q11941616]]
| [[Pilar Bayer i Isant]]
| [[Bartzelona]]
| 1946-02-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Bayer.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2417
| [[:d:Q3311831|Q3311831]]
| [[Chus Pato]]
| [[Ourense]]
| 1955-08-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Chus Pato en Oh Poetry! Fest Albacete 2023.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2418
| [[:d:Q116758056|Q116758056]]
| [[Federica Letizia Cavallo]]
| [[Milan]]
| 1973-02-10
| [[Italia]]
| 2023-09-16
|
|-
| style='text-align:right'| 2419
| [[:d:Q47116772|Q47116772]]
| [[Alicia Ederra]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2420
| [[:d:Q5163549|Q5163549]]
| [[Constance J. Chang-Hasnain]]
| [[Taiwan]]
| 1960-10-01
| [[Taiwan]]
|
| [[Fitxategi:ConnieChangHasnain.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2421
| [[:d:Q112797888|Q112797888]]
| [[Jane M. Rausch]]
|
| 1940-12-12
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2422
| [[:d:Q70202745|Q70202745]]
| [[Maria Cristina Misiti]]
| [[Erroma]]
| 1955-10-11
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2423
| [[:d:Q24045999|Q24045999]]
| [[María Dolores Bargues Castelló]]
| [[Valentzia]]
| 1958-04-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2424
| [[:d:Q63208393|Q63208393]]
| [[Carlota Álvarez Basso]]
| [[Vigo]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carlota Alvarez Basso retrato.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2425
| [[:d:Q107022378|Q107022378]]
| [[Olga Bustos Romero]]
|
| 1948
| [[Mexiko]]
| 2013-04-06
|
|-
| style='text-align:right'| 2426
| [[:d:Q115441527|Q115441527]]
| [[Ana Catalina Reyes Cárdenas]]
| [[Medellín]]
| 1954
| [[Kolonbia]]
| 2020-08-07
|
|-
| style='text-align:right'| 2427
| [[:d:Q55195229|Q55195229]]
| [[Ana Sánchez de la Campa]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2428
| [[:d:Q30146026|Q30146026]]
| [[Begoña Sánchez Chillón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2429
| [[:d:Q93428560|Q93428560]]
| [[Maria Cristina Marcuzzo]]
| [[Udine]]
| 1948-05-06
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2430
| [[:d:Q28872545|Q28872545]]
| [[Miren Gorrotxategi Azurmendi]]
| [[Abadiño]]
| 1967-09-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MirenGorrotxategi3noviembre.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2431
| [[:d:Q19766375|Q19766375]]
| [[Pilar Carbonero Zalduegi]]
| [[Madril]]
| 1942
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2432
| [[:d:Q96186112|Q96186112]]
| [[Andriani Asproudi]]
|
| 1972-09-13
| [[Grezia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2433
| [[:d:Q99541111|Q99541111]]
| [[Amparo Jiménez Vivas]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2434
| [[:d:Q12409131|Q12409131]]
| [[Mina Evron]]
|
| 1949
| [[Israel]]
|
| [[Fitxategi:Mina Evron 2002 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2435
| [[:d:Q130901810|Q130901810]]
| [[Ekaterina Guerbek]]
|
| 20th century
| [[Errusia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2436
| [[:d:Q23059067|Q23059067]]
| [[Nuria Rico Castro]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1977-03-17
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Premios Ingenio al Campus Tecnológico Ugr para Chicas.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2437
| [[:d:Q124796334|Q124796334]]
| [[Eva Fernández i Lamelas]]
| [[Bartzelona]]
| 1957
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2438
| [[:d:Q114727467|Q114727467]]
| [[María Auxiliadora Trujillo Vega]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2439
| [[:d:Q88539312|Q88539312]]
| [[Idoya Zorroza]]
|
| 1970
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2440
| [[:d:Q62393266|Q62393266]]
| [[Franca Ela Consolino]]
| [[Catania]]
| 1950-12-21
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2441
| [[:d:Q104673098|Q104673098]]
| [[Elisabetta Sciarra]]
| [[Erroma]]
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2442
| [[:d:Q41267|Q41267]]
| [[Soraya Sáenz de Santamaría]]
| [[Valladolid]]
| 1971-06-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Soraya Sáenz de Santamaría. Julio de 2018b. (42329206575) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2443
| [[:d:Q84693113|Q84693113]]
| [[Monika Asztalos]]
|
| 1953
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2444
| [[:d:Q55626560|Q55626560]]
| [[Gabriella Vanotti]]
| [[Novara]]
| 1952-07-29
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2445
| [[:d:Q47528811|Q47528811]]
| [[Sophie Baby]]
| [[Châtenay-Malabry]]
| 1977-01-26
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2446
| [[:d:Q108925700|Q108925700]]
| [[María Teresa Cortón de las Heras]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2447
| [[:d:Q53547982|Q53547982]]
| [[Elena Escolano Rodríguez]]
|
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2448
| [[:d:Q104614840|Q104614840]]
| [[María Blanca Álvarez Pinedo]]
| [[Villanueva de Córdoba]]
| 1931
| [[Espainia]]
| 2012
|
|-
| style='text-align:right'| 2449
| [[:d:Q93380484|Q93380484]]
| [[Asunción Escribano Hernández]]
|
| 1964
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2450
| [[:d:Q106323100|Q106323100]]
| [[Roberta Aluffi Beck-Peccoz]]
|
| 20th century
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2451
| [[:d:Q17044872|Q17044872]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Figueres]]
| 1942-10-24
| [[Espainia]]
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2452
| [[:d:Q99205558|Q99205558]]
| [[Dorothy F. Glass]]
|
| 1942-07-13
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2453
| [[:d:Q12385826|Q12385826]]
| [[Catuxa López Pato]]
| [[O Rosal]]
| 1973-08-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Catuxa López Pato 2023.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2454
| [[:d:Q112510261|Q112510261]]
| [[Paola Paolucci]]
| [[Perugia]]
| 1971-06-27
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2455
| [[:d:Q20533117|Q20533117]]
| [[Ana María Framiñán Santas]]
| [[Lalín]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2456
| [[:d:Q72717282|Q72717282]]
| [[Yolanda Jubeto Ruiz]]
| [[Sestao]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2457
| [[:d:Q108251026|Q108251026]]
| [[Iole Scamuzzi]]
| [[Turin]]
| 1981-07-16
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2458
| [[:d:Q65517398|Q65517398]]
| [[Maria Alba Pijuan i Vallverdú]]
| [[Tàrrega]]
| 1975-03-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Alba Pijuan Vallverdú, alcaldessa de Tàrrega.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2459
| [[:d:Q2836297|Q2836297]]
| [[Gisela von Wobeser]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1944-01-23
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2460
| [[:d:Q4727058|Q4727058]]
| [[Alison Davis-Blake]]
| [[Palo Alto (Kalifornia)|Palo Alto]]
| 1958-11-05
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Bentley University President.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2461
| [[:d:Q62559590|Q62559590]]
| [[Pascale Braconnot]]
|
|
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Pascale Braconnot, Les modèles de climat, UVED.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2462
| [[:d:Q124171657|Q124171657]]
| [[Elsa Cortijo]]
|
| 1969-09
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2463
| [[:d:Q124736261|Q124736261]]
| [[Carmen Prieto Ramos]]
| [[O Barco de Valdeorras]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2464
| [[:d:Q119059|Q119059]]
| [[Maria Angeles Mezkiritz]]
| [[Faltzes]]
| 1929-02-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MAMezquiriz.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2465
| [[:d:Q5946621|Q5946621]]
| [[Mercedes Aroz]]
| [[Zaragoza]]
| 1944-09-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mercedes Aroz.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2466
| [[:d:Q125477817|Q125477817]]
| [[Mafe Moscoso]]
|
|
| [[Ekuador]]
|
| [[Fitxategi:Mafe Moscoso E. L. Queer II 05 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2467
| [[:d:Q89276493|Q89276493]]
| [[Ascensión Pastor Parres]]
| [[Bilbo]]
| 1942-01-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2468
| [[:d:Q107724918|Q107724918]]
| [[Susana Serrano|Susana Serrano-Gazteluurrutia]]
| [[Elorrio]]
| 1969-05-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Susana Serrano-Gazteluurrutia.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2469
| [[:d:Q51881450|Q51881450]]
| [[Marta García Aller]]
| [[Madril]]
| 1980
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marta García Aller.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2470
| [[:d:Q106291391|Q106291391]]
| [[Victoria Ureña]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2471
| [[:d:Q3290612|Q3290612]]
| [[Margit Frenk]]
| [[Hanburgo]]
| 1925-08-21
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Margit Frenk.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2472
| [[:d:Q6069309|Q6069309]]
| [[Irene Zoe Alameda]]
| [[Madril]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2473
| [[:d:Q2751120|Q2751120]]
| [[Hebe Vessuri]]
| [[Buenos Aires]]
| 1942-04-22
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Hebe vessuri 2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2474
| [[:d:Q56000461|Q56000461]]
| [[Carmen Ana Pont]]
| [[Bayamón]]
| 1959
| [[Puerto Rico]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2475
| [[:d:Q107313875|Q107313875]]
| [[Eulalia Torrubia Blagué]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2476
| [[:d:Q112914467|Q112914467]]
| [[Montserrat Cervera Rodon]]
| [[Bartzelona]]
| 1949-07-27
|
|
| [[Fitxategi:Montserrat Cervera Rodon.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2477
| [[:d:Q98991278|Q98991278]]
| [[María Rubio Lacoba]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2478
| [[:d:Q67080903|Q67080903]]
| [[Luisa Guarner Aguilar]]
|
| 1948
| [[Espainia]]
| 2012
|
|-
| style='text-align:right'| 2479
| [[:d:Q65589441|Q65589441]]
| [[Amalia Pedrero González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2480
| [[:d:Q99337592|Q99337592]]
| [[Raquel Sánchez Ordóñez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2481
| [[:d:Q104191140|Q104191140]]
| [[María del Carmen González Echegaray]]
|
| 1925
| [[Espainia]]
| 2018
|
|-
| style='text-align:right'| 2482
| [[:d:Q21997886|Q21997886]]
| [[Aida Fernández Ríos]]
| [[Vigo]]
| 1947-03-04
| [[Espainia]]
| 2015-12-22
| [[Fitxategi:Aída Fernández Ríos.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2483
| [[:d:Q5873793|Q5873793]]
| [[Gabriela Wiener]]
| [[Lima]]
| 1975-11-24
| [[Peru]]
|
| [[Fitxategi:Gabriela Wiener (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2484
| [[:d:Q99341055|Q99341055]]
| [[Chelo Sánchez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2485
| [[:d:Q98792988|Q98792988]]
| [[Aurora Pérez Maíllo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2486
| [[:d:Q109361970|Q109361970]]
| [[Jacqueline Fowks]]
|
|
| [[Peru]]
|
| [[Fitxategi:Jacqueline Fowks de la Flor (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2487
| [[:d:Q23904762|Q23904762]]
| [[Paloma Aguilar Fernández]]
| [[Madril]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2488
| [[:d:Q59213474|Q59213474]]
| [[Ana González Marcos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2489
| [[:d:Q104916152|Q104916152]]
| [[Adela d'Alos-Moner Vila]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Adela D'Alòs-Moner.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2490
| [[:d:Q12393049|Q12393049]]
| [[María Reimóndez]]
| [[Lugo]]
| 1975
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Reimóndez.001 - II Congreso LGBTIQ+.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2491
| [[:d:Q75130003|Q75130003]]
| [[Carmen Fernández de la Cigoña]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2492
| [[:d:Q57495650|Q57495650]]
| [[Tania Verge Mestre|Tània Verge i Mestre]]
| [[Reus]]
| 1978
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Tània Verge retrat oficial 2021 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2493
| [[:d:Q118612368|Q118612368]]
| [[María Jesús Avila Corchero]]
| [[Cáceres]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2494
| [[:d:Q3293616|Q3293616]]
| [[Marion Carel]]
|
| 1963-03-05
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2495
| [[:d:Q12263084|Q12263084]]
| [[Marije Fullaondo]]
| [[Getxo]]
| 1964-12-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marije Fullaondo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2496
| [[:d:Q18720176|Q18720176]]
| [[Nuria Oliver]]
| [[Alacant]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nuria Oliver portrait 3.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2497
| [[:d:Q97446133|Q97446133]]
| [[Carmen Jusué]]
| [[Erriberri]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Jusué Simonena.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2498
| [[:d:Q60296878|Q60296878]]
| [[María Blanca Ferrer García]]
| [[Mélida|Melida]]
| 1932
| [[Espainia]]
| 1992-06-15
| [[Fitxategi:Blanca Ferrer retrato.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2499
| [[:d:Q108199413|Q108199413]]
| [[Rosa María Garcerán Piqueras]]
| [[Murtzia]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2500
| [[:d:Q43264734|Q43264734]]
| [[Itziar Idiazabal]]
| [[Gaintza]]
| 1949-09-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Itziar Idiazabal Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2501
| [[:d:Q58454748|Q58454748]]
| [[Mariña Arbor Aldea]]
| [[San Fagundo, San Cristovo de Cea]]
| 1973-10-17
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2502
| [[:d:Q61743067|Q61743067]]
| [[Ascensión Pinilla Navarro]]
|
| 1933
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2503
| [[:d:Q79349866|Q79349866]]
| [[Amy Remensnyder]]
|
| 1960
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2504
| [[:d:Q47501939|Q47501939]]
| [[María Luisa de Ramón-Laca Blanco]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2505
| [[:d:Q455633|Q455633]]
| [[Annie Kriegel]]
| [[Parisko 11. barrutia]]
| 1926-09-09
| [[Frantzia]]
| 1995-08-26
| [[Fitxategi:Annie Besse 1947.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2506
| [[:d:Q55089910|Q55089910]]
| [[Anne Roth Congès]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2507
| [[:d:Q6035200|Q6035200]]
| [[Myriam Southwell]]
|
| 20th century
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2508
| [[:d:Q70570081|Q70570081]]
| [[Mariona Illamola Dausà]]
| [[Tossa de Mar]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2509
| [[:d:Q104649224|Q104649224]]
| [[Marilena Abbatepaolo]]
| [[Putignano]]
| 1978-07-18
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2510
| [[:d:Q59167373|Q59167373]]
| [[Andrea Giráldez]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2511
| [[:d:Q113675310|Q113675310]]
| [[Catalina Miñarro Brugarolas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2512
| [[:d:Q123985450|Q123985450]]
| [[Sandra Sanz Martos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2513
| [[:d:Q24276622|Q24276622]]
| [[Inés Quintero]]
| [[Caracas]]
| 1955-06-12
| [[Venezuela]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2514
| [[:d:Q11116|Q11116]]
| [[Ruth Bader Ginsburg]]
| [[Brooklyn]]
| 1933-03-15
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2020-09-18
| [[Fitxategi:Ruth Bader Ginsburg 2016 portrait.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2515
| [[:d:Q100699864|Q100699864]]
| [[Susana Cendán Caaveiro]]
| [[As Pontes de García Rodríguez]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2516
| [[:d:Q131154821|Q131154821]]
| [[Tatiana Recoder Vallina]]
|
| 1973
| [[Espainia]]
| 2024-06-19
|
|-
| style='text-align:right'| 2517
| [[:d:Q96313796|Q96313796]]
| [[Inés Sánchez de Madariaga]]
| [[Madril]]
| 1963-11-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2518
| [[:d:Q111017945|Q111017945]]
| [[Julia Sánchez Carrilero]]
| [[Albacete]]
| 1933-05-16
| [[Espainia]]
| 2016-11-15
|
|-
| style='text-align:right'| 2519
| [[:d:Q73671590|Q73671590]]
| [[Francisca M. García-Padilla]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2520
| [[:d:Q6581980|Q6581980]]
| [[Judit Bar-Ilan]]
|
| 1958
| [[Israel]]
| 2019-07-16
|
|-
| style='text-align:right'| 2521
| [[:d:Q55739578|Q55739578]]
| [[Carolina Nonell]]
| [[Bartzelona]]
| 1927
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2522
| [[:d:Q108250905|Q108250905]]
| [[Selena Simonatti]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2523
| [[:d:Q108236625|Q108236625]]
| [[Alessandra Ghezzani]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2524
| [[:d:Q61999107|Q61999107]]
| [[María Teresa Arredondo Waldmeyer]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]<br/>[[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2525
| [[:d:Q12392112|Q12392112]]
| [[Lourdes Maceiras]]
| [[Bartzelona]]
| 1955-10-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lourdes Maceiras (AELG)-8.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2526
| [[:d:Q12259819|Q12259819]]
| [[Isabel Fernandez de Castro]]
| [[Bilbo]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Isabel Fernandez de Castro.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2527
| [[:d:Q93418372|Q93418372]]
| [[M. Concepció Saurí Ros]]
| [[Palafrugell]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:GLAMWIKI Palafrugell (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2528
| [[:d:Q79414458|Q79414458]]
| [[Pakita Zabaleta]]
| [[Leitza]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2529
| [[:d:Q66372360|Q66372360]]
| [[Esmeralda Caus Gracia]]
|
| 1947
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esmeralda Caus Gracia - Sep 2016.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2530
| [[:d:Q112558142|Q112558142]]
| [[Annalisa Rosselli]]
| [[Florentzia]]
| 1949
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2531
| [[:d:Q82685630|Q82685630]]
| [[Faye Hammill]]
|
| 1974-05-02
| [[Erresuma Batua]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2532
| [[:d:Q12383169|Q12383169]]
| [[María Anxos García Sumai]]
| [[Oeste, Catoira]]
| 1960-11-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anxos Sumai (AELG)-1 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2533
| [[:d:Q40131451|Q40131451]]
| [[Concepción Lillo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2534
| [[:d:Q91690638|Q91690638]]
| [[María Mónica de la Fuente]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2535
| [[:d:Q112073990|Q112073990]]
| [[Teresa Arenillas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2536
| [[:d:Q30348917|Q30348917]]
| [[Masa Kageyama]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2537
| [[:d:Q10375187|Q10375187]]
| [[Susana Sánchez Arins]]
| [[Vilagarcía de Arousa]]
| 1974-05-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Susana Sánchez Aríns.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2538
| [[:d:Q105594656|Q105594656]]
| [[Salud Deudero Company]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 1968-06-04
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2539
| [[:d:Q113727725|Q113727725]]
| [[Marta Marfany Simó]]
| [[Bartzelona]]
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2540
| [[:d:Q264158|Q264158]]
| [[Melania Gaia Mazzucco]]
| [[Erroma]]
| 1966-10-06
| [[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Melania Mazzucco.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2541
| [[:d:Q25441108|Q25441108]]
| [[Evelín Arcaya]]
| [[Cabudare]]
| 1973-03-22
| [[Venezuela]]<br/>[[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2542
| [[:d:Q106650995|Q106650995]]
| [[Sara Lenzi]]
| [[Pistoia]]
| 1979-01-30
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2543
| [[:d:Q106223276|Q106223276]]
| [[Pilar Wirtz Molezún]]
| [[Coruña]]
| 1938
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2544
| [[:d:Q112506149|Q112506149]]
| [[Elizabeth Coelho]]
|
| 1946
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2545
| [[:d:Q114875942|Q114875942]]
| [[Núria Empez Vidal]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2546
| [[:d:Q88623077|Q88623077]]
| [[Paloma Yañez-Sedeño Orive]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2547
| [[:d:Q123982286|Q123982286]]
| [[Teresa Romeu]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2548
| [[:d:Q107345789|Q107345789]]
| [[Ana Risco Lázaro]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2549
| [[:d:Q99429638|Q99429638]]
| [[Cristina Iglesias Chaves]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2550
| [[:d:Q7683257|Q7683257]]
| [[Tania Pleitez]]
| [[San Salvador]]
| 1969
| [[El Salvador]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2551
| [[:d:Q2652821|Q2652821]]
| [[Angela von den Driesch]]
| [[Dresden]]
| 1934-07-11
| [[Alemania]]
| 2012-01-04
|
|-
| style='text-align:right'| 2552
| [[:d:Q19860780|Q19860780]]
| [[Montserrat Sebastià Salat]]
| [[Bartzelona]]
| 1957
| [[Espainia]]
| 2014-02-05
|
|-
| style='text-align:right'| 2553
| [[:d:Q107254021|Q107254021]]
| [[Walter Astié-Burgos]]
|
| 1945
| [[Mexiko]]
| 2021-08-10
|
|-
| style='text-align:right'| 2554
| [[:d:Q12261323|Q12261323]]
| [[Karmele Rotaetxe]]
| [[Bilbo]]
| 1932-01-17
| [[Espainia]]
| 2013-05-02
| [[Fitxategi:Karmele Rotaetxe 2008.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2555
| [[:d:Q61897619|Q61897619]]
| [[María Mercedes Álvarez Lires]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2556
| [[:d:Q25834830|Q25834830]]
| [[Josefina Garrido González]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2557
| [[:d:Q108926543|Q108926543]]
| [[Ana Vico Belmonte]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2558
| [[:d:Q98831322|Q98831322]]
| [[Nuria Quintana Paz]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2559
| [[:d:Q109311923|Q109311923]]
| [[Inmaculada de la Fuente]]
| [[Madril]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2560
| [[:d:Q19768343|Q19768343]]
| [[Eva Almazán]]
| [[Pontevedra]]
| 1976
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2561
| [[:d:Q9029044|Q9029044]]
| [[Marica Campo]]
| [[O Incio]]
| 1948-02-24
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marica Campo (AELG)-2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2562
| [[:d:Q50383317|Q50383317]]
| [[Pilar Civeira]]
| [[Zaragoza]]
| 1952-08-26
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pciveira.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2563
| [[:d:Q20652650|Q20652650]]
| [[Inés Santé Riveira]]
| [[Ferrol]]
| 1976-11-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ines Santé Riveira.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2564
| [[:d:Q107345793|Q107345793]]
| [[Julia Villa García]]
|
| 1956
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2565
| [[:d:Q114433848|Q114433848]]
| [[Enriqueta Barranco Castillo]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2566
| [[:d:Q56073513|Q56073513]]
| [[Vania Barraza Toledo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2567
| [[:d:Q123738872|Q123738872]]
| [[Penélope Pedreira]]
| [[Vigo]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2568
| [[:d:Q29570316|Q29570316]]
| [[Daniela Del Boca]]
|
| 20th century
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2569
| [[:d:Q93387021|Q93387021]]
| [[Sílvia Senz Bueno]]
| [[Bartzelona]]
| 1965-10-25
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2570
| [[:d:Q93253397|Q93253397]]
| [[Maria Serena Piretti]]
|
| 1950
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2571
| [[:d:Q59347551|Q59347551]]
| [[Carlota Coronado]]
| [[Madril]]
| 1978
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2572
| [[:d:Q113005679|Q113005679]]
| [[María Jesús Albarrán Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2573
| [[:d:Q105478446|Q105478446]]
| [[Tiziana Pesenti]]
|
| 1951
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2574
| [[:d:Q55725844|Q55725844]]
| [[Denyse Baillargeon]]
| [[Verdun (Q518076)|Verdun]]
| 1954-01-15
| [[Kanada]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2575
| [[:d:Q105887288|Q105887288]]
| [[Rita Costa Gomes]]
|
| 1959
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2576
| [[:d:Q112500805|Q112500805]]
| [[Ivette Fuentes de la Paz]]
|
| 1953
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2577
| [[:d:Q5829234|Q5829234]]
| [[Elena Santonja]]
| [[Madril]]
| 1932-05-29
| [[Espainia]]
| 2016-10-17
|
|-
| style='text-align:right'| 2578
| [[:d:Q63860040|Q63860040]]
| [[Monique Dondin-Payre]]
|
| 1950-01-31
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2579
| [[:d:Q21064642|Q21064642]]
| [[Judith Freidenberg]]
| [[Buenos Aires]]
| 1945
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2580
| [[:d:Q108524968|Q108524968]]
| [[Alessia Ceccarelli]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2581
| [[:d:Q37375270|Q37375270]]
| [[Penélope Cruzado-Caballero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2582
| [[:d:Q30323667|Q30323667]]
| [[Leslie Brubaker]]
|
| 1951
| [[Erresuma Batua]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2583
| [[:d:Q113759952|Q113759952]]
| [[Véronique François]]
|
| 1963
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2584
| [[:d:Q61474202|Q61474202]]
| [[Ester Capuzzo]]
|
| 1960
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2585
| [[:d:Q118144498|Q118144498]]
| [[Mª Merced Virginia Sanz Sanz]]
| [[Llombai]]
| 1925-09-24
| [[Espainia]]
| 2021-09-11
| [[Fitxategi:VSanz.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2586
| [[:d:Q65952635|Q65952635]]
| [[Zora Korošec-Koruza]]
|
|
| [[Eslovenia]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2587
| [[:d:Q95385161|Q95385161]]
| [[Françoise Bayard]]
| [[Lyon]]
| 1942
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2588
| [[:d:Q108494716|Q108494716]]
| [[Federica Cordano]]
|
| 1941
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2589
| [[:d:Q110963188|Q110963188]]
| [[Maite Verde]]
| [[Garray]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2590
| [[:d:Q56822844|Q56822844]]
| [[Amaia Perez Orozco]]
| [[Burgos]]
| 1977
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Amaia Pérez Orozco) Justa Revolta. 'Subversió feminista de l'economia'.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2591
| [[:d:Q76736108|Q76736108]]
| [[Stefania Pastore]]
|
| 1973
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2592
| [[:d:Q87400847|Q87400847]]
| [[Laura De Gregorio]]
| [[Como]]
| 1971-06-05
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2593
| [[:d:Q54700983|Q54700983]]
| [[Aurora M Castilla]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2594
| [[:d:Q107313876|Q107313876]]
| [[María Teresa Ramos Bernal]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2595
| [[:d:Q58415213|Q58415213]]
| [[Catharine Lorber]]
|
|
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2596
| [[:d:Q64495088|Q64495088]]
| [[Mercedes Gómez del Manzano]]
| [[Badajoz]]
| 1930
| [[Espainia]]
| 1992
|
|-
| style='text-align:right'| 2597
| [[:d:Q469998|Q469998]]
| [[Alicia Gimenez Bartlett]]
| [[Almansa]]
| 1951-06-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:ALICIA GIMENEZ BARTLET.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2598
| [[:d:Q108870245|Q108870245]]
| [[Daniela Fattori]]
|
| 1958
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2599
| [[:d:Q102440063|Q102440063]]
| [[Laura Cayón]]
|
| 1967-12-09
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2600
| [[:d:Q43231505|Q43231505]]
| [[Rosa Menéndez]]
| [[Corollos]]
| 1957-02-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Menéndez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2601
| [[:d:Q21391639|Q21391639]]
| [[Sónia Ferreira]]
|
|
| [[Portugal]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2602
| [[:d:Q5489053|Q5489053]]
| [[Maria Encarnació Roca i Trias]]
| [[Bartzelona]]
| 1944-04-26
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Encarnación Roca Trías (2013 photo; cropped 2023).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2603
| [[:d:Q6004198|Q6004198]]
| [[María Luisa Lobato López]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2604
| [[:d:Q28057718|Q28057718]]
| [[Yayo Herrero]]
| [[Madril]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Yayo Herrero by Dani Blanco ArgiaEUS.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2605
| [[:d:Q111749294|Q111749294]]
| [[Raffaella Sarti]]
| [[Brixen]]
| 1963-02-28
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2606
| [[:d:Q123990876|Q123990876]]
| [[Leah Kronenberg]]
|
| 1976-01-12
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2607
| [[:d:Q15407647|Q15407647]]
| [[Anne-Marie Pelletier]]
| [[Paris]]
| 1946-06-13
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2608
| [[:d:Q11691430|Q11691430]]
| [[María Luisa Cava de Llano Carrió]]
| [[Bartzelona]]
| 1948-05-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2609
| [[:d:Q34209777|Q34209777]]
| [[Annie Fourcaut]]
|
| 1950
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2610
| [[:d:Q272441|Q272441]]
| [[Alejandra Pizarnik]]
| [[Avellaneda (Buenos Aires)|Avellaneda]]
| 1936-04-29
| [[Argentina]]
| 1972-09-25
| [[Fitxategi:Pizarnik byn.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2611
| [[:d:Q47215785|Q47215785]]
| [[Esther Rebato Ochoa|Esther Rebato]]
|
| 1957
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2612
| [[:d:Q3299113|Q3299113]]
| [[Matilde Fernández]]
| [[Madril]]
| 1950-01-24
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Matilde Fernández.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2613
| [[:d:Q109067461|Q109067461]]
| [[Claudine Allag]]
|
| 1947
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2614
| [[:d:Q6066437|Q6066437]]
| [[Patricia Almarcegui Elduayen]]
| [[Zaragoza]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2615
| [[:d:Q16642738|Q16642738]]
| [[Trinidad Morgades Besari]]
| [[Malabo]]
| 1931-04-24
| [[Ekuatore Ginea]]
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Trinidad MORGADES BESARI.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2616
| [[:d:Q58049624|Q58049624]]
| [[Diana Roig Sanz]]
|
| 1978
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2617
| [[:d:Q82678640|Q82678640]]
| [[Nieves Martín Azofra]]
|
| 1957
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2618
| [[:d:Q3100599|Q3100599]]
| [[Geneviève Azam]]
|
| 1953
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Geneviève Azam IMG 0528.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2619
| [[:d:Q60827386|Q60827386]]
| [[María de Gracia Ifach]]
| [[Caudete]]
| 1905-06-05
| [[Espainia]]
| 1983-10-11
|
|-
| style='text-align:right'| 2620
| [[:d:Q1733459|Q1733459]]
| [[Susan Reynolds]]
| [[Londres]]
| 1929
| [[Erresuma Batua]]
| 2021-07-29
|
|-
| style='text-align:right'| 2621
| [[:d:Q255666|Q255666]]
| [[Rosa Díez]]
| [[Gueñes]]
| 1952-05-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Díez en un homenaje a Oswaldo Payá y Harold Cepero.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2622
| [[:d:Q18668763|Q18668763]]
| [[María del Carmen Avendaño López]]
| [[El Bonillo]]
| 1942-03-26
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2623
| [[:d:Q52575738|Q52575738]]
| [[Daría Vilariño Pintos]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1928-01-26
| [[Espainia]]
| 2020-10-15
|
|-
| style='text-align:right'| 2624
| [[:d:Q275942|Q275942]]
| [[Carmen Blanco]]
| [[Lugo]]
| 1954-05-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Blanco García (2022).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2625
| [[:d:Q30753460|Q30753460]]
| [[Annie Machordom]]
| [[Montevideo]]
| 1959-10-31
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2626
| [[:d:Q16297983|Q16297983]]
| [[Carlota Bustelo]]
| [[Madril]]
| 1939-11-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carlota BUSTELO en "Las Constituyentes" de Oliva Acosta 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2627
| [[:d:Q93223008|Q93223008]]
| [[Isabel Sánchez Ramos]]
| [[Kordoba]]
| 1977
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2628
| [[:d:Q102853116|Q102853116]]
| [[Alessandra Bernardi]]
| [[Bolonia]]
| 1977
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2629
| [[:d:Q23907127|Q23907127]]
| [[María Luisa Marina Alegre]]
| [[Valentzia]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2630
| [[:d:Q94514889|Q94514889]]
| [[Raquel María Guevara]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2631
| [[:d:Q12388331|Q12388331]]
| [[Fefa Vila]]
| [[Laza (Galizia)|Laza]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Selfie realizado por Fefa Vila.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2632
| [[:d:Q12390715|Q12390715]]
| [[Iolanda Galanes]]
| [[Vigo]]
| 1969-08-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2633
| [[:d:Q90792875|Q90792875]]
| [[Ines Olza]]
|
| 1982-01-20<br/>1982
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ines Olza. Ikertzailea.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2634
| [[:d:Q28502958|Q28502958]]
| [[Paula Jiménez Fonseca]]
| [[Oviedo]]
| 1978
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Paula Jiménez Fonseca 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2635
| [[:d:Q20534753|Q20534753]]
| [[Dorothé Schubarth]]
| [[Basilea]]
| 1944-09-11
| [[Suitza]]
| 2023-09-06
|
|-
| style='text-align:right'| 2636
| [[:d:Q104583142|Q104583142]]
| [[Barbara Vanin]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2637
| [[:d:Q47243|Q47243]]
| [[Elfriede Jelinek]]
| [[Mürzzuschlag]]<br/>[[Viena]]
| 1946-10-20
| [[Austria]]
|
| [[Fitxategi:Elfriede jelinek 2004 small.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2638
| [[:d:Q68106543|Q68106543]]
| [[Élisabeth Dorier]]
|
| 1962
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2639
| [[:d:Q40743903|Q40743903]]
| [[Rocío Oviedo]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2640
| [[:d:Q129414362|Q129414362]]
| [[Anne Heyvaert]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2641
| [[:d:Q107907449|Q107907449]]
| [[Chiara Battistella]]
| [[Monfalcone]]
| 1980
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2642
| [[:d:Q3118678|Q3118678]]
| [[Guadalupe Nettel]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1973-05-27
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Guadalupe Nettel 5.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2643
| [[:d:Q272638|Q272638]]
| [[Alison Lurie]]
| [[Chicago]]
| 1926-09-03
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2020-12-03
|
|-
| style='text-align:right'| 2644
| [[:d:Q106076567|Q106076567]]
| [[Rosa Guiralt]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2645
| [[:d:Q107140679|Q107140679]]
| [[Giovanna De Sensi Sestito]]
| [[Nicastro]]
| 1946-01-05
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2646
| [[:d:Q104733420|Q104733420]]
| [[Almudena Blasco Vallés]]
| [[Madril]]
| 1975
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2647
| [[:d:Q30525413|Q30525413]]
| [[Sølvi Ystad]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2648
| [[:d:Q29653396|Q29653396]]
| [[Núria Mas]]
| [[Berga]]
| 1973-08-03
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2649
| [[:d:Q47262987|Q47262987]]
| [[Ingris Peláez Ballestas]]
|
| 20th century
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2650
| [[:d:Q23907178|Q23907178]]
| [[Irene Cózar]]
|
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2651
| [[:d:Q9031733|Q9031733]]
| [[Mercè Durfort i Coll]]
| [[La Suze-sur-Sarthe]]
| 1943-04-04
| [[Espainia]]
| 2022-04-07
| [[Fitxategi:Mercè Durfort i Coll.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2652
| [[:d:Q118533382|Q118533382]]
| [[Teresa Guasch]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2653
| [[:d:Q96679249|Q96679249]]
| [[Gracia Trujillo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:XIV Jornadas Educación FELTBI - Gracia Trujillo (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2654
| [[:d:Q29918692|Q29918692]]
| [[Alicia Sorroza Blanco]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2655
| [[:d:Q63974505|Q63974505]]
| [[Gimena del Rio Riande]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2656
| [[:d:Q2528674|Q2528674]]
| [[Carmen Posadas]]
| [[Montevideo]]
| 1953-08-13
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Posadas (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2657
| [[:d:Q9034912|Q9034912]]
| [[Montserrat Palma]]
| [[Figueres]]
| 1959-07-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2658
| [[:d:Q22992002|Q22992002]]
| [[Antía Nara]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2659
| [[:d:Q72563772|Q72563772]]
| [[Laura Vicente]]
| [[Zaragoza]]
| 1957
|
|
| [[Fitxategi:(Laura Vicente) La Revista Mujeres Libres, inicio de la Red de Cordialidad.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2660
| [[:d:Q11704235|Q11704235]]
| [[Tarsy Carballas]]
| [[Taboada]]
| 1934-06-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Tarsy Carballas e Victoria Martíns (Vigo 2013).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2661
| [[:d:Q91435095|Q91435095]]
| [[Gemma Sanginés]]
| [[Bilbo]]
| 1970-07-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2662
| [[:d:Q93224462|Q93224462]]
| [[Alejandra Carrasco]]
|
| 1969-05-21
| [[Txile]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2663
| [[:d:Q55229444|Q55229444]]
| [[María José Bruña Bragado]]
| [[Zamora]]
| 1976
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2664
| [[:d:Q41339679|Q41339679]]
| [[Rosa María Alabrús]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2665
| [[:d:Q12393038|Q12393038]]
| [[María Liñeira]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1979
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Liñeira (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2666
| [[:d:Q20536140|Q20536140]]
| [[Luisa Villalta Gomez]]
| [[Coruña]]
| 1957-07-15
| [[Espainia]]
| 2004-03-06
| [[Fitxategi:Luísa Villalta (AELG) - 1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2667
| [[:d:Q112270015|Q112270015]]
| [[María Cecilia Corda]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2668
| [[:d:Q7245585|Q7245585]]
| [[Priscilla Cohn]]
|
| 1933-12-14
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2019-06-27
|
|-
| style='text-align:right'| 2669
| [[:d:Q8775628|Q8775628]]
| [[Emma Couceiro]]
| [[Cospeito]]
| 1977
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Emma Couceiro - AELG.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2670
| [[:d:Q20534993|Q20534993]]
| [[Rosa Enríquez]]
| [[A Rúa]]
| 1969-01-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Enríquez (AELG)-2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2671
| [[:d:Q19288672|Q19288672]]
| [[Maria Dolors Baró i Mariné]]
| [[Reus]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Dolors Baró i Mariné.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2672
| [[:d:Q12401802|Q12401802]]
| [[Verónica Martínez Delgado]]
| [[Valdoviño]]
| 1976-04-04
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2673
| [[:d:Q12387815|Q12387815]]
| [[Emma Pedreira]]
| [[Coruña]]
| 1978-11-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Enma Pedreira.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2674
| [[:d:Q98094769|Q98094769]]
| [[Sylvie Granger]]
| [[Villefranche-sur-Saône]]<br/>[[Lyon]]
| 1955-02-24
| [[Frantzia]]
| 2022-06-12
| [[Fitxategi:Sylvie GRANGER en 2007.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2675
| [[:d:Q46796793|Q46796793]]
| [[Patricia Arias Chachero]]
| [[Ponferrada]]
| 1972-10-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Patricia Arias Chachero.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2676
| [[:d:Q12382954|Q12382954]]
| [[Ana Cibeira]]
| [[Caracas]]
| 1977
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2677
| [[:d:Q6873243|Q6873243]]
| [[Miri Rubin]]
|
| 1956-01-28
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:Professor Miri Rubin.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2678
| [[:d:Q8843264|Q8843264]]
| [[Esther Prieto]]
| [[Las Arenas (Cabrales)|Las Arenas]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2679
| [[:d:Q2837259|Q2837259]]
| [[Alix Barbet]]
| [[Grasse]]
| 1940-03-27
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2680
| [[:d:Q50376577|Q50376577]]
| [[Eloísa Llavero Ruiz]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2681
| [[:d:Q78204316|Q78204316]]
| [[Brigitte Beaujard]]
|
| 1937
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2682
| [[:d:Q93241389|Q93241389]]
| [[Beatrice Serra]]
| [[Belvedere Marittimo]]
| 1972-04-18
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2683
| [[:d:Q57708077|Q57708077]]
| [[Ana María Villegas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2684
| [[:d:Q50358349|Q50358349]]
| [[María Victoria Domínguez Rodríguez]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2685
| [[:d:Q50360518|Q50360518]]
| [[Candelaria González Rodríguez]]
|
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2686
| [[:d:Q61711499|Q61711499]]
| [[María Isabel Fernández García]]
| [[Tetuan]]
| 1949-07-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2687
| [[:d:Q107548646|Q107548646]]
| [[Silvia Aulet Serrallonga]]
|
| 1979-10-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2688
| [[:d:Q24042432|Q24042432]]
| [[Carmen Rodríguez Pedret]]
| [[Bartzelona]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2689
| [[:d:Q114006777|Q114006777]]
| [[Mireille Courrent]]
|
|
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2690
| [[:d:Q87750581|Q87750581]]
| [[Donna Gabaccia]]
| [[New York (estatua)|New York]]
| 1949-09-24
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2691
| [[:d:Q101245873|Q101245873]]
| [[Isabelle Rouane Soupault]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2692
| [[:d:Q31283196|Q31283196]]
| [[María Teresa Veiga Díaz]]
| [[Galizia]]
| 1970s
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maite Veiga antes dunha actuación (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2693
| [[:d:Q106803116|Q106803116]]
| [[Matxalen Legarreta]]
| [[Igorre]]
| 1977
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Matxalen Legarreta.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2694
| [[:d:Q50682629|Q50682629]]
| [[María Cristina Añón]]
|
| 1946-12-01
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:M. C. Añón (mincyt).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2695
| [[:d:Q50923724|Q50923724]]
| [[Guillermina Eloisa Lopez-Bendito]]
| [[Santo Domingo]]
| 1975
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2696
| [[:d:Q75154939|Q75154939]]
| [[María de los Ángeles Fernández Ramil]]
| [[Caracas]]
| 1961-03-23
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2697
| [[:d:Q109116349|Q109116349]]
| [[Elvira Migliario]]
| [[Imperia]]
| 1956
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2698
| [[:d:Q106676130|Q106676130]]
| [[Silvia Giorcelli Bersani]]
| [[Turin]]
| 1963-05-04
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2699
| [[:d:Q108515652|Q108515652]]
| [[Alessia Bonadeo]]
|
| 1977-02-26
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2700
| [[:d:Q23509303|Q23509303]]
| [[María del Carmen García-Nieto]]
| [[Bartzelona]]
| 1928-07-19
| [[Espainia]]
| 1997-12-01
|
|-
| style='text-align:right'| 2701
| [[:d:Q102156295|Q102156295]]
| [[Leyre Arrieta|Leyre Arrieta Alberdi]]
| [[Mutriku]]
| 1971-03-26
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2702
| [[:d:Q438185|Q438185]]
| [[Ana de Palacio]]
| [[Madril]]
| 1948-07-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana Palacio 2004 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2703
| [[:d:Q101269975|Q101269975]]
| [[Roser Ripollés de la Fragua]]
| [[Agramunt]]
| 1934
|
| 2020-05-05
|
|-
| style='text-align:right'| 2704
| [[:d:Q105252777|Q105252777]]
| [[Noris Correa de Sanjur]]
| [[Macaracas]]
| 1926-08-20
| [[Panama]]
| 2015-04-25
|
|-
| style='text-align:right'| 2705
| [[:d:Q8338686|Q8338686]]
| [[Carmen Llorca]]
| [[Alcoi]]
| 1921-11-29
| [[Espainia]]
| 1998-06-29
| [[Fitxategi:1657532904085 NPC0280 Carmen LLORCA VILAPLANA 001 MOBILE.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2706
| [[:d:Q5660809|Q5660809]]
| [[Delia Steinberg Guzmán]]
| [[Buenos Aires]]
| 1943-01-07
| [[Argentina]]
| 2023-08-15
|
|-
| style='text-align:right'| 2707
| [[:d:Q6075852|Q6075852]]
| [[Pilar Salarrullana]]
| [[Zaragoza]]
| 1937-11-17
| [[Espainia]]
| 2009-06-27
|
|-
| style='text-align:right'| 2708
| [[:d:Q378563|Q378563]]
| [[Sylvie Le Bon-de Beauvoir]]
| [[Rennes]]
| 1941-01-17
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2709
| [[:d:Q233701|Q233701]]
| [[Lillian Hellman]]
| [[New Orleans]]
| 1905-06-20
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1984-06-30<br/>1984-09-30
| [[Fitxategi:Lillian-Hellman-1939.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2710
| [[:d:Q118811473|Q118811473]]
| [[Aurora Fernández de Villavicencio]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2711
| [[:d:Q9059648|Q9059648]]
| [[Pilar Urbano]]
| [[Valentzia]]
| 1940
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Urbano) Adolfo Suárez se reúne con representantes de los medios de comunicación (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2712
| [[:d:Q20535845|Q20535845]]
| [[Dolores Rial Fernández]]
| [[Santo André de Comesaña]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2713
| [[:d:Q111306908|Q111306908]]
| [[Chelo Matesanz]]
| [[Reinosa]]
| 1964-10-29
|
|
| [[Fitxategi:Chelo Matesanz.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2714
| [[:d:Q99337770|Q99337770]]
| [[Teresa Sánchez Sanchez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2715
| [[:d:Q16179762|Q16179762]]
| [[Maria Lluïsa Borràs i González]]
| [[Bartzelona]]
| 1931-02-01
| [[Espainia]]
| 2010-01-23
| [[Fitxategi:MLL-Borras-cedida-per-familia-Borras.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2716
| [[:d:Q234989|Q234989]]
| [[Amy Tan]]
| [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]]
| 1952-02-19
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Amy Tan.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2717
| [[:d:Q50359579|Q50359579]]
| [[Carmen Ros Nortes]]
| [[Espinardo]]
| 1953-12-20
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2718
| [[:d:Q116122427|Q116122427]]
| [[Teresa Ozores]]
| [[Madril]]
| 1902-01-22
| [[Espainia]]
| 1983-11-03
| [[Fitxategi:Teresa Ozores 1920.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2719
| [[:d:Q2743181|Q2743181]]
| [[Victoria Kent]]
| [[Málaga]]
| 1898-03-06
| [[Espainia]]
| 1987-09-25
| [[Fitxategi:Victoria Kent.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2720
| [[:d:Q2939589|Q2939589]]
| [[Carmen Alborch]]
| [[Castelló de Rugat]]
| 1947-10-31
| [[Espainia]]
| 2018-10-24
| [[Fitxategi:Carmen Alborch (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2721
| [[:d:Q11921227|Q11921227]]
| [[Eulàlia Duran i Grau]]
| [[Bartzelona]]
| 1934-04-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2722
| [[:d:Q123110697|Q123110697]]
| [[Tareixa Castro Rodríguez]]
| [[A Mota, Guntín]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2723
| [[:d:Q62393254|Q62393254]]
| [[Flavia Paz Velázquez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2724
| [[:d:Q81053401|Q81053401]]
| [[Adriana Bisquert Santiago]]
|
| 1941
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2725
| [[:d:Q24153268|Q24153268]]
| [[Emilia Matallana Redondo]]
| [[Sagunto]]
| 1961-10-24
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Emilia Matallana Redondo.PNG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2726
| [[:d:Q38873|Q38873]]
| [[Lou Andreas-Salomé]]
| [[San Petersburgo]]
| 1861-02-12
| [[Alemaniar Inperioa (Q1206012)|Alemaniar Inperioa]]
| 1937-02-05
| [[Fitxategi:Lou Andreas-Salomé - Foto Atelier Elvira.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2727
| [[:d:Q150281|Q150281]]
| [[Dorothy Day]]
| [[Brooklyn Heights]]
| 1897-11-08
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1980-11-29
| [[Fitxategi:Dorothy Day, 1916 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2728
| [[:d:Q21542033|Q21542033]]
| [[Núria Roca i Cunill]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2729
| [[:d:Q53643575|Q53643575]]
| [[Boti García Rodrigo]]
| [[Madril]]
| 1945-05-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Boti García Rodrigo en presentando la muestra “Subversivas - 40 años de activismo LGTB en España”.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2730
| [[:d:Q111130794|Q111130794]]
| [[Norma Vázquez|Norma Vázquez García]]
|
| 1960
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2731
| [[:d:Q100716325|Q100716325]]
| [[María José Boyero Rodríguez]]
|
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2732
| [[:d:Q127061232|Q127061232]]
| [[Raquel Rodríguez de Bujalance]]
| [[Guardo]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Raquel Rodriguez de Bujalance.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2733
| [[:d:Q5391533|Q5391533]]
| [[Anna Rosselló i Elias]]
| [[Flix]]
| 1923-12-03
| [[Espainia]]
| 2020-04-21
| [[Fitxategi:Anna Rosselló Elias.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2734
| [[:d:Q55938210|Q55938210]]
| [[Pilar Utrilla Miranda]]
| [[Graus]]
| 1951
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2735
| [[:d:Q55998895|Q55998895]]
| [[Esperanza Ridruejo]]
| [[Soria]]
| 1930-12-17
| [[Espainia]]
| 2019-05-06
| [[Fitxategi:Pitita-ridruejo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2736
| [[:d:Q130632038|Q130632038]]
| [[Omayra Lista Liñares]]
| [[Negreira]]
| 1978
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2737
| [[:d:Q6004166|Q6004166]]
| [[María Luisa Balseiro Fernández-Campoamor]]
| [[Madril]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2738
| [[:d:Q21001229|Q21001229]]
| [[Luisa García Merita]]
| [[Valentzia]]
| 1945-01-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2739
| [[:d:Q8196994|Q8196994]]
| [[Amalia Avia]]
| [[Santa Cruz de la Zarza]]
| 1930-04-23
| [[Espainia]]
| 2011-03-30
| [[Fitxategi:Amalia Avia camina por delante de uno de sus temas.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2740
| [[:d:Q21001214|Q21001214]]
| [[María José Ferrer San Segundo]]
| [[Valentzia]]
| 1962-03-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(María José Ferrer San Segundo) Acto de presentación de la candidatura de Alberto Fabra a la Generalitat Valenciana para las elecciones autonómicas y municipales (17004603637) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2741
| [[:d:Q2468909|Q2468909]]
| [[María Pilar Izquierdo Albero]]
| [[Zaragoza]]
| 1906-07-27
| [[Espainia]]
| 1945-08-27
|
|-
| style='text-align:right'| 2742
| [[:d:Q79422020|Q79422020]]
| [[Núria Puig i Barata]]
| [[Aiguafreda]]
| 1951-03-03
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2743
| [[:d:Q30135279|Q30135279]]
| [[Amparo Alonso Betanzos]]
| [[Vigo]]
| 1961-10-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amparo Alonso en Big Data Coruña.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2744
| [[:d:Q5989673|Q5989673]]
| [[Magda Bandera]]
| [[Sant Boi de Llobregat]]
| 1970-12-08
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Magda Bandera (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2745
| [[:d:Q19358238|Q19358238]]
| [[María Ángeles Belda Soler]]
| [[Aielo de Malferit]]
| 1906<br/>1902
| [[Espainia]]
| 1991
|
|-
| style='text-align:right'| 2746
| [[:d:Q1682604|Q1682604]]
| [[Jane Hawking|Jane Wilde Hawking]]
| [[St Albans]]
| 1944-03-29
| [[Erresuma Batua]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2747
| [[:d:Q12384335|Q12384335]]
| [[Belén Martínez]]
| [[Coruña]]
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2748
| [[:d:Q105516702|Q105516702]]
| [[Josefina García Aráez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2749
| [[:d:Q16184431|Q16184431]]
| [[María Luisa Canut Ruiz]]
| [[Maó]]
| 1924-05-26
| [[Espainia]]
| 2005-08
|
|-
| style='text-align:right'| 2750
| [[:d:Q6003933|Q6003933]]
| [[Isabel Gea]]
|
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2751
| [[:d:Q93371057|Q93371057]]
| [[Lídia Pons i Griera]]
|
| 1944-01-20
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2752
| [[:d:Q106602180|Q106602180]]
| [[Ines Artajo Ayesa]]
| [[Iruñea]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2753
| [[:d:Q106452227|Q106452227]]
| [[Blanca González Gallo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2754
| [[:d:Q92070469|Q92070469]]
| [[Pilar Palazón]]
| [[Jaén]]
| 1932-01
| [[Espainia]]
| 2020-04-24
|
|-
| style='text-align:right'| 2755
| [[:d:Q26268384|Q26268384]]
| [[Mercedes Oliveira Malvar]]
| [[Pontevedra]]
| 1957-05-25
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Chis, Mercedes Oliveira Malvar.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2756
| [[:d:Q6763649|Q6763649]]
| [[Marilyn Yalom]]
| [[Chicago]]
| 1932-03-10
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2019-11-20
|
|-
| style='text-align:right'| 2757
| [[:d:Q55229047|Q55229047]]
| [[María Rosa Palazón Mayoral]]
|
| 1945
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2758
| [[:d:Q59564369|Q59564369]]
| [[Adriana Kaplan Marcusán]]
| [[Buenos Aires]]
| 1956
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Adriana Kaplan Marcusán-Gambia-2011-04-28 a.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2759
| [[:d:Q118314101|Q118314101]]
| [[Encarnita Ortega]]
| [[Ponte Caldelas]]
| 1920-05-05
| [[Espainia]]
| 1995-12-01
| [[Fitxategi:EncarnitaOP.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2760
| [[:d:Q56885127|Q56885127]]
| [[Aurora Santos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2761
| [[:d:Q55999000|Q55999000]]
| [[Antonia Heredia Herrera]]
| [[Sevilla]]
| 1934-11-04
| [[Espainia]]
| 2024-10-09
| [[Fitxategi:Antonia Heredia Herrera.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2762
| [[:d:Q104668641|Q104668641]]
| [[Teresa Nuño Angós]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2763
| [[:d:Q5359012|Q5359012]]
| [[Elena Fortún]]
| [[Madril]]
| 1886-11-18
| [[Espainia]]
| 1952-05-08
| [[Fitxategi:Elena Fortún-2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2764
| [[:d:Q108384271|Q108384271]]
| [[Elena Sánchez Almela]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2765
| [[:d:Q27494306|Q27494306]]
| [[Ana Llopis Reyna]]
| [[Valentzia]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2766
| [[:d:Q276032|Q276032]]
| [[Edith Wharton]]
| [[New York]]
| 1862-01-24
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1937-08-11
| [[Fitxategi:Edith Newbold Jones Wharton.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2767
| [[:d:Q23805576|Q23805576]]
| [[Milagros Rodríguez Cáceres]]
| [[Bartzelona]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2768
| [[:d:Q227099|Q227099]]
| [[Zoé Oldenbourg]]
| [[San Petersburgo]]
| 1916-03-31
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]<br/>[[Frantzia]]
| 2002-11-08
|
|-
| style='text-align:right'| 2769
| [[:d:Q56810890|Q56810890]]
| [[Carmen Pomar]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2770
| [[:d:Q93435099|Q93435099]]
| [[Montserrat Llorens]]
| [[El Palau d'Anglesola]]
| 1931
| [[Espainia]]
| 2022-06-27
|
|-
| style='text-align:right'| 2771
| [[:d:Q67147051|Q67147051]]
| [[Sílvia Planas i Marcé]]
| [[Camprodon]]
| 1965-07-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Acord per al nou museu d'Art de Girona (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2772
| [[:d:Q129202065|Q129202065]]
| [[Carmen Jiménez Fernández]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2773
| [[:d:Q93245196|Q93245196]]
| [[Wanda Tommasi]]
|
| 1954
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2774
| [[:d:Q114142|Q114142]]
| [[Violeta Barrios de Chamorro]]
| [[Rivas (Nikaragua)]]
| 1929-10-18
| [[Nikaragua]]
|
| [[Fitxategi:Violeta Chamorro 1993.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2775
| [[:d:Q59152242|Q59152242]]
| [[Montse Ayats]]
| [[Ciuret]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Premi Òmnium de Novel·la de l'Any 2018 (32039098027) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2776
| [[:d:Q21872022|Q21872022]]
| [[Nieves de Hoyos Sancho]]
| [[Campoo de Enmedio]]
| 1908
| [[Espainia]]
| 2001-06-29
|
|-
| style='text-align:right'| 2777
| [[:d:Q100999327|Q100999327]]
| [[Esperanza Marcos Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esperanza-marcos rounded - copia(1).png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2778
| [[:d:Q20535064|Q20535064]]
| [[María Brey Mariño]]
| [[A Pobra de Trives]]
| 1910-09-04
| [[Espainia]]
| 1995-02-03
|
|-
| style='text-align:right'| 2779
| [[:d:Q233876|Q233876]]
| [[Teresa Berganza]]
| [[Madril]]
| 1933-03-16
| [[Espainia]]
| 2022-05-13
| [[Fitxategi:Teresa Berganza 1957.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2780
| [[:d:Q104638994|Q104638994]]
| [[María José Ariza Rubio]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2781
| [[:d:Q91997677|Q91997677]]
| [[Mar Griera]]
|
| 1978
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2782
| [[:d:Q117825693|Q117825693]]
| [[Mercedes Vázquez Saavedra]]
| [[Sarria (Lugo)|Sarria]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mercedes Vázquez Saavedra.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2783
| [[:d:Q111365442|Q111365442]]
| [[Carmen Bouza Álvarez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2784
| [[:d:Q83284857|Q83284857]]
| [[Maria Pla i de Solà-Morales]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Roda de premsa del projecte Diversity and Childhood 04 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2785
| [[:d:Q102669343|Q102669343]]
| [[María Ángeles Zurro]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2786
| [[:d:Q3832617|Q3832617]]
| [[Linda Seger]]
| [[Peshtigo (Wisconsingo herria)|Peshtigo]]
| 1945-08-27
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2787
| [[:d:Q130371317|Q130371317]]
| [[María Julia Bas Serra]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2788
| [[:d:Q57576225|Q57576225]]
| [[Montse Oliva Vilà]]
| [[Torà]]
| 1966-10-04
| [[Espainia]]
| 2018-10-20
|
|-
| style='text-align:right'| 2789
| [[:d:Q105919632|Q105919632]]
| [[Josefina Barreiro Rodríguez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2790
| [[:d:Q8349079|Q8349079]]
| [[Concha Márquez Piquer]]
| [[Buenos Aires]]
| 1945-12-31
| [[Espainia]]
| 2021-10-18
|
|-
| style='text-align:right'| 2791
| [[:d:Q122617048|Q122617048]]
| [[Palmira Laguéns Daroca]]
| [[Zaragoza]]
| 1935
| [[Espainia]]
| 2023-09-16
|
|-
| style='text-align:right'| 2792
| [[:d:Q274334|Q274334]]
| [[Svetlana Aleksievitx]]
| [[Ivano-Frankivsk]]
| 1948-05-31
| [[Bielorrusia]]<br/>[[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]
|
| [[Fitxategi:Svetlana Alexievich asv2024-01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2793
| [[:d:Q275370|Q275370]]
| [[Alice von Hildebrand]]
| [[Brusela]]
| 1923-03-11
| [[Belgika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2022-01-14
|
|-
| style='text-align:right'| 2794
| [[:d:Q6004522|Q6004522]]
| [[María Rosa Alonso]]
| [[Tacoronte]]
| 1909-12-28
| [[Espainia]]
| 2011-05-27
|
|-
| style='text-align:right'| 2795
| [[:d:Q11946289|Q11946289]]
| [[Rosa Martí i Conill]]
| [[Parets del Vallès]]
| 1952-12-26
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2796
| [[:d:Q23702458|Q23702458]]
| [[Josefina López de Serantes]]
| [[Coruña]]
| 1922-06-04
| [[Espainia]]
| 1988-05-13
|
|-
| style='text-align:right'| 2797
| [[:d:Q15723838|Q15723838]]
| [[Glòria Muñoz]]
| [[Bartzelona]]
| 1949-08-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2798
| [[:d:Q112711968|Q112711968]]
| [[Ana Isabel Jiménez San Cristóbal]]
|
| 1950
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2799
| [[:d:Q21546327|Q21546327]]
| [[Sara Suárez Solís]]
| [[Oviedo]]
| 1925
| [[Espainia]]
| 2000-05-15
|
|-
| style='text-align:right'| 2800
| [[:d:Q79782437|Q79782437]]
| [[Libby Kumin]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2801
| [[:d:Q108602450|Q108602450]]
| [[Berta Marco Stiefel]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2802
| [[:d:Q123111349|Q123111349]]
| [[María Xosé Rodríguez Valcárcel]]
|
| 1968
| [[Espainia]]
| 2019-02-09
|
|-
| style='text-align:right'| 2803
| [[:d:Q5752511|Q5752511]]
| [[Carmen Escribano de León]]
| [[Beniaján]]
| 1925
| [[Espainia]]
| 2020-10-06
|
|-
| style='text-align:right'| 2804
| [[:d:Q38591080|Q38591080]]
| [[Aïda Valls Mateu]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2805
| [[:d:Q11923032|Q11923032]]
| [[Françoise Brauner]]
| [[Viena]]
| 1911-04-16
| [[Frantzia]]<br/>[[Austria]]<br/>[[Cisleithania]]
| 2000-09-14
| [[Fitxategi:Buchenwald Children 26145.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2806
| [[:d:Q57544966|Q57544966]]
| [[Inmaculada Pulido-Calvo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2807
| [[:d:Q40222656|Q40222656]]
| [[Rosa Maria Marcé i Recasens]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2808
| [[:d:Q124628943|Q124628943]]
| [[Leticia Álvarez Alonso]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2809
| [[:d:Q100371264|Q100371264]]
| [[María del Mar Marín Sánchez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2810
| [[:d:Q110335460|Q110335460]]
| [[Rosa María Echeverría]]
| [[Bilbo]]
| 1943
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2811
| [[:d:Q444103|Q444103]]
| [[Cristina Fallarás]]
| [[Zaragoza]]
| 1968-03-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Cristina Fallarás.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2812
| [[:d:Q2840396|Q2840396]]
| [[Anna María López López]]
| [[Bartzelona]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2813
| [[:d:Q9282462|Q9282462]]
| [[Guadalupe Ortiz de Landázuri]]
| [[Madril]]
| 1916-12-12
| [[Espainia]]
| 1975-07-16
| [[Fitxategi:LupeOdL.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2814
| [[:d:Q115774351|Q115774351]]
| [[Aina Estarellas Roca]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2815
| [[:d:Q87645694|Q87645694]]
| [[Adelaida Umaran]]
|
| 1958-03-02
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2816
| [[:d:Q20535398|Q20535398]]
| [[Carme Hermida]]
| [[A Portela de Lamas]]
| 1961-11-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carme Hermida-Nós TV-2016.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2817
| [[:d:Q99964713|Q99964713]]
| [[Luz María Fernández Mateos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2818
| [[:d:Q456611|Q456611]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Manresa]]
| 1925-11-08
| [[Espainia]]
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2819
| [[:d:Q105754461|Q105754461]]
| [[Vanessa María Martos Núñez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2820
| [[:d:Q104213480|Q104213480]]
| [[Marta Albert Márquez]]
| [[Kordoba]]
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2821
| [[:d:Q50432275|Q50432275]]
| [[María Cristina Santana Quintana]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2822
| [[:d:Q107345790|Q107345790]]
| [[Sonia de Paz Cobo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2823
| [[:d:Q16187544|Q16187544]]
| [[Carmen Barceló]]
| [[Cartagena]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2824
| [[:d:Q57553590|Q57553590]]
| [[Engracia Vidal Estévez]]
| [[Cambados]]
| 1930
| [[Espainia]]
| 2024-01-23
|
|-
| style='text-align:right'| 2825
| [[:d:Q47548440|Q47548440]]
| [[Hélène Harter]]
|
| 1970-11-19
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2826
| [[:d:Q106302939|Q106302939]]
| [[Concepción Ferrer Novella]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2827
| [[:d:Q107345685|Q107345685]]
| [[Carmen Yebra Rovira]]
|
| 1972
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2828
| [[:d:Q96634249|Q96634249]]
| [[Ana Cabana Iglesia]]
| [[Castro de Rei]]
| 1976
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana Cabana (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2829
| [[:d:Q58416881|Q58416881]]
| [[Raquel Domínguez-Gonzalez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2830
| [[:d:Q42552|Q42552]]
| [[Wisława Szymborska]]
| [[Kórnik]]
| 1923-07-02
| [[Polonia]]
| 2012-02-01
| [[Fitxategi:Wisława Szymborska 2009.10.23 (1).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2831
| [[:d:Q67195192|Q67195192]]
| [[Carmen Pérez-Carballo]]
|
| 1951-08-27
|
|
| [[Fitxategi:(Carmen Pérez-Carballo) Carmen Pérez Carballo (programa de innovación y tecnología de la información de IU).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2832
| [[:d:Q107404879|Q107404879]]
| [[M. Àngels Francés Díez]]
| [[Alcoi]]
| 1976
|
|
|
|}
{{Wikidata list end}}
m8ymjdf1aebpx8dk2iu55dubetqryd7
IFK Norrköping
0
614846
9967968
9455733
2024-11-13T16:05:19Z
Makenzis
82059
9967968
wikitext
text/x-wiki
{{Futbol-talde infotaula
| berezko izena = IFK Norrköping
| ezkutu irudia =
| ezizenak = ''Peking''<br/>''Snoka''
| hiria = {{banderaikur|Suedia}} [[Norrköping]] ([[Suedia]])
| sorrera urtea = [[1897]]
| zelaia = [[Nya Parken]]
| zelai inaugurazioa = [[1903]]
| zelai edukiera = 15.734
| presidentea = Peter Hunt
| entrenatzailea = {{banderaikur|Suedia}} Rikard Norling
| liga = [[Suediako futbol liga|Allsvenskan (1. maila)]]
| denboraldia = 2024
| postua = 11.a
| webgunea = http://ifknorrkoping.se/
| ezker-esku eredua 1 =_norrkoping16h
| gorputz eredua 1 =_norrkoping16h
| eskuin-esku eredua 1 =_norrkoping16h
| praka eredua 1 =
| galtzerdi eredua 1 =
| ezker-eskua 1 = ffffff
| gorputza 1 = ffffff
| eskuin-eskua 1 = ffffff
| prakak 1 = 2c5cc0
| galtzerdiak 1 = ffffff
| ezker-esku eredua 2 =
| gorputz eredua 2 =
| eskuin-esku eredua 2 =
| praka eredua 2 =
| galtzerdi eredua 2 =
| ezker-eskua 2 = ee0a0a
| gorputza 2 = ee0a0a
| eskuin-eskua 2 = ee0a0a
| prakak 2 = ee0a0a
| galtzerdiak 2 = ee0a0a
}}
[[Fitxategi:Football at parken.JPG|thumb|300px]]
'''IFK Norrköping''' (izen osoa ''Idrottsföreningen Kamraterna Norrköping''), [[Norrköping]] hiriko futbol talde historikoa da. 13 Liga eta 6 Kopa eskuratu ditu.
== Historia ==
Taldea 1897an sortu zen, herrialdeko zaharrenetakoa da beraz. Urrezko garaia Bigaren Mundu gerraren ondoren izan zuen 1963 artean 11 liga irabazi baitzituen. 1990 hamarkadan bi kopa irabazi ondoren 2015 arte itxaron behar izan du titulu berriaeskuratzeko, 13. iga hain zuzen ere.
== Palmaresa ==
=== Suedian: 21 ===
* [[Suediako futbol liga|Suediako Liga]] (13): 1943, 1945, 1946, 1947, 1948, 1952, 1956, 1957, 1960, 1962, 1963, 1989, 2015
* [[Suediako futbol kopa|Suediako Kopa]] (6): 1943, 1945, 1969, 1988, 1991, 1994
* Suediako Superkopa (2): 2015, 2016
== Kanpo estekak ==
* {{se}} [http://ifknorrkoping.se/ Webgune ofiziala]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Suediako futbol taldeak|N]]
tnyikjfg0i1b5w45zges58shoh7npu9
Riace
0
629887
9968318
7688153
2024-11-13T19:59:43Z
Ortzizabala
129006
9968318
wikitext
text/x-wiki
{{hiri infotaula
|zer = [[Italiako udalerri]]a}}
'''Riace''' [[Italia]]ko [[Italiako udalerri|udalerri]] bat da. [[Reggio di Calabriako probintzia]]n kokatuta dago, [[Calabria]] eskualdean. {{hiri infotaula/Biztanleria}} biztanle ditu, {{hiri infotaula/Azalera}} [[kilometro koadro]]ko azaleran banatuta.
== Ondarea ==
Riaceko brontzeak (Italieraz, ''Bronzi di Riace''), Riaceko gerlariak ere deiturikoak, brontzezko bi estatua greko dira, K.a. V. mendekoak, gorputz osoko bizardun gudari bana irudikatzen dutenak, 1972an Italiako Riace hiritik gertu itsasoan aurkituak. Brontzeak Reggio di Calabriako Arkeologia Museo Nazionalean daude gaur egun. Brontzeak 1972an aurkitu ziren, baina, garbiketa eta zaharberritze-prozesu luze baten eraginez, 1981ra arte ez ziren ikusgai jarri.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Riaceko brontzeak|hizkuntza=eu|data=2022-08-21|url=https://eu.wikipedia.org/wiki/Riaceko_brontzeak|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, entziklopedia askea.}}</ref>
== Etorkinen integrazio prozesua<ref>{{Erreferentzia|izena=Internacional|abizena=Progresista|izenburua=“El mensaje de solidaridad de Riace era universal, eso preocupó a Salvini”|hizkuntza=es|url=https://ctxt.es/es/20220401/Politica/39155/mimmo-lucano-riace-acogida-refugiados-italia.htm|aldizkaria=ctxt.es {{!}} Contexto y Acción|sartze-data=2024-11-13}}</ref> ==
Gerraosteko hamarkadetan zehar Riace 2500 biztanle izatetik 400 izatera pasatu zen. Bertako jende andanak lan bila emigratu zuen. Mimo Lukano alkate bihurtu zenean joera horri buelta ematea lortu zuen. Riace integrazio politiketan eredugarri bihurtu zen.
1998 urtean errefuxiatu kurdu batzuk lehorreratu ziren. Herritarrek era espontaneoan hutsik zeuden etxeak bilatu zituzten eta harrera etxe bat sortu zuten.
1999an herritar batzuek Cittá Futura elkartea sortu zuten. Horren bitartez, Stignano eta eskualdeko beste herri batzuen eredua jarraituz, errefuxiatuei etxe abandonatuak eman zizkieten.
2002an, Italiak harrera sistema nazionala sortu zuen. Barneko ministerioaren deialdian parte hartu zuten lehenengo herriak Riace, Isola di Capo Rizzuto eta Badolato izan ziren, hirurak Kalabria eskualdekoak.
Momentu horretan, Kurduez gain, Saharaz hegoaldeko lehenengo pertsona taldeak heltzen hasi ziren, batez ere Eritrea eta Etiopiako emakumeak.
Astroponteko parkearen tokiko txanpona eredu hartuta, udalak errefuxiatuei 200 euro janari baletan eman zizkien, nahi zutena eros zezaten.
Hasierako laguntza horrez gain, helburua zen integrazioa, eta horretarako olio-errota, baserri soziala, artisautza tailerra eta turistentzako harrera etxeak proiektuen bidez errefuxiatuei lan bekak eman zizkieten.
== Alkatearen kontrako epaiketa ==
2021an, integrazio politikak aurrera eraman zituen alkateari(Mimmo Lucano), 13 urteko kartzela zigorra jarri zioten. Epaileek immigrazio irregularra sustatzeko, iruzurra egiteko, dirua desbideratzeko eta botere gehiegikeria sustatzeko xedea zuen elkarte kriminal baten parte izateagatik kondenatu zuten.<ref>{{Erreferentzia|abizena=EFE|izenburua=Condenado a 13 años de cárcel el exalcalde de Riace, símbolo de acogida, por promover la inmigración irregular|hizkuntza=es|data=2021-09-30|url=https://www.eldiario.es/desalambre/condenado-13-anos-carcel-exalcalde-riace-simbolo-acogida-gestion-inmigracion_1_8354381.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Hala eta guztiz ere, errekurritu ostean epaileek Lucano absolbitu zuten eta bere irudi publikoa berreskuratu zuten.<ref>{{Erreferentzia|izena=S. W. I.|abizena=swissinfo.ch|izenburua=El exalcalde de Riace, símbolo de acogida de migrantes, quiere llevar su modelo a Europa|hizkuntza=es-ES|data=2024-04-23|url=https://www.swissinfo.ch/spa/el-exalcalde-de-riace,-s%C3%ADmbolo-de-acogida-de-migrantes,-quiere-llevar-su-modelo-a-europa/76270586|aldizkaria=SWI swissinfo.ch|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024 urtean, Lucano berriz ere Riaceko alkatea izateko hautatua izan zen. Gainera, ezkerreko koalizio baten baitan, Europako parlamenturako hautatua izan zen.
== Erreferentziak ==
<references />
== Mugakideak ==
Riacek honako udalerri hauekin egiten du muga:
{{Udalerri mugakideen zerrenda automatikoa}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Reggio di Calabriako probintziako udalerriak]]
otyemsfoj5irbcniv0lphqbeoctlq39
San Nikolas kalea (Iruñea)
0
632259
9968833
8336639
2024-11-14T10:59:35Z
2.136.186.42
9968833
wikitext
text/x-wiki
{{Iruñeko kale infotaula
|izena = San Nikolas kalea
|hiria = [[Fitxategi:Bandera_Pamplona.svg|23px]] [[Iruñea]], [[Iruñeko Alde Zaharra|Alde Zaharra]]
|irudia =Pamplona Sanfermines Calle San Nicolas.JPG
|oina =
|lekua = Iruñea Alde Zaharra
|probintzia= Nafarroa
| dn = 42
| mn = 48
| sn = 58.89
| de = 1
| me = 38
| se = 40.02
|kokapena = kokapenmapa
|auzoa=[[Alde Zaharra (Iruñea)|Alde Zaharra]]|irudiaren testua=San Nikolas kalea [[Iruñeko Sanferminak|San Ferminetan]]}}
'''San Nikolas kalea''' [[Iruñea|Iruñeko]], [[Nafarroa Garai]]ko hiriburuko, [[Alde Zaharra (Iruñea)|Alde Zaharreko]] kalea da.
== gogopena ==
[[Gazteluko plaza]]n hasi, eskailerak dauden kalexka, eta [[San Nikolas plaza (Iruñea)|San Nikolas plazan]] amaitzen da. Tartean, [[Pozo Blanco kalea]]k eta [[Comedias kalea]]k zeharkatzen dute.
[[Lindatxikia kalea]] eta [[Zapateria kalea (Iruñea)|Zapateria kalearekiko]] paraleloki doa.
== galea ==
Kale honetan [[San Nikolas eliza (Iruñea)|San Nikolas eliza]] kokatzen da, garai batean eliza honen inguruan [[Iruñeko burguak|San Nikolas burgua]] zabaltzen zen. Gaur egun izen eta oinordekotza hori kale honek daramalarik. Aisia eta merkatal izakerako kalea da, bere alboetan taberna eta denda ugari topa daitezkelarik.
== Ondarea ==
* [[Gazteluko plaza]]
* [[San Nikolas plaza (Iruñea)|San Nikolas plaza]]
* [[San Nikolas eliza (Iruñea)|San Nikolas eliza]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{atari|Iruñea|Iruñea}}
[[Kategoria:Iruñeko Alde Zaharreko kaleak]]
7652ramdvd5ahj82xyoc6hqlmmuzmhd
9968835
9968833
2024-11-14T11:01:13Z
2.136.186.42
9968835
wikitext
text/x-wiki
{{Iruñeko kale infotaula
|izena = San Nikolas kalea
|hiria = [[Fitxategi:Bandera_Pamplona.svg|23px]] [[Iruñea]], [[Iruñeko Alde Zaharra|Alde Zaharra]]
|irudia =Pamplona Sanfermines Calle San Nicolas.JPG
|oina =
|lekua = Iruñea Alde Zaharra
|probintzia= Nafarroa
| dn = 42
| mn = 48
| sn = 58.89
| de = 1
| me = 38
| se = 40.02
|kokapena = kokapenmapa
|auzoa=[[Alde Zaharra (Iruñea)|Alde Zaharra]]|irudiaren testua=San Nikolas kalea [[Iruñeko Sanferminak|San Ferminetan]]}}
'''San Nikolas kalea''' [[Iruñea|Iruñeko]], [[Nafarroa Garai]]ko hiriburuko, [[Alde Zaharra (Iruñea)|Alde Zaharreko]] kalea da.
== googogooogoogogogogoggo ==
[[Gazteluko plaza]]n hasi, eskailerak dauden kalexka, eta [[San Nikolas plaza (Iruñea)|San Nikolas plazan]] amaitzen da. Tartean, [[Pozo Blanco kalea]]k eta [[Comedias kalea]]k zeharkatzen dute.
[[Lindatxikia kalea]] eta [[Zapateria kalea (Iruñea)|Zapateria kalearekiko]] paraleloki doa.ekkdfkkdkgfejedenjgahoi<riurgthuiwhuigtiho4a
Kale honetan [[San Nikolas eliza (Iruñea)|San Nikolas eliza]] kokatzen da, garai batean eliza honen inguruan [[Iruñeko burguak|San Nikolas burgua]] zabaltzen zen. Gaur egun izen eta oinordekotza hori kale honek daramalarik. Aisia eta merkatal izakerako kalea da, bere alboetan taberna eta denda ugari topa daitezkelarik.
== Ondarea ==
* [[Gazteluko plaza]]
* [[San Nikolas plaza (Iruñea)|San Nikolas plaza]]
* [[San Nikolas eliza (Iruñea)|San Nikolas eliza]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{atari|Iruñea|Iruñea}}
[[Kategoria:Iruñeko Alde Zaharreko kaleak]]
6l63rszeuiqtnh21od4axwzzsnojvoo
9968841
9968835
2024-11-14T11:04:05Z
2.136.186.42
9968841
wikitext
text/x-wiki
{{Iruñeko kale infotaula
|izena = San Nikolas kalea
|hiria = [[Fitxategi:Bandera_Pamplona.svg|23px]] [[Iruñea]], [[Iruñeko Alde Zaharra|Alde Zaharra]]
|irudia =Pamplona Sanfermines Calle San Nicolas.JPG
|oina =
|lekua = Iruñea Alde Zaharra
|probintzia= Nafarroa
| dn = 42
| mn = 48
| sn = 58.89
| de = 1
| me = 38
| se = 40.02
|kokapena = kokapenmapa
|auzoa=[[Alde Zaharra (Iruñea)|Alde Zaharra]]|irudiaren testua=San Nikolas kalea [[Iruñeko Sanferminak|San Ferminetan]]}}
{{atari|Iruñea|Iruñea}}
[[Kategoria:Iruñeko Alde Zaharreko kaleak]]
nwa1cpfvnbcoetcla5bdw9aqe9zrsa5
9968853
9968841
2024-11-14T11:06:10Z
2.136.186.42
9968853
wikitext
text/x-wiki
{{Iruñeko kale infotaula
|izena = San Nikolas kalea
|hiria = [[Fitxategi:Bandera_Pamplona.svg|23px]] [[Iruñea]], [[Iruñeko Alde Zaharra|Alde Zaharra]]
|irudia =Pamplona Sanfermines Calle San Nicolas.JPG
|oina =
|lekua = Iruñea Alde Zaharra
|probintzia= Nafarroa
| dn = 42
| mn = 48
| sn = 58.89
| de = 1
| me = 38
| se = 40.02
|kokapena = kokapenmapa
|auzoa=[[Alde Zaharra (Iruñea)|Alde Zaharra]]|irudiaren testua=San Nikolas kalea [[Iruñeko Sanferminak|San Ferminetan]]}}
{{atari|Iruñea|Iruñea}}pito
[[Kategoria:Iruñeko Alde Zaharreko kaleak]]
4wzpysq5ptjo9b2cedrps23oe8quuvr
Andrew
0
645918
9968795
9950258
2024-11-14T10:10:57Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968795
wikitext
text/x-wiki
'''Andrew''' greziar jatorriko [[Andreas]] izenaren [[ingelera]]zko aldaera da. Askotan "Andy" edo "Drew" gisa laburbiltzen da. [[Euskara]]zko [[Ander]]ren parekoa da.
Izena [[antzinako greziera]]z {{lang|grc|Ανδρέας}} idazten zen, ''Andreas'', hau "gizon" hitzetik eratorria ({{lang-grc|ἀνήρ/ἀνδρός|aner/andros}}). Ander izenak, beraz, [[gizon]]tasuna esan nahi du, "indartsu", "adoretsu" edo "gerlari" gisa ere ulertua.
Izenak baliokideak ditu beste hizkuntza batzuetan: [[Andrés]] [[gaztelera]], [[Andrea]] [[italiera]]z (beste hizkuntza gehienetan ''Andrea'' emakume izena da), [[Andrew]] ingeleraz (askotan "Andy" edo "Drew" gisa laburbildua), [[Andreu]] [[katalan]]ez edo [[Andrei]] [[hizkuntza eslaviar]]retan.
== Andrew izena duten pertsona ezagunak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P735 wd:Q18042461 . ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569:Jaiotza data,P570:Heriotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! Jaiotza data
! Heriotza data
|-
| [[Andrew Albicy]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Sèvres]]
| 1990-03-21
|
|-
| [[Banjo Paterson|Andrew Barton Paterson]]
| ''[[:d:Q164236|gerra-berriemaile]]''<br/>[[poeta]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1209498|legelari-poeta]]''<br/>[[abokatu]]
| ''[[:d:Q580973|Orange]]''
| 1864-02-17
| 1941-02-05
|-
| [[Andrew Bertie]]
| [[fraide]]
| [[Londres]]
| 1929-05-15
| 2008-02-07
|-
| [[Andrew Capobianco]]
| ''[[:d:Q16004431|jauzilari]]''<br/>''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Mineola (New York)|Mineola]]
| 1999-10-13
|
|-
| [[Andrew Carnegie]]
| ''[[:d:Q12362622|filantropo]]''<br/>[[Handiki]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q6606110|industrialari]]''<br/>''[[:d:Q215536|merkatari]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q42855995|fabricator]]''
| [[Dunfermline]]
| 1835-11-25
| 1919-08-11
|-
| [[Andrew Charter]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Australiako Hiriburuaren Lurraldea]]
| 1987-03-30
|
|-
| [[Andrew Crommelin]]
| [[astronomo]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
| 1865-02-06
| 1939-09-20
|-
| [[Andrew Cunningham]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q10669499|itsas ofizial]]''
| [[Dublin]]
| 1883-01-07
| 1963-06-12
|-
| [[Andrew Fielding Huxley]]
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[mediku]]<br/>''[[:d:Q2055046|fisiologo]]''<br/>''[[:d:Q14906342|biofisikari]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
| [[Hampstead]]
| 1917-11-22
| 2012-05-30
|-
| [[Andrew Fire]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q3126128|genetista]]''<br/>[[mediku]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q3368718|patologo]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Palo Alto (Kalifornia)|Palo Alto]]
| 1959-04-27
|
|-
| [[Andrew Fisher]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''
| [[Crosshouse]]
| 1862-08-29
| 1928-10-22
|-
| [[Andrew Fletcher]]
| ''[[:d:Q584301|baxu-jotzaile]]''<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[teklatu-jotzaile]]<br/>[[Disk jockey|discjockey]]<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q29017403|rock musician]]''
| [[Nottingham]]
| 1961-07-08
| 2022-05-26
|-
| [[Andrew Garfield]]
| ''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Los Angeles]]
| 1983-08-20
|
|-
| [[Andrew Hampsten]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Columbus (Ohio)|Columbus]]
| 1962-04-07
|
|-
| [[Andrew Harclay]]
| [[militar]]<br/>[[politikari]]
| ''[[:d:Q23326|Westmorland]]''
| 1270
| 1323-03-03
|-
| [[Andrew Hoy]]
| [[nekazari]]<br/>''[[:d:Q26384038|event rider]]''
| ''[[:d:Q2271716|Culcairn]]''
| 1959-02-08
|
|-
| [[Andrew Irvine]]
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Birkenhead]]
| 1902-04-08
| 1924-06-08<br/>1924-06-09
|-
| [[Andrew Jackson]]
| [[epaile]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[politikari]]<br/>[[ofizier]]<br/>''[[:d:Q372436|estatu-politikari]]''
| ''[[:d:Q2552970|Waxhaws]]''
| 1767-03-15
| 1845-06-08
|-
| [[Andrew John Wiles]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Cambridge]]
| 1953-04-11
|
|-
| [[Andrew Johnson]]
| [[politikari]]<br/>[[ofizier]]<br/>''[[:d:Q372436|estatu-politikari]]''<br/>''[[:d:Q242468|jostun]]''
| [[Raleigh]]
| 1808-12-29
| 1875-07-31
|-
| [[Andrew Keith Jack]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[Melbourne]]
| 1885-09-09
| 1966-09-26
|-
| [[Andrew Kellaway]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Sydney]]
| 1995-10-12
|
|-
| [[Andrew Knewstubb]]
| ''[[:d:Q26237722|zazpiko errugbi jokalari]]''
| [[Wellington]]
| 1995-09-14
|
|-
| [[Andrew Kumagai]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Yokosuka]]
| 1993-06-06
|
|-
| [[Andrew Lang]]
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[antropologo]]<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q64733534|collector of fairy tales]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q3075052|folklorista]]''<br/>''[[:d:Q20826540|eruditoa]]''<br/>[[eleberrigile]]
| [[Selkirk (Scottish Borders)|Selkirk]]
| 1844-03-31
| 1912-07-20
|-
| [[Andrew Lindsay]]
| ''[[:d:Q13382355|arkulari]]''
| [[Auckland]]
| 1976-05-09
|
|-
| [[Andrew Lloyd Webber]]
| [[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[antzerki zuzendari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q943995|antzerki enpresaburua]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>''[[:d:Q47541952|produktore]]''
| [[Kensington (Londres)|Kensington]]
| 1948-03-22
|
|-
| [[Andrew Lock]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Australia]]
| 1961-12-26
|
|-
| [[Andrew Loomis]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Syracuse (New York)|Syracuse]]
| 1892
| 1959-05-25
|-
| [[Andrew Marvell]]
| [[poeta]]<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q9334029|satira-idazle]]''
| ''[[:d:Q8024984|Winestead]]''
| 1621-03-31
| 1678-08-16
|-
| [[Andrew Mehrtens]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Durban]]
| 1973-04-28
|
|-
| [[Andrew Nabbout]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Melbourne]]
| 1992-12-17
|
|-
| [[Andrew Parrott]]
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[abesbatza-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''
| [[Walsall]]
| 1947-03-10
|
|-
| [[Andrew Porter]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Dublin]]
| 1996-01-16
|
|-
| [[Andrew Ritchie (Brompton)]]
| [[ingeniari]]<br/>[[enpresaburu]]
|
| 1947
|
|-
| [[Andrew Schally]]
| [[mediku]]<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Vilnius]]
| 1926-11-30
| 2024-10-17
|-
| [[Andrew Slack]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''<br/>[[kazetari]]
| [[Brisbane]]
| 1955-09-24
|
|-
| [[Andrew Stuart Tanenbaum]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[New York]]
| 1944-03-16
|
|-
| [[Andrew Tate]]
| ''[[:d:Q11607585|arte martzial mistoetako borrokalaria]]''<br/>''[[:d:Q11296761|kickboxer]]''<br/>[[Influencer]]<br/>[[Interneteko ospetsu]]<br/>''[[:d:Q44508716|telebistako pertsona ospetsu]]''<br/>''[[:d:Q56279965|digital marketing expert]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| ''[[:d:Q1473658|Walter Reed Army Medical Center]]''
| 1986-12-01
|
|-
| [[Andrew VanWyngarden]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q822146|kanta-idazle]]''
| [[Columbia (Missouri)|Columbia]]
| 1983-02-01
|
|-
| [[Andrew Wilson (igerilaria)]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Londres]]
| 1993-09-16
|
|-
| [[Andrew Wyeth]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[idazle]]
| ''[[:d:Q531303|Chadds Ford Township]]''
| 1917-07-12
| 2009-01-16
|-
| [[Andrew Ng|Andrew Y. Ng]]
| ''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Londres]]
| 1976-04-18
|
|-
| [[Andy Gibb]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[egile abeslari]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]
| [[Manchester]]
| 1958-03-05
| 1988-03-10
|-
| [[Andy Haden]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| ''[[:d:Q1015672|Whanganui]]''
| 1950-10-26
| 2020-07-29
|-
| [[Andy Irons]]
| ''[[:d:Q13561328|surflari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Kauai]]
| 1978-07-24
| 2010-11-02
|-
| [[Andy Kershaw]]
| [[Disk jockey|discjockey]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q97012539|record collector]]''
| [[Rochdale]]
| 1959-11-09
|
|-
| [[Andy Murray]]
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''
| [[Glasgow]]
| 1987-05-15
|
|-
| [[Andy Panko]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Harrisburg]]
| 1977-11-29
|
|-
| [[Andy Roddick]]
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Omaha]]
| 1982-08-30
|
|-
| [[Andy Warhol]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>[[argazki-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q18939491|eguneroko-idazlea]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q1925963|artista grafiko]]''<br/>''[[:d:Q1414443|zinemagilea]]''<br/>''[[:d:Q11569986|grabatzaile]]''<br/>[[marrazkilari]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''<br/>''[[:d:Q18074503|installation artist]]''<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q215536|merkatari]]''<br/>''[[:d:Q47541952|produktore]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Pittsburgh]]
| 1928-08-06
| 1987-02-22
|-
| [[Blair Tuke]]
| ''[[:d:Q476246|estropadalari]]''
| ''[[:d:Q1013579|Kawakawa]]''
| 1989-07-25
|
|-
| [[Bryan MacLean]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikari]]<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>[[kantugile]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Los Angeles]]
| 1946-09-25
| 1998-12-25
|-
| [[Colin Firth]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>[[idazle]]
| [[Grayshott]]
| 1960-09-10
|
|-
| [[Colin Renfrew]]
| [[arkeologo]]<br/>[[antropologo]]<br/>''[[:d:Q17488316|historiaurrelari]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Stockton-on-Tees]]
| 1937-07-25<br/>1937-10-27
|
|-
| [[David Fincher]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q1053574|ekoizle exekutiboa]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>''[[:d:Q47541952|produktore]]''
| [[Denver]]
| 1962-08-28
|
|-
| [[Eduardo VIII.a Erresuma Batukoa]]
| [[militar]]<br/>[[monarka]]<br/>''[[:d:Q2478141|aristokrata]]''
| ''[[:d:Q1887338|White Lodge]]''
| 1894-06-23
| 1972-05-28
|-
| [[Genesis P-Orridge]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q18216771|bideoartista]]''<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''
| [[Victoria Park (Manchester)]]
| 1950-02-22<br/>1950-05-22
| 2020-03-14
|-
| [[George A. Olah]]
| [[kimikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Budapest]]
| 1927-05-22
| 2017-03-08
|-
| [[George A. Romero]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Zinema-editore|film-muntatzaile]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[ahots-aktore]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>''[[:d:Q47541952|produktore]]''<br/>[[idazle]]
| [[New York]]<br/>[[Bronx]]
| 1940-02-04
| 2017-07-16
|-
| [[Heath Ledger]]
| [[telebista-aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q948329|karaktere aktore]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Perth]]
| 1979-04-04
| 2008-01-22
|-
| [[Ian Stewart (musikaria)]]
| [[musikari]]<br/>[[teklatu-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q3434088|road manager]]''<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>[[kantugile]]
| [[Pittenweem]]
| 1938-07-18
| 1985-12-12
|-
| [[John Phillips (musikaria)|John Phillips]]
| [[gitarra-jotzaile]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[kantugile]]<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>''[[:d:Q47541952|produktore]]''<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Parris Island (Hego Carolina)|Parris Island]]
| 1935-08-30
| 2001-03-18
|-
| [[Joseph A. Unanue]]
| [[militar]]
| [[Brooklyn]]
| 1925-03-14
| 2013-06-12
|-
| [[Joseph Andrew Williams]]
| [[apaiz katoliko]]<br/>''[[:d:Q611644|apezpiku katoliko]]''
| [[Minneapolis]]
| 1974-05-02
|
|-
| [[Malcolm McLaren]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q1344174|talent agent]]''<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>[[Ordezkari artistiko]]<br/>''[[:d:Q21550489|conceptual artist]]''
| ''[[:d:Q2483346|Stoke Newington]]''
| 1946-01-22
| 2010-04-08
|-
| [[Marc Newson]]
| [[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q2519376|bitxi diseinatzailea]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q12369034|creative director]]''<br/>''[[:d:Q11287574|industrial designer]]''
| [[Sydney]]
| 1963-10-20
|
|-
| [[Mark Spitz]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Modesto (Kalifornia)|Modesto]]
| 1950-02-10
|
|}
{{wikidata list end}}
== Ikus, gainera ==
* [[Ander]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Pertsona-izenak]]
j4mk1h4huj60ullk0fuu03itbxv5nz2
Zerrenda:Lurreko sumendiak
106
645931
9968517
9950421
2024-11-14T02:01:45Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968517
wikitext
text/x-wiki
{{GeoGroup}}
Honako hau munduan dauden '''sumendien zerrenda''' bat da.
<br clear="both" />
== Zerrenda ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {
?item wdt:P31 ?sub0 .
?sub0 (wdt:P279)* wd:Q8072 .
MINUS { ?item wdt:P376 wd:Q111 }
MINUS { ?item wdt:P376 wd:Q313 }
MINUS { ?item wdt:P376 wd:Q3123 }
MINUS { ?item wdt:P376 wd:Q405 }
}
|sort=label
|columns=NUMBER:Zbka,P18:Irudia,label:Izena,P625:Kokapena,P2044:Garaiera,P131:Lekua,P17:Herrialdea
|thumb=100
|row_template=Zutabe_formatoa/Sumendiak
}}
{| class='wikitable sortable'
! Zbka
! Irudia
! Izena
! Kokapena
! Garaiera
! Lekua
! Herrialdea
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Ааг.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4054131|Aag]]''
| p625 = {{Coord|53.395816666667|158.65646666667|display=inline}}
| p2044 = 2310
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2
| p18 = [[Fitxategi:Abu Volcano Group.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q334728|Abu]]''
| p625 = {{Coord|34.5|131.6|display=inline}}
| p2044 = 641
| p131 = [[Yamaguchi (prefektura)|Yamaguchi prefektura]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 3
| p18 = [[Fitxategi:Acamarachi Volcano.jpg|center|100px]]
| label = [[Acamarachi sumedia]]
| p625 = {{Coord|-23.295833333333|-67.617222222222|display=inline}}
| p2044 = 6046<br/>6023
| p131 = [[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 4
| p18 = [[Fitxategi:Guatemala Volcano Fuego.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q338192|Acatenango]]''
| p625 = {{Coord|14.5|-90.875833333333|display=inline}}
| p2044 = 3976
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 5
| p18 = [[Fitxategi:Acotango.jpg|center|100px]]
| label = [[Acotango]]
| p625 = {{Coord|-18.383333333333|-69.046944444444|display=inline}}
| p2044 = 6052
| p131 = [[Sajama probintzia]]
| p17 = [[Bolivia]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 6
| p18 = [[Fitxategi:Mount Adams.jpg|center|100px]]
| label = [[Adams mendia]]
| p625 = {{Coord|46.202411111111|-121.49089444444|display=inline}}
| p2044 = 3743<br/>3743.4
| p131 = [[Washington (estatua)|Washington]]<br/>[[Yakima konderria (Washington)|Yakima konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 7
| p18 = [[Fitxategi:Adwa.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q380084|Adwa]]''
| p625 = {{Coord|10.07|40.84|display=inline}}
| p2044 = 1733
| p131 = ''[[:d:Q3444674|Gabi Rasu]]''
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 8
| p18 = [[Fitxategi:Agnano 1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1037278|Agnano]]''
| p625 = {{Coord|40.84472222|14.14972222|display=inline}}
| p2044 = 63
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 9
| label = ''[[:d:Q18399360|Agrigan Island]]''
| p131 = [[Ipar Marianak]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 10
| p18 = [[Fitxategi:Volcanos Lascar left and Aguas Calientes right.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2827325|Aguas Calientes]]''
| p625 = {{Coord|-23.368333333333|-67.685|display=inline}}
| p2044 = 5924
| p131 = [[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 11
| p18 = [[Fitxategi:Aguilera Volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q398404|Aguilera]]''
| p625 = {{Coord|-50.402222222222|-73.788055555556|display=inline}}
| p2044 = 2546
| p131 = [[Última Esperanza probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 12
| p18 = [[Fitxategi:Mount Agung, November 2017 eruption - 27 Nov 2017 03.jpg|center|100px]]
| label = [[Agung mendia|Agung]]
| p625 = {{Coord|-8.3419444444444|115.50777777778|display=inline}}
| p2044 = 3031
| p131 = ''[[:d:Q11501|Karangasem]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 13
| label = ''[[:d:Q16534783|Ahtanizovsky]]''
| p625 = {{Coord|45.31215556|37.08202222|display=inline}}
| p2044 = 67
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 14
| p18 = [[Fitxategi:PIA20349 crop - Ceres' Ahuna Mons side view.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q20652342|Ahuna Mons]]''
| p625 = {{Coord|-11|316|display=inline}}<br/>{{Coord|-10.4|316.2|display=inline}}
| p2044 = 4000
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 15
| label = ''[[:d:Q5661189|Aiguanegra volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.20477777777778|2.5175833333333335|display=inline}}
| p2044 = 594
| p131 = [[Sant Joan les Fonts]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 16
| p18 = [[Fitxategi:Sakura-jima from space.jpg|center|100px]]
| label = [[Aira galdara|Aira Caldera]]
| p625 = {{Coord|31.65|130.7|display=inline}}
| p131 = [[Kagoshima (prefektura)|Kagoshima]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 17
| label = ''[[:d:Q12761993|Ajn Azzán (vulkanické pole)]]''
| p625 = {{Coord|23|10.83333|display=inline}}
| p17 = [[Aljeria]]<br/>[[Niger]]<br/>[[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 18
| p18 = [[Fitxategi:Cumbres del Ajusco.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3505665|Ajusco]]''
| p625 = {{Coord|19.2075|-99.258055555556|display=inline}}
| p2044 = 3936
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 19
| p18 = [[Fitxategi:MountAkagi.jpg|center|100px]]
| label = [[Akagi mendia]]
| p625 = {{Coord|36.560833333333|139.19361111111|display=inline}}
| p2044 = 1828
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 20
| label = ''[[:d:Q340866|Akhtang]]''
| p625 = {{Coord|55.43|158.65|display=inline}}
| p2044 = 1956
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 21
| p18 = [[Fitxategi:Mount Akita-Komagatake seen from Lake Tazawa 20210213.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q419247|Akita-Komagatake]]''
| p625 = {{Coord|39.760833333333|140.80361111111|display=inline}}
| p2044 = 1637.4
| p131 = ''[[:d:Q846877|Semboku]]''<br/>''[[:d:Q1348478|Shizukuishi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 22
| p18 = [[Fitxategi:秋田焼山.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q419255|Akita-Yakeyama]]''
| p625 = {{Coord|39.964444444444|140.75666666667|display=inline}}
| p2044 = 1366
| p131 = ''[[:d:Q496499|Kazuno]]''<br/>''[[:d:Q846877|Semboku]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 23
| p18 = [[Fitxategi:Ակնասար 3258.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q21694919|Aknasar]]''
| p625 = {{Coord|40.291083333333|44.934166666667|display=inline}}
| p2044 = 3258
| p131 = [[Gegharkunik]]<br/>[[Kotaik]]
| p17 = [[Armenia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 24
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Аку, Каларский район.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4060178|Aku Volcano]]''
| p625 = {{Coord|56.1776|117.4614|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 25
| p18 = [[Fitxategi:MountAkutan.jpg|center|100px]]
| label = [[Akutan]]
| p625 = {{Coord|54.133055555556|-165.98555555556|display=inline}}
| p2044 = 1303
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 26
| label = ''[[:d:Q108602823|Akyarlar]]''
| p625 = {{Coord|36.98046|27.31739|display=inline}}
| p2044 = 172
| p131 = [[Muğla probintzia]]<br/>[[Bodrum|Halikarnaso]]<br/>''[[:d:Q6942843|Akyarlar]]''
| p17 = [[Turkia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 27
| label = ''[[:d:Q2636103|Al Idrisi]]''
| p625 = {{Coord|35.25|-6.6|display=inline}}
| p2044 = -200
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 28
| p18 = [[Fitxategi:Atlasov Island1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1866016|Alaid]]''
| p625 = {{Coord|50.858888888889|155.55722222222|display=inline}}
| p2044 = 2339
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 29
| p18 = [[Fitxategi:Alamagan island.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4060464|Alamagan (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|17.601944444444|145.83666666667|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 30
| p18 = [[Fitxategi:Auckland from the SSW Taken in July 1849 - cropped.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2638551|Albert Park Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-36.848585|174.767263|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 31
| p18 = [[Fitxategi:Volcan Alcedo (Galapagos).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1424979|Alcedo sumendia]]''
| p625 = {{Coord|-0.396583|-91.109104|display=inline}}
| p2044 = 1130
| p131 = [[Galapagoak probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 32
| label = ''[[:d:Q4062424|Aliso]]''
| p625 = {{Coord|-0.533|-78.007141666667|display=inline}}
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 33
| label = ''[[:d:Q4062794|Alney]]''
| p625 = {{Coord|56.692016666667|159.64489444444|display=inline}}
| p2044 = 2597
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 34
| label = ''[[:d:Q2011085|Alngey]]''
| p625 = {{Coord|57.7|160.41666666667|display=inline}}
| p2044 = 1853
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 35
| p18 = [[Fitxategi:Alpstein im Hosbach-Sontra-Bergland (1).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q111793446|Alpstein]]''
| p625 = {{Coord|51.110556|9.906069|display=inline}}
| p2044 = 399
| p131 = ''[[:d:Q7896|Werra-Meißner-Kreis]]''
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 36
| label = ''[[:d:Q113833368|Alsåkerskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.36844|6.2619|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 37
| label = ''[[:d:Q24032150|Alu]]''
| p625 = {{Coord|13.766666666667|40.233333333333|display=inline}}
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 38
| label = ''[[:d:Q28155302|Aluchin]]''
| p625 = {{Coord|66.1|165.4|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 39
| label = ''[[:d:Q60739890|Aluto]]''
| p625 = {{Coord|7.787|38.771|display=inline}}
| p2044 = 2365
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 40
| p18 = [[Fitxategi:Alutu.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q125156|Alutu]]''
| p625 = {{Coord|7.7654222222222|38.782325|display=inline}}
| p2044 = 2335
| p131 = ''[[:d:Q1109846|Misraq Shewa Zone]]''
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 41
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Амасинг (Хальмахера, Индонезия).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q455404|Amasing]]''
| p625 = {{Coord|-0.53222222222222|127.49805555556|display=inline}}
| p2044 = 1030
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 42
| label = ''[[:d:Q456619|Ambang]]''
| p625 = {{Coord|0.7575|124.41583333333|display=inline}}
| p2044 = 1795
| p131 = ''[[:d:Q15833|Bolaang Mongondow]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 43
| label = ''[[:d:Q23944161|Ambano]]''
| p625 = {{Coord|14.911944444444|39.901388888889|display=inline}}
| p2044 = 206
| p17 = [[Eritrea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 44
| p18 = [[Fitxategi:Feni Islands NASA.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q457596|Ambitle]]''
| p625 = {{Coord|-4.0833333333333|153.95|display=inline}}<br/>{{Coord|-4.0808333333333|153.62138888889|display=inline}}
| p2044 = 450
| p131 = [[Irlanda Berria (probintzia)]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 45
| p18 = [[Fitxategi:AmbitleTopography.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q457606|Ambitle]]''
| p625 = {{Coord|-4.0652777777778|153.61944444444|display=inline}}
| p2044 = 450
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 46
| label = ''[[:d:Q474135|Amorong]]''
| p625 = {{Coord|15.837777777778|120.80638888889|display=inline}}
| p2044 = 376
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 47
| p18 = [[Fitxategi:Ampato023.jpg|center|100px]]
| label = [[Ampato]]
| p625 = {{Coord|-15.816666666667|-71.883333333333|display=inline}}
| p2044 = 6288
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 48
| label = ''[[:d:Q4064525|Amsterdam Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-37.849239|77.548528|display=inline}}
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 49
| p18 = [[Fitxategi:Amsterdam ASTER.jpg|center|100px]]
| label = [[Amsterdam uhartea]]
| p625 = {{Coord|-37.825833333333|77.554722222222|display=inline}}
| p2044 = 867
| p131 = ''[[:d:Q1681727|Saint Paul and Amsterdam]]''
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 50
| p18 = [[Fitxategi:MountAmukta.jpg|center|100px]]
| label = [[Amukta]]
| p625 = {{Coord|52.497777777778|-171.25472222222|display=inline}}
| p2044 = 1066
| p131 = ''[[:d:Q185533|Aleutians West Census Area]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 51
| label = ''[[:d:Q20529899|Anatahani vulkaan]]''
| p625 = {{Coord|16.35|145.66666667|display=inline}}<br/>{{Coord|16.355277777778|145.65777777778|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 52
| label = ''[[:d:Q488494|Anaun]]''
| p625 = {{Coord|56.32|158.83|display=inline}}
| p2044 = 1828<br/>777
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 53
| p18 = [[Fitxategi:Aneityum.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4066158|Aneityum]]''
| p625 = {{Coord|-20.184166666667|169.79055555556|display=inline}}
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 54
| label = ''[[:d:Q109016808|Anfinnskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.30536|4.94686|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 55
| p18 = [[Fitxategi:Aniakchak-caldera alaska.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q531642|Aniakchak mendia]]''
| p625 = {{Coord|56.907222222222|-158.14888888889|display=inline}}
| p2044 = 1341
| p131 = ''[[:d:Q511679|Lake and Peninsula Borough]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 56
| p18 = [[Fitxategi:Ankaratra.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q556594|Ankaratra]]''
| p625 = {{Coord|-19.349777777778|47.243341666667|display=inline}}
| p2044 = 2642
| p17 = [[Madagaskar]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 57
| p18 = [[Fitxategi:View of Nosy Komba, Madagascar.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q17805869|Antaninaomby]]''
| p625 = {{Coord|-13.466666666667|48.35|display=inline}}<br/>{{Coord|-13.4692|48.345|display=inline}}
| p2044 = 622
| p131 = ''[[:d:Q1143947|Diana Region]]''
| p17 = [[Madagaskar]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 58
| p18 = [[Fitxategi:Antisana.jpg|center|100px]]
| label = [[Antisana]]
| p625 = {{Coord|-0.48138888888889|-78.140833333333|display=inline}}
| p2044 = 5758
| p131 = [[Napo probintzia]]<br/>''[[:d:Q1989112|Quijos Canton]]''
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 59
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Antofagasta.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q312936|Antofagasta de la Sierra]]''
| p625 = {{Coord|-25.968055555556|-67.535833333333|display=inline}}
| p2044 = 4000
| p131 = ''[[:d:Q772414|Antofagasta de la Sierra Department]]''
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 60
| p18 = [[Fitxategi:Antofalla-sunset.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q312866|Antofalla]]''
| p625 = {{Coord|-25.5625|-67.88083333333333|display=inline}}
| p2044 = 6409
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 61
| p18 = [[Fitxategi:Antsiferova - Landsat 7.jpg|center|100px]]
| label = [[Antsiferov]]
| p625 = {{Coord|50.2|154.98333333333|display=inline}}<br/>{{Coord|50.200555555556|154.98138888889|display=inline}}
| p2044 = 761
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 62
| p18 = [[Fitxategi:Antsiferova - Landsat 7.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4128309|Antsiferov Volcano]]''
| p625 = {{Coord|50.200277777778|154.97527777778|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 63
| p18 = [[Fitxategi:Antuco Volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q609982|Antuco]]''
| p625 = {{Coord|-37.41|-71.351111111111|display=inline}}
| p2044 = 2969
| p131 = [[Biobío probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 64
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Аоба (Вануату).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4067894|Aoba]]''
| p625 = {{Coord|-15.380277777778|167.84916666667|display=inline}}
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 65
| p18 = [[Fitxategi:Aogasima maruyama.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q27577450|Aogashima]]''
| p625 = {{Coord|32.458|139.759|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q1196636|Aogashima]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 66
| p18 = [[Fitxategi:The Ring of Mt. Apo.jpg|center|100px]]
| label = [[Apo mendia]]
| p625 = {{Coord|6.9875|125.27083333333|display=inline}}
| p2044 = 2954
| p131 = [[Davaoko eskualdea]]<br/>''[[:d:Q13794|Davao del Sur]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 67
| p18 = [[Fitxategi:Apoyeque nicaragua location map.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q620603|Apoyeque]]''
| p625 = {{Coord|12.241666666667|-86.341666666667|display=inline}}
| p2044 = 518
| p131 = [[Managuako departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 68
| p18 = [[Fitxategi:Aracar.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q312862|Aracar]]''
| p625 = {{Coord|-24.29|-67.7833|display=inline}}
| p2044 = 6082
| p131 = ''[[:d:Q514500|Los Andes Department]]''
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 69
| p18 = [[Fitxategi:JfCambaHiway0001PostArayat,Pampangafvf 11.JPG|center|100px]]
| label = [[Arayat mendia]]
| p625 = {{Coord|15.2|120.742|display=inline}}
| p2044 = 1026
| p131 = [[Erdialdeko Luzon]]<br/>''[[:d:Q13870|Pampanga]]''<br/>''[[:d:Q55694|Arayat]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 70
| p18 = [[Fitxategi:Ardoukoba.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q639993|Ardoukoba]]''
| p625 = {{Coord|11.571944444444|42.495833333333|display=inline}}
| p2044 = 298
| p131 = [[Tadjourah eskualdea]]
| p17 = [[Djibuti]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 71
| label = ''[[:d:Q642114|Arens-Berg]]''
| p625 = {{Coord|50.2886|6.73129|display=inline}}
| p2044 = 561.3
| p131 = [[Renania-Palatinatua]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 72
| label = ''[[:d:Q25248146|Argo Point]]''
| p625 = {{Coord|-66.25|-60.92|display=inline}}
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 73
| label = ''[[:d:Q4496052|Arhabeko Harra]]''
| p625 = {{Coord|15.5975|44.046111111111|display=inline}}
| p2044 = 3100
| p17 = [[Yemen]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 74
| label = ''[[:d:Q109016906|Arholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.9149|5.2133|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 75
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Арик.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4069234|Arik volcano]]''
| p625 = {{Coord|53.366666666667|158.66666666667|display=inline}}
| p2044 = 2310
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 76
| p18 = [[Fitxategi:Thermes de Polloquere (sud du salar de Surire).jpg|center|100px]]
| label = [[Arintica sumendia]]
| p625 = {{Coord|-18.75|-69.05|display=inline}}
| p2044 = 5597
| p131 = [[Arica eta Parinacota eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 77
| label = ''[[:d:Q2861446|Arizaro]]''
| p625 = {{Coord|-24.416944|-67.9875|display=inline}}
| p2044 = 5754
| p131 = ''[[:d:Q514500|Los Andes Department]]''
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 78
| p18 = [[Fitxategi:Mount Arjuna.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q665399|Arjuno-Welirang]]''
| p625 = {{Coord|-7.765|112.58972222222|display=inline}}
| p2044 = 3339
| p131 = ''[[:d:Q11115|Pasuruan]]''<br/>[[Ekialdeko Java]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 79
| label = ''[[:d:Q109016926|Arneholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.9163678|5.2019289|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 80
| label = ''[[:d:Q704869|Arshan]]''
| p625 = {{Coord|47.5|120.7|display=inline}}
| p17 = [[Txinako Herri Errepublika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 81
| p18 = [[Fitxategi:Arteni Volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4070254|Arteni]]''
| p625 = {{Coord|40.375844444444|43.784880555556|display=inline}}
| p2044 = 2047
| p131 = [[Aragatsotn]]
| p17 = [[Armenia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 82
| label = ''[[:d:Q21591866|Arḑ Amīrah]]''
| p625 = {{Coord|33.02778|37.27222|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 83
| p18 = [[Fitxategi:Golaya - Nasa.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q739769|Asacha]]''
| p625 = {{Coord|52.355|157.827|display=inline}}
| p2044 = 1910<br/>1882
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 84
| p18 = [[Fitxategi:姿見ノ池からの旭岳.jpg|center|100px]]
| label = [[Asahi-dake]]
| p625 = {{Coord|43.66388888888889|142.85472222222222|display=inline}}
| p2044 = 2291
| p131 = ''[[:d:Q1357210|Higashikawa]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 85
| label = ''[[:d:Q31454775|Asama Yama]]''
| p625 = {{Coord|36.481666666667|138.93|display=inline}}
| p2044 = 1095
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 86
| label = ''[[:d:Q4071223|Ascension]]''
| p625 = {{Coord|-7.9517972222222|-14.342336111111|display=inline}}
| p17 = [[Erresuma Batua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 87
| p18 = [[Fitxategi:Island Askja.jpg|center|100px]]
| label = [[Askja]]
| p625 = {{Coord|65.03|-16.75|display=inline}}
| p2044 = 1516
| p131 = [[Þingeyjarsveit]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 88
| p18 = [[Fitxategi:20140516阿蘇山広域.jpg|center|100px]]
| label = [[Aso mendia]]
| p625 = {{Coord|32.885|131.10416666667|display=inline}}
| p131 = [[Kumamoto (prefektura)|Kumamoto]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 89
| p18 = [[Fitxategi:Ibusuki Volcanoes J.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11657357|Ata Caldera]]''
| p625 = {{Coord|31.22|130.57|display=inline}}<br/>{{Coord|31.4|130.64|display=inline}}
| p131 = [[Kagoshima (prefektura)|Kagoshima]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 90
| label = [[Ata sumendia]]
| p625 = {{Coord|-27.1819|-68.5762|display=inline}}
| p2044 = 6501
| p131 = ''[[:d:Q1080210|Tinogasta Department]]''
| p17 = [[Argentina]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 91
| p18 = [[Fitxategi:Atlasovisland.jpg|center|100px]]
| label = [[Atlasov]]
| p625 = {{Coord|50.866666666667|155.56666666667|display=inline}}<br/>{{Coord|50.859722222222|155.55944444444|display=inline}}
| p2044 = 2339
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 92
| p18 = [[Fitxategi:Atsonupuri 20070718011232.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q524216|Atsonupuri]]''
| p625 = {{Coord|44.807222222222|147.1275|display=inline}}
| p2044 = 1206
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''<br/>[[Nemuro suprefetura]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 93
| p18 = [[Fitxategi:Aucanquilcha Volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q758574|Aucanquilcha]]''
| p625 = {{Coord|-21.216666666667|-68.466666666667|display=inline}}
| p2044 = 6176
| p131 = [[Antofagasta eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 94
| label = ''[[:d:Q5681472|Auch]]''
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 95
| label = ''[[:d:Q23944162|Audili]]''
| p625 = {{Coord|14.9325|39.909722222222|display=inline}}
| p2044 = 140
| p17 = [[Eritrea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 96
| label = ''[[:d:Q109017105|Austra Terneskjer Søra]]''
| p625 = {{Coord|59.8011|5.0449|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 97
| label = ''[[:d:Q109312737|Austre Hestholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.35294|5.1611|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 98
| label = ''[[:d:Q111207407|Austre Steinsundholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.32759|5.15806|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 99
| p18 = [[Fitxategi:Koryaksky volcano Petropavlovsk-Kamchatsky oct-2005.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q791652|Avachinsky]]''
| p625 = {{Coord|53.255555555556|158.83333333333|display=inline}}<br/>{{Coord|53.255|158.83277777778|display=inline}}
| p2044 = 2741
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 100
| label = ''[[:d:Q125907278|Avløypet]]''
| p625 = {{Coord|59.75404|5.14744|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 101
| label = ''[[:d:Q109017135|Avløypskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.43391|4.91301|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 102
| p18 = [[Fitxategi:Axial Exaggerated Bathymetry.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2345806|Axial Seamount]]''
| p625 = {{Coord|45.95|-130|display=inline}}
| p2044 = -1410
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 103
| label = ''[[:d:Q4058910|Aynelkan]]''
| p625 = {{Coord|57.5|160.38333333333|display=inline}}
| p2044 = 1721
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 104
| p18 = [[Fitxategi:.Աժդահակ 07.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2150879|Azhdahak]]''
| p625 = {{Coord|40.225761111111|44.947255555556|display=inline}}
| p2044 = 3598
| p131 = [[Gegharkunik]]<br/>[[Kotaik]]
| p17 = [[Armenia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 105
| p18 = [[Fitxategi:Babuyan islands en.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q797800|Babuyan Claro]]''
| p625 = {{Coord|19.523333333333|121.94|display=inline}}
| p2044 = 843
| p131 = ''[[:d:Q61896108|Babuyan Claro]]''<br/>[[Cagayan Harana]]
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 106
| label = ''[[:d:Q108656116|Bac de les Tries volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.186638888888886|2.5076666666666667|display=inline}}
| p2044 = 460
| p131 = [[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 107
| p18 = [[Fitxategi:Backenberg DE NI.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q18169640|Backenberg]]''
| p625 = {{Coord|51.534991|9.722258|display=inline}}
| p2044 = 341
| p131 = [[Göttingen barrutia]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 108
| p18 = [[Fitxategi:Baitou Mountain Tianchi.jpg|center|100px]]
| label = [[Paektu mendia|Baekdu mendia]]
| p625 = {{Coord|41.992777777778|128.07722222222|display=inline}}<br/>{{Coord|40.94|126.83|display=inline}}
| p2044 = 2744
| p131 = ''[[:d:Q700618|Samjiyon]]''<br/>''[[:d:Q1361258|Fusong County]]''<br/>''[[:d:Q609980|Antu County]]''<br/>[[Ipar Korea]]
| p17 = [[Ipar Korea]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 109
| p18 = [[Fitxategi:Bagabag.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q799818|Bagabag]]''
| p625 = {{Coord|-4.8|146.23333333333|display=inline}}
| p131 = [[Madang]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 110
| p18 = [[Fitxategi:Bakening volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q804315|Bakening]]''
| p625 = {{Coord|53.905|158.06666666667|display=inline}}
| p2044 = 2278
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 111
| label = ''[[:d:Q49009602|Baker Butte]]''
| p625 = {{Coord|34.451944444444|-111.37861111111|display=inline}}
| p131 = [[Coconino konderria (Arizona)|Coconino konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 112
| p18 = [[Fitxategi:Mount Baker 22101.JPG|center|100px]]
| label = [[Baker mendia]]
| p625 = {{Coord|48.7773426|-121.8132008|display=inline}}
| p2044 = 3286
| p131 = [[Whatcom konderria (Washington)|Whatcom konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 113
| label = ''[[:d:Q109017215|Baket]]''
| p625 = {{Coord|60.30203|4.91978|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 114
| label = ''[[:d:Q109017219|Bakkableikjene]]''
| p625 = {{Coord|59.90742|5.22429|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 115
| p18 = [[Fitxategi:Bal Haf.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q804562|Bal Haf]]''
| p625 = {{Coord|14.05|48.333333333333|display=inline}}
| p2044 = 233
| p131 = [[Adengo golkoa]]
| p17 = [[Yemen]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 116
| label = ''[[:d:Q4076242|Balagan-Tas]]''
| p625 = {{Coord|65.958258333333|145.89305|display=inline}}
| p2044 = 993
| p131 = [[Jakutia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 117
| p18 = [[Fitxategi:Balls Pyramid, Lord Howe Marine Park 1008.jpg|center|100px]]
| label = [[Ballen piramidea]]
| p625 = {{Coord|-31.754166666667|159.25166666667|display=inline}}
| p2044 = 572
| p131 = [[Hegoaldeko Gales Berria]]
| p17 = [[Australia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 118
| p18 = [[Fitxategi:Baluan Island.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q805832|Baluan Island]]''
| p625 = {{Coord|-2.55|147.28333333333|display=inline}}
| p131 = [[Manus]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 119
| p18 = [[Fitxategi:COLLECTIE TROPENMUSEUM De vulkaan Beloeran aan de Oostkust van Java vanuit zee TMnr 10004116.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q571805|Baluran]]''
| p625 = {{Coord|-7.8463888888889|114.36222222222|display=inline}}
| p2044 = 1247
| p131 = ''[[:d:Q11134|Situbondo]]''<br/>[[Ekialdeko Java]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 120
| p18 = [[Fitxategi:Bam Island.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q805915|Bam]]''
| p625 = {{Coord|-3.6166666666667|144.81666666667|display=inline}}
| p2044 = 686
| p131 = [[Ekialdeko Sepik]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 121
| label = ''[[:d:Q23678775|Bana]]''
| p625 = {{Coord|5.1436111111111|10.329444444444|display=inline}}
| p2044 = 2045
| p131 = [[Mendebaldea (Kamerun)]]<br/>''[[:d:Q2442640|Haut-Nkam]]''
| p17 = [[Kamerun]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 122
| p18 = [[Fitxategi:Bandama Caldera 2.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q368857|Bandama Caldera]]''
| p625 = {{Coord|28.033333|-15.455556|display=inline}}
| p131 = [[Las Palmasko probintzia|Las Palmas]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 123
| p18 = [[Fitxategi:Banne d'Ordanche ouest.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2882838|Banne d'Ordanche]]''
| p625 = {{Coord|45.6108|2.77278|display=inline}}
| p2044 = 1512
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 124
| p18 = [[Fitxategi:Vulkano Baranovskiy.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4077870|Baranovsky Volcano (Primorsky Krai)]]''
| p625 = {{Coord|43.652975|131.91947222222|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 125
| label = ''[[:d:Q4077868|Baranovsky volcano (Krasnoyarsk region)]]''
| p625 = {{Coord|60.916666666667|101.93333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 126
| p18 = [[Fitxategi:Остров Итуруп. Вулкан Баранского.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q807265|Baransky]]''
| p625 = {{Coord|45.103333333333|148.01555555556|display=inline}}
| p2044 = 1132
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 127
| label = ''[[:d:Q807934|Barkhatnaya]]''
| p625 = {{Coord|52.818427777778|158.22678611111|display=inline}}
| p2044 = 870<br/>630
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 128
| label = ''[[:d:Q108657361|Barraca volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.16730555555556|2.5085555555555556|display=inline}}
| p2044 = 567
| p131 = [[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 129
| label = ''[[:d:Q809722|Bas Dong Nai]]''
| p625 = {{Coord|10.8|107.2|display=inline}}
| p17 = [[Vietnam]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 130
| label = ''[[:d:Q31450912|Batapona Mountain]]''
| p625 = {{Coord|-2.5430555555556|147.29444444444|display=inline}}
| p2044 = 121
| p131 = [[Manus]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 131
| label = ''[[:d:Q23678772|Batcha]]''
| p625 = {{Coord|5.0916666666667|10.327777777778|display=inline}}
| p2044 = 2097
| p131 = [[Kostaldea (Kamerun)]]<br/>''[[:d:Q2442640|Haut-Nkam]]''
| p17 = [[Kamerun]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 132
| p18 = [[Fitxategi:VOLCAN BATEA MAHUIDA NEUQUEN.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q8539015|Batea Mahuida Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-38.8189|-71.1928|display=inline}}
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 133
| p18 = [[Fitxategi:Ash Plume from Batu Tara 2010-03-15 lrg.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q811048|Batu Tara]]''
| p625 = {{Coord|-7.7916666666667|123.57916666667|display=inline}}
| p2044 = 748
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 134
| p18 = [[Fitxategi:Myojin-sho.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4075651|Bayonnaise Rocks]]''
| p625 = {{Coord|31.883333333333|139.91666666667|display=inline}}
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 135
| label = ''[[:d:Q4287517|Bear (volcano in Kamchatka)]]''
| p625 = {{Coord|57.45|160.45|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 136
| p18 = [[Fitxategi:Beerenberg Jan Mayen.JPG|center|100px]]
| label = [[Beerenberg]]
| p625 = {{Coord|71.079666666667|-8.1558805555556|display=inline}}
| p2044 = 2277
| p131 = [[Jan Mayen]]
| p17 = [[Norvegia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 137
| label = ''[[:d:Q23925866|Behm Canal-Rudyerd Bay]]''
| p625 = {{Coord|55.32|-131.05|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 138
| p18 = [[Fitxategi:MtBelinda ASTER 20050923.jpg|center|100px]]
| label = [[Belinda mendia]]
| p625 = {{Coord|-58.43333333|-26.33333333|display=inline}}
| p2044 = 1370
| p131 = [[Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwichak|Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwich uharteak]]
| p17 = [[Erresuma Batua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 139
| label = ''[[:d:Q4228245|Bell]]''
| p625 = {{Coord|46.060277777778|150.06611111111|display=inline}}
| p2044 = 1328
| p131 = ''[[:d:Q2090115|Yuzhno-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 140
| label = ''[[:d:Q19274917|Bellerberg volcano]]''
| p625 = {{Coord|50.347334|7.230359|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q516611|Mayen]]''
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 141
| label = ''[[:d:Q816303|Bely]]''
| p625 = {{Coord|57.88|160.53|display=inline}}
| p2044 = 2080
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 142
| p18 = [[Fitxategi:ObsidianVeinsAtBenLomond.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4886071|Ben Lomond]]''
| p625 = {{Coord|-38.595|175.953|display=inline}}
| p2044 = 744
| p131 = [[Waikato eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 143
| p18 = [[Fitxategi:Benbow lac nord.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31454882|Benbow]]''
| p625 = {{Coord|-16.2608|168.0967|display=inline}}
| p2044 = 908
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 144
| label = ''[[:d:Q4887861|Benham Plateau]]''
| p625 = {{Coord|16.5|124.75|display=inline}}
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 145
| p18 = [[Fitxategi:Bental mountain.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1047509|Bental mendia]]''
| p625 = {{Coord|33.129166666667|35.782777777778|display=inline}}<br/>{{Coord|33.1281|35.7856|display=inline}}
| p2044 = 1171
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]<br/>[[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 146
| label = ''[[:d:Q111207539|Berffiskjæran]]''
| p625 = {{Coord|69.82648897|30.44403148|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 147
| label = ''[[:d:Q4128310|Berg Volcano]]''
| p625 = {{Coord|46.116666666667|150.15|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q2090115|Yuzhno-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 148
| label = ''[[:d:Q124728150|Bergquelle]]''
| p625 = {{Coord|50.07056|7.03324|display=inline}}
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 149
| label = ''[[:d:Q828701|Beru]]''
| p625 = {{Coord|8.9495|39.753|display=inline}}
| p2044 = 1100
| p131 = ''[[:d:Q1070780|Semien Shewa Zone]]''
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 150
| p18 = [[Fitxategi:IturupSTS112-E-5662.PNG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q829207|Berutarube]]''
| p625 = {{Coord|44.475|146.92722222222|display=inline}}<br/>{{Coord|44.46131|146.93163|display=inline}}
| p2044 = 1221<br/>1223
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''<br/>[[Nemuro suprefetura]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 151
| label = ''[[:d:Q856301|Bibinoi Hill]]''
| p625 = {{Coord|-0.76666666666667|127.71666666667|display=inline}}
| p2044 = 900
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 152
| label = ''[[:d:Q4092497|Big (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|56.466666666667|157.8|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 153
| p18 = [[Fitxategi:Lava Flow on Mawson Peak, Heard Island.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q858516|Big Ben]]''
| p625 = {{Coord|-53.101388888889|73.511944444444|display=inline}}
| p2044 = 2745
| p131 = [[Heard eta McDonald uharteak]]
| p17 = [[Australia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 154
| label = ''[[:d:Q4091448|Big Kytepana]]''
| p625 = {{Coord|56.95|158.23333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 155
| p18 = [[Fitxategi:Biliran.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q17170926|Biliran]]''
| p625 = {{Coord|11.523|124.535|display=inline}}
| p2044 = 1301
| p131 = [[Ekialdeko Bisayak]]<br/>''[[:d:Q13751|Biliran]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 156
| p18 = [[Fitxategi:MtBalbiToreNASA.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q863196|Billy Mitchell]]''
| p625 = {{Coord|-6.092|155.225|display=inline}}
| p2044 = 1544
| p131 = [[Bougainvilleko Eskualde Autonomoa]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 157
| p18 = [[Fitxategi:Bilstein Gipfelfelsen.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q863350|Bilstein]]''
| p625 = {{Coord|50.4958|9.20295|display=inline}}
| p2044 = 666
| p131 = [[Schotten]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 158
| label = ''[[:d:Q31454770|Bingushi Yama]]''
| p625 = {{Coord|36.4881|138.86291|display=inline}}
| p2044 = 1291
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 159
| p18 = [[Fitxategi:Bir Borhut.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4086958|Bir Borhut]]''
| p625 = {{Coord|15.55|50.633333333333|display=inline}}
| p17 = [[Yemen]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 160
| label = ''[[:d:Q11954944|Bisaroques volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.182138888888886|2.503527777777778|display=inline}}
| p2044 = 546
| p131 = [[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 161
| label = ''[[:d:Q4087566|Biu Plateau]]''
| p625 = {{Coord|10.75|12|display=inline}}<br/>{{Coord|10.55|12.1333333|display=inline}}
| p17 = [[Nigeria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 162
| p18 = [[Fitxategi:Shoshone lava field.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q60677445|Black Butte]]''
| p625 = {{Coord|43.185367|-114.352691|display=inline}}
| p2044 = 1550
| p131 = [[Lincoln konderria (Idaho)|Lincoln konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 163
| label = ''[[:d:Q23925867|Black Butte Crater Lava Field]]''
| p625 = {{Coord|43.183|-114.352|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 164
| p18 = [[Fitxategi:Black Rock Desert volcanic field.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4088419|Black Rock Desert volcanic field]]''
| p625 = {{Coord|38.966666666667|-112.5|display=inline}}
| p131 = [[Utah]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 165
| p18 = [[Fitxategi:MtBlackburn-KennicottGlacier.jpg|center|100px]]
| label = [[Blackburn mendia]]
| p625 = {{Coord|61.731666666667|-143.43305555556|display=inline}}
| p2044 = 4996
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 166
| p18 = [[Fitxategi:Laguna Blanca-nX--1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925953|Blanca, Laguna]]''
| p625 = {{Coord|-39.02|-70.37|display=inline}}
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 167
| p18 = [[Fitxategi:Die Blaue Kuppe im nordhessischen Werra-Meißner Kreis. (2).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q30686498|Blaue Kuppe]]''
| p625 = {{Coord|51.155|10.035088888889|display=inline}}
| p2044 = 309
| p131 = [[Eschwege]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 168
| label = ''[[:d:Q2746608|Bledug Kuwu Mud Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-7.11769|111.122|display=inline}}<br/>{{Coord|-7.1175|111.12138888889|display=inline}}
| p2044 = 48
| p131 = ''[[:d:Q12493197|Kuwu]]''<br/>[[Erdialdeko Java|Jawa Tengah]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 169
| label = ''[[:d:Q113833763|Bleikja (Kvinnherad)]]''
| p625 = {{Coord|59.72491|5.72695|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 170
| label = ''[[:d:Q109017527|Bleikjene]]''
| p625 = {{Coord|59.9723|5.3594|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 171
| label = ''[[:d:Q109017528|Bleikjene]]''
| p625 = {{Coord|59.93513|5.31255|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 172
| label = ''[[:d:Q109017529|Bleikjene]]''
| p625 = {{Coord|59.90049|5.22789|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 173
| label = ''[[:d:Q113833765|Bleikjo]]''
| p625 = {{Coord|59.80379|5.79717|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 174
| label = ''[[:d:Q109017530|Bleikskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.33397|4.98715|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 175
| label = ''[[:d:Q4088153|Bliznetsy]]''
| p625 = {{Coord|57.350833333333|161.37|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 176
| p18 = [[Fitxategi:Blue Lake Crater LeeSiebert 081080.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4088366|Blue Lake Crater]]''
| p625 = {{Coord|44.411388888889|-121.77388888889|display=inline}}
| p131 = [[Oregon]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 177
| label = ''[[:d:Q4088405|Blup Blup]]''
| p625 = {{Coord|-3.5066666666667|144.605|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 178
| p18 = [[Fitxategi:Bláhnjúkur.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q886940|Bláhnjúkur]]''
| p625 = {{Coord|63.9768|-19.0681|display=inline}}
| p2044 = 940
| p131 = [[Rangárþing ytra]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 179
| p18 = [[Fitxategi:Bobrof Island and volcano.jpg|center|100px]]
| label = [[Bobrof]]
| p625 = {{Coord|51.90833333|-177.4388889|display=inline}}<br/>{{Coord|51.9067|-177.4422|display=inline}}
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 180
| label = ''[[:d:Q4089140|Bogachevsky]]''
| p625 = {{Coord|54.973214|160.707136|display=inline}}
| p131 = [[Kamtxatka]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 181
| p18 = [[Fitxategi:Богдан Хмельницкий.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4089188|Bogdan Khmelnitsky]]''
| p625 = {{Coord|45.336944444444|147.92027777778|display=inline}}<br/>{{Coord|45.3|147.9|display=inline}}
| p2044 = 1540
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''<br/>[[Nemuro suprefetura]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 182
| label = ''[[:d:Q4089661|Bogoria]]''
| p625 = {{Coord|0.25|36.08|display=inline}}
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 183
| p18 = [[Fitxategi:Boina fumarole field and Lake Abbe (Ethiopia-Djibouti border, 1999).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4090272|Boina]]''
| p625 = {{Coord|11.25|41.833333333333|display=inline}}
| p2044 = 300
| p17 = [[Djibuti]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 184
| label = ''[[:d:Q109017575|Bollholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.61091|4.86046|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 185
| p18 = [[Fitxategi:Bolshaya Ipelka.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2729027|Bolshaya Ipelka]]''
| p625 = {{Coord|52.663333333333|156.9725|display=inline}}
| p2044 = 1154
| p131 = [[Kamtxatka]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 186
| label = ''[[:d:Q4091885|Bolshe-Bannaya]]''
| p625 = {{Coord|52.9|157.76666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 187
| label = ''[[:d:Q4092933|Bolshoi Chekchebonai]]''
| p625 = {{Coord|56.9|159.43333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 188
| label = ''[[:d:Q2264951|Bolshoi Payalpan]]''
| p625 = {{Coord|55.833333333333|157.75|display=inline}}
| p2044 = 1906
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 189
| label = ''[[:d:Q2559348|Bolshoy Kekuknaysky Volcano]]''
| p625 = {{Coord|56.5|157.96666666667|display=inline}}
| p2044 = 1401
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 190
| label = ''[[:d:Q2010059|Bolshoy Semyachik]]''
| p625 = {{Coord|54.28333333333333|160.01666666666668|display=inline}}
| p2044 = 1720<br/>1659
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 191
| label = ''[[:d:Q109017582|Bombholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.40992|4.90989|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 192
| label = ''[[:d:Q4093102|Bongabti]]''
| p625 = {{Coord|55.833333333333|158.33333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 193
| label = ''[[:d:Q4093104|Bongapchi]]''
| p625 = {{Coord|55.833333333333|158.33333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 194
| label = ''[[:d:Q4099144|Boomerang Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-38.188336111111|78.384458333333|display=inline}}
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 195
| label = ''[[:d:Q893330|Borawli]]''
| p625 = {{Coord|13.303888888889|40.986388888889|display=inline}}
| p2044 = 812
| p131 = ''[[:d:Q3444683|Kilbet Rasu]]''<br/>''[[:d:Q193494|Afar Region]]''
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 196
| label = ''[[:d:Q4093436|Borawli]]''
| p625 = {{Coord|11.633333333333|41.45|display=inline}}
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 197
| p18 = [[Fitxategi:Chã das Caldeiras-Deux villages (1).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q55605777|Bordeira (Fogo)]]''
| p625 = {{Coord|14.961|-24.392|display=inline}}
| p2044 = 2692
| p17 = [[Cabo Verde]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 198
| label = ''[[:d:Q21544561|Bouillante Chain]]''
| p625 = {{Coord|16.12|-61.75|display=inline}}
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 199
| p18 = [[Fitxategi:Boren.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q72262482|Bořeň]]''
| p625 = {{Coord|50.5276581|13.7639003|display=inline}}
| p2044 = 539
| p131 = [[Bílina]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 200
| label = ''[[:d:Q109017672|Brakholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.2261|5.17424|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 201
| p18 = [[Fitxategi:Bratan.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2003801|Bratan]]''
| p625 = {{Coord|-8.2833333333333|115.13333333333|display=inline}}
| p2044 = 2276
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 202
| label = ''[[:d:Q125905595|Brattholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.21882|5.33519|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 203
| label = ''[[:d:Q2375482|Brava]]''
| p625 = {{Coord|14.85|-24.716666666667|display=inline}}
| p17 = [[Cabo Verde]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 204
| p18 = [[Fitxategi:Breitenstein Otzberg1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q116386243|Breitenstein]]''
| p625 = {{Coord|49.8034333333333|8.87867222222222|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q7916|Darmstadt-Dieburg]]''
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 205
| label = ''[[:d:Q109017683|Brendeholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.90033|5.19602|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 206
| p18 = [[Fitxategi:Landmannalaugar Iceland 2005 2.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q280822|Brennisteinsalda]]''
| p625 = {{Coord|63.980833|-19.145833|display=inline}}
| p2044 = 881
| p131 = [[Rangárþing ytra]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 207
| label = [[Brennisteinsfjöll]]
| p625 = {{Coord|63.916666666667|-21.833333333333|display=inline}}
| p2044 = 621
| p131 = ''[[:d:Q2796543|Grindavíkurbær]]''
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 208
| p18 = [[Fitxategi:Isla Bridgeman Foto Miguel Angel Otero Soliño.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q913722|Bridgeman Island]]''
| p625 = {{Coord|-62.066666666667|-56.733333333333|display=inline}}
| p2044 = 240
| p131 = ''[[:d:Q21590062|Itun Antartikoko eskualde]]''
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 209
| label = ''[[:d:Q58809899|Brontona Island]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 210
| p18 = [[Fitxategi:Brothers blacksmoker hires.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4095705|Brothers Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-34.882167|179.0675|display=inline}}
| p2044 = -1400
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 211
| p18 = [[Fitxategi:Broutona Landsat.jpg|center|100px]]
| label = [[Broutona]]
| p625 = {{Coord|46.716666666667|150.73333333333|display=inline}}
| p2044 = 801
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 212
| label = ''[[:d:Q125612222|Bruarøyskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.22018|5.18856|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 213
| label = ''[[:d:Q109017709|Bruaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.37869|5.07712|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 214
| label = ''[[:d:Q999791|Buckle Island]]''
| p625 = {{Coord|-66.783333333333|163.25|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q21590062|Itun Antartikoko eskualde]]''
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 215
| p18 = [[Fitxategi:Mount Daho (Jolo) 1945.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3707308|Bud Dajo]]''
| p625 = {{Coord|6.01333333|121.05666667|display=inline}}
| p2044 = 620
| p131 = [[Mindanao Musulmaneko Eskualde Autonomoa]]<br/>''[[:d:Q13887|Sulu]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 216
| label = ''[[:d:Q4098205|Buduli]]''
| p625 = {{Coord|56.383333333333|158.68333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 217
| label = ''[[:d:Q4180299|Bukit Daun]]''
| p625 = {{Coord|-3.38|102.37|display=inline}}
| p2044 = 2467
| p131 = [[Sumatra]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 218
| label = ''[[:d:Q4986919|Bukit Lumut Balai]]''
| p625 = {{Coord|-4.22|103.62|display=inline}}
| p2044 = 2055
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 219
| label = ''[[:d:Q113833917|Bukkaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.75207|5.8315|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 220
| label = ''[[:d:Q125961655|Bukkholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.67434|5.15419|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 221
| p18 = [[Fitxategi:Грязьова сопка Обручева.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q20074155|Bulganak field of mud volcanoes]]''
| p625 = {{Coord|45.425|36.473611111111|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q2443152|Lenine Raion of Crimea]]''
| p17 = [[Ukraina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 222
| label = ''[[:d:Q4099160|Bunanya]]''
| p625 = {{Coord|56.366666666667|158.88333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 223
| label = ''[[:d:Q12763633|Bur ni Telong]]''
| p625 = {{Coord|4.768889|96.8211|display=inline}}
| p2044 = 2617
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 224
| label = ''[[:d:Q4099736|Burlyaschy]]''
| p625 = {{Coord|54.333333333333|159.96666666667|display=inline}}
| p2044 = 1016
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 225
| label = ''[[:d:Q4100074|Bus-Obo]]''
| p625 = {{Coord|47.116666666667|109.08333333333|display=inline}}<br/>{{Coord|47.12|109.08|display=inline}}
| p17 = [[Mongolia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 226
| p18 = [[Fitxategi:Kawi-Butak.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q126589|Butak mendia]]''
| p625 = {{Coord|-7.92|112.45|display=inline}}
| p2044 = 2868
| p131 = ''[[:d:Q11095|Malang]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 227
| label = ''[[:d:Q31445508|Butay]]''
| p625 = {{Coord|9.1163888888889|124.76638888889|display=inline}}
| p2044 = 340
| p131 = ''[[:d:Q13769|Camiguin]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 228
| label = ''[[:d:Q4075236|Buzzard Creek]]''
| p625 = {{Coord|64.062|-148.433|display=inline}}
| p2044 = 830
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 229
| p18 = [[Fitxategi:Vatnajökull.jpeg|center|100px]]
| label = [[Bárðarbunga]]
| p625 = {{Coord|64.640833333333|-17.527777777778|display=inline}}
| p2044 = 2010
| p131 = [[Þingeyjarsveit]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 230
| label = ''[[:d:Q124713545|Båarskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.2366|4.9818|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 231
| label = ''[[:d:Q109017224|Bålholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.4343|4.95939|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 232
| p18 = [[Fitxategi:Burfell.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1020272|Búrfell]]''
| p625 = {{Coord|64.08694444|-19.82777778|display=inline}}
| p2044 = 669
| p131 = [[Skeiða- og Gnúpverjahreppur]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 233
| p18 = [[Fitxategi:Aerial View of Búrfell 21.05.2008 16-06-46.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q27007949|Búrfell á Mývatnsöræfum]]''
| p625 = {{Coord|65.555833333333|-16.645|display=inline}}
| p2044 = 953
| p131 = [[Þingeyjarsveit]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 234
| label = ''[[:d:Q124838495|Bühl]]''
| p625 = {{Coord|51.3571|9.38527|display=inline}}
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 235
| label = ''[[:d:Q113486733|Ca l’Isidret volcano]]''
| p131 = [[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 236
| p18 = [[Fitxategi:Montes Cabaliani.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1024704|Cabalian sumendia]]''
| p625 = {{Coord|10.28555556|125.21777778|display=inline}}
| p2044 = 945
| p131 = ''[[:d:Q13884|Southern Leyte]]''<br/>[[Ekialdeko Bisayak]]
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 237
| p18 = [[Fitxategi:Cabaray.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q856875|Cabaray]]''
| p625 = {{Coord|-19.145833333333|-68.698333333333|display=inline}}
| p2044 = 5869
| p131 = [[Sabaya probintzia]]
| p17 = [[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 238
| p18 = [[Fitxategi:Cabezo Beaza sept 2020.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5738128|Cabezo Beaza]]''
| p625 = {{Coord|37.628375|-0.955947|display=inline}}<br/>{{Coord|37.62832|-0.95605|display=inline}}
| p131 = [[Murtziako Eskualdea]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 239
| p18 = [[Fitxategi:Cabezo Negro de Zeneta desde el norte.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5738150|Cabezo Negro de Zeneta]]''
| p625 = {{Coord|37.9978|-0.965278|display=inline}}
| p2044 = 203
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 240
| label = ''[[:d:Q108657630|Cabriolers volcanoes]]''
| p625 = {{Coord|42.15444444444445|2.4974166666666666|display=inline}}
| p131 = [[Olot]]<br/>[[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 241
| p18 = [[Fitxategi:Volcanic vent on the forested floor of the Mt. Cagua crater - ZooKeys-266-001-g012.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1025749|Cagua sumendia]]''
| p625 = {{Coord|18.221666666667|122.12333333333|display=inline}}
| p2044 = 1160
| p131 = [[Cagayan Harana]]<br/>''[[:d:Q13759|Cagayan]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 242
| p18 = [[Fitxategi:Piedras Rojas.jpg|center|100px]]
| label = [[Caichinque]]
| p625 = {{Coord|-23.95|-67.733333333333|display=inline}}
| p2044 = 4450
| p131 = [[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 243
| p18 = [[Fitxategi:Calbuco 11 Feb 2010 zoomed in.jpg|center|100px]]
| label = [[Calbuco sumendia]]
| p625 = {{Coord|-41.332777777778|-72.611111111111|display=inline}}
| p2044 = 2003
| p131 = [[Araucanía eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 244
| label = ''[[:d:Q5739860|Caldeira de Pino Hachado]]''
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 245
| label = ''[[:d:Q63378369|Caldeirão do Corvo]]''
| p625 = {{Coord|39.7|-31.1|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q1006836|Vila do Corvo]]''
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 246
| p18 = [[Fitxategi:Volcán La Caldera.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q125563619|Caldera Volcano]]''
| p625 = {{Coord|19.3383|-98.9643|display=inline}}
| p131 = [[La Paz (Hego Kalifornia Beherea)|La Paz]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 247
| label = ''[[:d:Q5739857|Caldera de Caviahue]]''
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 248
| label = ''[[:d:Q23984553|Caldera de las Cañadas]]''
| p625 = {{Coord|28.23333|-16.58333|display=inline}}
| p131 = [[Santa Cruz Tenerifekoko probintzia]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 249
| p18 = [[Fitxategi:Volcan Callaqui y Laguna El Barco.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2934098|Callaqui]]''
| p625 = {{Coord|-37.916666666667|-71.45|display=inline}}
| p2044 = 3164
| p131 = [[Biobío probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 250
| label = ''[[:d:Q84741866|Calypso Vents]]''
| p625 = {{Coord|-37.68733|177.12339|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 251
| label = ''[[:d:Q31445591|Camaldoli]]''
| p625 = {{Coord|40.8575|14.1914|display=inline}}
| p2044 = 459
| p131 = [[Campania]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 252
| label = ''[[:d:Q31444071|Camiguin Volcano]]''
| p625 = {{Coord|9.2152777777778|124.64666666667|display=inline}}
| p2044 = 344
| p131 = ''[[:d:Q13769|Camiguin]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 253
| p18 = [[Fitxategi:Camiguin Island, as seen from Macajalar Bay.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1028902|Camiguin de Babuyanes]]''
| p625 = {{Coord|18.83333333|121.86|display=inline}}
| p2044 = 712
| p131 = [[Cagayan Harana]]<br/>''[[:d:Q13759|Cagayan]]''<br/>''[[:d:Q49062|Calayan]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 254
| p18 = [[Fitxategi:Jaciment.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1030029|Camp dels Ninots]]''
| p625 = {{Coord|41.835277777778|2.7983333333333|display=inline}}
| p2044 = 100
| p131 = [[Caldes de Malavella]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 255
| label = ''[[:d:Q31445503|Campana]]''
| p625 = {{Coord|9.2083333333333|124.70833333333|display=inline}}
| p2044 = 545
| p131 = ''[[:d:Q13769|Camiguin]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 256
| p18 = [[Fitxategi:Can Tià vulcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11954939|Can Tià vulcano]]''
| p625 = {{Coord|42.12288888888889|2.5453333333333332|display=inline}}
| p2044 = 828
| p131 = [[Sant Feliu de Pallerols]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 257
| label = ''[[:d:Q5031308|Cancajanag]]''
| p625 = {{Coord|11.06666667|124.78333333|display=inline}}
| p2044 = 900
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 258
| label = ''[[:d:Q109017814|Cangrejo]]''
| p625 = {{Coord|8.66737|-60.63816|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 259
| p18 = [[Fitxategi:View on Puy Griou.jpg|center|100px]]
| label = [[Cantalgo mendiak]]
| p625 = {{Coord|45.10944|2.67611|display=inline}}
| p2044 = 1855
| p131 = [[Cantal]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 260
| p18 = [[Fitxategi:CapelinhosFaialAzores1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1034530|Capelinhos]]''
| p625 = {{Coord|38.60132222222222|-28.831569444444444|display=inline}}
| p2044 = 143
| p131 = [[Horta]]
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 261
| p18 = [[Fitxategi:Carihuairazo1996.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1036179|Carihuairazo volcano]]''
| p625 = {{Coord|-1.4069444444444|-78.75|display=inline}}
| p2044 = 5018
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 262
| label = ''[[:d:Q58809902|Cariliao]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 263
| p18 = [[Fitxategi:Carrizozo Lava Flow.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5046480|Carrizozo Malpais]]''
| p625 = {{Coord|33.77|-106|display=inline}}
| p131 = [[Mexiko Berria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 264
| label = ''[[:d:Q25203376|Casa Colorada]]''
| p625 = {{Coord|-22.31666667|-66.33333333|display=inline}}
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 265
| p18 = [[Fitxategi:Volcancasablanca.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5047973|Casablanco sumendia]]''
| p625 = {{Coord|-40.77138889|-72|display=inline}}<br/>{{Coord|-40.7635|-72.2126|display=inline}}
| p2044 = 1990
| p131 = [[Los Lagos eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 266
| p18 = [[Fitxategi:Nevados Casiri.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q594205|Casiri]]''
| p625 = {{Coord|-17.46666667|-69.81333333|display=inline}}
| p2044 = 5650
| p131 = ''[[:d:Q207413|Tacna Department]]''
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 267
| label = ''[[:d:Q20024722|Casita sumendia]]''
| p625 = {{Coord|12.69348|-86.96417|display=inline}}
| p2044 = 1125
| p131 = [[Chinandegako departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 268
| p18 = [[Fitxategi:Castle of Verpelét 2.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q26228169|Castle Hill of Verpelét]]''
| p625 = {{Coord|47.8608294|20.2074194|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q1184524|Tarnaszentmária]]''
| p17 = [[Hungaria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 269
| p18 = [[Fitxategi:Lago Yulton.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q691021|Cay]]''
| p625 = {{Coord|-45.0625|-72.98583333|display=inline}}
| p2044 = 2090
| p131 = [[Aysén probintzia|Aisén probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 270
| p18 = [[Fitxategi:Volcan Cayambe.JPG|center|100px]]
| label = [[Cayambe]]
| p625 = {{Coord|0.0239|-77.9888|display=inline}}
| p2044 = 5790
| p131 = ''[[:d:Q1990489|Cayambe kantoia]]''<br/>[[Pichincha probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 271
| label = ''[[:d:Q2943430|Cayutue-La Vigueria]]''
| p625 = {{Coord|-41.25|-72.27|display=inline}}
| p2044 = 506
| p131 = [[Llanquihue probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 272
| label = ''[[:d:Q5759504|Cañada Honda]]''
| p625 = {{Coord|37.216424|-1.847665|display=inline}}
| p2044 = 35
| p131 = [[Vera]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 273
| label = ''[[:d:Q4504236|Central (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|56.844372222222|159.73175555556|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 274
| label = ''[[:d:Q4504259|Central Semyachik]]''
| p625 = {{Coord|54.278655555556|159.87698055556|display=inline}}
| p2044 = 979
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 275
| label = ''[[:d:Q10717030|Central Skåne Volcanic Province]]''
| p625 = {{Coord|55.992928|13.52097|display=inline}}
| p17 = [[Suedia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 276
| p18 = [[Fitxategi:Kenya Aerial 2009-08-27 14-27-32.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1053880|Central uhartea]]''
| p625 = {{Coord|3.5|36.05|display=inline}}
| p131 = [[Kenya]]
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 277
| p18 = [[Fitxategi:Gunung Ciremai sfw2503.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q507179|Cereme mendia]]''
| p625 = {{Coord|-6.8919444444444|108.4|display=inline}}
| p2044 = 3078
| p131 = ''[[:d:Q10376|Kuningan]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 278
| label = ''[[:d:Q21845442|Cerro Alto del Volcán]]''
| p625 = {{Coord|-27.396|-67.2853|display=inline}}
| p2044 = 4889
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 279
| label = ''[[:d:Q21845462|Cerro Alumbrera]]''
| p625 = {{Coord|-26.1425|-67.424166666667|display=inline}}
| p2044 = 3411
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 280
| label = ''[[:d:Q31450375|Cerro Antzitacuaro]]''
| p625 = {{Coord|19.76083|-102.07045|display=inline}}
| p2044 = 2348
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 281
| p18 = [[Fitxategi:Las Pilas volcanic complex.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q15729365|Cerro Asososca]]''
| p625 = {{Coord|12.453|-86.675|display=inline}}
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 282
| p18 = [[Fitxategi:Cerro Azul.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1055787|Cerro Azul]]''
| p625 = {{Coord|-35.653333333333|-70.760833333333|display=inline}}
| p2044 = 3788
| p131 = [[San Clemente (Txile)|San Clemente]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 283
| p18 = [[Fitxategi:Cerro Bayo volcanic complex.jpg|center|100px]]
| label = [[Cerro Bayo Gorbea]]
| p625 = {{Coord|-25.416666666667|-68.583333333333|display=inline}}
| p2044 = 5401
| p131 = ''[[:d:Q772414|Antofagasta de la Sierra Department]]''
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 284
| p18 = [[Fitxategi:Nevados.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q123682894|Cerro Blanco]]''
| p625 = {{Coord|-36.828607|-71.410696|display=inline}}
| p2044 = 3212
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 285
| p18 = [[Fitxategi:Cerro Bravo.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q590920|Cerro Bravo]]''
| p625 = {{Coord|5.0891666666667|-75.292222222222|display=inline}}
| p2044 = 3985
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 286
| label = ''[[:d:Q15732186|Cerro Cachio]]''
| p625 = {{Coord|13.900033333333|-89.748988888889|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q572993|Ahuachapán departamendua]]''
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 287
| label = ''[[:d:Q31450384|Cerro Catzicapacuaritiro]]''
| p625 = {{Coord|19.763055555556|-102.05777777778|display=inline}}
| p2044 = 2240
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 288
| p18 = [[Fitxategi:AltiplanoLicancabur.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23650092|Cerro Chaxas]]''
| p625 = {{Coord|-22.75|-68|display=inline}}
| p2044 = 4460
| p131 = [[Antofagasta eskualdea]]<br/>''[[:d:Q23660231|San Pedro de Atacama]]''
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 289
| label = ''[[:d:Q31449926|Cerro Chino]]''
| p625 = {{Coord|19.414722222222|-102.10583333333|display=inline}}
| p2044 = 1897
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 290
| label = ''[[:d:Q25182251|Cerro Chino (bolkan sa Guatemala, Departamento de Escuintla)]]''
| p625 = {{Coord|14.4|-90.6|display=inline}}
| p131 = [[Escuintla (departamendua)|Escuintla]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 291
| label = ''[[:d:Q25182270|Cerro Chiquito]]''
| p625 = {{Coord|14.383333333333|-90.6|display=inline}}
| p131 = [[Guatemala (departamendua)|Guatemala]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 292
| label = ''[[:d:Q31449907|Cerro Ciricuti]]''
| p625 = {{Coord|19.435833333333|-102.17694444444|display=inline}}
| p2044 = 2359
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 293
| p18 = [[Fitxategi:Volcan Colorado.jpg|center|100px]]
| label = [[Colorados sumendia|Cerro Colorado]]
| p625 = {{Coord|-22.59233333|-67.92216667|display=inline}}
| p2044 = 5748
| p131 = [[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 294
| label = ''[[:d:Q27785716|Cerro Colorado]]''
| p625 = {{Coord|31.9126|-113.3007|display=inline}}
| p2044 = 202
| p131 = [[Sonora]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 295
| label = ''[[:d:Q11691399|Cerro Congo]]''
| p625 = {{Coord|10.254|-84.228|display=inline}}<br/>{{Coord|10.254444444444|-84.227222222222|display=inline}}
| p2044 = 1670
| p131 = [[Alajuela probintzia]]
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 296
| label = ''[[:d:Q21841275|Cerro Cono Fontana]]''
| p625 = {{Coord|-45.025277777778|-71.438055555556|display=inline}}
| p2044 = 1306
| p131 = [[Chubut probintzia|Chubut]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 297
| label = ''[[:d:Q27785775|Cerro Copitiro]]''
| p625 = {{Coord|19.486111111111|-102.05222222222|display=inline}}
| p2044 = 2173
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 298
| label = ''[[:d:Q31449969|Cerro El Cajete]]''
| p625 = {{Coord|19.47328|-102.04223|display=inline}}
| p2044 = 2148
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 299
| label = ''[[:d:Q31445676|Cerro El Chupadero]]''
| p625 = {{Coord|19.31014|-102.29017|display=inline}}
| p2044 = 2150
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 300
| label = ''[[:d:Q31449891|Cerro El Cohetero]]''
| p625 = {{Coord|19.27184|-102.3327|display=inline}}
| p2044 = 1969
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 301
| label = ''[[:d:Q31449920|Cerro El Colorado]]''
| p625 = {{Coord|19.42476|-102.16873|display=inline}}
| p2044 = 2198
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 302
| label = ''[[:d:Q31445670|Cerro El Costillón]]''
| p625 = {{Coord|19.303333333333|-102.30194444444|display=inline}}
| p2044 = 2034
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 303
| p18 = [[Fitxategi:CerroElCondor6532mSeenFromEast.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q312921|Cerro El Cóndor]]''
| p625 = {{Coord|-26.6309|-68.3614|display=inline}}
| p2044 = 6373
| p131 = ''[[:d:Q772414|Antofagasta de la Sierra Department]]''
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 304
| label = ''[[:d:Q31450406|Cerro El Derrumbadero]]''
| p625 = {{Coord|19.773611111111|-102.00888888889|display=inline}}
| p2044 = 2309
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 305
| label = ''[[:d:Q31449939|Cerro El Jabalí]]''
| p625 = {{Coord|19.45045|-102.11325|display=inline}}
| p2044 = 2060
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 306
| label = ''[[:d:Q31445656|Cerro El Llahuacuaro]]''
| p625 = {{Coord|19.426111111111|-102.24|display=inline}}
| p2044 = 2770
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 307
| label = ''[[:d:Q27783256|Cerro El Molcajete]]''
| p625 = {{Coord|21.050833333333|-104.41055555556|display=inline}}
| p2044 = 1129
| p131 = [[Nayarit]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 308
| p18 = [[Fitxategi:Cerro El Muerto.jpg|center|100px]]
| label = [[El Muerto sumendia|Cerro El Muerto]]
| p625 = {{Coord|-27.0575|-68.483888888889|display=inline}}
| p2044 = 6542
| p131 = ''[[:d:Q1080210|Tinogasta Department]]''
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 309
| label = ''[[:d:Q31454534|Cerro El Pacayal]]''
| p625 = {{Coord|13.466666666667|-88.333333333333|display=inline}}
| p2044 = 1012
| p131 = ''[[:d:Q930804|San Miguel departamendua]]''
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 310
| label = ''[[:d:Q31449963|Cerro El Puerto]]''
| p625 = {{Coord|19.47546|-102.03624|display=inline}}
| p2044 = 2213
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 311
| label = ''[[:d:Q31449913|Cerro El Rosario]]''
| p625 = {{Coord|19.438611111111|-102.15583333333|display=inline}}
| p2044 = 2143
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 312
| label = ''[[:d:Q31454532|Cerro El Taburete]]''
| p625 = {{Coord|13.4367|-88.5317|display=inline}}
| p2044 = 828
| p131 = ''[[:d:Q1122748|Usulután departamendua]]''
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 313
| label = ''[[:d:Q31449996|Cerro Escalerilla]]''
| p625 = {{Coord|18.783611111111|-103.70555555556|display=inline}}
| p2044 = 87
| p131 = [[Colima]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 314
| label = ''[[:d:Q31449983|Cerro Estiladero]]''
| p625 = {{Coord|19.444444444444|-102.1975|display=inline}}
| p2044 = 2621
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 315
| label = ''[[:d:Q31450351|Cerro Grande]]''
| p625 = {{Coord|19.515|-103.95388888889|display=inline}}
| p2044 = 2522
| p131 = [[Jalisco]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 316
| label = ''[[:d:Q25180068|Cerro Grande (bolkan sa Guatemala, Departamento de Guatemala)]]''
| p625 = {{Coord|14.383333333333|-90.583333333333|display=inline}}
| p131 = [[Guatemala (departamendua)|Guatemala]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 317
| label = ''[[:d:Q31450381|Cerro Huahuarua]]''
| p625 = {{Coord|19.762777777778|-102.0625|display=inline}}
| p2044 = 2235
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 318
| label = ''[[:d:Q31450335|Cerro Itzhuitz]]''
| p625 = {{Coord|16.48941|-92.40866|display=inline}}
| p2044 = 1863
| p131 = [[Chiapas]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 319
| label = ''[[:d:Q31449901|Cerro Jicalmi]]''
| p625 = {{Coord|19.3925|-102.07722222222|display=inline}}
| p2044 = 1685
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 320
| label = ''[[:d:Q31445664|Cerro La Alberca]]''
| p625 = {{Coord|19.364444444444|-102.29694444444|display=inline}}
| p2044 = 2788
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 321
| label = ''[[:d:Q31449990|Cerro La Batea]]''
| p625 = {{Coord|19.129722222222|-102.15333333333|display=inline}}
| p2044 = 586
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 322
| label = ''[[:d:Q25177431|Cerro La Mariposa]]''
| p625 = {{Coord|14.466666666667|-90.616666666667|display=inline}}
| p131 = [[Guatemala (departamendua)|Guatemala]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 323
| label = ''[[:d:Q25177439|Cerro La Montaña (bolkan)]]''
| p625 = {{Coord|14.45|-90.583333333333|display=inline}}
| p131 = [[Guatemala (departamendua)|Guatemala]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 324
| label = ''[[:d:Q27800863|Cerro La Pastoria]]''
| p625 = {{Coord|31.993333333333|-113.67166666667|display=inline}}
| p2044 = 232
| p131 = [[Sonora]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 325
| label = ''[[:d:Q31445650|Cerro La Perita]]''
| p625 = {{Coord|19.45579|-102.20503|display=inline}}
| p2044 = 2687
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 326
| label = ''[[:d:Q31445622|Cerro La Tinaja]]''
| p625 = {{Coord|19.169166666667|-101.52055555556|display=inline}}
| p2044 = 1714
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 327
| label = ''[[:d:Q31449932|Cerro Las Varas]]''
| p625 = {{Coord|19.463888888889|-102.12916666667|display=inline}}
| p2044 = 2154
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 328
| label = ''[[:d:Q31449976|Cerro Las Vueltas]]''
| p625 = {{Coord|19.250555555556|-102.18611111111|display=inline}}
| p2044 = 1209
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 329
| label = ''[[:d:Q31450412|Cerro Las Yerbas]]''
| p625 = {{Coord|19.77112|-102.03154|display=inline}}
| p2044 = 2195
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 330
| label = ''[[:d:Q25177627|Cerro Limón (bolkan)]]''
| p625 = {{Coord|14.45|-90.6|display=inline}}
| p131 = [[Guatemala (departamendua)|Guatemala]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 331
| label = ''[[:d:Q31450397|Cerro Los Pozos]]''
| p625 = {{Coord|19.772222222222|-102.0225|display=inline}}
| p2044 = 2219
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 332
| p18 = [[Fitxategi:Cerro Machin 2016-12-15.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q546823|Cerro Machín]]''
| p625 = {{Coord|4.4833333333333|-75.391666666667|display=inline}}
| p2044 = 2650
| p131 = [[Tolima (departamendua)|Tolima]]
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 333
| p18 = [[Fitxategi:Volcan Maca.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3116465|Cerro Macá]]''
| p625 = {{Coord|-45.105833333333|-73.169166666667|display=inline}}
| p2044 = 2300
| p131 = [[Aysén probintzia|Aisén probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 334
| label = ''[[:d:Q25177770|Cerro Mal Paso (bolkan)]]''
| p625 = {{Coord|14.466666666667|-90.583333333333|display=inline}}
| p2044 = 1332
| p131 = [[Guatemala (departamendua)|Guatemala]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 335
| label = ''[[:d:Q31450005|Cerro Mancira]]''
| p625 = {{Coord|18.5331|-103.5226|display=inline}}
| p2044 = 479
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 336
| label = ''[[:d:Q23304829|Cerro Marquéz]]''
| p625 = {{Coord|-18.733333333333|-69.433333333333|display=inline}}
| p131 = [[Arica eta Parinacota eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 337
| label = ''[[:d:Q22459371|Cerro Mirador]]''
| p625 = {{Coord|-42.32746|-72.73249|display=inline}}
| p2044 = 177
| p131 = [[Los Lagos eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 338
| label = ''[[:d:Q21837598|Cerro Morado]]''
| p625 = {{Coord|-27.347222222222|-67.258055555556|display=inline}}
| p2044 = 4582
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 339
| label = ''[[:d:Q21561407|Cerro Morazurco]]''
| p625 = {{Coord|1.2706|-77.2407|display=inline}}
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 340
| label = ''[[:d:Q21837839|Cerro Negro]]''
| p625 = {{Coord|-25.01667|-68.4|display=inline}}
| p2044 = 5062
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 341
| label = ''[[:d:Q21849955|Cerro Negro]]''
| p625 = {{Coord|-27.314166666667|-67.29|display=inline}}
| p2044 = 4518
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 342
| label = ''[[:d:Q2946776|Cerro Negro de Mayasquer]]''
| p625 = {{Coord|0.8275|-77.964444444444|display=inline}}
| p2044 = 4445
| p131 = [[Nariño (departamendua)|Nariño]]<br/>[[Carchi probintzia]]
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 343
| label = ''[[:d:Q12763846|Cerro Nicholson]]''
| p625 = {{Coord|-16.260556|-71.73|display=inline}}
| p2044 = 8282
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 344
| label = ''[[:d:Q31450390|Cerro Ordáz]]''
| p625 = {{Coord|19.801666666667|-102.00805555556|display=inline}}
| p2044 = 2191
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 345
| label = ''[[:d:Q31449958|Cerro Pario]]''
| p625 = {{Coord|19.470277777778|-102.18388888889|display=inline}}
| p2044 = 2597
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 346
| label = ''[[:d:Q27844003|Cerro Pizarro]]''
| p625 = {{Coord|19.508888888889|-97.437777777778|display=inline}}
| p131 = [[Puebla]]<br/>[[Tepeyahualco (udalerria)]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 347
| p18 = [[Fitxategi:Cerro Prieto-M.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5064965|Cerro Prieto]]''
| p625 = {{Coord|32.418|-115.308|display=inline}}<br/>{{Coord|32.4217|-115.306|display=inline}}
| p2044 = 223
| p131 = [[Kalifornia Beherea]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 348
| label = ''[[:d:Q23737041|Cerro Santa María]]''
| p625 = {{Coord|10.810555555556|-85.317222222222|display=inline}}
| p2044 = 1872
| p131 = [[Costa Rica]]
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 349
| label = ''[[:d:Q31449946|Cerro Sapién]]''
| p625 = {{Coord|19.45112|-102.10263|display=inline}}
| p2044 = 2045
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 350
| label = ''[[:d:Q1055976|Cerro Silala]]''
| p625 = {{Coord|-22.05416667|-67.96444444|display=inline}}
| p2044 = 5685
| p131 = [[Potosí (departamendua)|Potosiko departamendua]]<br/>[[Antofagasta eskualdea]]
| p17 = [[Bolivia]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 351
| p18 = [[Fitxategi:Cerro Singüil.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2946773|Cerro Singüil]]''
| p625 = {{Coord|14.053|-89.6315|display=inline}}
| p2044 = 957
| p131 = ''[[:d:Q671158|Santa Ana departamendua]]''
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 352
| p18 = [[Fitxategi:Solo-from-north.jpg|center|100px]]
| label = [[Cerro Solo]]
| p625 = {{Coord|-27.108333333333|-68.716666666667|display=inline}}
| p2044 = 6190
| p131 = ''[[:d:Q1080210|Tinogasta Department]]''
| p17 = [[Argentina]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 353
| label = ''[[:d:Q31450321|Cerro Subida El Caracol]]''
| p625 = {{Coord|16.66518|-92.59515|display=inline}}
| p2044 = 2622
| p131 = [[Chiapas]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 354
| label = ''[[:d:Q22471310|Cerro Tatajachura]]''
| p625 = {{Coord|-19.49645|-69.10246|display=inline}}
| p2044 = 5240
| p131 = [[Tarapacá eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 355
| label = ''[[:d:Q55606869|Cerro Tilarán]]''
| p625 = {{Coord|10.45083333|-84.97777778|display=inline}}
| p2044 = 634
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 356
| label = ''[[:d:Q21831626|Cerro Tolar]]''
| p625 = {{Coord|-27.359166666667|-67.292777777778|display=inline}}
| p2044 = 4601
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 357
| p18 = [[Fitxategi:Pular Volcano Chile 015b.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q22471887|Cerro Toloncha]]''
| p625 = {{Coord|-23.938333333333|-67.975|display=inline}}
| p131 = [[Antofagasta eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 358
| label = ''[[:d:Q109286407|Cerro Torta]]''
| p625 = {{Coord|-26.753|-68.14|display=inline}}
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 359
| label = ''[[:d:Q22472235|Cerro Tralihue]]''
| p625 = {{Coord|-38.5092|-70.8983|display=inline}}
| p2044 = 1791
| p131 = [[Txile]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 360
| label = ''[[:d:Q2946783|Cerro Tujle]]''
| p625 = {{Coord|-23.8354|-67.9515|display=inline}}
| p2044 = 3550
| p131 = [[Antofagasta eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 361
| label = ''[[:d:Q31449952|Cerro Tumbiscatillo]]''
| p625 = {{Coord|19.464722222222|-102.17277777778|display=inline}}
| p2044 = 2714
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 362
| p18 = [[Fitxategi:San Pedro de Atacama (Unsplash wq85nxw81sc).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q22472897|Cerro Tumisa]]''
| p625 = {{Coord|-23.457222222222|-67.813611111111|display=inline}}<br/>{{Coord|-23.46666667|-67.81666667|display=inline}}
| p2044 = 5585<br/>5658
| p131 = [[Antofagasta eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 363
| p18 = [[Fitxategi:Cerro Tuzgle-01.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q312934|Cerro Tuzgle]]''
| p625 = {{Coord|-24.056|-66.479|display=inline}}
| p2044 = 5486
| p131 = [[Jujuy probintzia|Jujuy]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 364
| p18 = [[Fitxategi:Volcán de Izalco.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1056001|Cerro Verde]]''
| p625 = {{Coord|13.826411111111112|-89.62258055555556|display=inline}}<br/>{{Coord|13.827777777778|-89.625277777778|display=inline}}
| p2044 = 2030
| p131 = ''[[:d:Q671158|Santa Ana departamendua]]''
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 365
| label = ''[[:d:Q31450343|Cerro Volado]]''
| p625 = {{Coord|17.403611111111|-97.607222222222|display=inline}}
| p2044 = 2372
| p131 = [[Oaxaca]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 366
| label = ''[[:d:Q21791896|Cerro Volcán]]''
| p625 = {{Coord|-22.3283|-67.9425|display=inline}}
| p131 = [[Bolivia]]
| p17 = [[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 367
| label = ''[[:d:Q21832474|Cerro Volcán]]''
| p625 = {{Coord|-27.7945|-68.4348|display=inline}}
| p2044 = 4724
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 368
| label = ''[[:d:Q21832475|Cerro Volcán]]''
| p625 = {{Coord|-46.6619|-70.7905|display=inline}}
| p2044 = 556
| p131 = [[Santa Cruz probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 369
| label = ''[[:d:Q21832488|Cerro Volcán Grande]]''
| p625 = {{Coord|-47.031388888889|-71.224444444444|display=inline}}
| p2044 = 1373
| p131 = [[Santa Cruz probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 370
| label = ''[[:d:Q21832491|Cerro Volcán Overo]]''
| p625 = {{Coord|-34.5734|-70.0202|display=inline}}
| p2044 = 4553
| p131 = [[Mendoza probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 371
| label = ''[[:d:Q31450301|Cerro Volcán el Molcajete]]''
| p625 = {{Coord|19.409444444444|-100.48444444444|display=inline}}
| p2044 = 1574
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 372
| label = ''[[:d:Q22473823|Cerro Volcánico (kono sa Chile)]]''
| p625 = {{Coord|-20.65|-68.466666666667|display=inline}}
| p131 = [[Txile]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 373
| label = ''[[:d:Q31449896|Cerro de Afuera]]''
| p625 = {{Coord|19.28677|-102.28249|display=inline}}
| p2044 = 1994
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 374
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Cofrentes.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5559075|Cerro de Agrás]]''
| p625 = {{Coord|39.240197|-1.072436|display=inline}}
| p131 = [[Cofrentes]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 375
| label = ''[[:d:Q15732997|Cerro de Apaneca]]''
| p625 = {{Coord|13.841288888889|-89.798941666667|display=inline}}
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 376
| label = ''[[:d:Q21052305|Cerro de Asososca]]''
| p625 = {{Coord|12.453333333333|-86.675833333333|display=inline}}
| p2044 = 803
| p131 = [[Leongo departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 377
| label = ''[[:d:Q99709361|Cerro de Molcajete]]''
| p625 = {{Coord|19.328130555555557|-99.74921944444444|display=inline}}
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 378
| label = ''[[:d:Q25180030|Cerro de las Flores (bolkan)]]''
| p625 = {{Coord|14.3|-90|display=inline}}
| p131 = [[Jutiapa (departamendua)|Jutiapa]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 379
| p18 = [[Fitxategi:Laguna Cañapa con flamencos Potosí Bolivia.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1056128|Cerro del Azufre]]''
| p625 = {{Coord|-21.783055555556|-68.239722222222|display=inline}}
| p2044 = 5846
| p131 = [[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 380
| p18 = [[Fitxategi:Cerro del Leon.jpg|center|100px]]
| label = [[Cerro del León]]
| p625 = {{Coord|-22.15|-68.116666666667|display=inline}}
| p2044 = 5760
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 381
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Nacimientos del Cazadero.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5065021|Cerro del Nacimiento]]''
| p625 = {{Coord|-27.280555555556|-68.5125|display=inline}}<br/>{{Coord|-27.1957|-68.561|display=inline}}<br/>{{Coord|-27.2783|-68.5247|display=inline}}
| p2044 = 6436
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 382
| label = ''[[:d:Q15732977|Cerro el Aguila]]''
| p625 = {{Coord|13.893036111111|-89.698175|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q212540|Sonsonate departamendua]]''
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 383
| label = ''[[:d:Q22474270|Cerros de Punguichay]]''
| p625 = {{Coord|-39.4784|-72.2154|display=inline}}
| p2044 = 779
| p131 = [[Araucanía eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 384
| label = ''[[:d:Q12781210|Ch'uga-ryong]]''
| p625 = {{Coord|38.33|127.33|display=inline}}
| p17 = [[Ipar Korea]]<br/>[[Hego Korea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 385
| p18 = [[Fitxategi:Chabahar Mud Volcano 1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6390784|Chabahar Mud Volcano]]''
| p131 = ''[[:d:Q1278148|Chabahar County]]''
| p17 = [[Iran]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 386
| p18 = [[Fitxategi:Chachani.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1058424|Chachani]]''
| p625 = {{Coord|-16.194166666667|-71.531666666667|display=inline}}
| p2044 = 6057
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 387
| p18 = [[Fitxategi:Chaiten Volcano NASA.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q152380|Chaitén]]''
| p625 = {{Coord|-42.832777777778|-72.645833333333|display=inline}}
| p2044 = 1122
| p131 = [[Palena probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 388
| label = ''[[:d:Q58809903|Chalpatan]]''
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 389
| p18 = [[Fitxategi:Chandragup mud volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5071340|Chandragup]]''
| p625 = {{Coord|25.445369444444445|65.86543055555556|display=inline}}<br/>{{Coord|25.445277777778|65.865555555556|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q44942|Lasbela District]]''
| p17 = [[Pakistan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 390
| p18 = [[Fitxategi:ChaosCrags 8444 45.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2956453|Chaos Crags]]''
| p625 = {{Coord|40.524166666667|-121.52111111111|display=inline}}
| p2044 = 2476
| p131 = [[Shasta konderria (Kalifornia)|Shasta konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 391
| label = ''[[:d:Q4507856|Chashakondzha]]''
| p625 = {{Coord|56.6153|159.65124722222|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 392
| label = ''[[:d:Q27910111|Chato Aislado]]''
| p625 = {{Coord|-25.98|-68.81|display=inline}}
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 393
| label = ''[[:d:Q4506630|Chavycha Volcano]]''
| p625 = {{Coord|56.63145|158.50635|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 394
| label = ''[[:d:Q24031749|Chebrit Ale]]''
| p625 = {{Coord|13.966666666667|40.133333333333|display=inline}}
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 395
| label = ''[[:d:Q4128319|Chernogo]]''
| p625 = {{Coord|46.521944444444|150.86638888889|display=inline}}
| p2044 = 538
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 396
| label = ''[[:d:Q4514578|Cherpuk Severny]]''
| p625 = {{Coord|55.6|157.61666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 397
| p18 = [[Fitxategi:Chikurachki med.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2282091|Chikurachki]]''
| p625 = {{Coord|50.321666666667|155.46166666667|display=inline}}
| p2044 = 1816
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 398
| p18 = [[Fitxategi:Nevado Chiles 465.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2648864|Chiles volcano]]''
| p625 = {{Coord|0.82111111|-77.935|display=inline}}
| p2044 = 4723
| p131 = [[Carchi probintzia]]<br/>[[Nariño (departamendua)|Nariño]]
| p17 = [[Ekuador]]<br/>[[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 399
| label = ''[[:d:Q23925954|Chiles-Cerro Negro]]''
| p625 = {{Coord|0.817|-77.938|display=inline}}
| p17 = [[Kolonbia]]<br/>[[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 400
| p18 = [[Fitxategi:Chiliques volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1130319|Chiliques]]''
| p625 = {{Coord|-23.583333333333|-67.7|display=inline}}
| p2044 = 5778
| p131 = [[San Pedro de Atacama]]<br/>[[Antofagasta probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 401
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Chimborazo desde Riobamba.jpg|center|100px]]
| label = [[Chimborazo]]
| p625 = {{Coord|-1.4691666666667|-78.8175|display=inline}}
| p2044 = 6263.47
| p131 = [[Chimborazo probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 402
| label = ''[[:d:Q4516054|Chineinane]]''
| p625 = {{Coord|56.15|158.3|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 403
| label = ''[[:d:Q4516190|Chirinkotan]]''
| p625 = {{Coord|48.979722222222|153.48666666667|display=inline}}
| p2044 = 724
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 404
| p18 = [[Fitxategi:Итуруп.Вулканы Чирип и Богдан Хмельницкий.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2666739|Chirip]]''
| p625 = {{Coord|45.377222222222|147.91222222222|display=inline}}<br/>{{Coord|45.37698|147.91324|display=inline}}
| p2044 = 1587
| p131 = [[Nemuro suprefetura]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 405
| label = ''[[:d:Q21544565|Chirippusan]]''
| p625 = {{Coord|45.338|147.92|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 406
| p18 = [[Fitxategi:Volcan San Cristobal y Chonco.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2964415|Chonco]]''
| p625 = {{Coord|12.703016666666668|-87.04338888888888|display=inline}}
| p2044 = 1105
| p131 = [[Chinandegako departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 407
| p18 = [[Fitxategi:Goutte et Chopine.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411123|Chopine and Gouttes puys]]''
| p625 = {{Coord|45.8278|2.955|display=inline}}
| p2044 = 1181
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 408
| label = ''[[:d:Q90693711|Chopo Volcano]]''
| p625 = {{Coord|10.47043|-85.064185|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q2225426|Cañas Canton]]''
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 409
| label = ''[[:d:Q23649937|Choquelimpie]]''
| p625 = {{Coord|-18.30527778|-69.27833333|display=inline}}
| p2044 = 4777
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 410
| label = ''[[:d:Q1089657|Chupiquiña]]''
| p625 = {{Coord|-17.666666666667|-69.8|display=inline}}
| p2044 = 5789
| p131 = [[Arica eta Parinacota eskualdea]]<br/>''[[:d:Q207413|Tacna Department]]''
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 411
| p18 = [[Fitxategi:Черная сопка.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4518690|Chyornaya Sopka]]''
| p625 = {{Coord|75.313055555556|113.63916666667|display=inline}}
| p2044 = 688
| p131 = [[Krasnoiarsk kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 412
| label = ''[[:d:Q2946787|Ciguatepe]]''
| p625 = {{Coord|12.53|-86.142|display=inline}}
| p2044 = 603
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 413
| p18 = [[Fitxategi:Masivul Ciomatu 3D version 1.gif|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q874092|Ciomadul]]''
| p625 = {{Coord|46.13|25.88|display=inline}}
| p2044 = 1289
| p131 = [[Hargita konderria]]
| p17 = [[Errumania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 414
| p18 = [[Fitxategi:Guadeloupe 108 - lac Flamarion - sommet de la citerne 1155m - massif de la Soufrière.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2974420|Citerne]]''
| p625 = {{Coord|16.0334|-61.657|display=inline}}
| p2044 = 1155
| p131 = ''[[:d:Q996284|Gourbeyre]]''<br/>[[Guadalupe (eskualdea)|Guadalupe]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 415
| label = ''[[:d:Q12764166|Clark Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-36.446|177.839|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 416
| label = ''[[:d:Q23925927|Cleft Segment]]''
| p625 = {{Coord|44.83|-130.3|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 417
| p18 = [[Fitxategi:MountCleveland.jpg|center|100px]]
| label = [[Cleveland (sumendia)|Cleveland]]
| p625 = {{Coord|52.822222222222|-169.945|display=inline}}
| p2044 = 1730
| p131 = ''[[:d:Q185533|Aleutians West Census Area]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 418
| p18 = [[Fitxategi:Clot de l'Omera, a Sant Martí de Llémena.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q110453111|Clot de l'Omera volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.021115|2.686973|display=inline}}
| p131 = [[Sant Martí de Llémena]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 419
| label = ''[[:d:Q23925928|CoAxial Segment]]''
| p625 = {{Coord|46.52|-129.58|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 420
| label = ''[[:d:Q15211074|Cobb Seamount]]''
| p625 = {{Coord|46.73333333|-130.78333333|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q55182671|undersea landform]]''
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 421
| label = ''[[:d:Q23925929|Cobb Segment]]''
| p625 = {{Coord|46.88|-129.33|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 422
| p18 = [[Fitxategi:Cocoa Crater.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5139756|Cocoa Crater]]''
| p625 = {{Coord|57.65|-130.7|display=inline}}
| p2044 = 2123
| p131 = [[Columbia Britainiarra]]
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 423
| label = ''[[:d:Q5140902|Coffee Crater]]''
| p625 = {{Coord|57.63|-130.67|display=inline}}
| p2044 = 2000
| p131 = [[Columbia Britainiarra]]
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 424
| p18 = [[Fitxategi:Volcan de Cofre de Perote - panoramio.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q119656|Cofre de Peru en tanga]]''
| p625 = {{Coord|19.49194444444445|-97.15|display=inline}}
| p2044 = 4282
| p131 = ''[[:d:Q2071648|Perote]]''
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 425
| p18 = [[Fitxategi:Salar de Pujsa con Acamarachi.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2982330|Colachi]]''
| p625 = {{Coord|-23.24192|-67.64605|display=inline}}
| p2044 = 5631
| p131 = [[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 426
| p18 = [[Fitxategi:ColdBayVolcanoe.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3332032|Cold Bay Volcano]]''
| p625 = {{Coord|55.0673|-162.835|display=inline}}
| p2044 = 6299
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 427
| label = ''[[:d:Q126178812|Cole Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-33.41|179.871|display=inline}}
| p2044 = -1100
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 428
| label = ''[[:d:Q21544570|Coleman Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-8.841|157.16|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 429
| p18 = [[Fitxategi:A broad ash plume rises above Colo volcano on the island of Una-Una during the powerful 1983 eruption.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1110232|Colo]]''
| p625 = {{Coord|-0.17|121.608|display=inline}}
| p2044 = 507
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 430
| label = ''[[:d:Q24019673|Comadega volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.13594444444445|2.5353333333333334|display=inline}}
| p2044 = 715
| p131 = [[Sant Feliu de Pallerols]]<br/>[[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 431
| label = ''[[:d:Q12764193|Comondu-La Purisima]]''
| p625 = {{Coord|26|-111.92|display=inline}}
| p131 = [[Hego Kalifornia Beherea]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 432
| p18 = [[Fitxategi:Moyogalpa Puerto.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1067452|Concepción sumendia]]''
| p625 = {{Coord|11.533333333333|-85.616666666667|display=inline}}
| p2044 = 1700
| p131 = [[Rivasko departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 433
| p18 = [[Fitxategi:Coral GreanPeace Cold water coral.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23050241|Condor seamount]]''
| p625 = {{Coord|38.410666666666664|-29.274583333333332|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 434
| label = ''[[:d:Q21831968|Cono Truncado]]''
| p625 = {{Coord|-48.533333333333|-69.433333333333|display=inline}}
| p2044 = 605
| p131 = [[Santa Cruz probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 435
| label = ''[[:d:Q4231222|Conradi]]''
| p625 = {{Coord|55.083333333333|160.55|display=inline}}
| p2044 = 807
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 436
| p18 = [[Fitxategi:Copahue Volcano.jpg|center|100px]]
| label = [[Copahue sumendia]]
| p625 = {{Coord|-37.852222222222|-71.1675|display=inline}}
| p2044 = 2997
| p131 = [[Ñorquín departamendua]]<br/>[[Biobío eskualdea]]
| p17 = [[Argentina]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 437
| p18 = [[Fitxategi:Salar Maricunga Atacama.jpg|center|100px]]
| label = [[Copiapó sumendia]]
| p625 = {{Coord|-27.30583333|-69.13083333|display=inline}}<br/>{{Coord|-27.3056|-69.1317|display=inline}}
| p2044 = 6052
| p131 = [[Copiapó probintzia]]<br/>[[Atacama eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 438
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Corazón, Pichincha.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q869065|Corazón volcano]]''
| p625 = {{Coord|-0.53333333333333|-78.666666666667|display=inline}}
| p2044 = 4790
| p131 = [[Pichincha probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 439
| p18 = [[Fitxategi:Corcovado volcano aerial.jpg|center|100px]]
| label = [[Corcovado sumendia]]
| p625 = {{Coord|-43.193055555556|-72.792777777778|display=inline}}
| p2044 = 2300
| p131 = [[Palena probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 440
| p18 = [[Fitxategi:Puntas negras volcanic complex chile ii region.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2997213|Cordón de Puntas Negras]]''
| p625 = {{Coord|-23.742777777778|-67.534166666667|display=inline}}
| p2044 = 5852
| p131 = [[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 441
| p18 = [[Fitxategi:CoronadoVolcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4177455|Coronado (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|29.083333333333|-113.51333333333|display=inline}}<br/>{{Coord|29.08886|-113.51524|display=inline}}
| p131 = [[Kalifornia Beherea]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 442
| p18 = [[Fitxategi:Coropuna Volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q946035|Coropuna]]''
| p625 = {{Coord|-15.520277777778|-72.657222222222|display=inline}}
| p2044 = 6425
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 443
| p18 = [[Fitxategi:Seulawaih Agam.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q29595|Cot Seulawah Agam]]''
| p625 = {{Coord|5.448|95.658|display=inline}}
| p2044 = 1810
| p131 = [[Aceh]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 444
| p18 = [[Fitxategi:Cotacachi Ecuador736.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1136571|Cotacachi sumendia]]''
| p625 = {{Coord|0.3608333333333333|-78.34916666666666|display=inline}}<br/>{{Coord|-0.36083333333333|-78.349166666667|display=inline}}
| p2044 = 4935
| p131 = ''[[:d:Q13189590|Imantag]]''
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 445
| p18 = [[Fitxategi:Vólcan Cotopaxi.jpg|center|100px]]
| label = [[Cotopaxi]]
| p625 = {{Coord|-0.68055555555556|-78.437777777778|display=inline}}
| p2044 = 5897
| p131 = [[Cotopaxi probintzia]]<br/>''[[:d:Q2182152|Latacunga Canton]]''
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 446
| p18 = [[Fitxategi:Santo Antão 294A8976 Cova.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q30602579|Cova]]''
| p625 = {{Coord|17.1077|-25.0627|display=inline}}
| p2044 = 1176
| p17 = [[Cabo Verde]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 447
| p18 = [[Fitxategi:Crack in the Ground (9735636349).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5180326|Crack in the Ground]]''
| p625 = {{Coord|43.3251|-120.665|display=inline}}
| p131 = [[Oregon]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 448
| label = ''[[:d:Q23925955|Crater Basalt Volcanic Field]]''
| p625 = {{Coord|-42.018|-70.194|display=inline}}
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 449
| p18 = [[Fitxategi:Crater hill volcano Auckland.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5182621|Crater Hill]]''
| p625 = {{Coord|-36.9865|174.827|display=inline}}
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 450
| label = ''[[:d:Q21807290|Crater Jachcha Phia]]''
| p625 = {{Coord|-18.60472|-68.75306|display=inline}}
| p2044 = 3884
| p131 = [[Oruro (departamendua)|Oruroko departamendua]]
| p17 = [[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 451
| label = ''[[:d:Q21807289|Crater Jiskha Phia]]''
| p625 = {{Coord|-18.61528|-68.75361|display=inline}}
| p2044 = 3946
| p131 = [[Oruro (departamendua)|Oruroko departamendua]]
| p17 = [[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 452
| label = ''[[:d:Q23925923|Crater Mountain]]''
| p625 = {{Coord|-6.581|145.091|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 453
| p18 = [[Fitxategi:Craters of the Moon National Monument - Idaho (14377833970).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925868|Craters of the Moon]]''
| p625 = {{Coord|43.42|-113.5|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 454
| p18 = [[Fitxategi:Volcà del Croscat.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1141050|Croscat sumendia]]''
| p625 = {{Coord|42.1539906034|2.53606815969|display=inline}}
| p2044 = 789
| p131 = [[Santa Pau]]<br/>[[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 455
| label = ''[[:d:Q5189097|Crow Lagoon]]''
| p625 = {{Coord|54.7|-130.23333333333|display=inline}}
| p2044 = 84
| p131 = ''[[:d:Q277291|North Coast Regional District]]''
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 456
| label = ''[[:d:Q6164659|Cruz Quemada]]''
| p625 = {{Coord|14.171111111111|-90.277777777778|display=inline}}
| p131 = [[Santa Rosa (departamendua)|Santa Rosa]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 457
| p18 = [[Fitxategi:Île Saint-Paul.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3006369|Crête de la Novara]]''
| p625 = {{Coord|-38.715|77.52|display=inline}}<br/>{{Coord|-38.71341|77.52224|display=inline}}
| p2044 = 264
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 458
| p18 = [[Fitxategi:Cuicocha, Ecuador.jpg|center|100px]]
| label = [[Cuicocha]]
| p625 = {{Coord|0.30055555555556|-78.362777777778|display=inline}}
| p2044 = 3246<br/>3059
| p131 = [[Imbabura probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 459
| label = ''[[:d:Q100326733|Culit]]''
| p625 = {{Coord|-9.319639|125.156833|display=inline}}<br/>{{Coord|-9.327009|125.163966|display=inline}}
| p17 = [[Ekialdeko Timor]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 460
| p18 = [[Fitxategi:Culma volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q8538338|Culma]]''
| p625 = {{Coord|14.297222222222|-89.877777777778|display=inline}}
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 461
| p18 = [[Fitxategi:Cumbal 20071102 001.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2019666|Cumbal sumendia]]''
| p625 = {{Coord|0.95583333333333|-77.883333333333|display=inline}}
| p2044 = 4764
| p131 = [[Nariño (departamendua)|Nariño]]
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 462
| p18 = [[Fitxategi:Plantation banana La Palma.jpg|center|100px]]
| label = [[Cumbre Vieja]]
| p625 = {{Coord|28.566666666667|-17.833333333333|display=inline}}
| p2044 = 1944
| p131 = [[Santa Cruz Tenerifekoko probintzia]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 463
| label = ''[[:d:Q23941545|Daghil Liddola]]''
| p625 = {{Coord|13.787222222222|41.239444444444|display=inline}}
| p2044 = 818
| p17 = [[Eritrea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 464
| label = ''[[:d:Q30927649|Daiichi-Amami Knoll]]''
| p131 = [[Kagoshima (prefektura)|Kagoshima]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 465
| p18 = [[Fitxategi:Daikoku cauldron.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12764321|Daikoku Seamount]]''
| p625 = {{Coord|21.323611|144.194444|display=inline}}
| p131 = [[Ipar Marianak]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 466
| p18 = [[Fitxategi:Daisen 01.jpg|center|100px]]
| label = [[Daisen mendia]]
| p625 = {{Coord|35.371111|133.546389|display=inline}}
| p2044 = 1729
| p131 = [[Tottori (prefektura)|Tottori]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 467
| p18 = [[Fitxategi:Daisetsu0001.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1157658|Daisetsuzan Volcanic Group]]''
| p625 = {{Coord|43.65|142.85|display=inline}}
| p2044 = 2290
| p131 = ''[[:d:Q1185413|Kamikawa district]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 468
| p18 = [[Fitxategi:Ulawun steam plume.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5209925|Dakataua]]''
| p625 = {{Coord|-5.05555556|150.10833333|display=inline}}
| p2044 = 400
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 469
| p18 = [[Fitxategi:981012-Damavand-South-IMG 9861-2.jpg|center|100px]]
| label = [[Damavand]]
| p625 = {{Coord|35.955277777778|52.109166666667|display=inline}}
| p2044 = 5610
| p131 = ''[[:d:Q1282247|Amol County]]''
| p17 = [[Iran]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 470
| p18 = [[Fitxategi:Dariganga plateau, Mongolia, satellite image, LandSat-5, 2006-10-05.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4155060|Dariganga Volcanic Field]]''
| p625 = {{Coord|45.754|114.279|display=inline}}<br/>{{Coord|45.33333|114|display=inline}}
| p17 = [[Mongolia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 471
| label = ''[[:d:Q23944164|Darkot]]''
| p625 = {{Coord|14.9334|39.8246|display=inline}}
| p2044 = 137
| p17 = [[Eritrea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 472
| p18 = [[Fitxategi:Darwin volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2672570|Darwin sumendia]]''
| p625 = {{Coord|-0.18333333333333|-91.283333333333|display=inline}}
| p2044 = 1330
| p131 = [[Galapagoak probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 473
| label = ''[[:d:Q23925924|Dawson Strait Group]]''
| p625 = {{Coord|-9.62|150.88|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 474
| p18 = [[Fitxategi:Inyo Craters - Deer Mountain - top.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q35737304|Deer Mountain]]''
| p625 = {{Coord|37.698611111111|-119.01222222222|display=inline}}
| p131 = [[Mono konderria (Kalifornia)|Mono konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 475
| p18 = [[Fitxategi:Mount Demon (Mount Kamuidake) Relief Map, SRTM-1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2601149|Demon]]''
| p625 = {{Coord|45.5014|148.8603|display=inline}}
| p2044 = 1205
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''<br/>[[Nemuro suprefetura]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 476
| p18 = [[Fitxategi:Gunung dempo (cropped).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1186618|Dempo mendia]]''
| p625 = {{Coord|-4.03|103.13|display=inline}}
| p2044 = 3173
| p131 = [[Hego Sumatra]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 477
| p18 = [[Fitxategi:Descabezado.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1200515|Descabezado Grande]]''
| p625 = {{Coord|-35.583333333333|-70.75|display=inline}}
| p2044 = 3953
| p131 = [[San Clemente (Txile)|San Clemente]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 478
| p18 = [[Fitxategi:Desenberg (Westansicht).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1200563|Desenberg]]''
| p625 = {{Coord|51.500247222222|9.1976166666667|display=inline}}
| p2044 = 343.6
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 479
| p18 = [[Fitxategi:Devil's Woodyard Dec,2007.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5267455|Devil's Woodyard]]''
| p625 = {{Coord|10.26433333|-61.30486111|display=inline}}<br/>{{Coord|10.262777777778|-61.306944444444|display=inline}}
| p17 = [[Trinidad eta Tobago]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 480
| label = ''[[:d:Q5483967|Dhamarreko Harras]]''
| p625 = {{Coord|14.55|44.40166667|display=inline}}
| p2044 = 3500
| p17 = [[Yemen]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 481
| p18 = [[Fitxategi:Babuyan islands en.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q788862|Didica Volcano]]''
| p625 = {{Coord|19.075088888889|122.20265277778|display=inline}}
| p2044 = 228
| p131 = ''[[:d:Q49062|Calayan]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 482
| p18 = [[Fitxategi:Dieng volcanic complex.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1972311|Dieng sumendi konplexua]]''
| p625 = {{Coord|-7.2|109.92|display=inline}}
| p2044 = 2565
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 483
| p18 = [[Fitxategi:Aussichtsturm Dietzenley V.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1224259|Dietzenley]]''
| p625 = {{Coord|50.2025|6.67778|display=inline}}
| p2044 = 617.6
| p131 = [[Renania-Palatinatua]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 484
| label = ''[[:d:Q6044027|Divlit Yanardağı]]''
| p625 = {{Coord|38.6204|28.43085|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q64831|Kula]]''
| p17 = [[Turkia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 485
| label = ''[[:d:Q3033707|Dofan]]''
| p625 = {{Coord|9.34444444|40.13194444|display=inline}}
| p2044 = 1151
| p131 = ''[[:d:Q3444674|Gabi Rasu]]''
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 486
| label = ''[[:d:Q23947663|Dola]]''
| p625 = {{Coord|15.072777777778|39.756388888889|display=inline}}
| p2044 = 105
| p17 = [[Eritrea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 487
| label = ''[[:d:Q1087336|Dolok Lubuk Raya]]''
| p625 = {{Coord|1.478|99.209|display=inline}}
| p2044 = 1862
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 488
| label = ''[[:d:Q1087355|Dolok Sibualbuali]]''
| p625 = {{Coord|1.556|99.255|display=inline}}
| p2044 = 1819
| p131 = [[Ipar Sumatra]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 489
| label = ''[[:d:Q23925913|Doma Peaks]]''
| p625 = {{Coord|-5.9|143.15|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 490
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Domuyo.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q312770|Domuyo]]''
| p625 = {{Coord|-36.6397|-70.433|display=inline}}
| p2044 = 4709
| p131 = [[Neuquén probintzia|Neuquen probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 491
| p18 = [[Fitxategi:Bunowen castle - Doon hill- zoom.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q17177343|Doon Hill]]''
| p625 = {{Coord|53.4149|-10.1152|display=inline}}
| p2044 = 63
| p131 = [[Galway konderria|Galwayko konderria]]
| p17 = [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 492
| label = ''[[:d:Q21013282|Dos Crateres]]''
| p625 = {{Coord|-25.6|-68.6|display=inline}}
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 493
| p18 = [[Fitxategi:Dotsero LeeSiebert 081066.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5299483|Dotsero]]''
| p625 = {{Coord|39.6606|-107.035|display=inline}}
| p2044 = 6783
| p131 = [[Colorado]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 494
| label = ''[[:d:Q12764777|Doyō Seamount]]''
| p625 = {{Coord|27.683333|140.8|display=inline}}
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 495
| p18 = [[Fitxategi:CV Dona Juana.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q26546|Doña Juana]]''
| p625 = {{Coord|1.47075|-76.924902777778|display=inline}}
| p2044 = 4150
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 496
| label = ''[[:d:Q31454647|Drakon]]''
| p625 = {{Coord|45.01936|147.88868|display=inline}}
| p2044 = 948
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 497
| label = ''[[:d:Q125745475|Drevskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.16431|4.99354|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 498
| label = ''[[:d:Q109021102|Dubleskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.8449|4.6411|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 499
| label = ''[[:d:Q23925914|Dugong]]''
| p625 = {{Coord|-15.431|-175.725|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 500
| p18 = [[Fitxategi:Mt Dukono.jpg|center|100px]]
| label = [[Dukono]]
| p625 = {{Coord|1.699505|127.878105|display=inline}}
| p2044 = 1335
| p131 = ''[[:d:Q19147|North Halmahera]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 501
| p18 = [[Fitxategi:Organ pipes columnar joints Dunedin.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5314996|Dunedin Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-45.848|170.636|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q32188005|Dunedin City]]''
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 502
| p18 = [[Fitxategi:Durango volcanic field.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12765003|Durango volcanic field]]''
| p625 = {{Coord|24.15|-104.45|display=inline}}
| p131 = [[Durango (udalerria)]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 503
| label = ''[[:d:Q12838703|Durovdağ palçıq vulkanı]]''
| p625 = {{Coord|39.51083333333333|49.10777777777778|display=inline}}
| p17 = [[Azerbaijan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 504
| label = ''[[:d:Q21544574|Dutton]]''
| p625 = {{Coord|55.183|-162.276|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 505
| p18 = [[Fitxategi:Кальдера вулкана Двор.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4155855|Dvor]]''
| p625 = {{Coord|54.05|159.43333333333|display=inline}}
| p2044 = 1401
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 506
| label = ''[[:d:Q113835288|Dysvikeholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.19606|5.96665|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 507
| p18 = [[Fitxategi:Dzenzursky.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1112255|Dzenzursky]]''
| p625 = {{Coord|53.637|158.922|display=inline}}
| p2044 = 2285<br/>896
| p131 = ''[[:d:Q1042558|Yelizovsky District]]''<br/>[[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 508
| label = ''[[:d:Q21587081|Dīrat at Tulūl]]''
| p625 = {{Coord|33.3358|37.0008|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 509
| label = ''[[:d:Q12687204|Eagle Lake Field]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 510
| label = ''[[:d:Q49026840|Earthquake Dome]]''
| p625 = {{Coord|37.666388888889|-118.99972222222|display=inline}}
| p131 = [[Mono konderria (Kalifornia)|Mono konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 511
| label = ''[[:d:Q23925930|East Blanco Depression]]''
| p625 = {{Coord|44.267|-129.879|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 512
| label = ''[[:d:Q49004614|East Crater]]''
| p625 = {{Coord|45.998333333333|-121.78777777778|display=inline}}
| p2044 = 1543
| p131 = [[Washington (estatua)|Washington]]<br/>[[Skamania konderria (Washington)|Skamania konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 513
| p18 = [[Fitxategi:Diamante 3d hires.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12765122|East Diamante]]''
| p625 = {{Coord|15.93|145.67|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 514
| p18 = [[Fitxategi:ShadedmapEpi.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q116205379|East Epi]]''
| p625 = {{Coord|-16.68|168.37|display=inline}}
| p2044 = -34
| p131 = ''[[:d:Q650617|Shefa]]''
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 515
| label = ''[[:d:Q23925948|East Gakkel Ridge at 85 E]]''
| p625 = {{Coord|85.608|85.25|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 516
| p18 = [[Fitxategi:Starr 050729-3021 Washingtonia sp..jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7960063|East Molokai Volcano]]''
| p625 = {{Coord|21.11|-156.84|display=inline}}
| p2044 = 1210
| p131 = [[Maui konderria (Hawaii)|Maui konderria]]<br/>[[Kalawao konderria (Hawaii)|Kalawao konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 517
| label = ''[[:d:Q4126603|Eastern Baraniy]]''
| p625 = {{Coord|54.333333333333|159.88333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 518
| p18 = [[Fitxategi:Ebeko2.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2417680|Ebeko]]''
| p625 = {{Coord|50.688888888889|156.015|display=inline}}
| p2044 = 1156
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 519
| label = ''[[:d:Q4529521|Ebev-Bunanya]]''
| p625 = {{Coord|55.95|158.43333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 520
| p18 = [[Fitxategi:Eboshi-dake.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11567236|Eboshi-dake]]''
| p625 = {{Coord|36.43333333|138.38722222|display=inline}}
| p2044 = 2066
| p131 = ''[[:d:Q840859|Tomi]]''<br/>''[[:d:Q844852|Ueda]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 521
| label = ''[[:d:Q31454772|Eboshiga Dake]]''
| p625 = {{Coord|36.48922|138.87456|display=inline}}
| p2044 = 1318
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 522
| label = ''[[:d:Q2666159|Eggella]]''
| p625 = {{Coord|56.572544444444|158.52319166667|display=inline}}
| p2044 = 1046
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 523
| label = ''[[:d:Q24031049|Egreri]]''
| p625 = {{Coord|12.5648|40.8151|display=inline}}
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 524
| p18 = [[Fitxategi:Champagne vent white smokers.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12765198|Eifuku iparmendebaldeko itsas-mendia]]''
| p625 = {{Coord|21.484722|144.043056|display=inline}}
| p2044 = -297
| p131 = [[Ipar Marianak]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 525
| p18 = [[Fitxategi:Eiríksjökull 2008.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1310658|Eiríksjökull]]''
| p625 = {{Coord|64.773333333333|-20.409444444444|display=inline}}
| p2044 = 1672
| p131 = [[Borgarbyggð]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 526
| p18 = [[Fitxategi:Ekarma (vulkan) ISS cut.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4530140|Ekarma]]''
| p625 = {{Coord|48.9475|153.94194444444|display=inline}}
| p2044 = 1170
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 527
| label = ''[[:d:Q109021854|Ekreskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.8421|4.6405|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 528
| label = ''[[:d:Q109021874|Ekreskjeret (Fjell)]]''
| p625 = {{Coord|60.29395|5.04869|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 529
| p18 = [[Fitxategi:Volcán El Altar - Riobamba Ecuador.jpg|center|100px]]
| label = [[El Altar]]
| p625 = {{Coord|-1.6641666666667|-78.411111111111|display=inline}}
| p2044 = 5319
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 530
| p18 = [[Fitxategi:El Chichón.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q841189|El Chichón]]''
| p625 = {{Coord|17.36|-93.227777777778|display=inline}}
| p2044 = 1060
| p131 = [[Francisco León (udalerria)]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 531
| p18 = [[Fitxategi:El Ermitaño View.jpg|center|100px]]
| label = [[El Ermitaño sumendia]]
| p625 = {{Coord|-26.786944444444|-68.603333333333|display=inline}}
| p2044 = 6146
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 532
| label = ''[[:d:Q19360318|El Escondido volcano]]''
| p625 = {{Coord|5.514|-75.043|display=inline}}
| p2044 = 1700
| p131 = ''[[:d:Q726717|Samaná]]''
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 533
| p18 = [[Fitxategi:Peaceful scenery with volcano Misti in the background - Peru.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q572865|El Misti]]''
| p625 = {{Coord|-16.296388888888888|-71.41055555555556|display=inline}}
| p2044 = 5825
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 534
| p18 = [[Fitxategi:El Mónsul.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5822530|El Mónsul-Barronal-Morrón de Los Genoveses]]''
| p625 = {{Coord|36.7364378|-2.1365385|display=inline}}
| p131 = [[Níjar]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 535
| label = ''[[:d:Q11918538|El Rocàs]]''
| p625 = {{Coord|42.01146389|2.71924778|display=inline}}
| p2044 = 248.4
| p131 = [[Sant Gregori]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 536
| p18 = [[Fitxategi:El Tigre volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q13408465|El Tigre]]''
| p625 = {{Coord|13.47|-88.43|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q1122748|Usulután departamendua]]''
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 537
| p18 = [[Fitxategi:Volcán del totumo002.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2360498|El Totumo]]''
| p625 = {{Coord|10.74447222|-75.24140278|display=inline}}
| p2044 = 15
| p131 = ''[[:d:Q1525304|Santa Catalina]]''
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 538
| label = ''[[:d:Q23735267|El Viejo Volcano]]''
| p625 = {{Coord|10.26|-84.328888888889|display=inline}}
| p2044 = 2101
| p131 = [[Alajuela probintzia]]
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 539
| p18 = [[Fitxategi:Eldborg.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2044399|Eldborg]]''
| p625 = {{Coord|64.87|-22.23|display=inline}}<br/>{{Coord|64.796111111111|-22.320833333333|display=inline}}
| p2044 = 112
| p131 = [[Borgarbyggð]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 540
| p18 = [[Fitxategi:Geitahlíd-StóraEldborg.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q97257900|Eldborg]]''
| p2044 = 180
| p131 = ''[[:d:Q2796543|Grindavíkurbær]]''
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 541
| p18 = [[Fitxategi:Эльдгьяу.jpg|center|100px]]
| label = [[Eldgjá]]
| p625 = {{Coord|63.966666666667|-18.609166666667|display=inline}}<br/>{{Coord|63.96662397|-18.60912691|display=inline}}
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 542
| p18 = [[Fitxategi:Mount elgon topo.jpg|center|100px]]
| label = [[Elgon mendia]]
| p625 = {{Coord|1.1185|34.5265|display=inline}}
| p2044 = 4321
| p131 = ''[[:d:Q258780|Bungoma District]]''
| p17 = [[Uganda]]<br/>[[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 543
| p18 = [[Fitxategi:Emi Koussi-Tibesti Mountains-Chad.jpg|center|100px]]
| label = [[Emi Koussi]]
| p625 = {{Coord|19.789444444444445|18.551111111111112|display=inline}}
| p2044 = 3415
| p17 = [[Txad]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 544
| label = ''[[:d:Q4175840|Emperor of China]]''
| p625 = {{Coord|-6.61666667|124.21666667|display=inline}}
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 545
| label = ''[[:d:Q5374893|Emuruangogolak]]''
| p625 = {{Coord|1.5|36.33|display=inline}}
| p2044 = 1328
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 546
| label = ''[[:d:Q23925856|Endeavour Segment]]''
| p625 = {{Coord|47.95|-129.1|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 547
| label = ''[[:d:Q125848876|Englebogskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.20322|5.03355|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 548
| label = ''[[:d:Q40301542|Enmedio Volcano]]''
| p625 = {{Coord|28.09|-16.167055555556|display=inline}}
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 549
| p18 = [[Fitxategi:Mt erebus.jpg|center|100px]]
| label = [[Erebus mendia]]
| p625 = {{Coord|-77.533333333333|167.28333333333|display=inline}}
| p2044 = 3794
| p131 = ''[[:d:Q21590062|Itun Antartikoko eskualde]]''
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 550
| p18 = [[Fitxategi:Erresberg.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1360982|Ernstberg]]''
| p625 = {{Coord|50.2304|6.7691|display=inline}}
| p2044 = 699.8
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 551
| p18 = [[Fitxategi:ET Afar asv2018-01 img98 way to Ertale.jpg|center|100px]]
| label = [[Erta Ale]]
| p625 = {{Coord|13.603|40.6634|display=inline}}
| p2044 = 613
| p131 = ''[[:d:Q3444683|Kilbet Rasu]]''
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 552
| label = ''[[:d:Q109024011|Ertenskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.3406|4.8852|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 553
| label = ''[[:d:Q109024015|Ertenskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.34071|4.8854|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 554
| label = ''[[:d:Q125850152|Ertsenholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.2864929|4.9440983|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 555
| label = ''[[:d:Q125850157|Ertsenskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.28654|4.93969|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 556
| label = ''[[:d:Q23925932|Escanaba Segment]]''
| p625 = {{Coord|40.98|-127.5|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 557
| label = ''[[:d:Q21837215|Escorial de la Media Luna]]''
| p625 = {{Coord|-36.233333333333|-69.316666666667|display=inline}}
| p2044 = 1589
| p131 = [[Mendoza probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 558
| p18 = [[Fitxategi:Jökulsarlon113.JPG|center|100px]]
| label = [[Esjufjöll]]
| p625 = {{Coord|64.25457|-16.537982|display=inline}}<br/>{{Coord|64.2562657752|-16.5002254691|display=inline}}
| p2044 = 1760
| p131 = ''[[:d:Q933458|Sveitarfélagið Hornafjörður]]''
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 559
| p18 = [[Fitxategi:Esmeralda 3d hires.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12765460|Esmeralda Bank]]''
| p625 = {{Coord|15|145.25|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 560
| p18 = [[Fitxategi:Galapagos-satellite-esislandnames.jpg|center|100px]]
| label = [[Española (Galapagoak)|Española uhartea]]
| p625 = {{Coord|-1.3666666666667|-89.683333333333|display=inline}}
| p2044 = 125
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 561
| p18 = [[Fitxategi:Espiritu Santo overlies Engorda volcano chile rm cajon de maipo.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q15216923|Espíritu Santo (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|-33.76986667|-69.93048333|display=inline}}
| p2044 = 5692
| p131 = [[Santiagoko metropolitar eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 562
| p18 = [[Fitxategi:View of Mount Etna from Reggio Calabria - Italy - 10 Feb. 2017 - (1).jpg|center|100px]]
| label = [[Etna]]
| p625 = {{Coord|37.7508345148182|14.993220288812113|display=inline}}
| p2044 = 3357
| p131 = ''[[:d:Q20991246|Metropolitan City of Catania]]''<br/>[[Castiglione di Sicilia]]<br/>[[Sant'Alfio]]<br/>[[Zafferana Etnea]]<br/>[[Nicolosi]]<br/>[[Belpasso]]<br/>[[Biancavilla]]<br/>[[Adrano]]<br/>[[Bronte]]<br/>[[Maletto]]<br/>[[Randazzo]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 563
| label = ''[[:d:Q4533117|Etopan]]''
| p625 = {{Coord|55.975813888889|157.63953333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 564
| label = ''[[:d:Q23925869|Etorofu-Atosanupuri]]''
| p625 = {{Coord|44.808|147.131|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 565
| label = ''[[:d:Q19279357|Ettringer Bell-Berg]]''
| p625 = {{Coord|50.350245|7.2282361111111|display=inline}}
| p2044 = 427.5
| p131 = ''[[:d:Q8593|Mayen-Koblenz]]''
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 566
| label = ''[[:d:Q111907461|Evlanov Seamount]]''
| p625 = {{Coord|49|-34.5|display=inline}}
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 567
| p18 = [[Fitxategi:Eruption2010eyja.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2723928|Eyjafjallajökull]]''
| p625 = {{Coord|63.63|-19.62|display=inline}}
| p2044 = 1666<br/>1651
| p131 = [[Rangárþing eystra]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 568
| label = ''[[:d:Q23944150|Fafah Le]]''
| p625 = {{Coord|14.903333333333|39.903888888889|display=inline}}
| p2044 = 227
| p17 = [[Eritrea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 569
| label = ''[[:d:Q23944166|Fafah Le]]''
| p625 = {{Coord|14.993055555556|39.827222222222|display=inline}}
| p2044 = 110
| p17 = [[Eritrea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 570
| p18 = [[Fitxategi:Fagradalsfjall 194309.jpg|center|100px]]
| label = [[Fagradalsfjall]]
| p625 = {{Coord|63.905|-22.2725|display=inline}}<br/>{{Coord|63.8892163169|-22.2833968856|display=inline}}
| p2044 = 385
| p131 = ''[[:d:Q2796543|Grindavíkurbær]]''
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 571
| p18 = [[Fitxategi:Laguna Verde (Chile).jpg|center|100px]]
| label = [[Falso Azufre]]
| p625 = {{Coord|-26.8|-68.37|display=inline}}<br/>{{Coord|-26.7997|-68.3629|display=inline}}
| p2044 = 5906
| p131 = ''[[:d:Q772414|Antofagasta de la Sierra Department]]''
| p17 = [[Argentina]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 572
| label = ''[[:d:Q66811868|Fani Maoré]]''
| p625 = {{Coord|-12.848|45.4655|display=inline}}
| p2044 = -2700
| p131 = [[Mayotte]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 573
| label = ''[[:d:Q30597802|Farallon Negro]]''
| p625 = {{Coord|-27.25|-66.55|display=inline}}
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 574
| label = ''[[:d:Q2256488|Fedotych]]''
| p625 = {{Coord|57.133333333333|160.4|display=inline}}
| p2044 = 965
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 575
| label = ''[[:d:Q111209034|Festningen]]''
| p625 = {{Coord|69.79974423|30.66375545|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 576
| label = ''[[:d:Q109037815|Fiskholmeskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7763|4.6717|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 577
| label = ''[[:d:Q113835831|Fjæreflua]]''
| p625 = {{Coord|60.04115|5.9261|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 578
| label = ''[[:d:Q109037821|Flatholmeskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7873|4.6803|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 579
| label = ''[[:d:Q125962700|Flatskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.73389|5.30807|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 580
| label = ''[[:d:Q111209053|Flatskjeret]]''
| p625 = {{Coord|69.78159|30.75286|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 581
| label = ''[[:d:Q125850705|Flatøyskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.18014|5.01943|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 582
| p18 = [[Fitxategi:Floreana4.jpg|center|100px]]
| label = [[Floreana uhartea]]
| p625 = {{Coord|-1.2975|-90.434166666667|display=inline}}
| p2044 = 444
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 583
| label = ''[[:d:Q109037819|Flåskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.8446|4.6327|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 584
| label = ''[[:d:Q108658513|Fontpobra volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.12777777777778|2.5364166666666668|display=inline}}
| p2044 = 899
| p131 = [[Sant Feliu de Pallerols]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 585
| p18 = [[Fitxategi:Fonualei.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1427939|Fonualei]]''
| p625 = {{Coord|-18.024|-174.325|display=inline}}
| p2044 = 180
| p131 = ''[[:d:Q4102091|Vava'u]]''
| p17 = [[Tonga]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 586
| p18 = [[Fitxategi:Smnx frcast map hires.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925857|Forecast Seamount]]''
| p625 = {{Coord|13.4|143.92|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 587
| p18 = [[Fitxategi:Forstberg von Ueberau 2.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q30747787|Forst Berg]]''
| p625 = {{Coord|49.80916666666667|8.837777777777777|display=inline}}
| p2044 = 235.4
| p131 = [[Hessen]]<br/>''[[:d:Q7916|Darmstadt-Dieburg]]''<br/>[[Reinheim]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 588
| label = ''[[:d:Q3077985|Fort Portal]]''
| p625 = {{Coord|0.7|30.25|display=inline}}
| p2044 = 1524
| p17 = [[Uganda]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 589
| p18 = [[Fitxategi:Fortrock.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3044297|Fort Rock]]''
| p625 = {{Coord|43.372083333333|-121.074|display=inline}}
| p2044 = 4699
| p131 = [[Lake konderria (Oregon)|Lake konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 590
| p18 = [[Fitxategi:Fourpeaked-fumaroles-cyrus-read1.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1058950|Fourpeaked Mountain]]''
| p625 = {{Coord|58.77|-153.67194444444|display=inline}}
| p2044 = 6903<br/>1999
| p131 = ''[[:d:Q512713|Kenai Peninsula Borough]]''<br/>[[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 591
| label = [[Fremrinámur]]
| p625 = {{Coord|65.429733|-16.645963|display=inline}}
| p2044 = 3081
| p131 = [[Þingeyjarsveit]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 592
| p18 = [[Fitxategi:Frosty.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3468247|Frosty Volcano]]''
| p625 = {{Coord|55.082|-162.814|display=inline}}
| p2044 = 6601
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 593
| p18 = [[Fitxategi:Fuchskaute.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1472613|Fuchskaute]]''
| p625 = {{Coord|50.6595|8.10262|display=inline}}
| p2044 = 657.3
| p131 = [[Renania-Palatinatua]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 594
| label = ''[[:d:Q3090546|Fueguino]]''
| p625 = {{Coord|-54.95|-70.25|display=inline}}
| p2044 = 150
| p131 = [[Antártica Chilena probintzia|La Antártica Chilena probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 595
| p18 = [[Fitxategi:33 - Ajuy.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12766129|Fuerteventura sumendi konplexua]]''
| p625 = {{Coord|28.358333333333|-15.016666666667|display=inline}}
| p2044 = 529
| p131 = [[Fuerteventura]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 596
| label = ''[[:d:Q109311691|Fuglaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.33876|5.1642|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 597
| p18 = [[Fitxategi:Kodaki fuji frm shojinko refurb.jpg|center|100px]]
| label = [[Fuji mendia]]
| p625 = {{Coord|35.36055555555556|138.7275|display=inline}}
| p2044 = 3777.24
| p131 = [[Shizuoka (prefektura)|Shizuoka]]<br/>[[Yamanashi (prefektura)|Yamanashi]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 598
| label = ''[[:d:Q11594395|Fukujin Seamount]]''
| p625 = {{Coord|21.933333|143.466667|display=inline}}
| p131 = [[Ipar Marianak]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 599
| p18 = [[Fitxategi:Submarine Volcano Fukutoku-Okanoba Erupts 2010-02-09.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3045211|Fukutoku-Okanoba]]''
| p625 = {{Coord|24.28|141.485|display=inline}}
| p2044 = -14
| p131 = ''[[:d:Q1022925|Ogasawara Village]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 600
| p18 = [[Fitxategi:FumaroleButte USGS.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5508533|Fumarole Butte]]''
| p625 = {{Coord|39.61|-112.79|display=inline}}
| p2044 = 5259<br/>1603
| p131 = [[Juab konderria (Utah)|Juab konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 601
| label = ''[[:d:Q109038013|Fureholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.87778|5.33776|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 602
| label = ''[[:d:Q125962271|Fureholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.83279|5.60364|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 603
| label = ''[[:d:Q4493490|Furi]]''
| p625 = {{Coord|8.9|38.683333333333|display=inline}}
| p131 = [[Addis Abeba]]
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 604
| p18 = [[Fitxategi:Hot springs at Lake Furnas 3.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q63378645|Furnas]]''
| p625 = {{Coord|37.762134|-25.321521|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q998510|Furnas]]''
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 605
| p18 = [[Fitxategi:Fussa ISS cut.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q385882|Fuss Peak]]''
| p625 = {{Coord|50.269722222222|155.2475|display=inline}}
| p2044 = 1772
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 606
| label = ''[[:d:Q31454774|Futatsu Dake]]''
| p625 = {{Coord|36.48153|138.90403|display=inline}}
| p2044 = 1280
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 607
| label = ''[[:d:Q24030129|Gabuli]]''
| p625 = {{Coord|13.666666666667|40.266666666667|display=inline}}
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 608
| label = ''[[:d:Q110584038|Gaja-jima]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 609
| p18 = [[Fitxategi:Pillow lavas, Galapagos Rift (Expl6415 9784031295).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925956|Galapagos Rift]]''
| p625 = {{Coord|0.792|-86.15|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 610
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Galeras (cropped).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q235062|Galeras]]''
| p625 = {{Coord|1.2166666666667|-77.366666666667|display=inline}}
| p2044 = 4276
| p131 = [[Nariño (departamendua)|Nariño]]
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 611
| label = ''[[:d:Q23925915|Gallego]]''
| p625 = {{Coord|-9.35|159.73|display=inline}}
| p17 = [[Salomon Uharteak|Salomon uharteak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 612
| label = ''[[:d:Q109038041|Galtane]]''
| p625 = {{Coord|59.92458|5.22117|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 613
| p18 = [[Fitxategi:Galunggung.jpg|center|100px]]
| label = [[Galunggung]]
| p625 = {{Coord|-7.2567315|108.0770588|display=inline}}
| p2044 = 2168
| p131 = ''[[:d:Q10385|Tasikmalaya]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 614
| p18 = [[Fitxategi:Ternate, Maluku Islands, Indonesia 2.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1467910|Gamalama]]''
| p625 = {{Coord|0.80722222222222|127.33388888889|display=inline}}
| p2044 = 1715
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 615
| label = ''[[:d:Q125584570|Gangstøholmane]]''
| p625 = {{Coord|60.16176|5.37142|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 616
| label = ''[[:d:Q5307516|Garbes]]''
| p625 = {{Coord|11.416666666667|42.2|display=inline}}
| p17 = [[Djibuti]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 617
| p18 = [[Fitxategi:Gareloi.jpg|center|100px]]
| label = [[Gareloi]]
| p625 = {{Coord|51.786666666667|-178.80305555556|display=inline}}
| p2044 = 1573
| p131 = ''[[:d:Q185533|Aleutians West Census Area]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 618
| label = ''[[:d:Q23925916|Garua Harbour]]''
| p625 = {{Coord|-5.3|150.07|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 619
| p18 = [[Fitxategi:Gassan (5693125340).jpg|center|100px]]
| label = [[Gassan mendia]]
| p625 = {{Coord|38.548888888889|140.02694444444|display=inline}}<br/>{{Coord|38.545555555556|140.02694444444|display=inline}}
| p2044 = 1984
| p131 = ''[[:d:Q734416|Tsuruoka]]''<br/>''[[:d:Q1348827|Shonai]]''<br/>''[[:d:Q1347371|Okura]]''<br/>''[[:d:Q1348988|Nishikawa]]''<br/>[[Yamagata (prefektura)|Yamagata]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 620
| p18 = [[Fitxategi:Gedamsa caldera.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3100052|Gedamsa]]''
| p625 = {{Coord|8.35554|39.18034|display=inline}}
| p2044 = 1984
| p131 = ''[[:d:Q202107|Oromia]]''
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 621
| p18 = [[Fitxategi:Gede seen from Cilaku.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1145123|Gede mendia]]''
| p625 = {{Coord|-6.7883333333333|106.98166666667|display=inline}}
| p2044 = 2958
| p131 = ''[[:d:Q10367|Cianjur]]''<br/>''[[:d:Q10381|Sukabumi]]''<br/>''[[:d:Q10363|Bogor]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 622
| label = ''[[:d:Q1498870|Geiselstein (Vogelsberg)]]''
| p625 = {{Coord|50.5335|9.24294|display=inline}}
| p131 = [[Hessen]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 623
| label = ''[[:d:Q124728126|Gemündener Maar]]''
| p625 = {{Coord|50.17814|6.83612|display=inline}}
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 624
| p18 = [[Fitxategi:Bur ni Telong.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q40981|Geureudong]]''
| p625 = {{Coord|4.8130555555556|96.816666666667|display=inline}}<br/>{{Coord|4.8105|96.8169|display=inline}}
| p2044 = 2885
| p131 = [[Aceh]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 625
| p18 = [[Fitxategi:Great Geysir (1).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2948571|Geysir geothermal field]]''
| p625 = {{Coord|64.3167|-20.2999|display=inline}}
| p2044 = 727
| p131 = [[Bláskógabyggð]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 626
| label = ''[[:d:Q21586480|Ghaylah]]''
| p625 = {{Coord|33.1858|37.0925|display=inline}}
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 627
| p18 = [[Fitxategi:Гиггенбах.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5307509|Giggenbach]]''
| p625 = {{Coord|-30.035833|-178.7125|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 628
| label = ''[[:d:Q126080975|Giljanes Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-34.775|178.579|display=inline}}
| p131 = No/unknown value
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 629
| label = ''[[:d:Q109312632|Giljholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.38188|4.96114|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 630
| label = ''[[:d:Q4707433|Girekol]]''
| p625 = {{Coord|39.1|43.416666666667|display=inline}}
| p17 = [[Turkia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 631
| label = ''[[:d:Q17562196|Glabro]]''
| p625 = {{Coord|39.4991424|15.178151|display=inline}}
| p2044 = -100
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 632
| p18 = [[Fitxategi:Gleiberg NNW.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1289764|Gleiberg]]''
| p625 = {{Coord|50.6151|8.63465|display=inline}}
| p2044 = 308
| p131 = [[Hessen]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 633
| label = ''[[:d:Q109312643|Glåmsnesskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.2989|5.17695|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 634
| label = ''[[:d:Q31458290|Goat Mountain]]''
| p625 = {{Coord|29.1877|-103.40573|display=inline}}<br/>{{Coord|29.1877018|-103.4057342|display=inline}}
| p131 = [[Brewster konderria (Texas)|Brewster konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 635
| label = ''[[:d:Q23944160|Gobbay Garo]]''
| p625 = {{Coord|14.982777777778|39.886111111111|display=inline}}
| p2044 = 94
| p17 = [[Eritrea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 636
| p18 = [[Fitxategi:Golovnina (vulkan) ISS cut.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2664586|Golovnin]]''
| p625 = {{Coord|43.843055555556|145.50555555556|display=inline}}
| p2044 = 543
| p131 = ''[[:d:Q2090115|Yuzhno-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 637
| label = ''[[:d:Q4142403|Golubitskiy lokatz sumendia]]''
| p625 = {{Coord|45.334962|37.27775|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 638
| label = ''[[:d:Q31451458|Gora Shishel']]''
| p625 = {{Coord|57.4397|160.376|display=inline}}
| p2044 = 2520
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 639
| label = ''[[:d:Q4442785|Gora Stokap]]''
| p625 = {{Coord|44.8375|147.3425|display=inline}}<br/>{{Coord|44.8393|147.3441|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''<br/>[[Nemuro suprefetura]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 640
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Горелый Камчатка.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1322653|Gorely]]''
| p625 = {{Coord|52.558333333333|158.03333333333|display=inline}}
| p2044 = 1829
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 641
| label = ''[[:d:Q4428920|Goryachaya]]''
| p625 = {{Coord|52.816666666667|158.15|display=inline}}
| p2044 = 135
| p131 = ''[[:d:Q1042558|Yelizovsky District]]''<br/>[[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 642
| label = ''[[:d:Q2080283|Goryashchaya Sopka]]''
| p625 = {{Coord|46.831666666667|151.75138888889|display=inline}}
| p2044 = 891
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 643
| p18 = [[Fitxategi:AucklandMapHochstetter1859 (cropped to Grafton Volcano).JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5592578|Grafton Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-36.862|174.77|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 644
| label = ''[[:d:Q31445586|Gran Cratere]]''
| p625 = {{Coord|38.40417|14.9657|display=inline}}
| p2044 = 154
| p131 = [[Lipari (udalerria)|Lipari]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 645
| p18 = [[Fitxategi:Grand et Petit Sarcoui.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3114564|Grand Sarcoui]]''
| p625 = {{Coord|45.8145|2.9822|display=inline}}
| p2044 = 1147
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 646
| label = ''[[:d:Q113434779|Granollers de Rocacorba volcano]]''
| p2044 = 652
| p131 = [[Sant Martí de Llémena]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 647
| label = ''[[:d:Q3115940|Great Crack]]''
| p625 = {{Coord|19.1829|-155.434|display=inline}}
| p131 = [[Hawaii konderria (Hawaii)|Hawaii konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 648
| p18 = [[Fitxategi:Closeup of large peak of Mount Ararat.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q20517059|Greater Ararat]]''
| p625 = {{Coord|39.702761111111|44.300380555556|display=inline}}
| p2044 = 5165
| p131 = [[Iğdır probintzia]]
| p17 = [[Turkia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 649
| label = ''[[:d:Q4148786|Grechishkina (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|58.05|160.78333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 650
| label = ''[[:d:Q30666957|Grefenburg]]''
| p625 = {{Coord|51.55694|9.7579|display=inline}}
| p131 = [[Saxonia Beherea]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 651
| p18 = [[Fitxategi:Hveragerdi6.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1545699|Grensdalur]]''
| p625 = {{Coord|64.04649|-21.190626|display=inline}}
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 652
| label = ''[[:d:Q109038424|Grisholmskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.797|4.7042|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 653
| p18 = [[Fitxategi:Grodczyn (Wzgorza Lewinskie).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q747135|Grodczyn]]''
| p625 = {{Coord|50.4142|16.333344444444|display=inline}}
| p17 = [[Polonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 654
| label = ''[[:d:Q24032606|Groppo (bolkan)]]''
| p625 = {{Coord|11.733|40.25|display=inline}}
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 655
| p18 = [[Fitxategi:Grosser Beerberg.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q896523|Großer Beerberg]]''
| p625 = {{Coord|50.659444444444|10.746111111111|display=inline}}
| p2044 = 982.9
| p131 = [[Suhl]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 656
| label = ''[[:d:Q86674193|Gryta]]''
| p625 = {{Coord|59.8962|5.0481|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 657
| p18 = [[Fitxategi:Gbrok.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2633479|Grábrók]]''
| p625 = {{Coord|64.7817|-21.56226|display=inline}}
| p2044 = 170
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 658
| p18 = [[Fitxategi:Iceland2009-BradWeber-Kerid.jpg|center|100px]]
| label = [[Grímsnes]]
| p625 = {{Coord|64.036666666667|-20.889444444444|display=inline}}
| p131 = [[Grímsnes- og Grafningshreppur]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 659
| p18 = [[Fitxategi:Iceland Grimsvoetn 1972-B.jpg|center|100px]]
| label = [[Grímsvötn]]
| p625 = {{Coord|64.42|-17.33|display=inline}}
| p2044 = 1725
| p131 = ''[[:d:Q933458|Sveitarfélagið Hornafjörður]]''<br/>[[Þingeyjarsveit]]<br/>[[Skaftárhreppur]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 660
| label = ''[[:d:Q125960918|Grøningen]]''
| p625 = {{Coord|60.77278|5.17083|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 661
| p18 = [[Fitxategi:Guallatiri.jpg|center|100px]]
| label = [[Guallatiri sumendia]]
| p625 = {{Coord|-18.42361111111111|-69.08972222222222|display=inline}}
| p2044 = 6071
| p131 = [[Parinacota probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 662
| label = ''[[:d:Q109038491|Gudmundskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7955|4.6715|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 663
| label = ''[[:d:Q125960738|Gulaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.1508|5.37057|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 664
| label = ''[[:d:Q125960910|Gulaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.68105|5.1164|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 665
| label = ''[[:d:Q109038528|Gulebleikjene]]''
| p625 = {{Coord|59.9041112|5.1776652|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 666
| label = ''[[:d:Q86674752|Gulo]]''
| p625 = {{Coord|59.7334|5.1143|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 667
| p18 = [[Fitxategi:Gunung Guntur.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2735753|Guntur]]''
| p625 = {{Coord|-7.1433333333333|107.83972222222|display=inline}}
| p2044 = 2249
| p131 = ''[[:d:Q10371|Garut]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 668
| p18 = [[Fitxategi:Gunung-baru-jari.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q109017289|Gunung Barujari]]''
| p625 = {{Coord|-8.4112936|116.4221044|display=inline}}
| p2044 = 2376
| p131 = ''[[:d:Q14115|East Lombok]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 669
| p18 = [[Fitxategi:Malasari halimun.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q13199282|Gunung Halimun]]''
| p625 = {{Coord|-6.710428|106.451239|display=inline}}
| p2044 = 1929
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 670
| p18 = [[Fitxategi:COLLECTIE TROPENMUSEUM De Gunung Karang TMnr 60016534.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2344869|Gunung Karang]]''
| p625 = {{Coord|-6.2691666666667|106.05|display=inline}}
| p2044 = 1778
| p131 = [[Mendebaldeko Java]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 671
| p18 = [[Fitxategi:COLLECTIE TROPENMUSEUM De Gunung Karang TMnr 60016534.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q675072|Gunung Kendang]]''
| p625 = {{Coord|-7.23|107.72|display=inline}}
| p2044 = 2608
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 672
| p18 = [[Fitxategi:COLLECTIE TROPENMUSEUM Landschap met gezicht op de Goenoeng Malabar TMnr 60011494.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q670643|Gunung Malabar]]''
| p625 = {{Coord|-7.13|107.65|display=inline}}
| p2044 = 2343
| p131 = ''[[:d:Q10332|Bandung]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 673
| p18 = [[Fitxategi:Mt Masurai (201293087).jpeg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12484774|Gunung Masurai]]''
| p625 = {{Coord|-2.5025|101.85833333333332|display=inline}}
| p2044 = 2916
| p131 = [[Jambi]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 674
| p18 = [[Fitxategi:Pemandangan Merbabu dari Kota Salatiga (1).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q598893|Gunung Merbabu]]''
| p625 = {{Coord|-7.455|110.44|display=inline}}
| p2044 = 3142
| p131 = ''[[:d:Q10609|Boyolali]]''<br/>[[Erdialdeko Java|Jawa Tengah]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 675
| p18 = [[Fitxategi:Gunung Muria.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3217435|Gunung Muria]]''
| p625 = {{Coord|-6.61666667|110.88333333|display=inline}}
| p2044 = 1625
| p131 = [[Erdialdeko Java|Jawa Tengah]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 676
| label = ''[[:d:Q3492253|Gunung Patah]]''
| p625 = {{Coord|-4.27|103.3|display=inline}}
| p2044 = 2817
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 677
| p18 = [[Fitxategi:Gunung rajabasa.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q42174|Gunung Rajabasa]]''
| p625 = {{Coord|-5.7833333333333|105.625|display=inline}}
| p2044 = 1281
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 678
| p18 = [[Fitxategi:Gunung Slamet dari Kr Salam.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q580131|Gunung Slamet]]''
| p625 = {{Coord|-7.239|109.22|display=inline}}
| p2044 = 3428
| p131 = [[Erdialdeko Java|Jawa Tengah]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 679
| p18 = [[Fitxategi:Soputan.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q781529|Gunung Soputanpatepangan]]''
| p625 = {{Coord|1.112|124.736|display=inline}}
| p2044 = 1952
| p131 = ''[[:d:Q15836|Minahasa]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 680
| p18 = [[Fitxategi:Ereveld Candi.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2746639|Gunung Ungaran]]''
| p625 = {{Coord|-7.18|110.33|display=inline}}
| p2044 = 2050
| p131 = ''[[:d:Q10687|Semarang]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 681
| p18 = [[Fitxategi:Wetarvolc.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1899342|Gunungapi Wetar]]''
| p625 = {{Coord|-6.6416666666667|126.65|display=inline}}
| p2044 = 239
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 682
| p18 = [[Fitxategi:Gutanasar.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4152986|Gutanasar]]''
| p625 = {{Coord|40.36793|44.68386|display=inline}}
| p131 = [[Kotaik]]
| p17 = [[Armenia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 683
| p18 = [[Fitxategi:Gaensehals.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1424776|Gänsehals]]''
| p625 = {{Coord|50.3968|7.20464|display=inline}}
| p2044 = 575.3
| p131 = [[Bell (Mayen-Koblenz)|Bell]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 684
| p18 = [[Fitxategi:Hayama.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11620730|Ha Yama]]''
| p625 = {{Coord|38.52916667|140.21055556|display=inline}}<br/>{{Coord|38.52944|140.21|display=inline}}
| p2044 = 1461.7
| p131 = ''[[:d:Q858008|Murayama]]''<br/>''[[:d:Q823955|Sagae]]''<br/>''[[:d:Q1347371|Okura]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 685
| label = ''[[:d:Q31454763|Hachi Yama]]''
| p625 = {{Coord|36.69047|138.51381|display=inline}}
| p2044 = 2012
| p131 = [[Nagano (prefektura)|Nagano]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 686
| p18 = [[Fitxategi:Hachimann numa 2008.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3075593|Hachimantai]]''
| p625 = {{Coord|39.957777777778|140.85416666667|display=inline}}
| p2044 = 1613
| p131 = ''[[:d:Q765884|Hachimantai]]''<br/>''[[:d:Q846877|Semboku]]''<br/>''[[:d:Q496499|Kazuno]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 687
| label = ''[[:d:Q1424033|Hagen mendia]]''
| p625 = {{Coord|-5.75|144.03333333|display=inline}}
| p2044 = 3778
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 688
| p18 = [[Fitxategi:Hakone Volcano 20120910.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1067417|Hakone mendia]]''
| p625 = {{Coord|35.23|139.02388888889|display=inline}}
| p2044 = 1438
| p131 = [[Hakone (Kanagawa)|Hakone]]<br/>''[[:d:Q847577|Susono]]''<br/>''[[:d:Q735175|Gotemba]]''<br/>''[[:d:Q653478|Mishima]]''<br/>''[[:d:Q532346|Yugawara]]''<br/>''[[:d:Q651742|Minamiashigara]]''<br/>[[Odawara]]<br/>''[[:d:Q726418|Oyama]]''<br/>''[[:d:Q1202786|Manazuru]]''<br/>''[[:d:Q1203533|Kannami]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 689
| p18 = [[Fitxategi:Mount Haku from Onanjimine 2011-07-17.jpg|center|100px]]
| label = [[Haku mendia]]
| p625 = {{Coord|36.1|136.5|display=inline}}
| p2044 = 2702
| p131 = [[Hakusan (Ishikawa)|Hakusan]]<br/>''[[:d:Q1203744|Shirakawa]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 690
| p18 = [[Fitxategi:Haleakalā, Peak Shadow.jpg|center|100px]]
| label = [[Haleakalā]]
| p625 = {{Coord|20.713333333333|-156.2575|display=inline}}
| p2044 = 3055
| p131 = [[Maui konderria (Hawaii)|Maui konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 691
| p18 = [[Fitxategi:Hallasan 2.jpg|center|100px]]
| label = [[Hallasan]]
| p625 = {{Coord|33.35|126.51666666667|display=inline}}
| p2044 = 1947.06
| p131 = [[Jeju]]
| p17 = [[Hego Korea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 692
| p18 = [[Fitxategi:Hampton Park scoria cone Auckland.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5646257|Hampton Park]]''
| p625 = {{Coord|-36.950925|174.89544|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 693
| label = ''[[:d:Q125960814|Hamsholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.6736|5.15788|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 694
| p18 = [[Fitxategi:Hanish.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1417843|Hanish Islands]]''
| p625 = {{Coord|13.75|42.75|display=inline}}
| p2044 = 78
| p131 = [[Al-Hudaida gobernantzia]]
| p17 = [[Yemen]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 695
| p18 = [[Fitxategi:MtBar-on.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4327604|Har Bar'on]]''
| p625 = {{Coord|33.1580778|35.7790611|display=inline}}
| p2044 = 1056
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 696
| p18 = [[Fitxategi:BNEYRESSEN-MOUNT.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1584353|Har Bnei Rasan]]''
| p625 = {{Coord|33.081944444444|35.833888888889|display=inline}}
| p2044 = 1072
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]<br/>[[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 697
| p18 = [[Fitxategi:Hozek.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4327730|Har Hozek]]''
| p625 = {{Coord|33.0537861|35.8505889|display=inline}}
| p2044 = 1158
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 698
| p18 = [[Fitxategi:Maar, Golan Heights.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4327234|Har Ram]]''
| p625 = {{Coord|33.2456167|35.7852139|display=inline}}
| p2044 = 1185
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 699
| label = ''[[:d:Q125968781|Haradha]]''
| p625 = {{Coord|14.09118|44.67265|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q4117240|Damt District]]''
| p17 = [[Yemen]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 700
| label = ''[[:d:Q21544577|Hargy]]''
| p625 = {{Coord|-5.55|151.01666666666668|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 701
| label = ''[[:d:Q8536451|Harra es-Sawad]]''
| p625 = {{Coord|13.58|46.12|display=inline}}
| p2044 = 1737
| p17 = [[Yemen]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 702
| p18 = [[Fitxategi:Harrat Lunayyir.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q890128|Harrat Lunayyir]]''
| p625 = {{Coord|25.17|37.75|display=inline}}
| p17 = [[Saudi Arabia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 703
| p18 = [[Fitxategi:Mount Haruna view from Hokkitsu Onsen Tachibana no sato Shiroyama.jpg|center|100px]]
| label = [[Haruna mendia]]
| p625 = {{Coord|36.47694444444444|138.87805555555556|display=inline}}
| p2044 = 1449
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]<br/>[[Takasaki (Gunma)|Takasaki]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 704
| label = ''[[:d:Q11675233|Hatoma Knoll]]''
| p625 = {{Coord|24.86666667|123.85|display=inline}}
| p131 = [[Okinawa (prefektura)|Okinawa]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 705
| label = ''[[:d:Q23925858|Haut Dong Nai]]''
| p625 = {{Coord|11.6|108.2|display=inline}}
| p17 = [[Vietnam]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 706
| label = ''[[:d:Q58809955|Haut Song Be]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 707
| p18 = [[Fitxategi:Havre Seamount Eruption 19 July 2012 with labels.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3128717|Havre Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-31.125|-179.03|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 708
| label = ''[[:d:Q23925917|Haylan, Jabal]]''
| p625 = {{Coord|15.4|45.1|display=inline}}
| p17 = [[Yemen]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 709
| label = ''[[:d:Q113836278|Heiaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.0591094|5.923839|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 710
| label = ''[[:d:Q111907475|Heidarspordar]]''
| p625 = {{Coord|65.35|-16.49|display=inline}}
| p2044 = 490
| p131 = [[Þingeyjarsveit]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 711
| p18 = [[Fitxategi:2006-05-21-153901 Iceland Stórinúpur.jpg|center|100px]]
| label = [[Hekla]]
| p625 = {{Coord|63.992222222222225|-19.66583333333333|display=inline}}
| p2044 = 1491
| p131 = [[Rangárþing ytra]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 712
| p18 = [[Fitxategi:Helgafell, Heimaey, Islas Vestman, Suðurland, Islandia, 2014-08-17, DD 013.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1141849|Helgafell]]''
| p625 = {{Coord|63.4293|-20.2601|display=inline}}
| p2044 = 227
| p131 = [[Vestmannaeyjar]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 713
| p18 = [[Fitxategi:Grundarfjørdur 01 (1417674424).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1602444|Helgrindur]]''
| p625 = {{Coord|64.8876702451|-23.3284568109|display=inline}}
| p2044 = 988
| p131 = ''[[:d:Q120702787|Grundarfjarðarbær]]''<br/>[[Snæfellsbær]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 714
| label = ''[[:d:Q109038740|Hellesøyskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7557|4.7033|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 715
| p18 = [[Fitxategi:Hengill behind Hveragerdi.jpg|center|100px]]
| label = [[Hengill]]
| p625 = {{Coord|64.085555555556|-21.313611111111|display=inline}}
| p2044 = 803
| p131 = [[Grímsnes- og Grafningshreppur]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 716
| p18 = [[Fitxategi:Golan JAN10 028.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2903945|Hermonit Mountain]]''
| p625 = {{Coord|33.185277777778|35.793611111111|display=inline}}
| p2044 = 1211
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]<br/>[[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 717
| p18 = [[Fitxategi:Herðubreið-Iceland-2.jpg|center|100px]]
| label = [[Herðubreið]]
| p625 = {{Coord|65.183333333333|-16.35|display=inline}}
| p2044 = 1682
| p131 = [[Þingeyjarsveit]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 718
| label = ''[[:d:Q31443965|Hibochiboc Volcano]]''
| p625 = {{Coord|9.2041666666667|124.67027777778|display=inline}}
| p2044 = 607
| p131 = ''[[:d:Q13769|Camiguin]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 719
| p18 = [[Fitxategi:Black Beach in Camiguin.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1319819|Hibok-Hibok mendia]]''
| p625 = {{Coord|9.2005555555556|124.66805555556|display=inline}}
| p2044 = 1332
| p131 = [[Iparraldeko Mindanao]]<br/>''[[:d:Q356518|Mambajao]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 720
| p18 = [[Fitxategi:東ヌプカウシヌプリ.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q97763748|Higashinupukaushinupuri]]''
| p625 = {{Coord|43.24583333333333|143.10222222222222|display=inline}}
| p2044 = 1252
| p131 = ''[[:d:Q1357679|Shikaoi]]''<br/>''[[:d:Q1210187|Shihoro]]''<br/>''[[:d:Q1210152|Kamishihoro]]''<br/>''[[:d:Q1037393|Hokkaido]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 721
| label = ''[[:d:Q14943046|High Island Supervolcano]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 722
| label = ''[[:d:Q12766853|Hijiori]]''
| p625 = {{Coord|38.605833|140.178333|display=inline}}
| p2044 = 516
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 723
| label = ''[[:d:Q125550303|Hillandskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.56487|5.22457|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 724
| p18 = [[Fitxategi:Hiruzen 01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q8536691|Hiruzen]]''
| p625 = {{Coord|35.325|133.66361111|display=inline}}<br/>{{Coord|35.316666666667|133.68333333333|display=inline}}
| p2044 = 1202
| p131 = ''[[:d:Q861230|Maniwa]]''<br/>''[[:d:Q642006|Kurayoshi]]''<br/>''[[:d:Q1156182|Kofu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 725
| label = ''[[:d:Q3138897|Hobicha]]''
| p625 = {{Coord|6.78|37.83|display=inline}}
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 726
| p18 = [[Fitxategi:Hochkelberg.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q830883|Hochkelberg]]''
| p625 = {{Coord|50.273908333333|6.9531472222222|display=inline}}
| p2044 = 674.9
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 727
| p18 = [[Fitxategi:Hochsimmer-Sommer-2010.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1622310|Hochsimmer]]''
| p625 = {{Coord|50.3603|7.19889|display=inline}}
| p2044 = 587.9
| p131 = [[Renania-Palatinatua]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 728
| p18 = [[Fitxategi:Hochstein (Eifel).JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1622342|Hochstein]]''
| p625 = {{Coord|50.3717|7.21917|display=inline}}
| p2044 = 563
| p131 = [[Renania-Palatinatua]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 729
| label = ''[[:d:Q124833091|Hodnelandsholmane]]''
| p625 = {{Coord|60.73614|5.29013|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 730
| p18 = [[Fitxategi:Hofsjökull Icecap in the Distance - 2013.08 - panoramio.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q106028265|Hofsjökull]]''
| p625 = {{Coord|64.8148|-18.766|display=inline}}
| p2044 = 1765
| p131 = [[Suðurland]]<br/>[[Norðurland vestra]]<br/>[[Akrahreppur]]<br/>[[Bláskógabyggð]]<br/>[[Húnavatnshreppur]]<br/>[[Skagafjörður (udalerria)|Skagafjörður]]<br/>[[Skeiða- og Gnúpverjahreppur]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 731
| p18 = [[Fitxategi:Hohe Acht.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q315110|Hohe Acht]]''
| p625 = {{Coord|50.385833333333|7.0111111111111|display=inline}}
| p2044 = 746.9
| p131 = ''[[:d:Q183485|Adenau]]''
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 732
| label = ''[[:d:Q1623797|Hohenseelbachs-Kopf]]''
| p625 = {{Coord|50.75909722|7.98652778|display=inline}}
| p2044 = 517.5
| p131 = [[Ipar Renania-Westfalia]]<br/>[[Renania-Palatinatua]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 733
| p18 = [[Fitxategi:Hoher Hagen von Scheden aus.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1623902|Hoher Hagen]]''
| p625 = {{Coord|51.4752|9.76457|display=inline}}
| p2044 = 492.5
| p131 = [[Saxonia Beherea]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 734
| p18 = [[Fitxategi:Hoherlist.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q15115079|Hoher List]]''
| p625 = {{Coord|50.16166667|6.84861111|display=inline}}
| p2044 = 549.1
| p131 = [[Renania-Palatinatua]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 735
| p18 = [[Fitxategi:Hoherodskopf Vogelsberg.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1290651|Hoherodskopf]]''
| p625 = {{Coord|50.511|9.227|display=inline}}
| p2044 = 764
| p131 = [[Hessen]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 736
| p18 = [[Fitxategi:Ōnuma-Kōen01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q715491|Hokkaidō Koma-ga-take]]''
| p625 = {{Coord|42.063333333333|140.67722222222|display=inline}}
| p2044 = 1131
| p131 = ''[[:d:Q1354319|Mori]]''<br/>''[[:d:Q773727|Shikabe]]''<br/>''[[:d:Q1354276|Nanae]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 737
| label = ''[[:d:Q125751313|Horneflesa]]''
| p625 = {{Coord|60.18816|5.31286|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 738
| p18 = [[Fitxategi:Hornopiren.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1628555|Hornopirén]]''
| p625 = {{Coord|-41.874444444444|-72.431388888889|display=inline}}
| p2044 = 1572
| p131 = [[Palena probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 739
| p18 = [[Fitxategi:Horns of Hattin.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1411801|Horns of Hattin]]''
| p625 = {{Coord|32.799722222222|35.459722222222|display=inline}}
| p2044 = 326
| p131 = [[Galilea]]
| p17 = [[Israel]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 740
| label = ''[[:d:Q124713563|Horsøyskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.22734|5.20876|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 741
| p18 = [[Fitxategi:Cerro del Hoyazo (Níjar ).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2894595|Hoyazo de Níjar]]''
| p625 = {{Coord|36.9591|-2.1702|display=inline}}
| p2044 = 230
| p131 = [[Níjar]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 742
| p18 = [[Fitxategi:Þingvellir Iceland 005.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1632346|Hrafnabjörg]]''
| p625 = {{Coord|64.272593|-20.921597|display=inline}}
| p2044 = 763
| p131 = [[Bláskógabyggð]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 743
| p18 = [[Fitxategi:Hualālai 1996.jpg|center|100px]]
| label = [[Hualālai|Hualalai]]
| p625 = {{Coord|19.692222222222|-155.86722222222|display=inline}}
| p2044 = 2521
| p131 = [[Hawaii konderria (Hawaii)|Hawaii konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 744
| p18 = [[Fitxategi:Hualca Hualca.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2115281|Hualca Hualca]]''
| p625 = {{Coord|-15.816666666667|-71.883333333333|display=inline}}
| p2044 = 6025
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 745
| p18 = [[Fitxategi:Huambo.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12767180|Huambo]]''
| p625 = {{Coord|-15.8333|-72.13333|display=inline}}
| p2044 = 4550
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 746
| label = ''[[:d:Q946750|Huaynaputina]]''
| p625 = {{Coord|-16.615555555555556|-70.84972222222223|display=inline}}
| p2044 = 4850
| p131 = ''[[:d:Q208182|Moquegua Department]]''
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 747
| p18 = [[Fitxategi:Cerro hudson.jpg|center|100px]]
| label = [[Hudson sumendia|Hudson mendia]]
| p625 = {{Coord|-45.92|-72.95|display=inline}}
| p2044 = 1905
| p131 = [[Aysén probintzia|Aisén probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 748
| label = ''[[:d:Q125550176|Hufteskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.26148|4.91735|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 749
| label = ''[[:d:Q111209426|Huldholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.2131|5.0586|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 750
| p18 = [[Fitxategi:Hummelsberg (Westerwald).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1637140|Hummelsberg]]''
| p625 = {{Coord|50.582067|7.324987|display=inline}}
| p2044 = 407.4
| p131 = [[Sankt Katharinen]]<br/>''[[:d:Q390125|Linz am Rhein]]''
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 751
| label = ''[[:d:Q125549900|Hundeskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.5773|5.22785|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 752
| p18 = [[Fitxategi:Hunga Tonga Hunga Ha’apai (NGA, 2017) 2.jpg|center|100px]]
| label = [[Hunga Tonga–Hunga Haʻapai]]
| p625 = {{Coord|-20.545|-175.3925|display=inline}}
| p2044 = 149
| p131 = ''[[:d:Q4494291|Haʻapai district]]''
| p17 = [[Tonga]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 753
| label = ''[[:d:Q125960843|Husøy]]''
| p625 = {{Coord|59.7820349|5.5239424|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 754
| label = ''[[:d:Q23925918|Hydrographers Range]]''
| p625 = {{Coord|-9|148.61666667|display=inline}}<br/>{{Coord|-8.96006|148.33521|display=inline}}
| p2044 = 1915<br/>1352
| p131 = [[Oro (Papua Ginea Berria)|Iparraldeko probintzia]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 755
| label = ''[[:d:Q125962945|Hånesholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.82125|5.19618|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 756
| label = ''[[:d:Q109038654|Håskjer]]''
| p625 = {{Coord|59.95837|5.26741|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 757
| label = ''[[:d:Q125921578|Høgholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.38028|5.03667|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 758
| label = ''[[:d:Q125960791|Høgholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.78722|5.23528|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 759
| label = ''[[:d:Q111209403|Høgøyskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.37217|4.92439|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 760
| label = ''[[:d:Q125550170|Høylandsskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.19031|5.15954|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 761
| label = ''[[:d:Q31663694|I Vancori]]''
| p625 = {{Coord|38.78874|15.21209|display=inline}}
| p131 = [[Lipari (udalerria)|Lipari]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 762
| label = ''[[:d:Q21544582|Iamalele]]''
| p625 = {{Coord|-9.52|150.53|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 763
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Ичинская сопка.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1675325|Ichinsky]]''
| p625 = {{Coord|55.677777777778|157.72166666667|display=inline}}<br/>{{Coord|55.6786|157.718|display=inline}}
| p2044 = 3621<br/>3603
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 764
| label = ''[[:d:Q2091943|Iettunup]]''
| p625 = {{Coord|58.4|161.06666666667|display=inline}}
| p2044 = 1340
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 765
| p18 = [[Fitxategi:Ijen volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q548489|Ijen]]''
| p625 = {{Coord|-8.058|114.242|display=inline}}
| p2044 = 2769
| p131 = ''[[:d:Q11076|Bondowoso]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 766
| label = ''[[:d:Q11551830|Ikeda and Yamagawa]]''
| p625 = {{Coord|31.222222|130.605556|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q19712|Ibusuki]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 767
| label = ''[[:d:Q2401434|Iktunup]]''
| p625 = {{Coord|58.083333333333|160.75|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 768
| p18 = [[Fitxategi:Santa Ana Volcano.USAF.C-130.1.jpg|center|100px]]
| label = [[Ilamatepec]]
| p625 = {{Coord|13.852777777778|-89.63|display=inline}}
| p2044 = 2381
| p131 = ''[[:d:Q671158|Santa Ana departamendua]]''
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 769
| p18 = [[Fitxategi:Mount Iliamna.jpg|center|100px]]
| label = [[Iliamna mendia]]
| p625 = {{Coord|60.0317271|-153.0911662|display=inline}}
| p2044 = 3053
| p131 = [[Alaska]]<br/>''[[:d:Q512713|Kenai Peninsula Borough]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 770
| p18 = [[Fitxategi:Iliboleng.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2364075|Iliboleng]]''
| p625 = {{Coord|-8.344|123.252|display=inline}}
| p2044 = 1659
| p131 = [[Sondako uharte txikiak|Sondako Uharte Txikiak]]<br/>''[[:d:Q366088|Adonara Island]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 771
| label = ''[[:d:Q4175476|Ililabalekan]]''
| p625 = {{Coord|-8.55|123.38|display=inline}}
| p2044 = 1018
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 772
| p18 = [[Fitxategi:Ilimuda.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2597888|Ilimuda]]''
| p625 = {{Coord|-8.478|122.671|display=inline}}
| p2044 = 1100
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 773
| p18 = [[Fitxategi:Iliwerung lava dome.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2483640|Iliwerung]]''
| p625 = {{Coord|-8.5322222222222|123.57333333333|display=inline}}
| p2044 = 1018
| p131 = [[Ekialdeko Nusa Tenggara|Nusa Tenggara Timur]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 774
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Iiliniza.jpg|center|100px]]
| label = [[Illiniza]]
| p625 = {{Coord|-0.65944444444444|-78.713611111111|display=inline}}
| p2044 = 5245
| p131 = ''[[:d:Q6723341|Machachi]]''
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 775
| p18 = [[Fitxategi:SalvadorVolcanoEngraving.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q137953|Ilopango]]''
| p625 = {{Coord|13.66666667|-89.05|display=inline}}
| p2044 = 442
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 776
| p18 = [[Fitxategi:Ilyinsky volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2593019|Ilyinsky]]''
| p625 = {{Coord|51.49|157.2|display=inline}}
| p2044 = 1578<br/>427
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 777
| p18 = [[Fitxategi:Muelle del lago San Pablo.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1659771|Imbabura sumendia]]''
| p625 = {{Coord|0.25805555555556|-78.179722222222|display=inline}}
| p2044 = 4610
| p131 = [[Imbabura probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 778
| label = ''[[:d:Q6013326|Inacaliri]]''
| p625 = {{Coord|-21.98|-68.07|display=inline}}
| p2044 = 5618
| p131 = [[Nor Lípez probintzia]]<br/>[[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Bolivia]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 779
| label = ''[[:d:Q104831690|Inaritsji]]''
| p625 = {{Coord|56.17|117.531111|display=inline}}
| p131 = [[Zabaikalski kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 780
| p18 = [[Fitxategi:Incahuasi and el fraile plus laguna verde chile.jpg|center|100px]]
| label = [[Incahuasi sumendia|Incahuasi]]
| p625 = {{Coord|-27.033333333333|-68.3|display=inline}}
| p2044 = 6621
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 781
| label = ''[[:d:Q125921561|Indreskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.55683|5.01121|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 782
| label = ''[[:d:Q23925966|Infiernillo]]''
| p625 = {{Coord|-35.123|-69.9|display=inline}}
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 783
| p18 = [[Fitxategi:Inierie.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4175389|Inierie]]''
| p625 = {{Coord|-8.875|120.95|display=inline}}
| p2044 = 2245
| p131 = ''[[:d:Q804109|Bajawa]]''<br/>[[Flores (uhartea)|Flores]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 784
| label = ''[[:d:Q123439426|Innri-Sandhóll]]''
| p625 = {{Coord|63.9016|-22.32451|display=inline}}
| p2044 = 88
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 785
| label = ''[[:d:Q109039586|Insta Mågøyskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7938|4.6634|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 786
| label = ''[[:d:Q111209489|Inste Kjeholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.36273|4.94509|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 787
| label = ''[[:d:Q111209490|Insteodden]]''
| p625 = {{Coord|60.30371|4.90664|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 788
| p18 = [[Fitxategi:Intihuasi.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5919246|Inti Huasi]]''
| p625 = {{Coord|-32.83457519951632|-65.9633902993828|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q1190436|Coronel Pringles Department, San Luis]]''
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 789
| p18 = [[Fitxategi:Inyo craters.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925859|Inyo Craters]]''
| p625 = {{Coord|37.6916|-119.01666|display=inline}}
| p131 = [[Kalifornia]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 790
| p18 = [[Fitxategi:Mount-Iraya.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1672421|Iraya mendia]]''
| p625 = {{Coord|20.466388888889|122.01166666667|display=inline}}
| p2044 = 1009
| p131 = ''[[:d:Q13740|Batanes]]''<br/>[[Cagayan Harana]]<br/>''[[:d:Q1437219|Batan Island]]''<br/>''[[:d:Q43180|Basco]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 791
| p18 = [[Fitxategi:Irazu Volcano.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1672472|Irazú Volcano]]''
| p625 = {{Coord|9.9791666666667|-83.8525|display=inline}}
| p2044 = 3432
| p131 = [[Costa Rica]]
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 792
| p18 = [[Fitxategi:Iriomote.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11629496|Iriomote Submarine Volcano]]''
| p625 = {{Coord|24.57|123.93|display=inline}}
| p131 = [[Okinawa (prefektura)|Okinawa]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 793
| p18 = [[Fitxategi:San Pedro volcano, Antofagasta, Chile.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q375398|Irruputuncu]]''
| p625 = {{Coord|-20.733333333333|-68.566666666667|display=inline}}
| p2044 = 5163
| p131 = [[Nor Lípez probintzia]]
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 794
| p18 = [[Fitxategi:ISAROG sa early morning by penny calara.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1673747|Isarog mendia]]''
| p625 = {{Coord|13.659166666667|123.37333333333|display=inline}}
| p2044 = 1966
| p131 = [[Bicolgo eskualdea]]<br/>[[Camarines Sur]]
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 795
| p18 = [[Fitxategi:Isla Zacate Grande.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q46067|Isla Zacate Grande]]''
| p625 = {{Coord|13.335833333333|-87.627777777778|display=inline}}
| p2044 = 640
| p131 = [[Valle (Hondurasko departamendua)|Valle]]
| p17 = [[Honduras]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 796
| label = ''[[:d:Q109040603|Islendingane]]''
| p625 = {{Coord|60.7679|4.6865|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 797
| label = ''[[:d:Q109040607|Islendingskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7679|4.6833|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 798
| p18 = [[Fitxategi:Volcan Isluga.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3155409|Isluga]]''
| p625 = {{Coord|-19.15|-68.833333333333|display=inline}}
| p2044 = 5577<br/>5550<br/>5530
| p131 = [[El Tamarugal probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 799
| label = ''[[:d:Q2604945|Isolation Point]]''
| p625 = {{Coord|-78.1833|167.5|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q21590062|Itun Antartikoko eskualde]]''
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 800
| p18 = [[Fitxategi:Itasy Volcanic Field.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4176881|Itasyko sumendi zelaia]]''
| p625 = {{Coord|-19.066666666667|46.783333333333|display=inline}}
| p2044 = 1800
| p131 = ''[[:d:Q573931|Itasy]]''
| p17 = [[Madagaskar]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 801
| label = ''[[:d:Q8524527|Itcha Mountain]]''
| p625 = {{Coord|52.7175|-124.83|display=inline}}
| p2044 = 2290
| p131 = [[Columbia Britainiarra]]
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 802
| p18 = [[Fitxategi:Harrat Ithnayn.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925919|Ithnayn, Harrat]]''
| p625 = {{Coord|26.58|40.2|display=inline}}
| p17 = [[Saudi Arabia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 803
| label = ''[[:d:Q100415792|Iulia Mud Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-75.953|165.353|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q21590062|Itun Antartikoko eskualde]]''
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 804
| label = ''[[:d:Q4205381|Iult]]''
| p625 = {{Coord|55.233333333333|160.6|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 805
| p18 = [[Fitxategi:Iyang-Argapura.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2549314|Iyang-Argapura]]''
| p625 = {{Coord|-7.97|113.57|display=inline}}
| p2044 = 3088
| p131 = ''[[:d:Q11080|Jember]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 806
| p18 = [[Fitxategi:Green Izalco Volcano.JPG|center|100px]]
| label = [[Izalco (sumendia)]]
| p625 = {{Coord|13.813055555556|-89.633333333333|display=inline}}
| p2044 = 1952
| p131 = ''[[:d:Q212540|Sonsonate departamendua]]''
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 807
| p18 = [[Fitxategi:MountainIztaccihuatlMexico01.jpg|center|100px]]
| label = [[Iztaccíhuatl]]
| p625 = {{Coord|19.179166666667|-98.643333333333|display=inline}}
| p2044 = 5230
| p131 = [[Mexikoko estatua]]<br/>[[Puebla]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 808
| p18 = [[Fitxategi:Jebel at Tair.jpg|center|100px]]
| label = [[Jabal al-Tair]]
| p625 = {{Coord|15.54|41.83|display=inline}}
| p2044 = 244
| p131 = ''[[:d:Q17067582|Kamaran District]]''
| p17 = [[Yemen]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 809
| p18 = [[Fitxategi:Otok Jabuka 2008.jpeg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1638935|Jabuka]]''
| p625 = {{Coord|43.091813888888886|15.460098888888888|display=inline}}
| p2044 = 97
| p131 = [[Split-Dalmazia eskualdea]]
| p17 = [[Kroazia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 810
| label = ''[[:d:Q23925933|Jackson Segment]]''
| p625 = {{Coord|42.15|-127.05|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 811
| label = ''[[:d:Q6117785|Jackson Volcano]]''
| p625 = {{Coord|32.3001|-90.1721|display=inline}}
| p2044 = 2900
| p131 = [[Mississippi]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 812
| label = ''[[:d:Q13419818|Jaraguay Volcanic Field]]''
| p625 = {{Coord|29.33|-114.5|display=inline}}
| p131 = [[Kalifornia Beherea]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 813
| label = ''[[:d:Q6164046|Jasper Seamount]]''
| p625 = {{Coord|30.44|-122.74|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 814
| label = ''[[:d:Q3273698|Jaude maar]]''
| p625 = {{Coord|45.7766|3.08175|display=inline}}
| p131 = [[Clermont-Ferrand]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 815
| p18 = [[Fitxategi:Altiplà d'Ifrane.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q20726036|Jbel El Koudiate]]''
| p625 = {{Coord|33.531111|-5.156389|display=inline}}
| p2044 = 1780
| p131 = ''[[:d:Q2301648|Ifrane Province]]''
| p17 = [[Maroko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 816
| label = ''[[:d:Q20726037|Jbel Outgui]]''
| p625 = {{Coord|33.642778|-5.246944|display=inline}}
| p2044 = 1400
| p131 = ''[[:d:Q2301648|Ifrane Province]]''
| p17 = [[Maroko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 817
| label = ''[[:d:Q20726038|Jbel Tamarrakoit]]''
| p625 = {{Coord|33.0623|-5.0652|display=inline}}
| p2044 = 2345
| p131 = ''[[:d:Q2301648|Ifrane Province]]''
| p17 = [[Maroko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 818
| label = ''[[:d:Q6172532|Jebel e Ghurab]]''
| p625 = {{Coord|25.748384|66.133688|display=inline}}
| p17 = [[Pakistan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 819
| label = ''[[:d:Q125751322|Jektefløytet]]''
| p625 = {{Coord|60.1819676|5.1095088|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 820
| label = ''[[:d:Q125931289|Jektholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.82215|5.00753|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 821
| label = ''[[:d:Q30343221|Jibāl al Abyaḑ]]''
| p625 = {{Coord|25.661388888889|39.970555555556|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q236027|Medina Province]]''<br/>''[[:d:Q243656|Ḥaʼil Province]]''
| p17 = [[Saudi Arabia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 822
| label = ''[[:d:Q13377581|Jingbo]]''
| p625 = {{Coord|44.08|128.83|display=inline}}
| p17 = [[Txinako Herri Errepublika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 823
| p18 = [[Fitxategi:Jocotitlán.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6169317|Jocotitlán]]''
| p625 = {{Coord|19.7381|-99.7589|display=inline}}
| p2044 = 3910
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 824
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Juriques, Bolivia, 2016-02-02, DD 03.JPG|center|100px]]
| label = [[Juriques]]
| p625 = {{Coord|-22.845277777778|-67.824722222222|display=inline}}
| p2044 = 5704
| p131 = [[Sud Lípez probintzia]]
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 825
| p18 = [[Fitxategi:Gunung Kaba.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q150081|Kaba mendia]]''
| p625 = {{Coord|-3.52|102.62|display=inline}}
| p2044 = 1940
| p131 = ''[[:d:Q4257168|Pematang Danau]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 826
| p18 = [[Fitxategi:Kaena Point Aerial.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925934|Kaena]]''
| p625 = {{Coord|21.822|-158.772|display=inline}}
| p131 = [[Hawaii]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 827
| label = ''[[:d:Q111209635|Kaggen (Fjell)]]''
| p625 = {{Coord|60.33354|5.15434|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 828
| label = ''[[:d:Q12768774|Kaikata Seamount]]''
| p625 = {{Coord|26.666667|141|display=inline}}
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 829
| label = ''[[:d:Q2317058|Kaileney]]''
| p625 = {{Coord|57.8|160.66666666667|display=inline}}
| p2044 = 1578
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 830
| p18 = [[Fitxategi:Wiki Kaiserstuhl.jpg|center|100px]]
| label = [[Kaiserstuhl]]
| p625 = {{Coord|48.083333333333|7.6666666666667|display=inline}}
| p2044 = 557
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 831
| p18 = [[Fitxategi:Kaitokutopo.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12768779|Kaitoku Seamount]]''
| p625 = {{Coord|26.121667|141.101667|display=inline}}
| p2044 = -95
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 832
| p18 = [[Fitxategi:Kalatungan mountain range lantapan view.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1646267|Kalatungan mendia]]''
| p625 = {{Coord|7.955|124.8025|display=inline}}
| p2044 = 2824
| p131 = [[Iparraldeko Mindanao]]<br/>''[[:d:Q13753|Bukidnon]]''<br/>''[[:d:Q357420|Talakag]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 833
| label = ''[[:d:Q31445536|Kalem]]''
| p625 = {{Coord|50.18587|6.61782|display=inline}}
| p2044 = 512
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 834
| label = ''[[:d:Q4209209|Kalgauch]]''
| p625 = {{Coord|56.933333333333|159.75|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 835
| label = ''[[:d:Q4209210|Kalgnitunup]]''
| p625 = {{Coord|57.05|159.9|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 836
| label = ''[[:d:Q111209637|Kallsøyna]]''
| p625 = {{Coord|60.3871124|4.9104096|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 837
| p18 = [[Fitxategi:Loihi 3d.gif|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1133111|Kama‘ehuakanaloa Seamount]]''
| p625 = {{Coord|18.92|-155.27|display=inline}}
| p2044 = -975
| p131 = [[Hawaii konderria (Hawaii)|Hawaii konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 838
| p18 = [[Fitxategi:Kambalny.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1112273|Kambalny]]''
| p625 = {{Coord|51.3|156.86666666667|display=inline}}
| p2044 = 2156<br/>2161
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 839
| p18 = [[Fitxategi:Kamen vom Tolpatschik aus.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q999585|Kamen]]''
| p625 = {{Coord|56.016666666667|160.59333333333|display=inline}}
| p2044 = 4579<br/>3283
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 840
| label = ''[[:d:Q4210886|Kamenisty (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|58.083333333333|160.75|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 841
| label = ''[[:d:Q114560904|Kamenná hora]]''
| p625 = {{Coord|49.9131764|17.8582442|display=inline}}
| p131 = [[Otice]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 842
| p18 = [[Fitxategi:Mont Cameroun or Fako - Mount Cmaeroon National Park - Région du Sud-ouest.jpg|center|100px]]
| label = [[Kamerun mendia]]
| p625 = {{Coord|4.2166666666667|9.1725|display=inline}}
| p2044 = 4095
| p131 = ''[[:d:Q955885|Fako]]''
| p17 = [[Kamerun]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 843
| label = ''[[:d:Q48659098|Kamiarizuki Knoll]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 844
| p18 = [[Fitxategi:COLLECTIE TROPENMUSEUM Badhuizen bij zwavelbaden in een oude kraterbodem van Kawah Kamodjang op de vulkaan Goentoer West-Java TMnr 10007433.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2181214|Kamojang]]''
| p625 = {{Coord|-7.125|107.8|display=inline}}
| p2044 = 1730
| p131 = ''[[:d:Q10371|Garut]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 845
| label = ''[[:d:Q23925920|Kana Keoki]]''
| p625 = {{Coord|-8.75|157.03|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 846
| p18 = [[Fitxategi:Mount Canlaon.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1723814|Kanlaon]]''
| p625 = {{Coord|10.411944444444|123.13194444444|display=inline}}<br/>{{Coord|10.4318|123.1418|display=inline}}
| p2044 = 2435
| p131 = ''[[:d:Q13863|Negros Oriental]]''<br/>''[[:d:Q13862|Negros Occidental]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 847
| p18 = [[Fitxategi:Tofua and Kao islands, Tonga 1994-10-09.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1520405|Kao]]''
| p625 = {{Coord|-19.666666666666668|-175.01666666666668|display=inline}}
| p2044 = 1030
| p131 = ''[[:d:Q4494291|Haʻapai district]]''
| p17 = [[Tonga]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 848
| label = ''[[:d:Q23944165|Kara Allumta]]''
| p625 = {{Coord|14.965555555556|39.81|display=inline}}
| p2044 = 122
| p17 = [[Eritrea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 849
| p18 = [[Fitxategi:Nature stone wall.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q187946|Karaca Dağ]]''
| p625 = {{Coord|37.71142|39.82904|display=inline}}
| p2044 = 1957
| p131 = [[Şanlıurfa probintzia]]<br/>[[Diyarbakır probintzia|Diyarbakir probintzia]]
| p17 = [[Turkia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 850
| label = ''[[:d:Q2643122|Karaha Crater]]''
| p625 = {{Coord|-7.12|108.08|display=inline}}
| p2044 = 1155
| p131 = [[Mendebaldeko Java]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 851
| p18 = [[Fitxategi:Gunung Karangetang.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1053413|Karangetang]]''
| p625 = {{Coord|2.7777777777778|125.4075|display=inline}}<br/>{{Coord|2.7767|125.4055|display=inline}}
| p2044 = 1827<br/>1784
| p131 = ''[[:d:Q15840|Siau Tagulandang Biaro Islands]]''<br/>[[Ipar Sulawesi]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 852
| p18 = [[Fitxategi:Karasugasen.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11567195|Karasugasen]]''
| p625 = {{Coord|35.355833|133.570556|display=inline}}
| p2044 = 1448
| p131 = [[Tottori (prefektura)|Tottori]]<br/>[[Okayama (prefektura)|Okayama]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 853
| label = ''[[:d:Q4214289|Karatag (mountain)]]''
| p625 = {{Coord|54.69|89.654|display=inline}}
| p131 = [[Khakasia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 854
| p18 = [[Fitxategi:Karmelenberg Gesamt.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1734040|Karmelenberg]]''
| p625 = {{Coord|50.3442|7.42333|display=inline}}
| p2044 = 372
| p131 = [[Bassenheim]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 855
| p18 = [[Fitxategi:Southern Paramushir Island, Kuril Chain, Russia.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q13667738|Karpinsky taldea]]''
| p625 = {{Coord|50.140277777778|155.38138888889|display=inline}}<br/>{{Coord|50.141944444444|155.38083333333|display=inline}}
| p2044 = 1345<br/>1262
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 856
| p18 = [[Fitxategi:Karthala volcano-Comoros.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q527548|Karthala]]''
| p625 = {{Coord|-11.76028|43.35306|display=inline}}
| p2044 = 2361
| p131 = [[Komoreak]]
| p17 = [[Komoreak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 857
| label = ''[[:d:Q16662168|Karymshina]]''
| p625 = {{Coord|52.9|157.7666667|display=inline}}<br/>{{Coord|52.4|158|display=inline}}
| p2044 = 1300
| p131 = [[Kamtxatka]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 858
| p18 = [[Fitxategi:Kasuga2 3d hires.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12771742|Kasuga 2 Seamount]]''
| p625 = {{Coord|21.6|143.636667|display=inline}}
| p2044 = -274
| p131 = [[Ipar Marianak]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 859
| p18 = [[Fitxategi:Kasuga volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q13421890|Kasuga Seamount]]''
| p625 = {{Coord|21.765|143.7|display=inline}}
| p2044 = -598
| p131 = [[Ipar Marianak]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 860
| p18 = [[Fitxategi:Katla 1918.jpg|center|100px]]
| label = [[Katla]]
| p625 = {{Coord|63.633333333333|-19.05|display=inline}}
| p2044 = 1450
| p131 = [[Mýrdalshreppur]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 861
| p18 = [[Fitxategi:Odenwald katzenbuckel wv ds 09 2007.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q896713|Katzenbuckel]]''
| p625 = {{Coord|49.470833333333|9.0411111111111|display=inline}}
| p2044 = 626
| p131 = [[Waldbrunn (Baden-Württemberg)|Waldbrunn]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 862
| p18 = [[Fitxategi:May 14 Kavachi eruption.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q987676|Kavachi]]''
| p625 = {{Coord|-8.993611111111111|157.9725|display=inline}}
| p2044 = -20
| p131 = [[Salomon Uharteak|Salomon uharteak]]
| p17 = [[Salomon Uharteak|Salomon uharteak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 863
| p18 = [[Fitxategi:Kawi-Butak.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2746605|Kawi]]''
| p625 = {{Coord|-7.92|112.45|display=inline}}
| p2044 = 2551
| p131 = ''[[:d:Q11095|Malang]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 864
| p18 = [[Fitxategi:RIMtButakMtKawi.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11737565|Kawi-Butak]]''
| p625 = {{Coord|-7.92|112.45|display=inline}}
| p2044 = 2868
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 865
| p18 = [[Fitxategi:Kaala Plateau USGS.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1737629|Kaʻala]]''
| p625 = {{Coord|21.506944444444|-158.14277777778|display=inline}}
| p2044 = 1227
| p131 = [[Hawaii]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 866
| p18 = [[Fitxategi:Кэбеней в сентябре.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2670276|Kebeney]]''
| p625 = {{Coord|57.183333333333|160.55|display=inline}}
| p2044 = 1527
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 867
| label = ''[[:d:Q1888901|Kekurny]]''
| p625 = {{Coord|56.4|158.85|display=inline}}
| p2044 = 1377
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 868
| p18 = [[Fitxategi:Ebulobo.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2382787|Keli Ebulobo]]''
| p625 = {{Coord|-8.82|121.18|display=inline}}
| p2044 = 2124
| p131 = [[Flores (uhartea)|Flores]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 869
| p18 = [[Fitxategi:Kelimutu 2007-07-21.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1738211|Kelimutu]]''
| p625 = {{Coord|-8.77|121.82|display=inline}}
| p2044 = 1639
| p131 = [[Ende (eskualdea)|Ende]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 870
| p18 = [[Fitxategi:Belenkaya.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1140054|Kell sumendia]]''
| p625 = {{Coord|51.65|157.35|display=inline}}
| p2044 = 900
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 871
| p18 = [[Fitxategi:Kelut.jpg|center|100px]]
| label = [[Kelud]]
| p625 = {{Coord|-7.9333333333333|112.30555555556|display=inline}}
| p2044 = 1731
| p131 = [[Ekialdeko Java]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 872
| label = ''[[:d:Q1738398|Keluo]]''
| p625 = {{Coord|49.38|125.90972222|display=inline}}<br/>{{Coord|49.37|125.92|display=inline}}
| p2044 = 542
| p17 = [[Txinako Herri Errepublika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 873
| label = ''[[:d:Q28868801|Kerimasi volcano]]''
| p625 = {{Coord|-2.4316666666667|34.980555555556|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q329261|Arusha Region]]''
| p17 = [[Tanzania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 874
| p18 = [[Fitxategi:Kerlingarfjöll valley.JPG|center|100px]]
| label = [[Kerlingarfjöll]]
| p625 = {{Coord|64.65|-19.25|display=inline}}
| p2044 = 1477
| p131 = [[Hrunamannahreppur]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 875
| label = ''[[:d:Q3195608|Ketildyngja]]''
| p625 = {{Coord|65.43076|-16.64561|display=inline}}
| p2044 = 939
| p131 = [[Þingeyjarsveit]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 876
| label = ''[[:d:Q4218811|Kevenateunup]]''
| p625 = {{Coord|57.9|160.61666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 877
| label = ''[[:d:Q4494785|Khailyulya]]''
| p625 = {{Coord|58.05|161.63333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 878
| p18 = [[Fitxategi:Khangar.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2621082|Khangar]]''
| p625 = {{Coord|54.75|157.36666666667|display=inline}}
| p2044 = 2000
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 879
| label = ''[[:d:Q4496185|Kharchinsky]]''
| p625 = {{Coord|56.433333333333|160.81666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 880
| p18 = [[Fitxategi:Вид на вулкан Ходутка с Ксудача.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2670289|Khodutka]]''
| p625 = {{Coord|52.063|157.703|display=inline}}
| p2044 = 2090<br/>2089
| p131 = ''[[:d:Q1042558|Yelizovsky District]]''<br/>[[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 881
| label = ''[[:d:Q28155377|Khulugayshi]]''
| p625 = {{Coord|52|102.5|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 882
| label = ''[[:d:Q4271911|Kiaraberes-Gagak]]''
| p625 = {{Coord|-6.73|106.65|display=inline}}
| p2044 = 1511
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 883
| label = ''[[:d:Q125767395|Kibblewhite Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-34.576|179.262|display=inline}}
| p131 = No/unknown value
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 884
| p18 = [[Fitxategi:Glacier at summit of Mt Kilimanjaro 001.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1394606|Kibo]]''
| p625 = {{Coord|-3.06505278|37.35903056|display=inline}}
| p2044 = 5895
| p17 = [[Tanzania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 885
| p18 = [[Fitxategi:Kilauea - Landsat mosaic.jpg|center|100px]]
| label = [[Kīlauea|Kilauea]]
| p625 = {{Coord|19.421097|-155.286762|display=inline}}
| p2044 = 1247
| p131 = [[Hawaii konderria (Hawaii)|Hawaii konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 886
| p18 = [[Fitxategi:Mt. Kilimanjaro 12.2006.JPG|center|100px]]
| label = [[Kilimanjaro]]
| p625 = {{Coord|-3.0666666666667|37.359166666667|display=inline}}
| p2044 = 5895
| p131 = ''[[:d:Q328922|Kilimanjaro Region]]''
| p17 = [[Tanzania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 887
| label = ''[[:d:Q4220676|Kimitina]]''
| p625 = {{Coord|55.266666666667|158.18333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 888
| label = ''[[:d:Q4220812|Kinenin]]''
| p625 = {{Coord|53.255555555556|158.83333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 889
| label = ''[[:d:Q21960103|Kinrara Crater]]''
| p625 = {{Coord|-18.4147|144.9135|display=inline}}
| p2044 = 725
| p131 = [[Queensland]]
| p17 = [[Australia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 890
| label = ''[[:d:Q4221257|Kireunsky]]''
| p625 = {{Coord|56.516666666667|161.36666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 891
| label = ''[[:d:Q12687214|Kiska]]''
| p625 = {{Coord|52.103|177.602|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 892
| label = ''[[:d:Q23925860|Kita-Bayonnaise]]''
| p625 = {{Coord|32.1|139.85|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 893
| label = ''[[:d:Q12769116|Kita-Fukutokutai]]''
| p625 = {{Coord|24.413889|141.418611|display=inline}}
| p2044 = -55
| p131 = ''[[:d:Q1022925|Ogasawara Village]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 894
| p18 = [[Fitxategi:LengaiNatron.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3321902|Kitumbeine Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-2.8795|36.211|display=inline}}<br/>{{Coord|-2.8795|36.211000000000006|display=inline}}
| p2044 = 2865
| p131 = ''[[:d:Q2220726|Monduli District]]''
| p17 = [[Tanzania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 895
| label = ''[[:d:Q125921637|Kjeholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.8386|5.18182|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 896
| label = ''[[:d:Q111209670|Kjerringholmen (Fjell)]]''
| p625 = {{Coord|60.3307|5.15468|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 897
| label = ''[[:d:Q125575888|Kjetteskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.79424|5.24765|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 898
| p18 = [[Fitxategi:Gunung Klabat.jpg|center|100px]]
| label = [[Klabat mendia]]
| p625 = {{Coord|1.4533333333333|125.03083333333|display=inline}}
| p2044 = 1995
| p131 = ''[[:d:Q15838|North Minahasa]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 899
| label = ''[[:d:Q125565241|Klammersholmane]]''
| p625 = {{Coord|60.70209|5.13516|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 900
| label = ''[[:d:Q125575886|Klammerskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.16475|5.32538|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 901
| label = ''[[:d:Q109041650|Klovane]]''
| p625 = {{Coord|60.7992|4.6599|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 902
| label = ''[[:d:Q125931625|Klubben]]''
| p625 = {{Coord|60.78111|5.11194|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 903
| label = ''[[:d:Q111209677|Klubben (Sør-Varanger)]]''
| p625 = {{Coord|69.7904|30.74313|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 904
| label = ''[[:d:Q125931629|Klungerholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.5662|5.43862|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 905
| label = ''[[:d:Q111209679|Kluvikskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.32399|4.95335|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 906
| label = ''[[:d:Q4224399|Klyuchevaya (mountain)]]''
| p625 = {{Coord|56.518611111111|161.39083333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 907
| p18 = [[Fitxategi:Ključevskaja za východu slunce.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q210252|Klyuchevskaya Sopka]]''
| p625 = {{Coord|56.066666666667|160.63333333333|display=inline}}
| p2044 = 4800
| p131 = ''[[:d:Q263933|Ust-Kamchatsky District]]''<br/>[[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 908
| label = ''[[:d:Q111209680|Knappaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.44818|4.89358|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 909
| p18 = [[Fitxategi:Knuell knuellkoepfchen.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1429816|Knüllköpfchen]]''
| p625 = {{Coord|50.916741666667|9.4222472222222|display=inline}}
| p2044 = 633.8
| p131 = [[Schwarzenborn (Hessen)|Schwarzenborn]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 910
| label = ''[[:d:Q31454848|Ko-Fuji]]''
| p625 = {{Coord|35.373333333333|138.77888888889|display=inline}}
| p2044 = 1966
| p131 = ''[[:d:Q647508|Fujiyoshida]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 911
| label = ''[[:d:Q4225045|Kobalan]]''
| p625 = {{Coord|56.283333333333|158.48333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 912
| label = ''[[:d:Q125931397|Kobbaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.5993|5.40755|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 913
| label = ''[[:d:Q124808536|Kobbeskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.70014|5.33609|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 914
| label = ''[[:d:Q6425852|Koh-i-Sultan]]''
| p625 = {{Coord|29.11666667|62.83333333|display=inline}}
| p2044 = 2334
| p131 = [[Balutxistan (Pakistan)|Balutxistan]]
| p17 = [[Pakistan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 915
| p18 = [[Fitxategi:Kohala volcano.jpeg|center|100px]]
| label = [[Kohala]]
| p625 = {{Coord|20.086111111111|-155.71722222222|display=inline}}
| p2044 = 1670
| p131 = [[Hawaii konderria (Hawaii)|Hawaii konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 916
| label = ''[[:d:Q49042284|Kohala]]''
| p625 = {{Coord|20.083333333333|-155.71666666667|display=inline}}
| p131 = [[Hawaii konderria (Hawaii)|Hawaii konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 917
| label = ''[[:d:Q25161950|Kokkinópetra (bolkan)]]''
| p625 = {{Coord|36.36|25.3889|display=inline}}
| p17 = [[Grezia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 918
| label = [[Kollóttadyngja]]
| p625 = {{Coord|65.216666666667|-16.55|display=inline}}
| p2044 = 1177
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 919
| label = ''[[:d:Q31454783|Komaga Take]]''
| p625 = {{Coord|36.551666666667|139.19388888889|display=inline}}
| p2044 = 1666
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 920
| label = ''[[:d:Q2151346|Komarov]]''
| p625 = {{Coord|55.032477777778|160.71639166667|display=inline}}
| p2044 = 2070<br/>1704
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 921
| label = ''[[:d:Q23817681|Komorní Hůrka]]''
| p625 = {{Coord|50.1008653|12.3367806|display=inline}}
| p2044 = 504
| p131 = [[Cheb]]<br/>''[[:d:Q259814|Slatina]]''
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 922
| p18 = [[Fitxategi:Kone volcanic complex.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3198640|Kone]]''
| p625 = {{Coord|8.8|39.692|display=inline}}
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 923
| p18 = [[Fitxategi:Big Koniuji Island.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q20446896|Koniuji]]''
| p625 = {{Coord|52.22|-175.13|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 924
| label = ''[[:d:Q4232339|Kopkan]]''
| p625 = {{Coord|56.466666666667|158.83333333333|display=inline}}
| p2044 = 1120
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 925
| label = ''[[:d:Q23925921|Koranga]]''
| p625 = {{Coord|-7.33|146.708|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 926
| label = ''[[:d:Q24032602|Korath]]''
| p625 = {{Coord|5.10028|35.88389|display=inline}}
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 927
| p18 = [[Fitxategi:Korath Range.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q13425225|Korath Range]]''
| p625 = {{Coord|5.1|35.883333|display=inline}}
| p2044 = 912
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 928
| p18 = [[Fitxategi:D0807I14-HarbourTour.jpg|center|100px]]
| label = [[Koriakski]]
| p625 = {{Coord|53.316666666667|158.68333333333|display=inline}}
| p2044 = 3456
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 929
| label = ''[[:d:Q8521766|Korosi]]''
| p625 = {{Coord|0.77|36.12|display=inline}}
| p2044 = 1446
| p131 = [[Baringo konderria]]
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 930
| label = ''[[:d:Q4237106|Koshkulak]]''
| p625 = {{Coord|54.45|89.685|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q1043148|Shirinsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 931
| label = ''[[:d:Q30624234|Kozelka]]''
| p625 = {{Coord|49.99442|13.15796|display=inline}}
| p2044 = 660
| p131 = ''[[:d:Q11823459|Doubravice]]''<br/>''[[:d:Q12036599|Mezí]]''
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 932
| label = ''[[:d:Q2025111|Kozyrevka]]''
| p625 = {{Coord|55.583333333333|158.38333333333|display=inline}}
| p2044 = 2015
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 933
| p18 = [[Fitxategi:Kozakov pohled z klokocskeho pruchodu.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q548797|Kozákov]]''
| p625 = {{Coord|50.593888888889|15.263333333333|display=inline}}
| p2044 = 745
| p131 = [[Chuchelna]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 934
| p18 = [[Fitxategi:Koolau Range.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2701927|Koʻolau Range]]''
| p625 = {{Coord|21.45|-157.9|display=inline}}
| p2044 = 946
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 935
| p18 = [[Fitxategi:KraflaViti.jpg|center|100px]]
| label = [[Krafla]]
| p625 = {{Coord|65.733333333333|-16.783333333333|display=inline}}
| p2044 = 818
| p131 = [[Þingeyjarsveit]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 936
| label = ''[[:d:Q1952854|Krajni]]''
| p625 = {{Coord|56.366666666667|159.03333333333|display=inline}}
| p2044 = 1567
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 937
| p18 = [[Fitxategi:Onekotan-Kurile-Islands.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1787964|Krenitsyn Volcano]]''
| p625 = {{Coord|49.353055555556|154.70527777778|display=inline}}
| p2044 = 1325
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 938
| label = ''[[:d:Q4240420|Krestovsky (Near Flat Hill)]]''
| p625 = {{Coord|56.066666666667|160.5|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 939
| p18 = [[Fitxategi:Kronotsky volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q862760|Kronotsky]]''
| p625 = {{Coord|54.75|160.51666666667|display=inline}}<br/>{{Coord|54.75262|160.53201|display=inline}}
| p2044 = 3527<br/>3521
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 940
| label = ''[[:d:Q4241904|Kruglenky]]''
| p625 = {{Coord|56.566666666667|158.98333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 941
| label = ''[[:d:Q113497546|Kråkeneset (Kvinnherad)]]''
| p625 = {{Coord|59.97827|6.00537|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 942
| p18 = [[Fitxategi:Krisuvik.jpg|center|100px]]
| label = [[Krýsuvík]]
| p625 = {{Coord|63.875|-22.063|display=inline}}
| p131 = [[Hafnarfjörður]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 943
| p18 = [[Fitxategi:Búrfell 4 (7135836937).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q98078060|Krýsuvík]]''
| p625 = {{Coord|63.93|-22.1|display=inline}}
| p2044 = 360
| p131 = [[Grindavík]]<br/>[[Hafnarfjörður]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 944
| label = ''[[:d:Q12745719|Kršja Satuluj]]''
| p625 = {{Coord|44.0033|21.9724|display=inline}}
| p2044 = 432
| p131 = [[Bor barrutia]]
| p17 = [[Serbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 945
| label = ''[[:d:Q2229474|Kudriavy volcano]]''
| p625 = {{Coord|45.383888888889|148.81305555556|display=inline}}<br/>{{Coord|45.38494|148.81647|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''<br/>[[Iturup]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 946
| p18 = [[Fitxategi:Kuju-san.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6921721|Kuju Mountains]]''
| p625 = {{Coord|33.08222222|131.24083333|display=inline}}
| p2044 = 1791
| p131 = [[Ōita (prefektura)|Ōita]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 947
| label = ''[[:d:Q49042538|Kukak Volcano]]''
| p625 = {{Coord|58.4531|-154.3583|display=inline}}
| p2044 = 1981
| p131 = [[Alaska]]<br/>''[[:d:Q511679|Lake and Peninsula Borough]]''<br/>''[[:d:Q514093|Kodiak Island Borough]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 948
| p18 = [[Fitxategi:The scoria cone at the Kula Volcano.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4175805|Kula volcano]]''
| p625 = {{Coord|38.57621|28.54855|display=inline}}
| p2044 = 750
| p131 = ''[[:d:Q64831|Kula]]''
| p17 = [[Turkia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 949
| label = ''[[:d:Q4177925|Kulka]]''
| p625 = {{Coord|56.37|159.03|display=inline}}
| p2044 = 915
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 950
| label = ''[[:d:Q3200334|Kulo Lasi]]''
| p131 = [[Wallis eta Futuna]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 951
| label = ''[[:d:Q4247298|Kunhilok (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|57.05|159.9|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 952
| p18 = [[Fitxategi:Kuntomintar ISS cut.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2564984|Kuntomintar]]''
| p625 = {{Coord|48.758055555556|154.01444444444|display=inline}}
| p2044 = 828
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 953
| label = ''[[:d:Q6446390|Kurose Hole]]''
| p625 = {{Coord|33.4|139.68|display=inline}}
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 954
| p18 = [[Fitxategi:Kusigamine.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11544661|Kushigamine]]''
| p625 = {{Coord|40.603167|140.842556|display=inline}}
| p2044 = 1517
| p131 = ''[[:d:Q695930|Hirakawa]]''<br/>''[[:d:Q496412|Kuroishi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 955
| label = ''[[:d:Q111209726|Kuskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.3269|5.18676|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 956
| label = ''[[:d:Q124808571|Kuskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.69399|5.09703|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 957
| label = ''[[:d:Q125921553|Kuskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.15271|5.31664|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 958
| label = ''[[:d:Q124808566|Kuskjæret]]''
| p625 = {{Coord|60.56922|5.44129|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 959
| label = ''[[:d:Q115715583|Kutangen]]''
| p625 = {{Coord|60.76688|5.04686|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 960
| p18 = [[Fitxategi:131102 Lake Kuttara Shiraoi Hokkaido Japan01s3.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q13425731|Kuttara]]''
| p625 = {{Coord|42.488889|141.163333|display=inline}}
| p2044 = 581
| p131 = [[Iburi suprefetura]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 961
| label = ''[[:d:Q12769898|Kutum Volcanic Field]]''
| p625 = {{Coord|14.57|25.85|display=inline}}
| p17 = [[Sudan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 962
| p18 = [[Fitxategi:ShepherdIslandsMap.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1783754|Kuwae]]''
| p625 = {{Coord|-16.829166666667|168.53611111111|display=inline}}
| p2044 = -2
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 963
| label = ''[[:d:Q4250394|Kuyul (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|56.133333333333|158.45|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 964
| label = ''[[:d:Q111209728|Kvalholmane]]''
| p625 = {{Coord|60.29491|5.02017|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 965
| p18 = [[Fitxategi:Vatnajökull - Kverkfjöll.jpg|center|100px]]
| label = [[Kverkfjöll]]
| p625 = {{Coord|64.6611122478|-16.6654282588|display=inline}}
| p2044 = 1933
| p131 = [[Fljótsdalshérað]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 966
| label = ''[[:d:Q124808575|Kvernholmskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.17928|4.97551|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 967
| label = ''[[:d:Q124808589|Kvitarskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.18304|5.34312|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 968
| p18 = [[Fitxategi:Kyatwa.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3200888|Kyatwa]]''
| p625 = {{Coord|0.45|30.25|display=inline}}
| p2044 = 1430<br/>4692
| p17 = [[Uganda]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 969
| label = ''[[:d:Q123411979|Kúddia Mída]]''
| p625 = {{Coord|36.78881|11.99392|display=inline}}
| p2044 = 592
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 970
| p18 = [[Fitxategi:L'Échelle (Guadeloupe).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31181899|L'Échelle]]''
| p625 = {{Coord|16.04|-61.656944444444|display=inline}}
| p2044 = 1397
| p131 = ''[[:d:Q996284|Gourbeyre]]''<br/>[[Capesterre-Belle-Eau]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 971
| p18 = [[Fitxategi:2010-12-24 Spain LaPalma Santa Cruz de La Palma LaCaldereta.jpeg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6109088|La Caldereta]]''
| p625 = {{Coord|28.673522222222|-17.771475|display=inline}}
| p2044 = 382
| p131 = [[Santa Cruz Tenerifekoko probintzia]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 972
| label = ''[[:d:Q17481526|La Canya volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.21208333333333|2.4990277777777776|display=inline}}
| p2044 = 364
| p131 = [[Sant Joan les Fonts]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 973
| p18 = [[Fitxategi:La Cumbre - ISS.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1190110|La Cumbre sumendia]]''
| p625 = {{Coord|-0.37|-91.54333333333334|display=inline}}
| p2044 = 1476
| p131 = [[Galapagoak probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 974
| p18 = [[Fitxategi:WheelerGACO.jpg|center|100px]]
| label = [[La Garitako galdara]]
| p625 = {{Coord|37.756388888888885|-106.93416666666668|display=inline}}
| p131 = [[Mineral konderria (Colorado)|Mineral konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 975
| p18 = [[Fitxategi:Volcà de la Garrinada-Olot (Catalunya).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3562714|La Garrinada vulcano]]''
| p625 = {{Coord|42.191916666666664|2.4951666666666665|display=inline}}
| p2044 = 536
| p131 = [[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 976
| p18 = [[Fitxategi:La Gloria volcanic field.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12770076|La Gloria]]''
| p625 = {{Coord|19.33|-97.25|display=inline}}
| p131 = [[Chilchotla (udalerria)]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 977
| p18 = [[Fitxategi:Soufriere.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q26544|La Soufrière]]''
| p625 = {{Coord|13.333333333333|-61.183333333333|display=inline}}
| p2044 = 1220
| p131 = [[Charlotte parrokia]]<br/>[[Saint David parrokia (Saint Vincent eta Grenadinak)]]
| p17 = [[Saint Vincent eta Grenadinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 978
| p18 = [[Fitxategi:20160813 Laacher See 11.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q124635096|Laach volcano]]''
| p625 = {{Coord|50.41174|7.26924|display=inline}}
| p2044 = 275
| p131 = [[Renania-Palatinatua]]<br/>''[[:d:Q8596|Ahrweiler]]''<br/>''[[:d:Q634710|Brohltal]]''<br/>[[Glees]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 979
| label = ''[[:d:Q15729532|Lac Asososca]]''
| p625 = {{Coord|12.434|-86.663|display=inline}}
| p131 = [[Leongo departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 980
| label = ''[[:d:Q4252361|Lagerny (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|58.416666666667|161.03333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 981
| p18 = [[Fitxategi:Laguna Aramuaca.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1800511|Laguna Aramuaca]]''
| p625 = {{Coord|13.428055555556|-88.105|display=inline}}
| p2044 = 181
| p131 = ''[[:d:Q930804|San Miguel departamendua]]''
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 982
| label = ''[[:d:Q21052591|Laguna Seca]]''
| p625 = {{Coord|12.378055555556|-86.653055555556|display=inline}}
| p2044 = 82
| p131 = [[Leongo departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 983
| p18 = [[Fitxategi:Cerro laguna verde atacama chile.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6472972|Laguna Verde]]''
| p625 = {{Coord|-23.254|-67.71266667|display=inline}}
| p2044 = 5464
| p131 = [[Antofagasta eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 984
| p18 = [[Fitxategi:Laki fissure (2).jpg|center|100px]]
| label = [[Laki]]
| p625 = {{Coord|64.0675|-18.23|display=inline}}
| p2044 = 812
| p131 = [[Skaftárhreppur]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 985
| p18 = [[Fitxategi:Varmárdalur, Eldhraun, Laki.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q16653094|Laki]]''
| p625 = {{Coord|64.0515|-18.2373|display=inline}}
| p2044 = 818
| p131 = [[Skaftárhreppur]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 986
| label = ''[[:d:Q111210027|Laksaskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.40703|4.95022|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 987
| label = ''[[:d:Q4253468|Lamanon]]''
| p625 = {{Coord|48.7|142.1|display=inline}}
| p2044 = 507
| p131 = [[Sakhalin oblasta]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 988
| label = ''[[:d:Q124808546|Lamholmane]]''
| p625 = {{Coord|60.76528|5.17667|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 989
| label = ''[[:d:Q125921278|Lamholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.73927|5.07719|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 990
| p18 = [[Fitxategi:Lamongan.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q538300|Lamongan]]''
| p625 = {{Coord|-7.979|113.342|display=inline}}
| p2044 = 1651
| p131 = ''[[:d:Q11121|Probolinggo]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 991
| label = ''[[:d:Q4253681|Lamutsky]]''
| p625 = {{Coord|58.583333333333|161.25|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 992
| label = ''[[:d:Q109042594|Langa skjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7813|4.6775|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 993
| label = ''[[:d:Q125931634|Langaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.54806|4.79611|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 994
| label = ''[[:d:Q125936252|Langaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.82325|5.59829|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 995
| label = ''[[:d:Q129286978|Langebanen]]''
| p625 = {{Coord|59.59896|5.31568|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 996
| label = ''[[:d:Q118106178|Langelotet]]''
| p625 = {{Coord|60.83653|5.1887|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 997
| label = ''[[:d:Q113839232|Langskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.23431|5.59448|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 998
| label = ''[[:d:Q4253806|Langtutkin]]''
| p625 = {{Coord|58.18|160.82|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 999
| label = ''[[:d:Q58810045|Langtutkin]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1000
| label = ''[[:d:Q109042599|Langøya (Fitjar)]]''
| p625 = {{Coord|59.9097|5.20794|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1001
| label = ''[[:d:Q109042601|Langøybleikjene]]''
| p625 = {{Coord|59.90612|5.21271|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1002
| p18 = [[Fitxategi:Laguna Huenfuica y Volcán Lanín.jpg|center|100px]]
| label = [[Lanín]]
| p625 = {{Coord|-39.632777777778|-71.499722222222|display=inline}}
| p2044 = 3776
| p17 = [[Argentina]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1003
| label = ''[[:d:Q951735|Lars Christensen Peak]]''
| p625 = {{Coord|-68.833333333333|-90.616666666667|display=inline}}
| p2044 = 1755
| p131 = ''[[:d:Q21590062|Itun Antartikoko eskualde]]''
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1004
| label = ''[[:d:Q113839238|Larsaholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.25865|6.06207|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1005
| label = ''[[:d:Q113839240|Larsaskjeret (Kvinnherad)]]''
| p625 = {{Coord|59.81609|5.64566|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1006
| p18 = [[Fitxategi:Las Cumbres volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12770190|Las Cumbres]]''
| p625 = {{Coord|19.15|-97.27|display=inline}}
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1007
| p18 = [[Fitxategi:Derrumbadas.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q27682243|Las Derrumbadas]]''
| p625 = {{Coord|19.288055555556|-97.4575|display=inline}}
| p2044 = 3480
| p131 = [[Puebla]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1008
| p18 = [[Fitxategi:Las lajas 2009-2.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4180329|Las Lajas]]''
| p625 = {{Coord|12.3|-85.73|display=inline}}
| p2044 = 926
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1009
| p18 = [[Fitxategi:Lascar 2.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q48783|Lascar]]''
| p625 = {{Coord|-23.366666666667|-67.746388888889|display=inline}}
| p2044 = 5592
| p131 = [[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1010
| p18 = [[Fitxategi:Lassen Peak in June 2020.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q859354|Lassen Peak]]''
| p625 = {{Coord|40.488055555555555|-121.505|display=inline}}
| p2044 = 3189
| p131 = [[Shasta konderria (Kalifornia)|Shasta konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1011
| p18 = [[Fitxategi:May 1915 Lassen eruption column.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925861|Lassen Volcanic Center]]''
| p625 = {{Coord|40.492|-121.508|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1012
| p18 = [[Fitxategi:Casualidad C 10.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q634065|Lastarria]]''
| p625 = {{Coord|-25.166666666667|-68.5|display=inline}}
| p2044 = 5697
| p131 = ''[[:d:Q772414|Antofagasta de la Sierra Department]]''
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1013
| p18 = [[Fitxategi:Late Island.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1550157|Late]]''
| p625 = {{Coord|-18.8|-174.65|display=inline}}
| p2044 = 540
| p131 = ''[[:d:Q4102091|Vava'u]]''
| p17 = [[Tonga]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1014
| label = ''[[:d:Q25203970|Lauca]]''
| p625 = {{Coord|-18.33333333|-69.38333333|display=inline}}
| p2044 = 5140
| p131 = [[Putre (Txile)|Putre]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1015
| label = ''[[:d:Q4255259|Lauchachan]]''
| p625 = {{Coord|55.433333333333|157.08333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1016
| label = ''[[:d:Q4255261|Lauchan]]''
| p625 = {{Coord|55.466666666667|157.35|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1017
| label = ''[[:d:Q27002740|Laufafell]]''
| p625 = {{Coord|63.915555555556|-19.3425|display=inline}}
| p2044 = 1164
| p131 = [[Rangárþing ytra]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1018
| label = ''[[:d:Q113839260|Lauholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.16338|5.69323|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1019
| label = ''[[:d:Q113839263|Laukholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.14617|5.73761|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1020
| p18 = [[Fitxategi:Southern Patagonian Ice Field.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3044652|Lautaro]]''
| p625 = {{Coord|-49.019|-73.504|display=inline}}
| p2044 = 3607
| p131 = [[Aysén eskualdea|Aisén eskualdea]]<br/>[[Magallanes y la Antártica Chilena eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1021
| p18 = [[Fitxategi:Lawu.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3219949|Lawu Mountain]]''
| p625 = {{Coord|-7.625|111.19166666667|display=inline}}
| p2044 = 3265
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1022
| label = ''[[:d:Q118162878|Lazufre]]''
| p625 = {{Coord|-25.25|-68.5|display=inline}}
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1023
| p18 = [[Fitxategi:Puy de come 2001-06-22.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3114585|Le Grand Suchet]]''
| p625 = {{Coord|45.7906|2.95528|display=inline}}
| p2044 = 1231
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1024
| p18 = [[Fitxategi:2020-11 Kerguelen Islands - Le Pouce 01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q117308919|Le Pouce]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1025
| label = ''[[:d:Q125565109|Le rocher du loup]]''
| p625 = {{Coord|2.61718093|9.83316127|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1026
| label = ''[[:d:Q124809841|Leieskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.17737|5.31618|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1027
| label = ''[[:d:Q16420281|Leitin]]''
| p625 = {{Coord|64.00805555555556|-21.54361111111111|display=inline}}
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1028
| label = ''[[:d:Q4257781|Lelyakina]]''
| p625 = {{Coord|58.033333333333|161.31666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1029
| label = ''[[:d:Q2396057|Leroboleng]]''
| p625 = {{Coord|-8.358|122.842|display=inline}}
| p2044 = 1095
| p131 = ''[[:d:Q14136|East Flores]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1030
| p18 = [[Fitxategi:Heart Peaks and Level Mountain.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6535048|Level Mountain]]''
| p625 = {{Coord|58.4167|-131.35|display=inline}}
| p2044 = 2166
| p131 = [[Columbia Britainiarra]]
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1031
| p18 = [[Fitxategi:COLLECTIE TROPENMUSEUM Gezicht op het eiland Konga en de dubbele vulkaan Lewotobi die bestaat uit de Perampuan en de Laki-Laki TMnr 60007249.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2729991|Lewotobi]]''
| p625 = {{Coord|-8.5333333333333|122.76666666667|display=inline}}
| p2044 = 1703
| p131 = ''[[:d:Q14136|East Flores]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1032
| p18 = [[Fitxategi:Sentinel-2 L1C image on 2020-11-29.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1911044|Lewotolo]]''
| p625 = {{Coord|-8.272|123.505|display=inline}}
| p2044 = 1423
| p131 = ''[[:d:Q14142|Lembata]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1033
| label = ''[[:d:Q28163213|Lexone]]''
| p625 = {{Coord|-17.87|-69.48|display=inline}}
| p2044 = 5340
| p131 = [[Arica eta Parinacota eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1034
| label = ''[[:d:Q3237604|Liado]]''
| p625 = {{Coord|9.57|40.28|display=inline}}
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1035
| label = ''[[:d:Q12770461|Liado Hayk]]''
| p625 = {{Coord|7.77|38.78|display=inline}}
| p2044 = 878
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1036
| label = ''[[:d:Q109043444|Liaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7781|4.6863|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1037
| p18 = [[Fitxategi:Volcan Licancabur Bolivia.jpg|center|100px]]
| label = [[Licancabur sumendia|Licancabur]]
| p625 = {{Coord|-22.833611111111|-67.882777777778|display=inline}}
| p2044 = 5920<br/>5916
| p131 = [[Sud Lípez probintzia]]
| p17 = [[Bolivia]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1038
| label = ''[[:d:Q113560348|Lille Lauvøya]]''
| p625 = {{Coord|59.81376|5.74557|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1039
| p18 = [[Fitxategi:ElTatio8.jpg|center|100px]]
| label = [[Linzor]]
| p625 = {{Coord|-22.15|-67.966666666667|display=inline}}<br/>{{Coord|-22.15|-67.96667|display=inline}}
| p2044 = 5680
| p131 = [[Sud Lípez probintzia]]
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1040
| label = ''[[:d:Q109043604|Lisla Håfluskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.804|4.6796|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1041
| label = ''[[:d:Q109043608|Lisle Geitungen]]''
| p625 = {{Coord|60.8121|4.648|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1042
| label = ''[[:d:Q111210320|Litl-Stavøya]]''
| p625 = {{Coord|67.5121|12.1827|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1043
| label = ''[[:d:Q125572504|Litla Flatøyna]]''
| p625 = {{Coord|60.1798599|5.0141398|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1044
| label = ''[[:d:Q125572510|Litla Lyrskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.60629|5.00087|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1045
| label = ''[[:d:Q123439394|Litla-Skógfell]]''
| p625 = {{Coord|63.92418|-22.36684|display=inline}}
| p2044 = 47
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1046
| label = ''[[:d:Q113839816|Litle Bleikje]]''
| p625 = {{Coord|59.87692|5.75449|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1047
| label = ''[[:d:Q125572497|Litle Havreholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.202616|5.3276266|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1048
| label = ''[[:d:Q125962950|Litle Hestholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.152595|5.3278065|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1049
| label = ''[[:d:Q109043614|Litle Sverslingane]]''
| p625 = {{Coord|60.8103845|4.6613042|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1050
| label = ''[[:d:Q109043616|Litleholmen (Fitjar)]]''
| p625 = {{Coord|59.93756|5.21076|display=inline}}
| p17 = [[Norvegia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1051
| p18 = [[Fitxategi:Litli-Hrútur - Volcanic Eruption in Iceland July 2023 (53062519222).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q120611881|Litli-Hrútur]]''
| p625 = {{Coord|63.916111111111114|-22.212222222222223|display=inline}}
| p2044 = 312
| p131 = ''[[:d:Q2796543|Grindavíkurbær]]''
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1052
| label = ''[[:d:Q6649868|Little Eagle Cone]]''
| p625 = {{Coord|58.5202|-129.7126|display=inline}}
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1053
| label = ''[[:d:Q6580653|Little Matterhorn]]''
| p625 = {{Coord|-53.0667|73.5|display=inline}}
| p2044 = 1480
| p131 = [[Heard eta McDonald uharteak]]
| p17 = [[Australia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1054
| p18 = [[Fitxategi:Little Mount Cameroon (Etinde).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6651058|Little Mount Cameroon]]''
| p625 = {{Coord|4.07306|9.11583|display=inline}}<br/>{{Coord|4.0744|9.1157|display=inline}}
| p2044 = 1713<br/>1179
| p131 = ''[[:d:Q955885|Fako]]''
| p17 = [[Kamerun]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1055
| p18 = [[Fitxategi:Semisopochnoi EO.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q29024386|Little Sitkin volcano]]''
| p625 = {{Coord|51.95|178.543|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1056
| p18 = [[Fitxategi:Stykkishólmur, Iceland 20150504 133914.jpg|center|100px]]
| label = [[Ljósufjöll]]
| p625 = {{Coord|64.9143781024|-22.5859061356|display=inline}}
| p2044 = 1063
| p131 = [[Eyja- og Miklaholtshreppur]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1057
| label = ''[[:d:Q113486593|Llacunagra volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.10315|2.55405|display=inline}}
| p2044 = 807.6
| p131 = [[Sant Aniol de Finestres]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1058
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Llaima y Laguna Conguillío, desde Sierra Nevada.jpg|center|100px]]
| label = [[Llaima sumendia]]
| p625 = {{Coord|-38.697407|-71.730445|display=inline}}
| p2044 = 3125
| p131 = [[Cautín probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1059
| p18 = [[Fitxategi:Habitat du Chinchilla brevicaudata - Lllullaillaco.jpg|center|100px]]
| label = [[Llullaillaco sumendia]]
| p625 = {{Coord|-24.719863|-68.536852|display=inline}}
| p2044 = 6739
| p131 = ''[[:d:Q514500|Los Andes Department]]''
| p17 = [[Argentina]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1060
| label = ''[[:d:Q23925922|Lobster]]''
| p625 = {{Coord|-15.333|-176.283|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1061
| label = ''[[:d:Q16665150|Lokobe mendia]]''
| p625 = {{Coord|-13.4078|48.3144|display=inline}}<br/>{{Coord|-13.4133|48.3175|display=inline}}
| p2044 = 455
| p131 = ''[[:d:Q1143947|Diana Region]]''
| p17 = [[Madagaskar]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1062
| p18 = [[Fitxategi:Gunung Lokon.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q265585|Lokon]]''
| p625 = {{Coord|1.3580555555556|124.79194444444|display=inline}}
| p2044 = 1580
| p131 = ''[[:d:Q15848|Tomohon]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1063
| label = ''[[:d:Q23925912|Lolo]]''
| p625 = {{Coord|-5.466|150.509|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1064
| p18 = [[Fitxategi:Lake Loloru.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6669030|Loloru]]''
| p625 = {{Coord|-6.5166666666667|155.61666666667|display=inline}}
| p2044 = 1887
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1065
| label = ''[[:d:Q6671264|Lone Butte]]''
| p625 = {{Coord|46.0544645|-121.8395579|display=inline}}
| p2044 = 1451
| p131 = [[Washington (estatua)|Washington]]<br/>[[Skamania konderria (Washington)|Skamania konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1066
| label = ''[[:d:Q1869504|Longgang volcano group]]''
| p625 = {{Coord|42.33333333|126.5|display=inline}}
| p17 = [[Txinako Herri Errepublika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1067
| p18 = [[Fitxategi:Copy of IMG 1654.jpg|center|100px]]
| label = [[Longonot mendia]]
| p625 = {{Coord|-0.91527777777778|36.456944444444|display=inline}}
| p2044 = 2776
| p131 = [[Kenya]]
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1068
| p18 = [[Fitxategi:Volcan lonquimay.jpg|center|100px]]
| label = [[Lonquimay sumendia|Lonquimay]]
| p625 = {{Coord|-38.37894444|-71.59272222|display=inline}}
| p2044 = 2865
| p131 = [[Malleco probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1069
| label = ''[[:d:Q49046585|Lookout Mountain]]''
| p625 = {{Coord|37.728888888889|-118.94777777778|display=inline}}
| p131 = [[Mono konderria (Kalifornia)|Mono konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1070
| p18 = [[Fitxategi:Paamamap.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1869839|Lopevi]]''
| p625 = {{Coord|-16.833333333333|168.5|display=inline}}
| p2044 = 1413
| p131 = ''[[:d:Q740656|Malampa]]''
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1071
| label = ''[[:d:Q104972441|Lopévi (Gipfel)]]''
| p625 = {{Coord|15.3900583333333|167.830452777778|display=inline}}
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1072
| p18 = [[Fitxategi:CostaPapagayo.jpg|center|100px]]
| label = [[Los Ajaches]]
| p625 = {{Coord|28.8984|-13.781958333333|display=inline}}
| p131 = [[Yaiza]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1073
| label = ''[[:d:Q2655929|Los Atlixcos]]''
| p625 = {{Coord|19.808888888889|-96.526388888889|display=inline}}
| p2044 = 800
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1074
| label = ''[[:d:Q48816114|Los Frailes ignimbrite plateau]]''
| p625 = {{Coord|-19.5|-66.3|display=inline}}
| p131 = [[Bolivia]]
| p17 = [[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1075
| p18 = [[Fitxategi:Los Humeros.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12770539|Los Humeros]]''
| p625 = {{Coord|19.68|-97.45|display=inline}}
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1076
| p18 = [[Fitxategi:Tres Quebradas from the northwest.jpg|center|100px]]
| label = [[Los Patos sumendia]]
| p625 = {{Coord|-27.301111111111|-68.808888888889|display=inline}}
| p2044 = 6239
| p131 = ''[[:d:Q1080210|Tinogasta Department]]''
| p17 = [[Argentina]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1077
| label = ''[[:d:Q21839237|Los Volcanes]]''
| p625 = {{Coord|-36.4285|-69.5175|display=inline}}
| p2044 = 2001
| p131 = [[Mendoza probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1078
| label = ''[[:d:Q23944163|Lubak Garo]]''
| p625 = {{Coord|14.928611111111|39.887222222222|display=inline}}
| p2044 = 207
| p17 = [[Eritrea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1079
| label = ''[[:d:Q111210368|Lueskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.35521|4.91716|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1080
| p18 = [[Fitxategi:Lvinaya past 20070718011232.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2087307|Lvinaya Past]]''
| p625 = {{Coord|44.608333333333|146.99388888889|display=inline}}
| p2044 = 528
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1081
| label = ''[[:d:Q109043920|Lyngholmeskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7889|4.6757|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1082
| p18 = [[Fitxategi:Iceland (3), Reykjanes peninsula.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q123439094|Lágafell]]''
| p625 = {{Coord|63.88057|-22.53873|display=inline}}
| p2044 = 91
| p131 = ''[[:d:Q2796543|Grindavíkurbær]]''
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1083
| p18 = [[Fitxategi:Lávový suk Červená hora 2.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q107467286|Lávový suk Červená hora]]''
| p625 = {{Coord|49.7750233|17.5246697|display=inline}}
| p131 = [[Norberčany]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1084
| p18 = [[Fitxategi:Mud Volcano in Gobustan 01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12841468|Lökbatan Mud Volcano]]''
| p625 = {{Coord|40.304444444444|49.709166666667|display=inline}}
| p2044 = 130
| p131 = ''[[:d:Q2027140|Lokbatan]]''
| p17 = [[Azerbaijan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1085
| label = ''[[:d:Q129261417|Lönnebjär]]''
| p2044 = 150
| p131 = [[Eskania]]
| p17 = [[Suedia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1086
| label = [[Lýsuhóll]]
| p625 = {{Coord|64.87361111|-23.24888889|display=inline}}
| p2044 = 540
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1087
| label = ''[[:d:Q108615301|L’Estany volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.19438888888889|2.5340833333333332|display=inline}}
| p2044 = 542
| p131 = [[Sant Joan les Fonts]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1088
| label = ''[[:d:Q23925938|Macdonald]]''
| p625 = {{Coord|-28.98|-140.25|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1089
| p18 = [[Fitxategi:Finca de guergues.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q747584|Macizo de Teno]]''
| p625 = {{Coord|28.3|-16.85|display=inline}}
| p131 = [[Tenerife]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1090
| p18 = [[Fitxategi:Maderas seen from the South by ET.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1156943|Maderas]]''
| p625 = {{Coord|11.445833333333|-85.515|display=inline}}
| p2044 = 1394
| p131 = [[Rivasko departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1091
| label = ''[[:d:Q23925911|Madilogo]]''
| p625 = {{Coord|-9.2|147.57|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1092
| label = ''[[:d:Q111210402|Madlevikskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.31969|4.97634|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1093
| label = ''[[:d:Q31454782|Maekake Yama]]''
| p625 = {{Coord|36.40382|138.51323|display=inline}}
| p2044 = 2455
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1094
| p18 = [[Fitxategi:20150901 ens.ch 5DM3 maelifell 147.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23754534|Maelifell]]''
| p625 = {{Coord|63.799|-18.938|display=inline}}
| p2044 = 791<br/>200
| p131 = [[Suðurland]]<br/>[[Rangárþing ytra]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1095
| p18 = [[Fitxategi:Makian volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q587915|Makian]]''
| p625 = {{Coord|0.33333333333333|127.36666666667|display=inline}}
| p2044 = 1357
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1096
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Maku 10.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31515897|Maku Yama]]''
| p625 = {{Coord|35.173611111111|139.09138888889|display=inline}}<br/>{{Coord|35.173611111111|139.09166666667|display=inline}}
| p2044 = 626
| p131 = ''[[:d:Q532346|Yugawara]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1097
| p18 = [[Fitxategi:Unalaska 0.02.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1058508|Makushin Volcano]]''
| p625 = {{Coord|53.890833333333|-166.92277777778|display=inline}}
| p2044 = 1800
| p131 = ''[[:d:Q185533|Aleutians West Census Area]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1098
| p18 = [[Fitxategi:COLLECTIE TROPENMUSEUM Olieverfschilderij voorstellende rivierlandschap bij Malang TMnr H-3279.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2786660|Malang Plain]]''
| p625 = {{Coord|-8.02|112.68|display=inline}}
| p2044 = 680
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1099
| label = ''[[:d:Q4276911|Malaya Ipelka]]''
| p625 = {{Coord|52.283333333333|156.75|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1100
| label = ''[[:d:Q4277042|Malaya Ketepana]]''
| p625 = {{Coord|56.683333333333|158.4|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1101
| label = ''[[:d:Q4277438|Malaya Udina]]''
| p625 = {{Coord|55.75|160.61666666667|display=inline}}
| p2044 = 1320
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1102
| p18 = [[Fitxategi:Mount Malinao.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1529367|Malinao sumendia]]''
| p625 = {{Coord|13.416111111111|123.60833333333|display=inline}}
| p2044 = 1548
| p131 = [[Albay]]<br/>[[Camarines Sur]]<br/>[[Bicolgo eskualdea]]
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1103
| p18 = [[Fitxategi:La Malinche (volcán).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q578799|Malinche]]''
| p625 = {{Coord|19.23083333|-98.03194444|display=inline}}
| p2044 = 4420
| p131 = [[Tlaxcala]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1104
| label = ''[[:d:Q23925862|Malintang]]''
| p625 = {{Coord|0.47|99.67|display=inline}}
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1105
| p18 = [[Fitxategi:Nabro and Mallahle Volcanoes-NASA.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q511443|Mallahle]]''
| p625 = {{Coord|13.277|41.655|display=inline}}
| p2044 = 1875
| p131 = ''[[:d:Q2825718|Afdera]]''
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1106
| p18 = [[Fitxategi:Bolle della Malvizza vulcanetti.jpeg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q48813492|Malvizza Bubbles]]''
| p625 = {{Coord|41.25889943|15.07075142|display=inline}}
| p2044 = 518
| p131 = [[Montecalvo Irpino]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1107
| label = ''[[:d:Q4278778|Maly Alney]]''
| p625 = {{Coord|56.466666666667|159.76666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1108
| p18 = [[Fitxategi:Velky a Maly Roudny02.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12035153|Malý Roudný]]''
| p625 = {{Coord|49.8803|17.5075|display=inline}}
| p2044 = 771
| p131 = [[Křišťanovice]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1109
| p18 = [[Fitxategi:Ritter Range and Mammoth Mountain.jpg|center|100px]]
| label = [[Mammoth Mountain]]
| p625 = {{Coord|37.6306|-119.033|display=inline}}
| p2044 = 3371
| p131 = [[Kalifornia]]<br/>[[Mono konderria (Kalifornia)|Mono konderria]]<br/>[[Madera konderria (Kalifornia)|Madera konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1110
| label = ''[[:d:Q23925910|Managlase Plateau]]''
| p625 = {{Coord|-9.08|148.33|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1111
| label = ''[[:d:Q111210442|Mannsholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.4189|4.90104|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1112
| p18 = [[Fitxategi:Gunung Marapi dalam sensasi Dua Warna (cropped).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1960702|Marapi mendia]]''
| p625 = {{Coord|-0.38055555555556|100.47333333333|display=inline}}
| p2044 = 2885
| p131 = ''[[:d:Q6093|Tanah Datar]]''<br/>''[[:d:Q6019|Agam]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1113
| p18 = [[Fitxategi:Marchena Island.jpg|center|100px]]
| label = [[Marchena uhartea]]
| p625 = {{Coord|0.35|-90.5|display=inline}}
| p2044 = 343
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1114
| label = ''[[:d:Q23925909|Marha, Jabal el-]]''
| p625 = {{Coord|15.245|44.236|display=inline}}
| p17 = [[Yemen]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1115
| p18 = [[Fitxategi:Marion Island, South Africa, EO-1 ALI satellite image, 5 May 2009.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2116298|Marion Island]]''
| p625 = {{Coord|-46.90611111|37.73694444|display=inline}}<br/>{{Coord|-46.90337|37.75452|display=inline}}
| p2044 = 1230<br/>925
| p131 = [[Lurmutur Mendebaldea]]
| p17 = [[Hegoafrika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1116
| p18 = [[Fitxategi:Marmolejo and San Jose.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1535333|Marmolejo]]''
| p625 = {{Coord|-33.717129|-69.864514|display=inline}}
| p2044 = 6108
| p131 = ''[[:d:Q1191226|Tunuyán Department]]''
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1117
| label = ''[[:d:Q12771097|Maroa]]''
| p625 = {{Coord|-38.42|176.08|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1118
| p18 = [[Fitxategi:Aeolian Arc.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1572574|Marsili]]''
| p625 = {{Coord|39.284|14.399|display=inline}}
| p2044 = -779
| p131 = [[Messinako probintzia]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1119
| label = ''[[:d:Q31454784|Maru Yama]]''
| p625 = {{Coord|32.453055555556|139.76777777778|display=inline}}
| p2044 = 166
| p131 = [[Tokio]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1120
| label = ''[[:d:Q124713297|Maråsskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.71553|5.17502|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1121
| label = ''[[:d:Q21586153|Marātī]]''
| p625 = {{Coord|33.05|37.199722222222|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1122
| p18 = [[Fitxategi:MarionIsland Map.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4281547|Mascarin]]''
| p625 = {{Coord|-46.9045564|37.6890358|display=inline}}
| p2044 = 1230
| p131 = [[Lurmutur Mendebaldea]]
| p17 = [[Hegoafrika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1123
| p18 = [[Fitxategi:Mascota volcanic field.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12771180|Mascota Volcanic Field]]''
| p625 = {{Coord|20.62|-104.83|display=inline}}
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1124
| label = ''[[:d:Q106396119|Mate Grande]]''
| p625 = {{Coord|-45.591111|-73.130833|display=inline}}
| p131 = [[Aysén eskualdea|Aisén eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1125
| p18 = [[Fitxategi:Mount Matutum.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1910848|Matutum mendia]]''
| p625 = {{Coord|6.4333333333333|125.10833333333|display=inline}}
| p2044 = 2286
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1126
| p18 = [[Fitxategi:Mauna Kea10.jpg|center|100px]]
| label = [[Mauna Kea]]
| p625 = {{Coord|19.82055555555555|-155.46805555555557|display=inline}}
| p2044 = 4207.3
| p131 = [[Hawaii konderria (Hawaii)|Hawaii konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1127
| p18 = [[Fitxategi:Mauna Loa.jpg|center|100px]]
| label = [[Mauna Loa]]
| p625 = {{Coord|19.483333333333|-155.6|display=inline}}
| p2044 = 4169.4<br/>13679
| p131 = [[Hawaii konderria (Hawaii)|Hawaii konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1128
| p18 = [[Fitxategi:Mauna Ulu.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3300188|Mauna Ulu]]''
| p625 = {{Coord|19.3668|-155.201|display=inline}}
| p2044 = 1024
| p131 = [[Hawaii konderria (Hawaii)|Hawaii konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1129
| p18 = [[Fitxategi:MtWellington.1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q19875407|Maungarei / Mount Wellington]]''
| p625 = {{Coord|-36.891909|174.846554|display=inline}}
| p2044 = 135
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1130
| p18 = [[Fitxategi:Elletts Mountain, Mangere, Auckland.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6792560|Maungataketake]]''
| p625 = {{Coord|-36.994635|174.747548|display=inline}}
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1131
| label = ''[[:d:Q6792572|Maungaturoto]]''
| p625 = {{Coord|-35.370225|173.881884|display=inline}}
| p2044 = 215
| p131 = [[Northland eskualdea]]<br/>''[[:d:Q1365839|Far North District]]''
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1132
| p18 = [[Fitxategi:Mount Eden.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q19875408|Maungawhau / Mount Eden]]''
| p625 = {{Coord|-36.878167|174.764528|display=inline}}
| p2044 = 196
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1133
| p18 = [[Fitxategi:Mawenzi-from-Kibohut 800600.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1283494|Mawenzi]]''
| p625 = {{Coord|-3.09543611|37.45506111|display=inline}}
| p2044 = 5148
| p17 = [[Tanzania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1134
| label = [[Mawson Peak]]
| p625 = {{Coord|-53.104166666667|73.516944444444|display=inline}}
| p2044 = 2745
| p131 = [[Heard eta McDonald uharteak]]
| p17 = [[Australia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1135
| label = ''[[:d:Q2746400|May-Ya-Moto]]''
| p625 = {{Coord|-0.93333333333333|29.333333333333|display=inline}}
| p2044 = 950
| p17 = [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1136
| p18 = [[Fitxategi:MayonVolcano.jpg|center|100px]]
| label = [[Mayon|Mayon mendia]]
| p625 = {{Coord|13.256666666667|123.685|display=inline}}
| p2044 = 2462
| p131 = [[Albay]]<br/>[[Bicolgo eskualdea]]
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1137
| p18 = [[Fitxategi:Maʻunga Terevaka.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q538601|Maʻunga Terevaka]]''
| p625 = {{Coord|-27.084444444444|-109.37944444444|display=inline}}
| p2044 = 507
| p131 = [[Isla de Pascua]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1138
| p18 = [[Fitxategi:Le volcan M'Bapit.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23671133|Mbetpit]]''
| p625 = {{Coord|5.5177777777778|10.713055555556|display=inline}}
| p2044 = 1988
| p131 = [[Mendebaldea (Kamerun)]]<br/>''[[:d:Q2445359|Noun]]''
| p17 = [[Kamerun]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1139
| p18 = [[Fitxategi:Medicine Lake Volcano from Captain Jack's Stronghold in Lava Beds NM.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q8553599|Medicine Lake Volcano]]''
| p625 = {{Coord|41.582525|-121.59953055555556|display=inline}}
| p2044 = 7921
| p131 = [[Siskiyou konderria (Kalifornia)|Siskiyou konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1140
| p18 = [[Fitxategi:Panoramica delle Mefite.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q56682799|Mefite di Rocca San Felice]]''
| p625 = {{Coord|40.97469|15.14612|display=inline}}
| p131 = [[Rocca San Felice]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1141
| p18 = [[Fitxategi:Megata Volcano & Toga Volcano Relief Map, SRTM-1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12771351|Megata]]''
| p625 = {{Coord|39.95|139.733333|display=inline}}<br/>{{Coord|39.955681|139.7386|display=inline}}
| p2044 = 291
| p131 = ''[[:d:Q633935|Oga]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1142
| p18 = [[Fitxategi:Mehetia NASA 2000.jpg|center|100px]]
| label = [[Mehetia]]
| p625 = {{Coord|-17.866666666667|-148.06666666667|display=inline}}
| p2044 = 435
| p131 = [[Polinesia Frantsesa]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1143
| label = ''[[:d:Q113839990|Mekjersholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.01491|5.72168|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1144
| label = ''[[:d:Q54834352|Melimoyu Volcano]]''
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1145
| label = ''[[:d:Q107358530|Melsteinen]]''
| p625 = {{Coord|65.18488|11.84361|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1146
| p18 = [[Fitxategi:KunashirISS005-E-9401.PNG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2651559|Mendeleyeva]]''
| p625 = {{Coord|43.976388888889|145.73611111111|display=inline}}
| p2044 = 888
| p131 = ''[[:d:Q2090115|Yuzhno-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1147
| p18 = [[Fitxategi:Menengai crater,Nakuru kenya.jpg|center|100px]]
| label = [[Menengai]]
| p625 = {{Coord|-0.2|36.066666666667|display=inline}}
| p2044 = 2278
| p131 = [[Kenya]]
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1148
| label = ''[[:d:Q4290644|Menshoy Brat]]''
| p625 = {{Coord|45.383611111111|148.78333333333|display=inline}}<br/>{{Coord|45.38329|148.78764|display=inline}}
| p2044 = 529
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''<br/>[[Nemuro suprefetura]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1149
| p18 = [[Fitxategi:Mentolat-volcano-from-nw chile-aysen-region.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q937424|Mentolat]]''
| p625 = {{Coord|-44.696666666667|-73.075833333333|display=inline}}
| p2044 = 1620
| p131 = [[Aysén probintzia|Aisén probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1150
| p18 = [[Fitxategi:Mount Merapi Not Just a Legend and Mythology.jpg|center|100px]]
| label = [[Merapi]]
| p625 = {{Coord|-7.541388888888889|110.44611111111112|display=inline}}
| p2044 = 2910
| p131 = [[Erdialdeko Java|Jawa Tengah]]<br/>[[Yogyakarta Eskualde Berezia|Daérah Istiméwa Yogyakarta]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1151
| p18 = [[Fitxategi:Mere Lava Landsat.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1347484|Merelava]]''
| p625 = {{Coord|-14.463936111111|168.03829166667|display=inline}}
| p2044 = 1028
| p131 = ''[[:d:Q822514|Torba]]''
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1152
| label = ''[[:d:Q22496955|Merewether Crater]]''
| p625 = {{Coord|58.0267|-64.0082|display=inline}}
| p131 = [[Ternua eta Labrador]]
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1153
| p18 = [[Fitxategi:Vulkandom.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4180518|Methana sumendia]]''
| p625 = {{Coord|37.615|23.336|display=inline}}
| p2044 = 760
| p131 = ''[[:d:Q1536340|Troizinia-Methana Municipality]]''
| p17 = [[Grezia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1154
| label = ''[[:d:Q23925965|Meullin]]''
| p625 = {{Coord|-45.22|-73.05|display=inline}}
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1155
| label = ''[[:d:Q25022|Michincha]]''
| p625 = {{Coord|-20|-68|display=inline}}
| p2044 = 5305
| p131 = [[Nor Lípez probintzia]]
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1156
| p18 = [[Fitxategi:Michinmahuida.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2553917|Michinmahuida]]''
| p625 = {{Coord|-42.799166666667|-72.445833333333|display=inline}}
| p2044 = 2404
| p131 = [[Palena probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1157
| p18 = [[Fitxategi:Paricutín volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6837962|Michoacán-Guanajuato volcanic field]]''
| p625 = {{Coord|19.85|-101.75|display=inline}}
| p2044 = 3860
| p131 = [[Michoacán]]<br/>[[Guanajuato]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1158
| p18 = [[Fitxategi:Gambela, Gobi, and Dembi Dolo.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925864|Middle Gobi]]''
| p625 = {{Coord|45.28|106.7|display=inline}}
| p17 = [[Mongolia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1159
| label = ''[[:d:Q49050026|Middle Sister]]''
| p625 = {{Coord|44.14817|-121.78393|display=inline}}
| p2044 = 10052
| p131 = [[Oregon]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1160
| label = ''[[:d:Q125931896|Midtholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.77546|5.35875|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1161
| label = ''[[:d:Q109045014|Midtre Storevikholmen nordre]]''
| p625 = {{Coord|59.84670709|5.30546818|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1162
| label = ''[[:d:Q111210582|Miennaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|69.79819135|30.73441296|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1163
| p18 = [[Fitxategi:Bukima Patrol Post.jpg|center|100px]]
| label = [[Mikeno mendia]]
| p625 = {{Coord|-1.46276833|29.41681722|display=inline}}
| p2044 = 4437
| p131 = [[Ipar Kivu]]
| p17 = [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1164
| p18 = [[Fitxategi:Milbanke Sound Group.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6850826|Milbanke Sound Group]]''
| p625 = {{Coord|52.35472222|-128.35027778|display=inline}}
| p2044 = 335
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1165
| p18 = [[Fitxategi:National nature reserve Milešovka in summer 2014 (1).JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q50482382|Milešovka]]''
| p625 = {{Coord|50.554905|13.931091111111|display=inline}}
| p2044 = 836.6
| p131 = [[Velemín]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1166
| p18 = [[Fitxategi:Eruption of Minami-Hiyoshi Seamount 19770110.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11407890|Minami-Hiyoshi Seamount]]''
| p625 = {{Coord|23.497972222222224|141.92908333333332|display=inline}}
| p2044 = -97
| p131 = ''[[:d:Q1022925|Ogasawara Village]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1167
| label = ''[[:d:Q31444321|Minokol]]''
| p625 = {{Coord|9.2166666666667|124.65|display=inline}}
| p2044 = 358
| p131 = ''[[:d:Q13769|Camiguin]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1168
| label = ''[[:d:Q31454778|Mitsumine San]]''
| p625 = {{Coord|36.46092|138.88061|display=inline}}
| p2044 = 1243
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1169
| label = ''[[:d:Q19945735|Miyake]]''
| p625 = {{Coord|34.090833333333|139.52611111111|display=inline}}<br/>{{Coord|34.0934|139.5236|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q1154797|Miyake]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1170
| label = ''[[:d:Q123400040|Miðahóll]]''
| p625 = {{Coord|63.8447|-22.6835|display=inline}}
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1171
| p18 = [[Fitxategi:Miñiques.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3131278|Miñiques Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-23.816666666667|-67.766666666667|display=inline}}
| p2044 = 5910
| p131 = [[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1172
| label = [[Miño sumendia]]
| p625 = {{Coord|-21.183333333333|-68.6|display=inline}}
| p2044 = 5661
| p131 = [[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1173
| p18 = [[Fitxategi:Mocho-Choshuenco desde Enco.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3132346|Mocho-Choshuenco]]''
| p625 = {{Coord|-39.909722222222|-72.0375|display=inline}}<br/>{{Coord|-39.91816|-72.02808|display=inline}}
| p2044 = 2422
| p131 = [[Ranco probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1174
| label = ''[[:d:Q4274142|Mohabi]]''
| p625 = {{Coord|44.464444444444|34.101944444444|display=inline}}
| p2044 = 804
| p131 = [[Krimeako Errepublika Autonomoa]]
| p17 = [[Ukraina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1175
| p18 = [[Fitxategi:Mojanda2.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3046481|Mojanda]]''
| p625 = {{Coord|0.13|-78.27|display=inline}}
| p2044 = 4263
| p131 = [[Pichincha probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1176
| label = ''[[:d:Q12771895|Mokuyō Seamount]]''
| p625 = {{Coord|28.316667|140.566667|display=inline}}
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1177
| label = ''[[:d:Q111210646|Molltveitholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.31322|5.14886|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1178
| p18 = [[Fitxategi:Momotombo.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q575891|Momotombo]]''
| p625 = {{Coord|12.424312|-86.538577|display=inline}}
| p2044 = 1297
| p131 = [[Leongo departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1179
| label = ''[[:d:Q49050939|Monache Mountain]]''
| p625 = {{Coord|36.205277777778|-118.1975|display=inline}}
| p131 = [[Tulare konderria (Kalifornia)|Tulare konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1180
| label = ''[[:d:Q6897775|Monaco Bank]]''
| p625 = {{Coord|36.6|-25.88|display=inline}}
| p2044 = -197
| p131 = [[Azoreak]]
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1181
| p18 = [[Fitxategi:Mono Lake Sunset (15949993563).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925891|Mono Lake Volcanic Field]]''
| p625 = {{Coord|38|-119.03|display=inline}}
| p131 = [[Kalifornia]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1182
| p18 = [[Fitxategi:FR-43-Espaly-Saint-Marcel.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3321807|Mont Denise]]''
| p625 = {{Coord|45.0584|3.85482|display=inline}}
| p2044 = 890
| p131 = ''[[:d:Q1152|Auvernia]]''<br/>[[Loira Garaia]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1183
| p18 = [[Fitxategi:CrozetMapEst.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1781665|Mont Marion-Dufresne]]''
| p625 = {{Coord|-46.41638888888889|52.25694444444444|display=inline}}
| p2044 = 1090
| p131 = [[Crozet uharteak]]<br/>[[Frantziaren Lurralde Austral eta Antartikoak|Frantziaren lurralde austral eta antartikoak]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1184
| p18 = [[Fitxategi:Ile aux Cochons.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31602539|Mont Richard-Foy]]''
| p625 = {{Coord|-46.0962|50.2166|display=inline}}<br/>{{Coord|-46.098|50.21|display=inline}}
| p2044 = 853
| p131 = [[Crozet uharteak]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1185
| p18 = [[Fitxategi:Mont Ross - Archipel des Kerguelen.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1945447|Mont Ross]]''
| p625 = {{Coord|-49.6|69.5|display=inline}}
| p2044 = 1850
| p131 = [[Frantziaren Lurralde Austral eta Antartikoak|Frantziaren lurralde austral eta antartikoak]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1186
| p18 = [[Fitxategi:Les Estables - Vue générale depuis la RD36.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q17173414|Mont d'Alambre]]''
| p625 = {{Coord|44.9175|4.15333|display=inline}}
| p2044 = 1691
| p131 = [[Loira Garaia]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1187
| p18 = [[Fitxategi:AmsterdamIsl Map.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3322217|Mont de la Dives]]''
| p625 = {{Coord|-37.848|77.55|display=inline}}<br/>{{Coord|-37.849444444444|77.549444444444|display=inline}}<br/>{{Coord|-37.838104692864896|77.5526445643599|display=inline}}
| p2044 = 867
| p131 = [[Frantziaren Lurralde Austral eta Antartikoak|Frantziaren lurralde austral eta antartikoak]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1188
| p18 = [[Fitxategi:Ile des pingouins.svg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3322220|Mont des Manchots]]''
| p625 = {{Coord|-46.4195|50.402|display=inline}}
| p2044 = 340
| p131 = [[Crozet uharteak]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1189
| p18 = [[Fitxategi:La Palma - El Paso - Montana Quemada (Ermita de la Virgen del Pino) 01 ies.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2788686|Montaña Quemada]]''
| p625 = {{Coord|28.62497|-17.84042|display=inline}}
| p2044 = 1362
| p131 = [[La Palma]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1190
| label = ''[[:d:Q23983099|Montaña Rajada]]''
| p625 = {{Coord|28.612222222222|-17.877777777778|display=inline}}
| p131 = [[Kanariak]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1191
| p18 = [[Fitxategi:Montaña Timbaiba.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q28493656|Montaña Timbaiba]]''
| p625 = {{Coord|29.06017|-13.643|display=inline}}
| p2044 = 340
| p131 = [[Las Palmasko probintzia|Las Palmas]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1192
| p18 = [[Fitxategi:Montaña Tinache depuis Mancha Blanca.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q28032178|Montaña Tinache]]''
| p625 = {{Coord|29.05142|-13.67358|display=inline}}
| p2044 = 448
| p131 = [[Las Palmasko probintzia|Las Palmas]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1193
| p18 = [[Fitxategi:Montaña de Ajódar.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23986019|Montaña de Ajódar]]''
| p625 = {{Coord|28.1517|-15.64058|display=inline}}
| p131 = [[Las Palmasko probintzia|Las Palmas]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1194
| p18 = [[Fitxategi:Montaña de Guaza, Tenerife, España, 2022-01-07, DD 53.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6022944|Montaña de Guaza]]''
| p625 = {{Coord|28.0501968|-16.6931024|display=inline}}
| p131 = [[Tenerife]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1195
| p18 = [[Fitxategi:Montañon negro 2 - panoramio.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q24024354|Montañón Negro]]''
| p625 = {{Coord|28.02994|-15.61114|display=inline}}
| p131 = [[Moya (Las Palmas)|Moya]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1196
| label = ''[[:d:Q31445595|Monte Barbaro]]''
| p625 = {{Coord|40.85|14.116666666667|display=inline}}
| p2044 = 70
| p131 = [[Campania]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1197
| p18 = [[Fitxategi:Socorro Island.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1945827|Monte Evermann]]''
| p625 = {{Coord|18.78|-110.95|display=inline}}
| p2044 = 1050
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1198
| label = ''[[:d:Q30144976|Monte Gauro]]''
| p625 = {{Coord|40.849575|14.107504|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q30029127|Pozzuoli]]''
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1199
| label = ''[[:d:Q31639874|Monte Gibele]]''
| p625 = {{Coord|36.77667|12.01332|display=inline}}
| p2044 = 566
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1200
| p18 = [[Fitxategi:Bela-vista-net-Sao Nicolau-map.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1778115|Monte Gordo]]''
| p625 = {{Coord|16.620833333333|-24.354166666667|display=inline}}
| p2044 = 1312
| p17 = [[Cabo Verde]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1201
| label = ''[[:d:Q6904839|Monte Muambe]]''
| p625 = {{Coord|-16.323055555556|34.094166666667|display=inline}}
| p2044 = 780
| p131 = [[Mozambike]]
| p17 = [[Mozambike]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1202
| p18 = [[Fitxategi:Montaña Roja depuis la Crabela.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q123759189|Monte Roja]]''
| p625 = {{Coord|28.868333333333|-13.856666666667|display=inline}}
| p2044 = 194
| p131 = [[Yaiza]]<br/>[[Las Palmasko probintzia|Las Palmas]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1203
| p18 = [[Fitxategi:Volcà Montsacopa-Grederes-Olot-Catalunya.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3562719|Montsacopa volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.18792|2.48849|display=inline}}
| p2044 = 531
| p131 = [[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1204
| label = ''[[:d:Q16665277|Morne Anglais]]''
| p625 = {{Coord|15.286167|-61.332222|display=inline}}
| p2044 = 1122
| p17 = [[Dominika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1205
| p18 = [[Fitxategi:Morne Diablotins.jpg|center|100px]]
| label = [[Morne Diablotin]]
| p625 = {{Coord|15.503333333333|-61.397222222222|display=inline}}
| p2044 = 1447
| p131 = [[Dominika]]
| p17 = [[Dominika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1206
| p18 = [[Fitxategi:Rainforest at Trafalgar Falls (Dominica).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q16665288|Morne Macaque]]''
| p625 = {{Coord|15.3425|-61.319|display=inline}}
| p2044 = 1170
| p17 = [[Dominika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1207
| p18 = [[Fitxategi:Morne Plat Pays.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q13388092|Morne Plat Pays]]''
| p625 = {{Coord|15.2495|-61.3465|display=inline}}<br/>{{Coord|15.25|-61.366666666667|display=inline}}
| p2044 = 960
| p131 = ''[[:d:Q1431099|Saint Luke Parish]]''
| p17 = [[Dominika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1208
| p18 = [[Fitxategi:Morne Watt.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1535776|Morne Watt]]''
| p625 = {{Coord|15.307|-61.305|display=inline}}
| p2044 = 1224
| p131 = [[Dominika]]
| p17 = [[Dominika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1209
| p18 = [[Fitxategi:Morne aux Diables.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12771972|Morne aux Diables]]''
| p625 = {{Coord|15.6125|-61.436|display=inline}}<br/>{{Coord|15.61667|-61.45|display=inline}}
| p2044 = 861
| p17 = [[Dominika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1210
| p18 = [[Fitxategi:Ponta de São Lourenço, Madeira, Portugal, 2019-05-28, DD 10.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q108259849|Morro da Piedade]]''
| p625 = {{Coord|32.74225|-16.712333333333333|display=inline}}
| p2044 = 109
| p131 = ''[[:d:Q857987|Caniçal]]''
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1211
| label = ''[[:d:Q21832487|Morro de los Volcanes]]''
| p625 = {{Coord|-25.3833|-65.0408|display=inline}}
| p2044 = 1249
| p131 = [[Salta probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1212
| label = ''[[:d:Q109045481|Mortveitskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.7282|5.8594|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1213
| label = ''[[:d:Q12287281|Mosonic]]''
| p625 = {{Coord|-2.566667|35.85|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1214
| p18 = [[Fitxategi:Pulau Moti.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q13149153|Moti Island]]''
| p625 = {{Coord|0.456942|127.410831|display=inline}}
| p2044 = 950
| p131 = ''[[:d:Q19151|Ternate]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1215
| label = ''[[:d:Q3325375|Moua Pihaa]]''
| p625 = {{Coord|-18.32|-148.67|display=inline}}<br/>{{Coord|-18.325|-148.525|display=inline}}
| p2044 = -180
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1216
| p18 = [[Fitxategi:Monte Spina (Agnano)-3.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q30143153|Mount Spina]]''
| p625 = {{Coord|40.829323|14.163581|display=inline}}
| p131 = [[Napoli]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1217
| p18 = [[Fitxategi:Mount Adatara.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q352675|Mount Adatara]]''
| p625 = {{Coord|37.633333333333|140.28333333333|display=inline}}
| p2044 = 1728
| p131 = [[Fukushima (prefektura)|Fukushima]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1218
| p18 = [[Fitxategi:Mount Akandana.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11282733|Mount Akandana]]''
| p625 = {{Coord|36.2|137.57222222222222|display=inline}}
| p2044 = 2109
| p131 = [[Takayama (Gifu)|Takayama]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1219
| p18 = [[Fitxategi:Mount Akanfuji seen from the WNW.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11657379|Mount Akanfuji]]''
| p625 = {{Coord|43.37416666666667|144.0063888888889|display=inline}}
| p2044 = 1476
| p131 = ''[[:d:Q1186253|Ashoro]]''<br/>''[[:d:Q1186129|Shiranuka]]''<br/>[[Kushiro (Hokkaido)|Kushiro]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1220
| p18 = [[Fitxategi:Alayta shield volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1814846|Mount Alayta]]''
| p625 = {{Coord|12.888055555556|40.571944444444|display=inline}}
| p2044 = 1496
| p131 = ''[[:d:Q3444683|Kilbet Rasu]]''
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1221
| p18 = [[Fitxategi:Monte Peschio - Monte Artemisio - Maschio d'Ariano.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q989650|Mount Algidus]]''
| p625 = {{Coord|41.7267|12.7786|display=inline}}
| p2044 = 950
| p131 = [[Velletri]]<br/>''[[:d:Q754314|Tusculum]]''
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1222
| p18 = [[Fitxategi:Mount Amagi 20120218.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3276672|Mount Amagi]]''
| p625 = {{Coord|34.862777777778|139.00166666667|display=inline}}
| p2044 = 1406
| p131 = ''[[:d:Q696840|Izu]]''<br/>''[[:d:Q1203861|Kawazu]]''<br/>''[[:d:Q304491|Higashiizu]]''<br/>''[[:d:Q721163|Ito]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1223
| label = ''[[:d:Q30936458|Mount Aono]]''
| p625 = {{Coord|34.4625|131.79805555555555|display=inline}}
| p2044 = 907
| p131 = ''[[:d:Q640586|Tsuwano]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1224
| p18 = [[Fitxategi:Ara Mountain from aircraft - July 2020.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4068356|Mount Ara]]''
| p625 = {{Coord|40.405555555556|44.452222222222|display=inline}}
| p2044 = 2577
| p131 = [[Kotaik]]<br/>[[Aragatsotn]]
| p17 = [[Armenia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1225
| p18 = [[Fitxategi:浅草岳と田子倉湖.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11557224|Mount Asakuksa]]''
| p625 = {{Coord|37.34365|139.23351|display=inline}}
| p131 = [[Niigata (prefektura)|Niigata]]<br/>[[Fukushima (prefektura)|Fukushima]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1226
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Asama (From saku city).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q242730|Mount Asama]]''
| p625 = {{Coord|36.4|138.51666666667|display=inline}}<br/>{{Coord|36.40655|138.52295|display=inline}}<br/>{{Coord|36.4070864|138.5197806|display=inline}}
| p2044 = 2568
| p131 = ''[[:d:Q1012064|Karuizawa]]''<br/>''[[:d:Q1204123|Miyota]]''<br/>''[[:d:Q1203321|Tsumagoi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1227
| p18 = [[Fitxategi:Mount Ashitaka 20120203.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3247941|Mount Ashitaka]]''
| p625 = {{Coord|35.21666666666667|138.8|display=inline}}
| p2044 = 1504.2
| p131 = [[Shizuoka (prefektura)|Shizuoka]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1228
| p18 = [[Fitxategi:Mount Awu Crater.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q791817|Mount Awu]]''
| p625 = {{Coord|3.68128|125.45387|display=inline}}
| p2044 = 1320
| p131 = ''[[:d:Q15839|Sangihe Islands]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1229
| p18 = [[Fitxategi:Ayelu volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q792922|Mount Ayalu]]''
| p625 = {{Coord|10.082222222222|40.701666666667|display=inline}}
| p2044 = 2145
| p131 = ''[[:d:Q3444674|Gabi Rasu]]''
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1230
| p18 = [[Fitxategi:Mount Azuma-kofuji-1, May 2007.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q718441|Mount Azuma-kofuji]]''
| p625 = {{Coord|37.73|140.25|display=inline}}
| p2044 = 1707
| p131 = [[Fukushima]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1231
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Azumaya.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3695435|Mount Azumaya]]''
| p625 = {{Coord|36.541666666667|138.41305555556|display=inline}}
| p2044 = 2354
| p131 = ''[[:d:Q844852|Ueda]]''<br/>''[[:d:Q850461|Suzaka]]''<br/>''[[:d:Q1203321|Tsumagoi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1232
| p18 = [[Fitxategi:Mount Bachelor closeup.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q766490|Mount Bachelor]]''
| p625 = {{Coord|43.979166666667|-121.68833333333|display=inline}}
| p2044 = 2764
| p131 = [[Deschutes konderria (Oregon)|Deschutes konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1233
| p18 = [[Fitxategi:MtBalbiToreNASA.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1298202|Mount Balbi]]''
| p625 = {{Coord|-5.916666666666667|154.9825|display=inline}}
| p2044 = 2715
| p131 = [[Bougainvilleko Eskualde Autonomoa]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1234
| label = ''[[:d:Q26857904|Mount Balut]]''
| p625 = {{Coord|5.3986111111111|125.37444444444|display=inline}}
| p2044 = 862
| p131 = ''[[:d:Q314999|Sarangani]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1235
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Bandai 10.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q714605|Mount Bandai]]''
| p625 = {{Coord|37.600833333333|140.07222222222|display=inline}}
| p2044 = 1819
| p131 = ''[[:d:Q1205581|Kitashiobara]]''<br/>''[[:d:Q143208|Bandai]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1236
| p18 = [[Fitxategi:Mount Batur2.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q43876|Mount Batur]]''
| p625 = {{Coord|-8.2419444444444|115.375|display=inline}}<br/>{{Coord|-8.2372222222222|115.37694444444|display=inline}}
| p2044 = 1717
| p131 = ''[[:d:Q3125978|Bali]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1237
| label = ''[[:d:Q829440|Mount Besar]]''
| p625 = {{Coord|-4.4333333333333|103.66666666667|display=inline}}
| p2044 = 1899
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1238
| p18 = [[Fitxategi:Visoke.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q804039|Mount Bisoke]]''
| p625 = {{Coord|-1.5111111111111|29.448333333333|display=inline}}
| p2044 = 3711
| p131 = ''[[:d:Q2360921|Musanze District]]''
| p17 = [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1239
| p18 = [[Fitxategi:Mount Bosavi pad pan.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1297541|Mount Bosavi]]''
| p625 = {{Coord|-6.6141666666667|142.82666666667|display=inline}}
| p2044 = 2507
| p131 = [[Hegoaldeko Lur Garaiak]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1240
| p18 = [[Fitxategi:Mount Boucherie north face.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6919794|Mount Boucherie]]''
| p625 = {{Coord|49.8539|-119.581|display=inline}}
| p2044 = 758
| p131 = [[Columbia Britainiarra]]
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1241
| p18 = [[Fitxategi:Mount Bromo at sunrise, showing its volcanoes and Mount Semeru (background).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q679590|Mount Bromo]]''
| p625 = {{Coord|-7.9430555555556|112.95388888889|display=inline}}
| p2044 = 2329
| p131 = [[Ekialdeko Java]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1242
| p18 = [[Fitxategi:Mount Canobolas.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1691036|Mount Canobolas]]''
| p625 = {{Coord|-33.3442|148.982|display=inline}}
| p2044 = 1397
| p131 = [[Hegoaldeko Gales Berria]]
| p17 = [[Australia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1243
| label = ''[[:d:Q31444368|Mount Carling]]''
| p625 = {{Coord|9.2161111111111|124.66916666667|display=inline}}
| p2044 = 785
| p131 = ''[[:d:Q13769|Camiguin]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1244
| p18 = [[Fitxategi:MountCayleyPyroclasticVulcan'sThumb.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3246591|Mount Cayley]]''
| p625 = {{Coord|50.1203|-123.291|display=inline}}
| p2044 = 2385
| p131 = [[Columbia Britainiarra]]
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1245
| p18 = [[Fitxategi:Chiginagak.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q851232|Mount Chiginagak]]''
| p625 = {{Coord|57.133611111111|-156.99138888889|display=inline}}
| p2044 = 2134
| p131 = ''[[:d:Q511679|Lake and Peninsula Borough]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1246
| p18 = [[Fitxategi:Mt CHISE 2.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11317930|Mount Chisenupuri]]''
| p625 = {{Coord|42.888056|140.596667|display=inline}}<br/>{{Coord|42.8883|140.5958|display=inline}}
| p2044 = 1134.2
| p131 = ''[[:d:Q1354347|Kyowa]]''<br/>''[[:d:Q1355416|Rankoshi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1247
| p18 = [[Fitxategi:MtChurchill-KlutlanGlacier.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q48689|Mount Churchill]]''
| p625 = {{Coord|61.41916666666667|-141.71527777777777|display=inline}}
| p2044 = 4744
| p131 = ''[[:d:Q91481796|Copper River Census Area]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1248
| p18 = [[Fitxategi:Mount Chōkai (2017-05-19) - Flickr.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q713826|Mount Chōkai]]''
| p625 = {{Coord|39.099166666667|140.04888888889|display=inline}}
| p2044 = 2236
| p131 = ''[[:d:Q602903|Yurihonjo]]''<br/>''[[:d:Q847550|Nikaho]]''<br/>''[[:d:Q504690|Sakata]]''<br/>''[[:d:Q1347481|Yuza]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1249
| p18 = [[Fitxategi:Mount Chubetsu and Chubetsu-numa.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6920162|Mount Chūbetsu]]''
| p625 = {{Coord|43.59111111111111|142.89444444444445|display=inline}}
| p2044 = 1962.75
| p131 = [[Biei (Hokkaido)|Biei]]<br/>''[[:d:Q1348798|Kamikawa]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1250
| p18 = [[Fitxategi:Mount Dai (Hakone volcano).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11411878|Mount Daigatake]]''
| p625 = {{Coord|35.238056|139.011944|display=inline}}<br/>{{Coord|35.25491|139.01207|display=inline}}
| p131 = [[Hakone (Kanagawa)|Hakone]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1251
| p18 = [[Fitxategi:Mount Dainichi from Mount Hoonji.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11435625|Mount Dainichi]]''
| p625 = {{Coord|36.161944|136.493056|display=inline}}<br/>{{Coord|36.1635|136.4925|display=inline}}
| p2044 = 1368
| p131 = ''[[:d:Q847543|Katsuyama]]''<br/>''[[:d:Q120103|Kaga]]''<br/>[[Komatsu (Ishikawa)|Komatsu]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1252
| label = ''[[:d:Q6920365|Mount Darnley]]''
| p625 = {{Coord|-59.05|-26.5|display=inline}}
| p2044 = 1100
| p131 = [[Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwichak|Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwich uharteak]]
| p17 = [[Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwichak|Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwich uharteak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1253
| p18 = [[Fitxategi:Mount Daruma from Satta Pass.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11641900|Mount Daruma]]''
| p625 = {{Coord|34.955555555555556|138.8388888888889|display=inline}}
| p2044 = 981.83
| p131 = ''[[:d:Q241037|Numazu]]''<br/>''[[:d:Q696840|Izu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1254
| p18 = [[Fitxategi:Gunung Egon volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q385596|Mount Egon]]''
| p625 = {{Coord|-8.6666666666667|122.45|display=inline}}
| p2044 = 1703
| p131 = ''[[:d:Q14150|Sikka]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1255
| p18 = [[Fitxategi:EmmonsLake.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3468513|Mount Emmons]]''
| p625 = {{Coord|55.3409|-162.073|display=inline}}
| p2044 = 4711
| p131 = ''[[:d:Q504371|Aleutians East Borough]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1256
| p18 = [[Fitxategi:Erupting gunung lokon.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3046998|Mount Empung]]''
| p625 = {{Coord|1.3583333333333|124.79166666667|display=inline}}
| p2044 = 1340
| p131 = ''[[:d:Q15848|Tomohon]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1257
| p18 = [[Fitxategi:Mt Eniwa(200703).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6920651|Mount Eniwa]]''
| p625 = {{Coord|42.79333333|141.28555556|display=inline}}
| p2044 = 1320
| p131 = ''[[:d:Q693237|Chitose]]''<br/>''[[:d:Q733979|Eniwa]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1258
| p18 = [[Fitxategi:Turkey.Mount Erciyes01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q126804|Mount Erciyes]]''
| p625 = {{Coord|38.531666666666666|35.45|display=inline}}
| p2044 = 3916
| p131 = [[Kayseri probintzia]]
| p17 = [[Turkia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1259
| p18 = [[Fitxategi:Fentale aerial.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2336503|Mount Fentale]]''
| p625 = {{Coord|8.9666666666667|39.933333333333|display=inline}}
| p2044 = 2007
| p131 = ''[[:d:Q1109846|Misraq Shewa Zone]]''<br/>''[[:d:Q202107|Oromia]]''
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1260
| label = ''[[:d:Q31454883|Mount Fiamoe]]''
| p625 = {{Coord|-13.923611111111|-171.79888888889|display=inline}}
| p2044 = 585
| p131 = [[Samoa]]
| p17 = [[Samoa]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1261
| p18 = [[Fitxategi:Mount Fuppushi seen from the NNE - panoramio.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6920840|Mount Fuppushi]]''
| p625 = {{Coord|42.71694444|141.35888889|display=inline}}
| p2044 = 1102.5
| p131 = ''[[:d:Q693237|Chitose]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1262
| p18 = [[Fitxategi:Furanodake1.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q8526591|Mount Furano]]''
| p625 = {{Coord|43.393611111111|142.63472222222|display=inline}}
| p2044 = 1912.1
| p131 = ''[[:d:Q1037393|Hokkaido]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1263
| p18 = [[Fitxategi:Mount Futago 20101204.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11371447|Mount Futago]]''
| p625 = {{Coord|35.21388889|139.04361111|display=inline}}<br/>{{Coord|35.20937|139.0458|display=inline}}
| p2044 = 1099
| p131 = [[Hakone (Kanagawa)|Hakone]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1264
| p18 = [[Fitxategi:Gamkonora.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1493157|Mount Gamkonora]]''
| p625 = {{Coord|1.38|127.53|display=inline}}
| p2044 = 1635
| p131 = ''[[:d:Q19150|West Halmahera]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1265
| p18 = [[Fitxategi:Mount Ganseki 2010-11-07 - panoramio.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q98104210|Mount Ganseki]]''
| p625 = {{Coord|43.25527777777778|143.1175|display=inline}}
| p2044 = 1088
| p131 = ''[[:d:Q1210152|Kamishihoro]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1266
| p18 = [[Fitxategi:Tsukahara-spa-volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11381590|Mount Garan]]''
| p625 = {{Coord|33.3175|131.42777777777778|display=inline}}
| p2044 = 1045.3
| p131 = ''[[:d:Q990455|Yufu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1267
| p18 = [[Fitxategi:Mount Garibaldi West Face.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q183027|Mount Garibaldi]]''
| p625 = {{Coord|49.850555555556|-123.00472222222|display=inline}}
| p2044 = 2678
| p131 = ''[[:d:Q132115|Squamish-Lillooet Regional District]]''
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1268
| p18 = [[Fitxategi:Mount Gharat and Lake Letas.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1189723|Mount Gharat]]''
| p625 = {{Coord|-14.283055555556|167.51638888889|display=inline}}<br/>{{Coord|-14.2839|167.517|display=inline}}
| p2044 = 797
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1269
| p18 = [[Fitxategi:MountGriggs.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q826942|Mount Griggs]]''
| p625 = {{Coord|58.353888888889|-155.09166666667|display=inline}}
| p2044 = 2317<br/>2334
| p131 = [[Alaska]]<br/>''[[:d:Q511679|Lake and Peninsula Borough]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1270
| label = ''[[:d:Q98045772|Mount Hakuun (Kamishihoro)]]''
| p625 = {{Coord|43.25888888888889|143.11527777777778|display=inline}}
| p2044 = 1186
| p131 = ''[[:d:Q1210152|Kamishihoro]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1271
| p18 = [[Fitxategi:160730 Mt Hanare Karuizawa Nagano pref Japan01s3.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11659487|Mount Hanare]]''
| p625 = {{Coord|36.35388889|138.61202778|display=inline}}
| p2044 = 1255.9
| p131 = ''[[:d:Q1012064|Karuizawa]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1272
| p18 = [[Fitxategi:逆さ榛名富士 - panoramio.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31454633|Mount Haruna Fuji]]''
| p625 = {{Coord|36.4775|138.87805555556|display=inline}}
| p2044 = 1346
| p131 = ''[[:d:Q42633809|Harunako-machi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1273
| p18 = [[Fitxategi:Hiuchigatake 080923 4.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3695505|Mount Hiuchigatake]]''
| p625 = {{Coord|36.95298|139.28716|display=inline}}
| p2044 = 2356
| p131 = ''[[:d:Q1205602|Hinoemata]]''<br/>[[Fukushima (prefektura)|Fukushima]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1274
| p18 = [[Fitxategi:Visokoi Island ISS016.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6921213|Mount Hodson]]''
| p625 = {{Coord|-56.7|-27.15|display=inline}}
| p2044 = 1005
| p131 = [[Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwichak|Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwich uharteak]]
| p17 = [[Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwichak|Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwich uharteak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1275
| p18 = [[Fitxategi:Mount Hood reflected in Mirror Lake, Oregon.jpg|center|100px]]
| label = [[Mount Hood]]
| p625 = {{Coord|45.37361111111111|-121.69583333333334|display=inline}}
| p2044 = 3425<br/>11237
| p131 = [[Hood River konderria (Oregon)|Hood River konderria]]<br/>[[Clackamas konderria (Oregon)|Clackamas konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1276
| p18 = [[Fitxategi:Hotaka01.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11545926|Mount Hotaka]]''
| p625 = {{Coord|36.805277777777775|139.1325|display=inline}}
| p2044 = 2157.96
| p131 = ''[[:d:Q1345518|Minakami]]''<br/>''[[:d:Q1203661|Katashina]]''<br/>''[[:d:Q1345636|Kawaba]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1277
| label = ''[[:d:Q4176217|Mount Hutapanjang]]''
| p625 = {{Coord|-2.33|101.6|display=inline}}
| p2044 = 2021
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1278
| p18 = [[Fitxategi:Mount Hoei.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q19900675|Mount Hōei]]''
| p625 = {{Coord|35.343888888889|138.75222222222|display=inline}}<br/>{{Coord|35.343611111111|138.7525|display=inline}}
| p2044 = 2693<br/>2655
| p131 = ''[[:d:Q735175|Gotemba]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1279
| p18 = [[Fitxategi:Hohonjiyama from Kyogatake 2010-11-7.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11555159|Mount Hōonji]]''
| p625 = {{Coord|36.063333|136.5975|display=inline}}<br/>{{Coord|36.063333333333|136.5975|display=inline}}
| p2044 = 1356.62
| p131 = ''[[:d:Q847543|Katsuyama]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1280
| p18 = [[Fitxategi:Mount Iiji 01.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11666252|Mount Iiji]]''
| p625 = {{Coord|36.956111111111|138.83305555556|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q1204269|Yuzawa]]''<br/>''[[:d:Q850524|Minamiuonuma]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1281
| p18 = [[Fitxategi:160430 Daizahoushi-ike Nagano Japan03s3.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11666652|Mount Iizuna]]''
| p625 = {{Coord|36.733333333333|138.13333333333|display=inline}}<br/>{{Coord|36.739166666667|138.13361111111|display=inline}}
| p2044 = 1917
| p131 = [[Nagano]]<br/>''[[:d:Q1349050|Shinano]]''<br/>''[[:d:Q772034|Iizuna]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1282
| p18 = [[Fitxategi:Io-yama 2012-11-18.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q21652398|Mount Io]]''
| p625 = {{Coord|31.94667|130.85333|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q374701|Ebino]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1283
| p18 = [[Fitxategi:やまなみハイウェイ 長者原より硫黄山 - panoramio.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q112131429|Mount Io]]''
| p625 = {{Coord|33.09444444444444|131.23888888888888|display=inline}}
| p2044 = 1580
| p131 = ''[[:d:Q1184672|Kokonoe]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1284
| p18 = [[Fitxategi:Iwakisan 02.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q713857|Mount Iwaki]]''
| p625 = {{Coord|40.653333|140.306667|display=inline}}
| p2044 = 1624.7
| p131 = [[Hirosaki (Aomori)|Hirosaki]]<br/>''[[:d:Q1347560|Ajigasawa]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1285
| p18 = [[Fitxategi:Mt. Iwate and Morioka.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q713836|Mount Iwate]]''
| p625 = {{Coord|39.8525|141.00111111|display=inline}}
| p2044 = 2038.2
| p131 = ''[[:d:Q765884|Hachimantai]]''<br/>''[[:d:Q1205932|Takizawa]]''<br/>''[[:d:Q1348478|Shizukuishi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1286
| p18 = [[Fitxategi:140828 Kamuiwakka Falls and Mount Io Shiretoko Hokkaido Japan02sbs13.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4202646|Mount Iō]]''
| p625 = {{Coord|44.133333333333|145.16111111111|display=inline}}
| p2044 = 1562
| p131 = ''[[:d:Q1365478|Shari]]''<br/>''[[:d:Q1208391|Rausu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1287
| p18 = [[Fitxategi:2015 Satsuma-Iojima Iodake.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q8528919|Mount Iō]]''
| p625 = {{Coord|30.79305556|130.30527778|display=inline}}<br/>{{Coord|30.7928|130.3049|display=inline}}
| p2044 = 704
| p131 = ''[[:d:Q702628|Mishima]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1288
| p18 = [[Fitxategi:Kaimondake 2005 3 19.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q713847|Mount Kaimon]]''
| p625 = {{Coord|31.18|130.52833333333|display=inline}}
| p2044 = 924
| p131 = ''[[:d:Q19712|Ibusuki]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1289
| p18 = [[Fitxategi:護衛艦と釜臥山.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11648144|Mount Kamafuse]]''
| p625 = {{Coord|41.278611|141.12|display=inline}}
| p2044 = 878.6
| p131 = ''[[:d:Q641992|Mutsu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1290
| p18 = [[Fitxategi:Haruna02.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31454769|Mount Kamon]]''
| p625 = {{Coord|36.4774|138.85088|display=inline}}
| p2044 = 681
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1291
| p18 = [[Fitxategi:Mount Kampu seen from Futto, Wakami, Oga.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11457452|Mount Kampu]]''
| p625 = {{Coord|39.930833|139.878611|display=inline}}
| p2044 = 355
| p131 = ''[[:d:Q633935|Oga]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1292
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Kanmurigatake from Owakudani 02.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11395033|Mount Kanmuri]]''
| p625 = {{Coord|35.235278|139.020278|display=inline}}<br/>{{Coord|35.236666666667|139.01916666667|display=inline}}
| p2044 = 1409
| p131 = [[Hakone (Kanagawa)|Hakone]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1293
| p18 = [[Fitxategi:Kirishima Karakunidake 1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3321904|Mount Karakuni]]''
| p625 = {{Coord|31.93416667|130.86166667|display=inline}}
| p2044 = 1700
| p131 = ''[[:d:Q858352|Kirishima]]''<br/>''[[:d:Q374701|Ebino]]''<br/>''[[:d:Q861283|Kobayashi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1294
| p18 = [[Fitxategi:Katmai Crater 1980.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1053435|Mount Katmai]]''
| p625 = {{Coord|58.278611111111|-154.95691666667|display=inline}}
| p2044 = 2047
| p131 = ''[[:d:Q514093|Kodiak Island Borough]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1295
| p18 = [[Fitxategi:Mkinvarcveri.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q207680|Mount Kazbek]]''
| p625 = {{Coord|42.69694444444445|44.51888888888889|display=inline}}
| p2044 = 5033
| p131 = [[Mtskheta-Mtianeti]]<br/>[[Ipar Osetia-Alania]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1296
| p18 = [[Fitxategi:Maar, Golan Heights.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4327352|Mount Keramim]]''
| p625 = {{Coord|33.2190306|35.7786889|display=inline}}
| p2044 = 1190
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1297
| p18 = [[Fitxategi:Uprising-mount kerinci.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q827728|Mount Kerinci]]''
| p625 = {{Coord|-1.696944|101.264444|display=inline}}
| p2044 = 3805
| p131 = ''[[:d:Q7376|Kerinci]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1298
| p18 = [[Fitxategi:Mount Kinbou-zan (Kumamoto) 2.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11647034|Mount Kinbō]]''
| p625 = {{Coord|32.814055555556|130.63911111111|display=inline}}<br/>{{Coord|32.813888888889|130.63861111111|display=inline}}
| p2044 = 665.2
| p131 = ''[[:d:Q877003|Nishi-ku]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1299
| p18 = [[Fitxategi:Kirigamine seen from the east 2018-03-04.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3695499|Mount Kirigamine]]''
| p625 = {{Coord|36.1|138.167|display=inline}}
| p2044 = 1925
| p131 = [[Nagano (prefektura)|Nagano]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1300
| p18 = [[Fitxategi:Kirishima volcano 20111125.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1319361|Mount Kirishima]]''
| p625 = {{Coord|31.916666666666668|130.86666666666667|display=inline}}<br/>No/unknown value
| p2044 = 1700
| p131 = [[Kagoshima (prefektura)|Kagoshima]]<br/>[[Miyazaki (prefektura)|Miyazaki]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1301
| p18 = [[Fitxategi:Hakone-jinja torii - Hakone, Japan - DSC05478.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31454757|Mount Koma]]''
| p625 = {{Coord|35.22445|139.0252|display=inline}}
| p2044 = 1356
| p131 = ''[[:d:Q11388028|Moto-Hakone]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1302
| p18 = [[Fitxategi:Komochiyama-gunma-1200.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11447912|Mount Komochi]]''
| p625 = {{Coord|36.591944|138.997778|display=inline}}
| p2044 = 1296.1
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]<br/>''[[:d:Q851492|Shibukawa]]''<br/>''[[:d:Q666317|Numata]]''<br/>''[[:d:Q1203891|Takayama]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1303
| p18 = [[Fitxategi:Koreisan seen from the southeast.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11448038|Mount Korei]]''
| p625 = {{Coord|35.437777777777775|133.47916666666666|display=inline}}<br/>{{Coord|35.437777777778|133.47916666667|display=inline}}
| p2044 = 751.4
| p131 = ''[[:d:Q1204975|Daisen]]''<br/>[[Yonago (Tottori)|Yonago]]<br/>[[Tottori (prefektura)|Tottori]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1304
| p18 = [[Fitxategi:Koshikidake Rokkannonmiike.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11574215|Mount Koshiki]]''
| p625 = {{Coord|31.965|130.859167|display=inline}}
| p2044 = 1301
| p131 = ''[[:d:Q374701|Ebino]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1305
| p18 = [[Fitxategi:Tumbuhan Cantigi di Gunung Kunyit, Lempur, Kerinci.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2580533|Mount Kunyit]]''
| p625 = {{Coord|-2.2741666666667|101.4825|display=inline}}
| p2044 = 2151
| p131 = [[Jambi]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1306
| p18 = [[Fitxategi:Mungo valley, Cameroon.svg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3321906|Mount Kupe]]''
| p625 = {{Coord|4.801|9.707|display=inline}}<br/>{{Coord|4.80944444|9.71222222|display=inline}}
| p2044 = 2064
| p131 = ''[[:d:Q2444337|Koupé-Manengouba]]''
| p17 = [[Kamerun]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1307
| p18 = [[Fitxategi:名残ヶ原からの須川岳（栗駒山） Peak Sukawa(Mt. Kurikoma) from Nagoriga-hara marsh - panoramio.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11536102|Mount Kurikoma]]''
| p625 = {{Coord|38.96111111111111|140.7888888888889|display=inline}}<br/>{{Coord|38.961944444444|140.78888888889|display=inline}}
| p2044 = 1628
| p131 = ''[[:d:Q390817|Ichinoseki]]''<br/>''[[:d:Q469189|Kurihara]]''<br/>''[[:d:Q633272|Yuzawa]]''<br/>''[[:d:Q1205512|Higashinaruse]]''<br/>[[Japonia]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1308
| p18 = [[Fitxategi:Kurinodake Kagoshima.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11536092|Mount Kurino]]''
| p625 = {{Coord|31.954639|130.791694|display=inline}}<br/>{{Coord|31.9475|130.7958|display=inline}}
| p2044 = 1102
| p131 = ''[[:d:Q1350873|Yūsui]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1309
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Kurobi 08.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31454626|Mount Kurobi]]''
| p625 = {{Coord|36.560833333333|139.19333333333|display=inline}}
| p2044 = 866
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1310
| p18 = [[Fitxategi:Mount Kurofu from Mount Asama 1996-09-01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11678280|Mount Kurofu]]''
| p625 = {{Coord|36.405278|138.488611|display=inline}}<br/>{{Coord|36.405833333333|138.48861111111|display=inline}}
| p2044 = 2404<br/>2135
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]<br/>[[Nagano (prefektura)|Nagano]]<br/>''[[:d:Q1203321|Tsumagoi]]''<br/>''[[:d:Q838657|Komoro]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1311
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Kurohime yama.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11678078|Mount Kurohime]]''
| p625 = {{Coord|36.81333333333333|138.12722222222223|display=inline}}<br/>{{Coord|36.8175|138.1283|display=inline}}
| p2044 = 2053
| p131 = ''[[:d:Q1349050|Shinano]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1312
| p18 = [[Fitxategi:Kusatsu-Shiranesan03s5s4272.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q279915|Mount Kusatsu-Shirane]]''
| p625 = {{Coord|36.645277777778|138.52833333333|display=inline}}
| p2044 = 2160
| p131 = ''[[:d:Q1358949|Kusatsu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1313
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Kosha.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11672655|Mount Kōsha]]''
| p625 = {{Coord|36.8|138.4|display=inline}}
| p2044 = 1351.5
| p131 = [[Nagano (prefektura)|Nagano]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1314
| p18 = [[Fitxategi:庚申山.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q109358524|Mount Kōshin]]''
| p625 = {{Coord|36.673129|139.361285|display=inline}}
| p2044 = 1892
| p131 = [[Nikkō]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1315
| p18 = [[Fitxategi:ISS022-E-39042 - View of the Lesser Antilles.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1269774|Mount Liamuiga]]''
| p625 = {{Coord|17.366666666667|-62.8|display=inline}}
| p2044 = 1156
| p131 = [[Saint Kitts]]
| p17 = [[Saint Kitts eta Nevis]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1316
| p18 = [[Fitxategi:Bamus, Ulawun, and Lolobau from space.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31747824|Mount Likuruanga]]''
| p625 = {{Coord|-4.9497222222222|151.3725|display=inline}}
| p131 = [[Mendebaldeko Britainia Berria]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1317
| label = ''[[:d:Q31450842|Mount Lolobau]]''
| p625 = {{Coord|-4.9146|151.1577|display=inline}}
| p2044 = 883
| p131 = [[Mendebaldeko Britainia Berria]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1318
| label = ''[[:d:Q383862|Mount Lurus]]''
| p625 = {{Coord|-7.7391666666667|113.58027777778|display=inline}}
| p2044 = 539
| p131 = [[Ekialdeko Java]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1319
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Madarao yama.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11500721|Mount Madarao]]''
| p625 = {{Coord|36.8375|138.27444444444444|display=inline}}<br/>{{Coord|36.837222222222|138.27444444444|display=inline}}
| p2044 = 1382
| p131 = ''[[:d:Q851097|Iiyama]]''<br/>''[[:d:Q1349050|Shinano]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1320
| label = ''[[:d:Q30588263|Mount Madia-as]]''
| p625 = {{Coord|11.3892|122.1629|display=inline}}
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1321
| p18 = [[Fitxategi:Mount Maemori with Mount Nishimori - panoramio.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q119120523|Mount Maemori]]''
| p625 = {{Coord|39.977777777777774|140.95833333333334|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q765884|Hachimantai]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1322
| p18 = [[Fitxategi:Mahawu Mountain Crater.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3043015|Mount Mahawu]]''
| p625 = {{Coord|1.358|124.858|display=inline}}
| p2044 = 1324
| p131 = [[Ipar Sulawesi]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1323
| label = ''[[:d:Q31450826|Mount Malala]]''
| p625 = {{Coord|-5.0514|150.1016|display=inline}}
| p2044 = 328
| p131 = [[Mendebaldeko Britainia Berria]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1324
| p18 = [[Fitxategi:Mt Manaia.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11115874|Mount Manaia]]''
| p625 = {{Coord|-35.818309|174.516985|display=inline}}
| p2044 = 420
| p131 = ''[[:d:Q3696415|Whangarei District]]''<br/>[[Northland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1325
| p18 = [[Fitxategi:Manengouba 2.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3290107|Mount Manengouba]]''
| p625 = {{Coord|5.03|9.83|display=inline}}<br/>{{Coord|5.022|9.842|display=inline}}
| p2044 = 2411
| p131 = ''[[:d:Q2445609|Moungo]]''
| p17 = [[Kamerun]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1326
| p18 = [[Fitxategi:Manuk20041221014348.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1847015|Mount Manuk]]''
| p625 = {{Coord|-5.5439|130.3054|display=inline}}
| p2044 = 282
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1327
| label = ''[[:d:Q61082784|Mount Maria, Malaysia]]''
| p625 = {{Coord|4.42|117.96|display=inline}}
| p2044 = 1067
| p131 = [[Sabah]]
| p17 = [[Malaysia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1328
| p18 = [[Fitxategi:MountMartin.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1574045|Mount Martin]]''
| p625 = {{Coord|58.172222222222|-155.36111111111|display=inline}}<br/>{{Coord|58.1683|-152.3556|display=inline}}
| p2044 = 1863<br/>1859
| p131 = [[Alaska]]<br/>''[[:d:Q514093|Kodiak Island Borough]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1329
| p18 = [[Fitxategi:Masaraga.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1162021|Mount Masaraga]]''
| p625 = {{Coord|13.310277777778|123.6|display=inline}}
| p2044 = 1328
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1330
| label = ''[[:d:Q31454887|Mount Mata o le Afi]]''
| p625 = {{Coord|-13.608888888889|-172.50722222222|display=inline}}
| p2044 = 1649
| p131 = [[Samoa]]
| p17 = [[Samoa]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1331
| p18 = [[Fitxategi:140321 A view from Shimabara Castle Shimabara Nagasaki pref Japan01s3.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11582573|Mount Mayu]]''
| p625 = {{Coord|32.76833333|130.33944444|display=inline}}
| p2044 = 818.7
| p131 = [[Shimabara (Nagasaki)|Shimabara]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1332
| p18 = [[Fitxategi:Mount Meakan02s10.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q472705|Mount Meakan]]''
| p625 = {{Coord|43.386111111111|144.00888888889|display=inline}}
| p2044 = 1499
| p131 = ''[[:d:Q1186253|Ashoro]]''<br/>[[Kushiro (Hokkaido)|Kushiro]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1333
| p18 = [[Fitxategi:Mt MEKUNNAI.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11581553|Mount Mekunnai]]''
| p625 = {{Coord|42.903611111111|140.46944444444|display=inline}}
| p2044 = 1220
| p131 = [[Shiribeshi suprefetura]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1334
| p18 = [[Fitxategi:Onna sambe2015.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q21654947|Mount Mesanbe]]''
| p625 = {{Coord|35.13480556|132.63269444|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q660516|Iinan]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1335
| p18 = [[Fitxategi:Izu-Oshima-IMG 4759.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1138683|Mount Mihara]]''
| p625 = {{Coord|34.724444444444|139.39472222222|display=inline}}<br/>{{Coord|34.7276|139.3988|display=inline}}
| p2044 = 764
| p131 = ''[[:d:Q1204507|Oshima]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1336
| p18 = [[Fitxategi:Mitokusan 01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6922220|Mount Mitoku]]''
| p625 = {{Coord|35.39931944|133.95576111|display=inline}}
| p2044 = 900
| p131 = ''[[:d:Q1156186|Misasa]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1337
| p18 = [[Fitxategi:Mount Moffett.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q653780|Mount Moffett]]''
| p625 = {{Coord|51.9333|-176.742|display=inline}}
| p2044 = 1196
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1338
| label = ''[[:d:Q31482326|Mount Mokoto]]''
| p625 = {{Coord|43.70433333333333|144.331|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q1037393|Hokkaido]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1339
| p18 = [[Fitxategi:Moriyoshizan viewing from Takanosu.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11539369|Mount Moriyoshi]]''
| p625 = {{Coord|39.983333333333334|140.55|display=inline}}
| p2044 = 1454.2
| p131 = [[Akita]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1340
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Kusatsu-Shirane.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11520725|Mount Motoshirane]]''
| p625 = {{Coord|36.622939|138.531667|display=inline}}<br/>{{Coord|36.62494|138.53772|display=inline}}
| p2044 = 2171<br/>2104
| p131 = ''[[:d:Q1358949|Kusatsu]]''<br/>''[[:d:Q1203321|Tsumagoi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1341
| label = ''[[:d:Q31454886|Mount Mu]]''
| p625 = {{Coord|-13.608611111111|-172.51638888889|display=inline}}
| p2044 = 1606
| p131 = [[Samoa]]
| p17 = [[Samoa]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1342
| p18 = [[Fitxategi:Mt Myoko - panoramio.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q717458|Mount Myōkō]]''
| p625 = {{Coord|36.89138|138.11339|display=inline}}
| p2044 = 2454
| p131 = ''[[:d:Q279642|Myoko]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1343
| p18 = [[Fitxategi:Mont Mézenc - France.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1267547|Mount Mézenc]]''
| p625 = {{Coord|44.91111111|4.195|display=inline}}
| p2044 = 1753
| p131 = [[Ardèche]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1344
| p18 = [[Fitxategi:山頂付近にて.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2345178|Mount Naeba]]''
| p625 = {{Coord|36.845833333333|138.69027777778|display=inline}}
| p2044 = 2145
| p131 = ''[[:d:Q1204269|Yuzawa]]''<br/>''[[:d:Q1204292|Tsunan]]''<br/>''[[:d:Q1204286|Sakae]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1345
| label = ''[[:d:Q11555664|Mount Nakitsura]]''
| p625 = {{Coord|41.952722|140.876556|display=inline}}<br/>{{Coord|41.9533|140.8758|display=inline}}
| p2044 = 834.9
| p131 = ''[[:d:Q1037393|Hokkaido]]''<br/>[[Hakodate (Hokkaido)|Hakodate]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1346
| p18 = [[Fitxategi:Nekodake.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11536251|Mount Neko]]''
| p625 = {{Coord|32.8835|131.14438889|display=inline}}<br/>{{Coord|32.885|131.15055555556|display=inline}}
| p2044 = 1433<br/>981
| p131 = ''[[:d:Q1184676|Takamori]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1347
| p18 = [[Fitxategi:2017 0603 1031 dsc03401.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2360542|Mount Nikkō-Shirane]]''
| p625 = {{Coord|36.798333333333|139.37416666667|display=inline}}
| p2044 = 2578
| p131 = [[Nikkō]]<br/>''[[:d:Q1203661|Katashina]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1348
| p18 = [[Fitxategi:Nila Island.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2432393|Mount Nila]]''
| p625 = {{Coord|-6.73|129.5|display=inline}}
| p2044 = 781
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1349
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Nishiazuma-yama2.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11627417|Mount Nishiazuma]]''
| p625 = {{Coord|37.738056|140.140833|display=inline}}<br/>{{Coord|37.738055555556|140.14055555556|display=inline}}
| p2044 = 2035
| p131 = ''[[:d:Q734378|Yonezawa]]''<br/>''[[:d:Q1205581|Kitashiobara]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1350
| p18 = [[Fitxategi:西別岳.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q97657513|Mount Nishibetsu]]''
| p625 = {{Coord|43.55361111111111|144.58166666666668|display=inline}}
| p2044 = 799.5
| p131 = ''[[:d:Q1208741|Shibecha]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1351
| p18 = [[Fitxategi:Mt NITO 1.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11324564|Mount Nitonupuri]]''
| p625 = {{Coord|42.885278|140.618056|display=inline}}
| p2044 = 1080
| p131 = ''[[:d:Q1204596|Kutchan]]''<br/>''[[:d:Q1355416|Rankoshi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1352
| p18 = [[Fitxategi:Japan- Tochigi, Nikko, Nyohosan 2009.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11446413|Mount Nyohō]]''
| p625 = {{Coord|36.811388888889|139.53694444444|display=inline}}
| p2044 = 2483
| p131 = [[Nikkō]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1353
| p18 = [[Fitxategi:Oakan and Akanko DSCN2497 20060805.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q8528084|Mount Oakan]]''
| p625 = {{Coord|43.452777777778|144.16083333333|display=inline}}
| p2044 = 1370.5
| p131 = [[Kushiro (Hokkaido)|Kushiro]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1354
| p18 = [[Fitxategi:Mount Odem from the north.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4327496|Mount Odem]]''
| p625 = {{Coord|33.1964861|35.7555472|display=inline}}
| p2044 = 1187
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1355
| p18 = [[Fitxategi:OkmokCaldera.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1790072|Mount Okmok]]''
| p625 = {{Coord|53.396944444444|-168.16611111111|display=inline}}<br/>{{Coord|53.43|-168.13|display=inline}}
| p2044 = 1073
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1356
| p18 = [[Fitxategi:Lake Oku Cameroon.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3322001|Mount Oku]]''
| p625 = {{Coord|6.1997222222222|10.518888888889|display=inline}}
| p2044 = 3011
| p131 = ''[[:d:Q702284|Bui]]''
| p17 = [[Kamerun]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1357
| p18 = [[Fitxategi:Ondake 2015-12-13.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q20043581|Mount Ondake]]''
| p625 = {{Coord|32.656625|128.84888056|display=inline}}
| p2044 = 315
| p131 = ''[[:d:Q201659|Gotō]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1358
| p18 = [[Fitxategi:Mt Onnebetsu.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6922592|Mount Onnebetsu]]''
| p625 = {{Coord|43.99333333|145.01333333|display=inline}}<br/>{{Coord|43.99306|145.01232|display=inline}}
| p2044 = 1330.2
| p131 = ''[[:d:Q1365478|Shari]]''<br/>''[[:d:Q1208391|Rausu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1359
| label = ''[[:d:Q11463980|Mount Onoko]]''
| p625 = {{Coord|36.580833|138.936944|display=inline}}<br/>{{Coord|36.581111111111|138.9375|display=inline}}
| p2044 = 1208.3
| p131 = ''[[:d:Q851492|Shibukawa]]''<br/>''[[:d:Q1203891|Takayama]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1360
| p18 = [[Fitxategi:1228 of 'Géographie générale; physique, politique et économique. ... Avec ... cartes ... gravures, etc' (11112135594).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q113372328|Mount Ophir]]''
| p625 = {{Coord|0.07916666666666666|99.98333333333332|display=inline}}
| p131 = [[Mendebaldeko Sumatra]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1361
| p18 = [[Fitxategi:Mt osore-beach.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1377333|Mount Osore]]''
| p625 = {{Coord|41.279|141.12|display=inline}}
| p2044 = 879
| p131 = ''[[:d:Q641992|Mutsu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1362
| p18 = [[Fitxategi:Suwanosejima20080205.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31454619|Mount Otake]]''
| p625 = {{Coord|29.6385|129.7131|display=inline}}
| p2044 = 773
| p131 = ''[[:d:Q701079|Toshima]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1363
| p18 = [[Fitxategi:MountOverlord.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q380300|Mount Overlord]]''
| p625 = {{Coord|-73.166666666667|164.6|display=inline}}
| p2044 = 3395
| p131 = ''[[:d:Q21590062|Itun Antartikoko eskualde]]''
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1364
| p18 = [[Fitxategi:Mount Ozukushi seen from the NNE.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q97924370|Mount Ozukushi]]''
| p625 = {{Coord|41.293055555555554|141.06833333333333|display=inline}}
| p2044 = 827
| p131 = ''[[:d:Q641992|Mutsu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1365
| label = ''[[:d:Q31443908|Mount Pangasun]]''
| p625 = {{Coord|19.5251|121.9515|display=inline}}
| p2044 = 636
| p131 = ''[[:d:Q13759|Cagayan]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1366
| p18 = [[Fitxategi:Pangrango, West Java.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11222863|Mount Pangrango]]''
| p625 = {{Coord|-6.7666666666667|106.95|display=inline}}
| p2044 = 3019
| p131 = ''[[:d:Q10363|Bogor]]''<br/>''[[:d:Q10367|Cianjur]]''<br/>''[[:d:Q10381|Sukabumi]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1367
| p18 = [[Fitxategi:Penanggungan from Arjuno-Welirang 2018-12-30.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2171115|Mount Penanggungan]]''
| p625 = {{Coord|-7.62|112.63|display=inline}}<br/>{{Coord|-7.6155555555556|112.62111111111|display=inline}}
| p2044 = 1653
| p131 = ''[[:d:Q11115|Pasuruan]]''<br/>[[Ekialdeko Java]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1368
| p18 = [[Fitxategi:Îlots des Apôtres.svg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3322034|Mount Pierre]]''
| p625 = {{Coord|-45.952|50.432|display=inline}}
| p2044 = 292
| p131 = [[Crozet uharteak]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1369
| p18 = [[Fitxategi:Ragang, Philippines (2023-11-28-14-11-21 UMBRA-06).tiff|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1514920|Mount Ragang]]''
| p625 = {{Coord|7.6944444444444|124.5075|display=inline}}
| p2044 = 2815
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1370
| p18 = [[Fitxategi:Mt RAIDEN 1.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6923124|Mount Raiden]]''
| p625 = {{Coord|42.903611111111|140.46944444444|display=inline}}<br/>{{Coord|42.9042|140.4683|display=inline}}
| p2044 = 1211.3
| p131 = [[Shiribeshi suprefetura]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1371
| p18 = [[Fitxategi:Rausu-dake 02.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q714555|Mount Rausu]]''
| p625 = {{Coord|44.075833333333|145.1225|display=inline}}
| p2044 = 1660
| p131 = ''[[:d:Q1208391|Rausu]]''<br/>''[[:d:Q1365478|Shari]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1372
| p18 = [[Fitxategi:Mont redon.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3322052|Mount Redon]]''
| p625 = {{Coord|45.6681|3.0338|display=inline}}
| p2044 = 872
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1373
| p18 = [[Fitxategi:Mt Rishiri.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2154758|Mount Rishiri]]''
| p625 = {{Coord|45.17865|141.24192222222|display=inline}}
| p2044 = 1721
| p131 = ''[[:d:Q1355370|Rishiri]]''<br/>''[[:d:Q1355406|Rishirifuji]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1374
| label = ''[[:d:Q3322058|Mount Rittmann]]''
| p625 = {{Coord|-73.45|165.5|display=inline}}
| p2044 = 2600
| p131 = ''[[:d:Q21590062|Itun Antartikoko eskualde]]''
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1375
| p18 = [[Fitxategi:Mount Roundtop.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3861932|Mount Roundtop]]''
| p625 = {{Coord|54.7992|-163.591|display=inline}}
| p2044 = 1871
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1376
| p18 = [[Fitxategi:Mount Rowan1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12859119|Mount Rowan]]''
| p625 = {{Coord|-37.50166667|143.83944444|display=inline}}
| p131 = [[Victoria (Australia)|Victoria]]
| p17 = [[Australia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1377
| p18 = [[Fitxategi:Ruang volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2094734|Mount Ruang]]''
| p625 = {{Coord|2.305|125.365|display=inline}}
| p2044 = 725
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1378
| p18 = [[Fitxategi:Musanze's Volcano (46355800961).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q511779|Mount Sabyinyo]]''
| p625 = {{Coord|-1.4|29.6|display=inline}}
| p2044 = 3645
| p131 = ''[[:d:Q2360921|Musanze District]]''
| p17 = [[Ruanda]]<br/>[[Uganda]]<br/>[[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1379
| p18 = [[Fitxategi:Mount Saint Catherine Summit.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q525281|Mount Saint Catherine]]''
| p625 = {{Coord|12.162222222222|-61.675277777778|display=inline}}
| p2044 = 840
| p17 = [[Grenada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1380
| p18 = [[Fitxategi:Agde - le mont Saint-Loup et la rocade D 612.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q61983315|Mount Saint-Loup]]''
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1381
| p18 = [[Fitxategi:Mount Salak.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q669559|Mount Salak]]''
| p625 = {{Coord|-6.715833333333333|106.73361111111112|display=inline}}
| p2044 = 2211
| p131 = ''[[:d:Q10363|Bogor]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1382
| p18 = [[Fitxategi:Mount Sanbe seen from the west .jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4179256|Mount Sanbe]]''
| p625 = {{Coord|35.13205|132.626611|display=inline}}
| p2044 = 1126
| p131 = ''[[:d:Q660516|Iinan]]''<br/>[[Ōda (Shimane)|Ōda]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1383
| label = ''[[:d:Q31454885|Mount Savai'i]]''
| p625 = {{Coord|-13.998055555556|-171.53305555556|display=inline}}
| p2044 = 426
| p131 = [[Samoa]]
| p17 = [[Samoa]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1384
| label = ''[[:d:Q2162588|Mount Sempu]]''
| p625 = {{Coord|1.13|124.758|display=inline}}
| p2044 = 1549
| p131 = ''[[:d:Q15836|Minahasa]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1385
| p18 = [[Fitxategi:140828 Mount Shari Hokkaido Japan01b6s3.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q714564|Mount Shari]]''
| p625 = {{Coord|43.765555555556|144.71805555556|display=inline}}
| p2044 = 1547
| p131 = ''[[:d:Q1365478|Shari]]''<br/>''[[:d:Q1365488|Kiyosato]]''<br/>''[[:d:Q1186204|Shibetsu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1386
| p18 = [[Fitxategi:North face of Mount Shasta at sunset-2175.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q748355|Mount Shasta]]''
| p625 = {{Coord|41.409197222222|-122.19488888889|display=inline}}
| p2044 = 4322
| p131 = [[Siskiyou konderria (Kalifornia)|Siskiyou konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1387
| label = ''[[:d:Q4327787|Mount Shifon]]''
| p625 = {{Coord|33.0695361|35.7696806|display=inline}}
| p2044 = 971
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1388
| p18 = [[Fitxategi:Hoppo-onsen and Shigayama01n3200.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3742394|Mount Shiga]]''
| p625 = {{Coord|36.699427777778|138.510725|display=inline}}<br/>{{Coord|36.69999|138.51273|display=inline}}
| p2044 = 2041<br/>1986
| p131 = ''[[:d:Q1204468|Yamanouchi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1389
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Shirataka.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11580627|Mount Shirataka]]''
| p625 = {{Coord|38.22277777777778|140.17305555555555|display=inline}}<br/>{{Coord|38.22276|140.17293|display=inline}}
| p2044 = 994
| p131 = ''[[:d:Q1354787|Shirataka]]''<br/>''[[:d:Q1347748|Yamanobe]]''<br/>''[[:d:Q850496|Nanyo]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1390
| p18 = [[Fitxategi:Mt Shiretoko.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q8528441|Mount Shiretoko]]''
| p625 = {{Coord|44.235833333333|145.27388888889|display=inline}}<br/>{{Coord|44.23647|145.27308|display=inline}}
| p2044 = 1253.9
| p131 = ''[[:d:Q1365478|Shari]]''<br/>''[[:d:Q1208391|Rausu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1391
| p18 = [[Fitxategi:130922 Mount Shiribetsu-dake Hokkaido Japan01s5.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11464876|Mount Shiribetsu]]''
| p625 = {{Coord|42.772572|140.910348|display=inline}}<br/>{{Coord|42.773|140.9108|display=inline}}
| p2044 = 1107.27
| p131 = ''[[:d:Q1355478|Kimobetsu]]''<br/>''[[:d:Q1354413|Rusutsu]]''<br/>''[[:d:Q1354496|Makkari]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1392
| p18 = [[Fitxategi:Gunung Sibayak 2009 (5502394580).jpeg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2302908|Mount Sibayak]]''
| p625 = {{Coord|3.2391666666667|98.505555555556|display=inline}}
| p2044 = 2212
| p131 = [[Ipar Sumatra]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1393
| p18 = [[Fitxategi:Sinabung.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q207678|Mount Sinabung]]''
| p625 = {{Coord|3.17|98.391944444444|display=inline}}
| p2044 = 2460
| p131 = [[Ipar Sumatra]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1394
| p18 = [[Fitxategi:Monte Vesubio (desde satélite).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q729873|Mount Somma]]''
| p625 = {{Coord|40.821666666667|14.426111111111|display=inline}}
| p2044 = 1132
| p131 = ''[[:d:Q18241891|Metropolitan City of Naples]]''
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1395
| label = ''[[:d:Q6923757|Mount Sourabaya]]''
| p625 = {{Coord|-59.05|-26.6|display=inline}}
| p131 = [[Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwichak|Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwich uharteak]]
| p17 = [[Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwichak|Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwich uharteak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1396
| p18 = [[Fitxategi:Mount Denison and Mount Steller.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3467894|Mount Steller]]''
| p625 = {{Coord|58.4297|-154.391|display=inline}}
| p2044 = 7454
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1397
| p18 = [[Fitxategi:The eruption of Stromboli Volcano (Copernicus).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31445600|Mount Stromboli]]''
| p625 = {{Coord|38.79|15.21|display=inline}}
| p2044 = 926
| p131 = [[Lipari (udalerria)|Lipari]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1398
| p18 = [[Fitxategi:Sukai-01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3695420|Mount Sukai]]''
| p625 = {{Coord|36.69|139.33694444444|display=inline}}
| p2044 = 2144
| p131 = [[Nikkō]]<br/>''[[:d:Q666317|Numata]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1399
| label = ''[[:d:Q2105492|Mount Sukaria]]''
| p625 = {{Coord|-8.792|121.77|display=inline}}
| p2044 = 1500
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1400
| p18 = [[Fitxategi:Mount Sukumo 20120127.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11479422|Mount Sukumo]]''
| p625 = {{Coord|35.005|139.03722222222223|display=inline}}
| p2044 = 581
| p131 = ''[[:d:Q696840|Izu]]''<br/>''[[:d:Q721163|Ito]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1401
| p18 = [[Fitxategi:Mount Sumbing 2013-09-18 (15854172378).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1087196|Mount Sumbing]]''
| p625 = {{Coord|-2.414|101.728|display=inline}}<br/>{{Coord|-2.4099|101.7247|display=inline}}
| p2044 = 2507
| p131 = [[Jambi]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1402
| p18 = [[Fitxategi:Suswa.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3622751|Mount Suswa]]''
| p625 = {{Coord|-1.04948|36.33352|display=inline}}
| p2044 = 2356
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1403
| label = ''[[:d:Q6923984|Mount Tabor]]''
| p625 = {{Coord|45.510833|-122.595556|display=inline}}
| p131 = [[Oregon]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1404
| p18 = [[Fitxategi:Miyazaki Miike.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3514128|Mount Takachiho]]''
| p625 = {{Coord|31.886388888888888|130.9188888888889|display=inline}}
| p2044 = 1573
| p131 = [[Miyazaki (prefektura)|Miyazaki]]<br/>[[Kagoshima (prefektura)|Kagoshima]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1405
| p18 = [[Fitxategi:TakaharaSan.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11668908|Mount Takahara]]''
| p625 = {{Coord|36.9|139.77666666666667|display=inline}}<br/>{{Coord|36.904722222222|139.77083333333|display=inline}}
| p2044 = 1794.9<br/>1599
| p131 = [[Nikkō]]<br/>''[[:d:Q1203439|Shioya]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1406
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Takasaki 01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11669749|Mount Takasaki]]''
| p625 = {{Coord|33.251944|131.524167|display=inline}}<br/>{{Coord|33.2522|131.5235|display=inline}}
| p2044 = 628.4
| p131 = [[Ōita (prefektura)|Ōita]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1407
| p18 = [[Fitxategi:Takawangha.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q104846435|Mount Takawangha]]''
| p625 = {{Coord|51.869167|-178.014167|display=inline}}
| p2044 = 1449
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1408
| p18 = [[Fitxategi:Tandikat-Singgalang.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q40692|Mount Tandikat]]''
| p625 = {{Coord|-0.43258333333333|100.31713611111|display=inline}}
| p2044 = 2438
| p131 = [[Mendebaldeko Sumatra]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1409
| p18 = [[Fitxategi:Mount Taranaki or Mount Egmont, New Zealand.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q850051|Mount Taranaki]]''
| p625 = {{Coord|-39.296388888889|174.06472222222|display=inline}}
| p2044 = 2518
| p131 = [[Taranaki eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1410
| p18 = [[Fitxategi:Mount Tarumae seen from the SSE.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1057979|Mount Tarumae]]''
| p625 = {{Coord|42.69|141.37805555556|display=inline}}
| p2044 = 1041
| p131 = [[Tomakomai (Hokkaido)|Tomakomai]]<br/>''[[:d:Q693237|Chitose]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1411
| p18 = [[Fitxategi:Mt.Taro 01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11444525|Mount Tarō]]''
| p625 = {{Coord|36.816666666667|139.48333333333|display=inline}}
| p2044 = 2367.5
| p131 = [[Nikkō]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1412
| p18 = [[Fitxategi:Tashiro dake 2021.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11576151|Mount Tashiro]]''
| p625 = {{Coord|40.428611|140.408889|display=inline}}<br/>{{Coord|40.42907|140.40902|display=inline}}
| p2044 = 1178
| p131 = ''[[:d:Q329996|Ōdate]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1413
| p18 = [[Fitxategi:Tateshina07.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q717453|Mount Tateshina]]''
| p625 = {{Coord|36.103611111111|138.295|display=inline}}<br/>{{Coord|36.10421|138.29586|display=inline}}
| p2044 = 2530
| p131 = ''[[:d:Q838660|Chino]]''<br/>''[[:d:Q1346895|Tateshina]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1414
| p18 = [[Fitxategi:MountTaylorNM.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q497912|Mount Taylor]]''
| p625 = {{Coord|35.238694444444|-107.60852777778|display=inline}}
| p2044 = 3440
| p131 = [[Cibola konderria (Mexiko Berria)|Cibola konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1415
| p18 = [[Fitxategi:Brokeoff Mtn in winter.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2065108|Mount Tehama]]''
| p625 = {{Coord|40.445436111111|-121.55942777778|display=inline}}
| p2044 = 9239
| p131 = [[Shasta konderria (Kalifornia)|Shasta konderria]]<br/>[[Tehama konderria (Kalifornia)|Tehama konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1416
| p18 = [[Fitxategi:A view from the AR 72 airplane (Over Society Islands - French Polynesia).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3322136|Mount Temehani]]''
| p625 = {{Coord|-16.828|-151.452|display=inline}}
| p2044 = 1017
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1417
| p18 = [[Fitxategi:Lake Shikaribetsu.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q97823981|Mount Tenbo]]''
| p625 = {{Coord|43.26416666666667|143.12527777777777|display=inline}}
| p2044 = 1174
| p131 = ''[[:d:Q1210152|Kamishihoro]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1418
| p18 = [[Fitxategi:140829 Ichiko of Shiretoko Goko Lakes Hokkaido Japan05s3.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11443769|Mount Tenchō]]''
| p625 = {{Coord|44.044389|145.085778|display=inline}}
| p2044 = 1046
| p131 = ''[[:d:Q1208391|Rausu]]''<br/>''[[:d:Q1365478|Shari]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1419
| p18 = [[Fitxategi:The Structure Claimed to be the Noah's Ark near the Mount Ararat in Turkey.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1125445|Mount Tendürek]]''
| p625 = {{Coord|39.356|43.8741|display=inline}}
| p2044 = 3533
| p131 = [[Agri probintzia]]<br/>[[Van probintzia]]
| p17 = [[Turkia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1420
| p18 = [[Fitxategi:Mount Tenjo.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q10871808|Mount Tenjō]]''
| p625 = {{Coord|34.21919444|139.15294444|display=inline}}
| p2044 = 571.8
| p131 = ''[[:d:Q1346527|Kozushima]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1421
| label = ''[[:d:Q2190351|Mount Teon]]''
| p625 = {{Coord|-6.92|129.125|display=inline}}
| p2044 = 728
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1422
| p18 = [[Fitxategi:Paras mount.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2904267|Mount Teon]]''
| p625 = {{Coord|32.959444444444|35.863888888889|display=inline}}<br/>{{Coord|32.95944444444444|35.86388888888889|display=inline}}
| p2044 = 929
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]<br/>[[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1423
| label = ''[[:d:Q4178015|Mount Tigalalu]]''
| p625 = {{Coord|0.07|127.42|display=inline}}
| p2044 = 422
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1424
| p18 = [[Fitxategi:Mount Tomuraushi from Kaundaira.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3139453|Mount Tomuraushi]]''
| p625 = {{Coord|43.52722222|142.84861111|display=inline}}
| p2044 = 2141.2
| p131 = [[Biei (Hokkaido)|Biei]]<br/>''[[:d:Q1210175|Shintoku]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1425
| p18 = [[Fitxategi:070317 tomuro from kodatsuno.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31687056|Mount Tomuro]]''
| p625 = {{Coord|36.535|136.74833333333|display=inline}}<br/>{{Coord|36.53111111111111|136.74694444444444|display=inline}}
| p2044 = 548
| p131 = [[Kanazawa]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1426
| p18 = [[Fitxategi:Tangkoko National Park, North Sulawesi, Indonesia.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3120328|Mount Tongkoko]]''
| p625 = {{Coord|1.52|125.2|display=inline}}
| p2044 = 1149
| p131 = ''[[:d:Q15845|Bitung]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1427
| p18 = [[Fitxategi:Beppu Tsurumidake.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6924219|Mount Tsurumi]]''
| p625 = {{Coord|33.286666666667|131.42972222222|display=inline}}<br/>{{Coord|33.2872|131.4296|display=inline}}
| p2044 = 1374
| p131 = [[Beppu (Ōita)|Beppu]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1428
| p18 = [[Fitxategi:Mt Tonoshikenupuri.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11322387|Mount Tōnoshike Nupuri]]''
| p625 = {{Coord|42.603611|140.843056|display=inline}}
| p2044 = 454.9
| p131 = ''[[:d:Q1022930|Tōyako]]''<br/>''[[:d:Q670712|Sobetsu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1429
| label = ''[[:d:Q31450781|Mount Uluman]]''
| p625 = {{Coord|-4.6528|145.9717|display=inline}}
| p2044 = 1114
| p131 = [[Madang]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1430
| p18 = [[Fitxategi:Mt Unabetsu.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q8530431|Mount Unabetsu]]''
| p625 = {{Coord|43.87361111|144.86555556|display=inline}}<br/>{{Coord|43.8772|144.8763|display=inline}}
| p2044 = 1419.3
| p131 = ''[[:d:Q1365478|Shari]]''<br/>''[[:d:Q1208391|Rausu]]''<br/>''[[:d:Q1186204|Shibetsu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1431
| p18 = [[Fitxategi:130922 Mount Usu Sobetsu Hokkaido Japan09bs5.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q589825|Mount Usu]]''
| p625 = {{Coord|42.543375|140.83896944444|display=inline}}
| p2044 = 733
| p131 = ''[[:d:Q670712|Sobetsu]]''<br/>''[[:d:Q1022930|Tōyako]]''<br/>''[[:d:Q693178|Date]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1432
| p18 = [[Fitxategi:Mount Warning.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3322184|Mount Warning]]''
| p625 = {{Coord|-28.397222222222|153.27083333333|display=inline}}
| p2044 = 1156
| p131 = [[Hegoaldeko Gales Berria]]
| p17 = [[Australia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1433
| p18 = [[Fitxategi:Wilis.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q956331|Mount Wilis]]''
| p625 = {{Coord|-7.808|111.758|display=inline}}
| p2044 = 2563
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1434
| p18 = [[Fitxategi:MountWrangell.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q185847|Mount Wrangell]]''
| p625 = {{Coord|62.006944444444|-144.01583333333|display=inline}}
| p2044 = 4317
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1435
| p18 = [[Fitxategi:Yakedake from Kamikochi 1999-5-22.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3276924|Mount Yake]]''
| p625 = {{Coord|36.22887|137.58824|display=inline}}
| p2044 = 2455
| p131 = [[Matsumoto (Nagano)|Matsumoto]]<br/>[[Takayama (Gifu)|Takayama]]<br/>[[Nagano (prefektura)|Nagano]]<br/>[[Gifu (prefektura)|Gifu]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1436
| p18 = [[Fitxategi:Yakiisidake.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11567673|Mount Yakeishi]]''
| p625 = {{Coord|39.16361111111111|140.82888888888888|display=inline}}
| p2044 = 1547.7
| p131 = ''[[:d:Q386052|Ōshū]]''<br/>''[[:d:Q1205938|Nishiwaga]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1437
| p18 = [[Fitxategi:MtYosifun.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4327829|Mount Yosifon]]''
| p625 = {{Coord|33.0571528|35.7974222|display=inline}}
| p2044 = 981
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1438
| p18 = [[Fitxategi:View of Tōyako-onsen town.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11419623|Mount Yosomi]]''
| p625 = {{Coord|42.560556|140.835833|display=inline}}
| p2044 = 252
| p131 = ''[[:d:Q1185976|Usu district]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1439
| p18 = [[Fitxategi:Yuhudake.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q705288|Mount Yufu]]''
| p625 = {{Coord|33.282777777778|131.39027777778|display=inline}}
| p2044 = 1584
| p131 = ''[[:d:Q990455|Yufu]]''<br/>[[Beppu (Ōita)|Beppu]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1440
| p18 = [[Fitxategi:Yunomaru's Japanese azalea plant community and Mt Yunomaru. C.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q17173823|Mount Yunomaru]]''
| p625 = {{Coord|36.433333|138.4|display=inline}}
| p2044 = 2101
| p131 = ''[[:d:Q840859|Tomi]]''<br/>''[[:d:Q844852|Ueda]]''<br/>''[[:d:Q1203321|Tsumagoi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1441
| p18 = [[Fitxategi:Yotei-zan-from-hirafu.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q713619|Mount Yōtei]]''
| p625 = {{Coord|42.827222222222|140.80638888889|display=inline}}
| p2044 = 1898
| p131 = ''[[:d:Q1204586|Niseko]]''<br/>''[[:d:Q1204596|Kutchan]]''<br/>''[[:d:Q1355478|Kimobetsu]]''<br/>''[[:d:Q1354496|Makkari]]''<br/>''[[:d:Q1354396|Kyogoku]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1442
| p18 = [[Fitxategi:Mount Obora Tsu.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11437235|Mount Ōbora]]''
| p625 = {{Coord|34.53863889|136.21486111|display=inline}}<br/>{{Coord|34.534444444444|136.21861111111|display=inline}}
| p131 = [[Tsu (Mie)|Tsu]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1443
| p18 = [[Fitxategi:Ôbukadake.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q17223273|Mount Ōbuka]]''
| p625 = {{Coord|39.881111|140.879722|display=inline}}<br/>{{Coord|39.881388888889|140.87972222222|display=inline}}
| p2044 = 1541.4
| p131 = ''[[:d:Q846877|Semboku]]''<br/>''[[:d:Q765884|Hachimantai]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1444
| p18 = [[Fitxategi:風の広場展望台から見た扇ノ山.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11496825|Mount Ōgi]]''
| p625 = {{Coord|35.43972222222222|134.44083333333333|display=inline}}
| p2044 = 1309.9
| p131 = [[Hyōgo (prefektura)|Hyōgo]]<br/>[[Tottori (prefektura)|Tottori]]<br/>''[[:d:Q1154955|Shin'onsen]]''<br/>[[Tottori]]<br/>''[[:d:Q1156136|Yazu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1445
| p18 = [[Fitxategi:Mount Omuro from Lake Motosu.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11434369|Mount Ōmuro]]''
| p625 = {{Coord|35.440833055556|138.65361111111|display=inline}}<br/>{{Coord|35.440833333333|138.65333333333|display=inline}}
| p2044 = 1468<br/>1271
| p131 = ''[[:d:Q1004231|Fujikawaguchiko]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1446
| p18 = [[Fitxategi:Mount Ōmuro (Izu Peninsula) & Mt.Fuji.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11434371|Mount Ōmuro]]''
| p625 = {{Coord|34.90416666666667|139.09444444444443|display=inline}}
| p2044 = 580
| p131 = ''[[:d:Q721163|Ito]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1447
| p18 = [[Fitxategi:Hachijo-Kojima Island Toriuchi district Mountain-direction 01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31454785|Mount Ōtaira]]''
| p625 = {{Coord|33.12554|139.6883|display=inline}}
| p2044 = 616
| p131 = [[Hachijō subprefetura]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1448
| p18 = [[Fitxategi:Lassen Volcano (~29 ka dacitic volcanic dome) (Lassen Volcanic National Park, California, USA) 17 (36852367774).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q50235612|Mt. Lassen]]''
| p131 = [[Lassen Parke Nazional Bolkanikoa]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1449
| label = ''[[:d:Q58810200|Mukaimachi]]''
| p17 = [[Japonia]]<br/>[[Taiwan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1450
| label = ''[[:d:Q93723144|Mulciber]]''
| p625 = {{Coord|54.06055555555555|4.281944444444444|display=inline}}
| p2044 = -3340
| p131 = [[Herbehereak]]
| p17 = [[Herbehereak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1451
| label = ''[[:d:Q109045582|Mulen]]''
| p625 = {{Coord|60.7855|4.7062|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1452
| label = ''[[:d:Q125847290|Musholmane]]''
| p625 = {{Coord|60.68577401|5.0968883|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1453
| label = ''[[:d:Q21591902|Mutayrīk]]''
| p625 = {{Coord|33.6189|36.9965|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1454
| p18 = [[Fitxategi:Mutnovka2.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q889637|Mutnovsky]]''
| p625 = {{Coord|52.453|158.195|display=inline}}
| p2044 = 2322<br/>2293
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1455
| label = ''[[:d:Q4308670|Mutny]]''
| p625 = {{Coord|57.883333333333|160.38333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1456
| label = ''[[:d:Q12772039|Mutsu-Hiuchi-dake]]''
| p625 = {{Coord|41.436389|141.056389|display=inline}}
| p2044 = 781
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1457
| p18 = [[Fitxategi:Vrch Mužský.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12039068|Mužský]]''
| p625 = {{Coord|50.5275|15.0462|display=inline}}
| p2044 = 463
| p131 = [[Boseň]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1458
| label = ''[[:d:Q126872779|Myken]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1459
| p18 = [[Fitxategi:Myojin-sho.jpg|center|100px]]
| label = [[Myōjin-shō]]
| p625 = {{Coord|31.883333333333|139.91666666667|display=inline}}
| p2044 = -50
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1460
| label = ''[[:d:Q113839876|Mælesskjera]]''
| p625 = {{Coord|59.70514|5.72869|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1461
| p18 = [[Fitxategi:Mælifellshnjúkur.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3332046|Mælifellshnjúkur]]''
| p625 = {{Coord|65.400014|-19.366149|display=inline}}<br/>{{Coord|65.3896|-19.3525|display=inline}}
| p2044 = 1138
| p131 = [[Skagafjörður (udalerria)|Skagafjörður]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1462
| label = ''[[:d:Q111210643|Møkalasset]]''
| p625 = {{Coord|60.29422|4.92751|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1463
| label = ''[[:d:Q6950602|Māhukona]]''
| p625 = {{Coord|20.01666667|-156.01666667|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1464
| p18 = [[Fitxategi:Nweifuku 3d hires.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925890|NW Eifuku]]''
| p625 = {{Coord|21.485|144.043|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1465
| p18 = [[Fitxategi:Nabukelevu.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6957032|Nabukelevu]]''
| p625 = {{Coord|-19.12|177.98|display=inline}}
| p2044 = 805
| p131 = [[Fiji]]
| p17 = [[Fiji]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1466
| p18 = [[Fitxategi:Nachikinskiy 2003 Maar.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4315181|Nachikinskaya]]''
| p625 = {{Coord|57.85|162.68333333333|display=inline}}
| p2044 = 1174
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1467
| p18 = [[Fitxategi:View from Saint Nicholas Church in Eger, 2016 Hungary.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q26072143|Nagy-Eged Hill]]''
| p625 = {{Coord|47.93333|20.41667|display=inline}}
| p131 = [[Heves (konderria)|Heves]]
| p17 = [[Hungaria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1468
| label = ''[[:d:Q111210733|Nakkeskjæret]]''
| p625 = {{Coord|69.825474|30.4745537|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1469
| p18 = [[Fitxategi:Suguta ali 2011010 lrg.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6961318|Namarunu]]''
| p625 = {{Coord|1.98|36.43|display=inline}}
| p2044 = 817
| p131 = ''[[:d:Q1633078|Turkana County]]''
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1470
| label = ''[[:d:Q16939264|Nanook Dome]]''
| p625 = {{Coord|57.71636|-130.62064|display=inline}}
| p131 = [[Columbia Britainiarra]]
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1471
| p18 = [[Fitxategi:Mount nantai and lake chuzenji.jpg|center|100px]]
| label = [[Nantai mendia]]
| p625 = {{Coord|36.761944444444|139.49388888889|display=inline}}
| p2044 = 2484
| p131 = [[Nikkō]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1472
| p18 = [[Fitxategi:Naolinco Volcanic Field.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12772309|Naolinco Volcanic Field]]''
| p625 = {{Coord|19.67|-96.75|display=inline}}
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1473
| label = ''[[:d:Q19296984|Nast-Berg]]''
| p625 = {{Coord|50.428323888889|7.3448188888889|display=inline}}
| p2044 = 317.4
| p131 = [[Renania-Palatinatua]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1474
| label = ''[[:d:Q109039834|Nautaskjer]]''
| p625 = {{Coord|59.7142|5.8458|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1475
| label = ''[[:d:Q109039839|Navarskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7839642|4.6696596|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1476
| label = ''[[:d:Q1872082|Ndete Napu]]''
| p625 = {{Coord|-8.72|121.78|display=inline}}
| p2044 = 750
| p131 = [[Flores (uhartea)|Flores]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1477
| label = ''[[:d:Q26702889|Nenezi Dağ]]''
| p131 = ''[[:d:Q1559343|Göllü Dağ]]''
| p17 = [[Turkia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1478
| p18 = [[Fitxategi:Nerother Kopf.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1308814|Nerother Kopf]]''
| p625 = {{Coord|50.1944|6.76083|display=inline}}
| p2044 = 651.7
| p131 = [[Renania-Palatinatua]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1479
| p18 = [[Fitxategi:Neuerburger Kopf.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1980276|Neuerburger Kopf]]''
| p625 = {{Coord|49.9967|6.945|display=inline}}
| p2044 = 286
| p131 = [[Renania-Palatinatua]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1480
| p18 = [[Fitxategi:Nevado Mismi.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q578777|Nevado Mismi]]''
| p625 = {{Coord|-15.525277777778|-71.690833333333|display=inline}}
| p2044 = 5597
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1481
| p18 = [[Fitxategi:Nevado Tres Cruces Central, vu depuis Ojos del Salado (1381348543) (cropped).jpg|center|100px]]
| label = [[Nevado Tres Cruces Central]]
| p625 = {{Coord|-27.068638888889|-68.786472222222|display=inline}}
| p2044 = 6629
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1482
| label = ''[[:d:Q13189104|Nevado de Ananea]]''
| p625 = {{Coord|-14.613485|-69.380035|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q205104|Puno Department]]''
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1483
| p18 = [[Fitxategi:Nevado del Ruiz by Edgar.png|center|100px]]
| label = [[Nevado del Ruiz]]
| p625 = {{Coord|4.8925|-75.323611111111|display=inline}}
| p2044 = 5389
| p131 = [[Caldas (departamendua)|Caldas]]<br/>[[Risaralda (departamendua)|Risaralda]]
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1484
| p18 = [[Fitxategi:Newberry caldera.jpg|center|100px]]
| label = [[Newberry]]
| p625 = {{Coord|43.689195264|-121.25488985|display=inline}}
| p2044 = 2434
| p131 = [[Deschutes konderria (Oregon)|Deschutes konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1485
| label = ''[[:d:Q7022658|Ngualla]]''
| p625 = {{Coord|-7.7086222|32.83932176|display=inline}}
| p17 = [[Tanzania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1486
| label = ''[[:d:Q2237908|Nieuwerkerk]]''
| p625 = {{Coord|-6.6|124.675|display=inline}}
| p2044 = -2285
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1487
| p18 = [[Fitxategi:Nigorikawa caldera.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11566097|Nigorikawa]]''
| p625 = {{Coord|42.116667|140.433333|display=inline}}
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1488
| p18 = [[Fitxategi:Yakeyama from Hiuchidake 1999-9-5.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4179173|Niigata-Yake-Yama]]''
| p625 = {{Coord|36.92083333|138.03583333|display=inline}}<br/>{{Coord|36.921388888889|138.03666666667|display=inline}}
| p2044 = 2400
| p131 = ''[[:d:Q857208|Itoigawa]]''<br/>''[[:d:Q279642|Myoko]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1489
| p18 = [[Fitxategi:Niikappu dorokazan.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11501419|Niikappu mud volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.3745|142.310139|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q1355583|Niikappu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1490
| p18 = [[Fitxategi:Nikko volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12772527|Nikkō Seamount]]''
| p625 = {{Coord|23.075|142.308333|display=inline}}<br/>{{Coord|23.07777777777778|142.32583333333332|display=inline}}
| p2044 = -392
| p131 = ''[[:d:Q1022925|Ogasawara Village]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1491
| label = ''[[:d:Q4320720|Nikolka]]''
| p625 = {{Coord|55.35|159.85|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1492
| p18 = [[Fitxategi:20190910-mudpotweb-01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q106966873|Niland Geyser]]''
| p625 = {{Coord|33.284992|-115.576916|display=inline}}
| p131 = [[Imperial konderria (Kalifornia)|Imperial konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1493
| p18 = [[Fitxategi:6220 Kraterlandschaft Nisiros.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2168190|Nisyros]]''
| p625 = {{Coord|36.586|27.16|display=inline}}
| p2044 = 698
| p17 = [[Grezia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1494
| label = ''[[:d:Q23925908|Niuatahi]]''
| p625 = {{Coord|-15.379|-174.003|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1495
| label = ''[[:d:Q23925907|Nonda]]''
| p625 = {{Coord|-7.67|156.6|display=inline}}
| p17 = [[Salomon Uharteak|Salomon uharteak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1496
| label = ''[[:d:Q65040477|Nonda]]''
| p625 = {{Coord|-7.67|156.6|display=inline}}
| p2044 = 760
| p131 = ''[[:d:Q1139193|Vella Lavella]]''
| p17 = [[Salomon Uharteak|Salomon uharteak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1497
| label = ''[[:d:Q109040163|Nordra Eggholmskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.93398|5.13521|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1498
| label = ''[[:d:Q111210806|Nordra Høgeskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.38591|4.92981|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1499
| label = ''[[:d:Q109040165|Nordra Leieskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7778|4.686|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1500
| label = ''[[:d:Q109040166|Nordra Terneskjer]]''
| p625 = {{Coord|59.7999|5.0422|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1501
| label = ''[[:d:Q113840156|Nordra Vikaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.31561|5.18875|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1502
| label = ''[[:d:Q126871765|Nordre Brattholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.5205759|5.242324|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1503
| label = ''[[:d:Q109040168|Nordre Flotten]]''
| p625 = {{Coord|60.7961|4.6878|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1504
| label = ''[[:d:Q109040171|Nordre Hellandsholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.87854|5.28401|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1505
| label = ''[[:d:Q125550438|Nordre Hånesholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.75074|5.23717|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1506
| label = ''[[:d:Q109040172|Nordre Sigleskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.93474|5.18461|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1507
| label = ''[[:d:Q109040176|Nordre Skipsholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.90321|5.14136|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1508
| label = ''[[:d:Q109040160|Nordøyskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.799|4.7024|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1509
| p18 = [[Fitxategi:Norikuradake from Kisokomagatake 7th 2007-4-29.JPG|center|100px]]
| label = [[Norikura mendia]]
| p625 = {{Coord|36.10638889|137.55361111|display=inline}}
| p2044 = 3026
| p131 = [[Matsumoto (Nagano)|Matsumoto]]<br/>[[Takayama (Gifu)|Takayama]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1510
| label = ''[[:d:Q23925937|North Gorda Ridge Segment]]''
| p625 = {{Coord|42.67|-126.78|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1511
| p18 = [[Fitxategi:North Head, New Zealand in 2009.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1544338|North Head]]''
| p625 = {{Coord|-36.827752777778|174.81205|display=inline}}
| p2044 = 50
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1512
| label = ''[[:d:Q12772596|North Island]]''
| p625 = {{Coord|4.059|36.049|display=inline}}
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1513
| label = ''[[:d:Q23925889|North Norfolk Plateau]]''
| p625 = {{Coord|-25.78333|168.63333|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1514
| label = ''[[:d:Q49057531|North Sister]]''
| p625 = {{Coord|44.16623|-121.77254|display=inline}}
| p2044 = 10090<br/>3074
| p131 = [[Oregon]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1515
| label = ''[[:d:Q23925906|North Vate]]''
| p625 = {{Coord|-17.47|168.353|display=inline}}
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1516
| label = ''[[:d:Q23925936|Northern EPR-Segment RO2]]''
| p625 = {{Coord|16.55|-105.32|display=inline}}
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1517
| label = ''[[:d:Q23925964|Northern EPR-Segment RO3]]''
| p625 = {{Coord|15.83|-105.43|display=inline}}
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1518
| label = ''[[:d:Q111907476|Northern Lake Abaya Volcanic Field]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1519
| p18 = [[Fitxategi:Nw rota.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3056587|Northwest Rota]]''
| p625 = {{Coord|14.60111111|144.775|display=inline}}<br/>{{Coord|14.6|144.775|display=inline}}
| p2044 = -517
| p131 = [[Ipar Marianak]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1520
| label = ''[[:d:Q4327553|Nosichan]]''
| p625 = {{Coord|55.916666666667|157.93333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1521
| label = ''[[:d:Q106453192|Notaklubben]]''
| p625 = {{Coord|59.91094|5.28557|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1522
| label = ''[[:d:Q125962973|Notholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.79389|4.99639|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1523
| label = ''[[:d:Q7064057|Nova Iguaçu Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-22.76694444|-43.46638889|display=inline}}
| p131 = [[Rio de Janeiro]]
| p17 = [[Brasil]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1524
| p18 = [[Fitxategi:Novarupta.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q692922|Novarupta]]''
| p625 = {{Coord|58.266666666667|-155.15666666667|display=inline}}
| p2044 = 841
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1525
| label = ''[[:d:Q4323465|Novograblenova (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|57.916666666667|160.61666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1526
| label = ''[[:d:Q4327897|Nubalykich]]''
| p625 = {{Coord|56.266666666667|158.41666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1527
| label = ''[[:d:Q1896903|Nuevo Mundo volcano]]''
| p625 = {{Coord|-19.774166666667|-66.478333333333|display=inline}}
| p2044 = 5462
| p131 = [[Antonio Quijarro probintzia]]
| p17 = [[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1528
| p18 = [[Fitxategi:Lake Numazawa, Kanayamatown, Fukushima Prefecture.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12772650|Numazawa]]''
| p625 = {{Coord|37.450278|139.578889|display=inline}}
| p2044 = 1100
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1529
| label = ''[[:d:Q13537597|Nyambeni Hills]]''
| p625 = {{Coord|0.23|37.87|display=inline}}<br/>{{Coord|0.25|37.916666666667|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q1499046|Isiolo County]]''
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1530
| p18 = [[Fitxategi:Nyamulagira volcano (20439939664).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q695846|Nyamuragira]]''
| p625 = {{Coord|-1.4083333333333|29.2|display=inline}}
| p2044 = 3058
| p131 = [[Ipar Kivu]]
| p17 = [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1531
| label = ''[[:d:Q111210819|Nyingane]]''
| p625 = {{Coord|60.31501|4.90036|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1532
| p18 = [[Fitxategi:Lava Lake Nyiragongo 2.jpg|center|100px]]
| label = [[Nyiragongo]]
| p625 = {{Coord|-1.5166666666667|29.25|display=inline}}
| p2044 = 3470
| p131 = [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| p17 = [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1533
| label = ''[[:d:Q4328517|Nyulkandya]]''
| p625 = {{Coord|55.883333333333|157.9|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1534
| label = ''[[:d:Q109039748|Nåla]]''
| p625 = {{Coord|60.7965147|4.6808845|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1535
| label = ''[[:d:Q49058167|Obsidian Dome]]''
| p625 = {{Coord|37.759166666667|-119.02055555556|display=inline}}
| p131 = [[Mono konderria (Kalifornia)|Mono konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1536
| label = ''[[:d:Q4340749|Ochchamo]]''
| p625 = {{Coord|55.616666666667|158.16666666667|display=inline}}
| p2044 = 2175
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1537
| label = ''[[:d:Q23925887|Odamoisan]]''
| p625 = {{Coord|45.028|147.918|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1538
| label = ''[[:d:Q111210842|Oddane]]''
| p625 = {{Coord|60.30207|4.8968|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1539
| label = ''[[:d:Q119918257|Odden]]''
| p625 = {{Coord|60.54667|5.0425|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1540
| label = ''[[:d:Q113840182|Oddnýjarhnjúkur-Langjökull]]''
| p625 = {{Coord|64.51|-19.47|display=inline}}
| p131 = [[Borgarbyggð]]<br/>[[Bláskógabyggð]]<br/>[[Grímsnes- og Grafningshreppur]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1541
| p18 = [[Fitxategi:Ofu-OlosegaFromSpace.jpg|center|100px]]
| label = [[Ofu-Olosega]]
| p625 = {{Coord|-14.166666666667|-169.61666666667|display=inline}}
| p2044 = 639
| p131 = ''[[:d:Q1247537|Manuʻa District]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1542
| p18 = [[Fitxategi:Takachihonomine & Ohachi (4890702082).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11489346|Ohachi]]''
| p625 = {{Coord|31.885277777777777|130.91|display=inline}}
| p2044 = 1408
| p131 = ''[[:d:Q858352|Kirishima]]''<br/>''[[:d:Q861283|Kobayashi]]''<br/>''[[:d:Q638301|Miyakonojō]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1543
| p18 = [[Fitxategi:Ok glacier 2003.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2017022|Ok sumendia]]''
| p625 = {{Coord|64.6023|-20.8795|display=inline}}
| p2044 = 1198
| p131 = [[Borgarbyggð]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1544
| p18 = [[Fitxategi:Okataina.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12772948|Okataina]]''
| p625 = {{Coord|-38.12|176.5|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1545
| label = ''[[:d:Q109040405|Oksen]]''
| p625 = {{Coord|60.7718|4.6863|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1546
| label = ''[[:d:Q7082706|Oku Volcanic Field]]''
| p625 = {{Coord|6.33333333|10.66666667|display=inline}}
| p17 = [[Kamerun]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1547
| label = ''[[:d:Q12772978|Ol Kokwe]]''
| p625 = {{Coord|0.62|36.075|display=inline}}
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1548
| label = ''[[:d:Q1223860|Olca-Paruma]]''
| p625 = {{Coord|-20.933333|-68.483333|display=inline}}
| p2044 = 5762<br/>5705
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1549
| label = ''[[:d:Q27728773|Old South Volcano Caldera Rim NorthEast]]''
| p625 = {{Coord|18.079722222222|145.74277777778|display=inline}}
| p131 = [[Ipar Marianak]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1550
| p18 = [[Fitxategi:Mt Kilimambogo.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q27192100|Oldoinyo Sapuk]]''
| p625 = {{Coord|-1.13958|37.25708|display=inline}}
| p2044 = 2146
| p131 = ''[[:d:Q6791978|Matungulu]]''
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1551
| label = ''[[:d:Q4333566|Oleniy (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|56.855194444444|160.045725|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1552
| label = ''[[:d:Q4334163|Olka (volcano in Kamchatka)]]''
| p625 = {{Coord|56.6|158.66666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1553
| p18 = [[Fitxategi:Ollagüe from Bolivia(Jan2012).jpg|center|100px]]
| label = [[Ollagüe sumendia|Ollagüe]]
| p625 = {{Coord|-21.3025|-68.17916666666666|display=inline}}
| p2044 = 5870<br/>5868
| p131 = [[Nor Lípez probintzia]]
| p17 = [[Bolivia]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1554
| label = ''[[:d:Q48839593|Olokui]]''
| p625 = {{Coord|21.1325|-156.84972222|display=inline}}<br/>{{Coord|21.1325|-156.84972222222|display=inline}}
| p2044 = 4602
| p131 = [[Maui konderria (Hawaii)|Maui konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1555
| p18 = [[Fitxategi:Kiso Ontake.jpg|center|100px]]
| label = [[Ontake]]
| p625 = {{Coord|35.892777777778|137.48027777778|display=inline}}
| p2044 = 3067
| p131 = ''[[:d:Q1347536|Kiso]]''<br/>[[Takayama (Gifu)|Takayama]]<br/>''[[:d:Q819639|Gero]]''<br/>''[[:d:Q1204275|Otaki]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1556
| p18 = [[Fitxategi:OPALA.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2580453|Opala]]''
| p625 = {{Coord|52.543055555556|157.335|display=inline}}
| p2044 = 2475<br/>2460
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1557
| label = ''[[:d:Q4309874|Opuahau]]''
| p625 = {{Coord|-37.280678|176.24064|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1558
| label = ''[[:d:Q109040577|Osableikja]]''
| p625 = {{Coord|59.91231|5.15373|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1559
| p18 = [[Fitxategi:Petrohué, 2019 (10).jpg|center|100px]]
| label = [[Osorno sumendia]]
| p625 = {{Coord|-41.1|-72.493055555556|display=inline}}
| p2044 = 2652
| p131 = [[Osorno probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1560
| label = ''[[:d:Q109040583|Ospene]]''
| p625 = {{Coord|59.91798|5.15522|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1561
| p18 = [[Fitxategi:Pidkamin Ostanets RB.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4338469|Ostanets]]''
| p625 = {{Coord|52.146111111111|157.32194444444|display=inline}}
| p2044 = 719
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1562
| p18 = [[Fitxategi:Nakanoshima kakou.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7108404|Otake]]''
| p625 = {{Coord|29.85916667|129.85694444|display=inline}}
| p2044 = 979
| p131 = ''[[:d:Q701079|Toshima]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1563
| label = ''[[:d:Q12843731|Otman Bozdağı palçıq vulkanı]]''
| p625 = {{Coord|40.20805555555555|49.5025|display=inline}}
| p17 = [[Azerbaijan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1564
| p18 = [[Fitxategi:Otzberg panoramo 1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1245729|Otzberg]]''
| p625 = {{Coord|49.8199|8.91096|display=inline}}
| p2044 = 367.9
| p131 = ''[[:d:Q7916|Darmstadt-Dieburg]]''<br/>[[Otzberg]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1565
| label = ''[[:d:Q4330618|Oval (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|56.99265|158.96844722222|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1566
| p18 = [[Fitxategi:Ovčácký vrch 2.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12043371|Ovčácký vrch]]''
| p625 = {{Coord|50.795833333333334|14.501111111111111|display=inline}}
| p2044 = 622
| p131 = [[Prysk]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1567
| p18 = [[Fitxategi:Pacaya erupting in 1976.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q753924|Pacaya]]''
| p625 = {{Coord|14.380833333333|-90.601111111111|display=inline}}
| p2044 = 2552
| p131 = [[Escuintla (departamendua)|Escuintla]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1568
| p18 = [[Fitxategi:Блэк Рок Десерт.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7155534|Pahvant Butte]]''
| p625 = {{Coord|39.1317|-112.552|display=inline}}
| p2044 = 5741<br/>1750
| p131 = [[Millard konderria (Utah)|Millard konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1569
| p18 = [[Fitxategi:ISS018-E-35720 - View of Chile.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q13538040|Palena Volcanic Group]]''
| p625 = {{Coord|-43.78|-72.47|display=inline}}
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1570
| label = ''[[:d:Q12647181|Palinuro sumendia]]''
| p625 = {{Coord|39.48444444444444|14.828888888888889|display=inline}}
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1571
| p18 = [[Fitxategi:Ketoj.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4128312|Pallas sumendia]]''
| p625 = {{Coord|47.343055555556|152.47888888889|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1572
| p18 = [[Fitxategi:Ollagüe Summit(Jan2012).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7128689|Palpana]]''
| p625 = {{Coord|-21.546666666667|-68.5225|display=inline}}<br/>{{Coord|-21.5464|-68.5227|display=inline}}
| p2044 = 6023
| p131 = [[Txile]]<br/>[[Antofagasta eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1573
| label = ''[[:d:Q4216914|Pan (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|56.895|160.02444444444|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1574
| p18 = [[Fitxategi:Cerro paniri and volcan san pablo chile ii region.jpg|center|100px]]
| label = [[Paniri sumendia]]
| p625 = {{Coord|-22.059166666667|-68.228333333333|display=inline}}
| p2044 = 5946
| p131 = [[Antofagasta eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1575
| p18 = [[Fitxategi:Ortofoto-piccola.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1249309|Pantelleria Island]]''
| p625 = {{Coord|36.783333333333|12|display=inline}}
| p131 = [[Pantelleria]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1576
| p18 = [[Fitxategi:Indonesia - papandayan 5.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1073134|Papandayan mendia]]''
| p625 = {{Coord|-7.3289694444444|107.71570277778|display=inline}}
| p2044 = 2665
| p131 = ''[[:d:Q10371|Garut]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1577
| p18 = [[Fitxategi:Papayo.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12773376|Papayo]]''
| p625 = {{Coord|19.308|-98.7|display=inline}}
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1578
| p18 = [[Fitxategi:Parinacota.jpg|center|100px]]
| label = [[Parinacota (sumendia)]]
| p625 = {{Coord|-18.165752777778|-69.141611111111|display=inline}}
| p2044 = 6348
| p131 = [[Arica eta Parinacota eskualdea]]<br/>[[Parinacota probintzia]]<br/>[[Putre (Txile)|Putre]]<br/>[[La Paz]]
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1579
| label = ''[[:d:Q31443841|Parker Volcano]]''
| p625 = {{Coord|6.1144|124.8897|display=inline}}
| p2044 = 1431
| p131 = ''[[:d:Q13882|South Cotabato]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1580
| p18 = [[Fitxategi:Lake Holon.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1582571|Parker mendia]]''
| p625 = {{Coord|6.11416667|124.88972222|display=inline}}
| p2044 = 1784
| p131 = ''[[:d:Q174003|T'boli]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1581
| p18 = [[Fitxategi:Paricutín volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q231620|Parícutin]]''
| p625 = {{Coord|19.493|-102.251|display=inline}}
| p2044 = 317
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1582
| p18 = [[Fitxategi:Laguna Pastos Grandes Bolivia Satellite map 67.80112W 21.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q30624023|Pastos Grandes]]''
| p625 = {{Coord|-21.75|-67.83333333333333|display=inline}}
| p2044 = 5802
| p131 = [[Sud Lípez probintzia]]
| p17 = [[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1583
| p18 = [[Fitxategi:Patomsky crater.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1630952|Patomskiy kraterra]]''
| p625 = {{Coord|59.28472222|116.58944444|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1584
| label = ''[[:d:Q1373835|Patuha mendia]]''
| p625 = {{Coord|-7.1602777777778|107.4|display=inline}}
| p2044 = 2434
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1585
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Паулет (Антарктида).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4347176|Paulet]]''
| p625 = {{Coord|-63.5813|-55.791763888889|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q21590062|Itun Antartikoko eskualde]]''
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1586
| p18 = [[Fitxategi:Kameno Vouno 06.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q25382534|Pausanias volcano]]''
| p625 = {{Coord|37.6452777777778|23.2969444444444|display=inline}}
| p2044 = -143
| p17 = [[Grezia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1587
| label = ''[[:d:Q4347144|Pauzhetka (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|51.716666666667|157.55|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1588
| p18 = [[Fitxategi:Pavlof Volcano Alaska Peninsula NWR.jpg|center|100px]]
| label = [[Pavlof mendia]]
| p625 = {{Coord|55.419444444444|-161.895|display=inline}}
| p2044 = 2519
| p131 = ''[[:d:Q504371|Aleutians East Borough]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1589
| label = ''[[:d:Q4347712|Payalpan]]''
| p625 = {{Coord|55.816666666667|157.98333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1590
| p18 = [[Fitxategi:Payunmatru.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2749256|Payun Matru]]''
| p625 = {{Coord|-36.42|-69.2|display=inline}}
| p2044 = 3680
| p131 = ''[[:d:Q1190790|Malargüe Department]]''
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1591
| label = ''[[:d:Q4362536|Peak MNR]]''
| p625 = {{Coord|43.2495|42.7171452|display=inline}}
| p131 = [[Kabardino-Balkaria]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1592
| p18 = [[Fitxategi:La Pelée vue du Carbet.jpg|center|100px]]
| label = [[Pelée mendia]]
| p625 = {{Coord|14.813055555556|-61.165555555556|display=inline}}
| p2044 = 1397
| p131 = [[Martinika]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1593
| label = ''[[:d:Q1087270|Perbakti]]''
| p625 = {{Coord|-6.75|106.68|display=inline}}
| p2044 = 1699
| p131 = [[Mendebaldeko Java]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1594
| label = ''[[:d:Q12773636|Perbakti-Gagak]]''
| p625 = {{Coord|-6.75|106.7|display=inline}}
| p2044 = 1699
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1595
| p18 = [[Fitxategi:В долине вулканов.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2854860|Peretolchin]]''
| p625 = {{Coord|52.719166666667|99.034722222222|display=inline}}
| p2044 = 2050<br/>2044
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1596
| label = ''[[:d:Q4349988|Perevalovy]]''
| p625 = {{Coord|56.783627777778|159.44405|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1597
| label = ''[[:d:Q32158686|Petit Puy de Dôme]]''
| p625 = {{Coord|45.77819|2.96883|display=inline}}
| p2044 = 1265
| p131 = [[Orcines]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1598
| p18 = [[Fitxategi:Le Petit Suchet.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3377210|Petit Suchet]]''
| p625 = {{Coord|45.789786|2.961171|display=inline}}
| p2044 = 1198
| p131 = [[Orcines]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1599
| label = [[Peña Blanca sumendia]]
| p625 = {{Coord|-26.825555555556|-68.649444444444|display=inline}}
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1600
| label = ''[[:d:Q31454585|Phu Khao Fai Doi Pha Khok Hin Fu]]''
| p625 = {{Coord|18.247777777778|99.627222222222|display=inline}}
| p2044 = 437
| p131 = ''[[:d:Q240495|Lampang]]''
| p17 = [[Thailandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1601
| p18 = [[Fitxategi:Pic du Mascarin (vu du col 390).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3382428|Pic du Mascarin]]''
| p625 = {{Coord|-46.4378|51.7457|display=inline}}<br/>{{Coord|-46.4381|51.7446|display=inline}}
| p131 = [[Crozet uharteak]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1602
| p18 = [[Fitxategi:Rucu Pichincha and Trail.jpg|center|100px]]
| label = [[Pichincha (sumendia)]]
| p625 = {{Coord|-0.17722222222222|-78.598888888889|display=inline}}
| p2044 = 4776
| p131 = ''[[:d:Q2466472|Quito Metro]]''
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1603
| label = ''[[:d:Q23875755|Pichincha Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-0.17082|-78.61263|display=inline}}
| p2044 = 4035
| p131 = [[Pichincha probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1604
| p18 = [[Fitxategi:Pichu-pichu.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1641313|Pichu Pichu]]''
| p625 = {{Coord|-16.441138888889|-71.240388888889|display=inline}}
| p2044 = 5665
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1605
| p18 = [[Fitxategi:Pico Basilé.jpg|center|100px]]
| label = [[Pico Basilé]]
| p625 = {{Coord|3.5833333333333|8.7666666666667|display=inline}}
| p2044 = 3011
| p131 = [[Iparraldeko Bioko]]
| p17 = [[Ekuatore Ginea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1606
| p18 = [[Fitxategi:Pico Birigoyo 001.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2656048|Pico Birigoyo]]''
| p625 = {{Coord|28.6049295|-17.8408747|display=inline}}<br/>{{Coord|28.605|-17.841111111111|display=inline}}
| p2044 = 1807
| p131 = [[La Palma]]<br/>[[Kanariak]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1607
| label = ''[[:d:Q21841265|Pico Cónico Truncado]]''
| p625 = {{Coord|-48.75|-69.3|display=inline}}
| p2044 = 312
| p131 = [[Santa Cruz probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1608
| p18 = [[Fitxategi:Azorestriple3d.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925949|Pico Fracture Zone]]''
| p625 = {{Coord|38.75|-38.08|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1609
| label = ''[[:d:Q23649179|Pico Nambroque]]''
| p625 = {{Coord|28.58277777777778|-17.833333333333332|display=inline}}
| p2044 = 1922
| p131 = [[La Palma]]<br/>[[Kanariak]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1610
| label = ''[[:d:Q109910836|Pico Teyotl]]''
| p625 = {{Coord|19.18722222222222|-98.6463888888889|display=inline}}
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1611
| p18 = [[Fitxategi:Teide - pico viejo.jpg|center|100px]]
| label = [[Pico Viejo]]
| p625 = {{Coord|28.263888888889|-16.664722222222|display=inline}}
| p2044 = 3135
| p131 = [[Santa Cruz Tenerifekoko probintzia]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1612
| label = ''[[:d:Q112032642|Pico das Romeiras]]''
| p625 = {{Coord|32.66377988407254|-16.946826589205056|display=inline}}
| p2044 = 436
| p131 = ''[[:d:Q2580794|Santo António]]''
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1613
| label = ''[[:d:Q10349522|Pico das Éguas]]''
| p131 = [[Azoreak]]
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1614
| p18 = [[Fitxategi:Otok sv. Tome -E-8383.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1471391|Pico de São Tomé]]''
| p625 = {{Coord|0.26666666666667|6.5333333333333|display=inline}}
| p2044 = 2024
| p131 = ''[[:d:Q785367|Lembá]]''
| p17 = [[Sao Tome eta Principe|São Tomé eta Príncipe]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1615
| p18 = [[Fitxategi:Pico-do-Cabugi.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3327565|Pico do Cabugi]]''
| p625 = {{Coord|-5.70611111|-36.32083333|display=inline}}
| p2044 = 590
| p131 = [[Iparraldeko Rio Grande|Rio Grande do Norte]]
| p17 = [[Brasil]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1616
| label = ''[[:d:Q112107185|Pico do Cardo]]''
| p625 = {{Coord|32.66629|-16.95179|display=inline}}
| p2044 = 430
| p131 = ''[[:d:Q2580794|Santo António]]''
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1617
| label = ''[[:d:Q2562232|Piip]]''
| p625 = {{Coord|55.416666666667|167.33333333333|display=inline}}
| p2044 = -300
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1618
| p18 = [[Fitxategi:PilotButteBend.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2095166|Pilot Butte]]''
| p625 = {{Coord|44.0605|-121.283|display=inline}}
| p2044 = 4142
| p131 = [[Bend (Oregon)|Bend]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1619
| p18 = [[Fitxategi:Pinatubo Crater Lake (052005).jpg|center|100px]]
| label = [[Pinatubo]]
| p625 = {{Coord|15.13|120.35|display=inline}}
| p2044 = 1486
| p131 = ''[[:d:Q13895|Zambales]]''<br/>''[[:d:Q13892|Tarlac]]''<br/>''[[:d:Q13870|Pampanga]]''<br/>[[Erdialdeko Luzon]]
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1620
| p18 = [[Fitxategi:Pinta Island.tif|center|100px]]
| label = [[Pinta uhartea]]
| p625 = {{Coord|0.5833|-90.753588888889|display=inline}}
| p2044 = 780
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1621
| p18 = [[Fitxategi:Galapagos Island Names.svg|center|100px]]
| label = [[Pinzón uhartea]]
| p625 = {{Coord|-0.6|-90.65|display=inline}}
| p2044 = 458
| p131 = [[Galapagoak probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1622
| label = ''[[:d:Q53565991|Pipkin]]''
| p625 = {{Coord|34.68666667|-116.62|display=inline}}
| p131 = [[San Bernardino konderria (Kalifornia)|San Bernardino konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1623
| label = ''[[:d:Q4363278|Piratkovsky]]''
| p625 = {{Coord|52.116666666667|157.85|display=inline}}
| p2044 = 1322<br/>549
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1624
| p18 = [[Fitxategi:Pirgel Mud Volcano 13960604 08.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q30130392|Pirgel Mud Volcano]]''
| p625 = {{Coord|27.988611111111112|60.48388888888889|display=inline}}
| p2044 = 1667
| p131 = ''[[:d:Q17069113|Karvandar Rural District]]''
| p17 = [[Iran]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1625
| label = ''[[:d:Q4363429|Pirozhnikova (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|57.529972222222|160.33823611111|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1626
| label = ''[[:d:Q47781442|Pisseogan Knoll]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1627
| p18 = [[Fitxategi:Piton de la Fournaise - 2022-10-03.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q114985164|Piton Iris]]''
| p625 = {{Coord|-21.2561897|55.7055965|display=inline}}
| p2044 = 2236
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1628
| p18 = [[Fitxategi:Piton des neiges reunion.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q18415062|Piton de Bébour]]''
| p625 = {{Coord|-21.1278|55.56167|display=inline}}<br/>{{Coord|-21.12769|55.56202|display=inline}}
| p2044 = 1473<br/>1460
| p131 = ''[[:d:Q478215|Saint-Benoît]]''
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1629
| p18 = [[Fitxategi:Piton de La Fournaise - Paysage de l'île de La Réunion.jpg|center|100px]]
| label = [[Piton de la Fournaise]]
| p625 = {{Coord|-21.2425|55.708888888889|display=inline}}
| p2044 = 2632
| p131 = ''[[:d:Q1014731|Sainte-Rose]]''<br/>''[[:d:Q652100|Saint-Philippe]]''
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1630
| p18 = [[Fitxategi:Ptdelasource.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q18415063|Piton de la Source]]''
| p625 = {{Coord|-21.17306|55.59111|display=inline}}
| p2044 = 1834
| p131 = ''[[:d:Q579430|La Plaine-des-Palmistes]]''<br/>''[[:d:Q13648|Le Tampon]]''
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1631
| p18 = [[Fitxategi:Piton des Neiges1.JPG|center|100px]]
| label = [[Piton des Neiges]]
| p625 = {{Coord|-21.098888888889|55.478888888889|display=inline}}
| p2044 = 3070
| p131 = ''[[:d:Q1014746|Cilaos]]''<br/>[[Salazie]]<br/>[[Réunion]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1632
| label = ''[[:d:Q113487310|Pla del Torn]]''
| p625 = {{Coord|42.15695|2.54384|display=inline}}
| p2044 = 608
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1633
| label = ''[[:d:Q108658381|Pla sa Ribera volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.130916666666664|2.571888888888889|display=inline}}
| p131 = [[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1634
| p18 = [[Fitxategi:Planchon Peteroa.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3099455|Planchón-Peteroa]]''
| p625 = {{Coord|-35.24|-70.57|display=inline}}<br/>{{Coord|-35.2728|-70.5817|display=inline}}<br/>{{Coord|-35.2542|-70.5717|display=inline}}
| p2044 = 4107
| p131 = ''[[:d:Q1190790|Malargüe Department]]''
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1635
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Platanar, AA 2009.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3372707|Platanar]]''
| p625 = {{Coord|10.3000174|-84.3660879|display=inline}}
| p2044 = 2267
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1636
| p18 = [[Fitxategi:Kamchatka Crater of Plosky Tolbachik (21677878558).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4365213|Plosky]]''
| p625 = {{Coord|55.189111111111|158.47751111111|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1637
| label = ''[[:d:Q2328794|Poco Leok]]''
| p625 = {{Coord|-8.68|120.48|display=inline}}
| p2044 = 1675
| p131 = [[Flores (uhartea)|Flores]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1638
| p18 = [[Fitxategi:Anak Ranakah.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2901375|Poco Ranaka]]''
| p625 = {{Coord|-8.63664|120.53095|display=inline}}
| p2044 = 2350
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1639
| p18 = [[Fitxategi:Vulkaneosterinsel.jpg|center|100px]]
| label = [[Poike]]
| p625 = {{Coord|-27.105322222222|-109.25505|display=inline}}
| p2044 = 412
| p131 = [[Isla de Pascua]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1640
| label = ''[[:d:Q4370461|Polovinny (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|56.466666666667|159.86666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1641
| p18 = [[Fitxategi:SajamaPark.jpg|center|100px]]
| label = [[Pomerape]]
| p625 = {{Coord|-18.126275|-69.126719444444|display=inline}}
| p2044 = 6282
| p131 = [[Sajama probintzia]]
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1642
| label = ''[[:d:Q113486690|Pomereda volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.15729|2.53002|display=inline}}
| p2044 = 621
| p131 = [[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1643
| p18 = [[Fitxategi:Ilha do Pico vista da Fajã Grande, Calheta, ilha de São Jorge, Açores, Portugal.JPG|center|100px]]
| label = [[Ponta do Pico]]
| p625 = {{Coord|38.468611111111|-28.399166666667|display=inline}}
| p2044 = 2351
| p131 = [[Azoreak]]
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1644
| p18 = [[Fitxategi:Volcan Popocatepetl.jpg|center|100px]]
| label = [[Popocatépetl]]
| p625 = {{Coord|19.02222|-98.62778|display=inline}}
| p2044 = 5452
| p131 = [[Mexikoko estatua]]<br/>[[Puebla]]<br/>[[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1645
| label = [[Popomanaseu]]
| p625 = {{Coord|-9.7036111111111|160.06194444444|display=inline}}
| p2044 = 2335
| p17 = [[Salomon Uharteak|Salomon uharteak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1646
| label = ''[[:d:Q49063762|Potato Hill]]''
| p625 = {{Coord|46.333055555556|-121.50111111111|display=inline}}
| p2044 = 1642
| p131 = [[Yakima konderria (Washington)|Yakima konderria]]<br/>[[Washington (estatua)|Washington]]<br/>''[[:d:Q3457242|Yakama Indian Reservation]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1647
| p18 = [[Fitxategi:Poas crater.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1969482|Poás Volcano]]''
| p625 = {{Coord|10.1978153|-84.2302979|display=inline}}
| p2044 = 2708
| p131 = [[Costa Rica]]
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1648
| p18 = [[Fitxategi:Prackovský vulkán - kráter.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q16515948|Prackovský vulkán]]''
| p625 = {{Coord|50.6059|15.2456|display=inline}}
| p2044 = 472
| p131 = [[Mírová pod Kozákovem]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1649
| p18 = [[Fitxategi:Geitlandsjökull 1.JPG|center|100px]]
| label = [[Prestahnúkur]]
| p625 = {{Coord|64.6|-20.58|display=inline}}
| p2044 = 1223
| p131 = [[Borgarbyggð]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1650
| p18 = [[Fitxategi:Prevo ISS cut.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2080294|Prevo Peak]]''
| p625 = {{Coord|47.011111111111|152.115|display=inline}}
| p2044 = 1360
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1651
| label = ''[[:d:Q4379957|Prodolny]]''
| p625 = {{Coord|55.433333333333|157.21666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1652
| label = ''[[:d:Q22693540|Prümscheid]]''
| p625 = {{Coord|50.16733|6.70179|display=inline}}
| p2044 = 674.7
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1653
| label = ''[[:d:Q12886278|Psaronas]]''
| p625 = {{Coord|38.18444444|26.02333333|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q1690590|Chios Municipality]]''
| p17 = [[Grezia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1654
| label = ''[[:d:Q111907462|Puesto Cortaderas]]''
| p625 = {{Coord|-37.549997222222224|-69.6166638888889|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q1190930|Pehuenches Department]]''
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1655
| label = ''[[:d:Q11954946|Puig Astrol volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.16213888888889|2.5270833333333336|display=inline}}
| p2044 = 651
| p131 = [[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1656
| p18 = [[Fitxategi:Jorda (11497443465).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11954943|Puig Jordà volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.14702777777778|2.5076944444444447|display=inline}}
| p2044 = 607
| p131 = [[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1657
| label = ''[[:d:Q113434562|Puig Montner volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.08512|2.65529|display=inline}}
| p2044 = 837
| p131 = [[Sant Miquel de Campmajor]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1658
| label = ''[[:d:Q113486487|Puig Rodó volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.104899|2.552612|display=inline}}
| p2044 = 843<br/>856.6
| p131 = [[Sant Aniol de Finestres]]<br/>[[Les Planes d'Hostoles]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1659
| label = ''[[:d:Q108667031|Puig Roig volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.06272222222222|2.5178611111111113|display=inline}}
| p2044 = 585
| p131 = [[Sant Feliu de Pallerols]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1660
| label = ''[[:d:Q113487284|Puig Safont volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.16085|2.54446|display=inline}}
| p2044 = 672
| p131 = [[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1661
| label = ''[[:d:Q11954947|Puig Subià volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.135333333333335|2.557861111111111|display=inline}}
| p2044 = 713
| p131 = [[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1662
| label = ''[[:d:Q54819693|Puig de Bellaire volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.18588888888889|2.5326666666666666|display=inline}}
| p2044 = 566
| p131 = [[Sant Joan les Fonts]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1663
| label = ''[[:d:Q11954950|Puig de Martinyà volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.155722222222224|2.546972222222222|display=inline}}
| p2044 = 648
| p131 = [[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1664
| label = ''[[:d:Q17483122|Puig de l'Ós volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.19002777777778|2.552888888888889|display=inline}}
| p2044 = 560
| p131 = [[Sant Joan les Fonts]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1665
| label = ''[[:d:Q113434872|Puig de la Banya del Boch volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.0327|2.67948|display=inline}}
| p2044 = 451.4
| p131 = [[Sant Martí de Llémena]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1666
| label = ''[[:d:Q11954949|Puig de la Costa volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.14416667|2.52771944|display=inline}}
| p2044 = 721
| p131 = [[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1667
| label = ''[[:d:Q108667146|Puig de les Medes volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.10308333333333|2.5540555555555553|display=inline}}
| p2044 = 830
| p131 = [[Sant Aniol de Finestres]]<br/>[[Les Planes d'Hostoles]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1668
| label = ''[[:d:Q113485274|Puig del Roser volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.184554|2.485392|display=inline}}
| p131 = [[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1669
| label = ''[[:d:Q113487265|Puig s'Agonia volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.15858|2.53947|display=inline}}
| p2044 = 623
| p131 = [[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1670
| p18 = [[Fitxategi:View from the Sky Tower, Auckland - panoramio (24).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1752422|Pukekawa]]''
| p625 = {{Coord|-36.857|174.775|display=inline}}
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1671
| label = ''[[:d:Q114342879|Pukekiwiriki]]''
| p625 = {{Coord|-37.064002|175.000366|display=inline}}
| p2044 = 210
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1672
| p18 = [[Fitxategi:Pular Volcano Chile 015b.jpg|center|100px]]
| label = [[Pular sumendia]]
| p625 = {{Coord|-24.2005|-68.0665|display=inline}}
| p2044 = 6233
| p131 = [[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1673
| p18 = [[Fitxategi:Gunung-pulosari-1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q42118|Pulosari]]''
| p625 = {{Coord|-6.342|105.975|display=inline}}
| p2044 = 1346
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1674
| label = ''[[:d:Q1436026|Pulu-Vulkan]]''
| p625 = {{Coord|35.70111111|81.64972222|display=inline}}
| p17 = [[Txinako Herri Errepublika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1675
| label = ''[[:d:Q12774893|Punta Púlpito]]''
| p625 = {{Coord|26.517|-111.444|display=inline}}
| p131 = [[Hego Kalifornia Beherea]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1676
| p18 = [[Fitxategi:Volcan Puntiagudo.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1139840|Puntiagudo]]''
| p625 = {{Coord|-40.969444444444|-72.263888888889|display=inline}}
| p2044 = 2493
| p131 = [[Llanquihue probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1677
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Puracé from Popayán - 2006.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1330927|Puracé]]''
| p625 = {{Coord|2.3141666666667|-76.394166666667|display=inline}}
| p2044 = 4756
| p131 = [[Cauca (departamendua)|Cauca]]
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1678
| p18 = [[Fitxategi:Purchas Hill remnant.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2118760|Purchas Hill]]''
| p625 = {{Coord|-36.8871|174.847|display=inline}}
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1679
| p18 = [[Fitxategi:Vrch Pusty zamek, Doupovske hory, z Loustina.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12047652|Pustý Zámek]]''
| p625 = {{Coord|50.2397|13.0997|display=inline}}
| p2044 = 933
| p131 = [[Hradiště Military Area]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1680
| p18 = [[Fitxategi:Putana volcano atacama cl.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411049|Putana]]''
| p625 = {{Coord|-22.557302|-67.852834|display=inline}}
| p2044 = 5890<br/>5884
| p131 = [[Sud Lípez probintzia]]<br/>[[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1681
| p18 = [[Fitxategi:Putauaki02.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1950449|Putauaki]]''
| p625 = {{Coord|-38.1|176.8|display=inline}}
| p2044 = 821
| p131 = ''[[:d:Q26269088|Whakatāne District]]''
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1682
| p18 = [[Fitxategi:Puy Chopine1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31647632|Puy Chopine]]''
| p625 = {{Coord|45.827964|2.955119|display=inline}}
| p2044 = 1181
| p131 = [[Saint-Ours (Puy-de-Dôme)|Saint-Ours]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1683
| p18 = [[Fitxategi:Puy Giroux.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q26252980|Puy Giroux]]''
| p625 = {{Coord|45.704722222222|3.0763888888889|display=inline}}
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1684
| p18 = [[Fitxategi:PuyGriou.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q568090|Puy Griou]]''
| p625 = {{Coord|45.0803|2.70611|display=inline}}
| p2044 = 1694
| p131 = [[Cantal]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1685
| label = ''[[:d:Q31394962|Puy Pelat]]''
| p625 = {{Coord|45.72508|2.94884|display=inline}}
| p2044 = 1204
| p131 = [[Nébouzat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1686
| label = ''[[:d:Q31394961|Puy de Beaune]]''
| p625 = {{Coord|45.7298|2.94895|display=inline}}
| p2044 = 1205
| p131 = [[Nébouzat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1687
| p18 = [[Fitxategi:PUY DE CHALARD 9493.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411084|Puy de Chalard]]''
| p625 = {{Coord|45.9589|2.97427|display=inline}}
| p2044 = 840
| p131 = [[Manzat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1688
| p18 = [[Fitxategi:Aydat - Puy de Charmont 20220716.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31669916|Puy de Charmont]]''
| p625 = {{Coord|45.67722|2.9612|display=inline}}
| p2044 = 1137
| p131 = [[Aydat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1689
| p18 = [[Fitxategi:Une vue depuis le Puy des Gouttes.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q21532096|Puy de Chaumont]]''
| p625 = {{Coord|45.82444|2.96972|display=inline}}
| p2044 = 1108
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1690
| p18 = [[Fitxategi:Puy de come 2001-05-20.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411087|Puy de Côme]]''
| p625 = {{Coord|45.7965|2.94332|display=inline}}
| p2044 = 1252
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1691
| p18 = [[Fitxategi:Puy de Dôme - 136.jpg|center|100px]]
| label = [[Puy de Dôme sumendia]]
| p625 = {{Coord|45.772|2.9624|display=inline}}
| p2044 = 1465
| p131 = [[Orcines]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1692
| p18 = [[Fitxategi:Puy de Gravenoire.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411089|Puy de Gravenoire]]''
| p625 = {{Coord|45.75153|3.04974|display=inline}}
| p2044 = 821
| p131 = [[Royat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1693
| p18 = [[Fitxategi:Puy Lassolas 1.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411095|Puy de Lassolas]]''
| p625 = {{Coord|45.71166|2.95828|display=inline}}
| p2044 = 1187
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1694
| p18 = [[Fitxategi:Puy de Lemptegy 02.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3229393|Puy de Lemptégy]]''
| p625 = {{Coord|45.8181|2.947|display=inline}}
| p2044 = 1019
| p131 = [[Saint-Ours (Puy-de-Dôme)|Saint-Ours]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1695
| p18 = [[Fitxategi:Puy de la Louchadière.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411091|Puy de Louchadière]]''
| p625 = {{Coord|45.8531|2.95083|display=inline}}
| p2044 = 1198
| p131 = [[Saint-Ours (Puy-de-Dôme)|Saint-Ours]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1696
| p18 = [[Fitxategi:Puy de mercoeur dome.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411093|Puy de Mercœur]]''
| p625 = {{Coord|45.7164|2.95583|display=inline}}
| p2044 = 1249
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1697
| p18 = [[Fitxategi:Aydat - Puy de Montchal 20210814.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31669898|Puy de Montchal, Aydat]]''
| p625 = {{Coord|45.6925|2.943888888888889|display=inline}}
| p2044 = 1094
| p131 = [[Aydat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1698
| p18 = [[Fitxategi:Besse Puy de Montchal1.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q97190114|Puy de Montchal, Besse-et-Saint-Anastaise]]''
| p625 = {{Coord|45.48777777777778|2.8833333333333333|display=inline}}
| p2044 = 1407
| p131 = [[Bessa e Sant Anastasía|Besse-et-Saint-Anastaise]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1699
| label = ''[[:d:Q31394963|Puy de Montchar]]''
| p625 = {{Coord|45.73336|2.94429|display=inline}}
| p2044 = 1184
| p131 = [[Nébouzat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1700
| label = ''[[:d:Q28764273|Puy de Montcineyre]]''
| p625 = {{Coord|45.45861|2.90639|display=inline}}
| p2044 = 1360
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1701
| label = ''[[:d:Q113111989|Puy de Monteillet]]''
| p625 = {{Coord|45.71335|2.9454|display=inline}}
| p2044 = 1086
| p131 = [[Nébouzat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1702
| p18 = [[Fitxategi:Montiroir.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411094|Puy de Montiroir]]''
| p625 = {{Coord|45.9702|2.92648|display=inline}}
| p2044 = 698
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1703
| p18 = [[Fitxategi:Puy Montjuger Pourcharet 2A.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31682156|Puy de Montjuger]]''
| p625 = {{Coord|45.70532|2.9421|display=inline}}
| p2044 = 1142
| p131 = [[Aydat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1704
| p18 = [[Fitxategi:Puy de Paugnat.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411096|Puy de Paugnat]]''
| p625 = {{Coord|45.8803|2.9778|display=inline}}
| p2044 = 898
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1705
| p18 = [[Fitxategi:Blick vom Puy de la Vache zum Puy de Pourcharet.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31669881|Puy de Pourcharet]]''
| p625 = {{Coord|45.70915|2.93153|display=inline}}
| p2044 = 1164
| p131 = [[Nébouzat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1706
| p18 = [[Fitxategi:Pulvérières - puy de Tressous 20220823.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31394849|Puy de Tressous]]''
| p625 = {{Coord|45.86299|2.951|display=inline}}
| p2044 = 985
| p131 = [[Pulvérières]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1707
| p18 = [[Fitxategi:Puy de la Bannière.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411101|Puy de la Bannière]]''
| p625 = {{Coord|45.8789|3.03361|display=inline}}
| p2044 = 733
| p131 = [[Volvic]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1708
| p18 = [[Fitxategi:Aydat - puy de la Combegrasse 20220825-05.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q92096639|Puy de la Combregrasse]]''
| p625 = {{Coord|45.668055555555554|2.948055555555555|display=inline}}
| p2044 = 1121
| p131 = [[Aydat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1709
| p18 = [[Fitxategi:Saint-Genès-Champanelle - Puy de la Mey 20210814.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q97188481|Puy de la Mey]]''
| p625 = {{Coord|45.71055555555556|2.963611111111111|display=inline}}
| p2044 = 1136
| p131 = [[Saint-Genès-Champanelle]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1710
| label = ''[[:d:Q32161590|Puy de la Moréno]]''
| p625 = {{Coord|45.73748|2.94513|display=inline}}
| p131 = [[Nébouzat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1711
| p18 = [[Fitxategi:Puy de la Nugère, flanc est (carrière de pouzzolane).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411100|Puy de la Nugère]]''
| p625 = {{Coord|45.8601|2.9837|display=inline}}
| p2044 = 994
| p131 = [[Volvic]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1712
| p18 = [[Fitxategi:Aydat - Puy de la Rodde 20220716.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q97292947|Puy de la Rodde]]''
| p625 = {{Coord|45.6625|2.955|display=inline}}
| p2044 = 1131
| p131 = [[Aydat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1713
| p18 = [[Fitxategi:Puy de la vache 1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411102|Puy de la Vache]]''
| p625 = {{Coord|45.7054|2.96335|display=inline}}
| p2044 = 1167
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1714
| p18 = [[Fitxategi:Le Puy des Gouttes.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31394854|Puy des Gouttes]]''
| p625 = {{Coord|45.824078|2.950231|display=inline}}
| p2044 = 1110
| p131 = [[Saint-Ours (Puy-de-Dôme)|Saint-Ours]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1715
| p18 = [[Fitxategi:Puyehue Lake with Puyehue volcano in the background.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q577700|Puyehue-Cordón Caulle]]''
| p625 = {{Coord|-40.59027777777778|-72.11722222222222|display=inline}}
| p2044 = 2236
| p131 = [[Ranco probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1716
| p18 = [[Fitxategi:South Face of Pyroclastic Peak.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6852247|Pyroclastic Peak]]''
| p625 = {{Coord|50.1144|-123.293|display=inline}}
| p2044 = 2349
| p131 = [[Columbia Britainiarra]]
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1717
| label = ''[[:d:Q49065877|Pānīʻau]]''
| p625 = {{Coord|21.938611111111|-160.08333333333|display=inline}}<br/>{{Coord|21.9363983|-160.0855559|display=inline}}
| p131 = [[Kauai konderria (Hawaii)|Kauai konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1718
| label = ''[[:d:Q4217795|Qakhtana]]''
| p625 = {{Coord|58.633333333333|160.83333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1719
| p18 = [[Fitxategi:View north from Gros Piton.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3412754|Qualibou]]''
| p625 = {{Coord|13.83|-61.05|display=inline}}<br/>{{Coord|13.838|-61.046|display=inline}}
| p2044 = 777
| p17 = [[Santa Luzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1720
| p18 = [[Fitxategi:Quetena Chico panorámica.jpg|center|100px]]
| label = [[Quetena sumendia]]
| p625 = {{Coord|-22.260833333333|-67.415555555556|display=inline}}
| p2044 = 5730
| p131 = [[Sud Lípez probintzia]]
| p17 = [[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1721
| p18 = [[Fitxategi:Volcanoes Quetrupillan and Lanin.jpg|center|100px]]
| label = [[Quetrupillán sumendia|Quetrupillán]]
| p625 = {{Coord|-39.5|-71.7|display=inline}}
| p2044 = 2360
| p131 = [[Cautín probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1722
| p18 = [[Fitxategi:Quill dormant vulcano.jpg|center|100px]]
| label = [[The Quill (sumendia)|Quill]]
| p625 = {{Coord|17.477777777778|-62.959722222222|display=inline}}
| p2044 = 601
| p131 = [[San Eustakio|Sint Eustatius]]
| p17 = [[Herbehereak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1723
| p18 = [[Fitxategi:QuilotoaPanorama1.jpg|center|100px]]
| label = [[Quilotoa]]
| p625 = {{Coord|-0.86119444444444|-78.897286111111|display=inline}}
| p2044 = 3800
| p131 = ''[[:d:Q385955|Pujilí Canton]]''
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1724
| p18 = [[Fitxategi:Nevados de Quimsachata and Guallatiri, 1990-00-00 SCN 0378.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12617235|Quimsachata]]''
| p625 = {{Coord|-14.16555556|-71.35583333|display=inline}}
| p2044 = 3923
| p131 = ''[[:d:Q205057|Cuscoko eskualdea]]''
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1725
| label = ''[[:d:Q24019662|Racó volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.14896|2.47334|display=inline}}
| p2044 = 603
| p131 = [[Les Preses]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1726
| p18 = [[Fitxategi:Harrat ar-Rahah.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925905|Rahah, Harrat ar]]''
| p625 = {{Coord|27.8|36.17|display=inline}}
| p17 = [[Saudi Arabia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1727
| label = ''[[:d:Q4388970|Raikoke]]''
| p625 = {{Coord|48.293055555556|153.25|display=inline}}
| p2044 = 515
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1728
| p18 = [[Fitxategi:Rainbow Mountain 1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q48810210|Rainbow Mountain]]''
| p625 = {{Coord|41.4734888|-121.9561147|display=inline}}
| p2044 = 7619
| p131 = [[Siskiyou konderria (Kalifornia)|Siskiyou konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1729
| p18 = [[Fitxategi:Mount Rainier 5917s.JPG|center|100px]]
| label = [[Rainier mendia]]
| p625 = {{Coord|46.85305555555556|-121.76055555555556|display=inline}}
| p2044 = 4389
| p131 = [[Washington (estatua)|Washington]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1730
| label = ''[[:d:Q65963983|Raitahu]]''
| p131 = ''[[:d:Q22044663|suco of East Timor]]''
| p17 = [[Ekialdeko Timor]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1731
| p18 = [[Fitxategi:Rakata-1.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1245622|Rakata]]''
| p625 = {{Coord|-6.1525|105.444269|display=inline}}
| p2044 = 820
| p131 = ''[[:d:Q8147|South Lampung]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1732
| p18 = [[Fitxategi:2016-06-22-Randecker-Maar-3.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1730511|Randecker Maar]]''
| p625 = {{Coord|48.5742|9.523|display=inline}}
| p2044 = 783
| p131 = ''[[:d:Q8533|Esslingen]]''
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1733
| p18 = [[Fitxategi:Rangitoto02.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1422715|Rangitoto]]''
| p625 = {{Coord|-36.786742|174.860115|display=inline}}
| p2044 = 260
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1734
| p18 = [[Fitxategi:Pano Rano Kao.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1340624|Rano Kau]]''
| p625 = {{Coord|-27.18|-109.43|display=inline}}
| p2044 = 320<br/>54
| p131 = [[Isla de Pascua]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1735
| p18 = [[Fitxategi:Rano-Raraku-from-South.jpg|center|100px]]
| label = [[Rano Raraku]]
| p625 = {{Coord|-27.123888888889|-109.28611111111|display=inline}}<br/>{{Coord|-27.18632|-109.43524|display=inline}}
| p2044 = 180<br/>107
| p131 = [[Isla de Pascua]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1736
| label = ''[[:d:Q100326649|Ranuc]]''
| p17 = [[Ekialdeko Timor]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1737
| p18 = [[Fitxategi:Onehunga Mt Smart cropped.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1950728|Rarotonga / Mount Smart]]''
| p625 = {{Coord|-36.918333333333|174.8125|display=inline}}
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1738
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Расшуа (Курилы).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4390689|Rasshua]]''
| p625 = {{Coord|47.758055555556|153.02472222222|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1739
| label = ''[[:d:Q4390475|Rassoshina (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|57.410941666667|159.99250833333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1740
| p18 = [[Fitxategi:Mount Raung.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2033748|Raung]]''
| p625 = {{Coord|-8.125|114.04166666667|display=inline}}
| p2044 = 3260
| p131 = ''[[:d:Q11076|Bondowoso]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1741
| label = ''[[:d:Q123400108|Rauðhóll]]''
| p625 = {{Coord|63.84342|-22.69064|display=inline}}
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1742
| p18 = [[Fitxategi:Ravensberg.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2133643|Ravensberg]]''
| p625 = {{Coord|51.6214|10.5269|display=inline}}
| p2044 = 659
| p131 = [[Bad Sachsa]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1743
| label = ''[[:d:Q49067128|Red Butte]]''
| p625 = {{Coord|46.245833333333|-121.45833333333|display=inline}}
| p2044 = 2196
| p131 = [[Yakima konderria (Washington)|Yakima konderria]]<br/>[[Washington (estatua)|Washington]]<br/>''[[:d:Q3457242|Yakama Indian Reservation]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1744
| label = ''[[:d:Q49067310|Red Hill]]''
| p625 = {{Coord|36.354722222222|-118.28083333333|display=inline}}
| p131 = [[Tulare konderria (Kalifornia)|Tulare konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1745
| label = ''[[:d:Q49067626|Red Mountain]]''
| p625 = {{Coord|37.028888888889|-118.29027777778|display=inline}}
| p131 = [[Inyo konderria (Kalifornia)|Inyo konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1746
| p18 = [[Fitxategi:Red rock panorama.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q48784937|Red Rock]]''
| p625 = {{Coord|-38.26666667|143.5|display=inline}}
| p2044 = 215
| p131 = [[Victoria (Australia)|Victoria]]
| p17 = [[Australia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1747
| p18 = [[Fitxategi:Reventador volcano.jpg|center|100px]]
| label = [[Reventador]]
| p625 = {{Coord|-0.076944444444444|-77.656111111111|display=inline}}
| p2044 = 3562
| p131 = [[Ekuador]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1748
| label = ''[[:d:Q125551949|Revnabergskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.20821|5.02155|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1749
| label = ''[[:d:Q123438836|Reykjanes]]''
| p625 = {{Coord|63.7735|-22.80902|display=inline}}
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1750
| p18 = [[Fitxategi:Gunnuhver 4.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925963|Reykjanes (volcanic system)]]''
| p625 = {{Coord|63.8373|-22.6579|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q2796543|Grindavíkurbær]]''<br/>[[Reykjanesbær]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1751
| label = ''[[:d:Q2381562|Riang Kotang]]''
| p625 = {{Coord|-8.3|122.892|display=inline}}
| p2044 = 200
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1752
| label = ''[[:d:Q4367182|Rikorda underwater volcano]]''
| p625 = {{Coord|47.416666666667|152.68333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1753
| p18 = [[Fitxategi:Guanacaste National Park.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1122340|Rincón de la Vieja Volcano]]''
| p625 = {{Coord|10.83|-85.323888888889|display=inline}}
| p2044 = 1916
| p131 = [[Guanacaste probintzia]]
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1754
| label = ''[[:d:Q111211414|Ringaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.32528|5.18916|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1755
| label = ''[[:d:Q109043386|Ringeskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7903|4.7059|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1756
| p18 = [[Fitxategi:Gunung Rinjani dari Jalur Sembalun.jpg|center|100px]]
| label = [[Rinjani mendia]]
| p625 = {{Coord|-8.4166666666667|116.46666666667|display=inline}}
| p2044 = 3726
| p131 = ''[[:d:Q14115|East Lombok]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1757
| label = ''[[:d:Q125564625|Risøyskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.20017|5.00992|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1758
| p18 = [[Fitxategi:Cerro Blanco volcano (AVA Granule L1B 20000916145757).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q422774|Robledo]]''
| p625 = {{Coord|-26.77|-67.72|display=inline}}
| p2044 = 4400
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1759
| p18 = [[Fitxategi:Roc d'Hozières face est.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3437336|Roc d'Hozières]]''
| p625 = {{Coord|45.1144|2.64361|display=inline}}
| p2044 = 1614
| p131 = [[Cantal]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1760
| p18 = [[Fitxategi:Roca Negra (11497569035).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11954941|Rocanegra volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.14|2.5563611111111113|display=inline}}
| p2044 = 653
| p131 = [[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1761
| label = ''[[:d:Q3322063|Rocard]]''
| p625 = {{Coord|-17.642|-148.6|display=inline}}
| p2044 = -2100
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1762
| p18 = [[Fitxategi:Rockeskyller Kopf 1.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2160644|Rockeskyllerkopf]]''
| p625 = {{Coord|50.2536|6.68111|display=inline}}
| p2044 = 554.6
| p131 = [[Renania-Palatinatua]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1763
| p18 = [[Fitxategi:Totale vom Rodderberg.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2160928|Rodderberg]]''
| p625 = {{Coord|50.6425|7.1983333333333|display=inline}}
| p2044 = 195.3
| p131 = ''[[:d:Q486548|Remagen]]''<br/>[[Wachtberg]]<br/>[[Bonn]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1764
| p18 = [[Fitxategi:Paluweh.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1328417|Rokatenda]]''
| p625 = {{Coord|-8.3166666666667|121.70833333333|display=inline}}
| p2044 = 875
| p131 = ''[[:d:Q14150|Sikka]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1765
| p18 = [[Fitxategi:Romanche Trench.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925950|Romanche Fracture Zone]]''
| p625 = {{Coord|-0.433|-19.596|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1766
| label = ''[[:d:Q1112302|Romanovka stratovolcano]]''
| p625 = {{Coord|55.643305555556|158.81080555556|display=inline}}
| p2044 = 1442
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1767
| label = ''[[:d:Q26271087|Roque Haute]]''
| p625 = {{Coord|43.304444444444|3.3680555555556|display=inline}}
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1768
| label = ''[[:d:Q112664035|Rotomā volcanic complex]]''
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1769
| p18 = [[Fitxategi:Roßberg und Roßdorf vom Rehberg 2020.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q16856396|Roß-Berg]]''
| p625 = {{Coord|49.84955556|8.77022222|display=inline}}
| p2044 = 284.6
| p131 = [[Hessen]]<br/>[[Roßdorf]]<br/>''[[:d:Q7916|Darmstadt-Dieburg]]''
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1770
| p18 = [[Fitxategi:00 1100 Ruapehu volcano.jpg|center|100px]]
| label = [[Ruapehu]]
| p625 = {{Coord|-39.281666666666666|175.56861111111112|display=inline}}
| p2044 = 2797
| p131 = ''[[:d:Q586428|Ruapehu District]]''<br/>''[[:d:Q2644349|Taupō District]]''
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1771
| label = ''[[:d:Q23925885|Ruby]]''
| p625 = {{Coord|15.62|145.57|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1772
| label = ''[[:d:Q118106114|Rumble II East Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-35.425833|178.646|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1773
| label = ''[[:d:Q12775571|Rumble II West Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-35.353833|178.525167|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1774
| label = ''[[:d:Q12775570|Rumble III Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-35.741167|178.496667|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1775
| label = ''[[:d:Q12775569|Rumble IV Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-36.13|178.05|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1776
| label = ''[[:d:Q12775573|Rumble V Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-36.142|178.196|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1777
| p18 = [[Fitxategi:Rumiñahui volcano Limpiopungo Lagoon ec.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1759338|Rumiñahui]]''
| p625 = {{Coord|-0.58972222|-78.50888889|display=inline}}
| p2044 = 4721
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1778
| label = ''[[:d:Q110757508|Rumpetangen]]''
| p625 = {{Coord|60.33974|5.16192|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1779
| label = ''[[:d:Q109043560|Rundeholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.90126|5.22859|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1780
| label = ''[[:d:Q96403122|Rungapapa Knoll]]''
| p625 = {{Coord|-37.551|176.983|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1781
| label = ''[[:d:Q111212304|Ruo]]''
| p625 = {{Coord|60.31764|4.89746|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1782
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Руруй (с Южно-Курильска).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4400196|Ruruidake]]''
| p625 = {{Coord|44.454|146.139|display=inline}}
| p2044 = 1486
| p131 = ''[[:d:Q2090115|Yuzhno-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1783
| label = ''[[:d:Q125961234|Russholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.19387|5.07951|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1784
| label = ''[[:d:Q97179522|Ryggen]]''
| p625 = {{Coord|59.5748|5.1283|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1785
| p18 = [[Fitxategi:Rábida Island.jpg|center|100px]]
| label = [[Rábida uhartea]]
| p625 = {{Coord|-0.413|-90.709|display=inline}}
| p2044 = 367
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1786
| label = ''[[:d:Q111211297|Råskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.37024|5.07583|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1787
| label = ''[[:d:Q13403925|Río Murta]]''
| p625 = {{Coord|-46.17|-72.708|display=inline}}
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1788
| p18 = [[Fitxategi:SP Crater.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7395365|S P Crater]]''
| p625 = {{Coord|35.582225|-111.62932222222|display=inline}}
| p2044 = 7021
| p131 = [[Arizona]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1789
| p18 = [[Fitxategi:Erupción en el volcán Sabancaya, Perú.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q337974|Sabancaya]]''
| p625 = {{Coord|-15.7925|-71.85|display=inline}}
| p2044 = 5976
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1790
| label = ''[[:d:Q3019898|Sacabaya]]''
| p625 = {{Coord|-18.616666666667|-68.75|display=inline}}
| p2044 = 4215
| p131 = [[Sabaya probintzia]]
| p17 = [[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1791
| label = ''[[:d:Q24072981|Sacrofano caldera]]''
| p131 = [[Erromako probintzia]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1792
| p18 = [[Fitxategi:MSH82 st helens plume from harrys ridge 05-19-82.jpg|center|100px]]
| label = [[Saint Helens]]
| p625 = {{Coord|46.200277777778|-122.18944444444|display=inline}}
| p2044 = 2549
| p131 = [[Washington (estatua)|Washington]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1793
| p18 = [[Fitxategi:2020-11 Saint-Paul Island 03.jpg|center|100px]]
| label = [[Saint-Paul uhartea]]
| p625 = {{Coord|-38.73|77.522222222222|display=inline}}
| p2044 = 270
| p131 = ''[[:d:Q1681727|Saint Paul and Amsterdam]]''
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1794
| label = ''[[:d:Q21472659|Sainte-Blanche]]''
| p625 = {{Coord|-66.68056|139.89444|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q21590062|Itun Antartikoko eskualde]]''
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1795
| p18 = [[Fitxategi:Sairecabur Westen Chile.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q995640|Sairecabur]]''
| p625 = {{Coord|-22.716666666667|-67.891666666667|display=inline}}
| p2044 = 5980<br/>5961
| p131 = [[Sud Lípez probintzia]]
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1796
| p18 = [[Fitxategi:Kagoshima and Sakurajima.jpg|center|100px]]
| label = [[Sakurajima]]
| p625 = {{Coord|31.580555555556|130.65805555556|display=inline}}
| p2044 = 1117
| p131 = [[Kagoshima]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1797
| label = ''[[:d:Q106614402|Salsa di Montegibbio]]''
| p625 = {{Coord|44.51868|10.77995|display=inline}}
| p2044 = 275
| p131 = [[Sassuolo]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1798
| p18 = [[Fitxategi:Salse di Puianello - Emissione fangosa ricca di sostanze bituminose.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q106602561|Salse di Puianello]]''
| p625 = {{Coord|44.4693|10.8657|display=inline}}
| p131 = [[Maranello]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1799
| label = ''[[:d:Q2895004|Salín]]''
| p625 = {{Coord|-24.3317|-68.0639|display=inline}}
| p2044 = 6022
| p131 = ''[[:d:Q514500|Los Andes Department]]''
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1800
| label = ''[[:d:Q29598119|Samalas]]''
| p625 = {{Coord|-8.415|116.414|display=inline}}
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1801
| label = ''[[:d:Q23925903|Samsari Volcanic Center]]''
| p625 = {{Coord|41.542|43.7|display=inline}}
| p17 = [[Georgia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1802
| p18 = [[Fitxategi:San Antonio volcano on La Palma - 2007-01-04 A.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q955177|San Antonio]]''
| p625 = {{Coord|28.485919444444445|-17.848244444444443|display=inline}}
| p2044 = 631
| p131 = [[Fuencaliente de La Palma]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1803
| label = ''[[:d:Q12775837|San Borja Volcanic Field]]''
| p625 = {{Coord|28.5|-113.75|display=inline}}
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1804
| p18 = [[Fitxategi:San Carlos volcado.jpg|center|100px]]
| label = [[San Carlos (sumendia)|San Carlos]]
| p625 = {{Coord|3.3608333333333|8.5391666666667|display=inline}}
| p2044 = 2261
| p131 = ''[[:d:Q3040071|Insular Region]]''
| p17 = [[Ekuatore Ginea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1805
| p18 = [[Fitxategi:Mount San Cristobal.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1786080|San Cristobal]]''
| p625 = {{Coord|14.062222222222|121.42305555556|display=inline}}
| p2044 = 1470
| p131 = [[Laguna probintzia|Laguna]]
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1806
| p18 = [[Fitxategi:VolcanSanCristobal1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q607196|San Cristóbal Volcano]]''
| p625 = {{Coord|12.7|-87|display=inline}}
| p2044 = 1745
| p131 = [[Chinandegako departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1807
| label = ''[[:d:Q20022257|San Diego]]''
| p625 = {{Coord|5.65|-74.961|display=inline}}
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1808
| p18 = [[Fitxategi:San Francisco - panoramio (11).jpg|center|100px]]
| label = [[San Francisco sumendia]]
| p625 = {{Coord|-26.918333333333|-68.263055555556|display=inline}}
| p2044 = 6016
| p131 = ''[[:d:Q1080210|Tinogasta Department]]''<br/>[[Copiapó probintzia]]
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1809
| p18 = [[Fitxategi:Desventuradas.png|center|100px]]
| label = [[San Félix uhartea]]
| p625 = {{Coord|-26.2986|-80.0833|display=inline}}
| p2044 = 193
| p131 = [[Juan Fernández (Txile)|Juan Fernández]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1810
| label = ''[[:d:Q38250852|San Jerónimo volcano]]''
| p625 = {{Coord|-24.233333333333334|-66.5|display=inline}}
| p131 = [[Salta probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1811
| label = ''[[:d:Q85799456|San Joaquin]]''
| p625 = {{Coord|3.35|8.63|display=inline}}
| p2044 = 2009
| p131 = [[Bioko]]
| p17 = [[Ekuatore Ginea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1812
| p18 = [[Fitxategi:Valle del río Azufre y volcán San José, Región Metropolitana.JPG|center|100px]]
| label = [[San José (sumendia)]]
| p625 = {{Coord|-33.781666666667|-69.897222222222|display=inline}}
| p2044 = 5856
| p131 = ''[[:d:Q1191226|Tunuyán Department]]''
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1813
| label = ''[[:d:Q15733327|San Marcelino]]''
| p625 = {{Coord|13.805281|-89.594169|display=inline}}<br/>{{Coord|13.805277777778|-89.594166666667|display=inline}}
| p2044 = 1314
| p131 = ''[[:d:Q212540|Sonsonate departamendua]]''
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1814
| p18 = [[Fitxategi:Volcansanmartin.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4407286|San Martín Tuxtla]]''
| p625 = {{Coord|18.557455555556|-95.200402777778|display=inline}}<br/>{{Coord|18.55772|-95.20079|display=inline}}
| p2044 = 1650
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1815
| p18 = [[Fitxategi:Cerro paniri and volcan san pablo chile ii region.jpg|center|100px]]
| label = [[San Pablo sumendia]]
| p625 = {{Coord|-21.88388888888889|-68.3425|display=inline}}
| p2044 = 6092
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1816
| p18 = [[Fitxategi:San-pedro-pellado-volcano-from-the-west chile-maule-region.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3471590|San Pedro de Tarara]]''
| p625 = {{Coord|-35.9948665|-70.8863297|display=inline}}
| p2044 = 3621
| p131 = [[Maule eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1817
| p18 = [[Fitxategi:Atitlan-Volcan-San-Pedro.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1575468|San Pedro sumendia]]''
| p625 = {{Coord|14.655833333333|-91.265833333333|display=inline}}<br/>{{Coord|14.6559|-91.2659|display=inline}}
| p2044 = 3018
| p131 = [[Sololá (departamendua)|Sololá]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1818
| p18 = [[Fitxategi:San Pedro volcano, Antofagasta, Chile.jpg|center|100px]]
| label = [[San Pedro sumendia (Txile)|San Pedro sumendia]]
| p625 = {{Coord|-21.887777777777774|-68.39138888888888|display=inline}}
| p2044 = 6145
| p131 = [[El Loa probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1819
| p18 = [[Fitxategi:Mandelieu-la-Napoule.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3471599|San Peyre]]''
| p625 = {{Coord|43.525|6.93722|display=inline}}
| p2044 = 131
| p131 = [[Mandelieu-la-Napoule]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1820
| p18 = [[Fitxategi:San Quintín Volcanic Field.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q16899725|San Quintín Volcanic Field]]''
| p625 = {{Coord|30.47|-116|display=inline}}
| p131 = [[Kalifornia Beherea]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1821
| p18 = [[Fitxategi:Sanbangsan (5983281424).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12600001|Sanbangsan]]''
| p625 = {{Coord|33.24055555555555|126.31361111111111|display=inline}}
| p2044 = 395
| p131 = ''[[:d:Q42103|Seogwipo]]''<br/>[[Jeju]]
| p17 = [[Hego Korea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1822
| p18 = [[Fitxategi:Sand Mountain volcanic field.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925884|Sand Mountain Field]]''
| p625 = {{Coord|44.38|-121.93|display=inline}}
| p131 = [[Oregon]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1823
| label = ''[[:d:Q124838054|Sandebecker Vulkan]]''
| p625 = {{Coord|51.81549|8.98469|display=inline}}
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1824
| label = ''[[:d:Q123438964|Sandfellshæð]]''
| p625 = {{Coord|63.86074|-22.57548|display=inline}}
| p2044 = 68
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1825
| label = ''[[:d:Q111211525|Sandholmen (Røst)]]''
| p625 = {{Coord|67.52881|12.15865|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1826
| label = ''[[:d:Q111211532|Sandskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.400554|4.8916571|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1827
| label = ''[[:d:Q125945218|Sandskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.30456|4.95074|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1828
| label = ''[[:d:Q116774740|Sandsundholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.6729|5.15766|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1829
| label = ''[[:d:Q111211528|Sandøyskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.44659|4.87069|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1830
| p18 = [[Fitxategi:Volcan-Sangay-Ecuador.jpg|center|100px]]
| label = [[Sangay]]
| p625 = {{Coord|-2.0025|-78.340833333333|display=inline}}
| p2044 = 5230
| p131 = [[Morona Santiago probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1831
| p18 = [[Fitxategi:Indonesia - Sangeang Api.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2573663|Sangeang Api]]''
| p625 = {{Coord|-8.18|119.05|display=inline}}
| p2044 = 1949
| p131 = ''[[:d:Q14114|Bima]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1832
| label = ''[[:d:Q108658427|Sant Jordi volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.13783333333333|2.586888888888889|display=inline}}
| p131 = [[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1833
| p18 = [[Fitxategi:Terceira.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12775851|Santa Barbara]]''
| p625 = {{Coord|38.733333333333|-27.316666666667|display=inline}}
| p2044 = 1023
| p131 = [[Azoreak]]
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1834
| p18 = [[Fitxategi:Santaclaravolcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7419347|Santa Clara Volcano]]''
| p625 = {{Coord|37.256944444444|-113.625|display=inline}}
| p131 = [[Washington konderria (Utah)|Washington konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1835
| label = ''[[:d:Q15729122|Santa Clara sumendia]]''
| p625 = {{Coord|12.578|-86.81|display=inline}}
| p131 = [[Leongo departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1836
| p18 = [[Fitxategi:Nevado santa isabel!.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2956713|Santa Isabel]]''
| p625 = {{Coord|4.81666667|-75.36666667|display=inline}}
| p2044 = 4950
| p131 = [[Tolima (departamendua)|Tolima]]
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1837
| p18 = [[Fitxategi:Santiaguito from Santamaria.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q204657|Santa María]]''
| p625 = {{Coord|14.755833333333|-91.551944444444|display=inline}}
| p2044 = 3772
| p131 = [[Quetzaltenango (departamendua)|Quetzaltenango]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1838
| p18 = [[Fitxategi:Santiagofromsea.jpg|center|100px]]
| label = [[Santiago uhartea (Galapagoak)]]
| p625 = {{Coord|-0.25|-90.7|display=inline}}
| p2044 = 920
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1839
| p18 = [[Fitxategi:Volcan-Santiaguito-Quetzaltenango-Guatemala.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6164654|Santiaguito]]''
| p625 = {{Coord|14.7394|-91.5681|display=inline}}
| p131 = [[Quetzaltenango (departamendua)|Quetzaltenango]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1840
| p18 = [[Fitxategi:Sara Sara Volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2652409|Sara Sara]]''
| p625 = {{Coord|-15.323527777778|-73.449361111111|display=inline}}
| p2044 = 5505
| p131 = [[Ayacucho departamendua|Ayacucho]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1841
| p18 = [[Fitxategi:Sorikmarapi.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q29559|Sarik Merapi]]''
| p625 = {{Coord|0.686|99.539|display=inline}}
| p2044 = 2145
| p131 = [[Ipar Sumatra]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1842
| label = ''[[:d:Q7424073|Sarik-Gajah]]''
| p625 = {{Coord|0.08|100.2|display=inline}}
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1843
| p18 = [[Fitxategi:Matua.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q288403|Sarychev Peak]]''
| p625 = {{Coord|48.090555555556|153.20138888889|display=inline}}
| p2044 = 1496<br/>1446
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1844
| label = ''[[:d:Q109044001|Sauholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.89758|5.153|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1845
| p18 = [[Fitxategi:Saba with cloud cover.jpg|center|100px]]
| label = [[Mount Scenery|Scenery mendia]]
| p625 = {{Coord|17.635|-63.239166666667|display=inline}}
| p2044 = 887
| p131 = [[Saba (uhartea)|Saba]]
| p17 = [[Herbehereak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1846
| p18 = [[Fitxategi:Scharteberg.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1362432|Scharteberg]]''
| p625 = {{Coord|50.2179|6.7528|display=inline}}<br/>{{Coord|50.21797|6.75299|display=inline}}
| p2044 = 691.4
| p131 = [[Renania-Palatinatua]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1847
| p18 = [[Fitxategi:Schmidt volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2073703|Schmidt]]''
| p625 = {{Coord|54.92|160.63|display=inline}}
| p2044 = 2020
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1848
| label = ''[[:d:Q21470828|Seahorse]]''
| p625 = {{Coord|-78.01667|163.3|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q21590062|Itun Antartikoko eskualde]]''
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1849
| label = ''[[:d:Q23925883|Seamount X]]''
| p625 = {{Coord|13.25|144.02|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1850
| p18 = [[Fitxategi:Kharimkotan - ISS005.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4128314|Sebergina sumendia]]''
| p625 = {{Coord|49.118055555556|154.51944444444|display=inline}}
| p2044 = 1145<br/>1157
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1851
| label = ''[[:d:Q4412857|Sedankinsky]]''
| p625 = {{Coord|57.266666666667|160.08333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1852
| p18 = [[Fitxategi:Segererua Plateau.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q13538916|Segererua Plateau]]''
| p625 = {{Coord|1.57|37.9|display=inline}}
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1853
| label = ''[[:d:Q21834347|Segundo Cono Truncado]]''
| p625 = {{Coord|-48.5658|-69.3433|display=inline}}
| p2044 = 545
| p131 = [[Santa Cruz probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1854
| label = ''[[:d:Q125961384|Seiskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.1596|5.01631|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1855
| label = ''[[:d:Q111211585|Seiskjeret (Fjell)]]''
| p625 = {{Coord|60.32032|4.94548|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1856
| label = ''[[:d:Q111211586|Selapiu]]''
| p625 = {{Coord|-2.6761|150.583|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1857
| label = ''[[:d:Q109044166|Selevikskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.81528|5.32418|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1858
| p18 = [[Fitxategi:Mount Semeru.jpg|center|100px]]
| label = [[Semeru]]
| p625 = {{Coord|-8.1|112.91666666667|display=inline}}
| p2044 = 3676
| p131 = ''[[:d:Q11095|Malang]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1859
| p18 = [[Fitxategi:Ulleung island from above.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7451593|Seonginbong]]''
| p625 = {{Coord|37.495|130.86333333333334|display=inline}}
| p2044 = 984
| p131 = [[Ipar Gyeongsang]]<br/>''[[:d:Q485570|Ulleung County]]''
| p17 = [[Hego Korea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1860
| p18 = [[Fitxategi:Serdán-Oriental.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12775978|Serdán-Oriental]]''
| p625 = {{Coord|19.27|-97.47|display=inline}}
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1861
| label = ''[[:d:Q4416865|Sergeeva (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|57.766666666667|160.55|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1862
| p18 = [[Fitxategi:Contrafortes da Serra de Santa Bárbara, ilha Terceira, Açores, Portugal.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7455229|Serra de Santa Bárbara]]''
| p625 = {{Coord|38.73333333|-27.31666667|display=inline}}
| p2044 = 1021
| p131 = [[Terceira uhartea|Terceira]]
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1863
| label = ''[[:d:Q1083948|Serua mendia]]''
| p625 = {{Coord|-6.3|130|display=inline}}
| p2044 = 608
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1864
| label = ''[[:d:Q23925902|Sessagara]]''
| p625 = {{Coord|-9.48|149.13|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1865
| p18 = [[Fitxategi:Sete cidades twin lakes.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1515751|Sete Cidades Massif]]''
| p625 = {{Coord|37.855194444444|-25.786166666667|display=inline}}<br/>{{Coord|37.87|-25.78|display=inline}}
| p2044 = 856
| p131 = [[Azoreak]]
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1866
| label = ''[[:d:Q4179246|Severny]]''
| p625 = {{Coord|58.282777777778|160.87138888889|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1867
| label = ''[[:d:Q56711358|Shadil-Khokh volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.5425|44.2975|display=inline}}
| p131 = [[Hego Osetia]]
| p17 = [[Georgia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1868
| label = ''[[:d:Q7490670|Shatsky Rise]]''
| p625 = {{Coord|32.03333333|158.0666667|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1869
| label = ''[[:d:Q48759653|Shichiyō Seamount Chain]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1870
| p18 = [[Fitxategi:Kuchino-erabu island (volcano).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q19960459|Shindake]]''
| p625 = {{Coord|30.446944444444|130.21583333333|display=inline}}<br/>{{Coord|30.438888888889|130.21583333333|display=inline}}
| p2044 = 626
| p131 = ''[[:d:Q1350724|Yakushima]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1871
| p18 = [[Fitxategi:Kirishima Shin-moedake.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q514392|Shinmoedake]]''
| p625 = {{Coord|31.9096|130.88642|display=inline}}
| p2044 = 1420.8
| p131 = ''[[:d:Q858352|Kirishima]]''<br/>''[[:d:Q861283|Kobayashi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1872
| label = ''[[:d:Q1516876|Shira sumendia]]''
| p625 = {{Coord|-3.03822222|37.21040833|display=inline}}
| p2044 = 3962
| p17 = [[Tanzania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1873
| p18 = [[Fitxategi:Shiratoriyama Miyazaki.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11580561|Shiratori Yama]]''
| p625 = {{Coord|31.956583|130.838083|display=inline}}<br/>{{Coord|31.96|130.83305555556|display=inline}}
| p2044 = 1363
| p131 = ''[[:d:Q374701|Ebino]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1874
| label = ''[[:d:Q4524683|Shish]]''
| p625 = {{Coord|55.75|161.16666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1875
| label = ''[[:d:Q4524701|Shisheika]]''
| p625 = {{Coord|57.15|161.08333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1876
| label = ''[[:d:Q2008889|Shishel]]''
| p625 = {{Coord|57.45|160.36666666667|display=inline}}
| p2044 = 2525
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1877
| p18 = [[Fitxategi:Shiveluch.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q48877|Shiveluch]]''
| p625 = {{Coord|56.653633333333|161.36296666667|display=inline}}
| p2044 = 3283
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1878
| label = ''[[:d:Q4525411|Shlen]]''
| p625 = {{Coord|57.466666666667|159.55|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1879
| p18 = [[Fitxategi:130922 Showa-shinzan Sobetsu Hokkaido Japan01s3.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1138090|Shōwa-shinzan]]''
| p625 = {{Coord|42.5425|140.86444444444|display=inline}}
| p2044 = 398
| p131 = ''[[:d:Q670712|Sobetsu]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1880
| p18 = [[Fitxategi:Sierra Negra Galapagos.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1189579|Sierra Negra]]''
| p625 = {{Coord|-0.83|-91.17|display=inline}}
| p2044 = 1124
| p131 = [[Galapagoak probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1881
| p18 = [[Fitxategi:Lago Conguillio.jpg|center|100px]]
| label = [[Sierra Nevada sumendia]]
| p625 = {{Coord|-38.58333333|-71.58333333|display=inline}}
| p2044 = 2554
| p131 = [[Araucanía eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1882
| p18 = [[Fitxategi:Sierra Velluda.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7511611|Sierra Velluda]]''
| p625 = {{Coord|-37.466666666667|-71.433333333333|display=inline}}
| p2044 = 3585
| p131 = [[Biobío eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1883
| label = ''[[:d:Q13538976|Sierra la Primavera]]''
| p625 = {{Coord|20.62|-103.52|display=inline}}
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1884
| label = ''[[:d:Q113244691|Siete Luminarias]]''
| p131 = [[Guanajuato]]<br/>[[Valle de Santiago (udalerria)]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1885
| label = ''[[:d:Q969968|Silay]]''
| p625 = {{Coord|10.76666667|123.23333333|display=inline}}
| p2044 = 1510
| p131 = ''[[:d:Q13862|Negros Occidental]]''
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1886
| label = ''[[:d:Q106636303|Silkebærbleikja]]''
| p625 = {{Coord|59.92572|5.22261|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1887
| p18 = [[Fitxategi:Silver Lake Mammoth September 2016 001.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925882|Silver Lake]]''
| p625 = {{Coord|40.731|-121.841|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1888
| label = ''[[:d:Q24019667|Simon volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.13858333333334|2.5669444444444443|display=inline}}
| p2044 = 561
| p131 = [[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1889
| p18 = [[Fitxategi:Sinarka ISS cut.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2186376|Sinarka]]''
| p625 = {{Coord|48.873888888889|154.18083333333|display=inline}}
| p2044 = 934
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1890
| p18 = [[Fitxategi:Sincholagua volcano cotopaxi national park ecuador.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q15277853|Sincholagua]]''
| p625 = {{Coord|-0.54579444|-78.36658056|display=inline}}
| p2044 = 4899
| p131 = [[Pichincha probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1891
| p18 = [[Fitxategi:Singgalang.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2188825|Singgalang]]''
| p625 = {{Coord|-0.39138888888889|100.33111111111|display=inline}}
| p2044 = 2877
| p131 = [[Mendebaldeko Sumatra]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1892
| label = ''[[:d:Q6620789|Singu Plateau]]''
| p625 = {{Coord|22.68333333|95.96666667|display=inline}}
| p2044 = 493
| p17 = [[Myanmar]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1893
| label = ''[[:d:Q109044549|Siriholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.785|4.6822|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1894
| p18 = [[Fitxategi:Gunung Sirung caldera.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1322666|Sirung]]''
| p625 = {{Coord|-8.5166666666667|124.13333333333|display=inline}}
| p2044 = 862
| p131 = ''[[:d:Q14131|Alor]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1895
| label = ''[[:d:Q97172662|Skarvaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.7281|5.1191|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1896
| label = ''[[:d:Q113840952|Skarvaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.19401|5.59914|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1897
| label = ''[[:d:Q113840953|Skarvaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.78974|5.60633|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1898
| label = ''[[:d:Q109044610|Skarvaskjeret (Fitjar)]]''
| p625 = {{Coord|59.92409|5.14603|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1899
| label = ''[[:d:Q125963161|Skarveskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.70311|4.7489|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1900
| label = ''[[:d:Q125920047|Skarvøyna]]''
| p625 = {{Coord|60.72333|5.08028|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1901
| label = ''[[:d:Q111211666|Skipsholmen]]''
| p625 = {{Coord|69.81931861|30.6172393|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1902
| p18 = [[Fitxategi:Thingvellir 009.jpg|center|100px]]
| label = [[Skjaldbreiður sumendia|Skjaldbreiður]]
| p625 = {{Coord|64.41|-20.762222|display=inline}}
| p2044 = 1060
| p131 = [[Bláskógabyggð]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1903
| label = ''[[:d:Q125876445|Skjegget]]''
| p625 = {{Coord|60.15798|5.00494|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1904
| label = ''[[:d:Q125876447|Skjenkjarane]]''
| p625 = {{Coord|60.252|4.96078|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1905
| label = ''[[:d:Q125945396|Skjerholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.24616|5.17637|display=inline}}
| p17 = [[Norvegia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1906
| label = ''[[:d:Q111211669|Skolpen]]''
| p625 = {{Coord|60.36931|5.08318|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1907
| label = ''[[:d:Q113794640|Skorpo (Kvinnherad)]]''
| p625 = {{Coord|59.94308|5.82258|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1908
| label = ''[[:d:Q113840955|Skotaholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.16339|5.57244|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1909
| label = ''[[:d:Q113823617|Skotaholmen (Kvinnherad)]]''
| p625 = {{Coord|59.75453|5.84168|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1910
| label = ''[[:d:Q111211670|Skotakylleren]]''
| p625 = {{Coord|60.37865|4.93322|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1911
| label = ''[[:d:Q125963007|Skottholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.02528|5.72104|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1912
| label = ''[[:d:Q122739946|Skotøy]]''
| p625 = {{Coord|60.1891|5.33044|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1913
| label = ''[[:d:Q125945403|Skrubbholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.81583|5.20333|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1914
| label = ''[[:d:Q109044635|Skvetten]]''
| p625 = {{Coord|59.918|5.13669|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1915
| label = ''[[:d:Q111211672|Skvetteskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.36419|4.9449|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1916
| label = ''[[:d:Q109044647|Slotteskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.87972|5.22434|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1917
| label = ''[[:d:Q125961430|Slottet]]''
| p625 = {{Coord|59.74428|5.40203|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1918
| label = ''[[:d:Q4424142|Slyunina (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|57.983333333333|160.75|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1919
| label = ''[[:d:Q23811926|Slánská hora]]''
| p625 = {{Coord|50.232|14.0948|display=inline}}
| p2044 = 330
| p131 = [[Slaný]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1920
| label = ''[[:d:Q109044645|Slåttholmen (Fitjar)]]''
| p625 = {{Coord|59.91986|5.20489|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1921
| label = ''[[:d:Q4279195|Small Chekchebonai]]''
| p625 = {{Coord|56.8|159.06666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1922
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Руруй (с Южно-Курильска).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2601582|Smirnov]]''
| p625 = {{Coord|44.422222222222224|146.1266666666667|display=inline}}
| p2044 = 1189<br/>1486
| p131 = ''[[:d:Q2090115|Yuzhno-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1923
| label = ''[[:d:Q111211675|Småholmane (Fjell)]]''
| p625 = {{Coord|60.39556|5.12194|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1924
| label = ''[[:d:Q111159054|Småholmane (Øygarden)]]''
| p625 = {{Coord|60.39075|4.98161|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1925
| label = ''[[:d:Q125919962|Småholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.79184|4.9911|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1926
| label = ''[[:d:Q109044651|Småklovningane]]''
| p625 = {{Coord|60.7831215|4.663934|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1927
| label = ''[[:d:Q116865366|Smørslikka]]''
| p625 = {{Coord|60.67981|5.12378|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1928
| label = ''[[:d:Q16677138|Snegovoï]]''
| p625 = {{Coord|58.19968|160.963717|display=inline}}
| p2044 = 2169
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1929
| label = ''[[:d:Q4425558|Snezhniy]]''
| p625 = {{Coord|58.020277777778|160.81194444444|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1930
| label = ''[[:d:Q11220960|Snilstveitøy]]''
| p625 = {{Coord|59.9714|5.9285|display=inline}}
| p131 = [[Kvinnherad]]
| p17 = [[Norvegia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1931
| label = ''[[:d:Q4128316|Snou]]''
| p625 = {{Coord|46.510833333333|150.86861111111|display=inline}}
| p2044 = 301
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1932
| p18 = [[Fitxategi:SnaefellFromKarahnjukar.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1483537|Snæfell]]''
| p625 = {{Coord|64.79716667|-15.5755|display=inline}}
| p2044 = 1833
| p131 = [[Fljótsdalshreppur]]<br/>''[[:d:Q96776922|Múlaþing]]''
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1933
| p18 = [[Fitxategi:Snæfellsjökull in the Morning (7622876302) (cropped).jpg|center|100px]]
| label = [[Snæfellsjökull]]
| p625 = {{Coord|64.8071204861|-23.7762279203|display=inline}}
| p2044 = 1446
| p131 = [[Snæfellsbær]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1934
| label = ''[[:d:Q4425889|Soboliny (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|54.147758333333|159.43923055556|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1935
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Socompa.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q422765|Socompa]]''
| p625 = {{Coord|-24.393333333333|-68.256111111111|display=inline}}
| p2044 = 6051
| p131 = [[Salta probintzia]]<br/>''[[:d:Q514500|Los Andes Department]]''
| p17 = [[Argentina]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1936
| p18 = [[Fitxategi:Socorro Island.jpg|center|100px]]
| label = [[Socorro uhartea]]
| p625 = {{Coord|18.784444444444|-110.975|display=inline}}
| p2044 = 920
| p131 = [[Colima]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1937
| label = ''[[:d:Q4428426|Solontsovsky (paleovolcano)]]''
| p625 = {{Coord|45.439722222222|136.56527777778|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1938
| label = ''[[:d:Q31451155|Solyanaya Sopka]]''
| p625 = {{Coord|74|111.5|display=inline}}
| p2044 = 122
| p131 = [[Krasnoiarsk kraia]]<br/>''[[:d:Q302113|Taymyrsky Dolgano-Nenetsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1939
| label = ''[[:d:Q31454296|Sopka Alban]]''
| p625 = {{Coord|46.678333333333|134.16083333333|display=inline}}
| p2044 = 555
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1940
| label = ''[[:d:Q31454229|Sopka Aligey]]''
| p625 = {{Coord|57.966666666667|160.53333333333|display=inline}}
| p2044 = 486
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1941
| label = ''[[:d:Q31627425|Sopka Baba]]''
| p625 = {{Coord|51.3017|156.5967|display=inline}}
| p2044 = 458
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1942
| label = ''[[:d:Q31454222|Sopka Baydara]]''
| p625 = {{Coord|59.305|161.5883|display=inline}}
| p2044 = 1094
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1943
| label = ''[[:d:Q31454370|Sopka Bol'shaya]]''
| p625 = {{Coord|46.563055555556|133.90944444444|display=inline}}
| p2044 = 124
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1944
| label = ''[[:d:Q31454321|Sopka Bol'shaya Griva]]''
| p625 = {{Coord|46.928611111111|134.21388888889|display=inline}}
| p2044 = 179
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1945
| label = ''[[:d:Q31454284|Sopka Bol'shoy Solntsepek]]''
| p625 = {{Coord|46.952222222222|134.37833333333|display=inline}}
| p2044 = 126
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1946
| label = ''[[:d:Q31450013|Sopka Boran]]''
| p625 = {{Coord|44.121388888889|132.89416666667|display=inline}}
| p2044 = 238
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1947
| label = ''[[:d:Q31454213|Sopka Ded]]''
| p625 = {{Coord|51.316666666667|156.58333333333|display=inline}}
| p2044 = 659
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1948
| label = ''[[:d:Q31451329|Sopka Dlinnaya]]''
| p625 = {{Coord|52.561944444444|158.22916666667|display=inline}}
| p2044 = 1105
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1949
| label = ''[[:d:Q31454357|Sopka Dom]]''
| p625 = {{Coord|46.890833333333|134.48083333333|display=inline}}
| p2044 = 332
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1950
| label = ''[[:d:Q31451161|Sopka Dondur]]''
| p625 = {{Coord|52.4108|108.3683|display=inline}}
| p2044 = 1135
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1951
| label = ''[[:d:Q31451316|Sopka Dvugorbaya]]''
| p625 = {{Coord|52.5154|158.1455|display=inline}}
| p2044 = 1144
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1952
| label = ''[[:d:Q31454251|Sopka Figurnaya]]''
| p625 = {{Coord|43.4478|131.6424|display=inline}}
| p2044 = 326
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1953
| label = ''[[:d:Q31454270|Sopka Golaya]]''
| p625 = {{Coord|43.474444444444|131.75972222222|display=inline}}
| p2044 = 115
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1954
| label = ''[[:d:Q31454308|Sopka Granichnaya]]''
| p625 = {{Coord|46.748611111111|134.44916666667|display=inline}}
| p2044 = 67
| p131 = [[Errusia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1955
| label = ''[[:d:Q31454343|Sopka Kamenistaya]]''
| p625 = {{Coord|46.8325|134.38611111111|display=inline}}
| p2044 = 545
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1956
| label = ''[[:d:Q31454361|Sopka Kamenistaya]]''
| p625 = {{Coord|46.17554|133.82656|display=inline}}
| p2044 = 98
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1957
| label = ''[[:d:Q31454324|Sopka Kamenistaya Griva]]''
| p625 = {{Coord|46.985|134.26|display=inline}}
| p2044 = 375
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1958
| label = ''[[:d:Q31451338|Sopka Kamennaya]]''
| p625 = {{Coord|52.596944444444|158.19|display=inline}}
| p2044 = 980
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1959
| label = ''[[:d:Q31454282|Sopka Kamennaya]]''
| p625 = {{Coord|46.951111111111|134.44277777778|display=inline}}
| p2044 = 369
| p131 = [[Errusia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1960
| label = ''[[:d:Q31454381|Sopka Karasukskaya]]''
| p625 = {{Coord|52.294722222222|85.661666666667|display=inline}}
| p2044 = 240
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1961
| label = ''[[:d:Q31454267|Sopka Khar'kovka]]''
| p625 = {{Coord|43.4836|131.6799|display=inline}}
| p2044 = 239
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1962
| label = ''[[:d:Q31454384|Sopka Khutorskaya]]''
| p625 = {{Coord|52.26|85.730833333333|display=inline}}
| p2044 = 272
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1963
| label = ''[[:d:Q31454195|Sopka Kinchoklok]]''
| p625 = {{Coord|55.3658|159.7825|display=inline}}
| p2044 = 1130
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1964
| label = ''[[:d:Q31454274|Sopka Klepochnaya]]''
| p625 = {{Coord|43.562222222222|131.87111111111|display=inline}}
| p2044 = 49
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1965
| label = ''[[:d:Q31454374|Sopka Koftuna]]''
| p625 = {{Coord|45.848055555556|134.03305555556|display=inline}}
| p2044 = 134
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1966
| label = ''[[:d:Q31454298|Sopka Koz'ya]]''
| p625 = {{Coord|46.698055555556|134.34027777778|display=inline}}
| p2044 = 188
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1967
| label = ''[[:d:Q31450001|Sopka Krasnaya]]''
| p625 = {{Coord|44.150277777778|132.95916666667|display=inline}}
| p2044 = 256
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1968
| label = ''[[:d:Q31451351|Sopka Krasnaya]]''
| p625 = {{Coord|52.611666666667|158.05|display=inline}}
| p2044 = 1097
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1969
| label = ''[[:d:Q31451547|Sopka Krasnaya]]''
| p625 = {{Coord|57.144166666667|160.025|display=inline}}
| p2044 = 940
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1970
| label = ''[[:d:Q31454257|Sopka Kyamenistaya]]''
| p625 = {{Coord|43.379722222222|131.71888888889|display=inline}}
| p2044 = 219
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1971
| label = ''[[:d:Q31454316|Sopka Lysaya]]''
| p625 = {{Coord|46.857777777778|134.35916666667|display=inline}}
| p2044 = 699
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1972
| label = ''[[:d:Q31454350|Sopka Maloguminskaya]]''
| p625 = {{Coord|46.789444444444|134.37777777778|display=inline}}
| p2044 = 326
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1973
| label = ''[[:d:Q31454301|Sopka Mayachnaya]]''
| p625 = {{Coord|46.693611111111|134.41027777778|display=inline}}
| p2044 = 189
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1974
| label = ''[[:d:Q31454339|Sopka Mayachnaya]]''
| p625 = {{Coord|46.901111111111|134.42111111111|display=inline}}
| p2044 = 305
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1975
| label = ''[[:d:Q31454373|Sopka Mayachnaya]]''
| p625 = {{Coord|45.891111111111|134.31527777778|display=inline}}
| p2044 = 167
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1976
| label = ''[[:d:Q31450007|Sopka Mayak]]''
| p625 = {{Coord|44.117222222222|132.97555555556|display=inline}}
| p2044 = 368
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1977
| label = ''[[:d:Q31454272|Sopka Merkur'yevskaya]]''
| p625 = {{Coord|43.6235|131.8569|display=inline}}
| p2044 = 154
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1978
| label = ''[[:d:Q31451358|Sopka Mezhdurech'ye]]''
| p625 = {{Coord|52.631944444444|158.12333333333|display=inline}}
| p2044 = 901
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1979
| label = ''[[:d:Q31450031|Sopka Mit'kina]]''
| p625 = {{Coord|43.669166666667|131.25555555556|display=inline}}
| p2044 = 652
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1980
| label = ''[[:d:Q31449987|Sopka Obor]]''
| p625 = {{Coord|47.415555555556|134.79472222222|display=inline}}
| p2044 = 253
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1981
| label = ''[[:d:Q31450019|Sopka Obrublennaya]]''
| p625 = {{Coord|44.085277777778|132.80972222222|display=inline}}
| p2044 = 330
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1982
| label = ''[[:d:Q31451496|Sopka Ostraya]]''
| p625 = {{Coord|53.119722222222|158.19861111111|display=inline}}
| p2044 = 764
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1983
| label = ''[[:d:Q31454368|Sopka Ostraya]]''
| p625 = {{Coord|46.418333333333|133.99694444444|display=inline}}
| p2044 = 98
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1984
| label = ''[[:d:Q31451364|Sopka Paratunka]]''
| p625 = {{Coord|52.6575|158.03972222222|display=inline}}
| p2044 = 827
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1985
| label = ''[[:d:Q31454294|Sopka Pasechnaya]]''
| p625 = {{Coord|46.728055555556|134.07333333333|display=inline}}
| p2044 = 189
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1986
| label = ''[[:d:Q31449994|Sopka Ryadaya]]''
| p625 = {{Coord|44.331|132.8773|display=inline}}
| p2044 = 397
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1987
| label = ''[[:d:Q31450026|Sopka Ryzhaya]]''
| p625 = {{Coord|44.141111111111|132.82638888889|display=inline}}
| p2044 = 254
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1988
| label = ''[[:d:Q31454279|Sopka Sarovskiye Dachi]]''
| p625 = {{Coord|46.0925|134.3539|display=inline}}
| p2044 = 80
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1989
| label = ''[[:d:Q31451167|Sopka Shagayevskaya]]''
| p625 = {{Coord|57.5449|162.5851|display=inline}}
| p2044 = 161
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1990
| label = ''[[:d:Q31454263|Sopka Shapka]]''
| p625 = {{Coord|43.431111111111|131.72138888889|display=inline}}
| p2044 = 175
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1991
| label = ''[[:d:Q31454418|Sopka Sinyaya]]''
| p625 = {{Coord|43.8779|133.8044|display=inline}}
| p2044 = 681
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1992
| label = ''[[:d:Q31451323|Sopka Skalistaya]]''
| p625 = {{Coord|52.541666666667|158.16888888889|display=inline}}
| p2044 = 1001
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1993
| label = ''[[:d:Q31454412|Sopka Skalistaya]]''
| p625 = {{Coord|53.146111111111|158.035|display=inline}}
| p2044 = 1020
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1994
| label = ''[[:d:Q31454377|Sopka Talitskaya]]''
| p625 = {{Coord|52.291388888889|85.676388888889|display=inline}}
| p2044 = 212
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1995
| label = ''[[:d:Q31454287|Sopka Uglevaya]]''
| p625 = {{Coord|46.702777777778|134.10888888889|display=inline}}
| p2044 = 557
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1996
| label = ''[[:d:Q31454305|Sopka Uglovaya]]''
| p625 = {{Coord|46.7275|134.39138888889|display=inline}}
| p2044 = 127
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1997
| label = ''[[:d:Q31454332|Sopka Vasil'yeva]]''
| p625 = {{Coord|46.899444444444|134.28833333333|display=inline}}
| p2044 = 151
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1998
| label = ''[[:d:Q31454335|Sopka Vidnaya]]''
| p625 = {{Coord|46.899166666667|134.35305555556|display=inline}}
| p2044 = 162
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 1999
| label = ''[[:d:Q31454311|Sopka Vostrushna]]''
| p625 = {{Coord|46.841388888889|134.16416666667|display=inline}}
| p2044 = 67
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2000
| label = ''[[:d:Q31454329|Sopka Vostryaki]]''
| p625 = {{Coord|46.881944444444|134.17416666667|display=inline}}
| p2044 = 139
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2001
| label = ''[[:d:Q31454290|Sopka Vysokaya]]''
| p625 = {{Coord|46.670833333333|134.10333333333|display=inline}}
| p2044 = 772
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2002
| label = ''[[:d:Q31454365|Sopka Yerëmina]]''
| p625 = {{Coord|46.186666666667|133.89305555556|display=inline}}
| p2044 = 53<br/>106
| p131 = [[Primorski kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2003
| label = ''[[:d:Q31454325|Sopka Zaikina]]''
| p625 = {{Coord|46.985555555556|134.34805555556|display=inline}}
| p2044 = 140
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2004
| p18 = [[Fitxategi:Vocan sotara.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2108921|Sotará]]''
| p625 = {{Coord|2.1080555555556|-76.591944444444|display=inline}}
| p2044 = 4400
| p131 = [[Cauca (departamendua)|Cauca]]
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2005
| label = ''[[:d:Q111211706|Sotskjær]]''
| p625 = {{Coord|69.79052|30.73523|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2006
| p18 = [[Fitxategi:Guadeloupe 114 - Sommet de la Soufrière 1467m - Guadeloupe.jpg|center|100px]]
| label = [[Soufrière (Guadalupe)|Soufrière]]
| p625 = {{Coord|16.0438|-61.6634|display=inline}}
| p2044 = 1467
| p131 = ''[[:d:Q996400|Saint-Claude]]''
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2007
| p18 = [[Fitxategi:Soufriere Hills.jpg|center|100px]]
| label = [[Soufrière Hills]]
| p625 = {{Coord|16.716666666667|-62.183333333333|display=inline}}
| p2044 = 1050
| p131 = [[Montserrat (uhartea)|Montserrat]]
| p17 = [[Erresuma Batua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2008
| p18 = [[Fitxategi:Φαράγγι Θειοχώματος 2322.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7565236|Sousaki volcano]]''
| p625 = {{Coord|37.9367981|23.08720016|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q2634125|Loutraki-Perachora-Agioi Theodoroi Municipality]]''
| p17 = [[Grezia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2009
| label = ''[[:d:Q58233439|South Harghita Mountains]]''
| p625 = {{Coord|46.216666666667|26.466666666667|display=inline}}
| p2044 = 1289
| p17 = [[Errumania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2010
| p18 = [[Fitxategi:LakeTurkanaSouthIsland.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12776486|South Island]]''
| p625 = {{Coord|2.63|36.6|display=inline}}<br/>{{Coord|2.6347222222222|36.594444444444|display=inline}}
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2011
| label = ''[[:d:Q23925881|South Sarigan Seamount]]''
| p625 = {{Coord|16.58|145.78|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2012
| label = ''[[:d:Q32999754|South Sister]]''
| p625 = {{Coord|44.103888888889|-121.76972222222|display=inline}}
| p2044 = 10363
| p131 = [[Lane konderria (Oregon)|Lane konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2013
| label = ''[[:d:Q23925962|Southern EPR-Segment I]]''
| p625 = {{Coord|-18.53|-113.42|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2014
| label = ''[[:d:Q23925961|Southern EPR-Segment J]]''
| p625 = {{Coord|-18.175|-113.35|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2015
| label = ''[[:d:Q23925959|Southern EPR-Segment K]]''
| p625 = {{Coord|-17.436|-113.206|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2016
| label = ''[[:d:Q7575289|Spectrum Dome]]''
| p131 = [[Columbia Britainiarra]]
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2017
| label = ''[[:d:Q111211721|Spjeldsøyna]]''
| p625 = {{Coord|60.39556|5.04915|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2018
| p18 = [[Fitxategi:Острая сопка (Камчатка).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4438004|Spokoyny]]''
| p625 = {{Coord|58.133333333333|160.81666666667|display=inline}}<br/>{{Coord|58.13333333|160.81666667|display=inline}}
| p2044 = 2171
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2019
| label = ''[[:d:Q23925877|Srednii]]''
| p625 = {{Coord|47.6|152.92|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2020
| label = ''[[:d:Q4438597|Sredny]]''
| p625 = {{Coord|57.326847222222|160.03739722222|display=inline}}
| p2044 = 2668
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2021
| label = ''[[:d:Q4438741|Srednyaya Sopka]]''
| p625 = {{Coord|56.110916666667|160.57838888889|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2022
| label = ''[[:d:Q123400086|Stampar Crater]]''
| p625 = {{Coord|63.84547|-22.6817|display=inline}}
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2023
| label = ''[[:d:Q118613815|Staurøyna]]''
| p625 = {{Coord|60.82469|5.18516|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2024
| label = ''[[:d:Q111211752|Stavøya]]''
| p625 = {{Coord|67.5105|12.1849|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2025
| label = ''[[:d:Q23925878|Stepovak Bay 2]]''
| p625 = {{Coord|55.913|-160.041|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2026
| label = ''[[:d:Q23925879|Stepovak Bay 3]]''
| p625 = {{Coord|55.929|-160.002|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2027
| label = ''[[:d:Q23925880|Stepovak Bay 4]]''
| p625 = {{Coord|55.954|-159.954|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2028
| label = ''[[:d:Q111907477|Stepovak Bay Group]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2029
| label = ''[[:d:Q4442861|Stolbovoy (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|55.43|158.65|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2030
| label = ''[[:d:Q109045130|Stora Håfluskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.802|4.6817|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2031
| label = ''[[:d:Q125588741|Stora Storsøya]]''
| p625 = {{Coord|59.88113093|5.57503005|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2032
| label = ''[[:d:Q123745246|Stora Tveitøy]]''
| p625 = {{Coord|59.83929|5.61937|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2033
| label = ''[[:d:Q125945433|Storaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.21889|4.98889|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2034
| label = ''[[:d:Q125962540|Storaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.81827|5.57628|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2035
| label = ''[[:d:Q113841049|Store Arholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.9799451|5.7424143|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2036
| label = ''[[:d:Q113841050|Store Bleikje]]''
| p625 = {{Coord|59.87799|5.75072|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2037
| label = ''[[:d:Q109045134|Store Fiskholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.7774|4.6738|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2038
| label = ''[[:d:Q113156835|Store Galten]]''
| p625 = {{Coord|59.71017|5.67718|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2039
| label = ''[[:d:Q109045137|Store Geitungen]]''
| p625 = {{Coord|60.8012|4.6674|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2040
| label = ''[[:d:Q109045141|Store Klovningane]]''
| p625 = {{Coord|60.7844985|4.6597445|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2041
| label = ''[[:d:Q113568644|Store Lauvøya]]''
| p625 = {{Coord|59.81735|5.75388|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2042
| label = ''[[:d:Q125576515|Store Longkjølsholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.74341|5.4057|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2043
| label = ''[[:d:Q125552341|Store Måsholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.35282|5.072|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2044
| label = ''[[:d:Q109045143|Store Sverslingane]]''
| p625 = {{Coord|60.809|4.6611|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2045
| label = ''[[:d:Q125830429|Storefugløyna]]''
| p625 = {{Coord|60.16385|5.00161|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2046
| label = ''[[:d:Q111211754|Storfjellet]]''
| p625 = {{Coord|67.4615|11.9375|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2047
| label = ''[[:d:Q125945623|Storholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.87289|5.56092|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2048
| label = ''[[:d:Q125919915|Storskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.60528|4.94833|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2049
| label = ''[[:d:Q125962502|Storøya]]''
| p625 = {{Coord|59.83929|5.61937|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2050
| label = ''[[:d:Q106812649|Straumøybleikjene]]''
| p625 = {{Coord|59.88621|5.25533|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2051
| label = ''[[:d:Q122820142|Strøno]]''
| p625 = {{Coord|60.14958|5.36154|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2052
| label = ''[[:d:Q97957440|Stóra-Eldborg undir Geitahlíð]]''
| p625 = {{Coord|63.85583333333334|-21.998333333333335|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2053
| label = ''[[:d:Q7631570|Submarine 1922]]''
| p625 = {{Coord|3.96667|124.167|display=inline}}
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2054
| p18 = [[Fitxategi:Suchitán.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3065113|Suchitan]]''
| p625 = {{Coord|14.333333333333|-89.78|display=inline}}
| p2044 = 2042
| p131 = [[Jutiapa (departamendua)|Jutiapa]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2055
| label = ''[[:d:Q25240816|Sugarloaf]]''
| p625 = {{Coord|35.3633415|-111.6148814|display=inline}}
| p2044 = 9287
| p131 = [[Arizona]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2056
| label = ''[[:d:Q7635601|Suiyō Seamount]]''
| p625 = {{Coord|28.6|140.633|display=inline}}<br/>{{Coord|28.6|140.633333|display=inline}}
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2057
| label = ''[[:d:Q109045210|Suleskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.769|4.6787|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2058
| p18 = [[Fitxategi:Solimana volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2812161|Sulimana]]''
| p625 = {{Coord|-15.41|-72.893111111111|display=inline}}
| p2044 = 6093
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2059
| label = ''[[:d:Q21583441|Sulţānīyah]]''
| p625 = {{Coord|33.2|36.016666666667|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2060
| p18 = [[Fitxategi:Sumaco.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3125067|Sumaco]]''
| p625 = {{Coord|-0.5404|-77.6266|display=inline}}
| p2044 = 3990<br/>3778
| p131 = [[Napo probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2061
| p18 = [[Fitxategi:Mount sumbing.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1677690|Suming mendia]]''
| p625 = {{Coord|-7.385|110.0725|display=inline}}
| p2044 = 3371
| p131 = ''[[:d:Q10979|Temanggung]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2062
| p18 = [[Fitxategi:Sundoro.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2038462|Sundoro]]''
| p625 = {{Coord|-7.3011111111111|109.99666666667|display=inline}}
| p2044 = 3136
| p131 = ''[[:d:Q10979|Temanggung]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2063
| label = ''[[:d:Q4178062|Supply Reef]]''
| p625 = {{Coord|20.13815|145.09678|display=inline}}
| p131 = [[Ipar Marianak]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2064
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Вануа-Лава (Вануату).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3466925|Suretamatai]]''
| p625 = {{Coord|-13.8|167.46666666667|display=inline}}
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2065
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Вануа-Лава (Вануату).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925901|Suretamatai]]''
| p625 = {{Coord|-13.8|167.47|display=inline}}
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2066
| p18 = [[Fitxategi:Iwo Jima Suribachi DN-SD-03-11845.JPEG|center|100px]]
| label = [[Suribachi mendia]]
| p625 = {{Coord|24.749030555556|141.28778333333|display=inline}}
| p2044 = 169
| p131 = ''[[:d:Q1022925|Ogasawara Village]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2067
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Геодезистов (НАСА).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2595055|Surveyors volcano]]''
| p625 = {{Coord|56.333888888889|158.68|display=inline}}
| p2044 = 1170
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2068
| p18 = [[Fitxategi:Sutter Buttes Bird's eye view.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2369956|Sutter Buttes]]''
| p625 = {{Coord|39.22638888888889|-121.81055555555557|display=inline}}
| p2044 = 647
| p131 = [[Sutter konderria (Kalifornia)|Sutter konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2069
| label = ''[[:d:Q31454612|Suzuga Take]]''
| p625 = {{Coord|36.555|139.15222222222|display=inline}}
| p2044 = 1405
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2070
| label = ''[[:d:Q113841081|Svartaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.3789|4.9239|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2071
| label = ''[[:d:Q125962492|Svartaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.18031|4.97517|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2072
| label = ''[[:d:Q109045287|Svartaskjeret (Fitjar)]]''
| p625 = {{Coord|59.95112|5.25384|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2073
| label = ''[[:d:Q125962557|Svarteskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.80441|5.18889|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2074
| label = ''[[:d:Q125961973|Svartholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.27175|4.93555|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2075
| p18 = [[Fitxategi:17-08-04-Arnarseturshraun-RalfR-DSC 2394.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1288839|Svartsengi]]''
| p625 = {{Coord|63.87766|-22.44816|display=inline}}
| p2044 = 243
| p131 = ''[[:d:Q2796543|Grindavíkurbær]]''<br/>[[Sveitarfélagið Vogar]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2076
| label = ''[[:d:Q109045289|Svartskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.8275|4.6556|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2077
| label = ''[[:d:Q113841082|Svartskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.37806|4.9325|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2078
| label = ''[[:d:Q109045294|Svinsundskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.92343|5.14571|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2079
| label = ''[[:d:Q113992302|Svinøyklubben]]''
| p625 = {{Coord|59.82417|5.66236|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2080
| label = ''[[:d:Q85476201|Syni]]''
| p625 = {{Coord|56.1971|117.3384|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2081
| label = ''[[:d:Q109044812|Søra Barmesundet]]''
| p625 = {{Coord|60.34551|4.93619|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2082
| label = ''[[:d:Q109044813|Søra Eggholmskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.92846|5.12893|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2083
| label = ''[[:d:Q109984151|Søra Lambøyna]]''
| p625 = {{Coord|60.37573|4.93048|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2084
| label = ''[[:d:Q109044816|Søra Leieskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7767|4.6883|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2085
| label = ''[[:d:Q109044822|Søre Hellandsholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.87502|5.28163|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2086
| label = ''[[:d:Q125591316|Søre Hånesholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.74837|5.2441|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2087
| label = ''[[:d:Q125591247|Søre Høgholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.2415|5.19723|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2088
| label = ''[[:d:Q109044824|Søre Sigleskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.92887|5.18852|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2089
| label = ''[[:d:Q125740394|Søre Spytøyna]]''
| p625 = {{Coord|60.25606|4.95497|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2090
| label = ''[[:d:Q109044830|Sørøya]]''
| p625 = {{Coord|59.698|5.3196|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2091
| label = ''[[:d:Q125591238|Søskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.65263|5.43789|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2092
| label = ''[[:d:Q31454613|Sōma Yama]]''
| p625 = {{Coord|36.475833333333|138.90027777778|display=inline}}
| p2044 = 1288
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2093
| p18 = [[Fitxategi:Arica023.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q931485|Taapaca]]''
| p625 = {{Coord|-18.11277777777778|-69.5075|display=inline}}
| p2044 = 5860
| p131 = [[Parinacota probintzia]]<br/>[[Arica eta Parinacota eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2094
| p18 = [[Fitxategi:TabureteVolcanoSW.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3132195|Taburete]]''
| p625 = {{Coord|13.435|-88.532|display=inline}}
| p2044 = 1172
| p131 = ''[[:d:Q1122748|Usulután departamendua]]''
| p17 = [[El Salvador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2095
| p18 = [[Fitxategi:Tacora.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1552026|Tacora]]''
| p625 = {{Coord|-17.716666666667|-69.766666666667|display=inline}}
| p2044 = 5980<br/>5988<br/>5960
| p131 = [[Arica eta Parinacota eskualdea]]<br/>[[Parinacota probintzia]]<br/>[[General Lagos]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2096
| p18 = [[Fitxategi:Taftan Volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q524954|Taftan]]''
| p625 = {{Coord|28.6|61.133333333333|display=inline}}
| p2044 = 3940
| p131 = [[Sistan eta Balutxistan]]
| p17 = [[Iran]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2097
| p18 = [[Fitxategi:Tafu-Maka.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3513806|Tafu-Maka]]''
| p625 = {{Coord|-15.37|-174.23|display=inline}}
| p2044 = -1400
| p17 = [[Tonga]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2098
| p18 = [[Fitxategi:El Hierro Submarine Volcano Eruption - NASA Earth Observatory.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q98097148|Tagoro]]''
| p625 = {{Coord|27.615277777777777|-18.02638888888889|display=inline}}
| p2044 = -88
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2099
| p18 = [[Fitxategi:Tahalra.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12777213|Tahalra Volcanic Field]]''
| p625 = {{Coord|22.67|5|display=inline}}
| p17 = [[Aljeria]]<br/>[[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2100
| p18 = [[Fitxategi:Tahual.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3116485|Tahual]]''
| p625 = {{Coord|14.43|-89.9|display=inline}}
| p2044 = 1716
| p131 = [[Jalapa (departamendua)|Jalapa]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2101
| label = ''[[:d:Q113156606|Tajogaite volcano]]''
| p625 = {{Coord|28.61277777777778|-17.866111111111113|display=inline}}
| p131 = [[La Palma]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2102
| label = ''[[:d:Q31454776|Takanosu Yama]]''
| p625 = {{Coord|36.46113|138.90567|display=inline}}
| p2044 = 888
| p131 = [[Gunma (prefektura)|Gunma]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2103
| p18 = [[Fitxategi:Mount Victoria North Shore Sailing.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1950774|Takarunga / Mount Victoria]]''
| p625 = {{Coord|-36.8266|174.799|display=inline}}
| p2044 = 87
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2104
| p18 = [[Fitxategi:Takawangha.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q20446939|Takawangha]]''
| p625 = {{Coord|51.873|-178.006|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2105
| label = ''[[:d:Q30937665|Takurayama]]''
| p625 = {{Coord|35.34583333333333|134.91805555555555|display=inline}}
| p2044 = 350
| p131 = [[Hyōgo (prefektura)|Hyōgo]]<br/>[[Kyoto (prefektura)|Kyoto]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2106
| p18 = [[Fitxategi:Tel Saki.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4327908|Tal Saki]]''
| p625 = {{Coord|32.8664|35.8306|display=inline}}
| p2044 = 494
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2107
| p18 = [[Fitxategi:Talagabodas.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q126717|Talagabodas]]''
| p625 = {{Coord|-7.208|108.07|display=inline}}
| p2044 = 2201
| p131 = ''[[:d:Q10371|Garut]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2108
| p18 = [[Fitxategi:Talakmau.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2740999|Talamau Mount]]''
| p625 = {{Coord|0.079166666666667|99.983333333333|display=inline}}
| p2044 = 2919
| p131 = [[Mendebaldeko Sumatra]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2109
| p18 = [[Fitxategi:Mount Talang.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2155367|Talang]]''
| p625 = {{Coord|-0.986|100.6925|display=inline}}
| p2044 = 2597
| p131 = [[Mendebaldeko Sumatra]]
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2110
| label = ''[[:d:Q21586882|Tall al Jaynah]]''
| p625 = {{Coord|32.7|36.783333333333|display=inline}}
| p131 = [[Sweida eskualdea|As Suwayda eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2111
| p18 = [[Fitxategi:Gunungtampomas.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2020545|Tampomas]]''
| p625 = {{Coord|-6.77|107.95|display=inline}}
| p2044 = 1684
| p131 = ''[[:d:Q10382|Sumedang]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2112
| p18 = [[Fitxategi:Tamu Massif, the Earth's largest volcano, about 1,000 Miles east of Japan.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q14831565|Tamu mendigunea]]''
| p625 = {{Coord|33|158|display=inline}}
| p2044 = -1980
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2113
| p18 = [[Fitxategi:TanaVolcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1601043|Tana]]''
| p625 = {{Coord|52.839|-169.75867|display=inline}}
| p2044 = 1170
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2114
| label = ''[[:d:Q23925875|Tana]]''
| p625 = {{Coord|52.83|-169.77|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2115
| p18 = [[Fitxategi:Caldera Mt Tambora Sumbawa Indonesia.jpg|center|100px]]
| label = [[Tambora|Tanbora]]
| p625 = {{Coord|-8.2452777777778|117.99277777778|display=inline}}
| p2044 = 2850
| p131 = ''[[:d:Q14114|Bima]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2116
| p18 = [[Fitxategi:Tanganasoga.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7682801|Tanganasoga]]''
| p625 = {{Coord|27.730574|-18.059021|display=inline}}
| p2044 = 1384
| p131 = [[La Frontera (Hierro)|La Frontera]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2117
| label = ''[[:d:Q12777250|Tangaroa Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-36.321|178.028|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2118
| p18 = [[Fitxategi:Vulkaan Tangkuban Perahu.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1190569|Tangkuban Perahu]]''
| p625 = {{Coord|-6.77|107.6|display=inline}}
| p2044 = 2084
| p131 = ''[[:d:Q10388|West Bandung]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2119
| label = ''[[:d:Q7685308|Tarahi]]''
| p625 = {{Coord|-35.361644|173.851927|display=inline}}
| p131 = [[Northland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2120
| label = ''[[:d:Q1316997|Tarpai-Nagyhegy]]''
| p625 = {{Coord|48.12931|22.55002|display=inline}}
| p17 = [[Errumania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2121
| p18 = [[Fitxategi:Tarso Yéga ASTER.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3515817|Tarso Yega]]''
| p625 = {{Coord|20.66|17.42|display=inline}}<br/>{{Coord|20.6475|17.4625|display=inline}}
| p2044 = 2972
| p17 = [[Txad]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2122
| label = ''[[:d:Q4128315|Tarya mendia]]''
| p625 = {{Coord|52.906054|158.5479473|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2123
| p18 = [[Fitxategi:Volcanoes in Mongolia 01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12777261|Taryatu-Chulutu]]''
| p625 = {{Coord|48.133|99.95|display=inline}}
| p17 = [[Mongolia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2124
| label = ''[[:d:Q2045381|Tatarinov]]''
| p625 = {{Coord|50.3|155.45|display=inline}}
| p2044 = 1530<br/>1459
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2125
| p18 = [[Fitxategi:Jigoku-dani 01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11597839|Tatejama]]''
| p625 = {{Coord|36.572222222222|137.62083333333|display=inline}}<br/>{{Coord|36.571|137.59|display=inline}}
| p2044 = 2621
| p131 = ''[[:d:Q670189|Tateyama]]''<br/>[[Toyama]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2126
| p18 = [[Fitxategi:Mount Qixing under clear sky on 13th February 2016.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q575665|Tatun Volcano Group]]''
| p625 = {{Coord|25.17139|121.555|display=inline}}
| p17 = [[Taiwan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2127
| p18 = [[Fitxategi:TauIslandSamoa.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1573932|Tau]]''
| p625 = {{Coord|-14.31778|-170.72806|display=inline}}
| p2044 = 931
| p131 = ''[[:d:Q1247537|Manuʻa District]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2128
| p18 = [[Fitxategi:Taufstein - Horst.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q895530|Taufstein]]''
| p625 = {{Coord|50.5172|9.23889|display=inline}}
| p2044 = 773
| p131 = [[Hessen]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2129
| p18 = [[Fitxategi:Mount Tauhara Taupo-2548.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6924053|Tauhara]]''
| p625 = {{Coord|-38.694444444444|176.16277777778|display=inline}}
| p2044 = 1088
| p131 = [[Waikato eskualdea]]<br/>''[[:d:Q2644349|Taupō District]]''
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2130
| p18 = [[Fitxategi:Taunshits.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2589906|Taunshits]]''
| p625 = {{Coord|54.533333333333|159.8|display=inline}}
| p2044 = 2353
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2131
| p18 = [[Fitxategi:Mount Tauhara from Lake Taupo.jpg|center|100px]]
| label = [[Taupō (sumendia)]]
| p625 = {{Coord|-38.805555555556|175.90083333333|display=inline}}
| p2044 = 760
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2132
| p18 = [[Fitxategi:Taylors Hill volcano Auckland.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7690242|Taurere / Taylor Hill]]''
| p625 = {{Coord|-36.8642|174.87|display=inline}}
| p2044 = 57
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2133
| p18 = [[Fitxategi:Mt Tavkvetili (view from Tabatskuri) 1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7689143|Tavkvetili]]''
| p625 = {{Coord|41.680555555556|43.721388888889|display=inline}}
| p2044 = 2583
| p131 = [[Samtskhe-Javakheti]]<br/>[[Kvemo Kartli]]
| p17 = [[Georgia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2134
| p18 = [[Fitxategi:Tavui caldera.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925900|Tavui]]''
| p625 = {{Coord|-4.12|152.2|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2135
| p18 = [[Fitxategi:Auckland - panorama from Mount Eden (C.011129) (Te Pou Hawaiki).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7690913|Te Pou Hawaiki]]''
| p625 = {{Coord|-36.8825|174.767|display=inline}}
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2136
| label = ''[[:d:Q7690917|Te Puke]]''
| p625 = {{Coord|-35.252083|174.030528|display=inline}}
| p2044 = 136
| p131 = [[Northland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2137
| label = ''[[:d:Q3516685|Teahitia]]''
| p625 = {{Coord|-17.57|-148.85|display=inline}}
| p2044 = -1450
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2138
| label = ''[[:d:Q31454653|Tebenkova]]''
| p625 = {{Coord|45.02931|147.91708|display=inline}}
| p2044 = 1154
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Japonia]]<br/>[[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2139
| p18 = [[Fitxategi:Tecuamburro.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2661998|Tecuamburro]]''
| p625 = {{Coord|14.156111111111|-90.406944444444|display=inline}}
| p2044 = 1845
| p131 = [[Santa Rosa (departamendua)|Santa Rosa]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2140
| p18 = [[Fitxategi:Teide von Nordosten (Zuschnitt 2).jpg|center|100px]]
| label = [[Teide]]
| p625 = {{Coord|28.27263888888889|-16.64361111111111|display=inline}}
| p2044 = 3715
| p131 = [[Santa Cruz Tenerifekoko probintzia]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2141
| p18 = [[Fitxategi:Teishi Knoll 4th eruption 02.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11497088|Teishi Knoll]]''
| p131 = ''[[:d:Q721163|Ito]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2142
| label = ''[[:d:Q4453832|Tekletunup]]''
| p625 = {{Coord|57.707083333333|160.3224|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2143
| p18 = [[Fitxategi:Juhader.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4327893|Tel Juhader]]''
| p625 = {{Coord|32.9272577|35.8524057|display=inline}}
| p2044 = 646
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2144
| label = ''[[:d:Q4454020|Teleki]]''
| p625 = {{Coord|2.3782|36.599579|display=inline}}
| p17 = [[Kenya]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2145
| p18 = [[Fitxategi:Road to the summit of Mount Telomoyo.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q123157|Telomoyo mendia]]''
| p625 = {{Coord|-7.37|110.4|display=inline}}
| p2044 = 1894
| p131 = ''[[:d:Q10687|Semarang]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2146
| label = ''[[:d:Q106907143|Teløyna]]''
| p625 = {{Coord|59.93135|5.25417|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2147
| label = ''[[:d:Q49081857|Templeton Mountain]]''
| p625 = {{Coord|36.313888888889|-118.20722222222|display=inline}}
| p131 = [[Tulare konderria (Kalifornia)|Tulare konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2148
| p18 = [[Fitxategi:Teneguía, Geografía de Fuentecaliente, La Palma, España, 2015.jpg|center|100px]]
| label = [[Teneguía]]
| p625 = {{Coord|28.47333333|-17.85166667|display=inline}}
| p2044 = 430.7
| p131 = [[La Palma]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2149
| label = ''[[:d:Q85288719|Tergeste Mud Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-75.947|165.416|display=inline}}
| p2044 = -634
| p131 = ''[[:d:Q21590062|Itun Antartikoko eskualde]]''
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2150
| label = ''[[:d:Q109045674|Ternebleikja]]''
| p625 = {{Coord|59.8396|5.0825|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2151
| label = ''[[:d:Q113841205|Terneskjer]]''
| p625 = {{Coord|60.15659|5.69073|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2152
| label = ''[[:d:Q109045679|Terneskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.8004|4.6895|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2153
| label = ''[[:d:Q113841206|Terneskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.68004|4.76776|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2154
| label = ''[[:d:Q125921719|Terneskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.66167|5.11361|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2155
| label = ''[[:d:Q125945225|Terneskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.80028|5.18861|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2156
| label = ''[[:d:Q109045677|Terneskjær]]''
| p625 = {{Coord|59.7394|6.0202|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2157
| label = ''[[:d:Q113841207|Ternskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.14467|5.58873|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2158
| p18 = [[Fitxategi:Terpuk.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4456140|Terpuk]]''
| p625 = {{Coord|57.2|159.83611111111|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2159
| p18 = [[Fitxategi:ErebusTerror.jpg|center|100px]]
| label = [[Terror mendia]]
| p625 = {{Coord|-77.516666666667|168.53333333333|display=inline}}
| p2044 = 3230
| p131 = ''[[:d:Q21590062|Itun Antartikoko eskualde]]''
| p17 = No/unknown value
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2160
| p18 = [[Fitxategi:Tlaltenco-Tecuauhtzin y Guadalupe.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6164632|Tetlalmanche Volcano]]''
| p625 = {{Coord|19.3251|-99.0015|display=inline}}
| p2044 = 2246
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2161
| label = ''[[:d:Q1238157|The Devil's Swamp]]''
| p625 = {{Coord|45.84549722|26.17060278|display=inline}}
| p131 = [[Covasna]]
| p17 = [[Errumania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2162
| p18 = [[Fitxategi:Maria S. Merian vor Tristan da Cunha.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31454505|The Peak]]''
| p625 = {{Coord|-37.1|-12.283333333333|display=inline}}
| p2044 = 1578
| p131 = [[Tristan da Cunha]]
| p17 = [[Santa Helena, Ascension eta Tristan da Cunha|Santa Helena]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2163
| label = ''[[:d:Q49083074|The Wart]]''
| p625 = {{Coord|45.914444444444|-121.83138888889|display=inline}}
| p2044 = 1125
| p131 = [[Washington (estatua)|Washington]]<br/>[[Skamania konderria (Washington)|Skamania konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2164
| p18 = [[Fitxategi:Prästens badkar juli 2015.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q10641342|The priest's Bath]]''
| p625 = {{Coord|55.6128|14.2976|display=inline}}
| p17 = [[Suedia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2165
| label = ''[[:d:Q116017879|Thera]]''
| p17 = [[Grezia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2166
| label = ''[[:d:Q7796177|Thordarhyrna]]''
| p625 = {{Coord|64.2725|-17.528611111111|display=inline}}<br/>{{Coord|64.2714002164|-17.5346777053|display=inline}}
| p2044 = 1650
| p131 = [[Skaftárhreppur]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2167
| p18 = [[Fitxategi:Three sisters.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1566089|Three Sisters]]''
| p625 = {{Coord|44.1035|-121.769|display=inline}}
| p2044 = 3159
| p131 = [[Oregon]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2168
| p18 = [[Fitxategi:Ticsani.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2855273|Ticsani]]''
| p625 = {{Coord|-16.7675|-70.5997|display=inline}}
| p2044 = 5408
| p131 = ''[[:d:Q208182|Moquegua Department]]''
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2169
| p18 = [[Fitxategi:Isla del Tigre vista desde Coyolito.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1324660|Tiger Island]]''
| p625 = {{Coord|13.265555555556|-87.637777777778|display=inline}}
| p2044 = 783
| p131 = [[Valle (Hondurasko departamendua)|Valle]]
| p17 = [[Honduras]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2170
| label = ''[[:d:Q4457089|Tigilsky]]''
| p625 = {{Coord|56.566666666667|159.6|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2171
| label = ''[[:d:Q4457294|Tilmyg]]''
| p625 = {{Coord|58.284363888889|160.59684166667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2172
| p18 = [[Fitxategi:Tousside, Tibesti Mountains, Chad.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3528990|Timi]]''
| p625 = {{Coord|21.154|16.5793|display=inline}}
| p2044 = 3012
| p17 = [[Txad]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2173
| label = ''[[:d:Q12777936|Tin Zaouatene volcanic field]]''
| p625 = {{Coord|19.83|2.83|display=inline}}
| p2044 = 700
| p17 = [[Mali]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2174
| p18 = [[Fitxategi:The tinguiririca volcano seen from the tinguiririca river valley chile vi region.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3116456|Tinguiririca Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-34.813611111111|-70.351944444444|display=inline}}
| p2044 = 4280
| p131 = [[Colchagua probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2175
| label = ''[[:d:Q4458318|Titovskaya Sopka]]''
| p625 = {{Coord|52.008611111111|113.45888888889|display=inline}}<br/>{{Coord|52.018611111111|113.46194444444|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2176
| p18 = [[Fitxategi:Mud volcano Tizdar.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4457157|Tizdar]]''
| p625 = {{Coord|45.357036|37.099263833333|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q390040|Temryuksky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2177
| label = ''[[:d:Q23925951|Tjornes Fracture Zone]]''
| p625 = {{Coord|66.309|-17.118|display=inline}}
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2178
| label = ''[[:d:Q125961313|Tjuvholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.55833|5.22694|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2179
| label = ''[[:d:Q109045940|Tjørnholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.5993|5.1258|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2180
| p18 = [[Fitxategi:Tlevak Strait-Suemez Island.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925874|Tlevak Strait-Suemez Is.]]''
| p625 = {{Coord|55.25|-133.3|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2181
| p18 = [[Fitxategi:Toba zoom.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q17191410|Toba]]''
| p625 = {{Coord|2.616667|98.816667|display=inline}}
| p2044 = 905
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2182
| label = ''[[:d:Q10699146|Toba (vulkan)]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2183
| label = ''[[:d:Q4459093|Tobeltsen]]''
| p625 = {{Coord|58.263783333333|160.73477222222|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2184
| p18 = [[Fitxategi:Tocorpuri Cerro La Torta Chile 173.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3241635|Tocorpuri]]''
| p625 = {{Coord|-22.438888888889|-67.8875|display=inline}}
| p2044 = 5808
| p131 = [[Bolivia]]
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2185
| label = ''[[:d:Q114082362|Toftekalven]]''
| p625 = {{Coord|59.75238|5.83514|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2186
| p18 = [[Fitxategi:Tolbatschik aus Südwesten.jpg|center|100px]]
| label = [[Tolbatxik]]
| p625 = {{Coord|55.83|160.33|display=inline}}<br/>{{Coord|55.8225|160.39194444444|display=inline}}
| p2044 = 3682
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2187
| p18 = [[Fitxategi:Tolhuaca Volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3530589|Tolhuaca]]''
| p625 = {{Coord|-38.31|-71.645|display=inline}}
| p2044 = 2806
| p131 = [[Malleco probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2188
| label = ''[[:d:Q4128318|Tolmachev Volcano]]''
| p625 = {{Coord|52.551827777778|157.73291666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2189
| label = ''[[:d:Q12777597|Tombel Graben]]''
| p625 = {{Coord|4.758|9.717|display=inline}}
| p17 = [[Kamerun]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2190
| p18 = [[Fitxategi:Torağay palçıq vulkanı.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q20584944|Torağay palçıq vulkanı]]''
| p625 = {{Coord|40.16527778|49.29611111|display=inline}}
| p2044 = 402
| p17 = [[Azerbaijan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2191
| p18 = [[Fitxategi:MtBalbiToreNASA.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7825615|Tore]]''
| p625 = {{Coord|-5.835|154.935|display=inline}}
| p131 = [[Bougainville uhartea|Bougainville Uhartea]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2192
| p18 = [[Fitxategi:Landmannalaugar 1 Iceland zoom.jpg|center|100px]]
| label = [[Torfajökull]]
| p625 = {{Coord|63.881544444444|-19.009708333333|display=inline}}<br/>{{Coord|63.8969996629|-18.9988738664|display=inline}}
| p2044 = 1190
| p131 = [[Rangárþing ytra]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2193
| label = ''[[:d:Q23925873|Toroeng Prong]]''
| p625 = {{Coord|14.93|108|display=inline}}
| p17 = [[Vietnam]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2194
| label = ''[[:d:Q109046953|Torolvskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.8202|5.0468|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2195
| label = ''[[:d:Q16417649|Torpaqlı Axtarma]]''
| p17 = [[Azerbaijan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2196
| p18 = [[Fitxategi:Tortuguero Nationalpark.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q90364506|Tortuguero Volcano]]''
| p625 = {{Coord|10.584327|-83.527759|display=inline}}
| p2044 = 119
| p131 = [[Limón probintzia]]
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2197
| label = ''[[:d:Q106940270|Torvbleikjene]]''
| p625 = {{Coord|59.90922|5.14542|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2198
| label = ''[[:d:Q98458520|Toska]]''
| p625 = {{Coord|59.7104|5.1218|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2199
| label = ''[[:d:Q109046954|Toskebleikjene]]''
| p625 = {{Coord|59.7155|5.1238|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2200
| label = ''[[:d:Q7829689|Tower Hill]]''
| p625 = {{Coord|-38.3|142.35|display=inline}}
| p131 = [[Victoria (Australia)|Victoria]]
| p17 = [[Australia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2201
| label = ''[[:d:Q23925899|Traitor's Head]]''
| p625 = {{Coord|-18.754|169.238|display=inline}}
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2202
| label = ''[[:d:Q106963218|Trehaugsbleikja]]''
| p625 = {{Coord|59.92377|5.21993|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2203
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Las Tres Vírgenes.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2344525|Tres Vírgenes]]''
| p625 = {{Coord|27.4697|-112.591|display=inline}}
| p2044 = 1940
| p131 = [[Hego Kalifornia Beherea]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2204
| label = ''[[:d:Q109047022|Trettebleikja]]''
| p625 = {{Coord|59.6424|5.122|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2205
| label = ''[[:d:Q113841359|Tretteskjera]]''
| p625 = {{Coord|60.07583|5.80493|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2206
| label = ''[[:d:Q125961233|Trettholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.63842|5.00061|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2207
| label = ''[[:d:Q109047023|Trettholmskjeret]]''
| p625 = {{Coord|59.8348|5.0626|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2208
| label = ''[[:d:Q3367232|Tri Sestry]]''
| p625 = {{Coord|45.93|149.92|display=inline}}
| p2044 = 998
| p131 = ''[[:d:Q2090115|Yuzhno-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2209
| label = ''[[:d:Q4462341|Trident]]''
| p625 = {{Coord|46.116666666667|150.2|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q2090115|Yuzhno-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2210
| p18 = [[Fitxategi:Trident Volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3467815|Trident Volcano]]''
| p625 = {{Coord|58.235|-155.104|display=inline}}
| p2044 = 1864
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2211
| p18 = [[Fitxategi:Tristan da Cunha ASTER.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2454241|Tristan da Cunha]]''
| p625 = {{Coord|-37.115|-12.285|display=inline}}
| p131 = [[Santa Helena, Ascension eta Tristan da Cunha|Santa Helena]]
| p17 = [[Erresuma Batua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2212
| label = ''[[:d:Q125945436|Trollholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.15212|5.42505|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2213
| label = ''[[:d:Q109046129|Trollholmen (Bømlo)]]''
| p625 = {{Coord|59.7151|5.3832|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2214
| p18 = [[Fitxategi:VolcanTromen05.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q422965|Tromen]]''
| p625 = {{Coord|-37.142|-70.03|display=inline}}
| p2044 = 4114
| p131 = [[Neuquén probintzia|Neuquen probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2215
| label = ''[[:d:Q113841380|Trosavikskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.44783|4.90311|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2216
| p18 = [[Fitxategi:Věže hradu Trosky Baba a Panna.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q102047454|Trosky]]''
| p625 = {{Coord|50.5165461|15.2311553|display=inline}}
| p2044 = 514
| p131 = [[Troskovice]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2217
| label = ''[[:d:Q125176575|Tråvikskjer]]''
| p625 = {{Coord|60.00016|5.80043|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2218
| p18 = [[Fitxategi:Shield-volcano-iceland (cropped).JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2035435|Trölladyngja]]''
| p625 = {{Coord|64.893055555556|-17.254722222222|display=inline}}<br/>{{Coord|64.89444|-17.24981|display=inline}}
| p2044 = 1468
| p131 = [[Þingeyjarsveit]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2219
| p18 = [[Fitxategi:Trölladyngja0071.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2457173|Trölladyngja]]''
| p625 = {{Coord|63.93305556|-22.09972222|display=inline}}<br/>{{Coord|63.942222222222|-22.094166666667|display=inline}}
| p2044 = 378
| p131 = ''[[:d:Q2796543|Grindavíkurbær]]''
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2220
| label = ''[[:d:Q109046131|Trønskenesfluno]]''
| p625 = {{Coord|59.7443|5.9263|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2221
| label = ''[[:d:Q86089653|Tshepe]]''
| p625 = {{Coord|56.23|118.77|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2222
| label = ''[[:d:Q2332726|Tshibinda]]''
| p625 = {{Coord|-2.3166666666667|28.75|display=inline}}<br/>{{Coord|-2.3083|28.7442|display=inline}}
| p2044 = 1460
| p17 = [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2223
| p18 = [[Fitxategi:-Tsghuk mountain S-N 08.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4175726|Tskhouk-Karckar]]''
| p625 = {{Coord|39.73|46.02|display=inline}}
| p131 = [[Siunik]]
| p17 = [[Armenia]]<br/>[[Azerbaijan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2224
| label = ''[[:d:Q47781417|Tsubouchi Knolls]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2225
| label = ''[[:d:Q12687223|Tumble Buttes]]''
| p625 = {{Coord|40.671944444444|-121.55|display=inline}}
| p131 = [[Shasta konderria (Kalifornia)|Shasta konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2226
| label = ''[[:d:Q4465422|Tumrok]]''
| p625 = {{Coord|55.383333333333|160.88333333333|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2227
| label = ''[[:d:Q4465503|Tundra (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|52.543217|157.339425|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2228
| label = ''[[:d:Q109046165|Tungnafellsjökull]]''
| p625 = {{Coord|64.45|-17.55|display=inline}}
| p131 = [[Þingeyjarsveit]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2229
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Tungurahua Riobamba - Ecuador.jpg|center|100px]]
| label = [[Tungurahua]]
| p625 = {{Coord|-1.4669444444444|-78.441666666667|display=inline}}
| p2044 = 5016
| p131 = [[Baños de Agua Santa]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2230
| p18 = [[Fitxategi:Республика Бурятия.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2669883|Tunka valley]]''
| p625 = {{Coord|51.5|102.5|display=inline}}<br/>{{Coord|51.5|103.5|display=inline}}
| p131 = [[Buriatia]]<br/>[[Errusia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2231
| p18 = [[Fitxategi:Coquesa Tunupa 2013.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q849364|Tunupa volcano]]''
| p625 = {{Coord|-19.83|-67.64|display=inline}}
| p2044 = 5432
| p131 = [[Potosí (departamendua)|Potosiko departamendua]]<br/>[[Oruro (departamendua)|Oruroko departamendua]]
| p17 = [[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2232
| label = ''[[:d:Q4465553|Tunupilyanum]]''
| p625 = {{Coord|58.089311111111|160.66592222222|display=inline}}
| p2044 = 1228
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2233
| p18 = [[Fitxategi:Tupungato tupungatito volcanoes areal chile argentina.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q943045|Tupungatito]]''
| p625 = {{Coord|-33.423888888889|-69.798055555556|display=inline}}
| p2044 = 5650
| p131 = ''[[:d:Q1191226|Tunuyán Department]]''
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2234
| p18 = [[Fitxategi:2019-10-31 13-49-02 Tupungato.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q756244|Tupungato Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-33.358555555555554|-69.77041666666666|display=inline}}
| p2044 = 6635<br/>6570
| p131 = ''[[:d:Q1191226|Tunuyán Department]]''
| p17 = [[Txile]]<br/>[[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2235
| p18 = [[Fitxategi:Turrialba Volcano cone Sept 2005 .jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q546876|Turrialba]]''
| p625 = {{Coord|10.033333333333|-83.766666666667|display=inline}}
| p2044 = 3325
| p131 = ''[[:d:Q25406629|Santa Cruz]]''
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2236
| p18 = [[Fitxategi:Turó d'en Guilana, a Sant Julià de Ramis.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q110390506|Turó d'en Guilana]]''
| p625 = {{Coord|42.02546|2.806233|display=inline}}
| p2044 = 184
| p131 = [[Sant Julià de Ramis]]<br/>[[Sarrià de Ter]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2237
| label = ''[[:d:Q108666990|Tuta de Colltort volcano]]''
| p625 = {{Coord|42.123777777777775|2.5410555555555554|display=inline}}
| p2044 = 757
| p131 = [[Sant Feliu de Pallerols]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2238
| p18 = [[Fitxategi:Tutupaca2.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1427739|Tutupaca]]''
| p625 = {{Coord|-17.02638889|-70.37166667|display=inline}}
| p2044 = 5815
| p131 = ''[[:d:Q207413|Tacna Department]]''
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2239
| label = ''[[:d:Q7857291|Tuzo Wilson Seamounts]]''
| p625 = {{Coord|51.4|-130.9|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q55182671|undersea landform]]''
| p17 = [[Kanada]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2240
| p18 = [[Fitxategi:MT warning.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2462118|Tweed Volcano]]''
| p625 = {{Coord|-28.3958|153.267|display=inline}}
| p131 = [[Hegoaldeko Gales Berria]]
| p17 = [[Australia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2241
| label = ''[[:d:Q4453317|Twitunup]]''
| p625 = {{Coord|57.344541666667|159.97259722222|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2242
| label = ''[[:d:Q19916419|Txerpuk taldea - Hegoaldea]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2243
| p18 = [[Fitxategi:KunashirISS005-E-9401.PNG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q547770|Tyatya]]''
| p625 = {{Coord|44.353888888889|146.25083333333|display=inline}}<br/>{{Coord|44.35408|146.25099|display=inline}}
| p2044 = 1819
| p131 = ''[[:d:Q2090115|Yuzhno-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2244
| label = ''[[:d:Q4467084|Tynua]]''
| p625 = {{Coord|55.85|157.86666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2245
| label = ''[[:d:Q113841270|Tøkeskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.43594|4.91392|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2246
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Ubinas y Laguna de Salinas, Arequipa, Perú, 2015-08-02, DD 48.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1075162|Ubinas]]''
| p625 = {{Coord|-16.34861111111111|-70.90222222222222|display=inline}}
| p2044 = 5672
| p131 = ''[[:d:Q208182|Moquegua Department]]''
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2247
| p18 = [[Fitxategi:Большая Удина 1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2501946|Udina]]''
| p625 = {{Coord|55.758333333333|160.52666666667|display=inline}}
| p2044 = 2920
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2248
| label = ''[[:d:Q23925958|Udintsev Transform]]''
| p625 = {{Coord|-56.153|-143.373|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2249
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Аку, Каларский район.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2425296|Udokan Plateau]]''
| p625 = {{Coord|56.28|117.77|display=inline}}
| p2044 = 2180
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2250
| p18 = [[Fitxategi:Inaccessible Island ASTER.jpg|center|100px]]
| label = [[Uharte Helezina]]
| p625 = {{Coord|-37.3025|-12.674444444444|display=inline}}
| p2044 = 0<br/>511
| p131 = [[Tristan da Cunha]]
| p17 = [[Erresuma Batua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2251
| p18 = [[Fitxategi:Uhlířský vrch.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q101855847|Uhlířský vrch]]''
| p625 = {{Coord|49.9727872|17.4396003|display=inline}}
| p2044 = 672
| p131 = [[Bruntál]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2252
| p18 = [[Fitxategi:Uxichan.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1908139|Uksitxan]]''
| p625 = {{Coord|56.078933333333|158.36412777778|display=inline}}
| p2044 = 1692
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2253
| p18 = [[Fitxategi:Ulawun.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q74158|Ulawun]]''
| p625 = {{Coord|-5.05|151.33333333333|display=inline}}
| p2044 = 2334
| p131 = [[Mendebaldeko Britainia Berria]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2254
| label = ''[[:d:Q113841400|Ullkoneholmane]]''
| p625 = {{Coord|60.45089|4.97306|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2255
| label = ''[[:d:Q4474910|Ulvaney]]''
| p625 = {{Coord|57.771175|160.54045277778|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2256
| p18 = [[Fitxategi:Unana.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4475610|Unana]]''
| p625 = {{Coord|54.643097222222|159.71793611111|display=inline}}
| p2044 = 2115
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2257
| label = ''[[:d:Q23925945|Unnamed]]''
| p131 = [[Hawaii]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2258
| label = ''[[:d:Q24067933|Unnamed]]''
| p625 = {{Coord|52.88|158.3|display=inline}}
| p2044 = 700
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2259
| label = ''[[:d:Q24070575|Unnamed lava dome]]''
| p625 = {{Coord|57.87|-155.411|display=inline}}
| p2044 = 402
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2260
| label = ''[[:d:Q24067947|Unnamed pyroclastic cone]]''
| p625 = {{Coord|5.65|37.67|display=inline}}
| p2044 = 1200
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2261
| label = ''[[:d:Q24067919|Unnamed submarine volcano]]''
| p625 = {{Coord|-8.92|158.03|display=inline}}
| p2044 = -240
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2262
| label = ''[[:d:Q24067922|Unnamed submarine volcano]]''
| p625 = {{Coord|20.33|121.75|display=inline}}
| p2044 = -24
| p17 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2263
| label = ''[[:d:Q24070565|Unnamed submarine volcano]]''
| p625 = {{Coord|-8.27|-107.95|display=inline}}
| p2044 = -2800
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2264
| label = ''[[:d:Q24070573|Unnamed submarine volcano]]''
| p625 = {{Coord|-18.325|-174.365|display=inline}}
| p2044 = -40
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2265
| label = ''[[:d:Q24070579|Unnamed submarine volcano]]''
| p625 = {{Coord|-21.15|-175.75|display=inline}}
| p2044 = -65
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2266
| label = ''[[:d:Q24070574|Unnamed submarine volcano in the Pacific Ocean]]''
| p625 = {{Coord|10.73|-103.58|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2267
| label = ''[[:d:Q24070581|Unnamed submarine volcano in the eastern Pacific Ocean]]''
| p625 = {{Coord|9.83|-104.3|display=inline}}
| p2044 = -2500
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2268
| label = ''[[:d:Q24067930|Unnamed volcanic shield]]''
| p625 = {{Coord|52.92|158.52|display=inline}}
| p2044 = 450
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2269
| label = ''[[:d:Q24044811|Unnamed volcano]]''
| p625 = {{Coord|-3.03|147.78|display=inline}}
| p2044 = -1300
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2270
| label = ''[[:d:Q24044817|Unnamed volcano]]''
| p625 = {{Coord|-21.38|-175.65|display=inline}}
| p2044 = -500
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2271
| label = ''[[:d:Q24044818|Unnamed volcano]]''
| p625 = {{Coord|24|121.83|display=inline}}
| p17 = [[Taiwan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2272
| label = ''[[:d:Q24044819|Unnamed volcano]]''
| p625 = {{Coord|-16.992|168.592|display=inline}}
| p2044 = 216
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2273
| label = ''[[:d:Q24044824|Unnamed volcano]]''
| p625 = {{Coord|-73.45|164.58|display=inline}}
| p2044 = 2987
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2274
| label = ''[[:d:Q24070564|Unnamed volcano]]''
| p625 = {{Coord|-25.1|-68.27|display=inline}}
| p17 = [[Argentina]]<br/>[[Txile]]<br/>[[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2275
| label = ''[[:d:Q24070567|Unnamed volcano]]''
| p625 = {{Coord|55.92|161.75|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2276
| p18 = [[Fitxategi:Unzen pyroclastic and lahar deposits.jpg|center|100px]]
| label = [[Unzen (mendia)|Unzen]]
| p625 = {{Coord|32.761342|130.298694|display=inline}}
| p2044 = 1486
| p131 = [[Shimabara (Nagasaki)|Shimabara]]<br/>''[[:d:Q990376|Minamishimabara]]''<br/>''[[:d:Q999453|Unzen]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2277
| label = ''[[:d:Q23925944|Uratman]]''
| p625 = {{Coord|47.12|152.25|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2278
| p18 = [[Fitxategi:Ureparapara Landsat.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4476967|Ureparapara]]''
| p625 = {{Coord|-13.46666667|167.3166667|display=inline}}
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2279
| p18 = [[Fitxategi:Urzelina 1808 eruptive center.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q8524971|Urzelina (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|38.6675|-28.1219|display=inline}}
| p2044 = 767
| p131 = [[Azoreak]]
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2280
| label = ''[[:d:Q26997253|Urðarháls]]''
| p625 = {{Coord|64.8299|-17.1456|display=inline}}
| p2044 = 827
| p131 = [[Þingeyjarsveit]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2281
| label = ''[[:d:Q4479644|Ushishir]]''
| p625 = {{Coord|47.512222222222|152.81444444444|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2282
| label = ''[[:d:Q109046285|Utsletteøya]]''
| p625 = {{Coord|59.6076|5.1|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2283
| label = ''[[:d:Q109046284|Utslættøya]]''
| p625 = {{Coord|59.8695|5.0805|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2284
| p18 = [[Fitxategi:Ushibuseyama observatory.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11608718|Utsukushigahara]]''
| p625 = {{Coord|36.225797|138.107442|display=inline}}
| p2044 = 2034
| p131 = [[Nagano (prefektura)|Nagano]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2285
| p18 = [[Fitxategi:Uturuncu.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q639727|Uturuncu]]''
| p625 = {{Coord|-22.264488888888888|-67.18691944444444|display=inline}}
| p2044 = 6008
| p131 = [[Sud Lípez probintzia]]
| p17 = [[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2286
| p18 = [[Fitxategi:Harrat 'Uwayrid.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925897|Uwayrid, Harrat]]''
| p625 = {{Coord|27.08|37.25|display=inline}}
| p17 = [[Saudi Arabia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2287
| p18 = [[Fitxategi:Uzon caldera.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1374401|Uzon]]''
| p625 = {{Coord|54.5|159.91666666667|display=inline}}
| p2044 = 1617<br/>1550
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2288
| label = ''[[:d:Q109046302|Vadholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.7665|5.115|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2289
| p18 = [[Fitxategi:Valle Caldera, New Mexico.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2509327|Valles Caldera]]''
| p625 = {{Coord|35.866666666667|-106.56666666667|display=inline}}
| p2044 = 3441
| p131 = [[Mexiko Berria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2290
| p18 = [[Fitxategi:Valy (Bílé Karpaty).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11876652|Valy]]''
| p625 = {{Coord|49.0066|17.7835|display=inline}}
| p2044 = 469
| p131 = [[Bojkovice]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2291
| label = ''[[:d:Q124963273|Valøy]]''
| p625 = {{Coord|59.78467|5.53912|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2292
| label = ''[[:d:Q126477194|Valøyna]]''
| p625 = {{Coord|60.24052|4.97052|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2293
| label = ''[[:d:Q7914055|Vance Seamounts]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2294
| label = ''[[:d:Q109046351|Vardableikja]]''
| p625 = {{Coord|59.8593|5.0727|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2295
| label = ''[[:d:Q109046352|Vardeskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.784616|4.727822|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2296
| label = ''[[:d:Q109046369|Veaholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.6455|5.8846|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2297
| label = ''[[:d:Q4105871|Veer]]''
| p625 = {{Coord|56.7|159.65|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2298
| p18 = [[Fitxategi:Veitskopf.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2512172|Veitskopf]]''
| p625 = {{Coord|50.43|7.26417|display=inline}}
| p2044 = 428
| p131 = [[Renania-Palatinatua]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2299
| p18 = [[Fitxategi:Velký Roudný.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q10856843|Velký Roudný]]''
| p625 = {{Coord|49.8911|17.5225|display=inline}}
| p2044 = 781
| p131 = [[Roudno]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2300
| p18 = [[Fitxategi:Venusina sopka03.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11879335|Venušina sopka]]''
| p625 = {{Coord|49.9506|17.4789|display=inline}}
| p2044 = 643
| p131 = [[Mezina]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2301
| label = ''[[:d:Q4108292|Verkhne-Paratunsky thermal springs]]''
| p625 = {{Coord|52.816666666667|158.15|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2302
| p18 = [[Fitxategi:Vestmannaeyjar, Eldfell, Helgafell and the cemetery.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925952|Vestmannaeyjar]]''
| p625 = {{Coord|63.416|-20.266|display=inline}}
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2303
| label = ''[[:d:Q124833265|Vestra Lauvholmskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.24934|5.20746|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2304
| label = ''[[:d:Q130226232|Vestre Naustholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.59783|5.31811|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2305
| p18 = [[Fitxategi:Vesuvio visto dal lungomare.jpg|center|100px]]
| label = [[Vesuvio]]
| p625 = {{Coord|40.821388888889|14.425555555556|display=inline}}
| p2044 = 1281
| p131 = ''[[:d:Q18241891|Metropolitan City of Naples]]''
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2306
| label = ''[[:d:Q23925943|Veteran]]''
| p625 = {{Coord|9.83|109.05|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2307
| label = ''[[:d:Q113841485|Vetlaskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.26214|5.63861|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2308
| label = ''[[:d:Q113841486|Vetleholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.23544|5.59805|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2309
| label = ''[[:d:Q4110079|Vetrovyi Volcano]]''
| p625 = {{Coord|56.566666666667|158.8|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2310
| p18 = [[Fitxategi:Vetzberg (Vulkan).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1798916|Vetzberg]]''
| p625 = {{Coord|50.6204|8.61697|display=inline}}
| p2044 = 310
| p131 = [[Hessen]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2311
| label = ''[[:d:Q4167476|Victory sumendia]]''
| p625 = {{Coord|-9.2|149.06666666667|display=inline}}
| p2044 = 1925
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2312
| p18 = [[Fitxategi:Viedma volcanic complex.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q312929|Viedma]]''
| p625 = {{Coord|-49.358333333333|-73.283333333333|display=inline}}
| p2044 = 1500
| p131 = ''[[:d:Q1190713|Lago Argentino Department]]''<br/>[[Natales]]
| p17 = [[Argentina]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2313
| label = ''[[:d:Q109046477|Vikaholmen]]''
| p625 = {{Coord|59.6499|5.8078|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2314
| label = ''[[:d:Q124809242|Vikaholmskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.69664|5.59471|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2315
| label = ''[[:d:Q113841502|Vikholmen]]''
| p625 = {{Coord|60.35835|5.09407|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2316
| p18 = [[Fitxategi:Pucon-y-su-Volcan.jpg|center|100px]]
| label = [[Villarrica sumendia]]
| p625 = {{Coord|-39.42|-71.939166666667|display=inline}}
| p2044 = 2850
| p131 = [[Araucanía eskualdea]]<br/>[[Cautín probintzia]]<br/>[[Villarrica (Txile)|Villarrica]]<br/>[[Pucón]]<br/>[[Panguipulli]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2317
| p18 = [[Fitxategi:Vinaricka hora.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q30653222|Vinařická hora Vinařice u Kladna]]''
| p625 = {{Coord|50.184975|14.0869014|display=inline}}
| p2044 = 413
| p131 = [[Vinařice (Kladno barrutia)|Vinařice]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2318
| label = ''[[:d:Q124809222|Vindøyskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.44103|4.93749|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2319
| p18 = [[Fitxategi:Vladař 2017-10-14 Od Bohuslavi.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1591405|Vladař]]''
| p625 = {{Coord|50.079902777778|13.215419444444|display=inline}}
| p2044 = 693
| p131 = [[Žlutice]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2320
| label = ''[[:d:Q4114152|Vodorazdelny Volcano]]''
| p625 = {{Coord|56.15|160.65|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2321
| p18 = [[Fitxategi:Location Vogelsberg.PNG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q317074|Vogelsberg]]''
| p625 = {{Coord|50.533333333333|9.2333333333333|display=inline}}
| p2044 = 773
| p131 = [[Hessen]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2322
| label = ''[[:d:Q31450471|Volacn Cohuazalo]]''
| p625 = {{Coord|19.10435|-98.91587|display=inline}}
| p2044 = 2782
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2323
| label = ''[[:d:Q27806494|Volcan Ceniza]]''
| p625 = {{Coord|30.445555555556|-115.97361111111|display=inline}}
| p131 = [[Kalifornia Beherea]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2324
| label = ''[[:d:Q27778422|Volcan Cerro Blanco]]''
| p625 = {{Coord|29.603055555556|-109.52583333333|display=inline}}
| p131 = [[Sonora]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2325
| label = ''[[:d:Q27846612|Volcan Jalapasquillo (bolkan sa Mehiko, lat 19,22, long -97,43)]]''
| p625 = {{Coord|19.223611111111|-97.43|display=inline}}
| p131 = [[Puebla]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2326
| label = ''[[:d:Q27846615|Volcan Jalapasquillo (bolkan sa Mehiko, lat 19,22, long -97,55)]]''
| p625 = {{Coord|19.221388888889|-97.545833333333|display=inline}}
| p131 = [[Puebla]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2327
| label = ''[[:d:Q22428592|Volcan Karibumba]]''
| p625 = {{Coord|0.35722222222222|29.366666666667|display=inline}}
| p131 = [[Ipar Kivu]]
| p17 = [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2328
| label = ''[[:d:Q27851271|Volcan La Breña]]''
| p625 = {{Coord|24.416388888889|-104.5375|display=inline}}
| p131 = [[Durango (estatua)|Durango]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2329
| label = ''[[:d:Q27807348|Volcan Prieto]]''
| p625 = {{Coord|30.224722222222|-114.65555555556|display=inline}}
| p131 = [[Kalifornia Beherea]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2330
| label = ''[[:d:Q22428713|Volcan Puntas Negras]]''
| p625 = {{Coord|-23.7455|-67.5401|display=inline}}
| p2044 = 5884
| p131 = [[Antofagasta eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2331
| label = ''[[:d:Q3562709|Volcan d'Agde]]''
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2332
| p18 = [[Fitxategi:Kerguelen VolcanDuDiable.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3562713|Volcan du Diable]]''
| p625 = {{Coord|-49.493581|69.724474|display=inline}}<br/>{{Coord|-49.4915|69.723|display=inline}}
| p131 = [[Kerguelen uharteak]]<br/>[[Frantziaren Lurralde Austral eta Antartikoak|Frantziaren lurralde austral eta antartikoak]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2333
| label = ''[[:d:Q31450748|Volcanes Chilcayoc]]''
| p625 = {{Coord|-15.523333333333|-72.312777777778|display=inline}}
| p2044 = 3275
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2334
| label = ''[[:d:Q21839037|Volcanes Los Callos]]''
| p625 = {{Coord|-36.645555555556|-69.613888888889|display=inline}}
| p2044 = 1829
| p131 = [[Mendoza probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2335
| label = ''[[:d:Q31450248|Volcanes los Otates]]''
| p625 = {{Coord|19.064444444444|-99.118611111111|display=inline}}
| p2044 = 3144
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2336
| label = ''[[:d:Q110654963|Volcano F]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2337
| label = ''[[:d:Q25736|Volcano Kropotkin]]''
| p625 = {{Coord|52.704077777778|99.000027777778|display=inline}}
| p2044 = 2077
| p131 = [[Buriatia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2338
| label = ''[[:d:Q4293695|Volcano of Milos]]''
| p625 = {{Coord|36.699|24.439|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q20379354|Milos Municipality]]''
| p17 = [[Grezia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2339
| p18 = [[Fitxategi:Volcán de San Juan.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q17500415|Volcano of San Juan]]''
| p625 = {{Coord|28.602630555555557|-17.85766388888889|display=inline}}
| p2044 = 1809
| p131 = [[La Palma]]<br/>[[Kanariak]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2340
| label = ''[[:d:Q7940099|Volcanoes in the Philippines]]''
| p131 = [[Filipinak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2341
| label = ''[[:d:Q11954936|Volcans de Cabrioler]]''
| p625 = {{Coord|42.1545|2.49671111|display=inline}}
| p2044 = 580
| p131 = [[Olot]]<br/>[[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2342
| label = ''[[:d:Q11954937|Volcà de Claperols]]''
| p625 = {{Coord|42.20136111111111|2.5281666666666665|display=inline}}
| p2044 = 447
| p131 = [[Sant Joan les Fonts]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2343
| label = ''[[:d:Q108655598|Volcà de Gengí]]''
| p625 = {{Coord|42.19211111111111|2.5283611111111113|display=inline}}
| p2044 = 527
| p131 = [[Sant Joan les Fonts]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2344
| p18 = [[Fitxategi:Volcà Montolivet-Olot-Catalunya.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3562715|Volcà de Montolivet]]''
| p625 = {{Coord|42.17888888888889|2.477027777777778|display=inline}}
| p2044 = 466
| p131 = [[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2345
| p18 = [[Fitxategi:Volcan de Pujalós 1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11954938|Volcà de Pujalós]]''
| p625 = {{Coord|42.17161667|2.53496694|display=inline}}
| p2044 = 780
| p131 = [[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2346
| label = ''[[:d:Q17483270|Volcà de Repassot]]''
| p625 = {{Coord|42.20858333333334|2.526222222222222|display=inline}}
| p2044 = 468.6
| p131 = [[Sant Joan les Fonts]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2347
| label = ''[[:d:Q11954942|Volcà de Repàs]]''
| p625 = {{Coord|42.209472222222225|2.5233055555555555|display=inline}}
| p2044 = 460
| p131 = [[Sant Joan les Fonts]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2348
| label = ''[[:d:Q17483491|Volcà de Sant Marc]]''
| p625 = {{Coord|42.0674|2.51338|display=inline}}
| p2044 = 583
| p131 = [[Sant Feliu de Pallerols]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2349
| p18 = [[Fitxategi:Volcà de Santa Margarida.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1859850|Volcà de Santa Margarida]]''
| p625 = {{Coord|42.14197|2.541405|display=inline}}
| p2044 = 766
| p131 = [[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2350
| label = ''[[:d:Q110453122|Volcà de la Banya del Boc]]''
| p625 = {{Coord|42.031891|2.684011|display=inline}}
| p131 = [[Sant Martí de Llémena]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2351
| p18 = [[Fitxategi:Volcà de la Crosa - cràter - 1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2877324|Volcà de la Crosa]]''
| p625 = {{Coord|41.92418889|2.73965|display=inline}}
| p2044 = 155.5
| p131 = [[Vilobí d'Onyar]]<br/>[[Bescanó]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2352
| label = ''[[:d:Q11954945|Volcà del Cairat]]''
| p625 = {{Coord|42.205222222222226|2.526361111111111|display=inline}}
| p2044 = 550
| p131 = [[Sant Joan les Fonts]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2353
| label = ''[[:d:Q17483127|Volcà del Puig de Mar]]''
| p625 = {{Coord|42.14925|2.553611111111111|display=inline}}
| p2044 = 662
| p131 = [[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2354
| label = ''[[:d:Q11954948|Volcà del Puig de la Garsa]]''
| p625 = {{Coord|42.16838888888889|2.540611111111111|display=inline}}
| p2044 = 745
| p131 = [[Olot]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2355
| p18 = [[Fitxategi:Volcà del Traiter a les Planes d'Hostoles.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q17483745|Volcà del Traiter]]''
| p625 = {{Coord|42.1081|2.53152|display=inline}}
| p2044 = 679
| p131 = [[Les Planes d'Hostoles]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2356
| label = ''[[:d:Q6164630|Volcán Evermakk]]''
| p625 = {{Coord|18.7833|-110.95|display=inline}}
| p131 = [[Tlaxcala]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2357
| label = ''[[:d:Q31450550|Volcán Aholo]]''
| p625 = {{Coord|19.09221|-98.85452|display=inline}}
| p2044 = 2712
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2358
| label = ''[[:d:Q31450483|Volcán Ahuazatepel]]''
| p625 = {{Coord|19.09752|-98.91987|display=inline}}
| p2044 = 2920
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2359
| label = ''[[:d:Q25181918|Volcán Alzatate]]''
| p625 = {{Coord|14.4753|-90.0364|display=inline}}
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2360
| label = ''[[:d:Q5492444|Volcán Amayo]]''
| p625 = {{Coord|14.3|-89.98333|display=inline}}
| p131 = [[Jutiapa (departamendua)|Jutiapa]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2361
| label = ''[[:d:Q31450557|Volcán Amoloc]]''
| p625 = {{Coord|19.10727|-98.87549|display=inline}}
| p2044 = 2650
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2362
| label = ''[[:d:Q25283004|Volcán Asang-Busna]]''
| p625 = {{Coord|14.9792|-84.9342|display=inline}}
| p131 = [[Gracias a Dios]]
| p17 = [[Honduras]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2363
| label = ''[[:d:Q31450491|Volcán Atlalcorra]]''
| p625 = {{Coord|19.10917|-98.89399|display=inline}}
| p2044 = 2697
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2364
| label = ''[[:d:Q21845966|Volcán Auvernia]]''
| p625 = {{Coord|-48.4494|-68.18|display=inline}}
| p2044 = 225
| p131 = [[Santa Cruz probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2365
| p18 = [[Fitxategi:Azufral.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q794264|Volcán Azufral]]''
| p625 = {{Coord|1.0852638888889|-77.718758333333|display=inline}}
| p2044 = 4070
| p131 = [[Nariño (departamendua)|Nariño]]
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2366
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан Азул.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2530709|Volcán Azul]]''
| p625 = {{Coord|12.55305556|-83.95888889|display=inline}}
| p2044 = 201
| p131 = [[Hego Karibe Kostako Eskualde Autonomoa]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2367
| p18 = [[Fitxategi:Volcan baru.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q594726|Volcán Barú]]''
| p625 = {{Coord|8.808|-82.543|display=inline}}
| p2044 = 3475
| p131 = [[Chiriqui]]
| p17 = [[Panama]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2368
| label = ''[[:d:Q27767584|Volcán Cacadeperro]]''
| p625 = {{Coord|19.3198|-99.0306|display=inline}}
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2369
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Cacho Negro.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q9184203|Volcán Cacho Negro]]''
| p625 = {{Coord|10.195833333333|-84.046111111111|display=inline}}
| p131 = [[San José probintzia]]
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2370
| label = ''[[:d:Q31450111|Volcán Cajete]]''
| p625 = {{Coord|19.1063|-99.246|display=inline}}
| p2044 = 3051
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2371
| label = ''[[:d:Q23688014|Volcán Cerro Machín]]''
| p625 = {{Coord|4.4666666666667|-75.4|display=inline}}
| p131 = [[Tolima (departamendua)|Tolima]]
| p17 = [[Kolonbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2372
| p18 = [[Fitxategi:Cerro Negro Volcano Crater Nicaragua August 2011.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q607078|Volcán Cerro Negro]]''
| p625 = {{Coord|12.5078224|-86.7032877|display=inline}}
| p2044 = 728
| p131 = [[Leongo departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2373
| label = ''[[:d:Q25182146|Volcán Cerro Quemado]]''
| p625 = {{Coord|14.8|-91.516666666667|display=inline}}
| p131 = [[Quetzaltenango (departamendua)|Quetzaltenango]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2374
| label = ''[[:d:Q31450101|Volcán Chalchihuites]]''
| p625 = {{Coord|19.106944444444|-99.302777777778|display=inline}}
| p2044 = 3159
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2375
| label = ''[[:d:Q31450731|Volcán Challhue Mauras]]''
| p625 = {{Coord|-15.372222222222|-72.3375|display=inline}}
| p2044 = 4194
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2376
| label = ''[[:d:Q21805655|Volcán Chico]]''
| p625 = {{Coord|-22.0389|-67.7583|display=inline}}
| p131 = [[Potosí (departamendua)|Potosiko departamendua]]
| p17 = [[Bolivia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2377
| label = ''[[:d:Q31450762|Volcán Chilcayoc Grande]]''
| p625 = {{Coord|-15.536388888889|-72.288333333333|display=inline}}
| p2044 = 3105
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2378
| label = ''[[:d:Q21054839|Volcán Chiltepe]]''
| p625 = {{Coord|12.233055555556|-86.295277777778|display=inline}}
| p2044 = 206
| p131 = [[Managuako departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2379
| label = ''[[:d:Q25182256|Volcán Chiquibal]]''
| p625 = {{Coord|14.79|-91.655|display=inline}}
| p131 = [[Quetzaltenango (departamendua)|Quetzaltenango]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2380
| p18 = [[Fitxategi:Volcan Congo Alajuela.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q20858065|Volcán Congo]]''
| p625 = {{Coord|10.25|-84.233333333333|display=inline}}
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2381
| label = ''[[:d:Q25182350|Volcán Cruz Quemada]]''
| p625 = {{Coord|14.1661|-90.2803|display=inline}}
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2382
| label = ''[[:d:Q31450542|Volcán Cuatepel]]''
| p625 = {{Coord|19.0937|-98.86|display=inline}}
| p2044 = 2531
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2383
| label = ''[[:d:Q31450134|Volcán Cuatzontle]]''
| p625 = {{Coord|19.24089|-99.21235|display=inline}}
| p2044 = 2928
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2384
| label = ''[[:d:Q31450042|Volcán Cuautl]]''
| p625 = {{Coord|19.165833333333|-99.421388888889|display=inline}}
| p2044 = 2811
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2385
| label = ''[[:d:Q25179632|Volcán Culma]]''
| p625 = {{Coord|14.3167|-89.8842|display=inline}}
| p131 = [[Jutiapa (departamendua)|Jutiapa]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2386
| label = ''[[:d:Q21841864|Volcán Dolo]]''
| p625 = {{Coord|-36.316666666667|-68.733333333333|display=inline}}
| p2044 = 1410
| p131 = [[Mendoza probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2387
| p18 = [[Fitxategi:Ecuador volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4530142|Volcán Ecuador]]''
| p625 = {{Coord|0.02|-91.546|display=inline}}<br/>{{Coord|-0.0333333|-91.9|display=inline}}<br/>{{Coord|-0.016667|-91.545833|display=inline}}
| p2044 = 790
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2388
| label = ''[[:d:Q31450147|Volcán El Caballito]]''
| p625 = {{Coord|19.089166666667|-99.1825|display=inline}}
| p2044 = 3209
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2389
| label = ''[[:d:Q31450357|Volcán El Comal Chico]]''
| p625 = {{Coord|19.74|-103.79611111111|display=inline}}
| p2044 = 1388
| p131 = [[Jalisco]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2390
| label = ''[[:d:Q31450418|Volcán El Comalito]]''
| p625 = {{Coord|19.77722|-102.5546|display=inline}}
| p2044 = 1807
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2391
| label = ''[[:d:Q27800866|Volcán El Elegante]]''
| p625 = {{Coord|31.846666666667|-113.39027777778|display=inline}}
| p131 = [[Sonora]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2392
| label = ''[[:d:Q31450432|Volcán El Estribo]]''
| p625 = {{Coord|19.51|-101.64361111111|display=inline}}
| p2044 = 2418
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2393
| label = ''[[:d:Q31450170|Volcán El Hoyo]]''
| p625 = {{Coord|19.08969|-99.1688|display=inline}}
| p2044 = 3107
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2394
| label = ''[[:d:Q21842105|Volcán El Jinete]]''
| p625 = {{Coord|-36.5985|-69.6032|display=inline}}
| p2044 = 1607
| p131 = [[Mendoza probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2395
| label = ''[[:d:Q31450295|Volcán El Jorullo]]''
| p625 = {{Coord|18.972|-101.7169|display=inline}}
| p2044 = 1014
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2396
| label = ''[[:d:Q31450465|Volcán El Malacate]]''
| p625 = {{Coord|19.7358|-101.36817|display=inline}}
| p2044 = 2179
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2397
| label = ''[[:d:Q31445627|Volcán El Molcajete]]''
| p625 = {{Coord|21.4766|-104.7818|display=inline}}
| p2044 = 1220
| p131 = [[Nayarit]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2398
| label = ''[[:d:Q31450327|Volcán El Molcajete]]''
| p625 = {{Coord|18.92846|-99.9465|display=inline}}
| p2044 = 2539
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2399
| label = ''[[:d:Q31450458|Volcán El Molcajete]]''
| p625 = {{Coord|19.74565|-101.36332|display=inline}}
| p2044 = 2280
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2400
| label = ''[[:d:Q25280963|Volcán El Nuco]]''
| p625 = {{Coord|14.2567|-88.7892|display=inline}}
| p131 = [[Lempira (Hondurasko departamendua)|Lempira]]
| p17 = [[Honduras]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2401
| label = ''[[:d:Q21835816|Volcán El Planchon]]''
| p625 = {{Coord|-35.22|-70.5717|display=inline}}
| p2044 = 3900
| p131 = [[Argentina]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2402
| label = ''[[:d:Q31450053|Volcán El Quilotzi]]''
| p625 = {{Coord|19.217222222222|-99.445277777778|display=inline}}
| p2044 = 2732
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2403
| label = ''[[:d:Q31445632|Volcán El Tepalcate]]''
| p625 = {{Coord|24.050277777778|-104.29083333333|display=inline}}
| p2044 = 1899
| p131 = [[Durango (estatua)|Durango]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2404
| label = ''[[:d:Q31445638|Volcán El Tezontle]]''
| p625 = {{Coord|24.130555555556|-104.08444444444|display=inline}}
| p2044 = 2103
| p131 = [[Durango (estatua)|Durango]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2405
| label = ''[[:d:Q27778587|Volcán El Tezontle (bolkan sa Mehiko, Estado de México)]]''
| p625 = {{Coord|19.0353|-99.4622|display=inline}}
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2406
| label = ''[[:d:Q21842100|Volcán Elisabeth]]''
| p625 = {{Coord|-48.31|-69.7683|display=inline}}
| p2044 = 744
| p131 = [[Santa Cruz probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2407
| label = ''[[:d:Q31450064|Volcán Emerenciano]]''
| p625 = {{Coord|19.24718|-99.38012|display=inline}}
| p2044 = 3074
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2408
| label = ''[[:d:Q25276004|Volcán Gacho]]''
| p625 = {{Coord|15.1658|-86.7058|display=inline}}
| p131 = [[Olancho]]
| p17 = [[Honduras]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2409
| label = ''[[:d:Q31450309|Volcán Gordo]]''
| p625 = {{Coord|18.8525|-100.12777777778|display=inline}}
| p2044 = 1529
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2410
| label = ''[[:d:Q31450509|Volcán Huehuel]]''
| p625 = {{Coord|19.08305|-98.94704|display=inline}}
| p2044 = 2946
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2411
| label = ''[[:d:Q31450502|Volcán Huehuelcon]]''
| p625 = {{Coord|19.08387|-98.93765|display=inline}}
| p2044 = 2955
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2412
| p18 = [[Fitxategi:Huequi.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3066185|Volcán Huequi]]''
| p625 = {{Coord|-42.376666666667|-72.578055555556|display=inline}}<br/>{{Coord|-42.36333|-72.57472|display=inline}}
| p2044 = 1318
| p131 = [[Palena probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2413
| label = ''[[:d:Q31450529|Volcán Huipilo]]''
| p625 = {{Coord|19.04995|-98.8843|display=inline}}
| p2044 = 2608
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2414
| label = ''[[:d:Q31450754|Volcán Jechapita]]''
| p625 = {{Coord|-15.534444444444|-72.311111111111|display=inline}}
| p2044 = 3254
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2415
| label = ''[[:d:Q31450743|Volcán Jenchaña]]''
| p625 = {{Coord|-15.52|-72.3475|display=inline}}
| p2044 = 3629
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2416
| label = ''[[:d:Q25277046|Volcán Joconal]]''
| p625 = {{Coord|14.833333333333|-88.383333333333|display=inline}}
| p131 = [[Santa Bárbara (Hondurasko departamendua)|Santa Bárbara]]
| p17 = [[Honduras]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2417
| label = ''[[:d:Q31450096|Volcán Jumento]]''
| p625 = {{Coord|19.209444444444|-99.313611111111|display=inline}}
| p2044 = 3738
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2418
| label = ''[[:d:Q21840766|Volcán Juncal]]''
| p625 = {{Coord|-24.7675|-66.805|display=inline}}
| p2044 = 4177
| p131 = [[Salta probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2419
| label = ''[[:d:Q31450563|Volcán La Caldera]]''
| p625 = {{Coord|19.3384|-98.9706|display=inline}}
| p2044 = 2437
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2420
| label = ''[[:d:Q31450236|Volcán La Comalera]]''
| p625 = {{Coord|19.1092|-99.1074|display=inline}}
| p2044 = 3102
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2421
| label = ''[[:d:Q23878791|Volcán La Cumbre]]''
| p625 = {{Coord|-0.37138888888889|-91.539444444444|display=inline}}
| p2044 = 582
| p131 = [[Galapagoak probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2422
| label = ''[[:d:Q31450362|Volcán La Erita]]''
| p625 = {{Coord|19.65145|-103.75707|display=inline}}
| p2044 = 1493
| p131 = [[Jalisco]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2423
| label = ''[[:d:Q27800864|Volcán La Jarapeña]]''
| p625 = {{Coord|31.987777777778|-113.77083333333|display=inline}}
| p131 = [[Sonora]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2424
| label = ''[[:d:Q31450082|Volcán La Silva]]''
| p625 = {{Coord|19.180555555556|-99.375833333333|display=inline}}
| p2044 = 3107
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2425
| label = ''[[:d:Q31450315|Volcán La Tinaja]]''
| p625 = {{Coord|18.8516|-100.1002|display=inline}}
| p2044 = 1361
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2426
| label = ''[[:d:Q25177350|Volcán Lacandón]]''
| p625 = {{Coord|14.816666666667|-91.7|display=inline}}
| p131 = [[Quetzaltenango (departamendua)|Quetzaltenango]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2427
| p18 = [[Fitxategi:Peru - Lares Trek 019 - sunset on the mountains (7584262108).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q107539090|Volcán Lares]]''
| p625 = {{Coord|-13.2097206|-72.1336019|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q3312892|Lares District]]''
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2428
| label = ''[[:d:Q21054848|Volcán Las Pilas]]''
| p625 = {{Coord|12.496111111111|-86.688333333333|display=inline}}
| p2044 = 971
| p131 = [[Leongo departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2429
| label = ''[[:d:Q25177591|Volcán Las Víboras]]''
| p625 = {{Coord|14.211944444444|-89.726666666667|display=inline}}
| p131 = [[Jutiapa (departamendua)|Jutiapa]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2430
| label = ''[[:d:Q27800868|Volcán Los Vidrios]]''
| p625 = {{Coord|31.983611111111|-113.44833333333|display=inline}}
| p131 = [[Sonora]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2431
| p18 = [[Fitxategi:MaipoSat.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q906358|Volcán Maipo]]''
| p625 = {{Coord|-34.163916666666665|-69.83216666666667|display=inline}}
| p2044 = 5264
| p131 = [[San José de Maipo]]<br/>[[Santiagoko metropolitar eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2432
| label = ''[[:d:Q31450288|Volcán Malacatepetl]]''
| p625 = {{Coord|19.164444444444|-99.256388888889|display=inline}}
| p2044 = 3235
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2433
| label = ''[[:d:Q31450140|Volcán Man Nal]]''
| p625 = {{Coord|19.2232|-99.2199|display=inline}}
| p2044 = 3071
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2434
| label = ''[[:d:Q31450154|Volcán Manteca]]''
| p625 = {{Coord|19.089722222222|-99.177777777778|display=inline}}
| p2044 = 3231
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2435
| label = ''[[:d:Q31450700|Volcán Marhuas]]''
| p625 = {{Coord|-15.480555555556|-72.016944444444|display=inline}}
| p2044 = 4478
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2436
| label = ''[[:d:Q31450424|Volcán Mazcuta]]''
| p625 = {{Coord|19.74753|-101.66199|display=inline}}
| p2044 = 2121
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2437
| label = ''[[:d:Q22428651|Volcán Minchinmávida]]''
| p625 = {{Coord|-42.799166666667|-72.445555555556|display=inline}}
| p131 = [[Los Lagos eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2438
| label = ''[[:d:Q31450712|Volcán Misahuana Mauras]]''
| p625 = {{Coord|-15.260555555556|-72.484722222222|display=inline}}
| p2044 = 4561
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2439
| label = ''[[:d:Q21054850|Volcán Momotombo]]''
| p625 = {{Coord|12.424722222222|-86.538611111111|display=inline}}
| p2044 = 1204
| p131 = [[Leongo departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2440
| label = ''[[:d:Q25177859|Volcán Monterrico]]''
| p625 = {{Coord|14.55|-89.75|display=inline}}
| p131 = [[Jalapa (departamendua)|Jalapa]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2441
| label = ''[[:d:Q31450497|Volcán Moyocalco]]''
| p625 = {{Coord|19.0834|-98.93107|display=inline}}
| p2044 = 2830
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2442
| label = ''[[:d:Q21836518|Volcán Negro]]''
| p625 = {{Coord|-27.099722222222|-68.38|display=inline}}
| p2044 = 5411
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2443
| p18 = [[Fitxategi:Vista desde la cima.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5674083|Volcán Nuevo]]''
| p625 = {{Coord|-36.8667|-71.3667|display=inline}}
| p2044 = 3186
| p131 = [[Diguillín probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2444
| label = ''[[:d:Q31450517|Volcán Ocoxusco]]''
| p625 = {{Coord|19.07149|-98.90795|display=inline}}
| p2044 = 2784
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2445
| label = ''[[:d:Q31450261|Volcán Ocusacayo]]''
| p625 = {{Coord|19.1433|-99.0691|display=inline}}
| p2044 = 3080
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2446
| label = ''[[:d:Q31450719|Volcán Pabellón Mauras]]''
| p625 = {{Coord|-15.29|-72.461388888889|display=inline}}
| p2044 = 4437
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2447
| label = ''[[:d:Q31450255|Volcán Pajonal]]''
| p625 = {{Coord|19.07822|-99.04183|display=inline}}
| p2044 = 3225
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2448
| label = ''[[:d:Q21835677|Volcán Pihuel]]''
| p625 = {{Coord|-36.1042|-69.405|display=inline}}
| p2044 = 2082
| p131 = [[Mendoza probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2449
| label = ''[[:d:Q31450216|Volcán Piripitillo]]''
| p625 = {{Coord|19.1182|-99.11933|display=inline}}
| p2044 = 3105
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2450
| p18 = [[Fitxategi:Peteroa crater lake fumarole chile VII region.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6164646|Volcán Planchón]]''
| p625 = {{Coord|-35.244583333333|-70.574166666667|display=inline}}
| p17 = [[Argentina]]<br/>[[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2451
| label = ''[[:d:Q18749564|Volcán Porvenir]]''
| p625 = {{Coord|10.271723502723995|-84.36096672534944|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q931244|San Carlos Canton]]''
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2452
| label = ''[[:d:Q9094725|Volcán Qualibou]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2453
| p18 = [[Fitxategi:Volcán Quehuar.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6164647|Volcán Quehuar]]''
| p625 = {{Coord|-24.3086|-66.7306|display=inline}}
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2454
| label = ''[[:d:Q31450162|Volcán Quimixtepec]]''
| p625 = {{Coord|19.06159|-99.12615|display=inline}}
| p2044 = 3155
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2455
| label = ''[[:d:Q31450737|Volcán Quinsachata]]''
| p625 = {{Coord|-14.1626|-71.3566|display=inline}}
| p2044 = 3626
| p131 = ''[[:d:Q205057|Cuscoko eskualdea]]''
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2456
| label = ''[[:d:Q22701066|Volcán Quizapú]]''
| p625 = {{Coord|-35.637222222222|-70.757222222222|display=inline}}
| p131 = [[Maule eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2457
| label = ''[[:d:Q23659778|Volcán Rana Roi]]''
| p625 = {{Coord|-27.083333333333|-109.38333333333|display=inline}}
| p131 = [[Valparaíso eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2458
| label = ''[[:d:Q31450446|Volcán Rancho Seco]]''
| p625 = {{Coord|19.617777777778|-101.47333333333|display=inline}}
| p2044 = 2501
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2459
| label = ''[[:d:Q23873558|Volcán Reventador]]''
| p625 = {{Coord|-0.67555555555556|-77.67|display=inline}}
| p2044 = 3562
| p131 = [[Napo probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2460
| label = ''[[:d:Q22428732|Volcán Riñanahue]]''
| p625 = {{Coord|-40.3609|-72.0599|display=inline}}
| p131 = [[Los Ríos eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2461
| label = ''[[:d:Q21833526|Volcán Rojo]]''
| p625 = {{Coord|-27.1498|-68.3237|display=inline}}
| p2044 = 4687
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2462
| label = ''[[:d:Q31450452|Volcán Sajo]]''
| p625 = {{Coord|19.74686|-101.43138|display=inline}}
| p2044 = 2276
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2463
| label = ''[[:d:Q31718917|Volcán San Bartolo]]''
| p625 = {{Coord|19.11209|-99.09193|display=inline}}
| p2044 = 3145
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2464
| label = ''[[:d:Q31450368|Volcán San Isidro]]''
| p625 = {{Coord|19.62724|-103.74956|display=inline}}
| p2044 = 1573
| p131 = [[Jalisco]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2465
| label = ''[[:d:Q31450438|Volcán San Isidro]]''
| p625 = {{Coord|19.519444444444|-101.43111111111|display=inline}}
| p2044 = 2318
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2466
| label = ''[[:d:Q21054853|Volcán San Jacinto]]''
| p625 = {{Coord|12.6|-86.816666666667|display=inline}}
| p2044 = 823
| p131 = [[Leongo departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2467
| p18 = [[Fitxategi:Cerro de San Juan - Tepic, Nayarit, MEXICO.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q27780103|Volcán San Juan]]''
| p625 = {{Coord|21.47287|-104.97382|display=inline}}<br/>{{Coord|21.494713|-104.93169|display=inline}}
| p131 = [[Nayarit]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2468
| label = ''[[:d:Q31450280|Volcán San Miguel]]''
| p625 = {{Coord|19.1625|-99.004444444444|display=inline}}
| p2044 = 2868
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2469
| label = ''[[:d:Q21054993|Volcán Santa Clara]]''
| p625 = {{Coord|12.58133984|-86.81488037|display=inline}}
| p2044 = 757
| p131 = [[Leongo departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2470
| label = ''[[:d:Q21834087|Volcán Santa María]]''
| p625 = {{Coord|-36.3017|-69.3242|display=inline}}
| p2044 = 1929
| p131 = [[Mendoza probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2471
| label = ''[[:d:Q31450092|Volcán Santa de Mezapa]]''
| p625 = {{Coord|19.165555555556|-99.447222222222|display=inline}}
| p2044 = 2756
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2472
| label = ''[[:d:Q21054856|Volcán Santiago]]''
| p625 = {{Coord|11.984722222222|-86.1675|display=inline}}
| p2044 = 492
| p131 = [[Masayako departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2473
| label = ''[[:d:Q2672141|Volcán Santo Tomás]]''
| p625 = {{Coord|14.710277777778|-91.478611111111|display=inline}}
| p2044 = 3542
| p131 = [[Sololá (departamendua)|Sololá]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2474
| label = ''[[:d:Q23871495|Volcán Santo Tomás]]''
| p625 = {{Coord|-0.82166666666667|-91.1325|display=inline}}
| p2044 = 972
| p131 = [[Galapagoak probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2475
| label = ''[[:d:Q31445644|Volcán Sapicho]]''
| p625 = {{Coord|19.495833333333|-102.24833333333|display=inline}}
| p2044 = 2677
| p131 = [[Michoacán]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2476
| label = ''[[:d:Q27840820|Volcán Seco]]''
| p625 = {{Coord|19.971111111111|-98.405|display=inline}}
| p131 = [[Hidalgo (Mexiko)|Hidalgo]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2477
| label = ''[[:d:Q22428754|Volcán Simba]]''
| p625 = {{Coord|-23.363055555556|-67.682777777778|display=inline}}
| p131 = [[Antofagasta eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2478
| p18 = [[Fitxategi:Volcal-tucan.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1752870|Volcán Tacaná]]''
| p625 = {{Coord|15.1334|-92.1058|display=inline}}
| p2044 = 4064
| p131 = [[San Marcos (departamendua)|San Marcos]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2479
| p18 = [[Fitxategi:Tajumulco volcano 01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q818467|Volcán Tajumulco]]''
| p625 = {{Coord|15.033333333333|-91.9|display=inline}}
| p2044 = 4203
| p131 = [[San Marcos (departamendua)|San Marcos]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2480
| label = ''[[:d:Q22428774|Volcán Tatio]]''
| p625 = {{Coord|-22.431944444444|-68.011944444444|display=inline}}
| p131 = [[Antofagasta eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2481
| label = ''[[:d:Q31450075|Volcán Teconto]]''
| p625 = {{Coord|19.1966|-99.37651|display=inline}}
| p2044 = 3121
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2482
| label = ''[[:d:Q31450069|Volcán Tehualtepec]]''
| p625 = {{Coord|19.2186|-99.4001|display=inline}}
| p2044 = 2880
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2483
| p18 = [[Fitxategi:Tenorio volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2091698|Volcán Tenorio]]''
| p625 = {{Coord|10.672777777778|-85.015|display=inline}}
| p2044 = 1916
| p17 = [[Costa Rica]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2484
| label = ''[[:d:Q31450012|Volcán Tepetzingo]]''
| p625 = {{Coord|19.0596|-99.4419|display=inline}}
| p2044 = 2813
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2485
| label = ''[[:d:Q31450183|Volcán Tetzacoatl]]''
| p625 = {{Coord|19.138888888889|-99.128055555556|display=inline}}
| p2044 = 3209
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2486
| label = ''[[:d:Q31450059|Volcán Texontepec]]''
| p625 = {{Coord|19.243611111111|-99.414444444444|display=inline}}
| p2044 = 2960
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2487
| label = ''[[:d:Q31450116|Volcán Texoxocol]]''
| p625 = {{Coord|19.152777777778|-99.230833333333|display=inline}}
| p2044 = 3385
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2488
| label = ''[[:d:Q31450106|Volcán Tezontle]]''
| p625 = {{Coord|19.0554|-99.2607|display=inline}}
| p2044 = 2820
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2489
| label = ''[[:d:Q31450268|Volcán Tioca]]''
| p625 = {{Coord|19.20447|-99.09374|display=inline}}
| p2044 = 2711
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2490
| label = ''[[:d:Q31450477|Volcán Tlapexcua]]''
| p625 = {{Coord|19.09934|-98.90651|display=inline}}
| p2044 = 2803
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2491
| p18 = [[Fitxategi:Toliman Volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1880965|Volcán Tolimán]]''
| p625 = {{Coord|14.6125|-91.189166666667|display=inline}}
| p2044 = 3158
| p131 = [[Sololá (departamendua)|Sololá]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2492
| label = ''[[:d:Q31450087|Volcán Tomasquillo]]''
| p625 = {{Coord|19.169722222222|-99.388888888889|display=inline}}
| p2044 = 3017
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2493
| label = ''[[:d:Q31450190|Volcán Toxtepec]]''
| p625 = {{Coord|19.16211|-99.15032|display=inline}}
| p2044 = 2909
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2494
| label = ''[[:d:Q31450017|Volcán Tres Cruces]]''
| p625 = {{Coord|19.09476|-99.47784|display=inline}}
| p2044 = 2915
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2495
| label = ''[[:d:Q21831894|Volcán Tres Picos]]''
| p625 = {{Coord|-48.4362|-69.3584|display=inline}}
| p2044 = 667
| p131 = [[Santa Cruz probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2496
| label = ''[[:d:Q22428792|Volcán Trolguaca]]''
| p625 = {{Coord|-38.31458|-71.64875|display=inline}}
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2497
| label = ''[[:d:Q31450208|Volcán Tulmiac]]''
| p625 = {{Coord|19.135277777778|-99.116666666667|display=inline}}
| p2044 = 3316
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2498
| label = ''[[:d:Q23886072|Volcán Tungurahua]]''
| p625 = {{Coord|-1.46667|-78.42444|display=inline}}
| p2044 = 3687
| p131 = [[Tungurahua probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2499
| label = ''[[:d:Q35723395|Volcán Tutupaca]]''
| p625 = {{Coord|-17.025555555556|-70.372222222222|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q207413|Tacna Department]]''
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2500
| label = ''[[:d:Q31450023|Volcán Tuxtepec]]''
| p625 = {{Coord|19.09894|-99.45736|display=inline}}
| p2044 = 2809
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2501
| label = ''[[:d:Q31450225|Volcán Tuxtepec]]''
| p625 = {{Coord|19.12153|-99.10068|display=inline}}
| p2044 = 3081
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2502
| label = ''[[:d:Q27817805|Volcán Viejo (bolkan)]]''
| p625 = {{Coord|27.514166666667|-112.57277777778|display=inline}}
| p131 = [[Hego Kalifornia Beherea]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2503
| label = ''[[:d:Q31450128|Volcán Xictle]]''
| p625 = {{Coord|19.2475|-99.221944444444|display=inline}}
| p2044 = 3049
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2504
| label = ''[[:d:Q31450121|Volcán Xictontle]]''
| p625 = {{Coord|19.24503|-99.22742|display=inline}}
| p2044 = 3030
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2505
| label = ''[[:d:Q31450273|Volcán Xistune]]''
| p625 = {{Coord|19.145833333333|-99.006944444444|display=inline}}
| p2044 = 3089
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2506
| label = ''[[:d:Q31450706|Volcán Yana Mauras]]''
| p625 = {{Coord|-15.318333333333|-72.433333333333|display=inline}}
| p2044 = 4465
| p131 = [[Arequipa departamendua]]
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2507
| label = ''[[:d:Q31450242|Volcán Yecahuazac]]''
| p625 = {{Coord|19.076111111111|-99.097777777778|display=inline}}
| p2044 = 3131
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2508
| label = ''[[:d:Q22428829|Volcán Yelcho]]''
| p625 = {{Coord|-43.1132|-72.6126|display=inline}}
| p131 = [[Los Lagos eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2509
| label = ''[[:d:Q31450196|Volcán Yololica]]''
| p625 = {{Coord|19.2203|-99.1802|display=inline}}
| p2044 = 3029
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2510
| label = ''[[:d:Q35723403|Volcán Yucamane]]''
| p625 = {{Coord|-17.1825|-70.198888888889|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q207413|Tacna Department]]''
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2511
| label = ''[[:d:Q31450202|Volcán Zompole]]''
| p625 = {{Coord|19.204444444444|-99.115555555556|display=inline}}
| p2044 = 2637
| p131 = [[Mexiko Hiria]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2512
| label = ''[[:d:Q31450523|Volcán Zoyazal]]''
| p625 = {{Coord|19.05746|-98.88958|display=inline}}
| p2044 = 2636
| p131 = [[Mexikoko estatua]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2513
| label = ''[[:d:Q10392610|Volcán da Serreta]]''
| p625 = {{Coord|38.7514|-27.4493|display=inline}}
| p131 = [[Azoreak]]
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2514
| p18 = [[Fitxategi:VolcanAguaPascuas.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1327687|Volcán de Agua]]''
| p625 = {{Coord|14.465|-90.742777777778|display=inline}}
| p2044 = 3760
| p131 = [[Sacatepéquez]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2515
| label = ''[[:d:Q21842861|Volcán de Cochiquito]]''
| p625 = {{Coord|-36.738333333333|-69.834722222222|display=inline}}
| p2044 = 1268
| p131 = [[Mendoza probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2516
| p18 = [[Fitxategi:Volcán de Fuego and Acatenango.jpg|center|100px]]
| label = [[Volcán de Fuego]]
| p625 = {{Coord|14.474722222222|-90.880833333333|display=inline}}
| p2044 = 3765
| p131 = [[Guatemala]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2517
| p18 = [[Fitxategi:Vistas desde Calatrava la Nueva.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q97495941|Volcán de La Atalaya]]''
| p625 = {{Coord|38.647222222222226|-3.798888888888889|display=inline}}
| p2044 = 1118
| p131 = [[Ciudad Realgo probintzia]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2518
| p18 = [[Fitxategi:La mesnera-siles.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q56168257|Volcán de La Mesnera]]''
| p625 = {{Coord|38.849063888889|-3.5210805555556|display=inline}}
| p2044 = 920
| p131 = [[Moral de Calatrava]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2519
| label = ''[[:d:Q25175554|Volcán de Quezaltepeque (bolkan sa Guatemala)]]''
| p625 = {{Coord|14.633333333333|-89.366666666667|display=inline}}
| p131 = [[Chiquimula (departamendua)|Chiquimula]]
| p17 = [[Guatemala]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2520
| p18 = [[Fitxategi:Lomas de Cubiro. Lara Venezuela.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q25407011|Volcán de Sanaré]]''
| p625 = {{Coord|9.76|-69.587222222222|display=inline}}
| p2044 = 1987
| p17 = [[Venezuela]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2521
| p18 = [[Fitxategi:Volcansietefuentes05.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q96260282|Volcán de Siete Fuentes]]''
| p625 = {{Coord|28.282444444444444|-16.512916666666666|display=inline}}
| p131 = [[Tenerife]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2522
| label = ''[[:d:Q6164666|Volcán de Yagrumito]]''
| p17 = [[Venezuela]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2523
| label = ''[[:d:Q6164668|Volcán de la Arzollosa]]''
| p625 = {{Coord|39.06140555555555|-4.138227777777778|display=inline}}
| p2044 = 750
| p131 = [[Piedrabuena]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2524
| p18 = [[Fitxategi:RK1112 9062 Ruta de los Volcanes.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q22084497|Volcán de la Deseada]]''
| p625 = {{Coord|28.569166666667|-17.836944444444|display=inline}}
| p2044 = 1944
| p131 = [[El Paso (La Palma)|El Paso]]<br/>[[Villa de Mazo]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2525
| label = ''[[:d:Q31450536|Volcán del Aire]]''
| p625 = {{Coord|19.02337|-98.91265|display=inline}}
| p2044 = 2356
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2526
| p18 = [[Fitxategi:MTN25-0836c3-2004-Mestanza (cropped) Volcán del Alhorín.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q64494813|Volcán del Alhorín]]''
| p625 = {{Coord|38.523788888889|-4.1174083333333|display=inline}}
| p131 = [[Solana del Pino]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2527
| label = ''[[:d:Q21054845|Volcán del Hoyo]]''
| p625 = {{Coord|12.489444444444|-86.6675|display=inline}}
| p2044 = 974
| p131 = [[Leongo departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2528
| label = ''[[:d:Q21840453|Volcán del Hoyo]]''
| p625 = {{Coord|-36.15|-69.1|display=inline}}
| p2044 = 1424
| p131 = [[Mendoza probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2529
| label = ''[[:d:Q21839453|Volcán del Manantial]]''
| p625 = {{Coord|-26.7167|-67.9967|display=inline}}
| p2044 = 4740
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2530
| label = ''[[:d:Q31450047|Volcánes Cuates]]''
| p625 = {{Coord|19.193611111111|-99.443333333333|display=inline}}
| p2044 = 2841
| p131 = [[Morelos]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2531
| label = ''[[:d:Q113841517|Vonflua]]''
| p625 = {{Coord|60.33622|5.16958|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2532
| p18 = [[Fitxategi:Přírodní rezervace Vrabinec, okres Děčín.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1740648|Vrabinec]]''
| p625 = {{Coord|50.710555555556|14.211666666667|display=inline}}
| p2044 = 350
| p131 = [[Těchlovice (Děčíngo barrutia)|Těchlovice]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2533
| label = ''[[:d:Q31451208|Vulcan Neozhidannyy]]''
| p625 = {{Coord|50.679166666667|156.02777777778|display=inline}}
| p2044 = 1039
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2534
| p18 = [[Fitxategi:Vulcano With Vulcanello.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1321161|Vulcanello]]''
| p625 = {{Coord|38.425|14.95833333|display=inline}}<br/>{{Coord|38.42708|14.96374|display=inline}}
| p2044 = 123
| p131 = [[Lipari (udalerria)|Lipari]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2535
| p18 = [[Fitxategi:Aerial image of Vulcano (view from the east).jpg|center|100px]]
| label = [[Vulcano]]
| p625 = {{Coord|38.4042|14.9658|display=inline}}
| p2044 = 500
| p131 = [[Lipari (udalerria)|Lipari]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2536
| p18 = [[Fitxategi:Aerial image of the La Fossa crater (Vulcano).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1648022|Vulcano sumendia]]''
| p625 = {{Coord|38.404|14.962|display=inline}}
| p2044 = 386
| p131 = [[Lipari (udalerria)|Lipari]]
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2537
| label = ''[[:d:Q31451147|Vulkan Blesaka]]''
| p625 = {{Coord|45.352777777778|36.714166666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2538
| label = ''[[:d:Q124728096|Vulkan Dreisborn]]''
| p625 = {{Coord|50.06769|6.79362|display=inline}}
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2539
| label = ''[[:d:Q31454198|Vulkan Ketoy]]''
| p625 = {{Coord|47.3415|152.4388|display=inline}}
| p2044 = 1136
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2540
| label = ''[[:d:Q124728059|Vulkan Lühwald]]''
| p625 = {{Coord|50.28153|6.61779|display=inline}}
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2541
| label = ''[[:d:Q31451519|Vulkan Massa]]''
| p625 = {{Coord|59.0883|161.2292|display=inline}}
| p2044 = 1031
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2542
| label = ''[[:d:Q124728041|Vulkan Mühlenberg]]''
| p625 = {{Coord|50.2885|6.60569|display=inline}}
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2543
| label = ''[[:d:Q31454390|Vulkan Novo-Bakening]]''
| p625 = {{Coord|53.943888888889|158.09805555556|display=inline}}
| p2044 = 1369
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2544
| label = ''[[:d:Q31451477|Vulkan Poputnyy]]''
| p625 = {{Coord|55.0775|160.0783|display=inline}}
| p2044 = 1089
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2545
| label = ''[[:d:Q124728033|Vulkan Rossbuesch]]''
| p625 = {{Coord|50.2704|6.61924|display=inline}}
| p2044 = 538
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2546
| label = ''[[:d:Q124728047|Vulkan Ruderbüsch]]''
| p625 = {{Coord|50.29268|6.62358|display=inline}}
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2547
| p18 = [[Fitxategi:阿頼度島武富島.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31449916|Vulkan Taketomi]]''
| p625 = {{Coord|50.845|155.6744|display=inline}}
| p2044 = 129
| p131 = ''[[:d:Q2109294|Severo-Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2548
| label = ''[[:d:Q31451439|Vulkan Trezubets]]''
| p625 = {{Coord|46.066666666667|150.10333333333|display=inline}}
| p2044 = 742
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2549
| label = ''[[:d:Q31451483|Vulkan Ushkovskiy]]''
| p625 = {{Coord|56.06943|160.47049|display=inline}}
| p2044 = 3358
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2550
| label = ''[[:d:Q124728044|Vulkan Wetschberg]]''
| p625 = {{Coord|50.2864|6.61006|display=inline}}
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2551
| label = ''[[:d:Q31454646|Vulkan Yermak]]''
| p625 = {{Coord|45.009722222222|147.85972222222|display=inline}}
| p2044 = 982
| p131 = ''[[:d:Q1037393|Hokkaido]]''<br/>''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2552
| label = ''[[:d:Q31451396|Vulkan Zhupanovskaya Sopka]]''
| p625 = {{Coord|53.590277777778|159.11166666667|display=inline}}
| p2044 = 2718
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2553
| label = ''[[:d:Q124868228|Vulkan des Hellenbach-Steinbruchs]]''
| p625 = {{Coord|49.44031|8.68871|display=inline}}
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2554
| label = ''[[:d:Q109046304|Vågholmen (Bømlo)]]''
| p625 = {{Coord|59.8642|5.0857|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2555
| label = ''[[:d:Q109046362|Våtahove]]''
| p625 = {{Coord|59.6456|5.1105|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2556
| label = ''[[:d:Q31560235|Wachenberg]]''
| p625 = {{Coord|49.55027|8.69383|display=inline}}
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2557
| label = ''[[:d:Q2433163|Wai Sano]]''
| p625 = {{Coord|-8.71666667|120.0166667|display=inline}}
| p2044 = 903
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2558
| p18 = [[Fitxategi:Waiowa.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7960255|Waiowa]]''
| p625 = {{Coord|-9.56667|149.075|display=inline}}
| p2044 = 640
| p131 = [[Oro (Papua Ginea Berria)|Iparraldeko probintzia]]
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2559
| p18 = [[Fitxategi:Waitomokia 2018.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1322291|Waitomokia]]''
| p625 = {{Coord|-36.976981|174.770336|display=inline}}
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2560
| label = ''[[:d:Q11616288|Wakamiko]]''
| p131 = ''[[:d:Q858352|Kirishima]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2561
| p18 = [[Fitxategi:Cazadero.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q422807|Walther Penck sumendia]]''
| p625 = {{Coord|-27.2|-68.55|display=inline}}
| p2044 = 6658
| p131 = [[Catamarca probintzia|Catamarca]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2562
| label = ''[[:d:Q2144882|Wangga Meti]]''
| p625 = {{Coord|-10.121667|120.225|display=inline}}
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2563
| p18 = [[Fitxategi:Wapi Lava Flow - panoramio.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925941|Wapi Lava Field]]''
| p625 = {{Coord|42.88|-113.22|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2564
| p18 = [[Fitxategi:View from Mount Mitsumatarenge panoramic.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q12779170|Washiba-Kumonotaira]]''
| p625 = {{Coord|36.408056|137.594167|display=inline}}
| p2044 = 2924
| p131 = [[Toyama]]<br/>''[[:d:Q385375|Ōmachi]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2565
| p18 = [[Fitxategi:COLLECTIE TROPENMUSEUM Gezicht op de Gunung Wayang en de Gunung Windu vanaf kina- en theeplantage Lodaja TMnr 60016822.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2854575|Wayang-Windu]]''
| p625 = {{Coord|-7.208|107.63|display=inline}}
| p2044 = 2182
| p131 = ''[[:d:Q10332|Bandung]]''<br/>''[[:d:Q212325|Pangalengan]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2566
| p18 = [[Fitxategi:Vista aérea del Monte Wechecha y el Parque Suba Menagesha 1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q24025325|Wechecha]]''
| p625 = {{Coord|8.98333|38.58333|display=inline}}<br/>{{Coord|8.98|38.59361111111111|display=inline}}
| p2044 = 3.114
| p131 = ''[[:d:Q1109833|West Shewa Zone]]''
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2567
| label = ''[[:d:Q23925898|West Eifel Volcanic Field]]''
| p625 = {{Coord|50.17|6.85|display=inline}}
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2568
| p18 = [[Fitxategi:Explosion near summit of West Mata submarine volcano.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q872954|West Mata]]''
| p625 = {{Coord|-15.101|-173.759|display=inline}}
| p2044 = -1000
| p17 = [[Tonga]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2569
| p18 = [[Fitxategi:Iao Needle.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2225973|West Maui Mountains]]''
| p625 = {{Coord|20.8936|-156.589|display=inline}}
| p2044 = 5788<br/>1764
| p131 = [[Maui konderria (Hawaii)|Maui konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2570
| label = ''[[:d:Q6792514|West Molokai Volcano]]''
| p625 = {{Coord|21.13|-157.2|display=inline}}
| p2044 = 421
| p131 = [[Maui konderria (Hawaii)|Maui konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2571
| label = ''[[:d:Q23925942|West Valley Segment]]''
| p625 = {{Coord|48.78|-128.64|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2572
| label = ''[[:d:Q4186559|Western Baraniy]]''
| p625 = {{Coord|54.333333333333|159.86666666667|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2573
| label = ''[[:d:Q109283883|Whakatāne Seamount]]''
| p625 = {{Coord|-36.811167|177.465667|display=inline}}
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2574
| label = ''[[:d:Q30506392|Wilsberg]]''
| p625 = {{Coord|50.9056947|9.4103721|display=inline}}
| p2044 = 598
| p131 = [[Schwarzenborn (Hessen)|Schwarzenborn]]
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2575
| label = ''[[:d:Q124728141|Wispelter Maar]]''
| p625 = {{Coord|50.04665|6.98099|display=inline}}
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2576
| label = ''[[:d:Q23925896|Witori]]''
| p625 = {{Coord|-5.576|150.516|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2577
| p18 = [[Fitxategi:Wolf volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1376373|Wolf sumendia]]''
| p625 = {{Coord|0.033333333333333|-91.333333333333|display=inline}}
| p2044 = 1707
| p131 = [[Galapagoak probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2578
| p18 = [[Fitxategi:Flores Bajawa red lakes.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2352524|Wolo Inelika]]''
| p625 = {{Coord|-8.73|120.98|display=inline}}
| p2044 = 1559
| p131 = ''[[:d:Q14145|Ngada]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2579
| p18 = [[Fitxategi:Lake wenchi crater.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q30610871|Wonchi]]''
| p625 = {{Coord|8.8|37.9|display=inline}}
| p2044 = 3450
| p17 = [[Etiopia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2580
| p18 = [[Fitxategi:Вулкан W3.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2530684|Wright Seamounts]]''
| p625 = {{Coord|-31.85|-179.183333|display=inline}}
| p2044 = -900
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2581
| label = ''[[:d:Q2594712|Wudalianchi]]''
| p625 = {{Coord|48.71666667|126.12|display=inline}}
| p17 = [[Txinako Herri Errepublika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2582
| p18 = [[Fitxategi:Wurlali.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2025875|Wurlali]]''
| p625 = {{Coord|-7.125|128.675|display=inline}}
| p2044 = 868
| p131 = ''[[:d:Q1453389|Damer]]''
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2583
| label = ''[[:d:Q12776030|Xianjindao]]''
| p625 = {{Coord|41.33|128|display=inline}}
| p17 = [[Txinako Herri Errepublika]]<br/>[[Ipar Korea]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2584
| label = ''[[:d:Q3156114|Yakeyama]]''
| p625 = {{Coord|45.0282|147.917|display=inline}}<br/>{{Coord|45.0125|147.87361111111|display=inline}}
| p2044 = 1158
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2585
| label = ''[[:d:Q4538233|Yanpat]]''
| p625 = {{Coord|56.533333333333|158.8|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2586
| p18 = [[Fitxategi:MountYantarni.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3468506|Yantarni Volcano]]''
| p625 = {{Coord|57.0181|-157.183|display=inline}}
| p2044 = 4383
| p131 = ''[[:d:Q511679|Lake and Peninsula Borough]]''
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2587
| p18 = [[Fitxategi:Yanteles volcano summit aerial chile x region.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3571838|Yanteles]]''
| p625 = {{Coord|-43.5|-72.8|display=inline}}
| p2044 = 2042
| p131 = [[Palena probintzia]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2588
| label = [[Yasur mendia]]
| p625 = {{Coord|-19.533333333333|169.44166666667|display=inline}}
| p2044 = 361
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2589
| p18 = [[Fitxategi:Yate volcano seen from huar island chile x region.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1586649|Yate]]''
| p625 = {{Coord|-41.754722222222|-72.396388888889|display=inline}}<br/>{{Coord|-41.758888888889|-72.400277777778|display=inline}}
| p2044 = 2187
| p131 = [[Llanquihue probintzia]]<br/>[[Los Lagos eskualdea]]
| p17 = [[Txile]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2590
| label = ''[[:d:Q23925940|Yavinsky]]''
| p625 = {{Coord|51.533|156.629|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2591
| label = ''[[:d:Q4536015|Yavinsky ridge]]''
| p625 = {{Coord|51.55|156.6|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2592
| label = ''[[:d:Q23925895|Yelia]]''
| p625 = {{Coord|-7.05|145.858|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2593
| label = ''[[:d:Q4182084|Yellow (volcano)]]''
| p625 = {{Coord|52.339325|157.90457777778|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2594
| p18 = [[Fitxategi:Yellowstone River in Hayden Valley.jpg|center|100px]]
| label = [[Yellowstoneko galdara]]
| p625 = {{Coord|44.4|-110.7|display=inline}}
| p2044 = 9203<br/>2805
| p131 = [[Wyoming]]<br/>[[Idaho]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2595
| label = ''[[:d:Q2666898|Yelovsky]]''
| p625 = {{Coord|57.55|160.53333333333|display=inline}}
| p2044 = 1381
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2596
| label = ''[[:d:Q2470142|Yersey]]''
| p625 = {{Coord|-7.53|123.95|display=inline}}
| p2044 = -3800
| p17 = [[Indonesia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2597
| label = ''[[:d:Q23925894|Yomba]]''
| p625 = {{Coord|-4.883|146.717|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2598
| p18 = [[Fitxategi:Yonemaru Maar & Sumiyoshi Ike Maar, Relief Map, SRTM, Unmarked.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925957|Yonemaru-Sumiyoshiike]]''
| p625 = {{Coord|31.771|130.592|display=inline}}
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2599
| label = ''[[:d:Q109046753|Ytsta Mågøyskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.792|4.6594|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2600
| p18 = [[Fitxategi:Yucamane5.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2382014|Yucamane]]''
| p625 = {{Coord|-17.18|-70.2|display=inline}}
| p2044 = 5550
| p131 = ''[[:d:Q207413|Tacna Department]]''
| p17 = [[Peru]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2601
| p18 = [[Fitxategi:Mount Yufu 2017-02-19 (33842094041).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q23925939|Yufu-Tsurumi]]''
| p625 = {{Coord|33.282|131.39|display=inline}}
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2602
| label = ''[[:d:Q65166425|Yuhualixqui]]''
| p625 = {{Coord|19.316216666666666|-99.05273611111112|display=inline}}
| p2044 = 2420
| p131 = [[Iztapalapa]]
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2603
| label = ''[[:d:Q21583870|Zanātah]]''
| p625 = {{Coord|33.035|37.1967|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2604
| label = ''[[:d:Q4186342|Zaoziornyj]]''
| p625 = {{Coord|56.883333333333|159.95|display=inline}}
| p2044 = 1349
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2605
| p18 = [[Fitxategi:Ometepemap.png|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q147245|Zapatera]]''
| p625 = {{Coord|11.73|-85.82|display=inline}}
| p2044 = 639
| p131 = [[Granadako departamendua]]
| p17 = [[Nikaragua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2606
| label = ''[[:d:Q7270076|Zarechny]]''
| p625 = {{Coord|56.366666666667|160.83333333333|display=inline}}
| p2044 = 754
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2607
| p18 = [[Fitxategi:Simushir ISS006-E-24468.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2072520|Zavaritski Caldera]]''
| p625 = {{Coord|46.916666666667|151.95|display=inline}}
| p2044 = 624<br/>614
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''<br/>[[Sakhalin oblasta]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2608
| label = ''[[:d:Q4182925|Zavaritsky]]''
| p625 = {{Coord|56.7|159.65|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2609
| p18 = [[Fitxategi:Zavodovski Island oblique.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q166972|Zavodovski Island]]''
| p625 = {{Coord|-56.3|-27.58|display=inline}}
| p2044 = 551
| p131 = [[Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwichak|Hegoaldeko Georgiak eta Hegoaldeko Sandwich uharteak]]
| p17 = [[Erresuma Batua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2610
| p18 = [[Fitxategi:Zendan soleiman.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q5901248|Zendan-e Soleyman]]''
| p625 = {{Coord|36.614444444444|47.201666666667|display=inline}}
| p2044 = 2254
| p131 = ''[[:d:Q15095040|Chaman Rural District]]''
| p17 = [[Iran]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2611
| p18 = [[Fitxategi:ISS039-E-14786 - View of Russia.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1112372|Zheltovsky]]''
| p625 = {{Coord|51.583333333333|157.33333333333|display=inline}}<br/>{{Coord|51.5771|157.3281|display=inline}}
| p2044 = 1953<br/>1930
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2612
| label = ''[[:d:Q4180583|Zhirovskoy]]''
| p625 = {{Coord|52.616666666667|158.25|display=inline}}
| p2044 = 748
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2613
| p18 = [[Fitxategi:Zhupanovsky volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q1112205|Zhupanovsky]]''
| p625 = {{Coord|53.59|159.3147|display=inline}}
| p2044 = 2923
| p131 = [[Kamtxatka kraia]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2614
| p18 = [[Fitxategi:Mount Zhuzi 20060630.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q16926723|Zhuzi Mountain]]''
| p625 = {{Coord|25.21388889|121.5625|display=inline}}<br/>{{Coord|25.210555555556|121.55916666667|display=inline}}
| p2044 = 1103<br/>1008
| p131 = [[Taipei Berria|Taipei konderria]]
| p17 = [[Taiwan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2615
| label = ''[[:d:Q13381617|Zitácuaro-Valle de Bravo]]''
| p625 = {{Coord|19.4|-100.25|display=inline}}
| p17 = [[Mexiko]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2616
| label = ''[[:d:Q227496|Zubair Group]]''
| p625 = {{Coord|15.05|42.16666667|display=inline}}
| p2044 = 191
| p131 = [[Al-Hudaida gobernantzia]]
| p17 = [[Yemen]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2617
| label = ''[[:d:Q2586153|Zuidwal volcano]]''
| p625 = {{Coord|53.212612|5.17765|display=inline}}
| p17 = [[Herbehereak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2618
| p18 = [[Fitxategi:Caldera del Agrio.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2933737|caldeira de l'Agrio]]''
| p625 = {{Coord|-37.85|-71|display=inline}}
| p2044 = 2300
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2619
| p18 = [[Fitxategi:Volcà del puig.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11918481|el Puig]]''
| p625 = {{Coord|42.04416667|2.73866667|display=inline}}
| p2044 = 412
| p131 = [[Canet d'Adri]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2620
| label = ''[[:d:Q24038201|mont Gémini Est]]''
| p625 = {{Coord|-21.0945767|170.2751643|display=inline}}
| p2044 = -80
| p131 = [[Kaledonia Berria]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2621
| label = ''[[:d:Q24038267|mont Gémini Ouest]]''
| p625 = {{Coord|-21.0945767|170.2751643|display=inline}}
| p2044 = -40
| p131 = [[Kaledonia Berria]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2622
| p18 = [[Fitxategi:Golan 1.JPG|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2905170|mount Avital]]''
| p625 = {{Coord|33.115|35.788888888889|display=inline}}
| p2044 = 1204
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]<br/>[[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2623
| p18 = [[Fitxategi:Puy de Pariou 2001-07-30.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411078|puy Pariou]]''
| p625 = {{Coord|45.796824|2.971484|display=inline}}
| p2044 = 1209
| p131 = [[Orcines]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2624
| p18 = [[Fitxategi:Nébouzat - puy de Barme 20220825.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31394965|puy de Barme]]''
| p625 = {{Coord|45.73806|2.93116|display=inline}}
| p2044 = 1101
| p131 = [[Nébouzat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2625
| p18 = [[Fitxategi:Aydat - puy de Boursoux 20220825.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q113622569|puy de Boursoux]]''
| p625 = {{Coord|45.6717|2.94629|display=inline}}
| p2044 = 1057
| p131 = [[Aydat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2626
| p18 = [[Fitxategi:Le Puy de Cliersou.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q28493689|puy de Clierzou]]''
| p625 = {{Coord|45.79472222222222|2.959722222222222|display=inline}}
| p2044 = 1199
| p131 = [[Orcines]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2627
| p18 = [[Fitxategi:Orcines - puy de Fraisse 20210810.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31394856|puy de Fraisse]]''
| p625 = {{Coord|45.80463|2.96252|display=inline}}
| p2044 = 1120
| p131 = [[Orcines]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2628
| p18 = [[Fitxategi:Pulvérières - Puy du Jume 20220823.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q21532108|puy de Jume]]''
| p625 = {{Coord|45.84667|2.96556|display=inline}}
| p2044 = 1163
| p131 = [[Saint-Ours (Puy-de-Dôme)|Saint-Ours]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2629
| p18 = [[Fitxategi:Col de la Moréno - Puy de Laschamps 20220825-02.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31393929|puy de Laschamps]]''
| p625 = {{Coord|45.73417|2.95182|display=inline}}
| p2044 = 1256
| p131 = [[Saint-Genès-Champanelle]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2630
| p18 = [[Fitxategi:Col de la Moréno - Puy de Monchier 20220825.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q29422025|puy de Monchier]]''
| p625 = {{Coord|45.74724|2.94871|display=inline}}
| p2044 = 1211
| p131 = [[Saint-Genès-Champanelle]]<br/>[[Ceissac e Alanhac|Ceyssat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2631
| p18 = [[Fitxategi:Aydat - puy de Montgy 20220825.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31682172|puy de Montgy]]''
| p625 = {{Coord|45.7|2.932777777777778|display=inline}}
| p2044 = 1133
| p131 = [[Nébouzat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2632
| p18 = [[Fitxategi:Orcines - puy de Montrodeix 20220819-01.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q113707610|puy de Montrodeix]]''
| p625 = {{Coord|45.761538|3.000826|display=inline}}
| p2044 = 915
| p131 = [[Orcines]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2633
| p18 = [[Fitxategi:Puy de Vichatel.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q31669935|puy de Vichatel]]''
| p625 = {{Coord|45.68652|2.96082|display=inline}}
| p2044 = 1095
| p131 = [[Aydat]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2634
| p18 = [[Fitxategi:Chaîne des Puys - 139.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q21532074|puy de la Coquille]]''
| p625 = {{Coord|45.84194|2.96222|display=inline}}
| p2044 = 1153
| p131 = [[Saint-Ours (Puy-de-Dôme)|Saint-Ours]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2635
| p18 = [[Fitxategi:Aydat - puy de la Toupe 20220825-03.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q97188487|puy de la Toupe]]''
| p625 = {{Coord|45.6825|2.943888888888889|display=inline}}
| p2044 = 1074
| p131 = [[Aydat]]<br/>[[Aurières]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2636
| p18 = [[Fitxategi:Orcines - puy des Goules 20210810-07.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q3411104|puy des Goules]]''
| p625 = {{Coord|45.8095|2.98059|display=inline}}
| p2044 = 1146
| p131 = [[Orcines]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2637
| label = ''[[:d:Q97188494|puy des Grosmanaux]]''
| p625 = {{Coord|45.7575|2.953888888888889|display=inline}}
| p2044 = 1131
| p131 = [[Puy-de-Dôme]]
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2638
| label = ''[[:d:Q3945772|salsa]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2639
| label = ''[[:d:Q117924724|the mountain Rudnik]]''
| p625 = {{Coord|44.016666666666666|20.45|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q714668|Gornji Milanovac]]''
| p17 = [[Serbia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2640
| label = ''[[:d:Q3562710|volcan des Alizés]]''
| p17 = [[Frantzia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2641
| p18 = [[Fitxategi:Atacazo volcano.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q753140|volcano Atacazo]]''
| p625 = {{Coord|-0.35722222222222|-78.619166666667|display=inline}}
| p2044 = 4463
| p131 = [[Pichincha probintzia]]
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2642
| label = ''[[:d:Q2535356|volcanoes of the Leizhou Peninsula]]''
| p625 = {{Coord|20.5|110.16666667|display=inline}}
| p17 = [[Txinako Herri Errepublika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2643
| label = ''[[:d:Q113487303|volcán de Can Xel]]''
| p2044 = 621
| p131 = [[Santa Pau]]
| p17 = [[Espainia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2644
| p18 = [[Fitxategi:Lagoa do Fogo.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2301875|Água de Pau]]''
| p625 = {{Coord|37.760333333333|-25.491558333333|display=inline}}
| p2044 = 947
| p131 = [[Azoreak]]
| p17 = [[Portugal]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2645
| p18 = [[Fitxategi:Þingvellir (3766518292).jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q252213|Ármannsfell]]''
| p625 = {{Coord|64.31666667|-21.05|display=inline}}
| p2044 = 768
| p131 = [[Bláskógabyggð]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2646
| label = ''[[:d:Q109035993|Ådnesøya]]''
| p625 = {{Coord|59.5892|5.1616|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2647
| label = ''[[:d:Q109036046|Æskjeret]]''
| p625 = {{Coord|60.7556277|4.7352076|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2648
| label = ''[[:d:Q125552030|Île el Afia]]''
| p625 = {{Coord|36.81843901|5.68849317|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2649
| label = ''[[:d:Q125550332|Îlot Madagh]]''
| p625 = {{Coord|35.6391852|-1.07148106|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2650
| label = ''[[:d:Q124960018|Îlot Tekedid]]''
| p625 = {{Coord|37.07984596|7.17140715|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2651
| label = ''[[:d:Q125851038|Îlot du Fort Génois]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2652
| p18 = [[Fitxategi:WAK Badelachen 03.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q293896|Öchsen]]''
| p625 = {{Coord|50.8004|10.0276|display=inline}}
| p2044 = 627.2
| p131 = ''[[:d:Q7866|Wartburgkreis]]''
| p17 = [[Alemania]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2653
| p18 = [[Fitxategi:Öræfajökull - Mapillary (520905752282052).jpg|center|100px]]
| label = [[Öræfajökull]]
| p625 = {{Coord|64.025436111111|-16.642063888889|display=inline}}
| p2044 = 2110
| p131 = ''[[:d:Q933458|Sveitarfélagið Hornafjörður]]''
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2654
| label = ''[[:d:Q335279|Þeistareykir]]''
| p625 = {{Coord|65.88|-16.84|display=inline}}
| p2044 = 564
| p131 = [[Þingeyjarsveit]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2655
| label = [[Þeistareykjarbunga]]
| p625 = {{Coord|65.88|-16.84|display=inline}}
| p2044 = 564
| p131 = [[Þingeyjarsveit]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2656
| p18 = [[Fitxategi:Grindavík05.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q335498|Þorbjörn]]''
| p625 = {{Coord|63.8658108209|-22.4366166804|display=inline}}
| p2044 = 243
| p131 = ''[[:d:Q2796543|Grindavíkurbær]]''
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2657
| label = ''[[:d:Q115622543|Þráinsskjöldur]]''
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2658
| p18 = [[Fitxategi:Iceland thrihnukagigur-volcano crater.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q335699|Þríhnúkagígur]]''
| p625 = {{Coord|63.99833333|-21.69888889|display=inline}}
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2659
| p18 = [[Fitxategi:Markarfljót.jpg|center|100px]]
| label = [[Þórólfsfell]]
| p625 = {{Coord|63.7176|-19.6654|display=inline}}
| p2044 = 574
| p131 = [[Rangárþing eystra]]
| p17 = [[Islandia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2660
| label = ''[[:d:Q109039299|île Bijoutier]]''
| p625 = {{Coord|-7.067867|52.73475|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2661
| label = ''[[:d:Q109039301|île Bouchard]]''
| p625 = {{Coord|45.4325804|-73.7340379|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2662
| label = ''[[:d:Q109039310|île Moe]]''
| p625 = {{Coord|-60.44|-45.41|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2663
| label = ''[[:d:Q111209458|île de Ponthière]]''
| p625 = {{Coord|50.54035104|5.32613633|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2664
| label = ''[[:d:Q111209455|île de la Sucrerie]]''
| p625 = {{Coord|50.5272953|5.20841002|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2665
| label = ''[[:d:Q111209456|île de la Venne]]''
| p625 = {{Coord|50.52507801|5.56940076|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2666
| label = ''[[:d:Q113838584|île des Béguines]]''
| p625 = {{Coord|50.5067759|5.14433|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2667
| label = ''[[:d:Q113838586|île des Chanoines]]''
| p625 = {{Coord|50.5066693|5.1461676|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2668
| label = ''[[:d:Q111209459|île du Bosquet]]''
| p625 = {{Coord|50.52603601|5.20320361|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2669
| label = ''[[:d:Q118180793|Āliamanu Crater]]''
| p625 = {{Coord|21.3596942|-157.9120302|display=inline}}
| p131 = [[Honolulu konderria]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2670
| label = ''[[:d:Q16765414|Čertí kopeček]]''
| p625 = {{Coord|50.6181|15.2303|display=inline}}
| p2044 = 433
| p131 = [[Koberovy]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2671
| p18 = [[Fitxategi:Červená hora.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11175988|Červená hora]]''
| p625 = {{Coord|49.7767|17.5411|display=inline}}
| p2044 = 749
| p131 = [[Budišov nad Budišovkou]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2672
| label = ''[[:d:Q130739302|İşıqlı]]''
| p625 = {{Coord|39.584722222222226|46.17638888888889|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q301832|Lachin District]]''
| p17 = [[Azerbaijan]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2673
| label = ''[[:d:Q11434362|Ōmurodashi]]''
| p625 = {{Coord|34.54666666666667|139.44166666666666|display=inline}}
| p2044 = -150
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2674
| p18 = [[Fitxategi:Ōnodake Kagoshima.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q11439588|Ōno Dake]]''
| p625 = {{Coord|31.256|130.51680556|display=inline}}<br/>{{Coord|31.256111111111|130.51666666667|display=inline}}
| p2044 = 465.9
| p131 = ''[[:d:Q19701|Minamikyūshū]]''<br/>[[Kagoshima (prefektura)|Kagoshima]]
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2675
| p18 = [[Fitxategi:Orakei Basin panorama.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q7099345|Ōrākei Basin]]''
| p625 = {{Coord|-36.8671|174.813|display=inline}}
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2676
| p18 = [[Fitxategi:Mt Richmond crater panorama Auckland.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q6923216|Ōtāhuhu / Mount Richmond]]''
| p625 = {{Coord|-36.9326|174.839|display=inline}}
| p2044 = 48
| p131 = [[Auckland eskualdea]]
| p17 = [[Zeelanda Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2677
| p18 = [[Fitxategi:Ctiněves, Říp a obec.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q102079702|Říp Mountain]]''
| p625 = {{Coord|50.38653|14.2896344|display=inline}}
| p2044 = 461
| p131 = [[Mnetěš]]
| p17 = [[Txekia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2678
| label = ''[[:d:Q21593951|Şīrat al Ḩamāmirī]]''
| p625 = {{Coord|33.540555555556|36.737777777778|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2679
| label = ''[[:d:Q12781801|Štiavnický stratovulkán]]''
| p625 = {{Coord|48.443977777778|18.849105555556|display=inline}}
| p17 = [[Eslovakia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2680
| label = ''[[:d:Q25164419|Θόλος Ναυτίλος]]''
| p625 = {{Coord|36.404444444444|25.396111111111|display=inline}}
| p17 = [[Grezia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2681
| label = ''[[:d:Q101425846|Σαρτόρι]]''
| p625 = {{Coord|38.12277777777778|17.385833333333334|display=inline}}
| p17 = [[Italia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2682
| label = ''[[:d:Q4071824|Асунсьон (вулкан)]]''
| p625 = {{Coord|19.6925|145.40361111111|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2683
| label = ''[[:d:Q4075861|Баканови]]''
| p625 = {{Coord|-6.15|155.35|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2684
| label = ''[[:d:Q4077147|Бам (вулкан)]]''
| p625 = {{Coord|-3.6130555555556|144.81916666667|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2685
| label = ''[[:d:Q4083643|Бем-Канал – Радиерд-Бэй]]''
| p625 = {{Coord|55.316666666667|-131.05|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2686
| p18 = [[Fitxategi:BogoslofIsland.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4089752|Богослов (вулкан)]]''
| p625 = {{Coord|51.91|-177.43833333333|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2687
| label = ''[[:d:Q4090471|Бойса]]''
| p625 = {{Coord|-3.9944444444444|144.96333333333|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2688
| label = ''[[:d:Q4109966|Ветеран (вулкан)]]''
| p625 = {{Coord|9.8333333333333|109.05|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2689
| label = ''[[:d:Q25422827|Вілліямс]]''
| p625 = {{Coord|52.1|178.81666666667|display=inline}}
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2690
| label = ''[[:d:Q18408664|Йохоа]]''
| p17 = [[Honduras]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2691
| label = ''[[:d:Q25422826|Кей Зеа Кон]]''
| p625 = {{Coord|52.95|178.86666666667|display=inline}}
| p131 = [[Alaska]]
| p17 = [[Ameriketako Estatu Batuak]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2692
| label = ''[[:d:Q21044900|Кутиноэрабу (вулкан)]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2693
| label = ''[[:d:Q4252438|Лагуна-Бланка (вулканическое поле)]]''
| p625 = {{Coord|-39.0725|-70.299722222222|display=inline}}
| p131 = [[Neuquén probintzia|Neuquen probintzia]]
| p17 = [[Argentina]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2694
| label = ''[[:d:Q13667744|Лаохесан]]''
| p625 = {{Coord|49.133333333333|126.55|display=inline}}
| p17 = [[Txinako Herri Errepublika]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2695
| label = ''[[:d:Q110259441|Лах]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2696
| label = ''[[:d:Q4266730|Лопеви (вулкан)]]''
| p625 = {{Coord|-16.506944444444|168.34611111111|display=inline}}
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2697
| label = ''[[:d:Q4280140|Манам (вулкан)]]''
| p625 = {{Coord|-4.08|145.03722222222|display=inline}}
| p17 = [[Papua Ginea Berria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2698
| label = ''[[:d:Q4283133|Марчена (вулкан)]]''
| p625 = {{Coord|0.33333333333333|-90.466666666667|display=inline}}
| p17 = [[Ekuador]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2699
| label = ''[[:d:Q4285556|Маунт-макдоналд]]''
| p625 = {{Coord|-17.66666667|168.4166667|display=inline}}
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2700
| p18 = [[Fitxategi:Mountain "Miska".jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4296385|Миска (гора)]]''
| p625 = {{Coord|45.279465|37.384672|display=inline}}
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2701
| label = ''[[:d:Q4304777|Мота (вулкан)]]''
| p625 = {{Coord|-14.2|167.5|display=inline}}
| p17 = [[Vanuatu]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2702
| p18 = [[Fitxategi:Nosy Be.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q4328180|Нуси-Бе (вулкан)]]''
| p625 = {{Coord|-13.316666666667|48.483333333333|display=inline}}
| p2044 = 214
| p131 = ''[[:d:Q55826509|Nosy Be]]''
| p17 = [[Madagaskar]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2703
| label = ''[[:d:Q21697326|Էրլիդաղ]]''
| p17 = [[Turkia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2704
| label = ''[[:d:Q6942101|גבעת טליה]]''
| p625 = {{Coord|32.9793|35.8113|display=inline}}
| p2044 = 748
| p17 = [[Israel]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2705
| label = ''[[:d:Q6638133|קו התלים הישראלי]]''
| p625 = {{Coord|33.081932|35.8338309|display=inline}}
| p17 = [[Israel]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2706
| label = ''[[:d:Q12411374|רכס בשנית]]''
| p625 = {{Coord|33.06523333|35.84440833|display=inline}}
| p2044 = 1156
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2707
| label = ''[[:d:Q6587022|רכס הבוסטר]]''
| p625 = {{Coord|33.15952778|35.82650278|display=inline}}
| p2044 = 1056
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2708
| label = ''[[:d:Q21596961|أراضي النورية]]''
| p625 = {{Coord|33.178055555556|37.417777777778|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2709
| label = ''[[:d:Q21596971|أرض أم رحيل]]''
| p625 = {{Coord|33.259444444444|37.388333333333|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2710
| label = ''[[:d:Q21591868|أرض بنت سمرا]]''
| p625 = {{Coord|33.1231|37.2953|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2711
| label = ''[[:d:Q21583690|أم الجنبريس]]''
| p625 = {{Coord|33.229444444444|37.141666666667|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2712
| label = ''[[:d:Q21583709|أم حوار]]''
| p625 = {{Coord|33.31|37.0557|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2713
| label = ''[[:d:Q21596979|ارض أم القذقاذ]]''
| p625 = {{Coord|33.4477|37.2559|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2714
| label = ''[[:d:Q21596966|الجفاجف]]''
| p625 = {{Coord|33.0699|37.2209|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2715
| label = ''[[:d:Q21597044|الحرات]]''
| p625 = {{Coord|33.5|37.2|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2716
| label = ''[[:d:Q21591900|الشليل]]''
| p625 = {{Coord|33.532777777778|36.73|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2717
| label = ''[[:d:Q21589724|الصفا]]''
| p625 = {{Coord|33.11738|37.14788|display=inline}}
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2718
| label = ''[[:d:Q21594940|الهايف]]''
| p625 = {{Coord|33.5025|36.721388888889|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2719
| label = ''[[:d:Q21586903|تل ابو جحاش]]''
| p625 = {{Coord|33.5317|37.2272|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2720
| label = ''[[:d:Q21591914|تل الثليثوات الأوسط]]''
| p625 = {{Coord|33.385833333333|37.150277777778|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2721
| label = ''[[:d:Q21596969|تل الثليثوات الشمالي]]''
| p625 = {{Coord|33.390833333333|37.140277777778|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2722
| label = ''[[:d:Q21591913|تل الثليثوات القبلي]]''
| p625 = {{Coord|33.3689|37.1573|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2723
| label = ''[[:d:Q21589492|تل الكواير]]''
| p625 = {{Coord|33.075|37.167777777778|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2724
| label = ''[[:d:Q21584543|تل سلمان]]''
| p625 = {{Coord|33.5203|37.2917|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2725
| label = ''[[:d:Q21585183|تل قليب حمة الجزيرة]]''
| p625 = {{Coord|35.6939|40.0084|display=inline}}
| p131 = [[Deir ez-Zor eskualdea|Dayr az Zawr eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2726
| p18 = [[Fitxategi:Buqata entry road.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q2903912|تل وردة]]''
| p625 = {{Coord|33.211111111111|35.788888888889|display=inline}}
| p2044 = 1226
| p131 = [[Golan]]
| p17 = [[Israel]]<br/>[[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2727
| label = ''[[:d:Q21584453|تلول الصفا]]''
| p625 = {{Coord|33.2425|36.983611111111|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2728
| label = ''[[:d:Q21591028|جبل ابو غانم]]''
| p625 = {{Coord|33.100833333333|37.175555555556|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2729
| label = ''[[:d:Q21591865|حرة الابل]]''
| p625 = {{Coord|33.197222222222|37.286111111111|display=inline}}
| p2044 = 641
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2730
| label = ''[[:d:Q21591882|حرة سدريشة]]''
| p625 = {{Coord|33.469444444444|37.325|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2731
| label = ''[[:d:Q21593515|حمة أبو رجوم]]''
| p625 = {{Coord|35.6709|40.5648|display=inline}}
| p131 = [[Deir ez-Zor eskualdea|Dayr az Zawr eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2732
| label = ''[[:d:Q21594935|صيرة أبو رميح]]''
| p625 = {{Coord|33.5075|36.7425|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2733
| label = ''[[:d:Q21594936|صيرة الشليل]]''
| p625 = {{Coord|33.525277777778|36.731111111111|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2734
| label = ''[[:d:Q21594939|صيرة قنبر]]''
| p625 = {{Coord|33.5075|36.725833333333|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2735
| label = ''[[:d:Q21593949|صيرة محي الدين]]''
| p625 = {{Coord|33.550277777778|36.732222222222|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2736
| label = ''[[:d:Q21596965|مذابح ولد ابو قروش]]''
| p625 = {{Coord|33.183888888889|37.3425|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2737
| label = ''[[:d:Q21593950|مصيرة الشليل]]''
| p625 = {{Coord|33.541388888889|36.730833333333|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2738
| label = ''[[:d:Q21594934|مصيرة هكر الدرب]]''
| p625 = {{Coord|33.506111111111|36.733888888889|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2739
| label = ''[[:d:Q21584843|مفردة رغيلة]]''
| p625 = {{Coord|33.162222222222|37.098333333333|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2740
| label = ''[[:d:Q130746546|ქილაკუპრა]]''
| p625 = {{Coord|41.333888888888886|45.76972222222222|display=inline}}
| p2044 = 450
| p131 = ''[[:d:Q1490703|Dedoplis Tsqaro Municipality]]''
| p17 = [[Georgia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2741
| label = ''[[:d:Q21586973|Ḑahīr]]''
| p625 = {{Coord|33.250555555556|37.074722222222|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2742
| label = ''[[:d:Q21586598|Ḩammat al Jazrah]]''
| p625 = {{Coord|35.7027|39.9737|display=inline}}
| p131 = [[Deir ez-Zor eskualdea|Dayr az Zawr eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2743
| label = ''[[:d:Q21586602|Ḩammat as Sahl]]''
| p625 = {{Coord|35.4975|39.4333|display=inline}}
| p131 = [[Deir ez-Zor eskualdea|Dayr az Zawr eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2744
| label = ''[[:d:Q21586599|Ḩammat ash Shāmīyah]]''
| p625 = {{Coord|35.643333333333|39.773611111111|display=inline}}
| p131 = [[Deir ez-Zor eskualdea|Dayr az Zawr eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2745
| label = ''[[:d:Q21591864|Ḩarrat Umm Raḩīl]]''
| p625 = {{Coord|33.20025|37.35303|display=inline}}
| p131 = [[Rif Dimashq eskualdea]]
| p17 = [[Siria]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2746
| label = ''[[:d:Q11381843|住吉池]]''
| p625 = {{Coord|31.77166667|130.59166667|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q407947|Aira]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2747
| label = ''[[:d:Q130244903|小田萌山]]''
| p625 = {{Coord|45.028|147.918|display=inline}}
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2748
| label = ''[[:d:Q109606269|松代泥火山]]''
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2749
| label = ''[[:d:Q86736653|海形海山]]''
| p625 = {{Coord|26.666667|140.929167|display=inline}}
| p2044 = -165
| p131 = ''[[:d:Q1022925|Ogasawara Village]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2750
| p18 = [[Fitxategi:Mount Demon (Mount Kamuidake) Relief Map, SRTM-1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q130262269|神威岳 (択捉島)]]''
| p625 = {{Coord|45.5014|148.8603|display=inline}}
| p2044 = 1330
| p131 = ''[[:d:Q2213976|Kurilsky District]]''<br/>[[Nemuro suprefetura]]
| p17 = [[Errusia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2751
| label = ''[[:d:Q11603968|米丸]]''
| p625 = {{Coord|31.775556|130.564444|display=inline}}
| p131 = ''[[:d:Q407947|Aira]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Sumendiak
| number = style='text-align:right'| 2752
| p18 = [[Fitxategi:Takadaôdake1.jpg|center|100px]]
| label = ''[[:d:Q114672292|高田大岳]]''
| p625 = {{Coord|40.653106|140.907103|display=inline}}
| p2044 = 1559
| p131 = [[Aomori]]<br/>''[[:d:Q646818|Towada]]''
| p17 = [[Japonia]]
}}
|}
{{wikidata list end}}
[[Kategoria:Sumendiak]]
bg5ry5j2fqd9kuh2x6hi9riobs4rzpr
Phylloscartes
0
647119
9967905
9872040
2024-11-13T15:37:55Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967905
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = Cabanis & Heine, 1859}}
'''''Phylloscartes''''' [[hegazti]] genero bat da. [[Tyrannidae]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q379371 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Phylloscartes beckeri
| p18 = [[Fitxategi:Phylloscartes beckeri map.svg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Phylloscartes ceciliae
| p18 = [[Fitxategi:Phylloscartes ceciliae Alagoas Tyrannulet; Pedra d'Antas reserve, Lagoa dos Gatos, Pernambuco, Brazil.jpg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Phylloscartes chapmani
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Phylloscartes difficilis
| p18 = [[Fitxategi:Phylloscartes difficilis.jpeg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Phylloscartes eximius
| p18 = [[Fitxategi:Phylloscartes eximius 1838.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Phylloscartes flaviventris
| p18 = [[Fitxategi:Pfla.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Phylloscartes flavovirens
| p18 = [[Fitxategi:Phylloscartes flavovirens - Yellow-green Tyrannulet; Panamá.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Phylloscartes gualaquizae
| p18 = [[Fitxategi:Ecuadorian Tyrannulet - South Ecuador S4E0296 (16685960400).jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Phylloscartes kronei
| p18 = [[Fitxategi:Phylloscartes kronei - Restinga tyrannulet.JPG|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Phylloscartes lanyoni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Phylloscartes nigrifrons
| p18 = [[Fitxategi:Phylloscartes nigrifons - Black-fronted Tyrannulet.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Phylloscartes ophthalmicus
| p18 = [[Fitxategi:Marble-faced Bristle-Tyrant - Colombia S4E0221 (16872356141).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Phylloscartes orbitalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Phylloscartes oustaleti
| p18 = [[Fitxategi:Phylloscartes oustaleti Oustalet's Tyrannulet; Intervales State Park, São Paulo, Brazil.jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Phylloscartes parkeri
| p18 = [[Fitxategi:Cinnamon-faced Tyrannulet - Manu NP - Perù 7710 (16666057107).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Phylloscartes paulista
| p18 = [[Fitxategi:São Paulo Tyrannulet (Phylloscartes paulista).jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Phylloscartes poecilotis
| p18 = [[Fitxategi:Variegated Bristle-Tyrant - Colombia S4E9894 (16251007584).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Phylloscartes roquettei
| p18 = [[Fitxategi:Phylloscartes roquettei Minas Gerais Tyrannulet; Botumitim, Minas Gerais, Brazil.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Phylloscartes superciliaris
| p18 = [[Fitxategi:Phylloscartes superciliaris.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Phylloscartes sylviolus
| p18 = [[Fitxategi:Phylloscartes sylviolus.jpeg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Phylloscartes venezuelanus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Phylloscartes ventralis
| p18 = [[Fitxategi:Phylloscartes ventralis - Mottle-checked tyrannulet; Monteiro Lobato, São Paulo, Brazil.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Phylloscartes virescens
| p18 = [[Fitxategi:Phylloscartes virescens Olive-green Tyrannulet; Manaus, Amazonas, Brazil (cropped).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Tyrannidae]]
4ybg9ngkvx5og9594czzwbt96b9w9b4
Laniarius
0
647136
9967617
9871856
2024-11-13T12:46:35Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967617
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = Vieillot, 1816}}
'''''Laniarius''''' [[hegazti]] genero bat da. [[Malaconotidae]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q1029627 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Laniarius aethiopicus
| p18 = [[Fitxategi:Ethiopian Boubou (Laniarius aethiopicus), Sidama, Ethiopia 1.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Laniarius amboimensis
| p18 = [[Fitxategi:Gabela Bushshrike 114ND500 DSC2752.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Laniarius atrococcineus
| p18 = [[Fitxategi:Laniarius atrococcineus -Pretoria, South Africa-8 (2).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Laniarius atroflavus
| p18 = [[Fitxategi:LaniariusAtroflavusSmit.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Laniarius barbarus
| p18 = [[Fitxategi:Bwbw barbari Laniarius barbarus.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Laniarius bertrandi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Laniarius bicolor
| p18 = [[Fitxategi:Laniarius.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Laniarius blanfordi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Laniarius bocagei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Laniarius brauni
| p18 = [[Fitxategi:Laniarius brauni imported from iNaturalist photo 9005374 on 19 November 2020 (cropped).jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Laniarius castaneiceps
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Laniarius erlangeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Laniarius erythrogaster
| p18 = [[Fitxategi:Black-headed Gonolek Laniarius erythrogaster National Aviary 1200px.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Laniarius ferrugineus
| p18 = [[Fitxategi:Laniarius ferrugineus00.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Laniarius fuelleborni
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Laniarius funebris
| p18 = [[Fitxategi:Slate-colored Boubou, Serengeti.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Laniarius helenae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Laniarius holomelas
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Laniarius lagdeni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Laniarius leucorhynchus
| p18 = [[Fitxategi:Laniarius leucorhynchus.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Laniarius luehderi
| p18 = [[Fitxategi:Luehders Bushshrike specimen RWD.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Laniarius major
| p18 = [[Fitxategi:Laniarius major major, Lac Ruhondo, Rwanda 1.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Laniarius monteiri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Laniarius mufumbiri
| p18 = [[Fitxategi:Papyrus Gonolek (Laniarius mufumbiri) - Kibale National Park, Uganda.jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Laniarius multicolor
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Laniarius nigerrimus
| p18 = [[Fitxategi:Manda Boubou - Laniarius nigerrimus, Manda Island210624-2 (51318128920).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Laniarius nigrifrons
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 28
| p225 = Laniarius nigrithorax
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 29
| p225 = Laniarius poensis
| p18 = [[Fitxategi:Naturalis Biodiversity Center - RMNH.AVES.37657 1 - Laniarius fulleborni poensis (Alexander, 1903) - Laniidae - bird skin specimen.jpeg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 30
| p225 = Laniarius poliochlamys
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 31
| p225 = Laniarius quadricolor
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 32
| p225 = Laniarius ruficeps
| p18 = [[Fitxategi:DryoscopusTelephonusKeulemans.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 33
| p225 = Laniarius sublacteus
| p18 = [[Fitxategi:Zanzibar Boubou.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 34
| p225 = Laniarius turatii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 35
| p225 = Laniarius ussheri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 36
| p225 = Laniarius willardi
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Malaconotidae]]
3c47ebv3l077itf1wmz6clu34wlpqbs
Squalius
0
647746
9967901
9872034
2024-11-13T15:33:47Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967901
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = Bonaparte, 1837}}
'''''Squalius''''' [[arrain]] genero bat da. [[Cyprinidae]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q2725287 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Squalius adanaensis
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Squalius agdamicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Squalius alburnoides
| p18 = [[Fitxategi:Squalius alburnoides 01 by-dpc.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Squalius albus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Squalius aliciae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Squalius anatolicus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Squalius aphipsi
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Squalius aradensis
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Squalius aristotelis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Squalius bearnensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Squalius berak
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Squalius borysthenicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Squalius cappadocicus
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Squalius carinus
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Squalius carolitertii
| p18 = [[Fitxategi:Squalius carolitertii.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Squalius castellanus
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Squalius cavedanus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Squalius cephaloides
| p18 = [[Fitxategi:Chevesne.JPG|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Squalius cephalopsis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Squalius cephalus
| p18 = [[Fitxategi:Oniria - Squalius cephalus 03.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Squalius cii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Squalius clathratus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Squalius copei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Squalius cruoreus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Squalius danilewskii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Squalius elatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Squalius fellowesii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 28
| p225 = Squalius ghigii
| p18 = [[Fitxategi:Rhodes Aquarium - Ladigesocypris ghigii.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 29
| p225 = Squalius hyalope
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 30
| p225 = Squalius illyricus
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 48056 Leuciscus illyricus (Heckel and Kner).jpeg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 31
| p225 = Squalius irideus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 32
| p225 = Squalius janae
| p18 = [[Fitxategi:Squalius janae - ZooKeys-53-045-g002.jpeg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 33
| p225 = Squalius japonicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 34
| p225 = Squalius keadicus
| p18 = [[Fitxategi:Squalius keadicus.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 35
| p225 = Squalius kosswigi
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 36
| p225 = Squalius kottelati
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 37
| p225 = Squalius laietanus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 38
| p225 = Squalius lemmoni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 39
| p225 = Squalius lepidus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 40
| p225 = Squalius leuciscus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 41
| p225 = Squalius lucumonis
| p18 = [[Fitxategi:Leuciscus lucumonis 1.JPG|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 42
| p225 = Squalius malacitanus
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 43
| p225 = Squalius meridionalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 44
| p225 = Squalius meunier
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 45
| p225 = Squalius microlepis
| p18 = [[Fitxategi:Squalius microlepis (10.3897-zookeys.897.38768) Figure 3.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 46
| p225 = Squalius moreoticus
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 47
| p225 = Squalius orientalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 48
| p225 = Squalius orpheus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 49
| p225 = Squalius oxyrrhis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 50
| p225 = Squalius palaciosi
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 51
| p225 = Squalius pamvoticus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 52
| p225 = Squalius pareti
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 53
| p225 = Squalius peloponensis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 54
| p225 = Squalius photogenis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 55
| p225 = Squalius platyceps
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 56
| p225 = Squalius prespensis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 57
| p225 = Squalius proriger
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 58
| p225 = Squalius pursakensis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 59
| p225 = Squalius pyrenaicus
| p18 = [[Fitxategi:Squalius pyrenaicus 02 by-dpc.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 60
| p225 = Squalius recurvirostris
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 61
| p225 = Squalius rhomaleus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 62
| p225 = Squalius schmidti
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 63
| p225 = Squalius semae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 64
| p225 = Squalius seyhanensis
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 65
| p225 = Squalius sp. nov. 'Aoos'
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 66
| p225 = Squalius sp. nov. 'Evia'
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 67
| p225 = Squalius spurius
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 68
| p225 = Squalius squaliusculus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 69
| p225 = Squalius squalus
| p18 = [[Fitxategi:Squalius squalus juvenile.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 70
| p225 = Squalius suworzewi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 71
| p225 = Squalius svallize
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 48058 Leuciscus svallize (Heckel and Kner).jpeg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 72
| p225 = Squalius tenellus
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 48062 Leuciscus tenellus (Heckel).jpeg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 73
| p225 = Squalius torgalensis
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 74
| p225 = Squalius turcicus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 75
| p225 = Squalius turskyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 76
| p225 = Squalius ukliva
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 77
| p225 = Squalius ulanus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 78
| p225 = Squalius valentinus
| p18 = [[Fitxategi:Cachuelo valenciano (Squalius valentinus).jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 79
| p225 = Squalius vardarensis
| p18 = [[Fitxategi:Vardar chub (Squalius vardarensis).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 80
| p225 = Squalius vulgaris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 81
| p225 = Squalius zrmanjae
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Cyprinidae]]
tuarxw04frbvc756vg8dqmwdxpe86q1
Sundadanio
0
647748
9968777
9882549
2024-11-14T09:57:42Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968777
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = Kottelat & K. E. Witte, 1999}}
'''''Sundadanio''''' [[arrain]] genero bat da. [[Cyprinidae]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q2366065 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Sundadanio atomus
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Sundadanio axelrodi
| p18 = [[Fitxategi:Sundadanio cf. axelrodi.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Sundadanio echinus
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Sundadanio gargula
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Sundadanio goblinus
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Sundadanio margarition
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Sundadanio retiarius
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Sundadanio rubellus
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Cyprinidae]]
nlxak3rb0uqqsk5ksqy635d23bv6cvz
Telestes
0
647749
9968430
9872249
2024-11-13T22:47:02Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968430
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = Bonaparte, 1837}}
'''''Telestes''''' [[arrain]] genero bat da. [[Cyprinidae]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q2750790 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Telestes beoticus
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Telestes brandtii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Telestes comes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Telestes croaticus
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Telestes dabar
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Telestes fontinalis
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Telestes karsticus
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Telestes metohiensis
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Telestes miloradi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Telestes montenigrinus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Telestes muticellus
| p18 = [[Fitxategi:Telestes muticellus.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Telestes pleurobipunctatus
| p18 = [[Fitxategi:Telestes pleurobipunctatus 53643529 (cropped).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Telestes polylepis
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Telestes rysela
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Telestes souffia
| p18 = [[Fitxategi:Telestes souffia.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Telestes turskyi
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 48060 Leuciscus turskyi (Heckel).jpeg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Telestes ukliva
| p18 = [[Fitxategi:Leuciscusukliva.jpg|center|100px]]
| p141 = [[galdua]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Cyprinidae]]
40lnhs2nfn5k4jimhehlk5sj9paenk8
Tor (generoa)
0
647751
9968579
9882283
2024-11-14T06:08:35Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968579
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|name = Tor
|taxon = Tor
|authority = J. E. Gray, 1833}}
'''''Tor''''' [[arrain]] genero bat da. [[Cyprinidae]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q2607656 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Tor ater
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Tor barakae
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Tor brevifilis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Tor chelynoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Tor dongnaiensis
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Tor douronensis
| p18 = [[Fitxategi:Tor douron 160811-61575 ffi.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Tor grypus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Tor hemispinus
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Tor khudree
| p18 = [[Fitxategi:Tor tor Day.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Tor kulkarnii
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Tor laterivittatus
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Tor macrolepis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Tor malabaricus
| p18 = [[Fitxategi:Tor malabaricus 32065626 (cropped).jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Tor mekongensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Tor mosal
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Tor polylepis
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Tor progeneius
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Tor putitora
| p18 = [[Fitxategi:Mahasher.JPG|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Tor qiaojiensis
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Tor remadeviae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Tor remadevii
| p18 = [[Fitxategi:Orange-finned mahseer AJTJ P1010743.jpg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Tor sinensis
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Tor soro
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Tor tambra
| p18 = [[Fitxategi:Blue-finned mahseer, AJT Johnsingh.jpg|center|100px]]
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Tor tambroides
| p18 = [[Fitxategi:Tor tambroid 160811-61602 ffi.JPG|center|100px]]
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Tor tor
| p18 = [[Fitxategi:Tor tor Day.jpg|center|100px]]
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Tor yingjiangensis
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 28
| p225 = Tor yunnanensis
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Cyprinidae]]
qgpv5sklfydjsglyrbbi4dpii8ecbmn
Mugilogobius
0
647800
9968365
9872214
2024-11-13T21:05:18Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968365
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = Smitt, 1900}}
'''''Mugilogobius''''' [[arrain]] genero bat da. [[Gobiidae]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q907473 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Mugilogobius abei
| p18 = [[Fitxategi:Mugilogobius abei (Shizuoka,Japan).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Mugilogobius adeia
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Mugilogobius amadi
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Mugilogobius cagayanensis
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Mugilogobius cavifrons
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Mugilogobius chulae
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Mugilogobius devisi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Mugilogobius duospilus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Mugilogobius durbanensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Mugilogobius fasciatus
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Mugilogobius filifer
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Mugilogobius flavomaculatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Mugilogobius fontinalis
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 39703 Vaimosa fontinalis Jordan & Seale, new species Type.jpeg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Mugilogobius fusculus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Mugilogobius fuscus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Mugilogobius galwayi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Mugilogobius hitam
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Mugilogobius inhacae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Mugilogobius kabilia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Mugilogobius karatunensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Mugilogobius latifrons
| p18 = [[Fitxategi:Mulat u0.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Mugilogobius lepidotus
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Mugilogobius littoralis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Mugilogobius luzonensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Mugilogobius mertoni
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Mugilogobius myxodermus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Mugilogobius notospilus
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 39703 Vaimosa fontinalis Jordan & Seale, new species Type.jpeg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 28
| p225 = Mugilogobius nuicocensis
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 29
| p225 = Mugilogobius obliquifasciata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 30
| p225 = Mugilogobius obliquifasciatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 31
| p225 = Mugilogobius paludis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 32
| p225 = Mugilogobius parvus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 33
| p225 = Mugilogobius perakensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 34
| p225 = Mugilogobius piapensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 35
| p225 = Mugilogobius platynotus
| p18 = [[Fitxategi:GobiusPlatystomaFord.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 36
| p225 = Mugilogobius platystoma
| p18 = [[Fitxategi:GobiusPlatystomaFord.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 37
| p225 = Mugilogobius polylepis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 38
| p225 = Mugilogobius pongolensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 39
| p225 = Mugilogobius rambaiae
| p18 = [[Fitxategi:Mugilogobius rambaiae.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 40
| p225 = Mugilogobius rexi
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 41
| p225 = Mugilogobius rivulus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 42
| p225 = Mugilogobius sarasinorum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 43
| p225 = Mugilogobius stigmaticus
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 36127 Mugilogobius devisi, nom nov.jpeg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 44
| p225 = Mugilogobius tagala
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 45
| p225 = Mugilogobius tigrinus
| p18 = [[Fitxategi:Mugilogobius tigrinus.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 46
| p225 = Mugilogobius wilsoni
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 47
| p225 = Mugilogobius zebra
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Gobiidae]]
pb0skkujhbssri6k836kscrgk8qxcui
Ancistrus
0
647871
9968566
9882212
2024-11-14T05:20:54Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968566
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = (Kner, 1854)}}
'''''Ancistrus''''' [[arrain]] genero bat da. [[Characidae]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q571923 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Ancistrus abilhoai
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Ancistrus agostinhoi
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Ancistrus aguaboensis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Ancistrus amaris
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Ancistrus annectens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Ancistrus bodenhameri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Ancistrus bolivianus
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Ancistrus brachyurus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Ancistrus brevifilis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Ancistrus brevipinnis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Ancistrus bufonius
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Ancistrus caucanus
| p18 = [[Fitxategi:Ancistrus caucanus (16333655830).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Ancistrus centrolepis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Ancistrus chagresi
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Ancistrus cirrhosus
| p18 = [[Fitxategi:Ancistrus cirrhosus.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Ancistrus claro
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Ancistrus clementinae
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Ancistrus cryptophthalmus
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Ancistrus cuiabae
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Ancistrus damasceni
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Ancistrus dolichopterus
| p18 = [[Fitxategi:Ancistrus dolichopterus Kner, 1854 type.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Ancistrus dubius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Ancistrus erinaceus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Ancistrus eustictus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Ancistrus falconensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Ancistrus formoso
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Ancistrus fulvus
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 28
| p225 = Ancistrus galani
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 29
| p225 = Ancistrus gibbiceps
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 30
| p225 = Ancistrus greeni
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 31
| p225 = Ancistrus guentheri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 32
| p225 = Ancistrus gymnorhynchus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 33
| p225 = Ancistrus heterorhynchus
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 34
| p225 = Ancistrus hoplogenys
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 35
| p225 = Ancistrus jataiensis
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 36
| p225 = Ancistrus jelskii
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 37
| p225 = Ancistrus karajas
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 38
| p225 = Ancistrus kellerae
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 39
| p225 = Ancistrus krenakarore
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 40
| p225 = Ancistrus latifrons
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 41
| p225 = Ancistrus leoni
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 42
| p225 = Ancistrus leucostictus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 43
| p225 = Ancistrus lineolatus
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 44
| p225 = Ancistrus lithurgicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 45
| p225 = Ancistrus lituratus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 46
| p225 = Ancistrus longimanus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 47
| p225 = Ancistrus luzia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 48
| p225 = Ancistrus macrophthalmus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 49
| p225 = Ancistrus maculatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 50
| p225 = Ancistrus malacops
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 51
| p225 = Ancistrus maracasae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 52
| p225 = Ancistrus marcapatae
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 53
| p225 = Ancistrus martini
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 54
| p225 = Ancistrus mattogrossensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 55
| p225 = Ancistrus maximus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 56
| p225 = Ancistrus medians
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 57
| p225 = Ancistrus megalostomus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 58
| p225 = Ancistrus minutus
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 59
| p225 = Ancistrus montanus
| p18 = [[Fitxategi:Ancistrus montanus.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 60
| p225 = Ancistrus mullerae
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 61
| p225 = Ancistrus multispinis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 62
| p225 = Ancistrus nudiceps
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 63
| p225 = Ancistrus occidentalis
| p18 = [[Fitxategi:Ancistrus occidentalis.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 64
| p225 = Ancistrus occloi
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 65
| p225 = Ancistrus parecis
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 66
| p225 = Ancistrus patronus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 67
| p225 = Ancistrus pictus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 68
| p225 = Ancistrus pirareta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 69
| p225 = Ancistrus piriformis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 70
| p225 = Ancistrus ranunculus
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 71
| p225 = Ancistrus reisi
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 72
| p225 = Ancistrus salgadae
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 73
| p225 = Ancistrus saudades
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 74
| p225 = Ancistrus scaphirhynchus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 75
| p225 = Ancistrus sericeus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 76
| p225 = Ancistrus shuar
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 77
| p225 = Ancistrus sp.
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 78
| p225 = Ancistrus spinosus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 79
| p225 = Ancistrus stigmaticus
| p18 = [[Fitxategi:Ancistrus stigmaticus - NHM 1.jpg|center|100px]]
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 80
| p225 = Ancistrus tamboensis
| p18 = [[Fitxategi:Ancistrus Tamboensis1.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 81
| p225 = Ancistrus taunayi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 82
| p225 = Ancistrus temminckii
| p18 = [[Fitxategi:Ancistrus temminckii.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 83
| p225 = Ancistrus tolima
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 84
| p225 = Ancistrus tombador
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 85
| p225 = Ancistrus trinitatis
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 86
| p225 = Ancistrus triradiatus
| p18 = [[Fitxategi:Bristlenose Catfish 700.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 87
| p225 = Ancistrus variolus
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 88
| p225 = Ancistrus verecundus
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 89
| p225 = Ancistrus vericaucanus
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 90
| p225 = Ancistrus yutajae
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 91
| p225 = Chaetostoma greeni
| p18 = [[Fitxategi:Chaetostoma greeni.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 92
| p225 = Chaetostoma marcapatae
| p18 = [[Fitxategi:Chaetostoma marcapatae.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 93
| p225 = Chaetostoma sericeum
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Characidae]]
13pw0y6vh8o04srwawxsxkigt82qu90
Farlowella
0
647877
9968578
9882280
2024-11-14T06:07:48Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968578
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = C. H. Eigenmann and R. S. Eigenmann, 1889}}
'''''Farlowella''''' [[arrain]] genero bat da. [[Loricariidae]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q134999 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Farlowella acus
| p18 = [[Fitxategi:Farlowella arcus 3.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Farlowella altocorpus
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Farlowella amazonum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Farlowella azpelicuetae
| p18 = [[Fitxategi:Farlowella azpelicuetae.tif|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Farlowella colombiensis
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Farlowella curtirostra
| p18 = [[Fitxategi:Aguja de los Andes .jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Farlowella gianetii
| p18 = [[Fitxategi:Farlowella gianetii.jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Farlowella gracilis
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Farlowella hahni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Farlowella hasemani
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Farlowella henriquei
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Farlowella isbruckeri
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Farlowella jauruensis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Farlowella knerii
| p18 = [[Fitxategi:Farlowella knerii.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Farlowella mariaelenae
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Farlowella martini
| p18 = [[Fitxategi:Aguja de Aroa.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Farlowella mitoupibo
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Farlowella nattereri
| p18 = [[Fitxategi:Farlowella nattereri.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Farlowella odontotumulus
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Farlowella oxyrryncha
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Farlowella paraguayensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Farlowella platorynchus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Farlowella reticulata
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Farlowella rugosa
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Farlowella schreitmuelleri
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Farlowella smithi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Farlowella taphorni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 28
| p225 = Farlowella venezuelensis
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 29
| p225 = Farlowella vittata
| p18 = [[Fitxategi:Farlowella vittata - 20120228.jpeg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 30
| p225 = Farlowella yarigui
| p141 = [[datu falta]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Loricariidae]]
[[Kategoria:Hego Amerikako arrainak]]
njbozz4mdtm3pxmt5g8cnl7pwupsuog
Pareiorhaphis
0
647880
9967866
9872008
2024-11-13T15:17:06Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967866
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = A. Miranda-Ribeiro, 1918}}
'''''Pareiorhaphis''''' [[arrain]] genero bat da. [[Loricariidae]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q7136700 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Pareiorhaphis azygolechis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Pareiorhaphis bahianus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Pareiorhaphis cameroni
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Pareiorhaphis cerosus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Pareiorhaphis eurycephalus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Pareiorhaphis garapia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Pareiorhaphis garbei
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Pareiorhaphis hypselurus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Pareiorhaphis hystrix
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Pareiorhaphis lophia
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Pareiorhaphis mucurina
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Pareiorhaphis mutuca
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Pareiorhaphis nasuta
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Pareiorhaphis nudulus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Pareiorhaphis parmula
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Pareiorhaphis proskynita
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Pareiorhaphis pumila
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Pareiorhaphis regani
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Pareiorhaphis ruschii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Pareiorhaphis scutula
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Pareiorhaphis splendens
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Pareiorhaphis steindachneri
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Pareiorhaphis stephanus
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Pareiorhaphis stomias
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Pareiorhaphis togoroi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Pareiorhaphis vestigipinnis
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Pareiorhaphis vetula
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Loricariidae]]
[[Kategoria:Hego Amerikako arrainak]]
9zc42awlvq6b43v696h6e5wkz92nz1w
Rineloricaria
0
647884
9968276
9872170
2024-11-13T19:17:05Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968276
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = (Bleeker, 1862)}}
'''''Rineloricaria''''' [[arrain]] genero bat da. [[Loricariidae]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q138093 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Rineloricaria aequalicuspis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Rineloricaria altipinnis
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Rineloricaria anhaguapitan
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Rineloricaria anhanguapitan
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Rineloricaria anitae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Rineloricaria aurata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Rineloricaria baliola
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Rineloricaria beni
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Rineloricaria cacerensis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Rineloricaria cachivera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Rineloricaria cadeae
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Rineloricaria capitonia
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Rineloricaria caracasensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Rineloricaria castroi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Rineloricaria catamarcensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Rineloricaria cubataonis
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Rineloricaria daraha
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Rineloricaria eigenmanni
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Rineloricaria fallax
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Rineloricaria felipponei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Rineloricaria formosa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Rineloricaria hasemani
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Rineloricaria henselii
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Rineloricaria heteroptera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Rineloricaria hoehnei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Rineloricaria isaaci
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Rineloricaria jaraguensis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 28
| p225 = Rineloricaria jubata
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 29
| p225 = Rineloricaria jurupari
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 30
| p225 = Rineloricaria konopickyi
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 31
| p225 = Rineloricaria kronei
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 32
| p225 = Rineloricaria lanceolata
| p18 = [[Fitxategi:Rineloricaria lanceolata 06.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 33
| p225 = Rineloricaria langei
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 34
| p225 = Rineloricaria latirostris
| p18 = [[Fitxategi:Fish fauna (10.3897-zookeys.875.31977) Figure 9 3 Rineloricaria latirostris (cropped).png|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 35
| p225 = Rineloricaria lima
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 36
| p225 = Rineloricaria longicauda
| p18 = [[Fitxategi:Viola (Rineloricaria longicauda) 2.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 37
| p225 = Rineloricaria maacki
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 38
| p225 = Rineloricaria magdalenae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 39
| p225 = Rineloricaria malabarbai
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 40
| p225 = Rineloricaria maquinensis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 41
| p225 = Rineloricaria melini
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 42
| p225 = Rineloricaria microlepidogaster
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 43
| p225 = Rineloricaria microlepidota
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 44
| p225 = Rineloricaria misionera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 45
| p225 = Rineloricaria morrowi
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 46
| p225 = Rineloricaria nigricauda
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 47
| p225 = Rineloricaria nudipectoris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 48
| p225 = Rineloricaria osvaldoi
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 49
| p225 = Rineloricaria pareiacantha
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 50
| p225 = Rineloricaria parva
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 51
| p225 = Rineloricaria pentamaculata
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 52
| p225 = Rineloricaria phoxocephala
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 53
| p225 = Rineloricaria platyura
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 54
| p225 = Rineloricaria quadrensis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 55
| p225 = Rineloricaria reisi
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 56
| p225 = Rineloricaria rupestris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 57
| p225 = Rineloricaria sanga
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 58
| p225 = Rineloricaria setepovos
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 59
| p225 = Rineloricaria sneiderni
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 60
| p225 = Rineloricaria steinbachi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 61
| p225 = Rineloricaria steindachneri
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 62
| p225 = Rineloricaria stellata
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 63
| p225 = Rineloricaria stewarti
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 64
| p225 = Rineloricaria strigilata
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 65
| p225 = Rineloricaria teffeana
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 66
| p225 = Rineloricaria thrissoceps
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 67
| p225 = Rineloricaria tropeira
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 68
| p225 = Rineloricaria uracantha
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 69
| p225 = Rineloricaria wolfei
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 70
| p225 = Rineloricaria zaina
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Loricariidae]]
[[Kategoria:Hego Amerikako arrainak]]
m5f0w6b6tikfmf2kqbyju0o2uul58wb
Ctenopoma
0
647895
9968510
9882108
2024-11-14T01:23:38Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968510
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = W. K. H. Peters, 1844}}
'''''Cordylancistrus''''' [[arrain]] genero bat da. [[Perciformes]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q149360 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Ctenopoma acutirostre
| p18 = [[Fitxategi:Leopard-Buschfisch.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Ctenopoma argentoventer
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Ctenopoma ashbysmithi
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Ctenopoma congicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Ctenopoma gabonense
| p18 = [[Fitxategi:Ctenopoma-gabonense-female.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Ctenopoma garuanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Ctenopoma houyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Ctenopoma kingsleyae
| p18 = [[Fitxategi:Aquarium de la Porte Dorée - Poisson 76 2.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Ctenopoma machadoi
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Ctenopoma maculatum
| p18 = [[Fitxategi:Anabas pleurostigma.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Ctenopoma multispine
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Ctenopoma muriei
| p18 = [[Fitxategi:Ctenopoma muriei.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Ctenopoma nebulosum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Ctenopoma nigropannosum
| p18 = [[Fitxategi:Ctenopoma nigropannosum.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Ctenopoma ocellatum
| p18 = [[Fitxategi:Ctenopoma ocellatum 2.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Ctenopoma pellegrini
| p18 = [[Fitxategi:Ctenopoma pellegrini 2.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Ctenopoma petherici
| p18 = [[Fitxategi:Ctenopoma petherici.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Ctenopoma riggenbachi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Ctenopoma togoensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Ctenopoma weeksii
| p18 = [[Fitxategi:Ctenopoma weeksii.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Perciformes]]
hvtm622fofbl8l60sl9kvzronaqc5oz
Jenynsia
0
647896
9968553
9882166
2024-11-14T04:57:14Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968553
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = Isbrücker, 1980}}
'''''Jenynsia''''' [[arrain]] genero bat da. [[Anablepidae]] familiaren barruan sailkatzen dira. ''[[Anableps]]'' espezietan gertatzen den bezala lateralitatea dute birsorkuntzaren aldetik. Iturri batzuek diote "eskubiko" arrek "ezkerreko" emeekin bakarrik dituztela harremanak (eta alderantziz). Hala ere hau ez dago guztiz argi.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q5299277 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Jenynsia alternimaculata
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Jenynsia darwini
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Jenynsia diphyes
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Jenynsia eigenmanni
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 52326 Fitzroya eigenmanni Haseman Type.jpeg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Jenynsia eirmostigma
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Jenynsia lineata
| p18 = [[Fitxategi:Jenynsia multidentata (2).JPG|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Jenynsia luxata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Jenynsia maculata
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Jenynsia multidentata
| p18 = [[Fitxategi:Jenynsia multidentata (1).JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Jenynsia obscura
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Jenynsia onca
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Jenynsia pygogramma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Jenynsia sanctaecatarinae
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Jenynsia sulfurica
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Jenynsia tucumana
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Jenynsia unitaenia
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Jenynsia weitzmani
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Anablepidae]]
axvot61uj2mykdztnw4c283df4df4wi
Moxostoma
0
648001
9967758
9899185
2024-11-13T14:12:19Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967758
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|authority = Rafinesque, 1820}}
'''''Moxostoma''''' [[arrain]] genero bat da. [[Catostomidae]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q2707493 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Moxostoma albidum
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Moxostoma anisurum
| p18 = [[Fitxategi:Moxostoma anisurum.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Moxostoma ariommum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Moxostoma austrinum
| p18 = [[Fitxategi:The fishes of North and Middle America (Pl. XXXVII) (7983309327).jpg|center|100px]]
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Moxostoma breviceps
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Moxostoma carinatum
| p18 = [[Fitxategi:Moxostoma carinatum 153150190.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Moxostoma cervinum
| p18 = [[Fitxategi:Moxostoma cervinum.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Moxostoma claviformis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Moxostoma collapsum
| p18 = [[Fitxategi:Moxostoma collapsum (S1195) 0114 (42022295802).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Moxostoma congestum
| p18 = [[Fitxategi:The fishes of North and Middle America (Pl. XXXVI) (7983312822).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Moxostoma duquesnei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Moxostoma duquesnii
| p18 = [[Fitxategi:BlackRedHorseSucker.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Moxostoma erythrurum
| p18 = [[Fitxategi:Moxostoma erythrurum.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Moxostoma hubbsi
| p18 = [[Fitxategi:Rivière Richelieu Chambly 2.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Moxostoma kennerlii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Moxostoma lacerum
| p18 = [[Fitxategi:The fishes of North and Middle America (Pl. XXXVIII) (7983313972).jpg|center|100px]]
| p141 = [[galdua]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Moxostoma lachneri
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Moxostoma macrolepidotum
| p18 = [[Fitxategi:Moxostoma macrolepidotum.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Moxostoma mascotae
| p18 = [[Fitxategi:Moxostoma mascotae.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Moxostoma pappillosum
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 34276 Moxostoma papillosum (Cope) Sucker White mullet (Ga) White sucker (Ga) Shiner (Ga).jpeg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Moxostoma pisolabrum
| p18 = [[Fitxategi:American food and game fishes - a popular account of all the species found in America, north of the equator, with keys for ready identification, life histories and methods of capture (1902) (14780309794).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Moxostoma poecilurum
| p18 = [[Fitxategi:Blacktail Redhorse (Moxostoma poecilurum).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Moxostoma robustum
| p18 = [[Fitxategi:Robust Redhorse Sucker 0109.png|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Moxostoma rupiscartes
| p18 = [[Fitxategi:FMIB 51349 Sucker; Jump-Rocks Moxostoma rupiscartes.jpeg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Moxostoma tenue
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Moxostoma valenciennesi
| p18 = [[Fitxategi:Moxostoma valenciennesi.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Catostomidae]]
qw8ma253hgi69s0uka6ol0xkjqtdjjo
Limia (generoa)
0
648497
9968469
9873652
2024-11-14T00:06:49Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968469
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa
|taxon = Limia
|authority = Poey, 1854}}
'''''Limia''''' [[arrain]] genero bat da. [[Poeciliidae]] familiaren barruan sailkatzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q134424 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Limia caudofasciata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Limia caymanensis
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Limia cubensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Limia dominicensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Limia formosa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Limia fuscomaculata
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Limia garnieri
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Limia grossidens
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Limia heterandria
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Limia immaculata
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Limia islai
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Limia mandibularis
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Limia melanogaster
| p18 = [[Fitxategi:Limia melanogaster.jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Limia melanonotata
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Limia miragoanensis
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Limia nigrofasciata
| p18 = [[Fitxategi:Limia nigrofasciata.JPG|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Limia ornata
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Limia pauciradiata
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Limia pavonina
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Limia perugiae
| p18 = [[Fitxategi:Limia perugiae 01.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Limia rivasi
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Limia sulphurophila
| p18 = [[Fitxategi:Limia sulphurophila female+juvenile 51047466481 87abb2a58a o.jpg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Limia tridens
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Limia venusta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Limia versicolor
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Limia vittata
| p18 = [[Fitxategi:Limia vittata.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Limia yaguajali
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 28
| p225 = Limia zonata
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Poeciliidae]]
bpw63mbcifhvi4rqpz2wnbttarme92g
Clan TVE
0
649100
9968312
9947456
2024-11-13T19:55:16Z
176.84.119.131
4333
9968312
wikitext
text/x-wiki
{{erreferentzia falta}}
{{telebista kate infotaula
| izena = Clan
| irudia = Clan TVE logo.svg
| jabea = [[Radiotelevisión Española|RTVE]]
| estatua = {{bandera|Espainia}}</br>{{bandera|Andorra}}
| emisio mota = [[Kirola]]
| hasiera data = {{data|2005|12|12|adina}}
| egoitza = [[Torrespaña]] ([[Madril]])
| kate senidea(k) = [[La 1]], [[La 2]], [[24 Horas (RTVE)|24 Horas]], [[Teledeporte]], [[TVE HD]]
| baliagarritasuna = [[Lurreko Telebista Digital|LTD]], Satelitea, Kablea
| webgunea = http://www.rtve.es/infantil/
}}
'''Clan''' [[Espainia]]ko [[telebista]]ko [[haur]] kate bat da. [[Radiotelevisión Española|RTVE]] hedabide talde publikoaren jabetzakoa da. [[2005]]eko [[Abenduaren 12]]an [[Hispasat]] satelitearen bidez aireratzen hasi zen. [[LTD]] bidez irekian ikus liteke.
Bere lehiakide zuzenak [[Boing]] eta [[Disney Channel (Espainia)|Disney Channel]] dira.
== Katea ==
Bere programazioa [[haur]]rei zuzendutako [[telesail]], saio eta [[marrazki bizidun]]etan oinarritzen da.
== Saioak, telesailak eta marrazki bizidunak ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 15|
* ''[[¡Buena suerte, Charlie!]]''
* ''[[¡Eureka!]]''
* ''[[¡Toma salami!]]''
* ''[[¡Hey Arnold]]''
* ''[[¿Dónde está Wally?]]''
*''[[100 Cosas que hacer antes de ir al instituto]]''
* ''[[10 más 2]]''
* ''[[3rd and Bird]]''
* ''[[4 estrellas]]''
* ''[[44 Gatos]]''
* ''[[64 Zoo Lane]]''
* ''[[A de Alucinante]]''
* ''[[A.N.T. Farm. Escuela de talentos]]''
* ''[[A todo ritmo]]''
* ''[[Acacias 38]]''
* ''[[AKB0048]]''
* ''[[Amar en tiempos revueltos]]''
* ''[[The Amazing Digital Circus]]''
* ''[[Ana y los 7]]''
* ''[[Agallas, el perro cobarde]]''
* ''[[Agente especial Oso]]''
* ''[[Aguila roja]]''
* ''[[Agus y lui, churros y crafts]]''
* ''[[Al rojo vivo]]''
* ''[[Alienators, la evolución continúa]]''
* ''[[Alvinnn!!! Y las Ardillas]]''
* ''[[Anfibilandia]]''
* ''[[Angel's Friends]]''
* ''[[Angelo Rules]]''
* ''[[Angus & Cheryl]]''
* ''[[Animales en peligro]]''
* ''[[Animales mecánicos]]''
* ''[[Apple and Onion]]''
* ''[[Aprendiz de bruja]]''
* ''[[Argai]]''
* ''[[Ariel (2024)]]''
* ''[[Art Attack]]''
* ''[[Arthur (série télévisée d'animation, 1996)|Arthur]]''
* ''[[Asha]]''
* ''[[Ahatetxo Itsusia|El patito feo]]''
* ''[[Astroblast!]]''
* ''[[Atomic Betty]]''
* ''[[Atomicron]]''
* ''[[Atrapa a Ace]]''
* ''[[Austin & Ally]]''
* ''[[Área 34]]''
* ''[[Baby Looney Tunes]]''
* ''[[Badanamu Cadets]]''
* ''[[Bakugan]]''
* ''[[Bakugan Battle Brawlers]]''
* ''[[Bakugan en Nueva Vestroia]]''
* ''[[Barrio Sésamo]]''
* ''[[Batman: The Brave and the Bold]]''
* ''[[Batwheels]]''
* ''[[Bat Pat]]''
* ''[[Ben 10]]''
* ''[[Ben 10 (2016)]]''
* ''[[Ben 10: Alien Force]]''
* ''[[Ben 10: Omniverse]]''
* ''[[Ben 10: Ultimate Alien]]''
* ''[[Berni]]''
* ''[[Beyblade Burst]]''
* ''[[Beyblade Metal Fury]]''
* ''[[Beyblade Metal Fusion]]''
* ''[[Bia]]''
* ''[[Bienvenido al Wayne]]''
* ''[[Bienvenidos a Bric-a-Broc]]''
* ''[[Big Band Clan]]''
* ''[[Big Block Sing Song]]''
* ''[[Big blue]]''
* ''[[Big Time Rush]]''
* ''[[Bing]]''
* ''[[Black and Cia]]''
* ''[[Blackie&Company]]''
* ''[[Blaze and the Monster Machines]]''
* ''[[Blue Water High]]''
* ''[[Bluey (serie animada)]]''
* ''[[Bo, energía al máximo]]''
* ''[[Bob esponja]]''
* ''[[Bob el constructor]]''
* ''[[Boj (serie)]]''
* ''[[Bolts y Blip]]''
* ''[[Boom and Reds]]''
* ''[[Brave Bunnies]]''
* ''[[Bratz]]''
* ''[[Bruno the Kid]]''
* ''[[Bubble Guppies]]''
* ''[[Bucea Olly]]''
* ''[[Buffy cazavampiros]]''
* ''[[Bugs Bunny Show]]''
* ''[[Bugs Bunny Builders]]''
* ''[[Bugwatch]]''
* ''[[Bunnicula]]''
* ''[[Bunnytown]]''
* ''[[Bunsen es una Bestia]]''
* ''[[Busytown Mysteries]]''
* ''[[Caillou]]''
* ''[[Caillou (2024)]]''
* ''[[Calimero]]''
* ''[[Callie en el oeste]]''
* ''[[Camp Lakebottom]]''
* ''[[Camp Lazlo]]''
* ''[[Campeones hacia el Mundial: Oliver y Benji]]''
* ''[[Can You Teach My Alligator Manners?]]''
* ''[[Canimals]]''
* ''[[Capitán Bíceps]]''
* ''[[Caracolimpicos]]''
* ''[[Catdog]]''
* ''[[Centro médico (serie de televisión de España)]]''
* ''[[Chapi Chapo]]''
* ''[[Chaplin]]''
* ''[[Charley Goes to School]]''
* ''[[Charlie & el Alfabeto Inglés]]''
* ''[[Charlie & las Figuras]]''
* ''[[Charlie & los Colores]]''
* ''[[Charlie & los Números]]''
* ''[[Chica vampiro]]''
* ''[[Chicken town]]''
* ''[[Chiko's Challenge]]''
* ''[[Chip & Potato]]''
* ''[[Chirp (serie)]]''
* ''[[Chowder]]''
* ''[[Chronokids]]''
* ''[[Chuggington]]''
* ''[[Claude (serie animada)]]''
* ''[[Clay Kids]]''
* ''[[Cleo]]''
* ''[[Cleo & Cuquin]]''
* ''[[Clifford de Cachorrito]]''
* ''[[Club 57]]''
* ''[[Cocineros al volante]]''
* ''[[Code Lyoko]]''
* ''[[Código Lyoko Plus]]''
* ''[[Cógeme si puedes]]''
* ''[[Commander Clark]]''
* ''[[Correcaminos]]''
* ''[[CoComelon]]''
* ''[[Cosmic Quantum Ray]]''
* ''[[Crafty Rafty]]''
* ''[[Crash & Bernstein]]''
* ''[[Creative Galaxy]]''
* ''[[Croco Doc]]''
* ''[[Cuatro amigos y medio]]''
* ''[[Cubix]]''
* ''[[Cupcake y Dino]]''
* ''[[Cyberchase]]''
* ''[[Dagedar]]''
* ''[[Daisy & Ollie]]''
* ''[[Dance Academy]]''
* ''[[Danger Mouse]]''
* ''[[Danny & Daddy]]''
* ''[[Danny & Daddy Duet]]''
* ''[[Danny Phantom]]''
* ''[[Deer Squad]]''
* ''[[Dennis & Gnasher]]''
* ''[[Dennis & Gnasher: Desenfrenados]]''
* ''[[Desafío Champions Sendokai]]''
* ''[[Destino Eurovisión]]''
* ''[[Dibo, el dragón de los deseos]]''
* ''[[Digimon Adventure]]''
* ''[[Digimon 2]]''
* ''[[Digimon Tamers]]''
* ''[[Digimon Fusión]]''
* ''[[Dinofroz]]''
* ''[[Dinotren]]''
* ''[[Dinotrux]]''
* ''[[Dino Ranch]]''
* ''[[Doki]]''
* ''[[Donkey Xote]]''
* ''[[Dora la exploradora]]''
* ''[[Dora y sus amigos, en la ciudad]]''
* ''[[Dorothy y el Mago de Oz]]''
* ''[[Dofus. El tesoro de Kerubim]]''
* ''[[Dot.]]''
* ''[[Dougie Se Disfraza]]''
* ''[[Dragon Booster]]''
* ''[[Dragones: Hacia nuevos confines]]''
* ''[[Dream With Kim]]''
* ''[[DreaMars]]''
* ''[[Duda & Dada]]''
* ''[[Dupi]]''
* ''[[Edebits]]''
* ''[[Edu y Lucy]]''
* ''[[Egyxos]]''
* ''[[El amanecer de los Croods]]''
* ''[[El ascenso de las Tortugas Ninja]]''
* ''[[El asombroso mundo de Gumball]]''
* ''[[El refugio de Audrey]]''
* ''[[El bebé jefazo: Vuelta al curro]]''
* ''[[El búho]]''
* ''[[El castillo de Eureka]]''
* ''[[El cazador]]''
* ''[[El circo de Jojo]]''
* ''[[El club de Archi]]''
* ''[[El club de la Herradura]]''
* ''[[El club de los pijamas]]''
* ''[[El Club de Pizzicato]]''
* ''[[El Conde Pátula]]''
* ''[[El corral, una fiesta muy bestia]]''
* ''[[El cristal de Gawayn]]''
* ''[[El diario de Alice]]''
* ''[[El diario de Mika]]''
* ''[[El espectacular Spider-Man]]''
* ''[[El horóscopo de Esperanza Gracia]]''
* ''[[El Inspector Gadget]]''
* ''[[El Intermedio]]''
* ''[[El jardín de Clarilú]]''
* ''[[El jardín de los sueños]]''
* ''[[El Jovencito Drácula]]''
* ''[[El laboratorio de Dexter]]''
* ''[[El Ministerio del Tiempo]]''
* ''[[El misterio de los Hunter]]''
* ''[[El mundo de Pau]]''
* ''[[El mundo de Polli]]''
* ''[[El pequeño reino de Ben y Holly]]''
* ''[[El ponche de los deseos]]''
* ''[[El reino de Acuática]]''
* ''[[El Reino Infantil]]''
* ''[[El show de Garfield]]''
* ''[[El Show de Peabody y Sherman]]''
* ''[[El show de Shanna]]''
* ''[[El teatro de Emma]]''
* ''[[El Tesoro Perdido de Fiji]]''
* ''[[El Tigre: The Adventures of Manny Rivera]]''
* ''[[El Tiovivo Mágico]]''
* ''[[El show de baby shark (dobles)]]''
* ''[[Eliot Kid]]''
* ''[[Elliott de la Tierra]]''
* ''[[Ella the Elephant]]''
* ''[[Embrujadas]]''
* ''[[En otra clave]]''
* ''[[¡Enróllate, Scooby-Doo!]]''
* ''[[Equipo de Investigación]]''
* ''[[Equipo Umizoomi]]''
* ''[[Escuela de bomberos]]''
* ''[[Escuela de rock]]''
* ''[[Esme y Roy]]''
* ''[[Estoy vivo]]''
* ''[[Este es Pony]]''
* ''[[Equipo Danger]]''
* ''[[Even Stevens]]''
* ''[[Every Witch Way]]''
* ''[[Everwood]]''
* ''[[Eurojunior]]''
* ''[[Familia Pirata]]''
* ''[[Famous 5: On the Case]]''
* ''[[Fanboy y Chum Chum]]''
* ''[[Fangbone!]]''
* ''[[Festival de la Canción de Eurovisión]]''
* ''[[Festival de la Canción de Eurovisión Junior]]''
* ''[[Fifi y las pequeflores]]''
* ''[[Fishtronaut]]''
* ''[[Fix y Foxi]]''
* ''[[Flatmania]]''
* ''[[Freak Town]]''
* ''[[Floricienta]]''
* ''[[Fred y Fiona]]''
* ''[[Fresh Beat Band of Spies]]''
* ''[[Fungus Amungus]]''
* ''[[Furiki Wheels]]''
* ''[[Grand Prix del verano]]''
* ''[[Game Shakers]]''
* ''[[George de la Jungla]]''
* ''[[Gerónimo Stilton]]''
* ''[[Glumpers]]''
* ''[[Go Away, Unicorn!]]''
* ''[[Go Diego go]]''
* ''[[Gofrette]]''
* ''[[Gombby]]''
* ''[[Gormiti, los Señores de la Naturaleza]]''
* ''[[Gravity Falls]]''
* ''[[Growing up Creepie]]''
* ''[[Guardianes del espacio]]''
* ''[[Guess with Jess]]''
* ''[[Gus, el pequeño caballero]]''
* ''[[H2O: Just Add Water]]''
* ''[[Hardball]]''
* ''[[Hailey, ¡a por todas!]]''
* ''[[Hannah Montana]]''
* ''[[Happy Monster Band]]''
* ''[[Harry y su cubo de dinosaurios]]''
* ''[[Hello Kitty: Super Style!]]''
* ''[[Heidi]]''
* ''[[Heidi 3D]]''
* ''[[Henry, el hambriento]]''
* ''[[Henry, el monstruo feliz]]''
* ''[[Hero Kids]]''
* ''[[Héroes a medias]]''
* ''[[Hey A.J.]]''
* ''[[Hey Duggee]]''
* ''[[Higglytown Héroes]]''
* ''[[Hippa Hippa Hey!]]''
* ''[[Hobbykids adventures]]''
* ''[[Hoja al Viento]]''
* ''[[Home: Las aventuras de Tip y Oh]]''
* ''[[Hora de aventuras]]''
* ''[[House of Mouse]]''
* ''[[Hover champs]]''
* ''[[Huntik]]''
* ''[[iCarly]]''
* ''[[Iggy Arbuckle]]''
* ''[[Inazuma Eleven]]''
* ''[[Inazuma Eleven Go!]]''
* ''[[Instant Bia]]''
* ''[[Instant Star]]''
* ''[[Invizimals]]''
* ''[[Iron Kid]]''
* ''[[Jade Armor]]''
* ''[[Jaime Tentáculos]]''
* ''[[Jake y los piratas de Nunca Jamás]]''
* ''[[Jamillah y Aladdin]]''
* ''[[Jelly Jamm]]''
* ''[[Jellystone!]]''
* ''[[Jessie]]''
* ''[[Jim Jam y Sunny]]''
* ''[[Jimmy Cool]]''
* ''[[Joe y Jack]]''
* ''[[Johnny Test]]''
* ''[[Johnny y las hadas]]''
* ''[[Juan y Tolola]]''
* ''[[Juega Conmigo Seamo]]''
* ''[[Jungla sobre ruedas]]''
* ''[[Júnior express]]''
* ''[[Just Kidding]]''
* ''[[Justin Time]]''
* ''[[KaBlam!]]''
* ''[[Kally's Mashup]]''
* ''[[Kambu]]''
* ''[[Kamp Koral: SpongeBob's Under Years]]''
* ''[[Kate y Mim Mim]]''
* ''[[Kemy]]''
* ''[[Khuda-Yana]]''
* ''[[Kick Buttowski: Suburban Daredevil]]''
* ''[[Kid-e-Cats]]''
* ''[[Kid Paddle]]''
* ''[[Kiff]]''
* ''[[Kika Superbruja]]''
* ''[[Kit y Kate]]''
* ''[[Kitty no es un gato]]''
* ''[[Kiya & los héroes de Kimoja]]''
* ''[[Knight Squad: Academia de Caballería]]''
* ''[[Kung Fu Panda]]''
* ''[[Kung Fu Panda: Las Zarpas Del Destino]]''
* ''[[La Granja de los Monstruos]]''
* ''[[La familia crece]]''
* ''[[La pajarería de Transilvania]]''
* ''[[Las Aventuras de Emily y Alexander]]''
* ''[[Las Aventuras de Marco y Gina]]''
* ''[[Las brigadas del espacio (serie)|Las brigadas del espacio]]''
* ''[[Las nuevas aventuras del Pájaro Loco]]''
* ''[[La abeja Maya]]''
* ''[[La aldea encantada de pinocho]]''
* ''[[La brigada mascota]]''
* ''[[La Casa de Mickey Mouse]]''
* ''[[La casa de muñecas de Gabby]]''
* ''[[La Chica Luna de Marvel y el Dinosaurio Diablo]]''
* ''[[La colmena feliz]]''
* ''[[La Doctora Juguetes]]''
* ''[[Las flipantes historias del Capitán Calzoncillos]]''
* ''[[La Galería del Abuelo]]''
* ''[[La gata Lupe]]''
* ''[[La guardería de Shane: con su infancia]]''
* ''[[La historia interminable]]''
* ''[[La hora de Timmy]]''
* ''[[La joven liga de la justicia]]''
* ''[[La Leyenda del Dragón]]''
* ''[[La liga de la justicia]]''
* ''[[La Liga de los Supervillanos]]''
* ''[[La magia de Chloe]]''
* ''[[La Maldición de Molly McGee]]''
* ''[[Lanfeust Quest]]''
* ''[[La Panda de la Selva]]''
* ''[[La patrulla canina]]''
* ''[[La promesa (serie de televisión española)]]''
* ''[[La Vaca Connie]]''
* ''[[La ventana de Allegra]]''
* ''[[Mako Mermaids|Las Sirenas de Mako]]''
* ''[[Lalaloopsy]]''
* ''[[Lale Ki Lolu]]''
* ''[[Lanfeust Quest]]''
* ''[[Las Aventuras de Botella Top Bill]]''
* ''[[Las aventuras de Jackie Chan]]''
* ''[[Las Aventuras de la pequeña Carpa]]''
* ''[[Las aventuras del Gato con Botas]]''
* ''[[Las Aventuras de Marco Antonio]]''
* ''[[Las aventuras de Rocky y Bullwinkle]]''
* ''[[Las chicas superpoderosas]]''
* ''[[Las chicas superpoderosas (2016)]]''
* ''[[Las grandes aventuras de Epi y Blas]]''
* ''[[Las nanas del Clan]]''
* ''[[Las nuevas aventuras de Peter Pan]]''
* ''[[Las nuevas aventuras de Tarta de Fresa]]''
* ''[[Las Tortugas Ninja (2003)]]''
* ''[[Las Tortugas Ninja (2012)]]''
* ''[[Las travesuras de Jaimito]]''
* ''[[Las Tres Mellizas]]''
* ''[[Las Tres Mellizas Bebés]]''
* ''[[Lazy Town]]''
* ''[[LazyTown Extra]]''
* ''[[Lego Ninjago: Masters of Spinjitzu]]''
* ''[[Lightning Point]]''
* ''[[Lights Camera Lexi (dobles)]]''
* ''[[Lilpri]]''
* ''[[Lily & Pepper]]''
* ''[[Lily's Driftwood Bay]]''
* ''[[Linterna Verde]]''
* ''[[Little Charlie Bear]]''
* ''[[Little Charmers]]''
* ''[[Little Einsteins]]''
* ''[[Little people]]''
* ''[[Littlest Pet Shop (2012)]]''
* ''[[Lobezno y los X-Men]]''
* ''[[Locos por la ciencia]]''
* ''[[Lobo]]''
* ''[[Lola & Virginia]]''
* ''[[Loopdidoo]]''
* ''[[Looped]]'
* ''[[Los amigos del bloque Slip]]''
* ''[[Los Argonautas y La Moneda de Oro]]''
* ''[[Los Backyardigans]]''
* ''[[Los Basurillas]]''
* ''[[Los cachorros]]''
* ''[[Los Casagrande]]''
* ''[[Los Cazadorks]]''
* ''[[Los compañeros de juego de Ryan]]''
* ''[[Los Davincibles]]''
* ''[[Los Diablillos]]''
* ''[[Los Doozers]]''
* ''[[Los Fimbles]]''
* ''[[Los Fruittis]]''
* ''[[Los Green en la Gran Ciudad]]''
* ''[[Los Hathaway entre fantasmas]]''
* ''[[Los Hermanos Koala]]''
* ''[[Los Hermanos Kratts]]''
* ''[[Los Lunáticos]]''
* ''[[Los Lunnis]]''
* ''[[Los Magos de la Web]]''
* ''[[Los Magos de Waverly Place]]''
* ''[[Los Metajets]]''
* ''[[Los Octonautas]]''
* ''[[Los Padrinos Mágicos]]''
* ''[[Los Padrinos Mágicos: ¡Más mágicos que nunca!]]''
* ''[[Los Picapiedra]]''
* ''[[Los pingüinos de Madagascar]]''
* ''[[Los Pitufos]]''
* ''[[Los Skinner]]''
* ''[[Los Superminihéroes]]''
* ''[[Los Tesoros de Kerubim]]''
* ''[[Los Thundermans]]''
* ''[[Los Trotamusicos]]''
* ''[[Los Vroomiz]]''
* ''[[Lou y Lou patrulla de seguridad]]''
* ''[[Lucky Fred]]''
* ''[[Lucky Luke]]''
* ''[[Lunnipedia]]''
* ''[[Luo Bao Bei]]''
* ''[[Macius, El Pequeño Gran Rey]]''
* ''[[Madagascar: Pequeños salvajes]]''
* ''[[Mako Mermaids]]''
* ''[[Maggie & Bianca Fashion Friends]]''
* ''[[Magical Doremi]]''
* ''[[Mandarine and Cow]]''
* ''[[Marcus level]]''
* ''[[Martha Speaks]]''
* ''[[Marta y Eva]]''
* ''[[Martin Martin]]''
* ''[[Martin Mystery]]''
* ''[[Más allá del jardín]]''
* ''[[Más vale tarde]]''
* ''[[MasterChef (programa de televisión español)]]''
* ''[[MasterChef Celebrity (programa de televisión español)]]''
* ''[[MasterChef Junior (programa de televisión español)]]''
* ''[[Matt Hatter Chronicles]]''
* ''[[Matt's Monsters]]''
* ''[[Mause Corp]]''
* ''[[Max y Ruby]]''
* ''[[Megaminimals]]''
* ''[[Mejor llama a Kiko]]''
* ''[[Melissa & Joey]]''
* ''[[Mermaid Melody Pichi Pichi Pitch]]''
* ''[[Mermaid Melody Pichi Pichi Pitch Pure]]''
* ''[[Merlí]]''
* ''[[Messy va a Okido]]''
* ''[[MeteoHéroes]]''
* ''[[Mi colega es un fantasma]]''
* ''[[Mi vida de robot adolescente]]''
* ''[[Middlemost: Servicio postal]]''
* ''[[Mia and Me]]''
* ''[[Milo]]''
* ''[[Miffy]]''
* ''[[Mike el Caballero]]'
* ''[[Miles del futuro]]''
* ''[[Mini Ninjas]]''
* ''[[Minúsculos, El Valle de las Hormigas Perdidas]]''
* ''[[Mirette investigadora]]''
* ''[[Mironins]]''
* ''[[Misión Odisea]]''
* ''[[Misión Eurovisión]]''
* ''[[Miss Moon]]''
* ''[[Mis amigos, Tigger y Pooh]]''
* ''[[Mis vecinos piratas]]''
* ''[[Misterio en Anubis]]''
* ''[[Míster Magoo]]''
* ''[[Mix Master]]''
* ''[[Mis vecinos reales]]''
* ''[[Mitch Match]]''
* ''[[Moby Dick y El SECRETO DE MU]]''
* ''[[Mona y Sketch]]''
* ''[[Monetes del espacio]]''
* ''[[Monster Allergy]]''
* ''[[Monster Math Squad]]''
* ''[[Monstruos contra alienígenas]]''
* ''[[Monsuno]]''
* ''[[Mouk y Chavapa]]''
* ''[[Mumfie]]''
* ''[[Mundo Gaturro]]''
* ''[[Momias (serie animada)|Momias]]''
* ''[[Mushiking]]''
* ''[[Mya Go]]''
* ''[[My Friend Conni]]''
* ''[[My Little Pony: Friendship is Magic]]''
* ''[[My Little Pony Life]]''
* ''[[Mr. Bogus]]''
* ''[[Náufragos]]''
* ''[[Nate is late]]''
* ''[[Nella, una princesa valiente]]''
* ''[[Nerds and monsters]]''
* ''[[Ni Hao, Kai-Lan]]''
* ''[[Nicolás]]''
* ''[[Nicky y sus amigos]]''
* ''[[Nicky, Ricky, Dicky & Dawn]]''
* ''[[Ninja express]]''
* ''[[No-No]]''
* ''[[Noddy, detective en el país de los juguetes]]''
* ''[[Nouky and Friends]]''
* ''[[Nutri verntures. En busca de los 7 reinos]]''
* ''[[Ollie & Moon]]''
* ''[[Ollie y los monstruos]]''
* ''[[Olive la pequeña avestruz]]''
* ''[[Oggy and the Cockroaches]]''
* ''[[Olmos y Robles]]''
* ''[[OK K.O.! Let Be Héroes]]''
* ''[[OT: el reencuentro]]''
* ''[[Operación Triunfo]]''
* ''[[Operación Triunfo 2001]]''
* ''[[Operación Triunfo 2002]]''
* ''[[Operación Triunfo 2003]]''
* ''[[Operación Triunfo 2017]]''
* ''[[Operación Triunfo 2018]]''
* ''[[Operación Triunfo 2020]]''
* ''[[Operación Triunfo 2023]]''
* ''[[One Tree Hill (serie de televisión)]]''
* ''[[Onegai My Melody]]''
* ''[[P.King duckling]]''
* ''[[Pacific Blue]]''
* ''[[PAC-MAN y las Aventuras Fantasmales]]''
* ''[[Pajanimals]]''
* ''[[Paprika]]''
* ''[[Pasapalabra]]''
* ''[[Pat el cartero]]''
* ''[[Pat el perro]]''
* ''[[PatoAventuras]]''
* ''[[Payaso Plim Plim]]''
* ''[[PB&J Otter]]''
* ''[[Pecola]]''
* ''[[Peg+Gato]]''
* ''[[Penny en MARS]]''
* ''[[Peppa Pig]]''
* ''[[Pequeña Princesa]]''
* ''[[Petronix Defenders]]'
* ''[[Pettson and Findus]]''
* ''[[Pet Parade]]''
* ''[[Phineas y Ferb]]''
* ''[[Pierre, el Pintor]]''
* ''[[Pigi y sus Amigos]]''
* ''[[Pikwik Pack]]''
* ''[[Pingu]]''
* ''[[Pingu en la ciudad]]''
* ''[[Pinky Dinky Doo]]''
* ''[[Piny, Instituto de Nueva York]]''
* ''[[Pirate Island]]''
* ''[[Pit y Kantrop]]''
* ''[[Pj Masks]]''
* ''[[Planet Sheen]]''
* ''[[Pocoyó]]''
* ''[[Poko]]''
* ''[[Pokémon (anime)|Pokémon]]''
* ''[[Pokémon: Kyurem vs El espadachín]]''
* ''[[Polinópolis]]''
* ''[[Polly Pocket]]''
* ''[[Pop Pixie]]''
* ''[[Poppetstown]]''
* ''[[Promesas de arena]]''
* ''[[Power Rangers: Dino Change]]''
* ''[[Power Rangers: Megaforce]]''
* ''[[Power Rangers: Samurai]]''
* ''[[Power Rangers: Super Megaforce]]''
* ''[[Power Rangers: Turbo]]''
* ''[[Pretty Cure]]''
* ''[[Princess Sissi]]''
* ''[[Puerto papel]]''
* ''[[Pumpking Reports]]''
* ''[[Q Pootle 5]]''
* ''[[Quack Pack]]''
* ''[[Raa Raa el león ruidoso]]''
* ''[[Rabbids: la invasión]]''
* ''[[Ranger Rob]]''
* ''[[Robot Trains]]''
* ''[[Ratchet and Clank]]''
* ''[[Raven (serie televisiva)|Raven]]''
* ''[[Redakai]]''
* ''[[Regal Academy]]''
* ''[[Regular Show]]''
* ''[[Rekkit Rabbit]]''
* ''[[Rev and Roll]]''
* ''[[Roary el cochecito veloz]]''
* ''[[Rob el robot]]''
* ''[[Robin Hood]]''
* ''[[Robocar Poli]]''
* ''[[Robot and Monster]]''
* ''[[Rocket Monkeys]]''
* ''[[Rocko's Modern Life]]''
* ''[[Rocky Kwaterner]]''
* ''[[Rolie Polie Olie]]''
* ''[[Ruby Gloom]]''
* ''[[Rugrats]]''
* ''[[Rupert]]''
* ''[[Rupert Bear, Follow the Magic]]''
* ''[[Rusty Rivets]]''
* ''[[Sabuesos]]''
* ''[[Sabrina the Teenage Witch (serie de televisión)]]''
* ''[[Sally Bollywood]]''
* ''[[Sally McKay]]''
* ''[[Salón de té La Moderna]]''
* ''[[Sam el Bombero]]''
* ''[[Sammy y compañía]]''
* ''[[Sandra, detective de cuentos]]''
* ''[[Santiago de los mares]]''
* ''[[Scan2go]]''
* ''[[Scary Larry]]''
* ''[[Scooby-Doo! Mystery Incorporated]]''
* ''[[Scream Street]]''
* ''[[Seis hermanas]]''
* ''[[Servir y proteger]]''
* ''[[She-Ra y las princesas del poder]]''
* ''[[Sherlock Yack]]''
* ''[[Shimmer and Shine]]''
* ''[[Shin-Chan]]''
* ''[[Shopkins]]''
* ''[[Shuriken School]]''
* ''[[Simón]]''
* ''[[Slayers]]''
* ''[[Slugterra]]''
* ''[[Smallville (serie televisiva)|Smallville]]''
* ''[[Smighties]]''
* ''[[So random]]''
* ''[[Somos gente fantástica]]''
* ''[[Sonar Kids (Solo en la web de Clan)]]''
* ''[[Sonic Boom]]''
* ''[[Sota, Caballo y Rey]]''
* ''[[Soy Luna]]''
* ''[[Spaced Out]]''
* ''[[Spider Riders]]''
* ''[[Sponk!]]''
* ''[[Stanley]]''
* ''[[Star contra las Fuerzas del Mal]]''
* ''[[Star Falls]]''
* ''[[Star Wars: las aventuras de los jóvenes Jedi]]''
* ''[[Star Wars: The Clone Wars]]''
* ''[[Star Wars Rebels]]''
* ''[[Stella and Sam]]''
* ''[[Strom Hawks]]''
* ''[[Sueña Conmigo]]''
* ''[[Summer in Transilvania]]''
* ''[[Summer & Todd]]''
* ''[[Sunny Bunnies]]''
* ''[[Supah Ninjas]]''
* ''[[Super 4]]''
* ''[[Super Cute Little Babies]]''
* ''[[SuperKitties]]''
* ''[[Super Why!]]''
* ''[[Super Wings]]''
* ''[[Suzy's Zoo]]''
* ''[[Swap riders: Tuning the beast]]''
* ''[[T.O.P.S.: Transporte Oficial de Peques]]''
* ''[[Team Dronix]]''
* ''[[Tin & Tan]]''
* ''[[Tara Duncan]]''
* ''[[Tashi]]''
* ''[[Taffy]]''
* ''[[Teen Titans]]''
* ''[[Teen Titans Go!]]''
* ''[[Teenage Fairytale Dropouts]]''
* ''[[Teletubbies]]''
* ''[[Telmo y Tula]]''
* ''[[Tempo express]]''
* ''[[Tex]]''
* ''[[The Adventures of Jimmy Neutron: Boy Genius]]''
* ''[[The Batman]]''
* ''[[The Bite-Sized Adventures'' of Sam Sandwich]]''
* ''[[The elephant princess]]''
* ''[[The Invisible Man]]''
* ''[[The mysteries of providence]]''
* ''[[The Next Step]]''
* ''[[The O.C.]]''
* ''[[The Pink Panther and Pals]]''
* ''[[The Super Hero Squad Show]]''
* ''[[The Powerpuff Girls]]''
* ''[[The Twisted Tales of Felix the Cat]]''
* ''[[The Zula Patrol]]''
* ''[[Thomas y sus amigos]]''
* ''[[Tickety Toc]]''
* ''[[Tierra Desastre]]''
* ''[[Timothy Goes to School]]''
* ''[[Tin & Tan]]''
* ''[[Tinga Tinga Tales]]''
* ''[[Titeuf]]''
* ''[[Todo es Rosie]]''
* ''[[Toddworld]]''
* ''[[Tommy y Oscar]]''
* ''[[Tom y Jerry]]''
* ''[[Too Loud!]]''
* ''[[Toopy & Binoo]]''
* ''[[Top Wing]]''
* ''[[Transformers: la chispa de la Tierra]]''
* ''[[Transformers: Rescue Bots]]''
* ''[[Transformers: Robots in Disguise]]''
* ''[[Trabajos Extraescolares]]''
* ''[[Tree Fu Tom]]''
* ''[[Triunfomanía]]''
* ''[[Trollhunters]]''
* ''[[Trolls: ¡No pierdas el ritmo!]]''
* ''[[Trotties. Magic world adventures]]''
* ''[[Truck Town]]''
* ''[[Trulli Tales]]''
* ''[[Tucky Tales]]''
* ''[[Tuff Puppy]]''
* ''[[Turbo F.A.S.T]]''
* ''[[Turu y los Turulecos]]''
* ''[[Twirlywoos]]''
* ''[[Una casa de locos]]''
* ''[[Uncle Grandpa]]''
* ''[[Unfabulous]]''
* ''[[Unidad de rescate]]''
* ''[[¡Vaya un dibujo!]]''
* ''[[VeggieTales en casa]]''
* ''[[Verano azul]]''
* ''[[Veronica Mars]]''
* ''[[Vicky el vikingo]]''
* ''[[Victorious]]''
* ''[[Violetta]]''
* ''[[Vipo: Las Aventuras del Perro volador]]''
* ''[[Vitaminix]]''
* ''[[Viva el Rey Julien]]''
* ''[[Viva Piñata]]''
* ''[[Viviendo con Derek]]''
* ''[[Vuélveme loca]]''
* ''[[Warped!]]''
* ''[[Wallykazam!]]''
* ''[[Walter & Dude]]''
* ''[[Walter Melón|Walter Melon]]''
* ''[[Wanda and the Alien]]''
* ''[[Wayside]]''
* ''[[What's the Big Idea?]]''
* ''[[Wheel Squad]]''
* ''[[Winx Club]]''
* ''[[Wissper]]''
* ''[[Winston Steinburger y Sir Dudley Ding Dong]]''
* ''[[W.i.t.c.h.]]''
* ''[[Wonder Pets]]''
* ''[[Woozle and Pip]]''
* ''[[Wow! Wow! Wubbzy!]]''
* ''[[Wussywat el gato patoso]]''
* ''[[Xiaolin Chronicles]]''
* ''[[Xiaolin Showdown]]''
* ''[[Xiyangyang yu Huitailang]]''
* ''[[Xplora tecnología]]''
* ''[[YaYa & Zouk]]''
* ''[[Yin Yang Yo!]]''
* ''[[Yo-Kai Watch]]''
* ''[[Yo Gabba Gabba!]]''
* ''[[Yoko y sus amigos]]''
* ''[[Yoko', los encantadores]]''
* ''[[Yoyo, el Mago]]''
* ''[[YooHoo al rescate]]''
* ''[[Yo Gabba Gabba!]]''
* ''[[Yo Soy Franky]]''
* ''[[Zack & Quack]]''
* ''[[Zak Storm]]''
* ''[[Zapeando]]''
* ''[[Zelfs]]''
* ''[[Zip Zip]]''
* ''[[Zoe Wants to Be]]''
* ''[[Zombie Hotel]]''
* ''[[Zoli & Pokey]]''
* ''[[Kaiketsu Zorori|Zorozi El Extraordinario]]''
* ''[[Zorro Generación Z]]''
* ''[[Zou]]''
* ''[[Alix (historieta)|Alix]]''
* ''[[Arthur (serie animada)|Arthur]]''
* ''[[Aventuras del Libro de las Virtudes]]''
* ''[[Barrio Sésamo]]''
* ''[[Bugs Bunny Show]]''
* ''[[Caillou]]''
* ''[[Calimero]] y Priscilla''
* ''[[Calimero y Valeriano]]''
* ''[[Canal Pirata]]''
* ''[[Casper (serie animada)|Casper]]''
* ''[[Cocodrilos al Rescate]]''
* ''[[Daniel el Travieso]]''
* ''[[David el Gnomo]]''
* ''Defensor 5, la última patrulla''
* ''[[Digimon Adventure]]''
* ''[[Digimon 2]]''
* ''[[Digimon Tamers]]''
* ''[[Doraemon]]''
* ''[[The Dreamstone|El mago de los sueños]]''
* ''[[Pájaro Loco|El Pájaro Loco]]''
* ''[[El patito feo (serie de televisión española)|El Patito Feo]]''
* ''[[Los Aurones]]''
* ''[[Las aventuras de shimajiro]]''
* ''[[El show de la Pequeña Lulú]]''
* ''[[Popeye|El show de Popeye]]''
* ''[[Underdog (serie de televisión)|El show de Underdog]]''
* ''[[En busca de Carmen Sandiego]]''
* ''[[Érase una vez... los exploradores]]''
* ''[[Esquimales en el Caribe]]''
* ''[[Familia de piratas]]''
* ''[[Flipper y Lopaka]]''
* ''[[Garfield y sus amigos]]''
* ''[[Gárgolas (serie de televisión)|Gárgolas]]''
* ''[[Jumanji (serie de televisión)|Jumanji]]''
* ''[[Hombres de negro: la serie animada|Hombres de Negro]]''
* ''[[El Inspector Gadget]]''
* ''Kangoo''
* ''[[La Granja de los Monstruos]]''
* ''[[La familia crece]]''
* ''[[La pajarería de Transilvania]]''
* ''[[Las Aventuras de Emily y Alexander]]''
* ''[[Las Aventuras de Marco y Gina]]''
* ''[[Las brigadas del espacio (serie)|Las brigadas del espacio]]''
* ''[[Las nuevas aventuras del Pájaro Loco]]''
* ''[[Las tres mellizas]]''
* ''[[Los auténticos cazafantasmas]]''
* ''[[Los Mini Monstruos]]''
* ''[[Space Goofs|Los Pirados del Espacio]]''
* ''[[Los Trilocos]]''
* ''[[Marcelino Pan y Vino (serie animada)|Marcelino Pan y Vino]]''
* ''[[Memé y el Sr. Bobo]]''
* ''[[Momias (serie animada)|Momias]]''
* ''[[Mr. Bogus]]''
* ''[[Narigota]]''
* ''[[Nicolás (serie animada)|Nicolás]]''
* ''[[Oggy y las cucarachas]]''
* ''[[Peanuts]]'' (más conocido como ''Snoopy'')
* ''[[Pollyanna]]''
* ''[[Proyecto Geeker]]'''
* ''[[Rugrats]]''
* ''[[Sharky y George]]''
* ''[[Slayers|Rina y Gaudi]]''
* ''[[Spiderman y sus increíbles amigos]]''
* ''[[Taz-mania]]''
* ''[[Tiny Toons]]''
* ''[[Tommy y Oscar]]''
* ''[[Tweenies]]''
* ''[[Viento, el caballo plateado]]''
* ''[[Villabroncas]]''
* ''[[Walter Melón|Walter Melon]]''
* ''[[Samuel]]''
* ''[[Lil Doc]]''
* ''[[Superthings: Rescue Force]]''
* ''[[Agencia Galáctica]]''
* ''[[El refugio de Audrey]]''
* ''[[Monster Shaker]]''
* ''[[Gormiti New Era]]''
* ''[[Gata salvaje]]''
* ''[[Bella Calamidades]]''
* ''[[Mar de amor]]''
* ''[[Pasión de gavilanes]]''
* ''[[Yo, Elvis Riboldi]]''
* ''[[Jams]]''
* ''[[]]''
}}
== Kanpo estekak ==
* [http://www.rtve.es/infantil/ Webgunea] {{es}}
{{autoritate kontrola}}
{{Espainiako telebista kateak}}
[[Kategoria:Televisión Española]]
o1x02ovrhlweifeb0iuskjtmsrwhjiy
Lurrun-turbina
0
652275
9968315
8818569
2024-11-13T19:58:04Z
Marklar2007
1545
9968315
wikitext
text/x-wiki
{{objektu infotaula|irudi_oina = [[Siemens AG|Siemens]] enpresak ekoiztutako lurrun-turbina baten [[errotore]]a.}}
'''Lurrun-turbina''' [[energia termiko]]a [[energia mekaniko]] bilakatzen duen [[turbomakina]] bat da. Gaur egungo turbinen diseinua [[1884]]an [[Charles Algernon Parsons]] ingeles ingeniariak asmatutako turbinan oinarrituak daude.
[[Galdara]] batean [[tenperatura]] eta [[presio]] oso altuen ondorioz [[lurrun]]a sortzen da, [[turbina]]n lurrun horren barne-ernegia [[energia mekaniko]] bihurtzen da, maiz sorturiko energia mekaniko hori [[sorgailu elektriko]] baten bidez [[elektrizitate]] bilakatzen da.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{zientzia zirriborroa}}
[[Kategoria:Turbinak]]
[[Kategoria:Energia elektrikoaren sorkuntza]]
[[Kategoria:1884 zientzian]]
[[Kategoria:Ingalaterrako asmakizunak]]
0kta3wnvojugb4e4dhood4fcf8ordhr
Gazteluma saria
0
652673
9967832
9941373
2024-11-13T14:55:42Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967832
wikitext
text/x-wiki
{{gertakari infotaula}}
'''Gazteluma''' literatur sorkuntzarako burtsa bat da, iparraldeko idazle gazteak [[euskara]]z idaztera lehiatzeko asmoz sortua.
Bi urtetarik behin Baionako Elkar liburudendak, Elkar fundazioaren eta [[Euskal Kultur Erakundea]]k antolatzen dute.
3.000 euroko dirutza ematen zaio, epaimahaiak hautatuko duen eleberria edo ipuin bildumaren idazleari.<ref>{{erreferentzia|url=http://www.argia.eus/albistea/gazteluma-lehiaketan-aldaketak-egin-dituzte/inprimatu|aldizkaria=[[Argia (aldizkaria)|Argia]]|izenburua=
Gazteluma lehiaketan aldaketak egin dituzte|data= 2008-06-05}}</ref>
2021ean, EKE-Elkar literatura beka sortu zuten, Gazteluma saria ordezkatzeko.<ref>{{erreferentzia|url=https://bizkaie.biz/1610611064276|aldizkaria=Bizkaie!|izenburua=
EKE-Elkar literatura bekea sortu dabe, Gaztelumaren ordez|data= 2021-01-14}}</ref>
== Irabazleak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?idazleaLabel ?year ?zerdaLabel WHERE {
{?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q17537576} UNION {?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q571} .
?item wdt:P166/wdt:P279* wd:Q25476516.
?item p:P166 ?award_statement .
?award_statement ps:P166/wdt:P279* wd:Q25476516.
?award_statement pq:P585 ?urtea.
BIND(year(?urtea) AS ?year)
OPTIONAL{?item wdt:P50 ?idazlea .}
OPTIONAL{?item wdt:P31 ?zerda .}
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],eu, fr, es, en". }
}
|columns=label:Izenburua,P50, ?year:Urtea, ?zerdaLabel:Mota
|sort=label
|links=text
|thumb=128
|autolist=fallback
|wdedit=yes
}}
{| class='wikitable sortable wd_can_edit'
! Izenburua
! egile
! Urtea
! Mota
|- class='wd_q32231048'
|class='wd_label'| Anbroxio
|class='wd_p50'| [[Eneko Bidegain]]
| 2002
| literatura-lana
|- class='wd_q32112481'
|class='wd_label'| Biribilgune
|class='wd_p50'| [[Katixa Dolhare-Zaldunbide]]
| 2014
| literatura-lana
|- class='wd_q32108021'
|class='wd_label'| Eta galtzen bagara zer?
|class='wd_p50'| [[Egoitz Zelaia]]
| 2016
| literatura-lana
|- class='wd_q51024658'
|class='wd_label'| Girgileri Anderea
|class='wd_p50'| [[Maialen Hegi-Luku]]
| 2018
| literatura-lana
|- class='wd_q32116863'
|class='wd_label'| Gizaki bakartiak
|class='wd_p50'| [[Béatrice Urruspil|Beatrice Urruspil]]
| 2010
| literatura-lana<br/>Ipuin bilduma
|- class='wd_q32228746'
|class='wd_label'| Goizeko zazpiak
|class='wd_p50'| [[Nora Arbelbide]]
| 2006
| literatura-lana
|- class='wd_q32115229'
|class='wd_label'| Jaun Martin
|class='wd_p50'| [[Otalazt|Peio Jorajuria]]
| 2012
| literatura-lana
|- class='wd_q32230385'
|class='wd_label'| Skyroom
|class='wd_p50'| Ramuntxo Etxeberri
| 2004
| literatura-lana
|}
{{Wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{literatura zirriborroa}}
[[Kategoria:Euskal Herriko literatura sariak]]
[[Kategoria:Baionako kultura]]
8m90j9jtijadlb2f5bhrprfvjsuyqoo
Boston Red Sox
0
653445
9968933
8593183
2024-11-14T11:55:37Z
InternetArchiveBot
119347
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
9968933
wikitext
text/x-wiki
{{erakunde infotaula
| ekipazioa = Red sox uniforms.PNG
}}
'''Boston Red Sox''' [[AEB]]tako [[Maryland]] estatuko [[Baltimore]] hirian egoitza duen [[MLB]] ligako [[beisbol]] talde bat da. Etxeko partiduak [[Fenway Park]] estadioan jokatzen ditu.
== Palmarera ==
* '''[[Munduko Beisbol Serieak|MLBko txapelketak]] (8)''': 2013, 2007, 2004, 1918, 1916, 1915, 1912 eta 1903
* '''[[Amerikar Ligako Txapelketa Serieak|Amerikar Ligako Txapelketak]] (12)''': 2007, 2004, 1986, 1975, 1967, 1946, 1918, 1916, 1915, 1912, 1904 eta 1903
* '''[[Amerikar Ligako Ekialdeko Dibisioa|Ekialdeko Dibisio Txapelketak]] (6)''': 2007, 1995, 1990, 1988, 1986 eta 1975
== Iruditegia ==
<gallery>
Irudi:131023-F-PR861-033_Hanscom_participates_in_World_Series_pregame_events.jpg|[[Fenway Park]].
Irudi:Allen Webster on September 19, 2014.jpg|[[Allen Webster]] jaurtitzailea.
|[[Ted Williams]] eta [[Tom Yawkey]].
Irudi:Boston_Americans_team_picture.jpg|[[1901]]an.
</gallery>
== Taldearen bilakaera ==
* Boston Red Sox (1908-gaur egun)
* Boston Americans (1901-1907)
== Estadioak ==
* [[Fenway Park]] (1912-gaur egun)
* [[Huntington Avenue Grounds|Huntington Avenue Baseball Grounds]] (1901-1911)
== Erretiratutako zenbakiak ==
* [[Bobby Doerr]] 1
* [[Joe Cronin]] 4
* [[Johnny Pesky]] 6
* [[Carl Yastrzemski]] 8
* [[Ted Williams]] 9
* [[Carlton Fisk]] 27
* [[Jackie Robinson]] 42
== Kanpo estekak ==
* [https://web.archive.org/web/20040804004755/http://boston.redsox.mlb.com/ Boston Red Sox taldearen webgunea] {{en}}
{{autoritate kontrola}}
{{MLB}}
[[Kategoria:MLBko taldeak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako beisbol taldeak]]
[[Kategoria:Bostongo kirola]]
sbqdvgzevg6t5iei6dygzcp7but7mrj
Lankide:Jane023/TED speakers
2
654133
9968416
9950352
2024-11-13T22:30:06Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968416
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P2611 ?sub1 }
|section=
|sort=label
|columns=P18,label:Title,description,P106,P569,P21,P27,P2611,item
|thumb=128
|min_section=
|freq=30
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Title
! description
! jarduera
! jaiotza data
! sexua edo generoa
! herritartasuneko herrialdea
! TED speaker ID
! item
|-
| [[Fitxategi:Ajjacobs.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q278801|A. J. Jacobs]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| 1968-03-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/a_j_jacobs a_j_jacobs]
| [[:d:Q278801|Q278801]]
|-
| [[Fitxategi:AR Rahman At The ‘Marvel Anthem’ Launch.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q108560|A. R. Rahman]]''
|
| [[musikagile]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q1327329|multi-instrumentalist]]''<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q1198887|musika-zuzendari]]''<br/>''[[:d:Q1415090|soinu banda konpositore]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[film-zuzendari]]
| 1966-01-06<br/>1967-01-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/ar_rahman ar_rahman]
| [[:d:Q108560|Q108560]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759591|Aakash Odedra]]''
|
| [[koreografo]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| 1984-07-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/aakash_odedra aakash_odedra]
| [[:d:Q23759591|Q23759591]]
|-
| [[Fitxategi:Aaron OConnell.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2895013|Aaron D. O'Connell]]''
| fisikari estatubatuarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1981-03-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/aaron_o_connell aaron_o_connell]
| [[:d:Q2895013|Q2895013]]
|-
| [[Fitxategi:Aaron Huey, 2011.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q302103|Aaron Huey]]''
|
| ''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[kazetari]]
| 1975-12-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/aaron_huey aaron_huey]
| [[:d:Q302103|Q302103]]
|-
| [[Fitxategi:Aaron Koblin.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4662151|Aaron Koblin]]''
|
| [[diseinatzaile grafiko]]
| 1982-01-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/aaron_koblin aaron_koblin]
| [[:d:Q4662151|Q4662151]]
|-
|
| ''[[:d:Q82925462|Aaswath Raman]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q21329070|materials scientist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/aaswath_raman aaswath_raman]
| [[:d:Q82925462|Q82925462]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769266|Abe Davis]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/abe_davis abe_davis]
| [[:d:Q23769266|Q23769266]]
|-
|
| ''[[:d:Q320497|Abha Dawesar]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]
| 1974-01-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/abha_dawesar abha_dawesar]
| [[:d:Q320497|Q320497]]
|-
|
| ''[[:d:Q76490837|Abigail Marsh]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 1976
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/abigail_marsh abigail_marsh]
| [[:d:Q76490837|Q76490837]]
|-
| [[Fitxategi:Abigail Washburn (6001364251).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3603703|Abigail Washburn]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q9648008|banjo-jotzaile]]''
| 1977-11-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/abigail_washburn abigail_washburn]
| [[:d:Q3603703|Q3603703]]
|-
| [[Fitxategi:Dr Abraham Verghese in 2023 06.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1446797|Abraham Verghese]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1955
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/abraham_verghese abraham_verghese]
| [[:d:Q1446797|Q1446797]]
|-
|
| ''[[:d:Q22976267|Achenyo Idachaba]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1969
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/achenyo_idachaba achenyo_idachaba]
| [[:d:Q22976267|Q22976267]]
|-
| [[Fitxategi:Adam Davidson (NPR) May 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4678940|Adam Davidson]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1970
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/adam_davidson adam_davidson]
| [[:d:Q4678940|Q4678940]]
|-
| [[Fitxategi:Star Wars- The Last Jedi Japan Premiere Red Carpet- Adam Driver (27163437599) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Adam Driver]]
| aktore estatubatuarra
| ''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| 1983-11-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/adam_driver adam_driver]
| [[:d:Q4678990|Q4678990]]
|-
| [[Fitxategi:Adam Galinsky.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q19873437|Adam Galinsky]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1969
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/adam_galinsky adam_galinsky]
| [[:d:Q19873437|Q19873437]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662644|Adam Garone]]''
| aktibista australiarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/adam_garone adam_garone]
| [[:d:Q23662644|Q23662644]]
|-
| [[Fitxategi:Adam Grant.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q14712273|Adam Grant]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q122759479|organizational psychologist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1981-08-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/adam_grant adam_grant]
| [[:d:Q14712273|Q14712273]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759997|Adam Grosser]]''
|
| ''[[:d:Q5532381|general partner]]''<br/>''[[:d:Q16023665|venture capitalist]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/adam_grosser adam_grosser]
| [[:d:Q23759997|Q23759997]]
|-
|
| ''[[:d:Q87666320|Adam Kucharski]]''
|
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q12765408|epidemiologo]]''
| 1986
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/adam_kucharski adam_kucharski]
| [[:d:Q87666320|Q87666320]]
|-
| [[Fitxategi:Adam Ockelford.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23712711|Adam Ockelford]]''
|
| ''[[:d:Q14915627|musikologo]]''<br/>''[[:d:Q16145150|musika-irakasle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 1959
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/adam_ockelford adam_ockelford]
| [[:d:Q23712711|Q23712711]]
|-
| [[Fitxategi:Adam Ostrow at The Future of Social Media in Higher Education - Hosted by McGraw-Hill (4333514730) (2).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4679571|Adam Ostrow]]''
|
| [[enpresaburu]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/adam_ostrow adam_ostrow]
| [[:d:Q4679571|Q4679571]]
|-
| [[Fitxategi:Adam Sadowsky presenting at the Cusp Conference, Chicago IL September 2011.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4679718|Adam Sadowsky]]''
| aktore estatubatuarra
| [[Antzezle|aktore]]
| 1970-10-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/adam_sadowsky adam_sadowsky]
| [[:d:Q4679718|Q4679718]]
|-
| [[Fitxategi:AdamSavageJul2011 cropped.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q297618|Adam Savage]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q21560152|special effects artist]]''
| 1967-07-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/adam_savage adam_savage]
| [[:d:Q297618|Q297618]]
|-
| [[Fitxategi:Adam Spencer 255.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q4679827|Adam Spencer]]''
|
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>[[komediante]]<br/>[[Disk jockey|discjockey]]<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| 1969-01-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/adam_spencer adam_spencer]
| [[:d:Q4679827|Q4679827]]
|-
|
| ''[[:d:Q28421819|Aditi Gupta]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[enpresaburu]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/aditi_gupta aditi_gupta]
| [[:d:Q28421819|Q28421819]]
|-
|
| ''[[:d:Q4683041|Aditi Shankardass]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/aditi_shankardass aditi_shankardass]
| [[:d:Q4683041|Q4683041]]
|-
| [[Fitxategi:AdoraSvitakOct10.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4684605|Adora Svitak]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[hizlari]]
| 1997-10-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/adora_svitak adora_svitak]
| [[:d:Q4684605|Q4684605]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728757|Adrianne Haslet-Davis]]''
|
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>''[[:d:Q15472169|mezenas]]''<br/>[[irakasle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/adrianne_haslet_davis adrianne_haslet_davis]
| [[:d:Q23728757|Q23728757]]
|-
|
| ''[[:d:Q23671006|Afra Raymond]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/afra_raymond afra_raymond]
| [[:d:Q23671006|Q23671006]]
|-
| [[Fitxategi:Ahn Trio (anyjazz65).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q845628|Ahn Trio]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/ahn_trio ahn_trio]<br/>[https://www.ted.com/speakers/812 812]
| [[:d:Q845628|Q845628]]
|-
| [[Fitxategi:Ai Jen Poo 2012 Shankbone 2.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q4696468|Ai-jen Poo]]''
| sindikalista estatubatuarra
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''
| 1974
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ai_jen_poo ai_jen_poo]
| [[:d:Q4696468|Q4696468]]
|-
|
| ''[[:d:Q23809255|Aicha el-Wafi and Phyllis Rodriguez]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/aicha_el_wafi_phyllis_rodriguez aicha_el_wafi_phyllis_rodriguez]
| [[:d:Q23809255|Q23809255]]
|-
| [[Fitxategi:Aimee Mullins portrait 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q261056|Aimee Mullins]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]
| 1976
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/aimee_mullins aimee_mullins]
| [[:d:Q261056|Q261056]]
|-
| [[Fitxategi:Aja Monet 2017.jpg|center|128px]]
| [[Aja Monet]]
| poeta estatubatuarra
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''
| 1987-08-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/aja_monet aja_monet]
| [[:d:Q16157106|Q16157106]]
|-
|
| ''[[:d:Q16221463|Ajit Narayanan]]''
|
| [[asmatzaile]]
| 1981-08-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/ajit_narayanan ajit_narayanan]
| [[:d:Q16221463|Q16221463]]
|-
| [[Fitxategi:Akash with the President of India.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q56249786|Akash Manoj]]''
|
| [[asmatzaile]]
| 2001-12-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/akash_manoj akash_manoj]
| [[:d:Q56249786|Q56249786]]
|-
| [[Fitxategi:Al Gore, Vice President of the United States, official portrait 1994.jpg|center|128px]]
| [[Al Gore]]
|
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1979607|finantzari]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>[[idazle]]<br/>[[hizlari]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| 1948-03-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/al_gore al_gore]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2 2]
| [[:d:Q19673|Q19673]]
|-
| [[Fitxategi:Al Seckel in 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2023240|Al Seckel]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1958-09-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/al_seckel al_seckel]
| [[:d:Q2023240|Q2023240]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657171|Al Vernacchio]]''
|
| [[irakasle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/al_vernacchio al_vernacchio]
| [[:d:Q23657171|Q23657171]]
|-
|
| ''[[:d:Q2891977|Al-Mayassa bint Hamad Al-Thani]]''
|
| ''[[:d:Q140686|lehendakari]]''
| 1983
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Qatar]]
| [https://www.ted.com/speakers/sheikha_al_mayassa sheikha_al_mayassa]
| [[:d:Q2891977|Q2891977]]
|-
| [[Fitxategi:Babagana Monguno und Alaa Murabit MSC 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20684900|Alaa Murabit]]''
|
| [[mediku]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1989-10-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/alaa_murabit alaa_murabit]
| [[:d:Q20684900|Q20684900]]
|-
| [[Fitxategi:Alain de Botton.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q123273|Alain de Botton]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q2516866|argitaratzaile]]''<br/>[[kazetari]]
| 1969-12-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suitza]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/alain_de_botton alain_de_botton]
| [[:d:Q123273|Q123273]]
|-
| [[Fitxategi:Alan Eustace in 2008.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18340990|Alan Eustace]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[hegazkinlari]]<br/>''[[:d:Q6060450|jauskari]]''
| 1957
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alan_eustace alan_eustace]
| [[:d:Q18340990|Q18340990]]
|-
| [[Fitxategi:Alan Kay (3097597186) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q92742|Alan Kay]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q6168364|jazz guitarist]]''
| 1940-05-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alan_kay alan_kay]
| [[:d:Q92742|Q92742]]
|-
| [[Fitxategi:Alanlightman.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2664403|Alan Lightman]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''
| 1948-11-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alan_lightman alan_lightman]
| [[:d:Q2664403|Q2664403]]
|-
|
| ''[[:d:Q4707679|Alan Russell]]''
| eleberrigile estatubatuarra
| [[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]
| 1956-06-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alan_russell alan_russell]
| [[:d:Q4707679|Q4707679]]
|-
| [[Fitxategi:AlanSiegel2010TED.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4707764|Alan Siegel]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1938-08-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alan_siegel alan_siegel]
| [[:d:Q4707764|Q4707764]]
|-
|
| ''[[:d:Q23663053|Alanna Shaikh]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/alanna_shaikh alanna_shaikh]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1383 1383]
| [[:d:Q23663053|Q23663053]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712851|Alastair Parvin]]''
|
| [[diseinatzaile]]<br/>[[asmatzaile]]
| 1983-10-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/alastair_parvin alastair_parvin]
| [[:d:Q23712851|Q23712851]]
|-
| [[Fitxategi:Albert-Laszlo Barabasi - Annual Meeting of the New Champions 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q725467|Albert-László Barabási]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q93173891|network scientist]]''
| 1967-03-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hungaria]]<br/>[[Errumania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/albert_laszlo_barabasi albert_laszlo_barabasi]
| [[:d:Q725467|Q725467]]
|-
| [[Fitxategi:Alberto Cairo - veDrò 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3608178|Alberto Cairo]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q694748|fisioterapeuta]]''<br/>[[abokatu]]
| 1952-05-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/alberto_cairo alberto_cairo]
| [[:d:Q3608178|Q3608178]]
|-
| [[Fitxategi:Alec Soth Headshot.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q979236|Alec Soth]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1969
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alec_soth alec_soth]
| [[:d:Q979236|Q979236]]
|-
| [[Fitxategi:Premio Abdón Cifuentes 2015 - Alejandro Aravena 01.jpg|center|128px]]
| [[Alejandro Aravena]]
| arkitekto txiletarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1967-06-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Txile]]
| [https://www.ted.com/speakers/alejandro_aravena alejandro_aravena]
| [[:d:Q3609433|Q3609433]]
|-
| [[Fitxategi:Photo A. Sanchez Alvarado Si'an Kaan.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27916228|Alejandro Sánchez Alvarado]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1964-02-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/alejandro_sanchez_alvarado alejandro_sanchez_alvarado]
| [[:d:Q27916228|Q27916228]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661662|Aleph Molinari]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[film-zuzendari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Mexiko]]
| [https://www.ted.com/speakers/aleph_molinari aleph_molinari]
| [[:d:Q23661662|Q23661662]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759674|Alessandra Orofino]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/alessandra_orofino alessandra_orofino]
| [[:d:Q23759674|Q23759674]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712668|Alessandro Acquisti]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/alessandro_acquisti alessandro_acquisti]
| [[:d:Q23712668|Q23712668]]
|-
|
| ''[[:d:Q41804368|Alex Edmans]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[zientzialari]]
| 1980
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/alex_edmans alex_edmans]
| [[:d:Q41804368|Q41804368]]
|-
| [[Fitxategi:Alex Honnold in 2023 in Antarctica.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q979249|Alex Honnold]]''
|
| ''[[:d:Q3951423|arroka-eskalatzaile]]''<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1985-08-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alex_honnold alex_honnold]
| [[:d:Q979249|Q979249]]
|-
| [[Fitxategi:Alex Kipman.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18237257|Alex Kipman]]''
|
|
| 1979
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/alex_kipman alex_kipman]
| [[:d:Q18237257|Q18237257]]
|-
|
| ''[[:d:Q23671474|Alex Laskey]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/alex_laskey alex_laskey]
| [[:d:Q23671474|Q23671474]]
|-
| [[Fitxategi:Alex Steffen, 2008 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4717834|Alex Steffen]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| 1968
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alex_steffen alex_steffen]<br/>[https://www.ted.com/speakers/74 74]
| [[:d:Q4717834|Q4717834]]
|-
| [[Fitxategi:Alex Tabarrok speaking at TED in 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4717865|Alex Tabarrok]]''
|
| [[ekonomialari]]
| 1966
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/alex_tabarrok alex_tabarrok]
| [[:d:Q4717865|Q4717865]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727955|Alex Wissner-Gross]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/alex_wissner_gross alex_wissner_gross]
| [[:d:Q23727955|Q23727955]]
|-
| [[Fitxategi:Double Take-Alexa Meade.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q621627|Alexa Meade]]''
|
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q18074503|installation artist]]''
| 1986-09-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alexa_meade alexa_meade]
| [[:d:Q621627|Q621627]]
|-
|
| ''[[:d:Q16185639|Alexander Tsiaras]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| 1953
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alexander_tsiaras alexander_tsiaras]
| [[:d:Q16185639|Q16185639]]
|-
|
| ''[[:d:Q107342867|Alexey Karpenkov]]''
| fisikari errusiarra
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1987-01-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| [https://www.ted.com/speakers/alexeykarpenkov alexeykarpenkov]
| [[:d:Q107342867|Q107342867]]
|-
| [[Fitxategi:TechCrunch Disrupt NY 2015 - Day 3 (17205541529).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4721504|Alexis Ohanian]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q16023665|venture capitalist]]''<br/>''[[:d:Q557880|inbertitzailea]]''
| 1985-04-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alexis_ohanian alexis_ohanian]
| [[:d:Q4721504|Q4721504]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784887|Ali Carr-Chellman]]''
|
| ''[[:d:Q723682|dekano]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ali_carr_chellman ali_carr_chellman]
| [[:d:Q23784887|Q23784887]]
|-
| [[Fitxategi:Alice Bows-Larkin at Elevate Festival 2015.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23760514|Alice Bows-Larkin]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q1113838|klimatologo]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/alice_bows_larkin alice_bows_larkin]
| [[:d:Q23760514|Q23760514]]
|-
| [[Fitxategi:Alice Dreger.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15430564|Alice Dreger]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alice_dreger alice_dreger]
| [[:d:Q15430564|Q15430564]]
|-
|
| ''[[:d:Q20017747|Alice Goffman]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[idazle]]
| 1982
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alice_goffman alice_goffman]
| [[:d:Q20017747|Q20017747]]
|-
|
| ''[[:d:Q111986830|Alicia Eggert]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1981
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alicia_eggert alicia_eggert]
| [[:d:Q111986830|Q111986830]]
|-
| [[Fitxategi:Alicia Garza.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19609542|Alicia Garza]]''
| aktibista estatubatuarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1981-01-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alicia_garza alicia_garza]
| [[:d:Q19609542|Q19609542]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759747|Alisa Miller]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/alisa_miller alisa_miller]
| [[:d:Q23759747|Q23759747]]
|-
| [[Fitxategi:Alison Gopnik Photo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2647225|Alison Gopnik]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[filosofo]]
| 1955-06-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alison_gopnik alison_gopnik]<br/>[https://www.ted.com/speakers/998 998]
| [[:d:Q2647225|Q2647225]]
|-
| [[Fitxategi:Alison Jackson at Haifa Museum of Art (2).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q431375|Alison Jackson]]''
| argazkilari britainiarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1960-05-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/alison_jackson alison_jackson]<br/>[https://www.ted.com/speakers/186 186]
| [[:d:Q431375|Q431375]]
|-
| [[Fitxategi:MJK39380 Alison Killing (See-Conference 2017).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23769251|Alison Killing]]''
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q131062|hirigile]]''<br/>''[[:d:Q42909|erreportari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/alison_killing alison_killing]
| [[:d:Q23769251|Q23769251]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782666|Alix Generous]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/alix_generous alix_generous]
| [[:d:Q23782666|Q23782666]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727980|Allan Adams]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/allan_adams allan_adams]
| [[:d:Q23727980|Q23727980]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784267|Allan Jones]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/allan_jones allan_jones]
| [[:d:Q23784267|Q23784267]]
|-
| [[Fitxategi:Allan Savory (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4730957|Allan Savory]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''
| 1935-09-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Zimbabwe]]
| [https://www.ted.com/speakers/allan_savory allan_savory]
| [[:d:Q4730957|Q4730957]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662577|Allison Hunt]]''
|
| ''[[:d:Q2296674|social media manager]]''<br/>''[[:d:Q1900657|marketer]]''<br/>''[[:d:Q61911662|marketing consultant]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/allison_hunt allison_hunt]
| [[:d:Q23662577|Q23662577]]
|-
| [[Fitxategi:Bala portrait.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4647578|Alwar Balasubramaniam]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q11569986|grabatzaile]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q1925963|artista grafiko]]''
| 1971-06-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/a_balasubramaniam a_balasubramaniam]
| [[:d:Q4647578|Q4647578]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782900|Alyson McGregor]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alyson_mcgregor alyson_mcgregor]
| [[:d:Q23782900|Q23782900]]
|-
|
| [[Alyssa Monks]]
| margolari estatubatuarra
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| 1977-11-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/alyssa_monks alyssa_monks]
| [[:d:Q450477|Q450477]]
|-
| [[Fitxategi:Amanda Bennett, USAGM CEO.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16151611|Amanda Bennett]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| 1952-07-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amanda_bennett amanda_bennett]
| [[:d:Q16151611|Q16151611]]
|-
| [[Fitxategi:Amanda-Burden (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4739580|Amanda Burden]]''
|
| ''[[:d:Q2815948|paisaiaren arkitektoa]]''<br/>''[[:d:Q131062|hirigile]]''<br/>[[politikari]]
| 1944-01-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amanda_burden amanda_burden]
| [[:d:Q4739580|Q4739580]]
|-
| [[Fitxategi:Amanda Gorman 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Amanda Gorman]]
|
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''
| 1998-03-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amanda_gorman amanda_gorman]
| [[:d:Q52369134|Q52369134]]
|-
| [[Fitxategi:Amanda serious.jpg|center|128px]]
| [[Amanda Palmer]]
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q2914170|kale-artista]]''<br/>[[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[kantugile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| 1976-04-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amanda_palmer amanda_palmer]
| [[:d:Q240377|Q240377]]
|-
|
| ''[[:d:Q47554100|Amanda Williams]]''
|
| ''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q18074503|installation artist]]''<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| 1974
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amanda_williams amanda_williams]
| [[:d:Q47554100|Q47554100]]
|-
| [[Fitxategi:Re-publica Portland 2019 - d1 (48935550272).jpg|center|128px]]
| [[Amber Case]]
| ziborg antropologoa
| [[antropologo]]
| 1987
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amber_case amber_case]
| [[:d:Q23797155|Q23797155]]
|-
| [[Fitxategi:Amber Galloway.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27902885|Amber Galloway Gallego]]''
|
| ''[[:d:Q10691728|sign language interpreter]]''
| 1977-03-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amber_galloway_gallego amber_galloway_gallego]
| [[:d:Q27902885|Q27902885]]
|-
| [[Fitxategi:Ameenah Gurib-Fakim.jpg|center|128px]]
| [[Ameenah Gurib-Fakim]]
|
| [[politikari]]<br/>[[kimikari]]
| 1959-10-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Maurizio]]
| [https://www.ted.com/speakers/ameenah_gurib_fakim ameenah_gurib_fakim]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2073 2073]
| [[:d:Q20022984|Q20022984]]
|-
| [[Fitxategi:AmelKarboul20160204London.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15703367|Amel Karboul]]''
| politikari tunisiarra
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1973-04-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Tunisia]]
| [https://www.ted.com/speakers/dr_amel_karboul dr_amel_karboul]
| [[:d:Q15703367|Q15703367]]
|-
|
| ''[[:d:Q4746085|Ami Klin]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ami_klin ami_klin]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1370 1370]
| [[:d:Q4746085|Q4746085]]
|-
| [[Fitxategi:Amishi Jha.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16211585|Amishi Jha]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1970-12-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amishi_jha amishi_jha]
| [[:d:Q16211585|Q16211585]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784357|Amit Sood]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/amit_sood amit_sood]
| [[:d:Q23784357|Q23784357]]
|-
| [[Fitxategi:Amory Lovins, 2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q474194|Amory Lovins]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q11295636|car designer]]''<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| 1947-11-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amory_lovins amory_lovins]
| [[:d:Q474194|Q474194]]
|-
| [[Fitxategi:Amos Winter - MIT Mobility Lab.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21550740|Amos Winter]]''
|
| [[diseinatzaile]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q5669847|assistant professor]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amos_winter amos_winter]
| [[:d:Q21550740|Q21550740]]
|-
|
| ''[[:d:Q4749093|Amy B. Smith]]''
|
| [[asmatzaile]]
| 1962-11-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amy_smith amy_smith]<br/>[https://www.ted.com/speakers/3 3]
| [[:d:Q4749093|Q4749093]]
|-
| [[Fitxategi:Acuddy.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4749151|Amy Cuddy]]''
| unibertsitateko irakasle estatubatuarra
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 1972-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amy_cuddy amy_cuddy]
| [[:d:Q4749151|Q4749151]]
|-
| [[Fitxategi:Photo Credit- Evgenia Eliseeva.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30069746|Amy Edmondson]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q2462658|manager]]''<br/>[[zientzialari]]
| 1959-03-31
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amy_edmondson amy_edmondson]
| [[:d:Q30069746|Q30069746]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656175|Amy Lockwood]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/amy_lockwood amy_lockwood]
| [[:d:Q23656175|Q23656175]]
|-
|
| ''[[:d:Q23798804|Amy O'Toole]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/amy_o_toole amy_o_toole]
| [[:d:Q23798804|Q23798804]]
|-
| [[Fitxategi:2024 - Amy Purdy - 2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4749355|Amy Purdy]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q15709642|snowboarder]]''
| 1979-11-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amy_purdy amy_purdy]
| [[:d:Q4749355|Q4749355]]
|-
| [[Fitxategi:Amy Tan.jpg|center|128px]]
| [[Amy Tan]]
|
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| 1952-02-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amy_tan amy_tan]
| [[:d:Q234989|Q234989]]
|-
| [[Fitxategi:AmyWebb.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4749439|Amy Webb]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[zientzialari]]<br/>[[kazetari]]
| 1974-10-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/amy_webb amy_webb]
| [[:d:Q4749439|Q4749439]]
|-
| [[Fitxategi:Anab Jain (3331817244).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q125746197|Anab Jain]]''
|
| [[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q846430|futurist]]''<br/>''[[:d:Q1414443|zinemagilea]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/anab_jain anab_jain]
| [[:d:Q125746197|Q125746197]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661617|Anand Agarawala]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/anand_agarawala anand_agarawala]
| [[:d:Q23661617|Q23661617]]
|-
| [[Fitxategi:Anand Giridharadas - PopTech 2011 - Camden Maine USA.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4751249|Anand Giridharadas]]''
|
| ''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1981-09-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/anand_giridharadas anand_giridharadas]
| [[:d:Q4751249|Q4751249]]
|-
|
| ''[[:d:Q18398176|Anand Varma]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/anand_varma anand_varma]
| [[:d:Q18398176|Q18398176]]
|-
| [[Fitxategi:Ananda Shankar Jayant for her outstanding contribution to Bharatanatyam (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19898324|Ananda Shankar Jayant]]''
|
| [[koreografo]]
| 1961-09-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/ananda_shankar_jayant ananda_shankar_jayant]
| [[:d:Q19898324|Q19898324]]
|-
| [[Fitxategi:Anant Agarwal in 2015 New America panel.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q92736|Anant Agarwal]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| 1959<br/>1958
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/anant_agarwal anant_agarwal]
| [[:d:Q92736|Q92736]]
|-
| [[Fitxategi:Anas Aremeyaw Anas.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4751775|Anas Aremeyaw Anas]]''
| kazetari ghanatarra
| [[kazetari]]
| 1970s
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ghana]]
| [https://www.ted.com/speakers/anas_aremeyaw_anas anas_aremeyaw_anas]
| [[:d:Q4751775|Q4751775]]
|-
|
| ''[[:d:Q16199723|Anastasia Taylor-Lind]]''
| argazkilari britainiarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/anastasia_taylor_lind anastasia_taylor_lind]
| [[:d:Q16199723|Q16199723]]
|-
|
| ''[[:d:Q23772818|Anders Fjellberg]]''
| kazetari norvegiarra
| [[kazetari]]
| 1988-10-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Norvegia]]
| [https://www.ted.com/speakers/anders_fjellberg anders_fjellberg]
| [[:d:Q23772818|Q23772818]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784626|Anders Ynnerman]]''
| akademikoa suediarra
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1963-03-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/anders_ynnerman anders_ynnerman]
| [[:d:Q23784626|Q23784626]]
|-
| [[Fitxategi:TechCrunch Disrupt NY 2016 - Day 3 (26682587010).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23712695|Andras Forgacs]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/andras_forgacs andras_forgacs]
| [[:d:Q23712695|Q23712695]]
|-
| [[Fitxategi:Andrea Ghez (cropped1).jpg|center|128px]]
| [[Andrea M. Ghez]]
|
| [[astronomo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[matematikari]]<br/>[[zientzialari]]
| 1965-06-16<br/>1965
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/andrea_ghez andrea_ghez]
| [[:d:Q493956|Q493956]]
|-
| [[Fitxategi:Andreas Ekström.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q5707482|Andreas Ekström]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| 1975-10-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/andreas_ekstrom andreas_ekstrom]
| [[:d:Q5707482|Q5707482]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670498|Andreas Raptopoulos]]''
|
| ''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/andreas_raptopoulos andreas_raptopoulos]
| [[:d:Q23670498|Q23670498]]
|-
| [[Fitxategi:Andreas Schleicher 2013 (8721296410).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q71557|Andreas Schleicher]]''
|
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>[[zientzialari]]
| 1964-07-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/andreas_schleicker andreas_schleicker]
| [[:d:Q71557|Q71557]]
|-
|
| ''[[:d:Q23713628|Andres Lozano]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>[[mediku]]
| 20th century<br/>1959
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/andres_lozano andres_lozano]
| [[:d:Q23713628|Q23713628]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728849|Andrew Bastawrous]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/andrew_bastawrous andrew_bastawrous]
| [[:d:Q23728849|Q23728849]]
|-
| [[Fitxategi:Andrew Bird (52413565996) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q503783|Andrew Bird]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[egile abeslari]]<br/>''[[:d:Q3560496|fiddler]]''<br/>''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[Zinema-editore|film-muntatzaile]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q1792566|whistle artist]]''
| 1973-07-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/andrew_bird andrew_bird]
| [[:d:Q503783|Q503783]]
|-
| [[Fitxategi:Kiosk Copyright, Design, and Digital Culture (15461376932) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23662266|Andrew Blum]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1977-03-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/andrew_blum andrew_blum]
| [[:d:Q23662266|Q23662266]]
|-
|
| ''[[:d:Q23713796|Andrew Fitzgerald]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/andrew_fitzgerald andrew_fitzgerald]
| [[:d:Q23713796|Q23713796]]
|-
|
| ''[[:d:Q23073107|Andrew J. Connolly]]''
| astronomo britainiarra
| ''[[:d:Q2998308|kosmologo]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/andrew_connolly andrew_connolly]
| [[:d:Q23073107|Q23073107]]
|-
| [[Fitxategi:Andrew McAfee FT-McKinsey BBYA 2014(LowerContrast).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15109666|Andrew McAfee]]''
|
| [[ekonomialari]]
| 1967
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/andrew_mcafee andrew_mcafee]
| [[:d:Q15109666|Q15109666]]
|-
| [[Fitxategi:Andrew Mwenda.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4591759|Andrew Mwenda]]''
| kazetari ugandarra
| [[kazetari]]
| 1972
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Uganda]]
| [https://www.ted.com/speakers/andrew_mwenda andrew_mwenda]
| [[:d:Q4591759|Q4591759]]
|-
| [[Fitxategi:Andrew Solomon 2015.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q645362|Andrew Solomon]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1113899|psikologo kliniko]]''
| 1963-10-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/andrew_solomon andrew_solomon]
| [[:d:Q645362|Q645362]]
|-
| [[Fitxategi:Andrew Stanton cropped 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q328723|Andrew Stanton]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[ahots-aktore]]<br/>[[animatzaile]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''
| 1965-12-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/andrew_stanton andrew_stanton]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1134 1134]
| [[:d:Q328723|Q328723]]
|-
|
| ''[[:d:Q20020931|Andrew Youn]]''
|
| ''[[:d:Q12336252|gizarte ekintzaile]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/andrew_youn andrew_youn]
| [[:d:Q20020931|Q20020931]]
|-
|
| ''[[:d:Q23840135|Andrés Ruzo]]''
|
| [[zientzialari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/andres_ruzo andres_ruzo]
| [[:d:Q23840135|Q23840135]]
|-
|
| ''[[:d:Q4760818|Andy Hobsbawm]]''
|
| [[musikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1963-06-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/andy_hobsbawm andy_hobsbawm]
| [[:d:Q4760818|Q4760818]]
|-
| [[Fitxategi:Andy Puddicombe (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16214139|Andy Puddicombe]]''
|
| ''[[:d:Q854997|bhikkhu]]''<br/>[[enpresaburu]]
| 1972-09-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/andy_puddicombe andy_puddicombe]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1519 1519]
| [[:d:Q16214139|Q16214139]]
|-
| [[Fitxategi:Andy Yen - Is Privacy Supporting Cybercrime.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23759707|Andy Yen]]''
|
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>''[[:d:Q4479442|fundatzaile]]''<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/andy_yen andy_yen]
| [[:d:Q23759707|Q23759707]]
|-
| [[Fitxategi:Angel Hsu headshot.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q59348689|Angel Hsu]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q1113838|klimatologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1983-02-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/angel_hsu angel_hsu]
| [[:d:Q59348689|Q59348689]]
|-
|
| ''[[:d:Q4762378|Angela Belcher]]''
| biokimikari amerikarra
| [[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''
| 1968
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/angela_belcher angela_belcher]
| [[:d:Q4762378|Q4762378]]
|-
| [[Fitxategi:Angela Duckworth, 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16198258|Angela Duckworth]]''
| psikologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2994387|aholkulari]]''
| 1970
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/angela_lee_duckworth angela_lee_duckworth]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1648 1648]
| [[:d:Q16198258|Q16198258]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797730|Angela Patton]]''
|
| ''[[:d:Q2462658|manager]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/angela_patton angela_patton]
| [[:d:Q23797730|Q23797730]]
|-
| [[Fitxategi:Angelo Vermeulen.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q13429632|Angelo Vermeulen]]''
|
| ''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[astronauta]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1971
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Belgika]]
| [https://www.ted.com/speakers/angelo_vermeulen angelo_vermeulen]
| [[:d:Q13429632|Q13429632]]
|-
| [[Fitxategi:Angélica Dass retratos.jpg|center|128px]]
| [[Angélica Dass]]
| argazkilari brasildarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1979
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/angelica_dass angelica_dass]
| [[:d:Q51882246|Q51882246]]
|-
| [[Fitxategi:Anil Ananthaswamy.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23783480|Anil Ananthaswamy]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/anil_ananthaswamy anil_ananthaswamy]
| [[:d:Q23783480|Q23783480]]
|-
| [[Fitxategi:Congreso Futuro - 2019-01-14 - 09.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q22087352|Anil K Seth]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1972-06-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/anil_seth anil_seth]
| [[:d:Q22087352|Q22087352]]
|-
| [[Fitxategi:Anil K gupta Erudite Conclave Medical College, Thiruvananthapuram.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q4764657|Anil Kumar Gupta]]''
|
| ''[[:d:Q1900657|marketer]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1949
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/anil_gupta anil_gupta]
| [[:d:Q4764657|Q4764657]]
|-
|
| ''[[:d:Q83274545|Anirudh Sharma]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/anirudh_sharma anirudh_sharma]
| [[:d:Q83274545|Q83274545]]
|-
|
| ''[[:d:Q60195513|Anjali Tripathi]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/anjali_tripathi anjali_tripathi]
| [[:d:Q60195513|Q60195513]]
|-
| [[Fitxategi:Anjan Chatterjee-neuroscientist.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4765748|Anjan Chatterjee]]''
|
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| 1958-10-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/anjan_chatterjee anjan_chatterjee]
| [[:d:Q4765748|Q4765748]]
|-
|
| ''[[:d:Q16981606|Anjan Sundaram]]''
| kazetari indiarra
| [[kazetari]]
| 1983
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/anjan_sundaram anjan_sundaram]
| [[:d:Q16981606|Q16981606]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782708|Ann Cooper]]''
|
| ''[[:d:Q2576499|nutrizionista]]''<br/>''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''<br/>''[[:d:Q1495660|gastronomia-kritikari]]''
| 1934
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ann_cooper ann_cooper]
| [[:d:Q23782708|Q23782708]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783053|Ann Morgan]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ann_morgan ann_morgan]
| [[:d:Q23783053|Q23783053]]
|-
| [[Fitxategi:AnnMarie Thomas (17598060293) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q22073671|AnnMarie Thomas]]''
|
| ''[[:d:Q1906857|ingeniari mekaniko]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/annmarie_thomas annmarie_thomas]
| [[:d:Q22073671|Q22073671]]
|-
| [[Fitxategi:Anna Deavere Smith.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q286777|Anna Deavere Smith]]''
|
| ''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1950-09-18<br/>1950
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/anna_deavere_smith anna_deavere_smith]
| [[:d:Q286777|Q286777]]
|-
|
| ''[[:d:Q4767076|Anna Heringer]]''
| arkitekto alemaniarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1977-10-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/anna_heringer anna_heringer]
| [[:d:Q4767076|Q4767076]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656753|Anna Mracek Dietrich]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/anna_mracek_dietrichs anna_mracek_dietrichs]
| [[:d:Q23656753|Q23656753]]
|-
| [[Fitxategi:Anna Rosling Rönnlund on "Factfulness".jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q24680868|Anna Rosling Rönnlund]]''
|
| [[software garatzaile]]<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>[[diseinatzaile]]
| 1975-04-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/anna_rosling_ronnlund anna_rosling_ronnlund]
| [[:d:Q24680868|Q24680868]]
|-
|
| ''[[:d:Q58754610|Anna Rothschild]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/anna_rothschild anna_rothschild]
| [[:d:Q58754610|Q58754610]]
|-
| [[Fitxategi:Anne Curzan - Anatol Rodgers Lecture.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19364739|Anne Curzan]]''
| hizkuntzalari estatubatuarra
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| 1969
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/anne_curzan anne_curzan]
| [[:d:Q19364739|Q19364739]]
|-
| [[Fitxategi:Anne-Lamott-2013-San-Francisco (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2838773|Anne Lamott]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]
| 1954-04-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/anne_lamott anne_lamott]
| [[:d:Q2838773|Q2838773]]
|-
|
| ''[[:d:Q56722014|Anne Madden]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/anne_madden anne_madden]
| [[:d:Q56722014|Q56722014]]
|-
| [[Fitxategi:Anne Milgram official DEA photo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4768651|Anne Milgram]]''
| abokatu estatubatuarra
| [[abokatu]]
| 1970-12-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/anne_milgram anne_milgram]
| [[:d:Q4768651|Q4768651]]
|-
| [[Fitxategi:Special Operations Policy Forum 2018 (45000180525).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q465477|Anne-Marie Slaughter]]''
|
| [[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''<br/>''[[:d:Q21281706|academic administrator]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''
| 1958-09-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/anne_marie_slaughter anne_marie_slaughter]
| [[:d:Q465477|Q465477]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670515|Annette Heuser]]''
| aktibista estatubatuarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/annette_heuser annette_heuser]
| [[:d:Q23670515|Q23670515]]
|-
| [[Fitxategi:Annie Lennox March 2023.jpg|center|128px]]
| [[Annie Lennox]]
| eskoziar abeslaria
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''<br/>''[[:d:Q2340668|music video director]]''<br/>[[egile abeslari]]<br/>''[[:d:Q96034777|HIV/AIDS activist]]''
| 1954-12-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/annie_lennox annie_lennox]
| [[:d:Q151231|Q151231]]
|-
| [[Fitxategi:Annie Murphy Paul & Alice Wilder (7747958128).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23657111|Annie Murphy Paul]]''
|
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/annie_murphy_paul annie_murphy_paul]
| [[:d:Q23657111|Q23657111]]
|-
| [[Fitxategi:Anote Tong (1) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q57456|Anote Tong]]''
|
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''
| 1952-06-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kiribati]]
| [https://www.ted.com/speakers/anote_tong anote_tong]
| [[:d:Q57456|Q57456]]
|-
| [[Fitxategi:Anthony Atala, Printing a Human Kidney on Stage (5507356887).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4772039|Anthony Atala]]''
|
| [[mediku]]
| 1958-07-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/anthony_atala anthony_atala]
| [[:d:Q4772039|Q4772039]]
|-
| [[Fitxategi:Anthony Goldbloom Kaggle founder and CEO (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4772605|Anthony Goldbloom]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1983-06-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/anthony_goldbloom anthony_goldbloom]
| [[:d:Q4772605|Q4772605]]
|-
| [[Fitxategi:ACLU Anthony D Romero.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1568107|Anthony Romero]]''
| abokatu estatubatuarra
| [[abokatu]]
| 1965-07-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/anthony_d_romero anthony_d_romero]
| [[:d:Q1568107|Q1568107]]
|-
|
| ''[[:d:Q97585702|Anthony Veneziale]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/anthony_veneziale anthony_veneziale]
| [[:d:Q97585702|Q97585702]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759553|Antonio Donato Nobre]]''
|
| [[zientzialari]]
| 1958
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/antonio_donato_nobre antonio_donato_nobre]
| [[:d:Q23759553|Q23759553]]
|-
| [[Fitxategi:AntonyGarrettLisi.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2600403|Antony Garrett Lisi]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q13561328|surflari]]''<br/>''[[:d:Q19350898|fisikari teoriko]]''
| 1968-01-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/garrett_lisi garrett_lisi]
| [[:d:Q2600403|Q2600403]]
|-
| [[Fitxategi:Antony Gormley Встреча с Гормли на выставке crop.jpg|center|128px]]
| [[Antony Gormley]]
| eskultorea
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q2707485|eszenografo]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[marrazkilari]]<br/>''[[:d:Q18074503|installation artist]]''
| 1950-08-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/antony_gormley antony_gormley]
| [[:d:Q360371|Q360371]]
|-
| [[Fitxategi:António Damásio no Fronteiras do Pensamento Porto Alegre 2013 cropped.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q380207|António Damásio]]''
|
| ''[[:d:Q783906|neurologo]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[filosofo]]
| 1944-02-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Portugal]]
| [https://www.ted.com/speakers/antonio_damasio antonio_damasio]
| [[:d:Q380207|Q380207]]
|-
| [[Fitxategi:António Guterres, 23.03.23.jpg|center|128px]]
| [[António Guterres]]
| politikari portugesra
| [[politikari]]
| 1949-04-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Portugal]]
| [https://www.ted.com/speakers/antonio_guterres antonio_guterres]
| [[:d:Q311440|Q311440]]
|-
| [[Fitxategi:Anupam Mishra.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q4777823|Anupam Mishra]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| 1947-06-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]<br/>[[Britainiar Raj]]<br/>[[Indiako Agindupeko Lurra]]
| [https://www.ted.com/speakers/anupam_mishra anupam_mishra]
| [[:d:Q4777823|Q4777823]]
|-
|
| ''[[:d:Q58813001|Anushka Naiknaware]]''
|
| [[asmatzaile]]
| 2003
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/anushka_naiknaware anushka_naiknaware]
| [[:d:Q58813001|Q58813001]]
|-
|
| ''[[:d:Q24051923|Aomawa Shields]]''
| astronomo estatubatuarra
| [[astronomo]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/aomawa_shields aomawa_shields]
| [[:d:Q24051923|Q24051923]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657177|Aparna Rao]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1978
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/aparna_rao aparna_rao]
| [[:d:Q23657177|Q23657177]]
|-
|
| ''[[:d:Q4780347|Apollo Robbins]]''
|
| ''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''<br/>''[[:d:Q15855449|magialari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| 1974-05-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/apollo_robbins apollo_robbins]
| [[:d:Q4780347|Q4780347]]
|-
| [[Fitxategi:Picture of Ari Wallach.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q4790131|Ari Wallach]]''
|
| ''[[:d:Q846430|futurist]]''
| 1974
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ari_wallach ari_wallach]
| [[:d:Q4790131|Q4790131]]
|-
|
| ''[[:d:Q93523410|Ariana Curtis]]''
|
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[Museo eta arte-galerietako arduradun|eduki-editore]]<br/>''[[:d:Q47090899|museum professional]]''
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/ariana_curtis ariana_curtis]
| [[:d:Q93523410|Q93523410]]
|-
| [[Fitxategi:Arianna Huffington 2011 Shankbone 2.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q233397|Arianna Huffington]]''
|
| ''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q864380|biografo]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[politikari]]<br/>[[ahots-aktore]]
| 1950-07-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Grezia]]
| [https://www.ted.com/speakers/arianna_huffington arianna_huffington]
| [[:d:Q233397|Q233397]]
|-
| [[Fitxategi:Ariel Garten Playing Quintephone at ICMC2007imgp7900cpq.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4790411|Ariel Garten]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q3501317|moda-diseinatzaile]]''
| 1979-09-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/ariel_garten ariel_garten]
| [[:d:Q4790411|Q4790411]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662627|Aris Venetikidis]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/aris_venetikidis aris_venetikidis]
| [[:d:Q23662627|Q23662627]]
|-
|
| ''[[:d:Q59428262|Armando Azua-Bustos]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/armando_azua_bustos armando_azua_bustos]
| [[:d:Q59428262|Q59428262]]
|-
|
| ''[[:d:Q709449|Arthur Ganson]]''
|
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q713223|artista egoiliar]]''
| 1955
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/arthur_ganson arthur_ganson]
| [[:d:Q709449|Q709449]]
|-
|
| ''[[:d:Q4800011|Arthur Potts Dawson]]''
|
|
| 1971-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/arthur_potts_dawson arthur_potts_dawson]
| [[:d:Q4800011|Q4800011]]
|-
| [[Fitxategi:Arthur T. Benjamin in 2007.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2865351|Arthur T. Benjamin]]''
| matematikari estatubatuarra
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1961-03-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/arthur_benjamin arthur_benjamin]
| [[:d:Q2865351|Q2865351]]
|-
| [[Fitxategi:Arunachalam Muruganantham in California.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q235553|Arunachalam Muruganantham]]''
|
| [[asmatzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1962-10-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/arunachalam_muruganantham arunachalam_muruganantham]
| [[:d:Q235553|Q235553]]
|-
| [[Fitxategi:Arvind Gupta Oct 2010 IUCAA.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q3633965|Arvind Gupta]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| 1345-12-05<br/>1953-12-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/arvind_gupta arvind_gupta]
| [[:d:Q3633965|Q3633965]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727967|Ash Beckham]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ash_beckham ash_beckham]
| [[:d:Q23727967|Q23727967]]
|-
| [[Fitxategi:Asha de Vos cropped.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23768737|Asha de Vos]]''
| biologo srilankarra
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1979
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Sri Lanka]]
| [https://www.ted.com/speakers/asha_de_vos asha_de_vos]
| [[:d:Q23768737|Q23768737]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783386|Asher Hasan]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/asher_hasan asher_hasan]
| [[:d:Q23783386|Q23783386]]
|-
| [[Fitxategi:Ashley Judd SXSW 2024.jpg|center|128px]]
| [[Ashley Judd]]
| aktore estatubatuarra
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>[[ahots-aktore]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| 1968-04-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ashley_judd ashley_judd]
| [[:d:Q228645|Q228645]]
|-
|
| ''[[:d:Q87237972|Ashley V. Whillans]]''
| aktore kanadarra
| ''[[:d:Q99193996|behavioral scientist]]''<br/>''[[:d:Q5669847|assistant professor]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[autore]]
| 1988-05-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/ashley_whillans_1 ashley_whillans_1]
| [[:d:Q87237972|Q87237972]]
|-
| [[Fitxategi:Aschraf Ghani MSC 2017 2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Axraf Ghani|Ashraf Ghani]]
|
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[antropologo]]
| 1949-05-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Afganistango Errepublika Islamikoa|Afganistango Islamiar Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ashraf_ghani ashraf_ghani]
| [[:d:Q172388|Q172388]]
|-
|
| ''[[:d:Q4806016|Ashton Applewhite]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1952-06-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ashton_applewhite ashton_applewhite]
| [[:d:Q4806016|Q4806016]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782514|Aspen Baker]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/aspen_baker aspen_baker]
| [[:d:Q23782514|Q23782514]]
|-
| [[Fitxategi:Astro Teller candid.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4811519|Astro Teller]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| 1970-05-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/astro_teller astro_teller]
| [[:d:Q4811519|Q4811519]]
|-
| [[Fitxategi:Atul Gawande, USAID Assistant Administrator.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2751383|Atul Gawande]]''
|
| ''[[:d:Q18533509|medikuntza-idazlea]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[zirujau]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1965-11-05<br/>1965-05-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/atul_gawande_1 atul_gawande_1]
| [[:d:Q2751383|Q2751383]]
|-
| [[Fitxategi:Aubrey de Grey - How We Will Beat Aging.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q175969|Aubrey de Grey]]''
|
| ''[[:d:Q20107384|gerontologist]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[idazle]]
| 1963-04-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/aubrey_de_grey aubrey_de_grey]
| [[:d:Q175969|Q175969]]
|-
| [[Fitxategi:EPFL 2020 Auke Ijspeert Portrait.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q24040710|Auke Jan Ijspeert]]''
| idazle suitzarra
| [[idazle]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1971
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suitza]]
| [https://www.ted.com/speakers/auke_ijspeert auke_ijspeert]
| [[:d:Q24040710|Q24040710]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795350|Auret van Heerden]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/auret_van_heerden auret_van_heerden]
| [[:d:Q23795350|Q23795350]]
|-
|
| ''[[:d:Q22279966|Avi Reichental]]''
|
| [[asmatzaile]]
| 1957-01-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Israel]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/avi_reichental avi_reichental]
| [[:d:Q22279966|Q22279966]]
|-
| [[Fitxategi:Avi rubin kimball brace cfp2006.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4828480|Avi Rubin]]''
|
| [[ingeniari]]
| 1967-11-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/avi_rubin avi_rubin]
| [[:d:Q4828480|Q4828480]]
|-
|
| ''[[:d:Q33199187|Axel Reinaud]]''
|
| ''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1967-10-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/axel_reinaud axel_reinaud]
| [[:d:Q33199187|Q33199187]]
|-
| [[Fitxategi:Ayah Bdeir.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4830820|Ayah Bdeir]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[diseinatzaile]]
| 1982
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]<br/>[[Libano]]
| [https://www.ted.com/speakers/ayah_bdeir ayah_bdeir]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1267 1267]
| [[:d:Q4830820|Q4830820]]
|-
| [[Fitxategi:Ayana Johnson, profile of a marine biologist.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q50074170|Ayana Elizabeth Johnson]]''
|
| ''[[:d:Q16185210|policy advisor]]''
| 1980-08-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ayana_elizabeth_johnson ayana_elizabeth_johnson]
| [[:d:Q50074170|Q50074170]]
|-
| [[Fitxategi:Ayọ Tometi - 2021 (51648565860) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19885291|Ayọ Tometi]]''
|
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1984-08-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Nigeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/opal_tometi opal_tometi]
| [[:d:Q19885291|Q19885291]]
|-
|
| ''[[:d:Q4832583|Azim Khamisa]]''
|
| [[idazle]]
| 1959
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/azim_n_khamisa azim_n_khamisa]
| [[:d:Q4832583|Q4832583]]
|-
| [[Fitxategi:Aziz Abu Sarah.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q65030161|Aziz Abu Sarah]]''
|
| ''[[:d:Q1039099|turista-gidari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q16323111|bakearen aldeko aktibista]]''
| 1980
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/aziz_abu_sarah aziz_abu_sarah]
| [[:d:Q65030161|Q65030161]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728292|Aziza Chaouni]]''
| arkitekto marokoarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1977-06-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Maroko]]
| [https://www.ted.com/speakers/aziza_chaouni aziza_chaouni]
| [[:d:Q23728292|Q23728292]]
|-
|
| ''[[:d:Q4834072|B. Joseph Pine II]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1958
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joseph_pine joseph_pine]
| [[:d:Q4834072|Q4834072]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769545|BJ Miller]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1971-10-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bj_miller bj_miller]
| [[:d:Q23769545|Q23769545]]
|-
|
| ''[[:d:Q16245994|Baba Shiv]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q84506120|business administration scholar]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/baba_shiv baba_shiv]
| [[:d:Q16245994|Q16245994]]
|-
| [[Fitxategi:Bahia Shehab.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23662610|Bahia Shehab]]''
|
| ''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1977
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Libano]]
| [https://www.ted.com/speakers/bahia_shehab bahia_shehab]
| [[:d:Q23662610|Q23662610]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662600|Bandi Mbubi]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/bandi_mbubi bandi_mbubi]
| [[:d:Q23662600|Q23662600]]
|-
|
| ''[[:d:Q4858477|Barat Ali Batoor]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1983
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/barat_ali_batoor barat_ali_batoor]
| [[:d:Q4858477|Q4858477]]
|-
|
| ''[[:d:Q4858754|Barbara Block]]''
|
| ''[[:d:Q3640160|itsas-biologo]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1958
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/barbara_block barbara_block]<br/>[https://www.ted.com/speakers/801 801]
| [[:d:Q4858754|Q4858754]]
|-
|
| ''[[:d:Q29871142|Barbara J. King]]''
| antropologo estatubatuarra
| [[antropologo]]<br/>[[idazle]]
| 1956-08-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/barbara_j_king barbara_j_king]
| [[:d:Q29871142|Q29871142]]
|-
|
| ''[[:d:Q23016646|Barbara Natterson-Horowitz]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q3264451|kardiologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/barbara_natterson_horowitz barbara_natterson_horowitz]
| [[:d:Q23016646|Q23016646]]
|-
|
| ''[[:d:Q4864717|Barry Schuler]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1953-09-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/barry_schuler barry_schuler]
| [[:d:Q4864717|Q4864717]]
|-
| [[Fitxategi:Barry Schwartz.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3500411|Barry Schwartz]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| 1946-08-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/barry_schwartz barry_schwartz]
| [[:d:Q3500411|Q3500411]]
|-
| [[Fitxategi:BartKnols2014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23662325|Bart Knols]]''
|
| [[katedradun]]
| 1965
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/bart_knols bart_knols]
| [[:d:Q23662325|Q23662325]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795783|Bart Weetjens]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/bart_weetjens bart_weetjens]
| [[:d:Q23795783|Q23795783]]
|-
|
| ''[[:d:Q4865683|Barton Seaver]]''
|
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''
| 1979-04-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/barton_seaver barton_seaver]
| [[:d:Q4865683|Q4865683]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769533|Bassam Tariq]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''
| 1986-10-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/bassam_tariq bassam_tariq]
| [[:d:Q23769533|Q23769533]]
|-
|
| ''[[:d:Q23671506|Bastian Schaefer]]''
|
| [[ingeniari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/bastian_schaefer bastian_schaefer]
| [[:d:Q23671506|Q23671506]]
|-
| [[Fitxategi:Beardyman at Camp Bestival 2008.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2573649|Beardyman]]''
|
| ''[[:d:Q59958430|beatboxer]]''<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q4110598|video blogger]]''<br/>[[youtuber]]
| 1982-05-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/beardyman beardyman]
| [[:d:Q2573649|Q2573649]]
|-
| [[Fitxategi:Beau Lotto.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23795352|Beau Lotto]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/beau_lotto beau_lotto]
| [[:d:Q23795352|Q23795352]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662243|Becci Manson]]''
|
| ''[[:d:Q33383789|retoucher]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/becci_manson becci_manson]
| [[:d:Q23662243|Q23662243]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795670|Becky Blanton]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/becky_blanton becky_blanton]
| [[:d:Q23795670|Q23795670]]
|-
| [[Fitxategi:Official portrait of Baroness Kidron crop 2, 2024.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q335605|Beeban Kidron]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''
| 1961-05-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/beeban_kidron beeban_kidron]
| [[:d:Q335605|Q335605]]
|-
| [[Fitxategi:Bel Pesce - 12285922333.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23769253|Bel Pesce]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1988-02-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/bel_pesce bel_pesce]
| [[:d:Q23769253|Q23769253]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760173|Ben Ambridge]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ben_ambridge ben_ambridge]
| [[:d:Q23760173|Q23760173]]
|-
|
| ''[[:d:Q23796181|Ben Cameron]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ben_cameron ben_cameron]
| [[:d:Q23796181|Q23796181]]
|-
| [[Fitxategi:Ben Goldacre TAM London 2009.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q816499|Ben Goldacre]]''
|
| ''[[:d:Q17433421|zientzia kazetari]]''<br/>''[[:d:Q211346|psikiatra]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[zientzialari]]<br/>[[idazle]]
| 1974-05-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/ben_goldacre ben_goldacre]
| [[:d:Q816499|Q816499]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656758|Ben Kacyra]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ben_kacyra ben_kacyra]
| [[:d:Q23656758|Q23656758]]
|-
| [[Fitxategi:Loz-katchor.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q464432|Ben Katchor]]''
|
| [[komikigile]]<br/>''[[:d:Q8178443|libretista]]''<br/>''[[:d:Q1114448|umorista grafiko]]''<br/>''[[:d:Q11892507|komiki gidoilari]]''
| 1951-11-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ben_katchor ben_katchor]<br/>[https://www.ted.com/speakers/438 438]
| [[:d:Q464432|Q464432]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657093|Ben Roche]]''
|
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ben_roche ben_roche]
| [[:d:Q23657093|Q23657093]]
|-
|
| ''[[:d:Q4886414|Ben Saunders]]''
|
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>''[[:d:Q15982858|motivational speaker]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| 1977-08-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/ben_saunders ben_saunders]
| [[:d:Q4886414|Q4886414]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760188|Ben Wellington]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ben_wellington ben_wellington]
| [[:d:Q23760188|Q23760188]]
|-
| [[Fitxategi:Benedetta Berti (2019), FORUM 2000, Prague.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23769525|Benedetta Berti]]''
| ikertzaile italiarra
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/benedetta_berti benedetta_berti]
| [[:d:Q23769525|Q23769525]]
|-
|
| ''[[:d:Q4888224|Benjamin B. Dunlap]]''
|
| [[autore]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1937-12-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ben_dunlap ben_dunlap]
| [[:d:Q4888224|Q4888224]]
|-
| [[Fitxategi:Benjamin R Barber in 2010 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q817665|Benjamin Barber]]''
|
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1939-08-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/benjamin_barber benjamin_barber]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1565 1565]
| [[:d:Q817665|Q817665]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782723|Benjamin Wallace]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| 1968-09-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/benjamin_wallace benjamin_wallace]
| [[:d:Q23782723|Q23782723]]
|-
| [[Fitxategi:Benjamin Zander 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q817758|Benjamin Zander]]''
|
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''
| 1939-03-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/benjamin_zander benjamin_zander]<br/>[https://www.ted.com/speakers/247 247]
| [[:d:Q817758|Q817758]]
|-
| [[Fitxategi:Benoit Mandelbrot mg 1804-d.jpg|center|128px]]
| [[Benoît Mandelbrot]]
|
| [[matematikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[zientzialari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1924-11-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Polonia]]<br/>[[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/benoit_mandelbrot benoit_mandelbrot]
| [[:d:Q101740|Q101740]]
|-
| [[Fitxategi:Bernie Krause (8734312024).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2899063|Bernie Krause]]''
|
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q19850998|soinu artista]]''
| 1938-12-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bernie_kraus bernie_kraus]
| [[:d:Q2899063|Q2899063]]
|-
| [[Fitxategi:Bertrand Piccard 2015.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q366255|Bertrand Piccard]]''
|
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>''[[:d:Q211346|psikiatra]]''<br/>''[[:d:Q728425|aeronauta]]''
| 1958-03-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suitza]]<br/>[[Belgika]]
| [https://www.ted.com/speakers/bertrand_piccard bertrand_piccard]
| [[:d:Q366255|Q366255]]
|-
| [[Fitxategi:BethNoveckJI1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3661885|Beth Simone Noveck]]''
|
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2994387|aholkulari]]''
| 1971
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/beth_noveck beth_noveck]
| [[:d:Q3661885|Q3661885]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661644|Bilal Bomani]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/bilal_bomani bilal_bomani]
| [[:d:Q23661644|Q23661644]]
|-
| [[Fitxategi:Bill Clinton.jpg|center|128px]]
| [[Bill Clinton]]
| Ameriketako Estatu Batuetako 42. presidentea
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q372436|estatu-politikari]]''<br/>''[[:d:Q12800682|saxofoi-jotzaile]]''<br/>[[gobernadore]]<br/>[[legelari]]
| 1946-08-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bill_clinton bill_clinton]
| [[:d:Q1124|Q1124]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784989|Bill Davenhall]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/bill_davenhall bill_davenhall]
| [[:d:Q23784989|Q23784989]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662933|Bill Doyle]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/bill_doyle bill_doyle]
| [[:d:Q23662933|Q23662933]]
|-
| [[Fitxategi:Bill Gates - 2023 - P062021-967902 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Bill Gates]]
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q12362622|filantropo]]''
| 1955-10-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bill_gates bill_gates]
| [[:d:Q5284|Q5284]]
|-
| [[Fitxategi:Bill Gross.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16192727|Bill Gross]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1958
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bill_gross bill_gross]
| [[:d:Q16192727|Q16192727]]
|-
| [[Fitxategi:Bill Joy at World Economic Forum (Davos), 2003-01 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q335047|Bill Joy]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1954-11-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bill_joy bill_joy]
| [[:d:Q335047|Q335047]]
|-
| [[Fitxategi:Bill Strickland in 2008.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4911032|Bill Strickland]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1947-08-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bill_strickland bill_strickland]
| [[:d:Q4911032|Q4911032]]
|-
| [[Fitxategi:Bill T. Jones.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2903368|Bill T. Jones]]''
|
| [[koreografo]]
| 1952-02-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bill_t_jones bill_t_jones]
| [[:d:Q2903368|Q2903368]]
|-
| [[Fitxategi:BJK headshot 2011 5x7 300dpi.jpg|center|128px]]
| [[Billie Jean King]]
|
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''<br/>''[[:d:Q13219424|tenis entrenatzaile]]''<br/>[[kirol esatari]]<br/>[[idazle]]
| 1943-11-22
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/billie_jean_king billie_jean_king]
| [[:d:Q54527|Q54527]]
|-
| [[Fitxategi:Billy Collins.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q863057|Billy Collins]]''
| poeta estatubatuarra
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q16308156|scholar of English]]''
| 1941-03-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/billy_collins billy_collins]
| [[:d:Q863057|Q863057]]
|-
| [[Fitxategi:Billy Graham bw photo, April 11, 1966.jpg|center|128px]]
| [[Billy Graham]]
|
| [[Artzain (kristautasuna)|artzain]]<br/>''[[:d:Q1234713|teologo]]''<br/>''[[:d:Q432386|predikari]]''<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''
| 1918-11-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/billy_graham billy_graham]
| [[:d:Q213550|Q213550]]
|-
|
| ''[[:d:Q23798780|Birke Baehr]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/birke_baehr birke_baehr]
| [[:d:Q23798780|Q23798780]]
|-
| [[Fitxategi:Bjarke Ingels in Frankfurt.20150617.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q429817|Bjarke Ingels]]''
| arkitekto danimarkarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1974-10-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
| [https://www.ted.com/speakers/bjarke_ingels bjarke_ingels]
| [[:d:Q429817|Q429817]]
|-
| [[Fitxategi:Bjørn Lomborg 1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q318511|Bjørn Lomborg]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>''[[:d:Q15839134|ekologo]]''
| 1965-01-06<br/>1924-01-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
| [https://www.ted.com/speakers/bjorn_lomborg bjorn_lomborg]
| [[:d:Q318511|Q318511]]
|-
| [[Fitxategi:Black Yoyo 01.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17214011|Black]]''
|
|
| 1982-12-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Japonia]]
| [https://www.ted.com/speakers/black black]
| [[:d:Q17214011|Q17214011]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797800|Black Label Movement]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/black_label_movement black_label_movement]
| [[:d:Q23797800|Q23797800]]
|-
| [[Fitxategi:PhotonQ-Demis Hassabis on Artificial Playful Intelligence (15366514658) (2).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4924259|Blaise Agüera y Arcas]]''
|
| [[ingeniari]]
| 1975-08-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Mexiko]]
| [https://www.ted.com/speakers/blaise_aguera_y_arcas blaise_aguera_y_arcas]
| [[:d:Q4924259|Q4924259]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662240|Boaz Almog]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/boaz_almog boaz_almog]
| [[:d:Q23662240|Q23662240]]
|-
| [[Fitxategi:Bob Inglis congressional portrait.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q888008|Bob Inglis]]''
|
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| 1959-10-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bob_inglis bob_inglis]
| [[:d:Q888008|Q888008]]
|-
| [[Fitxategi:DIG13846-061.jpg|center|128px]]
| [[Bob Woodward]]
| kazetari estatubatuarra
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| 1943-03-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bob_woodward bob_woodward]
| [[:d:Q312782|Q312782]]
|-
| [[Fitxategi:Bobby Ghosh - 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4935035|Bobby Ghosh]]''
|
| ''[[:d:Q164236|gerra-berriemaile]]''
| 1967
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/bobby_ghosh bobby_ghosh]
| [[:d:Q4935035|Q4935035]]
|-
| [[Fitxategi:Bobby McFerrin 2011.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q310894|Bobby McFerrin]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>''[[:d:Q59958430|beatboxer]]''<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1950-03-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bobby_mcferrin bobby_mcferrin]
| [[:d:Q310894|Q310894]]
|-
| [[Fitxategi:Boghuma Kabisen Titanji 2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23670967|Boghuma Kabisen Titanji]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kamerun]]
| [https://www.ted.com/speakers/boghuma_kabisen_titanji boghuma_kabisen_titanji]
| [[:d:Q23670967|Q23670967]]
|-
| [[Fitxategi:Re publica Accra 18 – Day 2 (44534526750) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2411298|Boniface Mwangi]]''
| argazkilari kenyarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1983-07-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kenya]]
| [https://www.ted.com/speakers/boniface_mwangi boniface_mwangi]
| [[:d:Q2411298|Q2411298]]
|-
| [[Fitxategi:Bassler.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q60545293|Bonnie Bassler]]''
|
| ''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''
| 1962
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bonnie_bassler bonnie_bassler]
| [[:d:Q60545293|Q60545293]]
|-
| [[Fitxategi:Bono singing in Indianapolis on Joshua Tree Tour 2017 9-10-17.jpg|center|128px]]
| [[Bono (abeslaria)]]
|
| [[egile abeslari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q13235160|ekoizle]]''<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1960-05-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
| [https://www.ted.com/speakers/bono bono]
| [[:d:Q834621|Q834621]]
|-
|
| ''[[:d:Q23713817|Boyd Varty]]''
| idazle hegoafrikarra
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/boyd_varty boyd_varty]
| [[:d:Q23713817|Q23713817]]
|-
| [[Fitxategi:Etech05 Bran1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4956294|Bran Ferren]]''
| diseinatzaile estatubatuarra
| [[diseinatzaile]]
| 1953-01-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bran_ferren bran_ferren]
| [[:d:Q4956294|Q4956294]]
|-
| [[Fitxategi:Brenda-laurel-sxsw.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4960717|Brenda Laurel]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q18882335|bideo-joko diseinatzaile]]''<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[informatikari]]
| 1950-11-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/brenda_laurel brenda_laurel]
| [[:d:Q4960717|Q4960717]]
|-
| [[Fitxategi:Brenda Romero at 2015 IGF Awards-GDCA (16102142533) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q521361|Brenda Romero]]''
|
| ''[[:d:Q58287519|video game developer]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q54845077|role-playing game designer]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1966-10-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/brenda_brathwaite brenda_brathwaite]
| [[:d:Q521361|Q521361]]
|-
| [[Fitxategi:Dr. Brene Brown at Texas Conference for Women (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4961808|Brené Brown]]''
|
| ''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q7019111|gizarte-langile]]''<br/>[[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''<br/>[[idazle]]
| 1965-11-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/brene_brown brene_brown]
| [[:d:Q4961808|Q4961808]]
|-
| [[Fitxategi:Brewster Kahle (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q92945|Brewster Kahle]]''
|
| ''[[:d:Q20013489|digital librarian]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q635734|artxibozain]]''<br/>[[liburuzain]]
| 1960-10-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/brewster_kahle brewster_kahle]
| [[:d:Q92945|Q92945]]
|-
| [[Fitxategi:Professor Brian Cox OBE FRS.jpg|center|128px]]
| [[Brian Cox (fisikaria)|Brian Cox]]
| fisikari ingelesa
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[astronomo]]<br/>[[teklatu-jotzaile]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| 1968-03-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/brian_cox brian_cox]
| [[:d:Q463581|Q463581]]
|-
|
| ''[[:d:Q4963566|Brian Dettmer]]''
| artista estatubatuarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1974
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/brian_dettmer brian_dettmer]
| [[:d:Q4963566|Q4963566]]
|-
| [[Fitxategi:Brian Goldman - EMWF 2018 - DanH-0278 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4963859|Brian Goldman]]''
|
| [[mediku]]
| 1956-06-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/brian_goldman brian_goldman]
| [[:d:Q4963859|Q4963859]]
|-
| [[Fitxategi:Brian Greene, February 28, 2014 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q60815|Brian Greene]]''
| Estatubatuar fisikaria
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[autore]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q19350898|fisikari teoriko]]''<br/>[[matematikari]]
| 1963-02-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/brian_greene brian_greene]<br/>[https://www.ted.com/speakers/227 227]
| [[:d:Q60815|Q60815]]
|-
|
| ''[[:d:Q68215808|Brian Little]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]<br/>[[idazle]]
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/brian_little brian_little]
| [[:d:Q68215808|Q68215808]]
|-
| [[Fitxategi:Brian Skerry.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q4965308|Brian Skerry]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''<br/>[[kazetari]]
| 1962
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/brian_skerry brian_skerry]<br/>[https://www.ted.com/speakers/717 717]
| [[:d:Q4965308|Q4965308]]
|-
|
| ''[[:d:Q4970590|British Paraorchestra]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/british_paraorchestra british_paraorchestra]
| [[:d:Q4970590|Q4970590]]
|-
| [[Fitxategi:Britta Riley (6993163852).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23656783|Britta Riley]]''
| artista estatubatuarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/britta_riley britta_riley]
| [[:d:Q23656783|Q23656783]]
|-
| [[Fitxategi:Brittney Cooper.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q52187077|Brittney C. Cooper]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1980-12-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/brittney_cooper brittney_cooper]
| [[:d:Q52187077|Q52187077]]
|-
|
| ''[[:d:Q75732840|Bronwyn King]]''
|
| [[mediku]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/bronwyn_king bronwyn_king]
| [[:d:Q75732840|Q75732840]]
|-
| [[Fitxategi:Bruce Aylward at NetHope Global Summit (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q87914789|Bruce Aylward]]''
|
| ''[[:d:Q12765408|epidemiologo]]''<br/>[[mediku]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/bruce_aylward bruce_aylward]
| [[:d:Q87914789|Q87914789]]
|-
| [[Fitxategi:Bruce Bueno de Mesquita.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2926412|Bruce Bueno de Mesquita]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1946-11-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bruce_bueno_de_mesquita bruce_bueno_de_mesquita]<br/>[https://www.ted.com/speakers/344 344]
| [[:d:Q2926412|Q2926412]]
|-
| [[Fitxategi:Bruce Feiler.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4977459|Bruce Feiler]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1964-10-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bruce_feiler bruce_feiler]
| [[:d:Q4977459|Q4977459]]
|-
|
| ''[[:d:Q4977974|Bruce McCall]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q12406482|umorista]]''
| 1935<br/>1935-05-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bruce_mccall bruce_mccall]
| [[:d:Q4977974|Q4977974]]
|-
| [[Fitxategi:Bruce Schneier 1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q368328|Bruce Schneier]]''
|
| [[kriptografo]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1963-01-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bruce_schneier bruce_schneier]
| [[:d:Q368328|Q368328]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759795|Bruno Bowden]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/bruno_bowden bruno_bowden]
| [[:d:Q23759795|Q23759795]]
|-
|
| ''[[:d:Q5395568|Bruno Maisonnier]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| 1958-08-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/bruno_maisonnier bruno_maisonnier]
| [[:d:Q5395568|Q5395568]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759670|Bruno Torturra]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/bruno_torturra bruno_torturra]
| [[:d:Q23759670|Q23759670]]
|-
| [[Fitxategi:Bryan Stevenson in 2012 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2698978|Bryan Stevenson]]''
| abokatu estatubatuarra
| [[abokatu]]
| 1959-11-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bryan_stevenson bryan_stevenson]
| [[:d:Q2698978|Q2698978]]
|-
| [[Fitxategi:Sanjit Bunker Roy at Time 2010.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2654764|Bunker Roy]]''
|
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q16278103|squash player]]''<br/>''[[:d:Q2462658|manager]]''<br/>''[[:d:Q662729|public figure]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>''[[:d:Q12336252|gizarte ekintzaile]]''
| 1945-08-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]<br/>[[Britainiar Raj]]
| [https://www.ted.com/speakers/bunker_roy bunker_roy]
| [[:d:Q2654764|Q2654764]]
|-
| [[Fitxategi:Burt Rutan - Cropped.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q453046|Burt Rutan]]''
|
| ''[[:d:Q10497074|military flight engineer]]''<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[hegazkinlari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[ingeniari]]
| 1943-06-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/burt_rutan burt_rutan]
| [[:d:Q453046|Q453046]]
|-
| [[Fitxategi:Dr.BurcinMP.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q54871429|Burçin Mutlu-Pakdil]]''
| astronomo turkiarra
| [[astronomo]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Turkia]]
| [https://www.ted.com/speakers/burcin_mutlu_pakdil burcin_mutlu_pakdil]
| [[:d:Q54871429|Q54871429]]
|-
|
| ''[[:d:Q23691925|Béatrice Coron]]''
| artista frantziarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1956-07-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/beatrice_coron beatrice_coron]
| [[:d:Q23691925|Q23691925]]
|-
| [[Fitxategi:CKWilliams.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2930440|C. K. Williams]]''
|
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| 1936-11-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/c_k_williams c_k_williams]
| [[:d:Q2930440|Q2930440]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662175|C. Noel Bairey Merz]]''
| ikertzailea
| [[mediku]]<br/>[[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/c_noel_bairey_merz c_noel_bairey_merz]
| [[:d:Q23662175|Q23662175]]
|-
| [[Fitxategi:Caitlin Doughty in red evergreen background.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18149464|Caitlin Doughty]]''
|
| [[youtuber]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Ehorztetxe]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| 1984-08-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/caitlin_doughty caitlin_doughty]
| [[:d:Q18149464|Q18149464]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662822|Caitria O'Neill]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/caitria_o_neill caitria_o_neill]
| [[:d:Q23662822|Q23662822]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782397|Caleb Chung]]''
|
| [[diseinatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/caleb_chung caleb_chung]
| [[:d:Q23782397|Q23782397]]
|-
|
| ''[[:d:Q18921892|Cameron Herold]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/cameron_herold cameron_herold]
| [[:d:Q18921892|Q18921892]]
|-
| [[Fitxategi:Cameron Russell upstate New York 2008.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5026365|Cameron Russell]]''
| modelo estatubatuarra
| ''[[:d:Q865851|supermodelo]]''<br/>[[idazle]]
| 1987-06-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/cameron_russell cameron_russell]
| [[:d:Q5026365|Q5026365]]
|-
| [[Fitxategi:Architecture for Humanity - Design like you give a damn.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1916995|Cameron Sinclair]]''
| arkitekto britainiarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1973-11-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/cameron_sinclair cameron_sinclair]
| [[:d:Q1916995|Q1916995]]
|-
| [[Fitxategi:Camille A. Brown.tif|center|128px]]
| ''[[:d:Q5026614|Camille A. Brown]]''
|
| [[koreografo]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| 1979
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/camille_brown camille_brown]
| [[:d:Q5026614|Q5026614]]
|-
| [[Fitxategi:Camille Seaman (16574061918).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23657188|Camille Seaman]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1969
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/camille_seaman camille_seaman]
| [[:d:Q23657188|Q23657188]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662781|Candy Chang]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/candy_chang candy_chang]
| [[:d:Q23662781|Q23662781]]
|-
| [[Fitxategi:Carin Bondar 1 (22826880310).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23670521|Carin Bondar]]''
| biologo kanadarra
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1975-05-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/carin_bondar carin_bondar]
| [[:d:Q23670521|Q23670521]]
|-
| [[Fitxategi:Carl Honoré.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4355090|Carl Honoré]]''
| kazetari kanadarra
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1967-12-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/carl_honore carl_honore]
| [[:d:Q4355090|Q4355090]]
|-
| [[Fitxategi:Carl Safina.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5040752|Carl Safina]]''
| biologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q15839134|ekologo]]''<br/>''[[:d:Q3546255|ozeanografo]]''
| 1955
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/carl_safina carl_safina]
| [[:d:Q5040752|Q5040752]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662330|Carl Schoonover]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/carl_schoonover carl_schoonover]
| [[:d:Q23662330|Q23662330]]
|-
| [[Fitxategi:Carlo Ratti (3330956571).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q552294|Carlo Ratti]]''
| arkitekto italiarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>[[asmatzaile]]
| 1971-01-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/carlo_ratti carlo_ratti]<br/>[https://www.ted.com/speakers/887 887]
| [[:d:Q552294|Q552294]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos Orsi IQC 2019.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9697265|Carlos Orsi]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''
| 1971
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/carlos_orsi_tres_perguntas_contra_fake_news carlos_orsi_tres_perguntas_contra_fake_news]
| [[:d:Q9697265|Q9697265]]
|-
|
| ''[[:d:Q5043415|Carmen Agra Deedy]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| 1960
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/carmen_agra_deedy carmen_agra_deedy]<br/>[https://www.ted.com/speakers/280 280]
| [[:d:Q5043415|Q5043415]]
|-
| [[Fitxategi:Carne Ross (Independent Diplomat).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2682141|Carne Ross]]''
| diplomazialari britainiarra
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>''[[:d:Q69423232|zinema gidoilari]]''
| 1966
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/carne_ross carne_ross]<br/>[https://www.ted.com/speakers/793 793]
| [[:d:Q2682141|Q2682141]]
|-
|
| ''[[:d:Q28697869|Carol Fishman Cohen]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/carol_f_cohen carol_f_cohen]
| [[:d:Q28697869|Q28697869]]
|-
| [[Fitxategi:Carol Dweck for Innovation documentary.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2939829|Carol S. Dweck]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1946-10-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/carol_dweck carol_dweck]
| [[:d:Q2939829|Q2939829]]
|-
| [[Fitxategi:Carole Cadwalladr 2019.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5044664|Carole Cadwalladr]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q42909|erreportari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]
| 1969-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/carole_cadwalladr carole_cadwalladr]
| [[:d:Q5044664|Q5044664]]
|-
| [[Fitxategi:Caroline Casey (born 1971) at World Economic Forum Davos 2021.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q23797152|Caroline Casey]]''
|
|
| 1971
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
| [https://www.ted.com/speakers/caroline_casey caroline_casey]
| [[:d:Q23797152|Q23797152]]
|-
| [[Fitxategi:Photo - Festival de Cornouaille 2012 - Loreena McKennitt en concert le 26 juillet - 006.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q450712|Caroline Lavelle]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[egile abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q13219637|biolontxelista]]''
| 1969
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/caroline_lavelle caroline_lavelle]
| [[:d:Q450712|Q450712]]
|-
| [[Fitxategi:Caroline Paul.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3660607|Caroline Paul]]''
|
| [[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]<br/>[[suhiltzaile]]
| 1963-07-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/caroline_paul caroline_paul]
| [[:d:Q3660607|Q3660607]]
|-
| [[Fitxategi:Caroline Phillips (Baiona) (Portrait mode).jpg|center|128px]]
| [[Caroline Phillips]]
| musikari estatubatuarra
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q19890746|Interneteko ekintzailea]]''
| 1974
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/caroline_phillips caroline_phillips]
| [[:d:Q23797623|Q23797623]]
|-
| [[Fitxategi:Carolyn Bertozzi IMG 9384.jpg|center|128px]]
| [[Carolyn Bertozzi]]
|
| [[kimikari]]<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1966-10-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/carolyn_bertozzi carolyn_bertozzi]
| [[:d:Q7442|Q7442]]
|-
| [[Fitxategi:Carolyn Jones by Jaka Vinsek 2019.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21781554|Carolyn Jones]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1957
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/carolyn_jones carolyn_jones]
| [[:d:Q21781554|Q21781554]]
|-
| [[Fitxategi:Carolyn-porco-2016.jpg|center|128px]]
| [[Carolyn Porco]]
| estatubatuar astronomoa, planeta zientzialaria
| [[astronomo]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q16742203|planetary scientist]]''
| 1953-03-06
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/carolyn_porco carolyn_porco]
| [[:d:Q257420|Q257420]]
|-
| [[Fitxategi:Carolyn Steel - Hungry City.jpg|center|128px]]
| [[Carolyn Steel]]
| arkitekto, idazle eta ikertzailea
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/carolyn_steel carolyn_steel]
| [[:d:Q23783079|Q23783079]]
|-
|
| ''[[:d:Q64436737|Carrie Nugent]]''
|
| ''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1984
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/carrie_nugent carrie_nugent]
| [[:d:Q64436737|Q64436737]]
|-
| [[Fitxategi:Carrie Poppy at Skepticon 2018 (30766946987).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q61719716|Carrie Poppy]]''
|
| [[aurkezle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/carrie_poppy carrie_poppy]
| [[:d:Q61719716|Q61719716]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797359|Carter Emmart]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/carter_emmart carter_emmart]
| [[:d:Q23797359|Q23797359]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662237|Carvens Lissaint]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/carvens_lissaint carvens_lissaint]
| [[:d:Q23662237|Q23662237]]
|-
| [[Fitxategi:Cary Fowler Department of State official photograph.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2940713|Cary Fowler]]''
|
| ''[[:d:Q16060693|kontserbatzaile]]''<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q1781198|agronomo]]''
| 1949-12-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/cary_fowler cary_fowler]
| [[:d:Q2940713|Q2940713]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783406|Cat Laine]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/cat_laine cat_laine]
| [[:d:Q23783406|Q23783406]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662763|Catarina Mota]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/catarina_mota catarina_mota]
| [[:d:Q23662763|Q23662763]]
|-
| [[Fitxategi:Catherine Bracy.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16727624|Catherine Bracy]]''
|
| [[hizlari]]<br/>''[[:d:Q12376667|technologist]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/catherine_bracy catherine_bracy]
| [[:d:Q16727624|Q16727624]]
|-
|
| ''[[:d:Q20035599|Catherine Crump]]''
|
| [[abokatu]]
| 1978
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/catherine_crump catherine_crump]
| [[:d:Q20035599|Q20035599]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782401|Catherine Mohr]]''
|
| ''[[:d:Q3437279|roboticist]]''
| 1968-11-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/catherine_mohr catherine_mohr]
| [[:d:Q23782401|Q23782401]]
|-
|
| ''[[:d:Q123700709|Catherine Price]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/catherine_price catherine_price]
| [[:d:Q123700709|Q123700709]]
|-
| [[Fitxategi:Cathy O'Neil at Google Cambridge.jpg|center|128px]]
| [[Cathy O'Neil|Cathy O´Neil]]
| Amerikar matematikaria
| [[matematikari]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[idazle]]
| 1972
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/cathy_o_neil cathy_o_neil]
| [[:d:Q16499729|Q16499729]]
|-
| [[Fitxategi:Cecile Richards 2011 Shankbone 2.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q5056393|Cecile Richards]]''
| politikari estatubatuarra
| [[politikari]]
| 1958-07-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/cecile_richards cecile_richards]
| [[:d:Q5056393|Q5056393]]
|-
|
| ''[[:d:Q9931|Cecilia R. Aragon]]''
|
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q6075971|aerobatics pilot]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1960
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/cecilia_aragon cecilia_aragon]
| [[:d:Q9931|Q9931]]
|-
| [[Fitxategi:Celeste Headlee, co-host of The Takeaway, April, 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5057852|Celeste Headlee]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| 1969-12-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/celeste_headlee celeste_headlee]
| [[:d:Q5057852|Q5057852]]
|-
|
| ''[[:d:Q23663116|Cesar Harada]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/cesar_harada cesar_harada]
| [[:d:Q23663116|Q23663116]]
|-
| [[Fitxategi:Cesar Kuriyama Picture.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q22088262|Cesar Kuriyama]]''
|
| [[enpresaburu]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/cesar_kuriyama cesar_kuriyama]
| [[:d:Q22088262|Q22088262]]
|-
| [[Fitxategi:Re-publica Portland 2019 - d1 (48934812908).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q81911422|Chad Frischmann]]''
|
| ''[[:d:Q18121578|directeur de recherche]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chad_frischmann chad_frischmann]
| [[:d:Q81911422|Q81911422]]
|-
| [[Fitxategi:TanChadeMeng-20170715-BuddhistFellowship-Singapore.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5066429|Chade-Meng Tan]]''
|
| [[ingeniari]]
| 1971
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/chade_meng_tan chade_meng_tan]
| [[:d:Q5066429|Q5066429]]
|-
|
| ''[[:d:Q5074528|Charity Sunshine Tillemann-Dick]]''
|
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''<br/>[[musikagile]]
| 1983-07-22
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/charity_tilleman_dick charity_tilleman_dick]
| [[:d:Q5074528|Q5074528]]
|-
|
| ''[[:d:Q59166742|Charity Wayua]]''
| ikertzailea
| [[kimikari]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1985
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/charity_wayua charity_wayua]
| [[:d:Q59166742|Q59166742]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783383|Charles Anderson]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/charles_anderson charles_anderson]
| [[:d:Q23783383|Q23783383]]
|-
| [[Fitxategi:Charles C. Mann at the Miller Center.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1749059|Charles C. Mann]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q17433421|zientzia kazetari]]''
| 1955-06-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/charles_c_mann charles_c_mann]
| [[:d:Q1749059|Q1749059]]
|-
| [[Fitxategi:CharlesElachi.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1950678|Charles Elachi]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>[[astronomo]]
| 1947-04-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/charles_elachi charles_elachi]
| [[:d:Q1950678|Q1950678]]
|-
| [[Fitxategi:Charles Fleischer.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q658690|Charles Fleischer]]''
|
| ''[[:d:Q18545066|bakarrizketalari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[komediante]]<br/>[[ahots-aktore]]<br/>[[telebista-aktore]]
| 1950-08-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/charles_fleischer charles_fleischer]
| [[:d:Q658690|Q658690]]
|-
| [[Fitxategi:Charles Hazlewood conducts the Paraorchestra at Southbank Centre (sq cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5078872|Charles Hazlewood]]''
|
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''
| 1966-11-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/charles_hazlewood charles_hazlewood]
| [[:d:Q5078872|Q5078872]]
|-
| [[Fitxategi:Charles J. Moore.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5079370|Charles J. Moore]]''
|
| ''[[:d:Q3546255|ozeanografo]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/charles_moore charles_moore]
| [[:d:Q5079370|Q5079370]]
|-
| [[Fitxategi:Charles Limb3.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23783472|Charles Limb]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/charles_limb charles_limb]
| [[:d:Q23783472|Q23783472]]
|-
| [[Fitxategi:Charles Leadbeater author of WeThink 2008-09-17.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q354448|Charles R. Leadbeater]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q8125919|aholkulari politiko]]''
| 1959-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/charles_leadbeater charles_leadbeater]
| [[:d:Q354448|Q354448]]
|-
|
| ''[[:d:Q23714138|Charles Robertson]]''
|
| [[ekonomialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/charles_robertson charles_robertson]
| [[:d:Q23714138|Q23714138]]
|-
| [[Fitxategi:Charlie Todd (Improw Everywhere) (8704860056) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23657205|Charlie Todd]]''
| komediante estatubatuarra
| [[komediante]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/charlie_todd charlie_todd]
| [[:d:Q23657205|Q23657205]]
|-
|
| ''[[:d:Q18057048|Charmian Gooch]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1965-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/charmian_gooch charmian_gooch]
| [[:d:Q18057048|Q18057048]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657121|Chee Pearlman]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/chee_pearlman chee_pearlman]
| [[:d:Q23657121|Q23657121]]
|-
| [[Fitxategi:ChelseaShields2.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q21285550|Chelsea Shields]]''
| antropologo estatubatuarra
| [[antropologo]]
| 1981-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chelsea_shields chelsea_shields]
| [[:d:Q21285550|Q21285550]]
|-
|
| ''[[:d:Q5092736|Cheryl Y. Hayashi]]''
| biologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q17344952|arachnologist]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/cheryl_hayashi cheryl_hayashi]
| [[:d:Q5092736|Q5092736]]
|-
| [[Fitxategi:India's Role in the World (39195651954).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5094180|Chetna Gala Sinha]]''
| aktibista indiarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[nekazari]]
| 1959-03-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/chetana_gala_sinha chetana_gala_sinha]
| [[:d:Q5094180|Q5094180]]
|-
| [[Fitxategi:Field experiment in Nihonbashi, Tokyo (Feb 2017) 1-19 screenshot.png|center|128px]]
| [[Chieko Asakawa]]
|
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q60985281|館長]]''
| 1958
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Japonia]]
| [https://www.ted.com/speakers/chieko_asakawa chieko_asakawa]
| [[:d:Q11557098|Q11557098]]
|-
|
| ''[[:d:Q99432535|Chika Ezeanya Esiobu]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/chika_ezeanya_esiobu chika_ezeanya_esiobu]
| [[:d:Q99432535|Q99432535]]
|-
|
| ''[[:d:Q15647582|Chiki Sarkar]]''
|
| ''[[:d:Q2516866|argitaratzaile]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/chiki_sarkar chiki_sarkar]
| [[:d:Q15647582|Q15647582]]
|-
| [[Fitxategi:Chimamanda Ngozi Adichie (2015).png|center|128px]]
| [[Chimamanda Ngozi Adichie]]
|
| [[irakasle]]<br/>[[poeta]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q15949613|ipuingile]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[kazetari]]
| 1977-09-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Nigeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/chimamanda_ngozi_adichie chimamanda_ngozi_adichie]
| [[:d:Q230141|Q230141]]
|-
| [[Fitxategi:Chinaka Hodge 2014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21593044|Chinaka Hodge]]''
|
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/chinaka_hodge chinaka_hodge]
| [[:d:Q21593044|Q21593044]]
|-
|
| ''[[:d:Q64597330|Chip Colwell-Chanthaphonh]]''
|
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q589298|erredaktoreburu]]''<br/>[[Erakusketa komisario|erakusketa-komisario]]
| 1975-09-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chip_colwell chip_colwell]
| [[:d:Q64597330|Q64597330]]
|-
| [[Fitxategi:ChipConley Google.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15452491|Chip Conley]]''
|
| ''[[:d:Q1631120|hotel manager]]''<br/>[[idazle]]
| 1960-10-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chip_conley chip_conley]
| [[:d:Q15452491|Q15452491]]
|-
| [[Fitxategi:6.28.12ChipKiddByLuigiNovi1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3675120|Chip Kidd]]''
|
| [[diseinatzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>[[diseinatzaile grafiko]]
| 1964-09-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chip_kidd chip_kidd]
| [[:d:Q3675120|Q3675120]]
|-
| [[Fitxategi:Chris Abani (32683010407).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1076935|Chris Abani]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''
| 1966-12-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Nigeria]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chris_abani chris_abani]<br/>[https://www.ted.com/speakers/137 137]
| [[:d:Q1076935|Q1076935]]
|-
|
| ''[[:d:Q5105677|Chris Adami]]''
| fisikari estatubatuarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1962-08-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/christoph_adami christoph_adami]
| [[:d:Q5105677|Q5105677]]
|-
| [[Fitxategi:Chris Anderson (16209935970).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q706222|Chris Anderson]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| 1961-07-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chris_anderson_wired chris_anderson_wired]
| [[:d:Q706222|Q706222]]
|-
| [[Fitxategi:TED Curator Chris Anderson.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2536856|Chris Anderson]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| 1957
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/chris_anderson_ted chris_anderson_ted]
| [[:d:Q2536856|Q2536856]]
|-
| [[Fitxategi:Chris Bangle in 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q702921|Chris Bangle]]''
|
| [[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q11295636|car designer]]''
| 1956-10-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chris_bangle chris_bangle]<br/>[https://www.ted.com/speakers/6 6]
| [[:d:Q702921|Q702921]]
|-
|
| ''[[:d:Q5105920|Chris Bliss]]''
|
| ''[[:d:Q17307272|zirkuko artista]]''<br/>''[[:d:Q10540773|malabarista]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chris_bliss chris_bliss]
| [[:d:Q5105920|Q5105920]]
|-
| [[Fitxategi:Chris Burkard.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q16200974|Chris Burkard]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1986-03-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chris_burkard chris_burkard]
| [[:d:Q16200974|Q16200974]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759541|Chris Domas]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/chris_domas chris_domas]
| [[:d:Q23759541|Q23759541]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712280|Chris Downey]]''
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/chris_downey chris_downey]
| [[:d:Q23712280|Q23712280]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662509|Chris Gerdes]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1906857|ingeniari mekaniko]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/chris_gerdes chris_gerdes]
| [[:d:Q23662509|Q23662509]]
|-
| [[Fitxategi:Chris Hadfield 2011.jpg|center|128px]]
| [[Chris Hadfield]]
|
| [[astronauta]]<br/>''[[:d:Q1053574|ekoizle exekutiboa]]''<br/>[[hegazkinlari]]<br/>[[kantugile]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q1208175|kamerari]]''
| 1959-08-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/chris_hadfield chris_hadfield]
| [[:d:Q1076962|Q1076962]]
|-
|
| ''[[:d:Q2895170|Chris Jordan]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q69320328|environmental artist]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| 1963
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chris_jordan chris_jordan]
| [[:d:Q2895170|Q2895170]]
|-
| [[Fitxategi:Chris Kluwe postgame 2010-11-28.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1077409|Chris Kluwe]]''
|
| ''[[:d:Q19204627|amerikar futboleko jokalari]]''<br/>[[musikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| 1981-12-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chris_kluwe chris_kluwe]
| [[:d:Q1077409|Q1077409]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727966|Chris McKnett]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/chris_mcknett chris_mcknett]
| [[:d:Q23727966|Q23727966]]
|-
| [[Fitxategi:Chris Milk - Headshot.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1077562|Chris Milk]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1975
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chris_milk chris_milk]
| [[:d:Q1077562|Q1077562]]
|-
|
| ''[[:d:Q46993874|Chris Sheldrick]]''
|
|
| 1981-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/chris_sheldrick chris_sheldrick]
| [[:d:Q46993874|Q46993874]]
|-
| [[Fitxategi:ChrisUrmson2018.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23760309|Chris Urmson]]''
|
| ''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>[[ingeniari]]
| 1976
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/chris_urmson chris_urmson]
| [[:d:Q23760309|Q23760309]]
|-
| [[Fitxategi:Christian Picciolini.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5110031|Christian Picciolini]]''
|
| ''[[:d:Q1344174|talent agent]]''<br/>[[Ordezkari artistiko]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| 1973-11-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/christian_picciolini christian_picciolini]
| [[:d:Q5110031|Q5110031]]
|-
| [[Fitxategi:Christiana Figueres in London - 2018 (39536174340) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Christiana Figueres]]
| antropologoa eta ekonomialaria
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1956-08-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Costa Rica]]
| [https://www.ted.com/speakers/christiana_figueres christiana_figueres]
| [[:d:Q518828|Q518828]]
|-
| [[Fitxategi:Rafael Mariano Grossi & Christiane Amanpour (cop26 0474) (51649883934) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Christiane Amanpour]]
| britaniar albiste-aurkezlea eta nazioarteko korrespontsala
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Berriemaile|korrespontsal]]<br/>''[[:d:Q94498772|program host]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| 1958-01-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/christiane_amanpour christiane_amanpour]
| [[:d:Q236939|Q236939]]
|-
| [[Fitxategi:Christien Meindertsma (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q12270277|Christien Meindertsma]]''
| artista nederlandarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[diseinatzaile]]
| 1980
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/christien_meindertsma christien_meindertsma]
| [[:d:Q12270277|Q12270277]]
|-
| [[Fitxategi:TNW USA 2015 (23184168653) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q64853888|Christina Wallace]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''<br/>[[idazle]]
| 1983
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/christina_wallace christina_wallace]
| [[:d:Q64853888|Q64853888]]
|-
| [[Fitxategi:Warinner-headshot-3.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q23662209|Christina Warinner]]''
|
| [[antropologo]]<br/>[[arkeologo]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/christina_warinner christina_warinner]
| [[:d:Q23662209|Q23662209]]
|-
|
| ''[[:d:Q56647253|Christine L. Porath]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/christine_porath christine_porath]
| [[:d:Q56647253|Q56647253]]
|-
| [[Fitxategi:Christine Sun Kim.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19664324|Christine Sun Kim]]''
|
| ''[[:d:Q19850998|soinu artista]]''
| 1980
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/christine_sun_kim christine_sun_kim]
| [[:d:Q19664324|Q19664324]]
|-
|
| ''[[:d:Q61820616|Christoph Keplinger]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/christoph_keplinger christoph_keplinger]
| [[:d:Q61820616|Q61820616]]
|-
| [[Fitxategi:Christoph Niemann (2).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q110841|Christoph Niemann]]''
|
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q2000124|posta zigilu diseinatzaile]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>[[animatzaile]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| 1970
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/christoph_niemann christoph_niemann]
| [[:d:Q110841|Q110841]]
|-
| [[Fitxategi:Wiki ategeka.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17411054|Christopher Ategeka]]''
|
| ''[[:d:Q623279|chief operating officer]]''
| 1984-07-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Uganda]]
| [https://www.ted.com/speakers/christopher_ategeka christopher_ategeka]
| [[:d:Q17411054|Q17411054]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797209|Christopher C. Deam]]''
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[diseinatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/christopher_deam christopher_deam]
| [[:d:Q23797209|Q23797209]]
|-
|
| ''[[:d:Q16728823|Christopher Emdin]]''
|
| ''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>[[kazetari]]
| 1978
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chris_emdin chris_emdin]
| [[:d:Q16728823|Q16728823]]
|-
|
| ''[[:d:Q5112847|Christopher McDougall]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1962-01-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/christopher_mcdougall christopher_mcdougall]
| [[:d:Q5112847|Q5112847]]
|-
| [[Fitxategi:Chris nowinski.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1140002|Christopher Nowinski]]''
|
| ''[[:d:Q13474373|borrokalari profesionala]]''<br/>[[idazle]]
| 1978-09-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chris_nowinski chris_nowinski]
| [[:d:Q1140002|Q1140002]]
|-
| [[Fitxategi:Christopher Poole at XOXO Festival September 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3135308|Christopher Poole]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]
| 1988
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/christopher_moot_poole christopher_moot_poole]
| [[:d:Q3135308|Q3135308]]
|-
|
| ''[[:d:Q5113183|Christopher Ryan]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1962-02-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/christopher_ryan christopher_ryan]
| [[:d:Q5113183|Q5113183]]
|-
| [[Fitxategi:2013-12-29 30C3 - Christopher Soghoian 3145.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q652791|Christopher Soghoian]]''
|
| [[informatikari]]
| 1981
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/christopher_soghoian christopher_soghoian]
| [[:d:Q652791|Q652791]]
|-
| [[Fitxategi:Leweb 2014 - conference - leweb trends - the future of the mind - christopher decharms.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5113488|Christopher deCharms]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| 1966
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/christopher_decharms christopher_decharms]
| [[:d:Q5113488|Q5113488]]
|-
| [[Fitxategi:Chrystia Freeland in 2023 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4492815|Chrystia Freeland]]''
|
| ''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1968-08-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/chrystia_freeland chrystia_freeland]
| [[:d:Q4492815|Q4492815]]
|-
| [[Fitxategi:Chuck Nice at Caroline's.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5115638|Chuck Nice]]''
|
| ''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| 1966-07-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/chuck_nice chuck_nice]
| [[:d:Q5115638|Q5115638]]
|-
| [[Fitxategi:Disrupt SF TechCrunch Disrupt San Francisco 2019 - Day 2 Cindy Gallop Cropped.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5120529|Cindy Gallop]]''
|
| ''[[:d:Q21507004|sexu-hezitzaile]]''<br/>''[[:d:Q816432|project manager]]''<br/>''[[:d:Q1900657|marketer]]''
| 1960-02-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/cindy_gallop cindy_gallop]
| [[:d:Q5120529|Q5120529]]
|-
| [[Fitxategi:Claron Mc Faddon 01 (cropped).JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q454090|Claron McFadden]]''
|
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| 1961
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/claron_mcfadden claron_mcfadden]
| [[:d:Q454090|Q454090]]
|-
| [[Fitxategi:Clay Shirky (6723907001).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q930425|Clay Shirky]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q139648|technology evangelist]]''<br/>[[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1964
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/clay_shirky clay_shirky]
| [[:d:Q930425|Q930425]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728708|Clayton Cameron]]''
|
| [[musikari]]
| 1959
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/clayton_cameron clayton_cameron]
| [[:d:Q23728708|Q23728708]]
|-
| [[Fitxategi:-rp17 - Tag 3 (33728174294).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q61483352|Clemantine Wamariya]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| 1988
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ruanda]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/clemantine_wamariya clemantine_wamariya]
| [[:d:Q61483352|Q61483352]]
|-
| [[Fitxategi:2010-05-08 Cleo Wade (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q26865869|Cleo Wade]]''
| poeta estatubatuarra
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q110990999|Instagrammer]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1989-09-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/cleo_wade cleo_wade]
| [[:d:Q26865869|Q26865869]]
|-
|
| ''[[:d:Q556998|Clifford Stoll]]''
| astronomo estatubatuarra
| [[astronomo]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[idazle]]
| 1950-06-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/clifford_stoll clifford_stoll]
| [[:d:Q556998|Q556998]]
|-
| [[Fitxategi:Clint Smith - 2019 (48915241016) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23759721|Clint Smith]]''
|
| [[poeta]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q876864|editore-laguntzaile]]''<br/>[[youtuber]]
| 1988-08-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/clint_smith clint_smith]
| [[:d:Q23759721|Q23759721]]
|-
| [[Fitxategi:Coleman Hughes on Rebel Wisdom.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q62977947|Coleman Hughes]]''
| idazle estatubatuarra
| ''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>''[[:d:Q1642960|iruzkingile]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''
| 1996
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/coleman_hughes coleman_hughes]
| [[:d:Q62977947|Q62977947]]
|-
| [[Fitxategi:Colette Pichon Battle.webp|center|128px]]
| ''[[:d:Q99439559|Colette Pichon Battle]]''
|
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/colette_pichon_battle colette_pichon_battle]
| [[:d:Q99439559|Q99439559]]
|-
|
| ''[[:d:Q1108379|Colin Camerer]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1959-12-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/colin_camerer colin_camerer]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1566 1566]
| [[:d:Q1108379|Q1108379]]
|-
|
| ''[[:d:Q5145149|Colin Grant]]''
|
| ''[[:d:Q3406651|radio producer]]''<br/>[[idazle]]
| 1961-04-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/colin_grant colin_grant]
| [[:d:Q5145149|Q5145149]]
|-
| [[Fitxategi:Colin Powell official Secretary of State photo.jpg|center|128px]]
| [[Colin Powell]]
|
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>''[[:d:Q38239859|army officer]]''<br/>''[[:d:Q7330070|Kanpo Harremanetarako ministro]]''
| 1937-04-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/colin_powell colin_powell]
| [[:d:Q150851|Q150851]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662150|Colin Robertson]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/colin_robertson colin_robertson]
| [[:d:Q23662150|Q23662150]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670969|Colin Stokes]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/colin_stokes colin_stokes]
| [[:d:Q23670969|Q23670969]]
|-
| [[Fitxategi:Transmediale-2010-Conrad Wolfram.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5162640|Conrad Wolfram]]''
|
| [[matematikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1970-06-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/conrad_wolfram conrad_wolfram]
| [[:d:Q5162640|Q5162640]]
|-
|
| ''[[:d:Q2997459|Corneille Ewango]]''
|
| [[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>''[[:d:Q2374149|botanikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| [https://www.ted.com/speakers/corneille_ewango corneille_ewango]
| [[:d:Q2997459|Q2997459]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760253|Cosmin Mihaiu]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/cosmin_mihaiu cosmin_mihaiu]
| [[:d:Q23760253|Q23760253]]
|-
| [[Fitxategi:Courtney Martin at PopTech 2014 02.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21062672|Courtney E. Martin]]''
| autore estatubatuarra
| [[autore]]
| 1979-12-31
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/courtney_e_martin courtney_e_martin]
| [[:d:Q21062672|Q21062672]]
|-
| [[Fitxategi:Craigventer2.jpg|center|128px]]
| [[Craig Venter]]
| ikertzailea
| ''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q3126128|genetista]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1946-10-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/craig_venter craig_venter]<br/>[https://www.ted.com/speakers/7 7]
| [[:d:Q311003|Q311003]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769089|Cristina Domenech]]''
|
|
| 1954
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/cristina_domenech cristina_domenech]
| [[:d:Q23769089|Q23769089]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728751|Curtis Wong]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/curtis_wong curtis_wong]
| [[:d:Q23728751|Q23728751]]
|-
| [[Fitxategi:2010 Cynthia Breazeal 4641804653.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q21585|Cynthia Breazeal]]''
|
| [[ingeniari]]
| 1967-11-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/cynthia_breazeal cynthia_breazeal]<br/>[https://www.ted.com/speakers/817 817]
| [[:d:Q21585|Q21585]]
|-
| [[Fitxategi:Cynthia Erivo (82023) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Erivo]]
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''
| 1987-01-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/cynthia_erivo cynthia_erivo]
| [[:d:Q21592474|Q21592474]]
|-
| [[Fitxategi:Cyntia Kenyon 01.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q437333|Cynthia Kenyon]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>''[[:d:Q3126128|genetista]]''<br/>''[[:d:Q14906342|biofisikari]]''<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''
| 1954-02-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/cynthia_kenyon cynthia_kenyon]
| [[:d:Q437333|Q437333]]
|-
|
| ''[[:d:Q5200139|Cynthia P. Schneider]]''
| diplomazialari estatubatuarra
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''
| 1953-08-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/cynthia_schneider cynthia_schneider]
| [[:d:Q5200139|Q5200139]]
|-
| [[Fitxategi:Cedric Villani at his office 2015 n3.jpg|center|128px]]
| [[Cédric Villani]]
|
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q97768158|professors, scientific professions]]''
| 1973-10-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/cedric_villani cedric_villani]
| [[:d:Q334065|Q334065]]
|-
| [[Fitxategi:Cesar Hidalgo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q22004920|César A. Hidalgo]]''
| ikertzailea
| [[idazle]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1979-12-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Txile]]<br/>[[Espainia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/cesar_hidalgo cesar_hidalgo]
| [[:d:Q22004920|Q22004920]]
|-
|
| ''[[:d:Q114338974|DK Osseo-Asare]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dk_osseo_asare dk_osseo_asare]
| [[:d:Q114338974|Q114338974]]
|-
| [[Fitxategi:Chairman Alexander Rinnooy Kan, Daan Roosegaarde en Aldith Hunkar at DeLaMar, Amsterdam NL.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5207373|Daan Roosegaarde]]''
|
| ''[[:d:Q3492227|berritzaile]]''<br/>[[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q106208189|computer artist]]''<br/>''[[:d:Q18074503|installation artist]]''<br/>''[[:d:Q108818918|light artist]]''<br/>''[[:d:Q7016454|new media artist]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[software garatzaile]]<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| 1979-07-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/daan_roosegaarde daan_roosegaarde]
| [[:d:Q5207373|Q5207373]]
|-
| [[Fitxategi:Dale-Dougherty-2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4819967|Dale Dougherty]]''
|
| [[informatikari]]
| 1955
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dale_dougherty dale_dougherty]<br/>[https://www.ted.com/speakers/940 940]
| [[:d:Q4819967|Q4819967]]
|-
| [[Fitxategi:Dalia Mogahed.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3012376|Dalia Mogahed]]''
|
| [[zientzialari]]
| 1974
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Egipto]]
| [https://www.ted.com/speakers/dalia_mogahed dalia_mogahed]
| [[:d:Q3012376|Q3012376]]
|-
| [[Fitxategi:Dambisa Moyo.jpg|center|128px]]
| [[Dambisa Moyo]]
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[idazle]]
| 1969-02-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Zambia]]
| [https://www.ted.com/speakers/dambisa_moyo dambisa_moyo]
| [[:d:Q466993|Q466993]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662494|Damian Palin]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/damian_palin damian_palin]
| [[:d:Q23662494|Q23662494]]
|-
| [[Fitxategi:Whose Streets? A Social Cinema Screening (35731793401).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28086150|Damon Davis]]''
|
| ''[[:d:Q1414443|zinemagilea]]''<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1985-03-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/damon_davis damon_davis]
| [[:d:Q28086150|Q28086150]]
|-
| [[Fitxategi:DamonH.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23656822|Damon Horowitz]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/damon_horowitz damon_horowitz]
| [[:d:Q23656822|Q23656822]]
|-
| [[Fitxategi:Dan Ariely January 2019.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q731905|Dan Ariely]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| 1967-04-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/dan_ariely dan_ariely]
| [[:d:Q731905|Q731905]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759547|Dan Barasch]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_barasch daniel_barasch]
| [[:d:Q23759547|Q23759547]]
|-
| [[Fitxategi:Dan Barber of Blue Hill.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5213116|Dan Barber]]''
| sukaldariburu estatubatuarra
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''
| 1969
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dan_barber dan_barber]
| [[:d:Q5213116|Q5213116]]
|-
|
| ''[[:d:Q60770645|Dan Bell]]''
|
| ''[[:d:Q1235146|dokumentalgile]]''<br/>[[aurkezle]]<br/>[[youtuber]]
| 1977-02-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dan_bell dan_bell]
| [[:d:Q60770645|Q60770645]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727949|Dan Berkenstock]]''
|
|
| 1980-06-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dan_berkenstock dan_berkenstock]
| [[:d:Q23727949|Q23727949]]
|-
| [[Fitxategi:Dan Bricklin.jpg|center|128px]]
| [[Dan Bricklin]]
|
| [[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[ingeniari]]
| 1951-07-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dan_bricklin dan_bricklin]
| [[:d:Q92624|Q92624]]
|-
| [[Fitxategi:DanBuettnerOct10.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5213207|Dan Buettner]]''
|
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>[[hizlari]]
| 1960
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dan_buettner dan_buettner]
| [[:d:Q5213207|Q5213207]]
|-
|
| ''[[:d:Q23796178|Dan Cobley]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dan_cobley dan_cobley]
| [[:d:Q23796178|Q23796178]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759538|Dan Ellsey]]''
|
| [[musikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dan_ellsey dan_ellsey]
| [[:d:Q23759538|Q23759538]]
|-
|
| ''[[:d:Q16224737|Dan Gross]]''
|
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dan_gross dan_gross]
| [[:d:Q16224737|Q16224737]]
|-
|
| ''[[:d:Q90630014|Dan Knights]]''
|
| ''[[:d:Q3779582|mikrobiologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q43548373|speedcuber]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dan_knights dan_knights]
| [[:d:Q90630014|Q90630014]]
|-
|
| ''[[:d:Q23785279|Dan Meyer]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dan_meyer dan_meyer]
| [[:d:Q23785279|Q23785279]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759543|Dan Pacholke]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dan_pacholke dan_pacholke]
| [[:d:Q23759543|Q23759543]]
|-
| [[Fitxategi:Curing the Charitable Curse.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5214160|Dan Pallotta]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1961-01-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dan_pallotta dan_pallotta]
| [[:d:Q5214160|Q5214160]]
|-
|
| ''[[:d:Q5214203|Dan Phillips]]''
|
| [[diseinatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dan_phillips dan_phillips]
| [[:d:Q5214203|Q5214203]]
|-
| [[Fitxategi:Daniel Dennett 2.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Dennett]]
| filosofo estatubatuarra
| [[filosofo]]<br/>[[idazle]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1942-03-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dan_dennett dan_dennett]<br/>[https://www.ted.com/speakers/92 92]
| [[:d:Q215263|Q215263]]
|-
|
| ''[[:d:Q109822743|Daniel Engber]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q3745071|zientzia idazle]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_engber daniel_engber]
| [[:d:Q109822743|Q109822743]]
|-
| [[Fitxategi:Daniel Todd Gilbert.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q449564|Daniel Gilbert]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| 1957-11-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dan_gilbert dan_gilbert]
| [[:d:Q449564|Q449564]]
|-
|
| ''[[:d:Q3701617|Daniel Goldstein]]''
| psikologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 1969-04-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dan_goldstein dan_goldstein]
| [[:d:Q3701617|Q3701617]]
|-
| [[Fitxategi:Daniel Goleman - World Economic Forum Annual Meeting 2011.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Goleman]]
|
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1946-03-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_goleman daniel_goleman]
| [[:d:Q351701|Q351701]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712794|Daniel H. Cohen]]''
|
|
| 1953-11-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dan_cohen dan_cohen]
| [[:d:Q23712794|Q23712794]]
|-
| [[Fitxategi:Daniel H. Pink (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q978171|Daniel H. Pink]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1964-07-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_pink daniel_pink]
| [[:d:Q978171|Q978171]]
|-
| [[Fitxategi:Daniel Kahneman (3283955327) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Kahneman]]
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>[[autore]]
| 1934-03-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Israel]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_kahneman daniel_kahneman]<br/>[https://www.ted.com/speakers/607 607]
| [[:d:Q233950|Q233950]]
|-
| [[Fitxategi:Daniel Kish - PopTech 2011 - Camden Maine USA 3.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5217808|Daniel Kish]]''
|
|
| 1966
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_kish daniel_kish]
| [[:d:Q5217808|Q5217808]]
|-
| [[Fitxategi:Kraft-PicColor.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5217831|Daniel Kraft]]''
|
| ''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_kraft daniel_kraft]
| [[:d:Q5217831|Q5217831]]
|-
| [[Fitxategi:Levitin.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1981608|Daniel Levitin]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q20669622|musika kazetaria]]''<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q783906|neurologo]]''
| 1957-12-27<br/>1957
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_levitin daniel_levitin]
| [[:d:Q1981608|Q1981608]]
|-
| [[Fitxategi:Daniel Libeskind.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Libeskind]]
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1946-05-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Polonia]]<br/>[[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_libeskind daniel_libeskind]
| [[:d:Q154538|Q154538]]
|-
|
| ''[[:d:Q27881272|Daniel Lismore]]''
|
| ''[[:d:Q3501317|moda-diseinatzaile]]''
| 1984-12-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_lismore daniel_lismore]
| [[:d:Q27881272|Q27881272]]
|-
| [[Fitxategi:DanielWolpert.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15990373|Daniel M. Wolpert]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q2055046|fisiologo]]''
| 1963-09-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_wolpert daniel_wolpert]
| [[:d:Q15990373|Q15990373]]
|-
| [[Fitxategi:Daniel Pauly Pauly Symposium.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q581515|Daniel Pauly]]''
| biologo frantziarra
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1946-05-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_pauly daniel_pauly]
| [[:d:Q581515|Q581515]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670526|Daniel Reisel]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_reisel daniel_reisel]
| [[:d:Q23670526|Q23670526]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662187|Daniel Schnitzer]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_schnitzer daniel_schnitzer]
| [[:d:Q23662187|Q23662187]]
|-
| [[Fitxategi:DanielSuarezJI.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1162833|Daniel Suarez]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>[[eleberrigile]]
| 1964-12-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_suarez daniel_suarez]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1571 1571]
| [[:d:Q1162833|Q1162833]]
|-
| [[Fitxategi:Daniel Tammet Paris portrait.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Tammet]]
| entsegugile, itzultzaile, informatikari, irakasle, savant
| [[idazle]]<br/>[[esperantista]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[poeta]]
| 1979-01-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/daniel_tammet daniel_tammet]
| [[:d:Q12857|Q12857]]
|-
|
| ''[[:d:Q23768726|Daniele Quercia]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/daniele_quercia daniele_quercia]
| [[:d:Q23768726|Q23768726]]
|-
|
| ''[[:d:Q28366283|Danielle Feinberg]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[argazki-zuzendari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/danielle_feinberg danielle_feinberg]
| [[:d:Q28366283|Q28366283]]
|-
| [[Fitxategi:Danielle Citron 110748.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19867132|Danielle K. Citron]]''
|
| [[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1968-12-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/danielle_citron danielle_citron]
| [[:d:Q19867132|Q19867132]]
|-
| [[Fitxategi:Danielle Wood (48278825827) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q63304349|Danielle Wood]]''
|
| [[ingeniari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/danielle_wood danielle_wood]
| [[:d:Q63304349|Q63304349]]
|-
| [[Fitxategi:Danielle de Niese.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q271031|Danielle de Niese]]''
|
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''<br/>[[musikari]]
| 1979-04-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/danielle_de_niese danielle_de_niese]
| [[:d:Q271031|Q271031]]
|-
|
| ''[[:d:Q24040721|Danit Peleg]]''
|
| ''[[:d:Q3501317|moda-diseinatzaile]]''
| 1989
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/danit_peleg danit_peleg]
| [[:d:Q24040721|Q24040721]]
|-
|
| ''[[:d:Q112551695|Dannagal G. Young]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''
| 1976
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dannagal_young dannagal_young]
| [[:d:Q112551695|Q112551695]]
|-
| [[Fitxategi:Danny Dorling at Bookmarks bookshop, Bloomsbury in 2014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5220292|Danny Dorling]]''
| geografo britainiarra
| [[geografo]]
| 1968-01-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/danny_dorling danny_dorling]
| [[:d:Q5220292|Q5220292]]
|-
| [[Fitxategi:Daphné Bavelier.tif|center|128px]]
| ''[[:d:Q19956013|Daphne Bavelier]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q16328995|député de l'Université]]''
| 1966
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/daphne_bavelier daphne_bavelier]
| [[:d:Q19956013|Q19956013]]
|-
| [[Fitxategi:The Future of Higher Education Daphne Koller (8411917358).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11755|Daphne Koller]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1968-08-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Israel]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/daphne_koller daphne_koller]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1309 1309]
| [[:d:Q11755|Q11755]]
|-
|
| ''[[:d:Q1165874|Daria van den Bercken]]''
| piano-jotzaile nederlandarra
| [[piano-jotzaile]]
| 1979-08-31
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/daria_van_den_bercken daria_van_den_bercken]
| [[:d:Q1165874|Q1165874]]
|-
| [[Fitxategi:Making Education Work (29872410888) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q43396457|Darrick Hamilton]]''
|
| [[ekonomialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/darrick_hamilton darrick_hamilton]
| [[:d:Q43396457|Q43396457]]
|-
| [[Fitxategi:Dave Eggers (11483).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q589497|Dave Eggers]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2823717|activist shareholder]]''
| 1970-03-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dave_eggers dave_eggers]
| [[:d:Q589497|Q589497]]
|-
| [[Fitxategi:Dave Meslin, at ELN Studio 2010 IMG 9800 (5266909950).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23783490|Dave Meslin]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[koreografo]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dave_meslin dave_meslin]
| [[:d:Q23783490|Q23783490]]
|-
|
| ''[[:d:Q23768720|Dave Troy]]''
|
| [[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dave_troy dave_troy]
| [[:d:Q23768720|Q23768720]]
|-
| [[Fitxategi:Dave deBronkart-20091229.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5230186|Dave deBronkart]]''
|
|
| 1950-02-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dave_debronkart dave_debronkart]
| [[:d:Q5230186|Q5230186]]
|-
| [[Fitxategi:David B. Agus World Economic Forum 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5230638|David Agus]]''
| ikertzailea
| [[mediku]]<br/>''[[:d:Q16062369|onkologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1965-01-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_agus david_agus]
| [[:d:Q5230638|Q5230638]]
|-
| [[Fitxategi:David Autor - Festival Economia 2015.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q19609648|David Autor]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q876864|editore-laguntzaile]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1967
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_autor david_autor]
| [[:d:Q19609648|Q19609648]]
|-
|
| ''[[:d:Q5231412|David Binder]]''
|
|
| 1967-10-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_binder david_binder]
| [[:d:Q5231412|Q5231412]]
|-
| [[Fitxategi:David Birch (6777171896).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23663105|David Birch]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/david_birch david_birch]
| [[:d:Q23663105|Q23663105]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795339|David Bismark]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q816432|project manager]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_bismark david_bismark]
| [[:d:Q23795339|Q23795339]]
|-
| [[Fitxategi:David Blaine by David Shankbone.jpg|center|128px]]
| [[David Blaine]]
|
| ''[[:d:Q2914170|kale-artista]]''<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q15855449|magialari]]''<br/>''[[:d:Q1658894|ilusionista]]''<br/>''[[:d:Q465501|stunt performer]]''<br/>''[[:d:Q107986049|escape artist]]''<br/>''[[:d:Q111844534|regurgitation performer]]''
| 1973-04-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_blaine david_blaine]
| [[:d:Q353983|Q353983]]
|-
| [[Fitxategi:David Bolinsky 2010.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16151626|David Bolinsky]]''
|
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q19507792|zientzia ilustratzailea]]''<br/>[[animatzaile]]
| 1952-05-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_bolinsky david_bolinsky]
| [[:d:Q16151626|Q16151626]]
|-
| [[Fitxategi:David Brooks - National Book Festival 2019 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q938475|David Brooks]]''
|
| [[Argitaratzaile|editore]]<br/>''[[:d:Q1642960|iruzkingile]]''<br/>[[kazetari]]
| 1961-08-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_brooks david_brooks]
| [[:d:Q938475|Q938475]]
|-
| [[Fitxategi:David Byrne San Diego.jpg|center|128px]]
| [[David Byrne]]
|
| [[zinema ekoizle]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[musikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q20669622|musika kazetaria]]''<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>''[[:d:Q1415090|soinu banda konpositore]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[egile abeslari]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q11569986|grabatzaile]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''
| 1952-05-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_byrne david_byrne]
| [[:d:Q336640|Q336640]]
|-
| [[Fitxategi:David Cage 20080927 Festival du jeu video 05.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q218686|David Cage]]''
|
| ''[[:d:Q2702296|bideo-joko produktore]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>''[[:d:Q18882335|bideo-joko diseinatzaile]]''
| 1969-06-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_cage david_cage]
| [[:d:Q218686|Q218686]]
|-
| [[Fitxategi:David Cameron Official Portrait 2023 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[David Cameron]]
| politikari britainiarra
| [[politikari]]
| 1966-10-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_cameron david_cameron]
| [[:d:Q192|Q192]]
|-
| [[Fitxategi:TYPO Berlin 2014 – Day Two (14178868916).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q562699|David Carson]]''
|
| [[diseinatzaile]]<br/>[[diseinatzaile grafiko]]
| 1955-09-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_carson david_carson]
| [[:d:Q562699|Q562699]]
|-
| [[Fitxategi:David chalmers.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q366123|David Chalmers]]''
|
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1966-04-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_chalmers david_chalmers]
| [[:d:Q366123|Q366123]]
|-
|
| ''[[:d:Q1909499|David Christian]]''
| historialari estatubatuarra
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1946-06-30<br/>1946-12-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_christian david_christian]
| [[:d:Q1909499|Q1909499]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657118|David Damberger]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/david_damberger david_damberger]
| [[:d:Q23657118|Q23657118]]
|-
| [[Fitxategi:David Deutsch.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q543682|David Deutsch]]''
| fisikari britainiarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q19350898|fisikari teoriko]]''
| 1953-05-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_deutsch david_deutsch]<br/>[https://www.ted.com/speakers/48 48]
| [[:d:Q543682|Q543682]]
|-
| [[Fitxategi:David Eagleman (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q999577|David Eagleman]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1971-04-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_eagleman david_eagleman]
| [[:d:Q999577|Q999577]]
|-
|
| ''[[:d:Q5233407|David Epstein]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1980
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_epstein david_epstein]
| [[:d:Q5233407|Q5233407]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759665|David Gallo]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/david_gallo david_gallo]
| [[:d:Q23759665|Q23759665]]
|-
|
| ''[[:d:Q23768708|David Grady]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/david_grady david_grady]
| [[:d:Q23768708|Q23768708]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769550|David Griffin]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/david_griffin david_griffin]
| [[:d:Q23769550|Q23769550]]
|-
| [[Fitxategi:Davidgruber.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q24054769|David Gruber]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q3640160|itsas-biologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_gruber david_gruber]
| [[:d:Q24054769|Q24054769]]
|-
| [[Fitxategi:Sophia with her creator David Hanson at Digital World 2017 conference, Dhaka, Bangladesh in December 2017.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5234712|David Hanson]]''
|
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>''[[:d:Q3437279|roboticist]]''
| 1969-12-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_hanson david_hanson]
| [[:d:Q5234712|Q5234712]]
|-
|
| ''[[:d:Q5235077|David Hoffman]]''
| zinema zuzendari estatubatuarra
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q47541952|produktore]]''
| 1941
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_hoffman david_hoffman]<br/>[https://www.ted.com/speakers/218 218]
| [[:d:Q5235077|Q5235077]]
|-
| [[Fitxategi:David Holt.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5235117|David Holt]]''
|
| ''[[:d:Q17378128|hitz esana egiten duen artista]]''<br/>''[[:d:Q101084010|folk musician]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>[[farmazialari]]
| 1946-10-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_holt david_holt]
| [[:d:Q5235117|Q5235117]]
|-
|
| ''[[:d:Q82775159|David Ikard]]''
|
| ''[[:d:Q17167049|literaturan aditu]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1972
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/david_ikard david_ikard]
| [[:d:Q82775159|Q82775159]]
|-
|
| ''[[:d:Q15437070|David Isay]]''
|
| ''[[:d:Q3406651|radio producer]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| 1966-12-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dave_isay dave_isay]
| [[:d:Q15437070|Q15437070]]
|-
| [[Fitxategi:David J. Anderson speaking at Keystone in Korea.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5235389|David J. Anderson]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q20739288|neurobiologist]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1956
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_anderson david_anderson]
| [[:d:Q5235389|Q5235389]]
|-
|
| ''[[:d:Q5235397|David J. Brenner]]''
|
| ''[[:d:Q14906342|biofisikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_brenner david_brenner]
| [[:d:Q5235397|Q5235397]]
|-
|
| ''[[:d:Q61657085|David J. Wright]]''
| ikertzaile estatubatuarra
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q41674|webmaster]]''<br/>''[[:d:Q16060693|kontserbatzaile]]''<br/>''[[:d:Q7621877|estratega]]''<br/>[[idazle]]
| 1967
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/2004326 2004326]
| [[:d:Q61657085|Q61657085]]
|-
|
| ''[[:d:Q5235901|David Keith]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1963
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_keith david_keith]
| [[:d:Q5235901|Q5235901]]
|-
|
| ''[[:d:Q24570636|David Korins]]''
|
| ''[[:d:Q2707485|eszenografo]]''<br/>''[[:d:Q51085009|scenic designer]]''
| 1976-08-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/david_korins david_korins]
| [[:d:Q24570636|Q24570636]]
|-
| [[Fitxategi:David Kwong at NYSM (cropped).gif|center|128px]]
| ''[[:d:Q16204183|David Kwong]]''
|
| ''[[:d:Q15855449|magialari]]''<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q25493168|crossword creator]]''
| 1980-08-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_kwong david_kwong]
| [[:d:Q16204183|Q16204183]]
|-
| [[Fitxategi:David Lammy, 2024 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q534727|David Lammy]]''
| politikari britainiarra
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[legelari]]
| 1972-07-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Guyana]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_lammy david_lammy]
| [[:d:Q534727|Q534727]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727546|David Lang]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/david_lang david_lang]
| [[:d:Q23727546|Q23727546]]
|-
|
| ''[[:d:Q16731592|David Logan]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1968-03-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_logan david_logan]
| [[:d:Q16731592|Q16731592]]
|-
| [[Fitxategi:David M Kelley (9375796736) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1174951|David M. Kelley]]''
|
| [[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1906857|ingeniari mekaniko]]''
| 1951-02-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_kelley david_kelley]
| [[:d:Q1174951|Q1174951]]
|-
| [[Fitxategi:David John Cameron MacKay by David Stern.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q446862|David MacKay]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[katedradun]]
| 1967-04-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_mackay david_mackay]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1360 1360]
| [[:d:Q446862|Q446862]]
|-
| [[Fitxategi:David Macaulay.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1134356|David Macaulay]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| 1946-12-02<br/>1942-12-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_macaulay david_macaulay]
| [[:d:Q1134356|Q1134356]]
|-
|
| ''[[:d:Q5237283|David McCandless]]''
|
| [[kazetari]]
| 1971
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/david_mccandless david_mccandless]
| [[:d:Q5237283|Q5237283]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782406|David Merrill]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/david_merrill david_merrill]
| [[:d:Q23782406|Q23782406]]
|-
| [[Fitxategi:David Miliband 2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q272670|David Miliband]]''
|
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1706722|research fellow]]''
| 1965-07-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_miliband david_miliband]
| [[:d:Q272670|Q272670]]
|-
| [[Fitxategi:David Perry.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1643588|David Perry]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1967-04-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_perry david_perry]
| [[:d:Q1643588|Q1643588]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662636|David Pizarro]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/david_pizarro david_pizarro]
| [[:d:Q23662636|Q23662636]]
|-
| [[Fitxategi:DavidPogueOct10.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3018632|David Pogue]]''
|
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q1642960|iruzkingile]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''<br/>[[idazle]]
| 1963-03-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_pogue david_pogue]
| [[:d:Q3018632|Q3018632]]
|-
| [[Fitxategi:DavidPuttnamBAFTA07b.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q335507|David Puttnam]]''
|
| [[zinema ekoizle]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q47541952|produktore]]''
| 1941-02-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_puttnam david_puttnam]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1798 1798]
| [[:d:Q335507|Q335507]]
|-
|
| ''[[:d:Q23663083|David R. Dow]]''
|
| [[abokatu]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/david_r_dow david_r_dow]
| [[:d:Q23663083|Q23663083]]
|-
|
| ''[[:d:Q25189761|David R. Williams]]''
|
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1954-06-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_r_williams david_r_williams]
| [[:d:Q25189761|Q25189761]]
|-
|
| ''[[:d:Q3018716|David Rockwell]]''
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[diseinatzaile]]
| 1956
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_rockwell david_rockwell]<br/>[https://www.ted.com/speakers/9 9]
| [[:d:Q3018716|Q3018716]]
|-
| [[Fitxategi:David Rothkopf Bio Photo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1176391|David Rothkopf]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1955-12-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_rothkopf david_rothkopf]
| [[:d:Q1176391|Q1176391]]
|-
| [[Fitxategi:David S. Rose.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5239392|David S. Rose]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1957-06-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_s_rose david_s_rose]
| [[:d:Q5239392|Q5239392]]
|-
|
| ''[[:d:Q24054786|David Sedlak]]''
|
| ''[[:d:Q19377727|environmental engineer]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_sedlak david_sedlak]
| [[:d:Q24054786|Q24054786]]
|-
| [[Fitxategi:David Moinina Sengeh in Boston in 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23728768|David Sengeh]]''
|
| [[ikertzaile]]<br/>[[politikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/david_sengeh david_sengeh]
| [[:d:Q23728768|Q23728768]]
|-
| [[Fitxategi:Br.David St.Gerold.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q324330|David Steindl-Rast]]''
|
| [[monje]]<br/>''[[:d:Q1234713|teologo]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 1926-07-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/br_david_steindl_rast br_david_steindl_rast]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1617 1617]
| [[:d:Q324330|Q324330]]
|-
| [[Fitxategi:David W. Titley.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17385810|David Titley]]''
|
| ''[[:d:Q3546255|ozeanografo]]''
| 1958-10-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_titley david_titley]
| [[:d:Q17385810|Q17385810]]
|-
| [[Fitxategi:David Whyte 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4352814|David Whyte]]''
| poeta britainiarra
| [[poeta]]
| 1955-11-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/david_whyte david_whyte]
| [[:d:Q4352814|Q4352814]]
|-
| [[Fitxategi:Dawn Landes at the Chicago Winery 2015-02-03 21.39.45 (16255005127).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2803858|Dawn Landes]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>''[[:d:Q128124|soinu-ingeniari]]''<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>[[disko-ekoizle]]
| 1980-12-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dawn_landes dawn_landes]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2448 2448]
| [[:d:Q2803858|Q2803858]]
|-
| [[Fitxategi:Swami Dayananda Saraswati.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5243052|Dayananda Saraswati]]''
|
| [[filosofo]]
| 1930-08-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[India]]<br/>[[Indiako Agindupeko Lurra]]
| [https://www.ted.com/speakers/swami_dayananda_saraswati swami_dayananda_saraswati]
| [[:d:Q5243052|Q5243052]]
|-
| [[Fitxategi:Sen. DeAndrea Salvador.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q55759657|DeAndrea Salvador]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/deandrea_salvador deandrea_salvador]
| [[:d:Q55759657|Q55759657]]
|-
| [[Fitxategi:Dean Kamen visits Team Whiteman 160426-F-TQ704-039 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dean Kamen]]
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[asmatzaile]]
| 1951-04-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dean_kamen dean_kamen]
| [[:d:Q720457|Q720457]]
|-
| [[Fitxategi:DeanOrnishJI1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1181109|Dean Ornish]]''
|
| [[mediku]]<br/>''[[:d:Q2576499|nutrizionista]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1953-07-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dr_dean_ornish dr_dean_ornish]
| [[:d:Q1181109|Q1181109]]
|-
| [[Fitxategi:Deb Roy (11881280833).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16875165|Deb Roy]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/deb_roy deb_roy]
| [[:d:Q16875165|Q16875165]]
|-
| [[Fitxategi:Deborah Lipstadt, U.S. Special Envoy.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q254798|Deborah Lipstadtqp]]''
| historialari estatubatuarra
| ''[[:d:Q17489339|Aro Modernoko historialari]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1947-03-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/deborah_lipstadt deborah_lipstadt]
| [[:d:Q254798|Q254798]]
|-
| [[Fitxategi:Deborah Gordon.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2310251|Deborah M. Gordon]]''
| biologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q20650437|myrmecologist]]''<br/>''[[:d:Q3055126|entomologo]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1955-12-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/deborah_gordon deborah_gordon]
| [[:d:Q2310251|Q2310251]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797192|Deborah Rhodes]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/deborah_rhodes deborah_rhodes]
| [[:d:Q23797192|Q23797192]]
|-
| [[Fitxategi:Deborah Scranton 2010 Tribeca Shankbone.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5248376|Deborah Scranton]]''
| zinema zuzendari estatubatuarra
| [[film-zuzendari]]
| 1962
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/deborah_scranton deborah_scranton]<br/>[https://www.ted.com/speakers/150 150]
| [[:d:Q5248376|Q5248376]]
|-
| [[Fitxategi:Deborah Willis.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5248410|Deborah Willis]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''
| 1948-02-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/deborah_willis deborah_willis]
| [[:d:Q5248410|Q5248410]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759731|Debra Jarvis]]''
|
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/debra_jarvis debra_jarvis]
| [[:d:Q23759731|Q23759731]]
|-
|
| ''[[:d:Q114466073|Deepak Shukla]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[autore]]
| 1986-08-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/deepak-shukla deepak-shukla]
| [[:d:Q114466073|Q114466073]]
|-
| [[Fitxategi:Deepika Kurup White House Science Fair.png|center|128px]]
| [[Deepika Kurup]]
| zientifikoa eta asmatzailea (edateko ura)
| [[zientzialari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[ikasle]]
| 1996-04-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/deepika_kurup deepika_kurup]
| [[:d:Q17466359|Q17466359]]
|-
| [[Fitxategi:Deeyah Khan 2017 (cropped).png|center|128px]]
| ''[[:d:Q2741760|Deeyah Khan]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[musikari]]
| 1977-08-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Norvegia]]
| [https://www.ted.com/speakers/deeyah_khan deeyah_khan]
| [[:d:Q2741760|Q2741760]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727975|Del Harvey]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/del_harvey del_harvey]
| [[:d:Q23727975|Q23727975]]
|-
| [[Fitxategi:Dutton HandAxe Steve Jurvetson.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1187362|Denis Dutton]]''
|
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1944-02-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/denis_dutton denis_dutton]
| [[:d:Q1187362|Q1187362]]
|-
|
| ''[[:d:Q20090899|Denise L. Herzing]]''
|
| ''[[:d:Q15450044|cetologist]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/denise_herzing denise_herzing]
| [[:d:Q20090899|Q20090899]]
|-
| [[Fitxategi:2017 02월 22일 MBN Y Forum 2017 (22).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23795342|Dennis Hong]]''
|
| ''[[:d:Q1906857|ingeniari mekaniko]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1971-01-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dennis_hong dennis_hong]
| [[:d:Q23795342|Q23795342]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782382|Dennis vanEngelsdorp]]''
|
| ''[[:d:Q3055126|entomologo]]''<br/>''[[:d:Q852389|erlezain]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1969-10-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dennis_vanengelsdorp dennis_vanengelsdorp]
| [[:d:Q23782382|Q23782382]]
|-
|
| ''[[:d:Q3023696|Dereck and Beverly Joubert]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/beverly_dereck_joubert beverly_dereck_joubert]<br/>[https://www.ted.com/speakers/856 856]
| [[:d:Q3023696|Q3023696]]
|-
| [[Fitxategi:Derek Paravicini 20apr08 2.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q3023778|Derek Paravicini]]''
|
| ''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[piano-jotzaile]]
| 1979-07-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/derek_paravicini derek_paravicini]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1674 1674]
| [[:d:Q3023778|Q3023778]]
|-
| [[Fitxategi:Derek Sivers, November 2014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5262357|Derek Sivers]]''
|
| [[enpresaburu]]<br/>[[musikari]]
| 1969-09-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/derek_sivers derek_sivers]
| [[:d:Q5262357|Q5262357]]
|-
| [[Fitxategi:Devdutt Pattanaik 02.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5266636|Devdutt Pattanaik]]''
|
| ''[[:d:Q24387326|mythographer]]''<br/>[[idazle]]
| 1970-12-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/devdutt_pattanaik devdutt_pattanaik]
| [[:d:Q5266636|Q5266636]]
|-
|
| ''[[:d:Q23796030|Diana Laufenberg]]''
| maistra estatubatuarra
| [[irakasle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/diana_laufenberg diana_laufenberg]
| [[:d:Q23796030|Q23796030]]
|-
| [[Fitxategi:Diana Nyad by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Diana Nyad]]
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15982858|motivational speaker]]''<br/>''[[:d:Q11313148|sportswriter]]''<br/>''[[:d:Q10843402|igerilari]]''<br/>''[[:d:Q16278103|squash player]]''<br/>''[[:d:Q107932010|long-distance swimmer]]''
| 1949-08-22
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/diana_nyad diana_nyad]
| [[:d:Q5271254|Q5271254]]
|-
|
| ''[[:d:Q5271279|Diana Reiss]]''
|
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 1948
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/diana_reiss diana_reiss]
| [[:d:Q5271279|Q5271279]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797204|Diane Benscoter]]''
|
| ''[[:d:Q1900167|psikoterapeuta]]''<br/>[[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/diane_benscoter diane_benscoter]
| [[:d:Q23797204|Q23797204]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662554|Diane Kelly]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/diane_kelly diane_kelly]
| [[:d:Q23662554|Q23662554]]
|-
| [[Fitxategi:NLN Diane Savino.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5271567|Diane Savino]]''
| politikari estatubatuarra
| [[politikari]]
| 1963-09-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/diane_j_savino diane_j_savino]
| [[:d:Q5271567|Q5271567]]
|-
|
| ''[[:d:Q23796688|Dianna Cohen]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dianna_cohen dianna_cohen]
| [[:d:Q23796688|Q23796688]]
|-
| [[Fitxategi:Didier Sornette.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q1210578|Didier Sornette]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1957-06-25<br/>1957
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/didier_sornette didier_sornette]
| [[:d:Q1210578|Q1210578]]
|-
|
| ''[[:d:Q17155900|Dilip Ratha]]''
|
| [[filosofo]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dilip_ratha dilip_ratha]
| [[:d:Q17155900|Q17155900]]
|-
|
| ''[[:d:Q5277447|Dimitar Sasselov]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[astronomo]]
| 1961-08-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Bulgaria]]
| [https://www.ted.com/speakers/dimitar_sasselov dimitar_sasselov]
| [[:d:Q5277447|Q5277447]]
|-
| [[Fitxategi:Dina Katabi.png|center|128px]]
| [[Dina Katabi]]
|
| [[informatikari]]
| 1970
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dina_katabi dina_katabi]
| [[:d:Q15995234|Q15995234]]
|-
|
| ''[[:d:Q28976249|Dina Zielinski]]''
|
| [[ikertzaile]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dina_zielinski dina_zielinski]
| [[:d:Q28976249|Q28976249]]
|-
|
| ''[[:d:Q80843138|Dixon Chibanda]]''
|
| ''[[:d:Q211346|psikiatra]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dixon_chibanda dixon_chibanda]
| [[:d:Q80843138|Q80843138]]
|-
| [[Fitxategi:Francis Kere, 2019.jpg|center|128px]]
| [[Diébédo Francis Kéré]]
| Burkina Fasoko arkitektoa
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1965-04-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]<br/>[[Burkina Faso]]
| [https://www.ted.com/speakers/diebedo_francis_kere diebedo_francis_kere]
| [[:d:Q99416|Q99416]]
|-
| [[Fitxategi:Dolores Huerta (33552046043) (1).jpg|center|128px]]
| [[Dolores Huerta]]
|
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1930-04-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dolores_huerta dolores_huerta]
| [[:d:Q468843|Q468843]]
|-
|
| ''[[:d:Q5293005|Don Levy]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>[[gidoilari]]
| 1932
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/don_levy don_levy]
| [[:d:Q5293005|Q5293005]]
|-
| [[Fitxategi:Don Tapscott BW.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q984369|Don Tapscott]]''
|
| ''[[:d:Q2462658|manager]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[idazle]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1947-06-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/don_tapscott don_tapscott]
| [[:d:Q984369|Q984369]]
|-
| [[Fitxategi:DonaldHoffman.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23769269|Donald Hoffman]]''
|
| ''[[:d:Q14565186|cognitive scientist]]''<br/>''[[:d:Q112972705|popular science author]]''
| 1955-12-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/donald_hoffman donald_hoffman]
| [[:d:Q23769269|Q23769269]]
|-
| [[Fitxategi:Donald Norman at AWF05.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q92804|Donald Norman]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''
| 1935-12-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/don_norman don_norman]
| [[:d:Q92804|Q92804]]
|-
| [[Fitxategi:Donald Sadoway at NTNU (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5295111|Donald Sadoway]]''
| ikertzailea
| [[ingeniari]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1950-03-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/donald_sadoway donald_sadoway]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1143 1143]
| [[:d:Q5295111|Q5295111]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712628|Dong Woo Jang]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hego Korea]]
| [https://www.ted.com/speakers/dong_woo_jang dong_woo_jang]
| [[:d:Q23712628|Q23712628]]
|-
| [[Fitxategi:NBF2024-doris-kearns-goodwin.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q442008|Doris Kearns Goodwin]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[idazle]]
| 1943-01-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/doris_kearns_goodwin doris_kearns_goodwin]
| [[:d:Q442008|Q442008]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662639|Doris Kim Sung]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/doris_kim_sung doris_kim_sung]
| [[:d:Q23662639|Q23662639]]
|-
| [[Fitxategi:Dorothy Roberts.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q5298611|Dorothy Roberts]]''
| abokatu estatubatuarra
| [[abokatu]]
| 1956-03-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dorothy_roberts dorothy_roberts]
| [[:d:Q5298611|Q5298611]]
|-
| [[Fitxategi:Sxsw-20230311-rushkoff-PORTRAIT.jpg|center|128px]]
| [[Douglas Rushkoff]]
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1961-02-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/douglas_rushkoff douglas_rushkoff]
| [[:d:Q717884|Q717884]]
|-
| [[Fitxategi:Dr. Srikumar Rao.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5304404|Dr. Srikumar Rao]]''
|
| ''[[:d:Q15982858|motivational speaker]]''
| 1951-04-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/srikumar_rao srikumar_rao]
| [[:d:Q5304404|Q5304404]]
|-
| [[Fitxategi:Dread Scott.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q26899216|Dread Scott]]''
|
| ''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| 1965
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dread_scott dread_scott]
| [[:d:Q26899216|Q26899216]]
|-
|
| ''[[:d:Q5307132|Drew Berry]]''
|
| [[animatzaile]]<br/>''[[:d:Q4915128|biomediku]]''
| 1970
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/drew_berry drew_berry]
| [[:d:Q5307132|Q5307132]]
|-
| [[Fitxategi:Drew Curtis 2007.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5307157|Drew Curtis]]''
| politikari estatubatuarra
| [[politikari]]
| 1973-02-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/drew_curtis drew_curtis]
| [[:d:Q5307157|Q5307157]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661672|Drew Dudley]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/drew_dudley drew_dudley]
| [[:d:Q23661672|Q23661672]]
|-
|
| ''[[:d:Q56964152|Dustin M Schroeder]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q12094958|geophysicist]]''
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/dustin_schroeder dustin_schroeder]
| [[:d:Q56964152|Q56964152]]
|-
| [[Fitxategi:DY portrait edit.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5317151|Dustin Yellin]]''
|
| ''[[:d:Q21477194|contemporary artist]]''
| 1975-07-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dustin_yellin_1 dustin_yellin_1]
| [[:d:Q5317151|Q5317151]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656142|Dyan deNapoli]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dyan_denapoli dyan_denapoli]
| [[:d:Q23656142|Q23656142]]
|-
| [[Fitxategi:Welcome to Night Vale in Atlanta (17860741530) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q50874748|Dylan Marron]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1988-05-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/dylan_marron dylan_marron]
| [[:d:Q50874748|Q50874748]]
|-
|
| ''[[:d:Q5403061|ETHEL]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/ethel ethel]
| [[:d:Q5403061|Q5403061]]
|-
| [[Fitxategi:Eames Demetrios Keynote - Industrial Designers Society of America Western Conference Keynote.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23795632|Eames Demetrios]]''
| artista estatubatuarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1962
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/eames_demetrios eames_demetrios]
| [[:d:Q23795632|Q23795632]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795453|Eben Bayer]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/eben_bayer eben_bayer]
| [[:d:Q23795453|Q23795453]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662606|Ed Gavagan]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ed_gavagan ed_gavagan]
| [[:d:Q23662606|Q23662606]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797198|Ed Ulbrich]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ed_ulbrich ed_ulbrich]
| [[:d:Q23797198|Q23797198]]
|-
| [[Fitxategi:Ed Yong (cropped).JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q3047215|Ed Yong]]''
| kazetari britainiarra
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>[[zientzialari]]
| 1981-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/ed_yong ed_yong]
| [[:d:Q3047215|Q3047215]]
|-
| [[Fitxategi:Eddi Reader2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q443837|Eddi Reader]]''
|
| [[musikari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]
| 1959-08-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/eddi_reader eddi_reader]
| [[:d:Q443837|Q443837]]
|-
| [[Fitxategi:Eddie Obeng on ball.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5336369|Eddie Obeng]]''
|
| ''[[:d:Q48072011|business theorist]]''
| 1959
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ghana]]
| [https://www.ted.com/speakers/eddie_obeng eddie_obeng]
| [[:d:Q5336369|Q5336369]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727579|Eddy Cartaya]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/eddy_cartaya eddy_cartaya]
| [[:d:Q23727579|Q23727579]]
|-
| [[Fitxategi:Edi Rama (2024-02-29).jpg|center|128px]]
| [[Edi Rama]]
| politikari albaniarra
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| 1964-07-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Albania]]
| [https://www.ted.com/speakers/edi_rama edi_rama]
| [[:d:Q316901|Q316901]]
|-
| [[Fitxategi:Edie thumb 33 ft.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5338692|Edith Widder]]''
|
| ''[[:d:Q3546255|ozeanografo]]''<br/>''[[:d:Q3640160|itsas-biologo]]''
| 1951-06-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/edith_widder edith_widder]
| [[:d:Q5338692|Q5338692]]
|-
| [[Fitxategi:Foto oficial de Eduardo Paes.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q972007|Eduardo Paes]]''
| politikari brasildarra
| [[politikari]]
| 1969-11-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/mayor_eduardo_paes mayor_eduardo_paes]
| [[:d:Q972007|Q972007]]
|-
| [[Fitxategi:Cómo piensa un matemático, Eduardo Sáenz de Cabezón 3 (cropped).png|center|128px]]
| ''[[:d:Q23769256|Eduardo Sáenz de Cabezón]]''
|
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| 1972-06-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Bartzelona]]<br/>[[Espainia]]
| [https://www.ted.com/speakers/eduardo_saenz_de_cabezon eduardo_saenz_de_cabezon]
| [[:d:Q23769256|Q23769256]]
|-
| [[Fitxategi:Edward Boyden World Economic Forum 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5341974|Edward Boyden]]''
|
| ''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1979-08-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ed_boyden ed_boyden]
| [[:d:Q5341974|Q5341974]]
|-
| [[Fitxategi:Ed Burtynsky (38148537).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q967163|Edward Burtynsky]]''
| argazkilari kanadarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| 1955-02-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/edward_burtynsky edward_burtynsky]
| [[:d:Q967163|Q967163]]
|-
| [[Fitxategi:Edward O. Wilson, 2003 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edward Osborne Wilson|Edward O. Wilson]]
|
| ''[[:d:Q3055126|entomologo]]''<br/>''[[:d:Q19356916|sociobiologist]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q16831721|etologo]]''<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>[[naturalista]]<br/>''[[:d:Q16063497|evolutionary biologist]]''<br/>''[[:d:Q3745071|zientzia idazle]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q350979|zoologo]]''<br/>''[[:d:Q15839134|ekologo]]''<br/>''[[:d:Q20650437|myrmecologist]]''
| 1929-06-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/e_o_wilson e_o_wilson]
| [[:d:Q211029|Q211029]]
|-
| [[Fitxategi:Edward Snowden-2.jpg|center|128px]]
| [[Edward Snowden]]
|
| [[Sistema administratzaile]]<br/>''[[:d:Q5121444|intelligence officer]]''<br/>[[Segurtasun-zaintzaile|segurtasuneko jagole]]<br/>[[Barneko salatzaile]]<br/>''[[:d:Q181043|Disidentzia]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q56027752|intelligence analyst]]''
| 1983-06-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Errusia]]
| [https://www.ted.com/speakers/edward_snowden edward_snowden]
| [[:d:Q13424289|Q13424289]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795681|Edward Tenner]]''
|
| [[idazle]]
| 1944
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/edward_tenner edward_tenner]
| [[:d:Q23795681|Q23795681]]
|-
| [[Fitxategi:Edwidge Danticat by David Shankbone.jpg|center|128px]]
| [[Edwidge Danticat]]
| haitiar-estatubatuar idazlea, eleberrigilea eta ipuingilea
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>''[[:d:Q15949613|ipuingile]]''
| 1969-01-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
| [https://www.ted.com/speakers/edwidge_danticat edwidge_danticat]
| [[:d:Q450346|Q450346]]
|-
|
| ''[[:d:Q23691666|Einstein]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/einstein_the_parrot einstein_the_parrot]
| [[:d:Q23691666|Q23691666]]
|-
| [[Fitxategi:Elaine Morgan in 1998.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q449734|Elaine Morgan]]''
|
| [[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| 1920-11-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/elaine_morgan elaine_morgan]
| [[:d:Q449734|Q449734]]
|-
| [[Fitxategi:Dr Eleanor Longden.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23712765|Eleanor Longden]]''
| ikertzailea
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/eleanor_longden eleanor_longden]
| [[:d:Q23712765|Q23712765]]
|-
| [[Fitxategi:Dr Eleni Gabre-Madhin.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q3050741|Eleni Zaude Gabre-Madhin]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Etiopia]]
| [https://www.ted.com/speakers/eleni_gabre_madhin eleni_gabre_madhin]
| [[:d:Q3050741|Q3050741]]
|-
| [[Fitxategi:אלי ביר איחוד הצלה.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16214344|Eli Beer]]''
| aktibista israeldarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1973-09-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/eli_beer eli_beer]
| [[:d:Q16214344|Q16214344]]
|-
| [[Fitxategi:Eli Pariser - Flickr - Knight Foundation.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1328841|Eli Pariser]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q16323111|bakearen aldeko aktibista]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''
| 1980-12-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/eli_pariser eli_pariser]
| [[:d:Q1328841|Q1328841]]
|-
| [[Fitxategi:ElifShafak Ask EbruBilun Wiki.jpg|center|128px]]
| [[Elif Shafak]]
|
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[kazetari]]
| 1971-10-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Turkia]]
| [https://www.ted.com/speakers/elif_shafak elif_shafak]<br/>[https://www.ted.com/speakers/752 752]
| [[:d:Q270739|Q270739]]
|-
| [[Fitxategi:Elise LeGrow at Roy Thomson Hall - 2017 (36530356835).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5361673|Elise LeGrow]]''
| abeslari kanadarra
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]
| 1987-06-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/elise_legrow elise_legrow]
| [[:d:Q5361673|Q5361673]]
|-
| [[Fitxategi:Elizabeth Blackburn CHF Heritage Day 2012 Rush 001.JPG|center|128px]]
| [[Elizabeth Blackburn]]
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1948-11-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Australia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/elizabeth_blackburn elizabeth_blackburn]
| [[:d:Q26321|Q26321]]
|-
| [[Fitxategi:Elizabeth Wayne at Sci Foo camp, 2018.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q48720234|Elizabeth C. Wayne]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q19902880|biomedical engineer]]''<br/>''[[:d:Q14906342|biofisikari]]''<br/>[[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/elizabeth_wayne elizabeth_wayne]
| [[:d:Q48720234|Q48720234]]
|-
|
| ''[[:d:Q5362609|Elizabeth Coleman]]''
|
| ''[[:d:Q21281706|academic administrator]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1937
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/liz_coleman liz_coleman]
| [[:d:Q5362609|Q5362609]]
|-
| [[Fitxategi:Elizabeth Diller.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1225543|Elizabeth Diller]]''
| arkitekto estatubatuarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''
| 1954
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/liz_diller liz_diller]<br/>[https://www.ted.com/speakers/290 290]
| [[:d:Q1225543|Q1225543]]
|-
| [[Fitxategi:Elizabeth Gilbert at TED.jpg|center|128px]]
| [[Elizabeth Gilbert]]
|
| [[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''
| 1969-07-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/elizabeth_gilbert elizabeth_gilbert]
| [[:d:Q231424|Q231424]]
|-
| [[Fitxategi:Elizabeth Kapuʻuwailani Lindsey.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5363053|Elizabeth Kapu'uwailani Lindsey]]''
| aktore estatubatuarra
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[antropologo]]<br/>''[[:d:Q18581305|edertasun lehiaketan parte-hartzaile]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| 1956-04-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/elizabeth_lindsey elizabeth_lindsey]
| [[:d:Q5363053|Q5363053]]
|-
|
| ''[[:d:Q18155703|Elizabeth Lesser]]''
|
| [[emagin]]
| 1953
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/elizabeth_lesser elizabeth_lesser]
| [[:d:Q18155703|Q18155703]]
|-
|
| ''[[:d:Q24040890|Elizabeth Lev]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1967
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/elizabeth_lev elizabeth_lev]
| [[:d:Q24040890|Q24040890]]
|-
| [[Fitxategi:Elizabeth Loftus.jpg|center|128px]]
| [[Elizabeth Loftus]]
| psikologo kognitibo estatubatuarra
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q93068487|forensic psychologist]]''
| 1944-10-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/elizabeth_loftus elizabeth_loftus]
| [[:d:Q262154|Q262154]]
|-
|
| ''[[:d:Q18913035|Elizabeth Murchison]]''
|
| ''[[:d:Q3126128|genetista]]''<br/>''[[:d:Q16062369|onkologo]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/elizabeth_murchison elizabeth_murchison]
| [[:d:Q18913035|Q18913035]]
|-
| [[Fitxategi:Elizabeth Nyamayaro (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23782690|Elizabeth Nyamayaro]]''
|
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''
| 1975-08-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Zimbabwe]]
| [https://www.ted.com/speakers/elizabeth_nyamayaro elizabeth_nyamayaro]
| [[:d:Q23782690|Q23782690]]
|-
| [[Fitxategi:ElizabethPisaniAtQEDcon2014-2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5363352|Elizabeth Pisani]]''
|
| ''[[:d:Q12765408|epidemiologo]]''<br/>[[kazetari]]
| 1964
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/elizabeth_pisani elizabeth_pisani]
| [[:d:Q5363352|Q5363352]]
|-
| [[Fitxategi:Ellen 't Hoen, at UNITAID Market Forum, April 7, 2014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5364710|Ellen 't Hoen]]''
| abokatu nederlandarra
| [[abokatu]]
| 1960
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/ellen_t_hoen ellen_t_hoen]
| [[:d:Q5364710|Q5364710]]
|-
| [[Fitxategi:Ellen Dunham-Jones (6931479086) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23796172|Ellen Dunham-Jones]]''
| arkitekto estatubatuarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1959-01-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ellen_dunham_jones ellen_dunham_jones]
| [[:d:Q23796172|Q23796172]]
|-
|
| ''[[:d:Q5364858|Ellen Gustafson]]''
|
| [[enpresaburu]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ellen_gustafson ellen_gustafson]
| [[:d:Q5364858|Q5364858]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662797|Ellen Jorgensen]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1955-06-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ellen_jorgensen ellen_jorgensen]
| [[:d:Q23662797|Q23662797]]
|-
| [[Fitxategi:Ellen McArthur, 2010 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ellen MacArthur]]
| britainiar distantzia luzeko nabigatzailea
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>''[[:d:Q254651|itsasturi]]''<br/>[[geografo]]<br/>''[[:d:Q476246|estropadalari]]''
| 1976-07-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/ellen_macarthur ellen_macarthur]
| [[:d:Q262259|Q262259]]
|-
|
| ''[[:d:Q78906351|Ellen Støkken Dahl]]''
|
| [[mediku]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| 1991
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Norvegia]]
| [https://www.ted.com/speakers/ellen_stokken_dahl ellen_stokken_dahl]
| [[:d:Q78906351|Q78906351]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784323|Elliot Krane]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/elliot_krane elliot_krane]
| [[:d:Q23784323|Q23784323]]
|-
| [[Fitxategi:Elon Musk Colorado 2022 (cropped2).jpg|center|128px]]
| [[Elon Musk]]
| ingeniari, enpresari, asmatzailea.
| [[programatzaile]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q557880|inbertitzailea]]''<br/>[[enpresaburu]]
| 1971-06-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Kanada]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/elon_musk elon_musk]
| [[:d:Q317521|Q317521]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760249|Elora Hardy]]''
| arkitekto indonesiarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1980
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Indonesia]]
| [https://www.ted.com/speakers/elora_hardy elora_hardy]
| [[:d:Q23760249|Q23760249]]
|-
|
| ''[[:d:Q5368497|Elyn Saks]]''
| abokatu estatubatuarra
| [[abokatu]]
| 1955-11-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/elyn_saks elyn_saks]
| [[:d:Q5368497|Q5368497]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759555|Eman Mohammed]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Palestina]]
| [https://www.ted.com/speakers/eman_mohammed eman_mohammed]
| [[:d:Q23759555|Q23759555]]
|-
| [[Fitxategi:Emeli Sandé September 2014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q470429|Emeli Sandé]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''
| 1987-03-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/emeli_sande emeli_sande]
| [[:d:Q470429|Q470429]]
|-
| [[Fitxategi:Emiliano Salinas.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q8263870|Emiliano Salinas]]''
|
| ''[[:d:Q1416279|finantza-analista]]''<br/>[[ekonomialari]]
| 1976-02-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Mexiko]]
| [https://www.ted.com/speakers/emiliano_salinas emiliano_salinas]
| [[:d:Q8263870|Q8263870]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782719|Emilie Wapnick]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/emilie_wapnick emilie_wapnick]
| [[:d:Q23782719|Q23782719]]
|-
| [[Fitxategi:Emily Balcetis in 2022.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23768714|Emily Balcetis]]''
|
| ''[[:d:Q10672931|gizarte-psikologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/emily_balcetis emily_balcetis]
| [[:d:Q23768714|Q23768714]]
|-
|
| ''[[:d:Q106452648|Emily Esfahani Smith]]''
|
| [[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/emily_esfahani_smith emily_esfahani_smith]
| [[:d:Q106452648|Q106452648]]
|-
|
| ''[[:d:Q4260929|Emily Levine]]''
|
| ''[[:d:Q12406482|umorista]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[hizlari]]
| 1944-10-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/emily_levine emily_levine]
| [[:d:Q4260929|Q4260929]]
|-
|
| ''[[:d:Q106860592|Emily Nagoski]]''
|
| [[ikertzaile]]<br/>[[katedradun]]
| 1977
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/emily_nagoski emily_nagoski]
| [[:d:Q106860592|Q106860592]]
|-
| [[Fitxategi:ECB COVID-19 Webinar Series Emily Oster 54m40s.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5372306|Emily Oster]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1980-02-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/emily_oster emily_oster]<br/>[https://www.ted.com/speakers/126 126]
| [[:d:Q5372306|Q5372306]]
|-
| [[Fitxategi:Emily Pilloton - PopTech 2009 - Camden, ME.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23795673|Emily Pilloton]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/emily_pilloton emily_pilloton]
| [[:d:Q23795673|Q23795673]]
|-
| [[Fitxategi:Emma Teeling for The Story of Your Stuff.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21392291|Emma C. Teeling]]''
| zoologo irlandarra
| ''[[:d:Q350979|zoologo]]''<br/>''[[:d:Q3126128|genetista]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
| [https://www.ted.com/speakers/emma_teeling emma_teeling]
| [[:d:Q21392291|Q21392291]]
|-
|
| ''[[:d:Q19662329|Emma Marris]]''
|
| ''[[:d:Q3745071|zientzia idazle]]''
| 1979-01-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/emma_marris emma_marris]
| [[:d:Q19662329|Q19662329]]
|-
| [[Fitxategi:Emmanuel Jal (152417).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1338331|Emmanuel Jal]]''
|
| ''[[:d:Q2252262|rapero]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| 1980-01-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Sudan]]
| [https://www.ted.com/speakers/emmanuel_jal emmanuel_jal]<br/>[https://www.ted.com/speakers/492 492]
| [[:d:Q1338331|Q1338331]]
|-
| [[Fitxategi:Emi Mahmoud Islamic Poet.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q26702742|Emtithal Mahmoud]]''
|
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
| 1993
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Sudan]]
| [https://www.ted.com/speakers/emtithal_mahmoud emtithal_mahmoud]
| [[:d:Q26702742|Q26702742]]
|-
|
| ''[[:d:Q5379508|Enric Sala]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q3640160|itsas-biologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1968-11-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Espainia]]
| [https://www.ted.com/speakers/enric_sala enric_sala]
| [[:d:Q5379508|Q5379508]]
|-
|
| ''[[:d:Q89654407|Enrico Ramirez-Ruiz]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/enrico_ramirez_ruiz enrico_ramirez_ruiz]
| [[:d:Q89654407|Q89654407]]
|-
| [[Fitxategi:Enrique Peñalosa no Fronteiras do Pensamento Porto Alegre (7417396154).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q989831|Enrique Peñalosa]]''
| politikari kolonbiarra
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q131062|hirigile]]''
| 1954-09-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kolonbia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/enrique_penalosa enrique_penalosa]
| [[:d:Q989831|Q989831]]
|-
| [[Fitxategi:Erez Lieberman Aiden.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5385746|Erez Lieberman Aiden]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[matematikari]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[filosofo]]
| 1980
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/erez_lieberman_aiden erez_lieberman_aiden]
| [[:d:Q5385746|Q5385746]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795686|Eric Berlow]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/eric_berlow eric_berlow]
| [[:d:Q23795686|Q23795686]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797191|Eric Dishman]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/eric_dishman eric_dishman]
| [[:d:Q23797191|Q23797191]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783074|Eric Giler]]''
|
|
| 1955
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/eric_giler eric_giler]
| [[:d:Q23783074|Q23783074]]
|-
|
| ''[[:d:Q976346|Eric Haseltine]]''
|
| ''[[:d:Q10497074|military flight engineer]]''<br/>''[[:d:Q56027752|intelligence analyst]]''<br/>[[asmatzaile]]
| 1951-10-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/eric_haseltine eric_haseltine]
| [[:d:Q976346|Q976346]]
|-
|
| ''[[:d:Q107663251|Eric Hirshberg]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/eric_hirshberg eric_hirshberg]
| [[:d:Q107663251|Q107663251]]
|-
| [[Fitxategi:Eric J Topol.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5387640|Eric J. Topol]]''
|
| ''[[:d:Q3264451|kardiologo]]''<br/>''[[:d:Q3126128|genetista]]''
| 1954-06-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/eric_topol eric_topol]
| [[:d:Q5387640|Q5387640]]
|-
| [[Fitxategi:Eric Lewis-33.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5386963|Eric Lewis]]''
|
| ''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[piano-jotzaile]]
| 1973-05-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/eric_lewis eric_lewis]
| [[:d:Q5386963|Q5386963]]
|-
| [[Fitxategi:Eric Liu.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5386981|Eric Liu]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1968
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/eric_liu eric_liu]
| [[:d:Q5386981|Q5386981]]
|-
|
| ''[[:d:Q23785222|Eric Mead]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/eric_mead eric_mead]
| [[:d:Q23785222|Q23785222]]
|-
| [[Fitxategi:Manhatta author at NYBG 2022 jeh (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5387689|Eric W. Sanderson]]''
| ekologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q15839134|ekologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/eric_sanderson eric_sanderson]
| [[:d:Q5387689|Q5387689]]
|-
| [[Fitxategi:Eric Whitacre.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q726206|Eric Whitacre]]''
| musikagile estatubatuarra
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''<br/>[[abesbatza-zuzendari]]
| 1970-01-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/eric_whitacre eric_whitacre]
| [[:d:Q726206|Q726206]]
|-
| [[Fitxategi:EricXunLi2019.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18653772|Eric X. Li]]''
|
| [[idazle]]
| 1968-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/eric_x_li eric_x_li]
| [[:d:Q18653772|Q18653772]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662179|Erica Frenkel]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/erica_frenkel erica_frenkel]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1216 1216]
| [[:d:Q23662179|Q23662179]]
|-
| [[Fitxategi:Erik Brynjolfsson at MIT Sloan CIO Symposium 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5388515|Erik Brynjolfsson]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1962
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/erik_brynjolfsson erik_brynjolfsson]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1486 1486]
| [[:d:Q5388515|Q5388515]]
|-
| [[Fitxategi:Erik Hersman PopTech 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5388622|Erik Hersman]]''
|
| [[ingeniari]]
| 1975
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/erik_hersman erik_hersman]
| [[:d:Q5388622|Q5388622]]
|-
| [[Fitxategi:Erik Johansson portrait.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18353878|Erik Johansson]]''
| argazkilari suediarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| 1985
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/erik_johannson erik_johannson]
| [[:d:Q18353878|Q18353878]]
|-
|
| ''[[:d:Q23671001|Erik Schlangen]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q13582652|ingeniari zibil]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/erik_schlangen erik_schlangen]
| [[:d:Q23671001|Q23671001]]
|-
| [[Fitxategi:Erin McKean.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2559665|Erin McKean]]''
|
| ''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| 1971
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/erin_mckean erin_mckean]
| [[:d:Q2559665|Q2559665]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760623|Ernest Madu]]''
|
| ''[[:d:Q3264451|kardiologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ernest_madu ernest_madu]
| [[:d:Q23760623|Q23760623]]
|-
| [[Fitxategi:Ernesto Sirolli.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23662694|Ernesto Sirolli]]''
|
|
| 1950-09-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/ernesto_sirolli ernesto_sirolli]
| [[:d:Q23662694|Q23662694]]
|-
| [[Fitxategi:Erricka Bridgeford 03.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q47003561|Erricka Bridgeford]]''
| aktibista estatubatuarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1972-10-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/erricka_bridgeford erricka_bridgeford]
| [[:d:Q47003561|Q47003561]]
|-
| [[Fitxategi:Esta Soler Headshot North Porch.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q22703937|Esta Soler]]''
| aktibista estatubatuarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1947
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/esta_soler esta_soler]
| [[:d:Q22703937|Q22703937]]
|-
| [[Fitxategi:Esther Duflo - Pop!Tech 2009 - 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Esther Duflo]]
| ikertzailea
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1972-10-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/esther_duflo esther_duflo]
| [[:d:Q434509|Q434509]]
|-
| [[Fitxategi:Esther Perel 2017.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17388335|Esther Perel]]''
| psikologo belgikarra
| ''[[:d:Q1900167|psikoterapeuta]]''<br/>''[[:d:Q16614000|sexu-terapeuta]]''<br/>''[[:d:Q6001194|marriage counselor]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1958
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Belgika]]
| [https://www.ted.com/speakers/esther_perel esther_perel]
| [[:d:Q17388335|Q17388335]]
|-
|
| ''[[:d:Q61980065|Ethan Lindenberger]]''
|
|
| 2001
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ethan_lindenberger ethan_lindenberger]
| [[:d:Q61980065|Q61980065]]
|-
| [[Fitxategi:Ethan A. Nadelmann - World Economic Forum on Latin America.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5402967|Ethan Nadelmann]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1957-03-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ethan_nadelmann ethan_nadelmann]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2032 2032]
| [[:d:Q5402967|Q5402967]]
|-
| [[Fitxategi:Ethan Zuckerman (48278826342) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4451591|Ethan Zuckerman]]''
|
| ''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''
| 1973-01-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ethan_zuckerman ethan_zuckerman]
| [[:d:Q4451591|Q4451591]]
|-
| [[Fitxategi:EugeniaCheng PhiBetaKappa EnLightningTalksChicago2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20831455|Eugenia Cheng]]''
| matematikari britainiarra
| [[matematikari]]<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>[[irakasle]]
| 1976-08-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/eugenia_cheng eugenia_cheng]
| [[:d:Q20831455|Q20831455]]
|-
|
| ''[[:d:Q433087|Euna Lee]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1972
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Hego Korea]]
| [https://www.ted.com/speakers/euna_lee euna_lee]
| [[:d:Q433087|Q433087]]
|-
| [[Fitxategi:Euvin Naidoo - World Economic Forum on Africa 2012 crop.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5414626|Euvin Naidoo]]''
|
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| 1971
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/euvin_naidoo euvin_naidoo]
| [[:d:Q5414626|Q5414626]]
|-
| [[Fitxategi:Eva Galperin 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q35746033|Eva Galperin]]''
|
| [[Sistema administratzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/eva_galperin eva_galperin]
| [[:d:Q35746033|Q35746033]]
|-
| [[Fitxategi:Eva Vertes in 2006.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5415201|Eva Vertes George]]''
|
|
| 1985
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/eva_vertes eva_vertes]
| [[:d:Q5415201|Q5415201]]
|-
| [[Fitxategi:Eva Zeisel.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q216141|Eva Zeisel]]''
|
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q7541856|zeramikari]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1906-11-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Hungaria]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/eva_zeisel eva_zeisel]
| [[:d:Q216141|Q216141]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783431|Evan Grant]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/evan_grant evan_grant]
| [[:d:Q23783431|Q23783431]]
|-
| [[Fitxategi:Ev Williams (15527604887).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q561960|Evan Williams]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[informatikari]]
| 1972-03-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/evan_williams evan_williams]
| [[:d:Q561960|Q561960]]
|-
| [[Fitxategi:Eve Ensler at a Hudson Union Society event in March 2011.jpg|center|128px]]
| [[Eve Ensler]]
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| 1953-05-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/eve_ensler eve_ensler]
| [[:d:Q2086841|Q2086841]]
|-
| [[Fitxategi:Evelyn-glennie.jpg|center|128px]]
| [[Evelyn Glennie]]
| eskoziar perkusionista birtuoso gorra
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q4351403|perkusionista]]''<br/>''[[:d:Q386854|bateria-jotzaile]]''<br/>''[[:d:Q12795793|marimba player]]''<br/>''[[:d:Q66370835|xylophonist]]''
| 1965-07-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/evelyn_glennie evelyn_glennie]
| [[:d:Q239275|Q239275]]
|-
| [[Fitxategi:Wer kann die neue Zukunft machen? (17333061348).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q93054|Evgeny Morozov]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[informatikari]]
| 1984
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Bielorrusia]]
| [https://www.ted.com/speakers/evgeny_morozov evgeny_morozov]
| [[:d:Q93054|Q93054]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784493|Eythor Bender]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/eythor_bender eythor_bender]
| [[:d:Q23784493|Q23784493]]
|-
| [[Fitxategi:NEXT14 Day 2 - Image by Dan Taylor - dan@heisenbergmedia.com-140 (13935053809).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23796639|Fabian Hemmert]]''
|
| ''[[:d:Q11287574|industrial designer]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/fabian_hemmert fabian_hemmert]
| [[:d:Q23796639|Q23796639]]
|-
|
| ''[[:d:Q16223327|Fabian Oefner]]''
| artista suitzarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1984
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suitza]]
| [https://www.ted.com/speakers/fabian_oefner fabian_oefner]
| [[:d:Q16223327|Q16223327]]
|-
| [[Fitxategi:TEDxBrooklyn - Fabien Cousteau (5173719132).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5427748|Fabien Cousteau]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''
| 1967-10-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/fabien_cousteau fabien_cousteau]
| [[:d:Q5427748|Q5427748]]
|-
| [[Fitxategi:Fadi-chehade-toronto.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q536854|Fadi Chehadé]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1962
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Libano]]<br/>[[Egipto]]
| [https://www.ted.com/speakers/fadi_chehade fadi_chehade]
| [[:d:Q536854|Q536854]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670985|Fahad Al-Attiya]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Qatar]]
| [https://www.ted.com/speakers/fahad_al_attiya fahad_al_attiya]
| [[:d:Q23670985|Q23670985]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662658|Faith Jegede]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/faith_jegede faith_jegede]
| [[:d:Q23662658|Q23662658]]
|-
|
| ''[[:d:Q21259711|Faith Osier]]''
| ikertzaile kenyarra
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q12119633|immunologo]]''
| 1972
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kenya]]
| [https://www.ted.com/speakers/faith_osier faith_osier]
| [[:d:Q21259711|Q21259711]]
|-
| [[Fitxategi:Farida Nabourema (103909).jpg|center|128px]]
| [[Farida Nabourema]]
|
| ''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| 1990-04-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Togo]]
| [https://www.ted.com/speakers/farida_nabourema farida_nabourema]
| [[:d:Q54362908|Q54362908]]
|-
|
| ''[[:d:Q42791593|Fatima AlZahra'a Alatraktchi]]''
|
| [[ikertzaile]]<br/>[[ingeniari]]
| 1989-04-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
| [https://www.ted.com/speakers/fatima_alzahra_a_alatraktchi fatima_alzahra_a_alatraktchi]
| [[:d:Q42791593|Q42791593]]
|-
| [[Fitxategi:Fei-Fei Li at AI for Good 2017.jpg|center|128px]]
| [[Fei-fei Li]]
| Stanford Unibertsitateko informatikaria
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1976-07-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/fei_fei_li fei_fei_li]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2454 2454]
| [[:d:Q18686107|Q18686107]]
|-
| [[Fitxategi:Imam Feisal Abdul Rauf (1).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5441577|Feisal Abdul Rauf]]''
|
| [[Imam]]
| 1948-10-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/imam_feisal_abdul_rauf imam_feisal_abdul_rauf]
| [[:d:Q5441577|Q5441577]]
|-
|
| ''[[:d:Q5442186|Felix Dennis]]''
|
| ''[[:d:Q2516866|argitaratzaile]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1947-05-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/felix_dennis felix_dennis]
| [[:d:Q5442186|Q5442186]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783216|Fields Wicker-Miurin]]''
|
|
| 1958
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/fields_wicker_miurin fields_wicker_miurin]
| [[:d:Q23783216|Q23783216]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784380|Fiorenzo Omenetto]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/fiorenzo_omenetto fiorenzo_omenetto]
| [[:d:Q23784380|Q23784380]]
|-
|
| ''[[:d:Q42562201|Floyd E Romesberg]]''
|
| ''[[:d:Q864835|bioteknologo]]''<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q3126128|genetista]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/floyd_romesberg floyd_romesberg]
| [[:d:Q42562201|Q42562201]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782707|Frances Larson]]''
|
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q15985128|medical historian]]''
| 1976-08-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/frances_larson frances_larson]
| [[:d:Q23782707|Q23782707]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783036|Francesco Sauro]]''
|
| [[zientzialari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/francesco_sauro francesco_sauro]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2667 2667]
| [[:d:Q23783036|Q23783036]]
|-
| [[Fitxategi:Francis Collins official portrait.jpg|center|128px]]
| [[Francis Collins]]
|
| ''[[:d:Q3126128|genetista]]''<br/>[[mediku]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[kimikari]]
| 1950-04-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/francis_collins francis_collins]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1556 1556]
| [[:d:Q336658|Q336658]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759562|Francis de los Reyes]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/francis_de_los_reyes francis_de_los_reyes]
| [[:d:Q23759562|Q23759562]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769571|Franco Sacchi]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[Zinema-editore|film-muntatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/franco_sacchi franco_sacchi]
| [[:d:Q23769571|Q23769571]]
|-
| [[Fitxategi:Frank O. Gehry - Parc des Ateliers (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Frank Gehry]]
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1929-02-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/frank_gehry frank_gehry]
| [[:d:Q180374|Q180374]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657144|Frank Warren]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/frank_warren frank_warren]
| [[:d:Q23657144|Q23657144]]
|-
| [[Fitxategi:Franklin Leonard for Mercer.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16499779|Franklin Leonard]]''
|
| [[enpresaburu]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/franklin_leonard franklin_leonard]
| [[:d:Q16499779|Q16499779]]
|-
| [[Fitxategi:Frans Lanting; September 13, 2006; Ittoqqortoormiit, Greenland.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q722227|Frans Lanting]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1951-07-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/frans_lanting frans_lanting]
| [[:d:Q722227|Q722227]]
|-
| [[Fitxategi:Frans de Waal.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q303350|Frans de Waal]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q16825962|primatologist]]''<br/>''[[:d:Q16831721|etologo]]''<br/>''[[:d:Q350979|zoologo]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[autore]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1948-10-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/frans_de_waal frans_de_waal]
| [[:d:Q303350|Q303350]]
|-
| [[Fitxategi:Pope Francis, June 2024 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Frantzisko (aita santua)|Frantzisko]]
| Elizaren 266. Aita Santua
| ''[[:d:Q1469535|apaiz katoliko latindar]]''<br/>[[kimikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1234713|teologo]]''<br/>''[[:d:Q432386|predikari]]''<br/>''[[:d:Q16827718|confessor]]''<br/>''[[:d:Q352507|pastor]]''<br/>''[[:d:Q102039658|apezpiku katoliko latindar]]''<br/>''[[:d:Q611644|apezpiku katoliko]]''<br/>[[politikari]]
| 1936-12-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Argentina]]
| [https://www.ted.com/speakers/pope_francis pope_francis]
| [[:d:Q450675|Q450675]]
|-
|
| ''[[:d:Q19787217|Franz Freudenthal]]''
|
| [[mediku]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Bolivia]]
| [https://www.ted.com/speakers/franz_freudenthal franz_freudenthal]
| [[:d:Q19787217|Q19787217]]
|-
| [[Fitxategi:Françoise Mouly.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q941550|Françoise Mouly]]''
|
| ''[[:d:Q2516866|argitaratzaile]]''<br/>[[marrazkilari]]<br/>''[[:d:Q1111648|colorist]]''<br/>[[Arte zuzendaritza|zuzendari artistiko]]<br/>''[[:d:Q11892507|komiki gidoilari]]''
| 1955-10-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/francoise_mouly francoise_mouly]
| [[:d:Q941550|Q941550]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769264|Fred Jansen]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/fred_jansen fred_jansen]
| [[:d:Q23769264|Q23769264]]
|-
| [[Fitxategi:The Global Energy Context Fred Krupp talks (8417459670).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5495700|Fred Krupp]]''
|
| [[abokatu]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| 1954
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/fred_krupp fred_krupp]
| [[:d:Q5495700|Q5495700]]
|-
| [[Fitxategi:Fred Swaniker - PopTech 2015 - Camden, Maine.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16216114|Fred Swaniker]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1976
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ghana]]
| [https://www.ted.com/speakers/fred_swaniker fred_swaniker]
| [[:d:Q16216114|Q16216114]]
|-
| [[Fitxategi:Frédéric Kaplan (3330993703).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23714153|Frederic Kaplan]]''
|
| [[ikertzaile]]<br/>[[zientzialari]]
| 1974-06-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/frederic_kaplan frederic_kaplan]
| [[:d:Q23714153|Q23714153]]
|-
|
| ''[[:d:Q23785270|Frederick Balagadde]]''
|
| [[zientzialari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/frederick_balagadde frederick_balagadde]
| [[:d:Q23785270|Q23785270]]
|-
| [[Fitxategi:Fredros Okumu.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q49675220|Fredros O Okumu]]''
|
| ''[[:d:Q12773412|parasitologist]]''<br/>''[[:d:Q3055126|entomologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kenya]]
| [https://www.ted.com/speakers/fredros_okumu fredros_okumu]
| [[:d:Q49675220|Q49675220]]
|-
|
| ''[[:d:Q5499597|Fredy Peccerelli]]''
|
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| 1971
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Guatemala]]
| [https://www.ted.com/speakers/fredy_peccerelli fredy_peccerelli]
| [[:d:Q5499597|Q5499597]]
|-
| [[Fitxategi:Freeman Hrabowski 2012 Shankbone.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q5500990|Freeman A. Hrabowski III]]''
|
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q4376769|university president]]''
| 1950-08-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/freeman_hrabowski freeman_hrabowski]
| [[:d:Q5500990|Q5500990]]
|-
| [[Fitxategi:Freeman Dyson.jpg|center|128px]]
| [[Freeman Dyson]]
|
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q19350898|fisikari teoriko]]''<br/>''[[:d:Q16742096|fisikari nuklear]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1923-12-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/freeman_dyson freeman_dyson]<br/>[https://www.ted.com/speakers/259 259]
| [[:d:Q153717|Q153717]]
|-
| [[Fitxategi:GT Bynum.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q25040837|G. T. Bynum]]''
| politikari estatubatuarra
| ''[[:d:Q11986654|lobbyist]]''
| 1977-08-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/g_t_bynum g_t_bynum]
| [[:d:Q25040837|Q25040837]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797774|Gabby Giffords and Mark Kelly]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/mark_kelly_and_gabby_giffords mark_kelly_and_gabby_giffords]
| [[:d:Q23797774|Q23797774]]
|-
|
| ''[[:d:Q52106895|Gabby Rivera]]''
|
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gabby_rivera gabby_rivera]
| [[:d:Q52106895|Q52106895]]
|-
|
| ''[[:d:Q16727388|Gabe Barcia-Colombo]]''
| zinema zuzendari estatubatuarra
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gabriel_barcia_colombo gabriel_barcia_colombo]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1388 1388]
| [[:d:Q16727388|Q16727388]]
|-
| [[Fitxategi:TNW Con EU15- Gabe Zichermann -1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16214845|Gabe Zichermann]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1974-05-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/gabe_zichermann gabe_zichermann]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1107 1107]
| [[:d:Q16214845|Q16214845]]
|-
| [[Fitxategi:“Astronomía con ondas Gravitacionales” (43603989761).jpg|center|128px]]
| [[Gabriela González]]
| fisikari argentinarra
| [[astronomo]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1965-02-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gabriela_gonzalez gabriela_gonzalez]
| [[:d:Q16843449|Q16843449]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759565|Gail Reed]]''
|
| [[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/gail_reed gail_reed]
| [[:d:Q23759565|Q23759565]]
|-
| [[Fitxategi:Garry Kasparov European Union 2023 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Gari Kasparov]]
|
| ''[[:d:Q10873124|xakelari]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q6430706|kritikari]]''
| 1963-04-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Errusia]]<br/>[[Kroazia]]
| [https://www.ted.com/speakers/garry_kasparov garry_kasparov]
| [[:d:Q28614|Q28614]]
|-
| [[Fitxategi:Garik Israelian.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5523322|Garik Israelyan]]''
|
| ''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''
| 1963
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Armenia]]
| [https://www.ted.com/speakers/garik_israelian garik_israelian]
| [[:d:Q5523322|Q5523322]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661679|Garth Lenz]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/garth_lenz garth_lenz]
| [[:d:Q23661679|Q23661679]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662677|Gary Greenberg]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/gary_greenberg gary_greenberg]
| [[:d:Q23662677|Q23662677]]
|-
| [[Fitxategi:The hidden root of global poverty, according to Gary Haugen? It's broken law enforcement.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5525220|Gary Haugen]]''
|
| ''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| 1963<br/>1964
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gary_haugen gary_haugen]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2420 2420]
| [[:d:Q5525220|Q5525220]]
|-
| [[Fitxategi:Gary Kovacs at the World Economic Forum Annual Meeting of the New Champions in Tianjin, China, 2012..jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3916015|Gary Kovacs]]''
|
| [[ekonomialari]]
| 1963<br/>1964
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/gary_kovacs gary_kovacs]
| [[:d:Q3916015|Q3916015]]
|-
|
| ''[[:d:Q23785051|Gary Lauder]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/gary_lauder gary_lauder]
| [[:d:Q23785051|Q23785051]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712673|Gary Slutkin]]''
|
| ''[[:d:Q12765408|epidemiologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gary_slutkin gary_slutkin]
| [[:d:Q23712673|Q23712673]]
|-
| [[Fitxategi:Gary Vaynerchuk public domain.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3098629|Gary Vaynerchuk]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q139648|technology evangelist]]''<br/>[[hizlari]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''<br/>''[[:d:Q897317|mahastizaina]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q215536|merkatari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| 1975-11-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gary_vaynerchuk gary_vaynerchuk]
| [[:d:Q3098629|Q3098629]]
|-
| [[Fitxategi:Gary William Flake FLoC 2006.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5526162|Gary William Flake]]''
| ikertzailea
| [[enpresaburu]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1960s
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gary_flake gary_flake]<br/>[https://www.ted.com/speakers/672 672]
| [[:d:Q5526162|Q5526162]]
|-
| [[Fitxategi:Gary Wolf (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17090269|Gary Wolf]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1961
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gary_wolf gary_wolf]
| [[:d:Q17090269|Q17090269]]
|-
| [[Fitxategi:Gastón Acurio realizó conversatorio en la ADP sobre la proyección externa de la gastronomía peruana.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q142216|Gastón Acurio]]''
|
| [[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''
| 1967-10-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Peru]]
| [https://www.ted.com/speakers/gaston_acurio gaston_acurio]
| [[:d:Q142216|Q142216]]
|-
|
| ''[[:d:Q27663103|Gautam Bhan]]''
|
| ''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/gautam_bhan gautam_bhan]
| [[:d:Q27663103|Q27663103]]
|-
|
| ''[[:d:Q5528244|Gavin Pretor-Pinney]]''
| idazle britainiarra
| [[idazle]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/gavin_pretor_pinney gavin_pretor_pinney]
| [[:d:Q5528244|Q5528244]]
|-
| [[Fitxategi:Gavin Schmidt - climate scientist.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1496443|Gavin Schmidt]]''
|
| ''[[:d:Q1113838|klimatologo]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gavin_schmidt gavin_schmidt]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1782 1782]
| [[:d:Q1496443|Q1496443]]
|-
| [[Fitxategi:Gayle King of CBS 2019.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5528805|Gayle King]]''
|
| ''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q106568011|magazine editor]]''
| 1954-12-28<br/>1956
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gayle_king gayle_king]
| [[:d:Q5528805|Q5528805]]
|-
| [[Fitxategi:2015-10-06 WDC 0045 Gayle Tzemach Lemmon (22009448265).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5528818|Gayle Tzemach Lemmon]]''
|
| [[idazle]]
| 1973-09-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gayle_tzemach_lemmon gayle_tzemach_lemmon]
| [[:d:Q5528818|Q5528818]]
|-
| [[Fitxategi:GeWang.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5529428|Ge Wang]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]
| 1977-11-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ge_wang ge_wang]
| [[:d:Q5529428|Q5529428]]
|-
| [[Fitxategi:Geena Rocero for Chromat.jpg|center|128px]]
| [[Geena Rocero]]
|
| [[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''<br/>[[playmate]]
| 1983-10-24
| [[Emakume trans|emakume transgenero]]
| [[Filipinak]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/geena_rocero geena_rocero]
| [[:d:Q16205705|Q16205705]]
|-
| [[Fitxategi:Geert Chatrou 2005.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3759206|Geert Chatrou]]''
|
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q713200|artista eszeniko]]''
| 1969-02-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/geert_chatrou geert_chatrou]
| [[:d:Q3759206|Q3759206]]
|-
| [[Fitxategi:NBF2024-gene-luen-yang.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5531537|Gene Luen Yang]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q107436166|graphic novelist]]''<br/>''[[:d:Q11892507|komiki gidoilari]]''<br/>[[komikigile]]
| 1973-08-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Txinako Herri Errepublika]]
| [https://www.ted.com/speakers/gene_yang gene_yang]
| [[:d:Q5531537|Q5531537]]
|-
| [[Fitxategi:Genevieve Bell by Tegan Osborne (ABC RN).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5533059|Genevieve Bell]]''
|
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1968
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/genevieve_bell genevieve_bell]
| [[:d:Q5533059|Q5533059]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760544|Genevieve von Petzinger]]''
|
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q21272406|paleoantropologo]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/genevieve_von_petzinger genevieve_von_petzinger]
| [[:d:Q23760544|Q23760544]]
|-
| [[Fitxategi:Geoff Mulgan.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4993665|Geoff Mulgan]]''
|
| [[ekonomialari]]
| 1961
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/geoff_mulgan geoff_mulgan]<br/>[https://www.ted.com/speakers/517 517]
| [[:d:Q4993665|Q4993665]]
|-
| [[Fitxategi:GeoffreyCanada.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5534498|Geoffrey Canada]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1952-01-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/geoffrey_canada geoffrey_canada]
| [[:d:Q5534498|Q5534498]]
|-
| [[Fitxategi:Geoffrey West by Augustas Didzgalvis.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q964122|Geoffrey West]]''
| fisikari britainiarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1940-12-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/geoffrey_west geoffrey_west]
| [[:d:Q964122|Q964122]]
|-
| [[Fitxategi:George Ayittey detail.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3101406|George Ayittey]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[idazle]]
| 1945-10-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ghana]]
| [https://www.ted.com/speakers/george_ayittey george_ayittey]
| [[:d:Q3101406|Q3101406]]
|-
| [[Fitxategi:George Dyson, portrait 2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q447285|George Dyson]]''
| historialari estatubatuarra
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q17486338|teknologiaren historialaria]]''
| 1953-03-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/george_dyson george_dyson]
| [[:d:Q447285|Q447285]]
|-
| [[Fitxategi:George M. Whitesides HD2007.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q701501|George M. Whitesides]]''
|
| [[kimikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1939-08-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/george_whitesides george_whitesides]<br/>[https://www.ted.com/speakers/609 609]
| [[:d:Q701501|Q701501]]
|-
| [[Fitxategi:George beach crop4.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q390147|George Monbiot]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>''[[:d:Q106638245|documentary participant]]''
| 1963-01-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/george_monbiot george_monbiot]
| [[:d:Q390147|Q390147]]
|-
| [[Fitxategi:Papandreou handover cropped.jpg|center|128px]]
| [[Georgios Papandreu (1952)|George Papandreou]]
| politikari greziarra
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| 1952-06-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Grezia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/george_papandreou george_papandreou]
| [[:d:Q151917|Q151917]]
|-
| [[Fitxategi:George smoot 06N7133a.jpg|center|128px]]
| [[George Smoot]]
|
| [[astronomo]]<br/>''[[:d:Q2998308|kosmologo]]''<br/>''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1945-02-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/george_smoot george_smoot]
| [[:d:Q179572|Q179572]]
|-
|
| ''[[:d:Q1508284|George Steinmetz]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[idazle]]
| 1957-10-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/george_steinmetz george_steinmetz]
| [[:d:Q1508284|Q1508284]]
|-
| [[Fitxategi:George Takei in 2024 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[George Takei]]
|
| [[komediante]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[ahots-aktore]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>[[idazle]]
| 1937-04-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/george_takei george_takei]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2018 2018]
| [[:d:Q110154|Q110154]]
|-
|
| ''[[:d:Q70058501|George Tulevski]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/george_tulevski george_tulevski]
| [[:d:Q70058501|Q70058501]]
|-
|
| ''[[:d:Q21600083|Georgette Mulheir]]''
|
| ''[[:d:Q7019111|gizarte-langile]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/georgette_mulheir georgette_mulheir]
| [[:d:Q21600083|Q21600083]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727544|Geraldine Hamilton]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/geraldine_hamilton geraldine_hamilton]
| [[:d:Q23727544|Q23727544]]
|-
|
| ''[[:d:Q15442598|Gerard Ryle]]''
| kazetari australiarra
| [[kazetari]]
| 1965
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/gerard_ryle gerard_ryle]
| [[:d:Q15442598|Q15442598]]
|-
| [[Fitxategi:Gero Miesenböck FRS.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5552368|Gero Miesenböck]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1965-07-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Austria]]
| [https://www.ted.com/speakers/gero_miesenboeck gero_miesenboeck]
| [[:d:Q5552368|Q5552368]]
|-
| [[Fitxategi:Gever Tulley.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5554907|Gever Tulley]]''
|
| [[informatikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gever_tulley gever_tulley]
| [[:d:Q5554907|Q5554907]]
|-
|
| ''[[:d:Q88420518|Giada Gerboni]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/giada_gerboni giada_gerboni]
| [[:d:Q88420518|Q88420518]]
|-
| [[Fitxategi:Gian Francesco Giudice.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q3762636|Gian Francesco Giudice]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1961-01-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/gian_giudice gian_giudice]
| [[:d:Q3762636|Q3762636]]
|-
| [[Fitxategi:2019-04-13 Yanis Varoufakis by Olaf Kosinsky-0658 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Gianis Varufakis]]
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[autore]]
| 1961-03-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Grezia]]<br/>[[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/yanis_varoufakis yanis_varoufakis]
| [[:d:Q40688|Q40688]]
|-
| [[Fitxategi:Giles Duley.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5561638|Giles Duley]]''
| argazkilari britainiarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''
| 1971-09-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/giles_duley giles_duley]
| [[:d:Q5561638|Q5561638]]
|-
| [[Fitxategi:Gill Hicks.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5561888|Gill Hicks]]''
|
|
| 1968
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/gill_hicks gill_hicks]
| [[:d:Q5561888|Q5561888]]
|-
| [[Fitxategi:Giorgia Lupi, 2017.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q50345179|Giorgia Lupi]]''
|
| [[diseinatzaile]]
| 1981
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/giorgia_lupi giorgia_lupi]
| [[:d:Q50345179|Q50345179]]
|-
| [[Fitxategi:Giulia Enders 2015.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16937497|Giulia Enders]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[mediku]]
| 1990
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/giulia_enders giulia_enders]
| [[:d:Q16937497|Q16937497]]
|-
| [[Fitxategi:Glenn Greenwald 2014-01-20 001.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5568842|Glenn Greenwald]]''
|
| [[abokatu]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1642960|iruzkingile]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[legelari]]
| 1967-03-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/2081 2081]<br/>[https://www.ted.com/speakers/glenn_greenwald glenn_greenwald]
| [[:d:Q5568842|Q5568842]]
|-
| [[Fitxategi:Golan levin.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5578394|Golan Levin]]''
| artista estatubatuarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q6934789|artista multimedia]]''<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''
| 1972
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/golan_levin golan_levin]
| [[:d:Q5578394|Q5578394]]
|-
| [[Fitxategi:Gordon Brown (2008).jpg|center|128px]]
| [[Gordon Brown]]
|
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q864380|biografo]]''<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| 1951-02-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/gordon_brown gordon_brown]
| [[:d:Q10648|Q10648]]
|-
| [[Fitxategi:Grady Booch, CHM 2011 2 cropped.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q92803|Grady Booch]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[software garatzaile]]
| 1955-02-27<br/>1955
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/grady_booch grady_booch]
| [[:d:Q92803|Q92803]]
|-
|
| ''[[:d:Q5592891|Graham Hawkes]]''
|
| [[ingeniari]]
| 1947-12-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/graham_hawkes graham_hawkes]
| [[:d:Q5592891|Q5592891]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795659|Graham Hill]]''
|
| [[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/graham_hill graham_hill]
| [[:d:Q23795659|Q23795659]]
|-
| [[Fitxategi:Graham T. Allison, Jr.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2663882|Graham T. Allison]]''
|
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[idazle]]
| 1940-03-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/graham_allison graham_allison]
| [[:d:Q2663882|Q2663882]]
|-
| [[Fitxategi:Disrupt SF TechCrunch Disrupt San Francisco 2019 - Day 2 (48838200316) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q100604534|Greg Brockman]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q557880|inbertitzailea]]''<br/>[[programatzaile]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1987-11-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/greg_brockman greg_brockman]
| [[:d:Q100604534|Q100604534]]
|-
|
| ''[[:d:Q23663036|Greg Gage]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/greg_gage greg_gage]
| [[:d:Q23663036|Q23663036]]
|-
| [[Fitxategi:Greg Lynn.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q513374|Greg Lynn]]''
| arkitekto estatubatuarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1964
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/greg_lynn greg_lynn]<br/>[https://www.ted.com/speakers/387 387]
| [[:d:Q513374|Q513374]]
|-
|
| ''[[:d:Q23796887|Greg Stone]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/greg_stone greg_stone]
| [[:d:Q23796887|Q23796887]]
|-
| [[Fitxategi:Greg Asner.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23670497|Gregory Asner]]''
|
| [[zientzialari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/greg_asner greg_asner]
| [[:d:Q23670497|Q23670497]]
|-
| [[Fitxategi:Image copy.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q5607114|Gregory Petsko]]''
|
| ''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[kimikari]]<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| 1948-08-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gregory_petsko gregory_petsko]
| [[:d:Q5607114|Q5607114]]
|-
|
| ''[[:d:Q372400|Gregory Stock]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q14906342|biofisikari]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1949
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gregory_stock gregory_stock]<br/>[https://www.ted.com/speakers/432 432]
| [[:d:Q372400|Q372400]]
|-
| [[Fitxategi:Greta Thunberg in Stckholm (cropped5).jpg|center|128px]]
| [[Greta Thunberg]]
| Klimaren aldeko aktibista suediarra
| [[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| 2003-01-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/greta_thunberg greta_thunberg]
| [[:d:Q56434717|Q56434717]]
|-
| [[Fitxategi:Photo of Gretchen Carlson in 2017.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q465597|Gretchen Carlson]]''
|
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q18581305|edertasun lehiaketan parte-hartzaile]]''
| 1966-06-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gretchen_carlson gretchen_carlson]
| [[:d:Q465597|Q465597]]
|-
| [[Fitxategi:Grégoire Courtine in 2014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23670337|Grégoire Courtine]]''
| ikertzailea
| [[zientzialari]]
| 1975
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/gregoire_courtine gregoire_courtine]
| [[:d:Q23670337|Q23670337]]
|-
| [[Fitxategi:Guillaume Nery.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3120107|Guillaume Néry]]''
|
| ''[[:d:Q17318006|freediver]]''<br/>''[[:d:Q1866686|urpekari]]''<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[aurkezle]]
| 1982-07-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/guillaume_nery guillaume_nery]
| [[:d:Q3120107|Q3120107]]
|-
| [[Fitxategi:Casely-Hayford2015.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5620629|Gus Casely-Hayford]]''
|
| ''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| 1964
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/gus_casely_hayford gus_casely_hayford]
| [[:d:Q5620629|Q5620629]]
|-
|
| ''[[:d:Q23809293|Gustavo Dudamel & Teresa Carreño Youth Orchestra]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/the_teresa_carreno_youth_orchestra the_teresa_carreno_youth_orchestra]
| [[:d:Q23809293|Q23809293]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728362|Guy Hoffman]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/guy_hoffman guy_hoffman]
| [[:d:Q23728362|Q23728362]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769541|Guy Winch]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/guy_winch guy_winch]
| [[:d:Q23769541|Q23769541]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657222|Guy-Philippe Goldstein]]''
|
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/guy_philippe_goldstein guy_philippe_goldstein]
| [[:d:Q23657222|Q23657222]]
|-
| [[Fitxategi:Gwynne Shotwell at pre-launch briefing for CRS-2 mission (KSC-2013-1704).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1557944|Gwynne Shotwell]]''
|
| ''[[:d:Q10497074|military flight engineer]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1963-11-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/gwynne_shotwell gwynne_shotwell]
| [[:d:Q1557944|Q1557944]]
|-
| [[Fitxategi:Haas&Hahn Dutch Artists.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17097956|Haas&Hahn]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/haas_hahn haas_hahn]
| [[:d:Q17097956|Q17097956]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662747|Hadyn Parry]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/hadyn_parry hadyn_parry]
| [[:d:Q23662747|Q23662747]]
|-
| [[Fitxategi:Halima-Aden.jpg|center|128px]]
| [[Halima Aden]]
| modelo estatubatuarra
| [[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q22336956|gizaldeko ekintzaile]]''
| 1997-09-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/halima_aden halima_aden]
| [[:d:Q28859847|Q28859847]]
|-
| [[Fitxategi:Halla Tómasdóttir at Arctic Circle 2024 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Halla Tómasdóttir]]
| politikari islandiarra
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1968-10-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Islandia]]
| [https://www.ted.com/speakers/halla_tomasdottir halla_tomasdottir]
| [[:d:Q24494577|Q24494577]]
|-
|
| ''[[:d:Q23748667|Hamish Jolly]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/hamish_jolly hamish_jolly]
| [[:d:Q23748667|Q23748667]]
|-
|
| ''[[:d:Q5647664|Handspring Puppet Company]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/handspring_puppet_company handspring_puppet_company]
| [[:d:Q5647664|Q5647664]]
|-
| [[Fitxategi:Hank Willis Thomas at the unveiling of the "The Embrace" (FmcSzEoXoAAQCdX) (1) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5648502|Hank Willis Thomas]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q21550489|conceptual artist]]''
| 1976-03-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/hank_willis_thomas hank_willis_thomas]
| [[:d:Q5648502|Q5648502]]
|-
| [[Fitxategi:Hanna Rosin 216714.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3126824|Hanna Rosin]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1970
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/hanna_rosin hanna_rosin]
| [[:d:Q3126824|Q3126824]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662784|Hannah Brencher]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/hannah_brencher hannah_brencher]
| [[:d:Q23662784|Q23662784]]
|-
| [[Fitxategi:Hannah Fry at the Data of Tomorrow Conference 2017 (36638999274) (cropped 2).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23657278|Hannah Fry]]''
|
| ''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>[[matematikari]]<br/>''[[:d:Q20856740|audio-liburu kontalari]]''<br/>[[aurkezle]]<br/>[[hizlari]]<br/>[[autore]]<br/>[[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''
| 1984-02-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/hannah_fry hannah_fry]
| [[:d:Q23657278|Q23657278]]
|-
| [[Fitxategi:Hannah Gadsby and Jason Wing - Jam Project - crop.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5648835|Hannah Gadsby]]''
| komediante australiarra
| [[komediante]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| 1978-01-12
| [[Genero ez bitar|ez-bitar]]
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/hannah_gadsby hannah_gadsby]
| [[:d:Q5648835|Q5648835]]
|-
| [[Fitxategi:Hans Rosling, 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q588259|Hans Rosling]]''
|
| [[mediku]]<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[zientzialari]]
| 1948-07-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/hans_rosling hans_rosling]
| [[:d:Q588259|Q588259]]
|-
|
| ''[[:d:Q5653782|Harald Haas]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| 1968
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/harald_haas harald_haas]
| [[:d:Q5653782|Q5653782]]
|-
|
| ''[[:d:Q22278084|Harald Haas]]''
| Wikimediako argipen orri
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/harald_haas harald_haas]
| [[:d:Q22278084|Q22278084]]
|-
| [[Fitxategi:Flickr - World Economic Forum - Harish Manwani - Annual Meeting of the New Champions Tianjin 2008.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5657894|Harish Manwani]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1954<br/>1953<br/>1953-06-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/harish_manwani harish_manwani]
| [[:d:Q5657894|Q5657894]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769245|Harry Baker]]''
|
| [[poeta]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/harry_baker harry_baker]
| [[:d:Q23769245|Q23769245]]
|-
|
| ''[[:d:Q23840678|Harry Cliff]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/harry_cliff harry_cliff]
| [[:d:Q23840678|Q23840678]]
|-
| [[Fitxategi:Harsha Bhogle walks for Manish Malhotra & Shaina NC's show for CPAA 21.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q12053146|Harsha Bhogle]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q7888586|kimika-ingeniari]]''
| 1961-07-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/harsha_bhogle harsha_bhogle]
| [[:d:Q12053146|Q12053146]]
|-
| [[Fitxategi:Harvey V Fineberg 2021 01.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5677639|Harvey V. Fineberg]]''
|
| ''[[:d:Q12765408|epidemiologo]]''
| 1945-09-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/harvey_fineberg harvey_fineberg]
| [[:d:Q5677639|Q5677639]]
|-
| [[Fitxategi:Hasan Elahi 20110204.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5678224|Hasan M. Elahi]]''
| eskultore estatubatuarra
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| 1972
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/hasan_elahi hasan_elahi]
| [[:d:Q5678224|Q5678224]]
|-
|
| ''[[:d:Q23809276|Hawa Abdi & Deqo Mohamed]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/dr_hawa_abdi_dr_deqo_mohamed dr_hawa_abdi_dr_deqo_mohamed]
| [[:d:Q23809276|Q23809276]]
|-
|
| ''[[:d:Q20740945|Heather Barnett]]''
| artista britainiarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/heather_barnett_1 heather_barnett_1]
| [[:d:Q20740945|Q20740945]]
|-
| [[Fitxategi:Heather Brooke, 2012 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2367689|Heather Brooke]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1970
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/heather_brooke heather_brooke]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1317 1317]
| [[:d:Q2367689|Q2367689]]
|-
| [[Fitxategi:Heather Knight, College of Engineering (41832666920).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23797061|Heather Knight]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/heather_knight heather_knight]
| [[:d:Q23797061|Q23797061]]
|-
| [[Fitxategi:HectorRuiz.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q563211|Hector Ruiz]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1945-12-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Mexiko]]
| [https://www.ted.com/speakers/hector_ruiz hector_ruiz]
| [[:d:Q563211|Q563211]]
|-
|
| ''[[:d:Q56697413|Heidi M Sosik]]''
|
| ''[[:d:Q3640160|itsas-biologo]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/heidi_m_sosik heidi_m_sosik]
| [[:d:Q56697413|Q56697413]]
|-
| [[Fitxategi:Helen Czerski 2022.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4509588|Helen Czerski]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q3546255|ozeanografo]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1978-11-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/helen_czerski helen_czerski]
| [[:d:Q4509588|Q4509588]]
|-
| [[Fitxategi:Helen Fisher at LaWeb 2008 in Paris.jpg|center|128px]]
| [[Helen Fisher]]
| estatubatuar antropologoa eta biologoa
| [[antropologo]]
| 1945-05-31
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/helen_fisher helen_fisher]
| [[:d:Q457262|Q457262]]
|-
|
| ''[[:d:Q65383021|Helen Pearson]]''
| idazle britainiarra
| [[idazle]]
| 1973
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/helen_pearson helen_pearson]
| [[:d:Q65383021|Q65383021]]
|-
|
| ''[[:d:Q1605088|Hendrik N. Poinar]]''
| biologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1969-05-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/hendrik hendrik]
| [[:d:Q1605088|Q1605088]]
|-
|
| ''[[:d:Q78849966|Henna-Maria Uusitupa]]''
| ikertzaile finlandiarra
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Finlandia]]
| [https://www.ted.com/speakers/henna_maria_uusitupa henna_maria_uusitupa]
| [[:d:Q78849966|Q78849966]]
|-
| [[Fitxategi:Henrietta Fore UNICEF (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Henrietta H. Fore]]
| estatubatuar diplomazialaria, UNICEFeko zuzendari exekutiboa
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>''[[:d:Q4115780|environmental health officer]]''
| 1948-12-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/henrietta_fore henrietta_fore]
| [[:d:Q12057924|Q12057924]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712262|Henry Evans]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/henry_evans henry_evans]
| [[:d:Q23712262|Q23712262]]
|-
|
| ''[[:d:Q18044616|Henry Lin]]''
| astronomo estatubatuarra
| [[astronomo]]
| 1995
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/henry_lin henry_lin]
| [[:d:Q18044616|Q18044616]]
|-
| [[Fitxategi:Portrait of Henry Markram.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2000022|Henry Markram]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q783906|neurologo]]''
| 1962-03-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Israel]]<br/>[[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/henry_markram henry_markram]
| [[:d:Q2000022|Q2000022]]
|-
| [[Fitxategi:Herbie Hancock.jpg|center|128px]]
| [[Herbie Hancock]]
|
| [[egile abeslari]]<br/>''[[:d:Q806349|musika-talde gidaria]]''<br/>''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[teklatu-jotzaile]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q1415090|soinu banda konpositore]]''
| 1940-04-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/herbie_hancock herbie_hancock]
| [[:d:Q105875|Q105875]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795333|Heribert Watzke]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/heribert_watzke heribert_watzke]
| [[:d:Q23795333|Q23795333]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712659|Hetain Patel]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/hetain_patel hetain_patel]
| [[:d:Q23712659|Q23712659]]
|-
| [[Fitxategi:Radically Reinventing Social Systems (45933060145) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5760932|Hilary Cottam]]''
|
| ''[[:d:Q978044|executive]]''
| 1965
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/hilary_cottam hilary_cottam]
| [[:d:Q5760932|Q5760932]]
|-
|
| ''[[:d:Q23796161|Hillel Cooperman]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/hillel_cooperman hillel_cooperman]
| [[:d:Q23796161|Q23796161]]
|-
| [[Fitxategi:Orgyen Trinley Dorje, 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q465033|His Holiness the 17th Gyalwang Karmapa Orgyen Trinley Dorje|]]''
|
| [[poeta]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>''[[:d:Q29514511|compiler]]''<br/>''[[:d:Q854997|bhikkhu]]''
| 1985-06-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Txinako Herri Errepublika]]<br/>[[Dominika]]
| [https://www.ted.com/speakers/his_holiness_the_17th_karmapa his_holiness_the_17th_karmapa]<br/>[https://www.ted.com/speakers/539 539]
| [[:d:Q465033|Q465033]]
|-
| [[Fitxategi:Waiter- The New World of 3D Printing and Computation (9972110315).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q12406466|Hod Lipson]]''
|
| ''[[:d:Q3437279|roboticist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ingeniari]]
| 1967
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/hod_lipson hod_lipson]<br/>[https://www.ted.com/speakers/151 151]
| [[:d:Q12406466|Q12406466]]
|-
|
| ''[[:d:Q5882187|Holly Morris]]''
| telebista aurkezle estatubatuarra
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q1235146|dokumentalgile]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| 1965-09-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/holly_morris holly_morris]
| [[:d:Q5882187|Q5882187]]
|-
| [[Fitxategi:Homaro Cantu Cusp Conference 2008.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5887763|Homaro Cantu]]''
|
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''<br/>[[asmatzaile]]
| 1976-09-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/homaro_cantu homaro_cantu]
| [[:d:Q5887763|Q5887763]]
|-
| [[Fitxategi:Honor Harger (5417653795).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5896804|Honor Harger]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[Museo eta arte-galerietako arduradun|eduki-editore]]<br/>[[Erakusketa komisario|erakusketa-komisario]]<br/>[[diseinatzaile]]
| 1975
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Zeelanda Berria]]<br/>[[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/honor_harger honor_harger]
| [[:d:Q5896804|Q5896804]]
|-
| [[Fitxategi:HowardRheingoldJI4.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q962698|Howard Rheingold]]''
| kazetari estatubatuarra
| ''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>[[idazle]]
| 1947-07-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/howard_rheingold howard_rheingold]<br/>[https://www.ted.com/speakers/192 192]
| [[:d:Q962698|Q962698]]
|-
| [[Fitxategi:Hubertus Knabe auf dem Blauen Sofa (6318869369) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q74348|Hubertus Knabe]]''
| historialari alemaniarra
| ''[[:d:Q17489339|Aro Modernoko historialari]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| 1959-07-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/hubertus_knabe hubertus_knabe]
| [[:d:Q74348|Q74348]]
|-
| [[Fitxategi:Hugh Herr, 2013-crop.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3738041|Hugh Herr]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q14906342|biofisikari]]''<br/>''[[:d:Q3951423|arroka-eskalatzaile]]''
| 1964-10-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/hugh_herr hugh_herr]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1779 1779]
| [[:d:Q3738041|Q3738041]]
|-
| [[Fitxategi:HELDER (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17280334|Hélder Guimarães]]''
|
|
| 1982-11-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Portugal]]
| [https://www.ted.com/speakers/helder_guimaraes helder_guimaraes]
| [[:d:Q17280334|Q17280334]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797233|Iain Hutchison]]''
|
| [[zirujau]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/iain_hutchison iain_hutchison]
| [[:d:Q23797233|Q23797233]]
|-
| [[Fitxategi:Iain McGilchrist.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q16732304|Iain McGilchrist]]''
| psikiatra britainiarra
| ''[[:d:Q211346|psikiatra]]''
| 1953
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/iain_mcgilchrist iain_mcgilchrist]
| [[:d:Q16732304|Q16732304]]
|-
| [[Fitxategi:Ian Bremmer headshot.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5980992|Ian Bremmer]]''
|
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1969-11-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ian_bremmer ian_bremmer]
| [[:d:Q5980992|Q5980992]]
|-
|
| ''[[:d:Q39202|Ian Dunbar]]''
|
| ''[[:d:Q202883|albaitari]]''
| 1947-04-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/ian_dunbar ian_dunbar]
| [[:d:Q39202|Q39202]]
|-
|
| ''[[:d:Q55314755|Ian Firth]]''
|
| ''[[:d:Q2305987|egitura ingeniari]]''
| 1956-02-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/ian_firth ian_firth]
| [[:d:Q55314755|Q55314755]]
|-
| [[Fitxategi:Professor Ian Goldin, Director, Oxford Martin School, University of Oxford.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5981666|Ian Goldin]]''
|
| ''[[:d:Q806798|bankari]]''<br/>[[ekonomialari]]
| 1955
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/ian_goldin ian_goldin]
| [[:d:Q5981666|Q5981666]]
|-
|
| ''[[:d:Q5982726|Ian Ritchie]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[enpresaburu]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/ian_ritchie ian_ritchie]
| [[:d:Q5982726|Q5982726]]
|-
| [[Fitxategi:Ibeyi by Maya Dagnino 1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16800947|Ibeyi]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/ibeyi ibeyi]
| [[:d:Q16800947|Q16800947]]
|-
| [[Fitxategi:Ibram Kendi 2019 Texas Book Festival.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q31213305|Ibram X. Kendi]]''
| historialari estatubatuarra
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| 1982-08-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ibram_kendi ibram_kendi]
| [[:d:Q31213305|Q31213305]]
|-
| [[Fitxategi:Iké Udé - 2024 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18217444|Iké Udé]]''
| argazkilari nigeriarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1964
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Nigeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/ike_ude ike_ude]
| [[:d:Q18217444|Q18217444]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759716|Ilona Szabó de Carvalho]]''
|
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''
| 1978-05-31
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/ilona_szabo_de_carvalho ilona_szabo_de_carvalho]
| [[:d:Q23759716|Q23759716]]
|-
| [[Fitxategi:Web Summit 2018 - Centre Stage - Day 2, November 7 DSC 5287 (44853624505) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q230484|Imogen Heap]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>''[[:d:Q1294626|music artist]]''<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| 1977-12-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/imogen_heap imogen_heap]<br/>[https://www.ted.com/speakers/487 487]
| [[:d:Q230484|Q230484]]
|-
|
| ''[[:d:Q1139870|Improv Everywhere]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/improv_everywhere improv_everywhere]
| [[:d:Q1139870|Q1139870]]
|-
| [[Fitxategi:InaraGeorge2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q274117|Inara George]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[musikari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]<br/>[[egile abeslari]]<br/>[[musikagile]]
| 1974-07-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/inara_george inara_george]
| [[:d:Q274117|Q274117]]
|-
| [[Fitxategi:Ines Pedras Architekten und Planer Albretch in Denmark Hall Exhibition.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q104034316|Ines J. Pedras]]''
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Espainia]]
| [https://www.ted.com/speakers/imported imported]
| [[:d:Q104034316|Q104034316]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795297|Inge Missmahl]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/inge_missmahl inge_missmahl]
| [[:d:Q23795297|Q23795297]]
|-
| [[Fitxategi:Íngrid Betancourt.jpg|center|128px]]
| [[Ingrid Betancourt]]
|
| [[politikari]]
| 1961-12-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Frantzia]]<br/>[[Kolonbia]]<br/>[[Seychelleak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ingrid_betancourt ingrid_betancourt]
| [[:d:Q152472|Q152472]]
|-
| [[Fitxategi:Iqbal Quadir.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3347269|Iqbal Quadir]]''
|
| ''[[:d:Q11960402|propriétaire d'entreprise]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1958-08-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/iqbal_quadir iqbal_quadir]
| [[:d:Q3347269|Q3347269]]
|-
|
| ''[[:d:Q89307223|Irina Kareva]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/irina_kareva irina_kareva]
| [[:d:Q89307223|Q89307223]]
|-
| [[Fitxategi:Iredlener-photo small.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q6075109|Irwin Redlener]]''
|
| [[mediku]]
| 1944-08-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/irwin_redlener irwin_redlener]
| [[:d:Q6075109|Q6075109]]
|-
|
| ''[[:d:Q4578334|Isaac Lidsky]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[abokatu]]
| 1979-07-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/isaac_lidsky isaac_lidsky]
| [[:d:Q4578334|Q4578334]]
|-
| [[Fitxategi:Isaac Mizrahi (12852).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1673431|Isaac Mizrahi]]''
|
| ''[[:d:Q667982|creative director]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q3501317|moda-diseinatzaile]]''<br/>[[diseinatzaile]]
| 1961-10-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/isaac_mizrahi isaac_mizrahi]<br/>[https://www.ted.com/speakers/312 312]
| [[:d:Q1673431|Q1673431]]
|-
| [[Fitxategi:Isabel Allende Frankfurter Buchmesse 2015 (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Isabel Allende]]
| Chileko idazlaria
| [[eleberrigile]]
| 1942-08-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Txile]]
| [https://www.ted.com/speakers/isabel_allende isabel_allende]<br/>[https://www.ted.com/speakers/181 181]
| [[:d:Q83566|Q83566]]
|-
| [[Fitxategi:Isabel B Congo Bonobo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18684694|Isabel Behncke]]''
|
| ''[[:d:Q16825962|primatologist]]''<br/>''[[:d:Q16831721|etologo]]''
| 1976-11-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Txile]]
| [https://www.ted.com/speakers/isabel_behncke_izquierdo isabel_behncke_izquierdo]
| [[:d:Q18684694|Q18684694]]
|-
| [[Fitxategi:Isabel wilkerson 2010.jpg|center|128px]]
| [[Isabel Wilkerson]]
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1961
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/isabel_wilkerson isabel_wilkerson]
| [[:d:Q6077806|Q6077806]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760196|Ismael Nazario]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ismael_nazario ismael_nazario]
| [[:d:Q23760196|Q23760196]]
|-
| [[Fitxategi:Itay Talgam02.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6094174|Itay Talgam]]''
|
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[piano-jotzaile]]
| 1958
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/itay_talgam itay_talgam]
| [[:d:Q6094174|Q6094174]]
|-
| [[Fitxategi:Ivan Coyote.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6096094|Ivan Coyote]]''
|
| ''[[:d:Q17378128|hitz esana egiten duen artista]]''<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
| 1969-08-11
| [[Genero ez bitar|ez-bitar]]
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/ivan_coyote ivan_coyote]
| [[:d:Q6096094|Q6096094]]
|-
| [[Fitxategi:Ivan Krastev (48049273052) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2340462|Ivan Krastev]]''
|
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1965-01-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Bulgaria]]
| [https://www.ted.com/speakers/ivan_krastev ivan_krastev]
| [[:d:Q2340462|Q2340462]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662491|Ivan Oransky]]''
| ikertzaile errusiarra
| [[ikertzaile]]<br/>[[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Errusia]]
| [https://www.ted.com/speakers/ivan_oransky ivan_oransky]
| [[:d:Q23662491|Q23662491]]
|-
| [[Fitxategi:NEXT Conference 2024 (54023049561).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q130418516|Ivan Poupyrev]]''
|
| [[diseinatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]
| [https://www.ted.com/speakers/ivan_poupyrev ivan_poupyrev]
| [[:d:Q130418516|Q130418516]]
|-
| [[Fitxategi:Iwan at Rock Garden.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q3156399|Iwan Baan]]''
| argazkilari nederlandarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q3381574|architectural photographer]]''<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1975-02-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/iwan_baan iwan_baan]
| [[:d:Q3156399|Q3156399]]
|-
| [[Fitxategi:Iyad Rahwan (24346536449).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q29453267|Iyad Rahwan]]''
|
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1978
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Siria]]<br/>[[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/iyad_rahwan iyad_rahwan]
| [[:d:Q29453267|Q29453267]]
|-
| [[Fitxategi:J. J. Abrams (23175170706) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[J. J. Abrams]]
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[musikagile]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''<br/>''[[:d:Q13235160|ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q1415090|soinu banda konpositore]]''<br/>''[[:d:Q1053574|ekoizle exekutiboa]]''<br/>[[showrunner]]
| 1966-06-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/j_j_abrams j_j_abrams]
| [[:d:Q188137|Q188137]]
|-
| [[Fitxategi:J. K. Rowling 2010.jpg|center|128px]]
| [[J. K. Rowling]]
|
| [[zinema ekoizle]]<br/>[[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q1053574|ekoizle exekutiboa]]''<br/>''[[:d:Q111597957|transgeneroen eskubideen aurkako ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q12362622|filantropo]]''<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| 1965-07-31
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/jk_rowling jk_rowling]<br/>[https://www.ted.com/speakers/661 661]
| [[:d:Q34660|Q34660]]
|-
| [[Fitxategi:Dr Marshall Shepherd (2332653215).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16205502|J. Marshall Shepherd]]''
|
| ''[[:d:Q2310145|meteorologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/j_marshall_shepherd j_marshall_shepherd]
| [[:d:Q16205502|Q16205502]]
|-
| [[Fitxategi:Senator Vance official portrait. 118th Congress.jpg|center|128px]]
| [[J.D. Vance]]
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1979607|finantzari]]''<br/>''[[:d:Q1642960|iruzkingile]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q5172469|corporate lawyer]]''<br/>[[filosofo]]
| 1984-08-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jd_vance jd_vance]
| [[:d:Q28935729|Q28935729]]
|-
| [[Fitxategi:-rpTEN - Tag 1 (26171481963).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q12318774|J.P. Rangaswami]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1957-11-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/jp_rangaswami jp_rangaswami]
| [[:d:Q12318774|Q12318774]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657167|JD Schramm]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jd_schramm jd_schramm]
| [[:d:Q23657167|Q23657167]]
|-
| [[Fitxategi:JR (artist) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1312565|JR]]''
|
| ''[[:d:Q19890761|artibista]]''<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q15095148|grafiti artista]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q21477194|contemporary artist]]''
| 1983-02-22<br/>1986
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/jr jr]
| [[:d:Q1312565|Q1312565]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769228|Jaap de Roode]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jaap_de_roode jaap_de_roode]
| [[:d:Q23769228|Q23769228]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782383|Jacek Utko]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jacek_utko jacek_utko]
| [[:d:Q23782383|Q23782383]]
|-
| [[Fitxategi:Jack Andraka 2013.jpg|center|128px]]
| [[Jack Andraka]]
|
| [[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q30086937|cancer researcher]]''
| 1997-01-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jack_andraka jack_andraka]
| [[:d:Q2626989|Q2626989]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657134|Jack Choi]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jack_choi jack_choi]
| [[:d:Q23657134|Q23657134]]
|-
| [[Fitxategi:Jack Conte 2014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q14648645|Jack Conte]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>[[musikari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[youtuber]]<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q4351403|perkusionista]]''<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| 1984-07-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jack_conte jack_conte]
| [[:d:Q14648645|Q14648645]]
|-
| [[Fitxategi:Remarks by Mr. Jack Dangermond at the Geographic Information Systems Conference (2).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3157158|Jack Dangermond]]''
|
| [[geografo]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1945
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jack_dangermond jack_dangermond]
| [[:d:Q3157158|Q3157158]]
|-
| [[Fitxategi:Jack Horner.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q247264|Jack Horner]]''
|
| [[geologo]]<br/>''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''<br/>''[[:d:Q16271064|herpetologoa]]''
| 1946-06-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jack_horner jack_horner]
| [[:d:Q247264|Q247264]]
|-
|
| ''[[:d:Q23729170|Jackie Savitz]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jackie_savitz jackie_savitz]
| [[:d:Q23729170|Q23729170]]
|-
| [[Fitxategi:RabbiJackieTabick.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6116680|Jackie Tabick]]''
|
| [[errabino]]
| 1948
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/jackie_tabick jackie_tabick]
| [[:d:Q6116680|Q6116680]]
|-
| [[Fitxategi:JacksonBrowne3.jpg|center|128px]]
| [[Jackson Browne]]
|
| [[egile abeslari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>[[teklatu-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q13235160|ekoizle]]''<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| 1948-10-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jackson_brown jackson_brown]
| [[:d:Q355009|Q355009]]
|-
|
| ''[[:d:Q6117187|Jackson Katz]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| 1960-05-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jackson_katz jackson_katz]
| [[:d:Q6117187|Q6117187]]
|-
| [[Fitxategi:Jake Barton in Local Projects, Aug 2014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17386582|Jacob Barton]]''
| diseinatzaile estatubatuarra
| [[diseinatzaile]]
| 1972-11-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jake_barton jake_barton]
| [[:d:Q17386582|Q17386582]]
|-
| [[Fitxategi:Jacob Collier -1180632.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q24900882|Jacob Collier]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>[[musikari]]
| 1994-08-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/jacob_collier jacob_collier]
| [[:d:Q24900882|Q24900882]]
|-
| [[Fitxategi:Jacqueline Novogratz DJO2709.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q924979|Jacqueline Novogratz]]''
|
| ''[[:d:Q806798|bankari]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q1416279|finantza-analista]]''<br/>''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''
| 1961-03-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jacqueline_novogratz jacqueline_novogratz]
| [[:d:Q924979|Q924979]]
|-
| [[Fitxategi:2018-us-nationalbookfestival-jacqueline-woodson.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6120237|Jacqueline Woodson]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[poeta]]<br/>[[film-zuzendari]]
| 1963-02-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jacqueline_woodson jacqueline_woodson]
| [[:d:Q6120237|Q6120237]]
|-
| [[Fitxategi:Jad Abumrad.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2856132|Jad Abumrad]]''
|
| ''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1973-04-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jad_abumrad jad_abumrad]
| [[:d:Q2856132|Q2856132]]
|-
|
| ''[[:d:Q19663314|Jae Rhim Lee]]''
| artista estatubatuarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1975
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jae_rhim_lee jae_rhim_lee]
| [[:d:Q19663314|Q19663314]]
|-
| [[Fitxategi:Фото Игорь Катаев 1-1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q923927|Jaime Lerner]]''
|
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q131062|hirigile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1937-12-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/jaime_lerner jaime_lerner]
| [[:d:Q923927|Q923927]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662959|Jake Wood]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jake_wood jake_wood]
| [[:d:Q23662959|Q23662959]]
|-
|
| ''[[:d:Q89526310|Jakob Magolan]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/jakob_magolan jakob_magolan]
| [[:d:Q89526310|Q89526310]]
|-
| [[Fitxategi:Jakob Trollbäck.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6215569|Jakob Trollbäck]]''
| diseinatzaile suediarra
| [[diseinatzaile]]
| 1959-10-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/jakob_trollback jakob_trollback]
| [[:d:Q6215569|Q6215569]]
|-
| [[Fitxategi:Jamais Cascio 2015.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q22277279|Jamais Cascio]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q54845077|role-playing game designer]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jamais_cascio jamais_cascio]
| [[:d:Q22277279|Q22277279]]
|-
| [[Fitxategi:Rev James A Forbes speaking 2006.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q6128099|James A. Forbes]]''
|
| ''[[:d:Q1234713|teologo]]''
| 1935-09-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_forbes james_forbes]
| [[:d:Q6128099|Q6128099]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760213|James A. White Sr.]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/james_a_white_sr james_a_white_sr]
| [[:d:Q23760213|Q23760213]]
|-
|
| ''[[:d:Q23671470|James B. Glattfelder]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/james_b_glattfelder james_b_glattfelder]
| [[:d:Q23671470|Q23671470]]
|-
| [[Fitxategi:James Balog Iceland.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q6129316|James Balog]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1952-07-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_balog james_balog]
| [[:d:Q6129316|Q6129316]]
|-
| [[Fitxategi:James Beacham - Kolkata 2023-12-19 9686.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q67466997|James Beacham]]''
| fisikari estatubatuarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_beacham james_beacham]
| [[:d:Q67466997|Q67466997]]
|-
| [[Fitxategi:Re publica 2015 - Tag 1 (17379378221).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20683898|James Bridle]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q18074503|installation artist]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1980-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_bridle james_bridle]
| [[:d:Q20683898|Q20683898]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769563|James Burchfield]]''
|
| [[musikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/james_burchfield james_burchfield]
| [[:d:Q23769563|Q23769563]]
|-
| [[Fitxategi:James Cameron October 2012.jpg|center|128px]]
| [[James Cameron]]
|
| [[zinema ekoizle]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Zinema-editore|film-muntatzaile]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>''[[:d:Q12362622|filantropo]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q47541952|produktore]]''
| 1954-08-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_cameron james_cameron]
| [[:d:Q42574|Q42574]]
|-
| [[Fitxategi:James D Watson.jpg|center|128px]]
| [[James Dewey Watson]]
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q3126128|genetista]]''<br/>''[[:d:Q350979|zoologo]]''<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[kimikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q14906342|biofisikari]]''
| 1928-04-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_watson james_watson]
| [[:d:Q83333|Q83333]]
|-
| [[Fitxategi:James Hansen profile (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q724095|James E. Hansen]]''
| fisikari estatubatuarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>''[[:d:Q1113838|klimatologo]]''
| 1941-03-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_hansen james_hansen]
| [[:d:Q724095|Q724095]]
|-
| [[Fitxategi:Jim Flynn Political Studies University of Otago.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1383120|James Flynn]]''
|
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]
| 1934-04-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Zeelanda Berria]]
| [https://www.ted.com/speakers/jim_flynn jim_flynn]
| [[:d:Q1383120|Q1383120]]
|-
| [[Fitxategi:James Geary 1051144.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6134546|James Geary]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1962
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_geary james_geary]<br/>[https://www.ted.com/speakers/478 478]
| [[:d:Q6134546|Q6134546]]
|-
|
| ''[[:d:Q9010694|James H. Fallon]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q783906|neurologo]]''<br/>''[[:d:Q211346|psikiatra]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1947-10-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jim_fallon jim_fallon]
| [[:d:Q9010694|Q9010694]]
|-
|
| ''[[:d:Q6136003|James Heywood]]''
|
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| 1966-10-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jamie_heywood jamie_heywood]
| [[:d:Q6136003|Q6136003]]
|-
| [[Fitxategi:Jim w mustache.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q962004|James Howard Kunstler]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| 1948-10-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_howard_kunstler james_howard_kunstler]
| [[:d:Q962004|Q962004]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712699|James Lyne]]''
|
| ''[[:d:Q123577390|cybersecurity specialist]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/james_lyne james_lyne]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1472 1472]
| [[:d:Q23712699|Q23712699]]
|-
| [[Fitxategi:Nachtwey MSK2011.jpg|center|128px]]
| [[James Nachtwey]]
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q11496048|gerra argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''<br/>[[kazetari]]
| 1948-03-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_nachtwey james_nachtwey]<br/>[https://www.ted.com/speakers/84 84]
| [[:d:Q437013|Q437013]]
|-
| [[Fitxategi:James Patten (24375372394).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23748686|James Patten]]''
|
| [[asmatzaile]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q11977439|interaction designer]]''
| 1977
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/james_patten james_patten]
| [[:d:Q23748686|Q23748686]]
|-
| [[Fitxategi:Preferred official head-shot from James Randi Educational Foundation.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q294918|James Randi]]''
|
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q15855449|magialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1658894|ilusionista]]''
| 1928-08-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_randi james_randi]
| [[:d:Q294918|Q294918]]
|-
| [[Fitxategi:Admiral Stavridis in the remote studio at The Fletcher School.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q116464|James Stavridis]]''
|
| ''[[:d:Q10669499|itsas ofizial]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[Itsastar|marinel]]<br/>[[soldadu]]
| 1955-02-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_stavridis james_stavridis]
| [[:d:Q116464|Q116464]]
|-
| [[Fitxategi:JamesSurowieckiMUleft.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1496028|James Surowiecki]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1967-04-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_surowiecki james_surowiecki]
| [[:d:Q1496028|Q1496028]]
|-
|
| ''[[:d:Q6144629|James Veitch]]''
|
| [[komediante]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
| 1980-04-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/james_veitch james_veitch]
| [[:d:Q6144629|Q6144629]]
|-
| [[Fitxategi:Jamie Bartlett in conversation with Inotai Edit at CASM 14.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20675953|Jamie Bartlett]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| 1979
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jamie_bartlett jamie_bartlett]
| [[:d:Q20675953|Q20675953]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662542|Jamie Drummond]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jamie_drummond jamie_drummond]
| [[:d:Q23662542|Q23662542]]
|-
| [[Fitxategi:Jamie Oliver (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jamie Oliver]]
|
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''<br/>''[[:d:Q3427922|jatetxe-jabe]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q27431213|cookbook writer]]''<br/>[[youtuber]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| 1975-05-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/jamie_oliver jamie_oliver]
| [[:d:Q190051|Q190051]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795294|Jamil Abu-Wardeh]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jamil_abu_wardeh jamil_abu_wardeh]
| [[:d:Q23795294|Q23795294]]
|-
| [[Fitxategi:Portrait de Jamila Gordon2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q106919199|Jamila Gordon]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Australia]]<br/>[[Somalia]]
| [https://www.ted.com/speakers/jamila_gordon jamila_gordon]
| [[:d:Q106919199|Q106919199]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759680|Jamila Lyiscott]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jamila_lyiscott jamila_lyiscott]
| [[:d:Q23759680|Q23759680]]
|-
|
| ''[[:d:Q6148692|Jan Chipchase]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jan_chipchase jan_chipchase]
| [[:d:Q6148692|Q6148692]]
|-
| [[Fitxategi:Jane Marie Chen, 2012 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6151247|Jane Chen]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1978-12-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jane_chen jane_chen]
| [[:d:Q6151247|Q6151247]]
|-
| [[Fitxategi:Jane Fonda Cannes 2014.jpg|center|128px]]
| [[Jane Fonda]]
|
| ''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>[[ahots-aktore]]
| 1937-12-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jane_fonda jane_fonda]
| [[:d:Q41142|Q41142]]
|-
| [[Fitxategi:Johanna lohr jane-goodall.jpg|center|128px]]
| [[Jane Goodall]]
|
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q16831721|etologo]]''
| 1934-04-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/jane_goodall jane_goodall]
| [[:d:Q184746|Q184746]]
|-
| [[Fitxategi:Jane McGonigal Meet the Media Guru 1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2699296|Jane McGonigal]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q3630699|jolas diseinatzailea]]''
| 1977-10-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jane_mcgonigal jane_mcgonigal]<br/>[https://www.ted.com/speakers/600 600]
| [[:d:Q2699296|Q2699296]]
|-
| [[Fitxategi:Champions for Change photo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6152636|Jane Poynter]]''
|
| [[enpresaburu]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jane_poynter jane_poynter]
| [[:d:Q6152636|Q6152636]]
|-
| [[Fitxategi:Janet Echelman.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2346435|Janet Echelman]]''
| eskultore estatubatuarra
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| 1966-02-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/janet_echelman janet_echelman]
| [[:d:Q2346435|Q2346435]]
|-
|
| ''[[:d:Q23729136|Janet Iwasa]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q15839136|biologo zelularra]]''<br/>[[animatzaile]]<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1978
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/janet_iwasa janet_iwasa]
| [[:d:Q23729136|Q23729136]]
|-
| [[Fitxategi:Janette Sadik-Khan.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6153709|Janette Sadik-Khan]]''
| politikari estatubatuarra
| [[politikari]]<br/>[[legelari]]
| 1961-04-28<br/>1961
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/janette_sadik_khan janette_sadik_khan]
| [[:d:Q6153709|Q6153709]]
|-
|
| [[Janine Benyus]]
| idazle amerikarra
| [[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[naturalista]]
| 1958
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/janine_benyus janine_benyus]
| [[:d:Q3161983|Q3161983]]
|-
| [[Fitxategi:Janine Shepherd.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6154579|Janine Shepherd]]''
|
| ''[[:d:Q4270517|eskiatzaile]]''<br/>''[[:d:Q15982858|motivational speaker]]''<br/>[[hegazkinlari]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''
| 1962-01-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/janine_shepherd janine_shepherd]
| [[:d:Q6154579|Q6154579]]
|-
| [[Fitxategi:Janine di Giovanni at the International Journalism Festival 2024 in Perugia, Italy (cropped2).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1304314|Janine di Giovanni]]''
| kazetari estatubatuarra
| ''[[:d:Q164236|gerra-berriemaile]]''<br/>[[kazetari]]
| 1961
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/janine_di_giovanni janine_di_giovanni]
| [[:d:Q1304314|Q1304314]]
|-
| [[Fitxategi:Beyond the Cradle 2019 Janna Levin (47422163091).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6155075|Janna Levin]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q19350898|fisikari teoriko]]''<br/>[[matematikari]]
| 1967
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/janna_levin janna_levin]
| [[:d:Q6155075|Q6155075]]
|-
| [[Fitxategi:Jared diamond.jpg|center|128px]]
| [[Jared Diamond]]
| zientzia dibulgatzailea, idazlea
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q2055046|fisiologo]]''<br/>[[geografo]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1225716|ornitologo]]''<br/>''[[:d:Q15839134|ekologo]]''<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1937-09-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jared_diamond jared_diamond]
| [[:d:Q205772|Q205772]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657161|Jared Ficklin]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jared_ficklin jared_ficklin]
| [[:d:Q23657161|Q23657161]]
|-
| [[Fitxategi:Jaron Lanier 1.jpg|center|128px]]
| [[Jaron Lanier]]
|
| [[informatikari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[filosofo]]<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| 1960-05-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jaron_lanier jaron_lanier]
| [[:d:Q92862|Q92862]]
|-
| [[Fitxategi:Jarreth Merz 01.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1683706|Jarreth Merz]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| 1970-05-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suitza]]<br/>[[Ghana]]
| [https://www.ted.com/speakers/jarreth_merz jarreth_merz]
| [[:d:Q1683706|Q1683706]]
|-
| [[Fitxategi:Jarrett Krosoczka (10747).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6161021|Jarrett J. Krosoczka]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| 1977-12-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jarrett_j_krosoczka jarrett_j_krosoczka]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1511 1511]
| [[:d:Q6161021|Q6161021]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795288|Jason Clay]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jason_clay jason_clay]
| [[:d:Q23795288|Q23795288]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795888|Jason Fried]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1974
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jason_fried jason_fried]
| [[:d:Q23795888|Q23795888]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662557|Jason McCue]]''
|
| [[abokatu]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jason_mccue jason_mccue]
| [[:d:Q23662557|Q23662557]]
|-
| [[Fitxategi:Jason Pontin.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6163277|Jason Pontin]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q16023665|venture capitalist]]''
| 1967-05-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jason_pontin jason_pontin]
| [[:d:Q6163277|Q6163277]]
|-
|
| ''[[:d:Q1684006|Jason deCaires Taylor]]''
| eskultore britainiarra
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q7541856|zeramikari]]''
| 1974-08-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/jason_decaires_taylor jason_decaires_taylor]
| [[:d:Q1684006|Q1684006]]
|-
| [[Fitxategi:Javed Aktar 2010.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2319562|Javed Akhtar]]''
|
| [[gidoilari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q822146|kanta-idazle]]''<br/>[[kantugile]]<br/>[[politikari]]
| 1945-01-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/javed_akhtar javed_akhtar]
| [[:d:Q2319562|Q2319562]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656752|Jay Bradner]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jay_bradner jay_bradner]
| [[:d:Q23656752|Q23656752]]
|-
| [[Fitxategi:Jay Walker.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6167147|Jay S. Walker]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1955-11-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jay_walker jay_walker]
| [[:d:Q6167147|Q6167147]]
|-
|
| ''[[:d:Q19667282|Jay Silver]]''
|
|
| 1979-09-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jay_silver jay_silver]
| [[:d:Q19667282|Q19667282]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657155|Jean-Baptiste Michel]]''
|
| [[matematikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jean_baptiste_michel jean_baptiste_michel]
| [[:d:Q23657155|Q23657155]]
|-
|
| ''[[:d:Q3168596|Jean-Paul Mari]]''
| idazle frantziarra
| ''[[:d:Q164236|gerra-berriemaile]]''<br/>[[kazetari]]
| 1950-10-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/jean_paul_mari jean_paul_mari]
| [[:d:Q3168596|Q3168596]]
|-
| [[Fitxategi:Jeanne Gang.jpg|center|128px]]
| [[Jeanne Gang]]
| arkitekto estatubatuarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1964-03-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jeanne_gang jeanne_gang]
| [[:d:Q444257|Q444257]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760219|Jedidah Isler]]''
|
| ''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jedidah_isler jedidah_isler]
| [[:d:Q23760219|Q23760219]]
|-
| [[Fitxategi:Jeff Bezos at Amazon Spheres Grand Opening in Seattle - 2018 (39074799225) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jeff Bezos]]
|
| [[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q2868586|commercial astronaut]]''
| 1964-01-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jeff_bezos jeff_bezos]
| [[:d:Q312556|Q312556]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662685|Jeff Hancock]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q26759595|communication scholar]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jeff_hancock jeff_hancock]
| [[:d:Q23662685|Q23662685]]
|-
| [[Fitxategi:Jeff Hawkins by Jeff Kubina.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q92993|Jeff Hawkins]]''
| ikertzailea
| [[enpresaburu]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1957-06-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jeff_hawkins jeff_hawkins]
| [[:d:Q92993|Q92993]]
|-
|
| ''[[:d:Q23768700|Jeff Iliff]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jeff_iliff jeff_iliff]
| [[:d:Q23768700|Q23768700]]
|-
| [[Fitxategi:Jeff Skoll 2013 (5576999744).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q710924|Jeff Skoll]]''
|
| [[zinema ekoizle]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q2462658|manager]]''<br/>''[[:d:Q557880|inbertitzailea]]''<br/>''[[:d:Q12362622|filantropo]]''
| 1965-01-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/jeff_skoll jeff_skoll]
| [[:d:Q710924|Q710924]]
|-
| [[Fitxategi:Jeffsmithedited-400x600.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15498191|Jeff Smith]]''
| politikari estatubatuarra (1973-)
| [[politikari]]
| 1973-12-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jeff_smith jeff_smith]
| [[:d:Q15498191|Q15498191]]
|-
|
| ''[[:d:Q23713807|Jeff Speck]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q131062|hirigile]]''
| 1963-08-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jeff_speck jeff_speck]
| [[:d:Q23713807|Q23713807]]
|-
| [[Fitxategi:Table-cum-touch display.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6175484|Jefferson Han]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]
| 1975
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jeff_han jeff_han]
| [[:d:Q6175484|Q6175484]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760258|Jeffrey Brown]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rev_jeffrey_brown rev_jeffrey_brown]
| [[:d:Q23760258|Q23760258]]
|-
| [[Fitxategi:Jeffrey Kluger.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1686458|Jeffrey Kluger]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q876864|editore-laguntzaile]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| 1954-05-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jeffrey_kluger jeffrey_kluger]
| [[:d:Q1686458|Q1686458]]
|-
| [[Fitxategi:Jehane Noujaim.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2264148|Jehane Noujaim]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>[[gidoilari]]
| 1974-05-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jehane_noujaim jehane_noujaim]
| [[:d:Q2264148|Q2264148]]
|-
| [[Fitxategi:Jen Golbeck 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15429153|Jen Golbeck]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1976-12-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jennifer_golbeck jennifer_golbeck]
| [[:d:Q15429153|Q15429153]]
|-
| [[Fitxategi:Jenna McCarthy.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6177767|Jenna McCarthy]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jenna_mccarthy jenna_mccarthy]
| [[:d:Q6177767|Q6177767]]
|-
| [[Fitxategi:WorldPride 2017 - Madrid Summit - 170626 182102.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23809207|Jenni Chang & Lisa Dazols]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/jenni_chang_and_lisa_dazols jenni_chang_and_lisa_dazols]
| [[:d:Q23809207|Q23809207]]
|-
| [[Fitxategi:Wikiconference NA DSC 6441.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q702510|Jennifer 8. Lee]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1976-03-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jennifer_8_lee jennifer_8_lee]
| [[:d:Q702510|Q702510]]
|-
|
| ''[[:d:Q24578998|Jennifer Brea]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jen_brea jen_brea]
| [[:d:Q24578998|Q24578998]]
|-
| [[Fitxategi:Professor Jennifer Doudna ForMemRS (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jennifer Doudna]]
| Amerikar biokimikaria
| ''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[kimikari]]<br/>''[[:d:Q15142825|kristalografo]]''
| 1964-02-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jennifer_doudna jennifer_doudna]
| [[:d:Q56068|Q56068]]
|-
| [[Fitxategi:Secretary Jennifer Granholm (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jennifer Granholm]]
| politikari estatubatuarra
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q18581305|edertasun lehiaketan parte-hartzaile]]''<br/>[[epaile]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''
| 1959-02-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jennifer_granholm jennifer_granholm]
| [[:d:Q234994|Q234994]]
|-
| [[Fitxategi:Jennifer Granick.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6178367|Jennifer Granick]]''
| abokatu estatubatuarra
| [[abokatu]]
| 1969-06-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jennifer_granick jennifer_granick]
| [[:d:Q6178367|Q6178367]]
|-
| [[Fitxategi:TNW Conference 2014 - Jennifer Healey (14014859332) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23713350|Jennifer Healey]]''
|
| ''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jennifer_healey jennifer_healey]
| [[:d:Q23713350|Q23713350]]
|-
|
| ''[[:d:Q61138464|Jennifer Kahn]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[hizlari]]
| 1986
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jennifer_kahn jennifer_kahn]
| [[:d:Q61138464|Q61138464]]
|-
|
| ''[[:d:Q6178542|Jennifer Lin]]''
| piano-jotzaile estatubatuarra
| [[piano-jotzaile]]
| 1990
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jennifer_lin jennifer_lin]
| [[:d:Q6178542|Q6178542]]
|-
| [[Fitxategi:Jennifer Pahlka of Code for America, speaking at the opening of Open Up!.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6178697|Jennifer Pahlka]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1969-12-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jen_pahlka jen_pahlka]
| [[:d:Q6178697|Q6178697]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728486|Jennifer Senior]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jennifer_senior jennifer_senior]
| [[:d:Q23728486|Q23728486]]
|-
| [[Fitxategi:Jennifer Wilcox .jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q60197318|Jennifer Wilcox]]''
|
| [[kimikari]]
| 1974-07-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jen_wilcox jen_wilcox]
| [[:d:Q60197318|Q60197318]]
|-
| [[Fitxategi:Jer Thorp - PopTech 2012 - Camden Maine USA (8102975934) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23662183|Jer Thorp]]''
| artista kanadarra
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[hizlari]]<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/jer_thorp jer_thorp]
| [[:d:Q23662183|Q23662183]]
|-
| [[Fitxategi:JeremyJackson1243.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15485171|Jeremy B. C. Jackson]]''
|
| ''[[:d:Q3640160|itsas-biologo]]''<br/>''[[:d:Q16037036|paleobiologist]]''<br/>''[[:d:Q3546255|ozeanografo]]''<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[idazle]]
| 1942-11-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jeremy_jackson jeremy_jackson]
| [[:d:Q15485171|Q15485171]]
|-
| [[Fitxategi:Jeremy Gilley (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1653797|Jeremy Gilley]]''
| aktore britainiarra
| [[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>''[[:d:Q16323111|bakearen aldeko aktibista]]''<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| 1969
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/jeremy_gilley jeremy_gilley]
| [[:d:Q1653797|Q1653797]]
|-
| [[Fitxategi:Jeremy Heimans Purpose Co-founder CEO.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16729741|Jeremy Heimans]]''
|
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1977
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/jeremy_heimans jeremy_heimans]
| [[:d:Q16729741|Q16729741]]
|-
| [[Fitxategi:Jeremy Howard.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6181501|Jeremy Howard]]''
|
| ''[[:d:Q29169143|data scientist]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| 1973-11-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/jeremy_howard jeremy_howard]
| [[:d:Q6181501|Q6181501]]
|-
| [[Fitxategi:Jeremy Rifkin, 2009 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jeremy Rifkin]]
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q12047093|prognostician]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>[[filosofo]]
| 1945-01-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jeremy_rifkin jeremy_rifkin]
| [[:d:Q505154|Q505154]]
|-
|
| ''[[:d:Q6186043|Jessa Gamble]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| 1979-04-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/jessa_gamble jessa_gamble]
| [[:d:Q6186043|Q6186043]]
|-
|
| ''[[:d:Q20966512|Jesse J. Perez]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[koreografo]]
| 1977
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jesse_j_perez jesse_j_perez]
| [[:d:Q20966512|Q20966512]]
|-
| [[Fitxategi:Jesse Schell (4670646737).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6186836|Jesse Schell]]''
|
| [[software garatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| 1970-06-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jesse_schell jesse_schell]
| [[:d:Q6186836|Q6186836]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656726|Jessi Arrington]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jessi_arrington jessi_arrington]
| [[:d:Q23656726|Q23656726]]
|-
| [[Fitxategi:Jessica Green visits the Center for Total Health 39089 (13428328504).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21062122|Jessica Green]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jessica_green jessica_green]
| [[:d:Q21062122|Q21062122]]
|-
| [[Fitxategi:Jessica Jackley.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6187288|Jessica Jackley]]''
|
| ''[[:d:Q2462658|manager]]''
| 1977-10-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jessica_jackley jessica_jackley]
| [[:d:Q6187288|Q6187288]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783057|Jessica Shortall]]''
|
| [[idazle]]
| 1900
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jessica_shortall jessica_shortall]
| [[:d:Q23783057|Q23783057]]
|-
| [[Fitxategi:Jherek Bischoff Roxy Theater 18 July 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16199394|Jherek Bischoff]]''
| musikari estatubatuarra
| [[musikari]]
| 1979-09-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jherek_bischoff jherek_bischoff]
| [[:d:Q16199394|Q16199394]]
|-
| [[Fitxategi:증명사진 jiha.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16887739|Ji-hae Park]]''
| biolin-jotzaile korearra
| ''[[:d:Q1259917|biolin-jotzaile]]''
| 1985
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Hego Korea]]
| [https://www.ted.com/speakers/ji_hae_park ji_hae_park]
| [[:d:Q16887739|Q16887739]]
|-
| [[Fitxategi:Jill Bolte Taylor - observing a stroke from within.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2550602|Jill Bolte Taylor]]''
|
| ''[[:d:Q10872101|anatomista]]''<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1959-05-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jill_bolte_taylor jill_bolte_taylor]
| [[:d:Q2550602|Q2550602]]
|-
|
| [[Jill Farrant]]
|
| ''[[:d:Q15839136|biologo zelularra]]''<br/>''[[:d:Q2374149|botanikari]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1961
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/jill_farrant jill_farrant]
| [[:d:Q15839341|Q15839341]]
|-
| [[Fitxategi:JillHeinerth.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17484182|Jill Heinerth]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q55383113|cave diver]]''<br/>''[[:d:Q1235146|dokumentalgile]]''
| 1965
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/jill_heinerth jill_heinerth]
| [[:d:Q17484182|Q17484182]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759545|Jill Shargaa]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jill_shargaa jill_shargaa]
| [[:d:Q23759545|Q23759545]]
|-
| [[Fitxategi:Jill Sobule in 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q520324|Jill Sobule]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]
| 1965-01-16<br/>1959-01-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jill_sobule jill_sobule]<br/>[https://www.ted.com/speakers/105 105]
| [[:d:Q520324|Q520324]]
|-
| [[Fitxategi:Jill Tarter at TED in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jill Tarter]]
| astronomo estatubatuarra
| [[astronomo]]<br/>''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''
| 1944-01-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jill_cornell_tarter jill_cornell_tarter]
| [[:d:Q445596|Q445596]]
|-
| [[Fitxategi:Jim Al-Khalili (cropped and shadow enhanced).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q259054|Jim Al-Khalili]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q19350898|fisikari teoriko]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[idazle]]
| 1962-09-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/jim_al_khalili jim_al_khalili]
| [[:d:Q259054|Q259054]]
|-
|
| ''[[:d:Q13566451|Jim Holt]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''
| 1954-10-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jim_holt jim_holt]
| [[:d:Q13566451|Q13566451]]
|-
| [[Fitxategi:Jim Simons at MSRI.jpg|center|128px]]
| [[Jim Simons]]
| matematikari estatubatuarra
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q1979607|finantzari]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[kriptografo]]<br/>[[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q683476|finantza-aholkulari]]''<br/>''[[:d:Q12362622|filantropo]]''
| 1938-04-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jim_simons jim_simons]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2417 2417]
| [[:d:Q560847|Q560847]]
|-
|
| ''[[:d:Q6198539|Jim Toomey]]''
|
| ''[[:d:Q1114448|umorista grafiko]]''
| 1960-12-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jim_toomey jim_toomey]
| [[:d:Q6198539|Q6198539]]
|-
| [[Fitxategi:Jim Yong Kim (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q313297|Jim Yong Kim]]''
|
| [[mediku]]<br/>[[antropologo]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1959-12-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jim_yong_kim jim_yong_kim]
| [[:d:Q313297|Q313297]]
|-
| [[Fitxategi:JimmyCarterPortrait2.jpg|center|128px]]
| [[Jimmy Carter]]
|
| ''[[:d:Q10669499|itsas ofizial]]''<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[politikari]]<br/>[[nekazari]]<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>''[[:d:Q3492027|submariner]]''<br/>''[[:d:Q372436|estatu-politikari]]''<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q16323111|bakearen aldeko aktibista]]''<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q22336956|gizaldeko ekintzaile]]''
| 1924-10-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jimmy_carter jimmy_carter]
| [[:d:Q23685|Q23685]]
|-
| [[Fitxategi:Jimmy Nelson (photographer) - TEDxAMS 2014-1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17198658|Jimmy Nelson]]''
| argazkilari britainiarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''
| 1967
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/jimmy_nelson jimmy_nelson]
| [[:d:Q17198658|Q17198658]]
|-
| [[Fitxategi:Jimmy Wales in New York City March 2023 blurred cropped.jpg|center|128px]]
| [[Jimmy Wales]]
|
| [[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q41546637|wikimedialaria]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[hizlari]]<br/>''[[:d:Q215536|merkatari]]''
| 1966-08-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/jimmy_wales jimmy_wales]
| [[:d:Q181|Q181]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670510|Jinsop Lee]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jinsop_lee jinsop_lee]
| [[:d:Q23670510|Q23670510]]
|-
|
| ''[[:d:Q18208314|JoAnn Kuchera-Morin]]''
|
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1951
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joann_kuchera_morin joann_kuchera_morin]
| [[:d:Q18208314|Q18208314]]
|-
|
| ''[[:d:Q6204680|Joachim de Posada]]''
|
| ''[[:d:Q15982858|motivational speaker]]''
| 1948
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joachim_de_posada joachim_de_posada]
| [[:d:Q6204680|Q6204680]]
|-
| [[Fitxategi:Joan Blades (2011).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6204866|Joan Blades]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1956-03-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joan_blades joan_blades]
| [[:d:Q6204866|Q6204866]]
|-
| [[Fitxategi:Joan Halifax and the Dalai Lama.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3179589|Joan Halifax]]''
|
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q24262594|idazle erlijioso]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[idazle]]
| 1942-07-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joan_halifax joan_halifax]
| [[:d:Q3179589|Q3179589]]
|-
| [[Fitxategi:Joanne Chory 2017 - MG 6209-720x480-b674fcff-9369-4c3f-bae4-456b98b16ca8.jpg|center|128px]]
| [[Joanne Chory]]
|
| ''[[:d:Q2374149|botanikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1955-03-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joanne_chory joanne_chory]
| [[:d:Q15994359|Q15994359]]
|-
| [[Fitxategi:EPFL Jocelyne Bloch Portrait.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q38548794|Jocelyne Bloch]]''
|
| ''[[:d:Q9385011|neurosurgeon]]''
| 1971
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Suitza]]
| [https://www.ted.com/speakers/jocelyne_bloch jocelyne_bloch]
| [[:d:Q38548794|Q38548794]]
|-
| [[Fitxategi:JodyWilliamsMay2010 headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Jody Williams]]
|
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q16323111|bakearen aldeko aktibista]]''
| 1950-10-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jody_williams jody_williams]
| [[:d:Q211239|Q211239]]
|-
| [[Fitxategi:Joe Gebbia, 2012 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19560551|Joe Gebbia]]''
|
| [[informatikari]]
| 1981-08-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joe_gebbia joe_gebbia]
| [[:d:Q19560551|Q19560551]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727954|Joe Kowan]]''
|
| [[musikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/joe_kowan joe_kowan]
| [[:d:Q23727954|Q23727954]]
|-
|
| ''[[:d:Q18714137|Joe Landolina]]''
|
| ''[[:d:Q19902880|biomedical engineer]]''
| 1993-01-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/joe_landolina joe_landolina]
| [[:d:Q18714137|Q18714137]]
|-
| [[Fitxategi:Joe Madiath, Skoll Foundation.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6211071|Joe Madiath]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1950-12-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/joe_madiath joe_madiath]
| [[:d:Q6211071|Q6211071]]
|-
| [[Fitxategi:Joe Sabia.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6212143|Joe Sabia]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1924
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/joe_sabia joe_sabia]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1110 1110]
| [[:d:Q6212143|Q6212143]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662319|Joe Smith]]''
|
| [[abokatu]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/joe_smith joe_smith]
| [[:d:Q23662319|Q23662319]]
|-
|
| ''[[:d:Q6213282|Joel Burns]]''
| politikari estatubatuarra
| [[politikari]]
| 1969-02-04<br/>1965-02-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joel_burns joel_burns]
| [[:d:Q6213282|Q6213282]]
|-
|
| ''[[:d:Q47784150|Joel Jackson]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/joel_jackson joel_jackson]
| [[:d:Q47784150|Q47784150]]
|-
| [[Fitxategi:Joel S. Levine NASA headshot.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23785260|Joel Levine]]''
|
| ''[[:d:Q16742203|planetary scientist]]''<br/>''[[:d:Q17276189|atmospheric scientist]]''<br/>''[[:d:Q27177003|research professor]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1113838|klimatologo]]''
| 1942
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joel_levine joel_levine]
| [[:d:Q23785260|Q23785260]]
|-
| [[Fitxategi:Joel Selanikio at TEDxAustin in 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23671459|Joel Selanikio]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joel_selanikio joel_selanikio]
| [[:d:Q23671459|Q23671459]]
|-
| [[Fitxategi:Joey Alexander with MPR leader (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19922013|Joey Alexander]]''
|
| ''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>[[musikagile]]
| 2003-06-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Indonesia]]
| [https://www.ted.com/speakers/joey_alexander joey_alexander]
| [[:d:Q19922013|Q19922013]]
|-
| [[Fitxategi:Re publica 19 - Day 3 (47015668824).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6075610|Johan Rockström]]''
|
| ''[[:d:Q3644587|hidrologo]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1781198|agronomo]]''
| 1965-12-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/johan_rockstrom johan_rockstrom]<br/>[https://www.ted.com/speakers/792 792]
| [[:d:Q6075610|Q6075610]]
|-
| [[Fitxategi:Johannhari.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q437536|Johann Hari]]''
| kazetari britainiarra
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1979-01-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/johann_hari johann_hari]
| [[:d:Q437536|Q437536]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795344|Johanna Blakley]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/johanna_blakley johanna_blakley]
| [[:d:Q23795344|Q23795344]]
|-
|
| ''[[:d:Q116964435|John Biewen]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q11814411|dokumentalista]]''<br/>[[katedradun]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/john_biewen john_biewen]
| [[:d:Q116964435|Q116964435]]
|-
| [[Fitxategi:2012-04-21 USA Trip 1574 - NECSS (New York) (7980184439).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6222357|John Bohannon]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[kazetari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_bohannon john_bohannon]
| [[:d:Q6222357|Q6222357]]
|-
|
| ''[[:d:Q23796177|John Delaney]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/john_delaney john_delaney]
| [[:d:Q23796177|Q23796177]]
|-
| [[Fitxategi:John Doerr.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1380459|John Doerr]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1951-06-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_doerr john_doerr]
| [[:d:Q1380459|Q1380459]]
|-
|
| ''[[:d:Q6233855|John Francis]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| 1946
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_francis john_francis]
| [[:d:Q6233855|Q6233855]]
|-
| [[Fitxategi:John Gerzema (2014).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6235206|John Gerzema]]''
|
| ''[[:d:Q16849727|negozio aholkulari]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''
| 1961
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_gerzema john_gerzema]<br/>[https://www.ted.com/speakers/568 568]
| [[:d:Q6235206|Q6235206]]
|-
| [[Fitxategi:Image of John Graham-Cumming.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3181625|John Graham-Cumming]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[idazle]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_graham_cumming john_graham_cumming]
| [[:d:Q3181625|Q3181625]]
|-
| [[Fitxategi:John Green 2020 (C6txQ5yn5S8).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q630446|John Green]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[youtuber]]<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>''[[:d:Q6430706|kritikari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>''[[:d:Q4110598|video blogger]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q58209937|history teacher]]''
| 1977-08-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_green john_green]
| [[:d:Q630446|Q630446]]
|-
|
| ''[[:d:Q23688353|John Hardy]]''
| artista kanadarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_hardy john_hardy]
| [[:d:Q23688353|Q23688353]]
|-
| [[Fitxategi:John Hockenberry at New America NYC (Dis)Honesty - The Truth About Lies (19962005979) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6239461|John Hockenberry]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| 1956-06-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_hockenberry john_hockenberry]
| [[:d:Q6239461|Q6239461]]
|-
| [[Fitxategi:John Hodgman at BookExpo (05165).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q329372|John Hodgman]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[komediante]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[aurkezle]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1971-06-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_hodgman john_hodgman]
| [[:d:Q329372|Q329372]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784955|John Hunter]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/john_hunter john_hunter]
| [[:d:Q23784955|Q23784955]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783403|John Kasaona]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/john_kasaona john_kasaona]
| [[:d:Q23783403|Q23783403]]
|-
|
| ''[[:d:Q124285668|John Koenig]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/john_koenig john_koenig]
| [[:d:Q124285668|Q124285668]]
|-
| [[Fitxategi:John La Grou at TED 2014 Vancouver.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23783066|John La Grou]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/john_la_grou john_la_grou]
| [[:d:Q23783066|Q23783066]]
|-
| [[Fitxategi:John Legend 2019 by Glenn Francis.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q44857|John Legend]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>[[disko-ekoizle]]
| 1978-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_legend john_legend]
| [[:d:Q44857|Q44857]]
|-
| [[Fitxategi:John lloyd secret comedy podcast.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q366162|John Lloyd]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>[[zinema ekoizle]]
| 1951-09-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_lloyd john_lloyd]
| [[:d:Q366162|Q366162]]
|-
| [[Fitxategi:SXSW-2024-alih-OB7A0084-John Maeda.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q93024|John Maeda]]''
|
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q7016454|new media artist]]''
| 1966
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_maeda john_maeda]<br/>[https://www.ted.com/speakers/155 155]
| [[:d:Q93024|Q93024]]
|-
| [[Fitxategi:JohnMcWhorter.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2468338|John McWhorter]]''
| hizkuntzalari estatubatuarra
| ''[[:d:Q89675028|creolist]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]
| 1965-10-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_mcwhorter john_mcwhorter]
| [[:d:Q2468338|Q2468338]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782393|John Q. Walker]]''
|
| [[musikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/john_walker john_walker]
| [[:d:Q23782393|Q23782393]]
|-
| [[Fitxategi:John Searle speaking at Google 1.jpg|center|128px]]
| [[John Rogers Searle]]
| filosofo estatubatuarra
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| 1932-07-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_searle john_searle]
| [[:d:Q295012|Q295012]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783401|John Underkoffler]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/john_underkoffler john_underkoffler]
| [[:d:Q23783401|Q23783401]]
|-
| [[Fitxategi:John Wilbanks Portrait by Nick Vedros.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2000014|John Wilbanks]]''
| ikertzaile estatubatuarra
| [[ikertzaile]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_wilbanks john_wilbanks]
| [[:d:Q2000014|Q2000014]]
|-
| [[Fitxategi:Johnwooden.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q551032|John Wooden]]''
|
| [[ofizier]]<br/>''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''<br/>''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''<br/>[[idazle]]
| 1910-10-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/john_wooden john_wooden]
| [[:d:Q551032|Q551032]]
|-
|
| ''[[:d:Q6267100|Johnny Lee]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/johnny_lee johnny_lee]
| [[:d:Q6267100|Q6267100]]
|-
| [[Fitxategi:Joichi Ito Headshot 2007.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q934616|Joi Ito]]''
|
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q16023665|venture capitalist]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[ingeniari]]
| 1966-06-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Japonia]]
| [https://www.ted.com/speakers/joi_ito joi_ito]
| [[:d:Q934616|Q934616]]
|-
| [[Fitxategi:Jok Church.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6269643|Jok Church]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| 1949-11-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jok_church jok_church]
| [[:d:Q6269643|Q6269643]]
|-
|
| ''[[:d:Q16729389|Jon Gosier]]''
|
| [[ingeniari]]
| 1981-04-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jon_gosier jon_gosier]
| [[:d:Q16729389|Q16729389]]
|-
|
| ''[[:d:Q19880666|Jon Mooallem]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jon_mooallem jon_mooallem]
| [[:d:Q19880666|Q19880666]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662502|Jon Nguyen]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jon_nguyen jon_nguyen]
| [[:d:Q23662502|Q23662502]]
|-
| [[Fitxategi:Jon Ronson (27846097432) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3400803|Jon Ronson]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q1235146|dokumentalgile]]''<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| 1967-05-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/jon_ronson jon_ronson]
| [[:d:Q3400803|Q3400803]]
|-
| [[Fitxategi:Jonas Eliasson at TEDxKTH 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5708819|Jonas Eliasson]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1969-02-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/jonas_eliasson jonas_eliasson]
| [[:d:Q5708819|Q5708819]]
|-
| [[Fitxategi:Nordic prime ministers’ meeting in Helsinki 1.11.2022 - 52469398971 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jonas Gahr Støre]]
| norvegiar politikaria, Norvegiako 36. lehen ministroa
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[Akziodun]]<br/>''[[:d:Q2192875|multimillionaire]]''
| 1960-08-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Norvegia]]
| [https://www.ted.com/speakers/jonas_gahr_store jonas_gahr_store]
| [[:d:Q467948|Q467948]]
|-
| [[Fitxategi:Jonathan Eisen - PLOS Biology Tenth Anniversary (cropped).png|center|128px]]
| ''[[:d:Q2000017|Jonathan A. Eisen]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q2904006|bioinformatikari]]''<br/>''[[:d:Q16063497|evolutionary biologist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1967<br/>1968-08-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jonathan_eisen jonathan_eisen]
| [[:d:Q2000017|Q2000017]]
|-
| [[Fitxategi:8oCongresoInnovacion08.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q15710897|Jonathan Bergmann]]''
| irakasle estatubatuarra
| [[politikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jon_bergmann jon_bergmann]
| [[:d:Q15710897|Q15710897]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782385|Jonathan Drori]]''
|
| ''[[:d:Q15839134|ekologo]]''<br/>''[[:d:Q2994387|aholkulari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2374149|botanikari]]''<br/>''[[:d:Q5352191|teknikari]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jonathan_drori jonathan_drori]
| [[:d:Q23782385|Q23782385]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662200|Jonathan Foley]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jonathan_foley jonathan_foley]
| [[:d:Q23662200|Q23662200]]
|-
| [[Fitxategi:Jonathan Haidt 2012 03.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q845573|Jonathan Haidt]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| 1963-10-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jonathan_haidt jonathan_haidt]
| [[:d:Q845573|Q845573]]
|-
| [[Fitxategi:Jonathan Harris.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6273354|Jonathan Harris]]''
| artista estatubatuarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q7016454|new media artist]]''
| 1979-08-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jonathan_harris jonathan_harris]
| [[:d:Q6273354|Q6273354]]
|-
| [[Fitxategi:Jonathan Klein Getty 2023.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6273583|Jonathan Klein]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1960
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/jonathan_klein jonathan_klein]
| [[:d:Q6273583|Q6273583]]
|-
|
| ''[[:d:Q46999694|Jonathan Rossiter]]''
|
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q3437279|roboticist]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jonathan_rossiter jonathan_rossiter]
| [[:d:Q46999694|Q46999694]]
|-
| [[Fitxategi:Rabbi Jonathan Sacks zt"l.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q336766|Jonathan Sacks]]''
|
| [[errabino]]<br/>''[[:d:Q1234713|teologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1948-03-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/rabbi_lord_jonathan_sacks rabbi_lord_jonathan_sacks]
| [[:d:Q336766|Q336766]]
|-
| [[Fitxategi:John Tepperman (2014).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17145793|Jonathan Tepperman]]''
|
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| 1971
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jonathan_tepperman jonathan_tepperman]
| [[:d:Q17145793|Q17145793]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662788|Jonathan Trent]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jonathan_trent jonathan_trent]
| [[:d:Q23662788|Q23662788]]
|-
| [[Fitxategi:Wilker poptech.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18385701|Jonathan Wilker]]''
|
| [[kimikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jonathan_wilker jonathan_wilker]
| [[:d:Q18385701|Q18385701]]
|-
| [[Fitxategi:Zittrain-20080308-crop.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6274894|Jonathan Zittrain]]''
| katedradun estatubatuarra
| [[legelari]]<br/>[[katedradun]]
| 1969-12-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jonathan_zittrain jonathan_zittrain]
| [[:d:Q6274894|Q6274894]]
|-
|
| ''[[:d:Q2068759|Jor-El]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>[[asmatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jor_el jor_el]
| [[:d:Q2068759|Q2068759]]
|-
| [[Fitxategi:Premios Goya 2018 - Jorge Drexler.jpg|center|128px]]
| [[Jorge Drexler]]
|
| [[musikari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q2854916|otorrinolaringologo]]''
| 1964-09-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Uruguai]]
| [https://www.ted.com/speakers/jorge_drexler jorge_drexler]
| [[:d:Q543506|Q543506]]
|-
| [[Fitxategi:NASA Univision Hispanic Education Campaign DVIDS858679 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1981462|Jorge Ramos]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q8209871|Autor]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1958-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Mexiko]]
| [https://www.ted.com/speakers/jorge_ramos jorge_ramos]
| [[:d:Q1981462|Q1981462]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759657|Jorge Soto]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jorge_soto jorge_soto]
| [[:d:Q23759657|Q23759657]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670640|Jose Miguel Sokoloff]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jose_miguel_sokoloff jose_miguel_sokoloff]
| [[:d:Q23670640|Q23670640]]
|-
| [[Fitxategi:Joseph DeRisi 2021.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6282538|Joseph DeRisi]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>''[[:d:Q15634281|birologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1969
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joe_derisi joe_derisi]
| [[:d:Q6282538|Q6282538]]
|-
| [[Fitxategi:Joseph DeSimone 2010 11 22 History Live.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q6282541|Joseph DeSimone]]''
| ikertzailea
| [[ingeniari]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1964-05-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joseph_desimone joseph_desimone]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2457 2457]
| [[:d:Q6282541|Q6282541]]
|-
|
| ''[[:d:Q97553147|Joseph E. Ravenell]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/joseph_ravenell joseph_ravenell]
| [[:d:Q97553147|Q97553147]]
|-
|
| ''[[:d:Q23671269|Joseph Kim]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ipar Korea]]
| [https://www.ted.com/speakers/joseph_kim joseph_kim]
| [[:d:Q23671269|Q23671269]]
|-
|
| ''[[:d:Q16499778|Joseph Lekuton]]''
| politikari kenyarra
| [[politikari]]
| 1960s
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kenya]]
| [https://www.ted.com/speakers/joseph_lekuton joseph_lekuton]
| [[:d:Q16499778|Q16499778]]
|-
| [[Fitxategi:Portrait of Dr. Joseph S. Nye, Jr., Assistant Secretary of Defense, International Security Affairs.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q210362|Joseph Nye]]''
|
| ''[[:d:Q16947320|geopolitikari]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1937-01-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joseph_nye joseph_nye]
| [[:d:Q210362|Q210362]]
|-
|
| ''[[:d:Q123202312|Joseph Redmon]]''
|
| [[informatikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joseph_redmon joseph_redmon]
| [[:d:Q123202312|Q123202312]]
|-
| [[Fitxategi:Josette Sheeran Shiner May 2007.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q433934|Josette Sheeran]]''
|
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[moderatzaile]]
| 1954-06-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/josette_sheeran josette_sheeran]
| [[:d:Q433934|Q433934]]
|-
| [[Fitxategi:Josh Luber.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23783050|Josh Luber]]''
|
|
| 1978-02-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/josh_luber josh_luber]
| [[:d:Q23783050|Q23783050]]
|-
| [[Fitxategi:Joshua-foer-2007.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q16729033|Joshua Foer]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1982-09-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joshua_foer joshua_foer]
| [[:d:Q16729033|Q16729033]]
|-
|
| ''[[:d:Q6289972|Joshua Klein]]''
|
|
| 1974
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/joshua_klein joshua_klein]
| [[:d:Q6289972|Q6289972]]
|-
|
| ''[[:d:Q6290132|Joshua Prager]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]
| 1971
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joshua_prager joshua_prager]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1469 1469]
| [[:d:Q6290132|Q6290132]]
|-
|
| ''[[:d:Q6290134|Joshua Ramus]]''
| arkitekto estatubatuarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1969-08-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joshua_prince_ramus joshua_prince_ramus]
| [[:d:Q6290134|Q6290134]]
|-
| [[Fitxategi:Joshua Roman (TED 2011).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6290164|Joshua Roman]]''
|
| ''[[:d:Q13219637|biolontxelista]]''
| 1983-12-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/joshua_roman joshua_roman]
| [[:d:Q6290164|Q6290164]]
|-
|
| ''[[:d:Q6290197|Joshua Silver]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q12013238|oftalmologo]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/joshua_silver joshua_silver]
| [[:d:Q6290197|Q6290197]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656020|Joshua Walters]]''
|
| [[komediante]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/joshua_walters joshua_walters]
| [[:d:Q23656020|Q23656020]]
|-
| [[Fitxategi:Antonio ABREU.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q671147|José Antonio Abreu]]''
|
| [[piano-jotzaile]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1939-05-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Venezuela]]
| [https://www.ted.com/speakers/jose_antonio_abreu jose_antonio_abreu]
| [[:d:Q671147|Q671147]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662467|José Bowen]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jose_bowen jose_bowen]
| [[:d:Q23662467|Q23662467]]
|-
| [[Fitxategi:Jose Andres.jpg|center|128px]]
| [[José Andrés|José Ramón Andrés Puerta]]
|
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q156839|sukaldari]]''
| 1969-07-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Espainia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/jose_andres jose_andres]
| [[:d:Q3751091|Q3751091]]
|-
| [[Fitxategi:Joy Buolamwini, 2018 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Joy Buolamwini]]
| Informatikari afroamerikarra
| [[informatikari]]
| 1989
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/joy_buolamwini joy_buolamwini]
| [[:d:Q31359093|Q31359093]]
|-
|
| ''[[:d:Q23729164|Joy Sun]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/joy_sun joy_sun]
| [[:d:Q23729164|Q23729164]]
|-
|
| ''[[:d:Q57017996|Joy Wolfram]]''
| ikertzaile finlandiarra
| ''[[:d:Q107194722|nanoscientist]]''
| 1989
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Finlandia]]
| [https://www.ted.com/speakers/joy_wolfram joy_wolfram]
| [[:d:Q57017996|Q57017996]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Enríquez - PopTech 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15454884|Juan Enríquez]]''
| politikari mexikarra
| ''[[:d:Q3745071|zientzia idazle]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[zientzialari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1959
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Mexiko]]
| [https://www.ted.com/speakers/juan_enriquez juan_enriquez]
| [[:d:Q15454884|Q15454884]]
|-
| [[Fitxategi:Jude Kelly @ Edge Hill Station, Liverpool - 2460482450.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6302366|Jude Kelly]]''
|
| [[antzerki zuzendari]]
| 1954-03-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/jude_kelly jude_kelly]
| [[:d:Q6302366|Q6302366]]
|-
|
| ''[[:d:Q18683810|Judith Adong]]''
|
| [[Dramagile|antzerkigile]]<br/>[[idazle]]
| 1977
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Uganda]]
| [https://www.ted.com/speakers/adong_judith adong_judith]
| [[:d:Q18683810|Q18683810]]
|-
| [[Fitxategi:Judith Heumann, 2014 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Judith Heumann]]
| Ezgaitasundun pertsonen eskubideen aldeko amerikar aktibista
| ''[[:d:Q61857538|disability rights activist]]''<br/>[[funtzionario]]
| 1947-12-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/judith_heumann judith_heumann]
| [[:d:Q6303462|Q6303462]]
|-
| [[Fitxategi:2012 at Elon University 14 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6303488|Judith Jamison]]''
|
| [[koreografo]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>''[[:d:Q1797162|zuzendari artistiko]]''
| 1943-05-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/judith_jamison judith_jamison]
| [[:d:Q6303488|Q6303488]]
|-
|
| ''[[:d:Q24053213|Judson Brewer]]''
| psikiatra estatubatuarra
| ''[[:d:Q211346|psikiatra]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/judson_brewer judson_brewer]
| [[:d:Q24053213|Q24053213]]
|-
|
| ''[[:d:Q23671268|Judy MacDonald Johnston]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/judy_macdonald_johnston judy_macdonald_johnston]
| [[:d:Q23671268|Q23671268]]
|-
| [[Fitxategi:Julia Bacha Headshot.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q519340|Julia Bacha]]''
| zinema zuzendari brasildarra
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q1235146|dokumentalgile]]''
| 1980
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/julia_bacha julia_bacha]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1039 1039]
| [[:d:Q519340|Q519340]]
|-
| [[Fitxategi:20150126 Julia Galef 2.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q19873435|Julia Galef]]''
|
| ''[[:d:Q15077007|podcaster]]''<br/>[[hizlari]]
| 1983-07-04<br/>1983
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/julia_galef julia_galef]
| [[:d:Q19873435|Q19873435]]
|-
| [[Fitxategi:Julia Shaw 2018-03-10 cropped.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q26996789|Julia Shaw]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1987
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Alemania]]<br/>[[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/julia_shaw julia_shaw]
| [[:d:Q26996789|Q26996789]]
|-
| [[Fitxategi:Sweeney julia.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q270774|Julia Sweeney]]''
|
| [[telebista-aktore]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[ahots-aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]
| 1959-10-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/julia_sweeney julia_sweeney]
| [[:d:Q270774|Q270774]]
|-
| [[Fitxategi:RUEDA DE PRENSA CONJUNTA ENTRE CANCILLER RICARDO PATIÑO Y JULIAN ASSANGE (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Julian Assange]]
|
| ''[[:d:Q19890746|Interneteko ekintzailea]]''<br/>[[hacker]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[aurkezle]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[Barneko salatzaile]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q2516866|argitaratzaile]]''
| 1971-07-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/julian_assange julian_assange]<br/>[https://www.ted.com/speakers/779 779]
| [[:d:Q360|Q360]]
|-
| [[Fitxategi:Julian Baggini-1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q737519|Julian Baggini]]''
|
| [[filosofo]]<br/>[[idazle]]
| 1968-09-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/julian_baggini julian_baggini]
| [[:d:Q737519|Q737519]]
|-
| [[Fitxategi:The Power of Sound - Thursday (Dovregubben) - NMD 2013 (8723048924) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23795650|Julian Treasure]]''
|
|
| 1958-04-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/julian_treasure julian_treasure]
| [[:d:Q23795650|Q23795650]]
|-
|
| ''[[:d:Q23785249|Juliana Machado Ferreira]]''
|
| [[zientzialari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/juliana_machado_ferreira juliana_machado_ferreira]
| [[:d:Q23785249|Q23785249]]
|-
| [[Fitxategi:Juliana Rotich - World Economic Forum on Africa 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q51700|Juliana Rotich]]''
|
| ''[[:d:Q12336252|gizarte ekintzaile]]''
| 1977
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kenya]]
| [https://www.ted.com/speakers/juliana_rotich juliana_rotich]
| [[:d:Q51700|Q51700]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657214|Julie Burstein]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q3406651|radio producer]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/julie_burstein julie_burstein]
| [[:d:Q23657214|Q23657214]]
|-
| [[Fitxategi:Julie Taymor at Opening Ceremony of the Tokyo International Film Festival 2022 (52461091576).jpg|center|128px]]
| [[Julie Taymor]]
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q1323191|jantzi-diseinatzaile]]''<br/>''[[:d:Q2707485|eszenografo]]''<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[antzerki zuzendari]]<br/>''[[:d:Q28054786|opera director]]''<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''
| 1952-12-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/julie_taymor julie_taymor]
| [[:d:Q240490|Q240490]]
|-
|
| ''[[:d:Q104130163|Juliet K Brophy]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/juliet_brophy juliet_brophy]
| [[:d:Q104130163|Q104130163]]
|-
| [[Fitxategi:Jun Wang at the HGM 2015 meeting.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16027697|Jun Wang]]''
|
| ''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>[[mediku]]
| 1976-06-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Txinako Herri Errepublika]]
| [https://www.ted.com/speakers/jun_wang jun_wang]
| [[:d:Q16027697|Q16027697]]
|-
| [[Fitxategi:Justin Baldoni at 2015 PaleyFest.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1303706|Justin Baldoni]]''
| aktore estatubatuarra
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[Disk jockey|discjockey]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>''[[:d:Q1053574|ekoizle exekutiboa]]''<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[film-zuzendari]]
| 1984-01-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/justin_baldoni justin_baldoni]
| [[:d:Q1303706|Q1303706]]
|-
| [[Fitxategi:Justin Davidson introduces his book Magnetic City at Columbia GSAPP.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6317508|Justin Davidson]]''
|
| [[musikagile]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1350157|musika-kritikari]]''
| 1966
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/justin_davidson justin_davidson]
| [[:d:Q6317508|Q6317508]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657166|Justin Hall-Tipping]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/justin_hall_tipping justin_hall_tipping]
| [[:d:Q23657166|Q23657166]]
|-
|
| ''[[:d:Q10313432|Júlio Gil]]''
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[idazle]]
| 1924-04-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Portugal]]
| [https://www.ted.com/speakers/julio_gil julio_gil]
| [[:d:Q10313432|Q10313432]]
|-
| [[Fitxategi:2007GoogleTaiwanPressConference KaifuLee.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q699605|Kai-Fu Lee]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q1265807|information scientist]]''
| 1961-12-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Taiwan]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kai_fu_lee kai_fu_lee]
| [[:d:Q699605|Q699605]]
|-
| [[Fitxategi:Kailash Satyarthi.jpg|center|128px]]
| [[Kailash Satyarthi]]
| Indiako ekintzailea, umeen giza eskubideen aldeko ekintzailea.
| ''[[:d:Q85305832|children's rights activist]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1326886|ingeniari elektriko]]''
| 1954-01-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/kailash_satyarthi kailash_satyarthi]
| [[:d:Q3442375|Q3442375]]
|-
| [[Fitxategi:Kaitlyn Sadtler headshot.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q88258658|Kaitlyn Sadtler]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q12119633|immunologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kaitlyn_sadtler kaitlyn_sadtler]
| [[:d:Q88258658|Q88258658]]
|-
| [[Fitxategi:L-16-06-14-A-007 (27595809641) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18386676|Kakenya Ntaiya]]''
|
| ''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1978
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kenya]]
| [https://www.ted.com/speakers/kakenya_ntaiya kakenya_ntaiya]
| [[:d:Q18386676|Q18386676]]
|-
| [[Fitxategi:WebsterHall2008.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q445648|Kaki King]]''
|
| [[gitarra-jotzaile]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikari]]<br/>[[egile abeslari]]
| 1979-08-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kaki_king kaki_king]
| [[:d:Q445648|Q445648]]
|-
|
| ''[[:d:Q6355487|Kamal Meattle]]''
|
| [[enpresaburu]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/kamal_meattle kamal_meattle]
| [[:d:Q6355487|Q6355487]]
|-
|
| ''[[:d:Q70058569|Kamau Gachigi]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kamau_gachigi kamau_gachigi]
| [[:d:Q70058569|Q70058569]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759742|Kare Anderson]]''
|
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kare_anderson kare_anderson]
| [[:d:Q23759742|Q23759742]]
|-
| [[Fitxategi:Karen Armstrong.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q256548|Karen Armstrong]]''
|
| ''[[:d:Q1234713|teologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q3155377|Islamicist]]''<br/>''[[:d:Q17488357|erlijio-historialari]]''
| 1944-11-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/karen_armstrong karen_armstrong]
| [[:d:Q256548|Q256548]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662231|Karen Bass]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/karen_bass karen_bass]
| [[:d:Q23662231|Q23662231]]
|-
|
| ''[[:d:Q43199273|Karen G. Lloyd]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/karen_lloyd karen_lloyd]
| [[:d:Q43199273|Q43199273]]
|-
| [[Fitxategi:Karen Tse.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6369726|Karen I. Tse]]''
|
|
| 1964-10-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Suitza]]
| [https://www.ted.com/speakers/karen_tse karen_tse]
| [[:d:Q6369726|Q6369726]]
|-
|
| [[Karen Jean Meech]]
| estatubatuar astronomoa
| [[astronomo]]
| 1959<br/>1959-07-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/karen_j_meech karen_j_meech]
| [[:d:Q6369738|Q6369738]]
|-
|
| ''[[:d:Q6370083|Karen Thompson Walker]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1980
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/karen_t_walker karen_t_walker]
| [[:d:Q6370083|Q6370083]]
|-
| [[Fitxategi:I Am Because You Are (17715083350) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19609479|Karim Abouelnaga]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1991-12-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/karim_abouelnaga karim_abouelnaga]
| [[:d:Q19609479|Q19609479]]
|-
| [[Fitxategi:Karima Bennoune.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q23759696|Karima Bennoune]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[legelari]]
| 1967-06-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Aljeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/karima_bennoune karima_bennoune]
| [[:d:Q23759696|Q23759696]]
|-
| [[Fitxategi:Karissa wikipedia2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q63190411|Karissa Sanbonmatsu]]''
|
| ''[[:d:Q84505215|structural biologist]]''
|
| [[Emakume trans|emakume transgenero]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/karissa_sanbonmatsu karissa_sanbonmatsu]
| [[:d:Q63190411|Q63190411]]
|-
| [[Fitxategi:GDC Europe 2015 Session- Cities- Skylines, a Case Study (Tuesday (20660971258).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28828004|Karoliina Korppoo]]''
|
| ''[[:d:Q18882335|bideo-joko diseinatzaile]]''<br/>''[[:d:Q54845077|role-playing game designer]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Finlandia]]
| [https://www.ted.com/speakers/karoliina_korppoo karoliina_korppoo]
| [[:d:Q28828004|Q28828004]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783421|Kartick Satyanarayan]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kartick_satyanarayan kartick_satyanarayan]
| [[:d:Q23783421|Q23783421]]
|-
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
|
| ''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>[[kimikari]]
| 1944-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kary_mullis kary_mullis]
| [[:d:Q157224|Q157224]]
|-
|
| ''[[:d:Q54892135|Kasiva Mutua]]''
|
| ''[[:d:Q4351403|perkusionista]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kenya]]
| [https://www.ted.com/speakers/kasiva_mutua kasiva_mutua]
| [[:d:Q54892135|Q54892135]]
|-
|
| ''[[:d:Q46805725|Kate A Stafford]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kate_stafford kate_stafford]
| [[:d:Q46805725|Q46805725]]
|-
| [[Fitxategi:Kate Darling 2017.jpg|center|128px]]
| [[Kate Darling]]
|
| [[abokatu]]<br/>[[zientzialari]]<br/>[[legelari]]
| 1982-01-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Suitza]]
| [https://www.ted.com/speakers/kate_darling kate_darling]
| [[:d:Q67188911|Q67188911]]
|-
| [[Fitxategi:Decoded speaker 2011 (6308556603).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23784307|Kate Hartman]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1981
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kate_hartman kate_hartman]<br/>[https://www.ted.com/speakers/898 898]
| [[:d:Q23784307|Q23784307]]
|-
| [[Fitxategi:Kate Marvel.jpg|center|128px]]
| [[Kate Marvel]]
| zientzialari klimatikoa eta idazle zientifikoa
| ''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>''[[:d:Q1113838|klimatologo]]''<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''<br/>[[zientzialari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kate_marvel kate_marvel]
| [[:d:Q55640226|Q55640226]]
|-
| [[Fitxategi:Kate Orff - Climate Change and the Scales of Environment (24705846441) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6375703|Kate Orff]]''
| arkitekto estatubatuarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q2815948|paisaiaren arkitektoa]]''<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[zientzialari]]
| 1971
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kate_orff kate_orff]
| [[:d:Q6375703|Q6375703]]
|-
| [[Fitxategi:Kate Raworth, 2018 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kate Raworth]]
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1970-12-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/kate_raworth kate_raworth]
| [[:d:Q37424557|Q37424557]]
|-
| [[Fitxategi:-rpTEN - Tag 1 (26750367556).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23670574|Kate Stone]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| [[Emakume trans|emakume transgenero]]
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/kate_stone kate_stone]
| [[:d:Q23670574|Q23670574]]
|-
|
| ''[[:d:Q80672929|Katharine Wilkinson]]''
|
| ''[[:d:Q16060693|kontserbatzaile]]''<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15839134|ekologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| 1983-01-05<br/>1983
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/katharine_wilkinson katharine_wilkinson]
| [[:d:Q80672929|Q80672929]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795674|Katherine Fulton]]''
|
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/katherine_fulton katherine_fulton]
| [[:d:Q23795674|Q23795674]]
|-
|
| ''[[:d:Q23301824|Katherine Kuchenbecker]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q1906857|ingeniari mekaniko]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/katherine_kuchenbecker katherine_kuchenbecker]
| [[:d:Q23301824|Q23301824]]
|-
| [[Fitxategi:Katherine Maher (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Katherine Maher]]
| Wikimedia Fundazioko zuzendari exekutiboa
| ''[[:d:Q267936|zuzendari exekutiboa]]''
| 1983-04-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/katherine_maher katherine_maher]
| [[:d:Q23034479|Q23034479]]
|-
| [[Fitxategi:Kathryn Schulz - official author photo.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q3194102|Kathryn Schulz]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1974
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kathryn_schulz kathryn_schulz]
| [[:d:Q3194102|Q3194102]]
|-
| [[Fitxategi:Katie Bouman answers questions about the Event Horizon Telescope project.jpg|center|128px]]
| [[Katie Bouman]]
| AEBko informatikaria, zulo beltz baten argazki bat lortu zuen lehen pertsona
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1326886|ingeniari elektriko]]''
| 1989-05-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/katie_bouman katie_bouman]
| [[:d:Q63080922|Q63080922]]
|-
| [[Fitxategi:Katie Hinde speaks at NIH in 2016.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q41201157|Katie Hinde]]''
|
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 2000
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/katie_hinde katie_hinde]
| [[:d:Q41201157|Q41201157]]
|-
| [[Fitxategi:Performance artist Kat Kai Koi-Kes.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q54921856|Katlego Kai Kolanyane-Kesupile]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1988-01
| [[Emakume trans|emakume transgenero]]
| [[Botswana]]
| [https://www.ted.com/speakers/katlego_kolanyane_kesupile katlego_kolanyane_kesupile]
| [[:d:Q54921856|Q54921856]]
|-
| [[Fitxategi:Katrina Spade Headshot 2017.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q55081332|Katrina Spade]]''
|
| [[diseinatzaile]]
| 1977-09-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/katrina_spade katrina_spade]
| [[:d:Q55081332|Q55081332]]
|-
| [[Fitxategi:Kavita N. Ramdas World Economic Forum 2013.jpg|center|128px]]
| [[Kavita Ramdas]]
| zientzialari indiarra
| [[zientzialari]]
| 1963<br/>1962-09-22
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/kavita_ramdas kavita_ramdas]
| [[:d:Q6379296|Q6379296]]
|-
| [[Fitxategi:KeesMoeliker.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4493781|Kees Moeliker]]''
| biologo nederlandarra
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q1225716|ornitologo]]''
| 1960-10-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/kees_moeliker kees_moeliker]
| [[:d:Q4493781|Q4493781]]
|-
| [[Fitxategi:TED Magic Show.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5566371|Keith Barry]]''
|
| ''[[:d:Q15855449|magialari]]''
| 1976-10-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
| [https://www.ted.com/speakers/keith_barry keith_barry]
| [[:d:Q5566371|Q5566371]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782683|Keith Bellows]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/keith_bellows keith_bellows]
| [[:d:Q23782683|Q23782683]]
|-
|
| ''[[:d:Q22095432|Keith Chen]]''
|
| [[ekonomialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/keith_chen keith_chen]
| [[:d:Q22095432|Q22095432]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661670|Keith Nolan]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/keith_nolan keith_nolan]
| [[:d:Q23661670|Q23661670]]
|-
| [[Fitxategi:Keith Schacht.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6384989|Keith Schacht]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1979-12-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/keith_schacht keith_schacht]
| [[:d:Q6384989|Q6384989]]
|-
| [[Fitxategi:Keller Rinaudo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23713542|Keller Rinaudo]]''
|
| ''[[:d:Q3951423|arroka-eskalatzaile]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q3437279|roboticist]]''
| 1987
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/keller_rinaudo keller_rinaudo]
| [[:d:Q23713542|Q23713542]]
|-
| [[Fitxategi:Kelli Anderson 1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23662160|Kelli Anderson]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kelli_anderson kelli_anderson]
| [[:d:Q23662160|Q23662160]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712681|Kelli Swazey]]''
|
| [[antropologo]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kelli_swazey kelli_swazey]
| [[:d:Q23712681|Q23712681]]
|-
|
| ''[[:d:Q16216668|Kelly McGonigal]]''
| psikologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1977-10-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kelly_mcgonigal kelly_mcgonigal]
| [[:d:Q16216668|Q16216668]]
|-
|
| ''[[:d:Q59828743|Kelly Richmond Pope]]''
|
| ''[[:d:Q8142883|kriminologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kelly_richmond_pope kelly_richmond_pope]
| [[:d:Q59828743|Q59828743]]
|-
| [[Fitxategi:Ken-Goldberg-Apr-2019-med-res.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6387683|Ken Goldberg]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q6934789|artista multimedia]]''<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q3437279|roboticist]]''
| 1961-10-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ken_goldberg ken_goldberg]
| [[:d:Q6387683|Q6387683]]
|-
| [[Fitxategi:KenJenningsByPhilKonstantin.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q186|Ken Jennings]]''
|
| ''[[:d:Q1709010|software ingeniari]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q47454185|game show contestant]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''<br/>''[[:d:Q61747890|mind gamer]]''<br/>''[[:d:Q22662561|game show host]]''<br/>[[idazle]]
| 1974-05-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ken_jennings ken_jennings]
| [[:d:Q186|Q186]]
|-
| [[Fitxategi:Sir Ken Robinson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ken Robinson]]
| entsegugile, idazle eta hizlari ingelesa. Hezkuntza gaia jorratu duen idazlea.
| ''[[:d:Q13423598|education expert]]''<br/>''[[:d:Q1758037|parlamentuko lehendakari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[hezitzaile]]<br/>''[[:d:Q736415|conferencier]]''<br/>''[[:d:Q106638245|documentary participant]]''
| 1950-03-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/sir_ken_robinson sir_ken_robinson]
| [[:d:Q718012|Q718012]]
|-
|
| ''[[:d:Q6389224|Kenichi Ebina]]''
|
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[koreografo]]
| 1974-01-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Japonia]]
| [https://www.ted.com/speakers/kenichi_ebina kenichi_ebina]
| [[:d:Q6389224|Q6389224]]
|-
| [[Fitxategi:Kenneth Cukier.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23729173|Kenneth Cukier]]''
| kazetari britainiarra
| [[kazetari]]
| 1968
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/kenneth_cukier kenneth_cukier]
| [[:d:Q23729173|Q23729173]]
|-
|
| ''[[:d:Q6390295|Kenneth Kamler]]''
|
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''<br/>[[zirujau]]
| 1947
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ken_kamler ken_kamler]
| [[:d:Q6390295|Q6390295]]
|-
| [[Fitxategi:Kenneth J. Lacovara with Dreadnoughtus femur.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17517145|Kenneth Lacovara]]''
| paleontologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''
| 1961-03-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kenneth_lacovara kenneth_lacovara]
| [[:d:Q17517145|Q17517145]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769238|Kenneth Shinozuka]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kenneth_shinozuka kenneth_shinozuka]
| [[:d:Q23769238|Q23769238]]
|-
|
| ''[[:d:Q6391818|Kent Larson]]''
| arkitekto estatubatuarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kent_larson kent_larson]
| [[:d:Q6391818|Q6391818]]
|-
|
| ''[[:d:Q92662381|Keolu Fox]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/keolu_fox keolu_fox]
| [[:d:Q92662381|Q92662381]]
|-
| [[Fitxategi:Keren Elazari at the SingularityU The Netherlands Summit 2016 (29027689414) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23728252|Keren Elazari]]''
|
| ''[[:d:Q28344495|computer security consultant]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q18922761|white hat]]''<br/>[[hizlari]]
| 1981
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/keren_elezari keren_elezari]
| [[:d:Q23728252|Q23728252]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662144|Kevin Allocca]]''
|
| [[informatikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kevin_allocca kevin_allocca]
| [[:d:Q23662144|Q23662144]]
|-
| [[Fitxategi:Kevin Bales at Chatham House 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1740079|Kevin Bales]]''
|
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1952-02-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kevin_bales kevin_bales]
| [[:d:Q1740079|Q1740079]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712692|Kevin Breel]]''
|
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kevin_breel kevin_breel]
| [[:d:Q23712692|Q23712692]]
|-
|
| ''[[:d:Q16159323|Kevin Briggs]]''
| polizia estatubatuarra
| ''[[:d:Q384593|polizia]]''
| 1960s
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kevin_briggs kevin_briggs]
| [[:d:Q16159323|Q16159323]]
|-
| [[Fitxategi:Kevin Kelly, 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2707355|Kevin Kelly]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q876864|editore-laguntzaile]]''<br/>''[[:d:Q45916492|co-founder]]''
| 1952-04-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kevin_kelly kevin_kelly]
| [[:d:Q2707355|Q2707355]]
|-
|
| ''[[:d:Q6397296|Kevin R. Stone]]''
|
| [[zirujau]]
| 1955-06-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kevin_stone kevin_stone]
| [[:d:Q6397296|Q6397296]]
|-
| [[Fitxategi:Kevin Rudd DFAT (smile).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Rudd]]
|
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''
| 1957-09-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/kevin_rudd kevin_rudd]
| [[:d:Q43135|Q43135]]
|-
| [[Fitxategi:Kevin Slavin (5417557447).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23656201|Kevin Slavin]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kevin_slavin kevin_slavin]
| [[:d:Q23656201|Q23656201]]
|-
| [[Fitxategi:At the WEF in Davos- Kevin Surace (5851680253).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6397572|Kevin Surace]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1962-07-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kevin_surace kevin_surace]
| [[:d:Q6397572|Q6397572]]
|-
|
| ''[[:d:Q90746452|Kevin Y Njabo]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/kevin_njabo kevin_njabo]
| [[:d:Q90746452|Q90746452]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769225|Khadija Gbla]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/khadija_gbla khadija_gbla]
| [[:d:Q23769225|Q23769225]]
|-
| [[Fitxategi:Khalida Brohi.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20987867|Khalida Brohi]]''
|
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[idazle]]
| 1988
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Pakistan]]
| [https://www.ted.com/speakers/khalida_brohi khalida_brohi]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2043 2043]
| [[:d:Q20987867|Q20987867]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795688|Kim Gorgens]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kim_gorgens kim_gorgens]
| [[:d:Q23795688|Q23795688]]
|-
|
| ''[[:d:Q19893432|Kim Katrin Milan]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[hezitzaile]]
| 1984-03-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kim_katrin_milan kim_katrin_milan]
| [[:d:Q19893432|Q19893432]]
|-
| [[Fitxategi:Kimyoungha.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q140135|Kim Young-ha]]''
| idazle korearra
| [[idazle]]
| 1968-11-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hego Korea]]
| [https://www.ted.com/speakers/young_ha_kim young_ha_kim]
| [[:d:Q140135|Q140135]]
|-
|
| ''[[:d:Q20684882|Kimberley Motley]]''
| abokatu estatubatuarra
| [[abokatu]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kimberley_motley kimberley_motley]
| [[:d:Q20684882|Q20684882]]
|-
| [[Fitxategi:Kimberlé Crenshaw (40901215153).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6409990|Kimberlé Crenshaw]]''
|
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1959-05-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kimberle_crenshaw kimberle_crenshaw]
| [[:d:Q6409990|Q6409990]]
|-
| [[Fitxategi:Kiran Bedi at the SWIM Conference.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q2722085|Kiran Bedi]]''
|
| ''[[:d:Q384593|polizia]]''<br/>''[[:d:Q10833314|tenislari]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]
| 1949-06-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/kiran_bedhi kiran_bedhi]<br/>[https://www.ted.com/speakers/816 816]
| [[:d:Q2722085|Q2722085]]
|-
| [[Fitxategi:Kiran Bir Sethi.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17089348|Kiran Bir Sethi]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1966-04-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/kiran_sethi kiran_sethi]
| [[:d:Q17089348|Q17089348]]
|-
| [[Fitxategi:Kiran Gandhi.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28545688|Kiran Gandhi]]''
|
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q386854|bateria-jotzaile]]''
| 1989
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/madame_gandhi madame_gandhi]
| [[:d:Q28545688|Q28545688]]
|-
| [[Fitxategi:Kirby Ferguson by Rachel Lovinger.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23662751|Kirby Ferguson]]''
|
| [[film-zuzendari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kirby_ferguson kirby_ferguson]
| [[:d:Q23662751|Q23662751]]
|-
|
| ''[[:d:Q23785264|Kirk Citron]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kirk_citron kirk_citron]
| [[:d:Q23785264|Q23785264]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661631|Kirk Sorensen]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kirk_sorensen kirk_sorensen]
| [[:d:Q23661631|Q23661631]]
|-
| [[Fitxategi:Kirsty Duncan2019.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3197422|Kirsty Duncan]]''
| politikari kanadarra
| [[politikari]]<br/>[[geografo]]
| 1966-10-31
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/kirsty_duncan kirsty_duncan]
| [[:d:Q3197422|Q3197422]]
|-
|
| ''[[:d:Q23748704|Kitra Cahana]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[film-zuzendari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/kitra_cahana kitra_cahana]
| [[:d:Q23748704|Q23748704]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657081|Klaus Stadlmann]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/klaus_stadlmann klaus_stadlmann]
| [[:d:Q23657081|Q23657081]]
|-
| [[Fitxategi:Kotchakorn Voraakhom (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q59160125|Kotchakorn Voraakhom]]''
|
| ''[[:d:Q2815948|paisaiaren arkitektoa]]''
| 1981
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Thailandia]]
| [https://www.ted.com/speakers/kotchakorn_voraakhom kotchakorn_voraakhom]
| [[:d:Q59160125|Q59160125]]
|-
| [[Fitxategi:Kris Tompkins11.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6437293|Kris Tompkins]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q16060693|kontserbatzaile]]''
| 1950-06-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kristine_tompkins kristine_tompkins]
| [[:d:Q6437293|Q6437293]]
|-
| [[Fitxategi:Krista Donaldson.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23713567|Krista Donaldson]]''
|
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| 1973
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/krista_donaldson krista_donaldson]
| [[:d:Q23713567|Q23713567]]
|-
| [[Fitxategi:Krista tippett 1050.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q6437693|Krista Tippett]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| 1960-11-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/krista_tippett krista_tippett]
| [[:d:Q6437693|Q6437693]]
|-
|
| ''[[:d:Q6437748|Kristen Ashburn]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''
| 1973
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kristen_ashburn kristen_ashburn]
| [[:d:Q6437748|Q6437748]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760564|Kristen Marhaver]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kristen_marhaver kristen_marhaver]
| [[:d:Q23760564|Q23760564]]
|-
|
| ''[[:d:Q57891612|Kristin Poinar]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/kristin_poinar kristin_poinar]
| [[:d:Q57891612|Q57891612]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795680|Kristina Gjerde]]''
|
| [[abokatu]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kristina_gjerde kristina_gjerde]
| [[:d:Q23795680|Q23795680]]
|-
| [[Fitxategi:AI for Good Global Summit 2018 (42155745511).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27576279|Kriti Sharma]]''
|
| ''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| 1988
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kriti_sharma kriti_sharma]
| [[:d:Q27576279|Q27576279]]
|-
|
| ''[[:d:Q6449926|Kwabena Boahen]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1326886|ingeniari elektriko]]''<br/>''[[:d:Q26848923|bioengineer]]''
| 1964-09-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Ghana]]
| [https://www.ted.com/speakers/kwabena_boahen kwabena_boahen]
| [[:d:Q6449926|Q6449926]]
|-
| [[Fitxategi:Kwame Anthony Appiah in 2024 at the Library of Congress Great Hall (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q572741|Kwame Anthony Appiah]]''
|
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1954-05-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/anthony_appiah anthony_appiah]
| [[:d:Q572741|Q572741]]
|-
|
| ''[[:d:Q6451751|Kym Worthy]]''
| abokatu estatubatuarra
| [[abokatu]]<br/>[[kazetari]]
| 1957
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kym_worthy kym_worthy]
| [[:d:Q6451751|Q6451751]]
|-
| [[Fitxategi:Kyra D. Gaunt 02.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q63699019|Kyra Gaunt]]''
|
| ''[[:d:Q17484288|ethnomusicologist]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kyra_gaunt kyra_gaunt]
| [[:d:Q63699019|Q63699019]]
|-
| [[Fitxategi:LZ Granderson on New America.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6460513|LZ Granderson]]''
|
| ''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>[[kazetari]]
| 1972-03-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/lz_granderson lz_granderson]
| [[:d:Q6460513|Q6460513]]
|-
| [[Fitxategi:LaToye Ruby Frazier Look 3 2011 Ramspott.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19667999|LaToya Ruby Frazier]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[hezitzaile]]<br/>[[Museo eta arte-galerietako arduradun|eduki-editore]]<br/>''[[:d:Q18216771|bideoartista]]''<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''<br/>''[[:d:Q18074503|installation artist]]''<br/>''[[:d:Q56884373|book artist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1982
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/latoya_ruby_frazier latoya_ruby_frazier]
| [[:d:Q19667999|Q19667999]]
|-
| [[Fitxategi:Lakshmi Pratury.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6479908|Lakshmi Pratury]]''
|
| [[enpresaburu]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/lakshmi_pratury lakshmi_pratury]
| [[:d:Q6479908|Q6479908]]
|-
|
| ''[[:d:Q23301825|Lalitesh Katragadda]]''
|
| [[ingeniari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/lalitesh_katragadda lalitesh_katragadda]
| [[:d:Q23301825|Q23301825]]
|-
| [[Fitxategi:Laolu Senbanjo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30323325|Laolu Senbanjo]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[abokatu]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Nigeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/laolu_senbanjo laolu_senbanjo]
| [[:d:Q30323325|Q30323325]]
|-
| [[Fitxategi:Lara Setrakian.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6488591|Lara Setrakian]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1982-02-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/lara_setrakian lara_setrakian]
| [[:d:Q6488591|Q6488591]]
|-
| [[Fitxategi:Larry Brilliant in 2023 04.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2301314|Larry Brilliant]]''
|
| ''[[:d:Q12765408|epidemiologo]]''<br/>[[mediku]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[enpresaburu]]
| 1944-05-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/larry_brilliant larry_brilliant]
| [[:d:Q2301314|Q2301314]]
|-
|
| ''[[:d:Q6490024|Larry Burns]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/larry_burns larry_burns]
| [[:d:Q6490024|Q6490024]]
|-
| [[Fitxategi:Larry Page in the European Parliament, 17.06.2009.jpg|center|128px]]
| [[Larry Page]]
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| 1973-03-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sergey_brin_and_larry_page sergey_brin_and_larry_page]
| [[:d:Q4934|Q4934]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662777|Larry Smith]]''
|
| [[ekonomialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/larry_smith larry_smith]
| [[:d:Q23662777|Q23662777]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760296|Latif Nasser]]''
|
| ''[[:d:Q1235146|dokumentalgile]]''
| 1986-07-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/latif_nasser latif_nasser]
| [[:d:Q23760296|Q23760296]]
|-
| [[Fitxategi:Laura Boushnak.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23767452|Laura Boushnak]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1976
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kuwait]]
| [https://www.ted.com/speakers/laura_boushnak laura_boushnak]
| [[:d:Q23767452|Q23767452]]
|-
|
| ''[[:d:Q90497004|Laura Galante]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/laura_galante laura_galante]
| [[:d:Q90497004|Q90497004]]
|-
| [[Fitxategi:LauraJSnyder.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18207085|Laura J. Snyder]]''
|
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[filosofo]]
| 1964
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/laura_snyder laura_snyder]
| [[:d:Q18207085|Q18207085]]
|-
|
| ''[[:d:Q23498217|Laura L. Carstensen]]''
| psikologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 1953
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/laura_carstensen laura_carstensen]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1277 1277]
| [[:d:Q23498217|Q23498217]]
|-
|
| ''[[:d:Q28114721|Laura Robinson]]''
| kazetari kanadarra
| [[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/laura_robinson laura_robinson]
| [[:d:Q28114721|Q28114721]]
|-
|
| ''[[:d:Q20675690|Laura Schulz]]''
| psikologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/laura_schulz laura_schulz]
| [[:d:Q20675690|Q20675690]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769557|Laura Trice]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/laura_trice laura_trice]
| [[:d:Q23769557|Q23769557]]
|-
| [[Fitxategi:Laurel Braitman.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16738992|Laurel Braitman]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1978-02-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/laurel_braitman laurel_braitman]
| [[:d:Q16738992|Q16738992]]
|-
| [[Fitxategi:SallanCommencement.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q54704043|Lauren Cole Sallan]]''
|
| ''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q16037036|paleobiologist]]''<br/>''[[:d:Q4205432|iktiologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/lauren_sallan lauren_sallan]
| [[:d:Q54704043|Q54704043]]
|-
|
| ''[[:d:Q23798375|Lauren Hodge]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/lauren_hodge lauren_hodge]
| [[:d:Q23798375|Q23798375]]
|-
| [[Fitxategi:Lauren Zalaznick.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23797175|Lauren Zalaznick]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/lauren_zalaznick lauren_zalaznick]
| [[:d:Q23797175|Q23797175]]
|-
| [[Fitxategi:Laurie Garrett at Poptech shot by Kris Krug.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11351111|Laurie Garrett]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1951
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/laurie_garrett laurie_garrett]<br/>[https://www.ted.com/speakers/302 302]
| [[:d:Q11351111|Q11351111]]
|-
|
| ''[[:d:Q16215537|Laurie R. Santos]]''
| psikologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q1162163|zuzendari]]''
| 1975
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/laurie_santos laurie_santos]
| [[:d:Q16215537|Q16215537]]
|-
| [[Fitxategi:Lawrence Lessig May 2017.jpg|center|128px]]
| [[Lawrence Lessig]]
|
| [[legelari]]<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[politikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[irakasle]]
| 1961-06-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/larry_lessig larry_lessig]
| [[:d:Q217790|Q217790]]
|-
|
| ''[[:d:Q6509162|Leah Buechley]]''
|
| [[ingeniari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/leah_buechley leah_buechley]
| [[:d:Q6509162|Q6509162]]
|-
| [[Fitxategi:LeahChaseAp08Crop.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6509170|Leah Chase]]''
|
| ''[[:d:Q3427922|jatetxe-jabe]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''
| 1923-01-06
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/leah_chase leah_chase]
| [[:d:Q6509170|Q6509170]]
|-
| [[Fitxategi:Leana Wen 2017 04 14.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6509479|Leana Wen]]''
| ikertzailea
| [[mediku]]<br/>[[idazle]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1983-01-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Txinako Herri Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/leana_wen leana_wen]
| [[:d:Q6509479|Q6509479]]
|-
| [[Fitxategi:Escape from North Korea.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17306046|Lee Hyeon-seo]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''
| 1980
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ipar Korea]]
| [https://www.ted.com/speakers/hyeonseo_lee hyeonseo_lee]
| [[:d:Q17306046|Q17306046]]
|-
| [[Fitxategi:삼성전자 연구원 이진하 트위터 프로필 사진.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21059962|Lee Jin-ha]]''
| diseinatzaile korearra
| [[diseinatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hego Korea]]
| [https://www.ted.com/speakers/jinha_lee jinha_lee]
| [[:d:Q21059962|Q21059962]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760283|Lee Mokobe]]''
|
| [[poeta]]
|
| [[Gizon trans|gizon transgenero]]
|
| [https://www.ted.com/speakers/lerato_mokobe lerato_mokobe]
| [[:d:Q23760283|Q23760283]]
|-
| [[Fitxategi:LeeSmolinAtHarvard.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q437263|Lee Smolin]]''
|
| [[astronomo]]<br/>''[[:d:Q19350898|fisikari teoriko]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1955-06-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/lee_smolin lee_smolin]<br/>[https://www.ted.com/speakers/310 310]
| [[:d:Q437263|Q437263]]
|-
| [[Fitxategi:Leland Melvin.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q632907|Leland D. Melvin]]''
|
| [[astronauta]]<br/>''[[:d:Q19204627|amerikar futboleko jokalari]]''<br/>[[ingeniari]]
| 1964-02-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/leland_melvin leland_melvin]
| [[:d:Q632907|Q632907]]
|-
| [[Fitxategi:Lemn Sissay hopemas xmas partyeventful-org-uk low 18 (5273390039).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6521230|Lemn Sissay]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15958754|esatari]]''<br/>[[poeta]]
| 1967-05-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/lemn_sissay lemn_sissay]
| [[:d:Q6521230|Q6521230]]
|-
| [[Fitxategi:Lemon Andersen.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6521290|Lemon Andersen]]''
| aktore estatubatuarra
| [[Antzezle|aktore]]
| 1975-04-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/lemon_andersen lemon_andersen]
| [[:d:Q6521290|Q6521290]]
|-
| [[Fitxategi:Lennart Green 2006.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5769932|Lennart Green]]''
|
| ''[[:d:Q15855449|magialari]]''
| 1941-12-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/lennart_green lennart_green]
| [[:d:Q5769932|Q5769932]]
|-
| [[Fitxategi:Leo Igwe at TAM 7-12-2012.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q6523857|Leo Igwe]]''
|
| ''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q10527030|humanista]]''
| 1970-07-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Nigeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/leo_igwe leo_igwe]
| [[:d:Q6523857|Q6523857]]
|-
| [[Fitxategi:LeonardSusskindStanfordNov2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q203243|Leonard Susskind]]''
| fisikari estatubatuarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[zientzialari]]
| 1940-05-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/leonard_susskind leonard_susskind]<br/>[https://www.ted.com/speakers/992 992]
| [[:d:Q203243|Q203243]]
|-
| [[Fitxategi:Lera Boroditsky.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6528728|Lera Boroditsky]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q14565186|cognitive scientist]]''<br/>[[katedradun]]
| 1976-05-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Bielorrusia]]
| [https://www.ted.com/speakers/lera_boroditsky lera_boroditsky]
| [[:d:Q6528728|Q6528728]]
|-
| [[Fitxategi:Dr. Leroy Cronin portrait.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6528921|Leroy Cronin]]''
|
| [[kimikari]]
| 1973-06-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/lee_cronin lee_cronin]
| [[:d:Q6528921|Q6528921]]
|-
|
| ''[[:d:Q4116838|Lesley Hazleton]]''
| idazle britainiarra
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q24262594|idazle erlijioso]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[hizlari]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''
| 1945-09-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/lesley_hazleton lesley_hazleton]
| [[:d:Q4116838|Q4116838]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656887|Leslie Dodson]]''
|
| [[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/leslie_dodson leslie_dodson]
| [[:d:Q23656887|Q23656887]]
|-
|
| ''[[:d:Q6531033|Leslie Morgan Steiner]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1965-07-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/leslie_morgan_steiner leslie_morgan_steiner]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1527 1527]
| [[:d:Q6531033|Q6531033]]
|-
|
| ''[[:d:Q6531172|Leslie T. Chang]]''
|
| [[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/leslie_chang leslie_chang]
| [[:d:Q6531172|Q6531172]]
|-
|
| ''[[:d:Q124728014|Levon Biss]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/levon_biss levon_biss]
| [[:d:Q124728014|Q124728014]]
|-
| [[Fitxategi:Headshot Lewis Pugh.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q715979|Lewis Pugh]]''
|
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| 1969-12-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/lewis_pugh lewis_pugh]
| [[:d:Q715979|Q715979]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670651|Leyla Acaroglu]]''
|
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/leyla_acaroglu leyla_acaroglu]
| [[:d:Q23670651|Q23670651]]
|-
| [[Fitxategi:Leymah Gbowee (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Leymah Gbowee]]
|
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q16323111|bakearen aldeko aktibista]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1972-02-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Liberia]]
| [https://www.ted.com/speakers/leymah_gbowee leymah_gbowee]
| [[:d:Q107037|Q107037]]
|-
| [[Fitxategi:Lian Pin Koh, Founding Director, ConservationDrones.org; and Professor of Applied Ecology and Conservation, University of Adelaide (34299001125) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23670480|Lian Pin Koh]]''
|
| ''[[:d:Q15839134|ekologo]]''
| 1976-04-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/lian_pin_koh lian_pin_koh]
| [[:d:Q23670480|Q23670480]]
|-
| [[Fitxategi:Lidia Yuknavitch 2141146.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21067165|Lidia Yuknavitch]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1963-06-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/lidia_yuknavitch lidia_yuknavitch]
| [[:d:Q21067165|Q21067165]]
|-
|
| ''[[:d:Q6547401|Lil Buck]]''
|
| [[koreografo]]<br/>''[[:d:Q17307272|zirkuko artista]]''<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| 1988-05-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/lil_buck lil_buck]
| [[:d:Q6547401|Q6547401]]
|-
| [[Fitxategi:Lili Haydn.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q51603|Lili Haydn]]''
|
| [[musikagile]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q1259917|biolin-jotzaile]]''
| 1969-12-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/lili_haydn lili_haydn]
| [[:d:Q51603|Q51603]]
|-
| [[Fitxategi:Lily Tomlin in 2014.jpg|center|128px]]
| [[Lily Tomlin]]
|
| ''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>[[ahots-aktore]]<br/>[[idazle]]<br/>[[gidoilari]]
| 1939-09-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/lily_tomlin lily_tomlin]
| [[:d:Q229271|Q229271]]
|-
|
| ''[[:d:Q21552205|Linda A. Hill]]''
|
| [[hezitzaile]]<br/>[[ekonomialari]]
| 1956-07-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/linda_hill linda_hill]
| [[:d:Q21552205|Q21552205]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760269|Linda Cliatt-Wayman]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/linda_cliatt_wayman linda_cliatt_wayman]
| [[:d:Q23760269|Q23760269]]
|-
| [[Fitxategi:Linda Liukas at the Data of Tomorrow Conference 2017 (23496747288).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20252140|Linda Liukas]]''
|
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[hizlari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| 1986
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Finlandia]]
| [https://www.ted.com/speakers/linda_liukas linda_liukas]
| [[:d:Q20252140|Q20252140]]
|-
| [[Fitxategi:LinuxCon Europe Linus Torvalds 03 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Linus Torvalds]]
|
| [[programatzaile]]
| 1969-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Finlandia]]
| [https://www.ted.com/speakers/linus_torvalds linus_torvalds]
| [[:d:Q34253|Q34253]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712829|Lisa Bu]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/lisa_bu lisa_bu]
| [[:d:Q23712829|Q23712829]]
|-
|
| ''[[:d:Q52394619|Lisa Dyson]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1974
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/lisa_dyson lisa_dyson]
| [[:d:Q52394619|Q52394619]]
|-
| [[Fitxategi:Lisa Feldman.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6557970|Lisa Feldman Barrett]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1963
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/lisa_feldman_barrett lisa_feldman_barrett]
| [[:d:Q6557970|Q6557970]]
|-
| [[Fitxategi:Lisa Gansky, entrepreneur, investor and author of The Mesh (15851050897).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6558012|Lisa Gansky]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1958-05-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/lisa_gansky lisa_gansky]
| [[:d:Q6558012|Q6558012]]
|-
|
| ''[[:d:Q13563157|Lisa Genova]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]
| 1970-11-22
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/lisa_genova lisa_genova]
| [[:d:Q13563157|Q13563157]]
|-
| [[Fitxategi:Lisa Harouni (6783963974).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23661649|Lisa Harouni]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/lisa_harouni lisa_harouni]
| [[:d:Q23661649|Q23661649]]
|-
| [[Fitxategi:Kofi Portrait.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q6558163|Lisa Kristine]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1965-09-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/lisa_kristine lisa_kristine]
| [[:d:Q6558163|Q6558163]]
|-
| [[Fitxategi:Lisa Margonelli 2011 (6263290261).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23797751|Lisa Margonelli]]''
|
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/lisa_margonelli lisa_margonelli]
| [[:d:Q23797751|Q23797751]]
|-
| [[Fitxategi:Liu Bolin painted portrait from Laurent Baillet.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q710377|Liu Bolin]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q18216771|bideoartista]]''
| 1973-01-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Txinako Herri Errepublika]]
| [https://www.ted.com/speakers/liu_bolin liu_bolin]
| [[:d:Q710377|Q710377]]
|-
| [[Fitxategi:Liv Boeree 2019.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q272529|Liv Boeree]]''
|
| ''[[:d:Q15295720|poker jokalari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| 1984-07-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ingalaterra]]
| [https://www.ted.com/speakers/liv_boeree liv_boeree]
| [[:d:Q272529|Q272529]]
|-
|
| ''[[:d:Q109566748|Liz Ogbu]]''
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q131062|hirigile]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/liz_ogbu liz_ogbu]
| [[:d:Q109566748|Q109566748]]
|-
| [[Fitxategi:Portrait-liza-donnelly.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6660387|Liza Donnelly]]''
|
| ''[[:d:Q1114448|umorista grafiko]]''
| 1955-01-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/liza_donnelly liza_donnelly]
| [[:d:Q6660387|Q6660387]]
|-
| [[Fitxategi:Napoleoni Loretta by Peter Hodsoll 380dpi.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2617501|Loretta Napoleoni]]''
| kazetari italiarra
| [[kazetari]]
| 1955-07-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/loretta_napoleoni loretta_napoleoni]
| [[:d:Q2617501|Q2617501]]
|-
| [[Fitxategi:Loretta Ross The Laura Flanders Show 2017.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q50361895|Loretta Ross]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[idazle]]
| 1953-08-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/loretta_j_ross loretta_j_ross]
| [[:d:Q50361895|Q50361895]]
|-
|
| ''[[:d:Q6681071|Lori Gottlieb]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1900167|psikoterapeuta]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>[[autore]]
| 1966-12-20<br/>1967
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/lori_gottlieb lori_gottlieb]
| [[:d:Q6681071|Q6681071]]
|-
| [[Fitxategi:Privacy and security in a connected age.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6681722|Lorrie Cranor]]''
| ikertzaile estatubatuarra
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1971-02-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/lorrie_faith_cranor lorrie_faith_cranor]
| [[:d:Q6681722|Q6681722]]
|-
| [[Fitxategi:Louie Schwartzberg (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3260256|Louis Schwartzberg]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[argazki-zuzendari]]
| 1950-02-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/louie_schwartzberg louie_schwartzberg]
| [[:d:Q3260256|Q3260256]]
|-
|
| ''[[:d:Q454074|Louise Leakey]]''
|
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''<br/>[[arkeologo]]<br/>''[[:d:Q17488316|historiaurrelari]]''<br/>''[[:d:Q21272406|paleoantropologo]]''
| 1972-03-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/louise_leakey louise_leakey]
| [[:d:Q454074|Q454074]]
|-
| [[Fitxategi:Fresco Louise Foto Henk Thomas.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3490296|Louise O. Fresco]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ingeniari]]
| 1952-02-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/louise_fresco louise_fresco]
| [[:d:Q3490296|Q3490296]]
|-
|
| ''[[:d:Q11763228|Luca Turin]]''
|
| ''[[:d:Q5287861|chief technology officer]]''<br/>''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>''[[:d:Q14906342|biofisikari]]''<br/>[[idazle]]
| 1953-11-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Libano]]
| [https://www.ted.com/speakers/luca_turin luca_turin]
| [[:d:Q11763228|Q11763228]]
|-
| [[Fitxategi:Lucianne Walkowicz (cropped).png|center|128px]]
| ''[[:d:Q23656158|Lucianne M. Walkowicz]]''
|
| [[astronomo]]
| 1979
| [[Genero ez bitar|ez-bitar]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/lucianne_walkowicz lucianne_walkowicz]
| [[:d:Q23656158|Q23656158]]
|-
| [[Fitxategi:TEDxAmsterdam Live 0511 (5933038975).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16194527|Lucien Engelen]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
| 1962-07-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/lucien_engelen lucien_engelen]
| [[:d:Q16194527|Q16194527]]
|-
| [[Fitxategi:Body Architect.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23662194|Lucy McRae]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q11977439|interaction designer]]''
| 1979
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/lucy_mcrae lucy_mcrae]
| [[:d:Q23662194|Q23662194]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662726|Ludwick Marishane]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ludwick_marishane ludwick_marishane]
| [[:d:Q23662726|Q23662726]]
|-
|
| ''[[:d:Q68704888|Luhan Yang]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/luhan_yang luhan_yang]
| [[:d:Q68704888|Q68704888]]
|-
| [[Fitxategi:Luis von Ahn.jpg|center|128px]]
| [[Luis von Ahn]]
|
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1978-08-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Guatemala]]
| [https://www.ted.com/speakers/luis_von_ahn luis_von_ahn]
| [[:d:Q92984|Q92984]]
|-
| [[Fitxategi:Luisa Neubauer at 15 September 2023 Fridays for Future rally.jpg|center|128px]]
| [[Luisa Neubauer]]
|
| ''[[:d:Q61048378|climate activist]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[geografo]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1996-04-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/luisa_neubauer luisa_neubauer]
| [[:d:Q61625543|Q61625543]]
|-
| [[Fitxategi:Luke Sital-Singh (Haldern Pop Festival 2014) IMGP1705 smial wp.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16232430|Luke Sital-Singh]]''
| egile abeslari britainiarra
| [[egile abeslari]]
| 1988-03-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/luke_sital_singh luke_sital_singh]
| [[:d:Q16232430|Q16232430]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727939|Luke Syson]]''
|
| [[Museo eta arte-galerietako arduradun|eduki-editore]]<br/>''[[:d:Q1162163|zuzendari]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/luke_syson luke_syson]
| [[:d:Q23727939|Q23727939]]
|-
|
| ''[[:d:Q6702999|Luma Mufleh]]''
|
| [[zientzialari]]
| 1975-03-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/luma_mufleh luma_mufleh]
| [[:d:Q6702999|Q6702999]]
|-
|
| ''[[:d:Q27494203|Luvvie Ajayi]]''
|
| ''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[hizlari]]<br/>''[[:d:Q70591255|digital strategist]]''
| 1985-01-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Nigeria]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/luvvie_ajayi luvvie_ajayi]
| [[:d:Q27494203|Q27494203]]
|-
|
| ''[[:d:Q91830904|Lýdia Machová]]''
|
| [[Eleaniztun]]
| 1989-04-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/lydia_machova lydia_machova]
| [[:d:Q91830904|Q91830904]]
|-
| [[Fitxategi:Maajid Nawaz speaking at LibDem campaign event.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6721039|Maajid Nawaz]]''
|
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>[[idazle]]
| 1977-11-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/maajid_nawaz maajid_nawaz]
| [[:d:Q6721039|Q6721039]]
|-
| [[Fitxategi:Mac Barnett 2018.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6722199|Mac Barnett]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| 1982-08-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mac_barnett mac_barnett]
| [[:d:Q6722199|Q6722199]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782713|Mac Stone]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/mac_stone mac_stone]
| [[:d:Q23782713|Q23782713]]
|-
| [[Fitxategi:Madeleine Albright 1997.jpg|center|128px]]
| [[Madeleine Albright]]
|
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[enbaxadore]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>[[ministro]]<br/>''[[:d:Q7330070|Kanpo Harremanetarako ministro]]''
| 1937-05-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/madeleine_albright madeleine_albright]<br/>[https://www.ted.com/speakers/814 814]
| [[:d:Q174438|Q174438]]
|-
| [[Fitxategi:Mae Carol Jemison.jpg|center|128px]]
| [[Mae Jemison]]
|
| [[astronauta]]<br/>[[mediku]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| 1956-10-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mae_jemison mae_jemison]<br/>[https://www.ted.com/speakers/444 444]
| [[:d:Q34091|Q34091]]
|-
| [[Fitxategi:Magatte Wade 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30547266|Magatte Wade]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1976
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Senegal]]
| [https://www.ted.com/speakers/magatte_wade magatte_wade]
| [[:d:Q30547266|Q30547266]]
|-
|
| ''[[:d:Q84076056|Magda Sayeg]]''
| artista estatubatuarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/magda_sayeg magda_sayeg]
| [[:d:Q84076056|Q84076056]]
|-
|
| ''[[:d:Q600738|Magnus Larsson]]''
| tenislari suediarra
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''
| 1970-03-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/magnus_larsson magnus_larsson]
| [[:d:Q600738|Q600738]]
|-
| [[Fitxategi:Mai Lan.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15211605|Mai Lan]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q3501317|moda-diseinatzaile]]''<br/>[[egile abeslari]]<br/>[[musikari]]
| 1982
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/mai_lan mai_lan]
| [[:d:Q15211605|Q15211605]]
|-
| [[Fitxategi:Maira kalman 2010.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6736888|Maira Kalman]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>[[diseinatzaile]]
| 1949
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/maira_kalman maira_kalman]
| [[:d:Q6736888|Q6736888]]
|-
|
| ''[[:d:Q6738379|Majora Carter]]''
|
| [[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q104541864|urban activist]]''
| 1966-10-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/majora_carter majora_carter]
| [[:d:Q6738379|Q6738379]]
|-
| [[Fitxategi:Malcolm Gladwell 2014 (cropped) -2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q318429|Malcolm Gladwell]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1963-09-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/malcolm_gladwell malcolm_gladwell]
| [[:d:Q318429|Q318429]]
|-
|
| ''[[:d:Q23713725|Malcolm London]]''
|
| [[poeta]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/malcolm_london malcolm_london]
| [[:d:Q23713725|Q23713725]]
|-
| [[Fitxategi:MalcomMcLarenspeaking.jpg|center|128px]]
| [[Malcolm McLaren]]
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q1344174|talent agent]]''<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>[[Ordezkari artistiko]]<br/>''[[:d:Q21550489|conceptual artist]]''
| 1946-01-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/malcolm_mclaren malcolm_mclaren]
| [[:d:Q325377|Q325377]]
|-
| [[Fitxategi:Mallika-sarabhai-before-performance-saarang-2011-iit-madras.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3518417|Mallika Sarabhai]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| 1954-05-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/mallika_sarabhai mallika_sarabhai]
| [[:d:Q3518417|Q3518417]]
|-
| [[Fitxategi:Rp23wiki-67.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1525015|Malte Spitz]]''
| politikari alemaniarra
| [[politikari]]
| 1984-04-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/malte_spitz malte_spitz]
| [[:d:Q1525015|Q1525015]]
|-
| [[Fitxategi:Manal al-Shraif face (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Manal Al Sharif]]
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[informatikari]]
| 1979-04-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Saudi Arabia]]
| [https://www.ted.com/speakers/manal_al_sharif manal_al_sharif]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1587 1587]
| [[:d:Q445754|Q445754]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782698|Mandy Len Catron]]''
|
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/mandy_len_catron mandy_len_catron]
| [[:d:Q23782698|Q23782698]]
|-
|
| ''[[:d:Q41571330|Manoush Zomorodi]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1973-06-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/manoush_zomorodi manoush_zomorodi]
| [[:d:Q41571330|Q41571330]]
|-
| [[Fitxategi:Manu Prakash at TED.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q22063727|Manu Prakash]]''
|
| ''[[:d:Q14906342|biofisikari]]''<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q26848923|bioengineer]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/manu_prakash manu_prakash]
| [[:d:Q22063727|Q22063727]]
|-
| [[Fitxategi:Manuel Lima.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6752682|Manuel Lima]]''
|
| ''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[diseinatzaile]]
| 1978-05-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Portugal]]
| [https://www.ted.com/speakers/manuel_lima manuel_lima]
| [[:d:Q6752682|Q6752682]]
|-
| [[Fitxategi:Marc Abraham in Chile with AECH 01.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6755336|Marc Abrahams]]''
|
| ''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>[[Ig Nobel sariak]]
| 1956
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/marc_abrahams marc_abrahams]
| [[:d:Q6755336|Q6755336]]
|-
| [[Fitxategi:Marc Bamuthi Joseph, interview with YBCA (July 2014).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6755368|Marc Bamuthi Joseph]]''
|
| [[koreografo]]
| 1975
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/marc_bamuthi_joseph marc_bamuthi_joseph]
| [[:d:Q6755368|Q6755368]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662529|Marc Goodman]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/marc_goodman marc_goodman]
| [[:d:Q23662529|Q23662529]]
|-
| [[Fitxategi:Marc koska.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6755670|Marc Koska]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1961-03-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/marc_koska marc_koska]
| [[:d:Q6755670|Q6755670]]
|-
|
| ''[[:d:Q19881192|Marc Kushner]]''
| arkitekto estatubatuarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1977-09-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/marc_kushner marc_kushner]
| [[:d:Q19881192|Q19881192]]
|-
|
| ''[[:d:Q15917299|Marc Pachter]]''
|
| [[Erakusketa komisario|erakusketa-komisario]]
| 1943-05-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/marc_pachter marc_pachter]
| [[:d:Q15917299|Q15917299]]
|-
| [[Fitxategi:Marc raibert cebit hannover 2018.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6755817|Marc Raibert]]''
|
| [[ingeniari]]
| 1949-10-22<br/>1949-12-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/marc_raibert marc_raibert]
| [[:d:Q6755817|Q6755817]]
|-
| [[Fitxategi:MarcelDicke2007.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18521479|Marcel Dicke]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q3055126|entomologo]]''
| 1957-11-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/marcel_dicke marcel_dicke]
| [[:d:Q18521479|Q18521479]]
|-
|
| ''[[:d:Q23303134|Marcin Jakubowski]]''
|
|
| 1972
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/marcin_jakubowski marcin_jakubowski]
| [[:d:Q23303134|Q23303134]]
|-
| [[Fitxategi:MarcoAlverà.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q43191861|Marco Alverà]]''
|
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| 1975-08-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/marco_alvera marco_alvera]
| [[:d:Q43191861|Q43191861]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728391|Marco Annunziata]]''
|
| [[ekonomialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/marco_annunziata marco_annunziata]
| [[:d:Q23728391|Q23728391]]
|-
| [[Fitxategi:Marco Tempest.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q124966|Marco Tempest]]''
|
| [[antzerki zuzendari]]<br/>''[[:d:Q15855449|magialari]]''
| 1964-12-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suitza]]
| [https://www.ted.com/speakers/marco_tempest marco_tempest]
| [[:d:Q124966|Q124966]]
|-
|
| ''[[:d:Q18352586|Marcus Byrne]]''
| akademikoa hegoafrikarra
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/marcus_byrne marcus_byrne]
| [[:d:Q18352586|Q18352586]]
|-
| [[Fitxategi:Sautoy2 cropped.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q536457|Marcus du Sautoy]]''
|
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| 1965-08-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/marcus_du_sautoy marcus_du_sautoy]<br/>[https://www.ted.com/speakers/420 420]
| [[:d:Q536457|Q536457]]
|-
|
| ''[[:d:Q101242984|Margaret Bourdeaux]]''
|
| ''[[:d:Q18121578|directeur de recherche]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/margaret_bourdeaux margaret_bourdeaux]
| [[:d:Q101242984|Q101242984]]
|-
|
| ''[[:d:Q23765418|Margaret Gould Stewart]]''
| diseinatzaile estatubatuarra
| [[diseinatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/margaret_stewart margaret_stewart]
| [[:d:Q23765418|Q23765418]]
|-
| [[Fitxategi:Margaret Heffernan.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6759505|Margaret Heffernan]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q2462658|manager]]''
| 1955-06-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/margaret_heffernan margaret_heffernan]
| [[:d:Q6759505|Q6759505]]
|-
| [[Fitxategi:MargaretMitchell2022.jpg|center|128px]]
| [[Margaret Mitchell (zientzialaria)]]
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q123574267|AI ethicist]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/margaret_mitchell margaret_mitchell]
| [[:d:Q50346871|Q50346871]]
|-
| [[Fitxategi:Margaret Wertheim speaking at TED in 2009 (cropped closer).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4990332|Margaret Wertheim]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[matematikari]]
| 1958-08-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/margaret_wertheim margaret_wertheim]<br/>[https://www.ted.com/speakers/334 334]
| [[:d:Q4990332|Q4990332]]
|-
| [[Fitxategi:(Margrethe Vestager) Hearings of Margrethe Vestager DK, vice president-designate for a Europe fit for the digital age (48865071413) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Margrethe Vestager]]
| daniar politikaria
| [[politikari]]<br/>[[poeta]]
| 1968-04-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
| [https://www.ted.com/speakers/margrethe_vestager margrethe_vestager]
| [[:d:Q270820|Q270820]]
|-
|
| ''[[:d:Q23671015|Maria Bezaitis]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/maria_bezaitis maria_bezaitis]
| [[:d:Q23671015|Q23671015]]
|-
| [[Fitxategi:Maria DAMANAKI.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q261709|Maria Damanaki]]''
| politikari greziarra
| [[politikari]]<br/>[[ingeniari]]
| 1952-05-31
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Grezia]]
| [https://www.ted.com/speakers/maria_damanaki maria_damanaki]
| [[:d:Q261709|Q261709]]
|-
| [[Fitxategi:Marian Bantjes Pop!Tech.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3847649|Marian Bantjes]]''
|
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q1229025|tipografo]]''
| 1963-03-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/marian_bantjes marian_bantjes]
| [[:d:Q3847649|Q3847649]]
|-
| [[Fitxategi:Marian Wright Edelman, 2010 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1896700|Marian Wright Edelman]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q85305832|children's rights activist]]''
| 1939-06-06
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/marian_wright_edelman marian_wright_edelman]
| [[:d:Q1896700|Q1896700]]
|-
| [[Fitxategi:Mariana Mazzucato.jpg|center|128px]]
| [[Mariana Mazzucato]]
| italiar-estatubatuar ekonomialaria
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[autore]]
| 1968-06-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Italia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/mariana_mazzucato mariana_mazzucato]
| [[:d:Q15127513|Q15127513]]
|-
|
| ''[[:d:Q88976878|Marily Oppezzo]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/marily_oppezzo marily_oppezzo]
| [[:d:Q88976878|Q88976878]]
|-
| [[Fitxategi:Marina Abramović. The Cleaner (45524492341).jpg|center|128px]]
| [[Marina Abramović]]
| performancelari eta artista serbiarra
| ''[[:d:Q10774753|performancelari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q18216771|bideoartista]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q19850998|soinu artista]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q2707485|eszenografo]]''<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| 1946-11-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| ''[[:d:Q842141|Number Ones]]''<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federala]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Serbia]]<br/>[[Jugoslavia]]
| [https://www.ted.com/speakers/marina_abramovic marina_abramovic]
| [[:d:Q47496|Q47496]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760166|Marisa Fick-Jordan]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/marisa_fick_jordan marisa_fick_jordan]
| [[:d:Q23760166|Q23760166]]
|-
| [[Fitxategi:Nacht van de Radicale Vernieuwing (44737558181) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q33044550|Marjan van Aubel]]''
|
| ''[[:d:Q7541856|zeramikari]]''<br/>[[diseinatzaile]]
| 1985
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/marjan_van_aubel marjan_van_aubel]
| [[:d:Q33044550|Q33044550]]
|-
| [[Fitxategi:Mark Applebaum at TEDx Stanford (7231657568).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6766581|Mark Applebaum]]''
| musikagile estatubatuarra
| [[musikagile]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[musikari]]
| 1967
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mark_applebaum mark_applebaum]
| [[:d:Q6766581|Q6766581]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784752|Mark Bezos]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1969-05-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/mark_bezos mark_bezos]
| [[:d:Q23784752|Q23784752]]
|-
| [[Fitxategi:Mark Bittman 2017.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3294002|Mark Bittman]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''
| 1950-02-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mark_bittman mark_bittman]<br/>[https://www.ted.com/speakers/234 234]
| [[:d:Q3294002|Q3294002]]
|-
| [[Fitxategi:Mark Forsyth portrait.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16216552|Mark Forsyth]]''
| idazle britainiarra
| ''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q16312408|etymologist]]''<br/>[[kazetari]]
| 1977-04-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/mark_forsyth mark_forsyth]
| [[:d:Q16216552|Q16216552]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670507|Mark Kendall]]''
|
| ''[[:d:Q19902880|biomedical engineer]]''
| 1972-04-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/mark_kendall mark_kendall]
| [[:d:Q23670507|Q23670507]]
|-
|
| ''[[:d:Q15994669|Mark Pagel]]''
|
| ''[[:d:Q16063497|evolutionary biologist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1954-06-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mark_pagel mark_pagel]
| [[:d:Q15994669|Q15994669]]
|-
| [[Fitxategi:D07cd11-Guarup-Xingu-2007-Sue photos (22).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6769279|Mark Plotkin]]''
|
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q2374149|botanikari]]''<br/>''[[:d:Q32518759|ethnobotanist]]''
| 1955-05-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mark_plotkin mark_plotkin]
| [[:d:Q6769279|Q6769279]]
|-
| [[Fitxategi:Mark Pollock.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6769287|Mark Pollock]]''
|
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>''[[:d:Q15982858|motivational speaker]]''<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>[[arraunlari]]
| 1976-02-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
| [https://www.ted.com/speakers/mark_pollock mark_pollock]
| [[:d:Q6769287|Q6769287]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662165|Mark Raymond]]''
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/mark_raymond mark_raymond]
| [[:d:Q23662165|Q23662165]]
|-
| [[Fitxategi:Mark Ronson and Jennifer Su, 2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q425821|Mark Ronson]]''
|
| [[Disk jockey|discjockey]]<br/>[[kantugile]]<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| 1975-09-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mark_ronson mark_ronson]
| [[:d:Q425821|Q425821]]
|-
|
| ''[[:d:Q6769512|Mark Roth]]''
|
| ''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''
| 1958
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mark_roth mark_roth]
| [[:d:Q6769512|Q6769512]]
|-
|
| ''[[:d:Q23713549|Mark Shaw]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/mark_shaw mark_shaw]
| [[:d:Q23713549|Q23713549]]
|-
| [[Fitxategi:Mark Z. Jacobson.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6770480|Mark Z. Jacobson]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1113838|klimatologo]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q19377727|environmental engineer]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>[[zientzialari]]
| 1965
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mark_z_jacobson mark_z_jacobson]
| [[:d:Q6770480|Q6770480]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662733|Markham Nolan]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/markham_nolan markham_nolan]
| [[:d:Q23662733|Q23662733]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656649|Markus Fischer]]''
|
| [[diseinatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/markus_fischer markus_fischer]
| [[:d:Q23656649|Q23656649]]
|-
| [[Fitxategi:Markus giesler.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1789020|Markus Giesler]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q104629540|editor]]''
| 1976-07-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/markus_giesler markus_giesler]
| [[:d:Q1789020|Q1789020]]
|-
|
| ''[[:d:Q16751209|Marla Spivak]]''
|
| ''[[:d:Q350979|zoologo]]''<br/>''[[:d:Q3055126|entomologo]]''
| 1955
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/marla_spivak marla_spivak]
| [[:d:Q16751209|Q16751209]]
|-
| [[Fitxategi:Marlene Zuk, Palmerston North City Library.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q7472231|Marlene Zuk]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q15839134|ekologo]]''
| 1956-05-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/marlene_zuk marlene_zuk]
| [[:d:Q7472231|Q7472231]]
|-
| [[Fitxategi:Martin Ford Speaking July 2016.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19971558|Martin Ford]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q846430|futurist]]''<br/>[[hizlari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/martin_ford martin_ford]
| [[:d:Q19971558|Q19971558]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656755|Martin Hanczyc]]''
|
| [[kimikari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/martin_hanczyc martin_hanczyc]
| [[:d:Q23656755|Q23656755]]
|-
| [[Fitxategi:Martin Jacques (2012).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6775790|Martin Jacques]]''
| kazetari britainiarra
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15958754|esatari]]''
| 1945-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/martin_jacques martin_jacques]
| [[:d:Q6775790|Q6775790]]
|-
| [[Fitxategi:Official portrait of Lord Rees of Ludlow crop 2.jpg|center|128px]]
| [[Martin John Rees]]
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[astronomo]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''<br/>''[[:d:Q2998308|kosmologo]]''
| 1942-06-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/sir_martin_rees sir_martin_rees]
| [[:d:Q335213|Q335213]]
|-
|
| ''[[:d:Q20011313|Martin Pistorius]]''
|
| [[autore]]<br/>''[[:d:Q6859454|web developer]]''
| 1975-12-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/martin_pistorius martin_pistorius]
| [[:d:Q20011313|Q20011313]]
|-
| [[Fitxategi:Flickr - The U.S. Army - Comprehensive Soldiers Fitness (1)cropped.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q320927|Martin Seligman]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q18437198|bridge jokalari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1942-08-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/martin_seligman martin_seligman]
| [[:d:Q320927|Q320927]]
|-
| [[Fitxategi:Photo of filmmaker Martin Villeneuve, April 2015.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3295670|Martin Villeneuve]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| 1978-03-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/martin_villeneuve martin_villeneuve]
| [[:d:Q3295670|Q3295670]]
|-
|
| ''[[:d:Q30754553|Martina Flor]]''
|
| [[diseinatzaile grafiko]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/martina_flor martina_flor]
| [[:d:Q30754553|Q30754553]]
|-
| [[Fitxategi:Martine-Rothblatt2-5773.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6777103|Martine Rothblatt]]''
| estatubatuar abokatua, idazlea eta enpresaburua
| [[abokatu]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1954-10-10
| [[Emakume trans|emakume transgenero]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/martine_rothblatt martine_rothblatt]
| [[:d:Q6777103|Q6777103]]
|-
| [[Fitxategi:Marvin Minsky at OLPC.jpg|center|128px]]
| [[Marvin Minsky]]
| Adimen Artifizialaren sortzaileetako bat (1927-2016)
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| 1927-08-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/marvin_minsky marvin_minsky]
| [[:d:Q204815|Q204815]]
|-
| [[Fitxategi:Marvin Rees - 2023 (52717617130) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q24039198|Marvin Rees]]''
| politikari britainiarra
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q837703|non-executive director]]''
| 1972-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/marvin_rees marvin_rees]
| [[:d:Q24039198|Q24039198]]
|-
| [[Fitxategi:Marwa Al-Sabouni.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q71169687|Marwa Al-Sabouni]]''
| arkitekto siriarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[idazle]]
| 1981-09-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Siria]]
| [https://www.ted.com/speakers/marwa_al_sabouni marwa_al_sabouni]
| [[:d:Q71169687|Q71169687]]
|-
| [[Fitxategi:Mary-lou-jepsen-google-io-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mary Lou Jepsen]]
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]
| 1965-04-06
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mary_lou_jepsen mary_lou_jepsen]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1465 1465]
| [[:d:Q41638|Q41638]]
|-
| [[Fitxategi:Mary Norris 2019 Texas Book Festival.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20979342|Mary Norris]]''
|
| [[kazetari]]
| 1952-02-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mary_norris mary_norris]
| [[:d:Q20979342|Q20979342]]
|-
| [[Fitxategi:Mary Roach at TED in 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q444136|Mary Roach]]''
|
| ''[[:d:Q18533509|medikuntza-idazlea]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q123853167|magazine writer]]''
| 1959-03-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mary_roach mary_roach]
| [[:d:Q444136|Q444136]]
|-
| [[Fitxategi:Mary Robinson (2014).jpg|center|128px]]
| [[Mary Robinson]]
|
| [[politikari]]<br/>[[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q808967|barrister]]''
| 1944-05-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
| [https://www.ted.com/speakers/mary_robinson mary_robinson]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2526 2526]
| [[:d:Q188214|Q188214]]
|-
| [[Fitxategi:MARY T. BASSETT in 2023 06.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23767444|Mary Travis Bassett]]''
|
| ''[[:d:Q12765408|epidemiologo]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mary_bassett mary_bassett]
| [[:d:Q23767444|Q23767444]]
|-
|
| ''[[:d:Q23498467|Maryn McKenna]]''
|
| [[kazetari]]
| 1959-01-22
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/maryn_mckenna maryn_mckenna]
| [[:d:Q23498467|Q23498467]]
|-
| [[Fitxategi:Massimo banzi.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16174456|Massimo Banzi]]''
| diseinatzaile italiarra
| [[diseinatzaile]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>''[[:d:Q2994387|aholkulari]]''
| 1968-02-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/massimo_banzi massimo_banzi]
| [[:d:Q16174456|Q16174456]]
|-
|
| ''[[:d:Q91168750|Mathias Basner]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/mathias_basner mathias_basner]
| [[:d:Q91168750|Q91168750]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783045|Mathias Jud]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suitza]]
| [https://www.ted.com/speakers/mathias_jud mathias_jud]
| [[:d:Q23783045|Q23783045]]
|-
|
| ''[[:d:Q3298792|Mathieu Lehanneur]]''
| diseinatzaile frantziarra
| [[diseinatzaile]]
| 1974-08-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/mathieu_lehanneur mathieu_lehanneur]<br/>[https://www.ted.com/speakers/501 501]
| [[:d:Q3298792|Q3298792]]
|-
| [[Fitxategi:Matt Cutts Headshot.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q890702|Matt Cutts]]''
|
| [[informatikari]]
| 1972
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/matt_cutts matt_cutts]
| [[:d:Q890702|Q890702]]
|-
|
| ''[[:d:Q16194081|Matt Goldman]]''
|
| [[disko-ekoizle]]<br/>[[kantugile]]
| 1969-12-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/matt_goldman matt_goldman]
| [[:d:Q16194081|Q16194081]]
|-
|
| ''[[:d:Q3299487|Matt Johnson]]''
|
| ''[[:d:Q386854|bateria-jotzaile]]''<br/>''[[:d:Q4351403|perkusionista]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[software garatzaile]]<br/>''[[:d:Q1779650|design engineer]]''
| 1970-11-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/matt_johnson matt_johnson]
| [[:d:Q3299487|Q3299487]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769530|Matt Kenyon]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| 1977
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/matt_kenyon matt_kenyon]
| [[:d:Q23769530|Q23769530]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662668|Matt Killingsworth]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/matt_killingsworth matt_killingsworth]
| [[:d:Q23662668|Q23662668]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662543|Matt Mills]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/matthew_mills_and_tamara_roukaerts matthew_mills_and_tamara_roukaerts]
| [[:d:Q23662543|Q23662543]]
|-
| [[Fitxategi:Matt Mullenweg (1).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q92877|Matt Mullenweg]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| 1984-01-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/matt_mullenweg matt_mullenweg]
| [[:d:Q92877|Q92877]]
|-
| [[Fitxategi:Official portrait of Viscount Ridley crop 2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q961972|Matt Ridley]]''
|
| ''[[:d:Q806798|bankari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q350979|zoologo]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[lur-jabe]]
| 1958-02-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/matt_ridley matt_ridley]
| [[:d:Q961972|Q961972]]
|-
|
| ''[[:d:Q23301826|Matt Weinstein]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/matt_weinstein matt_weinstein]
| [[:d:Q23301826|Q23301826]]
|-
|
| ''[[:d:Q124606154|Matthew A. Wilson]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/matt_wilson matt_wilson]
| [[:d:Q124606154|Q124606154]]
|-
| [[Fitxategi:Matthew Carter, 2014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q383244|Matthew Carter]]''
|
| ''[[:d:Q354034|type designer]]''<br/>''[[:d:Q635734|artxibozain]]''<br/>[[diseinatzaile]]
| 1937-10-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/matthew_carter matthew_carter]
| [[:d:Q383244|Q383244]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783062|Matthew Childs]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/matthew_childs matthew_childs]
| [[:d:Q23783062|Q23783062]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759559|Matthew O'Reilly]]''
|
| ''[[:d:Q1497094|emergency medical technician]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/matthew_o_reilly matthew_o_reilly]
| [[:d:Q23759559|Q23759559]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783080|Matthew White]]''
|
| [[musikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/matthew_white matthew_white]
| [[:d:Q23783080|Q23783080]]
|-
|
| ''[[:d:Q24041573|Matthew Williams]]''
|
| [[Atleta|kirolari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/matthew_williams matthew_williams]
| [[:d:Q24041573|Q24041573]]
|-
| [[Fitxategi:Portrait de Matthieu Ricard.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q732418|Matthieu Ricard]]''
|
| ''[[:d:Q854997|bhikkhu]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| 1946-02-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/matthieu_ricard matthieu_ricard]
| [[:d:Q732418|Q732418]]
|-
| [[Fitxategi:Seracini.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q283470|Maurizio Seracini]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>[[Aditu]]<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1946-12-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/maurizio_seracini maurizio_seracini]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1296 1296]
| [[:d:Q283470|Q283470]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662756|Max Little]]''
|
| [[matematikari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/max_little max_little]
| [[:d:Q23662756|Q23662756]]
|-
| [[Fitxategi:Max Tegmark.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2076321|Max Tegmark]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[astronomo]]<br/>''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''<br/>''[[:d:Q2998308|kosmologo]]''<br/>[[idazle]]
| 1967-05-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/max_tegmark max_tegmark]
| [[:d:Q2076321|Q2076321]]
|-
| [[Fitxategi:20101227 May El-Khalil cropped.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1489143|May El-Khalil]]''
|
|
| 1955-12-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/may_el_khalil may_el_khalil]
| [[:d:Q1489143|Q1489143]]
|-
|
| ''[[:d:Q4081184|Maya Beiser]]''
|
| ''[[:d:Q13219637|biolontxelista]]''
| 1963-12-31
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/maya_beiser maya_beiser]
| [[:d:Q4081184|Q4081184]]
|-
| [[Fitxategi:Maya Penn headshot.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19664921|Maya Penn]]''
|
| [[animatzaile]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q12362622|filantropo]]''<br/>''[[:d:Q3501317|moda-diseinatzaile]]''
| 2000-02-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/maya_penn_1 maya_penn_1]
| [[:d:Q19664921|Q19664921]]
|-
| [[Fitxategi:General Session with Maysoon Zayid.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6797978|Maysoon Zayid]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[komediante]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| 1974
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/maysoon_zayid maysoon_zayid]
| [[:d:Q6797978|Q6797978]]
|-
| [[Fitxategi:Maz Jobrani VOA 02 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1142510|Maz Jobrani]]''
|
| [[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[komediante]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| 1972-02-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Iran]]
| [https://www.ted.com/speakers/maz_jobrani maz_jobrani]
| [[:d:Q1142510|Q1142510]]
|-
|
| ''[[:d:Q23798616|McKenna Pope]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/mckenna_pope mckenna_pope]
| [[:d:Q23798616|Q23798616]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759676|Meaghan Ramsey]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/meaghan_ramsey meaghan_ramsey]
| [[:d:Q23759676|Q23759676]]
|-
| [[Fitxategi:Mechai Viravaidya 2008 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6584188|Mechai Viravaidya]]''
| politikari thailandiarra
| [[politikari]]
| 1941-01-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Thailandia]]
| [https://www.ted.com/speakers/mechai_viravaidya mechai_viravaidya]
| [[:d:Q6584188|Q6584188]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759544|Meera Vijayann]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/meera_vijayann meera_vijayann]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2071 2071]
| [[:d:Q23759544|Q23759544]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670504|Meg Jay]]''
|
| ''[[:d:Q1113899|psikologo kliniko]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 1969-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/meg_jay meg_jay]
| [[:d:Q23670504|Q23670504]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662848|Megan Kamerick]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q5394545|freelance journalist]]''<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/megan_kamerick megan_kamerick]
| [[:d:Q23662848|Q23662848]]
|-
| [[Fitxategi:Megan Phelps-Roper 266660.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q22279168|Megan Phelps-Roper]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[hizlari]]<br/>''[[:d:Q2296674|social media manager]]''
| 1986-01-31
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/megan_phelps_roper megan_phelps_roper]
| [[:d:Q22279168|Q22279168]]
|-
| [[Fitxategi:Megan Washington.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6808754|Megan Washington]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''
| 1986-01-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/megan_washington megan_washington]
| [[:d:Q6808754|Q6808754]]
|-
|
| ''[[:d:Q59706643|Mei Lin Neo]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/mei_lin_neo mei_lin_neo]
| [[:d:Q59706643|Q59706643]]
|-
| [[Fitxategi:Meklit Hadero and Susie Ibarra (15276289548) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6810590|Meklit Hadero Meklit]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[egile abeslari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/meklit_hadero meklit_hadero]
| [[:d:Q6810590|Q6810590]]
|-
|
| ''[[:d:Q23688634|Melati and Isabel Wijsen]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/melati_and_isabel_wijsen melati_and_isabel_wijsen]
| [[:d:Q23688634|Q23688634]]
|-
| [[Fitxategi:Melinda Gates - World Economic Forum Annual Meeting 2011.jpg|center|128px]]
| [[Melinda Gates]]
|
| [[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q15472169|mezenas]]''<br/>''[[:d:Q12362622|filantropo]]''<br/>''[[:d:Q4479442|fundatzaile]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1964-08-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/melinda_french_gates melinda_french_gates]<br/>[https://www.ted.com/speakers/803 803]
| [[:d:Q463877|Q463877]]
|-
| [[Fitxategi:Melissa Fleming (2021).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23759770|Melissa Fleming]]''
|
| ''[[:d:Q17221|bozeramaile]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/melissa_fleming melissa_fleming]
| [[:d:Q23759770|Q23759770]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662348|Melissa Garren]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/melissa_garren melissa_garren]
| [[:d:Q23662348|Q23662348]]
|-
|
| ''[[:d:Q85954688|Melissa J. Moore]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/melissa_j_moore melissa_j_moore]
| [[:d:Q85954688|Q85954688]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662916|Melissa Marshall]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/melissa_marshall melissa_marshall]
| [[:d:Q23662916|Q23662916]]
|-
| [[Fitxategi:Mellody Hobson.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6813152|Mellody Hobson]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1969-04-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mellody_hobson mellody_hobson]
| [[:d:Q6813152|Q6813152]]
|-
|
| ''[[:d:Q24054818|Melvin Russell]]''
| polizia estatubatuarra
| ''[[:d:Q384593|polizia]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/melvin_russell melvin_russell]
| [[:d:Q24054818|Q24054818]]
|-
| [[Fitxategi:Memory Banda.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23760334|Memory Banda]]''
| aktibista malawiarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1996-09-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Malawi]]
| [https://www.ted.com/speakers/memory_banda memory_banda]
| [[:d:Q23760334|Q23760334]]
|-
| [[Fitxategi:Mena Trott from The Sew Weekly.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q52826|Mena Grabowski Trott]]''
| blogalari amerikarra
| ''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| 1977-09-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mena_trott mena_trott]
| [[:d:Q52826|Q52826]]
|-
|
| ''[[:d:Q54956679|Mennat El Ghalid]]''
|
| ''[[:d:Q2487799|mikologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/mennat_el_ghalid mennat_el_ghalid]
| [[:d:Q54956679|Q54956679]]
|-
| [[Fitxategi:Meta - Meron Gribetz - Founder-CEO - A.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q25095565|Meron Gribetz]]''
|
| [[enpresaburu]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/meron_gribetz meron_gribetz]
| [[:d:Q25095565|Q25095565]]
|-
| [[Fitxategi:Mia Birdsong.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23782693|Mia Birdsong]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mia_birdsong mia_birdsong]
| [[:d:Q23782693|Q23782693]]
|-
| [[Fitxategi:Michael Nielsen.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6833069|Michael A. Nielsen]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q19350898|fisikari teoriko]]''<br/>[[programatzaile]]
| 1974-01-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_nielsen michael_nielsen]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1094 1094]
| [[:d:Q6833069|Q6833069]]
|-
| [[Fitxategi:Michael Anti.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q536668|Michael Anti]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| 1975
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Txinako Herri Errepublika]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_anti michael_anti]
| [[:d:Q536668|Q536668]]
|-
| [[Fitxategi:Michael Bierut.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3856114|Michael Bierut]]''
|
| [[diseinatzaile]]<br/>[[diseinatzaile grafiko]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| 1957
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_bierut michael_bierut]
| [[:d:Q3856114|Q3856114]]
|-
| [[Fitxategi:Michael Botticelli.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6828740|Michael Botticelli]]''
| politikari estatubatuarra
| [[politikari]]
| 1958-01-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_botticelli michael_botticelli]
| [[:d:Q6828740|Q6828740]]
|-
|
| ''[[:d:Q6829848|Michael Dickinson]]''
| ikertzailea
| [[ingeniari]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1963
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_dickinson michael_dickinson]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1551 1551]
| [[:d:Q6829848|Q6829848]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670632|Michael Green]]''
| arkitekto kanadarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1966
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/michael_green michael_green]
| [[:d:Q23670632|Q23670632]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759758|Michael Green]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/michael_green_spi michael_green_spi]
| [[:d:Q23759758|Q23759758]]
|-
|
| ''[[:d:Q6830936|Michael Hansmeyer]]''
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1973
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/michael_hansmeyer michael_hansmeyer]
| [[:d:Q6830936|Q6830936]]
|-
|
| ''[[:d:Q40001545|Michael Hendryx]]''
|
| [[katedradun]]
| 1960
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/michael_hendryx michael_hendryx]
| [[:d:Q40001545|Q40001545]]
|-
| [[Fitxategi:Sociologist Michael Kimmel in 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1498283|Michael Kimmel]]''
|
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1951-02-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_kimmel michael_kimmel]
| [[:d:Q1498283|Q1498283]]
|-
| [[Fitxategi:Michael Patrick Lynch at Senate House.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6832368|Michael Lynch]]''
|
| [[filosofo]]
| 1966
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/michael_lynch michael_lynch]
| [[:d:Q6832368|Q6832368]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662341|Michael McDaniel]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/michael_mcdaniel michael_mcdaniel]
| [[:d:Q23662341|Q23662341]]
|-
|
| ''[[:d:Q6832811|Michael Merzenich]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| 1942-05-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_merzenich michael_merzenich]
| [[:d:Q6832811|Q6832811]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727972|Michael Metcalfe]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/michael_metcalfe michael_metcalfe]
| [[:d:Q23727972|Q23727972]]
|-
|
| ''[[:d:Q3308398|Michael Moschen]]''
|
| ''[[:d:Q17307272|zirkuko artista]]''
| 1955
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/michael_moschen michael_moschen]
| [[:d:Q3308398|Q3308398]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662981|Michael Norton]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/michael_norton michael_norton]
| [[:d:Q23662981|Q23662981]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784724|Michael Pawlyn]]''
| arkitekto britainiarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1967-09-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_pawlyn michael_pawlyn]
| [[:d:Q23784724|Q23784724]]
|-
| [[Fitxategi:Michael Pollan at Yale 1 cropped.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1138996|Michael Pollan]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''
| 1955-02-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_pollan michael_pollan]
| [[:d:Q1138996|Q1138996]]
|-
| [[Fitxategi:Michael porter.jpg|center|128px]]
| [[Michael Porter]]
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1906857|ingeniari mekaniko]]''<br/>''[[:d:Q10497074|military flight engineer]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1947-05-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_porter michael_porter]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1622 1622]
| [[:d:Q272146|Q272146]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783071|Michael Pritchard]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/michael_pritchard michael_pritchard]
| [[:d:Q23783071|Q23783071]]
|-
|
| ''[[:d:Q23768729|Michael Rubinstein]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/michael_rubinstein michael_rubinstein]
| [[:d:Q23768729|Q23768729]]
|-
| [[Fitxategi:Michael Sandel Me Judice.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q381044|Michael Sandel]]''
|
| ''[[:d:Q18930007|filosofo politiko]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1953-03-05<br/>1953-05-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_sandel michael_sandel]
| [[:d:Q381044|Q381044]]
|-
| [[Fitxategi:Michael Shellenberger.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6834344|Michael Shellenberger]]''
|
| [[autore]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>''[[:d:Q30131998|cultural anthropologist]]''<br/>''[[:d:Q15839134|ekologo]]''
| 1971-06-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_shellenberger michael_shellenberger]
| [[:d:Q6834344|Q6834344]]
|-
| [[Fitxategi:Michael Shermer wiki portrait4.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q126225|Michael Shermer]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q16063546|historian of science]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[filosofo]]
| 1954-09-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_shermer michael_shermer]
| [[:d:Q126225|Q126225]]
|-
| [[Fitxategi:Michael Specter Headshot new.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2356503|Michael Specter]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1955
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_specter michael_specter]
| [[:d:Q2356503|Q2356503]]
|-
| [[Fitxategi:Michael Stevens VidCon 2016.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q14436762|Michael Stevens]]''
|
| [[youtuber]]<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>[[hezitzaile]]<br/>[[hizlari]]<br/>[[komediante]]<br/>''[[:d:Q138858|animatzaile]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| 1986-01-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_stevens michael_stevens]
| [[:d:Q14436762|Q14436762]]
|-
| [[Fitxategi:MTTKeepingScore.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q520493|Michael Tilson Thomas]]''
|
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q16145150|musika-irakasle]]''
| 1944-12-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_tilson_thomas michael_tilson_thomas]
| [[:d:Q520493|Q520493]]
|-
| [[Fitxategi:General Fusion Michel Laberge (33250324636).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23727986|Michel Laberge]]''
| fisikari kanadarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1961
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/michel_laberge michel_laberge]
| [[:d:Q23727986|Q23727986]]
|-
|
| ''[[:d:Q60754633|Michel M Dugon]]''
|
| ''[[:d:Q5669847|assistant professor]]''
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/michel_dugon michel_dugon]
| [[:d:Q60754633|Q60754633]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661627|Michelle Borkin]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/michelle_borkin michelle_borkin]
| [[:d:Q23661627|Q23661627]]
|-
| [[Fitxategi:Michelle Obama 2013 official portrait.jpg|center|128px]]
| [[Michelle Obama]]
|
| [[abokatu]]<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''<br/>[[legelari]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| 1964-01-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michelle_obama michelle_obama]
| [[:d:Q13133|Q13133]]
|-
| [[Fitxategi:Mick Cornett (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q12003032|Mick Cornett]]''
|
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]
| 1958-07-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mick_cornett mick_cornett]
| [[:d:Q12003032|Q12003032]]
|-
| [[Fitxategi:Mick Ebeling (2015).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6838160|Mick Ebeling]]''
|
| [[zinema ekoizle]]
| 1970-11-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mick_ebeling mick_ebeling]
| [[:d:Q6838160|Q6838160]]
|-
|
| ''[[:d:Q16732921|Mick Mountz]]''
|
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mick_mountz mick_mountz]
| [[:d:Q16732921|Q16732921]]
|-
| [[Fitxategi:Miguel Nicolelis (16397324065).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q976399|Miguel Nicolelis]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[mediku]]<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q783906|neurologo]]''
| 1961-03-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/miguel_nicolelis miguel_nicolelis]
| [[:d:Q976399|Q976399]]
|-
| [[Fitxategi:Mihaly Csikszentmihalyi.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q316147|Mihaly Csikszentmihalyi]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q211346|psikiatra]]''
| 1934-09-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hungaria]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mihaly_csikszentmihalyi mihaly_csikszentmihalyi]
| [[:d:Q316147|Q316147]]
|-
|
| ''[[:d:Q89906394|Miho Janvier]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/miho_janvier miho_janvier]
| [[:d:Q89906394|Q89906394]]
|-
|
| ''[[:d:Q957612|Mike Archer]]''
|
| ''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1945-03-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/michael_archer michael_archer]
| [[:d:Q957612|Q957612]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657163|Mike Biddle]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/michael_biddle michael_biddle]
| [[:d:Q23657163|Q23657163]]
|-
| [[Fitxategi:Mikematas.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21463338|Mike Matas]]''
|
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q107573818|icon designer]]''
| 1986-03-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mike_matas mike_matas]
| [[:d:Q21463338|Q21463338]]
|-
| [[Fitxategi:Mike Rowe.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q455808|Mike Rowe]]''
|
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[ahots-aktore]]
| 1962-03-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mike_rowe mike_rowe]
| [[:d:Q455808|Q455808]]
|-
|
| ''[[:d:Q24053199|Mike Velings]]''
|
| ''[[:d:Q16060693|kontserbatzaile]]''<br/>''[[:d:Q56249301|pisciculturist]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/mike_velings mike_velings]
| [[:d:Q24053199|Q24053199]]
|-
| [[Fitxategi:Mike deGruy.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6849378|Mike deGruy]]''
|
| ''[[:d:Q1235146|dokumentalgile]]''<br/>[[argazki-zuzendari]]
| 1951-12-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mike_degruy mike_degruy]
| [[:d:Q6849378|Q6849378]]
|-
| [[Fitxategi:Michail Sygar, 2023 Ausschnitt.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4194814|Mikhail Zygar]]''
| kazetari errusiarra
| ''[[:d:Q15973695|political reporter]]''<br/>''[[:d:Q12144794|prosalari]]''<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>''[[:d:Q164236|gerra-berriemaile]]''<br/>''[[:d:Q589298|erredaktoreburu]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''
| 1981-01-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Errusia]]
| [https://www.ted.com/speakers/mikhail_zygar mikhail_zygar]
| [[:d:Q4194814|Q4194814]]
|-
| [[Fitxategi:Mikko Hypponen (12340136955) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2489610|Mikko Hyppönen]]''
|
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q28344495|computer security consultant]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''<br/>[[Aditu]]
| 1969-10-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Finlandia]]
| [https://www.ted.com/speakers/mikko_hypponen mikko_hypponen]
| [[:d:Q2489610|Q2489610]]
|-
| [[Fitxategi:Milton glaser.jpg|center|128px]]
| [[Milton Glaser]]
|
| [[diseinatzaile]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[diseinatzaile grafiko]]<br/>''[[:d:Q1229025|tipografo]]''<br/>''[[:d:Q1925963|artista grafiko]]''
| 1929-06-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/milton_glaser milton_glaser]
| [[:d:Q1351481|Q1351481]]
|-
|
| ''[[:d:Q4794835|Mina Bissell]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>''[[:d:Q15839136|biologo zelularra]]''<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1940
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Iran]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mina_bissell mina_bissell]
| [[:d:Q4794835|Q4794835]]
|-
|
| ''[[:d:Q73482980|Mindy Scheier]]''
|
| ''[[:d:Q3501317|moda-diseinatzaile]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[diseinatzaile]]
| 1971
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/mindy_scheier mindy_scheier]
| [[:d:Q73482980|Q73482980]]
|-
|
| ''[[:d:Q23809265|Miranda Wang & Jeanny Yao]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/miranda_wang_and_jenny_yao miranda_wang_and_jenny_yao]
| [[:d:Q23809265|Q23809265]]
|-
| [[Fitxategi:Miru Kim in paris catacombs.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6874759|Miru Kim]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1981
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/miru_kim miru_kim]
| [[:d:Q6874759|Q6874759]]
|-
| [[Fitxategi:MishaGlenny.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3859025|Misha Glenny]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| 1958-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/misha_glenny misha_glenny]<br/>[https://www.ted.com/speakers/486 486]
| [[:d:Q3859025|Q3859025]]
|-
| [[Fitxategi:Mitchel Resnick.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q650983|Mitchel Resnick]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1956-06-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mitch_resnick mitch_resnick]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1529 1529]
| [[:d:Q650983|Q650983]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795567|Mitchell Besser]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/mitchell_besser mitchell_besser]
| [[:d:Q23795567|Q23795567]]
|-
| [[Fitxategi:Mitchell joachim 2008.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q984089|Mitchell Joachim]]''
| arkitekto estatubatuarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q131062|hirigile]]''
| 1972-02-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/mitchell_joachim mitchell_joachim]
| [[:d:Q984089|Q984089]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795336|Miwa Matreyek]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/miwa_matreyek miwa_matreyek]
| [[:d:Q23795336|Q23795336]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712268|Mohamed Ali]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/mohamed_ali mohamed_ali]
| [[:d:Q23712268|Q23712268]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712650|Mohamed Hijri]]''
|
| [[zientzialari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/mohamed_hijri mohamed_hijri]
| [[:d:Q23712650|Q23712650]]
|-
| [[Fitxategi:Molly Crockett at World Economic Forum.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15989936|Molly J. Crockett]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| 1983-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/molly_crockett molly_crockett]
| [[:d:Q15989936|Q15989936]]
|-
| [[Fitxategi:Molly Stevens - 29314178254 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15896847|Molly Stevens]]''
| ikertzailea
| [[ingeniari]]<br/>[[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/molly_stevens molly_stevens]
| [[:d:Q15896847|Q15896847]]
|-
| [[Fitxategi:Mona Chalabi, 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21793960|Mona Chalabi]]''
| kazetari britainiarra
| [[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/mona_chalabi mona_chalabi]
| [[:d:Q21793960|Q21793960]]
|-
| [[Fitxategi:Monica Byrne Author.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21642356|Monica Byrne]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| 1981-07-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/monica_byrne monica_byrne]
| [[:d:Q21642356|Q21642356]]
|-
| [[Fitxategi:Monica Lewinsky 2014 IDA Awards (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Monica Lewinsky]]
|
| ''[[:d:Q3501317|moda-diseinatzaile]]''<br/>''[[:d:Q10672931|gizarte-psikologo]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1973-07-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/monica_lewinsky monica_lewinsky]
| [[:d:Q212659|Q212659]]
|-
| [[Fitxategi:MONIKA BULAJ 2015.1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3860861|Monika Bulaj]]''
| kazetari poloniarra
| [[kazetari]]
| 1966-05-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Polonia]]
| [https://www.ted.com/speakers/monika_bulaj monika_bulaj]
| [[:d:Q3860861|Q3860861]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662833|Morgan O'Neill]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/morgan_o_neill morgan_o_neill]
| [[:d:Q23662833|Q23662833]]
|-
| [[Fitxategi:Morgan Spurlock 2012 Shankbone.JPG|center|128px]]
| [[Morgan Spurlock]]
|
| [[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[kazetari]]
| 1970-11-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/morgan_spurlock morgan_spurlock]
| [[:d:Q364421|Q364421]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769521|Morgana Bailey]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/morgana_bailey morgana_bailey]
| [[:d:Q23769521|Q23769521]]
|-
| [[Fitxategi:Morley.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6912508|Morley]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[egile abeslari]]<br/>[[musikari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[disko-ekoizle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/morley morley]
| [[:d:Q6912508|Q6912508]]
|-
| [[Fitxategi:La guerra gaucha-Sebastián Chiola-Ángel Magaña.jpg|center|128px]]
| [[Moshe Safdie]]
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q131062|hirigile]]''<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1938-07-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]<br/>[[Israel]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/moshe_safdie moshe_safdie]
| [[:d:Q220944|Q220944]]
|-
| [[Fitxategi:Congreso Futuro - 2019-01-14 - 26.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15429344|Moshe Szyf]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q3126128|genetista]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1955
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/moshe_szyf moshe_szyf]
| [[:d:Q15429344|Q15429344]]
|-
|
| ''[[:d:Q23768724|Mundano]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1986
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/mundano mundano]
| [[:d:Q23768724|Q23768724]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662706|Munir Virani]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kenya]]
| [https://www.ted.com/speakers/munir_virani munir_virani]
| [[:d:Q23662706|Q23662706]]
|-
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| ikertzailea
| ''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q19350898|fisikari teoriko]]''<br/>[[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1929-09-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/murray_gell_mann murray_gell_mann]<br/>[https://www.ted.com/speakers/173 173]
| [[:d:Q172840|Q172840]]
|-
| [[Fitxategi:Musimbi Kanyoro, CEO and President, Global Fund for Women, speaking at the Girl Summit 2014 (14701908346).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16185411|Musimbi Kanyoro]]''
|
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1953-11-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kenya]]
| [https://www.ted.com/speakers/musimbi_kanyoro musimbi_kanyoro]
| [[:d:Q16185411|Q16185411]]
|-
| [[Fitxategi:Mustafa Akyol.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6943223|Mustafa Akyol]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q84681895|political analyst]]''<br/>[[idazle]]
| 1972-02-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Turkia]]
| [https://www.ted.com/speakers/mustafa_akyol mustafa_akyol]
| [[:d:Q6943223|Q6943223]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759569|Myriam Sidibe]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/myriam_sidibe myriam_sidibe]
| [[:d:Q23759569|Q23759569]]
|-
| [[Fitxategi:Monica Araya donated by Dave Malkoff (sq cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q109969488|Mónica Araya]]''
|
| [[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Costa Rica]]
| [https://www.ted.com/speakers/monica_araya monica_araya]
| [[:d:Q109969488|Q109969488]]
|-
|
| ''[[:d:Q22095670|N. Jeremy Kasdin]]''
|
| [[astronomo]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/jeremy_kasdin jeremy_kasdin]
| [[:d:Q22095670|Q22095670]]
|-
| [[Fitxategi:Nadezhda Tolokonnikova während einer Paneldisskusion auf der republica 2015-cropped.jpg|center|128px]]
| [[Nadezhda Tolokonnikova]]
| errusiar ekintzaile politikoa eta musikaria
| [[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q108309647|sewing machine slave]]''<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q1027930|webcam model]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q12359071|anarkista]]''
| 1989-11-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Errusia]]
| [https://www.ted.com/speakers/nadya_tolokonnikova nadya_tolokonnikova]
| [[:d:Q288956|Q288956]]
|-
| [[Fitxategi:Nadia Al-Sakkaf, AlJazeera Channel - May 11, 2015.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20423647|Nadia Al-Sakkaf]]''
|
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]
| 1977-03-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Yemen]]
| [https://www.ted.com/speakers/nadia_al_sakkaf nadia_al_sakkaf]
| [[:d:Q20423647|Q20423647]]
|-
| [[Fitxategi:Nadine Burke Harris (38590996961).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19878640|Nadine Burke Harris]]''
|
| [[mediku]]
| 1975-10-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/nadine_burke_harris_1 nadine_burke_harris_1]
| [[:d:Q19878640|Q19878640]]
|-
| [[Fitxategi:Nagin Cox with JPL icon.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28678622|Nagin Cox]]''
|
| ''[[:d:Q10497074|military flight engineer]]''
| 1965
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/nagin_cox nagin_cox]
| [[:d:Q28678622|Q28678622]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795283|Naif Al-Mutawa]]''
|
| ''[[:d:Q1113899|psikologo kliniko]]''<br/>''[[:d:Q11892507|komiki gidoilari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/naif_al_mutawa naif_al_mutawa]
| [[:d:Q23795283|Q23795283]]
|-
| [[Fitxategi:Nalini Nadkarni speaking at TED in 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1275902|Nalini M. Nadkarni]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15839134|ekologo]]''<br/>''[[:d:Q2374149|botanikari]]''
| 1954-10-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nalini_nadkarni nalini_nadkarni]
| [[:d:Q1275902|Q1275902]]
|-
|
| ''[[:d:Q6962654|Nancy Duarte]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1758037|parlamentuko lehendakari]]''<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''
| 1950
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nancy_duarte nancy_duarte]
| [[:d:Q6962654|Q6962654]]
|-
|
| ''[[:d:Q11789453|Nancy Etcoff]]''
| psikologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 1955
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nancy_etcoff nancy_etcoff]
| [[:d:Q11789453|Q11789453]]
|-
|
| ''[[:d:Q23768711|Nancy Frates]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/nancy_frates nancy_frates]
| [[:d:Q23768711|Q23768711]]
|-
| [[Fitxategi:Introduction to the Simons Center, Nancy Kanwisher, 2m33s.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6962770|Nancy Kanwisher]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 1958
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nancy_kanwisher nancy_kanwisher]
| [[:d:Q6962770|Q6962770]]
|-
| [[Fitxategi:Nancy Lublin.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6962820|Nancy Lublin]]''
|
| [[enpresaburu]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q3492227|berritzaile]]''<br/>''[[:d:Q2994387|aholkulari]]''
| 1971-06-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nancy_lublin nancy_lublin]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1307 1307]
| [[:d:Q6962820|Q6962820]]
|-
|
| ''[[:d:Q18156724|Nancy N. Rabalais]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q3640160|itsas-biologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1950
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nancy_n_rabalais nancy_n_rabalais]
| [[:d:Q18156724|Q18156724]]
|-
| [[Fitxategi:Nandan M. Nilekani.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1391255|Nandan Nilekani]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[politikari]]
| 1955-06-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/nandan_nilekani nandan_nilekani]
| [[:d:Q1391255|Q1391255]]
|-
| [[Fitxategi:Nanfu Wang 2019.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q24609090|Nanfu Wang]]''
| zinema zuzendari txinatarra
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q1414443|zinemagilea]]''<br/>''[[:d:Q1235146|dokumentalgile]]''
| 1985
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Txinako Herri Errepublika]]
| [https://www.ted.com/speakers/nanfu_wang nanfu_wang]
| [[:d:Q24609090|Q24609090]]
|-
| [[Fitxategi:Naná Vasconcelos.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q707607|Naná Vasconcelos]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>''[[:d:Q4351403|perkusionista]]''<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q1415090|soinu banda konpositore]]''<br/>[[musikari]]<br/>[[egile abeslari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| 1944-08-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/nana_vasconcelos nana_vasconcelos]
| [[:d:Q707607|Q707607]]
|-
|
| ''[[:d:Q11584846|Naoko Ishii]]''
| seiyū japoniarra
| [[seiyū]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Japonia]]
| [https://www.ted.com/speakers/naoko_ishii naoko_ishii]
| [[:d:Q11584846|Q11584846]]
|-
| [[Fitxategi:Naomi Klein - Brainwash Festival 2017.jpg|center|128px]]
| [[Naomi Klein]]
|
| [[kazetari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1235146|dokumentalgile]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''
| 1970-05-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/naomi_klein naomi_klein]<br/>[https://www.ted.com/speakers/845 845]
| [[:d:Q236606|Q236606]]
|-
|
| ''[[:d:Q59631607|Naomi McDougall Jones]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[film-zuzendari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/naomi_mcdougall_jones naomi_mcdougall_jones]
| [[:d:Q59631607|Q59631607]]
|-
| [[Fitxategi:Naomi Oreskes 2nd European TA conference in Berlin 2015.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q205618|Naomi Oreskes]]''
|
| ''[[:d:Q16063546|historian of science]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q12094958|geophysicist]]''<br/>''[[:d:Q11424604|earth scientist]]''
| 1958-11-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/naomi_oreskes naomi_oreskes]
| [[:d:Q205618|Q205618]]
|-
|
| ''[[:d:Q23798128|Naomi Shah]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/naomi_shah naomi_shah]
| [[:d:Q23798128|Q23798128]]
|-
|
| ''[[:d:Q126278106|Natalie Cargill]]''
|
| ''[[:d:Q12362622|filantropo]]''<br/>[[abokatu]]
| 1990
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/natalie_cargill natalie_cargill]
| [[:d:Q126278106|Q126278106]]
|-
| [[Fitxategi:Natalie Jeremijenko.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6968182|Natalie Jeremijenko]]''
| ikertzailea
| [[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q1779650|design engineer]]''<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1966
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Australia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/natalie_jeremijenko natalie_jeremijenko]
| [[:d:Q6968182|Q6968182]]
|-
| [[Fitxategi:Natalie MacMaster - Seattle - 2010.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6968206|Natalie MacMaster]]''
|
| ''[[:d:Q3560496|fiddler]]''<br/>[[musikari]]
| 1972-06-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/natalie_macmaster natalie_macmaster]
| [[:d:Q6968206|Q6968206]]
|-
| [[Fitxategi:Natalie Merchant 07 15 2017 -13 (36837904352).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q238215|Natalie Merchant]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| 1963-10-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/natalie_merchant natalie_merchant]
| [[:d:Q238215|Q238215]]
|-
| [[Fitxategi:Natalie Panek, NASA internship with Henning Leidecker.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q50379483|Natalie Panek]]''
|
| ''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''
| 1983
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/natalie_panek natalie_panek]
| [[:d:Q50379483|Q50379483]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656760|Natalie Warne]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/natalie_warne natalie_warne]
| [[:d:Q23656760|Q23656760]]
|-
|
| ''[[:d:Q57201099|Natasha Hurley-Walker]]''
|
| ''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/natasha_hurley_walker natasha_hurley_walker]
| [[:d:Q57201099|Q57201099]]
|-
|
| ''[[:d:Q16982366|Natasha Tsakos]]''
| aktore estatubatuarra
| [[Antzezle|aktore]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/natasha_tsakos natasha_tsakos]
| [[:d:Q16982366|Q16982366]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661623|Nate Garvis]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/nate_garvis nate_garvis]
| [[:d:Q23661623|Q23661623]]
|-
| [[Fitxategi:Nate silver poker.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q562521|Nate Silver]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>''[[:d:Q15295720|poker jokalari]]''
| 1978-01-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nate_silver nate_silver]
| [[:d:Q562521|Q562521]]
|-
| [[Fitxategi:NBF2024-nathalie-cabrol.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21005247|Nathalie Cabrol]]''
|
| ''[[:d:Q16742203|planetary scientist]]''<br/>''[[:d:Q17318006|freediver]]''<br/>''[[:d:Q3061999|astrobiologist]]''<br/>''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''<br/>[[autore]]
| 1963-08-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nathalie_cabrol nathalie_cabrol]
| [[:d:Q21005247|Q21005247]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656749|Nathalie Miebach]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/nathalie_miebach nathalie_miebach]
| [[:d:Q23656749|Q23656749]]
|-
| [[Fitxategi:Nathan Myhrvold.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q365578|Nathan Myhrvold]]''
|
| [[matematikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''<br/>[[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>''[[:d:Q978044|executive]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1959-08-03<br/>1959
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nathan_myhrvold nathan_myhrvold]
| [[:d:Q365578|Q365578]]
|-
| [[Fitxategi:Nathan Wolfe 2011 Shankbone.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q15438588|Nathan Wolfe]]''
|
| ''[[:d:Q12765408|epidemiologo]]''<br/>''[[:d:Q15634281|birologo]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1970-08-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nathan_wolfe nathan_wolfe]
| [[:d:Q15438588|Q15438588]]
|-
| [[Fitxategi:Nathaniel Kahn.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3329419|Nathaniel Kahn]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| 1962-11-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nathaniel_kahn nathaniel_kahn]
| [[:d:Q3329419|Q3329419]]
|-
|
| ''[[:d:Q54954376|Natsai Audrey Chieza]]''
|
| [[diseinatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/natsai_audrey_chieza natsai_audrey_chieza]
| [[:d:Q54954376|Q54954376]]
|-
| [[Fitxategi:2018-07-01 ZDF Fernsehgarten Naturally 7-0347.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1970037|Naturally 7]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/naturally_7 naturally_7]
| [[:d:Q1970037|Q1970037]]
|-
|
| ''[[:d:Q6982299|Navi Radjou]]''
|
| [[ekonomialari]]
| 1970-08-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/navi_radjou navi_radjou]
| [[:d:Q6982299|Q6982299]]
|-
| [[Fitxategi:Ndidi Nwuneli.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19564385|Ndidi Okonkwo Nwuneli]]''
| idazle nigeriarra
| [[idazle]]
| 1975-03-22
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Nigeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/ndidi_nwuneli ndidi_nwuneli]
| [[:d:Q19564385|Q19564385]]
|-
| [[Fitxategi:Negin Farsad.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q6987345|Negin Farsad]]''
| komediante estatubatuarra
| [[komediante]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1978
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/negin_farsad negin_farsad]
| [[:d:Q6987345|Q6987345]]
|-
| [[Fitxategi:Neha Narula at World Economic Forum Davos 2023.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q102962826|Neha Narula]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/neha_narula neha_narula]
| [[:d:Q102962826|Q102962826]]
|-
| [[Fitxategi:Neil Burgess Royal Society.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23657268|Neil Burgess]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| 1966-07-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/neil_burgess neil_burgess]
| [[:d:Q23657268|Q23657268]]
|-
| [[Fitxategi:Neil Gershenfeld 2007.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1030183|Neil Gershenfeld]]''
| fisikari estatubatuarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| 1959-12-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/neil_gershenfeld neil_gershenfeld]<br/>[https://www.ted.com/speakers/88 88]
| [[:d:Q1030183|Q1030183]]
|-
|
| [[Neil Harbisson]]
| artista, argazkilari, musikari eta ziborg
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1982-07-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/neil_harbisson neil_harbisson]
| [[:d:Q1355729|Q1355729]]
|-
| [[Fitxategi:Neil MacGregor Frankfurter Buchmesse 2015.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q1226759|Neil MacGregor]]''
|
| ''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1946-06-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/neil_macgregor neil_macgregor]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1018 1018]
| [[:d:Q1226759|Q1226759]]
|-
| [[Fitxategi:Neil Pasricha San Diego.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16733247|Neil Pasricha]]''
|
| ''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q15982858|motivational speaker]]''<br/>''[[:d:Q26831130|life coach]]''
| 1979-09-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/neil_pasricha neil_pasricha]
| [[:d:Q16733247|Q16733247]]
|-
| [[Fitxategi:Neil Turok AIMS.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1386754|Neil Turok]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[astronomo]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1958-11-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/neil_turok neil_turok]<br/>[https://www.ted.com/speakers/207 207]
| [[:d:Q1386754|Q1386754]]
|-
| [[Fitxategi:Nellie McKay.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q454975|Nellie McKay]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>''[[:d:Q18545066|bakarrizketalari]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| 1982-04-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nellie_mckay nellie_mckay]<br/>[https://www.ted.com/speakers/248 248]
| [[:d:Q454975|Q454975]]
|-
| [[Fitxategi:Neri Oxman - Pop!Tech 2009 - Camden, ME.jpg|center|128px]]
| [[Neri Oxman]]
| israeldar-estatubatuar arkitektoa, diseinatzailea eta irakaslea
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1976
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Israel]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/neri_oxman neri_oxman]
| [[:d:Q4981374|Q4981374]]
|-
| [[Fitxategi:Newton Aduaka.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2422311|Newton Aduaka]]''
| zinema zuzendari nigeriarra
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| 1966
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Nigeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/newton_aduaka newton_aduaka]
| [[:d:Q2422311|Q2422311]]
|-
| [[Fitxategi:Okonjo-Iweala, Ngozi (2008 portrait).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q289350|Ngozi Okonjo-Iweala]]''
|
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]<br/>[[ministro]]
| 1954-06-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Nigeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/ngozi_okonjo_iweala ngozi_okonjo_iweala]<br/>[https://www.ted.com/speakers/115 115]
| [[:d:Q289350|Q289350]]
|-
| [[Fitxategi:Niall Ferguson no Fronteiras do Pensamento São Paulo 2017 (37840342015) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q377638|Niall Ferguson]]''
| historialari britainiarra
| ''[[:d:Q17488363|historialari ekonomiko]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[kazetari]]
| 1964-04-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/niall_ferguson niall_ferguson]
| [[:d:Q377638|Q377638]]
|-
|
| ''[[:d:Q22279054|Nic Marks]]''
|
| ''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/nic_marks nic_marks]
| [[:d:Q22279054|Q22279054]]
|-
| [[Fitxategi:Nicholas Christakis.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1094336|Nicholas A. Christakis]]''
|
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[mediku]]
| 1962-05-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nicholas_christakis nicholas_christakis]
| [[:d:Q1094336|Q1094336]]
|-
| [[Fitxategi:Nicholas Negroponte USNA 20090415 cropped.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q92601|Nicholas Negroponte]]''
|
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q557880|inbertitzailea]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| 1943-12-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nicholas_negroponte nicholas_negroponte]
| [[:d:Q92601|Q92601]]
|-
| [[Fitxategi:Nicholas Herbert Stern, Baron Stern of Brentford.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q335441|Nicholas Stern, Baron Stern of Brentford]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q806798|bankari]]''
| 1946-04-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/lord_nicholas_stern lord_nicholas_stern]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2127 2127]
| [[:d:Q335441|Q335441]]
|-
| [[Fitxategi:Prof Nick Bostrom 324-1.jpg|center|128px]]
| [[Nick Bostrom]]
| filosofo suediarra
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1973-03-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/nick_bostrom nick_bostrom]
| [[:d:Q460475|Q460475]]
|-
| [[Fitxategi:Nick Hanauer Laura Flanders 2016.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q14633126|Nick Hanauer]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1959
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nick_hanauer nick_hanauer]
| [[:d:Q14633126|Q14633126]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769567|Nick Sears]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/nick_sears_1 nick_sears_1]
| [[:d:Q23769567|Q23769567]]
|-
|
| ''[[:d:Q7028078|Nick Veasey]]''
| argazkilari britainiarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1962
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/nick_veasey nick_veasey]
| [[:d:Q7028078|Q7028078]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727944|Nicolas Perony]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/nicholas_perony nicholas_perony]
| [[:d:Q23727944|Q23727944]]
|-
| [[Fitxategi:Nicole-maines-2019.jpg|center|128px]]
| [[Nicole Maines]]
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''
| 1997-10-07
| [[Emakume trans|emakume transgenero]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nicole_maines nicole_maines]
| [[:d:Q33124715|Q33124715]]
|-
|
| ''[[:d:Q24054775|Nicole Paris & Ed Cage]]''
|
| ''[[:d:Q59958430|beatboxer]]''
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/nicole_paris nicole_paris]
| [[:d:Q24054775|Q24054775]]
|-
| [[Fitxategi:NielsDiffrient.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3277342|Niels Diffrient]]''
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q11287574|industrial designer]]''
| 1928-09-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/niels_diffrient niels_diffrient]
| [[:d:Q3277342|Q3277342]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783481|Nigel Marsh]]''
|
| [[idazle]]
| 1964
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/nigel_marsh nigel_marsh]
| [[:d:Q23783481|Q23783481]]
|-
| [[Fitxategi:Nighat Dad.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20050928|Nighat Dad]]''
|
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q7019111|gizarte-langile]]''
| 1981
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Pakistan]]
| [https://www.ted.com/speakers/nighat_dad nighat_dad]
| [[:d:Q20050928|Q20050928]]
|-
|
| ''[[:d:Q23729145|Nikolai Begg]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/nikolai_begg nikolai_begg]
| [[:d:Q23729145|Q23729145]]
|-
| [[Fitxategi:Nilofer Merchant At Inspirefest 2017 -July 2017--130283 (35410533590).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23670940|Nilofer Merchant]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[hizlari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nilofer_merchant nilofer_merchant]
| [[:d:Q23670940|Q23670940]]
|-
| [[Fitxategi:Nina Fedoroff at the New America Foundation (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4494049|Nina Fedoroff]]''
| biologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q3126128|genetista]]''
| 1942
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nina_fedoroff nina_fedoroff]
| [[:d:Q4494049|Q4494049]]
|-
| [[Fitxategi:Nina Jablonski.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q16730096|Nina G. Jablonski]]''
| ikertzailea
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q21272406|paleoantropologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1953-08-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nina_jablonski nina_jablonski]<br/>[https://www.ted.com/speakers/340 340]
| [[:d:Q16730096|Q16730096]]
|-
| [[Fitxategi:Nina Tandon.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23657225|Nina Tandon]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[ingeniari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nina_tandon nina_tandon]
| [[:d:Q23657225|Q23657225]]
|-
| [[Fitxategi:Nirmalya Kumar.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q7040060|Nirmalya Kumar]]''
| irakasle indiarra
| [[irakasle]]
| 1960-03-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/nirmalya_kumar nirmalya_kumar]
| [[:d:Q7040060|Q7040060]]
|-
| [[Fitxategi:Nita A Farahany at the World Economic Forum in 2016.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q60322343|Nita A Farahany]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q47455777|bioethicist]]''
| 1978-04-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/nita_farahany nita_farahany]
| [[:d:Q60322343|Q60322343]]
|-
| [[Fitxategi:Re publica 19 - Day 2 (32852536387).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q63790029|Niti Bhan]]''
|
| [[enpresaburu]]<br/>[[diseinatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/niti_bhan niti_bhan]
| [[:d:Q63790029|Q63790029]]
|-
| [[Fitxategi:Nizar Ibrahim.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23769268|Nizar Ibrahim]]''
|
| ''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''
| 1982
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]<br/>No/unknown value
| [https://www.ted.com/speakers/nizar_ibrahim nizar_ibrahim]
| [[:d:Q23769268|Q23769268]]
|-
| [[Fitxategi:Nnedi Okorafor (37108184821).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3877423|Nnedi Okorafor]]''
|
| [[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[hezitzaile]]<br/>''[[:d:Q11892507|komiki gidoilari]]''
| 1974-04-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Nigeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/nnedi_okorafor nnedi_okorafor]
| [[:d:Q3877423|Q3877423]]
|-
| [[Fitxategi:Noah Feldman.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1959850|Noah Feldman]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[abokatu]]<br/>[[legelari]]<br/>[[autore]]
| 1970-05-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/noah_feldman noah_feldman]
| [[:d:Q1959850|Q1959850]]
|-
|
| ''[[:d:Q23663073|Noah Wilson-Rich]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/noah_wilson_rich noah_wilson_rich]
| [[:d:Q23663073|Q23663073]]
|-
| [[Fitxategi:SXSW-2024-alih-OB7A0967-Nonny de la Pena.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18354191|Nonny de la Peña]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| 1963
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/nonny_de_la_pena nonny_de_la_pena]
| [[:d:Q18354191|Q18354191]]
|-
|
| ''[[:d:Q92203204|Nora E. Atkinson]]''
|
| ''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''<br/>[[Museo eta arte-galerietako arduradun|eduki-editore]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/nora_atkinson nora_atkinson]
| [[:d:Q92203204|Q92203204]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797707|Nora York]]''
|
| [[musikari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/nora_york nora_york]
| [[:d:Q23797707|Q23797707]]
|-
| [[Fitxategi:Noreena Hertz - Trento - 1.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q94555|Noreena Hertz]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q18190897|foreign correspondent]]''<br/>''[[:d:Q1416279|finantza-analista]]''
| 1967-09-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/noreena_hertz noreena_hertz]
| [[:d:Q94555|Q94555]]
|-
|
| ''[[:d:Q18817338|Noriko Arai]]''
|
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| 1962
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Japonia]]
| [https://www.ted.com/speakers/noriko_arai noriko_arai]
| [[:d:Q18817338|Q18817338]]
|-
| [[Fitxategi:Un edificio sostenible de acero y cristal, nuevo proyecto de Foster para Madrid 04 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Norman Foster]]
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[diseinatzaile]]
| 1935-06-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/norman_foster norman_foster]<br/>[https://www.ted.com/speakers/157 157]
| [[:d:Q104898|Q104898]]
|-
| [[Fitxategi:Norman Lear 1975 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1270283|Norman Lear]]''
|
| ''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[showrunner]]<br/>[[film-zuzendari]]
| 1922-07-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/norman_lear norman_lear]
| [[:d:Q1270283|Q1270283]]
|-
|
| ''[[:d:Q7052808|Norman Spack]]''
|
| ''[[:d:Q4531850|endokrinologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/norman_spack norman_spack]
| [[:d:Q7052808|Q7052808]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769298|Noy Thrupkaew]]''
|
| [[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/noy_thrupkaew noy_thrupkaew]
| [[:d:Q23769298|Q23769298]]
|-
| [[Fitxategi:OK Go at Lotusphere 2012.jpg|center|128px]]
| [[OK Go]]
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/ok_go ok_go]
| [[:d:Q736107|Q736107]]
|-
|
| ''[[:d:Q87990786|Oded Shoseyov]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/oded_shoseyov oded_shoseyov]
| [[:d:Q87990786|Q87990786]]
|-
|
| ''[[:d:Q61994730|Ofer Levy]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ofer_levy ofer_levy]
| [[:d:Q61994730|Q61994730]]
|-
| [[Fitxategi:Ola Rosling on Factfulness.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q22280133|Ola Rosling]]''
|
| [[software garatzaile]]<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[idazle]]
| 1975-11-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/ola_rosling ola_rosling]
| [[:d:Q22280133|Q22280133]]
|-
| [[Fitxategi:Ólafur Elíasson Internationale Jury Berlinale 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Olafur Eliasson]]
| artista danimarkarra
| ''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| 1967-02-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
| [https://www.ted.com/speakers/olafur_eliasson olafur_eliasson]<br/>[https://www.ted.com/speakers/336 336]
| [[:d:Q365691|Q365691]]
|-
| [[Fitxategi:Ole Scheeren in Frankfurt.20130525.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q67031|Ole Scheeren]]''
| arkitekto alemaniarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1971
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/ole_scheeren ole_scheeren]
| [[:d:Q67031|Q67031]]
|-
| [[Fitxategi:NBF2024-oliver-jeffers.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3350659|Oliver Jeffers]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| 1977
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/oliver_jeffers oliver_jeffers]
| [[:d:Q3350659|Q3350659]]
|-
| [[Fitxategi:Oliversacks.jpg|center|128px]]
| [[Oliver Sacks]]
| Neurologo eta idazle britainiarra
| [[idazle]]<br/>[[kimikari]]<br/>''[[:d:Q551835|mediku idazlea]]''<br/>''[[:d:Q783906|neurologo]]''<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[mediku]]
| 1933-07-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/oliver_sacks oliver_sacks]
| [[:d:Q258662|Q258662]]
|-
| [[Fitxategi:OluTimehin Adegbeye Norwegian Council for Africa 2018 (174840).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q32537994|OluTimehin Kukoyi]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| 1991-10-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Nigeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/olutimehin_adegbeye olutimehin_adegbeye]
| [[:d:Q32537994|Q32537994]]
|-
| [[Fitxategi:TaiwoLeiden2023.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q99501373|Olúfẹ́mi Táíwò]]''
|
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1956
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Nigeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/olu_fe_mi_ta_i_wo olu_fe_mi_ta_i_wo]
| [[:d:Q99501373|Q99501373]]
|-
|
| ''[[:d:Q7089622|Omar Ahmad]]''
|
| ''[[:d:Q5287861|chief technology officer]]''<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>[[politikari]]
| 1964-06-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/omar_ahmad omar_ahmad]
| [[:d:Q7089622|Q7089622]]
|-
| [[Fitxategi:Official portrait of Baroness O'Neill of Bengarve crop 3.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q336089|Onora O'Neill]]''
|
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[politikari]]
| 1941-08-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/onora_o_neill onora_o_neill]
| [[:d:Q336089|Q336089]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656126|Onyx Ashanti]]''
|
| [[musikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/onyx_ashanti onyx_ashanti]
| [[:d:Q23656126|Q23656126]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759585|Oren Yakobovich]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/oren_yakobovich oren_yakobovich]
| [[:d:Q23759585|Q23759585]]
|-
| [[Fitxategi:Okolloh.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q49275|Ory Okolloh]]''
|
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q19890746|Interneteko ekintzailea]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| 1977
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kenya]]
| [https://www.ted.com/speakers/ory_okolloh ory_okolloh]
| [[:d:Q49275|Q49275]]
|-
|
| ''[[:d:Q7106910|Oskar Eustis]]''
|
| ''[[:d:Q1797162|zuzendari artistiko]]''<br/>[[antzerki zuzendari]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| 1958-07-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/oskar_eustis oskar_eustis]
| [[:d:Q7106910|Q7106910]]
|-
| [[Fitxategi:P. Dee Boersma portrait at International Penguin Conference 10.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16971310|P. Dee Boersma]]''
|
| ''[[:d:Q76928813|conservation biologist]]''<br/>''[[:d:Q1225716|ornitologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q104828277|biology teacher]]''
| 1946-11-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/dee_boersma dee_boersma]
| [[:d:Q16971310|Q16971310]]
|-
| [[Fitxategi:P W Singer Political Scientist and International Relations Expert (26294536015).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q320696|P. W. Singer]]''
|
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[politikari]]
| 1974
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/p_w_singer p_w_singer]
| [[:d:Q320696|Q320696]]
|-
| [[Fitxategi:Official portrait of Lord Ashdown of Norton-sub-Hamdon crop 2.jpg|center|128px]]
| [[Paddy Ashdown]]
|
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''
| 1941-02-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/paddy_ashdown paddy_ashdown]
| [[:d:Q333066|Q333066]]
|-
| [[Fitxategi:Pam Warhurst at TDC12.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7129276|Pam Warhurst]]''
|
| ''[[:d:Q4479442|fundatzaile]]''
| 1950
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/pam_warhurst pam_warhurst]
| [[:d:Q7129276|Q7129276]]
|-
| [[Fitxategi:PamelaMeyerSeptember2015.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21063835|Pamela Meyer]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/pamela_meyer pamela_meyer]
| [[:d:Q21063835|Q21063835]]
|-
| [[Fitxategi:March for Science San Francisco 20170422-4376.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7129246|Pamela Ronald]]''
| genetista estatubatuarra
| ''[[:d:Q3126128|genetista]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1961
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/pamela_ronald pamela_ronald]
| [[:d:Q7129246|Q7129246]]
|-
| [[Fitxategi:Vienna 2013-07-12 'central garden' - Blublut feat. Colin Webster 078 Pamelia Kurstin.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q275179|Pamelia Kurstin]]''
| musikari estatubatuarra
| [[piano-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q13219637|biolontxelista]]''<br/>[[musikagile]]<br/>[[musikari]]
| 1976-05-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/pamelia_kurstin pamelia_kurstin]
| [[:d:Q275179|Q275179]]
|-
| [[Fitxategi:Pankaj Ghemawat - 2014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7131284|Pankaj Ghemawat]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1959-09-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>No/unknown value
| [https://www.ted.com/speakers/pankaj_ghemawat pankaj_ghemawat]
| [[:d:Q7131284|Q7131284]]
|-
| [[Fitxategi:Paola Antonelli in 2008.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q440493|Paola Antonelli]]''
|
| ''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1963-05-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/paola_antonelli paola_antonelli]
| [[:d:Q440493|Q440493]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662717|Paolo Cardini]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/paolo_cardini paolo_cardini]
| [[:d:Q23662717|Q23662717]]
|-
| [[Fitxategi:Parag Khanna (6856923986).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2051465|Parag Khanna]]''
|
| [[autore]]<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''
| 1977-07-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/parag_khanna parag_khanna]
| [[:d:Q2051465|Q2051465]]
|-
|
| ''[[:d:Q97655984|Paramjit Parmar]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/pj_parmar pj_parmar]
| [[:d:Q97655984|Q97655984]]
|-
| [[Fitxategi:Pardis Sabeti - PopTech 2011 - Camden Maine USA.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3063122|Pardis C. Sabeti]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[mediku]]<br/>''[[:d:Q3126128|genetista]]''
| 1975-12-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Iran]]
| [https://www.ted.com/speakers/pardis_sabeti pardis_sabeti]
| [[:d:Q3063122|Q3063122]]
|-
| [[Fitxategi:Yeonmi Park (53065489343) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18437771|Park Yeon-mi]]''
|
| ''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1993-10-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ipar Korea]]<br/>[[Hego Korea]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/yeonmi_park yeonmi_park]
| [[:d:Q18437771|Q18437771]]
|-
| [[Fitxategi:Parul Sehgal NBCC 2011 Shankbone.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7141204|Parul Sehgal]]''
|
| [[autore]]<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>[[kazetari]]
| 1982
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/parul_sehgal_1 parul_sehgal_1]
| [[:d:Q7141204|Q7141204]]
|-
| [[Fitxategi:Pat Mitchell (8157972890) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7143792|Pat Mitchell]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[enpresaburu]]
| 1943-01-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/pat_mitchell pat_mitchell]
| [[:d:Q7143792|Q7143792]]
|-
| [[Fitxategi:2011 portrait - Patience Mthunzi (6197342763) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23782661|Patience Mthunzi]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1976-05-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/patience_mthunzi patience_mthunzi]
| [[:d:Q23782661|Q23782661]]
|-
| [[Fitxategi:Stanford2010PatriciaBurchat.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q23782676|Patricia Burchat]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1958
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/patricia_burchat patricia_burchat]
| [[:d:Q23782676|Q23782676]]
|-
|
| ''[[:d:Q7145662|Patricia K. Kuhl]]''
| psikologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q2854916|otorrinolaringologo]]''
| 1946-11-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/patricia_kuhl patricia_kuhl]
| [[:d:Q7145662|Q7145662]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784397|Patricia Ryan]]''
|
| [[irakasle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/patricia_ryan patricia_ryan]
| [[:d:Q23784397|Q23784397]]
|-
| [[Fitxategi:Patrick Awuah (Ashesi).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7146064|Patrick Awuah, Jr.]]''
|
| ''[[:d:Q6017510|Independent inventor]]''<br/>''[[:d:Q1132207|business incubator]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[ingeniari]]
| 1965
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Ghana]]
| [https://www.ted.com/speakers/patrick_awuah patrick_awuah]
| [[:d:Q7146064|Q7146064]]
|-
| [[Fitxategi:Patrick Chappatte-IMG 8680-square.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q116361|Patrick Chappatte]]''
|
| ''[[:d:Q3658608|karikaturagile]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[komikigile]]
| 1967
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suitza]]
| [https://www.ted.com/speakers/patrick_chappatte patrick_chappatte]
| [[:d:Q116361|Q116361]]
|-
| [[Fitxategi:Patrisse Cullors.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20090524|Patrisse Khan-Cullors]]''
| artista estatubatuarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1984
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/patrisse_cullors patrisse_cullors]
| [[:d:Q20090524|Q20090524]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769549|Patrícia Medici]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/patricia_medici patricia_medici]
| [[:d:Q23769549|Q23769549]]
|-
|
| ''[[:d:Q7148280|Patsy Rodenburg]]''
| aktore britainiarra
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q20971450|voice coach]]''<br/>[[autore]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
| 1953-09-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/patsy_rodenburg patsy_rodenburg]
| [[:d:Q7148280|Q7148280]]
|-
| [[Fitxategi:Pattie Maes and Hiroshi Ishii (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7552|Pattie Maes]]''
| zientzialari belgikarra
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1961
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Belgika]]
| [https://www.ted.com/speakers/pattie_maes pattie_maes]
| [[:d:Q7552|Q7552]]
|-
|
| ''[[:d:Q60539319|Patty McCord]]''
|
| ''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''<br/>''[[:d:Q978044|executive]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/patty_mccord patty_mccord]
| [[:d:Q60539319|Q60539319]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782390|Paul Bennett]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/paul_bennett paul_bennett]
| [[:d:Q23782390|Q23782390]]
|-
| [[Fitxategi:Paul Bloom no Fronteiras do Pensamento Porto Alegre 2014 (14929910380).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1590549|Paul Bloom]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 1963-12-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_bloom paul_bloom]
| [[:d:Q1590549|Q1590549]]
|-
| [[Fitxategi:Paul Collier World Economic Forum 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2059187|Paul Collier]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1949-04-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_collier paul_collier]
| [[:d:Q2059187|Q2059187]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661675|Paul Conneally]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/paul_conneally paul_conneally]
| [[:d:Q23661675|Q23661675]]
|-
| [[Fitxategi:Paul Debevec.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q93006|Paul Debevec]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_debevec paul_debevec]
| [[:d:Q93006|Q93006]]
|-
| [[Fitxategi:PaulGilding.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q2754187|Paul Gilding]]''
|
| [[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_gilding paul_gilding]
| [[:d:Q2754187|Q2754187]]
|-
| [[Fitxategi:OmegaAuthPhoto.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16196964|Paul Greenberg]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1967
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_greenberg paul_greenberg]
| [[:d:Q16196964|Q16196964]]
|-
| [[Fitxategi:Paul J. Zak.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q1967906|Paul J. Zak]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| 1962-02-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_zak paul_zak]
| [[:d:Q1967906|Q1967906]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712890|Paul Kemp-Robertson]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/paul_kemp_robertson paul_kemp_robertson]
| [[:d:Q23712890|Q23712890]]
|-
|
| ''[[:d:Q16274683|Paul Knoepfler]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1967-04-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_knoepfler paul_knoepfler]
| [[:d:Q16274683|Q16274683]]
|-
| [[Fitxategi:NMD 2019 Høyrepopulismens fremvekst 6 (32873985077) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7152025|Paul Lewis]]''
| kazetari britainiarra
| [[kazetari]]
| 1981
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_lewis paul_lewis]
| [[:d:Q7152025|Q7152025]]
|-
| [[Fitxategi:Paul maccready.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1374080|Paul MacCready]]''
|
| ''[[:d:Q10497074|military flight engineer]]''<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[hegazkinlari]]<br/>''[[:d:Q27732138|glider pilot]]''
| 1925-09-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_maccready paul_maccready]
| [[:d:Q1374080|Q1374080]]
|-
|
| ''[[:d:Q705347|Paul Moller]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[enpresaburu]]
| 1936-12-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_moller paul_moller]
| [[:d:Q705347|Q705347]]
|-
| [[Fitxategi:Paul Nicklen’s Polar Wonderland.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7152732|Paul Nicklen]]''
| argazkilari kanadarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''<br/>''[[:d:Q16060693|kontserbatzaile]]''
| 1968-07-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_nicklen paul_nicklen]
| [[:d:Q7152732|Q7152732]]
|-
| [[Fitxategi:Paul Pholeros, SUST cropped.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15430944|Paul Pholeros]]''
| arkitekto australiarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1953
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_pholeros paul_pholeros]
| [[:d:Q15430944|Q15430944]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728301|Paul Piff]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/paul_piff paul_piff]
| [[:d:Q23728301|Q23728301]]
|-
| [[Fitxategi:Paul Romer, 2005 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Paul Romer]]
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[matematikari]]
| 1955-11-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_romer paul_romer]<br/>[https://www.ted.com/speakers/471 471]
| [[:d:Q509262|Q509262]]
|-
|
| ''[[:d:Q7153314|Paul Root Wolpe]]''
|
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| 1957-02-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_root_wolpe paul_root_wolpe]
| [[:d:Q7153314|Q7153314]]
|-
| [[Fitxategi:Paul Sereno Lab Photo (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q562813|Paul Sereno]]''
|
| ''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q350979|zoologo]]''
| 1957-10-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_sereno paul_sereno]
| [[:d:Q562813|Q562813]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657114|Paul Snelgrove]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/paul_snelgrove paul_snelgrove]
| [[:d:Q23657114|Q23657114]]
|-
| [[Fitxategi:Paul Stamets with Agarikon.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q783942|Paul Stamets]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q2487799|mikologo]]''<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| 1955-07-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_stamets paul_stamets]
| [[:d:Q783942|Q783942]]
|-
| [[Fitxategi:Paul Tudor Jones, Tudor Investments.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7154092|Paul Tudor Jones]]''
|
| [[burtsa agente]]<br/>''[[:d:Q43423468|hedge fund manager]]''<br/>''[[:d:Q3704253|trader]]''<br/>[[enpresaburu]]
| 1954-09-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_tudor_jones_ii paul_tudor_jones_ii]
| [[:d:Q7154092|Q7154092]]
|-
|
| ''[[:d:Q2663689|Paul W. Ewald]]''
|
| ''[[:d:Q16063497|evolutionary biologist]]''
| 1950s<br/>1953
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_ewald paul_ewald]<br/>[https://www.ted.com/speakers/230 230]
| [[:d:Q2663689|Q2663689]]
|-
|
| ''[[:d:Q7154189|Paul W. K. Rothemund]]''
| akademikoa estatubatuarra
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paul_rothemund paul_rothemund]
| [[:d:Q7154189|Q7154189]]
|-
|
| ''[[:d:Q23498304|Paula Johnson]]''
|
| ''[[:d:Q3264451|kardiologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1959
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paula_johnson paula_johnson]
| [[:d:Q23498304|Q23498304]]
|-
| [[Fitxategi:Paula Scher interview OnCreativity.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7154764|Paula Scher]]''
|
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[irakasle]]
| 1948-10-06
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paula_scher paula_scher]
| [[:d:Q7154764|Q7154764]]
|-
|
| ''[[:d:Q64748198|Paula Stone Williams]]''
|
| ''[[:d:Q7143049|pastoral counseling]]''<br/>[[idazle]]
| 1951
| [[Emakume trans|emakume transgenero]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/paula_stone_williams paula_stone_williams]
| [[:d:Q64748198|Q64748198]]
|-
| [[Fitxategi:Pavan Sukhdev (10186874696) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16254734|Pavan Sukhdev]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| 1960-03-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/pavan_sukhdev pavan_sukhdev]
| [[:d:Q16254734|Q16254734]]
|-
|
| ''[[:d:Q7156113|Pawan Sinha]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/pawan_sinha pawan_sinha]
| [[:d:Q7156113|Q7156113]]
|-
|
| ''[[:d:Q23671263|Pearl Arredondo]]''
|
| [[irakasle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/pearl_arredondo pearl_arredondo]
| [[:d:Q23671263|Q23671263]]
|-
| [[Fitxategi:Peggy Orenstein on Boys and Sex.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7160710|Peggy Orenstein]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1961-11-22
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/peggy_orenstein peggy_orenstein]
| [[:d:Q7160710|Q7160710]]
|-
| [[Fitxategi:Penelope Boston lecturing on Subsurface Astrobiology Cave Habitats on Earth, Mars, and Beyond.webp|center|128px]]
| ''[[:d:Q7162562|Penelope Boston]]''
|
| ''[[:d:Q16742175|espeleologo]]''<br/>[[geologo]]<br/>''[[:d:Q3061999|astrobiologist]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/penelope_boston penelope_boston]
| [[:d:Q7162562|Q7162562]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662947|Penelope Jagessar Chaffer]]''
|
| [[film-zuzendari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/penelope_jagessar_chaffer penelope_jagessar_chaffer]
| [[:d:Q23662947|Q23662947]]
|-
| [[Fitxategi:Per Espen Stoknes (2017) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q11995189|Per Espen Stoknes]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[politikari]]
| 1967-03-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Norvegia]]
| [https://www.ted.com/speakers/per_espen_stoknes per_espen_stoknes]
| [[:d:Q11995189|Q11995189]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783063|Pete Alcorn]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/pete_alcorn pete_alcorn]
| [[:d:Q23783063|Q23783063]]
|-
| [[Fitxategi:Peter Attia at Ancestral Health Symposium.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23712954|Peter Attia]]''
|
| [[zirujau]]<br/>[[mediku]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1973-03-19<br/>1973
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_attia peter_attia]
| [[:d:Q23712954|Q23712954]]
|-
| [[Fitxategi:Peter Calthorpe on book tour (6545182197) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7173152|Peter Calthorpe]]''
| arkitekto estatubatuarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1949
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_calthorpe peter_calthorpe]
| [[:d:Q7173152|Q7173152]]
|-
|
| ''[[:d:Q950763|Peter D. Ward]]''
|
| ''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[idazle]]
| 1949
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_ward peter_ward]
| [[:d:Q950763|Q950763]]
|-
| [[Fitxategi:Peter-Diamandis-Headshot.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q562799|Peter Diamandis]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[idazle]]
| 1961-05-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_diamandis peter_diamandis]
| [[:d:Q562799|Q562799]]
|-
|
| ''[[:d:Q7173699|Peter Donnelly]]''
|
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q12765408|epidemiologo]]''<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''
| 1959-05-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_donnelly peter_donnelly]<br/>[https://www.ted.com/speakers/63 63]
| [[:d:Q7173699|Q7173699]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712235|Peter Doolittle]]''
|
| [[zientzialari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/peter_doolittle peter_doolittle]
| [[:d:Q23712235|Q23712235]]
|-
| [[Fitxategi:Petereigenfeature.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q95830|Peter Eigen]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1938-06-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_eigen peter_eigen]
| [[:d:Q95830|Q95830]]
|-
| [[Fitxategi:Peter Gabriel Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Peter Gabriel]]
| musikari, konpositore eta konpositore britainiarra (1950 jaioa)
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q1415090|soinu banda konpositore]]''<br/>''[[:d:Q2643890|kantari]]''<br/>[[poeta]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| 1950-02-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_gabriel peter_gabriel]
| [[:d:Q175195|Q175195]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759857|Peter Haas]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_haas peter_haas]
| [[:d:Q23759857|Q23759857]]
|-
| [[Fitxategi:Peter Hirshberg (916338285).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23769555|Peter Hirshberg]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_hirshberg peter_hirshberg]
| [[:d:Q23769555|Q23769555]]
|-
| [[Fitxategi:Peter Molyneux 20080927 Festival du jeu video 02.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q164565|Peter Molyneux]]''
|
| ''[[:d:Q863368|bideo-joko programatzaile]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q3630699|jolas diseinatzailea]]''<br/>''[[:d:Q18882335|bideo-joko diseinatzaile]]''
| 1959-05-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_molyneux peter_molyneux]
| [[:d:Q164565|Q164565]]
|-
| [[Fitxategi:Peter Norvig in 2019.jpg|center|128px]]
| [[Peter Norvig]]
|
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| 1956-12-05<br/>1956-12-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_norvig peter_norvig]
| [[:d:Q92832|Q92832]]
|-
|
| ''[[:d:Q58812993|Peter Ouko]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/peter_ouko peter_ouko]
| [[:d:Q58812993|Q58812993]]
|-
|
| ''[[:d:Q20853515|Peter Reinhart]]''
|
| [[okin]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 20th century<br/>1950
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/peter_reinhart peter_reinhart]
| [[:d:Q20853515|Q20853515]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662569|Peter Saul]]''
|
| [[mediku]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_saul peter_saul]
| [[:d:Q23662569|Q23662569]]
|-
| [[Fitxategi:Peter Singer 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Peter Singer]]
| filosofo australiarra
| [[filosofo]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]
| 1946-07-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_singer peter_singer]
| [[:d:Q211539|Q211539]]
|-
|
| ''[[:d:Q23796156|Peter Tyack]]''
|
| ''[[:d:Q107267362|behavioral ecologist]]''<br/>''[[:d:Q107267423|marine mammalogist]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/peter_tyack peter_tyack]
| [[:d:Q23796156|Q23796156]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712817|Peter van Manen]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/peter_van_manen peter_van_manen]
| [[:d:Q23712817|Q23712817]]
|-
| [[Fitxategi:Peter van Uhm.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2079298|Peter van Uhm]]''
| gudari nederlandarra
| [[militar]]
| 1955-07-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/peter_van_uhm peter_van_uhm]
| [[:d:Q2079298|Q2079298]]
|-
|
| ''[[:d:Q7181721|Phil Borges]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1942
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/phil_borges phil_borges]
| [[:d:Q7181721|Q7181721]]
|-
|
| ''[[:d:Q3378790|Phil Hansen]]''
| artista estatubatuarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1979
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/phil_hansen phil_hansen]
| [[:d:Q3378790|Q3378790]]
|-
| [[Fitxategi:Philip Plait 2007.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2701388|Phil Plait]]''
| astronomo estatubatuarra
| [[astronomo]]<br/>''[[:d:Q1412961|Trekkie]]''
| 1964-09-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/phil_plait phil_plait]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1109 1109]
| [[:d:Q2701388|Q2701388]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728383|Philip Evans]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/philip_evans philip_evans]
| [[:d:Q23728383|Q23728383]]
|-
| [[Fitxategi:Philip K. Howard.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7183880|Philip K. Howard]]''
| abokatu estatubatuarra
| [[abokatu]]
| 1948
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/philip_k_howard philip_k_howard]<br/>[https://www.ted.com/speakers/621 621]
| [[:d:Q7183880|Q7183880]]
|-
| [[Fitxategi:Philip Rosedale in 2021 by Chris Michel 1d35908-4-26.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1978446|Philip Rosedale]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1968-09-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/philip_rosedale philip_rosedale]
| [[:d:Q1978446|Q1978446]]
|-
| [[Fitxategi:Professor Zimbardo (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Philip Zimbardo]]
|
| ''[[:d:Q10672931|gizarte-psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[autore]]
| 1933-03-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/philip_zimbardo philip_zimbardo]
| [[:d:Q296042|Q296042]]
|-
| [[Fitxategi:PhilippePetitAAFeb09.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Petit]]
|
| ''[[:d:Q11957145|akrobata]]''<br/>''[[:d:Q17307272|zirkuko artista]]''<br/>''[[:d:Q15855449|magialari]]''<br/>''[[:d:Q3090865|funanbulista]]''<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q465501|stunt performer]]''
| 1949-08-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/philippe_petit philippe_petit]
| [[:d:Q705289|Q705289]]
|-
| [[Fitxategi:Phillippe Starck 2011.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Starck]]
|
| ''[[:d:Q11287574|industrial designer]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1949-01-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/philippe_starck philippe_starck]
| [[:d:Q316906|Q316906]]
|-
| [[Fitxategi:Pia Mancini.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18326639|Pia Mancini]]''
|
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Argentina]]
| [https://www.ted.com/speakers/pia_mancini pia_mancini]
| [[:d:Q18326639|Q18326639]]
|-
| [[Fitxategi:Pico Iyer 2.08.12 (6847745503).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2955951|Pico Iyer]]''
| idazle britainiarra
| [[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>[[idazle]]
| 1957-02-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/pico_iyer pico_iyer]
| [[:d:Q2955951|Q2955951]]
|-
|
| ''[[:d:Q766390|Pilobolus]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/pilobolus pilobolus]
| [[:d:Q766390|Q766390]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662189|Plankton Chronicles Project]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/plankton_chronicles_project plankton_chronicles_project]
| [[:d:Q23662189|Q23662189]]
|-
|
| ''[[:d:Q56882240|Poppy Crum]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/poppy_crum poppy_crum]
| [[:d:Q56882240|Q56882240]]
|-
| [[Fitxategi:Pranavmistry.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2722796|Pranav Mistry]]''
|
| [[informatikari]]
| 1981-05-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/pranav_mistry pranav_mistry]
| [[:d:Q2722796|Q2722796]]
|-
|
| ''[[:d:Q59696234|Pratik Shah]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/pratik_shah pratik_shah]
| [[:d:Q59696234|Q59696234]]
|-
| [[Fitxategi:Preston Reed June 2011.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q357378|Preston Reed]]''
|
| ''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q6168364|jazz guitarist]]''<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''
| 1955-04-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/preston_reed preston_reed]
| [[:d:Q357378|Q357378]]
|-
|
| ''[[:d:Q110316854|Priti Krishtel]]''
|
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/priti_krishtel priti_krishtel]
| [[:d:Q110316854|Q110316854]]
|-
|
| ''[[:d:Q106904404|Priya Parker]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q2462658|manager]]''<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/priya_parker priya_parker]
| [[:d:Q106904404|Q106904404]]
|-
| [[Fitxategi:Priyanka Chopra at Bulgary launch, 2024 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Priyanka Chopra]]
| indiar abeslari eta antzezlea
| ''[[:d:Q18581305|edertasun lehiaketan parte-hartzaile]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q3357567|argazki-modelo]]''<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| 1982-07-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/priyanka_chopra priyanka_chopra]
| [[:d:Q158957|Q158957]]
|-
| [[Fitxategi:LSU Museum of Natural Science - Prosanta Chakrabarty with zoological specimen.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21338838|Prosanta Chakrabarty]]''
|
| ''[[:d:Q4205432|iktiologo]]''
| 1978-11-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/prosanta_chakrabarty prosanta_chakrabarty]
| [[:d:Q21338838|Q21338838]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656762|Péter Fankhauser]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/peter_fankhauser peter_fankhauser]
| [[:d:Q23656762|Q23656762]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783069|Qi Zhang]]''
|
| [[musikari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/qi_zhang qi_zhang]
| [[:d:Q23783069|Q23783069]]
|-
|
| ''[[:d:Q45175182|Qudus Onikeku]]''
|
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[koreografo]]
| 1984
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Nigeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/qudus_onikeku qudus_onikeku]
| [[:d:Q45175182|Q45175182]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657158|Quixotic Fusion]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/quixotic quixotic]
| [[:d:Q23657158|Q23657158]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657089|Quyen Nguyen]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>[[zirujau]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/quyen_nguyen quyen_nguyen]
| [[:d:Q23657089|Q23657089]]
|-
| [[Fitxategi:Lukedubois.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7273818|R. Luke DuBois]]''
|
| [[musikagile]]<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''
| 1975-09-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/r_luke_dubois r_luke_dubois]
| [[:d:Q7273818|Q7273818]]
|-
| [[Fitxategi:Rachel Armstrong (8460277065).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23795664|Rachel Armstrong]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rachel_armstrong rachel_armstrong]
| [[:d:Q23795664|Q23795664]]
|-
| [[Fitxategi:Explaining the Sharing Economy - Rachel Botsman.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20995290|Rachel Botsman]]''
| idazle britainiarra
| [[idazle]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''
| 1978
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/rachel_botsman rachel_botsman]
| [[:d:Q20995290|Q20995290]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783093|Rachel Pike]]''
|
| ''[[:d:Q105839787|atmospheric chemist]]''<br/>''[[:d:Q1113838|klimatologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rachel_pike rachel_pike]
| [[:d:Q23783093|Q23783093]]
|-
|
| ''[[:d:Q7279417|Rachel Sussman]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1975
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rachel_sussman rachel_sussman]
| [[:d:Q7279417|Q7279417]]
|-
| [[Fitxategi:Horizonte 2014 Fr 1464.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q18397247|Rachelle Garniez]]''
|
| [[kantugile]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| 1965-03-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rachelle_garniez rachelle_garniez]
| [[:d:Q18397247|Q18397247]]
|-
|
| ''[[:d:Q17517256|Radhika Nagpal]]''
|
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/radhika_nagpal radhika_nagpal]
| [[:d:Q17517256|Q17517256]]
|-
| [[Fitxategi:Raffaello D’Andrea, Professor and artist (48088758103).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16864843|Raffaello D'Andrea]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1967-08-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/raffaello_d_andrea raffaello_d_andrea]
| [[:d:Q16864843|Q16864843]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795356|Raghava KK]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/kk_raghava kk_raghava]
| [[:d:Q23795356|Q23795356]]
|-
| [[Fitxategi:Ramesh Mashelkar Apr09.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7283012|Raghunath Anant Mashelkar]]''
|
| ''[[:d:Q7888586|kimika-ingeniari]]''<br/>[[kimikari]]
| 1943-01-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]<br/>[[Britainiar Raj]]<br/>[[Indiako Agindupeko Lurra]]
| [https://www.ted.com/speakers/r_a_mashelkar r_a_mashelkar]
| [[:d:Q7283012|Q7283012]]
|-
|
| ''[[:d:Q23768717|Rainer Strack]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rainer_strack rainer_strack]
| [[:d:Q23768717|Q23768717]]
|-
| [[Fitxategi:Rainn Wilson 2011 Shankbone 2.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q349548|Rainn Wilson]]''
| aktore estatubatuarra
| [[komediante]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q948329|karaktere aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q685433|saltzaile]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| 1966-01-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rainn_wilson rainn_wilson]
| [[:d:Q349548|Q349548]]
|-
| [[Fitxategi:Raj Jayadev at Pacific News Service 40th anniversary celebration.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q100178541|Raj Jayadev]]''
|
| ''[[:d:Q28532974|community organizer]]''
| 1975
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/raj_jayadev raj_jayadev]
| [[:d:Q100178541|Q100178541]]
|-
| [[Fitxategi:Raj Panjabi, NSC Senior Director.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28101938|Raj Panjabi]]''
|
| [[mediku]]
| 1981-02-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/raj_panjabi raj_panjabi]
| [[:d:Q28101938|Q28101938]]
|-
| [[Fitxategi:Rajesh Rao 01.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q14751924|Rajesh P.N. Rao]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[informatikari]]
| 1970-07-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/rajesh_rao rajesh_rao]
| [[:d:Q14751924|Q14751924]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760316|Rajiv Maheswaran]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rajiv_maheswaran rajiv_maheswaran]
| [[:d:Q23760316|Q23760316]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784293|Ralph Langner]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ralph_langner ralph_langner]
| [[:d:Q23784293|Q23784293]]
|-
| [[Fitxategi:Ralph nader portrait.jpg|center|128px]]
| [[Ralph Nader]]
|
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q11986654|lobbyist]]''<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>''[[:d:Q15958642|politika-idazle]]''
| 1934-02-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ralph_nader ralph_nader]
| [[:d:Q193156|Q193156]]
|-
| [[Fitxategi:Ramanan laxminarayan.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23759575|Ramanan Laxminarayan]]''
|
| [[ekonomialari]]
| 1970
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ramanan_laxminarayan ramanan_laxminarayan]
| [[:d:Q23759575|Q23759575]]
|-
| [[Fitxategi:Ramesh Raskar (11539797465).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16735003|Ramesh Raskar]]''
| ikertzaile estatubatuarra
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1265807|information scientist]]''
| 1970-06-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ramesh_raskar ramesh_raskar]
| [[:d:Q16735003|Q16735003]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657180|Ramona Pierson]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ramona_pierson ramona_pierson]
| [[:d:Q23657180|Q23657180]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712989|Ramsey Musallam]]''
|
| [[irakasle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ramsey_musallam ramsey_musallam]
| [[:d:Q23712989|Q23712989]]
|-
| [[Fitxategi:Rana el Kaliouby.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17465952|Rana el Kaliouby]]''
|
| [[informatikari]]
| 1978
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Egipto]]
| [https://www.ted.com/speakers/rana_el_kaliouby rana_el_kaliouby]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2533 2533]
| [[:d:Q17465952|Q17465952]]
|-
| [[Fitxategi:Randall Munroe 2016.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q285048|Randall Munroe]]''
|
| [[programatzaile]]<br/>[[komikigile]]<br/>[[idazle]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q98668847|geohasher]]''
| 1984-10-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/randall_munroe randall_munroe]
| [[:d:Q285048|Q285048]]
|-
| [[Fitxategi:RandyPausch Wiki 2.jpg|center|128px]]
| [[Randy Pausch]]
|
| ''[[:d:Q15982858|motivational speaker]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1960-10-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/randy_pausch randy_pausch]<br/>[https://www.ted.com/speakers/643 643]
| [[:d:Q49828|Q49828]]
|-
|
| ''[[:d:Q23751633|Raspyni Brothers]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/raspyni_brothers raspyni_brothers]
| [[:d:Q23751633|Q23751633]]
|-
| [[Fitxategi:The Raul Midón Trio - Leverkusener Jazztage 2017-1537.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1375278|Raul Midón]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q6168364|jazz guitarist]]''
| 1966-03-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/raul_midon raul_midon]<br/>[https://www.ted.com/speakers/168 168]
| [[:d:Q1375278|Q1375278]]
|-
|
| ''[[:d:Q23784984|Ravin Agrawal]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ravin_agrawal ravin_agrawal]
| [[:d:Q23784984|Q23784984]]
|-
|
| ''[[:d:Q5555893|Ray Anderson]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1934-07-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ray_anderson ray_anderson]<br/>[https://www.ted.com/speakers/351 351]
| [[:d:Q5555893|Q5555893]]
|-
| [[Fitxategi:Web Summit 2018 - Forum - Day 2, November 7 HM1 7481 (44858045925).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7297378|Ray Dalio]]''
|
| ''[[:d:Q43423468|hedge fund manager]]''<br/>''[[:d:Q557880|inbertitzailea]]''<br/>''[[:d:Q1979607|finantzari]]''
| 1949-08-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ray_dalio ray_dalio]
| [[:d:Q7297378|Q7297378]]
|-
| [[Fitxategi:Ray Kurzweil @ SXSW 2017 (32594766664).jpg|center|128px]]
| [[Ray Kurzweil]]
|
| [[asmatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>[[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q846430|futurist]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>[[filosofo]]
| 1948-02-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ray_kurzweil ray_kurzweil]
| [[:d:Q298341|Q298341]]
|-
| [[Fitxategi:Ray Zahab speaking at TED in 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7298329|Ray Zahab]]''
|
| ''[[:d:Q15982858|motivational speaker]]''<br/>''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| 1968<br/>1969
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/ray_zahab ray_zahab]
| [[:d:Q7298329|Q7298329]]
|-
|
| ''[[:d:Q24054740|Raymond Wang]]''
|
| [[asmatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/raymond_wang raymond_wang]
| [[:d:Q24054740|Q24054740]]
|-
|
| ''[[:d:Q7300377|Read Montague]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1960
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/read_montague read_montague]
| [[:d:Q7300377|Q7300377]]
|-
|
| ''[[:d:Q86113114|Rebecca A Brachman]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rebecca_brachman rebecca_brachman]
| [[:d:Q86113114|Q86113114]]
|-
| [[Fitxategi:Rebecca Goldstein.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q766723|Rebecca Goldstein]]''
|
| [[filosofo]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q864380|biografo]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q2468727|Ikasketa klasikoetan aditua]]''
| 1950-02-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rebecca_newberger_goldstein rebecca_newberger_goldstein]
| [[:d:Q766723|Q766723]]
|-
| [[Fitxategi:Rebecca MacKinnon 2022.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2915379|Rebecca MacKinnon]]''
|
| ''[[:d:Q42909|erreportari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| 1969-09-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rebecca_mackinnon rebecca_mackinnon]
| [[:d:Q2915379|Q2915379]]
|-
|
| ''[[:d:Q7301850|Rebecca Onie]]''
|
| [[zientzialari]]
| 1977
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rebecca_onie rebecca_onie]
| [[:d:Q7301850|Q7301850]]
|-
|
| ''[[:d:Q7301901|Rebecca Saxe]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/rebecca_saxe rebecca_saxe]
| [[:d:Q7301901|Q7301901]]
|-
| [[Fitxategi:Reed Hastings, Web 2.0 Conference.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7306657|Reed Hastings]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>''[[:d:Q12362622|filantropo]]''
| 1960-10-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/reed_hastings reed_hastings]
| [[:d:Q7306657|Q7306657]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759787|Reed Kroloff]]''
|
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/reed_kroloff reed_kroloff]
| [[:d:Q23759787|Q23759787]]
|-
| [[Fitxategi:Reggie Watts at PopTech 2011 (a).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3423441|Reggie Watts]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[ahots-aktore]]<br/>[[musikari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q1198887|musika-zuzendari]]''<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| 1972-03-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/reggie_watts reggie_watts]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1160 1160]
| [[:d:Q3423441|Q3423441]]
|-
| [[Fitxategi:DARPA Director Dr regina dugan.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1709949|Regina E. Dugan]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1963-03-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/regina_dugan regina_dugan]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1161 1161]
| [[:d:Q1709949|Q1709949]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783055|Regina Hartley]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/regina_hartley regina_hartley]
| [[:d:Q23783055|Q23783055]]
|-
| [[Fitxategi:Renata Salecl.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6118610|Renata Salecl]]''
|
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1962-01-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Eslovenia]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]
| [https://www.ted.com/speakers/renata_salecl renata_salecl]
| [[:d:Q6118610|Q6118610]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795629|Renny Gleeson]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/renny_gleeson renny_gleeson]
| [[:d:Q23795629|Q23795629]]
|-
| [[Fitxategi:Renzo Piano, portrait.jpg|center|128px]]
| [[Renzo Piano]]
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[politikari]]
| 1937-09-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/renzo_piano renzo_piano]
| [[:d:Q190148|Q190148]]
|-
| [[Fitxategi:Renee Hlozek.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q54318944|Renée Hložek]]''
|
| ''[[:d:Q2998308|kosmologo]]''<br/>[[astronomo]]<br/>''[[:d:Q1706722|research fellow]]''
| 1983-11-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/1388817 1388817]
| [[:d:Q54318944|Q54318944]]
|-
| [[Fitxategi:2018-prathamusa-reshma-saujani.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7315375|Reshma Saujani]]''
| politikari estatubatuarra
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| 1975-11-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/reshma_saujani reshma_saujani]
| [[:d:Q7315375|Q7315375]]
|-
|
| ''[[:d:Q11140288|Reuben Heyday Margolin]]''
| eskultore estatubatuarra
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/reuben_margolin reuben_margolin]
| [[:d:Q11140288|Q11140288]]
|-
|
| ''[[:d:Q114630044|Reuben Jonathan Miller]]''
|
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>''[[:d:Q8142883|kriminologo]]''<br/>''[[:d:Q7019111|gizarte-langile]]''<br/>''[[:d:Q37941017|fieldworker]]''<br/>''[[:d:Q27177003|research professor]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/reuben_jonathan_miller reuben_jonathan_miller]
| [[:d:Q114630044|Q114630044]]
|-
| [[Fitxategi:Rhiannon Giddens of Carolina Chocolate Drops North Carolina USA July 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7320514|Rhiannon Giddens]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q9648008|banjo-jotzaile]]''<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q1259917|biolin-jotzaile]]''<br/>''[[:d:Q8178443|libretista]]''
| 1977-02-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rhiannon_giddens rhiannon_giddens]
| [[:d:Q7320514|Q7320514]]
|-
|
| ''[[:d:Q17486500|Ric Elias]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1967-05-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Puerto Rico]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ric_elias ric_elias]
| [[:d:Q17486500|Q17486500]]
|-
|
| ''[[:d:Q706665|Ricardo Semler]]''
|
| [[enpresaburu]]<br/>[[idazle]]
| 1959
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/ricardo_semler ricardo_semler]
| [[:d:Q706665|Q706665]]
|-
|
| ''[[:d:Q7323191|Rich Benjamin]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rich_benjamin rich_benjamin]
| [[:d:Q7323191|Q7323191]]
|-
| [[Fitxategi:5.3.10RichardBransonByDavidShankbone.jpg|center|128px]]
| [[Richard Branson]]
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1950-07-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/richard_branson richard_branson]
| [[:d:Q194419|Q194419]]
|-
| [[Fitxategi:Dinner with Richard Dawkins and CFI... like a candle in the dark.jpg|center|128px]]
| [[Richard Dawkins]]
|
| ''[[:d:Q16063497|evolutionary biologist]]''<br/>''[[:d:Q16831721|etologo]]''<br/>''[[:d:Q3745071|zientzia idazle]]''<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q16270720|theoretical biologist]]''<br/>''[[:d:Q15632482|epistemologo]]''<br/>''[[:d:Q19356916|sociobiologist]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q350979|zoologo]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q3126128|genetista]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| 1941-03-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/richard_dawkins richard_dawkins]<br/>[https://www.ted.com/speakers/93 93]
| [[:d:Q44461|Q44461]]
|-
| [[Fitxategi:RichardFeynman-PaineMansionWoods1984 copyrightTamikoThiel bw.jpg|center|128px]]
| [[Richard Feynman]]
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q16745601|quantum physicist]]''<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q4351403|perkusionista]]''<br/>''[[:d:Q19350898|fisikari teoriko]]''<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[autore]]
| 1918-05-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/richard_feynman richard_feynman]<br/>[https://www.ted.com/speakers/673 673]
| [[:d:Q39246|Q39246]]
|-
| [[Fitxategi:Richard Baraniuk at the SPARC 2014 OA Meeting - DSC00777 (cropped).JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q7323946|Richard G. Baraniuk]]''
| ikertzailea
| [[asmatzaile]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1965
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/richard_baraniuk richard_baraniuk]<br/>[https://www.ted.com/speakers/26 26]
| [[:d:Q7323946|Q7323946]]
|-
| [[Fitxategi:Richard G Wilkinson.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2096593|Richard G. Wilkinson]]''
|
| ''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q12765408|epidemiologo]]''
| 1943-07-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/richard_wilkinson richard_wilkinson]
| [[:d:Q2096593|Q2096593]]
|-
| [[Fitxategi:Mayor Richard J. Berry first photo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7326701|Richard J. Berry]]''
| politikari estatubatuarra
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1962-11-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/richard_j_berry richard_j_berry]
| [[:d:Q7326701|Q7326701]]
|-
| [[Fitxategi:Richard L. Pyle On Boat in Philippines, with Poseidon SE7EN Rebreather.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21340682|Richard L. Pyle]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q4205432|iktiologo]]''<br/>[[Museo eta arte-galerietako arduradun|eduki-editore]]<br/>''[[:d:Q109120509|zoological collector]]''<br/>''[[:d:Q350979|zoologo]]''
| 1967-03-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/richard_pyle richard_pyle]
| [[:d:Q21340682|Q21340682]]
|-
| [[Fitxategi:Richard H. Ledgett.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17079639|Richard Ledgett]]''
|
|
| 1958
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rick_ledgett rick_ledgett]
| [[:d:Q17079639|Q17079639]]
|-
|
| ''[[:d:Q320884|Richard Preston]]''
|
| [[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>''[[:d:Q17433421|zientzia kazetari]]''
| 1954-08-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/richard_preston richard_preston]
| [[:d:Q320884|Q320884]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656666|Richard Resnick]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/richard_resnick richard_resnick]
| [[:d:Q23656666|Q23656666]]
|-
|
| ''[[:d:Q23785283|Richard Sears]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/richard_sears richard_sears]
| [[:d:Q23785283|Q23785283]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657219|Richard Seymour]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/richard_seymour richard_seymour]
| [[:d:Q23657219|Q23657219]]
|-
| [[Fitxategi:Richard St. John, The 8 Traits Successful People Have in Common - Gulltaggen 2010 (4561385080).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23795641|Richard St. John]]''
|
| ''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''
| 1947
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/richard_st_john richard_st_john]
| [[:d:Q23795641|Q23795641]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797900|Richard Turere]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/richard_turere richard_turere]
| [[:d:Q23797900|Q23797900]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670529|Richard Weller]]''
|
| [[zientzialari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/richard_weller richard_weller]
| [[:d:Q23670529|Q23670529]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662323|Rick Guidotti]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rick_guidotti_s rick_guidotti_s]
| [[:d:Q23662323|Q23662323]]
|-
| [[Fitxategi:Rick.Smolan.headshot.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7331756|Rick Smolan]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1949-11-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rick_smolan rick_smolan]
| [[:d:Q7331756|Q7331756]]
|-
| [[Fitxategi:Rick Warren (2016).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q380107|Rick Warren]]''
|
| ''[[:d:Q1234713|teologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[Artzain (kristautasuna)|artzain]]
| 1954-01-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rick_warren rick_warren]
| [[:d:Q380107|Q380107]]
|-
| [[Fitxategi:Rickard Falkvinge - 2006-06-03 (Jon Åslund).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q443624|Rickard Falkvinge]]''
|
| [[politikari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q1662485|information professional]]''
| 1972-01-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/rick_falkvinge rick_falkvinge]
| [[:d:Q443624|Q443624]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759728|Rishi Manchanda]]''
|
| [[mediku]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rishi_manchanda rishi_manchanda]
| [[:d:Q23759728|Q23759728]]
|-
|
| ''[[:d:Q23671271|Rita F. Pierson]]''
|
|
| 1951-10-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rita_f_pierson rita_f_pierson]
| [[:d:Q23671271|Q23671271]]
|-
|
| ''[[:d:Q3433529|Rives]]''
| poeta estatubatuarra
| [[poeta]]
| 1968-10-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rives rives]
| [[:d:Q3433529|Q3433529]]
|-
|
| ''[[:d:Q23796184|Rob Dunbar]]''
|
| ''[[:d:Q11424604|earth scientist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rob_dunbar rob_dunbar]
| [[:d:Q23796184|Q23796184]]
|-
|
| ''[[:d:Q22087979|Rob Forbes]]''
|
| [[diseinatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rob_forbes rob_forbes]
| [[:d:Q22087979|Q22087979]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783483|Rob Harmon]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rob_harmon rob_harmon]
| [[:d:Q23783483|Q23783483]]
|-
| [[Fitxategi:Rob Hopkins, 2014 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1594109|Rob Hopkins]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q17010072|militante]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1968-06-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/rob_hopkins rob_hopkins]
| [[:d:Q1594109|Q1594109]]
|-
| [[Fitxategi:Congreso Futuro 2020 - Rob Knight 01.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20657126|Rob Knight]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[zientzialari]]
| 1976
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Zeelanda Berria]]
| [https://www.ted.com/speakers/rob_knight rob_knight]
| [[:d:Q20657126|Q20657126]]
|-
| [[Fitxategi:Robb Willer.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q41634525|Robb Willer]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| 1977
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/robb_willer robb_willer]
| [[:d:Q41634525|Q41634525]]
|-
| [[Fitxategi:Kid President in White House 2013 Easter Egg Roll Promo.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q18196390|Robby Novak]]''
| aktore estatubatuarra
| [[Antzezle|aktore]]
| 2004-01-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/kid_president kid_president]
| [[:d:Q18196390|Q18196390]]
|-
| [[Fitxategi:Dr. Ballard visit 2023 (52976464273) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q312867|Robert Ballard]]''
|
| ''[[:d:Q10669499|itsas ofizial]]''<br/>''[[:d:Q3546255|ozeanografo]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[geologo]]<br/>[[film-zuzendari]]
| 1942-06-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/robert_ballard robert_ballard]
| [[:d:Q312867|Q312867]]
|-
| [[Fitxategi:330-PSA-153-63 (USN 711326) (22171848378) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2357840|Robert Fischell]]''
| fisikari estatubatuarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[asmatzaile]]
| 1929-02-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/robert_fischell robert_fischell]
| [[:d:Q2357840|Q2357840]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728142|Robert Full]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/robert_full robert_full]
| [[:d:Q23728142|Q23728142]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797194|Robert Gupta]]''
|
| [[musikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/robert_gupta robert_gupta]
| [[:d:Q23797194|Q23797194]]
|-
|
| ''[[:d:Q17299886|Robert Hammond]]''
|
|
| 1960s
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/robert_hammond robert_hammond]
| [[:d:Q17299886|Q17299886]]
|-
|
| ''[[:d:Q7345891|Robert J. Gordon]]''
|
| [[ekonomialari]]
| 1940-09-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/robert_j_gordon robert_j_gordon]
| [[:d:Q7345891|Q7345891]]
|-
| [[Fitxategi:Robert J. Lang, origami expert.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q642995|Robert J. Lang]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[matematikari]]
| 1961-05-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/robert_lang robert_lang]
| [[:d:Q642995|Q642995]]
|-
|
| ''[[:d:Q16150166|Robert J. Waldinger]]''
|
| ''[[:d:Q211346|psikiatra]]''
| 1951
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/robert_waldinger robert_waldinger]
| [[:d:Q16150166|Q16150166]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797695|Robert Lee Hotz]]''
|
| [[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/robert_lee_hotz robert_lee_hotz]
| [[:d:Q23797695|Q23797695]]
|-
|
| ''[[:d:Q8342|Robert Legato]]''
|
| [[argazki-zuzendari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| 1956-05-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/robert_legato robert_legato]
| [[:d:Q8342|Q8342]]
|-
|
| ''[[:d:Q7347308|Robert Mankoff]]''
|
| ''[[:d:Q1114448|umorista grafiko]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| 1944-05-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bob_mankoff bob_mankoff]
| [[:d:Q7347308|Q7347308]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759693|Robert Muggah]]''
|
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>''[[:d:Q131062|hirigile]]''
| 1974-07-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/robert_muggah robert_muggah]
| [[:d:Q23759693|Q23759693]]
|-
| [[Fitxategi:Robert Neuwirth in 2011.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7348003|Robert Neuwirth]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q15931838|ikerketa kazetari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/robert_neuwirth robert_neuwirth]
| [[:d:Q7348003|Q7348003]]
|-
| [[Fitxategi:RobReid.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2798390|Robert Reid]]''
|
| ''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>[[enpresaburu]]
| 1966-10-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rob_reid rob_reid]
| [[:d:Q2798390|Q2798390]]
|-
| [[Fitxategi:Robert Sapolsky-edited.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3118802|Robert Sapolsky]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q783906|neurologo]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| 1957-04-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/robert_sapolsky robert_sapolsky]
| [[:d:Q3118802|Q3118802]]
|-
| [[Fitxategi:Robert Swan in 2018.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2582394|Robert Swan]]''
|
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''
| 1956-07-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/robert_swan robert_swan]
| [[:d:Q2582394|Q2582394]]
|-
| [[Fitxategi:Robert Thurman 2006.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1377791|Robert Thurman]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[Erakusketa komisario|erakusketa-komisario]]<br/>[[Museo eta arte-galerietako arduradun|eduki-editore]]
| 1941-08-03<br/>1941-08-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bob_thurman bob_thurman]
| [[:d:Q1377791|Q1377791]]
|-
| [[Fitxategi:Robert Wright journalist.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3123126|Robert Wright]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q4110598|video blogger]]''<br/>[[idazle]]
| 1957-01-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/robert_wright robert_wright]
| [[:d:Q3123126|Q3123126]]
|-
|
| ''[[:d:Q23809243|Roberto D'Angelo & Francesca Fedeli]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/roberto_and_francesca_d_angelo roberto_and_francesca_d_angelo]
| [[:d:Q23809243|Q23809243]]
|-
| [[Fitxategi:Robinchase2008.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7352317|Robin Chase]]''
|
| [[enpresaburu]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/robin_chase robin_chase]
| [[:d:Q7352317|Q7352317]]
|-
| [[Fitxategi:Robin Hanson in a field 2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2159779|Robin Hanson]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15319501|social scientist]]''
| 1959-08-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/robin_hanson robin_hanson]
| [[:d:Q2159779|Q2159779]]
|-
| [[Fitxategi:Robin Ince - EdSciFest 2014.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q7352559|Robin Ince]]''
|
| [[komediante]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q18545066|bakarrizketalari]]''<br/>[[aurkezle]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| 1969-02-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/robin_ince robin_ince]
| [[:d:Q7352559|Q7352559]]
|-
| [[Fitxategi:RobinMorgan profile.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q450796|Robin Morgan]]''
|
| [[poeta]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[ahots-aktore]]<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''
| 1941-01-29<br/>1942-01-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/robin_morgan robin_morgan]
| [[:d:Q450796|Q450796]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782688|Robin Murphy]]''
|
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''
| 1957-08-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/robin_murphy robin_murphy]
| [[:d:Q23782688|Q23782688]]
|-
|
| ''[[:d:Q23713828|Robin Nagle]]''
|
| [[antropologo]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/robin_nagle robin_nagle]
| [[:d:Q23713828|Q23713828]]
|-
|
| ''[[:d:Q55583699|Robin Steinberg]]''
|
| [[abokatu]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/robin_steinberg robin_steinberg]
| [[:d:Q55583699|Q55583699]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760207|Robyn Stein DeLuca]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/robyn_stein_deluca robyn_stein_deluca]
| [[:d:Q23760207|Q23760207]]
|-
| [[Fitxategi:Rodney Brooks ML40.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q92809|Rodney Brooks]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q3437279|roboticist]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>[[matematikari]]
| 1954-12-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/rodney_brooks rodney_brooks]
| [[:d:Q92809|Q92809]]
|-
| [[Fitxategi:Rodney Mullen PopTech 2013 01 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q313447|Rodney Mullen]]''
| skater estatubatuarra
| ''[[:d:Q17502714|skater]]''
| 1966-08-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/rodney_mullen rodney_mullen]
| [[:d:Q313447|Q313447]]
|-
|
| ''[[:d:Q24052043|Rodrigo Bijou]]''
|
| ''[[:d:Q65952601|computer security engineer]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rodrigo_bijou rodrigo_bijou]
| [[:d:Q24052043|Q24052043]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712290|Rodrigo Canales]]''
|
| [[irakasle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rodrigo_canales rodrigo_canales]
| [[:d:Q23712290|Q23712290]]
|-
| [[Fitxategi:Rodrigo y Gabriela.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1469093|Rodrigo y Gabriela]]''
|
| ''[[:d:Q215380|musika talde]]''
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/rodrigo_y_gabriela rodrigo_y_gabriela]
| [[:d:Q1469093|Q1469093]]
|-
|
| ''[[:d:Q106736121|Roger Antonsen]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1569495|unibertsitateko irakaslea]]''<br/>[[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]
| 1976-08-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Norvegia]]
| [https://www.ted.com/speakers/roger_antonsen roger_antonsen]
| [[:d:Q106736121|Q106736121]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657103|Roger Doiron]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/roger_doiron roger_doiron]
| [[:d:Q23657103|Q23657103]]
|-
| [[Fitxategi:Roger Ebert cropped.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q212173|Roger Ebert]]''
|
| [[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q4220892|zinema-kritikari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q42909|erreportari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[aurkezle]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| 1942-06-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/roger_ebert roger_ebert]<br/>[https://www.ted.com/speakers/904 904]
| [[:d:Q212173|Q212173]]
|-
| [[Fitxategi:2021 - Centre Stage SM5 1003 (51652425540) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7358633|Roger McNamee]]''
|
| ''[[:d:Q1979607|finantzari]]''<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q557880|inbertitzailea]]''<br/>[[musikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''
| 1956-05-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/roger_mcnamee roger_mcnamee]
| [[:d:Q7358633|Q7358633]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728309|Roger Stein]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/roger_stein roger_stein]
| [[:d:Q23728309|Q23728309]]
|-
|
| ''[[:d:Q57010924|Roger T. Hanlon]]''
|
| ''[[:d:Q15839134|ekologo]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1947-05-17<br/>1947
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/roger_hanlon roger_hanlon]
| [[:d:Q57010924|Q57010924]]
|-
|
| ''[[:d:Q7359408|Rogier van der Heide]]''
|
| ''[[:d:Q1823479|argi-diseinatzailea]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1970
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/rogier_van_der_heide rogier_van_der_heide]
| [[:d:Q7359408|Q7359408]]
|-
| [[Fitxategi:Rokia Traoré - Festival du Bout du Monde 2013 - 003.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q256065|Rokia Traoré]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]
| 1974-01-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Mali]]<br/>[[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/rokia_traore rokia_traore]<br/>[https://www.ted.com/speakers/166 166]
| [[:d:Q256065|Q256065]]
|-
|
| ''[[:d:Q52151628|Rola Hallam]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Siria]]
| [https://www.ted.com/speakers/rola_hallam rola_hallam]
| [[:d:Q52151628|Q52151628]]
|-
|
| ''[[:d:Q17388690|Roman Mars]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q112120568|tvůrce rozhlasových pořadů]]''<br/>[[hizlari]]
| 1974-10-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/roman_mars roman_mars]
| [[:d:Q17388690|Q17388690]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769241|Romina Libster]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/romina_libster romina_libster]
| [[:d:Q23769241|Q23769241]]
|-
| [[Fitxategi:Mr. Romulus Whitaker.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q3532796|Romulus Whitaker]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q16271064|herpetologoa]]''
| 1943-05-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]<br/>[[Britainiar Raj]]<br/>[[Indiako Agindupeko Lurra]]
| [https://www.ted.com/speakers/romulus_whitaker romulus_whitaker]
| [[:d:Q3532796|Q3532796]]
|-
|
| ''[[:d:Q11099812|Ron Eglash]]''
| matematikari estatubatuarra
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1958-12-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ron_eglash ron_eglash]
| [[:d:Q11099812|Q11099812]]
|-
|
| ''[[:d:Q7363766|Ron Finley]]''
|
| ''[[:d:Q3501317|moda-diseinatzaile]]''<br/>''[[:d:Q758780|lorezain]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ron_finley ron_finley]
| [[:d:Q7363766|Q7363766]]
|-
| [[Fitxategi:Photo of Ron Gutman.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q7363861|Ron Gutman]]''
|
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ron_gutman ron_gutman]
| [[:d:Q7363861|Q7363861]]
|-
|
| ''[[:d:Q7364137|Ron McCallum]]''
| akademikoa australiarra
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1948-10-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/ron_mccallum ron_mccallum]
| [[:d:Q7364137|Q7364137]]
|-
|
| ''[[:d:Q7365256|Ronald S. Sullivan Jr.]]''
| katedradun estatubatuarra
| [[katedradun]]
| 1966-12-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ronald_sullivan ronald_sullivan]
| [[:d:Q7365256|Q7365256]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662811|Ronny Edry]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ronny_edry ronny_edry]
| [[:d:Q23662811|Q23662811]]
|-
| [[Fitxategi:Rory Bremner at the Savoy 2007.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3400702|Rory Bremner]]''
|
| [[komediante]]<br/>''[[:d:Q3149505|improviser]]''<br/>[[telebista-aktore]]
| 1961-04-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/rory_bremner rory_bremner]
| [[:d:Q3400702|Q3400702]]
|-
| [[Fitxategi:Official portrait of Rory Stewart crop 2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q328892|Rory Stewart]]''
|
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q3579035|bidaia idazle]]''<br/>[[ofizier]]<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[Atleta|kirolari]]<br/>[[aurkezle]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1973-01-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/rory_stewart rory_stewart]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1045 1045]
| [[:d:Q328892|Q328892]]
|-
| [[Fitxategi:Business of Software - Rory Sutherland.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19666293|Rory Sutherland]]''
|
| ''[[:d:Q10355417|advertising person]]''<br/>''[[:d:Q4178004|publizista]]''<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>''[[:d:Q106879368|marketing theorist]]''<br/>''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''
| 1965-11-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/rory_sutherland rory_sutherland]
| [[:d:Q19666293|Q19666293]]
|-
| [[Fitxategi:Rose George on The Big Necessity.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4949823|Rose George]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''
| 1969
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/rose_george rose_george]
| [[:d:Q4949823|Q4949823]]
|-
| [[Fitxategi:Rose Goslinga - PopTech 2011 - Camden Maine USA (6264061943).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23759550|Rose Goslinga]]''
|
| ''[[:d:Q285759|aseguru-artekari]]''<br/>''[[:d:Q1979607|finantzari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rose_goslinga rose_goslinga]
| [[:d:Q23759550|Q23759550]]
|-
|
| ''[[:d:Q76469472|Rose Mutiso]]''
| fisikari kenyarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| 1986
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kenya]]
| [https://www.ted.com/speakers/rose_m_mutiso rose_m_mutiso]
| [[:d:Q76469472|Q76469472]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728320|Roselinde Torres]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/roselinde_torres roselinde_torres]
| [[:d:Q23728320|Q23728320]]
|-
|
| [[Rosie King]]
|
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[ahots-aktore]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| 1998
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/rosie_king rosie_king]
| [[:d:Q23759581|Q23759581]]
|-
| [[Fitxategi:Portrait of Ross Lovegrove.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q573143|Ross Lovegrove]]''
| diseinatzaile britainiarra
| [[diseinatzaile]]
| 1958-08-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/ross_lovegrove ross_lovegrove]<br/>[https://www.ted.com/speakers/28 28]
| [[:d:Q573143|Q573143]]
|-
| [[Fitxategi:Roxane gay 9134940.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q16202911|Roxane Gay]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q20708269|Scrabble player]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q876864|editore-laguntzaile]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''
| 1974-10-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/roxane_gay roxane_gay]
| [[:d:Q16202911|Q16202911]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728739|Roy Gould]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>[[astronomo]]
| 1947
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/roy_gould roy_gould]
| [[:d:Q23728739|Q23728739]]
|-
| [[Fitxategi:Official portrait of Roz Savage MP crop 2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7375304|Roz Savage]]''
|
| ''[[:d:Q21081635|ocean rower]]''<br/>[[politikari]]
| 1967-12-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/roz_savage roz_savage]
| [[:d:Q7375304|Q7375304]]
|-
|
| ''[[:d:Q7376380|Ruby Sales]]''
| aktibista estatubatuarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1948-07-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ruby_sales ruby_sales]
| [[:d:Q7376380|Q7376380]]
|-
| [[Fitxategi:Ruby-Wax-2016 (cropped again).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q460549|Ruby Wax]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[komediante]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>''[[:d:Q73306227|television writer]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''<br/>[[gidoilari]]
| 1953-04-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ruby_wax ruby_wax]
| [[:d:Q460549|Q460549]]
|-
| [[Fitxategi:Rufus Cappadocia.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7378014|Rufus Cappadocia]]''
|
| ''[[:d:Q13219637|biolontxelista]]''
| 1967
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/rufus_cappadocia rufus_cappadocia]
| [[:d:Q7378014|Q7378014]]
|-
|
| ''[[:d:Q23809230|Rufus Griscom & Alisa Volkman]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/rufus_griscom_alisa_volkam rufus_griscom_alisa_volkam]
| [[:d:Q23809230|Q23809230]]
|-
| [[Fitxategi:Rumaitha Al Busaidi at Sustainable Development Impact Summit 2021.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q106923101|Rumaitha Al Busaidi]]''
|
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Oman]]
| [https://www.ted.com/speakers/rumaitha_al_busaidi rumaitha_al_busaidi]
| [[:d:Q106923101|Q106923101]]
|-
|
| ''[[:d:Q23713556|Rupal Patel]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/rupal_patel rupal_patel]
| [[:d:Q23713556|Q23713556]]
|-
| [[Fitxategi:Russ B. Altman.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7381092|Russ Altman]]''
|
| ''[[:d:Q2904006|bioinformatikari]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q26848923|bioengineer]]''
| 1961-11-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/russ_altman russ_altman]
| [[:d:Q7381092|Q7381092]]
|-
| [[Fitxategi:Russell G Foster - EdSciFest 2014 (20).JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q7381511|Russell G. Foster]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q783906|neurologo]]''<br/>''[[:d:Q12013238|oftalmologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1959-08-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/russell_foster russell_foster]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1623 1623]
| [[:d:Q7381511|Q7381511]]
|-
| [[Fitxategi:Rutger Bregman (2024)-32 (2).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Bregman]]
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q24885626|pentsalari]]''
| 1988-04-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/rutger_bregman rutger_bregman]
| [[:d:Q19747970|Q19747970]]
|-
| [[Fitxategi:Ruth Chang.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7382918|Ruth Chang]]''
| filosofo estatubatuarra
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q63677188|law professor]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ruth_chang ruth_chang]
| [[:d:Q7382918|Q7382918]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727935|Ryan Holladay]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ryan_holladay ryan_holladay]
| [[:d:Q23727935|Q23727935]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783358|Ryan Lobo]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[film-zuzendari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/ryan_lobo ryan_lobo]
| [[:d:Q23783358|Q23783358]]
|-
| [[Fitxategi:TerBurgDSCF0820 (34367491515).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16876158|Ryan Merkley]]''
|
| ''[[:d:Q707492|military chief of staff]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/ryan_merkley ryan_merkley]
| [[:d:Q16876158|Q16876158]]
|-
| [[Fitxategi:Sakena Yacoobi Profile.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7402892|Sakena Yacoobi]]''
|
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[idazle]]
| 1950
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Afganistan]]
| [https://www.ted.com/speakers/sakena_yacoobi sakena_yacoobi]
| [[:d:Q7402892|Q7402892]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670961|Saki Mafundikwa]]''
|
| ''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| 1955
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Botswana]]
| [https://www.ted.com/speakers/saki_mafundikwa saki_mafundikwa]
| [[:d:Q23670961|Q23670961]]
|-
| [[Fitxategi:Sally Kohn by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7405192|Sally Kohn]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[abokatu]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q11499163|analista politiko]]''<br/>''[[:d:Q111535220|nonprofit administrator]]''<br/>''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''<br/>''[[:d:Q28532974|community organizer]]''
| 1977-03-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sally_kohn sally_kohn]
| [[:d:Q7405192|Q7405192]]
|-
| [[Fitxategi:Salman Khan TED 2011.jpg|center|128px]]
| [[Salman Khan]]
|
| [[irakasle]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[youtuber]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| 1976-10-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/salman_khan salman_khan]
| [[:d:Q471472|Q471472]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670952|Salvatore Iaconesi]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[hacker]]<br/>[[ingeniari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/salvatore_iaconesi salvatore_iaconesi]
| [[:d:Q23670952|Q23670952]]
|-
| [[Fitxategi:Sam Harris 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q296047|Sam Harris]]''
|
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1967-04-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sam_harris sam_harris]
| [[:d:Q296047|Q296047]]
|-
| [[Fitxategi:SamKass2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16220987|Sam Kass]]''
|
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''
| 1980
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sam_kass sam_kass]
| [[:d:Q16220987|Q16220987]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795645|Sam Martin]]''
|
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sam_martin sam_martin]
| [[:d:Q23795645|Q23795645]]
|-
|
| ''[[:d:Q4844862|Sam Richards]]''
|
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| 1960-09-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sam_richards sam_richards]
| [[:d:Q4844862|Q4844862]]
|-
| [[Fitxategi:Samantha Nutt New Image - -14.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q7408709|Samantha Nutt]]''
|
| [[mediku]]
| 1969-10-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/samantha_nutt samantha_nutt]
| [[:d:Q7408709|Q7408709]]
|-
| [[Fitxategi:Samantha Power in 2023 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q454970|Samantha Power]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1970-09-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
| [https://www.ted.com/speakers/samantha_power samantha_power]
| [[:d:Q454970|Q454970]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782711|Samuel Cohen]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/samuel_cohen samuel_cohen]
| [[:d:Q23782711|Q23782711]]
|-
| [[Fitxategi:Sandi Toksvig - Secret Comedy Podcast - 2013 (9468814916) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q293020|Sandi Toksvig]]''
|
| [[komediante]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q3149505|improviser]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''
| 1958-05-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
| [https://www.ted.com/speakers/sandi_toksvig sandi_toksvig]
| [[:d:Q293020|Q293020]]
|-
|
| ''[[:d:Q111649594|Sandor Markon]]''
|
| [[hezitzaile]]<br/>[[asmatzaile]]
| 1948-11-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hungaria]]
| [https://www.ted.com/speakers/speaker0046 speaker0046]
| [[:d:Q111649594|Q111649594]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670660|Sandra Aamodt]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sandra_aamodt sandra_aamodt]
| [[:d:Q23670660|Q23670660]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657109|Sandra Fisher-Martins]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sandra_fisher_martins sandra_fisher_martins]
| [[:d:Q23657109|Q23657109]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782729|Sandrine Thuret]]''
|
| [[zientzialari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sandrine_thuret sandrine_thuret]
| [[:d:Q23782729|Q23782729]]
|-
|
| ''[[:d:Q7417607|Sanford Biggers]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q11569986|grabatzaile]]''
| 1970
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sanford_biggers sanford_biggers]
| [[:d:Q7417607|Q7417607]]
|-
| [[Fitxategi:Sangeeta N. Bhatia-Heritage-Day-2019-115.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7417919|Sangeeta N. Bhatia]]''
|
| [[ingeniari]]
| 1968
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sangeeta_bhatia sangeeta_bhatia]
| [[:d:Q7417919|Q7417919]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769249|Sangu Delle]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sangu_delle sangu_delle]
| [[:d:Q23769249|Q23769249]]
|-
|
| ''[[:d:Q23713544|Sanjay Dastoor]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sanjay_dastoor sanjay_dastoor]
| [[:d:Q23713544|Q23713544]]
|-
| [[Fitxategi:Sanjay Pradhan at World Economic Forum Davos 2022.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q23662565|Sanjay Pradhan]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sanjay_pradhan sanjay_pradhan]
| [[:d:Q23662565|Q23662565]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728286|Sara Lewis]]''
|
| [[zientzialari]]
| 1953
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sara_lewis sara_lewis]
| [[:d:Q23728286|Q23728286]]
|-
| [[Fitxategi:Sara Menker 2017.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q54908063|Sara Menker]]''
|
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Etiopia]]
| [https://www.ted.com/speakers/sara_menker sara_menker]
| [[:d:Q54908063|Q54908063]]
|-
| [[Fitxategi:Sara Ramírez3.jpg|center|128px]]
| [[Sara Ramírez]]
|
| [[telebista-aktore]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]<br/>[[egile abeslari]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[ahots-aktore]]
| 1975-08-31
| [[Genero ez bitar|ez-bitar]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Mexiko]]
| [https://www.ted.com/speakers/sara_ramirez sara_ramirez]
| [[:d:Q40069|Q40069]]
|-
| [[Fitxategi:Sara Seager.jpg|center|128px]]
| [[Sara Seager]]
| kanadiar astronomoa, ikertzailea eta irakaslea
| [[astronomo]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1971-07-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/sara_seager sara_seager]
| [[:d:Q7421764|Q7421764]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760629|Sarah Bergbreiter]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q3437279|roboticist]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sarah_bergbreiter sarah_bergbreiter]
| [[:d:Q23760629|Q23760629]]
|-
| [[Fitxategi:Sarah P Corbett.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16205571|Sarah Corbett]]''
|
| ''[[:d:Q10694573|ehungintzako artista]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/sarah_corbett sarah_corbett]
| [[:d:Q16205571|Q16205571]]
|-
| [[Fitxategi:SarahJones.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7422463|Sarah Jones]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[film-zuzendari]]
| 1973-11-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sarah_jones sarah_jones]
| [[:d:Q7422463|Q7422463]]
|-
| [[Fitxategi:Sarah Kaminsky - TEDxTalk 2010 01.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23797164|Sarah Kaminsky]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[idazle]]<br/>[[gidoilari]]
| 1979-03-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/sarah_kaminsky sarah_kaminsky]
| [[:d:Q23797164|Q23797164]]
|-
| [[Fitxategi:Sarah Kay 2018.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q32931|Sarah Kay]]''
| poeta estatubatuarra
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
| 1988-06-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sarah_kay sarah_kay]
| [[:d:Q32931|Q32931]]
|-
|
| ''[[:d:Q7422530|Sarah Lewis]]''
|
| [[Museo eta arte-galerietako arduradun|eduki-editore]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1979-08-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sarah_lewis sarah_lewis]
| [[:d:Q7422530|Q7422530]]
|-
| [[Fitxategi:Sarah Parcak, 2014 (crop).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7422673|Sarah Parcak]]''
|
| ''[[:d:Q1350189|egiptologoa]]''<br/>[[antropologo]]<br/>[[arkeologo]]
| 1979
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sarah_parcak sarah_parcak]
| [[:d:Q7422673|Q7422673]]
|-
|
| ''[[:d:Q24890253|Sarah T. Stewart-Mukhopadhyay]]''
|
| [[astronomo]]
| 1973
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sarah_t_stewart sarah_t_stewart]
| [[:d:Q24890253|Q24890253]]
|-
| [[Fitxategi:Sarah-Jayne Blakemore, University College London.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15739591|Sarah-Jayne Blakemore]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1974-08-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/sarah_jayne_blakemore sarah_jayne_blakemore]
| [[:d:Q15739591|Q15739591]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656709|Sasha Dichter]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sasha_dichter sasha_dichter]
| [[:d:Q23656709|Q23656709]]
|-
| [[Fitxategi:Saul Griffith shot at Pop!Tech by Kris Krug.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7427302|Saul Griffith]]''
|
| [[asmatzaile]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1974
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/saul_griffith saul_griffith]
| [[:d:Q7427302|Q7427302]]
|-
| [[Fitxategi:Sauti-Sol.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7427621|Sauti Sol]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/sauti_sol sauti_sol]
| [[:d:Q7427621|Q7427621]]
|-
|
| ''[[:d:Q17017620|Saša Vučinić]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Serbia]]
| [https://www.ted.com/speakers/sasa_vucinic sasa_vucinic]
| [[:d:Q17017620|Q17017620]]
|-
|
| ''[[:d:Q539960|Scilla Elworthy]]''
|
| ''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q16323111|bakearen aldeko aktibista]]''<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''
| 1943-06-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/scilla_elworthy scilla_elworthy]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1403 1403]
| [[:d:Q539960|Q539960]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782703|Scott Dinsmore]]''
|
| [[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/scott_dinsmore scott_dinsmore]
| [[:d:Q23782703|Q23782703]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662590|Scott Fraser]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/scott_fraser scott_fraser]
| [[:d:Q23662590|Q23662590]]
|-
| [[Fitxategi:Scott Galloway (51933097365) (cropped) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q29017701|Scott Galloway]]''
|
| [[katedradun]]<br/>[[hizlari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1964-11-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/scott_galloway scott_galloway]
| [[:d:Q29017701|Q29017701]]
|-
|
| ''[[:d:Q3476245|Scott Kim]]''
| artista estatubatuarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1955
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/scott_kim scott_kim]
| [[:d:Q3476245|Q3476245]]
|-
| [[Fitxategi:Scott McCloud.Making Comics Tour.RISD.gk.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q454833|Scott McCloud]]''
|
| [[komikigile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| 1960-06-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/scott_mccloud scott_mccloud]
| [[:d:Q454833|Q454833]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661641|Scott Rickard]]''
|
| [[matematikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/scott_rickard scott_rickard]
| [[:d:Q23661641|Q23661641]]
|-
|
| ''[[:d:Q21551156|Scott Summit]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/scott_summit scott_summit]
| [[:d:Q21551156|Q21551156]]
|-
|
| ''[[:d:Q37390205|Sean Davis]]''
|
| ''[[:d:Q2904006|bioinformatikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sean_davis sean_davis]
| [[:d:Q37390205|Q37390205]]
|-
|
| ''[[:d:Q24054846|Sean Follmer]]''
|
| [[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q1906857|ingeniari mekaniko]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sean_follmer sean_follmer]
| [[:d:Q24054846|Q24054846]]
|-
|
| ''[[:d:Q23817870|Sean Gourley]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Zeelanda Berria]]
| [https://www.ted.com/speakers/sean_gourley sean_gourley]
| [[:d:Q23817870|Q23817870]]
|-
| [[Fitxategi:Seanmcarroll2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3129354|Sean M. Carroll]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1966-10-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sean_carroll sean_carroll]
| [[:d:Q3129354|Q3129354]]
|-
| [[Fitxategi:Sebastian Deterding (6777479684).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23662471|Sebastian Deterding]]''
|
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/sebastian_deterding sebastian_deterding]
| [[:d:Q23662471|Q23662471]]
|-
| [[Fitxategi:Sebastian Junger, April 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q969298|Sebastian Junger]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[argazki-zuzendari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| 1962-01-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sebastian_junger sebastian_junger]
| [[:d:Q969298|Q969298]]
|-
|
| ''[[:d:Q7442523|Sebastian Seung]]''
| fisikari estatubatuarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| 1966
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sebastian_seung sebastian_seung]<br/>[https://www.ted.com/speakers/751 751]
| [[:d:Q7442523|Q7442523]]
|-
| [[Fitxategi:Sebastian Thrun at IAA 2019 IMG 0893.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q62901|Sebastian Thrun]]''
|
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q3437279|roboticist]]''
| 1967-05-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/sebastian_thrun sebastian_thrun]<br/>[https://www.ted.com/speakers/972 972]
| [[:d:Q62901|Q62901]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795349|Sebastian Wernicke]]''
|
| ''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>[[informatikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sebastian_wernicke sebastian_wernicke]
| [[:d:Q23795349|Q23795349]]
|-
| [[Fitxategi:Sebastião Salgado (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sebastião Salgado]]
| argazkilari brasildarra
| ''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1944-02-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Brasil]]<br/>[[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/sebastiao_salgado sebastiao_salgado]
| [[:d:Q358158|Q358158]]
|-
| [[Fitxategi:Sendhil Mullainathan - Behavioral Economics of Extreme Poverty - 2014 (13927918920) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q655590|Sendhil Mullainathan]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1973
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/sendhil_mullainathan sendhil_mullainathan]<br/>[https://www.ted.com/speakers/546 546]
| [[:d:Q655590|Q655590]]
|-
| [[Fitxategi:Serena Williams at 2013 US Open.jpg|center|128px]]
| [[Serena Williams]]
| estatubatuar tenislari ohi profesionala
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[idazle]]<br/>[[diseinatzaile]]
| 1981-09-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/serena_williams serena_williams]
| [[:d:Q11459|Q11459]]
|-
|
| ''[[:d:Q23729052|Sergei Lupashin]]''
|
| ''[[:d:Q3437279|roboticist]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sergei_lupashin sergei_lupashin]
| [[:d:Q23729052|Q23729052]]
|-
| [[Fitxategi:Sergey Brin Ted 2010 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sergey Brin]]
|
| [[informatikari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| 1973-08-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sergey_brin sergey_brin]
| [[:d:Q92764|Q92764]]
|-
| [[Fitxategi:Seth F. Berkley - Annual Meeting of the New Champions 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7456439|Seth Berkley]]''
|
| ''[[:d:Q12765408|epidemiologo]]''
| 1956-10-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/seth_berkley seth_berkley]
| [[:d:Q7456439|Q7456439]]
|-
| [[Fitxategi:Seth Godin in 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q439396|Seth Godin]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| 1960-07-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/seth_godin seth_godin]
| [[:d:Q439396|Q439396]]
|-
|
| ''[[:d:Q7456582|Seth Priebatsch]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1989
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/seth_priebatsch seth_priebatsch]<br/>[https://www.ted.com/speakers/784 784]
| [[:d:Q7456582|Q7456582]]
|-
| [[Fitxategi:CSICON 2011-Seth Shostak.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q5762284|Seth Shostak]]''
|
| [[astronomo]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1943-07-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/seth_shostak seth_shostak]
| [[:d:Q5762284|Q5762284]]
|-
| [[Fitxategi:Sethembile Msezane- Portrait.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q54915207|Sethembile Msezane]]''
| artista hegoafrikarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1991
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/sethembile_msezane sethembile_msezane]
| [[:d:Q54915207|Q54915207]]
|-
| [[Fitxategi:Seyi Oyesola.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7459066|Seyi Oyesola]]''
|
| [[mediku]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Nigeria]]
| [https://www.ted.com/speakers/seyi_oyesola seyi_oyesola]
| [[:d:Q7459066|Q7459066]]
|-
|
| ''[[:d:Q23498237|Shabana Basij-Rasikh]]''
|
| [[hezitzaile]]<br/>''[[:d:Q22336956|gizaldeko ekintzaile]]''
| 1990
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Afganistan]]
| [https://www.ted.com/speakers/shabana_basij_rasikh shabana_basij_rasikh]
| [[:d:Q23498237|Q23498237]]
|-
| [[Fitxategi:Shad Begum at 2012 IWOC Award (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7460202|Shad Begum]]''
|
| ''[[:d:Q7019111|gizarte-langile]]''
| 1979-01-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Pakistan]]
| [https://www.ted.com/speakers/shad_begum shad_begum]
| [[:d:Q7460202|Q7460202]]
|-
|
| ''[[:d:Q16212117|Shaffi Mather]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1970-02-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/shaffi_mather shaffi_mather]
| [[:d:Q16212117|Q16212117]]
|-
| [[Fitxategi:Shah Rukh Khan graces the launch of the new Santro.jpg|center|128px]]
| [[Shahrukh Khan|Shah Rukh Khan]]
|
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| 1965-11-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/shah_rukh_khan shah_rukh_khan]
| [[:d:Q9535|Q9535]]
|-
| [[Fitxategi:Shai Agassi2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1235658|Shai Agassi]]''
|
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| 1968-04-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/shai_agassi shai_agassi]
| [[:d:Q1235658|Q1235658]]
|-
| [[Fitxategi:Shai Reshef.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7462389|Shai Reshef]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1955-09-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/shai_reshef shai_reshef]
| [[:d:Q7462389|Q7462389]]
|-
| [[Fitxategi:Shaka Senghor - Flickr - Knight Foundation.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23498341|Shaka Senghor]]''
|
| ''[[:d:Q1569495|unibertsitateko irakaslea]]''<br/>[[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/shaka_senghor shaka_senghor]
| [[:d:Q23498341|Q23498341]]
|-
| [[Fitxategi:Shane Koyczan and the Short Story Long.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6483777|Shane Koyczan]]''
| poeta kanadarra
| ''[[:d:Q17378128|hitz esana egiten duen artista]]''<br/>[[poeta]]
| 1976-05-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/shane_koyczan shane_koyczan]
| [[:d:Q6483777|Q6483777]]
|-
|
| ''[[:d:Q22278829|Shane Legg]]''
|
| ''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Zeelanda Berria]]
| [https://www.ted.com/speakers/shane_legg shane_legg]
| [[:d:Q22278829|Q22278829]]
|-
| [[Fitxategi:ShaoLan speaks at TED 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19058856|Shaolan Hsueh]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[irakasle]]
| 1971
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Taiwan]]
| [https://www.ted.com/speakers/shaolan_hsueh shaolan_hsueh]
| [[:d:Q19058856|Q19058856]]
|-
| [[Fitxategi:Sharmeen Obaid Chinoy World Economic Forum 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3563826|Sharmeen Obaid-Chinoy]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| 1978-11-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Pakistan]]
| [https://www.ted.com/speakers/sharmeen_obaid_chinoy sharmeen_obaid_chinoy]
| [[:d:Q3563826|Q3563826]]
|-
|
| ''[[:d:Q7489999|Sharon Brous]]''
|
| [[errabino]]
| 1973
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sharon_brous sharon_brous]
| [[:d:Q7489999|Q7489999]]
|-
| [[Fitxategi:Sharon F Terry headshot 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7490049|Sharon F. Terry]]''
|
|
| 1956-11-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sharon_terry sharon_terry]
| [[:d:Q7490049|Q7490049]]
|-
| [[Fitxategi:Sharon Weinberger al Magnànim (34839642425).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7490261|Sharon Weinberger]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>[[idazle]]
| 1972
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sharon_weinberger sharon_weinberger]
| [[:d:Q7490261|Q7490261]]
|-
| [[Fitxategi:Shashi Tharoor 2015.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q195616|Shashi Tharoor]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''
| 1956-03-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/shashi_tharoor shashi_tharoor]<br/>[https://www.ted.com/speakers/560 560]
| [[:d:Q195616|Q195616]]
|-
| [[Fitxategi:Shawn Achor by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16156426|Shawn Achor]]''
| psikologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[autore]]
| 1978-03-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/shawn_achor shawn_achor]
| [[:d:Q16156426|Q16156426]]
|-
|
| ''[[:d:Q7492127|Shea Hembrey]]''
| artista estatubatuarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1974
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/shea_hembrey shea_hembrey]
| [[:d:Q7492127|Q7492127]]
|-
| [[Fitxategi:Sheena Iyengar.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q29752|Sheena Iyengar]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 1969-11-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/sheena_iyengar sheena_iyengar]
| [[:d:Q29752|Q29752]]
|-
|
| ''[[:d:Q17118618|Sheila Nirenberg]]''
| neurozientzialari estatubatuarra
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sheila_nirenberg sheila_nirenberg]
| [[:d:Q17118618|Q17118618]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797211|Sheila Patek]]''
|
| ''[[:d:Q16063497|evolutionary biologist]]''
| 1972
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sheila_patek sheila_patek]
| [[:d:Q23797211|Q23797211]]
|-
| [[Fitxategi:Shekhar kapur 02.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q522232|Shekhar Kapur]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[Kontulari publiko|kontulari]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''
| 1945-12-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Indiako Agindupeko Lurra]]<br/>[[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/shekhar_kapur shekhar_kapur]
| [[:d:Q522232|Q522232]]
|-
|
| ''[[:d:Q14159717|Shereen El Feki]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[idazle]]
| 1968
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Egipto]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/shereen_el_feki shereen_el_feki]
| [[:d:Q14159717|Q14159717]]
|-
| [[Fitxategi:Sherry Turkle.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q52919|Sherry Turkle]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''
| 1948-06-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sherry_turkle sherry_turkle]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1166 1166]
| [[:d:Q52919|Q52919]]
|-
| [[Fitxategi:Sherwin Nuland.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2278468|Sherwin B. Nuland]]''
|
| [[zirujau]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''
| 1930-12-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sherwin_nuland sherwin_nuland]
| [[:d:Q2278468|Q2278468]]
|-
| [[Fitxategi:Sheryl Sandberg WEF 2013 (crop by James Tamim).jpg|center|128px]]
| [[Sheryl Sandberg]]
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1969-08-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sheryl_sandberg sheryl_sandberg]
| [[:d:Q234653|Q234653]]
|-
| [[Fitxategi:WuDunn, Sheryl.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7126275|Sheryl WuDunn]]''
|
| [[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q2883465|inbertsio bankari]]''<br/>[[kazetari]]
| 1959-11-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sheryl_wudunn sheryl_wudunn]
| [[:d:Q7126275|Q7126275]]
|-
| [[Fitxategi:Shigeru Ban.jpg|center|128px]]
| [[Shigeru Ban]]
| arkitekto japoniarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q2145981|zaharberritzaile]]''
| 1957-08-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Japonia]]
| [https://www.ted.com/speakers/shigeru_ban shigeru_ban]
| [[:d:Q526725|Q526725]]
|-
|
| ''[[:d:Q23729147|Shih Chieh Huang]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1975
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/shih_chieh_huang shih_chieh_huang]
| [[:d:Q23729147|Q23729147]]
|-
| [[Fitxategi:Shilo Shiv Suleman.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20685693|Shilo Shiv Suleman]]''
| artista indiarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1989
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/shilo_shiv_suleman shilo_shiv_suleman]
| [[:d:Q20685693|Q20685693]]
|-
|
| ''[[:d:Q23795685|Shimon Schocken]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/shimon_schocken shimon_schocken]
| [[:d:Q23795685|Q23795685]]
|-
|
| ''[[:d:Q23796822|Shimon Steinberg]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/shimon_steinberg shimon_steinberg]
| [[:d:Q23796822|Q23796822]]
|-
|
| ''[[:d:Q18233521|Shimpei Takahashi]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1979
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Japonia]]
| [https://www.ted.com/speakers/shimpei_takahashi shimpei_takahashi]
| [[:d:Q18233521|Q18233521]]
|-
| [[Fitxategi:Viennale talk (2), Shirin Neshat.jpg|center|128px]]
| [[Shirin Neshat]]
| artista, film zuzendari eta argazkilari irandarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q18216771|bideoartista]]''<br/>''[[:d:Q1414443|zinemagilea]]''<br/>''[[:d:Q106227216|bideo instalazioen artista]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q11814411|dokumentalista]]''<br/>''[[:d:Q28054786|opera director]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| 1957-03-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Iran]]
| [https://www.ted.com/speakers/shirin_neshat shirin_neshat]<br/>[https://www.ted.com/speakers/830 830]
| [[:d:Q262413|Q262413]]
|-
| [[Fitxategi:Shivani Sirona (38198572896).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q61446521|Shivani Siroya]]''
|
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/shivani_siroya shivani_siroya]
| [[:d:Q61446521|Q61446521]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662139|Shlomo Benartzi]]''
|
| [[ekonomialari]]
| 1968
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/shlomo_benartzi shlomo_benartzi]
| [[:d:Q23662139|Q23662139]]
|-
| [[Fitxategi:Shohini brch 2018-1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q52707485|Shohini Ghose]]''
|
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/shohini_ghose shohini_ghose]
| [[:d:Q52707485|Q52707485]]
|-
| [[Fitxategi:Shonda Rhimes at the 75th Annual Peabody Awards (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Shonda Rhimes]]
| estatubatuar gidoilaria, film-zuzendaria eta ekoizlea
| [[gidoilari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[showrunner]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| 1970-01-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/shonda_rhimes shonda_rhimes]
| [[:d:Q242329|Q242329]]
|-
| [[Fitxategi:Shree Bose (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23797949|Shree Bose]]''
|
| [[zientzialari]]
| 1994-03-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/shree_bose shree_bose]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1190 1190]
| [[:d:Q23797949|Q23797949]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728304|Shubhendu Sharma]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/shubhendu_sharma shubhendu_sharma]
| [[:d:Q23728304|Q23728304]]
|-
|
| ''[[:d:Q7504834|Shukla Bose]]''
|
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/shukla_bose shukla_bose]
| [[:d:Q7504834|Q7504834]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662246|Shyam Sankar]]''
|
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| 1982
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/shyam_sankar shyam_sankar]
| [[:d:Q23662246|Q23662246]]
|-
|
| ''[[:d:Q16192736|Siamak Hariri]]''
| arkitekto kanadarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1958
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/siamak_hariri siamak_hariri]
| [[:d:Q16192736|Q16192736]]
|-
| [[Fitxategi:Sian Beilock - Dartmouth College - 10 January 2024 - 21 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16198523|Sian Beilock]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[idazle]]
| 1976-01-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sian_leah_beilock sian_leah_beilock]
| [[:d:Q16198523|Q16198523]]
|-
| [[Fitxategi:Siddhartha Mukherjee.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q983450|Siddhartha Mukherjee]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q551835|mediku idazlea]]''<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q16062369|onkologo]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[zientzialari]]
| 1970
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/siddhartha_mukherjee siddhartha_mukherjee]
| [[:d:Q983450|Q983450]]
|-
| [[Fitxategi:Siddhartha Roy - Kolkata 2011-05-21 3594.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q27663696|Siddhartha Roy]]''
| biologo indiarra
| ''[[:d:Q16529590|ingurumen zientzialari]]''
| 1954-04-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/siddhartha_roy siddhartha_roy]
| [[:d:Q27663696|Q27663696]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670511|Siddharthan Chandran]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q783906|neurologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/siddharthan_chandran siddharthan_chandran]
| [[:d:Q23670511|Q23670511]]
|-
| [[Fitxategi:Siegfried Woldhek (2017).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7510710|Siegfried Woldhek]]''
| artista nederlandarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1951-05-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| [https://www.ted.com/speakers/siegfried_woldhek siegfried_woldhek]
| [[:d:Q7510710|Q7510710]]
|-
| [[Fitxategi:Simon Anholt.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q7518172|Simon Anholt]]''
|
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''
| 1961
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/simon_anholt simon_anholt]
| [[:d:Q7518172|Q7518172]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657275|Simon Berrow]]''
|
| [[zientzialari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/simon_berrow simon_berrow]
| [[:d:Q23657275|Q23657275]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657193|Simon Lewis]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/simon_lewis simon_lewis]
| [[:d:Q23657193|Q23657193]]
|-
| [[Fitxategi:Simon Sinek speaks to I MIG Marines (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7519777|Simon Sinek]]''
|
| ''[[:d:Q15982858|motivational speaker]]''<br/>[[idazle]]
| 1973-10-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/simon_sinek simon_sinek]
| [[:d:Q7519777|Q7519777]]
|-
| [[Fitxategi:Simone Giertz 2019.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23304510|Simone Giertz]]''
|
| ''[[:d:Q4110598|video blogger]]''<br/>''[[:d:Q3437279|roboticist]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| 1990-11-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/simone_giertz simone_giertz]
| [[:d:Q23304510|Q23304510]]
|-
| [[Fitxategi:Sinan Aral - 2016.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q88200399|Sinan Aral]]''
|
| ''[[:d:Q15319501|social scientist]]''<br/>''[[:d:Q29169143|data scientist]]''
| 1974
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Turkia]]
| [https://www.ted.com/speakers/sinan_aral sinan_aral]
| [[:d:Q88200399|Q88200399]]
|-
|
| ''[[:d:Q7530129|Sirena Huang]]''
| biolin-jotzaile estatubatuarra
| ''[[:d:Q1259917|biolin-jotzaile]]''
| 1994-05-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sirena_huang sirena_huang]
| [[:d:Q7530129|Q7530129]]
|-
| [[Fitxategi:Sisonke Msimang - TEDxSoweto 2014 - arm raised (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q72181398|Sisonke Msimang]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q84681895|political analyst]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/sisonke_msimang sisonke_msimang]
| [[:d:Q72181398|Q72181398]]
|-
| [[Fitxategi:Sivamani 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3595145|Sivamani]]''
|
| ''[[:d:Q4351403|perkusionista]]''
| 1959-12-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/sivamani sivamani]
| [[:d:Q3595145|Q3595145]]
|-
| [[Fitxategi:Siyanda Mohutsiwa (26683928862) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27987700|Siyanda Mohutsiwa]]''
| idazle botswanarra
| [[idazle]]
| 1993-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Botswana]]
| [https://www.ted.com/speakers/siyanda_mohutsiwa siyanda_mohutsiwa]
| [[:d:Q27987700|Q27987700]]
|-
|
| ''[[:d:Q19564457|Skylar Tibbits]]''
| arkitekto estatubatuarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/skylar_tibbits skylar_tibbits]
| [[:d:Q19564457|Q19564457]]
|-
|
| ''[[:d:Q1493085|Sleepy Man]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/sleepy_man_banjo_boys sleepy_man_banjo_boys]
| [[:d:Q1493085|Q1493085]]
|-
| [[Fitxategi:Sofi Tukker 06 04 2016 -14 (27454016316) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q22044898|Sofi Tukker]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/sofi_tukker sofi_tukker]
| [[:d:Q22044898|Q22044898]]
|-
|
| ''[[:d:Q108514270|Sofia Jawed-Wessel]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sofia_jawed_wessel sofia_jawed_wessel]
| [[:d:Q108514270|Q108514270]]
|-
| [[Fitxategi:SOMI, концерт в рамках фестиваля "Акваджаз" в "Зимнем театре".jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7560413|Somi]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[musikari]]
| 1979-06-06<br/>1981-06-06
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/somi_kakoma somi_kakoma]
| [[:d:Q7560413|Q7560413]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661638|Sonaar Luthra]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/sonaar_luthra sonaar_luthra]
| [[:d:Q23661638|Q23661638]]
|-
| [[Fitxategi:SoniaShahByJohnnyMartyr.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3964777|Sonia Shah]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| 1969
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sonia_shah sonia_shah]
| [[:d:Q3964777|Q3964777]]
|-
| [[Fitxategi:Sophal Ear (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20685614|Sophal Ear]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1960s
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanbodia]]
| [https://www.ted.com/speakers/sophal_ear sophal_ear]
| [[:d:Q20685614|Q20685614]]
|-
| [[Fitxategi:Sophie Howe Change Now.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q102277721|Sophie Howe]]''
|
| [[politikari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/sophie_howe sophie_howe]
| [[:d:Q102277721|Q102277721]]
|-
| [[Fitxategi:Sophie Hunger 2009.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q260336|Sophie Hunger]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>''[[:d:Q1415090|soinu banda konpositore]]''<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| 1983-03-31
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Suitza]]
| [https://www.ted.com/speakers/sophie_hunger sophie_hunger]
| [[:d:Q260336|Q260336]]
|-
| [[Fitxategi:Sophie scott photo.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17278767|Sophie Scott]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| 1966
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/sophie_scott sophie_scott]
| [[:d:Q17278767|Q17278767]]
|-
| [[Fitxategi:Annual Membership Meeting 2017 9832 3 - Soraya Chemaly.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q60695598|Soraya Chemaly]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1966
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/soraya_chemaly soraya_chemaly]
| [[:d:Q60695598|Q60695598]]
|-
| [[Fitxategi:Soul Rebels in 2012.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q7564283|Soul Rebels Brass Band]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/the_soul_rebels the_soul_rebels]
| [[:d:Q7564283|Q7564283]]
|-
|
| ''[[:d:Q91346129|Soyapi L Mumba]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/soyapi_mumba soyapi_mumba]
| [[:d:Q91346129|Q91346129]]
|-
| [[Fitxategi:Spencer Wells.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3595861|Spencer Wells]]''
| genetista estatubatuarra
| ''[[:d:Q3126128|genetista]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1969-04-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/spencer_wells spencer_wells]
| [[:d:Q3595861|Q3595861]]
|-
| [[Fitxategi:Srđa Popović, 2012 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2315360|Srđa Popović]]''
|
| ''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[politikari]]
| 1973-02-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Serbia]]
| [https://www.ted.com/speakers/srdja_popovic srdja_popovic]
| [[:d:Q2315360|Q2315360]]
|-
| [[Fitxategi:Stacey Abrams by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7595813|Stacey Abrams]]''
|
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q106758751|voting rights activist]]''<br/>[[abokatu]]<br/>[[legelari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''
| 1973-12-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/stacey_abrams stacey_abrams]
| [[:d:Q7595813|Q7595813]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769382|Stacey Baker]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/stacey_baker stacey_baker]
| [[:d:Q23769382|Q23769382]]
|-
|
| ''[[:d:Q23796642|Stacey Kramer]]''
|
| ''[[:d:Q125129579|brand strategist]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/stacey_kramer stacey_kramer]
| [[:d:Q23796642|Q23796642]]
|-
| [[Fitxategi:Stanley McChrystal BG 1999.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q374338|Stanley A. McChrystal]]''
| gudari estatubatuarra
| ''[[:d:Q38239859|army officer]]''<br/>''[[:d:Q11545923|buruzagi militarra]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1954-08-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/stanley_mcchrystal stanley_mcchrystal]
| [[:d:Q374338|Q374338]]
|-
|
| ''[[:d:Q23713770|Stefan Larsson]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/stefan_larsson stefan_larsson]
| [[:d:Q23713770|Q23713770]]
|-
| [[Fitxategi:MJK61338 Stefan Sagmeister (Beyond Tellerrand München 2018).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q89568|Stefan Sagmeister]]''
|
| [[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q1229025|tipografo]]''<br/>[[diseinatzaile grafiko]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| 1962-08-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Austria]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/stefan_sagmeister stefan_sagmeister]
| [[:d:Q89568|Q89568]]
|-
| [[Fitxategi:Stefan Wolff.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7606332|Stefan Wolff]]''
|
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''
| 1969-02-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/stefan_wolff stefan_wolff]
| [[:d:Q7606332|Q7606332]]
|-
| [[Fitxategi:Stefana Broadbent (6920625333).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23795676|Stefana Broadbent]]''
|
| [[antropologo]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/stefana_broadbent stefana_broadbent]
| [[:d:Q23795676|Q23795676]]
|-
|
| ''[[:d:Q27825327|Stefano Fratepietro]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[autore]]<br/>[[Zibersegurtasun|Segurtasun informatiko]]
| 1983-04-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/stefano_fratepietro stefano_fratepietro]
| [[:d:Q27825327|Q27825327]]
|-
| [[Fitxategi:Stefano Mancuso Laterza.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q23795300|Stefano Mancuso]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q2374149|botanikari]]''<br/>''[[:d:Q20739288|neurobiologist]]''<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1965-05-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Italia]]
| [https://www.ted.com/speakers/stefano_mancuso stefano_mancuso]
| [[:d:Q23795300|Q23795300]]
|-
| [[Fitxategi:Stefon Harris.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q720524|Stefon Harris]]''
|
| ''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''
| 1973-03-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/stefon_harris stefon_harris]
| [[:d:Q720524|Q720524]]
|-
| [[Fitxategi:Stella Young.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16222140|Stella Young]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q61857538|disability rights activist]]''
| 1982-02-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/stella_young stella_young]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1937 1937]
| [[:d:Q16222140|Q16222140]]
|-
| [[Fitxategi:Stephanie Burt.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7608816|Stephanie Burt]]''
|
| ''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[poeta]]
| 1971
| [[Emakume trans|emakume transgenero]]<br/>''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/stephen_burt stephen_burt]
| [[:d:Q7608816|Q7608816]]
|-
| [[Fitxategi:Secretary Blinken Participates in an Interview (51700746148).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q76832840|Stephanie Busari]]''
|
| [[kazetari]]
| 1977-08-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/stephanie_busari stephanie_busari]
| [[:d:Q76832840|Q76832840]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727585|Stephen Cave]]''
|
| [[filosofo]]<br/>[[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/stephen_cave stephen_cave]
| [[:d:Q23727585|Q23727585]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661665|Stephen Coleman]]''
|
|
| 1942
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/stephen_coleman stephen_coleman]
| [[:d:Q23661665|Q23661665]]
|-
|
| ''[[:d:Q120052205|Stephen DeBerry]]''
|
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q16023665|venture capitalist]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/stephen_deberry stephen_deberry]
| [[:d:Q120052205|Q120052205]]
|-
| [[Fitxategi:Stephen Friend at NightScience 2013 in Paris.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q891710|Stephen Friend]]''
|
| [[zientzialari]]
| 1953-12-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/stephen_friend stephen_friend]
| [[:d:Q891710|Q891710]]
|-
| [[Fitxategi:Stephen Hawking.StarChild.jpg|center|128px]]
| [[Stephen Hawking]]
| Britainiar fisikari teoriko, kosmologo eta idazlea
| ''[[:d:Q19350898|fisikari teoriko]]''<br/>''[[:d:Q2998308|kosmologo]]''<br/>[[idazle]]
| 1942-01-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/stephen_hawking stephen_hawking]<br/>[https://www.ted.com/speakers/209 209]
| [[:d:Q17714|Q17714]]
|-
|
| ''[[:d:Q23661621|Stephen Lawler]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/stephen_lawler stephen_lawler]
| [[:d:Q23661621|Q23661621]]
|-
| [[Fitxategi:Steve Palumbi on Climate Change Recovery (52391781204).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23797692|Stephen Palumbi]]''
|
| ''[[:d:Q3640160|itsas-biologo]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1956
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/stephen_palumbi stephen_palumbi]
| [[:d:Q23797692|Q23797692]]
|-
| [[Fitxategi:Stephen Petranek 2018.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23301821|Stephen Petranek]]''
|
| [[kazetari]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/stephen_petranek stephen_petranek]
| [[:d:Q23301821|Q23301821]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662878|Stephen Ritz]]''
|
| [[irakasle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/stephen_ritz stephen_ritz]
| [[:d:Q23662878|Q23662878]]
|-
|
| ''[[:d:Q3498677|Stephen Webb]]''
| fisikari britainiarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1963-02-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/stephen_webb stephen_webb]
| [[:d:Q3498677|Q3498677]]
|-
| [[Fitxategi:Stephen Wilkes Headshot.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7610852|Stephen Wilkes]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1957
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/stephen_wilkes stephen_wilkes]
| [[:d:Q7610852|Q7610852]]
|-
| [[Fitxategi:Stephen Wolfram PR.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q310798|Stephen Wolfram]]''
|
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q715679|patent inventor]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>''[[:d:Q215536|merkatari]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1959-08-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/stephen_wolfram stephen_wolfram]
| [[:d:Q310798|Q310798]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670647|Steve Howard]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/steve_howard steve_howard]
| [[:d:Q23670647|Q23670647]]
|-
| [[Fitxategi:Steve Jobs Headshot 2010-CROP2.jpg|center|128px]]
| [[Steve Jobs]]
| enpresari amerikarra eta Apple Inc. enpresaren fundatzailea
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1053574|ekoizle exekutiboa]]''<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q1979607|finantzari]]''
| 1955-02-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/steve_jobs steve_jobs]
| [[:d:Q19837|Q19837]]
|-
| [[Fitxategi:Steve Jurvetson Headshot.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q9079904|Steve Jurvetson]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1967-03-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Estonia]]
| [https://www.ted.com/speakers/steve_jurvetson steve_jurvetson]
| [[:d:Q9079904|Q9079904]]
|-
| [[Fitxategi:TNW Conference 2012 - Day 2 (6970534756).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23656010|Steve Keil]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/steve_keil steve_keil]
| [[:d:Q23656010|Q23656010]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712705|Steve Ramirez]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/steve_ramirez steve_ramirez]
| [[:d:Q23712705|Q23712705]]
|-
| [[Fitxategi:Dame Stephanie Shirley - 2013.jpg|center|128px]]
| [[Steve Shirley]]
| britaniar informatikari, enpresari, eta filantropoa
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[enpresaburu]]
| 1933-09-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/dame_stephanie_steve_shirley dame_stephanie_steve_shirley]
| [[:d:Q214661|Q214661]]
|-
| [[Fitxategi:Steve Silberman.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7613926|Steve Silberman]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| 1957-12-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/steve_silberman steve_silberman]
| [[:d:Q7613926|Q7613926]]
|-
|
| ''[[:d:Q7614168|Steve Truglia]]''
|
| ''[[:d:Q2833480|stunt coordinator]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q17318006|freediver]]''<br/>''[[:d:Q465501|stunt performer]]''
| 1962
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/steve_truglia steve_truglia]
| [[:d:Q7614168|Q7614168]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662571|Steven Addis]]''
|
| ''[[:d:Q125129579|brand strategist]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/steven_addis steven_addis]
| [[:d:Q23662571|Q23662571]]
|-
| [[Fitxategi:Professor Steven Cowley FRS.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2347488|Steven Cowley]]''
| fisikari britainiarra
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1951
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/steven_cowley steven_cowley]<br/>[https://www.ted.com/speakers/463 463]
| [[:d:Q2347488|Q2347488]]
|-
| [[Fitxategi:Steven Levitt, 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q730969|Steven D. Levitt]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1967-05-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/steven_levitt steven_levitt]<br/>[https://www.ted.com/speakers/30 30]
| [[:d:Q730969|Q730969]]
|-
| [[Fitxategi:Steven Strogatz.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1384920|Steven H. Strogatz]]''
| matematikari estatubatuarra
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1959-08-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/steven_strogatz steven_strogatz]<br/>[https://www.ted.com/speakers/382 382]
| [[:d:Q1384920|Q1384920]]
|-
| [[Fitxategi:Steven Berlin Johnson - South by Southwest 2008 crop.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q980046|Steven Johnson]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| 1968-06-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/steven_johnson steven_johnson]
| [[:d:Q980046|Q980046]]
|-
| [[Fitxategi:Attorney Steven M. Wise at Boston Vegetarian Society, 10-13-2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7615012|Steven M. Wise]]''
|
| [[legelari]]<br/>[[abokatu]]
| 1950-12-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/steven_wise steven_wise]
| [[:d:Q7615012|Q7615012]]
|-
| [[Fitxategi:StevenPetrow02.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7615140|Steven Petrow]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1957-07-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/steven_petrow steven_petrow]
| [[:d:Q7615140|Q7615140]]
|-
| [[Fitxategi:Steven Pinker in 2023 A 04 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Steven Pinker]]
| psikologoa, hizkuntzalaria, idazlea antropologoa, filosofoa, unibertsitateko irakaslea
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[antropologo]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q84320739|evolutionary psychologist]]''<br/>''[[:d:Q115736435|experimental psychologist]]''
| 1954-09-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/steven_pinker steven_pinker]
| [[:d:Q212730|Q212730]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670976|Steven Schwaitzberg]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/steven_schwaitzberg steven_schwaitzberg]
| [[:d:Q23670976|Q23670976]]
|-
| [[Fitxategi:Stevesoundcheck.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4442562|Steven Sharp Nelson]]''
|
| ''[[:d:Q13219637|biolontxelista]]''<br/>[[musikagile]]
| 1977-07-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/steven_sharp_nelson steven_sharp_nelson]
| [[:d:Q4442562|Q4442562]]
|-
|
| ''[[:d:Q7615646|Stew]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''
| 1961-08-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/stew stew]
| [[:d:Q7615646|Q7615646]]
|-
| [[Fitxategi:Stewart Brand -Sausalito, California, USA -at home-14Dec2010.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q971994|Stewart Brand]]''
|
| ''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1938-12-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/stewart_brand stewart_brand]
| [[:d:Q971994|Q971994]]
|-
| [[Fitxategi:Sting in April 2018.jpg|center|128px]]
| [[Sting]]
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[egile abeslari]]<br/>''[[:d:Q584301|baxu-jotzaile]]''<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q21166956|lauta-jotzaile]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| 1951-10-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/sting sting]
| [[:d:Q483203|Q483203]]
|-
| [[Fitxategi:Stuart Firestein 2012.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q7626530|Stuart Firestein]]''
| biologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1949
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/stuart_firestein stuart_firestein]
| [[:d:Q7626530|Q7626530]]
|-
| [[Fitxategi:Stuart Kauffman.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q516009|Stuart Kauffman]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q14906342|biofisikari]]''
| 1939-09-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/stuart_kauffman stuart_kauffman]
| [[:d:Q516009|Q516009]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783413|Stuart L. Brown]]''
|
| [[zientzialari]]
| 1933
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/stuart_brown stuart_brown]
| [[:d:Q23783413|Q23783413]]
|-
| [[Fitxategi:Stuart Russell 01.jpg|center|128px]]
| [[Stuart J. Russell|Stuart Russell]]
|
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1962
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/stuart_russell stuart_russell]
| [[:d:Q3656334|Q3656334]]
|-
| [[Fitxategi:Sue Austin at TedX Monterrey (crop).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23308975|Sue Austin]]''
| artista britainiarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1965-09-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/sue_austin sue_austin]
| [[:d:Q23308975|Q23308975]]
|-
|
| ''[[:d:Q61457270|Sue Klebold]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1949-03-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sue_klebold sue_klebold]
| [[:d:Q61457270|Q61457270]]
|-
| [[Fitxategi:Sue Savage Rumbaugh 2011 Shankbone.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q3088125|Sue Savage-Rumbaugh]]''
|
| ''[[:d:Q16825962|primatologist]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q16831394|mammalogist]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1946-08-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/susan_savage_rumbaugh susan_savage_rumbaugh]
| [[:d:Q3088125|Q3088125]]
|-
| [[Fitxategi:Sugra mitra.jpg|center|128px]]
| [[Sugata Mitra]]
|
| [[informatikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1952-02-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/sugata_mitra sugata_mitra]
| [[:d:Q4352958|Q4352958]]
|-
| [[Fitxategi:SuheirHammad.jpg|center|128px]]
| [[Suheir Hammad]]
| Palestinar-amerikar poeta
| [[poeta]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[idazle]]
| 1973-10-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Palestinako Estatua|Palestina]]
| [https://www.ted.com/speakers/suheir_hammad suheir_hammad]
| [[:d:Q2895141|Q2895141]]
|-
| [[Fitxategi:Suki Kim, Miami Book Fair 2015 - 2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7635852|Suki Kim]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[irakasle]]
| 1970-09-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Hego Korea]]
| [https://www.ted.com/speakers/suki_kim suki_kim]
| [[:d:Q7635852|Q7635852]]
|-
|
| ''[[:d:Q20858396|Suleika Jaouad]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[hizlari]]<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''
| 1988-07-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/suleika_jaouad suleika_jaouad]
| [[:d:Q20858396|Q20858396]]
|-
| [[Fitxategi:SunithaKrishnanJI1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3530114|Sunitha Krishnan]]''
|
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1972-05-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/sunitha_krishnan sunitha_krishnan]
| [[:d:Q3530114|Q3530114]]
|-
|
| ''[[:d:Q7640561|Sunni Brown]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1977-07-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sunni_brown sunni_brown]
| [[:d:Q7640561|Q7640561]]
|-
|
| ''[[:d:Q56709133|Surya Mattu]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/surya_mattu surya_mattu]
| [[:d:Q56709133|Q56709133]]
|-
| [[Fitxategi:Susan Blackmore (2014).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q155199|Susan Blackmore]]''
|
| [[Langile autonomo]]<br/>''[[:d:Q1569495|unibertsitateko irakaslea]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[Irakasleen klaustro]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1951-07-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/susan_blackmore susan_blackmore]
| [[:d:Q155199|Q155199]]
|-
| [[Fitxategi:SusanCainPortrait 250px 20120305.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2036370|Susan Cain]]''
|
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''
| 1968-03-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/susan_cain susan_cain]
| [[:d:Q2036370|Q2036370]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769279|Susan Colantuono]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/susan_colantuono susan_colantuono]
| [[:d:Q23769279|Q23769279]]
|-
| [[Fitxategi:Susan Shaw with Seal Pup 2007.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q15429604|Susan D. Shaw]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>''[[:d:Q16060693|kontserbatzaile]]''<br/>''[[:d:Q113827227|environmental health scientist]]''
| 1943-10-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/susan_shaw susan_shaw]
| [[:d:Q15429604|Q15429604]]
|-
| [[Fitxategi:SDH-3249.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7647750|Susan Desmond-Hellmann]]''
|
| ''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''
| 1958
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sue_desmond_hellman sue_desmond_hellman]
| [[:d:Q7647750|Q7647750]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759572|Susan Etlinger]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/susan_etlinger susan_etlinger]
| [[:d:Q23759572|Q23759572]]
|-
| [[Fitxategi:Susan L. Solomon Philanthropy Summit 2016 00.47.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16151526|Susan L. Solomon]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1951-08-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/susan_solomon susan_solomon]
| [[:d:Q16151526|Q16151526]]
|-
| [[Fitxategi:Dr Susan Lim Mey Lee.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7648117|Susan Lim]]''
|
| [[zirujau]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1962
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/susan_lim susan_lim]
| [[:d:Q7648117|Q7648117]]
|-
| [[Fitxategi:Susan Pinker no Fronteiras do Pensamento São Paulo 2017 (38182000214).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q542461|Susan Pinker]]''
|
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| 1957-06-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/susan_pinker susan_pinker]
| [[:d:Q542461|Q542461]]
|-
| [[Fitxategi:As Conexões e Desconexões do Amor - Suzana Herculano-Houzel em Sorocaba.jpg|center|128px]]
| [[Suzana Herculano-Houzel]]
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| 1972
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/suzana_herculano_houzel suzana_herculano_houzel]
| [[:d:Q10375239|Q10375239]]
|-
|
| ''[[:d:Q70058784|Suzanne Barakat]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/suzanne_barakat suzanne_barakat]
| [[:d:Q70058784|Q70058784]]
|-
| [[Fitxategi:Christine Butler-426.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7650902|Suzanne Lee]]''
|
| ''[[:d:Q3501317|moda-diseinatzaile]]''<br/>[[Erakusketa komisario|erakusketa-komisario]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[ikertzaile]]
| 1970
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/suzanne_lee suzanne_lee]
| [[:d:Q7650902|Q7650902]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727927|Suzanne Talhouk]]''
|
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/suzanne_talhouk suzanne_talhouk]
| [[:d:Q23727927|Q23727927]]
|-
| [[Fitxategi:Suzanne Simard.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q26702907|Suzanne W. Simard]]''
| ekologo kanadarra
| ''[[:d:Q15839134|ekologo]]''<br/>[[naturalista]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1960
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/suzanne_simard suzanne_simard]
| [[:d:Q26702907|Q26702907]]
|-
| [[Fitxategi:Eat Play Collide Sheehy (33259941573).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q55230019|Suzie Sheehy]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1984
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/suzie_sheehy suzie_sheehy]
| [[:d:Q55230019|Q55230019]]
|-
| [[Fitxategi:Professor Svante Paabo ForMemRS (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Svante Pääbo]]
| genetista suediarra
| ''[[:d:Q3126128|genetista]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q16063497|evolutionary biologist]]''
| 1955-04-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suedia]]
| [https://www.ted.com/speakers/svante_paabo svante_paabo]
| [[:d:Q170342|Q170342]]
|-
| [[Fitxategi:Belarusian Leader of the Democratic Opposition Sviatlana Tsikhanouskaya (Svyatlana Tsikhanouskaya) on March 22, 2023 - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sviatlana Tsikhanouskaia]]
| bielorrusiar politikaria eta hezitzailea
| [[politikari]]
| 1982-09-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Bielorrusia]]
| [https://www.ted.com/speakers/sviatlana_tsikhanouskaya sviatlana_tsikhanouskaya]
| [[:d:Q97010473|Q97010473]]
|-
| [[Fitxategi:Sxip Shirey performing in 2010.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7659404|Sxip Shirey]]''
| musikagile estatubatuarra
| [[musikagile]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sxip_shirey sxip_shirey]
| [[:d:Q7659404|Q7659404]]
|-
| [[Fitxategi:SylviaEarle.jpg|center|128px]]
| [[Sylvia Earle]]
|
| ''[[:d:Q3640160|itsas-biologo]]''<br/>''[[:d:Q3546255|ozeanografo]]''<br/>''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>''[[:d:Q2374149|botanikari]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1935-08-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/sylvia_earle sylvia_earle]
| [[:d:Q439046|Q439046]]
|-
|
| ''[[:d:Q3510362|Sébastien de Halleux]]''
|
| [[informatikari]]
| 1977-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Belgika]]
| [https://www.ted.com/speakers/sebastien_de_halleux sebastien_de_halleux]
| [[:d:Q3510362|Q3510362]]
|-
| [[Fitxategi:Autessereheadshot.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23759752|Séverine Autesserre]]''
|
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1706722|research fellow]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1976-12-06
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/severine_autesserre severine_autesserre]
| [[:d:Q23759752|Q23759752]]
|-
| [[Fitxategi:Caroline Shaw with Attacca Quartet and So Percussion at Miller Theater - 49517620871.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3487248|Sō Percussion]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/so_percussion so_percussion]
| [[:d:Q3487248|Q3487248]]
|-
| [[Fitxategi:T. Boone Pickens discusses the impact of shale natural gas on the American economy at the Hudson Institute on 6 April 2016 - 25 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q370092|T. Boone Pickens]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q1979607|finantzari]]''<br/>''[[:d:Q1524582|abeltzain]]''
| 1928-05-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/t_boone_pickens t_boone_pickens]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1170 1170]
| [[:d:Q370092|Q370092]]
|-
| [[Fitxategi:TabethaSuzanneBoyajian.jpg|center|128px]]
| [[Tabetha S. Boyajian]]
| astronomo estatubatuarra
| [[astronomo]]
| 1980
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tabetha_boyajian tabetha_boyajian]
| [[:d:Q22080714|Q22080714]]
|-
| [[Fitxategi:TaiyeSelasi P1030135.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q7484811|Taiye Selasi]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1979-11-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/taiye_selasi taiye_selasi]
| [[:d:Q7484811|Q7484811]]
|-
|
| ''[[:d:Q11496991|Takaharu Tezuka]]''
| arkitekto japoniarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1964-02-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Japonia]]
| [https://www.ted.com/speakers/takaharu_tezuka takaharu_tezuka]
| [[:d:Q11496991|Q11496991]]
|-
|
| ''[[:d:Q23760236|Tal Danino]]''
|
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/tal_danino tal_danino]
| [[:d:Q23760236|Q23760236]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662204|Tal Golesworthy]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/tal_golesworthy tal_golesworthy]
| [[:d:Q23662204|Q23662204]]
|-
| [[Fitxategi:Tali Sharot.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q19667092|Tali Sharot]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/tali_sharot tali_sharot]
| [[:d:Q19667092|Q19667092]]
|-
|
| ''[[:d:Q23729163|Talithia Williams]]''
|
| ''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/talithia_williams talithia_williams]
| [[:d:Q23729163|Q23729163]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662544|Tamara Roukaerts]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/tamara_roukaerts tamara_roukaerts]
| [[:d:Q23662544|Q23662544]]
|-
| [[Fitxategi:TanTTLe.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q10823919|Tan Le]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1977-05-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/tan_le tan_le]
| [[:d:Q10823919|Q10823919]]
|-
|
| ''[[:d:Q23714031|Tania Luna]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/tania_luna tania_luna]
| [[:d:Q23714031|Q23714031]]
|-
|
| ''[[:d:Q39754563|Tania S. Douglas]]''
|
| [[katedradun]]
| 1969-08-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/tania_douglas tania_douglas]
| [[:d:Q39754563|Q39754563]]
|-
| [[Fitxategi:Tania Simoncelli.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7683264|Tania Simoncelli]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tania_simoncelli tania_simoncelli]
| [[:d:Q7683264|Q7683264]]
|-
| [[Fitxategi:Tara Houska .jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q104094025|Tara Houska]]''
| abokatu estatubatuarra
| [[abokatu]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q8125919|aholkulari politiko]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tara_houska tara_houska]
| [[:d:Q104094025|Q104094025]]
|-
| [[Fitxategi:Tarana Burke from She's Revolutionary.jpg|center|128px]]
| [[Tarana Burke]]
| Bronx-eko aktibista estatubatuarra, Me Too mugimenduaren sortzailea
| ''[[:d:Q17010072|militante]]''<br/>[[irakasle]]<br/>[[pertsona ospetsu]]<br/>''[[:d:Q34074720|feminista]]''
| 1973-09-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tarana_burke tarana_burke]
| [[:d:Q43177774|Q43177774]]
|-
|
| ''[[:d:Q534385|Taryn Simon]]''
| argazkilari estatubatuarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1975-02-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/taryn_simon taryn_simon]
| [[:d:Q534385|Q534385]]
|-
|
| ''[[:d:Q108168053|Tasos Frantzolas]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Grezia]]
| [https://www.ted.com/speakers/tasos_frantzolas tasos_frantzolas]
| [[:d:Q108168053|Q108168053]]
|-
| [[Fitxategi:CDH - Comissão de Direitos Humanos e Legislação Participativa (26495983277).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23759688|Tasso Azevedo]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/tasso_azevedo tasso_azevedo]
| [[:d:Q23759688|Q23759688]]
|-
| [[Fitxategi:MAKERS event New York Feb 7, 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q443207|Tavi Gevinson]]''
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q106568011|magazine editor]]''
| 1996-04-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tavi_gevinson tavi_gevinson]
| [[:d:Q443207|Q443207]]
|-
| [[Fitxategi:Taylor Mali.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5973239|Taylor Mali]]''
|
| [[irakasle]]<br/>[[ahots-aktore]]<br/>[[poeta]]
| 1965-03-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/taylor_mali taylor_mali]
| [[:d:Q5973239|Q5973239]]
|-
| [[Fitxategi:Taylor Wilson - 02.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1421302|Taylor Wilson]]''
|
| [[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q16742096|fisikari nuklear]]''
| 1994-05-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/taylor_wilson taylor_wilson]
| [[:d:Q1421302|Q1421302]]
|-
|
| ''[[:d:Q7693254|Ted Halstead]]''
| idazle estatubatuarra
| [[idazle]]
| 1968-07-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ted_halstead ted_halstead]
| [[:d:Q7693254|Q7693254]]
|-
| [[Fitxategi:MK34966 Teddy Cruz.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q17350521|Teddy Cruz]]''
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q131062|hirigile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1962
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Guatemala]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/teddy_cruz teddy_cruz]
| [[:d:Q17350521|Q17350521]]
|-
| [[Fitxategi:Teitur Lassen 20090502-DSCF1829.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q737181|Teitur Lassen]]''
|
| [[egile abeslari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| 1977-01-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
| [https://www.ted.com/speakers/teitur teitur]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2396 2396]
| [[:d:Q737181|Q737181]]
|-
| [[Fitxategi:Temple Grandin at TED.jpg|center|128px]]
| [[Temple Grandin]]
|
| ''[[:d:Q350979|zoologo]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1947-08-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/temple_grandin temple_grandin]
| [[:d:Q232810|Q232810]]
|-
| [[Fitxategi:Teresa Bejan 2018.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q30674189|Teresa Bejan]]''
|
| ''[[:d:Q15994177|Politikari teorikoa]]''
| 1984-03-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/teresa_bejan teresa_bejan]
| [[:d:Q30674189|Q30674189]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783488|Terry Moore]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/terry_moore terry_moore]
| [[:d:Q23783488|Q23783488]]
|-
| [[Fitxategi:Thandiwe Newton Peabody Awards, June 2021.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q229029|Thandie Newton]]''
|
| ''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| 1972-11-06
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/thandie_newton thandie_newton]
| [[:d:Q229029|Q229029]]
|-
| [[Fitxategi:Thandiswa Mazwai1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4348940|Thandiswa Mazwai]]''
|
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[egile abeslari]]
| 1976-03-31
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/thandiswa_mazwai thandiswa_mazwai]
| [[:d:Q4348940|Q4348940]]
|-
| [[Fitxategi:A Tribe Called Red, Hideaway Records and Bar, February 2014.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4660300|The Halluci Nation]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/a_tribe_called_red a_tribe_called_red]
| [[:d:Q4660300|Q4660300]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797818|The LXD]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/lxd lxd]
| [[:d:Q23797818|Q23797818]]
|-
|
| ''[[:d:Q23797880|The Lady Lifers]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/the_lady_lifers the_lady_lifers]
| [[:d:Q23797880|Q23797880]]
|-
|
| ''[[:d:Q23798957|The TED Staff]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/daffodil_hudson daffodil_hudson]
| [[:d:Q23798957|Q23798957]]
|-
| [[Fitxategi:Unleashing Entrepreneurial Innovation with Stanford University Theaster Gates.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7777257|Theaster Gates]]''
| artista estatubatuarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''<br/>''[[:d:Q7541856|zeramikari]]''
| 1973-08-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/theaster_gates theaster_gates]
| [[:d:Q7777257|Q7777257]]
|-
|
| ''[[:d:Q7781067|Thelma Golden]]''
|
| [[Museo eta arte-galerietako arduradun|eduki-editore]]
| 1966-09-22
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/thelma_golden thelma_golden]
| [[:d:Q7781067|Q7781067]]
|-
| [[Fitxategi:Jansen Theo Hannover.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q540764|Theo Jansem]]''
|
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q21000481|kinetic artist]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q1779650|design engineer]]''
| 1948-03-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Argentina]]
| [https://www.ted.com/speakers/theo_jansen theo_jansen]
| [[:d:Q540764|Q540764]]
|-
| [[Fitxategi:2015LinnellFlansburghTMBG.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q420880|They Might Be Giants]]''
|
|
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/they_might_be_giants they_might_be_giants]
| [[:d:Q420880|Q420880]]
|-
| [[Fitxategi:Thom Mayne, USC, 2023.jpg|center|128px]]
| [[Thom Mayne]]
|
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1944-01-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/thom_mayne thom_mayne]
| [[:d:Q312847|Q312847]]
|-
| [[Fitxategi:Thomas Dolby, 2006.jpg|center|128px]]
| [[Thomas Dolby]]
|
| ''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[kantugile]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''<br/>[[musikari]]<br/>[[musikagile]]
| 1958-10-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/thomas_dolby thomas_dolby]<br/>[https://www.ted.com/speakers/107 107]
| [[:d:Q553790|Q553790]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783479|Thomas Goetz]]''
|
| ''[[:d:Q5780518|dibulgatzaile]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>[[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/thomas_goetz thomas_goetz]
| [[:d:Q23783479|Q23783479]]
|-
| [[Fitxategi:141008 03 HR ThomasHeatherwick CREDIT ElenaHeatherwick.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3051023|Thomas Heatherwick]]''
|
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[diseinatzaile]]
| 1970-02-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/thomas_heatherwick thomas_heatherwick]
| [[:d:Q3051023|Q3051023]]
|-
| [[Fitxategi:Tidenes TV-seilas - NMD 2012 (7176547966) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23768719|Thomas Hellum]]''
|
| ''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Norvegia]]
| [https://www.ted.com/speakers/thomas_hellum thomas_hellum]
| [[:d:Q23768719|Q23768719]]
|-
|
| ''[[:d:Q77873402|Thomas L. Griffiths]]''
|
| ''[[:d:Q14565186|cognitive scientist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/tom_griffiths tom_griffiths]
| [[:d:Q77873402|Q77873402]]
|-
|
| ''[[:d:Q7792920|Thomas P. Campbell]]''
|
| ''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''
| 1962
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/thomas_p_campbell thomas_p_campbell]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1217 1217]
| [[:d:Q7792920|Q7792920]]
|-
| [[Fitxategi:Thomas Barnett.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q381984|Thomas P. M. Barnett]]''
|
| ''[[:d:Q16947320|geopolitikari]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q115429803|geostrategist]]''
| 1962
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/thomas_barnett thomas_barnett]<br/>[https://www.ted.com/speakers/33 33]
| [[:d:Q381984|Q381984]]
|-
| [[Fitxategi:Thomas Piketty2.jpg|center|128px]]
| [[Thomas Piketty]]
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1706722|research fellow]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[gidoilari]]
| 1971-05-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/thomas_piketty thomas_piketty]
| [[:d:Q984448|Q984448]]
|-
| [[Fitxategi:2014-01-08 Thomas Pogge 4737-cropped.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q66820|Thomas Pogge]]''
| filosofo alemaniarra
| [[filosofo]]
| 1953-08-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/thomas_pogge thomas_pogge]
| [[:d:Q66820|Q66820]]
|-
| [[Fitxategi:Thomas Insel NIMH 2011.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q891667|Thomas R. Insel]]''
|
| ''[[:d:Q211346|psikiatra]]''<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1951-10-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/thomas_insel thomas_insel]
| [[:d:Q891667|Q891667]]
|-
| [[Fitxategi:Tom Shannon, The Highline.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7817541|Thomas Shannon]]''
|
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[asmatzaile]]
| 1947-06-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tom_shannon tom_shannon]<br/>[https://www.ted.com/speakers/445 445]
| [[:d:Q7817541|Q7817541]]
|-
|
| ''[[:d:Q23657200|Thomas Suarez]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/thomas_suarez thomas_suarez]
| [[:d:Q23657200|Q23657200]]
|-
| [[Fitxategi:Thomas Thwaites - PopTech 2011 - Camden Maine USA (6267267862).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23784804|Thomas Thwaites]]''
|
| [[diseinatzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q11977439|interaction designer]]''<br/>[[asmatzaile]]
| 1980
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/thomas_thwaites thomas_thwaites]
| [[:d:Q23784804|Q23784804]]
|-
| [[Fitxategi:Thordis Elva December 2019.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q28962547|Thordis Elva]]''
| idazle islandiarra
| ''[[:d:Q709113|write]]''<br/>[[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Islandia]]
| [https://www.ted.com/speakers/thordis_elva thordis_elva]
| [[:d:Q28962547|Q28962547]]
|-
|
| ''[[:d:Q7798747|Thulasiraj Ravilla]]''
| aktibista indiarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/ravilla_thulasiraj ravilla_thulasiraj]
| [[:d:Q7798747|Q7798747]]
|-
| [[Fitxategi:Tierney Thys5 (14807437303) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q20090055|Tierney Thys]]''
|
| ''[[:d:Q3640160|itsas-biologo]]''
| 1966
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tierney_thys tierney_thys]
| [[:d:Q20090055|Q20090055]]
|-
| [[Fitxategi:Sir Tim Berners-Lee (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Tim Berners-Lee]]
|
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q6859454|web developer]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>[[asmatzaile]]
| 1955-06-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/tim_berners_lee tim_berners_lee]
| [[:d:Q80|Q80]]
|-
|
| ''[[:d:Q7803180|Tim Birkhead]]''
|
| ''[[:d:Q350979|zoologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1225716|ornitologo]]''
| 1950-02-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/tim_birkhead tim_birkhead]
| [[:d:Q7803180|Q7803180]]
|-
| [[Fitxategi:Interview with IDEO CEO Tim Brown about innovating together (Drucker Forum 2018) 3-5 screenshot.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q1735158|Tim Brown]]''
|
| ''[[:d:Q11287574|industrial designer]]''
| 1962-06-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/tim_brown tim_brown]
| [[:d:Q1735158|Q1735158]]
|-
| [[Fitxategi:Tim Harford in 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1141956|Tim Harford]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| 1973-09-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/tim_harford tim_harford]
| [[:d:Q1141956|Q1141956]]
|-
| [[Fitxategi:Tim Jackson, Denmark 2018.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q509730|Tim Jackson]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| 1957-06-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/tim_jackson tim_jackson]
| [[:d:Q509730|Q509730]]
|-
| [[Fitxategi:Tim Leberecht - 2016.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23663091|Tim Leberecht]]''
|
| [[autore]]<br/>''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| 1972
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Alemania]]
| [https://www.ted.com/speakers/tim_leberecht tim_leberecht]
| [[:d:Q23663091|Q23663091]]
|-
| [[Fitxategi:Timothy Ferriss (2315822162).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q563672|Timothy Ferriss]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''<br/>''[[:d:Q139648|technology evangelist]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q557880|inbertitzailea]]''
| 1977-07-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tim_ferriss tim_ferriss]
| [[:d:Q563672|Q563672]]
|-
|
| ''[[:d:Q7807273|Timothy J. Bartik]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1952-10-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/timothy_bartik timothy_bartik]
| [[:d:Q7807273|Q7807273]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662586|Timothy Prestero]]''
|
| [[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/timothy_prestero timothy_prestero]
| [[:d:Q23662586|Q23662586]]
|-
|
| ''[[:d:Q2435551|Tina Seelig]]''
|
| [[autore]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q20158113|management engineer]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| 1958<br/>1957
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tina_seelig tina_seelig]
| [[:d:Q2435551|Q2435551]]
|-
|
| ''[[:d:Q19893434|Tiq Milan]]''
|
| [[hizlari]]<br/>''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''<br/>[[kazetari]]
|
| [[Gizon trans|gizon transgenero]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tiq_milan tiq_milan]
| [[:d:Q19893434|Q19893434]]
|-
| [[Fitxategi:Titus Kaphar at CitizenUCon17 - Reckoning With History - Panel Discussion.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q28839817|Titus Kaphar]]''
| margolari estatubatuarra
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[marrazkilari]]
| 1976
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/titus_kaphar titus_kaphar]
| [[:d:Q28839817|Q28839817]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670500|Toby Eccles]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/toby_eccles toby_eccles]
| [[:d:Q23670500|Q23670500]]
|-
| [[Fitxategi:Toby Shapshak - In Africa, necessity is the mother of innovation - Screenshot.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q19664221|Toby Shapshak]]''
| kazetari hegoafrikarra
| [[kazetari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/toby_shapshak toby_shapshak]
| [[:d:Q19664221|Q19664221]]
|-
| [[Fitxategi:Tod Machover JI1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3738050|Tod Machover]]''
|
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q16145150|musika-irakasle]]''<br/>[[piano-jotzaile]]
| 1953-11-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tod_machover tod_machover]
| [[:d:Q3738050|Q3738050]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662531|Todd Humphreys]]''
|
| ''[[:d:Q5669847|assistant professor]]''<br/>''[[:d:Q4479442|fundatzaile]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/todd_humphreys todd_humphreys]
| [[:d:Q23662531|Q23662531]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656743|Todd Kuiken]]''
|
| ''[[:d:Q19902880|biomedical engineer]]''<br/>[[mediku]]<br/>[[ingeniari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/todd_kuiken todd_kuiken]
| [[:d:Q23656743|Q23656743]]
|-
| [[Fitxategi:Tom Chatfield - Debating Europe.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q7815261|Tom Chatfield]]''
| idazle britainiarra
| [[idazle]]
| 1980
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/tom_chatfield tom_chatfield]
| [[:d:Q7815261|Q7815261]]
|-
|
| ''[[:d:Q7816025|Tom Gruber]]''
|
| [[ingeniari]]
| 1959
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tom_gruber tom_gruber]
| [[:d:Q7816025|Q7816025]]
|-
|
| ''[[:d:Q23765117|Tom Honey]]''
|
| ''[[:d:Q1234713|teologo]]''<br/>[[bikario]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/rev_tom_honey rev_tom_honey]
| [[:d:Q23765117|Q23765117]]
|-
|
| ''[[:d:Q23655997|Tom Rielly]]''
|
| [[komediante]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/tom_rielly tom_rielly]
| [[:d:Q23655997|Q23655997]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712919|Tom Thum]]''
|
| [[musikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/tom_thum tom_thum]
| [[:d:Q23712919|Q23712919]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783043|Tom Uglow]]''
|
| ''[[:d:Q667982|creative director]]''<br/>[[diseinatzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/tom_uglow tom_uglow]
| [[:d:Q23783043|Q23783043]]
|-
| [[Fitxategi:Tom Wujec Speaking Photo.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q7818114|Tom Wujec]]''
| autore kanadarra
| [[autore]]
| 1959-07-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/tom_wujec tom_wujec]
| [[:d:Q7818114|Q7818114]]
|-
| [[Fitxategi:Tomás Saraceno a Firenze, 21 febbraio 2020, 04.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2441279|Tomás Saraceno]]''
| artista
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''<br/>''[[:d:Q18074503|installation artist]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| 1973
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Argentina]]
| [https://www.ted.com/speakers/toma_s_saraceno toma_s_saraceno]
| [[:d:Q2441279|Q2441279]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727824|Toni Griffin]]''
|
| ''[[:d:Q131062|hirigile]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/toni_griffin toni_griffin]
| [[:d:Q23727824|Q23727824]]
|-
| [[Fitxategi:Tony Fadell.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q92879|Tony Fadell]]''
|
| [[asmatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[idazle]]
| 1969-03-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tony_fadell tony_fadell]
| [[:d:Q92879|Q92879]]
|-
|
| ''[[:d:Q9360020|Tony Porter]]''
|
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/tony_porter tony_porter]
| [[:d:Q9360020|Q9360020]]
|-
| [[Fitxategi:Tony Robbins.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q380429|Tony Robbins]]''
|
| ''[[:d:Q15982858|motivational speaker]]''
| 1960-02-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tony_robbins tony_robbins]
| [[:d:Q380429|Q380429]]
|-
|
| ''[[:d:Q23782672|Tony Wyss-Coray]]''
|
| [[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/tony_wyss_coray tony_wyss_coray]
| [[:d:Q23782672|Q23782672]]
|-
|
| ''[[:d:Q23769244|Topher White]]''
|
| ''[[:d:Q5352191|teknikari]]''<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>''[[:d:Q4479442|fundatzaile]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/topher_white topher_white]
| [[:d:Q23769244|Q23769244]]
|-
|
| ''[[:d:Q23759778|Torsten Reil]]''
|
| ''[[:d:Q20739288|neurobiologist]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/torsten_reil torsten_reil]
| [[:d:Q23759778|Q23759778]]
|-
| [[Fitxategi:Touria El Glaoui.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q27999600|Touria El Glaoui]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[Erakusketa komisario|erakusketa-komisario]]<br/>''[[:d:Q173950|arte-merkatari]]''
| 1974
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Maroko]]
| [https://www.ted.com/speakers/touria_el_glaoui touria_el_glaoui]
| [[:d:Q27999600|Q27999600]]
|-
| [[Fitxategi:TraceeEllisRossbyErikMelvin (1).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q534371|Tracee Ellis Ross]]''
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[komediante]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| 1972-10-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tracee_ellis_ross tracee_ellis_ross]
| [[:d:Q534371|Q534371]]
|-
| [[Fitxategi:Tracy Chevalier tree.jpg|center|128px]]
| [[Tracy Chevalier]]
|
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[gidoilari]]
| 1962-10-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/tracy_chevalier tracy_chevalier]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1393 1393]
| [[:d:Q232212|Q232212]]
|-
| [[Fitxategi:Travis Kalanick at DLD Munich 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7836291|Travis Kalanick]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[informatikari]]
| 1976-08-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/travis_kalanick travis_kalanick]
| [[:d:Q7836291|Q7836291]]
|-
| [[Fitxategi:Travis rieder5188080.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q88971005|Travis N Rieder]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/travis_rieder travis_rieder]
| [[:d:Q88971005|Q88971005]]
|-
|
| ''[[:d:Q18763756|Trevor Aaronson]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15931838|ikerketa kazetari]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[idazle]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/trevor_aaronson trevor_aaronson]
| [[:d:Q18763756|Q18763756]]
|-
| [[Fitxategi:Tristan Harris at Collision Conf 2018.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q59781806|Tristan Harris]]''
|
| [[enpresaburu]]
| 1984
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/tristan_harris tristan_harris]
| [[:d:Q59781806|Q59781806]]
|-
| [[Fitxategi:Tristram Stuart, 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2451241|Tristram Stuart]]''
| historialari britainiarra
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''<br/>''[[:d:Q15839134|ekologo]]''
| 1977-03-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/tristram_stuart tristram_stuart]
| [[:d:Q2451241|Q2451241]]
|-
|
| ''[[:d:Q23729168|Tristram Wyatt]]''
|
| ''[[:d:Q350979|zoologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q16063497|evolutionary biologist]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q16831721|etologo]]''
| 1956-12-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/tristram_wyatt tristram_wyatt]
| [[:d:Q23729168|Q23729168]]
|-
| [[Fitxategi:Attitudes from Tehran - New America Foundation - Trita Parsi.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q4674518|Trita Parsi]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''
| 1974-07-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Iran]]
| [https://www.ted.com/speakers/trita_parsi trita_parsi]
| [[:d:Q4674518|Q4674518]]
|-
| [[Fitxategi:Tshering Tobgay.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7849613|Tshering Tobgay]]''
| politikari bhutandarra
| [[politikari]]
| 1965-09-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Bhutan]]
| [https://www.ted.com/speakers/tshering_tobgay tshering_tobgay]
| [[:d:Q7849613|Q7849613]]
|-
| [[Fitxategi:Tyler Cowen 1.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q602278|Tyler Cowen]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| 1962-01-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tyler_cowen tyler_cowen]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1186 1186]
| [[:d:Q602278|Q602278]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670993|Tyler DeWitt]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/tyler_dewitt tyler_dewitt]
| [[:d:Q23670993|Q23670993]]
|-
| [[Fitxategi:Tyrone Hayes at King University in 2013 (10680719164).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7861609|Tyrone Hayes]]''
| biologo estatubatuarra
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
| 1967-07-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/tyrone_hayes tyrone_hayes]
| [[:d:Q7861609|Q7861609]]
|-
| [[Fitxategi:Gegenschatz.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q666346|Ueli Gegenschatz]]''
|
| ''[[:d:Q6060450|jauskari]]''
| 1971-01-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suitza]]
| [https://www.ted.com/speakers/ueli_gegenschatz ueli_gegenschatz]
| [[:d:Q666346|Q666346]]
|-
|
| ''[[:d:Q21635200|Uldus Bakhtiozina]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| 1986-07-22
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Errusia]]
| [https://www.ted.com/speakers/uldus_bakhtiozina uldus_bakhtiozina]
| [[:d:Q21635200|Q21635200]]
|-
| [[Fitxategi:Alon Uri.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7900508|Uri Alon]]''
|
| ''[[:d:Q11827483|ordinary professor]]''<br/>''[[:d:Q14906342|biofisikari]]''<br/>''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1969-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/uri_alon uri_alon]
| [[:d:Q7900508|Q7900508]]
|-
|
| ''[[:d:Q42791358|Uri Hasson]]''
|
| ''[[:d:Q20739288|neurobiologist]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/uri_hasson uri_hasson]
| [[:d:Q42791358|Q42791358]]
|-
| [[Fitxategi:Frankfurter Buchmesse 2011 - Ursus Wehrli 1.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q1672786|Ursus Wehrli]]''
| argazkilari suitzarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1969-08-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suitza]]
| [https://www.ted.com/speakers/ursus_wehrli ursus_wehrli]
| [[:d:Q1672786|Q1672786]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662548|Usman Riaz]]''
|
| [[musikari]]<br/>[[film-zuzendari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/usman_riaz usman_riaz]
| [[:d:Q23662548|Q23662548]]
|-
| [[Fitxategi:Valarie Kaur Aug 2016.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q25197171|Valarie Kaur]]''
|
| ''[[:d:Q1235146|dokumentalgile]]''
| 1981-02-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/valarie_kaur valarie_kaur]
| [[:d:Q25197171|Q25197171]]
|-
| [[Fitxategi:Van Jones (27958227305) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3742492|Van Jones]]''
|
| ''[[:d:Q15982858|motivational speaker]]''<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[abokatu]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>''[[:d:Q1021386|eskubide zibilen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q1642960|iruzkingile]]''
| 1968-09-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/van_jones van_jones]
| [[:d:Q3742492|Q3742492]]
|-
| [[Fitxategi:Vernā Myers.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23769282|Vernā Myers]]''
| aktibista estatubatuarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/verna_myers verna_myers]
| [[:d:Q23769282|Q23769282]]
|-
|
| ''[[:d:Q23663066|Vicki Arroyo]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/vicki_arroyo vicki_arroyo]
| [[:d:Q23663066|Q23663066]]
|-
| [[Fitxategi:Viktor Frankl2.jpg|center|128px]]
| [[Victor Frankl|Victor Emil Frankl]]
|
| ''[[:d:Q1900167|psikoterapeuta]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q211346|psikiatra]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q783906|neurologo]]''<br/>''[[:d:Q64485042|existentziaren terapeuta]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[zirujau]]<br/>[[hegazkinlari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1905-03-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Austria]]
| [https://www.ted.com/speakers/viktor_e_frankl viktor_e_frankl]
| [[:d:Q154723|Q154723]]
|-
|
| ''[[:d:Q28823210|Victor Rios]]''
|
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/victor_rios victor_rios]
| [[:d:Q28823210|Q28823210]]
|-
| [[Fitxategi:VVescovo at the Calypso Deep Prior to Diving Feb 2020 (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q60050774|Victor Vescovo]]''
|
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>[[astronauta]]
| 1966-02-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/victor_vescovo victor_vescovo]
| [[:d:Q60050774|Q60050774]]
|-
|
| ''[[:d:Q7929163|Vijay Kumar]]''
|
| ''[[:d:Q3437279|roboticist]]''
| 1962-04-12<br/>1962
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/vijay_kumar vijay_kumar]
| [[:d:Q7929163|Q7929163]]
|-
| [[Fitxategi:Visita - Artista Plástico Vik Muniz (53515588190) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1288454|Vik Muniz]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q33123562|landa artista]]''<br/>[[marrazkilari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q14623005|arkitektura proiektuen marrazkilaria]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| 1961-12-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Brasil]]
| [https://www.ted.com/speakers/vik_muniz vik_muniz]<br/>[https://www.ted.com/speakers/32 32]
| [[:d:Q1288454|Q1288454]]
|-
| [[Fitxategi:Vikram Patel at The Asian Awards.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q21712261|Vikram Patel]]''
| psikiatra indiarra
| ''[[:d:Q211346|psikiatra]]''
| 1964-05-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/vikram_patel vikram_patel]
| [[:d:Q21712261|Q21712261]]
|-
|
| ''[[:d:Q87839253|Vikram Sharma]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/vikram_sharma vikram_sharma]
| [[:d:Q87839253|Q87839253]]
|-
| [[Fitxategi:Vilayanur S Ramachandran 2011 Shankbone.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q380221|Vilayanur S. Ramachandran]]''
|
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>''[[:d:Q783906|neurologo]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[idazle]]
| 1951-08-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[India]]
| [https://www.ted.com/speakers/vilayanur_ramachandran vilayanur_ramachandran]
| [[:d:Q380221|Q380221]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662545|Vinay Venkatraman]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/vinay_venkatraman vinay_venkatraman]
| [[:d:Q23662545|Q23662545]]
|-
|
| ''[[:d:Q16682693|Vincent Cochetel]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/vincent_cochetel vincent_cochetel]
| [[:d:Q16682693|Q16682693]]
|-
| [[Fitxategi:Vincent Moon.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q977743|Vincent Moon]]''
| zinema zuzendari frantziarra
| [[film-zuzendari]]
| 1979-08-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/vincent_moon vincent_moon]<br/>[https://www.ted.com/speakers/2104 2104]
| [[:d:Q977743|Q977743]]
|-
| [[Fitxategi:Dr Vint Cerf ForMemRS.jpg|center|128px]]
| [[Vint Cerf]]
|
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q139648|technology evangelist]]''
| 1943-06-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/vint_cerf vint_cerf]
| [[:d:Q92743|Q92743]]
|-
| [[Fitxategi:Virginia Postrel.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7934461|Virginia Postrel]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| 1960-01-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/virginia_postrel virginia_postrel]
| [[:d:Q7934461|Q7934461]]
|-
|
| ''[[:d:Q85678964|Vishaan Chakrabarti]]''
| arkitekto estatubatuarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/vishaan_chakrabarti vishaan_chakrabarti]
| [[:d:Q85678964|Q85678964]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783076|Vishal Vaid]]''
|
| [[musikari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/vishal_vaid vishal_vaid]
| [[:d:Q23783076|Q23783076]]
|-
|
| ''[[:d:Q88839071|Vittorio Loreto]]''
|
| [[ikertzaile]]
|
|
|
| [https://www.ted.com/speakers/vittorio_loreto vittorio_loreto]
| [[:d:Q88839071|Q88839071]]
|-
| [[Fitxategi:Vivek Maru.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q24248305|Vivek Maru]]''
|
| ''[[:d:Q380075|abokatu defendatzaile]]''<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/vivek_maru vivek_maru]
| [[:d:Q24248305|Q24248305]]
|-
| [[Fitxategi:Vusi Mahlasela 2015.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q909069|Vusi Mahlasela]]''
|
| [[musikagile]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>[[kantugile]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| 1965
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Hegoafrika]]
| [https://www.ted.com/speakers/vusi_mahlasela vusi_mahlasela]
| [[:d:Q909069|Q909069]]
|-
| [[Fitxategi:Wadah Khanfar.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2918071|Wadah Khanfar]]''
| kazetari palestinarra
| [[kazetari]]
| 1968-09-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Palestinako Estatua|Palestina]]
| [https://www.ted.com/speakers/wadah_khanfar wadah_khanfar]
| [[:d:Q2918071|Q2918071]]
|-
| [[Fitxategi:Wade-Davis (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7959036|Wade Davis]]''
| antropologo kanadarra
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q32518759|ethnobotanist]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1953-12-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Kanada]]
| [https://www.ted.com/speakers/wade_davis wade_davis]<br/>[https://www.ted.com/speakers/62 62]
| [[:d:Q7959036|Q7959036]]
|-
| [[Fitxategi:Wael ghonim.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q312823|Wael Ghonim]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[politikari]]
| 1980-12-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Egipto]]
| [https://www.ted.com/speakers/wael_ghonim wael_ghonim]
| [[:d:Q312823|Q312823]]
|-
| [[Fitxategi:SXSW-2024-OB7A0147-alih-Wajahat Ali.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q65493690|Wajahat Ali]]''
|
| [[idazle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/wajahat_ali wajahat_ali]
| [[:d:Q65493690|Q65493690]]
|-
|
| ''[[:d:Q55080924|Wale Oyejide]]''
|
| [[abokatu]]
| 1981
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/wale_oyejide wale_oyejide]
| [[:d:Q55080924|Q55080924]]
|-
|
| [[Wanda Díaz-Merced]]
|
| ''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/wanda_diaz_merced wanda_diaz_merced]
| [[:d:Q41570105|Q41570105]]
|-
| [[Fitxategi:Wanjira Mathai at Global Scholars Symposium 2013.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q79996197|Wanjira Mathai]]''
|
| [[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| 1971-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kenya]]
| [https://www.ted.com/speakers/wanjira_mathai wanjira_mathai]
| [[:d:Q79996197|Q79996197]]
|-
| [[Fitxategi:Wanuri Kahiu.png|center|128px]]
| [[Wanuri Kahiu]]
| kenyar zinema zuzendaria, gidoilaria eta ekoizlea
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| 1980-06-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kenya]]
| [https://www.ted.com/speakers/wanuri_kahiu wanuri_kahiu]
| [[:d:Q3566180|Q3566180]]
|-
| [[Fitxategi:Wayne McGregor (Random Dance Company) (2545447164).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q2553119|Wayne McGregor]]''
|
| [[koreografo]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[antzerki zuzendari]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| 1970-03-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/wayne_mcgregor wayne_mcgregor]
| [[:d:Q2553119|Q2553119]]
|-
|
| ''[[:d:Q23727987|Wendy Chung]]''
| ikertzailea
| ''[[:d:Q3126128|genetista]]''<br/>[[mediku]]<br/>[[ikertzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/wendy_chung wendy_chung]
| [[:d:Q23727987|Q23727987]]
|-
| [[Fitxategi:Wendy Freedman (4617812603).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5384049|Wendy Freedman]]''
|
| [[astronomo]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| 1957-07-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Kanada]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/wendy_freedman wendy_freedman]
| [[:d:Q5384049|Q5384049]]
|-
| [[Fitxategi:Wendy Luers.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7982704|Wendy Luers]]''
|
| [[politikari]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/wendy_woods wendy_woods]
| [[:d:Q7982704|Q7982704]]
|-
| [[Fitxategi:Wendy Suzuki at National Institutes of Health Director’s Lecture (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q56065068|Wendy Suzuki]]''
|
| ''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/wendy_suzuki wendy_suzuki]
| [[:d:Q56065068|Q56065068]]
|-
|
| ''[[:d:Q56026002|Wendy Troxel]]''
| ikertzailea
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/wendy_troxel wendy_troxel]
| [[:d:Q56026002|Q56026002]]
|-
| [[Fitxategi:Wes Moore credit Amunankhra House Ltd.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q7983732|Wes Moore]]''
|
| [[soldadu]]<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''<br/>''[[:d:Q2883465|inbertsio bankari]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| 1978-10-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/wes_moore wes_moore]
| [[:d:Q7983732|Q7983732]]
|-
| [[Fitxategi:TechCrunch Disrupt San Francisco 2018 - day 1 (43784198524).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23688148|Will Marshall]]''
|
| ''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>[[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/will_marshall will_marshall]
| [[:d:Q23688148|Q23688148]]
|-
| [[Fitxategi:Will Potter 0959.JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q8003021|Will Potter]]''
| kazetari estatubatuarra
| [[kazetari]]
| 1980
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/will_potter will_potter]
| [[:d:Q8003021|Q8003021]]
|-
| [[Fitxategi:Will Wright - Game Developers Conference 2010 (2).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q309493|Will Wright]]''
|
| [[informatikari]]<br/>[[ahots-aktore]]<br/>''[[:d:Q3630699|jolas diseinatzailea]]''<br/>''[[:d:Q58287519|video game developer]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q7016454|new media artist]]''
| 1960-01-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/will_wright will_wright]
| [[:d:Q309493|Q309493]]
|-
| [[Fitxategi:Willard Wigan (sq cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8003505|Willard Wigan]]''
|
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| 1957-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/willard_wigan willard_wigan]
| [[:d:Q8003505|Q8003505]]
|-
| [[Fitxategi:Bill Ford 2011.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q321698|William Clay Ford]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q13382533|taekwondolari]]''<br/>''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| 1957-05-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bill_ford bill_ford]<br/>[https://www.ted.com/speakers/912 912]
| [[:d:Q321698|Q321698]]
|-
| [[Fitxategi:Danny Hillis2.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q92942|William Daniel Hillis]]''
|
| [[asmatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[idazle]]
| 1956-09-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/danny_hillis danny_hillis]<br/>[https://www.ted.com/speakers/961 961]
| [[:d:Q92942|Q92942]]
|-
| [[Fitxategi:William K. Black.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q3568755|William K. Black]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[abokatu]]
| 1951-09-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/william_black william_black]<br/>[https://www.ted.com/speakers/1888 1888]
| [[:d:Q3568755|Q3568755]]
|-
| [[Fitxategi:William Kamkwamba at TED in 2007.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q448964|William Kamkwamba]]''
|
| [[asmatzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1327627|electrotechnician]]''
| 1987-08-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Malawi]]
| [https://www.ted.com/speakers/william_kamkwamba william_kamkwamba]<br/>[https://www.ted.com/speakers/245287 245287]
| [[:d:Q448964|Q448964]]
|-
|
| ''[[:d:Q23783392|William Li]]''
|
| [[zientzialari]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/william_li william_li]
| [[:d:Q23783392|Q23783392]]
|-
| [[Fitxategi:William McDonough (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q1662745|William McDonough]]''
| arkitekto estatubatuarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1951-02-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/william_mcdonough william_mcdonough]
| [[:d:Q1662745|Q1662745]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662458|William Noel]]''
|
| ''[[:d:Q12008505|academic librarian]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/will_noel will_noel]
| [[:d:Q23662458|Q23662458]]
|-
|
| ''[[:d:Q8018871|William Stone]]''
|
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>''[[:d:Q10497074|military flight engineer]]''<br/>[[asmatzaile]]
| 1952-12-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/bill_stone bill_stone]
| [[:d:Q8018871|Q8018871]]
|-
|
| ''[[:d:Q18749288|William Ury]]''
|
| [[autore]]<br/>[[antropologo]]
| 1953
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/william_ury william_ury]
| [[:d:Q18749288|Q18749288]]
|-
| [[Fitxategi:Willie Smits.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q939502|Willie Smits]]''
|
| ''[[:d:Q21244999|forestry scientist]]''<br/>''[[:d:Q19509237|animal rights advocate]]''<br/>''[[:d:Q3779582|mikrobiologo]]''<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| 1957-02-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Herbehereetako Erresuma]]<br/>[[Indonesia]]
| [https://www.ted.com/speakers/willie_smits willie_smits]
| [[:d:Q939502|Q939502]]
|-
|
| ''[[:d:Q23301429|Wingham Rowan]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/wingham_rowan wingham_rowan]
| [[:d:Q23301429|Q23301429]]
|-
|
| ''[[:d:Q23662498|Wolfgang Kessling]]''
|
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/wolfgang_kessling wolfgang_kessling]
| [[:d:Q23662498|Q23662498]]
|-
|
| ''[[:d:Q8033686|Woody Norris]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[asmatzaile]]
| 1938
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/woody_norris woody_norris]
| [[:d:Q8033686|Q8033686]]
|-
| [[Fitxategi:Xaviervilalta2010.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8043321|Xavier Vilalta]]''
| arkitekto espainiarra
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| 1980-05-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Espainia]]
| [https://www.ted.com/speakers/xavier_vilalta xavier_vilalta]
| [[:d:Q8043321|Q8043321]]
|-
|
| ''[[:d:Q23713831|Xu Liu]]''
|
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/xu_liu xu_liu]
| [[:d:Q23713831|Q23713831]]
|-
| [[Fitxategi:Yang Lan - Annual Meeting of the New Champions 2012.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8048424|Yang Lan]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[aurkezle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q1420621|media proprietor]]''
| 1968-03-31
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Txinako Herri Errepublika]]
| [https://www.ted.com/speakers/yang_lan yang_lan]
| [[:d:Q8048424|Q8048424]]
|-
| [[Fitxategi:Yann Arthus-Bertrand, 2009 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Yann Arthus-Bertrand]]
| argazkilari frantziarra
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q728425|aeronauta]]''<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| 1946-03-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/yann_arthus_bertrand yann_arthus_bertrand]
| [[:d:Q314223|Q314223]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728380|Yann Dall'Aglio]]''
|
| [[filosofo]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/yann_dall_aglio yann_dall_aglio]
| [[:d:Q23728380|Q23728380]]
|-
| [[Fitxategi:Huang Yasheng.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q14948726|Yasheng Huang]]''
|
| [[ekonomialari]]
| 1960-03-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/yasheng_huang yasheng_huang]
| [[:d:Q14948726|Q14948726]]
|-
| [[Fitxategi:-5 - Yassmin Abdel-Magied.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23760263|Yassmin Abdel-Magied]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1906857|ingeniari mekaniko]]''<br/>[[ingeniari]]
| 1991-03-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Australia]]
| [https://www.ted.com/speakers/yassmin_abdel_magied yassmin_abdel_magied]
| [[:d:Q23760263|Q23760263]]
|-
|
| ''[[:d:Q129739802|Yifat Susskind]]''
|
| ''[[:d:Q1021386|eskubide zibilen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[idazle]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/yifat_susskind yifat_susskind]
| [[:d:Q129739802|Q129739802]]
|-
|
| ''[[:d:Q23656971|Yoav Medan]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/yoav_medan yoav_medan]
| [[:d:Q23656971|Q23656971]]
|-
| [[Fitxategi:YochaiBenklerJI6.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q982240|Yochai Benkler]]''
|
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q16012028|lege-aditua]]''<br/>[[legelari]]
| 1964
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/yochai_benkler yochai_benkler]
| [[:d:Q982240|Q982240]]
|-
| [[Fitxategi:Yoruba Richen (7311549170).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16738382|Yoruba Richen]]''
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| 1972
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/yoruba_richen yoruba_richen]
| [[:d:Q16738382|Q16738382]]
|-
| [[Fitxategi:Yossi Vardi, 2005.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q4027187|Yossi Vardi]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| 1942-09-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/yossi_vardi yossi_vardi]
| [[:d:Q4027187|Q4027187]]
|-
| [[Fitxategi:MKr364751 Yuval Noah Harari (Frankfurter Buchmesse 2024).jpg|center|128px]]
| [[Yuval Noah Harari|Yuval Harari]]
|
| ''[[:d:Q3332711|mediebalista]]''<br/>''[[:d:Q112972705|popular science author]]''<br/>''[[:d:Q1493121|historialari militar]]''<br/>[[filosofo]]<br/>[[idazle]]
| 1976-02-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Israel]]
| [https://www.ted.com/speakers/yuval_noah_harari yuval_noah_harari]
| [[:d:Q2484404|Q2484404]]
|-
|
| ''[[:d:Q23712653|Yuyu Rau]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/yuyu_rau yuyu_rau]
| [[:d:Q23712653|Q23712653]]
|-
| [[Fitxategi:Yves Behar.jpg|center|128px]]
| [[Yves Béhar]]
|
| [[diseinatzaile]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| 1967-05-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suitza]]
| [https://www.ted.com/speakers/yves_behar yves_behar]<br/>[https://www.ted.com/speakers/236 236]
| [[:d:Q123419|Q123419]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728732|Yves Morieux]]''
|
| ''[[:d:Q683476|finantza-aholkulari]]''
| 1960
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/yves_morieux yves_morieux]
| [[:d:Q23728732|Q23728732]]
|-
| [[Fitxategi:Yves Rossi mg 4625.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q460670|Yves Rossy]]''
|
| [[hegazkinlari]]<br/>[[asmatzaile]]
| 1959-08-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Suitza]]
| [https://www.ted.com/speakers/yves_rossy yves_rossy]
| [[:d:Q460670|Q460670]]
|-
| [[Fitxategi:Zach Kaplan and Brian Fitzpatrick at ORD Camp 2014 (13907776842) (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8063810|Zach Kaplan]]''
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| 1970s
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/zach_kaplan zach_kaplan]
| [[:d:Q8063810|Q8063810]]
|-
|
| ''[[:d:Q23670988|Zahra' Langhi]]''
|
| ''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[politikari]]
| 1975-01-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Libia]]
| [https://www.ted.com/speakers/zahra_langhi zahra_langhi]
| [[:d:Q23670988|Q23670988]]
|-
| [[Fitxategi:Zainab Salbi.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q12214935|Zainab Salbi]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| 1969-09-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Irak]]
| [https://www.ted.com/speakers/zainab_salbi zainab_salbi]
| [[:d:Q12214935|Q12214935]]
|-
| [[Fitxategi:Zak Ebrahim (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23728371|Zak Ebrahim]]''
|
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q16323111|bakearen aldeko aktibista]]''<br/>''[[:d:Q16003550|bakezale]]''
| 1983-03-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/zak_ebrahim zak_ebrahim]
| [[:d:Q23728371|Q23728371]]
|-
| [[Fitxategi:Ze Frank at the 2010 Streamy Awards (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q169286|Ze Frank]]''
| artista estatubatuarra
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| 1972-03-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/ze_frank ze_frank]
| [[:d:Q169286|Q169286]]
|-
| [[Fitxategi:Zeresenay Alemseged (2013-01).JPG|center|128px]]
| ''[[:d:Q163169|Zeresenay Alemseged]]''
|
| [[antropologo]]<br/>[[arkeologo]]<br/>''[[:d:Q17488316|historiaurrelari]]''<br/>''[[:d:Q21272406|paleoantropologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 1969-06-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Etiopia]]
| [https://www.ted.com/speakers/zeresenay_alemseged zeresenay_alemseged]<br/>[https://www.ted.com/speakers/141 141]
| [[:d:Q163169|Q163169]]
|-
| [[Fitxategi:Zeynep Tufekci crop.jpeg|center|128px]]
| ''[[:d:Q23759736|Zeynep Tüfekçi]]''
|
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q123853167|magazine writer]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[ikertzaile]]
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Turkia]]
| [https://www.ted.com/speakers/zeynep_tufekci zeynep_tufekci]
| [[:d:Q23759736|Q23759736]]
|-
| [[Fitxategi:Remise du Prix Sakharov à Malala Yousafzai Strasbourg 20 novembre 2013 01.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q8071389|Ziauddin Yousafzai]]''
|
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q47799218|education activist]]''
| 1969-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Pakistan]]
| [https://www.ted.com/speakers/ziauddin_yousafzai ziauddin_yousafzai]
| [[:d:Q8071389|Q8071389]]
|-
|
| ''[[:d:Q23728728|Ziyah Gafić]]''
| argazkilari bosniarra
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1980
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Bosnia-Herzegovina]]
| [https://www.ted.com/speakers/ziyah_gafic ziyah_gafic]
| [[:d:Q23728728|Q23728728]]
|-
| [[Fitxategi:Zubaida Bai at World Economic Forum Growth Summit 2023.png|center|128px]]
| ''[[:d:Q24572427|Zubaida Bai]]''
|
| [[enpresaburu]]
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
| [https://www.ted.com/speakers/zubaida_bai zubaida_bai]
| [[:d:Q24572427|Q24572427]]
|-
| [[Fitxategi:EL Seed (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q12955922|eL Seed]]''
|
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| 1981-08-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Tunisia]]<br/>[[Frantzia]]
| [https://www.ted.com/speakers/el_seed el_seed]
| [[:d:Q12955922|Q12955922]]
|-
| [[Fitxategi:IO Tillett Wright.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q5972933|iO Tillett Wright]]''
|
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| 1985-09-02
| [[Gizon trans|gizon transgenero]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| [https://www.ted.com/speakers/io_tillett_wright io_tillett_wright]
| [[:d:Q5972933|Q5972933]]
|-
| [[Fitxategi:Douglas adams portrait.jpg|center|128px]]
| [[Douglas Adams|Q42]]
| idazle eta umorista britaniarra
| [[Dramagile|antzerkigile]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>[[komediante]]<br/>[[idazle]]<br/>[[musikari]]
| 1952-03-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Erresuma Batua]]
| [https://www.ted.com/speakers/douglas_adams douglas_adams]
| [[:d:Q42|Q42]]
|}
{{Wikidata list end}}
im21qb9dhzfhl00byht9af0ie7wz0fn
Lankide:Lainobeltz/Wikidata probak/proba1
2
655009
9968176
9950176
2024-11-13T18:16:34Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968176
wikitext
text/x-wiki
2019AN HILDAKOAK
<code><nowiki>
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
| [[Fitxategi:María Teresa Sesé Lazcano.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Sesé Lazcano|María Teresa Sesé]]
| [[Espainia]]
| Euskal herritar idazle
| 1917-10-04
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019
|
| [[Conchita Portu Etxeberria]]
|
| Irakaslea, historialaria, zinegotzia
| 1943
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-27
|
| [[Loli Prieto Arana]]
|
| Kirolaria; batelaria, saskibaloi jokalaria eta igerilaria
| 1943
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-11
| [[Fitxategi:Gloria Zea.jpg|center|128px]]
| [[Gloria Zea]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar filosofoa, kultur kudeatzailea, arte bildumagilea eta mezenas filosofoa
| 1935-12-03
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-19
|
| [[Verena Wagner|Verena Wagner Lafferentz]]
| [[Alemania]]
| musikagile alemaniarra
| 1920-12-02
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-03
|
| [[Anna-Lisa Berglund]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-01-18
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso Ibáñez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-16
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Margaret Fulton at Entertainment Quarter, Fox Studios, Sydney, September 2012.jpg|center|128px]]
| [[Margaret Fulton]]
| [[Australia]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| Australiar kazetari gastronomikoa (1924-2019)
| 1924-10-10
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:KardashevNikolai.png|center|128px]]
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1949-03-23<br/>1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Olga Duque de Ospina.jpg|center|128px]]
| [[Olga Duque de Ospina]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar abokatu, politikari eta, Alderdi Kontserbadoreko militante aktiboa
| 1930-07-14
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-03
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-23
|
| [[Iphigenia Efunjoke Coker]]
| [[Nigeria]]
|
| 1924-09-29
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Kinema-Junpo-1962-September-late-1.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
| [[Fitxategi:María Teresa Sesé Lazcano.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Sesé Lazcano|María Teresa Sesé]]
| [[Espainia]]
| Euskal herritar idazle
| 1917-10-04
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019
|
| [[Conchita Portu Etxeberria]]
|
| Irakaslea, historialaria, zinegotzia
| 1943
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-27
|
| [[Loli Prieto Arana]]
|
| Kirolaria; batelaria, saskibaloi jokalaria eta igerilaria
| 1943
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-11
| [[Fitxategi:Gloria Zea.jpg|center|128px]]
| [[Gloria Zea]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar filosofoa, kultur kudeatzailea, arte bildumagilea eta mezenas filosofoa
| 1935-12-03
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-03
|
| [[Anna-Lisa Berglund]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-01-18
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso Ibáñez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Margaret Fulton at Entertainment Quarter, Fox Studios, Sydney, September 2012.jpg|center|128px]]
| [[Margaret Fulton]]
| [[Australia]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| Australiar kazetari gastronomikoa (1924-2019)
| 1924-10-10
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:KardashevNikolai.png|center|128px]]
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1949-03-23<br/>1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Olga Duque de Ospina.jpg|center|128px]]
| [[Olga Duque de Ospina]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar abokatu, politikari eta, Alderdi Kontserbadoreko militante aktiboa
| 1930-07-14
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-23
|
| [[Iphigenia Efunjoke Coker]]
| [[Nigeria]]
|
| 1924-09-29
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Kinema-Junpo-1962-September-late-1.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
| [[Fitxategi:María Teresa Sesé Lazcano.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Sesé Lazcano|María Teresa Sesé]]
| [[Espainia]]
| Euskal herritar idazle
| 1917-10-04
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019
|
| [[Conchita Portu Etxeberria]]
|
| Irakaslea, historialaria, zinegotzia
| 1943
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-27
|
| [[Loli Prieto Arana]]
|
| Kirolaria; batelaria, saskibaloi jokalaria eta igerilaria
| 1943
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-11
| [[Fitxategi:Gloria Zea.jpg|center|128px]]
| [[Gloria Zea]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar filosofoa, kultur kudeatzailea, arte bildumagilea eta mezenas filosofoa
| 1935-12-03
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-03
|
| [[Anna-Lisa Berglund]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-01-18
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso Ibáñez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Margaret Fulton at Entertainment Quarter, Fox Studios, Sydney, September 2012.jpg|center|128px]]
| [[Margaret Fulton]]
| [[Australia]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| Australiar kazetari gastronomikoa (1924-2019)
| 1924-10-10
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1949-03-23<br/>1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Olga Duque de Ospina.jpg|center|128px]]
| [[Olga Duque de Ospina]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar abokatu, politikari eta, Alderdi Kontserbadoreko militante aktiboa
| 1930-07-14
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-23
|
| [[Iphigenia Efunjoke Coker]]
| [[Nigeria]]
|
| 1924-09-29
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Kinema-Junpo-1962-September-late-1.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
| [[Fitxategi:María Teresa Sesé Lazcano.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Sesé Lazcano|María Teresa Sesé]]
| [[Espainia]]
| Euskal herritar idazle
| 1917-10-04
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019
|
| [[Conchita Portu Etxeberria]]
|
| Irakaslea, historialaria, zinegotzia
| 1943
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-27
|
| [[Loli Prieto Arana]]
|
| Kirolaria; batelaria, saskibaloi jokalaria eta igerilaria
| 1943
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-11
| [[Fitxategi:Gloria Zea.jpg|center|128px]]
| [[Gloria Zea]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar filosofoa, kultur kudeatzailea, arte bildumagilea eta mezenas filosofoa
| 1935-12-03
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-03
|
| [[Anna-Lisa Berglund]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-01-18
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Margaret Fulton at Entertainment Quarter, Fox Studios, Sydney, September 2012.jpg|center|128px]]
| [[Margaret Fulton]]
| [[Australia]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| Australiar kazetari gastronomikoa (1924-2019)
| 1924-10-10
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1949-03-23<br/>1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Olga Duque de Ospina.jpg|center|128px]]
| [[Olga Duque de Ospina]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar abokatu, politikari eta, Alderdi Kontserbadoreko militante aktiboa
| 1930-07-14
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1937-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-23
|
| [[Iphigenia Efunjoke Coker]]
| [[Nigeria]]
|
| 1924-09-29
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
| [[Fitxategi:María Teresa Sesé Lazcano.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Sesé Lazcano|María Teresa Sesé]]
| [[Espainia]]
| Euskal herritar idazle
| 1917-10-04
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019
|
| [[Conchita Portu Etxeberria]]
|
| Irakaslea, historialaria, zinegotzia
| 1943
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-27
|
| [[Loli Prieto Arana]]
|
| Kirolaria; batelaria, saskibaloi jokalaria eta igerilaria
| 1943
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-11
| [[Fitxategi:Gloria Zea.jpg|center|128px]]
| [[Gloria Zea]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar filosofoa, kultur kudeatzailea, arte bildumagilea eta mezenas filosofoa
| 1935-12-03
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-03
|
| [[Anna-Lisa Berglund]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-01-18
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Margaret Fulton at Entertainment Quarter, Fox Studios, Sydney, September 2012.jpg|center|128px]]
| [[Margaret Fulton]]
| [[Australia]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| Australiar kazetari gastronomikoa (1924-2019)
| 1924-10-10
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1949-03-23<br/>1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Olga Duque de Ospina.jpg|center|128px]]
| [[Olga Duque de Ospina]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar abokatu, politikari eta, Alderdi Kontserbadoreko militante aktiboa
| 1930-07-14
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-23
|
| [[Iphigenia Efunjoke Coker]]
| [[Nigeria]]
|
| 1924-09-29
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
| [[Fitxategi:María Teresa Sesé Lazcano.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Sesé Lazcano|María Teresa Sesé]]
| [[Espainia]]
| Euskal herritar idazle
| 1917-10-04
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019
|
| [[Conchita Portu Etxeberria]]
|
| Irakaslea, historialaria, zinegotzia
| 1943
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-27
|
| [[Loli Prieto Arana]]
|
| Kirolaria; batelaria, saskibaloi jokalaria eta igerilaria
| 1943
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-11
| [[Fitxategi:Gloria Zea.jpg|center|128px]]
| [[Gloria Zea]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar filosofoa, kultur kudeatzailea, arte bildumagilea eta mezenas filosofoa
| 1935-12-03
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-03
|
| [[Anna-Lisa Berglund]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-01-18
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Margaret Fulton at Entertainment Quarter, Fox Studios, Sydney, September 2012.jpg|center|128px]]
| [[Margaret Fulton]]
| [[Australia]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| Australiar kazetari gastronomikoa (1924-2019)
| 1924-10-10
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Olga Duque de Ospina.jpg|center|128px]]
| [[Olga Duque de Ospina]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar abokatu, politikari eta, Alderdi Kontserbadoreko militante aktiboa
| 1930-07-14
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-23
|
| [[Iphigenia Efunjoke Coker]]
| [[Nigeria]]
|
| 1924-09-29
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019
|
| [[Conchita Portu Etxeberria]]
|
| Irakaslea, historialaria, zinegotzia
| 1943
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-27
|
| [[Loli Prieto Arana]]
|
| Kirolaria; batelaria, saskibaloi jokalaria eta igerilaria
| 1943
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-11
| [[Fitxategi:Gloria Zea.jpg|center|128px]]
| [[Gloria Zea]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar filosofoa, kultur kudeatzailea, arte bildumagilea eta mezenas filosofoa
| 1935-12-03
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-03
|
| [[Anna-Lisa Berglund]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-01-18
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Olga Duque de Ospina.jpg|center|128px]]
| [[Olga Duque de Ospina]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar abokatu, politikari eta, Alderdi Kontserbadoreko militante aktiboa
| 1930-07-14
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-23
|
| [[Iphigenia Efunjoke Coker]]
| [[Nigeria]]
|
| 1924-09-29
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019
|
| [[Conchita Portu Etxeberria]]
|
| Irakaslea, historialaria, zinegotzia
| 1943
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-27
|
| [[Loli Prieto Arana]]
|
| Kirolaria; batelaria, saskibaloi jokalaria eta igerilaria
| 1943
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-11
| [[Fitxategi:Gloria Zea.jpg|center|128px]]
| [[Gloria Zea]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar filosofoa, kultur kudeatzailea, arte bildumagilea eta mezenas filosofoa
| 1935-12-03
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-03
|
| [[Anna-Lisa Berglund]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-01-18
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Olga Duque de Ospina.jpg|center|128px]]
| [[Olga Duque de Ospina]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar abokatu, politikari eta, Alderdi Kontserbadoreko militante aktiboa
| 1930-07-14
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-23
|
| [[Iphigenia Efunjoke Coker]]
| [[Nigeria]]
|
| 1924-09-29
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019
|
| [[Conchita Portu Etxeberria]]
|
| Irakaslea, historialaria, zinegotzia
| 1943
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-27
|
| [[Loli Prieto Arana]]
|
| Kirolaria; batelaria, saskibaloi jokalaria eta igerilaria
| 1943
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-11
| [[Fitxategi:Gloria Zea.jpg|center|128px]]
| [[Gloria Zea]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar filosofoa, kultur kudeatzailea, arte bildumagilea eta mezenas filosofoa
| 1935-12-03
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-03
|
| [[Anna-Lisa Berglund]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-01-18
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Olga Duque de Ospina.jpg|center|128px]]
| [[Olga Duque de Ospina]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar abokatu, politikari eta, Alderdi Kontserbadoreko militante aktiboa
| 1930-07-14
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-23
|
| [[Iphigenia Efunjoke Coker]]
| [[Nigeria]]
|
| 1924-09-29
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019
|
| [[Conchita Portu Etxeberria]]
|
| Irakaslea, historialaria, zinegotzia
| 1943
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-27
|
| [[Loli Prieto Arana]]
|
| Kirolaria; batelaria, saskibaloi jokalaria eta igerilaria
| 1943
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-11
| [[Fitxategi:Gloria Zea.jpg|center|128px]]
| [[Gloria Zea]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar filosofoa, kultur kudeatzailea, arte bildumagilea eta mezenas filosofoa
| 1935-12-03
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-03
|
| [[Anna-Lisa Berglund|Q4938504]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-01-18
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-23
|
| [[Iphigenia Efunjoke Coker]]
| [[Nigeria]]
|
| 1924-09-29
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019
|
| [[Conchita Portu Etxeberria]]
|
| Irakaslea, historialaria, zinegotzia
| 1943
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-27
|
| [[Loli Prieto Arana]]
|
| Kirolaria; batelaria, saskibaloi jokalaria eta igerilaria
| 1943
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-11
| [[Fitxategi:Gloria Zea.jpg|center|128px]]
| [[Gloria Zea]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar filosofoa, kultur kudeatzailea, arte bildumagilea eta mezenas filosofoa
| 1935-12-03
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-03
|
| [[Anna-Lisa Berglund|Q4938504]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-01-18
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-23
|
| [[Iphigenia Efunjoke Coker]]
| [[Nigeria]]
|
| 1924-09-29
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019
|
| [[Conchita Portu Etxeberria]]
|
| Irakaslea, historialaria, zinegotzia
| 1943
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-11
| [[Fitxategi:Gloria Zea.jpg|center|128px]]
| [[Gloria Zea]]
| [[Kolonbia]]
| kolonbiar filosofoa, kultur kudeatzailea, arte bildumagilea eta mezenas filosofoa
| 1935-12-03
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-23
|
| [[Iphigenia Efunjoke Coker]]
| [[Nigeria]]
|
| 1924-09-29
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019
|
| [[Conchita Portu Etxeberria]]
|
| Irakaslea, historialaria, zinegotzia
| 1943
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-23
|
| [[Iphigenia Efunjoke Coker|Q104918173]]
| [[Nigeria]]
|
| 1924-09-29
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019-01-01
| [[Fitxategi:María Teresa Uribe de Hincapié.jpg|center|128px]]
| [[María Teresa Uribe]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1940-02-09
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Etsuko Ichihara.jpg|center|128px]]
| [[Etsuko Ichihara]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1936-01-24
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
|
| [[Ron W. Miller]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-04-17
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González (2017).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-04
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-07
|
| [[Vigdis Ystad]]
| [[Norvegia]]
|
| 1942-01-13
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)|Cadet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| nafar maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Sainimili Naivalu]]
| [[Fiji]]
|
| 1986
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-16
| [[Fitxategi:Mama-cax.jpg|center|128px]]
| [[Mama Cax|Q79267134]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Haiti]]
|
| 1989-11-20
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019
|
| [[Nicole Pigeot]]
| [[Frantzia]]
| arkeologo frantziarra
| 1950-03-04
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-05
|
| [[Nelly Wies-Weyrich]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1933-05-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]<br/>[[Japoniar Inperioa]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28<br/>1930
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler|Q954665]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28<br/>1930
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-08
| [[Fitxategi:WolfgangRindler.jpg|center|128px]]
| [[Wolfgang Rindler|Q954665]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari austriarra
| 1924-05-18
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28<br/>1930
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-04
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28<br/>1930
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-06
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:MJK 37447 Agnès Varda (Berlinale 2019) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| ikertzailea
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28<br/>1930
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-06
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
| Wikialbisteakeko artikulua
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:Identite-AgnesVarda-1962-Sacem.jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28<br/>1930
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-20
| [[Fitxategi:Willem Barents (1883).png|center|128px]]
| [[Willem Barents]]
| [[Zazpi Herbehere Batuen Errepublika]]<br/>[[Hamazazpi Probintziak]]<br/>[[Germaniako Erromatar Inperio Santua]]
|
| 1550
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-06
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:Identite-AgnesVarda-1962-Sacem.jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28<br/>1930
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-20
| [[Fitxategi:Willem Barents (1883).png|center|128px]]
| [[Willem Barents]]
| [[Zazpi Herbehere Batuen Errepublika]]<br/>[[Hamazazpi Probintziak]]<br/>[[Germaniako Erromatar Inperio Santua]]
|
| 1550
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-06
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:Identite-AgnesVarda-1962-Sacem.jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28<br/>1930
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-06
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:Identite-AgnesVarda-1962-Sacem.jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Ali Mroudjae in Lomé (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28<br/>1930
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-06
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:Identite-AgnesVarda-1962-Sacem.jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
|
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28<br/>1930
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-06
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:Identite-AgnesVarda-1962-Sacem.jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
| [[Fitxategi:Negasso Gidada.jpg|center|128px]]
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
|
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Judith Kerr on September 15, 2016 at the International Literature Festival Berlin.jpg|center|128px]]
| [[Judith Kerr|Q215820]]
| [[Alemania]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1923-06-14
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28<br/>1930
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-06
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:Identite-AgnesVarda-1962-Sacem.jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
|
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
|
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28<br/>1930
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Reyes]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1983-09-01
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:16 Michel Serres librairie Dialogues 30 octobre 2014.JPG|center|128px]]
| [[Michel Serres]]
| [[Frantzia]]
|
| 1930-09-01
|-
| 2019-06-01
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
|
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952-11-19
|-
| 2019-06-02
| [[Fitxategi:2010 Paris -Yannick Bellon.jpg|center|128px]]
| [[Yannick Bellon]]
| [[Frantzia]]
| Zinemagilea
| 1924-04-06
|-
| 2019-06-02
|
| [[Antton Marquet|Antton Marquet Artola]]
| [[Espainia]]
| politikari gipuzkoarra
| 1938
|-
| 2019-06-03
| [[Fitxategi:Agustina Bessa-Luís (Convergência, 1969) - Arquivos RTP.png|center|128px]]
| [[Agustina Bessa-Luís]]
| [[Portugal]]
| idazle portugesra
| 1922-10-15
|-
| 2019-06-04
| [[Fitxategi:Lennart johansson (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lennart Johansson]]
| [[Suedia]]
|
| 1929-11-05
|-
| 2019-06-05
|
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| [[Espainia]]
| auzitegi medikua eta Euskal Herriko Unibertsitatearen irakaslea
| 1962-07-23
|-
| 2019-06-06
| [[Fitxategi:20060714 Dr. John in Vienne, France (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Dr. John]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-11-21
|-
| 2019-06-06
|
| [[Fernando Aínsa]]
| [[Espainia]]<br/>[[Uruguai]]
|
| 1937-07-24
|-
| 2019-06-07<br/>2019
| [[Fitxategi:Narciso ibanez.jpg|center|128px]]
| [[Narciso Ibáñez Serrador]]
| [[Uruguai]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1935-07-04
|-
| 2019-06-08
|
| [[Marja Leinonen]]
| [[Finlandia]]
| hizkuntzalari finlandiarra
| 1946-01-16
|-
| 2019-06-08
|
| [[Guy Bois]]
| [[Frantzia]]
| ikertzailea
| 1934-12-25
|-
| 2019-06-09
|
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Espainia]]
| arkeologoa eta historiaurrelaria
| 1932-01-01
|-
| 2019-06-11
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[Espainia]]
| Gozogilea
| 1929-03-24
|-
| 2019-06-13
| [[Fitxategi:Edith González - Premio Luz de Plata 2018 (44761024532) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Edith González|Edith Gonzalez]]
| [[Mexiko]]
|
| 1964-12-10
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:Zeffirelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Franco Zeffirelli]]
| [[Italia]]
|
| 1923-02-12
|-
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Txile]]
| Txileko kazetaria, idazlea, psikologa, soziologa eta intelektual marxista
| 1937-01-18
|-
| 2019-06-16
| [[Fitxategi:Köteles Erzsébet.jpg|center|128px]]
| [[Erzsébet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás-Köteles]]
| [[Hungaria]]
| gimnasta artistikoa hungariarra
| 1924-11-03
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Mohamed Morsi-05-2013.jpg|center|128px]]
| [[Mohammed Mursi]]
| [[Egiptoko Erresuma]]<br/>''[[:d:Q3087763|Egiptoko Errepublika]]''<br/>[[Arabiar Errepublika Batua]]<br/>[[Egipto]]
|
| 1951-08-08
|-
| 2019-06-17
| [[Fitxategi:Gloria Vanderbilt 1959.JPG|center|128px]]
| [[Gloria Vanderbilt]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-02-20
|-
| 2019-06-18
|
| [[Rufino Iraola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1945-11-05
|-
| 2019-06-21
| [[Fitxategi:Demetris Christofias in February 2011.jpg|center|128px]]
| [[Dimitris Jristofias]]
| [[Zipre]]
| politikari zipretarra
| 1946-08-29
|-
| 2019-06-22
|
| [[Thalles Lima de Conceição Penha]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1995-05-18
|-
| 2019-06-23
|
| [[Luis Alberto Agiriano]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1940-04-01
|-
| 2019-06-25
| [[Fitxategi:Edgar Artunduaga at Todelar Radio 2014.jpg|center|128px]]
| [[Edgar Artunduaga]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1953-10-03
|-
| 2019-06-30
| [[Fitxategi:Momir Bulatović (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Momir Bulatović|Momir Bulatoviċ]]
| [[Montenegro]]
|
| 1956-09-21
|-
| 2019-07-02
| [[Fitxategi:Lee Iacocca 1972.jpg|center|128px]]
| [[Lee Iacocca]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-10-15
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|128px]]
| [[Koldo Agirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1939-04-27
|-
| 2019-07-03
|
| [[Txomin Saratxaga]]
| [[Espainia]]
|
|
|-
| 2019-07-03
| [[Fitxategi:Francisca Iragorri.jpg|center|128px]]
| [[Frantxiska Iragorri Iriarte|Frantxiska Iragorri]]
|
| Abertzalea, ekintzailea
| 1920-01-01
|-
| 2019-07-04
|
| [[Leon Kossoff|Leon Kossof]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1926-12-07
|-
| 2019-07-04
| [[Fitxategi:Arturo Fernández.jpg|center|128px]]
| [[Arturo Fernández]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1929-02-21
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Joao Gilberto.jpg|center|128px]]
| [[João Gilberto]]
| [[Brasil]]
|
| 1931-06-10
|-
| 2019-07-06
| [[Fitxategi:Cameron Boyce in october 2017.jpg|center|128px]]
| [[Cameron Boyce]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1999-05-28
|-
| 2019-07-06
|
| [[Patrícia Araújo]]
| [[Brasil]]
|
| 1982-03-11
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:FreddieJonesSitting - (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Freddie Jones]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1927-09-12
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Fernando de la Rúa con bastón y banda de presidente.jpg|center|128px]]
| [[Fernando de la Rúa]]
| [[Argentina]]
|
| 1937-09-15
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:Rip Torn at the 46th Emmy Awards headcrop.jpg|center|128px]]
| [[Rip Torn]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-06
|-
| 2019-07-09
| [[Fitxategi:RossPerotColor.jpg|center|128px]]
| [[Ross Perot]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-06-27
|-
| 2019-07-10
| [[Fitxategi:Un americano in vacanza - Valentina Cortese.png|center|128px]]
| [[Valentina Cortese]]
| [[Italia]]
|
| 1923-01-01
|-
| 2019-07-10
|
| [[James Small]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1969-02-10
|-
| 2019-07-12
| [[Fitxategi:ClaudioNaranjo (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Claudio Naranjo]]
| [[Txile]]
|
| 1932-11-24
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Hussain Muhammad Ershad.jpg|center|128px]]
| [[Hussain Muhammad Ershad]]
| [[Britainiar Raj]]<br/>[[Pakistan]]<br/>[[Bangladesh]]
|
| 1930-02-01
|-
| 2019-07-14
|
| [[Pernell Whitaker]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| boxeolari estatubatuarra
| 1964-01-02
|-
| 2019-07-14
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Ferrer]]
| [[Espainia]]
| kazetari donostiarra
| 1939-09-11
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Johnny-clegg-valenciennes-davidata-14 07 2009.jpg|center|128px]]
| [[Johnny Clegg]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1953-06-07
|-
| 2019-07-16
| [[Fitxategi:Claude-Hélène Perrot 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Claude-Hélène Perrot]]
| [[Frantzia]]
| frantziar historialaria, afrikazalea eta irakaslea
| 1928-09-13
|-
| 2019-07-17
| [[Fitxategi:Andrea Camilleri, Premio Chiara 2010.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Camilleri]]
| [[Italia]]
| idazle italiarra (1925-2019)
| 1925-09-06
|-
| 2019-07-17
|
| [[Emilio Ybarra]]
| [[Espainia]]
|
| 1936-11-09
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Rutger Hauer (2018).jpg|center|128px]]
| [[Rutger Hauer]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| aktore nederlandarra
| 1944-01-23
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Hungaria]]
| filosofo eta akademiko hungariarra
| 1929-05-12
|-
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:César Pelli (cropped).jpg|center|128px]]
| [[César Pelli]]
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1926-10-12
|-
| 2019-07-20
| [[Fitxategi:Liane Russell.jpg|center|128px]]
| [[Liane Russell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Genetista estatubatuarra
| 1923-08-27
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Lipeng.jpg|center|128px]]
| [[Li Peng]]
| [[Txinako Errepublika (1912–1949)]]<br/>[[Txinako Herri Errepublika]]
|
| 1928-10-20
|-
| 2019-07-22
| [[Fitxategi:Brigitte Kronauer (2005) cropped.jpg|center|128px]]
| [[Brigitte Kronauer]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1940-12-29
|-
| 2019-07-23
| [[Fitxategi:José María Ormaetxea Uribeetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Jose Maria Ormaetxea]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatibista
| 1926-12-23
|-
| 2019-07-24
| [[Fitxategi:Claes Andersson (vanst) Finland.jpg|center|128px]]
| [[Claes Andersson]]
| [[Finlandia]]
|
| 1937-05-30
|-
| 2019-07-25
| [[Fitxategi:Béji Caïd Essebsi 2015-05-20.jpg|center|128px]]
| [[Beji Caid Essebsi]]
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
| politikari tunisiarra
| 1926-11-29
|-
| 2019-07-25
|
| [[Philippe Ogouz]]
| [[Frantzia]]
| aktore frantziarra
| 1939-11-20
|-
| 2019-07-27
| [[Fitxategi:John Robert Schrieffer 1972.jpg|center|128px]]
| [[John Robert Schrieffer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-31
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Eduardo Gómez Manzano.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Gómez Manzano]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-27
|-
| 2019-07-28
| [[Fitxategi:Ruth de Souza (1968).tif|center|128px]]
| [[Ruth de Souza]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1921-05-12
|-
| 2019-07-29
| [[Fitxategi:Egil Danielsen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Egil Danielsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1933-11-09
|-
| 2019-08
| [[Fitxategi:Blanca Fernández Ochoa.jpg|center|128px]]
| [[Blanca Fernández Ochoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1963-04-22
|-
| 2019-08-01
|
| [[Sadou Hayatou]]
| [[Kamerun]]
|
| 1942-02-15
|-
| 2019-08-01
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
| [[Anton Uriarte]]
| [[Espainia]]
|
| 1949-12-31
|-
| 2019-08-02
|
| [[Roberto Bodegas]]
| [[Espainia]]
|
| 1933-06-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Nikolai Kardaxov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| sobietar astronomoa
| 1932-04-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Mike Troy 1960.jpg|center|128px]]
| [[Mike Troy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| igerilari estatubatuarra
| 1940-10-03
|-
| 2019-08-03
|
| [[Basil Heatley|Benjamin Heatley]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-12-25
|-
| 2019-08-03
| [[Fitxategi:Brian Lochore.jpg|center|128px]]
| [[Brian Lochore]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1940-09-03
|-
| 2019-08-04
| [[Fitxategi:Nuon Chea on 31 October 2013.jpg|center|128px]]
| [[Nuon Chea]]
| [[Kanbodia]]
|
| 1926-07-07
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Toni Morrison.jpg|center|128px]]
| [[Toni Morrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-02-18
|-
| 2019-08-05
| [[Fitxategi:Josef Kadraba 1962.jpg|center|128px]]
| [[Josef Kadraba]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1933-09-29
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:LR Gopegui.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ruiz de Gopegui]]
| [[Espainia]]
|
| 1929
|-
| 2019-08-06
| [[Fitxategi:Secretary Tillerson is Greeted by Indian Minister of External Affairs Swaraj (24074726498) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sushma Swaraj]]
| [[India]]
|
| 1952-02-14
|-
| 2019-08-07
| [[Fitxategi:Kary Mullis.jpg|center|128px]]
| [[Kary Mullis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-12-28
|-
| 2019-08-08
| [[Fitxategi:Mocky-95-villandraut.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Pierre Mocky|Jean-Paul Mokiejewski Mocky]]
| [[Frantzia]]
|
| 1929-07-06
|-
| 2019-08-09
| [[Fitxategi:Takis 2.jpg|center|128px]]
| [[Vassilakis Takis]]
| [[Grezia]]<br/>[[Greziako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q17765809|Third Hellenic Republic]]''<br/>[[Frantzia]]
| eskultore greziarra
| 1925-10-29
|-
| 2019-08-10
| [[Fitxategi:Epstein 2013 mugshot.jpg|center|128px]]
| [[Jeffrey Epstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1953-01-20
|-
| 2019-08-10
|
| [[Aïssata Touré Kane|Aïssata Kane]]
| [[Mauritania]]
| emakumeen eskubideen aldeko politikaria eta Mauritaniako lehen emakume-ministroa
| 1938-08-18
|-
| 2019-08-12
| [[Fitxategi:Brown camiseta agujero 86.jpg|center|128px]]
| [[José Luis Brown]]
| [[Argentina]]
|
| 1956-11-10
|-
| 2019-08-14
| [[Fitxategi:Margarita Arenaza Velasco.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Arenaza]]
|
| Erraketista
| 1925-11-03
|-
| 2019-08-15
|
| [[Luigi Lunari]]
| [[Italia]]
|
| 1934-01-03
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Peter Fonda 2009.jpg|center|128px]]
| [[Peter Fonda]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra (1940-2019)
| 1940-02-23
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:Felice Gimondi 1966.jpg|center|128px]]
| [[Felice Gimondi]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1942-09-29
|-
| 2019-08-16
| [[Fitxategi:José Nápoles c1973.jpg|center|128px]]
| [[José Nápoles]]
| [[Kuba]]
| boxeolari kubatarra
| 1940-04-13
|-
| 2019-08-17
| [[Fitxategi:MEX AN LECTORES DE LA FERIA (11874228284).jpg|center|128px]]
| [[Thelma Nava]]
| [[Mexiko]]
| poeta mexikarra
| 1932-11-25
|-
| 2019-08-18
|
| [[Juan Lasa]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1939
|-
| 2019-08-19
| [[Fitxategi:Larry Taylor with bass 1971.jpg|center|128px]]
| [[Larry Taylor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1942-06-26
|-
| 2019-08-19
|
| [[Dulce Almada Duarte]]
| [[Cabo Verde]]
|
| 1933-08-24
|-
| 2019-08-21
|
| [[Faustino Menéndez-Pidal de Navascués]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-11-15
|-
| 2019-08-23
|
| [[Egon Zimmermann]]
| [[Austria]]
|
| 1939-02-08
|-
| 2019-08-25
|
| [[Sally Floyd]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| informatikaria
| 1950-05-20
|-
| 2019-08-25
| [[Fitxategi:Ferdinand Piech by Stuart Mentiply.jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand Piëch]]
| [[Austria]]
|
| 1937-04-17
|-
| 2019-08-26
| [[Fitxategi:Gudariei omenaldia, Jose Moreno (cropped).jpg|center|128px]]
| [[José Moreno]]
| [[Espainia]]
| Gudari beteranoa
| 1918-11-10
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Dawda Jawara (1979).jpg|center|128px]]
| [[Dawda Jawara]]
| [[Gambia]]
| politikari gambiarra
| 1924-05-16
|-
| 2019-08-27
| [[Fitxategi:Président du Conseil général de la Gironde, Philippe Madrelle.jpg|center|128px]]
| [[Philippe Madrelle]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1937-04-21
|-
| 2019-08-27
|
| [[Conchita Ramos]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktibista, Frantziako Erresistentziako kidea, Nazien kontzentrazio eremutik bizirik irtendakoa
| 1925-08-06
|-
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Espainia]]
| psikologoa, pedagogoa eta politikaria
| 1936-11-15
|-
| 2019-08-29
|
| [[Miguel Angel Lamata]]
| [[Espainia]]
| futbolari gipuzkoarra
| 1947-05-11
|-
| 2019-08-31
| [[Fitxategi:Immanuel-wallerstein-dunya-sistemleri-teorisi-12386090 o.jpg|center|128px]]
| [[Immanuel Wallerstein]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-09-28
|-
| 2019-09-02
|
| [[Gyoji Matsumoto]]
| [[Japonia]]
|
| 1934-08-13
|-
| 2019-09-04
| [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|128px]]
| [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1922-09-25
|-
| 2019-09-04
|
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[Espainia]]
|
| 1919-08-25
|-
| 2019-09-05
| [[Fitxategi:Inigo-muguruza-photo-dani-blanco1.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Muguruza]]
| [[Espainia]]
| Irundar ospetsua
| 1964-12-17
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Robert Mugabe, 12th AU Summit, 090202-N-0506A-417.jpg|center|128px]]
| [[Robert Mugabe]]
| [[Zimbabwe]]
| politikari zimbabwetarra
| 1924-02-21
|-
| 2019-09-06
| [[Fitxategi:Chester Williams 2018.jpg|center|128px]]
| [[Chester Williams]]
| [[Hegoafrika]]
|
| 1970-08-08
|-
| 2019-09-07
|
| [[Alfonso Gorroñogoitia]]
|
| Arrasateko zuzendari kooperatiboa
| 1924-11-25
|-
| 2019-09-08
| [[Fitxategi:20170512, Camilo Sesto.jpg|center|128px]]
| [[Camilo Sesto]]
| [[Espainia]]
| Espainiar abeslari eta musikagile
| 1946-09-16
|-
| 2019-09-09
|
| [[Robert Frank]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1924-11-09
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Daniel Johnston and British Sea Power (6935765808) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Daniel Johnston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1961-01-22
|-
| 2019-09-10
| [[Fitxategi:Stefano Delle Chiaie.jpg|center|128px]]
| [[Stefano Delle Chiaie]]
| [[Italia]]
|
| 1936-09-13
|-
| 2019-09-10
|
| [[Albert Razin]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1940-06-12
|-
| 2019-09-11
| [[Fitxategi:B. J. Habibie, President of Indonesia portrait.jpg|center|128px]]
| [[B. J. Habibie]]
| [[Indonesia]]
|
| 1936-06-25
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Akilisi Pohiva April 2015.jpg|center|128px]]
| [[ʻAkilisi Pōhiva|ʻAkilisi Pohiva]]
| [[Tonga]]
|
| 1941-04-07
|-
| 2019-09-12
| [[Fitxategi:Jon Barberena Ibarra.jpg|center|128px]]
| [[Jon Barberena]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1979-02-21
|-
| 2019-09-13<br/>2019-09-12
| [[Fitxategi:Cynthia Cockburn.jpg|center|128px]]
| [[Cynthia Cockburn]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934
|-
| 2019-09-15
|
| [[Lol Mahamat Choua]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1939-06-15
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Ric-Ocasek.jpg|center|128px]]
| [[Ric Ocasek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-03-23
|-
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Espainia]]
| zientzialari katalana
| 1943-01-01
|-
| 2019-09-16
| [[Fitxategi:Acensión Mendieta Ibarra.png|center|128px]]
| [[Ascensión Mendieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1925-11-29
|-
| 2019-09-18
| [[Fitxategi:Imata Kabua.jpg|center|128px]]
| [[Imata Kabua]]
| [[Marshall Uharteak]]
| politikari marshalldarra
| 1943-05-20
|-
| 2019-09-18
|
| [[Maria Luisa Bilbao|Maria Luisa Bilbao Uribarri]]
| [[Espainia]]
| Oroimen oneko emakumea
| 1925-03-24
|-
| 2019-09-19
| [[Fitxategi:Zine El Abidine Ben Ali.jpg|center|128px]]
| [[Zine El Abidine Ben Ali]]
| [[Saudi Arabia]]<br/>[[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
| 1936-09-03
|-
| 2019-09-20
| [[Fitxategi:Emilia Boneva (1996).PNG|center|128px]]
| [[Emilia Boneva]]
| [[Bulgaria]]
| gimnasia erritmikoko entrenatzaile bulgariarra
| 1938-07-21
|-
| 2019-09-20
|
| [[Isabel Ruiz Ruiz]]
| [[Guatemala]]
| Guatemalako artista
| 1945-04-22
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Sigmund Jahn cropped.jpg|center|128px]]
| [[Sigmund Jähn]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1937-02-13
|-
| 2019-09-21
| [[Fitxategi:Günter Kunert (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Günter Kunert]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1929-03-06
|-
| 2019-09-22
| [[Fitxategi:Louis Joinet.jpg|center|128px]]
| [[Louis Joinet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1934-05-26
|-
| 2019-09-25
| [[Fitxategi:P2160664 Paul Badura-Skoda (Gesprächskonzert) (25251139887).jpg|center|128px]]
| [[Paul Badura-Skoda]]
| [[Austria]]
|
| 1927-10-06
|-
| 2019-09-26
| [[Fitxategi:Jacques Chirac (1997) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jacques Chirac]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-11-29
|-
| 2019-09-27
|
| [[Rob Garrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1960-01-23
|-
| 2019-09-28
| [[Fitxategi:Sultan Ismail Petra.jpg|center|128px]]
| [[Ismail Petra Kelantangoa]]
| [[Malaysia]]
| politikari malaysiarra
| 1949-11-11
|-
| 2019-09-30
| [[Fitxategi:Jessye Norman- In Conversation with Tom Hall (15977754135) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jessye Norman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1945-09-15
|-
| 2019-09-30
|
| [[Luis Etxebeste]]
|
| gipuzkoar futbolaria
| 1928-04-21
|-
| 2019-10-01
| [[Fitxategi:Miguel León-Portilla NotimexTV.jpg|center|128px]]
| [[Miguel León-Portilla]]
| [[Mexiko]]
|
| 1926-02-22
|-
| 2019-10-02
| [[Fitxategi:Tiny Hill.jpg|center|128px]]
| [[Tiny Hill]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1927-04-09
|-
| 2019-10-03
| [[Fitxategi:Freitas do Amaral, XV Cimeira Ibero-Americana - Salamanca, Espanha.jpg|center|128px]]
| [[Diogo Freitas do Amaral]]
| [[Portugal]]
|
| 1941-07-21
|-
| 2019-10-04
| [[Fitxategi:Diahann Carroll 1976.JPG|center|128px]]
| [[Diahann Carroll]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1935-07-17
|-
| 2019-10-05
| [[Fitxategi:Larry Junstrom bassist of .38 Special.jpg|center|128px]]
| [[Larry Junstrom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| musikari estatubatuarra
| 1949-06-22
|-
| 2019-10-05
|
| [[Andy Etchebarren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| beisbol jokalari estatubatuarra
| 1943-06-20
|-
| 2019-10-06
| [[Fitxategi:Ginger Baker 1980.jpg|center|128px]]
| [[Ginger Baker]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1939-08-19
|-
| 2019-10-07
| [[Fitxategi:(Oneto) Leopoldo Calvo Sotelo conversa con el periodista José Oneto. Pool Moncloa. 17 de diciembre de 1981 (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[José Oneto]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1942-03-14
|-
| 2019-10-09
| [[Fitxategi:Internationale Tenniskampioenschappen Melkhuisje, Andres Gimeno in aktie, Bestanddeelnr 926-5506.jpg|center|128px]]
| [[Andrés Gimeno]]
| [[Espainia]]
| tenislari espainiarra
| 1937-08-03
|-
| 2019-10-10
| [[Fitxategi:Ugo Colombo c1969.jpg|center|128px]]
| [[Ugo Colombo]]
| [[Italia]]
| txirrindulari italiarra
| 1940-02-22
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Alexei Leonov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksei Leonov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1934-05-30
|-
| 2019-10-11
| [[Fitxategi:Robert Forster 2009.jpg|center|128px]]
| [[Robert Forster]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1941-07-13
|-
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Jencks 046 b&w.jpg|center|128px]]
| [[Charles Jencks]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1939-06-21
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:Harold Bloom, literary critic, author, teacher at Yale.jpg|center|128px]]
| [[Harold Bloom]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| literatura kritikari akademikoa
| 1930-07-11
|-
| 2019-10-14
| [[Fitxategi:141109 설리 롯데시네마 노원점 패션왕 무대인사.jpg|center|128px]]
| [[Sulli]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1994-03-29
|-
| 2019-10-17
| [[Fitxategi:Alicia Alonso 1955.jpg|center|128px]]
| [[Alicia Alonso]]
| [[Kuba]]
|
| 1920-12-21
|-
| 2019-10-19
| [[Fitxategi:Salvador Giner 2046.jpg|center|128px]]
| [[Salvador Giner]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-02-10
|-
| 2019-10-19
|
| [[Carlos Suárez Morilla]]
| [[Espainia]]
|
| 1946
|-
| 2019-10-20
|
| [[Norman Myers]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-08-24
|-
| 2019-10-20
|
| [[Miel Sasieta]]
| [[Espainia]]
| arkeologo espainiarra
| 1931-07-05
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
| [[Sadako Ogata]]
| [[Japonia]]
|
| 1927-09-16
|-
| 2019-10-22
| [[Fitxategi:Mariekevervoort2012.jpg|center|128px]]
| [[Marieke Vervoort]]
| [[Belgika]]
| belgikar kirolaria
| 1979-05-10
|-
| 2019-10-23
| [[Fitxategi:Historiador-Santos-Julia-Marta-Jara EDIIMA20140909 05 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Santos Juliá]]
| [[Espainia]]
| historialari espainiarra
| 1940-09-16
|-
| 2019-10-25
| [[Fitxategi:SavadorFreixedo1.JPG|center|128px]]
| [[Salvador Freixedo]]
| [[Espainia]]
|
| 1923-04-23
|-
| 2019-10-25
|
| [[Rafael Ninyoles]]
| [[Espainia]]
|
| 1943
|-
| 2019-10-25
|
| [[Joanito Mitxelena Andueza|Joanito Mitxelena]]
| [[Espainia]]
|
| 1953-02-04
|-
| 2019-10-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Basilio 1968.jpg|center|128px]]
| [[Enriqueta Basilio]]
| [[Mexiko]]
| mexikar atleta
| 1948-07-15
|-
| 2019-10-27
| [[Fitxategi:Mugshot of Abu Bakr al-Baghdadi, 2004.jpg|center|128px]]
| [[Abu Bakr al-Baghdadi]]
| ''[[:d:Q3108185|Ba'athist Iraq]]''<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]
|
| 1971-07-28
|-
| 2019-11-01
|
| [[Miguel Olaortua]]
| [[Espainia]]
|
| 1962-11-22
|-
| 2019-11-01
| [[Fitxategi:CarrascoMcGheeSalazar11.JPG|center|128px]]
| [[Rina Lazo]]
| [[Guatemala]]
| margolaria eta irakaslea
| 1923-10-23
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Laforêt2 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Marie Laforêt]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1939-10-05
|-
| 2019-11-02
| [[Fitxategi:Zalman Shazar presenting the bronze medal to miss Bogaletch Gebre of Ethiopia D506-071.jpg|center|128px]]
| [[Bogaletch Gebre]]
| [[Etiopia]]
| mikrobiologoa , aktibista eta feminista
| 1960
|-
| 2019-11-03
| [[Fitxategi:Gabrieljackson.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Jackson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1921-03-10
|-
| 2019-11-03
|
| [[Pedro Murua]]
| [[Espainia]]
| hockey jokalari gipuzkoarra
| 1930-12-25
|-
| 2019-11-03
|
| [[Enrique Areiltza Txurruka]]
| [[Espainia]]
|
| 1934-01-24
|-
| 2019-11-05
| [[Fitxategi:Omero Antonutti 1994.jpg|center|128px]]
| [[Omero Antonutti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| aktore italiarra
| 1935-08-03
|-
| 2019-11-06
| [[Fitxategi:Strasky.jpg|center|128px]]
| [[Jan Stráský]]
| [[Txekoslovakia]]<br/>[[Txekia]]
|
| 1940-12-24
|-
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Espainia]]
|
| 1938-11-30
|-
| 2019-11-07
|
| [[Robert Freeman]]
| [[Erresuma Batua]]
| argazkilari britainiarra
| 1936-12-05
|-
| 2019-11-07
|
| [[José Antonio Fernández Prieto]]
| [[Espainia]]
| botanikari, ekologo, pteridologo eta fitogeografo asturiarra
| 1950
|-
| 2019-11-09
|
| [[Raquel Padilla Ramos]]
| [[Mexiko]]
| Yaqui eta Mayo herrien alde aritzen den antropologo mexikarra.
| 1967-09-19
|-
| 2019-11-11
|
| [[Edward Zacca]]
| [[Jamaika]]
|
| 1931-07-26
|-
| 2019-11-12
|
| [[Mitsuhisa Taguchi]]
| [[Japonia]]
| futbolari japoniarra
| 1955-02-14
|-
| 2019-11-13
| [[Fitxategi:Raymond Poulidor - IMG 1906 (cropped) (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Raymond Poulidor]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1936-04-15
|-
| 2019-11-13
|
| [[Niall Tóibín]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1929-11-21
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Branko Lustig (2009)-1.jpg|center|128px]]
| [[Branko Lustig]]
| [[Jugoslavia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-06-10
|-
| 2019-11-14
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
| [[Espainia]]
|
| 1931-02-12
|-
| 2019-11-15
| [[Fitxategi:Harrison Dillard 1952.jpg|center|128px]]
| [[Harrison Dillard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1923-07-08
|-
| 2019-11-17
| [[Fitxategi:Gustav Peichl 1.jpg|center|128px]]
| [[Gustav Peichl]]
| [[Austria]]
|
| 1928-03-18
|-
| 2019-11-18
| [[Fitxategi:Argentina Santos.jpg|center|128px]]
| [[Argentina Santos]]
| [[Portugal]]
| Portugaldar abeslaria
| 1924-02-06
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Nimal Korale PM- cropped.jpg|center|128px]]
| [[D. M. Jayaratne]]
| [[Sri Lanka]]
| politikari srilankarra
| 1931-06-07
|-
| 2019-11-19
| [[Fitxategi:Purita Campos (2010).jpg|center|128px]]
| [[Purita Campos]]
| [[Espainia]]
|
| 1937-08-18
|-
| 2019-11-22
|
| [[Eugène Camara]]
| [[Ginea]]
| politikari ginearra
| 1942-01-21
|-
| 2019-11-22
|
| [[Cecilia Seghizzi]]
| [[Italia]]
| Italiako musikagilea, biolin-jolea eta pintorea
| 1908-09-05
|-
| 2019-11-23
| [[Fitxategi:Asunción Balaguer - Seminci 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Asunción Balaguer]]
| [[Espainia]]
| kataluniar aktorea
| 1925-11-08
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:170807 구하라 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Goo Hara]]
| [[Hego Korea]]
|
| 1991-01-13
|-
| 2019-11-24
| [[Fitxategi:Jean-Paul Benzecri SDLS 2009.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Benzécri]]
| [[Frantzia]]
|
| 1932-02-28
|-
| 2019-11-28
| [[Fitxategi:PimVerbeek (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pim Verbeek]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| 1956-03-12
|-
| 2019-11-29
| [[Fitxategi:Yasuhiro Nakasone 19821127.jpg|center|128px]]
| [[Yasuhiro Nakasone]]
| [[Japonia]]
| politikari japoniarra
| 1918-05-27
|-
| 2019-11-30
| [[Fitxategi:García Ariño I.jpg|center|128px]]
| [[Jesús García Ariño]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1934-07-01
|-
| 2019-11-30
|
| [[Elisabeth Arrieta]]
| [[Uruguai]]
|
| 1960-09-10
|-
| 2019-12-01
| [[Fitxategi:2015 Jansons Mariss-0242 (18794705869) (2) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Mariss Jansons]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Letonia]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1943-01-14
|-
| 2019-12-01
|
| [[Basilio Sarobe Aldabe]]
|
| nafar apaiza, euskaltzalea eta itzultzailea
| 1929
|-
| 2019-12-04
|
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[Espainia]]
| Donostiako zinema zuzendaria
| 1935-06-13
|-
| 2019-12-04
|
| [[Azucena Hernández]]
| [[Espainia]]
| sevillar aktorea eta modeloa
| 1960-03-22
|-
| 2019-12-07
| [[Fitxategi:Portrait Denis Lalanne-1.jpg|center|128px]]
| [[Denis Lalanne]]
| [[Frantzia]]
| kazetari frantziarra
| 1926-04-01
|-
| 2019-12-08
| [[Fitxategi:Rene Auberjonois by Luigi Rosa, 11.jpg|center|128px]]
| [[René Auberjonois]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-06-01
|-
| 2019-12-09
| [[Fitxategi:Marie Fredriksson-Roxette at Bospop festival The Netherlands 2011.jpg|center|128px]]
| [[Marie Fredriksson]]
| [[Suedia]]
|
| 1958-05-30
|-
| 2019-12-10
| [[Fitxategi:Yuri Luzhkov (2016-09-22) (cropped) (2).jpg|center|128px]]
| [[Juri Luzhkov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1936-09-21
|-
| 2019-12-10
|
| [[Gorka Reizabal]]
| [[Espainia]]
| kazetari espainiarra
| 1952
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:David Bellamy 4 Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[David Bellamy]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1933-01-18
|-
| 2019-12-11
| [[Fitxategi:Luis Cañas, winemaker, Villabuena (Alava - Araba).jpg|center|128px]]
| [[Luis Cañas]]
| [[Espainia]]
|
| 1928
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Peter Snell 1964.jpg|center|128px]]
| [[Peter Snell]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1938-12-17
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Danny Aiello.jpg|center|128px]]
| [[Danny Aiello]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-06-20
|-
| 2019-12-12
| [[Fitxategi:Brian Muller.jpg|center|128px]]
| [[Brian Muller]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1942-06-11
|-
| 2019-12-13
| [[Fitxategi:20160320T160542-GZvH-NP.jpg|center|128px]]
| [[Gudrun Zapf von Hesse]]
| [[Alemania]]
|
| 1918-01-02
|-
| 2019-12-14
| [[Fitxategi:Aankomst Franse filmster Anna Karina op Schiphol, Anna Karina tijdens persconfer, Bestanddeelnr 921-0593.jpg|center|128px]]
| [[Anna Karina]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''<br/>[[Frantzia]]
|
| 1940-09-22
|-
| 2019-12-17
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-B1002-0014-001, Karin Balzer.jpg|center|128px]]
| [[Karin Balzer]]
| [[Alemania]]<br/>[[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]
|
| 1938-06-05
|-
| 2019-12-18
| [[Fitxategi:Il padre di famiglia 15.png|center|128px]]
| [[Claudine Auger]]
| [[Frantzia]]
|
| 1941-04-26
|-
| 2019-12-18
|
| [[Patxi Andion]]
| [[Espainia]]
| Euskal musika taldea
| 1947-10-06
|-
| 2019-12-18
|
| [[Miguel Munarriz]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1957-05-07
|-
| 2019-12-20
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-J0411-0003-001, Roland Matthes.jpg|center|128px]]
| [[Roland Matthes]]
| [[Alemaniako Errepublika Demokratikoa]]<br/>[[Alemania]]
|
| 1950-11-17
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Martin Peters.jpg|center|128px]]
| [[Martin Peters]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1943-11-08
|-
| 2019-12-21
| [[Fitxategi:Taormina film festival 2009, emmanuel ungaro.jpg|center|128px]]
| [[Emanuel Ungaro]]
| [[Frantzia]]
|
| 1933-02-13
|-
| 2019-12-21
|
| [[Sam Strahan]]
| [[Zeelanda Berria]]
| hamabosteko errugbilari zeelandaberritarra
| 1944-12-25
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Ram Dass.jpg|center|128px]]
| [[Ram Dass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-04-06
|-
| 2019-12-22
| [[Fitxategi:Tony Britton Allan Warren.jpg|center|128px]]
| [[Tony Britton]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1924-06-09
|-
| 2019-12-22
|
| [[Christian Leduc]]
| [[Frantzia]]
|
| 1943-11-09
|-
| 2019-12-24
|
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1940-10-18
|-
| 2019-12-25
|
| [[Sagrario Ruiz Elizalde]]
| [[Espainia]]
| maistra eta hezkidetzan erreferentea
| 1946
|-
| 2019-12-26
| [[Fitxategi:Sue Lyon Tony Rome 1967.jpg|center|128px]]
| [[Sue Lyon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-07-10
|-
| 2019-12-26
|
| [[Balendin Lasuen]]
| [[Espainia]]
|
| 1924-06-01
|-
| 2019-12-28
| [[Fitxategi:Ione basterra txirrindularia.jpg|center|128px]]
| [[Ione Basterra]]
| [[Espainia]]
| txirrindulari espainiarra
| 1994-08-21
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Alasdair Gray (1994) by Guenter Prust.jpg|center|128px]]
| [[Alasdair Gray]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1934-12-28
|-
| 2019-12-29
| [[Fitxategi:Neil Innes by Luke Ford adjust.jpg|center|128px]]
| [[Neil Innes]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1944-12-09
|-
| 2019-12-29
|
| [[Hilda Rebello]]
| [[Brasil]]
| aktore brasildarra
| 1924-09-30<br/>1925-09-30
|-
| 2019-12-30
| [[Fitxategi:Syd Mead LF.JPG|center|128px]]
| [[Syd Mead]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-07-18
|-
| 2019-12-31
| [[Fitxategi:N J. D. Danadji à N’Djamena, Tchad, 7 août 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Djimrangar Dadnadji]]
| [[Txad]]
| politikari txadarra
| 1954-01-01
|}
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date .
FILTER (?date >= "2019-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "2019-12-31"^^xsd:dateTime)
FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" }
}
|section=
|sort=P570
|columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| 2019
|
| [[Begoña Zia]]
| [[Nafarroako Erresuma]]
| Euskal komikilaria
| 1959-10-10
|-
| 2019
|
| [[Pilar Gartziandia]]
| [[Espainia]]
| aktibista gipuzkoarra
| 1919-06-24
|-
| 2019-01-04
|
| [[John Thornett]]
| [[Australia]]
| hamabosteko errugbilari australiarra
| 1935-03-30
|-
| 2019-01-04
| [[Fitxategi:Gallastegi (1942).JPG|center|128px]]
| [[Migel Gallastegi|Miguel Gallastegi]]
| [[Espainia]]
| esku huskako pilotaria
| 1918-02-25
|-
| 2019-01-04
|
| [[Dora Manchado]]
| [[Argentina]]
| Tehueltxeeraren azken hiztuna
| 1934
|-
| 2019-01-06
| [[Fitxategi:Johan Claassen 1956.jpg|center|128px]]
| [[Johan Claassen]]
| [[Hegoafrika]]
| hamabosteko errugbilari hegoafrikarra
| 1929-09-23
|-
| 2019-01-07
|
| [[Andrés Sorel]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1937
|-
| 2019-01-07
|
| [[Adalbert Ibrahim Kapandji]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Turkia]]
| Zirujau ortopediko frantziarra
| 1928-04-17
|-
| 2019-01-09
| [[Fitxategi:Анатолий Лукьянов (депутат) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anatoli Lukianov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-05-07
|-
| 2019-01-09
|
| [[Fernando Aiuti]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| italiar immunologoa
| 1935-06-08
|-
| 2019-01-10
| [[Fitxategi:Theo Adam.PNG|center|128px]]
| [[Theo Adam]]
| [[Alemania]]
|
| 1926-08-01
|-
| 2019-01-11
| [[Fitxategi:Michael Francis Atiyah.jpg|center|128px]]
| [[Michael Atiyah|Michael Francis Atiyah]]
| [[Erresuma Batua]]
| matematikari britainiarra
| 1929-04-22
|-
| 2019-01-12
|
| [[Iñaki Garmendia]]
|
|
| 1944
|-
| 2019-01-12
| [[Fitxategi:Xabier zapirain.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Zapirain Arbide]]
| [[Espainia]]
| Sukaldari burua
| 1935-06-05
|-
| 2019-01-14
| [[Fitxategi:Paweł Adamowicz prezydent miasta 2018.jpg|center|128px]]
| [[Paweł Adamowicz]]
| [[Polonia]]
| poloniar politikaria
| 1965-11-02
|-
| 2019-01-16
|
| [[Amalia Kahana - Carmon|Amalia Kahana-Carmon]]
| [[Israel]]
| Idazle israeldarra
| 1926-10-18
|-
| 2019-01-17
|
| [[Gil Carlos Rodríguez Iglesias]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-05-26
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:Babiker Awadalla 1960s.jpg|center|128px]]
| [[Babiker Awadalla]]
| [[Sudan]]
|
| 1917-03-02
|-
| 2019-01-17
|
| [[Merche Goñi]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1945
|-
| 2019-01-17
| [[Fitxategi:FYportrait.jpg|center|128px]]
| [[Fumiko Yonezawa]]
| [[Japonia]]
| Japoniako fisikari teorikoa
| 1938-10-19
|-
| 2019-01-17
|
| [[María Fernanda Campa Uranga]]
| [[Mexiko]]
| geologo mexikarra
| 1940-03-22
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Cees Haast.jpg|center|128px]]
| [[Cees Haast]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| txirrindulari nederlandarra
| 1938-11-19
|-
| 2019-01-18
| [[Fitxategi:Brian Stowell - Gaisgeach na Gaelg.jpg|center|128px]]
| [[Brian Stowell]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Man]]
|
| 1936-09-06
|-
| 2019-01-19
|
| [[Jorge Albistur]]
| [[Uruguai]]
|
| 1940-01-23
|-
| 2019-01-20<br/>2019-01-19
|
| [[Lolo Rico]]
| [[Espainia]]
|
| 1935
|-
| 2019-01-20
| [[Fitxategi:Rosemarie Bowe - New Era ad.png|center|128px]]
| [[Rosemarie Bowe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-09-17
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:Jonas Mekas.jpg|center|128px]]
| [[Jonas Mekas]]
| [[Lituania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-12-24
|-
| 2019-01-23
| [[Fitxategi:ErikOlinWright.2013.jpg|center|128px]]
| [[Erik Olin Wright]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1947-02-09
|-
| 2019-01-23
|
| [[Diana Athill]]
| [[Erresuma Batua]]
| literatura-editorea, nobelagilea memoria-idazle britainiarra
| 1917-12-21
|-
| 2019-01-24
| [[Fitxategi:Card. Sebastián (34385660763).jpg|center|128px]]
| [[Fernando Sebastián Aguilar|Fernando Sebastián]]
| [[Espainia]]
|
| 1929-12-14
|-
| 2019-01-25
| [[Fitxategi:Dusan Makavejev, TVNS 1989 (cropped 01).jpg|center|128px]]
| [[Dušan Makavejev]]
| [[Serbia]]<br/>[[Serbia eta Montenegro]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]<br/>[[Jugoslaviako Erresuma]]
|
| 1932-10-13
|-
| 2019-01-26
| [[Fitxategi:Michel Legrand Cabourg 2015.jpg|center|128px]]
| [[Michel Legrand]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1932-02-24
|-
| 2019-02-01
|
| [[Ayub Ogada]]
| [[Kenya]]
|
| 1956-01
|-
| 2019-02-01
|
| [[Gurutz Ansola]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1924-05-02
|-
| 2019-02-01
| [[Fitxategi:Violeta Zúñiga bailado la Cueca Sola (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Violeta Zúñiga]]
| [[Txile]]
|
| 1933-04-12
|-
| 2019-02-02
| [[Fitxategi:Libe Asua Zarrabeitia.png|center|128px]]
| [[Libe Asua|Libe Asua Zarrabeitia]]
|
| Oroimen oneko emakumea
| 1916-10-25
|-
| 2019-02-04
| [[Fitxategi:Matti Nykänen 2014-01-30 001 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Matti Nykänen]]
| [[Finlandia]]
|
| 1963-07-17
|-
| 2019-02-05
|
| [[Miriam Rivera]]
| [[Mexiko]]
|
| 1981
|-
| 2019-02-05
|
| [[Lucia Areitioaurtena]]
| [[Espainia]]
| bizkaitar erraketista
| 1925-12-10
|-
| 2019-02-05
| [[Fitxategi:Andy looking up at the crux P2 to lead (25622998006).jpg|center|128px]]
| [[Andy Nisbet]]
| [[Erresuma Batua]]
| mendigoizale britainiarra
| 1953-05-22
|-
| 2019-02-06
| [[Fitxategi:Eigen,Manfred 1996 Göttingen.jpg|center|128px]]
| [[Manfred Eigen]]
| [[Alemania]]
|
| 1927-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jan Olszewski 3.jpg|center|128px]]
| [[Jan Olszewski]]
| [[Polonia]]
|
| 1930-08-20
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Albert Finney 1966.jpg|center|128px]]
| [[Albert Finney]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1936-05-09
|-
| 2019-02-07
| [[Fitxategi:Jon Lopategi UEU84.jpg|center|128px]]
| [[Jon Lopategi]]
| [[Espainia]]
| Bizkaitar bertsolaria
| 1934-03-17
|-
| 2019-02-08
|
| [[Robert Ryman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1930-05-30
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Tomi Ungerer par Claude Truong-Ngoc novembre 2017.jpg|center|128px]]
| [[Tomi Ungerer]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| 1931-11-28
|-
| 2019-02-09
|
| [[Patricia Nell Warren]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1936-06-15
|-
| 2019-02-09
| [[Fitxategi:Aina Moll.jpg|center|128px]]
| [[Aina Moll Marquès]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-08-14
|-
| 2019-02-09
|
| [[Cadet (raperoa)]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1990-03-02
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Jan-Michael Vincent 1996.jpg|center|128px]]
| [[Jan-Michael Vincent]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| aktore estatubatuarra
| 1944-07-15
|-
| 2019-02-10
| [[Fitxategi:Daniel Silva dos Santos.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Silva dos Santos]]
| [[Brasil]]
| futbolari brasildarra
| 1982-05-30
|-
| 2019-02-11
| [[Fitxategi:Mojaddedi in September 2014.jpg|center|128px]]
| [[Sibghatullah Mojaddedi]]
| ''[[:d:Q1138904|Afganistango Erresuma]]''<br/>''[[:d:Q1415128|Afganistango Errepublika]]''<br/>''[[:d:Q1415585|Afganistango Estatu Islamikoa]]''<br/>''[[:d:Q427941|Afganistango Emirerri Islamikoa]]''<br/>[[Afganistan]]<br/>''[[:d:Q476757|Afganistango Errepublika Demokratikoa]]''
|
| 1925-04-21
|-
| 2019-02-12
| [[Fitxategi:Gordon banks figurita.jpg|center|128px]]
| [[Gordon Banks]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1937-12-30
|-
| 2019-02-16
| [[Fitxategi:Bruno Ganz 2011.jpg|center|128px]]
| [[Bruno Ganz]]
| [[Suitza]]
|
| 1941-03-22
|-
| 2019-02-18
| [[Fitxategi:Alessandro Mendini 20080117.png|center|128px]]
| [[Alessandro Mendini]]
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aljeria]]
|
| 1931-08-16
|-
| 2019-02-18
|
| [[Juan Miguel Gutiérrez]]
| [[Espainia]]
| zinema zuzendari gipuzkoarra
| 1945-12-08
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Karl Lagerfeld 2014.jpg|center|128px]]
| [[Karl Lagerfeld]]
| [[Alemania]]
|
| 1933-09-10
|-
| 2019-02-19
| [[Fitxategi:Alan R. King in London. 2009.jpg|center|128px]]
| [[Alan Roy King]]
| [[Erresuma Batua]]
| hizkuntzalari britainiarra
| 1954-10-24
|-
| 2019-02-20
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1920-03-18
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:Stanley Donen (cropped).JPG|center|128px]]
| [[Stanley Donen]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1924-04-13
|-
| 2019-02-21
| [[Fitxategi:WikiTork.jpg|center|128px]]
| [[Peter Tork]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1942-02-13
|-
| 2019-02-21
|
| [[Jackie Shane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1940-05-15
|-
| 2019-02-22
|
| [[Alex Tejería]]
| [[Uruguai]]
| aktibista uruguaitarra
| 1932
|-
| 2019-02-24
| [[Fitxategi:Antoine Gizenga.jpg|center|128px]]
| [[Antoine Gizenga]]
| [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
| politikari kongoarra
| 1925-10-05
|-
| 2019-02-26
| [[Fitxategi:Christian bach.jpg|center|128px]]
| [[Christian Bach]]
| [[Mexiko]]<br/>[[Argentina]]
| aktorea
| 1959-05-09
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:France Albert-René.png|center|128px]]
| [[France-Albert René]]
| [[Seychelleak]]
|
| 1935-11-16
|-
| 2019-02-27
| [[Fitxategi:Michel Sainte-Marie.jpg|center|128px]]
| [[Michel Sainte-Marie]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1938-08-18
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Andre Previn (on In Tune, BBC Radio, 2012).jpg|center|128px]]
| [[André Previn]]
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-04-06
|-
| 2019-02-28
| [[Fitxategi:Xabier Arzallus-1 (96-292).jpg|center|128px]]
| [[Xabier Arzalluz]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria
| 1932-08-24
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Zhores Alfyorov (2011-12-14).jpg|center|128px]]
| [[Zhores Alferov]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1930-03-15
|-
| 2019-03-01
| [[Fitxategi:Kevin Roche krb.00028 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Kevin Roche]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-06-14
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Jean Starobinski.jpg|center|128px]]
| [[Jean Starobinski]]
| [[Suitza]]
|
| 1920-11-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Klaus Kinkel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Klaus Kinkel]]
| [[Alemania]]
|
| 1936-12-17
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Luke Perry by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
| [[Luke Perry]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1966-10-11
|-
| 2019-03-04
| [[Fitxategi:Keith Flint in 2009.jpg|center|128px]]
| [[Keith Flint]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1969-09-17
|-
| 2019-03-05
| [[Fitxategi:Jacques Loussier-02.jpg|center|128px]]
| [[Jacques Loussier]]
| [[Frantzia]]
| piano-jotzaile frantziarra
| 1934-10-26
|-
| 2019-03-05
|
| [[Angel Aintziburu]]
|
| euskal idazlea
| 1930-07-03
|-
| 2019-03-07
| [[Fitxategi:لیلیت تریان - Liliet Terian.jpg|center|128px]]
| [[Lilit Teryan]]
| [[Iran]]
|
| 1930-12-31
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:UCI Track World Championships 2018 231.jpg|center|128px]]
| [[Kelly Catlin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| txirrindulari estatubatuarra
| 1995-11-03
|-
| 2019-03-08
| [[Fitxategi:Luis Ortiz Alfau.jpg|center|128px]]
| [[Luis Ortiz Alfau]]
| [[Espainia]]
| aktibista espainiarra
| 1916-10-13
|-
| 2019-03-12
|
| [[Věra Bílá]]
| [[Txekia]]
| abeslari txekiarra
| 1954-05-22
|-
| 2019-03-13
|
| [[Joseph Hanson Kwabena Nketia]]
| [[Ghana]]
|
| 1921-06-22
|-
| 2019-03-15
| [[Fitxategi:Merwin.jpg|center|128px]]
| [[W S. Merwin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| poeta estatubatuarra
| 1927-09-30
|-
| 2019-03-15
|
| [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
| [[Espainia]]
|
| 1932-10-17
|-
| 2019-03-16
| [[Fitxategi:Dick Dale.jpg|center|128px]]
| [[Dick Dale]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1937-05-04
|-
| 2019-03-16
|
| [[Mohamed Mahmoud Ould Louly]]
| [[Mauritania]]
| politikari mauritaniarra
| 1943-01-01
|-
| 2019-03-16
|
| [[Miguel Azkarate]]
| [[Espainia]]
| Donostiar futbolaria
| 1938-10-19
|-
| 2019-03-17
|
| [[Jesús Ignacio Astrain|Jesús Ignacio Astrain Lasa]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1934
|-
| 2019-03-19
|
| [[Maurílio Jorge Quintal de Gouveia]]
| [[Portugal]]
|
| 1932-08-05
|-
| 2019-03-19
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1928
|-
| 2019-03-20
| [[Fitxategi:Donald-kalpokas-profile.jpg|center|128px]]
| [[Donald Kalpokas]]
| [[Vanuatu]]
|
| 1943-08-23
|-
| 2019-03-22
| [[Fitxategi:Fenklup1968ScottWalker.jpg|center|128px]]
| [[Scott Walker (musikaria)]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1943-01-09
|-
| 2019-03-26
|
| [[Javier Miranda]]
| [[Espainia]]
|
| 1954-03-15
|-
| 2019-03-27
|
| [[Abdul Latif Dayfallah]]
| [[Yemen]]
| politikari yemendarra
| 1930-01-01<br/>1930
|-
| 2019-03-28
|
| [[Pierre Lacroix]]
| [[Frantzia]]
|
| 1935-01-23
|-
| 2019-03-29
| [[Fitxategi:Identite-AgnesVarda-1962-Sacem.jpg|center|128px]]
| [[Agnès Varda]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
| zinema zuzendari frantziarra
| 1928-05-30
|-
| 2019-03-30
| [[Fitxategi:ETH-BIB Goldfinger 1964 – Com C13-035-015.jpg|center|128px]]
| [[Tania Mallet]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1941-05-19
|-
| 2019-03-31
| [[Fitxategi:Soundtrack Beat Battle Judging Panel March2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Nipsey Hussle]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1985-08-15
|-
| 2019-04-01
| [[Fitxategi:Sanchez Ferlosio.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Sánchez Ferlosio]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1927-12-04
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Alberto Cortez color.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Cortez]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1940-03-11
|-
| 2019-04-04
| [[Fitxategi:Urbiola.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Urbiola]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1937-09-13
|-
| 2019-04-05
| [[Fitxategi:Sydney Brenner OIST 2008 (33208371153) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sydney Brenner]]
| [[Hegoafrika]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1927-01-13
|-
| 2019-04-06
| [[Fitxategi:DavidThouless 1995 UW.jpg|center|128px]]
| [[David J. Thouless]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari britainiarra
| 1934-09-21
|-
| 2019-04-06
|
| [[Angel Sertutxa]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1931-01-27
|-
| 2019-04-10
|
| [[Gonzalo Sobejano]]
| [[Espainia]]
|
| 1928-01-10
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Yvette Williams 1954b.jpg|center|128px]]
| [[Yvette Williams]]
| [[Zeelanda Berria]]
|
| 1929-04-25
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Paul Greengard.jpg|center|128px]]
| [[Paul Greengard]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1925-12-11
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
| [[Neus Català]]
| [[Espainia]]
|
| 1915-10-06
|-
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-10-27
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Bibi Andersson (1961).jpg|center|128px]]
| [[Bibi Andersson]]
| [[Suedia]]
|
| 1935-11-11
|-
| 2019-04-14
| [[Fitxategi:Gene Wolfe, 2005.png|center|128px]]
| [[Gene Wolfe]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1931-05-07
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
| [[Diego Galán]]
| [[Espainia]]
|
| 1946-10-13
|-
| 2019-04-15
| [[Fitxategi:Eloína Millares CLA 3.png|center|128px]]
| [[Vitelio Ruiz Hernández]]
| [[Kuba]]
| Kubako linguista eta pedagogo
| 1928-04-28
|-
| 2019-04-16
| [[Fitxategi:Goerg Demus (1972 tour of Southern Africa).jpeg|center|128px]]
| [[Jörg Demus]]
| [[Austria]]
| piano-jotzaile austriarra
| 1928-12-02
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Alan García presidente del Perú.jpg|center|128px]]
| [[Alan García Pérez]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1949-05-23
|-
| 2019-04-17
| [[Fitxategi:Aurea Etxaniz Beitia. Erraketista.jpg|center|128px]]
| [[Aurea Etxaniz]]
|
| Erreketista profesionala
| 1922-10-02
|-
| 2019-04-18
|
| [[Txomin Solabarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1927-08-17
|-
| 2019-04-18
| [[Fitxategi:Lyra McKee (33207175144) (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Lyra McKee]]
| [[Erresuma Batua]]
| iparirlandar kazetariak
| 1990-03-31
|-
| 2019-04-18
|
| [[Bixente Etxeandia]]
| [[Espainia]]
| Aretxabaletako futbolaria
| 1931-10-12
|-
| 2019-04-19
| [[Fitxategi:Patrick Sercu during Dwars door België 1977 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Patrick Sercu]]
| [[Belgika]]
| txirrindulari belgikarra
| 1944-06-27
|-
| 2019-04-20
|
| [[Galina Kmit]]
| [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]<br/>[[Errusia]]
| emakume fotokazetari errusiarra
| 1921-12-16
|-
| 2019-04-21
|
| [[Gaspar Castellano y de Gastón]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1928-05-18
|-
| 2019-04-21
| [[Fitxategi:Polly Higgins.png|center|128px]]
| [[Polly Higgins]]
| [[Eskozia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| Eskoziar abokatua eta ingurumen aktibista
| 1968-07-04
|-
| 2019-04-22
|
| [[Dieter Forte]]
| [[Alemania]]
| idazle alemaniarra
| 1935-06-14
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Leducanh2.jpg|center|128px]]
| [[Lê Đức Anh]]
| [[Vietnam]]
|
| 1920-12-01
|-
| 2019-04-22
| [[Fitxategi:Billy Mcneill 1982-09-28.jpg|center|128px]]
| [[Billy McNeill]]
| [[Erresuma Batua]]
|
| 1940-03-02
|-
| 2019-04-23
| [[Fitxategi:GD Jean 1967.jpg|center|128px]]
| [[Joan Luxenburgokoa]]
| [[Luxenburgo]]
| politikari luxemburgarra
| 1921-01-05
|-
| 2019-04-24
|
| [[Carlos Pera]]
| [[Espainia]]
|
| 1952-06-25
|-
| 2019-04-25
| [[Fitxategi:John Havliceck, Boston Celtics, 1960s.jpg|center|128px]]
| [[John Havlicek]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| saskibaloi jokalari estatubatuarra
| 1940-04-08
|-
| 2019-04-27
|
| [[Negasso Gidada]]
| [[Etiopia]]
|
| 1943-09-03
|-
| 2019-04-27
|
| [[Patxi Iraola]]
|
| zaldibiar bertsolaria
| 1933-04-24
|-
| 2019-04-28<br/>2019-04-29
| [[Fitxategi:John Singleton 2000.jpg|center|128px]]
| [[John Singleton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1968-01-06
|-
| 2019-04-29
| [[Fitxategi:Lesmurray.jpg|center|128px]]
| [[Les Murray]]
| [[Australia]]
|
| 1938-10-17
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Anemone2-Le Petit Nicolas-Avant Première.jpg|center|128px]]
| [[Anémone]]
| [[Frantzia]]
| zinema aktore frantziarra
| 1950-08-09
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Peter Mayhew 2015.jpg|center|128px]]
| [[Peter Mayhew]]
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1944-05-19
|-
| 2019-04-30
| [[Fitxategi:Manuela Garín.jpg|center|128px]]
| [[Manuela Garín Pinillos]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
| matematikari mexikarra
| 1914-01-01
|-
| 2019-05-01
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[Espainia]]
| Euskal musikagile, abesbatza zuzendari eta apaiza
| 1928-05-02
|-
| 2019-05-02
|
| [[Ali Mroudjaé]]
| [[Komoreak]]
| politikari komoretarra
| 1939-08-02
|-
| 2019-05-02
| [[Fitxategi:Michel Crauste 2015 cropped.jpg|center|128px]]
| [[Michel Crauste]]
| [[Frantzia]]
| hamabosteko errugbilari frantziarra
| 1934-07-06
|-
| 2019-05-08
| [[Fitxategi:Sprent Dabwido (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sprent Dabwido]]
| [[Nauru]]
|
| 1972-09-16
|-
| 2019-05-10
| [[Fitxategi:Alfredo Pérez Rubalcaba (diciembre de 2010).jpg|center|128px]]
| [[Alfredo Pérez Rubalcaba]]
| [[Espainia]]
|
| 1951-07-28
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Peggy Lipton Mod Squad.JPG|center|128px]]
| [[Peggy Lipton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1946-08-30
|-
| 2019-05-11
|
| [[Jean-Claude Brisseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1944-07-17
|-
| 2019-05-11
| [[Fitxategi:Montserrat Minobis 2017.jpg|center|128px]]
| [[Montserrat Minobis]]
| [[Espainia]]
| kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista
| 1942-10-24
|-
| 2019-05-12
| [[Fitxategi:Kyo Machiko 1954.JPG|center|128px]]
| [[Machiko Kyō]]
| [[Japonia]]
|
| 1924-03-25
|-
| 2019-05-12
|
| [[Patrick Ozafrain]]
| [[Frantzia]]
| Pilotaria
| 1974-12-12
|-
| 2019-05-13
| [[Fitxategi:Doris Day - 1957.JPG|center|128px]]
| [[Doris Day]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1922-04-03
|-
| 2019-05-14
| [[Fitxategi:Tim Conway cropped.jpg|center|128px]]
| [[Tim Conway]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1933-12-15
|-
| 2019-05-14
|
| [[Daniel Vidart]]
| [[Uruguai]]
|
| 1920-10-07
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:I.M. Pei.JPG|center|128px]]
| [[Ieoh Ming Pei]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Taiwan]]
|
| 1917-04-26
|-
| 2019-05-16
| [[Fitxategi:Bob Hawke 1987 portrait crop.jpg|center|128px]]
| [[Bob Hawke]]
| [[Australia]]
|
| 1929-12-09
|-
| 2019-05-17
| [[Fitxategi:Famous writer Herman Wouk arrived in Israel (FL45728797).jpg|center|128px]]
| [[Herman Wouk]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1915-05-27
|-
| 2019-05-18
| [[Fitxategi:Analía Gadé celebrando las fiestas de Fin de Año en 1954.png|center|128px]]
| [[Analia Gadé|Analía Gadé]]
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
| argentinar-espainiar aktorea eta aurkezlea
| 1931-10-28
|-
| 2019-05-20
| [[Fitxategi:Lauda at 1982 Dutch Grand Prix.jpg|center|128px]]
| [[Niki Lauda]]
| [[Austria]]
|
| 1949-02-22
|-
| 2019-05-22
| [[Fitxategi:Eduard Punset.jpg|center|128px]]
| [[Eduard Punset]]
| [[Espainia]]
| Eduard Punset Casals, Eduardo izenez ere ezaguna (1936ko azaroaren 9, Bartzelona) kataluniar abokatu, ekonomialari eta zientzia hedatzaile bat da
| 1936-11-09
|-
| 2019-05-22
|
| [[Ahmad Shah Pahangekoa]]
| [[Malaysia]]
|
| 1930-10-24
|-
| 2019-05-24
| [[Fitxategi:Murray Gell-Mann - World Economic Forum Annual Meeting 2012.jpg|center|128px]]
| [[Murray Gell-Mann]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1929-09-15
|-
| 2019-05-25
|
| [[Joaquín Sanz Gadea]]
| [[Espainia]]
|
| 1930-06-30
|-
| 2019-05-26
| [[Fitxategi:Prem Tinsulanonda 1984.jpg|center|128px]]
| [[Prem Tinsulanonda]]
| [[Thailandia]]
|
| 1920-08-26
|-
| 2019-05-27
|
| [[François Weyergans]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1941-08-02
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Apolo Nsibambi.jpg|center|128px]]
| [[Apolo Nsibambi]]
| [[Uganda]]
|
| 1940-10-25
|-
| 2019-05-28
| [[Fitxategi:Seaga at AFB Andrews (cropped).jpeg|center|128px]]
| [[Edward Seaga]]
| [[Jamaika]]
|
| 1930-05-28<br/>1930
|-
| 2019-05-28
|
| [[Kamel Eddine Fekhar]]
| [[Aljeria]]
| Aljeriar m'zabita sendagile eta militante politikoa
| 1963-01-01
|-
| 2019-05-29
| [[Fitxategi:Jaume Mir.jpg|center|128px]]
| [[Jaime Mir]]
| [[Espainia]]
| aktore espainiarra
| 1928-11-22
|-
| 2019-05-30
| [[Fitxategi:Patriciabath.jpg|center|128px]]
| [[Patricia Bath]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Lehen afro-amerikar mediku oftalmologoa eta asmatzailea
| 1942-11-04
|-
| 2019-06-01
| [[Fitxategi:Sevillia-Zenit (2).jpg|center|128px]]
| [[José Antonio
3ynk756jgn0v0voaw2auq4ra27rrjjd
Lankide:Lainobeltz/Wikidata probak/proba3
2
655011
9968366
9950302
2024-11-13T21:05:22Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968366
wikitext
text/x-wiki
== 1901-1908 urteetan hildakoen zerrenda ==
{{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q5 . ?item wdt:P570 ?date . FILTER (?date >= "1901-01-01"^^xsd:dateTime && ?date <= "1908-12-31"^^xsd:dateTime) FILTER EXISTS { ?weu schema:about ?item . ?weu schema:inLanguage "eu" } } |section= |sort=P570 |columns=P570:heriotza data,P18,label:Izena,P27:Jaiotza herrialdea,description:deskribapena,P569:Jaiotza data |links=local }}
{| class='wikitable sortable'
! heriotza data
! irudia
! Izena
! Jaiotza herrialdea
! deskribapena
! Jaiotza data
|-
| No/unknown value<br/>1908
| [[Fitxategi:Belle gunness br d 640068a.jpg|center|128px]]
| [[Belle Gunness]]
| [[Norvegia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1859-11-11
|-
| 20th century
|
| [[Louis Glineur]]
| [[Belgika]]
|
| 1849-12-10
|-
| 20th century
|
| [[Henriette Michaelis]]
| [[Alemania]]
| filologoa, erromanista eta lexikografoa
| 1849-07-06
|-
| 20th century
|
| [[Adele Bianchi]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| Italiar geografoa
| 1842-08-26
|-
| 1901
|
| [[Urtxalle]]
|
|
| 1828-10-14
|-
| 1901
| [[Fitxategi:Hilary R. W. Johnson - Crop.png|center|128px]]
| [[Hilary R. W. Johnson|Hillary R. W. Johnson]]
| [[Liberia]]
| politikari liberiarra
| 1837-06-01
|-
| 1901-01-04
| [[Fitxategi:Nikolaos Gyzis (1842–1901).png|center|128px]]
| [[Nikolaos Gyzis]]
| [[Grezia]]
|
| 1842-03-01
|-
| 1901-01-14
| [[Fitxategi:Charles Hermite circa 1901 edit.jpg|center|128px]]
| [[Charles Hermite]]
| [[Frantzia]]
|
| 1822-12-24
|-
| 1901-01-14
| [[Fitxategi:Victor Balaguer.jpg|center|128px]]
| [[Víctor Balaguer]]
| [[Espainia]]
|
| 1824-12-11
|-
| 1901-01-15
| [[Fitxategi:1900-08-18, Instantáneas, Sabino de Goicoechea (Argos), antiguo periodista y escritor (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sabino Goikoetxea]]
| [[Espainia]]
|
| 1826-12-31
|-
| 1901-01-16
| [[Fitxategi:Arnold Böcklin (1827 - 1901), Selbstportrait (1873).jpg|center|128px]]
| [[Arnold Böcklin]]
| [[Suitza]]
|
| 1827-10-16
|-
| 1901-01-19
| [[Fitxategi:Albert de Broglie - photo Bacard fils.png|center|128px]]
| [[Albert de Broglie]]
| [[Frantzia]]
|
| 1821-06-13
|-
| 1901-01-20
| [[Fitxategi:Zénobe Gramme 1893.jpg|center|128px]]
| [[Zénobe Gramme]]
| [[Belgika]]
|
| 1826-04-04
|-
| 1901-01-21
| [[Fitxategi:Portrait elisha gray.jpg|center|128px]]
| [[Elisha Gray]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1835-08-02
|-
| 1901-01-22
| [[Fitxategi:Queen Victoria by Bassano.jpg|center|128px]]
| [[Viktoria Erresuma Batukoa]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1819-05-24
|-
| 1901-01-25
| [[Fitxategi:Prosper Lissagaray.jpg|center|128px]]
| [[Prosper-Olivier Lissagaray]]
| [[Frantzia]]
|
| 1838-11-24
|-
| 1901-01-27
| [[Fitxategi:Verdi by Giovanni Boldini.jpg|center|128px]]
| [[Giuseppe Verdi]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1813-10-10
|-
| 1901-01-29
| [[Fitxategi:Exkönig Milan (Wiener Bilder 1901).png|center|128px]]
| [[Milan I.a Serbiakoa]]
| [[Serbiako Printzerria|Serbiako printzerria]]<br/>[[Serbiako Erresuma]]
|
| 1854-08-10<br/>1854-08-22
|-
| 1901-02-02
| [[Fitxategi:Marko Miljanov.jpg|center|128px]]
| [[Marko Miljanov]]
| [[Montenegroko Printzerria]]<br/>[[Montenegroko Printzerria-Gotzaindegia]]
| estatu-gizon, militar, buruzagi eta idazle montenegroarra
| 1833-04-25
|-
| 1901-02-03
| [[Fitxategi:Fukuzawa Yukichi 1891.jpg|center|128px]]
| [[Fukuzawa Yukichi]]
| [[Japonia]]
| Ilustrazio modernoko pentsalari, hezitzaile, filosofo, jakintsu, egilea, idazle, kazetari, itzultzaile, ekintzailea eta Japoniako Meiji garaiko Keio Unibertsitatearen sortzailea (1835-1901)
| 1835-01-10
|-
| 1901-02-07
| [[Fitxategi:Ana Betancourt.png|center|128px]]
| [[Ana Betancourt]]
| [[Kuba]]
|
| 1832-02-14
|-
| 1901-02-10
| [[Fitxategi:Telemaco Signorini.jpg|center|128px]]
| [[Telemaco Signorini]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| margolari italiarra
| 1835-08-18
|-
| 1901-02-11
| [[Fitxategi:Ramón de Campoamor.jpg|center|128px]]
| [[Ramón de Campoamor]]
| [[Espainia]]
|
| 1817-09-24
|-
| 1901-02-14
| [[Fitxategi:Edward Stafford.jpg|center|128px]]
| [[Edward Stafford (politikaria)|Edward Stafford]]
| [[Zeelanda Berria]]
| politikari zeelandaberritarra
| 1819-04-23
|-
| 1901-02-14
| [[Fitxategi:1916-08-12, La Esfera, Pedro de Gandarias (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Pedro Pascual Gandarias]]
| [[Espainia]]
|
| 1843-10-22
|-
| 1901-02-21
| [[Fitxategi:Emil Hübner.jpg|center|128px]]
| [[Emil Hübner]]
| [[Prusiako Erresuma]]
|
| 1834-07-07
|-
| 1901-02-21
| [[Fitxategi:George Francis FitzGerald.jpg|center|128px]]
| [[Georges Francis Fitzgerald]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1851-08-03
|-
| 1901-02-23
|
| [[Pierre Hariztoi]]
| [[Espainia]]
|
| 1836
|-
| 1901-03-02
| [[Fitxategi:Buste d'Achille Zo, Bayonne.jpg|center|128px]]
| [[Achille Zo]]
| [[Frantzia]]
| margolari frantziarra
| 1826-07-30
|-
| 1901-03-04
| [[Fitxategi:Fèlix Gras dins Jourdanne.png|center|128px]]
| [[Fèlix Gras]]
| [[Frantzia]]
|
| 1844-05-03
|-
| 1901-03-13
| [[Fitxategi:Benjamin Harrison, head and shoulders bw photo, 1896.jpg|center|128px]]
| [[Benjamin Harrison]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1833-08-20
|-
| 1901-03-13
| [[Fitxategi:Pelloutier.jpg|center|128px]]
| [[Fernand Pelloutier]]
| [[Frantzia]]
| sindikalista frantziarra
| 1867-10-01
|-
| 1901-04-01
| [[Fitxategi:Raoult.jpg|center|128px]]
| [[François-Marie Raoult]]
| [[Frantzia]]
|
| 1830-05-10<br/>1850-05-10
|-
| 1901-04-16
| [[Fitxategi:Rowland Henry.jpg|center|128px]]
| [[Henry Augustus Rowland]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| fisikari estatubatuarra
| 1848-11-27
|-
| 1901-04-28
| [[Fitxategi:Paule Minck.png|center|128px]]
| [[Paule Minck]]
| [[Frantzia]]
| Frantziako iraultzaile feminsta eta sozialista (1839-1901)
| 1839-11-09
|-
| 1901-05-30
| [[Fitxategi:Victor D'Hondt (1841-1901) .jpg|center|128px]]
| [[Victor D'Hondt]]
| [[Belgika]]
|
| 1841-11-20
|-
| 1901-06-01
| [[Fitxategi:Pavlina Pajk3.jpg|center|128px]]
| [[Pavlina Pajk]]
| [[Austria-Hungariako Inperioa]]
|
| 1854-04-09
|-
| 1901-06-13
| [[Fitxategi:LeopoldoAlasClarin.jpg|center|128px]]
| [[Leopoldo Alas "Clarín"]]
| [[Espainia]]
|
| 1852-04-25
|-
| 1901-06-21
|
| [[Henri Helle]]
| [[Frantzia]]
|
| 1873-09-04
|-
| 1901-07-02
|
| [[Concepción Bona]]
| [[Dominikar Errepublika]]
| Dominar hezitzailea eta ekintzailea
| 1824-12-06
|-
| 1901-07-06
| [[Fitxategi:Hohenlohe-Schillingsfürst, Chlodwig Fürst zu 1899.jpg|center|128px]]
| [[Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst]]
| [[Prusiako Erresuma]]
|
| 1819-03-31
|-
| 1901-07-07
| [[Fitxategi:Zentralbibliothek Zürich - Johanna Spyri - 000006279 2.tif|center|128px]]
| [[Johanna Spyri]]
| [[Suitza]]
|
| 1827-06-12
|-
| 1901-07-12
| [[Fitxategi:Federico Errázuriz Echaurren asume como parlamentario-2.jpg|center|128px]]
| [[Federico Errázuriz Echaurren|Federico Errázuriz]]
| [[Txile]]
|
| 1850-11-16
|-
| 1901-08-05
| [[Fitxategi:Empress Viktoria of Germany (1840-1901).png|center|128px]]
| [[Viktoria Erresuma Batukoa (1840-1901)]]
| [[Prusiako Erresuma]]<br/>[[Alemaniar Inperioa]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1840-11-21
|-
| 1901-08-06
|
| [[Karoline Rosing]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
|
| 1842-08-04
|-
| 1901-08-10
|
| [[Charles Bernadou]]
| [[Frantzia]]
| historialaria
| 1841
|-
| 1901-08-11
| [[Fitxategi:Francesco Crispi (1).jpg|center|128px]]
| [[Francesco Crispi]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1818-10-04
|-
| 1901-08-12
| [[Fitxategi:Adolf Erik Nordenskiöld by Axel Jungstedt 1902.jpg|center|128px]]
| [[Adolf Erik Nordenskiöld]]
| [[Suedia]]<br/>[[Finlandiako Dukerri Handia]]
|
| 1832-11-18
|-
| 1901-08-24
| [[Fitxategi:Clara Maass 13 cent stamp.jpg|center|128px]]
| [[Clara Maass]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| estatubatuar erizaina
| 1876-06-28
|-
| 1901-08-27
| [[Fitxategi:Cipriano Segundo Montesino.jpg|center|128px]]
| [[Cipriano Segundo Montesino]]
| [[Espainia]]
|
| 1817-09-26
|-
| 1901-09-02
| [[Fitxategi:Luigi Maria D'Albertis.jpg|center|128px]]
| [[Luigi D'Albertis]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1841-11-21
|-
| 1901-09-09
| [[Fitxategi:Photolautrec.jpg|center|128px]]
| [[Henri de Toulouse-Lautrec]]
| [[Frantziako Bigarren Inperioa]]<br/>[[Frantziako Hirugarren Errepublika]]<br/>[[Frantzia]]
| margolari frantziarra
| 1864-11-24
|-
| 1901-09-10
| [[Fitxategi:Emanuella Carlbeck Idun 1892, nr 5.jpg|center|128px]]
| [[Emanuella Carlbeck]]
| [[Suedia]]
| pedagogo suediarra
| 1829-08-24
|-
| 1901-09-14
| [[Fitxategi:William mckinley.jpg|center|128px]]
| [[William McKinley]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1843-01-29
|-
| 1901-10-11
| [[Fitxategi:Victorine Gorget.png|center|128px]]
| [[Victorine Gorget]]
| [[Frantzia]]
| Frantziako ikuzlea eta Parisko Komunan militante errepublikanoa (1843-1901)
| 1843-04-20
|-
| 1901-10-24
| [[Fitxategi:James McDougal Hart.jpg|center|128px]]
| [[James McDougal Hart]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| margolari estatubatuarra
| 1828-05-10
|-
| 1901-10-28
| [[Fitxategi:Antonio Mnsuri sainz.jpg|center|128px]]
| [[Antonio Munsuri Sainz]]
| [[Espainia]]
|
| 1853-07-07
|-
| 1901-10-29
| [[Fitxategi:Leon Czolgosz ca 1900.jpg|center|128px]]
| [[Leon Czolgosz]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1873-05-05
|-
| 1901-10-29
| [[Fitxategi:Starley-Rover bicycle.jpg|center|128px]]
| [[John Kemp Starley]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1854-12-14
|-
| 1901-11-06
| [[Fitxategi:Kate Greenaway00.jpg|center|128px]]
| [[Kate Greenaway]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| Britainiar artista eta idazlea
| 1846-03-17
|-
| 1901-11-22
| [[Fitxategi:Alexander Kovalevsky.JPG|center|128px]]
| [[Aleksandr Kovalevski]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]
|
| 1840-11-19
|-
| 1901-11-22
| [[Fitxategi:Germán Gamazo.jpg|center|128px]]
| [[Germán Gamazo]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1840-05-27
|-
| 1901-11-25
| [[Fitxategi:Rheinberger.jpg|center|128px]]
| [[Josef Rheinberger]]
| [[Liechtenstein]]
|
| 1839-03-17
|-
| 1901-11-27
| [[Fitxategi:Don Antonio Gisbert, en El Museo Universal.jpg|center|128px]]
| [[Antonio Gisbert]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1834-12-19
|-
| 1901-11-29
| [[Fitxategi:Pi y margall.jpg|center|128px]]
| [[Francesc Pi i Margall]]
| [[Espainia]]
|
| 1824-04-29
|-
| 1901-11-30
| [[Fitxategi:Edward John Eyre.jpg|center|128px]]
| [[Edward John Eyre]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1815-08-05
|-
| 1901-12-11
| [[Fitxategi:Lev Ivanov -St. Petersburg -circa 1885.JPG|center|128px]]
| [[Lev Ivanov]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]
|
| 1834-02-18<br/>1834
|-
| 1901-12-20
| [[Fitxategi:Gustavo Cobreros.jpg|center|128px]]
| [[Gustavo Cobreros]]
| [[Espainia]]
| (1838-1901)
| 1838-12
|-
| 1901-12-23
| [[Fitxategi:Charles d’Abbadie (c 1870).jpg|center|128px]]
| [[Txarles Abadia|Charles Abbadia-Ürrüstoi]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1821-12-15
|-
| 1902
|
| [[Laurent Diharasarri]]
| [[Frantzia]]
| euskal idazlea
| 1848-04-01
|-
| 1902
|
| [[Luis Aladrén]]
| [[Espainia]]
| arkitekto espainiarra
| 1852
|-
| 1902-01-20
| [[Fitxategi:General Albán.jpg|center|128px]]
| [[Carlos Albán]]
| [[Kolonbia]]
|
| 1844-03-09
|-
| 1902-02
| [[Fitxategi:Salvador Elío.png|center|128px]]
| [[Salvador Elio]]
| [[Espainia]]
|
| 1816-05-22
|-
| 1902-02-01
| [[Fitxategi:Anibal Zanartu.jpg|center|128px]]
| [[Aníbal Zañartu]]
| [[Txile]]
|
| 1847-04-12
|-
| 1902-02-01
| [[Fitxategi:Ricardo Becerro de Bengoa, en El Diario Palentino.jpg|center|128px]]
| [[Ricardo Becerro de Bengoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1845-02-07
|-
| 1902-02-18
| [[Fitxategi:Bierstadt.jpg|center|128px]]
| [[Albert Bierstadt]]
| [[Prusiako Erresuma]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| margolari estatubatuarra
| 1830-01-07
|-
| 1902-03-03
| [[Fitxategi:Van der Putte.jpg|center|128px]]
| [[Isaäc Dignus Fransen van de Putte]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| politikari nederlandarra
| 1822-03-22
|-
| 1902-03-09
|
| [[Marion Kirkland Reid]]
| [[Eskozia]]
|
| 1815-03-25
|-
| 1902-03-17
| [[Fitxategi:Avelina Valladares - A Estrada.JPG|center|128px]]
| [[Avelina Valladares|Q3284672]]
| [[Espainia]]
| Galiziar idazlea
| 1825-10-23
|-
| 1902-03-21
| [[Fitxategi:Vincenzo cabianca, primi del '900.JPG|center|128px]]
| [[Vincenzo Cabianca]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| margolari italiarra
| 1827-06-21
|-
| 1902-03-26
| [[Fitxategi:Cecil Rhodes ww.jpg|center|128px]]
| [[Cecil Rhodes]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1853-07-05
|-
| 1902-03-30
| [[Fitxategi:Julius Koch 01.jpg|center|128px]]
| [[Julius Koch]]
| ''[[:d:Q1206012|Alemaniar Inperioa]]''
| aktore alemaniarra
| 1872
|-
| 1902-04-08
| [[Fitxategi:Isidoro Fernández Florez, Fernanflor, de Perea.jpg|center|128px]]
| [[Isidoro Fernández Flórez]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1840
|-
| 1902-04-12
|
| [[Buenaventura Iñigitz]]
| [[Espainia]]
|
| 1840-07-14
|-
| 1902-04-13
|
| [[Felipa Zurikaldai]]
| [[Espainia]]
|
| 1849-08-23
|-
| 1902-04-15
| [[Fitxategi:Dalou dans son atelier.jpg|center|128px]]
| [[Jules Dalou]]
| [[Frantzia]]
| eskultore frantziarra
| 1838-12-31
|-
| 1902-04-17<br/>1902
| [[Fitxategi:Francis King consort of Spain.jpg|center|128px]]
| [[Frantzisko Asiskoa Borboikoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1822-05-13
|-
| 1902-05-05
| [[Fitxategi:Bret Harte by Napoleon Sarony.jpg|center|128px]]
| [[Bret Harte]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1836-08-25
|-
| 1902-05-06
| [[Fitxategi:William Thomas Sampson.jpg|center|128px]]
| [[William Thomas Sampson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1840-02-09
|-
| 1902-05-22
| [[Fitxategi:Spencer-autoportret1848-52.jpg|center|128px]]
| [[Lilly Martin Spencer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| estatubatuar margolaria
| 1822-11-26
|-
| 1902-05-26
| [[Fitxategi:Benjamin-Constant Autoportrait (2011 1 3).jpg|center|128px]]
| [[Jean-Joseph Benjamin-Constant]]
| [[Frantzia]]
|
| 1845-06-10
|-
| 1902-06-03
| [[Fitxategi:AdolfDygasinski.jpg|center|128px]]
| [[Adolf Dygasiński]]
| [[Polonia]]<br/>[[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]
| filosofo poloniarra
| 1839-03-07
|-
| 1902-06-08
|
| [[Amado Lázaro]]
| [[Espainia]]
|
| 1831-08-07
|-
| 1902-06-10
| [[Fitxategi:Jacint Verdaguer 140x190.jpg|center|128px]]
| [[Jacint Verdaguer]]
| [[Espainia]]
|
| 1845-05-17
|-
| 1902-06-15
| [[Fitxategi:1900-08-18, Instantáneas, Eduardo Aznar y de la Sota, marqués de Bérriz (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Aznar de la Sota]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1830
|-
| 1902-06-16
|
| [[François-Antoine Jauffret]]
| [[Frantzia]]
|
| 1833-12-04
|-
| 1902-06-18
| [[Fitxategi:SamuelErewhonButler.jpg|center|128px]]
| [[Samuel Butler (eleberrigilea)]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1835-12-04
|-
| 1902-06-19
| [[Fitxategi:Nicola Perscheid - König Albert von Sachsen vor 1902.jpg|center|128px]]
| [[Alberto Saxoniakoa]]
| [[Saxoniako Erresuma]]
| politikari alemaniarra
| 1828-04-23
|-
| 1902-06-19
| [[Fitxategi:Lord Emerich Edward Dalberg Acton.jpg|center|128px]]
| [[John Dalberg-Acton (Acton I. baroia)|Lord Acton]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1834-01-10
|-
| 1902-06-28
|
| [[Eusebio Gurrutxaga]]
| [[Espainia]]
| gipuzkoar industrialari, enpresaburu eta politikaria
| 1827-08-14
|-
| 1902-07-04
| [[Fitxategi:Swami Vivekananda 1893 Scanned Image.jpg|center|128px]]
| [[Swami Vivekananda]]
| [[Britainiar Raj]]
| Indian hindu monje eta filosofo
| 1863-01-12
|-
| 1902-07-04
| [[Fitxategi:Hervé Faye.jpg|center|128px]]
| [[Hervé Faye]]
| [[Frantzia]]
| astronomo frantziarra
| 1814-10-01
|-
| 1902-07-09
| [[Fitxategi:Serena Lake.png|center|128px]]
| [[Serena Lake]]
| [[Australia]]
| Australiako predikatzaile ebanjelaria eta sufragista
| 1842-10-28
|-
| 1902-07-20
| [[Fitxategi:Thun thun 1894 09 30 marcelino soroa.jpg|center|128px]]
| [[Martzelino Soroa|Marzelino Soroa]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1848-04-27
|-
| 1902-08-02
| [[Fitxategi:Tomás O'Ryan y Vázquez.jpg|center|128px]]
| [[Tomás O'Ryan]]
| [[Espainia]]
| militar eta Gerra ministro espainiarra
| 1821-03-30
|-
| 1902-08-08
| [[Fitxategi:James Tissot Self Portrait (1865).jpg|center|128px]]
| [[James Tissot]]
| [[Frantzia]]
|
| 1836-10-15
|-
| 1902-08-23
| [[Fitxategi:Фотография Семирадского.JPG|center|128px]]
| [[Henryk Siemiradzki]]
| [[Batzarreko Polonia]]
| margolari poloniarra
| 1843-10-12
|-
| 1902-08-24
| [[Fitxategi:Juan Bautista Luis Egusquiza Isasi.jpg|center|128px]]
| [[Juan Bautista Egusquiza]]
| [[Paraguai]]
|
| 1845-08-25
|-
| 1902-09-05
| [[Fitxategi:Rudolf Ludwig Karl Virchow. Photograph by J. C. Schaarwächte Wellcome V0027292.jpg|center|128px]]
| [[Rudolf Virchow|Rudolph Carl Virchow]]
| [[Prusiako Erresuma]]
|
| 1822-10-13
|-
| 1902-09-07
| [[Fitxategi:1902-02-22, Blanco y Negro, Enrique Gaspar, Esplugas.jpg|center|128px]]
| [[Enrique Gaspar]]
| [[Espainia]]
|
| 1842-03-02
|-
| 1902-09-19
| [[Fitxategi:Queen Marie Henriette of Belgium (neé Archduchess of Austria-Teschen).jpg|center|128px]]
| [[Maria Henriketa Austriakoa]]
| [[Austriar Inperioa]]<br/>[[Belgika]]
|
| 1836-08-23
|-
| 1902-09-23
| [[Fitxategi:John Wesley Powell USGS.jpg|center|128px]]
| [[John Wesley Powell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1834-03-24
|-
| 1902-09-25
|
| [[Emmanuel Intxauspe]]
| [[Frantzia]]
| euskal idazlea
| 1815-11-12
|-
| 1902-09-26
| [[Fitxategi:Levi Strauss 1.jpg|center|128px]]
| [[Levi Strauss]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1829-02-26
|-
| 1902-09-27
|
| [[Horacio Espondaburu]]
| [[Uruguai]]
| margolari uruguaitarra
| 1855-09-24
|-
| 1902-09-29
| [[Fitxategi:Emile Zola 1902.jpg|center|128px]]
| [[Émile Zola]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| frantses idalea (1840–1902)
| 1840-04-02
|-
| 1902-10-20
| [[Fitxategi:Autoportree, Julie Hagen-Schwarz.jpg|center|128px]]
| [[Julie Wilhelmine Hagen-Schwarz]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]
| Margolari alemaniarra
| 1824-10-27
|-
| 1902-10-22
| [[Fitxategi:Annie Jones.jpg|center|128px]]
| [[Annie Jones]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| estatubatuar emakume bizarduna
| 1865-07-14
|-
| 1902-10-25
| [[Fitxategi:Frank Norris.jpg|center|128px]]
| [[Frank Norris]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1870-03-05
|-
| 1902-10-26
| [[Fitxategi:Elizabeth Stanton.jpg|center|128px]]
| [[Elizabeth Cady Stanton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1815-11-12
|-
| 1902-11-14
| [[Fitxategi:Wighams jane and eliza and another.JPG|center|128px]]
| [[Mary Estlin]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| Aktibista britainiarra
| 1820-07-31
|-
| 1902-11-17
|
| [[Damaso Legaz]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1838-12-11
|-
| 1902-11-22
| [[Fitxategi:WalterReed.jpeg|center|128px]]
| [[Walter Reed]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1851-09-13
|-
| 1902-12-10
| [[Fitxategi:Antonio DAchiardi.jpg|center|128px]]
| [[Antonio D'Achiardi]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1839-11-28
|-
| 1902-12-14
| [[Fitxategi:Julia Dent Grant.jpg|center|128px]]
| [[Julia Grant]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| politikari estatubatuarra
| 1826-01-26
|-
| 1903
| [[Fitxategi:José Nicolás Araníbar y Llano.jpg|center|128px]]
| [[José de Araníbar]]
| [[Peru]]
| politikari perutarra
| 1835
|-
| 1903
| [[Fitxategi:Marie Joséphine Nicolas - Autoportrait.jpg|center|128px]]
| [[Marie Joséphine Nicolas]]
| [[Frantzia]]
| margolari frantziarra
| 1845-07-25
|-
| 1903
| [[Fitxategi:Miguel Irigaray.png|center|128px]]
| [[Migel Irigarai Gorria]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1850
|-
| 1903
|
| [[Carlos Castellanos]]
| [[Espainia]]
|
| 1881
|-
| 1903
|
| [[Dionisio Antonio Ibarluzea]]
| [[Espainia]]
|
| 1831
|-
| 1903-01-05
| [[Fitxategi:Práxedes Mateo Sagasta. Pintado por Casado del Alisal en 1884.jpg|center|128px]]
| [[Práxedes Mateo Sagasta]]
| [[Espainia]]
| politikaria, 1870-1902 bitartean Espainiako Gobernuko presidente 7 aldiz izan zen
| 1825-07-21
|-
| 1903-02-01
| [[Fitxategi:George Gabriel Stokes, ante 1903 - Accademia delle Scienze di Torino 0155 B.jpg|center|128px]]
| [[George Gabriel Stokes]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1819-08-13
|-
| 1903-02-07
| [[Fitxategi:James Glaisher.jpg|center|128px]]
| [[James Glaisher]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1809-04-07
|-
| 1903-02-22
| [[Fitxategi:Postcard-1910 Hugo Wolf.jpg|center|128px]]
| [[Hugo Wolf]]
| [[Austria-Hungariako Inperioa]]<br/>[[Austriar Inperioa]]
| musikagile austriarra
| 1860-03-13
|-
| 1903-02-28
| [[Fitxategi:Brooklyn Museum - Portrait of Emily Warren Roebling - Charles-Émile-Auguste Carolus-Duran.jpg|center|128px]]
| [[Emily Warren Roebling]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| estatubatuar ingeniaria
| 1843-09-23
|-
| 1903-02-28
| [[Fitxategi:Laureano Figuerola Ballester (Palacio del Senado de España).jpg|center|128px]]
| [[Laureano Figuerola]]
| [[Espainia]]
|
| 1816-07-04
|-
| 1903-02-28
| [[Fitxategi:1916-08-12, La Esfera, Cosme Echevarrieta (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Cosme Etxebarrieta]]
| [[Espainia]]
|
| 1842-09-28
|-
| 1903-03-03
| [[Fitxategi:František L Rieger.jpg|center|128px]]
| [[František Ladislav Rieger]]
| [[Austriar Inperioa]]<br/>[[Austria-Hungariako Inperioa]]
|
| 1818-12-10
|-
| 1903-03-05
| [[Fitxategi:Gaston Paris.jpg|center|128px]]
| [[Gaston Paris]]
| [[Frantzia]]
|
| 1839-08-09
|-
| 1903-03-08
| [[Fitxategi:Josefina Wettergrund.jpg|center|128px]]
| [[Josefina Wettergrund]]
| [[Suedia]]
|
| 1830-09-02
|-
| 1903-03-13
|
| [[José Aranguren]]
| [[Espainia]]
| piano-jotzaile espainiarra
| 1821-05-25
|-
| 1903-03-17
| [[Fitxategi:Manaseina M M 1860.jpg|center|128px]]
| [[Maria Manasseina]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]
|
| 1841
|-
| 1903-03-20
| [[Fitxategi:Olive Oatman, 1857.png|center|128px]]
| [[Olive Oatman]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| estatubatuar mendebalde urruneko emakume mormoia, esploratzaile bahitua
| 1837-09-07
|-
| 1903-03-28
| [[Fitxategi:Emile Baudot.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Maurice-Émile Baudot]]
| [[Frantzia]]
|
| 1845-09-11
|-
| 1903-04-11
| [[Fitxategi:La seraphique Gemma Galgani (HS85-10-31647).jpg|center|128px]]
| [[Gemma Galgani]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1878-03-12
|-
| 1903-04-28
| [[Fitxategi:Josiah Willard Gibbs -from MMS-.jpg|center|128px]]
| [[Josiah Willard Gibbs]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1839-02-11
|-
| 1903-04-30<br/>1903-04-29
| [[Fitxategi:Portrait of Emily Stowe.jpg|center|128px]]
| [[Emily Stowe]]
| [[Kanada]]
| mediku kanadarra
| 1831-05-01
|-
| 1903-05-08
| [[Fitxategi:Paul Gauguin 1891.png|center|128px]]
| [[Paul Gauguin]]
| [[Frantzia]]
|
| 1848-06-07
|-
| 1903-05-20
| [[Fitxategi:Marcial Valladares Núñez.jpg|center|128px]]
| [[Marcial Valladares Núñez|Q3320983]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1821-06-14
|-
| 1903-05-29<br/>1903
| [[Fitxategi:AlejandroIDeSerbiaEn1900.jpg|center|128px]]
| [[Alexandro I.a Serbiakoa]]
| [[Serbiako Printzerria|Serbiako printzerria]]<br/>[[Serbiako Erresuma]]
|
| 1876-08-02<br/>1876-08-14
|-
| 1903-06-09
| [[Fitxategi:Núñez de Arce.jpg|center|128px]]
| [[Gaspar Núñez de Arce]]
| [[Espainia]]
| poeta eta idazle espainiarra
| 1832-08-04
|-
| 1903-06-10
| [[Fitxategi:Luigi Cremona.jpg|center|128px]]
| [[Luigi Cremona]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1830-12-07
|-
| 1903-06-11
| [[Fitxategi:Kraljica Draga 11.jpg|center|128px]]
| [[Draga Mašin]]
| [[Serbia]]
| kazetari serbiarra
| 1861-09-23
|-
| 1903-06-22
| [[Fitxategi:Antonio Pirala.png|center|128px]]
| [[Antonio Pirala|Antonio de Pirala]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1824-03-27
|-
| 1903-07-02
|
| [[Severo Rodríguez Etchart]]
| [[Argentina]]
| margolari argentinarra
| 1865
|-
| 1903-07-03<br/>1903
| [[Fitxategi:Harriet Lane.jpg|center|128px]]
| [[Harriet Lane|Harriet Rebecca Lane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1830-05-09<br/>1833<br/>1830
|-
| 1903-07-11
| [[Fitxategi:William Ernest Henley young.jpg|center|128px]]
| [[William Ernest Henley]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1849-08-23
|-
| 1903-07-17
| [[Fitxategi:Whistler Selbstporträt.jpg|center|128px]]
| [[James Abbott McNeill Whistler]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| margolari estatubatuarra
| 1834-07-10
|-
| 1903-07-20
| [[Fitxategi:Papa Leone XIII.jpeg|center|128px]]
| [[Leon XIII.a]]
| [[Aita Santuen Lurraldea]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1810-03-02
|-
| 1903-07-27
| [[Fitxategi:Lina Sandell.jpg|center|128px]]
| [[Lina Sandell]]
| [[Suedia]]
| suediar poeta eta gospel himnoen egilea
| 1832-10-03
|-
| 1903-08-01
| [[Fitxategi:Arthur Sullivan 1898cr.jpg|center|128px]]
| [[Arthur Sullivan]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1842-05-13
|-
| 1903-08-01
| [[Fitxategi:Calamity jane.jpeg|center|128px]]
| [[Calamity Jane]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| AEBko mendebaldeko esploradorea, konkistatzailea
| 1852-05-01
|-
| 1903-08-17
| [[Fitxategi:Hans Gude, by Julius Amatus Roeting.jpg|center|128px]]
| [[Hans Gude]]
| [[Norvegia]]
|
| 1825-03-13
|-
| 1903-08-21
|
| [[Charles-Alexandre Fay]]
| [[Frantzia]]
|
| 1827-09-22
|-
| 1903-08-22
| [[Fitxategi:Robert-Gascoyne-Cecil-3rd-Marquess-of-Salisbury (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Robert Cecil-Gascoyne (Salisburyko III. markesa)]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1830-02-03
|-
| 1903-09-01
| [[Fitxategi:Charles Renouvier.png|center|128px]]
| [[Charles Renouvier]]
| [[Frantzia]]
| filosofo frantziarra
| 1815-01-01
|-
| 1903-09-14
| [[Fitxategi:AliceGordonGulick1917.png|center|128px]]
| [[Alice Gulick]]
|
| AEBetako pedagogo eta misiolaria
| 1847-08-08
|-
| 1903-09-28
| [[Fitxategi:Jesús de Monasterio (Vallmitjana) MRABASF 01.jpg|center|128px]]
| [[Jesús de Monasterio]]
| [[Espainia]]
|
| 1836-03-21
|-
| 1903-10-04
|
| [[Helen Evans|Helen Evans Russel]]
|
| irlandar medikua, Edinburgoko Zazpiakeko kidea
| 1833-04
|-
| 1903-11-01<br/>1903-01-11
| [[Fitxategi:Theodor Mommsen 02.jpg|center|128px]]
| [[Theodor Mommsen]]
| [[Prusiako Erresuma]]<br/>[[Schleswigeko Dukerria]]
|
| 1817-11-30
|-
| 1903-11-11
| [[Fitxategi:ESTHER LAVILLA ALLEN.jpg|center|128px]]
| [[Lavilla Esther Allen|Q37999502]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| idazle estatubatuarra
| 1834-05-28
|-
| 1903-11-13
| [[Fitxategi:Pissarro-portrait-c1900.jpg|center|128px]]
| [[Camille Pissarro]]
| [[Frantzia]]<br/>''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
|
| 1830-07-10
|-
| 1903-11-25
| [[Fitxategi:Sabino-arana-olerkijak.jpg|center|128px]]
| [[Sabin Arana|Sabino Arana Goiri]]
| [[Espainia]]
| euskal politikaria eta idazlea
| 1865-01-25
|-
| 1903-11-25
|
| [[Jean Dominique Julien Sallaberri|Jean Dominique Julien Salaberri]]
| [[Frantzia]]
| euskal idazlea
| 1837-05-16
|-
| 1903-12-07
|
| [[Ramón Fernandez Garaialde]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1814-02-12
|-
| 1903-12-08
| [[Fitxategi:Herbert Spencer.jpg|center|128px]]
| [[Herbert Spencer]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1820-04-27<br/>1824-04-27<br/>1820-04-28
|-
| 1903-12-09
| [[Fitxategi:Herrera by Barbera.jpg|center|128px]]
| [[Sebastián Herrero]]
| [[Espainia]]
|
| 1822-01-20
|-
| 1903-12-20
| [[Fitxategi:Mother Mathilda Beasley, OSF.jpg|center|128px]]
| [[Mathilda Beasley]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| maistra estatubatuarra
| 1832-11-14
|-
| 1903-12-24
| [[Fitxategi:Alix Payen by Paul Milliet.png|center|128px]]
| [[Alix Payen]]
| [[Frantzia]]
| 1871ko Parisko Komunako ambulancière (1842-1903)
| 1842-05-18
|-
| 1903-12-26
| [[Fitxategi:Giuseppe Zanardelli iii.jpg|center|128px]]
| [[Giuseppe Zanardelli]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q2577303|Sardiniako Erresuma]]''
|
| 1826-10-26
|-
| 1903-12-28<br/>1903
| [[Fitxategi:George Gissing.jpg|center|128px]]
| [[George Gissing]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1857-11-22
|-
| 1904
|
| [[Sarah Boone]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| estatubatuar esklaboa, jostuna eta asmatzailea (mahukak eta, lisatzeko taula)
| 1832
|-
| 1904
| [[Fitxategi:Cipriana Álvarez Durán 001.jpg|center|128px]]
| [[Elena Cipriana Álvarez Durán|Cipriana Álvarez Durán]]
| [[Espainia]]
| Idazlea eta margolaria
| 1827-09-16
|-
| 1904-01-04
| [[Fitxategi:Mary Ellen Pleasant, 1901.jpg|center|128px]]
| [[Mary Ellen Pleasant]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1814-08-19<br/>1812<br/>1814-08-20<br/>1817<br/>1817-08-19
|-
| 1904-01-10
| [[Fitxategi:Jean-Leon Gerome.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Léon Gérôme]]
| [[Frantzia]]
|
| 1824-05-11
|-
| 1904-01-11
|
| [[Teresa Urrea]]
| [[Mexiko]]
|
| 1873-10-15
|-
| 1904-01-22
| [[Fitxategi:Laura Vicuña 2.jpg|center|128px]]
| [[Laura Vicuña]]
| [[Txinaren izenak|Txina (eskualdea)]]
| haur-aktore txiletarra
| 1891-04-05
|-
| 1904-01-22
| [[Fitxategi:Estanislao Jaime de Labayru, en La Hormiga de Oro.jpg|center|128px]]
| [[Estanislao Labairu|Estanislao Jaime Labairu Goikoetxea]]
| [[Espainia]]
|
| 1845-05-07
|-
| 1904-01-29
| [[Fitxategi:VladimirMarkovnikov.jpg|center|128px]]
| [[Vladimir Markovnikov]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]
|
| 1838-12-22
|-
| 1904-02-16
| [[Fitxategi:Maurice Harriet (1814-1904).jpg|center|128px]]
| [[Maurice Harriet]]
| [[Frantzia]]
|
| 1814-09-14
|-
| 1904-02-22
| [[Fitxategi:Leslie Stephen c1860.jpg|center|128px]]
| [[Leslie Stephen]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1832-11-28
|-
| 1904-03-07
|
| [[Jean León Bastres]]
| [[Espainia]]
|
| 1832-03-18
|-
| 1904-03-17
| [[Fitxategi:Blanca Catalán de Ocón y Gayolá.tif|center|128px]]
| [[Blanca Catalán de Ocón y Gayolá]]
| [[Espainia]]
| botanikari espainiarra
| 1860-08-22
|-
| 1904-03-26
| [[Fitxategi:Ramos Azkarate (moztua).jpg|center|128px]]
| [[Ramos Azkarate]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1847-03-28
|-
| 1904-03-31
| [[Fitxategi:Vasili Vereshchagin.jpg|center|128px]]
| [[Vasilii Veresxagin]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]
|
| 1842-10-14
|-
| 1904-04-05
| [[Fitxategi:FrancesPowerCobb.jpg|center|128px]]
| [[Frances Power Cobbe]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]<br/>[[Irlanda]]
| Irlandar idazle, sufragista, antibibisekzionista, ekintzailea
| 1822-12-04
|-
| 1904-04-09<br/>1904-04-10
| [[Fitxategi:Isabel de Borbón y Borbón-Dos Sicilias.jpg|center|128px]]
| [[Elisabet II.a Borboikoa (Espainia)|Elisabet II.a Espainiakoa]]
| [[Espainia]]
|
| 1830-10-10
|-
| 1904-04-15
|
| [[Ferdinand Corrèges]]
| [[Frantzia]]
| margolari frantziarra
| 1844
|-
| 1904-05-01
| [[Fitxategi:Dvorak.jpg|center|128px]]
| [[Antonín Dvořák]]
| [[Bohemiako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q533534|Cisleithania]]''
|
| 1841-09-08
|-
| 1904-05-03
| [[Fitxategi:Emile Duclaux 1900s.jpg|center|128px]]
| [[Émile Duclaux]]
| [[Frantzia]]
|
| 1840-06-24
|-
| 1904-05-05
| [[Fitxategi:Mór Jókai.jpg|center|128px]]
| [[Mór Jókai|Mor Jókai]]
| [[Hungaria]]
|
| 1825-02-18
|-
| 1904-05-05
| [[Fitxategi:Perso-SerafinUhagon.jpg|center|128px]]
| [[Serafin Uhagon]]
| [[Espainia]]
| Euskal bankari, entomologo eta espeleologoa
| 1845-09-22
|-
| 1904-05-06
| [[Fitxategi:Franz von Defregger Porträt Franz von Lenbach 1907.jpg|center|128px]]
| [[Franz von Lenbach]]
| [[Bavariako Erresuma]]
|
| 1836-12-13
|-
| 1904-05-08
| [[Fitxategi:Muybridge-2.jpg|center|128px]]
| [[Eadweard Muybridge]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]<br/>[[Erresuma Batua]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1830-04-09
|-
| 1904-05-10
| [[Fitxategi:Henry Morton Stanley 1.jpg|center|128px]]
| [[Henry Morton Stanley]]
| [[Gales]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1841-01-28
|-
| 1904-05-10
| [[Fitxategi:Daniel Urrabieta Vierge - selfportrait.jpg|center|128px]]
| [[Daniel Urrabieta Vierge]]
| [[Espainia]]
|
| 1851-03-05
|-
| 1904-05-13
| [[Fitxategi:M. Tarde, membre de l'Institut, professeur au Collège de France CIPB0463.jpg|center|128px]]
| [[Gabriel Tarde]]
| [[Frantzia]]
| Frantses soziologoa
| 1843-03-12
|-
| 1904-05-19
| [[Fitxategi:JNTata.jpg|center|128px]]
| [[Jamsetji Tata]]
| [[Britainiar Inperioa]]
|
| 1839-03-03
|-
| 1904-05-30
| [[Fitxategi:MartaAnnaWiecka.JPG|center|128px]]
| [[Marta Anna Wiecka]]
|
|
| 1874-01-12
|-
| 1904-06-20
| [[Fitxategi:Almirall.jpg|center|128px]]
| [[Valentí Almirall]]
| [[Espainia]]
|
| 1841-03-08
|-
| 1904-06-23<br/>1904-07-06
| [[Fitxategi:Abai Kunanbaev.jpg|center|128px]]
| [[Abai Kunanbaev]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]
|
| 1845-07-29<br/>1845-08-10
|-
| 1904-07-01<br/>1904-06-01
| [[Fitxategi:George Frederic Watts by George Frederic Watts.jpg|center|128px]]
| [[George Frederic Watts]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1817-02-23
|-
| 1904-07-03
| [[Fitxategi:Theodor Herzl.jpg|center|128px]]
| [[Theodor Herzl]]
| [[Austria-Hungariako Inperioa]]<br/>[[Hungaria]]
|
| 1860-05-02
|-
| 1904-07-03
| [[Fitxategi:Edouard Beaupre.JPG|center|128px]]
| [[Édouard Beaupré]]
| [[Kanada]]
|
| 1881-01-09
|-
| 1904-07-09
| [[Fitxategi:Edouard Thilges.jpg|center|128px]]
| [[Édouard Thilges]]
| [[Luxenburgo]]
|
| 1817-02-17
|-
| 1904-07-09<br/>1902
| [[Fitxategi:MarthaCoston.jpg|center|128px]]
| [[Martha Coston]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1826-12-12<br/>1826
|-
| 1904-07-14
| [[Fitxategi:Paul Kruger, 1883.jpg|center|128px]]
| [[Paul Kruger]]
| [[Hegoafrikar Errepublika|Hegoafrikako Errepublika]]
|
| 1825-10-10
|-
| 1904-07-15
| [[Fitxategi:Anton Chekhov with bow-tie sepia image.jpg|center|128px]]
| [[Anton Txekhov]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]
|
| 1860-01-17
|-
| 1904-07-23
| [[Fitxategi:Isaias Gamboa.jpg|center|128px]]
| [[Isaías Gamboa]]
| [[Kolonbia]]<br/>[[El Salvador]]
|
| 1872-12-12
|-
| 1904-08-09
| [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-R35179, Prof. Friedrich Ratzel (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Friedrich Ratzel]]
| [[Badengo Dukerri Handia]]
|
| 1844-08-30
|-
| 1904-08-10
| [[Fitxategi:Pierre Waldeck-Rousseau by Nadar.jpg|center|128px]]
| [[Pierre Waldeck-Rousseau]]
| [[Frantzia]]
|
| 1846-12-02
|-
| 1904-08-22
| [[Fitxategi:Kate Chopin.jpg|center|128px]]
| [[Kate Chopin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| idazle amerikarra
| 1850-02-08
|-
| 1904-08-22
|
| [[Émile Lafourcade-Cortina]]
| [[Frantzia]]
| eskrimalari baxenafarra
| 1864-01-04
|-
| 1904-08-25
| [[Fitxategi:Bemberg Fondation Toulouse - Self-portrait paintings by Henri Fantin-Latour.jpg|center|128px]]
| [[Henri Fantin-Latour]]
| [[Frantzia]]
|
| 1836-01-25
|-
| 1904-08-29
| [[Fitxategi:Portrait of Murad V.jpg|center|128px]]
| [[Murad V.a]]
| [[Otomandar Inperioa]]
|
| 1840-09-21
|-
| 1904-09-04
| [[Fitxategi:Martin-johnson-heade.jpg|center|128px]]
| [[Martin Johnson Heade]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1819-08-11
|-
| 1904-09-17
| [[Fitxategi:COLLECTIE TROPENMUSEUM Portret van Raden Ajeng Kartini TMnr 10018776.jpg|center|128px]]
| [[Kartini]]
| [[Ekialdeko Herbeheretar Indiak]]
| heroi nazional indonesiarra, feminista
| 1879-04-21
|-
| 1904-09-21
| [[Fitxategi:Chief Joseph by Edward Sheriff Curtis.jpg|center|128px]]
| [[Joseph Buruzagia]]
|
|
| 1840-03-03
|-
| 1904-09-23
| [[Fitxategi:Émile Gallé.jpg|center|128px]]
| [[Émile Gallé]]
| [[Frantzia]]
|
| 1846-05-04
|-
| 1904-09-24
| [[Fitxategi:Niels Ryberg Finsen portrait.jpg|center|128px]]
| [[Niels Ryberg Finsen]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
|
| 1860-12-15
|-
| 1904-09-26
| [[Fitxategi:Portrait of Lafcadio Hearn.jpg|center|128px]]
| [[Lafcadio Hearn]]
| [[Britainiar Inperioa]]
| idazle japoniarra
| 1850-06-27
|-
| 1904-10-01
| [[Fitxategi:Jean-François-Albert Du Pouget de Nadaillac, ante 1904 - Accademia delle Scienze di Torino 0124 B.jpg|center|128px]]
| [[Jean-François-Albert du Pouget de Nadaillac]]
| [[Frantzia]]
|
| 1818-07-16
|-
| 1904-10-04
| [[Fitxategi:Bartholdi, Auguste, Nadar, GALLICA.jpg|center|128px]]
| [[Frédéric Auguste Bartholdi]]
| [[Frantzia]]
|
| 1834-08-02
|-
| 1904-10-08
| [[Fitxategi:Isabella Bird.jpg|center|128px]]
| [[Isabella Bird]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1831-10-15
|-
| 1904-10-11
| [[Fitxategi:Antoine d'Abbadie 1.jpg|center|128px]]
| [[Antonio Arzak]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1855-07-26
|-
| 1904-10-13
| [[Fitxategi:Lotz Károly Önarckép.jpg|center|128px]]
| [[Károly Lotz]]
| [[Hungaria]]
| margolari hungariarra
| 1833-12-16
|-
| 1904-10-15
| [[Fitxategi:George of Saxony by Nicola Perscheid c1900.jpg|center|128px]]
| [[Jurgi Saxoniakoa]]
| [[Saxonia]]
|
| 1832-08-08
|-
| 1904-10-17
| [[Fitxategi:Retrato de Rámon de Errazu.jpg|center|128px]]
| [[Ramón de Errazu]]
| [[Espainia]]<br/>[[Mexiko]]
|
| 1840-07
|-
| 1904-10-21
| [[Fitxategi:Isabelle Eberhardt.jpg|center|128px]]
| [[Isabelle Eberhardt]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]<br/>[[Suitza]]<br/>[[Frantzia]]
|
| 1877-02-17
|-
| 1904-10-23
| [[Fitxategi:Emilia Francis (née Strong), Lady Dilke by Sir Hubert von Herkomer.jpg|center|128px]]
| [[Emilia Dilke]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| Britainiar idazle, historiala eta feminista
| 1840-09-02
|-
| 1904-11-24
| [[Fitxategi:ChristopherDresser.jpg|center|128px]]
| [[Christopher Dresser]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1834-07-04
|-
| 1904-11-27
|
| [[Josefa Antúnez]]
| [[Espainia]]
| sevillar jostuna, brodatzailea
| 1833
|-
| 1904-11-29
| [[Fitxategi:Michael Helen Abbott.jpg|center|128px]]
| [[Helen Abbott Michael]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1857-12-23
|-
| 1904-12-04
| [[Fitxategi:Cristiano Banti.jpg|center|128px]]
| [[Cristiano Banti]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1824-01-04
|-
| 1905
|
| [[Antonio Elosegi Lizargarate]]
| [[Espainia]]
|
| 1834
|-
| 1905
|
| [[Jean Pierre Arbelbide]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1841-12-20
|-
| 1905
|
| [[Judy W. Reed]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Asmatzaile afro-amerikar goiztiarra
| 1826
|-
| 1905-01-05
| [[Fitxategi:Rudolfkoller.jpg|center|128px]]
| [[Rudolf Koller]]
| [[Suitza]]
| margolari suitzarra
| 1828-05-21
|-
| 1905-01-09
| [[Fitxategi:Louise Michel, grayscale.jpg|center|128px]]
| [[Louise Michel]]
| [[Frantzia]]
|
| 1830-05-29
|-
| 1905-01-21
| [[Fitxategi:Portrait of Robert Brough by John Singer Sargent (detail).jpg|center|128px]]
| [[Robert Brough]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1872-03-20
|-
| 1905-01-24
| [[Fitxategi:Portrait of Giovanni Battista Ceschi a Santa Croce in the uniform of a bailiff of the Order of the Knights of Malta.png|center|128px]]
| [[Giovanni Battista Ceschi a Santa Croce]]
| [[Austria-Hungariako Inperioa]]
| politikari austriarra
| 1827-02-21
|-
| 1905-01-28
| [[Fitxategi:Manuel Mariátegui y Vinyals, Conde de San Bernardo.jpg|center|128px]]
| [[Manuel Mariátegui y Vinyals]]
| [[Espainia]]
| Espainiako politikari kontserbadores
| 1842-05-24
|-
| 1905-02-09
| [[Fitxategi:1839 Meyerheim Portrait Adolph Menzel anagoria.JPG|center|128px]]
| [[Adolph Menzel]]
| [[Prusiako Erresuma]]
|
| 1815-12-08
|-
| 1905-02-12
| [[Fitxategi:Fausto Garagarza en la orla de graduación de farmacia.jpg|center|128px]]
| [[Fausto Garagartza]]
| [[Espainia]]
|
| 1833
|-
| 1905-02-15
| [[Fitxategi:Lew Wallace - Brady-Handy.jpg|center|128px]]
| [[Lew Wallace]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1827-04-10
|-
| 1905-02-24
| [[Fitxategi:Fanny Cochrane Smith (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Fanny Cochrane Smith]]
| [[Australia]]
|
| 1834-12
|-
| 1905-02-26<br/>1905-02-12
| [[Fitxategi:Marcel Schwob 1905.png|center|128px]]
| [[Marcel Schwob]]
| [[Frantzia]]
| idazle frantziarra
| 1867-08-23
|-
| 1905-02-28
| [[Fitxategi:Clément Juglar.gif|center|128px]]
| [[Clément Juglar]]
| [[Frantzia]]
|
| 1819-10-15
|-
| 1905-02-28
| [[Fitxategi:Portrait of Jane Stanford.jpg|center|128px]]
| [[Jane Stanford]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1828-08-25
|-
| 1905-03-12
| [[Fitxategi:Rudolf-von-Alt-1890.jpg|center|128px]]
| [[Rudolf von Alt]]
| [[Austria]]
| margolari austriarra
| 1812-08-28
|-
| 1905-03-15
| [[Fitxategi:Meyer Guggenheim.jpg|center|128px]]
| [[Meyer Guggenheim]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Suitza]]
|
| 1828-02-01<br/>1827-02-01
|-
| 1905-03-24
| [[Fitxategi:Félix Nadar 1820-1910 portraits Jules Verne.jpg|center|128px]]
| [[Jules Verne]]
| [[Frantzia]]
| idazlea
| 1828-02-08
|-
| 1905-03-27
| [[Fitxategi:Հերանուշ Արշակյան.jpg|center|128px]]
| [[Heranux Arxakean]]
| [[Otomandar Inperioa]]
|
| 1887-07-28
|-
| 1905-03-27
|
| [[Francisco Javier Los Arcos]]
| [[Espainia]]
|
| 1847-11-17
|-
| 1905-03-30
|
| [[Julián Zubizarreta]]
| [[Espainia]]
| arkitekto espainiarra
| 1846-09-04
|-
| 1905-04-04
| [[Fitxategi:Constantin Meunier - Painted self-portrait.jpeg|center|128px]]
| [[Constantin Meunier]]
| [[Belgika]]
|
| 1831-04-12
|-
| 1905-04-07
| [[Fitxategi:1888-05-19, Madrid Cómico, Apolinar Brull, Cilla (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Apolinar Brull]]
| [[Espainia]]
| musikagile espainiarra
| 1845-07-03
|-
| 1905-04-08
| [[Fitxategi:Sarah Goode t580.png|center|128px]]
| [[Sarah E. Goode]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| estatubatuar asmatzailea (ohe-armairu tolesgarria)
| 1855
|-
| 1905-04-13
| [[Fitxategi:Charles Renard.jpg|center|128px]]
| [[Charles Renard]]
| [[Frantzia]]
|
| 1847-11-23
|-
| 1905-04-14
| [[Fitxategi:Struve O.jpg|center|128px]]
| [[Otto Wilhelm von Struve]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]<br/>[[Alemaniar Inperioa]]
|
| 1819-05-07
|-
| 1905-04-18
| [[Fitxategi:Juan Valera.jpg|center|128px]]
| [[Juan Valera]]
| [[Espainia]]
|
| 1824-10-18
|-
| 1905-05-08
| [[Fitxategi:Washington duke portrait.jpg|center|128px]]
| [[Washington Duke]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1820-12-18
|-
| 1905-05-11
| [[Fitxategi:Thorvald Niss 1874 by H. Tönnies.jpg|center|128px]]
| [[Thorvald Niss]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
| margolari danimarkarra
| 1842-05-07
|-
| 1905-05-23
| [[Fitxategi:Mary Livermore.jpg|center|128px]]
| [[Mary Livermore]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| kazetari estatubatuarra
| 1820-12-19
|-
| 1905-06-18<br/>1905-06-08
| [[Fitxategi:Carmine Crocco1.jpg|center|128px]]
| [[Carmine Crocco]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Bi Sizilietako Erresuma]]
|
| 1830-06-05
|-
| 1905-06-18
| [[Fitxategi:Per Teodor Cleve c1885.jpg|center|128px]]
| [[Per Teodor Cleve]]
| [[Suedia]]
|
| 1840-02-10
|-
| 1905-06-21
| [[Fitxategi:JuanLCuestas.jpg|center|128px]]
| [[Juan Lindolfo Cuestas]]
| [[Uruguai]]
| Uruguaiko lehendakaria
| 1837-01-06
|-
| 1905-07-04
| [[Fitxategi:Élisée Reclus, photo par Nadar, 1889.jpg|center|128px]]
| [[Élisée Reclus]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Belgika]]
|
| 1830-03-15
|-
| 1905-07-09
|
| [[Rafael Murga Mugartegi]]
| [[Espainia]]
|
| 1840-05-07
|-
| 1905-07-22
| [[Fitxategi:Presidente Rojas Paúl (1890) by Cristobal Rojas.jpg|center|128px]]
| [[Juan Pablo Rojas Paúl]]
| [[Venezuela]]
|
| 1826-11-26
|-
| 1905-07-22
|
| [[Juan Mari Zubizarreta Larrañaga]]
|
|
| 1855-05-15
|-
| 1905-07-23
| [[Fitxategi:Jean-Jacques Henner photo.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Jacques Henner]]
| [[Frantzia]]
| margolari frantziarra
| 1829-03-15
|-
| 1905-07-28
| [[Fitxategi:María Margarita Cabrales Fernández.jpg|center|128px]]
| [[María Cabrales]]
|
| Kubako independentziaren aldeko protagonista
| 1866-02-16
|-
| 1905-08-06
| [[Fitxategi:Anton Ažbe 1886 Avtoportret.jpg|center|128px]]
| [[Anton Ažbe]]
| [[Austriar Inperioa]]<br/>[[Austria-Hungariako Inperioa]]
|
| 1862-05-30
|-
| 1905-08-08
| [[Fitxategi:Pedro Altube.png|center|128px]]
| [[Pedro Altube]]
|
|
| 1827-04-27
|-
| 1905-08-18
| [[Fitxategi:Albert Edelfelt-Självporträtt.jpg|center|128px]]
| [[Albert Edelfelt]]
| [[Finlandiako Dukerri Handia]]
|
| 1854-07-21
|-
| 1905-08-18
|
| [[Morrochco Harriaga-Saint-Martin]]
| [[Frantzia]]
| Frantziako politikan aritu politikari euskalduna
| 1849-10-08
|-
| 1905-08-19
| [[Fitxategi:William-Adolphe Bouguereau photo.jpg|center|128px]]
| [[William-Adolphe Bouguereau]]
| [[Frantzia]]
| Frantses margolaria
| 1825-11-30
|-
| 1905-08-21
| [[Fitxategi:Jules Oppert par E.Pirou.JPEG|center|128px]]
| [[Julius Oppert]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Hanburgo]]
|
| 1825-07-09
|-
| 1905-09-12
| [[Fitxategi:John-Rogan.jpg|center|128px]]
| [[John Rogan]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1868-02-16<br/>1865
|-
| 1905-09-13<br/>1905-12-13
| [[Fitxategi:René Goblet.jpg|center|128px]]
| [[René Goblet]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1828-11-26
|-
| 1905-09-14
| [[Fitxategi:Pierre Savorgnan de Brazza by Paul Nadar.jpg|center|128px]]
| [[Pierre Savorgnan de Brazza]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Aita Santuen Lurraldea]]
|
| 1852-01-26
|-
| 1905-09-14
| [[Fitxategi:Borrani-Selfportrait.jpg|center|128px]]
| [[Odoardo Borrani]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| margolari italiarra
| 1833-08-22<br/>1834
|-
| 1905-09-15<br/>1905-09-14
| [[Fitxategi:Rain-In-The-Face.Sioux.1893.ws.jpg|center|128px]]
| [[Euria Aurpegian]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1835
|-
| 1905-09-18
| [[Fitxategi:Portrait of George MacDonald.jpg|center|128px]]
| [[George MacDonald]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1824-12-10
|-
| 1905-09-23
|
| [[Martial Berdoly]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1844-02-29
|-
| 1905-10-03
| [[Fitxategi:José-Maria de Heredia 1896.jpg|center|128px]]
| [[José María de Heredia]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1842-11-22
|-
| 1905-10-06
| [[Fitxategi:(Ferdinand von Richthofen) - Ernst (...)Milster Ernst btv1b84510245 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ferdinand von Richthofen|Ferdinand Paul Wilhelm Richthofen]]
| [[Prusiako Erresuma]]
|
| 1833-05-05
|-
| 1905-10-11
| [[Fitxategi:Alfred Cluysenaer s painting of Isabelle Gatti de Gamond.jpg|center|128px]]
| [[Isabelle Gatti de Gamond]]
| [[Frantzia]]
| Belgikako hezitzaile, feminista, politikaria eta giza eskubideen aldeko ekintzaile aitzindaria
| 1839-07-28
|-
| 1905-10-12
| [[Fitxategi:Josephine Shaw Lowell 1869.png|center|128px]]
| [[Josephine Shaw Lowell]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Amerikako filantropoa eta gizarte-eraberritzailea
| 1843-12-16
|-
| 1905-10-18
| [[Fitxategi:Jessie Boucherett circa 1860.jpg|center|128px]]
| [[Jessie Boucherett]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| sufragista britaniarra
| 1825<br/>1825-11
|-
| 1905-10-19
| [[Fitxategi:VirgilEarp.jpg|center|128px]]
| [[Virgil Earp]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| polizia estatubatuarra
| 1843-07-18
|-
| 1905-10-23
|
| [[Juan Astorkia]]
| [[Espainia]]
| futbolari espainiarra
| 1876-06
|-
| 1905-10-25
|
| [[Frantzisko Laphitz|Franzisko Laphitz]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1832-10-01
|-
| 1905-11-02
| [[Fitxategi:Kolliker2.jpg|center|128px]]
| [[Albert von Kölliker]]
| [[Suitza]]
|
| 1817-07-06
|-
| 1905-11-17
| [[Fitxategi:Grand-duc Adolphe.jpg|center|128px]]
| [[Adolfo Luxenburgokoa]]
| [[Nassauko Dukerria]]<br/>[[Luxenburgo]]
|
| 1817-07-24
|-
| 1905-11-23<br/>1905-10-25
| [[Fitxategi:Otto Stolz.jpeg|center|128px]]
| [[Otto Stolz]]
| [[Austria]]
| matematikari austriarra
| 1842-07-03<br/>1842-05-03
|-
| 1905-12-04
|
| [[Elena Maseras]]
| [[Espainia]]
| mediku, pedagogo eta irakasle katalana, Espainiako fakultate batean matrikulatutako lehen emakumea
| 1853-05-25
|-
| 1905-12-31
| [[Fitxategi:Alexander Stepanovich Popov.jpg|center|128px]]
| [[Aleksandr Stepanovitx Popov]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]<br/>[[Errusia]]
| fisikari errusiarra
| 1859-03-04
|-
| 1906
|
| [[Louis Gèze]]
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| 1906
|
| [[Manuel Jose Mitxelena Kamio]]
|
| Bertsolari gipuzkoarra
| 1825
|-
| 1906
| [[Fitxategi:Pedro Varela.jpg|center|128px]]
| [[Pedro Varela Olivera]]
| [[Uruguai]]
| politikari uruguaitarra
| 1837-02-22
|-
| 1906
| [[Fitxategi:Aniceto Arce.jpg|center|128px]]
| [[Aniceto Arce]]
| [[Bolivia]]
| politikari boliviarra
| 1824-04-15
|-
| 1906
| [[Fitxategi:ManuelEgozcue-Cintron.jpeg|center|128px]]
| [[Manuel Egozkue]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1855
|-
| 1906-01-11
| [[Fitxategi:Pedro Perea.jpg|center|128px]]
| [[Pedro Perea]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| politikari estatubatuarra
| 1852-04-22
|-
| 1906-01-11
| [[Fitxategi:Portret van de kunstenares Maria Vos, RP-T-1940-282.jpg|center|128px]]
| [[Maria Vos]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| margolari nederlandarra
| 1824-12-21
|-
| 1906-01-14
|
| [[Hermann Sprengel]]
| [[Prusiako Erresuma]]
|
| 1834-08-29
|-
| 1906-01-16
| [[Fitxategi:Felipe Arrese Beitia.png|center|128px]]
| [[Felipe Arrese Beitia]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1841-05-25
|-
| 1906-01-16
|
| [[Brita Bjørgum]]
| [[Norvegia]]
|
| 1858-03-11
|-
| 1906-01-17
| [[Fitxategi:Kaarlo Bergbom.jpg|center|128px]]
| [[Kaarlo Bergbom]]
| [[Finlandiako Dukerri Handia]]
|
| 1843-10-02
|-
| 1906-01-19
| [[Fitxategi:Bartolomé Mitre 01.jpg|center|128px]]
| [[Bartolomé Mitre]]
| [[Argentina]]
|
| 1821-06-26
|-
| 1906-01-29
| [[Fitxategi:Christian IX af Henrik Olrik.jpg|center|128px]]
| [[Kristian IX.a Danimarkakoa]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
|
| 1818-04-08
|-
| 1906-02-13
| [[Fitxategi:Mary Emilie Holmes ca 1893.jpg|center|128px]]
| [[Mary Emilie Holmes]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Geologo eta irakasle estatubatuarra
| 1850-04-10<br/>1849-04-10
|-
| 1906-02-24
| [[Fitxategi:ErnestoBalmaceda.jpg|center|128px]]
| [[Ernesto Balmaceda]]
| [[Txile]]
| diplomazialari txiletarra
| 1887-02-27
|-
| 1906-02-26
| [[Fitxategi:Caballero.png|center|128px]]
| [[Manuel Fernández Caballero]]
| [[Espainia]]
| musikagile espainiarra
| 1835-03-14
|-
| 1906-02-27
| [[Fitxategi:Samuel Pierpont Langley.jpg|center|128px]]
| [[Samuel Pierpont Langley]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1834-08-22
|-
| 1906-03-01
| [[Fitxategi:1916-03-11, La Esfera, José María de Pereda, Zenón Quintana.jpg|center|128px]]
| [[José María de Pereda]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1833-02-06
|-
| 1906-03-04
| [[Fitxategi:General Ramón Blanco y Erenas.jpg|center|128px]]
| [[Ramón Blanco]]
| [[Espainia]]<br/>[[Kuba]]
|
| 1833-09-15<br/>1833-05-15
|-
| 1906-03-12
| [[Fitxategi:Manuelquintana2.jpg|center|128px]]
| [[Manuel Quintana Sáenz de Gaona]]
| [[Argentina]]
| politikari argentinarra
| 1835-10-19
|-
| 1906-03-13
| [[Fitxategi:SB Anthony from RoRaWW.jpg|center|128px]]
| [[Susan B. Anthony]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Feminista eta sufragista Estatubatuarra
| 1820-02-15
|-
| 1906-03-13
|
| [[Jose Mendibe Sueskun]]
|
| nafar idazle, irakasle eta jesuita
| 1836-01-11
|-
| 1906-03-27
| [[Fitxategi:Eugène Carrière - Self-portrait.jpg|center|128px]]
| [[Eugène Carrière]]
| [[Frantzia]]
|
| 1849-01-16
|-
| 1906-03-31
| [[Fitxategi:Sangarren.JPG|center|128px]]
| [[Ramón Altarriba]]
| [[Espainia]]
|
| 1841-08-30
|-
| 1906-04-06
| [[Fitxategi:Alexander Kielland by Emil Hohlenberg (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Alexander Kielland]]
| [[Norvegia]]
| idazle norvegiarra
| 1849-02-18
|-
| 1906-04-08
| [[Fitxategi:Auguste D aus Marktbreit.jpg|center|128px]]
| [[Auguste Deter]]
| [[Alemania]]
| alemaniar etxekoandrea, dokumentatutako alzheimer gaixotasunaren lehen kasua
| 1850-05-16
|-
| 1906-04-10
| [[Fitxategi:Retrato del pintor Juan de Barroeta (Museo de Bellas Artes de Bilbao).jpg|center|128px]]
| [[Juan Barroeta]]
| [[Espainia]]
| euskal herritar margolari
| 1835-10-10
|-
| 1906-04-19
| [[Fitxategi:Pierre Curie by Dujardin c1906.jpg|center|128px]]
| [[Pierre Curie]]
| [[Frantzia]]
|
| 1859-05-15
|-
| 1906-05-23
| [[Fitxategi:Henrik Ibsen av Eilif Peterssen 1895.jpg|center|128px]]
| [[Henrik Ibsen]]
| [[Norvegia]]
|
| 1828-03-20
|-
| 1906-05-30<br/>1896
| [[Fitxategi:Michael Davitt (Charlie Farr) restored.png|center|128px]]
| [[Michael Davitt]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1846-03-25
|-
| 1906-06-02
| [[Fitxategi:Mateu Morral.jpg|center|128px]]
| [[Mateu Morral]]
| [[Espainia]]
|
| 1879-11-27
|-
| 1906-06-10
| [[Fitxategi:RichardSeddon1905.jpg|center|128px]]
| [[Richard Seddon]]
| [[Zeelanda Berria]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1845-06-22
|-
| 1906-06-10
| [[Fitxategi:MaryCorinnaPutnamJacobi.jpg|center|128px]]
| [[Mary Corinna Putnam Jacobi]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| estatubatuar sendagile, idazle eta sufragista
| 1842-08-31
|-
| 1906-06-10
| [[Fitxategi:1900-08-18, Instantáneas, Anselmo Guinea, notable pintor realista (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Anselmo Ginea]]
| [[Espainia]]
| margolari bizkaitarra
| 1854-04-01
|-
| 1906-07-05
| [[Fitxategi:Paul Drude.jpg|center|128px]]
| [[Paul Drude]]
| ''[[:d:Q326029|Brunswickeko Dukerria]]''
|
| 1863-07-12
|-
| 1906-07-05
| [[Fitxategi:Jules Breton (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jules Breton]]
| [[Frantzia]]
|
| 1827-05-01
|-
| 1906-07-05
| [[Fitxategi:Wienerstraße 13.JPG|center|128px]]
| [[Anton Schrödl]]
| [[Austria]]
| margolari austriarra
| 1820-02-19<br/>1823-06-08
|-
| 1906-07-15
| [[Fitxategi:Ольга-Олександра Бажанська-Озаркевич.jpg|center|128px]]
| [[Olha-Oleksandra Bazhanska-Ozarkevytx]]
|
|
| 1866-12-30<br/>1866
|-
| 1906-07-31<br/>1906
| [[Fitxategi:Lorenza Cobián - Fenollera ca. 1890.jpg|center|128px]]
| [[Lorenza Cobián]]
| [[Espainia]]
| asturiar modeloa
| 1851-05-21
|-
| 1906-08-06
| [[Fitxategi:George Marsden Waterhouse.jpg|center|128px]]
| [[George Waterhouse]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1824-04-06
|-
| 1906-08-16
| [[Fitxategi:Rebecca Clarke.jpg|center|128px]]
| [[Rebecca Sophia Clarke]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1833-02-22
|-
| 1906-08-20
| [[Fitxategi:R artola.png|center|128px]]
| [[Ramon Artola]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1831-08-31
|-
| 1906-08-24
| [[Fitxategi:Stevens, Alfred, Erwin Hanfstaengl phot., album Manet, BNF Gallica.jpg|center|128px]]
| [[Alfred Stevens]]
| [[Belgika]]<br/>[[Frantzia]]
| margolari belgikarra
| 1823-05-11
|-
| 1906-09-01
| [[Fitxategi:Giuseppe Giacosa 02.jpg|center|128px]]
| [[Giuseppe Giacosa]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1847-10-21
|-
| 1906-09-04
| [[Fitxategi:Valentín Lamas Carvajal.jpg|center|128px]]
| [[Valentín Lamas Carvajal]]
| [[Espainia]]
| idazle espainiarra
| 1849-11-01
|-
| 1906-09-05
| [[Fitxategi:Boltzmann-Ludwig.jpg|center|128px]]
| [[Ludwig Boltzmann]]
| [[Austria-Hungariako Inperioa]]
| fisikari austriarra
| 1844-02-20
|-
| 1906-09-11
| [[Fitxategi:Amanda Tigerhielm - Self-portrait - NMGrh 5164 - Nationalmuseum.jpg|center|128px]]
| [[Anna Tigerhielm]]
| [[Suedia]]
| margolari suediarra
| 1832-09-30
|-
| 1906-09-12
| [[Fitxategi:ErnestoCesaro.jpg|center|128px]]
| [[Ernesto Cesàro]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1859-03-12
|-
| 1906-09-21
| [[Fitxategi:Jose Antonio Santesteban.jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Santesteban|Jose Antonio Santesteban]]
| [[Frantzia]]<br/>[[Espainia]]
|
| 1835-10-18
|-
| 1906-10-02
| [[Fitxategi:Ravivarma1b.jpg|center|128px]]
| [[Raja Ravi Varma]]
| ''[[:d:Q150058|Kingdom of Thiruvithamkoor]]''
|
| 1848-04-29
|-
| 1906-10-19
| [[Fitxategi:Charlespfizer.jpg|center|128px]]
| [[Charles Pfizer]]
| [[Württembergeko Erresuma]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1824-03-22
|-
| 1906-10-22<br/>1906-10-23
| [[Fitxategi:Paul-Cezanne.jpg|center|128px]]
| [[Paul Cézanne]]
| [[Frantzia]]
| margolari frantziarra
| 1839-01-19
|-
| 1906-11-05
| [[Fitxategi:Fritz Thaulow (1847 - 1906) (7859299524).jpg|center|128px]]
| [[Frits Thaulow]]
| [[Norvegia]]
| margolari norvegiarra
| 1847-10-20
|-
| 1906-11-05
| [[Fitxategi:Priscilla-bright-mclaren.jpg|center|128px]]
| [[Priscilla Bright McLaren]]
| [[Erresuma Batua]]
| Eskoziako sufragista
| 1815-09-08
|-
| 1906-11-07
|
| [[Juan Benanzio Arakistain]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1828
|-
| 1906-11-09
| [[Fitxategi:L'Université de Bruxelles pendant son troisième quart de siècle; (1909) (14596415139).jpg|center|128px]]
| [[Léon Vanderkindere]]
| [[Belgika]]
|
| 1842-02-22
|-
| 1906-11-27
| [[Fitxategi:Michael cusack portrait.jpg|center|128px]]
| [[Michael Cusack]]
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
| irakasle irlandarra
| 1847-09-20
|-
| 1906-12-07
| [[Fitxategi:Ducommun.jpg|center|128px]]
| [[Élie Ducommun]]
| [[Suitza]]
|
| 1833-02-19
|-
| 1906-12-08
| [[Fitxategi:Alma de Paradeda.jpg|center|128px]]
| [[Dina Alma de Paradeda]]
| [[Brasil]]
|
| 1871
|-
| 1906-12-27
| [[Fitxategi:Bernardo de Irigoyen.JPG|center|128px]]
| [[Bernardo de Irigoyen]]
| [[Argentina]]
|
| 1822-12-18
|-
| 1906-12-30
| [[Fitxategi:Angela Georgina Burdett-Coutts, Baroness Burdett-Coutts from NPG.jpg|center|128px]]
| [[Angela Burdett-Coutts]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| XIX. mendeko filantropoa
| 1814-04-21
|-
| 1906-12-30
| [[Fitxategi:Josephine Butler.jpg|center|128px]]
| [[Josephine Butler]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| editorea, feminista, gizarte erreformatzailea
| 1828-04-13
|-
| 1906-12-30
| [[Fitxategi:Mariano Castro Zaldivar.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Castro Zaldívar]]
| [[Peru]]
|
| 1828-09-12
|-
| 1907
|
| [[Anastasio Etxeberri]]
| [[Espainia]]
|
| 1822-04-17
|-
| 1907
| [[Fitxategi:Henriette browne-madame anselma.jpg|center|128px]]
| [[Alejandrina Gessler]]
| [[Espainia]]
| margolari espainiarra
| 1831
|-
| 1907-01-19
| [[Fitxategi:Giuseppe Saracco.gif|center|128px]]
| [[Giuseppe Saracco]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>''[[:d:Q2577303|Sardiniako Erresuma]]''
|
| 1821-10-09
|-
| 1907-01-19
| [[Fitxategi:HenriLouxL1110800 (2).jpg|center|128px]]
| [[Henri Loux]]
| [[Alemaniar Inperioa]]
| margolari alemaniarra
| 1873-02-20
|-
| 1907-01-20
| [[Fitxategi:드미트리 멘델레예프.jpg|center|128px]]
| [[Dmitri Mendeleiev]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]
|
| 1834-01-27
|-
| 1907-01-20
| [[Fitxategi:Clerke Agnes Mary.jpg|center|128px]]
| [[Agnes Mary Clerke]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| irlandar astronomoa
| 1842-02-10
|-
| 1907-01-25
| [[Fitxategi:René Pottier.jpg|center|128px]]
| [[René Pottier]]
| [[Frantzia]]
| txirrindulari frantziarra
| 1879-06-06
|-
| 1907-01-29<br/>1907
| [[Fitxategi:H Taylor (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Helen Taylor (feminista)|Helen Taylor]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| feminista, idazlea eta aktorea
| 1831-07-31<br/>1831
|-
| 1907-01-31
| [[Fitxategi:Maria del Pilar Maspons i Labrós (1879).jpg|center|128px]]
| [[María del Pilar Maspons y Labrós]]
| [[Espainia]]
|
| 1841-12-04
|-
| 1907-02-10
| [[Fitxategi:Manuel Durán y Bas, de Audouard.jpg|center|128px]]
| [[Manuel Duran]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1823-11-28
|-
| 1907-02-16
| [[Fitxategi:Giosuè Carducci3 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Giosuè Carducci]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1835-07-27
|-
| 1907-02-20
| [[Fitxategi:Henri Moissan HiRes.jpg|center|128px]]
| [[Henri Moissan]]
| [[Frantzia]]
|
| 1852-09-28
|-
| 1907-02-27
|
| [[Agustín Pérez Soriano]]
| [[Espainia]]
| musikagile espainiarra
| 1846-08-28
|-
| 1907-02-28
| [[Fitxategi:Don Claudio Vicuña.jpg|center|128px]]
| [[Claudio Vicuña Guerrero]]
| [[Txile]]
| politikari txiletarra
| 1833
|-
| 1907-03-10<br/>1907-03-23
| [[Fitxategi:Pobedonostsev Konstantin Petrovich.jpg|center|128px]]
| [[Konstantin Pobedonostsev|Konstantin Petrovitx Pobedonostsev]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]<br/>[[Errusia]]
|
| 1827-05-21<br/>1827-06-02
|-
| 1907-03-11
| [[Fitxategi:The evolution of France under the third republic (1897) (14782527405).jpg|center|128px]]
| [[Jean Casimir-Perier]]
| [[Frantzia]]
|
| 1847-11-08
|-
| 1907-03-14
|
| [[Julius Naue]]
| ''[[:d:Q16550783|Duchy of Anhalt]]''
|
| 1833-07-17
|-
| 1907-03-18
| [[Fitxategi:Marcellin Berthelot.jpg|center|128px]]
| [[Marcelin Berthelot]]
| [[Frantzia]]
|
| 1827-10-25
|-
| 1907-03-19
| [[Fitxategi:Mariano Baptista Caserta.jpg|center|128px]]
| [[Mariano Baptista]]
| [[Bolivia]]
|
| 1832-07-16
|-
| 1907-03-21
| [[Fitxategi:Guillermo Tell Villegas 1.jpg|center|128px]]
| [[Guillermo Tell Villegas]]
| [[Venezuela]]
| politikari venezuelarra
| 1823
|-
| 1907-04-01
| [[Fitxategi:Ramón Nocedal, de Manuel Compañy.jpg|center|128px]]
| [[Ramón Nocedal]]
| [[Espainia]]
| politikari espainiarra
| 1842-12-31
|-
| 1907-04-02
| [[Fitxategi:Wentworth Webster.jpg|center|128px]]
| [[Wentworth Webster]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| euskal idazlea
| 1828-06-16
|-
| 1907-04-02
|
| [[Eduardo Victoria de Lezea]]
| [[Espainia]]
|
| 1835-07-10
|-
| 1907-04-05
| [[Fitxategi:Laura de Force Gordon.jpg|center|128px]]
| [[Laura de Force Gordon]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Estatu batuar hizlaria, ekintzaile, kazetaria, enpresaria, sufragista eta abokatua
| 1838-08-17
|-
| 1907-04-26
| [[Fitxategi:Hellmesberger josef jun von angerer ludwig.jpg|center|128px]]
| [[Josef Hellmesberger (semea)]]
| [[Austria-Hungariako Inperioa]]
|
| 1855-04-09
|-
| 1907-05-02
|
| [[Louise Abel]]
| [[Norvegia]]
| Norvegiako argazkilaria (1841-1907)
| 1841-11-05
|-
| 1907-05-06
| [[Fitxategi:Eugene Le Roy.png|center|128px]]
| [[Eugène Le Roy]]
| [[Frantzia]]
| idazle frantziarra
| 1836-11-29
|-
| 1907-05-12
| [[Fitxategi:Huysmans - photo André Taponier.jpg|center|128px]]
| [[Joris-Karl Huysmans]]
| [[Frantzia]]
|
| 1848-02-05
|-
| 1907-05-26
| [[Fitxategi:ISMcKinley.jpg|center|128px]]
| [[Ida McKinley]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| politikari estatubatuarra
| 1847-06-08
|-
| 1907-06-14
| [[Fitxategi:Jenney.jpg|center|128px]]
| [[William Le Baron Jenney]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1832-09-25
|-
| 1907-06-25
| [[Fitxategi:Sir John Hall, ca 1880.jpg|center|128px]]
| [[John Hall (politikaria)|John Hall]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1824-12-18
|-
| 1907-06-27
| [[Fitxategi:Elizabeth Cary Agassiz, 1852 portrait.jpg|center|128px]]
| [[Elizabeth Cabot Agassiz]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| Hezitzaile eta naturalista estatubatuarra
| 1822-12-05
|-
| 1907-07-14
| [[Fitxategi:William Henry Perkin.jpg|center|128px]]
| [[William Henry Perkin]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1838-03-12
|-
| 1907-07-27
| [[Fitxategi:Eduardo Benot (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Benot]]
| [[Espainia]]
|
| 1822-11-26
|-
| 1907-07-28
| [[Fitxategi:Marko Vovchok.jpg|center|128px]]
| [[Marko Vovtxok]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]<br/>[[Ukraina]]
| ukrainar idazlea
| 1833-12-10
|-
| 1907-08-15
| [[Fitxategi:Joseph Joachim.jpg|center|128px]]
| [[Joseph Joachim]]
| [[Hungaria]]
|
| 1831-06-28
|-
| 1907-08-15
| [[Fitxategi:John Kerr (physicist).jpg|center|128px]]
| [[John Kerr]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1824-12-17
|-
| 1907-08-30
| [[Fitxategi:Ilia Tchavtchavadze.jpg|center|128px]]
| [[Ilia Txavtxavadze|Ilia Chavchavadze]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]
|
| 1837-10-27
|-
| 1907-09-04
| [[Fitxategi:Eilif Peterssen - Portrait of the Composer Edvard Grieg - NG.M.00396 - National Museum of Art, Architecture and Design.jpg|center|128px]]
| [[Edvard Grieg]]
| [[Norvegia]]
|
| 1843-06-15
|-
| 1907-09-07
| [[Fitxategi:Sully Prudhomme, René-François-Armand, BNF Gallica.jpg|center|128px]]
| [[Sully Prudhomme]]
| [[Frantzia]]
|
| 1839-03-16
|-
| 1907-09-15
| [[Fitxategi:Manuel Arriarán.jpg|center|128px]]
| [[Manuel Arriarán]]
| [[Txile]]
|
| 1845-02-18
|-
| 1907-09-17
| [[Fitxategi:Sculptress Supreme Edmonia Lewis (49868214211).jpg|center|128px]]
| [[Edmonia Lewis]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| eskultore estatubatuarra
| 1844-07-04
|-
| 1907-09-26
|
| [[Antonio Lekuona]]
| [[Espainia]]
| margolari gipuzkoarra
| 1831-01-17
|-
| 1907-09-27
| [[Fitxategi:Fermín Salvochea postcard.jpg|center|128px]]
| [[Fermín Salvochea|Fermín Salvochea y Álvarez]]
| [[Espainia]]
| anarkista eta politikari andaluziarra
| 1842-03-01
|-
| 1907-10-15
|
| [[Louis Etxeberri]]
| [[Frantzia]]
| politikari frantziarra
| 1853-02-22
|-
| 1907-11-01
| [[Fitxategi:Alfred Jarry.jpg|center|128px]]
| [[Alfred Jarry]]
| [[Frantzia]]
| idazle frantziarra
| 1873-09-08
|-
| 1907-11-04
| [[Fitxategi:Diego B Arana.jpg|center|128px]]
| [[Diego Barros Arana]]
| [[Txile]]
|
| 1830-08-16
|-
| 1907-11-13
| [[Fitxategi:Francis Thompson at 19.jpg|center|128px]]
| [[Francis Thompson]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| poeta britainiarra
| 1859-12-16
|-
| 1907-11-20
| [[Fitxategi:Paula Modersohn-Becker.jpg|center|128px]]
| [[Paula Modersohn-Becker]]
| [[Alemaniar Inperioa]]
|
| 1876-02-08
|-
| 1907-11-22
| [[Fitxategi:T-asaph-hall.jpg|center|128px]]
| [[Asaph Hall]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| astronomo estatubatuarra
| 1829-10-15
|-
| 1907-11-22
| [[Fitxategi:Carlotta Ferrari.jpg|center|128px]]
| [[Carlotta Ferrari]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1830-01-27<br/>1831-01-27
|-
| 1907-11-28
| [[Fitxategi:Stanisław Wyspiański3.png|center|128px]]
| [[Stanisław Wyspiański]]
| [[Polonia]]<br/>[[Austria-Hungariako Inperioa]]<br/>[[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]
|
| 1869-01-15
|-
| 1907-12-08
| [[Fitxategi:Porträtt av Oscar II i amiralsuniform. 1900-1907. Foto Lars Larsson.jpg|center|128px]]
| [[Oskar II.a Suediakoa]]
| [[Suedia]]
|
| 1829-01-21
|-
| 1907-12-10
|
| [[Grazian Adema|Gratien Adema]]
| [[Frantzia]]
| euskal idazlea
| 1828-04-14
|-
| 1907-12-17
| [[Fitxategi:Sir William Thomson, Baron Kelvin by T. & R. Annan & Sons.jpg|center|128px]]
| [[William Thomson]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1824-06-26
|-
| 1907-12-21
| [[Fitxategi:Klara Hitler.jpg|center|128px]]
| [[Klara Hitler]]
| [[Austriar Inperioa]]<br/>[[Austria-Hungariako Inperioa]]
|
| 1860-08-12
|-
| 1907-12-23
| [[Fitxategi:Jules Janssen 3.jpg|center|128px]]
| [[Jules Janssen]]
| [[Frantzia]]
|
| 1824-02-22
|-
| 1907-12-31
| [[Fitxategi:Jules de Trooz.jpg|center|128px]]
| [[Jules de Trooz]]
| [[Belgika]]
| politikari belgikarra
| 1857-02-21
|-
| 1908
|
| [[Philippe Jolyet]]
| [[Frantzia]]
| margolari frantziarra
| 1832-11-11
|-
| 1908-01-14
| [[Fitxategi:Holger Drachmann, fra Klæbels samling - Restoration.jpg|center|128px]]
| [[Holger Drachmann]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
|
| 1846-10-09
|-
| 1908-01-15
|
| [[Mary Hayden Pike]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| idazle estatubatuarra
| 1824-11-30
|-
| 1908-01-17
| [[Fitxategi:Großherzog Ferdinand IV von Toskana.jpg|center|128px]]
| [[Fernando IV.a Toskanakoa]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1835-06-10
|-
| 1908-01-20
| [[Fitxategi:Carl Johan Emanuel Törnström född 1830.jpg|center|128px]]
| [[Carl Johan Emanuel Törnström]]
| [[Suedia]]
|
| 1830-01-26
|-
| 1908-01-28<br/>1908-01-25
| [[Fitxategi:SidneyEdwardPaget.jpg|center|128px]]
| [[Sidney Paget]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1860-10-04
|-
| 1908-01-30
| [[Fitxategi:David Johnson (American artist; 1827–1908).png|center|128px]]
| [[David Johnson (margolaria)|David Johnson]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| margolari estatubatuarra
| 1827-05-10
|-
| 1908-02-01
| [[Fitxategi:King Carlos I of Portugal - National Portrait Gallery.png|center|128px]]
| [[Karlos I.a Portugalgoa]]
| [[Portugalgo Erresuma]]
|
| 1863-09-28
|-
| 1908-02-06
|
| [[Jan Portielje]]
| [[Herbehereetako Erresuma]]
| margolari nederlandarra
| 1829-04-20
|-
| 1908-02-09
| [[Fitxategi:Clara Corral Aller.jpg|center|128px]]
| [[Clara Corral|Clara Corral Aller]]
| [[Espainia]]
| Galiziar idazlea
| 1847-06-08
|-
| 1908-02-21
| [[Fitxategi:Engraving of Harriet Hosmer.jpg|center|128px]]
| [[Harriet Hosmer]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| eskultore estatubatuarra
| 1830-10-09
|-
| 1908-02-23
| [[Fitxategi:Svatopluk Čech.png|center|128px]]
| [[Svatopluk Čech|Svatopluk Cech]]
| [[Austria-Hungariako Inperioa]]
|
| 1846-02-21
|-
| 1908-02-29
| [[Fitxategi:Lord Hopetoun 1902.jpg|center|128px]]
| [[John Hope, Linlithgowko I. markesa]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1860-09-25
|-
| 1908-02-29
| [[Fitxategi:Pat Garrett2.jpg|center|128px]]
| [[Pat Garrett]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1850-06-05
|-
| 1908-03-03
| [[Fitxategi:Lorenz Lindelöf.jpg|center|128px]]
| [[Lorenz Leonard Lindelöf]]
| [[Finlandiako Dukerri Handia]]
|
| 1827-11-13
|-
| 1908-03-07
| [[Fitxategi:Curros - henriquez.jpg|center|128px]]
| [[Manuel Curros Enríquez]]
| [[1874ko Espainiako Borboien berrezarkuntza|Borboien berrezarkuntza]]<br/>[[Kuba]]
|
| 1851-09-15
|-
| 1908-03-11
| [[Fitxategi:Portrait of Edmondo De Amicis.jpg|center|128px]]
| [[Edmundo de Amicis]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1846-10-21
|-
| 1908-03-14
| [[Fitxategi:LesterAllanPelton.jpg|center|128px]]
| [[Lester Allan Pelton]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1829-09-05
|-
| 1908-03-21
| [[Fitxategi:Photographie - Eugène Pereire.jpg|center|128px]]
| [[Eugène Péreire]]
| [[Frantzia]]
|
| 1831-10-01
|-
| 1908-04-03
| [[Fitxategi:Luis Aldunate Carrera 1882-1884.JPG|center|128px]]
| [[Luis Aldunate]]
| [[Txile]]
|
| 1842-05-03
|-
| 1908-04-09
|
| [[Eugène Lefébure]]
| [[Frantzia]]
|
| 1838-11-11
|-
| 1908-04-11
| [[Fitxategi:Mentia-taylor.jpg|center|128px]]
| [[Clementia Taylor]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| Sufragista britainiarra
| 1810-12-17
|-
| 1908-04-14
| [[Fitxategi:Edith Pechey.jpg|center|128px]]
| [[Edith Pechey]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| Erresuma Batuko lehen doktorea eta emakumeen eskubideen defendatzailea.
| 1845-10-07
|-
| 1908-04-22
| [[Fitxategi:Henry Campbell-Bannerman photo.jpg|center|128px]]
| [[Henry Campbell-Bannerman]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1836-09-07
|-
| 1908-05-22
| [[Fitxategi:PedroBiteri.jpg|center|128px]]
| [[Pedro Biteri]]
| [[Espainia]]
|
| 1833-07-18
|-
| 1908-05-23
| [[Fitxategi:François Coppée.jpg|center|128px]]
| [[François Coppée]]
| [[Frantzia]]
|
| 1842-01-26<br/>1842-01-12
|-
| 1908-05-31
| [[Fitxategi:Louis-Honore Frechette.jpg|center|128px]]
| [[Louis-Honoré Fréchette]]
| [[Kanada]]
|
| 1839-11-16
|-
| 1908-06-01
| [[Fitxategi:Paulus 01.jpg|center|128px]]
| [[Jean-Paul Habans]]
| [[Frantzia]]
| abeslari frantziarra
| 1845-02-06
|-
| 1908-06-05<br/>1908-07-05
| [[Fitxategi:Portrett av Jonas Lie, 1904 - no-nb digifoto 20160308 00031 blds 04695 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Jonas Lie (idazlea)|Jonas Lie]]
| [[Norvegia]]
|
| 1833-11-06
|-
| 1908-06-15
| [[Fitxategi:Kawakami Bizan.jpg|center|128px]]
| [[Bizan Kawakami]]
| [[Japonia]]
|
| 1869-03-05
|-
| 1908-06-21
| [[Fitxategi:Nikolai A. Rimsky-Korsakov.jpg|center|128px]]
| [[Nikolai Rimski-Korsakov]]
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]
| musikagile errusiarra
| 1844-03-06
|-
| 1908-06-24
| [[Fitxategi:Grover Cleveland - NARA - 518139 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Grover Cleveland]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1837-03-18
|-
| 1908-06-30
| [[Fitxategi:Thomas Hill (artist) crop.jpg|center|128px]]
| [[Thomas Hill (margolaria)|Thomas Hill]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]<br/>[[Erresuma Batua]]
|
| 1829-09-11
|-
| 1908-07-03<br/>1908
| [[Fitxategi:Joel Chandler Harris - Project Gutenberg eText 16622.jpg|center|128px]]
| [[Joel Chandler Harris]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1848-12-09
|-
| 1908-07-05
| [[Fitxategi:1913-07-06, El País, Basilio Lacort (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Basilio Lacort]]
| [[Espainia]]
|
| 1851-06-14
|-
| 1908-07-12
| [[Fitxategi:William Coleman2.jpg|center|128px]]
| [[William D. Coleman]]
| [[Liberia]]
| politikari liberiarra
| 1842-07-18
|-
| 1908-07-20
| [[Fitxategi:Demetrius Vikelas.jpg|center|128px]]
| [[Dimitrios Vikelas]]
| [[Grezia]]
|
| 1835-02-15
|-
| 1908-07-22
| [[Fitxategi:Cremer.jpg|center|128px]]
| [[William Randal Cremer]]
| [[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
|
| 1828-03-18
|-
| 1908-08-07
| [[Fitxategi:Antonio Starabba di Rudinì 1908.jpg|center|128px]]
| [[Antonio Starabba]]
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1839-04-16
|-
| 1908-08-08
| [[Fitxategi:Joseph Maria Olbrich 1908.jpg|center|128px]]
| [[Joseph Maria Olbrich]]
| ''[[:d:Q533534|Cisleithania]]''
| arkitekto austriarra
| 1867-12-22<br/>1867-11-22
|-
| 1908-08-24
| [[Fitxategi:PedroBilbaoArrola.jpg|center|128px]]
| [[Pedro Bilbao Arrola]]
| [[Espainia]]
| Bilboko alkatea (1902-1905)
| 1853-10-23
|-
| 1908-08-25
| [[Fitxategi:Paul Nadar - Henri Becquerel.jpg|center|128px]]
| [[Henri Becquerel]]
| [[Frantzia]]
| fisikari frantziarra
| 1852-12-15
|-
| 1908-08-27
| [[Fitxategi:Thorvald Bindesboell.jpg|center|128px]]
| [[Thorvald Bindesbøll]]
| ''[[:d:Q756617|Danimarka]]''
|
| 1846-07-21
|-
| 1908-08-30
| [[Fitxategi:Self-portrait (1854), by Giovanni Fattori.jpg|center|128px]]
| [[Giovanni Fattori]]
| [[Toskanako Dukerri Handia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
|
| 1825-09-06
|-
| 1908-09-18
| [[Fitxategi:Emilia Calé.jpg|center|128px]]
| [[Emilia Calé]]
| [[Espainia]]
| Galiziar poeta
| 1837-02-12
|-
| 1908-09-20
| [[Fitxategi:Pablo de Sarasate 1906.jpg|center|128px]]
| [[Pablo Sarasate]]
| [[Espainia]]
| Iruñean jaiotako eta Biarritzen bizi izandako biolin jotzailea eta musikagilea
| 1844-03-10
|-
| 1908-09-20
| [[Fitxategi:Nicolas Salmeron xilografía.jpg|center|128px]]
| [[Nicolás Salmerón]]
| [[Espainia]]
|
| 1838-04-10
|-
| 1908-09-26
|
| [[Fermin Herran]]
| [[Espainia]]
|
| 1852-07-07
|-
| 1908-09-29
| [[Fitxategi:Machado de Assis aos 57 anos.jpg|center|128px]]
| [[Machado de Assis|Joaquim Maria Machado de Assis]]
| [[Brasil]]
| idazle brasildarra
| 1839-06-21
|-
| 1908-10-11
| [[Fitxategi:Rita Cetina (aka Rita Cetina Gutiérrez).jpg|center|128px]]
| [[Rita Cetina Gutiérrez]]
| [[Mexiko]]
| Maistra, poeta eta feminista mexikarra
| 1846-05-22
|-
| 1908-10-13
| [[Fitxategi:Herzogin Antoinette of Anhalt.jpg|center|128px]]
| [[Antonieta Saxonia-Altenburgekoa]]
| ''[[:d:Q16550783|Duchy of Anhalt]]''
| politikari alemaniarra
| 1838-04-17
|-
| 1908-10-16
| [[Fitxategi:Eugenie-le-brun.jpg|center|128px]]
| [[Eugénie Le Brun]]
| [[Egipto]]
| Egiptoko intelektual feminista
| 1873
|-
| 1908-10-30
| [[Fitxategi:Caroline Schermerhorn Astor.jpg|center|128px]]
| [[Caroline Schermerhorn Astor]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| esatubatuar aristokrata
| 1830-09-22
|-
| 1908-11-07
| [[Fitxategi:Butch Cassidy with bowler hat.jpg|center|128px]]
| [[Butch Cassidy]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1866-04-13
|-
| 1908-11-08
| [[Fitxategi:Victorien Sardou (before 1908) - Archivio Storico Ricordi FOTO001650.jpg|center|128px]]
| [[Victorien Sardou]]
| [[Frantzia]]
|
| 1831-09-05
|-
| 1908-11-09
|
| [[Justo Arévalo]]
| [[Espainia]]
|
| 1819-08-09
|-
| 1908-11-10
| [[Fitxategi:Alejandro San Martín (Mercurio, 1906).jpg|center|128px]]
| [[Alejandro San Martin]]
| [[Espainia]]
|
| 1847-10-17
|-
| 1908-11-13
| [[Fitxategi:Achille Luchaire.jpg|center|128px]]
| [[Achille Luchaire]]
| [[Frantzia]]
| historialari frantziarra
| 1846-10-04
|-
| 1908-11-14
| [[Fitxategi:The Imperial Portrait of Emperor Guangxu2.jpg|center|128px]]
| [[Guangxu]]
| [[Qing dinastia]]
|
| 1871-08-14
|-
| 1908-11-14
|
| [[Antonio Ruiz-Cabal]]
| [[Espainia]]
|
| 1835-10-04
|-
| 1908-11-15
| [[Fitxategi:The Ci-Xi Imperial Dowager Empress (6).PNG|center|128px]]
| [[Cixi]]
| [[Qing dinastia]]
|
| 1835-11-29
|-
| 1908-12-05
| [[Fitxategi:William Ireland Knapp, fotografia.jpg|center|128px]]
| [[William Ireland Knapp]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1835-03-10
|-
| 1908-12-05
| [[Fitxategi:Escoriaza - Aquí nació el bienhechor José Arana y Elorza (1839-1908).jpg|center|128px]]
| [[Jose Arana Elortza|Jose Arana]]
| [[Espainia]]
| Donostiar enpresaburua (1839-1908)
| 1839-05-14
|-
| 1908-12-16
| [[Fitxategi:American.Horse.1900.ws.jpg|center|128px]]
| [[Amerikar Zaldi]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| 1840
|-
| 1908-12-21
| [[Fitxategi:Antero Apaolaza.jpg|center|128px]]
| [[Antero Apaolaza]]
| [[Espainia]]
| euskal idazlea
| 1845-01-03
|}
{{wikidata list end}}
04mkbuu9rgyqup44bpsj9yzjwmjoyej
Uraldi
0
656000
9968251
9956061
2024-11-13T18:58:15Z
Marklar2007
1545
/* Ikus, gainera */
9968251
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Aergara.jpg|thumb|320px|Ärgera ibaiaren uraldia 2005ean (Suitza)]]
'''Uraldia''' edo '''ur-goraldia''' ibai edo beste [[ur-laster]] baten [[emari (likidoa)|emariaren]] edo ur-mailaren goratze handia da. [[Ibilgu]]tik atera eta gainezka egiten duenean [[uholde]]a sortzen du.
Uraldiak sortzen dira ibaian gora [[euri|euri-jasa]] handiak izan direlako, baina beste arrazoi batzuk ere izan daitezke, hala nola, elurra urtzean, [[urtegi]] bat haustean, sifoi [[karstiko]] bat berrabiatzean edo, are gutxiagotan, lur-haustura batek [[maila freatiko]]a askatzean. Ezaugarri [[meteorologia|meteorologikoei]] eta [[geomorfologia|geomorfologikoei]] lotuak, aspalditik aztertu diren fenomenoak dira uraldiak.
Uraldi eta uholdeen aurka egiteko antolamenduak izan daitezke babesekoak (adibidez, [[dike]]ak) edo prebentiboak (adibidez, ibilguaren hedaguneak, babes-basoak, [[kastore]]en bersartzea ibai-arroan).
== Ezaugarriak ==
Honako hauek dira uraldi baten ezaugarri nagusiak:
* Gehieneko emaria edo gehieneko emaria funtsezkoa da babes-obra linealak edo ibaiertzeko defentsak dimentsionatzeko.
* Uraldiaren bolumena.
* Emaria handitzeko abiadura.
* Ezaugarri horiek, [[Prezipitazio (meteorologia)|prezipitazio]] mota berdinetarako (hau da, euri-jasaren intentsitate eta denbora bera), aldatu egiten dira arroaren berezko ezaugarrien arabera: [[hedadura]], [[malda]] eta lursailaren mota, etab., eta baita jarduera antropikoek alda ditzaketen ezaugarrien arabera ere: landare-estaldura, nekazaritzarako lurzorua prestatzeko motak, hiri-eremu gisa iragazgaiztutako eremuak, etab.
== Uraldiek eragindako kalteak ==
Uholdeetan, emariak eta abiadurak nabarmen handitzen dute uraren higadura indarra eta horren garraio ahalmena. Horrela, epe laburra nahikoa da ertzetako eta ibaiaren morfologian aldaketa nabarmenak eragiteko, gainezka handiak sortuz. Uholde horiek gutxitzea edo are gehiago baliogabetzea, ibaiertzeko defentsa egokia, harkaitz-jauzia edo uholdeak eraikitzea eraginkorra izan daiteke kalte mota hori ekiditeko.
Hainbat adibide ospetsu:
* Santa Teresa ibaiaren igoera, Espainia, 1879.
* [[Sena]] igoera, Pariseko uholdea eragin zuena, Frantzian, 1910.
* [[Valentziako Uraldi Handia|Valentziako uholde handia]], Espainia, 1957.
* [[Arno (ibaia)|Arno]] uholdea, 1966ko Alluvione eragin zuena, Italian.
* Touseko urtegiaren uholdea, Espainia, 1982.
* Biescas kanpinaren uholdea, Espainia, 1996.
* Badajozko uholdea,Espainia 1997.
* [[Elba (ibaia)|Elba]] eta [[Danubio]] arroen gainezkatzea, Europa Erdialdea, 2002.
* Akonkagua ibaiaren, [[Maipo ibaia|Maipo]] ibaiaren eta [[Tinguiririca ibaia|Tinguiririca]] ibaiaren gainezkak, [[Txile]], 2003.
== Uraldien aurkako sistemak ==
[[Fitxategi:Are zakuak.png|thumb|239x239px|Uraldien aurkako are-zakuak]]
Uraldiak gelditzeko edo saihesteko hainbat sistema daude:
* BoxBarrier
* Ar- zakua
* Big Bags
* Ur-hodi betegarria
* Ur-euste Hormigoi Blokea
* Uholdeen aurkako aldi baterako hesia
* Uholdeen aurkako aldi baterako hesi finkoa/tokira garraiatua
== Ikus, gainera ==
* [[Uhar]]
* [[Flash uholde]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Hondamenak eta istripuak]]
cgz6do54snkdz3erdvm36ikxsbayy91
Halmstads BK
0
663666
9967951
9455722
2024-11-13T15:53:52Z
Makenzis
82059
9967951
wikitext
text/x-wiki
{{Futbol-talde infotaula
| berezko izena = Halmstads Bollklubb
| ezkutu irudia =
| ezizenak =
| hiria = {{banderaikur|Suedia}} [[Halmstad]] ([[Suedia]])
| sorrera urtea = [[1914]]
| zelaia = [[Örjans Vall]]
| zelai inaugurazioa = [[1922]]
| zelai edukiera = 15.500
| presidentea = Tony Karlsson
| entrenatzailea = {{banderaikur|Suedia}} Magnus Haglund
| liga = [[Suediako futbol liga|Allsvenskan (1. maila)]]
| denboraldia = 2024
| postua = 12.a
| webgunea = http://www.hbk.se/
| ezker-esku eredua 1 =_whiteborder
| gorputz eredua 1 =_collarwhite
| eskuin-esku eredua 1 =_whiteborder
| ezker-eskua 1 = 1e70dc
| gorputza 1 = 1e70dc
| eskuin-eskua 1 = 1e70dc
| prakak 1 = 000000
| galtzerdiak 1 = 1e70dc
| ezker-esku eredua 2 =_blackborder
| gorputz eredua 2 =_collarblack
| eskuin-esku eredua 2 =_blackborder
| ezker-eskua 2 = FFFF00
| gorputza 2 = FFFF00
| eskuin-eskua 2 = FFFF00
| prakak 2 = 000000
| galtzerdiak 2 = FFFF00
}}
[[Fitxategi:HBK-Gefle.JPG|thumb|300px]]
'''Halmstads BK''' (izen osoa ''Halmstads Bollklubb''), [[Halmstad]] hiriko futbol taldea da. 4 Liga eta Kopa bat eskuratu ditu.
== Palmaresa ==
=== Suedian: 5 ===
* [[Suediako futbol liga|Suediako Liga]]:
** Txapeldun (4): 1976, 1979, 1997, 2000
** Bigarren (2): 1955, 2004
* [[Suediako futbol kopa|Suediako Kopa]] (1): 1995
=== Nazioartean: 3 ===
* [[UEFA Intertoto Kopa]]:
** Txapeldun (3): 1977, 1980, 1994
** Finalista (1): 1997
== Kanpo estekak ==
* {{se}} [http://www.hbk.se/ Webgune ofiziala]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Suediako futbol taldeak]]
[[Kategoria:Halmstad udalerria]]
3smqp1wybn8c4bvkhahunfr67fcfbqi
Euskal uruguaitar
0
668492
9968471
9614387
2024-11-14T00:08:26Z
Marmeladovich
161830
9968471
wikitext
text/x-wiki
{{Talde etniko infotaula|
|taldea=Euskal uruguaitar
|irudia=
|irudioina =
|biztanleria= {{circa|300.000}}
|biztanletokia=
|hizkuntza= [[Gaztelania]] eta [[euskara]]
|erlijioa= Gehiengo [[Katolizismo|katolikoa]], gutxiengo sekularizatua
|harremana= [[Euskaldun]]ak
}}
'''Euskal uruguaitarrak''' ({{lang-es|vasco-uruguayos}}) [[euskaldun]] jatorria eta [[uruguaitar]] herritartasuna duten [[banako|gizabanakoak]] dira.
Korrelazio zehatza izan ez arren, Uruguaiko biztanleriaren %10aren gurasoetako batek euskal [[abizen]] bat du.<ref>{{erreferentzia |url=http://www.nytimes.com/1989/11/21/world/montevideo-journal-basques-have-lots-to-boast-of-and-at-times-do.html?sec=&spon=&pagewanted=all |izenburua=Montevideo Journal: Basques Have Lots to Boast of (and at Times Do) |egunkaria=The New York Times | izena=Shirley | abizena=Christian | data=1989-11-21|hizkuntza=en}}</ref>
== Historia ==
[[Bruno Maurizio Zabala]]k 1726 [[Montevideo]] sortu zuenetik hainbat etorkin ailegatu ziren Uruguaira. XIX. mendearen bigarren zatian bigarren olatua ailegatu zen, [[Espainiako Gerra Zibila Euskal Herrian|Espainiako Gerra Zibilaren]] amaiera arte iraun zuena.
Bertoko [[gaztelania]]k ere zenbait euskal mailegu ditu: arropei ''pilcha'' edo zerbait zaharrari ''cascarria'' diote.<ref>{{erreferentzia |izena=Felipe |abizena= Arocena |url=http://multiculturalismoenuruguay.com/Docs/Articulos/ArocenaCEIC.doc.pdf |izenburua=The contribution of immigrants to Uruguay |orrialdea=12-13 |hizkuntza=es}}</ref>
== Euskal uruguaitar ezagunak ==
<div style="-moz-column-count: 2; column-count: 2;">
* [[Atanasio de la Cruz Aguirre]] (1801–1875), politikaria
* [[Joanes Josef Ametzaga]] (1881–1956), politikaria
* [[Carlos Anaya]] (1777–1862), politikaria
* [[Rodney Arismendi]] (1913–1989), politikari komunista
* [[Domingo Bordaberri]] (1889–1952), politikaria
* [[Joanes Maria Bordaberri]] (1928–2011), politikaria
* [[Joanes Kanpistegi]] (1859–1937), militarra
* [[Martín Recaredo Echegoyen]] (1891–1974), politikaria
* [[Eduardo Víctor Haedo]] (1901–1970), politikaria
* [[Juan Idiarte Borda]] (1844–1897), politikaria
* [[Dámaso Antonio Larrañaga]] (1771–1848), apaiza eta naturalista
* [[Domingo Ordoñana]] (1829–1897), enpresaria
* [[Emilio Oribe]] (1893–1975), poeta
* [[Emanuel Oribe]] (1792–1857) militarra
* [[Alfredo Zitarrosa]] (1936–1989), abeslaria
* [[Gonzalo Aguirre]] (1940-), abokatua
* [[Antonio Alzamendi]] (1956-), futbolaria
* [[Pedro Bordaberry]] (1960-), politikaria
* [[Daniel Chavarría]] (1933-), idazlea
* [[Diego Forlán]] (1979-), futbolaria
* [[Jorge Larrañaga]] (1956-), politikaria
* [[José Mujica]] (1935-), politikaria
* [[Santiago Ostolaza]] (1962-), futbolaria
* [[Jonathan Urretaviscaya]] (1990-), futbolaria
</div>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal diaspora}}
[[Kategoria:Euskal kultura Uruguain]]
[[Kategoria:Euskal uruguaitarrak|*]]
gr9t12cl56ex6b7gv3771lmsv6ex7zf
9968479
9968471
2024-11-14T00:15:58Z
Marmeladovich
161830
9968479
wikitext
text/x-wiki
{{Talde etniko infotaula|
|taldea=Euskal uruguaitar
|irudia=
|irudioina =
|biztanleria= {{circa|300.000}}
|biztanletokia=
|hizkuntza= [[Gaztelania]] eta [[euskara]]
|erlijioa= Gehiengo [[Katolizismo|katolikoa]], gutxiengo sekularizatua
|harremana= [[Euskaldun]]ak
}}
'''Euskal uruguaitarrak''' ({{lang-es|vasco-uruguayos}}) [[euskaldun]] jatorria eta [[uruguaitar]] herritartasuna duten [[banako|gizabanakoak]] dira.
Korrelazio zehatza izan ez arren, Uruguaiko biztanleriaren %10aren gurasoetako batek euskal [[abizen]] bat du.<ref>{{erreferentzia |url=http://www.nytimes.com/1989/11/21/world/montevideo-journal-basques-have-lots-to-boast-of-and-at-times-do.html?sec=&spon=&pagewanted=all |izenburua=Montevideo Journal: Basques Have Lots to Boast of (and at Times Do) |egunkaria=The New York Times | izena=Shirley | abizena=Christian | data=1989-11-21|hizkuntza=en}}</ref>
== Historia ==
[[Bruno Maurizio Zabala]]k 1726 [[Montevideo]] sortu zuenetik hainbat etorkin ailegatu ziren Uruguaira. XIX. mendearen bigarren zatian bigarren olatua ailegatu zen, [[Espainiako Gerra Zibila Euskal Herrian|Espainiako Gerra Zibilaren]] amaiera arte iraun zuena.
Bertoko [[gaztelania]]k ere zenbait euskal mailegu ditu: arropei ''pilcha'' edo zerbait zaharrari ''cascarria'' diote.<ref>{{erreferentzia |izena=Felipe |abizena= Arocena |url=http://multiculturalismoenuruguay.com/Docs/Articulos/ArocenaCEIC.doc.pdf |izenburua=The contribution of immigrants to Uruguay |orrialdea=12-13 |hizkuntza=es}}</ref>
== Euskal uruguaitar ezagunak ==
<div style="-moz-column-count: 2; column-count: 2;">
* [[Atanasio de la Cruz Aguirre]] (1801–1875), politikaria
* [[Joanes Josef Ametzaga]] (1881–1956), politikaria
* [[Carlos Anaya]] (1777–1862), politikaria
* [[Rodney Arismendi]] (1913–1989), politikari komunista
* [[Domingo Bordaberri]] (1889–1952), politikaria
* [[Joanes Maria Bordaberri]] (1928–2011), politikaria
* [[Joanes Kanpistegi]] (1859–1937), militarra
* [[Martín Recaredo Echegoyen]] (1891–1974), politikaria
* [[Eduardo Víctor Haedo]] (1901–1970), politikaria
* [[Juan Idiarte Borda]] (1844–1897), politikaria
* [[Dámaso Antonio Larrañaga]] (1771–1848), apaiza eta naturalista
* [[Domingo Ordoñana]] (1829–1897), enpresaria
* [[Emilio Oribe]] (1893–1975), poeta
* [[Emanuel Oribe]] (1792–1857) militarra
* [[Alfredo Zitarrosa]] (1936–1989), abeslaria
* [[Gonzalo Aguirre]] (1940-), abokatua
* [[Antonio Alzamendi]] (1956-), futbolaria
* [[Pedro Bordaberry]] (1960-), politikaria
* [[Daniel Chavarría]] (1933-), idazlea
* [[Diego Forlán]] (1979-), futbolaria
* [[Jorge Larrañaga]] (1956-), politikaria
* [[Josef Muxika]] (1935-), politikaria
* [[Santiago Ostolaza]] (1962-), futbolaria
* [[Jonathan Urretaviscaya]] (1990-), futbolaria
</div>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal diaspora}}
[[Kategoria:Euskal kultura Uruguain]]
[[Kategoria:Euskal uruguaitarrak|*]]
qs8f1q1txu0u9j5leq5o6pqrtspluyj
Lankide:Xabier Cañas/Proba orria/Zerrendak
2
668695
9968415
9950354
2024-11-13T22:29:32Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968415
wikitext
text/x-wiki
== Euskarazko liburuak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P364 wd:Q8752 . ?item wdt:P31 wd:Q571 }
|section=
|sort=571
|columns=number,P18,label:Artikulua,P50,P577,P123
|thumb=128
}}
{{Wikidata list end}}
== Euskal Herriko Margolariak ==
=== Araba ===
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?yob ?yod WHERE {
?item wdt:P19 ?pob .
?pob wdt:P131* wd:Q81801 .
?item wdt:P106 wd:Q1028181 .
OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob . BIND(YEAR(?dob) as ?yob) }
OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod . BIND(YEAR(?dod) as ?yod) }
. }
|wdq=.
|sort=569
|section=31
|columns=number:#,P18,label:izen,description:deskribapena,?yob:Jaiotza data,?yod:Heriotza data,P19
}}
== gizaki ==
{| class='wikitable sortable'
! #
! irudia
! izen
! deskribapena
! Jaiotza data
! Heriotza data
! jaiolekua
|-
| style='text-align:right'| 1
| [[Fitxategi:Gustavo de Maeztu, de Sancha, Nuevo Mundo, 08-10-1920 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Gustavo Maeztu]]
|
| 1887
| 1947
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 2
|
| [[Alfredo Álvarez Plágaro]]
| margolari espainiarra
| 1960
|
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 3
| [[Fitxategi:ArantzazuMartinez.jpg|center|128px]]
| [[Arantzazu Martínez]]
| margolari espainiarra
| 1977
|
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 4
| [[Fitxategi:Pablo Uranga Elgetako iturrian.jpg|center|128px]]
| [[Pablo Uranga]]
| margolari espainiarra
| 1861
| 1934
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 5
|
| [[Adrian Aldekoa]]
| Euskal Herriko margolaria
| 1887
| 1945
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 6
|
| [[Iñaki Cerrajería]]
|
| 1957
|
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 7
|
| [[Matías Maestro|Matías José Maestro]]
|
| 1766
| 1835
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 8
|
| [[Carlos Marcote]]
|
| 1950
|
| [[Agurain]]
|-
| style='text-align:right'| 9
| [[Fitxategi:Vitoria - Museo de Bellas Artes 06.jpg|center|128px]]
| [[Fernando Amarika]]
| margolari arabarra
| 1866
| 1956
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 10
|
| [[Hector Orruño]]
|
| 1980
|
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 11
|
| [[Ignacio Díaz Olano]]
| margolari espainiarra
| 1860
| 1937
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 12
|
| [[Jose Miguel Jimeno|Jose Miguel Jimeno Mateo]]
| margolari espainiarra
| 1932
|
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 13
|
| [[Juan Mieg Solozabal]]
|
| 1938
|
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 14
|
| [[Mauro Ortiz de Urbina|Mauro Ortiz de Urbina Uribarren]]
| margolari espainiarra
| 1882
| 1936
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 15
|
| [[Miguel Jimeno de Lahidalga]]
| margolari espainiarra
| 1895
| 1977
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 16
|
| [[Rafael Lafuente]]
|
| 1936
| 2005
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 17
| [[Fitxategi:Santos Iñurrieta.jpg|center|128px]]
| [[Santos Iñurrieta]]
|
| 1950
| 2023
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 18
|
| [[Teodoro Dublang]]
| margolari espainiarra
| 1874
| 1940
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 19
|
| ''[[:d:Q16584304|Juan Antonio de Jáuregui y Retes]]''
|
| 1680
| 1764
| [[Menagarai]]
|-
| style='text-align:right'| 20
| [[Fitxategi:Autorretrato de Joaquín Bárbara y Balza.jpg|center|128px]]
| [[Joaquín Bárbara]]
| margolari espainiarra
| 1867
| 1931
| [[Laudio]]
|-
| style='text-align:right'| 21
| [[Fitxategi:Manuel Laredo (1842-1896) retrato.png|center|128px]]
| [[Manuel Laredo|Manuel José de Laredo y Ordoño]]
|
| 1842
| 1896
| [[Amurrio]]
|-
| style='text-align:right'| 22
| [[Fitxategi:Juncal Ballestín.jpg|center|128px]]
| [[Juncal Ballestín]]
| artista arabarra
| 1953
| 2015
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 23
| [[Fitxategi:1891-08-01, Madrid Cómico, Julio Gros, Cilla (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Julio Gros]]
|
| 1863
| 1893
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 24
| [[Fitxategi:Cementerio Santa Isabel-Vitoria- (40).jpg|center|128px]]
| [[Angel Olarte Arnaiz]]
| margolari espainiarra
| 1897
| 1924
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 25
| [[Fitxategi:Pintor Jesús Montoia (cropped).jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q62677995|Jesús Montoia]]''
| margolari espainiarra
| 1960
| 2019
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 26
|
| ''[[:d:Q63104532|Juan Nicolás de Acha y Cerragería]]''
|
| 1824
| 1899
| [[Arespalditza]]
|-
| style='text-align:right'| 27
|
| ''[[:d:Q65015592|Ángel Sáenz de Ugarte]]''
| margolari espainiarra
| 1898
| 1941
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 28
|
| [[Gala Knörr]]
| Artista
| 1984
|
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 29
|
| ''[[:d:Q109879646|Rosario de Ajuria]]''
|
| 1844
| 1915
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 30
|
| ''[[:d:Q109914709|José Luis Hermenegildo Gonzalo]]''
|
| 1906
| 1976
| [[Arabako hauteskunde-barrutia|Araba]]
|-
| style='text-align:right'| 31
|
| [[Vicente Abreu|Vicente Abreu Madariaga]]
|
| 1879
| 1974
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 32
|
| ''[[:d:Q113990058|Clemente Arraiz]]''
|
| 1873
| 1952
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 33
|
| ''[[:d:Q114152093|Epifanio Díaz de Arcaute]]''
| 1845-1910
| 1845
| 1910
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 34
|
| [[Obdulio Lopez de Uralde|Obdulio Lopez de Uralde y Villodas]]
| Gazteiztar pintorea, marrazkilaria, ilustratzailea, eta kartelgilea
| 1896
| 1957
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 35
|
| ''[[:d:Q114661703|Gerardo Armesto]]''
|
| 1949
|
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 36
|
| ''[[:d:Q115800368|Enrique Suárez Alba]]''
|
| 1921
| 1987
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 37
| [[Fitxategi:Paz Díaz de Espada Buesa.png|center|128px]]
| [[Paz Díaz de Espada Buesa]]
|
| 1931
| 2021
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 38
|
| ''[[:d:Q125967035|Florentino Fernández de Retana Martínez de Zabarte]]''
|
| 1924
| 2015
| [[Gasteiz]]
|-
| style='text-align:right'| 39
|
| [[Isaak Díez Ibáñez]]
| arabar eskultorea eta margolaria
| 1891
| 1962
| [[Gasteiz]]
|}
{{Wikidata list end}}
=== Behe Nafarroa===
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?yob ?yod WHERE {
?item wdt:P19 ?pob .
?pob wdt:P131* wd:Q81801 .
?item wdt:P106 wd:Q638503 .
OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob . BIND(YEAR(?dob) as ?yob) }
OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod . BIND(YEAR(?dod) as ?yod) }
. }
|wdq=.
|sort=569
|section=31
|columns=number:#,P18,label:izen,description:deskribapena,?yob:Jaiotza data,?yod:Heriotza data,P19
}}
{{Wikidata list end}}
=== Bizkaia===
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?yob ?yod WHERE {
?item wdt:P19 ?pob .
?pob wdt:P131* wd:Q93366 .
?item wdt:P106 wd:Q1028181 .
OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob . BIND(YEAR(?dob) as ?yob) }
OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod . BIND(YEAR(?dod) as ?yod) }
. }
|wdq=.
|sort=569
|section=31
|columns=number:#,P18,label:izen,description:deskribapena,?yob:Jaiotza data,?yod:Heriotza data,P19
}}
== gizaki ==
{| class='wikitable sortable'
! #
! irudia
! izen
! deskribapena
! Jaiotza data
! Heriotza data
! jaiolekua
|-
| style='text-align:right'| 1
| [[Fitxategi:Agustín Ibarrola, "Los creadores nos vemos muy amenazados en la libertad de expresión" 07.png|center|128px]]
| [[Agustin Ibarrola]]
| Euskal artista
| 1930
| 2023
| [[Basauri]]
|-
| style='text-align:right'| 2
| [[Fitxategi:Valentin Zubiaurre Agirrezabal-6175 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Ramon Zubiaurre]]
| margolari espainiarra
| 1882
| 1969
| [[Garai]]
|-
| style='text-align:right'| 3
|
| [[Nikolas Alzola]]
| euskal idazlea
| 1922
| 1981
| [[Izurtza]]
|-
| style='text-align:right'| 4
|
| [[Julian Ugarte]]
|
| 1929
| 1987
| [[Sestao]]
|-
| style='text-align:right'| 5
| [[Fitxategi:Nestor Basterretxea Lortu Arte akordioaren aurkezpenean.jpg|center|128px]]
| [[Nestor Basterretxea]]
| Euskal Herriko artista
| 1924
| 2014
| [[Bermeo]]
|-
| style='text-align:right'| 6
| [[Fitxategi:1917-05-26, La Esfera, Álvaro Alcalá Galiano.jpg|center|128px]]
| [[Álvaro Alcalá Galiano]]
| margolari espainiarra
| 1873
| 1936
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 7
| [[Fitxategi:Eduardo Úrculo sobre su obra 'Equipaje de ultramar' en Fuerteventura.jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Urkulo]]
|
| 1938
| 2003
| [[Santurtzi]]
|-
| style='text-align:right'| 8
| [[Fitxategi:Gonzalo Etxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Gonzalo Etxebarria]]
| Euskal margolari eta eskultorea
| 1954
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 9
|
| [[Ramiro Arrue]]
| margolari espainiarra
| 1892
| 1971
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 10
| [[Fitxategi:Sofía Gandarias 2011 (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Sofia Gandarias]]
| margolari espainiarra
| 1957
| 2016
| [[Gernika-Lumo]]
|-
| style='text-align:right'| 11
| [[Fitxategi:Eduardo Zamacois by Raimundo de Madrazo (1841-1920).jpg|center|128px]]
| [[Eduardo Zamacois Zabala]]
| Euskal Herriko margolaria
| 1843<br/>1841
| 1871
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 12
| [[Fitxategi:Francisco Sáinz y Pinto, por Luis de Madrazo.jpg|center|128px]]
| [[Francisco Sainz Pinto]]
|
| 1823
| 1853
| [[Lanestosa]]
|-
| style='text-align:right'| 13
| [[Fitxategi:Aurelio Arteta.jpg|center|128px]]
| [[Aurelio Arteta]]
| Euskal Herriko artista
| 1879
| 1940
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 14
| [[Fitxategi:Juan de Echevarria.jpg|center|128px]]
| [[Juan Etxebarria]]
| margolari bizkaitarra
| 1875
| 1931
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 15
|
| [[Adolfo Guiard|Adolfo Guiard Larrauri]]
| margolari bizkaitarra
| 1860
| 1916
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 16
|
| [[Jenaro Urrutia]]
| margolari bizkaitarra
| 1893
| 1965
| [[Plentzia]]
|-
| style='text-align:right'| 17
| [[Fitxategi:Retrato del pintor Juan de Barroeta (Museo de Bellas Artes de Bilbao).jpg|center|128px]]
| [[Juan Barroeta]]
| euskal herritar margolari
| 1835
| 1906
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 18
|
| [[Diego Vidal de Liendo]]
|
| 1602
| 1648
| [[Balmaseda]]
|-
| style='text-align:right'| 19
| [[Fitxategi:Antonio Gezala (cropped).jpg|center|128px]]
| [[Antonio Gezala]]
| Bilboko margolaria
| 1889
| 1956
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 20
|
| [[Darío Urzay]]
| margolari espainiarra
| 1958
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 21
|
| [[Jose Maria Uzelai]]
| margolari espainiarra
| 1903
| 1979
| [[Bermeo]]
|-
| style='text-align:right'| 22
|
| [[Víctor Patricio Landaluze]]
|
| 1830
| 1889
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 23
|
| [[Nicolás de la Quadra]]
| margolari bizkaitarra
| 1663
| 1728
| [[Muskiz]]
|-
| style='text-align:right'| 24
|
| [[Begoña Izquierdo]]
| margolari bilbotarra
| 1926
| 1999
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 25
| [[Fitxategi:Garcia Barrena.jpg|center|128px]]
| [[Carmelo García Barrena]]
| margolari espainiarra
| 1926
| 2000
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 26
|
| [[Daniel Txopitea]]
|
| 1950
| 1997
| [[Ermua]]
|-
| style='text-align:right'| 27
|
| [[Juan Ugalde]]
| margolari espainiarra
| 1958
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 28
| [[Fitxategi:Koldoetxebarria.jpg|center|128px]]
| [[Koldo Etxebarria]]
| margolari bizkaitarra
| 1960
|
| [[Lemoa]]
|-
| style='text-align:right'| 29
| [[Fitxategi:Luis de Castresana idazlearen omenezko eskultura.jpeg|center|128px]]
| [[Luis de Castresana]]
|
| 1925
| 1986
| [[Ugarte (Trapagaran)]]
|-
| style='text-align:right'| 30
| [[Fitxategi:Mari Puri Herrero.png|center|128px]]
| [[Mari Puri Herrero]]
| margolari bizkaitarra
| 1942
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 31
| [[Fitxategi:Martin amigo-nuestra señora de la concepcion animas-santoña 1690.jpg|center|128px]]
| [[Martin Amigo]]
| margolari espainiarra
| 1650
|
| [[Bizkaia]]
|-
| style='text-align:right'| 32
|
| [[Miguel Egiluz]]
| margolari espainiarra
| 1934
|
| [[Zornotza]]
|-
| style='text-align:right'| 33
|
| [[Rafael Ortiz Alfau]]
|
| 1935
| 2000
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 34
| [[Fitxategi:Angellarroque.png|center|128px]]
| [[Ángel Larroque]]
| margolari espainiarra
| 1874
| 1961
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 35
|
| ''[[:d:Q9254107|Enrique Salazar y Zubia]]''
|
| 1861
| 1922
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 36
|
| [[Benito Barrueta]]
| margolari espainiarra
| 1873
| 1953
| [[Bermeo]]
|-
| style='text-align:right'| 37
|
| [[Enrique Nieto]]
| margolari espainiarra
| 1890
| 1963
| [[Zugaztieta|Zugastieta]]
|-
| style='text-align:right'| 38
| [[Fitxategi:Manuel Losada.png|center|128px]]
| [[Manuel Losada]]
| margolari bizkaitarra
| 1865
| 1949
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 39
|
| [[Abigail Lazkoz]]
| margolari espainiarra
| 1972
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 40
|
| ''[[:d:Q12103942|Enrique Fernandez Rodriguez]]''
|
| 1935
| 1993
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 41
|
| [[Aingeru Iker Jayo Basterra]]
|
| 1927
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 42
|
| [[Alberto Rementeria]]
| margolari espainiarra
| 1953
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 43
|
| [[Daniel Tamayo]]
| margolari bizkaitarra
| 1951
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 44
|
| [[Dionisio Blanco]]
|
| 1927
| 2003
| [[Trapagaran]]
|-
| style='text-align:right'| 45
|
| [[Eduardo Urkiola]]
| margolari espainiarra
| 1865
| 1932
| [[Algorta]]
|-
| style='text-align:right'| 46
|
| [[Enrike Renteria]]
| margolari espainiarra
| 1900
| 1982
| [[Zornotza]]
|-
| style='text-align:right'| 47
|
| [[Federico Etxebarria Uribe]]
| margolari espainiarra
| 1911
| 2004
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 48
|
| [[Felix Beristain]]
| margolari espainiarra
| 1937
|
| [[Ondarroa]]
|-
| style='text-align:right'| 49
| [[Fitxategi:(Barcelona) Mother in Front of her Dead Son by Fernand Garcia Alegria - Museu Nacional d'Art de Catalunya.jpg|center|128px]]
| [[Fernando Gartzia Alegría]]
| margolari espainiarra
| 1896
| 1952
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 50
|
| [[Gabriel Ramos|Gabriel Ramos Uranga]]
|
| 1939
| 1995
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 51
|
| [[Generoso Ruiz Idarraga]]
|
| 1900
|
| [[Nabarniz]]
|-
| style='text-align:right'| 52
| [[Fitxategi:002 Retrato.jpg|center|128px]]
| [[Ignacio García Erguin]]
| margolari espainiarra
| 1934
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 53
| [[Fitxategi:Soroak laukoa, Bilbokoa.jpg|center|128px]]
| [[Irkus Robles-Arangiz]]
| euskal margolaria
| 1937
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 54
|
| [[Isidoro Guinea]]
| margolari espainiarra
| 1893
| 1947
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 55
|
| [[Ismael Fidalgo]]
| margolari espainiarra
| 1928
| 2010
| [[Sopuerta]]
|-
| style='text-align:right'| 56
|
| [[Ixone Arregi]]
|
| 1975
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 57
|
| [[Iñaki de la Fuente]]
|
| 1954
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 58
|
| [[Javier Urquijo]]
| margolari espainiarra
| 1939
| 2003
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 59
|
| [[Jose Antonio Ormaolea]]
| margolari espainiarra
| 1912
| 1984
| [[Elantxobe]]
|-
| style='text-align:right'| 60
| [[Fitxategi:K-Toño Frade aita.png|center|128px]]
| [[Juan Antonio Frade]]
| margolari espainiarra
| 1914
| 1992
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 61
| [[Fitxategi:Juan Luis Mendizabal eta Chavela emaztea.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Mendizabal]]
| margolari espainiarra
| 1928
| 2019
| [[Lekeitio]]
|-
| style='text-align:right'| 62
|
| [[Juan Mendizabal]]
| margolari espainiarra
| 1965
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 63
|
| [[Julian Ibañez Aldekoa Arano]]
| margolari espainiarra
| 1866
| 1958
| [[Berriatua]]
|-
| style='text-align:right'| 64
|
| [[Mariano de Corral]]
| margolari espainiarra
| 1926
| 2009
| [[Algorta]]
|-
| style='text-align:right'| 65
|
| [[Marien Martínez]]
|
| 1965
|
| [[Barakaldo]]
|-
| style='text-align:right'| 66
|
| [[Mertxe Gil]]
| margolari espainiarra
| 1962
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 67
|
| [[Miguel Díez Alaba]]
| margolari espainiarra
| 1947
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 68
|
| [[Miguel Marañón]]
| margolari espainiarra
| 1893
| 1971
| [[Barakaldo]]
|-
| style='text-align:right'| 69
|
| [[Nikolas Martínez Ortiz de Zarate]]
| margolari espainiarra
| 1907
| 1990
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 70
| [[Fitxategi:Peru Magdalena in 2007.jpg|center|128px]]
| [[Peru Magdalena]]
| euskal idazlea
| 1980
|
| [[Durango]]
|-
| style='text-align:right'| 71
|
| [[Rafael Figuera]]
| margolari espainiarra
| 1907
| 1987
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 72
| [[Fitxategi:Washington's Inauguration.jpg|center|128px]]
| [[Ramon Elorriaga]]
| margolari espainiarra
| 1836
| 1898
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 73
|
| [[Ricardo Toja]]
| margolari espainiarra
| 1932
| 2012
| [[Gordexola]]
|-
| style='text-align:right'| 74
|
| [[Roberto Rodet|Roberto Rodet Villa]]
| margolari espainiarra
| 1915
| 1989
| [[Balmaseda]]
|-
| style='text-align:right'| 75
|
| [[Santiago Uranga]]
| margolari bizkaitarra
| 1913
| 1979
| [[Balmaseda]]
|-
| style='text-align:right'| 76
|
| [[Teresa Ahedo]]
| margolari espainiarra
| 1941
|
| [[Karrantza]]
|-
| style='text-align:right'| 77
| [[Fitxategi:Egaña margotzen.jpg|center|128px]]
| [[Xabier Egaña|Xabier Egaña Albizu]]
|
| 1943
|
| [[Areeta]]
|-
| style='text-align:right'| 78
| [[Fitxategi:Pasajes posando junto una de sus obras. Puerto de Pasaia..jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16583190|José Luis Martínez Gorgues Pasajes]]''
| margolari espainiarra
| 1929
|
| [[Arrigorriaga]]
|-
| style='text-align:right'| 79
| [[Fitxategi:Guggenhein museum at Bilbao City.jpg|center|128px]]
| [[Jose Ramon Muro]]
| margolari espainiarra
| 1954
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 80
|
| ''[[:d:Q19863860|Kepa Garraza]]''
| margolari espainiarra
| 1979
|
| [[Berango]]
|-
| style='text-align:right'| 81
|
| ''[[:d:Q21454207|Alberto Labad]]''
| margolari espainiarra
| 1940
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 82
| [[Fitxategi:Erlea Maneros artista.jpg|center|128px]]
| [[Erlea Maneros Zabala]]
| margolaria, Bilbon jaioa
| 1977
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 83
|
| [[Jose Lorenzo-Solís]]
| margolari espainiarra
| 1916
| 1981
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 84
| [[Fitxategi:Regina Raull.jpg|center|128px]]
| [[Regina Raull]]
|
| 1931
| 2019
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 85
|
| ''[[:d:Q29555944|Ana Busto]]''
|
| 1952
|
| [[Igorre]]
|-
| style='text-align:right'| 86
|
| ''[[:d:Q48795361|Gonzalo Viana]]''
|
| 1950
| 1997
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 87
|
| [[José Ramón Sainz Morquillas]]
|
| 1947
|
| [[Barakaldo]]
|-
| style='text-align:right'| 88
|
| [[Kosme Duñabeitia]]
|
| 1819
| 1890
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 89
|
| ''[[:d:Q55488106|Roberto Laplaza y Muncig]]''
| margolari espainiarra
| 1842
| 1930
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 90
|
| [[Elena Solatxi]]
| bizkaitar artista
| 1960
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 91
|
| ''[[:d:Q55837514|Ruperto Zaldúa]]''
|
| 1838
| 1880
| [[Durango]]
|-
| style='text-align:right'| 92
|
| ''[[:d:Q56598863|Carlos Solano]]''
| Euskal margolaria
| 1888
| 1949
| [[Ispaster]]
|-
| style='text-align:right'| 93
|
| ''[[:d:Q77874589|Cipriano de Otaola y Rojas]]''
| margolari espainiarra
| 1900
| 1865
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 94
|
| [[Jose Luis Aldecoa|Jose Luis Aldecoa Echebarria]]
| bizkaitar margolaria eta abeslaria
| 1914
| 1992
| [[Deustu]]
|-
| style='text-align:right'| 95
|
| [[Borxa Urberuaga]]
| bizkaitar ekintzailea eta margolaria
| 1977
|
| [[Gernika-Lumo]]
|-
| style='text-align:right'| 96
|
| ''[[:d:Q98908482|Carolina García]]''
| margolari espainiarra
|
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 97
|
| [[Esperanza Nuere]]
| Bilbotar margolaria
| 1935
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 98
| [[Fitxategi:Garazi Mugarza.jpg|center|128px]]
| [[Garazi Mugarza]]
| idazle, margolari eta erizaina
| 1995
|
| [[Mallabia]]
|-
| style='text-align:right'| 99
| [[Fitxategi:Elena Ziordia. Ilustratzailea.jpg|center|128px]]
| [[Elena Ziordia]]
| margolaria, ilustratzailea
| 1964
|
| [[Ortuella]]
|-
| style='text-align:right'| 100
|
| [[Susana Talayero]]
| euskal artista
| 1961
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 101
|
| [[Nicasia Madariaga|Nicasia Madariaga Rementeria]]
| Margolaria
| 1875
| 1970
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 102
| [[Fitxategi:Víctor Arrizabalaga Salgado.png|center|128px]]
| [[Víctor Arrizabalaga]]
|
| 1957
|
| [[Mañaria]]
|-
| style='text-align:right'| 103
| [[Fitxategi:Maitane Azurmendi. Artista.jpg|center|128px]]
| [[Maitane Azurmendi]]
| margolaria
| 1978
|
| [[Mungia]]
|-
| style='text-align:right'| 104
|
| [[Sonia Rueda]]
| euskal artista
| 1964
|
| [[Barakaldo]]
|-
| style='text-align:right'| 105
| [[Fitxategi:Amaia Lejarreta, artista.jpg|center|128px]]
| [[Amaia Lejarreta]]
| Artista eta makillatzailea
| 1983
|
| [[Durango]]
|-
| style='text-align:right'| 106
|
| [[Fran Lezama Perier]]
| Euskal herritar margolari surrealista da.
| 1964
|
| [[Zalla]]
|-
| style='text-align:right'| 107
|
| ''[[:d:Q110483028|Benita Benito y Tejada]]''
| 1854-1896
| 1854
| 1896
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 108
|
| ''[[:d:Q110492931|Enrique Zubia Elorduy]]''
|
| 1947
|
| ''[[:d:Q24016810|Bermeo]]''
|-
| style='text-align:right'| 109
|
| ''[[:d:Q110537019|Iñaki Bilbao]]''
|
| 1956
|
| [[Barakaldo]]
|-
| style='text-align:right'| 110
|
| ''[[:d:Q111011222|Luis Ruiz del Arbol]]''
|
| 1938
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 111
| [[Fitxategi:ARTEKOM Art Members 2023.jpg|center|128px]]
| [[Andrea Monrocle]]
|
| 1997
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 112
|
| ''[[:d:Q112762113|Jose Ibarrola]]''
|
| 1955
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 113
|
| ''[[:d:Q114133083|Jesús Pastor]]''
|
| 1954
|
| [[Santurtzi]]
|-
| style='text-align:right'| 114
|
| [[Merche Olabe]]
| Margolaria
| 1957
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 115
| [[Fitxategi:1912-12-10, La Tribuna, Oscar de Nardiz, Bagaría.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q122258369|Oscar de Nardiz]]''
|
| 1873
| 1933
| [[Bizkaia]]
|-
| style='text-align:right'| 116
|
| ''[[:d:Q124145025|Begoña Cubero]]''
|
| 1970
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 117
|
| ''[[:d:Q125314359|Rafael Basterrechea]]''
|
| 1908
|
| [[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 118
| [[Fitxategi:Eukene Urkaregi.jpg|center|128px]]
| [[Eukene Urkaregi]]
| margolari bizkaitarra
| 1950
|
| [[Begoña (barrutia)|Begoña]]<br/>[[Bilbo]]
|-
| style='text-align:right'| 119
|
| ''[[:d:Q127106767|Ignacio Rodríguez Ruiz]]''
|
| 1940
| 2018
| [[Bilbo]]
|}
{{Wikidata list end}}
=== Gipuzkoa ===
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?yob ?yod WHERE {
?item wdt:P19 ?pob .
?pob wdt:P131* wd:Q95010 .
?item wdt:P106 wd:Q1028181 .
OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob . BIND(YEAR(?dob) as ?yob) }
OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod . BIND(YEAR(?dod) as ?yod) }
. }
|wdq=.
|sort=569
|section=31
|columns=number:#,P18,label:izen,description:deskribapena,?yob:Jaiotza data,?yod:Heriotza data,P19
}}
== gizaki ==
{| class='wikitable sortable'
! #
! irudia
! izen
! deskribapena
! Jaiotza data
! Heriotza data
! jaiolekua
|-
| style='text-align:right'| 1
| [[Fitxategi:Ignacio Zuloaga cph.3a44376.jpg|center|128px]]
| [[Ignacio Zuloaga]]
| Euskal margolaria
| 1870
| 1945
| [[Eibar]]
|-
| style='text-align:right'| 2
| [[Fitxategi:Apostoluen Frisoa - Oteiza errepide bazterrean.jpg|center|128px]]
| [[Jorge Oteiza]]
| Euskal Herriko eskultore, margolari, diseinatzaile eta idazle
| 1908
| 2003
| [[Orio]]
|-
| style='text-align:right'| 3
|
| [[Manfred Sommer]]
|
| 1933
| 2007
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 4
|
| [[Begoña Ameztoi]]
|
| 1951
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 5
|
| [[Juan Cabanas|Juan Cábanas]]
| margolari espainiarra
| 1907
| 1979
| [[Asteasu]]
|-
| style='text-align:right'| 6
| [[Fitxategi:"La guerra ha terminado" - 20 (8542744747).jpg|center|128px]]
| [[Darío Villalba]]
|
| 1939
| 2018
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 7
|
| ''[[:d:Q3266816|Luis Salazar]]''
| margolari espainiarra
| 1956
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 8
| [[Fitxategi:José Etxenagusia.jpg|center|128px]]
| [[Jose Etxenagusia]]
| margolari espainiarra
| 1844
| 1912
| [[Hondarribia]]
|-
| style='text-align:right'| 9
| [[Fitxategi:Juan Manuel Besnes e Irigoyen.jpg|center|128px]]
| [[Juan Manuel Besnes|Juan Manuel Besnes Irigoien]]
| margolaria
| 1789
| 1865
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 10
|
| [[Luis García-Ochoa]]
| margolari espainiarra
| 1920
| 2019
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 11
|
| [[Jesus Mari Lazkano]]
| margolari espainiarra
| 1960
|
| [[Bergara]]
|-
| style='text-align:right'| 12
| [[Fitxategi:ISIDRO GIL GAVILONDO.jpg|center|128px]]
| [[Isidro Gil]]
|
| 1843
| 1917
| [[Azkoitia]]
|-
| style='text-align:right'| 13
| [[Fitxategi:Mentxu Gal - Dani Blanco.jpg|center|128px]]
| [[Mentxu Gal]]
| Euskal pintorea, Irungoa
| 1919
| 2008
| [[Irun]]
|-
| style='text-align:right'| 14
| [[Fitxategi:Baltasar de echave.jpg|center|128px]]
| [[Baltasar Etxabe Orio|Baltasar Etxabe]]
| euskal marrazkilaria (1548-ca. 1623)
| 1558
| 1623
| [[Zumaia]]
|-
| style='text-align:right'| 15
| [[Fitxategi:Diego Vasallo Trío DKluba (47562133651).jpg|center|128px]]
| [[Diego Vasallo]]
|
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 16
| [[Fitxategi:Cavacon Italy.jpg|center|128px]]
| [[Arantza Sestayo]]
| margolari espainiarra
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 17
|
| [[Bonifacio Alfonso]]
|
| 1933
| 2011
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 18
|
| [[Edmundo Markuleta]]
|
| 1923
| 1989
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 19
| [[Fitxategi:Iriarte Landscape with Figures.jpg|center|128px]]
| [[Ignacio Iriarte]]
| margolari espainiarra
| 1621
| 1670
| [[Azkoitia]]
|-
| style='text-align:right'| 20
|
| [[Gonzalo Txillida]]
| margolari espainiarra
| 1926
| 2008
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 21
|
| [[Javier Aramburu]]
|
| 1966
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 22
| [[Fitxategi:RicardoSanz.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q6108469|Ricardo Sanz]]''
| margolari espainiarra
| 1957
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 23
|
| [[Antonio Lekuona]]
| margolari gipuzkoarra
| 1831
| 1907
| [[Tolosa]]
|-
| style='text-align:right'| 24
| [[Fitxategi:Ascensio Martiarena.png|center|128px]]
| [[Ascensio Martiarena]]
| margolari espainiarra
| 1884
| 1966
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 25
|
| [[Eloy Erentxun]]
| margolari espainiarra
| 1904
| 1987
| [[Zestoa]]
|-
| style='text-align:right'| 26
| [[Fitxategi:Elias Salaverria y su hijo Eli.jpg|center|128px]]
| [[Elias Salaberria]]
| margolari gipuzkoarra
| 1883
| 1952
| [[Lezo]]
|-
| style='text-align:right'| 27
| [[Fitxategi:“Autorretratua”, Jazinto Olabe.jpg|center|128px]]
| [[Jacinto Olabe]]
| Eibartar margolaria
| 1877
| 1957
| [[Eibar]]
|-
| style='text-align:right'| 28
|
| [[Jesus Olasagasti]]
| margolari espainiarra
| 1907
| 1955
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 29
|
| [[José Luis Sanz-Magallón]]
|
| 1926
| 2000
| [[Zarautz]]
|-
| style='text-align:right'| 30
| [[Fitxategi:Jose Luis Zumeta 001b.jpg|center|128px]]
| [[Jose Luis Zumeta]]
| euskal margolaria
| 1939
| 2020
| [[Usurbil]]
|-
| style='text-align:right'| 31
| [[Fitxategi:Juan Carlos Eguillor (estudioko argazkia).jpg|center|128px]]
| [[Juan Carlos Egillor]]
| Euskal ilustratzailea eta margolaria
| 1947
| 2011
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 32
| [[Fitxategi:Juan Luis Goenaga cropped.jpg|center|128px]]
| [[Juan Luis Goenaga]]
| margolari gipuzkoarra
| 1950
| 2024
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 33
|
| [[Lucas Alberdi]]
|
| 1906
| 1993
| [[Eibar]]
|-
| style='text-align:right'| 34
| [[Fitxategi:Marta Cárdenas (2018).jpg|center|128px]]
| [[Marta Cárdenas]]
| euskal artista
| 1944
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 35
| [[Fitxategi:Nicolas de lekuona-st-mncars.jpg|center|128px]]
| [[Nikolas Lekuona]]
|
| 1913
| 1937
| [[Ordizia]]
|-
| style='text-align:right'| 36
|
| [[Rafael Ruiz Balerdi]]
| margolari espainiarra
| 1934
| 1992
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 37
|
| [[Raul Urrutikoetxea]]
| margolari espainiarra
| 1962
| 2002
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 38
|
| [[Bixente Ameztoi]]
| margolari gipuzkoarra
| 1946
| 2001
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 39
|
| [[Luis Fuente]]
| margolari espainiarra
| 1950
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 40
|
| [[Alejandro Tapia Aiestaran]]
| margolari gipuzkoarra
| 1930
| 2016
| [[Usurbil]]
|-
| style='text-align:right'| 41
|
| [[Alicia Iturrioz]]
|
| 1927
| 2021
| [[Eibar]]
|-
| style='text-align:right'| 42
|
| [[Ana María Parra Gómez]]
|
| 1928
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 43
|
| [[Ana María Batanero]]
|
| 1940
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 44
|
| [[Angel Cabanas|Angel Cábanas]]
|
| 1883
| 1964
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 45
| [[Fitxategi:Antonio valverde.jpg|center|128px]]
| [[Antonio Valverde]]
| euskal idazlea
| 1915
| 1970
| [[Errenteria]]
|-
| style='text-align:right'| 46
|
| [[Bernardino Bienabe]]
| margolari espainiarra
| 1899
| 1987
| [[Irun]]
|-
| style='text-align:right'| 47
|
| [[Carlos Sanz Ramírez]]
| margolari espainiarra
| 1943
| 1987
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 48
|
| [[Carmelo Ortiz de Elgea]]
|
| 1944
|
| [[Aretxabaleta]]
|-
| style='text-align:right'| 49
|
| [[Clara Gangutia]]
| donostiar margolaria
| 1952
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 50
|
| [[Dionisio Azkue Arregi]]
| Euskal idazlea
| 1885
| 1964
| [[Bergara]]
|-
| style='text-align:right'| 51
|
| [[Eduardo Txillida Beltzuntze]]
|
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 52
| [[Fitxategi:Francisco López Alén - Euskal-Erria.jpg|center|128px]]
| [[Frantzisko Lopez|Frantzisko Lopez Alen]]
| euskal idazlea (1866-1910)
| 1866
| 1910
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 53
|
| [[Gaspar Montes]]
| margolari gipuzkoarra
| 1901
| 1998
| [[Irun]]
|-
| style='text-align:right'| 54
|
| [[Gregorio Hombrados]]
| margolari espainiarra
| 1902
| 1978
| [[Zarautz]]
|-
| style='text-align:right'| 55
|
| [[Ignacio Etxandi]]
|
| 1912
| 1953
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 56
|
| [[Ignacio Ugarte]]
| margolari espainiarra
| 1862<br/>1858
| 1914
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 57
|
| [[Imanol Irigoien]]
| euskal idazlea
| 1940
|
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 58
|
| [[Irene Laffitte]]
|
| 1941
| 2001
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 59
|
| [[Iñaki Grazenea]]
| margolari gipuzkoarra
| 1972
|
| [[Hondarribia]]
|-
| style='text-align:right'| 60
| [[Fitxategi:Iñaki Larrañaga artista 2006an.jpg|center|128px]]
| [[Iñaki Larrañaga Iglesias]]
| euskal artista
| 1931
|
| [[Eibar]]
|-
| style='text-align:right'| 61
|
| [[Iñaki Ruiz de Egino]]
| margolari eta eskultore gipuzkoarra
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 62
|
| [[Iñigo Ormazabal]]
| margolari espainiarra
| 1951
| 2021
| [[Añorga]]
|-
| style='text-align:right'| 63
|
| [[Javier Alkain]]
|
| 1960
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 64
|
| [[Javier Arozena]]
| donostiar margolaria
| 1935
| 2016
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 65
|
| [[Jesus Montes]]
|
| 1940
|
| [[Irun]]
|-
| style='text-align:right'| 66
|
| [[Jesús María Cormán]]
| Idazlea, kanta-idazle eta margolaria
| 1966
|
| [[Pasaia]]
|-
| style='text-align:right'| 67
|
| [[Jose Antonio Ferrán]]
| margolari espainiarra
| 1930
|
| [[Irun]]
|-
| style='text-align:right'| 68
| [[Fitxategi:JpseAntonioSistiaga 2017Durangokartela.jpg|center|128px]]
| [[Jose Antonio Sistiaga]]
| margolari gipuzkoarra
| 1932
| 2023
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 69
|
| [[Jose Grazenea]]
| margolari gipuzkoarra
| 1927
| 2021
| [[Irun]]
|-
| style='text-align:right'| 70
| [[Fitxategi:Pelex 001.JPG|center|128px]]
| [[Jose Luis Elexpe]]
|
| 1969
|
| [[Usurbil]]
|-
| style='text-align:right'| 71
|
| [[Jose Ramon Amondarain]]
| margolari espainiarra
| 1964
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 72
| [[Fitxategi:Julen Ribas erretratua (Ane Idigoras) zb.jpg|center|128px]]
| [[Julen Ribas]]
| Euskal marrazkilaria
| 1981
|
| [[Arrasate]]
|-
| style='text-align:right'| 73
|
| [[Julio Franco|Julio Franco Tardaguila]]
| margolari espainiarra
| 1903
| 1980
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 74
| [[Fitxategi:Portrait Zigor.jpg|center|128px]]
| [[Kepa Akixo]]
| gipuzkoar eskultorea
| 1947
|
| [[Aretxabaleta]]
|-
| style='text-align:right'| 75
| [[Fitxategi:Koldobika Jauregi Dantza-ren (Telmo Esnal, 2017. Txintxua Films) filmatzean (DOE0561v1).jpg|center|128px]]
| [[Koldobika Jauregi (eskultorea)|Koldobika Jauregi]]
| eskultore euskal herritarra
| 1959
| 2024
| [[Alkiza]]
|-
| style='text-align:right'| 76
|
| [[Luis Javier Arrieta]]
| margolari espainiarra
| 1945
|
| [[Arrasate]]
|-
| style='text-align:right'| 77
|
| [[Manu Muniategiandikoetxea]]
| margolari gipuzkoarra
| 1966
|
| [[Bergara]]
|-
| style='text-align:right'| 78
|
| [[Mariano Royo Ximenez]]
| margolari espainiarra
| 1949
| 1985
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 79
|
| [[Miguel Bilbao Beraza]]
|
| 1961
|
| [[Zumarraga]]
|-
| style='text-align:right'| 80
|
| [[Miguel Ángel Álvarez Muro]]
|
| 1927
| 2011
| [[Tolosa]]
|-
| style='text-align:right'| 81
|
| [[Miren Aranburu]]
|
| 2000
|
| [[Lazkao]]
|-
| style='text-align:right'| 82
|
| [[Narkis Balentziaga|Narciso Balentziaga]]
|
| 1905
| 1935
| [[Zestoa]]
|-
| style='text-align:right'| 83
|
| [[Naty Altuna]]
|
| 1915
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 84
| [[Fitxategi:Munoadibujando.jpg|center|128px]]
| [[Rafael Munoa]]
| margolari espainiarra
| 1930
| 2012
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 85
|
| [[Ramón Zuriarrain|Ramón Zurriarain]]
|
| 1948
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 86
|
| [[Rosa Valverde]]
|
| 1953
| 2015
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 87
|
| [[Sabino Izeta]]
| margolari espainiarra
| 1876
| 1918
| [[Zarautz]]
|-
| style='text-align:right'| 88
|
| [[Simon Arrieta]]
| XX. mendeko bergarar margolaria
| 1915
| 1969
| [[Bergara]]
|-
| style='text-align:right'| 89
|
| [[Vicente Berrueta]]
| margolari espainiarra
| 1867
| 1909
| [[Irun]]
|-
| style='text-align:right'| 90
|
| [[Vicente Cobreros]]
| margolaria
| 1898
| 1976
| [[Tolosa]]
|-
| style='text-align:right'| 91
|
| [[Esperanza Zabala]]
| margolari espainiarra
| 1974
|
| [[Eibar]]
|-
| style='text-align:right'| 92
| [[Fitxategi:Pablo Zabalo arkitektoa eta Carlos Elguezabal eskultorea.jpg|center|128px]]
| [[Pablo Zabalo]]
|
| 1893
| 1961
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 93
|
| [[Idoia Montón]]
| gipuzkoar margolaria eta eskultorea
| 1969
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 94
|
| ''[[:d:Q21065585|Alejandro Garmendia]]''
| margolari espainiarra
| 1959
| 2017
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 95
| [[Fitxategi:Julián Tellaeche ca. 1910.jpg|center|128px]]
| [[Julian Tellaetxe|Julián Tellaeche]]
|
| 1884
| 1957
| [[Bergara]]
|-
| style='text-align:right'| 96
|
| ''[[:d:Q28503006|Luis López Escoriaza]]''
| margolari espainiarra
| 1909
| 1985
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 97
|
| [[Xiri Andonegi]]
| Eskultore eta margolaria
| 1955
| 2011
| [[Mutriku]]
|-
| style='text-align:right'| 98
|
| [[Maider López Sáenz]]
| artista
| 1975
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 99
|
| [[Jose Maria Askuntze]]
|
| 1923
| 1991
| [[Beasain]]
|-
| style='text-align:right'| 100
|
| [[Udane Juaristi]]
| gipuzkoar margolaria
| 1985
|
| [[Azkoitia]]
|-
| style='text-align:right'| 101
|
| ''[[:d:Q52157360|Gerardo Armesto Hernando]]''
|
| 1919
| 1957
| [[Lazkao]]
|-
| style='text-align:right'| 102
|
| [[Inocencia Arangoa]]
| euskal margolari eta zeramikaria
| 1884
| 1972
| [[Altza]]
|-
| style='text-align:right'| 103
|
| ''[[:d:Q55837137|Luis Brochetón y Muguruza]]''
| margolari espainiarra
| 1826
| 1863
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 104
|
| ''[[:d:Q55838102|Pedro Alejandrino Irureta Artola]]''
|
| 1854<br/>1851
| 1912
| [[Tolosa]]
|-
| style='text-align:right'| 105
|
| ''[[:d:Q55947170|Juan María Álvarez Emparanza]]''
|
| 1933
| 1996
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 106
|
| ''[[:d:Q55990658|Juan Carlos Savater]]''
|
| 1953
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 107
| [[Fitxategi:Matxin.jpg|center|128px]]
| [[Matxin Labaien]]
| margolaria eta idazlea, Tolosan (Gipuzkoa) jaioa
| 1931
| 2021
| [[Tolosa]]
|-
| style='text-align:right'| 108
| [[Fitxategi:Iñigo Manterola-45 2.jpg|center|128px]]
| [[Iñigo Manterola]]
| eskultore espainiarra
| 1973
|
| [[Orio]]
|-
| style='text-align:right'| 109
|
| ''[[:d:Q73488483|José Sarriegui Aldanondo]]''
|
| 1911
| 1967
| [[Ordizia]]
|-
| style='text-align:right'| 110
|
| ''[[:d:Q88866947|Maitere Mujika]]''
| margolaria
| 1937
|
| [[Idiazabal]]
|-
| style='text-align:right'| 111
|
| [[Maitere Mujika]]
| margolari espainiarra
| 1937
|
| [[Idiazabal]]
|-
| style='text-align:right'| 112
|
| [[Nikolas Mugika]]
| Bergarako margolaria
| 1885
| 1948
| [[Bergara]]
|-
| style='text-align:right'| 113
|
| ''[[:d:Q96774942|Javier Arizabalo]]''
| Irundar ospetsua
| 1965
|
| [[Irun]]<br/>[[Donibane Lohizune]]
|-
| style='text-align:right'| 114
|
| [[Ricardo Tejedor]]
|
| 1882
| 1944
| [[Irun]]
|-
| style='text-align:right'| 115
|
| [[Carlos Landi Sorondo]]
| Tolosar margolaria eta ilustratzailea
| 1896
| 1974
| [[Tolosa]]
|-
| style='text-align:right'| 116
|
| [[Luis Rodríguez Gal]]
|
| 1894
| 1968
| [[Irun]]
|-
| style='text-align:right'| 117
|
| ''[[:d:Q105575641|Juan Pérez Agirregoikoa]]''
|
| 1963
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 118
| [[Fitxategi:Arantxa orbegozo.jpg|center|128px]]
| [[Arantxa Orbegozo]]
| Tolosar kirolaria
| 1962
|
| [[Tolosa]]
|-
| style='text-align:right'| 119
|
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
| gipuzkoar artista plastikoa
| 1952
| 2019
| [[Tolosa]]
|-
| style='text-align:right'| 120
|
| ''[[:d:Q108934846|Ramon Aranzabal]]''
| Margolaria
| 1950
| 2021
| [[Arrasate]]
|-
| style='text-align:right'| 121
|
| ''[[:d:Q110537033|José Gracenea Agirregomezkorta]]''
|
| 1927
|
| [[Irun]]
|-
| style='text-align:right'| 122
|
| ''[[:d:Q110537042|Carlos Martínez Añibarro]]''
|
| 1924
| 1991
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 123
|
| ''[[:d:Q110680773|Javier San José Marqués]]''
| arkitekto espainiarra
| 1949
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 124
|
| [[Martxe Arana]]
| Aretxabaletako margolaria
| 1943
|
| [[Aretxabaleta]]
|-
| style='text-align:right'| 125
| [[Fitxategi:Alaia Gaztelumendi Mendarte.jpg|center|128px]]
| [[Alaia Gaztelumendi Mendarte]]
| Margolaria, muralista eta arte plastikako irakaslea
| 1993
|
| [[Oiartzun]]
|-
| style='text-align:right'| 126
|
| [[Bernabe Oiarzabal]]
| margolaria
| 1912
| 1982
| [[Olaberria]]
|-
| style='text-align:right'| 127
|
| ''[[:d:Q114199902|Ignacio de Uranga]]''
|
| 1769
| 1838
| [[Tolosa]]
|-
| style='text-align:right'| 128
| [[Fitxategi:Verde Prato.jpg|center|128px]]
| [[Ana Arsuaga]]
| Tolosako musikari eta margolaria
| 1994
|
| [[Tolosa]]
|-
| style='text-align:right'| 129
|
| ''[[:d:Q116872161|Narciso Rota]]''
|
| 1926
| 2004
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 130
|
| ''[[:d:Q119164877|Sara Aiesa]]''
| Artista, margolaria
| 1997
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 131
|
| [[Joxe Migel Zumalabe]]
| Gipuzkoako irakasle, aparejadore, lexikografo, euskaltzale eta pintorea (1906-1992)
| 1906
| 1992
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 132
| [[Fitxategi:Faustino Aranzabal.jpg|center|128px]]
| [[Faustino Aranzabal]]
| margolari, koroegrafo
| 1968
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 133
| [[Fitxategi:Esther Galarza, artista.jpg|center|128px]]
| [[Esther Galarza]]
| Zeramikaria eta margolaria
| 1956
|
| [[Eibar]]
|-
| style='text-align:right'| 134
|
| [[Nexgraff]]
| gipuzkoar margolaria
| 2003
|
| [[Pasaia]]
|-
| style='text-align:right'| 135
|
| ''[[:d:Q125320189|Cosme Churruca]]''
|
| 1947
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 136
|
| ''[[:d:Q125947461|Pedro Etxeberria Ansa]]''
| margolaria, artista
| 1929
| 2007
| [[Pasaia]]
|-
| style='text-align:right'| 137
|
| ''[[:d:Q125947884|Elisabet Azurmendi]]''
| margolaria
|
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 138
|
| ''[[:d:Q126126262|Ignacio Elizaran Txapartegi]]''
| margolaria, idazlea
| 1944
| 2020
| [[Tolosa]]
|-
| style='text-align:right'| 139
|
| ''[[:d:Q126165454|Patxi Epelde]]''
| margolaria, eskultorea
| 1956
| 2019
| [[Tolosa]]
|-
| style='text-align:right'| 140
|
| ''[[:d:Q129641485|Asun del Pozo]]''
| margolaria
| 1962
|
| [[Donostia]]
|-
| style='text-align:right'| 141
|
| ''[[:d:Q130619206|Xabier Arribas]]''
| margolaria, argazkilaria eta irakaslea
| 1963
|
| [[Donostia]]
|}
{{Wikidata list end}}
=== Lapurdi ===
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?yob ?yod WHERE {
?item wdt:P19 ?pob .
?pob wdt:P131* wd:Q81801 .
?item wdt:P106 wd:Q671023 .
OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob . BIND(YEAR(?dob) as ?yob) }
OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod . BIND(YEAR(?dod) as ?yod) }
. }
|wdq=.
|sort=569
|section=31
|columns=number:#,P18,label:izen,description:deskribapena,?yob:Jaiotza data,?yod:Heriotza data,P19
}}
{{Wikidata list end}}
=== Nafarroa ===
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?yob ?yod WHERE {
?item wdt:P19 ?pob .
?pob wdt:P131* wd:Q4018.
?item wdt:P106 wd:Q1028181 .
OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob . BIND(YEAR(?dob) as ?yob) }
OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod . BIND(YEAR(?dod) as ?yod) }
. }
|wdq=.
|sort=569
|section=31
|columns=number:#,P18,label:izen,description:deskribapena,?yob:Jaiotza data,?yod:Heriotza data,P19
}}
== gizaki ==
{| class='wikitable sortable'
! #
! irudia
! izen
! deskribapena
! Jaiotza data
! Heriotza data
! jaiolekua
|-
| style='text-align:right'| 1
|
| [[Xavier Bueno]]
|
| 1915
| 1979
| [[Bera]]
|-
| style='text-align:right'| 2
|
| [[Pedro Salaberri]]
| margolari espainiarra
| 1947
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 3
| [[Fitxategi:Joan Gascó - Altarpiece of Saint Peter Martyr - Google Art Project.jpg|center|128px]]
| [[Joan Gascó]]
| margolari espainiarra
| 1480
| 1529
| [[Tafalla]]
|-
| style='text-align:right'| 4
| [[Fitxategi:Juan Iturralde y Suit.jpg|center|128px]]
| [[Joan Iturralde Suit|Juan Iturralde]]
|
| 1840
| 1909
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 5
|
| [[Pello Irujo]]
| nafar politikari abertzalea
| 1910
| 1983
| [[Lizarra]]
|-
| style='text-align:right'| 6
| [[Fitxategi:Loperena agricultor224.jpg|center|128px]]
| [[Antonio Loperena]]
|
| 1922
| 2010
| [[Arguedas]]
|-
| style='text-align:right'| 7
| [[Fitxategi:Efigie de Muñoz Sola-Museo Muñoz Sola de Arte Moderno (Tudela).jpg|center|128px]]
| [[César Muñoz Sola]]
| margolari espainiarra
| 1921
| 2000
| [[Tutera]]
|-
| style='text-align:right'| 8
|
| [[Aniceto Lagarde]]
| margolari nafarra
| 1832
| 1909
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 9
|
| [[Ernesto Murillo]]
|
| 1952
|
| [[Murchante]]
|-
| style='text-align:right'| 10
|
| [[Juan Jose Akerreta]]
|
| 1946
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 11
|
| ''[[:d:Q6301096|Juan Valdelmira de Leon]]''
| margolari espainiarra
| 1635
| 1666
| [[Tafalla]]
|-
| style='text-align:right'| 12
| [[Fitxategi:Antonio gonzález ruiz-autorretrato-academia.jpg|center|128px]]
| [[Antonio González Ruiz]]
| margolari espainiarra
| 1711
| 1788
| [[Corella]]
|-
| style='text-align:right'| 13
| [[Fitxategi:Fernando Beorlegui Beguiristain.jpg|center|128px]]
| [[Fernando Beorlegi]]
| margolari nafarra
| 1928
| 2008
| [[Tebas-Muru Artederreta]]
|-
| style='text-align:right'| 14
|
| [[Francisco Fabo]]
|
| 1936
|
| [[Martzilla]]
|-
| style='text-align:right'| 15
|
| [[Javier Ziga|Javier Ziga Etxandi]]
| Nafar margolaria
| 1877
| 1960
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 16
| [[Fitxategi:Lorenzo Aguirre.jpg|center|128px]]
| [[Lorenzo Aguirre]]
|
| 1884
| 1942
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 17
|
| [[Merche Goñi]]
| margolari espainiarra
| 1945
| 2019
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 18
| [[Fitxategi:Pilar García Escribano - Pintora Española.jpg|center|128px]]
| [[Pilar García]]
| margolari espainiarra
| 1942
|
| [[Murchante]]
|-
| style='text-align:right'| 19
|
| [[Ana Izura]]
| margolari nafarra
| 1943
|
| [[Tafalla]]
|-
| style='text-align:right'| 20
|
| [[Enrike Zubiri]]
| euskal idazlea
| 1868
| 1943
| [[Luzaide]]
|-
| style='text-align:right'| 21
| [[Fitxategi:Faizkorbe.jpg|center|128px]]
| [[Faustino Aizkorbe]]
|
| 1948
|
| [[Olloki]]
|-
| style='text-align:right'| 22
|
| [[Inocencio Gartzia Asarta]]
| margolari espainiarra
| 1862
| 1921
| [[Gastiain]]
|-
| style='text-align:right'| 23
| [[Fitxategi:Busto Basiano en Murchante.jpg|center|128px]]
| [[Jesús Basiano]]
| margolari espainiarra
| 1889
| 1966
| [[Murchante]]
|-
| style='text-align:right'| 24
|
| [[Joakim Fraile]]
| margolari espainiarra
| 1930
| 1998
| [[Garinoain]]
|-
| style='text-align:right'| 25
|
| [[Joakin Resano]]
|
| 1948
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 26
|
| [[Jose Migel Corral]]
| margolari espainiarra
| 1968
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 27
|
| [[Juan Frias]]
|
| 1350
|
| [[Erriberri]]
|-
| style='text-align:right'| 28
| [[Fitxategi:Juan Gorriti 1996 Egunkaria Edurne Koch.png|center|128px]]
| [[Juan Gorriti]]
|
| 1942
|
| [[Oderitz]]
|-
| style='text-align:right'| 29
|
| [[Miguel Angel Etxauri]]
| margolari nafarra
| 1927
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 30
| [[Fitxategi:Sestao - Monumento 3.JPG|center|128px]]
| [[Nicolás Espartza]]
| margolari espainiarra
| 1872
| 1928
| [[Tutera]]
|-
| style='text-align:right'| 31
|
| [[Patxi Buldain]]
|
| 1927
| 2024
| [[Uharte (Iruñerria)|Uharte]]
|-
| style='text-align:right'| 32
|
| [[Peio Azketa]]
| margolari nafarra
| 1948
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 33
|
| [[Xabier Morrás]]
| margolari nafarra
| 1943
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 34
|
| [[Joan Lunbier]]
| margolari espainiarra
| 1600
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 35
| [[Fitxategi:Molina-retrato de miguel perez de aibar.JPG|center|128px]]
| [[Miguel Perez de Aibar]]
| margolari espainiarra
|
| 1697
| [[Tutera]]
|-
| style='text-align:right'| 36
| [[Fitxategi:Retrato Julio Garcia de la Peña Oller.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q16585737|Julio García de la Peña Oller]]''
| margolari espainiarra
| 1926
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 37
| [[Fitxategi:Puerta de Amistad (Cascante) 03.jpg|center|128px]]
| [[Manuel Clemente Ochoa]]
| margolari espainiarra
| 1937
|
| [[Cascante]]
|-
| style='text-align:right'| 38
|
| [[Rafael Bartolozzi]]
| margolari espainiarra
| 1943
| 2009
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 39
|
| [[Juan Landa (margolaria)]]
| margolari espainiarra
| 1550
| 1614
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 40
|
| [[Elias Garralda]]
| margolari nafarra (1926-2012)
| 1926
| 2012
| [[Lesaka]]
|-
| style='text-align:right'| 41
| [[Fitxategi:Miren Asiain Lora.jpg|center|128px]]
| [[Miren Asiain]]
| Euskal idazle eta ilustratzailea
| 1988
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 42
|
| [[Asunción García Asarta]]
| euskal herriko artista
| 1905
| 1986
| [[Gastiain]]
|-
| style='text-align:right'| 43
|
| [[Salvador Beuntza]]
| margolari espainiarra
| 1932
| 2003
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 44
|
| [[Leocadio Muro]]
|
| 1897
| 1987
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 45
|
| [[Miguel Pérez Torres]]
|
| 1894
| 1951
| [[Tutera]]
|-
| style='text-align:right'| 46
|
| [[Migel Etxauri]]
| margolari nafarra
| 1927
| 2024
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 47
|
| [[Salustiano Asenjo]]
|
| 1834
| 1897
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 48
|
| [[Patxi Ezquieta]]
|
| 1960
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 49
|
| [[Adela Bazo]]
| Nafar margolari
| 1905
| 1984
| [[Cascante]]
|-
| style='text-align:right'| 50
|
| [[Emilio Sánchez Cayuela]]
| margolari nafarra
| 1907
| 1993
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 51
|
| [[Pedro Lozano Sotés]]
| margolari espainiarra
| 1907
| 1985
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 52
| [[Fitxategi:Kepa Auzmendiri eskainitako plaka.jpg|center|128px]]
| [[Kepa Arizmendi]]
| margolari nafarra
| 1958
| 2009
| [[Elizondo]]
|-
| style='text-align:right'| 53
|
| ''[[:d:Q71539131|Andrés Larraga Montaner]]''
| margolari espainiarra
| 1862<br/>1860
| 1931
| [[Valtierra]]
|-
| style='text-align:right'| 54
|
| [[Gerardo Lizarraga]]
|
| 1905
| 1982
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 55
|
| ''[[:d:Q77250099|Miguel Gortari Beiner]]''
|
| 1920
| 1977
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 56
|
| [[Crispín Martínez]]
| margolari nafarra
| 1903
| 1957
| [[Oibar]]
|-
| style='text-align:right'| 57
| [[Fitxategi:Karle Garmendia Aldaz.jpg|center|128px]]
| [[Karle Garmendia Aldaz]]
| margolari espainiarra
| 1898
| 1983
| [[Orotz-Betelu]]
|-
| style='text-align:right'| 58
|
| [[Jose Abad Azpilikueta]]
| nafar margolaria
| 1930
| 1985
| [[Martzilla]]
|-
| style='text-align:right'| 59
|
| [[Natalio Uhalde]]
|
| 1873
| 1951
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 60
|
| ''[[:d:Q86529858|Luis Araujo Martínez]]''
| margolari espainiarra
| 1932
| 2009
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 61
| [[Fitxategi:2007 Autorretrato Jose Antonio Pelaez Ochoa 24x20.jpg|center|128px]]
| [[José Antonio Peláez]]
|
| 1955
|
| [[Castejón]]
|-
| style='text-align:right'| 62
| [[Fitxategi:Autorretrato de Luis Garrido.jpg|center|128px]]
| [[Luis Garrido]]
| margolaria
| 1951
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 63
|
| ''[[:d:Q96096740|Isabel Garay]]''
|
| 1946
| 2016
| [[Muskitz]]
|-
| style='text-align:right'| 64
| [[Fitxategi:Anamarimarin tokikom Erran.jpg|center|128px]]
| [[Ana Mari Marin]]
| margolaria
| 1933
| 2020
| [[Elizondo]]
|-
| style='text-align:right'| 65
|
| ''[[:d:Q105993900|Jaime Basiano Goizueta]]''
| margolari espainiarra
| 1943
| 2021
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 66
|
| ''[[:d:Q109729220|Juan Larramendi Arburua]]''
|
| 1917
| 2005
| ''[[:d:Q120171373|Vera de Bidasoa]]''
|-
| style='text-align:right'| 67
|
| ''[[:d:Q110037785|Gonzalo Nicuesa]]''
|
| 1976
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 68
|
| [[Enrique Zudaire Iriarte]]
|
| 1914
| 1984
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 69
|
| ''[[:d:Q110537020|Juan de Bustamante]]''
|
|
|
| [[Nafarroa Garaia]]
|-
| style='text-align:right'| 70
|
| ''[[:d:Q110795205|Marisa Lozano Bartolozzi]]''
|
| 1946
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 71
|
| [[Pedro Manterola]]
| nafar margolari, idazle eta arte-teorilaria
| 1935
| 2016
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 72
|
| [[Txaro Fontalba]]
|
| 1965
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 73
|
| ''[[:d:Q111424876|Emeterio Tomás Herrero]]''
|
| 1886
| 1954
| [[Mendaza]]
|-
| style='text-align:right'| 74
|
| ''[[:d:Q111424902|Txaro Fontalba]]''
|
| 1965
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 75
|
| [[Teresa Izu]]
| margolaria, ilustratzailea
| 1965
| 2000
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 76
|
| [[Francisco Etxenike|Francisco Etxenike Antxorena]]
|
| 1880
| 1948
| [[Elizondo]]
|-
| style='text-align:right'| 77
|
| [[Jose Mari Apezetxea|Jose Mari Apezetxea Fagoaga]]
| Baztandar margolaria
| 1927
| 2017
| [[Erratzu]]
|-
| style='text-align:right'| 78
|
| [[Gloria Ferrer|Gloria Ferrer Garcia]]
| Nafar margolaria
| 1936
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 79
|
| [[Isabel Peralta|Isabel Peralta Rubi]]
| Nafar margolaria (1921-2007)
| 1921
| 2007
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 80
| [[Fitxategi:Ignacio guibert.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q116854248|Ignacio Guibert Amor]]''
|
| 1916
| 1992
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 81
|
| ''[[:d:Q116870412|José Serrano Amatriain]]''
|
| 1902
| 1974
| [[Tutera]]
|-
| style='text-align:right'| 82
|
| ''[[:d:Q116879030|José María Monguilot Navascués]]''
|
| 1915
| 2012
| [[Tutera]]
|-
| style='text-align:right'| 83
|
| ''[[:d:Q116945752|Sabiniano Cabañas Mecoleta]]''
|
| 1903
| 1936
| [[Sesma]]
|-
| style='text-align:right'| 84
|
| [[Miguel Leache Resano]]
|
| 1959
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 85
|
| ''[[:d:Q116963966|Mariano Vázquez Andueza]]''
|
|
|
| [[Erroibar]]
|-
| style='text-align:right'| 86
|
| ''[[:d:Q118365477|Aurelio Vera-Fajardo Picatoste]]''
|
| 1884
| 1946
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 87
|
| ''[[:d:Q118471008|Florentino Andueza Alfaro]]''
|
| 1899
| 1988
| [[Tafalla]]
|-
| style='text-align:right'| 88
|
| [[Erkuden Txokarro]]
| Margolaria eta jostuna
| 1974
|
| [[Iruñea]]
|-
| style='text-align:right'| 89
|
| ''[[:d:Q124692441|Rosa Iribarren]]''
|
| 1894
| 1958
| [[Tutera]]
|-
| style='text-align:right'| 90
|
| ''[[:d:Q124745116|Laureana Bartolomé Lorente]]''
|
|
|
| [[Lizarra]]
|-
| style='text-align:right'| 91
| [[Fitxategi:Antonio Laita, destacado pintor realista.jpg|center|128px]]
| ''[[:d:Q125965719|Antonio Laita Viguria]]''
|
| 1951
|
| [[Zirauki]]
|}
{{Wikidata list end}}
=== Zuberoa ===
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?yob ?yod WHERE {
?item wdt:P19 ?pob .
?pob wdt:P131* wd:Q673040 .
?item wdt:P106 wd:Q1028181 .
OPTIONAL { ?item wdt:P569 ?dob . BIND(YEAR(?dob) as ?yob) }
OPTIONAL { ?item wdt:P570 ?dod . BIND(YEAR(?dod) as ?yod) }
. }
|wdq=.
|sort=569
|section=31
|columns=number:#,P18,label:izen,description:deskribapena,?yob:Jaiotza data,?yod:Heriotza data,P19
}}
{{Wikidata list end}}<graph>{
"version": 2,
"width": 400,
"height": 200,
"data": [
{
"name": "table",
"values": [
{
"x": 0,
"y": 78
},
{
"x": 1,
"y": 64
},
{
"x": 2,
"y": 61
},
{
"x": 3,
"y": 57
},
{
"x": 4,
"y": 83
},
{
"x": 5,
"y": 61
},
{
"x": 6,
"y": 71
},
{
"x": 7,
"y": 64
},
{
"x": 8,
"y": 41
},
{
"x": 9,
"y": 22
}
]
}
],
"scales": [
{
"name": "x",
"type": "linear",
"range": "width",
"zero": false,
"domain": {
"data": "table",
"field": "x"
}
},
{
"name": "y",
"type": "linear",
"range": "height",
"nice": true,
"domain": {
"data": "table",
"field": "y"
}
}
],
"axes": [
{
"type": "x",
"scale": "x"
},
{
"type": "y",
"scale": "y"
}
],
"marks": [
{
"type": "area",
"from": {
"data": "table"
},
"properties": {
"enter": {
"x": {
"scale": "x",
"field": "x"
},
"y": {
"scale": "y",
"field": "y"
},
"y2": {
"scale": "y",
"value": 0
},
"fill": {
"value": "steelblue"
},
"interpolate": {
"value": "monotone"
}
}
}
}
]
}</graph>
edhrmo0hje0ozzth6wzrg2jc8jxx6g4
Asier
0
670802
9967691
9930016
2024-11-13T13:23:34Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967691
wikitext
text/x-wiki
{{Pertsona Izena
| izena = Asier
| irudia =
| oina =
| ahoskera =
| generoa = gizonezkoa
| esanahia = hasiera
| jatorrizko eskualdea = {{bandera|EH}}
| jatorria = [[Francisco Navarro Villoslada]]ren ''[[Amaia edo euskaldunak VIII. mendean]]''
| antzeko izenak =
| izenaren eguna =
}}
'''Asier''' [[gizon]]ezkoen [[euskaldun|euskal]] izena da.
[[Francisco Navarro Villoslada]] idazlearen ''[[Amaia edo euskaldunak VIII. mendean]]'' liburuko pertsonaia, Amagoiaren semea. Izen honen esanahia ('hasiera') Amaia beste pertsonaia nagusiaren izenaren adierari ('bukaera'ri) kontrajartzen zaio, kontakizuna lehendabiziko kristauen eta azkeneko jentilen ingurukoa baita. Asierrek Eudon izena ere hartzen du eleberrian.<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_eoda&Itemid=469&lang=en&view=izenak|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=Izendegia: Pertsona-izenak}}</ref>.
== Asier izena duten pertsona ezagunak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P735 wd:Q27068089 . ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
|-
| [[Asier Abaunza]]
| [[politikari]]
| [[Bilbo]]
| 1978-09-10
|
|-
| [[Asier Agirre]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Iruñea]]
| 1995-06-11
|
|-
| [[Asier Alcedo]]
| [[bertsolari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Portugalete]]
| 1996
|
|-
| [[Asier Altuna]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Bergara]]
| 1969-05-04
|
|-
| [[Asier Antona]]
| [[politikari]]
| [[Bilbo]]
| 1976-12-27
|
|-
| [[Asier Antonio]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Irun]]
| 1979-07-10
|
|-
| [[Asier Arranz]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| ''[[:d:Q5745787|Campo de Cuéllar]]''
| 1987-03-28
|
|-
| [[Asier Arruti]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Usurbil]]
| 1984-07-27
|
|-
| [[Asier Atxa]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Aretxabaleta]]
| 1980-03-23
|
|-
| [[Asier Barahona]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Miranda Ebro]]
| 1992-11-18
|
|-
| [[Asier Barandiaran]]
| ''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Galdakao]]
| 1970-05-15
|
|-
| [[Asier Barrenetxea]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Bilbo]]
| 1983-11-11
|
|-
| [[Asier Benito]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Amurrio]]
| 1995-02-11
|
|-
| [[Asier Berasaluze]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Berriz]]
| 1983-12-26
|
|-
| [[Asier Burguete]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Irun]]
| 1998-01-25
|
|-
| [[Asier Cuevas]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Eibar]]
| 1973-01-16
|
|-
| [[Asier Córdoba]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Bilbo]]
| 2000-03-31
|
|-
| [[Asier Etxaburu]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Ondarroa]]
| 1994-04-07
|
|-
| [[Asier Etxeandia]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikari]]<br/>[[telebista-aktore]]
| [[Bilbo]]
| 1975-06-27
|
|-
| [[Asier Fernández de Bobadilla]]
| ''[[:d:Q13382487|windsurfer]]''
| [[Bilbo]]
| 1972
|
|-
| [[Asier García Pereiro|Asier García]]
| ''[[:d:Q45322469|gurpil-aulkiko saskibaloi jokalaria]]''
| [[Bilbo]]
| 1981-06-11
|
|-
| [[Asier García Fuentes]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Bilbo]]
| 1966-10-27
|
|-
| [[Asier Garitano]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Bergara]]
| 1969-12-06
|
|-
| [[Asier Gerrikaetxebarria]]
| [[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Bilbo]]
| 1976-06-11
|
|-
| [[Asier Goiria]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Zornotza]]
| 1980-09-19
|
|-
| [[Asier Gonzalez|Asier Gonzalez Soreasu]]
| [[musikari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[politikari]]
| [[Bilbo]]<br/>[[Begoña (barrutia)|Begoña]]
| 1982-05-11
|
|-
| [[Asier Goti]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Barakaldo]]
| 1989-05-03
|
|-
| [[Asier Gozategi]]
| [[musikari]]
| [[Orio]]
| 1972
|
|-
| [[Asier Guenetxea]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Aretxabaleta]]
| 1970-05-15
|
|-
| [[Asier Hernandez]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1971-05-14
|
|-
| [[Asier Hormaza]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Algorta]]
| 1970-03-21
|
|-
| [[Asier Illarramendi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Mutriku]]
| 1990-03-08
|
|-
| [[Asier Iriondo]]
| [[bertsolari]]
| [[Beasain]]
| 1973-05-23
|
|-
| [[Asier Ituarte]]
| [[musikari]]
| [[Ondarroa]]
| 20th century
|
|-
| [[Asier Larraza|Asier Larraza Gorrotxategi]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Zumarraga]]
| 1975-04-13
|
|-
| [[Asier Laspiur]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Eibar]]
| 1960
|
|-
| [[Asier Lopez Etxeberria]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1982-07-08
|
|-
| [[Asier Macazaga]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Gasteiz]]
| No/unknown value
|
|-
| [[Asier Maeztu]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-10-14
|
|-
| [[Asier Martínez]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Zizur Nagusia]]
| 2000-04-22
|
|-
| [[Asier Mendizabal]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Ordizia]]
| 1973-01-29
|
|-
| [[Asier Muniain]]
| ''[[:d:Q13561328|surflari]]''
| [[Zarautz]]
| 1982-01-02
|
|-
| [[Asier Odriozola]]
| [[kazetari]]
| [[Lasarte-Oria]]
| 1968
|
|-
| [[Asier Olaizola]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Goizueta]]
| 1975-05-05
|
|-
| [[Asier Ormazabal]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Bilbo]]
| 1982-10-21
|
|-
| [[Asier Oruesagasti]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1986
|
|-
| [[Asier Osinalde]]
| [[irakasle]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1975
|
|-
| [[Asier Otamendi]]
| [[bertsolari]]
| [[Urretxu]]
| 1971
|
|-
| [[Asier Peña]]
| ''[[:d:Q10866633|izotz gaineko abiadura-patinatzailea]]''<br/>''[[:d:Q26876991|lerroko abiadura-patinatzaile]]''
| [[Iruñea]]
| 1977-04-15
|
|-
| [[Asier Polo]]
| ''[[:d:Q13219637|biolontxelista]]''
| [[Bilbo]]
| 1971
|
|-
| [[Asier Riesgo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Deba]]
| 1983-10-06
|
|-
| [[Asier Salcedo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gasteiz]]
| 1980-04-09
|
|-
| [[Asier Santana]]
| ''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Idiazabal]]
| 1979-02-03
|
|-
| [[Asier Sarasua Aranberri]]
| ''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Eibar]]
| 1969
|
|-
| [[Asier Serrano]]
| [[idazle]]<br/>[[musikari]]
| [[Eibar]]
| 1975-05-20
|
|-
| [[Asier Sota]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q12406482|umorista]]''
| [[Donostia]]
| 1974-06-23
|
|-
| [[Asier Usarraga]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-12-31
|
|-
| [[Asier Villalibre]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1997-09-30
|
|-
| [[Asier Zengotitabengoa]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Gasteiz]]
| 1988-04-20
|
|-
| [[Asier Zinkunegi]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Legorreta]]
| 1971
|
|-
| [[Asier Zurinaga]]
| [[arraunlari]]
| [[Barakaldo]]
| 1971-05-11
|
|-
| [[Asier de la Iglesia]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Zumarraga]]
| 1983-01-05
|
|-
| [[Asier del Horno]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Barakaldo]]
| 1981-01-19
|
|}
{{Wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Euskal pertsona-izenak]]
6kj8zi4tm14lbt6yqwntpyukhfbvj8n
Donostiako historia
0
670948
9968903
9865982
2024-11-14T11:29:00Z
Iñaki LL
2048
9968903
wikitext
text/x-wiki
{{artikulu nabarmendua}}
'''Donostiako historia''' 800 urtetik gora luzatzen da Nafarroako [[Antso VI.a Nafarroakoa|Antso ''Jakituna''k]] 1180 inguruan hiri-gutuna eman eta egungo izenaz deitu zionetik. Dena den, egungo [[Donostia|Donostian]] eta haren inguruan baziren lehenago ere giza finkapenak. Gizakia orain dela 25.000 urtetik, gutxienez, bizi izan da [[Donostia]] inguruan. [[Ametzagaina]] izeneko lekuan garai horretako industria litikoa aurkitu dute.<ref>{{erreferentzia|url=http://www.berria.info/albisteak/93263/duela_25000_urte_jada_donostian_gizakiak_bizi_zirela_egiaztatu_du_aranzadiren_ikerketa_batek.htm|izenburua=Duela 25.000 urte jada Donostian gizakiak bizi zirela egiaztatu du Aranzadiren ikerketa batek|egunkaria=Berria|data=2014-06-23}}{{Apurtutako esteka|date=apirila 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Sortu zenetik, Donostiak garrantzi nabarmena izan du Euskal Herriko gizarte-, politika- eta kultur bizitzan, baita Europako eta Atlantiko itsasoko hainbat gertaera erabakigarriren garapenean ere.
Urumearen bokaleko inguruneak 1181ean jaso zuen hiri-gutuna, Izurun herria zegoen tokian, [[Nafarroako Erresuma|Nafarroako]] [[Antso VI.a Nafarroakoa|Antso VI.a erregeak]] emana eta Europako lehendabiziko itsas foruetako bat; argi geratu zen harrezkero Donostiaren itsas bokazioa. Hiri-gutunarekin heltzen hasitako [[Gaskoiak|gaskoiek]] itsas merkataritza hauspotu zuten, eta hiriaren nortasuna mendetan markatu, buruz buru euskaldunekin. Kokapen geografikoak balio izan dio Arku Atlantikoko arrantzan eta itsas merkataritzan leku garrantzitsua betetzeko, [[balea arrantza]]rako eta kortsarioen jarduerarako erdigune eta babesgune bihurturik Aro Modernoan, gerraren itzala beti gainean zuela.
Donostiaren paisaia eta hedadura geografikoa aldatzen joan da, eta Pasaia izan da Donostiako portu nagusia historikoki, XVIII. mende amaieran hartatik bereizten hasi arte. 1813ko Donostiaren suntsipenak, 1863ko harresien eraisteak eta burdinbidearen konexioak (1864) Donostia berria ekarri zuen. Hiria Europako hirigintza joeretan kokatu zen, turismora lerratua Biarritzen gisara, eta harremanen topagune bihurtua, baina baita erdaldundua ere XIX. mende bukaeratik.[[Fitxategi:Buskando Urbiltegia Ulia Donostia Lumina Nocte.jpg|thumb|[[Buskando]] ur-biltegi izandakoan, Donostiako historiaren zirrikituak arakatzen]]
== Erdi Aroa ==
=== Hiriaren sorrera ===
[[Fitxategi:Jaizkibel 016.JPG|thumb|[[Jaizkibel]]go senadi bat]]
[[Fitxategi:Sello de Sancho el Sabio.svg|thumb|Nafarroako [[Antso VI.a Nafarroakoa|Antso VI.a]] erregearen zigilua (puskatua)]]
Egungo [[Parte Zaharra (Donostia)|Parte Zaharreko]] herrigunean erromatarren garaiko giza kokaguneak egon ziren, [[Santa Teresa komentua (Donostia)|Santa Teresa komentuan]] egin diren indusketetan aurkitutako aztarnek adierazten dutenez (K.o. 50-200 urte bitartekoak).<ref>{{Erreferentzia
| abizena1 = Unsain
| izena1 = J.M
| abizena2 =
| izena2 =
| izenburua = San Sebastián, ciudad marítima
| isbn = 978-84-930344-8-1
| argitaletxea = Untzi Museoa
| lekua = Donostia
| liburukia =
| edizioa =
| urtea = 2008
}} 164-7 or.</ref>
Donostiari buruzko lehendabiziko erreferentzia historikoa "San Millango botuak" agiriak ematen du, 939an, eta Donostia Hernanin, ''Ernani''ren mugen barruan kokatzen du, [[Buruntza]]tik kostaldera zihoan eremuan, eta ''Sanctum Sebastianum'' izenaz agertzen da historian lehenengo aldiz. Hala ere, agiri hori aizuntzat ere jo izan da.<ref>{{Erreferentzia
| abizena1 = Urzainqui
| izena1 = Tomas
| abizena2 = Olaizola
| izena2 = Juan M.
| izenburua = La Navarra marítima
| isbn = 84-7861-284-1
| argitaletxea = Pamiela
| lekua = Pamplona
| liburukia =
| edizioa =
| urtea = 1998
}} 161. or. Beharbada Aranoraino luzatzen zen; ikus Javier y Asier Sada. 1995, 19. or.</ref> Nafarroako [[Antso Handia]]ren 1014. urteko dokumentu faltsu batek ere Donostia aipatzen du. Horren arabera, San Sebastian [[monasterio]]<nowiki/>a [[Leireko monasterioa|Leire]]<nowiki/>ko abadearen eta [[Iruñe]]ko apezpikuaren eskuetan jarri zen. Dokumentu hori [[Petri I.a Santxitz]] [[Nafarroako Erresuma|Nafarroa]] eta [[Aragoiko Erresuma|Aragoi]]<nowiki/>ko erregeak berretsi zuen 1101ean eta, beraz, berriz agertzen da monasterio hori. Gainera, egun ezagunak zaizkigun leku-izenak aipatzen dira: ''[[Altza|Alça]]'', ''[[Igeldo|Iheldo]]'', etab. Gune espirituala izateaz gain, eremu horretako biztanleen bizitza sozial eta administratibo jaio berriaren gune ere bazen.
Kontuan izanik portu horrek, itsas erasoetatik aterpetzeko, burgu harresitu batez babestuta egon beharko zuela, Nafarroako [[Antso VI.a]] erregeak erabaki zuen bere garaian [[Lizarra]] eta [[Jaka]] birpopulatzeko erabili zen forua Donostiari aplikatzea. [[Jose Luis Orella]]k azaldu du [[Donostiako forua|Donostiaren hiri-gutuna]] 1164ko [[Lizarrako forua|Lizarrako foru]] hedatuan oinarritu zela (jatorriz 1063ko [[Jakako forua|Jakakoan]] funtsatua):<ref>{{Erreferentzia|izenburua=4 El fuero de San Sebastián|url=https://www.ingeba.org/liburua/donostia/43fuero/43fuero.htm|aldizkaria=www.ingeba.org|sartze-data=2021-05-01}}</ref> artikuluen % 60 inguru. Haren berezitasun handiena itsasorako forua izatea da, [[Antso VI.a Nafarroakoa|Antso ''Jakituna'']]<nowiki/>k Nafarroaren itsas merkataritzarako portu nagusia bihurtu nahi baitzuen Donostia.<ref>Une horretan, ''Chronographus anni 354''k zehazten du Urumea ibaian 7 kilometroz nabiga zitekeela, Hernaniraino (egungo Portu auzoraino); ikus Urzainqui, T. Olaizola, Juan M. 1998, 165-166, 201. or.</ref> Hauxe bide da [[Europa]]<nowiki/>ko lehendabiziko itsas forua, eta bertan biltzen dira Europako itsas lege zaharrenak.<ref>Urzainqui, T. Olaizola, Juan M. 1998, 162, 166-167 or.</ref> Foruak ez du datarik, XII. mendekoa da, 1150. urtekoa zenbait historialariren arabera;<ref>Urzainqui, T. Olaizola, Juan M. 1998, 163. or.</ref> hala ere, azken urteotan, segurutzat jo da 1180 edo 1181. urtea.<ref>Angel Martín Duquek eta Jose Maria Lacarrak; ikus Artola, Miguel (ed.). 2001, 189. or. 1. oh.</ref><ref name=":0">{{Cite aldizkari|abizena=Orella|izena=Jose Luis|egile-lotura=Jose Luis Orella|izenburua=La gasconización medieval occidental del Reino de Navarra|aldizkaria=Lurralde|argitaratze-lekua=|liburukia=|alea=33|data=|urtea=2010|orrialdea=199|url=http://www.ingeba.org/lurralde/lurranet/lur33/33orella/33orella.pdf|sartze-data=2018-10-21|issn=0211-5891}}</ref><ref>[[Jose Luis Orella|Jose Luis Orellak]] 1164ko Lizarrako foru osatuan oinarritzen du Donostiakoa; beraz, horren arabera, urte horren ostekoa da Donostiakoa, baita [[Ingalaterrako erregearen 1179ko laudoa|Ingalaterrako erregearen 1179ko laudoaren]] ostekoa ere, Gaztela eta Nafarroaren arteko lehia hauspotu zuena; ikus Orella, José Luis. 2010, 199. or. Bestalde, justu aurreko urteetan, ez da Donostiarik aipatzen agirietan.</ref>
[[Baiona]] denbora luzean [[Nafarroako Erresuma|Nafarroa]]<nowiki/>ren portu izan zen, baina XI. mendean baliorik gabeko portu bat zuen, landetako hareak itsutua. Gertakizun horiek eta foru berriaren abantailek gaskoien (Baionako armadore eta merkatari burgesak) emigrazio garrantzitsu bat eragin zuten; izan ere, XII. mendean, [[Gaskoinia]]ko familia ugari ([[gaskoiak]], "franko" deituak) [[Pasaia]] eta [[Hondarribia|Hondarribi]]<nowiki/>tik hedatu ziren, eta [[Urgull]] magaleko hareatzan finkatu Erregeren abantailek erakarrita: [[Orio]]raino, libre ziren merkataritzan aritzeko, inoren menpeko izan gabe, Erregez salbu.<ref>Kontu egin behar da une horretan Bidasoa eta Oriaren bokalearen arteko guztia Donostiaren barrutia zela</ref> Luze gabe okupatu eta antolatu zuten [[Urgull]]<nowiki/>en magaleko hareatzako ''Izurum'' (Izurun),<ref>Horrela dio Leireko testuak: "...et illam Villam quam antiqui dicebant Izurum". Joakin Antonio Camino: ''Historia de San Sebastián'', Donostia, 1963. </ref> gotorleku erromatar batekin identifikatu izan dena, harresiak ere eraikiz.
Ordurako, bi eliza agertzen dira egungo Donostiako Parte Zaharrean: [[Santa Maria basilika|Santa Maria]] eta [[San Bizente eliza (Donostia)|San Bizente]] Antiguakoa, eta Antso Jakitunak Izurungo monasterioa eman zien dohaintzan. Lehena, bertako herritarren ([[Euskaldun|"nafar" deitutakoen]]) eliza zen eta bigarrena, berriz, gaskoiena, [[Manuel Lekuona]]k azaltzen duenez.<ref>Urzainqui, T. Olaizola, Juan M. 1998, 161. or.</ref> XII. mende amaieran, Donostiak, Baionak eta [[Hondarribia]]<nowiki/>k harreman onak zituzten [[Normandia]], [[Ingalaterra]] eta [[Flandes|Flandriarekin]], mende horretatik aurrera haiekin itsas bide seguru eta merkeak izan baitzituzten.<ref name="Urzainqui, T. Olaizola 1998">Urzainqui, T. Olaizola, Juan M. 1998, 203. or.</ref> Hala ere, Nafarroa eta Gaztelako erregeak tirabira batean zebiltzan albait portu gehienen jabe izateko, eta 1200. urtean [[Alfontso VIII.a Gaztelakoa]]k Nafarroa inbaditu zuen, baita era horretan portu garrantzitsuak eskuratu ere: [[Mutriku]], [[Getaria (Gipuzkoa)|Getaria]], Donostia,<ref>Idoia Arrietak plazaratutako agiri eta azterketek agerian utzi dute Gaztelako erregeak, [[Gipuzkoa]]z gain, Donostia konkistatu zuela, baita gertaera hori Espainiako historiografia ofizialean ezkutatu egin zela ere, Historiaren Errege Akademian sartutako Jose Vargas Poncek zehazki; ikus {{Erreferentzia
| abizena = Arrieta Elizalde
| izena = Idoia
| izenburua = Ezkutatu digutena: Donostiaren konkista
| egunkaria = Berria
| liburukia =
| alea =
| argitaratze-lekua = Donostia
| data= 2011-04-08
| urtea = 2014
| hila = Apirila
| url = http://www.berria.eus/paperekoa/1513/004/001/2011-04-08/ezkutatu_digutena_donostiaren_konkista.htm
| orrialdea =
}}</ref> [[Hondarribia]], etab. Donostiaren defentsa Joan Bidaurre nafar tenienteak hartu zuen, baina gaztelar erregearen tropak indartsuagoak izan ziren. Konkista hori sendotzeko, Gaztelako erregeak berretsi egin zuen Donostiaren nafar forua 1204an.<ref name="Urzainqui, T. Olaizola 1998" /> Gainera, Donostiako forua eman zien [[Mutriku]]<nowiki/>ri eta Hondarribiari.
=== Gaztelako koroaren pean ===
[[Fitxategi:Modell der Bremer Kogge von 1380.jpg|thumb|XII. mendetik Atlantikoko kostaldeetan hedatutako [[Koka (itsasontzia)|koka ontzi]] baten modeloa]]
[[Gaztelako koroa]]ren eskuetan geratuta ere, Donostiak jarraitu egin zuen Nafarroaren itsas merkataritza-bideetan, eta [[Antso IV.a Gaztelakoa]]k, XIII. mende amaieran, berretsi egin zituen nafar merkatariek hiribilduan zituzten pribilegioak. Nafar produktuen isuri horrez gain, Donostia Gaztelatik zetozen beste salgai batzuen irteera-portu izaten hasi zen: Burgosen zein Gasteizen barrena zetozen, [[Agurain]] (''Salvatierra''), [[Segura]], [[Ordizia]] (''Villafranca''), Tolosa hiribildu sortu berrietan gora, Donostiaraino.<ref>{{Erreferentzia
| abizena1 = Artola (ed.)
| izena1 = Miguel
| izenburua = Donostiaren historia
| isbn = 84-89569-56-8
| argitaletxea = Donostiako Udala
| lekua = Donostia
| liburukia =
| edizioa =
| urtea = 2001
}} 18-20. or.</ref> Horrek Donostiaren oparoaldia ekarri zuen. Gaztelako erregeek 1248an lehendabizikoz Donostiako itsasontzi indarrak izan zituzten euren agintepean, [[Al Andalus|andalustarren]] kontrako kanpaina batean erabiltzeko. Ondorioz, Trianako zubia deuseztatu zuten eta, hori dela eta, [[Sevilla]] hiri ahulduak amore eman zuen. Donostia, hala ere, autonomia handi batez aritzen zen, eta Gipuzkoan ere ez zegoen sartuta.
[[Fitxategi:Canadian Museum of Civilization (8347674349).jpg|thumb|[[Euskal Herriko baleazale|Balea-ehizako]] ontzi baten barruko irudikapena]]
Donostiarrek, orduan, hiru ainguraleku nagusi zituzten: [[Kontxa]], [[Zurriola]], eta [[Pasaia]] (''Pasage'').<ref>'Portu' esan nahi du gaskoiez.</ref> Horietatik abiatzen eta sartzen ziren koka motako itsasontziak, garai hartan arrakasta handikoak, Atlantikoko kostaldeko itsas trafikoan erabiltzen baitziren [[Flandria]]<nowiki/>ra bidean. Haien sotoetan ekartzen zituzten oihalak, apaingarriak, tinduak, eta zirtzilkeriak.<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 19. or.</ref> Garai honetan, itsas merkataritza familietan edo ''factore'' elkarteetan antolatzen zen, gehienetan gaskoi edo baiones leinuko donostiarrek zuzenduak. Beraz, Donostia inguruko lurretatik eta ohituretatik nahiko bereizita zegoen. Hala ere, hiribildua garatu ahala, baserri-giroko inguruko herritar asko, eskulangileak eta nekazariak asko, hirian bizitzen hasi ziren; beraz, jende desberdinak elkarren ondoz ondo. Hala ere, Mans familiak ahalmen handiak eskuratu zituen, eta [[Engómez sendia|Engomez leinua]]<nowiki/>n betikotu zuten haien boterea gero ere.<ref name="Artola, Miguel 2001">Artola, Miguel (ed.). 2001, 21. or.</ref> Kontzejuak, halaber, elite batek kontrolatuak, indar handia hartu zuen, eta eliz agintariekin lehiatu, zein bere bere jurisdikzioa handitzeko ahaleginean.
<nowiki/><nowiki/>[[Fitxategi:Donostia_iglesia_SVicente_exterior.jpg|thumb|[[San Bizente eliza (Donostia)|San Bizente eliza]] (1574an amaitua), Donostiako eliza zaharrena, gaskoien erlijio-bilgune]]
1266tik aurrera, hiriak hainbat sute jasan zituen: bi mende eta laurdenetan, sei aldiz kiskali zen. XIV eta XV. mendeetako ezurte edo eskasia urteek gogor astindu zituzten baserritarrak eta, ondorioz, babes eta bizibide berriak bilatu zituzten hirigune eta herriguneetan. Jende-pilaketek jurisdikzioen gaineko borrokak eta hiribildu berrien sorrera piztu zituzten eta, Donostiaren lurretan, Pasaiako portuaren erabilerari buruzko istiluen lorratzean, 1320an [[Errenteria]] sortu zen; hegoaldeko mugetan, berriz, istiluak izan ziren Hernaniko olagizonekin, [[Urumea]]ko mendiak erabiltzeko eskubideaz. 1371 eta 1379n, [[Usurbil]] eta [[Orio]] sortu ziren, eta Donostiaren mugakide bihurtu.<ref name="Artola, Miguel 2001"/> Bi mendetik gora, bere itsaso eta barrualde arteko zubi-lana eginez, Donostia Gipuzkoatik aparte mantendu arren, 1397an [[Gipuzkoako Ermandadea|Gipuzkoako Ermandade]]<nowiki/>a sortzen parte hartu zuen azkenean. Horren bitartez, Koroaren bultzadaz sortutako hiribilduak elkartu egiten ziren jauntxoen eta bidelapurren gehiegikeriei aurre egiteko. Aldi berean, Donostiak espezializatu egin zuen bere merkataritza, lehia handia baitzegoen euskal kostaldeko gainerako beste portuekin. Ondorioz, Donostia batez ere Baionarekin lehiatu zen Nafarroatik zetozen salgaiak garraiatzeko: artilea eta nekazaritzako produktuak, hala nola, ardoa, fruituak, etab.<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 24. or.</ref>
Gaztelako [[Petri I.a Gaztelakoa|Petri I.a ''Ankerra'']] eta [[Henrike II.a Gaztelakoa|Henrike II.a ''Trastamarakoa'']] erregeen senide arteko borrokak Gipuzkoa astindu zuen eta, bertan, Donostiak Petri I.aren alde egin zuen, baita Mutriku eta Getariaren aurka borrokatu ere. [[Leinu gerrak|Gipuzkoari dagokionez]], [[oinaztar]]ren eta [[ganboatar]]ren arteko lehia tragikoak zailtasunak ekarri zizkien donostiarrei barne merkataritzan, Donostia borroka horietatik kanpora geratu arren. Artean, [[Guiena]] [[Plantagenet]]en Koroari atxikita zegoela,<ref>Plantagenet dinastia Ingalaterrako erresuman oinarrituta zegoen, baina sustrai sakonak zituen Akitanian (Gaskoinian) eta egungo Frantzia iparraldeko hainbat lurraldetan.</ref> [[Ehun Urteko Gerra]] piztu zen, eta [[Alfontso XI.a Gaztelakoa]] argi eta garbi frantziarren alde agertu zen (1336ko itunean eta, geroago, 1345ean), 1474ra bitartean. Hala ere, Donostiak autonomia handia izan zuen ordu arte, eta [[Bidasoa]]z bi aldeen arteko merkataritza harremanak mantendu ziren. 1459an, azkenean, Donostia bete-betean sartu zen Gipuzkoan.<ref>{{Erreferentzia| abizena = Mugica Zufiria| izena = Serapio | url = http://atzoatzokoa.gipuzkoakultura.net/c78f6/ | izenburua=LOS GASCONES EN GUIPÚZCOA|argitaletxea = IMPRENTA DE LA DIPUTACION DE GUIPUZCOA | argitaratze-data = 1923 |sartze-data=2016ko irailaren 26a}}</ref>
== Aro modernoa ==
=== Donostia mugako hiri ===
1489an, sute latz batek hiria kiskali egin zuen, baita aro berri baten hasiera iragarri ere.<ref>1813 arte ez zen berriz sute hain suntsigarririk gertatu.</ref> Errautsetatik altxatako hiria lehen bezala zur-material hutsez baino, harriz eta zurez eraiki zuten. [[Gaztelako koroa|Gaztelako Koroa]]<nowiki/>ko errege-erregina [[Fernando II.a Aragoikoa|Fernando]] eta [[Elisabet I.a Gaztelakoa|Isabel]]<nowiki/>i herritarrek kexua bidali zieten 1491ean, Donostia hamabi familiako elite batek, harakinek eta merkatariek, gobernatzen zutela salatzeko, hiribildu berria herritar xumeen eta haien sufrimenduaren lepotik eraikitzen ari zirelakoan.<ref name="ReferenceA">Artola, Miguel (ed.). 2001, 35. or.</ref> Aldi berean, ordea, hiria gerra-gotorleku bihurtzen hasi zen: [[Errege-erregina Katolikoen politika eta Euskal Herriko ontzigintza|Errege Katolikoen etorrera]]<nowiki/>k erabateko aldaketa ekarri zuen, eta Donostiak kokapen estrategikoa hartu zuen Gaztelaren eta [[Frantziako Erresuma|Frantzia]]<nowiki/>ren artean; hain zuzen, 1476an frantsesen lehendabiziko eraso bat jasan zuen.<ref name="ReferenceA"/> Handik gutxira, [[Urgulleko gaztelua|La Motako gaztelua]] eraiki zuten [[Urgull]] tontorrean, baita harresi mardul eta altuak ere. Hurrengo mendeetan, hiribilduak setio ugari izan zituen.
Gaztela-[[Aragoiko koroa|Aragoi]]<nowiki/>ko errege-erreginek donostiarrak babestu zituzten, hainbat zergatatik salbuetsi eta abar, haien mesedea irabazteko eta, bereziki, ontzigintza bultzatuz ontziteria indartsu bat sortzeko. Urte horietan gertatu zen [[Espainiako historia|Espainia]]<nowiki/>ko erregeek zuzendutako [[Nafarroako konkista|Nafarroaren konkista]], eta hiriak [[Karlos V.a]] enperadorearen aldeko jarrera hartu zuen erabat.<ref>1521ean, laguntza eman zion [[Gaztelako Komunitateen Gerra|Komuneroen Matxinadaren]] kontra; gainera, gizon-partida bat bidali zuen urte bereko [[Noaingo gudua|Noaingo gudura]], eta itsas laguntza erabakigarria eman zion [[Hondarribiko setioa|Hondarribia mendean hartzeko]] (1522 eta gerora); Hondarribian izan zuten rolaz, ikus Sada, Javier y Asier. 1995, 30. or.</ref> Ondorioz, Karlos V.ak ''Muy Noble y Muy Leal'' tituluak esleitu zizkion. Aldiz, Frantziarekiko etsaigo berriak ez zien donostiar [[Gaskoiak|gaskoi]]<nowiki/>ei inondik mesede egin. Ordu arte aginte postuetan eta bizitza ekonomikoa zuzentzen aritu baziren ere, arbasoz kanpotarrak zirela eta, gizarte-klase apalagokoak eta haien aurkariak Espainiako erregeei zuzendu zitzaizkien gaskoiak bazter zitzaten eta, 1527an, [[Zestoa]]<nowiki/>ko batzarrak bazterketa horren aldeko lehenengo erabaki ofiziala hartu zuen.<ref>Gaskoiak Gipuzkoako aginte-postu garrantzitsuetatik baztertzeko erabaki gehiago etorri ziren gero: [[Hondarribia]] 1557, [[Bergara]] 1558, [[Tolosa]] 1604 and [[Deba]] 1662; ikus Mugica Zufiri, Serapio. 1923.</ref> Garai honetan, ordena desberdineko hainbat komentu sortu ziren, tartean dela [[Predikarien Ordena|domingotarren]] [[San Telmo Museoa|San Telmo komentua]].
[[Fitxategi:Braun Donostia-San Sebastián UBHD.jpg|thumb|Donostiaren irudikapen bat 1572an]]
[[Fitxategi:San Sebastian - San Telmo 16.JPG|thumb|[[San Telmo Museoa|San Telmo Museoko]] klaustroa]]
Hiribilduaren oparoaldiak mendearen bigarren erdi arte iraun zuen. Hala ere, Karlos V.a eta bere oinordekoak ([[Filipe II.a Espainiakoa|Filipe II.a]] eta [[Filipe III.a Espainiakoa|Filipe III.a]]) gerra gehiagotan sartu ahala, Donostiaren egoera okertzen joan zen: [[korrejidore]]ak bat-batean eteten zituen merkataritza eta [[Euskal Herriko baleazale|balea-ehiza]] zein [[bakailao]]-arrantzako kanpainak eta, ondorioz, arrantza-kanpainak baino lehen adostutako salerosketa-tratuak eta kredituak hankaz gora geratzen ziren; gainera, [[burdinola|burdinoletan]] oinarritutako [[Ontziola|ontzigintza]]<nowiki/>rako erregearen pizgarriak desagertzen joan ziren. [[Okendo]] leinuak, berriz, Erregeren eskakizunen eta korrejidorearen alde jo zuen horrelakoetan, justu Donostiako herritarren beste muturrean. [[1566]]an ur hornidura lortu zen gaur egun [[Lourdes Txiki]] koba dagoen lekutik<ref name="lavaderos">{{Erreferentzia|izenburua=Lavaderos: espacio público, genérico, de trabajo, de relaciones interpersonales. Cambios acaecidos. Guipúzcoa 1850-1950|hizkuntza=es-es|url=https://www.eusko-ikaskuntza.eus/es/publicaciones/lavaderos-espacio-publico-generico-de-trabajo-de-relaciones-interpersonales-cambios-acaecidos-guipuzcoa-1850-1950/art-14149/|aldizkaria=www.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2021-06-16}}</ref>.
Bestalde, defentsarako hiribildua sendotzeak gastuak zekartzan, eta soldaduak mantendu beharra zegoen. 1573tik aurrera, Kontratazio Etxea [[Sevilla]]<nowiki/>ra lekualdatu zen eta, beraz, hiri horrek Amerikarekiko transakzioen monopolioa eskuratu zuen, Donostiaren kalterako. Hala ere, datuek agerian uzten dute Amerikarekiko trafiko zuzenak legez bestela ere jarraitu egin zuela. 1580ko lekukotasun baten arabera, 13-14 itsasontzi ateratzen ziren [[Ternua]]<nowiki/>ra urtero Donostiatik, 70-100 marinel bana.<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 57-58. or.</ref> [[Erdi Aroko krisialdia Euskal Herrian|Erdi Aro]]<nowiki/>tik Donostiako marinelak Santa Katalina Kofradia indartsuan biltzen ziren, haien interesak eta ongizatea defendatuz, adibidez, zaurituen eta familien alde, edota hiletak antolatzeko. Erregek hirutan bisitatu zuen hiria 1565, 1615 eta 1630ean eta donostiarrek harrera-ospakizunak egin zituzten: su-festak, ohorezko agurrak, [[prozesio]]<nowiki/>ak eta [[sokamutur]]ra<nowiki/>k.<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 69. or.</ref>
Artean, [[artile]]a<nowiki/>ren garraioa Donostiara heltzen zen [[Nafarroako Erresuma|Nafarroa]]<nowiki/>tik, Aragoitik zein [[Errioxa]]<nowiki/>tik, Donostia baitzen euskal kostaldean horretarako [[esportazio]]-portu nagusia 1570 eta 1580ko hamarkadetan. [[Laurogei Urteko Gerra|Flandriako gerra]], baita [[Armada Garaiezina]]ren porrota ere (euskal ontzidian oinarritua), kaltegarria izan zen. Porrot horren lorratzean, [[Pasaiako leherketa handia (1588)|1588an, Pasaiako leherketa handia]] jazo zen, 200 pertsona baino gehiago hil zituena. [[Ingalaterra]]<nowiki/>k eta Frantziak artile-eskaria handitu zuten. Salerosketa horretan nabarmendu ziren [[Iruñeko historia|Iruñea]] eta Donostiako Luis Cruzat, Martin Beroiz eta Martin Gurpide.<ref name="ReferenceB">Artola, Miguel (ed.). 2001, 52-54. or.</ref> 1597an [[Izurri Beltza|izurrite bubonikoak]] hiria eta [[Pasaia]] astindu zituen, baita 650 hildako utzi ere Donostian, eta 364 Pasaian.<ref name="ReferenceB"/> Gorabehera guztiekin, udala (Erregimentua) oso zorpetuta zebilen XVII. mende hasieran<ref>1615ean 30.000 dukat zor zituen; ikus Artola, Miguel (ed.). 2001, 45-46. or.</ref> eta balantzea berdintzeko, zerga berriak jarri zizkion artileari portuetan (bereziki Pasaiakoan), baita ondorio larriak eragin ere. Harrezkero, Iruñetik zetorren barrualdeko merkataritzak ipar-ekialdeko bidea hartu zuen, eta Baiona bihurtu zen Nafarroako artilea itsasoratzeko portua.<ref name="ReferenceB"/> Gainera, [[Urduña]]<nowiki/>ko bidea ireki zen, eta Gaztelako [[artile]]<nowiki/>a [[Bilboko historia|Bilbotik]] itsasoratzen hasi ziren.
[[Filipe IV.a Espainiakoa]] erregeak, Frantziarekin 1659ko [[Pirinioetako Bake Hitzarmena]] sinatu ondoren, 1662an, ''Noble y Leal Ciudad'' titulua eman zion Donostiari, eta berriz piztu ziren merkataritza hobetzeko esperantzak.<ref>1699an, berriz, ''Muy Noble y Muy Leal Ciudad'' izendapena eman zion Koroak</ref> Ontzi-ekoizpenak indar handia izaten jarraitu zuen, hala ere. Ordu arte, ontziolak Santa Katalinan, Urumean oro har, eta [[Ergobia]] auzoan izan ziren, baina ontziola espezializatuagoen beharrez Pasaiara lekualdatzen joan ziren. Hala ere, XVII. mendea beheraldi ekonomikoko garaia izan zen eta, merkataritza eta nabigazioa suspertzeko, 1682an, Kontsulatua eta Kontratazio Etxea sortu ziren, [[Caracasko Gipuzkoar Konpainia]]ren oinarri izango zena.
=== Ameriketara begira ===
[[Fitxategi:Donostiako_mapa_XVIII_mendea.jpg|thumb|Donostiaren 1719ko abuztuko mapa<ref>Zuhurtasunez hartu beharreko mapa. Plaza Berria (1820ko hamarkadaz geroztik, [[Konstituzio plaza (Donostia)|Konstituzio plaza]] deitu izan dena) une horretatik aurrera sortu zen, hiriko alde horretako eraikinetan eragindako txikizioak baliatuz.</ref>]]
{{sakontzeko|Caracasko Gipuzkoar Konpainia}}
1713ko [[Utrechteko Ituna]] oso kaltegarria izan zen hiriarentzat, donostiarrek ipar [[Ozeano Atlantikoa|Atlantikoko]] arrantza-urak galdu baitzituzten. Gainera, ez zuen bakea ekarri, Frantziaren etsaigoa baizik. Hirigintzaren aldetik, eztabaida sakona sortu zen harresiak defentsa elementu gisa mantentzearen aldekoen eta defentsaren gunetzat [[gaztelu]]a hartzearen aldekoen artean eta, kinka horretan, [[Gaztelako koroa|Gaztelako]] ([[Espainiako historia|Espainiako]]) [[Filipe V.a Espainiakoa|Filipe V.a]] errege berriak [[Euskal Herriko historia|Euskal Herriko]] [[Ebro|Ebroko aduanak]] kostaldera ekartzeko ahalegina egin zuen [[1718]]ko otsailean, baina tentsioak tentsio, [[1718ko matxinada|haren kontrako matxinada]] ez zen piztera heldu Donostian. 1719ko abuztuan, Donostia [[Berwick-eko dukea|Berwick dukea]] buru zuen 26.000 gerlariko frantziar armadak hartu zuen [[Lauko Aliantzaren Gerra]]n kokatuta, [[setio]]a jarri ondoren.<ref>Berwickek gotorleku ahulak zituen hiri bat eta elikagai eta munizio urriko garnizio txiki bat topatu zituen. Hiria 2.000 soldadu frantsesez osatutako talde batek okupatu zuen, 1721eko abuztuaren 25a arte. Orduan Hagako eta Madrilgo Bakeen ondorioz alde egin zuten. Hiriaren zati bat oso kaltetuta atera zen setiotik eta, berreraikuntza-lanetan, [[Plaza Berria (Donostia)|Plaza Berria]] sortu zuten Donostiaren erdian olgeta eta merkaturako.</ref>
[[Fitxategi:Portal_de_la_Basílica_de_Santa_María_del_Coro-Koruko_Andre_Mariaren_basilika._San_Sebastian-Donostia,_Guipuzcoa-Gipuzkoa..JPG|thumb|upright|Donostiako Santa Maria eliza, Konpainiaren diru-ekarpenez eraikia]]
Sortutako kontrako giro gaiztoa eta ondorio ekonomiko kaltegarriak ikusita, Erregeak atzera egin zuen aduanen gaian 1722an, baita [[1727ko Hitzarmena|Gipuzkoako Aldundi Nagusiarekin negoziatzen]] hasi ere. [[Kontrabando]]<nowiki/>a kontrolatzearen gaia garrantzitsua zen Erregearentzat, nola Gipuzkoan, hala egungo [[Venezuelako historia|Venezuela]]<nowiki/>ko lurraldean. Donostiarrek, berriz, nabigazio-bide berriak behar zituzten arrantzarako eta, batez ere, merkataritzarako. Era horretan, [[Caracas]]<nowiki/>ko Gipuzkoar Konpainia sortu zen [[1728]]an, [[Ekialdeko Indietako Herbeheretar Konpainia|herbeheretarren zein]] [[Ekialdeko Indietako Britainiar Konpainia|ingelesen Indietako merkataritza-elkarte]] publikoetan oinarrituta. Baldintzak mesedegarriak ziren nola gipuzkoarrentzat, hala Erregearentzat, inportatutako gaiek, bereziki [[Kakao arbola|kakao]] estimatuak, [[tabako]]<nowiki/>ak, larruak eta [[Espezia|espeziea]]<nowiki/>k, aduana-zergarik gabe sartuko baitziren Ebron zehar. Europarako produktu horien gaineko [[monopolio]]<nowiki/>a izan zuten. Gainera, Konpainiak defentsa- eta eraso-eskumenak izango zituen bere baitan, Erregeak ''[[Kortsario|kortso]]'' baimena eman baitzion. Negozioa borobila zen, eta Donostia aberastu egin zen urte horietan.
{{esaera2|(...) zaila zen [Donostian] bizitzeko kuarto bat aurkitzen, katalejoaz ere ezin baita igarri lekualdatu nahi den inor, aurreko egoiliarrak gela utzi eta berehala sartzen da beste norbait.| Joaquín Ordeñez presbiteroa, 1769 baino lehen<ref>Javier y Asier Sada. 1995, 64. or.</ref>}}
[[Ontziola|Ontziolek]] eta burdinolek lanean jarraitu zuten bete-betean. [[Euskaldun]]ak eskifaietan sartzen ziren kopuru handitan eta, Konpainiaren ekimenez, hainbat enpresa eta elkarte sortu eta sustatu ziren Gipuzkoan, [[Hego Euskal Herria|Euskal Herrian]] eta [[Espainiako historia|Espainian]]. Tartean ziren [[Soraluze]]ko eta [[Tolosa]]ko arma-fabrikak, baina baita [[Euskalerriaren Adiskideen Elkartea]] ere (1765), [[Argien Garaia|Ilustrazioaren]] bultzatzailea, besteak beste [[Frantzisko Xabier Munibe]]k sortua. Aldiz, [[Karlos III.a Espainiakoa|Karlos III.a]] erregeak [[1778]]<nowiki/>an [[Venezuelako historia|Venezuelarekiko]] merkataritza liberalizatzeko emandako aginduak egoera politiko-ekonomikoa gaiztotu zuen. 1785ean, Caracasko Gipuzkoar Konpainia desegin egin zen.
Garai honetan (1767), Donostiak 6.000 biztanletik gora zituen, 10.850 haren jurisdikzioko lur guztiak kontuan hartuta, Euskal Herriko beste hiriburuen antzera. Juango Sanchez Arreseigor historialariaren arabera, gobernu mota demokrazia oligarkiko moduko bat zen; izan ere, herritar horietatik guztietatik, bakarrik 200ek bozka zezaketen, eta horietatik, berriz, 80k zuten lur eta eraikin nahikoak beren burua udaleko ardura baterako aurkezteko. Hala ere, gobernu eraginkorra zen, hiriko kaleak ondo zolatuta eta garbiak zeuden, eraikinak sendoak eta ondo eraikiak ziren, eta argiteria publikoa partikularrei azpikontratatzen zitzaien (banan-banan itzali eta piztu behar ziren).<ref>Sanchez Arreseigor, Juanjo. 2019/01/20, 1:58'45"</ref>
== Aro garaikidea ==
=== Hondamenditik turismo-hirira ===
[[Fitxategi:Denis Dighton Storming of San Sebastian.jpg|thumb|Donostiaren setioa eta suntsipena (1813)]]
Tentsio politiko handiaren erdian, 1794ko abuztuan, Molina jeneralak eta donostiarrek ez zuten eragotzi [[Konbentzioaren Gerra Euskal Herrian|frantses iraultzaileak Donostiara sartzea]], eta [[Gipuzkoako Errepublika|Gipuzkoaren independentzia-aldarrikapen bat]] ere gertatu zen. [[Konbentzio Nazionala|Konbentzioa]]<nowiki/>ren tropek [[gillotina]] ale bat utzi zuten, geroago [[Plaza Berria (Donostia)|Plaza Berrian]] ezarri zena eta desertore batzuekin erabili zena. Gerra amaituta, Donostiako alkate [[Juan Jose Vicente Mitxelena]] eta udal batzordea kargugabetu, gerra epaiketara eraman, eta kondenatua izan zen, [[Iruñeko historia|Iruñean]] (1796).
1808an, [[Napoleon Bonaparte|Napoleonen]] tropak berriz sartu ziren Donostiara [[Manuel Godoy]]ren gobernuaren baimenaz. [[Jose I.a Espainiakoa|Jose I.a]] (Jose Bonaparte) Espainiako [[Baionako konstituzioa|subirano konstituzionala]] izendatu zuten, eta Donostiara sartu zen ekainean, [[Narrika kalea]] zeharkatuz, baina kale horretako leiho guztiak itxita aurkitu zituen. Hurrengo 5 urteetan, militar frantsesek Donostia okupatu zuten, eta haiekiko harremana gazi-gozoa izan zen. Une horretan, hiria hizkuntzaz erabat [[euskara|euskalduna]] zen, eta elebakar ugari ziren tartean. Ordurako, [[gaskoi (hizkuntza)|gaskoi]] hizkuntza azken hatsetan zen Donostian.
{{esaera2|Donostia lotua da Espainiari, Espainia Europari lotua den gisan, lur-mihi batetik. Uharte da abantzu. Eta beste hainbat gauzatan bezala hemen ere itxura fisikoa egoera moralaren iduria da. Ozta izan liteke nehor espainiarra Donostian; euskaldunak dira bertakoak oro..| [[Victor Hugo|Hugo, Victor]]. "Alpes et Pyrénées". ''En voyage''. II. liburukia (1910)<ref>Eizagirre, Koldo (itz.). Hugo, Victor (2002), ''Idi orgaren karranka. Euskal Herrian gaindi, 1843''. Elkar; frantsesez jatorriz, 1910eko bertsioan, [[s:fr:En_voyage,_tome_II_(Hugo,_éd._1910)/Alpes_et_Pyrénées/C/7|"Mais suis-je bien en Espagne ? Saint-Sébastien tient à l’Espagne comme l’Espagne tient à l’Europe, par une langue de terre. C’est une presqu’île dans la presqu’île ; et ici encore, comme dans une foule d’autres choses, l’aspect physique est la figure de l’état moral. On est à peine espagnol à Saint-Sébastien ; on est basque".]]</ref>}}
[[Fitxategi:Plaza de la Constitución. San Sebastián.jpg|thumb|[[Donostiako Konstituzio plaza]] (1817), garai bateko Plaza Berria, eta udaletxe zaharra (1832)]]
[[Fitxategi:Donostia - San Sebastian par Didier Petit de Meurville (années 1860).jpg|thumb|San Martin auzoa eta [[Kontxa hondartza|Kontxa]] [[Donostiako harresiak|harresitik]], justu eraitsia izan aurretik]]
[[Iberiar Penintsulako Gerra]] azkenetan zela, [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]]<nowiki/>en Espainiako armada erretretan zetorren Donostiara. Hiribilduan, [[Emmanuel Rey]] frantziar jenerala zeukaten zain, 2.600 soldadurekin; berehala, [[Wellingtongo dukea]]k zuzendutako britainiar eta portugaldar tropek, [[Cadizko Gorteak|Cadizko Gorteetako]] Espainiako gobernuaren aliatuek, [[Donostiako setioa|setioa jarri zioten Donostiari]]. [[1813ko abuztuaren 31ren Oroitza|1813ko abuztuaren 31]]<nowiki/>n, azken erasoa jo zuten Koxkatik sartuta (Bretxatik) eta, behin barruan, suaz eta arpilatuaz, hiria birrindu zuten.<ref>Mila bat herritar hil zituzten, asko gero hil ziren gaitzen ondorioz, hiriko emakume gehienak bortxatu, eta ondasunak zein etxeak arpilatuak edo suntsituak izan ziren. [[Abuztuaren 31 kalea|Trinitate kalea]] eta erlijio-eraikinak, sendoenak, bakarrik atera ziren onik.</ref> Hiribildu barruko biztanleen errolda, setioaren aurretik, 5.500ekoa zen; gero, ordea, 2.600era jaitsi zen.
Irail hasieran, samin- eta etsipen-giroaren erdian, Donostiako familia aberatsenetako 20 jaun [[Zubieta (auzoa)|Zubietan]] bildu, eta hiria berreraikitzea erabaki zuten [[Aizpurua baserria|Aizpurua]] baserrian egindako [[Zubietako Batzarra|batzarrean]]. Bi hilabete geroago, [[Pedro Manuel Ugartemendia]] izendatu zuten arkitekto, baina bere plana baztertua izan zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Fermín|abizena=Muñoz Echabeguren|izenburua=La reconstrucción de San Sebastián según las actas de la Junta de Obras 1813-1843|orrialdeak=11–227|data=2007|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2554130|aldizkaria=Boletín de estudios históricos sobre San Sebastián|alea=41|issn=0210-2889|sartze-data=2024-07-23}}</ref>
1816an onartu zen hiriaren behin betiko itxura, oro har, Donostia zaharraren oinplanoa jarraituko zuena, jabeen orubeak mantentzeko. [[Foru|Foruen gaia]] puri-purian zen, eta donostiar burgesiak Espainiako merkatuaren aduana-sisteman sartzearen alde ere egin zuen, bere salgaientzat aterabide hobea emango zuelakoan. Berreraikuntzaren garai honetan, [[La Sociedad Patriótica de San Sebastián|oligarkia liberal batek hartu zuen]] Donostiaren aginte osoa.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Berria.eus|izenburua=Donostiako kale izendegia gora eta izendegia behera|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1961/015/002/2018-08-26/donostiako_kale_izendegia_gora_eta_izendegia_behera.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2018-08-30}}</ref>
1820-1823ko [[Hirurteko Liberala]]<nowiki/>ren amaieran, berriz, [[San Luisen Ehun Mila Semeak]] deitutako europar armada erreakzionarioak setioa jarri zion Donostiari, artean berreraikuntza-lanetan sartua zela. Espainian, [[Fernando VII.a Espainiakoa|Fernando VII.a]] [[Monarkia absolutu|absolutista]] berrezarri zuten tronuan (1814az geroztik). Hamarkadetan galarazita eduki ondoren, Donostiak 1828an berreskuratu zuen Amerikarekin salerosketan aritzeko eskubidea.<ref>Hala ere, 1836an aplikatu zen agindu hori.</ref> [[Lehen Karlistaldia]]n, Donostiak (liberala eta, aldi berean, gotorleku militarra baitzen) ''[[Maria Kristina Borboikoa|kiristino]]'' liberalen alde egin zuen, Gipuzkoak ez bezala. 1833an, [[Maria Kristina Borboikoa|Maria Kristina]] erregina ere izendatu zuten [[Konstituzio plaza (Donostia)|Plaza Berrian]]. [[Karlismo|Karlistek]] hiribildua bonbardatu zuten eta, hain zuzen, 1835eko uztailean, [[George Lacy Evans]] jeneralaren mendeko [[Britainiar Legio Laguntzailea|legio ingeles bat]] aritu zen haiei aurre egiten hiribildu barrutik.<ref>Haien omenez, 1924ko irailean, [[Ingelesen hilerria (Donostia)|Ingelesen hilerria]] izenekoa inauguratu zen, [[Urgull]] mendian kokatu zena. Tropa horren ostatua [[Ategorrieta]] izan zen eta hor, geroago, [[Notre-Dame eskola]] eraiki zen eta alboan zegoen plazari ''Constitution Hill'' deitzen hasi ziren. Liberalen kontrako protesta gisa inguruko baserritarrek "Konstituzioa hil" esaten hasi ziren, izena eta esanahia aldatuta</ref> Gerra hura behin amaituta, ordea, [[Tomas Zumalakarregi]]ren anaia [[Migel Antonio Zumalakarregi|Migel Antoniok]] zuzenduta, Donostia [https://es.wikisource.org/wiki/Ley_de_Modificaci%C3%B3n_de_fueros_de_Navarra_de_16_de_agosto_de_1841 foruen gehiena galdutako] Nafarroari atxikitzea eskatu zuen, 1841ean. Urte horretan bertan, [[Baldomero Espartero|Espartero jenerala]] Hego Euskal Herrira sartu zen bere armadaz eta, gerra-egoera horretan, Donostian aduanak, lehen mailako epaitegi konstituzionala eta [[gobernadore zibil]]a ezarri ziren. 1854an Donostia probintziako hiriburu aukeratu zuten. Aduanak Ebrora atzeratzea erabaki zen eta neurri hori probintziaren mesederako izan zen. Halaber, Donostia Amerikarekin merkataritzan aritzeko egokitutako portu gisa itxi egin zen. Garai berriak ziren hirirako.
=== Hiria handitu, turismoaren hegalpean ===
[[Fitxategi:Donostiako Kortazar zabalgunea.jpg|thumb|''Porvernir'', Kortazarren zabalgune proiektua, egungo erdialdea]]
Donostiaren hazkunde demografikoak —hirigunean 9.000 bizilagun— pilaketa arazo larriak eragin zizkien harresien barruan bizi zirenei. [[Prim]] eta Lertxundi jeneralen bitartekotzaz, herritarrek eta udalak gogo biziz esperotako agindua heldu zen: harresiak eraistea. Hiribildu eta gotorleku militar izateari utzi zion, herritarren pozerako.<ref>[[Eustasio Amilibia]] alkateak jaso zuen mezua. Bera [[Antzoki Zaharra (Donostia)|Antzoki Zaharrean]] zegoela, [[Mandasko dukea]]ren telegrama bat jaso zuen, baita ikusleei berria zabaldu ere. Espresuki gertakizun horretarako sortutako martxa baten akordeei jarraituz, 1863ko maiatzaren 4an lehenengo harria kendu zen. Zatikatu eta lehenengo ilarako gonbidatuen artean banatu zen.</ref> Hurrengo pausoa, harresien aurreko hareatzan, ordu arte ariketa militarrak egiteko, ontzigintzarako eta abarrerako erabiltzen zen tokian, hiria eraikitzea zen, ekialdera hedatuz lehenik, eta hegoaldera gero. Azken zabalkunde hau, ''Porvenir'' deitutakoa, [[Antonio Kortazar]]ren planetan oinarritu zen, baina [[Jose Goikoa]]k ere parte hartu zuen.<ref>12.000 errealeko saria jaso zuen lehiaketaren bitartez, eta "Kortazar Zabalgunea" izenaz egin zaigu ezagun. Haren bitartez, aurreikuspena zen 1900. urtean 475.014 metro koadro hiritartzea, 14.775 bizilagunentzat, alegia, 12 metro koadro pertsonako. Aldiz, Kortazarren kalkulu hori nabarmen gainditu zen, 1900an Donostiak 35.583 biztanle izatera heldu baitzen; ikus Javier y Asier Sada. 1995, 102-103. or.</ref> Izan ere, 1845etik, Espainiako Errege Gortea udako oporrak Donostian ematen hasi zen, baita haien segizio osoa ekarri ere, sendatze-bainuen moda berrian kokatuta, eta udal kabildoak Donostia zerbitzuen eta gerora "[[Turismo|tourismo]]" deitu zutenaren hiria izatearen alde egin zuen.<ref>Javier y Asier Sada. 1995, 102-103. or.</ref> Eliteen oporraldietarako [[Biarritz]] hartu zuten eredu,<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 129-130. or.</ref> eta hareatzaren gaineko eraikuntza, berriz[[Bartzelona|, Bartzelonako]] eta [[Georges Eugène Haussmann|Georges Haussmannen]] Paris erdialdearen berreraikuntza-plan dotore baina oso eztabaidagarria.
Hori indartzeko, gainera, 1864an burdinbidea heldu zen Donostiara, ''[[Norteko burdinbidea|Norteko ferrokarrilla]]'', ordu arteko ibilaldiak baino erosoagoa eta azkarragoa. Horrekin batera, liberal kutsuko argitalpenak ugaritu egin ziren, eta horretan buru-belarri aritu zen Baroja moldiztegia [[Lehen Karlistaldia]]ren aurretik eta ondoren: ''La Crónica de Guipúzcoa'', ''El Liberal Guipuzcoano'', etab.<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 108. or. Ignacio Ramón Barojak, Ricardo Barojak eta [[Serafin Baroja|Serafin Barojak]] zuzendu zuten. [[Rafael Baroja|Rafael Barojak]] bazuen moldiztegi bat [[Abuztuaren 31 kalea|Trinitate kalean]] 1813 baino lehen, baina hiriaren suntsipenak [[Oiartzun|Oiartzuna]] itzularazi zuen. 1818an, haren seme Ignacio Ramón Donostiara itzuli eta berriz ekin zion lanari; 1824an, [[Juan Ignazio Iztueta|Juan Ignazio Iztuetaren]] ''[[Guipuzcoaco dantzak]]'' eta, 1847an, ''[[Guipuzcoaco provinciaren condaira edo historia]]'' argitaratu zituen, ikus {{Erreferentzia|urtea=2006|izenburua=Pío Barojaren Donostia|argitaletxea=Alberdania|abizena1=Baroja|abizena2=Navarro (itz.)|abizena3=Mujika Iraola|izena1=Pío|izena2=Koro|izena3=Inazio|liburukia=|edizioa=|lekua=Irun|isbn=84-96643-24-7}} 34-36. or.</ref> Errege-erreginen artean, [[Maria Kristina Austriakoa|Maria Kristina]] bisitari zintzoa izan zen urtero hil zen arte. Hala ere, oparoaldi berri horretan baina tentsio politikoen erdian, ''La Gloriosa'' delako iraultza piztu zen Espainian (1866ko iraila), eta pixka bat lehenago erreginaren hurbil agertutako agintariek mugimendu demokratikoaren Batzorde Iraultzailean parte hartu zuten<ref>Tartean ziren [[Fermin Matxinbarrena]] eta [[Fermin Lasala Collado|Fermin Lasala]]; ikus Artola, Miguel (ed.). 2001, 123-124. or.</ref> Handik gutxira, [[Hirugarren Karlistaldia|Bigarren Karlistaldia]] piztu zen (1872), eta Donostia Gipuzkoako hiri liberal bakarra izan zen. 1875ean, gertutik eraso egin zioten indar karlistek, baina 1874tik aurrera, [[Canovas del Castillo]]k [[Alfontso XII.a]]ren tronuratzea prestatu zuen, eta espainiar mugimendu kontserbadore [https://es.wikisource.org/wiki/Constituci%C3%B3n_espa%C3%B1ola_de_1876 konstituzionalista berria]k karlistak ahuldu zituen. Donostiako karlisten setioak 1876ko otsailaren 18 arte iraun zuen.<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 125. or. Karlistek hiria bonbardatu zuten eta, [[Donostiako Danborrada|San Sebastian egunez]], [[Bilintx]] bertsolaria latz zauritu zuten; luze gabe hil zen, uztailaren 21ean, [https://es.wikisource.org/wiki/Ley_de_21_de_julio_de_1876 Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako foruak desegiteko agindua] ren egunean.</ref>
{|style="background-color: #CCFF99; width:100%; border-radius: 6px;"
|
<center><big>'''XIX. mendeko Donostiako pertsonaia batzuk'''</big></center>
<gallery mode="packed" heights="225px">
Fitxategi:Serafín_Baroja.png|[[Serafin Baroja]], donostiar argitaratzaile eta idazlea
Fitxategi:Raimundo Sarriegiren eskultura.jpg|[[Raimundo Sarriegi]], San Sebastianen ereserkia herrikoi bihurtu zuen
Fitxategi:Los diputados pintados por sus hechos, Fermín de Lasala y Collado (cropped).jpg|[[Fermin Lasala Collado|Fermin Lasala]], [[Norteko burdinbidea|burdinbidearen]] etorrera eta [[1878ko Ekonomia Ituna|Ekonomia Ituna]] negoziatu zituen
Fitxategi:Bilintx.jpg|[[Bilintx]], poesia eta [[Donostiako_bertsolaritzaren_historia|bertsolaritza]] uztartu zituen
Fitxategi:Jose Manterola idazlea.jpg|[[Jose Manterola]], Donostiako [[Euskal Lore Jokoak|Euskal Jaiak]] sustatu zituen
</gallery>
|
|}
[[Fitxategi:Darío de Regoyos - Basque Celebration (dance at El Antiguo, San Sebastián) - Google Art Project.jpg|thumb|[[Ondarreta hondartza|Ondarretako]] dantza-ospakizuna ([[Darío de Regoyos]]en margolana)]]
Gerraostea eta foruen galera tentsio handiaren erdian joan zen, [[Sagastaren tiroen gaua|Donostian 1893ko abuztuaren 27-28ko sarraskian]] berriz azaleratua. Nolanahi ere, kultur jarduera handiko garai bat hasi zen donostiarrentzat, adibidez, [[Donostiako Danborrada|danborrada]] eta bere [[Raimundo Sarriegi]]ren doinuak, [[estropadak]], [[herri kirol]] ospakizunak, antzerkia eta, pixka bat geroago, Euskal Festen hasiera (1896).<ref>[[Lore Jokoak|Lore Jokoen]] tradizioan kokatuta; horien bultzatzaile aritu ziren, besteak beste, [[Jose Manterola]] (''[[Euskal-Erria]]'' aldizkariaren sortzailea, 1880), [[Jose Zapirain Irastorza (Txapillo)]], eta [[Toribio Altzaga]].</ref> Luze gabe, beste masa-kirol eta ikuskizun batzuek ere lehen urratsak eman zituzten goraldi ekonomikoak bultzatuta, mende amaieratik aurrera: zezen-plaza berriak, futbola (adibidez, ''San Sebastián Ciclista Foot-ball Club'' eta ''[[Real Sociedad|Real Sociedad de Foot-ball]]''en sorrera), zaldi-lasterketak, etab. Aldi berean, [[San Telmo Museoa|Etnografia eta Arte Ederretako Museoa (San Telmo)]] ireki zen 1902an.<ref>Baroja, Pío et al. 2006, 31. or.</ref>
Hurrengo urteetan, turismo-jardueran kokatuta, hiria hornitzeko eta dotoretzeko eraikuntzak jarraitu egin zuen: 1870ean, [[Bretxako merkatua]]ren eraikuntza-lanak; 1872an, [[Santa Katalina zubia|Santa Katalina zubi]] neoklasikoa; 1882an, [[Donostiako udaletxea|Donostiako Kasinoa]]; 1887an,[[Gipuzkoako Foru Aldundia]]; 1893an [[Miramar jauregia]]; 1897an, [[Artzain Onaren katedrala|Artzain Onaren eliza]], [[Manuel Etxabe]] arkitektoak estilo neogotikoz diseinatua. 1905eko urtarrilean, Norteko geltoki aurrean, etorri berriak Donostiara igarotzeko [[Maria Kristina zubia|Maria Kristina zubi dotorea]] eraiki zuten, lehenengoz Europan hormigoiz egindakoa; Pariseko [[Alexandro III.a zubia]] hartu zuen-inspirazio iturri. Urte horretan bertan, Arte eta Ofizioen Ikastetxea eraiki zuten. [[Maria Cristina hotela]]ren sustatzaileei, aldi berean turisten entretenimendurako antzoki bat eraiki beharraren baldintza jarri zitzaien eta, 1912an, [[Victoria Eugenia antzokia]] inauguratu zen. Horietan erabilitako estiloak [[Neoklasizismoa Euskal Herrian|neoklasikoak]] eta [[Erromantizismo|erromantikoak]] ziren. Egungo erdialde osoaren bokazioa eliteen eta burgesiaren bizileku eta atsegin izatea zen eta, beraz, herritar xumeak eta langileria [[Gros]]eko zati batera, [[San Martin auzoa (Donostia)|San Martin auzora]], [[Antigua (Donostia)|Antiguara]] eta [[Amara Zahar]]rera izan ziren bultzatuak.<ref>Parte Zaharra, maizterren bizileku, bertako herri xumearen gune izaten jarraitu zuen gehienean.</ref><ref>Deigarria da, nolanahi ere, donostiarrez Pío Barojak, [[Serafin Baroja|aitak]] ez bezala, ematen duen irudi ezkorra orain ere: "Une batez edo bizitza osoan premiaren zaztada sentitzen ez duen jendea elkartzen den Madrilgo auzo baten antzekoa da Donostia. / Madrildar burgesiaren olde hau itxuraz batere nortasunik ez duen herri baten gainean erortzen da, eta, hala eta guztiz ere, nortasuna badu. / Hiriari dion maitasuna eta banakotasunari dion gorrotoa da donostiarraren ezaugarrietako bat. Donostiarrak kalte gisa onartzen du kanpotarren lepotik bizi beharra, baina onartu ere egiten du, hiriari mesede egiten baitio", eta "[[Ignacio Zuloaga|Zuloagaren]] fama ez dago Donostiarekin lotuta; hortaz, ez da fama atsegina. Hirian modu horretan gizona desagertzeak demokrazia temoso bat sortu du. Badirudi donostiar baten meritua, beste batentzat, ezer ez izatean datzala. Zerbait izan nahi duen guztia arerioa da"; ikus Baroja, Pío et al. 2006, 25-27. or.</ref> Bestalde, euskal kulturaren aldeko hainbat ekintzarekin batera, [[euskara]]ren atzerakada handia sumatzen hasi zen, udal administrazioan ere: protesten artean, 1886tik aurrera, euskara ez zen nahitaezkoa gehiago idazkari izateko eta beste postuetarako.<ref>{{Erreferentzia
| abizena1 = Gorrotxategi
| izena1 = Aritz
| abizena2 = Barriola
| izena2 = Arkaitz
| izenburua = Su haietatik hitz hauek: Euskara Bretxako zirrikitutik arnasbide berrietara (1813-2013)
| url = http://www.donostiaeuskaraz.eus/euskaraz/euskara-donostian/sekzioak/donostia-18132013-euskararen-historia
| isbn = SS-1421-2013
| argitaletxea = Donostiako Udala
| lekua = Donostia
| liburukia =
| edizioa =
| urtea = 2013
}} 14-17. or.</ref>
=== ''Belle Époque''tik gerrara ===
[[Fitxategi:San Sebastian, Espanha, inicio do Séc. XX, Jardines de Alderdi Eder, Arquivo de Villa Maria, Angra do Heroísmo, Açores..jpg|thumb|Alderdi Eder 1925 inguruan]]
XX. mendearen hasieran Donostiak aurreko mendearen amaierako joera mantendu zuen, udako hiriburu eta probintziako gune administratibo eta politiko gisa hobetuta. Elektrizitatea eta kaleetako argiztapena ere heldu zen (1899), baita tranbiak ere luze gabe, automobilekin batera, areago [[Alfontso XIII.a Borboikoa (Espainia)|Alfontso XIII.a erregea]], Donostiako udatiarra, hain zalea izaki. 1922an, Europan moda-modan zen bezala auto-lasterketa zirkuitua ireki zuten Donostiaren ingurumarian, Lasarten,<ref>{{Erreferentzia
| abizena =
| izena =
| egile-lotura =
| izenburua = Lasarteko zirkuitoa
| egunkaria = Berria
| argitaratze-lekua = Andoain
| liburukia =
| alea =
| data=
| urtea = 2016
| hila = Urria
| orrialdea =
| url = http://kanalak.berria.eus/1formula/euskal_herrian/
}}</ref> baita [[Donostiako hipodromoa|hipodromo bat]] ere Donostiako Zubieta auzoan. [http://www.ferropedia.es/mediawiki/index.php/Breve_Historia_del_ferrocarril_en_el_Pais_Vasco._Por_Juanjo_Olaizola_Elordi Kostaldeko Euskal Nafar Trenbidea]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} 1912an ireki zuten, eta Hendaiaraino heltzen zen. Europako gerra hasi baino lehen, zinema-aretoak ireki ziren: ''Novedades'' (1912), [[Miramar jauregia|''Miramar'' (1913)]], ''Bellas Artes'' (1914), etab. Donostiak bere telefono-konpainia izateko baimena eskuratu zuen.<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 134-137. or.</ref> [[Lehen Mundu Gerra]] garapen eta aberastasun handiko aldia izan zen Donostiarentzat, Espainia neutrala zen aldetik. 1914an, Donostia Europako hiririk kosmopolitena bihurtu zen. [[Donostiako udaletxea|Bertako Kasinoan]] europar bizitzako pertsonaia ugari agertu ziren: [[Mata Hari]], [[Leon Trotski]], [[Ravel]], [[Romanonesko kondea|Romanones]], [[Pastora Imperio]], toreatzaile ospetsuak, banku gizon harroak... Donostiaren "[[Belle Époque|Belle Epoque]]" garaia izan zen, ikuskizunak eta ospakizunak ugaldu egin ziren. Ulia eta Igeldoko aisialdi-parkeak eratu ziren.
[[Fitxategi:Amara_Errondotik_urumea.jpg|thumb|[[Amara]] eta [[Urumea]]ren kanalizazioa]]
[[Fitxategi:Bola jokoa donostia2.jpg|thumb|Bola-jokoan Donostiako [[Trinitate plaza]]n (1936)]]
[[Fitxategi:Matxinoak Donostian sartzen 13.jpg|thumb|Eskuindar matxinoen aldekoak Donostia erdialdean, 1936ko irailean]]
1904an, [[Euskal Autonomia Erkidegoko Ekonomia Ituna|Itun Ekonomikoa]] berritzeko gatazka politikoen epelean, askotariko alderdi politikoek ''[[Liga Foral Autonomista]]'' sortu zuten 1904an. Jauntxokeriaren kontrako indar horrek bere ondorioak izan zituen, eta Donostian errepublikazale, sozialista eta euskal nazionalistak errotu ziren ([[EAJ-PNV]]).<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 141-142. or.</ref> Marokoko gerra puri-purian zen, eta Donostiatik soldadu-dibisioak atera ziren. Eskualdean handitutako industrializazioa errotu egin zen, eta migrazio mugimendu nabarmena eragin zuen, proletario talde garrantzitsuen oinarria izan zena; hortik sortu zen langile-mugimendua. 1917tik 1923ra, [[Lanaren Konfederazio Nazionala|CNT]] eta UGT sindikatuek protestak eta lanuzteak egin zituzten, istilu gogorrak izan ziren [[Guardia Zibila]]rekin. Langile protestek bat egin zuten Pasaiatik eta [[Donostiako geltokia|Norteko Geltokitik]] ehunka [[Rifeko Gerra]]ko zentzugabera kintetan irteten ziren donostiarren eta haien familien nahigabe eta protestarekin. Espainian sistema politiko zaharraren krisi politikoa nabarmena zen, eta [[Primo de Riveraren diktadura|Primo de Riverak]] [[Primo de Riveraren diktadura Euskal Herrian|estatu kolpea jo zuen (1923tik 1930era)]] eta, gainera, jokoa debekatu zuen 1925ean, [[Kursaal kasinoa|Kursaala]] ireki eta gutxira.<ref>Kasinoa ere itxi zuten. Ondorioz, sumindu egin ziren ohituraz erregimenarekin eroso ziren eskuindar sektoreak ere; ikus Artola, Miguel (ed.). 2001, 134-136. or.</ref> Diktaduraz, zentsurak eta errepresioak gogor jo zuten, baita langile-sindikatuek hura nabaritu ere: esaterako, [[UGT]]k Donostian zuen kide-kopurua 4.000tik 2.700era jaitsi zen. Hamarkada honetan, hiriburua 61.000 biztanle izatera heldu zen.
{{esaera2|Donostiako bizimodua uda betean hain mekanizatua da, non gizon-emakumeak txotxongiloak baitira, inolako graziarik eta gogorik gabe antzerki-eginkizun bat betetzen dutenak.|Pio Baroja, Donostiako udez 1918an<ref> Baroja, Pío et al. 2006, 31. or.</ref>}}
Hala ere, Donostiak turismo-hiria izaten jarraitu zuen. Orain, Donostiara burgesak ere etortzen ziren, nobleziaren ereduari atxikiz. Hainbat eragile politikoren topagune izaki, 1930ean Espainiako hainbat politikari Donostian bildu ziren, errepublikaren aldeko fronte eta ideia komunak adosteko. Hori [[Donostiako Ituna|Donostiako Itun]]<nowiki/>a izenez da ezaguna, monarkia hondoratu eta errepublika ekarriko zuena. 1931ko apirilean, [[Espainiako II. Errepublika]] sortu zen, lehendabizi [[Eibar]]ren aldarrikatua. Donostian, jarduera politiko bizia izan zen eta Donostiak joera aurrerazalea hartu zuen gehienean: [[Fernando Sasiain]] [[Unión Republicana|errepublikazalea]] eta [[s:es:Estatuto General del Estado Vasco aprobado en la Magna Asamblea de Municipios Vascos celebrada en Estella (Lizarra) el día 14 de Junio de 1931|euskal autonomia-estatutua]]ren aldekoa izan zen alkate hautatua.<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 144-146. or.</ref> Udalak [[Euskal Autonomia Erkidegoko Ekonomia Ituna|Hitzarmen Ekonomikoaren]] alde egin zuen "[[Ardoaren Gerra]]" delakoan (1934). Urte horretan [[1934ko Iraultza Euskal Herrian|estatu osoan zabaldutako errebolta]] giroan, langileek lanuztera deitu zuten, eta militarrak kalera atera ziren protesta zapaltzera, [[León Carrasco]] komandanteak zuzenduta. 1935ean, berriz, [[Estraperloaren eskandalua]] piztu zen, Donostiako Kasinoko erruletaren inguruan.
[[1936]]ko otsaileko hauteskundeetan, [[Fronte Popularra]]k irabazi zuen Donostian, ordurako 80.000 biztanle zituela. [[1936ko uztaileko Espainiako estatu-kolpea|Uztailaren 18ko Altxamenduarekin batera]] [[Espainiako Gerra Zibila Donostian (1936)|Gerra Zibila hasi zen]]: ezkerreko indarrek goiz erreakzionatu zuten eta, Donostia erdialdean matxinatuekin gatazka larriak izan arren, [[Loiolako kuarteleko setioa|Loiolako kuartelaren matxinada]] itoa izan zen hamar egun baino lehen. Eskuindar matxinatuek, gero, airez eta itsasoz bonbardatu zuten hiria eta, barruan, errepublikaren aldeko alderdi politikoak zatituta zeuden, justizia kudeatu eta hainbat herritar eta turistaren jabetzak errespetatzeari buruz. Hilabete eta erdian, Donostia Altxamenduko indarren eskuetan erori zen. Donostiako 30.000tik gora herritarrek ihes egin zuten [[Alfonso Beorlegi|Beorlegi koronel]] matxinoaren indarrak (''[[frankismo|nazionalak]]'') Donostiara sartu baino lehen (1936ko irailaren 13an). Bertan geratutakoek, ordea, errepresio bereziki gogorra jasan zuten; ehunka izan ziren luze gabe fusilatuak (400dik gora), baita zigortuak eta espetxeratuak ere. Aldiz, Donostia matxino eskuindarren eskuetan eroritakoan, 1936ko uztail eta abuztuan ihes egindako espainiar aristokrata eta udatiar askok Donostiara itzuli eta bertan hartu zuten ostatu [[Espainiako Gerra Zibila Euskal Herrian|Gerra Zibila amaitu bitartean]].
{|style="background-color: #ccffff; width:100%; border-radius: 6px;"
|
<center><big>'''XX. mende erdialdeko Donostiako pertsonaia batzuk'''</big></center>
<gallery mode="packed" heights="240px">
Fitxategi:José María Usandizaga.jpg|[[Jose Maria Usanditzaga]], "Belle Epoque"eko musikagile gaztea
Fitxategi:Portrait of Pío Baroja.jpg|[[Pio Baroja]], donostiartasunarekin kritiko
Fitxategi:Aita Donostia argazkia.jpg|[[Jose Gonzalo Zulaika]], herri tradizioa bildu zuen
Fitxategi:Elbira Zipitria.jpg|[[Elbira Zipitria]], [[Donostiako ikastolen historia|ikastolen haziak erein zituen]]
Fitxategi:Casilda Hernáez Vargas.jpg|[[Kasilda Hernáez]], [[1936ko uztaileko Espainiako estatu-kolpea|estatu kolpeari]] aurre egin zion [[Egia (Donostia)|Egiako]] aktibista
</gallery>
|
|}
=== Frankismoa ===
[[Fitxategi:Franco Donostian 1939.jpg|thumb|Franco diktadorearen ospakizuna Donostian, gerra behin bukatuta (1939)]]
[[Fitxategi:Trena donostia amara 0001.jpg|thumb|Amarako tren-estazioaren ikuspegi bat (1955 inguruan)]]
[[Fitxategi:El Peine De Los Vientos 1, San Sebastian.jpg|thumb|''Haizearen orrazia'', erauntsiaren erdian]]
Urte kritikoak izan ziren hurrengoak, euskararen erabilera publikoa pertsegitu zen, elikagai eta gasolina eskasia zegoen, tabakoaren errazionamendua, industrietan material falta, ilarak gai asko eskuratzeko (''cartilla'' delakoa ezarri zen). 1939an [[Musika Hamabostaldia]] sortu zen eta horren hasierako egoitza [[Kursaal kasinoa|Kursaal Antzokian]] ezarri zen. Gero, 1940. urtean [[Victoria Eugenia Antzokia|Victoria Eugenia]] Antzokira aldatu zen. Horren bitartez, ikuskizun handiak eskaini ziren eta musika arloko pertsona garrantzitsuak aritu ziren. [[Frankismoa]]k Donostia udako hiriburu gisa mantendu zuen eta, [[II. Mundu Gerra]]z aparte zegoenez, hainbat kontsulatu-ordezkarik, arduradun politikok eta agentek Donostian hartu zuten aterpe aldi horretan: hotelak ugaldu egin ziren.<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 159. or. Gainera, Donostia [[Francisco Franco|Franco diktadorearen]] udako opor-egoitza bihurtu zen.</ref> Beste euskal hiriburuetan ohi zen bezala, boterea falangisten eta tradizionalisten artean banatu zen. Oreka zail horretan, Gipuzkoako [[gobernadore zibil]]ari botere bereziak eman zitzaizkion jarduera politiko guztien kontrola izateko eta errepresiorako, karguak jarri eta kendu egiten zituen udalean eta aldundian, tartean direla alkateak, zinegotziak, ahaldun nagusiak, etab.<ref>Aldaketa gutxirekin hala jarraitu zuen diktadurak iraun bitartean. Gehienetan kargudunak kanpotarrak izaten ziren, erregimeneko postuetan igotzeko irrikaz zeudenak; ikus Artola, Miguel (ed.). 2001, 159. or.</ref> 1947an, Donostiako udalbatza Kasinora lekualdatu zen, [[Donostiako udaletxea|egungo udaletxera]].
[[Gerra Hotza]] hastearekin batera, ekonomia eta kultura-bizitza zerbait liberalizatu zen eta, erakunde publikoetara, 1958an profil teknikoko karguak hasi ziren heltzen, ''teknokrata'' direlakoak.<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 161-162. or.</ref> Lehendabiziko protesta publikoak ere izan ziren, lanuzte jendetsuak (1951, 1956) eta euskal nazionalismoari lotutako protestak. Donostiak, 1950ean 113.776 biztanle zituen, probintzia osoko bizilagunen %30. 1950ko urteen amaieran hasita, hainbat zerbitzu publiko hobetu ziren, adibidez, hezkuntzan eta osasun-arloan.<ref>Aipatzekoak dira Peñaflorida Institutua (1956), Peritu Industrialen Eskola, ESTE eta EUTG (1959), Arantzazuko Ama Erietxea eta Gipuzkoa Ospitalea, etab.; ikus Artola, Miguel (ed.). 2001, 163-165. or. Pixka bat geroago hasi zen ikastolen hedakuntza, [[Elbira Zipitria]]k 1943an Parte Zaharrean ereindako ikastolatik abiatuta.</ref> Aldi berean, etorkinak ugari heldu ziren Hego Euskal Herritik eta Espainiako hainbat tokitatik, asko eta asko elikadurari lotutako industrian lan egitera.<ref>1952tik 1958ra: ''Sociedad Azucarera del Ebro, Koipe, Savin, Caldos Rápidos'', ikus Artola, Miguel (ed.). 2001, 161-163. or.</ref> Aldi berean, hirigintza anabasan erori zen etxegileen diru-goseak eta kontrol politiko faltak bultzatuta; espekulazioa nagusitu zen zabalgune berrien diseinuan: Amaratik hasi eta Altza eta Herreraraino.
Garai hartan euskal artistaren karakterizazio baten ideia eratzen hasi zen. Donostian Gipuzkoako Arte Elkartea sortu zen. Urrezko urteak izan ziren hiriko antzerki amateurrarentzat; igandero obra berri bat estreinatu zen. Donostia, 1953an lehenengo [[Donostiako Nazioarteko Zinemaldia]] egitean, "zazpigarren arteko" jendearen topagunea bihurtu zen. Bertatik igaro ziren [[Ava Gardner]], [[Vittorio Gassman]], [[Charlton Heston]]... Urte horietan orduan Espainiako printze zenak, [[Joan Karlos Borboikoa]]k eta bere anaia Alfontso infanteak Miramar Jauregian hartzen zuten ostatu. 60ko urteen gizarte-aldaketen testuinguruan, herritarren kezkak artearen eta kulturaren arlotik bideratu ziren hasieran: urte horretakoak dira [[Donostiako Jazzaldia|Jazzaldia]] (urte askoan estatuan egondako bakarra), [[Gaur (artista-taldea)|Gaur artista-taldearen]] sorrera (1966), edota [[Ez Dok Amairu]] euskal poeta-musikarien taldea.<ref>Kezka horiek auzoetara hedatu ziren gero eta gehiago, baita kutsu soziala eta politiko handiagoa hartu ere. Ordukoak dira auzo-elkarteen eta zine-kluben sorrerak.</ref>
1960ko hamarkadan Donostia, euskal kulturaren berpizkundearen eta euskal mugimendu nazionalistaren gune bihurtu zen<ref>1968an, euskal nazionalistek Aberri Eguna ospatu zuten Donostian, eta poliziak hiri osoa hartu zuen; ikus Artola, Miguel (ed.). 2001, 161-163. or. Udalean, bi urte lehenago, 1966an, mozio bat onartu zen Gipuzkoaren [https://es.wikisource.org/wiki/Decreto-Ley_de_23_de_junio_de_1937 Itun Ekonomikoa bertan behera uzte zuen 1937ko dekretua] baliogabetu zedin.</ref> eta, aldi berean, protesta sozial eta politikoak harrotzen joan ziren, auzoetan oinarrituta batez ere. Giro horretan agertu zen ETA mugimendu politiko armatua. Manifestazioak ugaldu egin ziren eta, 1968ko abuztuan, lehenengoz, salbuespen-egoera dekretatu zen; gehiago etorri ziren hurrengo urteetan.<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 167-168. or.</ref> Egoera hori luzatu egin zen 1970eko hamarkadan zehar, bereziki, Frankismoaren azken garaian (1975). Bestalde, 1973-1974an, ospe handiko hainbat eraikin bota eta zerbitzu galdu ziren une honetan, baina horren ondoan, hiriaren ikur bilakatutako ''[[Haizearen orrazia]]'' eraiki zuten, [[Eduardo Chillida]]rena (1974).<ref>Galdutako eraikinen artean daude Kursaala, Txofreko zezen-plaza, edo Arbideko dorreak (lehengo kokapenean), Donostiako Telefono Konpainia Espainiako Telefono Konpainiak erosi zuen, eta tranbiak kendu zituzten; ikus Artola, Miguel (ed.). 2001, 168. or.</ref>
=== Trantsizioa eta demokrazia ===
[[Francisco Franco|Diktadorea]] [[Espainiako trantsizioa|hil ondoko urteak]] tentsio handikoak izan ziren. 1974an alkate izendatutako Francisco Lasa Etxarrik 1976an uko egin zion karguari, [[ETA]]k [[Juan Mari Araluze]] ahaldun nagusia hil zuen (1976ko urria), eta Barne Gaietako Ministerioak behin-behineko batzorde bat izendatu zuen alkatetza gidatzeko 1978an: [[Ramon Jauregi]] eta [[Iñaki Alkiza]]. 1977an, [[1977ko Espainiako Amnistia Legea|Amnistiaren Legea]] onartu zen, eta euskal preso politiko ugari itzuli ziren. Une horretan, aldi berean, taberna ugari hasi ziren [[Parte Zaharra (Donostia)|Parte Zaharrean]] irekitzen. Hala ere, [[greba]]k, manifestazioak eta liskarrak poliziekin ugaldu egin ziren, eta indarkeria politikoak jarraitu egin zuen: [[ETA]]ren bi erakunde armatuek hilketa, estortsio eta bahiketa ugari egin zituzten aldi horretan, baita erregimenari lotutako [[Estatu terrorismo|beste talde ilun batzuek]] ere. [[Guardia Zibila]]k [[Gladys del Estal]] [[Egia (Donostia)|egiatar]] ekologista hil zuen tiroz eta [[BVE]]k [[Herri Batasuna|Herri Batasuneko]] [[Tomas Alba Irazusta|Tomas Alba]] zinegotzia hil zuen. 1979tik aurrera, Guardia Zibilaren [[Intxaurrondoko kuartela]] birmoldatu eta handitu zuten, eta gotorleku traza hartu.<ref>Hurrengo urteetan, ETAkide edo ez, milaka herritar pasa ziren bertatik atxilotuta, baita tortura kasu ugari azaleratu ere. [[Enrique Rodríguez Galindo]]ren agindupean, [[GAL]] talde parapolizialaren operazio zentro garrantzitsua izan zen. [[Martxelo Otamendi]]k kuartela garai horretako "mendebaldeko Europako tortura zentro handiena" deitu du, ikus {{Erreferentzia
| abizena = Redacción
| izena =
| izenburua = “El cuartel de Intxaurrondo fue el mayor centro de torturas de Europa occidental”
| egunkaria = Público
| argitaratze-lekua =
| liburukia =
| alea =
| data= 2015-11-13
| urtea = 2015
| hila = Azaroa
| orrialdea =
| url = http://www.publico.es/politica/cuartel-intxaurrondo-mayor-centro-torturas.html
}}</ref> 1976ko abenduan, [[Real Sociedad|Erreala]] eta [[Athletic]] futbol-taldeen arteko derbiko [[Ikurrin|ikurrinaren]] aldarrikapenaren ondoren, 1977ko urtarrilean, euskal ikurra legeztatu egin zen azkenik San Sebastian egun bezperaz.
[[Fitxategi:Donostia._Euskal_Herria..jpg|thumb|Donostia [[Ulia]]tik ilunabarrean]]
[[Fitxategi:Korrika 12 (6714960545).jpg|thumb|[[Korrika]] [[Amara Berri]]n zehar]]
[[Fitxategi:Maria_cristina_zubia_autobus_geltokia_lanak_2014.jpg|thumb|Donostiako [[Maria Kristina zubia]], bus-estazio berria eta [[Tabakalera]], eraikuntza-lanetan]]
1979ko ekaineko hauteskundeetan, [[EAJ]]ko [[Jesus Maria Alkain]] izan zen Donostiako alkate hautatua, demokratikoki aukeratutako lehenengoa eta lehendabiziko abertzalea. Hala ere, urte hauek beheraldi urteak izan ziren, ekonomiaren gainbehera tartean, gatazka eta indarkeria sozio-politiko handikoak eta hirigintza zabar eta zekenekoak. 1980an, [[Donostiako Zinemaldia]]k A mailako izateari utzi zion 1985 arte. [[Gernikako Estatutua]]ri buruzko bozketan, gehiengo handiak eman zion baiezkoa Donostian (% 90,3), % 59,70eko partaidetzaz. 1981ean, [[Euskal Autonomia Erkidegoko Ekonomia Ituna|Itun Ekonomikoa]] berrezarri zen [[Euskal Autonomia Erkidegoa|Gipuzkoan, Araban eta Bizkaian]] bezala bestalde.<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 170. or.</ref> Gertaera garrantzitsu horiek jazotzen ziren bitartean, futbolean herritarrak poz batean ziren [[Real Sociedad|Errealak]] 1980, 1981 eta 1982. urteetan [[Espainiako futbol ligako lehen maila|Espainiako Ligan]] irabazitako postuekin, inoiz lortutako onenak. 1983ko maiatzeko hauteskundeetan, EAJk berretsi egin zuen bere nagusitasuna Donostian, eta [[Ramon Labaien]] hasi zen alkate-lanetan. Alkateak gogoz ekin zion Donostia berriz [[turismo]]rako helmuga bihurtzeari, eta hainbat ospakizun bultzatu zituen, adibidez, [[Donostiako Musika Hamabostaldia|Musika Hamabostaldia]], Zinemaldia, [[Donostiako Aste Nagusia|Aste Nagusia]] eta abar. [[Auzo-elkarte]]ek ere protagonismo handiagoa hartu zuten udalean.<ref>Artola, Miguel (ed.). 2001, 173. or.</ref> Aldi berean, baina, istilu larriak urteroko kontua bihurtu ziren [[Donostiako Aste Nagusia|Aste Nagusiko]] [[Salbeko prozesioa]]n.
1987tik aurrera, [[Eusko Alkartasuna|EAko]] [[Xabier Albistur]]ren etorrerak mikaztu egin zituen auzoekiko harremanak, bereziki [[gaztetxe]]en mugimenduarekin, [[A-15|Leitzarango autobidearen]] gatazka puri-purian zen unean. 1991n, alkate abertzaleen 12 urteko aldia amaitu zen, [[PSOE]]ko [[Odon Elorza]] gailendu baitzen hauteskundeetan, Donostiako inoizko alkate gazteena. Hirigintza eta zerbitzuen hainbat proiektu estrategikori heldu zien hurrengo hamarkadan, hala nola, [[Untzi Museoa]], [[Koldo Mitxelena Kulturunea]], [[Zurriola hondartza]] eta [[Kursaal]] berria, baita hainbat kirol-ekitaldi garrantzitsu sortu ere, batzuk nazioarteko ospea hartu zutenak.<ref>1992an, [[Frantziako Tourra|Frantziako Itzulia]] Donostian hasi zen; 1993an, Munduko Maratoi Lehiaketa; etab.; ikus Artola, Miguel (ed.). 2001, 175-176. or.</ref> Alkateak Salbeko prozesioa bertan behera uztea erabaki zuen eta, aldi berean, 1993an [[Ertzaintza]]k [[Espainiako Polizia Nazionala]] ordezkatu zuen Donostiako zaintza-lanetan. 1993an, ETAk [[Partido Popular|PPko]] [[Gregorio Ordoñez]] zinegotzia hil zuen, oihartzun handiko erasoa.<ref>Ondorioz, ETAren kontrako bake-taldeak sortu ziren. Kaleko tentsioa zerbait baretu arren, ez zen desagertu: [[ETA]] zilegitzat jotzen hasi zen politikariak ere hiltzea, eta [[Euskal presoen sakabanaketa|espetxe politikaren]] eta [[Kontrainsurjentzia Euskal Herrian|gerra zikinaren]] kontrako mobilizazioak ez ziren eten, adibidez, [[Lasa eta Zabalaren hilketa|Lasa eta Zabalaren gorpuen aurkikuntzaren]] inguruan.</ref>
Alde batetik, [[Miguel Ángel Blanco]]ren hilketak eta, bestetik, Olaia Castresana donostiar gaztearen heriotzak (1997 eta 2001) kaleetan eragindako tentsioak eta mobilizazioek itzulpuntu bat adierazi zuten euskal gatazkan eta hiriko bizikidetzan. Hala ere, hauteskundeen garapenean gorabehera handiak izaten jarraitu zuten, Madrilgo epaitegiek Herri Batasuna eta izaera bereko geroko beste alderdi batzuk legez kanpo utzi ondoren.<ref>{{Erreferentzia
| abizena = Barruso Barés
| izena = Pedro
| egile-lotura =
| artikulua = San Sebastián en los siglos XIX y XX
| entziklopedia = Geografía e historia de Donostia-San Sebastián
| liburukia =
| orrialdeak =
| argitaletxea = Ingeba (Andrés de Urdaneta Euskal Geografi Elkargoa)
| lekua =
| argitaratze-data =
| artikulu-url = http://www.ingeba.org/liburua/donostia/46contem/46contem.htm
}}</ref> ETAren behin-behineko su-etenen berriak nazioarteko turismoa erakarri zuen eta, aldi berean, hiriak toki bat aurkitu zuen [[Baiona-Donostia Euskal Eurohiria|Euskal Eurohirian]], [[Schengengo Hitzarmena]]ren urte batzuk ondoren. 1990eko hamarkadan hasita, hainbat hirigintza- eta kultura-proiektu eredugarri eraman ziren aurrera, hala nola, [[bidegorri]]-sarea, kultur etxeen indartzea, [[Ibaeta]] auzoaren eraikuntza, [[Ibaetako campusa|Ibaetako EHUren unibertsitate-campusa]], [[Nanogune]]a, [[Donostia International Physics Center|Donostia Physics Center]], etab. Hala ere, agerian geratu ziren finantza-tentsioak eta espekulazio-arazoak Odonen alkatetzaren azken garaian, [[Altza|Auditz-Akularreko]] etxe-sustapen proiektuan. 2004. urtean, Donostiak 182.644 biztanle zituen, [[Gipuzkoa]]ko lurralde osoaren % 26,6. Auzo eta eskualdeko herri batzuek eginkizun industrialak, zerbitzu txikienak eta langileriarentzako egoitzari dagozkionak bere gain hartu zituzten gero eta gehiago. 2011ko ekainean, [[Bildu]]ko [[Juan Karlos Izagirre]] garaile atera zen udal hauteskundeetan, baita alkate aukeratu ere, 2015eko ekain arte. Hauteskunde berrien ondorioz, [[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJ]]<nowiki/>ko [[Eneko Goia]]<nowiki/>k ordezkatu zuen Donostiako alkatetzan.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
* {{Erreferentzia
| abizena1 = Artola (ed.)
| izena1 = Miguel
| izenburua = Donostiaren historia
| url = http://www.donostiaeuskaraz.eus/adjuntos_archivo/20145121389Donostiaren_Historia_Artola.pdf
| isbn = 84-89569-56-8
| argitaletxea = Donostiako Udala
| lekua = Donostia
| liburukia =
| edizioa =
| urtea = 2001
}}<br />
* {{Erreferentzia
| abizena1 = Baroja
| izena1 = Pío
| abizena2 = Navarro (itz.)
| izena2 = Koro
| abizena3 = Mujika Iraola
| izena3 = Inazio
| izenburua = Pío Barojaren Donostia
| isbn = 84-96643-24-7
| argitaletxea = Alberdania
| lekua = Irun
| liburukia =
| edizioa =
| urtea = 2006
}}<br />
* {{Erreferentzia
| abizena1 = Gorrotxategi
| izena1 = Aritz
| abizena2 = Barriola
| izena2 = Arkaitz
| izenburua = Su haietatik hitz hauek: Euskara Bretxako zirrikitutik arnasbide berrietara (1813-2013)
| url = http://www.donostiaeuskaraz.eus/euskaraz/euskara-donostian/sekzioak/donostia-18132013-euskararen-historia
| isbn = SS-1421-2013
| argitaletxea = Donostiako Udala
| lekua = Donostia
| liburukia =
| edizioa =
| urtea = 2013
}}<br />
* {{Erreferentzia
| abizena =
| izena =
| egile-lotura =
| artikulua =
| entziklopedia = Geografía e historia de Donostia-San Sebastián
| liburukia =
| orrialdeak =
| argitaletxea = Ingeba (Andrés de Urdaneta Euskal Geografi Elkargoa)
| lekua =
| argitaratze-data =
| url = http://www.ingeba.org/liburua/donostia/46contem/46contem.htm
}}<br />
* {{Erreferentzia| abizena = Mugica Zufiria| izena = Serapio | url = http://atzoatzokoa.gipuzkoakultura.net/c78f6/ | izenburua=LOS GASCONES EN GUIPÚZCOA|argitaletxea = Imprenta de la Diputación de Guipúzcoa| argitaratze-data = 1923 |sartze-data=2016ko irailaren 26a}}<br />
* {{Erreferentzia
| abizena1 = Sada
| izena1 = Javier
| abizena2 = Sada
| izena2 = Asier
| izenburua = Historia de San Sebastián
| isbn = 84-7148-318-1
| argitaletxea = Txertoa
| lekua = Donostia-San Sebastián
| liburukia =
| edizioa =
| urtea = 1995
}}<br />
* {{Erreferentzia
| abizena =Sanchez Arreseigor
| izena =Juanjo
| izenburua =Más Que Palabras
| itzulpen-izenburua =
| url =https://www.eitb.tv/es/radio/radio-euskadi/mas-que-palabras/5769500/6140709/mas-que-palabras-2018-2019-20-01-2019/
| sartze-data =2019-01-22
| formatua =Bideoa
| hizkuntza = es
| argitaletxea =EITB
| urtea =2019
| argitaratze-lekua =
| lekua =
}}<br />
* {{Erreferentzia
| abizena1 = Urzainqui
| izena1 = Tomas
| abizena2 = Olaizola
| izena2 = Juan M.
| izenburua = La Navarra marítima
| isbn = 84-7861-284-1
| argitaletxea = Pamiela
| lekua = Pamplona
| liburukia =
| edizioa =
| urtea = 1998
}}<br />
== Ikus, gainera ==
* [[Jesusen Konpainia]]
* [[Espainiako borboien berrezarkuntza Euskal Herrian]]
* [[Donostiako bertsolaritzaren historia]]
* [[La Sociedad Patriótica de San Sebastián]]
* [[Norteko Konpainia]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Donostiako historia]]
[[Kategoria:Donostiapedia]]
5ulj66xkidnoxmqh2gnqn7ksf6dlf1y
Lankide:Ksarasola/proba
2
674823
9968327
9950288
2024-11-13T20:19:32Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968327
wikitext
text/x-wiki
== Donostiako eskultura publikoak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q10313. ?item wdt:P31 wd:Q860861 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izena,P170:Sortzailea,P625:Koordinatuak,P186:Materialak,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izena
! Sortzailea
! Koordinatuak
! Materialak
! irudia
|-
| [[Aingura (eskultura)|Aingura (Ugarteren eskultura)]]
| [[Ricardo Ugarte]]
| {{Coord|43.32203|-1.93915|display=inline}}
| [[burdina]]
| [[Fitxategi:Aingura eskultura Donostian argitsua.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aita Donostiaren irudia (eskultura)]]
| [[Jose Maria de Vera]]
| {{Coord|43.3215|-1.9797611111111|display=inline}}
| [[brontze]]
| [[Fitxategi:Aita Donostia eskultura.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aita Mariren monumentua]]
|
| {{Coord|43.32309167|-1.98990556|display=inline}}
| [[brontze]]
| [[Fitxategi:Mari eskultura Donostia.JPG|center|128px]]
|-
| [[Ateak (eskultura)]]
| [[Aitor Mendizabal (eskultorea)|Aitor Mendizabal Ituarte]]
| {{Coord|43.30533823599911|-1.974593997001648|display=inline}}
| [[haitzurdin]]<br/>[[brontze]]<br/>[[kobre]]
| [[Fitxategi:Ateak.JPG|center|128px]]
|-
| [[Ategorrietako Ate Gorriak (eskultura)]]
|
| {{Coord|43.321839|-1.96105|display=inline}}
|
| [[Fitxategi:Ategorrieta eskultura Donostian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Bakearen Usoa (Nestor Basterretxea)|Bakearen Usoa]]
| [[Nestor Basterretxea]]
| {{Coord|43.328895|-1.971623|display=inline}}
| [[metal]]<br/>''[[:d:Q12513809|Poliester]]''
| [[Fitxategi:Bakearen Usoa - Nestor Basterretxea - Donostia - 2015-5-6.jpg|center|128px]]
|-
| [[Barojaren oroimenez (eskultura)]]
| [[Nestor Basterretxea]]
| {{Coord|43.313433333333|-1.9992194444444|display=inline}}
| [[burdina]]<br/>[[aluminio]]
| [[Fitxategi:Barojaren oroimenez Donostia 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Berreraikuntza eskultura]]
| [[Dora Salazar]]
| {{Coord|43.32431|-1.98558|display=inline}}
| [[burdina]]
| [[Fitxategi:Berreraikuntza eskultura.jpg|center|128px]]
|-
| [[Clara Campoamor (eskultura)|Clara Campoamor (eskultura Donostian)]]
| [[Dora Salazar]]
| {{Coord|43.31543|-1.98838|display=inline}}
| [[burdina]]
| [[Fitxategi:Clara Campoamorri eskainitako eskultura.jpg|center|128px]]
|-
| [[Diktadura frankistaren biktimen oroimenez eta aitormenez (eskultura)|Diktadura frankistaren biktimen oroimenez eta aitormenez]]
| [[Ramon Carrera]]
| {{Coord|43.307461111111|-1.9734027777778|display=inline}}
| [[harri]]
| [[Fitxategi:Eskultura Carrera Biktimak3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Dual (eskultura)|Dual]]
|
| {{Coord|43.32181757|-1.98640913|display=inline}}
| [[altzairu]]<br/>''[[:d:Q736232|metakrilato]]''
| [[Fitxategi:Dual, memoriala.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eraikuntza Hutsa]]
| [[Jorge Oteiza]]
| {{Coord|43.32444444|-1.99333333|display=inline}}
| [[altzairu]]
| [[Fitxategi:Oteiza eraikuntza hutsa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Errota Txikiko azelina]]
|
| {{Coord|43.311388888889|-1.9780555555556|display=inline}}
| [[harri]]
| [[Fitxategi:Errota Txikiko Azelina Urumean.png|center|128px]]
|-
| [[Estela (Rikardo Ugarte)|Estela eskultura]]
| [[Ricardo Ugarte]]
| {{Coord|43.312583|-1.980556|display=inline}}
| [[burdina]]
| [[Fitxategi:Ricardo Ugarte-Donostia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Formak hazkundean]]
| [[Koldobika Jauregi (eskultorea)|Koldobika Jauregi]]
| {{Coord|43.313675|-1.956294|display=inline}}
| [[haitzurdin]]
| [[Fitxategi:Formak hazkuntzan eskultura.JPG|center|128px]]
|-
| [[Haizearen orrazia]]
| [[Eduardo Txillida]]<br/>[[Luis Peña Gantxegi]]
| {{Coord|43.32177464|-2.00567007|display=inline}}
| [[altzairu]]
| [[Fitxategi:Haizearen orrazia 0006.jpg|center|128px]]
|-
| [[Herri Txistu Hotsa (eskultura)|Herri txistu hotsa]]
| [[Remigio Mendiburu]]
| {{Coord|43.3203824723864|-1.9795225679053696|display=inline}}
| [[altzairu]]
| [[Fitxategi:Herri Txistu Hotsa eskultura.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Hondalea]]
| [[Cristina Iglesias]]
| {{Coord|43.32183|-1.998266111111111|display=inline}}
| [[brontze]]<br/>[[ur]]
| [[Fitxategi:Hondalea 1.jpg|center|128px]]
|-
| [[Zaldia (Nagel)|Izenbururik gabe]]
| [[Andrés Nagel]]
| {{Coord|43.308666666667|-2.0099166666667|display=inline}}
| [[brontze]]
| [[Fitxategi:Izenbururikgabe Nagel.jpg|center|128px]]
|-
| [[Izenbururik gabeko frisoa (Remigio Mendiburu)]]
| [[Remigio Mendiburu]]
| {{Coord|43.317219444444|-1.9762388888889|display=inline}}
|
| [[Fitxategi:Remigio Mendiburu Tabakalera.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iztuetari kantua (eskultura)]]
| [[Nestor Basterretxea]]
| {{Coord|43.32103|-1.97712|display=inline}}
| [[metal]]<br/>[[Xafla]]
| [[Fitxategi:Iztueta Eskultura Donostian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Korrikaren lekukoa]]
| [[Remigio Mendiburu]]<br/>[[Juan Gorriti]]
|
| [[zur]]
| [[Fitxategi:Korrika-11 lekukoa Azkue.jpg|center|128px]]
|-
| [[Omenaldia Flemingi (Txillida)|Omenaldia Flemingi]]
| [[Eduardo Txillida]]
| {{Coord|43.314722222222|-1.9965|display=inline}}
| [[Granito]]
| [[Fitxategi:Flemingi Omenaldia. Homenaje a Fleming 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Oroimena-Memoria|Oroimena-Memoria (eskultura)]]
| [[Aitor Mendizabal (eskultorea)|Aitor Mendizabal Ituarte]]
| {{Coord|43.320888888889|-1.9852777777778|display=inline}}
| [[kobre]]<br/>[[brontze]]
| [[Fitxategi:Biktimen Omenezkoa 521.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pío Barojaren irudia (eskultura Donostian)|Pio Barojaren eskultura (Donostia)]]
| [[Victorio Macho]]
| {{Coord|43.322567|-1.981524|display=inline}}
| [[brontze]]
| [[Fitxategi:Donostia pio baroja 001.JPG|center|128px]]
|-
| [[Secundino Esnaola (eskultura)]]
| [[Julio Beobide]]
| {{Coord|43.322758|-1.981409|display=inline}}
| [[haitzurdin]]
| [[Fitxategi:Secundino Esnaola Eskultura Donostian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Siluetak (eskultura)]]
| [[Agustin Ibarrola]]
| {{Coord|43.316783333333|-1.9534388888889|display=inline}}
| [[metal]]
| [[Fitxategi:Siluetak.JPG|center|128px]]
|-
| [[Toka (eskultura)]]
| [[Josean Díez de Quevedo|Jose Antonio Díez de Quevedo]]
| {{Coord|43.30273|-1.9909|display=inline}}
| [[metal]]
| [[Fitxategi:Toka Eskultura Manuel Matxain 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Trikitilariak (eskultura)]]
| [[Tomas Hernández Mendizabal]]
| {{Coord|43.30452|-1.98014|display=inline}}
| [[metal]]
| [[Fitxategi:Trikitilariak (eskultura) 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ume jolas (eskultura)]]
| [[Agustin Ibarrola]]
| {{Coord|43.316208333333|-1.95255|display=inline}}
| [[zur]]
| [[Fitxategi:Ume jolas.JPG|center|128px]]
|-
| [[Urte haietan]]
|
| {{Coord|43.305583|-1.992427|display=inline}}
| [[altzairu]]
| [[Fitxategi:Urte haietan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Zeharki (eskultura)]]
| [[José Ramón Anda]]
| {{Coord|43.31749|-2.00519|display=inline}}
| [[hormigoi]]
| [[Fitxategi:Zeharki 2017 negua 03.jpg|center|128px]]
|-
| [[Zergatik (eskultura)]]
| [[Josean Díez de Quevedo|Jose Antonio Díez de Quevedo]]
| {{Coord|43.29082|-1.99751|display=inline}}
| [[metal]]
| [[Fitxategi:Zergatik eskultura Añorga 01.jpg|center|128px]]
|}
{{Wikidata list end}}
{{Graph:Street map with marks | lat= 43.32 | lon= -1.98 | zoom=14 | width = 900 | height = 600 | wdqs=
SELECT DISTINCT ?sculpture ?coord ?range
WHERE
{
?airport wdt:P31 wd:Q860861;
?range wd:Q10313;
wdt:P625 ?coord.
}
}}
== Donostiarren zerrenda ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { { ?item wdt:P19 wd:Q10313 } UNION { ?item wdt:P937 wd:Q10313 }. ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570,P21,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
! sexua edo generoa
! irudia
|-
| [[Abelino Barriola]]
| [[idazle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1876-11-10
| 1944-04-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Abelino barriola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Abilio Barbero]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1931-07-10
| 1990-07-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Adela González|Adela González Acuña]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1973-09-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Adela Gonzalez 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Adrian Otaegi]]
| ''[[:d:Q11303721|golf-jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1992-11-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:2016 Lyoness Open - Adrián Otaegui (27525711482).jpg|center|128px]]
|-
| [[Adrián de Loyarte]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1882-03-05
| 1962-10-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Adur Etxezarreta]]
| ''[[:d:Q4144610|eskiatzaile alpino]]''
| [[Donostia]]
| 1996-01-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Agustin Arrazola]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Agustin Arruabarrena|Agustin Arruabarrena Frutos]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Agustin Arruabarrena Dekanoa 2013 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Agustin Elduaien]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1964-08-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Agustin Gajate]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1958-03-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aia Kruse]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1994-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aia Kruse 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Aierbe]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1974-09-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Aierbe 2010.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Bastarrika Iriarte]]
| [[zientzialari]]
| [[Donostia]]
| 1988-11-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Bastarrika.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Beola]]
| ''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1967-11-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Beola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Ezeiza]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Ezeiza by Gorka Palazio.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Vicente Moraza|Ainhoa Vicente]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-08-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Moraza098 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Zubillaga]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ainize Txopitea]]
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| [[Donostia]]
| 1977-10-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aintzane Crujeiras]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]
| [[Donostia]]
| 1983-08-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aintzane Encinas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-04-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aintzane Encinas.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aintzane Muguruza|Aintzane Muguruza Mendarte]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aintzane Muguruza (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Aiora Jaka]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1982-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aiora Jaka, 2013-04-21.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aita Mari]]
| [[Itsastar|marinel]]<br/>[[Arrantzale]]
| [[Zumaia]]
| 1809-03-18
| 1866-01-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aita Mari 10.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitor Badiola (abeslaria)|Aitor Badiola]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1949
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Beltrán]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1975-06-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Bengoetxea|Aitor Bengoetxea Alkorta]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1967-12-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aitor Bengoetxea azkena.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitor Cevidanes]]
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q202883|albaitari]]''<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1989
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aitor Cevidanes.png|center|128px]]
|-
| [[Aitor Gabilondo López|Aitor Gabilondo]]
| ''[[:d:Q2500638|sortzaile]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| [[Donostia]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Gabilondo Marín]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Huegun]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-08-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Merino]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1972-12-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Morcillo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-09-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Osuna]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1986-10-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Zabaleta]]
|
| [[Donostia]]
| 1970
| 1998-12-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aitor Zabaletari oroigarria..jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitziber Alonso]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aitziber Alonso.JPG|center|128px]]
|-
| [[Aitziber Estanga]]
| [[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1977
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aitzol Arzallus|Aitzol Arzallus Lizeaga]]
| ''[[:d:Q25439032|Paralympic athlete]]''
| [[Donostia]]
| 1978-12-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitzol Iriondo]]
| ''[[:d:Q12414919|terrorista]]''
| [[Donostia]]
| 1977-03-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitzole Araneta]]
| ''[[:d:Q2920595|sexologo]]''<br/>''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1982-11-22
|
| [[Emakume trans|emakume transgenero]]
| [[Fitxategi:Aitzole Araneta Europride 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aizpea Goenaga|Aitzpea Goenaga]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1959-11-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:El Instituto Vasco Etxepare renueva las convocatorias de ayudas para la difusión exterior de la cultura (1).jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitzpea Leizaola]]
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1971-07-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aitzpea Leizaola, Iturengo ihauterian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aizpea Oihaneder]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1975
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aizpea Oihaneder 2012.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alaitz Eguren]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1979-06-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Alazne Etxeberria]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q24204895|art director]]''
| [[Donostia]]
| 1979-09-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Alberto Berzal]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1970
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alberto Dadie]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2002-07-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alberto Delgado]]
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1938-07-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alberto Fernández-Ibarburu|Alberto Fernández Ibarburu]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Donostia]]
| 1917
| 2005-08-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alberto Iglesias]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q1415090|soinu banda konpositore]]''
| [[Donostia]]
| 1955-10-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Premios Goya 2018 - Alberto Iglesias.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alberto Maneiro]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alberto Maneiro.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alberto Martínez]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-09-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:MARTINEZ, JOSE ALBERTO.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alberto Matxinbarrena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1888-03-31
| 1923-07-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alberto Machimbarrena (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Alberto Ormaetxea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Eibar]]
| 1939-04-07
| 2005-10-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:San Sebastián - Estadio de Anoeta 2 (Ormaetxea).jpg|center|128px]]
|-
| [[Alberto Surio]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alejandro Pedraz]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1990-09-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alejandro Vea]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-02-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alejo Alberdi]]
| [[musikagile]]<br/>[[disko-ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alejo Mancisidor]]
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''<br/>''[[:d:Q13219424|tenis entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1970-07-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alex Sola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1999-06-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alex Tello]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1977-07-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alexander Iriondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-05-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alexander Petxarroman]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1997-02-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alfonso Feijoo]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Donostia]]
| 1953-01-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alfonso Otazu]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1949-12-26
| 2022-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alfonso Sena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1886-10-05
| 1958-08-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alfontso Mujika|Alfontso Mujika Etxeberria]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q64699668|terminologist]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''
| [[Donostia]]
| 1959-10-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alfontso Mujika euskaltzaindia2021.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alfredo Goienetxe]]
| [[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1937-12-15
| 2002-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alfredo Tamayo]]
| ''[[:d:Q1234713|teologo]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Donostia]]
| 1924
| 2014-10-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alicia Amatriain]]
| ''[[:d:Q805221|ballet dantzari]]''<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1980-08-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Alicia Amatriain and Marijn Rademake.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alizia Stürtze]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1948-01-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Alonso Ibarrola]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1934-05-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:AlonsoIbarrola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alonso Idiakez Butroe eta Muxika]]
| [[militar]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1565-02-14
| 1618-10-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alonso de Idiaquez, 1st Duke of Ciudad Real.jpg|center|128px]]
|-
| [[Amagoia Lauzirika]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1974-10-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Abanda Elustondo]]
| [[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1989
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Andrés]]
| ''[[:d:Q13381753|distantzia erdiko korrikalari]]''
| [[Donostia]]
| 1966-06-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Elizalde|Amaia Elizalde Estenaga]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Illarreta]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaia illarreta.png|center|128px]]
|-
| [[Amaia Iraundegi]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1994
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Lizarralde]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1966-09-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Merino]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q69423232|zinema gidoilari]]''
| [[Donostia]]
| 1970-12-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Ochandorena]]
| ''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q4915128|biomediku]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1997
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Saizar]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1957-12-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Serrano Mariezkurrena]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1984
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Zubiria]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1947-09-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaia Zubiria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Amaiur Esnaola]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
| [[Donostia]]
| 1992-10-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaiur esnaola2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Amaiur Sarriegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-12-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaiur Sarriegi - FCB v Real Sociedad - DSC 1492 (51263300234) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Amale Arzelus]]
| ''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q15958754|esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1924-02-19
| 2015-09-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amale Arzelus.JPG|center|128px]]
|-
| [[Amalia Galarraga]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q34074720|feminista]]''
| [[Donostia]]
| 1885
| 1971-09-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:1928-12-15, La Gaceta Literaria, Amalia G. de Salaverría.jpg|center|128px]]
|-
| [[Amalur Alvarez]]
| [[abokatu]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amalur Alvarez (cropped-2).jpg|center|128px]]
|-
| [[Amparo Gastón]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1921-05-15
| 2009-11-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Agud]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q16267607|filologo klasiko]]''<br/>''[[:d:Q18524037|Indologist]]''
| [[Donostia]]
| 1948
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Etxaide]]
| ''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1936-04-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:AMEchaide.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Malagon]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15949613|ipuingile]]''
| [[Donostia]]
| 1978-04-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ana Malagon.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Martínez de Aguilar]]
| ''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1965
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana María Batanero]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1940s
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[arkeologo]]<br/>''[[:d:Q17488316|historiaurrelari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1932-01-01
| 2019-06-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana María Parra Gómez]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1928
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Mendiola Mugika]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>''[[:d:Q2393361|dantza irakasle]]''<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1962-10-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ana Mendiola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Miranda de Lage]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''
| [[Donostia]]
| 1946-05-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:1657533899748 NPC0080 Ana MIRANDA DE LAGE 001 MOBILE.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Otero]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1970-05-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Ruiz Mitxelena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1967-02-09
| 1993-11-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ana Ruiz Mitxelena. Oiartzun taldeko porteroa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Terradillos]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1973-10-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Urtxuegia]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1952-10-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Anartz Zuazua]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q4676869|acting instructor]]''<br/>[[antzerki zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1973
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Anastasio Bienzobas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1913-05-02
| 1982-10-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Anatz Elizondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-03-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Anbrosio Zatarain Etxebeste]]
| [[idazle]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1912-09-27
| 1999-05-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ander Arzelus]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1898-08-15
| 1949-08-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ander Barrenetxea Muguruza|Ander Barrenetxea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2001-12-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ander Barrenetxea 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ander Cepas]]
| ''[[:d:Q124516127|para table tennis player]]''
| [[Donostia]]
| 2004-08-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ander El Haddadi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1997-06-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ander Ezpeleta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2008-01-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ander González]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1977-07-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ander-gonzalez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ander Gortazar|Ander Gortazar Balerdi]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1985
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:AnderGortazar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ander Izagirre]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| [[Donostia]]
| 1976-02-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ander Izagirre3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ander Martín Odriozola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-11-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ander Murillo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1983-07-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ander murillo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andoni Agirregomezkorta]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[aurkezle]]
| [[Donostia]]
| 1971-04-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:AUPA REAL! MONOLOGOAK (40436626441).jpg|center|128px]]
|-
| [[Andoni Elizondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1932-08-05
| 1986-02-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Andoni Imaz]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1971-09-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Andoni Imaz billabonatarra (94-427).jpg|center|128px]]
|-
| [[Andoni Luis Aduriz]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''
| [[Donostia]]
| 1971-06-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:With Andoni Luis Aduriz of Mugartiz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andoni Sagarna]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q3516944|teknologo]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1947-07-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Andoni Sagarna.png|center|128px]]
|-
| [[Andoni de Carlos]]
| [[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1980-03-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Andrea Khalfaoui]]
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1993-03-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Andrea Khaltaoui. Ikertzailea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andrea Muñiz Celestino]]
| ''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1969-12-10
|
| [[Emakume trans|emakume transgenero]]
| [[Fitxategi:Andrea Muñiz Eusko Legebiltzarrean 2007.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andres Vilariño]]
| [[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q10349745|automobil-pilotu]]''
| [[Donostia]]
| 1951-09-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Andresa Portugal Arozena|Andresa Portugal]]
| ''[[:d:Q550594|arrain-saltzaile]]''
| [[Oiartzun]]
| 1915-04-25
| 2012-02-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Andresa Portugal 20170228 184522.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andrés Herzog]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q6665249|judoka]]''
| [[Donostia]]
| 1974-01-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Andrés Herzog frente al Congreso de los Diputados.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andrés Nagel]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Donostia]]
| 1947-08-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Nagel2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andy Criere]]
| ''[[:d:Q13561328|surflari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-08-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ane Albisu]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1960-03-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Albisu 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Aldalur]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1989-06-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Aldalur.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Gabarain]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1963-06-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Gabarain 2012 (Bi eta bat).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Iturzaeta|Ane Iturzaeta Agirre]]
| [[informatikari]]
| [[Donostia]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Iturzaeta sarean eus.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Mendizabal]]
| [[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Donostia]]
| 1985-01-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ane Sanchez]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1982
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Angel Armendariz]]
| [[arkeologo]]
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Angel Cabanas|Angel Cábanas]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1883
| 1964
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ángel Gabilondo|Angel Gabilondo]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1949-03-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:FotoDefensor2022.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ankenai]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Anton Mendizabal]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1945
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Anton Uriarte]]
| [[geografo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1113838|klimatologo]]''
| [[Donostia]]
| 1949-12-31
| 2019-08-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
|-
| [[Antonio Arrillaga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[futbol arbitro]]
| [[Donostia]]
| 1900-03-11
| 1963-06-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Arzak]]
| [[idazle]]<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1855-07-26
| 1904-10-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antoine d'Abbadie 1.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antonio Cavero]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1932-02-07
| 2013-11-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Elortza Muxika]]
| ''[[:d:Q26481809|kirol-zuzendari]]''
| [[Legazpi]]
| 1911
| 1976
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Igoa]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1933-06-28
| 2015-11-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Kortazar]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1823-01-17
| 1884-06-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Lozes]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1905-05-19
| 1945
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Okendo]]
| [[Itsastar|marinel]]<br/>[[ofizier]]
| [[Donostia]]
| 1577-10
| 1640-06-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antonio de Oquendo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antonio Peña Goñi]]
| ''[[:d:Q14915627|musikologo]]''<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q1350157|musika-kritikari]]''<br/>''[[:d:Q33213700|zezenketa-kritikalari]]''
| [[Donostia]]
| 1846-11-02
| 1896-11-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antonio Peña Goiri, de Cuchy, La Semana Cómica 20-07-1888 (60).jpg|center|128px]]
|-
| [[Antonio Urbiztondo]]
| [[militar]]
| [[Donostia]]
| 1803-01-17<br/>1794
| 1857-04-26<br/>1866
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Antonio de Urbiztondo, marqués de la Solana.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antonio Vega Cortázar]]
| ''[[:d:Q17486376|kirol-tiratzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1932-09-18
| 2011-08-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Vega de Seoane Barroso]]
| ''[[:d:Q18524075|meatze-ingeniari]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1914-02-08
| 1988-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Vega de Seoane Etxeberria]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q18524075|meatze-ingeniari]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1887-01-07
| 1943-05-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antton Etxeberria]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q2629392|txotxongilolari]]''<br/>''[[:d:Q1759246|antzerki ekoizle]]''
| [[Donostia]]
| 1959-05-02
| 2018-10-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antton Etxeberria Ekimen ozeanikoak2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antton Gurrutxaga|Antton Gurrutxaga Hernaiz]]
| ''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''<br/>[[kimikari]]
| [[Donostia]]
| 1958-05-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antton-gurrutxaga Elhuyar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antton Larretxau]]
| ''[[:d:Q5352191|teknikari]]''
| [[Donostia]]
| 1946-12-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Soroborda ur-biltegiko sarrera..JPG|center|128px]]
|-
| [[Antton Mendizabal]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antton Valverde]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1943-05-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antton Valverde abeslaria 2011n.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antxon Agirre]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1371378|etnologo]]''<br/>''[[:d:Q12347522|etnografo]]''
| [[Donostia]]
| 1946-03-04
| 2014-01-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antxon Ezeiza]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1935-09-14
| 2011-11-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antxon Gómez]]
| [[Arte zuzendaritza|zuzendari artistiko]]<br/>''[[:d:Q2962070|ekoizpen diseinatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1952
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Arancha González Laya|Arancha González]]
| ''[[:d:Q2462658|manager]]''<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>[[abokatu]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1969-05-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arancha Gonzalez By Clement Gibon HS.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Elizondo Lopetegi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''
| [[Donostia]]
| 1967-02-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantxa Elizondo Lopetegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Gurmendi]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1944-11-03
| 2023-12-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantxa Gurmendi.png|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Kaltzada]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Arantxa Moñux]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]
| [[Donostia]]
| 1957-04-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Arantxa Urretabizkaia]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1947-07-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Entrega de los premios Euskadi de Literatura 2017 04 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Campos]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q29038436|law theorist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1960-01-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Campos Rubio.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Diaz de Ilarraza Sanchez]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1957-04-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Díaz de Ilarraza (DRI0401).jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Etxeburua]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Arantza Ezenarro]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Donostia]]
| 1980-06-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Ezenarro. Abeslaria. Sopranoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Illarramendi]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Usurbil]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Decana Informática 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Portabales]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1973-01-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Portabales.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza San Sebastian]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1958-08-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza San Sebastian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Sestayo]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cavacon Italy.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Urkaregi]]
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q52899051|biostatistician]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1954-04-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza urkaregi 0001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza del Puerto]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1971-03-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aranzazu González]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-06-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aritz Aduriz]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-02-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aduriz València CF.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aritz Elustondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-03-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aritz Elustondo 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aritz Gorrotxategi]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1975-03-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aritz Gorrotxategi.JPG|center|128px]]
|-
| [[Aritz Huete]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-06-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aritz Maestu]]
| ''[[:d:Q13219587|izotz gaineko patinatzaile artistiko]]''
| [[Donostia]]
| 1990-09-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:2018 EC Laura Barquero Aritz Maestu 2018-01-18 19-59-44 (cropped) - Maestu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aritz Moreno]]
| [[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1980-07-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aritz Trueba]]
| [[komikigile]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1980
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aritz Trueba Kultur sarea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arkaitz Diaz Gorostegi]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1983-10-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Arkaitz Gartziandia]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1983-08-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Arkaitz Rodriguez|Arkaitz Rodriguez Torres]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1979-02-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Arkaitz Rodriguez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Artemio Zarco]]
| [[idazle]]<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1930-03-07
| 2012-01-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Arturo Kanpion]]
| [[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Iruñea]]
| 1854-05-07
| 1937-08-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:ArturoCampión.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ascensio Martiarena]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1884-12-08
| 1966-08-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ascensio Martiarena.png|center|128px]]
|-
| [[Asier Hernandez]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1971-05-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Asier Leoz]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1970
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Asier Lopez Etxeberria]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1982-07-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Asier Maeztu]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-10-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Asier Maeztu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Asier Oruesagasti]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1986
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Asier Osinalde]]
| [[irakasle]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1975
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Asier Sota]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q12406482|umorista]]''
| [[Donostia]]
| 1974-06-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Asier Usarraga]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-12-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Asier Usarraga Aviron.webp|center|128px]]
|-
| [[Assumpta Aierdi]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Augustin Anabitarte]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1891-11-20
| 1981-06-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Augustin anabitarte.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aurkene Iturrioz]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Azu Muguruza]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1968-04-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Azucena Vieites]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Hernani]]<br/>[[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Azucena Vieites.jpg|center|128px]]
|-
| [[Bakartxo Tejeria|Bakartxo Tejeria Otermin]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q329455|bake-epaile]]''
| [[Donostia]]
| 1971-03-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Bakartxo Tejeria 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Balbino García de Albizu]]
| ''[[:d:Q12347522|etnografo]]''<br/>''[[:d:Q5780518|dibulgatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1943
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Balbino Garcia-Albizu 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Balbino Sáenz]]
|
| [[Donostia]]
| 1962-04-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Baldomero Vega de Seoane]]
| [[politikari]]<br/>[[ofizier]]
| [[Donostia]]
| 1850
| 1910
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Baleren Bakaikoa]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Berastegi]]
| 1945
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:84UEU-12-026.jpg|center|128px]]
|-
| [[Barbara Goenaga]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1983-07-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Barbara Goenaga 3-19 estreno (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Beatriz Elorriaga|Beatriz Elorriaga Pisarik]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1957-09-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Elorriagapisarik.jpg|center|128px]]
|-
| [[Begoña Ameztoi]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1951-04-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña Amunarriz]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1948-06-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña Aretxaga]]
| [[antropologo]]
| [[Donostia]]
| 1960-02-24
| 2002-12-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña García-Zapirain]]
| ''[[:d:Q12246069|ingeniaria telekomunikazioetan]]''
| [[Donostia]]
| 1970-10-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña Larzabal]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Madril]]
| 1971-01-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña del Teso]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1955
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Begoña del Teso (30748286591).jpg|center|128px]]
|-
| [[Belen Azpeitia]]
| ''[[:d:Q12803959|lasterkari]]''
| [[Donostia]]
| 1952-12-21
| 2005-08-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Belén Moreno Zaldibar|Belen Moreno Zaldibar]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>[[diseinatzaile grafiko]]
| [[Donostia]]
| 1966-01-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:BELÉN MORENO.jpg|center|128px]]
|-
| [[Beltran Pagola]]
| [[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1878-02-28
| 1950-07-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Belén Cruz]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1961-03-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Benita Asas|Benita Asas Manterola]]
| ''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q27532437|sufragista]]''
| [[Donostia]]
| 1873-03-04
| 1968-04-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Benita Asas Manterola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Benita Ganuza]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1930
| 1985-11-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Benito Díaz|Benito Diaz]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1898-07-17
| 1990-04-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Benito Elizalde]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1961-10-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bernard Quemada]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''<br/>''[[:d:Q2504617|erromanista]]''
| [[Donostia]]
| 1926-06-13
| 2018-06-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bernardo Atorrasagastegi]]
|
| [[Donostia]]
| 1976-08-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bertol Arrieta]]
| [[idazle]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Euskal Herria]]<br/>[[Zarautz]]
| 1975-06-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:BertolArrieta-2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Beñat Mendizabal]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1978-01-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Beñat San Jose]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1979-09-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Universidad Católica - Huachipato, 2018-05-05 - Beñat San José - 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Beñat Sarasola]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1984-05-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Beñat Sarasola (Oier Aranzabal).jpg|center|128px]]
|-
| [[Bilintx]]
| [[bertsolari]]<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1832-04-30
| 1876-07-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Bilintx.jpg|center|128px]]
|-
| [[Bingen Elortza]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1993-10-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bittor Alkiza]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1970-10-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bixente Ameztoi]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1946-01-30
| 2001-11-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Blaki]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1934
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Blanca Brisac Vázquez]]
| [[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1910
| 1939-08-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Monumento a las Trece Rosas en mayo de 2021 08.jpg|center|128px]]
|-
| [[Blanca Lacambra]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1965-08-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Blanquita Suárez]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[vedette]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Donostia]]
| 1894-10-17
| 1983-05-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cándida y Blanquita Suárez.png|center|128px]]
|-
| [[Bonifacio Alfonso]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q11569986|grabatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1933-06-19
| 2011-12-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Borja Barragué|Borja Barragué Calvo]]
| [[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q23760244|philosopher of law]]''
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Borja Kobeaga]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1977-07-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Borja Kobeaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Bruno Oteiza]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1976
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Aurtenetxe Marculeta]]
| [[poeta]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1942-01-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Bea]]
| [[epaile]]<br/>''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1934-04-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Carlos Bea Circuit Judge.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carlos Blasco]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1924-10-19
| 1996-01-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Corcuera]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1936-03-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Iturraspe]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1910-06-10
| 1981-08-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Martínez Gorriarán|Carlos Martínez Gorriaran]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1959-12-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Carlos Martínez Gorriarán 2014 - Zoquejo Diario.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carlos Ruiz del Castillo]]
| [[legelari]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1896-05-02
| 1984-01-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Rúspoli]]
| ''[[:d:Q2478141|aristokrata]]''
| [[Donostia]]
| 1932-08-05
| 2016-10-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Carlos Ruspoli 5th Duke of Alcudia and Sueca.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carlos Sanz Ramírez]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1943
| 1987-01-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Zabala]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carme Adán]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1966-12-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carmen Adán 19.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carmen Artaza]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Carmen Diez Mintegi]]
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1948-03-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carmen Diaz Mintegui.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carmen Gurruchaga]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1955-09-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Carmen de la Maza]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1940-08-23
| 2022-01-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carmen de la Maza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carolina Sagarmendi]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cecilia Marcos]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2001-11-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:FCB v Real Sociedad - DSC 1340 (51263599370) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Cecilia Sarasola Iurrita|Cecilia Sarasola]]
| [[kimikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1949
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:CeciliaSarasola84.jpg|center|128px]]
|-
| [[Charo Roquero|Charo Roquero Ussía]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Chumy Chúmez]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[komikigile]]
| [[Donostia]]
| 1927-05-08
| 2003-04-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Clara Azurmendi]]
| ''[[:d:Q13141064|badmintoneko jokalari]]''<br/>''[[:d:Q58825429|Olympic competitor]]''
| [[Donostia]]
| 1998-05-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Clara Gangutia]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1952-06-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Claudio Delgado]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[mediku]]
| [[Donostia]]
| 1843-11-08
| 1916-07-13<br/>1918-07-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Concha Chaos]]
| [[liburuzain]]
| [[Ávila]]
| 1937-12-08
| 2014-05-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:CONCHA CHAOS.jpg|center|128px]]
|-
| [[Conchita Montenegro]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1911-09-11<br/>1912-09-11
| 2007-04-22<br/>2007-04-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Conchita Montenegro Argentinean Magazine AD 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Consuelo Herrera Menta]]
|
| [[Donostia]]
| 1901-07-23
| 2010-10-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cristian Alberdi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1980-04-14<br/>1980-08-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Cristina Cornejo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1992-01-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Real Sociedad vs Athletic Club CSC 0542 (34319027776) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Cristina Cuesta]]
| ''[[:d:Q8142883|kriminologo]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1962-03-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cristina Garmendia]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1962-02-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:(Cristina Garmendia) Campus Party 2010 Dia2 (4523460120) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Cristina Iglesias]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q1925963|artista grafiko]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q18074503|installation artist]]''
| [[Donostia]]
| 1956-11-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cristina Iglesias - Berria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Cristina Laborda]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1980-07-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cristina Martínez]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1972-10-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cristina Uriarte]]
| [[katedradun]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[politikari]]
| [[Hondarribia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cristina Uriarte.jpg|center|128px]]
|-
| [[Cándido Orbe Gaitan de Aiala]]
| [[militar]]<br/>[[politikari]]
| [[Astigarraga]]
| 1855
| No/unknown value
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Cándido de Orbe.jpg|center|128px]]
|-
| [[César Gálvez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1973-07-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Dani Fano]]
| [[komikigile]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Dani Fano (Maite Landatxe).jpg|center|128px]]
|-
| [[Daniel Maté]]
| ''[[:d:Q1424605|trader]]''
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Daniel Muxika]]
| [[idazle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''
| [[Donostia]]
| 1967-04-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Daniel Múgica.jpg|center|128px]]
|-
| [[Daniel Rodríguez Pérez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-03-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Darío Brizuela]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-11-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Darío Villalba]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q13219587|izotz gaineko patinatzaile artistiko]]''
| [[Donostia]]
| 1939-02-22
| 2018-06-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:"La guerra ha terminado" - 20 (8542744747).jpg|center|128px]]
|-
| [[Delia Lauroba]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q2357303|Abertzale]]''
| [[Donostia]]
| 1909
| 2004-10-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Red Álava.jpg|center|128px]]
|-
| [[Denis Itxaso]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1975-05-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Denis Itxaso 2024.jpg|center|128px]]
|-
| [[Diego Galán]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q4220892|zinema-kritikari]]''<br/>''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''
| [[Tanger]]
| 1946-10-13
| 2019-04-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Diego Pérez (izotz hockey jokalaria)|Diego Pérez]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-09-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Diego Vasallo]]
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1966-04-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Diego Vasallo Trío DKluba (47562133651).jpg|center|128px]]
|-
| [[Dolores Redondo]]
| [[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q3427922|jatetxe-jabe]]''
| [[Donostia]]
| 1969-02-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dolores redondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Domingo Etxeberri]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 17th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Domingo Kanpaña]]
| [[bertsolari]]<br/>''[[:d:Q154549|zurgin]]''
| [[Donostia]]
| 19th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Domingo Patrizio Meagher]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Donostia]]
| 1703-03-17
| 1772-09-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Domingo Zaldua]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1903-07-10
| 1980
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Dorleta Urretabizkaia]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1977-05-23<br/>1979-05-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Edmundo Markuleta]]
| [[komikigile]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1923-04-06
| 1989-05-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Edorta Agirre]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1949-10-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Edorta Agirre.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eduardo Clavero]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-08-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Cromo Eduardo Clavero.webp|center|128px]]
|-
| [[Eduardo Iglesias]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1952-05-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eduardo Moreno Bergaretxe]]
|
| [[Donostia]]
| 1950-10-13
| 1976-07-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eduardo Txillida]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q11569986|grabatzaile]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q1925963|artista grafiko]]''<br/>[[marrazkilari]]<br/>''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1924-01-10
| 2002-08-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:El escultor donostiarra Eduardo Chillida (1 de 2) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eduardo Txillida Beltzuntze]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Donostia]]
| 1964-03-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Edurne Larraza|Edurne Larraza Mendiluze]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Altsasu]]
| 1976-04-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Edurne Larraza Mendiluze.jpg|center|128px]]
|-
| [[Edurne Ormazabal]]
| [[kazetari]]
| [[Tolosa]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Edurne Ormazabal 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Egoitz Lasa]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1976-07-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Egoitz Lasa aktorea 2012an.jpg|center|128px]]
|-
| [[Egoitz Sánchez]]
| [[telebista-aktore]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1985-06-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eider Conde]]
| ''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eider Goenaga|Eider Goenaga Lizaso]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:EIDER GOENAGA.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eider Lizarbe]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-04-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eider Rubio]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-05-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eider Sánchez]]
| [[ingeniari]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1986
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ekaitz Jiménez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-03-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ekaitz Saies]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1982-03-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ekhi Bravo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1997-11-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ekhiñe Egiguren]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Arzak]]
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''
| [[Donostia]]
| 1969-07-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Elena Arzak.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elena Ibarbia]]
| ''[[:d:Q18581305|edertasun lehiaketan parte-hartzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1994-12-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Lazkano|Elena Lazkano Ortega]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1969-09-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Zientzia Club Elena2.png|center|128px]]
|-
| [[Elena Mendizabal]]
| ''[[:d:Q860861|eskultura]]''
| [[Donostia]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Moreno Zaldibar]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1959-11-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Odriozola]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1967-11-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Elena odriozola 2016 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elena Setién]]
| [[musikari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q1327329|multi-instrumentalist]]''<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Música de la belleza, opera gestual y pasacalle castizo alegran la mañana del domingo 19.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elena Torregarai|Elena Torregarai Pagola]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Urkizu]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-01-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elene Lizarralde]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eli Tolaretxipi]]
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Eli Tolaretxipi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elixabete Capa]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-03-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elixabete Sarasola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-04-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Elixabete Sarasola (6088517987) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Elvira Gangutia]]
| ''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''<br/>''[[:d:Q18916625|helenista]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Donostia]]
| 1937
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Emiliano Eizagirre]]
| [[mediku]]
| [[Donostia]]
| 1888-08-08<br/>1888
| 1967-10-22<br/>1967
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Emilio Gurrutxaga]]
| ''[[:d:Q476246|estropadalari]]''
| [[Donostia]]
| 1934-07-02
| 2021-05-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Emilio Gurutzeta]]
| [[futbol arbitro]]
| [[Donostia]]
| 1941-11-04
| 1987-02-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[enpresaburu]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q806798|bankari]]''
| [[Donostia]]
| 1936-11-09
| 2019-07-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eneko Capilla]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-06-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eneko Goia|Eneko Goya Laso]]
| [[politikari]]<br/>[[legelari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1971-10-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Eneko Goia .jpg|center|128px]]
|-
| [[Eneko Irigarai]]
|
| [[Donostia]]
| 1936
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eneko Olasagasti]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1960-03-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:EnekoOolasagastiArgia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Enekoitz Azparren]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 2002-02-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Enekoitz Azparren at the rider presentation of Itzulia Basque Country stage 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Engrazio Arantzadi|Engrazio Aranzadi]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1873-04-16
| 1937-02-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Enkarni Genua]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q2629392|txotxongilolari]]''<br/>[[komikigile]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| [[Donostia]]
| 1942-06-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Enkarni Genua.jpg|center|128px]]
|-
| [[Enrique Echeburua]]
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1951
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Enrique Echeburua.jpg|center|128px]]
|-
| [[Enrique Iartza]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1930-10-21
| 2001-08-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Enrique Jordá]]
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1911-03-24
| 1996-03-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Enrique Jordá Gallastegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Enrique Múgica]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1932-02-20
| 2020-04-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Enrique Múgica en la rueda de prensa posterior al Consejo de Ministros.jpg|center|128px]]
|-
| [[Epifania Argaitz Munibe]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1812
| 1889
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Epifanio Fernández]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1919-04-23
| 1977-06-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ernesto Gasco]]
| [[politikari]]<br/>[[geografo]]
| [[Donostia]]
| 1963-07-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:ErnestoWikipediaOK.jpg|center|128px]]
|-
| [[Estanis Argote]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1956-10-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Esteban Antxustegi]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1957-01-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Esther Basurto]]
| ''[[:d:Q15117302|boleibol jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-07-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Esther Basurto - DSC 8403.jpg|center|128px]]
|-
| [[Esther Ferrer]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Donostia]]
| 1937-12-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Esther Ferrer artista.jpg|center|128px]]
|-
| [[Esther López|Esther Lopez]]
| ''[[:d:Q76552847|jugadora voley]]''
| [[Donostia]]
| 1974-11-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Esther López - DSC 4503.JPG|center|128px]]
|-
| [[Estibaliz Bajo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1987-02-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Estibaliz Gabilondo]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1976-11-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Estíbaliz Gabilondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eugenio Etxebeste]]
|
| [[Donostia]]
| 1951-03-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eugenio Ibarzabal]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1951-03-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Eugenio Ibarzabal.png|center|128px]]
|-
| [[Eugenio Imatz]]
| [[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1900-06-14
| 1951-01-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eulogio Genova]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1960-10-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eustaquio Zubillaga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1933-10-26
| 2020-03-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eustasio Amilibia]]
| [[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1801-03-29
| 1864-08-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eva García Magriñá]]
| [[idazle]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eva Mirones]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1976-02-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eva Salaberria]]
| [[funtzionario]]
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Fabricio de Potestad]]
| [[idazle]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1946-11-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fabricio de Potestad en París (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Fatima Frutos]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Faustina Carril Arozena]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1910
| 1997
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Faustino Amiano]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1944-02-15
| 2020-12-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Faustino Aranzabal]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[koreografo]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
|
| [[Fitxategi:Faustino Aranzabal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fausto Arotzena]]
| ''[[:d:Q635734|artxibozain]]''
| [[Donostia]]
| 1896-07-16
| 1980-12-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Felipe Ugarte]]
| [[politikari]]<br/>[[ofizier]]
| [[Donostia]]
| 1916-04-02
| 1988
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Felisa Martín]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q2310145|meteorologo]]''
| [[Donostia]]
| 1898-06-11
| 1979-10-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Felisa Martin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Felisa Verdejo]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Salamanca]]
| 1950-02-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:SEPLN09 FelisaVerdejo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Felix Erdozia]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1915-01-07
| 2010-07-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Felix Maraña]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1953
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Felix Maraña Remigio Mendiburuz Mahaingurua 2001 egunkara.jpg|center|128px]]
|-
| [[Felix Mendizabal]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1891-03-07
| 1959-07-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fermín Calbetón|Fermin Calbetón]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]<br/>[[Irun]]
| 1853-09-04
| 1919-02-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:D. Fermín Calbetón en Eibar de Indalecio Ojanguren (Cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Fermin Imaz]]
| [[bertsolari]]
| [[Donostia]]
| 1879-01-27
| 1929-01-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fermin Lasala Urbieta]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1798-07-06
| 1853-04-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fermin Leizaola]]
| ''[[:d:Q1371378|etnologo]]''<br/>''[[:d:Q16742175|espeleologo]]''
| [[Donostia]]
| 1943-11-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fermin Leizaola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fermin Matxinbarrena]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1835-07-04
| 1897-06-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fermin Lasala Collado|Fermín Lasala Collado]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''
| [[Donostia]]
| 1832-07-17
| 1918-12-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fermín Lasala y Collado.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fernando Aramburu|Fernando Aranburu]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[irakasle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q12144794|prosalari]]''<br/>''[[:d:Q15949613|ipuingile]]''
| [[Donostia]]
| 1959-01-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fernando Aramburu en Dresde (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| [[Fernando Asuero]]
| [[mediku]]<br/>''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1887-05-29
| 1942-12-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Asuero doktorea Gurutze Gorritik ateratzen 1929.png|center|128px]]
|-
| [[Fernando Bernués]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fernando-bernues--2016 argia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fernando Boada|Fernando Boada González]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1961-01-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fernando Espinosa de los Monteros]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''
| [[Donostia]]
| 1884-09-12
| 1937-12-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fernando Gonzalo]]
| [[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1942
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fernando Gonzalo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fernando Mitxelena]]
| ''[[:d:Q17486376|kirol-tiratzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1972-07-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fernando Múgica Herzog]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1933-04-13
| 1996-02-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fernando Norzagarai]]
| [[politikari]]<br/>[[militar]]
| [[Donostia]]
| 1808-07-19
| 1860-09-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Teniente coronel Fernando Norzagaray.png|center|128px]]
|-
| [[Fernando Ruiz]]
| [[pailazo]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1980-06-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fernando Sasiain]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1894-06-18
| 1957-11-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:El alcalde de San Sebastián Fernando Sasiaín, encabezando una manifestación en 1935.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fernando Savater]]
| ''[[:d:Q26973007|professor of philosophy]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[filosofo]]<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1947-06-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fernando Savater by Gonzalo Merat.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fernando de Prado]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-09-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fernando1.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fito Rodriguez]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Gasteiz]]
| 1955-09-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:FitoRodriguezBornaetxea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Flavio Martinez]]
| [[argazki-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1962-09-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Francisco Gaskue]]
| ''[[:d:Q18524075|meatze-ingeniari]]''<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1848-10-04
| 1920-03-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Francisco Letamendia]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1944-02-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Francisco Letamendia, Ortzi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Francisco Urkola|Francisco Urkola Lazkanotegi]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1873
| 1943
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Frantzisko Apalategi]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1867-10-29
| 1948-02-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Frantzisko Lopez|Frantzisko Lopez Alen]]
| [[idazle]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q329439|Irarle]]''
| [[Donostia]]
| 1866-01-09
| 1910-07-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Francisco López Alén - Euskal-Erria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Felix Goñi|Félix Goñi Urcelay]]
| ''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1951
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Félix Zuaznabar]]
| [[militar]]
| [[Donostia]]
| 1790
| 1860
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gabriel Korta]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1951-02-23
| 2020-02-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Garazi Falcon]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1993
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Garbiñe Biurrun]]
| [[epaile]]<br/>[[katedradun]]
| [[Tolosa]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Garbiñe Biurrun (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Garikoitz Azkue]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1972-04-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gartxot Unsain]]
| [[egile abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1987
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gavina Viana Viana]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1891-02-19
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Gemma Zabaleta|Gemma Zabaleta Areta]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1957-03-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Gemma Zabaleta 2011.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gene Yurre]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[koreografo]]<br/>''[[:d:Q805221|ballet dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1928-06-15
| 2008-10-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gene Yurre familian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1919-08-25
| 2019-09-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gladys del Estal|Gladys del Estal Ferreño]]
| [[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Caracas]]
| 1956
| 1979-06-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Gladys del Estal ZB.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gonzalo Arconada]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1961-07-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gonzalo Arconada.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gonzalo Fernández Berridi]]
| [[argazki-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1955-06-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gonzalo Tejada]]
| [[musikagile]]<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1960-02-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gonzalo Txillida]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1926-01-12
| 2008-07-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Aranberri]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1987-03-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Bandera de la Concha 2016 - Urdaibai 02.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gorka Giralt]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-09-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Gorospe]]
| ''[[:d:Q1225716|ornitologo]]''<br/>[[marrazkilari]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Gurutzeta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-09-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Larrea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1984-04-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Magallón]]
| [[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Maneiro]]
| [[politikari]]<br/>[[Kontulari publiko|kontulari]]
| [[Donostia]]
| 1974-11-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gorka Maneiro, portavoz UPYD.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gorka Mercero]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Otxoa]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[telebista-aktore]]
| [[Donostia]]
| 1979-01-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Pintado]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-03-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Reizabal]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1952
| 2019-12-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gotzon Aleman]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]<br/>[[Zumarraga]]
| 1953
| 1978
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gregorio Monreal]]
| [[politikari]]<br/>[[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Etaiu]]
| 1942-03-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Entrega del Premio Euskadi de Investigación 2013 al historiador y jurista Gregorio Monreal 04 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Gregorio Ordóñez]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]
| [[Caracas]]
| 1958-07-21
| 1995-01-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gregorio Sena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1890-09-08
| 1956-05-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gretel Ammann]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1947-01-17
| 2000-05-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Guillermo Galeote]]
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1941-05-06
| 2021-01-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Guillermo Lazkano]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1910-01-19
| 2001-01-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Guillermo Roa]]
| ''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>[[kimikari]]<br/>[[marrazkilari]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Guillermo Roa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gurutze del Ama]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1984-09-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Haritz Garde]]
| ''[[:d:Q386854|bateria-jotzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1976-01-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:La oreja de Van Gogh - Rock in Rio Madrid 2012 - 35.jpg|center|128px]]
|-
| [[Harkaitz Millan]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1979
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Harkaitz Millan GFA.png|center|128px]]
|-
| [[Harkaitz Zubiri]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1977-01-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Helena Franco]]
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[politikari]]
| [[Getxo]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Helena Franco.jpg|center|128px]]
|-
| [[Hernando Espinosa de los Monteros]]
| [[Atleta|kirolari]]<br/>[[militar]]
| [[Donostia]]
| 1916-05-16
| 1991-06-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Hugo Guillamon]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-01-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Hugo Guillamón 2020.png|center|128px]]
|-
| [[Hur Gorostiaga]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1972-08-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Hur Gorostiaga - Bilbo Hiria Irratia - 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ibai Marin]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1978-12-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ibai Marin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iban Maiza]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1983-09-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iban Malo]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1977-01-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iban Mayoz]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-09-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iban Mayoz Euskal Bizikleta 2008, 3rd stage.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iban Zaldua]]
| [[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q15949613|ipuingile]]''
| [[Donostia]]
| 1966-02-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iban Zaldua idazlea 2008an.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ibon Martín]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1976
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ibon Pérez Arrieta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-06-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ibon Sarasola]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q13570226|literatura historialari]]''<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''
| [[Donostia]]
| 1946-07-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ibon Sarasola (2012).jpg|center|128px]]
|-
| [[Idoia Aierbe|Idoia Aierbe Iribar]]
|
| [[Donostia]]
| 1962
| 2018-12-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mikelen Txokoa - Altza (2020) 14.jpg|center|128px]]
|-
| [[Idoia López Riaño]]
|
| [[Donostia]]
| 1964-03-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Idoia Mariezkurrena]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>''[[:d:Q19827985|atletismo entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1970-07-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Idoia Montón]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Donostia]]
| 1969-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Idoia Otaegi|Idoia Otaegui]]
| [[abokatu]]<br/>[[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q16012028|lege-aditua]]''
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:UPV EHU Summer Courses 2019 Law.jpg|center|128px]]
|-
| [[Idoia Santamaria|Idoia Santamaria Urkaregi]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q356139|zuzentzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Alkorta]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1937-09-19
| 2022-02-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Arozena]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1931-01-07
| 2003-09-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Natxo Azpilikueta|Ignacio Azpilikueta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-10-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Barandiaran]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[arkeologo]]
| [[Donostia]]
| 1937-11-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Egibar]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1931-07-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Eizagirre]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1920-11-07
| 2013-09-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Etxandi]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1912-03-02
| 1953
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Etxarri]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1932-03-15
| 2003-03-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Latierro]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q215536|merkatari]]''
| [[Donostia]]
| 1943
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Maria Lojendio]]
| [[legelari]]
| [[Donostia]]
| 1914-04-16
| 2002-09-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Martin]]
| ''[[:d:Q13415036|errugbilari]]''<br/>''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-10-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ignaciomartinrugby.JPG|center|128px]]
|-
| [[Ignacio María Barriola]]
| [[mediku]]
| [[Donostia]]
| 1906<br/>1906-08-15
| 1998<br/>1998-11-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Maria Etxeberria|Ignacio María Echeberría Monteberría]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Donostia]]
| 1941
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Olague]]
| ''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1903-02-12
| 1974-03-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Pinedo]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1925-05-08
| 1991-08-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Solorzano]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-02-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Ugarte]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1862-07-19<br/>1858-07-30
| 1914-07-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio del Moral|Ignacio del Moral Ituarte]]
| [[gidoilari]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1957-09-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignazia Zabalo]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[marrazkilari]]
| [[Donostia]]
| 1905
| 1939
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ignazia Zabalo 2022 Ciordia zoom.png|center|128px]]
|-
| [[Ignazio Maria Etxaide]]
| [[idazle]]<br/>[[Zerrenda:Euskaltzainak|Euskaltzainen zerrenda]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1884-12-01
| 1962-11-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Inazio Maria Etxaide.jpg|center|128px]]
|-
| [[Igor Calzada]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1975-01-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Igor Calzada.png|center|128px]]
|-
| [[Igor Gabilondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1979-02-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Igor gabilondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Igor Paskual]]
| [[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1975-12-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Beñaran]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1993-09-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Cobo]]
| [[toreatzaile]]
| [[Donostia]]
| 1981-05-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Fernández]]
| ''[[:d:Q15709642|snowboarder]]''
| [[Donostia]]
| 1977-09-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Galindo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2004-07-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Izeta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1986-02-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Lauroba]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1975-10-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iker Lauroba.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iker Martinez de Lizardui]]
| ''[[:d:Q1897112|skipper]]''
| [[Donostia]]
| 1977-06-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iker Martinez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iker Olaizola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-02-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Rodellar]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1987-03-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iker rodellar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iker Sarriegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1973-08-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Urreizti]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-04-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ilaski Serrano]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q270389|berriemaile]]''<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Bermeo]]
| 1976-03-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ilaski Serrano 2020 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Imanol Aiestaran]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-11-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Imanol Idiakez]]
| ''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''<br/>''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-03-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Spartak-aek-15 — копия (2).jpg|center|128px]]
|-
| [[Imanol Larzabal]]
| [[egile abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1947-11-11
| 2004-06-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Imanol Larzabal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Imanol Olaizola]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1920-10-29
| 2018-04-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Imanol Plaza]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-01-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Imanol Sarriegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-04-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Inaki Irazabalbeitia]]
| [[politikari]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1957-08-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Irazabalbeitia donostiarra.jpg|center|128px]]
|-
| [[Inazio Mujika]]
| [[idazle]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| [[Donostia]]
| 1963-11-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Inazio Mujika Iraola (Miren Mujika).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ines Goikoetxea Irurtzun|Ines Goikoetxea]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1939
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ion Aramendi]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1977-02-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ion Errea]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1984
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ion Zubillaga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1986-08-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ion zubillaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iosu Zabala Iturralde]]
| [[ingeniari]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1952-12-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iosu Zabala Iturralde (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Irati Elizalde]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1990
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Irati Goikoetxea Astaburuaga]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1986-04-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:2ª Copa de España de Slalom Olímpico 49.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iratxe Ansa]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[koreografo]]
| [[Donostia]]
| 1976-06-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Iratxe Ansa. Dantzaria eta koreografoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iratxe Esnaola Aldanondo|Iratxe Esnaola]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Iratxe Esnaola Arribillaga]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q777942|Ausbildender]]''
| [[Zarautz]]
| 1981-05-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arg2 iratxe txikia.png|center|128px]]
|-
| [[Iratxe Retolaza Gutierrez]]
| ''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1977-01-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Iratxe-Retolaza berria.webp|center|128px]]
|-
| [[Irene Laffitte]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1941-08-07
| 2001-12-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Irma Hoffren|Irma Hoffrén]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1986-11-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Isabel Azkarate]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| [[Donostia]]
| 1950
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Isabel Azkarate.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Blanco Ollero]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Foto Isabel Blanco Ollero.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Etxeberria Gorriti|Isabel Etxeberria]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1915-01-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Isabel Etxeberria Gorriti by Borràs.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Etxeberria Ramirez]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1975-01-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Isabel Fernandez de Castro]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bilbo]]
| 1959
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Isabel Fernandez de Castro.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Herguera]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q13235160|ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>[[irakasle]]<br/>[[Aitzindari (argipena)|Aitzindari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Isidoro Fernández]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1957-01-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Isidoro Fernández (44195298170).jpg|center|128px]]
|-
| [[Itsaso Güemes Oiarbide]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1976-10-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itaso Güemes.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itsaso Nabaskues]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1990-10-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itxaso Araque]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itxaso Martin]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itxaso martin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Alkorta Idiakez]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1967-09-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziaralkorta EI.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Arana Iraola]]
| [[irakasle]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1905-06-23
| 2001
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itziar Aranburu|Itziar Aranburu Garcia]]
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1975-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziar Aranburu Garcia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Mujika Irastorza]]
| [[katedradun]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1904-10-10
| 1992
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Red Álava.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Nogeras]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Donostia]]
| 1966-01-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziar nogeras 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Okariz]]
| ''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q1414443|zinemagilea]]''
| [[Donostia]]
| 1965-04-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itziar Urretabizkaia]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1979-07-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Iulene Olabarria]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1985-01-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ivan Vázquez Basurko|Ivan Vazquez Basurco]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-02-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ivan Zulueta]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1943-09-29
| 2009-12-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iván Campo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-02-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ivan Campo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iván Redondo]]
| ''[[:d:Q8125919|aholkulari politiko]]''
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:(Iván Redondo) Pedro Sánchez asiste a la toma de posesión de los altos cargos de su Gabinete.jpg|center|128px]]
|-
| [[Izar Agirresarobe]]
| [[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1993
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Izar Agirresarobe (2020ko otsaila).jpg|center|128px]]
|-
| [[Izaskun Andonegi|Izaskun Andonegi Goikoetxea]]
| ''[[:d:Q186360|erizain]]''
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Izaskun Aranburu]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1975-12-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Izaskun Gómez Cermeño]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1965
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Aginaga Beristain]]
| ''[[:d:Q58968|intelektual]]''<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1929-01-29
| 2021-05-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Aldekoa Beitia|Iñaki Aldekoa]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Oñati]]
| 1961-07-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Aldekoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Alegria|Iñaki Alegria Loinaz]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1957-09-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Alegria informatikaria 2009an.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Alkorta]]
| [[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1950
| 2023-09-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Badiola]]
| [[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1964-12-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Beraetxe]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1963-08-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Beti]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1958-09-13
| 2012-02-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Beti Sáez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Bolea]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''<br/>''[[:d:Q5137576|ice hockey coach]]''
| [[Donostia]]
| 1962-10-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Camino]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-06-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Egaña]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''
| [[Donostia]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki-Egaña-2002.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Esnaola]]
| [[politikari]]
| [[Deba]]
| 1948-07-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Inaxio Esnaola Aranzadi|Iñaki Esnaola Aranzadi]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1984-07-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Font]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1979-04-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Font - Seminci 2016.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Gabilondo]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1942-10-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Gabilondo by Gonzalo Merat.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Gil de San Vicente]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q58968|intelektual]]''
| [[Donostia]]
| 1952-09-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fòrum crisi de civilització 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Izagirre (izotz-hockeyko jokalaria)]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1970-04-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Kijera Zelarain]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Donostia]]
| 1961-04-30
| 1979-09-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Larramendi]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1929
| 2022-09-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Maritxalar]]
| [[musikari]]
| [[Altza]]<br/>[[Donostia]]
| 1950
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Maritxalar Oskarbi 2024 02.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Martiarena]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Martiarena "Mattin".JPG|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Olabeaga]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1901-10-14
| 1983
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Olaizola Eizagirre]]
| [[ingeniari]]<br/>[[antropologo]]
| [[Donostia]]
| 1944
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Pérez de Arriluzea|Iñaki Perez de Arriluzea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1959-10-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Ruiz de Egino]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1953-05-08<br/>1953
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Salvador]]
| ''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1962-04-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Soto]]
| [[filosofo]]<br/>[[kazetari]]
| [[Iruñea]]
| 1975
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Subijana]]
| [[epaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[magistratu]]<br/>[[Herri-salatari|fiskal]]
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Txurruka]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1949-01-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Elftalfoto Athletic de Bilbao (archief), Bestanddeelnr 929-1073 (Churruca).jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Ábalos]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1956-07-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Álaba]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1966-11-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Aranburu]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1971-05-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñigo Aranburu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñigo Arteaga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1972-12-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Bikuña]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Donostia]]
| 1998-03-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Cavero]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[legelari]]
| [[Donostia]]
| 1929-08-01
| 2002-12-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:El ministro de Cultura, Íñigo Cavero, sale del Congreso de los Diputados.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñigo Chaurreau]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1973-04-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Del Valle]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1987-06-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Diaz de Cerio]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1984-05-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Etxezarreta]]
| ''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q18116794|genderfluid]]''
|
|-
| [[Iñigo García]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1974-07-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Idiakez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1973-11-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Idiakez01.JPG|center|128px]]
|-
| [[Iñigo Iruin]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1953-06-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñigo Iruin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñigo Lamarca]]
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[ararteko]]
| [[Donostia]]
| 1959-07-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñigo Lamarca Iturbe.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñigo Llopis]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 1998-11-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Orozko]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1993-07-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Sanz de Ormazabal]]
| [[liburuzain]]
| [[Donostia]]
| 1956-05-28
| 2009-08-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Segurola]]
| ''[[:d:Q2815948|paisaiaren arkitektoa]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q758780|lorezain]]''
| [[Donostia]]
| 1967-04-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jabier Agirre]]
| [[mediku]]<br/>''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''
| [[Donostia]]
| 1952-03-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jabier Agirre medikua (Argia).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jacinto Antonio Etxeberri]]
| ''[[:d:Q1644847|ontzi-ingeniari]]''<br/>''[[:d:Q10669499|itsas ofizial]]''
| [[Donostia]]
| 1625
| 1673-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jaime Azpilikueta]]
| [[antzerki zuzendari]]<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1941
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jaime Bores]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1968-05-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jaime Bores.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jaime Camps]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1896-02-28
| 1921-08-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jaime Mayor Oreja]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q10272925|agronomia-ingeniari]]''
| [[Donostia]]
| 1951-07-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jaime Mayor Oreja 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jaime Santos Latasa]]
| ''[[:d:Q10873124|xakelari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-07-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Santos Latasa,Jaime 2018 Karlsruhe.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jaime de Salazar y Acha]]
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q8963721|genealogista]]''
| [[Donostia]]
| 1947-08-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jaione Camborda]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1983-03-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Jaione Camborda (2023).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jakes Gorosabel]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2004-06-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Agirre Iturralde]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1853
| 1939<br/>1939-11-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[argazki-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1935-06-13
| 2019-12-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Alberdi]]
| [[abesbatza-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Javier Alberdi.JPG|center|128px]]
|-
| [[Javier Alkain]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Aramburu]]
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Arozena]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1935-03-06
| 2016-07-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Cano]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1973-03-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Etxaniz Peña|Javier Etxaniz]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''<br/>[[entrenatzaile]]
| [[Donostia]]
| 1970-04-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Garcia Egotxeaga]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1940-05-08
| 2002-08-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Gurrutxaga]]
| ''[[:d:Q12406482|umorista]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[ahots-aktore]]
| [[Donostia]]
| 1958-02-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Javier Gurruchaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Javier María Hernández Arsuaga]]
| [[musikagile]]<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1940-03-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Merino]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q12406482|umorista]]''
| [[Donostia]]
| 1967-03-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Olaizola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1969-11-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Ortiz]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1948-01-24
| 2009-04-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Palacín]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1971-11-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Pradera]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2516866|argitaratzaile]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>''[[:d:Q84681895|political analyst]]''<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>[[legelari]]
| [[Donostia]]
| 1934-04-28
| 2011-11-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Torrealdea]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bermeo]]
| 1950-11-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Javier Torrealdea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Javier Urrutikoetxea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1952-02-17<br/>1952-11-17
| 2001-05-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Velar]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1933-03-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jazinto Rivas]]
| [[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1906-02-10
| 1964-03-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Basabi Elgeta Auntxa trikitilariak Goiena 02.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Acín|Jesus Acín Urzainqui]]
| [[mediku]]<br/>[[idazle]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1952
| 2013
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesus Agirregabiria]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1892-01-06
| 1975
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesus Altuna]]
| [[arkeologo]]<br/>''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[antropologo]]<br/>''[[:d:Q25931036|zooarchaeologist]]''<br/>''[[:d:Q21272406|paleoantropologo]]''
| [[Berastegi]]
| 1932-07-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Koro Mariezkurrena eta Jesus Altuna.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Mari Alberdi]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1947-07-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesus Mari Garcia Ripalda]]
|
| [[Donostia]]
| 1952-05-12
| 1975-08-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aita Larroka 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Mari Larrazabal]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[politikari]]
| [[Zumaia]]
| 1948
| 2021-06-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Larrazabal.gif|center|128px]]
|-
| [[Jesus Maria Alkain]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Donostia]]
| 1922-01-27
| 2001-07-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jesus maria alkain 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Maria Arozamena|Jesus Maria Arotzamena]]
| [[kazetari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q822146|kanta-idazle]]''<br/>''[[:d:Q8178443|libretista]]''
| [[Donostia]]
| 1918-01-19
| 1972-06-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesus Maria Arrieta]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1469535|apaiz katoliko latindar]]''
| [[Donostia]]
| 1947-07-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jesus-mari-arrieta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Maria Arruti]]
| ''[[:d:Q11303721|golf-jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1969-02-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jesus Maria Arruti.JPG|center|128px]]
|-
| [[Jesus Maria Leizaola]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1896-09-07
| 1989-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Leizaola Lehendakaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Munarritz]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1940
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:19-12-G.ª Martín copia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Olasagasti]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1907-12-20
| 1955-08-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesús Lucas Erro]]
| [[komikigile]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1946
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesús María Visitacion Villan|Jesús María Visitación Villán]]
| [[Atleta|kirolari]]
| [[Donostia]]
| 1966-05-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesús María Zubiarrain]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1945-09-22
| 1993-06-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jesús María Zubiarraín 1971.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesús Urteaga]]
| [[kazetari]]<br/>[[apaiz]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1921-12-07
| 2009-08-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jimena Alonso]]
| ''[[:d:Q34074720|feminista]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1937
| 2021-09-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Joan Crespo]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1988-01-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:2019 ICF Canoe slalom World Championships 233 - Joan Crespo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joan Mari Irigoien]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Altza]]
| 1948-09-30
| 2023-05-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joan Mari Irigoien - Dani Blanco.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joana Garitano]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 2008-12-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Joanes Labaien]]
| ''[[:d:Q66172428|estatuaren abokatu]]''<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joaquin Gurrutxaga]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1910
| 2000-01-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joaquín Antonio Kamino]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[apaiz]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1754-07-13
| 1819-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joaquín Arteaga]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1870-09-05
| 1947-01-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joaquin de Arteaga, XVIII marqués de Santillana (1909).jpg|center|128px]]
|-
| [[Joaquín Otamendi]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1874
| 1960-06-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:1908-04-01, Por el Arte, Joaquín Otamendi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joaquín Satrustegi]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1909-10-17
| 1992-03-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aquí vivió Joaquín Satrústegui (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| [[Jokin Ansorena]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jokin Mitxelena|Jokin Mitxelena Erice]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1962-02-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jokin Mitxelena.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jokin Otamendi]]
| [[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1941-03-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jokin Urretabizkaia]]
| ''[[:d:Q27062049|aizkolari]]''
| [[Donostia]]
| 1999
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Ander Aranburu]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1992-09-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Ander Olasagasti]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-08-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jon ander olasagasti.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jon Anza]]
|
| [[Donostia]]
| 1962-01-08
| 2009-05-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mondragon 34.JPG|center|128px]]
|-
| [[Jon Arzamendi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1992-04-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Belaustegi]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1979-03-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Cuyami]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-12-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Ergüin|Jon Erguin]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1980-03-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Slalom World Championships 16 18 39 438 (10270890223).jpg|center|128px]]
|-
| [[Yon Etxaide|Jon Etxaide]]
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1920-03-27
| 1998-06-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Yon etxaide.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jon Garaño]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Zinema-editore|film-muntatzaile]]
| [[Ergobia]]
| 1974-11-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jon Garaño 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jon Gurutzeta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-04-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Insausti]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1989-02-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jon Insausti.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jon Kortaberria]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1982-05-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Merino]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 2003-03-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Mikel Udakiola]]
| [[marrazkilari]]
| [[Donostia]]
| 1965-01-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Santacana]]
| ''[[:d:Q4144610|eskiatzaile alpino]]''
| [[Donostia]]
| 1980-11-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jon Santacana Cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jon Santamaria]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1982-05-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Tecedor]]
| [[Atleta|kirolari]]
| [[Donostia]]
| 1975-09-16
| 2008-06-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Zeberio]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-09-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jone Laspiur]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Goyas 2023 - Jone Laspiur.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jorge Ballesteros]]
| ''[[:d:Q17486376|kirol-tiratzaile]]''<br/>[[polizia]]
| [[Donostia]]
| 1983-05-27
| 2023-01-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jorge García Castaño]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1977-07-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:(Jorge García Castaño) Acto IU Las Rozas Elecciones Europeas (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jorge González Aranguren]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1938
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jorge González Aranguren.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jorge Oteiza]]
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q7541856|zeramikari]]''
| [[Orio]]
| 1908-10-21
| 2003-04-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Apostoluen Frisoa - Oteiza errepide bazterrean.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jorge Ruiz Cabestany]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1956-11-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jorge Vea]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-04-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Angel Ascunce]]
| ''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q723682|dekano]]''<br/>''[[:d:Q2505739|hispanista]]''
| [[Donostia]]
| 1946
| 2020-02-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Ángel Ascunce.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Angel Lopetegi]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[komikigile]]<br/>''[[:d:Q779815|animation director]]''
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Angel Torres|Jose Angel Torres Saenz]]
| [[geologo]]<br/>''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''
| [[Donostia]]
| 1959-01-30
| 2020-12-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose angel Torres3.png|center|128px]]
|-
| [[Jose Antonio Carril]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Donostia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Josean Díez de Quevedo|Jose Antonio Díez de Quevedo]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Donostia]]
| 1944
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:JADIKU2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Antonio Mujika]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1943-09-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Antonio Santesteban|Jose Antonio Santesteban]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q765778|organista]]''
| [[Donostia]]
| 1835-10-18
| 1906-09-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Antonio Santesteban.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Antonio Sistiaga]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1932-05-04
| 2023-06-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:JpseAntonioSistiaga 2017Durangokartela.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Arana Irastorza]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[militar]]<br/>''[[:d:Q56480685|tabako-saltzailea]]''
| [[Donostia]]
| 1913
| 1936-09-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Begiristain]]
| [[mediku]]
| [[Donostia]]
| 1879-01-22
| 1952-09-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Belmonte]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Egileor|Jose Egileor Beldarrain]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1890
| 1966-12-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Elosegi]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1872-04-11
| No/unknown value
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Frantzisko Navarro Arzak]]
| [[asmatzaile]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1823-03-21
| 1909-02-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Francisco Navarro Arzac.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Goikoa]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1844-04-10
| 1911-07-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Goicoa Barcaíztegui.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Gonzalo Zulaika|Jose Gontzalo Zulaika]]
| [[apaiz katoliko]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q765778|organista]]''
| [[Donostia]]
| 1886-01-10
| 1956-08-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aita Donostia argazkia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Ignacio Alvarez Usabiaga]]
| ''[[:d:Q2310145|meteorologo]]''
| [[Donostia]]
| 1945
| 2005-10-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Ignacio Olaizola]]
| ''[[:d:Q5705290|aparejadore]]''<br/>''[[:d:Q13415036|errugbilari]]''
| [[Donostia]]
| 1952
| 2012-05-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Ignacio Telletxea]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1234713|teologo]]''<br/>[[liburuzain]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Donostia]]
| 1928-04-13
| 2008-03-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Ignazio Ansorena]]
| [[idazle]]<br/>[[pailazo]]<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q53713594|txistulari]]''
| [[Donostia]]
| 1953-10-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:JoseIgnazioansorenaargia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Luis Agirre Beldarrain]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1965-09-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Txillardegi|Jose Luis Alvarez Enparantza]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q15976717|soziolinguista]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1929-09-27
| 2012-01-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Txillardegi DaniBlanco Argia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[apaiz]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[abesbatza-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1928-05-02
| 2019-05-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Luis Arrieta]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>''[[:d:Q838476|kirol zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1971-06-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Luis Arrieta - Tour de Romandie 2008.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Luis Galilea]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1972-07-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Luis Melena]]
| ''[[:d:Q16267607|filologo klasiko]]''<br/>''[[:d:Q13570226|literatura historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1946
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:EuskadiIkerketaSaria1999.png|center|128px]]
|-
| [[Jose Luis Orbegozo]]
| [[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1929-09-02
| 2010-01-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Luis Rebordinos]]
| [[argazki-zuzendari]]
| [[Errenteria]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josemi Beltran, Denis Itxaso, José Luis Rebordinos.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Luis Teres]]
| ''[[:d:Q2487799|mikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Luis Urrusolo]]
| ''[[:d:Q12414919|terrorista]]''
| [[Donostia]]
| 1957-10-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Manterola]]
| [[idazle]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| [[Donostia]]
| 1849-03-23
| 1884-02-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Manterola, euskal idazlea (1849-1884).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Manuel Agirre Miramon|Jose Manuel Agirre]]
| [[politikari]]<br/>[[legelari]]<br/>[[epaile]]
| [[Donostia]]
| 1813-01-01
| 1887-03-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Euskal erria agirre miramon 1887.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Manuel Aizpurua]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Donostia]]
| 1902
| 1936-09-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Manuel Mendizabal]]
| [[militar]]
| [[Donostia]]
| 1910-11-23
| 1978
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Mari Elortza]]
| [[katedradun]]<br/>[[kimikari]]
| [[Bergara]]
| 1950
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Mari Elortza kimikako irakaslea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Mari Quesada Lasarte]]
|
| [[Donostia]]
| 1934-07-23
| 1968-01-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Mari Quesada Lasarte 1.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Maria Agirre Gonzalo]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q806798|bankari]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1897-08-12
| 1988-04-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Berasategi]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1964-10-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Elosegi|Jose Maria Elosegi Itxaso]]
| ''[[:d:Q11814411|dokumentalista]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q7247822|unit production manager]]''
| [[Donostia]]
| 1958
| 2015-10-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Kerexeta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1919-05-17
| 1989-06-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Larroka|Jose Maria Larroka Estala]]
| [[idazle]]<br/>[[fraide]]<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Donostia]]
| 1813-09-10
| 1891-01-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Maria Larrokaren grabatua.png|center|128px]]
|-
| [[Jose Maria Lojendio]]
| [[abokatu]]<br/>[[legelari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1910-10-18
| 1978-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Markuleta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1920-02-27
| 2008-10-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Mendiola]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[eleberrigile]]
| [[Donostia]]
| 1929-05-18
| 2003-01-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Pitarke]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Bilbo]]
| 1960-02-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Maria Pitarke.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Maria San Sebastian]]
| [[idazle]]<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Donostia]]
| 1933-05-21
| 2008-12-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Latxaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Maria Soroa]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1772
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Usanditzaga]]
| [[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1887-03-31
| 1915-10-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José María Usandizaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Ramon Aihartza]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q350979|zoologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joserra Ahiartza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Ramon Amondarain]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1964-05-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Ramon Rekalde]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>[[abokatu]]<br/>[[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1932
| 2016-07-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Ramon Zabala Agirre]]
| ''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1958-03-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Ramon Zabala.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Zapirain Irastorza (Txapillo)|Jose Zapirain Irastorza]]
| [[idazle]]<br/>[[bertsolari]]
| [[Donostia]]
| 1842
| 1914-08-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Zapirain.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josean Bengoetxea]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1964-04-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Josean Gómez]]
| ''[[:d:Q7247822|unit production manager]]''<br/>''[[:d:Q21292974|ekoizpen laguntzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1954-03-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joseba Alvarez|Joseba Alvarez Forcada]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1959-06-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joseba Andoni Leizaola]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1931-01-03
| 2017-01-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joseba Aurkenerena]]
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1956-02-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joseba Aurkenerena.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joseba Beitia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1990-09-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:CSC 0148 (41699315570) beitia (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Joseba Elosegi]]
| [[politikari]]<br/>[[militar]]
| [[Donostia]]
| 1915-12-06
| 1990-11-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Leizaola eta Elosegi. Euskal Herria..jpg|center|128px]]
|-
| [[Joseba Etxarri]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1962-09-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joseba-Etxarri-2003.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joseba Permach]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1969-07-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:El dirigente de la izquierda abertzale Joseba Permach.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joseba Zalakain]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joseba Zaldua]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1992-06-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Krasnodar-Real Sosiedad (22).jpg|center|128px]]
|-
| [[Joseba Zubimendi]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1898-03-12
| 1939-09-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose zubimendi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josefa Tito Recalde]]
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| [[Donostia]]
| 1802-04-09
| 1858-03-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Josefa Tito Recalde primera empresaria y emprendedora del jabón en Herrera, Guipúzcoa, España.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josefina Serratosa]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1911-03-05
| 1990-12-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Josep Maria Sert]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Bartzelona]]
| 1874-12-22
| 1945-11-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ramon Casas - MNAC- Josep Ma. Sert- 027248-D 006396.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josep Miró Nicolau]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Porreres]]
| 1930
| 2016-05-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josep Miró Nicolau 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joserra Senperena]]
| [[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1965-01-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joserra Senperena2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josetxo Ibazeta]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josetxo Ibazeta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josetxo Mayor]]
| ''[[:d:Q680928|zaindari]]''<br/>''[[:d:Q1479935|basozain]]''
| [[Donostia]]
| 1934
| 2017-04-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mayor Alquezar 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iosu Chueca|Josu Chueca Intxusta]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Lerin]]
| 1956-01-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josu Chueca Intxusta.JPG|center|128px]]
|-
| [[Josu Esnal|Josu Esnal Arrizabalaga]]
| ''[[:d:Q685433|saltzaile]]''<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''
| [[Donostia]]
| 1966
| 2018-05-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josu Esnal Arrizabalaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josu Mondelo]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-10-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Josu Tellabide]]
| ''[[:d:Q1371378|etnologo]]''
| [[Donostia]]
| 1943
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josu Tellabide 12 46 17 528000.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Josune Zabala]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-08-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Josune Zabala.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Antonio Almandoz]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1940-02-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joseba Arzak|José Antonio Arzac Iriondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1943-01-12
| 2020-07-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Antonio Gasca]]
| ''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''<br/>''[[:d:Q26481809|kirol-zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1936-12-31
| 1982-12-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Antonio Martiarena]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1968-01-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Antonio Maturana]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1948
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Antonio Santamaría]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1946-03-16
| 1993-01-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Mari Aristegi|José Aristegi]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1928-12-22
| 2018-01-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Brunet Bermingham]]
| [[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1836-08-15
| 1891-04-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Brunet-jose-l-92.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Eugenio Azpiroz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1955-03-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Eugenio Azpiroz 2014 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[José Goñi Aizpurua|José Goñi Aizpurúa]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1908-08-08
| 1964-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Goñi Aizpurua.png|center|128px]]
|-
| [[José Ibarburu]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1928-02-21
| 2018-09-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Ignacio García Ramos]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1946
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Ignacio Munilla]]
| ''[[:d:Q1469535|apaiz katoliko latindar]]''<br/>''[[:d:Q611644|apezpiku katoliko]]''<br/>''[[:d:Q102039658|apezpiku katoliko latindar]]''
| [[Donostia]]
| 1961-11-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mons.Munilla (30612833130).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Juan Santesteban|José Juan Santesteban]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q765778|organista]]''
| [[Donostia]]
| 1809-03-26
| 1884-01-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Juan Santesteban - Iconografía biográfica de Guipúzcoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Llanos]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1948-08-10
| 2020-06-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis Egea]]
| [[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1940
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis Iturralde]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1908-03-17
| 1985
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis Martínez de Ubago]]
| ''[[:d:Q17486376|kirol-tiratzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1926-11-08
| 2014-01-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis Olaizola]]
| [[idazle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1927-12-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:JLOlaizola2004.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Luis Piquín]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1928-08-22
| 2008-10-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis de la Cuesta]]
| [[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1955-11-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis Álvarez Santacristina]]
|
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis Almandoz|José Luís Almandoz]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1938-01-16
| 2013-03-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Manuel Collado]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1792-01-01
| 1864-12-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Alonso]]
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1890-09-28
| 1979-03-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José María Alonso de Areyzaga 1921.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Maria Amilibia|José María Amilibia]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1900-10-08
| 1933-04-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José María de Amilibia y Machimbarrena.jpg|center|128px]]
|-
| [[José María Astarbe]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1955-01-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Bautista]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1956-08-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Castivia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1926-05-06
| 2013-05-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Galardi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1931-12-30
| 2006-10-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Goizueta]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1350157|musika-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1816-10-15
| 1884-11-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Lasarte]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''
| [[Donostia]]
| 1912
| 1974-12-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Mathé]]
| [[militar]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1800-09-26
| 1875-01-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José mathe.jpg|center|128px]]
|-
| [[José María Montesinos]]
| [[matematikari]]
| [[Donostia]]
| 1944-11-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Otamendi]]
| [[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1885-01-02
| 1959-03-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Palacín]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1964-11-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joxe Mari Segurola|José María Segurola]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1966-04-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Miguel Martín]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Migel Zúñiga|José Miguel Zúñiga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1962-08-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Ramón Lete]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1947-08-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Madrid rinde homenaje al campeón de motociclismo Ángel Nieto (11) - José Ramón Lete (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Bizente Etxagarai|José Vicente Etxagarai]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1773-07-01
| 1855-04-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Vicente de Echagaray.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Ángel Berraondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1878-11-04
| 1950-04-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Ángel Berraondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Ángel Lema Pueyo]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1960
| 2022-04-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:2016.03.18 JALema.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joxan Oiz]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1968-04-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxan OIZ.JPG|center|128px]]
|-
| [[Joxe Aierbe]]
| [[idazle]]<br/>[[bertsolari]]
| [[Altza]]
| 1934-01-20
| 2012-10-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joxe Austin Arrieta]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1949-10-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxe Austin Arrieta idazlea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joxe Azurmendi]]
| [[filosofo]]<br/>[[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Zegama]]
| 1941-03-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxe Azurmendi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joxe Jabier Uresberueta]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1850-01-18
| 1927-10-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Agesta|Joxe Mari Agesta]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1874-10-23
| 1951-02-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joxe Migel Zumalabe]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q5705290|aparejadore]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''
| [[Donostia]]
| 1906-09-26
| 1992-02-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joxean Muñoz]]
| [[idazle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1957-08-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxean Muñoz (Iñigo Royo) bertikala.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joxemi Zumalabe]]
| [[kazetari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1950-10-14
| 1993-01-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxemi Zumalabe kazetaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Aguirre]]
| [[musikari]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1969-02-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Aguirre, de Amaral (24-07-2009).jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Agustin Zumalabe]]
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1914-04-28
| 1981-03-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Amezketa]]
| [[ofizier]]<br/>[[soldadu]]
| [[Donostia]]
| 1595
| 1625
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan de Amézqueta, Eugenio Caxés.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1940-10-18
| 2019-12-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Antonio Rodríguez Duflox]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1937-01-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Antonio Urbeltz]]
| ''[[:d:Q3075052|folklorista]]''<br/>[[koreografo]]
| [[Iruñea]]
| 1940-10-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:UrbeltzArgia2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Artola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1895-11-28
| 1937
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Artola - Fondo Car-Kutxa Fototeka.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Astigarribia]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1901-11-20
| 1989-03-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Astigarrabia eskainitako oroigarria Donostian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Bono de Quejo]]
| ''[[:d:Q12038843|itsasturi]]''<br/>''[[:d:Q17769800|esklabo-trafikatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1475
| 1528
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Carlos Alduntzin]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Carlos Egillor]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[komikigile]]
| [[Donostia]]
| 1947-08-15
| 2011-03-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Carlos Eguillor (estudioko argazkia).jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Carlos Etxeberria]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1968-10-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Carlos Etxeberria 2012.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Carlos Guerra]]
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1860-12-27
| 1941-10-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Domínguez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-12-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:JUAN DOMINGUEZ.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Etxeberri]]
| ''[[:d:Q10669499|itsas ofizial]]''
| [[Donostia]]
| 1609
| 1662
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Gorostidi]]
| ''[[:d:Q15117415|ziklokros txirrindulari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1945-09-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joan Ignazio Iztueta|Juan Inazio Iztueta]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q3075052|folklorista]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Zaldibia]]
| 1767-11-29
| 1845-08-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Ignacio de Iztueta.PNG|center|128px]]
|-
| [[Juan Jose Etxeberria]]
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q806798|bankari]]''
| [[Donostia]]
| 1935-10-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Jose Zubiri]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1961-03-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan José Ocón]]
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan José Pradera|Juan José Pradera Ortega]]
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1914-03-19
| 1976-01-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan José Pradero Ortega..tif|center|128px]]
|-
| [[Juan José Prado]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1956-02-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan José Quintanilla]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1958-12-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Karlos Izagirre]]
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]
| [[Igeldo]]
| 1963-06-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan karlos izagirre 0001.JPG|center|128px]]
|-
| [[Juan Larzabal]]
| [[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1965-12-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Lizariturry]]
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-04-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Lopez de Uralde]]
| [[politikari]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| [[Donostia]]
| 1963-09-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juantxo EQUO.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Luis Etxeberria]]
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q1350157|musika-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-10-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Bassmatti-wikipedia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Luis Goenaga]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1950-01-09
| 2024-08-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Luis Goenaga cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Manuel Besnes|Juan Manuel Besnes Irigoien]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1789-06-13
| 1865-08-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Manuel Besnes e Irigoyen.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Manuel Zamora]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1942-11-27
| 2015-08-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Mari Arzak]]
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''
| [[Donostia]]
| 1942-07-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Mari Arzak.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Mari Beltran]]
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1947-03-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Mari Beltran - 2019 - Caubet Gogoan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Mari Mendizabal]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1951-12-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Mari Mujika]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-05-12
| 2004-06-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Maria Bandrés]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1932-02-12
| 2011-10-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Mari Bandrés se reúne con Adolfo Suárez en el palacio de la Moncloa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan María Benegas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1934-12-28
| 2006-07-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Miguel Alonso]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1962-02-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Pablo Fusi]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1945-09-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Pablo Fusi Aizpurua.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Pablo Lojendio Irure|Juan Pablo Lojendio]]
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1906-05-17
| 1973-12-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Boda del embajador Juan Pablo Lojendio y Consuelo Pardo Manuel de Villena, marquesa de Vellisca, en la iglesia de Santa María (3 de 9) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Pablo Lojendio Pardo-Manuel de Villena]]
| ''[[:d:Q2478141|aristokrata]]''
| [[Donostia]]
| 1950-08-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Plazaola Artola]]
| ''[[:d:Q2259532|kleriko]]''<br/>''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1234713|teologo]]''
| [[Donostia]]
| 1919-01-21
| 2005-05-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Retrato de Juan Plazaola Artola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Ramón Viles|Juan Ramon Viles]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q386854|bateria-jotzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1966-08-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Txillida Ameztoi]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1956
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Ugarte Aiestaran]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1982-11-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Usabiaga]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2267418|industria-ingeniari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1879-11-15
| 1953-06-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Zuloaga]]
| ''[[:d:Q7541856|zeramikari]]''
| [[Donostia]]
| 1884-02-25
| 1968
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Familia Zuloaga en Segovia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan del Campo Esteibar|Juan del Campo]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1923-02-01
| 2010-02-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juana Aiestaran Mendiluze]]
|
| [[Donostia]]
| 1885-01-16
| 1954-02-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Juana Aiestaran.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juana Larando]]
| [[kortsario]]
| [[Donostia]]
| 1600
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Juani Mendiola]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1924-09-25
| 2006-03-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Juanjo Mendioroz]]
| ''[[:d:Q3427922|jatetxe-jabe]]''
| [[Donostia]]
| 1946
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juanjo Valencia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1971-09-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juantxo Koka]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Donostia]]
| 1973-05-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Judit Mariezkurrena]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1978-10-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Judith Jauregi]]
| [[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1985
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Judith Jáuregui, Folle Journée 2017, 0551 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jule Goikoetxea Mentxaka|Jule Goikoetxea]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1981-12-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Jule-Goikoetxea Norabidea eus Argia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Julen Colinas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-04-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Julen Olaizola]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1993-03-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Olaizola0762 (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| [[Julia Otxoa]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1953-03-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Julian Schnabel]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[marrazkilari]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q11569986|grabatzaile]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q14623005|arkitektura proiektuen marrazkilaria]]''
| [[New York]]
| 1951-10-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Julian Schnabel (Hamptons International Film Festival 2010).jpg|center|128px]]
|-
| [[Julio Franco|Julio Franco Tardaguila]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1903-10-23
| 1980-10-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Julio Medem]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Zinema-editore|film-muntatzaile]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''
| [[Donostia]]
| 1958-10-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Julio-Medem by MariResendiz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Julio Peña Fernández]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 2000-07-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kholiop.jpg|center|128px]]
|-
| [[Julio Villar]]
| [[mendiko gidari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q22813352|bidaiari]]''
| [[Donostia]]
| 1943-05-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Julián Otamendi]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1889
| 1966
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Kaietano Sanchez|Kaietano Sanchez Irure]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1856-08-30
| 1916-08-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sanchez irure.jpg|center|128px]]
|-
| [[Karlos Nguema]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Karlos Otegi]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1940-07-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Karlos Santamaria]]
| [[matematikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1909-12-25
| 1997-12-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aitona.jpg|center|128px]]
|-
| [[Karlos Zurutuza]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Karlos Zurutuza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Karlos del Olmo]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q11085831|interprete]]''<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Barakaldo]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Karlos Del Olmo itzultzailea2020-2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Karmele Aranburu Puente]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1963-08-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karmele Izagirre]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karmele Soler]]
| ''[[:d:Q2962070|ekoizpen diseinatzaile]]''<br/>''[[:d:Q935666|makillatzaile]]''
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karmelo C. Iribarren]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1959-09-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Karmelo C. Iribarren 2.JPG|center|128px]]
|-
| [[Karmelo Leizaola]]
| [[kimikari]]
| [[Donostia]]
| 1901
| 1935-12-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Katalina Eleizegi]]
| [[irakasle]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1889-04-06
| 1963-11-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Katalina Eleizegi Maiz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Katalina Erauso]]
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>[[militar]]<br/>[[moja]]<br/>''[[:d:Q11774156|oroitzapen-idazle]]''
| [[Donostia]]
| 1592-02-10
| 1650
| [[Gizon trans|gizon transgenero]]
| [[Fitxategi:Catalina de Erauso.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kattalin Ansorena]]
| [[pailazo]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1986-04-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Txirrimirrietatxiribiton.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kenan Kodro]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1993-08-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Kepa Fernandez de Larrinoa]]
| [[antropologo]]<br/>[[idazle]]
| [[Bilbo]]
| 1958-04-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kepa Fernandez de Larrinoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kerman Orbegozo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1979
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kerman Orbegozo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kike Amonarriz]]
| ''[[:d:Q270389|berriemaile]]''<br/>''[[:d:Q15976717|soziolinguista]]''<br/>''[[:d:Q12406482|umorista]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Tolosa]]
| 1961-09-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kike Amonarriz.png|center|128px]]
|-
| [[Kike Diaz de Rada]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1959-07-15
| 2024-06-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Klara Badiola]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]<br/>[[ahots-aktore]]
| [[Donostia]]
| 1954-05-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Klaudio Harluxet]]
| [[informatikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[politikari]]
| [[Duzunaritze]]
| 1939-09-11
| 1993-12-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Klaudio Harluxet 84UEU.jpg|center|128px]]
|-
| [[Koldo Almandoz]]
| [[kazetari]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1973
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Koldo-almandoz photo-dani-blanco.jpg|center|128px]]
|-
| [[Koldo Artola]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q1371378|etnologo]]''
| [[Donostia]]
| 1938-06-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Koldo Gorostiaga]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[katedradun]]
| [[Bilbo]]
| 1940-05-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Koldo Royo]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''
| [[Donostia]]
| 1958-09-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Koldo Zuazua]]
| [[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Kontxi Laso]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1944-12-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Kontxita Beitia]]
| [[irakasle]]
| [[Pasaia]]
| 1940
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Zurriola ikastola 50urte Kontxita Beitia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Koro Arizmendi]]
| ''[[:d:Q27349|dentista]]''
| [[Donostia]]
| 1929
| 2017-10-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Koro Garmendia|Koro Garmendia Iartza]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Koro Mariezkurrena Gastearena|Koro Mariezkurrena Gastearerena]]
| [[Arkeozoologia]]
| [[Donostia]]
| 1952-06-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Koro Mariezkurrena Gastearena.jpg|center|128px]]
|-
| [[Koro Navarro]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1955-03-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Koro Zumalabe Goenaga]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1947
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Koro Zumalabe.png|center|128px]]
|-
| [[Koruko Aizarna]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Kote Cabezudo]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Donostia]]
| 1948
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Kristian Pielhoff]]
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1961-06-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ladislao Zabala]]
| ''[[:d:Q12414919|terrorista]]''
| [[Donostia]]
| 1953
| 2015
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lander Aperribai]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1982-06-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Lander Aperribai.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lander Gabilondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1987-04-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Lander Gabilondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lander Olasagasti]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2004-03-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lara Gonzalez Duarte]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-11-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Larraitz Amezaga del Frago]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q96036530|health activist]]''<br/>''[[:d:Q683754|delineatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1990-10-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Laura Arroyo]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Laura Goldarazena]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1991-04-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Leire Ferro]]
| ''[[:d:Q270389|berriemaile]]''
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Leire Martínez Otxoa|Leire Martínez]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''
| [[Donostia]]
| 1979-06-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:La Oreja de Van Gogh en Barcelona - 4051919999.jpg|center|128px]]
|-
| [[Leire Otaegi]]
| ''[[:d:Q17516936|curling jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-05-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Leire Pajín]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Donostia]]
| 1976-09-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Leire Pajín 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[León Carrasco]]
| [[ofizier]]
| [[Donostia]]
| 1879-06-06
| 1936-07-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lide Arana|Lide Arana Urbieta]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''
| [[Donostia]]
| 1984
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lide Hernando]]
| [[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Liher taldea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lola Garrido]]
| ''[[:d:Q15021099|art advisor]]''<br/>''[[:d:Q45764132|photography collector]]''<br/>''[[:d:Q4164507|arte-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1949
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lola Garrido.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lola Valverde]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1941-12-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lola Valverde.jpg|center|128px]]
|-
| [[Loli Anaut]]
| [[katedradun]]
| [[Irun]]
| 1939-09-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Loli Anaut.jpg|center|128px]]
|-
| [[Loli Lopez Goñi]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Donostia]]
| 1930-09-15
| 2020-02-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Loli Lopez Goñi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lolo Encinas]]
| ''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''<br/>''[[:d:Q11703711|assistant coach]]''
| [[Donostia]]
| 1974-02-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lore Erriondo]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Errenteria]]
| 1960-02-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lore Erriondo HikHasi2012.png|center|128px]]
|-
| [[Lorea Intxausti]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-03-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lorea Intxausti 202107.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lourdes Fernández Fernández]]
| ''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''<br/>[[Erakusketa komisario|erakusketa-komisario]]
| [[Donostia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lourdes Iriondo]]
| [[idazle]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1937-03-27
| 2005-12-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lourdes Iriondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lourdes Oñederra]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1958-06-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lourdes Oñederra 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luca Sangalli]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-02-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luca Sangalli 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lucas Egibar]]
| ''[[:d:Q15709642|snowboarder]]''
| [[Donostia]]
| 1994-02-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lucía Artazcoz Lazcano]]
| [[mediku]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1963-05-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lucía Artazcoz Lazcano.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Aladrén]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Zaragoza]]
| 1852
| 1902
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Angel Bollo]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Bandres]]
| [[politikari]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Pasaia]]
| 1944-02-18
| 2009-12-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Etxenike Bandres 1983 UEU.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Camino]]
| ''[[:d:Q4351403|perkusionista]]''<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1960-05-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Felipe Areta]]
| ''[[:d:Q1469535|apaiz katoliko latindar]]''<br/>''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1942-03-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:LFAreta2010.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Fuente]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1950
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis García-Ochoa]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1920-03-18
| 2019-02-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Gasca]]
| ''[[:d:Q21207686|komiki-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1933-09-17
| 2021-07-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luisgasca.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Irizar]]
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Habana]]
| 1930-05-30
| 2021-12-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luis irizar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Karril]]
| [[Arrantzale]]<br/>[[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1847-08-25
| 1892-10-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Maria Prada]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1953-05-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Maria Lojendio|Luis María de Lojendio]]
| [[monje]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1907-05-06
| 1987-10-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| ''[[:d:Q17143199|mediku forentse]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1962-07-23
| 2019-06-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Migel Arkonada|Luis Miguel Arkonada]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1954-06-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luis Arconada (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Mokoroa]]
|
| [[Donostia]]
| 1943
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Núñez Astrain]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1939
| 2009-11-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Pedro Peña Santiago]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1371378|etnologo]]''<br/>''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Irun]]
| 1933-11-26
| 1994-08-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luis Pedro Peña Santiago.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Peña Basurto]]
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q16742175|espeleologo]]''<br/>''[[:d:Q12347522|etnografo]]''<br/>''[[:d:Q58968|intelektual]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1909
| 1990-11-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Peña Gantxegi]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Oñati]]
| 1926-03-29
| 2009-04-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Donostia Haize Orrazia Txillida Peña.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Pérez Pascual]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1971-02-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Tolosa]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1903
| 1956
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Ureña]]
| [[kazetari]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1899
| 1961-11-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Usoz]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1932-10-19
| 1992-03-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luisa Etxenike|Luisa Etxenike Urbistondo]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1957-07-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Luisa Etxenike 2022.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luiso Berdejo]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1975
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luixa Reizabal|Luixa Reizabal Arruabarrena]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1964-08-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Luixa Reizabal UEU Unibertsitatea.net.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lur Olaizola]]
| [[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maddalen Iriarte|Maddalen Iriarte Okiñena]]
| [[kazetari]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1963-01-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maddalen Iriarte 2023.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maddi Torre]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-03-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maddi Torre Larrañaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maddi Zubeldia]]
| [[idazle]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1961-04-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maddi Zubeldia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maggy Barrère]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[legelari]]
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maggy Barrère Unzueta.png|center|128px]]
|-
| [[Maialen Arrazola]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1985-02-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maialen Beloki|Maialen Beloki Berasategi]]
|
| [[Donostia]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maialen Garcia]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1990-04-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maialen Sorzabalbere]]
| [[gidoilari]]<br/>[[komediante]]
| [[Donostia]]
| 1996
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maialen Zelaia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-08-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Fernandez]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q5819949|gizarte hezitzailea]]''
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Maraña|Maider Koro Maraña Saavedra]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q12336252|gizarte ekintzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maider Maraña.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maider Luengo]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1980-05-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider López Sáenz]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q33123562|landa artista]]''
| [[Donostia]]
| 1975-03-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Redin]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 2000
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Telleria]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1973-07-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Yabar]]
| [[Trapezista]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1977-06-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maitane Arnoso]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maite Eskarmendi]]
| [[aurkezle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite Eskarmendi 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Garagorri]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1947-03-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite Garagorri (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Gonzalez|Maite Gonzalez Esnal]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1943-09-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maite Lopetegi]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite lopetegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite R. Ochotorena]]
| [[idazle]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1970-02-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maite Rosende Gutierrez]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite Rosende Maite Rosende eta Nerea Ariznabarreta (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Manfred Sommer]]
| [[komikigile]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[animatzaile]]
| [[Donostia]]
| 1933-05-27
| 2007-10-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manu Aierdi|Manu Ayerdi]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1967-01-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sakanako Plan Estrategikoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manu Ceberio|Manu Ceberio Rodríguez]]
| [[arkeologo]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q17488316|historiaurrelari]]''
| [[Donostia]]
| 1977
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Manu-Ceberio-2023-iraila-Irigain.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manu Maritxalar]]
| ''[[:d:Q2859667|boxing referee]]''<br/>''[[:d:Q11338576|boxeolari]]''
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Manu-maritxalar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manu Moreno]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1947-10-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Aldai]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[mediku]]
| [[Donostia]]
| 1917-09-05
| 1976-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Alonso]]
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''<br/>''[[:d:Q29973037|bideetako ingeniari]]''
| [[Donostia]]
| 1895-11-12
| 1984-10-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Manuel Alonso (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Manuel Carrasco]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1894-01-27
| No/unknown value
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Delgado]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1965-11-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Ibarburu]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1937-02-20
| 2021-09-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Laborde]]
| [[ingeniari]]
| [[Tolosa]]
| 1899-12-29
| 1993-05-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:1008288-artzate.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manuel Pagola]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4220892|zinema-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1952
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Sagasti]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1789-01-02
| 1818-10-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Urtizberea]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1944-10-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Manuel Urtizberea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manuel Zamarreño Villoria]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1551626|galdaragile]]''
| [[Donostia]]
| 1955-01-06
| 1998-06-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuela Varela]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1978-09-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:ManuelaVarelaPazoDeFamilia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Marco Antonio Boronat]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1947-06-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Marco Sangalli]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1992-02-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mari Aiestaran]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1948-11-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mari Jose Mendieta]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mari Jose Molina Guerrero]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1951-02-17
| 2018-08-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mari Jose Molina Guerrero.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mari Jose Olaziregi]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-04-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mari Jose Olaziregi irakasle eta kritikaria 2011n.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mari Karmen Alzueta]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1928-05-04
| 1983-12-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mari Tere Elola]]
| [[irakasle]]
| [[Albiztur]]
| 1935-07-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:MariTere Elola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Colera|Maria Colera Intxausti]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q11085831|interprete]]''<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maria Colera Intxausti.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Dolores Goya Mendiola]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1913-02-19
| 1986-08-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maria Dolores Goya.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Eizagirre]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q978044|executive]]''
| [[Donostia]]
| 1978-04-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Eizaguirre Benidorm Fest (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Eizmendi]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1972-02-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maria Elena Arizmendi]]
| [[idazle]]<br/>[[koreografo]]<br/>''[[:d:Q12347522|etnografo]]''
| [[Donostia]]
| 1916-02-01
| 2001-09-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mi madre Maria Elena Arizmenmdi en 1955.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Eraunzetamurgil]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1998-07-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maria Jose Azurmendi]]
| ''[[:d:Q15976717|soziolinguista]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[psikolinguista]]
| [[Donostia]]
| 1944
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mari Jose Azurmendi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Jose Bravo]]
| [[ikasle]]
| [[Donostia]]
| 1964
| 1980-05-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Marian Arregi]]
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[koreografo]]
| [[Donostia]]
| 1944
| 2018-03-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marian Arregi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Marian Iriarte]]
| [[kimikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marian-iriarte Elhuyar Diaz de Rada.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mariano Arrate]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1892-08-12
| 1963-12-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mariano Arrate.png|center|128px]]
|-
| [[Mariano Ferrer]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1939-09-11
| 2019-07-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mariano Royo Ximenez]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1949
| 1985-12-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mariasun Landa]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Errenteria]]
| 1949-06-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mariasun Landa (Natividad de la Puerta Rueda).jpg|center|128px]]
|-
| [[Marina Arruti]]
| ''[[:d:Q11303721|golf-jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-05-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mario Capelete]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-04-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mario Capelete - Ourense CF - CD Laredo 2022-23.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mario Muslera]]
| [[ofizier]]
| [[Donostia]]
| 1873-03-27
| 1936-08-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Muslera.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mario Salegi]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1918-04-17
| 2005-04-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mario Salegi 1997.jpg|center|128px]]
|-
| [[Marisa Ziritza]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1946-05-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marisa Ciriza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maritxu Güller]]
| ''[[:d:Q3363630|parapsikologo]]''
| [[Izaba]]
| 1908
| 1993-04-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maritxu Urreta]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1915-09-10
| 2018-08-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maritxu Urreta Zulaika.jpg|center|128px]]
|-
| [[Markel Gajate]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Donostia]]
| 1996-04-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Markel Ormazabal]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1982
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Markel Ormazabal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Markel Sainz]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 2001-08-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Marta Bizkarrondo]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1947
| 2007
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Marta Cárdenas]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q329439|Irarle]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1944-09-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marta Cárdenas (2018).jpg|center|128px]]
|-
| [[Marta Etura]]
| ''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]
| [[Donostia]]
| 1978-10-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Premios Goya 2018 - Marta Etura.jpg|center|128px]]
|-
| [[Marta San Adrián Rocandio]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-02-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marta San Adrián.jpg|center|128px]]
|-
| [[Martin Anso]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Martin Berasategi]]
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''
| [[Donostia]]
| 1960-04-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Domingo Sanchez Blanco con Martin Berasategui.jpg|center|128px]]
|-
| [[Martin Etxeberria Zuloaga]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1945-07-24
| 2017-01-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Martin Etxeberria Zuloaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Martin Markuleta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1907-09-24
| 1984-11-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Martín Marculeta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Martxelo Rubio]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1966-03-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Martín Domínguez]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1897-12-26
| 1970-09-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Martín Domínguez Esteban.jpg|center|128px]]
|-
| [[Martin Zubimendi|Martín Zubimendi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1999-02-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Martín Zubimendi - 2223.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maru Solores]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Zinema-editore|film-muntatzaile]]
| [[Donostia]]
| 1968-06-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Martzelino Soroa|Marzelino Soroa]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1848-04-27
| 1902-07-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Thun thun 1894 09 30 marcelino soroa.jpg|center|128px]]
|-
| [[María Abrisqueta de Zulueta]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Donostia]]
| 1911-02-08
| 1992-06-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maria Arritokieta Marañon|María Arritokieta Marañón Basarte]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1971-05-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[María Berasarte]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1978-11-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Berasarte.jpg|center|128px]]
|-
| [[María Elósegui]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[legelari]]<br/>[[filosofo]]<br/>[[epaile]]
| [[Donostia]]
| 1957-12-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Elósegui Itxaso 2016 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| [[María Kutz]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q3779582|mikrobiologo]]''
| [[Donostia]]
| 1954-07-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[María San Gil|María San Gil Noain]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1965-01-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María San Gil 2007 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[María Teresa Sesé Lazcano|María Teresa Sesé]]
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]
| [[Donostia]]
| 1917-10-04
| 2019
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Teresa Sesé Lazcano.jpg|center|128px]]
|-
| [[María de la Peña]]
| [[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Matias Aranzabal]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1900-04-08
| 1963-06-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mayte Toca]]
| [[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Meltxor Agirre|Melchor de Aguirre]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1630
| 1697-09-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Melitón Manzanas]]
| [[polizia]]
| [[Donostia]]
| 1909-06-09
| 1968-08-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mentxu Alkorta Arzak|Mentxu Alkorta]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>''[[:d:Q107161894|trikitilari]]''<br/>''[[:d:Q2393361|dantza irakasle]]''<br/>''[[:d:Q16145150|musika-irakasle]]''<br/>[[pailazo]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1947-05-24
| 2021-01-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mentxu Alkorta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mentxu Gal]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Irun]]
| 1919-01-07
| 2008-03-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mentxu Gal - Dani Blanco.jpg|center|128px]]
|-
| [[Migel Laburu]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1918
| 1999
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Migel Martínez de Engómez]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1430
| 1493
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Migel Muñoa]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1868-09-11
| 1953-12-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Amilibia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1901-11-15
| 1982-10-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Artola]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1923-07-12
| 2020-05-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Berzosa]]
| [[komikigile]]
| [[Donostia]]
| 1945
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Fuentes]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1964-08-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel María Lojendio]]
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1908-09-29
| 1977-08-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Okendo]]
| [[Itsastar|marinel]]<br/>[[ofizier]]
| [[Donostia]]
| 1534
| 1588-10-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Miguel de Oquendo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miguel Otamendi]]
| ''[[:d:Q29973037|bideetako ingeniari]]''
| [[Donostia]]
| 1878-06-24
| 1958-06-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Pelay Orozco]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1913-03-06
| 1998-02-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Primo de Rivera Urkixo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1934-08-17
| 2018-12-03<br/>2018-12-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel San Sebastián]]
| [[mediku]]<br/>''[[:d:Q12765408|epidemiologo]]''
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Sena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1884-11-06
| 1969-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Albisu|Mikel Albisu Iriarte]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1961-06-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Antza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Antia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1973-02-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Arrizabalaga Aizpurua]]
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''<br/>''[[:d:Q2462658|manager]]''
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel 7.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Arteta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1982-03-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Arteta 2021 (cropped).png|center|128px]]
|-
| [[Mikel Azpiroz]]
| [[musikari]]<br/>[[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1971-09-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Azpiroz kontzertuan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Azurmendi]]
| [[antropologo]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q5758653|bigarren mailako irakaskuntza katedraduna]]''<br/>[[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1942-12-10
| 2021-08-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Bujanda]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1955-02-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Erentxun]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[kantugile]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Caracas]]
| 1965-02-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Erentxun 2007.10.13 006.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Garmendia Olaziregi]]
| [[militar]]
| [[Donostia]]
| 1915-04-23
| 2015-06-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Garmendia Olaziregi 2009an Ordizian.JPG|center|128px]]
|-
| [[Mikel Gurrea]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1985
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Goyas 2023 - Sin identificar -055.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Iribas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-04-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Laboa]]
| [[gitarra-jotzaile]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[egile abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1934-06-15
| 2008-12-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Laboa abeslaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Lasa]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1938-09-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Lasa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Martins]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-05-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel martins.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Motos]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1993-01-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Navarro]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Olaziregi]]
| [[argazki-zuzendari]]
| [[Pasaia]]
| 1956
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Orbegozo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1989-04-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:CSC 0136 (41699317160) Mikel Orbegozo (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Otaegi]]
| [[pailazo]]
| [[Donostia]]
| 1987-05-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Roteta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1970-01-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Salegi Urbieta]]
|
| [[Donostia]]
| 1953
| 1974-12-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Sarriegi (aktorea)|Mikel Sarriegi]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[pailazo]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kutsidazu Bidea Ainere Mikel.png|center|128px]]
|-
| [[Mikel Unanue Calvo|Mikel Unanue]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Donostia]]
| 1968-04-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Unanue (curling jokalaria)|Mikel Unanue]]
| ''[[:d:Q17516936|curling jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1982-10-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Zalbide]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q15976717|soziolinguista]]''<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1951-05-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Zalbide 2007-VI-2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Zubeldia]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1972-10-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mila Beldarrain]]
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1951-01-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mirari Garcia de Kortazar|Mirari Garcia de Cortazar]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miren Arantzazu Goñi]]
| ''[[:d:Q1371378|etnologo]]''
| [[Tolosa]]
| 1925-06-24
| 2017-01-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miren Arrieta]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1998-03-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Arrieta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Azkarate]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Donostia]]
| 1955-11-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Azkarate.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Egaña Goya]]
| ''[[:d:Q12347522|etnografo]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1946-04-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mireneganagoya.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Eraso Iturrioz|Miren Eraso]]
| [[Arte zuzendaritza|zuzendari artistiko]]<br/>''[[:d:Q1235152|dokumentalista]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| [[Donostia]]
| 1960-05-27
| 2009-12-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Eraso Iturrioz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Ibarguren]]
| ''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1980-05-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:2016 09 21 Oskar Moreno ZINEMALDIA 64 KALEBEGIAK 0029 Txikitan (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Jone Azurza]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1929-05-18
| 2022-05-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Jone Azurza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Josune Tolaretxipi]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1926
| 2017-08-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Josune Tolaretxipi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Koruko Gonzalez Galarraga]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1941-01-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miren Lazkano]]
| [[Atleta|kirolari]]
| [[Donostia]]
| 1997-06-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Lazkano (ESP) 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Urbieta-Vega]]
| [[musikari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miriam Cabeza]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1984-01-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:19042-miriam+cabeza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miriam Gómez]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1998
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miriam Urkia|Miriam Urkia Gonzalez]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Aretxabaleta]]
| 1965-03-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miriam Urkia 2017 Bizkaie.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mitxel Ezquiaga]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Montserrat Maritxalar|Montse Maritxalar Anglada]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1966-12-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Montse Maritxalar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Myriam Gorospe]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nagore Gabellanes]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1973-01-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nagua Alba]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Madril]]
| 1990-03-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Naiara Arnedo]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1984-03-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Naiara Etxeberria]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q2600526|yoga irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1980-07-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Naroa Agirre]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>[[irakasle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1979-05-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Naroa Agirre pertika-jauzilaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Natalia Azpiazu]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1966-10-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Natalia Figueroa]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1939-08-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:(Natalia Figueroa) Almodóvar y Raphael ya son Hijos Adoptivos de Madrid 20 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Natalia Ortiz Ceberio]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Natalia Zabala]]
| [[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q18581305|edertasun lehiaketan parte-hartzaile]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1983-05-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miss Spain 07 Natalia Zabala Arroyo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Naty Altuna]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1915
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nekane Aranburu]]
| ''[[:d:Q4164507|arte-kritikari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''<br/>''[[:d:Q10333969|museologo]]''<br/>[[Museo eta arte-galerietako arduradun|eduki-editore]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nekane Aramburu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nekane Lasarte]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1930s
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nekane Sarobe]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]
| [[Donostia]]
| 1953-02-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nely Carla Alberto]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-07-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nely Carla Alberto, 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Arriola|Nerea Arriola Urberuaga]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q186360|erizain]]''<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerea Arriola-irribartsu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Irastorza|Nerea Irastorza Landa]]
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| [[Donostia]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nerea Iriarte]]
| [[kazetari]]<br/>[[aurkezle]]
| [[Donostia]]
| 1969-04-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerea Iriarte. Kazetaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Kortajarena|Nerea Kortajarena Ibañez]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q7019111|gizarte-langile]]''
| [[Donostia]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerea-Kortajarena-Ibañez.png|center|128px]]
|-
| [[Nerea Lizarralde]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nerea Sancho]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q2920595|sexologo]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerea Sancho 2012.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Txapartegi Madariaga]]
| [[hezkuntza]]
| [[Donostia]]
| 1961-09-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:NEREA TXAPARTEGI.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Zusberro|Nerea Zusberro Alberro]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1992
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nicanor Narbarte]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1892-01-10
| 1970-01-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Nicanor Zabaleta]]
| ''[[:d:Q3127709|harpalari]]''
| [[Donostia]]
| 1907-01-07
| 1993-04-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Nicanor Zabaleta, Lira Espejo y Juan Vicente Lecuna.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nicolás Sartorius]]
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1938-05-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Nicolás Sartorius 2014 - tmex (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Nikolas Soraluze|Nicolás Soraluze Zubizarreta]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Zumarraga]]
| 1820-12-05
| 1884-10-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Nicolás de Soraluce - Iconografía biográfica de Guipúzcoa.png|center|128px]]
|-
| [[Nicolás de Miguel]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1963-07-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Nora Azurmendi]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-10-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nora Galparsoro]]
| [[ingeniari]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1986-10-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nora galparsoro kurdistan 2013 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Norman Landa]]
| ''[[:d:Q13561328|surflari]]''
| [[Donostia]]
| 1985
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Odón Elorza]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q685433|saltzaile]]''<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1955-05-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Odón Elorza ensayando la defensa de la candidatura de San Sebastián para Capital Europea de la Cultura en el Centro cívico de Intxaurrondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Oier Guillan]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1975-09-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Oierguillan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Oier Larraintzar]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-10-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Oier Mendizabal]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-05-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Oier Sarriegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1997-05-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Oihana Maritorena]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1984-05-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Oihana Muga Zuriarrain|Oihana Muga]]
| ''[[:d:Q1919436|pediatra]]''
| [[Donostia]]
| 1981-05-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Oihane Mendizabal]]
| ''[[:d:Q25915497|archaeologist of the Roman provinces]]''
| [[Donostia]]
| 1992-11-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:OIhane Mendizabal Sandonis arkeologoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Oihane Otaegi]]
| ''[[:d:Q17516936|curling jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-05-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Olaia Urtiaga]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:DSF0336.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arbelaitz]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Errenteria]]
| 1970-11-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Arbelaitz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arregui|Olatz Arregi]]
| ''[[:d:Q16004471|kayaklari]]''<br/>''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1999-04-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lazkano M. – 2023 Canoe Slalom WC Prague 5499.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arrieta]]
| [[kazetari]]<br/>[[Berriemaile|korrespontsal]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Olatz Beobide]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1964-09-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Beobide.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Ferran]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-02-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Olatz Salvador]]
| [[musikari]]<br/>[[egile abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1990
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Salvador 7.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Urkia]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1986
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Onintza Aduriz]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-02-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Oskar Estanga Arzallus]]
| ''[[:d:Q107161894|trikitilari]]''
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Oskar Estanga 2007ko Euskal Jaiak.png|center|128px]]
|-
| [[Pablo Agustin Agirre]]
| [[militar]]
| [[Donostia]]
|
| 1745
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pablo Altzola]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q29973037|bideetako ingeniari]]''
| [[Donostia]]
| 1841-06-27
| 1912-10-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:1900-08-18, Instantáneas, Pablo de Alzola (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pablo Benegas]]
| [[musikagile]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1976-06-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:La oreja de Van Gogh - Rock in Rio Madrid 2012 - 38.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pablo Feijóo|Pablo Feijoo]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Donostia]]
| 1982-05-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pablofeijoo.JPG|center|128px]]
|-
| [[Pablo Ibarburu]]
| [[komediante]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1989-08-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pablo Ibarburu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pablo Juantegi]]
| ''[[:d:Q140686|lehendakari]]''
| [[Donostia]]
| 1961-09-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pablo Juantegui.png|center|128px]]
|-
| [[Pablo Malo]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1965-01-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pablo Martín Asuero]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pablo Muñoz]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1941-12-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pablo munoz (4859786062).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pablo Sorozabal]]
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1897-09-18
| 1988-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Busto de Pablo Sorozábal (Madrid) 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pablo Zabalo]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1893-06-08
| 1961-06-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pablo Zabalo arkitektoa eta Carlos Elguezabal eskultorea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paco Bienzobas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[futbol arbitro]]<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1909-03-26
| 1981-04-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Paco Bienzobas.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paco Etxeberria]]
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15941468|zientzialari forentse]]''
| [[Beasain]]
| 1957-02-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Francisco Etxeberria.JPG|center|128px]]
|-
| [[Paco Sagarzazu]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1940-01-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Paco-Sagarzazu-zinemira.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paloma Miranda de Lage]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1943-06-25
| 1999-08-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Paloma Miranda de Lage.jpg|center|128px]]
|-
| [[Patricia Rodríguez Barrios]]
| [[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''
| [[Donostia]]
| 1982-03-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Patricio Fuentes]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-03-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Patxi Azparren]]
| [[irakasle]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q15958642|politika-idazle]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Patxi Barko]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1959-08-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Patxi Gorriti]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1943-04-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Patxi Iturriotz]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1937-04-21
| 2024-01-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Patxi Iturrioz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Patxi Lazkano]]
| [[nekazari]]<br/>[[bertsolari]]
| [[Altza]]<br/>[[Donostia]]
| 1916-03-30
| 1994-10-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Patxi Santamaria]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1959-12-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Patxi Santamaria+Nekane Igarza-5 (7255219332).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pau Etxaniz]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 2001-05-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Echaniz P. - 2024 Canoe Slalom WC Prague (481).jpg|center|128px]]
|-
| [[Paul Berrondo]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Paul Zubillaga]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1970-04-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Paul de la Cuesta]]
| ''[[:d:Q4144610|eskiatzaile alpino]]''
| [[Donostia]]
| 1988-11-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Paula Estévez]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[komikigile]]<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1984-10-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Paula estevez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paula Martel]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1936-01-01
| 2024-09-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Paulino Garagorri]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1916-02-18
| 2007-07-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Paz Fernández Felgueroso]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1937-09-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Paz Fernández Felgueroso 2021.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pedro Aguilera]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1977
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Agustín Girón]]
| [[militar]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1778-01-02
| 1842-05-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pedro Agustín Girón.jpg|center|128px]]
|-
| [[Popotxo Aiestaran|Pedro Aiestaran]]
| ''[[:d:Q12406482|umorista]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1951-01-18
| 2020-10-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Armillas]]
| [[antropologo]]<br/>[[arkeologo]]
| [[Donostia]]
| 1914-09-09
| 1984-04-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Bidagor]]
| ''[[:d:Q131062|hirigile]]''<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1906-11-12
| 1996-08-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Erquicia]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1943-03-24
| 2018-04-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pedro Erquicia 2012 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pedro Maria Lasarte]]
| [[apaiz katoliko]]
| [[Donostia]]
|
| 1894
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro María Corral]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1963-08-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:(Pedro Corral) Noviembre de 2018. Conferencia Adolfo Suarez Illana dentro del FORO MADRID del Partido Popular de Madrid. (45072740945) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pedro María Olano]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1969-08-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Miguel Etxenike]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''
| [[Izaba]]
| 1950-06-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pm etxenike.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pedro Murua]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1930-12-25
| 2019-11-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Sanjuan]]
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1886-11-15<br/>1887
| 1976-10-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Soraluze]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q10355417|advertising person]]''<br/>''[[:d:Q4178004|publizista]]''
| [[Donostia]]
| 19th century
| 1919-12-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Subijana]]
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1948-11-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pedro Subijana en el Akelarre.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pedro Ugarte (inprimatzailea)|Pedro Ugarte]]
| ''[[:d:Q175151|inprimatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1683
| 1729
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Peio Arnáez]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1959
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Peio Arnáez - O'Noh.jpg|center|128px]]
|-
| [[Peio Ruiz Cabestany]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1962-03-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pelax]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1989
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Governors + Pelax (39981417221).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pello Gutierrez|Pello Gutierrez Peñalva]]
| ''[[:d:Q1414443|zinemagilea]]''<br/>''[[:d:Q47541952|produktore]]''
| [[Donostia]]
| 1979
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pepe Artola]]
| [[bertsolari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1864-01-04
| 1929-04-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Thun thun 1894 07 08 pepe artola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Peporro]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1929-09-24
| 2004-07-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Peru Ansorena]]
| [[pailazo]]
| [[Donostia]]
| 1990-04-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Txirrimirrietatxiribiton.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Cabero]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1967-08-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Pilar López Júlvez]]
| [[koreografo]]
| [[Donostia]]
| 1912-06-04
| 2008-03-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Pilar Mendibil]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q175151|inprimatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1965
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Pilar Rodríguez Pérez]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1964-11-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilar Rodríguez Pérez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Sansinenea]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1905-11-21
| 1997-08-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilar Sansinenea Goñi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Zabala Agirre]]
| [[idazle]]
| [[Legazpi]]
| 1951-10-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilar Zabala Aguirre (2005; cropped 2023).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilare Baraiazarra]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Meñaka]]
| 1938
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilare Baraiazarra-berria ZaldiEro.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Kaltzada|Pili Kaltzada]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''
| [[Donostia]]
| 1970-10-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilar Kaltzada.jpg|center|128px]]
|-
| [[Poch]]
| [[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1956-01-04
| 1998-09-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Práxedes Diego Altuna]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1865
| 1931
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pío Baroja]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q551835|mediku idazlea]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>[[mediku]]<br/>[[poeta]]<br/>[[okin]]
| [[Donostia]]
| 1872-12-28
| 1956-10-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Portrait of Pío Baroja (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Rafa Albisu]]
|
| [[Donostia]]
| 1931
| 2012-10-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rafael Anson]]
| [[enpresaburu]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1935-09-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rafael Berrio]]
| [[egile abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q822146|kanta-idazle]]''
| [[Donostia]]
| 1963-10-24
| 2020-03-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rafael Etxague]]
| [[politikari]]<br/>[[militar]]
| [[Donostia]]
| 1815-02-13
| 1915-11-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:CARTE DE VISITE DEL GENERAL ECHAGÜE (COLECCIÓN ROMERO ORTIZ).jpg|center|128px]]
|-
| [[Rafael Mendizabal]]
| [[idazle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1940-01-06
| 2009-08-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rafael Munoa]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1930-05-08
| 2012-05-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Munoadibujando.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rafael Ruiz Balerdi]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1934-05-05
| 1992-03-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rafael Treku]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1932
| 2000
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Raimundo Sarriegi]]
| [[musikari]]<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1838-03-15
| 1913-04-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Raimundo Sarriegiren eskultura.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rakel Arenaza Acedo|Rakel Arenaza]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ramon Agirre]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ramon Agirre 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ramón Cid|Ramon Cid]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>''[[:d:Q13848274|hirukoizlari]]''
| [[Donostia]]
| 1954-08-15<br/>1954
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Intzagarai]]
| [[idazle]]<br/>[[apaiz]]
| [[Donostia]]
| 1878-11-21
| 1947-11-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Kortazar|Ramon Kortazar Urruzola]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1867
| 1945
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Labaien]]
| ''[[:d:Q1210069|general manager]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[kimikari]]
| [[Tolosa]]
| 1928-08-31
| 2013-12-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Lazkano]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1968-06-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Extima k3000244 ret.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ramón Reparaz|Ramon Reparaz]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1931-10-14
| 2006-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Saizarbitoria]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[poeta]]<br/>[[eleberrigile]]
| [[Donostia]]
| 1944-04-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ramon Saizarbitoria idazlea 2010ean.PNG|center|128px]]
|-
| [[Ramon Usanditzaga]]
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1889-03-24
| 1964-06-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Zulaika]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1929
| 2009-08-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ramon Zulaika.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ramón Blanco]]
| [[militar]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1833-09-15<br/>1833-05-15
| 1906-03-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:General Ramón Blanco y Erenas.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ramón Fernandez Garaialde]]
| [[politikari]]
| [[Pasaia]]
| 1814-02-12
| 1903-12-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramón Jáuregui]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>[[ministro]]
| [[Donostia]]
| 1948-09-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ramón Jáuregui (2010).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ramón Mendiburu]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1940-03-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramón Trecet]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1943-07-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:RAMONTRECET2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ramón Zapirain Heraufset]]
|
| [[Donostia]]
| 1869-11-21
| 1926-09-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramón Zuriarrain|Ramón Zurriarain]]
| ''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1948-10-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Raquel Delgado]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-07-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Raul Cancio]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1911-09-18
| 1961-10-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Raul Urrutikoetxea]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1962
| 2002-09-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rebeca Linares]]
| [[Antzezle pornografiko|aktore porno]]<br/>[[Argazkilaritza erotikoaren modelo|modelo erotiko]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1983-06-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Rebeca Linares at AVN Adult Entertainment Expo 2009.jpg|center|128px]]
|-
| [[René-Louis Lafforgue]]
| [[musikari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q23833535|Frantziako Erresistentziako kide]]''
| [[Donostia]]
| 1928-03-13
| 1967-06-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Reyes Carrere]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q13365201|eskubaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1966-12-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ricardo Izagirre|Ricardo Izagirre Epalza]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1902
| 1971-03-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ricardo Miralles]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1954
| 2022-11-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ricardo Miralles, 2012 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ricardo Ramón]]
| [[animatzaile]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q1053574|ekoizle exekutiboa]]''
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Richard Oribe]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-02-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Richard Oribe 2016.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rita Oraá]]
| ''[[:d:Q15117302|boleibol jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-07-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rodolfo Bozas]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1913-11-19
| 1978-01-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rodrigo Soriano]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''
| [[Donostia]]
| 1868-09-17<br/>1872
| 1944
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Rodrigo Soriano, de Compañy.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nad Spiro|Rosa Arruti]]
| [[musikagile]]<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rosa Valverde]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Donostia]]
| 1953-02-14
| 2015-02-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rosa Zarra]]
|
| [[Donostia]]
| 20th century
| 1995-06-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rosario Artola]]
| [[bertsolari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1869-05-07
| 1950-01-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Thun thun 1894 06 02 rosario artola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rubén Sánchez Mohedas]]
| ''[[:d:Q2182752|saskibaloi-epaile]]''
| [[Donostia]]
| 1975-05-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sabina Urraca]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| [[Donostia]]
| 1984-01-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sabina Urraca en 2023.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sabino Ormazabal]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1953-12-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sabino Ormazabal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sabino Zubeldia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1955-04-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sabino-zubeldia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sandra Garayoa]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[marrazkilari]]
| [[Donostia]]
| 1993-09-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sandra Garayoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Santiago Beitia]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1938-12-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Santiago Güell López]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1883
| 1954
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Santiago Güell i López.jpg|center|128px]]
|-
| [[Santos Gandia]]
| ''[[:d:Q13219637|biolontxelista]]''
| [[Donostia]]
| 1899-11-01
| 1975-10-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sara Alonso Martinez]]
| ''[[:d:Q4439155|iraupen-lasterkari]]''<br/>''[[:d:Q113621721|corredor de muntanya]]''
| [[Donostia]]
| 1999-04-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sierre-Zinal 2022 Sara Alonso.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sara Azurza]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1997
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sara Carracelas]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-09-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sara Zozaya]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1995-12-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sara Zozaya. Musikaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sebastian Zapirain]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1903-11-17
| 1996-01-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sebastián Ontoria]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1920-01-20
| 2004-08-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Secundino Esnaola]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[abesbatza-zuzendari]]
| [[Zumarraga]]
| 1878-05-21
| 1929-10-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Secundino Esnaola Eskultura Donostian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Segundo Azpiazu]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1944-02-11
| 2016-12-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sem Westerveld]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2002-07-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Serafin Baroja]]
| [[ingeniari]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q18524075|meatze-ingeniari]]''<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1840-09-22
| 1912-07-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Serafín Baroja.png|center|128px]]
|-
| [[Serapio Muxika]]
| ''[[:d:Q635734|artxibozain]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Ormaiztegi]]
| 1854-11-14
| 1941-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sergio González Álvarez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-12-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sergio Mendizabal|Sergio Mendizábal]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1920-07-03
| 2005
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sergio Rey]]
| ''[[:d:Q11338576|boxeolari]]''
| [[Donostia]]
| 1969-11-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sergio de Lis]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1986-05-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sergio de Lis.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sigfrido Koch]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[Atleta|kirolari]]
| [[Donostia]]
| 1936-02-28
| 1992-04-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sigfrido-Koch-Arruti (Usoz).jpg|center|128px]]
|-
| [[Sigfrido Koch Bengoetxea]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Donostia]]
| 1908
| 1973
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Retrato-Sigfrido-Koch-Bengoetxea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Silverio Izagirre]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1897-08-31
| 1935-11-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Silvestre Igoa]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1920-09-05
| 1969-05-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Silvestre Igoa, Estadio, 1950-07-15 (374) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Silvia Albert Sopale]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Donostia]]
| 1976-08-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Silvia Iranzo]]
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[ekonomialari]]
| [[Donostia]]
| 1958-12-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Silvia del Rincón]]
| ''[[:d:Q4144610|eskiatzaile alpino]]''
| [[Donostia]]
| 1971-04-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Soledad Ruz]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sonia San Jose]]
| [[arkeologo]]
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Soterotxo]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1889
| No/unknown value
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sua Enparantza|Sua Enparantza Alustiza]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 2003
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sunti Amilibia]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1917-12-24
| 2013-04-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Susana Corcuera|Susana Corcuera Leunda]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Susana Koska]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q11814411|dokumentalista]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Tania Elosegi]]
| ''[[:d:Q11303721|golf-jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-12-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:2009 Women's British Open - Tania Elosegui (1).jpg|center|128px]]
|-
| [[Tanis Marcellán]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-04-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Tatiana Garmendia]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-02-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Teodoro Fernández Larrañaga]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1948
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Teresa Calo]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1955-04-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Teresa Calo Fontán.jpg|center|128px]]
|-
| [[Teresa Castro]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[komikigile]]
| [[Donostia]]
| 1968-12-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Teresa Eskoriatza]]
| [[irakasle]]<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[Esatari]]
| [[Donostia]]
| 1891-12-07
| 1968-07-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Teresa Eskoriatza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Teresa Motos]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-12-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Teresa del Valle]]
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q66581878|antropologo sozial]]''
| [[Donostia]]
| 1937-04-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Teresa del Valle.jpg|center|128px]]
|-
| [[Tessa Andonegi]]
| [[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1968-08-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Tessa Andonegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Theo van Doesburg]]
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[diseinatzaile grafiko]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q17391638|artearen teoriko]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q11455387|furniture designer]]''
| ''[[:d:Q3040539|Utrecht]]''<br/>''[[:d:Q39297398|Utrecht]]''
| 1883-08-30
| 1931-03-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Theo van Doesburg in military service.JPG|center|128px]]
|-
| [[Tomas Alba Irazusta]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1937-03-15
| 1979-09-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Astigarraga - Memorial de Tomás Alba Irazusta 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Tomas Hernández Mendizabal]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1940-09-15
| 2021-12-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Tomas Garbizu|Tomás Garbizu]]
| [[musikagile]]
| [[Lezo]]
| 1901-09-12
| 1989-11-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Tomas Garbizuren eskultura.jpg|center|128px]]
|-
| [[Toribio Altzaga]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1861-04-16
| 1941-05-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:ToribioAltzagaBereTaldea.png|center|128px]]
|-
| [[Trihas Gebre]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Wukro]]
| 1990-04-28<br/>1990-04-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marathon 2018 European Athletics Championships (39) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Trinido Vaqueriza]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1929-08-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Trino Arizkorreta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1902-09-01
| 1964-10-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Txan magoa]]
| [[azti]]
| [[Donostia]]
| 1963-10-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Txan Magoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txantxillo]]
| ''[[:d:Q273283|eskeko]]''
| [[Donostia]]
| 1927
| 2003
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Txantxillo urnietan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txaro Arteaga]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1944-05-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Txaro Arteaga 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txelo Ruiz Vazquez]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Irun]]
| 1959-04-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Txelo Ruiz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txema Garcia Luena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-12-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Txema Garcia-Viana]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1963-09-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Urnieta-aldea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txema Indias]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1971-09-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Txente García Acosta]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>''[[:d:Q838476|kirol zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-08-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:JVG Acosta TR 2011.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txetxo Bengoetxea]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q1415090|soinu banda konpositore]]''<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1961-06-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Txipia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1914-02-04
| 1998-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Txomin Arrotegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1980-02-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Unai García Sebastián]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2001-10-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Unai Intziarte]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-05-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Vitry-en-Artois - Paris-Arras Tour, étape 1, 22 mai 2015, départ (A046).JPG|center|128px]]
|-
| [[Unai Marrero]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2001-10-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Marrero.jpg|center|128px]]
|-
| [[Unai Ruiz-Zeberio]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-06-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Urko (abeslaria)|Urko]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1948-03-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Urko Aiartza]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1970-03-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Urko Aiartza 2016.jpg|center|128px]]
|-
| [[Urko Egea]]
| [[Atleta|kirolari]]
| [[Donostia]]
| 1980-04-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Urko Menaia]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Urko menaia 001.JPG|center|128px]]
|-
| [[Urko Otegi]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-08-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Urko.JPG|center|128px]]
|-
| [[Usoa Zumeta]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1969-01-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Usue Mori Carrascal]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Donostia]]
| 1987
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Uxoa Iñurrieta|Uxoa Inurrieta]]
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q15976270|hizkuntzalari konputazional]]''
| [[Donostia]]
| 1990-02-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Uxoa Iñurrieta-uninet2016.jpg|center|128px]]
|-
| [[Uxue Ezkurdia]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-01-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Uxue Fraile]]
| ''[[:d:Q19827218|ultramaratoilari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-04-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Uxue del Río]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[diseinatzaile grafiko]]
| [[Donostia]]
| 1997-01-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Valentín Rocandio]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1963-06-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ventura Barkaiztegi Urbina]]
| [[ofizier]]<br/>''[[:d:Q1734662|kartografo]]''
| [[Donostia]]
| 1762
| 1816
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Vicente Carrión|Vicente Carrión Arregi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Vicente Laffite]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1781198|agronomo]]''
| [[Donostia]]
| 1859-08-15
| 1944
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:1927, La Asamblea Nacional, Vicente Laffite Obineta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Vicente Manterola]]
| [[apaiz]]<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1833-01-22
| 1891-10-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:52570 N 16-07-12-22-59-39.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Vicente Martín]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''
| [[Donostia]]
| 1926
| 2016-09-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Victoria Fernández]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1956
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Bittori 8M handi.png|center|128px]]
|-
| [[Victoriano Juaristi|Victoriano Juaristi Sagartzazu]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>[[mediku]]<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1880-03-06
| 1949-05-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Comisión de Monumentos de Navarra (1931) (Victoriano Juaristi).jpg|center|128px]]
|-
| [[Virginia Imaz]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[pailazo]]<br/>''[[:d:Q16023925|ipuin-kontalari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1962-04-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Virginia Imaz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabi Prieto]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-08-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Krasnodar-Real Sosiedad (6).jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabi Puerta]]
| [[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1959
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabi San Sebastian]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Agote]]
| ''[[:d:Q1294787|artisau]]''<br/>''[[:d:Q2106711|ontzigile]]''<br/>[[antropologo]]<br/>[[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1964-09-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:XabierAgote ElkarrekinTogether.png|center|128px]]
|-
| [[Xabier Albistur]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Doneztebe]]
| 1944-01-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Alegria]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[Preso politiko]]
| [[Donostia]]
| 1958-11-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Alvarez de Eulate]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1919-04-26
| 2012-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Anduaga]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-06-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:OSE- Anduaga74 (50229813103).jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Artola Zubillaga]]
| [[informatikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1957-05-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier Artola Zubillaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Berzosa]]
| [[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1976-05-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Gutiérrez]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier Gutiérrez (38522073866).jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Isasi|Xabier Isasi Balanzategi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''
| [[Bilbo]]
| 1956-09-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier Isasi Balantzategi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Lapitz]]
| [[kazetari]]
| [[Hondarribia]]
| 1965-12-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Onda Vascan elkarrizketa - Xabier Lapitz (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Mikel Azparren]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1999-02-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Vuelta espana 2022 CRI Elche Alicante-71 - 52324649482.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Mujika]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1946
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Otaegi]]
| [[pailazo]]
| [[Donostia]]
| 1952-06-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Txirri mirri txiribiton.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Peñalver]]
| [[arkeologo]]
| [[Donostia]]
| 1952-12-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier Peñaler Munoaundin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier San Martin]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1977-05-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:La oreja de Van Gogh - Rock in Rio Madrid 2012 - 33.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Sarasa]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q19729565|horn player]]''
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Zubiri]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1898-12-04
| 1983-09-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xanti Korkostegi]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 2002-01-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xanti Korkostegi 2020 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Xanti Martín]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1970-03-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xebe Diez]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]<br/>''[[:d:Q1154500|telebista-meteorologo]]''
| [[Donostia]]
| 1955
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xebe Diez, eguraldi gizona (96-177).jpg|center|128px]]
|-
| [[Yoana Martinez|Yoana Martínez]]
| ''[[:d:Q13141064|badmintoneko jokalari]]''<br/>''[[:d:Q58825429|Olympic competitor]]''
| [[Donostia]]
| 1980-11-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Yolanda Martín]]
| ''[[:d:Q23719050|boccia jokalaria]]''
| [[Donostia]]
| 1975-05-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Yolanda Vicente]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1975-01-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Zuriñe Arrue]]
| [[Atleta|kirolari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1986
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Eutsi berdintasunari (Marienea-Basauri, 2021) 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Álex Ubago]]
| [[egile abeslari]]
| [[Gasteiz]]
| 1981-01-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:AlexUbago.jpg|center|128px]]
|-
| [[Álvaro Bermejo]]
| [[antropologo]]<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1959-08-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alvaro bermejo.JPG|center|128px]]
|-
| [[Álvaro Fernández]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Álvaro Fernández Gabiria]]
| [[musikagile]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Álvaro Odriozola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-12-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:CSKA-RM18 (12) (cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Álvaro Pérez Florentino]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-10-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Álvaro de Laiglesia]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1397808|Erresistentziaren kide]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q1454940|military volunteer]]''
| [[Donostia]]
| 1922-09-09
| 1981-08-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ángel De la Hoz]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1946
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ángel García Ronda]]
| [[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1939-10-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ángel Mariscal]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1904-08-11
| 1979-03-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ángel Martínez Sanjuán]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Donostia]]
| 1951-04-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Barandiaran Benito|Íñigo Barandiaran Benito]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Donostia]]
| 1959-02-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñigo Barandiaran (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Óscar Hernández]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1976
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Oscar Terol|Óscar Terol]]
| [[komediante]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Oscar Terol Lekukoak 2011.jpg|center|128px]]
|}
{{Wikidata list end}}
o15dpxfmyyft869mks5pw7dr1highf8
Wikiproiektu:Donostiapedia Liburua/Donostiarrak
102
674963
9968297
9950271
2024-11-13T19:43:14Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968297
wikitext
text/x-wiki
{{Donostiapedia goiburua}}
== Donostiarren zerrenda ==
Donostian jaioak bakarrik ez, Donostian lan egin dutenak ere sartu dira zerrenda honetan.
<!--Wikidatako ezaugarri hauek erabili dira: work location/lantokia/P937 eta honako erakunde administratiboan dago/P131.-->
Zerrenda [http://histropedia.com/showcase/wikidata-viewer.html?query=SELECT%20?person%20?personLabel%20?occupationLabel%20?birthDate%20?birthDateLabel%20?image%20%0A%0AWHERE%20%7B%0A%20%20%0A?person%20wdt:P19%20wd:Q10313%20.%0A?person%20wdt:P106%20?occupation%20.%0A?person%20wdt:P569%20?birthDate%20.%20%0A?person%20wdt:P18%20?image%20.%0A%20%20%0A%20%20SERVICE%20wikibase:label%20%7B%0A%20%20%20%20bd:serviceParam%20wikibase:language%20%22eu%22.%0A%20%20%0A%20%20%7D%0A%7D&url=person&title=personLabel&from=birthDate&imageUrl=image&colourCodeBy=occupationLabel&threshold=2&view=timeline denbora lerroan] ikusi.
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { { ?item wdt:P19 wd:Q10313 } UNION { ?item wdt:P937 wd:Q10313 }. ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570,P21,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
! sexua edo generoa
! irudia
|-
| [[Abelino Barriola]]
| [[idazle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1876-11-10
| 1944-04-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Abelino barriola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Abilio Barbero]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1931-07-10
| 1990-07-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Adela González|Adela González Acuña]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1973-09-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Adela Gonzalez 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Adrian Otaegi]]
| ''[[:d:Q11303721|golf-jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1992-11-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:2016 Lyoness Open - Adrián Otaegui (27525711482).jpg|center|128px]]
|-
| [[Adrián de Loyarte]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1882-03-05
| 1962-10-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Adur Etxezarreta]]
| ''[[:d:Q4144610|eskiatzaile alpino]]''
| [[Donostia]]
| 1996-01-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Agustin Arrazola]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Agustin Arruabarrena|Agustin Arruabarrena Frutos]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Agustin Arruabarrena Dekanoa 2013 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Agustin Elduaien]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1964-08-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Agustin Gajate]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1958-03-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aia Kruse]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1994-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aia Kruse 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Aierbe]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1974-09-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Aierbe 2010.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Bastarrika Iriarte]]
| [[zientzialari]]
| [[Donostia]]
| 1988-11-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Bastarrika.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Beola]]
| ''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1967-11-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Beola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Ezeiza]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Ezeiza by Gorka Palazio.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Vicente Moraza|Ainhoa Vicente]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-08-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Moraza098 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Zubillaga]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ainize Txopitea]]
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| [[Donostia]]
| 1977-10-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aintzane Crujeiras]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]
| [[Donostia]]
| 1983-08-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aintzane Encinas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-04-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aintzane Encinas.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aintzane Muguruza|Aintzane Muguruza Mendarte]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aintzane Muguruza (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Aiora Jaka]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1982-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aiora Jaka, 2013-04-21.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aita Mari]]
| [[Itsastar|marinel]]<br/>[[Arrantzale]]
| [[Zumaia]]
| 1809-03-18
| 1866-01-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aita Mari 10.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitor Badiola (abeslaria)|Aitor Badiola]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1949
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Beltrán]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1975-06-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Bengoetxea|Aitor Bengoetxea Alkorta]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1967-12-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aitor Bengoetxea azkena.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitor Cevidanes]]
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q202883|albaitari]]''<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1989
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aitor Cevidanes.png|center|128px]]
|-
| [[Aitor Gabilondo López|Aitor Gabilondo]]
| ''[[:d:Q2500638|sortzaile]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| [[Donostia]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Gabilondo Marín]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Huegun]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-08-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Merino]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1972-12-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Morcillo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-09-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Osuna]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1986-10-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Zabaleta]]
|
| [[Donostia]]
| 1970
| 1998-12-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aitor Zabaletari oroigarria..jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitziber Alonso]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aitziber Alonso.JPG|center|128px]]
|-
| [[Aitziber Estanga]]
| [[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1977
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aitzol Arzallus|Aitzol Arzallus Lizeaga]]
| ''[[:d:Q25439032|Paralympic athlete]]''
| [[Donostia]]
| 1978-12-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitzol Iriondo]]
| ''[[:d:Q12414919|terrorista]]''
| [[Donostia]]
| 1977-03-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitzole Araneta]]
| ''[[:d:Q2920595|sexologo]]''<br/>''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1982-11-22
|
| [[Emakume trans|emakume transgenero]]
| [[Fitxategi:Aitzole Araneta Europride 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aizpea Goenaga|Aitzpea Goenaga]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1959-11-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:El Instituto Vasco Etxepare renueva las convocatorias de ayudas para la difusión exterior de la cultura (1).jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitzpea Leizaola]]
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1971-07-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aitzpea Leizaola, Iturengo ihauterian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aizpea Oihaneder]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1975
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aizpea Oihaneder 2012.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alaitz Eguren]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1979-06-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Alazne Etxeberria]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q24204895|art director]]''
| [[Donostia]]
| 1979-09-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Alberto Berzal]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1970
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alberto Dadie]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2002-07-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alberto Delgado]]
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1938-07-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alberto Fernández-Ibarburu|Alberto Fernández Ibarburu]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Donostia]]
| 1917
| 2005-08-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alberto Iglesias]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q1415090|soinu banda konpositore]]''
| [[Donostia]]
| 1955-10-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Premios Goya 2018 - Alberto Iglesias.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alberto Maneiro]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alberto Maneiro.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alberto Martínez]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-09-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:MARTINEZ, JOSE ALBERTO.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alberto Matxinbarrena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1888-03-31
| 1923-07-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alberto Machimbarrena (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Alberto Ormaetxea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Eibar]]
| 1939-04-07
| 2005-10-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:San Sebastián - Estadio de Anoeta 2 (Ormaetxea).jpg|center|128px]]
|-
| [[Alberto Surio]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alejandro Pedraz]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1990-09-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alejandro Vea]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-02-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alejo Alberdi]]
| [[musikagile]]<br/>[[disko-ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alejo Mancisidor]]
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''<br/>''[[:d:Q13219424|tenis entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1970-07-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alex Sola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1999-06-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alex Tello]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1977-07-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alexander Iriondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-05-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alexander Petxarroman]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1997-02-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alfonso Feijoo]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Donostia]]
| 1953-01-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alfonso Otazu]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1949-12-26
| 2022-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alfonso Sena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1886-10-05
| 1958-08-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alfontso Mujika|Alfontso Mujika Etxeberria]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q64699668|terminologist]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''
| [[Donostia]]
| 1959-10-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alfontso Mujika euskaltzaindia2021.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alfredo Goienetxe]]
| [[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1937-12-15
| 2002-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alfredo Tamayo]]
| ''[[:d:Q1234713|teologo]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Donostia]]
| 1924
| 2014-10-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alicia Amatriain]]
| ''[[:d:Q805221|ballet dantzari]]''<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1980-08-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Alicia Amatriain and Marijn Rademake.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alizia Stürtze]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1948-01-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Alonso Ibarrola]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1934-05-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:AlonsoIbarrola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alonso Idiakez Butroe eta Muxika]]
| [[militar]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1565-02-14
| 1618-10-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alonso de Idiaquez, 1st Duke of Ciudad Real.jpg|center|128px]]
|-
| [[Amagoia Lauzirika]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1974-10-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Abanda Elustondo]]
| [[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1989
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Andrés]]
| ''[[:d:Q13381753|distantzia erdiko korrikalari]]''
| [[Donostia]]
| 1966-06-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Elizalde|Amaia Elizalde Estenaga]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Illarreta]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaia illarreta.png|center|128px]]
|-
| [[Amaia Iraundegi]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1994
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Lizarralde]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1966-09-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Merino]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q69423232|zinema gidoilari]]''
| [[Donostia]]
| 1970-12-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Ochandorena]]
| ''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q4915128|biomediku]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1997
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Saizar]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1957-12-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Serrano Mariezkurrena]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1984
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Zubiria]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1947-09-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaia Zubiria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Amaiur Esnaola]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
| [[Donostia]]
| 1992-10-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaiur esnaola2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Amaiur Sarriegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-12-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaiur Sarriegi - FCB v Real Sociedad - DSC 1492 (51263300234) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Amale Arzelus]]
| ''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q15958754|esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1924-02-19
| 2015-09-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amale Arzelus.JPG|center|128px]]
|-
| [[Amalia Galarraga]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q34074720|feminista]]''
| [[Donostia]]
| 1885
| 1971-09-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:1928-12-15, La Gaceta Literaria, Amalia G. de Salaverría.jpg|center|128px]]
|-
| [[Amalur Alvarez]]
| [[abokatu]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amalur Alvarez (cropped-2).jpg|center|128px]]
|-
| [[Amparo Gastón]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1921-05-15
| 2009-11-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Agud]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q16267607|filologo klasiko]]''<br/>''[[:d:Q18524037|Indologist]]''
| [[Donostia]]
| 1948
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Etxaide]]
| ''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1936-04-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:AMEchaide.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Malagon]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15949613|ipuingile]]''
| [[Donostia]]
| 1978-04-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ana Malagon.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Martínez de Aguilar]]
| ''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1965
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana María Batanero]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1940s
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[arkeologo]]<br/>''[[:d:Q17488316|historiaurrelari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1932-01-01
| 2019-06-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana María Parra Gómez]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1928
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Mendiola Mugika]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>''[[:d:Q2393361|dantza irakasle]]''<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1962-10-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ana Mendiola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Miranda de Lage]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''
| [[Donostia]]
| 1946-05-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:1657533899748 NPC0080 Ana MIRANDA DE LAGE 001 MOBILE.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Otero]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1970-05-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Ruiz Mitxelena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1967-02-09
| 1993-11-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ana Ruiz Mitxelena. Oiartzun taldeko porteroa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Terradillos]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1973-10-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Urtxuegia]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1952-10-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Anartz Zuazua]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q4676869|acting instructor]]''<br/>[[antzerki zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1973
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Anastasio Bienzobas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1913-05-02
| 1982-10-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Anatz Elizondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-03-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Anbrosio Zatarain Etxebeste]]
| [[idazle]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1912-09-27
| 1999-05-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ander Arzelus]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1898-08-15
| 1949-08-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ander Barrenetxea Muguruza|Ander Barrenetxea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2001-12-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ander Barrenetxea 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ander Cepas]]
| ''[[:d:Q124516127|para table tennis player]]''
| [[Donostia]]
| 2004-08-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ander El Haddadi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1997-06-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ander Ezpeleta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2008-01-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ander González]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1977-07-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ander-gonzalez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ander Gortazar|Ander Gortazar Balerdi]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1985
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:AnderGortazar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ander Izagirre]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| [[Donostia]]
| 1976-02-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ander Izagirre3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ander Martín Odriozola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-11-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ander Murillo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1983-07-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ander murillo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andoni Agirregomezkorta]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[aurkezle]]
| [[Donostia]]
| 1971-04-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:AUPA REAL! MONOLOGOAK (40436626441).jpg|center|128px]]
|-
| [[Andoni Elizondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1932-08-05
| 1986-02-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Andoni Imaz]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1971-09-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Andoni Imaz billabonatarra (94-427).jpg|center|128px]]
|-
| [[Andoni Luis Aduriz]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''
| [[Donostia]]
| 1971-06-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:With Andoni Luis Aduriz of Mugartiz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andoni Sagarna]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q3516944|teknologo]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1947-07-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Andoni Sagarna.png|center|128px]]
|-
| [[Andoni de Carlos]]
| [[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1980-03-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Andrea Khalfaoui]]
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1993-03-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Andrea Khaltaoui. Ikertzailea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andrea Muñiz Celestino]]
| ''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1969-12-10
|
| [[Emakume trans|emakume transgenero]]
| [[Fitxategi:Andrea Muñiz Eusko Legebiltzarrean 2007.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andres Vilariño]]
| [[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q10349745|automobil-pilotu]]''
| [[Donostia]]
| 1951-09-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Andresa Portugal Arozena|Andresa Portugal]]
| ''[[:d:Q550594|arrain-saltzaile]]''
| [[Oiartzun]]
| 1915-04-25
| 2012-02-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Andresa Portugal 20170228 184522.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andrés Herzog]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q6665249|judoka]]''
| [[Donostia]]
| 1974-01-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Andrés Herzog frente al Congreso de los Diputados.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andrés Nagel]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Donostia]]
| 1947-08-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Nagel2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andy Criere]]
| ''[[:d:Q13561328|surflari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-08-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ane Albisu]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1960-03-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Albisu 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Aldalur]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1989-06-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Aldalur.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Gabarain]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1963-06-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Gabarain 2012 (Bi eta bat).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Iturzaeta|Ane Iturzaeta Agirre]]
| [[informatikari]]
| [[Donostia]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Iturzaeta sarean eus.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Mendizabal]]
| [[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Donostia]]
| 1985-01-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ane Sanchez]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1982
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Angel Armendariz]]
| [[arkeologo]]
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Angel Cabanas|Angel Cábanas]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1883
| 1964
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ángel Gabilondo|Angel Gabilondo]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1949-03-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:FotoDefensor2022.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ankenai]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Anton Mendizabal]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1945
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Anton Uriarte]]
| [[geografo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1113838|klimatologo]]''
| [[Donostia]]
| 1949-12-31
| 2019-08-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Anton Uriarte.JPG|center|128px]]
|-
| [[Antonio Arrillaga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[futbol arbitro]]
| [[Donostia]]
| 1900-03-11
| 1963-06-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Arzak]]
| [[idazle]]<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1855-07-26
| 1904-10-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antoine d'Abbadie 1.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antonio Cavero]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1932-02-07
| 2013-11-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Elortza Muxika]]
| ''[[:d:Q26481809|kirol-zuzendari]]''
| [[Legazpi]]
| 1911
| 1976
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Igoa]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1933-06-28
| 2015-11-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Kortazar]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1823-01-17
| 1884-06-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Lozes]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1905-05-19
| 1945
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Okendo]]
| [[Itsastar|marinel]]<br/>[[ofizier]]
| [[Donostia]]
| 1577-10
| 1640-06-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antonio de Oquendo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antonio Peña Goñi]]
| ''[[:d:Q14915627|musikologo]]''<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q1350157|musika-kritikari]]''<br/>''[[:d:Q33213700|zezenketa-kritikalari]]''
| [[Donostia]]
| 1846-11-02
| 1896-11-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antonio Peña Goiri, de Cuchy, La Semana Cómica 20-07-1888 (60).jpg|center|128px]]
|-
| [[Antonio Urbiztondo]]
| [[militar]]
| [[Donostia]]
| 1803-01-17<br/>1794
| 1857-04-26<br/>1866
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Antonio de Urbiztondo, marqués de la Solana.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antonio Vega Cortázar]]
| ''[[:d:Q17486376|kirol-tiratzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1932-09-18
| 2011-08-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Vega de Seoane Barroso]]
| ''[[:d:Q18524075|meatze-ingeniari]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1914-02-08
| 1988-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Vega de Seoane Etxeberria]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q18524075|meatze-ingeniari]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1887-01-07
| 1943-05-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antton Etxeberria]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q2629392|txotxongilolari]]''<br/>''[[:d:Q1759246|antzerki ekoizle]]''
| [[Donostia]]
| 1959-05-02
| 2018-10-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antton Etxeberria Ekimen ozeanikoak2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antton Gurrutxaga|Antton Gurrutxaga Hernaiz]]
| ''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''<br/>[[kimikari]]
| [[Donostia]]
| 1958-05-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antton-gurrutxaga Elhuyar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antton Larretxau]]
| ''[[:d:Q5352191|teknikari]]''
| [[Donostia]]
| 1946-12-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Soroborda ur-biltegiko sarrera..JPG|center|128px]]
|-
| [[Antton Mendizabal]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antton Valverde]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1943-05-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antton Valverde abeslaria 2011n.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antxon Agirre]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1371378|etnologo]]''<br/>''[[:d:Q12347522|etnografo]]''
| [[Donostia]]
| 1946-03-04
| 2014-01-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antxon Ezeiza]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1935-09-14
| 2011-11-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antxon Gómez]]
| [[Arte zuzendaritza|zuzendari artistiko]]<br/>''[[:d:Q2962070|ekoizpen diseinatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1952
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Arancha González Laya|Arancha González]]
| ''[[:d:Q2462658|manager]]''<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>[[abokatu]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1969-05-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arancha Gonzalez By Clement Gibon HS.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Elizondo Lopetegi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''
| [[Donostia]]
| 1967-02-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantxa Elizondo Lopetegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Gurmendi]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1944-11-03
| 2023-12-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantxa Gurmendi.png|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Kaltzada]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Arantxa Moñux]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]
| [[Donostia]]
| 1957-04-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Arantxa Urretabizkaia]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1947-07-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Entrega de los premios Euskadi de Literatura 2017 04 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Campos]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q29038436|law theorist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1960-01-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Campos Rubio.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Diaz de Ilarraza Sanchez]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1957-04-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Díaz de Ilarraza (DRI0401).jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Etxeburua]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Arantza Ezenarro]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Donostia]]
| 1980-06-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Ezenarro. Abeslaria. Sopranoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Illarramendi]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Usurbil]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Decana Informática 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Portabales]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1973-01-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Portabales.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza San Sebastian]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1958-08-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza San Sebastian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Sestayo]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cavacon Italy.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Urkaregi]]
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q52899051|biostatistician]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1954-04-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza urkaregi 0001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza del Puerto]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1971-03-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aranzazu González]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-06-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aritz Aduriz]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-02-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aduriz València CF.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aritz Elustondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-03-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aritz Elustondo 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aritz Gorrotxategi]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1975-03-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aritz Gorrotxategi.JPG|center|128px]]
|-
| [[Aritz Huete]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-06-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aritz Maestu]]
| ''[[:d:Q13219587|izotz gaineko patinatzaile artistiko]]''
| [[Donostia]]
| 1990-09-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:2018 EC Laura Barquero Aritz Maestu 2018-01-18 19-59-44 (cropped) - Maestu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aritz Moreno]]
| [[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1980-07-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aritz Trueba]]
| [[komikigile]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1980
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aritz Trueba Kultur sarea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arkaitz Diaz Gorostegi]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1983-10-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Arkaitz Gartziandia]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1983-08-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Arkaitz Rodriguez|Arkaitz Rodriguez Torres]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1979-02-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Arkaitz Rodriguez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Artemio Zarco]]
| [[idazle]]<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1930-03-07
| 2012-01-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Arturo Kanpion]]
| [[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Iruñea]]
| 1854-05-07
| 1937-08-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:ArturoCampión.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ascensio Martiarena]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1884-12-08
| 1966-08-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ascensio Martiarena.png|center|128px]]
|-
| [[Asier Hernandez]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1971-05-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Asier Leoz]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1970
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Asier Lopez Etxeberria]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1982-07-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Asier Maeztu]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-10-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Asier Maeztu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Asier Oruesagasti]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1986
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Asier Osinalde]]
| [[irakasle]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1975
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Asier Sota]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q12406482|umorista]]''
| [[Donostia]]
| 1974-06-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Asier Usarraga]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-12-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Asier Usarraga Aviron.webp|center|128px]]
|-
| [[Assumpta Aierdi]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Augustin Anabitarte]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1891-11-20
| 1981-06-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Augustin anabitarte.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aurkene Iturrioz]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Azu Muguruza]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1968-04-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Azucena Vieites]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Hernani]]<br/>[[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Azucena Vieites.jpg|center|128px]]
|-
| [[Bakartxo Tejeria|Bakartxo Tejeria Otermin]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q329455|bake-epaile]]''
| [[Donostia]]
| 1971-03-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Bakartxo Tejeria 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Balbino García de Albizu]]
| ''[[:d:Q12347522|etnografo]]''<br/>''[[:d:Q5780518|dibulgatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1943
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Balbino Garcia-Albizu 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Balbino Sáenz]]
|
| [[Donostia]]
| 1962-04-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Baldomero Vega de Seoane]]
| [[politikari]]<br/>[[ofizier]]
| [[Donostia]]
| 1850
| 1910
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Baleren Bakaikoa]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Berastegi]]
| 1945
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:84UEU-12-026.jpg|center|128px]]
|-
| [[Barbara Goenaga]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1983-07-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Barbara Goenaga 3-19 estreno (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Beatriz Elorriaga|Beatriz Elorriaga Pisarik]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1957-09-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Elorriagapisarik.jpg|center|128px]]
|-
| [[Begoña Ameztoi]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1951-04-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña Amunarriz]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1948-06-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña Aretxaga]]
| [[antropologo]]
| [[Donostia]]
| 1960-02-24
| 2002-12-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña García-Zapirain]]
| ''[[:d:Q12246069|ingeniaria telekomunikazioetan]]''
| [[Donostia]]
| 1970-10-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña Larzabal]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Madril]]
| 1971-01-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña del Teso]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1955
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Begoña del Teso (30748286591).jpg|center|128px]]
|-
| [[Belen Azpeitia]]
| ''[[:d:Q12803959|lasterkari]]''
| [[Donostia]]
| 1952-12-21
| 2005-08-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Belén Moreno Zaldibar|Belen Moreno Zaldibar]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>[[diseinatzaile grafiko]]
| [[Donostia]]
| 1966-01-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:BELÉN MORENO.jpg|center|128px]]
|-
| [[Beltran Pagola]]
| [[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1878-02-28
| 1950-07-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Belén Cruz]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1961-03-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Benita Asas|Benita Asas Manterola]]
| ''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q27532437|sufragista]]''
| [[Donostia]]
| 1873-03-04
| 1968-04-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Benita Asas Manterola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Benita Ganuza]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1930
| 1985-11-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Benito Díaz|Benito Diaz]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1898-07-17
| 1990-04-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Benito Elizalde]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1961-10-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bernard Quemada]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''<br/>''[[:d:Q2504617|erromanista]]''
| [[Donostia]]
| 1926-06-13
| 2018-06-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bernardo Atorrasagastegi]]
|
| [[Donostia]]
| 1976-08-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bertol Arrieta]]
| [[idazle]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Euskal Herria]]<br/>[[Zarautz]]
| 1975-06-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:BertolArrieta-2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Beñat Mendizabal]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1978-01-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Beñat San Jose]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1979-09-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Universidad Católica - Huachipato, 2018-05-05 - Beñat San José - 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Beñat Sarasola]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1984-05-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Beñat Sarasola (Oier Aranzabal).jpg|center|128px]]
|-
| [[Bilintx]]
| [[bertsolari]]<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1832-04-30
| 1876-07-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Bilintx.jpg|center|128px]]
|-
| [[Bingen Elortza]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1993-10-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bittor Alkiza]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1970-10-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bixente Ameztoi]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1946-01-30
| 2001-11-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Blaki]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1934
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Blanca Brisac Vázquez]]
| [[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1910
| 1939-08-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Monumento a las Trece Rosas en mayo de 2021 08.jpg|center|128px]]
|-
| [[Blanca Lacambra]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1965-08-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Blanquita Suárez]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[vedette]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Donostia]]
| 1894-10-17
| 1983-05-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cándida y Blanquita Suárez.png|center|128px]]
|-
| [[Bonifacio Alfonso]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q11569986|grabatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1933-06-19
| 2011-12-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Borja Barragué|Borja Barragué Calvo]]
| [[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q23760244|philosopher of law]]''
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Borja Kobeaga]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1977-07-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Borja Kobeaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Bruno Oteiza]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1976
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Aurtenetxe Marculeta]]
| [[poeta]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1942-01-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Bea]]
| [[epaile]]<br/>''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1934-04-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Carlos Bea Circuit Judge.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carlos Blasco]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1924-10-19
| 1996-01-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Corcuera]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1936-03-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Iturraspe]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1910-06-10
| 1981-08-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Martínez Gorriarán|Carlos Martínez Gorriaran]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1959-12-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Carlos Martínez Gorriarán 2014 - Zoquejo Diario.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carlos Ruiz del Castillo]]
| [[legelari]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1896-05-02
| 1984-01-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Rúspoli]]
| ''[[:d:Q2478141|aristokrata]]''
| [[Donostia]]
| 1932-08-05
| 2016-10-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Carlos Ruspoli 5th Duke of Alcudia and Sueca.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carlos Sanz Ramírez]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1943
| 1987-01-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Zabala]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carme Adán]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1966-12-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carmen Adán 19.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carmen Artaza]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Carmen Diez Mintegi]]
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1948-03-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carmen Diaz Mintegui.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carmen Gurruchaga]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1955-09-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Carmen de la Maza]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1940-08-23
| 2022-01-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carmen de la Maza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carolina Sagarmendi]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cecilia Marcos]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2001-11-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:FCB v Real Sociedad - DSC 1340 (51263599370) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Cecilia Sarasola Iurrita|Cecilia Sarasola]]
| [[kimikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1949
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:CeciliaSarasola84.jpg|center|128px]]
|-
| [[Charo Roquero|Charo Roquero Ussía]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Chumy Chúmez]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[komikigile]]
| [[Donostia]]
| 1927-05-08
| 2003-04-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Clara Azurmendi]]
| ''[[:d:Q13141064|badmintoneko jokalari]]''<br/>''[[:d:Q58825429|Olympic competitor]]''
| [[Donostia]]
| 1998-05-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Clara Gangutia]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1952-06-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Claudio Delgado]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[mediku]]
| [[Donostia]]
| 1843-11-08
| 1916-07-13<br/>1918-07-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Concha Chaos]]
| [[liburuzain]]
| [[Ávila]]
| 1937-12-08
| 2014-05-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:CONCHA CHAOS.jpg|center|128px]]
|-
| [[Conchita Montenegro]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1911-09-11<br/>1912-09-11
| 2007-04-22<br/>2007-04-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Conchita Montenegro Argentinean Magazine AD 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Consuelo Herrera Menta]]
|
| [[Donostia]]
| 1901-07-23
| 2010-10-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cristian Alberdi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1980-04-14<br/>1980-08-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Cristina Cornejo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1992-01-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Real Sociedad vs Athletic Club CSC 0542 (34319027776) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Cristina Cuesta]]
| ''[[:d:Q8142883|kriminologo]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1962-03-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cristina Garmendia]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1962-02-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:(Cristina Garmendia) Campus Party 2010 Dia2 (4523460120) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Cristina Iglesias]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q1925963|artista grafiko]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q18074503|installation artist]]''
| [[Donostia]]
| 1956-11-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cristina Iglesias - Berria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Cristina Laborda]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1980-07-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cristina Martínez]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1972-10-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cristina Uriarte]]
| [[katedradun]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[politikari]]
| [[Hondarribia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cristina Uriarte.jpg|center|128px]]
|-
| [[Cándido Orbe Gaitan de Aiala]]
| [[militar]]<br/>[[politikari]]
| [[Astigarraga]]
| 1855
| No/unknown value
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Cándido de Orbe.jpg|center|128px]]
|-
| [[César Gálvez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1973-07-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Dani Fano]]
| [[komikigile]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Dani Fano (Maite Landatxe).jpg|center|128px]]
|-
| [[Daniel Maté]]
| ''[[:d:Q1424605|trader]]''
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Daniel Muxika]]
| [[idazle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''
| [[Donostia]]
| 1967-04-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Daniel Múgica.jpg|center|128px]]
|-
| [[Daniel Rodríguez Pérez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-03-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Darío Brizuela]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-11-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Darío Villalba]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q13219587|izotz gaineko patinatzaile artistiko]]''
| [[Donostia]]
| 1939-02-22
| 2018-06-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:"La guerra ha terminado" - 20 (8542744747).jpg|center|128px]]
|-
| [[Delia Lauroba]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q2357303|Abertzale]]''
| [[Donostia]]
| 1909
| 2004-10-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Red Álava.jpg|center|128px]]
|-
| [[Denis Itxaso]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1975-05-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Denis Itxaso 2024.jpg|center|128px]]
|-
| [[Diego Galán]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q4220892|zinema-kritikari]]''<br/>''[[:d:Q1086863|zutabegile]]''
| [[Tanger]]
| 1946-10-13
| 2019-04-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Diego Galan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Diego Pérez (izotz hockey jokalaria)|Diego Pérez]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-09-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Diego Vasallo]]
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1966-04-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Diego Vasallo Trío DKluba (47562133651).jpg|center|128px]]
|-
| [[Dolores Redondo]]
| [[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q3427922|jatetxe-jabe]]''
| [[Donostia]]
| 1969-02-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dolores redondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Domingo Etxeberri]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 17th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Domingo Kanpaña]]
| [[bertsolari]]<br/>''[[:d:Q154549|zurgin]]''
| [[Donostia]]
| 19th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Domingo Patrizio Meagher]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Donostia]]
| 1703-03-17
| 1772-09-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Domingo Zaldua]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1903-07-10
| 1980
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Dorleta Urretabizkaia]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1977-05-23<br/>1979-05-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Edmundo Markuleta]]
| [[komikigile]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1923-04-06
| 1989-05-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Edorta Agirre]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1949-10-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Edorta Agirre.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eduardo Clavero]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-08-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Cromo Eduardo Clavero.webp|center|128px]]
|-
| [[Eduardo Iglesias]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1952-05-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eduardo Moreno Bergaretxe]]
|
| [[Donostia]]
| 1950-10-13
| 1976-07-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eduardo Txillida]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q11569986|grabatzaile]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q1925963|artista grafiko]]''<br/>[[marrazkilari]]<br/>''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1924-01-10
| 2002-08-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:El escultor donostiarra Eduardo Chillida (1 de 2) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eduardo Txillida Beltzuntze]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Donostia]]
| 1964-03-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Edurne Larraza|Edurne Larraza Mendiluze]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Altsasu]]
| 1976-04-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Edurne Larraza Mendiluze.jpg|center|128px]]
|-
| [[Edurne Ormazabal]]
| [[kazetari]]
| [[Tolosa]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Edurne Ormazabal 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Egoitz Lasa]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1976-07-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Egoitz Lasa aktorea 2012an.jpg|center|128px]]
|-
| [[Egoitz Sánchez]]
| [[telebista-aktore]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1985-06-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eider Conde]]
| ''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eider Goenaga|Eider Goenaga Lizaso]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:EIDER GOENAGA.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eider Lizarbe]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-04-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eider Rubio]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-05-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eider Sánchez]]
| [[ingeniari]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1986
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ekaitz Jiménez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-03-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ekaitz Saies]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1982-03-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ekhi Bravo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1997-11-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ekhiñe Egiguren]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Arzak]]
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''
| [[Donostia]]
| 1969-07-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Elena Arzak.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elena Ibarbia]]
| ''[[:d:Q18581305|edertasun lehiaketan parte-hartzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1994-12-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Lazkano|Elena Lazkano Ortega]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1969-09-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Zientzia Club Elena2.png|center|128px]]
|-
| [[Elena Mendizabal]]
| ''[[:d:Q860861|eskultura]]''
| [[Donostia]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Moreno Zaldibar]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1959-11-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Odriozola]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1967-11-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Elena odriozola 2016 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elena Setién]]
| [[musikari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q1327329|multi-instrumentalist]]''<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Música de la belleza, opera gestual y pasacalle castizo alegran la mañana del domingo 19.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elena Torregarai|Elena Torregarai Pagola]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Urkizu]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-01-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elene Lizarralde]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eli Tolaretxipi]]
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Eli Tolaretxipi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elixabete Capa]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-03-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elixabete Sarasola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-04-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Elixabete Sarasola (6088517987) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Elvira Gangutia]]
| ''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''<br/>''[[:d:Q18916625|helenista]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Donostia]]
| 1937
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Emiliano Eizagirre]]
| [[mediku]]
| [[Donostia]]
| 1888-08-08<br/>1888
| 1967-10-22<br/>1967
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Emilio Gurrutxaga]]
| ''[[:d:Q476246|estropadalari]]''
| [[Donostia]]
| 1934-07-02
| 2021-05-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Emilio Gurutzeta]]
| [[futbol arbitro]]
| [[Donostia]]
| 1941-11-04
| 1987-02-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Emilio Ibarra|Emilio Ybarra]]
| [[enpresaburu]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q806798|bankari]]''
| [[Donostia]]
| 1936-11-09
| 2019-07-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eneko Capilla]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-06-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eneko Goia|Eneko Goya Laso]]
| [[politikari]]<br/>[[legelari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1971-10-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Eneko Goia .jpg|center|128px]]
|-
| [[Eneko Irigarai]]
|
| [[Donostia]]
| 1936
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eneko Olasagasti]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1960-03-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:EnekoOolasagastiArgia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Enekoitz Azparren]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 2002-02-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Enekoitz Azparren at the rider presentation of Itzulia Basque Country stage 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Engrazio Arantzadi|Engrazio Aranzadi]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1873-04-16
| 1937-02-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Enkarni Genua]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q2629392|txotxongilolari]]''<br/>[[komikigile]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| [[Donostia]]
| 1942-06-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Enkarni Genua.jpg|center|128px]]
|-
| [[Enrique Echeburua]]
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1951
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Enrique Echeburua.jpg|center|128px]]
|-
| [[Enrique Iartza]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1930-10-21
| 2001-08-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Enrique Jordá]]
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1911-03-24
| 1996-03-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Enrique Jordá Gallastegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Enrique Múgica]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1932-02-20
| 2020-04-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Enrique Múgica en la rueda de prensa posterior al Consejo de Ministros.jpg|center|128px]]
|-
| [[Epifania Argaitz Munibe]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1812
| 1889
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Epifanio Fernández]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1919-04-23
| 1977-06-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ernesto Gasco]]
| [[politikari]]<br/>[[geografo]]
| [[Donostia]]
| 1963-07-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:ErnestoWikipediaOK.jpg|center|128px]]
|-
| [[Estanis Argote]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1956-10-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Esteban Antxustegi]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1957-01-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Esther Basurto]]
| ''[[:d:Q15117302|boleibol jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-07-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Esther Basurto - DSC 8403.jpg|center|128px]]
|-
| [[Esther Ferrer]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Donostia]]
| 1937-12-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Esther Ferrer artista.jpg|center|128px]]
|-
| [[Esther López|Esther Lopez]]
| ''[[:d:Q76552847|jugadora voley]]''
| [[Donostia]]
| 1974-11-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Esther López - DSC 4503.JPG|center|128px]]
|-
| [[Estibaliz Bajo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1987-02-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Estibaliz Gabilondo]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1976-11-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Estíbaliz Gabilondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eugenio Etxebeste]]
|
| [[Donostia]]
| 1951-03-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eugenio Ibarzabal]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1951-03-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Eugenio Ibarzabal.png|center|128px]]
|-
| [[Eugenio Imatz]]
| [[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1900-06-14
| 1951-01-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eulogio Genova]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1960-10-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eustaquio Zubillaga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1933-10-26
| 2020-03-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eustasio Amilibia]]
| [[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1801-03-29
| 1864-08-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eva García Magriñá]]
| [[idazle]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eva Mirones]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1976-02-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eva Salaberria]]
| [[funtzionario]]
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Fabricio de Potestad]]
| [[idazle]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1946-11-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fabricio de Potestad en París (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Fatima Frutos]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Faustina Carril Arozena]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1910
| 1997
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Faustino Amiano]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1944-02-15
| 2020-12-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Faustino Aranzabal]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[koreografo]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
|
| [[Fitxategi:Faustino Aranzabal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fausto Arotzena]]
| ''[[:d:Q635734|artxibozain]]''
| [[Donostia]]
| 1896-07-16
| 1980-12-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Felipe Ugarte]]
| [[politikari]]<br/>[[ofizier]]
| [[Donostia]]
| 1916-04-02
| 1988
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Felisa Martín]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q2310145|meteorologo]]''
| [[Donostia]]
| 1898-06-11
| 1979-10-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Felisa Martin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Felisa Verdejo]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Salamanca]]
| 1950-02-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:SEPLN09 FelisaVerdejo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Felix Erdozia]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1915-01-07
| 2010-07-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Felix Maraña]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1953
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Felix Maraña Remigio Mendiburuz Mahaingurua 2001 egunkara.jpg|center|128px]]
|-
| [[Felix Mendizabal]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1891-03-07
| 1959-07-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fermín Calbetón|Fermin Calbetón]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]<br/>[[Irun]]
| 1853-09-04
| 1919-02-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:D. Fermín Calbetón en Eibar de Indalecio Ojanguren (Cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Fermin Imaz]]
| [[bertsolari]]
| [[Donostia]]
| 1879-01-27
| 1929-01-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fermin Lasala Urbieta]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1798-07-06
| 1853-04-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fermin Leizaola]]
| ''[[:d:Q1371378|etnologo]]''<br/>''[[:d:Q16742175|espeleologo]]''
| [[Donostia]]
| 1943-11-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fermin Leizaola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fermin Matxinbarrena]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1835-07-04
| 1897-06-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fermin Lasala Collado|Fermín Lasala Collado]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''
| [[Donostia]]
| 1832-07-17
| 1918-12-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fermín Lasala y Collado.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fernando Aramburu|Fernando Aranburu]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[irakasle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q12144794|prosalari]]''<br/>''[[:d:Q15949613|ipuingile]]''
| [[Donostia]]
| 1959-01-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fernando Aramburu en Dresde (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| [[Fernando Asuero]]
| [[mediku]]<br/>''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1887-05-29
| 1942-12-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Asuero doktorea Gurutze Gorritik ateratzen 1929.png|center|128px]]
|-
| [[Fernando Bernués]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fernando-bernues--2016 argia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fernando Boada|Fernando Boada González]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1961-01-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fernando Espinosa de los Monteros]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''
| [[Donostia]]
| 1884-09-12
| 1937-12-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fernando Gonzalo]]
| [[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1942
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fernando Gonzalo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fernando Mitxelena]]
| ''[[:d:Q17486376|kirol-tiratzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1972-07-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fernando Múgica Herzog]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1933-04-13
| 1996-02-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fernando Norzagarai]]
| [[politikari]]<br/>[[militar]]
| [[Donostia]]
| 1808-07-19
| 1860-09-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Teniente coronel Fernando Norzagaray.png|center|128px]]
|-
| [[Fernando Ruiz]]
| [[pailazo]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1980-06-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fernando Sasiain]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1894-06-18
| 1957-11-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:El alcalde de San Sebastián Fernando Sasiaín, encabezando una manifestación en 1935.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fernando Savater]]
| ''[[:d:Q26973007|professor of philosophy]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[filosofo]]<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1947-06-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fernando Savater by Gonzalo Merat.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fernando de Prado]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-09-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fernando1.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fito Rodriguez]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Gasteiz]]
| 1955-09-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:FitoRodriguezBornaetxea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Flavio Martinez]]
| [[argazki-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1962-09-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Francisco Gaskue]]
| ''[[:d:Q18524075|meatze-ingeniari]]''<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1848-10-04
| 1920-03-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Francisco Letamendia]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1944-02-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Francisco Letamendia, Ortzi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Francisco Urkola|Francisco Urkola Lazkanotegi]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1873
| 1943
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Frantzisko Apalategi]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1867-10-29
| 1948-02-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Frantzisko Lopez|Frantzisko Lopez Alen]]
| [[idazle]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q329439|Irarle]]''
| [[Donostia]]
| 1866-01-09
| 1910-07-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Francisco López Alén - Euskal-Erria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Felix Goñi|Félix Goñi Urcelay]]
| ''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1951
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Félix Zuaznabar]]
| [[militar]]
| [[Donostia]]
| 1790
| 1860
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gabriel Korta]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1951-02-23
| 2020-02-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Garazi Falcon]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1993
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Garbiñe Biurrun]]
| [[epaile]]<br/>[[katedradun]]
| [[Tolosa]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Garbiñe Biurrun (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Garikoitz Azkue]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1972-04-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gartxot Unsain]]
| [[egile abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1987
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gavina Viana Viana]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1891-02-19
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Gemma Zabaleta|Gemma Zabaleta Areta]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1957-03-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Gemma Zabaleta 2011.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gene Yurre]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[koreografo]]<br/>''[[:d:Q805221|ballet dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1928-06-15
| 2008-10-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gene Yurre familian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gerardo Bujanda]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1919-08-25
| 2019-09-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gladys del Estal|Gladys del Estal Ferreño]]
| [[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Caracas]]
| 1956
| 1979-06-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Gladys del Estal ZB.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gonzalo Arconada]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1961-07-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gonzalo Arconada.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gonzalo Fernández Berridi]]
| [[argazki-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1955-06-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gonzalo Tejada]]
| [[musikagile]]<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1960-02-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gonzalo Txillida]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1926-01-12
| 2008-07-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Aranberri]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1987-03-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Bandera de la Concha 2016 - Urdaibai 02.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gorka Giralt]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-09-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Gorospe]]
| ''[[:d:Q1225716|ornitologo]]''<br/>[[marrazkilari]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Gurutzeta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-09-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Larrea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1984-04-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Magallón]]
| [[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Maneiro]]
| [[politikari]]<br/>[[Kontulari publiko|kontulari]]
| [[Donostia]]
| 1974-11-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gorka Maneiro, portavoz UPYD.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gorka Mercero]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Otxoa]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[telebista-aktore]]
| [[Donostia]]
| 1979-01-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Pintado]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-03-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Reizabal]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1952
| 2019-12-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gotzon Aleman]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]<br/>[[Zumarraga]]
| 1953
| 1978
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gregorio Monreal]]
| [[politikari]]<br/>[[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Etaiu]]
| 1942-03-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Entrega del Premio Euskadi de Investigación 2013 al historiador y jurista Gregorio Monreal 04 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Gregorio Ordóñez]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]
| [[Caracas]]
| 1958-07-21
| 1995-01-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gregorio Sena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1890-09-08
| 1956-05-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gretel Ammann]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1947-01-17
| 2000-05-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Guillermo Galeote]]
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1941-05-06
| 2021-01-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Guillermo Lazkano]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1910-01-19
| 2001-01-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Guillermo Roa]]
| ''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>[[kimikari]]<br/>[[marrazkilari]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Guillermo Roa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gurutze del Ama]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1984-09-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Haritz Garde]]
| ''[[:d:Q386854|bateria-jotzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1976-01-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:La oreja de Van Gogh - Rock in Rio Madrid 2012 - 35.jpg|center|128px]]
|-
| [[Harkaitz Millan]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1979
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Harkaitz Millan GFA.png|center|128px]]
|-
| [[Harkaitz Zubiri]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1977-01-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Helena Franco]]
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[politikari]]
| [[Getxo]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Helena Franco.jpg|center|128px]]
|-
| [[Hernando Espinosa de los Monteros]]
| [[Atleta|kirolari]]<br/>[[militar]]
| [[Donostia]]
| 1916-05-16
| 1991-06-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Hugo Guillamon]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-01-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Hugo Guillamón 2020.png|center|128px]]
|-
| [[Hur Gorostiaga]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1972-08-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Hur Gorostiaga - Bilbo Hiria Irratia - 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ibai Marin]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1978-12-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ibai Marin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iban Maiza]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1983-09-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iban Malo]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1977-01-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iban Mayoz]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-09-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iban Mayoz Euskal Bizikleta 2008, 3rd stage.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iban Zaldua]]
| [[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q15949613|ipuingile]]''
| [[Donostia]]
| 1966-02-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iban Zaldua idazlea 2008an.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ibon Martín]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1976
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ibon Pérez Arrieta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-06-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ibon Sarasola]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q13570226|literatura historialari]]''<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''
| [[Donostia]]
| 1946-07-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ibon Sarasola (2012).jpg|center|128px]]
|-
| [[Idoia Aierbe|Idoia Aierbe Iribar]]
|
| [[Donostia]]
| 1962
| 2018-12-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mikelen Txokoa - Altza (2020) 14.jpg|center|128px]]
|-
| [[Idoia López Riaño]]
|
| [[Donostia]]
| 1964-03-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Idoia Mariezkurrena]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>''[[:d:Q19827985|atletismo entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1970-07-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Idoia Montón]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Donostia]]
| 1969-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Idoia Otaegi|Idoia Otaegui]]
| [[abokatu]]<br/>[[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q16012028|lege-aditua]]''
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:UPV EHU Summer Courses 2019 Law.jpg|center|128px]]
|-
| [[Idoia Santamaria|Idoia Santamaria Urkaregi]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q356139|zuzentzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Alkorta]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1937-09-19
| 2022-02-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Arozena]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1931-01-07
| 2003-09-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Natxo Azpilikueta|Ignacio Azpilikueta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-10-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Barandiaran]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[arkeologo]]
| [[Donostia]]
| 1937-11-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Egibar]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1931-07-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Eizagirre]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1920-11-07
| 2013-09-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Etxandi]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1912-03-02
| 1953
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Etxarri]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1932-03-15
| 2003-03-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Latierro]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q215536|merkatari]]''
| [[Donostia]]
| 1943
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Maria Lojendio]]
| [[legelari]]
| [[Donostia]]
| 1914-04-16
| 2002-09-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Martin]]
| ''[[:d:Q13415036|errugbilari]]''<br/>''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-10-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ignaciomartinrugby.JPG|center|128px]]
|-
| [[Ignacio María Barriola]]
| [[mediku]]
| [[Donostia]]
| 1906<br/>1906-08-15
| 1998<br/>1998-11-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Maria Etxeberria|Ignacio María Echeberría Monteberría]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Donostia]]
| 1941
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Olague]]
| ''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1903-02-12
| 1974-03-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Pinedo]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1925-05-08
| 1991-08-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Solorzano]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-02-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Ugarte]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1862-07-19<br/>1858-07-30
| 1914-07-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio del Moral|Ignacio del Moral Ituarte]]
| [[gidoilari]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1957-09-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignazia Zabalo]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[marrazkilari]]
| [[Donostia]]
| 1905
| 1939
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ignazia Zabalo 2022 Ciordia zoom.png|center|128px]]
|-
| [[Ignazio Maria Etxaide]]
| [[idazle]]<br/>[[Zerrenda:Euskaltzainak|Euskaltzainen zerrenda]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1884-12-01
| 1962-11-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Inazio Maria Etxaide.jpg|center|128px]]
|-
| [[Igor Calzada]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1975-01-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Igor Calzada.png|center|128px]]
|-
| [[Igor Gabilondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1979-02-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Igor gabilondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Igor Paskual]]
| [[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1975-12-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Beñaran]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1993-09-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Cobo]]
| [[toreatzaile]]
| [[Donostia]]
| 1981-05-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Fernández]]
| ''[[:d:Q15709642|snowboarder]]''
| [[Donostia]]
| 1977-09-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Galindo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2004-07-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Izeta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1986-02-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Lauroba]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1975-10-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iker Lauroba.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iker Martinez de Lizardui]]
| ''[[:d:Q1897112|skipper]]''
| [[Donostia]]
| 1977-06-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iker Martinez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iker Olaizola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-02-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Rodellar]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1987-03-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iker rodellar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iker Sarriegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1973-08-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Urreizti]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-04-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ilaski Serrano]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q270389|berriemaile]]''<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Bermeo]]
| 1976-03-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ilaski Serrano 2020 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Imanol Aiestaran]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-11-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Imanol Idiakez]]
| ''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''<br/>''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-03-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Spartak-aek-15 — копия (2).jpg|center|128px]]
|-
| [[Imanol Larzabal]]
| [[egile abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1947-11-11
| 2004-06-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Imanol Larzabal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Imanol Olaizola]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1920-10-29
| 2018-04-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Imanol Plaza]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-01-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Imanol Sarriegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-04-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Inaki Irazabalbeitia]]
| [[politikari]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1957-08-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Irazabalbeitia donostiarra.jpg|center|128px]]
|-
| [[Inazio Mujika]]
| [[idazle]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| [[Donostia]]
| 1963-11-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Inazio Mujika Iraola (Miren Mujika).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ines Goikoetxea Irurtzun|Ines Goikoetxea]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1939
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ion Aramendi]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1977-02-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ion Errea]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1984
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ion Zubillaga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1986-08-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ion zubillaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iosu Zabala Iturralde]]
| [[ingeniari]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1952-12-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iosu Zabala Iturralde (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Irati Elizalde]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1990
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Irati Goikoetxea Astaburuaga]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1986-04-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:2ª Copa de España de Slalom Olímpico 49.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iratxe Ansa]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[koreografo]]
| [[Donostia]]
| 1976-06-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Iratxe Ansa. Dantzaria eta koreografoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iratxe Esnaola Aldanondo|Iratxe Esnaola]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Iratxe Esnaola Arribillaga]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q777942|Ausbildender]]''
| [[Zarautz]]
| 1981-05-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arg2 iratxe txikia.png|center|128px]]
|-
| [[Iratxe Retolaza Gutierrez]]
| ''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1977-01-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Iratxe-Retolaza berria.webp|center|128px]]
|-
| [[Irene Laffitte]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1941-08-07
| 2001-12-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Irma Hoffren|Irma Hoffrén]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1986-11-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Isabel Azkarate]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| [[Donostia]]
| 1950
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Isabel Azkarate.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Blanco Ollero]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Foto Isabel Blanco Ollero.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Etxeberria Gorriti|Isabel Etxeberria]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1915-01-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Isabel Etxeberria Gorriti by Borràs.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Etxeberria Ramirez]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1975-01-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Isabel Fernandez de Castro]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bilbo]]
| 1959
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Isabel Fernandez de Castro.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Herguera]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q13235160|ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>[[irakasle]]<br/>[[Aitzindari (argipena)|Aitzindari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Isidoro Fernández]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1957-01-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Isidoro Fernández (44195298170).jpg|center|128px]]
|-
| [[Itsaso Güemes Oiarbide]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1976-10-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itaso Güemes.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itsaso Nabaskues]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1990-10-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itxaso Araque]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itxaso Martin]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itxaso martin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Alkorta Idiakez]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1967-09-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziaralkorta EI.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Arana Iraola]]
| [[irakasle]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1905-06-23
| 2001
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itziar Aranburu|Itziar Aranburu Garcia]]
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1975-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziar Aranburu Garcia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Mujika Irastorza]]
| [[katedradun]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1904-10-10
| 1992
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Red Álava.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Nogeras]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Donostia]]
| 1966-01-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziar nogeras 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Okariz]]
| ''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q1414443|zinemagilea]]''
| [[Donostia]]
| 1965-04-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itziar Urretabizkaia]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1979-07-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Iulene Olabarria]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1985-01-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ivan Vázquez Basurko|Ivan Vazquez Basurco]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-02-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ivan Zulueta]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1943-09-29
| 2009-12-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iván Campo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-02-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ivan Campo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iván Redondo]]
| ''[[:d:Q8125919|aholkulari politiko]]''
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:(Iván Redondo) Pedro Sánchez asiste a la toma de posesión de los altos cargos de su Gabinete.jpg|center|128px]]
|-
| [[Izar Agirresarobe]]
| [[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1993
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Izar Agirresarobe (2020ko otsaila).jpg|center|128px]]
|-
| [[Izaskun Andonegi|Izaskun Andonegi Goikoetxea]]
| ''[[:d:Q186360|erizain]]''
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Izaskun Aranburu]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1975-12-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Izaskun Gómez Cermeño]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1965
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Aginaga Beristain]]
| ''[[:d:Q58968|intelektual]]''<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1929-01-29
| 2021-05-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Aldekoa Beitia|Iñaki Aldekoa]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Oñati]]
| 1961-07-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Aldekoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Alegria|Iñaki Alegria Loinaz]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1957-09-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Alegria informatikaria 2009an.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Alkorta]]
| [[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1950
| 2023-09-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Badiola]]
| [[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1964-12-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Beraetxe]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1963-08-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Beti]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1958-09-13
| 2012-02-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Beti Sáez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Bolea]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''<br/>''[[:d:Q5137576|ice hockey coach]]''
| [[Donostia]]
| 1962-10-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Camino]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-06-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Egaña]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''
| [[Donostia]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki-Egaña-2002.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Esnaola]]
| [[politikari]]
| [[Deba]]
| 1948-07-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Inaxio Esnaola Aranzadi|Iñaki Esnaola Aranzadi]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1984-07-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Font]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1979-04-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Font - Seminci 2016.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Gabilondo]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1942-10-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Gabilondo by Gonzalo Merat.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Gil de San Vicente]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q58968|intelektual]]''
| [[Donostia]]
| 1952-09-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fòrum crisi de civilització 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Izagirre (izotz-hockeyko jokalaria)]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1970-04-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Kijera Zelarain]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Donostia]]
| 1961-04-30
| 1979-09-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Larramendi]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1929
| 2022-09-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Maritxalar]]
| [[musikari]]
| [[Altza]]<br/>[[Donostia]]
| 1950
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Maritxalar Oskarbi 2024 02.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Martiarena]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Martiarena "Mattin".JPG|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Olabeaga]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1901-10-14
| 1983
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Olaizola Eizagirre]]
| [[ingeniari]]<br/>[[antropologo]]
| [[Donostia]]
| 1944
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Pérez de Arriluzea|Iñaki Perez de Arriluzea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1959-10-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Ruiz de Egino]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1953-05-08<br/>1953
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Salvador]]
| ''[[:d:Q15981151|jazz musikari]]''<br/>[[gitarra-jotzaile]]<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1962-04-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Soto]]
| [[filosofo]]<br/>[[kazetari]]
| [[Iruñea]]
| 1975
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Subijana]]
| [[epaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[magistratu]]<br/>[[Herri-salatari|fiskal]]
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Txurruka]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1949-01-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Elftalfoto Athletic de Bilbao (archief), Bestanddeelnr 929-1073 (Churruca).jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Ábalos]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1956-07-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Álaba]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1966-11-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Aranburu]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1971-05-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñigo Aranburu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñigo Arteaga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1972-12-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Bikuña]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Donostia]]
| 1998-03-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Cavero]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[legelari]]
| [[Donostia]]
| 1929-08-01
| 2002-12-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:El ministro de Cultura, Íñigo Cavero, sale del Congreso de los Diputados.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñigo Chaurreau]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1973-04-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Del Valle]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1987-06-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Diaz de Cerio]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1984-05-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Etxezarreta]]
| ''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q18116794|genderfluid]]''
|
|-
| [[Iñigo García]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1974-07-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Idiakez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1973-11-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Idiakez01.JPG|center|128px]]
|-
| [[Iñigo Iruin]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1953-06-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñigo Iruin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñigo Lamarca]]
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[ararteko]]
| [[Donostia]]
| 1959-07-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñigo Lamarca Iturbe.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñigo Llopis]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 1998-11-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Orozko]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1993-07-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Sanz de Ormazabal]]
| [[liburuzain]]
| [[Donostia]]
| 1956-05-28
| 2009-08-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Segurola]]
| ''[[:d:Q2815948|paisaiaren arkitektoa]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q758780|lorezain]]''
| [[Donostia]]
| 1967-04-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jabier Agirre]]
| [[mediku]]<br/>''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''
| [[Donostia]]
| 1952-03-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jabier Agirre medikua (Argia).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jacinto Antonio Etxeberri]]
| ''[[:d:Q1644847|ontzi-ingeniari]]''<br/>''[[:d:Q10669499|itsas ofizial]]''
| [[Donostia]]
| 1625
| 1673-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jaime Azpilikueta]]
| [[antzerki zuzendari]]<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1941
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jaime Bores]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1968-05-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jaime Bores.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jaime Camps]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1896-02-28
| 1921-08-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jaime Mayor Oreja]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q10272925|agronomia-ingeniari]]''
| [[Donostia]]
| 1951-07-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jaime Mayor Oreja 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jaime Santos Latasa]]
| ''[[:d:Q10873124|xakelari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-07-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Santos Latasa,Jaime 2018 Karlsruhe.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jaime de Salazar y Acha]]
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q8963721|genealogista]]''
| [[Donostia]]
| 1947-08-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jaione Camborda]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1983-03-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Jaione Camborda (2023).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jakes Gorosabel]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2004-06-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Agirre Iturralde]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1853
| 1939<br/>1939-11-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Aguirre Fernández|Javier Aguirre]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[argazki-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1935-06-13
| 2019-12-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Alberdi]]
| [[abesbatza-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Javier Alberdi.JPG|center|128px]]
|-
| [[Javier Alkain]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Aramburu]]
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Arozena]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1935-03-06
| 2016-07-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Cano]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1973-03-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Etxaniz Peña|Javier Etxaniz]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''<br/>[[entrenatzaile]]
| [[Donostia]]
| 1970-04-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Garcia Egotxeaga]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1940-05-08
| 2002-08-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Gurrutxaga]]
| ''[[:d:Q12406482|umorista]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[ahots-aktore]]
| [[Donostia]]
| 1958-02-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Javier Gurruchaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Javier María Hernández Arsuaga]]
| [[musikagile]]<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1940-03-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Merino]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q12406482|umorista]]''
| [[Donostia]]
| 1967-03-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Olaizola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1969-11-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Ortiz]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1948-01-24
| 2009-04-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Palacín]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1971-11-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Pradera]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2516866|argitaratzaile]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>''[[:d:Q84681895|political analyst]]''<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>[[legelari]]
| [[Donostia]]
| 1934-04-28
| 2011-11-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Torrealdea]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bermeo]]
| 1950-11-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Javier Torrealdea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Javier Urrutikoetxea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1952-02-17<br/>1952-11-17
| 2001-05-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Velar]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1933-03-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jazinto Rivas]]
| [[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1906-02-10
| 1964-03-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Basabi Elgeta Auntxa trikitilariak Goiena 02.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Acín|Jesus Acín Urzainqui]]
| [[mediku]]<br/>[[idazle]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1952
| 2013
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesus Agirregabiria]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1892-01-06
| 1975
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesus Altuna]]
| [[arkeologo]]<br/>''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[antropologo]]<br/>''[[:d:Q25931036|zooarchaeologist]]''<br/>''[[:d:Q21272406|paleoantropologo]]''
| [[Berastegi]]
| 1932-07-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Koro Mariezkurrena eta Jesus Altuna.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Mari Alberdi]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1947-07-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesus Mari Garcia Ripalda]]
|
| [[Donostia]]
| 1952-05-12
| 1975-08-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aita Larroka 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Mari Larrazabal]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[politikari]]
| [[Zumaia]]
| 1948
| 2021-06-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Larrazabal.gif|center|128px]]
|-
| [[Jesus Maria Alkain]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Donostia]]
| 1922-01-27
| 2001-07-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jesus maria alkain 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Maria Arozamena|Jesus Maria Arotzamena]]
| [[kazetari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q822146|kanta-idazle]]''<br/>''[[:d:Q8178443|libretista]]''
| [[Donostia]]
| 1918-01-19
| 1972-06-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesus Maria Arrieta]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1469535|apaiz katoliko latindar]]''
| [[Donostia]]
| 1947-07-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jesus-mari-arrieta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Maria Arruti]]
| ''[[:d:Q11303721|golf-jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1969-02-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jesus Maria Arruti.JPG|center|128px]]
|-
| [[Jesus Maria Leizaola]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1896-09-07
| 1989-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Leizaola Lehendakaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Munarritz]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1940
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:19-12-G.ª Martín copia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Olasagasti]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1907-12-20
| 1955-08-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesús Lucas Erro]]
| [[komikigile]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1946
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesús María Visitacion Villan|Jesús María Visitación Villán]]
| [[Atleta|kirolari]]
| [[Donostia]]
| 1966-05-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesús María Zubiarrain]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1945-09-22
| 1993-06-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jesús María Zubiarraín 1971.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesús Urteaga]]
| [[kazetari]]<br/>[[apaiz]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1921-12-07
| 2009-08-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jimena Alonso]]
| ''[[:d:Q34074720|feminista]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1937
| 2021-09-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Joan Crespo]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1988-01-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:2019 ICF Canoe slalom World Championships 233 - Joan Crespo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joan Mari Irigoien]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Altza]]
| 1948-09-30
| 2023-05-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joan Mari Irigoien - Dani Blanco.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joana Garitano]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 2008-12-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Joanes Labaien]]
| ''[[:d:Q66172428|estatuaren abokatu]]''<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joaquin Gurrutxaga]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1910
| 2000-01-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joaquín Antonio Kamino]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[apaiz]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1754-07-13
| 1819-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joaquín Arteaga]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1870-09-05
| 1947-01-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joaquin de Arteaga, XVIII marqués de Santillana (1909).jpg|center|128px]]
|-
| [[Joaquín Otamendi]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1874
| 1960-06-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:1908-04-01, Por el Arte, Joaquín Otamendi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joaquín Satrustegi]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1909-10-17
| 1992-03-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aquí vivió Joaquín Satrústegui (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| [[Jokin Ansorena]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jokin Mitxelena|Jokin Mitxelena Erice]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1962-02-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jokin Mitxelena.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jokin Otamendi]]
| [[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1941-03-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jokin Urretabizkaia]]
| ''[[:d:Q27062049|aizkolari]]''
| [[Donostia]]
| 1999
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Ander Aranburu]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1992-09-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Ander Olasagasti]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-08-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jon ander olasagasti.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jon Anza]]
|
| [[Donostia]]
| 1962-01-08
| 2009-05-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mondragon 34.JPG|center|128px]]
|-
| [[Jon Arzamendi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1992-04-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Belaustegi]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1979-03-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Cuyami]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-12-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Ergüin|Jon Erguin]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1980-03-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Slalom World Championships 16 18 39 438 (10270890223).jpg|center|128px]]
|-
| [[Yon Etxaide|Jon Etxaide]]
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1920-03-27
| 1998-06-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Yon etxaide.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jon Garaño]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Zinema-editore|film-muntatzaile]]
| [[Ergobia]]
| 1974-11-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jon Garaño 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jon Gurutzeta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-04-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Insausti]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1989-02-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jon Insausti.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jon Kortaberria]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1982-05-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Merino]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 2003-03-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Mikel Udakiola]]
| [[marrazkilari]]
| [[Donostia]]
| 1965-01-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Santacana]]
| ''[[:d:Q4144610|eskiatzaile alpino]]''
| [[Donostia]]
| 1980-11-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jon Santacana Cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jon Santamaria]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1982-05-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Tecedor]]
| [[Atleta|kirolari]]
| [[Donostia]]
| 1975-09-16
| 2008-06-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Zeberio]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-09-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jone Laspiur]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Goyas 2023 - Jone Laspiur.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jorge Ballesteros]]
| ''[[:d:Q17486376|kirol-tiratzaile]]''<br/>[[polizia]]
| [[Donostia]]
| 1983-05-27
| 2023-01-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jorge García Castaño]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1977-07-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:(Jorge García Castaño) Acto IU Las Rozas Elecciones Europeas (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jorge González Aranguren]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1938
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jorge González Aranguren.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jorge Oteiza]]
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q7541856|zeramikari]]''
| [[Orio]]
| 1908-10-21
| 2003-04-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Apostoluen Frisoa - Oteiza errepide bazterrean.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jorge Ruiz Cabestany]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1956-11-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jorge Vea]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-04-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Angel Ascunce]]
| ''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q723682|dekano]]''<br/>''[[:d:Q2505739|hispanista]]''
| [[Donostia]]
| 1946
| 2020-02-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Ángel Ascunce.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Angel Lopetegi]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[komikigile]]<br/>''[[:d:Q779815|animation director]]''
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Angel Torres|Jose Angel Torres Saenz]]
| [[geologo]]<br/>''[[:d:Q1662561|paleontologo]]''
| [[Donostia]]
| 1959-01-30
| 2020-12-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose angel Torres3.png|center|128px]]
|-
| [[Jose Antonio Carril]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Donostia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Josean Díez de Quevedo|Jose Antonio Díez de Quevedo]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Donostia]]
| 1944
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:JADIKU2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Antonio Mujika]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1943-09-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Antonio Santesteban|Jose Antonio Santesteban]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q765778|organista]]''
| [[Donostia]]
| 1835-10-18
| 1906-09-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Antonio Santesteban.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Antonio Sistiaga]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1932-05-04
| 2023-06-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:JpseAntonioSistiaga 2017Durangokartela.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Arana Irastorza]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[militar]]<br/>''[[:d:Q56480685|tabako-saltzailea]]''
| [[Donostia]]
| 1913
| 1936-09-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Begiristain]]
| [[mediku]]
| [[Donostia]]
| 1879-01-22
| 1952-09-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Belmonte]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Egileor|Jose Egileor Beldarrain]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1890
| 1966-12-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Elosegi]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1872-04-11
| No/unknown value
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Frantzisko Navarro Arzak]]
| [[asmatzaile]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1823-03-21
| 1909-02-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Francisco Navarro Arzac.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Goikoa]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1844-04-10
| 1911-07-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Goicoa Barcaíztegui.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Gonzalo Zulaika|Jose Gontzalo Zulaika]]
| [[apaiz katoliko]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q765778|organista]]''
| [[Donostia]]
| 1886-01-10
| 1956-08-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aita Donostia argazkia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Ignacio Alvarez Usabiaga]]
| ''[[:d:Q2310145|meteorologo]]''
| [[Donostia]]
| 1945
| 2005-10-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Ignacio Olaizola]]
| ''[[:d:Q5705290|aparejadore]]''<br/>''[[:d:Q13415036|errugbilari]]''
| [[Donostia]]
| 1952
| 2012-05-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Ignacio Telletxea]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1234713|teologo]]''<br/>[[liburuzain]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Donostia]]
| 1928-04-13
| 2008-03-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Ignazio Ansorena]]
| [[idazle]]<br/>[[pailazo]]<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q53713594|txistulari]]''
| [[Donostia]]
| 1953-10-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:JoseIgnazioansorenaargia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Luis Agirre Beldarrain]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1965-09-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Txillardegi|Jose Luis Alvarez Enparantza]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q15976717|soziolinguista]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1929-09-27
| 2012-01-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Txillardegi DaniBlanco Argia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Luis Ansorena]]
| [[apaiz]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[abesbatza-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1928-05-02
| 2019-05-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jlansorena.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Luis Arrieta]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>''[[:d:Q838476|kirol zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1971-06-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Luis Arrieta - Tour de Romandie 2008.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Luis Galilea]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1972-07-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Luis Melena]]
| ''[[:d:Q16267607|filologo klasiko]]''<br/>''[[:d:Q13570226|literatura historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1946
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:EuskadiIkerketaSaria1999.png|center|128px]]
|-
| [[Jose Luis Orbegozo]]
| [[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1929-09-02
| 2010-01-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Luis Rebordinos]]
| [[argazki-zuzendari]]
| [[Errenteria]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josemi Beltran, Denis Itxaso, José Luis Rebordinos.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Luis Teres]]
| ''[[:d:Q2487799|mikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Luis Urrusolo]]
| ''[[:d:Q12414919|terrorista]]''
| [[Donostia]]
| 1957-10-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Manterola]]
| [[idazle]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| [[Donostia]]
| 1849-03-23
| 1884-02-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Manterola, euskal idazlea (1849-1884).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Manuel Agirre Miramon|Jose Manuel Agirre]]
| [[politikari]]<br/>[[legelari]]<br/>[[epaile]]
| [[Donostia]]
| 1813-01-01
| 1887-03-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Euskal erria agirre miramon 1887.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Manuel Aizpurua]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Donostia]]
| 1902
| 1936-09-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Manuel Mendizabal]]
| [[militar]]
| [[Donostia]]
| 1910-11-23
| 1978
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Mari Elortza]]
| [[katedradun]]<br/>[[kimikari]]
| [[Bergara]]
| 1950
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Mari Elortza kimikako irakaslea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Mari Quesada Lasarte]]
|
| [[Donostia]]
| 1934-07-23
| 1968-01-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Mari Quesada Lasarte 1.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Maria Agirre Gonzalo]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q806798|bankari]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1897-08-12
| 1988-04-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Berasategi]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1964-10-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Elosegi|Jose Maria Elosegi Itxaso]]
| ''[[:d:Q11814411|dokumentalista]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q7247822|unit production manager]]''
| [[Donostia]]
| 1958
| 2015-10-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Kerexeta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1919-05-17
| 1989-06-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Larroka|Jose Maria Larroka Estala]]
| [[idazle]]<br/>[[fraide]]<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Donostia]]
| 1813-09-10
| 1891-01-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Maria Larrokaren grabatua.png|center|128px]]
|-
| [[Jose Maria Lojendio]]
| [[abokatu]]<br/>[[legelari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1910-10-18
| 1978-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Markuleta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1920-02-27
| 2008-10-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Mendiola]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[eleberrigile]]
| [[Donostia]]
| 1929-05-18
| 2003-01-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Pitarke]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Bilbo]]
| 1960-02-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Maria Pitarke.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Maria San Sebastian]]
| [[idazle]]<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Donostia]]
| 1933-05-21
| 2008-12-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Latxaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Maria Soroa]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1772
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Usanditzaga]]
| [[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1887-03-31
| 1915-10-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José María Usandizaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Ramon Aihartza]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q350979|zoologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joserra Ahiartza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Ramon Amondarain]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1964-05-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Ramon Rekalde]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>[[abokatu]]<br/>[[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1932
| 2016-07-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Ramon Zabala Agirre]]
| ''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1958-03-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Ramon Zabala.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Zapirain Irastorza (Txapillo)|Jose Zapirain Irastorza]]
| [[idazle]]<br/>[[bertsolari]]
| [[Donostia]]
| 1842
| 1914-08-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Zapirain.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josean Bengoetxea]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1964-04-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Josean Gómez]]
| ''[[:d:Q7247822|unit production manager]]''<br/>''[[:d:Q21292974|ekoizpen laguntzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1954-03-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joseba Alvarez|Joseba Alvarez Forcada]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1959-06-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joseba Andoni Leizaola]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1931-01-03
| 2017-01-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joseba Aurkenerena]]
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1956-02-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joseba Aurkenerena.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joseba Beitia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1990-09-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:CSC 0148 (41699315570) beitia (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Joseba Elosegi]]
| [[politikari]]<br/>[[militar]]
| [[Donostia]]
| 1915-12-06
| 1990-11-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Leizaola eta Elosegi. Euskal Herria..jpg|center|128px]]
|-
| [[Joseba Etxarri]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1962-09-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joseba-Etxarri-2003.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joseba Permach]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1969-07-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:El dirigente de la izquierda abertzale Joseba Permach.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joseba Zalakain]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joseba Zaldua]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1992-06-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Krasnodar-Real Sosiedad (22).jpg|center|128px]]
|-
| [[Joseba Zubimendi]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1898-03-12
| 1939-09-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose zubimendi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josefa Tito Recalde]]
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| [[Donostia]]
| 1802-04-09
| 1858-03-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Josefa Tito Recalde primera empresaria y emprendedora del jabón en Herrera, Guipúzcoa, España.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josefina Serratosa]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1911-03-05
| 1990-12-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Josep Maria Sert]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Bartzelona]]
| 1874-12-22
| 1945-11-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ramon Casas - MNAC- Josep Ma. Sert- 027248-D 006396.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josep Miró Nicolau]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Porreres]]
| 1930
| 2016-05-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josep Miró Nicolau 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joserra Senperena]]
| [[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1965-01-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joserra Senperena2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josetxo Ibazeta]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josetxo Ibazeta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josetxo Mayor]]
| ''[[:d:Q680928|zaindari]]''<br/>''[[:d:Q1479935|basozain]]''
| [[Donostia]]
| 1934
| 2017-04-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mayor Alquezar 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iosu Chueca|Josu Chueca Intxusta]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Lerin]]
| 1956-01-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josu Chueca Intxusta.JPG|center|128px]]
|-
| [[Josu Esnal|Josu Esnal Arrizabalaga]]
| ''[[:d:Q685433|saltzaile]]''<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''
| [[Donostia]]
| 1966
| 2018-05-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josu Esnal Arrizabalaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josu Mondelo]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-10-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Josu Tellabide]]
| ''[[:d:Q1371378|etnologo]]''
| [[Donostia]]
| 1943
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josu Tellabide 12 46 17 528000.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Josune Zabala]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-08-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Josune Zabala.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Antonio Almandoz]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1940-02-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joseba Arzak|José Antonio Arzac Iriondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1943-01-12
| 2020-07-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Antonio Gasca]]
| ''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''<br/>''[[:d:Q26481809|kirol-zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1936-12-31
| 1982-12-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Antonio Martiarena]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1968-01-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Antonio Maturana]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1948
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Antonio Santamaría]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1946-03-16
| 1993-01-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Mari Aristegi|José Aristegi]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1928-12-22
| 2018-01-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Brunet Bermingham]]
| [[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1836-08-15
| 1891-04-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Brunet-jose-l-92.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Eugenio Azpiroz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1955-03-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Eugenio Azpiroz 2014 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[José Goñi Aizpurua|José Goñi Aizpurúa]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1908-08-08
| 1964-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Goñi Aizpurua.png|center|128px]]
|-
| [[José Ibarburu]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1928-02-21
| 2018-09-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Ignacio García Ramos]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1946
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Ignacio Munilla]]
| ''[[:d:Q1469535|apaiz katoliko latindar]]''<br/>''[[:d:Q611644|apezpiku katoliko]]''<br/>''[[:d:Q102039658|apezpiku katoliko latindar]]''
| [[Donostia]]
| 1961-11-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mons.Munilla (30612833130).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Juan Santesteban|José Juan Santesteban]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q765778|organista]]''
| [[Donostia]]
| 1809-03-26
| 1884-01-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Juan Santesteban - Iconografía biográfica de Guipúzcoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Llanos]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1948-08-10
| 2020-06-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis Egea]]
| [[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1940
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis Iturralde]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1908-03-17
| 1985
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis Martínez de Ubago]]
| ''[[:d:Q17486376|kirol-tiratzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1926-11-08
| 2014-01-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis Olaizola]]
| [[idazle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1927-12-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:JLOlaizola2004.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Luis Piquín]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1928-08-22
| 2008-10-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis de la Cuesta]]
| [[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1955-11-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis Álvarez Santacristina]]
|
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis Almandoz|José Luís Almandoz]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1938-01-16
| 2013-03-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Manuel Collado]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1792-01-01
| 1864-12-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Alonso]]
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1890-09-28
| 1979-03-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José María Alonso de Areyzaga 1921.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Maria Amilibia|José María Amilibia]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1900-10-08
| 1933-04-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José María de Amilibia y Machimbarrena.jpg|center|128px]]
|-
| [[José María Astarbe]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1955-01-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Bautista]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1956-08-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Castivia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1926-05-06
| 2013-05-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Galardi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1931-12-30
| 2006-10-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Goizueta]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1350157|musika-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1816-10-15
| 1884-11-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Lasarte]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''
| [[Donostia]]
| 1912
| 1974-12-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Mathé]]
| [[militar]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1800-09-26
| 1875-01-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José mathe.jpg|center|128px]]
|-
| [[José María Montesinos]]
| [[matematikari]]
| [[Donostia]]
| 1944-11-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Otamendi]]
| [[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1885-01-02
| 1959-03-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José María Palacín]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1964-11-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joxe Mari Segurola|José María Segurola]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1966-04-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Miguel Martín]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Migel Zúñiga|José Miguel Zúñiga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1962-08-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Ramón Lete]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1947-08-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Madrid rinde homenaje al campeón de motociclismo Ángel Nieto (11) - José Ramón Lete (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Bizente Etxagarai|José Vicente Etxagarai]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1773-07-01
| 1855-04-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Vicente de Echagaray.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Ángel Berraondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1878-11-04
| 1950-04-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Ángel Berraondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Ángel Lema Pueyo]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1960
| 2022-04-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:2016.03.18 JALema.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joxan Oiz]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1968-04-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxan OIZ.JPG|center|128px]]
|-
| [[Joxe Aierbe]]
| [[idazle]]<br/>[[bertsolari]]
| [[Altza]]
| 1934-01-20
| 2012-10-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joxe Austin Arrieta]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1949-10-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxe Austin Arrieta idazlea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joxe Azurmendi]]
| [[filosofo]]<br/>[[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Zegama]]
| 1941-03-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxe Azurmendi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joxe Jabier Uresberueta]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1850-01-18
| 1927-10-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Agesta|Joxe Mari Agesta]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1874-10-23
| 1951-02-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joxe Migel Zumalabe]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q5705290|aparejadore]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''
| [[Donostia]]
| 1906-09-26
| 1992-02-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joxean Muñoz]]
| [[idazle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1957-08-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxean Muñoz (Iñigo Royo) bertikala.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joxemi Zumalabe]]
| [[kazetari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1950-10-14
| 1993-01-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxemi Zumalabe kazetaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Aguirre]]
| [[musikari]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1969-02-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Aguirre, de Amaral (24-07-2009).jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Agustin Zumalabe]]
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1914-04-28
| 1981-03-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Amezketa]]
| [[ofizier]]<br/>[[soldadu]]
| [[Donostia]]
| 1595
| 1625
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan de Amézqueta, Eugenio Caxés.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Antonio Letamendia]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1940-10-18
| 2019-12-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Antonio Rodríguez Duflox]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1937-01-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Antonio Urbeltz]]
| ''[[:d:Q3075052|folklorista]]''<br/>[[koreografo]]
| [[Iruñea]]
| 1940-10-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:UrbeltzArgia2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Artola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1895-11-28
| 1937
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Artola - Fondo Car-Kutxa Fototeka.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Astigarribia]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1901-11-20
| 1989-03-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Astigarrabia eskainitako oroigarria Donostian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Bono de Quejo]]
| ''[[:d:Q12038843|itsasturi]]''<br/>''[[:d:Q17769800|esklabo-trafikatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1475
| 1528
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Carlos Alduntzin]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Carlos Egillor]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[komikigile]]
| [[Donostia]]
| 1947-08-15
| 2011-03-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Carlos Eguillor (estudioko argazkia).jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Carlos Etxeberria]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1968-10-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Carlos Etxeberria 2012.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Carlos Guerra]]
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1860-12-27
| 1941-10-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Domínguez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-12-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:JUAN DOMINGUEZ.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Etxeberri]]
| ''[[:d:Q10669499|itsas ofizial]]''
| [[Donostia]]
| 1609
| 1662
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Gorostidi]]
| ''[[:d:Q15117415|ziklokros txirrindulari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1945-09-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joan Ignazio Iztueta|Juan Inazio Iztueta]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q3075052|folklorista]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Zaldibia]]
| 1767-11-29
| 1845-08-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Ignacio de Iztueta.PNG|center|128px]]
|-
| [[Juan Jose Etxeberria]]
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q806798|bankari]]''
| [[Donostia]]
| 1935-10-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Jose Zubiri]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1961-03-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan José Ocón]]
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan José Pradera|Juan José Pradera Ortega]]
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1914-03-19
| 1976-01-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan José Pradero Ortega..tif|center|128px]]
|-
| [[Juan José Prado]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1956-02-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan José Quintanilla]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1958-12-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Karlos Izagirre]]
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]
| [[Igeldo]]
| 1963-06-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan karlos izagirre 0001.JPG|center|128px]]
|-
| [[Juan Larzabal]]
| [[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1965-12-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Lizariturry]]
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-04-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Lopez de Uralde]]
| [[politikari]]<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| [[Donostia]]
| 1963-09-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juantxo EQUO.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Luis Etxeberria]]
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q1350157|musika-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-10-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Bassmatti-wikipedia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Luis Goenaga]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1950-01-09
| 2024-08-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Luis Goenaga cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Manuel Besnes|Juan Manuel Besnes Irigoien]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1789-06-13
| 1865-08-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Manuel Besnes e Irigoyen.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Manuel Zamora]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1942-11-27
| 2015-08-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Mari Arzak]]
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''
| [[Donostia]]
| 1942-07-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Mari Arzak.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Mari Beltran]]
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1947-03-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Mari Beltran - 2019 - Caubet Gogoan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Mari Mendizabal]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1951-12-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Mari Mujika]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-05-12
| 2004-06-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Maria Bandrés]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1932-02-12
| 2011-10-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Mari Bandrés se reúne con Adolfo Suárez en el palacio de la Moncloa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan María Benegas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1934-12-28
| 2006-07-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Miguel Alonso]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1962-02-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Pablo Fusi]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1945-09-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Pablo Fusi Aizpurua.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Pablo Lojendio Irure|Juan Pablo Lojendio]]
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1906-05-17
| 1973-12-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Boda del embajador Juan Pablo Lojendio y Consuelo Pardo Manuel de Villena, marquesa de Vellisca, en la iglesia de Santa María (3 de 9) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Pablo Lojendio Pardo-Manuel de Villena]]
| ''[[:d:Q2478141|aristokrata]]''
| [[Donostia]]
| 1950-08-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Plazaola Artola]]
| ''[[:d:Q2259532|kleriko]]''<br/>''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1234713|teologo]]''
| [[Donostia]]
| 1919-01-21
| 2005-05-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Retrato de Juan Plazaola Artola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Ramón Viles|Juan Ramon Viles]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q386854|bateria-jotzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1966-08-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Txillida Ameztoi]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1956
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Ugarte Aiestaran]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1982-11-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Usabiaga]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2267418|industria-ingeniari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1879-11-15
| 1953-06-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Zuloaga]]
| ''[[:d:Q7541856|zeramikari]]''
| [[Donostia]]
| 1884-02-25
| 1968
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Familia Zuloaga en Segovia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan del Campo Esteibar|Juan del Campo]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1923-02-01
| 2010-02-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juana Aiestaran Mendiluze]]
|
| [[Donostia]]
| 1885-01-16
| 1954-02-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Juana Aiestaran.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juana Larando]]
| [[kortsario]]
| [[Donostia]]
| 1600
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Juani Mendiola]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1924-09-25
| 2006-03-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Juanjo Mendioroz]]
| ''[[:d:Q3427922|jatetxe-jabe]]''
| [[Donostia]]
| 1946
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juanjo Valencia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1971-09-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juantxo Koka]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Donostia]]
| 1973-05-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Judit Mariezkurrena]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1978-10-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Judith Jauregi]]
| [[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1985
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Judith Jáuregui, Folle Journée 2017, 0551 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jule Goikoetxea Mentxaka|Jule Goikoetxea]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1981-12-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Jule-Goikoetxea Norabidea eus Argia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Julen Colinas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-04-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Julen Olaizola]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1993-03-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Olaizola0762 (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| [[Julia Otxoa]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1953-03-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Julian Schnabel]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[marrazkilari]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q11569986|grabatzaile]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>''[[:d:Q14623005|arkitektura proiektuen marrazkilaria]]''
| [[New York]]
| 1951-10-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Julian Schnabel (Hamptons International Film Festival 2010).jpg|center|128px]]
|-
| [[Julio Franco|Julio Franco Tardaguila]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1903-10-23
| 1980-10-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Julio Medem]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Zinema-editore|film-muntatzaile]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''
| [[Donostia]]
| 1958-10-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Julio-Medem by MariResendiz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Julio Peña Fernández]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 2000-07-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kholiop.jpg|center|128px]]
|-
| [[Julio Villar]]
| [[mendiko gidari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q22813352|bidaiari]]''
| [[Donostia]]
| 1943-05-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Julián Otamendi]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1889
| 1966
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Kaietano Sanchez|Kaietano Sanchez Irure]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1856-08-30
| 1916-08-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sanchez irure.jpg|center|128px]]
|-
| [[Karlos Nguema]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Karlos Otegi]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1940-07-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Karlos Santamaria]]
| [[matematikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1909-12-25
| 1997-12-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aitona.jpg|center|128px]]
|-
| [[Karlos Zurutuza]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Karlos Zurutuza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Karlos del Olmo]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q11085831|interprete]]''<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Barakaldo]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Karlos Del Olmo itzultzailea2020-2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Karmele Aranburu Puente]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1963-08-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karmele Izagirre]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karmele Soler]]
| ''[[:d:Q2962070|ekoizpen diseinatzaile]]''<br/>''[[:d:Q935666|makillatzaile]]''
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karmelo C. Iribarren]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1959-09-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Karmelo C. Iribarren 2.JPG|center|128px]]
|-
| [[Karmelo Leizaola]]
| [[kimikari]]
| [[Donostia]]
| 1901
| 1935-12-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Katalina Eleizegi]]
| [[irakasle]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1889-04-06
| 1963-11-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Katalina Eleizegi Maiz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Katalina Erauso]]
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>[[militar]]<br/>[[moja]]<br/>''[[:d:Q11774156|oroitzapen-idazle]]''
| [[Donostia]]
| 1592-02-10
| 1650
| [[Gizon trans|gizon transgenero]]
| [[Fitxategi:Catalina de Erauso.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kattalin Ansorena]]
| [[pailazo]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1986-04-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Txirrimirrietatxiribiton.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kenan Kodro]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1993-08-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Kepa Fernandez de Larrinoa]]
| [[antropologo]]<br/>[[idazle]]
| [[Bilbo]]
| 1958-04-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kepa Fernandez de Larrinoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kerman Orbegozo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1979
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kerman Orbegozo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kike Amonarriz]]
| ''[[:d:Q270389|berriemaile]]''<br/>''[[:d:Q15976717|soziolinguista]]''<br/>''[[:d:Q12406482|umorista]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Tolosa]]
| 1961-09-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kike Amonarriz.png|center|128px]]
|-
| [[Kike Diaz de Rada]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1959-07-15
| 2024-06-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Klara Badiola]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]<br/>[[ahots-aktore]]
| [[Donostia]]
| 1954-05-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Klaudio Harluxet]]
| [[informatikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[politikari]]
| [[Duzunaritze]]
| 1939-09-11
| 1993-12-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Klaudio Harluxet 84UEU.jpg|center|128px]]
|-
| [[Koldo Almandoz]]
| [[kazetari]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1973
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Koldo-almandoz photo-dani-blanco.jpg|center|128px]]
|-
| [[Koldo Artola]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q1371378|etnologo]]''
| [[Donostia]]
| 1938-06-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Koldo Gorostiaga]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[katedradun]]
| [[Bilbo]]
| 1940-05-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Koldo Royo]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''
| [[Donostia]]
| 1958-09-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Koldo Zuazua]]
| [[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Kontxi Laso]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1944-12-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Kontxita Beitia]]
| [[irakasle]]
| [[Pasaia]]
| 1940
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Zurriola ikastola 50urte Kontxita Beitia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Koro Arizmendi]]
| ''[[:d:Q27349|dentista]]''
| [[Donostia]]
| 1929
| 2017-10-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Koro Garmendia|Koro Garmendia Iartza]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Koro Mariezkurrena Gastearena|Koro Mariezkurrena Gastearerena]]
| [[Arkeozoologia]]
| [[Donostia]]
| 1952-06-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Koro Mariezkurrena Gastearena.jpg|center|128px]]
|-
| [[Koro Navarro]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1955-03-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Koro Zumalabe Goenaga]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1947
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Koro Zumalabe.png|center|128px]]
|-
| [[Koruko Aizarna]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Kote Cabezudo]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Donostia]]
| 1948
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Kristian Pielhoff]]
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1961-06-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ladislao Zabala]]
| ''[[:d:Q12414919|terrorista]]''
| [[Donostia]]
| 1953
| 2015
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lander Aperribai]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1982-06-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Lander Aperribai.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lander Gabilondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1987-04-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Lander Gabilondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lander Olasagasti]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2004-03-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lara Gonzalez Duarte]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-11-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Larraitz Amezaga del Frago]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q96036530|health activist]]''<br/>''[[:d:Q683754|delineatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1990-10-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Laura Arroyo]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Laura Goldarazena]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1991-04-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Leire Ferro]]
| ''[[:d:Q270389|berriemaile]]''
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Leire Martínez Otxoa|Leire Martínez]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''
| [[Donostia]]
| 1979-06-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:La Oreja de Van Gogh en Barcelona - 4051919999.jpg|center|128px]]
|-
| [[Leire Otaegi]]
| ''[[:d:Q17516936|curling jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-05-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Leire Pajín]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Donostia]]
| 1976-09-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Leire Pajín 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[León Carrasco]]
| [[ofizier]]
| [[Donostia]]
| 1879-06-06
| 1936-07-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lide Arana|Lide Arana Urbieta]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''
| [[Donostia]]
| 1984
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lide Hernando]]
| [[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Liher taldea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lola Garrido]]
| ''[[:d:Q15021099|art advisor]]''<br/>''[[:d:Q45764132|photography collector]]''<br/>''[[:d:Q4164507|arte-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1949
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lola Garrido.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lola Valverde]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1941-12-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lola Valverde.jpg|center|128px]]
|-
| [[Loli Anaut]]
| [[katedradun]]
| [[Irun]]
| 1939-09-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Loli Anaut.jpg|center|128px]]
|-
| [[Loli Lopez Goñi]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Donostia]]
| 1930-09-15
| 2020-02-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Loli Lopez Goñi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lolo Encinas]]
| ''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''<br/>''[[:d:Q11703711|assistant coach]]''
| [[Donostia]]
| 1974-02-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lore Erriondo]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Errenteria]]
| 1960-02-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lore Erriondo HikHasi2012.png|center|128px]]
|-
| [[Lorea Intxausti]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-03-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lorea Intxausti 202107.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lourdes Fernández Fernández]]
| ''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''<br/>[[Erakusketa komisario|erakusketa-komisario]]
| [[Donostia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lourdes Iriondo]]
| [[idazle]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1937-03-27
| 2005-12-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lourdes Iriondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lourdes Oñederra]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1958-06-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lourdes Oñederra 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luca Sangalli]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-02-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luca Sangalli 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lucas Egibar]]
| ''[[:d:Q15709642|snowboarder]]''
| [[Donostia]]
| 1994-02-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lucía Artazcoz Lazcano]]
| [[mediku]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1963-05-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lucía Artazcoz Lazcano.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Aladrén]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Zaragoza]]
| 1852
| 1902
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Angel Bollo]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Bandres]]
| [[politikari]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Pasaia]]
| 1944-02-18
| 2009-12-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Etxenike Bandres 1983 UEU.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Camino]]
| ''[[:d:Q4351403|perkusionista]]''<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1960-05-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Felipe Areta]]
| ''[[:d:Q1469535|apaiz katoliko latindar]]''<br/>''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1942-03-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:LFAreta2010.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Fuente]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1950
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis García-Ochoa]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1920-03-18
| 2019-02-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Gasca]]
| ''[[:d:Q21207686|komiki-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1933-09-17
| 2021-07-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luisgasca.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Irizar]]
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Habana]]
| 1930-05-30
| 2021-12-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luis irizar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Karril]]
| [[Arrantzale]]<br/>[[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1847-08-25
| 1892-10-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Maria Prada]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1953-05-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Maria Lojendio|Luis María de Lojendio]]
| [[monje]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1907-05-06
| 1987-10-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Migel Kerexeta]]
| ''[[:d:Q17143199|mediku forentse]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1962-07-23
| 2019-06-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Migel Arkonada|Luis Miguel Arkonada]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1954-06-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luis Arconada (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Mokoroa]]
|
| [[Donostia]]
| 1943
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Núñez Astrain]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1939
| 2009-11-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Pedro Peña Santiago]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1371378|etnologo]]''<br/>''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Irun]]
| 1933-11-26
| 1994-08-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luis Pedro Peña Santiago.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Peña Basurto]]
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q16742175|espeleologo]]''<br/>''[[:d:Q12347522|etnografo]]''<br/>''[[:d:Q58968|intelektual]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1909
| 1990-11-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Peña Gantxegi]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Oñati]]
| 1926-03-29
| 2009-04-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Donostia Haize Orrazia Txillida Peña.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis Pérez Pascual]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1971-02-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Tolosa]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1903
| 1956
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Ureña]]
| [[kazetari]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1899
| 1961-11-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Usoz]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1932-10-19
| 1992-03-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luisa Etxenike|Luisa Etxenike Urbistondo]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1957-07-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Luisa Etxenike 2022.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luiso Berdejo]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1975
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luixa Reizabal|Luixa Reizabal Arruabarrena]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1964-08-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Luixa Reizabal UEU Unibertsitatea.net.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lur Olaizola]]
| [[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maddalen Iriarte|Maddalen Iriarte Okiñena]]
| [[kazetari]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1963-01-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maddalen Iriarte 2023.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maddi Torre]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-03-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maddi Torre Larrañaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maddi Zubeldia]]
| [[idazle]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1961-04-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maddi Zubeldia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maggy Barrère]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[legelari]]
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maggy Barrère Unzueta.png|center|128px]]
|-
| [[Maialen Arrazola]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1985-02-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maialen Beloki|Maialen Beloki Berasategi]]
|
| [[Donostia]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maialen Garcia]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1990-04-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maialen Sorzabalbere]]
| [[gidoilari]]<br/>[[komediante]]
| [[Donostia]]
| 1996
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maialen Zelaia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-08-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Fernandez]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q5819949|gizarte hezitzailea]]''
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Maraña|Maider Koro Maraña Saavedra]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q12336252|gizarte ekintzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maider Maraña.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maider Luengo]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1980-05-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider López Sáenz]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q33123562|landa artista]]''
| [[Donostia]]
| 1975-03-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Redin]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 2000
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Telleria]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1973-07-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Yabar]]
| [[Trapezista]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1977-06-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maitane Arnoso]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maite Eskarmendi]]
| [[aurkezle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite Eskarmendi 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Garagorri]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1947-03-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite Garagorri (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Gonzalez|Maite Gonzalez Esnal]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1943-09-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maite Lopetegi]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite lopetegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite R. Ochotorena]]
| [[idazle]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1970-02-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maite Rosende Gutierrez]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite Rosende Maite Rosende eta Nerea Ariznabarreta (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Manfred Sommer]]
| [[komikigile]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[animatzaile]]
| [[Donostia]]
| 1933-05-27
| 2007-10-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manu Aierdi|Manu Ayerdi]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1967-01-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sakanako Plan Estrategikoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manu Ceberio|Manu Ceberio Rodríguez]]
| [[arkeologo]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q17488316|historiaurrelari]]''
| [[Donostia]]
| 1977
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Manu-Ceberio-2023-iraila-Irigain.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manu Maritxalar]]
| ''[[:d:Q2859667|boxing referee]]''<br/>''[[:d:Q11338576|boxeolari]]''
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Manu-maritxalar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manu Moreno]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1947-10-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Aldai]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[mediku]]
| [[Donostia]]
| 1917-09-05
| 1976-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Alonso]]
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''<br/>''[[:d:Q29973037|bideetako ingeniari]]''
| [[Donostia]]
| 1895-11-12
| 1984-10-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Manuel Alonso (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Manuel Carrasco]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1894-01-27
| No/unknown value
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Delgado]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1965-11-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Ibarburu]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1937-02-20
| 2021-09-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Laborde]]
| [[ingeniari]]
| [[Tolosa]]
| 1899-12-29
| 1993-05-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:1008288-artzate.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manuel Pagola]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4220892|zinema-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1952
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Sagasti]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1789-01-02
| 1818-10-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Urtizberea]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1944-10-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Manuel Urtizberea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manuel Zamarreño Villoria]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1551626|galdaragile]]''
| [[Donostia]]
| 1955-01-06
| 1998-06-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuela Varela]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1978-09-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:ManuelaVarelaPazoDeFamilia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Marco Antonio Boronat]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1947-06-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Marco Sangalli]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1992-02-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mari Aiestaran]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1948-11-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mari Jose Mendieta]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mari Jose Molina Guerrero]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1951-02-17
| 2018-08-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mari Jose Molina Guerrero.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mari Jose Olaziregi]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-04-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mari Jose Olaziregi irakasle eta kritikaria 2011n.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mari Karmen Alzueta]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1928-05-04
| 1983-12-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mari Tere Elola]]
| [[irakasle]]
| [[Albiztur]]
| 1935-07-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:MariTere Elola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Colera|Maria Colera Intxausti]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q11085831|interprete]]''<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maria Colera Intxausti.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Dolores Goya Mendiola]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1913-02-19
| 1986-08-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maria Dolores Goya.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Eizagirre]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q978044|executive]]''
| [[Donostia]]
| 1978-04-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Eizaguirre Benidorm Fest (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Eizmendi]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1972-02-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maria Elena Arizmendi]]
| [[idazle]]<br/>[[koreografo]]<br/>''[[:d:Q12347522|etnografo]]''
| [[Donostia]]
| 1916-02-01
| 2001-09-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mi madre Maria Elena Arizmenmdi en 1955.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Eraunzetamurgil]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1998-07-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maria Jose Azurmendi]]
| ''[[:d:Q15976717|soziolinguista]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[psikolinguista]]
| [[Donostia]]
| 1944
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mari Jose Azurmendi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Jose Bravo]]
| [[ikasle]]
| [[Donostia]]
| 1964
| 1980-05-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Marian Arregi]]
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[koreografo]]
| [[Donostia]]
| 1944
| 2018-03-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marian Arregi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Marian Iriarte]]
| [[kimikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marian-iriarte Elhuyar Diaz de Rada.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mariano Arrate]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1892-08-12
| 1963-12-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mariano Arrate.png|center|128px]]
|-
| [[Mariano Ferrer]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1939-09-11
| 2019-07-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mariano-ferrerArgia Dani Blanco.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mariano Royo Ximenez]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1949
| 1985-12-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mariasun Landa]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Errenteria]]
| 1949-06-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mariasun Landa (Natividad de la Puerta Rueda).jpg|center|128px]]
|-
| [[Marina Arruti]]
| ''[[:d:Q11303721|golf-jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-05-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mario Capelete]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-04-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mario Capelete - Ourense CF - CD Laredo 2022-23.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mario Muslera]]
| [[ofizier]]
| [[Donostia]]
| 1873-03-27
| 1936-08-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Muslera.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mario Salegi]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1918-04-17
| 2005-04-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mario Salegi 1997.jpg|center|128px]]
|-
| [[Marisa Ziritza]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1946-05-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marisa Ciriza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maritxu Güller]]
| ''[[:d:Q3363630|parapsikologo]]''
| [[Izaba]]
| 1908
| 1993-04-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maritxu Urreta]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1915-09-10
| 2018-08-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maritxu Urreta Zulaika.jpg|center|128px]]
|-
| [[Markel Gajate]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Donostia]]
| 1996-04-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Markel Ormazabal]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1982
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Markel Ormazabal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Markel Sainz]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 2001-08-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Marta Bizkarrondo]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1947
| 2007
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Marta Cárdenas]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q329439|Irarle]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1944-09-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marta Cárdenas (2018).jpg|center|128px]]
|-
| [[Marta Etura]]
| ''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]
| [[Donostia]]
| 1978-10-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Premios Goya 2018 - Marta Etura.jpg|center|128px]]
|-
| [[Marta San Adrián Rocandio]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-02-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marta San Adrián.jpg|center|128px]]
|-
| [[Martin Anso]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Martin Berasategi]]
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''
| [[Donostia]]
| 1960-04-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Domingo Sanchez Blanco con Martin Berasategui.jpg|center|128px]]
|-
| [[Martin Etxeberria Zuloaga]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1945-07-24
| 2017-01-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Martin Etxeberria Zuloaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Martin Markuleta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1907-09-24
| 1984-11-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Martín Marculeta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Martxelo Rubio]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1966-03-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Martín Domínguez]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1897-12-26
| 1970-09-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Martín Domínguez Esteban.jpg|center|128px]]
|-
| [[Martin Zubimendi|Martín Zubimendi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1999-02-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Martín Zubimendi - 2223.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maru Solores]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Zinema-editore|film-muntatzaile]]
| [[Donostia]]
| 1968-06-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Martzelino Soroa|Marzelino Soroa]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1848-04-27
| 1902-07-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Thun thun 1894 09 30 marcelino soroa.jpg|center|128px]]
|-
| [[María Abrisqueta de Zulueta]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Donostia]]
| 1911-02-08
| 1992-06-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maria Arritokieta Marañon|María Arritokieta Marañón Basarte]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1971-05-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[María Berasarte]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1978-11-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Berasarte.jpg|center|128px]]
|-
| [[María Elósegui]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[legelari]]<br/>[[filosofo]]<br/>[[epaile]]
| [[Donostia]]
| 1957-12-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Elósegui Itxaso 2016 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| [[María Kutz]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q3779582|mikrobiologo]]''
| [[Donostia]]
| 1954-07-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[María San Gil|María San Gil Noain]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1965-01-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María San Gil 2007 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[María Teresa Sesé Lazcano|María Teresa Sesé]]
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]
| [[Donostia]]
| 1917-10-04
| 2019
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Teresa Sesé Lazcano.jpg|center|128px]]
|-
| [[María de la Peña]]
| [[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Matias Aranzabal]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1900-04-08
| 1963-06-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mayte Toca]]
| [[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Meltxor Agirre|Melchor de Aguirre]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1630
| 1697-09-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Melitón Manzanas]]
| [[polizia]]
| [[Donostia]]
| 1909-06-09
| 1968-08-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mentxu Alkorta Arzak|Mentxu Alkorta]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>''[[:d:Q107161894|trikitilari]]''<br/>''[[:d:Q2393361|dantza irakasle]]''<br/>''[[:d:Q16145150|musika-irakasle]]''<br/>[[pailazo]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1947-05-24
| 2021-01-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mentxu Alkorta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mentxu Gal]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Irun]]
| 1919-01-07
| 2008-03-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mentxu Gal - Dani Blanco.jpg|center|128px]]
|-
| [[Migel Laburu]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1918
| 1999
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Migel Martínez de Engómez]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1430
| 1493
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Migel Muñoa]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1868-09-11
| 1953-12-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Amilibia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1901-11-15
| 1982-10-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Artola]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1923-07-12
| 2020-05-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Berzosa]]
| [[komikigile]]
| [[Donostia]]
| 1945
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Fuentes]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1964-08-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel María Lojendio]]
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1908-09-29
| 1977-08-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Okendo]]
| [[Itsastar|marinel]]<br/>[[ofizier]]
| [[Donostia]]
| 1534
| 1588-10-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Miguel de Oquendo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miguel Otamendi]]
| ''[[:d:Q29973037|bideetako ingeniari]]''
| [[Donostia]]
| 1878-06-24
| 1958-06-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Pelay Orozco]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1913-03-06
| 1998-02-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Primo de Rivera Urkixo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1934-08-17
| 2018-12-03<br/>2018-12-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel San Sebastián]]
| [[mediku]]<br/>''[[:d:Q12765408|epidemiologo]]''
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Sena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1884-11-06
| 1969-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Albisu|Mikel Albisu Iriarte]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1961-06-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Antza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Antia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1973-02-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Arrizabalaga Aizpurua]]
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''<br/>''[[:d:Q2462658|manager]]''
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel 7.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Arteta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1982-03-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Arteta 2021 (cropped).png|center|128px]]
|-
| [[Mikel Azpiroz]]
| [[musikari]]<br/>[[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1971-09-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Azpiroz kontzertuan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Azurmendi]]
| [[antropologo]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q5758653|bigarren mailako irakaskuntza katedraduna]]''<br/>[[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1942-12-10
| 2021-08-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Bujanda]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1955-02-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Erentxun]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[kantugile]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Caracas]]
| 1965-02-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Erentxun 2007.10.13 006.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Garmendia Olaziregi]]
| [[militar]]
| [[Donostia]]
| 1915-04-23
| 2015-06-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Garmendia Olaziregi 2009an Ordizian.JPG|center|128px]]
|-
| [[Mikel Gurrea]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1985
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Goyas 2023 - Sin identificar -055.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Iribas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-04-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Laboa]]
| [[gitarra-jotzaile]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[egile abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1934-06-15
| 2008-12-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Laboa abeslaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Lasa]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1938-09-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Lasa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Martins]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-05-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel martins.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Motos]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1993-01-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Navarro]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Olaziregi]]
| [[argazki-zuzendari]]
| [[Pasaia]]
| 1956
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Orbegozo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1989-04-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:CSC 0136 (41699317160) Mikel Orbegozo (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Otaegi]]
| [[pailazo]]
| [[Donostia]]
| 1987-05-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Roteta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1970-01-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Salegi Urbieta]]
|
| [[Donostia]]
| 1953
| 1974-12-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Sarriegi (aktorea)|Mikel Sarriegi]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[pailazo]]
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kutsidazu Bidea Ainere Mikel.png|center|128px]]
|-
| [[Mikel Unanue Calvo|Mikel Unanue]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Donostia]]
| 1968-04-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Unanue (curling jokalaria)|Mikel Unanue]]
| ''[[:d:Q17516936|curling jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1982-10-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Zalbide]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q15976717|soziolinguista]]''<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1951-05-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Zalbide 2007-VI-2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Zubeldia]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1972-10-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mila Beldarrain]]
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1951-01-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mirari Garcia de Kortazar|Mirari Garcia de Cortazar]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miren Arantzazu Goñi]]
| ''[[:d:Q1371378|etnologo]]''
| [[Tolosa]]
| 1925-06-24
| 2017-01-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miren Arrieta]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1998-03-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Arrieta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Azkarate]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Donostia]]
| 1955-11-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Azkarate.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Egaña Goya]]
| ''[[:d:Q12347522|etnografo]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1946-04-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mireneganagoya.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Eraso Iturrioz|Miren Eraso]]
| [[Arte zuzendaritza|zuzendari artistiko]]<br/>''[[:d:Q1235152|dokumentalista]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| [[Donostia]]
| 1960-05-27
| 2009-12-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Eraso Iturrioz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Ibarguren]]
| ''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1980-05-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:2016 09 21 Oskar Moreno ZINEMALDIA 64 KALEBEGIAK 0029 Txikitan (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Jone Azurza]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1929-05-18
| 2022-05-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Jone Azurza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Josune Tolaretxipi]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1926
| 2017-08-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Josune Tolaretxipi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Koruko Gonzalez Galarraga]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1941-01-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miren Lazkano]]
| [[Atleta|kirolari]]
| [[Donostia]]
| 1997-06-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Lazkano (ESP) 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Urbieta-Vega]]
| [[musikari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miriam Cabeza]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1984-01-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:19042-miriam+cabeza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miriam Gómez]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1998
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miriam Urkia|Miriam Urkia Gonzalez]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Aretxabaleta]]
| 1965-03-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miriam Urkia 2017 Bizkaie.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mitxel Ezquiaga]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Montserrat Maritxalar|Montse Maritxalar Anglada]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1966-12-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Montse Maritxalar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Myriam Gorospe]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nagore Gabellanes]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1973-01-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nagua Alba]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Madril]]
| 1990-03-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Naiara Arnedo]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1984-03-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Naiara Etxeberria]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q2600526|yoga irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1980-07-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Naroa Agirre]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>[[irakasle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1979-05-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Naroa Agirre pertika-jauzilaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Natalia Azpiazu]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1966-10-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Natalia Figueroa]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1939-08-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:(Natalia Figueroa) Almodóvar y Raphael ya son Hijos Adoptivos de Madrid 20 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Natalia Ortiz Ceberio]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Natalia Zabala]]
| [[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q18581305|edertasun lehiaketan parte-hartzaile]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1983-05-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miss Spain 07 Natalia Zabala Arroyo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Naty Altuna]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1915
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nekane Aranburu]]
| ''[[:d:Q4164507|arte-kritikari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''<br/>''[[:d:Q10333969|museologo]]''<br/>[[Museo eta arte-galerietako arduradun|eduki-editore]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nekane Aramburu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nekane Lasarte]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1930s
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nekane Sarobe]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]
| [[Donostia]]
| 1953-02-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nely Carla Alberto]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-07-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nely Carla Alberto, 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Arriola|Nerea Arriola Urberuaga]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q186360|erizain]]''<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerea Arriola-irribartsu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Irastorza|Nerea Irastorza Landa]]
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| [[Donostia]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nerea Iriarte]]
| [[kazetari]]<br/>[[aurkezle]]
| [[Donostia]]
| 1969-04-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerea Iriarte. Kazetaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Kortajarena|Nerea Kortajarena Ibañez]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q7019111|gizarte-langile]]''
| [[Donostia]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerea-Kortajarena-Ibañez.png|center|128px]]
|-
| [[Nerea Lizarralde]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nerea Sancho]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q2920595|sexologo]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerea Sancho 2012.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Txapartegi Madariaga]]
| [[hezkuntza]]
| [[Donostia]]
| 1961-09-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:NEREA TXAPARTEGI.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Zusberro|Nerea Zusberro Alberro]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1992
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nicanor Narbarte]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1892-01-10
| 1970-01-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Nicanor Zabaleta]]
| ''[[:d:Q3127709|harpalari]]''
| [[Donostia]]
| 1907-01-07
| 1993-04-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Nicanor Zabaleta, Lira Espejo y Juan Vicente Lecuna.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nicolás Sartorius]]
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1938-05-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Nicolás Sartorius 2014 - tmex (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Nikolas Soraluze|Nicolás Soraluze Zubizarreta]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Zumarraga]]
| 1820-12-05
| 1884-10-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Nicolás de Soraluce - Iconografía biográfica de Guipúzcoa.png|center|128px]]
|-
| [[Nicolás de Miguel]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1963-07-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Nora Azurmendi]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-10-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nora Galparsoro]]
| [[ingeniari]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1986-10-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nora galparsoro kurdistan 2013 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Norman Landa]]
| ''[[:d:Q13561328|surflari]]''
| [[Donostia]]
| 1985
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Odón Elorza]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q685433|saltzaile]]''<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1955-05-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Odón Elorza ensayando la defensa de la candidatura de San Sebastián para Capital Europea de la Cultura en el Centro cívico de Intxaurrondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Oier Guillan]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1975-09-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Oierguillan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Oier Larraintzar]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-10-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Oier Mendizabal]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-05-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Oier Sarriegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1997-05-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Oihana Maritorena]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1984-05-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Oihana Muga Zuriarrain|Oihana Muga]]
| ''[[:d:Q1919436|pediatra]]''
| [[Donostia]]
| 1981-05-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Oihane Mendizabal]]
| ''[[:d:Q25915497|archaeologist of the Roman provinces]]''
| [[Donostia]]
| 1992-11-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:OIhane Mendizabal Sandonis arkeologoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Oihane Otaegi]]
| ''[[:d:Q17516936|curling jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-05-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Olaia Urtiaga]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:DSF0336.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arbelaitz]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Errenteria]]
| 1970-11-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Arbelaitz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arregui|Olatz Arregi]]
| ''[[:d:Q16004471|kayaklari]]''<br/>''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1999-04-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lazkano M. – 2023 Canoe Slalom WC Prague 5499.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arrieta]]
| [[kazetari]]<br/>[[Berriemaile|korrespontsal]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Olatz Beobide]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1964-09-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Beobide.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Ferran]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-02-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Olatz Salvador]]
| [[musikari]]<br/>[[egile abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1990
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Salvador 7.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Urkia]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1986
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Onintza Aduriz]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-02-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Oskar Estanga Arzallus]]
| ''[[:d:Q107161894|trikitilari]]''
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Oskar Estanga 2007ko Euskal Jaiak.png|center|128px]]
|-
| [[Pablo Agustin Agirre]]
| [[militar]]
| [[Donostia]]
|
| 1745
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pablo Altzola]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q29973037|bideetako ingeniari]]''
| [[Donostia]]
| 1841-06-27
| 1912-10-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:1900-08-18, Instantáneas, Pablo de Alzola (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pablo Benegas]]
| [[musikagile]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1976-06-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:La oreja de Van Gogh - Rock in Rio Madrid 2012 - 38.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pablo Feijóo|Pablo Feijoo]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Donostia]]
| 1982-05-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pablofeijoo.JPG|center|128px]]
|-
| [[Pablo Ibarburu]]
| [[komediante]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1989-08-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pablo Ibarburu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pablo Juantegi]]
| ''[[:d:Q140686|lehendakari]]''
| [[Donostia]]
| 1961-09-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pablo Juantegui.png|center|128px]]
|-
| [[Pablo Malo]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1965-01-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pablo Martín Asuero]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pablo Muñoz]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1941-12-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pablo munoz (4859786062).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pablo Sorozabal]]
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1897-09-18
| 1988-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Busto de Pablo Sorozábal (Madrid) 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pablo Zabalo]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1893-06-08
| 1961-06-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pablo Zabalo arkitektoa eta Carlos Elguezabal eskultorea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paco Bienzobas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[futbol arbitro]]<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1909-03-26
| 1981-04-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Paco Bienzobas.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paco Etxeberria]]
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15941468|zientzialari forentse]]''
| [[Beasain]]
| 1957-02-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Francisco Etxeberria.JPG|center|128px]]
|-
| [[Paco Sagarzazu]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1940-01-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Paco-Sagarzazu-zinemira.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paloma Miranda de Lage]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1943-06-25
| 1999-08-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Paloma Miranda de Lage.jpg|center|128px]]
|-
| [[Patricia Rodríguez Barrios]]
| [[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''
| [[Donostia]]
| 1982-03-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Patricio Fuentes]]
| ''[[:d:Q11774891|izotz-hockeyko jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-03-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Patxi Azparren]]
| [[irakasle]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q15958642|politika-idazle]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Patxi Barko]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1959-08-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Patxi Gorriti]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1943-04-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Patxi Iturriotz]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1937-04-21
| 2024-01-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Patxi Iturrioz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Patxi Lazkano]]
| [[nekazari]]<br/>[[bertsolari]]
| [[Altza]]<br/>[[Donostia]]
| 1916-03-30
| 1994-10-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Patxi Santamaria]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1959-12-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Patxi Santamaria+Nekane Igarza-5 (7255219332).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pau Etxaniz]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 2001-05-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Echaniz P. - 2024 Canoe Slalom WC Prague (481).jpg|center|128px]]
|-
| [[Paul Berrondo]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Paul Zubillaga]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1970-04-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Paul de la Cuesta]]
| ''[[:d:Q4144610|eskiatzaile alpino]]''
| [[Donostia]]
| 1988-11-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Paula Estévez]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[komikigile]]<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1984-10-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Paula estevez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paula Martel]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1936-01-01
| 2024-09-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Paulino Garagorri]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1916-02-18
| 2007-07-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Paz Fernández Felgueroso]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1937-09-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Paz Fernández Felgueroso 2021.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pedro Aguilera]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1977
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Agustín Girón]]
| [[militar]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1778-01-02
| 1842-05-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pedro Agustín Girón.jpg|center|128px]]
|-
| [[Popotxo Aiestaran|Pedro Aiestaran]]
| ''[[:d:Q12406482|umorista]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1951-01-18
| 2020-10-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Armillas]]
| [[antropologo]]<br/>[[arkeologo]]
| [[Donostia]]
| 1914-09-09
| 1984-04-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Bidagor]]
| ''[[:d:Q131062|hirigile]]''<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1906-11-12
| 1996-08-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Erquicia]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1943-03-24
| 2018-04-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pedro Erquicia 2012 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pedro Maria Lasarte]]
| [[apaiz katoliko]]
| [[Donostia]]
|
| 1894
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro María Corral]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1963-08-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:(Pedro Corral) Noviembre de 2018. Conferencia Adolfo Suarez Illana dentro del FORO MADRID del Partido Popular de Madrid. (45072740945) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pedro María Olano]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1969-08-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Miguel Etxenike]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''
| [[Izaba]]
| 1950-06-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pm etxenike.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pedro Murua]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1930-12-25
| 2019-11-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Sanjuan]]
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1886-11-15<br/>1887
| 1976-10-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Soraluze]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q10355417|advertising person]]''<br/>''[[:d:Q4178004|publizista]]''
| [[Donostia]]
| 19th century
| 1919-12-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Subijana]]
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1948-11-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pedro Subijana en el Akelarre.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pedro Ugarte (inprimatzailea)|Pedro Ugarte]]
| ''[[:d:Q175151|inprimatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1683
| 1729
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Peio Arnáez]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1959
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Peio Arnáez - O'Noh.jpg|center|128px]]
|-
| [[Peio Ruiz Cabestany]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1962-03-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pelax]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1989
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Governors + Pelax (39981417221).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pello Gutierrez|Pello Gutierrez Peñalva]]
| ''[[:d:Q1414443|zinemagilea]]''<br/>''[[:d:Q47541952|produktore]]''
| [[Donostia]]
| 1979
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pepe Artola]]
| [[bertsolari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1864-01-04
| 1929-04-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Thun thun 1894 07 08 pepe artola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Peporro]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1929-09-24
| 2004-07-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Peru Ansorena]]
| [[pailazo]]
| [[Donostia]]
| 1990-04-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Txirrimirrietatxiribiton.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Cabero]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1967-08-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Pilar López Júlvez]]
| [[koreografo]]
| [[Donostia]]
| 1912-06-04
| 2008-03-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Pilar Mendibil]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q175151|inprimatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1965
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Pilar Rodríguez Pérez]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1964-11-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilar Rodríguez Pérez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Sansinenea]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1905-11-21
| 1997-08-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilar Sansinenea Goñi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Zabala Agirre]]
| [[idazle]]
| [[Legazpi]]
| 1951-10-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilar Zabala Aguirre (2005; cropped 2023).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilare Baraiazarra]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Meñaka]]
| 1938
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilare Baraiazarra-berria ZaldiEro.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Kaltzada|Pili Kaltzada]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''
| [[Donostia]]
| 1970-10-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilar Kaltzada.jpg|center|128px]]
|-
| [[Poch]]
| [[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1956-01-04
| 1998-09-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Práxedes Diego Altuna]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1865
| 1931
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pío Baroja]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q551835|mediku idazlea]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>[[mediku]]<br/>[[poeta]]<br/>[[okin]]
| [[Donostia]]
| 1872-12-28
| 1956-10-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Portrait of Pío Baroja (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Rafa Albisu]]
|
| [[Donostia]]
| 1931
| 2012-10-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rafael Anson]]
| [[enpresaburu]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1935-09-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rafael Berrio]]
| [[egile abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q822146|kanta-idazle]]''
| [[Donostia]]
| 1963-10-24
| 2020-03-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rafael Etxague]]
| [[politikari]]<br/>[[militar]]
| [[Donostia]]
| 1815-02-13
| 1915-11-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:CARTE DE VISITE DEL GENERAL ECHAGÜE (COLECCIÓN ROMERO ORTIZ).jpg|center|128px]]
|-
| [[Rafael Mendizabal]]
| [[idazle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1940-01-06
| 2009-08-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rafael Munoa]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1930-05-08
| 2012-05-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Munoadibujando.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rafael Ruiz Balerdi]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1934-05-05
| 1992-03-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rafael Treku]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1932
| 2000
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Raimundo Sarriegi]]
| [[musikari]]<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1838-03-15
| 1913-04-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Raimundo Sarriegiren eskultura.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rakel Arenaza Acedo|Rakel Arenaza]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ramon Agirre]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ramon Agirre 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ramón Cid|Ramon Cid]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>''[[:d:Q13848274|hirukoizlari]]''
| [[Donostia]]
| 1954-08-15<br/>1954
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Intzagarai]]
| [[idazle]]<br/>[[apaiz]]
| [[Donostia]]
| 1878-11-21
| 1947-11-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Kortazar|Ramon Kortazar Urruzola]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1867
| 1945
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Labaien]]
| ''[[:d:Q1210069|general manager]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[kimikari]]
| [[Tolosa]]
| 1928-08-31
| 2013-12-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Lazkano]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1968-06-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Extima k3000244 ret.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ramón Reparaz|Ramon Reparaz]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1931-10-14
| 2006-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Saizarbitoria]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[poeta]]<br/>[[eleberrigile]]
| [[Donostia]]
| 1944-04-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ramon Saizarbitoria idazlea 2010ean.PNG|center|128px]]
|-
| [[Ramon Usanditzaga]]
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1889-03-24
| 1964-06-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Zulaika]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1929
| 2009-08-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ramon Zulaika.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ramón Blanco]]
| [[militar]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1833-09-15<br/>1833-05-15
| 1906-03-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:General Ramón Blanco y Erenas.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ramón Fernandez Garaialde]]
| [[politikari]]
| [[Pasaia]]
| 1814-02-12
| 1903-12-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramón Jáuregui]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>[[ministro]]
| [[Donostia]]
| 1948-09-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ramón Jáuregui (2010).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ramón Mendiburu]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1940-03-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramón Trecet]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1943-07-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:RAMONTRECET2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ramón Zapirain Heraufset]]
|
| [[Donostia]]
| 1869-11-21
| 1926-09-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramón Zuriarrain|Ramón Zurriarain]]
| ''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1948-10-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Raquel Delgado]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-07-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Raul Cancio]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1911-09-18
| 1961-10-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Raul Urrutikoetxea]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1962
| 2002-09-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rebeca Linares]]
| [[Antzezle pornografiko|aktore porno]]<br/>[[Argazkilaritza erotikoaren modelo|modelo erotiko]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1983-06-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Rebeca Linares at AVN Adult Entertainment Expo 2009.jpg|center|128px]]
|-
| [[René-Louis Lafforgue]]
| [[musikari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q23833535|Frantziako Erresistentziako kide]]''
| [[Donostia]]
| 1928-03-13
| 1967-06-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Reyes Carrere]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q13365201|eskubaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1966-12-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ricardo Izagirre|Ricardo Izagirre Epalza]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1902
| 1971-03-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ricardo Miralles]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1954
| 2022-11-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ricardo Miralles, 2012 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ricardo Ramón]]
| [[animatzaile]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q1053574|ekoizle exekutiboa]]''
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Richard Oribe]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-02-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Richard Oribe 2016.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rita Oraá]]
| ''[[:d:Q15117302|boleibol jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-07-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rodolfo Bozas]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1913-11-19
| 1978-01-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rodrigo Soriano]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''
| [[Donostia]]
| 1868-09-17<br/>1872
| 1944
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Rodrigo Soriano, de Compañy.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nad Spiro|Rosa Arruti]]
| [[musikagile]]<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rosa Valverde]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Donostia]]
| 1953-02-14
| 2015-02-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rosa Zarra]]
|
| [[Donostia]]
| 20th century
| 1995-06-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rosario Artola]]
| [[bertsolari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1869-05-07
| 1950-01-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Thun thun 1894 06 02 rosario artola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rubén Sánchez Mohedas]]
| ''[[:d:Q2182752|saskibaloi-epaile]]''
| [[Donostia]]
| 1975-05-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sabina Urraca]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| [[Donostia]]
| 1984-01-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sabina Urraca en 2023.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sabino Ormazabal]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1953-12-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sabino Ormazabal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sabino Zubeldia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1955-04-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sabino-zubeldia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sandra Garayoa]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[marrazkilari]]
| [[Donostia]]
| 1993-09-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sandra Garayoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Santiago Beitia]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1938-12-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Santiago Güell López]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1883
| 1954
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Santiago Güell i López.jpg|center|128px]]
|-
| [[Santos Gandia]]
| ''[[:d:Q13219637|biolontxelista]]''
| [[Donostia]]
| 1899-11-01
| 1975-10-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sara Alonso Martinez]]
| ''[[:d:Q4439155|iraupen-lasterkari]]''<br/>''[[:d:Q113621721|corredor de muntanya]]''
| [[Donostia]]
| 1999-04-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sierre-Zinal 2022 Sara Alonso.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sara Azurza]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1997
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sara Carracelas]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-09-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sara Zozaya]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1995-12-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sara Zozaya. Musikaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sebastian Zapirain]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1903-11-17
| 1996-01-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sebastián Ontoria]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1920-01-20
| 2004-08-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Secundino Esnaola]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[abesbatza-zuzendari]]
| [[Zumarraga]]
| 1878-05-21
| 1929-10-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Secundino Esnaola Eskultura Donostian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Segundo Azpiazu]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1944-02-11
| 2016-12-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sem Westerveld]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2002-07-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Serafin Baroja]]
| [[ingeniari]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q18524075|meatze-ingeniari]]''<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1840-09-22
| 1912-07-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Serafín Baroja.png|center|128px]]
|-
| [[Serapio Muxika]]
| ''[[:d:Q635734|artxibozain]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Ormaiztegi]]
| 1854-11-14
| 1941-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sergio González Álvarez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-12-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sergio Mendizabal|Sergio Mendizábal]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1920-07-03
| 2005
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sergio Rey]]
| ''[[:d:Q11338576|boxeolari]]''
| [[Donostia]]
| 1969-11-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sergio de Lis]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1986-05-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sergio de Lis.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sigfrido Koch]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[Atleta|kirolari]]
| [[Donostia]]
| 1936-02-28
| 1992-04-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sigfrido-Koch-Arruti (Usoz).jpg|center|128px]]
|-
| [[Sigfrido Koch Bengoetxea]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Donostia]]
| 1908
| 1973
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Retrato-Sigfrido-Koch-Bengoetxea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Silverio Izagirre]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1897-08-31
| 1935-11-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Silvestre Igoa]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1920-09-05
| 1969-05-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Silvestre Igoa, Estadio, 1950-07-15 (374) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Silvia Albert Sopale]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Donostia]]
| 1976-08-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Silvia Iranzo]]
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[ekonomialari]]
| [[Donostia]]
| 1958-12-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Silvia del Rincón]]
| ''[[:d:Q4144610|eskiatzaile alpino]]''
| [[Donostia]]
| 1971-04-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Soledad Ruz]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sonia San Jose]]
| [[arkeologo]]
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Soterotxo]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1889
| No/unknown value
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sua Enparantza|Sua Enparantza Alustiza]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 2003
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sunti Amilibia]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1917-12-24
| 2013-04-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Susana Corcuera|Susana Corcuera Leunda]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Susana Koska]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q11814411|dokumentalista]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Tania Elosegi]]
| ''[[:d:Q11303721|golf-jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-12-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:2009 Women's British Open - Tania Elosegui (1).jpg|center|128px]]
|-
| [[Tanis Marcellán]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-04-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Tatiana Garmendia]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-02-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Teodoro Fernández Larrañaga]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1948
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Teresa Calo]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1955-04-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Teresa Calo Fontán.jpg|center|128px]]
|-
| [[Teresa Castro]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[komikigile]]
| [[Donostia]]
| 1968-12-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Teresa Eskoriatza]]
| [[irakasle]]<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[Esatari]]
| [[Donostia]]
| 1891-12-07
| 1968-07-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Teresa Eskoriatza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Teresa Motos]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-12-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Teresa del Valle]]
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q66581878|antropologo sozial]]''
| [[Donostia]]
| 1937-04-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Teresa del Valle.jpg|center|128px]]
|-
| [[Tessa Andonegi]]
| [[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1968-08-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Tessa Andonegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Theo van Doesburg]]
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[diseinatzaile grafiko]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q17391638|artearen teoriko]]''<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q11455387|furniture designer]]''
| ''[[:d:Q3040539|Utrecht]]''<br/>''[[:d:Q39297398|Utrecht]]''
| 1883-08-30
| 1931-03-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Theo van Doesburg in military service.JPG|center|128px]]
|-
| [[Tomas Alba Irazusta]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1937-03-15
| 1979-09-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Astigarraga - Memorial de Tomás Alba Irazusta 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Tomas Hernández Mendizabal]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1940-09-15
| 2021-12-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Tomas Garbizu|Tomás Garbizu]]
| [[musikagile]]
| [[Lezo]]
| 1901-09-12
| 1989-11-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Tomas Garbizuren eskultura.jpg|center|128px]]
|-
| [[Toribio Altzaga]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1861-04-16
| 1941-05-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:ToribioAltzagaBereTaldea.png|center|128px]]
|-
| [[Trihas Gebre]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Wukro]]
| 1990-04-28<br/>1990-04-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marathon 2018 European Athletics Championships (39) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Trinido Vaqueriza]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1929-08-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Trino Arizkorreta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1902-09-01
| 1964-10-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Txan magoa]]
| [[azti]]
| [[Donostia]]
| 1963-10-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Txan Magoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txantxillo]]
| ''[[:d:Q273283|eskeko]]''
| [[Donostia]]
| 1927
| 2003
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Txantxillo urnietan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txaro Arteaga]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1944-05-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Txaro Arteaga 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txelo Ruiz Vazquez]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Irun]]
| 1959-04-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Txelo Ruiz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txema Garcia Luena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-12-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Txema Garcia-Viana]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1963-09-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Urnieta-aldea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txema Indias]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1971-09-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Txente García Acosta]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>''[[:d:Q838476|kirol zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-08-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:JVG Acosta TR 2011.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txetxo Bengoetxea]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q1415090|soinu banda konpositore]]''<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1961-06-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Txipia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1914-02-04
| 1998-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Txomin Arrotegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1980-02-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Unai García Sebastián]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2001-10-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Unai Intziarte]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-05-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Vitry-en-Artois - Paris-Arras Tour, étape 1, 22 mai 2015, départ (A046).JPG|center|128px]]
|-
| [[Unai Marrero]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2001-10-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Marrero.jpg|center|128px]]
|-
| [[Unai Ruiz-Zeberio]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-06-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Urko (abeslaria)|Urko]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1948-03-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Urko Aiartza]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1970-03-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Urko Aiartza 2016.jpg|center|128px]]
|-
| [[Urko Egea]]
| [[Atleta|kirolari]]
| [[Donostia]]
| 1980-04-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Urko Menaia]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Urko menaia 001.JPG|center|128px]]
|-
| [[Urko Otegi]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-08-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Urko.JPG|center|128px]]
|-
| [[Usoa Zumeta]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1969-01-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Usue Mori Carrascal]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Donostia]]
| 1987
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Uxoa Iñurrieta|Uxoa Inurrieta]]
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q15976270|hizkuntzalari konputazional]]''
| [[Donostia]]
| 1990-02-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Uxoa Iñurrieta-uninet2016.jpg|center|128px]]
|-
| [[Uxue Ezkurdia]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-01-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Uxue Fraile]]
| ''[[:d:Q19827218|ultramaratoilari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-04-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Uxue del Río]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[diseinatzaile grafiko]]
| [[Donostia]]
| 1997-01-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Valentín Rocandio]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1963-06-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ventura Barkaiztegi Urbina]]
| [[ofizier]]<br/>''[[:d:Q1734662|kartografo]]''
| [[Donostia]]
| 1762
| 1816
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Vicente Carrión|Vicente Carrión Arregi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Vicente Laffite]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1781198|agronomo]]''
| [[Donostia]]
| 1859-08-15
| 1944
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:1927, La Asamblea Nacional, Vicente Laffite Obineta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Vicente Manterola]]
| [[apaiz]]<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1833-01-22
| 1891-10-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:52570 N 16-07-12-22-59-39.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Vicente Martín]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''
| [[Donostia]]
| 1926
| 2016-09-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Victoria Fernández]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1956
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Bittori 8M handi.png|center|128px]]
|-
| [[Victoriano Juaristi|Victoriano Juaristi Sagartzazu]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>[[mediku]]<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1880-03-06
| 1949-05-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Comisión de Monumentos de Navarra (1931) (Victoriano Juaristi).jpg|center|128px]]
|-
| [[Virginia Imaz]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[pailazo]]<br/>''[[:d:Q16023925|ipuin-kontalari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1962-04-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Virginia Imaz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabi Prieto]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-08-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Krasnodar-Real Sosiedad (6).jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabi Puerta]]
| [[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1959
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabi San Sebastian]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Agote]]
| ''[[:d:Q1294787|artisau]]''<br/>''[[:d:Q2106711|ontzigile]]''<br/>[[antropologo]]<br/>[[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1964-09-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:XabierAgote ElkarrekinTogether.png|center|128px]]
|-
| [[Xabier Albistur]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Doneztebe]]
| 1944-01-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Alegria]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[Preso politiko]]
| [[Donostia]]
| 1958-11-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Alvarez de Eulate]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1919-04-26
| 2012-03-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Anduaga]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-06-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:OSE- Anduaga74 (50229813103).jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Artola Zubillaga]]
| [[informatikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1957-05-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier Artola Zubillaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Berzosa]]
| [[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1976-05-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Gutiérrez]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier Gutiérrez (38522073866).jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Isasi|Xabier Isasi Balanzategi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''
| [[Bilbo]]
| 1956-09-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier Isasi Balantzategi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Lapitz]]
| [[kazetari]]
| [[Hondarribia]]
| 1965-12-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Onda Vascan elkarrizketa - Xabier Lapitz (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Mikel Azparren]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1999-02-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Vuelta espana 2022 CRI Elche Alicante-71 - 52324649482.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Mujika]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1946
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Otaegi]]
| [[pailazo]]
| [[Donostia]]
| 1952-06-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Txirri mirri txiribiton.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Peñalver]]
| [[arkeologo]]
| [[Donostia]]
| 1952-12-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier Peñaler Munoaundin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier San Martin]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1977-05-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:La oreja de Van Gogh - Rock in Rio Madrid 2012 - 33.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Sarasa]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q19729565|horn player]]''
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Zubiri]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1898-12-04
| 1983-09-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xanti Korkostegi]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 2002-01-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xanti Korkostegi 2020 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Xanti Martín]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1970-03-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xebe Diez]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]<br/>''[[:d:Q1154500|telebista-meteorologo]]''
| [[Donostia]]
| 1955
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xebe Diez, eguraldi gizona (96-177).jpg|center|128px]]
|-
| [[Yoana Martinez|Yoana Martínez]]
| ''[[:d:Q13141064|badmintoneko jokalari]]''<br/>''[[:d:Q58825429|Olympic competitor]]''
| [[Donostia]]
| 1980-11-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Yolanda Martín]]
| ''[[:d:Q23719050|boccia jokalaria]]''
| [[Donostia]]
| 1975-05-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Yolanda Vicente]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1975-01-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Zuriñe Arrue]]
| [[Atleta|kirolari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1986
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Eutsi berdintasunari (Marienea-Basauri, 2021) 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Álex Ubago]]
| [[egile abeslari]]
| [[Gasteiz]]
| 1981-01-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:AlexUbago.jpg|center|128px]]
|-
| [[Álvaro Bermejo]]
| [[antropologo]]<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1959-08-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alvaro bermejo.JPG|center|128px]]
|-
| [[Álvaro Fernández]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Álvaro Fernández Gabiria]]
| [[musikagile]]<br/>[[gitarra-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Álvaro Odriozola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-12-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:CSKA-RM18 (12) (cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Álvaro Pérez Florentino]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-10-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Álvaro de Laiglesia]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1397808|Erresistentziaren kide]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q1454940|military volunteer]]''
| [[Donostia]]
| 1922-09-09
| 1981-08-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ángel De la Hoz]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1946
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ángel García Ronda]]
| [[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1939-10-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ángel Mariscal]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1904-08-11
| 1979-03-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ángel Martínez Sanjuán]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Donostia]]
| 1951-04-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Barandiaran Benito|Íñigo Barandiaran Benito]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Donostia]]
| 1959-02-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñigo Barandiaran (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Óscar Hernández]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1976
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Oscar Terol|Óscar Terol]]
| [[komediante]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Oscar Terol Lekukoak 2011.jpg|center|128px]]
|}
{{Wikidata list end}}
== Wikipediako donostiarren generoaren estatistika (emakume edo gizona) ==
498 [[:d:Q6581097|gizonezko]] (2017-01-15 eguneko datua, abuztuan baino 106 gehiago, %27 gehiago)
171 [[:d:Q6581072|emakumezko]] (2017-01-15 eguneko datua, abuztuan baino 71 gehiago, %71 gehiago)
== Wikipediako donostiarren jardueren estatistika ==
121 [[idazle]]
87 [[politikari]]
63 [[:d:Q937857|futbolari]]
48 [[aktore]]
39 [[irakasle]]
37 [[:d:Q1930187|kazetari]]
23 [[musikagile]]
19 [[:d:Q13382576|arraunlari]]
19 [[:d:Q1028181|margolari]]
17 [[zinema zuzendari]]
16 [[:d:Q82594|informatikari]]
16 [[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]
16 [[:d:Q2066131|kirolari]]
16 [[abokatu]]
15 [[Gidoilari|gidoigile]]
15 [[abeslari]]
15 [[:d:Q49757|poeta]]
14 [[:d:Q47064|militar]]
13 [[:d:Q2309784|txirrindulari]]
12 [[:d:Q201788|historialari]]
12 [[:d:Q1650915|ikertzaile]]
12 [[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]
10 [[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]
10 [[ilustratzaile]]
10 [[:d:Q11513337|atleta]]
10 [[enpresaburu]]
10 [[:d:Q81096|Ingeniari]]
9 [[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]
9 [[:d:Q10843263|hockey jokalari]]
8 [[:d:Q10800557|zinema aktore]]
8 [[:d:Q639669|musikari]]
8 [[:d:Q333634|itzultzaile]]
8 [[:d:Q947873|telebista aurkezle]]
7 [[:d:Q486748|piano-jotzaile]]
7 [[ekonomialari]]
7 [[:d:Q33231|argazkilari]]
6 [[:d:Q15627169|sindikalista]]
6 [[mediku]]
6 [[bertsolari]]
6 [[:d:Q13382566|piraguista]]
6 [[filosofo]]
5 [[:d:Q42973|arkitekto]]
5 [[antropologo]]
5 [[:d:Q3499072|sukaldariburu]]
5 [[:d:Q593644|kimikari]]
5 [[:d:Q483501|artista]]
5 [[:d:Q1281618|eskultore]]
4 [[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]
4 [[:d:Q212980|psikologo]]
4 [[:d:Q10843402|igerilari]]
4 [[:d:Q4610556|modelo]]
4 [[:d:Q6625963|eleberrigile]]
4 [[Legelari]]
4 [[zientzialari]]
4 [[:d:Q2306091|soziologo]]
3 [[:d:Q13365117|eskubaloi jokalari]]
3 [[egile abeslari]]
3 [[:d:Q14915627|musikologo]]
3 [[:d:Q482980|egile]]
3 [[:d:Q4144610|eskiatzaile alpino]]
3 [[Zinema]]
3 [[:d:Q2722764|irrati-esatari]]
3 [[:d:Q753110|kantugile]]
3 [[:d:Q855091|gitarra-jotzaile]]
3 [[:d:Q15117302|boleibol jokalari]]
3 [[:d:Q270389|berriemaile]]
3 [[:d:Q765778|organista]]
3 [[Zinegotzi|zinegotzia]]
3 [[Itsastar]]
3 [[Pailazo]]
3 [[Zinema ekoizle|zinema ekoizlea]]
3 [[:d:Q18581305|edertasun leihaketan parte-hartzaile]]
3 [[apaiz]]
3 [[:d:Q1371378|etnologo]]
3 [[:d:Q19746576|pilotari]]
3 [[:d:Q156839|sukaldari]]
3 [[:d:Q715301|komikilari]]
2 [[:d:Q10833314|tenislari]]
2 [[:d:Q15978466|umorista]]
2 [[arkeologo]]
2 [[:d:Q41583|entrenatzaile]]
2 [[:d:Q169470|fisikari]]
2 [[Soziolinguistika]]
2 [[:d:Q132851|almirante]]
2 [[Bela (nautika)|Bela]]
2 [[:d:Q864503|biologo]]
2 [[:d:Q859528|futbol arbitro]]
2 [[:d:Q635734|artxibozain]]
2 [[matematikari]]
2 [[:d:Q9149093|mendizale]]
2 [[:d:Q3075052|folklorista]]
2 [[Politikaria (Platon)|Politikaria]]
2 [[:d:Q15978963|etnografo]]
2 [[:d:Q15253558|aktibista]]
2 [[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]
2 [[:d:Q13418253|filologo]]
2 [[epaile]]
2 [[:d:Q250867|apaiz katoliko]]
o8owgrehy9qnazu98oi5iqw2437pb6x
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/3/7/Mundua/Falta
10
682093
9968157
9945711
2024-11-13T18:05:37Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968157
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (7) && month(?date) = (3))
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bryan Cranston]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Matilde Serao]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Robert Harris]]
}}
{{wikidata list end}}
f8hhgnsubkvianhj4chvjvkqfomrykf
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/12/12/EH
10
682186
9968559
9950785
2024-11-14T05:04:05Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968559
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (12) && month(?date) = (12))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q16227479|Q16227479]]
| p18 = [[Fitxategi:2024 Fleche Wallonne Ane Santesteban2.jpg|center|60px]]
| label = [[Ane Santesteban]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q5937914|Q5937914]]
| p18 = [[Fitxategi:Portrait of José Antonio Jáuregui.jpg|center|60px]]
| label = [[Jose Antonio Jauregi]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3111460|Q3111460]]
| label = [[José María Errandonea]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q51881448|Q51881448]]
| p18 = [[Fitxategi:Jesús Yagüe Arechavaleta.jpg|center|60px]]
| label = [[Jesús Yagüe]]
}}
{{Wikidata list end}}
b0exf0i33d9u4jdguq1x8j7pvmaqbbb
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/12/2/Mundua
10
682207
9968339
9903463
2024-11-13T20:26:35Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968339
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (2) && month(?date) = (12))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q11975|Q11975]]
| p18 = [[Fitxategi:Britney Spears 2013 (Straighten Crop) (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Britney Spears]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q80424|Q80424]]
| p18 = [[Fitxategi:Nelly Furtado at Radio Regenbogen Award 2017 (6).jpg|center|60px]]
| label = [[Nelly Furtado]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q34013|Q34013]]
| p18 = [[Fitxategi:Georges Seurat 1888 (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Georges Seurat]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q128297|Q128297]]
| p18 = [[Fitxategi:Maria Callas 1958 fullpng.png|center|60px]]
| label = [[Maria Callas]]
}}
{{Wikidata list end}}
e3cnv5nr43z81y5k7wcotaf5mhjoqjc
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/12/3/Mundua
10
682208
9967495
9620355
2024-11-13T12:04:11Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967495
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (3) && month(?date) = (12))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q82925|Q82925]]
| p18 = [[Fitxategi:Joseph Conrad-remastered to black and white.png|center|60px]]
| label = [[Joseph Conrad]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q53001|Q53001]]
| p18 = [[Fitxategi:Jean-Luc Godard at Berkeley, 1968.jpg|center|60px]]
| label = [[Jean-Luc Godard]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q80405|Q80405]]
| p18 = [[Fitxategi:RoomNextDoorBFILFFRFH191024 (89 of 159) (54080057657) (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Julianne Moore]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q45909|Q45909]]
| p18 = [[Fitxategi:John-cale.jpg|center|60px]]
| label = [[John Cale]]
}}
{{Wikidata list end}}
nov9f5p8pbw9bs6w8pnw7x013pjqygp
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/12/7/Mundua
10
682212
9967483
9469093
2024-11-13T12:00:15Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967483
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (7) && month(?date) = (12))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q9049|Q9049]]
| p18 = [[Fitxategi:Noam Chomsky portrait 2015.jpg|center|60px]]
| label = [[Noam Chomsky]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q160538|Q160538]]
| p18 = [[Fitxategi:Gian Lorenzo Bernini, self-portrait, c1623.jpg|center|60px]]
| label = [[Gian Lorenzo Bernini]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q52937|Q52937]]
| p18 = [[Fitxategi:Swedish queen Drottning Kristina portrait by Sébastien Bourdon stor.jpg|center|60px]]
| label = [[Kristina Suediakoa]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q161336|Q161336]]
| p18 = [[Fitxategi:Peter Lely, by Peter Lely.jpg|center|60px]]
| label = [[Peter Lely]]
}}
{{Wikidata list end}}
kgvq9k5xkntytzubkfitl912zqtzlf4
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/12/10/Mundua
10
682215
9968304
9640187
2024-11-13T19:47:58Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968304
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (10) && month(?date) = (12))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q4441|Q4441]]
| p18 = [[Fitxategi:Emily Dickinson daguerreotype (Restored, cropped, blown up, sepia).jpg|center|60px]]
| label = [[Emily Dickinson]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q7259|Q7259]]
| p18 = [[Fitxategi:Ada Byron daguerreotype by Antoine Claudet 1843 or 1850 - cropped.png|center|60px]]
| label = [[Ada Lovelace]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q151593|Q151593]]
| p18 = [[Fitxategi:Lezing Franse compoist Olivier Messiaen in Koninklijk Conservatorium in Den Haa, Bestanddeelnr 933-8262.jpg|center|60px]]
| label = [[Olivier Messiaen]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q57074|Q57074]]
| p18 = [[Fitxategi:Nelly Sachs 1966.jpg|center|60px]]
| label = [[Nelly Leonie Sachs]]
}}
{{Wikidata list end}}
bihweo4nmql93nx5mn2tejxkvbdyiw0
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/12/18/Mundua
10
682223
9967755
9961874
2024-11-13T14:08:49Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967755
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (18) && month(?date) = (12))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q855|Q855]]
| p18 = [[Fitxategi:JStalin Secretary general CCCP 1942 flipped.jpg|center|60px]]
| label = [[Iosif Stalin]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q8877|Q8877]]
| p18 = [[Fitxategi:MKr25402 Steven Spielberg (Berlinale 2023).jpg|center|60px]]
| label = [[Steven Spielberg]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q41594|Q41594]]
| p18 = [[Fitxategi:Christina Aguilera at the D23 Expo, 2019.png|center|60px]]
| label = [[Christina Aguilera]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q35332|Q35332]]
| p18 = [[Fitxategi:Brad Pitt-69858.jpg|center|60px]]
| label = [[Brad Pitt]]
}}
{{Wikidata list end}}
1aw9jq09964wgh5xk9zcf77lfaw38sr
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/12/25/Mundua
10
682230
9968392
9950345
2024-11-13T21:51:48Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968392
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (25) && month(?date) = (12))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q7231|Q7231]]
| p18 = [[Fitxategi:Rosa Luxemburg.jpg|center|60px]]
| label = [[Rosa Luxemburg]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q42013|Q42013]]
| p18 = [[Fitxategi:Anwar Sadat cropped.jpg|center|60px]]
| label = [[Anuar as Sadat]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q16390|Q16390]]
| p18 = [[Fitxategi:Humphrey Bogart 1945.JPG|center|60px]]
| label = [[Humphrey Bogart]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3099714|Q3099714]]
| p18 = [[Fitxategi:Prime Minister Trudeau's message on Christmas 2023 (0m29s) (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Justin Trudeau]]
}}
{{Wikidata list end}}
o6r4kj0zqnh7ccf643w8iuivvnvhpoy
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/12/3/EH
10
682240
9968543
9946763
2024-11-14T03:14:14Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968543
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (3) && month(?date) = (12))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q373088|Q373088]]
| p18 = [[Fitxategi:JosepLluis Nunyez.JPG|center|60px]]
| label = [[Josep Lluís Núñez]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q6014969|Q6014969]]
| label = [[Miguel Primo de Rivera Urkixo]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q28088177|Q28088177]]
| label = [[Bernard-Romain Julien]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3394223|Q3394223]]
| p18 = [[Fitxategi:È sbarcato un marinaio (1940) Polidor.png|center|60px]]
| label = [[Ferdinand Guillaume]]
}}
{{wikidata list end}}
8zbtcggq9s31yb8lk4phxreamdb3cry
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/12/19/EH
10
682256
9967729
9949704
2024-11-13T13:50:52Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967729
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (19) && month(?date) = (12))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q1411240|Q1411240]]
| label = [[Fidel Uriarte]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q8963542|Q8963542]]
| p18 = [[Fitxategi:Gaspar de Jáuregui - Iconografía biográfica de Guipúzcoa.jpg|center|60px]]
| label = [[Gaspar Jauregi]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q5859514|Q5859514]]
| label = [[Fernando Espinosa de los Monteros]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q55442297|Q55442297]]
| label = [[Herminio Madinabeitia]]
}}
{{wikidata list end}}
0k8bvrze3x7iqmirbjkcvp0pebc2nsp
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/12/2/Mundua
10
682270
9968526
9900635
2024-11-14T02:41:36Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968526
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (2) && month(?date) = (12))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q2124|Q2124]]
| p18 = [[Fitxategi:Valéry Giscard d'Estaing (1975).jpg|center|60px]]
| label = [[Valéry Giscard d'Estaing]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q123867|Q123867]]
| p18 = [[Fitxategi:Marquis de sade.jpg|center|60px]]
| label = [[Sadeko markesa]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q6353|Q6353]]
| p18 = [[Fitxategi:Mercator.jpg|center|60px]]
| label = [[Gerardus Mercator|Gerhard Mercator]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q157322|Q157322]]
| p18 = [[Fitxategi:RomainGary-JeanSebarg-Italie-1961.jpg|center|60px]]
| label = [[Romain Gary]]
}}
{{wikidata list end}}
cd90qp8pndwp0gq25d1nf8ihd1acx8o
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/12/21/Mundua
10
682289
9968270
9926357
2024-11-13T19:13:52Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968270
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (21) && month(?date) = (12))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q93354|Q93354]]
| p18 = [[Fitxategi:F. Scott Fitzgerald (1929 photo portrait by Nickolas Muray) Cropped.jpg|center|60px]]
| label = [[F. Scott Fitzgerald|Francis Scott Fitzgerald]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q186492|Q186492]]
| p18 = [[Fitxategi:General George Patton by Robert F. Cranston, Lee Elkins, and Harry Warnecke, 1945, color carbro print, from the National Portrait Gallery - NPG-NPG 95 404Patton-000002.jpg|center|60px]]
| label = [[George S. Patton]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q76857|Q76857]]
| p18 = [[Fitxategi:FranzBoas.jpg|center|60px]]
| label = [[Franz Boas]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q157268|Q157268]]
| p18 = [[Fitxategi:Robert Solow by Olaf Storbeck.jpg|center|60px]]
| label = [[Robert Solow]]
}}
{{wikidata list end}}
1f2s85263nbu5482bw88bgorzimcga3
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/12/3/Mundua/Falta
10
682306
9968536
9950516
2024-11-14T03:07:49Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968536
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (3) && month(?date) = (12))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shiing-Shen Chern]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Johann Peter Eckermann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Princess Louise, Duchess of Argyll]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christian Sinding]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Scatman John]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Madeline Kahn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jan Kalivoda]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pavel Bazhov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Andrei Bitov]]
}}
{{wikidata list end}}
hb3cnbee359e6kbyqzj6ytk1f25nqow
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/12/6/Mundua/Falta
10
682309
9968268
9941720
2024-11-13T19:11:34Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968268
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (6) && month(?date) = (12))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Achille Castiglioni]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lead Belly]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean Pierre Flourens]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giovanni Battista Morgagni]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Denis de Rougemont]]
}}
{{wikidata list end}}
e727we9jdfew9t7nezdeb1tlgcs3klf
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/12/8/Mundua/Falta
10
682311
9968116
9852404
2024-11-13T17:12:53Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968116
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (8) && month(?date) = (12))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alphonse Legros]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisabet Karlota Palatinatukoa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Juice WRLD]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pavel Florensky]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thomas Corneille]]
}}
{{wikidata list end}}
bb0popgill31tjk3v24mjh1x16ohdo7
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/12/10/Mundua/Falta
10
682313
9967820
9945662
2024-11-13T14:52:28Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967820
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (10) && month(?date) = (12))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joseph Dalton Hooker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Casimir Delavigne]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sakamoto Ryōma]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Franz Rosenzweig]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ludwig Anzengruber]]
}}
{{wikidata list end}}
5q4yfwo509labskc4fbc4lhzk5j86wp
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/12/23/Mundua/Falta
10
682326
9967852
9941387
2024-11-13T15:09:58Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967852
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (23) && month(?date) = (12))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Henry St John, 1st Viscount Bolingbroke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jules Claretie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elias M. Stein]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Victor Borge]]
}}
{{wikidata list end}}
o2o2r9v24simg7jbvchvjp6owsdy8k6
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/12/28/Mundua/Falta
10
682363
9968180
9918131
2024-11-13T18:19:05Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968180
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (28) && month(?date) = (12))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Legend]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Archibald Geikie]]
}}
{{wikidata list end}}
bhl63cwo8pn73bxol3ujq21yucj677w
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/12/29/Mundua/Falta
10
682364
9967727
9945646
2024-11-13T13:49:46Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967727
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (29) && month(?date) = (12))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dylan Minnette]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean-Baptiste Pater]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Patricia Clarkson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carl Ludwig]]
}}
{{wikidata list end}}
r8yq5ex7nkv3nusdav61p1fn2qg24g8
BK Häcken
0
682410
9968054
9455759
2024-11-13T16:37:04Z
Makenzis
82059
9968054
wikitext
text/x-wiki
{{Futbol-talde infotaula
| berezko izena = BK Häcken
| ezkutu irudia =
| ezizenak = ''Getingarna'' ("liztorrak")
| hiria = {{banderaikur|Suedia}} [[Göteborg]] ([[Suedia]])
| sorrera urtea = [[1940]]
| zelaia = Bravida Arena
| zelai inaugurazioa = [[2015]]
| zelai edukiera = 6.500
| presidentea = {{banderaikur|Suedia}} Anders Billström
| entrenatzailea = {{banderaikur|Norvegia}} Per-Mathias Høgmo
| liga = [[Suediako futbol liga|Allsvenskan (1. maila)]]
| denboraldia = 2024
| postua = 8.a
| webgunea = http://www.bkhacken.se/
| ezker-esku eredua 1 =_black_stripes
| gorputz eredua 1 =_hacken1213h
| eskuin-esku eredua 1 =_black_stripes
| praka eredua 1 = _black_3_stripes_color
| galtzerdi eredua 1 =
| ezker-eskua 1 = ffdf00
| gorputza 1 = ffdf00
| eskuin-eskua 1 = ffdf00
| prakak 1 = FFFFFF
| galtzerdiak 1 = ffdf00
| ezker-esku eredua 2 =
| gorputz eredua 2 =_hacken13a
| eskuin-esku eredua 2 =
| praka eredua 2 =
| galtzerdi eredua 2 =
| ezker-eskua 2 = ffffff
| gorputza 2 = ffffff
| eskuin-eskua 2 = ffffff
| prakak 2 = ffffff
| galtzerdiak 2 = ffffff
}}
'''BK Häcken''' (izen osoa ''Bollklubben Häcken'') [[Suedia]]ko [[Göteborg]] hiriko futbol taldeetako bat da. 2022an Ligako txapelduna izan zen aurreneko aldiz.
== Historia ==
1940an sortu zen eta hamarkada luzetan talde apala izan ondoren 1983an maila gorenera igotzea lortu zuen urtebeterako izan bazen ere. 1990 urtean Kopako finalera iritsi zen bigarren mailan zela, baina [[Djurgårdens IF]]-ek 3-0 emaitzaz garaitu zuen. Hurrengo hamarkadan gora eta behera ibili zen eta 2009tik aurrera Allsvenskan mailan dabil, maila gorenean. 2012an bigarren postuan gelditu zen, [[IF Elfsborg]] txapeldunetik bi puntu eskasera, orain arteko emaitzarik onena.
Lehenengo titulua 2016ko Kopako txapelketa izan zuen, [[Malmö FF]]-ri penalti jaurtiketetan irabazitakoa. 2019an bigarren aldiz irabazi zuen Kopa eta 2022an lehenengo Liga eskuratu zuen, bigarrenari zazpi puntu aterata. Hainbat alditan sailkatu da UEFA Europa Leagueko kanporaketak jokatzeko, lehenengo aldia 2007-08an, baina ez da liga fasera iritsi.
== Palmaresa ==
=== Suedian: 4 ===
* [[Suediako futbol liga|Suediako Liga]] (1): 2022.
* [[Suediako futbol kopa|Suediako Kopa]] (3): 2016, 2019, 2023.
== Kanpo estekak ==
* {{se}} [http://www.bkhacken.se/ Webgune ofiziala]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Suediako futbol taldeak|H]]
gutj8dgfjknyxryu14pi56m12mlsywk
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/1/1/Mundua/Falta
10
682425
9968021
9945681
2024-11-13T16:22:48Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968021
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (1) && month(?date) = (1))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jennifer Hale]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michel Onfray]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ludovic Halévy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adam Pijnacker]]
}}
{{wikidata list end}}
rmapi5veernz74fclkhfgp1z1yjx5wg
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/1/2/Mundua/Falta
10
682426
9968161
9941636
2024-11-13T18:06:50Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968161
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (2) && month(?date) = (1))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kate Bosworth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anton Pannekoek]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mendele Mocher Sforim]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daisaku Ikeda]]
}}
{{wikidata list end}}
s0rdvm2o18yk45w136alldltml339ds
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/1/3/Mundua/Falta
10
682427
9968600
9942079
2024-11-14T06:37:25Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968600
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (3) && month(?date) = (1))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jisoo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jonny Evans]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Franz Cumont]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eric Voegelin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Paul Jones]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jaswant Singh]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sakamoto Ryōma]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yurii Mitropolskiy]]
}}
{{wikidata list end}}
ga1lktww9ojuq2l0nqtfr2v60eqg1bm
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/1/4/Mundua/Falta
10
682428
9968395
9934040
2024-11-13T21:53:33Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968395
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (4) && month(?date) = (1))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dominique Vivant]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Josef Suk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michael Stipe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Till Lindemann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Benjamin Rush]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harlan Coben]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John McLaughlin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[James Milner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paul Virilio]]
}}
{{wikidata list end}}
eimymx9uzyc9czjrpm36klwpvf2t0m7
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/1/21/Mundua/Falta
10
682445
9968563
9946814
2024-11-14T05:12:36Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968563
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (21) && month(?date) = (1))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nana Mizuki]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Henrikh Mkhitaryan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John C. Frémont]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pavel Florensky]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Egon Friedell]]
}}
{{wikidata list end}}
nqbuenxroizt5tkcr22udkvvr4ve4zp
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/1/29/Mundua/Falta
10
682453
9968271
9191555
2024-11-13T19:14:06Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968271
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (29) && month(?date) = (1))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adam Lambert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paul Ryan]]
}}
{{wikidata list end}}
ss8e9i980znadfo29i492v78yiz146n
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/3/15/Mundua/Falta
10
682469
9968418
9950365
2024-11-13T22:35:07Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968418
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (15) && month(?date) = (3))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[will.i.am]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zarah Leander]]
}}
{{wikidata list end}}
d6846rzsnco9dajaq60v7yv7oczmw6j
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/3/19/Mundua/Falta
10
682473
9967660
9625651
2024-11-13T13:10:57Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967660
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (19) && month(?date) = (3))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aloysius Gonzaga]]
}}
{{wikidata list end}}
g096ao4cyi2rlyez7a92dm7u9fe96lb
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/5/27/Mundua/Falta
10
682512
9967770
9871936
2024-11-13T14:20:45Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967770
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (27) && month(?date) = (5))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fromental Halévy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chris Colfer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Julia Ward Howe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisabet Karlota Palatinatukoa]]
}}
{{wikidata list end}}
em21knk8h0jroul7rq1g5zbusvj3kez
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/7/16/Mundua/Falta
10
682532
9967745
9922032
2024-11-13T13:59:40Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967745
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (16) && month(?date) = (7))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Robert Sheckley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tony Kushner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexander Luria]]
}}
{{wikidata list end}}
gi5rj06lfafb6ti4xh0bd8i3iywpwme
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/7/25/Mundua/Falta
10
682541
9968213
9941698
2024-11-13T18:33:27Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968213
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (25) && month(?date) = (7))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vasily Shukshin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tera Patrick]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paulinho]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thurston Moore]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Louis Massignon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christoph Scheiner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maxfield Parrish]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[David Belasco]]
}}
{{wikidata list end}}
rtvk4ojovnff2fb0v0vcyndqmm6a77h
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/7/29/Mundua/Falta
10
682545
9968028
9933860
2024-11-13T16:24:03Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968028
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (29) && month(?date) = (7))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[José-Apeles Santolaria de Puey y Cruells]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Max Nordau]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Martina McBride]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wil Wheaton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Boris Asafyev]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Josh Radnor]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Martha Rosler]]
}}
{{wikidata list end}}
li0oso5xnk0aex1noyvexibonuv9ys5
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/8/9/Mundua/Falta
10
682556
9967752
9926089
2024-11-13T14:06:33Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967752
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (9) && month(?date) = (8))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yves Coppens]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Filippo Inzaghi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[David A. Stewart]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jessica Capshaw]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Reynaldo Hahn]]
}}
{{wikidata list end}}
holqabxphqf62sopl7gvbnlo9uj36dz
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/8/10/Mundua/Falta
10
682557
9968432
9934057
2024-11-13T22:51:16Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968432
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (10) && month(?date) = (8))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giya Kancheli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thomas Bewick]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Justin Theroux]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rudolf Hilferding]]
}}
{{wikidata list end}}
rjelqx9rjl387wikvqq8vo2o71oj8zb
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/8/11/Mundua/Falta
10
682558
9968539
9942016
2024-11-14T03:09:55Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968539
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (11) && month(?date) = (8))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anton Arensky]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Robert Ingersoll]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eric Carmen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joe Rogan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charlotte Mary Yonge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gustavo Cerati]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joe Jackson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Massimiliano Allegri]]
}}
{{wikidata list end}}
3sf65yfz8x38hy1r6ateahzuq2r24i8
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/8/15/Mundua/Falta
10
682562
9967780
9911613
2024-11-13T14:29:10Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967780
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (15) && month(?date) = (8))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joseph Justus Scaliger]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nikolaus Lenau]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Matthias Claudius]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leonard Baskin]]
}}
{{wikidata list end}}
72i540lp2qcl99e7iy2px34oehxwa2g
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/8/17/Mundua/Falta
10
682564
9968591
9942071
2024-11-14T06:27:54Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968591
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (17) && month(?date) = (8))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Francesco Albani]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Oleg Tabakov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Julian Fellowes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ingrid Daubechies]]
}}
{{wikidata list end}}
m3q7bm8nsajb66fiq4jb915yj8v6hhg
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/8/18/Mundua/Falta
10
682565
9968452
9930485
2024-11-13T23:54:19Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968452
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (18) && month(?date) = (8))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pierre-Jean de Béranger]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Andy Samberg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Timothy Snyder]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charles Francis Adams, Sr.]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Denis Leary]]
}}
{{wikidata list end}}
kyinsw0jezl6cv0b8ye3x2phghbwgbh
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/10/11/Mundua/Falta
10
682589
9968403
9946168
2024-11-13T22:02:46Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968403
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (11) && month(?date) = (10))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karl Hofer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[D. T. Suzuki]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dana Scott]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amr Diab]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Samuel Clarke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Patty Murray]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[José de Acosta]]
}}
{{wikidata list end}}
h7ok0znfu4nodg2v1t96k7ueyqezbf9
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/11/20/Mundua/Falta
10
682629
9968524
9946748
2024-11-14T02:31:38Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968524
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (20) && month(?date) = (11))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ming-Na Wen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aleksey Batalov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Robert Byrd]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jacob Cats]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Meredith Monk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Bolton]]
}}
{{wikidata list end}}
afvrdsf6ae7136f6j246yvd3s1xgp2b
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/4/Mundua/Falta
10
682643
9968153
9930330
2024-11-13T18:04:32Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968153
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (4) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Constantijn Huygens]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Richard Wright (Q319820)|Richard Wright]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mark Ronson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jason David Frank]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jan Švankmajer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Damon Wayans]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Raúl Albiol]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Judea Pearl]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John DiMaggio]]
}}
{{wikidata list end}}
quzlhlpr3yl6qr9a5pl6ytfrm1hbw4g
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/9/Mundua/Falta
10
682648
9968567
9942035
2024-11-14T05:21:34Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968567
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (9) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michael Bublé]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Houston Stewart Chamberlain]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Akshay Kumar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yusuf al-Qaradawi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[David A. Stewart]]
}}
{{wikidata list end}}
cl9uy4ny6e4jjf460a6hphh8lbk8hp7
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/10/Mundua/Falta
10
682649
9968513
9456215
2024-11-14T01:31:25Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968513
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (10) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jack Ma]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Romeyn de Hooghe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sayyid Qutb]]
}}
{{wikidata list end}}
gc8zxux7gzr20j1jjhll9v0a6l7q8h6
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/11/Mundua/Falta
10
682650
9968741
9918765
2024-11-14T09:23:44Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968741
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (11) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Moby]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ludacris]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gerard de Lairesse]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emperor Xuanzong of Tang]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Taraji P. Henson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eduard Hanslick]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harry Connick Jr.]]
}}
{{wikidata list end}}
9ovr02c12xlacyhw7yc0wsutqlv6a57
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/17/Mundua/Falta
10
682656
9968397
9796564
2024-11-13T21:54:14Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968397
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (17) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jimmie Johnson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bryan Singer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Uzeyir Hajibeyov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chuck Grassley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ella Purnell]]
}}
{{wikidata list end}}
slcdocdhwjz9y2ctevqm00upy9rkbve
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/20/Mundua/Falta
10
682659
9967829
9930152
2024-11-13T14:55:34Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967829
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (20) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leo Strauss]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Henrik Larsson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giacomo Quarenghi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Namie Amuro]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Julian Draxler]]
}}
{{wikidata list end}}
ruemtybjryhmyjhvvqrtyn8k1xl0nka
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/21/Mundua/Falta
10
682660
9968506
9900586
2024-11-14T01:13:35Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968506
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (21) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Francesco Bartolozzi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ethan Coen (Q13595531)|Ethan Coen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jason Derulo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Frédéric Beigbeder]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Samantha Power]]
}}
{{wikidata list end}}
223o93kle8i4e3cqgu5i9k5f04uf7ne
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/24/Mundua/Falta
10
682663
9968310
9941760
2024-11-13T19:55:02Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968310
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (24) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Marshall]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Antoine-Louis Barye]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jiří Kolář]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Raoul Bott]]
}}
{{wikidata list end}}
myubhv5u21emir3ufiaobn11v2qrm4s
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/25/Mundua/Falta
10
682664
9968576
9909099
2024-11-14T06:03:19Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968576
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (25) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Donald Glover]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Matthäus Merian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shel Silverstein]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[T.I.]]
}}
{{wikidata list end}}
2078igqhkrjm4s5lzm77iih1e3c248s
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/6/3/Mundua/Falta
10
682672
9968080
9950063
2024-11-13T16:44:44Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968080
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (3) && month(?date) = (6))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marion Zimmer Bradley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Suzi Quatro]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Curtis Mayfield]]
}}
{{wikidata list end}}
mc0uhad18s9jetlljoqybrb3o6l1k6f
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/6/4/Mundua/Falta
10
682673
9968171
9945716
2024-11-13T18:11:33Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968171
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (4) && month(?date) = (6))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gaspard Dughet]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Russell Brand]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Keith David]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean-Antoine Chaptal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Bauer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Apollon Maykov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Garnet Wolseley, 1st Viscount Wolseley]]
}}
{{wikidata list end}}
6ihssoqwjpsfdvadgds52bvmmwb6zs3
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/6/6/Mundua/Falta
10
682675
9968163
9814703
2024-11-13T18:07:37Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968163
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (6) && month(?date) = (6))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jason Isaacs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aleksandr Lyapunov]]
}}
{{wikidata list end}}
2nnco3hyzvigotstgv5rv8p5h91ywcm
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/6/13/Mundua/Falta
10
682682
9968323
9789871
2024-11-13T20:16:42Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968323
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (13) && month(?date) = (6))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Connor]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[DJ Snake]]
}}
{{wikidata list end}}
ikvqducl5cwpi1eiwb5wsti2ycuryr6
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/6/22/Mundua/Falta
10
682691
9967645
9945547
2024-11-13T13:00:14Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967645
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (22) && month(?date) = (6))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stephen Chow]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Theodor Leschetizky]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dianne Feinstein]]
}}
{{wikidata list end}}
ecvu3qihcwx47ee0a2ucydsbmzteo8q
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/6/24/Mundua/Falta
10
682693
9968321
9945934
2024-11-13T20:01:36Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968321
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (24) && month(?date) = (6))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gustav von Schmoller]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ernst Heinrich Weber]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Robert Dudley, 1st Earl of Leicester]]
}}
{{wikidata list end}}
tenk7ct8928v1i1v5ra4idjsljs6266
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/6/26/Mundua/Falta
10
682695
9968519
9926837
2024-11-14T02:11:43Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968519
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (26) && month(?date) = (6))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gennady Zyuganov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bernard Berenson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[George Morland]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Peter Sloterdijk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Martin Andersen Nexø]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adolf Bastian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Samir Nasri]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maurice Wilkes]]
}}
{{wikidata list end}}
c5tnq5daicvt61kpu3ky3nrsi7hl79l
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/4/2/Mundua/Falta
10
682701
9968290
9933997
2024-11-13T19:25:35Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968290
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (2) && month(?date) = (4))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sirindhorn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ajay Devgn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marietta Shaginyan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Clark Gregg]]
}}
{{wikidata list end}}
rbo24nam4khfzrym4fj5bjrr967x9l7
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/4/7/Mundua/Falta
10
682706
9968516
9918451
2024-11-14T01:57:21Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968516
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (7) && month(?date) = (4))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Franck Ribéry]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gustav Landauer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Valentina Matvienko]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charles Burney]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michel Adanson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Candace Cameron Bure]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jacques Loeb]]
}}
{{wikidata list end}}
cj5zlnlmj5mbe0z58wtaqvyxzpu4bls
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/4/11/Mundua/Falta
10
682710
9967881
9945672
2024-11-13T15:26:09Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967881
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (11) && month(?date) = (4))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tricia Helfer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charles Evans Hughes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joss Stone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vincent Gallo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Edward Everett]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Wilmot, 2nd Earl of Rochester]]
}}
{{wikidata list end}}
8xi7kpmh7sqbzq6duuw3dvyf4bcc8n8
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/4/22/Mundua/Falta
10
682721
9967873
9433793
2024-11-13T15:21:46Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967873
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (22) && month(?date) = (4))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Glen Campbell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giorgio Agamben]]
}}
{{wikidata list end}}
l91dpkwmmx4p94bv2rf7eqaz0u5vq26
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/4/29/Mundua/Falta
10
682728
9968374
9620818
2024-11-13T21:16:44Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968374
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (29) && month(?date) = (4))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jerry Seinfeld]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Egon Erwin Kisch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rod McKuen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Megan Boone]]
}}
{{wikidata list end}}
riiqs729xun26f81yyiwb3dk1x707vn
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/2/14/Mundua/Falta
10
682743
9967518
9945467
2024-11-13T12:12:57Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967518
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (14) && month(?date) = (2))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Edmond About]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Edinson Cavani]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexander Kluge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Renée Fleming]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jack Benny]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Freddie Highmore]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Wilkins]]
}}
{{wikidata list end}}
6c5f1fqxdvcfx9s37s9j3qiw12559ze
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/2/15/Mundua/Falta
10
682744
9967912
9945675
2024-11-13T15:40:09Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967912
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (15) && month(?date) = (2))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emil Kraepelin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adam Pijnacker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jaromír Jágr]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Li Hung-chang]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harold Arlen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michael Praetorius]]
}}
{{wikidata list end}}
rlxu0v6r2j1wbtebozmixgkaszlasxp
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/2/25/Mundua/Falta
10
682754
9968522
9934248
2024-11-14T02:22:43Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968522
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (25) && month(?date) = (2))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daniel Buren]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Isabelle Fuhrman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rashida Jones]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giambattista Basile]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Park Ji-Sung]]
}}
{{wikidata list end}}
i7nb5v1eeke9bm0ampkdyy8oogxydta
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/1/28/EH
10
682786
9968269
9664866
2024-11-13T19:12:09Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968269
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (28) && month(?date) = (1))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2617839|Q2617839]]
| p18 = [[Fitxategi:Luis de Pablo.jpg|center|60px]]
| label = [[Luis de Pablo]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2724693|Q2724693]]
| p18 = [[Fitxategi:Elftalfoto Athletic de Bilbao (archief), Bestanddeelnr 929-1073 (rojo I).jpg|center|60px]]
| label = [[Txetxu Rojo|Jose Francisco Rojo]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3750989|Q3750989]]
| p18 = [[Fitxategi:Zalba Bidegain, Pablo-2212.jpg|center|60px]]
| label = [[Pablo Zalba]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q1747808|Q1747808]]
| p18 = [[Fitxategi:Elftalfoto Athletic de Bilbao (archief), Bestanddeelnr 929-1073 (Churruca).jpg|center|60px]]
| label = [[Iñaki Txurruka]]
}}
{{wikidata list end}}
19ry7ykazd17upviqty3fmal0dyha9x
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/1/30/EH
10
682788
9967834
9186870
2024-11-13T14:56:28Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967834
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (30) && month(?date) = (1))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q37506695|Q37506695]]
| label = [[Unai Nuñez|Unai Nuñez Gestoso]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q4888662|Q4888662]]
| label = [[José Lázaro]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3079819|Q3079819]]
| label = [[José Félix Lekerika]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q20492086|Q20492086]]
| label = [[Urtzi Iriondo]]
}}
{{wikidata list end}}
j5mg1c7je50qj826xp488wfgfj8gylu
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/3/21/EH
10
682809
9968436
9815152
2024-11-13T23:14:10Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968436
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (21) && month(?date) = (3))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q931537|Q931537]]
| p18 = [[Fitxategi:Mons. Iceta (30279525424).jpg|center|60px]]
| label = [[Mario Iceta]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q6169054|Q6169054]]
| label = [[Xabi Iruretagoiena]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q12262696|Q12262696]]
| p18 = [[Fitxategi:1928-03-14, La Voz, Luis Olariaga, Sancha (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Luis Olariaga Puiana]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q965526|Q965526]]
| p18 = [[Fitxategi:'Viceroy Manuel Guirior' (18th cent.) by Joaquín Gutiérrez - Museo de Antioquia - Medellín - Colombia 2024.jpg|center|60px]]
| label = [[Manuel Girior|Manuel Guírior]]
}}
{{wikidata list end}}
jz9y8kaa0u5gic7lxj0u4vjs7dhh94r
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/5/8/EH
10
682827
9968177
9254915
2024-11-13T18:18:31Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968177
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (8) && month(?date) = (5))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2967644|Q2967644]]
| label = [[Chumy Chúmez]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2756677|Q2756677]]
| p18 = [[Fitxategi:Manuel Anatol 1932.jpg|center|60px]]
| label = [[Manuel Anatol]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q12266422|Q12266422]]
| p18 = [[Fitxategi:Munoadibujando.jpg|center|60px]]
| label = [[Rafael Munoa]]
}}
{{wikidata list end}}
tjwzcaki3irizbdktwxscd5esuic3zo
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/5/12/EH
10
682831
9967751
9787296
2024-11-13T14:05:07Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967751
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (12) && month(?date) = (5))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q11929178|Q11929178]]
| label = [[Jose Milikua]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3047414|Q3047414]]
| label = [[Ramón González Arrieta]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3324678|Q3324678]]
| label = [[Juan Mari Mujika]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q5004833|Q5004833]]
| label = [[Barbara Malda]]
}}
{{wikidata list end}}
o0ry8zd89uyf3gilhgo8e2y1tpg6iz7
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/5/16/EH
10
682835
9968052
9933868
2024-11-13T16:36:18Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968052
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (16) && month(?date) = (5))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q524561|Q524561]]
| p18 = [[Fitxategi:Margaret Fountaine02a.jpg|center|60px]]
| label = [[Margaret Fountaine]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q1655925|Q1655925]]
| p18 = [[Fitxategi:Ibon Aranberri a l'expo Volum.jpg|center|60px]]
| label = [[Ibon Aranberri]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3169265|Q3169265]]
| p18 = [[Fitxategi:Jean-Pierre Duvoisin (1810-1891).jpg|center|60px]]
| label = [[Joan Piarres Duvoisin|Jean Duvoisin]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q38681459|Q38681459]]
| p18 = [[Fitxategi:G.C. 30.jpg|center|60px]]
| label = [[Gaizka Campos]]
}}
{{wikidata list end}}
gbjq3ze8yri14m5nvktumxkwa109igd
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/5/27/EH
10
682846
9967842
9918029
2024-11-13T15:00:22Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967842
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (27) && month(?date) = (5))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q255666|Q255666]]
| p18 = [[Fitxategi:Rosa Díez en un homenaje a Oswaldo Payá y Harold Cepero.jpg|center|60px]]
| label = [[Rosa Díez]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q925722|Q925722]]
| label = [[Manfred Sommer]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2398633|Q2398633]]
| label = [[Eduardo Estibariz]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q12260733|Q12260733]]
| p18 = [[Fitxategi:Jose Ramon Etxebarria ingeniaria 2010ean.jpg|center|60px]]
| label = [[Jose Ramon Etxebarria|Jose Ramon Etxebarria Bilbao]]
}}
{{wikidata list end}}
bqeh732fsnjwfwfws2o8airmtlo6s51
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/5/29/EH
10
682848
9967808
9941367
2024-11-13T14:46:38Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967808
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (29) && month(?date) = (5))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3751652|Q3751652]]
| label = [[Fernando Buesa]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q5802668|Q5802668]]
| p18 = [[Fitxategi:Denis Itxaso 2024.jpg|center|60px]]
| label = [[Denis Itxaso]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q111423514|Q111423514]]
| p18 = [[Fitxategi:Echaniz P. - 2024 Canoe Slalom WC Prague (481).jpg|center|60px]]
| label = [[Pau Etxaniz]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3290453|Q3290453]]
| p18 = [[Fitxategi:Marga d'Andurain.jpg|center|60px]]
| label = [[Marga Andurain]]
}}
{{wikidata list end}}
l3gnc9i1x1rj3shmgba4utrn53n92f9
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/7/6/EH
10
682856
9967883
9789698
2024-11-13T15:26:43Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967883
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (6) && month(?date) = (7))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q547356|Q547356]]
| p18 = [[Fitxategi:Arnaldo Otegi 2016 (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Arnaldo Otegi]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3132672|Q3132672]]
| p18 = [[Fitxategi:Henry Caro-Delvaille par Nadar.jpg|center|60px]]
| label = [[Henry Caro-Delvaille]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q966640|Q966640]]
| p18 = [[Fitxategi:Lermaarzobisporojas lou24.jpg|center|60px]]
| label = [[Cristóbal Rojas Sandoval]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q12267336|Q12267336]]
| p18 = [[Fitxategi:(Sergio Sayas) Populares de Madrid - 52642104830 (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Sergio Sayas]]
}}
{{wikidata list end}}
091xbjlhx6ycgrs20donfrnm7hfxo20
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/7/19/EH
10
682869
9968184
8953891
2024-11-13T18:21:41Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968184
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (19) && month(?date) = (7))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2713064|Q2713064]]
| label = [[Igor Martinez]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q12260956|Q12260956]]
| p18 = [[Fitxategi:Zengotita-Bengoa.jpg|center|60px]]
| label = [[Juan Bizente Zengotita-Bengoa]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q16320495|Q16320495]]
| p18 = [[Fitxategi:NikoMindegia.jpg|center|60px]]
| label = [[Niko Mindegia]]
}}
{{wikidata list end}}
ra9ui4odqhp04oh55c35p1tnvsg3hx4
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/8/19/EH
10
682900
9968606
9852893
2024-11-14T07:01:55Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968606
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (19) && month(?date) = (8))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q17612521|Q17612521]]
| label = [[Kenan Kodro]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q358684|Q358684]]
| p18 = [[Fitxategi:Carlos Gurpegui 2014.jpg|center|60px]]
| label = [[Carlos Gurpegi]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q459738|Q459738]]
| label = [[Miguel Flaño]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q435047|Q435047]]
| p18 = [[Fitxategi:Iban Mayo en el Giro de Italia 2007.JPG|center|60px]]
| label = [[Iban Mayo]]
}}
{{wikidata list end}}
ho4fwcxzan72h61ibxljnl397ijmwdb
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/8/20/EH
10
682901
9968561
9950804
2024-11-14T05:09:39Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968561
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (20) && month(?date) = (8))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2457804|Q2457804]]
| p18 = [[Fitxategi:Koldo Mitxelena-2.jpg|center|60px]]
| label = [[Koldo Mitxelena]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q27506759|Q27506759]]
| p18 = [[Fitxategi:20201118 EVA G SAENZ DE URTURI-055 2.jpg|center|60px]]
| label = [[Eva Garcia Saenz de Urturi]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q37761435|Q37761435]]
| p18 = [[Fitxategi:Itsaso Arana at 2024 Cannes Film Festival for The Other Way Around (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Itsaso Arana]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2409223|Q2409223]]
| p18 = [[Fitxategi:Joaquin Larregla.png|center|60px]]
| label = [[Joaquin Larregla]]
}}
{{wikidata list end}}
29ig7mgj2zblbskynjlm5icgeh9oz25
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/8/31/EH
10
682912
9968387
9903412
2024-11-13T21:50:27Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968387
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (31) && month(?date) = (8))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q131117|Q131117]]
| p18 = [[Fitxategi:Maria Montessori (portrait).jpg|center|60px]]
| label = [[Maria Montessori]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q950984|Q950984]]
| label = [[Justo Ruiz]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3354695|Q3354695]]
| label = [[Silverio Izagirre]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q12260873|Q12260873]]
| label = [[José Ramón Castro Alaba]]
}}
{{wikidata list end}}
0hg81u7hede6sf59xvp21ezhw6p1g5p
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/10/29/EH
10
682941
9968046
9864953
2024-11-13T16:34:11Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968046
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (29) && month(?date) = (10))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q28222851|Q28222851]]
| p18 = [[Fitxategi:Mariasun Quiñones.jpg|center|60px]]
| label = [[Mariasun Quiñones]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3183206|Q3183206]]
| label = [[Jon Kortazar]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q85522440|Q85522440]]
| p18 = [[Fitxategi:PLozanoB2013.jpg|center|60px]]
| label = [[Pedro Lozano Bartolozzi]]
}}
{{wikidata list end}}
eq0ot0vq260ok3nskdl8mtt7d6k3i0k
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/11/6/EH
10
682949
9967749
8954129
2024-11-13T14:04:28Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967749
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (6) && month(?date) = (11))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2946867|Q2946867]]
| p18 = [[Fitxategi:Enrique Urbizu.jpg|center|60px]]
| label = [[Enrique Urbizu]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3392163|Q3392163]]
| p18 = [[Fitxategi:Aritz López Garai, Celta de Vigo 2009.jpg|center|60px]]
| label = [[Aritz López Garai]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q58416763|Q58416763]]
| label = [[José Luis de la Cuesta]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2606653|Q2606653]]
| label = [[Félix Sarriugarte]]
}}
{{wikidata list end}}
a671p356r3wpbgfiid7emx4aj1wvbo6
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/11/7/EH
10
682950
9968426
9668880
2024-11-13T22:43:33Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968426
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (7) && month(?date) = (11))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2275675|Q2275675]]
| label = [[Ignacio Eizagirre]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q71458412|Q71458412]]
| p18 = [[Fitxategi:2022-08-17 European Championships 2022 – Road Cycling Men's Time Trial by Sandro Halank–015.jpg|center|60px]]
| label = [[Oier Lazkano]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3742973|Q3742973]]
| label = [[Fernando Tirapu]]
}}
{{wikidata list end}}
fkyddcpnlc41fyl8b8n0pd9z4s8ajyw
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/11/27/EH
10
682970
9968514
9882114
2024-11-14T01:46:21Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968514
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (27) && month(?date) = (11))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q1353252|Q1353252]]
| p18 = [[Fitxategi:Portal Michel-domicil dortmund (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Michel Portal]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q1335031|Q1335031]]
| p18 = [[Fitxategi:Premios Goya 2018 - Unax Ugalde.jpg|center|60px]]
| label = [[Unax Ugalde]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q64735295|Q64735295]]
| label = [[Aimar Oroz]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3316026|Q3316026]]
| p18 = [[Fitxategi:Miren Azkarate.jpg|center|60px]]
| label = [[Miren Azkarate]]
}}
{{wikidata list end}}
8nv6qzxwpdk77fprsnwn49w60xcbbfx
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/12/EH
10
682985
9968582
9950896
2024-11-14T06:13:00Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968582
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (12) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q22004701|Q22004701]]
| label = [[Gorka Gurutzeta]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q271754|Q271754]]
| label = [[Cristina Torrens]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q7820464|Q7820464]]
| p18 = [[Fitxategi:Tomas Garbizuren eskultura.jpg|center|60px]]
| label = [[Tomas Garbizu|Tomás Garbizu]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3737006|Q3737006]]
| label = [[Rafael Anson]]
}}
{{wikidata list end}}
em1p3ufs8l46fnwfj0oooweh29tep1u
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/15/EH
10
682988
9968119
9950107
2024-11-13T17:14:54Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968119
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (15) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2258793|Q2258793]]
| p18 = [[Fitxategi:General Ramón Blanco y Erenas.jpg|center|60px]]
| label = [[Ramón Blanco]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q443597|Q443597]]
| p18 = [[Fitxategi:Tiko.jpg|center|60px]]
| label = [[Tiko (futbolaria)|Roberto Martínez]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q659448|Q659448]]
| p18 = [[Fitxategi:Athletic 1931 (Muguerza).jpg|center|60px]]
| label = [[Jose Mugerza]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3753394|Q3753394]]
| p18 = [[Fitxategi:(Antonio María Oriol) Llegada de vagónes del 'Talgo' al puerto de Pasaia (26 de 29) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Antonio María Oriol]]
}}
{{wikidata list end}}
oisdcyefzr5zdo6zxubsiefos7q4e5u
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/25/EH
10
682998
9967515
8540035
2024-11-13T12:12:33Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967515
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (25) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q44726|Q44726]]
| p18 = [[Fitxategi:Roger Etchegaray 2012.jpg|center|60px]]
| label = [[Roger Etxegarai|Roger Etchegaray]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q978147|Q978147]]
| p18 = [[Fitxategi:Jesús Guridi 1915.png|center|60px]]
| label = [[Jesus Guridi]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q727388|Q727388]]
| p18 = [[Fitxategi:Javier López Vallejo.jpg|center|60px]]
| label = [[Javier López Vallejo]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q24524789|Q24524789]]
| p18 = [[Fitxategi:Ione Belarra.jpg|center|60px]]
| label = [[Ione Belarra]]
}}
{{wikidata list end}}
gbzcyw4kn8r4r2rktws3yxdnhux5gmd
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/6/9/EH
10
683012
9967807
9899213
2024-11-13T14:46:14Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967807
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (9) && month(?date) = (6))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q853282|Q853282]]
| p18 = [[Fitxategi:La reina Blanca II de Navarra (Museo del Prado).jpg|center|60px]]
| label = [[Zuria II.a Nafarroakoa]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3316030|Q3316030]]
| p18 = [[Fitxategi:Lourdes Oñederra 2013.jpg|center|60px]]
| label = [[Lourdes Oñederra]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2750183|Q2750183]]
| label = [[Louis-Armand de Lom d'Arce]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q61746657|Q61746657]]
| label = [[Alex Sola]]
}}
{{wikidata list end}}
rjdil8lfvb3wj7z9bqupwh8yzbbqpi6
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/6/12/EH
10
683015
9967886
9814554
2024-11-13T15:27:51Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967886
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (12) && month(?date) = (6))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q978159|Q978159]]
| p18 = [[Fitxategi:Juan Arza, Estadio, 1952-08-16 (483) (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Juan Arza]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q973847|Q973847]]
| label = [[Juan Ruiz Antxia]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q11921762|Q11921762]]
| p18 = [[Fitxategi:Felipe Juaristi (Teresa Santos) 1.jpg|center|60px]]
| label = [[Felipe Juaristi]]
}}
{{wikidata list end}}
30q39jj5fnbz3gw95tebdlaoiuqhs3s
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/4/20/EH
10
683053
9968244
9182993
2024-11-13T18:53:42Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968244
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (20) && month(?date) = (4))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q1350622|Q1350622]]
| p18 = [[Fitxategi:FerminMuguruza.jpg|center|60px]]
| label = [[Fermin Muguruza]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q939357|Q939357]]
| p18 = [[Fitxategi:Serafín Zubiri 04.jpg|center|60px]]
| label = [[Serafín Zubiri]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q8197226|Q8197226]]
| label = [[Ambrosio Huitzi]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q536258|Q536258]]
| p18 = [[Fitxategi:Inaki Isasi (Tour de France - stage 7).jpg|center|60px]]
| label = [[Iñaki Isasi]]
}}
{{wikidata list end}}
297ku4l0ovb8j59uxe4lvjjwfdtebc3
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/4/27/EH
10
683060
9968508
9488646
2024-11-14T01:15:23Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968508
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (27) && month(?date) = (4))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q459445|Q459445]]
| p18 = [[Fitxategi:Tour de Romandie 2011 - Prologue - Jonathan Castroviejo (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Jonathan Castroviejo]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2409704|Q2409704]]
| p18 = [[Fitxategi:BarkeroLevante.jpg|center|60px]]
| label = [[Jose Javier Barkero]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q1747795|Q1747795]]
| p18 = [[Fitxategi:Aguirre (Athletic).jpg|center|60px]]
| label = [[Koldo Agirre]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3461305|Q3461305]]
| p18 = [[Fitxategi:Safy nebbou deauville.jpg|center|60px]]
| label = [[Safy Nebbou]]
}}
{{wikidata list end}}
qqykh9t308d5xw90tu38li3b1wzaw46
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/2/9/EH
10
683072
9967817
9791654
2024-11-13T14:49:26Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967817
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (9) && month(?date) = (2))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2606572|Q2606572]]
| p18 = [[Fitxategi:Arruabarrena mikel.jpg|center|60px]]
| label = [[Mikel Arruabarrena]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q631017|Q631017]]
| p18 = [[Fitxategi:Manuel Lekuona (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Manuel Lekuona]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q11704550|Q11704550]]
| p18 = [[Fitxategi:Visita de diferentes autoridades a San Sebastián, entre ellas se encuentran Tomás Garicano Goñi y Avelino Elorriaga Zabala (10 de 10) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Tomás Garicano]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q50378991|Q50378991]]
| p18 = [[Fitxategi:Conference “The judicial determination of the sentence. The principle of proportionality as a guarantee”.jpg|center|60px]]
| label = [[Norberto de la Mata]]
}}
{{wikidata list end}}
bm11hqieqzfyw18ya8aekdw3bfbb637
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/2/21/EH
10
683084
9967761
9949726
2024-11-13T14:15:09Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967761
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (21) && month(?date) = (2))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q316692|Q316692]]
| p18 = [[Fitxategi:Ivan Campo.jpg|center|60px]]
| label = [[Iván Campo]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q468803|Q468803]]
| p18 = [[Fitxategi:(Cristina Garmendia) Campus Party 2010 Dia2 (4523460120) (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Cristina Garmendia]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q9013789|Q9013789]]
| label = [[José Daniel Lacalle]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q18197674|Q18197674]]
| label = [[Lubize]]
}}
{{wikidata list end}}
bc8z0iy19ylmbs8u5r9l9ve7rljq3qa
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/4/17/Mundua
10
683138
9968154
9941633
2024-11-13T18:04:57Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968154
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (17) && month(?date) = (4))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q8462|Q8462]]
| p18 = [[Fitxategi:Timur hunting. Zafarnama of Sharaf al-Din ‘Ali, Yazdi. Shiraz, AH 839, 1436 CE.jpg|center|60px]]
| label = [[Tamerlan]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q182804|Q182804]]
| p18 = [[Fitxategi:Karen Blixen cropped from larger original.jpg|center|60px]]
| label = [[Karen Blixen]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q19810|Q19810]]
| p18 = [[Fitxategi:UNAIDS International Goodwill Ambassador Victoria Beckham Addresses the Ending AIDS by 2030 Event, September 2014 (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Victoria Beckham]]
}}
{{wikidata list end}}
nbn2lpw0v3prpblujhm03wdzr87q8pe
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/4/28/Mundua
10
683149
9968446
9905046
2024-11-13T23:44:01Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968446
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (28) && month(?date) = (4))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q1316|Q1316]]
| p18 = [[Fitxategi:Saddam Hussein at trial, July 2004.JPEG|center|60px]]
| label = [[Saddam Hussein]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q39666|Q39666]]
| p18 = [[Fitxategi:Goyas 2024 - Penélope Cruz-2 (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Penélope Cruz]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q11815|Q11815]]
| p18 = [[Fitxategi:James Monroe 02.jpg|center|60px]]
| label = [[James Monroe]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q44077|Q44077]]
| p18 = [[Fitxategi:Jessica Marie Alba, TechCrunch Disrupt NY 2016 - Day 3 (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Jessica Alba]]
}}
{{wikidata list end}}
je3zni5ssws7hhx6q5v1a1ernnobr33
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/6/4/Mundua
10
683155
9968261
9945759
2024-11-13T19:05:42Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968261
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (4) && month(?date) = (6))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q13909|Q13909]]
| p18 = [[Fitxategi:Angelina Jolie-643531 (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Angelina Jolie]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q72984|Q72984]]
| p18 = [[Fitxategi:Bing Crosby Paramount Pictures.jpg|center|60px]]
| label = [[Bing Crosby]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q155979|Q155979]]
| p18 = [[Fitxategi:Alexey Navalny (cropped) 2.jpg|center|60px]]
| label = [[Aleksei Navalni]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q127318|Q127318]]
| p18 = [[Fitxategi:Allan Ramsay (1713-84) - George III (1738-1820) - RCIN 405307 - Royal Collection.jpg|center|60px]]
| label = [[Jurgi III.a Erresuma Batukoa]]
}}
{{wikidata list end}}
h0qtdqwr9b0p9sea5dkjbs2ni5n6zqm
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/21/Mundua
10
683202
9968585
9950903
2024-11-14T06:16:55Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968585
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (21) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q42511|Q42511]]
| p18 = [[Fitxategi:H.G. Wells by Beresford.jpg|center|60px]]
| label = [[Herbert George Wells]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q39829|Q39829]]
| p18 = [[Fitxategi:Stephen King, Comicon.jpg|center|60px]]
| label = [[Stephen King|Q39829]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q1276|Q1276]]
| p18 = [[Fitxategi:Leonard Cohen, 1988 01.jpg|center|60px]]
| label = [[Leonard Cohen]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q132345|Q132345]]
| p18 = [[Fitxategi:Shinzō Abe 20120501.jpg|center|60px]]
| label = [[Shinzō Abe]]
}}
{{wikidata list end}}
ijme7wiu2pmxr61jb5adqe6ou2sc4ti
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/24/Mundua
10
683205
9968369
9926388
2024-11-13T21:09:39Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968369
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (24) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q93354|Q93354]]
| p18 = [[Fitxategi:F. Scott Fitzgerald (1929 photo portrait by Nickolas Muray) Cropped.jpg|center|60px]]
| label = [[F. Scott Fitzgerald|Francis Scott Fitzgerald]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q38823|Q38823]]
| p18 = [[Fitxategi:Portrait of Ruhollah Khomeini.jpg|center|60px]]
| label = [[Ruhola Khomeini]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q212801|Q212801]]
| p18 = [[Fitxategi:Arundhati Roy W.jpg|center|60px]]
| label = [[Arundhati Roy]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q309903|Q309903]]
| p18 = [[Fitxategi:Horace Walpole.jpg|center|60px]]
| label = [[Horace Walpole]]
}}
{{wikidata list end}}
ge2gq14gplgq718o6b5hwwtiy4ndr1s
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/9/30/Mundua
10
683211
9967880
9930187
2024-11-13T15:25:58Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967880
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (30) && month(?date) = (9))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q40946|Q40946]]
| p18 = [[Fitxategi:Daniel Defoe Kneller Style.jpg|center|60px]]
| label = [[Daniel Defoe]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q43347|Q43347]]
| p18 = [[Fitxategi:Mevlana-celaleddin-i-rumi-1.jpg|center|60px]]
| label = [[Rumi]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q81819|Q81819]]
| p18 = [[Fitxategi:Monica Bellucci-63654.jpg|center|60px]]
| label = [[Monica Bellucci]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q18391|Q18391]]
| p18 = [[Fitxategi:Elie Wiesel 2012 Shankbone.JPG|center|60px]]
| label = [[Elie Wiesel]]
}}
{{wikidata list end}}
g5fz0if1wc4j42tchigfj0a4y4akm29
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/11/1/Mundua
10
683212
9968529
9946757
2024-11-14T02:57:30Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968529
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (1) && month(?date) = (11))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q5547|Q5547]]
| p18 = [[Fitxategi:Antonio Canova Selfportrait 1792.jpg|center|60px]]
| label = [[Antonio Canova]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q188646|Q188646]]
| p18 = [[Fitxategi:Busto de Lucano, Cordoba.JPG|center|60px]]
| label = [[Lukano (poeta)|Lukano]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q333323|Q333323]]
| p18 = [[Fitxategi:Ajaccio Da Cortona Autoportrait.JPG|center|60px]]
| label = [[Pietro da Cortona]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q47059|Q47059]]
| p18 = [[Fitxategi:Rai Aishwarya.jpg|center|60px]]
| label = [[Aishwarya Rai]]
}}
{{wikidata list end}}
p7546vuzebt606wedey01jq4rxg9nj7
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/11/12/Mundua
10
683223
9968547
9855431
2024-11-14T03:19:45Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968547
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (12) && month(?date) = (11))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q30755|Q30755]]
| p18 = [[Fitxategi:Auguste Rodin fotografato da Nadar nel 1891.jpg|center|60px]]
| label = [[Auguste Rodin]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q36301|Q36301]]
| p18 = [[Fitxategi:Anne Hathaway at The Apprentice in NYC 03 (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Anne Hathaway]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q8573|Q8573]]
| p18 = [[Fitxategi:孙中山肖像.jpg|center|60px]]
| label = [[Sun Yat-sen]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3925|Q3925]]
| p18 = [[Fitxategi:Grace Kelly30419.jpg|center|60px]]
| label = [[Grace Kelly]]
}}
{{wikidata list end}}
rk3c78pxmciwd09gl360w3mnscs3rv6
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/11/22/Mundua
10
683233
9968203
9930372
2024-11-13T18:28:42Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968203
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (22) && month(?date) = (11))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q2042|Q2042]]
| p18 = [[Fitxategi:General Charles de Gaulle in 1945.jpg|center|60px]]
| label = [[Charles de Gaulle]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q34436|Q34436]]
| p18 = [[Fitxategi:Scarlett Johansson by Gage Skidmore 2 (cropped) (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Scarlett Johansson]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q47484|Q47484]]
| p18 = [[Fitxategi:Gide 1920 cropped.jpg|center|60px]]
| label = [[André Gide]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q131333|Q131333]]
| p18 = [[Fitxategi:George Eliot, por François D'Albert Durade.jpg|center|60px]]
| label = [[George Eliot]]
}}
{{wikidata list end}}
ar85g2244dpxjyp6rkjl7r6d2qsr0on
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/11/23/Mundua
10
683234
9968183
9950179
2024-11-13T18:21:27Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968183
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (23) && month(?date) = (11))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q4235|Q4235]]
| p18 = [[Fitxategi:Miley Cyrus Primavera19 -226 (48986293772) (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Miley Cyrus]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q12312|Q12312]]
| p18 = [[Fitxategi:Franklin Pierce.jpg|center|60px]]
| label = [[Franklin Pierce]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q153469|Q153469]]
| p18 = [[Fitxategi:Krzysztof Penderecki 20080706.jpg|center|60px]]
| label = [[Krzysztof Penderecki]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q212801|Q212801]]
| p18 = [[Fitxategi:Arundhati Roy W.jpg|center|60px]]
| label = [[Arundhati Roy]]
}}
{{wikidata list end}}
e1y1mtgddlh8a79vrnqd4hcqav1wpst
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/8/13/Mundua
10
683285
9968417
9296929
2024-11-13T22:32:04Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968417
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (13) && month(?date) = (8))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q7374|Q7374]]
| p18 = [[Fitxategi:Hitchcock, Alfred 02.jpg|center|60px]]
| label = [[Alfred Hitchcock]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q11256|Q11256]]
| p18 = [[Fitxategi:Fidel Castro 1950s.jpg|center|60px]]
| label = [[Fidel Castro]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q168040|Q168040]]
| p18 = [[Fitxategi:Amélie Nothomb 02828 G.Garitan.jpg|center|60px]]
| label = [[Amélie Nothomb]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q75886|Q75886]]
| p18 = [[Fitxategi:Karl Liebknecht.jpg|center|60px]]
| label = [[Karl Liebknecht]]
}}
{{wikidata list end}}
5lvd72dwr57jw388ho3oc1a1z8rlmk3
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/8/21/Mundua
10
683293
9967519
9933602
2024-11-13T12:13:09Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967519
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (21) && month(?date) = (8))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q1189|Q1189]]
| p18 = [[Fitxategi:Usain Bolt Rio 100m final 2016k.jpg|center|60px]]
| label = [[Usain Bolt]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q217160|Q217160]]
| p18 = [[Fitxategi:KennyRogers.jpg|center|60px]]
| label = [[Kenny Rogers]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q347139|Q347139]]
| p18 = [[Fitxategi:Jean-Baptiste Greuze - Self-Portrait.jpg|center|60px]]
| label = [[Jean-Baptiste Greuze]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q130822|Q130822]]
| p18 = [[Fitxategi:William IV in 1833 by Shee cropped.jpg|center|60px]]
| label = [[Gilen IV.a Erresuma Batukoa]]
}}
{{wikidata list end}}
o9pvk7zmgp3g957tn2kj8mvkcfnb0jn
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/8/31/Mundua
10
683303
9967532
9945489
2024-11-13T12:17:31Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967532
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (31) && month(?date) = (8))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q183713|Q183713]]
| p18 = [[Fitxategi:Théophile Gautier 1857.JPG|center|60px]]
| label = [[Théophile Gautier]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q60024|Q60024]]
| p18 = [[Fitxategi:Hermann von Helmholtz.jpg|center|60px]]
| label = [[Hermann von Helmholtz]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q150747|Q150747]]
| p18 = [[Fitxategi:Jacob Merkelbach, Afb 010164033120.jpg|center|60px]]
| label = [[Gilemina I.a Herbehereetakoa]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q233984|Q233984]]
| p18 = [[Fitxategi:蔡英文官方元首肖像照.png|center|60px]]
| label = [[Tsai Ing-wen]]
}}
{{wikidata list end}}
e6m10m7p949y7x2jdd3zdd1al7q7jc3
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/5/10/Mundua
10
683347
9967639
9620405
2024-11-13T12:58:42Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967639
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (10) && month(?date) = (5))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q100937|Q100937]]
| p18 = [[Fitxategi:Astaire, Fred - Never Get Rich.jpg|center|60px]]
| label = [[Fred Astaire]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q834621|Q834621]]
| p18 = [[Fitxategi:Bono singing in Indianapolis on Joshua Tree Tour 2017 9-10-17.jpg|center|60px]]
| label = [[Bono (abeslaria)]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q189869|Q189869]]
| p18 = [[Fitxategi:Photo of Benito Pérez Galdós.jpg|center|60px]]
| label = [[Benito Pérez Galdós]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q157451|Q157451]]
| p18 = [[Fitxategi:Heydar Aliyev (crop).jpg|center|60px]]
| label = [[Heydar Aliev]]
}}
{{wikidata list end}}
suafsuvwv24tazymeiu8iew2bfxz4ou
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/5/14/Mundua
10
683351
9968431
9787613
2024-11-13T22:47:55Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968431
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (14) && month(?date) = (5))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q5809|Q5809]]
| p18 = [[Fitxategi:Che Guevara - Guerrillero Heroico by Alberto Korda.jpg|center|60px]]
| label = [[Che Guevara]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q80966|Q80966]]
| p18 = [[Fitxategi:Cate Blanchett-63298 (cropped 2).jpg|center|60px]]
| label = [[Cate Blanchett]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q38222|Q38222]]
| p18 = [[Fitxategi:George Lucas cropped 2009.jpg|center|60px]]
| label = [[George Lucas]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q192720|Q192720]]
| p18 = [[Fitxategi:Thomas Gainsborough by Thomas Gainsborough.jpg|center|60px]]
| label = [[Thomas Gainsborough]]
}}
{{wikidata list end}}
cytlgnliosl4qjkupvbpp1sld3oupwy
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/5/23/Mundua
10
683361
9968433
9900451
2024-11-13T22:51:23Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968433
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (23) && month(?date) = (5))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q1043|Q1043]]
| p18 = [[Fitxategi:Carl von Linné.jpg|center|60px]]
| label = [[Lineo]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q7071|Q7071]]
| p18 = [[Fitxategi:李白.png|center|60px]]
| label = [[Li Po]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q7013|Q7013]]
| p18 = [[Fitxategi:MJK 67923 Lena Meyer-Landrut (Berlinale 2020) (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Lena Meyer-Landrut]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q93137|Q93137]]
| p18 = [[Fitxategi:Lagerkvist.jpg|center|60px]]
| label = [[Pär Lagerkvist|Par Lagerkvist]]
}}
{{wikidata list end}}
6e7x1ytixia6d80qvzido5wncgy1rcm
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/3/1/Mundua
10
683369
9967830
9933797
2024-11-13T14:55:34Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967830
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (1) && month(?date) = (3))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q1268|Q1268]]
| p18 = [[Fitxategi:Frederic Chopin photo.jpeg|center|60px]]
| label = [[Frédéric Chopin]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q34086|Q34086]]
| p18 = [[Fitxategi:Justin Bieber in 2015.jpg|center|60px]]
| label = [[Justin Bieber]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q214959|Q214959]]
| p18 = [[Fitxategi:Harry Belafonte 2011 Shankbone.JPG|center|60px]]
| label = [[Harry Belafonte]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q154260|Q154260]]
| p18 = [[Fitxategi:Oskar Kokoschka (1963) by Erling Mandelmann - 3.jpg|center|60px]]
| label = [[Oskar Kokoschka]]
}}
{{wikidata list end}}
d5d562lxd5sx0qrc6560tcxl8lvz3za
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/3/10/Mundua
10
683377
9968364
9903405
2024-11-13T21:04:44Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968364
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (10) && month(?date) = (3))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q41568|Q41568]]
| p18 = [[Fitxategi:Montaigne-Dumonstier.jpg|center|60px]]
| label = [[Michel de Montaigne]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q1317|Q1317]]
| p18 = [[Fitxategi:Osama bin Laden portrait.jpg|center|60px]]
| label = [[Osama bin Laden]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q62975|Q62975]]
| p18 = [[Fitxategi:Sharon Stone (33374127422) (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Sharon Stone]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q7833|Q7833]]
| p18 = [[Fitxategi:Boris Vian.jpg|center|60px]]
| label = [[Boris Vian]]
}}
{{wikidata list end}}
rc36tuqkk1ak6nq39b2m3h133vglk54
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/3/24/Mundua
10
683391
9968098
9945700
2024-11-13T17:01:16Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968098
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (24) && month(?date) = (3))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q168728|Q168728]]
| p18 = [[Fitxategi:Robert Frost NYWTS.jpg|center|60px]]
| label = [[Robert Frost]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q765|Q765]]
| p18 = [[Fitxategi:Dario Fo, Italian playwright.jpg|center|60px]]
| label = [[Dario Fo]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q182589|Q182589]]
| p18 = [[Fitxategi:William Morris age 53.jpg|center|60px]]
| label = [[William Morris]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q103835|Q103835]]
| p18 = [[Fitxategi:Debye100.jpg|center|60px]]
| label = [[Peter Debye|Petrus Josephus Wilhelmus Debye]]
}}
{{wikidata list end}}
adz9f9doyyp3qpx63m7azxa0cl5gflw
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/3/27/Mundua
10
683394
9968281
9941728
2024-11-13T19:18:21Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968281
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (27) && month(?date) = (3))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3772|Q3772]]
| p18 = [[Fitxategi:Quentin Tarantino by Gage Skidmore.jpg|center|60px]]
| label = [[Quentin Tarantino]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q41076|Q41076]]
| p18 = [[Fitxategi:Mariah Carey Library of Congress 2023 2 (cropped)02.jpg|center|60px]]
| label = [[Mariah Carey]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q35149|Q35149]]
| p18 = [[Fitxategi:Roentgen2.jpg|center|60px]]
| label = [[Wilhelm Conrad Roentgen]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q41508|Q41508]]
| p18 = [[Fitxategi:Hugo Erfurth - Portrait Ludwig Mies van der Rohe, 1934.jpg|center|60px]]
| label = [[Ludwig Mies van der Rohe]]
}}
{{wikidata list end}}
9v9hioulb0obsiu4stha9cxc54y5v1z
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/1/13/Mundua
10
683411
9968523
9934250
2024-11-14T02:31:01Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968523
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (13) && month(?date) = (1))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q315996|Q315996]]
| p18 = [[Fitxategi:Terborch Goyenuv portret.jpg|center|60px]]
| label = [[Jan van Goyen]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q151759|Q151759]]
| p18 = [[Fitxategi:Schinkel1.jpg|center|60px]]
| label = [[Karl Friedrich Schinkel]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q44467|Q44467]]
| p18 = [[Fitxategi:UNICEF Youth for Recovery - Orlando Bloom - 045A4280 (52782827426) (cropped) (cropped) (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Orlando Bloom]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q160141|Q160141]]
| p18 = [[Fitxategi:1918, Soutine, Self Portrait.jpg|center|60px]]
| label = [[Chaïm Soutine]]
}}
{{wikidata list end}}
16hes6zq79ne003zpn2lak8fyi7j91u
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/1/24/Mundua
10
683422
9968370
9293412
2024-11-13T21:09:53Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968370
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (24) && month(?date) = (1))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q121507|Q121507]]
| p18 = [[Fitxategi:AliciaKeys2013.jpg|center|60px]]
| label = [[Alicia Keys]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q33550|Q33550]]
| p18 = [[Fitxategi:Friedrich Zweite Alt.jpg|center|60px]]
| label = [[Frederiko II.a Handia]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q150471|Q150471]]
| p18 = [[Fitxategi:E. T. A. Hoffmann, autorretrato.jpg|center|60px]]
| label = [[Ernst Hoffmann]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q70326|Q70326]]
| p18 = [[Fitxategi:D'après Jean-Marc Nattier, Portrait de Pierre-Augustin Caron de Beaumarchais (Bibliothèque-musée de la Comédie-Française) -001.jpg|center|60px]]
| label = [[Pierre Augustin Caron de Beaumarchais]]
}}
{{wikidata list end}}
jivomfzdhbeut3j5xpuzfu4z5qrczu9
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/1/25/Mundua
10
683423
9967529
9814287
2024-11-13T12:16:09Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967529
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (25) && month(?date) = (1))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q40909|Q40909]]
| p18 = [[Fitxategi:Virginia Woolf 1927.jpg|center|60px]]
| label = [[Virginia Woolf]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q40599|Q40599]]
| p18 = [[Fitxategi:Édouard Manet, en buste, de face - Nadar.jpg|center|60px]]
| label = [[Édouard Manet]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q3874799|Q3874799]]
| p18 = [[Fitxategi:Volodymyr Zelenskyy in 2022.jpg|center|60px]]
| label = [[Volodymyr Zelensky]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q121507|Q121507]]
| p18 = [[Fitxategi:AliciaKeys2013.jpg|center|60px]]
| label = [[Alicia Keys]]
}}
{{wikidata list end}}
8t9e6s75odqqfiriz74x45cpulmznbk
Txantiloi:Jaiotza garrantzitsuenak/1/30/Mundua
10
683428
9968124
9791707
2024-11-13T17:19:21Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968124
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (30) && month(?date) = (1))
?item p:P569/psv:P569 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P570 ?dod. BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)}
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Jaiotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q8007|Q8007]]
| p18 = [[Fitxategi:FDR 1944 Color Portrait.jpg|center|60px]]
| label = [[Franklin Delano Roosevelt]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q144622|Q144622]]
| p18 = [[Fitxategi:Phil Collins - Royal Albert Hall - Wednesday 7th June 2017 PhilCollinsRAH070617-3 (35215802836) (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Phil Collins]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q191045|Q191045]]
| p18 = [[Fitxategi:Felipe VI in 2023.jpg|center|60px]]
| label = [[Felipe VI.a Espainiakoa]]
}}
{{Wikidata list/Jaiotzak
| item = [[:d:Q57464|Q57464]]
| p18 = [[Fitxategi:King Abdullah II (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Abdullah II.a Jordaniakoa]]
}}
{{wikidata list end}}
iglls481mf0bbgc017vu8b5pqqxi34c
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/10/2/Mundua/Falta
10
683431
9968447
9941933
2024-11-13T23:45:42Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968447
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (2) && month(?date) = (10))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Samuel Adams]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giya Kancheli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vasily Shukshin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Marin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[William Ellery Channing]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marek Edelman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Brian Friel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Johann Caspar Bluntschli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Heinz G. Konsalik]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Oskar Lange]]
}}
{{wikidata list end}}
ai0r0jdnexsvm6vemrxxjie0ksej2ar
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/10/5/Mundua/Falta
10
683434
9967642
9949601
2024-11-13T12:59:10Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967642
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (5) && month(?date) = (10))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Israel Gelfand]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Solomon Lefschetz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexei Khomyakov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yury Lyubimov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexander Afanasyev]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bartholomeus Breenbergh]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rodney Dangerfield]]
}}
{{wikidata list end}}
hkyk0krkkyhd2vat0v2yafbjiquecp2
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/10/14/Mundua/Falta
10
683443
9968459
9946562
2024-11-13T23:59:42Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968459
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (14) && month(?date) = (10))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emil Gilels]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Abram Ioffe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nizam al-Mulk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wilhelmine of Prussia, Margravine of Brandenburg-Bayreuth]]
}}
{{wikidata list end}}
aepct7kw53z4wdfmevke5xt1x0vv6h2
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/10/21/Mundua/Falta
10
683450
9968511
9946703
2024-11-14T01:30:25Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968511
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (21) && month(?date) = (10))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wacław Sierpiński]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natalie Zemon Davis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elliott Smith]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[André Antoine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Johann Caspar Bluntschli]]
}}
{{wikidata list end}}
3obuyj7np0j2u6ufja9jqw3kk2va03a
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/10/24/Mundua/Falta
10
683453
9968421
9946273
2024-11-13T22:37:56Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968421
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (24) && month(?date) = (10))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daniel Webster]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[G. E. Moore]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jacques Paul Migne]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paul Émile Appell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Prince Carl, Duke of Västergötland]]
}}
{{wikidata list end}}
89eefwk861a11bor01nia3i8luu386x
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/10/29/Mundua/Falta
10
683458
9968361
9946007
2024-11-13T21:03:53Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968361
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (29) && month(?date) = (10))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Georges Gurdjieff]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Henry George]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[George Morland]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Félix Bracquemond]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dirck Volckertszoon Coornhert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Woody Herman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bonifazio Veronese]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charles Alexandre de Calonne]]
}}
{{wikidata list end}}
er43z3ogf9rhh5pxp612wscl3f32l9m
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/10/30/Mundua/Falta
10
683459
9968227
9852481
2024-11-13T18:51:10Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968227
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (30) && month(?date) = (10))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joseph Campbell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Clifford Geertz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joan Mitchell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Steve Allen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charles Maturin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hieronymus Cock]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ferdinando Galiani]]
}}
{{wikidata list end}}
q7o9fm5gtgzmbq6nmjibnyme864ed80
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/8/18/Mundua/Falta
10
683478
9968388
9941815
2024-11-13T21:50:28Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968388
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (18) && month(?date) = (8))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Richard Avenarius]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Constant von Wurzbach]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Erwin Schulhoff]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ernst Nolte]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wanli Emperor]]
}}
{{wikidata list end}}
kjspsm59m4peih8pk13qa9v5kaqfx71
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/8/26/Mundua/Falta
10
683486
9968527
9942009
2024-11-14T02:49:55Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968527
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (26) && month(?date) = (8))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Irving Stone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna German]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lotte Lehmann]]
}}
{{wikidata list end}}
ds5mot2uinmxyc86ftlfutddf0rk5n9
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/8/29/Mundua/Falta
10
683489
9968555
9950759
2024-11-14T04:59:41Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968555
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (29) && month(?date) = (8))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Brigham Young]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Félix Guattari]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joseph Bédier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sayyid Qutb]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charles Paul de Kock]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kazi Nazrul Islam]]
}}
{{wikidata list end}}
lbtx9d1opfii4g6sa86mtdb1z6zf0ih
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/8/30/Mundua/Falta
10
683490
9967479
9945409
2024-11-13T11:59:53Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967479
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (30) && month(?date) = (8))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joseph Kobzon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Donald Davidson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ad Reinhardt]]
}}
{{wikidata list end}}
9vfp5jjd8tkvtw5uqs903t53l4jhrww
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/7/8/Mundua/Falta
10
683499
9968581
9942052
2024-11-14T06:11:45Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968581
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (8) && month(?date) = (7))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexander Grin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mori Ōgai]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Havelock Ellis]]
}}
{{wikidata list end}}
4crvx16l5ibuhfhbt9tsu5og8vtz6y9
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/7/9/Mundua/Falta
10
683500
9967748
9945650
2024-11-13T14:03:37Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967748
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (9) && month(?date) = (7))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mori Ōgai]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paul Broca]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Earl Warren]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margaret Beaufort]]
}}
{{wikidata list end}}
1182lyjacq3pqq1nlhog3gm03sfh92t
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/7/22/Mundua/Falta
10
683514
9968385
9934033
2024-11-13T21:46:59Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968385
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (22) && month(?date) = (7))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Xavier Bichat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mikhail Zoshchenko]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mortimer Wheeler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Detlev von Liliencron]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lajos Kassák]]
}}
{{wikidata list end}}
gon0qq2t7jjc0ugn8rymjgelvd5d9mz
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/7/24/Mundua/Falta
10
683516
9968204
9918164
2024-11-13T18:29:01Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968204
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (24) && month(?date) = (7))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joris Hoefnagel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Regis Philbin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Afro Basaldella]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marc Augé]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adolf Hoffmeister]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Archduke Rudolf of Austria]]
}}
{{wikidata list end}}
argwqp9lol2it19xq16rvfzw78bxlsq
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/7/30/Mundua/Falta
10
683523
9967632
9941274
2024-11-13T12:54:50Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967632
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (30) && month(?date) = (7))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jan Both]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nichelle Nichols]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[James Blish]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harun Farocki]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Francesco Trevisani]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Herman Cain]]
}}
{{wikidata list end}}
0knbwz886kt6frh9tl9ousk8rflnyx0
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/5/1/Mundua/Falta
10
683525
9968571
9950856
2024-11-14T05:46:11Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968571
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (1) && month(?date) = (5))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gordon Lightfoot]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Niccolò Tommaseo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ludwig Büchner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jacques Delille]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Henri-Marie Ducrotay de Blainville]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Princess Margaret of Connaught]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gabriel Lamé]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[André Gill]]
}}
{{wikidata list end}}
e3jkavvoe5wzxorsl1drfo04268j9s2
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/5/10/Mundua/Falta
10
683534
9968041
9941561
2024-11-13T16:32:53Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968041
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (10) && month(?date) = (5))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shel Silverstein]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lucebert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexander Zinoviev]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vasily Sokolovsky]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Archduke John of Austria]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claude Vignon]]
}}
{{wikidata list end}}
i7iicoe31sb3o2aonc3oply8e1s7z2b
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/5/17/Mundua/Falta
10
683543
9967878
9941418
2024-11-13T15:24:38Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967878
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (17) && month(?date) = (5))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Béla Balázs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jacques-Louis Lions]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Samuel Clarke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Otto Wille Kuusinen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[David Octavius Hill]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dirck Hals]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Heinrich Martin Weber]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Richard Pipes]]
}}
{{wikidata list end}}
sa354eryqsbzk2j4jh8jrory2w7jgia
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/5/24/Mundua/Falta
10
683552
9968550
9946798
2024-11-14T03:47:30Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968550
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (24) && month(?date) = (5))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[William Lloyd Garrison]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Henry Ossawa Tanner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Oleg Yefremov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charlotte Mary Yonge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Victor Herbert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Robert Cecil, 1st Earl of Salisbury]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Georg Waitz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aleksander Brückner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aleksei Stxusev]]
}}
{{wikidata list end}}
mmcpad77yo4kubwgxxcqtmxfrfycxuc
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/5/25/Mundua/Falta
10
683553
9968564
9942031
2024-11-14T05:15:17Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968564
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (25) && month(?date) = (5))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gaspard Dughet]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[George Floyd]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Henry Ossawa Tanner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vasily Klyuchevsky]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Édouard René Lefèbvre de Laboulaye]]
}}
{{wikidata list end}}
gp14qkd2xfv3l2eoolfnetrs3sowg1i
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/1/2/Mundua/Falta
10
683592
9968504
9946684
2024-11-14T01:10:11Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968504
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (2) && month(?date) = (1))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Johann Kaspar Lavater]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Baldessari]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karl Goldmark]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Roman Dmowski]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Friedrich Adler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Erroll Garner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hortense Haudebourt-Lescot]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Renato Rascel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Dunstaple]]
}}
{{wikidata list end}}
cuk8m15p456zedinx1gj02fs9yg5ss6
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/1/3/Mundua/Falta
10
683593
9968530
9950506
2024-11-14T03:04:17Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968530
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (3) && month(?date) = (1))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Felix Dahn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sergei Sobolev]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Milton Avery]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexander Gretchaninov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alois Hitler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jiří Wolker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yuan Mei]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[George Monck, 1st Duke of Albemarle]]
}}
{{wikidata list end}}
7kcjpiwiuopjyo3ip9zhikksjjewni5
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/1/13/Mundua/Falta
10
683604
9968277
9911951
2024-11-13T19:17:24Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968277
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (13) && month(?date) = (1))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean Delumeau]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sibilla Aleramo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giulio Clovio]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean Louis Armand de Quatrefages de Bréau]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean-Jacques Beineix]]
}}
{{wikidata list end}}
swf7ug2ch9sfjze5h7mn903qtmjhbtb
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/1/16/Mundua/Falta
10
683607
9967892
9945674
2024-11-13T15:29:22Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967892
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (16) && month(?date) = (1))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Edmond About]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hugo Münsterberg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jekaterina Daxkova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jules Barbier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aleksei Kuropatkin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mikhail Prishvin]]
}}
{{wikidata list end}}
r434aw3eoebpznx8sbaoe4w6x35gbhj
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/1/30/Mundua/Falta
10
683621
9968061
9926233
2024-11-13T16:38:56Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968061
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (30) && month(?date) = (1))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carl Djerassi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Auguste Herbin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Clements Markham]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jörn Donner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chita Rivera]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Viktor Glushkov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Orville Wright]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mark Salling]]
}}
{{wikidata list end}}
5e1sobca2zweithhrnsj3lddsvy4yma
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/2/Mundua/Falta
10
683625
9968340
9945958
2024-11-13T20:27:15Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968340
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (2) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stradanus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daniel Seghers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pierre Grimal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexander Menshikov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leo Baeck]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dimitri Mitropoulos]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gigi Proietti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eva Cassidy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Han Suyin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yuri Temirkanov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[François Perrier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hal Roach]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Théodore Aubanel]]
}}
{{wikidata list end}}
ko81xywj94vd0i5eouoc3jfco9omc5r
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/6/Mundua/Falta
10
683629
9968931
9960337
2024-11-14T11:55:04Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968931
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (6) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Henry Fairfield Osborn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Princess Charlotte Augusta of Wales]]
}}
{{wikidata list end}}
gmqebqxuizxb0d4beajvyhxqq93ux53
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/7/Mundua/Falta
10
683630
9968166
9922314
2024-11-13T18:09:40Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968166
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (7) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Li Hung-chang]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bahadur Shah Zafar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jonathan Sacks]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Philippe de Commines]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Andrey Tikhonov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean-Jacques Servan-Schreiber]]
}}
{{wikidata list end}}
mv46c63oqh6kzzn6eryybdwb8rqtp8e
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/9/Mundua/Falta
10
683632
9968252
9825980
2024-11-13T18:59:00Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968252
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (9) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Henry Cabot Lodge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ram Narayan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Toyen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hryhorii Skovoroda]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ernst Fuchs]]
}}
{{wikidata list end}}
3ll1mc3xf0xlnfi2ambhqdfm2hqpucr
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/15/Mundua/Falta
10
683638
9968399
9934042
2024-11-13T21:59:48Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968399
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (15) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Teodoro Estudita]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ivan Sechenov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daisaku Ikeda]]
}}
{{wikidata list end}}
c014apukuucxowc3cuhhybpvaf5bowq
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/21/Mundua/Falta
10
683644
9968371
9946025
2024-11-13T21:10:11Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968371
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (21) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hermann Sudermann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean-Baptiste Henri Lacordaire]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne McCaffrey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Frank Martin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tao Yuanming]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Friedrich Albert Lange]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charles Francis Adams, Sr.]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bruno Rossi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thomas Fairfax, 3rd Lord Fairfax of Cameron]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Abu al-Faraj al-Isfahani]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leopold Godowsky]]
}}
{{wikidata list end}}
98gjgalqfyew0yz4bx952qoogfexkeu
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/22/Mundua/Falta
10
683645
9967876
9949881
2024-11-13T15:23:12Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967876
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (22) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{wikidata list end}}
sggqarzh734hsa05eub680jcm2z5g2v
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/26/Mundua/Falta
10
683649
9968557
9927092
2024-11-14T05:02:41Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968557
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (26) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mykhailo Hrushevskyi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Siegfried Kracauer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sergei Gerasimov (Q277356)|Sergei Gerasimov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tommy Dorsey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Albert Ketèlbey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eliška Krásnohorská]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rachel Roberts]]
}}
{{wikidata list end}}
qw75lr3v82e8tt2dsgqi2o8szf61si5
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/3/Mundua/Falta
10
683656
9967803
9941365
2024-11-13T14:44:12Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967803
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (3) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Benjamin Henry Latrobe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Edward Coke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michel Adanson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thomas Bradwardine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hinrich Lichtenstein]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christoph von Schmid]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claudius Salmasius]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Viktor Nekrasov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[William Rehnquist]]
}}
{{wikidata list end}}
7arkv8k7am8ods1o2b9fk68nj22yku2
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/5/Mundua/Falta
10
683658
9968253
9941713
2024-11-13T18:59:30Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968253
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (5) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fritz Leiber]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[D. de Quelus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Henry Fairfield Osborn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carlo M. Cipolla]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leonid Sedov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ferdinand Raimund]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kir Bulychev]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Richard Walther Darré]]
}}
{{wikidata list end}}
98ohgd02ov4v99p21m7qrz8wkcalv6o
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/7/Mundua/Falta
10
683660
9968512
9934187
2024-11-14T01:31:04Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968512
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (7) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Edward Grey, 1st Viscount Grey of Fallodon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Greenleaf Whittier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Sloan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[James Thomson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Morris Louis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Juan Caramuel y Lobkowitz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yoshiko Yamaguchi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Benjamin Zephaniah]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joseph Keller]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paul Meyer]]
}}
{{wikidata list end}}
9gaw2nu3nkv8cw9ezi0pzylgh7ois7r
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/12/Mundua/Falta
10
683665
9968562
9909061
2024-11-14T05:10:12Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968562
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (12) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jacob Cats]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Otto Sander]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Roger Whittaker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[René Grousset]]
}}
{{wikidata list end}}
mp14lq47y5h9xxh3z22hxna5l5gjp7x
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/14/Mundua/Falta
10
683667
9968503
9941985
2024-11-14T01:09:19Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968503
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (14) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{wikidata list end}}
ei19yc4j3q8nzbfv44622d5l1j85xf6
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/19/Mundua/Falta
10
683672
9968307
9945929
2024-11-13T19:54:07Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968307
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (19) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean-Pierre Claris de Florian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jan Miense Molenaer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ármin Vámbéry]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rudolf Rocker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean-Antoine de Baïf]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Masaoka Shiki]]
}}
{{wikidata list end}}
b447u7b516wjjduajbx2r75b96ujiid
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/20/Mundua/Falta
10
683673
9968155
9945710
2024-11-13T18:05:13Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968155
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (20) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Heinrich Hoffmann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pierre Méchain]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fiorello H. La Guardia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wilhelm Wattenbach]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[August Leskien]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ernest Nagel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sergey Bodrov, Jr.]]
}}
{{wikidata list end}}
2be2jbs4od6ik7goi0zvqcknt9xuek8
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/24/Mundua/Falta
10
683677
9968389
9900265
2024-11-13T21:50:55Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968389
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (24) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mahidol Adulyadej, Prince Father]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Robert van Gulik]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ismail Gaspıralı]]
}}
{{wikidata list end}}
0rihorlx9jv946hf9dbxbg50xhtjdzk
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/27/Mundua/Falta
10
683680
9968384
9941812
2024-11-13T21:46:46Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968384
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (27) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bai Juyi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Heinrich Bullinger]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jaswant Singh]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pol Bury]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sergei Prokudin-Gorskii]]
}}
{{wikidata list end}}
kl7n7lzv6b60dsmmby4jik5gg1qpeh4
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/6/5/Mundua/Falta
10
683688
9968165
9852426
2024-11-13T18:08:11Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968165
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (5) && month(?date) = (6))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karl Robert Eduard von Hartmann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eleanor Farjeon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mel Tormé]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dieter Roth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Roman Ingarden]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Johann Kuhnau]]
}}
{{wikidata list end}}
pvvkxkfkid2qlcyq2cl4jh5oc4ua0e5
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/6/6/Mundua/Falta
10
683689
9968033
9818409
2024-11-13T16:26:18Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968033
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (6) && month(?date) = (6))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Patrick Henry]]
}}
{{wikidata list end}}
luw1ioni82qgfl52quv9fncjgytpb8z
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/6/19/Mundua/Falta
10
683702
9968257
9852499
2024-11-13T19:01:19Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968257
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (19) && month(?date) = (6))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Matthäus Merian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anton Yelchin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vladimir Obruchev]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claes Janszoon Visscher II]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ali Shariati]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jules Janin]]
}}
{{wikidata list end}}
82k2wbam1zjr4nt9blmlj2z9b32mzin
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/6/23/Mundua/Falta
10
683706
9968169
9941645
2024-11-13T18:11:14Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968169
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (23) && month(?date) = (6))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zarah Leander]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vasil Bykaŭ]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[James Mill]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Johann Jakob Scheuchzer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giovanni Botero]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christiane Desroches Noblecourt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charles Oman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[George Back]]
}}
{{wikidata list end}}
ndlyos2vm6l90fl3opmbsvh2lg7jfju
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/6/24/Mundua/Falta
10
683707
9967764
9852229
2024-11-13T14:15:54Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967764
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (24) && month(?date) = (6))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nicolas-Claude Fabri de Peiresc]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joachim Raff]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hibari Misora]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Christina, Duchess of Teschen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[István Örkény]]
}}
{{wikidata list end}}
5n13q74sq7aznb4mttoyttxje4q3muf
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/6/26/Mundua/Falta
10
683709
9967674
9941297
2024-11-13T13:17:20Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967674
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (26) && month(?date) = (6))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Max Stirner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ferdinand Cohn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Strom Thurmond]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karl Philipp Moritz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ralph Cudworth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Edward Sabine]]
}}
{{wikidata list end}}
nl3rekwrxwzj0tu95vvdd6zs9caa10f
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/4/1/Mundua/Falta
10
683714
9967609
9933670
2024-11-13T12:44:44Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967609
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (1) && month(?date) = (4))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yevgeny Yevtushenko]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leslie Cheung]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Roger Williams]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agnia Barto]]
}}
{{wikidata list end}}
rxuvr52lna9cx9988cx1q2n7nqx2i1w
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/4/18/Mundua/Falta
10
683733
9967730
9941335
2024-11-13T13:51:02Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967730
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (18) && month(?date) = (4))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hermann Nitsch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Roger Williams]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gian-Carlo Rota]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Ambrose Fleming]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Franz Hanfstaengl]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Friedrich von Bodenstedt]]
}}
{{wikidata list end}}
cv8v2uze8u068uhv65bp82wpfw4vh10
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/4/20/Mundua/Falta
10
683735
9967628
9814315
2024-11-13T12:52:11Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967628
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (20) && month(?date) = (4))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carl Loewe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[August Sander]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gersonides]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jerzy Andrzejewski]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexandre-François Desportes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chyna]]
}}
{{wikidata list end}}
7dh9y43qnj2xn4wnqgfvombv7878qrn
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/2/2/Mundua/Falta
10
683778
9967775
9087164
2024-11-13T14:25:21Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967775
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (2) && month(?date) = (2))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daniil Kharms]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Konstantinos Carathéodory]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adolf Bastian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Henry Suso]]
}}
{{wikidata list end}}
guqwze8339mnd688ajjsi09k2xewxpm
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/2/5/Mundua/Falta
10
683781
9968287
9941735
2024-11-13T19:22:23Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968287
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (5) && month(?date) = (2))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 30
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hans Jonas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Robert A. Dahl]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[William Morris Davis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Philipp Jakob Spener]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Herbert Samuel, 1st Viscount Samuel]]
}}
{{wikidata list end}}
iud0mt3tyhyba2bdy9rwey4c4kxtl68
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/10/27/EH
10
683832
9968314
9934011
2024-11-13T19:57:34Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968314
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (27) && month(?date) = (10))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3815233|Q3815233]]
| p18 = [[Fitxategi:Mateo Muxika.jpg|center|60px]]
| label = [[Mateo Muxika]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q43235608|Q43235608]]
| label = [[Luis Maria Lojendio|Luis María de Lojendio]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q18744943|Q18744943]]
| label = [[Paul Rambié]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q2934920|Q2934920]]
| label = [[Camille Dussarthou]]
}}
{{wikidata list end}}
nwb9h5zqvwn6596fqxd3zey9ql4ozxb
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/8/5/EH
10
683841
9968554
9922920
2024-11-14T04:57:52Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968554
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (5) && month(?date) = (8))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q910362|Q910362]]
| p18 = [[Fitxategi:Ernest Fourneau, vers 1930.jpg|center|60px]]
| label = [[Ernest Fourneau]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3754511|Q3754511]]
| p18 = [[Fitxategi:Juan David García Bacca.jpg|center|60px]]
| label = [[Juan David García Bacca]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q16942006|Q16942006]]
| p18 = [[Fitxategi:Angel Martínez Baigorri.JPG|center|60px]]
| label = [[Angel Martínez Baigorri]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q9011663|Q9011663]]
| label = [[Jesus Olasagasti]]
}}
{{wikidata list end}}
npa1zu3ak8q0wir5x7o9kbxyntgv9es
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/8/6/EH
10
683842
9968515
9451258
2024-11-14T01:48:25Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968515
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (6) && month(?date) = (8))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3818028|Q3818028]]
| p18 = [[Fitxategi:José María Lacarra.png|center|60px]]
| label = [[José María Lakarra|Jose Maria Lakarra]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3325041|Q3325041]]
| label = [[Mikel Azurmendi]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q27835015|Q27835015]]
| p18 = [[Fitxategi:Pierre Accoce-Capar.jpg|center|60px]]
| label = [[Pierre Accoce]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q1676120|Q1676120]]
| p18 = [[Fitxategi:Izaskun Zubizarreta 2011.jpg|center|60px]]
| label = [[Izaskun Zubizarreta Gerendiain]]
}}
{{wikidata list end}}
1p7z0d6fsqq2h86603arho5wq24n7cv
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/8/20/EH
10
683856
9967725
9949698
2024-11-13T13:49:03Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967725
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (20) && month(?date) = (8))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3754270|Q3754270]]
| p18 = [[Fitxategi:Juan Manuel Besnes e Irigoyen.jpg|center|60px]]
| label = [[Juan Manuel Besnes|Juan Manuel Besnes Irigoien]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q8962397|Q8962397]]
| label = [[Frantzisko Ignazio Lardizabal|Francisco Ignacio Lardizabal]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3753016|Q3753016]]
| p18 = [[Fitxategi:Heraclio Alfaro Fournier.png|center|60px]]
| label = [[Heraclio Alfaro]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q8777444|Q8777444]]
| p18 = [[Fitxategi:Errose Bustinza.jpg|center|60px]]
| label = [[Errose Bustintza]]
}}
{{wikidata list end}}
qql6w4vkro2jea30uk65886y0n473er
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/7/5/EH
10
683872
9968272
9950238
2024-11-13T19:14:19Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968272
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (5) && month(?date) = (7))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q1366875|Q1366875]]
| p18 = [[Fitxategi:Paulino Uzkudun.jpg|center|60px]]
| label = [[Paulino Uzkudun]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q16617197|Q16617197]]
| label = [[Paulino Garagorri]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q23613275|Q23613275]]
| label = [[Diego Ahedo (artzapezpikua)|Diego Ahedo]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q5882893|Q5882893]]
| label = [[Gonzalo Txillida]]
}}
{{wikidata list end}}
lle6v6lof0fa78ijqzmfwfohp3jub8r
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/7/21/EH
10
683888
9967650
9658168
2024-11-13T13:05:44Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967650
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (21) && month(?date) = (7))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q828603|Q828603]]
| p18 = [[Fitxategi:Bertrand Pelletier.jpg|center|60px]]
| label = [[Bertrand Pelletier]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q4890200|Q4890200]]
| p18 = [[Fitxategi:Bilintx.jpg|center|60px]]
| label = [[Bilintx]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q9013789|Q9013789]]
| label = [[José Daniel Lacalle]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q9014287|Q9014287]]
| p18 = [[Fitxategi:Urtain.jpg|center|60px]]
| label = [[Urtain]]
}}
{{wikidata list end}}
bb1aeyeplhxmno0z0tmqw3h9wibu536
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/5/6/EH
10
683904
9968422
9934055
2024-11-13T22:38:31Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968422
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (6) && month(?date) = (5))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q131117|Q131117]]
| p18 = [[Fitxategi:Maria Montessori (portrait).jpg|center|60px]]
| label = [[Maria Montessori]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q4890142|Q4890142]]
| label = [[Frantzisko Jabier Landaburu]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q2017262|Q2017262]]
| label = [[Jesús Galdeano]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q11940728|Q11940728]]
| p18 = [[Fitxategi:Pedro mari otaño.jpg|center|60px]]
| label = [[Pello Mari Otaño|Pedro Mari Otaño]]
}}
{{wikidata list end}}
sza1xe0jvc7mcdqxkvgdytf9dwx1xn2
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/5/28/EH
10
683926
9967684
9949681
2024-11-13T13:21:26Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967684
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (28) && month(?date) = (5))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q5819702|Q5819702]]
| p18 = [[Fitxategi:Eduardo Sanz Escartín (Luis Menéndez Pidal).jpg|center|60px]]
| label = [[Eduardo Sanz Escartín]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q12260170|Q12260170]]
| p18 = [[Fitxategi:Jan deu Sabalòt.png|center|60px]]
| label = [[Jan Gaztelu-Etxegorri]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q55772720|Q55772720]]
| label = [[Victor Pierre Dubarat]]
}}
{{wikidata list end}}
tvu5ik5e1v6ucdpizvhjniw2q0l6ej1
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/3/8/EH
10
683936
9967647
9933698
2024-11-13T13:02:54Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967647
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (8) && month(?date) = (3))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3186333|Q3186333]]
| label = [[Jose Ignacio Telletxea]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q982766|Q982766]]
| p18 = [[Fitxategi:Lerchund.jpg|center|60px]]
| label = [[Jose Maria Lertxundi|Jose Lertxundi]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3754032|Q3754032]]
| label = [[Adolfo Guiard|Adolfo Guiard Larrauri]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3785257|Q3785257]]
| label = [[Hermenegildo Elices]]
}}
{{wikidata list end}}
61bv8jpbfdk81095ruoe7mcext1ngk2
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/3/15/EH
10
683943
9968400
9950347
2024-11-13T22:01:54Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968400
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (15) && month(?date) = (3))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q9015740|Q9015740]]
| label = [[Juan Manuel Arza Muñuzuri]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q2144729|Q2144729]]
| p18 = [[Fitxategi:Restaurant Lasserre 2.jpg|center|60px]]
| label = [[René Lasserre]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3168897|Q3168897]]
| label = [[Joan Filipe Bela|Jeanne-Philippe Bela]]
}}
{{wikidata list end}}
fmbjwj9t2tjmg9f0try1vb05jhj1k18
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/3/19/EH
10
683947
9968255
9825987
2024-11-13T19:00:31Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968255
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (19) && month(?date) = (3))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q403622|Q403622]]
| label = [[Sabino Barinaga Alberdi]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q579278|Q579278]]
| label = [[Jose Luis Artetxe]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q19657002|Q19657002]]
| label = [[Diego Ahedo (abadea)|Diego Ahedo]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q6068979|Q6068979]]
| p18 = [[Fitxategi:Don Pedro González de Castejón.jpg|center|60px]]
| label = [[Pedro González de Castejón]]
}}
{{wikidata list end}}
pfmj3k495poxolss1ikis35psgymtub
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/1/25/EH
10
683985
9968545
9900646
2024-11-14T03:15:02Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968545
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (25) && month(?date) = (1))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q12256722|Q12256722]]
| label = [[Eli Gallastegi|Elias Gallastegi]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q12265940|Q12265940]]
| label = [[Pierre-Nérée Dassance]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3125129|Q3125129]]
| label = [[Marcelino Bilbao]]
}}
{{wikidata list end}}
2cm0jcs21fpsg6btk4h7cvs2nlrapp4
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/1/29/EH
10
683989
9967683
9945614
2024-11-13T13:20:37Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967683
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (29) && month(?date) = (1))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q4890298|Q4890298]]
| p18 = [[Fitxategi:Aita Larramendi.jpg|center|60px]]
| label = [[Manuel Larramendi]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3577008|Q3577008]]
| p18 = [[Fitxategi:Angel Garma.jpg|center|60px]]
| label = [[Ángel Garma]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q591429|Q591429]]
| label = [[Martin Duhalde]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3186178|Q3186178]]
| label = [[Jose Arana Gorostegi]]
}}
{{wikidata list end}}
ntt1hmepff6t3gdbtriihav2b5vdxn5
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/7/EH
10
684018
9967669
8980495
2024-11-13T13:15:35Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967669
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (7) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q7121778|Q7121778]]
| p18 = [[Fitxategi:Pablo Uranga Elgetako iturrian.jpg|center|60px]]
| label = [[Pablo Uranga]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3570544|Q3570544]]
| p18 = [[Fitxategi:Xalbador.jpg|center|60px]]
| label = [[Xalbador|Fernando Aire]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q108170383|Q108170383]]
| p18 = [[Fitxategi:Anamaria5.jpg|center|60px]]
| label = [[Ana Maria Lajusticia]]
}}
{{wikidata list end}}
t1b3c2lofb21miel5hyx65e1s4odrhq
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/14/EH
10
684025
9968401
9946166
2024-11-13T22:02:22Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968401
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (14) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3149798|Q3149798]]
| p18 = [[Fitxategi:Inazio Maria Etxaide.jpg|center|60px]]
| label = [[Ignazio Maria Etxaide]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q65497794|Q65497794]]
| label = [[Manuel María Uriarte|Manuel María de Uriarte Zulueta]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q2980554|Q2980554]]
| label = [[Klementzia Richard|Marie Clémence Richard]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3808206|Q3808206]]
| label = [[Jesus Renteria]]
}}
{{wikidata list end}}
d0rrmndwitpepvskzs2yhjk6qh2wljp
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/20/EH
10
684032
9968531
9942012
2024-11-14T03:04:47Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968531
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (20) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q1339551|Q1339551]]
| label = [[Javier Pradera]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3752369|Q3752369]]
| p18 = [[Fitxategi:Santi Brouard (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Santiago Brouard]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q804900|Q804900]]
| p18 = [[Fitxategi:Balendin Enbeita statue.jpg|center|60px]]
| label = [[Balendin Enbeita]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3312838|Q3312838]]
| p18 = [[Fitxategi:Altzoko erraldoia.jpg|center|60px]]
| label = [[Migel Joakin Eleizegi]]
}}
{{wikidata list end}}
8akqgoyx2didmepd5ub992o4gka12ty
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/1/EH
10
684044
9967646
9662129
2024-11-13T13:02:20Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967646
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (1) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q1983740|Q1983740]]
| p18 = [[Fitxategi:Fray Pedro Malón de Echaide - DSC 8531.JPG|center|60px]]
| label = [[Pedro Malon Etxaide|Pedro Malon de Etxaide]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q2275675|Q2275675]]
| label = [[Ignacio Eizagirre]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3068794|Q3068794]]
| p18 = [[Fitxategi:Jean Haritxelhar 1995-04-01.png|center|60px]]
| label = [[Jean Haritxelhar]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q2595685|Q2595685]]
| p18 = [[Fitxategi:Isaac Puente.jpg|center|60px]]
| label = [[Isaac Puente]]
}}
{{wikidata list end}}
ny3rx9mn2skwq8roehiihfzw6wgm3yd
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/6/3/EH
10
684076
9967704
9796325
2024-11-13T13:33:14Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967704
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (3) && month(?date) = (6))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q267845|Q267845]]
| p18 = [[Fitxategi:Portrait de Gina Pane.jpg|center|60px]]
| label = [[Gina Pane]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q316780|Q316780]]
| p18 = [[Fitxategi:Andres de Urdaneta.jpg|center|60px]]
| label = [[Andres Urdaneta]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q634073|Q634073]]
| label = [[Florencio Gartzia Goiena]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q1353284|Q1353284]]
| label = [[Jon Idigoras]]
}}
{{wikidata list end}}
86w4t7s9jpll1xmtjse7xu5skz4fefw
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/6/25/EH
10
684098
9968053
9404140
2024-11-13T16:36:47Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968053
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (25) && month(?date) = (6))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q4891594|Q4891594]]
| p18 = [[Fitxategi:Lauaxeta 01.png|center|60px]]
| label = [[Lauaxeta|Estepan Urkiaga]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q12260588|Q12260588]]
| p18 = [[Fitxategi:JpseAntonioSistiaga 2017Durangokartela.jpg|center|60px]]
| label = [[Jose Antonio Sistiaga]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q4891360|Q4891360]]
| p18 = [[Fitxategi:Imanol Larzabal.jpg|center|60px]]
| label = [[Imanol Larzabal]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q16880190|Q16880190]]
| label = [[José Antonio Urtiaga]]
}}
{{wikidata list end}}
4s3dxgw57nzjsup7ystbzc4jt3ljbbn
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/6/30/EH
10
684103
9968597
9950934
2024-11-14T06:29:32Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968597
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (30) && month(?date) = (6))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q958389|Q958389]]
| label = [[Jose Antonio Zaldua Urdanabia|Jose Antonio Zaldua]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3754581|Q3754581]]
| p18 = [[Fitxategi:Aita Madina tokikom.png|center|60px]]
| label = [[Francisco Madina]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q1646510|Q1646510]]
| p18 = [[Fitxategi:Jose Mari Orue - Athletic Club - 1965.png|center|60px]]
| label = [[José María Orue|Jose Maria Orue]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3572522|Q3572522]]
| p18 = [[Fitxategi:Yon etxaide.jpg|center|60px]]
| label = [[Yon Etxaide|Jon Etxaide]]
}}
{{wikidata list end}}
09d3gqkgsfoeuam2stntexoowgel5g7
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/4/21/EH
10
684124
9968419
9481181
2024-11-13T22:36:08Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968419
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (21) && month(?date) = (4))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q524561|Q524561]]
| p18 = [[Fitxategi:Margaret Fountaine02a.jpg|center|60px]]
| label = [[Margaret Fountaine]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q2750183|Q2750183]]
| label = [[Louis-Armand de Lom d'Arce]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q18643823|Q18643823]]
| p18 = [[Fitxategi:Benita Asas Manterola.jpg|center|60px]]
| label = [[Benita Asas|Benita Asas Manterola]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q8199438|Q8199438]]
| label = [[Andrés de Sola]]
}}
{{wikidata list end}}
7n1tjytggbqm45qtgbwi93j1mx3ayfq
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/4/26/EH
10
684129
9968577
9428806
2024-11-14T06:07:23Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968577
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (26) && month(?date) = (4))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q2991961|Q2991961]]
| p18 = [[Fitxategi:Conchita Montenegro Argentinean Magazine AD 2.jpg|center|60px]]
| label = [[Conchita Montenegro]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q3753140|Q3753140]]
| p18 = [[Fitxategi:Horacio Prieto.jpg|center|60px]]
| label = [[Horacio Martínez]]
}}
{{wikidata list end}}
0crwy5r3al1082n7gcr6hgfrvx0eo8n
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/4/28/EH
10
684131
9968383
9950344
2024-11-13T21:44:05Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968383
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (28) && month(?date) = (4))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q704029|Q704029]]
| p18 = [[Fitxategi:FerandoSL2000.jpg|center|60px]]
| label = [[Fernando Sáenz Lacalle]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q12260950|Q12260950]]
| p18 = [[Fitxategi:Juanba Berasategi.jpg|center|60px]]
| label = [[Juan Bautista Berasategi]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q2939574|Q2939574]]
| label = [[Carmelo Morales]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q2675838|Q2675838]]
| label = [[Javier Ortiz]]
}}
{{wikidata list end}}
4fzssouogkp7bcjkx7v6zq3oma5e3c0
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/2/2/EH
10
684135
9967896
9930204
2024-11-13T15:30:38Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967896
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (2) && month(?date) = (2))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q20908934|Q20908934]]
| label = [[Carmelo Larrea]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q4890116|Q4890116]]
| label = [[Koldobika Jauregi (idazlea)|Luis Jauregi]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q12265733|Q12265733]]
| p18 = [[Fitxategi:Pello Zabala.jpg|center|60px]]
| label = [[Pello Zabala]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q2841379|Q2841379]]
| label = [[Lorenzo Prestamero]]
}}
{{wikidata list end}}
m81yrtinm76urvjlvwfvng7hicgs67d
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/2/5/EH
10
684138
9968525
9186020
2024-11-14T02:40:38Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968525
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (5) && month(?date) = (2))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q452343|Q452343]]
| p18 = [[Fitxategi:Pater Pedro Arrupe (nieuwe Jesuieten Generaal in Spanje), Bestanddeelnr 917-8326.jpg|center|60px]]
| label = [[Pedro Arrupe]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q2354768|Q2354768]]
| p18 = [[Fitxategi:Fernando Marias Amondo.jpg|center|60px]]
| label = [[Fernando Marías|Fernando Marias]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q9014967|Q9014967]]
| p18 = [[Fitxategi:José Ángel Ascunce.jpg|center|60px]]
| label = [[Jose Angel Ascunce]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q9029841|Q9029841]]
| p18 = [[Fitxategi:Loinazko San Martin estatua.jpg|center|60px]]
| label = [[Martin Loinazkoa]]
}}
{{wikidata list end}}
cgkptbk55wkm3kh1y2n8lbyz19uq2m7
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/2/16/EH
10
684149
9968241
9933971
2024-11-13T18:51:41Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968241
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (16) && month(?date) = (2))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q12263263|Q12263263]]
| p18 = [[Fitxategi:Maurice Harriet (1814-1904).jpg|center|60px]]
| label = [[Maurice Harriet]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q43325432|Q43325432]]
| label = [[Luis Salazar]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q19997616|Q19997616]]
| label = [[Abraham Carnicero]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q61070858|Q61070858]]
| p18 = [[Fitxategi:Julia Fernandez Zabaleta.jpg|center|60px]]
| label = [[Julia Fernandez]]
}}
{{wikidata list end}}
fysigg6nuhhgl2fl4xhrq7c8dvon7e9
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/4/6/Mundua
10
684197
9968583
9915439
2024-11-14T06:15:28Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968583
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (6) && month(?date) = (4))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q7314|Q7314]]
| p18 = [[Fitxategi:Igor Stravinsky LOC 32392u.jpg|center|60px]]
| label = [[Igor Stravinski]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q34981|Q34981]]
| p18 = [[Fitxategi:Isaac.Asimov01.jpg|center|60px]]
| label = [[Isaac Asimov]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q79972|Q79972]]
| p18 = [[Fitxategi:John de Critz - James VI and I, 1566 - 1625. King of Scotland 1567 - 1625. King of England and Ireland 1603 - 1625 - PG 561 - National Galleries of Scotland.jpg|center|60px]]
| label = [[Jakue I.a Ingalaterrakoa|Jakue I.a Ingalaterrakoa eta VI.a Eskoziakoa]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q200015|Q200015]]
| p18 = [[Fitxategi:Vladimir Zhirinovsky 2009 portrait.jpg|center|60px]]
| label = [[Vladimir Zhirinovski]]
}}
{{wikidata list end}}
01fy4sxp8155irgwxen332pn6hxwfbc
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/6/7/Mundua
10
684228
9968151
9451161
2024-11-13T18:03:50Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968151
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (7) && month(?date) = (6))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q7251|Q7251]]
| p18 = [[Fitxategi:Alan Turing (1912-1954) in 1936 at Princeton University.jpg|center|60px]]
| label = [[Alan Turing]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q180338|Q180338]]
| p18 = [[Fitxategi:Christopher Lee 2009.jpg|center|60px]]
| label = [[Christopher Lee]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q1413|Q1413]]
| p18 = [[Fitxategi:Nero pushkin.jpg|center|60px]]
| label = [[Neron]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q153739|Q153739]]
| p18 = [[Fitxategi:Hans Arp.JPG|center|60px]]
| label = [[Jean Arp]]
}}
{{wikidata list end}}
gy3j3ivzvadamrrupztywcrtgeilscx
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/6/23/Mundua
10
684244
9968410
9950351
2024-11-13T22:24:23Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968410
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (23) && month(?date) = (6))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q7833|Q7833]]
| p18 = [[Fitxategi:Boris Vian.jpg|center|60px]]
| label = [[Boris Vian]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q200101|Q200101]]
| p18 = [[Fitxategi:Jonas Salk candid.jpg|center|60px]]
| label = [[Jonas Salk]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q76707|Q76707]]
| p18 = [[Fitxategi:Wilhelm Eduard Weber IIa.jpg|center|60px]]
| label = [[Wilhelm Eduard Weber]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q376062|Q376062]]
| p18 = [[Fitxategi:Sigmar Polke.jpg|center|60px]]
| label = [[Sigmar Polke]]
}}
{{wikidata list end}}
hol19yjubokxc0ajziirwy2kduekbmw
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/5/Mundua
10
684256
9968599
9788052
2024-11-14T06:31:56Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968599
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (5) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q30547|Q30547]]
| p18 = [[Fitxategi:MotherTeresa 090.jpg|center|60px]]
| label = [[Ama Teresa Kalkutakoa|Teresa Kalkutakoa]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q12718|Q12718]]
| p18 = [[Fitxategi:Portrait dAuguste Comte (maison dA. Comte, Paris) (2424895050).jpg|center|60px]]
| label = [[Auguste Comte]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q43270|Q43270]]
| p18 = [[Fitxategi:Pieter Bruegel the Elder - The Painter and the Buyer, ca. 1566 - Google Art Project.jpg|center|60px]]
| label = [[Pieter Bruegel Zaharra]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q76432|Q76432]]
| p18 = [[Fitxategi:Rudolf Ludwig Karl Virchow. Photograph by J. C. Schaarwächte Wellcome V0027292.jpg|center|60px]]
| label = [[Rudolf Virchow|Rudolph Carl Virchow]]
}}
{{wikidata list end}}
phpk6eueb841xfmpilvpm4xbdahvea5
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/9/Mundua
10
684260
9967733
9951451
2024-11-13T13:53:30Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967733
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (9) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q5816|Q5816]]
| p18 = [[Fitxategi:Mao Zedong 1959 (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Mao Zedong]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q82445|Q82445]]
| p18 = [[Fitxategi:Photolautrec.jpg|center|60px]]
| label = [[Henri de Toulouse-Lautrec]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q767|Q767]]
| p18 = [[Fitxategi:Mallarmé Nadar.jpg|center|60px]]
| label = [[Stéphane Mallarmé]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q55415|Q55415]]
| p18 = [[Fitxategi:Leni Riefenstahl, 1935.jpg|center|60px]]
| label = [[Leni Riefenstahl]]
}}
{{wikidata list end}}
ilxylxvsj6nw6shjsqqigl7ht8w0vao
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/10/Mundua
10
684261
9967654
9929970
2024-11-13T13:08:07Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967654
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (10) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q101638|Q101638]]
| p18 = [[Fitxategi:Mary Wollstonecraft by John Opie (c. 1797).jpg|center|60px]]
| label = [[Mary Wollstonecraft]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q166234|Q166234]]
| p18 = [[Fitxategi:Ugo Foscolo.jpg|center|60px]]
| label = [[Ugo Foscolo]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q150782|Q150782]]
| p18 = [[Fitxategi:Isabel da Áustria 1867.jpg|center|60px]]
| label = [[Elisabet Bavariakoa (Austriako enperatriza)|Sissi]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q133846|Q133846]]
| p18 = [[Fitxategi:George Paget Thomson.jpg|center|60px]]
| label = [[George Paget Thomson]]
}}
{{wikidata list end}}
o7wchwi27xwd3zauq74bb0vhwzk2lqr
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/9/25/Mundua
10
684276
9967791
9451144
2024-11-13T14:38:15Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967791
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (25) && month(?date) = (9))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q47293|Q47293]]
| p18 = [[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-R04034, Erich Maria Remarque (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Erich Maria Remarque]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q46795|Q46795]]
| p18 = [[Fitxategi:Wangari Matthai 2001 (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Wangari Maathai]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q201538|Q201538]]
| p18 = [[Fitxategi:Edward Said and Daniel Barenboim in Sevilla, 2002 (Said).jpg|center|60px]]
| label = [[Edward Said]]
}}
{{wikidata list end}}
3oqbjezx247ifemmusogovpa5gpo3sm
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/3/Mundua
10
684284
9968167
9814724
2024-11-13T18:10:48Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968167
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (3) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q5589|Q5589]]
| p18 = [[Fitxategi:Portrait of Henri Matisse 1933 May 20.jpg|center|60px]]
| label = [[Henri Matisse]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q5683|Q5683]]
| p18 = [[Fitxategi:Portrait of Geoffrey Chaucer (4671380) (cropped) 02.jpg|center|60px]]
| label = [[Geoffrey Chaucer]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q193645|Q193645]]
| p18 = [[Fitxategi:Quincy Jones May 2014.jpg|center|60px]]
| label = [[Quincy Jones]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q440369|Q440369]]
| p18 = [[Fitxategi:Maurice Denis - photo Henri Manuel.jpg|center|60px]]
| label = [[Maurice Denis]]
}}
{{wikidata list end}}
qu58ojl3l47xyygh0c1frk1ebvt515f
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/4/Mundua
10
684285
9967882
9926145
2024-11-13T15:26:25Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967882
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (4) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q46096|Q46096]]
| p18 = [[Fitxategi:Felix Mendelssohn Bartholdy.jpg|center|60px]]
| label = [[Felix Mendelssohn]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q184226|Q184226]]
| p18 = [[Fitxategi:AVT Gilles-Deleuze 6342.webp|center|60px]]
| label = [[Gilles Deleuze]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q104919|Q104919]]
| p18 = [[Fitxategi:FauréPirou1905.jpg|center|60px]]
| label = [[Gabriel Fauré]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q172140|Q172140]]
| p18 = [[Fitxategi:MichaelCrichton 2.jpg|center|60px]]
| label = [[Michael Crichton]]
}}
{{wikidata list end}}
68131q7rwhjzie1x7op7nutu3d0giq6
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/11/Mundua
10
684292
9967812
9945660
2024-11-13T14:47:44Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967812
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (11) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q6512|Q6512]]
| p18 = [[Fitxategi:Søren Kierkegaard (1813-1855) - (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Søren Kierkegaard]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q34211|Q34211]]
| p18 = [[Fitxategi:Leader of the PLO, Yasser Arafat, 1996 Dan Hadani Archive.jpg|center|60px]]
| label = [[Jassir Arafat]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q151580|Q151580]]
| p18 = [[Fitxategi:Alexander Calder 1968.jpg|center|60px]]
| label = [[Alexander Calder]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q43954|Q43954]]
| p18 = [[Fitxategi:Pope St. Leo I the Great.jpg|center|60px]]
| label = [[Leon I.a (aita santua)|Leon I.a]]
}}
{{wikidata list end}}
8ri6iqlgjctdrwou30roa6hlzmmz4mc
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/11/27/Mundua
10
684308
9968328
9422997
2024-11-13T20:19:43Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968328
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (27) && month(?date) = (11))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q336977|Q336977]]
| p18 = [[Fitxategi:Guido Gezelle.jpg|center|60px]]
| label = [[Guido Gezelle]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q169150|Q169150]]
| p18 = [[Fitxategi:Alexandre Dumas fils.jpg|center|60px]]
| label = [[Alexandre Dumas (semea)|Alexandre Dumas]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q93157|Q93157]]
| p18 = [[Fitxategi:Eugene O'Neill 1936.jpg|center|60px]]
| label = [[Eugene O'Neill]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q7259|Q7259]]
| p18 = [[Fitxategi:Ada Byron daguerreotype by Antoine Claudet 1843 or 1850 - cropped.png|center|60px]]
| label = [[Ada Lovelace]]
}}
{{wikidata list end}}
hz5zon88gtul6p5w2md7z283zwid3vt
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/10/25/Mundua
10
684336
9968386
9292581
2024-11-13T21:46:59Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968386
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (25) && month(?date) = (10))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q171344|Q171344]]
| p18 = [[Fitxategi:The Painter and His Pug by William Hogarth.jpg|center|60px]]
| label = [[William Hogarth]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q8597|Q8597]]
| p18 = [[Fitxategi:Akbar at his court.jpg|center|60px]]
| label = [[Akbar]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q708631|Q708631]]
| p18 = [[Fitxategi:655446-artiste-pierre-soulages (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Pierre Soulages]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q33978|Q33978]]
| p18 = [[Fitxategi:Robert Delaunay portrait photograph.jpg|center|60px]]
| label = [[Robert Delaunay]]
}}
{{wikidata list end}}
7igqqss1b39sfhwfykk1i4pep51vvfq
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/10/27/Mundua
10
684338
9968609
9651711
2024-11-14T07:14:21Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968609
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (27) && month(?date) = (10))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q102851|Q102851]]
| p18 = [[Fitxategi:Boethius initial consolation philosophy.jpg|center|60px]]
| label = [[Severino Boezio]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q189080|Q189080]]
| p18 = [[Fitxategi:Lou Reed at the Hop Farm Music Festival.jpg|center|60px]]
| label = [[Lou Reed]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q56189|Q56189]]
| p18 = [[Fitxategi:Lise Meitner (1878-1968), lecturing at Catholic University, Washington, D.C., 1946.jpg|center|60px]]
| label = [[Lise Meitner]]
}}
{{wikidata list end}}
1946ozro7nk8r8xgrpqiw671p64ww6b
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/7/7/Mundua
10
684350
9968243
9658601
2024-11-13T18:53:38Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968243
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (7) && month(?date) = (7))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q35610|Q35610]]
| p18 = [[Fitxategi:Arthur Conan Doyle by Walter Benington, 1914.png|center|60px]]
| label = [[Arthur Conan Doyle]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q128027|Q128027]]
| p18 = [[Fitxategi:Zucchi, Jacopo - Vasari, Giorgio - Uffizi ICCD.jpg|center|60px]]
| label = [[Giorgio Vasari]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q151929|Q151929]]
| p18 = [[Fitxategi:Eduard shevardnadze (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Eduard Xevardnadze|Eduard Shevardnadze]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q76826|Q76826]]
| p18 = [[Fitxategi:AdornoHorkheimerHabermasbyJeremyJShapiro2.png|center|60px]]
| label = [[Max Horkheimer]]
}}
{{wikidata list end}}
kmikk9b142gbgpmnm1z34yf73mefwpo
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/7/9/Mundua
10
684352
9968107
9930284
2024-11-13T17:07:59Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968107
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (9) && month(?date) = (7))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q165792|Q165792]]
| p18 = [[Fitxategi:Sir Joshua Reynolds - Edmund Burke, 1729 - 1797. Statesman, orator and author - PG 2362 - National Galleries of Scotland.jpg|center|60px]]
| label = [[Edmund Burke]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q1427|Q1427]]
| p18 = [[Fitxategi:Bust Hadrian Musei Capitolini MC817.jpg|center|60px]]
| label = [[Hadriano]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q11896|Q11896]]
| p18 = [[Fitxategi:Zachary Taylor 2.jpg|center|60px]]
| label = [[Zachary Taylor]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q170467|Q170467]]
| p18 = [[Fitxategi:Felipe V de España.jpg|center|60px]]
| label = [[Filipe V.a Espainiakoa]]
}}
{{wikidata list end}}
33801i1jnqova095t3d8ceu3tbfmitt
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/5/13/Mundua
10
684387
9968586
9934494
2024-11-14T06:19:14Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968586
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (13) && month(?date) = (5))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q72292|Q72292]]
| p18 = [[Fitxategi:Fridtjof Nansen LOC 03377u-3.jpg|center|60px]]
| label = [[Fridtjof Nansen]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q104372|Q104372]]
| p18 = [[Fitxategi:Doris Day 1958 crop.jpg|center|60px]]
| label = [[Doris Day]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q234819|Q234819]]
| p18 = [[Fitxategi:Alice Munro 2006 (cropped).jpg|center|60px]]
| label = [[Alice Munro]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q171969|Q171969]]
| p18 = [[Fitxategi:Georges Cuvier 3.jpg|center|60px]]
| label = [[Georges Cuvier]]
}}
{{wikidata list end}}
ooztsm1sbhwyotbhex2tfo0dk4dd09v
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/3/28/Mundua
10
684432
9968601
9946830
2024-11-14T06:47:34Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968601
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (28) && month(?date) = (3))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q9916|Q9916]]
| p18 = [[Fitxategi:Dwight D. Eisenhower, official photo portrait, May 29, 1959.jpg|center|60px]]
| label = [[Dwight David Eisenhower]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q40909|Q40909]]
| p18 = [[Fitxategi:Virginia Woolf 1927.jpg|center|60px]]
| label = [[Virginia Woolf]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q93284|Q93284]]
| p18 = [[Fitxategi:Marc Chagall 1941 cut.jpg|center|60px]]
| label = [[Marc Chagall]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q46706|Q46706]]
| p18 = [[Fitxategi:Eugene Ionesco 04.jpg|center|60px]]
| label = [[Eugène Ionesco]]
}}
{{wikidata list end}}
nlf6f36c28ilic4jdhgr0ixm0sot32o
Txantiloi:Heriotza garrantzitsuenak/1/17/Mundua
10
684452
9967746
9957997
2024-11-13T14:00:16Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967746
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?date ?stct ?slct (?stct + ?slct*2 as ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?date_node wikibase:timePrecision "11"^^xsd:integer .
?date_node wikibase:timeValue ?date .
FILTER (year(?date) > 1 && day(?date) = (17) && month(?date) = (1))
?item p:P570/psv:P570 ?date_node .
OPTIONAL {?item wdt:P1087 ?e} FILTER (!bound(?e)) #saturates ranking
?item wikibase:statements ?stct .
?item wikibase:sitelinks ?slct .
MINUS { ?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588 }
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 4
|columns=item,P18,label
|thumb=60
|autolist=fallback
|links=local
|row_template=Wikidata list/Heriotzak
|skip_table=1
|short = true
|chart=true
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q35686|Q35686]]
| p18 = [[Fitxategi:President Rutherford Hayes 1870 - 1880.jpg|center|60px]]
| label = [[Rutherford Birchard Hayes]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q132589|Q132589]]
| p18 = [[Fitxategi:Camilo José Cela. Fototeca. Biblioteca Virtual del Patrimonio Bibliográfico.jpg|center|60px]]
| label = [[Camilo José Cela]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q161145|Q161145]]
| p18 = [[Fitxategi:Horace Vernet Adrien Nadar 1858.jpg|center|60px]]
| label = [[Horace Vernet]]
}}
{{Wikidata list/Heriotzak
| item = [[:d:Q191026|Q191026]]
| p18 = [[Fitxategi:Sir Francis Galton, 1890s.jpg|center|60px]]
| label = [[Francis Galton]]
}}
{{wikidata list end}}
rdadc7bmb41i1p6luckx57itbjfi0pi
Lankide:Ksarasola/proba/Informatikariak
2
684471
9967958
9945678
2024-11-13T15:57:39Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967958
wikitext
text/x-wiki
== Informatikarien zerrenda ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P106 wd:Q82594. ?item wdt:P21 wd:Q6581072 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570,P21,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
! sexua edo generoa
! irudia
|-
| [[Ada Lovelace]]
| [[matematikari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[poeta]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Londres]]
| 1815-12-10
| 1852-11-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ada Byron daguerreotype by Antoine Claudet 1843 or 1850 - cropped.png|center|128px]]
|-
| [[Adele Goldberg]]
| [[informatikari]]
| [[Cleveland]]
| 1945-07-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Adele Goldberg at PyCon 2007.jpg|center|128px]]
|-
| [[Adele Goldstine]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[New York]]
| 1920-12-21
| 1964-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Adji Bousso Dieng]]
| [[informatikari]]
| [[Kaolack (eskualdea)|Kaolack eskualdea]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:AdjiBoussoDieng Headshot.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alexandra Elbakian|Alexandra Elbakyan]]
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>[[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Almaty]]
| 1988-11-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Alexandra Elbakyan at Sochi in 2021 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Alice Recoque|Alice Maria Recoque]]
| [[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q715679|patent inventor]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Cherchell]]
| 1929-08-29
| 2021-01-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Bernarás]]
| [[informatikari]]<br/>[[ikertzaile]]
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Bern9.png|center|128px]]
|-
| [[Amparo Alonso Betanzos]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Vigo]]
| 1961-10-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amparo Alonso en Big Data Coruña.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Zelaia Jauregi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Zarautz]]
| 1969-11-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ana Zelaia RSA 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Iturzaeta|Ane Iturzaeta Agirre]]
| [[informatikari]]
| [[Donostia]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Iturzaeta sarean eus.jpg|center|128px]]
|-
| [[Anita Borg]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Chicago]]
| 1949-01-17
| 2003-04-06
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Annie Easley]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Birmingham (Alabama)|Birmingham]]
| 1933-04-23
| 2011-06-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Annie Easley.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Otegi]]
| [[informatikari]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Asteasu]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Arantza Diaz de Ilarraza Sanchez]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1957-04-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Díaz de Ilarraza (DRI0401).jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Illarramendi]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Usurbil]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Decana Informática 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Asunción Gómez Pérez|Asuncion Gómez Pérez]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Azuaga]]
| 1967-09-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Barbara Liskov]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ingeniari]]
| [[Los Angeles]]
| 1939-11-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Turing Centenary Celebration Liskov.jpg|center|128px]]
|-
| [[Beatriz García]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Sestao]]
| 1996-07-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Betty Snyder Holberton]]
| [[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[matematikari]]
| [[Filadelfia]]
| 1917-03-07
| 2001-12-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Betty Holberton.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carol Shaw]]
| [[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q18882335|bideo-joko diseinatzaile]]''
| [[Palo Alto (Kalifornia)|Palo Alto]]
| 1955
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carol Shaw Holding Gold River Raid Cartridge.jpg|center|128px]]
|-
| [[Cecilia Berdichevski]]
| [[informatikari]]<br/>[[matematikari]]
| [[Vilnius]]
| 1926-06-02
| 2010-02-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cecilia Berdichevsky with Clementina.jpg|center|128px]]
|-
| [[Charlotte Froese Fischer]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[kimikari]]<br/>[[informatikari]]
| ''[[:d:Q4375857|Stara Mykolaivka]]''
| 1929-09-21
| 2024-02-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:EDSAC (16).jpg|center|128px]]
|-
| [[Chieko Asakawa]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q60985281|館長]]''
| [[Toyonaka (Osaka)|Toyonaka]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Field experiment in Nihonbashi, Tokyo (Feb 2017) 1-19 screenshot.png|center|128px]]
|-
| [[Clarisse Iribagiza]]
| [[informatikari]]
| [[Ruanda]]
| 1988-01-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Clarisse Iribagiza 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Dana Randall]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Queens]]
| 1968-11-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Dana Ulery]]
| [[informatikari]]
| [[East St. Louis (Illinois)|East St. Louis]]
| 1938-01-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dana Ulery.jpg|center|128px]]
|-
| [[Deborah Estrin]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Los Angeles]]
| 1959-12-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Deborah Estrin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Deborah Raji]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Port Harcourt]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Deb Raji.jpg|center|128px]]
|-
| [[Diane Greene]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Rochester (New York)|Rochester]]
| 1955
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Diane Greene - TechCrunch Disrupt SF 2016 - Day 2 (29036999614).jpg|center|128px]]
|-
| [[Dina Katabi]]
| [[informatikari]]
| [[Damasko]]
| 1970
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dina Katabi.png|center|128px]]
|-
| [[Dona Sarkar]]
| [[informatikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q3501317|moda-diseinatzaile]]''
| [[Katmandu]]
| 1980-08-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dona Sarkar 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Dorothy Vaughan]]
| [[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[matematikari]]
| [[Kansas City (Missouri)|Kansas City]]
| 1910-09-20
| 2008-11-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dorothy Johnson Vaughan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Edurne Larraza|Edurne Larraza Mendiluze]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Altsasu]]
| 1976-04-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Edurne Larraza Mendiluze.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elena Lazkano|Elena Lazkano Ortega]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1969-09-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Zientzia Club Elena2.png|center|128px]]
|-
| [[Elizabeth J. Feinler]]
| ''[[:d:Q1265807|information scientist]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Wheeling (Mendebaldeko Virginia)|Wheeling]]
| 1931-03-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:ElizabethFeinler-2011.jpg|center|128px]]
|-
| [[Erna Schneider]]
| [[asmatzaile]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[matematikari]]
| ''[[:d:Q1086276|Irvington]]''
| 1926-06-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Evelyn Berezin]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q16023665|venture capitalist]]''
| [[Bronx]]
| 1925-04-12
| 2018-12-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Evelyn Boyd Granville]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Washington]]
| 1924-05-01
| 2023-06-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Evelyn Miralles]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Caracas]]
| 1966-02-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Evelyn Miralles at NASA cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fei-fei Li]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Pekin]]
| 1976-07-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Fei-Fei Li at AI for Good 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Felisa Verdejo]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Salamanca]]
| 1950-02-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:SEPLN09 FelisaVerdejo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Frances Elizabeth Allen|Frances E. Allen]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ingeniari]]
| [[Peru (New York)|Peru]]
| 1932-08-04
| 2020-08-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Allen mg 2528-3750K-b.jpg|center|128px]]
|-
| [[Frances Spence]]
| [[matematikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[Filadelfia]]
| 1922-03-02
| 2012-07-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Frances Bilas Spence feeding punch cards into ENIAC, Feb 1946.png|center|128px]]
|-
| [[Gertrude Blanch]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| ''[[:d:Q587155|Kolno]]''
| 1897-02-02
| 1996-01-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Gertrude blanch.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gladys del Estal|Gladys del Estal Ferreño]]
| [[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Caracas]]
| 1956
| 1979-06-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Gladys del Estal ZB.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gloria Bolotsky|Gloria Gordon Bolotsky]]
| [[informatikari]]
| [[New York]]
| 1921-07-28
| 2009-06-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Grace Hopper]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q10669499|itsas ofizial]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[New York]]
| 1906-12-09
| 1992-01-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Commodore Grace M. Hopper, USN (covered).jpg|center|128px]]
|-
| [[Henriette Avram]]
| [[liburuzain]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]
| [[Manhattan]]
| 1919-10-07
| 2006-04-22
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ida Holz]]
| [[ingeniari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Montevideo]]
| 1935-01-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ida Holz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Inés Jacob Taquet]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Iratxe Esnaola Arribillaga]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q777942|Ausbildender]]''
| [[Zarautz]]
| 1981-05-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arg2 iratxe txikia.png|center|128px]]
|-
| [[Irma Wyman]]
| [[informatikari]]
| [[Detroit]]
| 1928-01-31
| 2015-11-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Isabel Fernandez de Castro]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bilbo]]
| 1959
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Isabel Fernandez de Castro.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Aldabe]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Beasain]]
| 1979
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziar Aldabe 2022.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Cortes]]
| [[informatikari]]
| [[Zarautz]]
| 1985-09-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziar Cortes informatikaria Elhuyarrren.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jean Bartik]]
| [[programatzaile]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1568338|technical writer]]''
| ''[[:d:Q27985158|Alanthus Grove]]''
| 1924-12-27
| 2011-03-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Two women operating ENIAC.gif|center|128px]]
|-
| [[Jean E. Sammet]]
| [[informatikari]]<br/>[[matematikari]]
| [[New York]]
| 1928-03-23
| 2017-05-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Jeri Ellsworth]]
| [[asmatzaile]]<br/>[[autore]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Georgia (AEB)|Georgia]]
| 1974-08-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:You're one baaad cat.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jessie MacWilliams]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Stoke-on-Trent]]
| 1917-01-04
| 1990-05-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Joan Clarke]]
| ''[[:d:Q1647775|cryptanalyst]]''<br/>[[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q2004963|numismatikari]]''
| ''[[:d:Q146833|West Norwood]]''
| 1917-06-24
| 1996-09-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Joy Buolamwini]]
| [[informatikari]]
| [[Edmonton]]
| 1989
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Joy Buolamwini, 2018 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jude Milhon]]
| [[informatikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Washington]]
| 1939-03-12
| 2003-07-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Jude's mugshot.jpg|center|128px]]
|-
| [[Judit Ruiz de Munain]]
| [[informatikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Gasteiz]]
| 1973-05-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karen Petrie]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
|
| 1980-12-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karen Spärck Jones]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| [[Huddersfield]]
| 1935-08-26
| 2007-04-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Karen Spärck.jpg|center|128px]]
|-
| [[Katherine Johnson]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q10497074|military flight engineer]]''<br/>[[matematikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[White Sulphur Springs (Mendebaldeko Virginia)|White Sulphur Springs]]
| 1918-08-26
| 2020-02-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Katherine Johnson 1983.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kathleen Antonelli]]
| [[programatzaile]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Creeslough]]
| 1921-02-12
| 2006-04-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:KayMcNulty maturitní fotografie.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kathleen Booth]]
| [[informatikari]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Stourbridge]]
| 1922-07-09
| 2022-09-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Katie Bouman]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1326886|ingeniari elektriko]]''
| [[West Lafayette (Indiana)|West Lafayette]]
| 1989-05-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Katie Bouman answers questions about the Event Horizon Telescope project.jpg|center|128px]]
|-
| [[Klara Dan von Neumann]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q13219587|izotz gaineko patinatzaile artistiko]]''<br/>[[matematikari]]<br/>[[asmatzaile]]
| [[Budapest]]
| 1911-08-18
| 1963-11-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lidia Moreno Boronat]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lila Tretikov]]
| [[informatikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q1709010|software ingeniari]]''
| [[Mosku]]
| 1978-01-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lila Tretikov 16 April 2014 (1).jpg|center|128px]]
|-
| [[Limor Fried]]
| [[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Limor Fried TC2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lore Martinez Axpe]]
| [[informatikari]]<br/>[[politikari]]
| [[Aretxabaleta]]
| 1971-10-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lore Martinez Axpe.png|center|128px]]
|-
| [[Lori McCreary]]
| [[informatikari]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| [[Antioch (Kalifornia)|Antioch]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Luz Castro]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Ferrol]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Luz Castro informatikaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Magdalena Mouján]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>[[informatikari]]
| ''[[:d:Q3319248|Pehuajó]]''
| 1926-03-26
| 2005-07-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Magdalena Araceli Moujan Otaño.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maitane Larrauri|Maitane Larrauri Fraile]]
| [[politikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Lekeitio]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maitane-Larrauri-Hitz Lea Artibai.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Martín Valdivia|Maite Martín]]
| [[informatikari]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Jaén]]
| 1969-11-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maite Oronoz|Maite Oronoz Antxordoki]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Hondarribia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite Oronoz Antxordoki.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manal Al Sharif]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Meka]]
| 1979-04-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Manal al-Shraif face (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Manuela M. Veloso]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Lisboa]]
| 1957-08-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Manuela Veloso IMG 2376.jpg|center|128px]]
|-
| [[Margaret H. Wright]]
| [[informatikari]]<br/>[[matematikari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| [[Hanford (Kalifornia)|Hanford]]
| 1944-02-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:מרגרט ה. רייט.jpg|center|128px]]
|-
| [[Margaret Hamilton]]
| [[informatikari]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Paoli (Indiana)|Paoli]]
| 1936-08-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Margaret Hamilton 1995.jpg|center|128px]]
|-
| [[Marissa Mayer]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| [[Wausau (Wisconsin)|Wausau]]
| 1975-05-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marissa Mayer, 2011 Interview (crop).jpg|center|128px]]
|-
| [[Marlyn Wescoff Meltzer]]
| [[matematikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Filadelfia]]
| 1922
| 2008-12-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marlyn Meltzer.png|center|128px]]
|-
| [[Mary Allen Wilkes]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Chicago]]
| 1937-09-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mary Allen Wilkes Portrait.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Mary Jackson]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q10497074|military flight engineer]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Hampton (Virginia)|Hampton]]
| 1921-04-09
| 2005-02-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mary Jackson with a model (medium close-up).jpg|center|128px]]
|-
| [[Mary Kenneth Keller]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q55631411|religious sister]]''<br/>[[matematikari]]
| [[Cleveland]]
| 1913-12-17
| 1985-01-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mary Lee Woods]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]
| [[Birmingham]]
| 1924-03-12
| 2017-11-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mary Lee Berners-Lee (née Woods).png|center|128px]]
|-
| [[Mary Lou Jepsen]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Windsor (Connecticut)|Windsor]]
| 1965-04-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mary-lou-jepsen-google-io-2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Melba Roy Mouton]]
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[matematikari]]
| [[Fairfax city konderria (Virginia)|Fairfax city konderria]]
| 1929
| 1990-06-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Melba Roy - Female Computer - GPN-2000-001647.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mitchell Baker]]
| [[abokatu]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mitchell Baker 2009 crop.png|center|128px]]
|-
| [[Montserrat Maritxalar|Montse Maritxalar Anglada]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1966-12-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Montse Maritxalar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Emilia Currás|Montserrat del Amo eta Gili]]
| ''[[:d:Q1235152|dokumentalista]]''<br/>[[kimikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Madril]]
| 1927-10-08
| 2020-03-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Naiara Aginako|Naiara Aginako Bengoa]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Gasteiz]]
| 1982-02-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Naiara Aginako Bengoa.png|center|128px]]
|-
| [[Nancy Lynch]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[matematikari]]
| [[Brooklyn]]
| 1948-01-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Natalia Kasperskaia]]
| [[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Mosku]]
| 1966-02-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nkasperskaya-front.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Ezeiza]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:NereaEzeiza2017.png|center|128px]]
|-
| [[Nerea Luis]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>''[[:d:Q10272926|informatikari]]''
| [[Madril]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nuria Oliver]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1162163|zuzendari]]''
| [[Alacant]]
| 1970
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nuria Oliver portrait 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Alberdi Etxeberria]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[Atezain (kirol-postua)|atezain]]<br/>''[[:d:Q4683453|administrari laguntzailea]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Bergara]]
| 1997-04-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Alberdi Elorrio Futbol taldea2023 tokikom Anboto.org (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arbelaitz]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Errenteria]]
| 1970-11-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Arbelaitz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arregi|Olatz Arregi Uriarte]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bergara]]
| 1963-04-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Arregi Uriarte (DMJ0029).jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Perez de Viñaspre|Olatz Perez-de-Viñaspre]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Iruñea]]
| 1987-06-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz-Perez-de-Viñaspre.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olga Bidaurreta]]
| [[informatikari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Villabona-Amasa]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olga Bidaurreta (96-125).jpg|center|128px]]
|-
| [[Orna Grumberg]]
| [[informatikari]]
| ''[[:d:Q471886|Hadera]]''
| 1952-05-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Orna Grumberg 2006.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paola Villarreal]]
| [[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1984-10-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Paola Villarreal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ping Fu]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Nanjing]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:PingFu lg.jpg|center|128px]]
|-
| [[Radia Perlman]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q12246069|ingeniaria telekomunikazioetan]]''<br/>[[matematikari]]
| [[Portsmouth (Virginia)|Portsmouth]]
| 1951-12-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Radia Perlman 2009.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rebeca Guber]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Avellaneda (Buenos Aires)|Avellaneda]]
| 1926-07-02
| 2020-08-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rediet Abebe]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| [[Addis Abeba]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dr. Rediet Abebe (crop).png|center|128px]]
|-
| [[Regina Honu|Regina Agyare]]
| [[informatikari]]
| [[Akkra]]
| 1980s
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Regina Honu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rosalind Picard]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| [[Massachusetts]]
| 1962-05-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Panel Discussion Close-up, Science, Faith, and Technology Cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rose Dieng-Kuntz]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| [[Dakar]]
| 1956-03-27
| 2008-06-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Portrait of Rose Dieng-Kuntz for Wiki Unseen (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ruth Lichterman]]
| [[matematikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Dallas]]
| 1924
| 1986-08-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ruth Teitelbaum.png|center|128px]]
|-
| [[Safiya Noble]]
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1265807|information scientist]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q462390|dozente]]''
|
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Re publica 18 - Day 1 (41809675342).jpg|center|128px]]
|-
| [[Sally Floyd]]
| [[informatikari]]
| [[Charlottesville (Virginia)|Charlottesville]]
| 1950-05-20
| 2019-08-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sally Shlaer]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Cleveland]]
| 1938-12-03
| 1998-11-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sally Shlaer.JPG|center|128px]]
|-
| [[Samrawit Fikru]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[software garatzaile]]
| ''[[:d:Q740236|Asella]]''
| 1990
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Shafrira Goldwasser]]
| [[kriptografo]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[New York]]
| 1958-11-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Shafi Goldwasser.JPG|center|128px]]
|-
| [[Sheryl Sandberg]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Washington]]
| 1969-08-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sheryl Sandberg WEF 2013 (crop by James Tamim).jpg|center|128px]]
|-
| [[Silvia Rueda Pascual]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:SilviaRuedaMayo2022.jpg|center|128px]]
|-
| [[Steve Shirley]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Dortmund]]
| 1933-09-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dame Stephanie Shirley - 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Susan Kare]]
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>''[[:d:Q29381289|user interface designer]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q88273301|Computer graphics designer]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Ithaca (New York)|Ithaca]]
| 1954-02-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:SusanKare2019photo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Susan L. Graham]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Cleveland]]
| 1942-09-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Susan L Graham 2012.jpg|center|128px]]
|-
| [[Susan Landau]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[New York]]
| 1954-06-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Susan Landau (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Susan Owicki]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1900167|psikoterapeuta]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sylvia Ratnasamy]]
| [[informatikari]]
|
| 1976
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Thelma Estrin]]
| ''[[:d:Q2904006|bioinformatikari]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[New York]]
| 1924-02-21
| 2014-02-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Thelma and gerald estrin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txelo Ruiz Vazquez]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Irun]]
| 1959-04-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Txelo Ruiz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ursula Martin]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[matematikari]]
| [[Londres]]
| 1953-08-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Usue Mori Carrascal]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Donostia]]
| 1987
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Victoria Raquel Bajar Simsolo]]
| [[informatikari]]
| [[Argentina]]
| 1942-07-06
| 2016-03-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Xia Peisu]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Chongqing]]
| 1923-07-28
| 2014-08-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Xia Peisu.jpg|center|128px]]
|}
{{Wikidata list end}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P106 wd:Q82594. ?item wdt:P21 wd:Q6581097 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570,P21,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
! sexua edo generoa
! irudia
|-
| [[Agustin Arrieta Urtizberea]]
| [[idazle]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Errenteria]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Agustin Arrieta Urtizberea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Agustin Arruabarrena|Agustin Arruabarrena Frutos]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Agustin Arruabarrena Dekanoa 2013 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitor Sarriegi]]
| [[bertsolari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Beasain]]
| 1976-12-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aitor Sarriegi 2013ko Bertsolaritza Txapelketa Nagusian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitzol Astigarraga|Aitzol Astigarraga Pagoaga]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Mutriku]]
| 1976-06-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aitzol Astigarraga tesia 2017-07-19.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alain Colmerauer]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Carcasona]]
| 1941-01-24
| 2017-05-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:A-Colmerauer web-800x423.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alan Cox]]
| [[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Solihull]]
| 1968-07-22<br/>1968-07-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alan Cox at FOSS 2007.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alan Shugart]]
| [[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Los Angeles]]
| 1930-09-27
| 2006-12-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alan Sugar]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[informatikari]]
| [[Hackney]]
| 1947-03-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sir Alan Sugar at the BAFTA's crop.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alan Turing]]
| [[informatikari]]<br/>[[kriptografo]]
| ''[[:d:Q122744|Maida Vale]]''
| 1912-06-23
| 1954-06-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alan Turing (1912-1954) in 1936 at Princeton University.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alex Pentland]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Ann Arbor]]
| 1952<br/>1951
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alex Pentland, MIT (3238517166).jpg|center|128px]]
|-
| [[Alonzo Church]]
| [[matematikari]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Washington]]
| 1903-06-14
| 1995-08-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Anders Sandberg]]
| [[informatikari]]
| [[Solna]]
| 1972-07-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Anders Sandberg FHI.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andrei Kolmogorov]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[Tambov]]
| 1903-04-25
| 1987-10-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Andrej Nikolajewitsch Kolmogorov.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andrew Stuart Tanenbaum]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[New York]]
| 1944-03-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:AndrewTanenbaum2.png|center|128px]]
|-
| [[Andrew Ng|Andrew Y. Ng]]
| ''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Londres]]
| 1976-04-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Andrew Ng at TechCrunch Disrupt SF 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Armen Sarkissian]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Erevan]]
| 1953-06-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:President of the Republic of Armenia Armen Sarkissian (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Arturo Azkorra]]
| [[informatikari]]
| [[Santurtzi]]
| 1962-11-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Arturo Azorra.png|center|128px]]
|-
| [[Basilio Sierra]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Igeldo]]
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Basilio Sierra informatikaria.png|center|128px]]
|-
| [[Bassel Khartabil]]
| [[software garatzaile]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1709010|software ingeniari]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>''[[:d:Q23038345|wikilari]]''
| [[Damasko]]
| 1981-05-22
| 2015
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Bassel Khartabil (Safadi).jpg|center|128px]]
|-
| [[Benoît Mandelbrot]]
| [[matematikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[zientzialari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Varsovia]]
| 1924-11-20
| 2010-10-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Benoit Mandelbrot mg 1804-d.jpg|center|128px]]
|-
| [[Bernard Marshall Gordon]]
| [[ofizier]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[asmatzaile]]
|
| 1927
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bertol Arrieta]]
| [[idazle]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Euskal Herria]]<br/>[[Zarautz]]
| 1975-06-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:BertolArrieta-2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Bjarne Stroustrup]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Aarhus]]
| 1950-12-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Bjarne Stroustrup (2013).jpg|center|128px]]
|-
| [[Brinch Hansen]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Frederiksberg]]
| 1938-11-13
| 2007-07-31
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Per Brinch Hansen - 1999.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carl Gustav Hempel]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15632482|epistemologo]]''
| [[Oranienburg]]
| 1905-01-08
| 1997-11-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Carlos Slim]]
| [[Handiki]]<br/>''[[:d:Q12362622|filantropo]]''<br/>''[[:d:Q557880|inbertitzailea]]''<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q13582652|ingeniari zibil]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1940-01-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Carlos Slim (45680472234) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Charles Babbage]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>[[astronomo]]<br/>[[idazle]]
| [[Walworth]]
| 1791-12-26
| 1871-10-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:CharlesBabbage.jpg|center|128px]]
|-
| [[Charles Bachman]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Manhattan (Kansas)|Manhattan]]
| 1924-12-11
| 2017-07-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Charles Bachman 2012.jpg|center|128px]]
|-
| [[Claude Shannon]]
| [[matematikari]]<br/>[[kriptografo]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q3126128|genetista]]''
| [[Petoskey (Michigan)|Petoskey]]
| 1916-04-30
| 2001-02-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:ClaudeShannon MFO3807.jpg|center|128px]]
|-
| [[Clive Sinclair]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[informatikari]]
| ''[[:d:Q2500974|Richmond]]''
| 1940-07-30
| 2021-09-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sinclair.600pix.crop.jpg|center|128px]]
|-
| [[Corrado Böhm]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q14565331|logikari]]''
| [[Milan]]
| 1923-01-17
| 2017-10-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:CorradoBoemETAPS2013 2013-03-22 0.33.36.jpg|center|128px]]
|-
| [[Dan Bricklin]]
| [[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Filadelfia]]
| 1951-07-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Dan Bricklin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Daniel Bell]]
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>[[irakasle]]
| ''[[:d:Q1511813|Lower East Side]]''
| 1919-05-10
| 2011-01-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Daniel Bell.jpg|center|128px]]
|-
| [[Daniel Ek]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q2462658|manager]]''<br/>[[informatikari]]
| ''[[:d:Q10712701|Vantörs parish]]''
| 1983-02-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Cropped image of Daniel Ek.jpg|center|128px]]
|-
| [[Daniel Tammet]]
| [[idazle]]<br/>[[esperantista]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[poeta]]
| [[Londres]]
| 1979-01-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Daniel Tammet Paris portrait.jpg|center|128px]]
|-
| [[David Heinemeier Hansson]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q10349745|automobil-pilotu]]''<br/>[[software garatzaile]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[programatzaile]]
| [[Kopenhage]]
| 1979-10-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:David Heinemeier Hansson.jpg|center|128px]]
|-
| [[Demis Hassabis]]
| [[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q10873124|xakelari]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q863368|bideo-joko programatzaile]]''<br/>''[[:d:Q15295720|poker jokalari]]''<br/>''[[:d:Q29169143|data scientist]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q58287519|video game developer]]''
| [[Londres]]
| 1976-07-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Demis Hassabis Royal Society.jpg|center|128px]]
|-
| [[Dennis Ritchie]]
| [[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>[[matematikari]]
| [[Bronxville (New York)|Bronxville]]
| 1941-09-09
| 2011-10-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Dennis Ritchie 2011.jpg|center|128px]]
|-
| [[Dmitri Skliarov]]
| [[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]
|
| 1974-12-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Dmitry Sklyarov it-sa 2010.jpg|center|128px]]
|-
| [[Donald Knuth]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q17486330|historian of mathematics]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>''[[:d:Q354034|type designer]]''
| [[Milwaukee]]
| 1938-01-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:KnuthAtOpenContentAlliance.jpg|center|128px]]
|-
| [[Douglas Crockford]]
| [[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[software garatzaile]]
| [[Minnesota]]
| 1955
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Douglas Crockford, February 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Edgar Frank Codd|Edgar F. Codd]]
| [[informatikari]]<br/>[[matematikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Portland uhartea|Portland Uhartea]]
| 1923-08-19<br/>1923-08-23
| 2003-04-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Edsger Dijkstra]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Rotterdam]]
| 1930-05-11
| 2002-08-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Edsger Wybe Dijkstra.jpg|center|128px]]
|-
| [[Edward Snowden]]
| [[Sistema administratzaile]]<br/>''[[:d:Q5121444|intelligence officer]]''<br/>[[Segurtasun-zaintzaile|segurtasuneko jagole]]<br/>[[Barneko salatzaile]]<br/>''[[:d:Q181043|Disidentzia]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q56027752|intelligence analyst]]''
| [[Elizabeth City (Ipar Carolina)|Elizabeth City]]
| 1983-06-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Edward Snowden-2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Edwin Catmull]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1053574|ekoizle exekutiboa]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Parkersburg (Mendebaldeko Virginia)|Parkersburg]]
| 1945-03-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:VES Awards 89 cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eliezer Yudkowsky]]
| ''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[informatikari]]
| [[Chicago]]
| 1979-09-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Eliezer Yudkowsky, Stanford 2006 (square crop).jpg|center|128px]]
|-
| [[Federico Mena]]
| [[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1976-07-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Federico Mena Quintero.jpg|center|128px]]
|-
| [[Frederick Brooks]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Durham (Ipar Carolina)|Durham]]
| 1931-04-19
| 2022-11-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Fred Brooks.jpg|center|128px]]
|-
| [[Friedrich L. Bauer]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q17486330|historian of mathematics]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1265807|information scientist]]''
| [[Ratisbona]]
| 1924-06-10
| 2015-03-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:FriedrichLudwigBauer.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gabe Newell]]
| ''[[:d:Q3630699|jolas diseinatzailea]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Colorado]]
| 1962-11-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gabe Newell GDC 2010 (cropped 2).jpg|center|128px]]
|-
| [[Gary Kildall]]
| [[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Seattle]]
| 1942-05-19
| 1994-07-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gene Amdahl]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Flandreau (Hego Dakota)|Flandreau]]
| 1922-11-16
| 2015-11-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Amdahl march 13 2008.jpg|center|128px]]
|-
| [[Geoffrey Hinton]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Wimbledon (Londres)|Wimbledon]]
| 1947-12-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Geoffrey Hinton at Collision 2024 in Toronto (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[George Boole]]
| [[matematikari]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q14565331|logikari]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Lincoln (Ingalaterra)|Lincoln]]
| 1815-11-02
| 1864-12-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:George Boole color.jpg|center|128px]]
|-
| [[George Dantzig]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''
| [[Portland (Oregon)|Portland]]
| 1914-11-08
| 2005-05-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[German Rigau]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bartzelona]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Azkune Galparsoro]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Azpeitia]]
| 1982
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gorka Azkune. Elhuyar 2015.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gorka Julio]]
| [[informatikari]]
| [[Andoain]]
| 1982<br/>1982-06-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gorka Julio Talaios Argia.png|center|128px]]
|-
| [[Gorka Labaka]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Errenteria]]
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Guido van Rossum]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[programatzaile]]
| [[Haarlem]]
| 1956-01-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Guido-portrait-2014-drc.jpg|center|128px]]
|-
| [[Haskell Curry]]
| [[matematikari]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Millis (Massachusetts)|Millis]]
| 1900-09-12
| 1982-09-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Heinz von Foerster]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[filosofo]]
| [[Viena]]
| 1911-11-13
| 2002-10-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:HvF 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Herbert Simon]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''
| [[Milwaukee]]
| 1916-06-15
| 2001-02-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Herbert Simon, RIT NandE Vol13Num11 1981 Mar19 Complete.jpg|center|128px]]
|-
| [[Herman Hollerith]]
| [[asmatzaile]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>[[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Buffalo (New York)|Buffalo]]
| 1860-02-29
| 1929-11-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Hollerith.jpg|center|128px]]
|-
| [[Hideo Kojima]]
| ''[[:d:Q18882335|bideo-joko diseinatzaile]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q2702296|bideo-joko produktore]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q3630699|jolas diseinatzailea]]''<br/>''[[:d:Q788514|auteur]]''
| ''[[:d:Q11588518|Soshigaya]]''
| 1963-08-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Hideo Kojima 20100702 Japan Expo 1 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Hilary Putnam]]
| [[matematikari]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Chicago]]
| 1926-07-31
| 2016-03-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Hilary Putnam.jpg|center|128px]]
|-
| [[Horacio Rodriguez Hontoria]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Larache]]
| 1948-09-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Howard Hathaway Aiken]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[matematikari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Hoboken (New Jersey)|Hoboken]]
| 1900-03-08
| 1973-03-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aiken.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Igor Leturia]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Arrasate]]
| 1971-04-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Igor Leturia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Alegria|Iñaki Alegria Loinaz]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1957-09-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Alegria informatikaria 2009an.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jack Kilby]]
| [[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[Jefferson City]]
| 1923-11-08
| 2005-06-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jack Kilby 1960s.png|center|128px]]
|-
| [[Jacob Wolfowitz]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Varsovia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1910-03-19
| 1981-07-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jacob Wolfowitz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jacques Vallée]]
| [[astronomo]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q18921227|ufologist]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q557880|inbertitzailea]]''<br/>[[matematikari]]
| [[Pontoise]]
| 1939-09-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Allen Hynek Jacques Vallee 1 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[James Gosling]]
| [[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[programatzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>[[informatikari]]
| [[Calgary]]
| 1955-05-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:James Gosling 2008.jpg|center|128px]]
|-
| [[James H. Clark]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Plainview (Texas)|Plainview]]
| 1944-03-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:James H. Clark.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jan Hajič]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| [[Praga]]
| 1960-11-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:HAJIC.JPG|center|128px]]
|-
| [[Jan Łukasiewicz]]
| [[matematikari]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Lviv]]
| 1878-12-21
| 1956-02-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jan Łukasiewicz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jaron Lanier]]
| [[informatikari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[filosofo]]<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| [[New York]]
| 1960-05-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jaron Lanier 1.jpg|center|128px]]
|-
| [[Javier Torrealdea]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bermeo]]
| 1950-11-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Javier Torrealdea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jeff Bezos]]
| [[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q2868586|commercial astronaut]]''
| [[Albuquerque]]
| 1964-01-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jeff Bezos at Amazon Spheres Grand Opening in Seattle - 2018 (39074799225) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jimmy Wales]]
| [[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q41546637|wikimedialaria]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[hizlari]]<br/>''[[:d:Q215536|merkatari]]''
| [[Huntsville (Alabama)|Huntsville]]
| 1966-08-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jimmy Wales in New York City March 2023 blurred cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[John Backus]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Filadelfia]]
| 1924-12-03
| 2007-03-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:John Backus 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[John George Kemeny]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q4376769|university president]]''<br/>[[hezitzaile]]
| [[Budapest]]
| 1926-05-31
| 1992-12-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[John Hopfield]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q14906342|biofisikari]]''<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Chicago]]
| 1933-07-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:John Hopfield 2016.jpg|center|128px]]
|-
| [[John McAfee]]
| [[programatzaile]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[politikari]]
| [[Cinderford]]
| 1945-09-18
| 2021-06-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:John McAfee by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
|-
| [[John McCarthy]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| [[Boston]]
| 1927-09-04
| 2011-10-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:John McCarthy Stanford.jpg|center|128px]]
|-
| [[John Tukey]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[kimikari]]
| [[New Bedford (Massachusetts)|New Bedford]]
| 1915-06-16
| 2000-07-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[John Vincent Atanasoff]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Hamilton (New York)|Hamilton]]
| 1903-10-04
| 1995-06-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:ATANASOFF Pic^1 - Flickr - Eye Steel Film.jpg|center|128px]]
|-
| [[John von Neumann]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Budapest]]
| 1903-12-28
| 1957-02-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:JohnvonNeumann-LosAlamos.gif|center|128px]]
|-
| [[Jonathan Bowen]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Oxford]]
| 1956-03-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jonathan Bowen photograph.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josep Miró Nicolau]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Porreres]]
| 1930
| 2016-05-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josep Miró Nicolau 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joshua Lederberg]]
| ''[[:d:Q3126128|genetista]]''<br/>''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>[[mediku]]<br/>''[[:d:Q350979|zoologo]]''<br/>''[[:d:Q3779582|mikrobiologo]]''
| ''[[:d:Q678437|Montclair]]''
| 1925-05-23
| 2008-02-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joshua Lederberg crop.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Antonio Lozano Alonso]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Barakaldo]]
| 1968-10-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Julian Assange]]
| ''[[:d:Q19890746|Interneteko ekintzailea]]''<br/>[[hacker]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[aurkezle]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[Barneko salatzaile]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q2516866|argitaratzaile]]''
| ''[[:d:Q190021|Townsville]]''
| 1971-07-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:RUEDA DE PRENSA CONJUNTA ENTRE CANCILLER RICARDO PATIÑO Y JULIAN ASSANGE (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Julio Abascal]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Torrelavega]]
| 1956-11-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Julio Abascal bulegoan.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Ken Thompson]]
| [[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[New Orleans]]
| 1943-02-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ken Thompson 02.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kenneth E. Iverson]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| ''[[:d:Q775610|Camrose]]''
| 1920-12-17
| 2004-10-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:KEI with ATW NY Aug 1989 (cropped) - Ken Iverson.png|center|128px]]
|-
| [[Kepa Sarasola|Kepa Sarasola Gabiola]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bilbo]]
| 1958-10-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kepa Sarasola batzar nagusia 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kevin Mitnick]]
| ''[[:d:Q28344495|computer security consultant]]''<br/>[[Hackerra (segurtasun informatikoa)]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[hacker]]
| ''[[:d:Q769446|Van Nuys]]''
| 1963-08-06
| 2023-07-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kevin Mitnick 2008.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Kimmo Koskenniemi]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[informatikari]]
|
| 1945-09-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kimmo Anttonena2.JPG|center|128px]]
|-
| [[Klaudio Harluxet]]
| [[informatikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[politikari]]
| [[Duzunaritze]]
| 1939-09-11
| 1993-12-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Klaudio Harluxet 84UEU.jpg|center|128px]]
|-
| [[Konrad Zuse]]
| [[asmatzaile]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q13582652|ingeniari zibil]]''
| ''[[:d:Q693628|Wilmersdorf]]''
| 1910-06-22
| 1995-12-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Konrad Zuse (1992).jpg|center|128px]]
|-
| [[Kurt Gödel]]
| [[matematikari]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[Brno]]
| 1906-04-28
| 1978-01-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Young Kurt Gödel as a student in 1925.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lander Martínez]]
| [[politikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Gasteiz]]
| 1989-11-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Lander Martínez 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Larry Ellison]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[hegazkinlari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Bronx]]
| 1944-08-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Larry Ellison picture.png|center|128px]]
|-
| [[Larry Page]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[East Lansing (Michigan)|East Lansing]]
| 1973-03-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Larry Page in the European Parliament, 17.06.2009.jpg|center|128px]]
|-
| [[Larry Sanger]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Bellevue (Washington)|Bellevue]]
| 1968-07-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:L Sanger.jpg|center|128px]]
|-
| [[Larry Tesler]]
| [[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]
| [[Bronx]]
| 1945-04-24
| 2020-02-16<br/>2020-02-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Larry Tesler Smiles at Whisper.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Lawrence Lessig]]
| [[legelari]]<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q15980158|saiakeragile]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[politikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[irakasle]]
| [[Rapid City (Hego Dakota)|Rapid City]]
| 1961-06-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Lawrence Lessig May 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Leonard Adleman]]
| [[informatikari]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[kriptografo]]<br/>''[[:d:Q15839206|biologo molekular]]''<br/>[[programatzaile]]<br/>[[katedradun]]
| [[Kalifornia]]
| 1945-12-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Len-mankin-pic.jpg|center|128px]]
|-
| [[Leonardo Torres Quevedo]]
| [[asmatzaile]]<br/>[[esperantista]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[politikari]]
| ''[[:d:Q6120331|Santa Cruz]]''
| 1852-12-28
| 1936-12-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:1921 Leonardo Torres Quevedo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Leslie Lamport]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[idazle]]
| [[New York]]
| 1941-02-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Leslie Lamport.jpg|center|128px]]
|-
| [[Liu Gang]]
| [[politikari]]<br/>[[matematikari]]<br/>''[[:d:Q1979607|finantzari]]''<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q19350898|fisikari teoriko]]''
| [[Liaoyuan]]
| 1961-01-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lotfi A. Zadeh]]
| [[matematikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| ''[[:d:Q2059406|Novkhany]]''<br/>[[Baku]]
| 1921-02-04
| 2017-09-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Lotfi Zadeh Berkeley c.jpg|center|128px]]
|-
| [[Louis Pouzin]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Chantenay-Saint-Imbert]]
| 1931-04-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:M. Louis POUZIN 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luciano Floridi]]
| [[filosofo]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Erroma]]
| 1964-11-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luciano floridi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luigi Federico Menabrea]]
| [[matematikari]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Chambéry]]
| 1809-09-04
| 1896-05-25<br/>1896-05-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luigi Federico Menabrea (crop).jpg|center|128px]]
|-
| [[Luis von Ahn]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Guatemalako Hiria]]
| 1978-08-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luis von Ahn.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manuel Blum]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Caracas]]
| 1938-04-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Manuel Blum 1973 (re-scanned, portioned).jpg|center|128px]]
|-
| [[Manuel de Landa]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[programatzaile]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1952
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Manuel DeLanda.png|center|128px]]
|-
| [[Marc Andreessen|Marc Andreesen]]
| [[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q1709010|software ingeniari]]''<br/>''[[:d:Q557880|inbertitzailea]]''<br/>[[ingeniari]]
| [[Cedar Falls (Iowa)|Cedar Falls]]
| 1971-07-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Marc Andreessen-9 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Mark Shuttleworth]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[astronauta]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[software garatzaile]]<br/>''[[:d:Q20623701|Espazio turista]]''
| ''[[:d:Q1015631|Welkom]]''
| 1973-09-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Markshuttleworth-dublin-20101116.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mark Zuckerberg]]
| [[programatzaile]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15472169|mezenas]]''<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>''[[:d:Q12362622|filantropo]]''
| [[White Plains (New York)|White Plains]]
| 1984-05-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mark Zuckerberg F8 2019 Keynote (32830578717) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Marvin Minsky]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| [[New York]]
| 1927-08-09
| 2016-01-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Marvin Minsky at OLPC.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maurice Kendall]]
| ''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>[[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Kettering (Ingalaterra)]]<br/>[[Erresuma Batua]]
| 1907-09-06
| 1983-03-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kendall Maurice.jpg|center|128px]]
|-
| [[Max Euwe]]
| ''[[:d:Q10873124|xakelari]]''<br/>[[matematikari]]<br/>''[[:d:Q15916915|chess official]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Amsterdam]]
| 1901-05-20
| 1981-11-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Max Euwe (1979).jpg|center|128px]]
|-
| [[Michael Saylor]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q12362622|filantropo]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q62063127|executive chairperson]]''
| [[Lincoln (Nebraska)|Lincoln]]
| 1965-02-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Michael Saylor 2022.png|center|128px]]
|-
| [[Michael Scott]]
| [[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''
|
| 1945-02-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel de Icaza]]
| [[software garatzaile]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q139648|technology evangelist]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1972-11-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Miguel de Icaza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mike Markkula]]
| [[informatikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Los Angeles]]
| 1942-02-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Artetxe Zurutuza]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Zarautz]]
| 1992
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Artetxe portrait. 2020.jpg|center|128px]]
|-
| [[Niklaus Wirth]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[asmatzaile]]
| [[Winterthur]]
| 1934-02-15
| 2024-01-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Niklaus Wirth, UrGU.jpg|center|128px]]
|-
| [[Noam Chomsky]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q15958642|politika-idazle]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[hezitzaile]]<br/>''[[:d:Q19251029|hedabide-kritikari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| ''[[:d:Q5329064|East Oak Lane]]''<br/>[[Filadelfia]]
| 1928-12-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Noam Chomsky portrait 2015.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nolan Bushnell]]
| [[ingeniari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[asmatzaile]]
| [[Clearfield (Utah)|Clearfield]]
| 1943-02-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Nolan Bushnell 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Norbert Wiener]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q61268336|founder]]''
| [[Columbia (Missouri)|Columbia]]
| 1894-11-26
| 1964-03-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Norbert wiener.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paul Allen]]
| [[asmatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[musikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q10732476|arte bildumagilea]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q12362622|filantropo]]''<br/>''[[:d:Q557880|inbertitzailea]]''<br/>''[[:d:Q45916492|co-founder]]''
| [[Seattle]]
| 1953-01-21
| 2018-10-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Paul G. Allen (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Paul Baran]]
| [[asmatzaile]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Hrodna]]
| 1926-04-29
| 2011-03-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:With Paul Baran.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paul Buchheit]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q863368|bideo-joko programatzaile]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q125471676|tech VIP]]''
| [[New York]]
| 1977-11-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Paul Buchheit.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pavel Durov]]
| [[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[San Petersburgo]]
| 1984-10-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:TechCrunch Disrupt Europe Berlin 2013 (10536888854) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pekka Himanen]]
| [[filosofo]]<br/>[[informatikari]]
| [[Helsinki]]
| 1973-10-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Palestra de Pekka Himanen - The Hacker Ethic- What Drives Human Action at Its Best?.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pello Urizar|Pello Urizar Karetxe]]
| [[politikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Arrasate]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pello Urizar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Peter Norvig]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
|
| 1956-12-05<br/>1956-12-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Peter Norvig in 2019.jpg|center|128px]]
|-
| [[Philippe Dreyfus]]
| [[informatikari]]
| [[Parisko 17. barrutia]]
| 1925-11-04
| 2018-07-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Philippe Kahn]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Paris]]
| 1952-03-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Philippe Kahn Fullpower Camera Phone fullsize2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Randy Pausch]]
| ''[[:d:Q15982858|motivational speaker]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Baltimore]]
| 1960-10-23
| 2008-07-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:RandyPausch Wiki 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ray Kurzweil]]
| [[asmatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>[[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q846430|futurist]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>[[filosofo]]
| [[Queens]]
| 1948-02-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ray Kurzweil @ SXSW 2017 (32594766664).jpg|center|128px]]
|-
| [[René Harluxet|Rene Harluxet]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Ahatsa]]
| 1953
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Rene Harluxet 2012.png|center|128px]]
|-
| [[Richard E. Bellman]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Brooklyn]]<br/>[[New York]]
| 1920-08-26
| 1984-03-19
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rob Levin]]
| [[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Tallahassee]]
| 1955-12-16
| 2006-09-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Robert Metcalfe]]
| [[informatikari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1326886|ingeniari elektriko]]''<br/>[[matematikari]]
| [[Brooklyn]]
| 1946-04-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:With Bob Metcalfe (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Robert Norton Noyce]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[informatikari]]
| [[Burlington (Iowa)|Burlington]]
| 1927-12-12
| 1990-06-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Robert Noyce with Motherboard 1959.png|center|128px]]
|-
| [[Rod Canion]]
| [[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Texas]]
| 1945-01-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Rod Canion - SiliconCowboys-MFF16.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rodrigo Agerri]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[filosofo]]
| [[Ribaforada]]
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Roger Schank]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| [[New York]]
| 1946-03-12
| 2023-01-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Roman Jampolski]]
| [[informatikari]]
| [[Letonia]]
| 1979-08-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:SCH1473 (52734656870) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ron Rivest]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q16390131|cryptologist]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1662485|information professional]]''<br/>[[zientzialari]]
| [[Schenectady (New York)|Schenectady]]
| 1947-05-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ronald L Rivest photo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ruggero Tita]]
| ''[[:d:Q476246|estropadalari]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Rovereto]]
| 1992-03-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Satoru Iwata]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q863368|bideo-joko programatzaile]]''<br/>''[[:d:Q2702296|bideo-joko produktore]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1053574|ekoizle exekutiboa]]''
| [[Sapporo]]
| 1959-12-06
| 2015-07-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Satoru Iwata - Game Developers Conference 2011 - Day 2 (1).jpg|center|128px]]
|-
| [[Sergey Brin]]
| [[informatikari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| [[Mosku]]
| 1973-08-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sergey Brin Ted 2010 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Seymour Cray]]
| [[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1326886|ingeniari elektriko]]''<br/>''[[:d:Q102038373|applied mathematician]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Chippewa Falls (Wisconsin)|Chippewa Falls]]
| 1925-09-28
| 1996-10-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Seymour Cray.jpg|center|128px]]
|-
| [[Seymour Ginsburg]]
| [[informatikari]]
| [[Brooklyn]]
| 1927-12-12
| 2004-12-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Shigeru Miyamoto]]
| [[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q863368|bideo-joko programatzaile]]''<br/>''[[:d:Q2702296|bideo-joko produktore]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q58287519|video game developer]]''<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q18216771|bideoartista]]''<br/>''[[:d:Q18882335|bideo-joko diseinatzaile]]''<br/>''[[:d:Q3630699|jolas diseinatzailea]]''
| ''[[:d:Q3490674|Sonobe]]''
| 1952-11-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Shigeru Miyamoto 20150610 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Sorin Grindeanu]]
| [[politikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| ''[[:d:Q33208|Caransebeș]]''
| 1973-12-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sorin Grindeanu in Geneva - 2018 (25019917997) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Stephen Smale]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Flint (Michigan)|Flint]]
| 1930-07-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Stephen Smale2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Steve Ballmer]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q215536|merkatari]]''
| [[Detroit]]
| 1956-03-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Steve Ballmer 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Steve Jobs]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1053574|ekoizle exekutiboa]]''<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q1979607|finantzari]]''
| [[San Frantzisko (Kalifornia)|San Frantzisko]]
| 1955-02-24
| 2011-10-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Steve Jobs Headshot 2010-CROP2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Steve Wozniak]]
| [[informatikari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[San Jose (Kalifornia)|San Jose]]
| 1950-08-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Steve Wozniak by Gage Skidmore.jpg|center|128px]]
|-
| [[Stuart J. Russell|Stuart Russell]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| [[Portsmouth]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Stuart Russell 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sugata Mitra]]
| [[informatikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[Kalkuta]]
| 1952-02-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sugra mitra.jpg|center|128px]]
|-
| [[Tim Berners-Lee]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q6859454|web developer]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>[[asmatzaile]]
| [[Londres]]
| 1955-06-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sir Tim Berners-Lee (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Tim Schafer]]
| [[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q58287519|video game developer]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q2702296|bideo-joko produktore]]''<br/>''[[:d:Q18882335|bideo-joko diseinatzaile]]''
| [[Sonoma (Kalifornia)|Sonoma]]
| 1967-07-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Tim 120A354-crop.jpg|center|128px]]
|-
| [[Tony Hoare]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Kolonbo]]
| 1934-01-11
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Sir Tony Hoare IMG 5125.jpg|center|128px]]
|-
| [[Unai Baztarrika]]
| [[informatikari]]<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Beasain]]
| 1982
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Vannevar Bush]]
| [[informatikari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q121867593|science administrator]]''
| [[Everett (Massachusetts)|Everett]]
| 1890-03-11
| 1974-06-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Vannevar Bush portrait.jpg|center|128px]]
|-
| [[Vint Cerf]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q139648|technology evangelist]]''
| [[New Haven (Connecticut)|New Haven]]
| 1943-06-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Dr Vint Cerf ForMemRS.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ward Cunningham]]
| [[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q139648|technology evangelist]]''
| [[Michigan City (Indiana)|Michigan City]]
| 1949-05-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ward Cunningham - Commons-1.jpg|center|128px]]
|-
| [[Wesley A. Clark]]
| [[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]
| [[New Haven (Connecticut)|New Haven]]
| 1927-04-10
| 2016-02-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Wesley A Clark 2002.jpg|center|128px]]
|-
| [[William Hewlett]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Ann Arbor]]
| 1913-05-20
| 2001-01-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:William Hewlett 1993.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Arregi Iparragirre]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Zubieta (Gipuzkoa)|Zubieta]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier Arregi Artze Noaua.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Artola Zubillaga]]
| [[informatikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1957-05-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier Artola Zubillaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xavier Gómez Guinovart]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
|
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Yann LeCun]]
| ''[[:d:Q1709010|software ingeniari]]''<br/>''[[:d:Q1326886|ingeniari elektriko]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Paris]]<br/>[[Soisy-sous-Montmorency]]
| 1960-07-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Yann LeCun - 2018 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Yoseba Peña]]
| [[idazle]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[antropologo]]<br/>[[filosofo]]
| [[Sodupe]]
| 1977-06-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Yoseba Peña, 2019.jpg|center|128px]]
|-
| [[Zaryn Dentzel]]
| [[enpresaburu]]<br/>[[informatikari]]
| [[Santa Barbara (Kalifornia)|Santa Barbara]]
| 1983-06-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:ZarynDentzel.jpg|center|128px]]
|}
{{Wikidata list end}}
lso4f59vgjhfkvt1xtnwe9q98b27beo
Bizkar-zorroaren buruketa
0
684933
9967872
8527408
2024-11-13T15:21:33Z
Sandraupvehu
168270
/* Kanpo-estekak */
9967872
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Knapsack.svg|thumb|250x250px|Bizkar-zorroaren buruketaren adibidea: kutxatxo horien artetik zeintzuk sartuko ditugu bizkar-zorroan, jakinda sartutako gauzakien pisua guztira 15kg-ra murriztuta dagoela, betiere helburua bizkar-zorroan sartutako gauzakien balioa guztira maximizatzea izanik? Litekeena da pisua ez izatea buruketak duen murrizketa bakarra, bolumena ere murriztuta egotea, adibidez.]]
'''Bizkar-zorroaren buruketa''' [[optimizazio-buruketa]] [[konbinatoria]]la da. [[Pisu]] eta balio ezaguneko gauzakien multzo batean guztizko gehieneko balioko azpimultzoa aurkitzean datza, azpimultzoko gauzakien guztizko pisua muga batetik behera egotera murriztuta dagoen kasuan. Neurri mugatuko bizkar-zorro batean gauzakiak sartu behar diren kasuari aipamen eginez ematen zaio buruketari halako izena; bizkar-zorroan sartutako gauzakien balioen baturak gehienekoa izan behar du.
Aplikazio asko ditu, hala nola biosendagintzan, gaixoari eman beharreko sendagaiak aukeratzeko orduan, [[Antibiotiko|antibiotiko-]]<nowiki/>zama mugatua denean. Igogailuak marraztean ere maiz ezartzen da, pisu jakin baterako zenbat pertsona eta nolakoak sar daitezkeen erabakitzeko.
== Historia ==
== Definizioa ==
== Sinplifikazioak eta orokortzeak ==
== Ebazteko metodoak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kriptografia]]
[[Kategoria:Ikerketa operatiboa]]
8ivmgenar6yg92zdf35grob5p2h2oft
9967900
9967872
2024-11-13T15:32:09Z
Iratiac
157993
historia eta aplikazioak gehitu dizkiot
9967900
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Knapsack.svg|thumb|250x250px|Bizkar-zorroaren buruketaren adibidea: kutxatxo horien artetik zeintzuk sartuko ditugu bizkar-zorroan, jakinda sartutako gauzakien pisua guztira 15kg-ra murriztuta dagoela, betiere helburua bizkar-zorroan sartutako gauzakien balioa guztira maximizatzea izanik? Litekeena da pisua ez izatea buruketak duen murrizketa bakarra, bolumena ere murriztuta egotea, adibidez.]]
'''Bizkar-zorroaren buruketa''' [[optimizazio-buruketa]] [[konbinatoria]]la da. [[Pisu]] eta balio ezaguneko gauzakien multzo batean guztizko gehieneko balioko azpimultzoa aurkitzean datza, azpimultzoko gauzakien guztizko pisua muga batetik behera egotera murriztuta dagoen kasuan. Neurri mugatuko bizkar-zorro batean gauzakiak sartu behar diren kasuari aipamen eginez ematen zaio buruketari halako izena; bizkar-zorroan sartutako gauzakien balioen baturak gehienekoa izan behar du.
Aplikazio asko ditu, hala nola biosendagintzan, gaixoari eman beharreko sendagaiak aukeratzeko orduan, [[Antibiotiko|antibiotiko-]]<nowiki/>zama mugatua denean. Igogailuak marraztean ere maiz ezartzen da, pisu jakin baterako zenbat pertsona eta nolakoak sar daitezkeen erabakitzeko.
== Historia ==
Motxilaren arazoa Richard Karp informatikako teorikoak identifikatutako 21 NP-osoak arazoetako bat da, zeinak 1972an argitaratutako artikulu eragingarri batean sartu zituen. Arazo hori sakon aztertu da XX. mendearen erdialdetik, eta lehen erreferentziak 1897an egin ziren, George Mathews Ballarden artikulu batean.
Planteamendua erraza bada ere, arazoa konpontzea oso konplexua da. Hainbat algoritmo daude praktikan tamaina handiko instantzientzat lantzeko gai direnak, baina bere egitura bereziak eta arazo zabalagoen osagai gisa maiz agertzen denez, ikerketa operatiboaren esparruan behin eta berriz aztertzen den gaia da.
== Aplikazioak ==
Motxila-arazoak mundu errealeko hainbat alorretan erabakiak hartzean sortzen dira, hala nola lehengaiak alferrikako hondakinik gabe mozteko metodo eraginkorrak bilatzean, inbertsioak hautatzean eta zorroak osatzean, aktiboek babestutako titulizaziorako aktiboak aukeratzean eta kriptosistemetan (Merkle-Hellman, adibidez) gakoak sortzean, besteak beste.
Motxila-algoritmoen lehen aplikazioetako bat azterketen eraikuntzan eta kalifikazioan izan zen, ikasleek erantzun nahi dituzten galderak aukera ditzaten. Kasu errazetarako, hau maneiagarria da: adibidez, 10 puntuko 12 galdera dituen azterketa batean, ikasleak 10 galdera erantzun ditzake, gehienez 100 puntu lortzeko. Hala ere, galderek puntuazio-balio desberdinak dituztenean, aukera hori eskaintzea konplexuagoa da. Feuermanek eta Weissek metodo bat proposatu zuten, non ikasleei 125 puntu posibleko azterketa heterogeneo bat ematen zaien, eta ikasleek galdera guztiei erantzun behar diete, beren aukeren arabera. Puntuen batura 100era iristen den galderen azpimultzoetatik, motxila-algoritmo batek ikasle bakoitzarentzat puntuazioa maximizatzen duen azpimultzoa identifika lezake.
Stony Brook-eko Unibertsitateko Algoritmoen Biltegiak 1999an egindako ikerketa batek erakutsi zuen ezen, algoritmo konbinatorioen eta algoritmoen ingeniaritzaren arloarekin zerikusia zuten 75 arazo algoritmikoetatik, motxilaren arazoa 19. arazo ezagunena zela.
== Definizioa ==
== Sinplifikazioak eta orokortzeak ==
== Ebazteko metodoak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kriptografia]]
[[Kategoria:Ikerketa operatiboa]]
dqg94uqo0opueeaq9k2i9wb02q5stdm
9967938
9967900
2024-11-13T15:48:30Z
Sandraupvehu
168270
/* Definizioa */
9967938
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Knapsack.svg|thumb|250x250px|Bizkar-zorroaren buruketaren adibidea: kutxatxo horien artetik zeintzuk sartuko ditugu bizkar-zorroan, jakinda sartutako gauzakien pisua guztira 15kg-ra murriztuta dagoela, betiere helburua bizkar-zorroan sartutako gauzakien balioa guztira maximizatzea izanik? Litekeena da pisua ez izatea buruketak duen murrizketa bakarra, bolumena ere murriztuta egotea, adibidez.]]
'''Bizkar-zorroaren buruketa''' [[optimizazio-buruketa]] [[konbinatoria]]la da. [[Pisu]] eta balio ezaguneko gauzakien multzo batean guztizko gehieneko balioko azpimultzoa aurkitzean datza, azpimultzoko gauzakien guztizko pisua muga batetik behera egotera murriztuta dagoen kasuan. Neurri mugatuko bizkar-zorro batean gauzakiak sartu behar diren kasuari aipamen eginez ematen zaio buruketari halako izena; bizkar-zorroan sartutako gauzakien balioen baturak gehienekoa izan behar du.
Aplikazio asko ditu, hala nola biosendagintzan, gaixoari eman beharreko sendagaiak aukeratzeko orduan, [[Antibiotiko|antibiotiko-]]<nowiki/>zama mugatua denean. Igogailuak marraztean ere maiz ezartzen da, pisu jakin baterako zenbat pertsona eta nolakoak sar daitezkeen erabakitzeko.
== Historia ==
Motxilaren arazoa Richard Karp informatikako teorikoak identifikatutako 21 NP-osoak arazoetako bat da, zeinak 1972an argitaratutako artikulu eragingarri batean sartu zituen. Arazo hori sakon aztertu da XX. mendearen erdialdetik, eta lehen erreferentziak 1897an egin ziren, George Mathews Ballarden artikulu batean.
Planteamendua erraza bada ere, arazoa konpontzea oso konplexua da. Hainbat algoritmo daude praktikan tamaina handiko instantzientzat lantzeko gai direnak, baina bere egitura bereziak eta arazo zabalagoen osagai gisa maiz agertzen denez, ikerketa operatiboaren esparruan behin eta berriz aztertzen den gaia da.
== Aplikazioak ==
Motxila-arazoak mundu errealeko hainbat alorretan erabakiak hartzean sortzen dira, hala nola lehengaiak alferrikako hondakinik gabe mozteko metodo eraginkorrak bilatzean, inbertsioak hautatzean eta zorroak osatzean, aktiboek babestutako titulizaziorako aktiboak aukeratzean eta kriptosistemetan (Merkle-Hellman, adibidez) gakoak sortzean, besteak beste.
Motxila-algoritmoen lehen aplikazioetako bat azterketen eraikuntzan eta kalifikazioan izan zen, ikasleek erantzun nahi dituzten galderak aukera ditzaten. Kasu errazetarako, hau maneiagarria da: adibidez, 10 puntuko 12 galdera dituen azterketa batean, ikasleak 10 galdera erantzun ditzake, gehienez 100 puntu lortzeko. Hala ere, galderek puntuazio-balio desberdinak dituztenean, aukera hori eskaintzea konplexuagoa da. Feuermanek eta Weissek metodo bat proposatu zuten, non ikasleei 125 puntu posibleko azterketa heterogeneo bat ematen zaien, eta ikasleek galdera guztiei erantzun behar diete, beren aukeren arabera. Puntuen batura 100era iristen den galderen azpimultzoetatik, motxila-algoritmo batek ikasle bakoitzarentzat puntuazioa maximizatzen duen azpimultzoa identifika lezake.
Stony Brook-eko Unibertsitateko Algoritmoen Biltegiak 1999an egindako ikerketa batek erakutsi zuen ezen, algoritmo konbinatorioen eta algoritmoen ingeniaritzaren arloarekin zerikusia zuten 75 arazo algoritmikoetatik, motxilaren arazoa 19. arazo ezagunena zela.
== Definizioa ==
Jarraian, modu formalean azaltzen da arazoa. Demagun n objektu mota desberdinak daudela, 1etik n-ra zenbakituak. Objektu mota bakoitzetik qi unitate daude eskuragarri, non qi zenbaki oso positibo bat den, 1 <= qi < inf betetzen duena.
Objektu mota bakoitzak vi balioa eta wi pisua ditu lotuta eta positiboak direla onartzen da. Notazioa sinplifikatzeko, objektuak pisu txikienetik handienera ordenatzen dira. Objektuez gain, objektu horiek gordeko dituen motxila ere badago, W pisuko gehienezko edukierarekin.
Helburua da hautatutako objektuen guztizko balioa maximizatzen duten objektuak hautatzea eta motxilan jartzea, guztizko pisuak motxilaren gehienezko W edukiera gainditu gabe. Problemaren konponbidea x1, x2,..., xn aldagaien bidez adierazten da, non xi bakoitzak i objektuaren zenbat unitate sartuko diren motxilan adierazten duen. Hau da, soluzioa zenbaki oso positiboen bektore baten bidez irudikatuko da. Bektorearen zenbaki bakoitzak objektu horren motxilan sartuko diren kopia kopurua adierazten du.
Matematikoki, problema programa lineal hau bezala plantea daiteke:
'''FORMULA'''
Bestalde, objektuak bakarrak badira, hau da, kopia bat baino gehiago ez badago, 0-1 motxilaren arazoa da. Kopia infinituak izanez gero, motxila mugatugabearen arazoaren aurrean gaude, motxila osoaren arazoa ere esaten zaio.
== Sinplifikazioak eta orokortzeak ==
== Ebazteko metodoak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kriptografia]]
[[Kategoria:Ikerketa operatiboa]]
hz2r9mf9sydvu7iriswddna9kbq0kwj
9967987
9967938
2024-11-13T16:14:27Z
Sandraupvehu
168270
9967987
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Knapsack.svg|thumb|250x250px|Bizkar-zorroaren buruketaren adibidea: kutxatxo horien artetik zeintzuk sartuko ditugu bizkar-zorroan, jakinda sartutako gauzakien pisua guztira 15kg-ra murriztuta dagoela, betiere helburua bizkar-zorroan sartutako gauzakien balioa guztira maximizatzea izanik? Litekeena da pisua ez izatea buruketak duen murrizketa bakarra, bolumena ere murriztuta egotea, adibidez.]]
'''Bizkar-zorroaren buruketa''' [[optimizazio-buruketa]] [[konbinatoria]]la da. [[Pisu]] eta balio ezaguneko gauzakien multzo batean guztizko gehieneko balioko azpimultzoa aurkitzean datza, azpimultzoko gauzakien guztizko pisua muga batetik behera egotera murriztuta dagoen kasuan. Neurri mugatuko bizkar-zorro batean gauzakiak sartu behar diren kasuari aipamen eginez ematen zaio buruketari halako izena; bizkar-zorroan sartutako gauzakien balioen baturak gehienekoa izan behar du.
Aplikazio asko ditu, hala nola biosendagintzan, gaixoari eman beharreko sendagaiak aukeratzeko orduan, [[Antibiotiko|antibiotiko-]]<nowiki/>zama mugatua denean. Igogailuak marraztean ere maiz ezartzen da, pisu jakin baterako zenbat pertsona eta nolakoak sar daitezkeen erabakitzeko.
== Historia ==
Motxilaren arazoa Richard Karp informatikako teorikoak identifikatutako 21 NP-osoak arazoetako bat da, zeinak 1972an argitaratutako artikulu eragingarri batean sartu zituen. Arazo hori sakon aztertu da XX. mendearen erdialdetik, eta lehen erreferentziak 1897an egin ziren, George Mathews Ballarden artikulu batean.
Planteamendua erraza bada ere, arazoa konpontzea oso konplexua da. Hainbat algoritmo daude praktikan tamaina handiko instantzientzat lantzeko gai direnak, baina bere egitura bereziak eta arazo zabalagoen osagai gisa maiz agertzen denez, ikerketa operatiboaren esparruan behin eta berriz aztertzen den gaia da.
== Aplikazioak ==
Motxila-arazoak mundu errealeko hainbat alorretan erabakiak hartzean sortzen dira, hala nola lehengaiak alferrikako hondakinik gabe mozteko metodo eraginkorrak bilatzean, inbertsioak hautatzean eta zorroak osatzean, aktiboek babestutako titulizaziorako aktiboak aukeratzean eta kriptosistemetan (Merkle-Hellman, adibidez) gakoak sortzean, besteak beste.
Motxila-algoritmoen lehen aplikazioetako bat azterketen eraikuntzan eta kalifikazioan izan zen, ikasleek erantzun nahi dituzten galderak aukera ditzaten. Kasu errazetarako, hau maneiagarria da: adibidez, 10 puntuko 12 galdera dituen azterketa batean, ikasleak 10 galdera erantzun ditzake, gehienez 100 puntu lortzeko. Hala ere, galderek puntuazio-balio desberdinak dituztenean, aukera hori eskaintzea konplexuagoa da. Feuermanek eta Weissek metodo bat proposatu zuten, non ikasleei 125 puntu posibleko azterketa heterogeneo bat ematen zaien, eta ikasleek galdera guztiei erantzun behar diete, beren aukeren arabera. Puntuen batura 100era iristen den galderen azpimultzoetatik, motxila-algoritmo batek ikasle bakoitzarentzat puntuazioa maximizatzen duen azpimultzoa identifika lezake.
Stony Brook-eko Unibertsitateko Algoritmoen Biltegiak 1999an egindako ikerketa batek erakutsi zuen ezen, algoritmo konbinatorioen eta algoritmoen ingeniaritzaren arloarekin zerikusia zuten 75 arazo algoritmikoetatik, motxilaren arazoa 19. arazo ezagunena zela.
== Definizioa ==
Jarraian, modu formalean azaltzen da arazoa. Demagun n objektu mota desberdinak daudela, 1etik n-ra zenbakituak. Objektu mota bakoitzetik qi unitate daude eskuragarri, non qi zenbaki oso positibo bat den, 1 <= qi < inf betetzen duena.
Objektu mota bakoitzak vi balioa eta wi pisua ditu lotuta eta positiboak direla onartzen da. Notazioa sinplifikatzeko, objektuak pisu txikienetik handienera ordenatzen dira. Objektuez gain, objektu horiek gordeko dituen motxila ere badago, W pisuko gehienezko edukierarekin.
Helburua da hautatutako objektuen guztizko balioa maximizatzen duten objektuak hautatzea eta motxilan jartzea, guztizko pisuak motxilaren gehienezko W edukiera gainditu gabe. Problemaren konponbidea x1, x2,..., xn aldagaien bidez adierazten da, non xi bakoitzak i objektuaren zenbat unitate sartuko diren motxilan adierazten duen. Hau da, soluzioa zenbaki oso positiboen bektore baten bidez irudikatuko da. Bektorearen zenbaki bakoitzak objektu horren motxilan sartuko diren kopia kopurua adierazten du.
Matematikoki, problema programa lineal hau bezala plantea daiteke:
'''FORMULA'''
Bestalde, objektuak bakarrak badira, hau da, kopia bat baino gehiago ez badago, 0-1 motxilaren arazoa da. Matematikoki honela adierazten da:
'''FORMULA'''
Kopia infinituak izanez gero, motxila mugatugabearen arazoaren aurrean gaude, motxila osoaren arazoa ere esaten zaio. Matematikoki honela adierazten da:
'''FORMULA'''
== Sinplifikazioak eta orokortzeak ==
== Ebazteko metodoak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kriptografia]]
[[Kategoria:Ikerketa operatiboa]]
43k97wbs1y7appr4rbrxl4ji9yg9tpi
Lankide:Ksarasola/proba/hernaniarrak
2
684947
9968544
9934275
2024-11-14T03:14:25Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968544
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { { ?item wdt:P19 wd:Q1441329} UNION { ?item wdt:P937 wd:Q1441329}. ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570,P21,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
! sexua edo generoa
! irudia
|-
| [[Agustin Paskual Iturriaga|Agustin Iturriaga]]
| [[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Hernani]]
| 1778-01-31
| 1851-03-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Agustin Kardaberaz]]
| [[idazle]]
| [[Hernani]]
| 1703-12-29
| 1770-10-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Agustin Kardaberaz idazlea.png|center|128px]]
|-
| [[Aimar Elosegi Ansa]]
| ''[[:d:Q315247|university student]]''
| [[Hernani]]
| 1986-02-19
| 2007-04-23
| [[Gizon trans|gizon transgenero]]
|
|-
| [[Ainara Azpiazu Aduriz|Ainara Azpiazu]]
| [[marrazkilari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[komikigile]]
| [[Hernani]]
| 1980-11-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainara Azpiazu 'Axpi' (Irutxuloko Hitza Estitxu Zabala).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainara Ortega]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Hernani]]
| 1981-03-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainara Ortega Barrenetxea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainara Otxotorena]]
| [[irakasle]]<br/>[[politikari]]
| [[Hernani]]
| 1984-05-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainara Otxotorena. Alkatea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Azurmendi Etxegaray]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Hernani]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Azurmendi Etxegaray.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Jauregi]]
| [[kazetari]]
| [[Hernani]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ainhoa Larrañaga]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Hernani]]
| 2000-06-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Larrañaga (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitor Fraga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 2003-03-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Ruiz de Egino]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Hernani]]
| 1971-03-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aitor Ruiz de Egino.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alfredo Moraza Barea]]
| [[arkeologo]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Hernani]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Andoni Mutiloa|Andoni Mutiloa Irazusta]]
| [[kazetari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Hernani]]
| 1976
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Andioni Mutiloa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Morau|Andoni Tolosa]]
| [[idazle]]<br/>[[musikari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Hernani]]
| 1963-11-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Morau 0001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Rodriguez Armendaritz]]
|
| [[Hernani]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Angel Olaran]]
| [[misiolari]]
| [[Hernani]]
| 1938-05-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ángel Olaran.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antton Morcillo]]
| [[politikari]]
| [[Hernani]]
| 1965-05-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Arantzazu Royo Materola|Arantzazu Royo Manterola]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Hernani]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Azucena Vieites]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Hernani]]<br/>[[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Azucena Vieites.jpg|center|128px]]
|-
| [[Begoña Arrondo]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q635734|artxibozain]]''
| [[Hernani]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Begoña Arrondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Begoña Gorospe]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Hernani]]
| 1942
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Bernardino Pérez Elizaran]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Hernani]]
| 1925-05-21
| 2002-10-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Beñat Leitza|Beñat Leiza]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1997-02-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bingen Erdozia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1989-04-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bingen Zupiria]]
| [[kazetari]]<br/>[[politikari]]<br/>[[filosofo]]
| [[Hernani]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Entrega de los premios Euskadi de Literatura 2017 21 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Carmen Adarraga]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Hernani]]
| 1921-07-05
| 2004-09-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cesareo Gabarain]]
| [[musikagile]]<br/>[[apaiz katoliko]]<br/>''[[:d:Q13424456|hymnwriter]]''
| [[Hernani]]
| 1936-05-17
| 1991-04-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Elias Kerexeta]]
| [[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q47541952|produktore]]''
| [[Hernani]]
| 1934-10-27
| 2013-06-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Empar Pineda]]
| [[politikari]]
| [[Hernani]]
| 1944
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Empar Pineda 2010.jpg|center|128px]]
|-
| [[Erika Elizari]]
| [[idazle]]
| [[Hernani]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Estitxu Eizagirre]]
| [[kazetari]]<br/>[[bertsolari]]
| [[Hernani]]
| 1979-12-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Estitxu Eizagirre Durangon 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eñaut Martikorena]]
| [[bertsolari]]
| [[Hernani]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Eñaut Martikorena 2022an.jpg|center|128px]]
|-
| [[Florentino Goikoetxea]]
| [[mugalari]]
| [[Hernani]]
| 1898-03-14
| 1980-07-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Florentino Goikoetxea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gabriel Celaya]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q12144794|prosalari]]''<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''
| [[Hernani]]
| 1911-03-18
| 1991-04-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gabriel Celaya bere lantokian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gabriel Olaizola]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Hernani]]
| 1891<br/>1891-01-19
| 1973
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gabriel Olaizola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Garbiñe Etxeberria]]
| ''[[:d:Q26481809|kirol-zuzendari]]''
| [[Hernani]]
| 1967-01-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Garbiñe etxeberria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gexan Elosegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1999-07-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Bereziartua]]
| [[kazetari]]
| [[Hernani]]
| 1984
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gorka bereziartua.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gorka Kijera]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1986-05-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gregorio Arrue]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Hernani]]
| 1811-05-22
| 1890-04-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gregorio Arrue itzultzailea.png|center|128px]]
|-
| [[Gregorio Muro]]
| ''[[:d:Q11892507|komiki gidoilari]]''<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[komikigile]]
| [[Hernani]]
| 1954-05-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gregorio Muro.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ibon Amatriain]]
| ''[[:d:Q13561328|surflari]]''
| [[Hernani]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignacio Iturbide]]
| ''[[:d:Q12414919|terrorista]]''
| [[Hernani]]
| 1949
| 2013
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Igor Genua]]
| [[hamabosteko errugbi]]<br/>[[zazpiko errugbi]]
| [[Hernani]]
| 1988-06-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Igor Miner]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Hernani]]
| 1974-01-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ion Insausti Jiménez]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''
| [[Hernani]]
| 1984-04-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Irati Sarasua]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Hernani]]
| 1990
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Irene Arraratz|Irene Arrarats]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q96657961|euskaltzain urgazle]]''
| [[Hernani]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Irene Arrarats|Irene Arrarats Lizeaga]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Hernani]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Irene Arriarats.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isidro Ansorena]]
| ''[[:d:Q53713594|txistulari]]''
| [[Hernani]]
| 1892-05-15
| 1975-08-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Isidro̙ Ansorena Argia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Sanz Azkue|Iñaki Sanz-Azkue]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q5780518|dibulgatzaile]]''
| [[Hernani]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñaki Sanz-Azkue 2023.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Zabala Goiburu]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1970-08-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Zelaia]]
| [[bertsolari]]
| [[Hernani]]
| 1973
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñigo Rodríguez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1991-04-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Adarraga]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Hernani]]
| 1891
| 1964
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Javier-adarraga-pala.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joanmari Larrarte]]
| ''[[:d:Q5780518|dibulgatzaile]]''<br/>''[[:d:Q2462658|manager]]''
| [[Hernani]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joanmari Larrarte 2023.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joaquín Fernández Aiarragarai]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Hernani]]
| 1821-08-17
| 1900-03-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Eizmendi]]
| [[bertsolari]]
| [[Hernani]]
| 1970
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Zabaleta]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Hernani]]
| 1950
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Garzia]]
| [[apaiz katoliko]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q611644|apezpiku katoliko]]''
| [[Hernani]]
| 1893-10-27
| 1973-07-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José García y Goldaraz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Joakin Iradi]]
| [[bertsolari]]<br/>[[arlote]]
| [[Hernani]]
| 19th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Luis Urdangarin]]
| [[bertsolari]]
| [[Hernani]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Setien]]
| [[apaiz katoliko]]<br/>''[[:d:Q611644|apezpiku katoliko]]''<br/>''[[:d:Q102039658|apezpiku katoliko latindar]]''
| [[Hernani]]
| 1928-03-19
| 2018-07-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mons. Setién (30877902216).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Olaizola]]
| [[idazle]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q765778|organista]]''
| [[Hernani]]
| 1883-01-27
| 1969-06-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joseba Pagazaurtundua]]
| ''[[:d:Q384593|polizia]]''
| [[Hernani]]
| 1957-12-27
| 2003-02-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Josema López]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1969-01-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Manuel Otxotorena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1961-01-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ochotorena.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Orbegozo]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Hernani]]
|
| 2001
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joxan Goikoetxea]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q1863064|akordeoi-jotzaile]]''
| [[Hernani]]
| 1967-12-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxan Goikoetxea.JPG|center|128px]]
|-
| [[Joxe Mari Aizega]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[legelari]]
| [[Hernani]]
| 1970-06-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Bautista Adarraga]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>[[ingeniari]]
| [[Hernani]]
| 1924-06-24
| 1996-09-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Bautista Anza I.a]]
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''<br/>[[militar]]
| [[Hernani]]
| 1693-06-29
| 1740-05-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Bautista Vallejo]]
| ''[[:d:Q15117415|ziklokros txirrindulari]]''
| [[Hernani]]
| No/unknown value
| 20th century
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Larburu|Juan Larburu Odriozola]]
| [[nekazaritza]]
| [[Hernani]]
| 1912-08-20
| 1944-04-05
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan manuel larburu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Luis Irazusta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1948-05-28
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Migel Orkolaga]]
| ''[[:d:Q2310145|meteorologo]]''<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Hernani]]
| 1863-10-13
| 1914-09-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan migel orkolaga 0001.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Juan Urbieta]]
| [[militar]]
| [[Hernani]]
|
| 1553-08-22
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Judith Montero]]
| ''[[:d:Q12800682|saxofoi-jotzaile]]''
| [[Hernani]]
| 1979
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Judith Montero 2007.jpg|center|128px]]
|-
| [[Julen Madina]]
| [[katedradun]]
| [[Hernani]]
| 1955
| 2016-08-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Julián Olivares]]
| ''[[:d:Q13381863|eskrimalari]]''
| [[Hernani]]
| 1895-12-10
| 1977-10-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Kattalin Miner]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Disk jockey|discjockey]]
| [[Hernani]]
| 1988-10-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Kattalin Miner.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luciano Lizarraga]]
| [[Atleta|kirolari]]<br/>''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1881-03-13
| 1960-05-03
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Maialen Lujanbio]]
| [[bertsolari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Hernani]]
| 1976-11-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:81972maialen-txapeldunaren-agurra.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Larburu]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q1259917|biolin-jotzaile]]''
| [[Hernani]]
| 1979-08-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite Larburu 2016.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Pagazaurtundua]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Hernani]]
| 1965-02-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mpagaza12 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Garaiar Rekalde]]
| ''[[:d:Q1934684|Etxekoandre]]''<br/>''[[:d:Q20204892|kolaboratzaile]]''
| [[Hernani]]
| 1893-10-22
| 1983-11-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maria Garaiar.Argazkia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Martin Zabaleta]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''<br/>[[mendiko gidari]]
| [[Hernani]]
| 1949-09-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joxepa Zubeldia|Matea Joxepa Zubeldia]]
| [[bertsolari]]<br/>''[[:d:Q7501153|dendari]]''
| [[Hernani]]
| 1867
| 1947
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Joxepa Zubeldia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miguel Antonio Zuaznabar]]
| [[ofizier]]<br/>[[politikari]]
| [[Hernani]]
| 1685-04-04
| 1750-04-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miren Garmendia]]
| [[arraunlari]]
| [[Hernani]]
| 1999-02-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nagore Legarreta]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
|
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Naroa Iturri]]
| [[kazetari]]
| [[Hernani]]
| 1976-10-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Naroa Iturri KZK Atorrasagasti iturri (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Niko Lizeaga]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Hernani]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Olatz Santana]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1997-05-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Olatz Zugasti]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Hernani]]
| 1965
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Zugasti 2010.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paul Álvarez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 2000-03-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Paulo Zubiarrain]]
| [[bertsolari]]
| [[Hernani]]
| 1912-09-26
| 2002-04-04
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Otxotorena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1956-04-19
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pedro Sarriegi]]
| [[idazle]]
| [[Hernani]]
| 1906-05-26
| 1968-06-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pello Sarasola]]
| ''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''
| [[Hernani]]
| 1964-08-17
| 2015-07-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rafa Egiguren]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Hernani]]
| 1948-10-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Raúl García Fernández|Raul Garcia Fernandez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Hernani]]
| 1976-06-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rosa Aierbe|Rosa Aierbe Iribar]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Hernani]]
| 1954-05-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Rosa Aierbe. Historilaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rosa Talavera]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Hernani]]
| 1961-10-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Tito Irazusta]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Hernani]]
| 1955-07-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Unai Agirre]]
| [[bertsolari]]
| [[Hernani]]
| 1975-07-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:2017ko Bertsolari Txapelketa Nagusia - BEC - Unai Agirre sariketa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Urko Apaolaza]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Hernani]]
| 1979
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Uxue Apaolaza]]
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]
| [[Hernani]]
| 1981-04-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Uxue Apaolaza 2011.jpg|center|128px]]
|-
| [[Uxue Bereziartua]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Hernani]]
| 1996
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Vicente Zaragueta|Vicente Zaragüeta]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Hernani]]
| 1926
| 2015-12-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabat Otxotorena]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Hernani]]
| 1980-11-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabat Ochotorena Euskal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabi Solano]]
| ''[[:d:Q107161894|trikitilari]]''
| [[Hernani]]
| 1978-10-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabi Solano.jpg|center|128px]]
|}
{{Wikidata list end}}
td1vazb42vqun3w1cdbdokkkr07fa7x
Esklerodermia
0
685653
9968103
7330534
2024-11-13T17:05:53Z
Josu
646
9968103
wikitext
text/x-wiki
{{Gaixotasun infotaula
| izena = Esklerodermia
| irudia = MercMorphea.JPG
| oina = [[Morfea]]
| GNS10 = {{GNS10|L|94|0|l|80}}-{{GNS10|L|94|1|l|80}}, {{GNS10|M|34||m|30}}
| GNS9 = {{GNS9|701.0}} {{GNS9|710.1}}
| GNSO =
| OMIM =
| MedlinePlus = 000429
| eMedicineSubj =
| eMedicineTopic =
| eMedicine_mult =
| DiseasesDB =
| MeshID =
}}
{{ohar medikoa}}
'''Esklerodermia''' [[larruazal]]eko eritasun kronikoa da, sakoneko geruzen indurazio eta loditzeaz ezaugarritzen dena. Askotan ehun konektiboan eta zenbait erraitan antzeko alterazioak ikusten dira aldi berean.<ref>[[Euskalterm]]aren definizioa</ref> Berez ez du inongo tratamendurik, baina arazo organikoak tratatzen dituzte.<ref name=Gabrielli>{{erreferentzia |egilea=Gabrielli A, Avvedimento EV & Krieg T | izenburua = Scleroderma | aldizkaria = New England Journal of Medicine | liburukia = 360 | alea = 19 | orrialdea = 1989–2003 | urtea = 2009 | pmid = 19420368 | doi = 10.1056/NEJMra0806188 }}</ref>
[[Gaixotasun autoimmune]]a da.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{medikuntza zirriborroa}}
[[Kategoria:Gaixotasun autoimmuneak]]
[[Kategoria:Lokomozio-aparatuko gaixotasunak]]
[[Kategoria:Gaixotasun arraroak]]
p1cmiwave43mlrwujod50ampgir3ecg
Lankide:Theklan/1000 film ezagun
2
686526
9968443
9950371
2024-11-13T23:39:27Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968443
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?itemLabel ?slct WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q11424.
?item wikibase:sitelinks ?slct.
}
ORDER BY DESC(?slct)
LIMIT 1000
|columns=label
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Toy Story 2]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Toy Story 3]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Ice Age: The Meltdown| The Meltdown]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bolt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Saludos Amigos]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Bug's Life]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rio]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Finding Dory]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Monsters University]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[3 Idiots]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chicken Little]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fun and Fancy Free]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Despicable Me 2]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Ice Age: Continental Drift| Continental Drift]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cars 2]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Good Dinosaur]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beauty and the Beast]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Madagascar 3: Europe's Most Wanted| Europe's Most Wanted]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Croods]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Open Season]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Make Mine Music]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Coraline]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Angry Birds Movie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Despicable Me 3]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Live Free or Die Hard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Adventures of Ichabod and Mr. Toad]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kung Fu Panda 2]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Lorax]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dinosaur]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Iron Giant]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Boss Baby]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Moscow Does Not Believe in Tears]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:The Mummy: Tomb of the Dragon Emperor| Tomb of the Dragon Emperor]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alvin and the Chipmunks]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cinderella]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Secret Life of Pets]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Minions: The Rise of Gru| The Rise of Gru]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Thor: Love and Thunder| Love and Thunder]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The SpongeBob SquarePants Movie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Smurfs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cloudy with a Chance of Meatballs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Taare Zameen Par]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Diamond Arm]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Suicide Squad]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Surf's Up]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kung Fu Panda 3]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Penguins of Madagascar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Guardians of the Galaxy Vol. 3]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Alvin and the Chipmunks: Chipwrecked| Chipwrecked]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Looney Tunes: Back in Action| Back in Action]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[RED]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:The SpongeBob Movie: Sponge Out of Water| Sponge Out of Water]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[How to Train Your Dragon 2]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Ice Age: Collision Course| Collision Course]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Kong: Skull Island| Skull Island]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cars 3]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Ant-Man and the Wasp: Quantumania| Quantumania]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stardust]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Alvin and the Chipmunks: The Squeakquel| The Squeakquel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ivan's Childhood]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Andrei Rublev]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kuch Kuch Hota Hai]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The LEGO Movie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Home]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:How to Train Your Dragon: The Hidden World| The Hidden World]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Walk to Remember]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Enchanted]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Broadway Melody]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[War and Peace]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hitch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Spirit: Stallion of the Cimarron| Stallion of the Cimarron]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rio 2]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Indiana Jones and the Dial of Destiny]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Déjà Vu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Ivan Vasilievich: Back to the Future| Back to the Future]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mr. Peabody & Sherman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carol]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[San Andreas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Transformers: The Last Knight| The Last Knight]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Baby Driver]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Secret Life of Pets 2]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One| Impossible – Dead Reckoning Part One]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Despicable Me 4]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Looper]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Home Alone 3]]
}}
{{wikidata list end}}
ovm3xh30pn1tj6zztfz23e27v3oyxh7
Lankide:Theklan/1000 diska ezagun
2
686567
9968592
9950927
2024-11-14T06:28:07Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968592
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?itemLabel ?slct WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q482994.
?item wikibase:sitelinks ?slct.
}
ORDER BY DESC(?slct)
LIMIT 1000
|columns=label
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Meteora (Q19858)|Meteora]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hybrid Theory]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Led Zeppelin (Q131392)|Led Zeppelin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[I Am… Sasha Fierce]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Queen II]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Led Zeppelin IV]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Animals]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Day at the Races (Q220756)|A Day at the Races]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Minutes to Midnight]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[B'Day]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jazz (Q270083)|Jazz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Thousand Suns]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dangerously in Love]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Piper at the Gates of Dawn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Led Zeppelin II]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Works]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Division Bell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pet Sounds]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hot Space]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fearless]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Off the Wall]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[American Idiot]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[…Baby One More Time]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Led Zeppelin III]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Taylor Swift]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[21 (Q155169)|21]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Miracle]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[21st Century Breakdown]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Red]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Living Things]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Invincible]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Death Magnetic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Saucerful of Secrets]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Final Cut]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Got to Be There]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:HIStory: Past, Present and Future, Book I| Past]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Confessions on a Dance Floor]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fever]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aphrodite]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Loud]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Music of the Sun]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dookie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Flash Gordon (Q275834)|Flash Gordon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Up All Night]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dreaming of You]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Good Girl Gone Bad]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[X&Y]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Black Sabbath]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Madonna]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Houses of the Holy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Talk That Talk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[ReLoad]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paranoid]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[25 (Q21168841)|25]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lover]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Folklore (Q97620733)|Folklore]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kylie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[In the Zone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Forever, Michael]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Oops!… I Did It Again]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mutter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Viva la vida or Death and All His Friends]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Black Holes and Revelations]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Light Years]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Body Language]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[X (Q208332)|X]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Iron Maiden (Q209646)|Iron Maiden]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Herzeleid]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Presence]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[In Rainbows]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Blood on the Dance Floor: HIStory in the Mix| HIStory in the Mix]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[4 (Q238235)|4]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Load]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Unapologetic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ben]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[St. Anger]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[True Blue]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Eminem Show]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fallen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Piece of Mind]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[19 (Q208902)|19]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dark Passion Play]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Relapse]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Endless River]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lemonade]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[When We All Fall Asleep, Where Do We Go?]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Music & Me]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Parachutes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wishmaster]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Powerslave]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michael]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Century Child]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Reise, Reise]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Obscured by Clouds]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Absolution]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rated R]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kid A]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[MDNA]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Killers (Q275550)|Killers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Hunting Party]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sweetener]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Midnights]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Angels Fall First]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[London Calling]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Reanimation]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Girl like Me]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Back to Black]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[In Through the Out Door]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Slim Shady LP]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Oceanborn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Rush of Blood to the Head]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[In the Court of the Crimson King]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pablo Honey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Like a Virgin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pulse]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Seventh Son of a Seventh Son]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beyoncé (Q15303590)|Beyoncé]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Future Nostalgia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[No Line on the Horizon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Matter of Life and Death]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Marshall Mathers LP]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ray of Light]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Greatest Hits]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Reign in Blood]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fear of the Dark]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[All Eyez on Me]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Origin of Symmetry]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sehnsucht]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rosenrot]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Soundtrack From The Film “More”]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Bends]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Coda]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Like a Prayer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Once]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Are You Experienced]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Highway to Hell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Book of Souls]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dangerous Woman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[2Pacalypse Now]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Born to Die]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pink Friday]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Liebe ist für alle da]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[My Generation (Q375249)|My Generation]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[One of the Boys]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Songs of Faith and Devotion]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Warning]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Highway 61 Revisited]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Exile on Main St.]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Brave New World]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amnesiac]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Unforgettable Fire]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mylo Xyloto]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christina Aguilera (Q243789)|Christina Aguilera]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Velvet Underground & Nico]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Recovery]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hail to the Thief]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Encore]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Final Frontier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[G N' R Lies]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yours Truly]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hardwired… to Self-Destruct]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Evermore]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Voyage]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[(What's the Story) Morning Glory?]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Music]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[FutureSex/LoveSounds]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Garage Inc.]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Erotica]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Definitely Maybe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stripped]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Loose (Q488934)|Loose]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ten]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Virtual XI]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[No Prayer for the Dying]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[American Life]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Deep Purple In Rock]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shades of Deep Purple]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Insomniac]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Can't Be Tamed]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nimrod (Q217018)|Nimrod]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Violator]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Somewhere in Time]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ultra]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kylie Minogue]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ring Ring]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Unknown Pleasures]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Waterloo (Q744013)|Waterloo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ultraviolence]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Britney Jean]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[My Everything]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thank U, Next]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Tortured Poets Department]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rust in Peace]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Live in Texas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Don't Forget]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Playing the Angel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tommy (Q372055)|Tommy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bedtime Stories]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nightmare]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Let It Bleed]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Take Me Home]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Machine Head]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hot Fuss]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Songs About Jane]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sam's Town]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Construction Time Again]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Open Door]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chinese Democracy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Live Killers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The X Factor]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Painkiller]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Images and Words]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Use Your Illusion I]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sounds of the Universe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[British Steel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hunky Dory]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bangerz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Xscape]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Four]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rebel Heart]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Made in the A.M.]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Positions]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Renaissance (Q112595827)|Renaissance]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Greatest Hits II]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The King of Limbs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[S&M]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kerplunk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Greatest Hits: My Prerogative| My Prerogative]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Justified]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Infinite]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[My Kind of Christmas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Strictly 4 My N.I.G.G.A.Z.…]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Imaginaerum]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Breakout]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[808s & Heartbreak]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Me Against the World]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Is There Anybody Out There? The Wall Live 1980–81]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mi Reflejo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Music for the Masses]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Who's Next]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Three Cheers for Sweet Revenge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Master of Reality]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Whatever People Say I Am, That's What I'm Not]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[David Bowie (Q1753009)|David Bowie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Use Your Illusion II]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Demi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Prism]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Glory]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[÷]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Witness (Q29948806)|Witness]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[30 (Q108773286)|30]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Broken Frame]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Virgin Killer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The E.N.D]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Something to Remember]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [["Heroes"]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aftermath]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fireball]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Live aus Berlin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Lennon/Plastic Ono Band]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Screaming for Vengeance]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Delicate Sound of Thunder]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Number Ones]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Speak & Spell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[So Far, So Good… So What!]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[39/Smooth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bionic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Back to Basics]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Oral Fixation Vol. 2]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Some Great Reward]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Black Celebration]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Goats Head Soup]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sticky Fingers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Chronic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Exciter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Avenged Sevenfold]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Killing Is My Business... and Business Is Good!]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ghost Stories]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Endless Forms Most Beautiful]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[One More Light]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fine Line]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Born in the U.S.A.]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Black Ice]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Frank]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Blizzard of Ozz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[In the Wake of Poseidon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Electric Ladyland]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Let's Get to It]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Angel of Retribution]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Follow the Leader]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Awake]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rocka Rolla]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[My Beautiful Dark Twisted Fantasy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:B in the Mix: The Remixes| The Remixes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Greatest Hits III]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Live After Death]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aerosmith (Q281133)|Aerosmith]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mr. Bad Guy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Immaculate Collection]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Filosofem]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Korn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Live at Wembley '86]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Live Magic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dire Straits (Q731870)|Dire Straits]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mariah Carey (Q732845)|Mariah Carey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Vol. 3: (The Subliminal Verses)|Vol. 3:]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Believe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[All Hope Is Gone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Black Parade]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory|Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Goodbye Yellow Brick Road]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Six Degrees of Inner Turbulence]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Brand New Eyes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Super Trouper]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[I Brought You My Bullets, You Brought Me Your Love]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Spliknot]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Queen on Fire – Live at the Bowl]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Some Girls]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Freak Out!]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fragile]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Low]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jagged Little Pill]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hotel California]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Closer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Breakaway]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[David Bowie (Q1648283)|David Bowie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Diamond Dogs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Delta Machine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[My World 2.0]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Marshall Mathers LP 2]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[AM (Q13539256)|AM]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kiss Me Once]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Midnight Memories]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[1000 Forms of Fear]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Drones]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beauty Behind the Madness]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Blackstar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Moon Shaped Pool]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Star Is Born]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[After Hours]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sour]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Happier Than Ever]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Made in Japan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hysteria]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Beautiful Lie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laundry Service]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Perfect Strangers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Visitors]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[¡Uno!]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ram It Down]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emotions]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Book of Taliesyn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Deep Purple (Q216333)|Deep Purple]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Double Fantasy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[You Can Dance]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stormbringer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Their Satanic Majesties Request]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Unbroken]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Who Do We Think We Are]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[All We Know Is Falling]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Close to the Edge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Essential Michael Jackson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tattoo You]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Singles Collection]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Ultimate Collection]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Band on the Run]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Antichrist Superstar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Celebration]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Greatest Hits]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Larks' Tongues in Aspic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Countdown to Extinction]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[8 Mile – Music from and Inspired by the Motion Picture]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[ABBA (Q286672)|ABBA]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rhythm of Love]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Purpendicular]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Black Metal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Pros and Cons of Hitch Hiking]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Queen Is Dead]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Peace Sells… but Who's Buying?]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Here We Go Again]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Station to Station]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Impossible Princess]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Demon Days]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The College Dropout]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dirt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Queen Rocks]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Islands]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[When Dream and Day Unite]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Doggystyle]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Fat of the Land]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[I'm with You]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[What's Going On]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Enjoy Yourself]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Love?]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Riot]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Good Kid, M.A.A.D City]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[+]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[13]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Avril Lavigne]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stars Dance]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Scare Force One]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[To Pimp a Butterfly]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Purpose]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Starboy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lust for Life]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Revival]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Norman Fucking Rockwell!]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Music to Be Murdered By]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dawn FM]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[72 Seasons]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Oxygène]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thick as a Brick]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Born Again]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Let's Dance]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Quick One]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[I'm Not Dead]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Love at First Sting]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Funhouse]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hopes and Fears]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Abandon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[About Face]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Year Without Rain]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Truth About Love]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[12 X 5]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Americana]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[2001]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beggars Banquet]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:The Don Killuminati: The 7 Day Theory| The 7 Day Theory]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ultimate Kylie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The System Has Failed]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[2112]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Best of Michael Jackson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Octavarium]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wasting Light]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[White Light/White Heat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Funeral]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[On the 6]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Youthanasia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lana Del Ray a.k.a. Lizzy Grant]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Whitney Houston (Q220749)|Whitney Houston]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ready to Die]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Enema of the State]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Headless Cross]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bob Dylan (Q251309)|Bob Dylan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rage Against the Machine (Q540943)|Rage Against the Machine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Killing Machine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Animal (Q547234)|Animal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Pink Friday: Roman Reloaded| Roman Reloaded]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Remix]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Life Is Peachy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Crazy World]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[(Pronounced 'Lĕh-'nérd 'Skin-'nérd)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Out of Our Heads]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Burn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Spice]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[PCD]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Superunknown]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The House of Blue Light]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Iowa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Battle Rages On...]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sad Wings of Destiny]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Defenders of the Faith]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [["The Spaghetti Incident?"]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:ABBA: The Album| The Album]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Dutchess]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Come Taste the Band]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Slaves and Masters]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Live Shit: Binge & Purge| Binge & Purge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[I'm Breathless – Music from and Inspired by the Film Dick Tracy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Falling into Infinity]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Show No Mercy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tyr]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dehumanizer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Selling England by the Pound]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Love. Angel. Music. Baby.]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The High End of Low]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Born to Run]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mechanical Animals]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Voulez-Vous]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Queen Rock Montreal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Favourite Worst Nightmare]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pyromania]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michael Jackson's This Is It]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Motörhead]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Point of Entry]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Golden Age of Grotesque]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kiss & Tell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[De Mysteriis Dom Sathanas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bridges to Babylon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Rolling Stones No. 2]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Doll Domination]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cowboys from Hell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[City of Evil]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pin-Ups]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Humbug]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[X (Q16623588)|X]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Revival]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fire at Sea]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Getaway]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harry Styles (Q29391051)|Harry Styles]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Love Supreme]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hot Rats]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Black Clouds & Silver Linings]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Blink-182]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Missundaztood]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Arrival]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[10,000 Days]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vol. 4]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lonesome Crow]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sin After Sin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Take Off Your Pants and Jacket]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ace of Spades]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vs.]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ramones (Q176284)|Ramones]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Heaven and Hell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Relics]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[She Wolf]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[United Abominations]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Scream Bloody Gore]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bananas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Blonde on Blonde]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Band of Gypsys]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lulu (Q221580)|Lulu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[30 Seconds to Mars]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lizard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Watermark]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[God Hates Us All]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Axis: Bold as Love| Bold as Love]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[At the Beeb]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aladdin Sane]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Disraeli Gears]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Issues]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rush (Q633544)|Rush]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Music Box]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Memoirs of an Imperfect Angel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Keeps Gettin' Better: A Decade of Hits|Keeps Gettin' Better: A Decade of Hits]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Grace]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Binaural]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The World Needs a Hero]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Seasons in the Abyss]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Divine Intervention]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[All Killer, No Filler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[It Won't Be Soon Before Long]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rapture of the Deep]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Franz Ferdinand]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rocks]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[This Is Me… Then]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Let There Be Rock]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Trespass]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Standing on the Shoulder of Giants]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eat Me, Drink Me]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thriller 25]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The 1st Album]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Black and Blue]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[From the Muddy Banks of the Wishkah]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[South of Heaven]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daydream]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jugulator]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stained Class]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mob Rules]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Holy Wood]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[On an Island]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Train of Thought]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Debut]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Lamb Lies Down on Broadway]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hell Awaits]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Who's That Girl — Original Motion Picture Soundtrack]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Who Sell Out]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cross Purposes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Just a Little More Love]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sabbath Bloody Sabbath]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Get Rich or Die Tryin']]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Back to Bedlam]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Young Americans]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Illmatic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Day & Age]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Starless and Bible Black]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Red]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Overkill]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[GHV2]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Evita – The Complete Motion Picture Music Soundtrack]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Suck It and See]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sounding the Seventh Trumpet]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Man Who Sold the World (Q1129202)|The Man Who Sold the World]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hvis lyset tar oss]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Facelift]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Scary Monsters (and Super Creeps)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Portrait of an American Family]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Yes Album]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The 20/20 Experience]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yeezus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:.5: The Gray Chapter|.5: The Gray Chapter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Handwritten]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Blurryface]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Melodrama]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Camila]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kamikaze (Q56394963)|Kamikaze]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[untitled Rammstein album]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Donda]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harry's House]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eternal Sunshine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alright, Still]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Road to Revolution: Live at Milton Keynes| Live at Milton Keynes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[My December]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Enter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Little Bit Longer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Razors Edge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amor prohibido]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amused to Death]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[MCMXC a.D.]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nightfall in Middle-Earth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Loveless]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Evanescence (Q178345)|Evanescence]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yield]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Badmotorfinger]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cryptic Writings]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Trans-Europe Express]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christ Illusion]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Life thru a Lens]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Get Your Wings]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Control]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Die Mensch-Maschine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Parklife]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[On Every Street]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Heart of Everything]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sabotage]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Purple Rain]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Butterfly]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vulgar Display of Power]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Is This It]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Automatic for the People]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tragic Kingdom]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Among the Living]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rainbow]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Doo-Wops & Hooligans]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Transformer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Emancipation of Mimi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ænima]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[90125]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Barcelona]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Holy Diver]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Monkey Business]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elephant]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Out of Time]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[White Blood Cells]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Underclass Hero]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Concerto for Group and Orchestra]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Diary of a Madman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Whoa, Nelly!]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Blood Fire Death]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Be Here Now]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[All Things Must Pass]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Hannah Montana 2: Meet Miley Cyrus| Meet Miley Cyrus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stiff Upper Lip]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fijación Oral vol. 1]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Risk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Turbo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Never Say Die!]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nursery Cryme]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Electra Heart]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Does This Look Infected?]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Cosmos Rocks]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Colour and the Shape]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katy Hudson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Echoes: The Best of Pink Floyd| The Best of Pink Floyd]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Music for the Jilted Generation]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Love over Gold]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[J.Lo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nostradamus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Modern Life Is Rubbish]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Smash]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chuck]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Echoes, Silence, Patience & Grace]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Between the Buttons]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Remixed & Revisited]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Making Movies]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[World Painted Blood]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Songs in the Key of Life]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Moving Pictures]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thirteen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Attero Dominatus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Song Remains the Same (Q847678)|The Song Remains the Same]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[King of Pop]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Art of War]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Surrealistic Pillow]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Merry Christmas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Green]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tarkus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Under the Mistletoe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Silent Force]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Watch the Throne]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nirvana (Q1128931)|Nirvana]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[December's Children (And Everybody's)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Graduation]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Det som engang var]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Late Registration]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emotional Rescue]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Follow the Reaper]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[It's Only Rock 'n Roll]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Far Beyond Driven]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Radio-Activity]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Let's Talk About Love]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Honky Château]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Waking the Fallen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Fever You Can't Sweat Out]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Burzum]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Now What?!]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Songs of Innocence]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hail to the King]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pure Heroine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Pinkprint]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[In the Lonely Hour]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Confident]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Life of Pablo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[No.6 Collaborations Project]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Born Pink]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[1989 (Taylor's Version)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[( )]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lotus (Q25935)|Lotus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mother Earth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Bigger Bang]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Collection of Great Dance Songs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Dramatic Turn of Events]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Farewell to Kings]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Night at the Opera]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Blood on the Tracks]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[In Trance]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Curtain Call: The Hits| The Hits]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Absolutely Live]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Return]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Imaginations from the Other Side]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lateralus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Final Countdown]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fly by Night]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[1]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Life After Death]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Cross of Changes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Endgame]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tonight]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alice in Chains]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[461 Ocean Boulevard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harvest]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gourmandises]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Communiqué]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Balls to the Wall]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Conspiracy of One]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ágætis byrjun]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ram]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Keeper of the Seven Keys, Pt. 1]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Autobahn (Q544099)|Autobahn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dark Horse]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elvis Presley (Q610926)|Elvis Presley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Live at Leeds]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Nice Pair]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Spirit]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Primo Victoria]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Demolition]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Relayer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Van Halen (Q264135)|Van Halen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bringing It All Back Home]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Another Side of Bob Dylan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hammerheart]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Brain Salad Surgery]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Caress of Steel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Abraxas (Q284798)|Abraxas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Straight Outta Compton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joyride (Q645006)|Joyride]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Earthling]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leprosy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Blue]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alive!]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Reality]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Seventh Star]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dónde están los ladrones?]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Salisbury (Q858445)|Salisbury]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Born This Way: The Remix| The Remix]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Forbidden]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[John Wesley Harding]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Disintegration]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Curtis (Q826146)|Curtis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Systematic Chaos]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vitalogy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Technical Ecstasy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elephunk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leisure]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bomber]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[From Genesis to Revelation]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[No Code]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[THRAK]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Come Away with Me]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Foxtrot (Q745724)|Foxtrot]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Unleashed in the East]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[High 'n' Dry]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cheshire Cat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[T.N.T.]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Beginning]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Völkerball]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rebirth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fresh Cream]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Warriors of the World]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emerson, Lake & Palmer (Q845639)|Emerson, Lake & Palmer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Falling into You]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Greatest Hits]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chocolate Starfish and the Hot Dog Flavored Water]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Velvet Underground (Q848781)|The Velvet Underground]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Spiritual Healing]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Madman Across the Water]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[…Very 'eavy …Very 'umble]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Rolling Stones, Now!]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[I'm Your Baby Tonight]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Discipline]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[All I Ever Wanted]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Janet Jackson's Rhythm Nation 1814]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Who You Are]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hatebreeder]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lodger]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Weezer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Meat Is Murder]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Keeper of the Seven Keys, Pt. 2]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Try This]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Voodoo Lounge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Plastic Beach]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dirty Work]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Under the Iron Sea]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[In the Aeroplane Over the Sea]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Steel Wheels]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harry Potter and the Philosopher's Stone – Music From and Inspired by the Motion Picture]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Undercover]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Creatures of the Night]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Invaders Must Die]]
}}
{{wikidata list end}}
ngkberphneu7qxacyb072nrhdfbkpr7
Lankide:Theklan/1000 liburu ezagun
2
686568
9968333
9950291
2024-11-13T20:22:53Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968333
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?itemLabel ?slct WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q571.
?item wikibase:sitelinks ?slct.
}
ORDER BY DESC(?slct)
LIMIT 1000
|columns=label
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Scouting for Boys]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Boxer Protocol]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Encyclopedia of Mathematics]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Baa, Baa, Black Sheep]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Book of Shadows]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[History of Northern Dynasties]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[menologium]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mus'haf]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ezra-Nehemiah]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Skeptic's Dictionary]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yazidi Black Book]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Strange Pilgrims]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yazidi Book of Revelation]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Template:The Arab Kingdom and its Fall|The Arab Kingdom and its Fall]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Foundations of Real-World Economics]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bucharest Bible]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The 500 Most Influential Muslims]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Template:Slaves on Horses|Slaves on Horses]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mahaprajnaparamita Sutra]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Template:Kennedy-The Armies of the Caliphs|Kennedy-The Armies of the Caliphs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Template:Kennedy-The Great Arab Conquests|Kennedy-The Great Arab Conquests]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Social Psychology as a Science]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tarikh-i guzida]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Linguistic Survey of India]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Thirst]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Template:Daftary-The Ismailis|Daftary-The Ismailis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Scripture]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Hebrew Goddess]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Memoirs Illustrating the History of Jacobinism]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rauðskinna]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daomu Biji]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lions' Commentary on UNIX 6th Edition, with Source Code]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Systema Mycologicum]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Complete Treatise on Agriculture]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Constantinian Excerpts]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Li sercha in li castelle Dewahl e altri racontas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Fifty-Nine Icosahedra]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tuhfat al-Nafis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Basics of Socio-Psychological Theory]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rahat al-sudur]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[دیوان حکمت]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Historia Welforum]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pirenne Thesis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Al-Mu'jam as-Saghir]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Áfram Latibær!]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tafseer-e-Majidi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Krylov's Fables]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Going South]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Putin's People]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Blue Lantern]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zeng guang]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Prologue from Ohrid]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The History of England]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christus Victor]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Crisis of Conscience]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Croyland Chronicle]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fatih code]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zizhi Tongjian Gangmu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Llibre del Repartiment]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Dialectics of Myth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lepsius-Projekt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Della Moneta]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Whiteshift]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wanradt-Koell Catechism]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Badai al-Waqai]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kitab al-A'laq al-Nafisah]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Crime d'honneur]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[On Right Pleasure and Good Health]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Nabataean Agriculture]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shahjahannama]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Datong Shu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Jewel Ornament of Liberation]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rage]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Three Essays on Religion]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Art of Serigraphy. XX Century]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Naqsh e Hayat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[DTP(NN)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Singular Objects of Architecture]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hidayatul Quran]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Palia de la Orăștie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Song Huiyao]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[London Canon Tables]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Final Programme]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zhengdian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Guide to the Business Analysis Body of Knowledge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Physiology of taste]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Balhaego]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tawarikh-i Guzideye Nusrat Nameh]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Antiquarian science books]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Etiology, Concept and Prophylaxis of Childbed Fever]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Al-Amali]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Here]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Məmləkətimdən İnsan Mənzərələri]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Garshaspname]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aangan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[White Booklet]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sprachatlas von Bayerisch-Schwaben]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The New England Primer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Prison Diary of Ho Chi Minh]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Slapping the Table in Amazement II]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Letters to a German Princess]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kanhadade Prabandha]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Philippine Islands, 1493-1898]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Musnad Humaidi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Curse of Strahd]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ensiklopedi Nasional Indonesia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anthology of Petty Matters in Qing]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kleines Destillierbuch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Orchid Album]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Lady's Pin under a Man's Cap]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A History Of Mathematical Notations]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tableaux historiques de la révolution française]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Biblical Researches in Palestine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Scarcity: Why Having Too Little Means So Much| Why Having Too Little Means So Much]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karotkaja historyja Biełarusi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shev Shema'tata]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[فتاوى قاضيخان]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Book of Proverbs by Francysk Skaryna]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Prince & Knight]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Shameful Act]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Killing Orders: Talat Pasha’s Telegrams and the Armenian Genocide| Talat Pasha’s Telegrams and the Armenian Genocide]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Crises of the Republic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jyoti Jyoti Mahajyoti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Principles of Economics]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Brotopia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Qamus al-Rijal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary de Cork]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Stalin: Breaker of Nations| Breaker of Nations]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sahih International]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tesoro de la lengua guaraní]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Muslims in India]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Volga gyermekei]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Relics. Ранняе і нявыдадзенае]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Terminal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Operation Sustainable Human]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Manazel ol-Akherat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The New Climate War]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Billion Dollar Whale: The Man Who Fooled Wall Street, Hollywood, and the World| The Man Who Fooled Wall Street]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Coming Conflict with China]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Encyclopedia of Christianity in the United States]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Like Water, Like Fire]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bibliography of Shibli Nomani]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Viral: The Search for the Origin of COVID-19| The Search for the Origin of COVID-19]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Seventy-Six]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daughter of the Deep]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bayinnaung's Bell Inscription]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kalahandi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nibelungen Saga]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Brazilian Dictionary of Legal Language]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Book of Exposition]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Socrates Cafe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[White Resistance Manual]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Enumeration des Bromeliacees Recoltees]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Handbook of the Bromeliaceae]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elucidário Madeirense]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Birds of South Asia. The Ripley Guide]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The North American Indian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Livre des métiers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agron]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Octoechos]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ba'er Hetev]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[From Darwin to Hitler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Calculators' Key to Arithmetic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Flora Carniolica, Editio Secunda]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Flore d'Oware]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Home]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Biography of Iran's Political Figures in 12th, 13th and 14th Hijri Centuries]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kitabu-cəvahirin-nəhv fi luğati-t-turk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Translation:Likutey Tefillot|Likutey Tefillot]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yadgar-e-Ghalib]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Compilation of laws]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mr. Sampath – The Printer of Malgudi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mythologia Fennica]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Combat Fleets of the World]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zhongguo renming dacidian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chronicon der mecklenburgischen Regenten]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Reise in das innere Nord-America in den Jahren 1832 bis 1834]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Revolutionary Road]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chronicle of Samiilo Velychko]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[100,000 Whys]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Xie ji bian fang shu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[大日本野史]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A World History]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Phirphire]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cymeriadau]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Reading at the Imperial Society of History and Russian Antiquities]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Die Slaven in Griechenland (1941)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fisseflokken]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pratigya]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Admonitions on Governing the People]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Asrar al-'Arifin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Molla Ramayana]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Гістарычны слоўнік беларускай мовы]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aagat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Makaiko Kheti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yojana Gandha]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Plantae rariores quas maximam partem]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The English Bread Book]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Streams in the Desert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zizhi Tongjian Waiji]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[溫熱論]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Man Called Pirate]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Those Were the Days]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gyeogam Yurok]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Prose Poem on Korea]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vrikshasastramu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Commentary on Anatomy in Avicenna's Canon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fa hua xuan yi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[乙巳占]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mengda beilu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Chronicle of the East Sea]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Badisches Sagenbuch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Philosophical Essay on Probabilities]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Instructions for Measuring with Compass and Ruler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Basic Physics of Nuclear Medicine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Teen Ghumti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Naya Sadak Ko Geet]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shabdatit Shantanu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[El País Valenciano]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sultan Alp Arslan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[간이벽온방]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thesaurus Euonymi Philiatri De remediis secretis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Basic Computing Using Windows]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Absence code. Foundations of the Belarusian mentality]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tarikh-e-Millat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Die Pariser Friedenskonferenz (book)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catechism of Canisius]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Democracy in Deficit]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[ফিকহে হানাফীর গ্রন্থসমূহ]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Werner's nomenclature of colours]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ular]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Women In Tech]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Een klein heldendicht (A small epic)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Book of Job by Francysk Skaryna]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Гісторыя беларускай (крыўскай) кнігі]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Why We Can't Sleep]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A History of Modern Yoga]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Историко-юридические материалы]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A ol Franzesch Olivee]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yogmaya]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Страявы вайсковы статут]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Women in Mathematics]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Illustrated World of Mortal Engines]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Беларускія буржуазныя нацыяналісты]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[L'art du facteur d'orgues]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[tārīkh-i ravābiṭ-i siyāsī-i Īrān va ingilīs dar qarn-i nūzdahum-i mīlādī]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Royal Chronicle of the North]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vrata Ratnakaramu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Apno Dharm]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tareekh Ummat e Muslima]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Titles & Emoluments in Safavid Iran: A Third Manual of Safavid Administration|Titles & Emoluments in Safavid Iran: A Third Manual of Safavid Administration]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Moi les hommes, je les déteste]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Twilight of Democracy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fauja Singh Keeps Going]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[My Hero is You]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sirr-i-Akbar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Letters on Demonology and Witchcraft]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Peace Mantra]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Stalin: Waiting for Hitler, 1929-1941| Waiting for Hitler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kleptopia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Al Jihad fil Islam]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Reasons for not eating animal food]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chronici Zelandiae]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Ludicrous: The Unvarnished Story of Tesla Motors| The Unvarnished Story of Tesla Motors]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ketzos HaChoshen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Կանանց ժամանակը (վեպ)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Rekha: The Untold Story| The Untold Story]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Architecture and Modernity: A Critique| A Critique]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Islam and Modernism (book)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maharani]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mouths of Rain]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[All American Boys]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Uthman Taha Quran]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[After the Ball]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Male Machine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Lost Islamic History: Reclaiming Muslim Civilisation from the Past| Reclaiming Muslim Civilisation from the Past]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Took]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:When Harry Became Sally: Responding to the Transgender Moment| Responding to the Transgender Moment]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zameen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Turkish Embassy Letters]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lazar asszonyai]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Punishments of China]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Template:Greuter, Burdet & Long, 1986|Greuter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Seerat e Khatim Ul Ambiya]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Qingzhen Zhinan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[そして、バトンは渡された]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:The Story of Post-Modernism: Five Decades of the Ironic, Iconic and Critical in Architecture| Five Decades of the Ironic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Khusi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nathiya]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[مجمع النفایس]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chalta Musafir]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sahi Shabda]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ramite]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Parityakta]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Leadership of Muhammad]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Languages of Truth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Next Civil War]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paniko Gham]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Schooling and the Struggle for Public Life]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wahala]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The History of Extinguished Eyes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Seeds of Corruption]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Story Without a Beginning or an Ending]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Al Madkhal ila Ulum al Hadith al Sharif]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[And That Is Why . . . Manipuri Myths Retold]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ash Shihabus Saqib]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Perfecting Women: Maulana Ashraf Ali Thanawi's Bihishti Zewar| Maulana Ashraf Ali Thanawi's Bihishti Zewar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Disputed Questions on Truth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Пауки и мухи]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Hope More Powerful than the Sea]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catechismus in der windischenn Sprach]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kitab al-wadih bi-l-haqq]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Über Konflikte der kindlichen Seele]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Between Two Worlds: Escape from Tyranny: Growing Up in the Shadow of Saddam| Escape from Tyranny: Growing Up in the Shadow of Saddam]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aromanian Missal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pour une poignée d'ivoire]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bibliography of Darul Uloom Deoband]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aalamul Quran]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chronique de Peder Svart]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Slott och herresäten i Sverige]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sveriges Lagar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Radio Navigational Aids]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Self-portrait in a Convex Mirror]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stories of the Prophets]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sun and Shadow]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Life and Times of Scrooge McDuck Companion]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Woman with the Whip]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Traité des fardemens]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Models of Contextual Theology]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Underground to Palestine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Waiting for Normal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Potable Water and Sanitation]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Whispers: The Voices of Paranoia| The Voices of Paranoia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Why's (poignant) Guide to Ruby]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[You Just Don't Understand]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Children's island]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Crime and Custom in Savage Society]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Getting to Know the General: The Story of an Involvement| The Story of an Involvement]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Det sovande folket]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Heimans, Heinsius en Thijsse's geïllustreerde flora van Nederland]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dictionnaire biographique du mouvement ouvrier international]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dark Night of the Soul]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Les Caquets de l'accouchée]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The downfall of the Netherlands]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Surnaturel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tableau politique de la France de l’Ouest sous la Troisième République]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[bibliografia sulla Liguria]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dizionario storico-blasonico delle famiglie nobili e notabili italiane]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Suaren memoriak]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ragazza Emancipata]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Machine Gunners]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Corpus antiphonalium officii]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A New Concordance of the Bible]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Babiniotis dictionary]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bulssi Japbyeon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Calculus on Manifolds]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[English Hexapla]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[La revolución imposible]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Galvez - The Emperor of Acre]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Another view of the literary theory of Nima Yooshij]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Handbook of the Birds of India and Pakistan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ẓohūr wa soqūṭ-e salṭanat-e Pahlavī]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[yād'dāsht'hā-yi ʻalam]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Historia general de las drogas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ḥuqūq bigīrān-i Ingilīs dar Īrān]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Course of Wisdom in Europe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Farāmūš-ḵāna wa Ferāmāsonerī dar Īrān]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[asrār-i ḫāna-i sedān]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[تحفه حکیم مؤمن]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Libertad bajo palabra]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Şəfəq Türküsü]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Journey to the Ants]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Pronouncing Dictionary of American English]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leabhar Cloinne Aodha Buidhe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Black Book]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Madonna]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sab Ras]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dabada]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dongui Suse Bowon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Firdous e Bareen (Book)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mothers Alone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[My Self Scumbag]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shenei luhot haberit]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[ABC Kni'sicza]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anweisung zur Teutschen Orthographie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Industrial Culture Handbook]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Theology of Hope]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aus der Akasha-Chronik]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Renri Hishō]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hahota]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The New Typography]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tabula Imperii Byzantini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zij vochten op de zeven zeeën]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Twe-spraack]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Generación Einstein]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Todeszone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Staudinger (Gesetzeskommentar)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Một cơn gió bụi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jol-eobmunjib]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Selected Works of Mao Zedong, Volume V]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rani radovi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[虹色ほたる 〜永遠の夏休み〜]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[官職難儀]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amoenitatum exoticarum]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[新幹線十年史]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Sunk Waterfall]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tokusen Jimmyōchō]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jimmyōchō Kōshō]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jinja Kakuroku]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[算法少女]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[English–Tagalog–Cebuano Translator]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Qüestió de noms]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[De Zegepraalende Vecht]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Энциклопедия виноградарства]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tolnai's World History]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[از رنجی که میبریم]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tales from the Yawning Portal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Microbes and Man]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Il duello]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Գտնել մարդուն]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A magyar nemzet története by József Szalay]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Soodiya Poo Soodarka]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Di Goldene Pave]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Drawdown: The Most Comprehensive Plan Ever Proposed to Reverse Global Warming| The Most Comprehensive Plan Ever Proposed to Reverse Global Warming]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Mary Jones, y Gymraes fechan heb yr un Beibl : a sefydliad y Feibl-Gymdeithas|Mary Jones]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Whispering Mountain]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Камена]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Iran over the Volcano]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Al-Shawqiyt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[الصاحبي في فقه اللغة]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bildotabuloj por la instruado de Esperanto]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Encyclopedia of the Jewish story]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Midot ha-Reʼiyah]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[נפש החיים]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[পরিমল (হিন্দি কাব্যগ্রন্থ)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Butir-Butir Budaya Jawa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[国史]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katuri]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[LSSR administrative-territorial gazetteer (3rd edition)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Istorija srpskog naroda]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[History of the Hungarian Nation (Szilágyi)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Account of an Embassy to the Kingdom of Ava]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Opera (Scappi)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Pilgrim Kamanita]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mun Bot Banphakit]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Польска-беларускі, беларуска-польскі слоўнік]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bagëti e Bujqësi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rhodd Mam i'w Phlentyn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dialexicon Twents]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nepalko Balinali ra Tinko Digo Kheti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bhimsen Ko Antya]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Baikuntha Express]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bairagi Kailaka Kabitaharu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Feðgar á ferð]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Glimpses of Unfamiliar Japan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claws and Fangs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Regles Ortogràfiques (1917)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Majid's Tales]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Żeby nie było śladów]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Securing Sex: Morality and Repression in the Making of Cold War Brazil| Morality and Repression in the Making of Cold War Brazil]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Flyology]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Architektonische Charakterbilder]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amerila sarconota]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[الأسطول الإنجليزي]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Maimonides and the Book That Changed Judaism: Secrets of "The Guide for the Perplexed"| Secrets of "The Guide for the Perplexed"]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Samkshepavedartham]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vemana]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fornmanna sögur]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Biblioteca Lusitana]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Three Chestnut Horses]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pleine Lune]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Hornworm]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Japan and Japanese]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sirat Sayf ibn Dhi-Yazan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zizhi Tongjian Xubian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zizhi Tongjian Bu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karen Brahes Folio]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Živalske podobe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Moi znajomi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[They Will Drown in their Mother's Tears]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[ICT in Education]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Refugium botanicum : or figures and descriptions from living specimens, of little known or new plants of botanical interest| or figures and descriptions from living specimens]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[System der Asteriden]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Biblia komputerowego gracza]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cento vedute di Firenze antica]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Why Johnny Can't Read]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[ילקוט ראובני]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[乾饌子]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Franz Kampers - Kaiser Friedrich II. Der Wegbereiter der Renaissance]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[戦国縦横家書]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[樞垣記略]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Manchu Grammar with Analysed Texts]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sawdust and Spangles]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sermons of the Curé of Ars]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Memoirs of Sir Isaac Newton's life]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vikram and the Vampire; or, Tales of Hindu Devilry]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[War Damage in the Nanking area Dec. 1937 to Mar. 1938]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Baltimore Book of Prayers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mystery Tales of Edgar Allan Poe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The City of the Saints]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Divine Institutes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Grateful Dead; the history of a folk story]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Great Events by Famous Historians]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Putumayo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Scottish Silurian Scorpion]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Strange Voyage and Adventures of Domingo Gonsales]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Think Well On't]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Album der Rittergüter und Schlösser im Königreiche Sachsen III. Section]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Individual and society]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Die elektrischen Kräfte]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Die grosse Ravensburger Gesellschaft]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Freiburg im Breisgau. Die Stadt und ihre Bauten]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Geheimes Kinder-Spiel-Buch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Trebnik of the Three]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Remarques sur la langue française, utiles à ceux qui veulent bien parler et bien écrire]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vernünftige und Christliche Gedancken über die Vampirs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The leg left behind]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[كتاب اللامات]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Media boycotts Islam]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Al Muqtadhab]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[التيسير في القراءات السبع]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[مختصر سيرة الرسول صلى الله عليه وسلم]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tuhfat al'Arib bima fi al-Quran min al-Gharib]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tuḥfat al-ḥukkām]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[تيسير الوصول إلى جامع الأصول من حديث الرسول]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tarun Tapasi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Modiaain]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Cigarette Sellers of Three Crosses Square]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Economics: Principles, Problems, and Policies| Principles]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Franklin kézi lexikona]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anthropophyteia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bergens kopibok]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Problems of Mysticism and its Symbolism]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Diario 1921]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[اسلام وچ انسانی حقوق (کتاب)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[صراط الجنان فے تفسیر القران]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ziemas pasakas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Краіна Беларусь]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Petit Traité des grandes vertus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Կոլյա Սինիցինի օրագիրը]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Գիրք վաստակոց]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yang Shou]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Breakdown of Nations]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Flora Gallica : Flore de France| Flore de France]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hanli Ziyuan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The depths of the sea. An account of the general results of the dredging cruises of H.M. SS. Porcupine and Lightning...]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beeraak]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Autobiography of an African Princess]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[河嶽英靈集]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Café Royal Cocktail Book]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[جنت السندھ]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ha-Asif]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Moses Final Oration]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gurian Diaries]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[اقبال الاعمال (کتاب)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Prapanchavum Manushyanum]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[La Saga de Gunnlöð]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Poesie varie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Friendly Fascism]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[An Introduction to the Philosophy of Mathematics]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Toward the African Revolution]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Découverte de la terre: Histoire générale des grands voyages et des grands voyageurs| Histoire générale des grands voyages et des grands voyageurs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[温疫论]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mao's China and After]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[How the Red Sun Rose]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maharaja Ranjit Singh (Book)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Illustrations from Bulgarian Folk Crosses]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tolnai új világlexikona]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Az Athenaeum kézi lexikona]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A magyar kereskedő könyve]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Orayiram Pazhanchol]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Malayalam Catechism of Physics]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mrigacharitham (1860)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[מדרש תנחומא הקדום]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[חסד לאברהם (ספר)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[יוסף תהלות]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sangoku Meishō Zue, vol.2]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[الهینامه]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Другі закон, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Кніга Ісуса Сірахава, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Кніга Левіт, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Кніга Лічбы, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Плач Ераміі, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Кніга Прамудрасць Божая, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Кніга прарока Данііла, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Кніга Руф, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Кніга Суддзяў, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Кніга Юдзіф, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Псалтыр, Скарына 1517]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Псалтыр, Скарына 1522]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Еклезіяст, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Кнігі Царстваў, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Песня песням, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Апостал, Скарына]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paths]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Yuganta: The End of an Epoch| The End of an Epoch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[On the Political Affairs of the Karabakh khanate in 1747–1805]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Love Exercise]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The New Encyclopedia of Islam]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Monumentos Arquitectónicos de España]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zanzibar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Greenworld]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stranger Than Fanfiction]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Schwester Monika]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tormenta]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[We Are Anonymous]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gramática de la Lengua Chio Chiu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Haworthia Handbook]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Haworthia Revisited: A Revision of the Genus| A Revision of the Genus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Notitia Hungariae novae historico-geographica]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A History of Medicine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Christgau's Consumer Guide: Albums of the '90s|Christgau's Consumer Guide: Albums of the '90s]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Aristocracy of Southern India]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Last Pharaoh]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tranquility]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fjärrförhör]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Հալեպի արձանագրությունները]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[حسابرسی چوشینگورا]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:My Boy: A Father's Memories| A Father's Memories]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[مجاز القرآن دے اسلوب تے خصائص]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[وفیات پاکستانی اہل قلم خواتین]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Champu Ramayana]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Divyopadesh]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[General Bhimsen Thapa Ra Tatkalin Nepal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pretkalpa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Notícia de Catalunya]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Persia and the Persian Question]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[جوامع الجامع]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Naqqāshī-i qahvahʹkhānah: khāṭirāt-i Kāẓim Dārābī, muttaham-i dādgāh-i Mīkūnūs| khāṭirāt-i Kāẓim Dārābī]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sprawa Wasyla Stusa. Zbiór dokumentów z archiwum byłego KGB USRR]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Comparative Literary Studies: An Introduction| An Introduction]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Guia da Secção Histórica do Museu Paulista]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[שווה לך]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Psy 2.5. W imię miłości]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Mathematics in Ancient Egypt: A Contextual History| A Contextual History]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Беларусь учора і сяньня]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Endless Frontier: Vannevar Bush, Engineer of the American Century| Vannevar Bush]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lingua Aegyptiaca Restituta]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Boss of Wind River]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Atlas des Géographes d'Orbæ]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Easy Latin Stories for beginners]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Давні килими України]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Para 66]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Poems, Chiefly in the Scottish Dialect]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gesta Francorum Iherusalem peregrinantium]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Death and Afterlife of Mahatma Gandhi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gallegher and Other Stories]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Two Months In Arrah]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ranson's Folly]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Huth Hours]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Pearl of Asia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mostra di medaglie napoleoniche]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nothing Is True and Everything Is Possible]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Astronomiae Pars Optica]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[An Academic Question]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Few Green Leaves]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kant with Sade]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Floare de oțel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Les Belges dans l'Afrique centrale]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ashes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Almanach perpetuum]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Le Secret de la potion magique]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vanishing Acts]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Possible Minds]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marpappa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[উচ্চাকাংক্ষা]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cantate!]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Origin of Others]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mesterségek Szótára]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Job Search]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kaffar-Raa'a min Muharramati'l Lahwi wa's Sama'a]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Landschaften von Ludwig Richter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natura y cultura de las Islas Canarias]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Alice Network]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cry Macho]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Storm Runner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amerikako demokrazia II]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lapidario Romano dei Musei Civici di Modena]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lives of the Eminent Philosophers/Book X]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Guia pelas Colleccões do Museu Paulista]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Inheritance of Rome]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cardinal and Ordinal Numbers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fighting for Space]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Myth of the Andalusian Paradise]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[China Journalism Yearbook]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[China Statistical Yearbook]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Black Family in Slavery and Freedom]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Triumph of Achilles]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kissing the Coronavirus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Silva Gadelica]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Juna's Jar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kamala and Maya's Big Idea]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Ten Principal Upanishads]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[楊盈川集]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[De vulgaire geschiedenis van Charelke Dop]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Black Faces, White Spaces]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cesare Battisti and the Trentino]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Einstein's Unfinished Symphony]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Arca Noë]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Vers Tombouctou : L'Afrique des explorateurs II| L'Afrique des explorateurs II]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[あのコの夢を見たんです。]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Colors of Nature]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Tribute for the Negro]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Հայրիկ, դու խենթ ես]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hamro Lok Sanskriti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Story of Prague]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[تاریخ فیروز شاہی]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Assyrian Tragedy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A History of the Birds of Europe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Dark Continent: Europe's Twentieth Century| Europe's Twentieth Century]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Einstein's Unfinished Revolution]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gertrude and Alice]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hey Grandude!]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Black Book]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ethics Since 1900]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Game, Get Some!: What Women Really Want|Game]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Power in Numbers: The Rebel Women of Mathematics| The Rebel Women of Mathematics]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Blood Oranges]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Voyage Fluvial du Tietê à l'Amazone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[L'Ami des Arts]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Simple Life in a Nutshell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aerodynamics]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Security in the Persian Gulf Region]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lo que Natalia no sabe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Новгород агиографияһы]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Historia de la insigne Ciudad de Segovia y compendio de las historias de Castilla]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Prachum Chotmaihet Samai Ayutthaya]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Navvula Gani]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Prachum Charuek Sayam]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nature Red in Tooth and Claw]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bangla O Bangali]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hotel Silence]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Deep Black]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[אבי עזרי]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Monumental Inscriptions in the Parish Church of S. Michael, Coventry]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Die Bergknappen in ihren Berufs- und Familienleben]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Harness Room]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vévodkyně a kuchařka]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Baby’s Own Aesop]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Trishanku]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Delhi Riots 2020: The Untold Story| The Untold Story]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[الأنوار في آيات النبي المختار]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Begum Khaleda Zia: Her Life Her Story| Her Life Her Story]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eromanga hyougenshi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Boy Scouts and What They Do]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Prachum Kotmai Pracham Sok]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eromanga Studies]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Geddes Burns]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Acht Umrisse zu Schillers Fridolin oder der Gang nach dem Eisenhammer von Moritz Retzsch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Historia filozofii]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Pleasures of Memory (Rogers)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Let Him Go (novel)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Trump on China: Putting America First| Putting America First]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Behind the 1953 Coup in Iran: Thugs, Turncoats, Soldiers, and Spooks| Thugs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Superstition as Ideology in Iranian Politics]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Shi'i Reformation in Iran: The Life and Theology of Shari'at Sangelaji|Shi'i Reformation in Iran: The Life and Theology of Shari'at Sangelaji]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Paperboy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Women's Barracks]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Stalin: Paradoxes of Power, 1878-1928| Paradoxes of Power]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[المجروحين من المحدثين والضعفاء والمتروكين]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Not a River]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Short History of Modern Philosophy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Birdsong]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tales of Rajastan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gracey's Meat Hygiene]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Devran]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alle, außer mir]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Ruzbihan Baqli: Mysticism and the Rhetoric of Sainthood in Persian Sufism| Mysticism and the Rhetoric of Sainthood in Persian Sufism]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sweet Taste of Liberty]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nesivos HaMishpat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Routledge Philosophy Guidebook to Hegel and the Phenomenology of Spirit]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[U nas każdy jest prorokiem. O Tatarach w Polsce]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[In the Shadow of the Banyan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Best of Henry Kuttner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lateness (book)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[This Man Is Dangerous]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:The Majestic Quran: An English Rendition of Its Meanings| An English Rendition of Its Meanings]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Life in India]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Husain Ahmad Madani: The Jihad for Islam and India's Freedom| The Jihad for Islam and India's Freedom]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Author's Rights, Copyright and Open Licenses for Culture on the Web]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Die Vereinigten Staaten von Gross-Österreich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:All Thirteen: The Incredible Cave Rescue of the Thai Boys' Soccer Team| The Incredible Cave Rescue of the Thai Boys' Soccer Team]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Minangkabau Spelling System]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Politics of Muslim Cultural Reform]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stealing from the Saracens]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:The Moral Economy: Poverty, Credit, And Trust In Early Modern Europe| Poverty]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Flat Earth News]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Defense of the Constitutions of Government of the United States of America]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[How the West Indian Child is Made Educationally Sub-normal in the British School System]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[El Miracol de Carabôlla]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Noni the Pony Rescues a Joey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Love In, Love Out]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Моўны дапаможнік для зносін з беларускімі сялянамі]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Festival Romanistica]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Walking with the Comrades]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Philippine Society and Revolution]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Kiss Quotient]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Earth's Deep History]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Extraterrestrial: The First Sign of Intelligent Life Beyond Earth| The First Sign of Intelligent Life Beyond Earth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Record of the Old Barcelona City Council]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Lost Diaries of Adrian Mole, 1999–2001]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nithan Isop]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Magana Jari Ce]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Some feudal coats of arms (1902 edition)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[And the Last Trump Shall Sound]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[You Will Get Through This Night]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Матчына душа]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nabiyy-i Rahmat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Memory from the Liberation Russo-Turkish 1877-1878 War Album, 1928]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Universitas lingvarum Litvaniae]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aftershocks]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Faazin Gei]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Out of Mesopotamia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Big Game: The NFL in Dangerous Times| The NFL in Dangerous Times]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Oberdan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Who Killed Canadian History?]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Friend]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wazifa Zarruqiyya]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Zoologist's Guide to the Galaxy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Max Adler - 1848]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Foucault in Iran]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Still Reading Khan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[La rambla de les floristes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:The Jewish cause: an introduction to a different Israeli history| an introduction to a different Israeli history]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ten in the Bed]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The historic judgment on interest delivered in the Supreme Court of Pakistan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Medusa and the Snail]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Guía práctica del diplomático español]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Museum Florentinum]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cricket]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Jews in Macedonia during the Second World War]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Darling: New & Selected Poems| New & Selected Poems]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Pedagogical State]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Making sex: body and gender from the Greeks to Freud| body and gender from the Greeks to Freud]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Salat al-Fatih]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[زیارات مقدسہ (سفرنامہ)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Princes of the Yen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Race After Technology]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Remembering The Beloved Prophet (S)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[澎湖廳志]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Colori]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Born a Muslim: Some Truths about Islam in India| Some Truths about Islam in India]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Tale of Magic...]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hanes Bywyd Thomas Williams, Capelulo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ma Thudamasari]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pann Kyar Wutt Hmone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nithan Chadok]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bone Silence]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Myth of Disenchantment]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Reincarnationist Papers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[תורה לשמה (ספר)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Aftermath: Life in the Fallout of the Third Reich, 1945-1955| Life in the Fallout of the Third Reich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The City of Pain]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[How Not to Be a Boy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[All Gall is Divided]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[City as an Artist’s Subjective (Catalog)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Errand into the Wilderness]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Self-Portrait]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Grace Jones]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Free Voice]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Iowa Authors and Their Works]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[O Lar Doméstico]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Il virtuoso]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Gandhi: The Years That Changed the World| The Years That Changed the World]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Life of a Counterfeiter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Diwan (Poetry book)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Splintered Light]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Philosophy of Beards]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Conant Report]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[German Orientalism in the Age of Empire]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Adriana: Labirin Cinta di Kilometer Nol| Labirin Cinta di Kilometer Nol]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[De heerelycke ende vrolycke daeden van keyser Carel den V]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kojiki Taishō Gotō Matabei]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Knowledge Elite and the Failure of Prophecy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Responisbile Investment Brand Index]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Geografia Stoicheiodis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Diigimata]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bibliography of Abul Hasan Ali Hasani Nadwi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Otaku Girl]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sallipir]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dumero]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Profession of Medicine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Emergence of African Fiction]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Before the Ever After]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tejo-Tungabhadra]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The King of Jam Sandwiches]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ife-Iyoku, the Tale of Imadeyunuagbon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beyond Infinity]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chikuzen'nokuni Zoku Fudoki]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Structure and Interpretation of Computer Programs, JavaScript Edition]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Arrows of Rain]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Transsexualism and Sex Reassignment]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ada Twist, Scientist]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[My Three Years in Manipur and Escape from the Recent Mutiny]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Meitheis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Greenwood Encyclopedia of Science Fiction and Fantasy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Son of the House]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Краіна Беларусь. Вялікае Княства Літоўскае]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:The Lyrics: 1956 to the Present| 1956 to the Present]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Manto Ke Afsanay]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Ayo Gorkhali: A History of the Gurkhas| A History of the Gurkhas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dhuan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[After the Gig]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Born to Buy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[True Wealth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Cambridge History of Moral Philosophy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nepali Lok Katha]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dialogue avec Bahram Beyzai]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[از آستارا تا استارباد]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[בשפריר חביון]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Лист без коверти яко Одповідь Впр. Крилошанину Малиновському на реферат молитовника]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Integrated Encyclopedia of the Qur'an]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ranahar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Le Cinéma ou l'Homme imaginaire]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dhritarashtra]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yaar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yambunera]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jo Jo Makoons]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Something That May Shock and Discredit You]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Apple in the Middle]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Freedom Artist]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Belaet Tira Baralida]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Barren Grounds]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hearts Unbroken]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Memories of the condesa de Espoz y Mina]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Anatomy of Fascism]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Land Where I Flee]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Life on the Ground Floor: Letters from the Edge of Emergency Medicine| Letters from the Edge of Emergency Medicine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A Star-Wheeled Sky]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thondaimandala Sadhagam]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Srasta ra Sahitya]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mahakavi Devkota]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[End of Chapter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Crotalogia (libro)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Escape From Manus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Billion Dollar Spy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Plaza del Castillo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cosmos (trial)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Comment rester écolo sans finir dépressif]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[قانون النساء]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chhuteka Anuhar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[If You Come to Earth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Draupadi Avashesh]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cheerharan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kara]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pathshala]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Visualizing black america]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karnali Lok Sanskriti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Returnees]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[They Knew Too Much About Flying Saucers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ogadinma, or Everything Will Be All Right]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Skeptic: Viewing the World with a Rational Eye| Viewing the World with a Rational Eye]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[We Are Syrians]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Si le coup de force est possible]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[לקוטי תורה (אריז"ל)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Closer to the Light]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Her Stories]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gender and International Aid in Afghanistan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ulka]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kako (ni)je propao rokenrol u Srbiji]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The War on Truth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Existence of God]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chasing New Horizons]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Feast]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Watcher by the Threshold, and other tales]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wonder Walkers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wendy's Got the Heat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Poems, Chiefly in the Scottish Dialect]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Uplift Storm trilogy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Prison and Chocolate Cake]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rachel Dyer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chasing Me to My Grave]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aur Talwaar Toot Gayi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mathematical Biology]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Hothouse by the East River]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Global Humanitarian Overview]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[LSSR administrative-territorial gazetteer (1st edition)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[LSSR administrative-territorial gazetteer (2nd edition)]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Legal Status of Following a Madhab]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Fundamentals: Ten Keys to Reality| Ten Keys to Reality]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[מלחמה משלו]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Little Fish]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nadie nace en un cuerpo equivocado]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Matter with Things]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Притворная неверность]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Book of Rachel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hindu Rashtra]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:Watershed 1967: India’s Forgotten Victory over China| India’s Forgotten Victory over China]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ask a Policeman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Archæologia Britannica]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[American Marxism]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[High School Engineering/History of Engineering]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[The Spirit of the Ghetto]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[:In the Margins: On the Pleasures of Reading and Writing| On the Pleasures of Reading and Writing]]
}}
{{wikidata list end}}
rxe4tfr03dv4ahwiq2i97ylcntvwycj
Lankide:Zorion/Zirriborro
2
687038
9967724
9965881
2024-11-13T13:48:59Z
Zorion
44278
9967724
wikitext
text/x-wiki
[[Berezi:KategoriaZuhaitza]]
<!--
{{Ezabatu|akats ortografikoa}}
{{Ezabatu|esteka hainbat izenekin}}
Écrire [[Sinonimo (taxonomia)|Sinonimoak]]: puis faire une suite des noms des taxons qui sont séparés par une virgule et mettre '' avant le nom et '' après le mot. Le nom du taxon, c'est soit les deux premiers mots ou, soit deux premiers mots + « var. » + le mot suivant. S'il y a (Basionyme), écrire après '' <small>([[Basionimo]]a)</small>. Ne pas répéter le même nom deux fois. Finir avec un point.
ko onddoak]]<br>[[Kategoria:
{{izenburu etzana}}
{{taxotaula automatikoa}}
'''''' ''[[]]'' [[Familia (biologia)|familiako]] [[onddo]] [[espezie]] bat da.<ref>{{Erref-EHko onddoak}}</ref>
[[Sinonimo (taxonomia)|Sinonimoak]]:
=== Banaketa eremua ===
Kanada, Alaska, Ameriketako Estatu Batuak, Mexiko, Costa Rica, Kolonbia, Venezuela, Guyana Frantsesa, Brasil, Txile, Argentina, Groenlandia, Islandia, Kanariak, Svalbard, Europa, Errusia, Kaukasia, Turkia, Himalaiako eremua, Kazakhstan, Turkmenistan, Uzbekistan, Tajikistan, Kirgizistan, India, Mongolia, Hego Korea, Japonia, Txina, Taiwan, Papua Ginea Berria, Australia, Zeelanda Berria, Hegoafrika, Kongoko Errepublika Demokratikoa.<ref>{{Erref-GBIF}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal Herriko perretxiko eta onddoak}}
[[Kategoria:]]
[[Kategoria:Kanadako onddoak]]
[[Kategoria:Alaskako onddoak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako onddoak]]
[[Kategoria:Mexikoko onddoak]]
[[Kategoria:Costa Ricako onddoak]]
[[Kategoria:Kolonbiako onddoak]]
[[Kategoria:Venezuelako onddoak]]
[[Kategoria:Guyana Frantseseko onddoak]]
[[Kategoria:Brasilgo onddoak]]
[[Kategoria:Txileko onddoak]]
[[Kategoria:Argentinako onddoak]]
[[Kategoria:Groenlandiako onddoak]]
[[Kategoria:Islandiako onddoak]]
[[Kategoria:Kanarietako onddoak]]
[[Kategoria:Svalbardeko onddoak]]
[[Kategoria:Europako onddoak]]
[[Kategoria:Errusiako onddoak]]
[[Kategoria:Kaukasoko onddoak]]
[[Kategoria:Turkiako onddoak]]
[[Kategoria:Kazakhstango onddoak]]
[[Kategoria:Turkmenistango onddoak]]
[[Kategoria:Uzbekistango onddoak]]
[[Kategoria:Tajikistango onddoak]]
[[Kategoria:Kirgizistango onddoak]]
[[Kategoria:Indiako onddoak]]
[[Kategoria:Himalaiako eremuaren onddoak]]
[[Kategoria:Mongoliako onddoak]]
[[Kategoria:Hego Koreako onddoak]]
[[Kategoria:Japoniako onddoak]]
[[Kategoria:Txinako onddoak]]
[[Kategoria:Taiwango onddoak]]
[[Kategoria:Australiako onddoak]]
[[Kategoria:Zeelanda Berriko onddoak]]
[[Kategoria:Papua Ginea Berriko onddoak]]
[[Kategoria:Hegoafrikako onddoak]]
[[Kategoria:Kongoko Errepublika Demokratikoko onddoak]]
=== Banaketa eremua ===
Alpeak, Suitza, Austria, Eslovenia, Danimarka, Norvegia, Suedia, Finlandia, Estonia, Portugal, Espainia, Frantzia, Italia, Erresuma Batua, Belgika, Herbehereak, Alemania, Hungaria, Eslovakia, Txekia, Polonia, Errumania, Bulgaria, Grezia, Pirinioak, Errusia.<ref>{{Erref-GBIF}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal Herriko perretxiko eta onddoak}}
[[Kategoria:]]
[[Kategoria:Alpeetako onddoak]]
[[Kategoria:Suitzako onddoak]]
[[Kategoria:Austriako onddoak]]
[[Kategoria:Esloveniako onddoak]]
[[Kategoria:Danimarkako onddoak]]
[[Kategoria:Norvegiako onddoak]]
[[Kategoria:Suediako onddoak]]
[[Kategoria:Finlandiako onddoak]]
[[Kategoria:Estoniako onddoak]]
[[Kategoria:Portugalgo onddoak]]
[[Kategoria:Espainiako onddoak]]
[[Kategoria:Frantziako onddoak]]
[[Kategoria:Italiako onddoak]]
[[Kategoria:Erresuma Batuko onddoak]]
[[Kategoria:Belgikako onddoak]]
[[Kategoria:Herbehereetako onddoak]]
[[Kategoria:Alemaniako onddoak]]
[[Kategoria:Hungariako onddoak]]
[[Kategoria:Eslovakiako onddoak]]
[[Kategoria:Txekiako onddoak]]
[[Kategoria:Poloniako onddoak]]
[[Kategoria:Errumaniako onddoak]]
[[Kategoria:Bulgariako onddoak]]
[[Kategoria:Greziako onddoak]]
[[Kategoria:Errusiako onddoak]]
=== Banaketa eremua ===
Mundu osoan barreiatzen da, [[kontinente]] guztietan zehar, [[Antartika]]n izan ezik, eta [[habitat]] ugaritan garatzen da.<ref>{{Erref-GBIF}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal Herriko perretxiko eta onddoak}}
[[Kategoria:]]
[[Kategoria:Afrikako onddoak]]
[[Kategoria:Asiako onddoak]]
[[Kategoria:Europako onddoak]]
[[Kategoria:Amerikako onddoak]]
[[Kategoria:Ozeaniako onddoak]]
[[Kategoria:Antartikako onddoak]]
<nowiki>
[https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%A9 ar]
[https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_franc%C3%A9s es]
[https://eu.wikipedia.org/wiki/Frantses eu]
[https://fr.wikipedia.org/wiki/Français fr]
[https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AB%E0%A4%BC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A5%80%E0%A4%B8%E0%A5%80_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE hi]
[https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Prancis id]
[https://it.wikipedia.org/wiki/Lingua_francese it]
[https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%B9%E8%AA%9E ja]
[https://nl.wikipedia.org/wiki/Frans nl]
[https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_francesa pt]
[https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%83%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA ru]
[https://tr.wikipedia.org/wiki/Frans%C4%B1zca tr]
[https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86 ur]
[https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%95%E6%96%87 zh-yue]
[https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B3%95%E8%AF%AD zh]
{{Ezabatu}}
|source={{own}}<br/>Map data & imagery © [[:en:OpenStreetMap|OpenStreetMap]]<br/>[https://leafletjs.com/ Leaflet], an open-source JavaScript library<br/>[https://fr-fr.topographic-map.com/maps/j59/Navarre/ Topographic-map.com], Visualisation et partage de cartes topographiques gratuites.
|author={{User:Zorion/creditimage}}
|permission=
|other versions=
}}
[[Category:Mountain ranges of Gipuzkoa]]
[[Category:Mountain ranges of Navarre]]
[[Category:Mountain ranges of Biscay]]
[[Category:Mountain ranges of Álava-Araba]]
[[Category:Mountain ranges of the Northern Basque Country]]
[[Category:Mountain ranges in the Pyrenees]]
[[Category:Mountain ranges of the Basque Mountains]]
[[Category:Mountain ranges of the Basque Country]]
[[Category:Mountain ranges of La Rioja (Spain)]]
[[Category:Mountain ranges of Aragon]]
[[Category:Mountain ranges of Cantabria]]
[[Category:Mountain ranges of Castile and León]]
{{izenburu etzana}}
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Pluteus ephebeus''''' ''[[Pluteaceae]]'' [[Familia (biologia)|familiako]] [[onddo]] [[espezie]] bat da.<ref>{{Erref-EHko onddoak}}</ref>
[[Sinonimo (taxonomia)|Sinonimoak]]: ''Agaricus villosus'', ''Agaricus nigrovillosus'', ''Agaricus ephebeus'' <small>([[Basionimo]]a)</small>, ''Pluteus villosus'', ''Hyporrhodius ephebeus'', ''Pluteus plautus'', ''Pluteus lepiotoides'', ''Pluteus pearsonii''.
=== Banaketa eremua ===
Kanada, Alaska, Ameriketako Estatu Batuak, Mexiko, [[Birjina britainiar uharteak]], Brasil, Europa, Errusia.<ref>{{Erref-GBIF}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal Herriko perretxiko eta onddoak}}
[[Kategoria:Pluteus]]
[[Kategoria:Kanadako onddoak]]
[[Kategoria:Alaskako onddoak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako onddoak]]
[[Kategoria:Mexikoko onddoak]]
[[Kategoria:Birjina britainiar uharteetako onddoak]]
[[Kategoria:Brasilgo onddoak]]
[[Kategoria:Europako onddoak]]
[[Kategoria:Errusiako onddoak]]
{{izenburu etzana}}
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Agaricus moellerianus''''' ''[[Psathyrellaceae]]'' [[Familia (biologia)|familiako]] [[onddo]] [[espezie]] bat da.<ref>{{Erref-EHko onddoak}}</ref>
[[Sinonimo (taxonomia)|Sinonimoak]]: ''Psalliota campestris var. floccipes'', ''Agaricus campestris var. floccipes'', ''Agaricus floccipes''.
=== Banaketa eremua ===
Europa, Israel, Zeelanda Berria.<ref>{{Erref-GBIF}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal Herriko perretxiko eta onddoak}}
[[Kategoria:Agaricus]]
[[Kategoria:Europako onddoak]]
[[Kategoria:Israelgo onddoak]]
[[Kategoria:Zeelanda Berriko onddoak]]
{{izenburu etzana}}
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Homophron cernuum''''' ''[[Psathyrellaceae]]'' [[Familia (biologia)|familiako]] [[onddo]] [[espezie]] bat da.<ref>{{Erref-EHko onddoak}}</ref>
[[Sinonimo (taxonomia)|Sinonimoak]]: ''Agaricus farinulentus'', ''Agaricus membranaceus'', ''Agaricus macer'', ''Agaricus papyraceus'', ''Agaricus alneti'', ''Agaricus copriniformis'', ''Hypophyllum bicolor'', ''Hypophyllum polycephalum'', ''Prunulus papyraceus'', ''Pratella papyracea'', ''Coprinarius papyraceus'', ''Psathyra cernua'', ''Psilocybe cernua'', ''Agaricus spadiceus var. polycephalus'', ''Drosophila cernua'', ''Psilocybe polycephala'', ''Pratella cernua'', ''Psilocybe farinulenta'', ''Psilocybe papyracea'', ''Psathyrella polycephala'', ''Psathyrella cernua'', ''Psathyrella papyracea''.
=== Banaketa eremua ===
Kanada, Alaska, Ameriketako Estatu Batuak, Mexiko, Europa, Errusia, Kaukasia.<ref>{{Erref-GBIF}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal Herriko perretxiko eta onddoak}}
[[Kategoria:Homophron]]
[[Kategoria:Kanadako onddoak]]
[[Kategoria:Alaskako onddoak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako onddoak]]
[[Kategoria:Mexikoko onddoak]]
[[Kategoria:Europako onddoak]]
[[Kategoria:Errusiako onddoak]]
[[Kategoria:Kaukasoko onddoak]]
{{izenburu etzana}}
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Psathyrella obtusata''''' ''[[Coprinaceae]]'' [[Familia (biologia)|familiako]] [[onddo]] [[espezie]] bat da.<ref>{{Erref-EHko onddoak}}</ref>
[[Sinonimo (taxonomia)|Sinonimoak]]: ''Agaricus obtusatus'' <small>([[Basionimo]]a)</small>, ''Psilocybe obtusata'', ''Psathyra obtusata'', ''Psathyra obtusa'', ''Drosophila spadiceogrisea var. obtusata'', ''Drosophila obtusata'', ''Pratella obtusata'', ''Pilosace obtusus'', ''Psathyrella vyrnwyensis''.
=== Banaketa eremua ===
Kanada, Ameriketako Estatu Batuak, Mexiko, Brasil, Groenlandia, Europa, Errusia, Kaukasia, Iran, Japonia, Txina.<ref>{{Erref-GBIF}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal Herriko perretxiko eta onddoak}}
[[Kategoria:Psathyrella]]
[[Kategoria:Kanadako onddoak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako onddoak]]
[[Kategoria:Mexikoko onddoak]]
[[Kategoria:Brasilgo onddoak]]
[[Kategoria:Groenlandiako onddoak]]
[[Kategoria:Europako onddoak]]
[[Kategoria:Errusiako onddoak]]
[[Kategoria:Kaukasoko onddoak]]
[[Kategoria:Irango onddoak]]
[[Kategoria:Japoniako onddoak]]
[[Kategoria:Txinako onddoak]]
{{izenburu etzana}}
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Deconica inquilina''''' ''[[Strophariaceae]]'' [[Familia (biologia)|familiako]] [[onddo]] [[espezie]] bat da.<ref>{{Erref-EHko onddoak}}</ref>
[[Sinonimo (taxonomia)|Sinonimoak]]: ''Agaricus inquilinus'' <small>([[Basionimo]]a)</small>, ''Agaricus rufidus'', ''Agaricus inquilinus var. ß squarrulosus'', ''Naucoria inquilina'', ''Agaricus ecbolus'', ''Tubaria inquilina'', ''Tubaria inquilina subsp. ecbola'', ''Agaricus inquilinus var. ecbolus'', ''Hylophila inquilina'', ''Tubaria inquilina var. ecbolus'', ''Tubaria ecbola'', ''Psilocybe inquilina'', ''Melanotus inquilinus'', ''Psilocybe ecbola''.
=== Banaketa eremua ===
Kanada, Alaska, Ameriketako Estatu Batuak, Mexiko, Kolonbia, Txile, Groenlandia, Islandia, Kanariak, Europa, Errusia, Australia, Zeelanda Berria.<ref>{{Erref-GBIF}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal Herriko perretxiko eta onddoak}}
[[Kategoria:Deconica]]
[[Kategoria:Kanadako onddoak]]
[[Kategoria:Alaskako onddoak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako onddoak]]
[[Kategoria:Mexikoko onddoak]]
[[Kategoria:Kolonbiako onddoak]]
[[Kategoria:Txileko onddoak]]
[[Kategoria:Groenlandiako onddoak]]
[[Kategoria:Islandiako onddoak]]
[[Kategoria:Kanarietako onddoak]]
[[Kategoria:Europako onddoak]]
[[Kategoria:Errusiako onddoak]]
[[Kategoria:Australiako onddoak]]
[[Kategoria:Zeelanda Berriko onddoak]]
</nowiki>
-->
03o7w5hozsuy5yrfqrqv76a01mtukww
Lankide eztabaida:GD-SystemDE
3
706067
9967606
5733255
2024-11-13T12:43:42Z
TenWhile6
128191
TenWhile6 wikilariak «[[Lankide eztabaida:GDSystem.de]]» orria «[[Lankide eztabaida:GD-SystemDE]]» izenera aldatu du: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/GDSystem.de|GDSystem.de]]" to "[[Special:CentralAuth/GD-SystemDE|GD-SystemDE]]"
5733255
wikitext
text/x-wiki
{{ongietorria}} --[[Lankide:EnzaiBot|EnzaiBot]] ([[Lankide eztabaida:EnzaiBot|eztabaida]]) 02:17, 19 urtarrila 2017 (UTC)
662ewms7ku2mzy3g6f1mjz3uufd3wuy
Lankide:Ksarasola/Maistrak
2
717438
9968747
9951114
2024-11-14T09:28:38Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968747
wikitext
text/x-wiki
== Maistren zerrenda ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P106 wd:Q121594. ?item wdt:P21 wd:Q6581072 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570,P21,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
! sexua edo generoa
! irudia
|-
| [[Alicia Miyares]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Les Arriondes]]
| 1963-04-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Alicia Miyares.jpg|center|128px]]
|-
| [[Almudena Domínguez Arranz]]
| [[arkeologo]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q2004963|numismatikari]]''
| [[Vigo]]
| 1949-07-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Larrañaga]]
| [[katedradun]]<br/>[[politikari]]
| [[Arrasate]]
| 1957-07-22
| 2018-10-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaia Larrañaga. Irakaslea eta politikaria.png|center|128px]]
|-
| [[Amanda Labarca]]
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[Suffragette|sufragette]]
| [[Santiago (Txile)|Santiago]]
| 1886-12-05
| 1975-01-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amanda Labarca.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Acuña]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[katedradun]]
| [[Marín (Galizia)|Marín]]
| 1971-02-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Anacuña.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Iriarte]]
| [[katedradun]]
| [[Iruñea]]
| 1956-03-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Itelman]]
| ''[[:d:Q1425858|Tanztheater]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Santiago (Txile)|Santiago]]
| 1927-08-20
| 1989-09-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana María Alonso Zarza]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[geologo]]
| [[Viñegra de Moraña]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Urkiza]]
| [[katedradun]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Ondarroa]]
| 1969-01-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ana Urkiza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Albisu]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1960-03-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Albisu 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Angela Davis]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[Preso politiko]]<br/>''[[:d:Q34074720|feminista]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Birmingham (Alabama)|Birmingham]]
| 1944-01-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Angela Davis in 2019.jpg|center|128px]]
|-
| [[Anna R. Figueiredo]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Ourense]]
| 1979-09-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Anna R. Figueiredo escritora.jpg|center|128px]]
|-
| [[Anna Szatkowska]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Cieszyn]]
| 1928-03-15
| 2015-02-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Anne Carson]]
| ''[[:d:Q16267607|filologo klasiko]]''<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[autore]]
| [[Toronto]]
| 1950-06-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Argitxu Noblia]]
| [[katedradun]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q28837|anestesista]]''
| [[Angelu (Lapurdi)|Angelu]]
| 1942-04-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Argitxu Noblia Biarritzen 2010-8-7.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ascensión Cambrón]]
| [[filosofo]]<br/>[[katedradun]]
| [[Kordoba]]
| 1943
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Assia Djebar]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Cherchell]]
| 1936-06-30
| 2015-02-06
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Assia-Djebar (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Aurora de Albornoz]]
| [[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''
| ''[[:d:Q56849753|Ḷḷuarca]]''
| 1926-01-22
| 1990-06-06
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aurora de Albornoz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Barbara Oakley]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Lodi (Kalifornia)|Lodi]]
| 1955-11-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Barb Oakley jpg.jpg|center|128px]]
|-
| [[Bathilda Bagshot]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[katedradun]]
|
| 19th century
| 1997
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begonya Pozo]]
| ''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q21993562|kultura-ekintzaile]]''
| [[Valentzia]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña Arregi]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Andoain]]
| 1944-10-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Carme Adán]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1966-12-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carmen Adán 19.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carmen Alborch]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[legelari]]<br/>[[ministro]]
| [[Castelló de Rugat]]
| 1947-10-31
| 2018-10-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carmen Alborch (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| [[Carmen Aranegui|Carmen Aranegui Gascó]]
| [[katedradun]]<br/>[[arkeologo]]
| [[Valentzia]]
| 1945
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carmen Aranegui Gascó 01.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carol-Ann Duffy|Carol Ann Duffy]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[autore]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Glasgow]]
| 1955-12-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carol Ann Duffy at Humber Mouth 2009 (3646825708).jpg|center|128px]]
|-
| [[Cristina Garmendia]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1962-02-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:(Cristina Garmendia) Campus Party 2010 Dia2 (4523460120) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Cristina Uriarte]]
| [[katedradun]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[politikari]]
| [[Hondarribia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cristina Uriarte.jpg|center|128px]]
|-
| [[Diana Agrest]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Buenos Aires]]
| 1945
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Dilhan Eryurt]]
| ''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Esmirna]]
| 1926-11-29
| 2012-09-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Bodrum Belediyesi 09.jpg|center|128px]]
|-
| [[Dolores Cebrián]]
| [[katedradun]]<br/>[[politikari]]
| [[Salamanca]]
| 1890-11-30
| 1973-02-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:1926-11-18, El Liberal, La Semana del Niño, La ilustre profesora de la Escuela Normal de Maestras, doña Dolores Cebrián (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Dolors Oller]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Girona]]
| 1942
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Dora Ibarburu]]
| ''[[:d:Q186360|erizain]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]
| [[Salto (Uruguai)|Salto]]
| 1918-04-27
| 1992-11-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dora Ibarburu en el Acto de su nombramiento como Prof. Emérita.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elena Vázquez Zendon|Elena Vázquez Cendón]]
| [[matematikari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Ourense]]
| 1966-03-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elisa Garrido González]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Espainia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Esmeralda Mallada]]
| [[astronomo]]<br/>[[katedradun]]
| [[Montevideo]]
| 1937-01-10
| 2023-09-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Esmeralda Mallada.jpg|center|128px]]
|-
| [[Espe Alegria]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Ermua]]
| 1906-12-18
| 1991-09-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Estrella de Diego]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''
| [[Madril]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Estrella de Diego (UNTREF - Bienal Sur 2016).jpg|center|128px]]
|-
| [[Eva Alcón|Eva Alcón Soler]]
| [[katedradun]]
| [[Castelló de la Plana]]
| 1964-01-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Eva Alcón.jpg|center|128px]]
|-
| [[Evelyn Pielou]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q15839134|ekologo]]''
| [[Bognor Regis]]
| 1924-02-20
| 2016-07-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Chris Pielou.png|center|128px]]
|-
| [[Faustina Carril Arozena]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1910
| 1997
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Fina Casalderrey]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>''[[:d:Q12347522|etnografo]]''<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| ''[[:d:Q3396681|Xeve]]''
| 1951-08-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Fina Casalderrey portrait.jpg|center|128px]]
|-
| [[Françoise Héritier]]
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1371378|etnologo]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Veauche]]
| 1933-11-15
| 2017-11-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Françoise Héritier, 2009 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Gabriela González]]
| [[astronomo]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Córdoba (Argentina)|Córdoba]]
| 1965-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:“Astronomía con ondas Gravitacionales” (43603989761).jpg|center|128px]]
|-
| [[Garbiñe Biurrun]]
| [[epaile]]<br/>[[katedradun]]
| [[Tolosa]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Garbiñe Biurrun (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Germaine Greer]]
| ''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q6430706|kritikari]]''<br/>''[[:d:Q15958754|esatari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q34074720|feminista]]''<br/>''[[:d:Q12359071|anarkista]]''
| [[Melbourne]]
| 1939-01-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Germaine Greer, 28 October 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Gertrude Belle Elion]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[kimikari]]<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q2114605|farmakologo]]''<br/>[[farmazialari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[New York (estatua)|New York]]
| 1918-01-23
| 1999-02-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Gertrude Elion (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Gordana Siljanovska-Davkova]]
| [[abokatu]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[politikari]]
| [[Ohrid]]
| 1953-05-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:MK presidential office handover 2024 - Cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Hilda Iparraguirre]]
| [[katedradun]]
|
| 1937
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Hilda Iparraguirre.png|center|128px]]
|-
| [[Idea Vilariño]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[poeta]]<br/>[[musikagile]]
| [[Montevideo]]
| 1920-08-18
| 2009-04-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Idea Vilariño.jpg|center|128px]]
|-
| [[Irene Aldasoro]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Idiazabal]]
| 1955
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Iris Murdoch]]
| [[poeta]]<br/>[[filosofo]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q12144794|prosalari]]''<br/>''[[:d:Q864380|biografo]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]
| [[Dublin]]
| 1919-07-15
| 1999-02-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Irma Kukkasjärvi]]
| ''[[:d:Q10694573|ehungintzako artista]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Helsinki]]
| 1941-02-08
| 2011-10-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Irène Joliot-Curie]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[kimikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q16742096|fisikari nuklear]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Parisko 13. barrutia]]
| 1897-09-12
| 1956-03-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Joliot-curie.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Lizarraga]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Tutera]]
| 1958-05-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Isabelizarragavizcarra.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Llull]]
| ''[[:d:Q805221|ballet dantzari]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 1946-10-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itziar Laka]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q4618975|doktore]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Bilbo]]
| 1962-02-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziar Laka.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Mujika Irastorza]]
| [[katedradun]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1904-10-10
| 1992
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Red Álava.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Nogeras]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Donostia]]
| 1966-01-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziar nogeras 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ivana Radovanović]]
| [[katedradun]]<br/>[[arkeologo]]
|
| 1951
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ixiar Rozas]]
| [[idazle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>[[katedradun]]
| [[Lasarte-Oria]]
| 1972-01-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ixiar Rozas.jpg|center|128px]]
|-
| [[Janet Yellen]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q806798|bankari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Brooklyn]]
| 1946-08-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Secretary Janet Yellen portrait (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jody Williams]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q16323111|bakearen aldeko aktibista]]''
| [[Brattleboro]]
| 1950-10-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:JodyWilliamsMay2010 headcrop.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joyce Carol Oates]]
| [[Dramagile|antzerkigile]]<br/>[[poeta]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q18939491|eguneroko-idazlea]]''
| [[Lockport (New York)|Lockport]]
| 1938-06-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Joyce carol oates 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juncal Ballestín]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q329439|Irarle]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Gasteiz]]
| 1953-09-01
| 2015-05-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Juncal Ballestín.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kamini Roy]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Barisal]]
| 1864-10-12
| 1933-09-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Kamini Roy.jpg|center|128px]]
|-
| [[Karen Masters]]
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[katedradun]]
|
| 1979
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Karen Masters, astronomer, December 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Karin Gundersen]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[katedradun]]
| ''[[:d:Q1772243|Malm]]''
| 1944-08-27
| 2024-06-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karmele Esnal Zulaika|Karmele Esnal]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Orio]]
| 1932-12-20
| 2012-05-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Karmele Esnal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Karmele Igartua Bengoa|Karmele Igartua]]
| [[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Bergara]]
| 1959-07-16
| 2010-08-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Karmele Igartua. Idazlea, poeta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kontxi Aizarna]]
| [[katedradun]]<br/>[[musikagile]]
| [[Zestoa]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Kontxi Aizarna Imanol Urbietarekin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Koro Garmendia|Koro Garmendia Iartza]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Laura Mancinelli]]
| [[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q2599593|Germanist]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| [[Udine]]
| 1933-12-18
| 2016-07-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Leire Narbaiza|Leire Narbaiza Arizmendi]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''
| [[Eibar]]
| 1968-04-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Leire Narbaiza (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Libe Enbeita]]
| [[bertsolari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Muxika]]
| 1944-08-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Libe-enbeita.jpg|center|128px]]
|-
| [[Libe Mimenza]]
| [[kazetari]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[katedradun]]
| [[Elorrio]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Libe Mimenza, Euskal Hedabideen Behategiaren urtekaria 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Lola Blasco]]
| [[Dramagile|antzerkigile]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>[[antzerki zuzendari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Alacant]]
| 1983-01-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lola Blasco dramaturga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Loli Anaut]]
| [[katedradun]]
| [[Irun]]
| 1939-09-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Loli Anaut.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lucía Lahoz Gutiérrez]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''
| [[Leza]]
| 1962-01-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lur Gallastegi]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]
| [[Bilbo]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:PB170097bbb.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maddi Zubeldia]]
| [[idazle]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1961-04-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maddi Zubeldia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mae Jemison]]
| [[astronauta]]<br/>[[mediku]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| [[Decatur (Alabama)|Decatur]]
| 1956-10-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mae Carol Jemison.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Carranza]]
| [[gidoilari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| [[Bartzelona]]
| 1958-02-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite Carranza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Goñi]]
| [[katedradun]]
| [[Ordizia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:MaiteGoñi2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Larrauri Gómez]]
| [[filosofo]]<br/>[[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Valentzia]]
| 1950
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:MaiteLarrauri.jpg|center|128px]]
|-
| [[Margarita Torre]]
| ''[[:d:Q3332711|mediebalista]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[kronikagile]]
| [[Bañeza]]
| 1969-04-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Margarita Torres.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mari Karmen Alzueta]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1928-05-04
| 1983-12-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mari Karmen Garmendia]]
| [[katedradun]]<br/>[[politikari]]
| [[Ormaiztegi]]
| 1947-06-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:MariKarmenGarmendia1999Egunkariarenhemeroteka (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Dolors Renau]]
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>[[idazle]]
| [[Bartzelona]]
| 1936-11-15
| 2019-08-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Fullana i Montoro]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Valentzia]]
| 1958-06-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maria Fullana.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Lainá|Maria Laina]]
| [[poeta]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q6430706|kritikari]]''<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Patras]]
| 1947
| 2023-12-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maria Pilar Perea Sabater]]
| ''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]
|
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mariasun Landa]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Errenteria]]
| 1949-06-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mariasun Landa (Natividad de la Puerta Rueda).jpg|center|128px]]
|-
| [[Marina Garcés]]
| [[filosofo]]<br/>[[idazle]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q7245082|ikertzaile nagusia]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bartzelona]]
| 1973-05-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marina Garcés al CCCB 2018 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[María José Escalona]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q10272926|informatikari]]''
| [[Sevilla]]
| 1976-01-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:HeadPhoto4MJEscalona.jpg|center|128px]]
|-
| [[María Luisa Cuerda Arnau]]
| [[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[katedradun]]
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[María Soriano Llorente]]
| [[katedradun]]
| [[Valentzia]]
| 1900-06-12
| 1996-03-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[María Teresa Ruiz]]
| [[astronomo]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Santiago (Txile)|Santiago]]
| 1946-09-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Teresa Ruiz, Premio Nacional de Ciencias Exactas cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[María Teresa Sagarna|María Teresa Sagarna Alberdi]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Gasteiz]]
| 1943-03-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[María Victoria Arraiza]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Iruñea]]
| 1962-10-01
| 2015-01-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maxine Hong Kingston]]
| [[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]
| [[Stockton (Kalifornia)|Stockton]]
| 1940-10-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maxine Hong Kingston by David Shankbone.jpg|center|128px]]
|-
| [[May-Britt Moser]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| ''[[:d:Q1439388|Fosnavåg]]''
| 1963-01-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:May-Britt Moser (20902423978) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Maya Angelou]]
| [[politikari]]<br/>[[komediante]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Saint Louis (Missouri)|Saint Louis]]
| 1928-04-04
| 2014-05-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maya Angelou visits YCP Feb 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Menene Gras]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q4164507|arte-kritikari]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''
| [[Bartzelona]]
| 1951
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Minerva McGonagall]]
| [[maisu/maistra]]<br/>''[[:d:Q703534|enplegatu]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q1056391|eskola zuzendari]]''
|
| 1935-10-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:The Making of Harry Potter 29-05-2012 (7172838439).jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Egaña Goya]]
| ''[[:d:Q12347522|etnografo]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1946-04-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mireneganagoya.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Josune Tolaretxipi]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1926
| 2017-08-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Josune Tolaretxipi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Maortua]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Zaldibar]]
| 1916-05-29
| 1971-12-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Maortua.jpg|center|128px]]
|-
| [[Montserrat Casas]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[Hostalric]]
| 1955-09-06
| 2013-03-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:(Monserrat Casas) UIB medalla d'or 2009.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerilie Abram]]
| [[zientzialari]]<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Hegoaldeko Gales Berria]]
| 1977-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerilie Abram (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Neus Campillo Iborra|Neus Campillo i Iborra]]
| [[filosofo]]<br/>[[katedradun]]
| [[Sueca]]
| 1945
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:NEUS CAMPILLO 2.png|center|128px]]
|-
| [[Nuria Espallargas]]
| ''[[:d:Q373184|surface science]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Esplugues de Llobregat]]
| 1979-04-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nuria Espallargas.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nélida Zaitegi]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Abanto]]
| 1946-10-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nélida Zaitegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Petra Gandarias]]
| [[katedradun]]<br/>[[moja]]
| [[Bilbo]]
| 1901-05-26
| 1989-03-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Raquel Olea]]
| [[idazle]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q20020377|kultura-kritikari]]''<br/>[[ikertzaile]]
|
| 1944-05-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Raquel Olea 2011 (cropped 2023).jpg|center|128px]]
|-
| [[River Song]]
| [[arkeologo]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q60661987|time traveller]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Romila Thapar]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[katedradun]]
| [[Lucknow]]
| 1931-11-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Thapr2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sadako Ogata]]
| ''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[katedradun]]
| ''[[:d:Q7473516|Tokio]]''
| 1927-09-16
| 2019-10-22
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sadako Ogata.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sagrario Aleman]]
| [[katedradun]]<br/>[[politikari]]
| [[Imotz]]
| 1952-03-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sagrario Aleman (Josu Santesteban, 2011).jpg|center|128px]]
|-
| [[Sally Haslanger]]
| [[filosofo]]<br/>[[katedradun]]
| [[Connecticut]]
| 1955
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sally Haslanger, May 2013 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| [[Sarah Gilbert]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q12119633|immunologo]]''
| [[Kettering (Ingalaterra)]]
| 1962-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dr.Sarah Gilbert.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sophie Freud]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Viena]]
| 1924-08-06
| 2022-06-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:FreudFamily1898.jpg|center|128px]]
|-
| [[Susan Sontag]]
| [[idazle]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[filosofo]]<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q4220892|zinema-kritikari]]''<br/>[[antzerki zuzendari]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''
| [[New York]]
| 1933-01-16
| 2004-12-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Susan Sontag 1979 ©Lynn Gilbert (headshot).jpg|center|128px]]
|-
| [[Taneko Suzuki]]
| [[zientzialari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Tokio]]
| 1926-11-12
| 2020-04-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Telma Reca]]
| [[katedradun]]
|
| 1904-01-08
| 1979-06-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Telma Reca.jpg|center|128px]]
|-
| [[Tere Irastortza]]
| [[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[poeta]]
| [[Zaldibia]]
| 1961-02-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Tere Irastortza (F.M.).jpg|center|128px]]
|-
| [[Uri Ruiz Bikandi]]
| [[katedradun]]<br/>[[hezitzaile]]<br/>[[idazle]]
| [[Durango]]
| 1950-05-24
| 2023-02-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Uri Ruiz Bikandi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Uxue Juárez]]
| [[katedradun]]<br/>[[eleberrigile]]
| [[Iruñea]]
| 1981-09-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Victoria Fonseca González]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q4618975|doktore]]''<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[Espainia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Victoria fonseca.jpg|center|128px]]
|-
| [[Victoria Sau]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>[[katedradun]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| [[Bartzelona]]
| 1930-04-01
| 2013-11-06
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Victòria.JPG|center|128px]]
|-
| [[Vigdis Ystad]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q13570226|literatura historialari]]''
| [[Verdal]]
| 1942-01-13
| 2019-12-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Xesqui Castañer]]
| [[politikari]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[katedradun]]
| [[Valentzia]]
| 1952-07-09
| 2018-10-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Zuriñe Hidalgo]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Gasteiz]]
| 1990-10-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Zuriñe Hidalgo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ángeles Alvariño]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q3546255|ozeanografo]]''<br/>[[katedradun]]
| ''[[:d:Q3398150|Serantes]]''
| 1916-10-03
| 2005-05-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|}
{{Wikidata list end}}
o561f6nq7rbdjf1cn0vferauted6r20
Wikiproiektu:EHU-Medikuntza/Artikuluak
102
717565
9968306
9950275
2024-11-13T19:52:28Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968306
wikitext
text/x-wiki
{{Wikiproiektu EHU-Medikuntza}}
== Artikuluen formatoa ==
Proiektu honekin kalitatezko artikuluak egiten saiatuko gara. Artikuluek formato egokia izatea garrantzitsua da:
* Sarrera argia
* Dagokion txantiloia
** Txantiloian informazio guztia sartuta egotea bermatuko dugu
** Txantiloiak irudia izango du
** Txantiloian dagoen informazioa euskaratuta egongo da
* Bibliografia
* Erreferentziak
* Argazki galeria
* Kategoriak
== Egindako artikuluak ==
Hauek dira ikasleek hautatutako artikuluak:
{{zutabeak|kopurua=3|
*[[Lepauztai]]-[[Lankide:Ainhoa eta ane|Ainhoa eta ane]] ([[Lankide eztabaida:Ainhoa eta ane|eztabaida]])Ainhoa Arreitunandia eta Ane Amor
*[[Bularrezur]]
*[[Axis]] -[[Lankide:Juan eta Leire|Juan eta Leire]] ([[Lankide eztabaida:Juan eta Leire|eztabaida]]) Juan Afonso eta Leire Aldave
*[[Trapezio (hezurra)]]
*[[Erronboides muskulu]]
*[[Eskapularen muskulu jasotzailea]]
*[[Iztai hodi]]
*[[Orno zerbikal]]
*[[Osteoporosi]]
*[[Piramidal]]
*[[Humero]]
*[[Eskapula]]
*[[Izterreko trizeps]]
*[[Buruko beheko muskulu laprana]]
*[[Nerbio ziatiko]]
*[[Muskulu piramidala]]
*[[Saihetsarteko muskulu]]
*[[Kordoi espermatiko]]
*[[Orno arteria]]
*[[Erronboides]]
*[[Muskulu esplenio]] -[[Lankide:Olatzane|Olatzane]] ([[Lankide eztabaida:Olatzane|eztabaida]])
*[[Abdomeneko muskulu zuzen]] -[[Lankide:Sara Biain eta Leire Coronado|Sara Biain eta Leire Coronado]] ([[Lankide eztabaida:Sara Biain eta Leire Coronado|eztabaida]])
*[[Dortsal zabal]]
*[[Atlas (hezurra)]]
*[[Saihets-hezur]]
*[[Kremaster]]
*[[Lepauztai]]
*[[Hernia hiatal]]-[[Lankide:Olatz Saenz de Argandoña eta Iranzu Barandika|Olatz Saenz de Argandoña eta Iranzu Barandika]] ([[Lankide eztabaida:Olatz Saenz de Argandoña eta Iranzu Barandika|eztabaida]]) 15:53, 9 martxoa 2017 (UTC)
*[[Bularreko minbizi]] -[[Lankide:Arianne98|Arianne98]] ([[Lankide eztabaida:Arianne98|eztabaida]])
*[[Aneurisma]] -[[Lankide:Nereamaia|Nereamaia]] ([[Lankide eztabaida:Nereamaia|eztabaida]])
*[[Aurpegiko paralisi periferiko]] -[[Lankide:Maite Jon|Maite Jon]] ([[Lankide eztabaida:Maite Jon|eztabaida]])
*[[Hernia diskal]] -[[Lankide:Alain eta Iraide|Alain eta Iraide]] ([[Lankide eztabaida:Alain eta Iraide|eztabaida]]) 15:17, 9 martxoa 2017 (UTC)
*[[Abdomeneko kanpoko muskulu laprana]] -[[Lankide:Txupipandi|Txupipandi]] ([[Lankide eztabaida:Txupipandi|eztabaida]]) Uxue G, Jon G (jgilba), Unai O
*[[Lerro zuria]] -[[Lankide:Txupipandi|Txupipandi]] ([[Lankide eztabaida:Txupipandi|eztabaida]]) Uxue G, Jon G (jgilba), Unai O
*[[Barruko muskulu lapran]] -[[Lankide:Alaitz Ainhoa|Alaitz Ainhoa]] ([[Lankide eztabaida:Alaitz Ainhoa|eztabaida]])
*[[Apendizitis]]
*[[Epifisi displasia anizkoitz]] -[[Lankide:Idoia A eta Nagore dM (32)|Idoia A eta Nagore dM (32)]] ([[Lankide eztabaida:Idoia A eta Nagore dM (32)|eztabaida]])Idoia A eta Nagore dM (32)
*[[Errakitismo]] -[[Lankide:Naiaraleire|Naiaraleire]] ([[Lankide eztabaida:Naiaraleire|eztabaida]])
*[[Zirrosi]] -[[Lankide:Lolaia|Lolaia]] ([[Lankide eztabaida:Lolaia|eztabaida]])
*[[Iztondoko eten]]
*[[ATM giltzadurako akats]] -Xabier Velasco eta Aitor Zabalegi
*[[Artritis]] -Uxune eta Magali
*[[Diartrosi]] -[[Lankide:Edurne Miren|Edurne Miren]] ([[Lankide eztabaida:Edurne Miren|eztabaida]])
*[[Xifoides apofisi]] -[[Lankide:Alaitz Ainhoa|Alaitz Ainhoa]] ([[Lankide eztabaida:Alaitz Ainhoa|eztabaida]])
*[[Omohioideo gihar]] - [[Lankide:Garaziastiazaran|Garaziastiazaran]] ([[Lankide eztabaida:Garaziastiazaran|eztabaida]])
*[[Muskulu semiespinoso]] -[[Lankide:Jonenagoremaialen|Jonenagoremaialen]] ([[Lankide eztabaida:Jonenagoremaialen|eztabaida]]) Nagore A.,Jone A., Maialen B.
*[[Sakro]] - [[ Lankide: Esti eta Naia]][[Lankide:Esti eta Naia|Esti eta Naia]] ([[Lankide eztabaida:Esti eta Naia|eztabaida]])
*[[Gerri karratua]] - Lorena Blanco eta Ainhoa Izaguirre
*[[Lunbalgia]]-[[Lankide:Mikel eta izar|Mikel eta izar]] ([[Lankide eztabaida:Mikel eta izar|eztabaida]])
*[[Gihar zuntz haustura]]-[[Lankide:Joartxo|Joartxo]] ([[Lankide eztabaida:Joartxo|eztabaida]])
*[[Diafragma]] -[[Lankide:Amaia Santo Tomas eta Xabier Sante|Amaia Santo Tomas eta Xabier Sante]] ([[Lankide eztabaida:Amaia Santo Tomas eta Xabier Sante|eztabaida]])
*[[Guvernaculum testis]]-[[Lankide:XZetaG|XZetaG]] ([[Lankide eztabaida:XZetaG|eztabaida]])
}}
*[[Orno arteko disko]] -[[Lankide:Maialen Agirre eta Leire Zallo|Maialen Agirre eta Leire Zallo]] ([[Lankide eztabaida:Maialen Agirre eta Leire Zallo|eztabaida]]) 16:56, 9 martxoa 2017 (UTC)
*[[Trizeps espinal]]-[[Lankide:Elene eta Paula|Elene eta Paula]] ([[Lankide eztabaida:Elene eta Paula|eztabaida]])Elene eta Paula
== Egin daitezkeen artikuluak ==
Ikastaro hau 2017ko [[martxoaren 8]]an ere emango da, [[Emakumeen Nazioarteko Eguna]]. Horregatik emakumezko medikuen inguruko artikuluak egiteko proposamen bat duzue hemen, nahi izatekotan, laguntzeko:
{{wikidata list
|sparql=SELECT ?item (?stct + (?slct * 2) AS ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?item wdt:P106 wd:Q39631.
?item wdt:P21 wd:Q6581072.
OPTIONAL { ?item wdt:P1087 ?e. }
?item wikibase:statements ?stct.
?item wikibase:sitelinks ?slct.
FILTER(!BOUND(?e))
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 100
|columns=label
|thumb=60
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Han Suyin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mehriban Aliyeva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tess Gerritsen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Helen B. Taussig]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marianne Koch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jill Stein]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ruth Pfau]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claudie Haigneré]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nkosazana Dlamini-Zuma]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alice Roberts]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Kingsford]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margaret Chan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sabine Bergmann-Pohl]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Frances Oldham Kelsey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gianna Beretta Molla]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Janet Asimov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Berta Karlik]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natalia Bekhtereva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karin Büttner-Janz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lakshmi Sahgal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chiaki Mukai]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Kulixova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Lee Fisher]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Huda Zoghbi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lucy Hutchinson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pamela Rendi-Wagner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margaret Rhea Seddon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hawa Abdi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gina Lombroso]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sima Samar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maude Abbott]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margarete Mitscherlich-Nielsen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Serena M. Auñón-Chancellor]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Siti Hasmah Mohamad Ali]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amanda Tenfjord]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rebecka Liljeberg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Päivi Räsänen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michalina Wisłocka]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ghada Karmi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vilma Hugonnai]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joycelyn Elders]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Deborah L. Birx]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alicia Moreau de Justo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ellen S. Baker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vera Gedroits]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eva Ström]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agnès Buzyn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marie Zakrzewska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pardis C. Sabeti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jaroslava Moserová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Andrea Andreen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ganira Pashayeva]]
}}
{{wikidata list end}}
nvco870ugcs8z0uypa6un22vfvslykm
Lankide:Ksarasola/proba/txori taula
2
719909
9968212
9852478
2024-11-13T18:33:05Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968212
wikitext
text/x-wiki
== Txori trogloditen lista ==
Donostian jaioak bakarrik ez, Donostian lan egin dutenak ere sartu dira zerrenda honetan.
<!--Wikidatako ezaugarri hauek erabili dira: work location/lantokia/P937 eta honako erakunde administratiboan dago/P131.-->
Zerrenda [http://histropedia.com/showcase/wikidata-viewer.html?query=SELECT%20?person%20?personLabel%20?occupationLabel%20?birthDate%20?birthDateLabel%20?image%20%0A%0AWHERE%20%7B%0A%20%20%0A?person%20wdt:P19%20wd:Q10313%20.%0A?person%20wdt:P106%20?occupation%20.%0A?person%20wdt:P569%20?birthDate%20.%20%0A?person%20wdt:P18%20?image%20.%0A%20%20%0A%20%20SERVICE%20wikibase:label%20%7B%0A%20%20%20%20bd:serviceParam%20wikibase:language%20%22eu%22.%0A%20%20%0A%20%20%7D%0A%7D&url=person&title=personLabel&from=birthDate&imageUrl=image&colourCodeBy=occupationLabel&threshold=2&view=timeline denbora lerroan] ikusi.
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P171 wd:Q3888717 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izena,P51:audio,P1843,P570,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izena
! audio
! izen arrunta
! heriotza data
! irudia
|-
| [[Troglodytes aedon]]
| [[Fitxategi:Troglodytes aedon - House Wren XC436932.mp3|center|128px]]
| cy:dryw'r ardd<br/>en:House Wren<br/>de:Nördlicher Hauszaunkönig<br/>es:Chochín Criollo<br/>ca:cargolet nord-americà<br/>cs:střízlík zahradní<br/>nb:Hussmett<br/>ru:Домовый крапивник<br/>ja:イエミソサザイ<br/>da:Husgærdesmutte<br/>fi:pihapeukaloinen<br/>hu:indiánökörszem<br/>pl:strzyżyk śpiewny<br/>sk:oriešok domový<br/>sv:husgärdsmyg<br/>nl:Huiswinterkoning<br/>fr:Troglodyte familier<br/>it:Scricciolo delle case<br/>pt:corruíra-de-casa<br/>lt:naminė karietaitė<br/>lv:mājas paceplītis<br/>es:Ratona común<br/>de:Hauszaunkönig<br/>es:Chochín criollo<br/>uk:волоочко співоче<br/>hr:američki palčić<br/>pt:carriça-doméstica
|
| [[Fitxategi:House-wren.jpg|center|128px]]
|-
| [[Troglodytes cobbi]]
|
| en:Cobb’s wren<br/>en:Cobb's Wren<br/>de:Falklandzaunkönig<br/>es:Chochín Malvinero<br/>ca:cargolet de les Malvines<br/>cs:střízlík falklandský<br/>nb:Falklandssmett<br/>ja:フォークランドミソサザイ<br/>da:Falklandgærdesmutte<br/>hu:falklandi ökörszem<br/>pl:strzyżyk falklandzki<br/>sk:oriešok falklandský<br/>sv:falklandsgärdsmyg<br/>nl:Cobbs Winterkoning<br/>fr:Troglodyte de Cobb<br/>it:Scricciolo di Cobb<br/>lt:Kobo karietaitė<br/>es:Ratona de Malvinas<br/>es:Chochín malvinero<br/>fi:falklandinpeukaloinen<br/>uk:волоочко фолклендське<br/>hr:falklandski palčić<br/>pt:carriça-das-malvinas<br/>pt:corruíra-das-malvinas
|
| [[Fitxategi:Cobb's Wren.png|center|128px]]
|-
| [[Troglodytes hiemalis]]
|
| en:Winter Wren<br/>da:Vintergærdesmutte<br/>en:Eastern Winter Wren<br/>fr:Troglodyte des forêts<br/>ja:フユミソサザイ<br/>lv:Ziemas paceplītis<br/>nl:Oost-Amerikaanse winterkoning<br/>pl:strzyżyk amerykański<br/>sk:oriešok zimný<br/>sv:Vintergärdsmyg<br/>nb:Gransmett<br/>sv:vintergärdsmyg<br/>nl:Oost-Amerikaanse Winterkoning<br/>de:Winterzaunkönig<br/>es:Chochín hiemal<br/>nb:Vintersmett<br/>fi:amerikanpeukaloinen<br/>ga:Dreoilín Meiriceánach<br/>hr:kanadski palčić<br/>pt:carriça-invernante<br/>pt:carriça-hiemal
|
| [[Fitxategi:Winter wren in Prospect Park (32249).jpg|center|128px]]
|-
| [[Troglodytes monticola]]
|
| en:Santa Marta Wren<br/>de:Santa Marta-Zaunkönig<br/>es:Chochín de Santa Marta<br/>ca:cargolet de Santa Marta<br/>cs:střízlík santamartský<br/>nb:Santamartasmett<br/>ja:サンタマルタミソサザイ<br/>da:Santa Marta-gærdesmutte<br/>fi:paramopeukaloinen<br/>pl:strzyżyk górski<br/>sk:oriešok vrchovský<br/>sv:santamartagärdsmyg<br/>nl:Santa-Martawinterkoning<br/>fr:Troglodyte des Santa Marta<br/>it:Scricciolo di Santa Marta<br/>lt:santamartinė karietaitė<br/>de:Santa-Marta-Zaunkönig<br/>uk:волоочко скельне<br/>hr:santamartski palčić<br/>pt:carriça-de-santa-marta<br/>pt:corruíra-de-santa-marta
|
|
|-
| [[Troglodytes ochraceus]]
|
| en:Ochraceous Wren<br/>de:Fahlstreif-Zaunkönig<br/>es:Chochín Ocráceo<br/>ca:cargolet ocraci<br/>cs:střízlík vysočinný<br/>nb:Okersmett<br/>ja:キイロヤマミソサザイ<br/>da:Irazúgærdesmutte<br/>fi:okrapeukaloinen<br/>pl:strzyżyk ochrowy<br/>sk:oriešok okrový<br/>sv:ockragärdsmyg<br/>nl:Panamese Bergwinterkoning<br/>fr:Troglodyte ocré<br/>it:Scricciolo ocraceo<br/>lt:rusvoji karietaitė<br/>es:Chochín ocráceo<br/>uk:волоочко вохристе<br/>hr:gorski palčić<br/>pt:carriça-ocre<br/>pt:corruíra-ocrácea
|
| [[Fitxategi:Ochraceous Wren (6914453566).jpg|center|128px]]
|-
| [[Troglodytes pacificus]]
| [[Fitxategi:Troglodytes pacificus - Pacific Wren XC120847.ogg|center|128px]]
| en:Pacific Wren<br/>fr:Troglodyte de Baird<br/>nl:Pacifische winterkoning<br/>pl:Strzyżyk kordylierski<br/>nb:Barsmett<br/>pl:strzyżyk kordylierski<br/>sk:oriešok tichomorský<br/>sv:stillahavsgärdsmyg<br/>nl:Pacifische Winterkoning<br/>de:Pazifikzaunkönig<br/>es:Chochín del Pacífico<br/>fi:livertäjäpeukaloinen<br/>hr:pacifički palčić<br/>pt:carriça-do-pacífico
|
| [[Fitxategi:Troglodytes pacificus US-NPS.jpg|center|128px]]
|-
| [[Troglodytes rufociliatus]]
|
| en:Rufous-browed Wren<br/>de:Rostbrauen-Zaunkönig<br/>es:Chochín Cejirrufo<br/>ca:cargolet cella-rogenc<br/>cs:střízlík náhorní<br/>nb:Rustbrynsmett<br/>ja:アカマユヤマミソサザイ<br/>da:Okkergærdesmutte<br/>fi:guatemalanpeukaloinen<br/>pl:strzyżyk rdzawobrewy<br/>sk:oriešok machový<br/>sv:rostbrynad gärdsmyg<br/>nl:Roodbrauwwinterkoning<br/>fr:Troglodyte à sourcils roux<br/>it:Scricciolo cigliarossicce<br/>lt:rusvabruvė karietaitė<br/>es:Chochín cejirrufo<br/>uk:волоочко рудоброве<br/>hr:cimetastoprsi palčić<br/>pt:carriça-de-sobrancelha-ruiva<br/>pt:corruíra-acanelada
|
| [[Fitxategi:Rufous-browed Wren - cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Troglodytes rufulus]]
|
| cy:dryw tepwi<br/>en:Tepui Wren<br/>de:Tepuizaunkönig<br/>es:Chochín de Tepuí<br/>ca:cargolet dels tepuis<br/>cs:střízlík tepuový<br/>nb:Tepuissmett<br/>ru:Рораимский крапивник<br/>ja:アカチャミソサザイ<br/>da:Tepuígærdesmutte<br/>fi:tepuinpeukaloinen<br/>hu:tepui ökörszem<br/>pl:strzyżyk wenezuelski<br/>sk:oriešok gaštanový<br/>sv:tepuígärdsmyg<br/>nl:Tepuiwinterkoning<br/>fr:Troglodyte des tépuis<br/>it:Scricciolo dei tepui<br/>pt:corruíra-do-tepui<br/>lt:roraiminė karietaitė<br/>es:Chochín de tepuí<br/>nb:Tepuismett<br/>fi:tepuipeukaloinen<br/>uk:волоочко венесуельське<br/>hr:tepujski palčić<br/>pt:carriça-dos-tepuis
|
| [[Fitxategi:Naturalis Biodiversity Center - RMNH.AVES.128692 1 - Troglodytes rufulus subsp. - Troglodytidae - bird skin specimen.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Troglodytes sissonii]]
|
| en:Socorro wren<br/>en:Socorro Wren<br/>de:Socorrozaunkönig<br/>es:Chochín de la Socorro<br/>ca:cargolet de l'illa Socorro<br/>cs:střízlík sokorský<br/>nb:Socorrosmett<br/>ru:Сокоррский длиннохвостый крапивник<br/>ja:ソコロシロハラミソサザイ<br/>da:Socorrogærdesmutte<br/>fi:socorronpeukaloinen<br/>hu:Socorro-ökörszem<br/>pl:strzyżyk blady<br/>sk:oriešok ostrovný<br/>sv:socorrogärdsmyg<br/>nl:Socorrowinterkoning<br/>fr:Troglodyte de Socorro<br/>it:Scricciolo di Socorro<br/>lt:sokorinė karietaitė<br/>es:Chochín de Socorro<br/>uk:волоочко сокорське<br/>hr:sokorski palčić<br/>pt:carriça-de-socorro<br/>pt:corruíra-de-socorro
|
| [[Fitxategi:Troglodytes sissonii 194504918.jpg|center|128px]]
|-
| [[Troglodytes solstitialis]]
|
| cy:dryw mynydd<br/>en:Mountain Wren<br/>de:Andenzaunkönig<br/>es:Chochín Montañés<br/>ca:cargolet de muntanya<br/>cs:střízlík rezavohnědý<br/>nb:Andessmett<br/>ru:Рыжебровый крапивник<br/>ja:ヤマミソサザイ<br/>da:Bjergskovsgærdesmutte<br/>fi:andienpeukaloinen<br/>hu:rozsdabarna ökörszem<br/>pl:strzyżyk andyjski<br/>sk:oriešok horský<br/>sv:berggärdsmyg<br/>nl:Bergwinterkoning<br/>fr:Troglodyte montagnard<br/>it:Scricciolo montano<br/>lt:kalninė rusvabruvė karietaitė<br/>es:Ratona ceja blanca<br/>es:Chochín montañés<br/>uk:волоочко гірське<br/>hr:andski palčić<br/>pt:carriça-andina<br/>pt:corruíra-dos-andes
|
| [[Fitxategi:Mountain Wren - Ecuador S4E3967 (17168286775).jpg|center|128px]]
|-
| [[Troglodytes tanneri]]
|
| cy:dryw Ynys Clarion<br/>en:Clarion Wren<br/>de:Clarionzaunkönig<br/>es:Chochín de la Clarión<br/>ca:cargolet de l'illa Clarión<br/>cs:střízlík clarionský<br/>nb:Clarionsmett<br/>ja:クラリオンミソサザイ<br/>da:Clariongærdesmutte<br/>fi:clarioninpeukaloinen<br/>hu:Clarion-ökörszem<br/>pl:strzyżyk wyspowy<br/>sk:oriešok pustovnícky<br/>sv:clarióngärdsmyg<br/>nl:Clarionwinterkoning<br/>fr:Troglodyte de Clarion<br/>it:Scricciolo stentoreo<br/>en:Clarión Wren<br/>lt:klarjoninė karietaitė<br/>de:Clariónzaunkönig<br/>uk:волоочко кларіонське<br/>hr:klarionski palčić<br/>pt:carriça-de-clarión<br/>pt:corruíra-de-clarión
|
| [[Fitxategi:Troglodytes tanneri - Vertebrates on the brink as indicators of biological annihilation and the sixth mass extinction.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txepetx (hegaztia)|Txepetx]]
| [[Fitxategi:Eurasian Wren (Troglodytes troglodytes) (W1CDR0001461 BD5).ogg|center|128px]]
| cy:dryw<br/>en:Eurasian wren<br/>de:Zaunkönig<br/>es:Chochín Común<br/>ca:cargolet<br/>cs:střízlík obecný<br/>et:käblik<br/>nb:Gjerdesmett<br/>ru:Крапивник<br/>ja:ミソサザイ<br/>da:Gærdesmutte<br/>fi:peukaloinen<br/>hu:ökörszem<br/>pl:strzyżyk (zwyczajny)<br/>sk:oriešok obyčajný<br/>sv:gärdsmyg<br/>nl:Winterkoning<br/>fr:Troglodyte mignon<br/>it:Scricciolo<br/>pt:carriça<br/>sl:stržek<br/>en:Wren<br/>lt:paprastoji karietaitė<br/>is:Músarrindill<br/>lv:paceplītis<br/>nl:winterkoning<br/>fr:troglodyte mignon<br/>es:Chochín paleártico<br/>uk:волове очко<br/>se:Bealgeloddi<br/>ga:Dreoilín<br/>br:Laouenan troc'hanik<br/>gd:Dreathan donn<br/>gv:Drean<br/>kw:Gwrannen<br/>hr:palčić<br/>zh:鹪鹩<br/>ast:cenrica<br/>ast:cerrica<br/>ast:zarrica<br/>ast:cerricu<br/>ast:zarricu<br/>ast:cerllica<br/>ast:pioyina<br/>ast:fornu<br/>ast:abangavigues<br/>pt:carriça-eurasiática
|
| [[Fitxategi:Eurasian wren (Troglodytes troglodytes).jpg|center|128px]]
|}
{{Wikidata list end}}
9f2nc76mokk0za8r740n9y0frlrppz6
Lankide:Oiertzu/proba/gernikarrak
2
720214
9968618
9951005
2024-11-14T07:47:04Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968618
wikitext
text/x-wiki
== Donostiarren zerrenda ==
Donostian jaioak bakarrik ez, Donostian lan egin dutenak ere sartu dira zerrenda honetan.
<!--Wikidatako ezaugarri hauek erabili dira: work location/lantokia/P937 eta honako erakunde administratiboan dago/P131.-->
Zerrenda [http://histropedia.com/showcase/wikidata-viewer.html?query=SELECT%20?person%20?personLabel%20?occupationLabel%20?birthDate%20?birthDateLabel%20?image%20%0A%0AWHERE%20%7B%0A%20%20%0A?person%20wdt:P19%20wd:Q10313%20.%0A?person%20wdt:P106%20?occupation%20.%0A?person%20wdt:P569%20?birthDate%20.%20%0A?person%20wdt:P18%20?image%20.%0A%20%20%0A%20%20SERVICE%20wikibase:label%20%7B%0A%20%20%20%20bd:serviceParam%20wikibase:language%20%22eu%22.%0A%20%20%0A%20%20%7D%0A%7D&url=person&title=personLabel&from=birthDate&imageUrl=image&colourCodeBy=occupationLabel&threshold=2&view=timeline denbora lerroan] ikusi.
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { { ?item wdt:P19 wd:Q189848 } UNION { ?item wdt:P937 wd:Q189848}. ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570,P21,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
! sexua edo generoa
! irudia
|-
| [[Aimar Duñabeitia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 2003-02-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ainhoa Ibarra]]
| ''[[:d:Q4144610|eskiatzaile alpino]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1968-10-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aitor Etxebarriazarraga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[bertsolari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1993-03-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Alaine Arruti Lejarzegi|Alaine Arruti]]
| ''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Alex Sardui]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[idazle]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1966-11-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Alex Sardui - Gatibu (Durangoko Azoka) 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alexis Apraiz]]
| ''[[:d:Q28054240|esku huskako pilotari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1984-08-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Amaia Jauregizar]]
| [[bertsolari]]<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1985
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ander Barck]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 2004-04-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ander Larruzea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1990-02-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Araia Peña]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1990-11-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Arantza Ibarra]]
| [[idazle]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>[[gidoilari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1975-09-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantzaibarra3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aritz Arruti]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1980-03-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aritz Lopategi]]
| [[bertsolari]]<br/>[[kimikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1969-09-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Asier Villalibre]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1997-09-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Asier Villalibre (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Augusto Unceta-Barrenechea]]
| [[enpresaburu]]<br/>[[politikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1923-12-05
| 1977-10-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Bego Etxebarria Bilbao]]
| [[langile]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1942
| 2018-06-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Bego Etxebarria Bilbao.png|center|128px]]
|-
| [[Bittor Egurrola]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1944-06-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Borxa Urberuaga]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1977
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Casimiro Loizaga]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1782-03-04
| 1841-01-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Dionisio Onaindia]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1918
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Dionisio Onaindia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eneko Gogeaskoetxea]]
|
| [[Gernika-Lumo]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eneritz Artetxe Aranaz]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[idazle]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1972-02-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Enrique Gerrikagoitia]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1967-06-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eñaut Elorrieta]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1975
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ken Zazpiko Eñaut Elorrieta, Arrasaten, 2011n.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fariba Sheikhan]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1988-03-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Fernando Lamikiz]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1959-01-31
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Fatima Ansotegi|Fátima Ansotegi Elordi]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1971-05-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Fatima Ansotegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gema Intxausti]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Goio Soria]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1969-09-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gonzalo Beaskoetxea]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''<br/>[[entrenatzaile]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1957-05-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Bilbao]]
| [[film-zuzendari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Gerrikagoitia]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1973-12-07
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gorka Larruzea]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1993-02-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Haimar Arejita]]
| [[gitarra-jotzaile]]<br/>[[musikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Haimar Arejita̠ Musika zuzenean 2022.png|center|128px]]
|-
| [[Haritz Orbe]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1991-07-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Hibai Etxebarria]]
| [[musikari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1980
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Horacio Egia]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1914-04-15
| 1991-01-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ibon Ajuria]]
| [[bertsolari]]<br/>[[maisu/maistra]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1977
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ignazio Omaetxebarria]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1909
| 1995
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Igor Salutregi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1988-07-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Amorrortu|Iker Amorrrortu]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1995-10-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Imanol Etxabe]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1984-12-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ixusko Ordeñana|Ixusko Ordeñana Gezuraga]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[legelari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q329455|bake-epaile]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1975-03-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Izaskun García]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Gernika-Lumo]]<br/>[[Muxika]]
| 1992-07-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Izaskun García.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Goikoetxea]]
| [[politikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jabier Gorostiza]]
| [[idazle]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Javier Olaeta]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1923-09-16
| 2016-04-06
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesús Felipe Armendaritz]]
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>[[politikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1945
| 2012-09-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joane Somarriba]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1972-08-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Joane Somarriba. Txirrindularia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jon Altamira]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1990-01-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Iñaki Lasa]]
| [[funtzionario]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1963-09-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jon Iñaki Lasa Haur Liburuaren Dokumentaziogunean 4.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jon Larrinaga Apraiz|Jon Larrinaga]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1948
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Mikel Arronategi]]
| [[musikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Mikel Omagojeaskoa]]
| [[bertsolari]]
| [[Gernika-Lumo]]
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Alberto Pradera]]
| [[enpresaburu]]<br/>[[politikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1951-02-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Antonio Arana]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q14915627|musikologo]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1931-03-10
| 2011-04-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Antonio Arana Martija 1989an.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Maria Gorroño]]
| [[politikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1953
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Ramon Etxebarria|Jose Ramon Etxebarria Bilbao]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[politikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1948-05-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Ramon Etxebarria ingeniaria 2010ean.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joseba Arruti]]
| [[kazetari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1969-10-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Josu Goikoetxea]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1974-01-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josu.goikoetxea.png|center|128px]]
|-
| [[Juan Antonio Salutregi]]
|
| [[Gernika-Lumo]]
| 1902-02-05
| 1936-07-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Beato Antonio osst.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Carlos Herrero]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1961-08-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Martin Pertika]]
| [[idazle]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1888-12-07
| 1971-07-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Julen Bereikua]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1975-11-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Julen Uriguen]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1995-02-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Julian Ikazuriaga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1939-08-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Karlos Gorrindo]]
| [[idazle]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1959
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Koldo Berasaluze]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1992-05-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Koldo Obieta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1993-10-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lander Euba]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1977-10-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lander Torrealdai]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1988-03-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Laura Uruburu]]
| [[idazle]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lide Olaeta Torrezuri]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lourdes Olaeta]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Luis Villasante]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1920-03-22
| 2000-12-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Luis Villasante euskaltzaina 1989an.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manuel Allendesalazar]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1856-08-24
| 1923-05-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mallendesalazar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mario Iceta]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1965-03-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mons. Iceta (30279525424).jpg|center|128px]]
|-
| [[Marta Alberdi|Marta Alberdi Larrucea]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 2000-10-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mauri Ugartemendia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1934-07-26
| 2022-02-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Buesa|Mikel Buesa Blanco]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1951-01-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mikel Buesa 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Elgezabal]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>''[[:d:Q15306067|triatleta]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1979-10-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Goiria]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1999-03-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mila Amurrio|Mila Amurrio Velez]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mila-Amurrio berria.png|center|128px]]
|-
| [[Miren Arantza Madariaga Aberasturi]]
| [[politikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1967-08-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Arantza Madariaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Oihane Enbeita]]
| [[bertsolari]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1978-10-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Olatz Arrizabalaga]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1997-04-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Arrizabalaga pilotaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pako Miangolarra]]
| ''[[:d:Q2516866|argitaratzaile]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1934-12-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Pello Bilbao|Peio Bilbao]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1990-02-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pello Bilbao López de Armentia (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Rafael Iriondo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1918-10-24
| 2016-02-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Rafael Iriondo Iriondo Athletic Club 1945.png|center|128px]]
|-
| [[Ramon Aranburu|Ramon Aranburu Gezuraga]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramón Zallo|Ramon Zallo Elgezabal]]
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1948
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ramon Zallo by Dani Blanco.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ricardo Arrien]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1960-11-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Roberto Laiseka]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1969-06-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Rosa Olivares]]
| [[politikari]]
| [[Gernika-Lumo]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ruben Oarbeaskoa]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1975-11-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Rubén Oarbeaskoa EB05.jpg|center|128px]]
|-
| [[Segundo Olaeta]]
| [[koreografo]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1896-03-24
| 1971
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Sofia Gandarias]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1957
| 2016-01-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sofía Gandarias 2011 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Tere Jaio]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1954-11-30
| 2013-09-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Urtzi Erleaga]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 1993-05-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Víctor Olaeta]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[musikari]]<br/>[[koreografo]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1922
| 2007
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Arberas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Gernika-Lumo]]
| 2000-04-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Yolanda Alzola]]
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[«Zuk zeuk egin» metodoa]]<br/>[[Eskulangintza]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1970-11-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Zihara Enbeita]]
| [[kazetari]]<br/>[[bertsolari]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1976-08-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Zihara Enbeita. Bertsolaria.jpg|center|128px]]
|}
{{Wikidata list end}}
e7bdtdw0m60if4xy2gvbrti6znhrfsa
Lankide:Xabier Cañas/Donostiar emakumeak
2
720446
9968058
9950044
2024-11-13T16:38:21Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968058
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { { ?item wdt:P19 wd:Q10313 } UNION { ?item wdt:P937 wd:Q10313 }. ?item wdt:P21 wd:Q6581072 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570,P21,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
! sexua edo generoa
! irudia
|-
| [[Adela González|Adela González Acuña]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1973-09-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Adela Gonzalez 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aia Kruse]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1994-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aia Kruse 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Aierbe]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1974-09-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Aierbe 2010.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Bastarrika Iriarte]]
| [[zientzialari]]
| [[Donostia]]
| 1988-11-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Bastarrika.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Beola]]
| ''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1967-11-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Beola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Ezeiza]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Ezeiza by Gorka Palazio.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Vicente Moraza|Ainhoa Vicente]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-08-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Moraza098 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Zubillaga]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ainize Txopitea]]
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| [[Donostia]]
| 1977-10-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aintzane Crujeiras]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]
| [[Donostia]]
| 1983-08-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aintzane Encinas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-04-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aintzane Encinas.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aintzane Muguruza|Aintzane Muguruza Mendarte]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aintzane Muguruza (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Aiora Jaka]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1982-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aiora Jaka, 2013-04-21.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitziber Alonso]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aitziber Alonso.JPG|center|128px]]
|-
| [[Aitziber Estanga]]
| [[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1977
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aizpea Goenaga|Aitzpea Goenaga]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1959-11-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:El Instituto Vasco Etxepare renueva las convocatorias de ayudas para la difusión exterior de la cultura (1).jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitzpea Leizaola]]
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1971-07-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aitzpea Leizaola, Iturengo ihauterian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aizpea Oihaneder]]
| ''[[:d:Q156839|sukaldari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1975
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Aizpea Oihaneder 2012.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alaitz Eguren]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1979-06-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Alazne Etxeberria]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q24204895|art director]]''
| [[Donostia]]
| 1979-09-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Alicia Amatriain]]
| ''[[:d:Q805221|ballet dantzari]]''<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1980-08-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Alicia Amatriain and Marijn Rademake.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alizia Stürtze]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1948-01-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amagoia Lauzirika]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1974-10-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Abanda Elustondo]]
| [[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1989
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Andrés]]
| ''[[:d:Q13381753|distantzia erdiko korrikalari]]''
| [[Donostia]]
| 1966-06-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Elizalde|Amaia Elizalde Estenaga]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Illarreta]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaia illarreta.png|center|128px]]
|-
| [[Amaia Iraundegi]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Donostia]]
| 1994
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Lizarralde]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| [[Donostia]]
| 1966-09-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Merino]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q69423232|zinema gidoilari]]''
| [[Donostia]]
| 1970-12-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Ochandorena]]
| ''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q4915128|biomediku]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1997
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Saizar]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1957-12-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Serrano Mariezkurrena]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1984
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Zubiria]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1947-09-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaia Zubiria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Amaiur Esnaola]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
| [[Donostia]]
| 1992-10-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaiur esnaola2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Amaiur Sarriegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-12-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaiur Sarriegi - FCB v Real Sociedad - DSC 1492 (51263300234) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Amale Arzelus]]
| ''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q15958754|esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1924-02-19
| 2015-09-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amale Arzelus.JPG|center|128px]]
|-
| [[Amalia Galarraga]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q34074720|feminista]]''
| [[Donostia]]
| 1885
| 1971-09-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:1928-12-15, La Gaceta Literaria, Amalia G. de Salaverría.jpg|center|128px]]
|-
| [[Amalur Alvarez]]
| [[abokatu]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amalur Alvarez (cropped-2).jpg|center|128px]]
|-
| [[Amparo Gastón]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1921-05-15
| 2009-11-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Agud]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q16267607|filologo klasiko]]''<br/>''[[:d:Q18524037|Indologist]]''
| [[Donostia]]
| 1948
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Etxaide]]
| ''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1936-04-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:AMEchaide.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Malagon]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15949613|ipuingile]]''
| [[Donostia]]
| 1978-04-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ana Malagon.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Martínez de Aguilar]]
| ''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1965
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana María Batanero]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1940s
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[arkeologo]]<br/>''[[:d:Q17488316|historiaurrelari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1932-01-01
| 2019-06-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana María Parra Gómez]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1928
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Mendiola Mugika]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>''[[:d:Q2393361|dantza irakasle]]''<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1962-10-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ana Mendiola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Miranda de Lage]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''
| [[Donostia]]
| 1946-05-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:1657533899748 NPC0080 Ana MIRANDA DE LAGE 001 MOBILE.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Otero]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1970-05-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Ruiz Mitxelena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1967-02-09
| 1993-11-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ana Ruiz Mitxelena. Oiartzun taldeko porteroa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Terradillos]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1973-10-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ana Urtxuegia]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1952-10-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Andrea Khalfaoui]]
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1993-03-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Andrea Khaltaoui. Ikertzailea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Andresa Portugal Arozena|Andresa Portugal]]
| ''[[:d:Q550594|arrain-saltzaile]]''
| [[Oiartzun]]
| 1915-04-25
| 2012-02-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Andresa Portugal 20170228 184522.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Albisu]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1960-03-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Albisu 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Aldalur]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1989-06-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Aldalur.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Gabarain]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1963-06-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Gabarain 2012 (Bi eta bat).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Iturzaeta|Ane Iturzaeta Agirre]]
| [[informatikari]]
| [[Donostia]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Iturzaeta sarean eus.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Mendizabal]]
| [[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Donostia]]
| 1985-01-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ane Sanchez]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1982
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ankenai]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Arancha González Laya|Arancha González]]
| ''[[:d:Q2462658|manager]]''<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>[[abokatu]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1969-05-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arancha Gonzalez By Clement Gibon HS.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Elizondo Lopetegi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''
| [[Donostia]]
| 1967-02-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantxa Elizondo Lopetegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Gurmendi]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1944-11-03
| 2023-12-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantxa Gurmendi.png|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Kaltzada]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Arantxa Moñux]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]
| [[Donostia]]
| 1957-04-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Arantxa Urretabizkaia]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[poeta]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1947-07-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Entrega de los premios Euskadi de Literatura 2017 04 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Campos]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q29038436|law theorist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1960-01-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Campos Rubio.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Diaz de Ilarraza Sanchez]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1957-04-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Díaz de Ilarraza (DRI0401).jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Etxeburua]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Arantza Ezenarro]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''
| [[Donostia]]
| 1980-06-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Ezenarro. Abeslaria. Sopranoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Illarramendi]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Usurbil]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Decana Informática 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Portabales]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1973-01-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Portabales.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza San Sebastian]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1958-08-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza San Sebastian.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Sestayo]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cavacon Italy.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Urkaregi]]
| ''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q52899051|biostatistician]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1954-04-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza urkaregi 0001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza del Puerto]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1971-03-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aranzazu González]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-06-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Assumpta Aierdi]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aurkene Iturrioz]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Azu Muguruza]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q5137571|saskibaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1968-04-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Azucena Vieites]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Hernani]]<br/>[[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Azucena Vieites.jpg|center|128px]]
|-
| [[Bakartxo Tejeria|Bakartxo Tejeria Otermin]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>''[[:d:Q329455|bake-epaile]]''
| [[Donostia]]
| 1971-03-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Bakartxo Tejeria 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Barbara Goenaga]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1983-07-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Barbara Goenaga 3-19 estreno (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Beatriz Elorriaga|Beatriz Elorriaga Pisarik]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1957-09-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Elorriagapisarik.jpg|center|128px]]
|-
| [[Begoña Ameztoi]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1951-04-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña Amunarriz]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1948-06-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña Aretxaga]]
| [[antropologo]]
| [[Donostia]]
| 1960-02-24
| 2002-12-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña García-Zapirain]]
| ''[[:d:Q12246069|ingeniaria telekomunikazioetan]]''
| [[Donostia]]
| 1970-10-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña Larzabal]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Madril]]
| 1971-01-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Begoña del Teso]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1955
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Begoña del Teso (30748286591).jpg|center|128px]]
|-
| [[Belen Azpeitia]]
| ''[[:d:Q12803959|lasterkari]]''
| [[Donostia]]
| 1952-12-21
| 2005-08-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Belén Moreno Zaldibar|Belen Moreno Zaldibar]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>[[diseinatzaile grafiko]]
| [[Donostia]]
| 1966-01-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:BELÉN MORENO.jpg|center|128px]]
|-
| [[Belén Cruz]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1961-03-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Benita Asas|Benita Asas Manterola]]
| ''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q27532437|sufragista]]''
| [[Donostia]]
| 1873-03-04
| 1968-04-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Benita Asas Manterola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Benita Ganuza]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1930
| 1985-11-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Blanca Brisac Vázquez]]
| [[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1910
| 1939-08-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Monumento a las Trece Rosas en mayo de 2021 08.jpg|center|128px]]
|-
| [[Blanca Lacambra]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1965-08-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Blanquita Suárez]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[vedette]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Donostia]]
| 1894-10-17
| 1983-05-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cándida y Blanquita Suárez.png|center|128px]]
|-
| [[Carme Adán]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1966-12-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carmen Adán 19.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carmen Artaza]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Carmen Diez Mintegi]]
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1948-03-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carmen Diaz Mintegui.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carmen Gurruchaga]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1955-09-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Carmen de la Maza]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1940-08-23
| 2022-01-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carmen de la Maza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carolina Sagarmendi]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cecilia Marcos]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2001-11-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:FCB v Real Sociedad - DSC 1340 (51263599370) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Cecilia Sarasola Iurrita|Cecilia Sarasola]]
| [[kimikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1949
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:CeciliaSarasola84.jpg|center|128px]]
|-
| [[Charo Roquero|Charo Roquero Ussía]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Clara Azurmendi]]
| ''[[:d:Q13141064|badmintoneko jokalari]]''<br/>''[[:d:Q58825429|Olympic competitor]]''
| [[Donostia]]
| 1998-05-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Clara Gangutia]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1952-06-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Concha Chaos]]
| [[liburuzain]]
| [[Ávila]]
| 1937-12-08
| 2014-05-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:CONCHA CHAOS.jpg|center|128px]]
|-
| [[Conchita Montenegro]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1911-09-11<br/>1912-09-11
| 2007-04-22<br/>2007-04-26
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Conchita Montenegro Argentinean Magazine AD 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Consuelo Herrera Menta]]
|
| [[Donostia]]
| 1901-07-23
| 2010-10-16
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cristina Cornejo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1992-01-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Real Sociedad vs Athletic Club CSC 0542 (34319027776) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Cristina Cuesta]]
| ''[[:d:Q8142883|kriminologo]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1962-03-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cristina Garmendia]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1962-02-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:(Cristina Garmendia) Campus Party 2010 Dia2 (4523460120) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Cristina Iglesias]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>[[irakasle]]<br/>''[[:d:Q1925963|artista grafiko]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q18074503|installation artist]]''
| [[Donostia]]
| 1956-11-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cristina Iglesias - Berria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Cristina Laborda]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1980-07-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cristina Martínez]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1972-10-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Cristina Uriarte]]
| [[katedradun]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[politikari]]
| [[Hondarribia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cristina Uriarte.jpg|center|128px]]
|-
| [[Delia Lauroba]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q2357303|Abertzale]]''
| [[Donostia]]
| 1909
| 2004-10-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Red Álava.jpg|center|128px]]
|-
| [[Dolores Redondo]]
| [[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q3427922|jatetxe-jabe]]''
| [[Donostia]]
| 1969-02-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dolores redondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Dorleta Urretabizkaia]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1977-05-23<br/>1979-05-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Edurne Larraza|Edurne Larraza Mendiluze]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Altsasu]]
| 1976-04-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Edurne Larraza Mendiluze.jpg|center|128px]]
|-
| [[Edurne Ormazabal]]
| [[kazetari]]
| [[Tolosa]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Edurne Ormazabal 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eider Conde]]
| ''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eider Goenaga|Eider Goenaga Lizaso]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:EIDER GOENAGA.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eider Lizarbe]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-04-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eider Rubio]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-05-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eider Sánchez]]
| [[ingeniari]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Donostia]]
| 1986
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ekhiñe Egiguren]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Donostia]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Arzak]]
| ''[[:d:Q3499072|sukaldariburu]]''
| [[Donostia]]
| 1969-07-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Elena Arzak.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elena Ibarbia]]
| ''[[:d:Q18581305|edertasun lehiaketan parte-hartzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1994-12-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Lazkano|Elena Lazkano Ortega]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1969-09-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Zientzia Club Elena2.png|center|128px]]
|-
| [[Elena Mendizabal]]
| ''[[:d:Q860861|eskultura]]''
| [[Donostia]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Moreno Zaldibar]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1959-11-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Odriozola]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1967-11-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Elena odriozola 2016 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elena Setién]]
| [[musikari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q1327329|multi-instrumentalist]]''<br/>[[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Música de la belleza, opera gestual y pasacalle castizo alegran la mañana del domingo 19.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elena Torregarai|Elena Torregarai Pagola]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elena Urkizu]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1975-01-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eli Tolaretxipi]]
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Eli Tolaretxipi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elixabete Capa]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-03-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Elixabete Sarasola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-04-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Elixabete Sarasola (6088517987) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Elvira Gangutia]]
| ''[[:d:Q14972848|lexikografo]]''<br/>''[[:d:Q18916625|helenista]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Donostia]]
| 1937
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Enkarni Genua]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q2629392|txotxongilolari]]''<br/>[[komikigile]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''
| [[Donostia]]
| 1942-06-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Enkarni Genua.jpg|center|128px]]
|-
| [[Epifania Argaitz Munibe]]
| [[musikagile]]
| [[Donostia]]
| 1812
| 1889
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Esther Basurto]]
| ''[[:d:Q15117302|boleibol jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-07-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Esther Basurto - DSC 8403.jpg|center|128px]]
|-
| [[Esther Ferrer]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Donostia]]
| 1937-12-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Esther Ferrer artista.jpg|center|128px]]
|-
| [[Esther López|Esther Lopez]]
| ''[[:d:Q76552847|jugadora voley]]''
| [[Donostia]]
| 1974-11-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Esther López - DSC 4503.JPG|center|128px]]
|-
| [[Estibaliz Bajo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1987-02-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Estibaliz Gabilondo]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1976-11-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Estíbaliz Gabilondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eva García Magriñá]]
| [[idazle]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eva Mirones]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1976-02-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Eva Salaberria]]
| [[funtzionario]]
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Fatima Frutos]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Faustina Carril Arozena]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1910
| 1997
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Felisa Martín]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q2310145|meteorologo]]''
| [[Donostia]]
| 1898-06-11
| 1979-10-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Felisa Martin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Felisa Verdejo]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Salamanca]]
| 1950-02-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:SEPLN09 FelisaVerdejo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Garazi Falcon]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1993
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Garbiñe Biurrun]]
| [[epaile]]<br/>[[katedradun]]
| [[Tolosa]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Garbiñe Biurrun (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Gavina Viana Viana]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1891-02-19
| 20th century
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Gemma Zabaleta|Gemma Zabaleta Areta]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1957-03-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Gemma Zabaleta 2011.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gladys del Estal|Gladys del Estal Ferreño]]
| [[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Caracas]]
| 1956
| 1979-06-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Gladys del Estal ZB.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gretel Ammann]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1947-01-17
| 2000-05-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Gurutze del Ama]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1984-09-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Helena Franco]]
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[politikari]]
| [[Getxo]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Helena Franco.jpg|center|128px]]
|-
| [[Idoia Aierbe|Idoia Aierbe Iribar]]
|
| [[Donostia]]
| 1962
| 2018-12-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mikelen Txokoa - Altza (2020) 14.jpg|center|128px]]
|-
| [[Idoia López Riaño]]
|
| [[Donostia]]
| 1964-03-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Idoia Mariezkurrena]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>''[[:d:Q19827985|atletismo entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1970-07-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Idoia Montón]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Donostia]]
| 1969-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Idoia Otaegi|Idoia Otaegui]]
| [[abokatu]]<br/>[[legelari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q16012028|lege-aditua]]''
| [[Donostia]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:UPV EHU Summer Courses 2019 Law.jpg|center|128px]]
|-
| [[Idoia Santamaria|Idoia Santamaria Urkaregi]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q356139|zuzentzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ignazia Zabalo]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[marrazkilari]]
| [[Donostia]]
| 1905
| 1939
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ignazia Zabalo 2022 Ciordia zoom.png|center|128px]]
|-
| [[Ilaski Serrano]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q270389|berriemaile]]''<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Bermeo]]
| 1976-03-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ilaski Serrano 2020 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ines Goikoetxea Irurtzun|Ines Goikoetxea]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1939
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Irati Elizalde]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1990
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Irati Goikoetxea Astaburuaga]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1986-04-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:2ª Copa de España de Slalom Olímpico 49.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iratxe Ansa]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[koreografo]]
| [[Donostia]]
| 1976-06-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Iratxe Ansa. Dantzaria eta koreografoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iratxe Esnaola Aldanondo|Iratxe Esnaola]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Iratxe Esnaola Arribillaga]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q777942|Ausbildender]]''
| [[Zarautz]]
| 1981-05-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arg2 iratxe txikia.png|center|128px]]
|-
| [[Iratxe Retolaza Gutierrez]]
| ''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>''[[:d:Q4263842|literatura-kritikari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1977-01-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Iratxe-Retolaza berria.webp|center|128px]]
|-
| [[Irene Laffitte]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1941-08-07
| 2001-12-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Irma Hoffren|Irma Hoffrén]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1986-11-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Isabel Azkarate]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q957729|fotokazetari]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''
| [[Donostia]]
| 1950
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Isabel Azkarate.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Blanco Ollero]]
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Foto Isabel Blanco Ollero.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Etxeberria Gorriti|Isabel Etxeberria]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1915-01-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Isabel Etxeberria Gorriti by Borràs.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Etxeberria Ramirez]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1975-01-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Isabel Fernandez de Castro]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bilbo]]
| 1959
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Isabel Fernandez de Castro.jpg|center|128px]]
|-
| [[Isabel Herguera]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q13235160|ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>[[irakasle]]<br/>[[Aitzindari (argipena)|Aitzindari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itsaso Güemes Oiarbide]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1976-10-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itaso Güemes.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itsaso Nabaskues]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1990-10-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itxaso Araque]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itxaso Martin]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itxaso martin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Alkorta Idiakez]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1967-09-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziaralkorta EI.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Arana Iraola]]
| [[irakasle]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1905-06-23
| 2001
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itziar Aranburu|Itziar Aranburu Garcia]]
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1975-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziar Aranburu Garcia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Mujika Irastorza]]
| [[katedradun]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1904-10-10
| 1992
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Red Álava.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Nogeras]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Donostia]]
| 1966-01-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziar nogeras 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Okariz]]
| ''[[:d:Q3391743|artista bisuala]]''<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q1414443|zinemagilea]]''
| [[Donostia]]
| 1965-04-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Itziar Urretabizkaia]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1979-07-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Iulene Olabarria]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1985-01-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Izar Agirresarobe]]
| [[filosofo]]
| [[Donostia]]
| 1993
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Izar Agirresarobe (2020ko otsaila).jpg|center|128px]]
|-
| [[Izaskun Andonegi|Izaskun Andonegi Goikoetxea]]
| ''[[:d:Q186360|erizain]]''
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Izaskun Aranburu]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1975-12-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Izaskun Gómez Cermeño]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1965
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Jaione Camborda]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1983-03-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Jaione Camborda (2023).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jimena Alonso]]
| ''[[:d:Q34074720|feminista]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1937
| 2021-09-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Joana Garitano]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 2008-12-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Jone Laspiur]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Goyas 2023 - Jone Laspiur.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josefa Tito Recalde]]
| ''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| [[Donostia]]
| 1802-04-09
| 1858-03-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Josefa Tito Recalde primera empresaria y emprendedora del jabón en Herrera, Guipúzcoa, España.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josefina Serratosa]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1911-03-05
| 1990-12-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Josune Zabala]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-08-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Josune Zabala.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juana Aiestaran Mendiluze]]
|
| [[Donostia]]
| 1885-01-16
| 1954-02-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Juana Aiestaran.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juana Larando]]
| [[kortsario]]
| [[Donostia]]
| 1600
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Juani Mendiola]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1924-09-25
| 2006-03-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Judit Mariezkurrena]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1978-10-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Judith Jauregi]]
| [[piano-jotzaile]]
| [[Donostia]]
| 1985
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Judith Jáuregui, Folle Journée 2017, 0551 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jule Goikoetxea Mentxaka|Jule Goikoetxea]]
| [[filosofo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1981-12-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Jule-Goikoetxea Norabidea eus Argia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Julia Otxoa]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1953-03-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karmele Aranburu Puente]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1963-08-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karmele Izagirre]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karmele Soler]]
| ''[[:d:Q2962070|ekoizpen diseinatzaile]]''<br/>''[[:d:Q935666|makillatzaile]]''
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Katalina Eleizegi]]
| [[irakasle]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1889-04-06
| 1963-11-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Katalina Eleizegi Maiz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kattalin Ansorena]]
| [[pailazo]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1986-04-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Txirrimirrietatxiribiton.jpg|center|128px]]
|-
| [[Klara Badiola]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]<br/>[[ahots-aktore]]
| [[Donostia]]
| 1954-05-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Kontxi Laso]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1944-12-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Kontxita Beitia]]
| [[irakasle]]
| [[Pasaia]]
| 1940
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Zurriola ikastola 50urte Kontxita Beitia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Koro Arizmendi]]
| ''[[:d:Q27349|dentista]]''
| [[Donostia]]
| 1929
| 2017-10-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Koro Garmendia|Koro Garmendia Iartza]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Koro Mariezkurrena Gastearena|Koro Mariezkurrena Gastearerena]]
| [[Arkeozoologia]]
| [[Donostia]]
| 1952-06-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Koro Mariezkurrena Gastearena.jpg|center|128px]]
|-
| [[Koro Navarro]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1955-03-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Koro Zumalabe Goenaga]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1947
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Koro Zumalabe.png|center|128px]]
|-
| [[Koruko Aizarna]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1954
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lara Gonzalez Duarte]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-11-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Larraitz Amezaga del Frago]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q96036530|health activist]]''<br/>''[[:d:Q683754|delineatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1990-10-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Laura Arroyo]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-02-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Laura Goldarazena]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1991-04-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Leire Ferro]]
| ''[[:d:Q270389|berriemaile]]''
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Leire Martínez Otxoa|Leire Martínez]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[kantugile]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''
| [[Donostia]]
| 1979-06-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:La Oreja de Van Gogh en Barcelona - 4051919999.jpg|center|128px]]
|-
| [[Leire Otaegi]]
| ''[[:d:Q17516936|curling jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-05-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Leire Pajín]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Donostia]]
| 1976-09-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Leire Pajín 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lide Arana|Lide Arana Urbieta]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2919046|biokimikari]]''
| [[Donostia]]
| 1984
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lide Hernando]]
| [[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Liher taldea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lola Garrido]]
| ''[[:d:Q15021099|art advisor]]''<br/>''[[:d:Q45764132|photography collector]]''<br/>''[[:d:Q4164507|arte-kritikari]]''
| [[Donostia]]
| 1949
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lola Garrido.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lola Valverde]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1941-12-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lola Valverde.jpg|center|128px]]
|-
| [[Loli Anaut]]
| [[katedradun]]
| [[Irun]]
| 1939-09-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Loli Anaut.jpg|center|128px]]
|-
| [[Loli Lopez Goñi]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Donostia]]
| 1930-09-15
| 2020-02-02
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Loli Lopez Goñi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lore Erriondo]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Errenteria]]
| 1960-02-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lore Erriondo HikHasi2012.png|center|128px]]
|-
| [[Lorea Intxausti]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-03-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lorea Intxausti 202107.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lourdes Fernández Fernández]]
| ''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''<br/>[[Erakusketa komisario|erakusketa-komisario]]
| [[Donostia]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lourdes Iriondo]]
| [[idazle]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1937-03-27
| 2005-12-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lourdes Iriondo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lourdes Oñederra]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1958-06-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lourdes Oñederra 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lucía Artazcoz Lazcano]]
| [[mediku]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Donostia]]
| 1963-05-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lucía Artazcoz Lazcano.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luisa Etxenike|Luisa Etxenike Urbistondo]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1957-07-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Luisa Etxenike 2022.jpg|center|128px]]
|-
| [[Luixa Reizabal|Luixa Reizabal Arruabarrena]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1964-08-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Luixa Reizabal UEU Unibertsitatea.net.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lur Olaizola]]
| [[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maddalen Iriarte|Maddalen Iriarte Okiñena]]
| [[kazetari]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1963-01-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maddalen Iriarte 2023.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maddi Torre]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1996-03-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maddi Torre Larrañaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maddi Zubeldia]]
| [[idazle]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1961-04-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maddi Zubeldia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maggy Barrère]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[legelari]]
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maggy Barrère Unzueta.png|center|128px]]
|-
| [[Maialen Arrazola]]
| [[arraunlari]]
| [[Donostia]]
| 1985-02-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maialen Beloki|Maialen Beloki Berasategi]]
|
| [[Donostia]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maialen Garcia]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1990-04-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maialen Sorzabalbere]]
| [[gidoilari]]<br/>[[komediante]]
| [[Donostia]]
| 1996
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maialen Zelaia]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-08-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Fernandez]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q5819949|gizarte hezitzailea]]''
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Maraña|Maider Koro Maraña Saavedra]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q12336252|gizarte ekintzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maider Maraña.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maider Luengo]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1980-05-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider López Sáenz]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q33123562|landa artista]]''
| [[Donostia]]
| 1975-03-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Redin]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 2000
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Telleria]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1973-07-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maider Yabar]]
| [[Trapezista]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1977-06-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maitane Arnoso]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Donostia]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maite Eskarmendi]]
| [[aurkezle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite Eskarmendi 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Garagorri]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1947-03-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite Garagorri (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Gonzalez|Maite Gonzalez Esnal]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1943-09-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maite Lopetegi]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1964
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite lopetegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite R. Ochotorena]]
| [[idazle]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Donostia]]
| 1970-02-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maite Rosende Gutierrez]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Donostia]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite Rosende Maite Rosende eta Nerea Ariznabarreta (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Manuela Varela]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1978-09-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:ManuelaVarelaPazoDeFamilia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mari Aiestaran]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1948-11-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mari Jose Mendieta]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mari Jose Molina Guerrero]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1951-02-17
| 2018-08-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mari Jose Molina Guerrero.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mari Jose Olaziregi]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-04-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mari Jose Olaziregi irakasle eta kritikaria 2011n.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mari Karmen Alzueta]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1928-05-04
| 1983-12-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mari Tere Elola]]
| [[irakasle]]
| [[Albiztur]]
| 1935-07-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:MariTere Elola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Colera|Maria Colera Intxausti]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q11085831|interprete]]''<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maria Colera Intxausti.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Dolores Goya Mendiola]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1913-02-19
| 1986-08-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maria Dolores Goya.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Eizagirre]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q978044|executive]]''
| [[Donostia]]
| 1978-04-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Eizaguirre Benidorm Fest (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Eizmendi]]
| ''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1972-02-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maria Elena Arizmendi]]
| [[idazle]]<br/>[[koreografo]]<br/>''[[:d:Q12347522|etnografo]]''
| [[Donostia]]
| 1916-02-01
| 2001-09-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mi madre Maria Elena Arizmenmdi en 1955.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Eraunzetamurgil]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1998-07-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maria Jose Azurmendi]]
| ''[[:d:Q15976717|soziolinguista]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[psikolinguista]]
| [[Donostia]]
| 1944
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mari Jose Azurmendi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maria Jose Bravo]]
| [[ikasle]]
| [[Donostia]]
| 1964
| 1980-05-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Marian Arregi]]
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[koreografo]]
| [[Donostia]]
| 1944
| 2018-03-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marian Arregi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Marian Iriarte]]
| [[kimikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marian-iriarte Elhuyar Diaz de Rada.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mariasun Landa]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Errenteria]]
| 1949-06-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mariasun Landa (Natividad de la Puerta Rueda).jpg|center|128px]]
|-
| [[Marina Arruti]]
| ''[[:d:Q11303721|golf-jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-05-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Marisa Ziritza]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1946-05-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marisa Ciriza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maritxu Güller]]
| ''[[:d:Q3363630|parapsikologo]]''
| [[Izaba]]
| 1908
| 1993-04-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maritxu Urreta]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1915-09-10
| 2018-08-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maritxu Urreta Zulaika.jpg|center|128px]]
|-
| [[Marta Bizkarrondo]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1947
| 2007
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Marta Cárdenas]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q329439|Irarle]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1944-09-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marta Cárdenas (2018).jpg|center|128px]]
|-
| [[Marta Etura]]
| ''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]
| [[Donostia]]
| 1978-10-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Premios Goya 2018 - Marta Etura.jpg|center|128px]]
|-
| [[Marta San Adrián Rocandio]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 2000-02-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marta San Adrián.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maru Solores]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Zinema-editore|film-muntatzaile]]
| [[Donostia]]
| 1968-06-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[María Abrisqueta de Zulueta]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Donostia]]
| 1911-02-08
| 1992-06-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maria Arritokieta Marañon|María Arritokieta Marañón Basarte]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1971-05-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[María Berasarte]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1978-11-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Berasarte.jpg|center|128px]]
|-
| [[María Elósegui]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[legelari]]<br/>[[filosofo]]<br/>[[epaile]]
| [[Donostia]]
| 1957-12-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Elósegui Itxaso 2016 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| [[María Kutz]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q3779582|mikrobiologo]]''
| [[Donostia]]
| 1954-07-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[María San Gil|María San Gil Noain]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1965-01-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María San Gil 2007 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[María Teresa Sesé Lazcano|María Teresa Sesé]]
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]
| [[Donostia]]
| 1917-10-04
| 2019
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Teresa Sesé Lazcano.jpg|center|128px]]
|-
| [[María de la Peña]]
| [[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mayte Toca]]
| [[eleberrigile]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mentxu Alkorta Arzak|Mentxu Alkorta]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>''[[:d:Q107161894|trikitilari]]''<br/>''[[:d:Q2393361|dantza irakasle]]''<br/>''[[:d:Q16145150|musika-irakasle]]''<br/>[[pailazo]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Donostia]]
| 1947-05-24
| 2021-01-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mentxu Alkorta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mentxu Gal]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Irun]]
| 1919-01-07
| 2008-03-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mentxu Gal - Dani Blanco.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mila Beldarrain]]
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1951-01-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mirari Garcia de Kortazar|Mirari Garcia de Cortazar]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miren Arantzazu Goñi]]
| ''[[:d:Q1371378|etnologo]]''
| [[Tolosa]]
| 1925-06-24
| 2017-01-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miren Arrieta]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1998-03-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Arrieta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Azkarate]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Donostia]]
| 1955-11-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Azkarate.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Egaña Goya]]
| ''[[:d:Q12347522|etnografo]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1946-04-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mireneganagoya.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Eraso Iturrioz|Miren Eraso]]
| [[Arte zuzendaritza|zuzendari artistiko]]<br/>''[[:d:Q1235152|dokumentalista]]''<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| [[Donostia]]
| 1960-05-27
| 2009-12-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Eraso Iturrioz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Ibarguren]]
| ''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1980-05-23
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:2016 09 21 Oskar Moreno ZINEMALDIA 64 KALEBEGIAK 0029 Txikitan (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Jone Azurza]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 1929-05-18
| 2022-05-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Jone Azurza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Josune Tolaretxipi]]
| [[katedradun]]
| [[Donostia]]
| 1926
| 2017-08-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Josune Tolaretxipi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Koruko Gonzalez Galarraga]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1941-01-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miren Lazkano]]
| [[Atleta|kirolari]]
| [[Donostia]]
| 1997-06-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miren Lazkano (ESP) 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Urbieta-Vega]]
| [[musikari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miriam Cabeza]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1984-01-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:19042-miriam+cabeza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miriam Gómez]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1998
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Miriam Urkia|Miriam Urkia Gonzalez]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''
| [[Aretxabaleta]]
| 1965-03-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miriam Urkia 2017 Bizkaie.jpg|center|128px]]
|-
| [[Montserrat Maritxalar|Montse Maritxalar Anglada]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1966-12-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Montse Maritxalar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Myriam Gorospe]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nagore Gabellanes]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1973-01-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nagua Alba]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Madril]]
| 1990-03-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Naiara Arnedo]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1984-03-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Naiara Etxeberria]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q2600526|yoga irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1980-07-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Naroa Agirre]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>[[irakasle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1979-05-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Naroa Agirre pertika-jauzilaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Natalia Azpiazu]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Donostia]]
| 1966-10-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Natalia Figueroa]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1939-08-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:(Natalia Figueroa) Almodóvar y Raphael ya son Hijos Adoptivos de Madrid 20 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Natalia Ortiz Ceberio]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[autore]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Natalia Zabala]]
| [[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q18581305|edertasun lehiaketan parte-hartzaile]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1983-05-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Miss Spain 07 Natalia Zabala Arroyo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Naty Altuna]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Donostia]]
| 1915
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nekane Aranburu]]
| ''[[:d:Q4164507|arte-kritikari]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1792450|arte-historialari]]''<br/>''[[:d:Q10333969|museologo]]''<br/>[[Museo eta arte-galerietako arduradun|eduki-editore]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nekane Aramburu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nekane Lasarte]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1930s
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nekane Sarobe]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[Bikoizketa-aktore|bikoizle]]
| [[Donostia]]
| 1953-02-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nely Carla Alberto]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1983-07-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nely Carla Alberto, 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Arriola|Nerea Arriola Urberuaga]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q186360|erizain]]''<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Donostia]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerea Arriola-irribartsu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Irastorza|Nerea Irastorza Landa]]
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''
| [[Donostia]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nerea Iriarte]]
| [[kazetari]]<br/>[[aurkezle]]
| [[Donostia]]
| 1969-04-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerea Iriarte. Kazetaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Kortajarena|Nerea Kortajarena Ibañez]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q7019111|gizarte-langile]]''
| [[Donostia]]
| 1974
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerea-Kortajarena-Ibañez.png|center|128px]]
|-
| [[Nerea Lizarralde]]
| [[kazetari]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nerea Sancho]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q2920595|sexologo]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| [[Donostia]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerea Sancho 2012.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Txapartegi Madariaga]]
| [[hezkuntza]]
| [[Donostia]]
| 1961-09-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:NEREA TXAPARTEGI.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Zusberro|Nerea Zusberro Alberro]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1992
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nora Azurmendi]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1995-10-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nora Galparsoro]]
| [[ingeniari]]<br/>[[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1986-10-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nora galparsoro kurdistan 2013 001.jpg|center|128px]]
|-
| [[Oihana Maritorena]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1984-05-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Oihana Muga Zuriarrain|Oihana Muga]]
| ''[[:d:Q1919436|pediatra]]''
| [[Donostia]]
| 1981-05-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Oihane Mendizabal]]
| ''[[:d:Q25915497|archaeologist of the Roman provinces]]''
| [[Donostia]]
| 1992-11-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:OIhane Mendizabal Sandonis arkeologoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Oihane Otaegi]]
| ''[[:d:Q17516936|curling jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1977-05-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Olaia Urtiaga]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:DSF0336.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arbelaitz]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Errenteria]]
| 1970-11-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Arbelaitz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arregui|Olatz Arregi]]
| ''[[:d:Q16004471|kayaklari]]''<br/>''[[:d:Q13382566|piraguista]]''
| [[Donostia]]
| 1999-04-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lazkano M. – 2023 Canoe Slalom WC Prague 5499.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arrieta]]
| [[kazetari]]<br/>[[Berriemaile|korrespontsal]]
| [[Donostia]]
| 1971
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Olatz Beobide]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''
| [[Donostia]]
| 1964-09-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Beobide.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Ferran]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Donostia]]
| 1972-02-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Olatz Salvador]]
| [[musikari]]<br/>[[egile abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1990
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Salvador 7.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Urkia]]
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1986
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Onintza Aduriz]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1991-02-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Paloma Miranda de Lage]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Donostia]]
| 1943-06-25
| 1999-08-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Paloma Miranda de Lage.jpg|center|128px]]
|-
| [[Patricia Rodríguez Barrios]]
| [[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''
| [[Donostia]]
| 1982-03-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Paula Estévez]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[komikigile]]<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 1984-10-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Paula estevez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paula Martel]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 1936-01-01
| 2024-09-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Paz Fernández Felgueroso]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1937-09-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Paz Fernández Felgueroso 2021.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Cabero]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1967-08-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Pilar López Júlvez]]
| [[koreografo]]
| [[Donostia]]
| 1912-06-04
| 2008-03-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Pilar Mendibil]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q175151|inprimatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1965
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Pilar Rodríguez Pérez]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1964-11-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilar Rodríguez Pérez.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Sansinenea]]
| [[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1905-11-21
| 1997-08-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilar Sansinenea Goñi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Zabala Agirre]]
| [[idazle]]
| [[Legazpi]]
| 1951-10-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilar Zabala Aguirre (2005; cropped 2023).jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilare Baraiazarra]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Meñaka]]
| 1938
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilare Baraiazarra-berria ZaldiEro.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Kaltzada|Pili Kaltzada]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''
| [[Donostia]]
| 1970-10-11
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pilar Kaltzada.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rakel Arenaza Acedo|Rakel Arenaza]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Raquel Delgado]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1978-07-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rebeca Linares]]
| [[Antzezle pornografiko|aktore porno]]<br/>[[Argazkilaritza erotikoaren modelo|modelo erotiko]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Donostia]]
| 1983-06-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Rebeca Linares at AVN Adult Entertainment Expo 2009.jpg|center|128px]]
|-
| [[Reyes Carrere]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''<br/>''[[:d:Q13365201|eskubaloi entrenatzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1966-12-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rita Oraá]]
| ''[[:d:Q15117302|boleibol jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-07-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nad Spiro|Rosa Arruti]]
| [[musikagile]]<br/>[[musikari]]
| [[Donostia]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rosa Valverde]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q1281618|eskultore]]''
| [[Donostia]]
| 1953-02-14
| 2015-02-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rosa Zarra]]
|
| [[Donostia]]
| 20th century
| 1995-06-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rosario Artola]]
| [[bertsolari]]<br/>[[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1869-05-07
| 1950-01-05
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Thun thun 1894 06 02 rosario artola.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sabina Urraca]]
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| [[Donostia]]
| 1984-01-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sabina Urraca en 2023.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sandra Garayoa]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[marrazkilari]]
| [[Donostia]]
| 1993-09-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sandra Garayoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sara Alonso Martinez]]
| ''[[:d:Q4439155|iraupen-lasterkari]]''<br/>''[[:d:Q113621721|corredor de muntanya]]''
| [[Donostia]]
| 1999-04-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sierre-Zinal 2022 Sara Alonso.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sara Azurza]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1997
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sara Carracelas]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-09-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sara Zozaya]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Donostia]]
| 1995-12-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sara Zozaya. Musikaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Silvia Albert Sopale]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Donostia]]
| 1976-08-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Silvia Iranzo]]
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[ekonomialari]]
| [[Donostia]]
| 1958-12-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Silvia del Rincón]]
| ''[[:d:Q4144610|eskiatzaile alpino]]''
| [[Donostia]]
| 1971-04-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Soledad Ruz]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sonia San Jose]]
| [[arkeologo]]
| [[Donostia]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sua Enparantza|Sua Enparantza Alustiza]]
| ''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Donostia]]
| 2003
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sunti Amilibia]]
| [[idazle]]
| [[Donostia]]
| 1917-12-24
| 2013-04-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Susana Corcuera|Susana Corcuera Leunda]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Donostia]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Susana Koska]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q11814411|dokumentalista]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1966
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Tania Elosegi]]
| ''[[:d:Q11303721|golf-jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1981-12-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:2009 Women's British Open - Tania Elosegui (1).jpg|center|128px]]
|-
| [[Tatiana Garmendia]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-02-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Teresa Calo]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Donostia]]
| 1955-04-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Teresa Calo Fontán.jpg|center|128px]]
|-
| [[Teresa Castro]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[komikigile]]
| [[Donostia]]
| 1968-12-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Teresa Eskoriatza]]
| [[irakasle]]<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[Esatari]]
| [[Donostia]]
| 1891-12-07
| 1968-07-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Teresa Eskoriatza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Teresa Motos]]
| ''[[:d:Q10843263|belar hockey jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1963-12-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Teresa del Valle]]
| [[antropologo]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q66581878|antropologo sozial]]''
| [[Donostia]]
| 1937-04-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Teresa del Valle.jpg|center|128px]]
|-
| [[Tessa Andonegi]]
| [[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''
| [[Donostia]]
| 1968-08-31
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Tessa Andonegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Trihas Gebre]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Wukro]]
| 1990-04-28<br/>1990-04-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marathon 2018 European Athletics Championships (39) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Txaro Arteaga]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Donostia]]
| 1944-05-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Txaro Arteaga 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txelo Ruiz Vazquez]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Irun]]
| 1959-04-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Txelo Ruiz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Usoa Zumeta]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Donostia]]
| 1969-01-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Usue Mori Carrascal]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Donostia]]
| 1987
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Uxoa Iñurrieta|Uxoa Inurrieta]]
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>''[[:d:Q15976270|hizkuntzalari konputazional]]''
| [[Donostia]]
| 1990-02-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Uxoa Iñurrieta-uninet2016.jpg|center|128px]]
|-
| [[Uxue Ezkurdia]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1994-01-22
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Uxue Fraile]]
| ''[[:d:Q19827218|ultramaratoilari]]''
| [[Donostia]]
| 1974-04-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Uxue del Río]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[diseinatzaile grafiko]]
| [[Donostia]]
| 1997-01-08
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Victoria Fernández]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1956
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Bittori 8M handi.png|center|128px]]
|-
| [[Virginia Imaz]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''<br/>[[pailazo]]<br/>''[[:d:Q16023925|ipuin-kontalari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
| [[Donostia]]
| 1962-04-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Virginia Imaz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Yoana Martinez|Yoana Martínez]]
| ''[[:d:Q13141064|badmintoneko jokalari]]''<br/>''[[:d:Q58825429|Olympic competitor]]''
| [[Donostia]]
| 1980-11-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Yolanda Martín]]
| ''[[:d:Q23719050|boccia jokalaria]]''
| [[Donostia]]
| 1975-05-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Yolanda Vicente]]
| [[politikari]]
| [[Donostia]]
| 1975-01-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Zuriñe Arrue]]
| [[Atleta|kirolari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Donostia]]
| 1986
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Eutsi berdintasunari (Marienea-Basauri, 2021) 2.jpg|center|128px]]
|}
{{Wikidata list end}}
03rq1u9rt6hj8pwazollca3ms9zf87f
Kaxarranka
0
720822
9968181
9359805
2024-11-13T18:19:21Z
Luistxo
1519
9968181
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:2010 Sondikan Dantzari Eguna Kaxarranka.jpg|thumb|300px|Hainbat talde batera Kaxarranka dantza egiten]]
'''Kaxarranka''' [[Lekeitio]]ko dantza da, [[Petri (apostolua)|Done Petri]] egunean, [[ekainaren 29]]an, egiten dena. [[Arrantzaleen kofradia|Kofradiako]] morroiak beste arrantzale batzuek [[Anda (garraioa)|andetan]] hartzen duten kaxa baten gainean egiten du dantza. Alkandora eta praka zuriak, gerriko gorria, lepoko gorria janzten ditu eta eskuan [[kapela luze]] beltz bat eta Done Petriren giltzak brodatuta dituen bandera eramaten ditu. Dantzak lau zati ditu: Herriari agurra, [[fandango]]a, [[arin-arin]]a eta azken agurra.
== San Pedro eguna ==
Done Petri eta Donibane Euskal Herriko hainbat herritan ospatzen da. [[Udako solstizio]]ari lotutako jai-egunak dira. [[Petri (apostolua)|Done Petri]], [[Lekeitio]]n ''San Pedro'', ekainaren 29an ospatzen da, eta hurrengo bi egunetan ere jaia luzatzen da.
=== Kilin-Kala ===
[[Fitxategi:Lekeitioko Kilin-kala.jpg|thumb|300px|Lekeitioko Kilin-Kala ohikunea. Txatxo kaian.]]
Egun handia ekainaren 29a da. [[Meza]] nagusia ospatzen da Santa Maria elizan eta meza amaitu eta gero prozesioa egiten da elizatik portura. Petri apostoluaren irudia duen hormako hutsartearen parean prozesioan doazenek ohikune zahar bat egiten dute, [[Kilin-Kala]] delakoa. Santuaren irudia daramaten gizonek Santua uretara botatzeko keinua egiten dute. [[Ohikune]] honen jatorriari buruz hainbat azalpen zabaldu dira. Ohikoenak dio [[itsastar]]rek euren lanean oparotasuna eta segurtasuna eskatzen ziotela santuari eta erdi txantxetan erdi seriotan santuari mehatxua egiten ziotela. Ahozko tradizioak dio behin baino gehiagotan erori zitzaiela santua uretara.
=== Kaxarranka ===
[[Fitxategi:Kaxarranka 2017 1.jpg|thumb|300px|Asier Uskola dantzaria Done Petri egunean dantzatzen]]
Kilin-Kalaren ostean ospatzen da Kaxarranka. Dantzaria, 2022rarte gizonezko bat beti izan zena<ref>{{Cite news|url=http://www.argia.eus/albistea/lekeitioko-kaxarrankan-emakumeak-lehen-aldiz|abizena=|izena=@argia|izenburua=Lekeitioko Kaxarrankan emakumeak lehen aldiz|data=2017ko ekainak 30|egunkaria=Argia|formatoa=htm|hizkuntza=eu|sartze-data=2017ko uztailak 2}}</ref>, kutxatzar baten gainean dantzatzen da. Kutxatzar hori zortzi arraunlarien sorbalden gainean, airean egoten da. Dantzaria, beraz, lurretik bi metrotara edo dantzatzen da.
Kaxarranka dantza San Pedroren irudiaren aurrean egiten da Kilin-Kalan ohikunearen ostean, San Pedroren hormako hutsarteko irudiaren aurrean. Gero [[arrantzaleen elkarte]]ko lehendakariaren etxearen aurrean eta Lekeitioko [[udaletxe]]aren aurrean errepikatzen da dantza.
Aspaldidanik dokumentatutako ohikunea da, XV. mendetik. Badirudi hasieran kofradiako kideek urtero diruzain bat hautatzen zutela urteko mozkinak banatzeko. Ondasunak eta dokumenturik garrantzitsuenak kutxatzar bat gordetzen ziren. Ekainaren azken egunean kutxatzar hori ondo babestuta eramaten omen zen diruzain zaharraren etxetik hurrengo diruzainaren etxera. Ondo babesteko kontu horrekin hasi omen zen kaxarranka dantzaren tradizioa.
Kutxatzar hori arrantzaleen kofradian ondo gordetzen da urtean osoan, eta gaur egun balio handiko dokumentu edo ondasunik gordetzen ez badu ere, kaxarranka dantzarako erabiltzen da. Dokumentatuta dago aspaldian erabiltzen ziren janzkerak oso bestelakoak zirela. Dantzaria [[Petri (apostolua)|Petri apostoluaren]] eginkizuna betetzen omen zuen, eta bere alboan [[Joan Ebanjelaria|Joan]] eta [[Andres (apostolua)|Andres]] eginkizuna betetzen zuten beste bi gizon joaten omen ziren. Kontuak polemika handiak sortu zituen XVII. mendean itsasgizon eta elizgizonen artean. Hamarkadetan luzatu ziren gatazkak eta azkenean apaizen tesiak irabazi eta itsasgizonek janzkera aldatu zuten. Polemika horiei esker tradizioari buruz hainbat dokumentu gorde dira.
2003. urtetik Asier Uskolak dantzatu zuen, 34 urtez dantzatu zuen Pedro Murelagari erreleboa hartuta. Hanka apurtuta zuen, ordea, Uskolak; beraz, [[Ane Maruri]]k ordezkatu zuen. Etorkizuna dantza taldeak asmoa du, aurreskuarekin egiten duten moduan, hemendik aurrera kaxarrankako dantzaria urtero aldatzen joatea<ref>https://dantzan.eus/kidea/kattalin/emakumea-lekeition-kaxarranka</ref>.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{es}} [https://web.archive.org/web/20170706202630/http://www.lekeitio.com/es-ES/Turismo/Fiestas/Paginas/SanPedros.aspx Lekeitio. San Pedros]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Euskal Herriko dantzak]]
[[Kategoria:Lekeitioko kultura]]
j3cxew2xw7qp1ly4hzs1hp6bvyplxrf
Lankide:Xabier Cañas/Proba orria/Audio zerrendak
2
721329
9968560
9927117
2024-11-14T05:08:17Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968560
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { { ?item wdt:P19 wd:Q5413712} UNION { ?item wdt:P937 wd:Q5413712}. ?item wdt:P31 wd:Q5.}
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570,P21,P18,P990
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
! sexua edo generoa
! irudia
! ahots grabazio
|-
| [[Antonio Aranaga]]
| ''[[:d:Q107161894|trikitilari]]''
| [[Urrestilla]]
| 1910-02-20
| 2001-12-13
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|
|-
| [[Bixente Oiartzabal]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Urrestilla]]
| 1964-08-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|
|-
| [[Mari Jose Aranguren Querejeta]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Urrestilla]]
| 1969-07-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|
|-
| [[Pako Aristi]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>[[kazetari]]<br/>''[[:d:Q6051619|iritzi-kazetari]]''<br/>''[[:d:Q4853732|haur literaturaren idazle]]''<br/>[[eleberrigile]]
| [[Urrestilla]]
| 1963-09-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Pako Aristi.jpg|center|128px]]
| [[Fitxategi:Pako Aristi (aurkezpena).ogg|center|128px]]
|-
| [[Ramon Etxezarreta]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Urrestilla]]
| 1954-07-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ramon Etxezarreta 2009an.jpg|center|128px]]
|
|}
{{Wikidata list end}}
25p2rajggyxbljvz65ue5lkm7755krw
Ad baculum argudioa
0
723650
9967589
8567259
2024-11-13T12:38:23Z
150.241.33.159
..
9967589
wikitext
text/x-wiki
{{Falaziak}}
{{DISPLAYTITLE:''Ad baculum'' argudioa}}
'''''Ad baculum''''' '''argudioa''' edota '''argumentum ad baculum''' ([[latin]]ez literalki ''makilari erregutzen dion argudioa'') [[argudio]] bat indarrean, mehatxuan edo norberaren karguan oinarrituz balioztatzen duen [[falazia]] bat da. Laburbilduz: "Indarrak zuzenbidea egiten du"..
''[[Argumento ad consequentiam]]'' edota ''[[argumento ad verecundiam]]'' [[Falazia|falazien]] azpibanaketatzat jo daiteke.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Falaziak]]
[[Kategoria:Latinezko hitzak eta esaldiak]]
[[Kategoria:Errelebantzia falaziak]]
[[Kategoria:Falazia informalak]]
hp57n04v9tg4wfvl8cqqguga8fj1ga7
9967593
9967589
2024-11-13T12:38:57Z
150.241.33.159
9967593
wikitext
text/x-wiki
{{Falaziak}}
{{DISPLAYTITLE:''Ad baculum'' argudioa}}
'''''Ad baculum''''' '''argudioa''' edota '''argumentum ad baculum''' ([[latin]]ez literalki ''makilari erregutzen dion argudioa'') [[argudio]] bat indarrean, mehatxuan edo norberaren karguan oinarrituz balioztatzen duen [[falazia]] bat da. Laburbilduz: "Indarrak zuzenbidea egiten du".
''[[Argumento ad consequentiam]]'' edota ''[[argumento ad verecundiam]]'' [[Falazia|falazien]] azpibanaketatzat jo daiteke.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Falaziak]]
[[Kategoria:Latinezko hitzak eta esaldiak]]
[[Kategoria:Errelebantzia falaziak]]
[[Kategoria:Falazia informalak]]
dmvshb2a5xiy32idu2uv61a7je5ywht
Wikiproiektu:Hizkuntzak
102
723815
9968402
9950346
2024-11-13T22:02:21Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968402
wikitext
text/x-wiki
{{Hizkuntza infotaula/mosaikoa}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q34770 } LIMIT 5000
|sort=label
|columns=label,P279:familia,P1098:hiztunak,P218,P219,P220
|links=red_only
}}
{| class='wikitable sortable'
! label
! familia
! hiztunak
! ISO 639-1
! ISO 639-2
! ISO 639-3
|-
| [[!O!ung hizkuntza]]
| [[Kx'a]]
| 5600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vaj vaj]
|-
| [["Norman" Tasmanian]]
| [[ipar-ekialdeko tasmaniar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [['Auhelawa]]
| [[austronesiar hizkuntzak]]<br/>[[Papuan Tip]]
| 1200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kud kud]
|-
| [['Ole]]
| [[East Bodish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ole ole]
|-
| [[A'Tong]]
| [[Koch]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aot aot]
|-
| [[A-Hmao]]
| [[West Hmongic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hmd hmd]
|-
| [[Abadi]]
|
| 4300
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbt kbt]
|-
| [[Abai Sungai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/abf abf]
|-
| [[Abaknon]]
| [[Sama–Bajaw]]
| 21400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/abx abx]
|-
| [[Abane language]]
| [[Arawak hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvv bvv]
|-
| [[Abanyom]]
| [[Ekoid]]
| 12500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/abm abm]
|-
| [[Abau]]
| [[Sepik]]
| 7270
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aau aau]
|-
| [[Abelam]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/abt abt]
|-
| [[Abellen]]
|
| 3000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/abp abp]
|-
| [[Abenaki]]
| [[Eastern Algonquian]]
| 20
|
|
|
|-
| [[Abidji]]
| [[Kwa]]
| 51000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nic nic]
| [https://iso639-3.sil.org/code/abi abi]
|-
| [[Abom]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aob aob]
|-
| [[Aborlan Tagbanwa]]
| [[Palawanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tbw tbw]
|-
| [[Abua]]
| [[Central Delta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/abn abn]
|-
| [[Abui]]
| [[Alor–Pantar]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/abz abz]
|-
| [[Abun]]
|
| 3000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kgr kgr]
|-
| [[Abure]]
| [[Kwa]]
| 93000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/abu abu]
|-
| [[Abureni]]
| [[Central Delta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mgj mgj]
|-
| [[Abé]]
| [[Kwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aba aba]
|-
| [[Acazulco Otomi]]
| [[otomiera]]
|
|
|
| No/unknown value
|-
| [[Achawa]]
| [[Upper Amazon Arawakan]]
| 514
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aca aca]
|-
| [[Acheron]]
| [[Talodi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/acz acz]
|-
| [[Achi]]
| [[Quichean]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/acr acr]
|-
| [[Achterhooks]]
| [[Nederlandar behe-saxoiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/act act]
|-
| [[Achuar]]
| [[Chicham]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/acu acu]
|-
| [[Achumawi]]
| [[Palaihnihan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/acv acv]
|-
| [[Aché]]
| [[Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/guq guq]
|-
| [[Acroá]]
| [[Jê]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/acs acs]
|-
| [[Adabe]]
| [[Papuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/adb adb]
|-
| [[Adamaua-Fulfulde]]
| [[fula]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fub fub]
|-
| [[Adamic language]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Adamorobe Sign Language]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ads ads]
|-
| [[Adang]]
| [[Alor–Pantar]]
| 3000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/adn adn]
|-
| [[Adap]]
| [[Hizkuntza sino-tibetarrak|sino-tibetar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/adp adp]
|-
| [[Adara]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kad kad]
|-
| [[Adele]]
| [[Ghana–Togo Mountain]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ade ade]
|-
| [[Adhola]]
| [[Southern Luo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/adh adh]
|-
| [[Adithinngithigh]]
| [[North Cape York Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dth dth]
|-
| [[Adja]]
| [[Gbe]]
| 781000<br/>1133000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ajg ajg]
|-
| [[Adjora]]
| [[Grass]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ado ado]
|-
| [[Adjukru]]
| [[Kwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/adj adj]
|-
| [[Adonara]]
| [[Flores-Lembata]]
| 98000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/adr adr]
|-
| [[Aduge]]
| [[Northwestern Edoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/adu adu]
|-
| [[Adzera]]
| [[Markham]]
| 30000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/azr azr]<br/>[https://iso639-3.sil.org/code/adz adz]
|-
| [[Aegean Macedonian]]
| [[Hegoaldeko eslaviar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Aequian]]
| [[hizkuntza italikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xae xae]
|-
| [[Afitti]]
| [[Nyima]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aft aft]
|-
| [[Aframa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ulf ulf]
|-
| [[Afro-Seminole Creole]]
| [[Gullah]]
| 200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/afs afs]
|-
| [[Afshar]]
| [[Southern Oghuz]]
| 300000
|
|
|
|-
| [[Aga Bereho]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bjc bjc]
|-
| [[Agarabi]]
|
| 27000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agd agd]
|-
| [[Agariya]]
| [[Munda]]
| 72000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agi agi]
|-
| [[Agatu]]
| [[Etulo-Idoma]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agc agc]
|-
| [[Agavotaguerra]]
| [[Arawak hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/avo avo]
|-
| [[Aghem]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agq agq]
|-
| [[Aghu]]
| [[Awyu]]
| 3000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ahh ahh]
|-
| [[Agi]]
| [[Torricelli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aif aif]
|-
| [[Agob]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kit kit]
|-
| [[Agoi]]
| [[Agoi-Doko-Iyoniyong]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ibm ibm]
|-
| [[Agotime]]
| [[Kwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/adq adq]
|-
| [[Aguano]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aga aga]
|-
| [[Aguna]]
| [[Gbe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aug aug]
|-
| [[Agusan]]
| [[Manobo]]
|
|
|
|
|-
| [[Agutaynen]]
| [[austronesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agn agn]
|-
| [[Ahan]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ahn ahn]
|-
| [[Ahanta]]
| [[Central Tano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aha aha]
|-
| [[Ahe]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ahe ahe]
|-
| [[Ahlon]]
| [[Kposo-Ahlo-Bowili]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ahl ahl]
|-
| [[Ahom]]
| [[Southwestern Tai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aho aho]
|-
| [[Ahtna]]
| [[Northern Athabaskan]]
| 80
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aht aht]
|-
| [[Ahwai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nfd nfd]
|-
| [[Ai-Cham]]
| [[Kam–Sui]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aih aih]
|-
| [[Aigon]]
| [[Pasismanua]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aix aix]
|-
| [[Aikanã]]
| [[indigenous language of South America]]
| 200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tba tba]
|-
| [[Aiki]]
| [[Maban]]
|
|
|
|
|-
| [[Aiklep]]
| [[Ngero–Vitiaz]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mwg mwg]
|-
| [[Aimele]]
| [[Bosavi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ail ail]
|-
| [[Aimol]]
| [[Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aim aim]
|-
| [[Ainbai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aic aic]
|-
| [[Aiome]]
| [[Annaberg]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aki aki]
|-
| [[Air Tamajeq]]
| [[Tuareg hizkuntzak]]
| 250000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/thz thz]
|-
| [[Airoran]]
| [[Kwerbic]]
| 1000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/air air]
|-
| [[Ait Seghrouchen Berber]]
| [[Eastern Middle Atlas Berber]]
|
|
|
|
|-
| [[Aiton]]
| [[Southwestern Tai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aio aio]
|-
| [[Aja]]
| [[Erdi Sudandar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aja aja]
|-
| [[Ajawa]]
| [[Warji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ajw ajw]
|-
| [[Ajië]]
| [[New Caledonian]]
| 5400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aji aji]
|-
| [[Ak]]
| [[Yellow River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/akq akq]
|-
| [[Akan]]
| [[Central Tano]]<br/>[[Kwa]]
| 11000000
| [https://id.loc.gov/vocabulary/iso639-1/ak ak]
| [https://iso639-3.sil.org/code/aka aka]
| [https://iso639-3.sil.org/code/aka aka]
|-
| [[Akasalem]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aks aks]
|-
| [[Akateko]]
| [[Q'anjobalan]]<br/>[[indigenous languages of Mexico]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/knj knj]
|-
| [[Akawaio]]
| [[Kapong]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ake ake]
|-
| [[Ake]]
| [[South Plateau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aik aik]
|-
| [[Akei]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tsr tsr]
|-
| [[Akeu]]
| [[Hanoish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aeu aeu]
|-
| [[Akha]]
| [[Loloish]]
| 560000<br/>600000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ahk ahk]
|-
| [[Akhvakh]]
| [[Andic]]
| 210
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/akv akv]
|-
| [[Akoko]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aqg aqg]
|-
| [[Akolet]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/akt akt]
|-
| [[Akoye]]
| [[Angan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/miw miw]
|-
| [[Akpa]]
| [[Yatye-Akpa]]<br/>[[Idomoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/akf akf]
|-
| [[Akpes]]
| [[Akpes]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ibe ibe]
|-
| [[Akpet]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/akd akd]
|-
| [[Akrukay]]
| [[Tamolan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/afi afi]
|-
| [[Akukem]]
| [[Misegian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/spm spm]
|-
| [[Akuku]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ayk ayk]
|-
| [[Akum]]
| [[Yukubenic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aku aku]
|-
| [[Akuntsu]]
| [[Tuparí]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aqz aqz]
|-
| [[Akurio]]
| [[Karibe hizkuntzak]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ako ako]
|-
| [[Akwa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/akw akw]
|-
| [[Akwáwa]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
|
|-
| [[Akyaung Ari]]
| [[Tangkhul]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nqy nqy]
|-
| [[Alago language]]
| [[Etulo-Idoma]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ala ala]
|-
| [[Alagüilac]]
| [[Central American Indian languages]]
|
|
|
|
|-
| [[Alak]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/alk alk]
|-
| [[Alamblak]]
| [[Alamblak]]
| 1500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amp amp]
|-
| [[Alangan]]
| [[Northern Mindoro]]
| 2150
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/alj alj]
|-
| [[Alanian]]
| [[indoeuropar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xln xln]
|-
| [[Alas]]
| [[Batak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/btz btz]
|-
| [[Alawa]]
| [[Arnhem]]
| 12
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/alh alh]
|-
| [[Albarradas Zapotec]]
| [[zapotekera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zas zas]
|-
| [[Albay Bikol]]
| [[Bikol]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhk bhk]
|-
| [[Alege]]
| [[Bendi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/alf alf]
|-
| [[Alekano]]
| [[Goroka]]
| 25000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gah gah]
|-
| [[Algerian Saharan Arabic]]
| [[Maghrebi Arabic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aao aao]
|-
| [[Algerian Sign Language]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/asp asp]
|-
| [[Algonquin]]
| [[Ojibwa (hizkuntza)|Ojibwera]]
| 2430
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/alq alq]
|-
| [[Ali]]
| [[gbaya hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aiy aiy]
|-
| [[Alladian]]
| [[Kwa]]<br/>[[Kru]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ald ald]
|-
| [[Allar]]
| [[hizkuntza drabidikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/all all]
|-
| [[Alngith]]
| [[North Cape York Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aid aid]
|-
| [[Alor (Q3332062)|Alor]]
| [[Flores-Lembata]]
| 25000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aol aol]
|-
| [[Aloápam Zapotec]]
| [[Tlacolula Zapotec]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zaq zaq]
|-
| [[Alsea]]
| [[Alsean]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aes aes]
|-
| [[Alune]]
| [[Amalumute]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/alp alp]
|-
| [[Aluo]]
| [[Southeastern Loloish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yna yna]
|-
| [[Alur]]
| [[Western Nilotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/alz alz]
|-
| [[Alviri-Vidari]]
| [[Southern Tati]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/avd avd]
|-
| [[Alyawarr]]
| [[Arandic]]<br/>[[Arrernte]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aly aly]
|-
| [[Ama]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amm amm]
|-
| [[Amahai]]
| [[Piru Bay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amq amq]
|-
| [[Amahuaca]]
| [[Pano]]
| 310
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amc amc]
|-
| [[Amaimon]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ali ali]
|-
| [[Amal]]
| [[Sepik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aad aad]
|-
| [[Amami]]
| [[Northern Ryukyuan]]
|
|
|
|
|-
| [[Amanab]]
| [[Waris]]
| 4400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amn amn]
|-
| [[Amanayé]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ama ama]
|-
| [[Amara]]
| [[Ngero–Vitiaz]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aie aie]
|-
| [[Amarasi]]
| [[Timoric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aaz aaz]
|-
| [[Amasi]]
| [[Momo]]
|
|
|
|
|-
| [[Amatlán Zapotec]]
| [[Coatlán Zapotec]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zpo zpo]
|-
| [[Amazonic Spanish]]
| [[Spanish language in South America]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/spq spq]
|-
| [[Amba]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
| 40100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rwm rwm]
|-
| [[Amba]]
| [[Utupua-Vanikoro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/utp utp]
|-
| [[Ambai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amk amk]
|-
| [[Ambakich]]
| [[Ramu–Lower Sepik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aew aew]
|-
| [[Ambala]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/abc abc]
|-
| [[Ambalau]]
| [[Central Maluku]]
| 1347
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amv amv]
|-
| [[Ambele]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ael ael]
|-
| [[Amberbaken]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/akc akc]
|-
| [[Ambo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amb amb]
|-
| [[Ambonese]]
| [[Malayic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/abs abs]
|-
| [[Amdang]]
| [[Fur]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amj amj]
|-
| [[Amele]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aey aey]
|-
| [[Amerax]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aex aex]
|-
| [[Amis]]
| [[East Formosan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ami ami]
|-
| [[Amo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amo amo]
|-
| [[Amonap]]
| [[Kuikuro]]
| 1000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kui kui]
|-
| [[Ampanang]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/apg apg]
|-
| [[Ampari Dogon]]
| [[Dogon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aqd aqd]
|-
| [[Amri]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ajz ajz]
|-
| [[Amto]]
| [[Amto–Musan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amt amt]
|-
| [[Amung]]
| [[Trans-Ginea Berria]]
| 14000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uhn uhn]
|-
| [[Amurdag]]
| [[Iwaidjan]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amg amg]
|-
| [[Amuzgo]]
| [[Amuzgo-Mixtecan]]
| 60000
|
|
|
|-
| [[Ana Dogon]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dti dti]
|-
| [[Anaang]]
| [[Ibibio]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anw anw]
|-
| [[Anakalangu]]
| [[Sumba–Hawu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/akg akg]
|-
| [[Anam]]
| [[Southern Adelbert]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pda pda]
|-
| [[Anambé]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aan aan]
|-
| [[Anamgura]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/imi imi]
|-
| [[Ancash Quechua]]
| [[Quechua I]]
| 700000
|
|
|
|-
| [[Ancient Macedonian]]
| [[Hellenic]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xmk xmk]
|-
| [[Ancient North Arabian]]
| [[Arabiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xna xna]
|-
| [[Andai]]
| [[Arafundi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/afd afd]
|-
| [[Andaqui]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ana ana]
|-
| [[Andarum]]
| [[Ataitan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aod aod]
|-
| [[Andegerebinha]]
| [[Arandic]]<br/>[[Arrernte]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/adg adg]
|-
| [[Andh]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anr anr]
|-
| [[Andi]]
| [[Andic]]
| 20000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ani ani]
|-
| [[Andio]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzb bzb]
|-
| [[Andjingith]]
| [[North Cape York Paman]]
|
|
|
|
|-
| [[Andoa]]
| [[Zaparoan]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anb anb]
|-
| [[Andoque]]
| [[Andoque–Urequena]]
| 370
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ano ano]
|-
| [[Andra-Hus]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anx anx]
|-
| [[Aneityum]]
| [[South Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aty aty]
|-
| [[Aneme Wake]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aby aby]
|-
| [[Anewan]]
| [[Dyangadi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nyx nyx]
|-
| [[Anfillo]]
| [[Gonga]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/myo myo]
|-
| [[Angaataha]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agm agm]
|-
| [[Angal]]
| [[Engan]]
|
|
|
|
|-
| [[Angami]]
| [[Angami–Pochuri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/njm njm]
|-
| [[Angevin]]
| [[Oïl hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Angguruk Yali]]
| [[Abendago]]
| 15000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yli yli]
|-
| [[Angika]]
| [[hindi]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anp anp]
| [https://iso639-3.sil.org/code/anp anp]
|-
| [[Angkola Batak]]
| [[Batak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/akb akb]
|-
| [[Anglo-Norman]]
| [[Old Norman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xno xno]
|-
| [[Angolar]]
| [[Portugaldar kreolerak]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cpp cpp]
| [https://iso639-3.sil.org/code/aoa aoa]
|-
| [[Angor]]
| [[Senagi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agg agg]
|-
| [[Angoram]]
| [[Ramu–Lower Sepik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aog aog]
|-
| [[Anguthimri]]
| [[North Cape York Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/awg awg]
|-
| [[Anii]]
| [[Ghana–Togo Mountain]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blo blo]
|-
| [[Animere]]
| [[Kebu-Animere]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anf anf]
|-
| [[Anindilyakwa]]
| [[Gunwinyguan]]
| 1283
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aoi aoi]
|-
| [[Anjam]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/boj boj]
|-
| [[Anor]]
| [[Annaberg]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anj anj]
|-
| [[Anserma]]
| [[choco hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ans ans]
|-
| [[Ansus]]
| [[South Halmahera–West New Guinea]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/and and]
|-
| [[Antakarinya]]
| [[Wati]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ant ant]
|-
| [[Antankarana Malagasy]]
| [[Malgaxe (hizkuntza)|malgaxe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xmv xmv]
|-
| [[Anu-Hkongso]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anl anl]
|-
| [[Anuak]]
| [[Western Nilotic]]
| 140000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anu anu]
|-
| [[Anuki]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aui aui]
|-
| [[Anus]]
| [[Western Oceanic]]
| 70
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/auq auq]
|-
| [[Anuta]]
| [[erdialdeko polinesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aud aud]
|-
| [[Anyin]]
| [[Central Tano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/any any]
|-
| [[Anyin Morofo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mtb mtb]
|-
| [[Anêm]]
| [[Papuan]]
| 800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anz anz]
|-
| [[Ao]]
| [[Ao]]
| 261000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/njo njo]
|-
| [[Aoheng]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pni pni]
|-
| [[Apalachee]]
| [[Muskogean]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xap xap]
|-
| [[Apali]]
| [[Southern Adelbert]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ena ena]
|-
| [[Apatani]]
| [[Tani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/apt apt]
|-
| [[Apiaká]]
| [[Tupian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/api api]
|-
| [[Apinayé]]
| [[Jê]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/apn apn]
|-
| [[Apma]]
| [[North and Central Vanuatu]]
| 7800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/app app]
|-
| [[Apo Duat]]
| [[North Sarawakan]]
|
|
|
|
|-
| [[Apro]]
| [[Kwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ahp ahp]
|-
| [[Apurinã]]
| [[Arawak hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/apu apu]
|-
| [[Aput]]
| [[North Borneo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pud pud]
|-
| [[Arabana]]
| [[Karnic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ard ard]
|-
| [[Arabela]]
| [[Zaparoan]]
| 50
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/arl arl]
|-
| [[Araki]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/akr akr]
|-
| [[Aralle-Tabulahan]]
|
| 12000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/atq atq]
|-
| [[Aramanik]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aam aam]
|-
| [[Arammba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/stk stk]
|-
| [[Aranama]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xrt xrt]
|-
| [[Arandai]]
| [[South Bird's Head]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jbj jbj]
|-
| [[Arapaho]]
| [[Arapahoan]]
| 1000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/arp arp]
| [https://iso639-3.sil.org/code/arp arp]
|-
| [[Arasa]]
| [[Pano]]
|
|
|
|
|-
| [[Arawak]]
| [[Arawak hizkuntzak]]
| 2500
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/arw arw]
| [https://iso639-3.sil.org/code/arw arw]
|-
| [[Araweté]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/awt awt]
|-
| [[Arawum]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/awm awm]
|-
| [[Arawá]]
| [[Arawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aru aru]
|-
| [[Ardhamagadhi Prakrit]]
| [[Dramatic Prakrit]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pka pka]
|-
| [[Are]]
| [[Are]]
| 1200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mwc mwc]
|-
| [[Areba]]
| [[Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aea aea]
|-
| [[Arebhashe]]
| [[kannada]]
|
|
|
|
|-
| [[Arem]]
| [[Chut]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aem aem]
|-
| [[Argobba]]
| [[Amharic–Argobba]]
| 43700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agj agj]
|-
| [[Arhuaco]]
| [[Arwako]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/arh arh]
|-
| [[Arhâ]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aqr aqr]
|-
| [[Arhö]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aok aok]
|-
| [[Ari]]
| [[Gogodala]]
| 50
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aac aac]
|-
| [[Aribwatsa]]
| [[austronesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/laz laz]
|-
| [[Arikapú]]
| [[Yabutian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ark ark]
|-
| [[Arikara]]
| [[Caddo]]
| 10
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ari ari]
|-
| [[Arikem]]
| [[Tupian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ait ait]
|-
| [[Arin]]
| [[Yeniseian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xrn xrn]
|-
| [[Aringa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/luc luc]
|-
| [[Arma]]
| [[choco hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aoh aoh]
|-
| [[Armenian-Qypchak]]
| [[Kipchak–Cuman]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tut tut]
|
|-
| [[Arop-Lokep]]
| [[Korap]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/apr apr]
|-
| [[Arosi]]
| [[Malaita-Makira]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aia aia]
|-
| [[Arrani]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Arritinngithigh]]
| [[Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rrt rrt]
|-
| [[Arta]]
| [[Northern Luzon]]<br/>[[Philippine Negrito languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/atz atz]
|-
| [[Aruamu]]
| [[Misegian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/msy msy]
|-
| [[Aruek]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aur aur]
|-
| [[Aruop]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lsr lsr]
|-
| [[Arutani]]
| [[Arutani–Sape]]
| 5
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/atx atx]
|-
| [[Aruáshi]]
| [[Monde]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/arx arx]
|-
| [[As]]
| [[Raja Ampat]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/asz asz]
|-
| [[Asaro'o]]
| [[Warup]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mtv mtv]
|-
| [[Asas]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/asd asd]
|-
| [[Ashtiani]]
| [[Southern Tati]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/atn atn]
|-
| [[Asháninka]]
| [[Campa]]
| 73567
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cni cni]
|-
| [[Ashéninka]]
| [[Campa]]
| 9881
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cjo cjo]
|-
| [[Askopan]]
| [[North Bougainville]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eiv eiv]
|-
| [[Asoa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/asv asv]
|-
| [[Assan]]
| [[Yeniseian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xss xss]
|-
| [[Assiniboine]]
| [[Dakotan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/asb asb]
|-
| [[Asu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aum aum]
|-
| [[Asumboa]]
| [[Utupua-Vanikoro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aua aua]
|-
| [[Asunción Mixtepec Zapotec]]
| [[zapotekera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zoo zoo]
|-
| [[Asur]]
| [[Kherwari]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/asr asr]
|-
| [[Ata]]
| [[Bisayan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/atm atm]
|-
| [[Atampaya]]
| [[Uradhi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amz amz]
|-
| [[Atanque]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
|
|-
| [[Atayal]]
| [[Atayalic]]
| 80000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tay tay]
|-
| [[Atemble]]
| [[Sogeram]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ate ate]
|-
| [[Athpare]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aph aph]
|-
| [[Ati]]
| [[Philippine]]<br/>[[Malayo-polinesiar hizkuntzak|malaysiar-polinesiar hizkuntzak]]<br/>[[austronesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/atk atk]
|-
| [[Atong]]
| [[Southwest Grassfields]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ato ato]
|-
| [[Atorada]]
| [[Pidjanan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aox aox]
|-
| [[Atsahuaca]]
| [[Pano]]
| 20
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/atc atc]
|-
| [[Atsam]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cch cch]
|-
| [[Atsugewi]]
| [[Palaihnihan]]
| 200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/atw atw]
|-
| [[Attié]]
| [[Kwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ati ati]
|-
| [[Au]]
| [[Torricelli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/avt avt]
|-
| [[Aulua]]
| [[Malakula]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aul aul]
|-
| [[Aurá]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aux aux]
|-
| [[Aushi]]
| [[Sabi]]
| 95200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/auh auh]
|-
| [[Aushiri]]
| [[Zaparoan]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/avs avs]
|-
| [[Australiako ingelesa]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Austrian German]]
| [[aleman]]<br/>[[Standard High German]]
| 8500000
|
|
|
|-
| [[Austrian romance language]]
| [[hizkuntza erromantzeak]]
|
|
|
|
|-
| [[Auwe]]
| [[Waris]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/smf smf]
|-
| [[Auye]]
| [[Paniai Lakes]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/auu auu]
|-
| [[Auyokawa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/auo auo]
|-
| [[Ava Guarani]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhd nhd]
|-
| [[Avatime]]
| [[Kwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/avn avn]
|-
| [[Avikam]]
| [[Kwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/avi avi]
|-
| [[Avokaya]]
| [[Erdi Sudandar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/avu avu]
|-
| [[Avá-Canoeiro]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/avv avv]
|-
| [[Awa]]
| [[Wa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vwa vwa]
|-
| [[Awa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/awb awb]
|-
| [[Awa Pit]]
| [[Barbacoan]]
| 12055
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwi kwi]
|-
| [[Awabakal]]
| [[Yuin-Kuric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/awk awk]
|-
| [[Awad Bing]]
| [[Bel]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcu bcu]
|-
| [[Awak]]
|
| 6000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/awo awo]
|-
| [[Awakatek]]
| [[Mamean]]
| 27
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agu agu]
|-
| [[Awar]]
| [[Ottilien]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aya aya]
|-
| [[Awara]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/awx awx]
|-
| [[Awbono]]
| [[Bayono–Awbono]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/awh awh]
|-
| [[Awera]]
| [[Lakes Plain]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/awr awr]
|-
| [[Awetï]]
| [[Tupian]]
| 170
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/awe awe]
|-
| [[Awin]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/awi awi]
|-
| [[Awing]]
| [[Grassfields Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/azo azo]
|-
| [[Awiyaana]]
| [[Kainantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/auy auy]
|-
| [[Awjila]]
| [[Eastern Berber]]
| 3000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/auj auj]
|-
| [[Awngthim]]
| [[Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gwm gwm]
|-
| [[Awtuw]]
| [[Ram]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kmn kmn]
|-
| [[Awun]]
| [[Yellow River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aww aww]
|-
| [[Awyi]]
| [[Border]]
| 350
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/auw auw]
|-
| [[Axamb]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ahb ahb]
|-
| [[Axi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yix yix]
|-
| [[Axininca]]
| [[Campa]]
| 4000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cpc cpc]
|-
| [[Ayabadhu]]
| [[Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ayd ayd]
|-
| [[Ayacucho Quechua]]
| [[Southern Quechua]]
| 918200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/quy quy]
|-
| [[Ayapa Zoque]]
| [[Zoque]]<br/>[[indigenous languages of Mexico]]
| 4
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zoq zoq]
|-
| [[Ayere]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aye aye]
|-
| [[Ayi]]
| [[Sepik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ayq ayq]
|-
| [[Ayizo]]
| [[Gbe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ayb ayb]
|-
| [[Aynallu]]
| [[Southern Oghuz]]
|
|
|
|
|-
| [[Ayoquesco Zapotec]]
| [[zapotekera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zaf zaf]
|-
| [[Ayoreo]]
| [[Zamucoan]]
| 2189
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ayo ayo]
|-
| [[Ayu]]
| [[Ninzic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ayu ayu]
|-
| [[Azha]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aza aza]
|-
| [[Azhe]]
| [[Nisoish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yiz yiz]
|-
| [[Baa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwb kwb]
|-
| [[Baali]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcp bcp]
|-
| [[Baan]]
| [[Ogoni]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvj bvj]
|-
| [[Baangi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqx bqx]
|-
| [[Babalia Creole Arabic]]
| [[Arabic-based creole languages]]
| 3900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbz bbz]
|-
| [[Babanki]]
| [[Grassfields Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbk bbk]
|-
| [[Babatana]]
| [[Northwest Solomonic]]
| 7070
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/baa baa]
|-
| [[Babine-Witsuwit'en]]
| [[Atabaskera]]
| 175
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcr bcr]
|-
| [[Babuza]]
| [[Formosan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzg bzg]
|-
| [[Baca]]
| [[Mbam]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/baf baf]
|-
| [[Bacama]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcy bcy]
|-
| [[Bactrian]]
| [[Ekialdeko irandar hizkuntzak]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ira ira]
| [https://iso639-3.sil.org/code/xbc xbc]
|-
| [[Bada]]
| [[Badaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhz bhz]
|-
| [[Badaga]]
| [[Kannada-Badaga]]
| 134000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bfq bfq]
|-
| [[Bade]]
| [[Bade]]
| 250000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bde bde]
|-
| [[Badeshi]]
| [[Indo-irandar hizkuntzak]]
| 3
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdz bdz]
|-
| [[Badjiri]]
| [[Ngura]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jbi jbi]
|-
| [[Baduy]]
| [[Sundanese-Baduy]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bac bac]
|-
| [[Badyara]]
| [[Tenda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pbp pbp]
|-
| [[Baeggu]]
| [[Malaita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvd bvd]
|-
| [[Baekje]]
| [[Buyeo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pkc pkc]
|-
| [[Baelelea]]
| [[Malaita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvc bvc]
|-
| [[Baenan]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Baetora]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/map map]
| [https://iso639-3.sil.org/code/btr btr]
|-
| [[Bafanji]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bfj bfj]
|-
| [[Bafaw-Balong]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwt bwt]
|-
| [[Bafia]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
| 60000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksf ksf]
|-
| [[Baga]]
| [[Baga]]
|
|
|
|
|-
| [[Baga Kaloum]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqf bqf]
|-
| [[Baga Koga]]
| [[Baga]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgo bgo]
|-
| [[Baga Manduri]]
| [[Baga]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmd bmd]
|-
| [[Baga Mboteni]]
| [[Naluic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgm bgm]
|-
| [[Baga Sitemu]]
| [[Northern Mel]]<br/>[[Baga]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsp bsp]
|-
| [[Baga Sobané]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsv bsv]
|-
| [[Baghdad Jewish Arabic]]
| [[Judeo-Arabic]]
|
|
|
|
|-
| [[Bagirmi]]
| [[Erdi Sudandar hizkuntzak]]
| 44800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmi bmi]
|-
| [[Bago-Kusuntu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqg bqg]
|-
| [[Bagusa]]
| [[Kwerbic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqb bqb]
|-
| [[Bagvalal]]
| [[Avar–Andic]]
| 1450
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kva kva]
|-
| [[Bah-Biau Punan]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pna pna]
|-
| [[Baham]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdw bdw]
|-
| [[Bahamian Creole]]
| [[Ingeles kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bah bah]
|-
| [[Bahau]]
| [[Mahakam]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhv bhv]
|-
| [[Bahinemo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bjh bjh]
|-
| [[Bahnar]]
|
| 160000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdq bdq]
|-
| [[Bahonsuai]]
| [[Bungku–Tolaki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsu bsu]
|-
| [[Bai]]
| [[Sere]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdj bdj]
|-
| [[Baibai]]
| [[Fas]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbf bbf]
|-
| [[Baima]]
| [[Tibetic]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sit sit]
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqh bqh]
|-
| [[Baimak]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmx bmx]
|-
| [[Bainouk-Gunyuño]]
| [[Banyum]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bab bab]
|-
| [[Bainouk-Samik]]
| [[Banyum]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcb bcb]
|-
| [[Bairische Buechspraach]]
| [[Bavariera]]
|
|
|
|
|-
| [[Baissa Fali]]
| [[Benue–Congo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fah fah]
|-
| [[Bajan Creole]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bjs bjs]
|-
| [[Bajaw]]
| [[Sama–Bajaw]]
|
|
|
|
|-
| [[Bajelani]]
| [[Northwestern Iranian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bjm bjm]
|-
| [[Baka]]
| [[Bongo-Bagirmi hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdh bdh]
|-
| [[Bakairi]]
| [[Pekodian]]
| 950
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkq bkq]
|-
| [[Bakati’]]
| [[Bekati’]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bei bei]
|-
| [[Bakole]]
| [[Sawabantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kme kme]
|-
| [[Bakpinka]]
| [[Agoi-Doko-Iyoniyong]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbs bbs]
|-
| [[Bakumpai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkr bkr]
|-
| [[Bakwé]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bjw bjw]
|-
| [[Bala]]
| [[Ngondi–Ngiri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/loq loq]
|-
| [[Balaesang]]
|
| 3200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bls bls]
|-
| [[Balangao]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blw blw]
|-
| [[Balangingih Sama]]
| [[Sama]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sse sse]
|-
| [[Balanta-Kentohe]]
| [[Balantera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ble ble]
|-
| [[Balantak]]
|
| 30000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blz blz]
|-
| [[Balantera]]
| [[Bak]]
|
|
|
|
|-
| [[Balau]]
| [[Dayak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blg blg]
|-
| [[Baldemu]]
| [[Giziga]]
| 4
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdn bdn]
|-
| [[Baleesi]]
| [[Surmic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/koe koe]
|-
| [[Baliem Valley languages]]
| [[West Trans–New Guinea]]
|
|
|
|
|-
| [[Baliledo]]
| [[Sumba–Hawu]]
|
|
|
|
|-
| [[Balkan Gagauz]]
| [[Western Oghuz]]
| 464000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgx bgx]
|-
| [[Balo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqo bqo]
|-
| [[Baluan-Pam]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blq blq]
|-
| [[Bamali]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbq bbq]
|-
| [[Bamayo]]
| [[Malayic Dayak]]
|
|
|
|
|-
| [[Bambam]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ptu ptu]
|-
| [[Bambassi]]
| [[Mao]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/myf myf]
|-
| [[Bambuka]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bka bka]
|-
| [[Bamenyam]]
| [[Eastern Grassfields]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bce bce]
|-
| [[Bamu]]
| [[Kiwaian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcf bcf]
|-
| [[Bamukumbit]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqt bqt]
|-
| [[Bamum]]
| [[Nun]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bax bax]
|-
| [[Bamwe]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmg bmg]
|-
| [[Bana]]
| [[Higic]]
| 23000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcw bcw]
|-
| [[Banaro]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byz byz]
|-
| [[Banda (Q3504147)|Banda]]
| [[austronesiar hizkuntzak]]
| 2486
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnd bnd]
|-
| [[Banda-Banda]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bpd bpd]
|-
| [[Banda-Mbrès]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqk bqk]
|-
| [[Banda-Ndele]]
| [[Ubangian]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bad bad]
| [https://iso639-3.sil.org/code/bfl bfl]
|-
| [[Bandi]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bza bza]
|-
| [[Bandial]]
| [[Bak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqj bqj]
|-
| [[Bandjalang]]
| [[Pama-Nyungan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdy bdy]
|-
| [[Bangala]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxg bxg]
|-
| [[Bangandu]]
| [[gbaya hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgf bgf]
|-
| [[Bangba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbe bbe]
|-
| [[Banggainese]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgz bgz]
|-
| [[Bangi]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bni bni]
|-
| [[Bangime]]
|
| 3500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dba dba]
|-
| [[Bangka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfb mfb]
|-
| [[Bango]]
| [[Budza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbm bbm]
|-
| [[Bangolan]]
| [[Grassfields Bantu]]
| 14000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgj bgj]
|-
| [[Bangubangu]]
| [[Luban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnx bnx]
|-
| [[Bangwinji]]
|
| 6000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsj bsj]
|-
| [[Baniwa]]
| [[Upper Amazon Arawakan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwi bwi]
|-
| [[Banka]]
| [[Samogo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxw bxw]
|-
| [[Bankan Tey Dogon]]
| [[Dogon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dbw dbw]
|-
| [[Bankon]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/abb abb]
|-
| [[Banliku]]
| [[Bendi]]
| 65000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzy bzy]
|-
| [[Bannoni]]
| [[Northwest Solomonic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcm bcm]
|-
| [[Bantawa]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bap bap]
|-
| [[Bantik]]
| [[Sangiric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnq bnq]
|-
| [[Bantoanon]]
| [[Bisayan]]
| 150000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bno bno]
|-
| [[Banyum]]
| [[Senegambian]]
|
|
|
|
|-
| [[Banyumasan Javanese]]
| [[Javera]]
| 13500000
|
|
|
|-
| [[Baoulé]]
| [[Central Tano]]
| 2100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bci bci]
|-
| [[Bara]]
| [[Malgaxe (hizkuntza)|malgaxe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhr bhr]
|-
| [[Barababaraba]]
| [[Wemba Wemba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rbp rbp]
|-
| [[Barai]]
| [[koiariar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbb bbb]
|-
| [[Barakai]]
| [[Aru]]
| 300<br/>4450
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/baj baj]
|-
| [[Baram]]
| [[Baram–Thangmi]]
| 50
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brd brd]
|-
| [[Baram Kayan]]
| [[Kayan–Murik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kys kys]
|-
| [[Barama]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbg bbg]
|-
| [[Barambu]]
| [[Barambo-Pambia]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brm brm]
|-
| [[Baramu]]
| [[Tirio]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmz bmz]
|-
| [[Barasana-Eduria]]
| [[Eastern Tucanoan]]
| 1900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsn bsn]
|-
| [[Barbareño]]
| [[Chumashan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/boi boi]
|-
| [[Bardi]]
| [[Nyulnyulan]]<br/>[[Kimberley area languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcj bcj]
|-
| [[Barein]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bva bva]
|-
| [[Bargam]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mlp mlp]
|-
| [[Bari]]
| [[Bari]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bfa bfa]
|-
| [[Bariai]]
| [[Ngero]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bch bch]
|-
| [[Barikanchi Pidgin]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxo bxo]
|-
| [[Barkul]]
| [[East Plateau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mae mae]
|-
| [[Barngarla]]
| [[Thura-Yura]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bjb bjb]
|-
| [[Barok]]
| [[Meso-Melanesian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bjk bjk]
|-
| [[Baropasi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brp brp]
|-
| [[Barranbinja]]
| [[Central New South Wales]]
|
|
|
|
|-
| [[Barranquenho]]
| [[Hizkera|hizkuntza-aldaera]]
|
|
|
|
|-
| [[Barrow Point]]
| [[Wik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bpt bpt]
|-
| [[Bartangi]]
| [[Ekialdeko irandar hizkuntzak]]
| 2500
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ira ira]
| [https://iso639-3.sil.org/code/sgh sgh]
|-
| [[Baruga]]
| [[Binanderean]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bjz bjz]
|-
| [[Barzani Jewish Neo-Aramaic]]
| [[Northeastern Neo-Aramaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bjf bjf]
|-
| [[Baré]]
| [[Upper Amazon Arawakan]]
| 240
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bae bae]
|-
| [[Barí]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mot mot]
|-
| [[Basa-Benue]]
| [[Basa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzw bzw]
|-
| [[Basa-Gumna]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsl bsl]
|-
| [[Basa-Kontagora]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsr bsr]
|-
| [[Basaa]]
| [[Basaa]]
| 230000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bas bas]
| [https://iso639-3.sil.org/code/bas bas]
|-
| [[Basap]]
| [[Malayo-polinesiar hizkuntzak|malaysiar-polinesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdb bdb]
|-
| [[Basay]]
| [[East Formosan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byq byq]
|-
| [[Bassa]]
| [[Kru]]
| 420000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsq bsq]
|-
| [[Bassari]]
| [[Tenda]]
| 33600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsc bsc]
|-
| [[Bata]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bta bta]
|-
| [[Batek]]
| [[Jahaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/btq btq]
|-
| [[Bati]]
| [[Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/btc btc]
|-
| [[Bati]]
| [[Seran Laut]]<br/>[[Tarangan Barat]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvt bvt]
|-
| [[Bats]]
| [[Nakh]]
| 3420
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbl bbl]
|-
| [[Batu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/btu btu]
|-
| [[Bau]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbd bbd]
|-
| [[Bauchi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsf bsf]
|-
| [[Baure]]
| [[Arawak hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brg brg]
|-
| [[Bauro]]
| [[Malaita-Makira]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxa bxa]
|-
| [[Bauwaki]]
| [[Mailuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwk bwk]
|-
| [[Bauzi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvz bvz]
|-
| [[Bawm]]
| [[Central Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgr bgr]
|-
| [[Bay Miwok]]
| [[Miwok]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mkq mkq]
|-
| [[Bayali]]
| [[Pama-Nyungan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bjy bjy]
|-
| [[Bayono]]
| [[Bayono–Awbono]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byl byl]
|-
| [[Bayot]]
| [[Bak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bda bda]
|-
| [[Beami]]
| [[Bosavi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/beo beo]
|-
| [[Beary]]
| [[Malayalam]]
|
|
|
|
|-
| [[Beba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bfp bfp]
|-
| [[Bebe]]
| [[Beboid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzv bzv]
|-
| [[Bebele]]
| [[Beti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/beb beb]
|-
| [[Bebeli]]
| [[Ngero–Vitiaz]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bek bek]
|-
| [[Bebil]]
| [[Beti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxp bxp]
|-
| [[Bedawi Arabic]]
| [[arabiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/avl avl]
|-
| [[Bedik]]
| [[Tenda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tnr tnr]
|-
| [[Bedoanas]]
| [[South Halmahera–West New Guinea]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bed bed]
|-
| [[Beeke]]
| [[Boan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkf bkf]
|-
| [[Beembe]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/beq beq]
|-
| [[Beezen]]
| [[Yukubenic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnz bnz]
|-
| [[Beigo]]
| [[Daju]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byg byg]
|-
| [[Bekwarra]]
| [[Bendi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkv bkv]
|-
| [[Bekwil]]
| [[Makaa-Njem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkw bkw]
|-
| [[Belait]]
| [[Berawan–Lower Baram]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/beg beg]
|-
| [[Belanda Bor]]
| [[Luo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxb bxb]
|-
| [[Belanda Viri]]
| [[Sere]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvi bvi]
|-
| [[Belhare]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byw byw]
|-
| [[Beli]]
| [[Bongo-Bagirmi hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blm blm]
|-
| [[Beli]]
| [[Torricelli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bey bey]
|-
| [[Belizean Creole]]
| [[Ingeles kreolerak]]
| 110000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzj bzj]
|-
| [[Bemba]]
| [[Sabi]]
| 3600000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bem bem]
| [https://iso639-3.sil.org/code/bem bem]
|-
| [[Bembe]]
| [[Lega–Binja]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmb bmb]
|-
| [[Ben Tey Dogon]]
| [[Dogon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dbt dbt]
|-
| [[Bena]]
| [[Southern Tanzania Highlands Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bez bez]
|-
| [[Bena]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yun yun]
|-
| [[Benabena]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bef bef]
|-
| [[Bench]]
| [[hizkuntza omotikoak]]
| 347000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcq bcq]
|-
| [[Beng]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhb nhb]
|-
| [[Benga]]
| [[Sawabantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bng bng]
|-
| [[Benggoi]]
| [[East Central Maluku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgy bgy]
|-
| [[Bentong]]
| [[Makassaric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnu bnu]
|-
| [[Bepour]]
| [[Croisilles]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bie bie]
|-
| [[Beraku]]
| [[Bagirmi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxv bxv]
|-
| [[Berau]]
| [[Coastal Dayak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bve bve]
|-
| [[Berawan]]
| [[Berawan–Lower Baram]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lod lod]
|-
| [[Berba]]
| [[Oti–Volta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/beh beh]
|-
| [[Berik]]
| [[Orya–Tor]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkl bkl]
|-
| [[Berinomo]]
| [[Bahinemo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bit bit]
|-
| [[Berom]]
| [[Beromic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bom bom]
|-
| [[Berrichon]]
| [[Oïl hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Berta]]
| [[Nilo-saharar hizkuntzak]]
| 367000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wti wti]
|-
| [[Berti]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byt byt]
|-
| [[Besme]]
| [[Adamawa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bes bes]
|-
| [[Betaf]]
| [[Orya–Tor]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bfe bfe]
|-
| [[Betawi]]
| [[Betawic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bew bew]
|-
| [[Bete]]
| [[Yukubenic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byf byf]
|-
| [[Bete-Bendi]]
| [[Bendi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/btt btt]
|-
| [[Betoi]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Bezhta]]
| [[East Tsezic]]
| 6000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kap kap]
|-
| [[Bhaca]]
| [[Nguni]]
|
|
|
|
|-
| [[Bhele]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhy bhy]
|-
| [[Bhilali]]
| [[Bhil]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhi bhi]
|-
| [[Bhilori]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Bhujel]]
| [[Chepangic]]
| 3900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byh byh]
|-
| [[Biafada]]
| [[Tenda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bif bif]
|-
| [[Biak]]
| [[Cenderawasih]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhw bhw]
|-
| [[Biao]]
|
| 80000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byk byk]
|-
| [[Biao Min]]
| [[Mienic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bje bje]
|-
| [[Biatah]]
| [[Land Dayak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bth bth]
|-
| [[Bidau Creole Portuguese]]
| [[Malay-Portuguese creole]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tvy tvy]
|-
| [[Bidiyo]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bid bid]
|-
| [[Biem]]
| [[Manam]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmc bmc]
|-
| [[Bierebo]]
| [[Lamenu–Baki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnk bnk]
|-
| [[Bieria]]
| [[Bieria-Maii]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brj brj]
|-
| [[Biete]]
| [[Central Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/biu biu]
|-
| [[Big Nambas]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nmb nmb]
|-
| [[Biga]]
| [[Raja Ampat]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhc bhc]
|-
| [[Bijago]]
| [[Bijogo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bjg bjg]
|-
| [[Bikaru]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bic bic]
|-
| [[Bikol]]
| [[Central Philippine]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bik bik]
| [https://iso639-3.sil.org/code/bik bik]
|-
| [[Biksi]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Bikya]]
| [[Beboid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byb byb]
|-
| [[Bil Bil]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brz brz]
|-
| [[Bila]]
| [[Ngiri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bip bip]
|-
| [[Bile]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bil bil]
|-
| [[Biloxi]]
| [[Western Siouan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bll bll]
|-
| [[Bilua]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blb blb]
|-
| [[Bilur]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxf bxf]
|-
| [[Bima]]
| [[Sumba–Hawu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhp bhp]
|-
| [[Bimin]]
| [[Ok]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhl bhl]
|-
| [[Bimoba]]
| [[Moba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bim bim]
|-
| [[Bina]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byj byj]
|-
| [[Binahari]]
| [[Mailuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxz bxz]
|-
| [[Binandere]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhg bhg]
|-
| [[Bindal]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xbd xbd]
|-
| [[Bine]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bon bon]
|-
| [[Binji]]
| [[Luban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bpj bpj]
|-
| [[Bintauna]]
| [[Gorontalic]]
| 11200<br/>12000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bne bne]
|-
| [[Bintulu]]
| [[North Sarawakan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bny bny]
|-
| [[Binukid]]
|
| 168234
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkd bkd]
|-
| [[Binumarien]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bjr bjr]
|-
| [[Binza]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/liz liz]
|-
| [[Bipi]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/biq biq]
|-
| [[Bipim]]
| [[Anim]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgv bgv]
|-
| [[Bira]]
| [[Ngiri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brf brf]
|-
| [[Birao]]
| [[Gela-Guadalcanal]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brr brr]
|-
| [[Birgid]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brk brk]
|-
| [[Birgit]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/btf btf]
|-
| [[Birhor]]
| [[Munda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/biy biy]
|-
| [[Biri]]
| [[Maric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzr bzr]
|-
| [[Birifor]]
| [[Oti–Volta]]
|
|
|
|
|-
| [[Biritai]]
| [[Tariku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqq bqq]
|-
| [[Birjia]]
| [[Kherwari]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bix bix]
|-
| [[Birri]]
| [[Mangbutu–Lese]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvq bvq]
|-
| [[Birwa]]
| [[Sotho–Tswana]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brl brl]
|-
| [[Biseni]]
| [[Ijaw]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ije ije]
|-
| [[Bishnupriya Manipuri]]
| [[Bengali–Assamese]]
| 117500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bpy bpy]
|-
| [[Bishuo]]
| [[Southern Bantoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwh bwh]
|-
| [[Bisis]]
| [[Sepik Hill]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnw bnw]
|-
| [[Bissa]]
| [[Mande hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bib bib]
|-
| [[Bisu]]
| [[Hanoish]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sit sit]
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzi bzi]
|-
| [[Bit]]
| [[Bit–Khang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgk bgk]
|-
| [[Bitare]]
| [[Tivoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brt brt]
|-
| [[Bitur]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mcc mcc]
|-
| [[Biwat]]
| [[Yuat]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwm bwm]
|-
| [[Biyanda-Buli]]
| [[gbaya hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gso gso]
|-
| [[Biyom]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bpm bpm]
|-
| [[Blablanga]]
| [[Northwest Solomonic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blp blp]
|-
| [[Blagar]]
| [[Alor (Q12626779)|Alor]]
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/beu beu]
|-
| [[Blang]]
| [[Waic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blr blr]
|-
| [[Blidean Atlas Tamazight]]
| [[Zenati]]
|
|
|
|
|-
| [[Bo]]
| [[Left May]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bpw bpw]
|-
| [[Boano]]
| [[Piru Bay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzn bzn]
|-
| [[Boano]]
| [[Tomini–Tolitoli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzl bzl]
|-
| [[Boazi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kvg kvg]
|-
| [[Bobai dialect]]
| [[Goulou Yue]]
|
|
|
|
|-
| [[Bobongko]]
| [[Saluan–Banggai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgb bgb]
|-
| [[Bobot]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bty bty]
|-
| [[Bodo]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/boy boy]
|-
| [[Bofi]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
| 23500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bff bff]
|-
| [[Boga]]
| [[Teraic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvw bvw]
|-
| [[Boghom]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bux bux]
|-
| [[Bohtan Neo-Aramaic]]
| [[aramera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhn bhn]
|-
| [[Boiken]]
| [[Ndu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzf bzf]
|-
| [[Bokar]]
| [[Tani]]
|
|
|
|
|-
| [[Boki]]
| [[Bendi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bky bky]
|-
| [[Boko]]
| [[Mande hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqc bqc]
|-
| [[Boko]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkp bkp]
|-
| [[Bokoto]]
| [[gbaya hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdt bdt]
|-
| [[Bola]]
| [[Willaumez]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnp bnp]
|-
| [[Bolango]]
|
| 23000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bld bld]
|-
| [[Bole]]
| [[Txadar hizkuntzak|Txadar hizkuntza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bol bol]
|-
| [[Bolgo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvo bvo]
|-
| [[Bolinao]]
| [[Sambalic]]
| 51000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/smk smk]
|-
| [[Bolivian Quechua]]
| [[Southern Quechua]]
|
|
|
|
|-
| [[Bolo]]
| [[Kimbundu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blv blv]
|-
| [[Bolon]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bof bof]
|-
| [[Bolyu]]
| [[Mangic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ply ply]
|-
| [[Bom]]
| [[Mel]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmf bmf]
|-
| [[Boma]]
| [[Kasai-Ngounie]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/boh boh]
|-
| [[Bombay Hindi]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Bomboli]]
| [[Ngondi–Ngiri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bml bml]
|-
| [[Bomitaba]]
| [[Ngondi–Ngiri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zmx zmx]
|-
| [[Bomu]]
| [[Bwamu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmq bmq]
|-
| [[Bomwali]]
| [[Makaa-Njem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmw bmw]
|-
| [[Bon Gula]]
| [[Bua]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/glc glc]
|-
| [[Bonda]]
| [[Austroasiar hizkuntzak]]
| 9000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bfw bfw]
|-
| [[Bondei]]
| [[Northeast Coast Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bou bou]
|-
| [[Bondum Dogon]]
| [[Dogon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dbu dbu]
|-
| [[Bonerate]]
| [[Muna–Buton]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bna bna]
|-
| [[Bonerif language]]
| [[Papuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnv bnv]
|-
| [[Bonggi]]
| [[Sabahan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdg bdg]
|-
| [[Bonggo]]
| [[Sarmi–Jayapura]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bpg bpg]
|-
| [[Bongili]]
| [[Ngondi–Ngiri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bui bui]
|-
| [[Bongo]]
| [[Bongo-Bagirmi hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bot bot]
|-
| [[Bongu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bpu bpu]
|-
| [[Bongwe]]
| [[Tsogo]]
|
|
|
|
|-
| [[Bonjo]]
| [[gbaya hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bok bok]
|-
| [[Bonkeng]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvg bvg]
|-
| [[Bonkiman]]
| [[Finisterre–Huon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bop bop]
|-
| [[Bonol]]
| [[Central Tano]]<br/>[[Akan]]
| 3000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/abr abr]
|-
| [[Bontoc]]
| [[Meso-Cordilleran]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnc bnc]
|-
| [[Boontling]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Boor]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvf bvf]
|-
| [[Bora]]
| [[Boran]]
| 2400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/boa boa]
|-
| [[Borana]]
| [[Oromoera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gax gax]
|-
| [[Bori]]
| [[Tani]]
|
|
|
|
|-
| [[Borong]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksr ksr]
|-
| [[Bororo]]
| [[Borôroan]]
| 1400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bor bor]
|-
| [[Boruca]]
| [[Votic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brn brn]
|-
| [[Boselewa]]
| [[North Papuan Mainland-D'Entrecasteaux]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwf bwf]
|-
| [[Bosha]]
| [[Kafa]]
|
|
|
|
|-
| [[Bosmun]]
| [[Ottilien]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqs bqs]
|-
| [[Botlikh]]
| [[Andic]]
| 210
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bph bph]
|-
| [[Botolan]]
| [[Sambalic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sbl sbl]
|-
| [[Bourbonnais]]
| [[Oïl hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Bourbonnais Creole]]
| [[frantziar kreolerak]]
|
|
|
|
|-
| [[Bouyei]]
| [[Northern Tai]]
| 2000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pcc pcc]
|-
| [[Bowili]]
| [[Kposo-Ahlo-Bowili]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bov bov]
|-
| [[Bozaba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzo bzo]
|-
| [[Bozo]]
| [[Mande hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Bozom]]
| [[gbaya hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gbq gbq]
|-
| [[Bragat]]
| [[Palei]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aof aof]
|-
| [[Brajavali]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Brao]]
| [[Bahnaric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brb brb]
|-
| [[Brazilian Sign Language]]
|
| 3000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzs bzs]
|-
| [[Brem]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/buq buq]
|-
| [[Breri]]
| [[Tamolan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/brq brq]
|-
| [[Bribri]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzd bzd]
|-
| [[British Latin]]
| [[Latin arrunt]]
|
|
|
|
|-
| [[Brokkat]]
| [[Tibetic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bro bro]
|-
| [[Brokpa]]
| [[Southern Tibetic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sgt sgt]
|-
| [[Broome Pearling Lugger Pidgin]]
| [[Malay trade and creole languages]]
| 45
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bpl bpl]
|-
| [[Bru]]
| [[Katuic]]
| 425000
|
|
|
|-
| [[Brunei Bisaya]]
| [[Sabahan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsb bsb]
|-
| [[Brunei Malay]]
| [[Standard Malay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxd kxd]
|-
| [[Bruny Island Tasmanian]]
| [[Eastern Tasmanian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xpz xpz]
|-
| [[Bu]]
| [[Ninzic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jid jid]
|-
| [[Bu-Nao]]
| [[Hmongic]]
| 390000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwx bwx]
|-
| [[Bua]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bub bub]
|-
| [[Budai]]
| [[Rukai]]
|
|
|
|
|-
| [[Buddhist Hybrid Sanskrit]]
| [[sanskrito]]<br/>[[Middle Indo-Aryan]]
|
|
|
|
|-
| [[Budibud]]
| [[Kilivilic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/btp btp]
|-
| [[Budong-Budong]]
| [[South Sulawesi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdx bdx]
|-
| [[Budu]]
| [[Nyali]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/buu buu]
|-
| [[Budu Dogon]]
| [[Dogon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dgb dgb]
|-
| [[Budukh]]
| [[Samur]]
| 200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdk bdk]
|-
| [[Budya]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Budza]]
| [[Ngiri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bja bja]
|-
| [[Buena Vista Yokuts]]
| [[yokustar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Bugan]]
| [[Mangic]]
| 2700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbh bbh]
|-
| [[Bughotu]]
| [[Gela-Guadalcanal]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgt bgt]
|-
| [[Bugis]]
| [[South Sulawesi]]
| 5017800<br/>500000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bug bug]
| [https://iso639-3.sil.org/code/bug bug]
|-
| [[Bugkalot]]
| [[Northern Luzon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ilk ilk]
|-
| [[Buglere]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sab sab]
|-
| [[Buhid]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bku bku]
|-
| [[Buhutu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxh bxh]
|-
| [[Bukar Sadong]]
| [[Land Dayak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sdo sdo]
|-
| [[Bukat]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvk bvk]
|-
| [[Bukawa]]
| [[North Huon Gulf]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/buk buk]
|-
| [[Bukharian]]
| [[tajikera]]
| 60000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhh bhh]
|-
| [[Bukitan]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkn bkn]
|-
| [[Bukiyip]]
| [[Arapesh]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ape ape]
|-
| [[Bukusu]]
| [[Great Lakes Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxk bxk]
|-
| [[Bulgebi]]
| [[Warup]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmp bmp]
|-
| [[Buli]]
| [[Oti–Volta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwu bwu]
|-
| [[Buli]]
| [[South Halmahera]]
| 2524
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzq bzq]
|-
| [[Bullom So]]
| [[Bullom]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/buy buy]
|-
| [[Bulu]]
| [[Beti]]
| 860000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bum bum]
|-
| [[Bulu]]
| [[Willaumez]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bjl bjl]
|-
| [[Bum]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmv bmv]
|-
| [[Bumaji]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byp byp]
|-
| [[Bumang]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvp bvp]
|-
| [[Bumbita]]
| [[Arapesh]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aon aon]
|-
| [[Bumthang]]
| [[Hizkuntza sino-tibetarrak|sino-tibetar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kjz kjz]
|-
| [[Bun]]
| [[Yuat]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/buv buv]
|-
| [[Bun wurrung]]
| [[Pama-Nyungan]]
|
|
|
|
|-
| [[Buna]]
| [[Marienberg]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvn bvn]
|-
| [[Bunak]]
| [[Timor–Alor–Pantar]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bfn bfn]
|-
| [[Bunama]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdd bdd]
|-
| [[Bundeli]]
| [[Central Indo-Aryan]]<br/>[[Western Hindi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bns bns]
|-
| [[Bung]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqd bqd]
|-
| [[Bungain]]
| [[Marienberg]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/but but]
|-
| [[Bungandidj]]
| [[Pama-Nyungan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xbg xbg]
|-
| [[Bungku]]
| [[Bungku–Tolaki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkz bkz]
|-
| [[Bungu]]
| [[Nyika-Safwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wun wun]
|-
| [[Bunuba]]
| [[Bunuban]]<br/>[[Kimberley area languages]]
| 110
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aus aus]
| [https://iso639-3.sil.org/code/bck bck]
|-
| [[Buol]]
| [[Gorontalo-Mongondow]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blf blf]
|-
| [[Bura]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwr bwr]
|-
| [[Burak]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bys bys]
|-
| [[Buraka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkg bkg]
|-
| [[Burarra]]
| [[Maningrida]]
| 1070
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvr bvr]
|-
| [[Burate]]
| [[Geelvink Bay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bti bti]
|-
| [[Burduna]]
| [[Kanyara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxn bxn]
|-
| [[Bure]]
| [[Bole]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvh bvh]
|-
| [[Burmbar]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vrt vrt]
|-
| [[Burmeso]]
| [[:Category:Burmeso language|Burmeso language]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzu bzu]
|-
| [[Buru (Q1017152)|Buru]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqw bqw]
|-
| [[Buru (Q2928650)|Buru]]
| [[Central Maluku]]
| 32980
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mhs mhs]
|-
| [[Burui]]
| [[Ndu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bry bry]
|-
| [[Burum]]
| [[Huon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmu bmu]
|-
| [[Burumakok]]
| [[Ok]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aip aip]
|-
| [[Burun]]
| [[Burun]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdi bdi]
|-
| [[Burusu]]
| [[North Borneo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqr bqr]
|-
| [[Buruwai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/asi asi]
|-
| [[Busa]]
| [[Mande hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqp bqp]
|-
| [[Busa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhf bhf]
|-
| [[Busam]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxs bxs]
|-
| [[Busami]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsm bsm]
|-
| [[Bushong]]
| [[Bushoong]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/buf buf]
|-
| [[Businenge Tongo]]
| [[Ingeles kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/djk djk]
|-
| [[Buso]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bso bso]
|-
| [[Busoa]]
| [[Muna–Buton]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bup bup]
|-
| [[Busuu]]
| [[Southern Bantoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bju bju]
|-
| [[Butam]]
| [[Taulil-Butam]]
|
|
|
|
|-
| [[Butmas]]
| [[Espiritu Santo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnr bnr]
|-
| [[Buttjersprache]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Butuanon]]
| [[Bisayan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/btw btw]
|-
| [[Buwal]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bhs bhs]
|-
| [[Buya]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byy byy]
|-
| [[Buyang]]
| [[Kra]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byu byu]
|-
| [[Buyeo]]
| [[Buyeo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xpy xpy]
|-
| [[Buyu]]
| [[Nyanga–Buyi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byi byi]
|-
| [[Bwa]]
| [[Bati–Angba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bww bww]
|-
| [[Bwaidoka]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwd bwd]
|-
| [[Bwamu]]
| [[Bwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/box box]
|-
| [[Bwanabwana]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tte tte]
|-
| [[Bwe Karen]]
| [[Karenic]]<br/>[[Sgaw-Bghai]]
| 17200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwe bwe]
|-
| [[Bwela]]
| [[Ngiri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwl bwl]
|-
| [[Bwile]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
| 24800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwc bwc]
|-
| [[Bwisi]]
| [[Western Kikongo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwz bwz]
|-
| [[Byangsi]]
| [[West Himalayish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bee bee]
|-
| [[Byep]]
| [[Makaa-Njem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mkk mkk]
|-
| [[Caac]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/msq msq]
|-
| [[Cabiyari]]
| [[Upper Amazon Arawakan]]
| 270
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbb cbb]
|-
| [[Cabécar]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cjp cjp]
|-
| [[Cacaopera]]
| [[Misumalpan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ccr ccr]
|-
| [[Cacgia Roglai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/roc roc]
|-
| [[Cacán]]
| [[indigenous language of South America]]
|
|
|
|
|-
| [[Caddo]]
| [[Caddoan]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cad cad]
| [https://iso639-3.sil.org/code/cad cad]
|-
| [[Cafundó]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ccd ccd]
|-
| [[Cagayan Agta]]
| [[Cagayan Valley]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agt agt]
|-
| [[Cagua]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbh cbh]
|-
| [[Cahto]]
| [[Pacific Coast Athabaskan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ktw ktw]
|-
| [[Cahuarano]]
| [[Zaparoan]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cah cah]
|-
| [[Cahuilla]]
| [[Cupan]]
| 6
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/chl chl]
|-
| [[Caijia]]
| [[Cai–Long]]
|
|
|
|
|-
| [[Cajamarca Quechua]]
| [[Cajamarca–Cañaris Quechua]]
| 30000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qvc qvc]
|-
| [[Cajonos Zapotec]]
| [[Villalta Zapotec]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zad zad]
|-
| [[Cajun French]]
| [[Louisianako frantses]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/frc frc]
|-
| [[Caka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ckx ckx]
|-
| [[Cakfem-Mushere]]
| [[Angas]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cky cky]
|-
| [[Calamian Tagbanwa]]
| [[Kalamian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tbk tbk]
|-
| [[Caluyanon]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/clu clu]
|-
| [[Cameroon Pidgin]]
| [[Ingeles kreolerak]]
| 2000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wes wes]
|-
| [[Camfranglais]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Camorta]]
| [[Central Nicobarese]]
|
|
|
|
|-
| [[Campalagian]]
| [[South Sulawesi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cml cml]
|-
| [[Camsá]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
| 4000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbh kbh]
|-
| [[Camunic]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xcc xcc]
|-
| [[Canara Konkani]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kex kex]
|-
| [[Candoshi-Shapra]]
| [[Candoshi-Chirino]]
| 1120
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbu cbu]
|-
| [[Canela]]
| [[Timbira]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ram ram]
|-
| [[Canichana]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/caz caz]
|-
| [[Cao Miao]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cov cov]
|-
| [[Caolan]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mlc mlc]
|-
| [[Capanahua]]
| [[Pano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kaq kaq]
|-
| [[Cappadocian Greek]]
| [[greziera]]
| 2800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cpg cpg]
|-
| [[Caquinte]]
| [[Campa]]
| 500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cot cot]
|-
| [[Car]]
| [[Nicobarese]]
| 37000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/caq caq]
|-
| [[Cara]]
| [[Plateau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cfd cfd]
|-
| [[Carabayo]]
| [[Ticuna–Yuri]]
| 150
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cby cby]
|-
| [[Caramanta]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crf crf]
|-
| [[Caranqui]]
| [[Barbacoan]]
|
|
|
| No/unknown value
|-
| [[Carapana]]
| [[Eastern Tucanoan]]
| 482
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbc cbc]
|-
| [[Carian]]
| [[Luwic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xcr xcr]
|-
| [[Carijona]]
| [[Taranoan]]
| 10
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbd cbd]
|-
| [[Carolina Algonquian]]
| [[Eastern Algonquian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crr crr]
|-
| [[Carolinian]]
| [[Chuukic]]
| 5700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cal cal]
|-
| [[Carpathian Rusyn]]
| [[Ekialdeko eslaviar hizkuntzak]]<br/>[[Rusiniera|Rusinera]]
|
|
|
|
|-
| [[Carrier]]
| [[Northern Athabaskan]]
| 1270
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crx crx]
|-
| [[Castilian language]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Catalan Sign Language]]
| [[French Sign Language family]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/csc csc]
|-
| [[Catawba]]
| [[Catawban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/chc chc]
|-
| [[Cauca]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cca cca]
|-
| [[Caucasian Albanian]]
| [[Samur]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xag xag]
|-
| [[Cauque Mayan]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ckz ckz]
|-
| [[Cavineña]]
| [[Tacanan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cav cav]
|-
| [[Cayuga]]
| [[Seneca–Cayuga]]
| 55
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cay cay]
|-
| [[Cayuse]]
| [[Plateau Penutian]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xcy xcy]
|-
| [[Cayuvava]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cyb cyb]
|-
| [[Ce]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ruk ruk]
|-
| [[Central Atlas Tamazight]]
| [[Atlas]]
| 3000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tzm tzm]
|-
| [[Central Berawan]]
| [[Berawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zbc zbc]
|-
| [[Central Huasteca Nahuatl]]
| [[Huastecako nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nch nch]
|-
| [[Central Kalapuya]]
| [[Kalapuyan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyl kyl]
|-
| [[Central Kilimanjaro]]
| [[Kilimanjaro-Taita]]
|
|
|
|
|-
| [[Central Malay]]
| [[Malayic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pse pse]
|-
| [[Central Nahuatl]]
| [[erdiko nahuatl]]
| 40000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhn nhn]
|-
| [[Central Nicobarese]]
| [[Nicobarese]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ncb ncb]
|-
| [[Central Ojibwa]]
| [[Ojibwa (hizkuntza)|Ojibwera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ojc ojc]
|-
| [[Central Pame]]
| [[Pame]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pbs pbs]
|-
| [[Central Pomo]]
| [[Pomoan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/poo poo]
|-
| [[Central Puebla Nahuatl]]
| [[nahuano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ncx ncx]
|-
| [[Central Sama]]
| [[Sama]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sml sml]
|-
| [[Central Siberian Yupik]]
| [[Yupik]]
| 1800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ess ess]
|-
| [[Central Sierra Miwok]]
| [[Sierra Miwok]]
| 12
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/csm csm]
|-
| [[Central Tagbanwa]]
| [[Palawanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tgt tgt]
|-
| [[Central Teke]]
| [[Teke]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ebo ebo]
|-
| [[Central Tibetan]]
| [[Tibetic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bod bod]
|-
| [[Central Yambasa]]
| [[Mbam]]
|
|
|
|
|-
| [[Cerma]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cme cme]
|-
| [[Ceve]]
| [[Tivoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bec bec]
|-
| [[Cha'palaa]]
| [[Cayapa-Colorado]]
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbi cbi]
|-
| [[Chachapoya]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Chachapoyas Quechua]]
| [[Northern Quechua]]
| 7000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/quk quk]
|-
| [[Chadong]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cdy cdy]
|-
| [[Chaha]]
| [[Sebat Bet Gurage]]
|
|
|
|
|-
| [[Chairel]]
| [[Sal]]
|
|
|
|
|-
| [[Chakali]]
| [[Gurunsi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cli cli]
|-
| [[Chakato]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jrt jrt]
|-
| [[Chakobo]]
| [[Pano]]
| 600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cao cao]
|-
| [[Chakosi]]
| [[Kwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cko cko]
|-
| [[Chala language]]
| [[Gurunsi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cll cll]
|-
| [[Chalchitek]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Chaldean Neo-Aramaic]]
| [[Eastern Aramaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cld cld]
|-
| [[Chali]]
| [[East Bodish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tgf tgf]
|-
| [[Cham]]
| [[Chamic]]
| 400000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cja cja]
|-
| [[Chamacoco]]
| [[Zamucoan]]
| 2000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ceg ceg]
|-
| [[Chamalal]]
| [[Avar–Andic]]
| 500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cji cji]
|-
| [[Chamari]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cdg cdg]
|-
| [[Chamba Leko]]
| [[Leko]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ndi ndi]
|-
| [[Chambri]]
| [[Ramu–Lower Sepik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/can can]
|-
| [[Chami]]
| [[Enberera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cmi cmi]
|-
| [[Chamicuro]]
| [[Western Maipuran]]
| 2
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ccc ccc]
|-
| [[Chamling]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rab rab]
|-
| [[Chang]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nbc nbc]
|-
| [[Changriwa]]
| [[Yuat]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cga cga]
|-
| [[Chantyal]]
| [[Tamangic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/chx chx]
|-
| [[Chané]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/caj caj]
|-
| [[Chapacura]]
| [[Chapacuran]]
|
|
|
|
|-
| [[Chara]]
| [[ometo hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cra cra]
|-
| [[Charrúa]]
| [[Charruan]]
|
|
|
|
|-
| [[Chaudangsi]]
| [[West Himalayish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cdn cdn]
|-
| [[Chaura]]
| [[Nicobarese]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crv crv]
|-
| [[Chawchila]]
| [[Northern Valley Yokuts]]
|
|
|
|
|-
| [[Chayahuita]]
| [[Cahuapanan]]
| 14000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbt cbt]
|-
| [[Cheke Holo]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrn mrn]
|-
| [[Chemakum]]
| [[Chimakuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xch xch]
|-
| [[Chenapian]]
| [[Wogamusin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cjn cjn]
|-
| [[Chenchu]]
| [[South-Central Dravidian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cde cde]
|-
| [[Cheng]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jeg jeg]
|-
| [[Chepang]]
| [[Chepangic]]
| 36807
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cdm cdm]
|-
| [[Cheq Wong]]
| [[Aslian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cwg cwg]
|-
| [[Cherepon]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cpn cpn]
|-
| [[Chevak Cup’ik]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Chiapanec]]
| [[Manguean]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cip cip]
|-
| [[Chiapas Zoque]]
| [[Zoque]]
|
|
|
|
|-
| [[Chibcha]]
| [[Chibchan]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/chb chb]
| [https://iso639-3.sil.org/code/chb chb]
|-
| [[Chicahuaxtla Triqui]]
| [[Trique]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/trs trs]
|-
| [[Chichicapan Zapotec]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zpv zpv]
|-
| [[Chichimeca Jonaz]]
| [[Oto-Pamean]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pei pei]
| [https://iso639-3.sil.org/code/pei pei]
|-
| [[Chickasaw]]
| [[Muskogean]]
| 75
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cic cic]
|-
| [[Chico]]
| [[Maiduan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vmv vmv]
|-
| [[Chilcotin]]
| [[Northern Athabaskan]]
| 860
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/clc clc]
|-
| [[Chiltepec-Tlacoatzintepec Chinantec]]
| [[Chinantecan]]
|
|
|
|
|-
| [[Chimalapa Zoque]]
| [[Zoque]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zoh zoh]
|-
| [[Chimane]]
| [[Mosetenan]]
| 5300
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cas cas]
|-
| [[Chimariko]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]<br/>[[Hokan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cid cid]
|-
| [[Chimila]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbg cbg]
|-
| [[Chinantec of Ojitlán]]
| [[Chinantecan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/chj chj]
|-
| [[Chinantec of Ozumacín]]
| [[Chinantecan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/chz chz]
|-
| [[Chinantec of Palantla]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cpa cpa]
|-
| [[Chinantec of Tepetotutla]]
| [[Chinantecan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cnt cnt]
|-
| [[Chinantecan]]
| [[Oto-Pamean]]
|
|
|
|
|-
| [[Chinook Jargon]]
| [[pidgina]]
| 1
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/chn chn]
| [https://iso639-3.sil.org/code/chn chn]
|-
| [[Chipaya]]
| [[Uru–Chipaya]]
| 1800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cap cap]
|-
| [[Chipiajes]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbe cbe]
|-
| [[Chippewa]]
| [[Ojibwa (hizkuntza)|Ojibwera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ciw ciw]
|-
| [[Chiquihuitlán Mazatec]]
| [[Mazatecan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/maq maq]
|-
| [[Chiquitano]]
| [[Macro-Jê]]
| 2400
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sai sai]
| [https://iso639-3.sil.org/code/cax cax]
|-
| [[Chirag]]
| [[Dargin]]
|
|
|
|
|-
| [[Chiru]]
| [[Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cdf cdf]
|-
| [[Chitimacha]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ctm ctm]
|-
| [[Chitpavani Konkani]]
| [[konkanera]]
|
|
|
|
|-
| [[Chittagonian]]
| [[Bengali–Assamese]]
| 13000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ctg ctg]
|-
| [[Choapan Zapotec]]
| [[zapotekera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zpc zpc]
|-
| [[Chocangaca]]
| [[Southern Tibetic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cgk cgk]
|-
| [[Chochenyo]]
| [[Northern Ohlone]]
|
| No/unknown value
| No/unknown value
| No/unknown value
|-
| [[Chocho]]
| [[Popolocan]]<br/>[[indigenous languages of Mexico]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/coz coz]
|-
| [[Choctaw]]
| [[Muskogean]]
| 9200
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cho cho]
| [https://iso639-3.sil.org/code/cho cho]
|-
| [[Chodri]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cdi cdi]
|-
| [[Chokri]]
| [[Angami–Pochuri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nri nri]
|-
| [[Chokwe]]
| [[Chokwe–Luchazi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cjk cjk]
|-
| [[Cholón]]
| [[Hibito–Cholon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cht cht]
|-
| [[Chong]]
| [[Pearic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cog cog]
|-
| [[Choni]]
| [[Northern Tibetic]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sit sit]
| [https://iso639-3.sil.org/code/cda cda]
|-
| [[Chono]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Chontal Maya]]
| [[Chʼolan–Tseltalan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/chf chf]
|-
| [[Chopi]]
| [[Southern Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cce cce]
|-
| [[Chorote]]
| [[Matacoan]]
|
|
|
|
|-
| [[Chorotega]]
| [[Manguean]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mom mom]
|-
| [[Chothe]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nct nct]
|-
| [[Choynimni]]
| [[Kings River Yokuts]]
|
|
|
|
|-
| [[Choyo]]
| [[Qiangic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qvy qvy]
|-
| [[Chrau]]
| [[Bahnaric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crw crw]
|-
| [[Chru]]
| [[Chamic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cje cje]
|-
| [[Chti]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Chuave]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cjv cjv]
|-
| [[Chuj]]
| [[Q'anjobalan]]
| 43370
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cac cac]
|-
| [[Chukchansi]]
| [[Northern Valley Yokuts]]
|
|
|
|
|-
| [[Chulung]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cur cur]
|-
| [[Chulym]]
| [[Siberian Turkic]]
| 44
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/clw clw]
|-
| [[Chumburung]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ncu ncu]
|-
| [[Chung]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cnq cnq]
|-
| [[Chut]]
| [[Chut]]
| 4279
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/scb scb]
|-
| [[Chuvan]]
| [[Yukaghir]]
| 0
| No/unknown value
| No/unknown value
| [https://iso639-3.sil.org/code/xcv xcv]
|-
| [[Chuwabu]]
| [[Makua]]<br/>[[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/chw chw]
|-
| [[Ch’ol]]
| [[Chʼolan–Tseltalan]]
| 180000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ctu ctu]
|-
| [[Ch’orti’]]
| [[maia hizkuntzak]]
| 30000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/caa caa]
|-
| [[Cibak]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ckl ckl]
|-
| [[Cimbrian]]
| [[Upper German]]
| 400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cim cim]
|-
| [[Cimmerian]]
| [[Scythian]]
| 0
|
|
|
|-
| [[Cineni]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cie cie]
|-
| [[Cinta Larga]]
| [[Monde]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cin cin]
|-
| [[Cipu]]
| [[Kambari]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/awc awc]
|-
| [[Cirebon–Indramayu]]
| [[Ngapak]]
|
|
|
|
|-
| [[Citak]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/txt txt]
|-
| [[Ciwogai]]
|
| 2000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tgd tgd]
|-
| [[Classical Gaelic]]
| [[Hizkuntza goidelikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ghc ghc]
|-
| [[Classical K'iche']]
|
|
|
|
|
|-
| [[Coahuilteco]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xcw xcw]
|-
| [[Coast Miwok]]
| [[Miwok]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/csi csi]
|-
| [[Coast Tsimshian]]
| [[tsimshianera]]
| 350
|
|
|
|-
| [[Coastal Konjo]]
| [[Makassaric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kjc kjc]
|-
| [[Coatecas Altas Zapotec]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zca zca]
|-
| [[Coatepec Nahuatl]]
| [[Nahuatl]]
| 1400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/naz naz]
|-
| [[Coatzospan Mixtec]]
| [[Northern Alta Mixtec]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/miz miz]
|-
| [[Cocama]]
| [[Tupi–Guarani]]
| 250
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cod cod]
|-
| [[Cochimí]]
| [[Yuman–Cochimí]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/coj coj]
|-
| [[Cocoliche]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Cocopah]]
| [[Yuman–Cochimí]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/coc coc]
|-
| [[Coeur d'Alene]]
| [[Interior Salish]]
| 4
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crd crd]
|-
| [[Col]]
| [[Malayic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/liw liw]
|-
| [[Colima]]
| [[unclassified language]]
|
|
|
| No/unknown value
|-
| [[Colonia Tovar]]
| [[Alemanikera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gct gct]
|-
| [[Columbia-Moses]]
| [[Interior Salish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/col col]
|-
| [[Comaltepec Chinantec]]
| [[Sierra Chinantec]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cco cco]
|-
| [[Comecrudo]]
| [[Comecrudan]]<br/>[[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xcm xcm]
|-
| [[Como Karim]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cfg cfg]
|-
| [[Contemporary Latin]]
| [[latin]]
|
|
|
|
|-
| [[Cora]]
| [[Corachol]]
| 33226
|
|
|
|-
| [[Corobicí]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
|
|-
| [[Cotoname]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xcn xcn]
|-
| [[Cowlitz]]
| [[Coast Salish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cow cow]
|-
| [[Coxima]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kox kox]
|-
| [[Coyaima]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/coy coy]
|-
| [[Coyotepec Popoloca]]
| [[Popoloca]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pbf pbf]
|-
| [[Crow]]
| [[Western Siouan]]
| 3000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cro cro]
|-
| [[Cruzeño]]
| [[Chumashan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crz crz]
|-
| [[Cua]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cua cua]
|-
| [[Cubeo]]
| [[Eastern Tucanoan]]
| 6300
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cub cub]
|-
| [[Cuiba]]
| [[Guajiboan]]
| 2900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cui cui]
|-
| [[Cuicatec]]
| [[Mixtec-Cuicatec]]
|
|
|
|
|-
| [[Cuitlatec]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cai cai]
| [https://iso639-3.sil.org/code/cuy cuy]
|-
| [[Culina]]
| [[Arawan]]
| 3900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cul cul]
|-
| [[Cumana]]
| [[Chapacuran]]
| 3
|
|
| No/unknown value
|-
| [[Cumanagota]]
| [[Karibe hizkuntzak]]
| 112
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cuo cuo]
|-
| [[Cumbric]]
| [[Western Brittonic]]<br/>[[Common Brittonic]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xcb xcb]
|-
| [[Cun]]
| [[Kra-dai hizkuntzak|tai-kadai hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cuq cuq]
|-
| [[Cupeño]]
| [[Cupan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cup cup]
|-
| [[Curripaco]]
| [[Arawak hizkuntzak]]
| 4000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpc kpc]
|-
| [[Cusco Quechua]]
| [[Southern Quechua]]
| 1500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/quz quz]
|-
| [[Cuvok]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cuv cuv]
|-
| [[Cuyonon]]
| [[Bisayan]]
| 120000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cyo cyo]
|-
| [[Cuzco–Collao Quechua]]
| [[kitxua]]
|
|
|
|
|-
| [[Cypro-Minoan]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Czech Sign Language]]
| [[French Sign Language family]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cse cse]
|-
| [[Cèmuhî]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cam cam]
|-
| [[Côông]]
| [[Bisoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cnc cnc]
|-
| [[Daai]]
| [[Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dao dao]
|-
| [[Daakaka]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bpa bpa]
|-
| [[Daantanai’]]
| [[South Bougainville]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lni lni]
|-
| [[Daba]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dbq dbq]
|-
| [[Dabe]]
| [[Orya–Tor]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dbe dbe]
|-
| [[Dadibi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mps mps]
|-
| [[Dadiya]]
|
| 70000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dbd dbd]
|-
| [[Daga]]
| [[Dagan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dgz dgz]
|-
| [[Dagaare]]
| [[Oti–Volta]]
| 1100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dga dga]
|-
| [[Dahalik]]
| [[Ethiopian Semitic]]
| 2500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dlk dlk]
|-
| [[Daho-Doo]]
| [[Western Kru]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/das das]
|-
| [[Dai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dij dij]
|-
| [[Dai Zhuang]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zhd zhd]
|-
| [[Dairi Batak]]
| [[Batak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/btd btd]
|-
| [[Daju Mongo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/djc djc]
|-
| [[Daka]]
| [[Dakoid]]
|
|
|
|
|-
| [[Dakka]]
| [[Pitu-Ulunna-Salu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dkk dkk]
|-
| [[Daknī]]
| [[urdu]]
| 12800000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dcc dcc]
|-
| [[Dakota]]
| [[Dakota (hizkuntza)|dakota]]
| 20000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dak dak]
| [https://iso639-3.sil.org/code/dak dak]
|-
| [[Dakpa]]
| [[East Bodish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dka dka]
|-
| [[Dalecarlian]]
| [[ekialdeko eskandinaviar hizkuntzak]]
|
|
|
| No/unknown value
|-
| [[Dama]]
| [[Mbum]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dmm dmm]
|-
| [[Damakawa]]
| [[Northwest Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dam dam]
|-
| [[Damar Timur]]
|
| 400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dmr dmr]
|-
| [[Dampelas]]
| [[Tomini–Tolitoli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dms dms]
|-
| [[Dan]]
| [[Mande hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dnj dnj]
|-
| [[Danaru]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dnr dnr]
|-
| [[Danau]]
| [[Palaungic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dnu dnu]
|-
| [[Danezaa]]
| [[Northern Athabaskan]]
| 160
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bea bea]
|-
| [[Dangaléat]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/daa daa]
|-
| [[Dangme]]
| [[Ga–Dangme]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ada ada]
| [https://iso639-3.sil.org/code/ada ada]
|-
| [[Danish Sign Language]]
| [[French Sign Language family]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dsl dsl]
|-
| [[Dano]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aso aso]
|-
| [[Danu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dnv dnv]
|-
| [[Danzhou dialect]]
| [[txinera]]
|
|
|
|
|-
| [[Daonda]]
| [[Waris]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dnd dnd]
|-
| [[Dapeng dialect]]
| [[Yuehai Yue]]
|
|
|
|
|-
| [[Dargin]]
| [[Dagestanian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dar dar]
|-
| [[Darkhad]]
| [[Mongoliera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/drh drh]
|-
| [[Darkhat]]
| [[Ulanchab]]
|
|
|
|
|-
| [[Darkinjung]]
| [[Yuin-Kuric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xda xda]
|-
| [[Darling]]
| [[Pama-Nyungan]]
| 110
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/drl drl]
|-
| [[Darlong]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dln dln]
|-
| [[Darmiya]]
| [[Tibeto-Kanauri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/drd drd]
|-
| [[Daro-Matu]]
| [[Melanau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dro dro]
|-
| [[Dass]]
| [[South Bauchi]]
| 37582
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dot dot]
|-
| [[Datooga]]
| [[Southern Nilotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tcc tcc]
|-
| [[Daungwurrung]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dgw dgw]
|-
| [[Daur]]
| [[mongoliar hizkuntzak]]
| 96085
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dta dta]
|-
| [[Davawenyo]]
| [[Mansakan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/daw daw]
|-
| [[Dawawa]]
| [[North Papuan Mainland-D'Entrecasteaux]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dww dww]
|-
| [[Dawera-Daweloor]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ddw ddw]
|-
| [[Day]]
| [[Adamawa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dai dai]
|-
| [[Dazaga]]
| [[arabiera]]
| 1100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/shu shu]
|-
| [[Dazaga-kara]]
| [[Saharan]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ssa ssa]
| [https://iso639-3.sil.org/code/dzg dzg]
|-
| [[Dazawa]]
| [[Txadar hizkuntzak|Txadar hizkuntza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dzd dzd]
|-
| [[Dedua]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ded ded]
|-
| [[Defaka]]
| [[Ijoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/afn afn]
|-
| [[Deg]]
| [[Gurunsi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mzw mzw]
|-
| [[Deg Xinag]]
| [[Northern Athabaskan]]
| 40
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ing ing]
|-
| [[Degema]]
| [[Edo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/deg deg]
|-
| [[Degenan]]
| [[Warup]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dge dge]
|-
| [[Dehwari]]
| [[persiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/deh deh]
|-
| [[Dek]]
| [[Suma]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dek dek]
|-
| [[Dela-Oenale]]
| [[Timoric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/row row]
|-
| [[Delo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ntr ntr]
|-
| [[Dem]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dem dem]
|-
| [[Dema]]
| [[Southern Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dmx dmx]
|-
| [[Demisa]]
| [[Geelvink Bay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dei dei]
|-
| [[Demotic Greek]]
| [[greziera modernoa]]
|
|
|
|
|-
| [[Dena'ina]]
| [[Northern Athabaskan]]
| 75
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tfn tfn]
|-
| [[Dendi]]
| [[Songhay]]
| 32050
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ddn ddn]
|-
| [[Denetaca]]
| [[slavey]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xsl xsl]
|-
| [[Dengebu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dec dec]
|-
| [[Dengese]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dez dez]
|-
| [[Dengka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dnk dnk]
|-
| [[Deni]]
| [[Arawan]]
| 740
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dny dny]
|-
| [[Deno]]
| [[Bole–Tangale]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dbb dbb]
|-
| [[Denya]]
| [[Mamfe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anv anv]
|-
| [[Deori]]
| [[Bodo–Koch]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/der der]
|-
| [[Dera]]
| [[Senagi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbv kbv]
|-
| [[Derung]]
| [[Nungish]]
| 14225
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/duu duu]
|-
| [[Desano]]
| [[Eastern Tucanoan]]
| 6000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/des des]
|-
| [[Dewoin]]
| [[Kru]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dee dee]
|-
| [[Deyah]]
| [[East Barito]]
| 20000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dun dun]
|-
| [[Deylami]]
| [[Western Iranian]]
|
|
|
|
|-
| [[Dezfuli]]
| [[Western Iranian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/def def]
|-
| [[Dghwede]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dgh dgh]
|-
| [[Dhalandji]]
| [[Kanyara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dhl dhl]
|-
| [[Dhangu]]
| [[Yolŋu Matha]]
| 310
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dhg dhg]
|-
| [[Dhanki]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dhn dhn]
|-
| [[Dhanwar Rai]]
| [[Kuswaric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dhw dhw]
|-
| [[Dhao]]
| [[Hawu-Dhao]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nfa nfa]
|-
| [[Dhatki]]
| [[Rajastanera]]
| 150000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mki mki]
|-
| [[Dhimal]]
| [[Dhimal]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dhi dhi]
|-
| [[Dhirari]]
| [[Karnic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dit dit]
|-
| [[Dhodia]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dho dho]
|-
| [[Dholuo]]
| [[Western Nilotic]]<br/>[[Hizkuntza nilotikoak]]
| 3000000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/luo luo]
| [https://iso639-3.sil.org/code/luo luo]
|-
| [[Dhudhuroa]]
| [[Gippsland]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ddr ddr]
|-
| [[Dhurga]]
| [[Yuin-Kuric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dhu dhu]
|-
| [[Dhuwal]]
| [[Yolŋu Matha]]
|
|
|
|
|-
| [[Dia]]
| [[Torricelli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dia dia]
|-
| [[Dibiyaso]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dby dby]
|-
| [[Dibo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dio dio]
|-
| [[Dibole]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvx bvx]
|-
| [[Dicamay Agta]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/duy duy]
|-
| [[Dida]]
| [[Kru]]
|
|
|
|
|-
| [[Didinga]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/did did]
|-
| [[Diets]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Digaro Mishmi]]
| [[Digaro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mhu mhu]
|-
| [[Dii]]
| [[Adamawa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dur dur]
|-
| [[Dijim-Bwilim]]
|
| 25000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cfa cfa]
|-
| [[Dilling]]
| [[Hill Nubian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dil dil]
|-
| [[Dima]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jma jma]
|-
| [[Dimasa]]
| [[Hizkuntza sino-tibetarrak|sino-tibetar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dis dis]
|-
| [[Dime]]
| [[hizkuntza omotikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dim dim]
|-
| [[Dimir]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dmc dmc]
|-
| [[Dineor]]
| [[Orya–Tor]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrx mrx]
|-
| [[Ding]]
| [[Boma–Dzing]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/diz diz]
|-
| [[Diodio]]
| [[Western Oceanic]]
| 2200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ddi ddi]
|-
| [[Diri]]
| [[Warji]]
| 7200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dwa dwa]
|-
| [[Disa]]
| [[Bagirmi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dsi dsi]
|-
| [[Diuwe]]
| [[Asmat]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/diy diy]
|-
| [[Dixon Reef]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dix dix]
|-
| [[Djabirr-Djabirr]]
| [[Nyulnyulan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dyb dyb]
|-
| [[Djabugay]]
| [[Yidinyic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dyy dyy]
|-
| [[Djabwurrung]]
| [[Kulinic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tjw tjw]
|-
| [[Djadjawurrung]]
| [[Kulin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dja dja]
|-
| [[Djambarrpuyngu]]
| [[Dhuwal]]
| 2766
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/djr djr]
|-
| [[Djaru]]
| [[Ngumbin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ddj ddj]
|-
| [[Djawi]]
| [[Nyulnyulan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/djw djw]
|-
| [[Djeebbana]]
| [[Maningrida]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/djj djj]
|-
| [[Djimini]]
| [[Senufo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dyi dyi]
|-
| [[Djinang]]
| [[Yolŋu Matha]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dji dji]
|-
| [[Djinba]]
| [[Yolŋu Matha]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/djb djb]
|-
| [[Djugun]]
| [[Nyulnyulan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dyd dyd]
|-
| [[Doba]]
| [[Sara]]
|
|
|
|
|-
| [[Dobase]]
| [[Dullay]]
|
|
|
|
|-
| [[Dobu]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dob dob]
|-
| [[Doe]]
| [[Northeast Coast Bantu]]
| 24000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/doe doe]
|-
| [[Doga]]
| [[Are]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dgg dgg]
|-
| [[Doghose]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nic nic]
| [https://iso639-3.sil.org/code/dos dos]
|-
| [[Dogon]]
| [[Atlantic–Congo]]<br/>[[Benue–Congo]]
|
|
|
|
|-
| [[Dogoso]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nic nic]
| [https://iso639-3.sil.org/code/dgs dgs]
|-
| [[Dogrib]]
| [[Northern Athabaskan]]
| 1735
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dgr dgr]
| [https://iso639-3.sil.org/code/dgr dgr]
|-
| [[Dogul Dogon]]
| [[Dogon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dbg dbg]
|-
| [[Doka]]
| [[Plateau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dbi dbi]
|-
| [[Doko]]
| [[Ngombe]]
|
|
|
|
|-
| [[Dolakhae]]
| [[Newari-Thangmi]]
|
|
|
|
|-
| [[Dom]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/doa doa]
|-
| [[Dompo]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/doy doy]
|-
| [[Domu]]
| [[Mailuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dof dof]
|-
| [[Domung]]
| [[Finisterre]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dev dev]
|-
| [[Dondo]]
| [[Tomini–Tolitoli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dok dok]
|-
| [[Donga]]
| [[Dakoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/doh doh]
|-
| [[Dongo]]
| [[Mba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/doo doo]
|-
| [[Dongo]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Dongotono]]
| [[Eastern Nilotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ddd ddd]
|-
| [[Dongwang Tibetan]]
| [[Tibetic]]
|
|
|
|
|-
| [[Dongxiang]]
| [[Shirongolic]]
| 200000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sce sce]
|-
| [[Doolboong]]
| [[Jarrakan]]
|
|
|
|
|-
| [[Dorasque]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
|
|-
| [[Dori'o]]
| [[Malaita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dor dor]
|-
| [[Dorig]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wwo wwo]
|-
| [[Doromu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqc kqc]
|-
| [[Dororo]]
| [[Kazukuru]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/drr drr]
|-
| [[Dorze]]
| [[hizkuntza omotikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/doz doz]
|-
| [[Doso]]
| [[Doso-Turumsa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dol dol]
|-
| [[Doukhobor Russian]]
| [[errusiera]]
|
|
|
|
|-
| [[Doutai]]
| [[Tariku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tds tds]
|-
| [[Dowayo]]
|
| 18000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dow dow]
|-
| [[Drehu]]
| [[New Caledonian]]
| 15949
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dhv dhv]
|-
| [[Duala]]
| [[Sawabantu]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dua dua]
| [https://iso639-3.sil.org/code/dua dua]
|-
| [[Duan]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hld hld]
|-
| [[Duano’]]
| [[Malayan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dup dup]
|-
| [[Duau]]
| [[Dobu-Duau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dva dva]
|-
| [[Dubli]]
| [[Central Indo-Aryan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dub dub]
|-
| [[Duhwa]]
| [[Ron]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbz kbz]
|-
| [[Duit]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
|
|-
| [[Duke]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nke nke]
|-
| [[Dulbu]]
| [[Jarawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dbo dbo]
|-
| [[Duleri Dogon]]
| [[Dogon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tde tde]
|-
| [[Duli]]
| [[Duru]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/duz duz]
|-
| [[Duma]]
| [[Bantu hizkuntzak]]<br/>[[Nzebi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dma dma]
|-
| [[Dumagat Agta]]
| [[Northeastern Luzon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dgc dgc]
|-
| [[Dumna]]
| [[Northern Valley Yokuts]]
|
|
|
|
|-
| [[Dumun]]
| [[Yaganon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dui dui]
|-
| [[Duna]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/duc duc]
|-
| [[Dungan]]
| [[Central Plains Mandarin]]
| 41400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dng dng]
|-
| [[Dungmali]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/raa raa]
|-
| [[Dungu]]
| [[Atlantic–Congo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dbv dbv]
|-
| [[Dupaningan Agta]]
| [[Northeastern Luzon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/duo duo]
|-
| [[Dura]]
| [[Himalayish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/drq drq]
|-
| [[Duri]]
| [[austronesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mvp mvp]
|-
| [[Duriankere]]
| [[Inanwatan–Duriankere]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dbn dbn]
|-
| [[Dusner]]
| [[Cenderawasih]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dsn dsn]
|-
| [[Dusun Malang]]
| [[East Barito]]
| 4500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/duq duq]
|-
| [[Dusun Witu]]
| [[East Barito]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/duw duw]
|-
| [[Duungooma]]
| [[Duun]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dux dux]
|-
| [[Duupa]]
|
| 5000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dae dae]
|-
| [[Duvle]]
| [[Tariku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/duv duv]
|-
| [[Duwet]]
| [[Markham]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gve gve]
|-
| [[Dwang]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nnu nnu]
|-
| [[Dyan]]
| [[Gur]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dya dya]
|-
| [[Dyangadi]]
| [[Dyangadi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dyn dyn]
|-
| [[Dyirringany]]
| [[Yuin-Kuric]]
|
|
|
|
|-
| [[Dzala]]
| [[East Bodish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dzl dzl]
|-
| [[Dzamba]]
| [[Bangi–Ntomba]]
|
|
|
|
|-
| [[Dzando]]
| [[Ngiri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dzn dzn]
|-
| [[Dzao Min]]
| [[Zaominic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bpn bpn]
|-
| [[Dzodinka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/add add]
|-
| [[Dzubukua]]
| [[Kariri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzw kzw]
|-
| [[Dâw]]
| [[Nadahup]]
| 142
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwa kwa]
|-
| [[E]]
| [[Northern Tai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eee eee]
|-
| [[Early Modern Korean]]
| [[Koreanic]]
|
|
|
|
|-
| [[Early New High German]]
| [[goi alemaniar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[East Ambae]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/omb omb]
|-
| [[East Berawan]]
| [[Berawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zbe zbe]
|-
| [[East Cree]]
| [[cree hizkuntza]]
|
|
|
|
|-
| [[East Frisian Low Saxon]]
| [[Northern Low Saxon]]
| 200000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/frs frs]
| [https://iso639-3.sil.org/code/frs frs]
|-
| [[East Frisian language]]
| [[Frisiera]]
|
|
|
|
|-
| [[East Low German]]
| [[behe-aleman]]
|
|
|
|
|-
| [[East Teke]]
| [[Teke]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tek tek]
|-
| [[Eastern Abenaki]]
| [[Abenaki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aaq aaq]
|-
| [[Eastern Acipa]]
| [[Kamuku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/acp acp]
|-
| [[Eastern Bolivian Guaraní]]
| [[Bolivian Guaraní]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gui gui]
|-
| [[Eastern Cham]]
| [[Cham]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cjm cjm]
|-
| [[Eastern Huasteca Nahuatl]]
| [[Nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhe nhe]
|-
| [[Eastern Kadazan]]
| [[Dusunic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dtb dtb]
|-
| [[Eastern Ojibwa]]
| [[Ojibwa (hizkuntza)|Ojibwera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ojg ojg]
|-
| [[Eastern Oromo]]
| [[Oromoera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hae hae]
|-
| [[Eastern Peripheral Nahuatl]]
| [[Nahuatl]]
|
|
|
|
|-
| [[Eastern Pomo]]
| [[Pomoan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/peb peb]
|-
| [[Eastern Pwo]]
| [[Pwo Karen]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kjp kjp]
|-
| [[Eastern Yugur]]
| [[mongoliar hizkuntzak]]
| 4000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yuy yuy]
|-
| [[Ebira]]
| [[Volta–Niger]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/igb igb]
|-
| [[Eblaite]]
| [[East Semitic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xeb xeb]
|-
| [[Ebrié]]
| [[Potou–Tano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ebr ebr]
|-
| [[Ebughu]]
| [[Lower Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ebg ebg]
|-
| [[Edo]]
| [[Edo]]
| 1600000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bin bin]
| [https://iso639-3.sil.org/code/bin bin]
|-
| [[Edolo]]
| [[Bosavi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/etr etr]
|-
| [[Efai]]
| [[Lower Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/efa efa]
|-
| [[Efe]]
| [[Mangbutu–Lese]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/efe efe]
|-
| [[Efik]]
| [[Ibibio]]<br/>[[Niger-Kongo hizkuntzak]]
| 2693000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/efi efi]
| [https://iso639-3.sil.org/code/efi efi]
|-
| [[Efutop]]
| [[llengües bakor]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ofu ofu]
|-
| [[Efutu]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/afu afu]
|-
| [[Ega]]
| [[Potou–Tano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ega ega]
|-
| [[Eggon]]
| [[Alumic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ego ego]
|-
| [[Ehueun]]
| [[Edo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ehu ehu]
|-
| [[Eipo]]
| [[Mek]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eip eip]
|-
| [[Eitiep]]
| [[Torricelli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eit eit]
|-
| [[Eka]]
| [[Lisoish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ekb ekb]
|-
| [[Ekajuk]]
| [[Ekoid]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eka eka]
| [https://iso639-3.sil.org/code/eka eka]
|-
| [[Ekari]]
| [[Paniai Lakes]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ekg ekg]
|-
| [[Eket]]
| [[Ibibio]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eke eke]
|-
| [[Eki]]
| [[Lower Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eki eki]
|-
| [[Ekoi]]
| [[Ekoid]]
| 116700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/etu etu]
|-
| [[Ekoti]]
| [[Makua]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eko eko]
|-
| [[Ekpeye language]]
| [[Igboid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ekp ekp]
|-
| [[El Alto Zapotec]]
| [[Zimatlán]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zpp zpp]
|-
| [[El Hugeirat]]
| [[Nubian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/elh elh]
|-
| [[Eleme]]
| [[Ogoni]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/elm elm]
|-
| [[Elepi]]
| [[Marienberg]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ele ele]
|-
| [[Elkei]]
| [[Torricelli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/elk elk]
|-
| [[Elotepec Zapotec]]
| [[Papabuco]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zte zte]
|-
| [[Eloyi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/afo afo]
|-
| [[Elseng]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrf mrf]
|-
| [[Elu]]
| [[East Manus]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/elu elu]
|-
| [[Elymian]]
|
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xly xly]
|-
| [[Emae]]
| [[erdialdeko polinesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mmw mmw]
|-
| [[Eman]]
| [[Tivoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/emn emn]
|-
| [[Embaloh]]
| [[Tamanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/emb emb]
|-
| [[Emberá-Tadó]]
| [[Enberera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tdc tdc]
|-
| [[Embu]]
| [[Central Kenya Bantu]]
| 320000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ebu ebu]
|-
| [[Emem]]
| [[Eastern Pauwasi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/enr enr]
|-
| [[Emerillon]]
| [[Tupi–Guarani]]
| 400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eme eme]
|-
| [[Emplawas]]
| [[Babar]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/emw emw]
|-
| [[En]]
| [[Buyang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/enc enc]
|-
| [[Enawene Nawe]]
| [[Paresi–Waura]]
| 570
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/unk unk]
|-
| [[Ende (Q2067656)|Ende]]
| [[Bima-Lembata]]
| 110000<br/>87000<br/>124000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/end end]
|-
| [[Enets]]
| [[Enets-Nenets]]
| 43
|
|
|
|-
| [[Enga]]
| [[Engan]]
| 230000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/enq enq]
|-
| [[Engenni]]
| [[Edo]]
| 211000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/enn enn]
|-
| [[Enggano]]
| [[Northwest Sumatra–Barrier Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eno eno]
|-
| [[Enu]]
| [[Bi-Ka]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/enu enu]
|-
| [[Enwan]]
| [[Edo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/env env]
|-
| [[Enwang-Uda]]
| [[Lower Cross River]]
|
|
|
|
|-
| [[Enya]]
| [[Mbole–Enya]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gey gey]
|-
| [[Eotile]]
| [[Potou–Tano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eot eot]
|-
| [[Eperara]]
| [[Enberera]]
| 3802
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sja sja]
|-
| [[Epie]]
| [[Edo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/epi epi]
|-
| [[Eravallan]]
| [[Tamil languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/era era]
|-
| [[Ere]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/twp twp]
|-
| [[Erie]]
| [[Iroquoian]]
|
|
|
|
|-
| [[Eritai]]
| [[Tariku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ert ert]
|-
| [[Erokwanas]]
| [[South Halmahera–West New Guinea]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/erw erw]
|-
| [[Erromanga]]
| [[South Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/erg erg]
|-
| [[Eruwa]]
| [[Southwestern Edoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/erh erh]
|-
| [[Esan]]
| [[Edo]]
| 300000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ish ish]
|-
| [[Ese]]
|
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mcq mcq]
|-
| [[Ese Ejja]]
| [[Tacanan]]
| 700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ese ese]
|-
| [[Esimbi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ags ags]
|-
| [[Eskayan]]
|
| 550
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/esy esy]
|-
| [[Esmeralda]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Esselen]]
| [[Hokan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/esq esq]
|-
| [[Estetla Mixtec]]
| [[mixtekera]]
|
|
|
|
|-
| [[Estonian Sign Language]]
|
| 1500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eso eso]
|-
| [[Eten]]
| [[Beromic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/etx etx]
|-
| [[Eteocypriot]]
| [[giza hizkuntza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ecy ecy]
|-
| [[Ethiopian Sign Language]]
|
| 250000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eth eth]
|-
| [[Etkywan]]
| [[Kpan-Icen]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ich ich]
|-
| [[Eton]]
| [[Beti]]
| 250000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eto eto]
|-
| [[Eton]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/etn etn]
|-
| [[Etulo]]
| [[Etulo-Idoma]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/utr utr]
|-
| [[Evant]]
| [[Tivoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzz bzz]
|-
| [[Ewage]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nou nou]
|-
| [[Ewondo]]
| [[Beti]]
| 578000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ewo ewo]
| [https://iso639-3.sil.org/code/ewo ewo]
|-
| [[Fagani]]
| [[Malaita-Makira]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/faf faf]
|-
| [[Faita]]
| [[Southern Adelbert]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/faj faj]
|-
| [[Faiwol]]
| [[Ok]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fai fai]
|-
| [[Falam]]
| [[Central Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cfm cfm]
|-
| [[Fali]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fli fli]
|-
| [[Fam]]
| [[Bantoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fam fam]
|-
| [[Fanagalo]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
| 100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fng fng]
|-
| [[Fang]]
| [[Southern Bantoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fak fak]
|-
| [[Fania]]
| [[Bua]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fni fni]
|-
| [[Fas]]
| [[Fas]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fqs fqs]
|-
| [[Fasu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/faa faa]
|-
| [[Fataleka]]
| [[Malaita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/far far]
|-
| [[Fataluku]]
| [[Fataluku-Oirata]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ddg ddg]
|-
| [[Fayu]]
| [[Tariku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fau fau]
|-
| [[Fa’]]
| [[Bafia]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lfa lfa]
|-
| [[Fe'fe']]
| [[Bamileke]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fmp fmp]
|-
| [[Fembe]]
| [[East Strickland]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agl agl]
|-
| [[Fer]]
| [[Bongo-Bagirmi hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kah kah]
|-
| [[Fergana Kipchak]]
| [[Kyrgyz–Kipchak]]
|
|
|
|
|-
| [[Feyli dialect]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Filomeno Mata Totonac]]
| [[Totonac]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tlp tlp]
|-
| [[Finnish Kalo]]
| [[Northern Romani]]<br/>[[Para-Romani]]
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rmf rmf]
|-
| [[Finnish Sign Language]]
| [[Swedish Sign Language family]]
| 15000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sgn-FI sgn-FI]
| [https://iso639-3.sil.org/code/fse fse]
|-
| [[Finongan]]
| [[Finisterre–Huon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fag fag]
|-
| [[Fipa]]
| [[Nyika-Safwa]]
| 195000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fip fip]
|-
| [[Firan]]
| [[South Central Plateau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fir fir]
|-
| [[Fiwaga]]
| [[East Kutubuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fiw fiw]
|-
| [[Foau]]
| [[East Lakes Plain]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/flh flh]
|-
| [[Foi]]
| [[East Kutubuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/foi foi]
|-
| [[Folopa]]
| [[Teberan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ppo ppo]
|-
| [[Foma]]
| [[Kele]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fom fom]
|-
| [[Fongoro]]
| [[Erdi Sudandar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fgr fgr]
|-
| [[Foodo]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fod fod]
|-
| [[Forak]]
| [[Warup]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/frq frq]
|-
| [[Fordata]]
| [[Kei-Fordata]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/frd frd]
|-
| [[Fore]]
| [[Goroka]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/for for]
|-
| [[Forro Creole]]
| [[Portugaldar kreolerak]]
| 69899
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cpp cpp]
| [https://iso639-3.sil.org/code/cri cri]
|-
| [[Foto]]
| [[Bangi–Ntomba]]
|
|
|
|
|-
| [[Fulniô]]
| [[Macro-Jê]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fun fun]
|-
| [[Fungor]]
| [[Talodi–Heiban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fuj fuj]
|-
| [[Fungwa]]
| [[Shiroro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ula ula]
|-
| [[Fur]]
| [[Fur]]<br/>[[Nilo-saharar hizkuntzak]]
| 746000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fvr fvr]
|-
| [[Furu]]
| [[Sara-Bagirmi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fuu fuu]
|-
| [[Fut]]
| [[Eastern Grassfields]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bfd bfd]
|-
| [[Futuna-Aniwa]]
| [[erdialdeko polinesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fut fut]
|-
| [[Futunan]]
| [[erdialdeko polinesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fud fud]
|-
| [[Fuumu]]
| [[South Teke]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ifm ifm]
|-
| [[Fuyu Kyrgyz]]
| [[Yenisei Turkic]]
|
|
|
|
|-
| [[Fuyug]]
| [[Goilalan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fuy fuy]
|-
| [[Fwe]]
| [[Botatwe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fwe fwe]
|-
| [[Fwâi]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fwa fwa]
|-
| [[Fyer]]
| [[Ron]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fie fie]
|-
| [[Ga]]
| [[Ga–Dangme]]
| 745000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gaa gaa]
| [https://iso639-3.sil.org/code/gaa gaa]
|-
| [[Ga'anda]]
| [[Teraic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gqa gqa]
|-
| [[Ga'dang]]
| [[Cagayan Valley]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gdg gdg]
|-
| [[Gaa]]
| [[Dakoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ttb ttb]
|-
| [[Gaagudju]]
| [[Arnhem]]<br/>[[Gunwinyguan]]
| 0
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aus aus]
| [https://iso639-3.sil.org/code/gbu gbu]
|-
| [[Gabi-Gabi]]
| [[Waka–Kabic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gbw gbw]
|-
| [[Gabri]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gab gab]
|-
| [[Gadal]]
| [[Northern Songhay]]
| 26900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tda tda]
|-
| [[Gadang]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gdk gdk]
|-
| [[Gaddang]]
| [[Cagayan Valley]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gad gad]
|-
| [[Gade]]
| [[Benue–Congo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ged ged]
|-
| [[Gadsup]]
| [[Kainantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gaj gaj]
|-
| [[Gafat]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gft gft]
|-
| [[Gagnoa Bété]]
| [[Bété]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/btg btg]
|-
| [[Gagu]]
| [[Nwa-Ben]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ggu ggu]
|-
| [[Gahri]]
| [[West Himalayish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bfu bfu]
|-
| [[Gaikundi]]
| [[Ndu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gbf gbf]
|-
| [[Gajirrabeng]]
| [[Jarrakan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gdh gdh]
|-
| [[Gal]]
| [[Hanseman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gap gap]
|-
| [[Galaagu]]
| [[Nyungic]]<br/>[[Mirning]]<br/>[[Kalarko–Mirniny]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kba kba]
|-
| [[Galambu]]
| [[Bole–Tangale]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/glo glo]
|-
| [[Galela]]
| [[North Halmahera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gbi gbi]
|-
| [[Galeya]]
| [[Papuan Tip]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gar gar]
|-
| [[Galice]]
| [[Pacific Coast Athabaskan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gce gce]
|-
| [[Gallo-Piceno]]
| [[hizkuntza galo-italikoak]]
|
|
|
|
|-
| [[Gallong]]
| [[Tani]]
| 80597
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/adl adl]
|-
| [[Galoli]]
| [[Timoric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gal gal]
|-
| [[Gamilaraay]]
| [[Wiradhuric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kld kld]
|-
| [[Gamit]]
| [[Bhil]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gbl gbl]
|-
| [[Gamkonora]]
| [[North Halmahera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gak gak]
|-
| [[Gamo-Gofa-Dawro]]
| [[ometo hizkuntzak]]
| 2000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gmo gmo]
|-
| [[Gamo-Ningi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bte bte]
|-
| [[Gane]]
| [[South Halmahera]]
| 2900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gzn gzn]
|-
| [[Ganglau]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ggl ggl]
|-
| [[Gangulu]]
| [[Australian Aboriginal languages]]<br/>[[Pama-Nyungan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gnl gnl]
|-
| [[Gants]]
| [[Southern Adelbert]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gao gao]
|-
| [[Ganza]]
| [[West Mao]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gza gza]
|-
| [[Gao]]
| [[Northwest Solomonic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gga gga]
|-
| [[Gapapaiwa]]
| [[Western Oceanic]]
| 3000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pwg pwg]
|-
| [[Garadjari]]
| [[Marrngu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gbd gbd]
|-
| [[Garawa]]
| [[Garawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wrk wrk]
|-
| [[Garlali]]
| [[Karnic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gll gll]
|-
| [[Garus]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gyb gyb]
|-
| [[Garza]]
| [[Comecrudan]]<br/>[[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xgr xgr]
|-
| [[Gashowu Yokuts]]
| [[yokustar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Gataq]]
| [[South Munda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gaq gaq]
|-
| [[Gavião of Jiparaná]]
| [[Monde]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gvo gvo]
|-
| [[Gawar]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gou gou]
|-
| [[Gayil]]
| [[hizkuntza omotikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gyl gyl]
|-
| [[Gayle]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gic gic]
|-
| [[Gazi]]
| [[Western Iranian]]
| 7030
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gzi gzi]
|-
| [[Gbantu]]
| [[Ninzic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nbr nbr]
|-
| [[Gbanu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gbv gbv]
|-
| [[Gbanzili]]
| [[Ngbaka]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gbg gbg]
|-
| [[Gbetsu]]
| [[Ninzic]]
|
|
|
|
|-
| [[Gbeya]]
| [[gbaya hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Gbii]]
| [[Western Kru]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ggb ggb]
|-
| [[Gbiri-Niragu]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/grh grh]
|-
| [[Gbo]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agb agb]
|-
| [[Gciriku]]
| [[Kavango]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/diu diu]
|-
| [[Gebe]]
| [[Raja Ampat]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gei gei]
|-
| [[Gedaged]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gdd gdd]
|-
| [[Geji]]
| [[South Bauchi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gji gji]
|-
| [[Geko Karen]]
| [[Karenic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ghk ghk]
|-
| [[Gela]]
| [[Gela-Guadalcanal]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nlg nlg]
|-
| [[Geme]]
| [[Ubangian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/geq geq]
|-
| [[Gende]]
| [[Goroka]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gaf gaf]
|-
| [[Gendza]]
| [[Buja–Ngombe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lgz lgz]
|-
| [[Gengle]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/geg geg]
|-
| [[Gepo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ygp ygp]
|-
| [[Gera]]
| [[Bole–Tangale]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gew gew]
|-
| [[Geruma]]
| [[Bole–Tangale]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gea gea]
|-
| [[Geser]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ges ges]
|-
| [[Ghadamès]]
| [[Eastern Berber]]
| 13100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gha gha]
|-
| [[Ghale]]
| [[Ghale]]
|
|
|
|
|-
| [[Ghanaian Pidgin English]]
| [[ingeles]]
| 5000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gpe gpe]
|-
| [[Ghanongga]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ghn ghn]
|-
| [[Ghari]]
| [[Gela-Guadalcanal]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gri gri]
|-
| [[Ghayavi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmk bmk]
|-
| [[Ghomala']]
| [[Bamileke]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbj bbj]
|-
| [[Ghomara]]
| [[Atlas]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gho gho]
|-
| [[Gidar]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gid gid]
|-
| [[Giimbiyu]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Giiwo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kks kks]
|-
| [[Ginyanga]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ayg ayg]
|-
| [[Girawa]]
| [[Kokon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbr bbr]
|-
| [[Giryama]]
| [[Northeast Coast Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nyf nyf]
|-
| [[Gitua]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ggt ggt]
|-
| [[Gitxsan]]
| [[Nass-Gitksan]]
| 930
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/git git]
|-
| [[Giyug]]
|
| 2<br/>0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/giy giy]
|-
| [[Gizrra]]
| [[Eastern Trans-Fly]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tof tof]
|-
| [[Glaro-Twabo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/glr glr]
|-
| [[Glavda]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/glw glw]
|-
| [[Glio-Ubi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oub oub]
|-
| [[Globish]]
| [[ingeles]]
|
|
|
|
|-
| [[Gnau]]
| [[Torricelli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gnu gnu]
|-
| [[Goan Konkani]]
| [[konkanera]]
| 3633900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gom gom]
|-
| [[Goaria]]
| [[marwariera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gig gig]
|-
| [[Gobasi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/goi goi]
|-
| [[Godié]]
| [[Bété]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/god god]
|-
| [[Godoberi]]
| [[Avar–Andic]]
| 130
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gdo gdo]
|-
| [[Godwari]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gdx gdx]
|-
| [[Goemai]]
| [[West Chadic A]]
| 347005
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ank ank]
|-
| [[Gogo]]
| [[Northeast Coast Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gog gog]
|-
| [[Gogodala]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ggw ggw]
|-
| [[Goguryeo]]
| [[Koreanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zkg zkg]
|-
| [[Goi Erdi Aroko aleman]]
| [[goi alemaniar hizkuntzak]]
| 0
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gmh gmh]
| [https://iso639-3.sil.org/code/gmh gmh]
|-
| [[Gokana]]
| [[Ogoni]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gkn gkn]
|-
| [[Gokhy]]
| [[Loloish]]
|
|
|
|
|-
| [[Goliath]]
| [[Mek]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mtg mtg]
|-
| [[Golin]]
| [[Chimbu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gvf gvf]
|-
| [[Gone Dau]]
| [[East Fijian]]
| 690
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/goo goo]
|-
| [[Gong]]
| [[Hizkuntza sino-tibetarrak|sino-tibetar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ugo ugo]
|-
| [[Gongduk]]
| [[Hizkuntza sino-tibetarrak|sino-tibetar hizkuntzak]]
| 1000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/goe goe]
|-
| [[Gonja]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gjn gjn]
|-
| [[Gor]]
| [[Doba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gqr gqr]
|-
| [[Goral]]
| [[poloniera]]
|
|
|
|
|-
| [[Gorani]]
| [[Zaza–Gorani]]
| 40000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ira ira]
| [https://iso639-3.sil.org/code/hac hac]
|-
| [[Gorap]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/goq goq]
|-
| [[Gorontalo (Q2501174)|Gorontalo]]
| [[Gorontalo-Mongondow]]<br/>[[Gorontalic]]
| 1000000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gor gor]
| [https://iso639-3.sil.org/code/gor gor]
|-
| [[Gorovu]]
| [[Grass]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/grq grq]
|-
| [[Gorowa]]
| [[South Cushitic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gow gow]
|-
| [[Gorum]]
| [[Munda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pcj pcj]
|-
| [[Goundo]]
| [[Kim]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/goy goy]
|-
| [[Gourmanchéma]]
| [[Oti–Volta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gux gux]
|-
| [[Gowar]]
| [[Pama-Nyungan]]
|
|
|
|
|-
| [[Gozarkhani]]
| [[Northwestern Iranian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/goz goz]
|-
| [[Grand Valley Dani]]
| [[Baliem Valley languages]]
|
|
|
|
|-
| [[Greenlandic Norse]]
| [[antzinako eskandinaviera]]
|
|
|
|
|-
| [[Grenadian Creole English]]
| [[Ingeles kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gcl gcl]
|-
| [[Gresi]]
| [[Nimboran]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/grs grs]
|-
| [[Groma]]
| [[Southern Tibetic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gro gro]
|-
| [[Gros Ventre]]
| [[Plains Algonquian]]
| 10
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ats ats]
|-
| [[Gua]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gwx gwx]
|-
| [[Guadalupe uharteko kreolera]]
| [[Guadeloupe-Martinique Creole]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gcf gcf]
|-
| [[Guahibo]]
| [[Guajiboan]]
| 23006<br/>8428
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/guh guh]
|-
| [[Guajá]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gvj gvj]
|-
| [[Guambiano]]
| [[Coconucan]]
| 20782
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gum gum]
|-
| [[Guamo]]
| [[Guamo]]
|
|
|
|
|-
| [[Guarayu]]
| [[Guarayu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gyr gyr]
|-
| [[Guató]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]<br/>[[Macro-Jê]]
| 4
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gta gta]
|-
| [[Guayabero]]
| [[Guajiboan]]
| 1000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/guo guo]
|-
| [[Guaymí]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gym gym]
|-
| [[Gudang]]
| [[Australian Aboriginal languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xgd xgd]
|-
| [[Gude]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gde gde]
|-
| [[Gudu]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gdu gdu]
|-
| [[Guduf-Gava]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gdf gdf]
|-
| [[Guelavía Zapotec]]
| [[Tlacolula Zapotec]]
| 28000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zab zab]
|-
| [[Gueren]]
| [[Macro-Jê]]
|
|
|
|
|-
| [[Guernésiais]]
| [[Normandiera]]
| 200
|
|
|
|-
| [[Guerrero Amuzgo]]
| [[Amuzgo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amu amu]
|-
| [[Guerrero nahuatl]]
| [[Nahuatl]]<br/>[[erdiko nahuatl]]
| 150000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngu ngu]
|-
| [[Gugadj]]
| [[Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ggd ggd]
|-
| [[Gugu Dhaw]]
| [[Paman]]
|
|
|
|
|-
| [[Gugu Thaypan]]
| [[Alaya-Athima]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/typ typ]
|-
| [[Gugu Warra]]
| [[Pama-Nyungan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wrw wrw]
|-
| [[Guianan Creole]]
| [[frantziar kreolerak]]
| 300000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gcr gcr]
|-
| [[Guinea-Bissau Creole]]
| [[Portugaldar kreolerak]]
| 500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pov pov]
|-
| [[Guiqiong]]
| [[Qiangic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gqi gqi]
|-
| [[Guiyang Miao]]
| [[West Hmongic]]
|
|
|
|
|-
| [[Gula]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/glu glu]
|-
| [[Gula Iro]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/glj glj]
|-
| [[Gula'alaa]]
| [[Malaita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gmb gmb]
|-
| [[Gulay]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gvl gvl]
|-
| [[Gule]]
| [[Koman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gly gly]
|-
| [[Guliguli]]
| [[Kazukuru]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gli gli]
|-
| [[Gullah]]
| [[Ingeles kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gul gul]
|-
| [[Gumalu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gmu gmu]
|-
| [[Gumawana]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gvs gvs]
|-
| [[Gumuz]]
| [[Gumuz]]
| 219000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/guk guk]
|-
| [[Gunai]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Gunbarlang]]
| [[Gunwinyguan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wlg wlg]
|-
| [[Guniyandi]]
| [[Bunuban]]<br/>[[Kimberley area languages]]
| 100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gni gni]
|-
| [[Gunu]]
| [[Mbam]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yas yas]
|-
| [[Gunwinggu]]
| [[Gunwinyguan]]
| 1702
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gup gup]
|-
| [[Gupa-Abawa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gpa gpa]
|-
| [[Guragone]]
| [[Maningrida]]
| 60
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gge gge]
|-
| [[Guramalum]]
| [[St George linkage]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/grz grz]
|-
| [[Gurdjar]]
| [[Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gdj gdj]
|-
| [[Gureng Gureng]]
| [[Waka–Kabic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gnr gnr]
|-
| [[Gurindji Kriol]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gjr gjr]
|-
| [[Gurmana]]
| [[Shiroro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gvm gvm]
|-
| [[Guro]]
| [[Southeastern Mande]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/goa goa]
|-
| [[Guru]]
| [[Boan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqu bqu]
|-
| [[Guruntum]]
| [[South Bauchi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/grd grd]
|-
| [[Gusii]]
| [[Great Lakes Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/guz guz]
|-
| [[Gusilay]]
| [[Jola]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gsl gsl]
|-
| [[Guta]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nar nar]
|-
| [[Gutob]]
| [[Munda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gbj gbj]
|-
| [[Guugu Yalandji]]
| [[Pama-Nyungan]]
| 388
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gvn gvn]
|-
| [[Guwa]]
| [[Maric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xgw xgw]
|-
| [[Guyanese Creole]]
| [[Ingeles kreolerak]]
| 700000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gyn gyn]
|-
| [[Guéré]]
| [[Kru]]
|
|
|
|
|-
| [[Gvoko]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngs ngs]
|-
| [[Gwa]]
| [[Jarawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gwb gwb]
|-
| [[Gwahatike]]
| [[Warup]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dah dah]
|-
| [[Gwandara]]
| [[West Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gwn gwn]
|-
| [[Gwari]]
| [[Nupoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gby gby]
|-
| [[Gweda]]
| [[Are-Taupota]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/grw grw]
|-
| [[Gweno]]
| [[Kilimanjaro-Taita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gwe gwe]
|-
| [[Gwere]]
| [[North Nyanza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gwr gwr]
|-
| [[Gwich’in]]
| [[Northern Athabaskan]]
| 670
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gwi gwi]
| [https://iso639-3.sil.org/code/gwi gwi]
|-
| [[Gwune]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yay yay]
|-
| [[Gyalrong]]
| [[Gyalrongic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jya jya]
|-
| [[Gyele]]
| [[Makaa-Njem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gyi gyi]
|-
| [[Gyem]]
| [[Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gye gye]
|-
| [[Gyong]]
| [[Plateau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kdm kdm]
|-
| [[Güilá Zapotec]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ztu ztu]
|-
| [[Gǁana]]
| [[Koisan hizkuntzak|Khoisan hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gnk gnk]
|-
| [[Ha]]
| [[Rwanda-Rundi]]
| 990000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/haq haq]
|-
| [[Habun]]
| [[Timoric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hbu hbu]
|-
| [[Hadramautic]]
| [[Old South Arabian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xhd xhd]
|-
| [[Hadza]]
| [[Koisan hizkuntzak|Khoisan hizkuntzak]]
| 800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hts hts]
|-
| [[Haeke]]
| [[Voh-Koné dialects]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aek aek]
|-
| [[Haflong Hindi]]
| [[hindi]]
|
|
|
|
|-
| [[Hagahai]]
| [[Piawi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pnn pnn]
|-
| [[Hahon]]
| [[Northwest Solomonic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hah hah]
|-
| [[Haigwai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hgw hgw]
|-
| [[Hainanese]]
| [[Qiong–Lei]]
| 1100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hnm hnm]
|-
| [[Haisla]]
| [[Wakashan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/has has]
|-
| [[Haiǁom]]
| [[Koisan hizkuntzak|Khoisan hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hgm hgm]
|-
| [[Haji]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hji hji]
|-
| [[Hakaona]]
| [[Southwest Bantu]]
|
|
|
|
|-
| [[Hakha–Chin]]
| [[Central Kuki-Chin]]
| 125000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cnh cnh]
|-
| [[Hakuchi Adyghe]]
| [[adigera]]
|
|
|
|
|-
| [[Hakö]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hao hao]
|-
| [[Halang]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hal hal]
|-
| [[Halia]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hla hla]
|-
| [[Halkomelem]]
| [[Coast Salish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hur hur]
|-
| [[Hamer]]
| [[South Omotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amf amf]
|-
| [[Hamtai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hmt hmt]
|-
| [[Hanga]]
| [[Oti–Volta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hag hag]
|-
| [[Hangaza]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/han han]
|-
| [[Hani]]
| [[Hizkuntza sino-tibetarrak|sino-tibetar hizkuntzak]]
| 740000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hni hni]
|-
| [[Hanis]]
| [[Coosan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/csz csz]
|-
| [[Hanunó'o]]
| [[Southern Mindoro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hnn hnn]
|-
| [[Harari]]
| [[Ethiopian Semitic]]
| 25810
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/har har]
|-
| [[Harijan Kinnauri]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kjo kjo]
|-
| [[Haroi]]
| [[Chamic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hro hro]
|-
| [[Haruku]]
| [[Piru Bay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hrk hrk]
|-
| [[Harzandi]]
| [[Northwestern Iranian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hrz hrz]
|-
| [[Hasha]]
| [[Alumic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ybj ybj]
|-
| [[Hattam]]
| [[Hatam–Mansim]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/had had]
|-
| [[Hattic]]
| [[unclassified language]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xht xht]
|-
| [[Haush]]
| [[Chon hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Havasupai–Hualapai]]
| [[Yuman–Cochimí]]<br/>[[Havasupai-Walapai-Yavapai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yuf yuf]
|-
| [[Haveke]]
| [[Voh-Koné dialects]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hvk hvk]
|-
| [[Havu]]
| [[Great Lakes Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hav hav]
|-
| [[Hawaiian Pidgin]]
| [[Ingeles kreolerak]]
| 700000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hwc hwc]
|-
| [[Hawu]]
| [[Hawu-Dhao]]
| 110000<br/>10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hvn hvn]
|-
| [[Hdi]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xed xed]
|-
| [[Heblish]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Heiban]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hbn hbn]
|-
| [[Heiltsuk-Oowekyala]]
| [[Wakashan]]
| 90
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hei hei]
|-
| [[Helong]]
| [[Timoric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/heg heg]
|-
| [[Hema]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nix nix]
|-
| [[Hemba]]
| [[Luban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hem hem]
|-
| [[Hendo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/soe soe]
|-
| [[Hermit]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/llf llf]
|-
| [[Hewa]]
| [[Sanio]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ham ham]
|-
| [[Heyo]]
| [[Maimai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/auk auk]
|-
| [[Hiberno-Latin]]
| [[literatura-hizkuntza]]<br/>[[latin]]
|
|
|
|
|-
| [[Hibito]]
| [[Hibito–Cholon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hib hib]
|-
| [[Hidatsa]]
| [[Western Siouan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hid hid]
|-
| [[Hieroglyphic Luwian]]
| [[Luvitera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hlu hlu]
|-
| [[Higaonon]]
|
| 30000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mba mba]
|-
| [[Highland Chatino]]
| [[Chatino]]
|
|
|
|
|-
| [[Highland Chinantec]]
| [[Sierra Chinantec]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/chq chq]
|-
| [[Highland Konjo]]
| [[Makassaric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kjk kjk]
|-
| [[Highland Oaxaca Chontal]]
| [[Tequistlatecan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/chd chd]
|-
| [[Hijuk]]
| [[Basaa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hij hij]
|-
| [[Hill Miri]]
| [[Tani]]
|
|
|
|
|-
| [[Himarimã]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hir hir]
|-
| [[Himba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sbw sbw]
|-
| [[Hina]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hna hna]
|-
| [[Hinduri]]
| [[mendebaldeko pahari]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hii hii]
|-
| [[Hinglish]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Hitu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/htu htu]
|-
| [[Hiw]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hiw hiw]
|-
| [[Hixkaryana]]
| [[Parukotoan]]
| 600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hix hix]
|-
| [[Hlai]]
| [[Hlai]]
| 700000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lic lic]
|-
| [[Hlersu]]
| [[Lisoish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hle hle]
|-
| [[Hlubi]]
| [[Nguni]]
|
|
|
|
|-
| [[Hm Nai]]
| [[Bahengic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwn bwn]
|-
| [[Hmar]]
| [[Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hmr hmr]
|-
| [[Hmu]]
| [[Hmongic]]
|
|
|
|
|-
| [[Hmwaveke]]
| [[Voh-Koné dialects]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrk mrk]
|-
| [[Hoanya]]
| [[Papora-Hoanya]]
|
|
|
|
|-
| [[Hoava]]
| [[New Georgia]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hoa hoa]
|-
| [[Hodï]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
| 900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yau yau]
|-
| [[Hoera]]
| [[Munda]]
| 1500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hoc hoc]
|-
| [[Holikachuk]]
| [[Na-dene hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hoi hoi]
|-
| [[Holiya]]
| [[Kannada-Badaga]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hoy hoy]
|-
| [[Holma]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hod hod]
|-
| [[Holoholo]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hoo hoo]
|-
| [[Holu]]
| [[Pende]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hol hol]
|-
| [[Homa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hom hom]
|-
| [[Honduran Lenca]]
| [[Lenkera]]
|
|
|
|
|-
| [[Honi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/how how]
|-
| [[Hopi]]
| [[Northern Uto-Aztecan]]
| 5264<br/>6780
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hop hop]
|-
| [[Horo]]
| [[Sara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hor hor]
|-
| [[Horom]]
| [[East Plateau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hoe hoe]
|-
| [[Horpa]]
| [[Gyalrongic]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sit sit]
| [https://iso639-3.sil.org/code/ero ero]
|-
| [[Hoti (Q5912372)|Hoti]]
| [[Seram]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hti hti]
|-
| [[Hovongan]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hov hov]
|-
| [[Hozo]]
| [[Mao]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hoz hoz]
|-
| [[Hpon]]
| [[Burmish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hpo hpo]
|-
| [[Hrangkhol]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hra hra]
|-
| [[Hruso]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hru hru]
|-
| [[Hrê]]
| [[Austroasiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hre hre]
|-
| [[Htangan]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lzn lzn]
|-
| [[Hu]]
| [[Palaungic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/huo huo]
|-
| [[Huachipaeri]]
| [[Harakmbet]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hug hug]
|-
| [[Huallaga Quechua]]
| [[Quechua I]]
| 40000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qub qub]
|-
| [[Huambisa]]
| [[Chicham]]
| 8000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hub hub]
|-
| [[Huamelula]]
| [[Tequistlatecan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/clo clo]
|-
| [[Huamoé]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uam uam]
|-
| [[Huastecako nahuatl]]
| [[Nahuatl]]
|
|
|
|
|-
| [[Huave]]
|
| 18827
|
|
|
|-
| [[Huaxcaleca Nahuatl]]
| [[Nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhq nhq]
|-
| [[Huaylas Quechua]]
| [[Quechua I]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qwh qwh]
|-
| [[Huba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hbb hbb]
|-
| [[Huchití]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Huehuetla Tepehua]]
| [[Tepehua]]
| 1500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tee tee]
|-
| [[Huetar]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
| No/unknown value
|-
| [[Hueytlalpan Otomi]]
| [[otomiera]]
|
|
|
|
|-
| [[Huilliche]]
| [[Araucanian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/huh huh]
|-
| [[Huishui Miao]]
| [[West Hmongic]]
|
|
|
|
|-
| [[Huizhou Chinese]]
| [[txinera]]<br/>[[Sinitic]]
| 4600000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/czh czh]
|-
| [[Hukumina]]
| [[Central Maluku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/huw huw]
|-
| [[Hula]]
| [[Papuan Tip]]
| 3240
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hul hul]
|-
| [[Hulaulá]]
| [[Northeastern Neo-Aramaic]]
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/huy huy]
|-
| [[Huli]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hui hui]
|-
| [[Humburi Senni]]
| [[Songhay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hmb hmb]
|-
| [[Humono]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcs bcs]
|-
| [[Humpisch]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Hun-Saare]]
| [[Northwest Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dud dud]
|-
| [[Hungworo]]
| [[Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nat nat]
|-
| [[Hunzib]]
| [[East Tsezic]]
| 1000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/huz huz]
|-
| [[Hup]]
| [[Nadahup]]
| 1700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jup jup]
|-
| [[Hupa]]
| [[Pacific Coast Athabaskan]]
| 8
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hup hup]
| [https://iso639-3.sil.org/code/hup hup]
|-
| [[Hupla]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hap hap]
|-
| [[Hutterite German]]
| [[Southern Bavarian]]
| 40000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/geh geh]
|-
| [[Hwana]]
| [[Teraic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hwo hwo]
|-
| [[Hya]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hya hya]
|-
| [[Hyam]]
| [[Benue–Congo]]
| 300000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jab jab]
|-
| [[Hän]]
| [[Northern Athabaskan]]
| 19<br/>10<br/>12<br/>14
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/haa haa]
|-
| [[Hértevin]]
| [[aramera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hrt hrt]
|-
| [[Hõne]]
| [[Jukunoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/juh juh]
|-
| [[I'saka]]
| [[Skou]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksi ksi]
|-
| [[Iaai]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iai iai]
|-
| [[Iatmül]]
| [[Ndu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ian ian]
|-
| [[Iau]]
| [[Tariku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tmu tmu]
|-
| [[Ibaali]]
| [[Mumuye–Yendang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcn bcn]
|-
| [[Ibaloi]]
| [[Northern Luzon]]
| 110000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ibl ibl]
|-
| [[Ibanag]]
| [[Northern Luzon]]<br/>[[Cagayan Valley]]
| 400000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ibg ibg]
|-
| [[Ibibio]]
| [[Ibibio]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ibb ibb]
|-
| [[Ibinda]]
| [[San Salvador Kongo]]
|
|
|
|
|-
| [[Ibino]]
| [[Lower Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ibn ibn]
|-
| [[Ibuoro]]
| [[Lower Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ibr ibr]
|-
| [[Idere]]
| [[Obolo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ide ide]
|-
| [[Idesa]]
| [[Edo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ids ids]
|-
| [[Idi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/idi idi]
|-
| [[Idioma panche]]
| [[unclassified language]]
|
|
|
|
|-
| [[Idne]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mgl mgl]
|-
| [[Idoma]]
| [[Etulo-Idoma]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/idu idu]
|-
| [[Idon]]
| [[Plateau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/idc idc]
|-
| [[Idu Mishmi]]
| [[Digaro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/clk clk]
|-
| [[Idun]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ldb ldb]
|-
| [[Iduna]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/viv viv]
|-
| [[Ifugao]]
| [[Northern Luzon]]
|
|
|
|
|-
| [[Ifè]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ife ife]
|-
| [[Igala]]
| [[Yoruboid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/igl igl]
|-
| [[Igana]]
| [[Tamolan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/igg igg]
|-
| [[Igede]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ige ige]
|-
| [[Ignaciano]]
| [[Moxo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ign ign]
|-
| [[Igwe]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/igw igw]
|-
| [[Iha]]
| [[West Bomberai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ihp ihp]
|-
| [[Ihievbe]]
| [[Edo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ihi ihi]
|-
| [[Ik]]
| [[Kuliak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ikx ikx]
|-
| [[Ika]]
| [[Igboid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ikk ikk]
|-
| [[Ikarranggal]]
| [[Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ikr ikr]
|-
| [[Iko]]
| [[Obolo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iki iki]
|-
| [[Ikom]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iko iko]
|-
| [[Ikoma]]
| [[Great Lakes Bantu]]
| 36000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ntk ntk]
|-
| [[Ikpeshi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ikp ikp]
|-
| [[Iku]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ikv ikv]
|-
| [[Ikwerre]]
| [[Igboid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ikw ikw]
|-
| [[Ila]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ilb ilb]
|-
| [[Ilgar]]
| [[Iwaidjan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ilg ilg]
|-
| [[Ili Turki]]
| [[Eastern Karluk]]
| 120
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ili ili]
|-
| [[Illyrian]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Ilocano]]
| [[Northern Luzon]]
| 9100000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ilo ilo]
| [https://iso639-3.sil.org/code/ilo ilo]
|-
| [[Ilue]]
| [[Lower Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ilv ilv]
|-
| [[Ilwana]]
| [[Northeast Coast Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mlk mlk]
|-
| [[Imonda]]
| [[Waris]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/imn imn]
|-
| [[Imroing]]
| [[Telaah Babar Barat]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/imr imr]
|-
| [[Inagta Alabat]]
| [[Central Philippine]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dul dul]
|-
| [[Inagta Partido]]
| [[Bikol]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agk agk]
|-
| [[Inapang]]
| [[Tamolan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mzu mzu]
|-
| [[Indo-Portuguese]]
| [[Portugaldar kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/idb idb]
|-
| [[Indonesian Sign Language]]
| [[Malaysian Sign Language]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/inl inl]
|-
| [[Indri]]
| [[Sere]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/idr idr]
|-
| [[Ineseño]]
| [[Chumashan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/inz inz]
|-
| [[Inga]]
| [[Ingan Quechua IIB]]
| 33000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/inb inb]
|-
| [[Ingain]]
| [[Jê]]
|
|
|
|
|-
| [[Ingessana]]
| [[Eastern Jebel]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tbi tbi]
|-
| [[Inku]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jat jat]
|-
| [[Inoke]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ino ino]
|-
| [[Inor]]
| [[Gurageera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ior ior]
|-
| [[Intha]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/int int]
|-
| [[Inxokvari]]
| [[Tsezic]]
|
|
|
|
|-
| [[Ipai]]
| [[Diegueño]]
|
|
|
|
|-
| [[Ipili]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ipi ipi]
|-
| [[Ipulo]]
| [[Tivoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ass ass]
|-
| [[Iquito]]
| [[Zaparoan]]
| 35
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iqu iqu]
|-
| [[Ir]]
| [[Ta’Oi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/irr irr]
|-
| [[Iramba]]
| [[East Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nim nim]
|-
| [[Iranian Khalaj]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kjf kjf]
|-
| [[Iranian Persian]]
| [[persiera]]
| 52800000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pes pes]
|-
| [[Irarutu]]
| [[South Halmahera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/irh irh]
|-
| [[Iraya]]
| [[Northern Mindoro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iry iry]
|-
| [[Iresim]]
| [[Cenderawasih]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ire ire]
|-
| [[Irlandako keinu hizkuntza]]
| [[French Sign Language family]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/isg isg]
|-
| [[Isanzu]]
| [[East Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/isn isn]
|-
| [[Isconahua]]
| [[Pano]]
| 82
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/isc isc]
|-
| [[Ishkashimi]]
| [[Sanglechi-Ishkashimi]]
| 1500
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ira ira]
| [https://iso639-3.sil.org/code/isk isk]
|-
| [[Isinai]]
| [[Meso-Cordilleran]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/inn inn]
|-
| [[Isirawa]]
| [[Kwerbic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/srl srl]
|-
| [[Isnag]]
| [[Cagayan Valley]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/isd isd]
|-
| [[Isoko]]
| [[Southwestern Edoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iso iso]
|-
| [[Isotipo]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Isthmus Mixe]]
| [[Lowland Mixe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mir mir]
|-
| [[Isthmus Zapotec]]
| [[zapotekera]]
| 85000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zai zai]
|-
| [[Isthmus-Pajapan Nahuatl]]
| [[Nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhp nhp]
|-
| [[Itawis]]
| [[Cagayan Valley]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/itv itv]
|-
| [[Itbayat]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Itelmen]]
| [[Kamchatkan]]
| 82
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/itl itl]
|-
| [[Itene]]
| [[Chapacuran]]
| 90
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ite ite]
|-
| [[Iteri]]
| [[Left May]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/itr itr]
|-
| [[Itik]]
| [[Orya–Tor]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/itx itx]
|-
| [[Itsari]]
| [[Dargin]]
|
|
|
|
|-
| [[Itsekiri]]
| [[Edekiri]]
| 940000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/its its]
|-
| [[Ivatan]]
| [[Batanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ivv ivv]
|-
| [[Ivbiosakon]]
| [[Edo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ema ema]
|-
| [[Ivernic]]
| [[Britoi hizkuntzak]]<br/>[[Uhartetar hizkuntza zeltak]]
|
|
|
|
|-
| [[Iwaidja]]
| [[Iwaidjan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ibd ibd]
|-
| [[Iwal]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbm kbm]
|-
| [[Iwam]]
| [[Iwam]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iwm iwm]
|-
| [[Iwur]]
| [[Ok]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iwo iwo]
|-
| [[Ixcatec]]
| [[Popolocan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ixc ixc]
|-
| [[Ixcatlán Mazatec]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mzi mzi]
|-
| [[Ixtayutla Mixtec]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vmj vmj]
|-
| [[Ixtenco Otomi]]
| [[otomiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/otz otz]
|-
| [[Ixtlán Zapotec]]
| [[zapotekera]]
|
|
|
|
|-
| [[Iyayu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iya iya]
|-
| [[Iyengar Tamil]]
| [[Tamilera]]
|
|
|
|
|-
| [[Iyo]]
| [[Gusap-Mot]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nca nca]
|-
| [[Iyojwa'ja Chorote]]
| [[Chorote]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crt crt]
|-
| [[Iyojwája chorote]]
| [[Charruan]]
|
|
|
|
|-
| [[Izere]]
| [[Plateau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fiz fiz]<br/>[https://iso639-3.sil.org/code/izr izr]
|-
| [[Izi]]
| [[Izi-Ezaa-Ikwo-Mgbo dialect cluster]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/izz izz]
|-
| [[Jaboti]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Jabutí]]
| [[Yabutian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jbt jbt]
|-
| [[Jagoi]]
| [[Land Dayak]]
| 29000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sne sne]
|-
| [[Jah Hut]]
| [[Aslian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jah jah]
|-
| [[Jahanka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jad jad]
|-
| [[Jakaltek]]
| [[Q'anjobalan]]
| 33000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jac jac]
|-
| [[Jakun]]
| [[Malayic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jak jak]
|-
| [[Jalapa Mazatec]]
| [[Mazatecan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/maj maj]
|-
| [[Jamaican Country Sign Language]]
| [[village sign language]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jcs jcs]
|-
| [[Jamaican Maroon spirit-possession language]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Jamaikako kreolera]]
| [[Ingeles kreolerak]]<br/>[[nation language]]
| 3200000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jam jam]
|-
| [[Jamamadí]]
| [[Arawan]]
| 1080
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jaa jaa]
|-
| [[Jambi Malay]]
| [[Malaysiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jax jax]
|-
| [[Jamsai Dogon]]
| [[Dogon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/djm djm]
|-
| [[Jandai]]
| [[Durubalic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jan jan]
|-
| [[Jangil]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Janji]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jni jni]
|-
| [[Japhug]]
| [[Gyalrong]]
|
|
|
|
|-
| [[Japreria]]
| [[Karibe hizkuntzak]]
| 91
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jru jru]
|-
| [[Jaqaru]]
| [[Aymaran]]
| 448
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jqr jqr]
|-
| [[Jara]]
| [[Teraic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jaf jaf]
|-
| [[Jarai]]
| [[Chamic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jra jra]
|-
| [[Jarawa]]
| [[Jarawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jar jar]
|-
| [[Jarawa]]
| [[Ongan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anq anq]
|-
| [[Jassic]]
| [[Osetiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ysc ysc]
|-
| [[Javindo]]
| [[Nederlandar kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jvd jvd]
|-
| [[Jawe]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jaz jaz]
|-
| [[Jaya]]
| [[Bagirmi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jyy jyy]
|-
| [[Jebero]]
| [[Cahuapanan]]
| 30
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jeb jeb]
|-
| [[Jeh]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jeh jeh]
|-
| [[Jehai]]
| [[Jahaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jhi jhi]
|-
| [[Jeikó]]
| [[Jê]]
|
|
|
|
|-
| [[Jek]]
| [[Lezgic]]
|
|
|
|
|-
| [[Jelkung]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
|
|-
| [[Jenjo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jen jen]
|-
| [[Jere]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jer jer]
|-
| [[Jeri]]
| [[Central Mande]]
|
|
|
|
|-
| [[Jerung]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jee jee]
|-
| [[Jiamao]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jio jio]
|-
| [[Jiba]]
| [[Jukunoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/juo juo]
|-
| [[Jibu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jib jib]
|-
| [[Jicarilla]]
| [[hegoaldeko atabaskar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/apj apj]
|-
| [[Jijili]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uji uji]
|-
| [[Jilbe]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jie jie]
|-
| [[Jili]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mgi mgi]
|-
| [[Jilim]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jil jil]
|-
| [[Jimi]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jim jim]
|-
| [[Jimi]]
| [[South Bauchi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jmi jmi]
|-
| [[Jina]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jia jia]
|-
| [[Jingpho]]
| [[Kachin–Luic]]
| 940000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kac kac]
| [https://iso639-3.sil.org/code/kac kac]
|-
| [[Jingulu]]
| [[Mirndi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jig jig]
|-
| [[Jino]]
| [[Hanoish]]
|
|
|
|
|-
| [[Jirajara]]
| [[Jirajaran]]
|
|
|
| No/unknown value
|-
| [[Jirel]]
| [[Tibetic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jul jul]
|-
| [[Jiru]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jrr jrr]
|-
| [[Jita]]
| [[Great Lakes Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jit jit]
|-
| [[Jiwarli]]
| [[Mantharta]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dze dze]
|-
| [[Jju]]
| [[Central Plateau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kaj kaj]
|-
| [[Jola-Felupe]]
| [[Her-Ejamat]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eja eja]
|-
| [[Jola-Fonyi]]
| [[Jola]]
| 410000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dyo dyo]
|-
| [[Jonkor Bourmataguil]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jeu jeu]
|-
| [[Jopará]]
| [[Guaraniera]]
|
|
|
|
|-
| [[Jorá]]
| [[Guarayu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jor jor]
|-
| [[Joseph Mfonyam]]
| [[Chorote]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crq crq]
|-
| [[Jowulu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jow jow]
|-
| [[Jru']]
|
| 28000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lbo lbo]
|-
| [[Ju]]
| [[South Bauchi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/juu juu]
|-
| [[Juaneño]]
| [[Takic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lui lui]
|-
| [[Juang]]
| [[South Munda]]
| 30875
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jun jun]
|-
| [[Juba Arabic]]
| [[Arabic-based creole languages]]
| 20000<br/>800000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pga pga]
|-
| [[Judaeo-Georgian]]
| [[georgiera]]<br/>[[judu-hizkuntzak]]
| 85000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jge jge]
|-
| [[Judeo-Arabic]]
| [[arabiera]]<br/>[[judu-hizkuntzak]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jrb jrb]
| [https://iso639-3.sil.org/code/jrb jrb]
|-
| [[Judeo-Golpaygani]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Judeo-Hamedani]]
| [[Northwestern Iranian]]
|
|
|
|
|-
| [[Judeo-Iraqi Arabic]]
| [[arabiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yhd yhd]
|-
| [[Judeo-Kashani]]
| [[Northwestern Iranian]]
|
|
|
|
|-
| [[Judeo-Latin]]
| [[judu-hizkuntzak]]<br/>[[Judu-erromantze hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Judeo-Moroccan]]
| [[Judeo-Arabic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aju aju]
|-
| [[Judeo-Tunisian Arabic]]
| [[Judeo-Arabic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ajt ajt]
|-
| [[Judeo-Yemeni Arabic]]
| [[Judeo-Arabic]]
| 50300
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jye jye]
|-
| [[Judæo-Italian]]
| [[Judeo-Latin]]<br/>[[Judu-erromantze hizkuntzak]]
| 200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/itk itk]
|-
| [[Judæo-Marathi]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Judæo-Persian]]
| [[persiera]]
| 60000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jpr jpr]
| [https://iso639-3.sil.org/code/jpr jpr]
|-
| [[Jukun Takum]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jbu jbu]
|-
| [[Jumli Khas]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jml jml]
|-
| [[Jur Modo]]
| [[Bongo-Bagirmi hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bex bex]
|-
| [[Juray]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/juy juy]
|-
| [[Jurchen]]
| [[Jurchenic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/juc juc]
|-
| [[Jurruru]]
| [[Ngayarda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tju tju]
|-
| [[Jurúna]]
| [[Yuruna]]
| 280
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jur jur]
|-
| [[Juwal]]
| [[Marienberg]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mwb mwb]
|-
| [[Jwira-Pepesa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jwi jwi]
|-
| [[Jèrriais]]
| [[Normandiera]]
| 1920<br/>2800<br/>2874
|
|
|
|-
| [[Kaalong]]
| [[Bafia]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dii dii]
|-
| [[Kaan]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ldl ldl]
|-
| [[Kaang]]
| [[Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ckn ckn]
|-
| [[Kaansa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gna gna]
|-
| [[Kaba]]
| [[Kaba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwv kwv]
|-
| [[Kaba Deme]]
| [[Kaba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwg kwg]
|-
| [[Kaba So]]
| [[Kaba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxj kxj]
|-
| [[Kabalai]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kvf kvf]
|-
| [[Kabba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksp ksp]
|-
| [[Kabixí]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xbx xbx]
|-
| [[Kabiye]]
| [[Gurunsi]]
| 1000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbp kbp]
|-
| [[Kaburi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uka uka]
|-
| [[Kabwa]]
| [[Great Lakes Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cwa cwa]
|-
| [[Kabwari]]
| [[Great Lakes Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcw kcw]
|-
| [[Kachari]]
| [[Bodo–Garo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xac xac]
|-
| [[Kaco’]]
| [[Bahnaric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xkk xkk]
|-
| [[Kadar]]
| [[Malayalam]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kej kej]
|-
| [[Kadaru]]
| [[Hill Nubian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kdu kdu]
|-
| [[Kadodi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/smv smv]
|-
| [[Kadugli]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xtc xtc]
|-
| [[Kaduo]]
| [[Bi-Ka]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ktp ktp]
|-
| [[Kafa]]
| [[Gonga]]
| 835000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbr kbr]
|-
| [[Kafoa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpu kpu]
|-
| [[Kagayanen]]
| [[Manobo]]
| 30000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cgc cgc]
|-
| [[Kagwahiva]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
|
|-
| [[Kahe]]
| [[Kilimanjaro-Taita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hka hka]
|-
| [[Kahua]]
| [[Malaita-Makira]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agw agw]
|-
| [[Kaian]]
| [[Ottilien]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kct kct]
|-
| [[Kaibobo]]
| [[Piru Bay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzb kzb]
|-
| [[Kaidipang]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzp kzp]
|-
| [[Kaiep]]
| [[Schouten]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbw kbw]
|-
| [[Kaikadi]]
| [[Tamil languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kep kep]
|-
| [[Kaiku]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkq kkq]
|-
| [[Kaimbulawa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zka zka]
|-
| [[Kaimbé]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xai xai]
|-
| [[Kaingang]]
| [[Jê]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kgp kgp]
|-
| [[Kairak]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ckr ckr]
|-
| [[Kairiru]]
| [[Kairiru]]
| 3200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxa kxa]
|-
| [[Kais]]
| [[South Bird's Head]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzm kzm]
|-
| [[Kaitag]]
| [[Dargin]]
| 21000<br/>25000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xdq xdq]
|-
| [[Kaivi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kce kce]
|-
| [[Kaiy]]
| [[Tariku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tcq tcq]
|-
| [[Kajakse]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ckq ckq]
|-
| [[Kajaman]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kag kag]
|-
| [[Kajkavian]]
| [[Western South Slavic languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kjv kjv]
|-
| [[Kakabai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqf kqf]
|-
| [[Kakabe]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kke kke]
|-
| [[Kakanda]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kka kka]
|-
| [[Kaki Ae]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tbd tbd]
|-
| [[Kako]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkj kkj]
|-
| [[Kakwa]]
| [[Bari]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/keo keo]
|-
| [[Kakwa]]
| [[Macro-Puinavean]]
| 250
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbv cbv]
|-
| [[Kala]]
| [[North Huon Gulf]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcl kcl]
|-
| [[Kalaamaya]]
| [[Mirning]]<br/>[[Nyungic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lkm lkm]
|-
| [[Kalabari]]
| [[KaKiBa languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ijn ijn]
|-
| [[Kalabra]]
| [[West Bird's Head]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzz kzz]
|-
| [[Kalamsé]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/knz knz]
|-
| [[Kalanadi]]
| [[South Dravidian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wkl wkl]
|-
| [[Kalao]]
| [[Wotu–Wolio]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kly kly]
|-
| [[Kalenjin]]
| [[Southern Nilotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kln kln]
|-
| [[Kaligi]]
| [[Feroge–Mangaya]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fer fer]
|-
| [[Kalinago]]
| [[Karibeko arawak hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crb crb]
|-
| [[Kalinga]]
| [[Northern Luzon]]
|
|
|
|
|-
| [[Kalkatungu]]
| [[Kalkatungic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ktg ktg]
|-
| [[Kallahan]]
| [[Northern Luzon]]
|
|
|
|
|-
| [[Kallawaya]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/caw caw]
|-
| [[Kalou]]
| [[Sepik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ywa ywa]
|-
| [[Kalto]]
| [[Bhil]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nlx nlx]
|-
| [[Kaluli]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bco bco]
|-
| [[Kam]]
| [[Kam–Sui]]
| 1500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kmc kmc]
|-
| [[Kamakan]]
| [[Kamakã]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vkm vkm]
|-
| [[Kamantan]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kci kci]
|-
| [[Kamara]]
| [[Oti-Volta Occidental]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jmr jmr]
|-
| [[Kamarian]]
| [[Piru Bay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzx kzx]
|-
| [[Kamasa]]
| [[Angan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/klp klp]
|-
| [[Kamasau]]
| [[Marienberg]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kms kms]
|-
| [[Kamassian]]
| [[Samoyedic]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xas xas]
|-
| [[Kamayo]]
| [[Mansakan]]
| 363000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyk kyk]
|-
| [[Kamayurá]]
| [[Tupi–Guarani]]
| 600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kay kay]
|-
| [[Kamba]]
| [[Central Kenya Bantu]]
| 3893000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kam kam]
| [https://iso639-3.sil.org/code/kam kam]
|-
| [[Kambaira]]
| [[Kainantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyy kyy]
|-
| [[Kambera]]
| [[Sumba–Hawu]]
| 240000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xbr xbr]
|-
| [[Kamberau]]
| [[Asmat–Kamoro]]
| 1570
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/irx irx]
|-
| [[Kambot]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbx kbx]
|-
| [[Kami]]
| [[Northeast Coast Bantu]]
| 16400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcu kcu]
|-
| [[Kami]]
| [[Nupoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kmi kmi]
|-
| [[Kamkam]]
| [[Mambiloid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgu bgu]
|-
| [[Kamo]]
| [[Waja]]
| 20000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcq kcq]
|-
| [[Kamora]]
| [[Asmat–Kamoro]]
| 8000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kgq kgq]
|-
| [[Kamrupi]]
| [[assamera]]
|
|
|
|
|-
| [[Kamu]]
| [[Eastern Daly]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xmu xmu]
|-
| [[Kamuku]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cdr cdr]
|-
| [[Kamurú]]
| [[Kariri]]
|
|
|
|
|-
| [[Kamwe]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hig hig]
|-
| [[Kanadako ingeles]]
| [[ipar amerikar ingeles]]
|
|
|
|
|-
| [[Kanakanavu]]
| [[Tsouic]]
| 4
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xnb xnb]
|-
| [[Kanakuru]]
| [[Tangalic]]
| 20000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kna kna]
|-
| [[Kanamarí]]
| [[Katukinan]]
| 1650
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/knm knm]
|-
| [[Kanashi]]
| [[West Himalayish]]
| 1400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xns xns]
|-
| [[Kanayatn]]
| [[Coastal Dayak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/knx knx]
|-
| [[Kandas]]
| [[St George linkage]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqw kqw]
|-
| [[Kandawo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gam gam]
|-
| [[Kande]]
| [[Bantu hizkuntzak]]<br/>[[Tsogo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbs kbs]
|-
| [[Kanembu]]
| [[Kanuri hizkuntza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbl kbl]
|-
| [[Kanga]]
| [[Kadu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcp kcp]
|-
| [[Kangean]]
| [[Maduro-Kangeanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkv kkv]
|-
| [[Kanggape]]
| [[Ataitan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/igm igm]
|-
| [[Kangjia]]
| [[Shirongolic]]
| 1000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxs kxs]
|-
| [[Kango]]
| [[Bati–Angba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kty kty]
|-
| [[Kaniet]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ktk ktk]
|-
| [[Kanikkaran]]
| [[Tamil languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kev kev]
|-
| [[Kaning'i]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzo kzo]
|-
| [[Kaningra]]
| [[Alamblak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/knr knr]
|-
| [[Kankanaey]]
| [[Meso-Cordilleran]]
|
|
|
|
|-
| [[Kannada Kurumba]]
| [[Kodagu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kfi kfi]
|-
| [[Kanowit]]
| [[Malayo-polinesiar hizkuntzak|malaysiar-polinesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxn kxn]
|-
| [[Kanoê]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
| 5
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxo kxo]
|-
| [[Kansa]]
| [[Dhegihan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksk ksk]
|-
| [[Kantosi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xkt xkt]
|-
| [[Kanufi]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kni kni]
|-
| [[Kanum]]
| [[Papuan]]
|
|
|
|
|-
| [[Kao]]
| [[North Halmahera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kax kax]
|-
| [[Kaonde]]
| [[Luban]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnt bnt]
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqn kqn]
|-
| [[Kapampangan]]
| [[Central Luzon]]
| 2400000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pam pam]
| [https://iso639-3.sil.org/code/pam pam]
|-
| [[Kapin]]
| [[Buang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tbx tbx]
|-
| [[Kapinawá]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xpn xpn]
|-
| [[Kapingamarangi]]
| [[erdialdeko polinesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpg kpg]
|-
| [[Kapori]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/khp khp]
|-
| [[Kapriman]]
| [[Sepik Hill]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dju dju]
|-
| [[Kaptiau]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbi kbi]
|-
| [[Kapya]]
| [[Yukubenic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/klo klo]
|-
| [[Kar]]
| [[Karaboro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xrb xrb]
|-
| [[Kara]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/leu leu]
|-
| [[Kara]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/reg reg]
|-
| [[Karagas]]
| [[Motor-Taigi-Karagas]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ymt ymt]
|-
| [[Karagash]]
| [[nogaiera]]
| 6000
|
|
|
|-
| [[Karai-karai]]
| [[Bole–Tangale]]
| 1800000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kai kai]
|-
| [[Karakhanid]]
| [[Old Uyghur]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xqa xqa]
|-
| [[Karamojong]]
| [[Eastern Nilotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kdj kdj]
|-
| [[Karang]]
| [[Mbum]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzr kzr]
|-
| [[Karanga]]
| [[Maban]]
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kth kth]
|-
| [[Karankawa]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zkk zkk]
|-
| [[Karas]]
| [[West Bomberai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kgv kgv]
|-
| [[Karata-Tukita]]
| [[Andic]]
| 6000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpt kpt]
|-
| [[Karaw]]
| [[Northern Luzon]]
| 2000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyj kyj]
|-
| [[Karawa]]
| [[Ram]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xrw xrw]
|-
| [[Karay-a]]
| [[Western Visayan]]
| 1056093
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/krj krj]
|-
| [[Karbi]]
| [[Kuki-Chin–Naga]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mjw mjw]
|-
| [[Kare]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbn kbn]
|-
| [[Karenic]]
| [[Hizkuntza sino-tibetarrak|sino-tibetar hizkuntzak]]
| 3000000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kar kar]
|
|-
| [[Karey]]
| [[Aru]]
| 2000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyd kyd]
|-
| [[Kari]]
| [[Boan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kbj kbj]
|-
| [[Karian]]
| [[Numugen]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bql bql]
|-
| [[Karingani]]
| [[Tati]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kgn kgn]
|-
| [[Karipuna]]
| [[Arawak hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kgm kgm]
|-
| [[Karipuna]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kuq kuq]
|-
| [[Karipúna Creole French]]
| [[Amapá]]
| 1726
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kmv kmv]
|-
| [[Karitiâna]]
| [[Arikem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ktn ktn]
|-
| [[Kariya]]
| [[Txadar hizkuntzak|Txadar hizkuntza]]
| 2000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kil kil]
|-
| [[Karkar]]
| [[Eastern Pauwasi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yuj yuj]
|-
| [[Karkin]]
| [[Ohlone]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/krb krb]
|-
| [[Karko]]
| [[Hill Nubian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kko kko]
|-
| [[Karnai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbv bbv]
|-
| [[Karo]]
| [[South Omotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxh kxh]
|-
| [[Karo Batak]]
| [[Batak]]
| 600000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/btx btx]
|-
| [[Karon]]
| [[Bak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/krx krx]
|-
| [[Karon Dori]]
| [[Mai Brat]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kgw kgw]
|-
| [[Karore]]
| [[Pasismanua]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xkx xkx]
|-
| [[Karranga]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xrq xrq]
|-
| [[Kasa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/csk csk]
|-
| [[Kasanga]]
| [[Nun]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ccj ccj]
|-
| [[Kasem]]
| [[Gurunsi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xsm xsm]
|-
| [[Kashaya]]
| [[Pomoan]]
| 45
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kju kju]
|-
| [[Kashibo]]
| [[Pano]]
| 1200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbr cbr]
|-
| [[Kasiguranin]]
| [[Tagalogic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksn ksn]
|-
| [[Kaska]]
| [[Northern Athabaskan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkz kkz]
|-
| [[Kaskihá]]
| [[Mascoian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gva gva]
|-
| [[Kassonke]]
| [[Mande hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kao kao]
|-
| [[Kasua]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/khs khs]
|-
| [[Katabangan]]
| [[Western Malayo-Polynesian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ktq ktq]
|-
| [[Katawixi]]
| [[Katukinan]]
| 10
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xat xat]
|-
| [[Katbol]]
| [[Malekula Interior]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tmb tmb]
|-
| [[Katembri]]
| [[Katembri–Taruma]]
|
|
|
|
|-
| [[Katharevousa]]
| [[greziera modernoa]]
|
|
|
|
|-
| [[Kathlamet]]
| [[Chinookan]]
|
|
|
|
|-
| [[Kathu]]
| [[Mondzish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ykt ykt]
|-
| [[Katkari]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kfu kfu]
|-
| [[Katla]]
| [[Katla]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcr kcr]
|-
| [[Katso]]
| [[Kazhuoish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kaf kaf]
|-
| [[Katu]]
| [[Katuic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kuf kuf]
|-
| [[Katua]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kta kta]
|-
| [[Katukína]]
| [[Yine]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kav kav]
|-
| [[Kaugel]]
| [[Chimbu–Wahgi]]
|
|
|
|
|-
| [[Kaulong]]
| [[Pasismanua]]
| 4000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pss pss]
|-
| [[Kaur]]
| [[Central Malay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vkk vkk]
|-
| [[Kaurna]]
| [[Thura-Yura]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zku zku]
|-
| [[Kauwera]]
| [[Kwerbic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xau xau]
|-
| [[Kavalan]]
| [[East Formosan]]
| 70
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ckv ckv]
|-
| [[Kawaiisu]]
| [[Numic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xaw xaw]
|-
| [[Kawishana]]
| [[Upper Amazon Arawakan]]
|
|
|
|
|-
| [[Kaxabu]]
| [[Pazeh-Kaxabu]]
|
|
|
|
|-
| [[Kaxararí]]
| [[Pano]]
| 270
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ktx ktx]
|-
| [[Kayabi]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyz kyz]
|-
| [[Kayagar]]
| [[Kayagar]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyt kyt]
|-
| [[Kayapa Kallahan]]
| [[Kallahan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kak kak]
|-
| [[Kayardild]]
| [[Tangkic]]
| 8
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gyd gyd]
|-
| [[Kayeli]]
| [[austronesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzl kzl]
|-
| [[Kayong]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxy kxy]
|-
| [[Kayort]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyv kyv]
|-
| [[Kaytetye]]
| [[Arandic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gbb gbb]
|-
| [[Kayupulau]]
| [[Sarmi–Jayapura]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzu kzu]
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzu kzu]
|-
| [[Kazukuru]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzk kzk]
|-
| [[Ke'o]]
| [[Sumba–Hawu]]
| 40000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xxk xxk]
|-
| [[Keak]]
| [[Kwaruwi Kwundi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/keh keh]
|-
| [[Kebu]]
| [[Kebu-Animere]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/keu keu]
|-
| [[Kebwe]]
| [[Luban]]
|
|
|
|
|-
| [[Kedah-Perak-Perlis-Penang Malay]]
| [[Malaysian Malay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/meo meo]
|-
| [[Kedang]]
| [[Flores-Lembata]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksx ksx]
|-
| [[Kei]]
| [[Kei-Fordata]]
| 1360<br/>1200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kei kei]
|-
| [[Keiga]]
| [[Kadu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kec kec]
|-
| [[Keijar]]
| [[Orya–Tor]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kdy kdy]
|-
| [[Kein]]
| [[Kokon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmh bmh]
|-
| [[Keiyo]]
| [[Kalenjin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eyo eyo]
|-
| [[Kela]]
| [[Kela-Yela]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kel kel]
|-
| [[Kelabit]]
| [[Apo Duat]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzi kzi]
|-
| [[Kelantan-Pattani Malay]]
| [[Malaysian Malay]]
| 1000000<br/>1470000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfa mfa]
|-
| [[Kele]]
| [[Kele]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/keb keb]
|-
| [[Kele]]
| [[Manus]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sbc sbc]
|-
| [[Kele]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kez kez]
|-
| [[Kele]]
| [[Soko]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/khy khy]
|-
| [[Keley-I Kallahan]]
| [[Kallahan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ify ify]
|-
| [[Kelo]]
| [[Aka-Kelo-Molo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xel xel]
|-
| [[Kelon]]
| [[Alor (Q12626779)|Alor]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyo kyo]
|-
| [[Kemak]]
| [[Timoric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kem kem]
|-
| [[Kembayan]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xem xem]
|-
| [[Kemezung]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dmo dmo]
|-
| [[Kemi Sami]]
| [[Eastern Sami]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sjk sjk]
|-
| [[Kemtuik]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kmt kmt]
|-
| [[Kenaboi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xbn xbn]
|-
| [[Kenati]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gat gat]
|-
| [[Kendeje]]
| [[Maban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/klf klf]
|-
| [[Kendem]]
| [[Mamfe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kvm kvm]
|-
| [[Kenga]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyq kyq]
|-
| [[Keninjal]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/knl knl]
|-
| [[Kensiu]]
| [[Jahaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kns kns]
|-
| [[Kenuzi-Dongola]]
| [[Nubian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzh kzh]
|-
| [[Kenyang]]
| [[Mamfe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ken ken]
|-
| [[Kepkiriwát]]
| [[Tuparí]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpn kpn]
|-
| [[Kepo']]
| [[Bima-Lembata]]
| 6000<br/>10600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kuk kuk]
|-
| [[Kerek]]
| [[Chukotkan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/krk krk]
|-
| [[Kerewe]]
| [[West Nyanza]]
| 100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ked ked]
|-
| [[Kerewo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxz kxz]
|-
| [[Kerinci]]
| [[Malayic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kvr kvr]
|-
| [[Kesawai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xes xes]
|-
| [[Ket]]
| [[Yeniseian]]
| 150
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ket ket]
|-
| [[Ketagalan]]
| [[East Formosan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kae kae]
|-
| [[Kete]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcv kcv]
|-
| [[Kewa]]
| [[Engan]]
|
|
|
|
|-
| [[Keyagana]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyg kyg]
|-
| [[Khaling]]
| [[Kiranti]]
| 15000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/klr klr]
|-
| [[Khalkha Mongolian]]
| [[Mongoliera]]
| 2704030
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/khk khk]
|-
| [[Khalong Tibetan]]
| [[Tibetic]]
|
|
|
|
|-
| [[Kham]]
| [[Magaric]]
|
|
|
|
|-
| [[Khamnigan Mongol]]
| [[mongoliar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ykh ykh]
|-
| [[Khams Tibetan]]
| [[Tibetic]]
| 1500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/khg khg]
|-
| [[Khamti]]
| [[Southwestern Tai]]
| 13000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kht kht]
|-
| [[Khana]]
| [[Ogoni]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ogo ogo]
|-
| [[Khao]]
| [[Khmuic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xao xao]
|-
| [[Khayo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lko lko]
|-
| [[Khazar]]
| [[Oghur hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zkz zkz]
|-
| [[Khe]]
| [[Gur]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqg kqg]
|-
| [[Khehek]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tlx tlx]
|-
| [[Khelma]]
| [[Hizkuntza sino-tibetarrak|sino-tibetar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sch sch]
|-
| [[Kheng]]
| [[East Bodish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xkf xkf]
|-
| [[Kheza]]
| [[Angami–Pochuri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nkh nkh]
|-
| [[Khiamniungan]]
| [[Konyak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kix kix]
|-
| [[Khinalug]]
| [[Kaukasoko ipar-ekialdeko hizkuntzak|ipar-ekialdeko kaukasoar hizkuntzak]]
| 1000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kjj kjj]
|-
| [[Khisa]]
| [[Gur]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqm kqm]
|-
| [[Khitan]]
| [[Altaitar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zkt zkt]
|-
| [[Khlula]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ykl ykl]
|-
| [[Khmu]]
| [[Khmuic]]
| 480000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kjg kjg]
|-
| [[Kho'ini]]
| [[Tati]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xkc xkc]
|-
| [[Kholok]]
|
| 2500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ktc ktc]
|-
| [[Khotan dialect]]
| [[Uigurrera]]
|
|
|
|
|-
| [[Khoton]]
| [[Western Karluk]]
|
|
|
|
|-
| [[Khowa]]
| [[Kho-Bwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgg bgg]
|-
| [[Khumi]]
| [[Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cnk cnk]
|-
| [[Khunsari]]
| [[Northwestern Iranian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kfm kfm]
|-
| [[Khuzi]]
| [[elamita]]
|
|
|
|
|-
| [[Khwarezmian]]
| [[Ekialdeko irandar hizkuntzak]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xco xco]
|-
| [[Khwarshi]]
| [[Tsezic]]
| 1740
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/khv khv]
|-
| [[Khwe]]
| [[Khoe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xuu xuu]
|-
| [[Kháng]]
| [[Bit–Khang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kjm kjm]
|-
| [[Khün]]
|
| 120000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkh kkh]
|-
| [[Kiai]]
| [[West Santo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/frt frt]
|-
| [[Kibet]]
| [[Aiki]]
| 18500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kie kie]
|-
| [[Kiduruma]]
| [[Mijikenda]]
| 397000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dug dug]
|-
| [[Kiga]]
| [[Nkore-Kiga]]
| 2390000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cgg cgg]
|-
| [[Kija]]
| [[Jarrakan]]<br/>[[Kimberley area languages]]
| 169
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gia gia]
|-
| [[Kikai]]
| [[Northern Ryukyuan]]<br/>[[Amami]]
| 13100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzg kzg]
|-
| [[Kili]]
| [[Central‑Eastern Tungusic]]
|
|
|
|
|-
| [[Kilivila]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kij kij]
|-
| [[Kiliwa]]
| [[Yuman–Cochimí]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/klb klb]
|-
| [[Kilmeri]]
| [[Bewani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kih kih]
|-
| [[Kim]]
| [[Adamawa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kia kia]
|-
| [[Kim Mun]]
| [[Mienic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mji mji]
|-
| [[Kimaragang]]
| [[Dusunic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqr kqr]
|-
| [[Kimba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kdl kdl]
|-
| [[Kimki]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sbt sbt]
|-
| [[Kimré]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqp kqp]
|-
| [[Kinabalian]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbw cbw]
|-
| [[Kinabatangan]]
| [[Paitanic]]
|
|
|
|
|-
| [[Kinga-Magoma]]
| [[Southern Tanzania Highlands Bantu]]
|
|
|
|
|-
| [[Kings River Yokuts]]
| [[yokustar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Kintaq]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/knq knq]
|-
| [[Kinuku]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkd kkd]
|-
| [[Kiong]]
| [[llengües Kiong-Korop]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkm kkm]
|-
| [[Kiong Nai]]
| [[Sheic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pnu pnu]
|-
| [[Kiorr]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cno cno]
|-
| [[Kiorr]]
| [[Palaungic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xko xko]
|-
| [[Kiowa]]
| [[Kiowa-Tano]]
| 20
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kio kio]
|-
| [[Kipea]]
| [[Kariri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzw kzw]
|-
| [[Kipsigis]]
| [[Kalenjin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sgc sgc]
|-
| [[Kiput]]
| [[Berawan–Lower Baram]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyi kyi]
|-
| [[Kir-Balar]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkr kkr]
|-
| [[Kirikiri]]
| [[Tariku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kiy kiy]
|-
| [[Kirya-Konzəl]]
| [[Higic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fkk fkk]
|-
| [[Kis]]
| [[Schouten]]
| 220
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kis kis]
|-
| [[Kisankasa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqh kqh]
|-
| [[Kisar]]
| [[Central Malayo-Polynesian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kje kje]
|-
| [[Kisi]]
| [[Southern Tanzania Highlands Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kiz kiz]
|-
| [[Kisongye]]
| [[Luban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sop sop]
|-
| [[Kissi]]
| [[Mel]]
|
|
|
|
|-
| [[Kita Maninka]]
| [[Manding]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mwk mwk]
|-
| [[Kitanemuk]]
| [[Takic]]
|
|
|
|
|-
| [[Kitsai]]
| [[Caddoan]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kii kii]
|-
| [[Kiwai]]
| [[Kiwaian]]
|
|
|
|
|-
| [[Klallam]]
| [[Coast Salish]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/clm clm]
|-
| [[Klamath]]
| [[Plateau Penutian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kla kla]
|-
| [[Klao]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/klu klu]
|-
| [[Klata]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bgi bgi]
|-
| [[Knaanic]]
| [[Czech–Slovak languages]]<br/>[[judu-hizkuntzak]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/czk czk]
|-
| [[Koaia]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Koalib]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kib kib]
|-
| [[Koasati]]
| [[Muskogean]]
| 370
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cku cku]
|-
| [[Koba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpd kpd]
|-
| [[Kobiana]]
| [[Nun]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcj kcj]
|-
| [[Koch]]
| [[Koch]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kdq kdq]
|-
| [[Kodeoha]]
| [[Bungku–Tolaki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vko vko]
|-
| [[Kodhi]]
| [[Sumba–Hawu]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/map map]
| [https://iso639-3.sil.org/code/kod kod]
|-
| [[Koenoem]]
| [[Angas]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcs kcs]
|-
| [[Koeruna]]
| [[Witotoan]]
|
|
|
|
|-
| [[Kofa]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kso kso]
|-
| [[Kofei]]
| [[Geelvink Bay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpi kpi]
|-
| [[Kofyar]]
| [[Sura-Gerka]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwl kwl]
|-
| [[Kogo]]
| [[Basaa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkh bkh]
|-
| [[Kogui]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kog kog]
|-
| [[Kohin]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkx kkx]
|-
| [[Koho]]
| [[Bahnaric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpm kpm]
|-
| [[Koi]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkt kkt]
|-
| [[Koireng]]
| [[Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nkd nkd]
|-
| [[Koita]]
| [[koiariar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqi kqi]
|-
| [[Koiwat]]
| [[Ndu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxt kxt]
|-
| [[Kok-Nar]]
| [[Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gko gko]
|-
| [[Koke]]
| [[Mbum–Day]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kou kou]
|-
| [[Koko-Bera]]
| [[Southwestern Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkp kkp]
|-
| [[Kokoda]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xod xod]
|-
| [[Kokota]]
| [[Northwest Solomonic]]
| 530
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkk kkk]
|-
| [[Kol]]
| [[Makaa-Njem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/biw biw]
|-
| [[Kol]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kol kol]
|-
| [[Kol]]
| [[Munda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ekl ekl]
|-
| [[Kola (Q6426967)|Kola]]
| [[Aru]]
| 500<br/>2750
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kvv kvv]
|-
| [[Kolava]]
| [[Kolami–Naiki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kfb kfb]
|-
| [[Kolbila]]
| [[Leko]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/klc klc]
|-
| [[Koluwawa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/klx klx]
|-
| [[Kom]]
| [[Ring]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkm bkm]
|-
| [[Koma]]
| [[Duru]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kmy kmy]
|-
| [[Komba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpf kpf]
|-
| [[Kombai]]
| [[Papuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tyn tyn]
|-
| [[Kombe]]
| [[Sawabantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nui nui]
|-
| [[Kombio]]
| [[Kombio-Arapeshan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xbi xbi]
|-
| [[Komering]]
| [[Lampungic]]
| 470000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kge kge]
|-
| [[Komi-Yazva]]
| [[komiera]]<br/>[[komi-permyak]]
|
|
|
|
|-
| [[Kominimung]]
| [[Tamolan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xoi xoi]
|-
| [[Komo]]
| [[Koman]]
| 18530
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xom xom]
|-
| [[Komo]]
| [[Boan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kmw kmw]
|-
| [[Komodo (Q3198565)|Komodo]]
| [[Sumba–Hawu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kvh kvh]
|-
| [[Komyandaret]]
| [[Awyu-Ok]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzv kzv]
|-
| [[Kon Keu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkn kkn]
|-
| [[Konda]]
| [[Dora]]
| 20000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kfc kfc]
|-
| [[Kongu Tamil]]
| [[Tamilera]]
| 20000000
|
|
|
|-
| [[Konjo]]
| [[South Sulawesi]]
|
|
|
|
|-
| [[Konjo]]
| [[Great Lakes Bantu]]
| 609000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/koo koo]
|-
| [[Konkomba]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xon xon]
|-
| [[Konkow]]
| [[Maiduan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mjd mjd]
|-
| [[Konni]]
| [[Oti–Volta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kma kma]
|-
| [[Kono]]
| [[Western Mande]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kno kno]
|-
| [[Kono]]
| [[Kpelle]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/knu knu]
|-
| [[Kono]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/klk klk]
|-
| [[Konobo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqo kqo]
|-
| [[Konomala]]
| [[St George linkage]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/koa koa]
|-
| [[Konomihu]]
| [[Shastan]]
|
|
|
|
|-
| [[Konyak]]
| [[Konyak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nbe nbe]
|-
| [[Koore]]
| [[hizkuntza omotikoak]]
| 159200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqy kqy]
|-
| [[Kopka]]
| [[Ok]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/opk opk]
|-
| [[Koraga]]
| [[Tulu]]
| 50
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vmd vmd]<br/>[https://iso639-3.sil.org/code/kfd kfd]
|-
| [[Korak]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/koz koz]
|-
| [[Korana]]
| [[Khoe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqz kqz]
|-
| [[Korandje]]
| [[Northern Songhay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcy kcy]
|-
| [[Koreguaje]]
| [[Western Tucanoan]]
| 2100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/coe coe]
|-
| [[Koresh-e Rostam]]
| [[Northwestern Iranian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/okh okh]
|-
| [[Korlai Portuguese Creole]]
| [[Indo-Portuguese]]
| 800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vkp vkp]
|-
| [[Koro]]
| [[Hizkuntza sino-tibetarrak|sino-tibetar hizkuntzak]]
| 1500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jkr jkr]
|-
| [[Koro]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxr kxr]
|-
| [[Koro]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/krf krf]
|-
| [[Koro Wachi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ahs ahs]
|-
| [[Koromba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/buj buj]
|-
| [[Koromfe]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kfz kfz]
|-
| [[Koromira]]
| [[South Bougainville]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqj kqj]
|-
| [[Koroni]]
| [[Bungku–Tolaki]]<br/>[[Kulisusu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xkq xkq]
|-
| [[Korop]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/krp krp]
|-
| [[Koropó]]
| [[Purian]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xxr xxr]
|-
| [[Koroshi]]
| [[Western Balochi]]
| 1000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ktl ktl]
|-
| [[Korowai]]
| [[Awyu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/khe khe]
|-
| [[Korubo]]
| [[Pano]]
| 27
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xor xor]
|-
| [[Korupun]]
| [[Mek]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpq kpq]
|-
| [[Korwa]]
| [[Munda]]
| 570000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kfp kfp]
|-
| [[Kosare]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kiq kiq]
|-
| [[Kosarek]]
| [[Mek]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkl kkl]
|-
| [[Kose]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bss bss]
|-
| [[Koshin]]
| [[Southern Bantoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kid kid]
|-
| [[Kota]]
| [[Kele]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/koq koq]
|-
| [[Kota Marudu Talantang]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/grm grm]
|-
| [[Kott]]
| [[Yeniseian]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zko zko]
|-
| [[Kove]]
| [[Ngero]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kvc kvc]
|-
| [[Koy Sanjaq Syriac]]
| [[Eastern Aramaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqd kqd]
|-
| [[Koya]]
| [[Kuvi–Kui]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kff kff]
|-
| [[Koyo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/koh koh]
|-
| [[Koyra Chiini]]
| [[Songhay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/khq khq]
|-
| [[Koyraboro Senni]]
| [[Songhay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ses ses]
|-
| [[Koyukon]]
| [[Northern Athabaskan]]<br/>[[Na-dene hizkuntzak]]
| 300
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/koy koy]
|-
| [[Kpan]]
| [[Kpan-Icen]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpk kpk]
|-
| [[Kpasam]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pbn pbn]
|-
| [[Kpati]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/koc koc]
|-
| [[Kpatili]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kym kym]
|-
| [[Kpelle]]
| [[Southwestern Mande]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpe kpe]
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpe kpe]
|-
| [[Kpessi]]
| [[Gbe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kef kef]
|-
| [[Kplang]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kph kph]
|-
| [[Kposo]]
| [[Kposo-Ahlo-Bowili]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nic nic]
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpo kpo]
|-
| [[Kpwe]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
| 32000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bri bri]
|-
| [[Krache]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kye kye]
|-
| [[Krahn]]
| [[Kru]]
|
|
|
|
|-
| [[Krahô]]
| [[Canela]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xra xra]
|-
| [[Kraol]]
| [[Bahnaric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rka rka]
|-
| [[Kresh]]
| [[Kresh]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/krs krs]
|-
| [[Kreye]]
| [[Timbira]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xre xre]
|-
| [[Krikati-Timbira]]
| [[Pará Gavião]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xri xri]
|-
| [[Krim]]
| [[Bullom]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/krm krm]
|-
| [[Krio]]
| [[Ingeles kreolerak]]
| 692000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kri kri]
|-
| [[Kriol]]
| [[Ingeles kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rop rop]
|-
| [[Kristang]]
| [[Portugaldar kreolerak]]<br/>[[Malay-Portuguese creole]]
| 2200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mcm mcm]
|-
| [[Krobu]]
| [[Potou–Tano]]
| 9920
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxb kxb]
|-
| [[Krymchak]]
| [[Kipchak–Cuman]]<br/>[[judu-hizkuntzak]]
| 785
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jct jct]
|-
| [[Kryts]]
| [[Samur]]
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kry kry]
|-
| [[Kua]]
| [[Khoe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tyu tyu]
|-
| [[Kuba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxx kxx]
|-
| [[Kubachi]]
| [[Dargin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ugh ugh]
|-
| [[Kubi]]
| [[Bole–Tangale]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kof kof]
|-
| [[Kudu-Camo]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kov kov]
|-
| [[Kugama]]
| [[Mumuye–Yendang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kow kow]
|-
| [[Kugbo]]
| [[Central Delta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kes kes]
|-
| [[Kuhmareyi]]
| [[Fars dialects]]
| 100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fay fay]
|-
| [[Kujargé]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vkj vkj]
|-
| [[Kuku]]
| [[Bari]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ukv ukv]
|-
| [[Kuku-Uwanh]]
| [[Wik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uwa uwa]
|-
| [[Kukuya]]
| [[South Teke]]
| 38800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkw kkw]
|-
| [[Kulango]]
| [[Kulango]]
|
|
|
|
|-
| [[Kulere]]
| [[Ron]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kul kul]
|-
| [[Kulisusu]]
| [[Bungku–Tolaki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vkl vkl]
|-
| [[Kulu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ikl ikl]
|-
| [[Kulung]]
| [[Jarawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbu bbu]
|-
| [[Kumak]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nee nee]
|-
| [[Kuman]]
| [[Chimbu–Wahgi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kue kue]
|-
| [[Kumarbhag Paharia]]
| [[hizkuntza drabidikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kmj kmj]
|-
| [[Kumba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksm ksm]
|-
| [[Kumbainggar]]
| [[Gumbaynggiric]]
| 90
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kgs kgs]
|-
| [[Kumeyaay]]
| [[Diegueño]]
| 500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dih dih]
|-
| [[Kuna]]
| [[langues isthmiques]]
|
|
|
|
|-
| [[Kunama]]
| [[Kunama]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kun kun]
|-
| [[Kunda]]
| [[Nyasa]]
| 157000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kdn kdn]
|-
| [[Kunigami]]
| [[Northern Ryukyuan]]<br/>[[Southern Amami-Okinawan]]<br/>[[Okinoerabu–Yoron–Northern Okinawan]]
| 5000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xug xug]
|-
| [[Kunjen]]
| [[Pama-Nyungan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kjn kjn]
|-
| [[Kunyi]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/njx njx]
|-
| [[Kunza]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kuz kuz]
|-
| [[Kuot]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kto kto]
|-
| [[Kupa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kug kug]
|-
| [[Kurama]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/krh krh]
|-
| [[Kuranko]]
| [[Mokole]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/knk knk]
|-
| [[Kuri]]
| [[South Halmahera–West New Guinea]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nbn nbn]
|-
| [[Kurrama]]
| [[Ngayarda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vku vku]
|-
| [[Kursenieki]]
| [[Hizkuntza baltikoak]]<br/>[[letoniera]]
|
|
|
|
|-
| [[Kurti]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ktm ktm]
|-
| [[Kurukh]]
| [[Kurukh–Malto]]
| 2000000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kru kru]
| [https://iso639-3.sil.org/code/kru kru]
|-
| [[Kuruáya]]
| [[Munduruku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyr kyr]
|-
| [[Kusaal]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nic nic]
| [https://iso639-3.sil.org/code/kus kus]
|-
| [[Kusaghe]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksg ksg]
|-
| [[Kushi]]
| [[Tangalic]]
| 11000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kuh kuh]
|-
| [[Kutai]]
| [[Coastal Dayak]]
|
|
|
|
|-
| [[Kuteb]]
| [[Jukunoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kub kub]
|-
| [[Kutenai]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
| 100
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kut kut]
| [https://iso639-3.sil.org/code/kut kut]
|-
| [[Kutin]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pfe pfe]
|-
| [[Kutto]]
| [[Tangalic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpa kpa]
|-
| [[Kuturmi]]
| [[Plateau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/khj khj]
|-
| [[Kuwaa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blh blh]
|-
| [[Kuy]]
| [[Katuic]]
| 488900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kdt kdt]
|-
| [[Kuya]]
| [[Bété]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kyf kyf]
|-
| [[Kwaami]]
| [[Tangalic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksq ksq]
|-
| [[Kwadi]]
| [[Koisan hizkuntzak|Khoisan hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwz kwz]
|-
| [[Kwadia]]
| [[Eastern Kru]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwp kwp]
|-
| [[Kwaio]]
| [[Malaita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwd kwd]
|-
| [[Kwakum]]
| [[Makaa-Njem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwu kwu]
|-
| [[Kwakʼwala]]
| [[Wakashan]]
| 500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwk kwk]
|-
| [[Kwala]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwc kwc]
|-
| [[Kwama]]
| [[Koman]]
| 319
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kmq kmq]
|-
| [[Kwambi]]
| [[Oshivambo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwm kwm]
|-
| [[Kwamera]]
| [[Tanna]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tnk tnk]
|-
| [[Kwang]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kvi kvi]
|-
| [[Kwanga]]
| [[Nukuma]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwj kwj]
|-
| [[Kwangali]]
| [[Kavango]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwn kwn]
|-
| [[Kwanja]]
| [[Konja]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/knp knp]
|-
| [[Kwanka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bij bij]
|-
| [[Kwara'ae]]
| [[Malaita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwf kwf]
|-
| [[Kwatay]]
| [[Bak]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nic nic]
| [https://iso639-3.sil.org/code/cwt cwt]
|-
| [[Kwaza]]
| [[Macro-Tucanoan]]
| 54
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xwa xwa]
|-
| [[Kwa’]]
| [[Bamileke]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bai bai]
| [https://iso639-3.sil.org/code/bko bko]
|-
| [[Kwegu]]
| [[Surmic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xwg xwg]
|-
| [[Kwere]]
| [[Northeast Coast Bantu]]
| 98000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cwe cwe]
|-
| [[Kwerisa]]
| [[Tariku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kkb kkb]
|-
| [[Kwese]]
| [[Pende]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kws kws]
|-
| [[Kwinti]]
| [[Ingeles kreolerak]]
| 130
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kww kww]
|-
| [[Kwomtari]]
| [[Kwomtari-Nai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kwo kwo]
|-
| [[Kyenga]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tye tye]
|-
| [[Kyode]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/acd acd]
|-
| [[Kyoli]]
| [[Plateau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cry cry]
|-
| [[Kâte]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kmg kmg]
|-
| [[Laal]]
|
| 749
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gdm gdm]
|-
| [[Laalaa]]
| [[Cangin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cae cae]
|-
| [[Laari]]
| [[Northern Kikongo]]<br/>[[Kikongo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ldi ldi]
|-
| [[Laarim]]
| [[Surmic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/loh loh]
|-
| [[Label]]
| [[St George linkage]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lbb lbb]
|-
| [[Labir]]
| [[Jarawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jku jku]
|-
| [[Lacandon]]
| [[Yucatecan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lac lac]
|-
| [[Laeko]]
| [[Torricelli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lkl lkl]
|-
| [[Lafofa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/laf laf]
|-
| [[Laghu]]
| [[Northwest Solomonic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lgb lgb]
|-
| [[Lagwan]]
| [[Biu–Mandara]]
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kot kot]
|-
| [[Laha]]
| [[Kra]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lha lha]
|-
| [[Lahu]]
| [[Loloish]]
| 450000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lhu lhu]
|-
| [[Lake Miwok]]
| [[Miwok]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lmw lmw]
|-
| [[Lakha]]
| [[Southern Tibetic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lkh lkh]
|-
| [[Laki]]
| [[kurduera]]
| 1500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lki lki]
|-
| [[Lakkja]]
| [[Kam–Tai]]
| 9000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lbc lbc]
|-
| [[Lakon]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lkn lkn]
|-
| [[Lakota]]
| [[Dakota (hizkuntza)|dakota]]
| 2000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lkt lkt]
|-
| [[Lala-Roba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lla lla]
|-
| [[Lalo]]
| [[Lisoish]]
|
|
|
|
|-
| [[Lama]]
| [[Gurunsi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/las las]
|-
| [[Lamang]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hia hia]
|-
| [[Lamas Quechua]]
| [[Northern Quechua]]
| 15000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qvs qvs]
|-
| [[Lamba]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
| 219000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lam lam]
| [https://iso639-3.sil.org/code/lam lam]
|-
| [[Lambayeque Quechua]]
| [[kitxuak]]
| 20000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/quf quf]
|-
| [[Lamboya]]
| [[Sumba–Hawu]]
| 25000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lmy lmy]
|-
| [[Lame]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bma bma]
|-
| [[Lamenu]]
| [[Epi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lmu lmu]
|-
| [[Lamet]]
| [[Palaungic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lbn lbn]
|-
| [[Lamogai]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lmg lmg]
|-
| [[Lampung]]
| [[Lampungic]]
|
|
|
|
|-
| [[Lampung Api]]
| [[Lampung]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ljp ljp]
|-
| [[Landoma]]
| [[Northern Mel]]
| 15000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ldm ldm]
|-
| [[Landsmål]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Langnian Buyang]]
| [[Buyang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yln yln]
|-
| [[Lango]]
| [[Nilo-saharar hizkuntzak]]
| 2100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/laj laj]
|-
| [[Lango]]
| [[Hizkuntza nilotikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lgo lgo]
|-
| [[Laragiya]]
|
| 23
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lrg lrg]
|-
| [[Laraʼ]]
| [[Bekati’]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lra lra]
|-
| [[Lardil]]
| [[Tangkic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lbz lbz]
|-
| [[Larevat]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lrv lrv]
|-
| [[Laro]]
| [[Ebang-Laru]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lro lro]
|-
| [[Larteh]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lar lar]
|-
| [[Laru]]
| [[Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lan lan]
|-
| [[Lasgerdi]]
| [[Northwestern Iranian]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ira ira]
| [https://iso639-3.sil.org/code/lsa lsa]
|-
| [[Lau]]
| [[Malaita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/llu llu]
|-
| [[Lauan]]
| [[East Fijian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/llx llx]
|-
| [[Laura]]
| [[Sumba–Hawu]]<br/>[[Wejewa]]
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lur lur]
|-
| [[Laurentian]]
| [[Iroquoian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lre lre]
|-
| [[Lavatbura-Lamusong]]
| [[New Ireland]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lbv lbv]
|-
| [[Laven]]
| [[Bahnaric]]
|
|
|
|
|-
| [[Lavrung]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jiq jiq]
|-
| [[Lawangan]]
| [[East Barito]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lbx lbx]
|-
| [[Lawunuia]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tgi tgi]
|-
| [[Laya]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lya lya]
|-
| [[Leco]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lec lec]
|-
| [[Ledo Kaili]]
| [[Kaili]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lew lew]
|-
| [[Leelau]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ldk ldk]
|-
| [[Leeward Caribbean Creole]]
| [[Ingeles kreolerak]]
| 1500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aig aig]
|-
| [[Lega]]
| [[Lega–Binja]]
|
|
|
|
|-
| [[Lehali]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tql tql]
|-
| [[Leipon]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lek lek]
|-
| [[Leizhou Min]]
| [[Qiong–Lei]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/luh luh]
|-
| [[Lela]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dri dri]
|-
| [[Lelak]]
| [[Berawan–Lower Baram]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/llk llk]
|-
| [[Lele]]
| [[Bushoong]]
| 26000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lel lel]
|-
| [[Lele]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lln lln]
|-
| [[Lele]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lle lle]
|-
| [[Lelemi]]
| [[Lelemi-Akpafu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lef lef]
|-
| [[Lelepa]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lpa lpa]
|-
| [[Lemerig]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lrz lrz]
|-
| [[Lemolang]]
| [[South Sulawesi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ley ley]
|-
| [[Lemoro]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ldj ldj]
|-
| [[Lenakel]]
| [[Tanna]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tnl tnl]
|-
| [[Lendamboi]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nms nms]
|-
| [[Lendu]]
| [[Lenduic]]<br/>[[Nilo-saharar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/led led]
|-
| [[Lengo]]
| [[Gela-Guadalcanal]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lgr lgr]
|-
| [[Lengua]]
| [[Mascoian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/leg leg]
|-
| [[Lengue]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxc bxc]
|-
| [[Lenkau]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ler ler]
|-
| [[Lepki]]
| [[South Pauwasi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lpe lpe]
|-
| [[Lere]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gnh gnh]
|-
| [[Leshon Hakodesh]]
| [[hebreera]]
|
|
|
|
|-
| [[Leti]]
| [[Sanaga]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/leo leo]
|-
| [[Leti]]
| [[Central Malayo-Polynesian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lti lti]
|-
| [[Levantine Arabic]]
| [[arabiera]]
| 44000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/apc apc]
|-
| [[Lewo]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lww lww]
|-
| [[Lhokpu]]
| [[Himalayish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lhp lhp]
|-
| [[Li'o]]
| [[Ende-Lio]]
| 105000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/map map]
| [https://iso639-3.sil.org/code/ljl ljl]
|-
| [[Liberian English]]
| [[Ingeles kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lir lir]
|-
| [[Liburnian]]
| [[indoeuropar hizkuntzak]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xli xli]
|-
| [[Libyan Arabic]]
| [[Maghrebi Arabic]]
| 4320500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ayl ayl]
|-
| [[Ligbi]]
| [[Jogo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lig lig]
|-
| [[Ligurian]]
| [[indoeuropar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xlg xlg]
|-
| [[Lika]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lik lik]
|-
| [[Liki]]
| [[Sarmi–Jayapura]]
| 11
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lio lio]
|-
| [[Likpe]]
| [[Likpe-Santrokofi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lip lip]
|-
| [[Likum]]
| [[Manus]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lib lib]
|-
| [[Lillooet]]
| [[Interior Salish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lil lil]
|-
| [[Limba]]
| [[Bantu hizkuntzak]]<br/>[[Sawabantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mzd mzd]
|-
| [[Limba]]
| [[Atlantic–Congo]]
|
|
|
|
|-
| [[Limbum]]
| [[Eastern Grassfields]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lmp lmp]
|-
| [[Lingarak]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lgk lgk]
|-
| [[Linngithigh]]
| [[North Cape York Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lnj lnj]
|-
| [[Lipan]]
| [[hegoaldeko atabaskar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/apl apl]
|-
| [[Lipo]]
| [[Lisoish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lpo lpo]
|-
| [[Lishana Deni]]
| [[Northeastern Neo-Aramaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lsd lsd]
|-
| [[Lishanid Noshan]]
| [[Northeastern Neo-Aramaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aij aij]
|-
| [[Lishán Didán]]
| [[Northeastern Neo-Aramaic]]
| 4378
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/trg trg]
|-
| [[Livonian dialect]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Livvi-Karelian]]
| [[Kareliera]]
| 30770
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/olo olo]
|-
| [[Lo-Toga]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/map map]
| [https://iso639-3.sil.org/code/lht lht]
|-
| [[Lobi]]
| [[Gur]]
| 440000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nic nic]
| [https://iso639-3.sil.org/code/lob lob]
|-
| [[Logba]]
| [[Potou–Tano]]<br/>[[Ghana–Togo Mountain]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lgq lgq]
|-
| [[Logol]]
| [[Ebang-Logol]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lof lof]
|-
| [[Logoti]]
| [[Moru–Madi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/log log]
|-
| [[Loki]]
| [[Bangi–Ntomba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkt bkt]
|-
| [[Loko]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yaz yaz]
|-
| [[Loko]]
| [[Mende-Loko]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lok lok]
|-
| [[Lokoya]]
| [[Eastern Nilotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lky lky]
|-
| [[Lolopo]]
| [[Lisoish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ycl ycl]
|-
| [[Loma]]
| [[Loma]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lom lom]
|-
| [[Lomaiviti]]
| [[East Fijian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lmv lmv]
|-
| [[Lomakka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/loi loi]
|-
| [[Lombardic]]
| [[mendebaldeko germaniar hizkuntzak]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lng lng]
|-
| [[Lomwe]]
| [[Makua]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngl ngl]
|-
| [[Loncong]]
| [[Malayic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lce lce]
|-
| [[Londo]]
| [[Ngiri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzm bzm]
|-
| [[Longgu]]
| [[Southeast Solomonic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lgu lgu]
|-
| [[Longuda]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lnu lnu]
|-
| [[Loniu]]
| [[Mokoreng-Loniu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/los los]
|-
| [[Lonwolwol]]
| [[Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crc crc]
|-
| [[Loo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ldo ldo]
|-
| [[Lopa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lop lop]
|-
| [[Lopit]]
| [[Eastern Nilotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lpx lpx]
|-
| [[Lorhon]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lor lor]
|-
| [[Lote]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uvl uvl]
|-
| [[Lotha]]
| [[Ao]]
| 179467
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/njh njh]
|-
| [[Lotuko]]
| [[Eastern Nilotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lot lot]
|-
| [[Lou language]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/loj loj]
|-
| [[Louisianako kreola]]
| [[frantziar kreolerak]]
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lou lou]
|-
| [[Lovono]]
| [[Utupua-Vanikoro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vnk vnk]
|-
| [[Lower Tanana]]
| [[Tanana]]
| 15
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/taa taa]
|-
| [[Lozi]]
| [[Sotho–Tswana]]
| 600000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/loz loz]
| [https://iso639-3.sil.org/code/loz loz]
|-
| [[Luba-Kasai]]
| [[Luban]]
| 6300000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lua lua]
| [https://iso639-3.sil.org/code/lua lua]
|-
| [[Luba-Katanga]]
| [[Luban]]
|
| [https://id.loc.gov/vocabulary/iso639-1/lu lu]
| [https://iso639-3.sil.org/code/lub lub]
| [https://iso639-3.sil.org/code/lub lub]
|-
| [[Lubila]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcc kcc]
|-
| [[Lubu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lcf lcf]
|-
| [[Lucazi]]
| [[Chokwe–Luchazi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lch lch]
|-
| [[Lucumí]]
| [[jorubera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/luq luq]
|-
| [[Ludic]]
| [[Northern Finnic]]
| 3000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lud lud]
|-
| [[Lufu]]
| [[Yukubenic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ldq ldq]
|-
| [[Lugbarati]]
| [[Moru–Madi]]<br/>[[Nilo-saharar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lgg lgg]
|-
| [[Luguru]]
| [[Northeast Coast Bantu]]
| 692000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ruf ruf]
|-
| [[Luhya]]
| [[Masaba-Luhya]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/luy luy]
|-
| [[Luiseño]]
| [[Cupan]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lui lui]
| [https://iso639-3.sil.org/code/lui lui]
|-
| [[Lukpa]]
| [[Gurunsi]]
| 160000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dop dop]
|-
| [[Lumun]]
| [[Talodi]]<br/>[[Kordofanian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lmd lmd]
|-
| [[Lunana]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/luk luk]
|-
| [[Lunda]]
| [[Lunda]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lun lun]
| [https://iso639-3.sil.org/code/lun lun]
|-
| [[Lungga]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lga lga]
|-
| [[Luo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/luw luw]
|-
| [[Lushootseed]]
| [[Coast Salish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lut lut]
|-
| [[Lusi]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/khl khl]
|-
| [[Luteskiera hizkuntza]]
| [[Graeco-Phrygian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yms yms]
|-
| [[Luvale]]
| [[Chokwe–Luchazi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lue lue]
|-
| [[Luwati]]
| [[Sindhi languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/luv luv]
|-
| [[Luwo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lwo lwo]
|-
| [[Luyana]]
| [[Luyana]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lyn lyn]
|-
| [[Lyélé]]
| [[Gurunsi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lee lee]
|-
| [[Língua Geral]]
| [[Tupi]]
|
|
|
|
|-
| [[Língua Geral Paulista]]
| [[Língua Geral]]
|
|
|
|
|-
| [[Löyöp]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/urr urr]
|-
| [[Ma'anyan]]
| [[East Barito]]
| 150000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mhy mhy]
|-
| [[Maaka]]
| [[Bole]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mew mew]
|-
| [[Maale]]
| [[ometo hizkuntzak]]
| 94700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mdy mdy]
|-
| [[Maang]]
| [[Mondzish]]
|
|
|
|
|-
| [[Maasai]]
| [[Eastern Nilotic]]<br/>[[Hizkuntza nilotikoak]]<br/>[[Maa]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mas mas]
| [https://iso639-3.sil.org/code/mas mas]
|-
| [[Maasina Fulfulde]]
| [[fula]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ffm ffm]
|-
| [[Maay-Maay language]]
| [[East Cushitic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ymm ymm]
|-
| [[Maba]]
| [[Maban]]
| 296000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mde mde]
|-
| [[Maba]]
| [[South Halmahera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mqa mqa]
|-
| [[Mabire]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/muj muj]
|-
| [[Macaguán]]
| [[Guajiboan]]
| 513
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mbn mbn]
|-
| [[Macanese Patois]]
| [[Portugaldar kreolerak]]
| 50
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mzs mzs]
|-
| [[Machiguenga]]
| [[Campa]]
| 6200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mcb mcb]
|-
| [[Macuna]]
| [[Eastern Tucanoan]]
| 1032
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/myy myy]
|-
| [[Macushi]]
| [[Karibe hizkuntzak]]
| 9600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mbc mbc]
|-
| [[Mada]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mda mda]
|-
| [[Madak]]
| [[Western Oceanic]]<br/>[[Madak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mmx mmx]
|-
| [[Mafa]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/maf maf]
|-
| [[Mag-antsi]]
| [[Sambalic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sgb sgb]
|-
| [[Mag-indi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blx blx]
|-
| [[Magar]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mgp mgp]<br/>[https://iso639-3.sil.org/code/mrd mrd]
|-
| [[Maghdi]]
| [[Waja-Jen]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gmd gmd]
|-
| [[Magori]]
| [[Papuan Tip]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zgr zgr]
|-
| [[Maguindanao]]
| [[Danao]]
| 1100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mdh mdh]
|-
| [[Mah Meri]]
| [[Aslian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mhe mhe]
|-
| [[Mahi]]
| [[Gbe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mxl mxl]
|-
| [[Mahican]]
| [[Eastern Algonquian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mjy mjy]
|-
| [[Mahongwe]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mhb mhb]
|-
| [[Maidu]]
| [[Maiduan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nmu nmu]
|-
| [[Mailu]]
| [[Mailuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mgu mgu]
|-
| [[Main-Franconian]]
| [[East Franconian German]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vmf vmf]
|-
| [[Mairasi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zrs zrs]
|-
| [[Maisin]]
|
| 2600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mbq mbq]
|-
| [[Majang]]
|
| 18500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mpe mpe]
|-
| [[Mak]]
| [[Kam–Sui]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mkg mkg]
|-
| [[Mak]]
| [[Bambukic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pbl pbl]
|-
| [[Makaa]]
| [[Makaa-Njem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mcp mcp]
|-
| [[Makah]]
| [[Wakashan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/myh myh]
|-
| [[Makalero]]
| [[Makasae]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mjb mjb]
|-
| [[Makasae]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mkz mkz]
|-
| [[Makassar]]
| [[Makassaric]]
| 1600000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mak mak]
| [https://iso639-3.sil.org/code/mak mak]
|-
| [[Makhuwa-Meetto]]
| [[Makhuwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mgh mgh]
|-
| [[Makhuwa-Shirima]]
| [[Makua]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vmk vmk]
|-
| [[Makonde]]
| [[Rufiji–Ruvuma]]
| 1700000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kde kde]
|-
| [[Makura]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nmk nmk]
|-
| [[Makurap]]
| [[Tuparí]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mpu mpu]
|-
| [[Makuv'a]]
| [[Timoric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lva lva]
|-
| [[Maká]]
| [[Matacoan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mca mca]
|-
| [[Mal]]
| [[Khmuic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mlf mlf]
|-
| [[Mala]]
| [[Atlantic–Congo]]
| 6600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ruy ruy]
|-
| [[Malalamai]]
| [[Ngero]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mmt mmt]
|-
| [[Malango]]
| [[Gela-Guadalcanal]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mln mln]
|-
| [[Malay trade and creole languages]]
| [[pidgina]]
|
|
|
|
|-
| [[Malfaxal]]
| [[Malakula]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mlx mlx]
|-
| [[Malgbe]]
| [[Txadar hizkuntzak|Txadar hizkuntza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mxf mxf]
|-
| [[Malibu]]
| [[unclassified language]]
|
|
|
|
|-
| [[Maligo]]
| [[!O!ung hizkuntza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mwj mwj]
|-
| [[Maléku]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gut gut]
|-
| [[Mam]]
| [[Mamean]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mam mam]
|-
| [[Mama]]
| [[Jarawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mma mma]
|-
| [[Mamaindê]]
| [[Nambikwaran]]
| 340<br/>250
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wmd wmd]
|-
| [[Mamanwa]]
| [[Mansakan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mmn mmn]
|-
| [[Mambai]]
| [[Timoric]]
| 130000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mgm mgm]
|-
| [[Mambila]]
| [[Mambiloid]]
|
|
|
|
|-
| [[Mamboru]]
| [[Sumba–Hawu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mvd mvd]
|-
| [[Mambwe-Lungu]]
| [[Nyika-Safwa]]
| 674000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mgr mgr]
|-
| [[Mampruli]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/maw maw]
|-
| [[Mamulique]]
| [[Comecrudan]]<br/>[[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/emm emm]
|-
| [[Mamvu]]
| [[Erdi Sudandar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mdi mdi]
|-
| [[Man Met]]
| [[Angkuic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mml mml]
|-
| [[Manado]]
| [[Eastern Indonesia Malay languages]]
| 850000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xmm xmm]
|-
| [[Manda]]
| [[Manda–Pengo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mha mha]
|-
| [[Mandaic]]
| [[aramera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mid mid]
|-
| [[Mandailing Batak]]
| [[Batak]]
| 1100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/btm btm]
|-
| [[Mandan]]
| [[Western Siouan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mhq mhq]
|-
| [[Mandara]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tbf tbf]
|-
| [[Mandari]]
| [[Bari]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mqu mqu]
|-
| [[Manding]]
| [[Mande hizkuntzak]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/man man]
| [https://iso639-3.sil.org/code/man man]
|-
| [[Mandjak]]
| [[Bak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfv mfv]
|-
| [[Mang]]
| [[Mangic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zng zng]
|-
| [[Mangas]]
| [[South Bauchi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zns zns]
|-
| [[Mangaya]]
| [[Feroge–Mangaya]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/myj myj]
|-
| [[Mangbetu]]
| [[Erdi Sudandar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mdj mdj]
|-
| [[Manggarai]]
| [[Bima-Lembata]]
| 900000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mqy mqy]
|-
| [[Mango]]
| [[Doba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mge mge]
|-
| [[Manide]]
| [[Central Philippine]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/abd abd]
|-
| [[Mankanya]]
| [[Bak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/knf knf]
|-
| [[Mannan]]
| [[hizkuntza drabidikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mjv mjv]
|-
| [[Mano]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mev mev]
|-
| [[Manta]]
| [[Southwest Grassfields]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/myg myg]
|-
| [[Mantion]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mnx mnx]
|-
| [[Mantsi]]
| [[Mondzish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nty nty]
|-
| [[Manusela]]
| [[Central Maluku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wha wha]
|-
| [[Manyika]]
| [[Shona languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mxc mxc]
|-
| [[Manza]]
| [[Ubangian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mzv mzv]
|-
| [[Maonan]]
| [[Kam–Sui]]
| 30000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mmd mmd]
|-
| [[Mapia]]
| [[Chuukic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mpy mpy]
|-
| [[Mapos Buang]]
| [[Buang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzh bzh]
|-
| [[Mapoyo]]
| [[Mapoyo-Yabarana]]
| 12
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mcg mcg]
|-
| [[Mapun]]
| [[Sama–Bajaw]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sjm sjm]
|-
| [[Mara]]
| [[Maraic]]
| 400000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrh mrh]
|-
| [[Maraghei]]
| [[Western Iranian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vmh vmh]
|-
| [[Maram]]
| [[Zeme]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nma nma]
|-
| [[Maranao]]
| [[Danao]]
| 780000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrw mrw]
|-
| [[Marangis]]
| [[Ottilien]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wax wax]
|-
| [[Mararit]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mgb mgb]
|-
| [[Marfa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mvu mvu]
|-
| [[Marghi South]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfm mfm]
|-
| [[Margi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrt mrt]
|-
| [[Maria]]
| [[Gondi]]
| 134000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrr mrr]
|-
| [[Maria]]
| [[Manubaran]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mds mds]
|-
| [[Maricopa]]
| [[Yuman–Cochimí]]
| 35
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrc mrc]
|-
| [[Maring]]
| [[Chimbu–Wahgi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mbw mbw]
|-
| [[Mariveleño]]
| [[Sambalic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ayt ayt]
|-
| [[Marka]]
| [[Mande hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rkm rkm]
|-
| [[Markweta]]
| [[Kalenjin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/enb enb]
|-
| [[Marovo]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mvo mvo]
|-
| [[Marsian]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ims ims]
|-
| [[Martinican Creole]]
| [[Guadeloupe-Martinique Creole]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gcf gcf]
|-
| [[Martu Wangka]]
| [[Western Desert]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mpj mpj]
|-
| [[Martuthunira]]
| [[Ngayarda]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aus aus]
| [https://iso639-3.sil.org/code/vma vma]
|-
| [[Marúbo]]
| [[Pano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mzr mzr]
|-
| [[Masaba]]
| [[Masaba-Luhya]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/myx myx]
|-
| [[Masalit]]
| [[Maban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mls mls]
|-
| [[Masbateño]]
| [[Bisakol]]
| 350000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/msb msb]
|-
| [[Mashco Piro]]
| [[Piro]]
| 60
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cuj cuj]
|-
| [[Masikoro Malagasy]]
| [[Malgaxe (hizkuntza)|malgaxe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/msh msh]
|-
| [[Maskelynes]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/klv klv]
|-
| [[Maskoy]]
| [[Mascoian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tmf tmf]
|-
| [[Maslam]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/msv msv]
|-
| [[Masmaje]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mes mes]
|-
| [[Massachusett]]
| [[Eastern Algonquian]]
| 400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wam wam]
|-
| [[Massalat]]
| [[Maban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mdg mdg]
|-
| [[Massep]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mvs mvs]
|-
| [[Matagalpa]]
| [[Misumalpan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mtn mtn]
|-
| [[Matal]]
|
| 18000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfh mfh]
|-
| [[Matawai]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Matis]]
| [[Pano]]
| 320
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mpq mpq]
|-
| [[Matlatzinca]]
| [[Oto-Pamean]]
|
|
|
|
|-
| [[Matlatzinca-Tlahuica]]
| [[Oto-Pamean]]
|
|
|
|
|-
| [[Mato]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/met met]
|-
| [[Mato Grosso Arára]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/axg axg]
|-
| [[Matsés]]
| [[Pano]]
| 2200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mcf mcf]
|-
| [[Mattole]]
| [[Pacific Coast Athabaskan]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mvb mvb]
|-
| [[Mauritaniako kreolera]]
| [[frantziar kreolerak]]
| 600000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfe mfe]
|-
| [[Mav̋ea]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mkv mkv]
|-
| [[Mawa]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mcw mcw]
|-
| [[Maxakalí]]
| [[Maxakalían]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mbl mbl]
|-
| [[Maya]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Mayangna]]
| [[Sumo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yan yan]
|-
| [[Maybrat]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ayz ayz]
|-
| [[Mayennais]]
| [[Oïl hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Mayi-Kutuna]]
| [[Mayabic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xmy xmy]
|-
| [[Maykulan]]
| [[Mayabic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mnt mnt]
|-
| [[Mayo]]
| [[Cahitan]]
| 39000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfy mfy]
|-
| [[Mazahua]]
| [[Otomian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/maz maz]
|-
| [[Mazatecan]]
| [[Popolocan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mau mau]
|-
| [[Maɗa]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mxu mxu]
|-
| [[Mba]]
| [[Mba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfc mfc]
|-
| [[Mbaka]]
| [[Ngbaka]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nbm nbm]
|-
| [[Mbama]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mbm mbm]
|-
| [[Mbandja]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zmz zmz]
|-
| [[Mbangwe]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zmn zmn]
|-
| [[Mbara]]
| [[Musgu-Mbara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mpk mpk]
|-
| [[Mbariman-Gudhinma]]
| [[Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zmv zmv]
|-
| [[Mbati]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mdn mdn]
|-
| [[Mbato]]
| [[Potou–Tano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gwa gwa]
|-
| [[Mbay]]
| [[Sara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/myb myb]
|-
| [[Mbe]]
| [[Southern Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfo mfo]
|-
| [[Mbelime]]
| [[Oti–Volta]]
| 24500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mql mql]
|-
| [[Mbembe]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfn mfn]
|-
| [[Mbere]]
| [[Mbete]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mdt mdt]
|-
| [[Mbili-Mbui]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/baw baw]
|-
| [[Mbo]]
| [[Manenguba]]
| 70000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mbo mbo]
|-
| [[Mboa]]
| [[Jarawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xmb xmb]
|-
| [[Mboi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/moi moi]
|-
| [[Mboko]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mdu mdu]
|-
| [[Mbre]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mka mka]
|-
| [[Mbugu]]
| [[kuxtar hizkuntzak]]<br/>[[Northeast Coast Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mhd mhd]
|-
| [[Mbugwe]]
| [[Mbugwe–Rangi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mgz mgz]
|-
| [[Mbuko]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mqb mqb]
|-
| [[Mbukushu]]
| [[Luyana]]
| 49710
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mhw mhw]
|-
| [[Mbula]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mna mna]
|-
| [[Mbula-Bwazza]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mbu mbu]
|-
| [[Mbule]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mlb mlb]
|-
| [[Mbulungish]]
| [[Naluic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mbv mbv]
|-
| [[Mbum]]
| [[Adamawa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mdd mdd]
|-
| [[Mbunda]]
| [[Chokwe–Luchazi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mck mck]
|-
| [[Mburku]]
|
| 12000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbt bbt]
|-
| [[Mbu’]]
| [[Southern Bantoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/muc muc]
|-
| [[Mbyá Guaraní]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gun gun]
|-
| [[Me'en]]
| [[Surmic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mym mym]
|-
| [[Meax]]
| [[East Bird's Head]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mej mej]
|-
| [[Medefaidrin]]
| [[glossolalia]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dmf dmf]
|-
| [[Media Lengua]]
| [[hizkuntza nahastua]]
| 2600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mue mue]
|-
| [[Medieval Hebrew]]
| [[hebreera]]
|
|
|
|
|-
| [[Medieval Latin]]
| [[latin]]
|
|
|
|
|-
| [[Medny Aleut]]
|
| 3
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mud mud]
|-
| [[Medumba]]
| [[Bamileke]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bai bai]
| [https://iso639-3.sil.org/code/byv byv]
|-
| [[Mefele]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfj mfj]
|-
| [[Mehinaku]]
| [[Paresi–Waura]]
| 230
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mmh mmh]
|-
| [[Mehweb language]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Mekeo]]
| [[Papuan Tip]]
| 19000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mek mek]
|-
| [[Mekwei]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/msf msf]
|-
| [[Melanau]]
| [[Melanau–Bintulu]]
|
|
|
|
|-
| [[Mele-Fila]]
| [[erdialdeko polinesiar hizkuntzak]]
| 3500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mxe mxe]
|-
| [[Melpa]]
| [[Chimbu–Wahgi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/med med]
|-
| [[Memoni]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mby mby]
|-
| [[Menchum]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bby bby]
|-
| [[Mende]]
| [[Mande hizkuntzak]]<br/>[[Mende-Loko]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/men men]
| [https://iso639-3.sil.org/code/men men]
|-
| [[Mengen]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mee mee]
|-
| [[Mengisa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mct mct]
|-
| [[Menka]]
| [[Southwest Grassfields]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mea mea]
|-
| [[Menominee]]
| [[Central Algonquian]]
| 35
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mez mez]
|-
| [[Merey]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/meq meq]
|-
| [[Meriam]]
| [[Eastern Trans-Fly]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ulk ulk]
|-
| [[Meru]]
| [[Central Kenya Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mer mer]
|-
| [[Mesaka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iyo iyo]
|-
| [[Mesmes]]
| [[Gurageera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mys mys]
|-
| [[Messapian]]
| [[indoeuropar hizkuntzak]]<br/>[[Paleo-Balkan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cms cms]
|-
| [[Meta']]
| [[Grassfields Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mgo mgo]
|-
| [[Mewati]]
| [[marwariera]]
| 5000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wtm wtm]
|-
| [[Mexican Sign Language]]
| [[French Sign Language family]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfs mfs]
|-
| [[Mexicanero]]
| [[Nahuatl]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nah nah]
| [https://iso639-3.sil.org/code/nln nln]
|-
| [[Mfinu]]
| [[Teke–Mbede]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zmf zmf]
|-
| [[Miami-Illinois]]
| [[Central Algonquian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mia mia]
|-
| [[Miao]]
| [[West Hmongic]]
| 4000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blu blu]
|-
| [[Michif]]
| [[hizkuntza nahastua]]
| 730
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crg crg]
|-
| [[Michoacán Nahuatl]]
| [[Nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ncl ncl]
|-
| [[Middle Armenian]]
| [[armeniera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/axm axm]
|-
| [[Middle Dutch]]
| [[Low Franconian]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dum dum]
| [https://iso639-3.sil.org/code/dum dum]
|-
| [[Middle Norwegian]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Middle Scots]]
| [[anglo-frisiar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Midob]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mei mei]
|-
| [[Migaama]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mmy mmy]
|-
| [[Miju]]
| [[Hizkuntza sino-tibetarrak|sino-tibetar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mxj mxj]
|-
| [[Mikasuki]]
| [[Muskogean]]
| 190
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nai nai]
| [https://iso639-3.sil.org/code/mik mik]
|-
| [[Miltu]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mlj mlj]
|-
| [[Miluk]]
| [[Coosan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iml iml]
|-
| [[Milyan]]
| [[Luwic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/imy imy]
|-
| [[Min Zhong]]
| [[Inland Min]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/czo czo]
|-
| [[Minaean]]
| [[Old South Arabian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/inm inm]
|-
| [[Mingang Doso]]
| [[Waja-Jen]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mko mko]
|-
| [[Mingo]]
| [[Seneca–Cayuga]]
|
|
|
|
|-
| [[Minica Huitoto]]
| [[Witotoan]]
| 1705
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hto hto]
|-
| [[Minriq]]
| [[Jahaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mnq mnq]
|-
| [[Minyanka]]
| [[Senufo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/myk myk]
|-
| [[Mire]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mvh mvh]
|-
| [[Miriwoong]]
| [[Jarrakan]]<br/>[[Kimberley area languages]]
| 156
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mep mep]
|-
| [[Misantla Totonac]]
| [[Totonac]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tlc tlc]
|-
| [[Mishing]]
| [[Tani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrg mrg]
|-
| [[Miship]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mjs mjs]
|-
| [[Mitla Zapotec]]
| [[Tlacolula Zapotec]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zaw zaw]
|-
| [[Mixifore]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfg mfg]
|-
| [[Miya]]
| [[Warji]]
| 30000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mkf mkf]
|-
| [[Miyako]]
| [[hego ryukyuar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mvi mvi]
|-
| [[Mlabri]]
| [[Khmuic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mra mra]
|-
| [[Mlahsô]]
| [[Central Neo-Aramaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lhs lhs]
|-
| [[Mlomp]]
| [[Bak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mlo mlo]
|-
| [[Mmen]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bfm bfm]
|-
| [[Moba]]
| [[Oti–Volta]]
|
|
|
|
|-
| [[Mobilian Jargon]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mod mod]
|-
| [[Mobu]]
| [[Kru]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ahm ahm]
|-
| [[Mocho’]]
| [[Q'anjobalan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mhc mhc]
|-
| [[Modern Hebrew]]
| [[hebreera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/heb heb]
|-
| [[Mofu-Gudur]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mif mif]
|-
| [[Mogum]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mou mou]
|-
| [[Mohawk]]
| [[Iroquoian]]
| 3500
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/moh moh]
| [https://iso639-3.sil.org/code/moh moh]
|-
| [[Mohawk Dutch]]
|
| 0
|
|
|
|-
| [[Mohegan-Pequot]]
| [[Mohegan-Montauk-Narragansett]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xpq xpq]
|-
| [[Moi-Wadea]]
| [[Paniai Lakes]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/daz daz]
|-
| [[Mojave]]
| [[Yuman–Cochimí]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mov mov]
|-
| [[Moken]]
| [[Western Malayo-Polynesian]]<br/>[[Moklenic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mwt mwt]
|-
| [[Mokerang]]
| [[Mokoreng-Loniu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mft mft]
|-
| [[Mokilese]]
| [[Ponapeic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mkj mkj]
|-
| [[Mokilko]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/moz moz]
|-
| [[Moklen]]
| [[Moken]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mkm mkm]
|-
| [[Mokole]]
| [[Ede]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mkl mkl]
|-
| [[Mol]]
| [[Torricelli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/alx alx]
|-
| [[Molala]]
| [[Penutian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mbe mbe]
|-
| [[Molima]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mox mox]
|-
| [[Molof]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/msl msl]
|-
| [[Moloko]]
| [[Biu–Mandara]]
| 8500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mlw mlw]
|-
| [[Mon]]
| [[Monic]]
| 850000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mnw mnw]
|-
| [[Mondropolon]]
| [[Manus]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/npn npn]
|-
| [[Mongo]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lol lol]
| [https://iso639-3.sil.org/code/lol lol]
|-
| [[Mongondow]]
| [[Gorontalo-Mongondow]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mog mog]
|-
| [[Monguor]]
| [[Shirongolic]]
| 152000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mjg mjg]
|-
| [[Mono]]
| [[Banda (Q806234)|Banda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mnh mnh]
|-
| [[Mono]]
| [[Northwest Solomonic]]
| 2940
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mte mte]
|-
| [[Mono]]
| [[Numic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mnr mnr]
|-
| [[Montol]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mtl mtl]
|-
| [[Moose Cree]]
| [[cree hizkuntza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crm crm]
|-
| [[Mopan Maya]]
| [[Yucatecan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mop mop]
|-
| [[Moqoit (Mocovi)]]
| [[Guaicuruan]]
| 3000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/moc moc]
|-
| [[Mor]]
| [[South Halmahera–West New Guinea]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mhz mhz]
|-
| [[Morelos Nahuatl]]
| [[erdiko nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhm nhm]
|-
| [[Mori Atas]]
| [[Mori]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mzq mzq]
|-
| [[Mori Bawah]]
| [[Mori]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xmz xmz]
|-
| [[Moro]]
| [[Talodi–Heiban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mor mor]
|-
| [[Morom]]
| [[Nilo-saharar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdo bdo]
|-
| [[Moronene]]
| [[Bungku–Tolaki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mqn mqn]
|-
| [[Mortlockese]]
| [[Chuukic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrl mrl]
|-
| [[Moskitian Creole]]
| [[Ingeles kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bzk bzk]
|-
| [[Mota]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mtt mtt]
|-
| [[Mouk-Aria]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mwh mwh]
|-
| [[Moundang]]
| [[Adamawa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mua mua]
|-
| [[Movima]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mzp mzp]
|-
| [[Mozabite]]
| [[Mzab-Wargla]]
| 150000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mzb mzb]
|-
| [[Mpade]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mpi mpi]
|-
| [[Mpiemo]]
| [[Makaa-Njem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mcx mcx]
|-
| [[Mpra]]
| [[Volta–Congo]]
|
|
|
|
|-
| [[Mpumpong]]
| [[Makaa-Njem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mgg mgg]
|-
| [[Mpuono]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zmp zmp]
|-
| [[Mru]]
| [[Mruic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mro mro]
|-
| [[Mser]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kqx kqx]
|-
| [[Mualang]]
| [[Ibanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mtd mtd]
|-
| [[Mubi]]
| [[Mubi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mub mub]
|-
| [[Mufian]]
| [[Arapesh]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aoj aoj]
|-
| [[Mugi murre]]
| [[Dargin]]
|
|
|
|
|-
| [[Muher]]
| [[Gurageera]]
| 90000
|
|
|
|-
| [[Muinane]]
| [[Bora–Witoto]]
| 150
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmr bmr]
|-
| [[Muirin]]
| [[Dargin]]
|
|
|
|
|-
| [[Mulam]]
| [[Kam–Sui]]
| 86000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mlm mlm]
|-
| [[Mulgi]]
| [[South Estonian]]
|
|
|
|
|-
| [[Mumuye]]
| [[Adamawa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mzm mzm]
|-
| [[Mundabli]]
| [[Southern Bantoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/boe boe]
|-
| [[Mundani]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mnf mnf]
|-
| [[Mundat]]
| [[Ron]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mmf mmf]
|-
| [[Munduruku]]
| [[Munduruku]]
| 7000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/myu myu]
|-
| [[Mungbam]]
| [[Southern Bantoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mij mij]
|-
| [[Munichi]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/myr myr]
|-
| [[Munji]]
| [[Yidgha-Munja]]
| 3770
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mnj mnj]
|-
| [[Munka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bvm bvm]
|-
| [[Munsee]]
| [[delaware]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/umu umu]
|-
| [[Muong]]
| [[Muong]]
| 1140000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mtq mtq]
|-
| [[Murato]]
| [[Uru–Chipaya]]
|
|
|
|
|-
| [[Murik Kayan]]
| [[Kayan–Murik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mxr mxr]
|-
| [[Murkim]]
| [[South Pauwasi]]
| 290
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rmh rmh]
|-
| [[Murle]]
| [[Surmic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mur mur]
|-
| [[Murrinh-patha]]
| [[Southern Daly]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mwf mwf]
|-
| [[Mursi]]
| [[Surmic]]
| 7500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/muz muz]
|-
| [[Murui Huitoto]]
| [[Witotoan]]
| 2900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/huu huu]
|-
| [[Muruwari]]
| [[Pama-Nyungan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zmu zmu]
|-
| [[Muscogee]]
| [[Muskogean]]
| 4300
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mus mus]
| [https://iso639-3.sil.org/code/mus mus]
|-
| [[Musgu]]
| [[Musgu-Mbara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mug mug]
|-
| [[Musi]]
| [[Music]]<br/>[[Malaysiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mui mui]
|-
| [[Muskum]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mje mje]
|-
| [[Muthuvan]]
| [[Tamil languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/muv muv]
|-
| [[Mutsun]]
| [[Southern Ohlone]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/css css]
|-
| [[Mutu]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tuc tuc]
|-
| [[Muya]]
| [[Qiangic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mvm mvm]
|-
| [[Muyang]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/muy muy]
|-
| [[Muyuw]]
| [[austronesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/myw myw]
|-
| [[Mvanip]]
| [[Mambila-Konja]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mcj mcj]
|-
| [[Mwaghavul]]
| [[Angas]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sur sur]
|-
| [[Mwali Comorian]]
| [[komoreera]]
| 28700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wlc wlc]
|-
| [[Mwan]]
| [[Mande hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/moa moa]
|-
| [[Mwani]]
| [[Sabaki]]
| 100000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnt bnt]
| [https://iso639-3.sil.org/code/wmw wmw]
|-
| [[Mwerlap]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/map map]
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrm mrm]
|-
| [[Mwesen]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/map map]
| [https://iso639-3.sil.org/code/msn msn]
|-
| [[Mwotlap]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
| No/unknown value
| [https://iso639-3.sil.org/code/map map]
| [https://iso639-3.sil.org/code/mlv mlv]
|-
| [[Myene]]
| [[Kele–Tsogo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mye mye]
|-
| [[Máku]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xak xak]
|-
| [[Mòcheno]]
| [[Upper German]]
| 1900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mhn mhn]
|-
| [[Mün]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mwq mwq]
|-
| [[Mündü]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/muh muh]
|-
| [[Məgaka]]
| [[Bamileke]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xmg xmg]
|-
| [[Mẽbêngôkre]]
| [[Jê]]
| 7100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/txu txu]
|-
| [[Naasioi]]
| [[South Bougainville]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nas nas]
|-
| [[Naba]]
| [[Bongo-Bagirmi hizkuntzak]]
| 280000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mne mne]
|-
| [[Naboo]]
| [[Arnhem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngk ngk]
|-
| [[Nadëb]]
| [[Nadahup]]
| 370
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mbj mbj]
|-
| [[Nafaanra]]
| [[Senufo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nfr nfr]
|-
| [[Nafsan]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/erk erk]
|-
| [[Nafusi]]
| [[Eastern Berber]]<br/>[[Zenati]]
| 140000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jbn jbn]
|-
| [[Nagamese Creole]]
|
| 30000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nag nag]
|-
| [[Nagarchal]]
| [[South-Central Dravidian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nbg nbg]
|-
| [[Nage]]
| [[Sumba–Hawu]]
| 50000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nxe nxe]
|-
| [[Nagovisi]]
| [[South Bougainville]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nco nco]
|-
| [[Nagumi]]
| [[Jarawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngv ngv]
|-
| [[Nahavaq]]
| [[Malakula]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sns sns]
|-
| [[Nai]]
| [[Kwomtari-Nai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bio bio]
|-
| [[Naiki]]
| [[Kolami–Naiki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nit nit]
|-
| [[Najdi Arabic]]
| [[Peninsular Arabic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ars ars]
|-
| [[Naki]]
| [[Beboid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mff mff]
|-
| [[Nakwi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nax nax]
|-
| [[Nali]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nss nss]
|-
| [[Nalik]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nal nal]
|-
| [[Nalu]]
| [[Senegambian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/naj naj]
|-
| [[Nambikwara]]
| [[Nambikwaran]]
| 720
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nab nab]
|-
| [[Nambya]]
| [[Shona languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nmq nmq]
|-
| [[Namfau]]
| [[Kuki-Chin]]
| 23000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anm anm]
|-
| [[Namia]]
| [[Yellow River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nnm nnm]
|-
| [[Namla]]
| [[Namla–Tofanma]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/naa naa]
|-
| [[Namosi-Naitasiri-Serua]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwb bwb]
|-
| [[Nanai]]
| [[Central Tungusic]]
| 1390
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gld gld]
|-
| [[Nancere]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nnc nnc]
|-
| [[Nande]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nnb nnb]
|-
| [[Nanerigé]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sen sen]
|-
| [[Nanggu]]
| [[Reefs–Santa Cruz]]
| 210
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngr ngr]
|-
| [[Nanticoke]]
| [[Eastern Algonquian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nnt nnt]
|-
| [[Nao Klao]]
| [[Bu-Nao]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwx bwx]
|-
| [[Nar Phu]]
| [[Tamangic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/npa npa]
|-
| [[Nara]]
| [[Nilo-saharar hizkuntzak]]
| 80000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nrb nrb]
|-
| [[Naro]]
| [[Khoe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhr nhr]
|-
| [[Narom]]
| [[Berawan–Lower Baram]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nrm nrm]
|-
| [[Narragansett]]
| [[Mohegan-Montauk-Narragansett]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xnt xnt]
|-
| [[Nasu]]
| [[Northern Loloish]]
|
|
|
|
|-
| [[Natchez]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
| 6
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ncz ncz]
|-
| [[Nateni]]
| [[Oti–Volta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ntm ntm]
|-
| [[Natioro]]
| [[Wara–Natyoro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nti nti]
|-
| [[Naukan Yupik]]
| [[Yupik]]
| 50
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ynk ynk]
|-
| [[Nauna]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ncn ncn]
|-
| [[Navut]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nsw nsw]
|-
| [[Nawdm]]
| [[Gur]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nmz nmz]
|-
| [[Nawuri]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/naw naw]
|-
| [[Naxi]]
| [[Naic]]
| 310000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nbf nbf]<br/>[https://iso639-3.sil.org/code/nxq nxq]
|-
| [[Nayi]]
| [[Dizoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/noz noz]
|-
| [[Nchumbulu]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nlu nlu]
|-
| [[Ndaktup]]
| [[Mfumte]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ncp ncp]
|-
| [[Ndam]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ndm ndm]
|-
| [[Ndasa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nda nda]
|-
| [[Nda’nda’]]
| [[Bamileke]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bai bai]
| [https://iso639-3.sil.org/code/nnz nnz]
|-
| [[Nde]]
| [[llengües bakor]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ndd ndd]
|-
| [[Ndemli]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nml nml]
|-
| [[Nding]]
| [[Talodi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eli eli]
|-
| [[Ndoe]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nbb nbb]
|-
| [[Ndogo]]
| [[Sere]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ndz ndz]
|-
| [[Ndoro]]
| [[Mambiloid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ndr ndr]
|-
| [[Ndumu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nmd nmd]
|-
| [[Ndunda]]
| [[Mambiloid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nuh nuh]
|-
| [[Ndut]]
| [[Cangin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ndv ndv]
|-
| [[Ndzwani Comorian]]
| [[komoreera]]
| 275000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wni wni]
|-
| [[Nedebang]]
| [[Alor–Pantar]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nec nec]
|-
| [[Negerhollands]]
| [[Zeelandic]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dcr dcr]
|-
| [[Negeri Sembilan Malay]]
| [[Malaysiera]]
| 1010000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zmi zmi]
|-
| [[Negidal]]
| [[Northwestern Tungusic]]
| 74
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/neg neg]
|-
| [[Nehan]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nsn nsn]
|-
| [[Nembe]]
| [[Ijaw]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ijs ijs]
|-
| [[Nemi]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nem nem]
|-
| [[Nengone]]
| [[New Caledonian]]<br/>[[Loyalty Island]]
| 8700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nen nen]
|-
| [[Nepali Kurux]]
| [[North Dravidian]]
| 33700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxl kxl]
|-
| [[Nese]]
| [[Malakula]]
|
|
|
|
|-
| [[New High German]]
| [[goi alemaniar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Neyo]]
| [[Kru]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ney ney]
|-
| [[Nez Perce]]
| [[Sahaptian]]
| 100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nez nez]
|-
| [[Nga'ka]]
| [[Grassfields Bantu]]<br/>[[Nun]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mhk mhk]
|-
| [[Ngaanyatjarra]]
| [[Wati]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ntj ntj]
|-
| [[Ngada]]
| [[Sumba–Hawu]]
| 60000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nxg nxg]
|-
| [[Ngaju]]
| [[West Barito]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nij nij]
|-
| [[Ngalakgan]]
| [[Gunwinyguan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nig nig]
|-
| [[Ngam]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nmc nmc]
|-
| [[Ngambay]]
| [[Sara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sba sba]
|-
| [[Ngamo]]
| [[Bole–Tangale]]
| 60000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nbh nbh]
|-
| [[Nganasan]]
| [[Samoyedic]]
| 125
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nio nio]
|-
| [[Ngando]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngd ngd]
|-
| [[Ngando]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nxd nxd]
|-
| [[Ngangam]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gng gng]
|-
| [[Ngarinyin]]
| [[Worrorran]]<br/>[[Kimberley area languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ung ung]
|-
| [[Ngarla]]
| [[Ngayarda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nrk nrk]<br/>[https://iso639-3.sil.org/code/nlr nlr]
|-
| [[Ngarnka]]
| [[Mirndi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nji nji]
|-
| [[Ngas]]
| [[Angas]]
| 400000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/anc anc]
|-
| [[Ngasa]]
| [[Eastern Nilotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nsg nsg]
|-
| [[Ngatik Men’s Creole]]
| [[Ingeles kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngm ngm]
|-
| [[Ngawun]]
| [[Mayabic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nxn nxn]
|-
| [[Ngbaka Gbaya]]
| [[gbaya hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nga nga]
|-
| [[Ngete hizkuntza (Q56625)|Ngete hizkuntza]]
| [[Ngete-herde hizkuntza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nnn nnn]
|-
| [[Nggwahyi]]
| [[Bura-Marghi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngx ngx]
|-
| [[Ngie]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngj ngj]
|-
| [[Ngile]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jle jle]
|-
| [[Ngiyambaa]]
| [[Wiradhuric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wyb wyb]
|-
| [[Ngizim]]
| [[Bade]]
| 80000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngi ngi]
|-
| [[Ngom]]
| [[Kele]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nra nra]
|-
| [[Ngomba]]
| [[Bamileke]]
| 63000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jgo jgo]
|-
| [[Ngombale]]
| [[Bamileke]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bai bai]
| [https://iso639-3.sil.org/code/nla nla]
|-
| [[Ngombe]]
| [[Buja–Ngombe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngc ngc]
|-
| [[Ngombe]]
| [[gbaya hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nmj nmj]
|-
| [[Ngondi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ndn ndn]
|-
| [[Ngungwel]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngz ngz]
|-
| [[Ngurmbur]]
|
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nrx nrx]
|-
| [[Nguồn]]
| [[Muong]]
| 20000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nuo nuo]
|-
| [[Ngwaba]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngw ngw]
|-
| [[Ngwe]]
| [[Bamileke]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bai bai]
| [https://iso639-3.sil.org/code/nwe nwe]
|-
| [[Ngwii]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nlo nlo]
|-
| [[Ngwo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngn ngn]
|-
| [[Nhanda]]
| [[Pama-Nyungan]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aus aus]
| [https://iso639-3.sil.org/code/nha nha]
|-
| [[Nheengatu]]
| [[Língua Geral]]
| 8000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yrl yrl]
|-
| [[Nias]]
| [[Northwest Sumatra–Barrier Islands]]
| 825768
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nia nia]
| [https://iso639-3.sil.org/code/nia nia]
|-
| [[Nicaraguan Sign Language]]
| [[keinu hizkuntza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ncs ncs]
|-
| [[Nicola]]
| [[Northern Athabaskan]]
|
|
|
|
|-
| [[Niellim]]
| [[Adamawa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nie nie]
|-
| [[Nigerian Fulfulde]]
| [[fula]]
| 14500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fuv fuv]
|-
| [[Nigerian Pidgin]]
| [[Ingeles kreolerak]]
| 47500000<br/>4700000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pcm pcm]
|-
| [[Nii]]
| [[Papuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nii nii]
|-
| [[Niksek]]
| [[Sanio]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gbe gbe]
|-
| [[Nikyob-Nindem]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kdp kdp]
|-
| [[Nimadi]]
| [[Rajastanera]]
| 1500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/noe noe]
|-
| [[Nimbari]]
| [[Leko-Nimbari]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nmr nmr]
|-
| [[Nimboran]]
| [[Nimboran]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nir nir]
|-
| [[Nimo]]
| [[Left May]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/niw niw]
|-
| [[Ninam]]
| [[Yanomaman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/shb shb]
|-
| [[Ninde]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mwi mwi]
|-
| [[Ningye]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nns nns]
|-
| [[Ninzo]]
| [[Ninzic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nin nin]
|-
| [[Nisa-Anasi]]
| [[Geelvink Bay]]
|
|
|
|
|-
| [[Nisenan]]
| [[Maiduan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nsz nsz]
|-
| [[Nisga’a]]
| [[Nass-Gitksan]]
| 610
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ncg ncg]
|-
| [[Nisu]]
| [[Loloish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nos nos]
|-
| [[Niuafo'ou]]
| [[East Uvean-Niuafo'ou]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/num num]
|-
| [[Niuatoputapu]]
| [[East Uvean-Niuafo'ou]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nkp nkp]
|-
| [[Nivaclé]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cag cag]
|-
| [[Nivkh]]
| [[paleosiberiar hizkuntzak]]
| 198
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/niv niv]
|-
| [[Nizaa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sgi sgi]
|-
| [[Njebi]]
| [[Nzebi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nzb nzb]
|-
| [[Njem]]
| [[Makaa-Njem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/njy njy]
|-
| [[Njen]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/njj njj]
|-
| [[Njerep]]
| [[Mambiloid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/njr njr]
|-
| [[Nkem-Nkum]]
| [[llengües bakor]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/isi isi]
|-
| [[Nkongho]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nkc nkc]
|-
| [[Nkonya]]
| [[Guang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nko nko]
|-
| [[Nkoroo]]
| [[Ijaw]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nkx nkx]
|-
| [[Nkukoli]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nbo nbo]
|-
| [[Nnam]]
| [[llengües bakor]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nbp nbp]
|-
| [[Nobiin]]
| [[Nubian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fia fia]
|-
| [[Noho]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bnm bnm]
|-
| [[Nomatsiguenga]]
| [[Campa]]
| 6500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/not not]
|-
| [[Nomlaki]]
| [[Northern Wintuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nol nol]
|-
| [[Noni]]
| [[Beboid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhu nhu]
|-
| [[Nonuya]]
| [[Witotoan]]
| 2
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/noj noj]
|-
| [[Nooksack]]
| [[Coast Salish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nok nok]
|-
| [[Noon]]
| [[Cangin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/snf snf]
|-
| [[Noptinte]]
| [[Northern Valley Yokuts]]
|
|
|
|
|-
| [[North Ambrym]]
| [[Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mmg mmg]
|-
| [[North Bolivian Quechua]]
| [[Bolivian Quechua]]
| 116000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qul qul]
|-
| [[North Efate]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/llp llp]
|-
| [[North Giziga]]
| [[Giziga]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gis gis]
|-
| [[North Marquesan]]
| [[Markesera]]
| 6000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrq mrq]
|-
| [[North Mesopotamian Arabic]]
| [[Mesopotamian Arabic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ayp ayp]
|-
| [[North Mofu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfk mfk]
|-
| [[North Picene]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nrp nrp]
|-
| [[North Slavey]]
| [[Northern Athabaskan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/scs scs]
|-
| [[North Straits Salish]]
| [[Coast Salish]]
| 105
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/str str]
|-
| [[North Tanna]]
| [[Tanna]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tnn tnn]
|-
| [[North Teke]]
| [[Teke]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/teg teg]
|-
| [[Northeast Malakula]]
| [[North and Central Vanuatu]]<br/>[[Malakula]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/upv upv]
|-
| [[Northeastern Dinka]]
| [[dinka]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dip dip]
|-
| [[Northeastern Pomo]]
| [[Pomoan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pef pef]
|-
| [[Northern Altai]]
| [[Altaiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/atv atv]
|-
| [[Northern Amami Ōshima]]
| [[Amami Ōshima]]
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ryn ryn]
|-
| [[Northern Betsimisaraka Malagasy]]
| [[Malgaxe (hizkuntza)|malgaxe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bmm bmm]
|-
| [[Northern Bobo Madaré]]
| [[Bobo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbo bbo]
|-
| [[Northern Embera]]
| [[Enberera]]
| 72000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/emp emp]
|-
| [[Northern Kalapuya]]
| [[Kalapuyan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nrt nrt]
|-
| [[Northern Khmer]]
| [[khmerera]]
| 1400000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kxm kxm]
|-
| [[Northern Min]]
| [[Inland Min]]
| 11000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mnp mnp]
|-
| [[Northern Nago]]
| [[Ede]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xkb xkb]
|-
| [[Northern Oaxaca Nahuatl]]
| [[Nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhy nhy]
|-
| [[Northern Paiute]]
| [[Numic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pao pao]
|-
| [[Northern Pame]]
| [[Pame]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pmq pmq]
|-
| [[Northern Pomo]]
| [[Pomoan]]
| 1
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pej pej]
|-
| [[Northern Puebla Nahuatl]]
| [[Nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ncj ncj]
|-
| [[Northern Pumi]]
| [[Pumi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pmi pmi]
|-
| [[Northern Qiandong Miao]]
| [[Hmu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hea hea]
|-
| [[Northern Qiang]]
| [[Qiang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cng cng]
|-
| [[Northern Roglai]]
| [[Roglai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rog rog]
|-
| [[Northern Sierra Miwok]]
| [[Sierra Miwok]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nsq nsq]
|-
| [[Northern Tsou]]
| [[Tsouic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/map map]
|-
| [[Northern Tutchone]]
| [[Tutchone]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ttm ttm]
|-
| [[Northern Zazaki]]
| [[Zazera|Zazaki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kiu kiu]
|-
| [[Northern Zhuang]]
| [[Northern Tai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ccx ccx]
|-
| [[Northwestern Dinka]]
| [[dinka]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/diw diw]
|-
| [[Notsi]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ncf ncf]
|-
| [[Nottoway]]
| [[Iroquoian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ntw ntw]
|-
| [[Nouchi]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Noy]]
| [[Bua]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/noy noy]
|-
| [[Nsenga]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nse nse]
|-
| [[Nso]]
| [[Grassfields Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lns lns]
|-
| [[Ntcham]]
| [[Gurma]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bud bud]
|-
| [[Ntomba-Bolia]]
| [[Bangi–Ntomba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bli bli]
|-
| [[Nubi]]
| [[Arabic-based creole languages]]
| 42000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcn kcn]
|-
| [[Nuer]]
| [[Dinka–Nuer]]
| 900000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nus nus]
|-
| [[Nukak]]
| [[Macro-Puinavean]]
| 831
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mbr mbr]
|-
| [[Nukuini]]
| [[Pano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nuc nuc]
|-
| [[Numbami]]
| [[Huon Gulf]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sij sij]
|-
| [[Nume]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/map map]
| [https://iso639-3.sil.org/code/tgs tgs]
|-
| [[Numidian]]
| [[Amazigera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nxm nxm]
|-
| [[Numèè]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kdk kdk]
|-
| [[Nung]]
| [[Kra-dai hizkuntzak|tai-kadai hizkuntzak]]<br/>[[tai hizkuntzak]]
| 850000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nut nut]
|-
| [[Nung]]
| [[Nungish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nun nun]
|-
| [[Nunggubuyu]]
| [[Gunwinyguan]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aus aus]
| [https://iso639-3.sil.org/code/nuy nuy]
|-
| [[Nungu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rin rin]
|-
| [[Nunivak Cup'ig]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Nupbi]]
| [[Bumthang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/npb npb]
|-
| [[Nusu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sit sit]
| [https://iso639-3.sil.org/code/nuf nuf]
|-
| [[Nuu-chah-nulth]]
| [[Wakashan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nuk nuk]
|-
| [[Nuxálk]]
| [[Salishan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blc blc]
|-
| [[Nyabwa]]
| [[Kru]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nwb nwb]
|-
| [[Nyah Kur]]
| [[Monic]]
| 1500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbn cbn]
|-
| [[Nyakyusa]]
| [[Nyakyusa-Ndali]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nyy nyy]
|-
| [[Nyala]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/daj daj]
|-
| [[Nyam]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nmi nmi]
|-
| [[Nyambo]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/now now]
|-
| [[Nyamwezi]]
| [[Sukuma-Nyamwezi]]
| 980000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nym nym]
| [https://iso639-3.sil.org/code/nym nym]
|-
| [[Nyangatom]]
| [[Teso–Turkana]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nnj nnj]
|-
| [[Nyangbo]]
| [[Nyangbo-Tafi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nyb nyb]
|-
| [[Nyangumarta]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nna nna]
|-
| [[Nyankpa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yes yes]
|-
| [[Nyarafolo]]
| [[Senufo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sev sev]
|-
| [[Nyawaygi]]
| [[Pama-Nyungan]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nyt nyt]
|-
| [[Nyemba]]
| [[Lucazi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nba nba]
|-
| [[Nyen]]
| [[East Bodish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/neh neh]
|-
| [[Nyeu]]
| [[Katuic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nyl nyl]
|-
| [[Nyigina]]
| [[Nyulnyulan]]<br/>[[Kimberley area languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nyh nyh]
|-
| [[Nyima]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ldg ldg]
|-
| [[Nyimang]]
| [[Nyima]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nyi nyi]
|-
| [[Nyindrou]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lid lid]
|-
| [[Nyingwom]]
| [[Savannas]]
| 5000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kdx kdx]
|-
| [[Nyole]]
| [[Masaba-Luhya]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nuj nuj]
|-
| [[Nyolge]]
| [[Daju]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/njl njl]
|-
| [[Nyong]]
| [[Leko]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/muo muo]
|-
| [[Nyulnyul]]
| [[Nyulnyulan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nyv nyv]
|-
| [[Nyâlayu]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yly yly]
|-
| [[Nzakambay]]
|
| 31500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nzy nzy]
|-
| [[Nzakara]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nzk nzk]
|-
| [[Nzanyi]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nja nja]
|-
| [[Nzema]]
| [[Central Tano]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nzi nzi]
| [https://iso639-3.sil.org/code/nzi nzi]
|-
| [[Nzime]]
| [[Makaa-Njem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ozm ozm]
|-
| [[Nüpode Huitoto]]
| [[Witotoan]]
| 100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hux hux]
|-
| [[Nǁng]]
| [[tuu hizkuntzak]]
| 3
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngh ngh]
|-
| [[O'odham]]
| [[Piman]]
| 15000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ood ood]
|-
| [[Oaxaca chontal]]
| [[Tequistlatecan]]
|
|
|
|
|-
| [[Obispeño]]
| [[Chumashan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/obi obi]
|-
| [[Oblo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/obl obl]
|-
| [[Obulom]]
| [[Central Delta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/obu obu]
|-
| [[Ocaina]]
| [[Witotoan]]
| 190
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oca oca]
|-
| [[Odual]]
| [[Central Delta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/odu odu]
|-
| [[Odut]]
| [[llengües Kiong-Korop]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oda oda]
|-
| [[Ofayé]]
| [[Macro-Jê]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/opy opy]
|-
| [[Ofo]]
| [[Western Siouan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ofo ofo]
|-
| [[Ogba]]
| [[Igboid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ogc ogc]
|-
| [[Ogbia]]
| [[Central Delta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ogb ogb]
|-
| [[Ogbogolo]]
| [[Central Delta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ogg ogg]
|-
| [[Ogbronuagum]]
| [[Central Delta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ogu ogu]
|-
| [[Ogiek]]
| [[Kalenjin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oki oki]
|-
| [[Oirata]]
| [[Fataluku-Oirata]]
| 1049
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oia oia]
|-
| [[Oji-Cree]]
| [[Ojibwa (hizkuntza)|Ojibwera]]
| 10500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ojs ojs]
|-
| [[Ojibwe dialects]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Okanagan]]
| [[Interior Salish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oka oka]
|-
| [[Okinoerabu]]
| [[Northern Ryukyuan]]<br/>[[Southern Amami-Okinawan]]<br/>[[Okinoerabu–Yoron–Northern Okinawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/okn okn]
|-
| [[Oko]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oks oks]
|-
| [[Okobo]]
| [[Obolo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/okb okb]
|-
| [[Okodia]]
| [[Ijaw]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/okd okd]
|-
| [[Okpamheri]]
| [[Edo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/opa opa]
|-
| [[Okpe]]
| [[Southwestern Edoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oke oke]
|-
| [[Oksapmin]]
| [[Ok]]
| 8000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/opm opm]
|-
| [[Oku]]
| [[Grassfields Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oku oku]
|-
| [[Okwanuchu]]
| [[Shastan]]
|
|
|
|
|-
| [[Old Bavarian]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Old Belarusian]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Old Dutch]]
| [[Low Franconian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/odt odt]
|-
| [[Old Frisian]]
| [[Frisiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ofs ofs]
|-
| [[Old High German]]
| [[goi alemaniar hizkuntzak]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/goh goh]
| [https://iso639-3.sil.org/code/goh goh]
|-
| [[Old Javanese]]
| [[Javanic]]<br/>[[Malayo-polinesiar hizkuntzak|malaysiar-polinesiar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Old Mandarin]]
| [[txinera]]<br/>[[Historical Chinese]]<br/>[[Mandarinera|mandarin txinera]]
|
|
|
|
|-
| [[Old Nubian]]
| [[Nubian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/onw onw]
|-
| [[Old Saxon]]
| [[behe-aleman]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/osx osx]
|-
| [[Old Turkic]]
| [[Common Turkic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/otk otk]
|-
| [[Old Welsh]]
| [[Gales (hizkuntza)|gales]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/owl owl]
|-
| [[Old Yue]]
| [[Kra-dai hizkuntzak|tai-kadai hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Olo]]
| [[Torricelli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ong ong]
|-
| [[Oloma]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/olm olm]
|-
| [[Olrat]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/olr olr]
|-
| [[Oluta Popoluca]]
| [[Mixe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/plo plo]
|-
| [[Omagua]]
| [[Tupi–Guarani]]
| 2
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/omg omg]
|-
| [[Ometepec Náhuatl]]
| [[Nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nht nht]
|-
| [[Omi]]
|
| 91000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/omi omi]
|-
| [[Omok]]
| [[Yukaghir]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/omk omk]
|-
| [[Omotik]]
| [[Southern Nilotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/omt omt]
|-
| [[Omurano]]
| [[indigenous language of South America]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/omu omu]
|-
| [[Oneida]]
| [[Iroquoian]]
| 55
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/one one]
|-
| [[Onhan]]
| [[Western Visayan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/loc loc]
|-
| [[Onondaga]]
| [[Iroquoian]]
| 40
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ono ono]
|-
| [[Ontenu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ont ont]
|-
| [[Oorlams]]
| [[Low Franconian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oor oor]
|-
| [[Opata]]
| [[Opata-Eudeve]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/opt opt]
|-
| [[Opuo]]
| [[Koman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lgn lgn]
|-
| [[Orang Kanaq]]
| [[Malayic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/orn orn]
|-
| [[Orang Seletar]]
| [[Malayic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ors ors]
|-
| [[Orejón]]
| [[Western Tucanoan]]
| 70
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ore ore]
|-
| [[Oring]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/org org]
|-
| [[Orizabako nahuatl]]
| [[Tehuacan–Zongolica Nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nlv nlv]
|-
| [[Orma]]
| [[Oromoera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/orc orc]
|-
| [[Ormuri]]
| [[Ekialdeko irandar hizkuntzak]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ira ira]
| [https://iso639-3.sil.org/code/oru oru]
|-
| [[Oro]]
| [[Lower Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/orx orx]
|-
| [[Oro Win]]
| [[Wanham-Wari-Oro Win]]
| 5
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/orw orw]
|-
| [[Oroha]]
| [[Malaita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ora ora]
|-
| [[Orok]]
| [[Central‑Western Tungusic]]
| 47
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oaa oaa]
|-
| [[Oroko]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdu bdu]
|-
| [[Oropom]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Oruma]]
| [[Ijaw]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/orr orr]
|-
| [[Osage]]
| [[Dhegihan]]
| 0
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/osa osa]
| [https://iso639-3.sil.org/code/osa osa]
|-
| [[Osatu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ost ost]
|-
| [[Osing]]
| [[Malayo-polinesiar hizkuntzak|malaysiar-polinesiar hizkuntzak]]
| 300000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/osi osi]
|-
| [[Ososo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oso oso]
|-
| [[Ot Danum]]
| [[West Barito]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/otd otd]
|-
| [[Otank]]
| [[Tivoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uta uta]
|-
| [[Oti]]
| [[Macro-Jê]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oti oti]
|-
| [[Otoro]]
| [[Talodi–Heiban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/otr otr]
|-
| [[Ottawa]]
| [[Ojibwa (hizkuntza)|Ojibwera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/otw otw]
|-
| [[Oud-Oostnederfrankisch]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Owa]]
| [[Malaita-Makira]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/stn stn]
|-
| [[Owiniga]]
| [[Left May]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/owi owi]
|-
| [[O’chi’chi’]]
| [[Central Delta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xoc xoc]
|-
| [[O’du]]
| [[Khmuic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tyh tyh]
|-
| [[Pa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ppt ppt]
|-
| [[Pa Di]]
| [[Southwestern Tai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pdi pdi]
|-
| [[Pa'a]]
| [[Warji]]
| 8000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pqa pqa]
|-
| [[Pa-Hng]]
| [[Bahengic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pha pha]
|-
| [[Paamese]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pma pma]
|-
| [[Paasaal]]
| [[Sisaala]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sig sig]
|-
| [[Pacahuara]]
| [[Pano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pcp pcp]
|-
| [[Pacaraos Quechua]]
| [[Quechua I]]
| 35
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qvp qvp]
|-
| [[Pacoh]]
| [[Katuic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pac pac]
|-
| [[Padoe]]
| [[Bungku–Tolaki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pdo pdo]
|-
| [[Paha]]
| [[Kra]]
| 600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yha yha]
|-
| [[Pai-lang]]
| [[Lolo-Burmese]]
|
|
|
|
|-
| [[Paicî]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pri pri]
|-
| [[Paipai]]
| [[Yuman–Cochimí]]<br/>[[indigenous languages of Mexico]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ppi ppi]
|-
| [[Pak-Tong]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pkg pkg]
|-
| [[Pakanha]]
| [[Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pkn pkn]
|-
| [[Paku]]
| [[East Barito]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pku pku]
|-
| [[Palaic]]
| [[Anatolian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/plq plq]
|-
| [[Palaka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/plr plr]
|-
| [[Palatinatuko alemana]]
| [[Rhine Franconian]]
| 1000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pfl pfl]
|-
| [[Palawano]]
| [[Palawanic]]
|
|
|
|
|-
| [[Palenquero]]
| [[Espainiar kreolerak]]
| 2788
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pln pln]
|-
| [[Paleo-Sardinian]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Palewyami]]
| [[yokustar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Palikúr]]
| [[Arawak hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/plu plu]
|-
| [[Palor]]
| [[Cangin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fap fap]
|-
| [[Palta]]
| [[Chicham]]
|
|
|
|
|-
| [[Palue]]
| [[Sumba–Hawu]]
| 10000<br/>3000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ple ple]
|-
| [[Pambia]]
| [[Barambo-Pambia]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pmb pmb]
|-
| [[Pamona]]
| [[Kaili–Pamona]]
| 137000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pmf pmf]
|-
| [[Pana]]
| [[Mbum]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pnz pnz]
|-
| [[Panara]]
| [[Jê]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kre kre]
|-
| [[Panare]]
| [[Karibe hizkuntzak]]
| 3500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pbh pbh]
|-
| [[Pande]]
| [[Ngondi–Ngiri]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bkj bkj]
|-
| [[Pangseng]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pgs pgs]
|-
| [[Pangutaran Sama]]
| [[Sama–Bajaw]]
| 35000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/slm slm]
|-
| [[Pangwa]]
| [[Southern Tanzania Highlands Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pbr pbr]
|-
| [[Pannonian Rusyn]]
| [[Eslaviar hizkuntzak]]
| 14185
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rsk rsk]
|-
| [[Panyjima]]
| [[Ngayarda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pnw pnw]
|-
| [[Panzaleo]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Papantla Totonac]]
| [[Totonac]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/top top]
|-
| [[Papapana]]
| [[Northwest Solomonic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ppn ppn]
|-
| [[Papel]]
| [[Bak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pbo pbo]
|-
| [[Papia]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbw bbw]
|-
| [[Papiamento of Aruba]]
| [[Papiamento]]
|
|
|
|
|-
| [[Papiamento of curaçao]]
| [[Papiamento]]
|
|
|
|
|-
| [[Papora]]
| [[Papora-Hoanya]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ppu ppu]
|-
| [[Papora-Hoanya]]
| [[Northern Formosan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ppu ppu]
|-
| [[Paraujano]]
| [[Karibeko arawak hizkuntzak]]
| 1
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pbg pbg]
|-
| [[Parauk]]
| [[Wa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/prk prk]
|-
| [[Pare]]
| [[Northeast Coast Bantu]]
| 500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/asa asa]
|-
| [[Parkari Koli]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kvx kvx]
|-
| [[Parkwa]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pbi pbi]
|-
| [[Parni]]
| [[Ekialdeko irandar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Pará Arára]]
| [[Pekodian]]
| 340
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aap aap]
|-
| [[Pará Gavião]]
| [[Timbira]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gvp gvp]
|-
| [[Pasto]]
| [[Barbacoan]]
|
|
|
|
|-
| [[Patamona]]
| [[Kapong]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pbc pbc]
|-
| [[Patep]]
| [[Mumeng]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ptp ptp]
|-
| [[Patpatar]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gfk gfk]
|-
| [[Patwin]]
| [[Wintuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pwi pwi]
|-
| [[Paumarí]]
| [[Arawan]]
| 290
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pad pad]
|-
| [[Paunaka]]
| [[Southern Maipuran]]
| 10
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pnk pnk]
|-
| [[Pauserna]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/psm psm]
|-
| [[Pawnee]]
| [[Caddoan]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/paw paw]
|-
| [[Paya]]
| [[Chibchan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pay pay]
|-
| [[Paynamar]]
| [[Southern Adelbert]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pmr pmr]
|-
| [[Pazeh-Kaxabu]]
| [[Formosan]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pzh pzh]
|-
| [[Pe]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pai pai]
|-
| [[Peba]]
| [[Peba–Yaguan]]
|
|
|
|
|-
| [[Pekal]]
| [[Malayic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pel pel]
|-
| [[Pela]]
| [[Burmish]]
| 400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxd bxd]
|-
| [[Penchal]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pek pek]
|-
| [[Penrhyn]]
| [[Tahitic]]
| 1500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pnh pnh]
|-
| [[Pentlatch]]
| [[Coast Salish]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ptw ptw]
|-
| [[Percheron]]
| [[Oïl hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Perené Ashéninka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/prq prq]
|-
| [[Pero]]
| [[Tangalic]]
| 25000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pip pip]
|-
| [[Petats]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pex pex]
|-
| [[Peterara]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mwo mwo]
|-
| [[Petjo]]
| [[Nederlandar kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pey pey]
|-
| [[Pherá]]
| [[Gbe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xwe xwe]
|-
| [[Phla]]
| [[Phla–Pherá]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xwl xwl]
|-
| [[Phong]]
| [[Khmuic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pnx pnx]
|-
| [[Phray]]
| [[Khmuic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pry pry]
|-
| [[Phu Thai]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pht pht]
|-
| [[Phuan]]
| [[Kra-dai hizkuntzak|tai-kadai hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/phu phu]
|-
| [[Piapoco]]
| [[Arawak hizkuntzak]]
| 6400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pio pio]
|-
| [[Piaroa]]
| [[Piaroa–Saliban]]
| 773
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pid pid]
|-
| [[Pichinglis]]
| [[Ingeles kreolerak]]
| 6000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fpe fpe]
|-
| [[Pije]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/piz piz]
|-
| [[Pijin]]
| [[Ingeles kreolerak]]
| 25000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pis pis]
|-
| [[Pilagá]]
| [[Guaicuruan]]
| 4000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/plg plg]
|-
| [[Pima Bajo]]
| [[Piman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pia pia]
|-
| [[Pimbwe]]
| [[Nyika-Safwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/piw piw]
|-
| [[Pingelapese]]
| [[Ponapeic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pif pif]
|-
| [[Pinghua]]
| [[txinera]]
|
|
|
|
|-
| [[Pinji]]
| [[Tsogo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pic pic]
|-
| [[Pintupi]]
| [[Wati]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aus aus]
| [https://iso639-3.sil.org/code/piu piu]
|-
| [[Pinyin]]
| [[Grassfields Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pny pny]
|-
| [[Piratapuyo]]
| [[Eastern Tucanoan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pir pir]
|-
| [[Pisabo]]
| [[Pano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pig pig]
|-
| [[Pisaflores Tepehua]]
| [[Tepehua]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tpp tpp]
|-
| [[Piti]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pcn pcn]
|-
| [[Pitjantjatjara]]
| [[Western Desert]]
| 4000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pjt pjt]
|-
| [[Pitkern]]
| [[Ingeles kreolerak]]<br/>[[angliar hizkuntzak]]
| 532
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cpe cpe]
| [https://iso639-3.sil.org/code/pih pih]
|-
| [[Pitta Pitta]]
| [[Pitta-Pitta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pit pit]
|-
| [[Piya]]
| [[Tangalic]]
| 5000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/piy piy]
|-
| [[Piyo]]
| [[Bi-Ka]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sit sit]
| [https://iso639-3.sil.org/code/byo byo]
|-
| [[Plains Apache]]
| [[hegoaldeko atabaskar hizkuntzak]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/apk apk]
|-
| [[Plains Cree]]
| [[cree hizkuntza]]
| 34000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crk crk]
|-
| [[Plains Indian Sign Language]]
| [[American Indian Sign Language]]
| 75
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/psd psd]
|-
| [[Plains Miwok]]
| [[Eastern Miwok]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pmw pmw]
|-
| [[Plautdietsch]]
| [[East Low German]]
| 261000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pdt pdt]
|-
| [[Playero]]
| [[Guajiboan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gob gob]
|-
| [[Pnar]]
| [[Khasic]]
| 395124
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pbv pbv]
|-
| [[Pogolo]]
| [[Kilombero]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/poy poy]
|-
| [[Pol]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pmm pmm]
|-
| [[Polari]]
| [[italiera]]<br/>[[Sabir]]<br/>[[erromaniera]]<br/>[[London slang]]<br/>[[Back slang]]<br/>[[rhyming slang]]<br/>[[thieves' cant]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pld pld]
|-
| [[Pomeranian]]
| [[Lechitic]]
|
|
|
|
|-
| [[Ponam]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ncc ncc]
|-
| [[Pongu]]
| [[Shiroro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/png png]
|-
| [[Pontic Greek]]
| [[greziera]]
| 778000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pnt pnt]
|-
| [[Poqomam]]
| [[maia hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/poc poc]
|-
| [[Poqomchi']]
| [[maia hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/poh poh]
|-
| [[Porome]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/prm prm]
|-
| [[Port Sandwich]]
| [[Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/psw psw]
|-
| [[Port Vato]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ptv ptv]
|-
| [[Portuguese Sign Language]]
| [[Swedish Sign Language family]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/psr psr]
|-
| [[Potawatomi]]
| [[Central Algonquian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pot pot]
|-
| [[Potiguára]]
| [[Tupian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pog pog]
|-
| [[Powhatan]]
| [[Eastern Algonquian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pim pim]
|-
| [[Poyanáwa]]
| [[Pano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pyn pyn]
|-
| [[Pre-Finno-Ugric substrate]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Primitive Irish]]
| [[Hizkuntza goidelikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pgl pgl]
|-
| [[Principense]]
| [[Portugaldar kreolerak]]
| 100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pre pre]
|-
| [[Psikyɛ]]
| [[Kamwe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kvj kvj]
|-
| [[Ptolemaic Egyptian]]
| [[Egiptoera]]
|
|
|
|
|-
| [[Pu-Xian Min]]
| [[Coastal Min]]
| 2500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cpx cpx]
|-
| [[Puari]]
| [[Skou]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pux pux]
|-
| [[Puelche]]
| [[Chon hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pue pue]
|-
| [[Puguli]]
| [[Gurunsi]]
| 14300
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pug pug]
|-
| [[Puinave]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
| 3000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pui pui]
|-
| [[Pulaar]]
| [[fula]]
| 4450000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fuc fuc]
|-
| [[Puluwatese]]
| [[Chuukic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/puw puw]
|-
| [[Pumpokol]]
| [[Yeniseian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xpm xpm]
|-
| [[Punu]]
| [[Sira]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/puu puu]
|-
| [[Purisimeño]]
| [[Chumashan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/puy puy]
|-
| [[Purum]]
| [[Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pub pub]
|-
| [[Purépecha]]
| [[Tarascan]]
| 175000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tsz tsz]
|-
| [[Putai]]
| [[Bura-Marghi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfl mfl]
|-
| [[Putukwam]]
| [[Bendi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/afe afe]
|-
| [[Puyuma]]
| [[Formosan]]
| 8500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pyu pyu]
|-
| [[Pwaamei]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pme pme]
|-
| [[Pwapwâ]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pop pop]
|-
| [[Pyapun]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pcw pcw]
|-
| [[Pyem]]
| [[East Plateau]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pym pym]
|-
| [[Pyu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pyx pyx]
|-
| [[Pyu]]
|
| 100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pby pby]
|-
| [[Pááfang]]
| [[Chuukic]]
| 1300
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pfa pfa]
|-
| [[Päri]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lkr lkr]
|-
| [[Pémono]]
| [[Karibe hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pev pev]
|-
| [[Pökoot]]
| [[Kalenjin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pko pko]
|-
| [[Qabiao]]
| [[Kra-dai hizkuntzak|tai-kadai hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/laq laq]
|-
| [[Qaqet]]
| [[East New Britain]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byx byx]
|-
| [[Qatabanian]]
| [[Old South Arabian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xqt xqt]
|-
| [[Qoqmončaq]]
| [[kazakhera]]<br/>[[Mongoliera]]<br/>[[evenkera]]
| 200
|
|
| No/unknown value
|-
| [[Quapaw]]
| [[Dhegihan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qua qua]
|-
| [[Quechan]]
| [[Yuman–Cochimí]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yum yum]
|-
| [[Querandí]]
| [[Chon hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Quichua]]
| [[Northern Quechua]]
| 591448
|
|
|
|-
| [[Quileute]]
| [[Chimakuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qui qui]
|-
| [[Quimbaya]]
| [[choco hizkuntzak]]
|
|
|
| No/unknown value
|-
| [[Quinault]]
| [[Coast Salish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qun qun]
|-
| [[Quioquitani Zapotec]]
| [[zapotekera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ztq ztq]
|-
| [[Quiripi]]
| [[Eastern Algonquian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qyp qyp]
|-
| [[Rade]]
| [[Chamic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rad rad]
|-
| [[Raga]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lml lml]
|-
| [[Rahambuu]]
| [[Bungku–Tolaki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/raz raz]
|-
| [[Rajakng Kayan]]
| [[Kayan–Murik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ree ree]
|-
| [[Rakahanga-Manihiki]]
| [[Tahitic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rkh rkh]
|-
| [[Rakhine]]
| [[Birmaniera]]
| 765000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rki rki]
|-
| [[Rama]]
| [[Votic]]<br/>[[Chibchan]]
| 740
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rma rma]
|-
| [[Ramarama]]
| [[Tupian]]
| 210
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/arr arr]
|-
| [[Ramoaaina]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rai rai]
|-
| [[Ramopa]]
| [[North Bougainville]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kjx kjx]
|-
| [[Rang]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rax rax]
|-
| [[Rangi]]
| [[Mbugwe–Rangi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lag lag]
|-
| [[Rasawa]]
| [[Lakes Plain]]
| 200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rac rac]
|-
| [[Ratagnon]]
| [[Western Visayan]]
| 310
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/btn btn]
|-
| [[Ratahan]]
| [[Sangiric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rth rth]
|-
| [[Rawang]]
|
| 63000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/raw raw]
|-
| [[Rawo]]
| [[Skou]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rwa rwa]
|-
| [[Razi dialect]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Red Gelao]]
| [[Kra]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gir gir]
|-
| [[Red Karen]]
| [[Karenic]]
|
|
|
|
|-
| [[Rejang]]
| [[Northwest Sumatra–Barrier Islands]]
| 350000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rej rej]
|-
| [[Remo]]
| [[Pano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rem rem]
|-
| [[Rennellese]]
| [[erdialdeko polinesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mnv mnv]
|-
| [[Rerep]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pgk pgk]
|-
| [[Reshe]]
| [[Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/res res]
|-
| [[Resígaro]]
| [[Upper Amazon Arawakan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rgr rgr]
|-
| [[Reyesano]]
| [[Tacanan]]
| 250
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rey rey]
|-
| [[Riang]]
| [[Riang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ril ril]
|-
| [[Rigwe]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iri iri]
|-
| [[Rikbaktsa]]
| [[Macro-Jê]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rkb rkb]
|-
| [[Riksmål]]
| [[norvegiera]]
|
|
|
|
|-
| [[Ririo]]
| [[Choiseul]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rri rri]
|-
| [[Rodi]]
| [[erromaniera]]<br/>[[Scandoromani]]
| No/unknown value
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rmg rmg]
|-
| [[Rogo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rod rod]
|-
| [[Romagnol]]
| [[hizkuntza galo-italikoak]]
| 1100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rgn rgn]
|-
| [[Romang]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rmm rmm]
|-
| [[Romano-Greek]]
| [[Para-Romani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rge rge]
|-
| [[Romano-Serbian]]
| [[Para-Romani]]
| 170000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rsb rsb]
|-
| [[Rombi]]
| [[Basaa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbi bbi]
|-
| [[Romblomanon]]
| [[austronesiar hizkuntzak]]<br/>[[Bisayan]]<br/>[[Central Visayan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rol rol]
|-
| [[Rombo]]
| [[Kilimanjaro-Taita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rof rof]
|-
| [[Romeyka]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Ron]]
| [[Ron]]
| 176000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cla cla]
|-
| [[Ronga]]
| [[Tswa-Ronga]]
| 722000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rng rng]
|-
| [[Ronji]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/roe roe]
|-
| [[Rotokas]]
| [[Papuan]]<br/>[[North Bougainville]]
| 4320
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/roo roo]
|-
| [[Roviana]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rug rug]
|-
| [[Ruma]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ruz ruz]
|-
| [[Rumsen]]
| [[Southern Ohlone]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/css css]
|-
| [[Runga]]
| [[Aiki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rou rou]
|-
| [[Rusenu]]
| [[Oirata–Makasai]]
|
|
|
| No/unknown value
|-
| [[Russian Sign Language]]
| [[French Sign Language family]]
| 120000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rsl rsl]
|-
| [[Réunion Creole]]
| [[frantziar kreolerak]]
| 600000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rcf rcf]
|-
| [[S'gaw Karen]]
| [[Karenic]]
| 4000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksw ksw]
|-
| [[Sa'a]]
| [[Malaita-Makira]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/apb apb]
|-
| [[Sa'ban]]
| [[North Sarawakan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/snv snv]
|-
| [[Saa]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sax sax]
|-
| [[Saari]]
| [[Beboid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/asj asj]
|-
| [[Saaroa]]
| [[Tsouic]]
| 10
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sxr sxr]
|-
| [[Saba]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/saa saa]
|-
| [[Sabaean]]
| [[South Semitic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xsa xsa]
|-
| [[Sabanês]]
| [[Nambikwaran]]
| 3
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sae sae]
|-
| [[Sabiny]]
| [[Elgon]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kpz kpz]
|-
| [[Sabir]]
| [[hizkuntza erromantzeak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pml pml]
|-
| [[Saek]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/skb skb]
|-
| [[Safaliba]]
| [[Gur]]<br/>[[Oti–Volta]]
| 9000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/saf saf]
|-
| [[Safen]]
| [[Cangin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sav sav]
|-
| [[Safwa]]
| [[Nyika-Safwa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sbk sbk]
|-
| [[Sahaptin]]
| [[Sahaptian]]
|
|
|
|
|-
| [[Saint Lucian Creole]]
| [[Antillean Creole]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/acf acf]
|-
| [[Saisiyat]]
| [[Formosan]]
| 4750
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xsy xsy]
|-
| [[Sajau Basap]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sjb sjb]
|-
| [[Sakao]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sku sku]
|-
| [[Sakapultek]]
| [[Quichean]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/quv quv]
|-
| [[Sakata]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/skt skt]
|-
| [[Sake]]
| [[Kele]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sak sak]
|-
| [[Sakirabiá]]
| [[Tuparí]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/skf skf]
|-
| [[Sakizaya]]
| [[East Formosan]]
| 958
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/szy szy]
|-
| [[Saliba]]
| [[Piaroa–Saliban]]
| 1500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/slc slc]
|-
| [[Saliba]]
| [[Papuan Tip]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sbe sbe]
|-
| [[Salinan]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]<br/>[[Hokan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sln sln]
|-
| [[Salish–Spokane–Kalispel]]
| [[Kalispel-Spokane-Pend d'Oreille-Salish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fla fla]
|-
| [[Sallaans]]
| [[Nederlandar behe-saxoiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sdz sdz]
|-
| [[Salvadoran Lenca]]
| [[Lenkera]]
|
|
|
|
|-
| [[Sama]]
| [[Kimbundu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/smd smd]
|-
| [[Samaritan Aramaic]]
| [[Judeo-Aramaic]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sam sam]
| [https://iso639-3.sil.org/code/sam sam]
|-
| [[Sambal]]
| [[Sambalic]]
| 70000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xsb xsb]
|-
| [[Sambalpuri]]
| [[Oriya languages]]
| 2630000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/spv spv]
|-
| [[Sambe]]
| [[Alumic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xab xab]
|-
| [[Samburu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/saq saq]
|-
| [[Samo]]
| [[Mande hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Sampang]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rav rav]
|-
| [[Samwe]]
| [[Wara–Natyoro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wbf wbf]
|-
| [[San Andrés–Providencia Creole]]
| [[Ingeles kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/icr icr]
|-
| [[Sanapaná]]
| [[Mascoian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sap sap]<br/>[https://iso639-3.sil.org/code/spn spn]
|-
| [[Sandawe]]
| [[Koisan hizkuntzak|Khoisan hizkuntzak]]
| 40000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sad sad]
| [https://iso639-3.sil.org/code/sad sad]
|-
| [[Sanga]]
| [[Luban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sng sng]
|-
| [[Sanga]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xsn xsn]
|-
| [[Sangil]]
| [[Sangiric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/snl snl]
|-
| [[Sangkong]]
| [[Hanoish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sgk sgk]
|-
| [[Sanglechi]]
| [[Sanglechi-Ishkashimi]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ira ira]
| [https://iso639-3.sil.org/code/sgy sgy]
|-
| [[Sangsari]]
| [[Western Iranian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sgr sgr]
|-
| [[Sangu]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/snq snq]
|-
| [[Sanhaja de Srair]]
| [[Atlas]]
| 50000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sjs sjs]
|-
| [[Sani]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ysn ysn]
|-
| [[Sankethi]]
| [[hizkuntza drabidikoak]]
|
|
|
|
|-
| [[Santa Cruz]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/stc stc]
|-
| [[Santa María La Alta Nahuatl]]
| [[Nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhz nhz]
|-
| [[Santiagueño Quechua]]
| [[Southern Quechua]]
| 170000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qus qus]
|-
| [[Santrokofi]]
| [[Likpe-Santrokofi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/snw snw]
|-
| [[Sanumá]]
| [[Yanomaman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xsu xsu]
|-
| [[Sapa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tys tys]
|-
| [[Sapo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/krn krn]
|-
| [[Saponi]]
| [[Lakes Plain]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/spi spi]
|-
| [[Saposa]]
| [[Northwest Solomonic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sps sps]
|-
| [[Sapé]]
| [[Arutani–Sape]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/spc spc]
|-
| [[Sar]]
| [[Sara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mwm mwm]
|-
| [[Sara Bakati']]
| [[Bekati’]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sre sre]
|-
| [[Sarnami Hindustani]]
| [[Caribbean Hindustani]]
|
|
|
|
|-
| [[Sarthois]]
| [[Oïl hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Sarua]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/swy swy]
|-
| [[Sasak]]
| [[Bali–Sasak–Sumbawa]]
| 2000000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sas sas]
| [https://iso639-3.sil.org/code/sas sas]
|-
| [[Sasaru]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sxs sxs]
|-
| [[Satawalese]]
| [[Chuukic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/stw stw]
|-
| [[Sause]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sao sao]
|-
| [[Savosavo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/svs svs]
|-
| [[Sawai]]
| [[South Halmahera]]
| 12000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/szw szw]
|-
| [[Saweru]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/swr swr]
|-
| [[Sawi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/saw saw]
|-
| [[Sayula Popoluca]]
| [[Mixe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pos pos]
|-
| [[Saʽidi Arabic]]
| [[arabiera]]
| 22400000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aec aec]
|-
| [[Scandoromani]]
| [[indoeuropar hizkuntzak]]<br/>[[Para-Romani]]
| 31000
|
|
|
|-
| [[Scottish Cant]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/trl trl]
|-
| [[Sebat Bet Gurage]]
| [[Gurageera]]
| 1480000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sgw sgw]
|-
| [[Secoya]]
| [[Siona-Secoya]]
| 1200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sey sey]
|-
| [[Sedang]]
| [[Bahnaric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sed sed]
|-
| [[Seediq]]
| [[Atayalic]]
| 20000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/trv trv]
|-
| [[Sehwi]]
| [[Central Tano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sfw sfw]
|-
| [[Seimat]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ssg ssg]
|-
| [[Sekani]]
| [[Northern Athabaskan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sek sek]
|-
| [[Seki]]
| [[Kele]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/syi syi]
|-
| [[Selti]]
| [[Silte-Wolane]]
| 935000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/stv stv]
|-
| [[Semai]]
| [[Senoic]]
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sea sea]
|-
| [[Sembla]]
| [[Samogo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sos sos]
|-
| [[Sempan]]
| [[Papuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xse xse]
|-
| [[Senara]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/seq seq]
|-
| [[Senaya]]
| [[Northeastern Neo-Aramaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/syn syn]
|-
| [[Seneca]]
| [[Seneca–Cayuga]]
| 100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/see see]
|-
| [[Sened]]
| [[East Zenati]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sds sds]
|-
| [[Sentani]]
| [[Sentani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/set set]
|-
| [[Serbian Old Church Slavonic]]
| [[Antzinako eliza-eslaviera]]
|
|
|
|
|-
| [[Serer]]
| [[Senegambian]]
| 1200000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/srr srr]
| [https://iso639-3.sil.org/code/srr srr]
|-
| [[Seri]]
| [[Hokan]]
| 900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sei sei]
|-
| [[Serrano]]
| [[Serran]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ser ser]
|-
| [[Seto]]
| [[South Estonian]]
| 12549
|
|
|
|-
| [[Seychellois Creole]]
| [[frantziar kreolerak]]
| 73000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/crs crs]
|-
| [[Seze]]
| [[West Mao]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sze sze]
|-
| [[Sha]]
| [[Ron]]
| 3000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/scw scw]
|-
| [[Shabaki]]
| [[Zaza–Gorani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sdb sdb]
|-
| [[Shabo]]
|
| 400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sbf sbf]
|-
| [[Shahsevani dialect]]
| [[South Azerbaijani]]
|
|
|
|
|-
| [[Shakacho]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/moy moy]
|-
| [[Shall-Zwall]]
| [[Beromic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sha sha]
|-
| [[Shama]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sqa sqa]
|-
| [[Shamang]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xsh xsh]
|-
| [[Shambala]]
| [[Northeast Coast Bantu]]
| 664000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksb ksb]
|-
| [[Shandong dialect]]
| [[Mandarinera|mandarin txinera]]
| 10000
|
|
|
|-
| [[Shanga]]
| [[Mande hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sho sho]
|-
| [[Shao–Jiang Min]]
| [[Inland Min]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sjc sjc]
|-
| [[Sharwa]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/swq swq]
|-
| [[Shasta]]
| [[Shastan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sht sht]
|-
| [[Shatt]]
| [[Daju]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/shj shj]
|-
| [[Shau]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sqh sqh]
|-
| [[Shauraseni]]
| [[Dramatic Prakrit]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/psu psu]
|-
| [[Shawnee]]
| [[Central Algonquian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sjw sjw]
|-
| [[She]]
| [[Sheic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/shx shx]
|-
| [[Sheko]]
| [[Dizoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/she she]
|-
| [[Shempire]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/seb seb]
|-
| [[Shenwa]]
| [[Zenati]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cnu cnu]
|-
| [[Sherbro]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bun bun]
|-
| [[Shi]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/shr shr]
|-
| [[Shihhi Arabic]]
| [[Peninsular Arabic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ssh ssh]
|-
| [[Shiki]]
| [[Jarawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gua gua]
|-
| [[Shilluk]]
| [[Western Nilotic]]
| 2000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/shk shk]
|-
| [[Shinasha]]
| [[hizkuntza omotikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bwo bwo]
|-
| [[Shingini]]
| [[Kambari]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/asg asg]
|-
| [[Shiriana]]
| [[Central Arawakan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xir xir]
|-
| [[Shompen]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sii sii]
|-
| [[Shoo-Minda-Nye]]
| [[Jukunoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcv bcv]
|-
| [[Shor]]
| [[Yenisei Turkic]]
| 2839
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tut tut]
| [https://iso639-3.sil.org/code/cjs cjs]
|-
| [[Shoshoni]]
| [[Numic]]
| 1000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/shh shh]
|-
| [[Shua]]
| [[Khoe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/shg shg]
|-
| [[Shushtari]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Shuswap]]
| [[Interior Salish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/shs shs]
|-
| [[Shuwa-Zamani]]
| [[Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksa ksa]
|-
| [[Shwai]]
| [[Talodi–Heiban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/shw shw]
|-
| [[Siamou]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sif sif]
|-
| [[Siang]]
| [[West Barito]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sya sya]
|-
| [[Siar-Lak]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sjr sjr]
|-
| [[Siawi]]
| [[Amto–Musan]]
| 220
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mmp mmp]
|-
| [[Siberian Tatar]]
| [[Kipchak–Nogai]]
| 101000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sty sty]
|-
| [[Sicel]]
| [[indoeuropar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/scx scx]
|-
| [[Sichuanese]]
| [[Southwestern Mandarin]]
|
|
|
|
|-
| [[Sidetic]]
| [[Luwic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xsd xsd]
|-
| [[Sierra Totonac]]
| [[Totonac]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tos tos]
|-
| [[Sighu]]
| [[Kele]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sxe sxe]
|-
| [[Sika (Q33960)|Sika]]
| [[erdialde-ekialdeko hizkuntza maysiar-polinesiarrak]]
| 175000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ski ski]
|-
| [[Sikiana]]
| [[Parukotoan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sik sik]
|-
| [[Sikule]]
| [[Northwest Sumatra–Barrier Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/skh skh]
|-
| [[Silesian German]]
| [[East Central German]]
| 22900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sli sli]
|-
| [[Sillok]]
| [[Aka-Kelo-Molo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/soh soh]
|-
| [[Simalungun Batak]]
| [[Batak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bts bts]
|-
| [[Simbali]]
| [[Papuan]]<br/>[[East New Britain]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/smg smg]
|-
| [[Simbo]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sbb sbb]
|-
| [[Simeulue]]
| [[Northwest Sumatra–Barrier Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/smr smr]
|-
| [[Sinaugoro]]
| [[austronesiar hizkuntzak]]
| 18000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/snc snc]
|-
| [[Sinauna]]
|
| 2500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/agv agv]
|-
| [[Singapore English]]
| [[ingeles]]
|
|
|
|
|-
| [[Singdarin]]
| [[Singaporean Mandarin]]
|
|
|
|
|-
| [[Sininkere]]
| [[Soninke-Bobo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/skq skq]
|-
| [[Sinte Romani]]
| [[Northern Romani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rmo rmo]
|-
| [[Sinyar]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sys sys]
|-
| [[Sio]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xsi xsi]
|-
| [[Siona]]
| [[Siona-Secoya]]
| 550
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/snn snn]
|-
| [[Sipakapa]]
| [[Quichean]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qum qum]
|-
| [[Sira]]
| [[Sira]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/swj swj]
|-
| [[Siraya]]
| [[East Formosan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fos fos]
|-
| [[Siri]]
| [[Warji]]
| 3800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sir sir]
|-
| [[Siriano]]
| [[Eastern Tucanoan]]
| 220
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sri sri]
|-
| [[Sirionó]]
| [[Guarayu]]
| 400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/srq srq]
|-
| [[Sisaala]]
| [[Gurunsi]]
|
|
|
|
|-
| [[Siuslaw]]
| [[Siuslawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sis sis]
|-
| [[Sivandi]]
| [[Northwestern Iranian]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ira ira]
| [https://iso639-3.sil.org/code/siy siy]
|-
| [[Siwa]]
| [[Eastern Berber]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ber ber]
| [https://iso639-3.sil.org/code/siz siz]
|-
| [[Siwu]]
| [[Lelemi-Akpafu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/akp akp]
|-
| [[Skepi Creole Dutch]]
| [[Nederlandar kreolerak]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/skw skw]
|-
| [[Skou]]
| [[Skou]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/skv skv]
|-
| [[Sobei]]
| [[Sarmi–Jayapura]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sob sob]
|-
| [[Soddo]]
| [[Gurageera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gru gru]
|-
| [[Soga]]
| [[North Nyanza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xog xog]
|-
| [[Sogdian]]
| [[Ekialdeko irandar hizkuntzak]]
| 0
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sog sog]
| [https://iso639-3.sil.org/code/sog sog]
|-
| [[Sokna]]
| [[Eastern Berber]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/swn swn]
|-
| [[Sokoro]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sok sok]
|-
| [[Solano]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xso xso]
|-
| [[Solos]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sol sol]
|-
| [[Somrai]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sor sor]
|-
| [[Somyev]]
| [[Mambiloid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kgt kgt]
|-
| [[Sonjo]]
| [[Central Kenya Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/soz soz]
|-
| [[Sonqori]]
| [[Southern Oghuz]]
| 35000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tut tut]
|
|-
| [[Sori-Harengan]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sbh sbh]
|-
| [[Sorkhei]]
| [[Northwestern Iranian]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ira ira]
| [https://iso639-3.sil.org/code/sqo sqo]
|-
| [[Sosi]]
| [[Manenguba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsi bsi]
|-
| [[Sourashtra]]
| [[Gujarati languages]]
| 300000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/saz saz]
|-
| [[South African Sign Language]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sfs sfs]
|-
| [[South Azerbaijani]]
| [[azerbaijanera]]
| 13800000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/azb azb]
|-
| [[South Bandangbugu-langbasi]]
| [[Banda (Q806234)|Banda]]
|
|
|
|
|-
| [[South Bolivian Quechua]]
| [[Bolivian Quechua]]
| 1616120
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/quh quh]
|-
| [[South Central Dinka]]
| [[dinka]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dib dib]
|-
| [[South Giziga]]
| [[Giziga]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/giz giz]
|-
| [[South Ucayali Ashéninka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cpy cpy]
|-
| [[Southeast Ambrym]]
| [[Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tvk tvk]
|-
| [[Southeastern Dinka]]
| [[dinka]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dks dks]
|-
| [[Southeastern Pomo]]
| [[Pomoan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pom pom]
|-
| [[Southeastern Puebla Nahuatl]]
| [[nahuano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/npl npl]
|-
| [[Southern Altai]]
| [[Kyrgyz–Kipchak]]
| 55720
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/alt alt]
| [https://iso639-3.sil.org/code/alt alt]
|-
| [[Southern Amami Ōshima]]
| [[Amami Ōshima]]
| 1800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ams ams]
|-
| [[Southern Aymara]]
| [[Aimara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ayc ayc]
|-
| [[Southern Grebo]]
| [[greboera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/grj grj]
|-
| [[Southern Kurdish]]
| [[kurduera]]
| 3000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sdh sdh]
|-
| [[Southern Masa]]
| [[Masa]]
|
|
|
|
|-
| [[Southern Mongolian]]
| [[Mongoliera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mvf mvf]
|-
| [[Southern Pame]]
| [[Pame]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pmz pmz]
|-
| [[Southern Patwin]]
| [[Wintuan]]
|
|
|
|
|-
| [[Southern Pomo]]
| [[Pomoan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/peq peq]
|-
| [[Southern Pumi]]
| [[Pumi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pmj pmj]
|-
| [[Southern Qiang]]
| [[Qiang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qxs qxs]
|-
| [[Southern Sama]]
| [[Sama]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ssb ssb]
|-
| [[Southern Sierra Miwok]]
| [[Sierra Miwok]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/skd skd]
|-
| [[Southern Thai]]
| [[Kra-dai hizkuntzak|tai-kadai hizkuntzak]]
| 4500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sou sou]
|-
| [[Southern Yukaghir]]
| [[Yukaghir]]
| 50
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yux yux]
|-
| [[Southwest Tanna]]
| [[Tanna]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nwi nwi]
|-
| [[Southwestern Dinka]]
| [[dinka]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dik dik]
|-
| [[Southwestern Tepehuan]]
| [[Southern Tepehuán]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tla tla]
|-
| [[Spokane language]]
| [[Kalispel-Spokane-Pend d'Oreille-Salish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/spo spo]
|-
| [[Squamish]]
| [[Coast Salish]]
| 1
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/squ squ]
|-
| [[Sri Lankan Creole Malay]]
| [[Malay trade and creole languages]]
| 46000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sci sci]
|-
| [[Standard Danish]]
| [[daniera]]
|
|
|
|
|-
| [[Standard High German]]
| [[goi alemaniar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Standard Zhuang]]
| [[Kra-dai hizkuntzak|tai-kadai hizkuntzak]]
|
| [https://id.loc.gov/vocabulary/iso639-1/za za]
| [https://iso639-3.sil.org/code/zha zha]
| [https://iso639-3.sil.org/code/zha zha]
|-
| [[Stellingwarfs]]
| [[Nederlandar behe-saxoiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/stl stl]
|-
| [[Stoney]]
| [[Dakotan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sto sto]
|-
| [[Sua]]
| [[Mel]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/msw msw]
|-
| [[Suau]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/swp swp]
|-
| [[Suba]]
| [[Great Lakes Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/suh suh]<br/>[https://iso639-3.sil.org/code/sxb sxb]
|-
| [[Subtiaba]]
| [[Tlapanecan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sut sut]
|-
| [[Sucite]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sep sep]
|-
| [[Sud Oranais-Gourara]]
| [[Mzab-Wargla]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/grr grr]
|-
| [[Sui]]
|
| 300000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/swi swi]
|-
| [[Suki]]
| [[Trans-Ginea Berria]]<br/>[[Gogodala–Suki]]
| 3500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sui sui]
|-
| [[Sukte]]
| [[Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ctd ctd]
|-
| [[Sukuma]]
| [[Sukuma-Nyamwezi]]
| 5430000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/suk suk]
| [https://iso639-3.sil.org/code/suk suk]
|-
| [[Sukur]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/syk syk]
|-
| [[Sula]]
| [[Central Maluku]]
| 20000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/szn szn]
|-
| [[Sumbawa]]
| [[Bali–Sasak–Sumbawa]]
| 300000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/smw smw]
|-
| [[Sumeri]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tcm tcm]
|-
| [[Sungor]]
| [[Taman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sjg sjg]
|-
| [[Sungwadia]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrb mrb]
|-
| [[Sunwar]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/suz suz]
|-
| [[Supyire]]
| [[Senufo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/spp spp]
|-
| [[Surbakhal]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sbj sbj]
|-
| [[Suri]]
| [[Surmic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/suq suq]
|-
| [[Surigaonon]]
| [[Bisayan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sgd sgd]
|-
| [[Sursurunga]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sgz sgz]
|-
| [[Sur–Myet]]
| [[Tarokoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tdl tdl]
|-
| [[Susquehannock]]
| [[Iroquoian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sqn sqn]
|-
| [[Suwu]]
| [[Sawabantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/szv szv]
|-
| [[Suyá]]
| [[Jê]]
| 350
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/suy suy]
|-
| [[Swahili]]
| [[swahili]]
| 82300000<br/>16010110
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/swh swh]
|-
| [[Swampy Cree]]
| [[cree hizkuntza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/csw csw]
|-
| [[Swedish Sign Language]]
| [[Swedish Sign Language family]]
| 8000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/swl swl]
|-
| [[Swiss High German]]
| [[aleman]]
|
|
|
|
|-
| [[Swo]]
| [[Makaa-Njem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sox sox]
|-
| [[Syenara]]
| [[Senufo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/shz shz]
|-
| [[Syer-Tenyer]]
| [[Karaboro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kza kza]
|-
| [[Syrian Arabic]]
| [[North Levantine Arabic]]
|
|
|
|
|-
| [[Sô]]
| [[Katuic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sss sss]
|-
| [[Taba]]
| [[South Halmahera]]
| 20000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mky mky]
|-
| [[Tabasco Nahuatl]]
| [[Nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhc nhc]
|-
| [[Tabriak]]
| [[Ramu–Lower Sepik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tzx tzx]
|-
| [[Tacana]]
| [[Tacanan]]
| 1800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tna tna]
|-
| [[Tachi Yokuts]]
| [[Southern Valley Yokuts]]
|
|
|
|
|-
| [[Tadaksahak]]
| [[Northern Songhay]]
| 100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dsq dsq]
|-
| [[Tadoma]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Tafi]]
| [[Nyangbo-Tafi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tcd tcd]
|-
| [[Tagish]]
| [[Northern Athabaskan]]
| 1<br/>2<br/>0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tgx tgx]
|-
| [[Tagoi]]
| [[Rashad]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tag tag]
|-
| [[Tagwana]]
| [[Tagwana–Djimini]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tgw tgw]
|-
| [[Tahltan]]
| [[Northern Athabaskan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tht tht]
|-
| [[Tai Daeng]]
| [[Southwestern Tai]]
| 650000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tyr tyr]
|-
| [[Tai Dam]]
| [[Southwestern Tai]]
| 760000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/blt blt]
|-
| [[Tai Hongjin]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tiz tiz]
|-
| [[Tai Khang]]
| [[Northern Tai]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tnu tnu]
|-
| [[Tai Lü]]
| [[Southwestern Tai]]
| 700000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/khb khb]
|-
| [[Tai Nüa]]
| [[Southwestern Tai]]
| 650000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tdd tdd]
|-
| [[Tai Ya]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cuu cuu]
|-
| [[Taita]]
| [[Kilimanjaro-Taita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dav dav]
|-
| [[Taiwanese Hokkien]]
| [[Hokkien]]
|
|
|
|
|-
| [[Taiwanese Mandarin]]
| [[Standard Taiwanese Mandarin]]
|
|
|
|
|-
| [[Tajuasohn]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tja tja]
|-
| [[Takia]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tbc tbc]
|-
| [[Takuu]]
| [[erdialdeko polinesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nho nho]
|-
| [[Tal]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tal tal]
|-
| [[Tala]]
| [[South Bauchi]]
| 1000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tak tak]
|-
| [[Taliabu]]
| [[Central Maluku]]
| 1500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tlv tlv]
|-
| [[Talise]]
| [[Gela-Guadalcanal]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tlr tlr]
|-
| [[Talodi]]
| [[Talodi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tlo tlo]
|-
| [[Taloki]]
| [[Bungku–Tolaki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tlk tlk]
|-
| [[Talyshera]]
| [[Northwestern Iranian]]
| 764400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tly tly]
|-
| [[Tama]]
| [[Taman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tma tma]
|-
| [[Tama]]
| [[Tucanoan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ten ten]
|-
| [[Tamambo]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mla mla]
|-
| [[Tamanaku]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tmz tmz]
|-
| [[Tambas]]
| [[Ron]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tdk tdk]
|-
| [[Tambora]]
| [[West Papuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xxt xxt]
|-
| [[Tami]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tmy tmy]
|-
| [[Tamki]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tax tax]
|-
| [[Tammari]]
| [[Gur]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tbz tbz]
|-
| [[Tampuan]]
| [[Bahnaric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tpu tpu]
|-
| [[Tampulma]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tpm tpm]
|-
| [[Tanacross]]
| [[Tanana]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tcb tcb]
|-
| [[Tandroy]]
| [[Malgaxe (hizkuntza)|malgaxe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tdx tdx]
|-
| [[Tanema]]
| [[Utupua-Vanikoro]]
| 4
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tnx tnx]
|-
| [[Tangga]]
| [[Meso-Melanesian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tgg tgg]
|-
| [[Tangoa]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tgp tgp]
|-
| [[Tangsa]]
| [[Konyak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nst nst]
|-
| [[Tanimbili]]
| [[Utupua-Vanikoro]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tbe tbe]
|-
| [[Tanimuca-Retuarã]]
| [[Eastern Tucanoan]]
| 300
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tnc tnc]
|-
| [[Tanosy]]
| [[Malgaxe (hizkuntza)|malgaxe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/txy txy]
|-
| [[Tapieté]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tpj tpj]
|-
| [[Tar Gula]]
| [[Bongo-Bagirmi hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcm kcm]
|-
| [[Tarahumara]]
| [[Tarahumaran]]
| 70000
|
|
|
|-
| [[Tarangan Barat]]
| [[Tarangan]]
| 7910
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/txn txn]
|-
| [[Tarao]]
| [[Northwestern Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tro tro]
|-
| [[Tariana]]
| [[Upper Amazon Arawakan]]
| 100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tae tae]
|-
| [[Tarok]]
| [[Tarokoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yer yer]
|-
| [[Tartu]]
| [[South Estonian]]
|
|
|
|
|-
| [[Taruma]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tdm tdm]
|-
| [[Tasawaq]]
| [[Northern Songhay]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/twq twq]
|-
| [[Tataviam]]
| [[Takic]]
|
|
|
|
|-
| [[Tatuyo]]
| [[Eastern Tucanoan]]
| 400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tav tav]
|-
| [[Taulil]]
| [[Taulil-Butam]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tuh tuh]
|-
| [[Tause]]
| [[Tariku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tad tad]
|-
| [[Taushiro]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
| 1
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/trr trr]
|-
| [[Tawang Monpa]]
| [[East Bodish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/twm twm]
|-
| [[Tawara]]
| [[Shona languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/twl twl]
|-
| [[Tawoyan]]
| [[East Barito]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/twy twy]
|-
| [[Tayap]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gpn gpn]
|-
| [[Tayo]]
| [[frantziar kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cks cks]
|-
| [[Tchitchege]]
| [[Mbete]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tck tck]
|-
| [[Teanu]]
| [[Utupua-Vanikoro]]
| 800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tkw tkw]
|-
| [[Teda]]
| [[Saharan]]
| 42500
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ssa ssa]
| [https://iso639-3.sil.org/code/tuq tuq]
|-
| [[Tee]]
| [[Ogoni]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tkq tkq]
|-
| [[Tegali]]
| [[Rashad]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ras ras]
|-
| [[Tehuelche]]
| [[Chon hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/teh teh]
|-
| [[Teke-Laali]]
| [[West Teke]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lli lli]
|-
| [[Teke-Nzikou]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nzu nzu]
|-
| [[Teke-Tyee]]
| [[Teke]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tyx tyx]
|-
| [[Tektitek]]
| [[Mamean]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ttc ttc]
|-
| [[Teleut]]
| [[Southern Altai]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/alt alt]
| [https://iso639-3.sil.org/code/alt alt]
|-
| [[Tem]]
| [[Gurunsi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kdh kdh]
|-
| [[Temascaltepec Nahuatl]]
| [[Nahuatl]]
| 310
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhv nhv]
|-
| [[Teme]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tdo tdo]
|-
| [[Temiar]]
| [[Senoic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tea tea]
|-
| [[Temne]]
| [[Mel]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tem tem]
| [https://iso639-3.sil.org/code/tem tem]
|-
| [[Tempasuk Dusun]]
| [[Kadazandusun]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tdu tdu]
|-
| [[Ten'edn]]
| [[Jahaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tnz tnz]
|-
| [[Tennet]]
| [[Surmic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tex tex]
|-
| [[Teop]]
| [[Northwest Solomonic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tio tio]
|-
| [[Tepecano]]
| [[Southern Tepehuán]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tep tep]
|-
| [[Tepehuán]]
| [[Piman]]
|
|
|
|
|-
| [[Tepes]]
| [[Kuliak]]
| 50
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/teu teu]
|-
| [[Tequiraca]]
| [[Tequiraca–Canichana]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ash ash]
|-
| [[Tequistlatec]]
| [[Tequistlatecan]]
|
|
|
|
|-
| [[Ter Sami]]
| [[Eastern Sami]]
| 350<br/>2<br/>10
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sjt sjt]
|-
| [[Tera]]
| [[Teraic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ttr ttr]
|-
| [[Terei]]
| [[South Bougainville]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/buo buo]
|-
| [[Terengganu Malay]]
| [[Malaysiera]]
|
|
|
|
|-
| [[Teressa]]
| [[Nicobarese]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tef tef]
|-
| [[Teribe]]
| [[Talamanca]]
| 3000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tfr tfr]
|-
| [[Terik]]
| [[Kalenjin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tec tec]
|-
| [[Ternate]]
| [[Papuan]]<br/>[[West Papuan]]
| 42000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tft tft]
|-
| [[Terêna]]
| [[Mamoré-Guaporé]]
| 16000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ter ter]
| [https://iso639-3.sil.org/code/ter ter]
|-
| [[Tesaka Malagasy]]
| [[Malgaxe (hizkuntza)|malgaxe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tkg tkg]
|-
| [[Teschen Silesian]]
| [[Silesiera]]
|
|
|
|
|-
| [[Teshenawa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/twc twc]
|-
| [[Teso]]
| [[Eastern Nilotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/teo teo]
|-
| [[Tetelcingo Nahuatl]]
| [[erdiko nahuatl]]
| 3500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhg nhg]
|-
| [[Teushen]]
| [[Chon hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Tewa]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/twe twe]
|-
| [[Tewe]]
| [[Shona languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/twx twx]
|-
| [[Texistepec Popoluca]]
| [[Zoque]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/poq poq]
|-
| [[Tezoatlán Mixtec]]
| [[mixtekera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mxb mxb]
|-
| [[Tha]]
| [[Bambukic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/thy thy]
|-
| [[Thao]]
| [[Formosan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ssf ssf]
|-
| [[Tharawal]]
| [[Yuin-Kuric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tbh tbh]
|-
| [[Tharu]]
| [[Bihari]]
|
|
|
|
|-
| [[Thavung]]
| [[Chut]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/thm thm]
|-
| [[Then]]
| [[Kam–Sui]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tct tct]
|-
| [[Tiagba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ahi ahi]
|-
| [[Tiang]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tbj tbj]
|-
| [[Tibea]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ngy ngy]
|-
| [[Ticuna]]
| [[Ticuna–Yuri]]
| 61000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tca tca]
|-
| [[Tidikelt]]
| [[Mzab-Wargla]]
| 1000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tia tia]
|-
| [[Tidore]]
| [[North Halmahera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tvo tvo]
|-
| [[Tiene]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tii tii]
|-
| [[Tigak]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tgc tgc]
|-
| [[Tigon]]
| [[Jukunoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nza nza]
|-
| [[Tikar]]
| [[Southern Bantoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tik tik]
|-
| [[Tikopia]]
| [[erdialdeko polinesiar hizkuntzak]]
| 3324
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tkp tkp]
|-
| [[Tillamook]]
| [[Coast Salish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/til til]
|-
| [[Tima]]
| [[Katla]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tms tms]
|-
| [[Timbisha]]
| [[Numic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/par par]
|-
| [[Timucua]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tjm tjm]
|-
| [[Tinani]]
| [[West Himalayish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lbf lbf]
|-
| [[Tindi]]
| [[Avar–Andic]]
| 6693
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tin tin]
|-
| [[Tinigua]]
| [[Tiniguan]]
| 1
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tit tit]
|-
| [[Tinoc Kallahan]]
| [[Kallahan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tne tne]
|-
| [[Tinputz]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tpz tpz]
|-
| [[Tipai]]
| [[Diegueño]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dih dih]
|-
| [[Tirax]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mme mme]
|-
| [[Tiriyó]]
| [[Karibe hizkuntzak]]
| 2100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tri tri]
|-
| [[Tiro]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tic tic]
|-
| [[Tita]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tdq tdq]
|-
| [[Titan]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ttv ttv]
|-
| [[Tiwi]]
|
| 2040
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tiw tiw]
|-
| [[Tlachichilco Tepehua]]
| [[Tepehua]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tpt tpt]
|-
| [[Tlamacazapa Nahuatl]]
| [[Nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nuz nuz]
|-
| [[Tlapanec]]
| [[Oto-Manguean]]
|
|
|
|
|-
| [[Toba Qom]]
| [[Guaicuruan]]
| 40000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tob tob]
|-
| [[Tobanga]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tng tng]
|-
| [[Tobelo]]
| [[West Papuan]]
| 27720
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tlb tlb]
|-
| [[Tocharian A]]
| [[Tokariera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xto xto]
|-
| [[Tocharian B]]
| [[Tokariera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/txb txb]
|-
| [[Tocho]]
| [[Talodi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/taz taz]
|-
| [[Tocodede]]
| [[austronesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tkd tkd]
|-
| [[Tofa]]
| [[Sayan]]
| 93
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kim kim]
|-
| [[Tofanma]]
| [[Namla–Tofanma]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tlg tlg]
|-
| [[Tofin]]
| [[Gbe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tfi tfi]
|-
| [[Togoyo]]
| [[Sere]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tgy tgy]
|-
| [[Tojolab'al]]
| [[Q'anjobalan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/toj toj]
|-
| [[Tokunoshima]]
| [[Northern Ryukyuan]]<br/>[[Amami]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tkn tkn]
|-
| [[Tol]]
| [[Jicaquean]]
| 500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jic jic]
|-
| [[Tolai]]
| [[Patpatar–Tolai]]
| 100000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/map map]
| [https://iso639-3.sil.org/code/ksd ksd]
|-
| [[Tolaki]]
| [[Bungku–Tolaki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lbw lbw]
|-
| [[Tolomako]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tlm tlm]
|-
| [[Tolowa]]
| [[Pacific Coast Athabaskan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tol tol]
|-
| [[Tombulu]]
| [[Minahasan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tom tom]
|-
| [[Tomoip]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tqp tqp]
|-
| [[Tondano]]
| [[Minahasan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tdn tdn]
|-
| [[Tonga]]
| [[Nyasa]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tog tog]
| [https://iso639-3.sil.org/code/tog tog]
|-
| [[Tongva]]
| [[Serran]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xgf xgf]
|-
| [[Tonjon]]
| [[Jogo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tjn tjn]
|-
| [[Tonsawang]]
| [[Minahasan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tnw tnw]
|-
| [[Tonsea]]
| [[Minahasan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/txs txs]
|-
| [[Tontemboan]]
| [[Minahasan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tnt tnt]
|-
| [[Toposa]]
| [[Eastern Nilotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/toq toq]
|-
| [[Toraja-Sa’dan]]
| [[South Sulawesi]]
| 500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sda sda]
|-
| [[Toram]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/trj trj]
|-
| [[Torau]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ttu ttu]
|-
| [[Torgut Oirat]]
| [[Oirat]]
|
|
|
|
|-
| [[Toro]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tdv tdv]
|-
| [[Toro-tegu Dogon]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dtt dtt]
|-
| [[Toromono]]
| [[Tacanan]]
| 200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tno tno]
|-
| [[Torona]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tqr tqr]
|-
| [[Torres Strait Creole]]
| [[Ingeles kreolerak]]
| 7800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tcs tcs]
|-
| [[Torricelli]]
| [[Kombio-Arapeshan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tei tei]
|-
| [[Totoro]]
| [[Coconucan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ttk ttk]
|-
| [[Touo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tqu tqu]
|-
| [[To’abaita]]
| [[Malaita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mlu mlu]
|-
| [[Tremembé]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tme tme]
|-
| [[Trinitario]]
| [[Moxo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/trn trn]
|-
| [[Trojan]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Ts'ün-Lao]]
| [[tai hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tsl tsl]
|-
| [[Tsaangi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tsa tsa]
|-
| [[Tsachila]]
| [[Cayapa-Colorado]]
| 2300
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cof cof]
|-
| [[Tsat]]
| [[Chamic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/huq huq]
|-
| [[Tsengel]]
| [[Sayan]]
|
|
|
|
|-
| [[Tsetsaut]]
| [[Northern Athabaskan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/txc txc]
|-
| [[Tsimihety Malagasy]]
| [[Malgaxe (hizkuntza)|malgaxe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xmw xmw]
|-
| [[Tso]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ldp ldp]
|-
| [[Tsogo]]
| [[Tsogo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tsv tsv]
|-
| [[Tsotsitaal]]
|
| 500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fly fly]
|-
| [[Tsou]]
| [[Tsouic]]
| 2100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tsu tsu]
|-
| [[Tsuutʼina]]
| [[Northern Athabaskan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/srs srs]
|-
| [[Tsuvan]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tsh tsh]
|-
| [[Tswa]]
| [[Tswa-Ronga]]
| 1200000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tsc tsc]
|-
| [[Tswapong]]
| [[pediera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/two two]
|-
| [[Tubar]]
| [[Uto-azteka hizkuntzak|hizkuntza uto-aztekak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tbu tbu]
|-
| [[Tucano]]
| [[Eastern Tucanoan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tuo tuo]
|-
| [[Tugen]]
| [[Kalenjin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tuy tuy]
|-
| [[Tugurt]]
| [[Mzab-Wargla]]
| 8100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tjo tjo]
|-
| [[Tujia]]
| [[Hizkuntza sino-tibetarrak|sino-tibetar hizkuntzak]]
| 70000
|
|
|
|-
| [[Tukang Besi]]
| [[Celebic]]
|
|
|
|
|-
| [[Tuki]]
| [[Sanaga]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bag bag]
|-
| [[Tula]]
|
| 30000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tul tul]
|-
| [[Tulu-Bohuai]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rak rak]
|-
| [[Tumak]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tmc tmc]
|-
| [[Tumi]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kku kku]
|-
| [[Tumtum]]
| [[Kadu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tbr tbr]
|-
| [[Tundra Yukaghir]]
| [[Yukaghir]]
| 40
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mis mis]
| [https://iso639-3.sil.org/code/ykg ykg]
|-
| [[Tungag]]
| [[Meso-Melanesian]]
| 12000<br/>9500
| No/unknown value
| No/unknown value
| [https://iso639-3.sil.org/code/lcm lcm]
|-
| [[Tunggare]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/trt trt]
|-
| [[Tunia]]
| [[Bua]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tug tug]
|-
| [[Tunisian Arabic]]
| [[Maghrebi Arabic]]
| 11600000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aeb aeb]
|-
| [[Tunjung]]
| [[Mahakam]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tjg tjg]
|-
| [[Tunni]]
| [[Somali languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tqq tqq]
|-
| [[Tunzu]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dza dza]
|-
| [[Tuparí]]
| [[Tuparí]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tpr tpr]
|-
| [[Tupi]]
| [[Tupi–Guarani]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tpw tpw]
|-
| [[Tupiniquim]]
| [[Tupian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tpk tpk]
|-
| [[Tupuri]]
| [[Adamawa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tui tui]
|-
| [[Turiwára]]
| [[Tupi–Guarani]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/twt twt]
|-
| [[Turka]]
| [[Gur]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nic nic]
| [https://iso639-3.sil.org/code/tuz tuz]
|-
| [[Turkana]]
| [[Eastern Nilotic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tuv tuv]
|-
| [[Turoyo]]
| [[Central Neo-Aramaic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tru tru]
|-
| [[Tuscarora]]
| [[Iroquoian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tus tus]
|-
| [[Tusya]]
| [[Gur]]
|
|
|
|
|-
| [[Tutchone]]
| [[Northern Athabaskan]]
| 360
|
|
|
|-
| [[Tutelo]]
| [[Western Siouan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tta tta]
|-
| [[Tutong]]
| [[Berawan–Lower Baram]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ttg ttg]
|-
| [[Tututni]]
| [[Pacific Coast Athabaskan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tuu tuu]
|-
| [[Tuyuca]]
| [[Eastern Tucanoan]]
| 570
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tue tue]
|-
| [[Tver Karelian]]
| [[Kareliera]]
|
|
|
|
|-
| [[Txinako pidgin ingelesa]]
| [[Ingeles kreolerak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cpi cpi]
|-
| [[Tyap]]
| [[Tyapic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcg kcg]
|-
| [[Tyefo]]
| [[Gur]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tiq tiq]
|-
| [[Tz’utujil]]
| [[Quichean]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tzj tzj]
|-
| [[Tây Bồi pidgin]]
| [[pidgina]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tas tas]
|-
| [[U]]
| [[Palaungic]]
| 40000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uuu uuu]
|-
| [[U'wa]]
| [[Magdalenic]]
|
|
|
|
|-
| [[Ubaghara]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byc byc]
|-
| [[Ubang]]
| [[Bendi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uba uba]
|-
| [[Ubi]]
| [[East Chadic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ubi ubi]
|-
| [[Ubir]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ubr ubr]
|-
| [[Ucayali–Yurúa Ashéninka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cpb cpb]
|-
| [[Uduk]]
| [[Koman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/udu udu]
|-
| [[Ughele]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uge uge]
|-
| [[Uhami]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uha uha]
|-
| [[Ukaan]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kcf kcf]
|-
| [[Ukhwejo]]
| [[Makaa-Njem]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ukh ukh]
|-
| [[Ukpe-Bayobiri]]
| [[Bendi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ukp ukp]
|-
| [[Ukue]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uku uku]
|-
| [[Ukusi-Koparamio Hoia Hoia]]
| [[Hoia Hoia]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hhi hhi]
|-
| [[Ukwuani-Aboh-Ndoni]]
| [[Igboid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ukw ukw]
|-
| [[Ulch]]
| [[Central‑Western Tungusic]]
| 154
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ulc ulc]
|-
| [[Ulukwumi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ulb ulb]
|-
| [[Ulumanda’]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ulm ulm]
|-
| [[Ulwa]]
| [[Sumo]]<br/>[[Misumalpan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ulw ulw]
|-
| [[Uma' Lung]]
| [[North Sarawakan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ulu ulu]
|-
| [[Umbugarla]]
|
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/umr umr]
|-
| [[Umbuygamu]]
| [[Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/umg umg]
|-
| [[Umon]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/umm umm]
|-
| [[Unami]]
| [[delaware]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/unm unm]
|-
| [[Uneme]]
|
| 2023
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/une une]
|-
| [[Unserdeutsch]]
| [[pidgina]]
| 100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uln uln]
|-
| [[Unua]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/onu onu]
|-
| [[Uokha]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uok uok]
|-
| [[Upper Chehalis]]
| [[Coast Salish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cjh cjh]
|-
| [[Upper Kuskokwim]]
| [[Tanana]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kuu kuu]
|-
| [[Upper Necaxa Totonac]]
| [[Northern Totonac]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tku tku]
|-
| [[Upper Saxon]]
| [[Thuringian-Upper Saxon dialect group]]
| 2000000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sxu sxu]
|-
| [[Upper Ta'oih]]
| [[Ta’Oi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tth tth]
|-
| [[Upper Tanana]]
| [[Tanana]]
| 100
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tau tau]
|-
| [[Upper Umpqua]]
| [[Pacific Coast Athabaskan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xup xup]
|-
| [[Ura]]
| [[East New Britain]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uro uro]
|-
| [[Uradhi]]
| [[North Cape York Paman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/urf urf]
|-
| [[Urak Lawoi’]]
| [[Malayic]]
| 5000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/urk urk]
|-
| [[Urarina]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ura ura]
|-
| [[Urat]]
| [[Kombio-Arapeshan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/urt urt]
|-
| [[Urban Dictionary]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Uru]]
| [[Uru–Chipaya]]
| 200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ure ure]
|-
| [[Uruava]]
| [[Northwest Solomonic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/urv urv]
|-
| [[Usaghade]]
| [[Obolo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/usk usk]
|-
| [[Ushoji]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ush ush]
|-
| [[Uspantek]]
| [[Quichean]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/usp usp]
|-
| [[Uvbie]]
| [[Southwestern Edoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/evh evh]
|-
| [[Uzbeki Arabic]]
| [[Central Asian Arabic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/auz auz]
|-
| [[Vadi]]
| [[Kambari]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tvd tvd]
|-
| [[Vaeakau-Taumako]]
| [[erdialdeko polinesiar hizkuntzak]]
| 1142
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/piv piv]
|-
| [[Vafsi]]
| [[Southern Tati]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vaf vaf]
|-
| [[Vaghua]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tva tva]
|-
| [[Vagla]]
| [[Gurunsi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vag vag]
|-
| [[Vaiphei]]
| [[Northern Kuki-Chin]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vap vap]
|-
| [[Vale]]
| [[Vale]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vae vae]
|-
| [[Vame]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mlr mlr]
|-
| [[Vangunu]]
| [[Western Oceanic]]
| 910
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mpr mpr]
|-
| [[Vanimo]]
| [[Vanimo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vam vam]
|-
| [[Vanji]]
| [[Pamir]]
|
|
|
|
|-
| [[Vao]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vao vao]
|-
| [[Varhadi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vah vah]
|-
| [[Varisi]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vrs vrs]
|-
| [[Vasavi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vas vas]
|-
| [[Vedda]]
| [[Indo-ariar hizkuntzak|Indoariar hizkuntzak]]
| 300
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ved ved]
|-
| [[Veluws]]
| [[Nederlandar behe-saxoiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vel vel]
|-
| [[Vemgo-Mabas]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vem vem]
|-
| [[Venetic]]
| [[hizkuntza italikoak]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xve xve]
|-
| [[Vengo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bav bav]
|-
| [[Ventureño]]
| [[Chumashan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/veo veo]
|-
| [[Vera'a]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vra vra]
|-
| [[Vere]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ver ver]
|-
| [[Vestinian]]
| [[hizkuntza italikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xvs xvs]
|-
| [[Vilela]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vil vil]
|-
| [[Vili]]
| [[Sira]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vif vif]
|-
| [[Vincentian Creole]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/svc svc]
|-
| [[Vinmavis]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vnm vnm]
|-
| [[Vitu]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wiv wiv]
|-
| [[Voko]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wok wok]
|-
| [[Vono]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kch kch]
|-
| [[Vori]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sde sde]
|-
| [[Voro]]
| [[Waja-Jen]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vor vor]
|-
| [[Vove]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/buw buw]
|-
| [[Voynichese]]
| No/unknown value
|
|
|
|
|-
| [[Vumbu]]
| [[Sira]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vum vum]
|-
| [[Vurës]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/msn msn]
|-
| [[Vute]]
| [[Vute-Wawa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vut vut]
|-
| [[Vwanji]]
| [[Southern Tanzania Highlands Bantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wbi wbi]
|-
| [[Vyemo]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vig vig]
|-
| [[Võro]]
| [[South Estonian]]
| 74499
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vro vro]
|-
| [[Wa]]
| [[Wa]]
|
|
|
|
|-
| [[Waata]]
| [[Oromoera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ssn ssn]
|-
| [[Waci]]
| [[Gbe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wci wci]
|-
| [[Waffa]]
| [[Papuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/waj waj]
|-
| [[Wagiman]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/waq waq]
|-
| [[Wahgi]]
| [[Papuan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wgi wgi]
|-
| [[Waikerí]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Waikuri]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Wailaki]]
| [[Pacific Coast Athabaskan]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wlk wlk]
|-
| [[Waima]]
| [[Papuan Tip]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/rro rro]
|-
| [[Waimahã]]
| [[Eastern Tucanoan]]
| 500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bao bao]
|-
| [[Waimiri-Atroarí]]
| [[Karibe hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/atr atr]
|-
| [[Waja]]
|
| 60000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wja wja]
|-
| [[Wajarri]]
| [[Kartu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wbv wbv]
|-
| [[Wajiara]]
| [[Eastern Tucanoan]]
| 1200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yui yui]
|-
| [[Waka]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wav wav]
|-
| [[Wakasihu]]
| [[Central Maluku]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/alo alo]
|-
| [[Wakhi]]
| [[Ekialdeko irandar hizkuntzak]]
| 30000
|
| No/unknown value
| [https://iso639-3.sil.org/code/wbl wbl]
|-
| [[Wala]]
| [[Malaita]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lgl lgl]
|-
| [[Wali]]
| [[Oti–Volta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wlx wlx]
|-
| [[Wallisian]]
| [[East Uvean-Niuafo'ou]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wls wls]
|-
| [[Walmajarri]]
| [[Pama-Nyungan]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aus aus]
| [https://iso639-3.sil.org/code/wmt wmt]
|-
| [[Wambaya]]
| [[Mirndi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wmb wmb]
|-
| [[Wambule]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wme wme]
|-
| [[Wamey]]
| [[Tenda]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cou cou]
|-
| [[Wan]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wan wan]
|-
| [[Wanano]]
| [[Eastern Tucanoan]]
| 2600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gvc gvc]
|-
| [[Wandala]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mfi mfi]
|-
| [[Wandamen]]
| [[Yapen]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wad wad]
|-
| [[Waninnawa]]
| [[Pano]]
| 700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/knt knt]
|-
| [[Wanka Quechua]]
| [[Quechua I]]
| 250000
|
|
|
|-
| [[Wannu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jub jub]
|-
| [[Wano]]
| [[Baliem Valley languages]]
| 1000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wno wno]
|-
| [[Wanukaka]]
| [[Sumba]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wnk wnk]
|-
| [[Wanzi]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wdd wdd]
|-
| [[Wané]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hwa hwa]
|-
| [[Waorani]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
| 1650
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/auc auc]
|-
| [[Wapan]]
| [[Jukun-Mbembe-Wurbo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/juk juk]
|-
| [[Wapishana]]
| [[Northern Maipuran]]
| 13000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wap wap]
|-
| [[Wappo]]
| [[Yuki–Wappo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wao wao]
|-
| [[Warapu]]
| [[Skou]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wra wra]
|-
| [[Wardaman]]
| [[Yangmanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wrr wrr]
|-
| [[Warekena]]
| [[Northern Maipuran]]
| 650
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gae gae]
|-
| [[Warembori]]
| [[Lower Mamberamo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wsa wsa]
|-
| [[Wargli]]
| [[Mzab-Wargla]]
| 20000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ber ber]
| [https://iso639-3.sil.org/code/oua oua]
|-
| [[Wariapano]]
| [[Pano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pno pno]
|-
| [[Waris]]
| [[Waris]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wrs wrs]
|-
| [[Wari’]]
| [[Chapacuran]]
| 1930
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pav pav]
|-
| [[Warji]]
|
| 77700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wji wji]
|-
| [[Warlmanpa]]
| [[Ngarrkic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wrl wrl]
|-
| [[Warlpiri]]
| [[Ngarrkic]]
| 2507
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aus aus]
| [https://iso639-3.sil.org/code/wbp wbp]
|-
| [[Warluwara]]
| [[Ngarna]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wrb wrb]
|-
| [[Warmian dialect]]
| [[Masovian]]
|
|
|
|
|-
| [[Warndarang]]
| [[Mangarrayi-Maran]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wnd wnd]
|-
| [[Warrgamay]]
| [[Pama-Nyungan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wgy wgy]
|-
| [[Waru]]
| [[Bungku–Tolaki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wru wru]
|-
| [[Warumungu]]
| [[Pama-Nyungan]]
| 200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wrm wrm]
|-
| [[Wasa]]
| [[Akan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wss wss]
|-
| [[Watiwa]]
| [[Rai Coast]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wtf wtf]
|-
| [[Waurá]]
| [[Paresi–Waura]]
| 320
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wau wau]
|-
| [[Wawa]]
| [[Vute-Wawa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/www www]
|-
| [[Wawonii]]
| [[Bungku–Tolaki]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wow wow]
|-
| [[Waxiang Chinese]]
| [[txinera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wxa wxa]
|-
| [[Wayana]]
| [[Karibe hizkuntzak]]
| 1700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/way way]
|-
| [[Wayoró]]
| [[Tuparí]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wyr wyr]
|-
| [[Wejewa]]
| [[Sumba–Hawu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wew wew]
|-
| [[Welaun]]
| [[Timoric]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wlh wlh]
|-
| [[Wendat]]
| [[Iroquoian]]<br/>[[Wyandot]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wya wya]<br/>[https://iso639-3.sil.org/code/wdt wdt]
|-
| [[Werni]]
| [[Talodi–Heiban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wrn wrn]
|-
| [[West Ambae]]
| [[North and Central Vanuatu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nnd nnd]
|-
| [[West Berawan]]
| [[Berawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zbw zbw]
|-
| [[West Central German]]
| [[Central German]]
|
|
|
|
|-
| [[West Damar]]
|
| 800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/drn drn]
|-
| [[West Makian]]
| [[North Halmahera]]
| 12000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mqs mqs]
|-
| [[West Uvean]]
| [[erdialdeko polinesiar hizkuntzak]]
| 2200
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/uve uve]
|-
| [[Western Armenian]]
| [[armeniera]]
| 1395240
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hyw hyw]
|-
| [[Western Bolivian Guaraní]]
| [[Bolivian Guaraní]]
| 7000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gnw gnw]
|-
| [[Western Desert]]
| [[Wati]]
|
|
|
|
|-
| [[Western Fijian]]
| [[West Fijian–Rotuman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wyy wyy]
|-
| [[Western Huasteca Nahuatl]]
| [[Huastecako nahuatl]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhw nhw]
|-
| [[Western Jicaque]]
| [[Jicaquean]]
|
|
|
|
|-
| [[Western Lombard]]
| [[Lombardiera]]
|
|
|
|
|-
| [[Western Neo-Aramaic]]
| [[aramera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/amw amw]
|-
| [[Western Ojibwa]]
| [[Ojibwa (hizkuntza)|Ojibwera]]
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ojw ojw]
|-
| [[Western Xiangxi Miao]]
| [[Xong]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mmr mmr]
|-
| [[Western Yugur]]
| [[Yenisei Turkic]]
| 4600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ybe ybe]
|-
| [[Westphalian]]
| [[Mendebaldeko behe-aleman]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wep wep]
|-
| [[Wetarese]]
| [[Timoric]]
|
|
|
|
|-
| [[Weyto]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/woy woy]
|-
| [[Whitesands]]
| [[Tanna]]
| 7500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tnp tnp]
|-
| [[Wichita]]
| [[Caddoan]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wic wic]
|-
| [[Wichí Lhamtés Nocten]]
| [[Wichí]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mtp mtp]
|-
| [[Wik-Ngathan]]
| [[Wik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wig wig]
|-
| [[Wintu]]
| [[Wintuan]]
| 5
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wnw wnw]
|-
| [[Winye]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kst kst]
|-
| [[Wiradjuri]]
| [[Wiradhuric]]
| 30
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wrh wrh]
|-
| [[Wirangu]]
| [[Thura-Yura]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wgu wgu]
|-
| [[Witoto]]
| [[Bora–Witoto]]<br/>[[Witotoan]]
|
|
|
|
|-
| [[Wiwa]]
| [[Chibchan]]
| 1850
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mbp mbp]
|-
| [[Wixarika]]
| [[Corachol]]<br/>[[indigenous languages of Mexico]]
| 47625
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hch hch]
|-
| [[Wiyot]]
| [[Algic]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wiy wiy]
|-
| [[Wobé]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wob wob]
|-
| [[Woccon]]
| [[Catawban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xwc xwc]
|-
| [[Wolayttattuwa]]
| [[hizkuntza omotikoak]]
| 5830000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wal wal]
| [https://iso639-3.sil.org/code/wal wal]
|-
| [[Wolio]]
| [[Wotu–Wolio]]
| 65000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wlo wlo]
|-
| [[Wom]]
| [[Leko]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wom wom]
|-
| [[Woods Cree]]
| [[cree hizkuntza]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cwd cwd]
|-
| [[Worimi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kda kda]
|-
| [[Worora]]
| [[Worrorran]]<br/>[[Kimberley area languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/unp unp]<br/>[https://iso639-3.sil.org/code/wro wro]
|-
| [[Wounaan]]
| [[choco hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/noa noa]
|-
| [[Wovea]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bbx bbx]
|-
| [[Wudu]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wud wud]
|-
| [[Wumboko]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bqm bqm]
|-
| [[Wumbvu]]
| [[Bantu hizkuntzak]]<br/>[[Kele]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wum wum]
|-
| [[Wunambal]]
| [[Worrorran]]<br/>[[Kimberley area languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wub wub]
|-
| [[Wushi]]
| [[Ring]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bse bse]
|-
| [[Wutung]]
| [[Skou]]
| 900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wut wut]
|-
| [[Wuvulu-Aua]]
| [[Admiralty Islands]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/wuv wuv]
|-
| [[Wuzlam]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/udl udl]
|-
| [[Wyandot]]
| [[Iroquoian]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iro iro]
| [https://iso639-3.sil.org/code/wya wya]
|-
| [[Wãpha]]
| [[Jukun-Mbembe-Wurbo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/juw juw]
|-
| [[Xakriabá]]
| [[Jê]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xkr xkr]
|-
| [[Xavante]]
| [[Jê]]<br/>[[Central Jê]]
| 9600
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sai sai]
| [https://iso639-3.sil.org/code/xav xav]
|-
| [[Xerénte]]
| [[Jê]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xer xer]
|-
| [[Xeta]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xet xet]
|-
| [[Xianbei]]
| [[Para-Mongolic]]
|
|
|
|
|-
| [[Xibe]]
| [[Jurchenic]]
| 30000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sjo sjo]
|-
| [[Xipaya]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]<br/>[[Tupian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xiy xiy]
|-
| [[Xiri]]
| [[Khoe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xii xii]
|-
| [[Xokleng]]
| [[Jê]]<br/>[[Macro-Jê]]
| 760
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xok xok]
|-
| [[Xârâcùù]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ane ane]
|-
| [[Yabarana]]
| [[Karibe hizkuntzak]]
| 20
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yar yar]
|-
| [[Yabaâna]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ybn ybn]
|-
| [[Yabem]]
| [[North Huon Gulf]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jae jae]
|-
| [[Yace]]
| [[Yatye-Akpa]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ekr ekr]
|-
| [[Yagua]]
| [[Peba–Yaguan]]
| 5700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yad yad]
|-
| [[Yaka]]
| [[Yaka]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yaf yaf]
|-
| [[Yaka]]
| [[West Teke]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iyx iyx]
|-
| [[Yakan]]
| [[Sama–Bajaw]]
| 110000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yka yka]
|-
| [[Yakkha]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ybh ybh]
|-
| [[Yakoma]]
| [[ngbandi]]
| 110000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yky yky]
|-
| [[Yala]]
| [[Etulo-Idoma]]
| 200000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yba yba]
|-
| [[Yalarnnga]]
| [[Kalkatungic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ylr ylr]
|-
| [[Yalgawarra]]
| [[Wik]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/fln fln]
|-
| [[Yalunka]]
| [[Mande hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yal yal]
|-
| [[Yalë]]
|
| 600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nce nce]
|-
| [[Yamba]]
| [[Nkambe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yam yam]
|-
| [[Yameo]]
| [[Peba–Yaguan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yme yme]
|-
| [[Yaminawa]]
| [[Pano]]
| 2729
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yaa yaa]
|-
| [[Yamphu]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ybi ybi]
|-
| [[Yana]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]<br/>[[Hokan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ynn ynn]
|-
| [[Yanesha']]
| [[Western Maipuran]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ame ame]
|-
| [[Yangho]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ynh ynh]
|-
| [[Yangum]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mzf mzf]
|-
| [[Yankam]]
| [[Tarokoid]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bsx bsx]
|-
| [[Yankunytjatjara]]
| [[Wati]]
| 600
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aus aus]
| [https://iso639-3.sil.org/code/kdd kdd]
|-
| [[Yansi]]
| [[Dingic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yns yns]
|-
| [[Yanyuwa]]
| [[Ngarna]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jao jao]
|-
| [[Yaqui]]
| [[Cahitan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yaq yaq]
|-
| [[Yareba]]
| [[Yareban]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yrb yrb]
|-
| [[Yaruro]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yae yae]
|-
| [[Yasa]]
| [[Sawabantu]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yko yko]
|-
| [[Yatee Zapotec]]
| [[zapotekera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zty zty]
|-
| [[Yauma]]
| [[Bantu hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yax yax]
|-
| [[Yaure]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yre yre]
|-
| [[Yauyos–Chincha Quechua]]
| [[Quechua I]]
| 13000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/qux qux]
|-
| [[Yavapai]]
| [[Havasupai-Walapai-Yavapai]]
|
|
|
|
|-
| [[Yavitero]]
| [[Northern Maipuran]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yvt yvt]
|-
| [[Yawa]]
|
| 10000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yva yva]
|-
| [[Yawalapiti]]
| [[Paresi–Waura]]
| 8
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yaw yaw]
|-
| [[Yaweyuha]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yby yby]
|-
| [[Yazgulyam]]
| [[Pamir]]
| 4000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yah yah]
|-
| [[Ye'kuana]]
| [[Karibe hizkuntzak]]
| 6000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mch mch]
|-
| [[Yedina]]
| [[Buduma-Kotoko]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bdm bdm]
|-
| [[Yekhee]]
| [[Edo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ets ets]
|-
| [[Yele]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yle yle]
|-
| [[Yem]]
| [[hizkuntza omotikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jnj jnj]
|-
| [[Yemba]]
| [[Bamileke]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ybb ybb]
|-
| [[Yendang]]
| [[Mumuye–Yendang]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ynq ynq]
|-
| [[Yeni]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yei yei]
|-
| [[Yerong]]
| [[Kra-dai hizkuntzak|tai-kadai hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yrn yrn]
|-
| [[Yerukala]]
| [[Tamil languages]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yeu yeu]
|-
| [[Yi]]
| [[Loloish]]
|
| [https://id.loc.gov/vocabulary/iso639-1/ii ii]
|
|
|-
| [[Yidgha]]
| [[Yidgha-Munja]]
| 6150
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ydg ydg]
|-
| [[Yidiny]]
| [[Yidinyic]]
| 52
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aus aus]
| [https://iso639-3.sil.org/code/yii yii]
|-
| [[Yigha]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ayi ayi]
|-
| [[Yil]]
| [[Torricelli]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yll yll]
|-
| [[Yimas]]
| [[Ramu–Lower Sepik]]
| 300
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yee yee]
|-
| [[Yimkhiungrü]]
| [[Ao]]
| 83259
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yim yim]
|-
| [[Yine]]
| [[Piro]]
| 5000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pib pib]
|-
| [[Yinggarda]]
| [[South-West Pama-Nyungan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yia yia]
|-
| [[Yinjibarndi]]
| [[South-West Pama-Nyungan]]
| 377
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yij yij]
|-
| [[Yipma]]
|
| 6600
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/byr byr]
|-
| [[Yiwom]]
| [[West Chadic A]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gek gek]
|-
| [[Yobe]]
| [[Oti–Volta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/soy soy]
|-
| [[Yoke]]
| [[Lower Mamberamo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yki yki]
|-
| [[Yom]]
| [[Oti–Volta]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pil pil]
|-
| [[Yoncalla]]
| [[Kalapuyan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sxk sxk]
|-
| [[Yora]]
| [[Pano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mts mts]
|-
| [[Yoron]]
| [[Northern Ryukyuan]]<br/>[[Southern Amami-Okinawan]]<br/>[[Okinoerabu–Yoron–Northern Okinawan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yox yox]
|-
| [[Younuo]]
| [[Hmongic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/buh buh]
|-
| [[Yoy]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yoy yoy]
|-
| [[Yuanga]]
| [[New Caledonian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nua nua]
|-
| [[Yuchi]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yuc yuc]
|-
| [[Yucuna]]
| [[Upper Amazon Arawakan]]
| 1800
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ycn ycn]
|-
| [[Yugambal]]
| [[Pama-Nyungan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yub yub]
|-
| [[Yugh]]
| [[Yeniseian]]
| 2<br/>134<br/>1<br/>0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yug yug]
|-
| [[Yuhup]]
| [[Nadahup]]
| 400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yab yab]
|-
| [[Yuki]]
| [[Yuki–Wappo]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yuk yuk]
|-
| [[Yukpa]]
| [[Karibe hizkuntzak]]
| 7500
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yup yup]
|-
| [[Yukuben]]
| [[Yukubenic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ybl ybl]
|-
| [[Yukulta]]
| [[Tangkic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gcd gcd]
|-
| [[Yulu]]
| [[Bongo-Bagirmi hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yul yul]
|-
| [[Yupua]]
| [[Paresi–Waura]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sar sar]
|-
| [[Yuracaré]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]
| 2700
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yuz yuz]
|-
| [[Yuri]]
| [[Ticuna–Yuri]]
| 200
|
|
|
|-
| [[Yurok]]
| [[Algic]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yur yur]
|-
| [[Yurumanguí]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Zabana]]
| [[Western Oceanic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kji kji]
|-
| [[Zacatlán-Ahuacatlán-Tepetzintla Nahuatl]]
| [[nahuano]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nhi nhi]
|-
| [[Zaghawa]]
| [[Saharan]]
| 274000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zag zag]
|-
| [[Zakhring]]
| [[Hizkuntza sino-tibetarrak|sino-tibetar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zkr zkr]
|-
| [[Zan Gula]]
| [[Bua]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zna zna]
|-
| [[Zangwal]]
| [[South Bauchi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zah zah]
|-
| [[Zari]]
| [[South Bauchi]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zaz zaz]
|-
| [[Zarphatic]]
| [[Judeo-Latin]]<br/>[[Judu-erromantze hizkuntzak]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zrp zrp]
|-
| [[Zauzou]]
| [[Loloish]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zal zal]
|-
| [[Zay]]
| [[Ethiopian Semitic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zwa zwa]
|-
| [[Zayse-Zergulla]]
| [[hizkuntza omotikoak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zay zay]
|-
| [[Zazao]]
| [[Northwest Solomonic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jaj jaj]
|-
| [[Zeelandic]]
| [[nederlandera]]
| 220000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zea zea]
|-
| [[Zeem]]
| [[South Bauchi]]
| 400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zem zem]
|-
| [[Zekwe]]
| [[Upper Cross River]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/eze eze]
|-
| [[Zemba]]
| [[Southwest Bantu]]
| 22000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dhm dhm]
|-
| [[Zeme]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Zhaba]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zhb zhb]
|-
| [[Zhang-Zhung]]
| [[West Himalayish]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xzh xzh]
|-
| [[Zhire]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zhi zhi]
|-
| [[Zia]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zia zia]
|-
| [[Zialo]]
| [[Mande hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zil zil]
|-
| [[Zigula]]
| [[Northeast Coast Bantu]]
| 355000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ziw ziw]
|-
| [[Zimakani]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zik zik]
|-
| [[Zirenkel]]
| [[East Chadic]]
| 2240
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zrn zrn]
|-
| [[Ziriya]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zir zir]
|-
| [[Zizilivakan]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ziz ziz]
|-
| [[Zo]]
| [[Kuki-Chin]]
| 61000<br/>20900
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zom zom]
|-
| [[Zora]]
| [[East Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cbo cbo]
|-
| [[Zoroastrian Dari]]
| [[Central Persian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gbz gbz]
|-
| [[Zulgo-Gemzek]]
| [[Biu–Mandara]]
| 26000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gnd gnd]
|-
| [[Zumbun]]
| [[Warji]]
| 2000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jmb jmb]
|-
| [[Zuruahá]]
| [[Arawan]]
| 140
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/swx swx]
|-
| [[Zyphe]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zyp zyp]
|-
| [[Záparo]]
| [[Zaparoan]]
| 0
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zro zro]
|-
| [[abu']]
| [[Arapesh]]
| 2560
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aah aah]
|-
| [[afade]]
| [[Biu–Mandara]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aal aal]
|-
| [[alumu-tesu]]
| [[Alumic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aab aab]
|-
| [[ambrak]]
| [[Torricelli]]
| 290
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aag aag]
|-
| [[ankavera]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aak aak]
|-
| [[arifama-miniafia]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aai aai]
|-
| [[bas san joaquin]]
| [[yokustar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[chipewyanera]]
| [[Northern Athabaskan]]
| 11325
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/chp chp]
| [https://iso639-3.sil.org/code/chp chp]
|-
| [[coastal kadazan]]
| [[Kadazandusun]]
| 200000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/kzj kzj]
|-
| [[delaware]]
| [[Eastern Algonquian]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/del del]
| [https://iso639-3.sil.org/code/del del]
|-
| [[dinka]]
| [[Dinka–Nuer]]<br/>[[Hizkuntza nilotikoak]]
| 1365900
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/din din]
| [https://iso639-3.sil.org/code/din din]
|-
| [[divine language]]
|
|
|
|
|
|-
| [[drents]]
| [[Nederlandar behe-saxoiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/drt drt]
|-
| [[emiliera]]
| [[Emiliano-romagnolo]]
| 1300000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/egl egl]
|-
| [[erdialdeko bikolera]]
| [[Bikol]]
| 2500000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bcl bcl]
|-
| [[gayoera]]
| [[Northwest Sumatra–Barrier Islands]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gay gay]
| [https://iso639-3.sil.org/code/gay gay]
|-
| [[gbaya hizkuntzak]]
| [[Gbaya-Manza-Ngbaka]]<br/>[[Ubangian]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gba gba]
| [https://iso639-3.sil.org/code/gba gba]
|-
| [[gheg albaniera]]
| [[albaniera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aln aln]
|-
| [[greboera]]
| [[Grebo]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/grb grb]
| [https://iso639-3.sil.org/code/grb grb]
|-
| [[greziera modernoa]]
| [[Hellenic]]<br/>[[Southern European language]]<br/>[[greziera]]
| 15000000
| [https://id.loc.gov/vocabulary/iso639-1/el el]
| [https://iso639-3.sil.org/code/ell ell]<br/>[https://iso639-3.sil.org/code/gre gre]
| [https://iso639-3.sil.org/code/ell ell]
|-
| [[hegoaldeko min]]
| [[Coastal Min]]
| 50100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nan nan]
|-
| [[hmong njua]]
| [[Hmongic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hnj hnj]
|-
| [[ibanera]]
| [[Ibanic]]
| 2300000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/iba iba]
| [https://iso639-3.sil.org/code/iba iba]
|-
| [[ingeles moderno]]
| [[angliar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[jin txinera]]
| [[txinera]]<br/>[[Sinitic]]
| 46900000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/cjy cjy]
|-
| [[juhuri]]
| [[judu-hizkuntzak]]<br/>[[tatera]]
| 106000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/jdt jdt]
|-
| [[kariba]]
| [[Karibe hizkuntzak]]
| 10000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/car car]
| [https://iso639-3.sil.org/code/car car]
|-
| [[kinki]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/quq quq]
|-
| [[koinè lombardo-veneta]]
|
|
|
|
|
|-
| [[kuyawi]]
| [[Nadahup]]
|
|
|
|
|-
| [[kūn]]
| [[Koisan hizkuntzak|Khoisan hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[malinke]]
| [[Niger-Kongo hizkuntzak]]<br/>[[Mande hizkuntzak]]
| 3300000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/myq myq]
|-
| [[mandarera]]
| [[South Sulawesi]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mdr mdr]
| [https://iso639-3.sil.org/code/mdr mdr]
|-
| [[mandarin estandarra]]
| [[Beijing Mandarin]]
| 897071810
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/chi chi]<br/>[https://iso639-3.sil.org/code/zho zho]
|
|-
| [[mbayá]]
| [[Guaicuruan]]
|
|
|
|
|-
| [[medieval Aragonese of the Aragonese communities]]
| [[Erdi Aroko aragoiera]]<br/>[[nafar-aragoiera]]
|
|
|
|
|-
| [[mendebaldeko mari]]
| [[mariera]]
| 30000<br/>23062
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/mrj mrj]
|-
| [[meskalero - txirikahua]]
| [[hegoaldeko atabaskar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/apm apm]
|-
| [[newarera]]
| [[Newari-Thangmi]]
| 1000000<br/>893600<br/>32600
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/new new]
| [https://iso639-3.sil.org/code/new new]
|-
| [[ngbandi]]
| [[Ubangian]]
|
|
|
|
|-
| [[ntumu]]
| [[Beti]]
|
|
|
|
|-
| [[nukuoroera]]
| [[erdialdeko polinesiar hizkuntzak]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nkr nkr]
|-
| [[nuosu]]
| [[Nisoish]]<br/>[[Yi]]
| 2000000
| [https://id.loc.gov/vocabulary/iso639-1/ii ii]
| [https://iso639-3.sil.org/code/iii iii]
| [https://iso639-3.sil.org/code/iii iii]
|-
| [[puma]]
| [[Kiranti]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/pum pum]
|-
| [[rouennais]]
|
|
|
|
|
|-
| [[saamia]]
| [[Luhya]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/lsm lsm]
|-
| [[slavey]]
| [[Northern Athabaskan]]
| 2120
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/den den]
| [https://iso639-3.sil.org/code/den den]
|-
| [[susu]]
| [[Mande hizkuntzak]]
| 2400000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/sus sus]
| [https://iso639-3.sil.org/code/sus sus]
|-
| [[swabiera]]
| [[Alemanikera]]
| 820000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/swg swg]
|-
| [[taa]]
| [[Koisan hizkuntzak|Khoisan hizkuntzak]]
| 4200
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/khi khi]
| [https://iso639-3.sil.org/code/nmn nmn]
|-
| [[tatera]]
| [[persiera]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/ttt ttt]
|-
| [[temuanera]]
| [[Malayic]]
| 28000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tmw tmw]
|-
| [[tivera]]
| [[Tivoid]]<br/>[[Niger-Kongo hizkuntzak]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/tiv tiv]
| [https://iso639-3.sil.org/code/tiv tiv]
|-
| [[uab meto]]
| [[Fabronic]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aoz aoz]
|-
| [[urhoboera]]
| [[Edo]]
| 1100000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/urh urh]
|-
| [[ut-Ma'in]]
| [[Northwest Kainji]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/gel gel]
|-
| [[votera]]
| [[Southern Finnic]]
| 62<br/>29
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/vot vot]
| [https://iso639-3.sil.org/code/vot vot]
|-
| [[yokustar hizkuntzak]]
| [[Ameriketako jatorrizko hizkuntzak]]<br/>[[Penutian]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/yok yok]
|-
| [[zapotekera]]
| [[Oto-Manguean]]
| 777000
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zap zap]
| [https://iso639-3.sil.org/code/zap zap]
|-
| [[zenaga]]
| [[Western Berber]]
| 200
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/zen zen]
| [https://iso639-3.sil.org/code/zen zen]
|-
| [[Äiwoo]]
| [[Reefs–Santa Cruz]]
| 8400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/nfl nfl]
|-
| [[Önge]]
| [[Ongan]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/oon oon]
|-
| [[Öztürkçe]]
| [[turkiera]]
|
|
|
|
|-
| [[Šokac]]
| [[Hegoaldeko eslaviar hizkuntzak]]
|
|
|
|
|-
| [[Ɓeele]]
| [[Bole–Tangale]]
| 400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/bxq bxq]
|-
| [[Ɗugwor]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dme dme]
|-
| [[Ɗuwai]]
|
| 11400
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/dbp dbp]
|-
| [[ǀXam]]
| [[Koisan hizkuntzak|Khoisan hizkuntzak]]
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xam xam]
| [https://iso639-3.sil.org/code/xam xam]
|-
| [[ǁAni]]
| [[Khoe]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/hnh hnh]
|-
| [[ǁXegwi]]
|
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/xeg xeg]
|-
| [[ǂKxʼauǁʼein]]
| [[Kx'a]]
| 7000
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/aue aue]
|-
| [[ǂ’Amkoe]]
| [[Kx'a]]
|
|
|
| [https://iso639-3.sil.org/code/huc huc]
|-
| [[آمرهای]]
|
|
|
|
|
|-
| [[زبان بشاکردی]]
|
|
|
|
|
|}
{{wikidata list end}}
[[Kategoria:Wikiproiektuak]]
eax64nt2bk05qp1jytageinosq3zu0n
Wikiproiektu:WikiEmakume/Wikidatan dauden emakume informatikarien zerrenda
102
726155
9967500
9949482
2024-11-13T12:05:54Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967500
wikitext
text/x-wiki
== Wikidatan dauden emakume informatikarien zerrenda ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {
?item wdt:P21 wd:Q6581072.
?item wdt:P106 wd:Q82594.
}
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570,P21,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
! sexua edo generoa
! irudia
|-
| [[Ada Lovelace]]
| [[matematikari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[poeta]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[asmatzaile]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Londres]]
| 1815-12-10
| 1852-11-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ada Byron daguerreotype by Antoine Claudet 1843 or 1850 - cropped.png|center|128px]]
|-
| [[Adele Goldberg]]
| [[informatikari]]
| [[Cleveland]]
| 1945-07-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Adele Goldberg at PyCon 2007.jpg|center|128px]]
|-
| [[Adele Goldstine]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[New York]]
| 1920-12-21
| 1964-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Adji Bousso Dieng]]
| [[informatikari]]
| [[Kaolack (eskualdea)|Kaolack eskualdea]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:AdjiBoussoDieng Headshot.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alexandra Elbakian|Alexandra Elbakyan]]
| ''[[:d:Q6337803|neurozientzialari]]''<br/>[[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Almaty]]
| 1988-11-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Alexandra Elbakyan at Sochi in 2021 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Alice Recoque|Alice Maria Recoque]]
| [[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q715679|patent inventor]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Cherchell]]
| 1929-08-29
| 2021-01-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Bernarás]]
| [[informatikari]]<br/>[[ikertzaile]]
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Bern9.png|center|128px]]
|-
| [[Amparo Alonso Betanzos]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Vigo]]
| 1961-10-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amparo Alonso en Big Data Coruña.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Zelaia Jauregi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Zarautz]]
| 1969-11-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ana Zelaia RSA 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Iturzaeta|Ane Iturzaeta Agirre]]
| [[informatikari]]
| [[Donostia]]
| 1995
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ane Iturzaeta sarean eus.jpg|center|128px]]
|-
| [[Anita Borg]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Chicago]]
| 1949-01-17
| 2003-04-06
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Annie Easley]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Birmingham (Alabama)|Birmingham]]
| 1933-04-23
| 2011-06-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Annie Easley.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Otegi]]
| [[informatikari]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Asteasu]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Arantza Diaz de Ilarraza Sanchez]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1957-04-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantza Díaz de Ilarraza (DRI0401).jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Illarramendi]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Usurbil]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Decana Informática 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Asunción Gómez Pérez|Asuncion Gómez Pérez]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Azuaga]]
| 1967-09-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Barbara Liskov]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ingeniari]]
| [[Los Angeles]]
| 1939-11-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Turing Centenary Celebration Liskov.jpg|center|128px]]
|-
| [[Beatriz García]]
| ''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Sestao]]
| 1996-07-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Betty Snyder Holberton]]
| [[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[matematikari]]
| [[Filadelfia]]
| 1917-03-07
| 2001-12-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Betty Holberton.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carol Shaw]]
| [[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q18882335|bideo-joko diseinatzaile]]''
| [[Palo Alto (Kalifornia)|Palo Alto]]
| 1955
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Carol Shaw Holding Gold River Raid Cartridge.jpg|center|128px]]
|-
| [[Cecilia Berdichevski]]
| [[informatikari]]<br/>[[matematikari]]
| [[Vilnius]]
| 1926-06-02
| 2010-02-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cecilia Berdichevsky with Clementina.jpg|center|128px]]
|-
| [[Charlotte Froese Fischer]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>[[kimikari]]<br/>[[informatikari]]
| ''[[:d:Q4375857|Stara Mykolaivka]]''
| 1929-09-21
| 2024-02-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:EDSAC (16).jpg|center|128px]]
|-
| [[Chieko Asakawa]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q60985281|館長]]''
| [[Toyonaka (Osaka)|Toyonaka]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Field experiment in Nihonbashi, Tokyo (Feb 2017) 1-19 screenshot.png|center|128px]]
|-
| [[Clarisse Iribagiza]]
| [[informatikari]]
| [[Ruanda]]
| 1988-01-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Clarisse Iribagiza 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Dana Randall]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Queens]]
| 1968-11-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Dana Ulery]]
| [[informatikari]]
| [[East St. Louis (Illinois)|East St. Louis]]
| 1938-01-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dana Ulery.jpg|center|128px]]
|-
| [[Deborah Estrin]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Los Angeles]]
| 1959-12-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Deborah Estrin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Deborah Raji]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Port Harcourt]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Deb Raji.jpg|center|128px]]
|-
| [[Diane Greene]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Rochester (New York)|Rochester]]
| 1955
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Diane Greene - TechCrunch Disrupt SF 2016 - Day 2 (29036999614).jpg|center|128px]]
|-
| [[Dina Katabi]]
| [[informatikari]]
| [[Damasko]]
| 1970
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dina Katabi.png|center|128px]]
|-
| [[Dona Sarkar]]
| [[informatikari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q3501317|moda-diseinatzaile]]''
| [[Katmandu]]
| 1980-08-29
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dona Sarkar 2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Dorothy Vaughan]]
| [[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[matematikari]]
| [[Kansas City (Missouri)|Kansas City]]
| 1910-09-20
| 2008-11-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dorothy Johnson Vaughan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Edurne Larraza|Edurne Larraza Mendiluze]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Altsasu]]
| 1976-04-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Edurne Larraza Mendiluze.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elena Lazkano|Elena Lazkano Ortega]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1969-09-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Zientzia Club Elena2.png|center|128px]]
|-
| [[Elizabeth J. Feinler]]
| ''[[:d:Q1265807|information scientist]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Wheeling (Mendebaldeko Virginia)|Wheeling]]
| 1931-03-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:ElizabethFeinler-2011.jpg|center|128px]]
|-
| [[Erna Schneider]]
| [[asmatzaile]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[matematikari]]
| ''[[:d:Q1086276|Irvington]]''
| 1926-06-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Evelyn Berezin]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q16023665|venture capitalist]]''
| [[Bronx]]
| 1925-04-12
| 2018-12-08
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Evelyn Boyd Granville]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Washington]]
| 1924-05-01
| 2023-06-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Evelyn Miralles]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Caracas]]
| 1966-02-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Evelyn Miralles at NASA cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Fei-fei Li]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Pekin]]
| 1976-07-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Fei-Fei Li at AI for Good 2017.jpg|center|128px]]
|-
| [[Felisa Verdejo]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Salamanca]]
| 1950-02-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:SEPLN09 FelisaVerdejo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Frances Elizabeth Allen|Frances E. Allen]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ingeniari]]
| [[Peru (New York)|Peru]]
| 1932-08-04
| 2020-08-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Allen mg 2528-3750K-b.jpg|center|128px]]
|-
| [[Frances Spence]]
| [[matematikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[Filadelfia]]
| 1922-03-02
| 2012-07-18
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Frances Bilas Spence feeding punch cards into ENIAC, Feb 1946.png|center|128px]]
|-
| [[Gertrude Blanch]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| ''[[:d:Q587155|Kolno]]''
| 1897-02-02
| 1996-01-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Gertrude blanch.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gladys del Estal|Gladys del Estal Ferreño]]
| [[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Caracas]]
| 1956
| 1979-06-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Gladys del Estal ZB.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gloria Bolotsky|Gloria Gordon Bolotsky]]
| [[informatikari]]
| [[New York]]
| 1921-07-28
| 2009-06-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Grace Hopper]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q10669499|itsas ofizial]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[programatzaile]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''
| [[New York]]
| 1906-12-09
| 1992-01-01
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Commodore Grace M. Hopper, USN (covered).jpg|center|128px]]
|-
| [[Henriette Avram]]
| [[liburuzain]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]
| [[Manhattan]]
| 1919-10-07
| 2006-04-22
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ida Holz]]
| [[ingeniari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Montevideo]]
| 1935-01-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ida Holz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Inés Jacob Taquet]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Iratxe Esnaola Arribillaga]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q777942|Ausbildender]]''
| [[Zarautz]]
| 1981-05-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arg2 iratxe txikia.png|center|128px]]
|-
| [[Irma Wyman]]
| [[informatikari]]
| [[Detroit]]
| 1928-01-31
| 2015-11-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Isabel Fernandez de Castro]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bilbo]]
| 1959
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Isabel Fernandez de Castro.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Aldabe]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Beasain]]
| 1979
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziar Aldabe 2022.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Cortes]]
| [[informatikari]]
| [[Zarautz]]
| 1985-09-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Itziar Cortes informatikaria Elhuyarrren.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jean Bartik]]
| [[programatzaile]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1568338|technical writer]]''
| ''[[:d:Q27985158|Alanthus Grove]]''
| 1924-12-27
| 2011-03-23
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Two women operating ENIAC.gif|center|128px]]
|-
| [[Jean E. Sammet]]
| [[informatikari]]<br/>[[matematikari]]
| [[New York]]
| 1928-03-23
| 2017-05-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Jeri Ellsworth]]
| [[asmatzaile]]<br/>[[autore]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Georgia (AEB)|Georgia]]
| 1974-08-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:You're one baaad cat.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jessie MacWilliams]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Stoke-on-Trent]]
| 1917-01-04
| 1990-05-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Joan Clarke]]
| ''[[:d:Q1647775|cryptanalyst]]''<br/>[[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q2004963|numismatikari]]''
| ''[[:d:Q146833|West Norwood]]''
| 1917-06-24
| 1996-09-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Joy Buolamwini]]
| [[informatikari]]
| [[Edmonton]]
| 1989
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Joy Buolamwini, 2018 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jude Milhon]]
| [[informatikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Washington]]
| 1939-03-12
| 2003-07-19
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Jude's mugshot.jpg|center|128px]]
|-
| [[Judit Ruiz de Munain]]
| [[informatikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Gasteiz]]
| 1973-05-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karen Petrie]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
|
| 1980-12-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Karen Spärck Jones]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| [[Huddersfield]]
| 1935-08-26
| 2007-04-04
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Karen Spärck.jpg|center|128px]]
|-
| [[Katherine Johnson]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q169470|fisikari]]''<br/>''[[:d:Q10497074|military flight engineer]]''<br/>[[matematikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[White Sulphur Springs (Mendebaldeko Virginia)|White Sulphur Springs]]
| 1918-08-26
| 2020-02-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Katherine Johnson 1983.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kathleen Antonelli]]
| [[programatzaile]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Creeslough]]
| 1921-02-12
| 2006-04-20
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:KayMcNulty maturitní fotografie.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kathleen Booth]]
| [[informatikari]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Stourbridge]]
| 1922-07-09
| 2022-09-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Katie Bouman]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1326886|ingeniari elektriko]]''
| [[West Lafayette (Indiana)|West Lafayette]]
| 1989-05-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Katie Bouman answers questions about the Event Horizon Telescope project.jpg|center|128px]]
|-
| [[Klara Dan von Neumann]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q13219587|izotz gaineko patinatzaile artistiko]]''<br/>[[matematikari]]<br/>[[asmatzaile]]
| [[Budapest]]
| 1911-08-18
| 1963-11-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lidia Moreno Boronat]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Lila Tretikov]]
| [[informatikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q1709010|software ingeniari]]''
| [[Mosku]]
| 1978-01-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lila Tretikov 16 April 2014 (1).jpg|center|128px]]
|-
| [[Limor Fried]]
| [[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Limor Fried TC2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Lore Martinez Axpe]]
| [[informatikari]]<br/>[[politikari]]
| [[Aretxabaleta]]
| 1971-10-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Lore Martinez Axpe.png|center|128px]]
|-
| [[Lori McCreary]]
| [[informatikari]]<br/>[[zinema ekoizle]]
| [[Antioch (Kalifornia)|Antioch]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Luz Castro]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Ferrol]]
| 1972
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Luz Castro informatikaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Magdalena Mouján]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q18844224|zientzia-fikzio idazle]]''<br/>[[informatikari]]
| ''[[:d:Q3319248|Pehuajó]]''
| 1926-03-26
| 2005-07-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Magdalena Araceli Moujan Otaño.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maitane Larrauri|Maitane Larrauri Fraile]]
| [[politikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Lekeitio]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maitane-Larrauri-Hitz Lea Artibai.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maite Martín Valdivia|Maite Martín]]
| [[informatikari]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Jaén]]
| 1969-11-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maite Oronoz|Maite Oronoz Antxordoki]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Hondarribia]]
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maite Oronoz Antxordoki.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manal Al Sharif]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Meka]]
| 1979-04-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Manal al-Shraif face (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Manuela M. Veloso]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Lisboa]]
| 1957-08-12
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Manuela Veloso IMG 2376.jpg|center|128px]]
|-
| [[Margaret H. Wright]]
| [[informatikari]]<br/>[[matematikari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| [[Hanford (Kalifornia)|Hanford]]
| 1944-02-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:מרגרט ה. רייט.jpg|center|128px]]
|-
| [[Margaret Hamilton]]
| [[informatikari]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Paoli (Indiana)|Paoli]]
| 1936-08-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Margaret Hamilton 1995.jpg|center|128px]]
|-
| [[Marissa Mayer]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q2961975|enpresa exekutiboa]]''
| [[Wausau (Wisconsin)|Wausau]]
| 1975-05-30
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marissa Mayer, 2011 Interview (crop).jpg|center|128px]]
|-
| [[Marlyn Wescoff Meltzer]]
| [[matematikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Filadelfia]]
| 1922
| 2008-12-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marlyn Meltzer.png|center|128px]]
|-
| [[Mary Allen Wilkes]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Chicago]]
| 1937-09-25
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mary Allen Wilkes Portrait.jpeg|center|128px]]
|-
| [[Mary Jackson]]
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q10497074|military flight engineer]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Hampton (Virginia)|Hampton]]
| 1921-04-09
| 2005-02-11
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mary Jackson with a model (medium close-up).jpg|center|128px]]
|-
| [[Mary Kenneth Keller]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q55631411|religious sister]]''<br/>[[matematikari]]
| [[Cleveland]]
| 1913-12-17
| 1985-01-10
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mary Lee Woods]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[programatzaile]]
| [[Birmingham]]
| 1924-03-12
| 2017-11-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mary Lee Berners-Lee (née Woods).png|center|128px]]
|-
| [[Mary Lou Jepsen]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Windsor (Connecticut)|Windsor]]
| 1965-04-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mary-lou-jepsen-google-io-2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Melba Roy Mouton]]
| ''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[matematikari]]
| [[Fairfax city konderria (Virginia)|Fairfax city konderria]]
| 1929
| 1990-06-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Melba Roy - Female Computer - GPN-2000-001647.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mitchell Baker]]
| [[abokatu]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q484876|zuzendari exekutibo]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Oakland (Kalifornia)|Oakland]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Mitchell Baker 2009 crop.png|center|128px]]
|-
| [[Montserrat Maritxalar|Montse Maritxalar Anglada]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Donostia]]
| 1966-12-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Montse Maritxalar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Emilia Currás|Montserrat del Amo eta Gili]]
| ''[[:d:Q1235152|dokumentalista]]''<br/>[[kimikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Madril]]
| 1927-10-08
| 2020-03-29
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Naiara Aginako|Naiara Aginako Bengoa]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Gasteiz]]
| 1982-02-10
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Naiara Aginako Bengoa.png|center|128px]]
|-
| [[Nancy Lynch]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[matematikari]]
| [[Brooklyn]]
| 1948-01-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Natalia Kasperskaia]]
| [[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Mosku]]
| 1966-02-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nkasperskaya-front.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Ezeiza]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:NereaEzeiza2017.png|center|128px]]
|-
| [[Nerea Luis]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15143191|zientzia-dibulgatzaile]]''<br/>''[[:d:Q10272926|informatikari]]''
| [[Madril]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nuria Oliver]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1162163|zuzendari]]''
| [[Alacant]]
| 1970
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nuria Oliver portrait 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Alberdi Etxeberria]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[Atezain (kirol-postua)|atezain]]<br/>''[[:d:Q4683453|administrari laguntzailea]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Bergara]]
| 1997-04-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Alberdi Elorrio Futbol taldea2023 tokikom Anboto.org (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arbelaitz]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Errenteria]]
| 1970-11-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Arbelaitz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arregi|Olatz Arregi Uriarte]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bergara]]
| 1963-04-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Arregi Uriarte (DMJ0029).jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Perez de Viñaspre|Olatz Perez-de-Viñaspre]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Iruñea]]
| 1987-06-19
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz-Perez-de-Viñaspre.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olga Bidaurreta]]
| [[informatikari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Villabona-Amasa]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olga Bidaurreta (96-125).jpg|center|128px]]
|-
| [[Orna Grumberg]]
| [[informatikari]]
| ''[[:d:Q471886|Hadera]]''
| 1952-05-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Orna Grumberg 2006.jpg|center|128px]]
|-
| [[Paola Villarreal]]
| [[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1984-10-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Paola Villarreal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ping Fu]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Nanjing]]
| 1958
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:PingFu lg.jpg|center|128px]]
|-
| [[Radia Perlman]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q12246069|ingeniaria telekomunikazioetan]]''<br/>[[matematikari]]
| [[Portsmouth (Virginia)|Portsmouth]]
| 1951-12-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Radia Perlman 2009.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rebeca Guber]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Avellaneda (Buenos Aires)|Avellaneda]]
| 1926-07-02
| 2020-08-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Rediet Abebe]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q3400985|akademikoa]]''
| [[Addis Abeba]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dr. Rediet Abebe (crop).png|center|128px]]
|-
| [[Regina Honu|Regina Agyare]]
| [[informatikari]]
| [[Akkra]]
| 1980s
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Regina Honu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rosalind Picard]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| [[Massachusetts]]
| 1962-05-17
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Panel Discussion Close-up, Science, Faith, and Technology Cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rose Dieng-Kuntz]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''
| [[Dakar]]
| 1956-03-27
| 2008-06-30
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Portrait of Rose Dieng-Kuntz for Wiki Unseen (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ruth Lichterman]]
| [[matematikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]
| [[Dallas]]
| 1924
| 1986-08-09
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ruth Teitelbaum.png|center|128px]]
|-
| [[Safiya Noble]]
| ''[[:d:Q2306091|soziologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1265807|information scientist]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q462390|dozente]]''
|
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Re publica 18 - Day 1 (41809675342).jpg|center|128px]]
|-
| [[Sally Floyd]]
| [[informatikari]]
| [[Charlottesville (Virginia)|Charlottesville]]
| 1950-05-20
| 2019-08-25
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sally Shlaer]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Cleveland]]
| 1938-12-03
| 1998-11-12
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sally Shlaer.JPG|center|128px]]
|-
| [[Samrawit Fikru]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[software garatzaile]]
| ''[[:d:Q740236|Asella]]''
| 1990
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Shafrira Goldwasser]]
| [[kriptografo]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[New York]]
| 1958-11-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Shafi Goldwasser.JPG|center|128px]]
|-
| [[Sheryl Sandberg]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Washington]]
| 1969-08-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Sheryl Sandberg WEF 2013 (crop by James Tamim).jpg|center|128px]]
|-
| [[Silvia Rueda Pascual]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:SilviaRuedaMayo2022.jpg|center|128px]]
|-
| [[Steve Shirley]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Dortmund]]
| 1933-09-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Dame Stephanie Shirley - 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Susan Kare]]
| [[diseinatzaile grafiko]]<br/>''[[:d:Q29381289|user interface designer]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q88273301|Computer graphics designer]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Ithaca (New York)|Ithaca]]
| 1954-02-05
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:SusanKare2019photo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Susan L. Graham]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Cleveland]]
| 1942-09-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Susan L Graham 2012.jpg|center|128px]]
|-
| [[Susan Landau]]
| [[matematikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[New York]]
| 1954-06-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Susan Landau (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Susan Owicki]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1900167|psikoterapeuta]]''
|
|
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Sylvia Ratnasamy]]
| [[informatikari]]
|
| 1976
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Thelma Estrin]]
| ''[[:d:Q2904006|bioinformatikari]]''<br/>[[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[New York]]
| 1924-02-21
| 2014-02-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Thelma and gerald estrin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txelo Ruiz Vazquez]]
| [[informatikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Irun]]
| 1959-04-09
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Txelo Ruiz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ursula Martin]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[matematikari]]
| [[Londres]]
| 1953-08-03
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Usue Mori Carrascal]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[informatikari]]
| [[Donostia]]
| 1987
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Victoria Raquel Bajar Simsolo]]
| [[informatikari]]
| [[Argentina]]
| 1942-07-06
| 2016-03-24
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Xia Peisu]]
| [[informatikari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Chongqing]]
| 1923-07-28
| 2014-08-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Xia Peisu.jpg|center|128px]]
|}
{{Wikidata list end}}
latd9e0zd6dz7cw2unudbvnff6nikm1
Wikiproiektu:WikiEmakume/Wikidatan dauden Euskal Herriko emakume informatikarien zerrenda
102
726156
9968179
9930340
2024-11-13T18:18:52Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968179
wikitext
text/x-wiki
== Wikidatan dauden Euskal Herriko emakume informatikarien zerrenda ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {
?item wdt:P21 wd:Q6581072.
?item wdt:P106 wd:Q82594.
{
?item wdt:P19 ?jaioterria.
?item wdt:P19/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
UNION
{
?item wdt:P937 ?lan_lekua.
?item wdt:P937/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
UNION
{
?item wdt:P551 ?bizilekua.
?item wdt:P551/wdt:P131*/^wdt:P527 wd:Q47588
}
}
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P937,P19:Jaiolekua,P569,P570,P21,P18
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! lantokia
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
! sexua edo generoa
! irudia
|-
| [[Ana Zelaia Jauregi]]
| [[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[informatikari]]
|
| [[Zarautz]]
| 1969-11-04
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Ana Zelaia RSA 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ane Iturzaeta|Ane Iturzaeta Agirre]]
| [[informatikari]]
|
| [[Donostia]]
| 1995
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Ane Iturzaeta sarean eus.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Otegi]]
| [[informatikari]]<br/>[[ikertzaile]]
|
| [[Asteasu]]
|
|
| [[emakumezko]]
|
|-
| [[Arantza Diaz de Ilarraza Sanchez]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
|
| [[Donostia]]
| 1957-04-18
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Arantza Díaz de Ilarraza (DRI0401).jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Illarramendi]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Donostia]]
| [[Usurbil]]
| 1958
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Decana Informática 3.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantza Irastorza Goñi]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
|
| [[Ordizia]]
|
|
| [[emakumezko]]
|
|-
| [[Beatriz García]]
| [[fisikari]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>[[informatikari]]
|
| [[Sestao]]
| 1996-07-30
|
| [[emakumezko]]
|
|-
| [[Edurne Larraza|Edurne Larraza Mendiluze]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Donostia]]
| [[Altsasu]]
| 1976-04-25
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Edurne Larraza Mendiluze.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elena Lazkano|Elena Lazkano Ortega]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Donostia]]<br/>[[Lovaina (hiria)|Lovaina]]
| [[Donostia]]
| 1969-09-26
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Zientzia Club Elena2.png|center|128px]]
|-
| [[Felisa Verdejo]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Paris]]<br/>[[Donostia]]<br/>[[Bartzelona]]<br/>[[Madril]]
| [[Salamanca]]
| 1950-02-16
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:SEPLN09 FelisaVerdejo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gladys del Estal|Gladys del Estal Ferreño]]
| [[programatzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[aktibista]]
| [[Donostia]]
| [[Caracas]]
| 1956
| 1979-06-03
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Gladys del Estal ZB.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iratxe Esnaola Arribillaga]]
| [[informatikari]]<br/>[[Ausbildender]]
| [[Donostia]]
| [[Zarautz]]
| 1981-05-07
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Arg2 iratxe txikia.png|center|128px]]
|-
| [[Isabel Fernandez de Castro]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Donostia]]
| [[Bilbo]]
| 1959
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Isabel Fernandez de Castro.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Aldabe]]
| [[ikertzaile]]<br/>[[informatikari]]
|
| [[Beasain]]
| 1979
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Itziar Aldabe 2022.jpg|center|128px]]
|-
| [[Itziar Cortes]]
| [[informatikari]]
|
| [[Zarautz]]
| 1985-09-13
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Itziar Cortes informatikaria Elhuyarrren.jpg|center|128px]]
|-
| [[Izaskun Etxeberria Uztarroz]]
| [[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[informatikari]]
|
| [[Urnieta]]
|
|
| [[emakumezko]]
|
|-
| [[Judit Ruiz de Munain]]
| [[informatikari]]<br/>[[idazle]]
|
| [[Gasteiz]]
| 1973-05-03
|
| [[emakumezko]]
|
|-
| [[Lore Martinez Axpe]]
| [[informatikari]]<br/>[[politikari]]
|
| [[Aretxabaleta]]
| 1971-10-15
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Lore Martinez Axpe.png|center|128px]]
|-
| [[Maitane Larrauri|Maitane Larrauri Fraile]]
| [[politikari]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Lekeitio]]
| [[Lekeitio]]
| 20th century
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Maitane-Larrauri-Hitz Lea Artibai.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maitane Martinez Egiluz]]
| [[informatikari]]<br/>[[ikertzaile]]
|
| [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| 1998
|
| [[emakumezko]]
|
|-
| [[Maite Oronoz|Maite Oronoz Antxordoki]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
|
| [[Hondarribia]]
|
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Maite Oronoz Antxordoki.jpg|center|128px]]
|-
| [[Montserrat Maritxalar|Montse Maritxalar Anglada]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Donostia]]
| [[Donostia]]
| 1966-12-10
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Montse Maritxalar.jpg|center|128px]]
|-
| [[Muriel Larrea Laso]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[informatikari]]
|
| [[Irun]]
| 1982-06-09
|
| [[emakumezko]]
|
|-
| [[Myriam Arrue Recondo]]
| [[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[informatikari]]
|
| [[Tolosa]]
|
|
| [[emakumezko]]
|
|-
| [[Nagore Barrena Orueetxebarria]]
| [[informatikari]]
|
| [[Zaratamo]]
| 1983
|
| [[emakumezko]]
|
|-
| [[Naiara Aginako|Naiara Aginako Bengoa]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[ikertzaile]]
|
| [[Gasteiz]]
| 1982-02-10
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Naiara Aginako Bengoa.png|center|128px]]
|-
| [[Olatz Alberdi Etxeberria]]
| [[futbolari]]<br/>[[Atezain (kirol-postua)|atezain]]<br/>[[administrari laguntzailea]]<br/>[[informatikari]]
|
| [[Bergara]]
| 1997-04-17
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Olatz Alberdi Elorrio Futbol taldea2023 tokikom Anboto.org (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arbelaitz]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Donostia]]
| [[Errenteria]]
| 1970-11-07
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Olatz Arbelaitz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Arregi|Olatz Arregi Uriarte]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
|
| [[Bergara]]
| 1963-04-03
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Olatz Arregi Uriarte (DMJ0029).jpg|center|128px]]
|-
| [[Olatz Perez de Viñaspre|Olatz Perez-de-Viñaspre]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
|
| [[Iruñea]]
| 1987-06-19
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Olatz-Perez-de-Viñaspre.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olga Bidaurreta]]
| [[informatikari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
|
| [[Villabona-Amasa]]
| 1968
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Olga Bidaurreta (96-125).jpg|center|128px]]
|-
| [[Txelo Ruiz Vazquez]]
| [[informatikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Donostia]]
| [[Irun]]
| 1959-04-09
|
| [[emakumezko]]
| [[Fitxategi:Txelo Ruiz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Usue Mori Carrascal]]
| [[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[informatikari]]
|
| [[Donostia]]
| 1987
|
| [[emakumezko]]
|
|}
{{Wikidata list end}}
ixa1ovh8l6x13eeryggdqtrlq1265gm
Wikiproiektu:WikiEmakumeok/1000 emakume idazle
102
726533
9968129
9950115
2024-11-13T17:28:16Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968129
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?stct ?slct (?stct + (?slct * 2) AS ?rank) WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?item wdt:P21 wd:Q6581072.
{?item wdt:P106 wd:Q36180 .} UNION { ?item wdt:P106 wd:Q482980 . } UNION { ?item wdt:P106 wd:Q49757 . }
?item wikibase:statements ?stct.
?item wikibase:sitelinks ?slct.
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 1000
|columns=label
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah McLachlan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katja Riemann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sirindhorn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jovanka Houska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marion Zimmer Bradley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ellen G. White]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jelena Dembo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Friederike Mayröcker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Connie Francis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Buffy Sainte-Marie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Taraji P. Henson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kristin Chenoweth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Samantha Power]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kathy Reichs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne Sunnucks]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marina Vlady]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Clara Morgane]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ksenia Sobtxak]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natalie Zemon Davis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Arianna Huffington]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Julia Ward Howe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amal Clooney]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amy Klobuchar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lauren Graham]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bernadette Peters]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisabet Karlota Palatinatukoa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kirsten Gillibrand]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susanna Tamaro]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sophie Calle]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rashida Jones]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Annie M.G. Schmidt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eva Moser]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Matilde Serao]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ani Lorak]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alice Bradley Sheldon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne Bradstreet]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agnia Barto]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rita Lee]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karen Armstrong]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Martha Stewart]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Molly Ringwald]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ouida]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marietta Shaginyan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Malena Ernman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eleanor Farjeon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Portia de Rossi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cassandra Clare]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Liudmila Ulitskaia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cecelia Ahern]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anita Desai]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Caroline Kennedy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Madeleine L'Engle]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stacey Abrams]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne McCaffrey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Olivia Munn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Julian of Norwich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amy Lowell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sibilla Aleramo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Banana Yoshimoto]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marilynne Robinson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marianne Williamson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Juliette Adam]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Delphine de Girardin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Candace Cameron Bure]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pearl Bailey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Clare Boothe Luce]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wilhelmine of Prussia, Margravine of Brandenburg-Bayreuth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Elizabeth Braddon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ann Coulter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zofia Nałkowska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bonnie Hunt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rebel Wilson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Juli Zeh]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Caroline Norton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jekaterina Daxkova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margaret Drabble]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Waters]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charlotte Mary Yonge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leah Remini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eleanor Alice Burford]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jeanne-Marie Bouvier de La Motte Guyon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Augusta Ward]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rita Dove]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Felicia Day]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Antonia Fraser]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gabriela Zapolska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marie Corelli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lina Kostenko]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne Hébert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[E. L. James]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jenny Erpenbeck]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Naomi Novik]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jane Alexander]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sue Townsend]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Evanna Lynch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nancy Huston]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Frances Perkins]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lorraine Hansberry]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Debbie Allen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Veronica Roth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Judy Blume]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ali Smith]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lana Wachowski]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charlotte Church]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elinor Glyn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ichiyō Higuchi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katharine Ross]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ruby Dee]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sara Teasdale]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sandra Cisneros]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mara Wilson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Penelope Lively]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leah Goldberg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Barbara Boxer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Victoria Benedictsson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Judith Gautier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beverly Cleary]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charlaine Harris]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Noor Inayat Khan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Andrée Chedid]]
}}
{{wikidata list end}}
0eq1znepix5fh7eao8036ilbpnhchj6
Euskadi saria - Euskarazko literatura
0
726845
9968260
9950772
2024-11-13T19:02:22Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968260
wikitext
text/x-wiki
{{gertakari infotaula}}
'''Euskadi saria - Euskarazko literatura''' [[Eusko Jaurlaritza]]ko Kultura Sailak [[1997]]tik urtero antolatzen duen [[Euskadi Literatura Sariak]] [[literatura]] sariaren zazpi kategoriatariko bat da, aitzineko urtean euskaraz idatzitako lan literario hoberena sariztatzen duena.
== Irabazleak ==
=== Azken urteetakoak ===
{{Wikidata list
|sparql=SELECT DISTINCT ?item ?egile ?year ?irudi ?itemLabel ?argiLabel ?year2 WHERE {
{?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q17537576} UNION {?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q571} .
?item p:P166 ?award_statement .
?award_statement ps:P166 wd:Q33100742.
?award_statement pq:P585 ?urtea.
OPTIONAL{?item wdt:P50 ?egile.}
OPTIONAL{?item wdt:P123 ?argi.}
OPTIONAL{?item wdt:P577 ?urtea2.}
OPTIONAL{?egile wdt:P18 ?irudi .}
BIND(year(?urtea) AS ?year)
BIND(year(?urtea2) AS ?year2)
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],eu, fr, en, es". }
}
ORDER by ?urtea
|columns=?egile:Egilea,?year:Urtea, ?irudi:Irudia, Label:Obra, ?argiLabel:Argitaletxea, ?year2:argitaratze-data
|links=red
|thumb=128
|autolist=fallback
|wdedit=yes
|references=all
}}
{| class='wikitable sortable wd_can_edit'
! Egilea
! Urtea
! Irudia
! Obra
! Argitaletxea
! argitaratze-data
|- class='wd_q20493066'
| [[Aingeru Epaltza]]
| 1997
| [[Fitxategi:Aingeru Epaltza (Elena Ronkal).jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Tigre ehizan]]
| Elkar
| 1996
|- class='wd_q20492578'
| [[Felipe Juaristi]]
| 1998
| [[Fitxategi:Felipe Juaristi (Teresa Santos) 1.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Galderen geografia]]
| Alberdania
| 1997
|- class='wd_q12253929'
| [[Anjel Lertxundi]]
| 1999
| [[Fitxategi:Anjel Lertxundi.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Argizariaren egunak]]
| Alberdania
| 1998
|- class='wd_q20492980'
| [[Lourdes Oñederra]]
| 2000
| [[Fitxategi:Lourdes Oñederra 2013.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Eta emakumeari sugeak esan zion]]
| Erein
| 1999
|- class='wd_q12258657'
| [[Ramon Saizarbitoria]]
| 2001
| [[Fitxategi:Ramon Saizarbitoria idazlea 2010ean.PNG|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Gorde nazazu lurpean]]
| Erein
| 2000
|- class='wd_q20492824'
| [[Itxaro Borda]]
| 2002
| [[Fitxategi:Itxaro Borda 26-07-2024.png|center|128px]]
|class='wd_label'| [[% 100 basque|%100 basque]]
| Susa
| 2001
|- class='wd_q12261936'
| [[Pello Lizarralde]]
| 2003
| [[Fitxategi:1991-Pello Lizarralde.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Larrepetit]]
| Erein
| 2002
|- class='wd_q12255311'
| [[Jokin Muñoz]]
| 2004
|
|class='wd_label'| [[Bizia lo]]
| Alberdania
| 2003
|- class='wd_q12254947'
| [[Harkaitz Cano]]
| 2005
| [[Fitxategi:Harkaitz-cano-photo-dani-blanco 01.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Belarraren ahoa]]
| Alberdania
| 2004
|- class='wd_q33112421'
| [[Iban Zaldua]]
| 2006
| [[Fitxategi:Iban Zaldua idazlea 2008an.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[:Etorkizuna: Hamabost ipuin ia politiko| Hamabost ipuin ia politiko]]
| Alberdania
| 2005
|- class='wd_q12257593'
| [[Xabier Montoia]]
| 2007
| [[Fitxategi:Xabier Montoia 2010ean.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Euskal Hiria sutan|Euskal hiria sutan]]
| Elkar
| 2006
|- class='wd_q12253699'
| [[Jokin Muñoz]]
| 2008
|
|class='wd_label'| [[Antzararen bidea]]
| Alberdania
| 2007
|- class='wd_q20492342'
| [[Xabier Lete]]
| 2009
| [[Fitxategi:Xabi Lete 1971 txiki.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Egunsentiaren esku izoztuak]]
| Pamiela
| 2008
|- class='wd_q16516395'
| [[Fermin Etxegoien]]
| 2010
| [[Fitxategi:Fermin Etxegoien 2010ean.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Autokarabana (eleberria)|Autokarabana]]
| Pamiela
| 2009
|- class='wd_q20492552'
| [[Ur Apalategi]]
| 2011
| [[Fitxategi:Ur Apalategi (Maddi Trutxuelo).jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Fikzioaren izterrak]]
| Susa
| 2010
|- class='wd_q16519091'
| [[Harkaitz Cano]]
| 2012
| [[Fitxategi:Harkaitz-cano-photo-dani-blanco 01.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Twist (eleberria)|Twist]]
| Susa
| 2011
|- class='wd_q12263179'
| [[Ramon Saizarbitoria]]
| 2013
| [[Fitxategi:Ramon Saizarbitoria idazlea 2010ean.PNG|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Martutene (eleberria)|Martutene]]
| Erein
| 2012
|- class='wd_q33105123'
| [[Luis Garde]]
| 2016
| [[Fitxategi:Luis Garde.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Ehiztariaren isilaldia]]
| Pamiela
| 2015
|- class='wd_q41432661'
| [[Asier Serrano]]
| 2017
| [[Fitxategi:Asier Serrano (Josu Margusino).jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Linbotarrak]]
| Pamiela
| 2016
|- class='wd_q53705642'
| [[Eider Rodriguez]]
| 2018
| [[Fitxategi:Eider Rodriguez idazlea Baionan, 2008an.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Bihotz handiegia]]
| Susa
| 2017
|- class='wd_q120032661'
| [[Karmele Jaio]]
| 2020
| [[Fitxategi:Karmele Jaio.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Aitaren etxea (Q120032661)|Aitaren etxea]]
|
| 2020<br/>2019<br/>2023
|- class='wd_q100151586'
| [[Karmele Jaio]]
| 2020
| [[Fitxategi:Karmele Jaio.jpg|center|128px]]
|class='wd_label'| [[Aitaren etxea]]
| Elkar
| 2019
|}
{{Wikidata list end}}
==Palmaresa==
1997tik 2020 arte, hauek dira idazle saridunak:
# [[Jokin Muñoz]]: 2.
# [[Harkaitz Cano]]: 2.
# [[Ramon Saizarbitoria]]: 2.
# [[Aingeru Epaltza]]. 1.
# [[Felipe Juaristi]]: 1.
# [[Anjel Lertxundi]]: 1.
# [[Lourdes Oñederra]]: 1.
# [[Itxaro Borda]]: 1.
# [[Pello Lizarralde]]: 1.
# [[Iban Zaldua]]: 1.
# [[Xabier Montoia]]: 1.
# [[Xabier Lete]]: 1.
# [[Fermin Etxegoien]]: 1.
# [[Ur Apalategi]]: 1.
# [[Bernardo Atxaga]]: 1.
# [[Luis Garde]]: 1.
# [[Asier Serrano]]: 1.
# [[Eider Rodriguez]]: 1.
# [[Irati Elorrieta]]: 1.
# [[Karmele Jaio]]: 1.
20 idazle hauetatik, 5 emakumezkoak dira eta 15 gizonezkoak, 2 Ipar Euskal Herrikoak eta 18 Hegoaldekoak (jaiotzez 12 gipuzkoar, 3 nafar eta 2 arabar eta bizkaitar 1).
== Kanpo estekak ==
*[https://www.euskadi.eus/web01-a2kulsus/eu/contenidos/informacion/euskadi_sariak/eu_sariak/r01hRedirectCont/contenidos/informacion/euskadi_litera_1982/eu_lit_1982/r01hRedirectCont/contenidos/informacion/euskadi_sariak/eu_sariak/presentacion.html Euskadi Literatura Sariak.]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Eusko Jaurlaritzaren sariak]]
[[Kategoria:Euskal literatura]]
[[Kategoria:Euskal Herriko literatura sariak]]
1glwva1ojmlla6ro0l8v2cmhlsyvthy
Östersunds FK
0
729788
9967705
9455704
2024-11-13T13:33:38Z
Makenzis
82059
9967705
wikitext
text/x-wiki
{{Futbol-talde infotaula
| berezko izena = Östersunds FK
| ezkutu irudia =
| ezizenak =
| hiria = {{banderaikur|Suedia}} [[Östersund]] ([[Suedia]])
| sorrera urtea = [[1996]]
| zelaia = Jämtkraft Arena
| zelai inaugurazioa = [[2007]]
| zelai edukiera = 9.164
| presidentea = {{banderaikur|Suedia}} Mathias Rasteby
| entrenatzailea = {{banderaikur|Norvegia}} Per Joar Hansen
| liga = [[Suediako futbol liga|Superettan (2. maila)]]
| denboraldia = 2024
| postua = 14.a
| webgunea = http://www.ostersundsfk.se/
| ezker-esku eredua 1 =_oster1718h
| gorputz eredua 1 =_oster1718h
| eskuin-esku eredua 1 =_oster1718h
| praka eredua 1 =
| galtzerdi eredua 1 = _oster1718h
| ezker-eskua 1 = CC0000
| gorputza 1 = CC0000
| eskuin-eskua 1 = CC0000
| prakak 1 = CC0000
| galtzerdiak 1 = CC0000
| ezker-esku eredua 2 =_thinblackborder
| gorputz eredua 2 =_sides_stripes_on_white
| eskuin-esku eredua 2 =_thinblackborder
| praka eredua 2 = _rosenborg1415a
| galtzerdi eredua 2 =_color_3_stripes_black
| ezker-eskua 2 = ffffff
| gorputza 2 = 000000
| eskuin-eskua 2 = ffffff
| prakak 2 = ffffff
| galtzerdiak 2 = ffffff
}}
'''Östersunds FK''' (izen osoa ''Östersunds Fotbollsklubb'') [[Suedia]]ko [[Östersund]] hiriko futbol taldea da.
== Historia ==
Taldea 1996an sortu zen hiriko hiru taldek bat egin zutenean; Ope IF, IFK Östersund eta Torvalla FF. Hurrengo urtean Frösö IF elkartu zitzaien. Denak ere inoiz lehen mailan ibili gabeak ziren eta ''Östersunds FK'' taldeak 1997an hirugarren mailan hasi zuen kirol ibilbidea. 2016an egin zuen debuta lehen mailan eta zortzigarren postua eskuratu zuen. 2017an ordea Kopako txapelduna izan da eta [[UEFA Europa League|Europa League]] jokatuko du.
== Palmaresa ==
=== Suedian: 1 ===
* [[Suediako futbol liga|Suediako Liga]] (0): zortzigarrena 2016an.
* [[Suediako futbol kopa|Suediako Kopa]] (1): 2017.
== Euskal taldeen aurkako partidak ==
Hauek dira Europako txapelketa ofizialetan Östersundsek euskal taldeen aurka jokatu dituen partidak:
{| class="wikitable"
|-
! Denboraldia !! Txapelketa !! Fasea !! Etxekoa !! Emaitza !! Kanpokoa
|-
| 2017-18 || [[UEFA Europa League]] || Liga fasea || Östersunds<br/>[[Bilboko Athletic Kluba|Athletic]] || align=center|2-2<br/>1-0 || [[Bilboko Athletic Kluba|Athletic]]<br/>Östersunds
|}
== Kanpo estekak ==
* {{se}} [http://www.ostersundsfk.se/ Webgune ofiziala]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Suediako futbol taldeak]]
[[Kategoria:Östersund udalerria]]
0jp3wckgaluysek3igfdtfwuj9kog69
Txantiloi:Azala/Azken berriak/hildakoak
10
730081
9968793
9966925
2024-11-14T10:09:43Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968793
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?dod
{
?item wdt:P570 ?dod
FILTER ( ?dod > "2024-01-30T00:00:00Z"^^xsd:dateTime)
FILTER ( ?dod > (now()-"P32D"^^xsd:duration) && ?dod < now() )
?item wdt:P31 wd:Q5 .
}
ORDER BY DESC(?dod) ?item
LIMIT 300
|wdq=
|columns=label
|links=local
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Timothy West]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joanne Chory]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Frank Auerbach]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dallas Long]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[June Spencer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ana Maria Lajusticia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daniel Spoerri]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Madeleine Riffaud]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Phyllis O'Donnell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marise Chamberlain]]
}}
{{Wikidata list end}}
0wrq60fx6rifnakyg4gvl1n50sxmaw4
Nerea Ibarzabal
0
731625
9968665
9949872
2024-11-14T08:25:37Z
150.241.39.92
9968665
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Literatura}}
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
[[Fitxategi:Bertsolari Txapelketa Nagusia 2022 Baionan.jpg|260px|thumb|Nerea Ibarzabal [[2021eko Bertsolari Txapelketa Nagusia|2022ko Txapelketa Nagusiko]] finalaurrekoaren irabazle, [[Baiona]]n.]]
'''Nerea Ibarzabal Salegi''' ([[Markina-Xemein]], [[Bizkaia]], [[1994]]ko [[martxoaren 9]]a) bertsolaria, idazlea uiqrv8`wvw quue wq+94 9uxz2v'vv.,sx.-x,szv kazetaria da.<ref name=bdb>{{Erreferentzia|egilea=Xenpelar Dokumentazio Zentroa|izenburua=Nerea Ibarzabalen biografia bertsolaritzaren datu-basean|url=http://bdb.bertsozale.eus/web/haitzondo/view/3391-nerea-ibarzabal|sartze-data=2017ko irailaren 25ean}}</ref> [[2021eko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]ko eta [[2023ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]ko txapelduna izan zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Nerea Ibarzabal Bizkaiko Bertsolari Txapelketako txapeldun»|hizkuntza=eu|data=2021-12-18|url=https://www.bertsozale.eus/eu/bizkaia/bizkaiko-bertsolari-txapelketa/albisteak/nerea-ibarzabal-bizkaiko-bertsolari-txapelketako-txapeldun|egilea=Bertsozale Elkartea|sartze-data=2021-12-18}}</ref> 2022an [[2022ko Bertsolari Txapelketa Nagusia|Bertsolari Txapelketa Nagusiko]] finalean sartu zen.
2022ko irailean, bere lehen nobela kaleratu zuen: ''Bar Gloria'' (Susa Argitaletxea, 2022).<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Ainhoa|abizena=Sarasola|izenburua='Bar Gloria' plazaratu du Nerea Ibarzabalek, bere lehen nobela|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/218125/bar-gloria-plazaratu-du-nerea-ibarzabalek-bere-lehen-nobela.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-09-14}}</ref>
== Bizitza ==
Lehenengo bost urteak Zumarragan eman zituen. Gero familia aldatu zen Markinara, baserri batera. ''Hitzetik hortzera'' ikusiz, eta [[Lazkao Txiki]]ren eta [[Pernando Amezketarra]]ren marrazkiak ikusiz zaletu zen. Bere ama ere oso zalea izan da, bai eta amaren parteko familia guztia ere. Amarekin kotxean bertso-doinuak kantatuz eta elkarri puntuak jarriz hasi zen. [[Juanjo Respaldiza]] eta [[Iratxe Ibarra]]rekin jarraitu zuen Bertsozale Elkartean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Hilean behin biltzen gara emakume bertsolariak, elkarri laguntzeko»|hizkuntza=eu|data=2017-10-14|url=https://www.diariovasco.com/culturas/nerea-ibarzabal-bertsolaria-20171014003852-ntvo.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2019-10-29}}</ref>
Bere lehenengo saria jaso zuen 2012an [[Xabat Galletebeitia]]rekin Plazatik Gaztetxera sariketan. Geroago, 2013an [[Xenpelar saria]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabalek irabazi du Xenpelar Saria|hizkuntza=eu|url=https://bertsoa.eus/albisteak/4575-nerea-ibarzabalek-irabazi-du-xenpelar-saria|aldizkaria=bertsoa.eus|sartze-data=2019-10-29}}</ref> eta 2014an bertsolari gazteen [[Osinalde saria]] irabazi zituen.<ref>[https://www.diariovasco.com/v/20130409/tolosa-goierri/nerea-ibarzabal-markinarrak-irabazi-20130409.html Nerea Ibarzabal markinarrak irabazi du 42. Osinalde Bertso Sariketa]</ref>
Ikasketaz kazetaria da, eta kolaborazioak egiten ditu hainbat hedabidetan: ''Bizkaiko Hitza''n (2015-2019); ''Gaur 8''n (2017-2019) eta 2019an ''[[Berria]]''n (''Bi Tarte'' atala, Txakur Gorriatik), [[Argia (aldizkaria)|''Argia''n]] eta Euskadi Irratiko ''Faktoria'' saioan. Iritzi-emaile ibili izan da gehienbat.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“Lehenengoz sumatu dut faborito izatearen zama”. Deia, Noticias de Bizkaia|hizkuntza=eu|url=https://www.deia.eus/2018/12/08/ortzadar/rlehenengoz-sumatu-dut-faborito-izatearen-zamar|aldizkaria=Deia|sartze-data=2019-10-29}}</ref>
2016an ''Txakur Gorria'' sormen kolektiboa sortu zuen [[Mariñe Arbeo|Mariñe Arbeo Astigarragarekin]], [[Malen Amenabar|Malen Amenabar Larrrañagarekin]] eta [[Ane Labaka|Ane Labaka Mayozekin]]. Autosorkuntza, autoedizio, autoekoizpenerako eratu duten sormen taldea da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nor gara?Txakur Gorria|url=http://www.txakurgorria.eus/nor-gara.html|aldizkaria=www.txakurgorria.eus|sartze-data=2019-10-29}}</ref> Hainbat argitalpen egiten dituzte eta gidoigintzan ere lan egiten dute: ''Hitzetik Hortzera'' (2018/2019, 2019/2020) ETB1en<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Esta tarde comienza la nueva temporada de 'Hitzetik Hortzera'|hizkuntza=es|url=https://www.eitb.eus/es/television/detalle/5883531/comienza-temporada-20182019-hitzetik-hortzera-30-septiembre-2018/|aldizkaria=Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2019-10-29}}</ref> eta ''Kartzela'' web serieko gidoigile taldean.
Nereak gidoigintzan ''[[Atera kontuak (telebista saioa)|Atera kontuak]]'' programan lan egin zuen 2018an ETB1en.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Atera Kontuak' eguneroko erreportaje saioa, astelehenetik ostiralera, ETB1en|hizkuntza=eu|url=https://www.eitb.eus/eu/telebista/osoa/5383547/atera-kontuak-eguneroko-erreportaje-saioa-astelehenetik-ostiralera-etb1en/|aldizkaria=Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2019-10-29}}</ref>
2018an, Bizkaiko Bertsolari Txapelketan parte hartu zuen, eta bota zuen bertso bat birala bihurtu zen, [[Berri Txarrak]] taldearen abesti baten musika erabiltzeagatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ibarzabalek bertsoa eta Berri Txarraken abesti bat fusionatu ditu finalean|hizkuntza=eu|url=https://www.eitb.eus/eu/kultura/bertsolaritza/bertsolari-txapelketa-nagusia/bideoak/osoa/6063943/bideoa-ibarzabalek-bertsoa-eta-berri-txarraken-abestia-fusionatu-ditu-finalean/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2019-08-25}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabal fusiona el bertso con una canción de Berri Txarrak|hizkuntza=es|url=https://www.eitb.eus/es/videos/detalle/6063931/video-nerea-ibarzabal-fusiona-bertso-cancion-berri-txarrak/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2019-10-29}}</ref>
2021ean, Bizkaiko Bertsolari Txapelketa irabazi zuen eta [[Bilbo|Bilboko]] [[Miribilla kiroldegia|Miribilla kiroldegian]], [[Jone Uria|Jone Uriarekin]] jokatu zuen buruz-burukoa. Txapela jantzi ondoren, bertso hau kantatu zuen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Txapeldunaren agurra. Nerea Ibarzabal.|hizkuntza=eu|url=https://bertsoa.eus/bertsoak/20252-txapeldunaren-agurra-nerea-ibarzabal|aldizkaria=bertsoa.eus|sartze-data=2024-03-02}}</ref>:
{{esaera2|
<poem>
Gure etxeko andre guztiak
nahi nituzke ohoratu
egoerarik gogorrenetan
ez direnak hondoratu
bizikideei, bertsokideei
bihotzetik bost olatu
badago nondik jasoa eta
badago zer geroratu
muga, kartzela, harresi, ibai...
galerak zelan kontatu
bideak libre
ta pertsonak zokoratu
baina itzarrik eusten gaituzten
ideia horiei oratu
hormak higatu daitezkeelako
ta arrakalak loratu</poem>}}
[[2023ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]n bigarrenez jarraian gailendu zen, Jone Uriarekin buruz burukoa jokatu ondoren.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Nerea Ibarzabalek jantzi du bigarrenez Bizkaiko txapela|hizkuntza=eu|data=2023-12-16|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20231216/nerea-ibarzabalek-jantzi-du-bigarrenez-bizkaiko-txapela|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2023-12-16}}</ref>
== Literatura ==
Literaturaren esparruan ere aritu da. 2022an ''[[Bar Gloria]]'' liburua argitaratu zuen, Susa argitaletxean. [[Jon Martin]]en kritikaren arabera, maisuki lotutako metaforak kateatzen ditu, herri bateko taberna bateko giroan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=kritiken hemeroteka » Idi adarmotza|url=https://kritikak.armiarma.eus/?p=8622|sartze-data=2022-12-21}}</ref>.
== Bertsolaritza ==
=== Txapelketak ===
* [[Bizkaiko Eskolarteko Bertsolari Txapelketa]]
** 2006: TXAPELDUNA (Txikitan)
** 2007: TXAPELDUNA (Txikitan)
** 2008: TXAPELDUNA (Txikitan)
** 2011: TXAPELDUNA (Handitan)
** 2012: TXAPELDUNA (Handitan)
* [[Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]:
** [[2016ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa|2016]]: finalista. Seigarren.
** [[2018ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa|2018]]: finalista. Bosgarren.
** [[2021eko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa|2021]]: TXAPELDUNA.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabal Bizkaiko Bertsolari Txapelketako txapeldun, Bilbao Arenan - Hernani|hizkuntza=eu|url=https://kronika.eus/hernani/1639937909270-nerea-ibarzabal-bizkaiko-bertsolari-txapelketako-txapeldun-bilbao-arenan|aldizkaria=Kronika.eus|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
** [[2023ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa |2023]]: TXAPELDUNA<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Nerea Ibarzabal barriro txapeldun Bizkaiko Bertsolari Txapelketan Bizkaia Irratia|hizkuntza=eu|data=2023-12-16|url=https://bizkaiairratia.eus/2023/12/nerea-ibarzabal-bigarrenez-bizkaiko-txapeldun/|aldizkaria=Bizkaia Irratia|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Bertsolari Txapelketa Nagusia]]:
** [[2017ko Bertsolari Txapelketa Nagusia|2017]]: finalaurrekoak.
** [[2022ko Bertsolari Txapelketa Nagusia|2022]]: finalista.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Finala — Bertsolari Txapelketa Nagusia 2022|hizkuntza=eu|url=https://www.bertsozale.eus/eu/bertsolari-txapelketa-nagusia/sailkapena/finala|aldizkaria=www.bertsozale.eus|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
==== Beste batzuk ====
* Akerbeltz gaztetxeko bertso saioa, taldeka:
** 2013: Joseba Artza, Lander San Martin eta Nerea Ibarzabal.
** 2014: Joseba Artza, Jokin Arbe eta Nerea Ibarzabal.
* Amalloko goizaldeko txapelketa (2012 eta 2015).
* Plazatik Gaztetxera, [[Xabat Galletebeitia]]rekin taldeka (2012).
=== Sariak ===
* [[Osinalde saria]] (1): 2013<ref>{{Erreferentzia|abizena=|izenburua=Nerea Ibarzabal markinarrak irabazi du 42. Osinalde Bertso Sariketa|hizkuntza=eu|data=2013-04-09|url=https://www.diariovasco.com/v/20130409/tolosa-goierri/nerea-ibarzabal-markinarrak-irabazi-20130409.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Abra saria]] (1): 2013<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabalek irabazi du Abra sariketa|hizkuntza=eu|data=2013-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2013/02/18/nerea-ibarzabalek-irabazi-du-abra-sariketa/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Xenpelar saria]] (1): 2014<ref>{{Erreferentzia|izena=LUISMA|abizena=RODRÍGUEZ|izenburua=La vizcaína Nerea Ibarzabal ganó ayer el XXII. Xenpelar Saria|hizkuntza=es|data=2014-12-09|url=https://www.diariovasco.com/oarsoaldea/201412/09/vizcaina-nerea-ibarzabal-gano-20141209001017-v.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Erniarraitz saria]] : bigarren 2014an<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Erniarraitz Sariketa (7. 2014) - Aldizkakoa - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=https://bdb.bertsozale.eus/web/aldizkakoa/view/2002-erniarraitz-sariketa-7.-2014|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[B-lañon saria]] (1): 2014<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=B-Lañon Sariketa (1. 2014. Gernika) - Aldizkakoa - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=https://bdb.bertsozale.eus/web/aldizkakoa/view/2080-b-laon-sariketa-1.-2014.-gernika|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Mikel Laboa saria]] (1): 2015<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Nerea Ibarzabalek Mikel Laboa sariketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2015-01-21|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2015/01/21/nerea-ibarzabalek-mikel-laboa-sariketa-irabazi-du/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Udazkeneko Zapi Janztea]] (1): 2021<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Udazkeneko Zapi Janztea (4. 2021. Zaldibia) - Aldizkakoa - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=https://bdb.bertsozale.eus/web/aldizkakoa/view/2993-udazkeneko-zapi-janztea-4-2021-zaldibia|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2024-03-02}}</ref>
* [[Zortziko Txiki Txapelketa]] (1): 2024<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Zortziko Txiki Txapelketa (1. 2024. Amallo) - Aldizkakoa - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=https://bdb.bertsozale.eus/web/aldizkakoa/view/3302-zortziko-txiki-txapelketa-1-2024-amallo|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2024-06-25}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabal 8ko Txikiko txapeldun Amallon|hizkuntza=eu|url=https://bizkaie.biz/1719296807016|aldizkaria=bizkaie.biz|sartze-data=2024-06-25}}</ref>
== Lanak ==
=== Nobela ===
* ''Bar Gloria'' ([[2022]], [[Susa]])<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Nerea Ibarzabalen ‘Bar Gloria’: Taberna barraren inguruan piztutako harremanak eta ametsak|hizkuntza=eu|data=2022-09-13|url=https://www.naiz.eus/es/info/noticia/20220913/taberna-barraren-inguruan-piztutako-harremanak-eta-ametsak|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2022-09-14}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Reina(e)ko|abizena=Mikel|izenburua=Nerea Ibarzabal markina-xemeindarrak 'Bar Gloria' bere lehen eleberria aurkeztu du|hizkuntza=eu|data=2022-09-13|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2022/09/13/nerea-ibarzabal-markina-xemeindarrak-bar-gloria-bere-lehen-eleberria-aurkeztu-du/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2022-09-14}}</ref><ref name=":0" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [http://txakurgorria.eus/ Txakur Gorriaren web orria]
* [https://twitter.com/ibarnere Nerea Ibarzabal] Twitterren
*[https://www.berria.eus/paperekoa/1890/030/001/2021-12-21/irabazteko-irabazi-nahia-eduki-behar-eta-posible-zela-ikusi-nuen.htm Elkarrizketa: ''Irabazteko, irabazi nahia eduki behar, eta posible zela ikusi nuen''] [[Berria]], 2021.12.22
*[https://www.berria.eus/paperekoa/1857/024/001/2022-12-09/nik-sinatuko-nukeen-zerbait-utzi-nahi-nuen-hor-nago-ni-esateko.htm Elkarrizketa: ''Nik sinatuko nukeen zerbait utzi nahi nuen, 'hor nago ni' esateko''] [[Berria]], 2022.12.09<br />
{{bizialdia|1994ko||Ibarzabal, Nerea}}
[[Kategoria:Bizkaiko bertsolariak]]
[[Kategoria:Markinar-xemeindarrak]]
[[Kategoria:Emakume bertsolariak]]
[[Kategoria:XXI. mendeko Euskal Herriko idazleak]]
[[Kategoria:XXI. mendeko emakume idazleak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko kazetariak]]
[[Kategoria:Emakume kazetariak]]
[[Kategoria:XXI. mendeko kazetariak]]
4yrq32qchu7j0pf9ou7xuvc91l4hokf
9968668
9968665
2024-11-14T08:27:01Z
150.241.39.92
9968668
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Literatura}}
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
[[Fitxategi:Bertsolari Txapelketa Nagusia 2022 Baionan.jpg|260px|thumb|Nerea Ibarzabal [[2021eko Bertsolari Txapelketa Nagusia|2022ko Txapelketa Nagusiko]] finalaurrekoaren irabazle, [[Baiona]]n.]]
'''Nerea Ibarzabal Salegi''' ([[Markina-Xemein]], [[Bizkaia]], [[1994]]ko [[martxoaren 9]]a) bertsolaria, idazlea uiqrv8`wvw quue wq+94 9uxz2v'vv.,sx.-x,szv kazetaria da.<ref name=bdb>{{Erreferentzia|egilea=Xenpelar Dokumentazio Zentroa|izenburua=Nerea Ibarzabalen biografia bertsolaritzaren datu-basean|url=http://bdb.bertsozale.eus/web/haitzondo/view/3391-nerea-ibarzabal|sartze-data=2017ko irailaren 25ean}}</ref> [[2021eko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]ko eta [[2023ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]ko txapelduna izan zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Nerea Ibarzabal Bizkaiko Bertsolari Txapelketako txapeldun»|hizkuntza=eu|data=2021-12-18|url=https://www.bertsozale.eus/eu/bizkaia/bizkaiko-bertsolari-txapelketa/albisteak/nerea-ibarzabal-bizkaiko-bertsolari-txapelketako-txapeldun|egilea=Bertsozale Elkartea|sartze-data=2021-12-18}}</ref> 2022an [[2022ko Bertsolari Txapelketa Nagusia|Bertsolari Txapelketa Nagusiko]] finalean sartu zen.hola
2022ko irailean, bere lehen nobela kaleratu zuen: ''Bar Gloria'' (Susa Argitaletxea, 2022).<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Ainhoa|abizena=Sarasola|izenburua='Bar Gloria' plazaratu du Nerea Ibarzabalek, bere lehen nobela|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/218125/bar-gloria-plazaratu-du-nerea-ibarzabalek-bere-lehen-nobela.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-09-14}}</ref>
== Bizitza ==
Lehenengo bost urteak Zumarragan eman zituen. Gero familia aldatu zen Markinara, baserri batera. ''Hitzetik hortzera'' ikusiz, eta [[Lazkao Txiki]]ren eta [[Pernando Amezketarra]]ren marrazkiak ikusiz zaletu zen. Bere ama ere oso zalea izan da, bai eta amaren parteko familia guztia ere. Amarekin kotxean bertso-doinuak kantatuz eta elkarri puntuak jarriz hasi zen. [[Juanjo Respaldiza]] eta [[Iratxe Ibarra]]rekin jarraitu zuen Bertsozale Elkartean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Hilean behin biltzen gara emakume bertsolariak, elkarri laguntzeko»|hizkuntza=eu|data=2017-10-14|url=https://www.diariovasco.com/culturas/nerea-ibarzabal-bertsolaria-20171014003852-ntvo.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2019-10-29}}</ref>
Bere lehenengo saria jaso zuen 2012an [[Xabat Galletebeitia]]rekin Plazatik Gaztetxera sariketan. Geroago, 2013an [[Xenpelar saria]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabalek irabazi du Xenpelar Saria|hizkuntza=eu|url=https://bertsoa.eus/albisteak/4575-nerea-ibarzabalek-irabazi-du-xenpelar-saria|aldizkaria=bertsoa.eus|sartze-data=2019-10-29}}</ref> eta 2014an bertsolari gazteen [[Osinalde saria]] irabazi zituen.<ref>[https://www.diariovasco.com/v/20130409/tolosa-goierri/nerea-ibarzabal-markinarrak-irabazi-20130409.html Nerea Ibarzabal markinarrak irabazi du 42. Osinalde Bertso Sariketa]</ref>
Ikasketaz kazetaria da, eta kolaborazioak egiten ditu hainbat hedabidetan: ''Bizkaiko Hitza''n (2015-2019); ''Gaur 8''n (2017-2019) eta 2019an ''[[Berria]]''n (''Bi Tarte'' atala, Txakur Gorriatik), [[Argia (aldizkaria)|''Argia''n]] eta Euskadi Irratiko ''Faktoria'' saioan. Iritzi-emaile ibili izan da gehienbat.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“Lehenengoz sumatu dut faborito izatearen zama”. Deia, Noticias de Bizkaia|hizkuntza=eu|url=https://www.deia.eus/2018/12/08/ortzadar/rlehenengoz-sumatu-dut-faborito-izatearen-zamar|aldizkaria=Deia|sartze-data=2019-10-29}}</ref>
2016an ''Txakur Gorria'' sormen kolektiboa sortu zuen [[Mariñe Arbeo|Mariñe Arbeo Astigarragarekin]], [[Malen Amenabar|Malen Amenabar Larrrañagarekin]] eta [[Ane Labaka|Ane Labaka Mayozekin]]. Autosorkuntza, autoedizio, autoekoizpenerako eratu duten sormen taldea da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nor gara?Txakur Gorria|url=http://www.txakurgorria.eus/nor-gara.html|aldizkaria=www.txakurgorria.eus|sartze-data=2019-10-29}}</ref> Hainbat argitalpen egiten dituzte eta gidoigintzan ere lan egiten dute: ''Hitzetik Hortzera'' (2018/2019, 2019/2020) ETB1en<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Esta tarde comienza la nueva temporada de 'Hitzetik Hortzera'|hizkuntza=es|url=https://www.eitb.eus/es/television/detalle/5883531/comienza-temporada-20182019-hitzetik-hortzera-30-septiembre-2018/|aldizkaria=Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2019-10-29}}</ref> eta ''Kartzela'' web serieko gidoigile taldean.
Nereak gidoigintzan ''[[Atera kontuak (telebista saioa)|Atera kontuak]]'' programan lan egin zuen 2018an ETB1en.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Atera Kontuak' eguneroko erreportaje saioa, astelehenetik ostiralera, ETB1en|hizkuntza=eu|url=https://www.eitb.eus/eu/telebista/osoa/5383547/atera-kontuak-eguneroko-erreportaje-saioa-astelehenetik-ostiralera-etb1en/|aldizkaria=Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2019-10-29}}</ref>
2018an, Bizkaiko Bertsolari Txapelketan parte hartu zuen, eta bota zuen bertso bat birala bihurtu zen, [[Berri Txarrak]] taldearen abesti baten musika erabiltzeagatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ibarzabalek bertsoa eta Berri Txarraken abesti bat fusionatu ditu finalean|hizkuntza=eu|url=https://www.eitb.eus/eu/kultura/bertsolaritza/bertsolari-txapelketa-nagusia/bideoak/osoa/6063943/bideoa-ibarzabalek-bertsoa-eta-berri-txarraken-abestia-fusionatu-ditu-finalean/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2019-08-25}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabal fusiona el bertso con una canción de Berri Txarrak|hizkuntza=es|url=https://www.eitb.eus/es/videos/detalle/6063931/video-nerea-ibarzabal-fusiona-bertso-cancion-berri-txarrak/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2019-10-29}}</ref>
2021ean, Bizkaiko Bertsolari Txapelketa irabazi zuen eta [[Bilbo|Bilboko]] [[Miribilla kiroldegia|Miribilla kiroldegian]], [[Jone Uria|Jone Uriarekin]] jokatu zuen buruz-burukoa. Txapela jantzi ondoren, bertso hau kantatu zuen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Txapeldunaren agurra. Nerea Ibarzabal.|hizkuntza=eu|url=https://bertsoa.eus/bertsoak/20252-txapeldunaren-agurra-nerea-ibarzabal|aldizkaria=bertsoa.eus|sartze-data=2024-03-02}}</ref>:
{{esaera2|
<poem>
Gure etxeko andre guztiak
nahi nituzke ohoratu
egoerarik gogorrenetan
ez direnak hondoratu
bizikideei, bertsokideei
bihotzetik bost olatu
badago nondik jasoa eta
badago zer geroratu
muga, kartzela, harresi, ibai...
galerak zelan kontatu
bideak libre
ta pertsonak zokoratu
baina itzarrik eusten gaituzten
ideia horiei oratu
hormak higatu daitezkeelako
ta arrakalak loratu</poem>}}
[[2023ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]n bigarrenez jarraian gailendu zen, Jone Uriarekin buruz burukoa jokatu ondoren.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Nerea Ibarzabalek jantzi du bigarrenez Bizkaiko txapela|hizkuntza=eu|data=2023-12-16|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20231216/nerea-ibarzabalek-jantzi-du-bigarrenez-bizkaiko-txapela|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2023-12-16}}</ref>
== Literatura ==
Literaturaren esparruan ere aritu da. 2022an ''[[Bar Gloria]]'' liburua argitaratu zuen, Susa argitaletxean. [[Jon Martin]]en kritikaren arabera, maisuki lotutako metaforak kateatzen ditu, herri bateko taberna bateko giroan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=kritiken hemeroteka » Idi adarmotza|url=https://kritikak.armiarma.eus/?p=8622|sartze-data=2022-12-21}}</ref>.
== Bertsolaritza ==
=== Txapelketak ===
* [[Bizkaiko Eskolarteko Bertsolari Txapelketa]]
** 2006: TXAPELDUNA (Txikitan)
** 2007: TXAPELDUNA (Txikitan)
** 2008: TXAPELDUNA (Txikitan)
** 2011: TXAPELDUNA (Handitan)
** 2012: TXAPELDUNA (Handitan)
* [[Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]:
** [[2016ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa|2016]]: finalista. Seigarren.
** [[2018ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa|2018]]: finalista. Bosgarren.
** [[2021eko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa|2021]]: TXAPELDUNA.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabal Bizkaiko Bertsolari Txapelketako txapeldun, Bilbao Arenan - Hernani|hizkuntza=eu|url=https://kronika.eus/hernani/1639937909270-nerea-ibarzabal-bizkaiko-bertsolari-txapelketako-txapeldun-bilbao-arenan|aldizkaria=Kronika.eus|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
** [[2023ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa |2023]]: TXAPELDUNA<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Nerea Ibarzabal barriro txapeldun Bizkaiko Bertsolari Txapelketan Bizkaia Irratia|hizkuntza=eu|data=2023-12-16|url=https://bizkaiairratia.eus/2023/12/nerea-ibarzabal-bigarrenez-bizkaiko-txapeldun/|aldizkaria=Bizkaia Irratia|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Bertsolari Txapelketa Nagusia]]:
** [[2017ko Bertsolari Txapelketa Nagusia|2017]]: finalaurrekoak.
** [[2022ko Bertsolari Txapelketa Nagusia|2022]]: finalista.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Finala — Bertsolari Txapelketa Nagusia 2022|hizkuntza=eu|url=https://www.bertsozale.eus/eu/bertsolari-txapelketa-nagusia/sailkapena/finala|aldizkaria=www.bertsozale.eus|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
==== Beste batzuk ====
* Akerbeltz gaztetxeko bertso saioa, taldeka:
** 2013: Joseba Artza, Lander San Martin eta Nerea Ibarzabal.
** 2014: Joseba Artza, Jokin Arbe eta Nerea Ibarzabal.
* Amalloko goizaldeko txapelketa (2012 eta 2015).
* Plazatik Gaztetxera, [[Xabat Galletebeitia]]rekin taldeka (2012).
=== Sariak ===
* [[Osinalde saria]] (1): 2013<ref>{{Erreferentzia|abizena=|izenburua=Nerea Ibarzabal markinarrak irabazi du 42. Osinalde Bertso Sariketa|hizkuntza=eu|data=2013-04-09|url=https://www.diariovasco.com/v/20130409/tolosa-goierri/nerea-ibarzabal-markinarrak-irabazi-20130409.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Abra saria]] (1): 2013<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabalek irabazi du Abra sariketa|hizkuntza=eu|data=2013-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2013/02/18/nerea-ibarzabalek-irabazi-du-abra-sariketa/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Xenpelar saria]] (1): 2014<ref>{{Erreferentzia|izena=LUISMA|abizena=RODRÍGUEZ|izenburua=La vizcaína Nerea Ibarzabal ganó ayer el XXII. Xenpelar Saria|hizkuntza=es|data=2014-12-09|url=https://www.diariovasco.com/oarsoaldea/201412/09/vizcaina-nerea-ibarzabal-gano-20141209001017-v.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Erniarraitz saria]] : bigarren 2014an<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Erniarraitz Sariketa (7. 2014) - Aldizkakoa - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=https://bdb.bertsozale.eus/web/aldizkakoa/view/2002-erniarraitz-sariketa-7.-2014|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[B-lañon saria]] (1): 2014<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=B-Lañon Sariketa (1. 2014. Gernika) - Aldizkakoa - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=https://bdb.bertsozale.eus/web/aldizkakoa/view/2080-b-laon-sariketa-1.-2014.-gernika|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Mikel Laboa saria]] (1): 2015<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Nerea Ibarzabalek Mikel Laboa sariketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2015-01-21|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2015/01/21/nerea-ibarzabalek-mikel-laboa-sariketa-irabazi-du/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Udazkeneko Zapi Janztea]] (1): 2021<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Udazkeneko Zapi Janztea (4. 2021. Zaldibia) - Aldizkakoa - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=https://bdb.bertsozale.eus/web/aldizkakoa/view/2993-udazkeneko-zapi-janztea-4-2021-zaldibia|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2024-03-02}}</ref>
* [[Zortziko Txiki Txapelketa]] (1): 2024<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Zortziko Txiki Txapelketa (1. 2024. Amallo) - Aldizkakoa - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=https://bdb.bertsozale.eus/web/aldizkakoa/view/3302-zortziko-txiki-txapelketa-1-2024-amallo|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2024-06-25}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabal 8ko Txikiko txapeldun Amallon|hizkuntza=eu|url=https://bizkaie.biz/1719296807016|aldizkaria=bizkaie.biz|sartze-data=2024-06-25}}</ref>
== Lanak ==
=== Nobela ===
* ''Bar Gloria'' ([[2022]], [[Susa]])<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Nerea Ibarzabalen ‘Bar Gloria’: Taberna barraren inguruan piztutako harremanak eta ametsak|hizkuntza=eu|data=2022-09-13|url=https://www.naiz.eus/es/info/noticia/20220913/taberna-barraren-inguruan-piztutako-harremanak-eta-ametsak|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2022-09-14}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Reina(e)ko|abizena=Mikel|izenburua=Nerea Ibarzabal markina-xemeindarrak 'Bar Gloria' bere lehen eleberria aurkeztu du|hizkuntza=eu|data=2022-09-13|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2022/09/13/nerea-ibarzabal-markina-xemeindarrak-bar-gloria-bere-lehen-eleberria-aurkeztu-du/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2022-09-14}}</ref><ref name=":0" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [http://txakurgorria.eus/ Txakur Gorriaren web orria]
* [https://twitter.com/ibarnere Nerea Ibarzabal] Twitterren
*[https://www.berria.eus/paperekoa/1890/030/001/2021-12-21/irabazteko-irabazi-nahia-eduki-behar-eta-posible-zela-ikusi-nuen.htm Elkarrizketa: ''Irabazteko, irabazi nahia eduki behar, eta posible zela ikusi nuen''] [[Berria]], 2021.12.22
*[https://www.berria.eus/paperekoa/1857/024/001/2022-12-09/nik-sinatuko-nukeen-zerbait-utzi-nahi-nuen-hor-nago-ni-esateko.htm Elkarrizketa: ''Nik sinatuko nukeen zerbait utzi nahi nuen, 'hor nago ni' esateko''] [[Berria]], 2022.12.09<br />
{{bizialdia|1994ko||Ibarzabal, Nerea}}
[[Kategoria:Bizkaiko bertsolariak]]
[[Kategoria:Markinar-xemeindarrak]]
[[Kategoria:Emakume bertsolariak]]
[[Kategoria:XXI. mendeko Euskal Herriko idazleak]]
[[Kategoria:XXI. mendeko emakume idazleak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko kazetariak]]
[[Kategoria:Emakume kazetariak]]
[[Kategoria:XXI. mendeko kazetariak]]
4fpnfxfjybq2tx46insbq471uxjuzkx
9968669
9968668
2024-11-14T08:27:32Z
150.241.39.92
9968669
wikitext
text/x-wiki
{{HezkuntzaPrograma|Literatura}}
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
[[Fitxategi:Bertsolari Txapelketa Nagusia 2022 Baionan.jpg|260px|thumb|Nerea Ibarzabal [[2021eko Bertsolari Txapelketa Nagusia|2022ko Txapelketa Nagusiko]] finalaurrekoaren irabazle, [[Baiona]]n.]]
'''Nerea Ibarzabal Salegi''' ([[Markina-Xemein]], [[Bizkaia]], [[1994]]ko [[martxoaren 9]]a) bertsolaria, idazlea eta kazetaria da.<ref name=bdb>{{Erreferentzia|egilea=Xenpelar Dokumentazio Zentroa|izenburua=Nerea Ibarzabalen biografia bertsolaritzaren datu-basean|url=http://bdb.bertsozale.eus/web/haitzondo/view/3391-nerea-ibarzabal|sartze-data=2017ko irailaren 25ean}}</ref> [[2021eko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]ko eta [[2023ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]ko txapelduna izan zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Nerea Ibarzabal Bizkaiko Bertsolari Txapelketako txapeldun»|hizkuntza=eu|data=2021-12-18|url=https://www.bertsozale.eus/eu/bizkaia/bizkaiko-bertsolari-txapelketa/albisteak/nerea-ibarzabal-bizkaiko-bertsolari-txapelketako-txapeldun|egilea=Bertsozale Elkartea|sartze-data=2021-12-18}}</ref> 2022an [[2022ko Bertsolari Txapelketa Nagusia|Bertsolari Txapelketa Nagusiko]] finalean sartu zen.
2022ko irailean, bere lehen nobela kaleratu zuen: ''Bar Gloria'' (Susa Argitaletxea, 2022).<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Ainhoa|abizena=Sarasola|izenburua='Bar Gloria' plazaratu du Nerea Ibarzabalek, bere lehen nobela|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/218125/bar-gloria-plazaratu-du-nerea-ibarzabalek-bere-lehen-nobela.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-09-14}}</ref>
== Bizitza ==
Lehenengo bost urteak Zumarragan eman zituen. Gero familia aldatu zen Markinara, baserri batera. ''Hitzetik hortzera'' ikusiz, eta [[Lazkao Txiki]]ren eta [[Pernando Amezketarra]]ren marrazkiak ikusiz zaletu zen. Bere ama ere oso zalea izan da, bai eta amaren parteko familia guztia ere. Amarekin kotxean bertso-doinuak kantatuz eta elkarri puntuak jarriz hasi zen. [[Juanjo Respaldiza]] eta [[Iratxe Ibarra]]rekin jarraitu zuen Bertsozale Elkartean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Hilean behin biltzen gara emakume bertsolariak, elkarri laguntzeko»|hizkuntza=eu|data=2017-10-14|url=https://www.diariovasco.com/culturas/nerea-ibarzabal-bertsolaria-20171014003852-ntvo.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2019-10-29}}</ref>
Bere lehenengo saria jaso zuen 2012an [[Xabat Galletebeitia]]rekin Plazatik Gaztetxera sariketan. Geroago, 2013an [[Xenpelar saria]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabalek irabazi du Xenpelar Saria|hizkuntza=eu|url=https://bertsoa.eus/albisteak/4575-nerea-ibarzabalek-irabazi-du-xenpelar-saria|aldizkaria=bertsoa.eus|sartze-data=2019-10-29}}</ref> eta 2014an bertsolari gazteen [[Osinalde saria]] irabazi zituen.<ref>[https://www.diariovasco.com/v/20130409/tolosa-goierri/nerea-ibarzabal-markinarrak-irabazi-20130409.html Nerea Ibarzabal markinarrak irabazi du 42. Osinalde Bertso Sariketa]</ref>
Ikasketaz kazetaria da, eta kolaborazioak egiten ditu hainbat hedabidetan: ''Bizkaiko Hitza''n (2015-2019); ''Gaur 8''n (2017-2019) eta 2019an ''[[Berria]]''n (''Bi Tarte'' atala, Txakur Gorriatik), [[Argia (aldizkaria)|''Argia''n]] eta Euskadi Irratiko ''Faktoria'' saioan. Iritzi-emaile ibili izan da gehienbat.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“Lehenengoz sumatu dut faborito izatearen zama”. Deia, Noticias de Bizkaia|hizkuntza=eu|url=https://www.deia.eus/2018/12/08/ortzadar/rlehenengoz-sumatu-dut-faborito-izatearen-zamar|aldizkaria=Deia|sartze-data=2019-10-29}}</ref>
2016an ''Txakur Gorria'' sormen kolektiboa sortu zuen [[Mariñe Arbeo|Mariñe Arbeo Astigarragarekin]], [[Malen Amenabar|Malen Amenabar Larrrañagarekin]] eta [[Ane Labaka|Ane Labaka Mayozekin]]. Autosorkuntza, autoedizio, autoekoizpenerako eratu duten sormen taldea da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nor gara?Txakur Gorria|url=http://www.txakurgorria.eus/nor-gara.html|aldizkaria=www.txakurgorria.eus|sartze-data=2019-10-29}}</ref> Hainbat argitalpen egiten dituzte eta gidoigintzan ere lan egiten dute: ''Hitzetik Hortzera'' (2018/2019, 2019/2020) ETB1en<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Esta tarde comienza la nueva temporada de 'Hitzetik Hortzera'|hizkuntza=es|url=https://www.eitb.eus/es/television/detalle/5883531/comienza-temporada-20182019-hitzetik-hortzera-30-septiembre-2018/|aldizkaria=Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2019-10-29}}</ref> eta ''Kartzela'' web serieko gidoigile taldean.
Nereak gidoigintzan ''[[Atera kontuak (telebista saioa)|Atera kontuak]]'' programan lan egin zuen 2018an ETB1en.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Atera Kontuak' eguneroko erreportaje saioa, astelehenetik ostiralera, ETB1en|hizkuntza=eu|url=https://www.eitb.eus/eu/telebista/osoa/5383547/atera-kontuak-eguneroko-erreportaje-saioa-astelehenetik-ostiralera-etb1en/|aldizkaria=Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2019-10-29}}</ref>
2018an, Bizkaiko Bertsolari Txapelketan parte hartu zuen, eta bota zuen bertso bat birala bihurtu zen, [[Berri Txarrak]] taldearen abesti baten musika erabiltzeagatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ibarzabalek bertsoa eta Berri Txarraken abesti bat fusionatu ditu finalean|hizkuntza=eu|url=https://www.eitb.eus/eu/kultura/bertsolaritza/bertsolari-txapelketa-nagusia/bideoak/osoa/6063943/bideoa-ibarzabalek-bertsoa-eta-berri-txarraken-abestia-fusionatu-ditu-finalean/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2019-08-25}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabal fusiona el bertso con una canción de Berri Txarrak|hizkuntza=es|url=https://www.eitb.eus/es/videos/detalle/6063931/video-nerea-ibarzabal-fusiona-bertso-cancion-berri-txarrak/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2019-10-29}}</ref>
2021ean, Bizkaiko Bertsolari Txapelketa irabazi zuen eta [[Bilbo|Bilboko]] [[Miribilla kiroldegia|Miribilla kiroldegian]], [[Jone Uria|Jone Uriarekin]] jokatu zuen buruz-burukoa. Txapela jantzi ondoren, bertso hau kantatu zuen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Txapeldunaren agurra. Nerea Ibarzabal.|hizkuntza=eu|url=https://bertsoa.eus/bertsoak/20252-txapeldunaren-agurra-nerea-ibarzabal|aldizkaria=bertsoa.eus|sartze-data=2024-03-02}}</ref>:
{{esaera2|
<poem>
Gure etxeko andre guztiak
nahi nituzke ohoratu
egoerarik gogorrenetan
ez direnak hondoratu
bizikideei, bertsokideei
bihotzetik bost olatu
badago nondik jasoa eta
badago zer geroratu
muga, kartzela, harresi, ibai...
galerak zelan kontatu
bideak libre
ta pertsonak zokoratu
baina itzarrik eusten gaituzten
ideia horiei oratu
hormak higatu daitezkeelako
ta arrakalak loratu</poem>}}
[[2023ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]n bigarrenez jarraian gailendu zen, Jone Uriarekin buruz burukoa jokatu ondoren.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Nerea Ibarzabalek jantzi du bigarrenez Bizkaiko txapela|hizkuntza=eu|data=2023-12-16|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20231216/nerea-ibarzabalek-jantzi-du-bigarrenez-bizkaiko-txapela|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2023-12-16}}</ref>
== Literatura ==
Literaturaren esparruan ere aritu da. 2022an ''[[Bar Gloria]]'' liburua argitaratu zuen, Susa argitaletxean. [[Jon Martin]]en kritikaren arabera, maisuki lotutako metaforak kateatzen ditu, herri bateko taberna bateko giroan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=kritiken hemeroteka » Idi adarmotza|url=https://kritikak.armiarma.eus/?p=8622|sartze-data=2022-12-21}}</ref>.
== Bertsolaritza ==
=== Txapelketak ===
* [[Bizkaiko Eskolarteko Bertsolari Txapelketa]]
** 2006: TXAPELDUNA (Txikitan)
** 2007: TXAPELDUNA (Txikitan)
** 2008: TXAPELDUNA (Txikitan)
** 2011: TXAPELDUNA (Handitan)
** 2012: TXAPELDUNA (Handitan)
* [[Bizkaiko Bertsolari Txapelketa]]:
** [[2016ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa|2016]]: finalista. Seigarren.
** [[2018ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa|2018]]: finalista. Bosgarren.
** [[2021eko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa|2021]]: TXAPELDUNA.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabal Bizkaiko Bertsolari Txapelketako txapeldun, Bilbao Arenan - Hernani|hizkuntza=eu|url=https://kronika.eus/hernani/1639937909270-nerea-ibarzabal-bizkaiko-bertsolari-txapelketako-txapeldun-bilbao-arenan|aldizkaria=Kronika.eus|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
** [[2023ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketa |2023]]: TXAPELDUNA<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Nerea Ibarzabal barriro txapeldun Bizkaiko Bertsolari Txapelketan Bizkaia Irratia|hizkuntza=eu|data=2023-12-16|url=https://bizkaiairratia.eus/2023/12/nerea-ibarzabal-bigarrenez-bizkaiko-txapeldun/|aldizkaria=Bizkaia Irratia|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Bertsolari Txapelketa Nagusia]]:
** [[2017ko Bertsolari Txapelketa Nagusia|2017]]: finalaurrekoak.
** [[2022ko Bertsolari Txapelketa Nagusia|2022]]: finalista.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Finala — Bertsolari Txapelketa Nagusia 2022|hizkuntza=eu|url=https://www.bertsozale.eus/eu/bertsolari-txapelketa-nagusia/sailkapena/finala|aldizkaria=www.bertsozale.eus|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
==== Beste batzuk ====
* Akerbeltz gaztetxeko bertso saioa, taldeka:
** 2013: Joseba Artza, Lander San Martin eta Nerea Ibarzabal.
** 2014: Joseba Artza, Jokin Arbe eta Nerea Ibarzabal.
* Amalloko goizaldeko txapelketa (2012 eta 2015).
* Plazatik Gaztetxera, [[Xabat Galletebeitia]]rekin taldeka (2012).
=== Sariak ===
* [[Osinalde saria]] (1): 2013<ref>{{Erreferentzia|abizena=|izenburua=Nerea Ibarzabal markinarrak irabazi du 42. Osinalde Bertso Sariketa|hizkuntza=eu|data=2013-04-09|url=https://www.diariovasco.com/v/20130409/tolosa-goierri/nerea-ibarzabal-markinarrak-irabazi-20130409.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Abra saria]] (1): 2013<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabalek irabazi du Abra sariketa|hizkuntza=eu|data=2013-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2013/02/18/nerea-ibarzabalek-irabazi-du-abra-sariketa/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Xenpelar saria]] (1): 2014<ref>{{Erreferentzia|izena=LUISMA|abizena=RODRÍGUEZ|izenburua=La vizcaína Nerea Ibarzabal ganó ayer el XXII. Xenpelar Saria|hizkuntza=es|data=2014-12-09|url=https://www.diariovasco.com/oarsoaldea/201412/09/vizcaina-nerea-ibarzabal-gano-20141209001017-v.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Erniarraitz saria]] : bigarren 2014an<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Erniarraitz Sariketa (7. 2014) - Aldizkakoa - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=https://bdb.bertsozale.eus/web/aldizkakoa/view/2002-erniarraitz-sariketa-7.-2014|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[B-lañon saria]] (1): 2014<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=B-Lañon Sariketa (1. 2014. Gernika) - Aldizkakoa - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=https://bdb.bertsozale.eus/web/aldizkakoa/view/2080-b-laon-sariketa-1.-2014.-gernika|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Mikel Laboa saria]] (1): 2015<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Nerea Ibarzabalek Mikel Laboa sariketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2015-01-21|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2015/01/21/nerea-ibarzabalek-mikel-laboa-sariketa-irabazi-du/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-06-24}}</ref>
* [[Udazkeneko Zapi Janztea]] (1): 2021<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Udazkeneko Zapi Janztea (4. 2021. Zaldibia) - Aldizkakoa - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=https://bdb.bertsozale.eus/web/aldizkakoa/view/2993-udazkeneko-zapi-janztea-4-2021-zaldibia|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2024-03-02}}</ref>
* [[Zortziko Txiki Txapelketa]] (1): 2024<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Zortziko Txiki Txapelketa (1. 2024. Amallo) - Aldizkakoa - BDB. Bertsolaritzaren datu-basea|hizkuntza=eu|url=https://bdb.bertsozale.eus/web/aldizkakoa/view/3302-zortziko-txiki-txapelketa-1-2024-amallo|aldizkaria=bdb.bertsozale.eus|sartze-data=2024-06-25}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nerea Ibarzabal 8ko Txikiko txapeldun Amallon|hizkuntza=eu|url=https://bizkaie.biz/1719296807016|aldizkaria=bizkaie.biz|sartze-data=2024-06-25}}</ref>
== Lanak ==
=== Nobela ===
* ''Bar Gloria'' ([[2022]], [[Susa]])<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Nerea Ibarzabalen ‘Bar Gloria’: Taberna barraren inguruan piztutako harremanak eta ametsak|hizkuntza=eu|data=2022-09-13|url=https://www.naiz.eus/es/info/noticia/20220913/taberna-barraren-inguruan-piztutako-harremanak-eta-ametsak|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2022-09-14}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Reina(e)ko|abizena=Mikel|izenburua=Nerea Ibarzabal markina-xemeindarrak 'Bar Gloria' bere lehen eleberria aurkeztu du|hizkuntza=eu|data=2022-09-13|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2022/09/13/nerea-ibarzabal-markina-xemeindarrak-bar-gloria-bere-lehen-eleberria-aurkeztu-du/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2022-09-14}}</ref><ref name=":0" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [http://txakurgorria.eus/ Txakur Gorriaren web orria]
* [https://twitter.com/ibarnere Nerea Ibarzabal] Twitterren
*[https://www.berria.eus/paperekoa/1890/030/001/2021-12-21/irabazteko-irabazi-nahia-eduki-behar-eta-posible-zela-ikusi-nuen.htm Elkarrizketa: ''Irabazteko, irabazi nahia eduki behar, eta posible zela ikusi nuen''] [[Berria]], 2021.12.22
*[https://www.berria.eus/paperekoa/1857/024/001/2022-12-09/nik-sinatuko-nukeen-zerbait-utzi-nahi-nuen-hor-nago-ni-esateko.htm Elkarrizketa: ''Nik sinatuko nukeen zerbait utzi nahi nuen, 'hor nago ni' esateko''] [[Berria]], 2022.12.09<br />
{{bizialdia|1994ko||Ibarzabal, Nerea}}
[[Kategoria:Bizkaiko bertsolariak]]
[[Kategoria:Markinar-xemeindarrak]]
[[Kategoria:Emakume bertsolariak]]
[[Kategoria:XXI. mendeko Euskal Herriko idazleak]]
[[Kategoria:XXI. mendeko emakume idazleak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko kazetariak]]
[[Kategoria:Emakume kazetariak]]
[[Kategoria:XXI. mendeko kazetariak]]
fa8wzulq7nrfgpazyc5t8f6ce0q1428
Allendelagua
0
735209
9968605
7335838
2024-11-14T07:00:24Z
Ayeri2022
147431
9968605
wikitext
text/x-wiki
{{hiri infotaula}}
'''Allendelagua''' [[Castro Urdiales]]ko [[Herri (hiria)|herria]] da, [[Kantabria]]n. [[Espainiako Estatistika Institutua]]ren arabera, 2008an 134 biztanle zituen.
Izen tradizionala Llendelagua da.
2002an Espainiako Gobernuak [[Allendelaguako gaztelua|bertoko gaztelua]] [[Kultura ondasun (Espainia)|kultura ondasun]] izendatu zuen.
{{Castro Urdialesko auzoak}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Geografia zirriborroa|ES-S}}
[[Kategoria:Castro Urdialesko herriak]]
lta1ew3853i46vp6x4uxekdg04v0bj4
Txatbot
0
744217
9968102
9887709
2024-11-13T17:04:50Z
Ksarasola
1491
Sarrera osatu enwikitik
9968102
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:GNU Emacs ELIZA example.png|thumb|Chabot bat martxan testu moduan ([[ELIZA programa informatikoa|GNU Emacs ELIZA]])|400x400px]]
'''Txatbot''' bat — {{lang-en|Chatbot}}; '''talkbot''', '''chatterbot''', '''Bot''', '''IM bot''', '''agente interaktibo''' edo '''Elkarrizketako Entitate Artifizial''' izenez ere ezaguna— testu nahiz entzumen bidezko metodoen bitartez [[elkarrizketa]] bat jarraitzen duen [[Programazio-lengoaia|programa informatikoa]] da.<ref name="target">{{erreferentzia|url=http://searchdomino.techtarget.com/sDefinition/0,,sid4_gci935566,00.html|title=What is a chatbot?|website=techtarget.com|accessdate=30 January 2017}}</ref> Gisa honetako programak giza solaskide baten portaerak modu sinesgarrian simula ditzaten diseinatzen dira, eta horretxengatik [[Turingen testa]] gainditu ohi dute. Txatboten erabilera arruntenak hainbat helburu praktikotarako [[Elkarrizketa sistema|elkarrizketa sistemetan]] aurki ditzakegu, hala nola, bezeroen arreta zerbitzu edota informazioaren eskuratzean. Txatbot batzuek [[Hizkuntzaren prozesamendu|hizkuntza naturala prozesatzeko]] sistema sofistikatuak erabili arren, hain konplexuak ez diren sistema askok sarrera testua eskaneatzen dute gako-hitzen bila, eta horren ostean [[Datu base|datu-base]] batetik kointzidentzia gehien biltzen dituen erantzuna ala egitura antzekoena duena aukeratzen dute.
Elkarrizketa programa hauek deskribatzeko lehenbiziko terminoa, "ChatterBot", [[Michael mauldin|Michael Mauldinek]] (lehen [[Verbot]]-aren, Juliaren, sortzaileak) ezarri zuen 1994an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Twelfth National Conference on Artificial Intelligence|url=http://www.aaai.org/Library/AAAI/aaai94contents.php|aldizkaria=www.aaai.org|sartze-data=2018-02-27}}</ref> Gaur egun, txatbotak [[Google Assistant]]-en moduko [[laguntzaile birtual]]en zati dira, eta hamaika erakunderen aplikazio, webgune edota [[Bat-bateko mezularitza|berehalako mezularitzarako]] plataformen bitartez atzi daitezke.<ref>{{erreferentzia|url=https://gizmodo.com/google-assistant-is-a-mega-chatbot-that-wants-to-be-abs-1777351140|title=Google Assistant Is a Mega AI Bot That Wants To Be Absoutely Everywhere|first=Darren|last=Orf|publisher=}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://venturebeat.com/2016/12/21/8-top-chatbots-of-2016/|title=The 8 best chatbots of 2016|date=21 December 2016|publisher=}}</ref> Laguntzaile birtualak ez diren aplikazioen artean aurki ditzakegu entretenimendura bideraturiko bestelako txatbotak, ikerkuntza arlokoak nahiz [[bot sozialak]], azken hauek produktu, hautagai edo gai zehatzen bat sustatzen dutelarik.
Txatbot-ak 1960ko hamarkaren amaieratik existitu diren arren, eremuak arreta itzela bereganatu zuen 2020ko hamarkadaren hasieran, [[OpenAI|OpenAI-ren]] [[ChatGPT|ChatGPT-ren]] ospeari esker.<ref>{{Erreferentzia|izena=Annabelle|abizena=Nyst|izenburua=History Of ChatGPT: A Timeline Of The Meteoric Rise Of Generative AI Chatbots|hizkuntza=en|data=2023-06-04|url=https://www.searchenginejournal.com/history-of-chatgpt-timeline/488370/|aldizkaria=Search Engine Journal|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>Hines, Kristi (4 June 2023). "History Of ChatGPT: A Timeline Of The Meteoric Rise Of Generative AI Chatbots". Search Engine Journal. </ref> Horren atzetik etorri ziren [[Microsoft|Microsoften]] [[Copilot]] eta [[Google|Googleren]] [[Gemini (txatbota)|Gemini]] txatbotak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ChatGPT vs. Bing vs. Google Bard: Which AI Is the Most Helpful?|hizkuntza=en|url=https://www.cnet.com/tech/services-and-software/chatgpt-vs-bing-vs-google-bard-which-ai-is-the-most-helpful/|aldizkaria=CNET|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Adibide horiek erakusten dutenez, produktu horiek hizkuntza-eredu sortzaile zabaletan oinarritu dira duela gutxi, hala nola GPT-4 edo Gemini hizkuntza-ereduan, eta horiek ondo egokitzen dira zeregin edo aplikazio espezifikoak zuzentzeko (adibidez, gizakien arteko elkarrizketa simulatuz, txatbot-en kasuan). Gainera, txatbot-ak diseinatu edo pertsonalizatu egin daitezke, egoera espezifikoagoak eta/edo gaiaren domeinu espezifikoagoak bideratzeko.<ref>"GPT-4 takes the world by storm - List of companies that integrated the chatbot". 21 March 2023.</ref>
Txatbot-ak denbora luzez erabili dira bezero-zerbitzuan eta laguntzetan, laguntzaile birtual mota batzuekin. [9] Industria-sorta zabala hartzen duten enpresak adimen artifizialeko azken teknologia sortzaileak erabiltzen hasi dira, arlo horietan garapen aurreratuagoak bultzatzeko.<ref>"[https://www.livemint.com/technology/tech-news/gpt4-takes-the-world-by-storm-list-of-companies-that-integrated-the-chatbot-11679293885004.html GPT-4 takes the world by storm - List of companies that integrated the chatbot]". 21 March 2023.</ref>
Chatbot-ek erantzuna ''iragarri'' egiten duten heinean, erantzunaren esanahia ''ulertu'' egiten ez dutenez , horrek esan nahi du itxura koherentea eduki dutela erantzunek, baina zehaztugabeak edo asmatuak izan daitezkeela, «[[Haluzinazio|haluzinazioak]]» deituak. Gizakiek haluzinazioekin kutsatutako txatbot-edukia erabili eta aplikatzen dutenean, «[[botshit]]» bihurtzen da hori.<ref>{{Erreferentzia|izena=Timothy R.|abizena=Hannigan|izenburua=Beware of botshit: How to manage the epistemic risks of generative chatbots|orrialdeak=471–486|abizena2=McCarthy|abizena3=Spicer|izena2=Ian P.|izena3=André|data=2024-09-01|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0007681324000272|aldizkaria=Business Horizons|alea=5|zenbakia=67|issn=0007-6813|doi=10.1016/j.bushor.2024.03.001|sartze-data=2024-11-13|serie=SPECIAL ISSUE: WRITTEN BY CHATGPT}}</ref> Edukia sortzeko txatbot-ak gero eta gehiago erabiltzen direnez, teknologia horrek nabarmen murriztu beharko du gizakiek botshit-ak sortzeko, zabaltzeko eta kontsumitzeko behar duten kostua. [11]<ref>"[https://www.nytimes.com/2023/01/06/podcasts/transcript-ezra-klein-interviews-gary-marcus.html Transcript: Ezra Klein Interviews Gary Marcus]". The New York Times.</ref>
== Aurrekariak ==
[[Fitxategi:Ikusgela-Hizkuntza_prozesamendua.webm|start=0|thumbtime=13|thumb|{{ikusgela}}[[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntza prozesamendu naturala]]: komunikazioaren iraultza?]]
1950ean izan zen argitaratua [[Alan Turing]]en "[[Computing Machinery and Intelligence|Konputagailuen Makineria eta Adimena]]" liburua ,<ref>{{Erreferentzia|izena=A. M.|abizena=Turing|izenburua=I.—COMPUTING MACHINERY AND INTELLIGENCE|orrialdeak=433–460|hizkuntza=en|data=1950-10-01|url=https://academic.oup.com/mind/article/LIX/236/433/986238|aldizkaria=Mind|alea=236|zenbakia=LIX|issn=0026-4423|doi=10.1093/mind/lix.236.433|sartze-data=2018-02-21}}</ref> eta bertan gaur egun [[Turingen testa|Turingen test]] moduan ezagutzen duguna proposatu zuen adimena neurtzeko irizpidetzat. Irizpide honen oinarria honakoa da: programa informatiko batek giza epaile batekin denbora errealeko elkarrizketa bat mantentzeko duen gaitasuna, azken hau makinarekin ala beste [[gizaki]] batekin ari den konturatu gabe -elkarrizketaren edukia soilik hartuz kontuan, noski-. Turingen proposamenak izandako sona handiak interesa piztu zuen [[Joseph Weizenbaumen]] 1966an argitaratutako [[ELIZA programa informatikoa|ELIZA]] programarekiko, zeinak gai baitzirudien bere erabiltzaileei benetako gizaki batekin ari zirela sinestarazteko. Hala eta guztiz ere, Weizenbawn berak sekula ez zuen aldarrikatu ELIZA izatez adimentsua zenik, eta bere txostenaren sarreran programaren barrenak argitara ateratzeko ariketa moduan azaldu zuen txostena bera. <blockquote>Adimen artifizialari dagokionez ... makinak modu liluragarrian lan egiteko sortuak dira, maiz behatzaile eskarmentatuena ere lelotzeko adina. Baina behin programa baten funtzionamendua agerian dela ... bere magia desagertu egiten da; prozedura multzo soil bat besterik ez zaigu gelditzen ... Behatzaileak zera dio bere buruari: "Nik neuk idatz izan nezakeen hau". Eta pentsamendu horixe buruan duela, "adimentsu" etiketaren ordez "ikusbera" jarriko dio ... Txosten honen helburua azalduko dudan programaren inguruan modu horretako berrebaluaketa bat eragitea da. Programa gutxik izan dute honetarako hainbesteko premiarik.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Joseph|abizena=Weizenbaum|izenburua=ELIZA—a computer program for the study of natural language communication between man and machine|orrialdeak=36–45|data=1966-01-01|url=http://dl.acm.org/citation.cfm?id=365153.365168|aldizkaria=Communications of the ACM|alea=1|zenbakia=9|issn=0001-0782|doi=10.1145/365153.365168|sartze-data=2018-02-21}}</ref></blockquote>ELIZAren funtzionamendurako ezinbesteko eragiketak (ordudanik gainontzeko txatbot diseinatzaileek erruz kopiatuak) sarrerako testuan hitz eta esaldi bereziak bilatzean datza; gero, horien araberako aurrez prestatutako erantzunak emango ditu, itxuraz zentzuzkoa den modu batean jarraituz elkarrizketa (adibidez: "AMA" hitza duen edozein sarrerari "KONTADAZU GEHIAGO ZURE FAMILIAZ" erantzunez).<ref name=":0" />Hori dela eta, uler gaitzakeen itxura ematen du programak, benetan oso azaleko prozesamendu bat besterik burutu ez duen arren. ELIZAK horrelako ilusio bat sortzea espero baino errazagoa dela erakutsi zuen, giza epaileok -"adimentsutzat" har daitekeen erantzun bat jasotzean- elkarrizketatzaileari zalantzaren onura emateko prest egoten baikara.
Interfaze diseinatzaileek zera ikasi dute, gizakiok ordenagailuen erantzunak zinez benetakotzat hartzeko dugun jarrera hori -nahiz eta benetan eredu bilaketa sinple batean oinarritutakoak izan- bestelako helburu erabilgarriak erdiesteko erabili dezaketela. Jende gehienak nahiago izaten du gizakien antza duten programekin jardun, eta honek abantaila mardula eskaintzen die txatbotetan erabiltzen diren moduko teknikei erabiltzailearengandik informazioa eskuratu behar duten sistema interaktiboetan. Hori bai, informazioa nahiko sinplea eta aurrez finkatutako sailetan sailka daitekeenean soilik. Adibide bat jartzearren, online laguntza sistemek txatboten erabilera arrakastatsua egin dezakete erabiltzaileak behar duen laguntzaren esparrua identifikatzeko, modu horretan menu sistema batek edo bilaketa formal batek eskaini dezakeena baino interfaze lagungarriagoa erakutsiz. Gisa honetako aplikazioek aukera ematen dute txatboten teknologia "ikusbera" moduan beharrean, "metodo konputazionaletarako zinez erabilgarritzat" ikusteko.
== Garapena ==
[[Fitxategi:Ikusgela-Adimen_artifiziala.webm|start=0|thumbtime=215|thumb|{{ikusgela}}Gaur egungo Txatbot-ak [[Adimen artifizial|adimen artifizialarekin]] lotuta daude.]]
Historiako lehen txatbot klasikoak [[ELIZA programa informatikoa|ELIZA]] (1966) eta [[PARRY]] (1972) dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=colorful personalities|url=https://web.stanford.edu/group/SHR/4-2/text/dialogues.html|aldizkaria=web.stanford.edu|sartze-data=2018-02-21}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Computer History Museum|hizkuntza=en|data=2018-02-22|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Computer_History_Museum&oldid=827045177|sartze-data=2018-02-27|encyclopedia=Wikipedia}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=<nettime> Important Documents from the Early Internet (1972)|url=http://www.nettime.org/Lists-Archives/nettime-l-9707/msg00059.html|aldizkaria=www.nettime.org|sartze-data=2018-02-27}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=V.|abizena=Cerf|izenburua=PARRY encounters the DOCTOR|hizkuntza=en|url=https://tools.ietf.org/html/rfc439|aldizkaria=tools.ietf.org|sartze-data=2018-02-27}}</ref> Azkenaldiko programa nabarmenen artean, berriz, [[Artificial Linguistic Internet Computer Entity|A. L. I. C. E.]], [[Jabberwacky]] eta [[D. U. D. E]] (Agence Nationale de la Recherche eta [[CNRS]] 2006) aurkitu ditzakegu. ELIZA eta PARRY idatzizko elkarrizketak simulatzeko soilik erabiltzen ziren arren, gaur egungo hamaika chatbotek joko edota web bilaketarako tresnak era barnebiltzen dituzte. 1984an "The Policeman's Beard is Half Constructed" liburua argitaratu zen, ustez [[Racter]] txatbotak idatzia (kaleratu zutenean horretarako gai ez izan arren).<ref>[http://everything2.com/title/The+Policeman%2527s+Beard+is+Half+Constructed www.everything.com] 13 November 1999</ref>
Adimen Artifizialaren (AAren) ikerketa eremu garrantzitsu bat [[hizkuntzaren prozesamendu]]a da (HP). Normalean, [[Adimen artifizial orokorra|AAren baitako arlo ahulenek]] software berezia edota espresuki behar dituzten funtzioetarako sorturiko programazio lengoaiak erabiltzen dituzte, hala nola, A.L.I.C.E.k erabiltzen duen AIML [[Markaketa lengoaia|markaketa hizkuntza]]. [[AIML]] esklusiboa zen A.L.I.C.E.n elkarrizketarako agente funtzioekiko, baina ordudanik [[Alicebot]] deituak izan diren beste hainbat txatboten garatzaileek ere erabili dute. Dena dela, A.L.I.C.E. soilik [[eredu bilaketan]] oinarritzen da, inolako arrazoinamendu gaitasunik gabe, 1966an ELIZAk egiten zuen bezalaxe. Hau ez da AA indartsutzat hartzen, horretarako [[jakinduria]] eta arrazoinamendu logikorako gai izan behar bailuke
Jabberwackyk erabiltzailearekin denbora errealean izandako elkarrekintzaren bitartez ikasten ditu erantzun berriak eta testuingurua, datu base estatiko batetik sortu ordez. Txatbot berriago batzuek denbora errealeko ikaskuntza [[eboluzio algoritmoekin]] nahasten dute, zeintzuk euren komunikatzeko gaitasuna optimizatzen baitute izandako elkarrizketa bakoitza kontuan hartuz. Dena den, gaurdaino ez da existitzen helburu orokorreko elkarrizketarako adimen artifizialik, eta software garatzaile batzuek nahiago izaten dute aspektu praktikoetan lan egin, hots, informazioaren eskuratzean.
Txatbot lehiaketek Turingen testak edo helburu zehatzagoak izaten dituzte ardatz. Urtero antolatzen diren lehiaketa horietako bi dira [[Loebner Saria]] eta [[Chatterbox Erronka]].
== Erabilera elkarrizketa sistemetan ==
[[Fitxategi:Telegram_tourism_chatbot.png|thumb|329x329px|[[Gaztelania|Gaztelerazko]] testu bidezko chatbota [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza aplikazio bidezko laguntzaile birtualean.]]
Txatbotak, besteak beste [[laguntzaile birtualen]] [[elkarrizketa sistemetan]] txertatu ohi dira, solaserako edota euren [[sistema adituaren]] eremutik at dauden gaiez aritzeko gaitasuna emanez sistema horiei.
=== Bezeroei zuzenduta ===
==== Mezularitza plataformak ====
Gaur egun txatbotek erabilera zabala dute [[Facebook Messenger]], [[WeChat]] eta [[Kiken]] gisako [[Bat-bateko mezularitza|berehalako mezularitza]] plataformetan -entretenimendura zuzendurik-, baina baita txikizkarien bezeroentzako arreta, salmenta eta marketin zerbitzuetan.
Txatbotak erabiltzaileen kontaktu edota taldeko txat bateko partaide moduan agertu ohi dira. [[Nordea Bank]], [[Domino's]], [[Pizza Hut]], [[The Walt Disney Company|Disney]] eta [[Whole Foodsen]] moduko enpresek euren txatbot propioak sortu dituzte bezeroekin harremana hobetzeko<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Schwäbische - Das regionale Nachrichtenportal in Baden-Württemberg|hizkuntza=de-DE|url=https://www.schwaebische.de/home_artikel,-_arid,855141.html|aldizkaria=Schwäbische|sartze-data=2018-02-27}}</ref>, euren produktu eta zerbitzuak sustatzeko eta euren bezeroei produktuak eskatzeko erraztasunak emateko.<ref>{{erreferentzia|url=https://venturebeat.com/2016/07/24/better-believe-the-bot-boom-is-blowing-up-big-for-b2b-b2c-businesses-vb-live/|title=Better believe the bot boom is blowing up big for B2B, B2C businesses|website=VentureBeat}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://chatbotnewsdaily.com/chatbots-take-education-to-the-next-level-23bc02cdbccf|title=Chatbots Take Education To the Next Level – Chatbot News Daily|date=2016-09-29|work=Chatbot News Daily|access-date=2017-06-23}}{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
==== App eta webgunetan ====
Aurreko txatbot belaunaldiak enpresen webguneetan aurki zitezkeen, hala nola, [[Alaska Airlinesen]] Ask Jenn -2008an martxan jarria<ref name="nytimes.com">{{erreferentzia|url=https://www.nytimes.com/2008/03/04/business/04road.html|title=A Virtual Travel Agent With All the Answers|date=4 March 2008|website=The New York Times}}</ref>- edota 2011n Expediak jaurti zuen bezeroen arreta zerbitzurako agente birtuala.<ref>{{erreferentzia|url=http://www.hypergridbusiness.com/2011/10/chatbot-vendor-directory-released/|title=Chatbot vendor directory released –|website=www.hypergridbusiness.com}}</ref> Belaunaldi berriagoetan aurkitu dezakegu, beste hainbesteren artean, IBMren "Rocky", [[New York]]eko [[startup]]entzako eta [[Merkataritza elektroniko|e-merkataritzarako]] Rare Carat plataformak 2017an kaleratu zuen txatbota, diamante erosle hasiberriei diamante bat erostearen moduko prozesu eskergan zehar lagun ziezaien.<ref>{{cite news|url=https://www.rarecarat.com/blog/press-release-rare-carat-releases-world-s-first-artificial-intelligence-jeweler-using-ibm-watson-technology|date=February 28, 2017|title=Rare Carat Releases World's First Artificial Intelligence Jeweler Using IBM Watson Technology|agency=PRNewswire}}</ref><ref>{{cite news|url=https://techcrunch.com/2017/02/15/rare-carats-watson-powered-chat-bot-will-help-you-put-a-diamond-ring-on-it/|date=February 15, 2017|title=Rare Carat’s Watson-powered chatbot will help you put a diamond ring on it|agency=TechCrunch}}</ref><ref>{{cite news|url=https://venturebeat.com/2017/03/10/10-ways-you-may-have-already-used-ibm-watson/|date=March 10, 2017|title=10 ways you may have already used IBM Watson|agency=VentureBeat}}</ref>
=== Enpresen barne plataformak ===
Beste enpresa batzuek txatbotak barne mailan erabiltzeko moduak aztertzen dituzte, besteak beste, bezeroen laguntzan, giza baliabideei dagokienez edota baita [[Gauzen Internet|gauzen Internetaren]] inguruko proiektuetan ere. Diotenez, [[Overstock]]-ek -adibide bat jartzearren-, gaixotasunagatik baja bat eskatzeak dakartzan prozesu sinple baina denbora dezente eskatzen dutenak automatizatzeko Mila deituriko txatbota sortu omen du.<ref>{{erreferentzia|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2016-05-05/chatbots-are-your-newest-dumbest-co-workers|last1=Greenfield|first1=Rebecca|title=Chatbots Are Your Newest, Dumbest Co-Workers|website=Bloomberg}}</ref> Modu berean, SAP, Lloyds Banking Group, Eskoziako Banku Erreala, Renault, Citroën aurki ditzakegu txatboten maila ezberdinetako erabilera egiten duten enpresen artean.
=== Jostailuak ===
Nagusiki informatikara bideratutako gailuez haratago ere iritsi dira txatbotak, hala nola, jostailuetara..<ref name="virtualagentchat">{{erreferentzia|url=https://virtualagentchat.com/2015/02/23/conversational-toys-the-latest-trend-in-speech-technology/|title=Conversational Toys – The Latest Trend in Speech Technology|last=Amy|date=2015-02-23|website=Virtual Agent Chat|access-date=2016-08-11}}</ref>
''Kaixo Barbie'' panpina famatuaren internetera konektaturiko bertsio bat da, zeinak ToyTalk<ref>{{erreferentzia|url=http://www.fastcompany.com/3042430/most-creative-people/using-toytalk-technology-new-hello-barbie-will-have-real-conversations-|title=USING TOYTALK TECHNOLOGY, NEW HELLO BARBIE WILL HAVE REAL CONVERSATIONS WITH KIDS|last=|first=|date=|website=Fast Company|publisher=|access-date=|last1=NAGY|first1=EVIE|accessdate=18 March 2015}}</ref> konpainiak eginiko -eta aurrez smartphone aplikazioetan, haurrentzako pertsonaiak sortzeko erabilitako<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Triangulation 179 Oren Jacob of ToyTalk {{!}} TWiT.TV|hizkuntza=en-US|url=https://twit.tv/shows/triangulation/episodes/179|aldizkaria=TWiT.tv|sartze-data=2018-02-27}}</ref>- txatbot bat baitarabil. Pertsonaia horien portaera izaera zehatz bat simulatzen duten arau multzoen bitartez mugatzen da, eta istorio bat ere sortzen dute.<ref>{{erreferentzia|url=http://www.google.com/patents/US20140032471|title=Artificial intelligence script tool|publisher=}}</ref>
IBMren [[Watson (adimen artifiziala)|Watson ordenagailua]] CogniToysen moduko enpresen txatbotetan oinarritutako, hezkuntzara bideratutako eta haurrekin elkar eragiteko prestatuko jostailuen oinarri gisa erabili izan da.<ref>{{erreferentzia|url=https://venturebeat.com/2015/02/23/elementals-smart-connected-toy-cognitoys-taps-ibms-watson-supercomputer-for-its-brains/|last1=Takahashi|first1=Dean|title=Elemental’s smart connected toy taps IBM’s Watson supercomputer for its brains|website=Venture Beat|accessdate=15 May 2015|ref=CogniToys}}</ref>
== Txatboten sorkuntza ==
Txatbot baten sortze prozesuak [[web orri]] ala [[Sakelako mugikorraren aplikazio|aplikazio mugikor]] baten antzeko bidea darrai. Diseinu, eraikuntza eta analisi faseetan bana daiteke.<ref>{{erreferentzia|url=https://github.com/JStumpp/awesome-chatbots|title=Awesome chatbots tools}}</ref>
=== Diseinua ===
Erabiltzailea eta txatbotaren arteko elkarrekintza zer nolakoa izango den zehazten duen prozesua da honakoa.<ref>{{erreferentzia|url=http://chatbotcanada.com|title=Principles of chatbots design}}</ref> Diseinatzaileak txatbotaren izaera, erabiltzaileari jaurtiko dizkion galderak eta elkarrekintza orokorra ere definituko ditu<ref>{{erreferentzia|url=https://uxdesign.cc/how-to-design-a-robust-chatbot-interaction-8bb6dfae34fb|title=How to Design a robust chatbot interaction}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://blog.intercom.com/principles-bot-design/|title=Principles of bot design}}</ref>. Elkarrizketaren diseinuaren azpi-fase bat bezala ere ikus daiteke. Prozesu hau azkartzeko asmoz, diseinatzaileek dedikaturiko txatboten diseinu tresnak erabil ditzakete, berehalako aurrebista, talde lanerako erraztasunak eta bideora esportatzea ahalbidetzen dutenak<ref>Implementations include [https://botsociety.io Botsociety] [https://web.archive.org/web/20180501122428/https://botmock.com/ botmock] and [https://botframe.com Botframe]</ref>. Txatboten diseinuaren atal garrantzitsua dira erabiltzaile probak ere; eta interfaze grafikoak probatzeko jarraitzen diren printzipio berberak jarraituz burutu daitezke<ref>{{erreferentzia|url=https://botsociety.io/blog/2017/10/user-testing-chatbot/|title=How to perform user testing on your chatbot}}</ref>.
=== Eraikuntza ===
Bi jarduera nagusitan bana dezakegu eraikuntza fasea: alde batetik, erabiltzailearen asmoa ulertzekoan, eta erantzun zuzena ematekoan. Lehendabizikoak erabiltzailearen sarrera ulertzea inplikatzen du, hots, inolako formaturik gabeko testua ulertzea, eta horretarako [[Hizkuntzaren prozesamendu|HNPrako]] motor bat erabiltzea aukera aproposa izan daiteke.<ref>Implementations include [https://wit.ai wit.ai], [https://web.archive.org/web/20200624071800/https://dialogflow.com/ DialogFlow] and [https://www.ibm.com/watson/services/natural-language-understanding/ Watson]</ref> Bigarren zatiak, berriz, hurbilketa anitz eska ditzake, txatbotak ematea nahi dugun emaitzaren arabera.
=== Analisia ===
Beste edozein softwarerekin egiten den modu berean, txatbotaren portaeraren jarraipena ere egin daiteke errore eta arazoak antzemateko. Azken erabiltzailearen esperientzia hobetzen lagun dezakeen bestelako informazioa ere eskura daiteke modu honetan.<ref>{{erreferentzia|url=https://blog.dashbot.com/what-are-the-most-common-words-your-bot-receives-or-sends-1864c2ea1ed5|title=What are the most common words your bot receives or sends}}</ref>
=== Txatboten garapen plataformak ===
Txatboten eraikuntza, proba eta hedatzea hodeian oinarritutako txatboten garapen plataformetan<ref>{{erreferentzia|url=https://books.google.co.in/books?id=UN5DDQEACAAJ&dq=chatbot+development+platforms&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjepPPb1cDXAhUEJJQKHZ7sCzQQ6AEIJzAA|title=Chatbots: Building Intelligent, Cross-Platform, Messaging Bots|last=Yuan|first=Michael|date=2018-02-19|publisher=Pearson Education|isbn=9780134650616|language=en}}</ref> egin daiteke, horretarako [[Oracle Hodeieko Plataforma]] ala [[Watson (adimen artifiziala)|IBM Watson]] moduko Zerbitzu gisako Hodeiko Plataformen hornitzaileetara joaz<ref>{{erreferentzia|url=https://www.rootinfosol.com/why-chatbot-development-ibm-watson|title=Chatbot Development with IBM Watson|access-date=2018-01-22|publisher=Root Info Solutions}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://venturebeat.com/2016/09/18/oracle-launches-a-chatbot-development-platform/|title=Oracle launches a chatbot development platform {{!}} VentureBeat|website=venturebeat.com|language=en-US|access-date=2017-11-15}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://www.oracle.com/corporate/pressrelease/oow17-ai-powered-intelligent-bots-100217.html|title=Oracle Introduces AI-Powered Intelligent Bots to Help Enterprises Engage Customers and Employees|website=www.oracle.com|language=en-US|access-date=2017-11-15}}</ref><ref>{{erreferentzia|url=https://cloud.oracle.com/mobile/features|title=Mobile Service {{!}} Oracle Cloud|website=cloud.oracle.com|language=en|access-date=2017-11-15}}</ref>. Plataforma hauek [[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntza Naturalaren Prozesamendua]], [[Adimen artifizial|Adimen Artifiziala]] eta Zerbitzu gisako Backend Mugikorra eskaintzen dituzte txatboten garapenerako.
== Facebook Messenger-erako txatbotak ==
Facebook Messenger gero eta ezagunago bilakatzen ari da egunerokoan komunikatzeko tresna moduan, horren erakusgarri direlarik dituen 1,2 mila milioi erabiltzaile aktiboak -WhatsAppek adina, Instagramek halako bi-<ref>{{erreferentzia|url=https://byprimer.co/chatbot/|title=How to Boost Your CTR with a Chatbot & Facebook Messenger|date=6 November 2017|publisher=}}</ref>. 2016an, Facebookek bere mezularitza aplikazioan txatbotak baimendu ostean, 30 000 bot sortu ziren lehen sei hilabeteetan, eta lehen urte betean berriz, 100 000. 2017ko irailean ospatu zen urteroko garatzaileen konferentzian, Facebookeko presidenteorde David Marcusek honakoa esan zuen: "Negozio eta jendearen arteko mezu kopurua hileko 2 mila milioira bikoiztu dugu, eta 100 000 bot baino gehiago ditugu gure plataforman. Joan den irailean 33 000 besterik ez ziren; erokeria dirudi".<ref>{{erreferentzia|url=https://venturebeat.com/2017/04/18/facebook-messenger-hits-100000-bots/|title=Facebook Messenger Hits 100,000 bots|access-date=2017-09-22}}</ref>
== Euskarazko txatbotak ==
* EITBek sortutako [[WhatsApp|Whatsapperako]] [[Olentzero]] (2017ko abenduan).<ref>{{Erreferentzia|izena=EiTB Radio Televisión Pública|abizena=Vasca|urtea=|izenburua=Olentzero WhatsAppean dago|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.eitb.eus/eu/hiru3/osoa/5276334/olentzero-whatsappean-dago/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2018-03-05}}</ref>
* [[Anhitz]] - 2006 eta 2008 urteen artean [[ViCOMTech]], [[Elhuyar Fundazioa]], [[Ixa taldea|IXA taldea]], [[AhoLab|Aholab]] Taldea eta [[Robotiker]]rek osatutako partzuergoak egindako 3D avatar bat duen laguntzaile birtuala. Zientzia eta teknologiaren esparruetan aditua da. Arlo horietako galderei erantzun diezaieke -euskaraz soilik-, baina baita terminoen bilaketa eleanitza gauzatu eta atzera erantzunak euskarara itzuli automatikoki.<ref>{{Cite aldizkari|abizena=Kortabitarte Egiguren|izena=Irati|egile-lotura=|izenburua=AnHitz, zientzia-aditu birtuala|aldizkaria=ELHUYAR|argitaratze-lekua=|liburukia=|alea=249|data=|urtea=|url=http://aldizkaria.elhuyar.eus/site_media/pdf/032_25.pdf|sartze-data=2018-03-05|issn=}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=Anhitz proiektua, Polonian saritua • ZUZEU|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|data=2009-10-21|url=https://zuzeu.eus/tekno/anhitz-proiektua-polonian-saritua/|aldizkaria=ZUZEU|sartze-data=2018-03-05}}</ref>
* [[Ber2Tek]] - 2012 eta 2014 urteen artean garatutako proiektu honek hizkuntza, ahots eta multimedia zerbitzuak hizkuntza industriaren zerbitzura jartzea du helburu. Besteak beste, testuen sentimenduen analisia egin dezake, baina baita bideoetako edukiaren bilaketa edota tutore pertsonal baten lana ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=Elhuyar Fundazioa|urtea=2009|izenburua=Ber2Tek: hizkuntza, ahots eta multimedia teknologiak hizkuntzen industriaren zerbitzura • ZUZEU|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|data=2015-05-29|url=https://zuzeu.eus/tekno/ber2tek-teknologiak/|aldizkaria=ZUZEU|sartze-data=2018-03-05}}</ref>
Aipatu behar genuke ez direla proiektu independenteak; Ber2Tek sortu zuen partzuergo berbera [[BerbaTek]] izeneko beste proiektu batean aritu zen 2009-2011 urteetan, eta proiektu horretarako ere demo batzuk prestatu zituzten. Anhitz, hain justu, BerbaTeken aurretik etorri zen, eta bere aurretik [[Hizking XXI]]<ref>{{Cite news|url=http://www.ehu.eus/euskalosasuna/baliabideak/liburutegia/Hizking.pdf|abizena=Saiz Elizondo|izena=Rafa|izenburua=Hizking21, hizkuntz ingeniaritza XXI. mendearen atean|data=2003ko iraila|egunkaria=Elhuyar aldizkaria|formatoa=pdf|hizkuntza=eus|sartze-data=2018-03-02}}</ref> proiektua ere izan zuten eskuartean IXA taldeak eta Elhuyar Fundazioak 2002 eta 2004 urteen artean.
== Erabilera maltzurra ==
Txatbot maltzurrak txat gelak spamez eta iragarkiz betetzeko, giza portaera eta elkarrizketak imitatzeko ala jendea euren datu pertsonalak ematera bultzatzeko -hala nola, banku kontuen zenbakiak- erabili ohi dira. [[Yahoo! Messenger]], [[Windows Live Messenger]], [[AOL Instant Messenger]] eta beste hainbeste [[Bat-bateko mezularitza|berehalako mezularitzako]] protokolotan aurkitu daitezke normalki. Zitatako webgune batean profil pertsonal faltsuak sortzeko erabilitako txatbot baten inguruko txosten bat ere argitaratua izan da.<ref>{{erreferentzia|url=http://drrobertepstein.com/downloads/FROM_RUSSIA_WITH_LOVE-Epstein-Sci_Am_Mind-Oct-Nov2007.pdf|title=From Russia With Love|format=PDF|accessdate=2007-12-09}}
Psychologist and ''Scientific American: Mind'' contributing editor [//en.wikipedia.org/wiki/Robert_Epstein Robert Epstein] reports how he was initially fooled by a chatterbot posing as an attractive girl in a [//en.wikipedia.org/wiki/Personal_ad personal ad] he answered on a dating website. In the ad, the girl portrayed herself as being in Southern California and then soon revealed, in poor English, that she was actually in Russia. He became suspicious after a couple of months of email exchanges, sent her an email test of gibberish, and she still replied in general terms. The dating website is not named. ''Scientific American: Mind'', October–November 2007, page 16–17, "From Russia With Love: How I got fooled (and somewhat humiliated) by a computer". Also available online.</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Bibliografia ==
*{{Erreferentzia | egilea=Konputazioaren Historiaren Museoa | izenburua=Exhibits | atala=Interneten Historia - 1970eko hamarkada | urtea=2006 | argitaletxea=[[Konputazioaren Historiaren Museoa]] | sartze-data=2008-03-05 | url=http://www.computerhistory.org/internet_history/internet_history_70s.shtml | deadurl=yes | artxibo-url=https://web.archive.org/web/20080221093646/http://www.computerhistory.org/internet_history/internet_history_70s.shtml | artxibo-data=2008-02-21}}
*{{Erreferentzia
| abizena=Güzeldere | izena=Güven
| abizena2=Franchi | izena2=Stefano
| izenburua=Gogoaren eraikuntzak
| data=1995-07-24
|url=http://www.stanford.edu/group/SHR/4-2/text/dialogues.html
| bilduma=SEHR
| aldizkaria=Stanford Humanities Review | liburukia=4 | alea=2
| sartze-data=2008-03-05
| argitaletxea=[[Stanfordeko Unibertsitatea]]}}
*{{Erreferentzia
| abizena=Mauldin | izena=Michael
| abizena2= | izena2=
| izenburua=Proceedings of the Eleventh National Conference on Artificial Intelligence
| urtea=1994
| url=http://www.aaai.org/Library/AAAI/aaai94contents.php
| bilduma=
| aldizkaria= | liburukia= | alea=
| sartze-data=2008-03-05
| argitaletxea=[[AAAI Press]]}}([https://web.archive.org/web/20071213172751/http://www.aaai.org/Library/AAAI/1994/aaai94-003.php abstract])
*{{Erreferentzia
| egilea1=Network Working Group
| izenburua=RFC 439, PARRY Encounters the DOCTOR
| urtea=1973
| url=http://tools.ietf.org/html/rfc439
| bilduma=
| aldizkaria= | liburukia= | alea=
| sartze-data=2008-03-05
| lana=[[Internet Engineering Task Force]]
| argitaletxea=[[Internet Society]]}}
*{{Erreferentzia
| abizena=Sondheim | izena=Alan J
| abizena2= | izena2=
| izenburua=<nettime> Important Documents from the Early Internet (1972)
| urtea=1997
| url=http://www.nettime.org/Lists-Archives/nettime-l-9707/msg00059.html
| bilduma=
| aldizkaria= | liburukia= | alea=
| sartze-data=2008-03-05
| argitaletxea=nettime.org}}
*{{Erreferentzia
| abizena=Searle | izena=John
| abizena2= | izena2=
| izenburua=Minds, Brains and Programs
| urtea=1980
| url=http://members.aol.com/NeoNoetics/MindsBrainsPrograms.html
| bilduma=
| aldizkaria=Behavioral and Brain Sciences | liburukia=3 | alea=3
| orrialdeak=417-457
| sartze-data=
| argitaletxea=
| doi=10.1017/S0140525X00005756|DOI=10.1017/S0140525X00005756}}
*{{Erreferentzia
| abizena=Shevat | izena=Amir
| abizena2= | izena2=
| izenburua=Designing bots: Creating conversational experiences
| urtea=2017
| url=https://www.worldcat.org/oclc/962125282
| bilduma=
| lekua=Sebastopol, CA
| aldizkaria= | liburukia= | alea=
| edizioa=1
| sartze-data=
| argitaletxea=O'Reilly Medi
| isbn=9781491974827
| oclc=962125282}}
*{{Erreferentzia
| abizena=Turing | izena=Alan
| abizena2= | izena2=
| egile-lotura=Alan Turing
| izenburua=Computing Machinery and Intelligence
| urtea=1950
| url=
| bilduma=
| aldizkaria=Mind | liburukia=59 | alea=
| orrialdeak=433-460
| sartze-data=
| argitaletxea=
| doi=10.1093/mind/lix.236.433}}
*{{Erreferentzia
| abizena=Weizenbaum | izena=Joseph
| abizena2= | izena2=
| egile-lotura=Joseph Weizenbaum
| izenburua=ELIZA—A Computer Program For the Study of Natural Language Communication Between Man And Machine
| urtea=1966
| hila=urtarrila
| url=
| bilduma=
| aldizkaria=[[Communications of the ACM]] | liburukia=9 | alea=1
| orrialdeak=36-45
| sartze-data=
| argitaletxea=
| doi=10.1145/365153.365168}}
== Ikus, gainera ==
* [[Txat]]
* [[Siri]] laguntzailea
* [[Microsoft Cortana]], Microsoft-en laguntzailea.
* [[Chatterbot zerrendak]]
* [[Adimen artifizial]]a
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Bat-bateko mezularitza]]
b752laamxkgegsp7uvgo5gde5icxssl
Guillem Nicolau saria
0
744698
9967694
9319812
2024-11-13T13:26:47Z
LauraGraciaB
55792
9967694
wikitext
text/x-wiki
{{Sari infotaula
| izena = Guillem Nicolau saria
| azpititulua =
| azken_sariak =
| irudi =
| irudineurria =
| alt =
| oina =
| deskribapena =
| babeslea = [[Aragoi|Aragoiko gobernua]]
| data =
| kokalekua = [[Aragoi]]
| herrialdea =
| aurkezlea =
| ordainsaria =
| urtea = 1993
| urtea2 = 2011
| sariduna =
| webgunea =
| irudi2 =
| irudi2neurria =
| alt2 =
| oina2 =
| aurrekoa =
| nagusia =
| hurrengoa =
}}
'''Guillem Nicolau saria''' [[katalan]]ezko lehiaketa literario bat da, urtero Aragoiko gobernuko Kultura Sailak antolatzen duena katalanezko literatura sorkuntza sustatzeko eta zabaltzeko. Saria lan literario argitaragabe bati ematen zaio, edozein generotako ([[Narratiba|narratiboa]], [[Olerkigintza|poesia]], [[Antzerki|antzokia]], [[Saiakera|entsegua]], [[Itzulpengintza|itzulpena]], eta abar). Sariaren izena [[aragoi]]ar humanistaren ohoretan da, [[XIV. mendea|XIV.]] mendekoa [[Guillem Nicolau]].
== Guillem Nicolau sariaren irabazleak ==
* [[1993]] (''Premi Arnal Cavero ''bezala): [[Heidelbergo Unibertsitatea|Heidelbergko]] unibertsitateko Filologia Erromaniko Mintegia.
* [[1995]]: Màrio Sasot Escuer.
* [[1997]]: Juli Micolau i Burgués:r ''Manoll''.<ref>{{erreferentzia|url=http://www.centrodellibrodearagon.es/asp/premios/premios_asp.asp?cod=4|izenburua=Centro del Libro de Aragón|egilea=www.centrodellibrodearagon.es}}</ref>
* [[1998]]: Hèctor B. Moret.
* [[1999]]: Josep San Martín Boncompte.
* [[2002]]: Susanna Barquín: ''L'aventura del desig''.
* [[2003]]: Xavier Terrado: ''Mediterrània/Diàleg de la cordialitat''.<ref>{{es}} ''[https://web.archive.org/web/20120312224540/http://benasque.aragob.es:443/cgi-bin/EBOA/BRSCGI?CMD=VEROBJ&MLKOB=376078431313 DECRETO 345/2003], de 16 de diciembre, del Gobierno de Aragón, por el que se otorga el premio «Guillem Nicolau 2003» a D. Xavier Terrado i Pablo.''</ref>
* [[2004]]: José Miguel Gràcia Zapater: ''Vers a vers a Barcelona''.<ref>{{es}} ''[https://web.archive.org/web/20120313023514/http://benasque.aragob.es:443/cgi-bin/EBOA/BRSCGI?CMD=VEROBJ&MLKOB=23030103636 DECRETO 11/2005], de 11 de enero, del Gobierno de Aragón, por el que se otorga el premio «Guillem Nicolau 2004» a D. José Miguel Grácia Zapater.''</ref>
* [[2006]]: Susana María Antolí Tello: ''Tornem a ser menuts''!.
* [[2007]]: José Miguel Gràcia Zapater: ''Dietari en groc''.
* [[2008]]: Juli Micolau i Burgués: ''De un sol esclop''.
* [[2009]]: Marta Momblant Ribas: ''La venta de l'hereva''.
* [[2010]]: Mercedes Llop Alfonso:r ''Ressó en l'obscuritat''.<ref>{{erreferentzia|url=http://www.heraldo.es/noticias/cultura/distinguidas_las_mejores_obras_aragones_catalan_castellano.html|izenburua=Blas Muñoz, Mercedes Llop y un libro colectivo, premios Miguel Labordeta, Nicolau y Arnal Cavero|egilea=[[Europa Press]]|egunkaria=[[El Heraldo de Aragón]]}}</ref>
* [[2011]]: Carles Terès Bellès: ''Licantropia''.
* [[2017]]: Mario Sasot Escuer: ''Espills Trencats''.<ref>https://www.lacomarca.net/opinion/mario-sasot-premi-guillem-nicolau-2017/</ref>
* [[2018]]: Marta Momblant Ribas: ''Arbàgel. Un revolt d’amor''.<ref>https://www.elperiodicodearagon.com/cultura/2018/09/06/marta-momblant-lleva-premio-guillem-46744504.html</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Aragoiko kultura]]
[[Kategoria:Espainiako sariak]]
[[Kategoria:Literatura sariak]]
taj7xqbuo9blshwxib368rtgbtvsn7j
Yurrita errota
0
748074
9968265
9963299
2024-11-13T19:10:08Z
Alex Roteta
139167
Alex Roteta wikilariak «[[Ihurrita errota]]» orria «[[Yurrita errota]]» izenera aldatu du, birzuzenketaren gainetik
9963299
wikitext
text/x-wiki
{{eraikin infotaula}}
[[Fitxategi:Kamara 1 162.jpg|thumb|Yurritako errotaren eraikina: 1970eko hamarkadan [[Luis Peña Gantxegi]] arkitektoak diseinatua.]]
[[Fitxategi:Artogorria.jpg|alt=|thumb|Yurritako errota.]]
[[Fitxategi:Ihurritapresa.jpg|thumb|Yurritako presa: barne egitura zurezkoa du, eta Euskal Autonomia Erkidegoan oso bakan gordetzen den tipologia batekoa da.]]
'''Yurrita errota''' [[Oiartzun]]go (Gipuzkoa) [[errota]] bat da.
[[2015]]eko [[azaroaren 25]]ean [[Eusko Jaurlaritza]]k [[kultura ondasun]] izendatu zuen, ''monumentu'' sailkapenarekin.<ref>[http://www.euskadi.eus/eusko-jaurlaritza/-/agindua/agindua-2015eko-azaroaren-25ekoa-hezkuntza-hizkuntza-politika-eta-kulturako-sailburuarena-oiartzunen-gipuzkoa-den-yurrita-edo-ihurrita-errota-kultura-ondasun-gisa-monumentu-izendapenaz-euskal-kultura-ondarearen-zerrenda-nagusian-sartzeko-dena/ Kultura Ondasun izendapena EHAAn]</ref>
== Deskribapena ==
Oiartzungo [[Ugaldetxo]] auzunean kokatzen da Yurrita errota, Ihurrita bidea deritzon errepidearen aldean. Eraikuntza errepidearen alboan dago, Oiartzungo industria-poligonoaren bestaldean. Joan den mendeko eraikin bat da, 1970eko hamarkadakoa; etxe zaharraren lekuan altxatua, estolda edo errotapearen gainean, eta beheko solairuan kontserbatu egiten du errotako makinaria, zeinak oraindik ere martxan jarraitzen duen. Biltegi-sala baten eta errotarako geletan ohiko denaren arabera goratutako solairu baten, kokatzen dira pare bi errotari euren kutxarekin, toberak, behealdean azpilak, garabi-besoa eta halako instalazioetarako ohiko diren gainerako lanabesak eta osagarri lagungarriak.
Estolda [[ganbara]] gangadun bat da eraikuntzaren azpian, non kokatzen diren bi turbina metaliko, zeintzuek, sifoietatik jausten den uraren indarrez, errotarriak mugitzen dituzten. Kanal-tunelaren bidez egiten da hustuketa, hormigoizko zoladuraren azpitik eta errekaraino doan lurpeko gangadun tartean zehar.
Azpiegitura [[hidrauliko]]a hego-ekialdean kokatzen da, eta honako hauek osatzen dute: erakinaren alboko antepara handia, aldi bateko meatze-trenbidearen (egungo bide berdea) paraleloa den 270 metroko kanala, eta futbol zelaiaren atzealdean kokatutako presa.
Tamaina handikoa eta planta irregularrekoa da antepara, 30 metroko luzerarekin eta parte hedatuenean 6,5 metroko zabalerarekin, etxeari lotutako fatxada-aurpegirantz mehartu egiten delarik. Antepararekiko alde hurbilenean kanala zabalagoa da, eta parteetariko batzuetan harlangaitzez egindakoa da.
[[Oiartzun ibaia]]ren ibilbideko erdialdean dago kokatua presa, meandro baten, non ibaia zabaldu egiten baita, terrenoko desnibel naturala aprobetxatuz. 22 metroko luzera du eta oinarrian 6 metroko zabalera, eta ibai-ohetik gora 1, 22 metroko garaiera. Ez du ibai hondo handirik eta ezponda bikoitzaz eratua da. Goiko uren aldeko ezponda txikiagoa da, eta goialdean (0,60 metro edo) kurbatura suabe bat du, tamaina handieneko isurialde-ezpondarantz doana. Presaren obra harlanduxkoa da, abiaburuen artean era longitudinalean kokatua dago, eta ondo finkatua dagoela ematen du. Eskuinaldean, hustubide edo kanal izateko pasabide txiki bat dago, harlanduxko zinta batez errematatua. 4 metroko alboko estribuen bidez sendotzen da presa, eta eskumakoak hormigoizko jasodura handi bat du, non uhatearekin kanalaren hasierari bidea irekitzen zaion.
Yurritako egungo [[presa]] aldi bateko egurrezko presaren dokumentazioan aipatutakoaren segida da, eta, XIX. mendean, egurrezko horren gainean irekitakoa izango da seguruenik, hain justu ere harginen teknika tradizionalen arabera altxatua. Eraikuntza-sistema ezezaguna da; baina, antzekoekiko analogia dela-eta, pentsa daiteke barrualdea harrizko material txikiz eraikia dela, eta baliteke egurrezko egituraren parteren bat kontserbatzea.
XV. mendearen hondarretik aurrera eta XVI. eta XIX. mendeen artean dokumentatua dago Yurrita errota; Yurritako maiorazkoaren jabetzen gaineko administrazio eta kudeaketari lotutako hainbat aipu dokumental jasotzen dira; errota maiorazko horren parte zen. Dokumentazioaren bidez patronatuaren (Yurrita-Zuaznabar-Zabala familiak) transmisioa jarrai daiteke, eta bai errotaren historiako zenbat jazoera ere: auziak, obrak. XIX. mendearen hondarretik 1923ra arte, [[Errenteria]]ko Udalaren zentral elektriko gisa erabili zen errota; baina, hartarako egokitzapen-obra handiak egin ziren, estribuak eta ubidea sendotu eta handituz. XX. mende guztian zehar erabili zen instalazioa. Aldi horretan, hura mantendu eta kontsolidatzeko esku-hartzeak egiten jarraitu zen, sendotze-obretarako (estribuak.) hormigoia erabiliz.
Oiartzungo alde horretako historiaren azken testigantza materiala da errota. Izan ere, delako aldea erabat aldatu baita, transformazio urbanistikoaren eta industria-poligonoak sortzearen ondorioz. Mende hasieran, Oiartzunen martxan ziren 20 errota inguru, eta aipagai duguna da egun geratzen diren bakanetarikoa. Eta aldi bateko aprobetxamenduko erakin zaharra iragan mendean desagertu bazen ere, erakin berriak, batetik, integratu egin zituen errota zaharraren parteak, eta, bestetik, errespetatu egin zituen jarduerarekin aurrera egitea posible egiten duten instalazioak eta parteak; betiere, jardueraren alderdi materialei (makinaria, lanabesak, ekoizpen-teknika, indar eragilea ekoiztea) eta immaterialei lotutako balio etnografikoa zainduaz.
Azpiegitura hidraulikoa ere nabarmentzen da, batez ere presa. Elementu hori ondo eraikia da eta EAEn oso bakan gordetzen den tipologiakoa da, eta Oiartzun ibaiaren pasaia propioaren parte da, zeinetan gorde egiten baitira pasaia-balio naturalak. Baina, alde hori hurbil dago ingurumenaren aldetik hondaturik dauden beste batzuetatik. Presa balio naturaletan integratzen da eta ibaiko balio ikusizko eta estetikoen parte da; eta nahiz mendeetan zehar seguruenik sarritan berregin den, iraun egin du, bai historiaren testigantza gisa, bai bere xede ziren instalazioen testigantza gisa.
== Ekoizpena ==
XX. mendean garia, artoa eta garagarra irindu ziren gehienbat Yurrita errotan.
Gaur egun errotara hurbiltzen den herritar, elkarte eta talogileentzat ehotzen da artoa.[[Fitxategi:Ehoketa.jpg|none|thumb|Yurrita errota artoa ehotzen.]]Herritarren zerbitzura lanean darrai errotak XXI. mendean zehar ere.
== Jarduera Kulturala ==
* 2015eko azaroaren 25ean Eusko Jaurlaritzak Yurrita errota, kanala eta presa Kultura Ondasun gisa, '''Monumentu''' izendapenaz, '''Euskal Kultura Ondarearen Zerrenda Nagusian''' sartzen du.
* 2016ko maiatzaren 20ean "Molino Yurrita: Patrimonio Natural y Edificado" aurkeztu da Segobian ospatu den '''X. Nazioarteko Molinologia Kongresuan'''.
* 2018ko maiatzaren 13an '''Felix Ibargutxi''' kazetariaren '''"Errotako Rotetatarrak"''' artikulua argitaratu da Diario Vasco egunkarian. [https://www.diariovasco.com/culturas/errotako-rotetarrak-20180513102056-nt.html]
* 2018ko ekainean '''Yurrita Errota Sustatzeko Elkartea''' sortu da.
* 2018ko Irailaren 29an, Ugaldetxoko Festetako San Miguel egun nagusian, '''ekitaldi herrikoia''' ospatu da errotaren inguruan.
* 2019ko urriaren 5ean, '''Ondarearen Europar Jardunaldien''' barnean, Oiartzungo eta Errenteriako Udaletxeen babesarekin '''ibilaldi komentatua''' antolatu da Arditurriko bide berdearen barrena Fanderia, Yurrita eta Arraskuko errotak bisitatzeko aukera izan delarik.
* 2019ko urriaren 10ean '''hitzaldiak''' antolatu dira Yurrita errotan: "Artoa Oiartzunen: bertaratu zenetik orokortu zen arte", Alvaro Aragon-ek. Eta "Gipuzkoako errotak: Ondareari begirada bat", Alex Roteta-k.
* 2020ko irailaren 29an '''Oiartzungo lehen errotarri-harrobia katalogatzea lortzen da Zelaiburun''' Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia saileko '''Javi Castro''' adituarekin elkarlanean. Atlas Meulières Web orrialdean 1023. fitxarekin jasotzen da: <nowiki>http://meuliere.ish-lyon.cnrs.fr/presentation.html</nowiki>
* 2021ko ekainaren 1ean '''Oiartzungo Antzuzabaleta errekan beste errotarri-harrobi bat katalogatzea lortzen da''' Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia saileko '''Javi Castro''' adituarekin elkarlanean. Atlas Meulières Web orrialdean 1060. fitxarekin jasotzen da: <nowiki>http://meuliere.ish-lyon.cnrs.fr/presentation.html</nowiki>
*2021eko irailaren 19an, Errenteriako Udalak antolatutako '''Mugikortasun Iraunkorraren Europako Astea'''ren baitan, Fanderiatik Yurritako errotara txangoa egin da bizikletaz Oiartzun ibaiari jarraituz. Parte hartzaileek, Yurrita errotaren historiari buruzko azalpenak jasotzeaz gain, artoa nola ehotzen den ikusteko aukera paregabea izan dute.
*2022ko urtarrilaren 14ean '''Oiartzungo Zorrolan errotarri-harrobi berri bat katalogatzea lortzen da''' Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia saileko '''Javi Castro''' adituarekin elkarlanean. Atlas Meulières Web orrialdean 1068. fitxarekin jasotzen da: <nowiki>http://meuliere.ish-lyon.cnrs.fr/presentation.html</nowiki>
*2022ko maiatzaren 8an ospatutako "'''Gipuzkoako Erroten Eguna'''" bultzatu du Yurrita Errota Sustatzeko Elkarteak. 32 udalerritan antolatutako 40 tokiko jarduera ezberdinetan 1.500 pertsona baino gehiagok hartu dute parte. [https://www.kulturklik.euskadi.eus/ekitaldia/2022/05/08/gipuzkoako-erroten-eguna/webkklik00-detalle/eu/]
*2023ko maiatzaren 14an ospatutako "'''Gipuzkoako Erroten Eguna'''" bultzatu du Yurrita Errota Sustatzeko Elkarteak. [https://www.gipuzkoanatura.eus/eu/-/gipuzkoako-erroten-eguna#:~:text=Maiatzaren%2014an%2C%20igandea%2C%20Gipuzkoako%20Erroten,balioan%20jarri%20eta%20jendeari%20ezagutarazteko.]
*2024ko maiatzaren 12an ospatutako "'''Gipuzkoako Erroten Eguna'''" bultzatu du Yurrita Errota Sustatzeko Elkarteak.[https://www.kulturklik.euskadi.eus/ekitaldia/2024/05/12/gipuzkoako-iii-erroten-eguna-/webkklik00-detalle/eu/]
== Irudia ==
[[Fitxategi:Ihurrita.jpg|alt=|erdian|thumb|553x553px|Yurrita Errota: Gipuzkoako Erroten Eguna 2022]]
== Erreferentziak ==
{{Ondasun erreferentzia}}
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
=== Bideoak ===
* [Https://www.youtube.com/watch?v=klbsGJkRRUs Yurrita errota martxan 2019 - Bideoa]
* [https://www.youtube.com/watch?v=P5GiViotIpU Yurrita errota - 2018. urteko bideoa]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Oiartzungo eraikinak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako Kultura Ondasunak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako errotak]]
e1d3rwuhx93hnv9fujcekmvvcuj6hmu
9968279
9968265
2024-11-13T19:17:38Z
Alex Roteta
139167
Argazkia aldatu
9968279
wikitext
text/x-wiki
{{eraikin infotaula}}
[[Fitxategi:Kamara 1 162.jpg|thumb|Yurritako errotaren eraikina: 1970eko hamarkadan [[Luis Peña Gantxegi]] arkitektoak diseinatua.]]
[[Fitxategi:Yurrita errotak.jpg|alt=|thumb|Yurritako errota.]]
[[Fitxategi:Ihurritapresa.jpg|thumb|Yurritako presa: barne egitura zurezkoa du, eta Euskal Autonomia Erkidegoan oso bakan gordetzen den tipologia batekoa da.]]
'''Yurrita errota''' [[Oiartzun]]go (Gipuzkoa) [[errota]] bat da.
[[2015]]eko [[azaroaren 25]]ean [[Eusko Jaurlaritza]]k [[kultura ondasun]] izendatu zuen, ''monumentu'' sailkapenarekin.<ref>[http://www.euskadi.eus/eusko-jaurlaritza/-/agindua/agindua-2015eko-azaroaren-25ekoa-hezkuntza-hizkuntza-politika-eta-kulturako-sailburuarena-oiartzunen-gipuzkoa-den-yurrita-edo-ihurrita-errota-kultura-ondasun-gisa-monumentu-izendapenaz-euskal-kultura-ondarearen-zerrenda-nagusian-sartzeko-dena/ Kultura Ondasun izendapena EHAAn]</ref>
== Deskribapena ==
Oiartzungo [[Ugaldetxo]] auzunean kokatzen da Yurrita errota, Ihurrita bidea deritzon errepidearen aldean. Eraikuntza errepidearen alboan dago, Oiartzungo industria-poligonoaren bestaldean. Joan den mendeko eraikin bat da, 1970eko hamarkadakoa; etxe zaharraren lekuan altxatua, estolda edo errotapearen gainean, eta beheko solairuan kontserbatu egiten du errotako makinaria, zeinak oraindik ere martxan jarraitzen duen. Biltegi-sala baten eta errotarako geletan ohiko denaren arabera goratutako solairu baten, kokatzen dira pare bi errotari euren kutxarekin, toberak, behealdean azpilak, garabi-besoa eta halako instalazioetarako ohiko diren gainerako lanabesak eta osagarri lagungarriak.
Estolda [[ganbara]] gangadun bat da eraikuntzaren azpian, non kokatzen diren bi turbina metaliko, zeintzuek, sifoietatik jausten den uraren indarrez, errotarriak mugitzen dituzten. Kanal-tunelaren bidez egiten da hustuketa, hormigoizko zoladuraren azpitik eta errekaraino doan lurpeko gangadun tartean zehar.
Azpiegitura [[hidrauliko]]a hego-ekialdean kokatzen da, eta honako hauek osatzen dute: erakinaren alboko antepara handia, aldi bateko meatze-trenbidearen (egungo bide berdea) paraleloa den 270 metroko kanala, eta futbol zelaiaren atzealdean kokatutako presa.
Tamaina handikoa eta planta irregularrekoa da antepara, 30 metroko luzerarekin eta parte hedatuenean 6,5 metroko zabalerarekin, etxeari lotutako fatxada-aurpegirantz mehartu egiten delarik. Antepararekiko alde hurbilenean kanala zabalagoa da, eta parteetariko batzuetan harlangaitzez egindakoa da.
[[Oiartzun ibaia]]ren ibilbideko erdialdean dago kokatua presa, meandro baten, non ibaia zabaldu egiten baita, terrenoko desnibel naturala aprobetxatuz. 22 metroko luzera du eta oinarrian 6 metroko zabalera, eta ibai-ohetik gora 1, 22 metroko garaiera. Ez du ibai hondo handirik eta ezponda bikoitzaz eratua da. Goiko uren aldeko ezponda txikiagoa da, eta goialdean (0,60 metro edo) kurbatura suabe bat du, tamaina handieneko isurialde-ezpondarantz doana. Presaren obra harlanduxkoa da, abiaburuen artean era longitudinalean kokatua dago, eta ondo finkatua dagoela ematen du. Eskuinaldean, hustubide edo kanal izateko pasabide txiki bat dago, harlanduxko zinta batez errematatua. 4 metroko alboko estribuen bidez sendotzen da presa, eta eskumakoak hormigoizko jasodura handi bat du, non uhatearekin kanalaren hasierari bidea irekitzen zaion.
Yurritako egungo [[presa]] aldi bateko egurrezko presaren dokumentazioan aipatutakoaren segida da, eta, XIX. mendean, egurrezko horren gainean irekitakoa izango da seguruenik, hain justu ere harginen teknika tradizionalen arabera altxatua. Eraikuntza-sistema ezezaguna da; baina, antzekoekiko analogia dela-eta, pentsa daiteke barrualdea harrizko material txikiz eraikia dela, eta baliteke egurrezko egituraren parteren bat kontserbatzea.
XV. mendearen hondarretik aurrera eta XVI. eta XIX. mendeen artean dokumentatua dago Yurrita errota; Yurritako maiorazkoaren jabetzen gaineko administrazio eta kudeaketari lotutako hainbat aipu dokumental jasotzen dira; errota maiorazko horren parte zen. Dokumentazioaren bidez patronatuaren (Yurrita-Zuaznabar-Zabala familiak) transmisioa jarrai daiteke, eta bai errotaren historiako zenbat jazoera ere: auziak, obrak. XIX. mendearen hondarretik 1923ra arte, [[Errenteria]]ko Udalaren zentral elektriko gisa erabili zen errota; baina, hartarako egokitzapen-obra handiak egin ziren, estribuak eta ubidea sendotu eta handituz. XX. mende guztian zehar erabili zen instalazioa. Aldi horretan, hura mantendu eta kontsolidatzeko esku-hartzeak egiten jarraitu zen, sendotze-obretarako (estribuak.) hormigoia erabiliz.
Oiartzungo alde horretako historiaren azken testigantza materiala da errota. Izan ere, delako aldea erabat aldatu baita, transformazio urbanistikoaren eta industria-poligonoak sortzearen ondorioz. Mende hasieran, Oiartzunen martxan ziren 20 errota inguru, eta aipagai duguna da egun geratzen diren bakanetarikoa. Eta aldi bateko aprobetxamenduko erakin zaharra iragan mendean desagertu bazen ere, erakin berriak, batetik, integratu egin zituen errota zaharraren parteak, eta, bestetik, errespetatu egin zituen jarduerarekin aurrera egitea posible egiten duten instalazioak eta parteak; betiere, jardueraren alderdi materialei (makinaria, lanabesak, ekoizpen-teknika, indar eragilea ekoiztea) eta immaterialei lotutako balio etnografikoa zainduaz.
Azpiegitura hidraulikoa ere nabarmentzen da, batez ere presa. Elementu hori ondo eraikia da eta EAEn oso bakan gordetzen den tipologiakoa da, eta Oiartzun ibaiaren pasaia propioaren parte da, zeinetan gorde egiten baitira pasaia-balio naturalak. Baina, alde hori hurbil dago ingurumenaren aldetik hondaturik dauden beste batzuetatik. Presa balio naturaletan integratzen da eta ibaiko balio ikusizko eta estetikoen parte da; eta nahiz mendeetan zehar seguruenik sarritan berregin den, iraun egin du, bai historiaren testigantza gisa, bai bere xede ziren instalazioen testigantza gisa.
== Ekoizpena ==
XX. mendean garia, artoa eta garagarra irindu ziren gehienbat Yurrita errotan.
Gaur egun errotara hurbiltzen den herritar, elkarte eta talogileentzat ehotzen da artoa.
[[Fitxategi:Yurrita errota ehotzen.jpg|none|thumb|Yurrita errota artoa ehotzen.]]
Herritarren zerbitzura lanean darrai errotak XXI. mendean zehar ere.
== Jarduera Kulturala ==
* 2015eko azaroaren 25ean Eusko Jaurlaritzak Yurrita errota, kanala eta presa Kultura Ondasun gisa, '''Monumentu''' izendapenaz, '''Euskal Kultura Ondarearen Zerrenda Nagusian''' sartzen du.
* 2016ko maiatzaren 20ean "Molino Yurrita: Patrimonio Natural y Edificado" aurkeztu da Segobian ospatu den '''X. Nazioarteko Molinologia Kongresuan'''.
* 2018ko maiatzaren 13an '''Felix Ibargutxi''' kazetariaren '''"Errotako Rotetatarrak"''' artikulua argitaratu da Diario Vasco egunkarian. [https://www.diariovasco.com/culturas/errotako-rotetarrak-20180513102056-nt.html]
* 2018ko ekainean '''Yurrita Errota Sustatzeko Elkartea''' sortu da.
* 2018ko Irailaren 29an, Ugaldetxoko Festetako San Miguel egun nagusian, '''ekitaldi herrikoia''' ospatu da errotaren inguruan.
* 2019ko urriaren 5ean, '''Ondarearen Europar Jardunaldien''' barnean, Oiartzungo eta Errenteriako Udaletxeen babesarekin '''ibilaldi komentatua''' antolatu da Arditurriko bide berdearen barrena Fanderia, Yurrita eta Arraskuko errotak bisitatzeko aukera izan delarik.
* 2019ko urriaren 10ean '''hitzaldiak''' antolatu dira Yurrita errotan: "Artoa Oiartzunen: bertaratu zenetik orokortu zen arte", Alvaro Aragon-ek. Eta "Gipuzkoako errotak: Ondareari begirada bat", Alex Roteta-k.
* 2020ko irailaren 29an '''Oiartzungo lehen errotarri-harrobia katalogatzea lortzen da Zelaiburun''' Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia saileko '''Javi Castro''' adituarekin elkarlanean. Atlas Meulières Web orrialdean 1023. fitxarekin jasotzen da: <nowiki>http://meuliere.ish-lyon.cnrs.fr/presentation.html</nowiki>
* 2021ko ekainaren 1ean '''Oiartzungo Antzuzabaleta errekan beste errotarri-harrobi bat katalogatzea lortzen da''' Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia saileko '''Javi Castro''' adituarekin elkarlanean. Atlas Meulières Web orrialdean 1060. fitxarekin jasotzen da: <nowiki>http://meuliere.ish-lyon.cnrs.fr/presentation.html</nowiki>
*2021eko irailaren 19an, Errenteriako Udalak antolatutako '''Mugikortasun Iraunkorraren Europako Astea'''ren baitan, Fanderiatik Yurritako errotara txangoa egin da bizikletaz Oiartzun ibaiari jarraituz. Parte hartzaileek, Yurrita errotaren historiari buruzko azalpenak jasotzeaz gain, artoa nola ehotzen den ikusteko aukera paregabea izan dute.
*2022ko urtarrilaren 14ean '''Oiartzungo Zorrolan errotarri-harrobi berri bat katalogatzea lortzen da''' Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia saileko '''Javi Castro''' adituarekin elkarlanean. Atlas Meulières Web orrialdean 1068. fitxarekin jasotzen da: <nowiki>http://meuliere.ish-lyon.cnrs.fr/presentation.html</nowiki>
*2022ko maiatzaren 8an ospatutako "'''Gipuzkoako Erroten Eguna'''" bultzatu du Yurrita Errota Sustatzeko Elkarteak. 32 udalerritan antolatutako 40 tokiko jarduera ezberdinetan 1.500 pertsona baino gehiagok hartu dute parte. [https://www.kulturklik.euskadi.eus/ekitaldia/2022/05/08/gipuzkoako-erroten-eguna/webkklik00-detalle/eu/]
*2023ko maiatzaren 14an ospatutako "'''Gipuzkoako Erroten Eguna'''" bultzatu du Yurrita Errota Sustatzeko Elkarteak. [https://www.gipuzkoanatura.eus/eu/-/gipuzkoako-erroten-eguna#:~:text=Maiatzaren%2014an%2C%20igandea%2C%20Gipuzkoako%20Erroten,balioan%20jarri%20eta%20jendeari%20ezagutarazteko.]
*2024ko maiatzaren 12an ospatutako "'''Gipuzkoako Erroten Eguna'''" bultzatu du Yurrita Errota Sustatzeko Elkarteak.[https://www.kulturklik.euskadi.eus/ekitaldia/2024/05/12/gipuzkoako-iii-erroten-eguna-/webkklik00-detalle/eu/]
== Irudia ==
[[Fitxategi:Ihurrita.jpg|alt=|erdian|thumb|553x553px|Yurrita Errota: Gipuzkoako Erroten Eguna 2022]]
== Erreferentziak ==
{{Ondasun erreferentzia}}
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
=== Bideoak ===
* [Https://www.youtube.com/watch?v=klbsGJkRRUs Yurrita errota martxan 2019 - Bideoa]
* [https://www.youtube.com/watch?v=P5GiViotIpU Yurrita errota - 2018. urteko bideoa]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Oiartzungo eraikinak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako Kultura Ondasunak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako errotak]]
obhl1iw6mo04yofm6itxj0pttcqgfnp
9968305
9968279
2024-11-13T19:50:04Z
Alex Roteta
139167
Argazkia aldatu
9968305
wikitext
text/x-wiki
{{eraikin infotaula}}
[[Fitxategi:Kamara 1 162.jpg|thumb|Yurritako errotaren eraikina: 1970eko hamarkadan [[Luis Peña Gantxegi]] arkitektoak diseinatua.]]
[[Fitxategi:Yurritako errotak berria.jpg|alt=|thumb|Yurritako errota.]]
[[Fitxategi:Ihurritapresa.jpg|thumb|Yurritako presa: barne egitura zurezkoa du, eta Euskal Autonomia Erkidegoan oso bakan gordetzen den tipologia batekoa da.]]
'''Yurrita errota''' [[Oiartzun]]go (Gipuzkoa) [[errota]] bat da.
[[2015]]eko [[azaroaren 25]]ean [[Eusko Jaurlaritza]]k [[kultura ondasun]] izendatu zuen, ''monumentu'' sailkapenarekin.<ref>[http://www.euskadi.eus/eusko-jaurlaritza/-/agindua/agindua-2015eko-azaroaren-25ekoa-hezkuntza-hizkuntza-politika-eta-kulturako-sailburuarena-oiartzunen-gipuzkoa-den-yurrita-edo-ihurrita-errota-kultura-ondasun-gisa-monumentu-izendapenaz-euskal-kultura-ondarearen-zerrenda-nagusian-sartzeko-dena/ Kultura Ondasun izendapena EHAAn]</ref>
== Deskribapena ==
Oiartzungo [[Ugaldetxo]] auzunean kokatzen da Yurrita errota, Ihurrita bidea deritzon errepidearen aldean. Eraikuntza errepidearen alboan dago, Oiartzungo industria-poligonoaren bestaldean. Joan den mendeko eraikin bat da, 1970eko hamarkadakoa; etxe zaharraren lekuan altxatua, estolda edo errotapearen gainean, eta beheko solairuan kontserbatu egiten du errotako makinaria, zeinak oraindik ere martxan jarraitzen duen. Biltegi-sala baten eta errotarako geletan ohiko denaren arabera goratutako solairu baten, kokatzen dira pare bi errotari euren kutxarekin, toberak, behealdean azpilak, garabi-besoa eta halako instalazioetarako ohiko diren gainerako lanabesak eta osagarri lagungarriak.
Estolda [[ganbara]] gangadun bat da eraikuntzaren azpian, non kokatzen diren bi turbina metaliko, zeintzuek, sifoietatik jausten den uraren indarrez, errotarriak mugitzen dituzten. Kanal-tunelaren bidez egiten da hustuketa, hormigoizko zoladuraren azpitik eta errekaraino doan lurpeko gangadun tartean zehar.
Azpiegitura [[hidrauliko]]a hego-ekialdean kokatzen da, eta honako hauek osatzen dute: erakinaren alboko antepara handia, aldi bateko meatze-trenbidearen (egungo bide berdea) paraleloa den 270 metroko kanala, eta futbol zelaiaren atzealdean kokatutako presa.
Tamaina handikoa eta planta irregularrekoa da antepara, 30 metroko luzerarekin eta parte hedatuenean 6,5 metroko zabalerarekin, etxeari lotutako fatxada-aurpegirantz mehartu egiten delarik. Antepararekiko alde hurbilenean kanala zabalagoa da, eta parteetariko batzuetan harlangaitzez egindakoa da.
[[Oiartzun ibaia]]ren ibilbideko erdialdean dago kokatua presa, meandro baten, non ibaia zabaldu egiten baita, terrenoko desnibel naturala aprobetxatuz. 22 metroko luzera du eta oinarrian 6 metroko zabalera, eta ibai-ohetik gora 1, 22 metroko garaiera. Ez du ibai hondo handirik eta ezponda bikoitzaz eratua da. Goiko uren aldeko ezponda txikiagoa da, eta goialdean (0,60 metro edo) kurbatura suabe bat du, tamaina handieneko isurialde-ezpondarantz doana. Presaren obra harlanduxkoa da, abiaburuen artean era longitudinalean kokatua dago, eta ondo finkatua dagoela ematen du. Eskuinaldean, hustubide edo kanal izateko pasabide txiki bat dago, harlanduxko zinta batez errematatua. 4 metroko alboko estribuen bidez sendotzen da presa, eta eskumakoak hormigoizko jasodura handi bat du, non uhatearekin kanalaren hasierari bidea irekitzen zaion.
Yurritako egungo [[presa]] aldi bateko egurrezko presaren dokumentazioan aipatutakoaren segida da, eta, XIX. mendean, egurrezko horren gainean irekitakoa izango da seguruenik, hain justu ere harginen teknika tradizionalen arabera altxatua. Eraikuntza-sistema ezezaguna da; baina, antzekoekiko analogia dela-eta, pentsa daiteke barrualdea harrizko material txikiz eraikia dela, eta baliteke egurrezko egituraren parteren bat kontserbatzea.
XV. mendearen hondarretik aurrera eta XVI. eta XIX. mendeen artean dokumentatua dago Yurrita errota; Yurritako maiorazkoaren jabetzen gaineko administrazio eta kudeaketari lotutako hainbat aipu dokumental jasotzen dira; errota maiorazko horren parte zen. Dokumentazioaren bidez patronatuaren (Yurrita-Zuaznabar-Zabala familiak) transmisioa jarrai daiteke, eta bai errotaren historiako zenbat jazoera ere: auziak, obrak. XIX. mendearen hondarretik 1923ra arte, [[Errenteria]]ko Udalaren zentral elektriko gisa erabili zen errota; baina, hartarako egokitzapen-obra handiak egin ziren, estribuak eta ubidea sendotu eta handituz. XX. mende guztian zehar erabili zen instalazioa. Aldi horretan, hura mantendu eta kontsolidatzeko esku-hartzeak egiten jarraitu zen, sendotze-obretarako (estribuak.) hormigoia erabiliz.
Oiartzungo alde horretako historiaren azken testigantza materiala da errota. Izan ere, delako aldea erabat aldatu baita, transformazio urbanistikoaren eta industria-poligonoak sortzearen ondorioz. Mende hasieran, Oiartzunen martxan ziren 20 errota inguru, eta aipagai duguna da egun geratzen diren bakanetarikoa. Eta aldi bateko aprobetxamenduko erakin zaharra iragan mendean desagertu bazen ere, erakin berriak, batetik, integratu egin zituen errota zaharraren parteak, eta, bestetik, errespetatu egin zituen jarduerarekin aurrera egitea posible egiten duten instalazioak eta parteak; betiere, jardueraren alderdi materialei (makinaria, lanabesak, ekoizpen-teknika, indar eragilea ekoiztea) eta immaterialei lotutako balio etnografikoa zainduaz.
Azpiegitura hidraulikoa ere nabarmentzen da, batez ere presa. Elementu hori ondo eraikia da eta EAEn oso bakan gordetzen den tipologiakoa da, eta Oiartzun ibaiaren pasaia propioaren parte da, zeinetan gorde egiten baitira pasaia-balio naturalak. Baina, alde hori hurbil dago ingurumenaren aldetik hondaturik dauden beste batzuetatik. Presa balio naturaletan integratzen da eta ibaiko balio ikusizko eta estetikoen parte da; eta nahiz mendeetan zehar seguruenik sarritan berregin den, iraun egin du, bai historiaren testigantza gisa, bai bere xede ziren instalazioen testigantza gisa.
== Ekoizpena ==
XX. mendean garia, artoa eta garagarra irindu ziren gehienbat Yurrita errotan.
Gaur egun errotara hurbiltzen den herritar, elkarte eta talogileentzat ehotzen da artoa.
[[Fitxategi:Yurrita errota ehotzen.jpg|none|thumb|Yurrita errota artoa ehotzen.]]
Herritarren zerbitzura lanean darrai errotak XXI. mendean zehar ere.
== Jarduera Kulturala ==
* 2015eko azaroaren 25ean Eusko Jaurlaritzak Yurrita errota, kanala eta presa Kultura Ondasun gisa, '''Monumentu''' izendapenaz, '''Euskal Kultura Ondarearen Zerrenda Nagusian''' sartzen du.
* 2016ko maiatzaren 20ean "Molino Yurrita: Patrimonio Natural y Edificado" aurkeztu da Segobian ospatu den '''X. Nazioarteko Molinologia Kongresuan'''.
* 2018ko maiatzaren 13an '''Felix Ibargutxi''' kazetariaren '''"Errotako Rotetatarrak"''' artikulua argitaratu da Diario Vasco egunkarian. [https://www.diariovasco.com/culturas/errotako-rotetarrak-20180513102056-nt.html]
* 2018ko ekainean '''Yurrita Errota Sustatzeko Elkartea''' sortu da.
* 2018ko Irailaren 29an, Ugaldetxoko Festetako San Miguel egun nagusian, '''ekitaldi herrikoia''' ospatu da errotaren inguruan.
* 2019ko urriaren 5ean, '''Ondarearen Europar Jardunaldien''' barnean, Oiartzungo eta Errenteriako Udaletxeen babesarekin '''ibilaldi komentatua''' antolatu da Arditurriko bide berdearen barrena Fanderia, Yurrita eta Arraskuko errotak bisitatzeko aukera izan delarik.
* 2019ko urriaren 10ean '''hitzaldiak''' antolatu dira Yurrita errotan: "Artoa Oiartzunen: bertaratu zenetik orokortu zen arte", Alvaro Aragon-ek. Eta "Gipuzkoako errotak: Ondareari begirada bat", Alex Roteta-k.
* 2020ko irailaren 29an '''Oiartzungo lehen errotarri-harrobia katalogatzea lortzen da Zelaiburun''' Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia saileko '''Javi Castro''' adituarekin elkarlanean. Atlas Meulières Web orrialdean 1023. fitxarekin jasotzen da: <nowiki>http://meuliere.ish-lyon.cnrs.fr/presentation.html</nowiki>
* 2021ko ekainaren 1ean '''Oiartzungo Antzuzabaleta errekan beste errotarri-harrobi bat katalogatzea lortzen da''' Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia saileko '''Javi Castro''' adituarekin elkarlanean. Atlas Meulières Web orrialdean 1060. fitxarekin jasotzen da: <nowiki>http://meuliere.ish-lyon.cnrs.fr/presentation.html</nowiki>
*2021eko irailaren 19an, Errenteriako Udalak antolatutako '''Mugikortasun Iraunkorraren Europako Astea'''ren baitan, Fanderiatik Yurritako errotara txangoa egin da bizikletaz Oiartzun ibaiari jarraituz. Parte hartzaileek, Yurrita errotaren historiari buruzko azalpenak jasotzeaz gain, artoa nola ehotzen den ikusteko aukera paregabea izan dute.
*2022ko urtarrilaren 14ean '''Oiartzungo Zorrolan errotarri-harrobi berri bat katalogatzea lortzen da''' Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia saileko '''Javi Castro''' adituarekin elkarlanean. Atlas Meulières Web orrialdean 1068. fitxarekin jasotzen da: <nowiki>http://meuliere.ish-lyon.cnrs.fr/presentation.html</nowiki>
*2022ko maiatzaren 8an ospatutako "'''Gipuzkoako Erroten Eguna'''" bultzatu du Yurrita Errota Sustatzeko Elkarteak. 32 udalerritan antolatutako 40 tokiko jarduera ezberdinetan 1.500 pertsona baino gehiagok hartu dute parte. [https://www.kulturklik.euskadi.eus/ekitaldia/2022/05/08/gipuzkoako-erroten-eguna/webkklik00-detalle/eu/]
*2023ko maiatzaren 14an ospatutako "'''Gipuzkoako Erroten Eguna'''" bultzatu du Yurrita Errota Sustatzeko Elkarteak. [https://www.gipuzkoanatura.eus/eu/-/gipuzkoako-erroten-eguna#:~:text=Maiatzaren%2014an%2C%20igandea%2C%20Gipuzkoako%20Erroten,balioan%20jarri%20eta%20jendeari%20ezagutarazteko.]
*2024ko maiatzaren 12an ospatutako "'''Gipuzkoako Erroten Eguna'''" bultzatu du Yurrita Errota Sustatzeko Elkarteak.[https://www.kulturklik.euskadi.eus/ekitaldia/2024/05/12/gipuzkoako-iii-erroten-eguna-/webkklik00-detalle/eu/]
== Irudia ==
[[Fitxategi:Ihurrita.jpg|alt=|erdian|thumb|553x553px|Yurrita Errota: Gipuzkoako Erroten Eguna 2022]]
== Erreferentziak ==
{{Ondasun erreferentzia}}
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
=== Bideoak ===
* [Https://www.youtube.com/watch?v=klbsGJkRRUs Yurrita errota martxan 2019 - Bideoa]
* [https://www.youtube.com/watch?v=P5GiViotIpU Yurrita errota - 2018. urteko bideoa]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Oiartzungo eraikinak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako Kultura Ondasunak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako errotak]]
g3qxwwkj85mg5054v0rzwabaminlnax
Sugar-puntu
0
751631
9968273
7510338
2024-11-13T19:16:13Z
Marklar2007
1545
9968273
wikitext
text/x-wiki
[[File:Flaming cocktails.jpg|right|thumb|upright=1.36|Edari flameatuek [[giro-tenperatura]] baino sugar-puntu baxuagoa dute.]]
'''Sugar-puntua''' [[likido]] batek botatzen duen [[lurrun]]ak airearekin nahaste suharbera osatzen duen [[tenperatura]] minimoa da, saiakuntza-baldintza jakinetan. Saiakuntza-metodoaren arabera balio desberdinak hartzen ditu eta kontuan hartu behar da metodo diferenteak daudela, hala nola: Pensky-Martens-enak, Cleveland-ena eta Abel-ena.<ref>[[Euskalterm]]: [Hiztegi terminologikoa] [2009]</ref>
== Zenbait substantzien sugar-puntua ==
{| class="wikitable sortable"
|-
! Erregaia
! Tenperatura ([[Celsius gradu]]tan)
! Tenperatura ([[Fahrenheit gradu]]tan)
|-
| [[Etanol|Alkohol etiliko]] || 12 °C || 53.6 °F
|-
| [[Metanol|Alkohol metiliko]] || 11 °C || 51.8 °F
|-
| [[Propan-2-ol|Alkohol isopropiliko]] || 11.7 °C || 53.1 °F
|-
| [[Propan-1-ol|Alkohol propiliko]] || 15 °C || 59 °F
|-
| [[Butan-1-ol|Alkohol butiliko]] || 37 °C || 98 °F
|-
| [[Gasolina]] || -40 °C || - 40 °F
|-
| [[Petroleo-eter]] || -2 °C || 28.4 °F
|-
| [[Keroseno]] || 38 °C a 72 °C || 100.4 °F a 161.6 °F
|-
| [[Gasoleo]] || 52 °C a 96 °C || 125.6 °F a 204.8 °F
|-
| [[Bentzeno]] || 20 °C || 68.0 °F
|-
| [[Hexano]] || -28 °C || -18.4 °F
|-
| [[Tolueno]] || 9 °C || 48.2 °F
|-
| [[Furfural]] || 62 °C || 143.6 °F
|}
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Fisika zirriborroa}}
[[Kategoria:Errekuntza]]
[[Kategoria:Sua]]
clddl2q4r13j21bc67on0qm98523g8s
Zerrenda:Solanum generoko espezieak
106
755134
9967813
9930143
2024-11-13T14:48:17Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967813
wikitext
text/x-wiki
'''''[[Solanum]]''''' oso genero zabala da. Bere barruan 1.500 eta 2.000 espezie artean izendatu dira:
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q146555 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Solanum abancayense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Solanum abbotianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Solanum abbottii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Solanum aberrans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Solanum abitaguense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Solanum abollatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Solanum abortivum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Solanum absconditum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Solanum abutilifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Solanum abutiloides
| p18 = [[Fitxategi:Solanum abutiloides - Blossoms and leaves.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Solanum acanthocalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Solanum acanthodapis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Solanum acanthodes
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Solanum acanthoideum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Solanum acaule
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Solanum acayucense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Solanum accedens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Solanum accrescens
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Solanum acerifolium
| p18 = [[Fitxategi:Solanum acerifolium 251202620.jpeg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Solanum acetosaefolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Solanum achacachense
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Solanum achorum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum achorum - flower.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Solanum acidochondrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Solanum acroglossum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Solanum acroleucum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Solanum acropterum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Solanum acroscopicum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 28
| p225 = Solanum actaeabotrys
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 29
| p225 = Solanum actaeibotrys
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 30
| p225 = Solanum actephilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 31
| p225 = Solanum actinocalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 32
| p225 = Solanum aculeastrum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum aculeastrum 3.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 33
| p225 = Solanum aculeatissimum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum aculeatissimum 10.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 34
| p225 = Solanum aculeatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 35
| p225 = Solanum aculeolatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 36
| p225 = Solanum acuminatissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 37
| p225 = Solanum acuminatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 38
| p225 = Solanum acutangulum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 39
| p225 = Solanum acutifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 40
| p225 = Solanum acutilobatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 41
| p225 = Solanum acutilobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 42
| p225 = Solanum adamantium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 43
| p225 = Solanum adelense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 44
| p225 = Solanum adenobasis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 45
| p225 = Solanum adenochlamys
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 46
| p225 = Solanum adenophorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 47
| p225 = Solanum adenotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 48
| p225 = Solanum adhaerens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 49
| p225 = Solanum adoense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 50
| p225 = Solanum adoxum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 51
| p225 = Solanum adscendens
| p18 = [[Fitxategi:Solanum adscendens Sendtn. 1839479385.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 52
| p225 = Solanum adspersum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 53
| p225 = Solanum adulterinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 54
| p225 = Solanum adventitium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 55
| p225 = Solanum aemulans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 56
| p225 = Solanum aenictum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum palinacanthum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 57
| p225 = Solanum aethiopicum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum aethiopicum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 58
| p225 = Solanum affine
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 59
| p225 = Solanum africanum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum africanum 5Dsr 7435.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 60
| p225 = Solanum afzelii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 61
| p225 = Solanum aggerum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 62
| p225 = Solanum agnewiorum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 63
| p225 = Solanum agnoston
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 64
| p225 = Solanum agrarium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 65
| p225 = Solanum agrimoniifolium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 66
| p225 = Solanum ahanjuiri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 67
| p225 = Solanum ahlbergii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 68
| p225 = Solanum ajanhuiri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 69
| p225 = Solanum alandiae
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 70
| p225 = Solanum alatibaccatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 71
| p225 = Solanum alatirameum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 72
| p225 = Solanum alatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 73
| p225 = Solanum albescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 74
| p225 = Solanum albicans
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 75
| p225 = Solanum albicaule
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 76
| p225 = Solanum albidum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 77
| p225 = Solanum albifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 78
| p225 = Solanum alboramosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 79
| p225 = Solanum albornozii
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 80
| p225 = Solanum albostellatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 81
| p225 = Solanum albotomentosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 82
| p225 = Solanum aldabrense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 83
| p225 = Solanum alibile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 84
| p225 = Solanum aligerum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 85
| p225 = Solanum allanii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 86
| p225 = Solanum alliariifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 87
| p225 = Solanum alloiophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 88
| p225 = Solanum allophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 89
| p225 = Solanum aloysiifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 90
| p225 = Solanum alphonsei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 91
| p225 = Solanum alpicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 92
| p225 = Solanum alpinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 93
| p225 = Solanum alternatopinnatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 94
| p225 = Solanum alticola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 95
| p225 = Solanum altissimum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 96
| p225 = Solanum amabile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 97
| p225 = Solanum amaranthifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 98
| p225 = Solanum amatitlanense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 99
| p225 = Solanum amayanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 100
| p225 = Solanum amazonium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 101
| p225 = Solanum ambiguum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 102
| p225 = Solanum amblophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 103
| p225 = Solanum amblycalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 104
| p225 = Solanum amblymerum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum amblymerum - Spiny Kangaroo Apple (22385537235).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 105
| p225 = Solanum ambosinum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum ambosinum1.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 106
| p225 = Solanum ambrosiacum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 107
| p225 = Solanum americanum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum americanum (Solanaceae).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 108
| p225 = Solanum amethystinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 109
| p225 = Solanum amicorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 110
| p225 = Solanum ammophilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 111
| p225 = Solanum amnicola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 112
| p225 = Solanum amorimii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 113
| p225 = Solanum amotapense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 114
| p225 = Solanum amygdalifolium
| p18 = [[Fitxategi:Solanum-amygdalifolium-Drawing-PhytoKeys-022-001-g014.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 115
| p225 = Solanum anacamptocarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 116
| p225 = Solanum anacamptorhachis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 117
| p225 = Solanum anacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 118
| p225 = Solanum anamatophilum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 119
| p225 = Solanum anceps
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 120
| p225 = Solanum ancophilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 121
| p225 = Solanum ancoripae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 122
| p225 = Solanum andersonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 123
| p225 = Solanum andigenum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 124
| p225 = Solanum andreanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 125
| p225 = Solanum andrieuxi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 126
| p225 = Solanum anematophilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 127
| p225 = Solanum anfractum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 128
| p225 = Solanum angatii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 129
| p225 = Solanum anghivi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 130
| p225 = Solanum anguivi
| p18 = [[Fitxategi:Solanum anguivi (6230669311).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 131
| p225 = Solanum angulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 132
| p225 = Solanum angulosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 133
| p225 = Solanum angurium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 134
| p225 = Solanum angustialatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 135
| p225 = Solanum angustifidum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 136
| p225 = Solanum angustiflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 137
| p225 = Solanum angustifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 138
| p225 = Solanum angustior
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 139
| p225 = Solanum angustispinosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 140
| p225 = Solanum angustum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 141
| p225 = Solanum anisantherum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 142
| p225 = Solanum anisocladum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 143
| p225 = Solanum anisophyllum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 144
| p225 = Solanum ankazobe
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 145
| p225 = Solanum annuum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 146
| p225 = Solanum anoacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 147
| p225 = Solanum anodontum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 148
| p225 = Solanum anomalocalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 149
| p225 = Solanum anomalostemon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 150
| p225 = Solanum anomalum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 151
| p225 = Solanum anoplocladum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 152
| p225 = Solanum antacochense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 153
| p225 = Solanum antalaha
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 154
| p225 = Solanum anthropophagorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 155
| p225 = Solanum antillarum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 156
| p225 = Solanum antipoviczii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 157
| p225 = Solanum antisuyo
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 158
| p225 = Solanum apaense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 159
| p225 = Solanum apalophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 160
| p225 = Solanum apaporanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 161
| p225 = Solanum aparadense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 162
| p225 = Solanum aphestodontum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 163
| p225 = Solanum aphyodendron
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 164
| p225 = Solanum apiahyense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 165
| p225 = Solanum apiculatibaccatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 166
| p225 = Solanum apiculatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 167
| p225 = Solanum apocynifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 168
| p225 = Solanum apodophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 169
| p225 = Solanum apodum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 170
| p225 = Solanum apopsilomenum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 171
| p225 = Solanum appendiculatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 172
| p225 = Solanum appressum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 173
| p225 = Solanum approximatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 174
| p225 = Solanum apurimacense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 175
| p225 = Solanum aquatile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 176
| p225 = Solanum arabicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 177
| p225 = Solanum aracc-papa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 178
| p225 = Solanum arachnidanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 179
| p225 = Solanum arachnoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 180
| p225 = Solanum aranoideum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 181
| p225 = Solanum arboreum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum arboreum (11397013034).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 182
| p225 = Solanum arcanum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 183
| p225 = Solanum arenarium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 184
| p225 = Solanum arenicola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 185
| p225 = Solanum arequipense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 186
| p225 = Solanum argenteum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum argenteum (11396987506).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 187
| p225 = Solanum argentinum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum argentinum Solanum chroniotrichum BotGardBln271207A.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 188
| p225 = Solanum argopetalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 189
| p225 = Solanum argyracanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 190
| p225 = Solanum aridicola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 191
| p225 = Solanum aridum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 192
| p225 = Solanum ariduphilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 193
| p225 = Solanum arizonicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 194
| p225 = Solanum armentalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 195
| p225 = Solanum armourense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 196
| p225 = Solanum arnezii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 197
| p225 = Solanum arrazolense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 198
| p225 = Solanum arrebenta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 199
| p225 = Solanum arundo
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 200
| p225 = Solanum asarifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 201
| p225 = Solanum ascasabii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 202
| p225 = Solanum ashbyae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 203
| p225 = Solanum asperolanatum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum asperolanatum.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 204
| p225 = Solanum asperrimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 205
| p225 = Solanum aspersum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum aspersum journal.pone.0010502.g001.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 206
| p225 = Solanum asperum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum rugosum, known as Tabacon Aspero (11396983755).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 207
| p225 = Solanum assimile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 208
| p225 = Solanum asterocormum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 209
| p225 = Solanum asterophorum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum asterophorum Mart. (10691144546).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 210
| p225 = Solanum asteropilodes
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 211
| p225 = Solanum asterosetosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 212
| p225 = Solanum astleyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 213
| p225 = Solanum astrochlaenoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 214
| p225 = Solanum astrophorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 215
| p225 = Solanum asymmetriphyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 216
| p225 = Solanum athenae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 217
| p225 = Solanum athroanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 218
| p225 = Solanum atitlanum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 219
| p225 = Solanum atricoeruleum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 220
| p225 = Solanum atriplicoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 221
| p225 = Solanum atropo
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 222
| p225 = Solanum atropurpureum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum atropurpureum fruits.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 223
| p225 = Solanum atroviolaceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 224
| p225 = Solanum atrovirens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 225
| p225 = Solanum aturense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum Asperrinium Bitter et Moritz.JPG|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 226
| p225 = Solanum aubletii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 227
| p225 = Solanum auctosepalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 228
| p225 = Solanum augustii
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 229
| p225 = Solanum aurantiacobaccatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 230
| p225 = Solanum aurantium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 231
| p225 = Solanum aureifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 232
| p225 = Solanum aureitomentosum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 233
| p225 = Solanum aureum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 234
| p225 = Solanum australe
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 235
| p225 = Solanum austropiceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 236
| p225 = Solanum aviculare
| p18 = [[Fitxategi:Solanum avicular Chatswood.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 237
| p225 = Solanum avilesii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 238
| p225 = Solanum axillifolium
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 239
| p225 = Solanum ayacuchense
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 240
| p225 = Solanum aymaraesense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 241
| p225 = Solanum bachmannii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 242
| p225 = Solanum badilloi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 243
| p225 = Solanum baezense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 244
| p225 = Solanum bagamojense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 245
| p225 = Solanum bahamense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum bahamense.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 246
| p225 = Solanum bahianum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum bahianum S.Knapp (10774971363).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 247
| p225 = Solanum baidoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 248
| p225 = Solanum balanidium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 249
| p225 = Solanum balansae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 250
| p225 = Solanum bambusarum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 251
| p225 = Solanum banahaense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 252
| p225 = Solanum bangii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 253
| p225 = Solanum banks
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 254
| p225 = Solanum bansoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 255
| p225 = Solanum banzicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 256
| p225 = Solanum barbeyanum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 257
| p225 = Solanum barbisetum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 258
| p225 = Solanum barbulatum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 259
| p225 = Solanum baretiae
| p18 = [[Fitxategi:Solanum baretiae flower.png|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 260
| p225 = Solanum basendopogon
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 261
| p225 = Solanum basilobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 262
| p225 = Solanum bassoviicarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 263
| p225 = Solanum batangense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 264
| p225 = Solanum bathocladon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 265
| p225 = Solanum batoides
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 266
| p225 = Solanum baturitense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 267
| p225 = Solanum bauerianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 268
| p225 = Solanum baylisii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 269
| p225 = Solanum beaugleholei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 270
| p225 = Solanum bejarense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 271
| p225 = Solanum belense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 272
| p225 = Solanum belizense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 273
| p225 = Solanum bellicosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 274
| p225 = Solanum bellum
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 275
| p225 = Solanum benadirense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 276
| p225 = Solanum benderianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 277
| p225 = Solanum beniense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 278
| p225 = Solanum benthamii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 279
| p225 = Solanum bequaertii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 280
| p225 = Solanum bermejense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 281
| p225 = Solanum berthaultii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 282
| p225 = Solanum betaceum
| p18 = [[Fitxategi:Tamarillos - whole and halved.jpg|center|100px]]
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 283
| p225 = Solanum betroka
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 284
| p225 = Solanum biceps
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 285
| p225 = Solanum bicolor
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 286
| p225 = Solanum bicorne
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 287
| p225 = Solanum bidentatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 288
| p225 = Solanum biflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 289
| p225 = Solanum bifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 290
| p225 = Solanum biformifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 291
| p225 = Solanum bifurcatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 292
| p225 = Solanum bigeminatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 293
| p225 = Solanum bijugum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 294
| p225 = Solanum bilabiatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 295
| p225 = Solanum bill-hookeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 296
| p225 = Solanum bimense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 297
| p225 = Solanum bipinnatifidum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 298
| p225 = Solanum bistellatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 299
| p225 = Solanum bitteri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 300
| p225 = Solanum bitterianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 301
| p225 = Solanum blanco-galdosii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 302
| p225 = Solanum blodgettii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 303
| p225 = Solanum blumei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 304
| p225 = Solanum bodinieri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 305
| p225 = Solanum boergeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 306
| p225 = Solanum boerhaavii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 307
| p225 = Solanum bogotense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 308
| p225 = Solanum boissieri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 309
| p225 = Solanum bojeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 310
| p225 = Solanum boldoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 311
| p225 = Solanum bolivianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 312
| p225 = Solanum boliviense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 313
| p225 = Solanum bombycinum
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 314
| p225 = Solanum bonariense
| p18 = [[Fitxategi:Buenos-Aires-Nachtschatten.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 315
| p225 = Solanum bondjorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 316
| p225 = Solanum boninense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 317
| p225 = Solanum boquetense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 318
| p225 = Solanum borealisinense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 319
| p225 = Solanum borgmannii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 320
| p225 = Solanum boselliae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 321
| p225 = Solanum botelhianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 322
| p225 = Solanum botryophorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 323
| p225 = Solanum brachistotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 324
| p225 = Solanum brachyantherum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum brachyantherum petiole trichomes.tif|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 325
| p225 = Solanum brachybotryon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 326
| p225 = Solanum brachycarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 327
| p225 = Solanum brachylobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 328
| p225 = Solanum brachypetalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 329
| p225 = Solanum brachypodon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 330
| p225 = Solanum brachystachys
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 331
| p225 = Solanum bradei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 332
| p225 = Solanum brancoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 333
| p225 = Solanum brasilianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 334
| p225 = Solanum brenesii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 335
| p225 = Solanum brevicaule
| p18 = [[Fitxategi:Solanum gourlayi1.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 336
| p225 = Solanum brevidens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 337
| p225 = Solanum brevifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 338
| p225 = Solanum brevimucronatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 339
| p225 = Solanum brevipedicellatum
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 340
| p225 = Solanum brevipilosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 341
| p225 = Solanum brevipilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 342
| p225 = Solanum brevistylum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 343
| p225 = Solanum brieyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 344
| p225 = Solanum brittonianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 345
| p225 = Solanum bromoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 346
| p225 = Solanum brownii
| p18 = [[Fitxategi:Violet Nightshade (Solanum brownii).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 347
| p225 = Solanum brucei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 348
| p225 = Solanum brusquense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 349
| p225 = Solanum buchtienii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 350
| p225 = Solanum buchwaldii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 351
| p225 = Solanum buddleifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 352
| p225 = Solanum buesii
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 353
| p225 = Solanum buettneri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 354
| p225 = Solanum bukasovii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum canasense1.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 355
| p225 = Solanum bulbocastanum
| p18 = [[Fitxategi:233 Solanum dulcamara L.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 356
| p225 = Solanum bullatum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 357
| p225 = Solanum bumeliifolium
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 358
| p225 = Solanum burchellii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum burchellii-2452 - Flickr - Ragnhild & Neil Crawford.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 359
| p225 = Solanum burkartii
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 360
| p225 = Solanum burtonii
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 361
| p225 = Solanum burtt-davyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 362
| p225 = Solanum bussei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 363
| p225 = Solanum bustillosii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 364
| p225 = Solanum butaguense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 365
| p225 = Solanum byrsinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 366
| p225 = Solanum caatingae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 367
| p225 = Solanum caavurana
| p18 = [[Fitxategi:Solanum caavurana Vell. - Flickr - Alex Popovkin, Bahia, Brazil.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 368
| p225 = Solanum cacetanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 369
| p225 = Solanum cacosmum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 370
| p225 = Solanum caelicola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 371
| p225 = Solanum caeruleum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 372
| p225 = Solanum caesium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 373
| p225 = Solanum cahosianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 374
| p225 = Solanum caipipendense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 375
| p225 = Solanum cajamarquense
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 376
| p225 = Solanum cajanumense
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 377
| p225 = Solanum calacalinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 378
| p225 = Solanum calcense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 379
| p225 = Solanum caldasii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 380
| p225 = Solanum caldense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 381
| p225 = Solanum calicinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 382
| p225 = Solanum calidum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 383
| p225 = Solanum californicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 384
| p225 = Solanum calileguae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 385
| p225 = Solanum callianthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 386
| p225 = Solanum callium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 387
| p225 = Solanum callosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 388
| p225 = Solanum calophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 389
| p225 = Solanum calvefactum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 390
| p225 = Solanum calvescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 391
| p225 = Solanum calvum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 392
| p225 = Solanum calycopogon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 393
| p225 = Solanum calygnaphalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 394
| p225 = Solanum campaniforme
| p18 = [[Fitxategi:Solanum campaniforme Roem. & Schult..jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 395
| p225 = Solanum campanulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 396
| p225 = Solanum campanuliflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 397
| p225 = Solanum campechiense
| p18 = [[Fitxategi:Flore médicale des Antilles, ou, Traité des plantes usuelles (Pl. 188) (8182063235).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 398
| p225 = Solanum campetrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 399
| p225 = Solanum camptostylum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 400
| p225 = Solanum campylacanthum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum campylacanthum 1DS-II 1-0410.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 401
| p225 = Solanum campylocladum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 402
| p225 = Solanum camranhense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 403
| p225 = Solanum canaminense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 404
| p225 = Solanum canasense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 405
| p225 = Solanum candelarianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 406
| p225 = Solanum candelarium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 407
| p225 = Solanum candidum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 408
| p225 = Solanum candolleanum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum ambosinum1.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 409
| p225 = Solanum canense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum canasense0.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 410
| p225 = Solanum canoasense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 411
| p225 = Solanum cantense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 412
| p225 = Solanum capense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 413
| p225 = Solanum capillipes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 414
| p225 = Solanum capitaneum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 415
| p225 = Solanum capoerum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 416
| p225 = Solanum capsicastrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 417
| p225 = Solanum capsicibaccatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 418
| p225 = Solanum capsiciforme
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 419
| p225 = Solanum capsicoides
| p18 = [[Fitxategi:Solanum capsicoides (18922621462).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 420
| p225 = Solanum caracasanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 421
| p225 = Solanum carautae
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 422
| p225 = Solanum carchiense
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 423
| p225 = Solanum cardenasii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 424
| p225 = Solanum cardiophyllum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 425
| p225 = Solanum cardiophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 426
| p225 = Solanum carduiforme
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 427
| p225 = Solanum carense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 428
| p225 = Solanum cari
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 429
| p225 = Solanum caribaeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 430
| p225 = Solanum caricaefolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 431
| p225 = Solanum caripense
| p18 = [[Fitxategi:A young specimen of Solanum Caripense.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 432
| p225 = Solanum carmanicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 433
| p225 = Solanum carnosipes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 434
| p225 = Solanum carolinense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum carolinense in flower.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 435
| p225 = Solanum carterianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 436
| p225 = Solanum carvalhoi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 437
| p225 = Solanum cassioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 438
| p225 = Solanum castaneum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 439
| p225 = Solanum catanduvae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 440
| p225 = Solanum cataphractum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 441
| p225 = Solanum cathayanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 442
| p225 = Solanum catilliflorum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 443
| p225 = Solanum catombelense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum catombelense 1DS-II 7252.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 444
| p225 = Solanum caudatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 445
| p225 = Solanum caudiculatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 446
| p225 = Solanum caulorhizum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 447
| p225 = Solanum caumii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 448
| p225 = Solanum cavaleriei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 449
| p225 = Solanum cearense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 450
| p225 = Solanum celastroides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 451
| p225 = Solanum celatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 452
| p225 = Solanum celsum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 453
| p225 = Solanum centrale
| p18 = [[Fitxategi:Solanum centrale.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 454
| p225 = Solanum cerasiferum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 455
| p225 = Solanum cernuum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 456
| p225 = Solanum cestrophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 457
| p225 = Solanum chachapoyasense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 458
| p225 = Solanum chacoense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum chacoense0.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 459
| p225 = Solanum chaetacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 460
| p225 = Solanum chaetophorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 461
| p225 = Solanum chalmersii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 462
| p225 = Solanum chamaeacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 463
| p225 = Solanum chamaepolybotryon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 464
| p225 = Solanum chamaesarachidium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 465
| p225 = Solanum chancayense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 466
| p225 = Solanum chariense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 467
| p225 = Solanum chaucha
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 468
| p225 = Solanum chavinense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 469
| p225 = Solanum cheesemanii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 470
| p225 = Solanum cheesmaniae
| p18 = [[Fitxategi:Galapagos tomato in fruit (Solanum galapagense).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 471
| p225 = Solanum chenopodinum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum chenopodinum habit.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 472
| p225 = Solanum chenopodioides
| p18 = [[Fitxategi:Solanum chenopodioides (Flower).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 473
| p225 = Solanum chenopodium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 474
| p225 = Solanum chiapasense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 475
| p225 = Solanum chiapense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 476
| p225 = Solanum chilense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum chilense (Flower).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 477
| p225 = Solanum chiliadenium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 478
| p225 = Solanum chillagoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 479
| p225 = Solanum chilliasense
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 480
| p225 = Solanum chillonanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 481
| p225 = Solanum chimborazense
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 482
| p225 = Solanum chinense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 483
| p225 = Solanum chiovendae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 484
| p225 = Solanum chippendalei
| p18 = [[Fitxategi:Solanum chippendalei.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 485
| p225 = Solanum chiquidenum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 486
| p225 = Solanum chiriquinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 487
| p225 = Solanum chlamydogynum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 488
| p225 = Solanum chlorocarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 489
| p225 = Solanum chloroleucum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 490
| p225 = Solanum chloropetalon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 491
| p225 = Solanum chmielewskii
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 492
| p225 = Solanum chocclo
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 493
| p225 = Solanum chodatianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 494
| p225 = Solanum chomatophilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 495
| p225 = Solanum chondropetalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 496
| p225 = Solanum chroniotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 497
| p225 = Solanum chrysacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 498
| p225 = Solanum chrysasteroides
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 499
| p225 = Solanum chrysoflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 500
| p225 = Solanum chrysophyllum
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 501
| p225 = Solanum chrysothrix
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 502
| p225 = Solanum chrysotrichon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 503
| p225 = Solanum chrysotrichum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum chrysotrichum (11397009334).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 504
| p225 = Solanum churuspi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 505
| p225 = Solanum ciliare
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 506
| p225 = Solanum ciliatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 507
| p225 = Solanum ciliolatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 508
| p225 = Solanum cinereum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 509
| p225 = Solanum cinnamomeum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 510
| p225 = Solanum circaeifolium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 511
| p225 = Solanum circinatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 512
| p225 = Solanum cirsioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 513
| p225 = Solanum citrinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 514
| p225 = Solanum citrullifolium
| p18 = [[Fitxategi:Solanum citrullifolium habit.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 515
| p225 = Solanum cladotrichodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 516
| p225 = Solanum cladotrichotum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 517
| p225 = Solanum cladotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 518
| p225 = Solanum clandestinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 519
| p225 = Solanum clarkiae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 520
| p225 = Solanum clarum
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 521
| p225 = Solanum clathratum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 522
| p225 = Solanum claussenii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 523
| p225 = Solanum clavatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 524
| p225 = Solanum claviceps
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 525
| p225 = Solanum claviformum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 526
| p225 = Solanum cleistogamum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum cleistogamum flower.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 527
| p225 = Solanum clivorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 528
| p225 = Solanum clokeyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 529
| p225 = Solanum coactiliferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 530
| p225 = Solanum coagulans
| p18 = [[Fitxategi:Solanum sp Blanco1.49.png|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 531
| p225 = Solanum coalitum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 532
| p225 = Solanum coarense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 533
| p225 = Solanum cobanense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 534
| p225 = Solanum cochabambense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 535
| p225 = Solanum cochoae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 536
| p225 = Solanum coconilla
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 537
| p225 = Solanum cocosoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 538
| p225 = Solanum codonanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 539
| p225 = Solanum coelestipetalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 540
| p225 = Solanum coelestispetalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 541
| p225 = Solanum coelocalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 542
| p225 = Solanum coeruleiflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 543
| p225 = Solanum coerulescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 544
| p225 = Solanum coffeifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 545
| p225 = Solanum coibae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 546
| p225 = Solanum collectaneum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 547
| p225 = Solanum collinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 548
| p225 = Solanum colombianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 549
| p225 = Solanum colominense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 550
| p225 = Solanum comarapanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 551
| p225 = Solanum comitis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 552
| p225 = Solanum commersonii
| p18 = [[Fitxategi:Roze fig.2 à 5.png|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 553
| p225 = Solanum comorense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 554
| p225 = Solanum compactum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 555
| p225 = Solanum complectens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 556
| p225 = Solanum compressibaccatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 557
| p225 = Solanum compressum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 558
| p225 = Solanum comptum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 559
| p225 = Solanum conanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 560
| p225 = Solanum concarense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 561
| p225 = Solanum concavum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 562
| p225 = Solanum concinnum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum concinnum 1zz.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 563
| p225 = Solanum concisum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 564
| p225 = Solanum conditum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 565
| p225 = Solanum confertiseriatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 566
| p225 = Solanum confertum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 567
| p225 = Solanum confine
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 568
| p225 = Solanum confusum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 569
| p225 = Solanum congense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 570
| p225 = Solanum conglobatum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 571
| p225 = Solanum conicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 572
| p225 = Solanum coniodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 573
| p225 = Solanum conjungens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 574
| p225 = Solanum connatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 575
| p225 = Solanum conocarpum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum conocarpum (10.3897-BDJ.9.e69156) Figure 1.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 576
| p225 = Solanum conraui
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 577
| p225 = Solanum consimile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 578
| p225 = Solanum conspicuum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 579
| p225 = Solanum contumazaense
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 580
| p225 = Solanum cookii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 581
| p225 = Solanum copeyanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 582
| p225 = Solanum coquimbense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum coquimbense J. R. Benn. (2).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 583
| p225 = Solanum coracinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 584
| p225 = Solanum cordatum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 585
| p225 = Solanum cordicitum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 586
| p225 = Solanum cordifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 587
| p225 = Solanum cordioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 588
| p225 = Solanum cordovense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 589
| p225 = Solanum coriaceifoliolatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 590
| p225 = Solanum coriaceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 591
| p225 = Solanum corifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 592
| p225 = Solanum cormanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 593
| p225 = Solanum corneliomulleri
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 594
| p225 = Solanum cornifolium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 595
| p225 = Solanum cornutum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 596
| p225 = Solanum coronatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 597
| p225 = Solanum coronopus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 598
| p225 = Solanum correllii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 599
| p225 = Solanum corumbense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 600
| p225 = Solanum corymbiferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 601
| p225 = Solanum corymbiflora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 602
| p225 = Solanum corymbiflorum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 603
| p225 = Solanum corymbosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 604
| p225 = Solanum costaricense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 605
| p225 = Solanum costatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 606
| p225 = Solanum cotopaxense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 607
| p225 = Solanum cowiei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 608
| p225 = Solanum coxii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 609
| p225 = Solanum crassidens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 610
| p225 = Solanum crassifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 611
| p225 = Solanum crassinervium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 612
| p225 = Solanum crassipes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 613
| p225 = Solanum crassipetalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 614
| p225 = Solanum crassissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 615
| p225 = Solanum crassitomentosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 616
| p225 = Solanum crebrispinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 617
| p225 = Solanum crebrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 618
| p225 = Solanum cremastanthemum
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 619
| p225 = Solanum cremastocarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 620
| p225 = Solanum crepidotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 621
| p225 = Solanum crepini
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 622
| p225 = Solanum crinitipes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 623
| p225 = Solanum crinitum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum crinitum.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 624
| p225 = Solanum crispulum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 625
| p225 = Solanum crispum
| p18 = [[Fitxategi:SolanumCrispum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 626
| p225 = Solanum croatii
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 627
| p225 = Solanum croceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 628
| p225 = Solanum crotalobasis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 629
| p225 = Solanum crotonifolium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 630
| p225 = Solanum crotonoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 631
| p225 = Solanum cruciferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 632
| p225 = Solanum cryptolobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 633
| p225 = Solanum cryptopodium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 634
| p225 = Solanum cuatrecasasii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 635
| p225 = Solanum cucullatum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 636
| p225 = Solanum cuevoanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 637
| p225 = Solanum cufodontii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 638
| p225 = Solanum cumingii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 639
| p225 = Solanum cundinamarcae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 640
| p225 = Solanum cuneatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 641
| p225 = Solanum cunninghamii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 642
| p225 = Solanum cupulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 643
| p225 = Solanum cupuliferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 644
| p225 = Solanum curtilobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 645
| p225 = Solanum curtipes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 646
| p225 = Solanum curvicuspe
| p18 = [[Fitxategi:Solanum at Mount Cabrebald.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 647
| p225 = Solanum curvispinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 648
| p225 = Solanum cuspistorta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 649
| p225 = Solanum cutacense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 650
| p225 = Solanum cutervanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 651
| p225 = Solanum cuzcoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 652
| p225 = Solanum cyananthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 653
| p225 = Solanum cyaneopurpureum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 654
| p225 = Solanum cyanocarphium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 655
| p225 = Solanum cyanophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 656
| p225 = Solanum cyathocalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 657
| p225 = Solanum cyathophorum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 658
| p225 = Solanum cyclophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 659
| p225 = Solanum cydoniifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 660
| p225 = Solanum cylindricum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 661
| p225 = Solanum cymbalariifolium
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 662
| p225 = Solanum cyrtopodium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 663
| p225 = Solanum dalibardiforme
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 664
| p225 = Solanum dallachii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 665
| p225 = Solanum dallmannianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 666
| p225 = Solanum damarense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 667
| p225 = Solanum dammerianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 668
| p225 = Solanum daphnophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 669
| p225 = Solanum darassumense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 670
| p225 = Solanum darfurense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 671
| p225 = Solanum darienense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 672
| p225 = Solanum dasyadenium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 673
| p225 = Solanum dasyanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 674
| p225 = Solanum dasyneuron
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 675
| p225 = Solanum dasyphyllum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 676
| p225 = Solanum dasytrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 677
| p225 = Solanum daturifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 678
| p225 = Solanum davidsei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 679
| p225 = Solanum davidsoniae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 680
| p225 = Solanum davisense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 681
| p225 = Solanum dealbatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 682
| p225 = Solanum debile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 683
| p225 = Solanum debilissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 684
| p225 = Solanum decachondrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 685
| p225 = Solanum decipiens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 686
| p225 = Solanum deckenii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 687
| p225 = Solanum declinatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 688
| p225 = Solanum decompositiflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 689
| p225 = Solanum decorticatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 690
| p225 = Solanum decorum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 691
| p225 = Solanum decurrentilobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 692
| p225 = Solanum decurtatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 693
| p225 = Solanum defensum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 694
| p225 = Solanum deflexicarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 695
| p225 = Solanum deflexiflorum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 696
| p225 = Solanum deflexum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 697
| p225 = Solanum dejectum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 698
| p225 = Solanum delagoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 699
| p225 = Solanum delicatulum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 700
| p225 = Solanum delilei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 701
| p225 = Solanum delitescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 702
| p225 = Solanum delpierrei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 703
| p225 = Solanum demissum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 704
| p225 = Solanum dendriticothrix
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 705
| p225 = Solanum dendroicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 706
| p225 = Solanum dendrophilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 707
| p225 = Solanum dendropilosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 708
| p225 = Solanum dennekense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 709
| p225 = Solanum denseaculeatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 710
| p225 = Solanum densepilosulum
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 711
| p225 = Solanum densestrigosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 712
| p225 = Solanum densevestitum
| p18 = [[Fitxategi:Furry Nightshade.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 713
| p225 = Solanum denticulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 714
| p225 = Solanum denudatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 715
| p225 = Solanum depauperatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 716
| p225 = Solanum deplanchei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 717
| p225 = Solanum deppei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 718
| p225 = Solanum depressum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 719
| p225 = Solanum desvauxii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 720
| p225 = Solanum deterrimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 721
| p225 = Solanum devernicascens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 722
| p225 = Solanum dewevrei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 723
| p225 = Solanum dewildemanianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 724
| p225 = Solanum diaboli
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 725
| p225 = Solanum diamantinense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 726
| p225 = Solanum diantherum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 727
| p225 = Solanum dianthophorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 728
| p225 = Solanum dianthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 729
| p225 = Solanum dibrachiatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 730
| p225 = Solanum dichroandrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 731
| p225 = Solanum dichroanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 732
| p225 = Solanum dichrophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 733
| p225 = Solanum dictyoticum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 734
| p225 = Solanum didymacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 735
| p225 = Solanum didymum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 736
| p225 = Solanum dietrichiae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 737
| p225 = Solanum diflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 738
| p225 = Solanum dillenianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 739
| p225 = Solanum dillonii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum dillonii - leaves.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 740
| p225 = Solanum dimidiatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 741
| p225 = Solanum dimorphandrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 742
| p225 = Solanum dimorphispinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 743
| p225 = Solanum dimorphum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 744
| p225 = Solanum dinklagei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 745
| p225 = Solanum dinteri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 746
| p225 = Solanum diodontum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 747
| p225 = Solanum dioicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 748
| p225 = Solanum diphyllum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum diphyllum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 749
| p225 = Solanum diplacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 750
| p225 = Solanum diplocincinnum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 751
| p225 = Solanum diploconos
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 752
| p225 = Solanum discolor
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 753
| p225 = Solanum dispar
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 754
| p225 = Solanum dissectum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 755
| p225 = Solanum dissimile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 756
| p225 = Solanum distichophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 757
| p225 = Solanum distichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 758
| p225 = Solanum ditrichum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum ditrichum Allyn.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 759
| p225 = Solanum divergens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 760
| p225 = Solanum diversiflorum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum diversiflorum - Flickr - Kevin Thiele.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 761
| p225 = Solanum diversifolium
| p18 = [[Fitxategi:Solanum diversiflorum - Flickr - Kevin Thiele.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 762
| p225 = Solanum doddsii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 763
| p225 = Solanum dolichocarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 764
| p225 = Solanum dolichocremastrum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 765
| p225 = Solanum dolichopodum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 766
| p225 = Solanum dolichorhachis
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 767
| p225 = Solanum dolichosepalum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 768
| p225 = Solanum dolichostylum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 769
| p225 = Solanum dolosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 770
| p225 = Solanum dombeyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 771
| p225 = Solanum domesticum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 772
| p225 = Solanum donachui
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 773
| p225 = Solanum donianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 774
| p225 = Solanum dotanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 775
| p225 = Solanum douglasii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum douglasii 2004-04-07.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 776
| p225 = Solanum douvillei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 777
| p225 = Solanum dryadeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 778
| p225 = Solanum dryanderense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 779
| p225 = Solanum drymophilum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum drymophilum.jpg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 780
| p225 = Solanum duchartrei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 781
| p225 = Solanum dulcamara
| p18 = [[Fitxategi:Solanum dulcamara (5386574212).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 782
| p225 = Solanum dulcamaroides
| p18 = [[Fitxategi:Solanum dulcamara-01 (xndr).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 783
| p225 = Solanum dumicola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 784
| p225 = Solanum dunalianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 785
| p225 = Solanum dunalii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 786
| p225 = Solanum dunnianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 787
| p225 = Solanum duplosinuatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 788
| p225 = Solanum durandii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 789
| p225 = Solanum durangoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 790
| p225 = Solanum dusenii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 791
| p225 = Solanum dysprosium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 792
| p225 = Solanum eardleyae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 793
| p225 = Solanum eburneum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 794
| p225 = Solanum eccremocarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 795
| p225 = Solanum echegarayi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 796
| p225 = Solanum echinatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 797
| p225 = Solanum echinocaulum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 798
| p225 = Solanum ecuadorense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 799
| p225 = Solanum edinense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 800
| p225 = Solanum edmondstonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 801
| p225 = Solanum edmonstonei
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 802
| p225 = Solanum edmundoi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 803
| p225 = Solanum edwardsii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 804
| p225 = Solanum egranulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 805
| p225 = Solanum ehrenbergii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 806
| p225 = Solanum eickii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 807
| p225 = Solanum eitenii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 808
| p225 = Solanum elachophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 809
| p225 = Solanum elaeagnifolium
| p18 = [[Fitxategi:Solanum elaeagnifolium2.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 810
| p225 = Solanum elatius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 811
| p225 = Solanum elatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 812
| p225 = Solanum elegans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 813
| p225 = Solanum ellenbeckii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 814
| p225 = Solanum ellipsifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 815
| p225 = Solanum ellipsoideibaccatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 816
| p225 = Solanum ellipticum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum lithophilum habit.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 817
| p225 = Solanum elskensii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 818
| p225 = Solanum elvasioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 819
| p225 = Solanum eminens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 820
| p225 = Solanum emmottii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 821
| p225 = Solanum emulans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 822
| p225 = Solanum enantiophyllanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 823
| p225 = Solanum enchylozum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 824
| p225 = Solanum endlicheri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 825
| p225 = Solanum endlichii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 826
| p225 = Solanum endoadenium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 827
| p225 = Solanum endopogon
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 828
| p225 = Solanum endotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 829
| p225 = Solanum ensifolium
| p18 = [[Fitxategi:Solanum drymophilum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 830
| p225 = Solanum epibyssinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 831
| p225 = Solanum epiphyticum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 832
| p225 = Solanum eremanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 833
| p225 = Solanum eremophilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 834
| p225 = Solanum erianthum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum erianthum Blanco1.86-cropped.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 835
| p225 = Solanum eriocarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 836
| p225 = Solanum eriophorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 837
| p225 = Solanum erosomarginatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 838
| p225 = Solanum erosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 839
| p225 = Solanum ervendbergii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 840
| p225 = Solanum erythracanthum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 841
| p225 = Solanum erythraeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 842
| p225 = Solanum erythrocarpon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 843
| p225 = Solanum erythrotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 844
| p225 = Solanum escuintlense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 845
| p225 = Solanum eshbaughianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 846
| p225 = Solanum espinarense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 847
| p225 = Solanum estradae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 848
| p225 = Solanum esuriale
| p18 = [[Fitxategi:Solanum esuriale habit.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 849
| p225 = Solanum etuberosum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum etuberosum (8690843315).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 850
| p225 = Solanum euacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 851
| p225 = Solanum euchylozum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 852
| p225 = Solanum euracanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 853
| p225 = Solanum evolvulifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 854
| p225 = Solanum evolvuloides
| p18 = [[Fitxategi:Solanum evolvuloides.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 855
| p225 = Solanum evonymoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 856
| p225 = Solanum exaratum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 857
| p225 = Solanum exarmatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 858
| p225 = Solanum excisirhombeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 859
| p225 = Solanum exemptum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 860
| p225 = Solanum exiguum
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 861
| p225 = Solanum expedunculatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 862
| p225 = Solanum extensum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 863
| p225 = Solanum extremiorientale
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 864
| p225 = Solanum extuspellitum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 865
| p225 = Solanum extusviolascens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 866
| p225 = Solanum fabrisii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 867
| p225 = Solanum falciforme
| p18 = [[Fitxategi:Solanum falciforme - flower.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 868
| p225 = Solanum falconense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 869
| p225 = Solanum fallax
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 870
| p225 = Solanum famatinae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 871
| p225 = Solanum farinaceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 872
| p225 = Solanum fasciatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 873
| p225 = Solanum fasciculatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 874
| p225 = Solanum fastigiatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 875
| p225 = Solanum fauriei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 876
| p225 = Solanum fecundum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 877
| p225 = Solanum feddei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 878
| p225 = Solanum felinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 879
| p225 = Solanum fendleri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 880
| p225 = Solanum fernandesii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 881
| p225 = Solanum fernandezianum
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 882
| p225 = Solanum ferocissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 883
| p225 = Solanum ferox
| p18 = [[Fitxategi:Solanum ferox-minus Govindoo.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 884
| p225 = Solanum ferox
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 885
| p225 = Solanum ferox
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 886
| p225 = Solanum ferox
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 887
| p225 = Solanum ferreyrae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 888
| p225 = Solanum ferrugineum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 889
| p225 = Solanum fervens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 890
| p225 = Solanum feuillei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 891
| p225 = Solanum fiebrigii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 892
| p225 = Solanum fieldingii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 893
| p225 = Solanum filamentum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 894
| p225 = Solanum filicaule
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 895
| p225 = Solanum filiforme
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 896
| p225 = Solanum filipes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 897
| p225 = Solanum filirhachis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 898
| p225 = Solanum fistulosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 899
| p225 = Solanum flaccidum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 900
| p225 = Solanum flagellare
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 901
| p225 = Solanum flagelliferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 902
| p225 = Solanum flahaultii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 903
| p225 = Solanum flamignii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 904
| p225 = Solanum flavidum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 905
| p225 = Solanum flavistrigosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 906
| p225 = Solanum flavoviridens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 907
| p225 = Solanum flexicaule
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 908
| p225 = Solanum floccosistellatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 909
| p225 = Solanum florulentum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 910
| p225 = Solanum foetens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 911
| p225 = Solanum foliosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 912
| p225 = Solanum fontium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 913
| p225 = Solanum forbesii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 914
| p225 = Solanum forskalii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 915
| p225 = Solanum forsteri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 916
| p225 = Solanum forsterii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 917
| p225 = Solanum forsythii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 918
| p225 = Solanum fortunense
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 919
| p225 = Solanum fosbergianum
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 920
| p225 = Solanum fossarum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 921
| p225 = Solanum fragariifructum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 922
| p225 = Solanum fragile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 923
| p225 = Solanum francisii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 924
| p225 = Solanum fraxinellum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 925
| p225 = Solanum fraxinifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 926
| p225 = Solanum friburgense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 927
| p225 = Solanum fructo-tecto
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 928
| p225 = Solanum fructu-tecto
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 929
| p225 = Solanum frutescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 930
| p225 = Solanum fugax
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 931
| p225 = Solanum fulgens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 932
| p225 = Solanum fultum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 933
| p225 = Solanum fulvidum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 934
| p225 = Solanum fulvivillosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 935
| p225 = Solanum fundatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 936
| p225 = Solanum furcatum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum furcatum I.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 937
| p225 = Solanum furfuraceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 938
| p225 = Solanum fuscatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 939
| p225 = Solanum fuscum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 940
| p225 = Solanum fusiforme
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 941
| p225 = Solanum gabrielae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 942
| p225 = Solanum galactites
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 943
| p225 = Solanum galapagense
| p18 = [[Fitxategi:Galapagos tomato in fruit (Solanum galapagense).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 944
| p225 = Solanum galbinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 945
| p225 = Solanum galeottii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 946
| p225 = Solanum galpinii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 947
| p225 = Solanum ganchouenense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 948
| p225 = Solanum gandarillasii
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 949
| p225 = Solanum garcia-barrigae
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 950
| p225 = Solanum garciabarrigae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 951
| p225 = Solanum garciae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 952
| p225 = Solanum gardneri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 953
| p225 = Solanum gaudichaudii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 954
| p225 = Solanum gayanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 955
| p225 = Solanum geissei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 956
| p225 = Solanum gemellum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 957
| p225 = Solanum geminatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 958
| p225 = Solanum geminiflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 959
| p225 = Solanum geniculatistrigosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 960
| p225 = Solanum genistoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 961
| p225 = Solanum gentlei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 962
| p225 = Solanum georgicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 963
| p225 = Solanum germainii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 964
| p225 = Solanum gertii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 965
| p225 = Solanum gibberulosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 966
| p225 = Solanum gibbsiae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 967
| p225 = Solanum giftbergense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 968
| p225 = Solanum giganteum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum giganteum (26563405705).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 969
| p225 = Solanum gigantophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 970
| p225 = Solanum gilesii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum gilesii - Flickr - Kevin Thiele.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 971
| p225 = Solanum gilioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 972
| p225 = Solanum gillettii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 973
| p225 = Solanum gilo
| p18 = [[Fitxategi:Solanum gilo fruit (9224893509).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 974
| p225 = Solanum giorgii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 975
| p225 = Solanum glabellum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 976
| p225 = Solanum glaberrimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 977
| p225 = Solanum glabratum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 978
| p225 = Solanum glabrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 979
| p225 = Solanum glanduliferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 980
| p225 = Solanum glandulosipilosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 981
| p225 = Solanum glandulosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 982
| p225 = Solanum glaucescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 983
| p225 = Solanum glaucophyllum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum glaucophyllum 1.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 984
| p225 = Solanum globiferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 985
| p225 = Solanum globosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 986
| p225 = Solanum glomuliflorum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum glomuliflorum Sendtn. (11007701333).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 987
| p225 = Solanum glutinosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 988
| p225 = Solanum gnaphalocarpon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 989
| p225 = Solanum gnaphaloides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 990
| p225 = Solanum godfreyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 991
| p225 = Solanum goetzei
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 992
| p225 = Solanum gollmeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 993
| p225 = Solanum gomphodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 994
| p225 = Solanum gomphoidellum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 995
| p225 = Solanum gonaivense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 996
| p225 = Solanum gonatotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 997
| p225 = Solanum goniocaulon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 998
| p225 = Solanum gonocladum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 999
| p225 = Solanum gonyrhachis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1000
| p225 = Solanum goodspeedii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1001
| p225 = Solanum gorgoneum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1002
| p225 = Solanum gossypinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1003
| p225 = Solanum goudotii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1004
| p225 = Solanum gourlayi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1005
| p225 = Solanum graciliflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1006
| p225 = Solanum gracilifrons
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1007
| p225 = Solanum gracilius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1008
| p225 = Solanum gracillimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1009
| p225 = Solanum grandidentatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1010
| p225 = Solanum grandiflorum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum grandiflorum 1.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1011
| p225 = Solanum grandifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1012
| p225 = Solanum granelianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1013
| p225 = Solanum graniticola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1014
| p225 = Solanum graniticum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1015
| p225 = Solanum granuloso-leprosum
| p18 = [[Fitxategi:Sgranulosum-leprosum2.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1016
| p225 = Solanum gratum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1017
| p225 = Solanum graveolens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1018
| p225 = Solanum grayi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1019
| p225 = Solanum grewioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1020
| p225 = Solanum griffithii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1021
| p225 = Solanum grisebachianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1022
| p225 = Solanum grossedentatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1023
| p225 = Solanum grossularia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1024
| p225 = Solanum grotei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1025
| p225 = Solanum guamense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1026
| p225 = Solanum guamuchilense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1027
| p225 = Solanum guanicense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1028
| p225 = Solanum guaraniticum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1029
| p225 = Solanum guerreroense
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1030
| p225 = Solanum guianense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1031
| p225 = Solanum guineense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum guineense 1DS-II 1-9239.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1032
| p225 = Solanum gula
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1033
| p225 = Solanum gundlachii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1034
| p225 = Solanum guzmanguense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1035
| p225 = Solanum gympiense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum gympiense.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1036
| p225 = Solanum haarupii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1037
| p225 = Solanum habrocaulon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1038
| p225 = Solanum habrochaites
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1039
| p225 = Solanum hadaq
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1040
| p225 = Solanum haematocladum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1041
| p225 = Solanum hainanense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1042
| p225 = Solanum haitense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1043
| p225 = Solanum halophilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1044
| p225 = Solanum hamatile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1045
| p225 = Solanum hamulosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1046
| p225 = Solanum handelianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1047
| p225 = Solanum hannemanii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1048
| p225 = Solanum hapalosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1049
| p225 = Solanum hapalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1050
| p225 = Solanum harmandii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1051
| p225 = Solanum hartwegii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1052
| p225 = Solanum hasslerianum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum hasslerianum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1053
| p225 = Solanum hastatilobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1054
| p225 = Solanum hastifolium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1055
| p225 = Solanum hastiforme
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1056
| p225 = Solanum hauthalii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1057
| p225 = Solanum havanense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum havanense CF9A4983 Aji de China.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1058
| p225 = Solanum hawkesii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1059
| p225 = Solanum hayesii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1060
| p225 = Solanum hazenii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1061
| p225 = Solanum hebecarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1062
| p225 = Solanum hederiradiculum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1063
| p225 = Solanum hedjazense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1064
| p225 = Solanum heinianum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1065
| p225 = Solanum heiseri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1066
| p225 = Solanum heleonastes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1067
| p225 = Solanum helleri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1068
| p225 = Solanum hemisymphyes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1069
| p225 = Solanum henryi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1070
| p225 = Solanum herba-bona
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1071
| p225 = Solanum herbabona
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1072
| p225 = Solanum herbertianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1073
| p225 = Solanum herculeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1074
| p225 = Solanum hermannii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1075
| p225 = Solanum hermannioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1076
| p225 = Solanum hernandesii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1077
| p225 = Solanum herthae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1078
| p225 = Solanum hesperium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1079
| p225 = Solanum heteracanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1080
| p225 = Solanum heteranthera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1081
| p225 = Solanum heterantherum
| p18 = [[Fitxategi:Tomatillo Parque Nacional Llanos de Challe 19.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1082
| p225 = Solanum heterochondrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1083
| p225 = Solanum heteroclitum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1084
| p225 = Solanum heterodoxum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum heterodoxum B.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1085
| p225 = Solanum heterogonum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1086
| p225 = Solanum heteromorphum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1087
| p225 = Solanum heteropodium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1088
| p225 = Solanum heudelotii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1089
| p225 = Solanum heudesii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1090
| p225 = Solanum hexandrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1091
| p225 = Solanum heynii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1092
| p225 = Solanum hibernum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1093
| p225 = Solanum hibiscifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1094
| p225 = Solanum hidetaroi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1095
| p225 = Solanum hierochuntinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1096
| p225 = Solanum hieronymi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1097
| p225 = Solanum higueranum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1098
| p225 = Solanum hildebrandtii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1099
| p225 = Solanum himatacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1100
| p225 = Solanum hindsianum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum hindsianum-- Hind's Nightshade (27681104201).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1101
| p225 = Solanum hintonii
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1102
| p225 = Solanum hirsuticaule
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1103
| p225 = Solanum hirsutissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1104
| p225 = Solanum hirtellum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1105
| p225 = Solanum hirtulum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1106
| p225 = Solanum hirtum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1107
| p225 = Solanum hispidum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum hispidum 3.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1108
| p225 = Solanum hjertingii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1109
| p225 = Solanum hoehnei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1110
| p225 = Solanum hoffmannii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1111
| p225 = Solanum hoffmanseggii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1112
| p225 = Solanum hohenackeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1113
| p225 = Solanum holocalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1114
| p225 = Solanum holophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1115
| p225 = Solanum holosericeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1116
| p225 = Solanum holtzii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1117
| p225 = Solanum homalospermum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1118
| p225 = Solanum homblei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1119
| p225 = Solanum hondelmannii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1120
| p225 = Solanum hondurense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1121
| p225 = Solanum honopuense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1122
| p225 = Solanum hookerianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1123
| p225 = Solanum hoopesii
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1124
| p225 = Solanum hoplopetalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1125
| p225 = Solanum hoplophorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1126
| p225 = Solanum horizontale
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1127
| p225 = Solanum horovitzii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1128
| p225 = Solanum horridum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1129
| p225 = Solanum hostmannii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1130
| p225 = Solanum hotteanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1131
| p225 = Solanum hougasii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1132
| p225 = Solanum houstonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1133
| p225 = Solanum hovei
| p18 = [[Fitxategi:Solanum hovei Dunal (52792011201).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1134
| p225 = Solanum huallagense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1135
| p225 = Solanum huancabambense
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1136
| p225 = Solanum huancavelicae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1137
| p225 = Solanum huarochiriense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1138
| p225 = Solanum huastecanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1139
| p225 = Solanum huayavillense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1140
| p225 = Solanum huaylasense
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1141
| p225 = Solanum huehuetecum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1142
| p225 = Solanum hugonis
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1143
| p225 = Solanum huilense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1144
| p225 = Solanum huitlanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1145
| p225 = Solanum humblotii
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1146
| p225 = Solanum humboldtianum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1147
| p225 = Solanum humectophilum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1148
| p225 = Solanum humifusum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1149
| p225 = Solanum humile
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1150
| p225 = Solanum hunzikeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1151
| p225 = Solanum hutchisonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1152
| p225 = Solanum hydroides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1153
| p225 = Solanum hygrophilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1154
| p225 = Solanum hygrothermicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1155
| p225 = Solanum hylobium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1156
| p225 = Solanum hyoscyamifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1157
| p225 = Solanum hyoscyamoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1158
| p225 = Solanum hypacrarthrum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1159
| p225 = Solanum hypaleurotrichum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1160
| p225 = Solanum hypermegethes
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1161
| p225 = Solanum hypiodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1162
| p225 = Solanum hypocalycosarcum
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1163
| p225 = Solanum hypoleucum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1164
| p225 = Solanum hypomalacophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1165
| p225 = Solanum hypomalacothrix
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1166
| p225 = Solanum hypomalacum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1167
| p225 = Solanum hypomicropogon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1168
| p225 = Solanum hypopsilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1169
| p225 = Solanum hyporhodium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1170
| p225 = Solanum hypostichopogon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1171
| p225 = Solanum hystrix
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1172
| p225 = Solanum ierense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1173
| p225 = Solanum igniferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1174
| p225 = Solanum ilicifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1175
| p225 = Solanum iltisii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1176
| p225 = Solanum imamense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1177
| p225 = Solanum imbaburense
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1178
| p225 = Solanum imberbe
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1179
| p225 = Solanum imerinense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1180
| p225 = Solanum immane
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1181
| p225 = Solanum immite
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1182
| p225 = Solanum impar
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1183
| p225 = Solanum improvidum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1184
| p225 = Solanum inaequale
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1185
| p225 = Solanum inaequilaterale
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1186
| p225 = Solanum inaequilaterum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum inaequilaterum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1187
| p225 = Solanum inaequiradians
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1188
| p225 = Solanum inamoenum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1189
| p225 = Solanum incahuasinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1190
| p225 = Solanum incamayoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1191
| p225 = Solanum incanoalabastrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1192
| p225 = Solanum incanum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum incanum 002.JPG|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1193
| p225 = Solanum incarceratum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1194
| p225 = Solanum incasicum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1195
| p225 = Solanum inceanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1196
| p225 = Solanum incertum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1197
| p225 = Solanum incisum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1198
| p225 = Solanum incompletum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum incompletum (6698092511).jpg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1199
| p225 = Solanum incomptum
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1200
| p225 = Solanum inconspicuum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1201
| p225 = Solanum inconstans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1202
| p225 = Solanum incurvipilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1203
| p225 = Solanum incurvum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1204
| p225 = Solanum indecorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1205
| p225 = Solanum indicum
| p18 = [[Fitxategi:Gardenology.org-IMG 7651 qsbg11mar.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1206
| p225 = Solanum indivisum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1207
| p225 = Solanum inelegans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1208
| p225 = Solanum inflatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1209
| p225 = Solanum infundibuliforme
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1210
| p225 = Solanum infuscatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1211
| p225 = Solanum ingaefolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1212
| p225 = Solanum ingifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1213
| p225 = Solanum innoxium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1214
| p225 = Solanum inodorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1215
| p225 = Solanum inopinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1216
| p225 = Solanum inops
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1217
| p225 = Solanum insanum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum insanum 3.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1218
| p225 = Solanum inscendens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1219
| p225 = Solanum insidiosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1220
| p225 = Solanum insolaesolis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1221
| p225 = Solanum insulae-paschalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1222
| p225 = Solanum insulae-pinorum
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1223
| p225 = Solanum insulanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1224
| p225 = Solanum integerrimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1225
| p225 = Solanum integrifolium
| p18 = [[Fitxategi:Solanum integrifolium Poir.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1226
| p225 = Solanum integrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1227
| p225 = Solanum interandinum
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1228
| p225 = Solanum interius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1229
| p225 = Solanum intermedium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1230
| p225 = Solanum intonsum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1231
| p225 = Solanum intrusum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1232
| p225 = Solanum invictum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1233
| p225 = Solanum involucratum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1234
| p225 = Solanum iodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1235
| p225 = Solanum iodinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1236
| p225 = Solanum iodotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1237
| p225 = Solanum ionidium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1238
| p225 = Solanum iopetalum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1239
| p225 = Solanum ipomoea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1240
| p225 = Solanum ipomoeoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1241
| p225 = Solanum iraniense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1242
| p225 = Solanum irazuense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1243
| p225 = Solanum irenaeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1244
| p225 = Solanum irosinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1245
| p225 = Solanum irregulare
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1246
| p225 = Solanum isabellei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1247
| p225 = Solanum isodynamum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1248
| p225 = Solanum isthmicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1249
| p225 = Solanum ivohibe
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1250
| p225 = Solanum jabrense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1251
| p225 = Solanum jacquemontii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1252
| p225 = Solanum jacquinii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1253
| p225 = Solanum jaegeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1254
| p225 = Solanum jaenense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1255
| p225 = Solanum jalcae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1256
| p225 = Solanum jaliscanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1257
| p225 = Solanum jamaicense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1258
| p225 = Solanum jamesii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum jamesii - Flickr - aspidoscelis.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1259
| p225 = Solanum jamesonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1260
| p225 = Solanum japonense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum japonense 1.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1261
| p225 = Solanum japurense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1262
| p225 = Solanum jasminifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1263
| p225 = Solanum jasminoides
| p18 = [[Fitxategi:Solanum jasminoides3.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1264
| p225 = Solanum jatrophifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1265
| p225 = Solanum jelskii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1266
| p225 = Solanum jemense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1267
| p225 = Solanum jespersenii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1268
| p225 = Solanum jobsonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1269
| p225 = Solanum johannae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1270
| p225 = Solanum johnsonianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1271
| p225 = Solanum johnstonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1272
| p225 = Solanum jubae
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1273
| p225 = Solanum jubeba
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1274
| p225 = Solanum jucundum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1275
| p225 = Solanum juglandifolium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1276
| p225 = Solanum jujuyense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1277
| p225 = Solanum julocrotonoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1278
| p225 = Solanum juncalense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1279
| p225 = Solanum junctum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1280
| p225 = Solanum junghuhnii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1281
| p225 = Solanum juninense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1282
| p225 = Solanum jussiaei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1283
| p225 = Solanum justischmidtii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1284
| p225 = Solanum juvenale
| p18 = [[Fitxategi:Solanum juvenale 114895355.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1285
| p225 = Solanum juzepczuckii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1286
| p225 = Solanum juzepczukii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1287
| p225 = Solanum kaernbachii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1288
| p225 = Solanum kagehense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1289
| p225 = Solanum kaitisis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1290
| p225 = Solanum kandtii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1291
| p225 = Solanum karsense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1292
| p225 = Solanum kauaiense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1293
| p225 = Solanum kayamae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1294
| p225 = Solanum keniense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1295
| p225 = Solanum kenoyeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1296
| p225 = Solanum kentrocaule
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1297
| p225 = Solanum kerrii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1298
| p225 = Solanum kesselbrenneri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1299
| p225 = Solanum khasianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1300
| p225 = Solanum kibweziense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1301
| p225 = Solanum kieseritzkii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1302
| p225 = Solanum kieslingii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1303
| p225 = Solanum kifinikense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1304
| p225 = Solanum kioniotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1305
| p225 = Solanum kitagawae
| p18 = [[Fitxategi:Solanum kitagawae.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1306
| p225 = Solanum kleinii
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1307
| p225 = Solanum knappiae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1308
| p225 = Solanum knoblochii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1309
| p225 = Solanum kollastrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1310
| p225 = Solanum koniortodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1311
| p225 = Solanum krauseanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1312
| p225 = Solanum kriegeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1313
| p225 = Solanum kuhlmannianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1314
| p225 = Solanum kulliwaita
| p18 = [[Fitxategi:Solanum kulliwaita - leaves.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1315
| p225 = Solanum kunzei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1316
| p225 = Solanum kupperi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1317
| p225 = Solanum kurtzianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1318
| p225 = Solanum kurzii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1319
| p225 = Solanum kwebense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1320
| p225 = Solanum labyrinthinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1321
| p225 = Solanum lacerdae
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1322
| p225 = Solanum lachneion
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1323
| p225 = Solanum lachnophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1324
| p225 = Solanum laciniatum
| p18 = [[Fitxategi:2007 solanum laciniatum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1325
| p225 = Solanum lacteum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1326
| p225 = Solanum lacunarium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1327
| p225 = Solanum laeve
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1328
| p225 = Solanum laevigatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1329
| p225 = Solanum lagenarium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1330
| p225 = Solanum lagoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1331
| p225 = Solanum lagunense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1332
| p225 = Solanum lambertii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1333
| p225 = Solanum lambii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1334
| p225 = Solanum lamprocarpum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1335
| p225 = Solanum lanaevestitum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1336
| p225 = Solanum lanaiense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1337
| p225 = Solanum lanatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1338
| p225 = Solanum lanceifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1339
| p225 = Solanum lanceolatum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum lanceolatum.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1340
| p225 = Solanum lanciforme
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1341
| p225 = Solanum landbeckii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1342
| p225 = Solanum lanigerum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1343
| p225 = Solanum lantana
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1344
| p225 = Solanum lanuginosum
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1345
| p225 = Solanum lanzae
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1346
| p225 = Solanum lapazense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1347
| p225 = Solanum lapidosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1348
| p225 = Solanum laplaticum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1349
| p225 = Solanum largiflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1350
| p225 = Solanum lasiantherum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1351
| p225 = Solanum lasianthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1352
| p225 = Solanum lasiocarpum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum lasiocarpum - Indian nightshade at Kappimala, Alakode (2).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1353
| p225 = Solanum lasiocladum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1354
| p225 = Solanum lasiophyllum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum lasiophyllum1LEST.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1355
| p225 = Solanum lasiopodium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1356
| p225 = Solanum latens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1357
| p225 = Solanum lateritium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1358
| p225 = Solanum latiflorum
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1359
| p225 = Solanum laurifrons
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1360
| p225 = Solanum lauterbachii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1361
| p225 = Solanum laxissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1362
| p225 = Solanum laxum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum 2.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1363
| p225 = Solanum laysanense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1364
| p225 = Solanum lechleri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1365
| p225 = Solanum lechnoviczii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1366
| p225 = Solanum ledermannii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1367
| p225 = Solanum ledesmense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1368
| p225 = Solanum lehmannianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1369
| p225 = Solanum lehmannii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1370
| p225 = Solanum leiboldianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1371
| p225 = Solanum leiophyllum
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1372
| p225 = Solanum lentum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1373
| p225 = Solanum leonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1374
| p225 = Solanum leontopodium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1375
| p225 = Solanum leopoldense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1376
| p225 = Solanum lepidocaule
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1377
| p225 = Solanum lepidotum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1378
| p225 = Solanum leprosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1379
| p225 = Solanum leptacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1380
| p225 = Solanum leptocaulon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1381
| p225 = Solanum leptophyes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1382
| p225 = Solanum leptophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1383
| p225 = Solanum leptopodum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1384
| p225 = Solanum leptorhachis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1385
| p225 = Solanum leptosepalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1386
| p225 = Solanum leptostachys
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1387
| p225 = Solanum leratii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1388
| p225 = Solanum lesteri
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1389
| p225 = Solanum leucandrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1390
| p225 = Solanum leucocarpon
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1391
| p225 = Solanum leucodendron
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1392
| p225 = Solanum leucophaeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1393
| p225 = Solanum leucophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1394
| p225 = Solanum leucopogon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1395
| p225 = Solanum leucosporum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1396
| p225 = Solanum lhotskyanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1397
| p225 = Solanum lianiforme
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1398
| p225 = Solanum lianoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1399
| p225 = Solanum lichtensteinii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum lichtensteinii 1DS-II 1-2512.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1400
| p225 = Solanum lidii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum lidii kz3.JPG|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1401
| p225 = Solanum lignescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1402
| p225 = Solanum lignicaule
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1403
| p225 = Solanum ligustrinum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum ligustrinum 008.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1404
| p225 = Solanum lilacinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1405
| p225 = Solanum limbaniense
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1406
| p225 = Solanum limense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1407
| p225 = Solanum limitaneum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1408
| p225 = Solanum limitare
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1409
| p225 = Solanum limoncochaense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1410
| p225 = Solanum lindenii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1411
| p225 = Solanum lindheimerianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1412
| p225 = Solanum linearifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1413
| p225 = Solanum linearisepalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1414
| p225 = Solanum lineatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1415
| p225 = Solanum linifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1416
| p225 = Solanum linkianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1417
| p225 = Solanum linnaeanum
| p18 = [[Fitxategi:Starr 060225-8712 Solanum linnaeanum.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1418
| p225 = Solanum liriunianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1419
| p225 = Solanum lithophilum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum lithophilum flower and fruit.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1420
| p225 = Solanum litocladum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1421
| p225 = Solanum litoraneum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1422
| p225 = Solanum littorale
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1423
| p225 = Solanum litusinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1424
| p225 = Solanum liximitante
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1425
| p225 = Solanum lobatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1426
| p225 = Solanum lobbianum
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1427
| p225 = Solanum lobulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1428
| p225 = Solanum longestamineum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1429
| p225 = Solanum longevirgatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1430
| p225 = Solanum longiconicum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum longiconicum 2.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1431
| p225 = Solanum longidentatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1432
| p225 = Solanum longifilamentum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1433
| p225 = Solanum longiflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1434
| p225 = Solanum longimucronatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1435
| p225 = Solanum longipes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1436
| p225 = Solanum longissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1437
| p225 = Solanum longistylum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1438
| p225 = Solanum longiusculum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1439
| p225 = Solanum lopez-camarenae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1440
| p225 = Solanum lorentzii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1441
| p225 = Solanum loretoanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1442
| p225 = Solanum loxense
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1443
| p225 = Solanum loxophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1444
| p225 = Solanum lucani
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1445
| p225 = Solanum lucens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1446
| p225 = Solanum lucorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1447
| p225 = Solanum luculentum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1448
| p225 = Solanum luederitzii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1449
| p225 = Solanum luffocarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1450
| p225 = Solanum lujaei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1451
| p225 = Solanum lumholtzianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1452
| p225 = Solanum lunatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1453
| p225 = Solanum lundellii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1454
| p225 = Solanum lundianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1455
| p225 = Solanum luridifuscescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1456
| p225 = Solanum lusitanicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1457
| p225 = Solanum luteoalbum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1458
| p225 = Solanum luteoliflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1459
| p225 = Solanum luteum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1460
| p225 = Solanum luxurians
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1461
| p225 = Solanum luzoniense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1462
| p225 = Solanum lyciiforme
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1463
| p225 = Solanum lycioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1464
| p225 = Solanum lycocarpum
| p18 = [[Fitxategi:Ramo de lobeiro.JPG|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1465
| p225 = Solanum lycopersicoides
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1466
| p225 = Solanum lycopersicum
| p18 = [[Fitxategi:Pomodorini sulla pianta.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1467
| p225 = Solanum lykipiense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1468
| p225 = Solanum lyratifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1469
| p225 = Solanum lyratum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum lyratum(fruits)091121.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1470
| p225 = Solanum lysimachioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1471
| p225 = Solanum lythrocarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1472
| p225 = Solanum macaonense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1473
| p225 = Solanum macbridei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1474
| p225 = Solanum macdanielsii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1475
| p225 = Solanum macilentum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1476
| p225 = Solanum macolae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1477
| p225 = Solanum macoorai
| p18 = [[Fitxategi:Solanum macoorai 175984062.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1478
| p225 = Solanum macracanthum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum macranthum 06.JPG|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1479
| p225 = Solanum macranthemum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1480
| p225 = Solanum macrantherum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1481
| p225 = Solanum macranthum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum crinitum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1482
| p225 = Solanum macrobotryon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1483
| p225 = Solanum macrocarpon
| p18 = [[Fitxategi:Solanum macrocarpon HabitusFruits BotGardBln0906a.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1484
| p225 = Solanum macrodon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1485
| p225 = Solanum macronema
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1486
| p225 = Solanum macrophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1487
| p225 = Solanum macropilosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1488
| p225 = Solanum macropus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1489
| p225 = Solanum macrosepalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1490
| p225 = Solanum macrothyrsum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1491
| p225 = Solanum macrotonum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1492
| p225 = Solanum madagascariense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1493
| p225 = Solanum madrense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1494
| p225 = Solanum maestrense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1495
| p225 = Solanum magdalenae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1496
| p225 = Solanum magdalenense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1497
| p225 = Solanum maglia
| p18 = [[Fitxategi:Roze fig.11 et 12.png|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1498
| p225 = Solanum magnifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1499
| p225 = Solanum magnusianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1500
| p225 = Solanum mahoriense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1501
| p225 = Solanum maingayi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1502
| p225 = Solanum mairei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1503
| p225 = Solanum malacochlamys
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1504
| p225 = Solanum malacothrix
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1505
| p225 = Solanum malacoxylon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1506
| p225 = Solanum maleolens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1507
| p225 = Solanum malignum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1508
| p225 = Solanum malinchense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1509
| p225 = Solanum malindiense
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1510
| p225 = Solanum malletii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1511
| p225 = Solanum malmeanum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1512
| p225 = Solanum mammosum
| p18 = [[Fitxategi:Buahapaini.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1513
| p225 = Solanum mamosissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1514
| p225 = Solanum manabiense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1515
| p225 = Solanum mangaschae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1516
| p225 = Solanum manicatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1517
| p225 = Solanum mankiense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1518
| p225 = Solanum mannii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1519
| p225 = Solanum manoelii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1520
| p225 = Solanum manoteranthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1521
| p225 = Solanum manucaling
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1522
| p225 = Solanum mapiricum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1523
| p225 = Solanum mapiriense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1524
| p225 = Solanum maracayuense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1525
| p225 = Solanum maranguapense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum maranguapense Bitter (14422446126).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1526
| p225 = Solanum maranguense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1527
| p225 = Solanum marantifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1528
| p225 = Solanum margaritense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1529
| p225 = Solanum marginatum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum marginatum1LEST.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1530
| p225 = Solanum mariae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1531
| p225 = Solanum mariannae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1532
| p225 = Solanum mariannense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1533
| p225 = Solanum marinasense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1534
| p225 = Solanum maritimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1535
| p225 = Solanum marmeladense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1536
| p225 = Solanum marmellosanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1537
| p225 = Solanum marmoratum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1538
| p225 = Solanum marojejy
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1539
| p225 = Solanum marquesii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1540
| p225 = Solanum marsilianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1541
| p225 = Solanum martensii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1542
| p225 = Solanum martinisii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1543
| p225 = Solanum martinsii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1544
| p225 = Solanum masafueranum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1545
| p225 = Solanum massaiense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1546
| p225 = Solanum matadori
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1547
| p225 = Solanum matehualae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1548
| p225 = Solanum maternum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1549
| p225 = Solanum mathewsii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1550
| p225 = Solanum maturecalvans
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1551
| p225 = Solanum mauense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1552
| p225 = Solanum mauritianum
| p18 = [[Fitxategi:Solanummauritianum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1553
| p225 = Solanum maximowiczii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1554
| p225 = Solanum mayanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1555
| p225 = Solanum mechonguense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1556
| p225 = Solanum medianiviolaceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1557
| p225 = Solanum medians
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1558
| p225 = Solanum medicagineum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1559
| p225 = Solanum medusae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1560
| p225 = Solanum medusocalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1561
| p225 = Solanum megacarpum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum megacarpum 1.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1562
| p225 = Solanum megalochiton
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1563
| p225 = Solanum megalonyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1564
| p225 = Solanum megalophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1565
| p225 = Solanum megalospermum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1566
| p225 = Solanum megaspermum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1567
| p225 = Solanum megistacrolobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1568
| p225 = Solanum megistophyllidium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1569
| p225 = Solanum meizonanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1570
| p225 = Solanum melanandrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1571
| p225 = Solanum melancholicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1572
| p225 = Solanum melaniferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1573
| p225 = Solanum melanospermum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1574
| p225 = Solanum melanostictocarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1575
| p225 = Solanum melanoxylon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1576
| p225 = Solanum melastomoides
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1577
| p225 = Solanum melissarum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum melissarum, flower, buds, dec 2012, WC.jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1578
| p225 = Solanum mellobarretoi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1579
| p225 = Solanum meloncillo
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1580
| p225 = Solanum melongena
| p18 = [[Fitxategi:Solanum melongena 24 08 2012 (1).JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1581
| p225 = Solanum melongenifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1582
| p225 = Solanum memaoyanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1583
| p225 = Solanum membranifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1584
| p225 = Solanum membranisepalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1585
| p225 = Solanum memecylonoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1586
| p225 = Solanum memphiticum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1587
| p225 = Solanum mendax
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1588
| p225 = Solanum mendocianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1589
| p225 = Solanum mendocinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1590
| p225 = Solanum mentiens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1591
| p225 = Solanum menziesii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1592
| p225 = Solanum meridense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1593
| p225 = Solanum meridionale
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1594
| p225 = Solanum merkeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1595
| p225 = Solanum merrillianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1596
| p225 = Solanum mesadenium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1597
| p225 = Solanum mesomorphum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1598
| p225 = Solanum mesopliarthrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1599
| p225 = Solanum metarsium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1600
| p225 = Solanum metrobotryon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1601
| p225 = Solanum mexiae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1602
| p225 = Solanum meyeri-johannis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1603
| p225 = Solanum micans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1604
| p225 = Solanum michaelis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1605
| p225 = Solanum michoacanum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1606
| p225 = Solanum micrantherum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1607
| p225 = Solanum microcarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1608
| p225 = Solanum microdontum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1609
| p225 = Solanum microleprodes
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1610
| p225 = Solanum microphyllidium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1611
| p225 = Solanum microphyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1612
| p225 = Solanum microspermum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1613
| p225 = Solanum microtatanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1614
| p225 = Solanum miersii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1615
| p225 = Solanum mildbraedii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1616
| p225 = Solanum millanii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1617
| p225 = Solanum milnei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1618
| p225 = Solanum miltomate
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1619
| p225 = Solanum minax
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1620
| p225 = Solanum minutibaccatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1621
| p225 = Solanum minutiflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1622
| p225 = Solanum minutifoliolum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1623
| p225 = Solanum miquelii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1624
| p225 = Solanum mirabile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1625
| p225 = Solanum miragoanae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1626
| p225 = Solanum mirikense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1627
| p225 = Solanum missimense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1628
| p225 = Solanum mitchellianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1629
| p225 = Solanum mite
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1630
| p225 = Solanum mitlense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1631
| p225 = Solanum miyakojimense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1632
| p225 = Solanum mochiquense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1633
| p225 = Solanum mocinianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1634
| p225 = Solanum modestum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1635
| p225 = Solanum moenchii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1636
| p225 = Solanum moense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1637
| p225 = Solanum moestum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1638
| p225 = Solanum molestum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1639
| p225 = Solanum molinarum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1640
| p225 = Solanum molinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1641
| p225 = Solanum mollepujroense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1642
| p225 = Solanum mollissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1643
| p225 = Solanum molliusculum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1644
| p225 = Solanum monachophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1645
| p225 = Solanum monactinanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1646
| p225 = Solanum monadelphum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1647
| p225 = Solanum monanthemon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1648
| p225 = Solanum monanthos
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1649
| p225 = Solanum monarchostemon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1650
| p225 = Solanum moniliforme
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1651
| p225 = Solanum monotanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1652
| p225 = Solanum montanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1653
| p225 = Solanum monteiroi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1654
| p225 = Solanum montevidense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1655
| p225 = Solanum montigenum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1656
| p225 = Solanum morellifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1657
| p225 = Solanum morelliforme
| p18 = [[Fitxategi:Solanum morelliforme0.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1658
| p225 = Solanum morii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1659
| p225 = Solanum moritzianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1660
| p225 = Solanum morrisonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1661
| p225 = Solanum mortonianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1662
| p225 = Solanum mortonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1663
| p225 = Solanum moschatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1664
| p225 = Solanum moscopanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1665
| p225 = Solanum moszkowskii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1666
| p225 = Solanum moxosense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1667
| p225 = Solanum mozinianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1668
| p225 = Solanum muansense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1669
| p225 = Solanum mucronatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1670
| p225 = Solanum muelleri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1671
| p225 = Solanum muenscheri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1672
| p225 = Solanum muha
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1673
| p225 = Solanum multiangulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1674
| p225 = Solanum multidissectum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1675
| p225 = Solanum multifidum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum multifidum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1676
| p225 = Solanum multiflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1677
| p225 = Solanum multifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1678
| p225 = Solanum multiglandulosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1679
| p225 = Solanum multiglochidiatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1680
| p225 = Solanum multiinterruptum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1681
| p225 = Solanum multijugum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1682
| p225 = Solanum multinervium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1683
| p225 = Solanum multispinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1684
| p225 = Solanum multivenosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1685
| p225 = Solanum munitum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1686
| p225 = Solanum muricatum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum muricatum Flower and Fruit.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1687
| p225 = Solanum murinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1688
| p225 = Solanum murphyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1689
| p225 = Solanum muticum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1690
| p225 = Solanum mutisii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1691
| p225 = Solanum myosotis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1692
| p225 = Solanum myoxotrichum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1693
| p225 = Solanum myriacanthum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum myriacanthum leaf.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1694
| p225 = Solanum myriadenium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1695
| p225 = Solanum myrianthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1696
| p225 = Solanum myrsinoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1697
| p225 = Solanum myrtifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1698
| p225 = Solanum nakurense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1699
| p225 = Solanum namaense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1700
| p225 = Solanum namaquense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1701
| p225 = Solanum nannodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1702
| p225 = Solanum nanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1703
| p225 = Solanum naratida
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1704
| p225 = Solanum narcoticosmum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1705
| p225 = Solanum narcoticum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1706
| p225 = Solanum narense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1707
| p225 = Solanum naucinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1708
| p225 = Solanum naumannii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1709
| p225 = Solanum nava
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1710
| p225 = Solanum nayaritense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1711
| p225 = Solanum ndellense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1712
| p225 = Solanum neei
| p18 = [[Fitxategi:Photograph of the holotype of Solanum neei - PhytoKeys-018-001-g003.jpeg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1713
| p225 = Solanum neesianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1714
| p225 = Solanum neglectum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1715
| p225 = Solanum nelsonii
| p18 = [[Fitxategi:Starr 080603-5696 Solanum nelsonii.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1716
| p225 = Solanum nematopus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1717
| p225 = Solanum nematorhachis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1718
| p225 = Solanum nematosepalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1719
| p225 = Solanum nemophilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1720
| p225 = Solanum nemorense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1721
| p225 = Solanum nemorosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1722
| p225 = Solanum neoanglicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1723
| p225 = Solanum neocardenasii
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1724
| p225 = Solanum neogriffithii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1725
| p225 = Solanum neorickii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1726
| p225 = Solanum neorossii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1727
| p225 = Solanum neovalenzuelae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1728
| p225 = Solanum neovargasii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1729
| p225 = Solanum neovavilovii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1730
| p225 = Solanum neoweberbaueri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1731
| p225 = Solanum neriifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1732
| p225 = Solanum nesiotes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1733
| p225 = Solanum nesophilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1734
| p225 = Solanum newtonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1735
| p225 = Solanum nguelense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1736
| p225 = Solanum nicaraguense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1737
| p225 = Solanum nicotianifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1738
| p225 = Solanum nienkui
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1739
| p225 = Solanum nigrescens
| p18 = [[Fitxategi:Solanum douglasii 2004-04-07.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1740
| p225 = Solanum nigricans
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1741
| p225 = Solanum nigriviolaceum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1742
| p225 = Solanum nigrum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum nigrum.jpeg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1743
| p225 = Solanum nilagiricum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1744
| p225 = Solanum nitidibaccatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1745
| p225 = Solanum nitidum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum nitidum.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1746
| p225 = Solanum nivalomontanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1747
| p225 = Solanum nobile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1748
| p225 = Solanum nocturnum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1749
| p225 = Solanum nodiflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1750
| p225 = Solanum nolense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1751
| p225 = Solanum nolitangere
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1752
| p225 = Solanum nollanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1753
| p225 = Solanum nossibeense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1754
| p225 = Solanum novomexicanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1755
| p225 = Solanum nubicola
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1756
| p225 = Solanum nudum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1757
| p225 = Solanum nummularium
| p18 = [[Fitxategi:Solanum nummularium - Flickr - Kevin Thiele.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1758
| p225 = Solanum nuricum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1759
| p225 = Solanum nutans
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1760
| p225 = Solanum nyctaginoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1761
| p225 = Solanum oaxacanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1762
| p225 = Solanum obispoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1763
| p225 = Solanum obliquatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1764
| p225 = Solanum obliquum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1765
| p225 = Solanum oblitum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1766
| p225 = Solanum oblongifolium
| p18 = [[Fitxategi:Solanum-oblongifolium.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1767
| p225 = Solanum oblongum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1768
| p225 = Solanum obovalifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1769
| p225 = Solanum occidentale
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1770
| p225 = Solanum occultum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1771
| p225 = Solanum oceanicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1772
| p225 = Solanum ocellatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1773
| p225 = Solanum ochoae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1774
| p225 = Solanum ochoanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1775
| p225 = Solanum ochracanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1776
| p225 = Solanum ochrancanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1777
| p225 = Solanum ochrandrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1778
| p225 = Solanum ochranthum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1779
| p225 = Solanum ochrophyllum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1780
| p225 = Solanum ocoapense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1781
| p225 = Solanum octonum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1782
| p225 = Solanum odoriferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1783
| p225 = Solanum oedipus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1784
| p225 = Solanum ogadense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1785
| p225 = Solanum ohrondii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1786
| p225 = Solanum oinidium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1787
| p225 = Solanum okadae
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1788
| p225 = Solanum oldfieldii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1789
| p225 = Solanum oleraceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1790
| p225 = Solanum olgae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1791
| p225 = Solanum oligacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1792
| p225 = Solanum oligandrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1793
| p225 = Solanum oligodontum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1794
| p225 = Solanum oligolobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1795
| p225 = Solanum oligospermum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1796
| p225 = Solanum olivaceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1797
| p225 = Solanum oliveirae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1798
| p225 = Solanum oliverianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1799
| p225 = Solanum olmosense
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1800
| p225 = Solanum olmosianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1801
| p225 = Solanum olympicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1802
| p225 = Solanum omahekense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1803
| p225 = Solanum ombrophilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1804
| p225 = Solanum omitiomirense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1805
| p225 = Solanum onagrifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1806
| p225 = Solanum oocarpum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1807
| p225 = Solanum oomsis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1808
| p225 = Solanum opacum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum opacum by Peter de Lange.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1809
| p225 = Solanum oplocense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1810
| p225 = Solanum oporinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1811
| p225 = Solanum oppositifolium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1812
| p225 = Solanum oranense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1813
| p225 = Solanum orbiculatibaccatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1814
| p225 = Solanum orbiculatum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum orbiculatum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1815
| p225 = Solanum orbignianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1816
| p225 = Solanum orgadophilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1817
| p225 = Solanum organorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1818
| p225 = Solanum orgyale
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1819
| p225 = Solanum orientale
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1820
| p225 = Solanum ornans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1821
| p225 = Solanum ornatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1822
| p225 = Solanum orocense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1823
| p225 = Solanum orophilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1824
| p225 = Solanum ortegae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1825
| p225 = Solanum orthacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1826
| p225 = Solanum ortivum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1827
| p225 = Solanum ossicruentum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1828
| p225 = Solanum osteocarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1829
| p225 = Solanum otites
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1830
| p225 = Solanum ottonis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1831
| p225 = Solanum ovalifolium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1832
| p225 = Solanum ovandense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1833
| p225 = Solanum ovatifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1834
| p225 = Solanum ovigerum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum ovigerum.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1835
| p225 = Solanum ovum-fringillae
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1836
| p225 = Solanum oxapampense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum oxapampense - leaves.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1837
| p225 = Solanum oxycarpum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1838
| p225 = Solanum oxycoccoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1839
| p225 = Solanum oxyphyllum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1840
| p225 = Solanum paaschenianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1841
| p225 = Solanum pabstii
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1842
| p225 = Solanum pachimatium
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1843
| p225 = Solanum pachyandrum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum pachyandrum, blomma.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1844
| p225 = Solanum pachyarthrotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1845
| p225 = Solanum pachycalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1846
| p225 = Solanum pachyneuroides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1847
| p225 = Solanum pachyneurum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1848
| p225 = Solanum pachypetalon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1849
| p225 = Solanum pachystylum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1850
| p225 = Solanum pachytrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1851
| p225 = Solanum pacificum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1852
| p225 = Solanum palenquense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1853
| p225 = Solanum palinacanthum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum palinacanthum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1854
| p225 = Solanum palitans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1855
| p225 = Solanum pallidifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1856
| p225 = Solanum pallidum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1857
| p225 = Solanum palmeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1858
| p225 = Solanum palmetorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1859
| p225 = Solanum palmillae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1860
| p225 = Solanum palqui
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1861
| p225 = Solanum paludosum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum paludosum Moric..jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1862
| p225 = Solanum palustre
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1863
| p225 = Solanum pampaninii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1864
| p225 = Solanum pampasense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1865
| p225 = Solanum pamplonense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1866
| p225 = Solanum panamense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1867
| p225 = Solanum pancheri
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1868
| p225 = Solanum panduraeforme
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1869
| p225 = Solanum panduriforme
| p18 = [[Fitxategi:Solanum panduraeforme00.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1870
| p225 = Solanum paniculatum
| p18 = [[Fitxategi:Jurubeba.JPG|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1871
| p225 = Solanum pannosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1872
| p225 = Solanum papaverifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1873
| p225 = Solanum papilionaceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1874
| p225 = Solanum papita
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1875
| p225 = Solanum paposanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1876
| p225 = Solanum papuanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1877
| p225 = Solanum paraibanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1878
| p225 = Solanum paralum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1879
| p225 = Solanum paramoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1880
| p225 = Solanum paranense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1881
| p225 = Solanum parasiticum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1882
| p225 = Solanum paratyense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1883
| p225 = Solanum parcistrigosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1884
| p225 = Solanum paredesii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1885
| p225 = Solanum parishii
| p18 = [[Fitxategi:Solanumparishii.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1886
| p225 = Solanum parodii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1887
| p225 = Solanum parvicorollatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1888
| p225 = Solanum parviflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1889
| p225 = Solanum parvifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1890
| p225 = Solanum pascoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1891
| p225 = Solanum pastillum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1892
| p225 = Solanum patellare
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1893
| p225 = Solanum patellicalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1894
| p225 = Solanum patens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1895
| p225 = Solanum paucidens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1896
| p225 = Solanum pauciflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1897
| p225 = Solanum paucijugum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1898
| p225 = Solanum paucisectum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1899
| p225 = Solanum paucispinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1900
| p225 = Solanum paucissectum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1901
| p225 = Solanum pauperum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1902
| p225 = Solanum pavimenti
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1903
| p225 = Solanum pavonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1904
| p225 = Solanum peckii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1905
| p225 = Solanum pectinatum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum pectinatum, known as Huevo de Perro. (11396987355).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1906
| p225 = Solanum pedemontanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1907
| p225 = Solanum pedersenii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1908
| p225 = Solanum pedunculare
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1909
| p225 = Solanum pedunculatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1910
| p225 = Solanum peekelii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1911
| p225 = Solanum peikuoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1912
| p225 = Solanum pelagicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1913
| p225 = Solanum pelliceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1914
| p225 = Solanum peloquinianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1915
| p225 = Solanum pembae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1916
| p225 = Solanum pendulipes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1917
| p225 = Solanum pendulum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1918
| p225 = Solanum pennellii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1919
| p225 = Solanum pensile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1920
| p225 = Solanum pentadactylon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1921
| p225 = Solanum pentagonocalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1922
| p225 = Solanum pentaphyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1923
| p225 = Solanum pentheri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1924
| p225 = Solanum pentlandii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1925
| p225 = Solanum perattenuatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1926
| p225 = Solanum peregrinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1927
| p225 = Solanum pereirae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1928
| p225 = Solanum perianthomega
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1929
| p225 = Solanum perlongistylum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1930
| p225 = Solanum perplexum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1931
| p225 = Solanum persicifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1932
| p225 = Solanum persicifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1933
| p225 = Solanum persicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1934
| p225 = Solanum pertenue
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1935
| p225 = Solanum peruvianum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1936
| p225 = Solanum petilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1937
| p225 = Solanum petraeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1938
| p225 = Solanum petrophilum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum petrophilum flowers.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1939
| p225 = Solanum phaeophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1940
| p225 = Solanum phaephyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1941
| p225 = Solanum pharmacum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1942
| p225 = Solanum phaseoloides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1943
| p225 = Solanum philippinense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1944
| p225 = Solanum phlomoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1945
| p225 = Solanum phoberum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1946
| p225 = Solanum phoricum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1947
| p225 = Solanum photeinocarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1948
| p225 = Solanum phoxocarpum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1949
| p225 = Solanum phureja
| p18 = [[Fitxategi:Papacriollacolombiana.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1950
| p225 = Solanum phyllanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1951
| p225 = Solanum physalidicalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1952
| p225 = Solanum physalifolium
| p18 = [[Fitxategi:Solanum physalifolium 001.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1953
| p225 = Solanum physaloides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1954
| p225 = Solanum piceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1955
| p225 = Solanum pichinchense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1956
| p225 = Solanum pierreanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1957
| p225 = Solanum pilcomayense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1958
| p225 = Solanum piliferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1959
| p225 = Solanum piligerum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1960
| p225 = Solanum pillahuatense
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1961
| p225 = Solanum pilosissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1962
| p225 = Solanum pilosiusculum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1963
| p225 = Solanum pilosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1964
| p225 = Solanum piluliferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1965
| p225 = Solanum pimpinellifolium
| p18 = [[Fitxategi:Currant tomato.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1966
| p225 = Solanum pimpinelloides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1967
| p225 = Solanum pinetorum
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1968
| p225 = Solanum pinnatifidum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1969
| p225 = Solanum pinnatifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1970
| p225 = Solanum pinnatisectum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1971
| p225 = Solanum pinnatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1972
| p225 = Solanum pintoi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1973
| p225 = Solanum piperiferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1974
| p225 = Solanum pisinnum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1975
| p225 = Solanum pittieri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1976
| p225 = Solanum pittosporifolium
| p18 = [[Fitxategi:Solanum japonense1titanium22.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1977
| p225 = Solanum piurae
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1978
| p225 = Solanum placitum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1979
| p225 = Solanum planifurcum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1980
| p225 = Solanum plastisexum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum plastisexum morphology and specimen.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1981
| p225 = Solanum platacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1982
| p225 = Solanum platanifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1983
| p225 = Solanum platense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1984
| p225 = Solanum platycypellon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1985
| p225 = Solanum platypterum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1986
| p225 = Solanum plebeium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1987
| p225 = Solanum pleei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1988
| p225 = Solanum plicatile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1989
| p225 = Solanum plousianthemum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1990
| p225 = Solanum plowmanii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1991
| p225 = Solanum plumense
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1992
| p225 = Solanum plumieri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1993
| p225 = Solanum pluriflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1994
| p225 = Solanum plurifurcipilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1995
| p225 = Solanum pluviale
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1996
| p225 = Solanum poecilochromifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1997
| p225 = Solanum poeppigii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1998
| p225 = Solanum poggei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1999
| p225 = Solanum pogogenum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2000
| p225 = Solanum pohlii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2001
| p225 = Solanum poinsettiifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2002
| p225 = Solanum poka
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2003
| p225 = Solanum polhillii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2004
| p225 = Solanum polyacanthon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2005
| p225 = Solanum polyacanthos
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2006
| p225 = Solanum polyadenium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2007
| p225 = Solanum polyanthemum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2008
| p225 = Solanum polyaster
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2009
| p225 = Solanum polygamum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2010
| p225 = Solanum polynesicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2011
| p225 = Solanum polyphyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2012
| p225 = Solanum polytrichon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2013
| p225 = Solanum polytrichostylum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2014
| p225 = Solanum polytrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2015
| p225 = Solanum pomiferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2016
| p225 = Solanum pongoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2017
| p225 = Solanum popolo
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2018
| p225 = Solanum porphyranthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2019
| p225 = Solanum portoricense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2020
| p225 = Solanum praealtum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2021
| p225 = Solanum praematurum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2022
| p225 = Solanum praetermissum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2023
| p225 = Solanum premnifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2024
| p225 = Solanum preslei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2025
| p225 = Solanum pressum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2026
| p225 = Solanum preussii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2027
| p225 = Solanum pringlei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2028
| p225 = Solanum prinophyllum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum prinophyllum Eastwood.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2029
| p225 = Solanum prionopterum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2030
| p225 = Solanum probolospermum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2031
| p225 = Solanum procumbens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2032
| p225 = Solanum procurrens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2033
| p225 = Solanum profundeincisum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2034
| p225 = Solanum profunderugosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2035
| p225 = Solanum profusum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2036
| p225 = Solanum prolatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2037
| p225 = Solanum pronum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2038
| p225 = Solanum propinquum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2039
| p225 = Solanum proteanthum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2040
| p225 = Solanum protodasypogon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2041
| p225 = Solanum pruinosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2042
| p225 = Solanum prunifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2043
| p225 = Solanum pruriens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2044
| p225 = Solanum pseuderanthemoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2045
| p225 = Solanum pseudoamericanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2046
| p225 = Solanum pseudoauriculatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2047
| p225 = Solanum pseudocapsicum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum pseudocapsicum1.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2048
| p225 = Solanum pseudochina
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2049
| p225 = Solanum pseudodaphnopsis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2050
| p225 = Solanum pseudogeminifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2051
| p225 = Solanum pseudogracile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2052
| p225 = Solanum pseudolulo
| p18 = [[Fitxategi:Solanum pseudolulo flower.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2053
| p225 = Solanum pseudolycioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2054
| p225 = Solanum pseudolycopersicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2055
| p225 = Solanum pseudopedunculatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2056
| p225 = Solanum pseudopersicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2057
| p225 = Solanum pseudoquina
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2058
| p225 = Solanum pseudosaponaceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2059
| p225 = Solanum pseudospinosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2060
| p225 = Solanum pseudostipulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2061
| p225 = Solanum pseudosycophanta
| p18 = [[Fitxategi:Solanum pseudosycophanta - flower.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2062
| p225 = Solanum pseudovillosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2063
| p225 = Solanum psidiifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2064
| p225 = Solanum psilophyllum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2065
| p225 = Solanum psychotrioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2066
| p225 = Solanum pteleifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2067
| p225 = Solanum pterocaulon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2068
| p225 = Solanum pterocaulum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2069
| p225 = Solanum pterocladum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2070
| p225 = Solanum pterospermum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2071
| p225 = Solanum ptychanthum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum ptychanthum 5437070.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2072
| p225 = Solanum puberulobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2073
| p225 = Solanum puberulofructum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2074
| p225 = Solanum pubescens
| p18 = [[Fitxategi:Solanum pubescens.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2075
| p225 = Solanum pubigerum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2076
| p225 = Solanum pubinervosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2077
| p225 = Solanum puchupuchense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2078
| p225 = Solanum pugae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2079
| p225 = Solanum pugiunculiferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2080
| p225 = Solanum pulchrilobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2081
| p225 = Solanum pulneyensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2082
| p225 = Solanum pulverulentifolium
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2083
| p225 = Solanum pulvinare
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2084
| p225 = Solanum pumilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2085
| p225 = Solanum punctulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2086
| p225 = Solanum pungetium
| p18 = [[Fitxategi:Solanum hillside Flint & Steel beach.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2087
| p225 = Solanum punoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2088
| p225 = Solanum purpuratum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2089
| p225 = Solanum purpureilineatum
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2090
| p225 = Solanum purpusii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2091
| p225 = Solanum purulense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2092
| p225 = Solanum pusillum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2093
| p225 = Solanum pustulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2094
| p225 = Solanum putii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2095
| p225 = Solanum pycnanthemum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2096
| p225 = Solanum pycnotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2097
| p225 = Solanum pygmaeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2098
| p225 = Solanum pyracanthos
| p18 = [[Fitxategi:Solanum pyracanthum 01 ies.jpg|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2099
| p225 = Solanum pyrethrifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2100
| p225 = Solanum pyrifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2101
| p225 = Solanum pyrrhocarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2102
| p225 = Solanum pyrrhocladum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2103
| p225 = Solanum quadriflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2104
| p225 = Solanum quadriloculare
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2105
| p225 = Solanum quadriloculatum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum petrophilum - in fruit.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2106
| p225 = Solanum quadripartitum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2107
| p225 = Solanum quaesitum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2108
| p225 = Solanum quebradense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2109
| p225 = Solanum quercifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2110
| p225 = Solanum quichense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2111
| p225 = Solanum quindiuense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2112
| p225 = Solanum quinquangulare
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2113
| p225 = Solanum quinquefoliolatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2114
| p225 = Solanum quinquejugum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2115
| p225 = Solanum quinquelobatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2116
| p225 = Solanum quitoense
| p18 = [[Fitxategi:Naranjillaplant.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2117
| p225 = Solanum racemiflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2118
| p225 = Solanum radiatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2119
| p225 = Solanum radicans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2120
| p225 = Solanum radula
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2121
| p225 = Solanum ramonense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2122
| p225 = Solanum ramosissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2123
| p225 = Solanum ramosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2124
| p225 = Solanum ramulosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2125
| p225 = Solanum rancaguense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2126
| p225 = Solanum rangei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2127
| p225 = Solanum rantonnetii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum rantonnetii1.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2128
| p225 = Solanum raphanifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2129
| p225 = Solanum raquialatum
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2130
| p225 = Solanum ratale
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2131
| p225 = Solanum ratum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2132
| p225 = Solanum rautanenii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2133
| p225 = Solanum receptum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2134
| p225 = Solanum rechingeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2135
| p225 = Solanum reclusum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2136
| p225 = Solanum reconditum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2137
| p225 = Solanum rederi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2138
| p225 = Solanum reductum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2139
| p225 = Solanum reflexiflorum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum reflexiflorum Moric. ex Dunal (10943240274).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2140
| p225 = Solanum reflexispinosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2141
| p225 = Solanum reflexum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2142
| p225 = Solanum refractifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2143
| p225 = Solanum refractum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2144
| p225 = Solanum regularifolium
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2145
| p225 = Solanum reichenbachii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2146
| p225 = Solanum reineckii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2147
| p225 = Solanum reineggeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2148
| p225 = Solanum reitzii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2149
| p225 = Solanum remyanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2150
| p225 = Solanum renschii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2151
| p225 = Solanum repandifrons
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2152
| p225 = Solanum repandum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2153
| p225 = Solanum reptans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2154
| p225 = Solanum requienii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2155
| p225 = Solanum restingae
| p18 = [[Fitxategi:Solanum restingae S.Knapp (11962826943).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2156
| p225 = Solanum restrictum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2157
| p225 = Solanum retroflexum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum retroflexum 1DS-II 3-7146.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2158
| p225 = Solanum retrorsum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2159
| p225 = Solanum revolutum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2160
| p225 = Solanum rhamnoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2161
| p225 = Solanum rhamphidacanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2162
| p225 = Solanum rhaphiotes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2163
| p225 = Solanum rheithrocharis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2164
| p225 = Solanum rhinozerothis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2165
| p225 = Solanum rhizomatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2166
| p225 = Solanum rhodesianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2167
| p225 = Solanum rhomboideilanceolatum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2168
| p225 = Solanum rhytidoandrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2169
| p225 = Solanum rhytidophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2170
| p225 = Solanum richardii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2171
| p225 = Solanum rickii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2172
| p225 = Solanum ridleyanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2173
| p225 = Solanum riedlei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2174
| p225 = Solanum rigescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2175
| p225 = Solanum rigescentoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2176
| p225 = Solanum rigidum
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2177
| p225 = Solanum riobambense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2178
| p225 = Solanum riojense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2179
| p225 = Solanum riparium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2180
| p225 = Solanum ripense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2181
| p225 = Solanum rivicola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2182
| p225 = Solanum rixosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2183
| p225 = Solanum rizzinianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2184
| p225 = Solanum robecchii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2185
| p225 = Solanum robinsonianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2186
| p225 = Solanum robinsonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2187
| p225 = Solanum roblense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2188
| p225 = Solanum robustifrons
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2189
| p225 = Solanum robustum
| p18 = [[Fitxategi:Starr 020913-0042 Solanum robustum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2190
| p225 = Solanum rockefelleri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2191
| p225 = Solanum rodschiedii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2192
| p225 = Solanum roei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2193
| p225 = Solanum roeii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2194
| p225 = Solanum roemerianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2195
| p225 = Solanum rogaguense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2196
| p225 = Solanum rogersii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2197
| p225 = Solanum rohrii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2198
| p225 = Solanum rojasianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2199
| p225 = Solanum roseum
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2200
| p225 = Solanum rostellatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2201
| p225 = Solanum rostratum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum rostratum flora fruit.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2202
| p225 = Solanum rosulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2203
| p225 = Solanum rottboellianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2204
| p225 = Solanum rotundifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2205
| p225 = Solanum rovirosanum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2206
| p225 = Solanum ruandae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2207
| p225 = Solanum rubetorum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2208
| p225 = Solanum rubicaule
| p18 = [[Fitxategi:Solanum rubicaule - flower.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2209
| p225 = Solanum rubidum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2210
| p225 = Solanum rubiginosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2211
| p225 = Solanum rubrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2212
| p225 = Solanum rudepannum
| p18 = [[Fitxategi:Roze fig.9 et 10.png|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2213
| p225 = Solanum rufescens
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2214
| p225 = Solanum rufirameum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2215
| p225 = Solanum rufistellatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2216
| p225 = Solanum rugosum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2217
| p225 = Solanum rugulosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2218
| p225 = Solanum ruiz-lealii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2219
| p225 = Solanum ruizii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2220
| p225 = Solanum rumphii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2221
| p225 = Solanum runsoriense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2222
| p225 = Solanum rupincola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2223
| p225 = Solanum rusbyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2224
| p225 = Solanum ruvu
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2225
| p225 = Solanum ruwenzoriense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2226
| p225 = Solanum sabaeorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2227
| p225 = Solanum sacupanense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2228
| p225 = Solanum sadae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2229
| p225 = Solanum sagittantherum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2230
| p225 = Solanum sagranum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2231
| p225 = Solanum saipanense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2232
| p225 = Solanum sakarense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2233
| p225 = Solanum sakhanii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2234
| p225 = Solanum salamancae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2235
| p225 = Solanum salamanii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2236
| p225 = Solanum salasianum
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2237
| p225 = Solanum salicifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2238
| p225 = Solanum salignum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2239
| p225 = Solanum saltianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2240
| p225 = Solanum saltiense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2241
| p225 = Solanum salzmannii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2242
| p225 = Solanum sambiranense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2243
| p225 = Solanum sambuciflorum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2244
| p225 = Solanum sambucinum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2245
| p225 = Solanum sanchez-vegae
| p18 = [[Fitxategi:Solanum sanches-vegae journal.pone.0010502.g004.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2246
| p225 = Solanum sanctae-nevadae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2247
| p225 = Solanum sanctae-rosae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2248
| p225 = Solanum sanctaecatharinae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2249
| p225 = Solanum sanctaeclarae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2250
| p225 = Solanum sancti-thomae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2251
| p225 = Solanum sandemanii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2252
| p225 = Solanum sandianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2253
| p225 = Solanum sandwicense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum sandwicense (5491245000).jpg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2254
| p225 = Solanum sandwichense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2255
| p225 = Solanum sandwichianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2256
| p225 = Solanum sanfurgoi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2257
| p225 = Solanum sanguineum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2258
| p225 = Solanum sanitwongsei
| p18 = [[Fitxategi:Addisonia - colored illustrations and popular descriptions of plants (1916-(1964)) (16585266418).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2259
| p225 = Solanum santolallae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2260
| p225 = Solanum santosii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2261
| p225 = Solanum sapiaceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2262
| p225 = Solanum sapinii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2263
| p225 = Solanum saponaceum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2264
| p225 = Solanum sarachidium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2265
| p225 = Solanum sarachioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2266
| p225 = Solanum sarachoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2267
| p225 = Solanum sarasarae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2268
| p225 = Solanum sarrachoides
| p18 = [[Fitxategi:Solanum saccharoides NPS-1.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2269
| p225 = Solanum saruwagedense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2270
| p225 = Solanum sassafrideum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2271
| p225 = Solanum saturatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2272
| p225 = Solanum savaiense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2273
| p225 = Solanum savanillense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2274
| p225 = Solanum savannarum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2275
| p225 = Solanum sawyeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2276
| p225 = Solanum saxatile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2277
| p225 = Solanum saxatilis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2278
| p225 = Solanum scaberrimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2279
| p225 = Solanum scabridum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2280
| p225 = Solanum scabrifolium
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2281
| p225 = Solanum scabrum
| p18 = [[Fitxategi:Morelle ogomo, jardins du muséum de Toulouse 01.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2282
| p225 = Solanum scalare
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2283
| p225 = Solanum scalarium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2284
| p225 = Solanum scandens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2285
| p225 = Solanum schaeferi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2286
| p225 = Solanum schefferi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2287
| p225 = Solanum scheffleri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2288
| p225 = Solanum schenckii
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2289
| p225 = Solanum schiedeanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2290
| p225 = Solanum schiffnerianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2291
| p225 = Solanum schimperianum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2292
| p225 = Solanum schippii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2293
| p225 = Solanum schizandrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2294
| p225 = Solanum schizocalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2295
| p225 = Solanum schizopodium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2296
| p225 = Solanum schizostigma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2297
| p225 = Solanum schlechtendalianum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2298
| p225 = Solanum schlechterianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2299
| p225 = Solanum schliebenii
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2300
| p225 = Solanum schlimii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2301
| p225 = Solanum schneideri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2302
| p225 = Solanum schoenbrunnense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2303
| p225 = Solanum schomburghii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2304
| p225 = Solanum schomburgkii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2305
| p225 = Solanum schreberianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2306
| p225 = Solanum schroederi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2307
| p225 = Solanum schultesii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2308
| p225 = Solanum schulzianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2309
| p225 = Solanum schumannianum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2310
| p225 = Solanum schwackeanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2311
| p225 = Solanum schwackei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2312
| p225 = Solanum sciadostylis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2313
| p225 = Solanum sciaphilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2314
| p225 = Solanum scindicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2315
| p225 = Solanum scolophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2316
| p225 = Solanum scopulorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2317
| p225 = Solanum scorpioideum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2318
| p225 = Solanum scotinonectarium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2319
| p225 = Solanum scuticum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2320
| p225 = Solanum seaforthianum
| p18 = [[Fitxategi:Starr 020323-0062 Solanum seaforthianum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2321
| p225 = Solanum secedens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2322
| p225 = Solanum secundum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2323
| p225 = Solanum seitheae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2324
| p225 = Solanum sejunctum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2325
| p225 = Solanum selachophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2326
| p225 = Solanum selleanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2327
| p225 = Solanum sellovianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2328
| p225 = Solanum sellowianum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2329
| p225 = Solanum sellowii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2330
| p225 = Solanum semiarmatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2331
| p225 = Solanum semicoalitum
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2332
| p225 = Solanum semiconnatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2333
| p225 = Solanum semidemissum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2334
| p225 = Solanum semievectum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2335
| p225 = Solanum semiscandens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2336
| p225 = Solanum semisucculentum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2337
| p225 = Solanum semotum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2338
| p225 = Solanum sendtnerianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2339
| p225 = Solanum senecioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2340
| p225 = Solanum senegambicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2341
| p225 = Solanum sennii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2342
| p225 = Solanum senticosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2343
| p225 = Solanum sepiaceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2344
| p225 = Solanum sepicula
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2345
| p225 = Solanum septemlobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2346
| p225 = Solanum seretii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2347
| p225 = Solanum sericeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2348
| p225 = Solanum serpens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2349
| p225 = Solanum serratoris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2350
| p225 = Solanum sessilantherum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2351
| p225 = Solanum sessile
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2352
| p225 = Solanum sessiliflorum
| p18 = [[Fitxategi:Solanumsessiliflorumsmall.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2353
| p225 = Solanum sessilistellatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2354
| p225 = Solanum setaceum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2355
| p225 = Solanum setigeroides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2356
| p225 = Solanum setosicalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2357
| p225 = Solanum setosissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2358
| p225 = Solanum setosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2359
| p225 = Solanum shanesii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2360
| p225 = Solanum shirleyanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2361
| p225 = Solanum sibundoyense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum sibundoyense fruit, immature, parthenocarpic, Meadows collection, Helensville, Auckland Dec 2012.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2362
| p225 = Solanum sicuanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2363
| p225 = Solanum sideroxanthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2364
| p225 = Solanum sideroxyloides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2365
| p225 = Solanum sidifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2366
| p225 = Solanum sieberi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2367
| p225 = Solanum sieberianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2368
| p225 = Solanum silarium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2369
| p225 = Solanum silvestre
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2370
| p225 = Solanum simile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2371
| p225 = Solanum simplex
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2372
| p225 = Solanum simplicifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2373
| p225 = Solanum simplicissimum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2374
| p225 = Solanum sinaicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2375
| p225 = Solanum sinuatiexcisum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2376
| p225 = Solanum sinuatifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2377
| p225 = Solanum sinuatirecurvum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2378
| p225 = Solanum siphonobasis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2379
| p225 = Solanum sisymbriifolium
| p18 = [[Fitxategi:Warsaw Uniwersity Botanical Garden solanum sisymibriifolium.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2380
| p225 = Solanum sitiens
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2381
| p225 = Solanum skutchii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2382
| p225 = Solanum sleumeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2383
| p225 = Solanum smilacocladum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2384
| p225 = Solanum smithii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2385
| p225 = Solanum snoussii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2386
| p225 = Solanum sodiroi
| p18 = [[Fitxategi:Solanum sodiroi 1.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2387
| p225 = Solanum sodomaeodes
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2388
| p225 = Solanum sodomaeum
| p18 = [[Fitxategi:Dettaglio - Solanaceae Solanum sodomaeum L. Erbario Frizzi Perugia n. 2719.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2389
| p225 = Solanum sodomeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2390
| p225 = Solanum soestii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2391
| p225 = Solanum sogarandinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2392
| p225 = Solanum solisii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2393
| p225 = Solanum solitarium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2394
| p225 = Solanum solitudinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2395
| p225 = Solanum solonaceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2396
| p225 = Solanum solum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2397
| p225 = Solanum somalense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum Flore de Djibouti.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2398
| p225 = Solanum somniculentum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2399
| p225 = Solanum sooretamum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2400
| p225 = Solanum sordidescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2401
| p225 = Solanum soriae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2402
| p225 = Solanum sotobosquense
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2403
| p225 = Solanum soukupii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2404
| p225 = Solanum sousae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2405
| p225 = Solanum sparsespinosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2406
| p225 = Solanum sparsipilum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2407
| p225 = Solanum spathotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2408
| p225 = Solanum speciosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2409
| p225 = Solanum spegazzinii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum spegazzinii2.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2410
| p225 = Solanum spinosissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2411
| p225 = Solanum spiraeoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2412
| p225 = Solanum spirale
| p18 = [[Fitxategi:Gardenology.org-IMG 7648 qsbg11mar.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2413
| p225 = Solanum spissifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2414
| p225 = Solanum splendens
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2415
| p225 = Solanum sporadotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2416
| p225 = Solanum sprengelii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2417
| p225 = Solanum sprucei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2418
| p225 = Solanum squamuliferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2419
| p225 = Solanum squamulosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2420
| p225 = Solanum squarrosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2421
| p225 = Solanum stagnale
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2422
| p225 = Solanum stauntonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2423
| p225 = Solanum steironematophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2424
| p225 = Solanum stellatiglandulosum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2425
| p225 = Solanum stellativelutinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2426
| p225 = Solanum stellativillosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2427
| p225 = Solanum stellatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2428
| p225 = Solanum stelligerum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2429
| p225 = Solanum stenandrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2430
| p225 = Solanum stenolobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2431
| p225 = Solanum stenopetalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2432
| p225 = Solanum stenophyllidium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2433
| p225 = Solanum stenophyllum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2434
| p225 = Solanum stenopterum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2435
| p225 = Solanum stenorchis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2436
| p225 = Solanum stenotomum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2437
| p225 = Solanum stephanocalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2438
| p225 = Solanum stephanodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2439
| p225 = Solanum steyermarkii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2440
| p225 = Solanum stipitatostellatum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2441
| p225 = Solanum stipulaceum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2442
| p225 = Solanum stipulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2443
| p225 = Solanum stipuloideum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2444
| p225 = Solanum stoloniferum
| p18 = [[Fitxategi:Roze fig.9 et 10.png|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2445
| p225 = Solanum stolzii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2446
| p225 = Solanum storkii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum storkii 2.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2447
| p225 = Solanum stramonifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2448
| p225 = Solanum stramoniifolium
| p18 = [[Fitxategi:Solanum stramoniifolium 112691209.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2449
| p225 = Solanum strictum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2450
| p225 = Solanum stuckertii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2451
| p225 = Solanum stupefactum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2452
| p225 = Solanum sturtianum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum sturtianum flower.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2453
| p225 = Solanum styleanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2454
| p225 = Solanum styraciflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2455
| p225 = Solanum styracifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2456
| p225 = Solanum styracioides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2457
| p225 = Solanum suaveolens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2458
| p225 = Solanum subandigenum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2459
| p225 = Solanum subarmatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2460
| p225 = Solanum subauriferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2461
| p225 = Solanum subbiflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2462
| p225 = Solanum subcordatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2463
| p225 = Solanum subcoriaceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2464
| p225 = Solanum subelineatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2465
| p225 = Solanum subenervium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2466
| p225 = Solanum suberosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2467
| p225 = Solanum subexarmatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2468
| p225 = Solanum subhastatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2469
| p225 = Solanum subinerme
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2470
| p225 = Solanum sublentum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2471
| p225 = Solanum sublineatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2472
| p225 = Solanum sublobatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2473
| p225 = Solanum subpanduratum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2474
| p225 = Solanum subquinatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2475
| p225 = Solanum subrectemunitum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2476
| p225 = Solanum subscandens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2477
| p225 = Solanum subserratum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2478
| p225 = Solanum subspatulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2479
| p225 = Solanum subsylvestre
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2480
| p225 = Solanum subtilius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2481
| p225 = Solanum subtusviolaceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2482
| p225 = Solanum subulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2483
| p225 = Solanum subumbellatum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum subumbellatum.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2484
| p225 = Solanum subuniflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2485
| p225 = Solanum subvelutinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2486
| p225 = Solanum succosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2487
| p225 = Solanum sucrense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2488
| p225 = Solanum sucubunense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2489
| p225 = Solanum sudanense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2490
| p225 = Solanum suffrutescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2491
| p225 = Solanum suffruticosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2492
| p225 = Solanum sulphureum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2493
| p225 = Solanum sumacaspi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2494
| p225 = Solanum superbum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2495
| p225 = Solanum superficiens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2496
| p225 = Solanum supinum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum supinum var. supinum 1DS-II 6850.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2497
| p225 = Solanum supranitidum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2498
| p225 = Solanum surattense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum surattense in Yunnan, China.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2499
| p225 = Solanum surinamense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2500
| p225 = Solanum swartzianum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2501
| p225 = Solanum sychnoteranthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2502
| p225 = Solanum sycocarpum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2503
| p225 = Solanum sycophanta
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2504
| p225 = Solanum sylvicola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2505
| p225 = Solanum symmetricum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2506
| p225 = Solanum symmetrifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2507
| p225 = Solanum symonianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2508
| p225 = Solanum symonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2509
| p225 = Solanum symphyandrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2510
| p225 = Solanum symphyostemon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2511
| p225 = Solanum symphysicaulis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2512
| p225 = Solanum synantherum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2513
| p225 = Solanum syringoideum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2514
| p225 = Solanum sysimbriifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2515
| p225 = Solanum tabacicolor
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2516
| p225 = Solanum tabanoense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2517
| p225 = Solanum tabascense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2518
| p225 = Solanum tacanense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2519
| p225 = Solanum tacnaense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2520
| p225 = Solanum taeniotrichum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2521
| p225 = Solanum tafallae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2522
| p225 = Solanum tagore
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2523
| p225 = Solanum tagua
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2524
| p225 = Solanum taitense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2525
| p225 = Solanum talarense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2526
| p225 = Solanum tampicense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum tampicense.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2527
| p225 = Solanum tanganikense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2528
| p225 = Solanum tanysepalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2529
| p225 = Solanum tapojense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2530
| p225 = Solanum tarapacanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2531
| p225 = Solanum tarapatanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2532
| p225 = Solanum tarapotense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2533
| p225 = Solanum tarderemotum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2534
| p225 = Solanum tarijense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2535
| p225 = Solanum tarnii
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2536
| p225 = Solanum tascalense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2537
| p225 = Solanum taulisense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2538
| p225 = Solanum tauschii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2539
| p225 = Solanum tectum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2540
| p225 = Solanum tegore
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2541
| p225 = Solanum tejucense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2542
| p225 = Solanum tenuicaule
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2543
| p225 = Solanum tenuiflagellatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2544
| p225 = Solanum tenuifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2545
| p225 = Solanum tenuihamatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2546
| p225 = Solanum tenuilamellosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2547
| p225 = Solanum tenuilobatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2548
| p225 = Solanum tenuipes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2549
| p225 = Solanum tenuiramosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2550
| p225 = Solanum tenuisectum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2551
| p225 = Solanum tenuisetosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2552
| p225 = Solanum tenuispinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2553
| p225 = Solanum tenuissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2554
| p225 = Solanum tepuiense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2555
| p225 = Solanum tequilense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2556
| p225 = Solanum tergosericeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2557
| p225 = Solanum terminale
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2558
| p225 = Solanum ternatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2559
| p225 = Solanum ternifolium
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2560
| p225 = Solanum terraneum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum terraneum - Flickr - Kevin Thiele (1).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2561
| p225 = Solanum testaceum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2562
| p225 = Solanum tetrachondrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2563
| p225 = Solanum tetramerum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2564
| p225 = Solanum tetrandrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2565
| p225 = Solanum tetrapetalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2566
| p225 = Solanum tetrathecum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2567
| p225 = Solanum tetricum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2568
| p225 = Solanum tettense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum tettense 1DS-II 3-2203.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2569
| p225 = Solanum texense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2570
| p225 = Solanum thelopodium
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2571
| p225 = Solanum theobromophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2572
| p225 = Solanum theresiae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2573
| p225 = Solanum thomasiifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2574
| p225 = Solanum thomsonii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2575
| p225 = Solanum thorelii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2576
| p225 = Solanum thouinii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2577
| p225 = Solanum thruppii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2578
| p225 = Solanum tiinae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2579
| p225 = Solanum tilcarense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2580
| p225 = Solanum tinctum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2581
| p225 = Solanum tlacotalpense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2582
| p225 = Solanum tlaxcalense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2583
| p225 = Solanum tobagense
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2584
| p225 = Solanum toldense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2585
| p225 = Solanum toliaraea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2586
| p225 = Solanum tolimense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2587
| p225 = Solanum tomatillo
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2588
| p225 = Solanum tomentellum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2589
| p225 = Solanum tomentosum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum tomentosum00.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2590
| p225 = Solanum tonsum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2591
| p225 = Solanum topiro
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2592
| p225 = Solanum toralapanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2593
| p225 = Solanum torreanum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2594
| p225 = Solanum torrecillasense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2595
| p225 = Solanum torreyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2596
| p225 = Solanum torricellense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2597
| p225 = Solanum tortipes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2598
| p225 = Solanum torvoideum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2599
| p225 = Solanum torvum
| p18 = [[Fitxategi:Arya - Solanum torvum in Indonesia - tekokak - Olahraga 2019 1.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2600
| p225 = Solanum totonacum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2601
| p225 = Solanum tovarense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2602
| p225 = Solanum tovarii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2603
| p225 = Solanum trachycarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2604
| p225 = Solanum trachycyphum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2605
| p225 = Solanum trachyphyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2606
| p225 = Solanum trachytrichium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2607
| p225 = Solanum tredecimgranum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2608
| p225 = Solanum trepidans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2609
| p225 = Solanum tribulosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2610
| p225 = Solanum trichocalyx
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2611
| p225 = Solanum trichocarpum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2612
| p225 = Solanum trichoneuron
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2613
| p225 = Solanum trichopetiolatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2614
| p225 = Solanum trichostylum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2615
| p225 = Solanum tricolor
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2616
| p225 = Solanum tricuspidatum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2617
| p225 = Solanum tridynamum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2618
| p225 = Solanum trifidum
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2619
| p225 = Solanum triflorum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum triflorum 01-10-2005 11.11.40.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2620
| p225 = Solanum trifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2621
| p225 = Solanum trifurcum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2622
| p225 = Solanum trigalense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2623
| p225 = Solanum trilobatum
| p18 = [[Fitxategi:Thudhuvalai (Solanum trilobatum).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2624
| p225 = Solanum trilobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2625
| p225 = Solanum trinitense
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2626
| p225 = Solanum trinominum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum trinominum J. R. Benn. 08.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2627
| p225 = Solanum tripartitum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2628
| p225 = Solanum triphyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2629
| p225 = Solanum triplinervium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2630
| p225 = Solanum triquetrum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2631
| p225 = Solanum trisectum
| p18 = [[Fitxategi:Normania triphylla.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2632
| p225 = Solanum triste
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2633
| p225 = Solanum triunfense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2634
| p225 = Solanum trizygum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2635
| p225 = Solanum troyanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2636
| p225 = Solanum truncatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2637
| p225 = Solanum truncicola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2638
| p225 = Solanum tuberculatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2639
| p225 = Solanum tuberiferum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2640
| p225 = Solanum tuberosum
| p18 = [[Fitxategi:234 Solanum tuberosum L.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2641
| p225 = Solanum tubiflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2642
| p225 = Solanum tucumanense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2643
| p225 = Solanum tudununggae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2644
| p225 = Solanum tuerckheimii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2645
| p225 = Solanum tumescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2646
| p225 = Solanum tumo
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2647
| p225 = Solanum tumulicola
| p18 = [[Fitxategi:Solanum tumulicola.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2648
| p225 = Solanum tunariense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2649
| p225 = Solanum tundalomense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2650
| p225 = Solanum tuntula
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2651
| p225 = Solanum tuquerrense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2652
| p225 = Solanum turgidum
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2653
| p225 = Solanum turneroides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2654
| p225 = Solanum turraeifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2655
| p225 = Solanum tuxtlense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2656
| p225 = Solanum tweedianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2657
| p225 = Solanum ubanghense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2658
| p225 = Solanum ueleense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2659
| p225 = Solanum ugentii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2660
| p225 = Solanum ukerewense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2661
| p225 = Solanum uleanum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum uleanum (Habitus).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2662
| p225 = Solanum ulei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2663
| p225 = Solanum uliginosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2664
| p225 = Solanum ulmoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2665
| p225 = Solanum ultimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2666
| p225 = Solanum ultraspinosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2667
| p225 = Solanum umalilaense
| p18 = [[Fitxategi:Solanum umalilaense PhytoKeys-016-065-g003A.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2668
| p225 = Solanum umbellatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2669
| p225 = Solanum umbelliferum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum umbelliferum1.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2670
| p225 = Solanum umbonatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2671
| p225 = Solanum umbratile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2672
| p225 = Solanum umtuma
| p18 = [[Fitxategi:Solanum umtuma 5Dsr 9057.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2673
| p225 = Solanum uncinellum
| p18 = [[Fitxategi:Edwards's botanical register (Plate 15) (8387205080).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2674
| p225 = Solanum undatifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2675
| p225 = Solanum undatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2676
| p225 = Solanum undecimangulare
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2677
| p225 = Solanum undulatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2678
| p225 = Solanum unguiculatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2679
| p225 = Solanum unguis-cati
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2680
| p225 = Solanum unifoliatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2681
| p225 = Solanum unilobum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2682
| p225 = Solanum unispinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2683
| p225 = Solanum uollense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2684
| p225 = Solanum upingtoniae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2685
| p225 = Solanum upolense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2686
| p225 = Solanum uporo
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2687
| p225 = Solanum urceolatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2688
| p225 = Solanum urens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2689
| p225 = Solanum ureyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2690
| p225 = Solanum urnigerum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2691
| p225 = Solanum urosepalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2692
| p225 = Solanum ursinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2693
| p225 = Solanum urticans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2694
| p225 = Solanum urubambae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2695
| p225 = Solanum urubambaense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2696
| p225 = Solanum usambarense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2697
| p225 = Solanum usaramense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2698
| p225 = Solanum utile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2699
| p225 = Solanum uvariifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2700
| p225 = Solanum uyunense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2701
| p225 = Solanum vacciniiflorum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2702
| p225 = Solanum vacciniifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2703
| p225 = Solanum vaccinioides
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2704
| p225 = Solanum vagans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2705
| p225 = Solanum vaillantii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2706
| p225 = Solanum valdiviense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2707
| p225 = Solanum valerianum
| p18 = [[Fitxategi:190908 091 Chicago Botanic Gdn - English Walled Gdn, Solanum valerianum ‘Navidad, Jalisco’, from the Northern California garden of David Feix via Annie's Annuals Nursery (48861703337).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2708
| p225 = Solanum validinervium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2709
| p225 = Solanum validum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2710
| p225 = Solanum vallis-mexici
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2711
| p225 = Solanum vandellianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2712
| p225 = Solanum vanheurckii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2713
| p225 = Solanum vansittartense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2714
| p225 = Solanum vanuatuense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2715
| p225 = Solanum vargasii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2716
| p225 = Solanum variabile
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2717
| p225 = Solanum variegatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2718
| p225 = Solanum velardei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2719
| p225 = Solanum velascanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2720
| p225 = Solanum vellereum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2721
| p225 = Solanum velleum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2722
| p225 = Solanum vellozianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2723
| p225 = Solanum velutinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2724
| p225 = Solanum velutissimum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2725
| p225 = Solanum venatoris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2726
| p225 = Solanum venosum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2727
| p225 = Solanum venturii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum venturii0.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2728
| p225 = Solanum venustum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2729
| p225 = Solanum verapazense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2730
| p225 = Solanum verbascifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2731
| p225 = Solanum verbascifrons
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2732
| p225 = Solanum verecundum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum verecundum - leaves.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2733
| p225 = Solanum vernale
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2734
| p225 = Solanum vernei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2735
| p225 = Solanum vernicatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2736
| p225 = Solanum verniciflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2737
| p225 = Solanum vernicinitens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2738
| p225 = Solanum verrogeneum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2739
| p225 = Solanum verrucosum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2740
| p225 = Solanum verruculosum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2741
| p225 = Solanum versicolor
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2742
| p225 = Solanum verticillatum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2743
| p225 = Solanum vervoorstii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2744
| p225 = Solanum vescum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2745
| p225 = Solanum vespertilio
| p18 = [[Fitxategi:CBN Solanum vespertilio dorame 2015-07-03 Philweb 2.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2746
| p225 = Solanum vestissimum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2747
| p225 = Solanum vexans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2748
| p225 = Solanum viarum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum viarum 2132028.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2749
| p225 = Solanum vicinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2750
| p225 = Solanum vidaurrei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2751
| p225 = Solanum viirsooi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2752
| p225 = Solanum vile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2753
| p225 = Solanum viliflorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2754
| p225 = Solanum villaricense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2755
| p225 = Solanum villosissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2756
| p225 = Solanum villosum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum villosum 01-10-2005 11.10.56.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2757
| p225 = Solanum villuspetalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2758
| p225 = Solanum vincentii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2759
| p225 = Solanum violaceimarmoratum
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2760
| p225 = Solanum violaceistriatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2761
| p225 = Solanum violaceum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum violaceum 02.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2762
| p225 = Solanum violifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2763
| p225 = Solanum virgatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2764
| p225 = Solanum virginianum
| p18 = [[Fitxategi:Solanum virginianum (8245207906).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2765
| p225 = Solanum virginicum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2766
| p225 = Solanum virgultorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2767
| p225 = Solanum viride
| p18 = [[Fitxategi:Solanum uporo.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2768
| p225 = Solanum viridifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2769
| p225 = Solanum viridimaculatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2770
| p225 = Solanum viscidum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2771
| p225 = Solanum viscosissimum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2772
| p225 = Solanum vitiense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2773
| p225 = Solanum volubile
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2774
| p225 = Solanum vulgatum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2775
| p225 = Solanum wacketii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2776
| p225 = Solanum wackettii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2777
| p225 = Solanum wallacei
| p18 = [[Fitxategi:Solanum wallacei 2.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2778
| p225 = Solanum warmingii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum warmingii Hiern (10944301874).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2779
| p225 = Solanum warneckeanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2780
| p225 = Solanum watneyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2781
| p225 = Solanum weberbaueri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2782
| p225 = Solanum weddellii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2783
| p225 = Solanum welwitschii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2784
| p225 = Solanum wendlandii
| p18 = [[Fitxategi:Starr 980529-4264 Solanum wendlandii.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2785
| p225 = Solanum wettsteinianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2786
| p225 = Solanum whalenii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2787
| p225 = Solanum wightianum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2788
| p225 = Solanum wightii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2789
| p225 = Solanum wildemanii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2790
| p225 = Solanum wilkinsii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2791
| p225 = Solanum willdenowii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2792
| p225 = Solanum williamsii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2793
| p225 = Solanum wilmsii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2794
| p225 = Solanum wissaduloides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2795
| p225 = Solanum withaniifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2796
| p225 = Solanum wittei
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2797
| p225 = Solanum wittmackii
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2798
| p225 = Solanum wollastonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2799
| p225 = Solanum woodburyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2800
| p225 = Solanum woodii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2801
| p225 = Solanum woodsonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2802
| p225 = Solanum woronowii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2803
| p225 = Solanum wrightii
| p18 = [[Fitxategi:Solanum wrightii02.JPG|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2804
| p225 = Solanum xanthophaeum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2805
| p225 = Solanum xanti
| p18 = [[Fitxategi:Solanum xanti1DawnEndico.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2806
| p225 = Solanum xerophyllum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2807
| p225 = Solanum xiphocephalum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2808
| p225 = Solanum xylopiifolium
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2809
| p225 = Solanum yabari
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2810
| p225 = Solanum yamobambense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2811
| p225 = Solanum yanacochense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2812
| p225 = Solanum yanamonense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2813
| p225 = Solanum yangambiense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2814
| p225 = Solanum yapacaniense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2815
| p225 = Solanum yirrkalense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2816
| p225 = Solanum yirrkalensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2817
| p225 = Solanum youngii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2818
| p225 = Solanum yucatanum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2819
| p225 = Solanum yungasense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2820
| p225 = Solanum zahlbruckneri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2821
| p225 = Solanum zamorense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2822
| p225 = Solanum zanonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2823
| p225 = Solanum zanzibarense
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2824
| p225 = Solanum zoeae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2825
| p225 = Solanum zudanense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2826
| p225 = Solanum zuloagae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2827
| p225 = Solanum zumbense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2828
| p225 = Solanum zykinii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2829
| p225 = Solanum ×arahuayum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2830
| p225 = Solanum ×brucheri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2831
| p225 = Solanum ×burbankii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2832
| p225 = Solanum ×doddsii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2833
| p225 = Solanum ×hendersonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2834
| p225 = Solanum ×indianense
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2835
| p225 = Solanum ×indunii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2836
| p225 = Solanum ×litusinum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2837
| p225 = Solanum ×proteus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2838
| p225 = Solanum ×rechei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2839
| p225 = Solanum ×ruiz-lealia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2840
| p225 = Solanum ×setulosistylum
}}
|}
{{wikidata list end}}
[[Kategoria:Solanaceae]]
7ns25arb8ln13yuj9dldx4tdyq6h0y4
Daniel Txabarria
0
835118
9968482
8987205
2024-11-14T00:17:42Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Daniel Chavarría]]» orria «[[Daniel Txabarria]]» izenera aldatu du
8987205
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Daniel Edmundo Chavarría Bastélica''' ([[San José de Mayo]], [[1933]]ko [[azaroaren 23]]a - [[Habana]], [[2018]]ko [[apirilaren 6]]a) idazle [[uruguai]]tarra [[1969]]tik [[Kuba]]n bizi zen erbesteratua. Haren familiak jatorri euskalduna zuen.
== Biografia ==
Chavarríak, Uruguain jaiotako idazle kubatarra haren hitzetan,<ref>{{erreferentzia|url=http://www.voces.com.uy/entrevistas-1/danielchavarriaescritor“fuiunstalinistahastaqueseprodujolarevolucioncubana”|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> uhartera ihes egin behar izan zuen [[1969]]an eta han bizi izan zen hil arte. Ihes egiteko [[Bogota]]n hegazkin bat bahitu behar izan zuen, polizia atzetik zuelako.<ref>{{erreferentzia|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias/2013/02/130219_cultura_escritor_cuba_uruguay_daniel_chavarria_yv|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref> Bost hizkuntzan hitz egiten zuen eta, horregatik, 1975etik 1986ra itzultzaile lan egin zuen Instituto Cubano del Libro erakundean. Halaber, latin, greziera eta literatura klasikoa [[Habanako Unibertsitatea]]n irakatsi zuen. Haren ospe nagusia [[polizia eleberri]]ei esker zabaldu da, baina oso obra ugari du: gidoiak, ipuinak, testu liburuak... Eleberrian genero [[Eleberri pikaresko|pikareskoa]] eta [[eleberri historiko|historikoa]] ere landu zituen. 85 urterekin hil zen.
== Obrak ==
Euskal Herrian Chavarríaren eleberri batzuk [[Txalaparta argitaletxea]] plazaratu ditu.
;Eleberriak
* 1978 - ''Joy''
* 1983 - ''Completo Camagüey'' ([[Justo Vasco]]rekin)
* 1984 - ''La sexta isla'' (2016an berrargitaratua)
* 1986 - ''Primero muerto'' ([[Justo Vasco]]rekin)
* 1991 - ''Allá ellos''
* 1993 - ''El ojo de Cibeles'' edo ''El ojo Dyndimenio''
* 1994 - ''Adiós muchachos''. Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
* 1994 - ''Contracandela'' ([[Justo Vasco]]rekin)
* 1999 - ''Aquel año en Madrid''
* 2001 - ''El rojo en la pluma del loro''
* 2004 - ''Viudas de sangre''
* 2004 - ''Una pica en Flandes''. Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
* 2005 - ''Príapos'' edo ''Lo que dura dura''. Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
* 2013 - ''La piedra de rapé''
* 2013 - ''Yo soy el Rufo y no me rindo'' ([[Raúl Sendic]]i buruzko eleberri biografikoa). Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
* 2017 - ''El último room service''
;Beste lanak
* ''Presencia Latinoamericana''
* ''Cuba'' ([[Justo Vasco]]rekin)
* ''Judozhestoemmaya''
* ''Manual de Latín III-IV''
* ''Voces del silencio'' (Uruguaiko erbesteratuen antologia)
* ''Desde la soledad y la esperanza''
* 2009 - ''Y el mundo sigue andando (Memoriak)''
* 2010 - ''El aguacate y la virtud'' (Ipuina)
* 2012 - ''Cuentos para ser oídos''
;Itzulpenak
* [[Johanes Urzidil]]: ''El oro de Caramablú''. Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
== Sariak ==
* ''Joy'' ([[1978]]):
** Iraultzaren Urtemugaren Saria, [[Habana]], [[1975]].
** Capitán San Luis Saria, 70eko hamarkadan Kuban argitaratutako eleberri poliziako onenari.
* ''La sexta isla'' ([[1984]]):
** Kritikaren saria, [[Habana]], Kultura Ministerioak emana.
* ''Allá ellos'' ([[1991]]):
** [[Dashiell Hammett]] saria, Gijón, [[1992]], [[1991]]ko gaztelaniaz idatzitako eleberri poliziako onenari.<ref>{{erreferentzia|url=https://elpais.com/diario/1992/07/11/cultura/710805602_850215.html|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>
* ''El ojo de Cibeles'' ([[1993]]):
** Razón de Ser saria [[Kuba]] [[1987]].
** Planeta-Joaquín Mortiz saria, [[Mexiko]], [[1993]].
** Hezkuntza eta Kultura saria, [[Montevideo]], [[1994]].
** Ennio Flaiano saria, [[Pescara]], [[1998]], [[Italia]]n [[1997]]an egile ez europarren eleberri onenari.
** Kritika saria, [[Habana]], Kultura ministerioak emana.
* ''Adiós muchachos'' ([[1994]]):
** [[Edgar Allan Poe]] saria, [[New York]], [[2002]], [[Mystery Writers of America]]k Ameriketako Estatu Batuetan [[2001]] argitaratutako eleberri poliziako onenari.
* ''El rojo en la pluma del loro'' ([[2001]]):
** Casa de las Américas saria, [[Habana]], [[2000]].<ref>{{erreferentzia|url=https://elpais.com/diario/2000/01/21/cultura/948409208_850215.html|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>
** Kritika saria, [[Habana]], Kultura ministerioak emana.
* '''Viudas de sangre ([[2004]]):'''
** Premio [[Alejo Carpentier]], [[La Habana]], [[2004]].
* '''Príapos ([[2005]]):'''
** Camilo José Cela saria, 2005, [[Palma Mallorcakoa]], 2005.
* Kubako Literatura Sari Nazionala 2010ean.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo loturak ==
* {{es}}:[https://elpais.com/cultura/2018/04/09/actualidad/1523299283_550939.html Nobela Beltza Kuban.]
* {{es}}:[http://www.cubadebate.cu/autor/daniel-chavarria/ Daniel Chavarríaren artikuluak.]
* {{es}}:[https://www.efe.com/efe/espana/cultura/el-escritor-uruguayo-daniel-chavarria-muere-en-cuba-donde-residia-desde-1969/10005-3576248 Artikulu nekrologikoa.]
* {{es}}:[http://www.voces.com.uy/entrevistas-1/danielchavarriaescritor“fuiunstalinistahastaqueseprodujolarevolucioncubana” Elkarrizketa ''Voces'' aldizkarian.]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
{{Bizialdia|1933ko|2018ko|Chavarría, Daniel}}
[[Kategoria:Polizia eleberriko idazleak]]
[[Kategoria:Uruguaiko eleberrigileak]]
[[Kategoria:Uruguaiko idazleak]]
[[Kategoria:Uruguaiko itzultzaileak]]
[[Kategoria:Kubako idazleak]]
[[Kategoria:Kubako itzultzaileak]]
[[Kategoria:Kubako zinema gidoilariak]]
[[Kategoria:Uruguaiko komunistak]]
[[Kategoria:Kubako komunistak]]
[[Kategoria:Kubako eleberrigileak]]
[[Kategoria:Uruguaiko ipuingileak]]
[[Kategoria:Kubako ipuingileak]]
[[Kategoria:Uruguaiko autobiografoak]]
[[Kategoria:Euskal uruguaitarrak]]
[[Kategoria:Kubako autobiografoak]]
93w15407vl8pm3zwtqg8nfoerp9gms1
9968485
9968482
2024-11-14T00:24:20Z
Marmeladovich
161830
9968485
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Daniel Edmundo Txabarria Bastélica''' ([[San José de Mayo]], [[1933]]ko [[azaroaren 23]]a - [[Habana]], [[2018]]ko [[apirilaren 6]]a) idazle [[uruguai]]tarra [[1969]]tik [[Kuba]]n bizi zen erbesteratua. Haren familiak jatorri euskalduna zuen.
== Biografia ==
Chavarríak, Uruguain jaiotako idazle kubatarra haren hitzetan,<ref>{{erreferentzia|url=http://www.voces.com.uy/entrevistas-1/danielchavarriaescritor“fuiunstalinistahastaqueseprodujolarevolucioncubana”|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> uhartera ihes egin behar izan zuen [[1969]]an eta han bizi izan zen hil arte. Ihes egiteko [[Bogota]]n hegazkin bat bahitu behar izan zuen, polizia atzetik zuelako.<ref>{{erreferentzia|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias/2013/02/130219_cultura_escritor_cuba_uruguay_daniel_chavarria_yv|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref> Bost hizkuntzan hitz egiten zuen eta, horregatik, 1975etik 1986ra itzultzaile lan egin zuen Instituto Cubano del Libro erakundean. Halaber, latin, greziera eta literatura klasikoa [[Habanako Unibertsitatea]]n irakatsi zuen. Haren ospe nagusia [[polizia eleberri]]ei esker zabaldu da, baina oso obra ugari du: gidoiak, ipuinak, testu liburuak... Eleberrian genero [[Eleberri pikaresko|pikareskoa]] eta [[eleberri historiko|historikoa]] ere landu zituen. 85 urterekin hil zen.
== Obrak ==
Euskal Herrian Chavarríaren eleberri batzuk [[Txalaparta argitaletxea]] plazaratu ditu.
;Eleberriak
* 1978 - ''Joy''
* 1983 - ''Completo Camagüey'' ([[Justo Vasco]]rekin)
* 1984 - ''La sexta isla'' (2016an berrargitaratua)
* 1986 - ''Primero muerto'' ([[Justo Vasco]]rekin)
* 1991 - ''Allá ellos''
* 1993 - ''El ojo de Cibeles'' edo ''El ojo Dyndimenio''
* 1994 - ''Adiós muchachos''. Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
* 1994 - ''Contracandela'' ([[Justo Vasco]]rekin)
* 1999 - ''Aquel año en Madrid''
* 2001 - ''El rojo en la pluma del loro''
* 2004 - ''Viudas de sangre''
* 2004 - ''Una pica en Flandes''. Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
* 2005 - ''Príapos'' edo ''Lo que dura dura''. Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
* 2013 - ''La piedra de rapé''
* 2013 - ''Yo soy el Rufo y no me rindo'' ([[Raúl Sendic]]i buruzko eleberri biografikoa). Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
* 2017 - ''El último room service''
;Beste lanak
* ''Presencia Latinoamericana''
* ''Cuba'' ([[Justo Vasco]]rekin)
* ''Judozhestoemmaya''
* ''Manual de Latín III-IV''
* ''Voces del silencio'' (Uruguaiko erbesteratuen antologia)
* ''Desde la soledad y la esperanza''
* 2009 - ''Y el mundo sigue andando (Memoriak)''
* 2010 - ''El aguacate y la virtud'' (Ipuina)
* 2012 - ''Cuentos para ser oídos''
;Itzulpenak
* [[Johanes Urzidil]]: ''El oro de Caramablú''. Txalaparta argitaletxeak argitaratua.
== Sariak ==
* ''Joy'' ([[1978]]):
** Iraultzaren Urtemugaren Saria, [[Habana]], [[1975]].
** Capitán San Luis Saria, 70eko hamarkadan Kuban argitaratutako eleberri poliziako onenari.
* ''La sexta isla'' ([[1984]]):
** Kritikaren saria, [[Habana]], Kultura Ministerioak emana.
* ''Allá ellos'' ([[1991]]):
** [[Dashiell Hammett]] saria, Gijón, [[1992]], [[1991]]ko gaztelaniaz idatzitako eleberri poliziako onenari.<ref>{{erreferentzia|url=https://elpais.com/diario/1992/07/11/cultura/710805602_850215.html|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>
* ''El ojo de Cibeles'' ([[1993]]):
** Razón de Ser saria [[Kuba]] [[1987]].
** Planeta-Joaquín Mortiz saria, [[Mexiko]], [[1993]].
** Hezkuntza eta Kultura saria, [[Montevideo]], [[1994]].
** Ennio Flaiano saria, [[Pescara]], [[1998]], [[Italia]]n [[1997]]an egile ez europarren eleberri onenari.
** Kritika saria, [[Habana]], Kultura ministerioak emana.
* ''Adiós muchachos'' ([[1994]]):
** [[Edgar Allan Poe]] saria, [[New York]], [[2002]], [[Mystery Writers of America]]k Ameriketako Estatu Batuetan [[2001]] argitaratutako eleberri poliziako onenari.
* ''El rojo en la pluma del loro'' ([[2001]]):
** Casa de las Américas saria, [[Habana]], [[2000]].<ref>{{erreferentzia|url=https://elpais.com/diario/2000/01/21/cultura/948409208_850215.html|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>
** Kritika saria, [[Habana]], Kultura ministerioak emana.
* '''Viudas de sangre ([[2004]]):'''
** Premio [[Alejo Carpentier]], [[La Habana]], [[2004]].
* '''Príapos ([[2005]]):'''
** Camilo José Cela saria, 2005, [[Palma Mallorcakoa]], 2005.
* Kubako Literatura Sari Nazionala 2010ean.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo loturak ==
* {{es}}:[https://elpais.com/cultura/2018/04/09/actualidad/1523299283_550939.html Nobela Beltza Kuban.]
* {{es}}:[http://www.cubadebate.cu/autor/daniel-chavarria/ Daniel Chavarríaren artikuluak.]
* {{es}}:[https://www.efe.com/efe/espana/cultura/el-escritor-uruguayo-daniel-chavarria-muere-en-cuba-donde-residia-desde-1969/10005-3576248 Artikulu nekrologikoa.]
* {{es}}:[http://www.voces.com.uy/entrevistas-1/danielchavarriaescritor“fuiunstalinistahastaqueseprodujolarevolucioncubana” Elkarrizketa ''Voces'' aldizkarian.]{{Apurtutako esteka|date=otsaila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
{{Bizialdia|1933ko|2018ko|Chavarría, Daniel}}
[[Kategoria:Polizia eleberriko idazleak]]
[[Kategoria:Uruguaiko eleberrigileak]]
[[Kategoria:Uruguaiko idazleak]]
[[Kategoria:Uruguaiko itzultzaileak]]
[[Kategoria:Kubako idazleak]]
[[Kategoria:Kubako itzultzaileak]]
[[Kategoria:Kubako zinema gidoilariak]]
[[Kategoria:Uruguaiko komunistak]]
[[Kategoria:Kubako komunistak]]
[[Kategoria:Kubako eleberrigileak]]
[[Kategoria:Uruguaiko ipuingileak]]
[[Kategoria:Kubako ipuingileak]]
[[Kategoria:Uruguaiko autobiografoak]]
[[Kategoria:Euskal uruguaitarrak]]
[[Kategoria:Kubako autobiografoak]]
qi5qzx6h739tqj580d94xwhtp2tlsg0
Čechy (Nové Zámkyko barrutia)
0
837205
9968767
7698204
2024-11-14T09:51:20Z
Akul59
96772
udalaren webgunea
9968767
wikitext
text/x-wiki
{{hiri infotaula}}
'''Čechy ''' [[Eslovakia]]ko udalerri bat da, [[Nové Zámkyko barrutia]]n kokatuta. 11,85 km²ko azalera du eta 310 biztanle [[2017]]ko datuen arabera.
== Historia ==
Idatzizko lehen aipamena [[1419]]. urtekoa da.
== Demografia ==
=== Bilakaera demografikoa ===
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Biztanleria
|altuera=300
|zabalera=600
| 1998 | 320 | 1999 | 322 | 2000 | 323 | 2001 | 332 | 2002 | 327 | 2003 | 322 | 2004 | 320 | 2005 | 335 | 2006 | 325 | 2007 | 317 | 2008 | 305 | 2009 | 299 | 2010 | 300 | 2011 | 303 | 2012 | 310 | 2013 | 314 | 2014 | 315 | 2015 | 313 | 2016 | 307 | 2017 | 310 |oharrak = Datu-iturria: [https://slovak.statistics.sk/wps/portal/ext/themes/demography/population/indicators/ Počet obyvateľov SR k 31. 12. 2017]}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.obeccechy.sk Udalaren webgunea]
{{autoritate kontrola}}
{{Nové Zámkyko barrutiko udalerri aurkibidea}}
[[Kategoria:Nové Zámkyko barrutiko udalerriak]]
8v6w2nh3cuo81e6rv0pslit2w0as9pu
Zerrenda:Armiñongo kultura ondasunak
106
841233
9968274
9852515
2024-11-13T19:16:54Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968274
wikitext
text/x-wiki
'''Zerrenda''' honetan '''Armiñongo kultura ondasunak''' zerrendatzen dira, [[Eusko Jaurlaritza]]ren arabera<ref>{{Erreferentzia|izena=Eusko Jaurlaritza - Gobierno|abizena=Vasco|izenburua=Udalean eraikitako euskal ondarea. Arminon. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria.|hizkuntza=eu|url=http://www.euskadi.eus/app/ondarea/udalean-eraikitako-euskal-ondarea/arminon/consultaOndarea/codmun-01006/desc-arminon/desceu-arminon/tipoinv-1&locale=EU|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2018-09-04}}</ref>, ahal denean [[Kultura ondasun (Espainia)|Espainiako kultura ondasun]] kodea eskainiz.
== Ondarea ==
{{ondare mota legenda}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {?item wdt:P1435 [] . ?item wdt:P131 wd:Q1113519.}
|sort=label
|columns=label,P18,P361,P625,item,P373,P131,P1435
|links=red
|row_template=Wikidata list/Ondarea
|skip_table=1
|thumbs=100x100px
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Armiñonetik Rivabellosara arteko bidea]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.7197428767|-2.88411197193|display=inline}}
| item = [[:d:Q65929617|Q65929617]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Armiñongo errota]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.723465897|-2.87375978822|display=inline}}
| item = [[:d:Q65929608|Q65929608]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Armiñongo mugarria]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.7132639632|-2.87057505476|display=inline}}
| item = [[:d:Q65929616|Q65929616]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Armiñongo udaletxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Armiñón - Ayuntamiento 2.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.7234180949|-2.87226459492|display=inline}}
| item = [[:d:Q59142131|Q59142131]]
| p373 = [[:commons:Category:Town hall of Armiñón|Town hall of Armiñón]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Beheko iturri-uraska-garbitokia]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.7295515158|-2.86229688421|display=inline}}
| item = [[:d:Q65929615|Q65929615]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Estavilloko erromatarren bidea]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.7313215946|-2.86172132789|display=inline}}
| item = [[:d:Q65929618|Q65929618]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Goiko iturri-uraska]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.7287850191|-2.85857838949|display=inline}}
| item = [[:d:Q65929611|Q65929611]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[La Picota 15 - 16 etxea]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.7284229329|-2.86094561315|display=inline}}
| item = [[:d:Q65929612|Q65929612]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Montoya jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Armiñón - Palacio de Montoya-Urbina (o del Marqués de Terán) 01.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.7230611884|-2.87172510083|display=inline}}
| item = [[:d:Q65929620|Q65929620]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio del Marqués de Terán, Armiñón|Palacio del Marqués de Terán, Armiñón]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Puentenuevo zubia]]
| p361 = [[Zadorra ibaiaren arroko zubiak]]
| p625 = {{Coord|42.7108495617|-2.87459284077|display=inline}}
| item = [[:d:Q65929610|Q65929610]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Puenteviejo zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Armiñon 4.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]<br/>[[Zadorra ibaiaren arroko zubiak]]
| p625 = {{Coord|42.7231041921|-2.87338635492|display=inline}}
| item = [[:d:Q65929609|Q65929609]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andrés Eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Armiñon - Iglesia de San Andres 4.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.7235089001|-2.87133348014|display=inline}}
| item = [[:d:Q65929606|Q65929606]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Martin eliza (Estavillo)]]
| p18 = [[Fitxategi:Estabeluko San Martin eliza.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.72813611111111|-2.8620722222222224|display=inline}}
| item = [[:d:Q123367966|Q123367966]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Martín, Estavillo|Church of San Martín, Estavillo]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[Kultura-ondare|kultura ondare]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Martín Eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Estavillo - Iglesia de San Martin 01.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.7281358767|-2.86207330092|display=inline}}
| item = [[:d:Q65929607|Q65929607]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Roke baseliza]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.7282035853|-2.86180852932|display=inline}}
| item = [[:d:Q65929614|Q65929614]]
| p131 = [[Armiñon]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list end}}
<br clear="all" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Arabako kultura ondasunak]]
[[Kategoria:Arabako Kultura Ondasunak]]
[[Kategoria:Armiñon]]
phbev7hd888rpr3ovpatpxezana06oh
Zerrenda:Bastidako kultura ondasunak
106
841272
9968286
9911961
2024-11-13T19:22:03Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968286
wikitext
text/x-wiki
'''Zerrenda''' honetan '''Bastidako kultura ondasunak''' zerrendatzen dira, [[Eusko Jaurlaritza]]ren arabera<ref>{{Erreferentzia|izena=Eusko Jaurlaritza - Gobierno|abizena=Vasco|izenburua=Udalean eraikitako euskal ondarea. Labastida bastida. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria.|hizkuntza=eu|url=http://www.euskadi.eus/app/ondarea/udalean-eraikitako-euskal-ondarea/labastida-bastida/consultaOndarea/codmun-01028/desc-labastida-bastida/desceu-labastida-bastida/tipoinv-1&locale=EU|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2018-09-05}}</ref>, ahal denean [[Kultura ondasun (Espainia)|Espainiako kultura ondasun]] kodea eskainiz. Batez ere Bastida eta [[Gatzaga Buradon]]eko hirigune historikoetan daude eraikinak.
== Ondarea ==
{{ondare mota legenda}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {?item wdt:P1435 [] . ?item wdt:P131 wd:Q1155351.}
|sort=label
|columns=label,P18,P361,P625,item,P373,P131,P1435
|links=red
|row_template=Wikidata list/Ondarea
|skip_table=1
|thumbs=100x100px
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ancha 10 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga - Ancha 10.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6341040163|-2.83240975462|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938047|Q65938047]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ancha 12 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga - Ancha 12, 14 eta 16.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6341530571|-2.83249935195|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938021|Q65938021]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ancha 16 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga - Ancha 12, 14 eta 16.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6342179664|-2.83254624448|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938014|Q65938014]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ancha 2 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6338908682|-2.83243299983|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938015|Q65938015]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ancha 4 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6339769873|-2.8324008273|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938046|Q65938046]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Andre Maria Sortzez Garbiaren eliza (Q65938066)|Andre Maria Sortzez Garbiaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga -Sortzez Garbiaren eliza-20 -.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]<br/>[[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.6345269468|-2.83266062679|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938066|Q65938066]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Andre Mariaren Jasokundearen eliza (Bastida)|Andre Mariaren Jasokundearen eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de Nuestra Señora de la Asunción..jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5903767444|-2.79250399996|display=inline}}
| item = [[:d:Q5116945|Q5116945]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of Nuestra Señora de la Asunción, Labastida|Church of Nuestra Señora de la Asunción, Labastida]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]<br/>[[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arkupeak Baja 10-12]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga - Arkupedun etxeak-4.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6336566021|-2.83299921273|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938020|Q65938020]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arkupedun etxeak]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga - Arkupedun etxeak--37 -.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6335705848|-2.83249057622|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938016|Q65938016]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arkupedun etxeak]]
| p625 = {{Coord|42.633644|-2.833067|display=inline}}
| item = [[:d:Q65948068|Q65948068]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Baja 1 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6335145924|-2.83259243494|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938025|Q65938025]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Baja 2 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6336434408|-2.83278656471|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938027|Q65938027]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Baja 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga Baja kalea-39 -.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6333911873|-2.83272156961|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938028|Q65938028]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Baja 5 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6335162201|-2.83273879154|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938029|Q65938029]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Baja 9 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6335272837|-2.83297038824|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938030|Q65938030]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bakearen plazako iturria]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.59034601|-2.79285857338|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938237|Q65938237]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Barajuela 3 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5907276527|-2.79499543526|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938142|Q65938142]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Barajuela 5 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5906528442|-2.79505200396|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938143|Q65938143]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bastidako udaletxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Labastida - Casa Consistorial.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.590279|-2.793302|display=inline}}
| item = [[:d:Q38814463|Q38814463]]
| p373 = [[:commons:Category:Town hall of Labastida|Town hall of Labastida]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Belardino 1-eko eskubiko 3. kalexkako etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5892532582|-2.7921198031|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938185|Q65938185]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Belarmino 1-3-ko eskubiko 2. kalexkako etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Berlandino 1 -13.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5895314664|-2.79234497685|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938256|Q65938256]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Belarmino 4-ko eskubiko 2. kalexkako etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Berlandino 2 etxeak -15.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5896191723|-2.79230968945|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938183|Q65938183]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Belarmino 5-7-ko eskubiko 2. kalexkako etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Berlandino 4 -16.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5895522893|-2.79242041887|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938184|Q65938184]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Belarmino 9-ko eskubiko kalexkako etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5896177861|-2.79247906411|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938221|Q65938221]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Buradon Gatzagako pikota]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.6087046177|-2.83916531832|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938054|Q65938054]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Buradongo gatzagak]]
| p18 = [[Fitxategi:Salinas (1).jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]<br/>[[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.6329343528|-2.83170425204|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938056|Q65938056]]
| p373 = [[:commons:Category:Buradon salt evaporation ponds|Buradon salt evaporation ponds]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Callejón Plaza La Paz 1 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5899933638|-2.79277905805|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938241|Q65938241]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Callejón Plaza La Paz 2 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5901204496|-2.79298656394|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938112|Q65938112]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Conjunto histórico de Salinillas de Buradón]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.634027777777774|-2.8325833333333335|display=inline}}
| item = [[:d:Q107156644|Q107156644]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Costanilla del Hospital 12 12 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910193404|-2.79417223259|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938219|Q65938219]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Dorretzarraren berpizkundeko aztarnak]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5914583264|-2.7938925929|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938211|Q65938211]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Caño 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga -Caño 5-.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.633425546|-2.83211964017|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938052|Q65938052]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Caño 7 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6333872484|-2.83202376828|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938024|Q65938024]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 1 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.590022385|-2.79225944297|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938273|Q65938273]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 10 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 10 -18.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5896891406|-2.79237577026|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938246|Q65938246]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 12 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 12 -17.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5896691963|-2.79227826876|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938158|Q65938158]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 14 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 14 -14.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5895198129|-2.7922058436|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938248|Q65938248]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 16 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5894133325|-2.79214813808|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938249|Q65938249]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 18 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 18 -12.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5893453388|-2.79204862858|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938159|Q65938159]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 2 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5900615688|-2.79264716068|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938154|Q65938154]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 20 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 20 -11.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5893148694|-2.79200232962|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938160|Q65938160]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 22 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 24 -10.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5892220723|-2.79195159686|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938250|Q65938250]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 24 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 24 -5.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5891345363|-2.79184237952|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938251|Q65938251]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 26 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 26 -4.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5891182604|-2.79177156417|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938207|Q65938207]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 27 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 27 -2.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5892031345|-2.79150641648|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938236|Q65938236]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 28 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 28 -3.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5890858814|-2.79171029676|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938252|Q65938252]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 29 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5891380637|-2.79142974671|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938255|Q65938255]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 3 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5899471794|-2.79221046927|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938161|Q65938161]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 30 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5890301643|-2.79164169818|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938208|Q65938208]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 32 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5889795055|-2.79150715689|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938253|Q65938253]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 4 -27.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5899529628|-2.7926289962|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938242|Q65938242]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 5 - 7 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 7 -23.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5898845875|-2.79215474921|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938243|Q65938243]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 6 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 6 -26.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5898771159|-2.79254905593|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938244|Q65938244]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Frontin 9 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - El Frontin 9-22.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5898156504|-2.79212591981|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938245|Q65938245]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Laurel 6 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga - El Laurel etxea.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6348487756|-2.83283499092|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938059|Q65938059]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Olmo 11 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5920902418|-2.79458035975|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938275|Q65938275]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Olmo 14 - 16 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5916335737|-2.79411566171|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938147|Q65938147]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Olmo 18 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5916367157|-2.79425045243|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938264|Q65938264]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Olmo 19 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5923879532|-2.79425409517|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938099|Q65938099]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Olmo 20 - 22 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5916753358|-2.79432769294|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938266|Q65938266]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Olmo 24 - 26 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5917264941|-2.79435597951|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938098|Q65938098]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Olmo 8 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5916842411|-2.79389592552|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938097|Q65938097]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Olmo 9 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5919963959|-2.7946121041|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938262|Q65938262]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Garizabaldarren etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Garizabal jauregia -75.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5907987196|-2.7937624484|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938226|Q65938226]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gatzaga Buradongo harresiak]]
| p18 = [[Fitxategi:Salinillas puerta de abajo.JPG|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.6339|-2.83175|display=inline}}
| item = [[:d:Q7963238|Q7963238]]
| p373 = [[:commons:Category:Walls of Salinillas de Buradón|Walls of Salinillas de Buradón]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hospital 11 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga Hospital 11 -02.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6345410417|-2.83199066042|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938063|Q65938063]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hospital 13 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6345877789|-2.83209356225|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938040|Q65938040]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hospital 15 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6346243541|-2.83216337518|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938041|Q65938041]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hospital z/g etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga Hospital zg-09 -.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6345050885|-2.832320831|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938042|Q65938042]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hospital z/g etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6344904803|-2.83224014071|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938043|Q65938043]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hospital z/g etxea]]
| p625 = {{Coord|42.634459|-2.832152|display=inline}}
| item = [[:d:Q65948064|Q65948064]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kristo Santuaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Kristo Santuaren eliza -51.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5912350041|-2.79247169183|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938224|Q65938224]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[La Loberako bidea]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.6178306114|-2.8230186428|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938057|Q65938057]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuri 22-24 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.591126726|-2.79618809778|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938209|Q65938209]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 11 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908857779|-2.79595045262|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938196|Q65938196]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 12 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910845901|-2.79580477229|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938104|Q65938104]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 13 / Travesía Doctor Andrés Castillo 1 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908979384|-2.79621510007|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938141|Q65938141]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 14 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.591077235|-2.79587695387|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938125|Q65938125]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 15 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5909296499|-2.79645456062|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938197|Q65938197]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 16 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910769236|-2.79593979827|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938126|Q65938126]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 17 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908912713|-2.79681697266|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938127|Q65938127]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 18 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910929206|-2.79600710764|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938105|Q65938105]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 19 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908811243|-2.79693519507|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938215|Q65938215]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 2 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Larrazuria 2 eta 4 -105.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5911009804|-2.79528485692|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938270|Q65938270]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 20 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910887901|-2.79608984583|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938106|Q65938106]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 26 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.591090129|-2.79631599408|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938107|Q65938107]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 28 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910887432|-2.7964331951|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938272|Q65938272]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 32 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5911101797|-2.79657166216|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938128|Q65938128]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 34 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910851744|-2.79672089735|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938129|Q65938129]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 36 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5911352746|-2.7968129978|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938131|Q65938131]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 38 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5911134481|-2.79688096776|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938132|Q65938132]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Larrazuria 2 eta 4 -105.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910653383|-2.79546784958|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938194|Q65938194]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 40 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910994921|-2.79694355422|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938133|Q65938133]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 42 - 44 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5911267049|-2.79703359376|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938134|Q65938134]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 46 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5911310018|-2.79714616684|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938109|Q65938109]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 48 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5911342393|-2.79730134469|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938114|Q65938114]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 54 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5911029007|-2.79763834546|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938092|Q65938092]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuria 8 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910831722|-2.79569643024|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938124|Q65938124]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuriako arkua]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Larrazuria arkua -106.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910235067|-2.79515025709|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938254|Q65938254]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrazuriako iturria]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5909370736|-2.79672000013|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938263|Q65938263]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Las Salinas putzua]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]<br/>[[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.6324772998|-2.83420125351|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938276|Q65938276]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Laurel z/g etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6346734221|-2.83279506853|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938048|Q65938048]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Matadero 9 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908519338|-2.79581359782|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938222|Q65938222]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 1 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6338114826|-2.83239558416|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938031|Q65938031]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 1 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.590422|-2.793569|display=inline}}
| item = [[:d:Q65948058|Q65948058]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 10 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 10 -69.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5906398504|-2.7934829767|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938193|Q65938193]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 11 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 11 -81.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5906468385|-2.79418847759|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938214|Q65938214]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 12 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 12 -70.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5906822687|-2.79358866215|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938199|Q65938199]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 13 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 13 -82.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5906561166|-2.79426995851|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938218|Q65938218]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 14 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5907365224|-2.79366541318|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938121|Q65938121]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 15 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 15 -85.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6343299549|-2.83193947316|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938039|Q65938039]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 15 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.590719|-2.794359|display=inline}}
| item = [[:d:Q65948062|Q65948062]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 17 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 17 -86.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6344153336|-2.8319367419|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938017|Q65938017]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 17 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.590791|-2.794438|display=inline}}
| item = [[:d:Q65948065|Q65948065]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 18 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 18 -83.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6343246125|-2.83175401628|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938053|Q65938053]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 18 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.590829|-2.793961|display=inline}}
| item = [[:d:Q65948066|Q65948066]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 19 - 21 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 21 -88.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5907728011|-2.79451930898|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938230|Q65938230]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 2 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6337448644|-2.83222110558|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938033|Q65938033]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 22 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908487286|-2.79418824239|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938212|Q65938212]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 23 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 22 -84.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5907813693|-2.79470733354|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938232|Q65938232]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 24 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908769643|-2.79425498185|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938122|Q65938122]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 25 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 25 -91.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908500288|-2.7947524212|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938095|Q65938095]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 26 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908958297|-2.79429921754|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938090|Q65938090]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 27 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 27 -93.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908419828|-2.79485086907|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938111|Q65938111]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 28 - 30 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 28-30 -87.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5909560941|-2.79444367917|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938234|Q65938234]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 29 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 29 -94.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5909143189|-2.79491237326|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938210|Q65938210]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 3 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6338914894|-2.83234055346|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938035|Q65938035]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 34 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 34 -90.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5909583312|-2.79465664858|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938091|Q65938091]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 36 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 36 -92.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5909701194|-2.79473187287|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938096|Q65938096]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 38 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910202255|-2.79479622155|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938094|Q65938094]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga Nagusia 4.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6337414269|-2.83204469874|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938060|Q65938060]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 40 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 40 -102.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.591035836|-2.79490382831|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938235|Q65938235]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 42 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Mayor 42 -100.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5911315103|-2.79503323335|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938269|Q65938269]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 6 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga -Nagusia 6.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6338322037|-2.83205678165|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938064|Q65938064]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 6 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.590578|-2.793313|display=inline}}
| item = [[:d:Q65948057|Q65948057]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 7 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6340356268|-2.8322309636|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938037|Q65938037]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 7 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.590589|-2.79382|display=inline}}
| item = [[:d:Q65948060|Q65948060]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 8 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga -Nagusia 8.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6338409198|-2.83183477085|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938062|Q65938062]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 8 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.590623|-2.793366|display=inline}}
| item = [[:d:Q65948061|Q65948061]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mayor 9 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga -Nagusia 9.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6340356624|-2.83216923192|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938038|Q65938038]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mendebaldeko harresiaren gaineko etxeak Laurel kalean]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga - Laurel kaleko harresiaren gaineko etxeak -.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6346744204|-2.83309677971|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938018|Q65938018]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mota Alta 11 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.590494575|-2.79194257986|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938140|Q65938140]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mota Alta 2 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.591306332|-2.79318528554|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938216|Q65938216]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mota Alta 4 - 6 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5912249099|-2.79310973931|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938116|Q65938116]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mota Alta 5 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5907499449|-2.7922422488|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938117|Q65938117]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mota Alta 7 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5906107129|-2.79200209675|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938139|Q65938139]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mota Baja 12 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5903397875|-2.79192935268|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938217|Q65938217]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mota Baja 21 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5900576445|-2.79187844229|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938268|Q65938268]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mota Baja 23 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.589933225|-2.7917714756|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938191|Q65938191]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mota Baja 25 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5898738981|-2.79168878907|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938192|Q65938192]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mota Baja 3 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5909186712|-2.7929907283|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938187|Q65938187]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mota Baja 5 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908839388|-2.79291747926|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938189|Q65938189]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mota Baja 7 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.590850114|-2.79283319339|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938190|Q65938190]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Motako dolarea / Motako garbitokia]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5902414989|-2.79204343628|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938271|Q65938271]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Oñatiko kondeen jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga -Oñatiko kondeen jauregia-12.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6342645758|-2.83292594567|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938013|Q65938013]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio de los Condes de Oñate|Palacio de los Condes de Oñate]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Paternina jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Paternina jauregia -79.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5905998545|-2.79403749036|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938186|Q65938186]]
| p373 = [[:commons:Category:Paternina jauregia|Paternina jauregia]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Doctor Andrés Castillo 1 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.590923965|-2.79653436141|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938162|Q65938162]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Doctor Andrés Castillo 11 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5907253868|-2.7964116711|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938169|Q65938169]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Doctor Andrés Castillo 12 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5904268426|-2.79643971964|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938155|Q65938155]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Doctor Andrés Castillo 17 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5904717505|-2.79631098111|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938172|Q65938172]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Doctor Andrés Castillo 2 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908874286|-2.79673221186|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938173|Q65938173]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Doctor Andrés Castillo 3 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908811899|-2.79648488147|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938163|Q65938163]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Doctor Andrés Castillo 5 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908483385|-2.79647052958|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938164|Q65938164]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Doctor Andrés Castillo 7 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908144045|-2.79645001771|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938166|Q65938166]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Doctor Andrés Castillo 9 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5907770804|-2.7964323689|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938167|Q65938167]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza El Olmo 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Plaza del Olmo -35.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.591429952|-2.79369392194|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938115|Q65938115]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza El Olmo 6 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Plaza del Olmo -35.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5914796079|-2.79363294373|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938138|Q65938138]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza La Paz 3 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5904673492|-2.79307566723|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938153|Q65938153]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza La Paz 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Bakearen plaza 5 -62.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5901441842|-2.79278478896|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938239|Q65938239]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza La Paz 6 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.590168877|-2.79285398855|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938152|Q65938152]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Palacio / Mayor z/g etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6338122493|-2.83274151386|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938023|Q65938023]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Palacio / Plaza Mayor etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6337713045|-2.83259010649|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938050|Q65938050]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza de Oriente 2 etxea]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6335782907|-2.83234077578|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938051|Q65938051]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza de la Iglesia z/g etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga -Elizako plaza etxea-22 -.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6343012885|-2.83259669795|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938012|Q65938012]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pobes jauregia]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5905243013|-2.79504973153|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938170|Q65938170]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rincon del Caño 11 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga -Rincon del Caño 11.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]
| p625 = {{Coord|42.6332924241|-2.8322732579|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938011|Q65938011]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rincón del Rollo 2 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5907417955|-2.79677708387|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938175|Q65938175]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rincón del Rollo 4 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5907858441|-2.79685922389|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938176|Q65938176]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rincón del Rollo 6 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5907680814|-2.79692335077|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938178|Q65938178]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Salazar y Quintano jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Salazar y Quintano jauregia -63.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5903992777|-2.79339163671|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938238|Q65938238]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Ana Ospitalea|Santa Ana Ospitalea etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Buradon Gatzaga - Santa Ana ospitalea.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Gatzaga Buradon]]<br/>[[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.6346513019|-2.8322329323|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938061|Q65938061]]
| p373 = [[:commons:Category:Santa Ana Ospitalea|Santa Ana Ospitalea]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sopalacio 12 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5916144555|-2.79631816025|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938204|Q65938204]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sopalacio 14 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5916864552|-2.79628206302|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938205|Q65938205]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sopalacio 16 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5917766664|-2.79626734438|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938206|Q65938206]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sopalacio 1O etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5915556562|-2.79635311749|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938202|Q65938202]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sopalacio 3 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5911810016|-2.79672438013|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938198|Q65938198]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sopalacio 4 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5912843003|-2.79656366234|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938200|Q65938200]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sopalacio 5 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5912660234|-2.79673888204|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938201|Q65938201]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Subida al Olmo 1 - 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Subida del Olmo 1-3 -32.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.590676842|-2.79296677333|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938258|Q65938258]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Subida al Olmo 11 - 13 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Subida del Olmo -33.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5909159808|-2.79331626266|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938260|Q65938260]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Subida al Olmo 15 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Subida del Olmo -34.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910508072|-2.79344201946|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938150|Q65938150]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Subida al Olmo 17 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910729506|-2.79350603413|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938151|Q65938151]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Subida al Olmo 19 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5910940651|-2.79357380254|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938261|Q65938261]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Subida al Olmo 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Subida del Olmo 1-3 -32.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5907366997|-2.79304965417|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938259|Q65938259]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Subida al Olmo 9 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908081277|-2.79321621702|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938146|Q65938146]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Toloño arkua]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Toloñoko arkua -36.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5915368808|-2.79282257979|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938267|Q65938267]]
| p373 = [[:commons:Category:Arch of Toloño|Arch of Toloño]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Toloñoko Andre Mariaren monasterioa]]
| p18 = [[Fitxategi:Tolono.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.621361111111|-2.7686944444444|display=inline}}
| item = [[:d:Q6021453|Q6021453]]
| p373 = [[:commons:Category:Monastery of Nuestra Señora de los Ángeles de Toloño|Monastery of Nuestra Señora de los Ángeles de Toloño]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[Red List of Endangered Heritage item]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Travesía Doctor Andrés Castillo 5 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908016556|-2.79619342272|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938180|Q65938180]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Travesía Doctor Andrés Castillo 7 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5907345673|-2.79618580923|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938181|Q65938181]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Travesía el Olmo 1 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5911012031|-2.79367686285|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938135|Q65938135]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Travesía el Olmo 2 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5911608434|-2.79366925694|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938136|Q65938136]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Travesía el Olmo 3 etxea]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.591114375|-2.79375996709|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938149|Q65938149]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Villa Argentina]]
| p18 = [[Fitxategi:Bastida - Hirigune historikoa - Villa Argentina -110.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Bastidako hiri historikoa]]
| p625 = {{Coord|42.5908415602|-2.79536492497|display=inline}}
| item = [[:d:Q65938103|Q65938103]]
| p131 = [[Bastida (Araba)|Bastida]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list end}}
<br clear="all" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Arabako kultura ondasunak]]
[[Kategoria:Arabako Kultura Ondasunak]]
[[Kategoria:Bastida (Araba)]]
a4yljp95m7ibu4b6wr9n3b0rek2ae8t
Zerrenda:Burguko kultura ondasunak
106
841277
9967856
9852300
2024-11-13T15:12:32Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967856
wikitext
text/x-wiki
'''Zerrenda''' honetan '''Burgeluko kultura ondasunak''' zerrendatzen dira, [[Eusko Jaurlaritza]]ren arabera<ref>{{Erreferentzia|izena=Eusko Jaurlaritza - Gobierno|abizena=Vasco|izenburua=Udalean eraikitako euskal ondarea. Elburgo burgelu. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria.|hizkuntza=eu|url=http://www.euskadi.eus/app/ondarea/udalean-eraikitako-euskal-ondarea/elburgo-burgelu/consultaOndarea/codmun-01021/desc-elburgo-burgelu/desceu-elburgo-burgelu/tipoinv-1&locale=EU|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2018-09-05}}</ref>, ahal denean [[Kultura ondasun (Espainia)|Espainiako kultura ondasun]] kodea eskainiz. Monumentu gehienak [[Donejakue bidea]]rekin lotuta daude.
== Ondarea ==
{{ondare mota legenda}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {?item wdt:P1435 [] . ?item wdt:P131 wd:Q1382246.}
|sort=label
|columns=label,P18,P361,P625,item,P373,P131,P1435
|links=red
|row_template=Wikidata list/Ondarea
|skip_table=1
|thumbs=100x100px
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arraraingo San Joan baseliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Elburgo - San Juan de Arrarain 02.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.8518527048|-2.53871088653|display=inline}}
| item = [[:d:Q65935590|Q65935590]]
| p373 = [[:commons:Category:Ermita de San Juan de Arrarain|Ermita de San Juan de Arrarain]]
| p131 = [[Burgu]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aska 6 etxea]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.8331545002|-2.53761315748|display=inline}}
| item = [[:d:Q65935597|Q65935597]]
| p131 = [[Burgu]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burguko bolatokia|Bolatokia]]
| p18 = [[Fitxategi:Juego De Bolos De Elburgo.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.8496720828|-2.54556444845|display=inline}}
| item = [[:d:Q939841|Q939841]]
| p131 = [[Burgu]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]<br/>[[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Parador 8 etxea]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.8669885749|-2.54285188292|display=inline}}
| item = [[:d:Q65935595|Q65935595]]
| p131 = [[Burgu]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Elizako zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Añua - Iglesia de la Natividad de Nuestra Señora 06.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Zadorra ibaiaren arroko zubiak]]
| p625 = {{Coord|42.833372337|-2.5377999685|display=inline}}
| item = [[:d:Q65935593|Q65935593]]
| p131 = [[Burgu]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Jaiokundeko Ama Birjinaren eliza (Añua)|Jaiokundeko Ama Birjinaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Añua - Iglesia de la Natividad de Nuestra Señora 17.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.8335330579|-2.537954608|display=inline}}
| item = [[:d:Q5912496|Q5912496]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of the Natividad of Nuestra Señora, Añua|Church of the Natividad of Nuestra Señora, Añua]]
| p131 = [[Araba]]<br/>[[Burgu]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Argomaizko paradorea|Larrea jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Argomaniz - Parador Turismo 08.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.8676770443|-2.54151361827|display=inline}}<br/>{{Coord|42.86727|-2.54106|display=inline}}
| item = [[:d:Q54740372|Q54740372]]
| p373 = [[:commons:Category:Parador de Argómaniz|Parador de Argómaniz]]
| p131 = [[Argomaiz]]<br/>[[Burgu]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pikota (Q65935594)|Pikota]]
| p18 = [[Fitxategi:Elburgo - Iglesia San Pedro 02.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.8496059999|-2.54486791599|display=inline}}
| item = [[:d:Q65935594|Q65935594]]
| p131 = [[Burgu]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Toursko San Martin eliza (Gazeta)|San Martín Eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Gaceta - Iglesia de San Martin 1.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.8427051182|-2.53892046792|display=inline}}<br/>{{Coord|42.84277675247307|-2.5390386927248425|display=inline}}
| item = [[:d:Q65935592|Q65935592]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Martín, Gazeta|Church of San Martín, Gazeta]]
| p131 = [[Burgu]]<br/>[[Gazeta (Burgu)]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Martín Eliza]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.875026|-2.5651|display=inline}}
| item = [[:d:Q65948056|Q65948056]]
| p131 = [[Burgu]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Pedro Eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Elburgo - Iglesia San Pedro 04.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.8496036779|-2.5459320051|display=inline}}
| item = [[:d:Q65935589|Q65935589]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Pedro, Burgu|Church of San Pedro, Burgu]]
| p131 = [[Burgu]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Pedro de Quilchano eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Ermita de San Pedro de Quilchano.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.8736405044|-2.51866813181|display=inline}}
| item = [[:d:Q65935588|Q65935588]]
| p373 = [[:commons:Category:Ermita de San Pedro de Quilchano|Ermita de San Pedro de Quilchano]]
| p131 = [[Burgu]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Marina 6 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Burguko erdigunea (araba).jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|42.8500763513|-2.5440338034|display=inline}}
| item = [[:d:Q65935591|Q65935591]]
| p131 = [[Burgu]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list end}}
<br clear="all" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Arabako kultura ondasunak]]
[[Kategoria:Arabako Kultura Ondasunak]]
[[Kategoria:Burgu]]
fwn5owcqmz8rk4gdcmw0iqiooe2yff4
Zerrenda:Azkoitiko kultura ondasunak
106
841349
9968412
9620889
2024-11-13T22:27:31Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968412
wikitext
text/x-wiki
'''Zerrenda''' honetan '''Azkoitiko kultura ondasunak''' zerrendatu dira, [[Eusko Jaurlaritza]]k eskainitako informazioari jarraituz,<ref>{{Erreferentzia|izena=Eusko Jaurlaritza - Gobierno|abizena=Vasco|izenburua=Udalean eraikitako euskal ondarea. Ayala aiara. Ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria.|hizkuntza=eu|url=http://www.euskadi.eus/app/ondarea/udalean-eraikitako-euskal-ondarea/ayala-aiara/consultaOndarea/codmun-01010/desc-ayala-aiara/desceu-ayala-aiara/tipoinv-1&locale=EU|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2018-09-03}}</ref> ahal denean [[Kultura ondasun (Espainia)|Espainiako kultura ondasun]] kodea zehaztuta.
== Ondarea ==
{{ondare mota legenda}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {?item wdt:P1435 [] . ?item wdt:P131 wd:Q793934.}
|sort=label
|columns=label,P18,P361,P625,item,P373,P131,P1435
|links=red
|row_template=Wikidata list/Ondarea
|skip_table=1
|thumbs=100x100px
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[10. zubia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1441956766948|-2.34636543852868|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675632|Q124675632]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[11. zubia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.155833447888|-2.34070651907837|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675608|Q124675608]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[12. zubia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.154216791227|-2.34143726592555|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675627|Q124675627]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[13. zubia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1556259880036|-2.33908518708065|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675609|Q124675609]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[14. zubia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1563007071831|-2.33741743559682|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675607|Q124675607]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[15. zubia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1569841203335|-2.33570035323351|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675606|Q124675606]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[16. zubia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1640979561334|-2.33107175221348|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675602|Q124675602]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[7. zubia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1365257681527|-2.3515007490781|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675636|Q124675636]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[8. zubia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.141713553769|-2.34850695334344|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675634|Q124675634]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[9. zubia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1435055773366|-2.34693846602219|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675633|Q124675633]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Abaroa etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1777716221|-2.31180223485|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683613|Q65683613]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Acerías Y Forjas De Azcoitia, S. A.]]
| p625 = {{Coord|43.1704123087762|-2.32223103337034|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675719|Q124675719]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aietubeondo tunela]]
| p625 = {{Coord|43.1447601350186|-2.34586752308501|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675620|Q124675620]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aingeru 1 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1765816647|-2.31349370544|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683560|Q65683560]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aingeru 10 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1776104873|-2.31375800096|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683577|Q65683577]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aingeru 11 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1768103935|-2.31421718268|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683563|Q65683563]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aingeru 13 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.177000118|-2.31428078741|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683565|Q65683565]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aingeru 15 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1771225467|-2.31432432957|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683566|Q65683566]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aingeru 4 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1768161752|-2.31368269403|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683561|Q65683561]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aingeru 6 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1768846909|-2.31385057115|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683562|Q65683562]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizkibel 17 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.178261915|-2.31325006018|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683572|Q65683572]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizkibel 19 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.178215189|-2.31332052734|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683573|Q65683573]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizkibel 2 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1784722428|-2.31232118689|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683570|Q65683570]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizkibel 21 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1780327256|-2.31376780356|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683574|Q65683574]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizkibel 23 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1779814644|-2.31393344953|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683575|Q65683575]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizkibel 6 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1785347476|-2.312499945|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683571|Q65683571]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizkibel 7 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1783682649|-2.31265537027|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683556|Q65683556]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizkibel 8 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1786060839|-2.31257495279|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683557|Q65683557]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizpurutxo S/n etxea]]
| p625 = {{Coord|43.1337903420277|-2.35186162833856|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675668|Q124675668]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizpurutxo tunela]]
| p625 = {{Coord|43.1354444160994|-2.35136462810295|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675617|Q124675617]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizpurutxoko frontoia]]
| p625 = {{Coord|43.133539126813|-2.35202412011098|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675667|Q124675667]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizpurutxoko geltokia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1376321116896|-2.35128002339749|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675635|Q124675635]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizpurutxoko geltokiko nasa]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1376416736319|-2.35137829119966|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675684|Q124675684]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizpurutxuko San Agustin eliza]]
| p625 = {{Coord|43.1329559352448|-2.35239913255316|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675638|Q124675638]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizpurutxuko bidelarien etxea]]
| p625 = {{Coord|43.1355123915183|-2.35223690322823|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675637|Q124675637]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Albery y Cía zentral hidroelektrikoa - Aizpurutxo]]
| p625 = {{Coord|43.1506673944292|-2.34274214537964|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675629|Q124675629]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Albery y Cía zentral hidroelektrikoa - Androndegi]]
| p625 = {{Coord|43.155285305393|-2.34247126150655|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675611|Q124675611]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Albery y Cía zentral hidroelektrikoa - Errotaberri]]
| p625 = {{Coord|43.1607941709176|-2.33278069937882|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675604|Q124675604]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aldako zurgindegia]]
| p625 = {{Coord|43.1764170885327|-2.30548055760638|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675655|Q124675655]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aldatxarren errota]]
| p625 = {{Coord|43.1667903467233|-2.32799148863814|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675592|Q124675592]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aldatxarren errotako azpiegitura hidraulikoa]]
| p625 = {{Coord|43.1657608550485|-2.32902381905358|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675726|Q124675726]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aldatxarrengo zentral hidroelektrikoa]]
| p625 = {{Coord|43.1677337646876|-2.32763668622318|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675725|Q124675725]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aldazabal baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2030819263248|-2.35820636695716|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675559|Q124675559]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Altuna Portu etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1764333184|-2.31490700223|display=inline}}
| item = [[:d:Q25473671|Q25473671]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Altzibar etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1786243324|-2.3103000692|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683610|Q65683610]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Androndegi tunela]]
| p625 = {{Coord|43.1537148884683|-2.34184853341836|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675625|Q124675625]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Anziondo etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1778700086|-2.31224705906|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683614|Q65683614]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Apaiz etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1785399154|-2.31146360445|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683612|Q65683612]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aranaga baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1880228443621|-2.2920336628723|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675563|Q124675563]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arkidi tunela]]
| p625 = {{Coord|43.1241448031631|-2.34687399718618|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675613|Q124675613]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arocena Y Cendoya panteoia]]
| p625 = {{Coord|43.1813204338126|-2.30775059813447|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675680|Q124675680]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Artetse kapera]]
| p625 = {{Coord|43.1813594272827|-2.3082423525594|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675679|Q124675679]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Artetxeberri tunela]]
| p625 = {{Coord|43.1264271274727|-2.34917325557731|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675615|Q124675615]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azketa tunela]]
| p625 = {{Coord|43.142537954713|-2.3477972650952|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675619|Q124675619]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitia zubia]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1778368872|-2.3111376624|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683492|Q65683492]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiako trenbidearen geltokia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.176860772437|-2.30885912110745|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675581|Q124675581]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko udal merkatua|Azkoitiko Udal Merkatua]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - 10.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1772466553|-2.31204214998|display=inline}}
| item = [[:d:Q20650377|Q20650377]]
| p373 = [[:commons:Category:Azkoitiako udal merkatua|Azkoitiako udal merkatua]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 1]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1215929197248|-2.34311493182854|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675685|Q124675685]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 10]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1420451015514|-2.34822060196196|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675694|Q124675694]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 11]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.142985925097|-2.34739899317744|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675695|Q124675695]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 12]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1439000104819|-2.34662683326189|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675696|Q124675696]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 13]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1444554657288|-2.34612901861165|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675697|Q124675697]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 14]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1454590218793|-2.34525748484607|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675698|Q124675698]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 15]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1478076401686|-2.343399993044|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675699|Q124675699]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 16]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1494117027916|-2.34204228941501|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675700|Q124675700]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 17]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1508007624306|-2.34244554629579|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675701|Q124675701]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 18]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1526929990837|-2.34265894275238|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675702|Q124675702]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 19]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1532487183457|-2.34221021395944|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675703|Q124675703]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 2]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.123343291332|-2.34528440191055|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675686|Q124675686]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 20]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1540554933159|-2.34157429139457|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675704|Q124675704]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 21]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1544856442986|-2.3412129881102|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675705|Q124675705]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 22]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1553420414896|-2.33981392703289|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675706|Q124675706]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 23]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.155954310862|-2.33824526355831|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675707|Q124675707]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 24]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1566380218777|-2.3365773965976|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675708|Q124675708]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 25]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1602147735332|-2.33379565632328|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675709|Q124675709]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 26]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1655858053694|-2.32834914087873|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675710|Q124675710]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 27]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1692418367961|-2.32225627832003|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675711|Q124675711]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 28]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1768176093268|-2.30916720699561|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675712|Q124675712]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 29]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1702561107805|-2.30371727819349|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675713|Q124675713]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 3]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1251598757225|-2.3480187974139|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675687|Q124675687]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 30]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1714140375921|-2.30016089543058|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675714|Q124675714]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 4]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1282145926883|-2.34996572290174|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675688|Q124675688]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 5]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1332647481226|-2.3512770077189|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675689|Q124675689]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 6]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1360031704556|-2.35144479273987|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675690|Q124675690]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 7]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1376328784326|-2.35141527249355|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675691|Q124675691]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 8]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1398082911664|-2.35075285785146|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675692|Q124675692]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko trenbidearen ibilbidea 9]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1414984310243|-2.34868139396213|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675693|Q124675693]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko udal hilerria]]
| p625 = {{Coord|43.1814897254224|-2.30745336777426|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675567|Q124675567]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko udal hilerriko kapera]]
| p625 = {{Coord|43.1814716426512|-2.30744126727299|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675678|Q124675678]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkoitiko udaletxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa consistorial de Azcoitia.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1776679221|-2.31245055642|display=inline}}
| item = [[:d:Q12254581|Q12254581]]
| p373 = [[:commons:Category:Town hall of Azkoitia|Town hall of Azkoitia]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azpiazu tunela]]
| p625 = {{Coord|43.1548073887997|-2.34079134713538|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675626|Q124675626]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azpiegitura hidraulikoa]]
| p625 = {{Coord|43.1684955257191|-2.33937702339877|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675643|Q124675643]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Balda dorretxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa-Torre de Balda.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1796940307|-2.30966773449|display=inline}}
| item = [[:d:Q12254716|Q12254716]]
| p373 = [[:commons:Category:Casa de Balda|Casa de Balda]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]<br/>[[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Baldako iturria]]
| p625 = {{Coord|43.1793898067643|-2.31013487015819|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675555|Q124675555]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Barriken iturria]]
| p18 = [[Fitxategi:E4689-Azkoitia-main-square-fountain.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1779852417|-2.31120661827|display=inline}}
| item = [[:d:Q20646625|Q20646625]]
| p373 = [[:commons:Category:Barriken iturria|Barriken iturria]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bastarrika etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1769785903|-2.31361450232|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683589|Q65683589]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Betroizagako bidelarien etxea]]
| p625 = {{Coord|43.1684708079068|-2.32740716050733|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675596|Q124675596]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[De San Juan zubia]]
| p625 = {{Coord|43.1704088168139|-2.30217770908566|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675597|Q124675597]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Dukearen administrariaren jauregia]]
| p625 = {{Coord|43.1776900981925|-2.31049852180004|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675571|Q124675571]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Egurbide Burdinola eta Errota multzoa|Egurbide Burdionola eta Errota Multzoa]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - Egurbide Burdinola eta Errota multzoa - 13.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1838826715|-2.32445160153|display=inline}}
| item = [[:d:Q12256554|Q12256554]]
| p373 = [[:commons:Category:Egurbide Burdinola eta Errota multzoa|Egurbide Burdinola eta Errota multzoa]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Egurbide zubia]]
| p625 = {{Coord|43.1881431105533|-2.32840951208815|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675564|Q124675564]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Egurbideola errota eta burdinolako azpiegitura hidraulikoa]]
| p625 = {{Coord|43.1858307605067|-2.32566606321343|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675718|Q124675718]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Egurbidetorrea baserria (Q65683619)|Egurbidetorrea baserria]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - Egurbide Burdinola eta Errota multzoa - 12.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1834093429|-2.32425449841|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683619|Q65683619]]
| p373 = [[:commons:Category:Egurbidetorrea baserria|Egurbidetorrea baserria]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Eguzkitza errota]]
| p625 = {{Coord|43.1685311164102|-2.33930282599957|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675573|Q124675573]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Electra Igaran]]
| p625 = {{Coord|43.1493434149637|-2.34269484004583|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675631|Q124675631]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Epelde panteoia]]
| p625 = {{Coord|43.1815567744764|-2.30811707526949|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675677|Q124675677]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Errekaren gaineko pasabidea]]
| p625 = {{Coord|43.1703411331835|-2.30141571466692|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675682|Q124675682]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Etxebeltz tunela]]
| p625 = {{Coord|43.1468218256159|-2.34422220957536|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675621|Q124675621]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ezkidi tunela]]
| p625 = {{Coord|43.1520994953085|-2.34280059283593|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675624|Q124675624]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Floreaga etxea|Floreaga jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - Casa-Torre Floreaga 2.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1789580096|-2.31233994656|display=inline}}
| item = [[:d:Q20644125|Q20644125]]
| p373 = [[:commons:Category:Casa-Torre Floreaga|Casa-Torre Floreaga]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Floreagako bolatokia]]
| p625 = {{Coord|43.1806757583748|-2.31434091665312|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675665|Q124675665]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gaztan Enea jauregia]]
| p625 = {{Coord|43.1776045353005|-2.30974893318251|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675574|Q124675574]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Goiko - Losako frontoia]]
| p625 = {{Coord|43.1775440084026|-2.31315785319468|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675646|Q124675646]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gurea frontoia]]
| p625 = {{Coord|43.1782302378393|-2.31497118993027|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675662|Q124675662]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gurutze Satnuaren eliza eta komentua]]
| p625 = {{Coord|43.1761754572092|-2.29834707319205|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675580|Q124675580]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hamaikagarren zubia]]
| p625 = {{Coord|43.1529798632029|-2.34243448283716|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675628|Q124675628]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hurtado De Mendoza panteoia]]
| p625 = {{Coord|43.1815612371824|-2.30736642504333|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675675|Q124675675]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hurtado de Mendoza jauregia]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1759636205|-2.31500023522|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683618|Q65683618]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ibaiondo 14 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.1766095570194|-2.3119994543653|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675671|Q124675671]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ibarmia, S.A.]]
| p625 = {{Coord|43.1730002817724|-2.31980329038928|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675658|Q124675658]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ibetete tunela]]
| p625 = {{Coord|43.1410429203516|-2.34933795936573|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675618|Q124675618]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Idiakez dorrea]]
| p18 = [[Fitxategi:Torre Idiaquez.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.178185607|-2.31116627824|display=inline}}
| item = [[:d:Q9088820|Q9088820]]
| p373 = [[:commons:Category:Torre Idiakez|Torre Idiakez]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]<br/>[[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Idiakez etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1778937586|-2.3115650646|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683592|Q65683592]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Igaraberri errota]]
| p625 = {{Coord|43.1567861699495|-2.3357270975057|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675598|Q124675598]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Igaraberri errotako azpiegitura hidraulikoa]]
| p625 = {{Coord|43.1572237965359|-2.33665715952624|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675642|Q124675642]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Igaran Goikoa errotaren taldea]]
| p625 = {{Coord|43.1457447485771|-2.32929197801381|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675599|Q124675599]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Igaranerreka tunela]]
| p625 = {{Coord|43.1498355394137|-2.34214842998972|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675623|Q124675623]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Igaranzubi tunela]]
| p625 = {{Coord|43.1486670354852|-2.3425176132189|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675622|Q124675622]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Inazio Iriarte Margolaria 2 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1777483191|-2.31240001078|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683558|Q65683558]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Inazio Iriarte Margolaria 3 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1784162745|-2.31223669765|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683559|Q65683559]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Inazio Iriarte Margolaria 9 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1787780452|-2.31168788006|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683576|Q65683576]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Insausti jauregia|Intxausti jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Insausti jauregia Azkoitia 2006-12-29.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.177058159|-2.30653251395|display=inline}}
| item = [[:d:Q12259634|Q12259634]]
| p373 = [[:commons:Category:Insausti jauregia|Insausti jauregia]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]<br/>[[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Irarraga baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1821613672484|-2.29359030690994|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675566|Q124675566]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Irizar jauregia (Q65683600)|Irizar jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - Irizar jauregia.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1790451925|-2.30912325317|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683600|Q65683600]]
| p373 = [[:commons:Category:Irizar jauregia|Irizar jauregia]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Isasaga etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Isasaga.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1715481978|-2.32291114581|display=inline}}
| item = [[:d:Q25473656|Q25473656]]
| p373 = [[:commons:Category:Isasaga etxea|Isasaga etxea]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Isasaga zubia]]
| p625 = {{Coord|43.1715706711429|-2.32320245693054|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675595|Q124675595]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iturria I]]
| p625 = {{Coord|43.1792471715342|-2.30739258354923|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675648|Q124675648]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iturria II]]
| p625 = {{Coord|43.1766810118832|-2.31340130082757|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675649|Q124675649]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iturria III]]
| p625 = {{Coord|43.1775299046214|-2.3123090279331|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675652|Q124675652]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iturria IV]]
| p625 = {{Coord|43.1789838778992|-2.31001639638524|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675653|Q124675653]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iturria V]]
| p625 = {{Coord|43.1782858102881|-2.31222671903807|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675654|Q124675654]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Jausoro zubia]]
| p625 = {{Coord|43.1760213433223|-2.31451603421606|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675583|Q124675583]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Juin-torre jauregia]]
| p625 = {{Coord|43.1739673110846|-2.30688630019566|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675591|Q124675591]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Julio Urkixo 6 eta 8 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.1780121147577|-2.3086492679751|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675672|Q124675672]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 18 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1790165556|-2.30610992198|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683578|Q65683578]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 20 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1789906416|-2.30604785058|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683580|Q65683580]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 22 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1789677969|-2.30599150293|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683584|Q65683584]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 24 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1789377262|-2.30593150156|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683585|Q65683585]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 26 - 28 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1788799137|-2.30580799048|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683485|Q65683485]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 35 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1794091059|-2.30697992428|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683481|Q65683481]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 39 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.179353008|-2.30663246644|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683476|Q65683476]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 4 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1791988497|-2.30819933346|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683475|Q65683475]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 41 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1793342058|-2.30654030218|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683495|Q65683495]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 43 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - 62.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1793227548|-2.30646206831|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683597|Q65683597]]
| p373 = [[:commons:Category:Klara Donea 43 etxea, Arrasate|Klara Donea 43 etxea, Arrasate]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 45 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1793071936|-2.30638467095|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683487|Q65683487]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 47 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1792889143|-2.30628968073|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683477|Q65683477]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 59 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1791657629|-2.30571778796|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683479|Q65683479]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 6 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - 53.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1792020791|-2.30813772188|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683598|Q65683598]]
| p373 = [[:commons:Category:Klara Donea 6 etxea, Arrasate|Klara Donea 6 etxea, Arrasate]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Klara Donea 8 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - San Jose baseliza.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1792137753|-2.30807652162|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683478|Q65683478]]
| p373 = [[:commons:Category:Hermitage of San José, Azkoitia|Hermitage of San José, Azkoitia]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kortatxo baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1777864383459|-2.35800380543896|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675576|Q124675576]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kukuerriko frontoia]]
| p625 = {{Coord|43.1556987698727|-2.29984827656207|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675666|Q124675666]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Landakandako San Antonio Abadearen baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.1742329766925|-2.319641967589|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675590|Q124675590]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Landakaranda errota]]
| p625 = {{Coord|43.1743739696507|-2.31912365643622|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675572|Q124675572]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Langile etxebizitza]]
| p625 = {{Coord|43.1817082696752|-2.31986658777682|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675723|Q124675723]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lapazaran baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1643859778684|-2.32035402911419|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675601|Q124675601]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larramendi Torre baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1719443221477|-2.30294761752595|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675594|Q124675594]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lasao etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - 26.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1780858973|-2.31212113976|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683605|Q65683605]]
| p373 = [[:commons:Category:Lasao etxea|Lasao etxea]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Leturiondo jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - Palacio de Leturiondo 1.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1776749921|-2.31299939294|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683491|Q65683491]]
| p373 = [[:commons:Category:Palace of Leturiondo|Palace of Leturiondo]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Madarixako frontoi estalia]]
| p625 = {{Coord|43.2081072924554|-2.34404612442542|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675660|Q124675660]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Madarixako frontoia]]
| p625 = {{Coord|43.2080003715141|-2.3442442339578|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675661|Q124675661]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Makinen etxea]]
| p625 = {{Coord|43.1678414536633|-2.3275739942022|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675728|Q124675728]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mandabieta tunela]]
| p625 = {{Coord|43.1226329285687|-2.34389056334496|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675614|Q124675614]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Markeskua etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1792078295|-2.30969493324|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683593|Q65683593]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Martiri Santuen baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.1571862841314|-2.31953592925142|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675605|Q124675605]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Martín Deuna 2 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - 05.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1761715029|-2.31345859342|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683470|Q65683470]]
| p373 = [[:commons:Category:Martín Deuna 2 etxea, Arrasate|Martín Deuna 2 etxea, Arrasate]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Martín Deuna 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - 05.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1761488156|-2.31338885356|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683472|Q65683472]]
| p373 = [[:commons:Category:Martín Deuna 3 etxea, Arrasate|Martín Deuna 3 etxea, Arrasate]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Martín Deuna 3-y etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - 05.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1761200826|-2.31333204146|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683473|Q65683473]]
| p373 = [[:commons:Category:Martín Deuna 3-y etxea, Arrasate|Martín Deuna 3-y etxea, Arrasate]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Martín Deuna 4 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1761109167|-2.3132481878|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683474|Q65683474]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mekoleta Txiki errota]]
| p625 = {{Coord|43.1795206940988|-2.31845124293898|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675570|Q124675570]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mendizabal panteoia]]
| p625 = {{Coord|43.1815735176157|-2.30790770259454|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675676|Q124675676]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Monte errota]]
| p625 = {{Coord|43.1451343803661|-2.3250313808906|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675610|Q124675610]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Munoaundiko herri harresitua|Munoaundi]]
| p18 = [[Fitxategi:Munoaundi aztarnategia industen 2020 urtean.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.16204686751357|-2.2951099926800125|display=inline}}
| item = [[:d:Q85965846|Q85965846]]
| p131 = [[Azkoitia]]<br/>[[Azpeitia]]
| p1435 = [[Monumentu multzo (EAE aitortza)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 10 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1761380899|-2.31402066583|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683482|Q65683482]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 104 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1786818263|-2.3101997483|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683567|Q65683567]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 106 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1787145806|-2.31012572207|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683569|Q65683569]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 108 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1787611049|-2.31006246329|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683551|Q65683551]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 11 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1763541003|-2.31409943611|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683502|Q65683502]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 110 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.178789186|-2.30998402303|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683553|Q65683553]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 112 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1788247108|-2.30992895222|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683540|Q65683540]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 114 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1788539215|-2.3098974858|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683554|Q65683554]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 116 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1788755051|-2.30984956941|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683603|Q65683603]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 118 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1789146201|-2.30974630356|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683555|Q65683555]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 12 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1760187368|-2.31400199835|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683483|Q65683483]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 120 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1789842501|-2.30957255378|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683602|Q65683602]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 13 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1763769207|-2.31396765471|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683503|Q65683503]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 14 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.1761530873491|-2.31396088817076|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675645|Q124675645]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 15 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1764024938|-2.31383843604|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683484|Q65683484]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 17 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1765086602|-2.31354875151|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683504|Q65683504]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 2 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1760782455|-2.31427474145|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683497|Q65683497]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 21 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1767853684|-2.31331627283|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683505|Q65683505]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 23 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1768231166|-2.31326981454|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683506|Q65683506]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 24 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1761851141|-2.31366653944|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683507|Q65683507]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 25 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1768517517|-2.31324429633|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683508|Q65683508]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 26 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1763674062|-2.3132327942|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683510|Q65683510]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 27 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1769401113|-2.31327359728|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683511|Q65683511]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 28 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1764280594|-2.31323081024|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683512|Q65683512]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 29 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1769835795|-2.31317644871|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683514|Q65683514]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 30 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1764685375|-2.31320108933|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683515|Q65683515]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 31 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1770544654|-2.31313752407|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683516|Q65683516]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 33 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.177085088|-2.31303808795|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683517|Q65683517]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 34 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1765655771|-2.31312528992|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683519|Q65683519]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 35 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1771230016|-2.31299519557|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683520|Q65683520]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 36 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1766282537|-2.31311236343|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683588|Q65683588]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 37 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.177171922|-2.31296778125|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683521|Q65683521]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 38 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1766337715|-2.31300401964|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683522|Q65683522]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 39 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.177208994|-2.31290620222|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683493|Q65683493]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 4 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1761205414|-2.31420720985|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683498|Q65683498]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 40 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1766699331|-2.31296927395|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683523|Q65683523]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 41 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1773087193|-2.31293127323|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683595|Q65683595]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 42 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.176772052|-2.31295207608|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683608|Q65683608]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 48 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1769711737|-2.31273605549|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683607|Q65683607]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 49 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1777016635|-2.31232029284|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683524|Q65683524]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 50 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1770128241|-2.31267816804|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683525|Q65683525]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 51 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1777967841|-2.31232383942|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683526|Q65683526]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 54 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1771160177|-2.31255958958|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683528|Q65683528]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 55 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1779378033|-2.31216879898|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683486|Q65683486]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 56 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1771620071|-2.31247150585|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683529|Q65683529]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 57 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1779854212|-2.31201165909|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683596|Q65683596]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 58 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1772366122|-2.31237272242|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683488|Q65683488]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 6 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1761348455|-2.31414187025|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683499|Q65683499]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 63 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.178609214|-2.31136601533|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683586|Q65683586]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 68 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1775688673|-2.31193789842|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683564|Q65683564]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 7 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1763236396|-2.31424103528|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683500|Q65683500]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 71 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1787809707|-2.31101002221|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683530|Q65683530]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 72 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1777348826|-2.31185313139|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683531|Q65683531]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 73 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1788265305|-2.31094051687|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683532|Q65683532]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 75 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1788350686|-2.31083912391|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683534|Q65683534]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 77 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1789007669|-2.31080166995|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683535|Q65683535]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 78 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1778231761|-2.31164985074|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683494|Q65683494]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 79 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1789243494|-2.31073723609|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683536|Q65683536]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 8 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1761463052|-2.31408423512|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683501|Q65683501]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 81 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1789614862|-2.3106432668|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683537|Q65683537]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 82 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1782384023|-2.3110646447|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683538|Q65683538]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 83 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1790066946|-2.31053940489|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683539|Q65683539]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 84 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1782869692|-2.31098309849|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683542|Q65683542]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 85 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1790437842|-2.3104466048|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683543|Q65683543]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 87 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1790725011|-2.31035857083|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683489|Q65683489]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 89 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1791039194|-2.3102586006|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683544|Q65683544]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 92 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1784371577|-2.31069125731|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683545|Q65683545]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 93 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1791470759|-2.30975786458|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683546|Q65683546]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 93-y etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.179218081|-2.31005238374|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683547|Q65683547]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 94 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.178468292|-2.31062181845|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683548|Q65683548]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nagusia 98 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1785323308|-2.31049727357|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683568|Q65683568]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Oianguren errota]]
| p625 = {{Coord|43.1817768654303|-2.34552167356346|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675569|Q124675569]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Oianguren errotako azpiegitura hidraulikoa]]
| p625 = {{Coord|43.181723262439|-2.34559607587832|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675717|Q124675717]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Olano etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1776743961|-2.31192026407|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683615|Q65683615]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Olazabal baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1913031411428|-2.3283010219126|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675562|Q124675562]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Olazagako estalpea]]
| p625 = {{Coord|43.164658887743|-2.32998309744768|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675600|Q124675600]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Olazagako estalpeko nasa]]
| p625 = {{Coord|43.1645434174189|-2.33025499248874|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675612|Q124675612]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Olimpia etxea]]
| p625 = {{Coord|43.1767875681244|-2.31165294498173|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675670|Q124675670]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ondarroa baserria]]
| p625 = {{Coord|43.212375709422|-2.32702335261634|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675556|Q124675556]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Orion iturria]]
| p625 = {{Coord|43.1771452419888|-2.31423277335525|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675650|Q124675650]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Parkearen atzekaldeko zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - 35.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1794274131|-2.30980876146|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683550|Q65683550]]
| p373 = [[:commons:Category:Parkearen atzekaldeko zubia|Parkearen atzekaldeko zubia]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pelotaren gunea]]
| p625 = {{Coord|43.177819948748|-2.31562789740647|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675664|Q124675664]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pilarreko guruztokia]]
| p625 = {{Coord|43.1739623547374|-2.30458562251929|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675593|Q124675593]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Portu etxeko ukuilua]]
| p625 = {{Coord|43.1770235792767|-2.31647346383015|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675669|Q124675669]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Precisión Mecánica Oski, S. L.]]
| p625 = {{Coord|43.171167041015|-2.3024766471799|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675656|Q124675656]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Presa eta kanala]]
| p625 = {{Coord|43.1676802454701|-2.32772338817448|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675727|Q124675727]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Probaleku De Azkoitia]]
| p625 = {{Coord|43.1781574677817|-2.31484896112321|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675663|Q124675663]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Produkzio eraikina]]
| p625 = {{Coord|43.1817516078019|-2.31958309271074|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675721|Q124675721]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Produkzio eraikina eta bulegoak]]
| p625 = {{Coord|43.1703573361279|-2.32207170656482|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675659|Q124675659]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Produkzio eraikina eta etxebizitza]]
| p625 = {{Coord|43.1816716677927|-2.31976855457168|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675722|Q124675722]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rafael Garate, S.A.]]
| p625 = {{Coord|43.1728535726323|-2.30438904987627|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675657|Q124675657]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Francisco baseliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - Ermita de San Francisco.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1762753818|-2.31464506428|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683590|Q65683590]]
| p373 = [[:commons:Category:San Francisco baseliza|San Francisco baseliza]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Francisco fabrika]]
| p625 = {{Coord|43.1817519736686|-2.31964461342544|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675720|Q124675720]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Ignazioren guruztokia]]
| p625 = {{Coord|43.1742986739511|-2.30066930722943|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675589|Q124675589]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Isidro baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.2080446867162|-2.34412065677629|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675558|Q124675558]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Joan bainuetxe zaharreko iturria]]
| p625 = {{Coord|43.1747293357829|-2.29894189693242|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675647|Q124675647]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Jose baseliza (Azkoitia)|San Jose baseliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - Ermita de San Jose 2.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1792262513|-2.30794473791|display=inline}}
| item = [[:d:Q20653399|Q20653399]]
| p373 = [[:commons:Category:Hermitage of San José, Azkoitia|Hermitage of San José, Azkoitia]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Juan Zahar baserria]]
| p625 = {{Coord|43.17476524864|-2.30186973082067|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675586|Q124675586]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Martin Iraurgiko baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.1753149546783|-2.31234618754212|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675584|Q124675584]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Martin auzoko etxe merkeak]]
| p625 = {{Coord|43.1754333894682|-2.3110775789871|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675644|Q124675644]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sancti Spiritus baseliza (Q124675578)|Sancti Spiritus baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.1767484017269|-2.30665798166935|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675578|Q124675578]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Brigidaren guruztokia]]
| p625 = {{Coord|43.174565018519|-2.29564643636908|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675588|Q124675588]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Clara 61 etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1793087016|-2.30505731107|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683496|Q65683496]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Klara komentua (Azkoitia)|Santa Klara eliza eta komentua]]
| p18 = [[Fitxategi:Azkoitia - Santa Clara komentu 044.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1788914537|-2.30485670163|display=inline}}
| item = [[:d:Q12266993|Q12266993]]
| p373 = [[:commons:Category:Convent of Santa Clara, Azkoitia|Convent of Santa Clara, Azkoitia]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Andre Mariaren Jasokundearen eliza (Azkoitia)|Santa María La Real eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de Santa María la Real (Azkoitia).jpg|center|128px]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.178332361|-2.31181172846|display=inline}}
| item = [[:d:Q20646305|Q20646305]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of Santa María la Real, Azkoitia|Church of Santa María la Real, Azkoitia]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santutxo (Q124675729)|Santutxo]]
| p625 = {{Coord|43.1745426935548|-2.2920294629538|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675729|Q124675729]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sobre Regata zubia]]
| p625 = {{Coord|43.1388472033485|-2.35118110294898|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675683|Q124675683]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Trenbidearen gaineko pasabidea]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.166682475836|-2.32649183555911|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675681|Q124675681]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Trenbidezainaren etxea]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.1749825456896|-2.31397399203571|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675587|Q124675587]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Trinidad etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1763272133|-2.31434299803|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683591|Q65683591]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Txurruka-Etxe jauregia]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1791533943|-2.30998129605|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683601|Q65683601]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ubaiar baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1799453691737|-2.30521908343507|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675568|Q124675568]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ubola tunela]]
| p625 = {{Coord|43.1310270079214|-2.35047690891646|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675616|Q124675616]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Udal hiltegia]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.1778253093|-2.30419781332|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683620|Q65683620]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ugarte Igara baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1764139762003|-2.30348736416082|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675579|Q124675579]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ugarte Irala Torre]]
| p625 = {{Coord|43.1771020346542|-2.30409474445319|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675640|Q124675640]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Umansoro etxea]]
| p361 = [[Alde Zaharra (Azkoitia)]]
| p625 = {{Coord|43.177068405|-2.31261728817|display=inline}}
| item = [[:d:Q65683587|Q65683587]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Urkiolegi baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1978050496626|-2.31773082551733|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675560|Q124675560]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Urrategi baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1775003760347|-2.34251593213118|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675577|Q124675577]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Urrategiko Ama Birjinaren Taldea]]
| p625 = {{Coord|43.1752560828209|-2.31004606566645|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675673|Q124675673]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Urrategiko Andra Mari]]
| p625 = {{Coord|43.1777298870039|-2.34171369972544|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675575|Q124675575]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Yuteko almazena]]
| p625 = {{Coord|43.1817436279777|-2.31975545068495|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675724|Q124675724]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zabala baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1754347736642|-2.32034223918124|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675585|Q124675585]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zabaleta Kamino baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1622201526018|-2.33488095955684|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675603|Q124675603]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zavala eta Altuna panteoia]]
| p625 = {{Coord|43.1815903348249|-2.30771063388984|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675674|Q124675674]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zuazola Torre baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1963794178101|-2.32330987776094|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675561|Q124675561]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zumeta baserria]]
| p625 = {{Coord|43.1827623501223|-2.30201240857256|display=inline}}
| item = [[:d:Q124675565|Q124675565]]
| p131 = [[Azkoitia]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list end}}
<br clear="all" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Gipuzkoako kultura ondasunak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako Kultura Ondasunak]]
[[Kategoria:Azkoitia]]
ne8e6ls0nuze7hh47ku7y5zg54jjask
Zerrenda:Oiartzungo kultura ondasunak
106
841442
9968280
9852516
2024-11-13T19:17:39Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968280
wikitext
text/x-wiki
'''Zerrenda''' honetan '''Oiartzunko kultura ondasunak''' zerrendatzen dira, [[Eusko Jaurlaritza]]ren arabera<ref>{{Erreferentzia|izena=Eusko Jaurlaritza - Gobierno|abizena=Vasco|izenburua=Gipuzkoako ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria.|hizkuntza=eu|url=http://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikitako-euskal-ondarea-nabaria/}}</ref>, ahal denean [[Kultura ondasun (Espainia)|Espainiako kultura ondasun]] kodea eskainiz.
== Ondarea ==
{{ondare mota legenda}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {?item wdt:P1435 [] . ?item wdt:P131 wd:Q911092.}
|sort=label
|columns=label,P18,P361,P625,item,P373,P131,P1435
|links=red
|row_template=Wikidata list/Ondarea
|skip_table=1
|thumbs=100x100px
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arpidenea etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Oiartzun 09.JPG|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2993682959|-1.86061398519|display=inline}}
| item = [[:d:Q65921175|Q65921175]]
| p373 = [[:commons:Category:Arpidenea etxea|Arpidenea etxea]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Basilica of San Juan Bautista, Oiartzun]]
| p18 = [[Fitxategi:Manuel Lekuona Biblioteka.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.299941|-1.860168|display=inline}}
| item = [[:d:Q43093457|Q43093457]]
| p373 = [[:commons:Category:Basilica of San Juan Bautista, Oiartzun|Basilica of San Juan Bautista, Oiartzun]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Don Felizenea etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Oiartzun 05.JPG|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2993992665|-1.86069936033|display=inline}}
| item = [[:d:Q65921170|Q65921170]]
| p373 = [[:commons:Category:Don Felizenea etxea|Don Felizenea etxea]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Garaño baserria]]
| p18 = [[Fitxategi:Garaño baserria 01.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.2884637084|-1.86567883524|display=inline}}
| item = [[:d:Q65921185|Q65921185]]
| p373 = [[:commons:Category:Garaño baserria|Garaño baserria]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Garbuno baserria]]
| p18 = [[Fitxategi:Garbuño baserria 04.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.2930860059|-1.86644232585|display=inline}}
| item = [[:d:Q65921178|Q65921178]]
| p373 = [[:commons:Category:Garbuno baserria|Garbuno baserria]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iturriotz dorrea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa-torre de Iturrioz.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.2921224379|-1.86582890172|display=inline}}
| item = [[:d:Q20492110|Q20492110]]
| p373 = [[:commons:Category:Torre de Iturríoz|Torre de Iturríoz]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]<br/>[[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Yurrita errota|Iurrita errota]]
| p625 = {{Coord|43.3022492049|-1.8811510809|display=inline}}
| item = [[:d:Q51124826|Q51124826]]
| p373 = [[:commons:Category:Ihurrita errota|Ihurrita errota]]
| p131 = [[Ugaldetxo]]<br/>[[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iurrita errotako azpiegitura hidraulikoa]]
| p625 = {{Coord|43.3015527398|-1.87782557483|display=inline}}
| item = [[:d:Q65921187|Q65921187]]
| p373 = [[:commons:Category:Iurrita errota|Iurrita errota]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kale nagusian armaoiak eta teilatu-hegalak dituzten etxeak]]
| p18 = [[Fitxategi:Oiartzun entramados y aleros.jpg|center|128px]]
| item = [[:d:Q43093441|Q43093441]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lizargarate etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Mendiburu 8.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2995504663|-1.860625751|display=inline}}
| item = [[:d:Q65921173|Q65921173]]
| p373 = [[:commons:Category:Lizargarate etxea|Lizargarate etxea]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Makutso baserria]]
| p18 = [[Fitxategi:Makutso baserria.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.2943153324|-1.86552988905|display=inline}}
| item = [[:d:Q65921176|Q65921176]]
| p373 = [[:commons:Category:Makutso baserria|Makutso baserria]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mendiburu 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Mendiburu 3 etxea (1).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2994370277|-1.8608156028|display=inline}}
| item = [[:d:Q65921172|Q65921172]]
| p373 = [[:commons:Category:Mendiburu 3 etxea|Mendiburu 3 etxea]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Oiartzungo udaletxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Oiartzun - Ayuntamiento 1.JPG|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2990312086|-1.86038227258|display=inline}}
| item = [[:d:Q59146704|Q59146704]]
| p373 = [[:commons:Category:Town hall of Oiartzun|Town hall of Oiartzun]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pinto erreka bidea]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.3089351077|-1.85028530164|display=inline}}
| item = [[:d:Q65921167|Q65921167]]
| p373 = [[:commons:Category:Pinto erreka bidea|Pinto erreka bidea]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Esteban eliza (Oiartzun)|San Esteban Eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Oiartzun - Iglesia de San Esteban 01.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.2998226309|-1.86080597778|display=inline}}
| item = [[:d:Q12266856|Q12266856]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Esteban, Oiartzun|Church of San Esteban, Oiartzun]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Juan Bautista Eritegi eta Basilika]]
| p18 = [[Fitxategi:San Joan Bataiatzailearen ospitalea 01.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.2999698152|-1.86020462153|display=inline}}
| item = [[:d:Q65921169|Q65921169]]
| p373 = [[:commons:Category:San Juan Bautista Eritegi eta Basilika (Oiartzun)|San Juan Bautista Eritegi eta Basilika (Oiartzun)]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Txalakaerrotako galtzada]]
| p361 = [[Euskal Herriaren barnealdeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.285657467|-1.87209990002|display=inline}}
| item = [[:d:Q65921165|Q65921165]]
| p373 = [[:commons:Category:Txalakaerrotako galtzada|Txalakaerrotako galtzada]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Urdinola-Arizmendienea etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Arizmendi enea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2988382|-1.8598239|display=inline}}
| item = [[:d:Q117252085|Q117252085]]
| p373 = [[:commons:Category:Urdinola-Arizmendienea|Urdinola-Arizmendienea]]
| p131 = [[Oiartzun]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list end}}
<br clear="all" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Gipuzkoako kultura ondasunak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako Kultura Ondasunak]]
[[Kategoria:Oiartzun]]
s847hv8d2t85jq7v5fbcxnd0xzaiyzd
Zerrenda:Zestoako kultura ondasunak
106
841462
9968070
9930272
2024-11-13T16:43:35Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968070
wikitext
text/x-wiki
'''Zerrenda''' honetan '''Zestoako kultura ondasunak''' zerrendatzen dira, [[Eusko Jaurlaritza]]ren arabera<ref>{{Erreferentzia|izena=Eusko Jaurlaritza - Gobierno|abizena=Vasco|izenburua=Gipuzkoako ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria.|hizkuntza=eu|url=http://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikitako-euskal-ondarea-nabaria/}}</ref>, ahal denean [[Kultura ondasun (Espainia)|Espainiako kultura ondasun]] kodea eskainiz.
== Ondarea ==
{{ondare mota legenda}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {?item wdt:P1435 [] . ?item wdt:P131 wd:Q1618393.}
|sort=label
|columns=label,P18,P361,P625,item,P373,P131,P1435
|links=red
|row_template=Wikidata list/Ondarea
|skip_table=1
|thumbs=100x100px
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[19. zubia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2386083695269|-2.26026316240048|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690934|Q124690934]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[1950eko bulegoak]]
| p625 = {{Coord|43.2402555251314|-2.2615488061753|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691053|Q124691053]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[1970ko hamarkadako zabalpena]]
| p625 = {{Coord|43.2407632438923|-2.26208461403084|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691054|Q124691054]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[20. zubia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2431082772307|-2.25988846725383|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690919|Q124690919]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[23. tunela]]
| p625 = {{Coord|43.2300179161223|-2.25471464060395|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691046|Q124691046]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[24. tunela]]
| p625 = {{Coord|43.2332749073338|-2.2584557503336|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691003|Q124691003]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[25. tunela]]
| p625 = {{Coord|43.2445493877925|-2.25994492611608|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691004|Q124691004]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[26. tunela]]
| p625 = {{Coord|43.2465162316613|-2.26053701385489|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691005|Q124691005]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[27. tunela]]
| p625 = {{Coord|43.2548338490147|-2.26291262629701|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691006|Q124691006]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[28. tunela]]
| p625 = {{Coord|43.2557289269698|-2.26768192558655|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691045|Q124691045]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[29. tunela]]
| p625 = {{Coord|43.2813514163848|-2.26555056949669|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691012|Q124691012]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizarnako frontoia]]
| p625 = {{Coord|43.2338222120783|-2.22554232533414|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690996|Q124690996]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizarnako frontoiko baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.2343155919123|-2.22526513601465|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690995|Q124690995]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizarnako iturria]]
| p625 = {{Coord|43.2351186063651|-2.22550127635179|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690976|Q124690976]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizarnako kalbarioa]]
| p625 = {{Coord|43.2340270343343|-2.2372640440022|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690951|Q124690951]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizarnazabalgo latsagia]]
| p625 = {{Coord|43.2522004970368|-2.23622421591425|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690978|Q124690978]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aizpuru baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2322869842853|-2.21827122571754|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690957|Q124690957]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Akuako santutxoa]]
| p625 = {{Coord|43.2359225080927|-2.24882960612417|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690940|Q124690940]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Altzolaras baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2408353335597|-2.20822226208368|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690922|Q124690922]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Altzolarats burdinola eta errota]]
| p625 = {{Coord|43.248403067752|-2.21400009171462|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690913|Q124690913]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Altzolaratsko burdinola eta errotako azpiegitura hidraulikoa]]
| p625 = {{Coord|43.2479290247012|-2.21315622796993|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691060|Q124691060]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Alzolaras jauregia]]
| p625 = {{Coord|43.240716919439|-2.20802672679077|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690923|Q124690923]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Andre Maria Sortzez Garbiaren Arkua]]
| p18 = [[Fitxategi:Cestona - Arco de entrada de la villa 2.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2400857918|-2.25824306365|display=inline}}
| item = [[:d:Q65770023|Q65770023]]
| p373 = [[:commons:Category:Andre Maria Sortzez Garbiaren Arkua|Andre Maria Sortzez Garbiaren Arkua]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Andre Mariaren Natibititaearen eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia De Nuestra Señora De La Natividad.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.240370028492|-2.25836970507459|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690926|Q124690926]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of Natividad de María, Zestoa|Church of Natividad de María, Zestoa]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Apaizaren etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2543031250053|-2.27143183409199|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690905|Q124690905]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arocena hotela|Arozena hotela]]
| p18 = [[Fitxategi:Arocena hotela Zestoa 2008.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.237880743|-2.25549648325|display=inline}}
| item = [[:d:Q9004984|Q9004984]]
| p373 = [[:commons:Category:Hotel Arocena|Hotel Arocena]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arretxe Zahar etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2400529870327|-2.2594697345312|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690931|Q124690931]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arroa - Goikoako frontoia]]
| p625 = {{Coord|43.2543362527002|-2.2723923643594|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690988|Q124690988]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arroa Beheko eliza]]
| p625 = {{Coord|43.2776630087419|-2.27031512593036|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690983|Q124690983]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arroa Goikoako iturria]]
| p625 = {{Coord|43.2536597017146|-2.27220330859434|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690973|Q124690973]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arroa Goikoko elizako frontoia]]
| p625 = {{Coord|43.254144426247|-2.27196346520915|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690987|Q124690987]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arroako geltokiko biltegia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2797480972446|-2.26687627175385|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691016|Q124691016]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arroako geltokiko komunak]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2788407553909|-2.26720760289629|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691017|Q124691017]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arroako geltokiko nasa]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2788394920208|-2.26701042611569|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691018|Q124691018]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arronako geltokia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2789666522582|-2.26718144293069|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690887|Q124690887]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arteaga baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2411065957961|-2.2580897991657|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690924|Q124690924]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Artetxe Hotela]]
| p625 = {{Coord|43.2375554325|-2.25480752102057|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690997|Q124690997]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bainuetxeko botilaratze fabrika]]
| p625 = {{Coord|43.2324135588187|-2.25893416920149|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690955|Q124690955]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Baltzola jauregia (Q124690907)|Baltzola jauregia]]
| p625 = {{Coord|43.2537960149896|-2.27239879637297|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690907|Q124690907]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Balzola etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2404751091409|-2.26488399577504|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690925|Q124690925]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bedua Txiki baserria]]
| p18 = [[Fitxategi:Bedua Txiki Baserria.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2794386804275|-2.25522089985109|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690885|Q124690885]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Beduako Lonja-Etxea|Beduako lonjako etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bedua 3727.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.279112453762|-2.25490444078387|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690886|Q124690886]]
| p373 = [[:commons:Category:Beduako Lonja-Etxea|Beduako Lonja-Etxea]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Beduako porlandegia]]
| p18 = [[Fitxategi:Bedua 4540.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2785831590105|-2.25382634866576|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690889|Q124690889]]
| p373 = [[:commons:Category:Beduako porlandegia|Beduako porlandegia]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bekola baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2477807017717|-2.21384795769651|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690915|Q124690915]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bengoetxe baserria (Q124690910)|Bengoetxe baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2508607796757|-2.2338264638384|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690910|Q124690910]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bengoetxea errota]]
| p625 = {{Coord|43.2510789351742|-2.23413170136277|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690911|Q124690911]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bengoetxea errotako azpiegitura hidraulikoa]]
| p625 = {{Coord|43.2509224041297|-2.23361627073012|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691047|Q124691047]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bengoetxea etxea]]
| p625 = {{Coord|43.240222370827|-2.25781724427887|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690927|Q124690927]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bengoetxeko Zubia]]
| p625 = {{Coord|43.2511697987031|-2.23425375185959|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690909|Q124690909]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bidegileen 91. etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2571603758967|-2.26904462460249|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690898|Q124690898]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen azpiko pasabidea]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2619669802354|-2.27157455014614|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691002|Q124691002]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen goiko pasabidea I]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2382191281146|-2.25994764744888|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691001|Q124691001]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen goiko pasabidea II]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2503789903145|-2.26189462036152|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691007|Q124691007]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen goiko pasabidea III]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2276711762858|-2.25941030765156|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691008|Q124691008]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2142847715281|-2.25718389538772|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690882|Q124690882]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 1]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2264724513453|-2.2592401113115|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691030|Q124691030]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 10]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.254942725044|-2.26443895277137|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691040|Q124691040]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 11]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2598787699682|-2.27171033182329|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691041|Q124691041]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 12]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.263709035833|-2.27081449268293|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691042|Q124691042]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 13]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2675955949829|-2.27027520970722|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691043|Q124691043]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 14]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2744873574641|-2.26796228937604|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691044|Q124691044]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 2]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2284940955658|-2.25717144777736|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691031|Q124691031]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 3]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2317302773464|-2.25771094870678|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691032|Q124691032]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 4]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2358941554306|-2.2568968258144|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691034|Q124691034]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 5]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2399905925829|-2.26096080616569|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691035|Q124691035]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 6]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2424527412905|-2.26016738043299|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691036|Q124691036]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 7]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2439085930122|-2.25971865164629|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691037|Q124691037]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 8]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2454980686133|-2.26043847006691|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691038|Q124691038]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinbidearen ibilbidea 9]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2483752633692|-2.26116739709988|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691039|Q124691039]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Corta Y Cía]]
| p625 = {{Coord|43.2551597658941|-2.26178760087875|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691056|Q124691056]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Corta Y Cía - Agoteko fabrika]]
| p625 = {{Coord|43.2720292808253|-2.26518208078371|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690893|Q124690893]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Donemiliagako Markesen jauregia]]
| p625 = {{Coord|43.2164237229786|-2.25654233587146|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690963|Q124690963]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Egaña Goikoa baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2288933328614|-2.21317948703351|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690959|Q124690959]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Elarritzaga errota]]
| p625 = {{Coord|43.2143579851096|-2.23012233617002|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690956|Q124690956]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Elarritzaga errotako azpiegitura hidraulikoa]]
| p625 = {{Coord|43.2143650832142|-2.22983908246682|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690980|Q124690980]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Elizkalea 4 - 6 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2403368862535|-2.25881350936354|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690969|Q124690969]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Elizkalea 5 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2400517909815|-2.25928499892359|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690930|Q124690930]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Elizkalea 7 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2405339357933|-2.25865100264403|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690970|Q124690970]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Erretorearen etxea]]
| p625 = {{Coord|43.234890840292|-2.22511006090104|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690943|Q124690943]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Errotabarren errota]]
| p625 = {{Coord|43.2121649337779|-2.18394655661315|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690966|Q124690966]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Errotatxo errota]]
| p625 = {{Coord|43.2381251012641|-2.26072471139174|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690920|Q124690920]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Errotatxo errotako azpiegitura hidraulikoa]]
| p625 = {{Coord|43.2376169662031|-2.26151909042058|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690979|Q124690979]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Eskola (Q124690985)|Eskola]]
| p625 = {{Coord|43.2777149878596|-2.26999407376952|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690985|Q124690985]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Etxeak]]
| p625 = {{Coord|43.2766173745693|-2.27014276002045|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690984|Q124690984]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Etxeaundia baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2672176228791|-2.25910353440364|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690896|Q124690896]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Etxebizitza eta errota]]
| p625 = {{Coord|43.2552227139649|-2.26177452073655|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690986|Q124690986]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Etxegarai baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2347568419235|-2.22793203130259|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690972|Q124690972]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Foruen Plaza]]
| p18 = [[Fitxategi:Probaleku De Zestoa.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2401463666048|-2.25859411844004|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690993|Q124690993]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gesalagako zubia]]
| p625 = {{Coord|43.2317089524635|-2.25581469875105|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690958|Q124690958]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Goikoerrota errota]]
| p625 = {{Coord|43.2363327303263|-2.26765561405657|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691050|Q124691050]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Goikoerrota errotako azpiegitura hidraulikoa]]
| p625 = {{Coord|43.2363172445701|-2.26804990902052|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691049|Q124691049]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Granero etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2551165102159|-2.26066702984749|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690901|Q124690901]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gurutzeaga frontoia]]
| p625 = {{Coord|43.2400220459865|-2.25747480925872|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690992|Q124690992]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Igokundearen baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.2438843744467|-2.29435560913568|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690918|Q124690918]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Igokundearen eliza]]
| p625 = {{Coord|43.2350098091881|-2.22539181339323|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690941|Q124690941]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iraeta Etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Iraeta Etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.240125803737|-2.25820023377724|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690928|Q124690928]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iraetako burdinola eta errota]]
| p625 = {{Coord|43.2546745210543|-2.26054918089256|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691013|Q124691013]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iraetako frontoi txikia]]
| p625 = {{Coord|43.2549605761301|-2.2602254079714|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690989|Q124690989]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iraetako geltokia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2550418476454|-2.26445007937652|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690903|Q124690903]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iraetako geltokiko biltegia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2550643422091|-2.26374758575832|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691014|Q124691014]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iraetako geltokiko komunak]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.255025186176|-2.26465971467644|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691015|Q124691015]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iraetako jauregia]]
| p625 = {{Coord|43.2559296300639|-2.26248053355877|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690899|Q124690899]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iraetako latsagia]]
| p625 = {{Coord|43.2549319636977|-2.26137148384618|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690977|Q124690977]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iraetako zubia]]
| p625 = {{Coord|43.2549568273438|-2.26103855204225|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690904|Q124690904]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Jabearen erresidentzia]]
| p625 = {{Coord|43.2773680592201|-2.26784148635621|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690891|Q124690891]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Juan Domingo baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2660869345722|-2.27801907829645|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690897|Q124690897]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Karmengo Amaren eliza]]
| p625 = {{Coord|43.2787168154086|-2.26894684084851|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690888|Q124690888]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Karmengo amaren baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.2182416794302|-2.21069395410404|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690962|Q124690962]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Konfiterokoa etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2346785826111|-2.22567926732849|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690945|Q124690945]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kristoaren baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.234098997988|-2.22519398709334|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690947|Q124690947]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kristoaren baseliza (Ibiñarrieta)]]
| p625 = {{Coord|43.2676439013763|-2.25818651857574|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690894|Q124690894]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[La Milagrosako kapera]]
| p625 = {{Coord|43.2376749852264|-2.25380845241889|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690937|Q124690937]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lagunartea frontoia]]
| p625 = {{Coord|43.2775090772685|-2.27018139886599|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690990|Q124690990]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lasaoko burdinola eta errota]]
| p625 = {{Coord|43.2160685212331|-2.25730998558164|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690944|Q124690944]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lasaoko burdinola eta errotako azpiegitura hidraulikoa]]
| p625 = {{Coord|43.2142661240182|-2.25708562988062|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690967|Q124690967]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lasaoko zentral hidroelektrikoa]]
| p625 = {{Coord|43.2162023021421|-2.25711137200385|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690964|Q124690964]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lauiturri]]
| p625 = {{Coord|43.2378555286795|-2.25803071606494|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690936|Q124690936]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lerrokatutako etxebizitzak]]
| p625 = {{Coord|43.255422086672|-2.26057709447292|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690900|Q124690900]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lili iturria]]
| p625 = {{Coord|43.2377983314434|-2.26032222681463|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690974|Q124690974]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lili jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Lili jauregia fatxada Zestoa 2013-05-05.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2379324255|-2.26057005674|display=inline}}
| item = [[:d:Q12262309|Q12262309]]
| p373 = [[:commons:Category:Lili jauregia|Lili jauregia]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Listorritza baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2260563507318|-2.21572800280489|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690960|Q124690960]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lizarraitz baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2408619078484|-2.25923823405761|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690971|Q124690971]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lizarraitz etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2408766447749|-2.25873306511113|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691000|Q124691000]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lizasoeta Haundi baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2478416610432|-2.23748586966482|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690916|Q124690916]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pagio jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Pagio.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2398050942098|-2.25873373946914|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690932|Q124690932]]
| p373 = [[:commons:Category:Pagio Jauregia|Pagio Jauregia]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Porlan fabrika]]
| p625 = {{Coord|43.2551590503463|-2.26167673205975|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691055|Q124691055]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Portalekoa etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2394627842287|-2.25871325628605|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690933|Q124690933]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Portalekua 7 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2393439767066|-2.25844373299195|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690999|Q124690999]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Presa (Q124691057)|Presa]]
| p625 = {{Coord|43.2382985595091|-2.25830861558411|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691057|Q124691057]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rezola auzoa]]
| p625 = {{Coord|43.2776975305248|-2.27008055233855|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691051|Q124691051]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Eztebe eliza]]
| p625 = {{Coord|43.2541697913917|-2.27170445310602|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690906|Q124690906]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Joan Bataiatzailearen baseliza (Q124690938)|San Joan Bataiatzailearen baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.237558576491|-2.25390840231387|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690938|Q124690938]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Joan Bataiatzailearen baseliza (Aizarna)]]
| p625 = {{Coord|43.2444739665039|-2.23210815002804|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690917|Q124690917]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Herri sarrerako arkuak (Zestoa)|San Jose Arkua]]
| p18 = [[Fitxategi:RI-51-0001488 Arcos de entrada de la villa..jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2399981775|-2.25930911889|display=inline}}
| item = [[:d:Q25478756|Q25478756]]
| p373 = [[:commons:Category:San Jose Arkua|San Jose Arkua]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Juan Bidea 11 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2395083626351|-2.25879891965459|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690968|Q124690968]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Lorentzo baseliza (Q124690892)|San Lorentzo baseliza]]
| p18 = [[Fitxategi:San Lorentzo ermita. Zumaia 3034.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2768366478951|-2.25803788124587|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690892|Q124690892]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Martin Toursekoaren baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.2161794150165|-2.2563606260293|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690965|Q124690965]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Pelaio baseliza (Q124690939)|San Pelaio baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.2370870547113|-2.21703983777343|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690939|Q124690939]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engrazia baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.2208013934478|-2.20843231857242|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690961|Q124690961]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Ines baseliza (Iraeta)|Santa Ines baseliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Santa Ines - Iraeta.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.25491666666667|-2.260361111111111|display=inline}}
| item = [[:d:Q110111746|Q110111746]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Solar De Txiriboga etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2523981713703|-2.23616014977621|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690908|Q124690908]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sorazu Luzuriaga, S. A.]]
| p625 = {{Coord|43.2408772754683|-2.26161519787329|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690981|Q124690981]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sortzez Garbiaren baseliza]]
| p625 = {{Coord|43.2342622217386|-2.23877591756685|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690948|Q124690948]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Taberna etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2343078388718|-2.2254499668793|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690946|Q124690946]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Torilak]]
| p18 = [[Fitxategi:Cestona - Foruen Plaza 2.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2401299548507|-2.25884065121681|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690929|Q124690929]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Trenbidearen etxola]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2315972948768|-2.25803275188134|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691009|Q124691009]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Tximinia I]]
| p625 = {{Coord|43.2776948025159|-2.26824426936018|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690914|Q124690914]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Tximinia II]]
| p625 = {{Coord|43.2723381111613|-2.26700219629248|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690982|Q124690982]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Txoro - Alaiko frontoia]]
| p625 = {{Coord|43.2165013173385|-2.2560119801379|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690994|Q124690994]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Urbitarte errota]]
| p625 = {{Coord|43.2506317803299|-2.23056485244194|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690912|Q124690912]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Urbitarte errotako azpiegitura hidraulikoa]]
| p625 = {{Coord|43.2501097691867|-2.22926564230266|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691048|Q124691048]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Villa Pedro Diaz]]
| p625 = {{Coord|43.2378819007695|-2.25516071324384|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690998|Q124690998]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Villa Petra Y Eulalia]]
| p625 = {{Coord|43.2782863796833|-2.26781815084495|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690890|Q124690890]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zelaia baserria]]
| p625 = {{Coord|43.2336856021411|-2.24279791112849|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690952|Q124690952]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zestoako Bainuetxeko Hotela]]
| p625 = {{Coord|43.2320083614582|-2.25754747797927|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690954|Q124690954]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zestoako Bainuetxeko geltokiko eskailerak]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.233851296096|-2.25708174939459|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691023|Q124691023]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zestoako bainuetxeko alboko burdinbidea]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2333258169044|-2.2579748356482|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691022|Q124691022]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zestoako bainuetxeko geltokia]]
| p18 = [[Fitxategi:Cestona - Antigua estación del Balneario 1.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2340833993254|-2.2567710430585|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690949|Q124690949]]
| p373 = [[:commons:Category:Station of Balneario de Cestona|Station of Balneario de Cestona]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zestoako bainuetxeko geltokiko biltegia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2342352663908|-2.25658446488925|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691019|Q124691019]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zestoako bainuetxeko geltokiko komunak]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2339583838528|-2.25693266316038|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691020|Q124691020]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zestoako bainuetxeko geltokiko nasa]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2341019672768|-2.25685702571851|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691025|Q124691025]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zestoako geltokia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.241275611953|-2.26055113212365|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690921|Q124690921]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zestoako geltokiko biltegia]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2413674822691|-2.26083331059268|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691026|Q124691026]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zestoako geltokiko komunak]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2411051735962|-2.26065172852996|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691027|Q124691027]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zestoako geltokiko nasa]]
| p361 = [[Urolako trena]]
| p625 = {{Coord|43.2412940179139|-2.26061249413328|display=inline}}
| item = [[:d:Q124691028|Q124691028]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zestoako udaletxea]]
| p18 = [[Fitxategi:RI-51-0001486 Casa Consistorial de Cestona..jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.239957619|-2.25874588305|display=inline}}
| item = [[:d:Q25474210|Q25474210]]
| p373 = [[:commons:Category:Town hall of Zestoa|Town hall of Zestoa]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]<br/>[[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zubiaurre zubia]]
| p625 = {{Coord|43.2381433358147|-2.2579779586139|display=inline}}
| item = [[:d:Q124690935|Q124690935]]
| p131 = [[Zestoa]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list end}}
<br clear="all" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Gipuzkoako kultura ondasunak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako Kultura Ondasunak]]
[[Kategoria:Zestoa]]
dlm9jteenypva408cr9s36vlripfvss
Zerrenda:Guardiako kultura ondasunak
106
841851
9968458
9865291
2024-11-13T23:58:42Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968458
wikitext
text/x-wiki
'''Zerrenda''' honetan '''Guardiako kultura ondasunak''' zerrendatzen dira, [[Eusko Jaurlaritza]]ren arabera<ref>{{Erreferentzia|izena=Eusko Jaurlaritza - Gobierno|abizena=Vasco|izenburua=Arabako ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria.|hizkuntza=eu|url=http://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikitako-euskal-ondarea-nabaria/}}</ref>, ahal denean [[Kultura ondasun (Espainia)|Espainiako kultura ondasun]] kodea eskainiz.
== Ondarea ==
{{ondare mota legenda}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {?item wdt:P1435 [] . ?item wdt:P131 wd:Q303629.}
|sort=label
|columns=label,P18,P361,P625,item,P373,P131,P1435
|links=red
|row_template=Wikidata list/Ondarea
|skip_table=1
|thumbs=100x100px
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Abade-dorrea]]
| p18 = [[Fitxategi:Torre Laguardia.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5552675038|-2.58591762885|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946796|Q65946796]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Alto de la Huesera trikuharria|Alta de la Huesera trikuharria]]
| p18 = [[Fitxategi:Dolmen del Alto de la Huesera (49005673683).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.569503|-2.566069|display=inline}}
| item = [[:d:Q28662974|Q28662974]]
| p373 = [[:commons:Category:Dolmen del Alto de la Huesera|Dolmen del Alto de la Huesera]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[nazio-maila azpiko kultura ondasuna den lekua]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ayala jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Ayala jauregia 001.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5544133114|-2.58557030578|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946531|Q65946531]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Capuchinos 1 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Capuchinos 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5524591049|-2.58397269115|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946769|Q65946769]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 10 etxea (lehen: Víctor Tapia 10 etxea)|Castillo 10 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5548590427|-2.5850277001|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946733|Q65946733]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 11 etxea (lehen: Víctor Tapia 11 etxea)|Castillo 11 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Castillo 11 (Anterior Víctor Tapia 11).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5550685466|-2.58479970769|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946734|Q65946734]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 12 etxea (lehen: Víctor Tapia 12 etxea)|Castillo 12 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5548091796|-2.58501577386|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946735|Q65946735]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 13A etxea (lehen: Víctor Tapia 13A etxea)|Castillo 13A etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Castillo 13a (Anterior Víctor Tapia 13a).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5549612119|-2.58481351634|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946740|Q65946740]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 14 etxea (lehen: Víctor Tapia 14 etxea)|Castillo 14 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5547744181|-2.58494886452|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946741|Q65946741]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 15 etxea (lehen: Víctor Tapia 15 etxea)|Castillo 15 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Castillo 15 (Anterior Víctor Tapia 15).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5549162179|-2.58477345373|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946738|Q65946738]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 16 etxea (lehen: Víctor Tapia 16 etxea)|Castillo 16 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Castillo 16 (Anterior Casa Víctor Tapia 16).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5547300988|-2.58489611454|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946804|Q65946804]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 17 etxea (lehen: Víctor Tapia 17 etxea)|Castillo 17 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Castillo 17 (Anterior Casa Víctor Tapia 17).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5548610834|-2.58474330683|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946805|Q65946805]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 19 etxea (lehen: Víctor Tapia 19 etxea)|Castillo 19 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Castillo 19 (Anterior Víctor Tapia 19).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5548111358|-2.58471801263|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946739|Q65946739]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 2 - 4 etxea (lehen: Víctor Tapia 2-4 etxea)|Castillo 2 - 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Castillo 2 - 4 (Anterior Víctor Tapia 2-4).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5549907886|-2.58507507787|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946727|Q65946727]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 5 etxea (lehen: Víctor Tapia 5 etxea)|Castillo 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Castillo 5 (Anterior Víctor Tapia 5).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5551947132|-2.5849277906|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946728|Q65946728]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 6 etxea (lehen: Víctor Tapia 6 etxea)|Castillo 6 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5549394981|-2.58505195927|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946729|Q65946729]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 7 etxea (lehen: Víctor Tapia 7 etxea)|Castillo 7 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Castillo 7 (Anterior Víctor Tapia 7).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5551470673|-2.58490639955|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946730|Q65946730]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Castillo 8 etxea (lehen: Víctor Tapia 8 etxea)|Castillo 8 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5549065312|-2.58497826032|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946731|Q65946731]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cuatro Cantones 1 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5546629379|-2.58571350753|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946724|Q65946724]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cuatro Cantones 11 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Cuatro Cantones 11.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5547307159|-2.58507147638|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946774|Q65946774]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cuatro Cantones 12 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5545875936|-2.58499865248|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946799|Q65946799]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cuatro Cantones 13 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5547232022|-2.58498613324|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946775|Q65946775]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cuatro Cantones 2 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Cuatrocantones-2 ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5545481118|-2.58570532371|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946725|Q65946725]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cuatro Cantones 3 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5546968732|-2.58560434664|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946771|Q65946771]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cuatro Cantones 7 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Cuatro Cantones 7.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5547240576|-2.58522486061|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946773|Q65946773]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Erregeen Andre Mariaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de Santa María de los Reyes - panoramio.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5552822562|-2.58544964514|display=inline}}
| item = [[:d:Q5117163|Q5117163]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of Santa María de los Reyes, Laguardia|Church of Santa María de los Reyes, Laguardia]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]<br/>[[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Esquide 1 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5544903535|-2.58497745863|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946758|Q65946758]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Esquide 16 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Esquide 16.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5543558012|-2.58512749913|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946761|Q65946761]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Esquide 2 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Esquide 2.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5549773894|-2.5853118067|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946759|Q65946759]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Esquide 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Esquide 3.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5544426407|-2.58497241514|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946760|Q65946760]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Gaztelu kalea 9 etxea (lehen: Victor Tapia 9 etxea)|Gaztelu kalea 9 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Castillo 9 (Anterior Víctor Tapia 9).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.555102546|-2.58488244195|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946732|Q65946732]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Guardiako harresia]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia - Hirigune historikoa - 49.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5522869394|-2.5856000604|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946514|Q65946514]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Harategi atea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Harategi atea 2.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5535906383|-2.58433080207|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946528|Q65946528]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[La Hoya|La Hoya herria]]
| p18 = [[Fitxategi:Poblado de La Hoya, viviendas (panel informativo).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.565|-2.5864|display=inline}}
| item = [[:d:Q6463144|Q6463144]]
| p373 = [[:commons:Category:Poblado de La Hoya|Poblado de La Hoya]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[Monumentu multzo (EAE aitortza)]]<br/>[[Sailkatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Laguardia]]
| p18 = [[Fitxategi:Entrada a Laguardia.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553713|-2.58467|display=inline}}
| item = [[:d:Q43167271|Q43167271]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Layaza trikuharria]]
| p625 = {{Coord|42.579974|-2.653027|display=inline}}
| item = [[:d:Q125662133|Q125662133]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[nazio-maila azpiko kultura ondasuna den lekua]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Los Llanos trikuharria]]
| p625 = {{Coord|42.593683|-2.532344|display=inline}}
| item = [[:d:Q125662196|Q125662196]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[nazio-maila azpiko kultura ondasuna den lekua]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 10 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 10 etxea)|Mayor 10 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Mayor 10 (Anterior Casa Mayor De Migueloa 10).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5547058944|-2.58550403682|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946537|Q65946537]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 104 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 104 etxea)|Mayor 104 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 104 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5514810619|-2.58444244398|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946592|Q65946592]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 13 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 13 etxea)|Mayor 13 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 13 atea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5545913299|-2.58532671305|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946817|Q65946817]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 14 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 14 etxea)|Mayor 14 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 14 etxea 001.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5545260092|-2.58550791802|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946540|Q65946540]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 15 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 15 etxea)|Mayor 15 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 15 ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.554532762|-2.58531334232|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946523|Q65946523]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 16 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 16 etxea)|Mayor 16 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 16 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5544820867|-2.58551004071|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946541|Q65946541]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 19 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 19 etxea)|Mayor 19 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 19 iluspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5543624264|-2.58526595194|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946557|Q65946557]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 2 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 2 etxea)|Mayor 2 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 2 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5549847619|-2.58558723503|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946532|Q65946532]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 21 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 21 etxea)|Mayor 21 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 21 ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5543067403|-2.58523267556|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946542|Q65946542]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 22 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 22 etxea)|Mayor 22 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 22 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5542380201|-2.58545746389|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946551|Q65946551]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 23 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 23 etxea)|Mayor 23 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 23 ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.554264946|-2.58521816583|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946552|Q65946552]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 24 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 24 etxea)|Mayor 24 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 24 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5541875866|-2.5854496608|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946825|Q65946825]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 25 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 25 etxea)|Mayor 25 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 25 kaleko ikuspegia.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5542201541|-2.58520152603|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946570|Q65946570]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 26 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 26 etxea)|Mayor 26 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 26 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5541336205|-2.58543624375|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946824|Q65946824]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 27 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 27 etxea)|Mayor 27 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 27 atea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5541594825|-2.58519414906|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946583|Q65946583]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 28 / Samaniego 3 jauregia (lehen: Mayor de Migeloa 2-ko jauregia9|Mayor 28 / Samaniego 3 jauregia (lehen: Mayor de Migeloa 2-ko jauregia9]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 28 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5540468018|-2.58542296255|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946595|Q65946595]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 29 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 29 etxea)|Mayor 29 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Mayor 29 (Anterior Casa Mayor De Migueloa 29).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5540672555|-2.58520439739|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946608|Q65946608]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 3 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 3 etxea)|Mayor 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Mayor 3 (Anterior Casa Mayor De Migueloa 3).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5549238292|-2.58538817383|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946809|Q65946809]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 30 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 30 etxea)|Mayor 30 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Mayor 30 (Anterior Casa Mayor De Migueloa 30).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5538672283|-2.58538856218|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946553|Q65946553]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 31 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 31 etxea)|Mayor 31 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 31 ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5539717274|-2.58515357781|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946823|Q65946823]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 32 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 32 etxea)|Mayor 32 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 32 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5538297421|-2.58536998475|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946554|Q65946554]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 33 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 33 etxea)|Mayor 33 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 33 ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553877427|-2.58512846412|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946544|Q65946544]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 34 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 34 etxea)|Mayor 34 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 34 etxea 001.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5537826334|-2.58536515747|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946629|Q65946629]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 35 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 35 etxea)|Mayor 35 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 35 kaleko ikuspegia.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5537843285|-2.58510197464|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946641|Q65946641]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 36 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 36 etxea)|Mayor 36 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 36 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5537346443|-2.58534597966|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946563|Q65946563]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 37 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 37 etxea)|Mayor 37 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 37 atea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5537362636|-2.58508675022|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946555|Q65946555]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 38 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 38 etxea)|Mayor 38 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 38 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5536882769|-2.58531206569|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946556|Q65946556]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 39 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 39 etxea)|Mayor 39 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 39 atea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5536966344|-2.58505834019|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946559|Q65946559]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 4 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 4 etxea)|Mayor 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 4 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5549191956|-2.58557858418|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946812|Q65946812]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 40 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 40 etxea)|Mayor 40 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 40 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5536411618|-2.58527309436|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946655|Q65946655]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 41 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 41 etxea)|Mayor 41 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 41-1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553630888|-2.58504226459|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946560|Q65946560]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 43 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 43 etxea)|Mayor 43 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 43 ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5533471884|-2.58495281363|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946668|Q65946668]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 44 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 44 etxea)|Mayor 44 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 44 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5535049318|-2.58530803446|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946822|Q65946822]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 45 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 45 etxea)|Mayor 45 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 45.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553292093|-2.58493843385|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946561|Q65946561]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 46 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 46 etxea)|Mayor 46 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 46 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5534435033|-2.58528561064|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946562|Q65946562]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 47 - 49 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 47 etxea|Mayor 47 - 49 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 47 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 47 ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5532335163|-2.58492015253|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946564|Q65946564]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 48 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 48 etxea)|Mayor 48 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 46 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5533887793|-2.58529919157|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946565|Q65946565]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 50 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 50 etxea)|Mayor 50 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 50 etxea 001.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5533446145|-2.58526421082|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946568|Q65946568]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 51 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 51 etxea)|Mayor 51 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Mayor 51 (Anterior Casa Mayor De Migueloa 51).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5531750049|-2.58490750319|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946569|Q65946569]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 52 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 52 etxea)|Mayor 52 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 52 etxea 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5532517334|-2.58525799969|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946690|Q65946690]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 53 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 53 etxea)|Mayor 53 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 53 ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5531182174|-2.5849431099|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946821|Q65946821]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 54 armarridun etxea (lehen: Mayor armarridun etxea)|Mayor 54 armarridun etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 54 armarridun etxea 2.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5531436765|-2.58518926657|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946702|Q65946702]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 55 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 55 etxea)|Mayor 55 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 55 balkoiak.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5530725247|-2.58490901669|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946715|Q65946715]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 56 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 56 etxea)|Mayor 56 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 56 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5530724721|-2.58518796459|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946593|Q65946593]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 57 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 57 etxea)|Mayor 57 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Mayor 57 (Anterior Casa Mayor De Migueloa 57).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5530253601|-2.58486638241|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946571|Q65946571]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 58 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 58 etxea)|Mayor 58 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 58 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5530262964|-2.58518460033|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946566|Q65946566]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 6 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 6 etxea)|Mayor 6 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 6 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5548509097|-2.58556497414|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946519|Q65946519]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 60 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 60 etxea)|Mayor 60 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 60 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5529729775|-2.5851509753|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946573|Q65946573]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 61 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 61 etxea)|Mayor 61 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 61.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5529251457|-2.58480724048|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946819|Q65946819]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 62 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 62 etxea)|Mayor 62 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 62 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5529103863|-2.58515814891|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946574|Q65946574]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 63 etxea (lehen: CasaMayor de Migueloa 63 etxea)|Mayor 63 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia-Mayor, 63 ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5522963208|-2.58461685277|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946594|Q65946594]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 70 Bis / Plaza San Juan 68 etxea (lehen: M etxea|Mayor 70 Bis / Plaza San Juan 68 etxea (lehen: M etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 70 Bis.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5525950027|-2.58492399997|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946762|Q65946762]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 70 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 70 etxea)|Mayor 70 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 70 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5526565856|-2.58495175237|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946818|Q65946818]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 72 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 72 etxea)|Mayor 72 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 72 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5524210942|-2.58487486103|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946576|Q65946576]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 74 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 74 etxea)|Mayor 74 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 74 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.552365388|-2.58490565127|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946577|Q65946577]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 76 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 76 etxea)|Mayor 76 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 76 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5523178406|-2.58488911937|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946578|Q65946578]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 78 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 78 etxea)|Mayor 78 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 78 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5522617863|-2.58485118167|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946579|Q65946579]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 8 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 8 etxea)|Mayor 8 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 8 etxea 001.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5547914305|-2.5855312217|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946533|Q65946533]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 80 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 80 etxea)|Mayor 80 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 80 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5521776006|-2.58489102804|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946580|Q65946580]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 82 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 82 etxea)|Mayor 82 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 82 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5521764152|-2.58473785306|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946582|Q65946582]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 84 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 84 etxea)|Mayor 84 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5520972748|-2.58475092976|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946584|Q65946584]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 86 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 86 etxea)|Mayor 86 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 86 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.552061551|-2.58468441596|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946585|Q65946585]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 88 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 88 etxea)|Mayor 88 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 88 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5520210475|-2.58465087742|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946586|Q65946586]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 90 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 90 etxea)|Mayor 90 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5519648574|-2.58475190866|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946587|Q65946587]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 92 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 92 etxea)|Mayor 92 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 92 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5519408317|-2.58459833267|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946588|Q65946588]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 94 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 94 etxea)|Mayor 94 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5518766939|-2.58459868979|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946590|Q65946590]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor 96 etxea (lehen: Mayor de Migueloa 96 etxea)|Mayor 96 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mayor 96 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5518349673|-2.58455568917|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946591|Q65946591]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor de Migueloa 59 etxea (lehen: Mayor de Migu etxea|Mayor de Migueloa 59 etxea (lehen: Mayor de Migu etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Mayor De Migueloa 59 (Anterior Casa Mayor De Migueloa 59).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5529710383|-2.58484925456|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946572|Q65946572]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Mayor de Migueloa 7 etxea (lehen: Mayor de Migue etxea|Mayor de Migueloa 7 etxea (lehen: Mayor de Migue etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Mayor De Migueloa 7 (Anterior Casa Mayor De Migueloa 7).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.554798011|-2.58528156104|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946534|Q65946534]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mercadal atea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Mercadal atea 2.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5514049227|-2.58433446539|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946527|Q65946527]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Migueloako ostatua]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Migueloako ostatua 001.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5543178045|-2.58548047561|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946535|Q65946535]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ostatu zaharra (eraitsia)]]
| p625 = {{Coord|42.555234996|-2.58470407359|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946522|Q65946522]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 10 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 10 etxea)|Paganos 10 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 10 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5548721557|-2.58591413251|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946635|Q65946635]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 11 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 11 etxea)|Paganos 11 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Paganos kalea, 11 ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5544724424|-2.58570203836|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946636|Q65946636]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 12 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 12 etxea)|Paganos 12 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 12 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5548240102|-2.58591144086|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946637|Q65946637]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 14 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 14 etxea)|Paganos 14 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 14 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5547920386|-2.58591614096|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946639|Q65946639]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 15 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 15 etxea)|Paganos 15 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Paganos kalea, 15 Ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5542622377|-2.58568185014|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946640|Q65946640]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 16 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 16 etxea)|Paganos 16 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 16 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5547560155|-2.58592609474|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946643|Q65946643]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 17 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 17 etxea)|Paganos 17 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Paganos kalea, 17 Ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5542170689|-2.58567554562|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946644|Q65946644]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 18 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 18 etxea)|Paganos 18 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 18 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5547132264|-2.58593033158|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946646|Q65946646]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 19 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 19 etxea)|Paganos 19 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Paganos kalea, 19 atea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5541699957|-2.58567056072|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946647|Q65946647]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 2 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 2 etxea)|Paganos 2 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 2 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5550929475|-2.58587348366|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946630|Q65946630]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 20 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 20 etxea)|Paganos 20 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 20 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5546702133|-2.58593489027|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946787|Q65946787]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 21 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 21 etxea)|Paganos 21 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Paganos kalea, 21 ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5541234926|-2.58566382653|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946648|Q65946648]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 22 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 22 etxea)|Paganos 22 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 22 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.554615725|-2.5859389523|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946788|Q65946788]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 23 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 23 etxea)|Paganos 23 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Paganos kalea, 23 balkoia.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5540774279|-2.58565632326|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946669|Q65946669]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 24 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 24 etxea)|Paganos 24 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 24 etxea 001.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5545512054|-2.58593334434|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946650|Q65946650]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 25 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 25 etxea)|Paganos 25 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Paganos kalea, 25 ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5540296848|-2.58564538878|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946651|Q65946651]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 26 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 26 etxea)|Paganos 26 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 26 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5545064965|-2.58600197421|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946653|Q65946653]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 27 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 27 etxea)|Paganos 27 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Paganos kalea, 27 atea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5538289551|-2.58561300725|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946678|Q65946678]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 28 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 28 etxea)|Paganos 28 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 28 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5544554344|-2.58593983408|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946654|Q65946654]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 29 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 29 etxea)|Paganos 29 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 29 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 29).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5537562355|-2.58559364448|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946789|Q65946789]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 30 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 30 etxea)|Paganos 30 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 30 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5544098363|-2.5859418031|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946790|Q65946790]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 31 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 31 etxea)|Paganos 31 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 31 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 31).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553686026|-2.58556860348|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946516|Q65946516]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 32-34 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 32 etxea|Paganos 32-34 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 32 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 32-34 etxea 004.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5543503703|-2.58594157132|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946791|Q65946791]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 33 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 33 etxea)|Paganos 33 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 33 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 33).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5536335111|-2.5855480827|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946515|Q65946515]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 36 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 36 etxea)|Paganos 36 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 36 etxea 001.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5542883182|-2.58594590623|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946793|Q65946793]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 37 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 37 etxea)|Paganos 37 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 37 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 37).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5533221262|-2.58548051153|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946656|Q65946656]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 38 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 38 etxea)|Paganos 38 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 38 etxea 001.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5542009448|-2.58594607453|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946795|Q65946795]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 39 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 39 etxea)|Paganos 39 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 39 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 39).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5532753063|-2.58547584795|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946657|Q65946657]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 4 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 4 etxea)|Paganos 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 4 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5550199186|-2.58589064491|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946631|Q65946631]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 40-42 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 40 etxea)|Paganos 40-42 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 40-42 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.554082213|-2.58592124654|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946797|Q65946797]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 41 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 41 etxea)|Paganos 41 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 41 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 41).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5532144503|-2.58547724098|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946658|Q65946658]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 44 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 44 etxea)|Paganos 44 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 44 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5539714256|-2.58588180384|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946798|Q65946798]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 46 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 46 etxea)|Paganos 46 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 46 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5538895249|-2.58585131812|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946718|Q65946718]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 47 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 47 etxea)|Paganos 47 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 47 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 47).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5529342974|-2.5854171487|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946660|Q65946660]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 48 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 48 etxea)|Paganos 48 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 48 etxea 002.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5538167975|-2.5858347494|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946783|Q65946783]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 49 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 49 etxea)|Paganos 49 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 49 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 49).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5528715697|-2.58544881956|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946661|Q65946661]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 50 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 50 etxea)|Paganos 50 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 50 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 50).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5537202743|-2.58581003071|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946662|Q65946662]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 51 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 51 etxea)|Paganos 51 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 51 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 51).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5528197612|-2.58543934966|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946663|Q65946663]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 52 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 52 etxea)|Paganos 52 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 52 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 52).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553680775|-2.58579509871|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946664|Q65946664]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 53 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 53 etxea)|Paganos 53 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 53 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 53).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.552773154|-2.58540385665|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946665|Q65946665]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 54 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 54 etxea)|Paganos 54 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 54 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 54).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5536408914|-2.58578595153|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946667|Q65946667]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 56 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 56 etxea)|Paganos 56 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 56 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 56).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553592014|-2.58577263951|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946670|Q65946670]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 57 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 57 etxea)|Paganos 57 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 57 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 57).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5525721113|-2.58534971421|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946671|Q65946671]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 58 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 58 etxea)|Paganos 58 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 58 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 58).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5535406095|-2.5857553477|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946672|Q65946672]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 59 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 59 etxea)|Paganos 59 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 59 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 59).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.552504587|-2.5853848492|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946673|Q65946673]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 6 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 6 etxea)|Paganos 6 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 6 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 6).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5549602366|-2.58590039338|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946633|Q65946633]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 60 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 60 etxea)|Paganos 60 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 60 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 60).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5534894517|-2.5857439973|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946676|Q65946676]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 62 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 62 etxea)|Paganos 62 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 62 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 62).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5534368702|-2.58573242978|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946719|Q65946719]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 64 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 64 etxea)|Paganos 64 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 64 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 64).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5533759992|-2.58571971486|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946677|Q65946677]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 66 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 66 etxea)|Paganos 66 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 66 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 66).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5533180464|-2.58570457617|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946679|Q65946679]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 68 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 68 etxea)|Paganos 68 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 68 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 68).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5532711931|-2.58569316693|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946680|Q65946680]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 7 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 7 etxea9|Paganos 7 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 7 etxea9]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 7 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 7).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5548310787|-2.58571682565|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946649|Q65946649]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 70 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 70 etxea)|Paganos 70 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 70 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 70).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5532264018|-2.58568664805|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946681|Q65946681]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 72 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 72 etxea)|Paganos 72 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 72 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 72).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5531535882|-2.58568361187|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946827|Q65946827]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 74 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 74 etxea)|Paganos 74 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 74 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 74).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5530657709|-2.58571296364|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946682|Q65946682]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 76 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 76 etxea)|Paganos 76 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 76 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 76).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5530121697|-2.58570830822|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946683|Q65946683]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 8 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 8 etxea)|Paganos 8 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Paganos 8 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5549249704|-2.58590797661|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946634|Q65946634]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 80 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 80 etxea)|Paganos 80 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 80 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 80).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5528273617|-2.5857131482|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946684|Q65946684]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 82 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 82 etxea)|Paganos 82 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 82 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 82).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5527767582|-2.5856957137|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946686|Q65946686]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 88 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 88 etxea)|Paganos 88 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 88 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 88).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5526213317|-2.58564706413|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946687|Q65946687]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 9 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 9 etxea)|Paganos 9 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Paganos kalea, 9 Ikuspegi orokorra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.554752076|-2.58570074174|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946785|Q65946785]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 90 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 90 etxea)|Paganos 90 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 90 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 90).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5525722781|-2.58563482549|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946549|Q65946549]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 92 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 92 etxea)|Paganos 92 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 92 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 92).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5525228365|-2.58561495706|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946550|Q65946550]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos 94 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 94 etxea)|Paganos 94 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos 94 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 94).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5524708303|-2.58560059665|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946688|Q65946688]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Paganos atea]]
| p18 = [[Fitxategi:Puerta De Paganos.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5537492323|-2.5859009741|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946530|Q65946530]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Paganos13 etxea (lehen: Dolores Sainz de Tapia 13 etxea)|Paganos13 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Paganos13 (Anterior Dolores Sainz De Tapia 13).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5543300459|-2.58568788068|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946638|Q65946638]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Mayor 2 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Plaza Mayor 2 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5535643985|-2.58484338147|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946766|Q65946766]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[:Plaza Mayor 3 etxea (lehen: Plaza Mayor 1 etxea)|Plaza Mayor 3 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5534335248|-2.58473103675|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946518|Q65946518]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Mayor 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Plaza Mayor 4.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5535473209|-2.58498684361|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946517|Q65946517]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza de San Juan 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Plaza De San Juan 4.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5523891335|-2.58427638121|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946770|Q65946770]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza de la Cárcel 1 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Plaza de la Cárcel 1 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5522179927|-2.58422316972|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946723|Q65946723]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza de la Cárcel 2 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5519449023|-2.58442445671|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946781|Q65946781]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Primicia etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa De La Primicia.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5529182307|-2.58572083618|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946721|Q65946721]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rabanera jauregia]]
| p625 = {{Coord|42.5541815631|-2.58466414085|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946811|Q65946811]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Recinto Arqueológico de la Hoya]]
| p18 = [[Fitxategi:Poblado La Hoya.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.565013|-2.586359|display=inline}}
| item = [[:d:Q43119433|Q43119433]]
| p373 = [[:commons:Category:Poblado de La Hoya|Poblado de La Hoya]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rua Mayor de Peralta 1 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Rua Mayor De Peralta 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5524293619|-2.58518581154|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946689|Q65946689]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rua Mayor de Peralta 13 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5521564092|-2.58499273977|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946711|Q65946711]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rua Mayor de Peralta 2 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Rua Mayor De Peralta 2.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5522779263|-2.58551587786|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946826|Q65946826]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rua Mayor de Peralta 25 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5518462485|-2.58470391322|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946714|Q65946714]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rua Mayor de Peralta 27 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5517792977|-2.58458910527|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946716|Q65946716]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rua mayor de Peralta 15 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5520951568|-2.5849244838|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946712|Q65946712]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rua mayor de Peralta 17 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5520449044|-2.58488216296|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946713|Q65946713]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 10 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5521401743|-2.58524218101|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946694|Q65946694]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 12 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Rúa Mayor De Peralta 12.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5521094173|-2.58521170183|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946696|Q65946696]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 14 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5520608458|-2.58519335434|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946697|Q65946697]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 16 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5520282802|-2.58513098028|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946698|Q65946698]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 18 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5519518322|-2.5850668689|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946699|Q65946699]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 20 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5518732954|-2.5849830257|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946700|Q65946700]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 22 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5518324723|-2.58493332687|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946701|Q65946701]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 24 - 26 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5517526348|-2.58485341595|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946704|Q65946704]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 28 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5516624306|-2.58475335558|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946706|Q65946706]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 30 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5515910438|-2.58472407438|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946707|Q65946707]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 32 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5515724287|-2.58465694221|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946708|Q65946708]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 34 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5515478407|-2.58460663434|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946710|Q65946710]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 36 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5515228566|-2.58455140823|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946705|Q65946705]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Rúa Mayor De Peralta 4.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5522738239|-2.58535524061|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946691|Q65946691]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 6 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5522077895|-2.58532177309|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946692|Q65946692]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rúa Mayor de Peralta 8 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Rúa Mayor De Peralta 8.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5521749511|-2.58526859208|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946693|Q65946693]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Samaniego 1 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Samaniego 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5539798723|-2.58563996525|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946763|Q65946763]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Samaniego 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Samaniego 4 etxea 001.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5539139146|-2.58539612201|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946764|Q65946764]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Samaniego etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Samaniego etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5528274212|-2.58473189044|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946776|Q65946776]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andrés 10 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5535956001|-2.58453433542|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946748|Q65946748]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andrés 11 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5539685646|-2.58440749805|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946751|Q65946751]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andrés 17 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5537662418|-2.58440526415|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946752|Q65946752]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andrés 19 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5537323443|-2.58440035848|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946753|Q65946753]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andrés 2 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5540461539|-2.58457515686|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946742|Q65946742]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andrés 21 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5537000779|-2.58440071995|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946754|Q65946754]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andrés 23 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5536655558|-2.58439493532|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946755|Q65946755]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andrés 25 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - San Andrés 25 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5536210281|-2.58439405166|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946756|Q65946756]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andrés 4 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5537466197|-2.58456958157|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946744|Q65946744]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andrés 6 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.553693853|-2.58455912589|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946745|Q65946745]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andrés 8 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5536479433|-2.58454718741|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946746|Q65946746]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andrés 9 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5540633189|-2.58441124231|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946747|Q65946747]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Juan atea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - San Juan 03.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5525643692|-2.58397649643|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946526|Q65946526]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Joan eliza (Guardia)|San Juan eliza eta dorrea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia - Hirigune historikoa - 32.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5526964354|-2.58425592333|display=inline}}<br/>{{Coord|42.552673|-2.584497|display=inline}}
| item = [[:d:Q39781627|Q39781627]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Juan, Laguardia|Church of San Juan, Laguardia]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]<br/>[[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Martin trikuharria]]
| p18 = [[Fitxategi:Dolmen de San Martín (49272911472).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.561926|-2.59419|display=inline}}
| item = [[:d:Q50689185|Q50689185]]
| p373 = [[:commons:Category:Dolmen de San Martín|Dolmen de San Martín]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[nazio-maila azpiko kultura ondasuna den lekua]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 13 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.554327596|-2.58444673098|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946807|Q65946807]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 15 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5543081897|-2.5846085087|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946816|Q65946816]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 16 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 16.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5544027387|-2.58486870006|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946808|Q65946808]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 18 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 18.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5543441582|-2.58487922777|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946598|Q65946598]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 20 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 20.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5542791952|-2.5848804988|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946600|Q65946600]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 21 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 21.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5541083364|-2.58465648102|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946815|Q65946815]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 22 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 22.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5542248558|-2.58489332251|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946601|Q65946601]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 23 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 23.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5540455868|-2.58471186966|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946602|Q65946602]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 24 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 24.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5541893859|-2.58489439684|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946603|Q65946603]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 25 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 25.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553943177|-2.58465828512|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946801|Q65946801]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 26 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 26.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5541344933|-2.5848986963|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946604|Q65946604]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 27 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 27.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5538422974|-2.58465166379|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946800|Q65946800]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 28 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 28.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5540243536|-2.58489896577|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946605|Q65946605]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 29 A-B etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5537921991|-2.58464444263|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946722|Q65946722]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 3.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.554579394|-2.58449794805|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946596|Q65946596]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 30 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 30.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5539524576|-2.58490810409|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946606|Q65946606]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 31 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 31.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5537356301|-2.58470802551|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946609|Q65946609]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 32 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 32.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5538991193|-2.58492630989|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946610|Q65946610]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 33 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 33.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5536852168|-2.58469587925|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946611|Q65946611]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 35 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5536208248|-2.58467083116|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946720|Q65946720]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 36 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 36.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5538083133|-2.58492855971|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946613|Q65946613]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 37 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 37.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5535577959|-2.58464170812|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946614|Q65946614]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 38 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 38.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5537614273|-2.58491808546|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946615|Q65946615]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 40 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 40.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553722534|-2.58489147341|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946617|Q65946617]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 41 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 41.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553459131|-2.58454548954|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946749|Q65946749]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 42 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 42.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553658699|-2.58486853601|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946618|Q65946618]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 43 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 43.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5533882499|-2.58451907299|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946543|Q65946543]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 44 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Santa Engracia 44 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5533250416|-2.5846889088|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946545|Q65946545]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 45 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 45.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5533221832|-2.58448422467|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946546|Q65946546]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 47 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 47.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5532714756|-2.58439341104|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946547|Q65946547]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 48 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Santa Engracia 48 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553212298|-2.58468633585|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946619|Q65946619]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 49 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 49.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5532080323|-2.58436923536|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946621|Q65946621]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 5.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5545438219|-2.58449814626|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946597|Q65946597]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 50 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Santa Engracia 50 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5531602451|-2.58467651979|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946623|Q65946623]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 51 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 51.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5531550116|-2.58434836585|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946625|Q65946625]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 52 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Santa Engracia 52 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5531097099|-2.58462578463|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946814|Q65946814]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 53 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 53.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5530987126|-2.58433487166|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946626|Q65946626]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 55 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 55.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5530277382|-2.58437960621|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946813|Q65946813]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 57 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 57.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5530383784|-2.58420206593|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946627|Q65946627]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 59 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 59.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.552913581|-2.58423809904|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946628|Q65946628]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 7 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 7.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5544916895|-2.58450117557|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946520|Q65946520]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engracia 9 - 11 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5544093477|-2.58451800293|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946806|Q65946806]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Engrazia atea]]
| p18 = [[Fitxategi:Puerta De Santa Engracia.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5547234435|-2.58449107856|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946784|Q65946784]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Travesia Berberana 4 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5524918981|-2.58490481049|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946782|Q65946782]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Travesía Berberana 1 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Travesía Berberana 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5524861285|-2.5852986704|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946803|Q65946803]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Travesía de Paganos 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Travesía De Paganos 5.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553619699|-2.58540444371|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946780|Q65946780]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Travesía de Paganos 7 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Travesía de Paganos 7 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5535949851|-2.58526200858|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946765|Q65946765]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Travesía de Santa Engracia 1 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Travesía De Santa Engracia 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5540904456|-2.58511739858|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946777|Q65946777]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Travesía de Santa Engracia 2 etxea]]
| p625 = {{Coord|42.5539482697|-2.58502986911|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946778|Q65946778]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Udaletxe zaharra]]
| p18 = [[Fitxategi:Laguardia - Udaletxe zaharra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.553505552|-2.5845742585|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946792|Q65946792]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Udaletxea (Q65946737)|Udaletxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Guardia - Hirigune historikoa - 20.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5534049712|-2.58493342016|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946737|Q65946737]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[santa Engracia 34 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Santa Engracia 34.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.5538542643|-2.58494446433|display=inline}}
| item = [[:d:Q65946612|Q65946612]]
| p131 = [[Guardia]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list end}}
<br clear="all" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Arabako kultura ondasunak]]
[[Kategoria:Arabako Kultura Ondasunak]]
[[Kategoria:Guardia]]
4lc1wh1loa4gnhp8wiwa0nwcsofccpy
Wikiproiektu:WikiEmakumeok/Emakume astronomoak
102
843608
9968509
9941989
2024-11-14T01:19:10Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968509
wikitext
text/x-wiki
'''Zerrenda automatiko honek Wikipediako proiektuen artean ezagunak diren emakume astronomo edota astrofisikarietatik gurean artikulurik ez dutenak erakusten ditu. Egin ahala, edo emakume ezagun berriak sortu ahala, zerrenda automatikoki gaurkotuko da.'''
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?stct ?slct (?stct + (?slct * 2) AS ?rank) ?itemLabel WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?item wdt:P21 wd:Q6581072.
?item wdt:P106 ?lanbide
FILTER ( ?lanbide = wd:Q11063 || ?lanbide = wd:Q752129 )
OPTIONAL { ?item wdt:P1087 ?e. }
?item wikibase:statements ?stct.
?item wikibase:sitelinks ?slct.
FILTER(!BOUND(?e))
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 3000
|columns=label
|thumb=60x85
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Françoise Combes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ene Ergma]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Seondeok Sillakoa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Heather Couper]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margaret G. Kivelson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jane Luu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katherine Mack]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dorrit Hoffleit]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wendy Freedman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shannon Walker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margret Rey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katherine Freese]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Licia Troisi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vasiliki Kalogera]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Debra Fischer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maggie Aderin-Pocock]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kimberly K. Arcand]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nergis Mavalvala]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joan Feynman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agnes Giberne]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ursula B. Marvin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne-Marie Lagrange]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[France A. Córdova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Watson Whitney]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ellen R. Stofan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Frances Whiting]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ruth Grützbauch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Megan Donahue]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agnès Acker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Athina Coustenis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thérèse Encrenaz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria T. Zuber]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pascale Ehrenfreund]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chryssa Kouveliotou]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claudia Alexander]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Julianne Dalcanton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amy Mainzer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lyudmila Karachkina]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Priyamvada Natarajan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amina Helmi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alice Vibert Douglas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lucie Green]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beatriz Barbuy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christine Kirch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Veronique Dehant]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lisa Kaltenegger]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pamela L. Gay]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catherine Wolfe Bruce]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Heidi Hammel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Meg Schwamb]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alessandra Celletti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rebecca Elson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marjorie Meinel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wilhelmina Iwanowska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Virpi Niemelä]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carole Jordan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rebecca Smethurst]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jelena Kazimirtxak-Polonskaia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hélène Courtois]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Judith Young]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jo Dunkley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Suzanne Débarbat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natalie Batalha]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne Barbara Underhill]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tabata Amaral]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jelle Kaastra]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sallie Baliunas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thaisa Storchi Bergmann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Neta Bahcall]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pippa Goldschmidt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Acworth Orr Evershed]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alyssa A. Goodman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vinod Krishan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[C. Marcella Carollo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sylvie Vauclair]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Debra Elmegreen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Ferrarese]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Madeleine Barnothy Forro]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ginestra Giovene]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Renée Hložek]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Simonetta Di Pippo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Penny Sackett]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lindy Elkins-Tanton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thereza Dillwyn Llewelyn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emma Chapman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anny-Chantal Levasseur-Regourd]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vera Fedorovna Gaze]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michelle Thaller]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fiona A. Harrison]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ruth Durrer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jacqueline Mitton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lucy-Ann McFadden]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stefi Baum]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sidney C. Wolff]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Suzanne Aigrain]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Barbara Ryden]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Guinevere Kauffmann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aina Elvius]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lisa Harvey-Smith]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Judith Pipher]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Belinda Wilkes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Édmée Chandon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lis Brack-Bernsen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Andrea K. Dupree]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bożena Czerny]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Imke de Pater]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Andreja Gomboc]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claire Ellen Max]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Asmaa Boujibar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bérengère Dubrulle]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michele Bannister]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mirjam Cvetic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daniela Calzetti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pamela M. Kilmartin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wioleta Iwanowa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christine Jones Forman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catharine Garmany]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maarit Verronen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elizabeth Johnson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Smadar Naoz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kathy Vivas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lee Anne Willson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Burçin Mutlu-Pakdil]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ulrika Babiaková]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lidia Tseraskaia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Janet Taylor]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bärbel Koribalski]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Serena Viti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean Swank]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adelaide Ames]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amalia Ercoli-Finzi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Brück]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emily Levesque]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marcia J. Rieke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rosine Lallement]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Annette Ferguson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elma Parsamyan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carol Christian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisabetta Pierazzo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dina Prialnik]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarafina Nance]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Heidi Jo Newberg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giuseppina Fabbiano]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Julia Silge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carole Ann Haswell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean Mueller]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Angioletta Coradini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna N. Żytkow]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Isabel Martin Lewis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amanda Hendrix]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Frida Palmér]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aneta Siemiginowska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary R. Calvert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nadine G. Barlow]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harriet Dinerstein]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Faith Vilas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ileana Chinnici]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Linda A. Morabito]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sofia Feltzing]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Louise Freeland Jenkins]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rachel Webster]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nabila Aghanim]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tanya N. Harrison]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chiara M. F. Mingarelli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susan Scott]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ann Savage]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beverly Turner Lynds]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margaret Turnbull]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joanna Mikołajewska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Melinda Darby Dyar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Anna Draper]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lori S. Glaze]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kristen Sellgren]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Raffaella Schneider]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fabienne Casoli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elsa van Dien]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nüzhet Gökdoğan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lisa Kewley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary E. Byrd]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Corinne Charbonnel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adela Ringuelet]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Martin Elvis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laurie Rousseau-Nepton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Isabelle Grenier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alice Everett]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fiorella Terenzi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Uta Fritze-von Alvensleben]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wrexie Leonard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Patrizia Caraveo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paula Szkody]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Necia H. Apfel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Ann Albertson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leen Decin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Raffaella Morganti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elaine Sadler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Luisa María Lara]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nan Dieter-Conklin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Julie Hlavacek-Larrondo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agata Rozanska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Barbara M. Middlehurst]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Louise Edwards]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agnieszka Pollo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Liliana Rivera Sandoval]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[C. Michelle Olmstead]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jun Chen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kim Weaver]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Bridle]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mildred Shapley Matthews]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kathrin Altwegg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marica Branchesi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarbani Basu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eleonora Troja]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hisako Koyama]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karen M. Strom]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tatiana Erukhimova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marcelle Gauvreau]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sofia Romanskaia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Praskov′ja Georgievna Parchomenko]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Klavdia Barkhatova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Inna Nikolaevna Leman-Balanovskaja]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Winlock]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susana Lizano]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Małgorzata Królikowska-Sołtan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Inna Sergeevna Sjtsjerbina-Samoylova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Renu Malhotra]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisabeth von Matt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Edith Kellman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amanda Bauer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Heike Rauer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ravit Helled]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah T. Stewart-Mukhopadhyay]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jacqueline Bergeron]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Judith Gamora Cohen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Watts]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emma Bunce]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catherine A. Pilachowski]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Monica Colpi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lynne A. Hillenbrand]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Alter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kerstin Fredga]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Danly]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margaret Meyer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Edwards]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mayly Sánchez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katharine Blodgett Gebbie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Kay Hemenway]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jennifer Lotz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean Brodie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Monika Mościbrodzka]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Véronique Buat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Frances Woodworth Wright]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carmelle Robert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sibylle Anderl]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Premana Wardayanti Premadi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Antoinette de Vaucouleurs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Milena Ratajczak]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stacie Powell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Magda Stavinschi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daria Guidetti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ye Shuhua]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Birgitta Nordström]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beth Willman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marta Volonteri]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maura McLaughlin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christine Joblin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elena Pian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Francesca Figueras]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rosemary Coogan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eve Ostriker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gisella Clementini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ingrid Stairs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carme Jordi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sandra Savaglio]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Selma de Mink]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Hörst]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Émeline Bolmont]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sabrina Stierwalt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Glennys Farrar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paula Jofré]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Huberta von Bronsart]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Andrea Guzman Mesa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joanne Baker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dana Densmore]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rebekka Aleida Biegel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jenni Adams]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chae-Kyung Sim]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nadezhda Sytinskaia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Miriani Griselda Pastoriza]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leah Allen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ineke De Moortel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gloria Dubner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dorothy A. Bennett]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rosa María González Delgado]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mercedes López-Morales]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sylvaine Turck-Chièze]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Patricia Beatriz Tissera]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Blakesley Burkhart]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alejandra Melfo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Winifred Sawtell Cameron]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thushara Pillai]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne Cowley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Remenyi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jocelyn Gill]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Prajval Shastri]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hanna von Hoerner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gillian R. Knapp]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aurora Simionescu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bonnie Buratti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Baudis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tamara M. Davis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Heather A. Knutson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alice K. Harding]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisabete da Cunha]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eva Cassirer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Erika T. Hamden]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean Kingdon-Ward]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lia Athanassoula]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tiziana Di Matteo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Diana Worrall]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alina Iosifovna Jeremeieva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[K. E. Saavik Ford]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Erzsébet Illés]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bella A. Burnasheva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marta Burgay]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Reta Beebe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Lee Lippincott]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Regina Podstanická]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[María Montserrat Capdevila d'Oriola]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Monique Arnaud]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Celina Mikolajczak]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yvonne Elsworth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisabeth Bardwell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisa Resconi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paola Caselli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jacqueline van Gorkom]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Evelyn Leland]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jedidah Isler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eline Tolstoy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lyndsay Fletcher]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nia Imara]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Guilaine Lagache]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Philippa Browning]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leslie K. Hunt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Janice Lee]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Barnacka]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Roberta Humphreys]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nathalie N.-Q. Ouellette]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hélène Roussel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dorota Skowron]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Renée Canavaggia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cristiana Dumitrache]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Liz MacDonald]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jana Plauchová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kristen Lippincott]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Suzanne W. Tourtellotte]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ewa Szuszkiewicz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Suzy Collin-Zahn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Patricia Ann Whitelock]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sheila Kanani]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Magdalena González Sanchez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Melanie Johnston-Hollitt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giuseppina Micela]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jarita Holbrook]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maritza A. Lara-López]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Irina Belskaia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Viviana Acquaviva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emille Ishida]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margarita Rosado Solís]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Linda Sparke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Magdalena Zeger]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Annalisa Celotti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Kreidberg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stefanie Gebauer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cecylia Iwaniszewska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beate Stelzer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[S. Cofré]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Gertrude Firneis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Suzanne E. Smrekar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Victoria S. Meadows]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Florence Lewis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katherine Reeves]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carla Cacciari]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carlotta Gruppioni]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Irene Cruz-González]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Samaya Nissanke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ann Merchant Boesgaard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elly M. Berkhuijsen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Silvia Pellegrini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margaret Meixner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Edwige Pezzulli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anlaug Amanda Djupvik]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ruth Agnes Daly]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Ballard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Júlia Balázs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alice H. Farnsworth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margaretta Palmer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ellen Harding Baker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bárbara Rojas-Ayala]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Caroline Soubiran]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Manuela Temmer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Angela Adamo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stéphanie Ruphy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Doris Folini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ellen N. Bouton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Miroslava Dessauges]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Brigitta Sipőcz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agnes Fienga]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mareta West]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Madhulika Guhathakurta]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Xiangqun Cui]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sethanne Howard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yūko Kakazu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Reva Kay Williams]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alex Chambers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Valentyna Karatxentseva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Barbara J. Thompson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mariangela Lisanti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cecilia Ceccarelli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wilhelmine Witte]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Moira Mary Jardine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gillian Wright]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisa Delgado Mena]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hannah Steele Pettit]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Helen J. Walker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Suzie Imber]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sylvia Ekström]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lindsay Glesener]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marta Graciela Rovira]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margarida Cunha]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agata Karska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Angela Speck]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[María del Carmen Argudo Fernández]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Suzanna Randall]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Overdeck]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katarzyna Otmianowska-Mazur]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Lugaro]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Kay]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Maraschi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Snežana Stanimirović]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marie Korsaga]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Zhilova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marja Väisälä]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nadezhda Aleksandrovna Bobrinskaia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Phyllis S. Freier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aniela Dziewulska-Łosiowa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rozalia Szafraniec]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Motria Bratiitxuk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Renée C. Kraan-Korteweg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marie Bloch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Francesca Bacciotti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catarina Lobo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cécile Renault]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carol Jane Anger Rieke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Linda Younker Schweizer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yonit Hochberg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Soňa Ehlerová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christine Corbett Moran]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mercedes Corvalán]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Saeko Hayashi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alíz Derekas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marie Rådbo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stefania Grudzińska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kristine Larsen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne Sheepshanks]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claudia Lagos]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aomawa Shields]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agnieszka Kryszczyńska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Konstanze Zwintz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Martin Krause]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Camilla J. Hansen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Livia Vallini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jillian M Scudder]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Gallagher]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nicola Fox]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nina Morozhenko]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexandra Amon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Monique Spite]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Saeqa Vrtilek]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Irina Zhuravleva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Louise Gray Young]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ariane Lancon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Pentericci]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Erminia Calabrese]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margaret Penston]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nichole M. Danzl]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Lea Heger]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[María del Pilar López de Coca]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Valérie Van Grootel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Olga Atanacković]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agnieszka Janiuk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sabine Schindler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jacqueline Sweeney]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eva Marková]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sara Ellison]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leticia Corral]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ascensión del Olmo Orozco]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maruša Bradač]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jennie McCormick]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jane Greaves]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rosina Zornlin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vinita Marwaha Madill]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Teohari]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marilena Spavone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Julia Roman-Duval]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marina Cortês]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna M. Moore]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Erica Nelson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Maddison]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Scaife]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Valerie Myerscough]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catherine Espaillat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kirsten Banks]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sofía Alejandra Cora]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kelly Korreck]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marialuisa Aliotta]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jasmin Lampert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shobita Satyapal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Florence Armstrong Grondal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lori Allen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eileen Friel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lauren Flor Torres]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karine Rousselet-Perraut]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catherine Turon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Else Starkenburg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Galina Richardovna Kastel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Maria Nobili]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Inge Loes ten Kate]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zulema the Astrology]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jenny Greene]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jo Ann Joselyn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cecilia Scorza de Appl]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nancy Houk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harriet Williams Bigelow]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sachiko Tsuruta]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Wähnl]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rachael Livermore]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisa Prandini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claudia Maraston]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daryl Haggard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Victoria Grinberg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margaret Flamsteed]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vernesa Smolcic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Casiana Muñoz Tuñón]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Florence Shirley Patterson Jones]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alessia Gualandris]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kirsten Kraiberg Knudsen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katarzyna Małek]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Bartkiewicz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Louise Riofrio]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[María Josefa Pérez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Céline Reylé]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lucienne Divan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kim Venn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elena Terlevich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Merle Gold]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susanne M. Hoffmann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lison Malo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Veronica Biffi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stefania Salvadori]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carole Stott]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carmen Pérez González]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marguerite Chopinet]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maddalena Manfredi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susannah Lazar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lidia Radlova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marie Machacek]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ellen Suzanne Howell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claire Moutou]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mirt Gramann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Noemí Pinilla-Alonso]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Debora Šijački]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kumiko Kotera]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Manuela Campanelli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Suzanne Staggs]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karin Lind]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shohini Ghose]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Edvige Corbelli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Greggio]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Veronica Roccatagliata]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisabetta Cesarini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Valentina D'Odorico]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hannah R Wakeford]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Angela Bongiorno]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maryvonne Gerin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nancy S. Brickhouse]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Silvia Piranomonte]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Felicia Carla Tiziana Barbato]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paola Pinilla]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jean L. Turner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kelsey Johnson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mara Salvato]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mar Mezcua]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[May Kaftan-Kassim]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ingeborg Brun]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Barbara Ercolano]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mónica Viviana Cardaci]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Caroline Heneka]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Magali Deleuil]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Judith Provencal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elena Borisovna Kostyakova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Léa Griton-Noël]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Judif Slonim]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[You-Hua Chu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alla Nikolaevna Simonenko]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susanne Höfner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eva Schinnerer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Olga Voziakova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Martha Locke Hazen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christine Wilson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Inga Kamp]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aya Ishihara]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elena Pancino]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tara Murphy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Odette Jasse]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giulia Rodighiero]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marcella Brusa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Brooke Simmons]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dorota Sobczynska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mercedes Mollá]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catherine Jane Clarke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Annie Robin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tullia Sbarrato]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elena Rasia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Simona Mei]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bianca Poggianti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mercedes Esteves Filho]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lilian Martin-Leake]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laurence Tresse]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ida E. Woods]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ye Shihui]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Judith Racusin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexandra J. Tetarenko]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bohumila Bednářová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alanna Connors]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shirley Ho]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chunglee Kim]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Monica Valluri]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Manuela Zoccali]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gwendoline Eadie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mariela Alejandra Corti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jessica T. Dempsey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[E. Falgarone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Benedetta Ciardi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natalia Samoilova-Jakhontova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bi Bi Monajemeh Nishaburi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Arianna E. Gleason-Holbrook]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chanda Jog]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margarete Gussow]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Suria Tatevian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christina Richey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hagar Landsman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anita Cochran]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carole Mundell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giuliana Fiorentino]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Roser Pelló]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daniela Vergani]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lola Balaguer-Núñez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paula Stella Teixeira]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisabeta Lusso]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claudia Cicone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marie-Eve Naud]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Siyi Xu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natalia Hennadiivna Stxukina]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rebecca Azulay]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Denise Boncioli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harriet H. Malitson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lois Tripp Slocum]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charlene Heisler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rita Sambruna]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ágnes Kóspál]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kate Isaak]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne Green]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pauline Harris]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Annalisa Bonafede]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dara Norman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ruth Stokes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pratika Dayal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Antonietta Giannuzzi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ivana Ebrová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kathryn Flanagan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Deirdre Shoemaker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Erin Kara]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rosa Amelia González-Lópezlira]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Svetlana Berdyugina]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katy Clough]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Lenkić]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amy B. Jordan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rim Turkmani]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eliza Wilbur]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gabriella de Lucia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Frances Lowater]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catherine E. Delahodde]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Frédérique Marion]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisa Felicitas Arias]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Milkovich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anneliese Schnell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fumi Yoshida]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daniela Korčáková]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nathalie Ysard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Teresa Ceballos]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sladjana Knežević]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jennifer L. Hoffman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adrienn Luspay-Kuti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Deidre Hunter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Astrid Lamberts]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rosalind Skelton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charlotte Sobey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dorottya Szécsi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emily Petroff]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jaylee Burley Mead]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rita de Cássia dos Anjos]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karlie Noon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Clare Parnell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Helene Frisch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Graziella Branduardi-Raymont]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Stewart Johnson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne-Sophie Libert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cornelia Strong]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christine Floss]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Barbara Bell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cassandra Bolduc]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Brenda Corbin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[I.-Juliana Christy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joanna Drążkowska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karen S. Bjorkman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Antonella Maselli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisa Costantini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christine Allen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nicole van der Bliek]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gisella De Rosa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margaret Murray Hanson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Patricia Jeanne Lampens]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Caroline Moore]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne Walker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jane C. Charlton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marjorie Hall Harrison]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wertha Pendleton Cole]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marina Lavrova-Berg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lili Sapar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beth A. Brown]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Romana Ratkiewicz-Landowska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joan Najita]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katherine Alatalo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Tsantaki]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Silvia Celli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Manda Banerji]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[María Rosa Zapatero Osorio]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Myriam Benisty]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nicole Gugliucci]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susana Barros]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Caroline Bot]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Uta Grothkopf]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Barbara Balmaverde]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tiziana Di Salvo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A. Duarte-Cabral]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michelle Cluver]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Brough]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elspeth K. H. Lee]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agata Rożek]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kerstin Perez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Antonietta Marino Renda]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dunja Fabjan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natascha M. Förster Schreiber]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lucy Fortson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giada Arney]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joanna Marie Rankin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catherine Hohenkerk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marina Brozović]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Analía Viviana Smith Castelli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kateryna Frantseva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cecily Littleton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Devaky Kunneriath]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Simona Gallerani]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joanna Molenda-Żakowicz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leticia Carigi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Helen Pettit Knaflich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Antonella Nota]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susanne Hüttemeister]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gina Fedon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marie Mahrová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rita Schulz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kelle Cruz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kate Brooks]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Silvia Protopapa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mirjam Galičič]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Angiola Orlando]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Luisa Rebull]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carole Tucker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amélie Saintonge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Caroline Foster]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rosa Valiante]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rachael Ainsworth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christene Lynch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katarina Miljkovic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Livia Origlia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Georgeanne R. Caughlan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marie-Lou Gendron-Marsolais]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Melissa Brucker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kristine Spekkens]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Savita Mathur]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paulina Troncoso Iribarren]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agnieszka Sybilska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Linda Blot]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catherine Watkinson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Neda Dadashi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aeree Chung]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gurtina Besla]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michelle Povinelli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karen Harvey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daniela Carollo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Moogega Cooper Stricker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Andrea H. Prestwich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rhea Lüst]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Josefina F. Ling Ling]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claudia Marcela Giordano]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fereshteh Rajabi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Béatrice Bonga]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eleanor Annie Lamson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Annette S. Lee]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Simona Hunyadi Murph]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amena Karimyan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lore Richter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Makenzie Lystrup]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Thomazine Mary Browne]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kerstin Lodén]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexie Leauthaud-Harnett]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alisha Wissanji]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Terry-Ann Suer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Monika G. Petr-Gotzens]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[A. J. Frost]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Valentina Fedorets]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margita Kresáková-Vozárová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Holly Phaneuf]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adéla Kawka]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Dodson-Robinson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lucy d'Escoffier Crespo da Silva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Reinabelle Reyes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amanda Sickafoose Gulbis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Almond]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sini Merikallio]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Loretta Gregorini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Teresa Anderson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gisela Weiss]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Akiko Izumo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sabine Reffert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Janet E. Drew]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susan E. Mullally]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Kendrew]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sunghye Baek]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sandrine Guerlet]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Herma Cuppen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vanessa Moss]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Federica Spoto]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Vigeland]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paola Merluzzi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mariana Cano Díaz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katherine Whitaker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maryam Modjaz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Drout]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laurence Perreault Levasseur]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Gritsevich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Silvia Mateos]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claude van 't Veer-Menneret]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alessia Longobardi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aurora Sicilia-Aguilar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ilse De Looze]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dorothy Davis Locanthi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Edith Jones Woodward]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria D. Rodriguez Frias]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Iryna Borysivna Vavylova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pascale Garaud]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gabriella Conti Armellini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kelly Holley-Bockelmann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cristina Dalle Ore]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tracy Webb]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ruth Eßer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natalia Jakovlevna Bugoslavskaia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katharine Renee Long]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anupreeta More]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mónica Rodríguez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ileana Andruchow]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elza Szegedi-Elek]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Andrea Fabiana Torres]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nandivada Rathnasree]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aparna Venkatesan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Giusa Cayrel de Strobel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Caroline Barban]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karen Rylvia Pollard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elsa Recillas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Isabelle Vauglin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Asli Pehlivan Rhodin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marguerite Azambuja]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tzu-Wei Fang]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Іванова Олександра Вікторівна]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elena Dzifčáková]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dorit Glawion]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zsuzsanna Heiner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nina Fiodorovna Boieva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pushpa Khare]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura A. Lopez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susan Kayser]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emily Rice]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pavla Ranzinger]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Choo Kyoung-ja]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emanuele Giallongo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marta Sewilo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ana Acebron]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bianca Garilli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dagmara Oszkiewicz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stéphanie Juneau]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natasha Hurley-Walker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Begoña Ascaso]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Cristina De Sanctis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vera Rosenbush]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beatriz Garcia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elena Gallo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charlotte Mason]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Putman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rachel Bezanson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katherine de Kleer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mariska Kriek]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amaya Moro-Martín]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paola De Gobbi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rachel Cochrane]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cherry Ng]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katia Cunha]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bianca Salmaso]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Patricia T. Boyd]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Teresa Manfredi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Upasana Das]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Μαίρη Κοντιζά]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amber Straughn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Orly Gnat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Geisa Ponte]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nancy C. Maryboy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carla Baldovin-Saavedra]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Irène Balmès]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elvira Botez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mariona Badenas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hilary V Cane]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elizabeth L. Blanton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hiroko Suzuki]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Reba Bandyopadhyay]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[María Alejandra De Vito]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sanjana Curtis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Florencia Laura Vieyro]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sara A. Webb]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adelle Goodwin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joanna Thomas-Osip]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[C. Renée James]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emma Ryan-Weber]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rimma Timofeevna Fjodorova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carolyn Hurless]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Deborah Byrd]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Salmond]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leena Tähtinen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Asta Pellinen-Wannberg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alice E. Shapley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rutt Koppel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ann E. Wehrle]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stéphanie Cazaux]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joan T. Schmelz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sara Khalafinejad]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karina Caputi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sofia Randich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jessica Leigh Jones]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Véronique Bommier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Antalová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chiara Feruglio]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eleanna Asvestari]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Raffaella Margutti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Viola Allevato]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kathryn Grasha]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Diane Cormier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anita Zanella]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beth Biller]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Annalisa Pillepich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ana Bonaca]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Montserrat Armas Padilla]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sabine Bellstedt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jennifer van Saders]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stefania Amodeo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anais Möller]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jennifer Anna Noble]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Barbara L. Giles]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mariam Sultana]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michelle L. Edwards]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Evelyne Roueff]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sophie Pireaux]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eveline Helder]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claire Lackner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Parshati Patel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aurélie Guilbert-Lepoutre]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Barsony]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ayçin Aykutalp]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Atsuko Nitta]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susanna Vergani]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jill Bechtold]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[J. E. A. Brown]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lucia Kleint]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Widad Ibrahim Elmahboub]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lizzie Eardley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carolyn Brinkworth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mausumi Dikpati]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anita Sundman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Liu Caipin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natalja V. Metlova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Sundin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jelena Nikolaievna Poliakhova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jana Chesley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ute Zimmer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rachel Bean]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katherine Y. L. Su]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Françoise Genova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alessandra Aloisi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Haley Gomez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jennifer Hoffman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alessandra Ricca]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Antonia Rowlinson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Gallazzi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rossella Cassano]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eleanor Byler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Swara Ravindranath]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vivian U]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Renee Ludlam]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rebecca C. Levy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marta Bryan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marla Geha]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gisela Ortiz León]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claire L. Davies]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kaitlin M. Kratter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Megan Mansfield]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joey Shapiro Key]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Barbara A. Williams]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margarita Sergeievna Petrovskaia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ruth J. Northcott]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carina Persson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Francesca D'antona]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Edyta Podlewska-Gaca]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tracy E Clarke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sherry H. Suyu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Brenneman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[E. Ruth Hedeman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ana Ulla]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cristina Elisabeth Cappa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Helen Pongracic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[María Laura Arias]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Pearce]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sofya Varzar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Moiya McTier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emilia Pisani Belserene]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Irene Tamborra]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Palesa Nombula]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ruth Angus]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anikó I. Farkas-Takács]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Merri Sue Carter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Helena Kleczková]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna M. Nierenberg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sofia Ventura]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Linda Podio]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stefania Pandolfi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karen Kinemuchi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mahsa Kohandel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Clare Kenyon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yolanda Gómez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Parker Fagrelius]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ruth C. Peterson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Omaira Gonzalez Martin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexia Lopez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Myoungwon Jeon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katrin Heitmann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nancy Boggess]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marie-France Duval]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Manisha Caleb]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Phyllis Hayford Hutchings]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susan D. Benecchi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Connie Walker]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shio Kawagoe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Juna Kollmeier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Julie Malbos]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michaela Walterova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Francesca Annibali]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Megan Bedell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susan Kassin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Svetlana Artemenko]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gianna Cauzzi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Claudia Scarlata]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Caroline Morley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jillian R Neeley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yiseul Jeon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[C. O. Stevens]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jo-Anne Brown]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne E Sansom]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Penélope Longa Peña]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mónica Relaño Pastor]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sara E. Beck]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Misty C. Bentz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natasha Jeffrey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marie-Paule Bassez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nicholeen Viall]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[C Horellou]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beryl H. Potter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Perez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nandita Khetan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alison K. Young]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Logan A. Pearce]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marina Trevisan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cinthia Ragone Figueroa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Silvia Giuliatti Winter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gabriele Betancourt-Martinez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Violette Impellizzeri]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cristina Popescu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Sandage]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tatiana Borodovitsyna]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kathy Eastwood]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Monique Tassoul]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gabriela S. Vila]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lenka Zychová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paramita Barai]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Silvia Bravo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ekaterina Dineva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elizabeth Naluminsa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carol A. Williams]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beatriz Villarroel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jadwiga Daszyńska-Daszkiewicz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jacqueline B. Fazekas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nancy Chanover]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adamantia Paizis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cynthia Gustava]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wendee Levy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sonia Keys]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Janet Stevens]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Edith Wirtanen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisabetta Caffau]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amanda Bosh]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cleo Loi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daniela Lazzaro]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gabriele Cremonese]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Miriam García]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gemma Anderson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Renske Smit]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elena Ricciardelli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jane Huang]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aleksandra Nina]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Helen Kirk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elvire De Beck]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paola Andreani]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wen-fai Fong]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Blecha]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susanna Kohler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sara Cazzoli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Camilla Danielski]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Clara Froment]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lilia Patricia Bassino]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[G. C. Anupama]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zou Yixin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laure Ciesla]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gail Zasowski]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yoonyoung Kim]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Santos-Lleo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vira Kalenykivna Rozenbux]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Terry Kucera]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne Pellerin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria E. Zucolotto]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hana Mészárosová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cyrena A. Goodrich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cécile Engrand]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anita M.S. Richards]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yun-Young Choi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mimi Song]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Linda J. Tacconi-Garman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Erika Schattschneider]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Annalisa Allocca]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Isabel Rebollido]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tana Joseph]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Julia D. Kennefick]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kelsie Krafton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sophia Levy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yanqin Wu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ina Šarčević]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kateřina Goluchová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vadim Burwitz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Caroline Piaulet]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Kurpińska-Winiarska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Higdon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gemma H. Janssen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michaela Honková]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sophie van Eck]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mária Hajduková]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jessica Gaskin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Doris Arzoumanian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catarina Alves de Oliveira]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Valda Hilary McCann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nirupama Raghavan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Michèle Moons]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rakhil Barysauna Xatsava]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dorottya Szám]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elena Khomenko]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Doris Vickers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sonja Jejčič]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Donatella Ricci]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ginevra Trinchieri]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Cibinel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alice Allen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lihwai Lin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[R. Lynne Jones]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Annagrazia Puglisi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sonia Antón Castillo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elinor Gates]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karin Dissauer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daniela Opitz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nicole St-Louis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amanda Weinstein]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joleen K. Carlberg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne L. Kinney]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mirjana Vukićević-Karabin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amalia Corral Ramos]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eunbin Kim]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Elizabeth Hill Mclaughlin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catherine A. Garland]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Priyanka Kachru]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jacqueline Ciffréo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ana Maria Teodorescu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ofelia Durante]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natale Missana]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marie Hrudková]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kornélia Radics]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jess McIver]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aki Roberge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura Sommovigo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christine Clement]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shafika Gilmievna Sharaf]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Valentina Mikhailovna Txepurova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Inger Jørgensen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elizabeth Katherine Holmes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Krystal de Napoli]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cristina Volpe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lisa Bugnet]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anastasia Fialkov]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah C. Millholland]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jessica M. Young]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marissa Gahran]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natalia Leonidivna Xabas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lyyli Heinänen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nataša Stanić]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christine J. Schiff]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ester Vigil]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paola Marigo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stephanie Snedden]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margareta Westlund]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Iryna Izotova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ada Margaret Brayton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vesna Milosevic-Zdjelar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maura Pilia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Janine Pforr]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Pearson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elizabeth Cornwall Tilley]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natalia Ya. Sotnikova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Luciana Federici]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eva Novotny]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Beth Ellen Clark]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Viktoria Serhiivna Tsbetkova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Inge Heinrich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amanda Reis Lopes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Arsine Victoria Peterson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catherine Octavia Stevens]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eileen Gonzales]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Inés Pastor Marazuela]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Judy Karpen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gabriella Hodosán]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yvette Andrillat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Judith Ann Irwin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Galina Jevgen‘jevna Gernet]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah L. Casewell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Siramas Komonjinda]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sylvie F. Beaulieu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elena Tundo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Micol Bolzonella]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aya Bamba]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Miriam Peña Cárdenas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Raisa Konstantinovna Kazakova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anjum S. Mukadam]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisabeth Nesme-Ribes]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[V. Ashley Villar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hannah L. Worters]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elena Dalla Bontà]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jana Grcevich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Soňa Trostová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maggie Lieu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nora Lützgendorf]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cristina O. Blaga]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catherine Boisson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Leanne P. Guy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alina A. Volnova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cateline Lantz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Selma Vangstein]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sidsel Brahe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mare Ruusalepp]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shahla Solhju]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jelena Milogradov-Turin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eva Plávalová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Meredith Howard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kathleen Fontaine]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Simona Murgia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elvira Covino]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nina Hatch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christina Williams]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gillian Wilson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hannah Alpert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amelia Fraser-McKelvie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Melodi R. Rodrigue]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Galina Aleksandrovna Bazilevskaia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lidia Rykhlova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jenna Ryon]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jena Meinecke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Melissa McGrath]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carlotta Scirè]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susan Benecchi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Patricia Reich]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Samar Safi-Harb]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elaine Avner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nadezhda Villovna Leonova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rosalba Perna]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Roberta De Simone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Linda M. French]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Myra Blaylock]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cécile Faure]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harman Deep Kaur]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anita Mohan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nina Mikhaylovna Bronnikova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nataliya Nikolaevna Stepanyan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natalia Vladimirovna Axkova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Frida Borisovna Khanina]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Julie Thorburn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Meetu Verma]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Minhee Hyun]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Helene Flohic]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marisa Girardi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sara Elisa Motta]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tina Ibsen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vasanthi Padmanabhan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Manuela Riondato]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elisabeth R. Adams]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adrienne Erickcek]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carolyn Kennett]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tatiana Fabini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marina M. Dunn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yvonne Becherini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Danuta Dobrzycka]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sonia Duffau]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zara Randriamanakoto]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zuzanna Niedzielska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Herta Gessner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Adrienne Makita Robbins]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stefanie Komossa]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jiong Qiu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mallory Vale]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amanda Papadimos]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jessica Lovering]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gabriella Stenberg Wieser]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Simone Esposito]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cristina A. Thomas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harriet Parsons]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catherine Vlahakis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Linda Smith]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ivana Kolmašová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chiaki Kobayashi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nicha Leethochawalit]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Sonnett]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sylvana Yelda]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rebecca McElroy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Huynh Anh N. Le]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Francesca Civano]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nitya Kallivayalil]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[June Jedicke-Zehr]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fang-Ting Yuan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jade Powell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Isi von Gleichen-Rußwurm]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ivelina Momtxeva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Na Wang]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Samantha Brown]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[汪珍如]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Auriane Egal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catherine Lovekin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lenka Soumarová]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Karine Le Bail]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sun Hong Rhie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marcella Di Criscienzo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah J. Hill]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marjorie Williams]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Linda J. Smith]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nadezhda Antonovna Bokhan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Jakovlevna Xmakova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ester Antonucci]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elena Carolo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Genina]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Franca G. Drago]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Regina Auxiliadora Atulim]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shi Jiayou]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Audrey Thirouin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eliza Kempton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katrin Krohn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jennifer A. Johnson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shazrene Mohamed]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Monica Lazzarin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pontsho Maruping]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ann Zabludoff]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Siyao Xu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Erika Pakštienė]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Liese van Zee]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Simone Daro Gossner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chiara Melchiorre]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Brenda Frye]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Antonia Morales-Garoffolo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Roberta Carini]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Magdalena Zbyszewska]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mabel Nevill]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jennifer Hatchell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Melissa Enoch]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eleonora A. Antokhina]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elizabeth Stanway]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gunvor Ulla Marie Ollongren-Lundgren]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susan Banh]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natalia Dimitrievna Kostiuk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Federica Luppi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Encarni Romero-Colmenero]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Magaretha Pretorius]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katrina Wefel]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elena Malanushenko]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne Verbiscer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Ciurlo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eulalia Gallego-Cano]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hedwig Mattenklodt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dina Safina]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sierra S. Brandt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Melissa N. Hayes-Gehrke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Meredith Rawls]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jessamine White]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Noemi Zabari]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Virginia K. Brenton]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amanda Király]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alice Beach]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Isabel Hawkins]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tereasa Brainerd]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lorin Swint Matthews]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna M. Quider]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kalée Tock]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Vera Gushee]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cristina Oliveira]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hashima Hasan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[汪琦]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[C. M. Olmstead]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[அன்னா பிரேபெல்]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Daniela Huppenkothen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sensi Pastor]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[S. Michelle Consiglio]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Melina Bersten]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rebecca White]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Louisa D. Wells]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maryame El Moutamid]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary E... Byrd]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emily Gilbert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jessie Ndaba]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ilga Daube]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zofia Kaczmarek]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sara Saracino]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laura M. Woodney]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anne Eggenberger]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rosemary E. Pike]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Corinna Gualfredo]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ariadna Murguia-Berthier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marina Romanova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Monica Ciobanu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bibha Majumdar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carol Lynn Neese]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susan Murabana]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Francesca Primas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shafika Gil’mievna]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gražina Tautvaišienė]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Xiao-bin Wang]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hilke Elisabeth Schlichting]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margarita Chernyj]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[வாண்டா தியாசு மெரிசெது]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sushma V. Mallik]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ruvimbo Samanga]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Barbara Jones]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alessandra Beifiori]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Olga Sergeievna Sazhina]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ivayla Emilova Kalcheva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Silvia Belladitta]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jenny K. Calahan]]
}}
{{wikidata list end}}
f6leplb71o1xtqzidigcutc1gctnsrc
Lankide:Xabier Cañas/Proba orria/Tolosa
2
849070
9967637
9949598
2024-11-13T12:57:38Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967637
wikitext
text/x-wiki
Zerrenda [http://histropedia.com/showcase/wikidata-viewer.html?q=SELECT%20?person%20?personLabel%20?occupationLabel%20?birthDate%20?birthDateLabel%20?image%20%0A%0AWHERE%20%7B%0A%20%20%0A?person%20wdt:P19%20wd:Q497801%20.%0A?person%20wdt:P106%20?occupation%20.%0A?person%20wdt:P569%20?birthDate%20.%20%0A?person%20wdt:P18%20?image%20.%0A%20%20%0A%20%20SERVICE%20wikibase:label%20%7B%0A%20%20%20%20bd:serviceParam%20wikibase:language%20%22eu%22.%0A%20%20%0A%20%20%7D%0A%7D&l=person&t=personLabel&s=birthDate&i=image&c=occupationLabel&v=t debora-lerroa] ikusi.
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { { ?item wdt:P19 wd:Q497801 } UNION { ?item wdt:P937 wd:Q497801 }. ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570,P21,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
! sexua edo generoa
! irudia
|-
| [[Ainhoa Arteta]]
| ''[[:d:Q2865819|opera abeslari]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10774753|performancelari]]''
| [[Tolosa]]
| 1964-09-24
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ainhoa Arteta at the Quincena Musical.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ainhoa Artolazabal]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Tolosa]]
| 1972-03-06
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ainhoa Pagola]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Tolosa]]
| 1984-11-14
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Aitor Aldalur]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1991-12-26
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitor Galarza]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 2002-10-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Aitziber Sarasola]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q30002353|hizkuntza irakasle]]''
| [[Tolosa]]
| 1973-11-04
| 2014-12-21
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Alatzne Etxaburua]]
| ''[[:d:Q2248045|segalari]]''<br/>''[[:d:Q27062049|aizkolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Amaia Arranz Otaegui]]
| ''[[:d:Q47482514|arkeobotanikari]]''
| [[Tolosa]]
| 1987
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaia Arranz Otaegui.jpg|center|128px]]
|-
| [[Amaia Ruiz]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Tolosa]]
| 1986-11-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Amaia Ruiz 2020.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ana Arsuaga]]
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1994
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Verde Prato.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ander Gorostidi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1996-02-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Andoni Goikoetxea Gabirondo]]
| ''[[:d:Q27062494|segalaria]]''
| [[Tolosa]]
| 1971-10-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Andres Amonarriz]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1881-11-30
| 1952-06-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Andrés Tuduri]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1898-08-28
| 1967-12-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Angel Rekalde|Angel Rekalde Goikoetxea]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Tolosa]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Anjeles Iztueta Azkue|Anjeles Iztueta]]
| ''[[:d:Q2732142|estatistikari]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Tolosa]]
| 1954-10-16
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Anjeles Iztueta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Anton Garikano]]
| [[katedradun]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1967
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonia Bandres]]
| ''[[:d:Q55631411|religious sister]]''
| [[Tolosa]]
| 1898-03-06
| 1919-04-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:María Antonia Bandrés y Elósegui.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antonio Elosegi Ansola]]
| [[enpresaburu]]
| [[Tolosa]]
| 1859-04-18
| 1948
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Elosegi Lizargarate]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q6606110|industrialari]]''
| [[Tolosa]]
| 1834
| 1905
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Lekuona]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1831-01-17
| 1907-09-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antonio Maria Labaien]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1898-01-12
| 1994-10-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antonio Maria Labaien.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antonio Zavala|Antonio Zabala]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1928-01-23
| 2009-01-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Bi bertsolari zizurkildarrei omena. 7tik 2 - 94-164.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antton Elosegi Aldasoro]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[legelari]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1944
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antton Elosegi Biba Zuek2020.png|center|128px]]
|-
| [[Antton Telleria]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q12406482|umorista]]''<br/>''[[:d:Q386854|bateria-jotzaile]]''<br/>[[komediante]]
| [[Tolosa]]
| 1993-09-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antton Telleria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Antxon Bandres]]
| [[mediku]]
| [[Tolosa]]
| 1948-07-05
| 2011-09-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Antxon Elosegi Vitoria]]
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>''[[:d:Q66775776|injineru tekniko]]''<br/>''[[:d:Q21993562|kultura-ekintzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1932-02-10
| 2024-06-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Antxon Elosegi Jorge Oteizaren "Atauts" eskulturan, Tolosako Triangulo plazan.png|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Madariaga Iragorri]]
| [[irakasle]]
| [[Tolosa]]
| 1946-02-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantxa Madariaga Iragorri.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arantxa Orbegozo]]
| [[Atleta|kirolari]]<br/>''[[:d:Q22813352|bidaiari]]''<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q17309512|kale-garbitzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1962-08-15
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arantxa orbegozo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Aritz Mendieta]]
| [[musikari]]
| [[Tolosa]]
| 1973
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Berri Txarrak Lagunartean - Kobetamendi - 2019-07-14 - 59.jpg|center|128px]]
|-
| [[Arturo Elosegi]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q864503|biologo]]''
| [[Tolosa]]
| 1962-12-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Arturo Elosegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Asun Garikano]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Tolosa]]
| 1962
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Asun Garikano.jpg|center|128px]]
|-
| [[Baleriano Mokoroa]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1871-04-14
| 1941-04-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Baleriano Mokoroa.png|center|128px]]
|-
| [[Bienvenida Agirrezabala Esnaola]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Tolosa]]
| 1916
| 1938-08-28
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Carlos Landi Sorondo]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q739437|kartelgile]]''
| [[Tolosa]]
| 1896-05-01
| 1974-10-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Cecilia García Gilarte]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1915-12-20
| 1989-07-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Cecilia García Gilarte.jpg|center|128px]]
|-
| [[Daia]]
| [[Kantari|abeslari]]
| [[Tolosa]]
| 20th century
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[David Azurza]]
| [[musikagile]]<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Tolosa]]
| 1968-10-12
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:David Azurza 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Diego Lazkano]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1736
| 1810
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Domenjón Gonzalez]]
| [[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 15th century
| 1489-11-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Domenjón González de Andía - Iconografía biográfica de Guipúzcoa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Doroteo Ziaurritz]]
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1883-02-06
| 1951-09-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Edorta Kortadi|Edorta Kortadi Olano]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1946-04-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Edorta Kortadi.JPG|center|128px]]
|-
| [[Eduardo Justo Mokoroa]]
| ''[[:d:Q765778|organista]]''<br/>''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>[[musikagile]]<br/>[[musikari]]
| [[Tolosa]]<br/>[[Gipuzkoa]]
| 1867-10-13
| 1959-01-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Edurne Ormazabal]]
| [[kazetari]]
| [[Tolosa]]
| 1963
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Edurne Ormazabal 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Edurne Pasaban]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''<br/>[[enpresaburu]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| [[Tolosa]]
| 1973-08-01
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Edurne-Pasaban-Conferencia-españa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elene Arandia]]
| [[Kantari|abeslari]]<br/>[[kazetari]]
| [[Tolosa]]
| 1989-10-27
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Emeterio Arrese]]
| [[idazle]]
| [[Ibarra]]<br/>[[Tolosa]]
| 1869-03-03
| 1954-04-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Enrique Ugarte]]
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''<br/>''[[:d:Q1863064|akordeoi-jotzaile]]''<br/>[[musikagile]]
| [[Tolosa]]
| 1957-09-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:ZMF Gala 2016 jm12647.jpg|center|128px]]
|-
| [[Estanislao Urruzola]]
| [[idazle]]<br/>[[bertsolari]]
| [[Tolosa]]
| 1909-12-13
| 1986-03-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Estibaliz Lizaso]]
| ''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1984
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Etxepare sariak2024.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eugenio Hilario]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1909-05-06
| 1944-03-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eugenio Urrotz]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1883
| 1937
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Eukene Larrarte]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>[[Txirrindularitza (kirola)|txirrindularitza]]
| [[Tolosa]]
| 1998-09-13
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Eukene Larrarte05 tokikom 700x700.jpg|center|128px]]
|-
| [[Eustasio Amilibia]]
| [[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1801-03-29
| 1864-08-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Federico Zabala]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1916-01-13
| 1993-10-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Feliciano Beobide]]
| [[musikari]]
| [[Tolosa]]
| 1888-06-09
| 1956-07-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Felipe Dugiols]]
| [[militar]]
| [[Tolosa]]
| 1837-02-05
| 1900-05-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Tolosa (Guipúzcoa)-Paseo de San Francisco-Monumento a Felipe Dugiols Balanzategui, coronel en la Guerra de Filipinas (Juan Lope, 1976).jpg|center|128px]]
|-
| [[Francisco Arzuaga]]
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q53713594|txistulari]]''
| [[Tolosa]]
| 1800-08-14
| 1881-01-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Txango txistularia K-Toño 2011.png|center|128px]]
|-
| [[Garbiñe Biurrun]]
| [[epaile]]<br/>[[katedradun]]
| [[Tolosa]]
| 1960
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Garbiñe Biurrun (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Garbiñe Mendizabal|Garbiñe Mendizabal Mendizabal]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1961-08-28
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Garbiñe Mendizabal.jpg|center|128px]]
|-
| [[Genaro Sorarrain]]
| [[politikari]]
| [[Tolosa]]
|
| 1898
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Gloria Vignau de Duñabeitia]]
| [[piano-jotzaile]]
| [[Tolosa]]
| 1902
| 1990
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Gorka Otaegi Uriya|Gorka Otaegi]]
| ''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Tolosa]]
| 1988-03-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Gorka Otaegi - Euskadi Irratia taldea (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Gorka Sorarrain]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>''[[:d:Q108140949|ingeniari elektronikoa]]''
| [[Tolosa]]
| 1996-05-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Haritz Zunzunegi]]
| ''[[:d:Q13382608|iraupen-eskiatzailea]]''
| [[Tolosa]]
| 1975-05-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ibai Iriarte|Ibai Iriarte San Vicente]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>''[[:d:Q20481199|koordinatzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1983
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ibai-Iriarte-San-Vicente.png|center|128px]]
|-
| [[Iban Espadas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1978-08-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Idoia Gereñu]]
| [[irakasle]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
| [[Tolosa]]
| 1980
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Idoia Gereñu. Antzerkilaria.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ignacio María Alkorta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q117804633|requeté soldier]]''
| [[Tolosa]]
| 1906-12-13
| 1967-11-30
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:REAL 1931 (Cholin).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ignacio Mokoroa]]
| [[musikagile]]
| [[Tolosa]]
| 1902
| 1979
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Igor Jauregi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1974-04-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iker Gabarain]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1977-05-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Imanol Galarraga]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Tolosa]]
| 1968-12-24
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Imanol Rojo]]
| ''[[:d:Q13382608|iraupen-eskiatzailea]]''
| [[Tolosa]]
| 1990-11-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:2018-01-13 FIS-Skiweltcup Dresden 2018 (Prolog Männer) by Sandro Halank–180.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ion del Río]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Tolosa]]
| 1978-05-21
| 2015-11-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Irati Larrañaga]]
| [[arraunlari]]
| [[Tolosa]]
| 1991-01-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Irene Caminos]]
| ''[[:d:Q19799599|mountain biker]]''
| [[Tolosa]]
| 1998-08-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Irene Larraza]]
| ''[[:d:Q21993562|kultura-ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q3104508|kultura-kudeatzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1970
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Irene-larraza-photo-lander-arretxea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Irene San Sebastián]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Tolosa]]
| 1990-02-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Ixaka Lopez Mendizabal]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1879-04-11
| 1977-02-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Izaskun Arandia]]
| [[zinema ekoizle]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[film-zuzendari]]
| [[Tolosa]]
| 1972-02-26
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Izaskun Arandia. zinegilea.jpg|center|128px]]
|-
| [[Izaskun Etxetxipia|Izaskun Etxetxipia Goiburu]]
| [[mediku]]
| [[Tolosa]]
| 1940
| 2020-12-15
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Izaskun Etxetxipia Tolosan.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñaki Díaz Melero]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Tolosa]]
| 2001-03-03
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Iñaki Epelde]]
| ''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Tolosa]]
| 1958
| 2013-03-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:IÑAKI EPELDE.jpg|center|128px]]
|-
| [[Iñigo Royo]]
| [[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q18216771|bideoartista]]''<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Tolosa]]
| 1962-08-10
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Iñigo Royo.jpg|center|128px]]
|-
| [[Javier Bello-Portu]]
| [[musikagile]]<br/>''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''
| [[Tolosa]]
| 1920
| 2004
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jeronimo Sarasola]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1896-09-29
| 1987
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesus Elosegi]]
| [[antropologo]]<br/>[[arkeologo]]
| [[Tolosa]]
| 1907-12-04
| 1979-12-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jesus Elosegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jesus Insausti]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''
| [[Tolosa]]
| 1912-02-11
| 1993-07-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesus Izagirre]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Tolosa]]
| 1906-02-11
| 1992-06-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jesús Narro]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1922-01-04
| 1987-07-01<br/>1987-01-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jesus Narro - Cromo Stamp Collectible 1944.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jexuxmari Zalakain]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[idazle]]<br/>[[kazetari]]
| [[Tolosa]]
| 1947-12-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Zalakain2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joakin Arrospide]]
| [[apaiz katoliko]]<br/>''[[:d:Q611644|apezpiku katoliko]]''
| [[Tolosa]]
| 1862-06-25
| 1928-04-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Inazio Hartsuaga|Joan Inazio Hartsuaga]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1957-10-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Inazio Hartsuaga Uranga, 2014.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joan Tolosa]]
| ''[[:d:Q11900058|esploratzaile]]''
| [[Tolosa]]
|
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joaquín Labaien]]
| ''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Tolosa]]
| 1900-12-14
| 1995
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jokin Bildarratz]]
| [[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1963-03-15
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:P060110-44719 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jokin Gorostidi]]
| [[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1944-11-04
| 2006-04-25
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Ander Peña]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Tolosa]]
| 1997-07-18
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jon Andoni Irazusta]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[abokatu]]
| [[Tolosa]]
| 1884-06-09
| 1952-03-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jonan Fernandez]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Tolosa]]
| 1962-03-21
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jonan fernandez euskadi irratia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Ariztimuño]]
| [[idazle]]<br/>[[apaiz katoliko]]<br/>[[kazetari]]
| [[Tolosa]]
| 1896-03-18
| 1936-10-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Aitzol.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Eizagirre Aiestaran|Jose Eizagirre]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1881-02-04
| 1949-01-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Elizondo]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1865-09-14
| 1943-04-18
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Manuel Urkiola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1912-04-18
| 1982-05-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Mari Gorrotxategi]]
| [[gozogile]]
| [[Tolosa]]
| 1929-03-24
| 2019-06-11
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Jose Mari Gorrotxategi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Txato Nuñez|Jose Maria Nuñez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1952-01-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Jose Maria Tuduri]]
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]
| [[Tolosa]]
| 1949
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joseba Agirrezabala]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Tolosa]]
| 1982-04-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Joseba Usabiaga]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''
| [[Tolosa]]
| 1981-10-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joseba Usabiaga 1.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josu Agirre]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Tolosa]]
| 1981-05-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josu Agirre-Eneco Tour 2008.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josu Iztueta]]
| [[Bidaiari]]<br/>[[abenturazale]]
| [[Tolosa]]
| 1957
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josu Iztueta.jpg|center|128px]]
|-
| [[Josu Lopez-Gazpio|Josu Lopez Gazpio]]
| [[kimikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Tolosa]]
| 1987-10-06
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Josu Lopez-Gazpio.jpg|center|128px]]
|-
| [[José Antonio Pérez Gabarain]]
| [[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1944-02-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Luis López de la Calle]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q15627169|sindikalista]]''<br/>[[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1938
| 2000-05-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:09 jose luis lopez de la calle.jpg|center|128px]]
|-
| [[Jose Luis Longaron|José Luís Longarón]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1952-11-19
| 2019-06-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Miguel Arregi Aranzegi|José Miguel Arregi Aranzegi ]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1941-03-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[José Zuazola]]
| [[Ingeniari zibil|Herri-lan ingeniaria]]
| [[Tolosa]]
| 1913-07-13
| 1973-12-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:José Zuazola.(bustoa Añarben).jpg|center|128px]]
|-
| [[Joxe Mari Iturralde|Joxemari Iturralde]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1951-10-20
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Joxemari Iturralde.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juan Antonio Castro Izagirre]]
| [[militar]]
| [[Tolosa]]
| 1911-06-26
| 1994-06-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Azaldegi]]
| ''[[:d:Q158852|orkestra zuzendari]]''
| [[Tolosa]]
| 1924
| 2014-08-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Garmendia Larrañaga]]
| ''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>''[[:d:Q1371378|etnologo]]''<br/>''[[:d:Q3075052|folklorista]]''
| [[Tolosa]]
| 1926-07-12
| 2015-01-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Manuel Lertxundi]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q13418253|filologo]]''
| [[Tolosa]]
| 1870-11-24
| 1925-12-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Martinez Zaldibiakoa]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Tolosa]]
| 1500
| 1575-04-28
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juan Ramón Aldalur]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1948-12-22
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juanito Lope]]
| ''[[:d:Q1281618|eskultore]]''<br/>[[marrazkilari]]
| [[Tolosa]]
| 1917-09-12
| 1981-09-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juanito Lope (Studio).jpg|center|128px]]
|-
| [[Juanma Lillo]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1965-11-03<br/>1965-11-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Juan Manuel Lillo Diéz.jpg|center|128px]]
|-
| [[Juanma Zaldua]]
| [[pailazo]]
| [[Tolosa]]
| 1966-01-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juantxo Agirre|Juantxo Agirre Mauleon]]
| [[arkeologo]]<br/>[[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''
| [[Tolosa]]
| 1965
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Juantxo Arakama]]
| [[musikari]]
| [[Tolosa]]
| 1989
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Glaukoma (37700610584).jpg|center|128px]]
|-
| [[Juantxo Zeberio]]
| [[piano-jotzaile]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q16145150|musika-irakasle]]''
| [[Tolosa]]
| 1968
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Wikimedia+Education Conference 2019 - Donostia - photos by Xabier Armendaritz 14.jpg|center|128px]]
|-
| [[Julen Castañeda]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1990-11-14
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Justo Mokoroa]]
| [[idazle]]<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Tolosa]]
| 1901-05-28
| 1990-11-07
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Karlos Aranzegi]]
| ''[[:d:Q386854|bateria-jotzaile]]''
| [[Tolosa]]
| No/unknown value
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Don Inorrez kontzertua Tolosan 13.jpg|center|128px]]
|-
| [[Karlos Linazasoro Izagirre|Karlos Linazasoro]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]
| [[Tolosa]]
| 1962-11-04
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Karlos Linazasoro 3 (Ander Gillenea).jpg|center|128px]]
|-
| [[Karmele Goñi]]
| ''[[:d:Q12347522|etnografo]]''<br/>[[antropologo]]
| [[Tolosa]]
| 1926-12-21
| 2017-06-07
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Karmele Goñi Auzmendi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kike Amonarriz]]
| ''[[:d:Q270389|berriemaile]]''<br/>''[[:d:Q15976717|soziolinguista]]''<br/>''[[:d:Q12406482|umorista]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Tolosa]]
| 1961-09-30
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Kike Amonarriz.png|center|128px]]
|-
| [[Kontxita Martinez de Lezea]]
| [[irakasle]]
| [[Tolosa]]
|
| 2023-03-14
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Kontxi Martinez de Lezea.png|center|128px]]
|-
| [[Ladislao Zabala Salazar]]
| [[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1806
| 1897-04-21
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lander Lasa]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Tolosa]]
| 1988-01-16
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lara Arruabarrena]]
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''
| [[Tolosa]]
| 1992-03-20
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Arruabarrena WM15 (4) (20009613653).jpg|center|128px]]
|-
| [[Leire Malkorra]]
| [[arkeologo]]<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Tolosa]]
| 1988
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Luis Castro]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1880-06-18
| 1965-12-10
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Luis Egia]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1917-12-27
| 1984-08-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Lurdes Gabarain]]
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''<br/>''[[:d:Q13382460|maratoilari]]''
| [[Tolosa]]
| 1960-02-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maixa Zugasti]]
| [[irakasle]]<br/>[[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1973
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Manuel Gaintza Plazaola|Manuel Gaintza]]
| [[musikari]]<br/>[[musikagile]]
| [[Tolosa]]
| 1885-05-18
| 1943-04-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Gómez Larrañeta]]
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q3546255|ozeanografo]]''
| [[Tolosa]]
| 1924
| 2012-04-17
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Manuel Laborde]]
| [[ingeniari]]
| [[Tolosa]]
| 1899-12-29
| 1993-05-12
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:1008288-artzate.jpg|center|128px]]
|-
| [[Manuela Zubiaurre]]
| [[bertsolari]]
| [[Tolosa]]
| 1837
| 1916
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maria Dolores Arbilla|Maria Dolores Arbilla Mendizabal]]
| [[irakasle]]<br/>''[[:d:Q109553640|euskararen sustatzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1897-04-09
| 1986
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Maria Luisa Agirre]]
| ''[[:d:Q1919436|pediatra]]''
| [[Tolosa]]
| 1919
| 2013-08-17
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maria Luisa Agirre.png|center|128px]]
|-
| [[Marimi Ugalde|Marimi Ugalde Zabala]]
| [[irakasle]]<br/>[[alkate]]
| [[Elduain]]
| 1940
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Marimi Ugalde ahotsak.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mario Zubiaga|Mario Zubiaga Garate]]
| ''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''
| [[Tolosa]]
| 1963-05-27
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mario Zubiaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Maritxu Zagala]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Tolosa]]
| 1913-05-16
| 2017-02-03
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Maritxu Zagala.jpg|center|128px]]
|-
| [[Martxelo Otamendi]]
| [[kazetari]]
| [[Tolosa]]
| 1957-12-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Martxelo Otamendi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Acedo|María del Pilar Acedo y Sarria]]
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q2478141|aristokrata]]''<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q1075186|royal mistress]]''
| [[Tolosa]]
| 1784-03-10
| 1869-02-27
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Mattin Aiestaran|Mattin Aiestaran de la Sotilla]]
| [[arkeologo]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Tolosa]]
| 1991
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Mattin Aiestaran Argia Dani Blanco 2022.jpg|center|128px]]
|-
| [[Matxin Labaien]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1931-11-07
| 2021-07-29
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Matxin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Miguel María Aldalur]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1945-05-19
| 1975-03-09
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Miguel Ángel Álvarez Muro]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1927-05-02
| 2011-03-24
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Arruabarrena]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1983-02-09
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Arruabarrena mikel.jpg|center|128px]]
|-
| [[Mikel Belloso]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Tolosa]]
| 1985-03-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Garmendia Ugarte]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Tolosa]]
| 1961
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Mikel Alonso|Mikel Olano]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1980-05-17
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:FUTBOLISTAS LA VIDA FUERA DEL FUTBOL-KORNER 2020 (49546560458) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Miren Arantzazu Goñi]]
| ''[[:d:Q1371378|etnologo]]''
| [[Tolosa]]
| 1925-06-24
| 2017-01-13
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Nemesio Artola]]
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''
| [[Tolosa]]
| 1843-12-19
| 1909-10-08
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Nerea Eizagirre]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 2000-01-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Nerea Eizaguirre.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nerea Perez]]
| [[arraunlari]]
| [[Tolosa]]
| 1997-08-02
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Odei Arrieta]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1996-02-02
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Olatz Peon]]
| ''[[:d:Q7019111|gizarte-langile]]''<br/>[[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1969-11-21
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Olatz Peon.png|center|128px]]
|-
| [[Onintza Lasa|Onintza Lasa Arteaga]]
| [[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1972-10-18
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Oskia Karrera]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Tolosa]]
| 1969
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Pablo Gorosabel]]
| [[abokatu]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1803-01-16
| 1868-01-23
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Tolosa - Monumento a Pablo Gorosabel.JPG|center|128px]]
|-
| [[Periko Alonso]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1953-02-01
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Periko Alonso.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pilar Gartziandia]]
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Tolosa]]
| 1919-06-24
| 2019
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
|
|-
| [[Pili Aguado]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Tolosa]]
| 1981
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pili Aguado Ilustratzailea bere lanekin.jpg|center|128px]]
|-
| [[Pili Zabala Artano]]
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q27349|dentista]]''<br/>[[irakasle]]
| [[Tolosa]]
| 1968-05-07
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Pili Zabala 2016b (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Ramon Artola]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1831-08-31
| 1906-08-20
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:R artola.png|center|128px]]
|-
| [[Ramon Labaien]]
| ''[[:d:Q1210069|general manager]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[kimikari]]
| [[Tolosa]]
| 1928-08-31
| 2013-12-14
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramon Maria Aldasoro]]
| [[politikari]]
| [[Tolosa]]
| 1897-03-20
| 1952-02-02
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ramos Azkarate]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1847-03-28
| 1904-03-26
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Ramos Azkarate (moztua).jpg|center|128px]]
|-
| [[Santiago Arrillaga]]
| [[musikagile]]
| [[Tolosa]]
| 1847-07-25
| 1915-01-27
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Santiago Arrillaga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Tomas Mujika]]
| [[musikari]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[piano-jotzaile]]
| [[Tolosa]]
| 1883-02-10
| 1963-02-15
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Ura Iturralde|Ura Iturralde Larrañaga]]
| ''[[:d:Q33231|argazkilari]]''<br/>''[[:d:Q483501|artista]]''
| [[Tolosa]]
| 1979
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Ura Iturralderen erretratua.jpg|center|128px]]
|-
| [[Vicente Cobreros]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q4164507|arte-kritikari]]''
| [[Tolosa]]
| 1898-05-31
| 1976-09-15<br/>1976
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabi Tolosa]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[marrazkilari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Tolosa]]
| 1987-09-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabi Tolosa.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Alonso]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1981-11-25
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Los Caminos del fútbol. Xabi Alonso (39666777934) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Elosegi]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1937-05-23
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier Elosegi.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Jauregi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1975-01-29
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Xabier Olarra]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1953-09-05
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier Olarra.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier Peña]]
| [[idazle]]
| [[Tolosa]]
| 1914-06-30
| 1980-10-01
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabier eta xebe peña.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xabier San Sebastian|Xabier San Sebastián]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Tolosa]]
| 1995-11-13
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Oudenaarde - Ronde van Vlaanderen Beloften, 9 april 2016 (B054).JPG|center|128px]]
|-
| [[Xabier Zeberio Etxetxipia|Xabier Zeberio]]
| ''[[:d:Q1259917|biolin-jotzaile]]''<br/>[[musikagile]]
| [[Tolosa]]
| 1978
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
| [[Fitxategi:Xabi Zeberio eta Amaia Elizaran - Out 15.jpg|center|128px]]
|-
| [[Xebe Peña]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Tolosa]]
| 1907-11-07
| 1999-10-16
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|-
| [[Yolanda Vargas Pozo]]
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Tolosa]]
| 1954-05-04
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Yolanda Vargas.jpg|center|128px]]
|-
| [[Yurre Ugarte]]
| [[idazle]]<br/>[[komikigile]]<br/>[[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q69423232|zinema gidoilari]]''
| [[Tolosa]]
| 1965
|
| ''[[:d:Q6581072|emakumezko]]''
| [[Fitxategi:Yurre Ugarte 2013.jpg|center|128px]]
|-
| [[Íñigo Domínguez]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Tolosa]]
| 1979-01-08
|
| ''[[:d:Q6581097|gizonezko]]''
|
|}
{{Wikidata list end}}
j78os9gi4ekd2eywyntx3gbnbuokeh2
Fase-trantsizio
0
849571
9968494
7872864
2024-11-14T00:50:43Z
Xqbot
6327
«[[Fase-aldaketa]]» orriranzko birbideratze bikoitza konpontzea
9968494
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Fase-aldaketa]]
s5f88yihtqcgejzlk9dk7si7h7esrtt
Fase trantsizio
0
849572
9968495
7872866
2024-11-14T00:50:48Z
Xqbot
6327
«[[Fase-aldaketa]]» orriranzko birbideratze bikoitza konpontzea
9968495
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Fase-aldaketa]]
s5f88yihtqcgejzlk9dk7si7h7esrtt
Txikipedia:Klima aldaketa
104
852972
9968610
9966981
2024-11-14T07:21:13Z
150.241.33.137
Orriaren edukiaren ordez, «{{PAGEBANNER:GISS temperature 2000-09.png}} SKIBIDI {{Txikipedia interwiki}} [[Kategoria:Txikipedia]] [[Kategoria:Txikipedia:Klima]]» jarri da
9968610
wikitext
text/x-wiki
{{PAGEBANNER:GISS temperature 2000-09.png}}
SKIBIDI
{{Txikipedia interwiki}}
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Txikipedia:Klima]]
t5n8vb6yuhh64g00a2amintzlc0ydk9
9968611
9968610
2024-11-14T07:22:13Z
ToadetteEdit
155049
Undid edits by [[Special:Contribs/150.241.33.137|150.241.33.137]] ([[User talk:150.241.33.137|talk]]) to last version by Xabier Armendaritz
9968611
wikitext
text/x-wiki
{{PAGEBANNER:GISS temperature 2000-09.png}}
{{txp|Lurra|Lurraren}} batez besteko tenperatura igotzen ari da. Joera horri '''klima aldaketa''' edo '''berotze globala''' deitzen zaio.
Berotze globala zer den ulertzeko, beharrezkoa da jakitea zer den {{txp|Berotegi-efektua|berotegi-efektua}}. Berotegi bat kristalezko edo plastikozko egitura bat da, {{txp|Landare|landareak}} hazteko erabiltzen dena kanpoan egiten duen hotzetik babesturik. Kristal edo plastikoak argiari igarotzen uzten dio, baina barruan berotasuna mantentzen du; beroa eraikin horren barruan geratzen da eta landareek bizirik jarrai dezakete, kanpoan tenperatura oso hotza egiten badu ere.
Era berean, Lurraren {{txp|Atmosfera|atmosferak}} eguzkiaren {{txp|Energia|energia}} harrapatzen du. Karbono dioxidoak eta airean dauden beste gas batzuek (berotegi-efektu gas deitzen dira) harrapatzen dute beroa. Gas horiek gabe, espaziora bero gehiegi aterako litzateke eta {{txp|Izaki bizidun|izaki bizidunek}} ezingo lukete biziraun. Hala ere, airean zenbat eta berotegi-efektuko gas gehiago egon, orduan eta bero handiagoa harrapatzen dute. Horrek planetaren berotze globala eragiten du.
==Zergatik gertatzen da?==
Lurreko historiaren zati handi batean, berotegi efektuko gasak ez dira arazo bat izan. Aldiz, egoera hori aldatu egin zen jendea {{txp|Erregai fosil|erregai fosilekiko}} (petrolioa, gasa eta ikatza) mendeko bihurtu zenean. Gaur egun, helburu askotarako erabiltzen ditugu erregai fosilak: fabrikek funtzionatzeko, autoak mugiarazteko, elektrizitatea sortzeko, etxeak berotzeko, etab. Erregai fosilak erretzen direnean, karbono dioxidoa botatzen dugu atmosferara.
Gainera, gizakiok baso asko bota ditugu; bada, zuhaitzek karbono dioxidoa erabiltzen dute haien {{txp|Elikagai|elikagai}} propioak egiteko. Ondorioz, zuhaitz gutxiago egoteak atmosferatik karbono dioxido gutxiago kentzea dakar.
==Kezkatu behar dugu?==
Zientzialariek ez dakite zehazki nola berotuko den Lurra denbora igaro ahala. Batzuek uste dute 2100. urterako, tenperatura 1,8 eta 4 {{txp|Celsius gradu}} artean igoko dela. Lurrean klima berotzen ari den eran, izaki bizidunek kalte handiak jasaten ari dira, eta haietariko asko desagertuko dira. Horretaz gain, {{txp|Polo geografiko|poloetako}} izotza urtzea eragiten ari da. Horren ondorioz, itsasoaren maila igotzen ari da, eta, beraz, kostaldean dauden landareak, animaliak eta eraikinak arriskuan daude.
==Zerbait egin dezakegu?==
Berotze globalak jende asko kezkatzen du munduan. Baina interes asko daude tartean, eta pertsona batzuek ez dute onartzen arazo bat denik. Gehien kezkaturik dauden gobernuak bai ari dira ahaleginak egiten airera botatzen diren berotegi efektuko gasak mugatzeko.
Guk, pertsona bakoitzak ere lagundu dezakegu; adibidez, ibilgailu pribatuak gutxiago erabiliz. Edo energia ere aurreztu dezakegu, beharrezkoak ez diren argiak eta beste gailu elektronikoak itzaliz.
==Berotze globalaren ondorioak iruditan==
<center><gallery perrow="4" widths="200" heights="180">
Irudi:Gletch und Rhonegletscher um 1900.jpeg|1900eko postala. Rodanoko {{txp|Glaziar|Glaziarra}} ibarreraino iristen zen.
Irudi:Rhoneglacier.JPG|2005eko argazkia. Glaziarraren arrastorik ez dago.
</gallery></center>
{{Txikipedia interwiki}}
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Txikipedia:Klima]]
4ebfecnifl9vrse4c1i0pytsqmzskt9
Txirri (futbolaria)
0
853876
9968457
9913875
2024-11-13T23:58:04Z
88.15.90.3
/* Jokalari ibilbidea */
9968457
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Fernando Quintanilla Barañano''' ([[Barakaldo]], [[Bizkaia]], {{data|1964|11|13}}), '''Txirri''' izengoitiz ezaguna, bizkaitar futbolari ohia da, erdiko atzelari moduan aritu zena. [[Álex Quintanilla]]ren aita da.
== Jokalari ibilbidea ==
<small>''[[2024]]ko [[Maiatzaren 31|Maiatzak 31n]] eguneratua. Datu ofizialak.''</small>
{|style="text-align: center;" border=1 align=center cellpadding=4 cellspacing=2 style="background: #F9F9F9; font-size: 95%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center"
|- style="background:#DDDDDD"
!rowspan="2" width=150px|Taldea
!rowspan="2" width=30px|Maila
!rowspan="2"|Denboraldia
!colspan="2"|Liga
!colspan="2"|Kopa
!colspan="2"|[[UEFAko Txapeldunen Liga|Champions League]]
!colspan="2"|[[UEFA Europa League|UEFA]]
!colspan="2"|[[Europako Futbol Errekopa|Errekopa]]
!colspan="2"|Besteak
!colspan="3"|Denera
|- style="background:#DDDDDD"
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
|- style="text-align: center;"
|rowspan=7 valign="center"|'''[[Bilbao Athletic]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|2.
|1983/84
|15
|1
| 12
| 3
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=FFD700|27
|bgcolor=FFD700|4
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|2.
|1984/85
|34
|6
| 4
| 0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=F0E68C|38
|bgcolor=F0E68C|6
|- style="text-align: center;"
| 2.
|1985/86
|10
|2
| 0
| 0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=FFD700|10
|bgcolor=FFD700|2
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|2.
|1986/87
|13
|3
| 0
| 0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|bgcolor=F0E68C|13
|bgcolor=F0E68C|3
|- style="text-align: center;"
|2.
|1987/88
|3
|0
|0
|0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=FFD700|3
|bgcolor=FFD700|0
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|2.B
|1988/89
|7
|0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
|bgcolor=F0E68C|7
|bgcolor=F0E68C|0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!82!!12!! 16!! 3!! - !! - !! -!! -!!-!!-!! - !! - !!98!!15
|- style="text-align: center;"
|rowspan=6 valign="center"|'''[[Athletic]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
| 1.
|1985/86
|3
|1
|0
|0
| -
| -
| 0
| 0
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=FFD700|3
|bgcolor=FFD700|1
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
| 1.
|1986/87
|9
|1
|0
|0
| -
| -
| 0
| 0
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=F0E68C|9
|bgcolor=F0E68C|1
|- style="text-align: center;"
| 1.
| 1987/88
|0
|0
|0
|0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=FFD700|0
|bgcolor=FFD700|0
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
| 1.
| 1988/89
|12
|3
|0
|0
| -
| -
| 2
| 0
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=F0E68C|14
|bgcolor=F0E68C|3
|- style="text-align: center;"
| 1.
| 1989/90
|23
|1
| 3
| 0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=FFD700|26
|bgcolor=FFD700|1
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!47!!6!! 3!! 0!! - !! -!!2!!0 !! -!! -!! - !! - !!52!!6
|- style="text-align: center;"
|rowspan="3" valign="center"|'''[[Málaga Club de Fútbol|Málaga]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
| 2.
| 1990/91
|26
|2
| 2
| 0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=F0E68C|28
|bgcolor=F0E68C|2
|- style="text-align: center;"bgcolor="#EFEFEF"
| 2.
| 1991/92
|1
|0
|1
|0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=FFD700|2
|bgcolor=FFD700|0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!27!!2!! 3!! 0!! - !! -!!-!!- !! -!! -!! - !! - !!30!!2
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''Atlético Marbella'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
| 2.
| 1992/93
|25
|0
|2
|0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=F0E68C|27
|bgcolor=F0E68C|0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!25!!0!! 2!! 0!! - !! -!!-!!- !! -!! -!! - !! - !!27!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Real Betis Balompié|Betis]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
| 2.
| 1993/94
|15
|0
|4
|0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=FFD700|19
|bgcolor=FFD700|0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!15!!0!!4!!0!! - !! - !! - !! - !! -!! -!!-!!-!!19!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="3" valign="center"|'''[[Elche Club de Fútbol|Elx]]'''<br /><small>{{banderaikur|Katalunia}}</small>
| 2.B
| 1994/95
|21
|1
| 2
| 1
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=F0E68C|23
|bgcolor=F0E68C|2
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
| 2.B
| 1995/96
|26
|0
|0
|0
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=FFD700|26
|bgcolor=FFD700|0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!47!!1!!2!!1!! - !! - !! -!! -!! -!! -!!-!!- !!49!!2
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Zamudio Kirol Elkartea|Zamudio]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
| 2.B
| 1996/97
|32
|7
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|bgcolor=F0E68C|32
|bgcolor=F0E68C|7
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!32!!7!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!32!!7
|-align=center bgcolor=000000 style="color: white;"
!colspan="3" valign="center"|'''Ibilbide osoan''' !!275!!28!!30!!4!!-!!-!!2!!0!!-!!-!!-!! - !!307!!32
|}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.athletic-club.eus/eu/jokalariak/fernando-quintanilla-baranano Fitxa - www.athletic-club.eus]
{{bizialdia|1964ko||Txirri}}
{{Biografia zirriborroa|Bizkaia}}
[[Kategoria:Barakaldarrak]]
[[Kategoria:Bizkaiko gizon futbolariak]]
[[Kategoria:Real Betisko futbolariak]]
[[Kategoria:Zamudio Kirol Elkarteko futbolariak]]
[[Kategoria:Athleticeko futbolariak 1980ko hamarkadan]]
[[Kategoria:Athleticeko futbolariak 1990eko hamarkadan]]
[[Kategoria:Bilbao Athleticeko futbolariak]]
[[Kategoria:Athleticeko langileak]]
[[Kategoria:Málaga CFeko futbolariak]]
[[Kategoria:La Ligako jokalariak]]
8yzzpbqvxcpfvpoybgk13jsb4ji2t7j
Lankide:Lasterketak/Proba orria
2
866367
9967941
9967183
2024-11-13T15:49:18Z
Lasterketak
49276
/* Ur-saneamendua */
9967941
wikitext
text/x-wiki
= Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman =
Hirigintzaren ikuspuntutik begiratuta, esan daiteke Erromaren sorrera akats bat izan zela, defentsa-balioa bizitegi-balioaren aurretik jarri zelako. Ildo horretan, [[Estrabon]]<nowiki/>ek adierazi zuen jatorrizko biztanleak zazpi muinoetan finkatu zirela herrixken defentsa hobea eskaintzen zutelako, eta haien oinetako zingirek etsaien ezusteko erasoak eragozten zituztelako. Alabaina, populazioak handitu ahala, beheko aldera jaitsi behar zuen eta padurak drainatzearen beharraz konturatu zen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Hala, lehen unetik [[Subura]] auzotik [[Marteren Zelaia (Erroma)|Marteren Zelaia]]<nowiki/>raino hedatutako espazio zabalak urez hustu behar izan ziren bizigarri bihurtzeko. Esan beharrik ez dago lan eskerga horretan giza- eta finantza-baliabide asko inbertitu zituztela.
Hiriko osasungarritasun eskasaren jatorria, neurri handi batean, eremu zingiratsu batean egoteagatik zetorren. Kokapen txar horrek ur zikin eta ur beltzen hustuketa zailtzean, osasun-arazoak sortu zituen, beraz, tokian, drainatu arte, malaria endemikoa zen<sup>1</sup>. Hala ere, erromatarrak maisuak izan ziren ura erabiltzen, bai horniduran, bai soberako uren, eta ur beltzen saneamendu eta ebakuazio hustuketan.
Obrarik garrantzitsuenetako bat ''[[Cloaca Maxima]]'' izan zen. Gainera, erromatarrek estolda sare baten bidez muinoetatik zetozen errekak lurperatu eta bideratu zituzten, eta horrekin, neurri bateraino, alde batera uzten zituzten populazio handiko eremuetan aire zabaleko urak eragindako kutsadura-guneak<ref>Vitruv. 1.4.1.</ref>.
== Erroma, zingira-eremua ==
[[File:Rome in 753 BC.png|thumb|300px|<center>Erroma K.a. 753. urtean</center>]]
Erromatarren lehen kutsadura-iturria hiriaren kokapenetik zetorren. Hain zuzen ere, Erromako sortzaileek itsasoaren hurbiltasuna zein ur korrontearen erabilgarritasuna kontuan hartu zituzten. Kostaldetik urruntasun erlatiboa izateak itsasoz baliabideak eskuratzea ahalbidetuko luke, eta, aldi berean, distantzia horrek ustekabeko erasoak eragotziko lituzke.
Erroma zaharraren aztarna arkeologikoak mugatuak dira, eta indusketa zabalak egiteko zailtasunak izan dira ondorengo eraikinek okupatutako eremuetan. Lehen kokalekua Palatino muinoan lastozko sabaia zuten etxolen herri soil bat izan zen, baina hiriaren hastapenak K.a. X. edo IX. mendekoak dira, ez VIII. mendearen erdialdekoak. Beraz, ez zen posible Erroman zazpi erregek gobernatzea bakarrik haren sorreratik K.a. VI. mendearen amaierara arte<ref>Kuiper, K., 2011, 22-23. or.</ref>.
Palatinoaz gain, Erromako lehen biztanleak zazpi muinoetako mendi-hegaletako herrixketan bizi ziren, baina populazioa handitu ahala, beheragoko eremuetara jaitsi behar zuten, osasungarritasun-egoerak eskasagoak izan arren.
[[Vitruvio|Vitruviok]] zioenez, leku haizetsuak saihestu behar ziren, gaixotasun asko eragiten zituztelako, hala nola hotzeriak, hezueria, eztula, tisia, pleuresia eta eztula odolarekin. Idazle horren ustez, hotzak eta haizeak eragindako gaixotasunek gorputzaren hezetasuna txikitzean, hau biguntzen eta ahultzen zuten. Haizea leun eta trinkoko lekuek, ostera, gorputzak elikatu eta freskatzen zituzten<ref>Vitruv. 1.6.3.</ref>.
Horretan oinarriturik, Vitruviok aipatu zituen zeintzuk ziren baldintza onenak hiri bat sortzeko. Izan ere, haren esanetan, eraikuntza leku garai batean egin behar zen, lainotik eta euritik urrun, eta tokia ez zen ez beroegia ez hotzegia izan behar. Padura batetik urrun egon behar zen, bestela goizeko airea eta lainoak hirira eguerdiko eguzkiarekin batera helduko ziren animalien kiratsarekin nahasturik, eta hori biztanleentzat oso kaltegarria izango zen<ref>Vitruv. 1.4.1.; Varro ''Rust.'' 1.6.6.1 </ref>. Dena den, salbuespen bat egin zuen padura batean eraikitako hiriekin, betiere itsasotik gertu bazeuden. Egoera horietan, hondakin-urak estoldetatik isuriko lirateke itsasora, eta itsasoa zakar egonez gero, ur gazia estoldetatik zingiraraino igoko zen, eta intsektuak akabatuko lituzke. Ezbairik gabe, hori ez zen Erromaren kasua<ref>Vitruv. 1.4.11.</ref>.
Estrabonen deskribapenaren arabera, Erroma izan zen [[Tiber]] ertzean egoteagatik uholdeak pairatu zituen zegoen hiri bakarra. Geografo honen ustez, hasieran, hiria harresiz inguratutako muinoetan kokatuta zegoen, defendagarriak zirelako, baina beheko eremura zabaldu zenean, uholdeekin arazoak izan zituen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Erromatarrek ez zekiten gaur egun ezaguna den uholdeen eta gaixotasunen agerraldien arteko harremana, bereziki malaria, baina zerbait susmatzen zuten. [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>k, ostera, Erroma ikuspuntu positibo batetik deskribatu zuen:{{esaera2|''Nire ustez, Erromaren hiru obra bikainenak, zeinetan bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, kale zolatuak eta estolderiaren eraikuntza dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5.</ref>.|}}
Antza denez, Marteren zelaian aspaldian zingira bat zegoen, ''Palus caprae'', Petronia izeneko errekak elikatzen zuena. Hemen, [[Julio Zesar]]<nowiki/>rek ''naumakiak'' antolatu zituen. Zesarrek uholdeak ekiditeko eremua drainatzeko asmoa izan bazuen ere, bere erailketaren ondoren, egitasmoak bertan behera utzi zen<ref>Purcell, N., 1996, 6, 10. or.</ref>.
Hiriaren hastapenetan, [[Erromako foroa]] ezarri zen tokian zingira bat egotean, lekua osasungaitza zen, eta ez zen batere egokia bertan bizitzeko. Hala ere, [[Erromatar Errepublika|Errepublika]]<nowiki/>ren hasieratik, foroa eremu paludiko izatetik gune monumentala izatera bilakatu zuten. Eremu horrek, ustez, hasierako kokaleku bat izan bazuen ere, geroago gunea urbanizatu zuten, hartxintxarrez estaliz eta gehiegizko ura kentzeko drainatzeak instalatuz<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>.
Erraz ulertzen da erromatarrek urarekiko zuten lilura. Ibai handiak, erreka indartsuak eta iturburuetako urak paisaia italikoaren eta bizitzaren parte dira. Horregatik esan daiteke Erromako urek hiriaren kokapena baldintzatu zutela. Hain zuzen ere, ur haien inguruko establimenduak, eta harekin erlazionatutako jainkoen kultuak esan nahi dute erromatarrek uraren erabateko garrantzia errespetatu zutela eguneroko bizitzarako eta erabilera erlijiosoetarako. Hori zela eta, hiria fundatzeko ura ugaria zen leku bat aukeratu zuten, bai korrontea, bai geldia<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 163. or.</ref>.
== Ur-saneamendua ==
Hasieratik, Erromako lehen erregeek arreta berezia jarri zioten hiriko saneamenduari. Higiene ezaren eta osasungarritasun faltak hedatutako gaixotasunekin zer lotura zegoen ez bazekiten ere, esperientziak erakusten zien ur geldiak saihestu behar zituztela, batez ere herritarrek egunero edateko ura erabili ondoren usteltzen zirenak.
Erromatarrak uraren erabileran aditutzat nabarmendu ziren, hirira iristen zenetik estoldetara isurtzen zen arte, eta honela lortu zuten Erroma baldintza higieniko onenetan eustea. Ur-komisarioa (''curator aquarum)''<ref>''ILS'' 643.</ref> arduratzen zen, besteak beste, hirira zetozen ubideen egoera zaintzeaz, hiri-saneamendua mantentzeaz, eta haren funtzionamendua zaintzeaz, hondakin-urak erraz ibil zitezen<ref>Israelowich, I., 2015, 127.</ref>. [[Sexto Julio Frontino|Frontinok]], ur kalitatean oinarriturik, ur-horniduraren sistemaren kontserbazioa eta horren mantentzea biztanleriaren osasunarekin erlazionatu zuen<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.</ref>.
Urak kutsadura ezabatzeko gaitasuna antzinako iturrietan ondo egiaztatuta dago. Tiber ibaia, esaterako, Erromako ur iturririk nabarmenena, eta zeinen urak hiria zeharkatu ondoren [[Tirreniar itsasoa|Tirreniar itsasoraino]] isurtzen baitziren, purifikatzaile ezin hobea zen, kutsadura hiritik azkar urruntzen zuelako. Ibaien arazketa egiteko gaitasuna bat dator urarekin lotutako ahalmenen inguruko ustearekin, ''[[Vestaren tenplua|aedes Vestae]]''ren garbitasunaren kasuan egiten zuten moduan<ref>Greenfield, P., 2011, 49. or.</ref>. Arazoa agertzen zen, populazioaren hazkundearen ondorioz, zabor kopuru handiak Tiberrera botatzen eta ubidean pilatzen zirenean. Kutsadura horregatik malaria endemikoa bihurtu zen Erroman<ref>Briones Dieste, V., 2018, 71. or.</ref>.
Hala ere, [[Zizeron|Zizeronek]] ez zion ibaiari arazte-ahalmenik handiena eman, itsasoari baizik, erromatarrek bazekitelako ur gaziak ur gezako ibaiek baino arazte-ahalmen handiagoa zuela<ref>Cic. ''Leg''. 2.24.12.</ref>. Hala ere, itsasoaren garbitzeko ahalmena ibaiak zeraman kutsadura motak mugatzen zuen<ref>Cic. ''Amer.'' 71.5.; Parrizidei buruz: Marc. ''Dig.'' 48.9.1.</ref>, adibidez, ibaiak parrizida baten gorpua itsasoraino eramaten bazuen, horrek itsasoa kutsa zezakeen<ref>Greenfield, P., 2011, 50. or.</ref>.
== Soberako uren erabilera ==
Frontinok argudiatu zuen osasun publikoa zela erromatarrentzat arrazoi nagusia edateko ura<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.2.; Vitruv. 8.18</ref>, estolderia eraginkorra<ref>Frontin. ''Aq''. 88.3.</ref> eta bainu publikoak edukitzeko<ref>Kron, G., 2012, 217. or.</ref>. Behar horiek ase eta gero, c''astellum'' eta ''lacus''<ref>''ILS'' 9261.</ref> izeneko deposituetatik soberako urak erabiltzen ziren kaleak eta estoldak garbitzeko<ref>Frontin. ''Aq''. 2.111.2.</ref>.
Erromatarrek kaleen eta errepideen diseinuan eta eraikuntzan drainatze sistemak sartu zituzten. Honetaz gain, euri-urak erabiltzeko sistema berezia ere bazuten; behin euria teilatuetatik bilduta, etxe barruko zisterna batera eramaten zen.
Hiriko behe-barrutiek hasieratik arazoak izan zituzten atxikitako urarekin. Horregatik, agintariek drainatze-sistema eraginkorra eraikitzea sustatu zuten, hiriko euria eta akueduktuetatik soberazko ura kanporatzeko. Egia esan, Erromak arazoak zituen leku batzuetan urekin, akueduktu bakoitza eraiki eta gutxira ura kaleetako iturrietatik eta bainu publikoetatik gainezka baitzegoen. Izan ere, ezinezkoa baitzen hirira iristen zen ur guztia kontsumitzea<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 5-6. or.</ref>.
Erromatarrek etruriar estolda asko eta zolatutako kaleak berreraiki eta zabaldu zituzten. Errepide eta kaleetan mugak ezarri zituzten gainazaleko isurketa drainatze kanal irekietara zuzentzeko. Hiriko drainatze-beharrei erantzuteko, ubide ireki eta lurpeko estolderiaz osatutako sare korapilatsu bat eraiki zuten. Estoldarik handiena ''Cloaca Maxima''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref> deitzen zen, foroaren inguruko Erromako zatirik baxuenak Tiber ibaira drainatzen zituena. Erromako behealdeko eremuetan metatutako urak, normalki, ''Cloaca Maxima''ri bertara botatako hondakinak herrestan eramateko adinako ur-emaria ematen zion. Erromatarrek lur azpiko estoldetako etengabeko jarioa aprobetxatzen zuten zaborrak eta hondakinak jendea bizi zen lekuetatik urruntzeko.
Neguan, euriak kaleak garbitzen laguntzen zuen, baina herritartasun gutxiko jendeak ur zikina kalera botatzen jarraitu zuen. Hori frogatzen dute hainbat tokitan aurkitutako inskripzioek (''cippi''), hiriko edozein txokotara isurtzea debekatzen zutenak, baina, itxuraz, jaramon gutxi egiten zieten<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015, 81. or.</ref>.
[[File:RomaCloacaMaximaPercorso.png|thumb|250px|<center>Erromako ''[[cloaca Maxima]]''</center>.]]
[[Printzealdia (Antzinako Erroma)|Printzaldiaren]] garaian, goi-mailako senatariek hiri-azpiegituren alderdi batzuk kudeatzen zituzten, baina K.o. 331tik aurrera, administrazioak erromatar osasungarritasunaren kontrola hartu zuen, ''alvei et riparum Tiberis et cloacarum urbis,'' hots'','' kanaletako, Tiber ibaiaren ertzetako eta hiriko estolderietako komisario kargua sortu eta gero<ref>''ILS'' 8979.</ref>. Pertsona horren ardura zen Tiber ibaiertzak egitura intrusiborik gabe egotea, eta eremu horiek inskripzio batzuekin mugatu zituen, horietako askok gaurdaino dirautenak<ref>''CIL'' 6.1235; ''ILS'' 5922–5934; Bruun, C., 2015, 488. or.</ref>.
== Etxebizitzen saneamendua ==
Erromatarrek ez zuten nahi haien komunak estolderia publikora konektatuta egotea, ez baitzuten sifoi motako neurririk, hidrogeno sulfuroak (H<sub>2</sub>S) eta metanoak (CH<sub>4</sub>) bezalako gasek eragindako kirats-, intoxikazio- eta leherketa-arriskuak saihesteko. Etxeen eta estolden arteko loturarik eza justifikatzen zuten beste arrazoi batzuk ziren etxeetan Tiber ibaiak gainezka egiten zuen aldiro hodeien errefluxua saihesteko nahia, bai eta estoldetatik ateratzen ziren intsektu eta beste zomorro batzuen ugaritzea saihesteko gogoa ere<ref>Scobie, A., 1986, 412-413. or.</ref>. Soberako- eta euri-urak giza hondakinak baino maizago iristen ziren estoldetara, baina erromatarrek ulertu zuten handik ere usain pozoitsuak sor zitzaketela. Pentsatzekoa da, gasak estoldetan eragiten zituen kirats eta asfixiaz gain, leherketak gertatuko liratekeela<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 3.3. atala.</ref>.
Aberatsenek, etxe partikular batean bizi baziren, beheko solairuan komun bat izango zuten, eta hartaraino akueduktuetako ur-adar bat iritsiko zen, baliagarria izango zena gero gorotzak estoldetara eramateko. Hain aberatsak ez zirenak, intsula batean bizi baziren, beheko solairuan bizi ohi ziren alokairuan, eta haien komuna ere, banakako etxeak bezala, urez garbitu zitekeen; horregatik, Carcopinok dioen bezala, egoitza horiei ''domus'' ere deitzen zitzaien<ref>Carcopino, J., 1984, 74. or.</ref>.
Intsula gehienetan komunak eta putzu beltzak ez zeudenez, gernua kalera bota ohi zuten goiko solairuetatik<ref>Juv. 3.268-277.</ref>; pixontziak (''lasanum'') edo zakarrontziak (''matellae'') edukitzea zen aukera, sarritan zuzenean estoldetara husten zirenak<ref group="oh"> Petronioren ''Satirikon'' eleberrian, Trimalkio aberats berriak nahiago zuen txiza ''lasanum'' batean egitea, edozein komun pribatutan baino</ref><ref>Petr. 27.</ref>.
Beste kasu batzuetan, komun eramangarriak erabiltzen ziren aulki itxurako egitura baten gainean (''sellae'' ''pertusae''). Bertan bildutako giza gorozkiak eskailera-putzuaren azpiko upel batean botatzen ziren, eta handik, eskuz isurtzen ziren Erroman oso ugariak ziren putzu beltzetan (''lacus''), eta, dudarik gabe, hiriko osasungarritasunari zuzenean eragiten ziotenak<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.; Cilliers, L.; Retief, F., 2012, 49. or.</ref>.
Eskuarki, intsulen eta ''domus''en ur zikinak kaleetatik bideratzen ziren. Hoberen kontserbatutako ereduetan, Ponpeiarenak, esaterako, erabilitako urak ''sterculinium''era eramaten ziren. Komun hori, aireztapenik gabe eta etxetik baztertuta, funtsean, lurrean egindako putzu bat zen, eta bertatik ura iragazten zen. Edonola ere, hobeto antolaturiko ''sterculinium''ek zoruko zuloan anfora handi bat zuten (''[[dolium]]''), eta behin beteta, ''stercorarius''ek horren beharrean, beste garbi bat kokatzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
== Komun publikoak eta pribatuak ==
Komun pribatuak, ''sterquilinia'' izenekoak, etxebizitza batzuetan edo intsuletako zenbait txokotan aurki zitezkeen. Askotan, sukaldearen barruan edo ondoan zeuden, hurbiltasun hori zabor organikoa eta soberako likidoak erraz desegiteko modua baitzen. Komun horiek ez ziren urez garbitzen ezta estolderiarekin lotzen ere. Arrazoiak ziren errefluxuak eta gas-pilaketak saihesteko, konexioa edukitzearen eskubidea ez ordaintzeko, intsektuak eta beste animalia batzuk estoldetatik sartzea eragozteko, besteak beste. Alabaina, litekeena da etxeetako jabeek ongarrirako gorozkien balioa kontuan hartu zutela, eta horregatik harri porotsu eta morterorik gabeko putzu beltzetara eramaten zituzten. Putzu haietan likidoak iragazten ziren, baina metatutako hondakin solidoa aldizka garbitu behar zen. Usainak arintzeko egur-errautsak edo kare bizia erabiltzen zuten.
Estolderiak, hondakinak ezabatzeko zerbitzurik eraginkorrenak ziren, eta bertan esklaboek txizontziak (''lasana, matellae'') isurtzen zituzten, eta kaleetan irekitako putzuak (''foramina)'' baliagarriak ziren euri-ura eta giza detrituak estoldetara bideratzeko<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
''Latrina'' latinezko ''lavatrina'' hitzaren uzkurdura da. Jatorrian instalazioak, jarduerak eta bainuarekin lotutako beste elementu batzuk biltzen zituena<ref>Plaut. ''Curc.'' 580; Apul. ''Met.'' 9.14.10; ''SHA'' ''Heliog'' 17.1.2.</ref>. ''Latrina'' izenekoak, eskuarki eserleku batek, ''forica''ren helburu bera betetzen bazuen ere, alderik esanguratsuena tamainan zegoela dirudi. ''Latrina'' etxe pribatu edo beste espazio pribatu batean zegoen, eta normalean ez zen jendearen eskura egoten.
K.a. I. mendearen amaieran, beharbada aurretik ere, erromatarrek komun publikoak eraiki zituzten, erromanizazioaren bereizgarrienetako bat zirenak. Erromatar komunak estolderien adar nagusiaren gainean egoten zirenez, giza gorotzez gain, beste hondakin batzuk ere botatzen zituzten uretara; hortaz ohiko buxadurak eta estoldak garbitzeko beharra. Komunen garbiketa eraginkorra egiteko, ur-horniduratik gertu egon behar ziren, hala nola [[ninfeo]] batetik, eta komun publikoen kasuan, [[Terma|terme]]<nowiki/>tatik edo beste ur-iturri batetik. Horien soberako urak komunak (''foricae'') garbitu ondoren, putzu beltz batera eramaten ziren<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8.A atala.</ref>.
''Forica'' hitza K.a. I. mendearen hasieran agertu zen. Hitz horrekin eserleku anitzeko espazio irekiz eta handia izendatzen zen, non harrizko lauza edo ohol baten gainean eseritako erabiltzaileak, haien arteko bereizketarik egon gabe, libratzen baitziren. Eserlekuen oinarrian zegoen kanal txiki batean, bezero guztiek makila bati lotutako itsas belaki<ref group="oh">Antzina, belakiak urpekaritza libreko metodoaren bidez arrantzatzen ziren, eta urpekariek harriak edo pisuak erabiltzen zituzten urperatzeko. Belakien erabilerari dagokionez, norberaren garbitasunean eta prestaketa medikoetan erabiltzen ziren, baina, zalantzarik gabe, belakiak bereziki erromatar komunetan erabiltzen ziren</ref> bera bustitzen zuten ipurdia garbitzeko<ref>Espinosa, M., 2015, 100. or.; Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 4.1.; 4.2. atalak.</ref>. Eserlekuen kopurua asko aldatzen zenez, ez dakigu zein zen gutxieneko kopurua instalazio hori ''forica'' deitzeko. ''Foricae'', oro har, [[Foro (Antzinako Erroma)|foro]]<nowiki/>etatik, antzokietatik, batzuetan etxebizitza-blokeetatik eta bainuetxeetatik gertu zeuden. Komun horiek bide publikoetan egoteagatik, bi ate zituzten; batak sarbidea ematen zuen atondo txiki batera, eta besteak komunera. Bi ate horiek, paraleloan kokatuta ez zeudenez, kanpoko begiluzeek (''sessor'') ezin zuten barrualdea ikusmiratu pribatutasun minimo bat eskainiz<ref>Scobie, A., 1986, 430. or.</ref>''.''
Errepublika berantiarrean eta inperioaren hasieran eraikitako bainu publikoetako leihoak oso txikiak izan ohi ziren, eta argia lurrera ez zen inoiz iristen hormetako goiko partean jarrita zeudelako. Argitasuna errazteko, eta higiene-arrazoiak zirela medio, hormak maiz igeltsatzen ziren. Gainazal horietan diseinu osagarriren bat pintatuz gero, sinplea eta azalekoa izaten zen.
Lehen bainuak txikiak eta ilunak ziren, baina K.o. II. mendean, nabaria izan zen komun publikoen bilakaera, eta arkitektoek jarri zuten arreta bai aireztapenean bai argiztapenean. Horregatik, aireztapena errazteko, beirarik gabeko leiho handiagoak ireki zituzten, eta pribatutasuna izateko, lurzorutik bi eta lau metro artean kokatuak. Baina, komun horietako giroagatik, oro har iluna eta zikina, gizarteko desjabetuek askoz gehiago erabiltzen zituzten elite erromatarrak baino<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8-B, C atala.</ref>.
Termetan gertatzen zen moduan, ''forica''etara gizarte-klase guztietako erromatarrek erabiltzen zituzten, nahiz eta Erroman aberats eta pobreen arteko nahasketa baztertzen zen. Horren adierazlea da Martzialen ''Epigrammata'' lanean, non Vacerra izeneko gizon bat hiriko bainu guztietatik egun osoan ibiltzen baitzen, afaltzera gonbidatuko zuen norbaiten bila<ref>Mart. ''Ep''. 11.77.1.</ref>. Erromatar aristokraziarentzat, aberastasuna, estatusa eta pribilegioak izanik kezka nagusiak, suposatzekoa da aristokrata erromatar bat larrialdi baten ondorioz komun apal batera sartuko zela, baina ez zuela egingo dibertitzeko.
''Forica'' horiek zentzu guztietan publikoak ziren, han ez zen lotsarik sentitzen, bilerak ere antolatzen zirelako<ref>Cilliers, L., 2012, 49. or.; Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.6. atala.</ref>. Alabaina, ez da erraza jakitea gizonek eta emakumeek aldi berean erabiltzen ote zituzten komunak, ziurrenik, leku hauen erabilera mistoa aukera pertsonala zen, eta muturreko kasuetan, behe-mailako emakumeak sartuko ziren noizean behin komun batean, baina betiere presazko arrazoiengatik.Pentsaezina da, ordea, erromatar ''[[Matronae|matrona]]''k horietaz baliatu izatea, haien ageri publikoa noizbehinkakoa baitzen, eta, gainera, haiei egotzitako bertuteak auzitan jar zitezkeen, gizartearen mailarik baxuena biltzen zen komun publikoetara joanez gero.
Komunen tamaina aldatzen zen, batzuk txikiak eta beste batzuk handiak izan ohi ziren, eta azken hauetakoak bazeuden, aldi berean, 60 erabiltzaile baino gehiago jasotzekoak zirenak. Erroman, komun eta estolden izaera pribatua eta publikoa zenez, jabeek aukera zuten komunak estolderia publikora konektatzeko, betiere zerbitzu hori kaltetzen ez bazuten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1-9.</ref>.
Urez hornitutako ''forica'' ugari eraiki ziren pobreentzat<ref>Carcopino, J., 1984, 74-76. or.
</ref>, baina horiek erabiltzeko gutxieneko sarrera bat ''conductores foricarum''ei ''o''rdaindu behar zitzaien. Vespasianoren erreinaldian, Neronek utzitako estatuaren porrot ekonomikoari aurre egiteko neurri gisa, tasa bat jasotzen zen haiengandik<ref>Harper, K., 2019, 85. or.</ref>.
{{esaera2|''Bere seme Titok gernuari zerga bat ezarri izana leporatu zionean, Vespasianok aurreko tokian jasotako txanpon bat sudurrean jarri eta galdetu zion: -usain txarra al du?". Eta hark ezetz erantzun zuenean, Vespasianok esan zion: -gernutik dator''</sup><ref>Suet. ''Vesp''. 23.3.</ref>|}}
Ordaindu behar izatea ez zen oztopo bat jende gehienak komun publikoak erabil zitzan, are gehiago, Vespasiano enperadoreak eraikitakoak oso dotoreak ziren, estatuekin apainduta, marmolezko eserlekuekin, eta angelu zuzen edo zirkuluerdi moduan antolatuta. Alabaina, Juvenalek barre egiten zien bainu publikoak eginez irabazten zutenei<ref>Juv. 3.38.</ref>, baina badakigu erromatarrek giza gernua eta gorotzak balioztatzen eta komertzialki ustiatzen zituztela.
Bolazainek (''fullones''), zerga bat ordainduta, Vespasianoren baimena zuten beren lantegien aurrean txizontziak jartzeko, oinezkoek doan bete zitzaten, gernua baitzen beren industriarako behar zuten lehengaia<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.</ref>. Antza denez, gernua erabiltzen zuten ehunak eta artilea garbitzeko instalazioetan (''fullonica'') eta tindaketa-prozesuetan<ref group="oh">Zenbaitetan, bolazainek iraupen luzeko arazoak izan zituzten hiri-agintariekin.</ref><ref>''CIL'' 6.266.</ref>.
Gernuaren beste propietate batzuen artean, koipea kentzea zegoen. Gernu-amoniakoa ere desinfektatzailea zen, eta ehuna zuritzeko errautsa gehitzen zitzaion<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 82. or.</ref>. Gernua jasotzen zen, erditik moztutako terrakotazko anforetan ''(dolia curta''), zeinak eremu publikoan jartzen baitziren. Giza gorotzei zegokienez, komunetan eta beste putzu beltz batzuetan bildutako nekazaritzan erabiltzen ziren ongarri gisa<ref>Colum. ''Rust.,'' 10.81-85.</ref>.
Erroman bazegoen giza gorotzak eta gernuak biltzeko zerbitzua. Hau ''forcarii''ez eta ''stercorarii''ez osatuta zegoen. Lehenengoak idokitzaileak ziren eta komunetan eta kaleko zaborrak biltzen zituzten bitartean, simaur biltzaileek (''stercorarii'') hondakinak gurdietan kargatzen zituzten (''plastrum'')<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 85. or.</ref>. Izan ere, langile horiek putzuak garbitzen zituzten haien edukia baratzeetan ongarri gisa erabiltzeko. Ponpeian hainbat anfora aurkitu dira lurrean sartuta (''dolium''), ziurrenik ''stercorari'' batek jaso zituenak, beste batzuen ordez jarri baino lehen<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
[[File:Il·lustració d'una escena a les latrines de l'edifici dels banys de la vil·la romana dels Munts.jpg|thumb|300px|<center>[[:en:Els_Munts_(Roman_villa)|Munts]]<nowiki/>eko villa erromatarraren komuneko eszena baten ilustrazioa</center>]]
Bainuetan eta komun publikoetan [[Fortuna (mitologia)|Fortuna]] gurtzea nabarmena izan zen, Frontok adierazi zuenez<ref>Fronto ''Ep.'' 6.1.</ref>, eta santutegiak edo estatuak eraiki ohi zitzaizkion haren omenez. Gurtze hori ez zen bakarrik leku edo garai batean gertatu, Ponpeia, Erroma eta Ostiako komunetan badaude haren frogak baita erreferentzia literarioak ere, non Fortuna komunen jainkosa gisa aipatzen baitzen<ref>''ILS'' 9184.</ref>. [[Klemente Alexandriakoa|Klemente Alexandriako]] filosofoarentzat barregarria zen Fortuna jainkosa komunetan gurtzea.
{{esaera2|''Erromatarrek, beren arrakastarik handienak Fortunari egozten dizkiotenez eta bera jainkorik handiena dela uste dutenez, haren estatua komunetara eramaten dute, eta bertan tenplu bat altxatzen diote''<ref>Clem''.''Al. ''Protr.'' 4.51.</ref>.|}}
Komunetako formak (biribilak, angeluzuzenak, triangeluarrak, trapezoidalak, obalatuak, karratuak) leku batetik bestera desberdinak izan daitezkeen arren, eserlekuen arteko distantzia eta komuneko bankuaren zuloen zabalera eta luzera ia inoiz ez dira aldatzen, gehienez jota zentimetro batzuk baino ez. Era berean, komunetako bankuaren altuera ere ez da inoiz aldatzen erromatar inperioan. Honek estandarizazioa iradokitzen du, beste eraikuntza mota askotan aplikatzen dena, hala nola anfiteatro, foro, tenplu, janari azoketan (''macellum'') eta antzokietan.
Ebidentziaren arabera, hasieran komun publikoak, bainuetan, antzokietan, anfiteatroetan, foruetan eta azoketan kokatuta zeuden. Or har, orube handi bat behar zuten, gutxienez eserleku anitzeko komunen eraikuntzan, estolderia publikoekin konexio egokiak egiteko gutxieneko gastuarekin. Irol horiek eskuragarri baziren ere, biltoki handietatik apur bat bazterturik zeuden, kiratsak urrun edukitzeko adina. Erromatar bainu txiki eta handiek, batzuetan, eraikuntzen izkinetan sartuak ziren. Haatik, eraikinaren diseinuaren parte izan ziren beti, nahiz eta eraikitako eta zerbitzuan jarritako azken instalazioa izan<ref>Col. ''Rust.'' 9.5.1.8.</ref>.
Bainu eta komun erromatar asko duela ehun urte baino gehiago induskatu ziren, arkeologiaren zientzia garatzen ari zenean. Ondorioz, inor ez zen asko arduratu gorotz pilak geruzatzeaz, etxeko bainuetako zaborra sailkatzeaz edo biltegi pribatuak aztertzeaz<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 2.1. atala.</ref>. Arkelogiak, bestalde, saneamendu- eta estolderia-lanak aztertzean, arreta berezia jarri du obra horiek prestatzeko, erabiltzeko eta bertan behera uzteko prozesuetan, elementu arkeologiko guztiak, erromatar komunak barne, hiru fase horiek baldintzatzen dituzten giza portaerekin eta jarduerekin lotuta daudelako.
XX. mendera arte, ez zen komunei buruzko ikerketarik egin, aurreiritzi moralen ondorioz. Arkeologoek nahiago izan zuten erromatar zibilizazioaren handitasunean sakondu giza gorotzen ikerketan baino. Horrela, A. de Loriok (1820), [[Pozzuoli|Puzzuolin]] (antzinako Puteoli) lan egin zuen lehenengoetako batek, nahiago izan zuen merkatuko (''[[macellum]]'') bainuei buruzko fantasia bat sortu egoera arkeologiko deserosoari aurre egin baino. Izan ere, Haren arabera, komunak lurrun-bainuak ziren, non erabiltzaileak beroaz gozatzeko esertzen baitziren. Bestalde, G. Bonik, 1913an, kalkulu matematikoen bidez, Palatino jauregiko bainugeletako aulkiak igogailu hidraulikoak zirela ziurtatu zuen. Gaurko historialariek, ostera, zehaztasun falta guztiak justifikatzen dituzte, aurreko mendeetako ikertzaileei gai fekalei buruz hitz egitea oso desatsegina zitzaielako.
Harrezkero, arkeologiak komun publiko asko identifikatu ditu. Hobekien ezagutzen diren anitz eserlekuko komunak ''Domus Aurea'', ''Domus Tiberiana'', ''Domus Transitoria'' eta forumeko Zesarren instalaziokoak dira. Era berean, jakin ahal izan da bainu guztiek mota honetako instalazioak zituztela eta horiek ez zutela bilakaera handirik izan gure aroko bigarren mendetik aurrera<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 15. atala.</ref>.
== Erromako estoldak ==
Erromatar legeek estolda hondakin-urak isurtzen ziren eremu huts gisa definitu zuten, eta saneamendua hiriaren osasungarritasunarekin zuzenean lotutako zerbitzu publiko moduan arautu zuten. Horregatik, ez zieten partikularrei utzi estolden konponketan edo aldaketan parte hartzen, edozein esku-hartzek haien funtzionamendu egokia kaltetzeko beldur zirelako, eta, hala eginez gero, hasierako egoerara itzultzeko betebeharra ezarri zitzaien<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1.1-16.</ref>. Saneamendua hiriko agintarien eskumena zela ulertu arren, legediak partikularrei beren hustubideak eraikitzea eta sare orokorrera eramatea ahalbidetzen zien.
Erroman hainbat ur mota zeuden, azken finean, estoldetatik bideratuko zirenak. Garrantzitsuena Tiber ibaiak eta bere ibaiadarrena zen, baina ezin da ahaztu malariazko arroetatik eta iturburu naturaletatik zetorrena<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>. Errekei zegokienez, haietako askok Erroma zeharkatzen zuten, Tiberrekin elkartu baino lehen. Beste batzuk, [[Kirinal]] eta [[Eskilino]] muinoak drainatu eta gero, ''Cloaca Maxima''n isurtzen ziren, eta honen bidez Tiberrera. Erromako muinoetako beste erreka txiki batzuk ere aipatzekoak dira: ''Espino''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref>, ''Fons Cati'' (Kirinalen), ''Fons Iuturnae'' (Erromatar foroan), ''Tullianum'' eta ''Aquae Lautulae'' ([[Kapitolino|Kapitolinon]]), ''Lupercal'' ([[Palatino|Palatinon]]), eta ''Fons Camenarum'' ([[Zelio|Zelion]]).
[[Tito Livio]], ''[[Ab Urbe condita (liburua)|Ab Urbe Condita]]'' liburuan, bere arbasoek egindako lanaz harro zegoen<ref>Livy ''Per.'' 1b.1; ''AUC'' 1.38.6; ''AUC'' 1.56.2.3.</ref>. Nabarmenetako bat Cloaca Maxima zen, Erromako fundazioarekin eta mitologia Kapitolinarekin lotua. Beste eraikuntza-lan batzuekin gertatu zen bezala, beharrezkoa izan zen estolda hori egiteko iraunkortasun handia eta jende askoren ahaleginak.
Hasiera batean ur-ibilgu naturala zena, populazioaren handitzearekin aire zabaleko estolda bihurtu zen. ''Cloaca Maxima''ren lana Erroma errepublika bihurtu aurretik hasi zen, tradizionalki Erromako bosgarren erregearekin, Tarkinio Priskorekin. Livioren arabera, Tarkiniok estolderia egin zuen foroaren inguruko eremuak eta kaleetako ur guztia Tiberrera eramateko<ref>Livy ''Per''. 14-15.</ref>, eta Dionisio Halikarnasoren ustez, lan hori ezin zoragarriagoa zen:
{{esaera2|''Erromako hiru obretan, non bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, harrizko galtzadak eta estoldak dira''.<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3''.''67.5.|</ref>}}
Pliniok ere Erromako monumenturik ederrenen artean kokatu zituen estoldak. Izan ere, estoldak egiteko erabili ziren harrizko bloke iraunkorrei esker, uholdeei eta lurrikarei aurre egin ahal izan zitzaizkien, baita estoldetara botatako hiri-hondakin guztiak ibaira eraman ere. Aipatzekoa da Pliniok bere miresmena adierazi zuenerako, estolderiak 700 urte zituela<ref>Plin. ''HN'' 36.104.5-105.3.</ref>.
Lana egitea zaila zenez, Tarkinio Priskok estolderian behe-klasekoak behartu zituen lan egitera. Hala eta guztiz ere, lanaren neke jasanezinak eta obren amaiera ez ikusteak eragin zuten langile askok beren buruaz beste egitea. Tarkiniok, lanak amaitzeko irrikaz, eskarnio publiko bat eskaini nahian, agindu zuen bere buruaz beste egin zutenen gorpuak gurutziltzatzea eta haien hondarrak animalia sarraskijaleei botatzea<ref>Plin. ''HN'' 36.107.1-108-3.</ref>.
Priskoren biloba, Tarkinio Harroputzak (K.a. 535-509), bere aitonaren erdi bukatutako lanak hobetu zituen, baina ''Cloaca Maxima'' ez zen K.a. II. mendera arte estali, beraz, ehunka urtez zubiz zeharkatutako ubide ireki bat baino ez zen izan<ref>Deming, D., 2020, 157. or.</ref>. Hortik aurrera, ''Cloaca Maxima'' gangatu eta konpondu zuten, baina mendeetan zehar hedatu eta hobetu zuten, Augustoren garaian benetako hiri-sare bat eratu arte<ref>Cilliers, L., 2010, 70. or.</ref>.
Erromatar Inperioko biztanleak aire zabaleko ubideen eta lurpeko estolden etengabeko fluxuaz baliatzen ziren beren hondakinak etxeetatik urrun eramateko. Hasiera batean aldez aurreko diseinurik gabe egin bazen ere, erromatarrek lotura bat sortu zuten estolda bidezko ur-horniduraren eta hiri-drainatzearen artean. Ur-horniduraren eta saneamenduaren arteko esteka hori uraren hiri-zikloaren lehen adibide historikoetako bat da<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 6. or.</ref>.
Lehen esan denez, gorozkiak eta gernua Erroman nekazaritzan eta industrian baloratzen ziren arren, hiriak egunero eragindako hondakin organikoen pilaketa hain handia zen non denbora laburrean ezin baitziren birziklatu. Estoldak husteko beste irtenbide bat hiriko hondakinak gurdietan ateratzea izan zen. Usain txarrik ez izateko eta zaborrak intsektuak eta karraskariak erakartzeko duen gaitasunagatik, hondakinak ahalik eta azkarren kentzen saiatu ziren, baina ezin ditugu ahaztu kaleetan hondakinak pilatzeak eragindako trafiko-arazoak. Erromako biztanle bakoitzak egunean berrogeita hamar gramo hondakin solido sortzen bazituen, erraza da asmatzea kaleetatik eta saneamendu-sareetatik egunero langileek ebakuatutako eta gurdietan garraiatutako kopurua. Agintarientzat, gizakiak sortutako hondakin kopuru izugarria erregulatzea eta ezabatzea kezka handia izan zen, baliabide fisiko eta giza baliabide izugarriak behar baitzituzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.3. atala.</ref>.
Noizean behin, estoldak eskuz garbitzen zituzten. Horrek esan nahi du ''aqua'' ''caduca''<ref>''ILS'' 6087c.</ref> guztia ez zela estolderiara isurtzen<ref>Scobie, A., 1986, 413. or.</ref>. Estolderia garbitzea ''cloacarius'' izeneko langilearen lana zen. Ordainketaren inguruko berririk ez dago [[Diokleziano|Dioklezianoren]] garaira arte, non prezio-ediktuaren arabera, ''cloacarius'' batek biziraupeneko soldata bat baino ez baitzuen irabazten; agian 25 denario eguneko. Pertsona horien betebeharra arriskutsua zen, estolderietako patogenoen arriskupean lan egiten baitzuten, adibidez leptospirosia, ikterizia hilgarria, besteak beste<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 81. or.</ref>. Gogoratzekoak dira [[Juvenal]]<nowiki/>en hitzak:{{esaera2|''gure aroko II. mendean, Cloaca Maxima, Suburatik igarotzean, auzoa zaborrez gainezka zegoen eta nonahi aurki zitezkeen giza gernua eta gorozkiak, han kontsumitzen zen kalitate txarreko ardoaren eta janarien ondorioz''.<ref>Juv. 5.106</ref>}}
Ildo horretan, Liviok zioen [[Katon Maior|Katon Zaharra]]<nowiki/>k, osasungarritasunaz kezkaturik, Erromako putzu beltz ugari estalarazi zituela, non etxeetako ur beltzak amaitzen baitziren, eta harrizko zoladura jarri zuela Erromako kaleetan<ref>Livy 39.44.5.</ref>.
Erromako estoldek ere beren jainkosa babesleak zituzten. Gogoratuenak ''Venus Cloacina'' eta ''Mefitis'' ziren. [[Tito Tazio]]<nowiki/>k, sabinarren erregeak, estatua bat altxatu zion ''Cloacina''ri erromatarrek eta [[sabinar]]<nowiki/>rak elkartzen ziren tokian, [[Sabinar emakumeen bahiketa|sabinar emakumeen bortxaketak]] eragindako gatazkaren amaiera baieztatzeko. Sabinarren eta erromatarren arteko bakea [[mitre]]-garbiketa erritual batek markatu zuen ''Cloacina'' antzinako [[etruria]]<nowiki/>rren santutegiaren ondoan, gero ''Cloaca Maxima'' izango zen erreka txiki baten gainean. Mitrea Venusen zeinuetako bat zenez, eta Venus batasunaren, bakearen eta adiskidetzearen jainkosa izatean, ''Venus Cloacina'' izenez ere ezagutua izan zen.
Plinio Zaharrak zioenez, soldadu erromatarrak eta sabinarrak izan ziren, eta ez apaizak, ''Venus Cloacinaren'' santutegian garbiketa-lana egiten zutenak, emakume sabinarrak bortxatu ondoren<ref group="oh">Erromatar mitologiaren arabera, ''Cloacina'' Vulkanoren emaztea zen, suaren eta metalurgiaren jainkoa. Jainkosak santutegi bat zuen Erromatar foroan, non gurtzen zuten eta sakrifizioak eskaintzen zizkioten.</ref><sup></sup><ref>Plin. ''NH'' 15.119.</ref>.
[[File:040227 tevere16CloacaMaxima.jpg|thumb|300px|<center>Cloaca Maximaren elkargunea Tiber ibaiarekin, Herkulesen tenpluaren ondoan.</center>]]
Erromatarrek asko baloratzen zuten estolderia eta estolderia sistemak garbi eta egoera onean mantentzearen garrantzia, gaixotasunak eta epidemiak saihesteko, eta horregatik ''Cloacina''ren laguntza eskatzen zuten gaixotasunik ez izateko. Gainera, erromatarrek uste zuten higienea mantentzea beste herrien gaineko nagusitasuna eta zibilizazioa erakusteko modu bat zela.
Beste jainkosa bat, ''Mefitis,'' erromatar panteoian etorri berria izan arren, Italiako gainontzeko lurraldeetan historia zabala eta garrantzitsua zuen. Izan ere, ''Mefitis'' lurreko gas kiratsen eta pozoitsuen jainkosa samniotarra zen<ref>Plin. ''HN'' 2.208.4</ref>, Italia erdialdean eta hegoaldean gurtua erromatarren garaia baino lehenagotik. Horren ostean, [[Ponpeia|Ponpeian]] gurtu zuten bereziki. Bere santutegi nagusia Samnioko Ampsanctus sumendian zuen, baita berari eskainitako tenplu bat Kremonan ere. ''Mefitis'', jatorrian, lurpeko eta iturburu naturalen jainkosa zen, eta iturburu asko sufretsuak izaten zirenez, ''Mefitis'' erlazionatu zen estoldekin eta gas pozoitsuekin, haien kiratsengatik. Ur bero guztia sufretsua ez den arren, ur sufre guztia usaintsua da. Vitruviok ur sufretsua, beroa zein hotza izan, usain eta zapore txarrarekin identifikatzen zuen<ref>Vitr. 2.8.</ref>. Serviok, berriz, usain txarra ''Mefitis'' jainkosari egotzi zion<ref>Serv. ''Aen''. 7.84.1.</ref>. ''Mefitis''ek Erroma hirian paper handirik izan ez zuen arren, baso sakratu bat (''lucus'')<ref>''LTUR'' 1.221. or.</ref> eta santutegi bat (''aedes'') zituen Eskilino muinoan<ref>Varro ''Ling.'' 5.49.4; Fest. ''Gloss. Lat.'' 351.3, 526.</ref>.
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
*Briones Dieste, V. (2018). La antigua Roma y las zoonosis. ''Revista Complutense de Ciencias Veterinarias,'' ''12(''2), 71-80 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.5209/rccv.60895</nowiki>
*Bruun, C. (2015). The City of Rome. In C. Bruun & J. Edmondson (Ed.), ''The Oxford Handbook of Roman Epigraphy'' (471-494. or.). Oxford University Press.
*Burian, S. J., & Edwards, F.G. (2002). Historical Perspectives of Urban Drainage. In E.W. Strecker & W.C. Huber (Ed.), ''Global Solutions for Urban Drainage''. American Society of Civil Engineers [ejounal]. <nowiki>https://doi.org/10.1061/9780784406441</nowiki>
*Carcopino, J. (1968). ''Daily Life in Ancient Rome.'' Yale University Press.
*Cilliers, L., & Retief, F. P. (2012). City Planning in Graeco-Roman Times with Emphasis on Health Facilities. ''Akroterion'', ''51'', 43-56. <nowiki>https://doi.org/10.7445/51-0-62</nowiki>
*Cilliers, L. (2010). ''Where were the doctors when the Roman Empire died?'' Acta Theologica 26(2) DOI:10.4314/actat.v26i2.52562
*Deming, D. (2020). The Aqueducts and Water Supply of Ancient Rome. ''Ground Water, 58,'' 152-161 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1111/gwat.12958</nowiki>
*Edlund-Berry, I. (2006). Hot, cold, or smelly: the power of sacred water in Roman religion, 400-100 BCE. In C.E. schultz (Ed.), ''Religion in Republican Italy'' (162-180. or.). Cambridge University Press.
*Espinosa Bueno, M. (2015). ''El consumo de pescado y producto del mar en la sociedad romana. Implicaciones sociales, culturales e ideológicas'' [Master Amaierako Lana, Universidad de Sevilla].
*Greenfield, P., (2011). ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate.'' The University of Sidney.
*Harper, K. (2019). ''El fatal destino de Roma. Cambio climático y enfermedad en el fin de un imperio''. Crítica.
*Israelowich, I. (2015). ''Patients and healers in the High Roman Empire''. Baltimore, Johns Hopkins University Press.
*Koloski-Ostrow, A. O. (2015). ''The Archaelogy of Sanitation in Roman Italy: Toilets, Sewers, and Water Systems.'' University of North Carolina Press.
*Kron, G. (2012b). Nutrition, hygiene, and mortality. Setting parameters for Roman health and life expectancy consistent with our comparative evidence. In E. Lo Cascio (Ed.), ''L'impatto “della peste antonina”'' (193-252. or.). Edipuglia.
*Kuiper, K. (2011). ''Ancient Rome: from Romulus and Remus to the Visigoth invasion.'' Britannica Educational Publishing.
*Purcell, N. (1996). Rome and the Management of Water. Environment and Culture. In G. Shipley & J. Salmon (Ed.), ''Human Landscapes in Classical Antiquity'' (180-209. or.). Routledge.
*Rogers, D.K. (2020). Aquatic Pasts & the Watery Present: Water and Memory in the Fora of Rome. In N. Chiarenza, A. Haug & U. Müller (Ed.),''The Power of Urban Water (''105-121. or.). De Gruyter. <nowiki>https://doi.org/10.1515/9783110677065-007</nowiki>
*Scobie, A. (1986). Slums, Sanitation, and Mortality in the Roman World. ''Klio, 68'', 399-433.
*Zamora-Manzano, J. L. (2017). La admnistración romana ante la gestión de residuos y la tutela del hábitat. ''Revista digital de Derecho Administrativo, 17'', 69-87 [ejournal].
== Ikus, gainera ==
*[[Ur_sakratuak_Erromatar_Inperioan]]
*[[Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan]]
*[[Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan]]
*{{Erreferentzia|izenburua=Suburra|hizkuntza=en|data=2024-10-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Suburra|sartze-data=2024-11-10|encyclopedia=Wikipedia}}
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[https://cil.bbaw.de/en/homenavigation/the-cil/volumes Corpus Inscriptionum Latinarum]'')
* ''ILS ([[iarchive:inscriptioneslat01dessuoft/page/n11/mode/2up|Inscriptiones Latinae Selectae]]).''
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* (es) https://es.wikipedia.org/wiki/Acueductos_de_Roma
* (ing) [[:en:Mefitis|Mefitis]]
*(ing) [[:en:Cloacina|Cloacina]]
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Erromatar akueduktuak]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
aw7bc9d9i8on2s318q8lv48heqzz4m9
9967978
9967941
2024-11-13T16:11:07Z
Lasterketak
49276
/* Soberako uren erabilera */
9967978
wikitext
text/x-wiki
= Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman =
Hirigintzaren ikuspuntutik begiratuta, esan daiteke Erromaren sorrera akats bat izan zela, defentsa-balioa bizitegi-balioaren aurretik jarri zelako. Ildo horretan, [[Estrabon]]<nowiki/>ek adierazi zuen jatorrizko biztanleak zazpi muinoetan finkatu zirela herrixken defentsa hobea eskaintzen zutelako, eta haien oinetako zingirek etsaien ezusteko erasoak eragozten zituztelako. Alabaina, populazioak handitu ahala, beheko aldera jaitsi behar zuen eta padurak drainatzearen beharraz konturatu zen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Hala, lehen unetik [[Subura]] auzotik [[Marteren Zelaia (Erroma)|Marteren Zelaia]]<nowiki/>raino hedatutako espazio zabalak urez hustu behar izan ziren bizigarri bihurtzeko. Esan beharrik ez dago lan eskerga horretan giza- eta finantza-baliabide asko inbertitu zituztela.
Hiriko osasungarritasun eskasaren jatorria, neurri handi batean, eremu zingiratsu batean egoteagatik zetorren. Kokapen txar horrek ur zikin eta ur beltzen hustuketa zailtzean, osasun-arazoak sortu zituen, beraz, tokian, drainatu arte, malaria endemikoa zen<sup>1</sup>. Hala ere, erromatarrak maisuak izan ziren ura erabiltzen, bai horniduran, bai soberako uren, eta ur beltzen saneamendu eta ebakuazio hustuketan.
Obrarik garrantzitsuenetako bat ''[[Cloaca Maxima]]'' izan zen. Gainera, erromatarrek estolda sare baten bidez muinoetatik zetozen errekak lurperatu eta bideratu zituzten, eta horrekin, neurri bateraino, alde batera uzten zituzten populazio handiko eremuetan aire zabaleko urak eragindako kutsadura-guneak<ref>Vitruv. 1.4.1.</ref>.
== Erroma, zingira-eremua ==
[[File:Rome in 753 BC.png|thumb|300px|<center>Erroma K.a. 753. urtean</center>]]
Erromatarren lehen kutsadura-iturria hiriaren kokapenetik zetorren. Hain zuzen ere, Erromako sortzaileek itsasoaren hurbiltasuna zein ur korrontearen erabilgarritasuna kontuan hartu zituzten. Kostaldetik urruntasun erlatiboa izateak itsasoz baliabideak eskuratzea ahalbidetuko luke, eta, aldi berean, distantzia horrek ustekabeko erasoak eragotziko lituzke.
Erroma zaharraren aztarna arkeologikoak mugatuak dira, eta indusketa zabalak egiteko zailtasunak izan dira ondorengo eraikinek okupatutako eremuetan. Lehen kokalekua Palatino muinoan lastozko sabaia zuten etxolen herri soil bat izan zen, baina hiriaren hastapenak K.a. X. edo IX. mendekoak dira, ez VIII. mendearen erdialdekoak. Beraz, ez zen posible Erroman zazpi erregek gobernatzea bakarrik haren sorreratik K.a. VI. mendearen amaierara arte<ref>Kuiper, K., 2011, 22-23. or.</ref>.
Palatinoaz gain, Erromako lehen biztanleak zazpi muinoetako mendi-hegaletako herrixketan bizi ziren, baina populazioa handitu ahala, beheragoko eremuetara jaitsi behar zuten, osasungarritasun-egoerak eskasagoak izan arren.
[[Vitruvio|Vitruviok]] zioenez, leku haizetsuak saihestu behar ziren, gaixotasun asko eragiten zituztelako, hala nola hotzeriak, hezueria, eztula, tisia, pleuresia eta eztula odolarekin. Idazle horren ustez, hotzak eta haizeak eragindako gaixotasunek gorputzaren hezetasuna txikitzean, hau biguntzen eta ahultzen zuten. Haizea leun eta trinkoko lekuek, ostera, gorputzak elikatu eta freskatzen zituzten<ref>Vitruv. 1.6.3.</ref>.
Horretan oinarriturik, Vitruviok aipatu zituen zeintzuk ziren baldintza onenak hiri bat sortzeko. Izan ere, haren esanetan, eraikuntza leku garai batean egin behar zen, lainotik eta euritik urrun, eta tokia ez zen ez beroegia ez hotzegia izan behar. Padura batetik urrun egon behar zen, bestela goizeko airea eta lainoak hirira eguerdiko eguzkiarekin batera helduko ziren animalien kiratsarekin nahasturik, eta hori biztanleentzat oso kaltegarria izango zen<ref>Vitruv. 1.4.1.; Varro ''Rust.'' 1.6.6.1 </ref>. Dena den, salbuespen bat egin zuen padura batean eraikitako hiriekin, betiere itsasotik gertu bazeuden. Egoera horietan, hondakin-urak estoldetatik isuriko lirateke itsasora, eta itsasoa zakar egonez gero, ur gazia estoldetatik zingiraraino igoko zen, eta intsektuak akabatuko lituzke. Ezbairik gabe, hori ez zen Erromaren kasua<ref>Vitruv. 1.4.11.</ref>.
Estrabonen deskribapenaren arabera, Erroma izan zen [[Tiber]] ertzean egoteagatik uholdeak pairatu zituen zegoen hiri bakarra. Geografo honen ustez, hasieran, hiria harresiz inguratutako muinoetan kokatuta zegoen, defendagarriak zirelako, baina beheko eremura zabaldu zenean, uholdeekin arazoak izan zituen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Erromatarrek ez zekiten gaur egun ezaguna den uholdeen eta gaixotasunen agerraldien arteko harremana, bereziki malaria, baina zerbait susmatzen zuten. [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>k, ostera, Erroma ikuspuntu positibo batetik deskribatu zuen:{{esaera2|''Nire ustez, Erromaren hiru obra bikainenak, zeinetan bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, kale zolatuak eta estolderiaren eraikuntza dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5.</ref>.|}}
Antza denez, Marteren zelaian aspaldian zingira bat zegoen, ''Palus caprae'', Petronia izeneko errekak elikatzen zuena. Hemen, [[Julio Zesar]]<nowiki/>rek ''naumakiak'' antolatu zituen. Zesarrek uholdeak ekiditeko eremua drainatzeko asmoa izan bazuen ere, bere erailketaren ondoren, egitasmoak bertan behera utzi zen<ref>Purcell, N., 1996, 6, 10. or.</ref>.
Hiriaren hastapenetan, [[Erromako foroa]] ezarri zen tokian zingira bat egotean, lekua osasungaitza zen, eta ez zen batere egokia bertan bizitzeko. Hala ere, [[Erromatar Errepublika|Errepublika]]<nowiki/>ren hasieratik, foroa eremu paludiko izatetik gune monumentala izatera bilakatu zuten. Eremu horrek, ustez, hasierako kokaleku bat izan bazuen ere, geroago gunea urbanizatu zuten, hartxintxarrez estaliz eta gehiegizko ura kentzeko drainatzeak instalatuz<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>.
Erraz ulertzen da erromatarrek urarekiko zuten lilura. Ibai handiak, erreka indartsuak eta iturburuetako urak paisaia italikoaren eta bizitzaren parte dira. Horregatik esan daiteke Erromako urek hiriaren kokapena baldintzatu zutela. Hain zuzen ere, ur haien inguruko establimenduak, eta harekin erlazionatutako jainkoen kultuak esan nahi dute erromatarrek uraren erabateko garrantzia errespetatu zutela eguneroko bizitzarako eta erabilera erlijiosoetarako. Hori zela eta, hiria fundatzeko ura ugaria zen leku bat aukeratu zuten, bai korrontea, bai geldia<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 163. or.</ref>.
== Ur-saneamendua ==
Hasieratik, Erromako lehen erregeek arreta berezia jarri zioten hiriko saneamenduari. Higiene ezaren eta osasungarritasun faltak hedatutako gaixotasunekin zer lotura zegoen ez bazekiten ere, esperientziak erakusten zien ur geldiak saihestu behar zituztela, batez ere herritarrek egunero edateko ura erabili ondoren usteltzen zirenak.
Erromatarrak uraren erabileran aditutzat nabarmendu ziren, hirira iristen zenetik estoldetara isurtzen zen arte, eta honela lortu zuten Erroma baldintza higieniko onenetan eustea. Ur-komisarioa (''curator aquarum)''<ref>''ILS'' 643.</ref> arduratzen zen, besteak beste, hirira zetozen ubideen egoera zaintzeaz, hiri-saneamendua mantentzeaz, eta haren funtzionamendua zaintzeaz, hondakin-urak erraz ibil zitezen<ref>Israelowich, I., 2015, 127.</ref>. [[Sexto Julio Frontino|Frontinok]], ur kalitatean oinarriturik, ur-horniduraren sistemaren kontserbazioa eta horren mantentzea biztanleriaren osasunarekin erlazionatu zuen<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.</ref>.
Urak kutsadura ezabatzeko gaitasuna antzinako iturrietan ondo egiaztatuta dago. Tiber ibaia, esaterako, Erromako ur iturririk nabarmenena, eta zeinen urak hiria zeharkatu ondoren [[Tirreniar itsasoa|Tirreniar itsasoraino]] isurtzen baitziren, purifikatzaile ezin hobea zen, kutsadura hiritik azkar urruntzen zuelako. Ibaien arazketa egiteko gaitasuna bat dator urarekin lotutako ahalmenen inguruko ustearekin, ''[[Vestaren tenplua|aedes Vestae]]''ren garbitasunaren kasuan egiten zuten moduan<ref>Greenfield, P., 2011, 49. or.</ref>. Arazoa agertzen zen, populazioaren hazkundearen ondorioz, zabor kopuru handiak Tiberrera botatzen eta ubidean pilatzen zirenean. Kutsadura horregatik malaria endemikoa bihurtu zen Erroman<ref>Briones Dieste, V., 2018, 71. or.</ref>.
Hala ere, [[Zizeron|Zizeronek]] ez zion ibaiari arazte-ahalmenik handiena eman, itsasoari baizik, erromatarrek bazekitelako ur gaziak ur gezako ibaiek baino arazte-ahalmen handiagoa zuela<ref>Cic. ''Leg''. 2.24.12.</ref>. Hala ere, itsasoaren garbitzeko ahalmena ibaiak zeraman kutsadura motak mugatzen zuen<ref>Cic. ''Amer.'' 71.5.; Parrizidei buruz: Marc. ''Dig.'' 48.9.1.</ref>, adibidez, ibaiak parrizida baten gorpua itsasoraino eramaten bazuen, horrek itsasoa kutsa zezakeen<ref>Greenfield, P., 2011, 50. or.</ref>.
== Soberako uren erabilera ==
Frontinok argudiatu zuen osasun publikoko arrazoiengatik erromatarrek edateko ura<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.2.; Vitruv. 8.18</ref>, estolderia eraginkorra<ref>Frontin. ''Aq''. 88.3.</ref> eta bainu publikoak izan zituztela<ref>Kron, G., 2012, 217. or.</ref>. Behar horiek ase eta gero, c''astellum'' eta ''lacus''<ref>''ILS'' 9261.</ref> izeneko deposituetatik soberako urak erabiltzen ziren kaleak eta estoldak garbitzeko<ref>Frontin. ''Aq''. 2.111.2.</ref>.
Erromatarrek kaleen eta errepideen diseinuan eta eraikuntzan drainatze sistemak sartu zituzten. Honetaz gain, euri-urak erabiltzeko sistema berezia bat zuten; behin euria teilatuetatik bilduta, etxe barruko zisterna batera eramaten zen.
Hiriko behe-barrutiek hasieratik arazoak izan zituzten atxikitako urarekin. Horregatik, agintariek drainatze-sistema eraginkorra eraikitzea sustatu zuten, hiriko euria eta akueduktuetatik soberazko ura kanporatzeko. Egia esan, Erromak buruhausteak zituen leku batzuetan urarekin, akueduktu bakoitza eraiki eta gutxira ura kaleetako iturrietatik eta bainu publikoetatik gainezka baitzegoen. Izan ere, ezinezkoa baitzen hirira iristen zen ur guztia kontsumitzea<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 5-6. or.</ref>.
Erromatarrek etruriar estolda asko eta zolatutako kaleak berreraiki eta zabaldu zituzten. Errepide eta kaleetan mugak ezarri zituzten gainazaleko isurketa drainatze kanal irekietara zuzentzeko. Hiriko drainatze-beharrei erantzuteko, ubide ireki eta lurpeko estolderiaz osatutako sare korapilatsu bat eraiki zuten. Estoldarik handiena ''Cloaca Maxima''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref> zen, foroaren inguruko Erromako zatirik baxuenak Tiber ibaira drainatzen zituena. Erromako behealdeko eremuetan metatutako urak, normalki, ''Cloaca Maxima''ri bertara botatako hondakinak herrestan eramateko adinako ur-emaria ematen zion. Erromatarrek lur azpiko estoldetako etengabeko jarioa aprobetxatzen zuten zaborrak eta hondakinak etxebizitzetatik urruntzeko.
Neguan, euriak kaleak garbitzen laguntzen zuen, baina herritartasun gutxiko jendeak ur zikina kalera botatzen jarraitu zuen. Hori frogatzen dute hainbat tokitan aurkitutako inskripzioek (''cippi''), hiriko edozein txokotara isurtzea debekatzen zutenak, baina, itxuraz, jaramon gutxi egiten zieten<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015, 81. or.</ref>.
[[File:RomaCloacaMaximaPercorso.png|thumb|250px|<center>Erromako ''[[cloaca Maxima]]''</center>.]]
[[Printzealdia (Antzinako Erroma)|Printzaldiaren]] garaian, goi-mailako senatariek hiri-azpiegituren alderdi batzuk kudeatu zituzten, baina K.o. 331tik aurrera, administrazioak erromatar osasungarritasunaren kontrola hartu zuen, ''alvei et riparum Tiberis et cloacarum urbis,'' hots'','' kanaletako, Tiber ibaiaren ertzetako eta hiriko estolderietako komisario kargua sortu eta gero<ref>''ILS'' 8979.</ref>. Pertsona horren ardura zen Tiber ibaiertzak egitura intrusiborik gabe gordetzea. Asmo horrekin, eremu horiek inskripzio batzuekin mugatu zituen, horietako askok gaurdaino dirautenak<ref>''CIL'' 6.1235; ''ILS'' 5922–5934; Bruun, C., 2015, 488. or.</ref>.
== Etxebizitzen saneamendua ==
Erromatarrek ez zuten nahi haien komunak estolderia publikora konektatuta egotea, ez baitzuten sifoi motako neurririk, hidrogeno sulfuroak (H<sub>2</sub>S) eta metanoak (CH<sub>4</sub>) bezalako gasek eragindako kirats-, intoxikazio- eta leherketa-arriskuak saihesteko. Etxeen eta estolden arteko loturarik eza justifikatzen zuten beste arrazoi batzuk ziren etxeetan Tiber ibaiak gainezka egiten zuen aldiro hodeien errefluxua saihesteko nahia, bai eta estoldetatik ateratzen ziren intsektu eta beste zomorro batzuen ugaritzea saihesteko gogoa ere<ref>Scobie, A., 1986, 412-413. or.</ref>. Soberako- eta euri-urak giza hondakinak baino maizago iristen ziren estoldetara, baina erromatarrek ulertu zuten handik ere usain pozoitsuak sor zitzaketela. Pentsatzekoa da, gasak estoldetan eragiten zituen kirats eta asfixiaz gain, leherketak gertatuko liratekeela<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 3.3. atala.</ref>.
Aberatsenek, etxe partikular batean bizi baziren, beheko solairuan komun bat izango zuten, eta hartaraino akueduktuetako ur-adar bat iritsiko zen, baliagarria izango zena gero gorotzak estoldetara eramateko. Hain aberatsak ez zirenak, intsula batean bizi baziren, beheko solairuan bizi ohi ziren alokairuan, eta haien komuna ere, banakako etxeak bezala, urez garbitu zitekeen; horregatik, Carcopinok dioen bezala, egoitza horiei ''domus'' ere deitzen zitzaien<ref>Carcopino, J., 1984, 74. or.</ref>.
Intsula gehienetan komunak eta putzu beltzak ez zeudenez, gernua kalera bota ohi zuten goiko solairuetatik<ref>Juv. 3.268-277.</ref>; pixontziak (''lasanum'') edo zakarrontziak (''matellae'') edukitzea zen aukera, sarritan zuzenean estoldetara husten zirenak<ref group="oh"> Petronioren ''Satirikon'' eleberrian, Trimalkio aberats berriak nahiago zuen txiza ''lasanum'' batean egitea, edozein komun pribatutan baino</ref><ref>Petr. 27.</ref>.
Beste kasu batzuetan, komun eramangarriak erabiltzen ziren aulki itxurako egitura baten gainean (''sellae'' ''pertusae''). Bertan bildutako giza gorozkiak eskailera-putzuaren azpiko upel batean botatzen ziren, eta handik, eskuz isurtzen ziren Erroman oso ugariak ziren putzu beltzetan (''lacus''), eta, dudarik gabe, hiriko osasungarritasunari zuzenean eragiten ziotenak<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.; Cilliers, L.; Retief, F., 2012, 49. or.</ref>.
Eskuarki, intsulen eta ''domus''en ur zikinak kaleetatik bideratzen ziren. Hoberen kontserbatutako ereduetan, Ponpeiarenak, esaterako, erabilitako urak ''sterculinium''era eramaten ziren. Komun hori, aireztapenik gabe eta etxetik baztertuta, funtsean, lurrean egindako putzu bat zen, eta bertatik ura iragazten zen. Edonola ere, hobeto antolaturiko ''sterculinium''ek zoruko zuloan anfora handi bat zuten (''[[dolium]]''), eta behin beteta, ''stercorarius''ek horren beharrean, beste garbi bat kokatzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
== Komun publikoak eta pribatuak ==
Komun pribatuak, ''sterquilinia'' izenekoak, etxebizitza batzuetan edo intsuletako zenbait txokotan aurki zitezkeen. Askotan, sukaldearen barruan edo ondoan zeuden, hurbiltasun hori zabor organikoa eta soberako likidoak erraz desegiteko modua baitzen. Komun horiek ez ziren urez garbitzen ezta estolderiarekin lotzen ere. Arrazoiak ziren errefluxuak eta gas-pilaketak saihesteko, konexioa edukitzearen eskubidea ez ordaintzeko, intsektuak eta beste animalia batzuk estoldetatik sartzea eragozteko, besteak beste. Alabaina, litekeena da etxeetako jabeek ongarrirako gorozkien balioa kontuan hartu zutela, eta horregatik harri porotsu eta morterorik gabeko putzu beltzetara eramaten zituzten. Putzu haietan likidoak iragazten ziren, baina metatutako hondakin solidoa aldizka garbitu behar zen. Usainak arintzeko egur-errautsak edo kare bizia erabiltzen zuten.
Estolderiak, hondakinak ezabatzeko zerbitzurik eraginkorrenak ziren, eta bertan esklaboek txizontziak (''lasana, matellae'') isurtzen zituzten, eta kaleetan irekitako putzuak (''foramina)'' baliagarriak ziren euri-ura eta giza detrituak estoldetara bideratzeko<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
''Latrina'' latinezko ''lavatrina'' hitzaren uzkurdura da. Jatorrian instalazioak, jarduerak eta bainuarekin lotutako beste elementu batzuk biltzen zituena<ref>Plaut. ''Curc.'' 580; Apul. ''Met.'' 9.14.10; ''SHA'' ''Heliog'' 17.1.2.</ref>. ''Latrina'' izenekoak, eskuarki eserleku batek, ''forica''ren helburu bera betetzen bazuen ere, alderik esanguratsuena tamainan zegoela dirudi. ''Latrina'' etxe pribatu edo beste espazio pribatu batean zegoen, eta normalean ez zen jendearen eskura egoten.
K.a. I. mendearen amaieran, beharbada aurretik ere, erromatarrek komun publikoak eraiki zituzten, erromanizazioaren bereizgarrienetako bat zirenak. Erromatar komunak estolderien adar nagusiaren gainean egoten zirenez, giza gorotzez gain, beste hondakin batzuk ere botatzen zituzten uretara; hortaz ohiko buxadurak eta estoldak garbitzeko beharra. Komunen garbiketa eraginkorra egiteko, ur-horniduratik gertu egon behar ziren, hala nola [[ninfeo]] batetik, eta komun publikoen kasuan, [[Terma|terme]]<nowiki/>tatik edo beste ur-iturri batetik. Horien soberako urak komunak (''foricae'') garbitu ondoren, putzu beltz batera eramaten ziren<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8.A atala.</ref>.
''Forica'' hitza K.a. I. mendearen hasieran agertu zen. Hitz horrekin eserleku anitzeko espazio irekiz eta handia izendatzen zen, non harrizko lauza edo ohol baten gainean eseritako erabiltzaileak, haien arteko bereizketarik egon gabe, libratzen baitziren. Eserlekuen oinarrian zegoen kanal txiki batean, bezero guztiek makila bati lotutako itsas belaki<ref group="oh">Antzina, belakiak urpekaritza libreko metodoaren bidez arrantzatzen ziren, eta urpekariek harriak edo pisuak erabiltzen zituzten urperatzeko. Belakien erabilerari dagokionez, norberaren garbitasunean eta prestaketa medikoetan erabiltzen ziren, baina, zalantzarik gabe, belakiak bereziki erromatar komunetan erabiltzen ziren</ref> bera bustitzen zuten ipurdia garbitzeko<ref>Espinosa, M., 2015, 100. or.; Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 4.1.; 4.2. atalak.</ref>. Eserlekuen kopurua asko aldatzen zenez, ez dakigu zein zen gutxieneko kopurua instalazio hori ''forica'' deitzeko. ''Foricae'', oro har, [[Foro (Antzinako Erroma)|foro]]<nowiki/>etatik, antzokietatik, batzuetan etxebizitza-blokeetatik eta bainuetxeetatik gertu zeuden. Komun horiek bide publikoetan egoteagatik, bi ate zituzten; batak sarbidea ematen zuen atondo txiki batera, eta besteak komunera. Bi ate horiek, paraleloan kokatuta ez zeudenez, kanpoko begiluzeek (''sessor'') ezin zuten barrualdea ikusmiratu pribatutasun minimo bat eskainiz<ref>Scobie, A., 1986, 430. or.</ref>''.''
Errepublika berantiarrean eta inperioaren hasieran eraikitako bainu publikoetako leihoak oso txikiak izan ohi ziren, eta argia lurrera ez zen inoiz iristen hormetako goiko partean jarrita zeudelako. Argitasuna errazteko, eta higiene-arrazoiak zirela medio, hormak maiz igeltsatzen ziren. Gainazal horietan diseinu osagarriren bat pintatuz gero, sinplea eta azalekoa izaten zen.
Lehen bainuak txikiak eta ilunak ziren, baina K.o. II. mendean, nabaria izan zen komun publikoen bilakaera, eta arkitektoek jarri zuten arreta bai aireztapenean bai argiztapenean. Horregatik, aireztapena errazteko, beirarik gabeko leiho handiagoak ireki zituzten, eta pribatutasuna izateko, lurzorutik bi eta lau metro artean kokatuak. Baina, komun horietako giroagatik, oro har iluna eta zikina, gizarteko desjabetuek askoz gehiago erabiltzen zituzten elite erromatarrak baino<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8-B, C atala.</ref>.
Termetan gertatzen zen moduan, ''forica''etara gizarte-klase guztietako erromatarrek erabiltzen zituzten, nahiz eta Erroman aberats eta pobreen arteko nahasketa baztertzen zen. Horren adierazlea da Martzialen ''Epigrammata'' lanean, non Vacerra izeneko gizon bat hiriko bainu guztietatik egun osoan ibiltzen baitzen, afaltzera gonbidatuko zuen norbaiten bila<ref>Mart. ''Ep''. 11.77.1.</ref>. Erromatar aristokraziarentzat, aberastasuna, estatusa eta pribilegioak izanik kezka nagusiak, suposatzekoa da aristokrata erromatar bat larrialdi baten ondorioz komun apal batera sartuko zela, baina ez zuela egingo dibertitzeko.
''Forica'' horiek zentzu guztietan publikoak ziren, han ez zen lotsarik sentitzen, bilerak ere antolatzen zirelako<ref>Cilliers, L., 2012, 49. or.; Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.6. atala.</ref>. Alabaina, ez da erraza jakitea gizonek eta emakumeek aldi berean erabiltzen ote zituzten komunak, ziurrenik, leku hauen erabilera mistoa aukera pertsonala zen, eta muturreko kasuetan, behe-mailako emakumeak sartuko ziren noizean behin komun batean, baina betiere presazko arrazoiengatik.Pentsaezina da, ordea, erromatar ''[[Matronae|matrona]]''k horietaz baliatu izatea, haien ageri publikoa noizbehinkakoa baitzen, eta, gainera, haiei egotzitako bertuteak auzitan jar zitezkeen, gizartearen mailarik baxuena biltzen zen komun publikoetara joanez gero.
Komunen tamaina aldatzen zen, batzuk txikiak eta beste batzuk handiak izan ohi ziren, eta azken hauetakoak bazeuden, aldi berean, 60 erabiltzaile baino gehiago jasotzekoak zirenak. Erroman, komun eta estolden izaera pribatua eta publikoa zenez, jabeek aukera zuten komunak estolderia publikora konektatzeko, betiere zerbitzu hori kaltetzen ez bazuten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1-9.</ref>.
Urez hornitutako ''forica'' ugari eraiki ziren pobreentzat<ref>Carcopino, J., 1984, 74-76. or.
</ref>, baina horiek erabiltzeko gutxieneko sarrera bat ''conductores foricarum''ei ''o''rdaindu behar zitzaien. Vespasianoren erreinaldian, Neronek utzitako estatuaren porrot ekonomikoari aurre egiteko neurri gisa, tasa bat jasotzen zen haiengandik<ref>Harper, K., 2019, 85. or.</ref>.
{{esaera2|''Bere seme Titok gernuari zerga bat ezarri izana leporatu zionean, Vespasianok aurreko tokian jasotako txanpon bat sudurrean jarri eta galdetu zion: -usain txarra al du?". Eta hark ezetz erantzun zuenean, Vespasianok esan zion: -gernutik dator''</sup><ref>Suet. ''Vesp''. 23.3.</ref>|}}
Ordaindu behar izatea ez zen oztopo bat jende gehienak komun publikoak erabil zitzan, are gehiago, Vespasiano enperadoreak eraikitakoak oso dotoreak ziren, estatuekin apainduta, marmolezko eserlekuekin, eta angelu zuzen edo zirkuluerdi moduan antolatuta. Alabaina, Juvenalek barre egiten zien bainu publikoak eginez irabazten zutenei<ref>Juv. 3.38.</ref>, baina badakigu erromatarrek giza gernua eta gorotzak balioztatzen eta komertzialki ustiatzen zituztela.
Bolazainek (''fullones''), zerga bat ordainduta, Vespasianoren baimena zuten beren lantegien aurrean txizontziak jartzeko, oinezkoek doan bete zitzaten, gernua baitzen beren industriarako behar zuten lehengaia<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.</ref>. Antza denez, gernua erabiltzen zuten ehunak eta artilea garbitzeko instalazioetan (''fullonica'') eta tindaketa-prozesuetan<ref group="oh">Zenbaitetan, bolazainek iraupen luzeko arazoak izan zituzten hiri-agintariekin.</ref><ref>''CIL'' 6.266.</ref>.
Gernuaren beste propietate batzuen artean, koipea kentzea zegoen. Gernu-amoniakoa ere desinfektatzailea zen, eta ehuna zuritzeko errautsa gehitzen zitzaion<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 82. or.</ref>. Gernua jasotzen zen, erditik moztutako terrakotazko anforetan ''(dolia curta''), zeinak eremu publikoan jartzen baitziren. Giza gorotzei zegokienez, komunetan eta beste putzu beltz batzuetan bildutako nekazaritzan erabiltzen ziren ongarri gisa<ref>Colum. ''Rust.,'' 10.81-85.</ref>.
Erroman bazegoen giza gorotzak eta gernuak biltzeko zerbitzua. Hau ''forcarii''ez eta ''stercorarii''ez osatuta zegoen. Lehenengoak idokitzaileak ziren eta komunetan eta kaleko zaborrak biltzen zituzten bitartean, simaur biltzaileek (''stercorarii'') hondakinak gurdietan kargatzen zituzten (''plastrum'')<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 85. or.</ref>. Izan ere, langile horiek putzuak garbitzen zituzten haien edukia baratzeetan ongarri gisa erabiltzeko. Ponpeian hainbat anfora aurkitu dira lurrean sartuta (''dolium''), ziurrenik ''stercorari'' batek jaso zituenak, beste batzuen ordez jarri baino lehen<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
[[File:Il·lustració d'una escena a les latrines de l'edifici dels banys de la vil·la romana dels Munts.jpg|thumb|300px|<center>[[:en:Els_Munts_(Roman_villa)|Munts]]<nowiki/>eko villa erromatarraren komuneko eszena baten ilustrazioa</center>]]
Bainuetan eta komun publikoetan [[Fortuna (mitologia)|Fortuna]] gurtzea nabarmena izan zen, Frontok adierazi zuenez<ref>Fronto ''Ep.'' 6.1.</ref>, eta santutegiak edo estatuak eraiki ohi zitzaizkion haren omenez. Gurtze hori ez zen bakarrik leku edo garai batean gertatu, Ponpeia, Erroma eta Ostiako komunetan badaude haren frogak baita erreferentzia literarioak ere, non Fortuna komunen jainkosa gisa aipatzen baitzen<ref>''ILS'' 9184.</ref>. [[Klemente Alexandriakoa|Klemente Alexandriako]] filosofoarentzat barregarria zen Fortuna jainkosa komunetan gurtzea.
{{esaera2|''Erromatarrek, beren arrakastarik handienak Fortunari egozten dizkiotenez eta bera jainkorik handiena dela uste dutenez, haren estatua komunetara eramaten dute, eta bertan tenplu bat altxatzen diote''<ref>Clem''.''Al. ''Protr.'' 4.51.</ref>.|}}
Komunetako formak (biribilak, angeluzuzenak, triangeluarrak, trapezoidalak, obalatuak, karratuak) leku batetik bestera desberdinak izan daitezkeen arren, eserlekuen arteko distantzia eta komuneko bankuaren zuloen zabalera eta luzera ia inoiz ez dira aldatzen, gehienez jota zentimetro batzuk baino ez. Era berean, komunetako bankuaren altuera ere ez da inoiz aldatzen erromatar inperioan. Honek estandarizazioa iradokitzen du, beste eraikuntza mota askotan aplikatzen dena, hala nola anfiteatro, foro, tenplu, janari azoketan (''macellum'') eta antzokietan.
Ebidentziaren arabera, hasieran komun publikoak, bainuetan, antzokietan, anfiteatroetan, foruetan eta azoketan kokatuta zeuden. Or har, orube handi bat behar zuten, gutxienez eserleku anitzeko komunen eraikuntzan, estolderia publikoekin konexio egokiak egiteko gutxieneko gastuarekin. Irol horiek eskuragarri baziren ere, biltoki handietatik apur bat bazterturik zeuden, kiratsak urrun edukitzeko adina. Erromatar bainu txiki eta handiek, batzuetan, eraikuntzen izkinetan sartuak ziren. Haatik, eraikinaren diseinuaren parte izan ziren beti, nahiz eta eraikitako eta zerbitzuan jarritako azken instalazioa izan<ref>Col. ''Rust.'' 9.5.1.8.</ref>.
Bainu eta komun erromatar asko duela ehun urte baino gehiago induskatu ziren, arkeologiaren zientzia garatzen ari zenean. Ondorioz, inor ez zen asko arduratu gorotz pilak geruzatzeaz, etxeko bainuetako zaborra sailkatzeaz edo biltegi pribatuak aztertzeaz<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 2.1. atala.</ref>. Arkelogiak, bestalde, saneamendu- eta estolderia-lanak aztertzean, arreta berezia jarri du obra horiek prestatzeko, erabiltzeko eta bertan behera uzteko prozesuetan, elementu arkeologiko guztiak, erromatar komunak barne, hiru fase horiek baldintzatzen dituzten giza portaerekin eta jarduerekin lotuta daudelako.
XX. mendera arte, ez zen komunei buruzko ikerketarik egin, aurreiritzi moralen ondorioz. Arkeologoek nahiago izan zuten erromatar zibilizazioaren handitasunean sakondu giza gorotzen ikerketan baino. Horrela, A. de Loriok (1820), [[Pozzuoli|Puzzuolin]] (antzinako Puteoli) lan egin zuen lehenengoetako batek, nahiago izan zuen merkatuko (''[[macellum]]'') bainuei buruzko fantasia bat sortu egoera arkeologiko deserosoari aurre egin baino. Izan ere, Haren arabera, komunak lurrun-bainuak ziren, non erabiltzaileak beroaz gozatzeko esertzen baitziren. Bestalde, G. Bonik, 1913an, kalkulu matematikoen bidez, Palatino jauregiko bainugeletako aulkiak igogailu hidraulikoak zirela ziurtatu zuen. Gaurko historialariek, ostera, zehaztasun falta guztiak justifikatzen dituzte, aurreko mendeetako ikertzaileei gai fekalei buruz hitz egitea oso desatsegina zitzaielako.
Harrezkero, arkeologiak komun publiko asko identifikatu ditu. Hobekien ezagutzen diren anitz eserlekuko komunak ''Domus Aurea'', ''Domus Tiberiana'', ''Domus Transitoria'' eta forumeko Zesarren instalaziokoak dira. Era berean, jakin ahal izan da bainu guztiek mota honetako instalazioak zituztela eta horiek ez zutela bilakaera handirik izan gure aroko bigarren mendetik aurrera<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 15. atala.</ref>.
== Erromako estoldak ==
Erromatar legeek estolda hondakin-urak isurtzen ziren eremu huts gisa definitu zuten, eta saneamendua hiriaren osasungarritasunarekin zuzenean lotutako zerbitzu publiko moduan arautu zuten. Horregatik, ez zieten partikularrei utzi estolden konponketan edo aldaketan parte hartzen, edozein esku-hartzek haien funtzionamendu egokia kaltetzeko beldur zirelako, eta, hala eginez gero, hasierako egoerara itzultzeko betebeharra ezarri zitzaien<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1.1-16.</ref>. Saneamendua hiriko agintarien eskumena zela ulertu arren, legediak partikularrei beren hustubideak eraikitzea eta sare orokorrera eramatea ahalbidetzen zien.
Erroman hainbat ur mota zeuden, azken finean, estoldetatik bideratuko zirenak. Garrantzitsuena Tiber ibaiak eta bere ibaiadarrena zen, baina ezin da ahaztu malariazko arroetatik eta iturburu naturaletatik zetorrena<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>. Errekei zegokienez, haietako askok Erroma zeharkatzen zuten, Tiberrekin elkartu baino lehen. Beste batzuk, [[Kirinal]] eta [[Eskilino]] muinoak drainatu eta gero, ''Cloaca Maxima''n isurtzen ziren, eta honen bidez Tiberrera. Erromako muinoetako beste erreka txiki batzuk ere aipatzekoak dira: ''Espino''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref>, ''Fons Cati'' (Kirinalen), ''Fons Iuturnae'' (Erromatar foroan), ''Tullianum'' eta ''Aquae Lautulae'' ([[Kapitolino|Kapitolinon]]), ''Lupercal'' ([[Palatino|Palatinon]]), eta ''Fons Camenarum'' ([[Zelio|Zelion]]).
[[Tito Livio]], ''[[Ab Urbe condita (liburua)|Ab Urbe Condita]]'' liburuan, bere arbasoek egindako lanaz harro zegoen<ref>Livy ''Per.'' 1b.1; ''AUC'' 1.38.6; ''AUC'' 1.56.2.3.</ref>. Nabarmenetako bat Cloaca Maxima zen, Erromako fundazioarekin eta mitologia Kapitolinarekin lotua. Beste eraikuntza-lan batzuekin gertatu zen bezala, beharrezkoa izan zen estolda hori egiteko iraunkortasun handia eta jende askoren ahaleginak.
Hasiera batean ur-ibilgu naturala zena, populazioaren handitzearekin aire zabaleko estolda bihurtu zen. ''Cloaca Maxima''ren lana Erroma errepublika bihurtu aurretik hasi zen, tradizionalki Erromako bosgarren erregearekin, Tarkinio Priskorekin. Livioren arabera, Tarkiniok estolderia egin zuen foroaren inguruko eremuak eta kaleetako ur guztia Tiberrera eramateko<ref>Livy ''Per''. 14-15.</ref>, eta Dionisio Halikarnasoren ustez, lan hori ezin zoragarriagoa zen:
{{esaera2|''Erromako hiru obretan, non bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, harrizko galtzadak eta estoldak dira''.<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3''.''67.5.|</ref>}}
Pliniok ere Erromako monumenturik ederrenen artean kokatu zituen estoldak. Izan ere, estoldak egiteko erabili ziren harrizko bloke iraunkorrei esker, uholdeei eta lurrikarei aurre egin ahal izan zitzaizkien, baita estoldetara botatako hiri-hondakin guztiak ibaira eraman ere. Aipatzekoa da Pliniok bere miresmena adierazi zuenerako, estolderiak 700 urte zituela<ref>Plin. ''HN'' 36.104.5-105.3.</ref>.
Lana egitea zaila zenez, Tarkinio Priskok estolderian behe-klasekoak behartu zituen lan egitera. Hala eta guztiz ere, lanaren neke jasanezinak eta obren amaiera ez ikusteak eragin zuten langile askok beren buruaz beste egitea. Tarkiniok, lanak amaitzeko irrikaz, eskarnio publiko bat eskaini nahian, agindu zuen bere buruaz beste egin zutenen gorpuak gurutziltzatzea eta haien hondarrak animalia sarraskijaleei botatzea<ref>Plin. ''HN'' 36.107.1-108-3.</ref>.
Priskoren biloba, Tarkinio Harroputzak (K.a. 535-509), bere aitonaren erdi bukatutako lanak hobetu zituen, baina ''Cloaca Maxima'' ez zen K.a. II. mendera arte estali, beraz, ehunka urtez zubiz zeharkatutako ubide ireki bat baino ez zen izan<ref>Deming, D., 2020, 157. or.</ref>. Hortik aurrera, ''Cloaca Maxima'' gangatu eta konpondu zuten, baina mendeetan zehar hedatu eta hobetu zuten, Augustoren garaian benetako hiri-sare bat eratu arte<ref>Cilliers, L., 2010, 70. or.</ref>.
Erromatar Inperioko biztanleak aire zabaleko ubideen eta lurpeko estolden etengabeko fluxuaz baliatzen ziren beren hondakinak etxeetatik urrun eramateko. Hasiera batean aldez aurreko diseinurik gabe egin bazen ere, erromatarrek lotura bat sortu zuten estolda bidezko ur-horniduraren eta hiri-drainatzearen artean. Ur-horniduraren eta saneamenduaren arteko esteka hori uraren hiri-zikloaren lehen adibide historikoetako bat da<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 6. or.</ref>.
Lehen esan denez, gorozkiak eta gernua Erroman nekazaritzan eta industrian baloratzen ziren arren, hiriak egunero eragindako hondakin organikoen pilaketa hain handia zen non denbora laburrean ezin baitziren birziklatu. Estoldak husteko beste irtenbide bat hiriko hondakinak gurdietan ateratzea izan zen. Usain txarrik ez izateko eta zaborrak intsektuak eta karraskariak erakartzeko duen gaitasunagatik, hondakinak ahalik eta azkarren kentzen saiatu ziren, baina ezin ditugu ahaztu kaleetan hondakinak pilatzeak eragindako trafiko-arazoak. Erromako biztanle bakoitzak egunean berrogeita hamar gramo hondakin solido sortzen bazituen, erraza da asmatzea kaleetatik eta saneamendu-sareetatik egunero langileek ebakuatutako eta gurdietan garraiatutako kopurua. Agintarientzat, gizakiak sortutako hondakin kopuru izugarria erregulatzea eta ezabatzea kezka handia izan zen, baliabide fisiko eta giza baliabide izugarriak behar baitzituzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.3. atala.</ref>.
Noizean behin, estoldak eskuz garbitzen zituzten. Horrek esan nahi du ''aqua'' ''caduca''<ref>''ILS'' 6087c.</ref> guztia ez zela estolderiara isurtzen<ref>Scobie, A., 1986, 413. or.</ref>. Estolderia garbitzea ''cloacarius'' izeneko langilearen lana zen. Ordainketaren inguruko berririk ez dago [[Diokleziano|Dioklezianoren]] garaira arte, non prezio-ediktuaren arabera, ''cloacarius'' batek biziraupeneko soldata bat baino ez baitzuen irabazten; agian 25 denario eguneko. Pertsona horien betebeharra arriskutsua zen, estolderietako patogenoen arriskupean lan egiten baitzuten, adibidez leptospirosia, ikterizia hilgarria, besteak beste<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 81. or.</ref>. Gogoratzekoak dira [[Juvenal]]<nowiki/>en hitzak:{{esaera2|''gure aroko II. mendean, Cloaca Maxima, Suburatik igarotzean, auzoa zaborrez gainezka zegoen eta nonahi aurki zitezkeen giza gernua eta gorozkiak, han kontsumitzen zen kalitate txarreko ardoaren eta janarien ondorioz''.<ref>Juv. 5.106</ref>}}
Ildo horretan, Liviok zioen [[Katon Maior|Katon Zaharra]]<nowiki/>k, osasungarritasunaz kezkaturik, Erromako putzu beltz ugari estalarazi zituela, non etxeetako ur beltzak amaitzen baitziren, eta harrizko zoladura jarri zuela Erromako kaleetan<ref>Livy 39.44.5.</ref>.
Erromako estoldek ere beren jainkosa babesleak zituzten. Gogoratuenak ''Venus Cloacina'' eta ''Mefitis'' ziren. [[Tito Tazio]]<nowiki/>k, sabinarren erregeak, estatua bat altxatu zion ''Cloacina''ri erromatarrek eta [[sabinar]]<nowiki/>rak elkartzen ziren tokian, [[Sabinar emakumeen bahiketa|sabinar emakumeen bortxaketak]] eragindako gatazkaren amaiera baieztatzeko. Sabinarren eta erromatarren arteko bakea [[mitre]]-garbiketa erritual batek markatu zuen ''Cloacina'' antzinako [[etruria]]<nowiki/>rren santutegiaren ondoan, gero ''Cloaca Maxima'' izango zen erreka txiki baten gainean. Mitrea Venusen zeinuetako bat zenez, eta Venus batasunaren, bakearen eta adiskidetzearen jainkosa izatean, ''Venus Cloacina'' izenez ere ezagutua izan zen.
Plinio Zaharrak zioenez, soldadu erromatarrak eta sabinarrak izan ziren, eta ez apaizak, ''Venus Cloacinaren'' santutegian garbiketa-lana egiten zutenak, emakume sabinarrak bortxatu ondoren<ref group="oh">Erromatar mitologiaren arabera, ''Cloacina'' Vulkanoren emaztea zen, suaren eta metalurgiaren jainkoa. Jainkosak santutegi bat zuen Erromatar foroan, non gurtzen zuten eta sakrifizioak eskaintzen zizkioten.</ref><sup></sup><ref>Plin. ''NH'' 15.119.</ref>.
[[File:040227 tevere16CloacaMaxima.jpg|thumb|300px|<center>Cloaca Maximaren elkargunea Tiber ibaiarekin, Herkulesen tenpluaren ondoan.</center>]]
Erromatarrek asko baloratzen zuten estolderia eta estolderia sistemak garbi eta egoera onean mantentzearen garrantzia, gaixotasunak eta epidemiak saihesteko, eta horregatik ''Cloacina''ren laguntza eskatzen zuten gaixotasunik ez izateko. Gainera, erromatarrek uste zuten higienea mantentzea beste herrien gaineko nagusitasuna eta zibilizazioa erakusteko modu bat zela.
Beste jainkosa bat, ''Mefitis,'' erromatar panteoian etorri berria izan arren, Italiako gainontzeko lurraldeetan historia zabala eta garrantzitsua zuen. Izan ere, ''Mefitis'' lurreko gas kiratsen eta pozoitsuen jainkosa samniotarra zen<ref>Plin. ''HN'' 2.208.4</ref>, Italia erdialdean eta hegoaldean gurtua erromatarren garaia baino lehenagotik. Horren ostean, [[Ponpeia|Ponpeian]] gurtu zuten bereziki. Bere santutegi nagusia Samnioko Ampsanctus sumendian zuen, baita berari eskainitako tenplu bat Kremonan ere. ''Mefitis'', jatorrian, lurpeko eta iturburu naturalen jainkosa zen, eta iturburu asko sufretsuak izaten zirenez, ''Mefitis'' erlazionatu zen estoldekin eta gas pozoitsuekin, haien kiratsengatik. Ur bero guztia sufretsua ez den arren, ur sufre guztia usaintsua da. Vitruviok ur sufretsua, beroa zein hotza izan, usain eta zapore txarrarekin identifikatzen zuen<ref>Vitr. 2.8.</ref>. Serviok, berriz, usain txarra ''Mefitis'' jainkosari egotzi zion<ref>Serv. ''Aen''. 7.84.1.</ref>. ''Mefitis''ek Erroma hirian paper handirik izan ez zuen arren, baso sakratu bat (''lucus'')<ref>''LTUR'' 1.221. or.</ref> eta santutegi bat (''aedes'') zituen Eskilino muinoan<ref>Varro ''Ling.'' 5.49.4; Fest. ''Gloss. Lat.'' 351.3, 526.</ref>.
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
*Briones Dieste, V. (2018). La antigua Roma y las zoonosis. ''Revista Complutense de Ciencias Veterinarias,'' ''12(''2), 71-80 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.5209/rccv.60895</nowiki>
*Bruun, C. (2015). The City of Rome. In C. Bruun & J. Edmondson (Ed.), ''The Oxford Handbook of Roman Epigraphy'' (471-494. or.). Oxford University Press.
*Burian, S. J., & Edwards, F.G. (2002). Historical Perspectives of Urban Drainage. In E.W. Strecker & W.C. Huber (Ed.), ''Global Solutions for Urban Drainage''. American Society of Civil Engineers [ejounal]. <nowiki>https://doi.org/10.1061/9780784406441</nowiki>
*Carcopino, J. (1968). ''Daily Life in Ancient Rome.'' Yale University Press.
*Cilliers, L., & Retief, F. P. (2012). City Planning in Graeco-Roman Times with Emphasis on Health Facilities. ''Akroterion'', ''51'', 43-56. <nowiki>https://doi.org/10.7445/51-0-62</nowiki>
*Cilliers, L. (2010). ''Where were the doctors when the Roman Empire died?'' Acta Theologica 26(2) DOI:10.4314/actat.v26i2.52562
*Deming, D. (2020). The Aqueducts and Water Supply of Ancient Rome. ''Ground Water, 58,'' 152-161 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1111/gwat.12958</nowiki>
*Edlund-Berry, I. (2006). Hot, cold, or smelly: the power of sacred water in Roman religion, 400-100 BCE. In C.E. schultz (Ed.), ''Religion in Republican Italy'' (162-180. or.). Cambridge University Press.
*Espinosa Bueno, M. (2015). ''El consumo de pescado y producto del mar en la sociedad romana. Implicaciones sociales, culturales e ideológicas'' [Master Amaierako Lana, Universidad de Sevilla].
*Greenfield, P., (2011). ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate.'' The University of Sidney.
*Harper, K. (2019). ''El fatal destino de Roma. Cambio climático y enfermedad en el fin de un imperio''. Crítica.
*Israelowich, I. (2015). ''Patients and healers in the High Roman Empire''. Baltimore, Johns Hopkins University Press.
*Koloski-Ostrow, A. O. (2015). ''The Archaelogy of Sanitation in Roman Italy: Toilets, Sewers, and Water Systems.'' University of North Carolina Press.
*Kron, G. (2012b). Nutrition, hygiene, and mortality. Setting parameters for Roman health and life expectancy consistent with our comparative evidence. In E. Lo Cascio (Ed.), ''L'impatto “della peste antonina”'' (193-252. or.). Edipuglia.
*Kuiper, K. (2011). ''Ancient Rome: from Romulus and Remus to the Visigoth invasion.'' Britannica Educational Publishing.
*Purcell, N. (1996). Rome and the Management of Water. Environment and Culture. In G. Shipley & J. Salmon (Ed.), ''Human Landscapes in Classical Antiquity'' (180-209. or.). Routledge.
*Rogers, D.K. (2020). Aquatic Pasts & the Watery Present: Water and Memory in the Fora of Rome. In N. Chiarenza, A. Haug & U. Müller (Ed.),''The Power of Urban Water (''105-121. or.). De Gruyter. <nowiki>https://doi.org/10.1515/9783110677065-007</nowiki>
*Scobie, A. (1986). Slums, Sanitation, and Mortality in the Roman World. ''Klio, 68'', 399-433.
*Zamora-Manzano, J. L. (2017). La admnistración romana ante la gestión de residuos y la tutela del hábitat. ''Revista digital de Derecho Administrativo, 17'', 69-87 [ejournal].
== Ikus, gainera ==
*[[Ur_sakratuak_Erromatar_Inperioan]]
*[[Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan]]
*[[Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan]]
*{{Erreferentzia|izenburua=Suburra|hizkuntza=en|data=2024-10-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Suburra|sartze-data=2024-11-10|encyclopedia=Wikipedia}}
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[https://cil.bbaw.de/en/homenavigation/the-cil/volumes Corpus Inscriptionum Latinarum]'')
* ''ILS ([[iarchive:inscriptioneslat01dessuoft/page/n11/mode/2up|Inscriptiones Latinae Selectae]]).''
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* (es) https://es.wikipedia.org/wiki/Acueductos_de_Roma
* (ing) [[:en:Mefitis|Mefitis]]
*(ing) [[:en:Cloacina|Cloacina]]
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Erromatar akueduktuak]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
egjzonhscwqk9gxlaje393lz87efr2v
9968038
9967978
2024-11-13T16:32:46Z
Lasterketak
49276
/* Soberako uren erabilera */
9968038
wikitext
text/x-wiki
= Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman =
Hirigintzaren ikuspuntutik begiratuta, esan daiteke Erromaren sorrera akats bat izan zela, defentsa-balioa bizitegi-balioaren aurretik jarri zelako. Ildo horretan, [[Estrabon]]<nowiki/>ek adierazi zuen jatorrizko biztanleak zazpi muinoetan finkatu zirela herrixken defentsa hobea eskaintzen zutelako, eta haien oinetako zingirek etsaien ezusteko erasoak eragozten zituztelako. Alabaina, populazioak handitu ahala, beheko aldera jaitsi behar zuen eta padurak drainatzearen beharraz konturatu zen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Hala, lehen unetik [[Subura]] auzotik [[Marteren Zelaia (Erroma)|Marteren Zelaia]]<nowiki/>raino hedatutako espazio zabalak urez hustu behar izan ziren bizigarri bihurtzeko. Esan beharrik ez dago lan eskerga horretan giza- eta finantza-baliabide asko inbertitu zituztela.
Hiriko osasungarritasun eskasaren jatorria, neurri handi batean, eremu zingiratsu batean egoteagatik zetorren. Kokapen txar horrek ur zikin eta ur beltzen hustuketa zailtzean, osasun-arazoak sortu zituen, beraz, tokian, drainatu arte, malaria endemikoa zen<sup>1</sup>. Hala ere, erromatarrak maisuak izan ziren ura erabiltzen, bai horniduran, bai soberako uren, eta ur beltzen saneamendu eta ebakuazio hustuketan.
Obrarik garrantzitsuenetako bat ''[[Cloaca Maxima]]'' izan zen. Gainera, erromatarrek estolda sare baten bidez muinoetatik zetozen errekak lurperatu eta bideratu zituzten, eta horrekin, neurri bateraino, alde batera uzten zituzten populazio handiko eremuetan aire zabaleko urak eragindako kutsadura-guneak<ref>Vitruv. 1.4.1.</ref>.
== Erroma, zingira-eremua ==
[[File:Rome in 753 BC.png|thumb|300px|<center>Erroma K.a. 753. urtean</center>]]
Erromatarren lehen kutsadura-iturria hiriaren kokapenetik zetorren. Hain zuzen ere, Erromako sortzaileek itsasoaren hurbiltasuna zein ur korrontearen erabilgarritasuna kontuan hartu zituzten. Kostaldetik urruntasun erlatiboa izateak itsasoz baliabideak eskuratzea ahalbidetuko luke, eta, aldi berean, distantzia horrek ustekabeko erasoak eragotziko lituzke.
Erroma zaharraren aztarna arkeologikoak mugatuak dira, eta indusketa zabalak egiteko zailtasunak izan dira ondorengo eraikinek okupatutako eremuetan. Lehen kokalekua Palatino muinoan lastozko sabaia zuten etxolen herri soil bat izan zen, baina hiriaren hastapenak K.a. X. edo IX. mendekoak dira, ez VIII. mendearen erdialdekoak. Beraz, ez zen posible Erroman zazpi erregek gobernatzea bakarrik haren sorreratik K.a. VI. mendearen amaierara arte<ref>Kuiper, K., 2011, 22-23. or.</ref>.
Palatinoaz gain, Erromako lehen biztanleak zazpi muinoetako mendi-hegaletako herrixketan bizi ziren, baina populazioa handitu ahala, beheragoko eremuetara jaitsi behar zuten, osasungarritasun-egoerak eskasagoak izan arren.
[[Vitruvio|Vitruviok]] zioenez, leku haizetsuak saihestu behar ziren, gaixotasun asko eragiten zituztelako, hala nola hotzeriak, hezueria, eztula, tisia, pleuresia eta eztula odolarekin. Idazle horren ustez, hotzak eta haizeak eragindako gaixotasunek gorputzaren hezetasuna txikitzean, hau biguntzen eta ahultzen zuten. Haizea leun eta trinkoko lekuek, ostera, gorputzak elikatu eta freskatzen zituzten<ref>Vitruv. 1.6.3.</ref>.
Horretan oinarriturik, Vitruviok aipatu zituen zeintzuk ziren baldintza onenak hiri bat sortzeko. Izan ere, haren esanetan, eraikuntza leku garai batean egin behar zen, lainotik eta euritik urrun, eta tokia ez zen ez beroegia ez hotzegia izan behar. Padura batetik urrun egon behar zen, bestela goizeko airea eta lainoak hirira eguerdiko eguzkiarekin batera helduko ziren animalien kiratsarekin nahasturik, eta hori biztanleentzat oso kaltegarria izango zen<ref>Vitruv. 1.4.1.; Varro ''Rust.'' 1.6.6.1 </ref>. Dena den, salbuespen bat egin zuen padura batean eraikitako hiriekin, betiere itsasotik gertu bazeuden. Egoera horietan, hondakin-urak estoldetatik isuriko lirateke itsasora, eta itsasoa zakar egonez gero, ur gazia estoldetatik zingiraraino igoko zen, eta intsektuak akabatuko lituzke. Ezbairik gabe, hori ez zen Erromaren kasua<ref>Vitruv. 1.4.11.</ref>.
Estrabonen deskribapenaren arabera, Erroma izan zen [[Tiber]] ertzean egoteagatik uholdeak pairatu zituen zegoen hiri bakarra. Geografo honen ustez, hasieran, hiria harresiz inguratutako muinoetan kokatuta zegoen, defendagarriak zirelako, baina beheko eremura zabaldu zenean, uholdeekin arazoak izan zituen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Erromatarrek ez zekiten gaur egun ezaguna den uholdeen eta gaixotasunen agerraldien arteko harremana, bereziki malaria, baina zerbait susmatzen zuten. [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>k, ostera, Erroma ikuspuntu positibo batetik deskribatu zuen:{{esaera2|''Nire ustez, Erromaren hiru obra bikainenak, zeinetan bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, kale zolatuak eta estolderiaren eraikuntza dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5.</ref>.|}}
Antza denez, Marteren zelaian aspaldian zingira bat zegoen, ''Palus caprae'', Petronia izeneko errekak elikatzen zuena. Hemen, [[Julio Zesar]]<nowiki/>rek ''naumakiak'' antolatu zituen. Zesarrek uholdeak ekiditeko eremua drainatzeko asmoa izan bazuen ere, bere erailketaren ondoren, egitasmoak bertan behera utzi zen<ref>Purcell, N., 1996, 6, 10. or.</ref>.
Hiriaren hastapenetan, [[Erromako foroa]] ezarri zen tokian zingira bat egotean, lekua osasungaitza zen, eta ez zen batere egokia bertan bizitzeko. Hala ere, [[Erromatar Errepublika|Errepublika]]<nowiki/>ren hasieratik, foroa eremu paludiko izatetik gune monumentala izatera bilakatu zuten. Eremu horrek, ustez, hasierako kokaleku bat izan bazuen ere, geroago gunea urbanizatu zuten, hartxintxarrez estaliz eta gehiegizko ura kentzeko drainatzeak instalatuz<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>.
Erraz ulertzen da erromatarrek urarekiko zuten lilura. Ibai handiak, erreka indartsuak eta iturburuetako urak paisaia italikoaren eta bizitzaren parte dira. Horregatik esan daiteke Erromako urek hiriaren kokapena baldintzatu zutela. Hain zuzen ere, ur haien inguruko establimenduak, eta harekin erlazionatutako jainkoen kultuak esan nahi dute erromatarrek uraren erabateko garrantzia errespetatu zutela eguneroko bizitzarako eta erabilera erlijiosoetarako. Hori zela eta, hiria fundatzeko ura ugaria zen leku bat aukeratu zuten, bai korrontea, bai geldia<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 163. or.</ref>.
== Ur-saneamendua ==
Hasieratik, Erromako lehen erregeek arreta berezia jarri zioten hiriko saneamenduari. Higiene ezaren eta osasungarritasun faltak hedatutako gaixotasunekin zer lotura zegoen ez bazekiten ere, esperientziak erakusten zien ur geldiak saihestu behar zituztela, batez ere herritarrek egunero edateko ura erabili ondoren usteltzen zirenak.
Erromatarrak uraren erabileran aditutzat nabarmendu ziren, hirira iristen zenetik estoldetara isurtzen zen arte, eta honela lortu zuten Erroma baldintza higieniko onenetan eustea. Ur-komisarioa (''curator aquarum)''<ref>''ILS'' 643.</ref> arduratzen zen, besteak beste, hirira zetozen ubideen egoera zaintzeaz, hiri-saneamendua mantentzeaz, eta haren funtzionamendua zaintzeaz, hondakin-urak erraz ibil zitezen<ref>Israelowich, I., 2015, 127.</ref>. [[Sexto Julio Frontino|Frontinok]], ur kalitatean oinarriturik, ur-horniduraren sistemaren kontserbazioa eta horren mantentzea biztanleriaren osasunarekin erlazionatu zuen<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.</ref>.
Urak kutsadura ezabatzeko gaitasuna antzinako iturrietan ondo egiaztatuta dago. Tiber ibaia, esaterako, Erromako ur iturririk nabarmenena, eta zeinen urak hiria zeharkatu ondoren [[Tirreniar itsasoa|Tirreniar itsasoraino]] isurtzen baitziren, purifikatzaile ezin hobea zen, kutsadura hiritik azkar urruntzen zuelako. Ibaien arazketa egiteko gaitasuna bat dator urarekin lotutako ahalmenen inguruko ustearekin, ''[[Vestaren tenplua|aedes Vestae]]''ren garbitasunaren kasuan egiten zuten moduan<ref>Greenfield, P., 2011, 49. or.</ref>. Arazoa agertzen zen, populazioaren hazkundearen ondorioz, zabor kopuru handiak Tiberrera botatzen eta ubidean pilatzen zirenean. Kutsadura horregatik malaria endemikoa bihurtu zen Erroman<ref>Briones Dieste, V., 2018, 71. or.</ref>.
Hala ere, [[Zizeron|Zizeronek]] ez zion ibaiari arazte-ahalmenik handiena eman, itsasoari baizik, erromatarrek bazekitelako ur gaziak ur gezako ibaiek baino arazte-ahalmen handiagoa zuela<ref>Cic. ''Leg''. 2.24.12.</ref>. Hala ere, itsasoaren garbitzeko ahalmena ibaiak zeraman kutsadura motak mugatzen zuen<ref>Cic. ''Amer.'' 71.5.; Parrizidei buruz: Marc. ''Dig.'' 48.9.1.</ref>, adibidez, ibaiak parrizida baten gorpua itsasoraino eramaten bazuen, horrek itsasoa kutsa zezakeen<ref>Greenfield, P., 2011, 50. or.</ref>.
== Soberako uren erabilera ==
Frontinok argudiatu zuen osasun publikoko arrazoiengatik erromatarrek edateko ura<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.2.; Vitruv. 8.18</ref>, estolderia eraginkorra<ref>Frontin. ''Aq''. 88.3.</ref> eta bainu publikoak izan zituztela<ref>Kron, G., 2012, 217. or.</ref>. Behar horiek ase eta gero, c''astellum'' eta ''lacus''<ref>''ILS'' 9261.</ref> izeneko deposituetatik soberako urak erabiltzen ziren kaleak eta estoldak garbitzeko<ref>Frontin. ''Aq''. 2.111.2.</ref>.
Erromatarrek kaleen eta errepideen diseinuan eta eraikuntzan drainatze sistemak sartu zituzten. Honetaz gain, euri-urak erabiltzeko sistema berezia bat zuten; behin euria teilatuetatik bilduta, etxe barruko zisterna batera eramaten zen.
Hiriko behe-barrutiek hasieratik arazoak izan zituzten atxikitako urarekin. Horregatik, agintariek drainatze-sistema eraginkorra eraikitzea sustatu zuten, hiriko euria eta akueduktuetatik soberazko ura kanporatzeko. Egia esan, Erromak buruhausteak zituen leku batzuetan urarekin, akueduktu bakoitza eraiki eta gutxira ura kaleetako iturrietatik eta bainu publikoetatik gainezka baitzegoen. Izan ere, ezinezkoa baitzen hirira iristen zen ur guztia kontsumitzea<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 5-6. or.</ref>.
Erromatarrek etruriar estolda asko eta zolatutako kaleak berreraiki eta zabaldu zituzten. Errepide eta kaleetan mugak ezarri zituzten gainazaleko isurketa drainatze kanal irekietara zuzentzeko. Hiriko drainatze-beharrei erantzuteko, ubide ireki eta lurpeko estolderiaz osatutako sare korapilatsu bat eraiki zuten. Estoldarik handiena ''Cloaca Maxima''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref> zen, foroaren inguruko Erromako zatirik baxuenak Tiber ibaira drainatzen zituena. Erromako behealdeko eremuetan metatutako urak, normalki, ''Cloaca Maxima''ri bertara botatako hondakinak herrestan eramateko adinako ur-emaria ematen zion. Erromatarrek lur azpiko estoldetako etengabeko jarioa aprobetxatzen zuten zaborrak eta hondakinak etxebizitzetatik urruntzeko.
Neguan, euriak kaleak garbitzen laguntzen zuen, baina herritartasun gutxiko jendeak ur zikina kalera botatzen jarraitu zuen. Hori frogatzen dute hainbat tokitan aurkitutako inskripzioek (''cippi''), hiriko edozein txokotara isurtzea debekatzen zutenak, baina, itxuraz, jaramon gutxi egiten zieten<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015, 81. or.</ref>.
[[File:RomaCloacaMaximaPercorso.png|thumb|250px|<center>Erromako ''[[cloaca Maxima]]''</center>.]]
[[Printzealdia (Antzinako Erroma)|Printzaldiaren]] garaian, goi-mailako senatariek hiri-azpiegituren alderdi batzuk kudeatu zituzten, baina K.o. 331tik aurrera, administrazioak erromatar osasungarritasunaren kontrola hartu zuen, ''alvei et riparum Tiberis et cloacarum urbis,'' hots'','' kanaletako, Tiber ibaiaren ertzetako eta hiriko estolderietako komisario kargua sortu eta gero<ref>''ILS'' 8979.</ref>. Pertsona horren ardura zen Tiber ibaiertzak egitura intrusiborik gabe gordetzea. Asmo horrekin, eremu horiek inskripzio batzuekin mugatu zituen, eta horietako askok gaurdaino diraute<ref>''CIL'' 6.1235; ''ILS'' 5922–5934; Bruun, C., 2015, 488. or.</ref>.
== Etxebizitzen saneamendua ==
Erromatarrek ez zuten nahi haien komunak estolderia publikora konektatuta egotea, ez baitzuten sifoi motako neurririk, hidrogeno sulfuro (H<sub>2</sub>S), eta metano (CH<sub>4</sub>) bezalako gasek eragindako kirats-, intoxikazio- eta leherketa-arriskuak saihesteko. Etxeen eta estolden arteko loturarik eza justifikatzen zuten beste arrazoi batzuk ziren etxeetan Tiber ibaiak gainezka egiten zuen aldiro hodeien errefluxua saihesteko nahia, bai eta estoldetatik ateratzen ziren intsektu eta beste zomorro batzuen ugaritzea aldentzeko gogoa ere<ref>Scobie, A., 1986, 412-413. or.</ref>. Soberako- eta euri-urak giza hondakinak baino maizago iristen ziren estoldetara, baina erromatarrek ulertu zuten handik ere usain pozoitsuak sor zitzaketela. Pentsatzekoa da, gasek estoldetan eragiten zituzten kirats eta asfixiaz gain, leherketak sor zitzaketela<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 3.3. atala.</ref>.
Aberatsenek, etxe partikular batean bizi baziren, beheko solairuan komun bat izango zuten, eta hartaraino akueduktuetako ur-adar bat iritsiko zen, baliagarria izango zena gero gorotzak estoldetara eramateko. Hain aberatsak ez zirenak, eta intsuletako beheko solairuan alokairuan bizi ohi zutenak, haien komuna, banakako etxeak bezala, urez garbi zitekeen. Carcopinok dioen bezala, egoitza horiei ''domus'' ere deitzen zitzaien<ref>Carcopino, J., 1984, 74. or.</ref>.
Intsula gehienetan komunakk ez zeudenez, gauez gernua kalera bota ohi zuten goiko solairuetatik<ref>Juv. 3.268-277.</ref>; pixontziak (''lasanum'') edo zakarrontziak (''matellae'') edukitzea zen aukera, sarritan zuzenean estoldetara husten zirenak<ref group="oh"> Petronioren ''Satirikon'' eleberrian, Trimalkio aberats berriak nahiago zuen txiza ''lasanum'' batean egitea, edozein komun pribatutan baino</ref><ref>Petr. 27.</ref>.
Beste kasu batzuetan, komun eramangarriak erabiltzen ziren aulki itxurako egitura baten gainean (''sellae'' ''pertusae''). Bertan bildutako giza gorozkiak eskailera-putzuaren azpiko upel batean botatzen ziren, eta handik, eskuz isurtzen ziren Erroman oso ugariak ziren putzu beltzetan (''lacus''), eta, dudarik gabe, hiriko osasungarritasunari zuzenean eragiten ziotenak<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.; Cilliers, L.; Retief, F., 2012, 49. or.</ref>.
Eskuarki, intsulen eta ''domus''en ur zikinak kaleetatik bideratzen ziren. Hoberen kontserbatutako ereduetan, Ponpeiarenak, esaterako, erabilitako urak ''sterculinium''era eramaten ziren. Komun hori, aireztapenik gabe eta etxetik baztertuta, funtsean, lurrean egindako putzu bat zen, eta bertatik ura iragazten zen. Edonola ere, hobeto antolaturiko ''sterculinium''ek zoruko zuloan anfora handi bat zuten (''[[dolium]]''), eta behin beteta, ''stercorarius''ek horren beharrean, beste garbi bat kokatzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
== Komun publikoak eta pribatuak ==
Komun pribatuak, ''sterquilinia'' izenekoak, etxebizitza batzuetan edo intsuletako zenbait txokotan aurki zitezkeen. Askotan, sukaldearen barruan edo ondoan zeuden, hurbiltasun hori zabor organikoa eta soberako likidoak erraz desegiteko modua baitzen. Komun horiek ez ziren urez garbitzen ezta estolderiarekin lotzen ere. Arrazoiak ziren errefluxuak eta gas-pilaketak saihesteko, konexioa edukitzearen eskubidea ez ordaintzeko, intsektuak eta beste animalia batzuk estoldetatik sartzea eragozteko, besteak beste. Alabaina, litekeena da etxeetako jabeek ongarrirako gorozkien balioa kontuan hartu zutela, eta horregatik harri porotsu eta morterorik gabeko putzu beltzetara eramaten zituzten. Putzu haietan likidoak iragazten ziren, baina metatutako hondakin solidoa aldizka garbitu behar zen. Usainak arintzeko egur-errautsak edo kare bizia erabiltzen zuten.
Estolderiak, hondakinak ezabatzeko zerbitzurik eraginkorrenak ziren, eta bertan esklaboek txizontziak (''lasana, matellae'') isurtzen zituzten, eta kaleetan irekitako putzuak (''foramina)'' baliagarriak ziren euri-ura eta giza detrituak estoldetara bideratzeko<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
''Latrina'' latinezko ''lavatrina'' hitzaren uzkurdura da. Jatorrian instalazioak, jarduerak eta bainuarekin lotutako beste elementu batzuk biltzen zituena<ref>Plaut. ''Curc.'' 580; Apul. ''Met.'' 9.14.10; ''SHA'' ''Heliog'' 17.1.2.</ref>. ''Latrina'' izenekoak, eskuarki eserleku batek, ''forica''ren helburu bera betetzen bazuen ere, alderik esanguratsuena tamainan zegoela dirudi. ''Latrina'' etxe pribatu edo beste espazio pribatu batean zegoen, eta normalean ez zen jendearen eskura egoten.
K.a. I. mendearen amaieran, beharbada aurretik ere, erromatarrek komun publikoak eraiki zituzten, erromanizazioaren bereizgarrienetako bat zirenak. Erromatar komunak estolderien adar nagusiaren gainean egoten zirenez, giza gorotzez gain, beste hondakin batzuk ere botatzen zituzten uretara; hortaz ohiko buxadurak eta estoldak garbitzeko beharra. Komunen garbiketa eraginkorra egiteko, ur-horniduratik gertu egon behar ziren, hala nola [[ninfeo]] batetik, eta komun publikoen kasuan, [[Terma|terme]]<nowiki/>tatik edo beste ur-iturri batetik. Horien soberako urak komunak (''foricae'') garbitu ondoren, putzu beltz batera eramaten ziren<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8.A atala.</ref>.
''Forica'' hitza K.a. I. mendearen hasieran agertu zen. Hitz horrekin eserleku anitzeko espazio irekiz eta handia izendatzen zen, non harrizko lauza edo ohol baten gainean eseritako erabiltzaileak, haien arteko bereizketarik egon gabe, libratzen baitziren. Eserlekuen oinarrian zegoen kanal txiki batean, bezero guztiek makila bati lotutako itsas belaki<ref group="oh">Antzina, belakiak urpekaritza libreko metodoaren bidez arrantzatzen ziren, eta urpekariek harriak edo pisuak erabiltzen zituzten urperatzeko. Belakien erabilerari dagokionez, norberaren garbitasunean eta prestaketa medikoetan erabiltzen ziren, baina, zalantzarik gabe, belakiak bereziki erromatar komunetan erabiltzen ziren</ref> bera bustitzen zuten ipurdia garbitzeko<ref>Espinosa, M., 2015, 100. or.; Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 4.1.; 4.2. atalak.</ref>. Eserlekuen kopurua asko aldatzen zenez, ez dakigu zein zen gutxieneko kopurua instalazio hori ''forica'' deitzeko. ''Foricae'', oro har, [[Foro (Antzinako Erroma)|foro]]<nowiki/>etatik, antzokietatik, batzuetan etxebizitza-blokeetatik eta bainuetxeetatik gertu zeuden. Komun horiek bide publikoetan egoteagatik, bi ate zituzten; batak sarbidea ematen zuen atondo txiki batera, eta besteak komunera. Bi ate horiek, paraleloan kokatuta ez zeudenez, kanpoko begiluzeek (''sessor'') ezin zuten barrualdea ikusmiratu pribatutasun minimo bat eskainiz<ref>Scobie, A., 1986, 430. or.</ref>''.''
Errepublika berantiarrean eta inperioaren hasieran eraikitako bainu publikoetako leihoak oso txikiak izan ohi ziren, eta argia lurrera ez zen inoiz iristen hormetako goiko partean jarrita zeudelako. Argitasuna errazteko, eta higiene-arrazoiak zirela medio, hormak maiz igeltsatzen ziren. Gainazal horietan diseinu osagarriren bat pintatuz gero, sinplea eta azalekoa izaten zen.
Lehen bainuak txikiak eta ilunak ziren, baina K.o. II. mendean, nabaria izan zen komun publikoen bilakaera, eta arkitektoek jarri zuten arreta bai aireztapenean bai argiztapenean. Horregatik, aireztapena errazteko, beirarik gabeko leiho handiagoak ireki zituzten, eta pribatutasuna izateko, lurzorutik bi eta lau metro artean kokatuak. Baina, komun horietako giroagatik, oro har iluna eta zikina, gizarteko desjabetuek askoz gehiago erabiltzen zituzten elite erromatarrak baino<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8-B, C atala.</ref>.
Termetan gertatzen zen moduan, ''forica''etara gizarte-klase guztietako erromatarrek erabiltzen zituzten, nahiz eta Erroman aberats eta pobreen arteko nahasketa baztertzen zen. Horren adierazlea da Martzialen ''Epigrammata'' lanean, non Vacerra izeneko gizon bat hiriko bainu guztietatik egun osoan ibiltzen baitzen, afaltzera gonbidatuko zuen norbaiten bila<ref>Mart. ''Ep''. 11.77.1.</ref>. Erromatar aristokraziarentzat, aberastasuna, estatusa eta pribilegioak izanik kezka nagusiak, suposatzekoa da aristokrata erromatar bat larrialdi baten ondorioz komun apal batera sartuko zela, baina ez zuela egingo dibertitzeko.
''Forica'' horiek zentzu guztietan publikoak ziren, han ez zen lotsarik sentitzen, bilerak ere antolatzen zirelako<ref>Cilliers, L., 2012, 49. or.; Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.6. atala.</ref>. Alabaina, ez da erraza jakitea gizonek eta emakumeek aldi berean erabiltzen ote zituzten komunak, ziurrenik, leku hauen erabilera mistoa aukera pertsonala zen, eta muturreko kasuetan, behe-mailako emakumeak sartuko ziren noizean behin komun batean, baina betiere presazko arrazoiengatik.Pentsaezina da, ordea, erromatar ''[[Matronae|matrona]]''k horietaz baliatu izatea, haien ageri publikoa noizbehinkakoa baitzen, eta, gainera, haiei egotzitako bertuteak auzitan jar zitezkeen, gizartearen mailarik baxuena biltzen zen komun publikoetara joanez gero.
Komunen tamaina aldatzen zen, batzuk txikiak eta beste batzuk handiak izan ohi ziren, eta azken hauetakoak bazeuden, aldi berean, 60 erabiltzaile baino gehiago jasotzekoak zirenak. Erroman, komun eta estolden izaera pribatua eta publikoa zenez, jabeek aukera zuten komunak estolderia publikora konektatzeko, betiere zerbitzu hori kaltetzen ez bazuten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1-9.</ref>.
Urez hornitutako ''forica'' ugari eraiki ziren pobreentzat<ref>Carcopino, J., 1984, 74-76. or.
</ref>, baina horiek erabiltzeko gutxieneko sarrera bat ''conductores foricarum''ei ''o''rdaindu behar zitzaien. Vespasianoren erreinaldian, Neronek utzitako estatuaren porrot ekonomikoari aurre egiteko neurri gisa, tasa bat jasotzen zen haiengandik<ref>Harper, K., 2019, 85. or.</ref>.
{{esaera2|''Bere seme Titok gernuari zerga bat ezarri izana leporatu zionean, Vespasianok aurreko tokian jasotako txanpon bat sudurrean jarri eta galdetu zion: -usain txarra al du?". Eta hark ezetz erantzun zuenean, Vespasianok esan zion: -gernutik dator''</sup><ref>Suet. ''Vesp''. 23.3.</ref>|}}
Ordaindu behar izatea ez zen oztopo bat jende gehienak komun publikoak erabil zitzan, are gehiago, Vespasiano enperadoreak eraikitakoak oso dotoreak ziren, estatuekin apainduta, marmolezko eserlekuekin, eta angelu zuzen edo zirkuluerdi moduan antolatuta. Alabaina, Juvenalek barre egiten zien bainu publikoak eginez irabazten zutenei<ref>Juv. 3.38.</ref>, baina badakigu erromatarrek giza gernua eta gorotzak balioztatzen eta komertzialki ustiatzen zituztela.
Bolazainek (''fullones''), zerga bat ordainduta, Vespasianoren baimena zuten beren lantegien aurrean txizontziak jartzeko, oinezkoek doan bete zitzaten, gernua baitzen beren industriarako behar zuten lehengaia<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.</ref>. Antza denez, gernua erabiltzen zuten ehunak eta artilea garbitzeko instalazioetan (''fullonica'') eta tindaketa-prozesuetan<ref group="oh">Zenbaitetan, bolazainek iraupen luzeko arazoak izan zituzten hiri-agintariekin.</ref><ref>''CIL'' 6.266.</ref>.
Gernuaren beste propietate batzuen artean, koipea kentzea zegoen. Gernu-amoniakoa ere desinfektatzailea zen, eta ehuna zuritzeko errautsa gehitzen zitzaion<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 82. or.</ref>. Gernua jasotzen zen, erditik moztutako terrakotazko anforetan ''(dolia curta''), zeinak eremu publikoan jartzen baitziren. Giza gorotzei zegokienez, komunetan eta beste putzu beltz batzuetan bildutako nekazaritzan erabiltzen ziren ongarri gisa<ref>Colum. ''Rust.,'' 10.81-85.</ref>.
Erroman bazegoen giza gorotzak eta gernuak biltzeko zerbitzua. Hau ''forcarii''ez eta ''stercorarii''ez osatuta zegoen. Lehenengoak idokitzaileak ziren eta komunetan eta kaleko zaborrak biltzen zituzten bitartean, simaur biltzaileek (''stercorarii'') hondakinak gurdietan kargatzen zituzten (''plastrum'')<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 85. or.</ref>. Izan ere, langile horiek putzuak garbitzen zituzten haien edukia baratzeetan ongarri gisa erabiltzeko. Ponpeian hainbat anfora aurkitu dira lurrean sartuta (''dolium''), ziurrenik ''stercorari'' batek jaso zituenak, beste batzuen ordez jarri baino lehen<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
[[File:Il·lustració d'una escena a les latrines de l'edifici dels banys de la vil·la romana dels Munts.jpg|thumb|300px|<center>[[:en:Els_Munts_(Roman_villa)|Munts]]<nowiki/>eko villa erromatarraren komuneko eszena baten ilustrazioa</center>]]
Bainuetan eta komun publikoetan [[Fortuna (mitologia)|Fortuna]] gurtzea nabarmena izan zen, Frontok adierazi zuenez<ref>Fronto ''Ep.'' 6.1.</ref>, eta santutegiak edo estatuak eraiki ohi zitzaizkion haren omenez. Gurtze hori ez zen bakarrik leku edo garai batean gertatu, Ponpeia, Erroma eta Ostiako komunetan badaude haren frogak baita erreferentzia literarioak ere, non Fortuna komunen jainkosa gisa aipatzen baitzen<ref>''ILS'' 9184.</ref>. [[Klemente Alexandriakoa|Klemente Alexandriako]] filosofoarentzat barregarria zen Fortuna jainkosa komunetan gurtzea.
{{esaera2|''Erromatarrek, beren arrakastarik handienak Fortunari egozten dizkiotenez eta bera jainkorik handiena dela uste dutenez, haren estatua komunetara eramaten dute, eta bertan tenplu bat altxatzen diote''<ref>Clem''.''Al. ''Protr.'' 4.51.</ref>.|}}
Komunetako formak (biribilak, angeluzuzenak, triangeluarrak, trapezoidalak, obalatuak, karratuak) leku batetik bestera desberdinak izan daitezkeen arren, eserlekuen arteko distantzia eta komuneko bankuaren zuloen zabalera eta luzera ia inoiz ez dira aldatzen, gehienez jota zentimetro batzuk baino ez. Era berean, komunetako bankuaren altuera ere ez da inoiz aldatzen erromatar inperioan. Honek estandarizazioa iradokitzen du, beste eraikuntza mota askotan aplikatzen dena, hala nola anfiteatro, foro, tenplu, janari azoketan (''macellum'') eta antzokietan.
Ebidentziaren arabera, hasieran komun publikoak, bainuetan, antzokietan, anfiteatroetan, foruetan eta azoketan kokatuta zeuden. Or har, orube handi bat behar zuten, gutxienez eserleku anitzeko komunen eraikuntzan, estolderia publikoekin konexio egokiak egiteko gutxieneko gastuarekin. Irol horiek eskuragarri baziren ere, biltoki handietatik apur bat bazterturik zeuden, kiratsak urrun edukitzeko adina. Erromatar bainu txiki eta handiek, batzuetan, eraikuntzen izkinetan sartuak ziren. Haatik, eraikinaren diseinuaren parte izan ziren beti, nahiz eta eraikitako eta zerbitzuan jarritako azken instalazioa izan<ref>Col. ''Rust.'' 9.5.1.8.</ref>.
Bainu eta komun erromatar asko duela ehun urte baino gehiago induskatu ziren, arkeologiaren zientzia garatzen ari zenean. Ondorioz, inor ez zen asko arduratu gorotz pilak geruzatzeaz, etxeko bainuetako zaborra sailkatzeaz edo biltegi pribatuak aztertzeaz<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 2.1. atala.</ref>. Arkelogiak, bestalde, saneamendu- eta estolderia-lanak aztertzean, arreta berezia jarri du obra horiek prestatzeko, erabiltzeko eta bertan behera uzteko prozesuetan, elementu arkeologiko guztiak, erromatar komunak barne, hiru fase horiek baldintzatzen dituzten giza portaerekin eta jarduerekin lotuta daudelako.
XX. mendera arte, ez zen komunei buruzko ikerketarik egin, aurreiritzi moralen ondorioz. Arkeologoek nahiago izan zuten erromatar zibilizazioaren handitasunean sakondu giza gorotzen ikerketan baino. Horrela, A. de Loriok (1820), [[Pozzuoli|Puzzuolin]] (antzinako Puteoli) lan egin zuen lehenengoetako batek, nahiago izan zuen merkatuko (''[[macellum]]'') bainuei buruzko fantasia bat sortu egoera arkeologiko deserosoari aurre egin baino. Izan ere, Haren arabera, komunak lurrun-bainuak ziren, non erabiltzaileak beroaz gozatzeko esertzen baitziren. Bestalde, G. Bonik, 1913an, kalkulu matematikoen bidez, Palatino jauregiko bainugeletako aulkiak igogailu hidraulikoak zirela ziurtatu zuen. Gaurko historialariek, ostera, zehaztasun falta guztiak justifikatzen dituzte, aurreko mendeetako ikertzaileei gai fekalei buruz hitz egitea oso desatsegina zitzaielako.
Harrezkero, arkeologiak komun publiko asko identifikatu ditu. Hobekien ezagutzen diren anitz eserlekuko komunak ''Domus Aurea'', ''Domus Tiberiana'', ''Domus Transitoria'' eta forumeko Zesarren instalaziokoak dira. Era berean, jakin ahal izan da bainu guztiek mota honetako instalazioak zituztela eta horiek ez zutela bilakaera handirik izan gure aroko bigarren mendetik aurrera<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 15. atala.</ref>.
== Erromako estoldak ==
Erromatar legeek estolda hondakin-urak isurtzen ziren eremu huts gisa definitu zuten, eta saneamendua hiriaren osasungarritasunarekin zuzenean lotutako zerbitzu publiko moduan arautu zuten. Horregatik, ez zieten partikularrei utzi estolden konponketan edo aldaketan parte hartzen, edozein esku-hartzek haien funtzionamendu egokia kaltetzeko beldur zirelako, eta, hala eginez gero, hasierako egoerara itzultzeko betebeharra ezarri zitzaien<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1.1-16.</ref>. Saneamendua hiriko agintarien eskumena zela ulertu arren, legediak partikularrei beren hustubideak eraikitzea eta sare orokorrera eramatea ahalbidetzen zien.
Erroman hainbat ur mota zeuden, azken finean, estoldetatik bideratuko zirenak. Garrantzitsuena Tiber ibaiak eta bere ibaiadarrena zen, baina ezin da ahaztu malariazko arroetatik eta iturburu naturaletatik zetorrena<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>. Errekei zegokienez, haietako askok Erroma zeharkatzen zuten, Tiberrekin elkartu baino lehen. Beste batzuk, [[Kirinal]] eta [[Eskilino]] muinoak drainatu eta gero, ''Cloaca Maxima''n isurtzen ziren, eta honen bidez Tiberrera. Erromako muinoetako beste erreka txiki batzuk ere aipatzekoak dira: ''Espino''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref>, ''Fons Cati'' (Kirinalen), ''Fons Iuturnae'' (Erromatar foroan), ''Tullianum'' eta ''Aquae Lautulae'' ([[Kapitolino|Kapitolinon]]), ''Lupercal'' ([[Palatino|Palatinon]]), eta ''Fons Camenarum'' ([[Zelio|Zelion]]).
[[Tito Livio]], ''[[Ab Urbe condita (liburua)|Ab Urbe Condita]]'' liburuan, bere arbasoek egindako lanaz harro zegoen<ref>Livy ''Per.'' 1b.1; ''AUC'' 1.38.6; ''AUC'' 1.56.2.3.</ref>. Nabarmenetako bat Cloaca Maxima zen, Erromako fundazioarekin eta mitologia Kapitolinarekin lotua. Beste eraikuntza-lan batzuekin gertatu zen bezala, beharrezkoa izan zen estolda hori egiteko iraunkortasun handia eta jende askoren ahaleginak.
Hasiera batean ur-ibilgu naturala zena, populazioaren handitzearekin aire zabaleko estolda bihurtu zen. ''Cloaca Maxima''ren lana Erroma errepublika bihurtu aurretik hasi zen, tradizionalki Erromako bosgarren erregearekin, Tarkinio Priskorekin. Livioren arabera, Tarkiniok estolderia egin zuen foroaren inguruko eremuak eta kaleetako ur guztia Tiberrera eramateko<ref>Livy ''Per''. 14-15.</ref>, eta Dionisio Halikarnasoren ustez, lan hori ezin zoragarriagoa zen:
{{esaera2|''Erromako hiru obretan, non bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, harrizko galtzadak eta estoldak dira''.<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3''.''67.5.|</ref>}}
Pliniok ere Erromako monumenturik ederrenen artean kokatu zituen estoldak. Izan ere, estoldak egiteko erabili ziren harrizko bloke iraunkorrei esker, uholdeei eta lurrikarei aurre egin ahal izan zitzaizkien, baita estoldetara botatako hiri-hondakin guztiak ibaira eraman ere. Aipatzekoa da Pliniok bere miresmena adierazi zuenerako, estolderiak 700 urte zituela<ref>Plin. ''HN'' 36.104.5-105.3.</ref>.
Lana egitea zaila zenez, Tarkinio Priskok estolderian behe-klasekoak behartu zituen lan egitera. Hala eta guztiz ere, lanaren neke jasanezinak eta obren amaiera ez ikusteak eragin zuten langile askok beren buruaz beste egitea. Tarkiniok, lanak amaitzeko irrikaz, eskarnio publiko bat eskaini nahian, agindu zuen bere buruaz beste egin zutenen gorpuak gurutziltzatzea eta haien hondarrak animalia sarraskijaleei botatzea<ref>Plin. ''HN'' 36.107.1-108-3.</ref>.
Priskoren biloba, Tarkinio Harroputzak (K.a. 535-509), bere aitonaren erdi bukatutako lanak hobetu zituen, baina ''Cloaca Maxima'' ez zen K.a. II. mendera arte estali, beraz, ehunka urtez zubiz zeharkatutako ubide ireki bat baino ez zen izan<ref>Deming, D., 2020, 157. or.</ref>. Hortik aurrera, ''Cloaca Maxima'' gangatu eta konpondu zuten, baina mendeetan zehar hedatu eta hobetu zuten, Augustoren garaian benetako hiri-sare bat eratu arte<ref>Cilliers, L., 2010, 70. or.</ref>.
Erromatar Inperioko biztanleak aire zabaleko ubideen eta lurpeko estolden etengabeko fluxuaz baliatzen ziren beren hondakinak etxeetatik urrun eramateko. Hasiera batean aldez aurreko diseinurik gabe egin bazen ere, erromatarrek lotura bat sortu zuten estolda bidezko ur-horniduraren eta hiri-drainatzearen artean. Ur-horniduraren eta saneamenduaren arteko esteka hori uraren hiri-zikloaren lehen adibide historikoetako bat da<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 6. or.</ref>.
Lehen esan denez, gorozkiak eta gernua Erroman nekazaritzan eta industrian baloratzen ziren arren, hiriak egunero eragindako hondakin organikoen pilaketa hain handia zen non denbora laburrean ezin baitziren birziklatu. Estoldak husteko beste irtenbide bat hiriko hondakinak gurdietan ateratzea izan zen. Usain txarrik ez izateko eta zaborrak intsektuak eta karraskariak erakartzeko duen gaitasunagatik, hondakinak ahalik eta azkarren kentzen saiatu ziren, baina ezin ditugu ahaztu kaleetan hondakinak pilatzeak eragindako trafiko-arazoak. Erromako biztanle bakoitzak egunean berrogeita hamar gramo hondakin solido sortzen bazituen, erraza da asmatzea kaleetatik eta saneamendu-sareetatik egunero langileek ebakuatutako eta gurdietan garraiatutako kopurua. Agintarientzat, gizakiak sortutako hondakin kopuru izugarria erregulatzea eta ezabatzea kezka handia izan zen, baliabide fisiko eta giza baliabide izugarriak behar baitzituzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.3. atala.</ref>.
Noizean behin, estoldak eskuz garbitzen zituzten. Horrek esan nahi du ''aqua'' ''caduca''<ref>''ILS'' 6087c.</ref> guztia ez zela estolderiara isurtzen<ref>Scobie, A., 1986, 413. or.</ref>. Estolderia garbitzea ''cloacarius'' izeneko langilearen lana zen. Ordainketaren inguruko berririk ez dago [[Diokleziano|Dioklezianoren]] garaira arte, non prezio-ediktuaren arabera, ''cloacarius'' batek biziraupeneko soldata bat baino ez baitzuen irabazten; agian 25 denario eguneko. Pertsona horien betebeharra arriskutsua zen, estolderietako patogenoen arriskupean lan egiten baitzuten, adibidez leptospirosia, ikterizia hilgarria, besteak beste<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 81. or.</ref>. Gogoratzekoak dira [[Juvenal]]<nowiki/>en hitzak:{{esaera2|''gure aroko II. mendean, Cloaca Maxima, Suburatik igarotzean, auzoa zaborrez gainezka zegoen eta nonahi aurki zitezkeen giza gernua eta gorozkiak, han kontsumitzen zen kalitate txarreko ardoaren eta janarien ondorioz''.<ref>Juv. 5.106</ref>}}
Ildo horretan, Liviok zioen [[Katon Maior|Katon Zaharra]]<nowiki/>k, osasungarritasunaz kezkaturik, Erromako putzu beltz ugari estalarazi zituela, non etxeetako ur beltzak amaitzen baitziren, eta harrizko zoladura jarri zuela Erromako kaleetan<ref>Livy 39.44.5.</ref>.
Erromako estoldek ere beren jainkosa babesleak zituzten. Gogoratuenak ''Venus Cloacina'' eta ''Mefitis'' ziren. [[Tito Tazio]]<nowiki/>k, sabinarren erregeak, estatua bat altxatu zion ''Cloacina''ri erromatarrek eta [[sabinar]]<nowiki/>rak elkartzen ziren tokian, [[Sabinar emakumeen bahiketa|sabinar emakumeen bortxaketak]] eragindako gatazkaren amaiera baieztatzeko. Sabinarren eta erromatarren arteko bakea [[mitre]]-garbiketa erritual batek markatu zuen ''Cloacina'' antzinako [[etruria]]<nowiki/>rren santutegiaren ondoan, gero ''Cloaca Maxima'' izango zen erreka txiki baten gainean. Mitrea Venusen zeinuetako bat zenez, eta Venus batasunaren, bakearen eta adiskidetzearen jainkosa izatean, ''Venus Cloacina'' izenez ere ezagutua izan zen.
Plinio Zaharrak zioenez, soldadu erromatarrak eta sabinarrak izan ziren, eta ez apaizak, ''Venus Cloacinaren'' santutegian garbiketa-lana egiten zutenak, emakume sabinarrak bortxatu ondoren<ref group="oh">Erromatar mitologiaren arabera, ''Cloacina'' Vulkanoren emaztea zen, suaren eta metalurgiaren jainkoa. Jainkosak santutegi bat zuen Erromatar foroan, non gurtzen zuten eta sakrifizioak eskaintzen zizkioten.</ref><sup></sup><ref>Plin. ''NH'' 15.119.</ref>.
[[File:040227 tevere16CloacaMaxima.jpg|thumb|300px|<center>Cloaca Maximaren elkargunea Tiber ibaiarekin, Herkulesen tenpluaren ondoan.</center>]]
Erromatarrek asko baloratzen zuten estolderia eta estolderia sistemak garbi eta egoera onean mantentzearen garrantzia, gaixotasunak eta epidemiak saihesteko, eta horregatik ''Cloacina''ren laguntza eskatzen zuten gaixotasunik ez izateko. Gainera, erromatarrek uste zuten higienea mantentzea beste herrien gaineko nagusitasuna eta zibilizazioa erakusteko modu bat zela.
Beste jainkosa bat, ''Mefitis,'' erromatar panteoian etorri berria izan arren, Italiako gainontzeko lurraldeetan historia zabala eta garrantzitsua zuen. Izan ere, ''Mefitis'' lurreko gas kiratsen eta pozoitsuen jainkosa samniotarra zen<ref>Plin. ''HN'' 2.208.4</ref>, Italia erdialdean eta hegoaldean gurtua erromatarren garaia baino lehenagotik. Horren ostean, [[Ponpeia|Ponpeian]] gurtu zuten bereziki. Bere santutegi nagusia Samnioko Ampsanctus sumendian zuen, baita berari eskainitako tenplu bat Kremonan ere. ''Mefitis'', jatorrian, lurpeko eta iturburu naturalen jainkosa zen, eta iturburu asko sufretsuak izaten zirenez, ''Mefitis'' erlazionatu zen estoldekin eta gas pozoitsuekin, haien kiratsengatik. Ur bero guztia sufretsua ez den arren, ur sufre guztia usaintsua da. Vitruviok ur sufretsua, beroa zein hotza izan, usain eta zapore txarrarekin identifikatzen zuen<ref>Vitr. 2.8.</ref>. Serviok, berriz, usain txarra ''Mefitis'' jainkosari egotzi zion<ref>Serv. ''Aen''. 7.84.1.</ref>. ''Mefitis''ek Erroma hirian paper handirik izan ez zuen arren, baso sakratu bat (''lucus'')<ref>''LTUR'' 1.221. or.</ref> eta santutegi bat (''aedes'') zituen Eskilino muinoan<ref>Varro ''Ling.'' 5.49.4; Fest. ''Gloss. Lat.'' 351.3, 526.</ref>.
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
*Briones Dieste, V. (2018). La antigua Roma y las zoonosis. ''Revista Complutense de Ciencias Veterinarias,'' ''12(''2), 71-80 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.5209/rccv.60895</nowiki>
*Bruun, C. (2015). The City of Rome. In C. Bruun & J. Edmondson (Ed.), ''The Oxford Handbook of Roman Epigraphy'' (471-494. or.). Oxford University Press.
*Burian, S. J., & Edwards, F.G. (2002). Historical Perspectives of Urban Drainage. In E.W. Strecker & W.C. Huber (Ed.), ''Global Solutions for Urban Drainage''. American Society of Civil Engineers [ejounal]. <nowiki>https://doi.org/10.1061/9780784406441</nowiki>
*Carcopino, J. (1968). ''Daily Life in Ancient Rome.'' Yale University Press.
*Cilliers, L., & Retief, F. P. (2012). City Planning in Graeco-Roman Times with Emphasis on Health Facilities. ''Akroterion'', ''51'', 43-56. <nowiki>https://doi.org/10.7445/51-0-62</nowiki>
*Cilliers, L. (2010). ''Where were the doctors when the Roman Empire died?'' Acta Theologica 26(2) DOI:10.4314/actat.v26i2.52562
*Deming, D. (2020). The Aqueducts and Water Supply of Ancient Rome. ''Ground Water, 58,'' 152-161 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1111/gwat.12958</nowiki>
*Edlund-Berry, I. (2006). Hot, cold, or smelly: the power of sacred water in Roman religion, 400-100 BCE. In C.E. schultz (Ed.), ''Religion in Republican Italy'' (162-180. or.). Cambridge University Press.
*Espinosa Bueno, M. (2015). ''El consumo de pescado y producto del mar en la sociedad romana. Implicaciones sociales, culturales e ideológicas'' [Master Amaierako Lana, Universidad de Sevilla].
*Greenfield, P., (2011). ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate.'' The University of Sidney.
*Harper, K. (2019). ''El fatal destino de Roma. Cambio climático y enfermedad en el fin de un imperio''. Crítica.
*Israelowich, I. (2015). ''Patients and healers in the High Roman Empire''. Baltimore, Johns Hopkins University Press.
*Koloski-Ostrow, A. O. (2015). ''The Archaelogy of Sanitation in Roman Italy: Toilets, Sewers, and Water Systems.'' University of North Carolina Press.
*Kron, G. (2012b). Nutrition, hygiene, and mortality. Setting parameters for Roman health and life expectancy consistent with our comparative evidence. In E. Lo Cascio (Ed.), ''L'impatto “della peste antonina”'' (193-252. or.). Edipuglia.
*Kuiper, K. (2011). ''Ancient Rome: from Romulus and Remus to the Visigoth invasion.'' Britannica Educational Publishing.
*Purcell, N. (1996). Rome and the Management of Water. Environment and Culture. In G. Shipley & J. Salmon (Ed.), ''Human Landscapes in Classical Antiquity'' (180-209. or.). Routledge.
*Rogers, D.K. (2020). Aquatic Pasts & the Watery Present: Water and Memory in the Fora of Rome. In N. Chiarenza, A. Haug & U. Müller (Ed.),''The Power of Urban Water (''105-121. or.). De Gruyter. <nowiki>https://doi.org/10.1515/9783110677065-007</nowiki>
*Scobie, A. (1986). Slums, Sanitation, and Mortality in the Roman World. ''Klio, 68'', 399-433.
*Zamora-Manzano, J. L. (2017). La admnistración romana ante la gestión de residuos y la tutela del hábitat. ''Revista digital de Derecho Administrativo, 17'', 69-87 [ejournal].
== Ikus, gainera ==
*[[Ur_sakratuak_Erromatar_Inperioan]]
*[[Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan]]
*[[Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan]]
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[https://cil.bbaw.de/en/homenavigation/the-cil/volumes Corpus Inscriptionum Latinarum]'')
* ''ILS ([[iarchive:inscriptioneslat01dessuoft/page/n11/mode/2up|Inscriptiones Latinae Selectae]]).''
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* (es) https://es.wikipedia.org/wiki/Acueductos_de_Roma
* (ing) [[:en:Mefitis|Mefitis]]
*(ing) [[:en:Cloacina|Cloacina]]
*{{Erreferentzia|izenburua=Suburra|hizkuntza=en|data=2024-10-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Suburra|sartze-data=2024-11-10|encyclopedia=Wikipedia}}
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Erromatar akueduktuak]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
5wcre5zade4bo8cwolbir9fjq7tr4cp
9968060
9968038
2024-11-13T16:38:42Z
Lasterketak
49276
/* Etxebizitzen saneamendua */
9968060
wikitext
text/x-wiki
= Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman =
Hirigintzaren ikuspuntutik begiratuta, esan daiteke Erromaren sorrera akats bat izan zela, defentsa-balioa bizitegi-balioaren aurretik jarri zelako. Ildo horretan, [[Estrabon]]<nowiki/>ek adierazi zuen jatorrizko biztanleak zazpi muinoetan finkatu zirela herrixken defentsa hobea eskaintzen zutelako, eta haien oinetako zingirek etsaien ezusteko erasoak eragozten zituztelako. Alabaina, populazioak handitu ahala, beheko aldera jaitsi behar zuen eta padurak drainatzearen beharraz konturatu zen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Hala, lehen unetik [[Subura]] auzotik [[Marteren Zelaia (Erroma)|Marteren Zelaia]]<nowiki/>raino hedatutako espazio zabalak urez hustu behar izan ziren bizigarri bihurtzeko. Esan beharrik ez dago lan eskerga horretan giza- eta finantza-baliabide asko inbertitu zituztela.
Hiriko osasungarritasun eskasaren jatorria, neurri handi batean, eremu zingiratsu batean egoteagatik zetorren. Kokapen txar horrek ur zikin eta ur beltzen hustuketa zailtzean, osasun-arazoak sortu zituen, beraz, tokian, drainatu arte, malaria endemikoa zen<sup>1</sup>. Hala ere, erromatarrak maisuak izan ziren ura erabiltzen, bai horniduran, bai soberako uren, eta ur beltzen saneamendu eta ebakuazio hustuketan.
Obrarik garrantzitsuenetako bat ''[[Cloaca Maxima]]'' izan zen. Gainera, erromatarrek estolda sare baten bidez muinoetatik zetozen errekak lurperatu eta bideratu zituzten, eta horrekin, neurri bateraino, alde batera uzten zituzten populazio handiko eremuetan aire zabaleko urak eragindako kutsadura-guneak<ref>Vitruv. 1.4.1.</ref>.
== Erroma, zingira-eremua ==
[[File:Rome in 753 BC.png|thumb|300px|<center>Erroma K.a. 753. urtean</center>]]
Erromatarren lehen kutsadura-iturria hiriaren kokapenetik zetorren. Hain zuzen ere, Erromako sortzaileek itsasoaren hurbiltasuna zein ur korrontearen erabilgarritasuna kontuan hartu zituzten. Kostaldetik urruntasun erlatiboa izateak itsasoz baliabideak eskuratzea ahalbidetuko luke, eta, aldi berean, distantzia horrek ustekabeko erasoak eragotziko lituzke.
Erroma zaharraren aztarna arkeologikoak mugatuak dira, eta indusketa zabalak egiteko zailtasunak izan dira ondorengo eraikinek okupatutako eremuetan. Lehen kokalekua Palatino muinoan lastozko sabaia zuten etxolen herri soil bat izan zen, baina hiriaren hastapenak K.a. X. edo IX. mendekoak dira, ez VIII. mendearen erdialdekoak. Beraz, ez zen posible Erroman zazpi erregek gobernatzea bakarrik haren sorreratik K.a. VI. mendearen amaierara arte<ref>Kuiper, K., 2011, 22-23. or.</ref>.
Palatinoaz gain, Erromako lehen biztanleak zazpi muinoetako mendi-hegaletako herrixketan bizi ziren, baina populazioa handitu ahala, beheragoko eremuetara jaitsi behar zuten, osasungarritasun-egoerak eskasagoak izan arren.
[[Vitruvio|Vitruviok]] zioenez, leku haizetsuak saihestu behar ziren, gaixotasun asko eragiten zituztelako, hala nola hotzeriak, hezueria, eztula, tisia, pleuresia eta eztula odolarekin. Idazle horren ustez, hotzak eta haizeak eragindako gaixotasunek gorputzaren hezetasuna txikitzean, hau biguntzen eta ahultzen zuten. Haizea leun eta trinkoko lekuek, ostera, gorputzak elikatu eta freskatzen zituzten<ref>Vitruv. 1.6.3.</ref>.
Horretan oinarriturik, Vitruviok aipatu zituen zeintzuk ziren baldintza onenak hiri bat sortzeko. Izan ere, haren esanetan, eraikuntza leku garai batean egin behar zen, lainotik eta euritik urrun, eta tokia ez zen ez beroegia ez hotzegia izan behar. Padura batetik urrun egon behar zen, bestela goizeko airea eta lainoak hirira eguerdiko eguzkiarekin batera helduko ziren animalien kiratsarekin nahasturik, eta hori biztanleentzat oso kaltegarria izango zen<ref>Vitruv. 1.4.1.; Varro ''Rust.'' 1.6.6.1 </ref>. Dena den, salbuespen bat egin zuen padura batean eraikitako hiriekin, betiere itsasotik gertu bazeuden. Egoera horietan, hondakin-urak estoldetatik isuriko lirateke itsasora, eta itsasoa zakar egonez gero, ur gazia estoldetatik zingiraraino igoko zen, eta intsektuak akabatuko lituzke. Ezbairik gabe, hori ez zen Erromaren kasua<ref>Vitruv. 1.4.11.</ref>.
Estrabonen deskribapenaren arabera, Erroma izan zen [[Tiber]] ertzean egoteagatik uholdeak pairatu zituen zegoen hiri bakarra. Geografo honen ustez, hasieran, hiria harresiz inguratutako muinoetan kokatuta zegoen, defendagarriak zirelako, baina beheko eremura zabaldu zenean, uholdeekin arazoak izan zituen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Erromatarrek ez zekiten gaur egun ezaguna den uholdeen eta gaixotasunen agerraldien arteko harremana, bereziki malaria, baina zerbait susmatzen zuten. [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>k, ostera, Erroma ikuspuntu positibo batetik deskribatu zuen:{{esaera2|''Nire ustez, Erromaren hiru obra bikainenak, zeinetan bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, kale zolatuak eta estolderiaren eraikuntza dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5.</ref>.|}}
Antza denez, Marteren zelaian aspaldian zingira bat zegoen, ''Palus caprae'', Petronia izeneko errekak elikatzen zuena. Hemen, [[Julio Zesar]]<nowiki/>rek ''naumakiak'' antolatu zituen. Zesarrek uholdeak ekiditeko eremua drainatzeko asmoa izan bazuen ere, bere erailketaren ondoren, egitasmoak bertan behera utzi zen<ref>Purcell, N., 1996, 6, 10. or.</ref>.
Hiriaren hastapenetan, [[Erromako foroa]] ezarri zen tokian zingira bat egotean, lekua osasungaitza zen, eta ez zen batere egokia bertan bizitzeko. Hala ere, [[Erromatar Errepublika|Errepublika]]<nowiki/>ren hasieratik, foroa eremu paludiko izatetik gune monumentala izatera bilakatu zuten. Eremu horrek, ustez, hasierako kokaleku bat izan bazuen ere, geroago gunea urbanizatu zuten, hartxintxarrez estaliz eta gehiegizko ura kentzeko drainatzeak instalatuz<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>.
Erraz ulertzen da erromatarrek urarekiko zuten lilura. Ibai handiak, erreka indartsuak eta iturburuetako urak paisaia italikoaren eta bizitzaren parte dira. Horregatik esan daiteke Erromako urek hiriaren kokapena baldintzatu zutela. Hain zuzen ere, ur haien inguruko establimenduak, eta harekin erlazionatutako jainkoen kultuak esan nahi dute erromatarrek uraren erabateko garrantzia errespetatu zutela eguneroko bizitzarako eta erabilera erlijiosoetarako. Hori zela eta, hiria fundatzeko ura ugaria zen leku bat aukeratu zuten, bai korrontea, bai geldia<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 163. or.</ref>.
== Ur-saneamendua ==
Hasieratik, Erromako lehen erregeek arreta berezia jarri zioten hiriko saneamenduari. Higiene ezaren eta osasungarritasun faltak hedatutako gaixotasunekin zer lotura zegoen ez bazekiten ere, esperientziak erakusten zien ur geldiak saihestu behar zituztela, batez ere herritarrek egunero edateko ura erabili ondoren usteltzen zirenak.
Erromatarrak uraren erabileran aditutzat nabarmendu ziren, hirira iristen zenetik estoldetara isurtzen zen arte, eta honela lortu zuten Erroma baldintza higieniko onenetan eustea. Ur-komisarioa (''curator aquarum)''<ref>''ILS'' 643.</ref> arduratzen zen, besteak beste, hirira zetozen ubideen egoera zaintzeaz, hiri-saneamendua mantentzeaz, eta haren funtzionamendua zaintzeaz, hondakin-urak erraz ibil zitezen<ref>Israelowich, I., 2015, 127.</ref>. [[Sexto Julio Frontino|Frontinok]], ur kalitatean oinarriturik, ur-horniduraren sistemaren kontserbazioa eta horren mantentzea biztanleriaren osasunarekin erlazionatu zuen<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.</ref>.
Urak kutsadura ezabatzeko gaitasuna antzinako iturrietan ondo egiaztatuta dago. Tiber ibaia, esaterako, Erromako ur iturririk nabarmenena, eta zeinen urak hiria zeharkatu ondoren [[Tirreniar itsasoa|Tirreniar itsasoraino]] isurtzen baitziren, purifikatzaile ezin hobea zen, kutsadura hiritik azkar urruntzen zuelako. Ibaien arazketa egiteko gaitasuna bat dator urarekin lotutako ahalmenen inguruko ustearekin, ''[[Vestaren tenplua|aedes Vestae]]''ren garbitasunaren kasuan egiten zuten moduan<ref>Greenfield, P., 2011, 49. or.</ref>. Arazoa agertzen zen, populazioaren hazkundearen ondorioz, zabor kopuru handiak Tiberrera botatzen eta ubidean pilatzen zirenean. Kutsadura horregatik malaria endemikoa bihurtu zen Erroman<ref>Briones Dieste, V., 2018, 71. or.</ref>.
Hala ere, [[Zizeron|Zizeronek]] ez zion ibaiari arazte-ahalmenik handiena eman, itsasoari baizik, erromatarrek bazekitelako ur gaziak ur gezako ibaiek baino arazte-ahalmen handiagoa zuela<ref>Cic. ''Leg''. 2.24.12.</ref>. Hala ere, itsasoaren garbitzeko ahalmena ibaiak zeraman kutsadura motak mugatzen zuen<ref>Cic. ''Amer.'' 71.5.; Parrizidei buruz: Marc. ''Dig.'' 48.9.1.</ref>, adibidez, ibaiak parrizida baten gorpua itsasoraino eramaten bazuen, horrek itsasoa kutsa zezakeen<ref>Greenfield, P., 2011, 50. or.</ref>.
== Soberako uren erabilera ==
Frontinok argudiatu zuen osasun publikoko arrazoiengatik erromatarrek edateko ura<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.2.; Vitruv. 8.18</ref>, estolderia eraginkorra<ref>Frontin. ''Aq''. 88.3.</ref> eta bainu publikoak izan zituztela<ref>Kron, G., 2012, 217. or.</ref>. Behar horiek ase eta gero, c''astellum'' eta ''lacus''<ref>''ILS'' 9261.</ref> izeneko deposituetatik soberako urak erabiltzen ziren kaleak eta estoldak garbitzeko<ref>Frontin. ''Aq''. 2.111.2.</ref>.
Erromatarrek kaleen eta errepideen diseinuan eta eraikuntzan drainatze sistemak sartu zituzten. Honetaz gain, euri-urak erabiltzeko sistema berezia bat zuten; behin euria teilatuetatik bilduta, etxe barruko zisterna batera eramaten zen.
Hiriko behe-barrutiek hasieratik arazoak izan zituzten atxikitako urarekin. Horregatik, agintariek drainatze-sistema eraginkorra eraikitzea sustatu zuten, hiriko euria eta akueduktuetatik soberazko ura kanporatzeko. Egia esan, Erromak buruhausteak zituen leku batzuetan urarekin, akueduktu bakoitza eraiki eta gutxira ura kaleetako iturrietatik eta bainu publikoetatik gainezka baitzegoen. Izan ere, ezinezkoa baitzen hirira iristen zen ur guztia kontsumitzea<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 5-6. or.</ref>.
Erromatarrek etruriar estolda asko eta zolatutako kaleak berreraiki eta zabaldu zituzten. Errepide eta kaleetan mugak ezarri zituzten gainazaleko isurketa drainatze kanal irekietara zuzentzeko. Hiriko drainatze-beharrei erantzuteko, ubide ireki eta lurpeko estolderiaz osatutako sare korapilatsu bat eraiki zuten. Estoldarik handiena ''Cloaca Maxima''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref> zen, foroaren inguruko Erromako zatirik baxuenak Tiber ibaira drainatzen zituena. Erromako behealdeko eremuetan metatutako urak, normalki, ''Cloaca Maxima''ri bertara botatako hondakinak herrestan eramateko adinako ur-emaria ematen zion. Erromatarrek lur azpiko estoldetako etengabeko jarioa aprobetxatzen zuten zaborrak eta hondakinak etxebizitzetatik urruntzeko.
Neguan, euriak kaleak garbitzen laguntzen zuen, baina herritartasun gutxiko jendeak ur zikina kalera botatzen jarraitu zuen. Hori frogatzen dute hainbat tokitan aurkitutako inskripzioek (''cippi''), hiriko edozein txokotara isurtzea debekatzen zutenak, baina, itxuraz, jaramon gutxi egiten zieten<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015, 81. or.</ref>.
[[File:RomaCloacaMaximaPercorso.png|thumb|250px|<center>Erromako ''[[cloaca Maxima]]''</center>.]]
[[Printzealdia (Antzinako Erroma)|Printzaldiaren]] garaian, goi-mailako senatariek hiri-azpiegituren alderdi batzuk kudeatu zituzten, baina K.o. 331tik aurrera, administrazioak erromatar osasungarritasunaren kontrola hartu zuen, ''alvei et riparum Tiberis et cloacarum urbis,'' hots'','' kanaletako, Tiber ibaiaren ertzetako eta hiriko estolderietako komisario kargua sortu eta gero<ref>''ILS'' 8979.</ref>. Pertsona horren ardura zen Tiber ibaiertzak egitura intrusiborik gabe gordetzea. Asmo horrekin, eremu horiek inskripzio batzuekin mugatu zituen, eta horietako askok gaurdaino diraute<ref>''CIL'' 6.1235; ''ILS'' 5922–5934; Bruun, C., 2015, 488. or.</ref>.
== Etxebizitzen saneamendua ==
Erromatarrek ez zuten nahi haien komunak estolderia publikora konektatuta egotea, ez baitzuten sifoi motako neurririk, hidrogeno sulfuro (H<sub>2</sub>S), eta metano (CH<sub>4</sub>) bezalako gasek eragindako kirats-, intoxikazio- eta leherketa-arriskuak saihesteko. Etxeen eta estolden arteko loturarik eza justifikatzen zuten beste arrazoi batzuk ziren etxeetan Tiber ibaiak gainezka egiten zuen aldiro hodeien errefluxua saihesteko nahia, bai eta estoldetatik ateratzen ziren intsektu eta beste zomorro batzuen ugaritzea aldentzeko gogoa ere<ref>Scobie, A., 1986, 412-413. or.</ref>. Soberako- eta euri-urak giza hondakinak baino maizago iristen ziren estoldetara, baina erromatarrek ulertu zuten handik ere usain pozoitsuak sor zitzaketela. Pentsatzekoa da, gasek estoldetan eragiten zituzten kirats eta asfixiaz gain, leherketak sor zitzaketela<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 3.3. atala.</ref>.
Aberatsenek, etxe partikular batean bizi baziren, beheko solairuan komun bat izango zuten, eta hartaraino akueduktuetako ur-adar bat iritsiko zen, baliagarria izango zena gero gorotzak estoldetara eramateko. Hain aberatsak ez zirenak, eta intsuletako beheko solairuan alokairuan bizi ohi zutenak, haien komuna, banakako etxeak bezala, urez garbi zitekeen. Carcopinok dioen bezala, egoitza horiei ''domus'' ere deitzen zitzaien<ref>Carcopino, J., 1984, 74. or.</ref>.
Intsula gehienetan komunak ez zeudenez, gauez gernua kalera bota ohi zuten goiko solairuetatik<ref>Juv. 3.268-277.</ref>; pixontziak (''lasanum'') edo zakarrontziak (''matellae'') edukitzea zen aukera, putzu beltzarik ezean, zuzenean kalean edo estoldetan husten zirenak<ref group="oh"> Petronioren ''Satirikon'' eleberrian, Trimalkio aberats berriak nahiago zuen txiza ''lasanum'' batean egitea, edozein komun pribatutan baino</ref><ref>Petr. 27.</ref>.
Beste kasu batzuetan, komun eramangarriak erabiltzen ziren aulki itxurako egitura baten gainean (''sellae'' ''pertusae''). Bertan bildutako giza gorozkiak eskailera-putzuaren azpiko upel batean botatzen ziren, eta handik, eskuz isurtzen ziren Erroman oso ugariak ziren putzu beltzetan (''lacus''). Horiek, dudarik gabe, hiriko osasungarritasunari zuzenean eragiten zioten<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.; Cilliers, L.; Retief, F., 2012, 49. or.</ref>.
Eskuarki, intsulen eta ''domus''en ur zikinak kaleetatik bideratzen ziren. Hoberen kontserbatutako ereduetan, Ponpeiarenak, esaterako, erabilitako urak ''sterculinium''era eramaten ziren. Komun hori, aireztapenik gabekoa eta etxetik baztertutakoa, funtsean, lurrean egindako putzu bat zen, eta bertatik ura iragazten zen. Edonola ere, hobeto antolaturiko ''sterculinium''ek zoruko zuloan anfora handi bat zuten (''[[dolium]]''), eta behin beteta, ''stercorarius''ek horren beharrean, beste garbi bat kokatzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
== Komun publikoak eta pribatuak ==
Komun pribatuak, ''sterquilinia'' izenekoak, etxebizitza batzuetan edo intsuletako zenbait txokotan aurki zitezkeen. Askotan, sukaldearen barruan edo ondoan zeuden, hurbiltasun hori zabor organikoa eta soberako likidoak erraz desegiteko modua baitzen. Komun horiek ez ziren urez garbitzen ezta estolderiarekin lotzen ere. Arrazoiak ziren errefluxuak eta gas-pilaketak saihesteko, konexioa edukitzearen eskubidea ez ordaintzeko, intsektuak eta beste animalia batzuk estoldetatik sartzea eragozteko, besteak beste. Alabaina, litekeena da etxeetako jabeek ongarrirako gorozkien balioa kontuan hartu zutela, eta horregatik harri porotsu eta morterorik gabeko putzu beltzetara eramaten zituzten. Putzu haietan likidoak iragazten ziren, baina metatutako hondakin solidoa aldizka garbitu behar zen. Usainak arintzeko egur-errautsak edo kare bizia erabiltzen zuten.
Estolderiak, hondakinak ezabatzeko zerbitzurik eraginkorrenak ziren, eta bertan esklaboek txizontziak (''lasana, matellae'') isurtzen zituzten, eta kaleetan irekitako putzuak (''foramina)'' baliagarriak ziren euri-ura eta giza detrituak estoldetara bideratzeko<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
''Latrina'' latinezko ''lavatrina'' hitzaren uzkurdura da. Jatorrian instalazioak, jarduerak eta bainuarekin lotutako beste elementu batzuk biltzen zituena<ref>Plaut. ''Curc.'' 580; Apul. ''Met.'' 9.14.10; ''SHA'' ''Heliog'' 17.1.2.</ref>. ''Latrina'' izenekoak, eskuarki eserleku batek, ''forica''ren helburu bera betetzen bazuen ere, alderik esanguratsuena tamainan zegoela dirudi. ''Latrina'' etxe pribatu edo beste espazio pribatu batean zegoen, eta normalean ez zen jendearen eskura egoten.
K.a. I. mendearen amaieran, beharbada aurretik ere, erromatarrek komun publikoak eraiki zituzten, erromanizazioaren bereizgarrienetako bat zirenak. Erromatar komunak estolderien adar nagusiaren gainean egoten zirenez, giza gorotzez gain, beste hondakin batzuk ere botatzen zituzten uretara; hortaz ohiko buxadurak eta estoldak garbitzeko beharra. Komunen garbiketa eraginkorra egiteko, ur-horniduratik gertu egon behar ziren, hala nola [[ninfeo]] batetik, eta komun publikoen kasuan, [[Terma|terme]]<nowiki/>tatik edo beste ur-iturri batetik. Horien soberako urak komunak (''foricae'') garbitu ondoren, putzu beltz batera eramaten ziren<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8.A atala.</ref>.
''Forica'' hitza K.a. I. mendearen hasieran agertu zen. Hitz horrekin eserleku anitzeko espazio irekiz eta handia izendatzen zen, non harrizko lauza edo ohol baten gainean eseritako erabiltzaileak, haien arteko bereizketarik egon gabe, libratzen baitziren. Eserlekuen oinarrian zegoen kanal txiki batean, bezero guztiek makila bati lotutako itsas belaki<ref group="oh">Antzina, belakiak urpekaritza libreko metodoaren bidez arrantzatzen ziren, eta urpekariek harriak edo pisuak erabiltzen zituzten urperatzeko. Belakien erabilerari dagokionez, norberaren garbitasunean eta prestaketa medikoetan erabiltzen ziren, baina, zalantzarik gabe, belakiak bereziki erromatar komunetan erabiltzen ziren</ref> bera bustitzen zuten ipurdia garbitzeko<ref>Espinosa, M., 2015, 100. or.; Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 4.1.; 4.2. atalak.</ref>. Eserlekuen kopurua asko aldatzen zenez, ez dakigu zein zen gutxieneko kopurua instalazio hori ''forica'' deitzeko. ''Foricae'', oro har, [[Foro (Antzinako Erroma)|foro]]<nowiki/>etatik, antzokietatik, batzuetan etxebizitza-blokeetatik eta bainuetxeetatik gertu zeuden. Komun horiek bide publikoetan egoteagatik, bi ate zituzten; batak sarbidea ematen zuen atondo txiki batera, eta besteak komunera. Bi ate horiek, paraleloan kokatuta ez zeudenez, kanpoko begiluzeek (''sessor'') ezin zuten barrualdea ikusmiratu pribatutasun minimo bat eskainiz<ref>Scobie, A., 1986, 430. or.</ref>''.''
Errepublika berantiarrean eta inperioaren hasieran eraikitako bainu publikoetako leihoak oso txikiak izan ohi ziren, eta argia lurrera ez zen inoiz iristen hormetako goiko partean jarrita zeudelako. Argitasuna errazteko, eta higiene-arrazoiak zirela medio, hormak maiz igeltsatzen ziren. Gainazal horietan diseinu osagarriren bat pintatuz gero, sinplea eta azalekoa izaten zen.
Lehen bainuak txikiak eta ilunak ziren, baina K.o. II. mendean, nabaria izan zen komun publikoen bilakaera, eta arkitektoek jarri zuten arreta bai aireztapenean bai argiztapenean. Horregatik, aireztapena errazteko, beirarik gabeko leiho handiagoak ireki zituzten, eta pribatutasuna izateko, lurzorutik bi eta lau metro artean kokatuak. Baina, komun horietako giroagatik, oro har iluna eta zikina, gizarteko desjabetuek askoz gehiago erabiltzen zituzten elite erromatarrak baino<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8-B, C atala.</ref>.
Termetan gertatzen zen moduan, ''forica''etara gizarte-klase guztietako erromatarrek erabiltzen zituzten, nahiz eta Erroman aberats eta pobreen arteko nahasketa baztertzen zen. Horren adierazlea da Martzialen ''Epigrammata'' lanean, non Vacerra izeneko gizon bat hiriko bainu guztietatik egun osoan ibiltzen baitzen, afaltzera gonbidatuko zuen norbaiten bila<ref>Mart. ''Ep''. 11.77.1.</ref>. Erromatar aristokraziarentzat, aberastasuna, estatusa eta pribilegioak izanik kezka nagusiak, suposatzekoa da aristokrata erromatar bat larrialdi baten ondorioz komun apal batera sartuko zela, baina ez zuela egingo dibertitzeko.
''Forica'' horiek zentzu guztietan publikoak ziren, han ez zen lotsarik sentitzen, bilerak ere antolatzen zirelako<ref>Cilliers, L., 2012, 49. or.; Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.6. atala.</ref>. Alabaina, ez da erraza jakitea gizonek eta emakumeek aldi berean erabiltzen ote zituzten komunak, ziurrenik, leku hauen erabilera mistoa aukera pertsonala zen, eta muturreko kasuetan, behe-mailako emakumeak sartuko ziren noizean behin komun batean, baina betiere presazko arrazoiengatik.Pentsaezina da, ordea, erromatar ''[[Matronae|matrona]]''k horietaz baliatu izatea, haien ageri publikoa noizbehinkakoa baitzen, eta, gainera, haiei egotzitako bertuteak auzitan jar zitezkeen, gizartearen mailarik baxuena biltzen zen komun publikoetara joanez gero.
Komunen tamaina aldatzen zen, batzuk txikiak eta beste batzuk handiak izan ohi ziren, eta azken hauetakoak bazeuden, aldi berean, 60 erabiltzaile baino gehiago jasotzekoak zirenak. Erroman, komun eta estolden izaera pribatua eta publikoa zenez, jabeek aukera zuten komunak estolderia publikora konektatzeko, betiere zerbitzu hori kaltetzen ez bazuten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1-9.</ref>.
Urez hornitutako ''forica'' ugari eraiki ziren pobreentzat<ref>Carcopino, J., 1984, 74-76. or.
</ref>, baina horiek erabiltzeko gutxieneko sarrera bat ''conductores foricarum''ei ''o''rdaindu behar zitzaien. Vespasianoren erreinaldian, Neronek utzitako estatuaren porrot ekonomikoari aurre egiteko neurri gisa, tasa bat jasotzen zen haiengandik<ref>Harper, K., 2019, 85. or.</ref>.
{{esaera2|''Bere seme Titok gernuari zerga bat ezarri izana leporatu zionean, Vespasianok aurreko tokian jasotako txanpon bat sudurrean jarri eta galdetu zion: -usain txarra al du?". Eta hark ezetz erantzun zuenean, Vespasianok esan zion: -gernutik dator''</sup><ref>Suet. ''Vesp''. 23.3.</ref>|}}
Ordaindu behar izatea ez zen oztopo bat jende gehienak komun publikoak erabil zitzan, are gehiago, Vespasiano enperadoreak eraikitakoak oso dotoreak ziren, estatuekin apainduta, marmolezko eserlekuekin, eta angelu zuzen edo zirkuluerdi moduan antolatuta. Alabaina, Juvenalek barre egiten zien bainu publikoak eginez irabazten zutenei<ref>Juv. 3.38.</ref>, baina badakigu erromatarrek giza gernua eta gorotzak balioztatzen eta komertzialki ustiatzen zituztela.
Bolazainek (''fullones''), zerga bat ordainduta, Vespasianoren baimena zuten beren lantegien aurrean txizontziak jartzeko, oinezkoek doan bete zitzaten, gernua baitzen beren industriarako behar zuten lehengaia<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.</ref>. Antza denez, gernua erabiltzen zuten ehunak eta artilea garbitzeko instalazioetan (''fullonica'') eta tindaketa-prozesuetan<ref group="oh">Zenbaitetan, bolazainek iraupen luzeko arazoak izan zituzten hiri-agintariekin.</ref><ref>''CIL'' 6.266.</ref>.
Gernuaren beste propietate batzuen artean, koipea kentzea zegoen. Gernu-amoniakoa ere desinfektatzailea zen, eta ehuna zuritzeko errautsa gehitzen zitzaion<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 82. or.</ref>. Gernua jasotzen zen, erditik moztutako terrakotazko anforetan ''(dolia curta''), zeinak eremu publikoan jartzen baitziren. Giza gorotzei zegokienez, komunetan eta beste putzu beltz batzuetan bildutako nekazaritzan erabiltzen ziren ongarri gisa<ref>Colum. ''Rust.,'' 10.81-85.</ref>.
Erroman bazegoen giza gorotzak eta gernuak biltzeko zerbitzua. Hau ''forcarii''ez eta ''stercorarii''ez osatuta zegoen. Lehenengoak idokitzaileak ziren eta komunetan eta kaleko zaborrak biltzen zituzten bitartean, simaur biltzaileek (''stercorarii'') hondakinak gurdietan kargatzen zituzten (''plastrum'')<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 85. or.</ref>. Izan ere, langile horiek putzuak garbitzen zituzten haien edukia baratzeetan ongarri gisa erabiltzeko. Ponpeian hainbat anfora aurkitu dira lurrean sartuta (''dolium''), ziurrenik ''stercorari'' batek jaso zituenak, beste batzuen ordez jarri baino lehen<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
[[File:Il·lustració d'una escena a les latrines de l'edifici dels banys de la vil·la romana dels Munts.jpg|thumb|300px|<center>[[:en:Els_Munts_(Roman_villa)|Munts]]<nowiki/>eko villa erromatarraren komuneko eszena baten ilustrazioa</center>]]
Bainuetan eta komun publikoetan [[Fortuna (mitologia)|Fortuna]] gurtzea nabarmena izan zen, Frontok adierazi zuenez<ref>Fronto ''Ep.'' 6.1.</ref>, eta santutegiak edo estatuak eraiki ohi zitzaizkion haren omenez. Gurtze hori ez zen bakarrik leku edo garai batean gertatu, Ponpeia, Erroma eta Ostiako komunetan badaude haren frogak baita erreferentzia literarioak ere, non Fortuna komunen jainkosa gisa aipatzen baitzen<ref>''ILS'' 9184.</ref>. [[Klemente Alexandriakoa|Klemente Alexandriako]] filosofoarentzat barregarria zen Fortuna jainkosa komunetan gurtzea.
{{esaera2|''Erromatarrek, beren arrakastarik handienak Fortunari egozten dizkiotenez eta bera jainkorik handiena dela uste dutenez, haren estatua komunetara eramaten dute, eta bertan tenplu bat altxatzen diote''<ref>Clem''.''Al. ''Protr.'' 4.51.</ref>.|}}
Komunetako formak (biribilak, angeluzuzenak, triangeluarrak, trapezoidalak, obalatuak, karratuak) leku batetik bestera desberdinak izan daitezkeen arren, eserlekuen arteko distantzia eta komuneko bankuaren zuloen zabalera eta luzera ia inoiz ez dira aldatzen, gehienez jota zentimetro batzuk baino ez. Era berean, komunetako bankuaren altuera ere ez da inoiz aldatzen erromatar inperioan. Honek estandarizazioa iradokitzen du, beste eraikuntza mota askotan aplikatzen dena, hala nola anfiteatro, foro, tenplu, janari azoketan (''macellum'') eta antzokietan.
Ebidentziaren arabera, hasieran komun publikoak, bainuetan, antzokietan, anfiteatroetan, foruetan eta azoketan kokatuta zeuden. Or har, orube handi bat behar zuten, gutxienez eserleku anitzeko komunen eraikuntzan, estolderia publikoekin konexio egokiak egiteko gutxieneko gastuarekin. Irol horiek eskuragarri baziren ere, biltoki handietatik apur bat bazterturik zeuden, kiratsak urrun edukitzeko adina. Erromatar bainu txiki eta handiek, batzuetan, eraikuntzen izkinetan sartuak ziren. Haatik, eraikinaren diseinuaren parte izan ziren beti, nahiz eta eraikitako eta zerbitzuan jarritako azken instalazioa izan<ref>Col. ''Rust.'' 9.5.1.8.</ref>.
Bainu eta komun erromatar asko duela ehun urte baino gehiago induskatu ziren, arkeologiaren zientzia garatzen ari zenean. Ondorioz, inor ez zen asko arduratu gorotz pilak geruzatzeaz, etxeko bainuetako zaborra sailkatzeaz edo biltegi pribatuak aztertzeaz<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 2.1. atala.</ref>. Arkelogiak, bestalde, saneamendu- eta estolderia-lanak aztertzean, arreta berezia jarri du obra horiek prestatzeko, erabiltzeko eta bertan behera uzteko prozesuetan, elementu arkeologiko guztiak, erromatar komunak barne, hiru fase horiek baldintzatzen dituzten giza portaerekin eta jarduerekin lotuta daudelako.
XX. mendera arte, ez zen komunei buruzko ikerketarik egin, aurreiritzi moralen ondorioz. Arkeologoek nahiago izan zuten erromatar zibilizazioaren handitasunean sakondu giza gorotzen ikerketan baino. Horrela, A. de Loriok (1820), [[Pozzuoli|Puzzuolin]] (antzinako Puteoli) lan egin zuen lehenengoetako batek, nahiago izan zuen merkatuko (''[[macellum]]'') bainuei buruzko fantasia bat sortu egoera arkeologiko deserosoari aurre egin baino. Izan ere, Haren arabera, komunak lurrun-bainuak ziren, non erabiltzaileak beroaz gozatzeko esertzen baitziren. Bestalde, G. Bonik, 1913an, kalkulu matematikoen bidez, Palatino jauregiko bainugeletako aulkiak igogailu hidraulikoak zirela ziurtatu zuen. Gaurko historialariek, ostera, zehaztasun falta guztiak justifikatzen dituzte, aurreko mendeetako ikertzaileei gai fekalei buruz hitz egitea oso desatsegina zitzaielako.
Harrezkero, arkeologiak komun publiko asko identifikatu ditu. Hobekien ezagutzen diren anitz eserlekuko komunak ''Domus Aurea'', ''Domus Tiberiana'', ''Domus Transitoria'' eta forumeko Zesarren instalaziokoak dira. Era berean, jakin ahal izan da bainu guztiek mota honetako instalazioak zituztela eta horiek ez zutela bilakaera handirik izan gure aroko bigarren mendetik aurrera<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 15. atala.</ref>.
== Erromako estoldak ==
Erromatar legeek estolda hondakin-urak isurtzen ziren eremu huts gisa definitu zuten, eta saneamendua hiriaren osasungarritasunarekin zuzenean lotutako zerbitzu publiko moduan arautu zuten. Horregatik, ez zieten partikularrei utzi estolden konponketan edo aldaketan parte hartzen, edozein esku-hartzek haien funtzionamendu egokia kaltetzeko beldur zirelako, eta, hala eginez gero, hasierako egoerara itzultzeko betebeharra ezarri zitzaien<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1.1-16.</ref>. Saneamendua hiriko agintarien eskumena zela ulertu arren, legediak partikularrei beren hustubideak eraikitzea eta sare orokorrera eramatea ahalbidetzen zien.
Erroman hainbat ur mota zeuden, azken finean, estoldetatik bideratuko zirenak. Garrantzitsuena Tiber ibaiak eta bere ibaiadarrena zen, baina ezin da ahaztu malariazko arroetatik eta iturburu naturaletatik zetorrena<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>. Errekei zegokienez, haietako askok Erroma zeharkatzen zuten, Tiberrekin elkartu baino lehen. Beste batzuk, [[Kirinal]] eta [[Eskilino]] muinoak drainatu eta gero, ''Cloaca Maxima''n isurtzen ziren, eta honen bidez Tiberrera. Erromako muinoetako beste erreka txiki batzuk ere aipatzekoak dira: ''Espino''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref>, ''Fons Cati'' (Kirinalen), ''Fons Iuturnae'' (Erromatar foroan), ''Tullianum'' eta ''Aquae Lautulae'' ([[Kapitolino|Kapitolinon]]), ''Lupercal'' ([[Palatino|Palatinon]]), eta ''Fons Camenarum'' ([[Zelio|Zelion]]).
[[Tito Livio]], ''[[Ab Urbe condita (liburua)|Ab Urbe Condita]]'' liburuan, bere arbasoek egindako lanaz harro zegoen<ref>Livy ''Per.'' 1b.1; ''AUC'' 1.38.6; ''AUC'' 1.56.2.3.</ref>. Nabarmenetako bat Cloaca Maxima zen, Erromako fundazioarekin eta mitologia Kapitolinarekin lotua. Beste eraikuntza-lan batzuekin gertatu zen bezala, beharrezkoa izan zen estolda hori egiteko iraunkortasun handia eta jende askoren ahaleginak.
Hasiera batean ur-ibilgu naturala zena, populazioaren handitzearekin aire zabaleko estolda bihurtu zen. ''Cloaca Maxima''ren lana Erroma errepublika bihurtu aurretik hasi zen, tradizionalki Erromako bosgarren erregearekin, Tarkinio Priskorekin. Livioren arabera, Tarkiniok estolderia egin zuen foroaren inguruko eremuak eta kaleetako ur guztia Tiberrera eramateko<ref>Livy ''Per''. 14-15.</ref>, eta Dionisio Halikarnasoren ustez, lan hori ezin zoragarriagoa zen:
{{esaera2|''Erromako hiru obretan, non bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, harrizko galtzadak eta estoldak dira''.<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3''.''67.5.|</ref>}}
Pliniok ere Erromako monumenturik ederrenen artean kokatu zituen estoldak. Izan ere, estoldak egiteko erabili ziren harrizko bloke iraunkorrei esker, uholdeei eta lurrikarei aurre egin ahal izan zitzaizkien, baita estoldetara botatako hiri-hondakin guztiak ibaira eraman ere. Aipatzekoa da Pliniok bere miresmena adierazi zuenerako, estolderiak 700 urte zituela<ref>Plin. ''HN'' 36.104.5-105.3.</ref>.
Lana egitea zaila zenez, Tarkinio Priskok estolderian behe-klasekoak behartu zituen lan egitera. Hala eta guztiz ere, lanaren neke jasanezinak eta obren amaiera ez ikusteak eragin zuten langile askok beren buruaz beste egitea. Tarkiniok, lanak amaitzeko irrikaz, eskarnio publiko bat eskaini nahian, agindu zuen bere buruaz beste egin zutenen gorpuak gurutziltzatzea eta haien hondarrak animalia sarraskijaleei botatzea<ref>Plin. ''HN'' 36.107.1-108-3.</ref>.
Priskoren biloba, Tarkinio Harroputzak (K.a. 535-509), bere aitonaren erdi bukatutako lanak hobetu zituen, baina ''Cloaca Maxima'' ez zen K.a. II. mendera arte estali, beraz, ehunka urtez zubiz zeharkatutako ubide ireki bat baino ez zen izan<ref>Deming, D., 2020, 157. or.</ref>. Hortik aurrera, ''Cloaca Maxima'' gangatu eta konpondu zuten, baina mendeetan zehar hedatu eta hobetu zuten, Augustoren garaian benetako hiri-sare bat eratu arte<ref>Cilliers, L., 2010, 70. or.</ref>.
Erromatar Inperioko biztanleak aire zabaleko ubideen eta lurpeko estolden etengabeko fluxuaz baliatzen ziren beren hondakinak etxeetatik urrun eramateko. Hasiera batean aldez aurreko diseinurik gabe egin bazen ere, erromatarrek lotura bat sortu zuten estolda bidezko ur-horniduraren eta hiri-drainatzearen artean. Ur-horniduraren eta saneamenduaren arteko esteka hori uraren hiri-zikloaren lehen adibide historikoetako bat da<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 6. or.</ref>.
Lehen esan denez, gorozkiak eta gernua Erroman nekazaritzan eta industrian baloratzen ziren arren, hiriak egunero eragindako hondakin organikoen pilaketa hain handia zen non denbora laburrean ezin baitziren birziklatu. Estoldak husteko beste irtenbide bat hiriko hondakinak gurdietan ateratzea izan zen. Usain txarrik ez izateko eta zaborrak intsektuak eta karraskariak erakartzeko duen gaitasunagatik, hondakinak ahalik eta azkarren kentzen saiatu ziren, baina ezin ditugu ahaztu kaleetan hondakinak pilatzeak eragindako trafiko-arazoak. Erromako biztanle bakoitzak egunean berrogeita hamar gramo hondakin solido sortzen bazituen, erraza da asmatzea kaleetatik eta saneamendu-sareetatik egunero langileek ebakuatutako eta gurdietan garraiatutako kopurua. Agintarientzat, gizakiak sortutako hondakin kopuru izugarria erregulatzea eta ezabatzea kezka handia izan zen, baliabide fisiko eta giza baliabide izugarriak behar baitzituzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.3. atala.</ref>.
Noizean behin, estoldak eskuz garbitzen zituzten. Horrek esan nahi du ''aqua'' ''caduca''<ref>''ILS'' 6087c.</ref> guztia ez zela estolderiara isurtzen<ref>Scobie, A., 1986, 413. or.</ref>. Estolderia garbitzea ''cloacarius'' izeneko langilearen lana zen. Ordainketaren inguruko berririk ez dago [[Diokleziano|Dioklezianoren]] garaira arte, non prezio-ediktuaren arabera, ''cloacarius'' batek biziraupeneko soldata bat baino ez baitzuen irabazten; agian 25 denario eguneko. Pertsona horien betebeharra arriskutsua zen, estolderietako patogenoen arriskupean lan egiten baitzuten, adibidez leptospirosia, ikterizia hilgarria, besteak beste<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 81. or.</ref>. Gogoratzekoak dira [[Juvenal]]<nowiki/>en hitzak:{{esaera2|''gure aroko II. mendean, Cloaca Maxima, Suburatik igarotzean, auzoa zaborrez gainezka zegoen eta nonahi aurki zitezkeen giza gernua eta gorozkiak, han kontsumitzen zen kalitate txarreko ardoaren eta janarien ondorioz''.<ref>Juv. 5.106</ref>}}
Ildo horretan, Liviok zioen [[Katon Maior|Katon Zaharra]]<nowiki/>k, osasungarritasunaz kezkaturik, Erromako putzu beltz ugari estalarazi zituela, non etxeetako ur beltzak amaitzen baitziren, eta harrizko zoladura jarri zuela Erromako kaleetan<ref>Livy 39.44.5.</ref>.
Erromako estoldek ere beren jainkosa babesleak zituzten. Gogoratuenak ''Venus Cloacina'' eta ''Mefitis'' ziren. [[Tito Tazio]]<nowiki/>k, sabinarren erregeak, estatua bat altxatu zion ''Cloacina''ri erromatarrek eta [[sabinar]]<nowiki/>rak elkartzen ziren tokian, [[Sabinar emakumeen bahiketa|sabinar emakumeen bortxaketak]] eragindako gatazkaren amaiera baieztatzeko. Sabinarren eta erromatarren arteko bakea [[mitre]]-garbiketa erritual batek markatu zuen ''Cloacina'' antzinako [[etruria]]<nowiki/>rren santutegiaren ondoan, gero ''Cloaca Maxima'' izango zen erreka txiki baten gainean. Mitrea Venusen zeinuetako bat zenez, eta Venus batasunaren, bakearen eta adiskidetzearen jainkosa izatean, ''Venus Cloacina'' izenez ere ezagutua izan zen.
Plinio Zaharrak zioenez, soldadu erromatarrak eta sabinarrak izan ziren, eta ez apaizak, ''Venus Cloacinaren'' santutegian garbiketa-lana egiten zutenak, emakume sabinarrak bortxatu ondoren<ref group="oh">Erromatar mitologiaren arabera, ''Cloacina'' Vulkanoren emaztea zen, suaren eta metalurgiaren jainkoa. Jainkosak santutegi bat zuen Erromatar foroan, non gurtzen zuten eta sakrifizioak eskaintzen zizkioten.</ref><sup></sup><ref>Plin. ''NH'' 15.119.</ref>.
[[File:040227 tevere16CloacaMaxima.jpg|thumb|300px|<center>Cloaca Maximaren elkargunea Tiber ibaiarekin, Herkulesen tenpluaren ondoan.</center>]]
Erromatarrek asko baloratzen zuten estolderia eta estolderia sistemak garbi eta egoera onean mantentzearen garrantzia, gaixotasunak eta epidemiak saihesteko, eta horregatik ''Cloacina''ren laguntza eskatzen zuten gaixotasunik ez izateko. Gainera, erromatarrek uste zuten higienea mantentzea beste herrien gaineko nagusitasuna eta zibilizazioa erakusteko modu bat zela.
Beste jainkosa bat, ''Mefitis,'' erromatar panteoian etorri berria izan arren, Italiako gainontzeko lurraldeetan historia zabala eta garrantzitsua zuen. Izan ere, ''Mefitis'' lurreko gas kiratsen eta pozoitsuen jainkosa samniotarra zen<ref>Plin. ''HN'' 2.208.4</ref>, Italia erdialdean eta hegoaldean gurtua erromatarren garaia baino lehenagotik. Horren ostean, [[Ponpeia|Ponpeian]] gurtu zuten bereziki. Bere santutegi nagusia Samnioko Ampsanctus sumendian zuen, baita berari eskainitako tenplu bat Kremonan ere. ''Mefitis'', jatorrian, lurpeko eta iturburu naturalen jainkosa zen, eta iturburu asko sufretsuak izaten zirenez, ''Mefitis'' erlazionatu zen estoldekin eta gas pozoitsuekin, haien kiratsengatik. Ur bero guztia sufretsua ez den arren, ur sufre guztia usaintsua da. Vitruviok ur sufretsua, beroa zein hotza izan, usain eta zapore txarrarekin identifikatzen zuen<ref>Vitr. 2.8.</ref>. Serviok, berriz, usain txarra ''Mefitis'' jainkosari egotzi zion<ref>Serv. ''Aen''. 7.84.1.</ref>. ''Mefitis''ek Erroma hirian paper handirik izan ez zuen arren, baso sakratu bat (''lucus'')<ref>''LTUR'' 1.221. or.</ref> eta santutegi bat (''aedes'') zituen Eskilino muinoan<ref>Varro ''Ling.'' 5.49.4; Fest. ''Gloss. Lat.'' 351.3, 526.</ref>.
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
*Briones Dieste, V. (2018). La antigua Roma y las zoonosis. ''Revista Complutense de Ciencias Veterinarias,'' ''12(''2), 71-80 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.5209/rccv.60895</nowiki>
*Bruun, C. (2015). The City of Rome. In C. Bruun & J. Edmondson (Ed.), ''The Oxford Handbook of Roman Epigraphy'' (471-494. or.). Oxford University Press.
*Burian, S. J., & Edwards, F.G. (2002). Historical Perspectives of Urban Drainage. In E.W. Strecker & W.C. Huber (Ed.), ''Global Solutions for Urban Drainage''. American Society of Civil Engineers [ejounal]. <nowiki>https://doi.org/10.1061/9780784406441</nowiki>
*Carcopino, J. (1968). ''Daily Life in Ancient Rome.'' Yale University Press.
*Cilliers, L., & Retief, F. P. (2012). City Planning in Graeco-Roman Times with Emphasis on Health Facilities. ''Akroterion'', ''51'', 43-56. <nowiki>https://doi.org/10.7445/51-0-62</nowiki>
*Cilliers, L. (2010). ''Where were the doctors when the Roman Empire died?'' Acta Theologica 26(2) DOI:10.4314/actat.v26i2.52562
*Deming, D. (2020). The Aqueducts and Water Supply of Ancient Rome. ''Ground Water, 58,'' 152-161 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1111/gwat.12958</nowiki>
*Edlund-Berry, I. (2006). Hot, cold, or smelly: the power of sacred water in Roman religion, 400-100 BCE. In C.E. schultz (Ed.), ''Religion in Republican Italy'' (162-180. or.). Cambridge University Press.
*Espinosa Bueno, M. (2015). ''El consumo de pescado y producto del mar en la sociedad romana. Implicaciones sociales, culturales e ideológicas'' [Master Amaierako Lana, Universidad de Sevilla].
*Greenfield, P., (2011). ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate.'' The University of Sidney.
*Harper, K. (2019). ''El fatal destino de Roma. Cambio climático y enfermedad en el fin de un imperio''. Crítica.
*Israelowich, I. (2015). ''Patients and healers in the High Roman Empire''. Baltimore, Johns Hopkins University Press.
*Koloski-Ostrow, A. O. (2015). ''The Archaelogy of Sanitation in Roman Italy: Toilets, Sewers, and Water Systems.'' University of North Carolina Press.
*Kron, G. (2012b). Nutrition, hygiene, and mortality. Setting parameters for Roman health and life expectancy consistent with our comparative evidence. In E. Lo Cascio (Ed.), ''L'impatto “della peste antonina”'' (193-252. or.). Edipuglia.
*Kuiper, K. (2011). ''Ancient Rome: from Romulus and Remus to the Visigoth invasion.'' Britannica Educational Publishing.
*Purcell, N. (1996). Rome and the Management of Water. Environment and Culture. In G. Shipley & J. Salmon (Ed.), ''Human Landscapes in Classical Antiquity'' (180-209. or.). Routledge.
*Rogers, D.K. (2020). Aquatic Pasts & the Watery Present: Water and Memory in the Fora of Rome. In N. Chiarenza, A. Haug & U. Müller (Ed.),''The Power of Urban Water (''105-121. or.). De Gruyter. <nowiki>https://doi.org/10.1515/9783110677065-007</nowiki>
*Scobie, A. (1986). Slums, Sanitation, and Mortality in the Roman World. ''Klio, 68'', 399-433.
*Zamora-Manzano, J. L. (2017). La admnistración romana ante la gestión de residuos y la tutela del hábitat. ''Revista digital de Derecho Administrativo, 17'', 69-87 [ejournal].
== Ikus, gainera ==
*[[Ur_sakratuak_Erromatar_Inperioan]]
*[[Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan]]
*[[Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan]]
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[https://cil.bbaw.de/en/homenavigation/the-cil/volumes Corpus Inscriptionum Latinarum]'')
* ''ILS ([[iarchive:inscriptioneslat01dessuoft/page/n11/mode/2up|Inscriptiones Latinae Selectae]]).''
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* (es) https://es.wikipedia.org/wiki/Acueductos_de_Roma
* (ing) [[:en:Mefitis|Mefitis]]
*(ing) [[:en:Cloacina|Cloacina]]
*{{Erreferentzia|izenburua=Suburra|hizkuntza=en|data=2024-10-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Suburra|sartze-data=2024-11-10|encyclopedia=Wikipedia}}
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Erromatar akueduktuak]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
715ci0ag8uzv5th81hk6vs51kmn4lqb
9968120
9968060
2024-11-13T17:15:03Z
Lasterketak
49276
/* Komun publikoak eta pribatuak */
9968120
wikitext
text/x-wiki
= Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman =
Hirigintzaren ikuspuntutik begiratuta, esan daiteke Erromaren sorrera akats bat izan zela, defentsa-balioa bizitegi-balioaren aurretik jarri zelako. Ildo horretan, [[Estrabon]]<nowiki/>ek adierazi zuen jatorrizko biztanleak zazpi muinoetan finkatu zirela herrixken defentsa hobea eskaintzen zutelako, eta haien oinetako zingirek etsaien ezusteko erasoak eragozten zituztelako. Alabaina, populazioak handitu ahala, beheko aldera jaitsi behar zuen eta padurak drainatzearen beharraz konturatu zen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Hala, lehen unetik [[Subura]] auzotik [[Marteren Zelaia (Erroma)|Marteren Zelaia]]<nowiki/>raino hedatutako espazio zabalak urez hustu behar izan ziren bizigarri bihurtzeko. Esan beharrik ez dago lan eskerga horretan giza- eta finantza-baliabide asko inbertitu zituztela.
Hiriko osasungarritasun eskasaren jatorria, neurri handi batean, eremu zingiratsu batean egoteagatik zetorren. Kokapen txar horrek ur zikin eta ur beltzen hustuketa zailtzean, osasun-arazoak sortu zituen, beraz, tokian, drainatu arte, malaria endemikoa zen<sup>1</sup>. Hala ere, erromatarrak maisuak izan ziren ura erabiltzen, bai horniduran, bai soberako uren, eta ur beltzen saneamendu eta ebakuazio hustuketan.
Obrarik garrantzitsuenetako bat ''[[Cloaca Maxima]]'' izan zen. Gainera, erromatarrek estolda sare baten bidez muinoetatik zetozen errekak lurperatu eta bideratu zituzten, eta horrekin, neurri bateraino, alde batera uzten zituzten populazio handiko eremuetan aire zabaleko urak eragindako kutsadura-guneak<ref>Vitruv. 1.4.1.</ref>.
== Erroma, zingira-eremua ==
[[File:Rome in 753 BC.png|thumb|300px|<center>Erroma K.a. 753. urtean</center>]]
Erromatarren lehen kutsadura-iturria hiriaren kokapenetik zetorren. Hain zuzen ere, Erromako sortzaileek itsasoaren hurbiltasuna zein ur korrontearen erabilgarritasuna kontuan hartu zituzten. Kostaldetik urruntasun erlatiboa izateak itsasoz baliabideak eskuratzea ahalbidetuko luke, eta, aldi berean, distantzia horrek ustekabeko erasoak eragotziko lituzke.
Erroma zaharraren aztarna arkeologikoak mugatuak dira, eta indusketa zabalak egiteko zailtasunak izan dira ondorengo eraikinek okupatutako eremuetan. Lehen kokalekua Palatino muinoan lastozko sabaia zuten etxolen herri soil bat izan zen, baina hiriaren hastapenak K.a. X. edo IX. mendekoak dira, ez VIII. mendearen erdialdekoak. Beraz, ez zen posible Erroman zazpi erregek gobernatzea bakarrik haren sorreratik K.a. VI. mendearen amaierara arte<ref>Kuiper, K., 2011, 22-23. or.</ref>.
Palatinoaz gain, Erromako lehen biztanleak zazpi muinoetako mendi-hegaletako herrixketan bizi ziren, baina populazioa handitu ahala, beheragoko eremuetara jaitsi behar zuten, osasungarritasun-egoerak eskasagoak izan arren.
[[Vitruvio|Vitruviok]] zioenez, leku haizetsuak saihestu behar ziren, gaixotasun asko eragiten zituztelako, hala nola hotzeriak, hezueria, eztula, tisia, pleuresia eta eztula odolarekin. Idazle horren ustez, hotzak eta haizeak eragindako gaixotasunek gorputzaren hezetasuna txikitzean, hau biguntzen eta ahultzen zuten. Haizea leun eta trinkoko lekuek, ostera, gorputzak elikatu eta freskatzen zituzten<ref>Vitruv. 1.6.3.</ref>.
Horretan oinarriturik, Vitruviok aipatu zituen zeintzuk ziren baldintza onenak hiri bat sortzeko. Izan ere, haren esanetan, eraikuntza leku garai batean egin behar zen, lainotik eta euritik urrun, eta tokia ez zen ez beroegia ez hotzegia izan behar. Padura batetik urrun egon behar zen, bestela goizeko airea eta lainoak hirira eguerdiko eguzkiarekin batera helduko ziren animalien kiratsarekin nahasturik, eta hori biztanleentzat oso kaltegarria izango zen<ref>Vitruv. 1.4.1.; Varro ''Rust.'' 1.6.6.1 </ref>. Dena den, salbuespen bat egin zuen padura batean eraikitako hiriekin, betiere itsasotik gertu bazeuden. Egoera horietan, hondakin-urak estoldetatik isuriko lirateke itsasora, eta itsasoa zakar egonez gero, ur gazia estoldetatik zingiraraino igoko zen, eta intsektuak akabatuko lituzke. Ezbairik gabe, hori ez zen Erromaren kasua<ref>Vitruv. 1.4.11.</ref>.
Estrabonen deskribapenaren arabera, Erroma izan zen [[Tiber]] ertzean egoteagatik uholdeak pairatu zituen zegoen hiri bakarra. Geografo honen ustez, hasieran, hiria harresiz inguratutako muinoetan kokatuta zegoen, defendagarriak zirelako, baina beheko eremura zabaldu zenean, uholdeekin arazoak izan zituen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Erromatarrek ez zekiten gaur egun ezaguna den uholdeen eta gaixotasunen agerraldien arteko harremana, bereziki malaria, baina zerbait susmatzen zuten. [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>k, ostera, Erroma ikuspuntu positibo batetik deskribatu zuen:{{esaera2|''Nire ustez, Erromaren hiru obra bikainenak, zeinetan bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, kale zolatuak eta estolderiaren eraikuntza dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5.</ref>.|}}
Antza denez, Marteren zelaian aspaldian zingira bat zegoen, ''Palus caprae'', Petronia izeneko errekak elikatzen zuena. Hemen, [[Julio Zesar]]<nowiki/>rek ''naumakiak'' antolatu zituen. Zesarrek uholdeak ekiditeko eremua drainatzeko asmoa izan bazuen ere, bere erailketaren ondoren, egitasmoak bertan behera utzi zen<ref>Purcell, N., 1996, 6, 10. or.</ref>.
Hiriaren hastapenetan, [[Erromako foroa]] ezarri zen tokian zingira bat egotean, lekua osasungaitza zen, eta ez zen batere egokia bertan bizitzeko. Hala ere, [[Erromatar Errepublika|Errepublika]]<nowiki/>ren hasieratik, foroa eremu paludiko izatetik gune monumentala izatera bilakatu zuten. Eremu horrek, ustez, hasierako kokaleku bat izan bazuen ere, geroago gunea urbanizatu zuten, hartxintxarrez estaliz eta gehiegizko ura kentzeko drainatzeak instalatuz<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>.
Erraz ulertzen da erromatarrek urarekiko zuten lilura. Ibai handiak, erreka indartsuak eta iturburuetako urak paisaia italikoaren eta bizitzaren parte dira. Horregatik esan daiteke Erromako urek hiriaren kokapena baldintzatu zutela. Hain zuzen ere, ur haien inguruko establimenduak, eta harekin erlazionatutako jainkoen kultuak esan nahi dute erromatarrek uraren erabateko garrantzia errespetatu zutela eguneroko bizitzarako eta erabilera erlijiosoetarako. Hori zela eta, hiria fundatzeko ura ugaria zen leku bat aukeratu zuten, bai korrontea, bai geldia<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 163. or.</ref>.
== Ur-saneamendua ==
Hasieratik, Erromako lehen erregeek arreta berezia jarri zioten hiriko saneamenduari. Higiene ezaren eta osasungarritasun faltak hedatutako gaixotasunekin zer lotura zegoen ez bazekiten ere, esperientziak erakusten zien ur geldiak saihestu behar zituztela, batez ere herritarrek egunero edateko ura erabili ondoren usteltzen zirenak.
Erromatarrak uraren erabileran aditutzat nabarmendu ziren, hirira iristen zenetik estoldetara isurtzen zen arte, eta honela lortu zuten Erroma baldintza higieniko onenetan eustea. Ur-komisarioa (''curator aquarum)''<ref>''ILS'' 643.</ref> arduratzen zen, besteak beste, hirira zetozen ubideen egoera zaintzeaz, hiri-saneamendua mantentzeaz, eta haren funtzionamendua zaintzeaz, hondakin-urak erraz ibil zitezen<ref>Israelowich, I., 2015, 127.</ref>. [[Sexto Julio Frontino|Frontinok]], ur kalitatean oinarriturik, ur-horniduraren sistemaren kontserbazioa eta horren mantentzea biztanleriaren osasunarekin erlazionatu zuen<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.</ref>.
Urak kutsadura ezabatzeko gaitasuna antzinako iturrietan ondo egiaztatuta dago. Tiber ibaia, esaterako, Erromako ur iturririk nabarmenena, eta zeinen urak hiria zeharkatu ondoren [[Tirreniar itsasoa|Tirreniar itsasoraino]] isurtzen baitziren, purifikatzaile ezin hobea zen, kutsadura hiritik azkar urruntzen zuelako. Ibaien arazketa egiteko gaitasuna bat dator urarekin lotutako ahalmenen inguruko ustearekin, ''[[Vestaren tenplua|aedes Vestae]]''ren garbitasunaren kasuan egiten zuten moduan<ref>Greenfield, P., 2011, 49. or.</ref>. Arazoa agertzen zen, populazioaren hazkundearen ondorioz, zabor kopuru handiak Tiberrera botatzen eta ubidean pilatzen zirenean. Kutsadura horregatik malaria endemikoa bihurtu zen Erroman<ref>Briones Dieste, V., 2018, 71. or.</ref>.
Hala ere, [[Zizeron|Zizeronek]] ez zion ibaiari arazte-ahalmenik handiena eman, itsasoari baizik, erromatarrek bazekitelako ur gaziak ur gezako ibaiek baino arazte-ahalmen handiagoa zuela<ref>Cic. ''Leg''. 2.24.12.</ref>. Hala ere, itsasoaren garbitzeko ahalmena ibaiak zeraman kutsadura motak mugatzen zuen<ref>Cic. ''Amer.'' 71.5.; Parrizidei buruz: Marc. ''Dig.'' 48.9.1.</ref>, adibidez, ibaiak parrizida baten gorpua itsasoraino eramaten bazuen, horrek itsasoa kutsa zezakeen<ref>Greenfield, P., 2011, 50. or.</ref>.
== Soberako uren erabilera ==
Frontinok argudiatu zuen osasun publikoko arrazoiengatik erromatarrek edateko ura<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.2.; Vitruv. 8.18</ref>, estolderia eraginkorra<ref>Frontin. ''Aq''. 88.3.</ref> eta bainu publikoak izan zituztela<ref>Kron, G., 2012, 217. or.</ref>. Behar horiek ase eta gero, c''astellum'' eta ''lacus''<ref>''ILS'' 9261.</ref> izeneko deposituetatik soberako urak erabiltzen ziren kaleak eta estoldak garbitzeko<ref>Frontin. ''Aq''. 2.111.2.</ref>.
Erromatarrek kaleen eta errepideen diseinuan eta eraikuntzan drainatze sistemak sartu zituzten. Honetaz gain, euri-urak erabiltzeko sistema berezia bat zuten; behin euria teilatuetatik bilduta, etxe barruko zisterna batera eramaten zen.
Hiriko behe-barrutiek hasieratik arazoak izan zituzten atxikitako urarekin. Horregatik, agintariek drainatze-sistema eraginkorra eraikitzea sustatu zuten, hiriko euria eta akueduktuetatik soberazko ura kanporatzeko. Egia esan, Erromak buruhausteak zituen leku batzuetan urarekin, akueduktu bakoitza eraiki eta gutxira ura kaleetako iturrietatik eta bainu publikoetatik gainezka baitzegoen. Izan ere, ezinezkoa baitzen hirira iristen zen ur guztia kontsumitzea<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 5-6. or.</ref>.
Erromatarrek etruriar estolda asko eta zolatutako kaleak berreraiki eta zabaldu zituzten. Errepide eta kaleetan mugak ezarri zituzten gainazaleko isurketa drainatze kanal irekietara zuzentzeko. Hiriko drainatze-beharrei erantzuteko, ubide ireki eta lurpeko estolderiaz osatutako sare korapilatsu bat eraiki zuten. Estoldarik handiena ''Cloaca Maxima''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref> zen, foroaren inguruko Erromako zatirik baxuenak Tiber ibaira drainatzen zituena. Erromako behealdeko eremuetan metatutako urak, normalki, ''Cloaca Maxima''ri bertara botatako hondakinak herrestan eramateko adinako ur-emaria ematen zion. Erromatarrek lur azpiko estoldetako etengabeko jarioa aprobetxatzen zuten zaborrak eta hondakinak etxebizitzetatik urruntzeko.
Neguan, euriak kaleak garbitzen laguntzen zuen, baina herritartasun gutxiko jendeak ur zikina kalera botatzen jarraitu zuen. Hori frogatzen dute hainbat tokitan aurkitutako inskripzioek (''cippi''), hiriko edozein txokotara isurtzea debekatzen zutenak, baina, itxuraz, jaramon gutxi egiten zieten<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015, 81. or.</ref>.
[[File:RomaCloacaMaximaPercorso.png|thumb|250px|<center>Erromako ''[[cloaca Maxima]]''</center>.]]
[[Printzealdia (Antzinako Erroma)|Printzaldiaren]] garaian, goi-mailako senatariek hiri-azpiegituren alderdi batzuk kudeatu zituzten, baina K.o. 331tik aurrera, administrazioak erromatar osasungarritasunaren kontrola hartu zuen, ''alvei et riparum Tiberis et cloacarum urbis,'' hots'','' kanaletako, Tiber ibaiaren ertzetako eta hiriko estolderietako komisario kargua sortu eta gero<ref>''ILS'' 8979.</ref>. Pertsona horren ardura zen Tiber ibaiertzak egitura intrusiborik gabe gordetzea. Asmo horrekin, eremu horiek inskripzio batzuekin mugatu zituen, eta horietako askok gaurdaino diraute<ref>''CIL'' 6.1235; ''ILS'' 5922–5934; Bruun, C., 2015, 488. or.</ref>.
== Etxebizitzen saneamendua ==
Erromatarrek ez zuten nahi haien komunak estolderia publikora konektatuta egotea, ez baitzuten sifoi motako neurririk, hidrogeno sulfuro (H<sub>2</sub>S), eta metano (CH<sub>4</sub>) bezalako gasek eragindako kirats-, intoxikazio- eta leherketa-arriskuak saihesteko. Etxeen eta estolden arteko loturarik eza justifikatzen zuten beste arrazoi batzuk ziren etxeetan Tiber ibaiak gainezka egiten zuen aldiro hodeien errefluxua saihesteko nahia, bai eta estoldetatik ateratzen ziren intsektu eta beste zomorro batzuen ugaritzea aldentzeko gogoa ere<ref>Scobie, A., 1986, 412-413. or.</ref>. Soberako- eta euri-urak giza hondakinak baino maizago iristen ziren estoldetara, baina erromatarrek ulertu zuten handik ere usain pozoitsuak sor zitzaketela. Pentsatzekoa da, gasek estoldetan eragiten zituzten kirats eta asfixiaz gain, leherketak sor zitzaketela<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 3.3. atala.</ref>.
Aberatsenek, etxe partikular batean bizi baziren, beheko solairuan komun bat izango zuten, eta hartaraino akueduktuetako ur-adar bat iritsiko zen, baliagarria izango zena gero gorotzak estoldetara eramateko. Hain aberatsak ez zirenak, eta intsuletako beheko solairuan alokairuan bizi ohi zutenak, haien komuna, banakako etxeak bezala, urez garbi zitekeen. Carcopinok dioen bezala, egoitza horiei ''domus'' ere deitzen zitzaien<ref>Carcopino, J., 1984, 74. or.</ref>.
Intsula gehienetan komunak ez zeudenez, gauez gernua kalera bota ohi zuten goiko solairuetatik<ref>Juv. 3.268-277.</ref>; pixontziak (''lasanum'') edo zakarrontziak (''matellae'') edukitzea zen aukera, putzu beltzarik ezean, zuzenean kalean edo estoldetan husten zirenak<ref group="oh"> Petronioren ''Satirikon'' eleberrian, Trimalkio aberats berriak nahiago zuen txiza ''lasanum'' batean egitea, edozein komun pribatutan baino</ref><ref>Petr. 27.</ref>.
Beste kasu batzuetan, komun eramangarriak erabiltzen ziren aulki itxurako egitura baten gainean (''sellae'' ''pertusae''). Bertan bildutako giza gorozkiak eskailera-putzuaren azpiko upel batean botatzen ziren, eta handik, eskuz isurtzen ziren Erroman oso ugariak ziren putzu beltzetan (''lacus''). Horiek, dudarik gabe, hiriko osasungarritasunari zuzenean eragiten zioten<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.; Cilliers, L.; Retief, F., 2012, 49. or.</ref>.
Eskuarki, intsulen eta ''domus''en ur zikinak kaleetatik bideratzen ziren. Hoberen kontserbatutako ereduetan, Ponpeiarenak, esaterako, erabilitako urak ''sterculinium''era eramaten ziren. Komun hori, aireztapenik gabekoa eta etxetik baztertutakoa, funtsean, lurrean egindako putzu bat zen, eta bertatik ura iragazten zen. Edonola ere, hobeto antolaturiko ''sterculinium''ek zoruko zuloan anfora handi bat zuten (''[[dolium]]''), eta behin beteta, ''stercorarius''ek horren beharrean, beste garbi bat kokatzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
== Komun publikoak eta pribatuak ==
Komun pribatuak, ''sterquilinia'' izenekoak, etxebizitza batzuetan edo intsuletako zenbait txokotan aurki zitezkeen. Askotan, sukaldearen barruan edo ondoan zeuden, hurbiltasun hori zabor organikoa eta soberako likidoak erraz desegiteko modua baitzen. Lehenago aipatu ditugun arrazoiengatik komun horiek ez ziren urez garbitzen ezta estolderiarekin lotzen ere. Alabaina, litekeena da etxeetako jabeek ongarrirako gorozkien balioa kontuan hartu zutela, eta horregatik harri porotsu eta morterorik gabeko putzu beltzetara eramaten zituzten. Putzu haietan likidoak iragazten ziren, baina metatutako hondakin solidoa aldizka garbitu behar zen. Usainak arintzeko egur-errautsak edo kare bizia erabiltzen zuten.
Estolderiak, hondakinak ezabatzeko zerbitzurik eraginkorrenak ziren, non esklaboek txizontziak (''lasana, matellae'') isurtzen baitzituzten, eta kaleetan irekitako putzuak (''foramina)'' baliagarriak ziren euri-ura eta giza detrituak estoldetara bideratzeko<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
''Latrina'' latinezko ''lavatrina'' hitzaren uzkurdura da. Jatorrian instalazioak, jarduerak eta bainuarekin lotutako beste elementu batzuk biltzen zituena<ref>Plaut. ''Curc.'' 580; Apul. ''Met.'' 9.14.10; ''SHA'' ''Heliog'' 17.1.2.</ref>. ''Latrina''k, eskuarki eserleku batekoak, ''forica''ren helburu bera betetzen bazuen ere, alderik esanguratsuena tamainan zegoela dirudi. ''Latrina'' etxe pribatu edo beste espazio pribatu batean zegoen, eta normalean ez zen jendearen eskura egoten.
K.a. I. mendearen amaieran, beharbada aurretik ere, erromatarrek komun publikoak eraiki zituzten, eta hauek erromanizazioaren bereizgarrienetako bat izan ziren. Erromatar komunak estolderien adar nagusiaren gainean egoten zirenez, giza gorotzez gain, beste hondakin batzuk ere botatzen zituzten uretara; hortaz ohiko buxadurak eta estoldak garbitzeko beharra. Komunen garbiketa eraginkorra egiteko, ur-horniduratik gertu egon behar ziren, hala nola [[ninfeo]] batetik, eta komun publikoen kasuan, [[Terma|terme]]<nowiki/>tatik edo beste ur-iturri batetik. Instalazio horien soberako urak komunak (''foricae'') garbitu ondoren, putzu beltz batera eramaten zirtuzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8.A atala.</ref>.
''Forica'' hitza K.a. I. mendearen hasieran agertu zen. Hitz horrekin eserleku anitzeko espazio irekia eta handia izendatzen zen, non harrizko lauza edo ohol baten gainean eseritako erabiltzaileak, haien arteko bereizketarik egon gabe, libratzen baitziren. Eserlekuen oinarriko kanal txiki batean, bezero guztiek makila bati lotutako itsas belaki<ref group="oh">Antzina, belakiak urpekaritza libreko metodoaren bidez arrantzatzen ziren, eta urpekariek harriak edo pisuak erabiltzen zituzten urperatzeko. Belakien erabilerari dagokionez, norberaren garbitasunean eta prestaketa medikoetan erabiltzen ziren, baina, zalantzarik gabe, belakiak bereziki erromatar komunetan erabiltzen ziren</ref> bera bustitzen zuten ipurdia garbitzeko<ref>Espinosa, M., 2015, 100. or.; Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 4.1.; 4.2. atalak.</ref>. Eserlekuen kopurua asko aldatzen zenez, ez dakigu zein zen gutxieneko kopurua instalazio hori ''forica'' deitzeko. ''Foricae'', oro har, [[Foro (Antzinako Erroma)|foro]]<nowiki/>etatik, antzokietatik, batzuetan etxebizitza-blokeetatik eta bainuetxeetatik gertu zeuden. Komun horiek bide publikoetan egoteagatik, bi ate zituzten; batak sarbidea ematen zuen atondo txiki batera, eta besteak komunera. Bi ate horiek, paraleloan kokatuta ez zeudenez, kanpoko begiluzeek (''sessor'') ezin zuten barrualdea ikusmiratu, eta honela pribatutasun minimo bat eskaintzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 430. or.</ref>''.''
Errepublika berantiarrean eta inperioaren hasieran eraikitako bainu publikoetako leihoak oso txikiak izan ohi ziren, eta argia lurrera ez zen inoiz iristen, hormetako goiko partean jarrita zeudelako. Argitasuna errazteko, eta higiene-arrazoiak zirela medio, hormak maiz igeltsatzen ziren. Gainazal horietan diseinu osagarriren bat pintatuz gero, sinplea eta azalekoa izaten zen.
Hasierako bainuak txikiak eta ilunak ziren, baina K.o. II. mendean, nabaria izan zen komun publikoen bilakaera, eta arkitektoek aireztapenean eta argiztapenean jarri zuten arreta. Horregatik, aireztapena errazteko, beirarik gabeko leiho handiagoak ireki zituzten, eta pribatutasuna izateko, lurzorutik bi eta lau metro artean kokatuak. Baina, komun horietako giroagatik, oro har iluna eta zikina, gizarteko desjabetuek askoz gehiago erabiltzen zituzten elite erromatarrak baino<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8-B, C atala.</ref>.
Termetan gertatzen zen moduan, ''forica''etara gizarte-klase guztietako erromatarrek erabiltzen zituzten, Erroman aberats eta pobreen arteko nahasketa baztertzen bazen ere. Horren adierazlea da Martzialen ''Epigrammata'' lanean, non Vacerra izeneko gizon bat hiriko bainu guztietatik egun osoan ibiltzen baitzen, afaltzera gonbidatuko zuen norbaiten bila<ref>Mart. ''Ep''. 11.77.1.</ref>. Erromatar aristokraziarentzat, aberastasuna, estatusa eta pribilegioak kezka nagusiak izanik, suposatzekoa da aristokrata erromatar bat bakarrik larrialdi baten ondorioz komun apal batera sartuko zela.
''Forica'' horiek zentzu guztietan publikoak ziren, han ez zen lotsarik sentitzen, bilerak ere antolatzen zirelako<ref>Cilliers, L., 2012, 49. or.; Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.6. atala.</ref>. Alabaina, ez da erraza jakitea gizonek eta emakumeek komunak aldi berean erabiltzen ote zituzten, ziurrenik, leku hauen erabilera mistoa aukera pertsonala zen, eta muturreko kasuetan baino ez behe-mailako emakumeak sartuko ziren noizean behin komun batean. Pentsaezina da, ordea, erromatar ''[[Matronae|matrona]]''k horietaz baliatu izatea, haien ageri publikoa noizbehinkakoa baitzen, eta, gainera, komun publikoetara joateak haiei egotzitako bertuteak auzitan jar zitzakeen, gizartearen mailarik baxuena biltzen zen tokian.
Komunen tamaina askotarikoa zen, batzuk txikiak eta beste batzuk handiak, eta azken hauetako batzuek aldi berean, 60 erabiltzaile baino gehiago jaso ahal zituzten. Erroman, komun eta estolden izaera pribatua eta publikoa zenez, jabeek aukera zuten komunak estolderia publikora konektatzeko, betiere zerbitzu hori kaltetzen ez bazuten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1-9.</ref>.
Urez hornitutako ''forica'' ugari eraiki ziren pobreentzat<ref>Carcopino, J., 1984, 74-76. or.
</ref>, baina horiek erabiltzeko gutxieneko sarrera bat ''conductores foricarum''ei ''o''rdaindu behar zieten. Vespasianok, Neronek utzitako estatuaren porrot ekonomikoari aurre egiteko neurri gisa, tasa bat jarri zien<ref>Harper, K., 2019, 85. or.</ref>.
{{esaera2|''Bere seme Titok gernuari zerga bat ezarri izana leporatu zionean, Vespasianok aurreko tokian jasotako txanpon bat sudurrean jarri eta galdetu zion: -usain txarra al du?". Eta hark ezetz erantzun zuenean, Vespasianok esan zion: -gernutik dator''</sup><ref>Suet. ''Vesp''. 23.3.</ref>|}}
Ordaindu behar izatea ez zen oztopo bat jende gehienak komun publikoak erabil zitzan, are gehiago, Vespasianok eraikitakoak oso dotoreak ziren, estatuekin apainduta, marmolezko eserlekuekin, eta angelu zuzen edo zirkuluerdi moduan antolatuta. Alabaina, Juvenalek barre egiten zien bainu publikoak eginez irabazten zutenei<ref>Juv. 3.38.</ref>, baina badakigu erromatarrek giza gernua eta gorotzak balioztatzen eta komertzialki ustiatzen zituztela.
Bolazainek (''fullones''), zerga bat ordainduta, Vespasianoren baimena zuten beren lantegien aurrean txizontziak jartzeko, oinezkoek doan bete zitzaten, gernua baitzen beren industriarako behar zuten lehengaia<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.</ref>. Gernua erabiltzen zuten ehunak eta artilea garbitzeko instalazioetan (''fullonica'') eta tindaketa-prozesuetan<ref group="oh">Zenbaitetan, bolazainek iraupen luzeko arazoak izan zituzten hiri-agintariekin.</ref><ref>''CIL'' 6.266.</ref>.
Gernuaren beste propietate batzuen artean, koipea kentzea zegoen. Gernu-amoniakoa ere desinfektatzailea zen, eta ehuna zuritzeko honi errautsa gehitzen zitzaion<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 82. or.</ref>. Eremu publikoan jartzen ziren erditik moztutako terrakotazko anforak (''dolia curta'') gernua jasotzeko. Giza gorotzei zegokienez, komunetan eta beste putzu beltz batzuetan bildutako nekazaritzan erabiltzen ziren ongarri gisa<ref>Colum. ''Rust.,'' 10.81-85.</ref>.
Erroman bazegoen giza gorotzak eta gernuak biltzeko zerbitzua. Hau ''forcarii''ez eta ''stercorarii''ez osatuta zegoen. Lehenengoak idokitzaileak ziren eta komunetan eta kaleko zaborrak biltzen zituzten bitartean, simaur biltzaileek (''stercorarii'') hondakinak gurdietan kargatzen zituzten (''plastrum'')<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 85. or.</ref>. Izan ere, langile horiek putzuak garbitzen zituzten haien edukia baratzeetan ongarri gisa erabiltzeko. Ponpeian hainbat anfora aurkitu dira lurrean sartuta (''dolium''), ziurrenik ''stercorari'' batek jaso zituenak, beste batzuen ordez jarri baino lehen<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
[[File:Il·lustració d'una escena a les latrines de l'edifici dels banys de la vil·la romana dels Munts.jpg|thumb|300px|<center>[[:en:Els_Munts_(Roman_villa)|Munts]]<nowiki/>eko villa erromatarraren komuneko eszena baten ilustrazioa</center>]]
Bainuetan eta komun publikoetan [[Fortuna (mitologia)|Fortuna]] gurtzea nabarmena izan zen, Frontok adierazi zuenez<ref>Fronto ''Ep.'' 6.1.</ref>, eta santutegiak edo estatuak eraiki ohi zitzaizkion haren omenez. Gurtze hori ez zen bakarrik leku edo garai batean gertatu, Ponpeia, Erroma eta Ostiako komunetan badaude haren frogak baita erreferentzia literarioak ere, non Fortuna komunen jainkosa gisa aipatzen baitzen<ref>''ILS'' 9184.</ref>. [[Klemente Alexandriakoa|Klemente Alexandriako]] filosofoarentzat barregarria zen Fortuna jainkosa komunetan gurtzea.
{{esaera2|''Erromatarrek, beren arrakastarik handienak Fortunari egozten dizkiotenez eta bera jainkorik handiena dela uste dutenez, haren estatua komunetara eramaten dute, eta bertan tenplu bat altxatzen diote''<ref>Clem''.''Al. ''Protr.'' 4.51.</ref>.|}}
Komunetako formak (biribilak, angeluzuzenak, triangeluarrak, trapezoidalak, obalatuak, karratuak) leku batetik bestera desberdinak izan daitezkeen arren, eserlekuen arteko distantzia eta komuneko bankuaren zuloen zabalera eta luzera ia inoiz ez dira aldatzen, gehienez jota zentimetro batzuk baino ez. Era berean, komunetako bankuaren altuera ere ez da inoiz aldatzen erromatar inperioan. Honek estandarizazioa iradokitzen du, beste eraikuntza mota askotan aplikatzen dena, hala nola anfiteatro, foro, tenplu, janari azoketan (''macellum'') eta antzokietan.
Ebidentziaren arabera, hasieran komun publikoak, bainuetan, antzokietan, anfiteatroetan, foruetan eta azoketan kokatuta zeuden. Or har, orube handi bat behar zuten, gutxienez eserleku anitzeko komunen eraikuntzan, estolderia publikoekin konexio egokiak egiteko gutxieneko gastuarekin. Irol horiek eskuragarri baziren ere, biltoki handietatik apur bat bazterturik zeuden, kiratsak urrun edukitzeko adina. Erromatar bainu txiki eta handiek, batzuetan, eraikuntzen izkinetan sartuak ziren. Haatik, eraikinaren diseinuaren parte izan ziren beti, nahiz eta eraikitako eta zerbitzuan jarritako azken instalazioa izan<ref>Col. ''Rust.'' 9.5.1.8.</ref>.
Bainu eta komun erromatar asko duela ehun urte baino gehiago induskatu ziren, arkeologiaren zientzia garatzen ari zenean. Ondorioz, inor ez zen asko arduratu gorotz pilak geruzatzeaz, etxeko bainuetako zaborra sailkatzeaz edo biltegi pribatuak aztertzeaz<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 2.1. atala.</ref>. Arkelogiak, bestalde, saneamendu- eta estolderia-lanak aztertzean, arreta berezia jarri du obra horiek prestatzeko, erabiltzeko eta bertan behera uzteko prozesuetan, elementu arkeologiko guztiak, erromatar komunak barne, hiru fase horiek baldintzatzen dituzten giza portaerekin eta jarduerekin lotuta daudelako.
XX. mendera arte, ez zen komunei buruzko ikerketarik egin, aurreiritzi moralen ondorioz. Arkeologoek nahiago izan zuten erromatar zibilizazioaren handitasunean sakondu giza gorotzen ikerketan baino. Horrela, A. de Loriok (1820), [[Pozzuoli|Puzzuolin]] (antzinako Puteoli) lan egin zuen lehenengoetako batek, nahiago izan zuen merkatuko (''[[macellum]]'') bainuei buruzko fantasia bat sortu egoera arkeologiko deserosoari aurre egin baino. Izan ere, Haren arabera, komunak lurrun-bainuak ziren, non erabiltzaileak beroaz gozatzeko esertzen baitziren. Bestalde, G. Bonik, 1913an, kalkulu matematikoen bidez, Palatino jauregiko bainugeletako aulkiak igogailu hidraulikoak zirela ziurtatu zuen. Gaurko historialariek, ostera, zehaztasun falta guztiak justifikatzen dituzte, aurreko mendeetako ikertzaileei gai fekalei buruz hitz egitea oso desatsegina zitzaielako.
Harrezkero, arkeologiak komun publiko asko identifikatu ditu. Hobekien ezagutzen diren anitz eserlekuko komunak ''Domus Aurea'', ''Domus Tiberiana'', ''Domus Transitoria'' eta forumeko Zesarren instalaziokoak dira. Era berean, jakin ahal izan da bainu guztiek mota honetako instalazioak zituztela eta horiek ez zutela bilakaera handirik izan gure aroko bigarren mendetik aurrera<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 15. atala.</ref>.
== Erromako estoldak ==
Erromatar legeek estolda hondakin-urak isurtzen ziren eremu huts gisa definitu zuten, eta saneamendua hiriaren osasungarritasunarekin zuzenean lotutako zerbitzu publiko moduan arautu zuten. Horregatik, ez zieten partikularrei utzi estolden konponketan edo aldaketan parte hartzen, edozein esku-hartzek haien funtzionamendu egokia kaltetzeko beldur zirelako, eta, hala eginez gero, hasierako egoerara itzultzeko betebeharra ezarri zitzaien<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1.1-16.</ref>. Saneamendua hiriko agintarien eskumena zela ulertu arren, legediak partikularrei beren hustubideak eraikitzea eta sare orokorrera eramatea ahalbidetzen zien.
Erroman hainbat ur mota zeuden, azken finean, estoldetatik bideratuko zirenak. Garrantzitsuena Tiber ibaiak eta bere ibaiadarrena zen, baina ezin da ahaztu malariazko arroetatik eta iturburu naturaletatik zetorrena<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>. Errekei zegokienez, haietako askok Erroma zeharkatzen zuten, Tiberrekin elkartu baino lehen. Beste batzuk, [[Kirinal]] eta [[Eskilino]] muinoak drainatu eta gero, ''Cloaca Maxima''n isurtzen ziren, eta honen bidez Tiberrera. Erromako muinoetako beste erreka txiki batzuk ere aipatzekoak dira: ''Espino''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref>, ''Fons Cati'' (Kirinalen), ''Fons Iuturnae'' (Erromatar foroan), ''Tullianum'' eta ''Aquae Lautulae'' ([[Kapitolino|Kapitolinon]]), ''Lupercal'' ([[Palatino|Palatinon]]), eta ''Fons Camenarum'' ([[Zelio|Zelion]]).
[[Tito Livio]], ''[[Ab Urbe condita (liburua)|Ab Urbe Condita]]'' liburuan, bere arbasoek egindako lanaz harro zegoen<ref>Livy ''Per.'' 1b.1; ''AUC'' 1.38.6; ''AUC'' 1.56.2.3.</ref>. Nabarmenetako bat Cloaca Maxima zen, Erromako fundazioarekin eta mitologia Kapitolinarekin lotua. Beste eraikuntza-lan batzuekin gertatu zen bezala, beharrezkoa izan zen estolda hori egiteko iraunkortasun handia eta jende askoren ahaleginak.
Hasiera batean ur-ibilgu naturala zena, populazioaren handitzearekin aire zabaleko estolda bihurtu zen. ''Cloaca Maxima''ren lana Erroma errepublika bihurtu aurretik hasi zen, tradizionalki Erromako bosgarren erregearekin, Tarkinio Priskorekin. Livioren arabera, Tarkiniok estolderia egin zuen foroaren inguruko eremuak eta kaleetako ur guztia Tiberrera eramateko<ref>Livy ''Per''. 14-15.</ref>, eta Dionisio Halikarnasoren ustez, lan hori ezin zoragarriagoa zen:
{{esaera2|''Erromako hiru obretan, non bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, harrizko galtzadak eta estoldak dira''.<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3''.''67.5.|</ref>}}
Pliniok ere Erromako monumenturik ederrenen artean kokatu zituen estoldak. Izan ere, estoldak egiteko erabili ziren harrizko bloke iraunkorrei esker, uholdeei eta lurrikarei aurre egin ahal izan zitzaizkien, baita estoldetara botatako hiri-hondakin guztiak ibaira eraman ere. Aipatzekoa da Pliniok bere miresmena adierazi zuenerako, estolderiak 700 urte zituela<ref>Plin. ''HN'' 36.104.5-105.3.</ref>.
Lana egitea zaila zenez, Tarkinio Priskok estolderian behe-klasekoak behartu zituen lan egitera. Hala eta guztiz ere, lanaren neke jasanezinak eta obren amaiera ez ikusteak eragin zuten langile askok beren buruaz beste egitea. Tarkiniok, lanak amaitzeko irrikaz, eskarnio publiko bat eskaini nahian, agindu zuen bere buruaz beste egin zutenen gorpuak gurutziltzatzea eta haien hondarrak animalia sarraskijaleei botatzea<ref>Plin. ''HN'' 36.107.1-108-3.</ref>.
Priskoren biloba, Tarkinio Harroputzak (K.a. 535-509), bere aitonaren erdi bukatutako lanak hobetu zituen, baina ''Cloaca Maxima'' ez zen K.a. II. mendera arte estali, beraz, ehunka urtez zubiz zeharkatutako ubide ireki bat baino ez zen izan<ref>Deming, D., 2020, 157. or.</ref>. Hortik aurrera, ''Cloaca Maxima'' gangatu eta konpondu zuten, baina mendeetan zehar hedatu eta hobetu zuten, Augustoren garaian benetako hiri-sare bat eratu arte<ref>Cilliers, L., 2010, 70. or.</ref>.
Erromatar Inperioko biztanleak aire zabaleko ubideen eta lurpeko estolden etengabeko fluxuaz baliatzen ziren beren hondakinak etxeetatik urrun eramateko. Hasiera batean aldez aurreko diseinurik gabe egin bazen ere, erromatarrek lotura bat sortu zuten estolda bidezko ur-horniduraren eta hiri-drainatzearen artean. Ur-horniduraren eta saneamenduaren arteko esteka hori uraren hiri-zikloaren lehen adibide historikoetako bat da<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 6. or.</ref>.
Lehen esan denez, gorozkiak eta gernua Erroman nekazaritzan eta industrian baloratzen ziren arren, hiriak egunero eragindako hondakin organikoen pilaketa hain handia zen non denbora laburrean ezin baitziren birziklatu. Estoldak husteko beste irtenbide bat hiriko hondakinak gurdietan ateratzea izan zen. Usain txarrik ez izateko eta zaborrak intsektuak eta karraskariak erakartzeko duen gaitasunagatik, hondakinak ahalik eta azkarren kentzen saiatu ziren, baina ezin ditugu ahaztu kaleetan hondakinak pilatzeak eragindako trafiko-arazoak. Erromako biztanle bakoitzak egunean berrogeita hamar gramo hondakin solido sortzen bazituen, erraza da asmatzea kaleetatik eta saneamendu-sareetatik egunero langileek ebakuatutako eta gurdietan garraiatutako kopurua. Agintarientzat, gizakiak sortutako hondakin kopuru izugarria erregulatzea eta ezabatzea kezka handia izan zen, baliabide fisiko eta giza baliabide izugarriak behar baitzituzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.3. atala.</ref>.
Noizean behin, estoldak eskuz garbitzen zituzten. Horrek esan nahi du ''aqua'' ''caduca''<ref>''ILS'' 6087c.</ref> guztia ez zela estolderiara isurtzen<ref>Scobie, A., 1986, 413. or.</ref>. Estolderia garbitzea ''cloacarius'' izeneko langilearen lana zen. Ordainketaren inguruko berririk ez dago [[Diokleziano|Dioklezianoren]] garaira arte, non prezio-ediktuaren arabera, ''cloacarius'' batek biziraupeneko soldata bat baino ez baitzuen irabazten; agian 25 denario eguneko. Pertsona horien betebeharra arriskutsua zen, estolderietako patogenoen arriskupean lan egiten baitzuten, adibidez leptospirosia, ikterizia hilgarria, besteak beste<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 81. or.</ref>. Gogoratzekoak dira [[Juvenal]]<nowiki/>en hitzak:{{esaera2|''gure aroko II. mendean, Cloaca Maxima, Suburatik igarotzean, auzoa zaborrez gainezka zegoen eta nonahi aurki zitezkeen giza gernua eta gorozkiak, han kontsumitzen zen kalitate txarreko ardoaren eta janarien ondorioz''.<ref>Juv. 5.106</ref>}}
Ildo horretan, Liviok zioen [[Katon Maior|Katon Zaharra]]<nowiki/>k, osasungarritasunaz kezkaturik, Erromako putzu beltz ugari estalarazi zituela, non etxeetako ur beltzak amaitzen baitziren, eta harrizko zoladura jarri zuela Erromako kaleetan<ref>Livy 39.44.5.</ref>.
Erromako estoldek ere beren jainkosa babesleak zituzten. Gogoratuenak ''Venus Cloacina'' eta ''Mefitis'' ziren. [[Tito Tazio]]<nowiki/>k, sabinarren erregeak, estatua bat altxatu zion ''Cloacina''ri erromatarrek eta [[sabinar]]<nowiki/>rak elkartzen ziren tokian, [[Sabinar emakumeen bahiketa|sabinar emakumeen bortxaketak]] eragindako gatazkaren amaiera baieztatzeko. Sabinarren eta erromatarren arteko bakea [[mitre]]-garbiketa erritual batek markatu zuen ''Cloacina'' antzinako [[etruria]]<nowiki/>rren santutegiaren ondoan, gero ''Cloaca Maxima'' izango zen erreka txiki baten gainean. Mitrea Venusen zeinuetako bat zenez, eta Venus batasunaren, bakearen eta adiskidetzearen jainkosa izatean, ''Venus Cloacina'' izenez ere ezagutua izan zen.
Plinio Zaharrak zioenez, soldadu erromatarrak eta sabinarrak izan ziren, eta ez apaizak, ''Venus Cloacinaren'' santutegian garbiketa-lana egiten zutenak, emakume sabinarrak bortxatu ondoren<ref group="oh">Erromatar mitologiaren arabera, ''Cloacina'' Vulkanoren emaztea zen, suaren eta metalurgiaren jainkoa. Jainkosak santutegi bat zuen Erromatar foroan, non gurtzen zuten eta sakrifizioak eskaintzen zizkioten.</ref><sup></sup><ref>Plin. ''NH'' 15.119.</ref>.
[[File:040227 tevere16CloacaMaxima.jpg|thumb|300px|<center>Cloaca Maximaren elkargunea Tiber ibaiarekin, Herkulesen tenpluaren ondoan.</center>]]
Erromatarrek asko baloratzen zuten estolderia eta estolderia sistemak garbi eta egoera onean mantentzearen garrantzia, gaixotasunak eta epidemiak saihesteko, eta horregatik ''Cloacina''ren laguntza eskatzen zuten gaixotasunik ez izateko. Gainera, erromatarrek uste zuten higienea mantentzea beste herrien gaineko nagusitasuna eta zibilizazioa erakusteko modu bat zela.
Beste jainkosa bat, ''Mefitis,'' erromatar panteoian etorri berria izan arren, Italiako gainontzeko lurraldeetan historia zabala eta garrantzitsua zuen. Izan ere, ''Mefitis'' lurreko gas kiratsen eta pozoitsuen jainkosa samniotarra zen<ref>Plin. ''HN'' 2.208.4</ref>, Italia erdialdean eta hegoaldean gurtua erromatarren garaia baino lehenagotik. Horren ostean, [[Ponpeia|Ponpeian]] gurtu zuten bereziki. Bere santutegi nagusia Samnioko Ampsanctus sumendian zuen, baita berari eskainitako tenplu bat Kremonan ere. ''Mefitis'', jatorrian, lurpeko eta iturburu naturalen jainkosa zen, eta iturburu asko sufretsuak izaten zirenez, ''Mefitis'' erlazionatu zen estoldekin eta gas pozoitsuekin, haien kiratsengatik. Ur bero guztia sufretsua ez den arren, ur sufre guztia usaintsua da. Vitruviok ur sufretsua, beroa zein hotza izan, usain eta zapore txarrarekin identifikatzen zuen<ref>Vitr. 2.8.</ref>. Serviok, berriz, usain txarra ''Mefitis'' jainkosari egotzi zion<ref>Serv. ''Aen''. 7.84.1.</ref>. ''Mefitis''ek Erroma hirian paper handirik izan ez zuen arren, baso sakratu bat (''lucus'')<ref>''LTUR'' 1.221. or.</ref> eta santutegi bat (''aedes'') zituen Eskilino muinoan<ref>Varro ''Ling.'' 5.49.4; Fest. ''Gloss. Lat.'' 351.3, 526.</ref>.
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
*Briones Dieste, V. (2018). La antigua Roma y las zoonosis. ''Revista Complutense de Ciencias Veterinarias,'' ''12(''2), 71-80 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.5209/rccv.60895</nowiki>
*Bruun, C. (2015). The City of Rome. In C. Bruun & J. Edmondson (Ed.), ''The Oxford Handbook of Roman Epigraphy'' (471-494. or.). Oxford University Press.
*Burian, S. J., & Edwards, F.G. (2002). Historical Perspectives of Urban Drainage. In E.W. Strecker & W.C. Huber (Ed.), ''Global Solutions for Urban Drainage''. American Society of Civil Engineers [ejounal]. <nowiki>https://doi.org/10.1061/9780784406441</nowiki>
*Carcopino, J. (1968). ''Daily Life in Ancient Rome.'' Yale University Press.
*Cilliers, L., & Retief, F. P. (2012). City Planning in Graeco-Roman Times with Emphasis on Health Facilities. ''Akroterion'', ''51'', 43-56. <nowiki>https://doi.org/10.7445/51-0-62</nowiki>
*Cilliers, L. (2010). ''Where were the doctors when the Roman Empire died?'' Acta Theologica 26(2) DOI:10.4314/actat.v26i2.52562
*Deming, D. (2020). The Aqueducts and Water Supply of Ancient Rome. ''Ground Water, 58,'' 152-161 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1111/gwat.12958</nowiki>
*Edlund-Berry, I. (2006). Hot, cold, or smelly: the power of sacred water in Roman religion, 400-100 BCE. In C.E. schultz (Ed.), ''Religion in Republican Italy'' (162-180. or.). Cambridge University Press.
*Espinosa Bueno, M. (2015). ''El consumo de pescado y producto del mar en la sociedad romana. Implicaciones sociales, culturales e ideológicas'' [Master Amaierako Lana, Universidad de Sevilla].
*Greenfield, P., (2011). ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate.'' The University of Sidney.
*Harper, K. (2019). ''El fatal destino de Roma. Cambio climático y enfermedad en el fin de un imperio''. Crítica.
*Israelowich, I. (2015). ''Patients and healers in the High Roman Empire''. Baltimore, Johns Hopkins University Press.
*Koloski-Ostrow, A. O. (2015). ''The Archaelogy of Sanitation in Roman Italy: Toilets, Sewers, and Water Systems.'' University of North Carolina Press.
*Kron, G. (2012b). Nutrition, hygiene, and mortality. Setting parameters for Roman health and life expectancy consistent with our comparative evidence. In E. Lo Cascio (Ed.), ''L'impatto “della peste antonina”'' (193-252. or.). Edipuglia.
*Kuiper, K. (2011). ''Ancient Rome: from Romulus and Remus to the Visigoth invasion.'' Britannica Educational Publishing.
*Purcell, N. (1996). Rome and the Management of Water. Environment and Culture. In G. Shipley & J. Salmon (Ed.), ''Human Landscapes in Classical Antiquity'' (180-209. or.). Routledge.
*Rogers, D.K. (2020). Aquatic Pasts & the Watery Present: Water and Memory in the Fora of Rome. In N. Chiarenza, A. Haug & U. Müller (Ed.),''The Power of Urban Water (''105-121. or.). De Gruyter. <nowiki>https://doi.org/10.1515/9783110677065-007</nowiki>
*Scobie, A. (1986). Slums, Sanitation, and Mortality in the Roman World. ''Klio, 68'', 399-433.
*Zamora-Manzano, J. L. (2017). La admnistración romana ante la gestión de residuos y la tutela del hábitat. ''Revista digital de Derecho Administrativo, 17'', 69-87 [ejournal].
== Ikus, gainera ==
*[[Ur_sakratuak_Erromatar_Inperioan]]
*[[Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan]]
*[[Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan]]
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[https://cil.bbaw.de/en/homenavigation/the-cil/volumes Corpus Inscriptionum Latinarum]'')
* ''ILS ([[iarchive:inscriptioneslat01dessuoft/page/n11/mode/2up|Inscriptiones Latinae Selectae]]).''
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* (es) https://es.wikipedia.org/wiki/Acueductos_de_Roma
* (ing) [[:en:Mefitis|Mefitis]]
*(ing) [[:en:Cloacina|Cloacina]]
*{{Erreferentzia|izenburua=Suburra|hizkuntza=en|data=2024-10-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Suburra|sartze-data=2024-11-10|encyclopedia=Wikipedia}}
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Erromatar akueduktuak]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
1tvgbz1qsrzpbqj7bgn8lmaitgigwaj
9968724
9968120
2024-11-14T09:15:27Z
Lasterketak
49276
/* Komun publikoak eta pribatuak */
9968724
wikitext
text/x-wiki
= Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman =
Hirigintzaren ikuspuntutik begiratuta, esan daiteke Erromaren sorrera akats bat izan zela, defentsa-balioa bizitegi-balioaren aurretik jarri zelako. Ildo horretan, [[Estrabon]]<nowiki/>ek adierazi zuen jatorrizko biztanleak zazpi muinoetan finkatu zirela herrixken defentsa hobea eskaintzen zutelako, eta haien oinetako zingirek etsaien ezusteko erasoak eragozten zituztelako. Alabaina, populazioak handitu ahala, beheko aldera jaitsi behar zuen eta padurak drainatzearen beharraz konturatu zen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Hala, lehen unetik [[Subura]] auzotik [[Marteren Zelaia (Erroma)|Marteren Zelaia]]<nowiki/>raino hedatutako espazio zabalak urez hustu behar izan ziren bizigarri bihurtzeko. Esan beharrik ez dago lan eskerga horretan giza- eta finantza-baliabide asko inbertitu zituztela.
Hiriko osasungarritasun eskasaren jatorria, neurri handi batean, eremu zingiratsu batean egoteagatik zetorren. Kokapen txar horrek ur zikin eta ur beltzen hustuketa zailtzean, osasun-arazoak sortu zituen, beraz, tokian, drainatu arte, malaria endemikoa zen<sup>1</sup>. Hala ere, erromatarrak maisuak izan ziren ura erabiltzen, bai horniduran, bai soberako uren, eta ur beltzen saneamendu eta ebakuazio hustuketan.
Obrarik garrantzitsuenetako bat ''[[Cloaca Maxima]]'' izan zen. Gainera, erromatarrek estolda sare baten bidez muinoetatik zetozen errekak lurperatu eta bideratu zituzten, eta horrekin, neurri bateraino, alde batera uzten zituzten populazio handiko eremuetan aire zabaleko urak eragindako kutsadura-guneak<ref>Vitruv. 1.4.1.</ref>.
== Erroma, zingira-eremua ==
[[File:Rome in 753 BC.png|thumb|300px|<center>Erroma K.a. 753. urtean</center>]]
Erromatarren lehen kutsadura-iturria hiriaren kokapenetik zetorren. Hain zuzen ere, Erromako sortzaileek itsasoaren hurbiltasuna zein ur korrontearen erabilgarritasuna kontuan hartu zituzten. Kostaldetik urruntasun erlatiboa izateak itsasoz baliabideak eskuratzea ahalbidetuko luke, eta, aldi berean, distantzia horrek ustekabeko erasoak eragotziko lituzke.
Erroma zaharraren aztarna arkeologikoak mugatuak dira, eta indusketa zabalak egiteko zailtasunak izan dira ondorengo eraikinek okupatutako eremuetan. Lehen kokalekua Palatino muinoan lastozko sabaia zuten etxolen herri soil bat izan zen, baina hiriaren hastapenak K.a. X. edo IX. mendekoak dira, ez VIII. mendearen erdialdekoak. Beraz, ez zen posible Erroman zazpi erregek gobernatzea bakarrik haren sorreratik K.a. VI. mendearen amaierara arte<ref>Kuiper, K., 2011, 22-23. or.</ref>.
Palatinoaz gain, Erromako lehen biztanleak zazpi muinoetako mendi-hegaletako herrixketan bizi ziren, baina populazioa handitu ahala, beheragoko eremuetara jaitsi behar zuten, osasungarritasun-egoerak eskasagoak izan arren.
[[Vitruvio|Vitruviok]] zioenez, leku haizetsuak saihestu behar ziren, gaixotasun asko eragiten zituztelako, hala nola hotzeriak, hezueria, eztula, tisia, pleuresia eta eztula odolarekin. Idazle horren ustez, hotzak eta haizeak eragindako gaixotasunek gorputzaren hezetasuna txikitzean, hau biguntzen eta ahultzen zuten. Haizea leun eta trinkoko lekuek, ostera, gorputzak elikatu eta freskatzen zituzten<ref>Vitruv. 1.6.3.</ref>.
Horretan oinarriturik, Vitruviok aipatu zituen zeintzuk ziren baldintza onenak hiri bat sortzeko. Izan ere, haren esanetan, eraikuntza leku garai batean egin behar zen, lainotik eta euritik urrun, eta tokia ez zen ez beroegia ez hotzegia izan behar. Padura batetik urrun egon behar zen, bestela goizeko airea eta lainoak hirira eguerdiko eguzkiarekin batera helduko ziren animalien kiratsarekin nahasturik, eta hori biztanleentzat oso kaltegarria izango zen<ref>Vitruv. 1.4.1.; Varro ''Rust.'' 1.6.6.1 </ref>. Dena den, salbuespen bat egin zuen padura batean eraikitako hiriekin, betiere itsasotik gertu bazeuden. Egoera horietan, hondakin-urak estoldetatik isuriko lirateke itsasora, eta itsasoa zakar egonez gero, ur gazia estoldetatik zingiraraino igoko zen, eta intsektuak akabatuko lituzke. Ezbairik gabe, hori ez zen Erromaren kasua<ref>Vitruv. 1.4.11.</ref>.
Estrabonen deskribapenaren arabera, Erroma izan zen [[Tiber]] ertzean egoteagatik uholdeak pairatu zituen zegoen hiri bakarra. Geografo honen ustez, hasieran, hiria harresiz inguratutako muinoetan kokatuta zegoen, defendagarriak zirelako, baina beheko eremura zabaldu zenean, uholdeekin arazoak izan zituen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Erromatarrek ez zekiten gaur egun ezaguna den uholdeen eta gaixotasunen agerraldien arteko harremana, bereziki malaria, baina zerbait susmatzen zuten. [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>k, ostera, Erroma ikuspuntu positibo batetik deskribatu zuen:{{esaera2|''Nire ustez, Erromaren hiru obra bikainenak, zeinetan bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, kale zolatuak eta estolderiaren eraikuntza dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5.</ref>.|}}
Antza denez, Marteren zelaian aspaldian zingira bat zegoen, ''Palus caprae'', Petronia izeneko errekak elikatzen zuena. Hemen, [[Julio Zesar]]<nowiki/>rek ''naumakiak'' antolatu zituen. Zesarrek uholdeak ekiditeko eremua drainatzeko asmoa izan bazuen ere, bere erailketaren ondoren, egitasmoak bertan behera utzi zen<ref>Purcell, N., 1996, 6, 10. or.</ref>.
Hiriaren hastapenetan, [[Erromako foroa]] ezarri zen tokian zingira bat egotean, lekua osasungaitza zen, eta ez zen batere egokia bertan bizitzeko. Hala ere, [[Erromatar Errepublika|Errepublika]]<nowiki/>ren hasieratik, foroa eremu paludiko izatetik gune monumentala izatera bilakatu zuten. Eremu horrek, ustez, hasierako kokaleku bat izan bazuen ere, geroago gunea urbanizatu zuten, hartxintxarrez estaliz eta gehiegizko ura kentzeko drainatzeak instalatuz<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>.
Erraz ulertzen da erromatarrek urarekiko zuten lilura. Ibai handiak, erreka indartsuak eta iturburuetako urak paisaia italikoaren eta bizitzaren parte dira. Horregatik esan daiteke Erromako urek hiriaren kokapena baldintzatu zutela. Hain zuzen ere, ur haien inguruko establimenduak, eta harekin erlazionatutako jainkoen kultuak esan nahi dute erromatarrek uraren erabateko garrantzia errespetatu zutela eguneroko bizitzarako eta erabilera erlijiosoetarako. Hori zela eta, hiria fundatzeko ura ugaria zen leku bat aukeratu zuten, bai korrontea, bai geldia<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 163. or.</ref>.
== Ur-saneamendua ==
Hasieratik, Erromako lehen erregeek arreta berezia jarri zioten hiriko saneamenduari. Higiene ezaren eta osasungarritasun faltak hedatutako gaixotasunekin zer lotura zegoen ez bazekiten ere, esperientziak erakusten zien ur geldiak saihestu behar zituztela, batez ere herritarrek egunero edateko ura erabili ondoren usteltzen zirenak.
Erromatarrak uraren erabileran aditutzat nabarmendu ziren, hirira iristen zenetik estoldetara isurtzen zen arte, eta honela lortu zuten Erroma baldintza higieniko onenetan eustea. Ur-komisarioa (''curator aquarum)''<ref>''ILS'' 643.</ref> arduratzen zen, besteak beste, hirira zetozen ubideen egoera zaintzeaz, hiri-saneamendua mantentzeaz, eta haren funtzionamendua zaintzeaz, hondakin-urak erraz ibil zitezen<ref>Israelowich, I., 2015, 127.</ref>. [[Sexto Julio Frontino|Frontinok]], ur kalitatean oinarriturik, ur-horniduraren sistemaren kontserbazioa eta horren mantentzea biztanleriaren osasunarekin erlazionatu zuen<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.</ref>.
Urak kutsadura ezabatzeko gaitasuna antzinako iturrietan ondo egiaztatuta dago. Tiber ibaia, esaterako, Erromako ur iturririk nabarmenena, eta zeinen urak hiria zeharkatu ondoren [[Tirreniar itsasoa|Tirreniar itsasoraino]] isurtzen baitziren, purifikatzaile ezin hobea zen, kutsadura hiritik azkar urruntzen zuelako. Ibaien arazketa egiteko gaitasuna bat dator urarekin lotutako ahalmenen inguruko ustearekin, ''[[Vestaren tenplua|aedes Vestae]]''ren garbitasunaren kasuan egiten zuten moduan<ref>Greenfield, P., 2011, 49. or.</ref>. Arazoa agertzen zen, populazioaren hazkundearen ondorioz, zabor kopuru handiak Tiberrera botatzen eta ubidean pilatzen zirenean. Kutsadura horregatik malaria endemikoa bihurtu zen Erroman<ref>Briones Dieste, V., 2018, 71. or.</ref>.
Hala ere, [[Zizeron|Zizeronek]] ez zion ibaiari arazte-ahalmenik handiena eman, itsasoari baizik, erromatarrek bazekitelako ur gaziak ur gezako ibaiek baino arazte-ahalmen handiagoa zuela<ref>Cic. ''Leg''. 2.24.12.</ref>. Hala ere, itsasoaren garbitzeko ahalmena ibaiak zeraman kutsadura motak mugatzen zuen<ref>Cic. ''Amer.'' 71.5.; Parrizidei buruz: Marc. ''Dig.'' 48.9.1.</ref>, adibidez, ibaiak parrizida baten gorpua itsasoraino eramaten bazuen, horrek itsasoa kutsa zezakeen<ref>Greenfield, P., 2011, 50. or.</ref>.
== Soberako uren erabilera ==
Frontinok argudiatu zuen osasun publikoko arrazoiengatik erromatarrek edateko ura<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.2.; Vitruv. 8.18</ref>, estolderia eraginkorra<ref>Frontin. ''Aq''. 88.3.</ref> eta bainu publikoak izan zituztela<ref>Kron, G., 2012, 217. or.</ref>. Behar horiek ase eta gero, c''astellum'' eta ''lacus''<ref>''ILS'' 9261.</ref> izeneko deposituetatik soberako urak erabiltzen ziren kaleak eta estoldak garbitzeko<ref>Frontin. ''Aq''. 2.111.2.</ref>.
Erromatarrek kaleen eta errepideen diseinuan eta eraikuntzan drainatze sistemak sartu zituzten. Honetaz gain, euri-urak erabiltzeko sistema berezia bat zuten; behin euria teilatuetatik bilduta, etxe barruko zisterna batera eramaten zen.
Hiriko behe-barrutiek hasieratik arazoak izan zituzten atxikitako urarekin. Horregatik, agintariek drainatze-sistema eraginkorra eraikitzea sustatu zuten, hiriko euria eta akueduktuetatik soberazko ura kanporatzeko. Egia esan, Erromak buruhausteak zituen leku batzuetan urarekin, akueduktu bakoitza eraiki eta gutxira ura kaleetako iturrietatik eta bainu publikoetatik gainezka baitzegoen. Izan ere, ezinezkoa baitzen hirira iristen zen ur guztia kontsumitzea<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 5-6. or.</ref>.
Erromatarrek etruriar estolda asko eta zolatutako kaleak berreraiki eta zabaldu zituzten. Errepide eta kaleetan mugak ezarri zituzten gainazaleko isurketa drainatze kanal irekietara zuzentzeko. Hiriko drainatze-beharrei erantzuteko, ubide ireki eta lurpeko estolderiaz osatutako sare korapilatsu bat eraiki zuten. Estoldarik handiena ''Cloaca Maxima''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref> zen, foroaren inguruko Erromako zatirik baxuenak Tiber ibaira drainatzen zituena. Erromako behealdeko eremuetan metatutako urak, normalki, ''Cloaca Maxima''ri bertara botatako hondakinak herrestan eramateko adinako ur-emaria ematen zion. Erromatarrek lur azpiko estoldetako etengabeko jarioa aprobetxatzen zuten zaborrak eta hondakinak etxebizitzetatik urruntzeko.
Neguan, euriak kaleak garbitzen laguntzen zuen, baina herritartasun gutxiko jendeak ur zikina kalera botatzen jarraitu zuen. Hori frogatzen dute hainbat tokitan aurkitutako inskripzioek (''cippi''), hiriko edozein txokotara isurtzea debekatzen zutenak, baina, itxuraz, jaramon gutxi egiten zieten<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015, 81. or.</ref>.
[[File:RomaCloacaMaximaPercorso.png|thumb|250px|<center>Erromako ''[[cloaca Maxima]]''</center>.]]
[[Printzealdia (Antzinako Erroma)|Printzaldiaren]] garaian, goi-mailako senatariek hiri-azpiegituren alderdi batzuk kudeatu zituzten, baina K.o. 331tik aurrera, administrazioak erromatar osasungarritasunaren kontrola hartu zuen, ''alvei et riparum Tiberis et cloacarum urbis,'' hots'','' kanaletako, Tiber ibaiaren ertzetako eta hiriko estolderietako komisario kargua sortu eta gero<ref>''ILS'' 8979.</ref>. Pertsona horren ardura zen Tiber ibaiertzak egitura intrusiborik gabe gordetzea. Asmo horrekin, eremu horiek inskripzio batzuekin mugatu zituen, eta horietako askok gaurdaino diraute<ref>''CIL'' 6.1235; ''ILS'' 5922–5934; Bruun, C., 2015, 488. or.</ref>.
== Etxebizitzen saneamendua ==
Erromatarrek ez zuten nahi haien komunak estolderia publikora konektatuta egotea, ez baitzuten sifoi motako neurririk, hidrogeno sulfuro (H<sub>2</sub>S), eta metano (CH<sub>4</sub>) bezalako gasek eragindako kirats-, intoxikazio- eta leherketa-arriskuak saihesteko. Etxeen eta estolden arteko loturarik eza justifikatzen zuten beste arrazoi batzuk ziren etxeetan Tiber ibaiak gainezka egiten zuen aldiro hodeien errefluxua saihesteko nahia, bai eta estoldetatik ateratzen ziren intsektu eta beste zomorro batzuen ugaritzea aldentzeko gogoa ere<ref>Scobie, A., 1986, 412-413. or.</ref>. Soberako- eta euri-urak giza hondakinak baino maizago iristen ziren estoldetara, baina erromatarrek ulertu zuten handik ere usain pozoitsuak sor zitzaketela. Pentsatzekoa da, gasek estoldetan eragiten zituzten kirats eta asfixiaz gain, leherketak sor zitzaketela<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 3.3. atala.</ref>.
Aberatsenek, etxe partikular batean bizi baziren, beheko solairuan komun bat izango zuten, eta hartaraino akueduktuetako ur-adar bat iritsiko zen, baliagarria izango zena gero gorotzak estoldetara eramateko. Hain aberatsak ez zirenak, eta intsuletako beheko solairuan alokairuan bizi ohi zutenak, haien komuna, banakako etxeak bezala, urez garbi zitekeen. Carcopinok dioen bezala, egoitza horiei ''domus'' ere deitzen zitzaien<ref>Carcopino, J., 1984, 74. or.</ref>.
Intsula gehienetan komunak ez zeudenez, gauez gernua kalera bota ohi zuten goiko solairuetatik<ref>Juv. 3.268-277.</ref>; pixontziak (''lasanum'') edo zakarrontziak (''matellae'') edukitzea zen aukera, putzu beltzarik ezean, zuzenean kalean edo estoldetan husten zirenak<ref group="oh"> Petronioren ''Satirikon'' eleberrian, Trimalkio aberats berriak nahiago zuen txiza ''lasanum'' batean egitea, edozein komun pribatutan baino</ref><ref>Petr. 27.</ref>.
Beste kasu batzuetan, komun eramangarriak erabiltzen ziren aulki itxurako egitura baten gainean (''sellae'' ''pertusae''). Bertan bildutako giza gorozkiak eskailera-putzuaren azpiko upel batean botatzen ziren, eta handik, eskuz isurtzen ziren Erroman oso ugariak ziren putzu beltzetan (''lacus''). Horiek, dudarik gabe, hiriko osasungarritasunari zuzenean eragiten zioten<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.; Cilliers, L.; Retief, F., 2012, 49. or.</ref>.
Eskuarki, intsulen eta ''domus''en ur zikinak kaleetatik bideratzen ziren. Hoberen kontserbatutako ereduetan, Ponpeiarenak, esaterako, erabilitako urak ''sterculinium''era eramaten ziren. Komun hori, aireztapenik gabekoa eta etxetik baztertutakoa, funtsean, lurrean egindako putzu bat zen, eta bertatik ura iragazten zen. Edonola ere, hobeto antolaturiko ''sterculinium''ek zoruko zuloan anfora handi bat zuten (''[[dolium]]''), eta behin beteta, ''stercorarius''ek horren beharrean, beste garbi bat kokatzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
== Komun publikoak eta pribatuak ==
Komun pribatuak, ''sterquilinia'' izenekoak, etxebizitza batzuetan edo intsuletako zenbait txokotan aurki zitezkeen. Askotan, sukaldearen barruan edo ondoan zeuden, hurbiltasun hori zabor organikoa eta soberako likidoak erraz desegiteko modua baitzen. Lehenago aipatu ditugun arrazoiengatik komun horiek ez ziren urez garbitzen ezta estolderiarekin lotzen ere. Alabaina, litekeena da etxeetako jabeek ongarrirako gorozkien balioa kontuan hartu zutela, eta horregatik harri porotsu eta morterorik gabeko putzu beltzetara eramaten zituzten. Putzu haietan likidoak iragazten ziren, baina metatutako hondakin solidoa aldizka garbitu behar zen. Usainak arintzeko egur-errautsak edo kare bizia erabiltzen zuten.
Estolderiak, hondakinak ezabatzeko zerbitzurik eraginkorrenak ziren, non esklaboek txizontziak (''lasana, matellae'') isurtzen baitzituzten, eta kaleetan irekitako putzuak (''foramina)'' baliagarriak ziren euri-ura eta giza detrituak estoldetara bideratzeko<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
''Latrina'' latinezko ''lavatrina'' hitzaren uzkurdura da. Jatorrian instalazioak, jarduerak eta bainuarekin lotutako beste elementu batzuk biltzen zituena<ref>Plaut. ''Curc.'' 580; Apul. ''Met.'' 9.14.10; ''SHA'' ''Heliog'' 17.1.2.</ref>. ''Latrina''k, eskuarki eserleku batekoak, ''forica''ren helburu bera betetzen bazuen ere, alderik esanguratsuena tamainan zegoela dirudi. ''Latrina'' etxe pribatu edo beste espazio pribatu batean zegoen, eta normalean ez zen jendearen eskura egoten.
K.a. I. mendearen amaieran, beharbada aurretik ere, erromatarrek komun publikoak eraiki zituzten, eta hauek erromanizazioaren bereizgarrienetako bat izan ziren. Erromatar komunak estolderien adar nagusiaren gainean egoten zirenez, giza gorotzez gain, beste hondakin batzuk ere botatzen zituzten uretara; hortaz ohiko buxadurak eta estoldak garbitzeko beharra. Komunen garbiketa eraginkorra egiteko, ur-horniduratik gertu egon behar ziren, hala nola [[ninfeo]] batetik, eta komun publikoen kasuan, [[Terma|terme]]<nowiki/>tatik edo beste ur-iturri batetik. Instalazio horien soberako urak komunak (''foricae'') garbitu ondoren, putzu beltz batera eramaten zirtuzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8.A atala.</ref>.
''Forica'' hitza K.a. I. mendearen hasieran agertu zen. Hitz horrekin eserleku anitzeko espazio irekia eta handia izendatzen zen, non harrizko lauza edo ohol baten gainean eseritako erabiltzaileak, haien arteko bereizketarik egon gabe, libratzen baitziren. Eserlekuen oinarriko kanal txiki batean, bezero guztiek makila bati lotutako itsas belaki<ref group="oh">Antzina, belakiak urpekaritza libreko metodoaren bidez arrantzatzen ziren, eta urpekariek harriak edo pisuak erabiltzen zituzten urperatzeko. Belakien erabilerari dagokionez, norberaren garbitasunean eta prestaketa medikoetan erabiltzen ziren, baina, zalantzarik gabe, belakiak bereziki erromatar komunetan erabiltzen ziren</ref> bera bustitzen zuten ipurdia garbitzeko<ref>Espinosa, M., 2015, 100. or.; Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 4.1.; 4.2. atalak.</ref>. Eserlekuen kopurua asko aldatzen zenez, ez dakigu zein zen gutxieneko kopurua instalazio hori ''forica'' deitzeko. ''Foricae'', oro har, [[Foro (Antzinako Erroma)|foro]]<nowiki/>etatik, antzokietatik, batzuetan etxebizitza-blokeetatik eta bainuetxeetatik gertu zeuden. Komun horiek bide publikoetan egoteagatik, bi ate zituzten; batak sarbidea ematen zuen atondo txiki batera, eta besteak komunera. Bi ate horiek, paraleloan kokatuta ez zeudenez, kanpoko begiluzeek (''sessor'') ezin zuten barrualdea ikusmiratu, eta honela pribatutasun minimo bat eskaintzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 430. or.</ref>''.''
Errepublika berantiarrean eta inperioaren hasieran eraikitako bainu publikoetako leihoak oso txikiak izan ohi ziren, eta argia lurrera ez zen inoiz iristen, hormetako goiko partean jarrita zeudelako. Argitasuna errazteko, eta higiene-arrazoiak zirela medio, hormak maiz igeltsatzen ziren. Gainazal horietan diseinu osagarriren bat pintatuz gero, sinplea eta azalekoa izaten zen.
Hasierako bainuak txikiak eta ilunak ziren, baina K.o. II. mendean, nabaria izan zen komun publikoen bilakaera, eta arkitektoek aireztapenean eta argiztapenean jarri zuten arreta. Horregatik, aireztapena errazteko, beirarik gabeko leiho handiagoak ireki zituzten, eta pribatutasuna izateko, lurzorutik bi eta lau metro artean kokatuak. Baina, komun horietako giroagatik, oro har iluna eta zikina, gizarteko desjabetuek askoz gehiago erabiltzen zituzten elite erromatarrak baino<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8-B, C atala.</ref>.
Termetan gertatzen zen moduan, ''forica''etara gizarte-klase guztietako erromatarrek erabiltzen zituzten, Erroman aberats eta pobreen arteko nahasketa baztertzen bazen ere. Horren adierazlea da Martzialen ''Epigrammata'' lanean, non Vacerra izeneko gizon bat hiriko bainu guztietatik egun osoan ibiltzen baitzen, afaltzera gonbidatuko zuen norbaiten bila<ref>Mart. ''Ep''. 11.77.1.</ref>. Erromatar aristokraziarentzat, aberastasuna, estatusa eta pribilegioak kezka nagusiak izanik, suposatzekoa da aristokrata erromatar bat bakarrik larrialdi baten ondorioz komun apal batera sartuko zela.
''Forica'' horiek zentzu guztietan publikoak ziren, han ez zen lotsarik sentitzen, bilerak ere antolatzen zirelako<ref>Cilliers, L., 2012, 49. or.; Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.6. atala.</ref>. Alabaina, ez da erraza jakitea gizonek eta emakumeek komunak aldi berean erabiltzen ote zituzten, ziurrenik, leku hauen erabilera mistoa aukera pertsonala zen, eta muturreko kasuetan baino ez behe-mailako emakumeak sartuko ziren noizean behin komun batean. Pentsaezina da, ordea, erromatar ''[[Matronae|matrona]]''k horietaz baliatu izatea, haien ageri publikoa noizbehinkakoa baitzen, eta, gainera, komun publikoetara joateak haiei egotzitako bertuteak auzitan jar zitzakeen, gizartearen mailarik baxuena biltzen zen tokian.
Komunen tamaina askotarikoa zen, batzuk txikiak eta beste batzuk handiak, eta azken hauetako batzuek aldi berean, 60 erabiltzaile baino gehiago jaso ahal zituzten. Erroman, komun eta estolden izaera pribatua eta publikoa zenez, jabeek aukera zuten komunak estolderia publikora konektatzeko, betiere zerbitzu hori kaltetzen ez bazuten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1-9.</ref>.
Urez hornitutako ''forica'' ugari eraiki ziren pobreentzat<ref>Carcopino, J., 1984, 74-76. or.
</ref>, baina horiek erabiltzeko gutxieneko sarrera bat ''conductores foricarum''ei ''o''rdaindu behar zieten. Vespasianok, Neronek utzitako estatuaren porrot ekonomikoari aurre egiteko neurri gisa, tasa bat jarri zien<ref>Harper, K., 2019, 85. or.</ref>.
{{esaera2|''Bere seme Titok gernuari zerga bat ezarri izana leporatu zionean, Vespasianok aurreko tokian jasotako txanpon bat sudurrean jarri eta galdetu zion: -usain txarra al du?". Eta hark ezetz erantzun zuenean, Vespasianok esan zion: -gernutik dator''</sup><ref>Suet. ''Vesp''. 23.3.</ref>.|}}
Ordaindu behar izatea ez zen oztopo bat jende gehienak komun publikoak erabil zitzan, are gehiago, Vespasianok eraikitakoak oso dotoreak ziren, estatuekin apainduta, marmolezko eserlekuekin, eta angelu zuzen edo zirkuluerdi moduan antolatuta. Alabaina, Juvenalek barre egiten zien bainu publikoak eginez irabazten zutenei<ref>Juv. 3.38.</ref>, baina badakigu erromatarrek giza gernua eta gorotzak balioztatzen eta komertzialki ustiatzen zituztela.
Bolazainek (''fullones''), zerga bat ordainduta, Vespasianoren baimena zuten beren lantegien aurrean txizontziak jartzeko, oinezkoek doan bete zitzaten, gernua baitzen beren industriarako behar zuten lehengaia<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.</ref>. Gernua erabiltzen zuten ehunak eta artilea garbitzeko instalazioetan (''fullonica'') eta tindaketa-prozesuetan<ref group="oh">Zenbaitetan, bolazainek iraupen luzeko arazoak izan zituzten hiri-agintariekin.</ref><ref>''CIL'' 6.266.</ref>.
Gernuaren beste propietate batzuen artean, koipea kentzea zegoen. Gernu-amoniakoa ere desinfektatzailea zen, eta ehuna zuritzeko honi errautsa gehitzen zitzaion<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 82. or.</ref>. Eremu publikoan jartzen ziren erditik moztutako terrakotazko anforak (''dolia curta'') gernua jasotzeko. Giza gorotzei zegokienez, komunetan eta beste putzu beltz batzuetan bildutako nekazaritzan erabiltzen ziren ongarri gisa<ref>Colum. ''Rust.,'' 10.81-85.</ref>.
Erroman bazegoen giza gorotzak eta gernuak biltzeko zerbitzua. Horretaz ''foricarii''ak eta ''stercorarii''ak arduratzen ziren. Lehenengoak idokitzaileak ziren, eta komunetan eta kaleko zaborrak biltzen zituzten bitartean, simaur biltzaileek (''stercorarii'') hondakinak (''plastrum'') gurdietan kargatzen zituzten<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 85. or.</ref>. Izan ere, langile horiek putzuak garbitzen zituzten haien edukia baratzeetan ongarri gisa erabiltzeko. Ponpeian hainbat anfora aurkitu dira lurrean sartuta (''dolium''), ziurrenik ''stercorari'' batek jaso behar zituenak, beste batzuen ordez jarri baino lehen<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
[[File:Il·lustració d'una escena a les latrines de l'edifici dels banys de la vil·la romana dels Munts.jpg|thumb|300px|<center>[[:en:Els_Munts_(Roman_villa)|Munts]]<nowiki/>eko villa erromatarraren komuneko eszena baten ilustrazioa</center>]]
Bainuetan eta komun publikoetan [[Fortuna (mitologia)|Fortuna]] gurtzea nabarmena zen, Frontok adierazi zuenez<ref>Fronto ''Ep.'' 6.1.</ref>, eta santutegiak edo estatuak eraiki ohi zitzaizkion haren omenez. Gurtze hori ez zen bakarrik leku edo garai batean gertatu, Ponpeia, Erroma eta Ostiako komunetan badaude haren frogak baita erreferentzia literarioak ere, non Fortuna komunen jainkosa gisa aipatzen baitzen<ref>''ILS'' 9184.</ref>. [[Klemente Alexandriakoa|Klemente Alexandriako]] filosofoarentzat barregarria zen Fortuna jainkosa komunetan gurtzea.
{{esaera2|''Erromatarrek, beren arrakastarik handienak Fortunari egozten dizkiotenez eta bera jainkorik handiena dela uste dutenez, haren estatua komunetara eramaten dute, eta bertan tenplu bat altxatzen diote''<ref>Clem''.''Al. ''Protr.'' 4.51.</ref>.|}}
Komunetako formak (biribilak, angeluzuzenak, triangeluarrak, trapezoidalak, obalatuak, karratuak) leku batetik bestera desberdinak izan daitezkeen arren, eserlekuen arteko distantzia eta komuneko bankuaren zuloen zabalera eta luzera ia inoiz ez dira aldatzen, gehienez jota zentimetro batzuk baino ez. Era berean, komunetako bankuaren altuera ere ez da inoiz aldatzen erromatar inperioan. Honek estandarizazioa iradokitzen du, beste eraikuntza mota askotan aplikatzen dena, hala nola anfiteatro, foro, tenplu, janari azoketan (''macellum'') eta antzokietan.
Ebidentziaren arabera, hasieran komun publikoak, bainuetan, antzokietan, anfiteatroetan, foruetan eta azoketan kokatuta zeuden. Or har, orube handi bat behar zuten, gutxienez eserleku anitzeko komunen eraikuntzan, estolderia publikoekin konexio egokiak egiteko gutxieneko gastuarekin. Irol horiek eskuragarri baziren ere, biltoki handietatik apur bat bazterturik zeuden, kiratsak urrun edukitzeko adina. Erromatar bainu txiki eta handiek, batzuetan, eraikuntzen izkinetan sartuak ziren. Haatik, eraikinaren diseinuaren parte izan ziren beti, nahiz eta eraikitako eta zerbitzuan jarritako azken instalazioa izan<ref>Col. ''Rust.'' 9.5.1.8.</ref>.
Bainu eta komun erromatar asko duela ehun urte baino gehiago induskatu ziren, arkeologiaren zientzia garatzen ari zenean. Ondorioz, inor ez zen asko arduratu gorotz pilak geruzatzeaz, etxeko bainuetako zaborra sailkatzeaz edo biltegi pribatuak aztertzeaz<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 2.1. atala.</ref>. Arkelogiak, bestalde, saneamendu- eta estolderia-lanak aztertzean, arreta berezia jarri du obra horiek prestatzeko, erabiltzeko eta bertan behera uzteko prozesuetan, elementu arkeologiko guztiak, erromatar komunak barne, hiru fase horiek baldintzatzen dituzten giza portaerekin eta jarduerekin lotuta daudelako.
XX. mendera arte, ez zen komunei buruzko ikerketarik egin, aurreiritzi moralen ondorioz. Arkeologoek nahiago izan zuten erromatar zibilizazioaren handitasunean sakondu giza gorotzen ikerketan baino. Horrela, A. de Loriok (1820), [[Pozzuoli|Puzzuolin]] (antzinako Puteoli) lan egin zuen lehenengoetako batek, nahiago izan zuen merkatuko (''[[macellum]]'') bainuei buruzko fantasia bat sortu egoera arkeologiko deserosoari aurre egin baino. Izan ere, Haren arabera, komunak lurrun-bainuak ziren, non erabiltzaileak beroaz gozatzeko esertzen baitziren. Bestalde, G. Bonik, 1913an, kalkulu matematikoen bidez, Palatino jauregiko bainugeletako aulkiak igogailu hidraulikoak zirela ziurtatu zuen. Gaurko historialariek, ostera, zehaztasun falta guztiak justifikatzen dituzte, aurreko mendeetako ikertzaileei gai fekalei buruz hitz egitea oso desatsegina zitzaielako.
Harrezkero, arkeologiak komun publiko asko identifikatu ditu. Hobekien ezagutzen diren anitz eserlekuko komunak ''Domus Aurea'', ''Domus Tiberiana'', ''Domus Transitoria'' eta forumeko Zesarren instalaziokoak dira. Era berean, jakin ahal izan da bainu guztiek mota honetako instalazioak zituztela eta horiek ez zutela bilakaera handirik izan gure aroko bigarren mendetik aurrera<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 15. atala.</ref>.
== Erromako estoldak ==
Erromatar legeek estolda hondakin-urak isurtzen ziren eremu huts gisa definitu zuten, eta saneamendua hiriaren osasungarritasunarekin zuzenean lotutako zerbitzu publiko moduan arautu zuten. Horregatik, ez zieten partikularrei utzi estolden konponketan edo aldaketan parte hartzen, edozein esku-hartzek haien funtzionamendu egokia kaltetzeko beldur zirelako, eta, hala eginez gero, hasierako egoerara itzultzeko betebeharra ezarri zitzaien<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1.1-16.</ref>. Saneamendua hiriko agintarien eskumena zela ulertu arren, legediak partikularrei beren hustubideak eraikitzea eta sare orokorrera eramatea ahalbidetzen zien.
Erroman hainbat ur mota zeuden, azken finean, estoldetatik bideratuko zirenak. Garrantzitsuena Tiber ibaiak eta bere ibaiadarrena zen, baina ezin da ahaztu malariazko arroetatik eta iturburu naturaletatik zetorrena<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>. Errekei zegokienez, haietako askok Erroma zeharkatzen zuten, Tiberrekin elkartu baino lehen. Beste batzuk, [[Kirinal]] eta [[Eskilino]] muinoak drainatu eta gero, ''Cloaca Maxima''n isurtzen ziren, eta honen bidez Tiberrera. Erromako muinoetako beste erreka txiki batzuk ere aipatzekoak dira: ''Espino''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref>, ''Fons Cati'' (Kirinalen), ''Fons Iuturnae'' (Erromatar foroan), ''Tullianum'' eta ''Aquae Lautulae'' ([[Kapitolino|Kapitolinon]]), ''Lupercal'' ([[Palatino|Palatinon]]), eta ''Fons Camenarum'' ([[Zelio|Zelion]]).
[[Tito Livio]], ''[[Ab Urbe condita (liburua)|Ab Urbe Condita]]'' liburuan, bere arbasoek egindako lanaz harro zegoen<ref>Livy ''Per.'' 1b.1; ''AUC'' 1.38.6; ''AUC'' 1.56.2.3.</ref>. Nabarmenetako bat Cloaca Maxima zen, Erromako fundazioarekin eta mitologia Kapitolinarekin lotua. Beste eraikuntza-lan batzuekin gertatu zen bezala, beharrezkoa izan zen estolda hori egiteko iraunkortasun handia eta jende askoren ahaleginak.
Hasiera batean ur-ibilgu naturala zena, populazioaren handitzearekin aire zabaleko estolda bihurtu zen. ''Cloaca Maxima''ren lana Erroma errepublika bihurtu aurretik hasi zen, tradizionalki Erromako bosgarren erregearekin, Tarkinio Priskorekin. Livioren arabera, Tarkiniok estolderia egin zuen foroaren inguruko eremuak eta kaleetako ur guztia Tiberrera eramateko<ref>Livy ''Per''. 14-15.</ref>, eta Dionisio Halikarnasoren ustez, lan hori ezin zoragarriagoa zen:
{{esaera2|''Erromako hiru obretan, non bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, harrizko galtzadak eta estoldak dira''.<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3''.''67.5.|</ref>}}
Pliniok ere Erromako monumenturik ederrenen artean kokatu zituen estoldak. Izan ere, estoldak egiteko erabili ziren harrizko bloke iraunkorrei esker, uholdeei eta lurrikarei aurre egin ahal izan zitzaizkien, baita estoldetara botatako hiri-hondakin guztiak ibaira eraman ere. Aipatzekoa da Pliniok bere miresmena adierazi zuenerako, estolderiak 700 urte zituela<ref>Plin. ''HN'' 36.104.5-105.3.</ref>.
Lana egitea zaila zenez, Tarkinio Priskok estolderian behe-klasekoak behartu zituen lan egitera. Hala eta guztiz ere, lanaren neke jasanezinak eta obren amaiera ez ikusteak eragin zuten langile askok beren buruaz beste egitea. Tarkiniok, lanak amaitzeko irrikaz, eskarnio publiko bat eskaini nahian, agindu zuen bere buruaz beste egin zutenen gorpuak gurutziltzatzea eta haien hondarrak animalia sarraskijaleei botatzea<ref>Plin. ''HN'' 36.107.1-108-3.</ref>.
Priskoren biloba, Tarkinio Harroputzak (K.a. 535-509), bere aitonaren erdi bukatutako lanak hobetu zituen, baina ''Cloaca Maxima'' ez zen K.a. II. mendera arte estali, beraz, ehunka urtez zubiz zeharkatutako ubide ireki bat baino ez zen izan<ref>Deming, D., 2020, 157. or.</ref>. Hortik aurrera, ''Cloaca Maxima'' gangatu eta konpondu zuten, baina mendeetan zehar hedatu eta hobetu zuten, Augustoren garaian benetako hiri-sare bat eratu arte<ref>Cilliers, L., 2010, 70. or.</ref>.
Erromatar Inperioko biztanleak aire zabaleko ubideen eta lurpeko estolden etengabeko fluxuaz baliatzen ziren beren hondakinak etxeetatik urrun eramateko. Hasiera batean aldez aurreko diseinurik gabe egin bazen ere, erromatarrek lotura bat sortu zuten estolda bidezko ur-horniduraren eta hiri-drainatzearen artean. Ur-horniduraren eta saneamenduaren arteko esteka hori uraren hiri-zikloaren lehen adibide historikoetako bat da<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 6. or.</ref>.
Lehen esan denez, gorozkiak eta gernua Erroman nekazaritzan eta industrian baloratzen ziren arren, hiriak egunero eragindako hondakin organikoen pilaketa hain handia zen non denbora laburrean ezin baitziren birziklatu. Estoldak husteko beste irtenbide bat hiriko hondakinak gurdietan ateratzea izan zen. Usain txarrik ez izateko eta zaborrak intsektuak eta karraskariak erakartzeko duen gaitasunagatik, hondakinak ahalik eta azkarren kentzen saiatu ziren, baina ezin ditugu ahaztu kaleetan hondakinak pilatzeak eragindako trafiko-arazoak. Erromako biztanle bakoitzak egunean berrogeita hamar gramo hondakin solido sortzen bazituen, erraza da asmatzea kaleetatik eta saneamendu-sareetatik egunero langileek ebakuatutako eta gurdietan garraiatutako kopurua. Agintarientzat, gizakiak sortutako hondakin kopuru izugarria erregulatzea eta ezabatzea kezka handia izan zen, baliabide fisiko eta giza baliabide izugarriak behar baitzituzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.3. atala.</ref>.
Noizean behin, estoldak eskuz garbitzen zituzten. Horrek esan nahi du ''aqua'' ''caduca''<ref>''ILS'' 6087c.</ref> guztia ez zela estolderiara isurtzen<ref>Scobie, A., 1986, 413. or.</ref>. Estolderia garbitzea ''cloacarius'' izeneko langilearen lana zen. Ordainketaren inguruko berririk ez dago [[Diokleziano|Dioklezianoren]] garaira arte, non prezio-ediktuaren arabera, ''cloacarius'' batek biziraupeneko soldata bat baino ez baitzuen irabazten; agian 25 denario eguneko. Pertsona horien betebeharra arriskutsua zen, estolderietako patogenoen arriskupean lan egiten baitzuten, adibidez leptospirosia, ikterizia hilgarria, besteak beste<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 81. or.</ref>. Gogoratzekoak dira [[Juvenal]]<nowiki/>en hitzak:{{esaera2|''gure aroko II. mendean, Cloaca Maxima, Suburatik igarotzean, auzoa zaborrez gainezka zegoen eta nonahi aurki zitezkeen giza gernua eta gorozkiak, han kontsumitzen zen kalitate txarreko ardoaren eta janarien ondorioz''.<ref>Juv. 5.106</ref>}}
Ildo horretan, Liviok zioen [[Katon Maior|Katon Zaharra]]<nowiki/>k, osasungarritasunaz kezkaturik, Erromako putzu beltz ugari estalarazi zituela, non etxeetako ur beltzak amaitzen baitziren, eta harrizko zoladura jarri zuela Erromako kaleetan<ref>Livy 39.44.5.</ref>.
Erromako estoldek ere beren jainkosa babesleak zituzten. Gogoratuenak ''Venus Cloacina'' eta ''Mefitis'' ziren. [[Tito Tazio]]<nowiki/>k, sabinarren erregeak, estatua bat altxatu zion ''Cloacina''ri erromatarrek eta [[sabinar]]<nowiki/>rak elkartzen ziren tokian, [[Sabinar emakumeen bahiketa|sabinar emakumeen bortxaketak]] eragindako gatazkaren amaiera baieztatzeko. Sabinarren eta erromatarren arteko bakea [[mitre]]-garbiketa erritual batek markatu zuen ''Cloacina'' antzinako [[etruria]]<nowiki/>rren santutegiaren ondoan, gero ''Cloaca Maxima'' izango zen erreka txiki baten gainean. Mitrea Venusen zeinuetako bat zenez, eta Venus batasunaren, bakearen eta adiskidetzearen jainkosa izatean, ''Venus Cloacina'' izenez ere ezagutua izan zen.
Plinio Zaharrak zioenez, soldadu erromatarrak eta sabinarrak izan ziren, eta ez apaizak, ''Venus Cloacinaren'' santutegian garbiketa-lana egiten zutenak, emakume sabinarrak bortxatu ondoren<ref group="oh">Erromatar mitologiaren arabera, ''Cloacina'' Vulkanoren emaztea zen, suaren eta metalurgiaren jainkoa. Jainkosak santutegi bat zuen Erromatar foroan, non gurtzen zuten eta sakrifizioak eskaintzen zizkioten.</ref><sup></sup><ref>Plin. ''NH'' 15.119.</ref>.
[[File:040227 tevere16CloacaMaxima.jpg|thumb|300px|<center>Cloaca Maximaren elkargunea Tiber ibaiarekin, Herkulesen tenpluaren ondoan.</center>]]
Erromatarrek asko baloratzen zuten estolderia eta estolderia sistemak garbi eta egoera onean mantentzearen garrantzia, gaixotasunak eta epidemiak saihesteko, eta horregatik ''Cloacina''ren laguntza eskatzen zuten gaixotasunik ez izateko. Gainera, erromatarrek uste zuten higienea mantentzea beste herrien gaineko nagusitasuna eta zibilizazioa erakusteko modu bat zela.
Beste jainkosa bat, ''Mefitis,'' erromatar panteoian etorri berria izan arren, Italiako gainontzeko lurraldeetan historia zabala eta garrantzitsua zuen. Izan ere, ''Mefitis'' lurreko gas kiratsen eta pozoitsuen jainkosa samniotarra zen<ref>Plin. ''HN'' 2.208.4</ref>, Italia erdialdean eta hegoaldean gurtua erromatarren garaia baino lehenagotik. Horren ostean, [[Ponpeia|Ponpeian]] gurtu zuten bereziki. Bere santutegi nagusia Samnioko Ampsanctus sumendian zuen, baita berari eskainitako tenplu bat Kremonan ere. ''Mefitis'', jatorrian, lurpeko eta iturburu naturalen jainkosa zen, eta iturburu asko sufretsuak izaten zirenez, ''Mefitis'' erlazionatu zen estoldekin eta gas pozoitsuekin, haien kiratsengatik. Ur bero guztia sufretsua ez den arren, ur sufre guztia usaintsua da. Vitruviok ur sufretsua, beroa zein hotza izan, usain eta zapore txarrarekin identifikatzen zuen<ref>Vitr. 2.8.</ref>. Serviok, berriz, usain txarra ''Mefitis'' jainkosari egotzi zion<ref>Serv. ''Aen''. 7.84.1.</ref>. ''Mefitis''ek Erroma hirian paper handirik izan ez zuen arren, baso sakratu bat (''lucus'')<ref>''LTUR'' 1.221. or.</ref> eta santutegi bat (''aedes'') zituen Eskilino muinoan<ref>Varro ''Ling.'' 5.49.4; Fest. ''Gloss. Lat.'' 351.3, 526.</ref>.
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
*Briones Dieste, V. (2018). La antigua Roma y las zoonosis. ''Revista Complutense de Ciencias Veterinarias,'' ''12(''2), 71-80 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.5209/rccv.60895</nowiki>
*Bruun, C. (2015). The City of Rome. In C. Bruun & J. Edmondson (Ed.), ''The Oxford Handbook of Roman Epigraphy'' (471-494. or.). Oxford University Press.
*Burian, S. J., & Edwards, F.G. (2002). Historical Perspectives of Urban Drainage. In E.W. Strecker & W.C. Huber (Ed.), ''Global Solutions for Urban Drainage''. American Society of Civil Engineers [ejounal]. <nowiki>https://doi.org/10.1061/9780784406441</nowiki>
*Carcopino, J. (1968). ''Daily Life in Ancient Rome.'' Yale University Press.
*Cilliers, L., & Retief, F. P. (2012). City Planning in Graeco-Roman Times with Emphasis on Health Facilities. ''Akroterion'', ''51'', 43-56. <nowiki>https://doi.org/10.7445/51-0-62</nowiki>
*Cilliers, L. (2010). ''Where were the doctors when the Roman Empire died?'' Acta Theologica 26(2) DOI:10.4314/actat.v26i2.52562
*Deming, D. (2020). The Aqueducts and Water Supply of Ancient Rome. ''Ground Water, 58,'' 152-161 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1111/gwat.12958</nowiki>
*Edlund-Berry, I. (2006). Hot, cold, or smelly: the power of sacred water in Roman religion, 400-100 BCE. In C.E. schultz (Ed.), ''Religion in Republican Italy'' (162-180. or.). Cambridge University Press.
*Espinosa Bueno, M. (2015). ''El consumo de pescado y producto del mar en la sociedad romana. Implicaciones sociales, culturales e ideológicas'' [Master Amaierako Lana, Universidad de Sevilla].
*Greenfield, P., (2011). ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate.'' The University of Sidney.
*Harper, K. (2019). ''El fatal destino de Roma. Cambio climático y enfermedad en el fin de un imperio''. Crítica.
*Israelowich, I. (2015). ''Patients and healers in the High Roman Empire''. Baltimore, Johns Hopkins University Press.
*Koloski-Ostrow, A. O. (2015). ''The Archaelogy of Sanitation in Roman Italy: Toilets, Sewers, and Water Systems.'' University of North Carolina Press.
*Kron, G. (2012b). Nutrition, hygiene, and mortality. Setting parameters for Roman health and life expectancy consistent with our comparative evidence. In E. Lo Cascio (Ed.), ''L'impatto “della peste antonina”'' (193-252. or.). Edipuglia.
*Kuiper, K. (2011). ''Ancient Rome: from Romulus and Remus to the Visigoth invasion.'' Britannica Educational Publishing.
*Purcell, N. (1996). Rome and the Management of Water. Environment and Culture. In G. Shipley & J. Salmon (Ed.), ''Human Landscapes in Classical Antiquity'' (180-209. or.). Routledge.
*Rogers, D.K. (2020). Aquatic Pasts & the Watery Present: Water and Memory in the Fora of Rome. In N. Chiarenza, A. Haug & U. Müller (Ed.),''The Power of Urban Water (''105-121. or.). De Gruyter. <nowiki>https://doi.org/10.1515/9783110677065-007</nowiki>
*Scobie, A. (1986). Slums, Sanitation, and Mortality in the Roman World. ''Klio, 68'', 399-433.
*Zamora-Manzano, J. L. (2017). La admnistración romana ante la gestión de residuos y la tutela del hábitat. ''Revista digital de Derecho Administrativo, 17'', 69-87 [ejournal].
== Ikus, gainera ==
*[[Ur_sakratuak_Erromatar_Inperioan]]
*[[Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan]]
*[[Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan]]
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[https://cil.bbaw.de/en/homenavigation/the-cil/volumes Corpus Inscriptionum Latinarum]'')
* ''ILS ([[iarchive:inscriptioneslat01dessuoft/page/n11/mode/2up|Inscriptiones Latinae Selectae]]).''
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* (es) https://es.wikipedia.org/wiki/Acueductos_de_Roma
* (ing) [[:en:Mefitis|Mefitis]]
*(ing) [[:en:Cloacina|Cloacina]]
*{{Erreferentzia|izenburua=Suburra|hizkuntza=en|data=2024-10-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Suburra|sartze-data=2024-11-10|encyclopedia=Wikipedia}}
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Erromatar akueduktuak]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
540kzoo9lr7hbglh4ovm5osxicyl849
9968745
9968724
2024-11-14T09:28:10Z
Lasterketak
49276
/* Komun publikoak eta pribatuak */
9968745
wikitext
text/x-wiki
= Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman =
Hirigintzaren ikuspuntutik begiratuta, esan daiteke Erromaren sorrera akats bat izan zela, defentsa-balioa bizitegi-balioaren aurretik jarri zelako. Ildo horretan, [[Estrabon]]<nowiki/>ek adierazi zuen jatorrizko biztanleak zazpi muinoetan finkatu zirela herrixken defentsa hobea eskaintzen zutelako, eta haien oinetako zingirek etsaien ezusteko erasoak eragozten zituztelako. Alabaina, populazioak handitu ahala, beheko aldera jaitsi behar zuen eta padurak drainatzearen beharraz konturatu zen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Hala, lehen unetik [[Subura]] auzotik [[Marteren Zelaia (Erroma)|Marteren Zelaia]]<nowiki/>raino hedatutako espazio zabalak urez hustu behar izan ziren bizigarri bihurtzeko. Esan beharrik ez dago lan eskerga horretan giza- eta finantza-baliabide asko inbertitu zituztela.
Hiriko osasungarritasun eskasaren jatorria, neurri handi batean, eremu zingiratsu batean egoteagatik zetorren. Kokapen txar horrek ur zikin eta ur beltzen hustuketa zailtzean, osasun-arazoak sortu zituen, beraz, tokian, drainatu arte, malaria endemikoa zen<sup>1</sup>. Hala ere, erromatarrak maisuak izan ziren ura erabiltzen, bai horniduran, bai soberako uren, eta ur beltzen saneamendu eta ebakuazio hustuketan.
Obrarik garrantzitsuenetako bat ''[[Cloaca Maxima]]'' izan zen. Gainera, erromatarrek estolda sare baten bidez muinoetatik zetozen errekak lurperatu eta bideratu zituzten, eta horrekin, neurri bateraino, alde batera uzten zituzten populazio handiko eremuetan aire zabaleko urak eragindako kutsadura-guneak<ref>Vitruv. 1.4.1.</ref>.
== Erroma, zingira-eremua ==
[[File:Rome in 753 BC.png|thumb|300px|<center>Erroma K.a. 753. urtean</center>]]
Erromatarren lehen kutsadura-iturria hiriaren kokapenetik zetorren. Hain zuzen ere, Erromako sortzaileek itsasoaren hurbiltasuna zein ur korrontearen erabilgarritasuna kontuan hartu zituzten. Kostaldetik urruntasun erlatiboa izateak itsasoz baliabideak eskuratzea ahalbidetuko luke, eta, aldi berean, distantzia horrek ustekabeko erasoak eragotziko lituzke.
Erroma zaharraren aztarna arkeologikoak mugatuak dira, eta indusketa zabalak egiteko zailtasunak izan dira ondorengo eraikinek okupatutako eremuetan. Lehen kokalekua Palatino muinoan lastozko sabaia zuten etxolen herri soil bat izan zen, baina hiriaren hastapenak K.a. X. edo IX. mendekoak dira, ez VIII. mendearen erdialdekoak. Beraz, ez zen posible Erroman zazpi erregek gobernatzea bakarrik haren sorreratik K.a. VI. mendearen amaierara arte<ref>Kuiper, K., 2011, 22-23. or.</ref>.
Palatinoaz gain, Erromako lehen biztanleak zazpi muinoetako mendi-hegaletako herrixketan bizi ziren, baina populazioa handitu ahala, beheragoko eremuetara jaitsi behar zuten, osasungarritasun-egoerak eskasagoak izan arren.
[[Vitruvio|Vitruviok]] zioenez, leku haizetsuak saihestu behar ziren, gaixotasun asko eragiten zituztelako, hala nola hotzeriak, hezueria, eztula, tisia, pleuresia eta eztula odolarekin. Idazle horren ustez, hotzak eta haizeak eragindako gaixotasunek gorputzaren hezetasuna txikitzean, hau biguntzen eta ahultzen zuten. Haizea leun eta trinkoko lekuek, ostera, gorputzak elikatu eta freskatzen zituzten<ref>Vitruv. 1.6.3.</ref>.
Horretan oinarriturik, Vitruviok aipatu zituen zeintzuk ziren baldintza onenak hiri bat sortzeko. Izan ere, haren esanetan, eraikuntza leku garai batean egin behar zen, lainotik eta euritik urrun, eta tokia ez zen ez beroegia ez hotzegia izan behar. Padura batetik urrun egon behar zen, bestela goizeko airea eta lainoak hirira eguerdiko eguzkiarekin batera helduko ziren animalien kiratsarekin nahasturik, eta hori biztanleentzat oso kaltegarria izango zen<ref>Vitruv. 1.4.1.; Varro ''Rust.'' 1.6.6.1 </ref>. Dena den, salbuespen bat egin zuen padura batean eraikitako hiriekin, betiere itsasotik gertu bazeuden. Egoera horietan, hondakin-urak estoldetatik isuriko lirateke itsasora, eta itsasoa zakar egonez gero, ur gazia estoldetatik zingiraraino igoko zen, eta intsektuak akabatuko lituzke. Ezbairik gabe, hori ez zen Erromaren kasua<ref>Vitruv. 1.4.11.</ref>.
Estrabonen deskribapenaren arabera, Erroma izan zen [[Tiber]] ertzean egoteagatik uholdeak pairatu zituen zegoen hiri bakarra. Geografo honen ustez, hasieran, hiria harresiz inguratutako muinoetan kokatuta zegoen, defendagarriak zirelako, baina beheko eremura zabaldu zenean, uholdeekin arazoak izan zituen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Erromatarrek ez zekiten gaur egun ezaguna den uholdeen eta gaixotasunen agerraldien arteko harremana, bereziki malaria, baina zerbait susmatzen zuten. [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>k, ostera, Erroma ikuspuntu positibo batetik deskribatu zuen:{{esaera2|''Nire ustez, Erromaren hiru obra bikainenak, zeinetan bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, kale zolatuak eta estolderiaren eraikuntza dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5.</ref>.|}}
Antza denez, Marteren zelaian aspaldian zingira bat zegoen, ''Palus caprae'', Petronia izeneko errekak elikatzen zuena. Hemen, [[Julio Zesar]]<nowiki/>rek ''naumakiak'' antolatu zituen. Zesarrek uholdeak ekiditeko eremua drainatzeko asmoa izan bazuen ere, bere erailketaren ondoren, egitasmoak bertan behera utzi zen<ref>Purcell, N., 1996, 6, 10. or.</ref>.
Hiriaren hastapenetan, [[Erromako foroa]] ezarri zen tokian zingira bat egotean, lekua osasungaitza zen, eta ez zen batere egokia bertan bizitzeko. Hala ere, [[Erromatar Errepublika|Errepublika]]<nowiki/>ren hasieratik, foroa eremu paludiko izatetik gune monumentala izatera bilakatu zuten. Eremu horrek, ustez, hasierako kokaleku bat izan bazuen ere, geroago gunea urbanizatu zuten, hartxintxarrez estaliz eta gehiegizko ura kentzeko drainatzeak instalatuz<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>.
Erraz ulertzen da erromatarrek urarekiko zuten lilura. Ibai handiak, erreka indartsuak eta iturburuetako urak paisaia italikoaren eta bizitzaren parte dira. Horregatik esan daiteke Erromako urek hiriaren kokapena baldintzatu zutela. Hain zuzen ere, ur haien inguruko establimenduak, eta harekin erlazionatutako jainkoen kultuak esan nahi dute erromatarrek uraren erabateko garrantzia errespetatu zutela eguneroko bizitzarako eta erabilera erlijiosoetarako. Hori zela eta, hiria fundatzeko ura ugaria zen leku bat aukeratu zuten, bai korrontea, bai geldia<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 163. or.</ref>.
== Ur-saneamendua ==
Hasieratik, Erromako lehen erregeek arreta berezia jarri zioten hiriko saneamenduari. Higiene ezaren eta osasungarritasun faltak hedatutako gaixotasunekin zer lotura zegoen ez bazekiten ere, esperientziak erakusten zien ur geldiak saihestu behar zituztela, batez ere herritarrek egunero edateko ura erabili ondoren usteltzen zirenak.
Erromatarrak uraren erabileran aditutzat nabarmendu ziren, hirira iristen zenetik estoldetara isurtzen zen arte, eta honela lortu zuten Erroma baldintza higieniko onenetan eustea. Ur-komisarioa (''curator aquarum)''<ref>''ILS'' 643.</ref> arduratzen zen, besteak beste, hirira zetozen ubideen egoera zaintzeaz, hiri-saneamendua mantentzeaz, eta haren funtzionamendua zaintzeaz, hondakin-urak erraz ibil zitezen<ref>Israelowich, I., 2015, 127.</ref>. [[Sexto Julio Frontino|Frontinok]], ur kalitatean oinarriturik, ur-horniduraren sistemaren kontserbazioa eta horren mantentzea biztanleriaren osasunarekin erlazionatu zuen<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.</ref>.
Urak kutsadura ezabatzeko gaitasuna antzinako iturrietan ondo egiaztatuta dago. Tiber ibaia, esaterako, Erromako ur iturririk nabarmenena, eta zeinen urak hiria zeharkatu ondoren [[Tirreniar itsasoa|Tirreniar itsasoraino]] isurtzen baitziren, purifikatzaile ezin hobea zen, kutsadura hiritik azkar urruntzen zuelako. Ibaien arazketa egiteko gaitasuna bat dator urarekin lotutako ahalmenen inguruko ustearekin, ''[[Vestaren tenplua|aedes Vestae]]''ren garbitasunaren kasuan egiten zuten moduan<ref>Greenfield, P., 2011, 49. or.</ref>. Arazoa agertzen zen, populazioaren hazkundearen ondorioz, zabor kopuru handiak Tiberrera botatzen eta ubidean pilatzen zirenean. Kutsadura horregatik malaria endemikoa bihurtu zen Erroman<ref>Briones Dieste, V., 2018, 71. or.</ref>.
Hala ere, [[Zizeron|Zizeronek]] ez zion ibaiari arazte-ahalmenik handiena eman, itsasoari baizik, erromatarrek bazekitelako ur gaziak ur gezako ibaiek baino arazte-ahalmen handiagoa zuela<ref>Cic. ''Leg''. 2.24.12.</ref>. Hala ere, itsasoaren garbitzeko ahalmena ibaiak zeraman kutsadura motak mugatzen zuen<ref>Cic. ''Amer.'' 71.5.; Parrizidei buruz: Marc. ''Dig.'' 48.9.1.</ref>, adibidez, ibaiak parrizida baten gorpua itsasoraino eramaten bazuen, horrek itsasoa kutsa zezakeen<ref>Greenfield, P., 2011, 50. or.</ref>.
== Soberako uren erabilera ==
Frontinok argudiatu zuen osasun publikoko arrazoiengatik erromatarrek edateko ura<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.2.; Vitruv. 8.18</ref>, estolderia eraginkorra<ref>Frontin. ''Aq''. 88.3.</ref> eta bainu publikoak izan zituztela<ref>Kron, G., 2012, 217. or.</ref>. Behar horiek ase eta gero, c''astellum'' eta ''lacus''<ref>''ILS'' 9261.</ref> izeneko deposituetatik soberako urak erabiltzen ziren kaleak eta estoldak garbitzeko<ref>Frontin. ''Aq''. 2.111.2.</ref>.
Erromatarrek kaleen eta errepideen diseinuan eta eraikuntzan drainatze sistemak sartu zituzten. Honetaz gain, euri-urak erabiltzeko sistema berezia bat zuten; behin euria teilatuetatik bilduta, etxe barruko zisterna batera eramaten zen.
Hiriko behe-barrutiek hasieratik arazoak izan zituzten atxikitako urarekin. Horregatik, agintariek drainatze-sistema eraginkorra eraikitzea sustatu zuten, hiriko euria eta akueduktuetatik soberazko ura kanporatzeko. Egia esan, Erromak buruhausteak zituen leku batzuetan urarekin, akueduktu bakoitza eraiki eta gutxira ura kaleetako iturrietatik eta bainu publikoetatik gainezka baitzegoen. Izan ere, ezinezkoa baitzen hirira iristen zen ur guztia kontsumitzea<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 5-6. or.</ref>.
Erromatarrek etruriar estolda asko eta zolatutako kaleak berreraiki eta zabaldu zituzten. Errepide eta kaleetan mugak ezarri zituzten gainazaleko isurketa drainatze kanal irekietara zuzentzeko. Hiriko drainatze-beharrei erantzuteko, ubide ireki eta lurpeko estolderiaz osatutako sare korapilatsu bat eraiki zuten. Estoldarik handiena ''Cloaca Maxima''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref> zen, foroaren inguruko Erromako zatirik baxuenak Tiber ibaira drainatzen zituena. Erromako behealdeko eremuetan metatutako urak, normalki, ''Cloaca Maxima''ri bertara botatako hondakinak herrestan eramateko adinako ur-emaria ematen zion. Erromatarrek lur azpiko estoldetako etengabeko jarioa aprobetxatzen zuten zaborrak eta hondakinak etxebizitzetatik urruntzeko.
Neguan, euriak kaleak garbitzen laguntzen zuen, baina herritartasun gutxiko jendeak ur zikina kalera botatzen jarraitu zuen. Hori frogatzen dute hainbat tokitan aurkitutako inskripzioek (''cippi''), hiriko edozein txokotara isurtzea debekatzen zutenak, baina, itxuraz, jaramon gutxi egiten zieten<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015, 81. or.</ref>.
[[File:RomaCloacaMaximaPercorso.png|thumb|250px|<center>Erromako ''[[cloaca Maxima]]''</center>.]]
[[Printzealdia (Antzinako Erroma)|Printzaldiaren]] garaian, goi-mailako senatariek hiri-azpiegituren alderdi batzuk kudeatu zituzten, baina K.o. 331tik aurrera, administrazioak erromatar osasungarritasunaren kontrola hartu zuen, ''alvei et riparum Tiberis et cloacarum urbis,'' hots'','' kanaletako, Tiber ibaiaren ertzetako eta hiriko estolderietako komisario kargua sortu eta gero<ref>''ILS'' 8979.</ref>. Pertsona horren ardura zen Tiber ibaiertzak egitura intrusiborik gabe gordetzea. Asmo horrekin, eremu horiek inskripzio batzuekin mugatu zituen, eta horietako askok gaurdaino diraute<ref>''CIL'' 6.1235; ''ILS'' 5922–5934; Bruun, C., 2015, 488. or.</ref>.
== Etxebizitzen saneamendua ==
Erromatarrek ez zuten nahi haien komunak estolderia publikora konektatuta egotea, ez baitzuten sifoi motako neurririk, hidrogeno sulfuro (H<sub>2</sub>S), eta metano (CH<sub>4</sub>) bezalako gasek eragindako kirats-, intoxikazio- eta leherketa-arriskuak saihesteko. Etxeen eta estolden arteko loturarik eza justifikatzen zuten beste arrazoi batzuk ziren etxeetan Tiber ibaiak gainezka egiten zuen aldiro hodeien errefluxua saihesteko nahia, bai eta estoldetatik ateratzen ziren intsektu eta beste zomorro batzuen ugaritzea aldentzeko gogoa ere<ref>Scobie, A., 1986, 412-413. or.</ref>. Soberako- eta euri-urak giza hondakinak baino maizago iristen ziren estoldetara, baina erromatarrek ulertu zuten handik ere usain pozoitsuak sor zitzaketela. Pentsatzekoa da, gasek estoldetan eragiten zituzten kirats eta asfixiaz gain, leherketak sor zitzaketela<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 3.3. atala.</ref>.
Aberatsenek, etxe partikular batean bizi baziren, beheko solairuan komun bat izango zuten, eta hartaraino akueduktuetako ur-adar bat iritsiko zen, baliagarria izango zena gero gorotzak estoldetara eramateko. Hain aberatsak ez zirenak, eta intsuletako beheko solairuan alokairuan bizi ohi zutenak, haien komuna, banakako etxeak bezala, urez garbi zitekeen. Carcopinok dioen bezala, egoitza horiei ''domus'' ere deitzen zitzaien<ref>Carcopino, J., 1984, 74. or.</ref>.
Intsula gehienetan komunak ez zeudenez, gauez gernua kalera bota ohi zuten goiko solairuetatik<ref>Juv. 3.268-277.</ref>; pixontziak (''lasanum'') edo zakarrontziak (''matellae'') edukitzea zen aukera, putzu beltzarik ezean, zuzenean kalean edo estoldetan husten zirenak<ref group="oh"> Petronioren ''Satirikon'' eleberrian, Trimalkio aberats berriak nahiago zuen txiza ''lasanum'' batean egitea, edozein komun pribatutan baino</ref><ref>Petr. 27.</ref>.
Beste kasu batzuetan, komun eramangarriak erabiltzen ziren aulki itxurako egitura baten gainean (''sellae'' ''pertusae''). Bertan bildutako giza gorozkiak eskailera-putzuaren azpiko upel batean botatzen ziren, eta handik, eskuz isurtzen ziren Erroman oso ugariak ziren putzu beltzetan (''lacus''). Horiek, dudarik gabe, hiriko osasungarritasunari zuzenean eragiten zioten<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.; Cilliers, L.; Retief, F., 2012, 49. or.</ref>.
Eskuarki, intsulen eta ''domus''en ur zikinak kaleetatik bideratzen ziren. Hoberen kontserbatutako ereduetan, Ponpeiarenak, esaterako, erabilitako urak ''sterculinium''era eramaten ziren. Komun hori, aireztapenik gabekoa eta etxetik baztertutakoa, funtsean, lurrean egindako putzu bat zen, eta bertatik ura iragazten zen. Edonola ere, hobeto antolaturiko ''sterculinium''ek zoruko zuloan anfora handi bat zuten (''[[dolium]]''), eta behin beteta, ''stercorarius''ek horren beharrean, beste garbi bat kokatzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
== Komun publikoak eta pribatuak ==
Komun pribatuak, ''sterquilinia'' izenekoak, etxebizitza batzuetan edo intsuletako zenbait txokotan aurki zitezkeen. Askotan, sukaldearen barruan edo ondoan zeuden, hurbiltasun hori zabor organikoa eta soberako likidoak erraz desegiteko modua baitzen. Lehenago aipatu ditugun arrazoiengatik komun horiek ez ziren urez garbitzen ezta estolderiarekin lotzen ere. Alabaina, litekeena da etxeetako jabeek ongarrirako gorozkien balioa kontuan hartu zutela, eta horregatik harri porotsu eta morterorik gabeko putzu beltzetara eramaten zituzten. Putzu haietan likidoak iragazten ziren, baina metatutako hondakin solidoa aldizka garbitu behar zen. Usainak arintzeko egur-errautsak edo kare bizia erabiltzen zuten.
Estolderiak, hondakinak ezabatzeko zerbitzurik eraginkorrenak ziren, non esklaboek txizontziak (''lasana, matellae'') isurtzen baitzituzten, eta kaleetan irekitako putzuak (''foramina)'' baliagarriak ziren euri-ura eta giza detrituak estoldetara bideratzeko<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
''Latrina'' latinezko ''lavatrina'' hitzaren uzkurdura da. Jatorrian instalazioak, jarduerak eta bainuarekin lotutako beste elementu batzuk biltzen zituena<ref>Plaut. ''Curc.'' 580; Apul. ''Met.'' 9.14.10; ''SHA'' ''Heliog'' 17.1.2.</ref>. ''Latrina''k, eskuarki eserleku batekoak, ''forica''ren helburu bera betetzen bazuen ere, alderik esanguratsuena tamainan zegoela dirudi. ''Latrina'' etxe pribatu edo beste espazio pribatu batean zegoen, eta normalean ez zen jendearen eskura egoten.
K.a. I. mendearen amaieran, beharbada aurretik ere, erromatarrek komun publikoak eraiki zituzten, eta hauek erromanizazioaren bereizgarrienetako bat izan ziren. Erromatar komunak estolderien adar nagusiaren gainean egoten zirenez, giza gorotzez gain, beste hondakin batzuk ere botatzen zituzten uretara; hortaz ohiko buxadurak eta estoldak garbitzeko beharra. Komunen garbiketa eraginkorra egiteko, ur-horniduratik gertu egon behar ziren, hala nola [[ninfeo]] batetik, eta komun publikoen kasuan, [[Terma|terme]]<nowiki/>tatik edo beste ur-iturri batetik. Instalazio horien soberako urak komunak (''foricae'') garbitu ondoren, putzu beltz batera eramaten zirtuzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8.A atala.</ref>.
''Forica'' hitza K.a. I. mendearen hasieran agertu zen. Hitz horrekin eserleku anitzeko espazio irekia eta handia izendatzen zen, non harrizko lauza edo ohol baten gainean eseritako erabiltzaileak, haien arteko bereizketarik egon gabe, libratzen baitziren. Eserlekuen oinarriko kanal txiki batean, bezero guztiek makila bati lotutako itsas belaki<ref group="oh">Antzina, belakiak urpekaritza libreko metodoaren bidez arrantzatzen ziren, eta urpekariek harriak edo pisuak erabiltzen zituzten urperatzeko. Belakien erabilerari dagokionez, norberaren garbitasunean eta prestaketa medikoetan erabiltzen ziren, baina, zalantzarik gabe, belakiak bereziki erromatar komunetan erabiltzen ziren</ref> bera bustitzen zuten ipurdia garbitzeko<ref>Espinosa, M., 2015, 100. or.; Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 4.1.; 4.2. atalak.</ref>. Eserlekuen kopurua asko aldatzen zenez, ez dakigu zein zen gutxieneko kopurua instalazio hori ''forica'' deitzeko. ''Foricae'', oro har, [[Foro (Antzinako Erroma)|foro]]<nowiki/>etatik, antzokietatik, batzuetan etxebizitza-blokeetatik eta bainuetxeetatik gertu zeuden. Komun horiek bide publikoetan egoteagatik, bi ate zituzten; batak sarbidea ematen zuen atondo txiki batera, eta besteak komunera. Bi ate horiek, paraleloan kokatuta ez zeudenez, kanpoko begiluzeek (''sessor'') ezin zuten barrualdea ikusmiratu, eta honela pribatutasun minimo bat eskaintzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 430. or.</ref>''.''
Errepublika berantiarrean eta inperioaren hasieran eraikitako bainu publikoetako leihoak oso txikiak izan ohi ziren, eta argia lurrera ez zen inoiz iristen, hormetako goiko partean jarrita zeudelako. Argitasuna errazteko, eta higiene-arrazoiak zirela medio, hormak maiz igeltsatzen ziren. Gainazal horietan diseinu osagarriren bat pintatuz gero, sinplea eta azalekoa izaten zen.
Hasierako bainuak txikiak eta ilunak ziren, baina K.o. II. mendean, nabaria izan zen komun publikoen bilakaera, eta arkitektoek aireztapenean eta argiztapenean jarri zuten arreta. Horregatik, aireztapena errazteko, beirarik gabeko leiho handiagoak ireki zituzten, eta pribatutasuna izateko, lurzorutik bi eta lau metro artean kokatuak. Baina, komun horietako giroagatik, oro har iluna eta zikina, gizarteko desjabetuek askoz gehiago erabiltzen zituzten elite erromatarrak baino<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8-B, C atala.</ref>.
Termetan gertatzen zen moduan, ''forica''etara gizarte-klase guztietako erromatarrek erabiltzen zituzten, Erroman aberats eta pobreen arteko nahasketa baztertzen bazen ere. Horren adierazlea da Martzialen ''Epigrammata'' lanean, non Vacerra izeneko gizon bat hiriko bainu guztietatik egun osoan ibiltzen baitzen, afaltzera gonbidatuko zuen norbaiten bila<ref>Mart. ''Ep''. 11.77.1.</ref>. Erromatar aristokraziarentzat, aberastasuna, estatusa eta pribilegioak kezka nagusiak izanik, suposatzekoa da aristokrata erromatar bat bakarrik larrialdi baten ondorioz komun apal batera sartuko zela.
''Forica'' horiek zentzu guztietan publikoak ziren, han ez zen lotsarik sentitzen, bilerak ere antolatzen zirelako<ref>Cilliers, L., 2012, 49. or.; Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.6. atala.</ref>. Alabaina, ez da erraza jakitea gizonek eta emakumeek komunak aldi berean erabiltzen ote zituzten, ziurrenik, leku hauen erabilera mistoa aukera pertsonala zen, eta muturreko kasuetan baino ez behe-mailako emakumeak sartuko ziren noizean behin komun batean. Pentsaezina da, ordea, erromatar ''[[Matronae|matrona]]''k horietaz baliatu izatea, haien ageri publikoa noizbehinkakoa baitzen, eta, gainera, komun publikoetara joateak haiei egotzitako bertuteak auzitan jar zitzakeen, gizartearen mailarik baxuena biltzen zen tokian.
Komunen tamaina askotarikoa zen, batzuk txikiak eta beste batzuk handiak, eta azken hauetako batzuek aldi berean, 60 erabiltzaile baino gehiago jaso ahal zituzten. Erroman, komun eta estolden izaera pribatua eta publikoa zenez, jabeek aukera zuten komunak estolderia publikora konektatzeko, betiere zerbitzu hori kaltetzen ez bazuten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1-9.</ref>.
Urez hornitutako ''forica'' ugari eraiki ziren pobreentzat<ref>Carcopino, J., 1984, 74-76. or.
</ref>, baina horiek erabiltzeko gutxieneko sarrera bat ''conductores foricarum''ei ''o''rdaindu behar zieten. Vespasianok, Neronek utzitako estatuaren porrot ekonomikoari aurre egiteko neurri gisa, tasa bat jarri zien<ref>Harper, K., 2019, 85. or.</ref>.
{{esaera2|''Bere seme Titok gernuari zerga bat ezarri izana leporatu zionean, Vespasianok aurreko tokian jasotako txanpon bat sudurrean jarri eta galdetu zion: -usain txarra al du?". Eta hark ezetz erantzun zuenean, Vespasianok esan zion: -gernutik dator''</sup><ref>Suet. ''Vesp''. 23.3.</ref>.|}}
Ordaindu behar izatea ez zen oztopo bat jende gehienak komun publikoak erabil zitzan, are gehiago, Vespasianok eraikitakoak oso dotoreak ziren, estatuekin apainduta, marmolezko eserlekuekin, eta angelu zuzen edo zirkuluerdi moduan antolatuta. Alabaina, Juvenalek barre egiten zien bainu publikoak eginez irabazten zutenei<ref>Juv. 3.38.</ref>, baina badakigu erromatarrek giza gernua eta gorotzak balioztatzen eta komertzialki ustiatzen zituztela.
Bolazainek (''fullones''), zerga bat ordainduta, Vespasianoren baimena zuten beren lantegien aurrean txizontziak jartzeko, oinezkoek doan bete zitzaten, gernua baitzen beren industriarako behar zuten lehengaia<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.</ref>. Gernua erabiltzen zuten ehunak eta artilea garbitzeko instalazioetan (''fullonica'') eta tindaketa-prozesuetan<ref group="oh">Zenbaitetan, bolazainek iraupen luzeko arazoak izan zituzten hiri-agintariekin.</ref><ref>''CIL'' 6.266.</ref>.
Gernuaren beste propietate batzuen artean, koipea kentzea zegoen. Gernu-amoniakoa ere desinfektatzailea zen, eta ehuna zuritzeko honi errautsa gehitzen zitzaion<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 82. or.</ref>. Eremu publikoan jartzen ziren erditik moztutako terrakotazko anforak (''dolia curta'') gernua jasotzeko. Giza gorotzei zegokienez, komunetan eta beste putzu beltz batzuetan bildutako nekazaritzan erabiltzen ziren ongarri gisa<ref>Colum. ''Rust.,'' 10.81-85.</ref>.
Erroman bazegoen giza gorotzak eta gernuak biltzeko zerbitzua. Horretaz ''foricarii''ak eta ''stercorarii''ak arduratzen ziren. Lehenengoak idokitzaileak ziren, eta komunetan eta kaleko zaborrak biltzen zituzten bitartean, simaur biltzaileek (''stercorarii'') hondakinak (''plastrum'') gurdietan kargatzen zituzten<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 85. or.</ref>. Izan ere, langile horiek putzuak garbitzen zituzten haien edukia baratzeetan ongarri gisa erabiltzeko. Ponpeian hainbat anfora aurkitu dira lurrean sartuta (''dolium''), ziurrenik ''stercorari'' batek jaso behar zituenak, beste batzuen ordez jarri baino lehen<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
[[File:Il·lustració d'una escena a les latrines de l'edifici dels banys de la vil·la romana dels Munts.jpg|thumb|300px|<center>[[:en:Els_Munts_(Roman_villa)|Munts]]<nowiki/>eko villa erromatarraren komuneko eszena baten ilustrazioa</center>]]
Bainuetan eta komun publikoetan [[Fortuna (mitologia)|Fortuna]] gurtzea nabarmena zen, Frontok adierazi zuenez<ref>Fronto ''Ep.'' 6.1.</ref>, eta santutegiak edo estatuak eraiki ohi zitzaizkion haren omenez. Gurtze hori ez zen bakarrik leku edo garai batean gertatu, Ponpeia, Erroma eta Ostiako komunetan badaude haren frogak baita erreferentzia literarioak ere, non Fortuna komunen jainkosa gisa aipatzen baitzen<ref>''ILS'' 9184.</ref>. [[Klemente Alexandriakoa|Klemente Alexandriako]] filosofoarentzat barregarria zen Fortuna jainkosa komunetan gurtzea.
{{esaera2|''Erromatarrek, beren arrakastarik handienak Fortunari egozten dizkiotenez eta bera jainkorik handiena dela uste dutenez, haren estatua komunetara eramaten dute, eta bertan tenplu bat altxatzen diote''<ref>Clem''.''Al. ''Protr.'' 4.51.</ref>.|}}
Komunetako formak biribilak, angeluzuzenak, triangeluarrak, trapezoidalak, obalatuak edo karratuak izaten ziren, eta leku batetik bestera desberdinak izan zitezkeen arren, eserlekuen arteko distantzia eta komuneko bankuaren zuloen zabalera eta luzera ia inoiz ez ziren aldatzen, gehienez jota zentimetro batzuk baino ez. Era berean, komunetako bankuaren altuera beti berdina zen erromatar inperioan. Estandarizazioa horrek beste eraikuntza mota askotan aplikatu zen, hala nola anfiteatro, foro, tenplu, janari azoketan (''macellum'') eta antzokietan.
Ebidentziaren arabera, hasieran komun publikoak, bainuetan, antzokietan, anfiteatroetan, foruetan eta azoketan kokatuta zeuden. Or har, orube handi bat behar zuten, gutxienez eserleku anitzeko komunen eraikuntzan, estolderia publikoekin konexio egokiak egiteko gutxieneko gastuarekin. Irol horiek eskuragarri baziren ere, biltoki handietatik apur bat bazterturik zeuden, kiratsak urrun edukitzeko. Erromatar bainu txikiak eta handiak, batzuetan, eraikuntzen izkinetan sartuak ziren. Haatik, eraikinaren diseinuaren parte bat izan ziren beti, nahiz eta eraikitako eta zerbitzuan jarritako azken instalazioa izan<ref>Col. ''Rust.'' 9.5.1.8.</ref>.
Duela ehun urte baino gehiago, bainu eta komun erromatar asko induskatu ziren, hots, arkeologia zientzia garatzen ari zenean. Ondorioz, garai hartan, inor ez zen asko arduratu gorotz pilak geruzatzeaz, etxeko bainuetako zaborra sailkatzeaz edo biltegi pribatuak aztertzeaz<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 2.1. atala.</ref>. XX. mendera arte, ez zen komunei buruzko ikerketarik egin, aurreiritzi moralen ondorioz. Arkeologoek nahiago izan zuten erromatar zibilizazioaren handitasunean sakondu giza gorotzen ikerketan baino. Horrela, A. de Loriok (1820), [[Pozzuoli|Puzzuolin]] (antzinako Puteoli) lan egin zuen lehenengoetako batek, nahiago izan zuen merkatuko (''[[macellum]]'') bainuei buruzko fantasia bat sortu egoera arkeologiko deserosoari aurre egin baino. Izan ere, Haren arabera, komunak lurrun-bainuak ziren, non erabiltzaileak beroaz gozatzeko esertzen baitziren. Bestalde, G. Bonik, 1913an, kalkulu matematikoen bidez, Palatino jauregiko bainugeletako aulkiak igogailu hidraulikoak zirela ziurtatu zuen. Gaurko historialariek, ostera, zehaztasun falta guztiak justifikatzen dituzte, aurreko mendeetako ikertzaileei gai fekalei buruz hitz egitea oso desatsegina zitzaielako.
Gaur egun, berriz, arkelogiak saneamendu- eta estolderia-lanak aztertzean, arreta berezia jarri du obra horiek prestatzeko, erabiltzeko eta bertan behera uzteko prozesuetan, elementu arkeologiko guztiak, erromatar komunak barne, hiru fase horiek baldintzatzen dituzten giza portaerekin eta jarduerekin lotuta daudelako. Harrezkero, arkeologiak komun publiko asko identifikatu ditu. Hobekien ezagutzen diren anitz eserlekuko komunak ''Domus Aurea'', ''Domus Tiberiana'', ''Domus Transitoria'' eta forumeko Zesarren instalaziokoak dira. Era berean, jakin ahal izan da bainu guztiek mota honetako instalazioak zituztela eta horiek ez zutela bilakaera handirik izan gure aroko bigarren mendetik aurrera<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 15. atala.</ref>.
== Erromako estoldak ==
Erromatar legeek estolda hondakin-urak isurtzen ziren eremu huts gisa definitu zuten, eta saneamendua hiriaren osasungarritasunarekin zuzenean lotutako zerbitzu publiko moduan arautu zuten. Horregatik, ez zieten partikularrei utzi estolden konponketan edo aldaketan parte hartzen, edozein esku-hartzek haien funtzionamendu egokia kaltetzeko beldur zirelako, eta, hala eginez gero, hasierako egoerara itzultzeko betebeharra ezarri zitzaien<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1.1-16.</ref>. Saneamendua hiriko agintarien eskumena zela ulertu arren, legediak partikularrei beren hustubideak eraikitzea eta sare orokorrera eramatea ahalbidetzen zien.
Erroman hainbat ur mota zeuden, azken finean, estoldetatik bideratuko zirenak. Garrantzitsuena Tiber ibaiak eta bere ibaiadarrena zen, baina ezin da ahaztu malariazko arroetatik eta iturburu naturaletatik zetorrena<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>. Errekei zegokienez, haietako askok Erroma zeharkatzen zuten, Tiberrekin elkartu baino lehen. Beste batzuk, [[Kirinal]] eta [[Eskilino]] muinoak drainatu eta gero, ''Cloaca Maxima''n isurtzen ziren, eta honen bidez Tiberrera. Erromako muinoetako beste erreka txiki batzuk ere aipatzekoak dira: ''Espino''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref>, ''Fons Cati'' (Kirinalen), ''Fons Iuturnae'' (Erromatar foroan), ''Tullianum'' eta ''Aquae Lautulae'' ([[Kapitolino|Kapitolinon]]), ''Lupercal'' ([[Palatino|Palatinon]]), eta ''Fons Camenarum'' ([[Zelio|Zelion]]).
[[Tito Livio]], ''[[Ab Urbe condita (liburua)|Ab Urbe Condita]]'' liburuan, bere arbasoek egindako lanaz harro zegoen<ref>Livy ''Per.'' 1b.1; ''AUC'' 1.38.6; ''AUC'' 1.56.2.3.</ref>. Nabarmenetako bat Cloaca Maxima zen, Erromako fundazioarekin eta mitologia Kapitolinarekin lotua. Beste eraikuntza-lan batzuekin gertatu zen bezala, beharrezkoa izan zen estolda hori egiteko iraunkortasun handia eta jende askoren ahaleginak.
Hasiera batean ur-ibilgu naturala zena, populazioaren handitzearekin aire zabaleko estolda bihurtu zen. ''Cloaca Maxima''ren lana Erroma errepublika bihurtu aurretik hasi zen, tradizionalki Erromako bosgarren erregearekin, Tarkinio Priskorekin. Livioren arabera, Tarkiniok estolderia egin zuen foroaren inguruko eremuak eta kaleetako ur guztia Tiberrera eramateko<ref>Livy ''Per''. 14-15.</ref>, eta Dionisio Halikarnasoren ustez, lan hori ezin zoragarriagoa zen:
{{esaera2|''Erromako hiru obretan, non bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, harrizko galtzadak eta estoldak dira''.<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3''.''67.5.|</ref>}}
Pliniok ere Erromako monumenturik ederrenen artean kokatu zituen estoldak. Izan ere, estoldak egiteko erabili ziren harrizko bloke iraunkorrei esker, uholdeei eta lurrikarei aurre egin ahal izan zitzaizkien, baita estoldetara botatako hiri-hondakin guztiak ibaira eraman ere. Aipatzekoa da Pliniok bere miresmena adierazi zuenerako, estolderiak 700 urte zituela<ref>Plin. ''HN'' 36.104.5-105.3.</ref>.
Lana egitea zaila zenez, Tarkinio Priskok estolderian behe-klasekoak behartu zituen lan egitera. Hala eta guztiz ere, lanaren neke jasanezinak eta obren amaiera ez ikusteak eragin zuten langile askok beren buruaz beste egitea. Tarkiniok, lanak amaitzeko irrikaz, eskarnio publiko bat eskaini nahian, agindu zuen bere buruaz beste egin zutenen gorpuak gurutziltzatzea eta haien hondarrak animalia sarraskijaleei botatzea<ref>Plin. ''HN'' 36.107.1-108-3.</ref>.
Priskoren biloba, Tarkinio Harroputzak (K.a. 535-509), bere aitonaren erdi bukatutako lanak hobetu zituen, baina ''Cloaca Maxima'' ez zen K.a. II. mendera arte estali, beraz, ehunka urtez zubiz zeharkatutako ubide ireki bat baino ez zen izan<ref>Deming, D., 2020, 157. or.</ref>. Hortik aurrera, ''Cloaca Maxima'' gangatu eta konpondu zuten, baina mendeetan zehar hedatu eta hobetu zuten, Augustoren garaian benetako hiri-sare bat eratu arte<ref>Cilliers, L., 2010, 70. or.</ref>.
Erromatar Inperioko biztanleak aire zabaleko ubideen eta lurpeko estolden etengabeko fluxuaz baliatzen ziren beren hondakinak etxeetatik urrun eramateko. Hasiera batean aldez aurreko diseinurik gabe egin bazen ere, erromatarrek lotura bat sortu zuten estolda bidezko ur-horniduraren eta hiri-drainatzearen artean. Ur-horniduraren eta saneamenduaren arteko esteka hori uraren hiri-zikloaren lehen adibide historikoetako bat da<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 6. or.</ref>.
Lehen esan denez, gorozkiak eta gernua Erroman nekazaritzan eta industrian baloratzen ziren arren, hiriak egunero eragindako hondakin organikoen pilaketa hain handia zen non denbora laburrean ezin baitziren birziklatu. Estoldak husteko beste irtenbide bat hiriko hondakinak gurdietan ateratzea izan zen. Usain txarrik ez izateko eta zaborrak intsektuak eta karraskariak erakartzeko duen gaitasunagatik, hondakinak ahalik eta azkarren kentzen saiatu ziren, baina ezin ditugu ahaztu kaleetan hondakinak pilatzeak eragindako trafiko-arazoak. Erromako biztanle bakoitzak egunean berrogeita hamar gramo hondakin solido sortzen bazituen, erraza da asmatzea kaleetatik eta saneamendu-sareetatik egunero langileek ebakuatutako eta gurdietan garraiatutako kopurua. Agintarientzat, gizakiak sortutako hondakin kopuru izugarria erregulatzea eta ezabatzea kezka handia izan zen, baliabide fisiko eta giza baliabide izugarriak behar baitzituzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.3. atala.</ref>.
Noizean behin, estoldak eskuz garbitzen zituzten. Horrek esan nahi du ''aqua'' ''caduca''<ref>''ILS'' 6087c.</ref> guztia ez zela estolderiara isurtzen<ref>Scobie, A., 1986, 413. or.</ref>. Estolderia garbitzea ''cloacarius'' izeneko langilearen lana zen. Ordainketaren inguruko berririk ez dago [[Diokleziano|Dioklezianoren]] garaira arte, non prezio-ediktuaren arabera, ''cloacarius'' batek biziraupeneko soldata bat baino ez baitzuen irabazten; agian 25 denario eguneko. Pertsona horien betebeharra arriskutsua zen, estolderietako patogenoen arriskupean lan egiten baitzuten, adibidez leptospirosia, ikterizia hilgarria, besteak beste<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 81. or.</ref>. Gogoratzekoak dira [[Juvenal]]<nowiki/>en hitzak:{{esaera2|''gure aroko II. mendean, Cloaca Maxima, Suburatik igarotzean, auzoa zaborrez gainezka zegoen eta nonahi aurki zitezkeen giza gernua eta gorozkiak, han kontsumitzen zen kalitate txarreko ardoaren eta janarien ondorioz''.<ref>Juv. 5.106</ref>}}
Ildo horretan, Liviok zioen [[Katon Maior|Katon Zaharra]]<nowiki/>k, osasungarritasunaz kezkaturik, Erromako putzu beltz ugari estalarazi zituela, non etxeetako ur beltzak amaitzen baitziren, eta harrizko zoladura jarri zuela Erromako kaleetan<ref>Livy 39.44.5.</ref>.
Erromako estoldek ere beren jainkosa babesleak zituzten. Gogoratuenak ''Venus Cloacina'' eta ''Mefitis'' ziren. [[Tito Tazio]]<nowiki/>k, sabinarren erregeak, estatua bat altxatu zion ''Cloacina''ri erromatarrek eta [[sabinar]]<nowiki/>rak elkartzen ziren tokian, [[Sabinar emakumeen bahiketa|sabinar emakumeen bortxaketak]] eragindako gatazkaren amaiera baieztatzeko. Sabinarren eta erromatarren arteko bakea [[mitre]]-garbiketa erritual batek markatu zuen ''Cloacina'' antzinako [[etruria]]<nowiki/>rren santutegiaren ondoan, gero ''Cloaca Maxima'' izango zen erreka txiki baten gainean. Mitrea Venusen zeinuetako bat zenez, eta Venus batasunaren, bakearen eta adiskidetzearen jainkosa izatean, ''Venus Cloacina'' izenez ere ezagutua izan zen.
Plinio Zaharrak zioenez, soldadu erromatarrak eta sabinarrak izan ziren, eta ez apaizak, ''Venus Cloacinaren'' santutegian garbiketa-lana egiten zutenak, emakume sabinarrak bortxatu ondoren<ref group="oh">Erromatar mitologiaren arabera, ''Cloacina'' Vulkanoren emaztea zen, suaren eta metalurgiaren jainkoa. Jainkosak santutegi bat zuen Erromatar foroan, non gurtzen zuten eta sakrifizioak eskaintzen zizkioten.</ref><sup></sup><ref>Plin. ''NH'' 15.119.</ref>.
[[File:040227 tevere16CloacaMaxima.jpg|thumb|300px|<center>Cloaca Maximaren elkargunea Tiber ibaiarekin, Herkulesen tenpluaren ondoan.</center>]]
Erromatarrek asko baloratzen zuten estolderia eta estolderia sistemak garbi eta egoera onean mantentzearen garrantzia, gaixotasunak eta epidemiak saihesteko, eta horregatik ''Cloacina''ren laguntza eskatzen zuten gaixotasunik ez izateko. Gainera, erromatarrek uste zuten higienea mantentzea beste herrien gaineko nagusitasuna eta zibilizazioa erakusteko modu bat zela.
Beste jainkosa bat, ''Mefitis,'' erromatar panteoian etorri berria izan arren, Italiako gainontzeko lurraldeetan historia zabala eta garrantzitsua zuen. Izan ere, ''Mefitis'' lurreko gas kiratsen eta pozoitsuen jainkosa samniotarra zen<ref>Plin. ''HN'' 2.208.4</ref>, Italia erdialdean eta hegoaldean gurtua erromatarren garaia baino lehenagotik. Horren ostean, [[Ponpeia|Ponpeian]] gurtu zuten bereziki. Bere santutegi nagusia Samnioko Ampsanctus sumendian zuen, baita berari eskainitako tenplu bat Kremonan ere. ''Mefitis'', jatorrian, lurpeko eta iturburu naturalen jainkosa zen, eta iturburu asko sufretsuak izaten zirenez, ''Mefitis'' erlazionatu zen estoldekin eta gas pozoitsuekin, haien kiratsengatik. Ur bero guztia sufretsua ez den arren, ur sufre guztia usaintsua da. Vitruviok ur sufretsua, beroa zein hotza izan, usain eta zapore txarrarekin identifikatzen zuen<ref>Vitr. 2.8.</ref>. Serviok, berriz, usain txarra ''Mefitis'' jainkosari egotzi zion<ref>Serv. ''Aen''. 7.84.1.</ref>. ''Mefitis''ek Erroma hirian paper handirik izan ez zuen arren, baso sakratu bat (''lucus'')<ref>''LTUR'' 1.221. or.</ref> eta santutegi bat (''aedes'') zituen Eskilino muinoan<ref>Varro ''Ling.'' 5.49.4; Fest. ''Gloss. Lat.'' 351.3, 526.</ref>.
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
*Briones Dieste, V. (2018). La antigua Roma y las zoonosis. ''Revista Complutense de Ciencias Veterinarias,'' ''12(''2), 71-80 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.5209/rccv.60895</nowiki>
*Bruun, C. (2015). The City of Rome. In C. Bruun & J. Edmondson (Ed.), ''The Oxford Handbook of Roman Epigraphy'' (471-494. or.). Oxford University Press.
*Burian, S. J., & Edwards, F.G. (2002). Historical Perspectives of Urban Drainage. In E.W. Strecker & W.C. Huber (Ed.), ''Global Solutions for Urban Drainage''. American Society of Civil Engineers [ejounal]. <nowiki>https://doi.org/10.1061/9780784406441</nowiki>
*Carcopino, J. (1968). ''Daily Life in Ancient Rome.'' Yale University Press.
*Cilliers, L., & Retief, F. P. (2012). City Planning in Graeco-Roman Times with Emphasis on Health Facilities. ''Akroterion'', ''51'', 43-56. <nowiki>https://doi.org/10.7445/51-0-62</nowiki>
*Cilliers, L. (2010). ''Where were the doctors when the Roman Empire died?'' Acta Theologica 26(2) DOI:10.4314/actat.v26i2.52562
*Deming, D. (2020). The Aqueducts and Water Supply of Ancient Rome. ''Ground Water, 58,'' 152-161 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1111/gwat.12958</nowiki>
*Edlund-Berry, I. (2006). Hot, cold, or smelly: the power of sacred water in Roman religion, 400-100 BCE. In C.E. schultz (Ed.), ''Religion in Republican Italy'' (162-180. or.). Cambridge University Press.
*Espinosa Bueno, M. (2015). ''El consumo de pescado y producto del mar en la sociedad romana. Implicaciones sociales, culturales e ideológicas'' [Master Amaierako Lana, Universidad de Sevilla].
*Greenfield, P., (2011). ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate.'' The University of Sidney.
*Harper, K. (2019). ''El fatal destino de Roma. Cambio climático y enfermedad en el fin de un imperio''. Crítica.
*Israelowich, I. (2015). ''Patients and healers in the High Roman Empire''. Baltimore, Johns Hopkins University Press.
*Koloski-Ostrow, A. O. (2015). ''The Archaelogy of Sanitation in Roman Italy: Toilets, Sewers, and Water Systems.'' University of North Carolina Press.
*Kron, G. (2012b). Nutrition, hygiene, and mortality. Setting parameters for Roman health and life expectancy consistent with our comparative evidence. In E. Lo Cascio (Ed.), ''L'impatto “della peste antonina”'' (193-252. or.). Edipuglia.
*Kuiper, K. (2011). ''Ancient Rome: from Romulus and Remus to the Visigoth invasion.'' Britannica Educational Publishing.
*Purcell, N. (1996). Rome and the Management of Water. Environment and Culture. In G. Shipley & J. Salmon (Ed.), ''Human Landscapes in Classical Antiquity'' (180-209. or.). Routledge.
*Rogers, D.K. (2020). Aquatic Pasts & the Watery Present: Water and Memory in the Fora of Rome. In N. Chiarenza, A. Haug & U. Müller (Ed.),''The Power of Urban Water (''105-121. or.). De Gruyter. <nowiki>https://doi.org/10.1515/9783110677065-007</nowiki>
*Scobie, A. (1986). Slums, Sanitation, and Mortality in the Roman World. ''Klio, 68'', 399-433.
*Zamora-Manzano, J. L. (2017). La admnistración romana ante la gestión de residuos y la tutela del hábitat. ''Revista digital de Derecho Administrativo, 17'', 69-87 [ejournal].
== Ikus, gainera ==
*[[Ur_sakratuak_Erromatar_Inperioan]]
*[[Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan]]
*[[Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan]]
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[https://cil.bbaw.de/en/homenavigation/the-cil/volumes Corpus Inscriptionum Latinarum]'')
* ''ILS ([[iarchive:inscriptioneslat01dessuoft/page/n11/mode/2up|Inscriptiones Latinae Selectae]]).''
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* (es) https://es.wikipedia.org/wiki/Acueductos_de_Roma
* (ing) [[:en:Mefitis|Mefitis]]
*(ing) [[:en:Cloacina|Cloacina]]
*{{Erreferentzia|izenburua=Suburra|hizkuntza=en|data=2024-10-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Suburra|sartze-data=2024-11-10|encyclopedia=Wikipedia}}
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Erromatar akueduktuak]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
5itui4c6oewxurk14va1scb255c71zy
9968758
9968745
2024-11-14T09:39:45Z
Lasterketak
49276
/* Erromako estoldak */
9968758
wikitext
text/x-wiki
= Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman =
Hirigintzaren ikuspuntutik begiratuta, esan daiteke Erromaren sorrera akats bat izan zela, defentsa-balioa bizitegi-balioaren aurretik jarri zelako. Ildo horretan, [[Estrabon]]<nowiki/>ek adierazi zuen jatorrizko biztanleak zazpi muinoetan finkatu zirela herrixken defentsa hobea eskaintzen zutelako, eta haien oinetako zingirek etsaien ezusteko erasoak eragozten zituztelako. Alabaina, populazioak handitu ahala, beheko aldera jaitsi behar zuen eta padurak drainatzearen beharraz konturatu zen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Hala, lehen unetik [[Subura]] auzotik [[Marteren Zelaia (Erroma)|Marteren Zelaia]]<nowiki/>raino hedatutako espazio zabalak urez hustu behar izan ziren bizigarri bihurtzeko. Esan beharrik ez dago lan eskerga horretan giza- eta finantza-baliabide asko inbertitu zituztela.
Hiriko osasungarritasun eskasaren jatorria, neurri handi batean, eremu zingiratsu batean egoteagatik zetorren. Kokapen txar horrek ur zikin eta ur beltzen hustuketa zailtzean, osasun-arazoak sortu zituen, beraz, tokian, drainatu arte, malaria endemikoa zen<sup>1</sup>. Hala ere, erromatarrak maisuak izan ziren ura erabiltzen, bai horniduran, bai soberako uren, eta ur beltzen saneamendu eta ebakuazio hustuketan.
Obrarik garrantzitsuenetako bat ''[[Cloaca Maxima]]'' izan zen. Gainera, erromatarrek estolda sare baten bidez muinoetatik zetozen errekak lurperatu eta bideratu zituzten, eta horrekin, neurri bateraino, alde batera uzten zituzten populazio handiko eremuetan aire zabaleko urak eragindako kutsadura-guneak<ref>Vitruv. 1.4.1.</ref>.
== Erroma, zingira-eremua ==
[[File:Rome in 753 BC.png|thumb|300px|<center>Erroma K.a. 753. urtean</center>]]
Erromatarren lehen kutsadura-iturria hiriaren kokapenetik zetorren. Hain zuzen ere, Erromako sortzaileek itsasoaren hurbiltasuna zein ur korrontearen erabilgarritasuna kontuan hartu zituzten. Kostaldetik urruntasun erlatiboa izateak itsasoz baliabideak eskuratzea ahalbidetuko luke, eta, aldi berean, distantzia horrek ustekabeko erasoak eragotziko lituzke.
Erroma zaharraren aztarna arkeologikoak mugatuak dira, eta indusketa zabalak egiteko zailtasunak izan dira ondorengo eraikinek okupatutako eremuetan. Lehen kokalekua Palatino muinoan lastozko sabaia zuten etxolen herri soil bat izan zen, baina hiriaren hastapenak K.a. X. edo IX. mendekoak dira, ez VIII. mendearen erdialdekoak. Beraz, ez zen posible Erroman zazpi erregek gobernatzea bakarrik haren sorreratik K.a. VI. mendearen amaierara arte<ref>Kuiper, K., 2011, 22-23. or.</ref>.
Palatinoaz gain, Erromako lehen biztanleak zazpi muinoetako mendi-hegaletako herrixketan bizi ziren, baina populazioa handitu ahala, beheragoko eremuetara jaitsi behar zuten, osasungarritasun-egoerak eskasagoak izan arren.
[[Vitruvio|Vitruviok]] zioenez, leku haizetsuak saihestu behar ziren, gaixotasun asko eragiten zituztelako, hala nola hotzeriak, hezueria, eztula, tisia, pleuresia eta eztula odolarekin. Idazle horren ustez, hotzak eta haizeak eragindako gaixotasunek gorputzaren hezetasuna txikitzean, hau biguntzen eta ahultzen zuten. Haizea leun eta trinkoko lekuek, ostera, gorputzak elikatu eta freskatzen zituzten<ref>Vitruv. 1.6.3.</ref>.
Horretan oinarriturik, Vitruviok aipatu zituen zeintzuk ziren baldintza onenak hiri bat sortzeko. Izan ere, haren esanetan, eraikuntza leku garai batean egin behar zen, lainotik eta euritik urrun, eta tokia ez zen ez beroegia ez hotzegia izan behar. Padura batetik urrun egon behar zen, bestela goizeko airea eta lainoak hirira eguerdiko eguzkiarekin batera helduko ziren animalien kiratsarekin nahasturik, eta hori biztanleentzat oso kaltegarria izango zen<ref>Vitruv. 1.4.1.; Varro ''Rust.'' 1.6.6.1 </ref>. Dena den, salbuespen bat egin zuen padura batean eraikitako hiriekin, betiere itsasotik gertu bazeuden. Egoera horietan, hondakin-urak estoldetatik isuriko lirateke itsasora, eta itsasoa zakar egonez gero, ur gazia estoldetatik zingiraraino igoko zen, eta intsektuak akabatuko lituzke. Ezbairik gabe, hori ez zen Erromaren kasua<ref>Vitruv. 1.4.11.</ref>.
Estrabonen deskribapenaren arabera, Erroma izan zen [[Tiber]] ertzean egoteagatik uholdeak pairatu zituen zegoen hiri bakarra. Geografo honen ustez, hasieran, hiria harresiz inguratutako muinoetan kokatuta zegoen, defendagarriak zirelako, baina beheko eremura zabaldu zenean, uholdeekin arazoak izan zituen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Erromatarrek ez zekiten gaur egun ezaguna den uholdeen eta gaixotasunen agerraldien arteko harremana, bereziki malaria, baina zerbait susmatzen zuten. [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>k, ostera, Erroma ikuspuntu positibo batetik deskribatu zuen:{{esaera2|''Nire ustez, Erromaren hiru obra bikainenak, zeinetan bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, kale zolatuak eta estolderiaren eraikuntza dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5.</ref>.|}}
Antza denez, Marteren zelaian aspaldian zingira bat zegoen, ''Palus caprae'', Petronia izeneko errekak elikatzen zuena. Hemen, [[Julio Zesar]]<nowiki/>rek ''naumakiak'' antolatu zituen. Zesarrek uholdeak ekiditeko eremua drainatzeko asmoa izan bazuen ere, bere erailketaren ondoren, egitasmoak bertan behera utzi zen<ref>Purcell, N., 1996, 6, 10. or.</ref>.
Hiriaren hastapenetan, [[Erromako foroa]] ezarri zen tokian zingira bat egotean, lekua osasungaitza zen, eta ez zen batere egokia bertan bizitzeko. Hala ere, [[Erromatar Errepublika|Errepublika]]<nowiki/>ren hasieratik, foroa eremu paludiko izatetik gune monumentala izatera bilakatu zuten. Eremu horrek, ustez, hasierako kokaleku bat izan bazuen ere, geroago gunea urbanizatu zuten, hartxintxarrez estaliz eta gehiegizko ura kentzeko drainatzeak instalatuz<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>.
Erraz ulertzen da erromatarrek urarekiko zuten lilura. Ibai handiak, erreka indartsuak eta iturburuetako urak paisaia italikoaren eta bizitzaren parte dira. Horregatik esan daiteke Erromako urek hiriaren kokapena baldintzatu zutela. Hain zuzen ere, ur haien inguruko establimenduak, eta harekin erlazionatutako jainkoen kultuak esan nahi dute erromatarrek uraren erabateko garrantzia errespetatu zutela eguneroko bizitzarako eta erabilera erlijiosoetarako. Hori zela eta, hiria fundatzeko ura ugaria zen leku bat aukeratu zuten, bai korrontea, bai geldia<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 163. or.</ref>.
== Ur-saneamendua ==
Hasieratik, Erromako lehen erregeek arreta berezia jarri zioten hiriko saneamenduari. Higiene ezaren eta osasungarritasun faltak hedatutako gaixotasunekin zer lotura zegoen ez bazekiten ere, esperientziak erakusten zien ur geldiak saihestu behar zituztela, batez ere herritarrek egunero edateko ura erabili ondoren usteltzen zirenak.
Erromatarrak uraren erabileran aditutzat nabarmendu ziren, hirira iristen zenetik estoldetara isurtzen zen arte, eta honela lortu zuten Erroma baldintza higieniko onenetan eustea. Ur-komisarioa (''curator aquarum)''<ref>''ILS'' 643.</ref> arduratzen zen, besteak beste, hirira zetozen ubideen egoera zaintzeaz, hiri-saneamendua mantentzeaz, eta haren funtzionamendua zaintzeaz, hondakin-urak erraz ibil zitezen<ref>Israelowich, I., 2015, 127.</ref>. [[Sexto Julio Frontino|Frontinok]], ur kalitatean oinarriturik, ur-horniduraren sistemaren kontserbazioa eta horren mantentzea biztanleriaren osasunarekin erlazionatu zuen<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.</ref>.
Urak kutsadura ezabatzeko gaitasuna antzinako iturrietan ondo egiaztatuta dago. Tiber ibaia, esaterako, Erromako ur iturririk nabarmenena, eta zeinen urak hiria zeharkatu ondoren [[Tirreniar itsasoa|Tirreniar itsasoraino]] isurtzen baitziren, purifikatzaile ezin hobea zen, kutsadura hiritik azkar urruntzen zuelako. Ibaien arazketa egiteko gaitasuna bat dator urarekin lotutako ahalmenen inguruko ustearekin, ''[[Vestaren tenplua|aedes Vestae]]''ren garbitasunaren kasuan egiten zuten moduan<ref>Greenfield, P., 2011, 49. or.</ref>. Arazoa agertzen zen, populazioaren hazkundearen ondorioz, zabor kopuru handiak Tiberrera botatzen eta ubidean pilatzen zirenean. Kutsadura horregatik malaria endemikoa bihurtu zen Erroman<ref>Briones Dieste, V., 2018, 71. or.</ref>.
Hala ere, [[Zizeron|Zizeronek]] ez zion ibaiari arazte-ahalmenik handiena eman, itsasoari baizik, erromatarrek bazekitelako ur gaziak ur gezako ibaiek baino arazte-ahalmen handiagoa zuela<ref>Cic. ''Leg''. 2.24.12.</ref>. Hala ere, itsasoaren garbitzeko ahalmena ibaiak zeraman kutsadura motak mugatzen zuen<ref>Cic. ''Amer.'' 71.5.; Parrizidei buruz: Marc. ''Dig.'' 48.9.1.</ref>, adibidez, ibaiak parrizida baten gorpua itsasoraino eramaten bazuen, horrek itsasoa kutsa zezakeen<ref>Greenfield, P., 2011, 50. or.</ref>.
== Soberako uren erabilera ==
Frontinok argudiatu zuen osasun publikoko arrazoiengatik erromatarrek edateko ura<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.2.; Vitruv. 8.18</ref>, estolderia eraginkorra<ref>Frontin. ''Aq''. 88.3.</ref> eta bainu publikoak izan zituztela<ref>Kron, G., 2012, 217. or.</ref>. Behar horiek ase eta gero, c''astellum'' eta ''lacus''<ref>''ILS'' 9261.</ref> izeneko deposituetatik soberako urak erabiltzen ziren kaleak eta estoldak garbitzeko<ref>Frontin. ''Aq''. 2.111.2.</ref>.
Erromatarrek kaleen eta errepideen diseinuan eta eraikuntzan drainatze sistemak sartu zituzten. Honetaz gain, euri-urak erabiltzeko sistema berezia bat zuten; behin euria teilatuetatik bilduta, etxe barruko zisterna batera eramaten zen.
Hiriko behe-barrutiek hasieratik arazoak izan zituzten atxikitako urarekin. Horregatik, agintariek drainatze-sistema eraginkorra eraikitzea sustatu zuten, hiriko euria eta akueduktuetatik soberazko ura kanporatzeko. Egia esan, Erromak buruhausteak zituen leku batzuetan urarekin, akueduktu bakoitza eraiki eta gutxira ura kaleetako iturrietatik eta bainu publikoetatik gainezka baitzegoen. Izan ere, ezinezkoa baitzen hirira iristen zen ur guztia kontsumitzea<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 5-6. or.</ref>.
Erromatarrek etruriar estolda asko eta zolatutako kaleak berreraiki eta zabaldu zituzten. Errepide eta kaleetan mugak ezarri zituzten gainazaleko isurketa drainatze kanal irekietara zuzentzeko. Hiriko drainatze-beharrei erantzuteko, ubide ireki eta lurpeko estolderiaz osatutako sare korapilatsu bat eraiki zuten. Estoldarik handiena ''Cloaca Maxima''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref> zen, foroaren inguruko Erromako zatirik baxuenak Tiber ibaira drainatzen zituena. Erromako behealdeko eremuetan metatutako urak, normalki, ''Cloaca Maxima''ri bertara botatako hondakinak herrestan eramateko adinako ur-emaria ematen zion. Erromatarrek lur azpiko estoldetako etengabeko jarioa aprobetxatzen zuten zaborrak eta hondakinak etxebizitzetatik urruntzeko.
Neguan, euriak kaleak garbitzen laguntzen zuen, baina herritartasun gutxiko jendeak ur zikina kalera botatzen jarraitu zuen. Hori frogatzen dute hainbat tokitan aurkitutako inskripzioek (''cippi''), hiriko edozein txokotara isurtzea debekatzen zutenak, baina, itxuraz, jaramon gutxi egiten zieten<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015, 81. or.</ref>.
[[File:RomaCloacaMaximaPercorso.png|thumb|250px|<center>Erromako ''[[cloaca Maxima]]''</center>.]]
[[Printzealdia (Antzinako Erroma)|Printzaldiaren]] garaian, goi-mailako senatariek hiri-azpiegituren alderdi batzuk kudeatu zituzten, baina K.o. 331tik aurrera, administrazioak erromatar osasungarritasunaren kontrola hartu zuen, ''alvei et riparum Tiberis et cloacarum urbis,'' hots'','' kanaletako, Tiber ibaiaren ertzetako eta hiriko estolderietako komisario kargua sortu eta gero<ref>''ILS'' 8979.</ref>. Pertsona horren ardura zen Tiber ibaiertzak egitura intrusiborik gabe gordetzea. Asmo horrekin, eremu horiek inskripzio batzuekin mugatu zituen, eta horietako askok gaurdaino diraute<ref>''CIL'' 6.1235; ''ILS'' 5922–5934; Bruun, C., 2015, 488. or.</ref>.
== Etxebizitzen saneamendua ==
Erromatarrek ez zuten nahi haien komunak estolderia publikora konektatuta egotea, ez baitzuten sifoi motako neurririk, hidrogeno sulfuro (H<sub>2</sub>S), eta metano (CH<sub>4</sub>) bezalako gasek eragindako kirats-, intoxikazio- eta leherketa-arriskuak saihesteko. Etxeen eta estolden arteko loturarik eza justifikatzen zuten beste arrazoi batzuk ziren etxeetan Tiber ibaiak gainezka egiten zuen aldiro hodeien errefluxua saihesteko nahia, bai eta estoldetatik ateratzen ziren intsektu eta beste zomorro batzuen ugaritzea aldentzeko gogoa ere<ref>Scobie, A., 1986, 412-413. or.</ref>. Soberako- eta euri-urak giza hondakinak baino maizago iristen ziren estoldetara, baina erromatarrek ulertu zuten handik ere usain pozoitsuak sor zitzaketela. Pentsatzekoa da, gasek estoldetan eragiten zituzten kirats eta asfixiaz gain, leherketak sor zitzaketela<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 3.3. atala.</ref>.
Aberatsenek, etxe partikular batean bizi baziren, beheko solairuan komun bat izango zuten, eta hartaraino akueduktuetako ur-adar bat iritsiko zen, baliagarria izango zena gero gorotzak estoldetara eramateko. Hain aberatsak ez zirenak, eta intsuletako beheko solairuan alokairuan bizi ohi zutenak, haien komuna, banakako etxeak bezala, urez garbi zitekeen. Carcopinok dioen bezala, egoitza horiei ''domus'' ere deitzen zitzaien<ref>Carcopino, J., 1984, 74. or.</ref>.
Intsula gehienetan komunak ez zeudenez, gauez gernua kalera bota ohi zuten goiko solairuetatik<ref>Juv. 3.268-277.</ref>; pixontziak (''lasanum'') edo zakarrontziak (''matellae'') edukitzea zen aukera, putzu beltzarik ezean, zuzenean kalean edo estoldetan husten zirenak<ref group="oh"> Petronioren ''Satirikon'' eleberrian, Trimalkio aberats berriak nahiago zuen txiza ''lasanum'' batean egitea, edozein komun pribatutan baino</ref><ref>Petr. 27.</ref>.
Beste kasu batzuetan, komun eramangarriak erabiltzen ziren aulki itxurako egitura baten gainean (''sellae'' ''pertusae''). Bertan bildutako giza gorozkiak eskailera-putzuaren azpiko upel batean botatzen ziren, eta handik, eskuz isurtzen ziren Erroman oso ugariak ziren putzu beltzetan (''lacus''). Horiek, dudarik gabe, hiriko osasungarritasunari zuzenean eragiten zioten<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.; Cilliers, L.; Retief, F., 2012, 49. or.</ref>.
Eskuarki, intsulen eta ''domus''en ur zikinak kaleetatik bideratzen ziren. Hoberen kontserbatutako ereduetan, Ponpeiarenak, esaterako, erabilitako urak ''sterculinium''era eramaten ziren. Komun hori, aireztapenik gabekoa eta etxetik baztertutakoa, funtsean, lurrean egindako putzu bat zen, eta bertatik ura iragazten zen. Edonola ere, hobeto antolaturiko ''sterculinium''ek zoruko zuloan anfora handi bat zuten (''[[dolium]]''), eta behin beteta, ''stercorarius''ek horren beharrean, beste garbi bat kokatzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
== Komun publikoak eta pribatuak ==
Komun pribatuak, ''sterquilinia'' izenekoak, etxebizitza batzuetan edo intsuletako zenbait txokotan aurki zitezkeen. Askotan, sukaldearen barruan edo ondoan zeuden, hurbiltasun hori zabor organikoa eta soberako likidoak erraz desegiteko modua baitzen. Lehenago aipatu ditugun arrazoiengatik komun horiek ez ziren urez garbitzen ezta estolderiarekin lotzen ere. Alabaina, litekeena da etxeetako jabeek ongarrirako gorozkien balioa kontuan hartu zutela, eta horregatik harri porotsu eta morterorik gabeko putzu beltzetara eramaten zituzten. Putzu haietan likidoak iragazten ziren, baina metatutako hondakin solidoa aldizka garbitu behar zen. Usainak arintzeko egur-errautsak edo kare bizia erabiltzen zuten.
Estolderiak, hondakinak ezabatzeko zerbitzurik eraginkorrenak ziren, non esklaboek txizontziak (''lasana, matellae'') isurtzen baitzituzten, eta kaleetan irekitako putzuak (''foramina)'' baliagarriak ziren euri-ura eta giza detrituak estoldetara bideratzeko<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
''Latrina'' latinezko ''lavatrina'' hitzaren uzkurdura da. Jatorrian instalazioak, jarduerak eta bainuarekin lotutako beste elementu batzuk biltzen zituena<ref>Plaut. ''Curc.'' 580; Apul. ''Met.'' 9.14.10; ''SHA'' ''Heliog'' 17.1.2.</ref>. ''Latrina''k, eskuarki eserleku batekoak, ''forica''ren helburu bera betetzen bazuen ere, alderik esanguratsuena tamainan zegoela dirudi. ''Latrina'' etxe pribatu edo beste espazio pribatu batean zegoen, eta normalean ez zen jendearen eskura egoten.
K.a. I. mendearen amaieran, beharbada aurretik ere, erromatarrek komun publikoak eraiki zituzten, eta hauek erromanizazioaren bereizgarrienetako bat izan ziren. Erromatar komunak estolderien adar nagusiaren gainean egoten zirenez, giza gorotzez gain, beste hondakin batzuk ere botatzen zituzten uretara; hortaz ohiko buxadurak eta estoldak garbitzeko beharra. Komunen garbiketa eraginkorra egiteko, ur-horniduratik gertu egon behar ziren, hala nola [[ninfeo]] batetik, eta komun publikoen kasuan, [[Terma|terme]]<nowiki/>tatik edo beste ur-iturri batetik. Instalazio horien soberako urak komunak (''foricae'') garbitu ondoren, putzu beltz batera eramaten zirtuzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8.A atala.</ref>.
''Forica'' hitza K.a. I. mendearen hasieran agertu zen. Hitz horrekin eserleku anitzeko espazio irekia eta handia izendatzen zen, non harrizko lauza edo ohol baten gainean eseritako erabiltzaileak, haien arteko bereizketarik egon gabe, libratzen baitziren. Eserlekuen oinarriko kanal txiki batean, bezero guztiek makila bati lotutako itsas belaki<ref group="oh">Antzina, belakiak urpekaritza libreko metodoaren bidez arrantzatzen ziren, eta urpekariek harriak edo pisuak erabiltzen zituzten urperatzeko. Belakien erabilerari dagokionez, norberaren garbitasunean eta prestaketa medikoetan erabiltzen ziren, baina, zalantzarik gabe, belakiak bereziki erromatar komunetan erabiltzen ziren</ref> bera bustitzen zuten ipurdia garbitzeko<ref>Espinosa, M., 2015, 100. or.; Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 4.1.; 4.2. atalak.</ref>. Eserlekuen kopurua asko aldatzen zenez, ez dakigu zein zen gutxieneko kopurua instalazio hori ''forica'' deitzeko. ''Foricae'', oro har, [[Foro (Antzinako Erroma)|foro]]<nowiki/>etatik, antzokietatik, batzuetan etxebizitza-blokeetatik eta bainuetxeetatik gertu zeuden. Komun horiek bide publikoetan egoteagatik, bi ate zituzten; batak sarbidea ematen zuen atondo txiki batera, eta besteak komunera. Bi ate horiek, paraleloan kokatuta ez zeudenez, kanpoko begiluzeek (''sessor'') ezin zuten barrualdea ikusmiratu, eta honela pribatutasun minimo bat eskaintzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 430. or.</ref>''.''
Errepublika berantiarrean eta inperioaren hasieran eraikitako bainu publikoetako leihoak oso txikiak izan ohi ziren, eta argia lurrera ez zen inoiz iristen, hormetako goiko partean jarrita zeudelako. Argitasuna errazteko, eta higiene-arrazoiak zirela medio, hormak maiz igeltsatzen ziren. Gainazal horietan diseinu osagarriren bat pintatuz gero, sinplea eta azalekoa izaten zen.
Hasierako bainuak txikiak eta ilunak ziren, baina K.o. II. mendean, nabaria izan zen komun publikoen bilakaera, eta arkitektoek aireztapenean eta argiztapenean jarri zuten arreta. Horregatik, aireztapena errazteko, beirarik gabeko leiho handiagoak ireki zituzten, eta pribatutasuna izateko, lurzorutik bi eta lau metro artean kokatuak. Baina, komun horietako giroagatik, oro har iluna eta zikina, gizarteko desjabetuek askoz gehiago erabiltzen zituzten elite erromatarrak baino<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8-B, C atala.</ref>.
Termetan gertatzen zen moduan, ''forica''etara gizarte-klase guztietako erromatarrek erabiltzen zituzten, Erroman aberats eta pobreen arteko nahasketa baztertzen bazen ere. Horren adierazlea da Martzialen ''Epigrammata'' lanean, non Vacerra izeneko gizon bat hiriko bainu guztietatik egun osoan ibiltzen baitzen, afaltzera gonbidatuko zuen norbaiten bila<ref>Mart. ''Ep''. 11.77.1.</ref>. Erromatar aristokraziarentzat, aberastasuna, estatusa eta pribilegioak kezka nagusiak izanik, suposatzekoa da aristokrata erromatar bat bakarrik larrialdi baten ondorioz komun apal batera sartuko zela.
''Forica'' horiek zentzu guztietan publikoak ziren, han ez zen lotsarik sentitzen, bilerak ere antolatzen zirelako<ref>Cilliers, L., 2012, 49. or.; Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.6. atala.</ref>. Alabaina, ez da erraza jakitea gizonek eta emakumeek komunak aldi berean erabiltzen ote zituzten, ziurrenik, leku hauen erabilera mistoa aukera pertsonala zen, eta muturreko kasuetan baino ez behe-mailako emakumeak sartuko ziren noizean behin komun batean. Pentsaezina da, ordea, erromatar ''[[Matronae|matrona]]''k horietaz baliatu izatea, haien ageri publikoa noizbehinkakoa baitzen, eta, gainera, komun publikoetara joateak haiei egotzitako bertuteak auzitan jar zitzakeen, gizartearen mailarik baxuena biltzen zen tokian.
Komunen tamaina askotarikoa zen, batzuk txikiak eta beste batzuk handiak, eta azken hauetako batzuek aldi berean, 60 erabiltzaile baino gehiago jaso ahal zituzten. Erroman, komun eta estolden izaera pribatua eta publikoa zenez, jabeek aukera zuten komunak estolderia publikora konektatzeko, betiere zerbitzu hori kaltetzen ez bazuten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1-9.</ref>.
Urez hornitutako ''forica'' ugari eraiki ziren pobreentzat<ref>Carcopino, J., 1984, 74-76. or.
</ref>, baina horiek erabiltzeko gutxieneko sarrera bat ''conductores foricarum''ei ''o''rdaindu behar zieten. Vespasianok, Neronek utzitako estatuaren porrot ekonomikoari aurre egiteko neurri gisa, tasa bat jarri zien<ref>Harper, K., 2019, 85. or.</ref>.
{{esaera2|''Bere seme Titok gernuari zerga bat ezarri izana leporatu zionean, Vespasianok aurreko tokian jasotako txanpon bat sudurrean jarri eta galdetu zion: -usain txarra al du?". Eta hark ezetz erantzun zuenean, Vespasianok esan zion: -gernutik dator''</sup><ref>Suet. ''Vesp''. 23.3.</ref>.|}}
Ordaindu behar izatea ez zen oztopo bat jende gehienak komun publikoak erabil zitzan, are gehiago, Vespasianok eraikitakoak oso dotoreak ziren, estatuekin apainduta, marmolezko eserlekuekin, eta angelu zuzen edo zirkuluerdi moduan antolatuta. Alabaina, Juvenalek barre egiten zien bainu publikoak eginez irabazten zutenei<ref>Juv. 3.38.</ref>, baina badakigu erromatarrek giza gernua eta gorotzak balioztatzen eta komertzialki ustiatzen zituztela.
Bolazainek (''fullones''), zerga bat ordainduta, Vespasianoren baimena zuten beren lantegien aurrean txizontziak jartzeko, oinezkoek doan bete zitzaten, gernua baitzen beren industriarako behar zuten lehengaia<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.</ref>. Gernua erabiltzen zuten ehunak eta artilea garbitzeko instalazioetan (''fullonica'') eta tindaketa-prozesuetan<ref group="oh">Zenbaitetan, bolazainek iraupen luzeko arazoak izan zituzten hiri-agintariekin.</ref><ref>''CIL'' 6.266.</ref>.
Gernuaren beste propietate batzuen artean, koipea kentzea zegoen. Gernu-amoniakoa ere desinfektatzailea zen, eta ehuna zuritzeko honi errautsa gehitzen zitzaion<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 82. or.</ref>. Eremu publikoan jartzen ziren erditik moztutako terrakotazko anforak (''dolia curta'') gernua jasotzeko. Giza gorotzei zegokienez, komunetan eta beste putzu beltz batzuetan bildutako nekazaritzan erabiltzen ziren ongarri gisa<ref>Colum. ''Rust.,'' 10.81-85.</ref>.
Erroman bazegoen giza gorotzak eta gernuak biltzeko zerbitzua. Horretaz ''foricarii''ak eta ''stercorarii''ak arduratzen ziren. Lehenengoak idokitzaileak ziren, eta komunetan eta kaleko zaborrak biltzen zituzten bitartean, simaur biltzaileek (''stercorarii'') hondakinak (''plastrum'') gurdietan kargatzen zituzten<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 85. or.</ref>. Izan ere, langile horiek putzuak garbitzen zituzten haien edukia baratzeetan ongarri gisa erabiltzeko. Ponpeian hainbat anfora aurkitu dira lurrean sartuta (''dolium''), ziurrenik ''stercorari'' batek jaso behar zituenak, beste batzuen ordez jarri baino lehen<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
[[File:Il·lustració d'una escena a les latrines de l'edifici dels banys de la vil·la romana dels Munts.jpg|thumb|300px|<center>[[:en:Els_Munts_(Roman_villa)|Munts]]<nowiki/>eko villa erromatarraren komuneko eszena baten ilustrazioa</center>]]
Bainuetan eta komun publikoetan [[Fortuna (mitologia)|Fortuna]] gurtzea nabarmena zen, Frontok adierazi zuenez<ref>Fronto ''Ep.'' 6.1.</ref>, eta santutegiak edo estatuak eraiki ohi zitzaizkion haren omenez. Gurtze hori ez zen bakarrik leku edo garai batean gertatu, Ponpeia, Erroma eta Ostiako komunetan badaude haren frogak baita erreferentzia literarioak ere, non Fortuna komunen jainkosa gisa aipatzen baitzen<ref>''ILS'' 9184.</ref>. [[Klemente Alexandriakoa|Klemente Alexandriako]] filosofoarentzat barregarria zen Fortuna jainkosa komunetan gurtzea.
{{esaera2|''Erromatarrek, beren arrakastarik handienak Fortunari egozten dizkiotenez eta bera jainkorik handiena dela uste dutenez, haren estatua komunetara eramaten dute, eta bertan tenplu bat altxatzen diote''<ref>Clem''.''Al. ''Protr.'' 4.51.</ref>.|}}
Komunetako formak biribilak, angeluzuzenak, triangeluarrak, trapezoidalak, obalatuak edo karratuak izaten ziren, eta leku batetik bestera desberdinak izan zitezkeen arren, eserlekuen arteko distantzia eta komuneko bankuaren zuloen zabalera eta luzera ia inoiz ez ziren aldatzen, gehienez jota zentimetro batzuk baino ez. Era berean, komunetako bankuaren altuera beti berdina zen erromatar inperioan. Estandarizazioa horrek beste eraikuntza mota askotan aplikatu zen, hala nola anfiteatro, foro, tenplu, janari azoketan (''macellum'') eta antzokietan.
Ebidentziaren arabera, hasieran komun publikoak, bainuetan, antzokietan, anfiteatroetan, foruetan eta azoketan kokatuta zeuden. Or har, orube handi bat behar zuten, gutxienez eserleku anitzeko komunen eraikuntzan, estolderia publikoekin konexio egokiak egiteko gutxieneko gastuarekin. Irol horiek eskuragarri baziren ere, biltoki handietatik apur bat bazterturik zeuden, kiratsak urrun edukitzeko. Erromatar bainu txikiak eta handiak, batzuetan, eraikuntzen izkinetan sartuak ziren. Haatik, eraikinaren diseinuaren parte bat izan ziren beti, nahiz eta eraikitako eta zerbitzuan jarritako azken instalazioa izan<ref>Col. ''Rust.'' 9.5.1.8.</ref>.
Duela ehun urte baino gehiago, bainu eta komun erromatar asko induskatu ziren, hots, arkeologia zientzia garatzen ari zenean. Ondorioz, garai hartan, inor ez zen asko arduratu gorotz pilak geruzatzeaz, etxeko bainuetako zaborra sailkatzeaz edo biltegi pribatuak aztertzeaz<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 2.1. atala.</ref>. XX. mendera arte, ez zen komunei buruzko ikerketarik egin, aurreiritzi moralen ondorioz. Arkeologoek nahiago izan zuten erromatar zibilizazioaren handitasunean sakondu giza gorotzen ikerketan baino. Horrela, A. de Loriok (1820), [[Pozzuoli|Puzzuolin]] (antzinako Puteoli) lan egin zuen lehenengoetako batek, nahiago izan zuen merkatuko (''[[macellum]]'') bainuei buruzko fantasia bat sortu egoera arkeologiko deserosoari aurre egin baino. Izan ere, Haren arabera, komunak lurrun-bainuak ziren, non erabiltzaileak beroaz gozatzeko esertzen baitziren. Bestalde, G. Bonik, 1913an, kalkulu matematikoen bidez, Palatino jauregiko bainugeletako aulkiak igogailu hidraulikoak zirela ziurtatu zuen. Gaurko historialariek, ostera, zehaztasun falta guztiak justifikatzen dituzte, aurreko mendeetako ikertzaileei gai fekalei buruz hitz egitea oso desatsegina zitzaielako.
Gaur egun, berriz, arkelogiak saneamendu- eta estolderia-lanak aztertzean, arreta berezia jarri du obra horiek prestatzeko, erabiltzeko eta bertan behera uzteko prozesuetan, elementu arkeologiko guztiak, erromatar komunak barne, hiru fase horiek baldintzatzen dituzten giza portaerekin eta jarduerekin lotuta daudelako. Harrezkero, arkeologiak komun publiko asko identifikatu ditu. Hobekien ezagutzen diren anitz eserlekuko komunak ''Domus Aurea'', ''Domus Tiberiana'', ''Domus Transitoria'' eta forumeko Zesarren instalaziokoak dira. Era berean, jakin ahal izan da bainu guztiek mota honetako instalazioak zituztela eta horiek ez zutela bilakaera handirik izan gure aroko bigarren mendetik aurrera<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 15. atala.</ref>.
== Erromako estoldak ==
Erromatar legeek estolda hondakin-urak isurtzen ziren eremu gisa definitu zuten, eta saneamendua hiriaren osasungarritasunarekin zuzenean lotutako zerbitzu publiko moduan arautu zuten. Horregatik, ez zieten partikularrei utzi estoldak konpontzea edo aldatzea, edozein esku-hartzek haien funtzionamendu egokia kaltetzeko beldur zirelako, eta, hala eginez gero, hasierako egoerara itzultzeko betebeharra ezarri zieten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1.1-16.</ref>. Saneamendua hiriko agintarien eskumena zela ulertu arren, legediak partikularrei beren hustubideak eraikitzea eta sare orokorrera eramatea ahalbidetzen zien.
Erroman hainbat ur mota zeuden, azken finean, estoldetatik bideratuko zirenak. Garrantzitsuenak Tiber ibaiak eta bere ibaiadarrena ziren, baina ezin da ahaztu malariazko arroetatik eta iturburu naturaletatik zetorrena<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>. Errekei zegokienez, haietako askok Erroma zeharkatzen zuten, Tiberrekin elkartu baino lehen. Beste batzuk, [[Kirinal]] eta [[Eskilino]] muinoak drainatu eta gero, ''Cloaca Maxima''n isurtzen ziren, eta honen bidez Tiberrera. Erromako muinoetako beste erreka txiki batzuk ere aipatzekoak dira: ''Espino''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref>, ''Fons Cati'' (Kirinalen), ''Fons Iuturnae'' (Erromatar foroan), ''Tullianum'' eta ''Aquae Lautulae'' ([[Kapitolino|Kapitolinon]]), ''Lupercal'' ([[Palatino|Palatinon]]), eta ''Fons Camenarum'' ([[Zelio|Zelion]]), esaterako.
[[Tito Livio]], ''[[Ab Urbe condita (liburua)|Ab Urbe Condita]]'' liburuan, adierazi zuen bere arbasoek egindako lanaz harro zegoela<ref>Livy ''Per.'' 1b.1; ''AUC'' 1.38.6; ''AUC'' 1.56.2.3.</ref>. Nabarmenetako bat Cloaca Maxima zen, Erromako fundazioarekin eta mitologia Kapitolinarekin lotua. Beste eraikuntza-lan batzuekin gertatu zen bezala, beharrezkoa izan zen estolda hori egiteko iraunkortasun handia eta jende askoren ahaleginak.
Hasiera batean, ur-ibilgu naturala zena, populazioa handitzean aire zabaleko estolda bihurtu zen. ''Cloaca Maxima''ren lana [[Erromatar Errepublika|Erroma errepublika]] bihurtu aurretik hasi zen, tradizionalki Erromako bosgarren erregearekin, [[Tarkinio Prisko]]<nowiki/>rekin. Livioren arabera, Tarkiniok estolderia egin zuen foroaren inguruko eremuak eta kaleetako ur guztia Tiberrera eramateko<ref>Livy ''Per''. 14-15.</ref>, eta [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>ren ustez, lan hori ezin zoragarriagoa zen:
{{esaera2|''Erromako hiru obretan, non bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, harrizko galtzadak eta estoldak dira''.<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3''.''67.5</ref>.|}}
Pliniok ere Erromako monumenturik ederrenen artean kokatu zituen estoldak. Izan ere, estoldak egiteko erabili ziren harrizko bloke iraunkorrei esker, uholdeei eta lurrikarei aurre egin ahal izan zitzaizkien, baita estoldetara botatako hiri-hondakin guztiak ibaira eraman ere. Aipatzekoa da Pliniok bere miresmena adierazi zuenerako, estolderiak 700 urte zituela<ref>Plin. ''HN'' 36.104.5-105.3.</ref>.
Lana egitea zaila zenez, Tarkinio Priskok estolderian behe-klasekoak behartu zituen lan egitera. Hala eta guztiz ere, lanaren neke jasanezinak eta obren amaiera ez ikusteak eragin zuten langile askok beren buruaz beste egitea. Tarkiniok, lanak amaitzeko irrikaz, eskarnio publiko bat eskaini nahian, agindu zuen bere buruaz beste egin zutenen gorpuak gurutziltzatzea eta haien hondarrak animalia sarraskijaleei botatzea<ref>Plin. ''HN'' 36.107.1-108-3.</ref>.
Priskoren biloba, Tarkinio Harroputzak (K.a. 535-509), bere aitonaren erdi bukatutako lanak hobetu zituen, baina ''Cloaca Maxima'' ez zen K.a. II. mendera arte estali, beraz, ehunka urtez zubiz zeharkatutako ubide ireki bat baino ez zen izan<ref>Deming, D., 2020, 157. or.</ref>. Hortik aurrera, ''Cloaca Maxima'' gangatu eta konpondu zuten, baina mendeetan zehar hedatu eta hobetu zuten, Augustoren garaian benetako hiri-sare bat eratu arte<ref>Cilliers, L., 2010, 70. or.</ref>.
Erromatar Inperioko biztanleak aire zabaleko ubideen eta lurpeko estolden etengabeko fluxuaz baliatzen ziren beren hondakinak etxeetatik urrun eramateko. Hasiera batean aldez aurreko diseinurik gabe egin bazen ere, erromatarrek lotura bat sortu zuten estolda bidezko ur-horniduraren eta hiri-drainatzearen artean. Ur-horniduraren eta saneamenduaren arteko esteka hori uraren hiri-zikloaren lehen adibide historikoetako bat da<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 6. or.</ref>.
Lehen esan denez, gorozkiak eta gernua Erroman nekazaritzan eta industrian baloratzen ziren arren, hiriak egunero eragindako hondakin organikoen pilaketa hain handia zen non denbora laburrean ezin baitziren birziklatu. Estoldak husteko beste irtenbide bat hiriko hondakinak gurdietan ateratzea izan zen. Usain txarrik ez izateko eta zaborrak intsektuak eta karraskariak erakartzeko duen gaitasunagatik, hondakinak ahalik eta azkarren kentzen saiatu ziren, baina ezin ditugu ahaztu kaleetan hondakinak pilatzeak eragindako trafiko-arazoak. Erromako biztanle bakoitzak egunean berrogeita hamar gramo hondakin solido sortzen bazituen, erraza da asmatzea kaleetatik eta saneamendu-sareetatik egunero langileek ebakuatutako eta gurdietan garraiatutako kopurua. Agintarientzat, gizakiak sortutako hondakin kopuru izugarria erregulatzea eta ezabatzea kezka handia izan zen, baliabide fisiko eta giza baliabide izugarriak behar baitzituzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.3. atala.</ref>.
Noizean behin, estoldak eskuz garbitzen zituzten. Horrek esan nahi du ''aqua'' ''caduca''<ref>''ILS'' 6087c.</ref> guztia ez zela estolderiara isurtzen<ref>Scobie, A., 1986, 413. or.</ref>. Estolderia garbitzea ''cloacarius'' izeneko langilearen lana zen. Ordainketaren inguruko berririk ez dago [[Diokleziano|Dioklezianoren]] garaira arte, non prezio-ediktuaren arabera, ''cloacarius'' batek biziraupeneko soldata bat baino ez baitzuen irabazten; agian 25 denario eguneko. Pertsona horien betebeharra arriskutsua zen, estolderietako patogenoen arriskupean lan egiten baitzuten, adibidez leptospirosia, ikterizia hilgarria, besteak beste<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 81. or.</ref>. Gogoratzekoak dira [[Juvenal]]<nowiki/>en hitzak:{{esaera2|''gure aroko II. mendean, Cloaca Maxima, Suburatik igarotzean, auzoa zaborrez gainezka zegoen eta nonahi aurki zitezkeen giza gernua eta gorozkiak, han kontsumitzen zen kalitate txarreko ardoaren eta janarien ondorioz''.<ref>Juv. 5.106</ref>}}
Ildo horretan, Liviok zioen [[Katon Maior|Katon Zaharra]]<nowiki/>k, osasungarritasunaz kezkaturik, Erromako putzu beltz ugari estalarazi zituela, non etxeetako ur beltzak amaitzen baitziren, eta harrizko zoladura jarri zuela Erromako kaleetan<ref>Livy 39.44.5.</ref>.
Erromako estoldek ere beren jainkosa babesleak zituzten. Gogoratuenak ''Venus Cloacina'' eta ''Mefitis'' ziren. [[Tito Tazio]]<nowiki/>k, sabinarren erregeak, estatua bat altxatu zion ''Cloacina''ri erromatarrek eta [[sabinar]]<nowiki/>rak elkartzen ziren tokian, [[Sabinar emakumeen bahiketa|sabinar emakumeen bortxaketak]] eragindako gatazkaren amaiera baieztatzeko. Sabinarren eta erromatarren arteko bakea [[mitre]]-garbiketa erritual batek markatu zuen ''Cloacina'' antzinako [[etruria]]<nowiki/>rren santutegiaren ondoan, gero ''Cloaca Maxima'' izango zen erreka txiki baten gainean. Mitrea Venusen zeinuetako bat zenez, eta Venus batasunaren, bakearen eta adiskidetzearen jainkosa izatean, ''Venus Cloacina'' izenez ere ezagutua izan zen.
Plinio Zaharrak zioenez, soldadu erromatarrak eta sabinarrak izan ziren, eta ez apaizak, ''Venus Cloacinaren'' santutegian garbiketa-lana egiten zutenak, emakume sabinarrak bortxatu ondoren<ref group="oh">Erromatar mitologiaren arabera, ''Cloacina'' Vulkanoren emaztea zen, suaren eta metalurgiaren jainkoa. Jainkosak santutegi bat zuen Erromatar foroan, non gurtzen zuten eta sakrifizioak eskaintzen zizkioten.</ref><sup></sup><ref>Plin. ''NH'' 15.119.</ref>.
[[File:040227 tevere16CloacaMaxima.jpg|thumb|300px|<center>Cloaca Maximaren elkargunea Tiber ibaiarekin, Herkulesen tenpluaren ondoan.</center>]]
Erromatarrek asko baloratzen zuten estolderia eta estolderia sistemak garbi eta egoera onean mantentzearen garrantzia, gaixotasunak eta epidemiak saihesteko, eta horregatik ''Cloacina''ren laguntza eskatzen zuten gaixotasunik ez izateko. Gainera, erromatarrek uste zuten higienea mantentzea beste herrien gaineko nagusitasuna eta zibilizazioa erakusteko modu bat zela.
Beste jainkosa bat, ''Mefitis,'' erromatar panteoian etorri berria izan arren, Italiako gainontzeko lurraldeetan historia zabala eta garrantzitsua zuen. Izan ere, ''Mefitis'' lurreko gas kiratsen eta pozoitsuen jainkosa samniotarra zen<ref>Plin. ''HN'' 2.208.4</ref>, Italia erdialdean eta hegoaldean gurtua erromatarren garaia baino lehenagotik. Horren ostean, [[Ponpeia|Ponpeian]] gurtu zuten bereziki. Bere santutegi nagusia Samnioko Ampsanctus sumendian zuen, baita berari eskainitako tenplu bat Kremonan ere. ''Mefitis'', jatorrian, lurpeko eta iturburu naturalen jainkosa zen, eta iturburu asko sufretsuak izaten zirenez, ''Mefitis'' erlazionatu zen estoldekin eta gas pozoitsuekin, haien kiratsengatik. Ur bero guztia sufretsua ez den arren, ur sufre guztia usaintsua da. Vitruviok ur sufretsua, beroa zein hotza izan, usain eta zapore txarrarekin identifikatzen zuen<ref>Vitr. 2.8.</ref>. Serviok, berriz, usain txarra ''Mefitis'' jainkosari egotzi zion<ref>Serv. ''Aen''. 7.84.1.</ref>. ''Mefitis''ek Erroma hirian paper handirik izan ez zuen arren, baso sakratu bat (''lucus'')<ref>''LTUR'' 1.221. or.</ref> eta santutegi bat (''aedes'') zituen Eskilino muinoan<ref>Varro ''Ling.'' 5.49.4; Fest. ''Gloss. Lat.'' 351.3, 526.</ref>.
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
*Briones Dieste, V. (2018). La antigua Roma y las zoonosis. ''Revista Complutense de Ciencias Veterinarias,'' ''12(''2), 71-80 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.5209/rccv.60895</nowiki>
*Bruun, C. (2015). The City of Rome. In C. Bruun & J. Edmondson (Ed.), ''The Oxford Handbook of Roman Epigraphy'' (471-494. or.). Oxford University Press.
*Burian, S. J., & Edwards, F.G. (2002). Historical Perspectives of Urban Drainage. In E.W. Strecker & W.C. Huber (Ed.), ''Global Solutions for Urban Drainage''. American Society of Civil Engineers [ejounal]. <nowiki>https://doi.org/10.1061/9780784406441</nowiki>
*Carcopino, J. (1968). ''Daily Life in Ancient Rome.'' Yale University Press.
*Cilliers, L., & Retief, F. P. (2012). City Planning in Graeco-Roman Times with Emphasis on Health Facilities. ''Akroterion'', ''51'', 43-56. <nowiki>https://doi.org/10.7445/51-0-62</nowiki>
*Cilliers, L. (2010). ''Where were the doctors when the Roman Empire died?'' Acta Theologica 26(2) DOI:10.4314/actat.v26i2.52562
*Deming, D. (2020). The Aqueducts and Water Supply of Ancient Rome. ''Ground Water, 58,'' 152-161 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1111/gwat.12958</nowiki>
*Edlund-Berry, I. (2006). Hot, cold, or smelly: the power of sacred water in Roman religion, 400-100 BCE. In C.E. schultz (Ed.), ''Religion in Republican Italy'' (162-180. or.). Cambridge University Press.
*Espinosa Bueno, M. (2015). ''El consumo de pescado y producto del mar en la sociedad romana. Implicaciones sociales, culturales e ideológicas'' [Master Amaierako Lana, Universidad de Sevilla].
*Greenfield, P., (2011). ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate.'' The University of Sidney.
*Harper, K. (2019). ''El fatal destino de Roma. Cambio climático y enfermedad en el fin de un imperio''. Crítica.
*Israelowich, I. (2015). ''Patients and healers in the High Roman Empire''. Baltimore, Johns Hopkins University Press.
*Koloski-Ostrow, A. O. (2015). ''The Archaelogy of Sanitation in Roman Italy: Toilets, Sewers, and Water Systems.'' University of North Carolina Press.
*Kron, G. (2012b). Nutrition, hygiene, and mortality. Setting parameters for Roman health and life expectancy consistent with our comparative evidence. In E. Lo Cascio (Ed.), ''L'impatto “della peste antonina”'' (193-252. or.). Edipuglia.
*Kuiper, K. (2011). ''Ancient Rome: from Romulus and Remus to the Visigoth invasion.'' Britannica Educational Publishing.
*Purcell, N. (1996). Rome and the Management of Water. Environment and Culture. In G. Shipley & J. Salmon (Ed.), ''Human Landscapes in Classical Antiquity'' (180-209. or.). Routledge.
*Rogers, D.K. (2020). Aquatic Pasts & the Watery Present: Water and Memory in the Fora of Rome. In N. Chiarenza, A. Haug & U. Müller (Ed.),''The Power of Urban Water (''105-121. or.). De Gruyter. <nowiki>https://doi.org/10.1515/9783110677065-007</nowiki>
*Scobie, A. (1986). Slums, Sanitation, and Mortality in the Roman World. ''Klio, 68'', 399-433.
*Zamora-Manzano, J. L. (2017). La admnistración romana ante la gestión de residuos y la tutela del hábitat. ''Revista digital de Derecho Administrativo, 17'', 69-87 [ejournal].
== Ikus, gainera ==
*[[Ur_sakratuak_Erromatar_Inperioan]]
*[[Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan]]
*[[Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan]]
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[https://cil.bbaw.de/en/homenavigation/the-cil/volumes Corpus Inscriptionum Latinarum]'')
* ''ILS ([[iarchive:inscriptioneslat01dessuoft/page/n11/mode/2up|Inscriptiones Latinae Selectae]]).''
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* (es) https://es.wikipedia.org/wiki/Acueductos_de_Roma
* (ing) [[:en:Mefitis|Mefitis]]
*(ing) [[:en:Cloacina|Cloacina]]
*{{Erreferentzia|izenburua=Suburra|hizkuntza=en|data=2024-10-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Suburra|sartze-data=2024-11-10|encyclopedia=Wikipedia}}
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Erromatar akueduktuak]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
ra311t3ddktrx0kxa733qfj1cezu84a
9968762
9968758
2024-11-14T09:41:23Z
Lasterketak
49276
/* Erromako estoldak */
9968762
wikitext
text/x-wiki
= Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman =
Hirigintzaren ikuspuntutik begiratuta, esan daiteke Erromaren sorrera akats bat izan zela, defentsa-balioa bizitegi-balioaren aurretik jarri zelako. Ildo horretan, [[Estrabon]]<nowiki/>ek adierazi zuen jatorrizko biztanleak zazpi muinoetan finkatu zirela herrixken defentsa hobea eskaintzen zutelako, eta haien oinetako zingirek etsaien ezusteko erasoak eragozten zituztelako. Alabaina, populazioak handitu ahala, beheko aldera jaitsi behar zuen eta padurak drainatzearen beharraz konturatu zen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Hala, lehen unetik [[Subura]] auzotik [[Marteren Zelaia (Erroma)|Marteren Zelaia]]<nowiki/>raino hedatutako espazio zabalak urez hustu behar izan ziren bizigarri bihurtzeko. Esan beharrik ez dago lan eskerga horretan giza- eta finantza-baliabide asko inbertitu zituztela.
Hiriko osasungarritasun eskasaren jatorria, neurri handi batean, eremu zingiratsu batean egoteagatik zetorren. Kokapen txar horrek ur zikin eta ur beltzen hustuketa zailtzean, osasun-arazoak sortu zituen, beraz, tokian, drainatu arte, malaria endemikoa zen<sup>1</sup>. Hala ere, erromatarrak maisuak izan ziren ura erabiltzen, bai horniduran, bai soberako uren, eta ur beltzen saneamendu eta ebakuazio hustuketan.
Obrarik garrantzitsuenetako bat ''[[Cloaca Maxima]]'' izan zen. Gainera, erromatarrek estolda sare baten bidez muinoetatik zetozen errekak lurperatu eta bideratu zituzten, eta horrekin, neurri bateraino, alde batera uzten zituzten populazio handiko eremuetan aire zabaleko urak eragindako kutsadura-guneak<ref>Vitruv. 1.4.1.</ref>.
== Erroma, zingira-eremua ==
[[File:Rome in 753 BC.png|thumb|300px|<center>Erroma K.a. 753. urtean</center>]]
Erromatarren lehen kutsadura-iturria hiriaren kokapenetik zetorren. Hain zuzen ere, Erromako sortzaileek itsasoaren hurbiltasuna zein ur korrontearen erabilgarritasuna kontuan hartu zituzten. Kostaldetik urruntasun erlatiboa izateak itsasoz baliabideak eskuratzea ahalbidetuko luke, eta, aldi berean, distantzia horrek ustekabeko erasoak eragotziko lituzke.
Erroma zaharraren aztarna arkeologikoak mugatuak dira, eta indusketa zabalak egiteko zailtasunak izan dira ondorengo eraikinek okupatutako eremuetan. Lehen kokalekua Palatino muinoan lastozko sabaia zuten etxolen herri soil bat izan zen, baina hiriaren hastapenak K.a. X. edo IX. mendekoak dira, ez VIII. mendearen erdialdekoak. Beraz, ez zen posible Erroman zazpi erregek gobernatzea bakarrik haren sorreratik K.a. VI. mendearen amaierara arte<ref>Kuiper, K., 2011, 22-23. or.</ref>.
Palatinoaz gain, Erromako lehen biztanleak zazpi muinoetako mendi-hegaletako herrixketan bizi ziren, baina populazioa handitu ahala, beheragoko eremuetara jaitsi behar zuten, osasungarritasun-egoerak eskasagoak izan arren.
[[Vitruvio|Vitruviok]] zioenez, leku haizetsuak saihestu behar ziren, gaixotasun asko eragiten zituztelako, hala nola hotzeriak, hezueria, eztula, tisia, pleuresia eta eztula odolarekin. Idazle horren ustez, hotzak eta haizeak eragindako gaixotasunek gorputzaren hezetasuna txikitzean, hau biguntzen eta ahultzen zuten. Haizea leun eta trinkoko lekuek, ostera, gorputzak elikatu eta freskatzen zituzten<ref>Vitruv. 1.6.3.</ref>.
Horretan oinarriturik, Vitruviok aipatu zituen zeintzuk ziren baldintza onenak hiri bat sortzeko. Izan ere, haren esanetan, eraikuntza leku garai batean egin behar zen, lainotik eta euritik urrun, eta tokia ez zen ez beroegia ez hotzegia izan behar. Padura batetik urrun egon behar zen, bestela goizeko airea eta lainoak hirira eguerdiko eguzkiarekin batera helduko ziren animalien kiratsarekin nahasturik, eta hori biztanleentzat oso kaltegarria izango zen<ref>Vitruv. 1.4.1.; Varro ''Rust.'' 1.6.6.1 </ref>. Dena den, salbuespen bat egin zuen padura batean eraikitako hiriekin, betiere itsasotik gertu bazeuden. Egoera horietan, hondakin-urak estoldetatik isuriko lirateke itsasora, eta itsasoa zakar egonez gero, ur gazia estoldetatik zingiraraino igoko zen, eta intsektuak akabatuko lituzke. Ezbairik gabe, hori ez zen Erromaren kasua<ref>Vitruv. 1.4.11.</ref>.
Estrabonen deskribapenaren arabera, Erroma izan zen [[Tiber]] ertzean egoteagatik uholdeak pairatu zituen zegoen hiri bakarra. Geografo honen ustez, hasieran, hiria harresiz inguratutako muinoetan kokatuta zegoen, defendagarriak zirelako, baina beheko eremura zabaldu zenean, uholdeekin arazoak izan zituen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Erromatarrek ez zekiten gaur egun ezaguna den uholdeen eta gaixotasunen agerraldien arteko harremana, bereziki malaria, baina zerbait susmatzen zuten. [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>k, ostera, Erroma ikuspuntu positibo batetik deskribatu zuen:{{esaera2|''Nire ustez, Erromaren hiru obra bikainenak, zeinetan bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, kale zolatuak eta estolderiaren eraikuntza dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5.</ref>.|}}
Antza denez, Marteren zelaian aspaldian zingira bat zegoen, ''Palus caprae'', Petronia izeneko errekak elikatzen zuena. Hemen, [[Julio Zesar]]<nowiki/>rek ''naumakiak'' antolatu zituen. Zesarrek uholdeak ekiditeko eremua drainatzeko asmoa izan bazuen ere, bere erailketaren ondoren, egitasmoak bertan behera utzi zen<ref>Purcell, N., 1996, 6, 10. or.</ref>.
Hiriaren hastapenetan, [[Erromako foroa]] ezarri zen tokian zingira bat egotean, lekua osasungaitza zen, eta ez zen batere egokia bertan bizitzeko. Hala ere, [[Erromatar Errepublika|Errepublika]]<nowiki/>ren hasieratik, foroa eremu paludiko izatetik gune monumentala izatera bilakatu zuten. Eremu horrek, ustez, hasierako kokaleku bat izan bazuen ere, geroago gunea urbanizatu zuten, hartxintxarrez estaliz eta gehiegizko ura kentzeko drainatzeak instalatuz<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>.
Erraz ulertzen da erromatarrek urarekiko zuten lilura. Ibai handiak, erreka indartsuak eta iturburuetako urak paisaia italikoaren eta bizitzaren parte dira. Horregatik esan daiteke Erromako urek hiriaren kokapena baldintzatu zutela. Hain zuzen ere, ur haien inguruko establimenduak, eta harekin erlazionatutako jainkoen kultuak esan nahi dute erromatarrek uraren erabateko garrantzia errespetatu zutela eguneroko bizitzarako eta erabilera erlijiosoetarako. Hori zela eta, hiria fundatzeko ura ugaria zen leku bat aukeratu zuten, bai korrontea, bai geldia<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 163. or.</ref>.
== Ur-saneamendua ==
Hasieratik, Erromako lehen erregeek arreta berezia jarri zioten hiriko saneamenduari. Higiene ezaren eta osasungarritasun faltak hedatutako gaixotasunekin zer lotura zegoen ez bazekiten ere, esperientziak erakusten zien ur geldiak saihestu behar zituztela, batez ere herritarrek egunero edateko ura erabili ondoren usteltzen zirenak.
Erromatarrak uraren erabileran aditutzat nabarmendu ziren, hirira iristen zenetik estoldetara isurtzen zen arte, eta honela lortu zuten Erroma baldintza higieniko onenetan eustea. Ur-komisarioa (''curator aquarum)''<ref>''ILS'' 643.</ref> arduratzen zen, besteak beste, hirira zetozen ubideen egoera zaintzeaz, hiri-saneamendua mantentzeaz, eta haren funtzionamendua zaintzeaz, hondakin-urak erraz ibil zitezen<ref>Israelowich, I., 2015, 127.</ref>. [[Sexto Julio Frontino|Frontinok]], ur kalitatean oinarriturik, ur-horniduraren sistemaren kontserbazioa eta horren mantentzea biztanleriaren osasunarekin erlazionatu zuen<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.</ref>.
Urak kutsadura ezabatzeko gaitasuna antzinako iturrietan ondo egiaztatuta dago. Tiber ibaia, esaterako, Erromako ur iturririk nabarmenena, eta zeinen urak hiria zeharkatu ondoren [[Tirreniar itsasoa|Tirreniar itsasoraino]] isurtzen baitziren, purifikatzaile ezin hobea zen, kutsadura hiritik azkar urruntzen zuelako. Ibaien arazketa egiteko gaitasuna bat dator urarekin lotutako ahalmenen inguruko ustearekin, ''[[Vestaren tenplua|aedes Vestae]]''ren garbitasunaren kasuan egiten zuten moduan<ref>Greenfield, P., 2011, 49. or.</ref>. Arazoa agertzen zen, populazioaren hazkundearen ondorioz, zabor kopuru handiak Tiberrera botatzen eta ubidean pilatzen zirenean. Kutsadura horregatik malaria endemikoa bihurtu zen Erroman<ref>Briones Dieste, V., 2018, 71. or.</ref>.
Hala ere, [[Zizeron|Zizeronek]] ez zion ibaiari arazte-ahalmenik handiena eman, itsasoari baizik, erromatarrek bazekitelako ur gaziak ur gezako ibaiek baino arazte-ahalmen handiagoa zuela<ref>Cic. ''Leg''. 2.24.12.</ref>. Hala ere, itsasoaren garbitzeko ahalmena ibaiak zeraman kutsadura motak mugatzen zuen<ref>Cic. ''Amer.'' 71.5.; Parrizidei buruz: Marc. ''Dig.'' 48.9.1.</ref>, adibidez, ibaiak parrizida baten gorpua itsasoraino eramaten bazuen, horrek itsasoa kutsa zezakeen<ref>Greenfield, P., 2011, 50. or.</ref>.
== Soberako uren erabilera ==
Frontinok argudiatu zuen osasun publikoko arrazoiengatik erromatarrek edateko ura<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.2.; Vitruv. 8.18</ref>, estolderia eraginkorra<ref>Frontin. ''Aq''. 88.3.</ref> eta bainu publikoak izan zituztela<ref>Kron, G., 2012, 217. or.</ref>. Behar horiek ase eta gero, c''astellum'' eta ''lacus''<ref>''ILS'' 9261.</ref> izeneko deposituetatik soberako urak erabiltzen ziren kaleak eta estoldak garbitzeko<ref>Frontin. ''Aq''. 2.111.2.</ref>.
Erromatarrek kaleen eta errepideen diseinuan eta eraikuntzan drainatze sistemak sartu zituzten. Honetaz gain, euri-urak erabiltzeko sistema berezia bat zuten; behin euria teilatuetatik bilduta, etxe barruko zisterna batera eramaten zen.
Hiriko behe-barrutiek hasieratik arazoak izan zituzten atxikitako urarekin. Horregatik, agintariek drainatze-sistema eraginkorra eraikitzea sustatu zuten, hiriko euria eta akueduktuetatik soberazko ura kanporatzeko. Egia esan, Erromak buruhausteak zituen leku batzuetan urarekin, akueduktu bakoitza eraiki eta gutxira ura kaleetako iturrietatik eta bainu publikoetatik gainezka baitzegoen. Izan ere, ezinezkoa baitzen hirira iristen zen ur guztia kontsumitzea<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 5-6. or.</ref>.
Erromatarrek etruriar estolda asko eta zolatutako kaleak berreraiki eta zabaldu zituzten. Errepide eta kaleetan mugak ezarri zituzten gainazaleko isurketa drainatze kanal irekietara zuzentzeko. Hiriko drainatze-beharrei erantzuteko, ubide ireki eta lurpeko estolderiaz osatutako sare korapilatsu bat eraiki zuten. Estoldarik handiena ''Cloaca Maxima''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref> zen, foroaren inguruko Erromako zatirik baxuenak Tiber ibaira drainatzen zituena. Erromako behealdeko eremuetan metatutako urak, normalki, ''Cloaca Maxima''ri bertara botatako hondakinak herrestan eramateko adinako ur-emaria ematen zion. Erromatarrek lur azpiko estoldetako etengabeko jarioa aprobetxatzen zuten zaborrak eta hondakinak etxebizitzetatik urruntzeko.
Neguan, euriak kaleak garbitzen laguntzen zuen, baina herritartasun gutxiko jendeak ur zikina kalera botatzen jarraitu zuen. Hori frogatzen dute hainbat tokitan aurkitutako inskripzioek (''cippi''), hiriko edozein txokotara isurtzea debekatzen zutenak, baina, itxuraz, jaramon gutxi egiten zieten<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015, 81. or.</ref>.
[[File:RomaCloacaMaximaPercorso.png|thumb|250px|<center>Erromako ''[[cloaca Maxima]]''</center>.]]
[[Printzealdia (Antzinako Erroma)|Printzaldiaren]] garaian, goi-mailako senatariek hiri-azpiegituren alderdi batzuk kudeatu zituzten, baina K.o. 331tik aurrera, administrazioak erromatar osasungarritasunaren kontrola hartu zuen, ''alvei et riparum Tiberis et cloacarum urbis,'' hots'','' kanaletako, Tiber ibaiaren ertzetako eta hiriko estolderietako komisario kargua sortu eta gero<ref>''ILS'' 8979.</ref>. Pertsona horren ardura zen Tiber ibaiertzak egitura intrusiborik gabe gordetzea. Asmo horrekin, eremu horiek inskripzio batzuekin mugatu zituen, eta horietako askok gaurdaino diraute<ref>''CIL'' 6.1235; ''ILS'' 5922–5934; Bruun, C., 2015, 488. or.</ref>.
== Etxebizitzen saneamendua ==
Erromatarrek ez zuten nahi haien komunak estolderia publikora konektatuta egotea, ez baitzuten sifoi motako neurririk, hidrogeno sulfuro (H<sub>2</sub>S), eta metano (CH<sub>4</sub>) bezalako gasek eragindako kirats-, intoxikazio- eta leherketa-arriskuak saihesteko. Etxeen eta estolden arteko loturarik eza justifikatzen zuten beste arrazoi batzuk ziren etxeetan Tiber ibaiak gainezka egiten zuen aldiro hodeien errefluxua saihesteko nahia, bai eta estoldetatik ateratzen ziren intsektu eta beste zomorro batzuen ugaritzea aldentzeko gogoa ere<ref>Scobie, A., 1986, 412-413. or.</ref>. Soberako- eta euri-urak giza hondakinak baino maizago iristen ziren estoldetara, baina erromatarrek ulertu zuten handik ere usain pozoitsuak sor zitzaketela. Pentsatzekoa da, gasek estoldetan eragiten zituzten kirats eta asfixiaz gain, leherketak sor zitzaketela<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 3.3. atala.</ref>.
Aberatsenek, etxe partikular batean bizi baziren, beheko solairuan komun bat izango zuten, eta hartaraino akueduktuetako ur-adar bat iritsiko zen, baliagarria izango zena gero gorotzak estoldetara eramateko. Hain aberatsak ez zirenak, eta intsuletako beheko solairuan alokairuan bizi ohi zutenak, haien komuna, banakako etxeak bezala, urez garbi zitekeen. Carcopinok dioen bezala, egoitza horiei ''domus'' ere deitzen zitzaien<ref>Carcopino, J., 1984, 74. or.</ref>.
Intsula gehienetan komunak ez zeudenez, gauez gernua kalera bota ohi zuten goiko solairuetatik<ref>Juv. 3.268-277.</ref>; pixontziak (''lasanum'') edo zakarrontziak (''matellae'') edukitzea zen aukera, putzu beltzarik ezean, zuzenean kalean edo estoldetan husten zirenak<ref group="oh"> Petronioren ''Satirikon'' eleberrian, Trimalkio aberats berriak nahiago zuen txiza ''lasanum'' batean egitea, edozein komun pribatutan baino</ref><ref>Petr. 27.</ref>.
Beste kasu batzuetan, komun eramangarriak erabiltzen ziren aulki itxurako egitura baten gainean (''sellae'' ''pertusae''). Bertan bildutako giza gorozkiak eskailera-putzuaren azpiko upel batean botatzen ziren, eta handik, eskuz isurtzen ziren Erroman oso ugariak ziren putzu beltzetan (''lacus''). Horiek, dudarik gabe, hiriko osasungarritasunari zuzenean eragiten zioten<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.; Cilliers, L.; Retief, F., 2012, 49. or.</ref>.
Eskuarki, intsulen eta ''domus''en ur zikinak kaleetatik bideratzen ziren. Hoberen kontserbatutako ereduetan, Ponpeiarenak, esaterako, erabilitako urak ''sterculinium''era eramaten ziren. Komun hori, aireztapenik gabekoa eta etxetik baztertutakoa, funtsean, lurrean egindako putzu bat zen, eta bertatik ura iragazten zen. Edonola ere, hobeto antolaturiko ''sterculinium''ek zoruko zuloan anfora handi bat zuten (''[[dolium]]''), eta behin beteta, ''stercorarius''ek horren beharrean, beste garbi bat kokatzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
== Komun publikoak eta pribatuak ==
Komun pribatuak, ''sterquilinia'' izenekoak, etxebizitza batzuetan edo intsuletako zenbait txokotan aurki zitezkeen. Askotan, sukaldearen barruan edo ondoan zeuden, hurbiltasun hori zabor organikoa eta soberako likidoak erraz desegiteko modua baitzen. Lehenago aipatu ditugun arrazoiengatik komun horiek ez ziren urez garbitzen ezta estolderiarekin lotzen ere. Alabaina, litekeena da etxeetako jabeek ongarrirako gorozkien balioa kontuan hartu zutela, eta horregatik harri porotsu eta morterorik gabeko putzu beltzetara eramaten zituzten. Putzu haietan likidoak iragazten ziren, baina metatutako hondakin solidoa aldizka garbitu behar zen. Usainak arintzeko egur-errautsak edo kare bizia erabiltzen zuten.
Estolderiak, hondakinak ezabatzeko zerbitzurik eraginkorrenak ziren, non esklaboek txizontziak (''lasana, matellae'') isurtzen baitzituzten, eta kaleetan irekitako putzuak (''foramina)'' baliagarriak ziren euri-ura eta giza detrituak estoldetara bideratzeko<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
''Latrina'' latinezko ''lavatrina'' hitzaren uzkurdura da. Jatorrian instalazioak, jarduerak eta bainuarekin lotutako beste elementu batzuk biltzen zituena<ref>Plaut. ''Curc.'' 580; Apul. ''Met.'' 9.14.10; ''SHA'' ''Heliog'' 17.1.2.</ref>. ''Latrina''k, eskuarki eserleku batekoak, ''forica''ren helburu bera betetzen bazuen ere, alderik esanguratsuena tamainan zegoela dirudi. ''Latrina'' etxe pribatu edo beste espazio pribatu batean zegoen, eta normalean ez zen jendearen eskura egoten.
K.a. I. mendearen amaieran, beharbada aurretik ere, erromatarrek komun publikoak eraiki zituzten, eta hauek erromanizazioaren bereizgarrienetako bat izan ziren. Erromatar komunak estolderien adar nagusiaren gainean egoten zirenez, giza gorotzez gain, beste hondakin batzuk ere botatzen zituzten uretara; hortaz ohiko buxadurak eta estoldak garbitzeko beharra. Komunen garbiketa eraginkorra egiteko, ur-horniduratik gertu egon behar ziren, hala nola [[ninfeo]] batetik, eta komun publikoen kasuan, [[Terma|terme]]<nowiki/>tatik edo beste ur-iturri batetik. Instalazio horien soberako urak komunak (''foricae'') garbitu ondoren, putzu beltz batera eramaten zirtuzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8.A atala.</ref>.
''Forica'' hitza K.a. I. mendearen hasieran agertu zen. Hitz horrekin eserleku anitzeko espazio irekia eta handia izendatzen zen, non harrizko lauza edo ohol baten gainean eseritako erabiltzaileak, haien arteko bereizketarik egon gabe, libratzen baitziren. Eserlekuen oinarriko kanal txiki batean, bezero guztiek makila bati lotutako itsas belaki<ref group="oh">Antzina, belakiak urpekaritza libreko metodoaren bidez arrantzatzen ziren, eta urpekariek harriak edo pisuak erabiltzen zituzten urperatzeko. Belakien erabilerari dagokionez, norberaren garbitasunean eta prestaketa medikoetan erabiltzen ziren, baina, zalantzarik gabe, belakiak bereziki erromatar komunetan erabiltzen ziren</ref> bera bustitzen zuten ipurdia garbitzeko<ref>Espinosa, M., 2015, 100. or.; Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 4.1.; 4.2. atalak.</ref>. Eserlekuen kopurua asko aldatzen zenez, ez dakigu zein zen gutxieneko kopurua instalazio hori ''forica'' deitzeko. ''Foricae'', oro har, [[Foro (Antzinako Erroma)|foro]]<nowiki/>etatik, antzokietatik, batzuetan etxebizitza-blokeetatik eta bainuetxeetatik gertu zeuden. Komun horiek bide publikoetan egoteagatik, bi ate zituzten; batak sarbidea ematen zuen atondo txiki batera, eta besteak komunera. Bi ate horiek, paraleloan kokatuta ez zeudenez, kanpoko begiluzeek (''sessor'') ezin zuten barrualdea ikusmiratu, eta honela pribatutasun minimo bat eskaintzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 430. or.</ref>''.''
Errepublika berantiarrean eta inperioaren hasieran eraikitako bainu publikoetako leihoak oso txikiak izan ohi ziren, eta argia lurrera ez zen inoiz iristen, hormetako goiko partean jarrita zeudelako. Argitasuna errazteko, eta higiene-arrazoiak zirela medio, hormak maiz igeltsatzen ziren. Gainazal horietan diseinu osagarriren bat pintatuz gero, sinplea eta azalekoa izaten zen.
Hasierako bainuak txikiak eta ilunak ziren, baina K.o. II. mendean, nabaria izan zen komun publikoen bilakaera, eta arkitektoek aireztapenean eta argiztapenean jarri zuten arreta. Horregatik, aireztapena errazteko, beirarik gabeko leiho handiagoak ireki zituzten, eta pribatutasuna izateko, lurzorutik bi eta lau metro artean kokatuak. Baina, komun horietako giroagatik, oro har iluna eta zikina, gizarteko desjabetuek askoz gehiago erabiltzen zituzten elite erromatarrak baino<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8-B, C atala.</ref>.
Termetan gertatzen zen moduan, ''forica''etara gizarte-klase guztietako erromatarrek erabiltzen zituzten, Erroman aberats eta pobreen arteko nahasketa baztertzen bazen ere. Horren adierazlea da Martzialen ''Epigrammata'' lanean, non Vacerra izeneko gizon bat hiriko bainu guztietatik egun osoan ibiltzen baitzen, afaltzera gonbidatuko zuen norbaiten bila<ref>Mart. ''Ep''. 11.77.1.</ref>. Erromatar aristokraziarentzat, aberastasuna, estatusa eta pribilegioak kezka nagusiak izanik, suposatzekoa da aristokrata erromatar bat bakarrik larrialdi baten ondorioz komun apal batera sartuko zela.
''Forica'' horiek zentzu guztietan publikoak ziren, han ez zen lotsarik sentitzen, bilerak ere antolatzen zirelako<ref>Cilliers, L., 2012, 49. or.; Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.6. atala.</ref>. Alabaina, ez da erraza jakitea gizonek eta emakumeek komunak aldi berean erabiltzen ote zituzten, ziurrenik, leku hauen erabilera mistoa aukera pertsonala zen, eta muturreko kasuetan baino ez behe-mailako emakumeak sartuko ziren noizean behin komun batean. Pentsaezina da, ordea, erromatar ''[[Matronae|matrona]]''k horietaz baliatu izatea, haien ageri publikoa noizbehinkakoa baitzen, eta, gainera, komun publikoetara joateak haiei egotzitako bertuteak auzitan jar zitzakeen, gizartearen mailarik baxuena biltzen zen tokian.
Komunen tamaina askotarikoa zen, batzuk txikiak eta beste batzuk handiak, eta azken hauetako batzuek aldi berean, 60 erabiltzaile baino gehiago jaso ahal zituzten. Erroman, komun eta estolden izaera pribatua eta publikoa zenez, jabeek aukera zuten komunak estolderia publikora konektatzeko, betiere zerbitzu hori kaltetzen ez bazuten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1-9.</ref>.
Urez hornitutako ''forica'' ugari eraiki ziren pobreentzat<ref>Carcopino, J., 1984, 74-76. or.
</ref>, baina horiek erabiltzeko gutxieneko sarrera bat ''conductores foricarum''ei ''o''rdaindu behar zieten. Vespasianok, Neronek utzitako estatuaren porrot ekonomikoari aurre egiteko neurri gisa, tasa bat jarri zien<ref>Harper, K., 2019, 85. or.</ref>.
{{esaera2|''Bere seme Titok gernuari zerga bat ezarri izana leporatu zionean, Vespasianok aurreko tokian jasotako txanpon bat sudurrean jarri eta galdetu zion: -usain txarra al du?". Eta hark ezetz erantzun zuenean, Vespasianok esan zion: -gernutik dator''</sup><ref>Suet. ''Vesp''. 23.3.</ref>.|}}
Ordaindu behar izatea ez zen oztopo bat jende gehienak komun publikoak erabil zitzan, are gehiago, Vespasianok eraikitakoak oso dotoreak ziren, estatuekin apainduta, marmolezko eserlekuekin, eta angelu zuzen edo zirkuluerdi moduan antolatuta. Alabaina, Juvenalek barre egiten zien bainu publikoak eginez irabazten zutenei<ref>Juv. 3.38.</ref>, baina badakigu erromatarrek giza gernua eta gorotzak balioztatzen eta komertzialki ustiatzen zituztela.
Bolazainek (''fullones''), zerga bat ordainduta, Vespasianoren baimena zuten beren lantegien aurrean txizontziak jartzeko, oinezkoek doan bete zitzaten, gernua baitzen beren industriarako behar zuten lehengaia<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.</ref>. Gernua erabiltzen zuten ehunak eta artilea garbitzeko instalazioetan (''fullonica'') eta tindaketa-prozesuetan<ref group="oh">Zenbaitetan, bolazainek iraupen luzeko arazoak izan zituzten hiri-agintariekin.</ref><ref>''CIL'' 6.266.</ref>.
Gernuaren beste propietate batzuen artean, koipea kentzea zegoen. Gernu-amoniakoa ere desinfektatzailea zen, eta ehuna zuritzeko honi errautsa gehitzen zitzaion<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 82. or.</ref>. Eremu publikoan jartzen ziren erditik moztutako terrakotazko anforak (''dolia curta'') gernua jasotzeko. Giza gorotzei zegokienez, komunetan eta beste putzu beltz batzuetan bildutako nekazaritzan erabiltzen ziren ongarri gisa<ref>Colum. ''Rust.,'' 10.81-85.</ref>.
Erroman bazegoen giza gorotzak eta gernuak biltzeko zerbitzua. Horretaz ''foricarii''ak eta ''stercorarii''ak arduratzen ziren. Lehenengoak idokitzaileak ziren, eta komunetan eta kaleko zaborrak biltzen zituzten bitartean, simaur biltzaileek (''stercorarii'') hondakinak (''plastrum'') gurdietan kargatzen zituzten<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 85. or.</ref>. Izan ere, langile horiek putzuak garbitzen zituzten haien edukia baratzeetan ongarri gisa erabiltzeko. Ponpeian hainbat anfora aurkitu dira lurrean sartuta (''dolium''), ziurrenik ''stercorari'' batek jaso behar zituenak, beste batzuen ordez jarri baino lehen<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
[[File:Il·lustració d'una escena a les latrines de l'edifici dels banys de la vil·la romana dels Munts.jpg|thumb|300px|<center>[[:en:Els_Munts_(Roman_villa)|Munts]]<nowiki/>eko villa erromatarraren komuneko eszena baten ilustrazioa</center>]]
Bainuetan eta komun publikoetan [[Fortuna (mitologia)|Fortuna]] gurtzea nabarmena zen, Frontok adierazi zuenez<ref>Fronto ''Ep.'' 6.1.</ref>, eta santutegiak edo estatuak eraiki ohi zitzaizkion haren omenez. Gurtze hori ez zen bakarrik leku edo garai batean gertatu, Ponpeia, Erroma eta Ostiako komunetan badaude haren frogak baita erreferentzia literarioak ere, non Fortuna komunen jainkosa gisa aipatzen baitzen<ref>''ILS'' 9184.</ref>. [[Klemente Alexandriakoa|Klemente Alexandriako]] filosofoarentzat barregarria zen Fortuna jainkosa komunetan gurtzea.
{{esaera2|''Erromatarrek, beren arrakastarik handienak Fortunari egozten dizkiotenez eta bera jainkorik handiena dela uste dutenez, haren estatua komunetara eramaten dute, eta bertan tenplu bat altxatzen diote''<ref>Clem''.''Al. ''Protr.'' 4.51.</ref>.|}}
Komunetako formak biribilak, angeluzuzenak, triangeluarrak, trapezoidalak, obalatuak edo karratuak izaten ziren, eta leku batetik bestera desberdinak izan zitezkeen arren, eserlekuen arteko distantzia eta komuneko bankuaren zuloen zabalera eta luzera ia inoiz ez ziren aldatzen, gehienez jota zentimetro batzuk baino ez. Era berean, komunetako bankuaren altuera beti berdina zen erromatar inperioan. Estandarizazioa horrek beste eraikuntza mota askotan aplikatu zen, hala nola anfiteatro, foro, tenplu, janari azoketan (''macellum'') eta antzokietan.
Ebidentziaren arabera, hasieran komun publikoak, bainuetan, antzokietan, anfiteatroetan, foruetan eta azoketan kokatuta zeuden. Or har, orube handi bat behar zuten, gutxienez eserleku anitzeko komunen eraikuntzan, estolderia publikoekin konexio egokiak egiteko gutxieneko gastuarekin. Irol horiek eskuragarri baziren ere, biltoki handietatik apur bat bazterturik zeuden, kiratsak urrun edukitzeko. Erromatar bainu txikiak eta handiak, batzuetan, eraikuntzen izkinetan sartuak ziren. Haatik, eraikinaren diseinuaren parte bat izan ziren beti, nahiz eta eraikitako eta zerbitzuan jarritako azken instalazioa izan<ref>Col. ''Rust.'' 9.5.1.8.</ref>.
Duela ehun urte baino gehiago, bainu eta komun erromatar asko induskatu ziren, hots, arkeologia zientzia garatzen ari zenean. Ondorioz, garai hartan, inor ez zen asko arduratu gorotz pilak geruzatzeaz, etxeko bainuetako zaborra sailkatzeaz edo biltegi pribatuak aztertzeaz<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 2.1. atala.</ref>. XX. mendera arte, ez zen komunei buruzko ikerketarik egin, aurreiritzi moralen ondorioz. Arkeologoek nahiago izan zuten erromatar zibilizazioaren handitasunean sakondu giza gorotzen ikerketan baino. Horrela, A. de Loriok (1820), [[Pozzuoli|Puzzuolin]] (antzinako Puteoli) lan egin zuen lehenengoetako batek, nahiago izan zuen merkatuko (''[[macellum]]'') bainuei buruzko fantasia bat sortu egoera arkeologiko deserosoari aurre egin baino. Izan ere, Haren arabera, komunak lurrun-bainuak ziren, non erabiltzaileak beroaz gozatzeko esertzen baitziren. Bestalde, G. Bonik, 1913an, kalkulu matematikoen bidez, Palatino jauregiko bainugeletako aulkiak igogailu hidraulikoak zirela ziurtatu zuen. Gaurko historialariek, ostera, zehaztasun falta guztiak justifikatzen dituzte, aurreko mendeetako ikertzaileei gai fekalei buruz hitz egitea oso desatsegina zitzaielako.
Gaur egun, berriz, arkelogiak saneamendu- eta estolderia-lanak aztertzean, arreta berezia jarri du obra horiek prestatzeko, erabiltzeko eta bertan behera uzteko prozesuetan, elementu arkeologiko guztiak, erromatar komunak barne, hiru fase horiek baldintzatzen dituzten giza portaerekin eta jarduerekin lotuta daudelako. Harrezkero, arkeologiak komun publiko asko identifikatu ditu. Hobekien ezagutzen diren anitz eserlekuko komunak ''Domus Aurea'', ''Domus Tiberiana'', ''Domus Transitoria'' eta forumeko Zesarren instalaziokoak dira. Era berean, jakin ahal izan da bainu guztiek mota honetako instalazioak zituztela eta horiek ez zutela bilakaera handirik izan gure aroko bigarren mendetik aurrera<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 15. atala.</ref>.
== Erromako estoldak ==
Erromatar legeek estolda hondakin-urak isurtzen ziren eremu gisa definitu zuten, eta saneamendua hiriaren osasungarritasunarekin zuzenean lotutako zerbitzu publiko moduan arautu zuten. Horregatik, ez zieten partikularrei utzi estoldak konpontzea edo aldatzea, edozein esku-hartzek haien funtzionamendu egokia kaltetzeko beldur zirelako, eta, hala eginez gero, hasierako egoerara itzultzeko betebeharra ezarri zieten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1.1-16.</ref>. Saneamendua hiriko agintarien eskumena zela ulertu arren, legediak partikularrei beren hustubideak eraikitzea eta sare orokorrera eramatea ahalbidetzen zien.
Erroman hainbat ur mota zeuden, azken finean, estoldetatik bideratuko zirenak. Garrantzitsuenak Tiber ibaiak eta bere ibaiadarrena ziren, baina ezin da ahaztu malariazko arroetatik eta iturburu naturaletatik zetorrena<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>. Errekei zegokienez, haietako askok Erroma zeharkatzen zuten, Tiberrekin elkartu baino lehen. Beste batzuk, [[Kirinal]] eta [[Eskilino]] muinoak drainatu eta gero, ''Cloaca Maxima''n isurtzen ziren, eta honen bidez Tiberrera. Erromako muinoetako beste erreka txiki batzuk ere aipatzekoak dira: ''Espino''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref>, ''Fons Cati'' (Kirinalen), ''Fons Iuturnae'' (Erromatar foroan), ''Tullianum'' eta ''Aquae Lautulae'' ([[Kapitolino|Kapitolinon]]), ''Lupercal'' ([[Palatino|Palatinon]]), eta ''Fons Camenarum'' ([[Zelio|Zelion]]), esaterako.
[[Tito Livio]], ''[[Ab Urbe condita (liburua)|Ab Urbe Condita]]'' liburuan, adierazi zuen bere arbasoek egindako lanaz harro zegoela<ref>Livy ''Per.'' 1b.1; ''AUC'' 1.38.6; ''AUC'' 1.56.2.3.</ref>. Nabarmenetako bat Cloaca Maxima zen, Erromako fundazioarekin eta mitologia Kapitolinarekin lotua. Beste eraikuntza-lan batzuekin gertatu zen bezala, beharrezkoa izan zen estolda hori egiteko iraunkortasun handia eta jende askoren ahaleginak.
Hasiera batean, ur-ibilgu naturala zena, populazioa handitzean aire zabaleko estolda bihurtu zen. ''Cloaca Maxima''ren lana [[Erromatar Errepublika|Erroma errepublika]] bihurtu aurretik hasi zen, tradizionalki Erromako bosgarren erregearekin, [[Tarkinio Prisko]]<nowiki/>rekin. Livioren arabera, Tarkiniok estolderia egin zuen foroaren inguruko eremuak eta kaleetako ur guztia Tiberrera eramateko<ref>Livy ''Per''. 14-15.</ref>, eta [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>ren ustez, lan hori ezin zoragarriagoa zen:
{{esaera2|''Erromako hiru obretan, non bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, harrizko galtzadak eta estoldak dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5</ref>.|}}
Pliniok ere Erromako monumenturik ederrenen artean kokatu zituen estoldak. Izan ere, estoldak egiteko erabili ziren harrizko bloke iraunkorrei esker, uholdeei eta lurrikarei aurre egin ahal izan zitzaizkien, baita estoldetara botatako hiri-hondakin guztiak ibaira eraman ere. Aipatzekoa da Pliniok bere miresmena adierazi zuenerako, estolderiak 700 urte zituela<ref>Plin. ''HN'' 36.104.5-105.3.</ref>.
Lana egitea zaila zenez, Tarkinio Priskok estolderian behe-klasekoak behartu zituen lan egitera. Hala eta guztiz ere, lanaren neke jasanezinak eta obren amaiera ez ikusteak eragin zuten langile askok beren buruaz beste egitea. Tarkiniok, lanak amaitzeko irrikaz, eskarnio publiko bat eskaini nahian, agindu zuen bere buruaz beste egin zutenen gorpuak gurutziltzatzea eta haien hondarrak animalia sarraskijaleei botatzea<ref>Plin. ''HN'' 36.107.1-108-3.</ref>.
Priskoren biloba, Tarkinio Harroputzak (K.a. 535-509), bere aitonaren erdi bukatutako lanak hobetu zituen, baina ''Cloaca Maxima'' ez zen K.a. II. mendera arte estali, beraz, ehunka urtez zubiz zeharkatutako ubide ireki bat baino ez zen izan<ref>Deming, D., 2020, 157. or.</ref>. Hortik aurrera, ''Cloaca Maxima'' gangatu eta konpondu zuten, baina mendeetan zehar hedatu eta hobetu zuten, Augustoren garaian benetako hiri-sare bat eratu arte<ref>Cilliers, L., 2010, 70. or.</ref>.
Erromatar Inperioko biztanleak aire zabaleko ubideen eta lurpeko estolden etengabeko fluxuaz baliatzen ziren beren hondakinak etxeetatik urrun eramateko. Hasiera batean aldez aurreko diseinurik gabe egin bazen ere, erromatarrek lotura bat sortu zuten estolda bidezko ur-horniduraren eta hiri-drainatzearen artean. Ur-horniduraren eta saneamenduaren arteko esteka hori uraren hiri-zikloaren lehen adibide historikoetako bat da<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 6. or.</ref>.
Lehen esan denez, gorozkiak eta gernua Erroman nekazaritzan eta industrian baloratzen ziren arren, hiriak egunero eragindako hondakin organikoen pilaketa hain handia zen non denbora laburrean ezin baitziren birziklatu. Estoldak husteko beste irtenbide bat hiriko hondakinak gurdietan ateratzea izan zen. Usain txarrik ez izateko eta zaborrak intsektuak eta karraskariak erakartzeko duen gaitasunagatik, hondakinak ahalik eta azkarren kentzen saiatu ziren, baina ezin ditugu ahaztu kaleetan hondakinak pilatzeak eragindako trafiko-arazoak. Erromako biztanle bakoitzak egunean berrogeita hamar gramo hondakin solido sortzen bazituen, erraza da asmatzea kaleetatik eta saneamendu-sareetatik egunero langileek ebakuatutako eta gurdietan garraiatutako kopurua. Agintarientzat, gizakiak sortutako hondakin kopuru izugarria erregulatzea eta ezabatzea kezka handia izan zen, baliabide fisiko eta giza baliabide izugarriak behar baitzituzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.3. atala.</ref>.
Noizean behin, estoldak eskuz garbitzen zituzten. Horrek esan nahi du ''aqua'' ''caduca''<ref>''ILS'' 6087c.</ref> guztia ez zela estolderiara isurtzen<ref>Scobie, A., 1986, 413. or.</ref>. Estolderia garbitzea ''cloacarius'' izeneko langilearen lana zen. Ordainketaren inguruko berririk ez dago [[Diokleziano|Dioklezianoren]] garaira arte, non prezio-ediktuaren arabera, ''cloacarius'' batek biziraupeneko soldata bat baino ez baitzuen irabazten; agian 25 denario eguneko. Pertsona horien betebeharra arriskutsua zen, estolderietako patogenoen arriskupean lan egiten baitzuten, adibidez leptospirosia, ikterizia hilgarria, besteak beste<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 81. or.</ref>. Gogoratzekoak dira [[Juvenal]]<nowiki/>en hitzak:{{esaera2|''gure aroko II. mendean, Cloaca Maxima, Suburatik igarotzean, auzoa zaborrez gainezka zegoen eta nonahi aurki zitezkeen giza gernua eta gorozkiak, han kontsumitzen zen kalitate txarreko ardoaren eta janarien ondorioz''.<ref>Juv. 5.106</ref>}}
Ildo horretan, Liviok zioen [[Katon Maior|Katon Zaharra]]<nowiki/>k, osasungarritasunaz kezkaturik, Erromako putzu beltz ugari estalarazi zituela, non etxeetako ur beltzak amaitzen baitziren, eta harrizko zoladura jarri zuela Erromako kaleetan<ref>Livy 39.44.5.</ref>.
Erromako estoldek ere beren jainkosa babesleak zituzten. Gogoratuenak ''Venus Cloacina'' eta ''Mefitis'' ziren. [[Tito Tazio]]<nowiki/>k, sabinarren erregeak, estatua bat altxatu zion ''Cloacina''ri erromatarrek eta [[sabinar]]<nowiki/>rak elkartzen ziren tokian, [[Sabinar emakumeen bahiketa|sabinar emakumeen bortxaketak]] eragindako gatazkaren amaiera baieztatzeko. Sabinarren eta erromatarren arteko bakea [[mitre]]-garbiketa erritual batek markatu zuen ''Cloacina'' antzinako [[etruria]]<nowiki/>rren santutegiaren ondoan, gero ''Cloaca Maxima'' izango zen erreka txiki baten gainean. Mitrea Venusen zeinuetako bat zenez, eta Venus batasunaren, bakearen eta adiskidetzearen jainkosa izatean, ''Venus Cloacina'' izenez ere ezagutua izan zen.
Plinio Zaharrak zioenez, soldadu erromatarrak eta sabinarrak izan ziren, eta ez apaizak, ''Venus Cloacinaren'' santutegian garbiketa-lana egiten zutenak, emakume sabinarrak bortxatu ondoren<ref group="oh">Erromatar mitologiaren arabera, ''Cloacina'' Vulkanoren emaztea zen, suaren eta metalurgiaren jainkoa. Jainkosak santutegi bat zuen Erromatar foroan, non gurtzen zuten eta sakrifizioak eskaintzen zizkioten.</ref><sup></sup><ref>Plin. ''NH'' 15.119.</ref>.
[[File:040227 tevere16CloacaMaxima.jpg|thumb|300px|<center>Cloaca Maximaren elkargunea Tiber ibaiarekin, Herkulesen tenpluaren ondoan.</center>]]
Erromatarrek asko baloratzen zuten estolderia eta estolderia sistemak garbi eta egoera onean mantentzearen garrantzia, gaixotasunak eta epidemiak saihesteko, eta horregatik ''Cloacina''ren laguntza eskatzen zuten gaixotasunik ez izateko. Gainera, erromatarrek uste zuten higienea mantentzea beste herrien gaineko nagusitasuna eta zibilizazioa erakusteko modu bat zela.
Beste jainkosa bat, ''Mefitis,'' erromatar panteoian etorri berria izan arren, Italiako gainontzeko lurraldeetan historia zabala eta garrantzitsua zuen. Izan ere, ''Mefitis'' lurreko gas kiratsen eta pozoitsuen jainkosa samniotarra zen<ref>Plin. ''HN'' 2.208.4</ref>, Italia erdialdean eta hegoaldean gurtua erromatarren garaia baino lehenagotik. Horren ostean, [[Ponpeia|Ponpeian]] gurtu zuten bereziki. Bere santutegi nagusia Samnioko Ampsanctus sumendian zuen, baita berari eskainitako tenplu bat Kremonan ere. ''Mefitis'', jatorrian, lurpeko eta iturburu naturalen jainkosa zen, eta iturburu asko sufretsuak izaten zirenez, ''Mefitis'' erlazionatu zen estoldekin eta gas pozoitsuekin, haien kiratsengatik. Ur bero guztia sufretsua ez den arren, ur sufre guztia usaintsua da. Vitruviok ur sufretsua, beroa zein hotza izan, usain eta zapore txarrarekin identifikatzen zuen<ref>Vitr. 2.8.</ref>. Serviok, berriz, usain txarra ''Mefitis'' jainkosari egotzi zion<ref>Serv. ''Aen''. 7.84.1.</ref>. ''Mefitis''ek Erroma hirian paper handirik izan ez zuen arren, baso sakratu bat (''lucus'')<ref>''LTUR'' 1.221. or.</ref> eta santutegi bat (''aedes'') zituen Eskilino muinoan<ref>Varro ''Ling.'' 5.49.4; Fest. ''Gloss. Lat.'' 351.3, 526.</ref>.
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
*Briones Dieste, V. (2018). La antigua Roma y las zoonosis. ''Revista Complutense de Ciencias Veterinarias,'' ''12(''2), 71-80 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.5209/rccv.60895</nowiki>
*Bruun, C. (2015). The City of Rome. In C. Bruun & J. Edmondson (Ed.), ''The Oxford Handbook of Roman Epigraphy'' (471-494. or.). Oxford University Press.
*Burian, S. J., & Edwards, F.G. (2002). Historical Perspectives of Urban Drainage. In E.W. Strecker & W.C. Huber (Ed.), ''Global Solutions for Urban Drainage''. American Society of Civil Engineers [ejounal]. <nowiki>https://doi.org/10.1061/9780784406441</nowiki>
*Carcopino, J. (1968). ''Daily Life in Ancient Rome.'' Yale University Press.
*Cilliers, L., & Retief, F. P. (2012). City Planning in Graeco-Roman Times with Emphasis on Health Facilities. ''Akroterion'', ''51'', 43-56. <nowiki>https://doi.org/10.7445/51-0-62</nowiki>
*Cilliers, L. (2010). ''Where were the doctors when the Roman Empire died?'' Acta Theologica 26(2) DOI:10.4314/actat.v26i2.52562
*Deming, D. (2020). The Aqueducts and Water Supply of Ancient Rome. ''Ground Water, 58,'' 152-161 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1111/gwat.12958</nowiki>
*Edlund-Berry, I. (2006). Hot, cold, or smelly: the power of sacred water in Roman religion, 400-100 BCE. In C.E. schultz (Ed.), ''Religion in Republican Italy'' (162-180. or.). Cambridge University Press.
*Espinosa Bueno, M. (2015). ''El consumo de pescado y producto del mar en la sociedad romana. Implicaciones sociales, culturales e ideológicas'' [Master Amaierako Lana, Universidad de Sevilla].
*Greenfield, P., (2011). ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate.'' The University of Sidney.
*Harper, K. (2019). ''El fatal destino de Roma. Cambio climático y enfermedad en el fin de un imperio''. Crítica.
*Israelowich, I. (2015). ''Patients and healers in the High Roman Empire''. Baltimore, Johns Hopkins University Press.
*Koloski-Ostrow, A. O. (2015). ''The Archaelogy of Sanitation in Roman Italy: Toilets, Sewers, and Water Systems.'' University of North Carolina Press.
*Kron, G. (2012b). Nutrition, hygiene, and mortality. Setting parameters for Roman health and life expectancy consistent with our comparative evidence. In E. Lo Cascio (Ed.), ''L'impatto “della peste antonina”'' (193-252. or.). Edipuglia.
*Kuiper, K. (2011). ''Ancient Rome: from Romulus and Remus to the Visigoth invasion.'' Britannica Educational Publishing.
*Purcell, N. (1996). Rome and the Management of Water. Environment and Culture. In G. Shipley & J. Salmon (Ed.), ''Human Landscapes in Classical Antiquity'' (180-209. or.). Routledge.
*Rogers, D.K. (2020). Aquatic Pasts & the Watery Present: Water and Memory in the Fora of Rome. In N. Chiarenza, A. Haug & U. Müller (Ed.),''The Power of Urban Water (''105-121. or.). De Gruyter. <nowiki>https://doi.org/10.1515/9783110677065-007</nowiki>
*Scobie, A. (1986). Slums, Sanitation, and Mortality in the Roman World. ''Klio, 68'', 399-433.
*Zamora-Manzano, J. L. (2017). La admnistración romana ante la gestión de residuos y la tutela del hábitat. ''Revista digital de Derecho Administrativo, 17'', 69-87 [ejournal].
== Ikus, gainera ==
*[[Ur_sakratuak_Erromatar_Inperioan]]
*[[Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan]]
*[[Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan]]
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[https://cil.bbaw.de/en/homenavigation/the-cil/volumes Corpus Inscriptionum Latinarum]'')
* ''ILS ([[iarchive:inscriptioneslat01dessuoft/page/n11/mode/2up|Inscriptiones Latinae Selectae]]).''
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* (es) https://es.wikipedia.org/wiki/Acueductos_de_Roma
* (ing) [[:en:Mefitis|Mefitis]]
*(ing) [[:en:Cloacina|Cloacina]]
*{{Erreferentzia|izenburua=Suburra|hizkuntza=en|data=2024-10-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Suburra|sartze-data=2024-11-10|encyclopedia=Wikipedia}}
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Erromatar akueduktuak]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
1p771lsbffti06qv29d4y9ajcx4t0zy
9968791
9968762
2024-11-14T10:08:38Z
Lasterketak
49276
/* Erromako estoldak */
9968791
wikitext
text/x-wiki
= Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman =
Hirigintzaren ikuspuntutik begiratuta, esan daiteke Erromaren sorrera akats bat izan zela, defentsa-balioa bizitegi-balioaren aurretik jarri zelako. Ildo horretan, [[Estrabon]]<nowiki/>ek adierazi zuen jatorrizko biztanleak zazpi muinoetan finkatu zirela herrixken defentsa hobea eskaintzen zutelako, eta haien oinetako zingirek etsaien ezusteko erasoak eragozten zituztelako. Alabaina, populazioak handitu ahala, beheko aldera jaitsi behar zuen eta padurak drainatzearen beharraz konturatu zen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Hala, lehen unetik [[Subura]] auzotik [[Marteren Zelaia (Erroma)|Marteren Zelaia]]<nowiki/>raino hedatutako espazio zabalak urez hustu behar izan ziren bizigarri bihurtzeko. Esan beharrik ez dago lan eskerga horretan giza- eta finantza-baliabide asko inbertitu zituztela.
Hiriko osasungarritasun eskasaren jatorria, neurri handi batean, eremu zingiratsu batean egoteagatik zetorren. Kokapen txar horrek ur zikin eta ur beltzen hustuketa zailtzean, osasun-arazoak sortu zituen, beraz, tokian, drainatu arte, malaria endemikoa zen<sup>1</sup>. Hala ere, erromatarrak maisuak izan ziren ura erabiltzen, bai horniduran, bai soberako uren, eta ur beltzen saneamendu eta ebakuazio hustuketan.
Obrarik garrantzitsuenetako bat [[Cloaca Maxima]] izan zen. Gainera, erromatarrek estolda sare baten bidez muinoetatik zetozen errekak lurperatu eta bideratu zituzten, eta horrekin, neurri bateraino, alde batera uzten zituzten populazio handiko eremuetan aire zabaleko urak eragindako kutsadura-guneak<ref>Vitruv. 1.4.1.</ref>.
== Erroma, zingira-eremua ==
[[File:Rome in 753 BC.png|thumb|300px|<center>Erroma K.a. 753. urtean</center>]]
Erromatarren lehen kutsadura-iturria hiriaren kokapenetik zetorren. Hain zuzen ere, Erromako sortzaileek itsasoaren hurbiltasuna zein ur korrontearen erabilgarritasuna kontuan hartu zituzten. Kostaldetik urruntasun erlatiboa izateak itsasoz baliabideak eskuratzea ahalbidetuko luke, eta, aldi berean, distantzia horrek ustekabeko erasoak eragotziko lituzke.
Erroma zaharraren aztarna arkeologikoak mugatuak dira, eta indusketa zabalak egiteko zailtasunak izan dira ondorengo eraikinek okupatutako eremuetan. Lehen kokalekua Palatino muinoan lastozko sabaia zuten etxolen herri soil bat izan zen, baina hiriaren hastapenak K.a. X. edo IX. mendekoak dira, ez VIII. mendearen erdialdekoak. Beraz, ez zen posible Erroman zazpi erregek gobernatzea bakarrik haren sorreratik K.a. VI. mendearen amaierara arte<ref>Kuiper, K., 2011, 22-23. or.</ref>.
Palatinoaz gain, Erromako lehen biztanleak zazpi muinoetako mendi-hegaletako herrixketan bizi ziren, baina populazioa handitu ahala, beheragoko eremuetara jaitsi behar zuten, osasungarritasun-egoerak eskasagoak izan arren.
[[Vitruvio|Vitruviok]] zioenez, leku haizetsuak saihestu behar ziren, gaixotasun asko eragiten zituztelako, hala nola hotzeriak, hezueria, eztula, tisia, pleuresia eta eztula odolarekin. Idazle horren ustez, hotzak eta haizeak eragindako gaixotasunek gorputzaren hezetasuna txikitzean, hau biguntzen eta ahultzen zuten. Haizea leun eta trinkoko lekuek, ostera, gorputzak elikatu eta freskatzen zituzten<ref>Vitruv. 1.6.3.</ref>.
Horretan oinarriturik, Vitruviok aipatu zituen zeintzuk ziren baldintza onenak hiri bat sortzeko. Izan ere, haren esanetan, eraikuntza leku garai batean egin behar zen, lainotik eta euritik urrun, eta tokia ez zen ez beroegia ez hotzegia izan behar. Padura batetik urrun egon behar zen, bestela goizeko airea eta lainoak hirira eguerdiko eguzkiarekin batera helduko ziren animalien kiratsarekin nahasturik, eta hori biztanleentzat oso kaltegarria izango zen<ref>Vitruv. 1.4.1.; Varro ''Rust.'' 1.6.6.1 </ref>. Dena den, salbuespen bat egin zuen padura batean eraikitako hiriekin, betiere itsasotik gertu bazeuden. Egoera horietan, hondakin-urak estoldetatik isuriko lirateke itsasora, eta itsasoa zakar egonez gero, ur gazia estoldetatik zingiraraino igoko zen, eta intsektuak akabatuko lituzke. Ezbairik gabe, hori ez zen Erromaren kasua<ref>Vitruv. 1.4.11.</ref>.
Estrabonen deskribapenaren arabera, Erroma izan zen [[Tiber]] ertzean egoteagatik uholdeak pairatu zituen zegoen hiri bakarra. Geografo honen ustez, hasieran, hiria harresiz inguratutako muinoetan kokatuta zegoen, defendagarriak zirelako, baina beheko eremura zabaldu zenean, uholdeekin arazoak izan zituen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Erromatarrek ez zekiten gaur egun ezaguna den uholdeen eta gaixotasunen agerraldien arteko harremana, bereziki malaria, baina zerbait susmatzen zuten. [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>k, ostera, Erroma ikuspuntu positibo batetik deskribatu zuen:{{esaera2|''Nire ustez, Erromaren hiru obra bikainenak, zeinetan bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, kale zolatuak eta estolderiaren eraikuntza dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5.</ref>.|}}
Antza denez, Marteren zelaian aspaldian zingira bat zegoen, ''Palus caprae'', Petronia izeneko errekak elikatzen zuena. Hemen, [[Julio Zesar]]<nowiki/>rek ''naumakiak'' antolatu zituen. Zesarrek uholdeak ekiditeko eremua drainatzeko asmoa izan bazuen ere, bere erailketaren ondoren, egitasmoak bertan behera utzi zen<ref>Purcell, N., 1996, 6, 10. or.</ref>.
Hiriaren hastapenetan, [[Erromako foroa]] ezarri zen tokian zingira bat egotean, lekua osasungaitza zen, eta ez zen batere egokia bertan bizitzeko. Hala ere, [[Erromatar Errepublika|Errepublika]]<nowiki/>ren hasieratik, foroa eremu paludiko izatetik gune monumentala izatera bilakatu zuten. Eremu horrek, ustez, hasierako kokaleku bat izan bazuen ere, geroago gunea urbanizatu zuten, hartxintxarrez estaliz eta gehiegizko ura kentzeko drainatzeak instalatuz<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>.
Erraz ulertzen da erromatarrek urarekiko zuten lilura. Ibai handiak, erreka indartsuak eta iturburuetako urak paisaia italikoaren eta bizitzaren parte dira. Horregatik esan daiteke Erromako urek hiriaren kokapena baldintzatu zutela. Hain zuzen ere, ur haien inguruko establimenduak, eta harekin erlazionatutako jainkoen kultuak esan nahi dute erromatarrek uraren erabateko garrantzia errespetatu zutela eguneroko bizitzarako eta erabilera erlijiosoetarako. Hori zela eta, hiria fundatzeko ura ugaria zen leku bat aukeratu zuten, bai korrontea, bai geldia<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 163. or.</ref>.
== Ur-saneamendua ==
Hasieratik, Erromako lehen erregeek arreta berezia jarri zioten hiriko saneamenduari. Higiene ezaren eta osasungarritasun faltak hedatutako gaixotasunekin zer lotura zegoen ez bazekiten ere, esperientziak erakusten zien ur geldiak saihestu behar zituztela, batez ere herritarrek egunero edateko ura erabili ondoren usteltzen zirenak.
Erromatarrak uraren erabileran aditutzat nabarmendu ziren, hirira iristen zenetik estoldetara isurtzen zen arte, eta honela lortu zuten Erroma baldintza higieniko onenetan eustea. Ur-komisarioa (''curator aquarum)''<ref>''ILS'' 643.</ref> arduratzen zen, besteak beste, hirira zetozen ubideen egoera zaintzeaz, hiri-saneamendua mantentzeaz, eta haren funtzionamendua zaintzeaz, hondakin-urak erraz ibil zitezen<ref>Israelowich, I., 2015, 127.</ref>. [[Sexto Julio Frontino|Frontinok]], ur kalitatean oinarriturik, ur-horniduraren sistemaren kontserbazioa eta horren mantentzea biztanleriaren osasunarekin erlazionatu zuen<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.</ref>.
Urak kutsadura ezabatzeko gaitasuna antzinako iturrietan ondo egiaztatuta dago. Tiber ibaia, esaterako, Erromako ur iturririk nabarmenena, eta zeinen urak hiria zeharkatu ondoren [[Tirreniar itsasoa|Tirreniar itsasoraino]] isurtzen baitziren, purifikatzaile ezin hobea zen, kutsadura hiritik azkar urruntzen zuelako. Ibaien arazketa egiteko gaitasuna bat dator urarekin lotutako ahalmenen inguruko ustearekin, ''[[Vestaren tenplua|aedes Vestae]]''ren garbitasunaren kasuan egiten zuten moduan<ref>Greenfield, P., 2011, 49. or.</ref>. Arazoa agertzen zen, populazioaren hazkundearen ondorioz, zabor kopuru handiak Tiberrera botatzen eta ubidean pilatzen zirenean. Kutsadura horregatik malaria endemikoa bihurtu zen Erroman<ref>Briones Dieste, V., 2018, 71. or.</ref>.
Hala ere, [[Zizeron|Zizeronek]] ez zion ibaiari arazte-ahalmenik handiena eman, itsasoari baizik, erromatarrek bazekitelako ur gaziak ur gezako ibaiek baino arazte-ahalmen handiagoa zuela<ref>Cic. ''Leg''. 2.24.12.</ref>. Hala ere, itsasoaren garbitzeko ahalmena ibaiak zeraman kutsadura motak mugatzen zuen<ref>Cic. ''Amer.'' 71.5.; Parrizidei buruz: Marc. ''Dig.'' 48.9.1.</ref>, adibidez, ibaiak parrizida baten gorpua itsasoraino eramaten bazuen, horrek itsasoa kutsa zezakeen<ref>Greenfield, P., 2011, 50. or.</ref>.
== Soberako uren erabilera ==
Frontinok argudiatu zuen osasun publikoko arrazoiengatik erromatarrek edateko ura<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.2.; Vitruv. 8.18</ref>, estolderia eraginkorra<ref>Frontin. ''Aq''. 88.3.</ref> eta bainu publikoak izan zituztela<ref>Kron, G., 2012, 217. or.</ref>. Behar horiek ase eta gero, c''astellum'' eta ''lacus''<ref>''ILS'' 9261.</ref> izeneko deposituetatik soberako urak erabiltzen ziren kaleak eta estoldak garbitzeko<ref>Frontin. ''Aq''. 2.111.2.</ref>.
Erromatarrek kaleen eta errepideen diseinuan eta eraikuntzan drainatze sistemak sartu zituzten. Honetaz gain, euri-urak erabiltzeko sistema berezia bat zuten; behin euria teilatuetatik bilduta, etxe barruko zisterna batera eramaten zen.
Hiriko behe-barrutiek hasieratik arazoak izan zituzten atxikitako urarekin. Horregatik, agintariek drainatze-sistema eraginkorra eraikitzea sustatu zuten, hiriko euria eta akueduktuetatik soberazko ura kanporatzeko. Egia esan, Erromak buruhausteak zituen leku batzuetan urarekin, akueduktu bakoitza eraiki eta gutxira ura kaleetako iturrietatik eta bainu publikoetatik gainezka baitzegoen. Izan ere, ezinezkoa baitzen hirira iristen zen ur guztia kontsumitzea<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 5-6. or.</ref>.
Erromatarrek etruriar estolda asko eta zolatutako kaleak berreraiki eta zabaldu zituzten. Errepide eta kaleetan mugak ezarri zituzten gainazaleko isurketa drainatze kanal irekietara zuzentzeko. Hiriko drainatze-beharrei erantzuteko, ubide ireki eta lurpeko estolderiaz osatutako sare korapilatsu bat eraiki zuten. Estoldarik handiena Cloaca Maxima<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref> zen, foroaren inguruko Erromako zatirik baxuenak Tiber ibaira drainatzen zituena. Erromako behealdeko eremuetan metatutako urak, normalki, ''Cloaca Maxima''ri bertara botatako hondakinak herrestan eramateko adinako ur-emaria ematen zion. Erromatarrek lur azpiko estoldetako etengabeko jarioa aprobetxatzen zuten zaborrak eta hondakinak etxebizitzetatik urruntzeko.
Neguan, euriak kaleak garbitzen laguntzen zuen, baina herritartasun gutxiko jendeak ur zikina kalera botatzen jarraitu zuen. Hori frogatzen dute hainbat tokitan aurkitutako inskripzioek (''cippi''), hiriko edozein txokotara isurtzea debekatzen zutenak, baina, itxuraz, jaramon gutxi egiten zieten<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015, 81. or.</ref>.
[[File:RomaCloacaMaximaPercorso.png|thumb|250px|<center>Erromako ''[[cloaca Maxima]]''</center>.]]
[[Printzealdia (Antzinako Erroma)|Printzaldiaren]] garaian, goi-mailako senatariek hiri-azpiegituren alderdi batzuk kudeatu zituzten, baina K.o. 331tik aurrera, administrazioak erromatar osasungarritasunaren kontrola hartu zuen, ''alvei et riparum Tiberis et cloacarum urbis,'' hots'','' kanaletako, Tiber ibaiaren ertzetako eta hiriko estolderietako komisario kargua sortu eta gero<ref>''ILS'' 8979.</ref>. Pertsona horren ardura zen Tiber ibaiertzak egitura intrusiborik gabe gordetzea. Asmo horrekin, eremu horiek inskripzio batzuekin mugatu zituen, eta horietako askok gaurdaino diraute<ref>''CIL'' 6.1235; ''ILS'' 5922–5934; Bruun, C., 2015, 488. or.</ref>.
== Etxebizitzen saneamendua ==
Erromatarrek ez zuten nahi haien komunak estolderia publikora konektatuta egotea, ez baitzuten sifoi motako neurririk, hidrogeno sulfuro (H<sub>2</sub>S), eta metano (CH<sub>4</sub>) bezalako gasek eragindako kirats-, intoxikazio- eta leherketa-arriskuak saihesteko. Etxeen eta estolden arteko loturarik eza justifikatzen zuten beste arrazoi batzuk ziren etxeetan Tiber ibaiak gainezka egiten zuen aldiro hodeien errefluxua saihesteko nahia, bai eta estoldetatik ateratzen ziren intsektu eta beste zomorro batzuen ugaritzea aldentzeko gogoa ere<ref>Scobie, A., 1986, 412-413. or.</ref>. Soberako- eta euri-urak giza hondakinak baino maizago iristen ziren estoldetara, baina erromatarrek ulertu zuten handik ere usain pozoitsuak sor zitzaketela. Pentsatzekoa da, gasek estoldetan eragiten zituzten kirats eta asfixiaz gain, leherketak sor zitzaketela<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 3.3. atala.</ref>.
Aberatsenek, etxe partikular batean bizi baziren, beheko solairuan komun bat izango zuten, eta hartaraino akueduktuetako ur-adar bat iritsiko zen, baliagarria izango zena gero gorotzak estoldetara eramateko. Hain aberatsak ez zirenak, eta intsuletako beheko solairuan alokairuan bizi ohi zutenak, haien komuna, banakako etxeak bezala, urez garbi zitekeen. Carcopinok dioen bezala, egoitza horiei ''domus'' ere deitzen zitzaien<ref>Carcopino, J., 1984, 74. or.</ref>.
Intsula gehienetan komunak ez zeudenez, gauez gernua kalera bota ohi zuten goiko solairuetatik<ref>Juv. 3.268-277.</ref>; pixontziak (''lasanum'') edo zakarrontziak (''matellae'') edukitzea zen aukera, putzu beltzarik ezean, zuzenean kalean edo estoldetan husten zirenak<ref group="oh"> Petronioren ''Satirikon'' eleberrian, Trimalkio aberats berriak nahiago zuen txiza ''lasanum'' batean egitea, edozein komun pribatutan baino</ref><ref>Petr. 27.</ref>.
Beste kasu batzuetan, komun eramangarriak erabiltzen ziren aulki itxurako egitura baten gainean (''sellae'' ''pertusae''). Bertan bildutako giza gorozkiak eskailera-putzuaren azpiko upel batean botatzen ziren, eta handik, eskuz isurtzen ziren Erroman oso ugariak ziren putzu beltzetan (''lacus''). Horiek, dudarik gabe, hiriko osasungarritasunari zuzenean eragiten zioten<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.; Cilliers, L.; Retief, F., 2012, 49. or.</ref>.
Eskuarki, intsulen eta ''domus''en ur zikinak kaleetatik bideratzen ziren. Hoberen kontserbatutako ereduetan, Ponpeiarenak, esaterako, erabilitako urak ''sterculinium''era eramaten ziren. Komun hori, aireztapenik gabekoa eta etxetik baztertutakoa, funtsean, lurrean egindako putzu bat zen, eta bertatik ura iragazten zen. Edonola ere, hobeto antolaturiko ''sterculinium''ek zoruko zuloan anfora handi bat zuten (''[[dolium]]''), eta behin beteta, ''stercorarius''ek horren beharrean, beste garbi bat kokatzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
== Komun publikoak eta pribatuak ==
Komun pribatuak, ''sterquilinia'' izenekoak, etxebizitza batzuetan edo intsuletako zenbait txokotan aurki zitezkeen. Askotan, sukaldearen barruan edo ondoan zeuden, hurbiltasun hori zabor organikoa eta soberako likidoak erraz desegiteko modua baitzen. Lehenago aipatu ditugun arrazoiengatik komun horiek ez ziren urez garbitzen ezta estolderiarekin lotzen ere. Alabaina, litekeena da etxeetako jabeek ongarrirako gorozkien balioa kontuan hartu zutela, eta horregatik harri porotsu eta morterorik gabeko putzu beltzetara eramaten zituzten. Putzu haietan likidoak iragazten ziren, baina metatutako hondakin solidoa aldizka garbitu behar zen. Usainak arintzeko egur-errautsak edo kare bizia erabiltzen zuten.
Estolderiak, hondakinak ezabatzeko zerbitzurik eraginkorrenak ziren, non esklaboek txizontziak (''lasana, matellae'') isurtzen baitzituzten, eta kaleetan irekitako putzuak (''foramina)'' baliagarriak ziren euri-ura eta giza detrituak estoldetara bideratzeko<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
''Latrina'' latinezko ''lavatrina'' hitzaren uzkurdura da. Jatorrian instalazioak, jarduerak eta bainuarekin lotutako beste elementu batzuk biltzen zituena<ref>Plaut. ''Curc.'' 580; Apul. ''Met.'' 9.14.10; ''SHA'' ''Heliog'' 17.1.2.</ref>. ''Latrina''k, eskuarki eserleku batekoak, ''forica''ren helburu bera betetzen bazuen ere, alderik esanguratsuena tamainan zegoela dirudi. ''Latrina'' etxe pribatu edo beste espazio pribatu batean zegoen, eta normalean ez zen jendearen eskura egoten.
K.a. I. mendearen amaieran, beharbada aurretik ere, erromatarrek komun publikoak eraiki zituzten, eta hauek erromanizazioaren bereizgarrienetako bat izan ziren. Erromatar komunak estolderien adar nagusiaren gainean egoten zirenez, giza gorotzez gain, beste hondakin batzuk ere botatzen zituzten uretara; hortaz ohiko buxadurak eta estoldak garbitzeko beharra. Komunen garbiketa eraginkorra egiteko, ur-horniduratik gertu egon behar ziren, hala nola [[ninfeo]] batetik, eta komun publikoen kasuan, [[Terma|terme]]<nowiki/>tatik edo beste ur-iturri batetik. Instalazio horien soberako urak komunak (''foricae'') garbitu ondoren, putzu beltz batera eramaten zirtuzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8.A atala.</ref>.
''Forica'' hitza K.a. I. mendearen hasieran agertu zen. Hitz horrekin eserleku anitzeko espazio irekia eta handia izendatzen zen, non harrizko lauza edo ohol baten gainean eseritako erabiltzaileak, haien arteko bereizketarik egon gabe, libratzen baitziren. Eserlekuen oinarriko kanal txiki batean, bezero guztiek makila bati lotutako itsas belaki<ref group="oh">Antzina, belakiak urpekaritza libreko metodoaren bidez arrantzatzen ziren, eta urpekariek harriak edo pisuak erabiltzen zituzten urperatzeko. Belakien erabilerari dagokionez, norberaren garbitasunean eta prestaketa medikoetan erabiltzen ziren, baina, zalantzarik gabe, belakiak bereziki erromatar komunetan erabiltzen ziren</ref> bera bustitzen zuten ipurdia garbitzeko<ref>Espinosa, M., 2015, 100. or.; Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 4.1.; 4.2. atalak.</ref>. Eserlekuen kopurua asko aldatzen zenez, ez dakigu zein zen gutxieneko kopurua instalazio hori ''forica'' deitzeko. ''Foricae'', oro har, [[Foro (Antzinako Erroma)|foro]]<nowiki/>etatik, antzokietatik, batzuetan etxebizitza-blokeetatik eta bainuetxeetatik gertu zeuden. Komun horiek bide publikoetan egoteagatik, bi ate zituzten; batak sarbidea ematen zuen atondo txiki batera, eta besteak komunera. Bi ate horiek, paraleloan kokatuta ez zeudenez, kanpoko begiluzeek (''sessor'') ezin zuten barrualdea ikusmiratu, eta honela pribatutasun minimo bat eskaintzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 430. or.</ref>''.''
Errepublika berantiarrean eta inperioaren hasieran eraikitako bainu publikoetako leihoak oso txikiak izan ohi ziren, eta argia lurrera ez zen inoiz iristen, hormetako goiko partean jarrita zeudelako. Argitasuna errazteko, eta higiene-arrazoiak zirela medio, hormak maiz igeltsatzen ziren. Gainazal horietan diseinu osagarriren bat pintatuz gero, sinplea eta azalekoa izaten zen.
Hasierako bainuak txikiak eta ilunak ziren, baina K.o. II. mendean, nabaria izan zen komun publikoen bilakaera, eta arkitektoek aireztapenean eta argiztapenean jarri zuten arreta. Horregatik, aireztapena errazteko, beirarik gabeko leiho handiagoak ireki zituzten, eta pribatutasuna izateko, lurzorutik bi eta lau metro artean kokatuak. Baina, komun horietako giroagatik, oro har iluna eta zikina, gizarteko desjabetuek askoz gehiago erabiltzen zituzten elite erromatarrak baino<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8-B, C atala.</ref>.
Termetan gertatzen zen moduan, ''forica''etara gizarte-klase guztietako erromatarrek erabiltzen zituzten, Erroman aberats eta pobreen arteko nahasketa baztertzen bazen ere. Horren adierazlea da Martzialen ''Epigrammata'' lanean, non Vacerra izeneko gizon bat hiriko bainu guztietatik egun osoan ibiltzen baitzen, afaltzera gonbidatuko zuen norbaiten bila<ref>Mart. ''Ep''. 11.77.1.</ref>. Erromatar aristokraziarentzat, aberastasuna, estatusa eta pribilegioak kezka nagusiak izanik, suposatzekoa da aristokrata erromatar bat bakarrik larrialdi baten ondorioz komun apal batera sartuko zela.
''Forica'' horiek zentzu guztietan publikoak ziren, han ez zen lotsarik sentitzen, bilerak ere antolatzen zirelako<ref>Cilliers, L., 2012, 49. or.; Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.6. atala.</ref>. Alabaina, ez da erraza jakitea gizonek eta emakumeek komunak aldi berean erabiltzen ote zituzten, ziurrenik, leku hauen erabilera mistoa aukera pertsonala zen, eta muturreko kasuetan baino ez behe-mailako emakumeak sartuko ziren noizean behin komun batean. Pentsaezina da, ordea, erromatar ''[[Matronae|matrona]]''k horietaz baliatu izatea, haien ageri publikoa noizbehinkakoa baitzen, eta, gainera, komun publikoetara joateak haiei egotzitako bertuteak auzitan jar zitzakeen, gizartearen mailarik baxuena biltzen zen tokian.
Komunen tamaina askotarikoa zen, batzuk txikiak eta beste batzuk handiak, eta azken hauetako batzuek aldi berean, 60 erabiltzaile baino gehiago jaso ahal zituzten. Erroman, komun eta estolden izaera pribatua eta publikoa zenez, jabeek aukera zuten komunak estolderia publikora konektatzeko, betiere zerbitzu hori kaltetzen ez bazuten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1-9.</ref>.
Urez hornitutako ''forica'' ugari eraiki ziren pobreentzat<ref>Carcopino, J., 1984, 74-76. or.
</ref>, baina horiek erabiltzeko gutxieneko sarrera bat ''conductores foricarum''ei ''o''rdaindu behar zieten. Vespasianok, Neronek utzitako estatuaren porrot ekonomikoari aurre egiteko neurri gisa, tasa bat jarri zien<ref>Harper, K., 2019, 85. or.</ref>.
{{esaera2|''Bere seme Titok gernuari zerga bat ezarri izana leporatu zionean, Vespasianok aurreko tokian jasotako txanpon bat sudurrean jarri eta galdetu zion: -usain txarra al du?". Eta hark ezetz erantzun zuenean, Vespasianok esan zion: -gernutik dator''</sup><ref>Suet. ''Vesp''. 23.3.</ref>.|}}
Ordaindu behar izatea ez zen oztopo bat jende gehienak komun publikoak erabil zitzan, are gehiago, Vespasianok eraikitakoak oso dotoreak ziren, estatuekin apainduta, marmolezko eserlekuekin, eta angelu zuzen edo zirkuluerdi moduan antolatuta. Alabaina, Juvenalek barre egiten zien bainu publikoak eginez irabazten zutenei<ref>Juv. 3.38.</ref>, baina badakigu erromatarrek giza gernua eta gorotzak balioztatzen eta komertzialki ustiatzen zituztela.
Bolazainek (''fullones''), zerga bat ordainduta, Vespasianoren baimena zuten beren lantegien aurrean txizontziak jartzeko, oinezkoek doan bete zitzaten, gernua baitzen beren industriarako behar zuten lehengaia<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.</ref>. Gernua erabiltzen zuten ehunak eta artilea garbitzeko instalazioetan (''fullonica'') eta tindaketa-prozesuetan<ref group="oh">Zenbaitetan, bolazainek iraupen luzeko arazoak izan zituzten hiri-agintariekin.</ref><ref>''CIL'' 6.266.</ref>.
Gernuaren beste propietate batzuen artean, koipea kentzea zegoen. Gernu-amoniakoa ere desinfektatzailea zen, eta ehuna zuritzeko honi errautsa gehitzen zitzaion<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 82. or.</ref>. Eremu publikoan jartzen ziren erditik moztutako terrakotazko anforak (''dolia curta'') gernua jasotzeko. Giza gorotzei zegokienez, komunetan eta beste putzu beltz batzuetan bildutako nekazaritzan erabiltzen ziren ongarri gisa<ref>Colum. ''Rust.,'' 10.81-85.</ref>.
Erroman bazegoen giza gorotzak eta gernuak biltzeko zerbitzua. Horretaz ''foricarii''ak eta ''stercorarii''ak arduratzen ziren. Lehenengoak idokitzaileak ziren, eta komunetan eta kaleko zaborrak biltzen zituzten bitartean, simaur biltzaileek (''stercorarii'') hondakinak (''plastrum'') gurdietan kargatzen zituzten<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 85. or.</ref>. Izan ere, langile horiek putzuak garbitzen zituzten haien edukia baratzeetan ongarri gisa erabiltzeko. Ponpeian hainbat anfora aurkitu dira lurrean sartuta (''dolium''), ziurrenik ''stercorari'' batek jaso behar zituenak, beste batzuen ordez jarri baino lehen<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
[[File:Il·lustració d'una escena a les latrines de l'edifici dels banys de la vil·la romana dels Munts.jpg|thumb|300px|<center>[[:en:Els_Munts_(Roman_villa)|Munts]]<nowiki/>eko villa erromatarraren komuneko eszena baten ilustrazioa</center>]]
Bainuetan eta komun publikoetan [[Fortuna (mitologia)|Fortuna]] gurtzea nabarmena zen, Frontok adierazi zuenez<ref>Fronto ''Ep.'' 6.1.</ref>, eta santutegiak edo estatuak eraiki ohi zitzaizkion haren omenez. Gurtze hori ez zen bakarrik leku edo garai batean gertatu, Ponpeia, Erroma eta Ostiako komunetan badaude haren frogak baita erreferentzia literarioak ere, non Fortuna komunen jainkosa gisa aipatzen baitzen<ref>''ILS'' 9184.</ref>. [[Klemente Alexandriakoa|Klemente Alexandriako]] filosofoarentzat barregarria zen Fortuna jainkosa komunetan gurtzea.
{{esaera2|''Erromatarrek, beren arrakastarik handienak Fortunari egozten dizkiotenez eta bera jainkorik handiena dela uste dutenez, haren estatua komunetara eramaten dute, eta bertan tenplu bat altxatzen diote''<ref>Clem''.''Al. ''Protr.'' 4.51.</ref>.|}}
Komunetako formak biribilak, angeluzuzenak, triangeluarrak, trapezoidalak, obalatuak edo karratuak izaten ziren, eta leku batetik bestera desberdinak izan zitezkeen arren, eserlekuen arteko distantzia eta komuneko bankuaren zuloen zabalera eta luzera ia inoiz ez ziren aldatzen, gehienez jota zentimetro batzuk baino ez. Era berean, komunetako bankuaren altuera beti berdina zen erromatar inperioan. Estandarizazioa horrek beste eraikuntza mota askotan aplikatu zen, hala nola anfiteatro, foro, tenplu, janari azoketan (''macellum'') eta antzokietan.
Ebidentziaren arabera, hasieran komun publikoak, bainuetan, antzokietan, anfiteatroetan, foruetan eta azoketan kokatuta zeuden. Or har, orube handi bat behar zuten, gutxienez eserleku anitzeko komunen eraikuntzan, estolderia publikoekin konexio egokiak egiteko gutxieneko gastuarekin. Irol horiek eskuragarri baziren ere, biltoki handietatik apur bat bazterturik zeuden, kiratsak urrun edukitzeko. Erromatar bainu txikiak eta handiak, batzuetan, eraikuntzen izkinetan sartuak ziren. Haatik, eraikinaren diseinuaren parte bat izan ziren beti, nahiz eta eraikitako eta zerbitzuan jarritako azken instalazioa izan<ref>Col. ''Rust.'' 9.5.1.8.</ref>.
Duela ehun urte baino gehiago, bainu eta komun erromatar asko induskatu ziren, hots, arkeologia zientzia garatzen ari zenean. Ondorioz, garai hartan, inor ez zen asko arduratu gorotz pilak geruzatzeaz, etxeko bainuetako zaborra sailkatzeaz edo biltegi pribatuak aztertzeaz<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 2.1. atala.</ref>. XX. mendera arte, ez zen komunei buruzko ikerketarik egin, aurreiritzi moralen ondorioz. Arkeologoek nahiago izan zuten erromatar zibilizazioaren handitasunean sakondu giza gorotzen ikerketan baino. Horrela, A. de Loriok (1820), [[Pozzuoli|Puzzuolin]] (antzinako Puteoli) lan egin zuen lehenengoetako batek, nahiago izan zuen merkatuko (''[[macellum]]'') bainuei buruzko fantasia bat sortu egoera arkeologiko deserosoari aurre egin baino. Izan ere, Haren arabera, komunak lurrun-bainuak ziren, non erabiltzaileak beroaz gozatzeko esertzen baitziren. Bestalde, G. Bonik, 1913an, kalkulu matematikoen bidez, Palatino jauregiko bainugeletako aulkiak igogailu hidraulikoak zirela ziurtatu zuen. Gaurko historialariek, ostera, zehaztasun falta guztiak justifikatzen dituzte, aurreko mendeetako ikertzaileei gai fekalei buruz hitz egitea oso desatsegina zitzaielako.
Gaur egun, berriz, arkelogiak saneamendu- eta estolderia-lanak aztertzean, arreta berezia jarri du obra horiek prestatzeko, erabiltzeko eta bertan behera uzteko prozesuetan, elementu arkeologiko guztiak, erromatar komunak barne, hiru fase horiek baldintzatzen dituzten giza portaerekin eta jarduerekin lotuta daudelako. Harrezkero, arkeologiak komun publiko asko identifikatu ditu. Hobekien ezagutzen diren anitz eserlekuko komunak ''Domus Aurea'', ''Domus Tiberiana'', ''Domus Transitoria'' eta forumeko Zesarren instalaziokoak dira. Era berean, jakin ahal izan da bainu guztiek mota honetako instalazioak zituztela eta horiek ez zutela bilakaera handirik izan gure aroko bigarren mendetik aurrera<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 15. atala.</ref>.
== Erromako estoldak ==
Erromatar legeek estolda hondakin-urak isurtzen ziren eremu gisa definitu zuten, eta saneamendua hiriaren osasungarritasunarekin zuzenean lotutako zerbitzu publiko moduan arautu zuten. Horregatik, ez zieten partikularrei utzi estoldak konpontzea edo aldatzea, edozein esku-hartzek haien funtzionamendu egokia kaltetzeko beldur zirelako, eta, hala eginez gero, hasierako egoerara itzultzeko betebeharra ezarri zieten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1.1-16.</ref>. Saneamendua hiriko agintarien eskumena zela ulertu arren, legediak partikularrei beren hustubideak eraikitzea eta sare orokorrera eramatea ahalbidetzen zien.
Erroman hainbat ur mota zeuden, azken finean, estoldetatik bideratuko zirenak. Garrantzitsuenak Tiber ibaiak eta bere ibaiadarrena ziren, baina ezin da ahaztu malariazko arroetatik eta iturburu naturaletatik zetorrena<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>. Errekei zegokienez, haietako askok Erroma zeharkatzen zuten, Tiberrekin elkartu baino lehen. Beste batzuk, [[Kirinal]] eta [[Eskilino]] muinoak drainatu eta gero, Cloaca Maximan isurtzen ziren, eta honen bidez Tiberrera. Erromako muinoetako beste erreka txiki batzuk ere aipatzekoak dira: ''Espino''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref>, ''Fons Cati'' (Kirinalen), ''Fons Iuturnae'' (Erromatar foroan), ''Tullianum'' eta ''Aquae Lautulae'' ([[Kapitolino|Kapitolinon]]), ''Lupercal'' ([[Palatino|Palatinon]]), eta ''Fons Camenarum'' ([[Zelio|Zelion]]), esaterako.
[[Tito Livio]], ''[[Ab Urbe condita (liburua)|Ab Urbe Condita]]'' liburuan, adierazi zuen bere arbasoek egindako lanaz harro zegoela<ref>Livy ''Per.'' 1b.1; ''AUC'' 1.38.6; ''AUC'' 1.56.2.3.</ref>. Nabarmenetako bat Cloaca Maxima zen, Erromako fundazioarekin eta mitologia Kapitolinarekin lotua. Beste eraikuntza-lan batzuekin gertatu zen bezala, beharrezkoa izan zen estolda hori egiteko iraunkortasun handia eta jende askoren ahaleginak.
Hasiera batean, ur-ibilgu naturala zena, populazioa handitzean aire zabaleko estolda bihurtu zen. Cloaca Maximaren lana [[Erromatar Errepublika|Erroma errepublika]] bihurtu aurretik hasi zen, tradizionalki Erromako bosgarren erregearekin, [[Tarkinio Prisko]]<nowiki/>rekin. Livioren arabera, Tarkiniok estolderia egin zuen foroaren inguruko eremuak eta kaleetako ur guztia Tiberrera eramateko<ref>Livy ''Per''. 14-15.</ref>, eta [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>ren ustez, lan hori ezin zoragarriagoa zen:
{{esaera2|''Erromako hiru obretan, non bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, harrizko galtzadak eta estoldak dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5</ref>.|}}
Pliniok ere Erromako monumenturik ederrenen artean kokatu zituen estoldak. Izan ere, estoldak egiteko erabili ziren harrizko bloke iraunkorrek uholdeei eta lurrikarei aurre egin ahal izan zizkien, baita estoldetara botatako hiri-hondakin guztiak ibaira eraman ere. Aipatzekoa da Pliniok bere miresmena adierazi zuenerako, estolderiak 700 urte zituela<ref>Plin. ''HN'' 36.104.5-105.3.</ref>.
Lana egitea zaila zenez, Tarkinio Priskok behe-klasekoak behartu zituen estolderian lan egitera. Hala eta guztiz ere, lanaren neke jasanezinak eta obren amaiera ez ikusteak eragin zuten langile askok beren buruaz beste egitea. Tarkiniok, lanak amaitzeko irrikaz, eskarnio publiko bat eskaini nahian, agindu zuen bere buruaz beste egin zutenen gorpuak gurutziltzatzea eta haien hondarrak animalia sarraskijaleei botatzea<ref>Plin. ''HN'' 36.107.1-108-3.</ref>.
Priskoren biloba, [[Tarkino Harroa|Tarkinio Harroputzak]] (K.a. 535-509), bere aitonaren erdi bukatutako lanak hobetu zituen, baina ''Cloaca Maxima'' ez zen K.a. II. mendera arte estali, beraz, ehunka urtez zubiz zeharkatutako ubide ireki bat baino ez zen izan<ref>Deming, D., 2020, 157. or.</ref>. Hortik aurrera, Cloaca Maxima gangatu, konpondu, hedatu eta hobetu zuten, Augustoren garaian benetako hiri-sare bat eratu arte<ref>Cilliers, L., 2010, 70. or.</ref>.
Erromatar Inperioko biztanleak aire zabaleko ubideen eta lurpeko estolden etengabeko fluxuaz baliatzen ziren beren hondakinak etxeetatik urrun eramateko. Hasiera batean, aldez aurreko diseinurik gabe egin bazen ere, erromatarrek lotura bat sortu zuten estolda bidezko ur-horniduraren eta hiri-drainatzearen artean. Ur-horniduraren eta saneamenduaren arteko esteka hori uraren hiri-zikloaren lehen adibide historikoetako bat da<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 6. or.</ref>.
Lehen esan denez, gorozkiak eta gernua Erroman nekazaritzan eta industrian baloratzen ziren arren, hiriak egunero eragindako hondakin organikoen pilaketa hain handia zen non denbora laburrean ezin baitziren birziklatu. Estoldak husteko beste irtenbide bat zen hiriko hondakinak gurdietan ateratzea. Usain txarrak ez izateko eta zaborrak intsektuak eta karraskariak erakartzeko duen gaitasunagatik, hondakinak ahalik eta azkarren kentzen saiatu ziren, baina ezin ditugu ahaztu kaleetan hondakin piloek trafiko-arazoak eragiten zituztela. Erromako biztanle bakoitzak egunean berrogeita hamar gramo hondakin solido sortzen bazituen, erraza da asmatzea zein zen kaleetatik eta saneamendu-sareetatik egunero langileek ebakuatutako eta gurdietan garraiatutako kopurua. Agintarientzat, gizakiak sortutako hondakin kopuru izugarria erregulatzea eta ezabatzea kezka handia izan zen, baliabide fisiko eta giza baliabide izugarriak behar baitzituzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.3. atala.</ref>.
Noizean behin, estoldak eskuz garbitzen zituzten. Horrek esan nahi du ''aqua'' ''caduca''<ref>''ILS'' 6087c.</ref> guztia ez zela estolderiara isurtzen<ref>Scobie, A., 1986, 413. or.</ref>. Estolderia garbitzea ''cloacarius'' izeneko langilearen lana zen. Haren soldataren inguruko berririk ez dago [[Diokleziano|Dioklezianoren]] garaira arte, non prezio-ediktuaren arabera, ''cloacarius'' batek biziraupeneko dirua baino ez baitzuen irabazten; agian 25 denario eguneko. Pertsona horien betebeharra arriskutsua zen, estolderietako patogenoen arriskupean lan egiten baitzuten, adibidez leptospirosia, ikterizia hilgarria, besteak beste<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 81. or.</ref>. Gogoratzekoak dira [[Juvenal]]<nowiki/>en hitzak:{{esaera2|''gure aroko II. mendean, Cloaca Maxima, Suburatik igarotzean, auzoa zaborrez gainezka zegoen eta nonahi aurki zitezkeen giza gernua eta gorozkiak, han kontsumitzen zen kalitate txarreko ardoaren eta janarien ondorioz''<ref>Juv. 5.106</ref>.|}}
Ildo horretan, Liviok zioen [[Katon Maior|Katon Zaharra]]<nowiki/>k, osasungarritasunaz kezkaturik, Erromako putzu beltz ugari estalarazi zituela, non etxeetako ur beltzak amaitzen baitziren, eta harrizko zoladura jarri zuela Erromako kaleetan<ref>Livy 39.44.5.</ref>.
Erromako estoldek ere beren jainkosa babesleak zituzten. Gogoratuenak ''Venus Cloacina'' eta ''Mefitis'' ziren. [[Tito Tazio]]<nowiki/>k, sabinarren erregeak, estatua bat altxatu zion ''Cloacina''ri erromatarrek eta [[sabinar]]<nowiki/>rak elkartu ziren tokian, [[Sabinar emakumeen bahiketa|sabinar emakumeen bortxaketak]] eragindako gatazkaren amaiera baieztatzeko. Sabinarren eta erromatarren arteko bakea [[mitre]]-garbiketa erritual batek markatu zuen ''Cloacina'' antzinako [[etruria]]<nowiki/>rren santutegiaren ondoan, gero Cloaca Maxima izango zen erreka txiki baten gainean. Mitrea Venusen zeinuetako bat zen, eta Venus batasunaren, bakearen eta adiskidetzearen jainkosa izatean, ''Venus Cloacina'' izenez ere ezagutua izan zen. Plinio Zaharrak zioenez, soldadu erromatarrak eta sabinarrak izan ziren, eta ez apaizak, ''Venus Cloacinaren'' santutegian garbiketa-lana egiten zutenak, emakume sabinarrak bortxatu ondoren<ref group="oh">Erromatar mitologiaren arabera, ''Cloacina'' Vulkanoren emaztea zen, suaren eta metalurgiaren jainkoa. Jainkosak santutegi bat zuen Erromatar foroan, non gurtzen zuten eta sakrifizioak eskaintzen zizkioten.</ref><ref>Plin. ''NH'' 15.119.</ref>.
[[File:040227 tevere16CloacaMaxima.jpg|thumb|300px|<center>Cloaca Maximaren elkargunea Tiber ibaiarekin, Herkulesen tenpluaren ondoan.</center>]]
Erromatarrek asko baloratzen zuten estolderia eta horren sistemak garbi eta egoera onean mantentzearen garrantzia, gaixotasunak eta epidemiak saihesteko, eta horregatik ''Cloacina''ren laguntza eskatzen zuten gaixotasunik ez izateko. Gainera, erromatarrek uste zuten higienea mantentzea modu bat zela beste herrien gaineko nagusitasuna eta zibilizazioa erakusteko.
Beste jainkosa bat, ''Mefitis''ek'','' erromatar panteoian etorri berria izan arren, Italiako gainontzeko lurraldeetan historia zabala eta garrantzitsua zuen. Izan ere, ''Mefitis'' lurreko gas kiratsen eta pozoitsuen jainkosa [[samnita]] zen<ref>Plin. ''HN'' 2.208.4</ref>, Italia erdialdean eta hegoaldean gurtua erromatarren garaia baino lehenagotik. Horren ostean, [[Ponpeia|Ponpeian]] gurtu zuten bereziki. Bere santutegi nagusia Samnioko Ampsanctus sumendian zuen, baita berari eskainitako tenplu bat Kremonan ere. ''Mefitis'', jatorrian, lurpeko eta iturburu naturalen jainkosa zen, eta iturburu asko sufretsuak izaten zirenez, ''Mefitis'' erlazionatu zen estoldekin eta gas pozoitsuekin, haien kiratsengatik. Ur bero guztia sufretsua ez den arren, ur sufre guztia usaintsua da. Vitruviok ur sufretsua, beroa zein hotza izan, usain eta zapore txarrarekin identifikatu zuen<ref>Vitr. 2.8.</ref>. Serviok, ere, usain txarra ''Mefitis'' jainkosari egotzi zion<ref>Serv. ''Aen''. 7.84.1.</ref>. ''Mefitis''ek Erroma hirian paper handirik izan ez zuen arren, baso sakratu bat (''lucus'')<ref>''LTUR'' 1.221. or.</ref> eta santutegi bat (''aedes'' )zituen Eskilino muinoan<ref>Varro ''Ling.'' 5.49.4; Fest. ''Gloss. Lat.'' 351.3, 526.</ref>.
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
*Briones Dieste, V. (2018). La antigua Roma y las zoonosis. ''Revista Complutense de Ciencias Veterinarias,'' ''12(''2), 71-80 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.5209/rccv.60895</nowiki>
*Bruun, C. (2015). The City of Rome. In C. Bruun & J. Edmondson (Ed.), ''The Oxford Handbook of Roman Epigraphy'' (471-494. or.). Oxford University Press.
*Burian, S. J., & Edwards, F.G. (2002). Historical Perspectives of Urban Drainage. In E.W. Strecker & W.C. Huber (Ed.), ''Global Solutions for Urban Drainage''. American Society of Civil Engineers [ejounal]. <nowiki>https://doi.org/10.1061/9780784406441</nowiki>
*Carcopino, J. (1968). ''Daily Life in Ancient Rome.'' Yale University Press.
*Cilliers, L., & Retief, F. P. (2012). City Planning in Graeco-Roman Times with Emphasis on Health Facilities. ''Akroterion'', ''51'', 43-56. <nowiki>https://doi.org/10.7445/51-0-62</nowiki>
*Cilliers, L. (2010). ''Where were the doctors when the Roman Empire died?'' Acta Theologica 26(2) DOI:10.4314/actat.v26i2.52562
*Deming, D. (2020). The Aqueducts and Water Supply of Ancient Rome. ''Ground Water, 58,'' 152-161 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1111/gwat.12958</nowiki>
*Edlund-Berry, I. (2006). Hot, cold, or smelly: the power of sacred water in Roman religion, 400-100 BCE. In C.E. schultz (Ed.), ''Religion in Republican Italy'' (162-180. or.). Cambridge University Press.
*Espinosa Bueno, M. (2015). ''El consumo de pescado y producto del mar en la sociedad romana. Implicaciones sociales, culturales e ideológicas'' [Master Amaierako Lana, Universidad de Sevilla].
*Greenfield, P., (2011). ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate.'' The University of Sidney.
*Harper, K. (2019). ''El fatal destino de Roma. Cambio climático y enfermedad en el fin de un imperio''. Crítica.
*Israelowich, I. (2015). ''Patients and healers in the High Roman Empire''. Baltimore, Johns Hopkins University Press.
*Koloski-Ostrow, A. O. (2015). ''The Archaelogy of Sanitation in Roman Italy: Toilets, Sewers, and Water Systems.'' University of North Carolina Press.
*Kron, G. (2012b). Nutrition, hygiene, and mortality. Setting parameters for Roman health and life expectancy consistent with our comparative evidence. In E. Lo Cascio (Ed.), ''L'impatto “della peste antonina”'' (193-252. or.). Edipuglia.
*Kuiper, K. (2011). ''Ancient Rome: from Romulus and Remus to the Visigoth invasion.'' Britannica Educational Publishing.
*Purcell, N. (1996). Rome and the Management of Water. Environment and Culture. In G. Shipley & J. Salmon (Ed.), ''Human Landscapes in Classical Antiquity'' (180-209. or.). Routledge.
*Rogers, D.K. (2020). Aquatic Pasts & the Watery Present: Water and Memory in the Fora of Rome. In N. Chiarenza, A. Haug & U. Müller (Ed.),''The Power of Urban Water (''105-121. or.). De Gruyter. <nowiki>https://doi.org/10.1515/9783110677065-007</nowiki>
*Scobie, A. (1986). Slums, Sanitation, and Mortality in the Roman World. ''Klio, 68'', 399-433.
*Zamora-Manzano, J. L. (2017). La admnistración romana ante la gestión de residuos y la tutela del hábitat. ''Revista digital de Derecho Administrativo, 17'', 69-87 [ejournal].
== Ikus, gainera ==
*[[Ur_sakratuak_Erromatar_Inperioan]]
*[[Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan]]
*[[Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan]]
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[https://cil.bbaw.de/en/homenavigation/the-cil/volumes Corpus Inscriptionum Latinarum]'')
* ''ILS ([[iarchive:inscriptioneslat01dessuoft/page/n11/mode/2up|Inscriptiones Latinae Selectae]]).''
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* (es) https://es.wikipedia.org/wiki/Acueductos_de_Roma
* (ing) [[:en:Mefitis|Mefitis]]
*(ing) [[:en:Cloacina|Cloacina]]
*{{Erreferentzia|izenburua=Suburra|hizkuntza=en|data=2024-10-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Suburra|sartze-data=2024-11-10|encyclopedia=Wikipedia}}
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Erromatar akueduktuak]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
f18kxdmr7ao92q8e8nzh74egka2uz5b
Txikipedia:Clara Campoamor
104
884693
9968923
8775689
2024-11-14T11:47:33Z
46.27.1.243
9968923
wikitext
text/x-wiki
[[File:Clara Campoamor-en omenezko eskultura Vinuesa Plazan.jpg|thumb|300px|<center>Clara Campoamorren omenezko eskultura.]]
'''Clara Campoamor Rodriguez''' espainiar politikari bat izan zen, emakumeen eskubideen alde lan handia egin zuena. 1888ko otsailaren 12an jaio zen {{txp|Madril|Madrilen}} eta 1972ko apirilaren 30ean hil Lausanan ({{txp|Suitza|Suitzan}}). Emakumezkoen boto eskubidea lortzeko lan handia egin zuen, bai eta lehen aldiz lortu ere 1931n. Politikaria izateaz gain, abokatua, idazlea eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Clara Campoamor|hizkuntza=es|data=2020-02-21|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Clara_Campoamor&oldid=123727405|sartze-data=2020-02-23|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
==Bizitza==
Zuzenbide ikasketak egin ondoren abokatu lanetan hasi zen. Politikan sartu zen. 1931n, Bigarren Errepublikan, diputatu aukeratu zuten Espainiako Kongresuan –emakumeak aukeratuak izan zitezkeen, baina ezin zuten botorik eman–; hor ekin zion emakumeen boto eskubidea lortzeko borrokari.
1937an {{Txp|Espainiako Gerra Zibila|Espainiako Gerra zibilagatik}} atzerrira joan zen. Lehenik Buenos Airesen ({{txp|Argentina|Argentinan}}) bizi izan zen eta ondoren Suitzako Lausanan, hil arte. Denbora horretan liburuak idatzi eta emakumeen eskubideen aldeko lanean jarraitu zuen. 1972ko apirilaren 30ean hil zen, minbiziak jota. Bere gorpuzkiak {{txp|Donostia|Donostiako}} Polloeko hilerrian erraustu zituzten.
1918an, Espainiako Emakumeen Elkarte Nazionala sortu zen, feminismoa bultzatzeko. Garai hartako emakume jakintsuek osatzen zuten, eta Clara Campoamor eta Victoria Kent nabarmendu ziren haien artean.
Haren omenez, Donostiako Vinuesa plazan, eskultura bat egin dute.
== Emakumeen sufragismoa ==
[[Emakumeen sufragismoa]] azkar hasi zen arrakasta lortzen, esaterako Britania Handian, Frantzian eta Amerikako Estatu Batuetan. Espainian feminismoaren sustatzaile nagusitzat [[Concepción Arenal]] dugu, [[Espainiako Emakumeen Elkarte Nazionala]] bultzatzaile esanguratsuenetarikoa hain zuzen ere. Beste intelektual espainiar garrantzitsu bat [[Victoria Kent]] zen.
[[Espainiako Bigarren Errepublika]] aldarrikatu eta gero Clara Campoamor diputatu bihurtu zen [[Madril]]<nowiki/>eko hauteskundeetan. Campoamorren partidua {{txp|Partido Republicano Radical|Partidu Erradikala}} zen, horren idealekin bat egiten zuelarik: errepublikanoa, liberala, laikoa eta demokratikoa.
Borrokatu zuen ere sexu-diskriminazioak bertan behera geratzeko, ezkontzaz kanpo izandako seme-alaben inguruko berdintasun juridikoagatik , dibortzioagatik eta sufragio unibertsalagatik ({{txp|Emakume|emakumeen}} bozka).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Clara Campoamor|hizkuntza=es|data=2020-02-21|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Clara_Campoamor&oldid=123727405|sartze-data=2020-02-23|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Memoria historikoa ==
{{txp|Espainiako trantsizioa|Espainiar Trantsizio Demokratikoa}} eta gero omenaldi eta oroitzapen ugari egin zitzaizkion Clara Campoamor emakumeari: <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Clara Campoamor|hizkuntza=es|data=2020-02-21|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Clara_Campoamor&oldid=123727405|sartze-data=2020-02-23|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
* "Clara Campoamor" emakume eta parlamentuaren saria.
* 1998. urteko [[Correos]] enpresak ateratako zigilua.
[[Fitxategi:Clara Campoamor (Lucas Alcalde) Madrid 02.jpg|thumb|Lucas Alcalde artistak Clara Campoamorren omenean egindako bustoa.]]
<br />
* 2006: [[Lucas Alcalde|Lucas Alcalde-k]] egindako [[Busto (artea)|busto]] bat Madrilen.
* Madrileko Udaletxeak sortutako sari bat bere izenarekin 2006. urtean.
*[[Espainiako Moneta eta Tinbre Fabrika Nazionala]]<nowiki/>k 2011. urtean atera zuen txanpona Clara Campoamorren irudiarekin.
* 2011. urtean Clara Campoamor enparantzan [[Dora Salazar]]-ek egindako eskultura. Geroago Vinuesa Enparantzara mugitu zen, La Concha pasealekutik gertu.
* 2016. urtean [[Bilbo]]-ko udaletxeak {{txp|Zorrotza|Zorrozako}} zonaldean bere kale bati jarro zion izena.
* 1998. urtean Andaluziako {{txp|Espainiako Langile Alderdi Sozialista|PSOE}}-k sortutako Clara Campoamor sariak.
== Obrak ==
# Emakumearen eskubidea Espainian (1931).
# Emakumearen bozka eta ni: nire bekatu mortala (1935).
# ''La révolution espagnole vue par une républicaine'' (1937).
# Espainiar iraultza espainiar batek ikusia (2018. urtean berrargitaratua).
# ''Del amor y otras pasiones. Artículos literarios.'' <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Clara Campoamor|hizkuntza=es|data=2020-02-21|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Clara_Campoamor&oldid=123727405|sartze-data=2020-02-23|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Filmografia ==
2011. urtean Laura Mañá-k ateratako filma: ''Clara Campoamor, la mujer olvidada.'' <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Clara Campoamor|hizkuntza=es|data=2020-02-21|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Clara_Campoamor&oldid=123727405|sartze-data=2020-02-23|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref> Filmaren protagonista nagusia Elvira Minguez da baina Mónica López edo Antonio de la Torre bezalako aktore/aktoresak agertzen dira ere. Pelikulan zehar Clara Campoamorrek bideratutako borroka ikusten da, emakumearen bozka lortzeko ahaleginak eta bere helburua lortu ahal izateko esfortzuak. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Clara Campoamor. La mujer olvidada|hizkuntza=es|data=2019-11-28|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Clara_Campoamor._La_mujer_olvidada&oldid=121638368|sartze-data=2020-02-23|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
{{Txikipedia interwiki}}
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Txikipedia:Biografiak]]
98mi2ycded6951w4upmux7deaumb7s3
Wikiproiektu:WikiEmakume/Dialneten dauden emakumeen zerrenda
102
895174
9968363
9950301
2024-11-13T21:04:34Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968363
wikitext
text/x-wiki
<!----
P21 = sexo ; Q6581072 = emakumezkoa
P1607 = identificador Dialnet de autor
P31 = honako hau da ; Q5 =gizakia
---->
[[Dialnet]]en agertzen diren emakumeen zerrenda Euskarazko Wikipedian,[[Wikidata]]n dauden datuen arabera:
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?id ?yob ?yod ?_image
WHERE
{
?item wdt:P21 wd:Q6581072 .
?item wdt:P1607 ?id.
?item wdt:P31 wd:Q5.
OPTIONAL {
?item wdt:P569 ?dob.
BIND(YEAR(?dob) AS ?yob)
}
OPTIONAL {
?item wdt:P570 ?dod.
BIND(YEAR(?dod) AS ?yod)
}
OPTIONAL { ?item wdt:P18 ?_image. }
OPTIONAL { ?item wdt:P27 ?_country_of_citizenship. }
}
ORDER BY xsd:integer(?id)
LIMIT 2500
|links=red
|columns=number:#,item:elementua,label:Izena,p19,p569,p27,p570,P18
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! elementua
! Izena
! jaiolekua
! jaiotza data
! herritartasuneko herrialdea
! heriotza data
! irudia
|-
| style='text-align:right'| 1
| [[:d:Q116882017|Q116882017]]
| [[Teresa Villarino Valdivieso]]
| [[Lugo]]
| 1943
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2
| [[:d:Q58414440|Q58414440]]
| [[María Luisa Soriano]]
| [[Kordoba]]
| 1954-02-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(María Luisa Soriano) Soriano clausura Asamblea ASOPROVAC (8550527213) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 3
| [[:d:Q133009|Q133009]]
| [[Gro Harlem Brundtland]]
| [[Bærum]]
| 1939-04-20
| [[Norvegia]]
|
| [[Fitxategi:Gro Harlem Brundtland (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 4
| [[:d:Q2850465|Q2850465]]
| [[Anna Maria Birulés i Bertran]]
| [[Girona]]
| 1954-06-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anna Birulés en una reunión de la Comisión Interministerial de Ciencia y Tecnología (2002).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 5
| [[:d:Q81051833|Q81051833]]
| [[María Luisa Barreno Sevillano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 6
| [[:d:Q30327729|Q30327729]]
| [[Balbina Martínez Caviró]]
| [[Madril]]
| 1926-08-05
| [[Espainia]]
| 2019-07-03
|
|-
| style='text-align:right'| 7
| [[:d:Q106212381|Q106212381]]
| [[Pilar Silva Maroto]]
| [[Madril]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 8
| [[:d:Q112508342|Q112508342]]
| [[María Dolores Campos Sánchez-Bordona]]
|
| 1949
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 9
| [[:d:Q6038410|Q6038410]]
| [[Natacha Seseña]]
| [[Madril]]
| 1931-07-10
| [[Espainia]]
| 2011-10-31
|
|-
| style='text-align:right'| 10
| [[:d:Q105571530|Q105571530]]
| [[Fuensanta García de la Torre]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 11
| [[:d:Q112860958|Q112860958]]
| [[María Teresa Cruz Yábar]]
|
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 12
| [[:d:Q55175084|Q55175084]]
| [[Josefina Mateu Ibars]]
| [[Lleida]]
| 1933-05-09
| [[Espainia]]
| 2015-11-25
|
|-
| style='text-align:right'| 13
| [[:d:Q12263035|Q12263035]]
| [[Mari Carmen Gallastegi]]
| [[Bergara]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mari Carmen Gallastegi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 14
| [[:d:Q23907900|Q23907900]]
| [[Milagros García Crespo]]
| [[Bilbo]]
| 1934
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Milagros García Crespo recibiendo la distición Lan Onari.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 15
| [[:d:Q108637044|Q108637044]]
| [[Pilar Estébanez]]
| [[Palentzia]]
| 1951-06-01
| [[Espainia]]
| 2021-09-16
|
|-
| style='text-align:right'| 16
| [[:d:Q1683538|Q1683538]]
| [[Tununa Mercado]]
| [[Córdoba (Argentina)|Córdoba]]
| 1939-12-25
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Tununa Mercado 1993 Eichstaett.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 17
| [[:d:Q260893|Q260893]]
| [[Nélida Piñon]]
| [[Rio de Janeiro]]
| 1937-05-03
| [[Brasil]]<br/>[[Espainia]]
| 2022-12-17
| [[Fitxategi:Nelida Pinon by Elisa Cabot.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 18
| [[:d:Q272650|Q272650]]
| [[Rossana Rossanda]]
| [[Pula (Istria)|Pula]]
| 1924-04-23
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 2020-09-20
| [[Fitxategi:Rossana Rossanda.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 19
| [[:d:Q8197268|Q8197268]]
| [[Amelia Valcárcel]]
| [[Madril]]
| 1949-11-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amelia Valcarcel y Bernardo de Quirós (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 20
| [[:d:Q111828702|Q111828702]]
| [[Rita Degl'Innocenti Pierini]]
|
| 1947-03-19
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 21
| [[:d:Q10537046|Q10537046]]
| [[Montserrat Teixidor i Bigas]]
| [[Bartzelona]]
| 1958-02-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 22
| [[:d:Q6076049|Q6076049]]
| [[Pina López-Gay]]
| [[Almería]]
| 1949-03-11<br/>1950
| [[Espainia]]
| 2000-08-07
| [[Fitxategi:Josefina López López-Gay.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 23
| [[:d:Q110101913|Q110101913]]
| [[María del Pilar Bensusan Martín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 24
| [[:d:Q112687134|Q112687134]]
| [[María Amparo Calatayud Salom]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 25
| [[:d:Q123938209|Q123938209]]
| [[Consuelo Ruiz-Montero]]
| [[Bartzelona]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 26
| [[:d:Q56000636|Q56000636]]
| [[María Concepción Fernández López]]
|
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 27
| [[:d:Q113993934|Q113993934]]
| [[Maria Grazia Bajoni]]
| [[Monza]]
| 1954
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 28
| [[:d:Q106577771|Q106577771]]
| [[Bárbara Pastor de Arozena]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 29
| [[:d:Q55996866|Q55996866]]
| [[Montserrat Jufresa]]
|
| 1942
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 30
| [[:d:Q55687223|Q55687223]]
| [[Carmen Santisteban Requena]]
|
| 1947
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 31
| [[:d:Q101195223|Q101195223]]
| [[Eva Ferreira García]]
| [[Barakaldo]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eva Ferreira (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 32
| [[:d:Q21192877|Q21192877]]
| [[Núria Calduch Benages]]
| [[Bartzelona]]
| 1957-03-26
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 33
| [[:d:Q261687|Q261687]]
| [[Jacqueline de Romilly]]
| [[Chartres]]
| 1913-03-26
| [[Frantzia]]<br/>[[Grezia]]
| 2010-12-18
|
|-
| style='text-align:right'| 34
| [[:d:Q5476059|Q5476059]]
| [[Eulalia Vintró Castells]]
| [[Bartzelona]]
| 1945-08-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eulalia Vintro 7612 resize.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 35
| [[:d:Q106452265|Q106452265]]
| [[Raquel López Melero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 36
| [[:d:Q106474300|Q106474300]]
| [[Francisca Moya del Baño]]
| [[Cieza (Murtzia)|Cieza]]
| 1942-05-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 37
| [[:d:Q20877029|Q20877029]]
| [[Joana Maria Seguí Pons]]
| [[Ciutadella de Menorca]]
| 1956-12-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 38
| [[:d:Q112863622|Q112863622]]
| [[Eulalia Ruiz Palomeque]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 39
| [[:d:Q93241435|Q93241435]]
| [[Paloma de la Nuez]]
|
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 40
| [[:d:Q5562267|Q5562267]]
| [[Belén Boloqui Larraya]]
|
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 41
| [[:d:Q125924659|Q125924659]]
| [[Silvia Cubiles]]
| [[Sevilla]]
| 1942
| [[Espainia]]
| 2013
|
|-
| style='text-align:right'| 42
| [[:d:Q11767205|Q11767205]]
| [[Manuela Mena]]
| [[Madril]]
| 1949-01-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mmena.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 43
| [[:d:Q93431692|Q93431692]]
| [[Matilde López Serrano]]
|
| 1899
| [[Espainia]]
| 1994
|
|-
| style='text-align:right'| 44
| [[:d:Q30130507|Q30130507]]
| [[Carmen Gracia Beneyto]]
| [[Valentzia]]
| 1947-05-29
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 45
| [[:d:Q61256333|Q61256333]]
| [[Teresa Fernández Talaya]]
| [[Vilagarcía de Arousa]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Teresa Fernández Talaya) Chamartín homenajea con una placa a la última corporación democrática de Chamartín de la Rosa 02 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 46
| [[:d:Q107214775|Q107214775]]
| [[Amelia Gallego de Miguel]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 47
| [[:d:Q29656346|Q29656346]]
| [[Carmen Ariza Muñoz]]
| [[Ceuta]]
| 1945-11-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 48
| [[:d:Q28604525|Q28604525]]
| [[María Luisa Sobrino]]
| [[Vigo]]
| 1943-07-29
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 49
| [[:d:Q112863439|Q112863439]]
| [[María Magdalena Merlos Romero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 50
| [[:d:Q111366230|Q111366230]]
| [[Vega de Martini]]
| [[Napoli]]
| 1949-01-01
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 51
| [[:d:Q113005635|Q113005635]]
| [[María Paz Aguiló Alonso]]
|
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 52
| [[:d:Q113636806|Q113636806]]
| [[María Fuencisla García Casar]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 53
| [[:d:Q55316391|Q55316391]]
| [[Elvira Roca Barea]]
| [[El Borge]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Elvira Roca Barea 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 54
| [[:d:Q99196684|Q99196684]]
| [[Rosa María Herrera García]]
| [[Salamanca]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 55
| [[:d:Q42310559|Q42310559]]
| [[Anne-Marie Turcan-Verkerk]]
| [[Lyon]]
| 1966-01-11
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 56
| [[:d:Q47002737|Q47002737]]
| [[Inmaculada Delgado Jara]]
| [[Bilbo]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Inmaculada Delgado Jara.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 57
| [[:d:Q29649013|Q29649013]]
| [[Carmen Chaves Tesser]]
| [[Porto Alegre]]
| 1948
| [[Brasil]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 58
| [[:d:Q108526428|Q108526428]]
| [[Domnita Dumitrescu]]
|
| 1943
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 59
| [[:d:Q55946545|Q55946545]]
| [[María Teresa Pérez Picazo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 60
| [[:d:Q16601511|Q16601511]]
| [[María Teresa López Beltrán]]
| [[Tetuan]]
| 1950-06-13
| [[Espainia]]
| 2012-03-12
|
|-
| style='text-align:right'| 61
| [[:d:Q111695773|Q111695773]]
| [[Cristina Viñes Millet]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 62
| [[:d:Q63383199|Q63383199]]
| [[Ana Arranz Guzmán]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 63
| [[:d:Q55998968|Q55998968]]
| [[Betsabé Caunedo del Potro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 64
| [[:d:Q18418170|Q18418170]]
| [[Carmen Sanz Ayán]]
| [[Madril]]
| 1961-11-19
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 65
| [[:d:Q12392976|Q12392976]]
| [[Marta González Vázquez]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1965-01-25
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Marta González Vázquez) Reunión Foro Social Partido Popular en sede distrito Salamanca contra la violencia de género. (44167499810) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 66
| [[:d:Q110218433|Q110218433]]
| [[Cristina Borreguero Beltrán]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 67
| [[:d:Q110987462|Q110987462]]
| [[Elena San Román López]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 68
| [[:d:Q64555841|Q64555841]]
| [[Anna Sallés i Bonastre]]
| [[canton of Labruguière]]
| 1940
| [[Espainia]]<br/>[[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Comença el Judici a la Democràcia 190212 12007 dc (47029536512).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 69
| [[:d:Q112522206|Q112522206]]
| [[Marina Torres Arce]]
|
| 1969
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 70
| [[:d:Q106686504|Q106686504]]
| [[Montserrat Jiménez Sureda]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 71
| [[:d:Q56000542|Q56000542]]
| [[Maria Isabel Ostolaza Elizondo]]
| [[Doneztebe]]
| 1950-03-17
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 72
| [[:d:Q62260163|Q62260163]]
| [[Inmaculada Fernández Arrillaga]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 73
| [[:d:Q55990939|Q55990939]]
| [[Ana Azanza Elío]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 74
| [[:d:Q107203921|Q107203921]]
| [[Anabella Barroso]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 75
| [[:d:Q112155959|Q112155959]]
| [[Francisca Colomer Pellicer]]
|
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 76
| [[:d:Q84771790|Q84771790]]
| [[Gloria Beatriz Chicote]]
|
|
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Gloria Chicote (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 77
| [[:d:Q111525171|Q111525171]]
| [[Francisca Noguerol Jiménez]]
|
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 78
| [[:d:Q6128558|Q6128558]]
| [[Silvia Iranzo]]
| [[Donostia]]
| 1958-12-01
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 79
| [[:d:Q11918894|Q11918894]]
| [[Elisenda Paluzie|Elisenda Paluzie i Hernández]]
| [[Bartzelona]]
| 1969-10-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elisenda Paluzie 2009 (4528589067) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 80
| [[:d:Q5954715|Q5954715]]
| [[Julia Uceda]]
| [[Sevilla]]
| 1925-10-22
| [[Espainia]]
| 2024-07-21
|
|-
| style='text-align:right'| 81
| [[:d:Q6112225|Q6112225]]
| [[Rosa Navarro Durán]]
| [[Figueres]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Navarro Duran.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 82
| [[:d:Q5784818|Q5784818]]
| [[Consuelo Berges]]
| [[Ucieda]]
| 1899
| [[Espainia]]
| 1988
|
|-
| style='text-align:right'| 83
| [[:d:Q16518797|Q16518797]]
| [[Sabina de la Cruz]]
| [[Sestao]]
| 1929
| [[Espainia]]
| 2020-11-27
|
|-
| style='text-align:right'| 84
| [[:d:Q12651001|Q12651001]]
| [[Birutė Ciplijauskaitė]]
| [[Kaunas]]
| 1929-04-11
| [[Kanada]]
| 2017-06-19
|
|-
| style='text-align:right'| 85
| [[:d:Q16492956|Q16492956]]
| [[Estelle Irizarry]]
| [[Costa Rica]]
| 1937
| [[Costa Rica]]
| 2017-03-18
|
|-
| style='text-align:right'| 86
| [[:d:Q12401039|Q12401039]]
| [[Teresa Seara]]
| [[Toén]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Teresa Seara (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 87
| [[:d:Q9009290|Q9009290]]
| [[Iris Cochón]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1968-12-01
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 88
| [[:d:Q521866|Q521866]]
| [[María Rosa Lojo]]
| [[Buenos Aires]]
| 1954
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Maria Rosa Lojo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 89
| [[:d:Q4726237|Q4726237]]
| [[Alicia Borinsky]]
| [[Buenos Aires]]
| 1946-10-23
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Transwiki-AliciaBorinsky.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 90
| [[:d:Q19301287|Q19301287]]
| [[Montserrat Escartín Gual]]
| [[Bartzelona]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 91
| [[:d:Q6010163|Q6010163]]
| [[Menchu Gutiérrez]]
| [[Madril]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MenchuGutierrez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 92
| [[:d:Q4133923|Q4133923]]
| [[Olvido García Valdés]]
| [[Santianes]]
| 1950-12-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:OLVIDO GARCIA VALDES 005 (5687721958).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 93
| [[:d:Q109268872|Q109268872]]
| [[M. Carmen Pinillos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 94
| [[:d:Q47089546|Q47089546]]
| [[Amelia Barquín|Amelia Barquin]]
| [[Bilbo]]
| 1965-07-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amelia Barquin irakaslea 2016 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 95
| [[:d:Q55991102|Q55991102]]
| [[Cristina Hermida del Llano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 96
| [[:d:Q40341389|Q40341389]]
| [[Remedios Ávila]]
|
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 97
| [[:d:Q111708537|Q111708537]]
| [[María García Amilburu]]
| [[Logroño]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 98
| [[:d:Q104161367|Q104161367]]
| [[Pilar Fernández Beites]]
|
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 99
| [[:d:Q59348938|Q59348938]]
| [[Angélica Tanarro]]
| [[Madril]]
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Angélica Tanarro en Segovia 2024.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 100
| [[:d:Q12390684|Q12390684]]
| [[Inma López Silva]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1978-05-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Inma López Silva (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 101
| [[:d:Q54855424|Q54855424]]
| [[Maria Gembero-Ustarrotz]]
| [[Iruñea]]
| 1959-02-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 102
| [[:d:Q106259112|Q106259112]]
| [[Eloísa Ramírez Vaquero]]
| [[Valentzia]]
| 1960-07-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 103
| [[:d:Q63383233|Q63383233]]
| [[Ana María Barrero García]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 104
| [[:d:Q56459134|Q56459134]]
| [[Eukene Martínez de Lagos Fernández]]
| [[Gasteiz]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 105
| [[:d:Q27786477|Q27786477]]
| [[Concepción García Gainza]]
| [[Iruñea]]
| 1937-12-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MCGarciaGainza.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 106
| [[:d:Q66331158|Q66331158]]
| [[María del Mar Larraza Micheltorena]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 107
| [[:d:Q123485402|Q123485402]]
| [[Eva Tobalina]]
| [[Gasteiz]]
| 1975-11-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 108
| [[:d:Q14090188|Q14090188]]
| [[Maria Jose Sagasti Lacalle]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 109
| [[:d:Q6689742|Q6689742]]
| [[Lourdes Casanova]]
| [[Fraga (Huesca)|Fraga]]
| 20th century
|
|
| [[Fitxategi:Lourdes Casanova, Lecturer for Corporate Management at INSEAD (6385211659).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 110
| [[:d:Q111708528|Q111708528]]
| [[Mercedes Ruiz Paz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 111
| [[:d:Q19803415|Q19803415]]
| [[Alicia Canto]]
| [[Habana]]
| 1949-04-23
| [[Espainia]]
| 2024-03-04
|
|-
| style='text-align:right'| 112
| [[:d:Q9023543|Q9023543]]
| [[Lola Beccaria]]
| [[Ferrol]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 113
| [[:d:Q94947879|Q94947879]]
| [[Piedad García-Escudero Márquez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 114
| [[:d:Q65037106|Q65037106]]
| [[Judith Gifreu i Font]]
| [[Figueres]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 115
| [[:d:Q110254218|Q110254218]]
| [[Carolina del Carmen Castillo Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 116
| [[:d:Q5997166|Q5997166]]
| [[Margherita Morreale]]
| [[Milan]]
| 1922-05-30
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 2012-09-19
|
|-
| style='text-align:right'| 117
| [[:d:Q56000587|Q56000587]]
| [[Guadalupe López Monteagudo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 118
| [[:d:Q26678224|Q26678224]]
| [[Concha Casado]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1920
| [[Espainia]]
| 2016-08-22
|
|-
| style='text-align:right'| 119
| [[:d:Q29053490|Q29053490]]
| [[Pilar García Mouton]]
| [[Madril]]
| 1953-03-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar García Mouton (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 120
| [[:d:Q60716826|Q60716826]]
| [[María Jesús Buxó Rey]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 121
| [[:d:Q112662690|Q112662690]]
| [[Teresa Marín Eced]]
| [[Cañete (Cuenca)|Cañete]]
| 1933
| [[Espainia]]
| 2021-09
|
|-
| style='text-align:right'| 122
| [[:d:Q38134266|Q38134266]]
| [[Reyna Pastor|Reyna Pastor de Togneri]]
| [[Buenos Aires]]
| 1931
| [[Argentina]]
| 2022-03-19
|
|-
| style='text-align:right'| 123
| [[:d:Q112687548|Q112687548]]
| [[María José Sáez Brezmes]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 124
| [[:d:Q112687619|Q112687619]]
| [[Ángela Barrón Ruiz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 125
| [[:d:Q60831114|Q60831114]]
| [[Pamela O'Malley]]
| [[Dublin]]
| 1929
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]<br/>[[Espainia]]
| 2006
|
|-
| style='text-align:right'| 126
| [[:d:Q129109485|Q129109485]]
| [[Josebe Alonso Olea]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 127
| [[:d:Q28810306|Q28810306]]
| [[Sonsoles San Román]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 128
| [[:d:Q107345709|Q107345709]]
| [[María Clemente Linuesa]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 129
| [[:d:Q104523680|Q104523680]]
| [[Ermitas Fernández]]
| [[Vilar de Cas]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 130
| [[:d:Q546837|Q546837]]
| [[Tove Skutnabb-Kangas]]
| [[Helsinki]]
| 1940-07-06
| [[Finlandia]]
| 2023-05-29
| [[Fitxategi:Tove-Aug-2007-Tokio.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 131
| [[:d:Q57955588|Q57955588]]
| [[Ma. Luisa Sevillano García]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 132
| [[:d:Q28735508|Q28735508]]
| [[Aurelia Bonet Hortelano]]
| [[Valentzia]]
| 1927
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 133
| [[:d:Q1187562|Q1187562]]
| [[Rosa Montero]]
| [[Madril]]
| 1951-01-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Montero en la Feria del Libro de Madrid 2007.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 134
| [[:d:Q55444952|Q55444952]]
| [[Nuria Sánchez Madrid]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 135
| [[:d:Q5830003|Q5830003]]
| [[Elsa Cecilia Frost]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1928-12-25
| [[Mexiko]]
| 2005-07-01
|
|-
| style='text-align:right'| 136
| [[:d:Q108668261|Q108668261]]
| [[Emma Sànchez Montañès]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 137
| [[:d:Q5936683|Q5936683]]
| [[Josefina Zoraida Vázquez]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1932-03-21
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 138
| [[:d:Q112509088|Q112509088]]
| [[Berta Ares Queija]]
|
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 139
| [[:d:Q2836637|Q2836637]]
| [[Lucienne Domergue]]
|
| 1950
| [[Frantzia]]
| 2007
|
|-
| style='text-align:right'| 140
| [[:d:Q55989854|Q55989854]]
| [[Marta Palenque]]
|
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 141
| [[:d:Q59618079|Q59618079]]
| [[Elena Gordo Odériz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 142
| [[:d:Q468852|Q468852]]
| [[Rosa Chacel]]
| [[Valladolid]]
| 1898-06-03
| [[Espainia]]
| 1994-07-27
| [[Fitxategi:Miranda de Ebro - Murales 12 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 143
| [[:d:Q2791138|Q2791138]]
| [[Ada Louise Huxtable]]
| [[New York]]
| 1921-03-14
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2013-01-07
| [[Fitxategi:Ada Louise Huxtable 1976 ©Lynn Gilbert.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 144
| [[:d:Q72406923|Q72406923]]
| [[Soledad Varela Ortega]]
| [[Madril]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 145
| [[:d:Q10340545|Q10340545]]
| [[Olga Gonçalves]]
| [[Luanda]]
| 1929-04-12
| [[Portugal]]
| 2004-04-03
|
|-
| style='text-align:right'| 146
| [[:d:Q174244|Q174244]]
| [[Elisabeth Young-Bruehl]]
| [[Elkton (Maryland)|Elkton]]
| 1946-03-03
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2011-12-01
|
|-
| style='text-align:right'| 147
| [[:d:Q152824|Q152824]]
| [[Susan Sontag]]
| [[New York]]
| 1933-01-16
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2004-12-28
| [[Fitxategi:Susan Sontag 1979 ©Lynn Gilbert (headshot).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 148
| [[:d:Q457480|Q457480]]
| [[Soledad Puértolas]]
| [[Zaragoza]]
| 1947-02-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Soledad Puértolas) ‘Ganarás la luz’ debate sobre el papel de la mujer en la literatura.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 149
| [[:d:Q235125|Q235125]]
| [[Ágnes Heller]]
| [[Budapest]]
| 1929-05-12
| [[Hungaria]]
| 2019-07-19
| [[Fitxategi:Ágnes Heller Göteborg Book Fair 2015.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 150
| [[:d:Q467091|Q467091]]
| [[Olga Orozco]]
| [[La Pampa probintzia]]<br/>[[Toay]]
| 1920-03-17
| [[Argentina]]
| 1999-08-15
| [[Fitxategi:Olga Orozco (1920-1999).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 151
| [[:d:Q69872563|Q69872563]]
| [[Cristina de Peretti]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 152
| [[:d:Q61719401|Q61719401]]
| [[Carolyn Richmond]]
| [[Charlottesville (Virginia)|Charlottesville]]
| 1938-03-01
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2024-06-26
| [[Fitxategi:Carolyn Richmond.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 153
| [[:d:Q11951580|Q11951580]]
| [[Teresa Carnero Arbat]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 154
| [[:d:Q61974087|Q61974087]]
| [[Maite Larrauri Gómez]]
| [[Valentzia]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MaiteLarrauri.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 155
| [[:d:Q439919|Q439919]]
| [[Cristina Fernández Cubas]]
| [[Arenys de Mar]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Cristina Fernandez Cubas 2015.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 156
| [[:d:Q20871630|Q20871630]]
| [[Helena Béjar]]
| [[Madril]]
| 1956
| [[Espainia]]
| 2023-08-19
|
|-
| style='text-align:right'| 157
| [[:d:Q235134|Q235134]]
| [[María Zambrano]]
| [[Vélez-Málaga]]
| 1904-04-22
| [[Espainia]]
| 1991-02-06
|
|-
| style='text-align:right'| 158
| [[:d:Q80440|Q80440]]
| [[Anna Akhmatova]]
| [[Odesa]]
| 1889-06-11
| [[Errusiako Inperioa|Errusiar Inperioa]]<br/>[[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna]]
| 1966-03-05
| [[Fitxategi:Akhmatova.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 159
| [[:d:Q3391440|Q3391440]]
| [[Laura Freixas]]
| [[Bartzelona]]
| 1958-07-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Plano medio de Laura Freixas en Medialab Prado Madrid 2017.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 160
| [[:d:Q9029507|Q9029507]]
| [[Marta Cárdenas]]
| [[Donostia]]
| 1944-09-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marta Cárdenas (2018).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 161
| [[:d:Q260617|Q260617]]
| [[Marlene Dumas]]
| [[Lurmutur Hiria]]
| 1953-08-03
| [[Herbehereetako Erresuma]]<br/>[[Hegoafrika]]
|
| [[Fitxategi:Marlene Dumas.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 162
| [[:d:Q2906095|Q2906095]]
| [[Blandine Kriegel]]
| [[Neuilly-sur-Seine]]
| 1943-12-01
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 163
| [[:d:Q93433195|Q93433195]]
| [[Estela Ocampo]]
|
| 1950
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 164
| [[:d:Q448496|Q448496]]
| [[Deborah Tannen]]
| [[Brooklyn]]
| 1945-06-07
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Deborah Tannen at the Kennedy Center - cropped and black and white.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 165
| [[:d:Q111661103|Q111661103]]
| [[Taciana Fisac]]
| [[Madril]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Yan Lianke presentando Los cuatro libros.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 166
| [[:d:Q235291|Q235291]]
| [[Jung Chang]]
| [[Yibin]]
| 1952-03-25
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:Jung Chang, 2010 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 167
| [[:d:Q60239850|Q60239850]]
| [[María Antonia Lizarbe Iracheta]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 168
| [[:d:Q534770|Q534770]]
| [[Alina Diaconú]]
| [[Bukarest]]
| 1945-01-01
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 169
| [[:d:Q537999|Q537999]]
| [[Rosa Regàs]]
| [[Bartzelona]]
| 1933-11-11
| [[Espainia]]
| 2024-07-17
| [[Fitxategi:Rosa Regàs 2014.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 170
| [[:d:Q2929434|Q2929434]]
| [[Béatrice Didier]]
| [[La Tronche]]
| 1935-12-21
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 171
| [[:d:Q11695886|Q11695886]]
| [[Nora Catelli]]
| [[Rosario]]
| 1946
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 172
| [[:d:Q6004618|Q6004618]]
| [[María Sáenz Quesada]]
| [[Buenos Aires]]
| 1940-12-14
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:María Sáenz Quesada.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 173
| [[:d:Q3154667|Q3154667]]
| [[Irène Théry]]
| [[Aix-en-Provence]]
| 1952-02-09
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Irene Thery.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 174
| [[:d:Q159876|Q159876]]
| [[Julia Kristeva]]
| [[Sliven]]
| 1941-06-24
| [[Frantzia]]<br/>[[Bulgaria]]
|
| [[Fitxategi:Julia Kristeva à Paris en 2008.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 175
| [[:d:Q25411129|Q25411129]]
| [[Rosa Olivares]]
| [[Madril]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 176
| [[:d:Q41482125|Q41482125]]
| [[María Dolores Elizalde]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 177
| [[:d:Q5849655|Q5849655]]
| [[Estrella de Diego]]
| [[Madril]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Estrella de Diego (UNTREF - Bienal Sur 2016).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 178
| [[:d:Q5702203|Q5702203]]
| [[Helen Epstein]]
|
| 1961-08-06
| [[Uganda]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 179
| [[:d:Q217557|Q217557]]
| [[Joyce Carol Oates]]
| [[Lockport (New York)|Lockport]]
| 1938-06-16
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Joyce carol oates 2014.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 180
| [[:d:Q446415|Q446415]]
| [[Emine Sevgi Özdamar]]
| [[Malatya]]
| 1946-08-10
| [[Turkia]]<br/>[[Alemania]]
|
| [[Fitxategi:Emine Sevgi Özdamar 2021 02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 181
| [[:d:Q102426014|Q102426014]]
| [[Marta Aparicio Arroyo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 182
| [[:d:Q237684|Q237684]]
| [[Nancy Huston]]
| [[Calgary]]
| 1953-09-16
| [[Frantzia]]<br/>[[Kanada]]
|
| [[Fitxategi:Nancy Huston.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 183
| [[:d:Q50002|Q50002]]
| [[Emma Bonino]]
| [[Bra (Italia)|Bra]]
| 1948-03-09
| [[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Emma Bonino - World Economic Forum on Europe 2010.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 184
| [[:d:Q2624157|Q2624157]]
| [[Belen Gopegui|Belén Gopegui]]
| [[Madril]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Belén Gopegui - 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 185
| [[:d:Q62393976|Q62393976]]
| [[Lourdes Ruano Espina]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 186
| [[:d:Q113358935|Q113358935]]
| [[María Moreno Antón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 187
| [[:d:Q21001142|Q21001142]]
| [[Margalida Capellà Roig]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Margalida Capellà.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 188
| [[:d:Q112626768|Q112626768]]
| [[Anunciación Quintero Gallego]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 189
| [[:d:Q106494473|Q106494473]]
| [[Carmen San Martín Echauri]]
| [[Iruñea]]
| 1944-07-07
| [[Espainia]]
| 2021-04-12
| [[Fitxategi:Carmen San Martin Echauri.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 190
| [[:d:Q112626779|Q112626779]]
| [[Rosa Calatayud Soler]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 191
| [[:d:Q112704676|Q112704676]]
| [[Rafaela García López]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 192
| [[:d:Q112705089|Q112705089]]
| [[Ana Rodríguez Marcos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 193
| [[:d:Q57690811|Q57690811]]
| [[Concepción Naval]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 194
| [[:d:Q5668758|Q5668758]]
| [[Alicia Galaz Vivar]]
| [[Valparaíso]]
| 1936-12-04
| [[Txile]]
| 2003-10-18
|
|-
| style='text-align:right'| 195
| [[:d:Q86208621|Q86208621]]
| [[Lucia Martinelli]]
|
| 1957-11-05
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 196
| [[:d:Q32946398|Q32946398]]
| [[Adeline Rucquoi]]
| [[Brusela]]
| 1949-04-04
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 197
| [[:d:Q12265292|Q12265292]]
| [[Orreaga Ibarra]]
| [[Mezkiritz]]
| 1960-05-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Orreaga-ibarra argia.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 198
| [[:d:Q124736907|Q124736907]]
| [[Mercedes Alda Fernández]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 199
| [[:d:Q58213878|Q58213878]]
| [[Eva Anduiza]]
|
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 200
| [[:d:Q9034905|Q9034905]]
| [[Montserrat Nebrera González]]
| [[Bartzelona]]
| 1961-07-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:2 Montserrat Nebrera.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 201
| [[:d:Q42432531|Q42432531]]
| [[Síofra O'Leary]]
| [[Dublin]]
| 1968-09-20
|
|
| [[Fitxategi:22.05.2024 Siofra O’Leary.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 202
| [[:d:Q62393035|Q62393035]]
| [[Carmen Innerarity Grau]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 203
| [[:d:Q5994898|Q5994898]]
| [[Manuela Manzanares]]
| [[Torre de Juan Abad]]
| 1910
| [[Espainia]]
| 2004-04-29
|
|-
| style='text-align:right'| 204
| [[:d:Q12263212|Q12263212]]
| [[María Milagros Rivera Garretas]]
| [[Bilbo]]
| 1947-11-26
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 205
| [[:d:Q41896601|Q41896601]]
| [[Béatrice Leroy]]
|
| 1943
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 206
| [[:d:Q64859369|Q64859369]]
| [[Nilda Guglielmi]]
|
| 1928-04-12
| [[Argentina]]
| 2024-07-30
| [[Fitxategi:Nilda Guglielmi (historiadora).tif|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 207
| [[:d:Q21206507|Q21206507]]
| [[Anna Maria Adroer]]
| [[L'Escala]]
| 1927-03-19
| [[Espainia]]
| 2021-09-27
| [[Fitxategi:Ana María Adroer Tasis.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 208
| [[:d:Q19256640|Q19256640]]
| [[Maria Teresa Ferrer i Mallol]]
| [[Bartzelona]]
| 1940-08-25
| [[Espainia]]
| 2017-03-04
|
|-
| style='text-align:right'| 209
| [[:d:Q63213536|Q63213536]]
| [[Rosa Lluch Bramon]]
| [[Bartzelona]]
| 1969-10-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Rosa Lluch) Cuarto Poder. Entrevista a Rosa Lluch. Vídeo de María Artigas.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 210
| [[:d:Q104536247|Q104536247]]
| [[Maria Mercè Costa Paretas]]
| [[Girona]]
| 1923-03-15
| [[Espainia]]
| 2020-04-10
|
|-
| style='text-align:right'| 211
| [[:d:Q11912488|Q11912488]]
| [[Carme Batlle i Gallart]]
| [[Bartzelona]]
| 1931
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 212
| [[:d:Q19301911|Q19301911]]
| [[Teresa Vinyoles Vidal]]
| [[Bartzelona]]
| 1942
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 213
| [[:d:Q46724246|Q46724246]]
| [[Luz García Alonso]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1938-01-09
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 214
| [[:d:Q110558399|Q110558399]]
| [[María Antonia Frías Sagardoy]]
| [[Iruñea]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 215
| [[:d:Q99774852|Q99774852]]
| [[Lourdes Flamarique]]
| [[Iruñea]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 216
| [[:d:Q6003720|Q6003720]]
| [[María Elósegui]]
| [[Donostia]]
| 1957-12-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Elósegui Itxaso 2016 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 217
| [[:d:Q62392763|Q62392763]]
| [[Elisabeth Reinhardt]]
|
| 1937
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 218
| [[:d:Q3616741|Q3616741]]
| [[Angela Ales Bello]]
| [[Erroma]]
| 1939-07-11<br/>1939-07-02
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 219
| [[:d:Q46599985|Q46599985]]
| [[Ana Marta González (filosofoa)|Ana Marta González]]
| [[Ourense]]
| 1969-10-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:AMartaG19.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 220
| [[:d:Q9142289|Q9142289]]
| [[Agnieszka Kijewska]]
|
| 1961-12-20
| [[Polonia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 221
| [[:d:Q15452338|Q15452338]]
| [[Maria Bettetini]]
| [[Milan]]
| 1962-02-15
| [[Italia]]
| 2019-10-13
| [[Fitxategi:Maria Bettetini.jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 222
| [[:d:Q3173010|Q3173010]]
| [[Susan Haack]]
| [[Ingalaterra]]
| 1945-07-23
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:Susan Haack.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 223
| [[:d:Q62393760|Q62393760]]
| [[Laura E. Corso de Estrada]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 224
| [[:d:Q56000701|Q56000701]]
| [[María Pilar San Nicolás Pedraz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 225
| [[:d:Q108701527|Q108701527]]
| [[Carmen García Merino]]
| [[Soria]]
| 1944-12-17
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 226
| [[:d:Q105393572|Q105393572]]
| [[Fabiola Salcedo Garcés]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 227
| [[:d:Q105407532|Q105407532]]
| [[Carmen Fernández Ochoa]]
|
| 1948
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 228
| [[:d:Q28927279|Q28927279]]
| [[Paloma Cabrera Bonet]]
|
| 1954-08-10
| [[Espainia]]
| 2020-08-30
| [[Fitxategi:Paloma Cabrera Bonet.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 229
| [[:d:Q106427266|Q106427266]]
| [[Cristina Godoy Fernández]]
| [[Bartzelona]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 230
| [[:d:Q106453140|Q106453140]]
| [[Alicia Fernández Díaz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 231
| [[:d:Q50381438|Q50381438]]
| [[María Paz García-Bellido]]
|
| 1940-02-23<br/>1940
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 232
| [[:d:Q28922614|Q28922614]]
| [[Teresa Chapa Brunet]]
| [[Donostia]]
| 1952-07-24
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Teresa Chapa Brunet.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 233
| [[:d:Q93371948|Q93371948]]
| [[Núria Rafel i Fontanals]]
| [[Bartzelona]]
| 1954-04-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 234
| [[:d:Q113678562|Q113678562]]
| [[Barbara Armbruster]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 235
| [[:d:Q55196869|Q55196869]]
| [[Beatriz Comendador Rey]]
| [[Vilagarcía de Arousa]]
| 1967-10-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Beatriz Comendador Rey.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 236
| [[:d:Q30139586|Q30139586]]
| [[Primitiva Bueno Ramírez]]
| [[Kordoba]]
| 1957-05-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mimi Bueno.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 237
| [[:d:Q76341707|Q76341707]]
| [[Katina T. Lillios]]
|
| 1960
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 238
| [[:d:Q56000079|Q56000079]]
| [[Lola Josa]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 239
| [[:d:Q60999464|Q60999464]]
| [[María Teresa Cardesa García]]
|
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 240
| [[:d:Q87715138|Q87715138]]
| [[María Adelaida Allo Manero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 241
| [[:d:Q19722037|Q19722037]]
| [[María del Carmen Lacarra Ducay]]
|
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 242
| [[:d:Q5298626|Q5298626]]
| [[Dorothy Severin]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1942-03-24
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 243
| [[:d:Q110419584|Q110419584]]
| [[Georgina Olivetto]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 244
| [[:d:Q109349937|Q109349937]]
| [[Lillian von der Walde Moheno]]
|
|
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 245
| [[:d:Q73634694|Q73634694]]
| [[Ángeles Ezama Gil]]
| [[Asturiasko Printzerria]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 246
| [[:d:Q126898067|Q126898067]]
| [[Maya Aguiluz Ibargüen]]
| [[Mexiko Hiria]]
|
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 247
| [[:d:Q42904745|Q42904745]]
| [[Sylvia Molloy]]
| [[Buenos Aires]]
| 1938-08-19
| [[Argentina]]
| 2022-07-14
| [[Fitxategi:Sylvia Molloy Perfil.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 248
| [[:d:Q6163268|Q6163268]]
| [[Violeta Demonte]]
| [[Paraná (Entre Ríos)|Paraná]]
| 1944-06-27
| [[Argentina]]<br/>[[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 249
| [[:d:Q56613753|Q56613753]]
| [[Margaret Greer]]
|
| 1941
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 250
| [[:d:Q16549541|Q16549541]]
| [[Claudia Parodi]]
|
| 1947-02-25
| [[Mexiko]]
| 2015-11-15
|
|-
| style='text-align:right'| 251
| [[:d:Q109349142|Q109349142]]
| [[Alicia de Colombi-Monguió]]
| [[Buenos Aires]]
| 1943
| [[Argentina]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2019
|
|-
| style='text-align:right'| 252
| [[:d:Q88502446|Q88502446]]
| [[Rocío Caravedo]]
|
| 20th century
| [[Peru]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 253
| [[:d:Q5829668|Q5829668]]
| [[Elizabeth Guadalupe Luna Traill]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1946-02-15
| [[Mexiko]]
| 2019-10-24
|
|-
| style='text-align:right'| 254
| [[:d:Q2164420|Q2164420]]
| [[Marcelle Auclair]]
| [[Montluçon]]
| 1899-11-11
| [[Frantzia]]
| 1983-06-06
| [[Fitxategi:Marcelle Auclair.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 255
| [[:d:Q23812698|Q23812698]]
| [[Alicia Alted Vigil]]
| [[Madril]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Alicia Alted Vigil) Los exilios de la Guerra Civil.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 256
| [[:d:Q51881431|Q51881431]]
| [[Montserrat Cabré]]
| [[L'Hospitalet de Llobregat]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 257
| [[:d:Q85419308|Q85419308]]
| [[Margarida Casacuberta i Rocarols]]
| [[Olot]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 258
| [[:d:Q47553891|Q47553891]]
| [[Marina Mosquera Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 259
| [[:d:Q11935431|Q11935431]]
| [[Maria Dolors Renau]]
| [[Bartzelona]]
| 1936-11-15
| [[Espainia]]
| 2019-08-29
| [[Fitxategi:Dolors Renau (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 260
| [[:d:Q5673959|Q5673959]]
| [[Ana María Ruiz-Tagle]]
| [[Sevilla]]
| 1944-05-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana María Ruiz Tagle (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 261
| [[:d:Q3713715|Q3713715]]
| [[Donatella della Porta]]
| [[Catania]]
| 1956-06-03
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 262
| [[:d:Q2614472|Q2614472]]
| [[Carmen Calvo]]
| [[Cabra (Kordoba)|Cabra]]
| 1957-06-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Calvo 2020 (portrait).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 263
| [[:d:Q111708508|Q111708508]]
| [[María Paz Sánchez González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 264
| [[:d:Q52830713|Q52830713]]
| [[María Victoria Marzol Jaén]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 265
| [[:d:Q109842036|Q109842036]]
| [[Susana Romanos de Tiratel]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 266
| [[:d:Q57579823|Q57579823]]
| [[Mari Carmen Díez Navarro]]
| [[Alacant]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mari Carmen Diez Navarro.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 267
| [[:d:Q3328074|Q3328074]]
| [[Marilar Aleixandre]]
| [[Madril]]
| 1947-05-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marilar Aleixandre. Foto da AELG.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 268
| [[:d:Q112655204|Q112655204]]
| [[Olga María Alegre de la Rosa]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 269
| [[:d:Q112626783|Q112626783]]
| [[Inmaculada Egido Gálvez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 270
| [[:d:Q103919253|Q103919253]]
| [[Mònica Baró]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 271
| [[:d:Q99343226|Q99343226]]
| [[María Carmen Santos Asensi]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 272
| [[:d:Q51840929|Q51840929]]
| [[Concepción Jaramillo Guijarro]]
| [[Madril]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 273
| [[:d:Q59280926|Q59280926]]
| [[Montserrat Castelló i Badia]]
| [[Tàrrega]]
| 1960-05-10
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 274
| [[:d:Q29655114|Q29655114]]
| [[Carmen Alonso Ledesma]]
| [[Madril]]
| 1944-09-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 275
| [[:d:Q63860937|Q63860937]]
| [[María Blanco Fernández]]
| [[Ourense]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 276
| [[:d:Q431461|Q431461]]
| [[Ana Botella Gómez]]
| [[Valentzia]]
| 1958-02-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Ana Botella) Homenaje a las mujeres de la Policía Nacional 02 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 277
| [[:d:Q5829553|Q5829553]]
| [[Elisa Pérez Vera]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1940-06-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elisa Pérez Vera at the 2011 Premio Elisa Pérez Vera.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 278
| [[:d:Q29571155|Q29571155]]
| [[Carmen Herrero]]
| [[Madril]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Herrero 2012 - Los Viernes al Sol (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 279
| [[:d:Q102601081|Q102601081]]
| [[Soledad Núñez Ramos]]
| [[Badajoz]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 280
| [[:d:Q28501874|Q28501874]]
| [[María Pazos]]
| [[Cañamero]]
| 1953-07-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Pazos 2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 281
| [[:d:Q117846409|Q117846409]]
| [[Gloria Collado Guevara]]
| [[Almería]]
| 1949-11-25
| [[Espainia]]
| 2024-07-11
| [[Fitxategi:Gloria Collado.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 282
| [[:d:Q3819432|Q3819432]]
| [[Pilar Ruiz-Lapuente]]
| [[Bartzelona]]
| 1964-05-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Ruiz-Lapuente.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 283
| [[:d:Q28737768|Q28737768]]
| [[Núria López-Bigas]]
| [[Monistrol de Montserrat]]
| 1975
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nuria López-Bigas.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 284
| [[:d:Q102228199|Q102228199]]
| [[Margarita Viso]]
| [[Coruña]]
| 1957-03-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 285
| [[:d:Q23059264|Q23059264]]
| [[Susana Zapke]]
| [[Irun]]
| 1965-09-15
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Zapke Susana3 R Stephan Doleschal WEB 01.jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 286
| [[:d:Q113005882|Q113005882]]
| [[Susana Asensio Llamas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 287
| [[:d:Q29349666|Q29349666]]
| [[Olympia Bover]]
| [[Bartzelona]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 288
| [[:d:Q19592761|Q19592761]]
| [[Manuela Carmena]]
| [[Madril]]
| 1944-02-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Manuela Carmena Ahora Madrid 2015 - 20 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 289
| [[:d:Q11939103|Q11939103]]
| [[Núria Gispert Feliu]]
| [[Bartzelona]]
| 1936-06-06
| [[Espainia]]
| 2022-07-22
| [[Fitxategi:Albert Om-Nuria Gispert 7773 resize.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 290
| [[:d:Q51166950|Q51166950]]
| [[María del Carmen Bobes Naves]]
| [[Oviedo (Q21414421)|Oviedo]]
| 1930
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 291
| [[:d:Q19799501|Q19799501]]
| [[Montserrat Meya]]
| [[Albacete]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 292
| [[:d:Q107609214|Q107609214]]
| [[Ana Gerzenstein]]
| [[Buenos Aires]]
| 1938-09-18
| [[Argentina]]
| 2012-09-28
|
|-
| style='text-align:right'| 293
| [[:d:Q19998218|Q19998218]]
| [[Coloma Lleal Galceran]]
| [[Badalona]]
| 1944-04-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Coloma Lleal Galceran.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 294
| [[:d:Q106517276|Q106517276]]
| [[María Luisa Calero Vaquera]]
| [[Azuaga]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria-Luisa-Calero-Vaquera.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 295
| [[:d:Q98413352|Q98413352]]
| [[María Asunción Sánchez Manzano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 296
| [[:d:Q64378039|Q64378039]]
| [[María Antonia Martín Zorraquino]]
| [[Zaragoza]]
| 1948-05-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 297
| [[:d:Q67080065|Q67080065]]
| [[Giuliana Fiorentino]]
| [[Napoli]]
| 1966
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 298
| [[:d:Q11923950|Q11923950]]
| [[Gemma Rigau i Oliver]]
| [[Banyoles]]
| 1948-11-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 299
| [[:d:Q78028116|Q78028116]]
| [[Elvira Moya de Guerra]]
| [[Albacete]]
| 1947-02-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elvira Moya de Guerra-foto2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 300
| [[:d:Q18574127|Q18574127]]
| [[Eulalia Pérez Sedeño]]
| [[Arroyo de la Miel]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eulalia Pérez Sedeño - 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 301
| [[:d:Q56547190|Q56547190]]
| [[María del Pilar Cagiao Vila]]
| [[Coruña]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 302
| [[:d:Q50358351|Q50358351]]
| [[Pilar Domínguez Prats]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 303
| [[:d:Q112243832|Q112243832]]
| [[Marta Isabel González García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 304
| [[:d:Q73032294|Q73032294]]
| [[Teresa de Pedro]]
| [[Malillos]]
| 1944
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 305
| [[:d:Q3320231|Q3320231]]
| [[Margarita Salas]]
| [[Caneiru]]
| 1938-11-30
| [[Espainia]]
| 2019-11-07
| [[Fitxategi:Margarita Salas Falgueras.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 306
| [[:d:Q19766459|Q19766459]]
| [[María Teresa Miras Portugal]]
| [[O Carballiño]]
| 1948-02-19
| [[Espainia]]
| 2021-05-27
|
|-
| style='text-align:right'| 307
| [[:d:Q16559862|Q16559862]]
| [[Ana Millán Gasca]]
| [[Zaragoza]]
| 1964-04-09
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 308
| [[:d:Q25917270|Q25917270]]
| [[Rosina Gomez Baeza]]
| [[Gijón]]
| 1941
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosina Gomez Baeza.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 309
| [[:d:Q2841198|Q2841198]]
| [[Paloma O'Shea]]
| [[Getxo]]
| 1936-02-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Palomaoshea.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 310
| [[:d:Q5780878|Q5780878]]
| [[Concepción Cirujano]]
| [[Toledo]]
| 1951-12-31
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 311
| [[:d:Q108764241|Q108764241]]
| [[Carme Alemany Gómez]]
| [[Bartzelona]]
| 1939-08-07
| [[Espainia]]
| 2021-09-24
|
|-
| style='text-align:right'| 312
| [[:d:Q55363177|Q55363177]]
| [[Ana Justel]]
| [[Madril]]
| 1967-12-27
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 313
| [[:d:Q100999273|Q100999273]]
| [[Esther Ruiz Ortega]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esther Ruiz Ortega.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 314
| [[:d:Q105703651|Q105703651]]
| [[Jezabel Curbelo]]
| [[Los Realejos]]
| 1987
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 315
| [[:d:Q55990605|Q55990605]]
| [[Maria Jesús Izquierdo]]
| [[Benamira]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Jesús Izquierdo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 316
| [[:d:Q58146950|Q58146950]]
| [[Natàlia Cantó-Milà]]
| [[Bartzelona]]
| 1975
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 317
| [[:d:Q20089112|Q20089112]]
| [[Montserrat Ballarín]]
| [[Huesca]]
| 1968-06-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Montserrat Ballarín) By-line PEPA ALVAREZ. 7M0A6538 (49548136888) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 318
| [[:d:Q5657452|Q5657452]]
| [[Adela Asua]]
| [[Bilbo]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Adela Asúa) María Dolores Cospedal recibe al Pleno del Tribunal Constitucional (9014693693) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 319
| [[:d:Q12263207|Q12263207]]
| [[María Jesús Cava]]
| [[Bilbo]]
| 1949-12-21
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 320
| [[:d:Q95179355|Q95179355]]
| [[Ángeles Líbano Zumalacárregui]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 321
| [[:d:Q9009373|Q9009373]]
| [[Isabel Celaá|M.ª Isabel Celaá Diéguez]]
| [[Bilbo]]
| 1949-05-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Isabel Celaá 2020 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 322
| [[:d:Q12254914|Q12254914]]
| [[Begoña Cava]]
| [[Bilbo]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 323
| [[:d:Q104629789|Q104629789]]
| [[María Fernanda Iglesia Lesteiro]]
| [[Pontevedra]]
| 1930-01-06
| [[Espainia]]
| 2016-12-29
|
|-
| style='text-align:right'| 324
| [[:d:Q109349920|Q109349920]]
| [[Virginia Trueba Mira]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 325
| [[:d:Q114439954|Q114439954]]
| [[Elena Barlés]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ecos de Asia - Acercando Culturas (Exposición en la Biblioteca María Moliner).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 326
| [[:d:Q5692486|Q5692486]]
| [[Emilia Ferreiro]]
| [[Mercedes]]
| 1937-05-05
| [[Argentina]]
| 2023-08-26
| [[Fitxategi:Emilia Ferreiro en 2014.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 327
| [[:d:Q23014052|Q23014052]]
| [[Rosa Enguix Alemany]]
| [[Dénia]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Enguix Alemany.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 328
| [[:d:Q23014048|Q23014048]]
| [[Helena Bonet Rosado]]
| [[Valentzia]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 329
| [[:d:Q108384322|Q108384322]]
| [[Rosario Cebrián Fernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 330
| [[:d:Q50405895|Q50405895]]
| [[Concepción Blasco Bosqued]]
| [[Espainia]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 331
| [[:d:Q50399817|Q50399817]]
| [[Alicia Arévalo González]]
| [[Madril]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 332
| [[:d:Q12393072|Q12393072]]
| [[María do Carmo Ríos Panisse]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1946-05-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 333
| [[:d:Q20535047|Q20535047]]
| [[Mercedes Brea López]]
| [[A Estrada]]
| 1950-05-31
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 334
| [[:d:Q61968119|Q61968119]]
| [[María Isabel González Fernández]]
| [[Rábade]]
| 1949-12-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 335
| [[:d:Q107741351|Q107741351]]
| [[María Aurora Aragón Fernández]]
| [[Avilés]]
| 1933-03-20
| [[Espainia]]
| 2020-06-11
|
|-
| style='text-align:right'| 336
| [[:d:Q45207319|Q45207319]]
| [[Vitoria Ogando Valcárcel]]
| [[Buenos Aires]]
| 1956-06-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Vitoriaogando.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 337
| [[:d:Q57982536|Q57982536]]
| [[C. Pensado Ruiz]]
| [[Salamanca]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 338
| [[:d:Q41984380|Q41984380]]
| [[Camiño Noia]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1945-09-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Camiño Noia Campos.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 339
| [[:d:Q9002438|Q9002438]]
| [[Helena de Carlos Villamarín]]
| [[A Barca de Barbantes]]
| 1964-05-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Helena de Carlos.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 340
| [[:d:Q11267084|Q11267084]]
| [[Rosario Álvarez]]
| [[Pontevedra]]
| 1952-07-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosario Álvarez Blanco.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 341
| [[:d:Q20534990|Q20534990]]
| [[Ana Isabel Boullón Agrelo]]
| [[A Pobra do Caramiñal]]
| 1962-04-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana Boullón na presentación do libro 'Toponimia de Antas de Ulla'.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 342
| [[:d:Q107071340|Q107071340]]
| [[Hortensia Martínez García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 343
| [[:d:Q105161979|Q105161979]]
| [[Maria Rosa Lloret Romañach]]
| [[Roses]]
| 1961-03-16
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 344
| [[:d:Q28933231|Q28933231]]
| [[Trinidad Nogales Basarrate]]
| [[Mérida]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 345
| [[:d:Q112300644|Q112300644]]
| [[Ana Reyes Pacios Lozano]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 346
| [[:d:Q5830829|Q5830829]]
| [[Emilia Currás|Montserrat del Amo eta Gili]]
| [[Madril]]
| 1927-10-08
| [[Espainia]]
| 2020-03-29
|
|-
| style='text-align:right'| 347
| [[:d:Q59629825|Q59629825]]
| [[Carmen Crespo Nogueira]]
| [[Vigo]]
| 1924
| [[Espainia]]
| 2007
|
|-
| style='text-align:right'| 348
| [[:d:Q104615745|Q104615745]]
| [[María Remedios Moralejo Álvarez]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1934
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 349
| [[:d:Q57597805|Q57597805]]
| [[María Xosé Justo Martín]]
| [[Verín]]
| 1957-07-01
| [[Espainia]]
| 2022-02-16
|
|-
| style='text-align:right'| 350
| [[:d:Q103946248|Q103946248]]
| [[Margarita Pérez Pulido]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 351
| [[:d:Q103939938|Q103939938]]
| [[María Rosario Osuna Alarcón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 352
| [[:d:Q112844797|Q112844797]]
| [[María del Carmen Cayetano Martín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 353
| [[:d:Q123982669|Q123982669]]
| [[Eva Ortoll Espinet]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 354
| [[:d:Q5637497|Q5637497]]
| [[Vinyet Panyella]]
| [[Sitges]]
| 1954-02-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 355
| [[:d:Q29574782|Q29574782]]
| [[María Luz Terrada Ferrandis]]
| [[Valentzia]]
| 1933-03-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 356
| [[:d:Q113773751|Q113773751]]
| [[Mònica Vilasau]]
| [[Bartzelona]]
| 1980
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 357
| [[:d:Q63974644|Q63974644]]
| [[Raquel Álvarez Peláez]]
|
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 358
| [[:d:Q95179983|Q95179983]]
| [[Rita Gnutzmann]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 359
| [[:d:Q21422029|Q21422029]]
| [[Paz Battaner]]
| [[Salamanca]]
| 1938-03-19
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 360
| [[:d:Q113814352|Q113814352]]
| [[Juana Sánchez-Gey]]
|
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 361
| [[:d:Q99156854|Q99156854]]
| [[Ana María Andaluz Romanillos]]
| [[Barcones]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 362
| [[:d:Q111585029|Q111585029]]
| [[Teresa Vicente Giménez]]
| [[Lorca]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 363
| [[:d:Q125304808|Q125304808]]
| [[Margarita Mercedes Estella Marcos]]
| [[Zaragoza]]
| 1930
| [[Espainia]]
| 2020
|
|-
| style='text-align:right'| 364
| [[:d:Q62392164|Q62392164]]
| [[Ángeles Flores Moscoso]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 365
| [[:d:Q106125288|Q106125288]]
| [[María Luisa Laviana Cuetos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 366
| [[:d:Q21793962|Q21793962]]
| [[Enriqueta Vila Vilar]]
| [[Sevilla]]
| 1935-05-14
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Enriqueta Vila Vilar 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 367
| [[:d:Q107638040|Q107638040]]
| [[Josefina Palop Martínez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 368
| [[:d:Q108693251|Q108693251]]
| [[Rosario Sevilla Soler]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 369
| [[:d:Q113636793|Q113636793]]
| [[Manuela Cantón Delgado]]
|
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 370
| [[:d:Q11937050|Q11937050]]
| [[Misericordia Arnavat i Musté]]
| [[Reus]]
| 1940
| [[Espainia]]
| 1993
|
|-
| style='text-align:right'| 371
| [[:d:Q61993995|Q61993995]]
| [[María del Carmen Sánchez Carrera]]
| [[O Rosal]]
| 1943-01-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 372
| [[:d:Q102343011|Q102343011]]
| [[Emelina López González]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 373
| [[:d:Q28501904|Q28501904]]
| [[Ángeles Galino Carrillo]]
| [[Bartzelona]]
| 1915-08-17
| [[Espainia]]
| 2014-03-08
|
|-
| style='text-align:right'| 374
| [[:d:Q112623695|Q112623695]]
| [[María Teresa López del Castillo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 375
| [[:d:Q56654318|Q56654318]]
| [[Isabel del Arco Bravo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 376
| [[:d:Q12155701|Q12155701]]
| [[Alicia Miyares]]
| [[Les Arriondes]]
| 1963-04-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Alicia Miyares.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 377
| [[:d:Q65770894|Q65770894]]
| [[Mª Elena Simón Rodríguez]]
| [[Alacant]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elena Simon Rodriguez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 378
| [[:d:Q5673268|Q5673268]]
| [[Amparo Rubiales]]
| [[Madril]]
| 1945-10-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amparo Rubiales Feminario 2017.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 379
| [[:d:Q16572311|Q16572311]]
| [[Graciela Reyes]]
| [[Buenos Aires]]
| 1944
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:G. Reyes.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 380
| [[:d:Q114730183|Q114730183]]
| [[María Teresa Zurdo Ruiz-Ayúcar]]
| [[Arévalo]]
| 1941-07-07
| [[Espainia]]
| 2021-10-20
| [[Fitxategi:María I. Teresa Zurdo Ruiz-Ayúcar.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 381
| [[:d:Q89047586|Q89047586]]
| [[María Vaquero]]
| [[Morales de Toro]]
| 1937-02-15
| [[Espainia]]
| 2008-06-27
|
|-
| style='text-align:right'| 382
| [[:d:Q51293733|Q51293733]]
| [[Huguette Pottier-Navarro]]
|
| 1925-06-02
|
| 2021-09-02
|
|-
| style='text-align:right'| 383
| [[:d:Q50357478|Q50357478]]
| [[Marina Díaz Peralta]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 384
| [[:d:Q50415672|Q50415672]]
| [[Gracia Piñero Piñero]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 385
| [[:d:Q106514856|Q106514856]]
| [[Ana Bustelo]]
| [[Paris]]
| 1964-03-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 386
| [[:d:Q55943503|Q55943503]]
| [[María Rosa Cal Martínez]]
| [[Ferrol]]
| 1944-09-27
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 387
| [[:d:Q123402146|Q123402146]]
| [[Margarita Díaz-Molina]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 388
| [[:d:Q105623722|Q105623722]]
| [[Dolores Gil Cid]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 389
| [[:d:Q25443385|Q25443385]]
| [[Ana Márquez-Aliaga]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Ana Márquez Aliaga - oct 2013.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 390
| [[:d:Q5816234|Q5816234]]
| [[Nieves López Martínez]]
| [[Burgos]]
| 1949-02-05
| [[Espainia]]
| 2010-12-15
| [[Fitxategi:Nieves Lopez Martinez.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 391
| [[:d:Q29347649|Q29347649]]
| [[María Luisa Balaguer Callejón]]
| [[Almería]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Luisa Balaguer.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 392
| [[:d:Q108536909|Q108536909]]
| [[Regina María Pérez Marcos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 393
| [[:d:Q64771343|Q64771343]]
| [[M. del Carme Bosch i Juan]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 394
| [[:d:Q130537490|Q130537490]]
| [[Joana Zaragoza Gras]]
| [[Tarragona]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 395
| [[:d:Q59785144|Q59785144]]
| [[Cristina Fructuoso]]
| [[Gasteiz]]
| 1930
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Cristina Fructuoso Ruiz de Erenchun.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 396
| [[:d:Q120800228|Q120800228]]
| [[Rosa-Araceli Santiago]]
|
|
| [[Espainia]]
| 2023-07
|
|-
| style='text-align:right'| 397
| [[:d:Q55999704|Q55999704]]
| [[Francisca Chaves Tristán]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 398
| [[:d:Q113860038|Q113860038]]
| [[Sylvie Dardaine]]
|
| 1947-04-20
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 399
| [[:d:Q5982455|Q5982455]]
| [[Lucía Rodríguez-Noriega Guillén]]
| [[L'Infiestu]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 400
| [[:d:Q112872464|Q112872464]]
| [[Rosa María Marina Sáez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 401
| [[:d:Q55990804|Q55990804]]
| [[Isabel Beceiro Pita]]
|
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 402
| [[:d:Q104871825|Q104871825]]
| [[María Asunción Vilaplana Montes]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 403
| [[:d:Q109187653|Q109187653]]
| [[María Luisa Bueno Domínguez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 404
| [[:d:Q21856750|Q21856750]]
| [[Begoña Fernández Rodríguez]]
| [[Galizia]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 405
| [[:d:Q28503179|Q28503179]]
| [[María de las Nieves Muñiz]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 406
| [[:d:Q106405678|Q106405678]]
| [[Yara Frateschi Vieira]]
|
|
| [[Brasil]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 407
| [[:d:Q107302006|Q107302006]]
| [[Rosa María Espinosa Elorza]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 408
| [[:d:Q65589416|Q65589416]]
| [[Adela García Valle]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 409
| [[:d:Q100999244|Q100999244]]
| [[Azucena Penas Ibáñez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 410
| [[:d:Q18634148|Q18634148]]
| [[Mary Nash]]
| [[Limerick]]
| 1947
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| [[Fitxategi:Mary Nash 01.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 411
| [[:d:Q84604248|Q84604248]]
| [[Rosario Miralbés Bedera]]
|
| 1924-02-27
| [[Espainia]]
| 2019-12-11
|
|-
| style='text-align:right'| 412
| [[:d:Q47069684|Q47069684]]
| [[Antonia Agulló i Agüero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 413
| [[:d:Q28935087|Q28935087]]
| [[María Calvo Charro]]
| [[Madril]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MCalvo2021.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 414
| [[:d:Q113527962|Q113527962]]
| [[Elisa Moreu]]
| [[Huesca]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Public Procurement Observatory. Zaragoza. UNIZAR.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 415
| [[:d:Q122702059|Q122702059]]
| [[Isabel Martínez Navas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 416
| [[:d:Q529094|Q529094]]
| [[Lorraine Daston]]
| [[East Lansing (Michigan)|East Lansing]]
| 1951-06-09
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Lorraine Daston (4614499123).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 417
| [[:d:Q20534592|Q20534592]]
| [[Begoña Bas López]]
| [[Vigo]]
| 1953-05-04
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 418
| [[:d:Q55949308|Q55949308]]
| [[Mar Rey Bueno]]
|
| 1969
| No/unknown value
|
|
|-
| style='text-align:right'| 419
| [[:d:Q56734312|Q56734312]]
| [[Patricia Aceves Pastrana]]
| [[Minatitlán]]
| 1948-04-09
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Patricia Elena Aceves Pastrana (49544839232).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 420
| [[:d:Q1736279|Q1736279]]
| [[Kathleen M. Eisenhardt]]
|
| 1947
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 421
| [[:d:Q60720854|Q60720854]]
| [[Emilia Salvador Esteban]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 422
| [[:d:Q104191297|Q104191297]]
| [[María Teresa López López]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 423
| [[:d:Q20876470|Q20876470]]
| [[Núria Bosch i Roca]]
| [[Bigues i Riells del Fai]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 424
| [[:d:Q106545948|Q106545948]]
| [[Pilar Martín-Guzmán]]
|
| 1941
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 425
| [[:d:Q29613320|Q29613320]]
| [[Josefa Eugenia Fernández Arufe]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 426
| [[:d:Q5485663|Q5485663]]
| [[Carmen Tomás]]
| [[Madril]]
| 1956-08-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:CarmenTomas.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 427
| [[:d:Q61861904|Q61861904]]
| [[Teresa Garcia-Milà i Lloveras]]
| [[Bartzelona]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 428
| [[:d:Q130369501|Q130369501]]
| [[Irene Zaderenko]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 429
| [[:d:Q5780880|Q5780880]]
| [[Concepción Company Company]]
| [[Madril]]
| 1954-12-18<br/>1954-12-08
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Doctora Concepción Company Company.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 430
| [[:d:Q111677090|Q111677090]]
| [[Susana López Ornat]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 431
| [[:d:Q98732380|Q98732380]]
| [[María Begoña Orgaz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 432
| [[:d:Q40303732|Q40303732]]
| [[Esther Calzada del Amo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 433
| [[:d:Q26791880|Q26791880]]
| [[Inés Sofía Hidalgo Marín]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 434
| [[:d:Q109187893|Q109187893]]
| [[Rosa María González Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 435
| [[:d:Q5919748|Q5919748]]
| [[Inés Álvarez Fernández]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 436
| [[:d:Q109349860|Q109349860]]
| [[Isabel Romero Tabares]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 437
| [[:d:Q62393046|Q62393046]]
| [[Carmen Peña García]]
|
| 1969
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 438
| [[:d:Q38710337|Q38710337]]
| [[Inmaculada Cebrián]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 439
| [[:d:Q15221557|Q15221557]]
| [[María Antonia Fernández del Hoyo]]
| [[Valladolid]]
| 1945-03-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Antonia Fernandez del Hoyo ni.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 440
| [[:d:Q104377048|Q104377048]]
| [[Rosa Isusi Fagoaga]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 441
| [[:d:Q64008592|Q64008592]]
| [[Elvira Arquiola Llopis]]
|
| 1947
| [[Espainia]]
| 1995
|
|-
| style='text-align:right'| 442
| [[:d:Q59261589|Q59261589]]
| [[Esperanza Bosch Fiol]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esperanza Bosch Fiol.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 443
| [[:d:Q93380075|Q93380075]]
| [[María Jesús Lacarra]]
|
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 444
| [[:d:Q105834080|Q105834080]]
| [[Carmen Marimón Llorca]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 445
| [[:d:Q24348027|Q24348027]]
| [[Núria de Dalmases i Balañà]]
| [[Bartzelona]]
| 1950-03-27
| [[Espainia]]
| 2023-03-26
|
|-
| style='text-align:right'| 446
| [[:d:Q66841029|Q66841029]]
| [[Maria José Ragué Arias]]
| [[Bartzelona]]
| 1941
| [[Espainia]]
| 2019-06-18
|
|-
| style='text-align:right'| 447
| [[:d:Q62016441|Q62016441]]
| [[Immaculada Lorés i Otzet]]
| [[Bartzelona]]
| 1961-07-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 448
| [[:d:Q17478003|Q17478003]]
| [[María Ángeles Durán]]
| [[Madril]]
| 1942-11-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Angeles Durán Heras.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 449
| [[:d:Q60829055|Q60829055]]
| [[Ángela López Jiménez]]
| [[Iruñea]]
| 1945
| [[Espainia]]
| 2007<br/>2007-03-27<br/>2007-03-23
|
|-
| style='text-align:right'| 450
| [[:d:Q108384637|Q108384637]]
| [[Montserrat Garate]]
| [[Eibar]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 451
| [[:d:Q93372995|Q93372995]]
| [[Rosa Aierbe|Rosa Aierbe Iribar]]
| [[Hernani]]
| 1954-05-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Aierbe. Historilaria.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 452
| [[:d:Q17621891|Q17621891]]
| [[María Eugenia Aubet]]
| [[Bartzelona]]
| 1944-04-30
| [[Espainia]]
| 2024-02-18
|
|-
| style='text-align:right'| 453
| [[:d:Q21390100|Q21390100]]
| [[María Montserrat Martínez Ortega]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 454
| [[:d:Q274309|Q274309]]
| [[Élisabeth Badinter]]
| [[Boulogne-Billancourt]]
| 1944-03-05
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 455
| [[:d:Q5834016|Q5834016]]
| [[Enriqueta Antolín]]
| [[Palentzia]]
| 1941
| [[Espainia]]
| 2013-11-26
| [[Fitxategi:Enriqueta Antolín.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 456
| [[:d:Q2083681|Q2083681]]
| [[Esperanza Aguirre]]
| [[Madril]]
| 1952-01-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esperanza Aguirre 32 (3941742274) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 457
| [[:d:Q5055828|Q5055828]]
| [[Pilar Varela]]
| [[Llaranes]]
| 1960-02-25
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:EIP-AHA Premio Asturias.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 458
| [[:d:Q112631118|Q112631118]]
| [[Encarnación Ruano Ruiz]]
| [[Ciudad Real]]
| 1938-02-08
| [[Espainia]]
| 2000-09-26
|
|-
| style='text-align:right'| 459
| [[:d:Q50387996|Q50387996]]
| [[Ana María Muñoz Amilibia]]
| [[Donostia]]
| 1932-01-01
| [[Espainia]]
| 2019-06-09
|
|-
| style='text-align:right'| 460
| [[:d:Q50384402|Q50384402]]
| [[Ángela Mendoza Eguaras]]
| [[Belicena]]
| 1924
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 461
| [[:d:Q2880279|Q2880279]]
| [[Margarita Ledo Andion]]
| [[Castro de Rei]]
| 1951-02-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Margarita Ledo (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 462
| [[:d:Q47581191|Q47581191]]
| [[Claudia Giannetti]]
| [[Belo Horizonte]]
| 20th century
| [[Brasil]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 463
| [[:d:Q21426789|Q21426789]]
| [[Montserrat Galcerán]]
| [[Bartzelona]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Montserrat Galcerán 2015 by David Arenal (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 464
| [[:d:Q106421769|Q106421769]]
| [[Ana María Rioja Nieto]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 465
| [[:d:Q89408739|Q89408739]]
| [[Núria Bassols Muntada]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 466
| [[:d:Q65465033|Q65465033]]
| [[Elvira Bel Prieto]]
| [[Tortosa]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 467
| [[:d:Q107355135|Q107355135]]
| [[Mónica Herranz Ballesteros]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 468
| [[:d:Q100999330|Q100999330]]
| [[Pilar Charro Baena]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 469
| [[:d:Q107351680|Q107351680]]
| [[Elena Desdentado Daroca]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 470
| [[:d:Q107368628|Q107368628]]
| [[Mercè Galán Huertas]]
| [[Valentzia]]
| 1963-07-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 471
| [[:d:Q93431250|Q93431250]]
| [[Milagros Guardia]]
| [[Maó]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 472
| [[:d:Q9059654|Q9059654]]
| [[Pilar Vélez Vicente]]
| [[Bartzelona]]
| 1957-02-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 473
| [[:d:Q616019|Q616019]]
| [[Carmen Conde|Carmen Conde Abellán]]
| [[Cartagena]]
| 1907-08-15
| [[Espainia]]
| 1996-01-08
| [[Fitxategi:Monumento a Carmen Conde (20221128 112128).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 474
| [[:d:Q62393051|Q62393051]]
| [[Carmen Teresa Pabón de Acuña]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 475
| [[:d:Q19290967|Q19290967]]
| [[Francesca Español i Bertran]]
| [[Vilallonga del Camp]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 476
| [[:d:Q109123393|Q109123393]]
| [[Cristina Esteras Martín]]
|
| 1945-05-19
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 477
| [[:d:Q110316347|Q110316347]]
| [[Gloria Fernández Somoza]]
| [[Ourense]]
| 1969<br/>1969-12-29
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 478
| [[:d:Q6782114|Q6782114]]
| [[María Rosa Menocal]]
| [[Habana]]
| 1953-04-09
| [[Kuba]]
| 2012-10-15
|
|-
| style='text-align:right'| 479
| [[:d:Q2835728|Q2835728]]
| [[Mª Ángeles Cabré]]
| [[Bartzelona]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 480
| [[:d:Q2975508|Q2975508]]
| [[Clara Janés]]
| [[Bartzelona]]
| 1940-11-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:2019-04-04, El presidente de Gobierno, Pedro Sánchez, durante su visita a la sede de la Real Academia Española, SanchezAcademia7.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 481
| [[:d:Q112413048|Q112413048]]
| [[Eva Acosta]]
| [[Sevilla]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 482
| [[:d:Q61062637|Q61062637]]
| [[María Vilar Bonet]]
| [[Calonge]]
| 1923-06-03
| [[Espainia]]
| 2007-06-23
|
|-
| style='text-align:right'| 483
| [[:d:Q104661712|Q104661712]]
| [[Josefina Cubells i Llorens]]
|
| 1927
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 484
| [[:d:Q62392869|Q62392869]]
| [[Blanca Garí]]
|
| 1956
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 485
| [[:d:Q21205424|Q21205424]]
| [[Francesca Vendrell i Gallostra]]
| [[Bartzelona]]
| 1902
| [[Espainia]]
| 1994
| [[Fitxategi:Francesca Vendrell.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 486
| [[:d:Q93371769|Q93371769]]
| [[Àngels Masià i de Ros]]
| [[Figueres]]
| 1907<br/>1907-08-24
| [[Espainia]]
| 1998-03-01
|
|-
| style='text-align:right'| 487
| [[:d:Q85474064|Q85474064]]
| [[María Milagros Cárcel Ortí]]
| [[Manises]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 488
| [[:d:Q55949317|Q55949317]]
| [[Mercedes García-Arenal]]
| [[Madril]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 489
| [[:d:Q25278882|Q25278882]]
| [[María Jesús Rubiera Mata]]
|
| 1942
| [[Espainia]]
| 2009-06-07
|
|-
| style='text-align:right'| 490
| [[:d:Q6762515|Q6762515]]
| [[Maribel Fierro]]
|
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 491
| [[:d:Q53545672|Q53545672]]
| [[María Arcas Campoy]]
|
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 492
| [[:d:Q54877422|Q54877422]]
| [[Jèssica Jaques Pi]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 493
| [[:d:Q61986711|Q61986711]]
| [[Carmen Manso Porto]]
| [[Ferrol]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 494
| [[:d:Q3032199|Q3032199]]
| [[María Emilia Casas]]
| [[Monforte de Lemos]]
| 1950-11-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(María Emilia Casas) Rodríguez Zapatero recibe a la presidenta del Tribunal Constitucional. Pool Moncloa. 23 de junio de 2004 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 495
| [[:d:Q65028668|Q65028668]]
| [[Mercè Barceló i Serramalera]]
| [[Bartzelona]]
| 1962-09-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Món dret denuncia delicte de sedició 200309 184 dc (49651052801) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 496
| [[:d:Q24706527|Q24706527]]
| [[Teresa Freixes]]
| [[Lleida]]
| 1950-06-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 497
| [[:d:Q111708557|Q111708557]]
| [[María Luisa Fernández Esteban]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 498
| [[:d:Q99774804|Q99774804]]
| [[María J. Roca]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 499
| [[:d:Q15628790|Q15628790]]
| [[Doireann MacDermott]]
| [[Dublin]]
| 1923-12-13
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 500
| [[:d:Q112448999|Q112448999]]
| [[Clara Calvo]]
|
| 1961
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 501
| [[:d:Q50349221|Q50349221]]
| [[Lydia Esther Bolaños Medina]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 502
| [[:d:Q11935596|Q11935596]]
| [[Mariàngela Vilallonga|Mariàngela Vilallonga Vives]]
| [[Girona]]
| 1952-04-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mariàngela Vilallonga retrat oficial 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 503
| [[:d:Q28708124|Q28708124]]
| [[Maria Rosa Congost Colomer]]
| [[Girona]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 504
| [[:d:Q2917332|Q2917332]]
| [[Blanca Castilla de Cortázar]]
| [[Gasteiz]]
| 1951-07-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 505
| [[:d:Q5398897|Q5398897]]
| [[Esperanza Guisán]]
| [[Coruña]]
| 1940-04-23
| [[Espainia]]
| 2015-11-27
|
|-
| style='text-align:right'| 506
| [[:d:Q101301395|Q101301395]]
| [[África López Souto]]
| [[Coruña]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 507
| [[:d:Q50312556|Q50312556]]
| [[Arantza Campos]]
| [[Donostia]]
| 1960-01-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Arantza Campos Rubio.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 508
| [[:d:Q106729570|Q106729570]]
| [[Felisa Ceña Delgado]]
|
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 509
| [[:d:Q56654331|Q56654331]]
| [[Montse Guitert Catasús]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 510
| [[:d:Q108028278|Q108028278]]
| [[Aurora Artiaga Rego]]
| [[Mondoñedo]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 511
| [[:d:Q86838363|Q86838363]]
| [[Aurora Miró Domínguez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 512
| [[:d:Q109318950|Q109318950]]
| [[María Teresa Sauret Guerrero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 513
| [[:d:Q106941110|Q106941110]]
| [[Raquel Pelta]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 514
| [[:d:Q57176498|Q57176498]]
| [[Raquel Casal García]]
| [[Pontevedra]]
| 1944-12-16
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 515
| [[:d:Q45040010|Q45040010]]
| [[Miren Ortubay Fuentes|Miren Ortubay]]
| [[Gasteiz]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Miren Ortubay Fuentes 2017 (cropped 2023).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 516
| [[:d:Q3002877|Q3002877]]
| [[Cristina Alberdi]]
| [[Los Rosales]]
| 1946-02-22
| [[Espainia]]
| 2024-06-27
| [[Fitxategi:Cristina Alberdi 2016.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 517
| [[:d:Q111695733|Q111695733]]
| [[Concepción Molina Blázquez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 518
| [[:d:Q27755821|Q27755821]]
| [[María Jesús Moro Almaraz]]
| [[Salamanca]]
| 1961-03-14
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Jesús Moro Almaraz (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 519
| [[:d:Q23009858|Q23009858]]
| [[Silvia Barona Vilar]]
|
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 520
| [[:d:Q105571855|Q105571855]]
| [[María Angeles Gutiérrez Behemerid]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 521
| [[:d:Q62392850|Q62392850]]
| [[Blanca Acinas Lope]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 522
| [[:d:Q28083066|Q28083066]]
| [[Rosa Romojaro]]
| [[Algeciras]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:ROSA ROMOJARO MONTERO.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 523
| [[:d:Q106000237|Q106000237]]
| [[Antonia María Medina Guerra]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 524
| [[:d:Q113136250|Q113136250]]
| [[Guiomar Elena Ciapuscio]]
|
| 1957
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 525
| [[:d:Q110971985|Q110971985]]
| [[Juana Goizueta Vértiz]]
| [[Lesaka]]
| 1969-10-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 526
| [[:d:Q38794828|Q38794828]]
| [[Idoia Otaegi|Idoia Otaegui]]
| [[Donostia]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:UPV EHU Summer Courses 2019 Law.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 527
| [[:d:Q31202628|Q31202628]]
| [[Maggy Barrère]]
| [[Donostia]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maggy Barrère Unzueta.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 528
| [[:d:Q20908812|Q20908812]]
| [[María Ángeles Pérez Samper]]
| [[Bartzelona]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 529
| [[:d:Q7128576|Q7128576]]
| [[Paloma Fernández Pérez]]
| [[Bartzelona]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 530
| [[:d:Q16582440|Q16582440]]
| [[Josefina Gómez Mendoza]]
| [[Madril]]
| 1942-06-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:ASA. ¿Qué es para ti la Sostenibilidad? - Josefina Gómez Mendoza (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 531
| [[:d:Q70978057|Q70978057]]
| [[Mercedes Molina Ibáñez]]
| [[Soria]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 532
| [[:d:Q28929791|Q28929791]]
| [[Rosalía González Rodríguez]]
| [[Salamanca]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 533
| [[:d:Q112862321|Q112862321]]
| [[Pilar Mena Muñoz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 534
| [[:d:Q93414056|Q93414056]]
| [[María del Mar del Pozo Andrés]]
|
| 1959
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 535
| [[:d:Q123613344|Q123613344]]
| [[María Manzanera]]
| [[Murtzia]]
| 1946
| [[Espainia]]
| 2024-04-04
|
|-
| style='text-align:right'| 536
| [[:d:Q23903057|Q23903057]]
| [[María Dolores Gómez Molleda]]
| [[Colmenar Viejo]]
| 1922-09-15
| [[Espainia]]
| 2017-10-10
|
|-
| style='text-align:right'| 537
| [[:d:Q5974670|Q5974670]]
| [[Lia Schwartz]]
| [[Corrientes probintzia]]
| 1941-06-14
| [[Argentina]]
| 2020-05-31
|
|-
| style='text-align:right'| 538
| [[:d:Q18545647|Q18545647]]
| [[María Soledad Carrasco Urgoiti]]
| [[Madril]]
| 1922-01-18
| [[Espainia]]
| 2007-10-05
|
|-
| style='text-align:right'| 539
| [[:d:Q21503358|Q21503358]]
| [[Giuseppina Ledda]]
|
| 1950
| [[Italia]]
| 2015-11-13
|
|-
| style='text-align:right'| 540
| [[:d:Q9070706|Q9070706]]
| [[Rosa María Rodríguez Magda]]
| [[Valentzia]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa María Rodríguez Magda.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 541
| [[:d:Q6018302|Q6018302]]
| [[Mirta Nuñez|Mirta Núñez]]
| No/unknown value
| No/unknown value
| [[Kuba]]<br/>[[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mirta Núñez 2014 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 542
| [[:d:Q11954705|Q11954705]]
| [[Victòria Combalia i Dexeus]]
| [[Bartzelona]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 543
| [[:d:Q100745531|Q100745531]]
| [[Francisca Parra Guerrero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 544
| [[:d:Q112431783|Q112431783]]
| [[Teresa Eminowicz-Jaśkowska]]
|
| 1938
| [[Polonia]]
| 2018
|
|-
| style='text-align:right'| 545
| [[:d:Q111305309|Q111305309]]
| [[María Victoria Escandell Vidal]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 546
| [[:d:Q90012200|Q90012200]]
| [[Consuelo García Gallarín]]
|
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 547
| [[:d:Q106247302|Q106247302]]
| [[Asunción Rallo Gruss]]
|
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 548
| [[:d:Q55687644|Q55687644]]
| [[Montserrat Pagès i Paretas]]
| [[Bartzelona]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 549
| [[:d:Q1097678|Q1097678]]
| [[Claudia Opitz]]
| [[Friedrichshafen]]
| 1955-12-02
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 550
| [[:d:Q59109667|Q59109667]]
| [[Leonor Buendía Eisman]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 551
| [[:d:Q115940496|Q115940496]]
| [[Carme Panchón]]
| [[Bartzelona]]
| 1953
|
|
| [[Fitxategi:Carme Panchón.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 552
| [[:d:Q56761381|Q56761381]]
| [[María Teresa Aguado Odina]]
|
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 553
| [[:d:Q112705107|Q112705107]]
| [[Margarita Bartolomé Pina]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 554
| [[:d:Q55990823|Q55990823]]
| [[Carmen Ruiz Barrionuevo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 555
| [[:d:Q50315478|Q50315478]]
| [[Yolanda Arencibia Santana]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 556
| [[:d:Q2487949|Q2487949]]
| [[Teresa Moure]]
| [[Monforte de Lemos]]
| 1969-09-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Teresa Moure-Praza Publica.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 557
| [[:d:Q66481038|Q66481038]]
| [[Maravillas Aguiar Aguilar]]
|
| 1966
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maravillas Aguiar Aguilar.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 558
| [[:d:Q104218741|Q104218741]]
| [[María Paloma Sánchez Muñoz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 559
| [[:d:Q2984396|Q2984396]]
| [[Cristina Narbona]]
| [[Madril]]
| 1951-07-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Fernández de la Vega preside la toma de posesión de la ministra de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 560
| [[:d:Q20535388|Q20535388]]
| [[Nadia Calviño|Nadia Calviño Santamaría]]
| [[Coruña]]
| 1968-10-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:P060532-212723.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 561
| [[:d:Q59557756|Q59557756]]
| [[Rosario Camacho]]
| [[Melilla]]
| 1943-01-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosario Camacho.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 562
| [[:d:Q109318601|Q109318601]]
| [[Marion Reder Gadow]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 563
| [[:d:Q111076819|Q111076819]]
| [[Pilar Corrales Aguilar]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 564
| [[:d:Q95951184|Q95951184]]
| [[Ana-Belén Domínguez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 565
| [[:d:Q108220200|Q108220200]]
| [[Alicia Escribano González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 566
| [[:d:Q105517287|Q105517287]]
| [[Purificación Atrián Jordán]]
| [[Teruel]]
| 1929-10-17
| [[Espainia]]
| 2021-02-15
|
|-
| style='text-align:right'| 567
| [[:d:Q110984067|Q110984067]]
| [[Almudena Domínguez Arranz]]
| [[Vigo]]
| 1949-07-03
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 568
| [[:d:Q21815422|Q21815422]]
| [[Carmen Alfaro Asins]]
| [[Madril]]
| 1952-05-08
| [[Espainia]]
| 2005-06-02
| [[Fitxategi:Museo Arqueológico Nacional - Carmen Alfaro Asins 02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 569
| [[:d:Q107296351|Q107296351]]
| [[Icíar Alzaga Ruiz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 570
| [[:d:Q20532868|Q20532868]]
| [[María Xosé Rodríguez Galdo]]
| [[Ferrol]]
| 1949-02-23
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 571
| [[:d:Q93226249|Q93226249]]
| [[Ángela Atienza López]]
|
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 572
| [[:d:Q129169943|Q129169943]]
| [[María Teresa Polo Sánchez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 573
| [[:d:Q105870997|Q105870997]]
| [[Leonor Ruiz Gurillo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 574
| [[:d:Q107740973|Q107740973]]
| [[Mercedes Vérgez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 575
| [[:d:Q125869355|Q125869355]]
| [[Isabel Miralles González]]
|
|
| [[Espainia]]
| 2024-05-05
|
|-
| style='text-align:right'| 576
| [[:d:Q85407013|Q85407013]]
| [[Dolores Azorín Fernández]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 577
| [[:d:Q20875381|Q20875381]]
| [[Eva Alcón|Eva Alcón Soler]]
| [[Castelló de la Plana]]
| 1964-01-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eva Alcón.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 578
| [[:d:Q22337874|Q22337874]]
| [[Lola Badia i Pàmies]]
| [[Bartzelona]]
| 1951-03-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lola Badia Premi Nacional Cultura 2016.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 579
| [[:d:Q111531801|Q111531801]]
| [[Nicole Delbecque]]
|
| 1952-09-24
| [[Belgika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 580
| [[:d:Q12396303|Q12396303]]
| [[Olivia Rodríguez]]
| [[Coruña]]
| 1959-06-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Olivia Rodríguez (AELG)-2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 581
| [[:d:Q50379630|Q50379630]]
| [[Arminda Lozano Velilla]]
| [[Logroño]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 582
| [[:d:Q55945759|Q55945759]]
| [[Laura Sancho Rocher]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 583
| [[:d:Q106618690|Q106618690]]
| [[Cecilia Ricci]]
|
| 1961
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 584
| [[:d:Q109022260|Q109022260]]
| [[Victoria Kozlóvskaia]]
|
|
| [[Errusia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 585
| [[:d:Q86838476|Q86838476]]
| [[Marinela Garcia i Sempere]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 586
| [[:d:Q111590787|Q111590787]]
| [[María Luisa Rivero]]
|
| 1943
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 587
| [[:d:Q51063078|Q51063078]]
| [[Dolores Corbella]]
| [[Santa Cruz Tenerifekoa]]
| 1959-07-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Dolores Corbella Díaz.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 588
| [[:d:Q50376574|Q50376574]]
| [[María Luisa Iglesias Hernández]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 589
| [[:d:Q112654982|Q112654982]]
| [[María Teresa Fontán Montesinos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 590
| [[:d:Q110892005|Q110892005]]
| [[María Isabel Porras Gallo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 591
| [[:d:Q29124133|Q29124133]]
| [[María Teresa González Vicario]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 592
| [[:d:Q27883524|Q27883524]]
| [[Arantza Ugalde]]
| [[Barakaldo]]
| 1966-09-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 593
| [[:d:Q108957396|Q108957396]]
| [[Estrella Pérez Rodríguez]]
|
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 594
| [[:d:Q55619876|Q55619876]]
| [[Immaculada Pérez Martín]]
| [[Zaragoza]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 595
| [[:d:Q76823316|Q76823316]]
| [[María Isabel Navas Ocaña]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 596
| [[:d:Q5551705|Q5551705]]
| [[Victoria Cirlot]]
| [[Bartzelona]]
| 1955-04-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 597
| [[:d:Q19301102|Q19301102]]
| [[María Teresa Turell Julià]]
|
| 1949
|
| 2013-04-24
|
|-
| style='text-align:right'| 598
| [[:d:Q112654994|Q112654994]]
| [[María Teresa Navarro Salazar]]
| [[Erroma]]
| 1941-11-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 599
| [[:d:Q106542973|Q106542973]]
| [[Alicia Yllera]]
|
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 600
| [[:d:Q105300569|Q105300569]]
| [[Helena Rodríguez Somolinos]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 601
| [[:d:Q109777720|Q109777720]]
| [[Elena Carpi]]
|
| 1957
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 602
| [[:d:Q552078|Q552078]]
| [[Anna Pujol Puigvehí]]
| [[Figueres]]
| 1947-08-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anna Pujol Puigvehí.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 603
| [[:d:Q123038487|Q123038487]]
| [[María Daría Saavedra Guerrero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 604
| [[:d:Q112449371|Q112449371]]
| [[Barbara Scardigli]]
|
| 1936
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 605
| [[:d:Q104616282|Q104616282]]
| [[María Teresa Triguero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 606
| [[:d:Q11770990|Q11770990]]
| [[Marzenna Adamczyk]]
| [[Polonia]]
| 1956
| [[Polonia]]
|
| [[Fitxategi:Marzenna Adamczyk.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 607
| [[:d:Q111473046|Q111473046]]
| [[María Paz Alonso Romero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 608
| [[:d:Q27442200|Q27442200]]
| [[Isabel Morant Deusa]]
| [[Almoines]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 609
| [[:d:Q587199|Q587199]]
| [[María Lourdes Albertos]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1927-11-20
| [[Espainia]]
| 1986
|
|-
| style='text-align:right'| 610
| [[:d:Q112662882|Q112662882]]
| [[Africa María Cámara Estrella]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 611
| [[:d:Q59822326|Q59822326]]
| [[Julia Sevilla Merino]]
|
| 1940
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:JuliaSevilla.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 612
| [[:d:Q3752789|Q3752789]]
| [[Miren Etxezarreta]]
| [[Ordizia]]
| 1936-03-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Miren Etxezarreta, economist.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 613
| [[:d:Q22341247|Q22341247]]
| [[María de los Reyes Hernández Socorro]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 614
| [[:d:Q19520518|Q19520518]]
| [[Andrea R. Nahmod]]
|
| 1964
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 615
| [[:d:Q55999087|Q55999087]]
| [[Isabel Izquierdo]]
| [[Valentzia]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Isabel Izquierdo Peraile (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 616
| [[:d:Q16572305|Q16572305]]
| [[Graciela Maturo]]
| [[Santa Fe (Argentina)|Santa Fe]]
| 1928-08-15
| [[Argentina]]
| 2024-09-11
|
|-
| style='text-align:right'| 617
| [[:d:Q55991977|Q55991977]]
| [[María Caballero Wangüemert]]
|
| 1953-04-21
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 618
| [[:d:Q113355105|Q113355105]]
| [[Teresa Imízcoz Beunza]]
| [[Iruñea]]
| 1965-10-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 619
| [[:d:Q109187781|Q109187781]]
| [[María del Camino Fernández Giménez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 620
| [[:d:Q110384554|Q110384554]]
| [[Virginia León Sanz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 621
| [[:d:Q55946091|Q55946091]]
| [[María Isabel Falcón]]
| [[Zaragoza]]
| 1937<br/>1936-08
| [[Espainia]]
| 2017-07-10
|
|-
| style='text-align:right'| 622
| [[:d:Q11917592|Q11917592]]
| [[Dolors Bramon]]
| [[Banyoles]]
| 1943-12-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lliurament del 6è Memorial Àlex Seglers (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 623
| [[:d:Q21582181|Q21582181]]
| [[María del Carmen García Herrero]]
| [[Madril]]
| 1959-04-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 624
| [[:d:Q63383219|Q63383219]]
| [[Ana Labarta]]
|
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 625
| [[:d:Q107192146|Q107192146]]
| [[María Luisa Cabanes Catalá]]
|
| 1948
| [[Espainia]]
| 2008
|
|-
| style='text-align:right'| 626
| [[:d:Q25619894|Q25619894]]
| [[Encarnación Marín Padilla]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 627
| [[:d:Q30303298|Q30303298]]
| [[Roser Salicrú i Lluch]]
| [[Mataró]]
| 1967-08-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 628
| [[:d:Q37439053|Q37439053]]
| [[Eulalia Rodón Binué]]
| [[Badalona]]
| 1927
| [[Espainia]]
| 2013-12-17
|
|-
| style='text-align:right'| 629
| [[:d:Q63616083|Q63616083]]
| [[Asunción Blasco Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 630
| [[:d:Q122174973|Q122174973]]
| [[Miren Barandiaran]]
| [[Beasain]]
|
|
|
| [[Fitxategi:Lazkaoko Beneditarren Fundazioa 00 34 10 591000 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 631
| [[:d:Q11918892|Q11918892]]
| [[Elisenda Malaret]]
| [[Bartzelona]]
| 1958-03-20
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 632
| [[:d:Q130038191|Q130038191]]
| [[Caterina García Segura]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 633
| [[:d:Q19814190|Q19814190]]
| [[María Dolores Belmonte López]]
| [[Kordoba]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 634
| [[:d:Q38821660|Q38821660]]
| [[Maria Lourdes Casanovas Cladellas]]
| [[Sabadell]]
| 1934
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Santafé & Casanovas - feb 1987 (cropped - Casanovas).png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 635
| [[:d:Q55989268|Q55989268]]
| [[Mercedes Yusta]]
|
| 1971
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 636
| [[:d:Q3394879|Q3394879]]
| [[Susana Fortes]]
| [[Pontevedra]]
| 1959-11-15
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Susana Fortes.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 637
| [[:d:Q64711741|Q64711741]]
| [[Mercedes Fuertes López]]
|
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 638
| [[:d:Q20535411|Q20535411]]
| [[María del Pilar de Torres Luna]]
| [[Bayarque]]
| 1937-10-28
| [[Espainia]]
| 2018-12
|
|-
| style='text-align:right'| 639
| [[:d:Q21542926|Q21542926]]
| [[Maria Carella]]
| [[Carbonara di Bari]]
| 1969-05-22
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 640
| [[:d:Q65006911|Q65006911]]
| [[Estrella Durá Ferrandis]]
| [[Puçol]]
| 1963-09-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 641
| [[:d:Q12263049|Q12263049]]
| [[Maria Jose Azurmendi]]
| [[Donostia]]
| 1944
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mari Jose Azurmendi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 642
| [[:d:Q87760967|Q87760967]]
| [[Nekane Arratibel|Nekane Arratibel Insausti]]
| [[Lazkao]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nekane-Arratibel.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 643
| [[:d:Q106253637|Q106253637]]
| [[María del Carmen Berrocal]]
| [[Cartagena]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 644
| [[:d:Q23816072|Q23816072]]
| [[Isabel de Torres Ramírez]]
| [[Pozoblanco]]
| 1946-05-09
| [[Espainia]]
| 2006-08-12
|
|-
| style='text-align:right'| 645
| [[:d:Q104639033|Q104639033]]
| [[Rocío Caracuel Moyano]]
| [[Cañete de las Torres]]
| 1929
| [[Espainia]]
| 2007
|
|-
| style='text-align:right'| 646
| [[:d:Q3100312|Q3100312]]
| [[Gema Martín Muñoz]]
| [[Madril]]
| 1955-11-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 647
| [[:d:Q100999329|Q100999329]]
| [[Rocío Gallego Losada]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 648
| [[:d:Q105135734|Q105135734]]
| [[María Paz García Rubio]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Derecho de Familia en el S. XXI (40076541744).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 649
| [[:d:Q85421495|Q85421495]]
| [[Pilar León Sanz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 650
| [[:d:Q51218434|Q51218434]]
| [[María Pilar Alén]]
| [[Oza (Santa Baia)]]
| 1961-07-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 651
| [[:d:Q24089165|Q24089165]]
| [[Capitolina Díaz]]
| [[Villadepalos]]
| 1952-08-24
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Editatón Mujeres en la Ciencia 2015 - Residencia de Estudiantes - 03.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 652
| [[:d:Q17575451|Q17575451]]
| [[Heather White]]
|
| 20th century
| [[Erresuma Batua]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 653
| [[:d:Q112662893|Q112662893]]
| [[Rufina Gutiérrez Goncet]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 654
| [[:d:Q112662899|Q112662899]]
| [[Mercedes González Sanmamed]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 655
| [[:d:Q113822688|Q113822688]]
| [[María José Villa Robledo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 656
| [[:d:Q107299721|Q107299721]]
| [[María José Ciáurriz Labiano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 657
| [[:d:Q93224782|Q93224782]]
| [[Concepción Presas Barrosa]]
|
| 1952
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 658
| [[:d:Q105192567|Q105192567]]
| [[Ana María Vega Gutiérrez]]
| [[Valladolid]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:AMVega.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 659
| [[:d:Q56809329|Q56809329]]
| [[Amparo Tusón]]
|
| 1949
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amparo Tusón Valls.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 660
| [[:d:Q93433113|Q93433113]]
| [[Felicidad Loscertales Abril]]
|
| 1937
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 661
| [[:d:Q59348932|Q59348932]]
| [[Carmen García Colmenares]]
| [[Pino de Viduerna]]
| 1952-04-24
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen García Colmenares.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 662
| [[:d:Q112662912|Q112662912]]
| [[Esperanza Seco Santos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 663
| [[:d:Q26726973|Q26726973]]
| [[Maria Àngels Ollé Romeu]]
| [[Sant Sadurní d'Anoia]]
| 1937-08-03
| [[Espainia]]
| 2019-09-01
|
|-
| style='text-align:right'| 664
| [[:d:Q56072331|Q56072331]]
| [[Arturo Delgado Cabrera]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 665
| [[:d:Q11941618|Q11941618]]
| [[Pilar Benejam Arguimbau]]
| [[Ciutadella de Menorca]]
| 1937-12-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 666
| [[:d:Q112623626|Q112623626]]
| [[Purificación Toledo Morales]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 667
| [[:d:Q107345707|Q107345707]]
| [[Margarita Campoy Lozar]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 668
| [[:d:Q112927515|Q112927515]]
| [[Marina Serrano]]
| [[Zaragozako probintzia]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 669
| [[:d:Q89907836|Q89907836]]
| [[Isabel María Abellán Matesanz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 670
| [[:d:Q69972166|Q69972166]]
| [[Esperanza Gómez]]
| [[Sevilla]]
| 1974-10-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Esperanza Gómez) 1A PLENO 180321 (39132651980) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 671
| [[:d:Q5673244|Q5673244]]
| [[Amparo Hurtado Albir]]
|
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 672
| [[:d:Q106772215|Q106772215]]
| [[Adela Mora Cañada]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 673
| [[:d:Q5771128|Q5771128]]
| [[Clara Lida]]
| [[Buenos Aires]]
| 1941-12-27
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Clara E. Lida.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 674
| [[:d:Q93431820|Q93431820]]
| [[Isabel María Pascual Sastre]]
|
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 675
| [[:d:Q96759241|Q96759241]]
| [[Carmen Frías Corredor]]
| [[Tardelcuende]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 676
| [[:d:Q23895376|Q23895376]]
| [[Concepció Mir Curcó]]
| [[Torregrossa]]
| 1952-06-25
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Conxita Mir.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 677
| [[:d:Q60025|Q60025]]
| [[Hannah Arendt]]
| [[Lindener Marktplatz 2, Hannover]]
| 1906-10-14
| [[Prusia]]<br/>[[Aberrigabe|aberrigabea]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1975-12-04
| [[Fitxategi:Hannah Arendt auf dem 1. Kulturkritikerkongress, Barbara Niggl Radloff, FM-2019-1-5-9-16 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 678
| [[:d:Q64394155|Q64394155]]
| [[María del Carmen García Negro]]
| [[Lugo]]
| 1950-02-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 679
| [[:d:Q3820359|Q3820359]]
| [[Nuria Amat]]
| [[Bartzelona]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Núria Amat PICT2712.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 680
| [[:d:Q16326177|Q16326177]]
| [[Rosa Rossi]]
| [[Canosa di Puglia]]
| 1928
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 2013
|
|-
| style='text-align:right'| 681
| [[:d:Q23501501|Q23501501]]
| [[Rosa Rius Gatell]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 682
| [[:d:Q55946594|Q55946594]]
| [[Isabel Montes Romero-Camacho]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 683
| [[:d:Q21854781|Q21854781]]
| [[Mercedes Rueda Sabater]]
| [[Valladolid]]
| 1956-09-21
| [[Espainia]]
| 1995-08-19
| [[Fitxategi:Museo Arqueológico Nacional - Mercedes Rueda Sabater.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 684
| [[:d:Q26820220|Q26820220]]
| [[Valentina Fernández Vargas]]
| [[Alacant]]
| 1940
| [[Espainia]]
| 2018
|
|-
| style='text-align:right'| 685
| [[:d:Q106267510|Q106267510]]
| [[Beatriz Arizaga Bolunburu]]
| [[Eibar (Q24001901)|Eibar]]
| 1951
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 686
| [[:d:Q12396298|Q12396298]]
| [[Olga Gallego]]
| [[Ourense]]
| 1923-12-08
| [[Espainia]]
| 2010-09-04
|
|-
| style='text-align:right'| 687
| [[:d:Q50376507|Q50376507]]
| [[Clara Delgado Valero]]
| [[Ballesteros de Calatrava]]
| 1952
| [[Espainia]]
| 1998
|
|-
| style='text-align:right'| 688
| [[:d:Q93874721|Q93874721]]
| [[María del Carmen Pescador del Hoyo]]
| [[Guadalajara (Espainia)|Guadalajara]]
| 1911-01-18
| [[Espainia]]
| 1990-10-18
|
|-
| style='text-align:right'| 689
| [[:d:Q55139644|Q55139644]]
| [[María Jesús Carro Rossell]]
| [[Tanger]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MJCR.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 690
| [[:d:Q5954679|Q5954679]]
| [[Julia Moreno García]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 691
| [[:d:Q28946386|Q28946386]]
| [[Susana Sueiro]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 692
| [[:d:Q40092689|Q40092689]]
| [[Sonsoles Cabeza Sánchez-Albornoz]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
| 2002-02-23
|
|-
| style='text-align:right'| 693
| [[:d:Q55946887|Q55946887]]
| [[Gloria Nielfa Cristobal]]
| [[Madril]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Gloria Nielfa 2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 694
| [[:d:Q41664459|Q41664459]]
| [[Guadalupe Gómez-Ferrer]]
| [[Valentzia]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 695
| [[:d:Q50376487|Q50376487]]
| [[María Concepción Contel Barea]]
| [[Teruel]]
| 1941
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 696
| [[:d:Q27967462|Q27967462]]
| [[Rosa María Capel Martínez]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa María Capel.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 697
| [[:d:Q64769095|Q64769095]]
| [[Elisa Ruiz García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 698
| [[:d:Q106397842|Q106397842]]
| [[Evangelina Rodríguez Cuadros]]
|
| 1952
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 699
| [[:d:Q11907293|Q11907293]]
| [[Aurora Díaz-Plaja i Contestí]]
| [[Bartzelona]]
| 1913-08-07
| [[Espainia]]
| 2003-12-08
|
|-
| style='text-align:right'| 700
| [[:d:Q63535315|Q63535315]]
| [[Felicidad Orquín]]
|
| 1934
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 701
| [[:d:Q2462537|Q2462537]]
| [[Asun Balzola]]
| [[Bilbo]]
| 1942-07-18
| [[Espainia]]
| 2006-06-22
| [[Fitxategi:Asun Balzola.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 702
| [[:d:Q6745815|Q6745815]]
| [[Olga Xirinacs]]
| [[Tarragona]]
| 1936-05-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Olga Xirinacs (2006).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 703
| [[:d:Q20101778|Q20101778]]
| [[Marta Selva i Masoliver]]
|
| 1953
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Conferència Fina Birulés (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 704
| [[:d:Q75004|Q75004]]
| [[Pilar Miró]]
| [[Madril]]
| 1940-04-20
| [[Espainia]]
| 1997-10-19
| [[Fitxategi:(Pilar Miró) Rosa Conde en la toma de posesión del director general de TVE. Pool Moncloa. 17 de enero de 1989 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 705
| [[:d:Q3393862|Q3393862]]
| [[Gemma Lienas]]
| [[Bartzelona]]
| 1951-01-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Gemma Lienas i Massot - Dia Mundial de la poesia.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 706
| [[:d:Q58072848|Q58072848]]
| [[Ánxeles Ferrer]]
| [[Vilamartín de Valdeorras]]
| 1957-09-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:FOTO Ánxeles Ferrer Wikipedia-Galipedia.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 707
| [[:d:Q237058|Q237058]]
| [[Elvira Lindo]]
| [[Cádiz]]
| 1962-01-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elvira-lindo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 708
| [[:d:Q11951588|Q11951588]]
| [[Teresa Duran]]
| [[Bartzelona]]
| 1949-12-16
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 709
| [[:d:Q268582|Q268582]]
| [[Carmen Martín Gaite]]
| [[Sevilla]]<br/>[[Salamanca]]
| 1925-12-08
| [[Espainia]]
| 2000-07-22<br/>2000-07-23
| [[Fitxategi:Carmen Martín Gaite.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 710
| [[:d:Q113636640|Q113636640]]
| [[María Magdalena Guerrero Cano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 711
| [[:d:Q117239705|Q117239705]]
| [[Rosa Romero Franco]]
|
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 712
| [[:d:Q65589439|Q65589439]]
| [[Almudena Orejas Saco del Valle]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 713
| [[:d:Q6761549|Q6761549]]
| [[Maria Rosa Calvo]]
|
| 1946-02-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Slotconcert Internationale Harpweek 1963 Maria Rosa Calvo Manzano Ruiz (Spanje, Bestanddeelnr 915-3660.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 714
| [[:d:Q482898|Q482898]]
| [[Ana Lucia Frega]]
| [[Buenos Aires]]
| 1935-11-25
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 715
| [[:d:Q24050241|Q24050241]]
| [[Cecilia Castaño]]
| [[Almería]]
| 1953-02-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Cecilia Castaño Aules Feministes 2022.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 716
| [[:d:Q80918565|Q80918565]]
| [[Aida Anguiano de Miguel]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 717
| [[:d:Q6163751|Q6163751]]
| [[Virginia Tovar Martín]]
| [[Bérchules]]
| 1929-11-29
| [[Espainia]]
| 2013-07-10
| [[Fitxategi:Virginia Tovar Martín.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 718
| [[:d:Q105516338|Q105516338]]
| [[Cristina Aldana Nácher]]
|
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 719
| [[:d:Q104218551|Q104218551]]
| [[Inés Ruiz Montejo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 720
| [[:d:Q28155050|Q28155050]]
| [[María Dolores Vila Jato]]
| [[Lugo]]
| 1950-07-09
| [[Espainia]]
| 2001-04-02
|
|-
| style='text-align:right'| 721
| [[:d:Q24042296|Q24042296]]
| [[María de los Santos García Felguera]]
| [[Villamanrique]]
| 1953-11-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 722
| [[:d:Q29892410|Q29892410]]
| [[Marta Carrasco Ferrer]]
| [[Madril]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MARTA CARRASCO.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 723
| [[:d:Q104211780|Q104211780]]
| [[Teresa Pérez Higuera]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 724
| [[:d:Q25421740|Q25421740]]
| [[Jo Labanyi]]
|
| 1946
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 725
| [[:d:Q20005914|Q20005914]]
| [[Mercè Ibarz]]
| [[Zaidín-Saidí]]
| 1954-09-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mercè Ibarz La setmana del Llibre en català.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 726
| [[:d:Q50415756|Q50415756]]
| [[Benedicta Rivero Suárez]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 727
| [[:d:Q50377764|Q50377764]]
| [[Carmen Codoñer Merino]]
| [[Valentzia]]
| 1936
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 728
| [[:d:Q106840655|Q106840655]]
| [[María Victoria Escribano Paño]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 729
| [[:d:Q107212655|Q107212655]]
| [[Isabel Velázquez Soriano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 730
| [[:d:Q112662968|Q112662968]]
| [[Asun Llena Berñe]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 731
| [[:d:Q19290135|Q19290135]]
| [[Carme Mayol Fernández]]
| [[Bartzelona]]
| 1937-03-28
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 732
| [[:d:Q28735831|Q28735831]]
| [[Capi Corrales Rodrigáñez]]
| [[Madril]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 733
| [[:d:Q56070726|Q56070726]]
| [[Eva María Méndez Rodríguez]]
| [[Maraña]]
| 1973-06-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 734
| [[:d:Q112959063|Q112959063]]
| [[Marta Luxán]]
| [[Bilbo]]
| 1970
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 735
| [[:d:Q53633605|Q53633605]]
| [[Beatriz Suárez Briones]]
| [[Marín (Galizia)|Marín]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Beatriz Suárez Briones.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 736
| [[:d:Q16601602|Q16601602]]
| [[María Ángeles Pérez López]]
| [[Valladolid]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Ángeles Pérez López.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 737
| [[:d:Q4891072|Q4891072]]
| [[Victoria Camps]]
| [[Bartzelona]]
| 1941-02-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Victòria Camps.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 738
| [[:d:Q96774817|Q96774817]]
| [[Raquel Osborne Verdugo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 739
| [[:d:Q106677263|Q106677263]]
| [[Silvia Acerbi]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 740
| [[:d:Q101444620|Q101444620]]
| [[Josefina Carrera i Sabaté]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 741
| [[:d:Q30705081|Q30705081]]
| [[Margarita Borja]]
| [[Almería]]
| 1942
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marga Borja.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 742
| [[:d:Q55624118|Q55624118]]
| [[Colette Noyau]]
|
| 1942-02-15
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 743
| [[:d:Q55999082|Q55999082]]
| [[Fausta Antonucci]]
|
| 1959
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 744
| [[:d:Q5878078|Q5878078]]
| [[Georgina Sabat de Rivers]]
| [[Santiago (Kuba)|Santiago]]
| 1924-06-20<br/>1924
| [[Kuba]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2008-05-07<br/>2008
|
|-
| style='text-align:right'| 745
| [[:d:Q60058707|Q60058707]]
| [[Rocío Quispe-Agnoli]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 746
| [[:d:Q25927276|Q25927276]]
| [[Shirley Mangini]]
| [[Pennsylvania]]
| 1946<br/>1947
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 747
| [[:d:Q50386728|Q50386728]]
| [[Olga Moreiras Tuni]]
| [[Vigo]]
| 1933
| [[Espainia]]
| 2012
|
|-
| style='text-align:right'| 748
| [[:d:Q111541921|Q111541921]]
| [[Concepción García-Gallo Peñuela]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 749
| [[:d:Q111539266|Q111539266]]
| [[María Luz Alonso Martín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 750
| [[:d:Q106316845|Q106316845]]
| [[Emma Montanos Ferrín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 751
| [[:d:Q94578397|Q94578397]]
| [[Teresa Giménez Candela]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 752
| [[:d:Q111539287|Q111539287]]
| [[Pilar Arregui Zamorano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 753
| [[:d:Q111541894|Q111541894]]
| [[Mercedes Galán Lorda]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 754
| [[:d:Q93434476|Q93434476]]
| [[Raquel Rico Linage]]
|
| 1948
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 755
| [[:d:Q24583765|Q24583765]]
| [[Margarita María Birriel Salcedo]]
| [[Madril]]
| 1953-01-26
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 756
| [[:d:Q108536615|Q108536615]]
| [[Roncesvalles Barber Cárcamo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 757
| [[:d:Q27474461|Q27474461]]
| [[Tamar Herzog]]
| [[Israel]]
| 1965-04-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Tamar Herzog) Podcasts de la Casa de Velázquez. Conclusiones Seguir siendo extranjero.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 758
| [[:d:Q65096798|Q65096798]]
| [[Marta Lorente Sariñena]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 759
| [[:d:Q111541947|Q111541947]]
| [[Consuelo Maqueda Abreu]]
|
|
| [[Espainia]]
| 2014
|
|-
| style='text-align:right'| 760
| [[:d:Q111541857|Q111541857]]
| [[Remedios Ferrero Micó]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 761
| [[:d:Q111539364|Q111539364]]
| [[Rosa María Bandrés Sánchez-Cruzat]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 762
| [[:d:Q96051962|Q96051962]]
| [[Beatriz Bernal]]
| [[Kuba]]
|
| [[Kuba]]<br/>[[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 763
| [[:d:Q108536889|Q108536889]]
| [[María Soledad Campos Díez]]
|
| 1961-09-03
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 764
| [[:d:Q111539370|Q111539370]]
| [[María José Collantes de Terán de la Hera]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 765
| [[:d:Q111539309|Q111539309]]
| [[Beatriz Badorrey Martín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 766
| [[:d:Q93429626|Q93429626]]
| [[Margarita Serna Vallejo]]
|
| 1967
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 767
| [[:d:Q290502|Q290502]]
| [[Cristina Peri Rossi]]
| [[Montevideo]]
| 1941-11-12
| [[Uruguai]]
|
| [[Fitxategi:Cristina Peri.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 768
| [[:d:Q61933659|Q61933659]]
| [[Adriana Rodríguez Pérsico]]
|
| 1951
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 769
| [[:d:Q111531189|Q111531189]]
| [[Lieve Behiels]]
|
| 1953
| [[Belgika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 770
| [[:d:Q16601324|Q16601324]]
| [[María Elena Arenas Cruz]]
|
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 771
| [[:d:Q3035352|Q3035352]]
| [[Dominique Méda]]
| [[Sedan (Ardenak)|Sedan]]
| 1962-07-17
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Dominique Méda.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 772
| [[:d:Q6689740|Q6689740]]
| [[Lourdes Beneria]]
| [[La Vall de Boí]]
| 1937-10-08
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lourdes Beneria.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 773
| [[:d:Q28735504|Q28735504]]
| [[Matilde Albert Robatto]]
| [[Mugardos]]
| 1940
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 774
| [[:d:Q105690949|Q105690949]]
| [[Franca Landucci Gattinoni]]
| [[Grosseto]]
| 1953
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 775
| [[:d:Q3849965|Q3849965]]
| [[Marta Sordi]]
| [[Livorno]]
| 1925-11-18
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 2009-04-05
|
|-
| style='text-align:right'| 776
| [[:d:Q107437904|Q107437904]]
| [[Liliana Monti Sabia]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 777
| [[:d:Q115036728|Q115036728]]
| [[Milena Raimondi]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 778
| [[:d:Q105569303|Q105569303]]
| [[Franca Ferrandini Troisi]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 779
| [[:d:Q110220073|Q110220073]]
| [[Francesca Boldrer]]
| [[Bolzano]]
| 1967-05-07
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 780
| [[:d:Q108835824|Q108835824]]
| [[Silvia Mattiacci]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 781
| [[:d:Q62393731|Q62393731]]
| [[Laura Bocciolini Palagi]]
| [[Florentzia]]
| 1947
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 782
| [[:d:Q111742058|Q111742058]]
| [[Maria Barbanti]]
|
| 1943
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 783
| [[:d:Q11941620|Q11941620]]
| [[Pilar Malla Escofet]]
| [[El Pont d'Armentera]]
| 1931-09-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 784
| [[:d:Q14955664|Q14955664]]
| [[Teresa Losada]]
| [[Lugo]]
| 1943
| [[Espainia]]
| 2013-08-25
| [[Fitxategi:Losada, Teresa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 785
| [[:d:Q93431065|Q93431065]]
| [[Amparo Almarcha Barbado]]
|
| 1945
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 786
| [[:d:Q99621451|Q99621451]]
| [[Maria Naredo Molero|María Naredo Molero]]
| [[Madril]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Naredo Molero.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 787
| [[:d:Q106560601|Q106560601]]
| [[Maria Teresa Laespada Martínez]]
| [[Bilbo]]
| 1965
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 788
| [[:d:Q54611935|Q54611935]]
| [[Montserrat Truyols-Massoni]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 789
| [[:d:Q108961320|Q108961320]]
| [[Ángela Madrid y Medina]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 790
| [[:d:Q22965301|Q22965301]]
| [[María Jesús Viguera Molins]]
| [[Ferrol]]
| 1945-02-10
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 791
| [[:d:Q20876728|Q20876728]]
| [[Susana Beltrán García]]
| [[Bartzelona]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 792
| [[:d:Q123979620|Q123979620]]
| [[Ana María Delgado García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 793
| [[:d:Q113821363|Q113821363]]
| [[María Leticia Sánchez Hernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 794
| [[:d:Q96749165|Q96749165]]
| [[María Rosa Cervera Sardá]]
| [[Madril]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 795
| [[:d:Q112843953|Q112843953]]
| [[Amelia Aranda Huete]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 796
| [[:d:Q105833780|Q105833780]]
| [[Leticia Ruiz Gómez]]
| [[Santander]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 797
| [[:d:Q50375982|Q50375982]]
| [[María Victoria López-Cordón Cortezo]]
| [[Madril]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 798
| [[:d:Q40339840|Q40339840]]
| [[María José Frápolli]]
|
| 1963<br/>1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María José Frápolli.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 799
| [[:d:Q42685908|Q42685908]]
| [[María de los Ángeles Eraña Lagos]]
| [[Mexiko]]
| 20th century
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 800
| [[:d:Q123570987|Q123570987]]
| [[Amparo Castiella|Amparo Castiella Rodríguez]]
| [[Iruñea]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 801
| [[:d:Q109065131|Q109065131]]
| [[María Soledad Corchón Rodríguez]]
| [[Santander]]
| 1947-04-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 802
| [[:d:Q104162237|Q104162237]]
| [[Emilia Bea Pérez]]
|
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 803
| [[:d:Q48688426|Q48688426]]
| [[Assumpció Vila Mitjà]]
| [[L'Escala]]
| 1948-12-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Assumpció Vila Mitjà.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 804
| [[:d:Q62004846|Q62004846]]
| [[Matilde Revuelta Tubino]]
|
| 1922
| [[Espainia]]
| 2004
|
|-
| style='text-align:right'| 805
| [[:d:Q107110523|Q107110523]]
| [[Soledad Cánovas del Castillo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 806
| [[:d:Q28339397|Q28339397]]
| [[Yolanda Barriocanal López]]
| [[Cubo de Bureba]]
| 1957-04-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 807
| [[:d:Q21580467|Q21580467]]
| [[María Victoria Carballo]]
| [[Ferrol]]
| 1942-05-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Victoria Carballo-Calero.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 808
| [[:d:Q106653188|Q106653188]]
| [[Teresa Posada Kubissa]]
|
| 1953
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 809
| [[:d:Q55993403|Q55993403]]
| [[Pilar Corella Suárez]]
|
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 810
| [[:d:Q13147296|Q13147296]]
| [[Josefina Martínez Álvarez]]
| [[San Cloyo]]
| 1937-04-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 811
| [[:d:Q129169821|Q129169821]]
| [[María del Carmen Hernández Valcárcel]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 812
| [[:d:Q21541035|Q21541035]]
| [[Rosario Neira]]
| [[Oviedo]]
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 813
| [[:d:Q111901698|Q111901698]]
| [[Asunción Fernández Doctor]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 814
| [[:d:Q27302711|Q27302711]]
| [[Goretti Ramírez Castro]]
| [[Santa Cruz Tenerifekoa]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 815
| [[:d:Q2850174|Q2850174]]
| [[Anita Guerreau-Jalabert]]
| [[Marseilla]]
| 1950-01-25
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 816
| [[:d:Q3667479|Q3667479]]
| [[Chiara Frugoni]]
| [[Pisa]]
| 1940-02-04
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| 2022-04-09
| [[Fitxategi:Chiara Frugoni (Foto Luca Giarelli).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 817
| [[:d:Q57440708|Q57440708]]
| [[Barbara H. Rosenwein]]
| [[Chicago]]
| 1945-03-01
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 818
| [[:d:Q24206475|Q24206475]]
| [[Anna Esposito]]
| [[La Spezia]]
| 1948-06-12
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 819
| [[:d:Q62392260|Q62392260]]
| [[Corinne Bonnet]]
|
| 1959-03-30
| [[Belgika]]
|
| [[Fitxategi:Professor Corinne Bonnet.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 820
| [[:d:Q57470353|Q57470353]]
| [[Isabel de Barros Dias]]
|
|
| [[Portugal]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 821
| [[:d:Q262474|Q262474]]
| [[Anna Wierzbicka]]
| [[Varsovia]]
| 1938-03-10
| [[Poloniako Bigarren Errepublika]]<br/>[[Hirugarren Reicha]]<br/>[[Poloniako Herri Errepublika]]<br/>[[Polonia]]<br/>[[Australia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 822
| [[:d:Q130632982|Q130632982]]
| [[Éliane Lavaud-Fage]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 823
| [[:d:Q111532380|Q111532380]]
| [[Laura Dolfi]]
|
| 1948
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 824
| [[:d:Q105682635|Q105682635]]
| [[Estrella Montolío Durán]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 825
| [[:d:Q29893568|Q29893568]]
| [[Sultana Wahnón]]
| [[Melilla]]
| 1960-05-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 826
| [[:d:Q61062296|Q61062296]]
| [[Herminia Pernas Oroza]]
| [[Burela]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 827
| [[:d:Q20994748|Q20994748]]
| [[Amparo Marco]]
| [[Castelló de la Plana]]
| 1968-02-08
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amparomarco (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 828
| [[:d:Q26387105|Q26387105]]
| [[Judith Sutz]]
| [[Montevideo]]
| 1946-12-16
| [[Uruguai]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 829
| [[:d:Q42911584|Q42911584]]
| [[Henrike Fesefeldt]]
| [[Alemania]]
| 1966
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 830
| [[:d:Q55946567|Q55946567]]
| [[Irene Castells Olivan]]
| [[Hellín]]
| 1943
| [[Espainia]]
| 2019-05-29
|
|-
| style='text-align:right'| 831
| [[:d:Q64029988|Q64029988]]
| [[Rosalía Crego Navarro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 832
| [[:d:Q76161852|Q76161852]]
| [[María Antonia Peña]]
| [[La Línea de la Concepción]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Antonia Peña.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 833
| [[:d:Q50693870|Q50693870]]
| [[Genoveva García Queipo de Llano]]
|
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 834
| [[:d:Q73624707|Q73624707]]
| [[Sonia Aldas Mejías]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:(Sonia Aldas Mejías) FAEDIS. Entrevista Dra Sonia Alda Mejias.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 835
| [[:d:Q93428276|Q93428276]]
| [[María del Carmen Paredes Martín]]
|
| 1954
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 836
| [[:d:Q4750447|Q4750447]]
| [[Ana María Vázquez Hoys]]
|
| 1945-10-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 837
| [[:d:Q55947538|Q55947538]]
| [[María Luisa Sánchez León]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 838
| [[:d:Q121437400|Q121437400]]
| [[María Jesús Peréx|María Jesús Peréx Agorreta]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Maria-Jesus-Perex-Agorreta-UNED.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 839
| [[:d:Q23842032|Q23842032]]
| [[Margarita Vallejo Girvés]]
|
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 840
| [[:d:Q5829540|Q5829540]]
| [[Elisa Garrido González]]
| [[Espainia]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 841
| [[:d:Q21030797|Q21030797]]
| [[Ilaria Ramelli]]
| [[Piacenza]]
| 1973
| [[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Ilaria Ramelli Regensburg.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 842
| [[:d:Q55558033|Q55558033]]
| [[Concha Roldán]]
| [[Madril]]
| 1958-09-14<br/>1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Concha Roldán.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 843
| [[:d:Q21816263|Q21816263]]
| [[María Xosé Agra Romero]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1956-02-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Foto Agra.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 844
| [[:d:Q18689578|Q18689578]]
| [[Luisa Posada Kubissa]]
| [[Madril]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Luisa Posada Feminario 2018 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 845
| [[:d:Q55988619|Q55988619]]
| [[María Luisa Cancela Ramírez de Arellano]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 846
| [[:d:Q47491333|Q47491333]]
| [[María Cruz Mina Apat]]
| [[Iruñea]]
| 1939
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 847
| [[:d:Q23843495|Q23843495]]
| [[Ángeles Barrio Alonso]]
| [[Gijón]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 848
| [[:d:Q11691194|Q11691194]]
| [[Marta Bizkarrondo]]
| [[Donostia]]
| 1947
| [[Espainia]]
| 2007
|
|-
| style='text-align:right'| 849
| [[:d:Q110311805|Q110311805]]
| [[Miren Llona]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 850
| [[:d:Q110734522|Q110734522]]
| [[Mercedes Arbaiza|Mercedes Arbaiza Vilallonga]]
| [[Bilbo]]
| 1963
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 851
| [[:d:Q113922705|Q113922705]]
| [[Nerea Aresti]]
| [[Bilbo]]
| 1961
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 852
| [[:d:Q29138949|Q29138949]]
| [[Valeria Camporesi]]
| [[Bolonia]]
| 1957
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 853
| [[:d:Q20888475|Q20888475]]
| [[Sandra Souto Kustrín]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 854
| [[:d:Q112703987|Q112703987]]
| [[Teresa Artola González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 855
| [[:d:Q6003362|Q6003362]]
| [[María Antonia García de León Álvarez]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 856
| [[:d:Q93371785|Q93371785]]
| [[Francisca Martín Molero]]
|
| 1943
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 857
| [[:d:Q58257354|Q58257354]]
| [[Cristina Mayor-Ruiz]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 858
| [[:d:Q23907413|Q23907413]]
| [[Marian Lopez Fernandez-Cao]]
| [[Vigo]]
| 1964-02-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marian Lopez Fdz Cao.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 859
| [[:d:Q112623664|Q112623664]]
| [[María Luisa Zagalaz Sánchez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 860
| [[:d:Q59462705|Q59462705]]
| [[Águeda Gómez Suárez]]
| [[O Rosal]]
| 1971-10-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 861
| [[:d:Q106436843|Q106436843]]
| [[Adela Gil Crespo]]
|
| 1916
| [[Espainia]]
| 1992
|
|-
| style='text-align:right'| 862
| [[:d:Q84263168|Q84263168]]
| [[Beatriz Lavandera]]
| [[Argentina]]
| 1942-03-04
| [[Argentina]]
| 1998-03-23
|
|-
| style='text-align:right'| 863
| [[:d:Q55998218|Q55998218]]
| [[Eugenia Fosalba]]
| [[Bartzelona]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 864
| [[:d:Q107197398|Q107197398]]
| [[Ana Isabel Martín Ferreira]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 865
| [[:d:Q55946931|Q55946931]]
| [[María Paloma Gracia Alonso]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 866
| [[:d:Q108526399|Q108526399]]
| [[Carmen Benito-Vessels]]
|
| 1955
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 867
| [[:d:Q55687172|Q55687172]]
| [[Elvira Fidalgo]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 868
| [[:d:Q106644899|Q106644899]]
| [[Marta Haro Cortés]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 869
| [[:d:Q90010165|Q90010165]]
| [[Patrizia Botta]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 870
| [[:d:Q47619|Q47619]]
| [[Nadine Gordimer]]
| [[Springs (Hegoafrika)]]
| 1923-11-20
| [[Hegoafrika]]
| 2014-07-13
| [[Fitxategi:Nadine Gordimer 01.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 871
| [[:d:Q93430886|Q93430886]]
| [[Ruth Rubio-Marín]]
|
| 1969-10-06
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 872
| [[:d:Q28534027|Q28534027]]
| [[Carmen López Alonso]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 873
| [[:d:Q62070549|Q62070549]]
| [[Milagros Nuin Monreal]]
| [[Erriberri]]
| 1951-11-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 874
| [[:d:Q19950281|Q19950281]]
| [[Begoña López Bueno]]
|
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 875
| [[:d:Q104534944|Q104534944]]
| [[Carmen Fernández Ariza]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 876
| [[:d:Q93386663|Q93386663]]
| [[María Dolores Antigüedad del Castillo-Olivares]]
|
| 1949
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 877
| [[:d:Q5829252|Q5829252]]
| [[Elena Vozmediano]]
| [[Madril]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elena Vozmediano.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 878
| [[:d:Q55997657|Q55997657]]
| [[Gabrielle Sed-Rajna]]
| [[Budapest]]
| 1927-07-06
| [[Frantzia]]
| 2008-01-08
|
|-
| style='text-align:right'| 879
| [[:d:Q110100642|Q110100642]]
| [[Sofía Rodríguez Bernis]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Sofía Rodríguez Bernis.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 880
| [[:d:Q48720988|Q48720988]]
| [[Begoña Torres]]
| [[Madril]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Begoña Torres.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 881
| [[:d:Q57578928|Q57578928]]
| [[María Jesús Gallego Arrufat]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 882
| [[:d:Q30900950|Q30900950]]
| [[Aurora Fernández Polanco]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 883
| [[:d:Q111464290|Q111464290]]
| [[María Teresa Chaves Montoya]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 884
| [[:d:Q107356564|Q107356564]]
| [[Paloma Llaneza]]
| [[Madril]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 885
| [[:d:Q124373272|Q124373272]]
| [[Carmen Agut García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 886
| [[:d:Q82349646|Q82349646]]
| [[María José Aradilla Marqués]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 887
| [[:d:Q25509393|Q25509393]]
| [[Obdulia Taboadela]]
| [[Madril]]
| 1964-11-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 888
| [[:d:Q39922802|Q39922802]]
| [[Rosario Sampedro Gallego]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 889
| [[:d:Q57623991|Q57623991]]
| [[Elixabete Imaz]]
| [[Errenteria]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 890
| [[:d:Q12263039|Q12263039]]
| [[Mari Jose Olaziregi]]
| [[Donostia]]
| 1963-04-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mari Jose Olaziregi irakasle eta kritikaria 2011n.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 891
| [[:d:Q20534490|Q20534490]]
| [[Esperanza Mariño]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1963-04-15
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esperanza Mariño (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 892
| [[:d:Q23902092|Q23902092]]
| [[María del Carmen Calero Palacios]]
| [[Fuente Vaqueros]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Calero Foto.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 893
| [[:d:Q29071538|Q29071538]]
| [[María Ruiz Trapero]]
|
| 1931-03-26
| [[Espainia]]
| 2015-02-23
|
|-
| style='text-align:right'| 894
| [[:d:Q106515518|Q106515518]]
| [[Pilar Ostos Salcedo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 895
| [[:d:Q23768181|Q23768181]]
| [[Ilse Schütz]]
|
| 1935
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 896
| [[:d:Q107345706|Q107345706]]
| [[Franca Tonini Zaccarini]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 897
| [[:d:Q100715817|Q100715817]]
| [[María Paz de Blas Fernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 898
| [[:d:Q104591162|Q104591162]]
| [[Mónica Margarit Ribalta]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 899
| [[:d:Q63413594|Q63413594]]
| [[Mercè Otero Vidal]]
| [[Bartzelona]]
| 1947-05-25
|
|
| [[Fitxategi:Mercè Otero 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 900
| [[:d:Q45356515|Q45356515]]
| [[Ana de Begoña Azkarraga|Ana de Begoña Azcárraga]]
| [[Agurain]]
| 1946
| [[Espainia]]
| 2009
|
|-
| style='text-align:right'| 901
| [[:d:Q16189643|Q16189643]]
| [[Dolors Comas|Maria Dolors Comas d'Argemir i Cendra]]
| [[Bartzelona]]
| 1951-08-10
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 902
| [[:d:Q104832602|Q104832602]]
| [[Mercedes Replinger]]
| [[Murtzia]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 903
| [[:d:Q56402774|Q56402774]]
| [[Roser Juanola Terradellas]]
| [[Banyoles]]
| 1949-02-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Roser Juanola a Escaladei.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 904
| [[:d:Q62554999|Q62554999]]
| [[Pilar Barreiro Elorza]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 905
| [[:d:Q60194145|Q60194145]]
| [[Carmen Martínez]]
| [[Cangas del Narcea]]
| 1961-12-28
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 906
| [[:d:Q5864892|Q5864892]]
| [[Francisca Aguirre]]
| [[Alacant]]
| 1930-10-27
| [[Espainia]]
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Francisca Aguirre en XX Bilbao Poesía.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 907
| [[:d:Q55500507|Q55500507]]
| [[Ana María Leyra]]
| [[Madril]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 908
| [[:d:Q5591569|Q5591569]]
| [[Graciela Palau de Nemes]]
| [[Camagüey]]
| 1919-03-24
|
| 2019-09-28
|
|-
| style='text-align:right'| 909
| [[:d:Q19301170|Q19301170]]
| [[Menene Gras]]
| [[Bartzelona]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 910
| [[:d:Q5712102|Q5712102]]
| [[Aurora Egido]]
| [[Molina de Aragón]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Aurora Egido por Marta Jara (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 911
| [[:d:Q6004946|Q6004946]]
| [[Carmen Iglesias]]
| [[Madril]]
| 1942-03-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:CarmenIglesias.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 912
| [[:d:Q8349080|Q8349080]]
| [[Concha Zardoya]]
| [[Valparaíso]]
| 1914-11-14
| [[Txile]]
| 2004-04-21
|
|-
| style='text-align:right'| 913
| [[:d:Q20015561|Q20015561]]
| [[Marie Laffranque]]
| [[Saint-Marcet]]
| 1921-11-28
| [[Frantzia]]
| 2006-07-13
|
|-
| style='text-align:right'| 914
| [[:d:Q106436826|Q106436826]]
| [[Otilia López Fanego]]
|
|
| [[Espainia]]
| 2004-10-24
|
|-
| style='text-align:right'| 915
| [[:d:Q6093361|Q6093361]]
| [[Pureza Canelo]]
| [[Moraleja]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 916
| [[:d:Q28316659|Q28316659]]
| [[Amalia Iglesias]]
| [[Menaza]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 917
| [[:d:Q3266909|Q3266909]]
| [[Luisa Castro]]
| [[Foz]]
| 1966-01-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 918
| [[:d:Q115282792|Q115282792]]
| [[Francisca Perez Carreno]]
| [[Madril]]
| 1961-04-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 919
| [[:d:Q5673876|Q5673876]]
| [[Ana María Barrenechea]]
| [[Buenos Aires]]
| 1913-03-06
| [[Argentina]]
| 2010-10-04
|
|-
| style='text-align:right'| 920
| [[:d:Q4822630|Q4822630]]
| [[Aurora de Albornoz]]
| [[Ḷḷuarca (Q56849753)|Ḷḷuarca]]
| 1926-01-22
| [[Espainia]]
| 1990-06-06
| [[Fitxategi:Aurora de Albornoz.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 921
| [[:d:Q5936649|Q5936649]]
| [[Josefina Ludmer]]
| [[San Francisco]]
| 1939-05-03
| [[Argentina]]
| 2016-12-09
| [[Fitxategi:Josefina Ludmer.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 922
| [[:d:Q35485328|Q35485328]]
| [[Dolores Cabra]]
| [[Espainia]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 923
| [[:d:Q5784859|Q5784859]]
| [[Consuelo Triviño Anzola]]
| [[Bogota]]
| 1956
| [[Kolonbia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 924
| [[:d:Q107629319|Q107629319]]
| [[Delfina Muschietti]]
|
| 1953
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 925
| [[:d:Q57589087|Q57589087]]
| [[Beatriz Fernández Herrero]]
| [[Vigo]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 926
| [[:d:Q26309205|Q26309205]]
| [[María Ángeles Álvarez Martínez]]
| [[Santa Cruz Tenerifekoa]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 927
| [[:d:Q5920876|Q5920876]]
| [[Isabel Soler]]
| [[Bartzelona]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 928
| [[:d:Q65925006|Q65925006]]
| [[Anna Calvera Sagué]]
| [[Bartzelona]]
| 1954
| [[Espainia]]
| 2018-02-04
|
|-
| style='text-align:right'| 929
| [[:d:Q25411214|Q25411214]]
| [[Noemí Ulla]]
| [[Santa Fe (Argentina)|Santa Fe]]
| 1940
| [[Argentina]]
| 2016-05-22
|
|-
| style='text-align:right'| 930
| [[:d:Q2140267|Q2140267]]
| [[Reina Roffé]]
| [[Buenos Aires]]
| 1951-11-04
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Reina Roffe 2006.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 931
| [[:d:Q28503633|Q28503633]]
| [[Ángeles Cardona Castro]]
| [[Tarragona]]
| 1923-09-03
| [[Espainia]]
| 2011-02-05
|
|-
| style='text-align:right'| 932
| [[:d:Q27883131|Q27883131]]
| [[Reyes Calderón]]
| [[Valladolid]]
| 1961-11-14
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Reyes Calderon.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 933
| [[:d:Q24055276|Q24055276]]
| [[Marta Segarra]]
| [[Bartzelona]]
| 1963-10-25
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marta Segarra.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 934
| [[:d:Q21530705|Q21530705]]
| [[Marta Giné]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marta Giné Janer.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 935
| [[:d:Q21587701|Q21587701]]
| [[Anna Sawicka]]
| [[Krakovia]]
| 1957
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 936
| [[:d:Q16179626|Q16179626]]
| [[Laura Borràs|Laura Borràs i Castanyer]]
| [[Bartzelona]]
| 1970-10-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:LauraBorras.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 937
| [[:d:Q12393058|Q12393058]]
| [[María Xesús Lama]]
| [[Santa Euxea, Guntín]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Xesús Lama - Casa da Matanza - xornadas Centenario Manuel Murguía 1 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 938
| [[:d:Q28922598|Q28922598]]
| [[Almudena Hernando]]
| [[Madril]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Almudena Hernando. Etiopía proyecto de Etiopía (2016-2019)- "Cultura material, colonialismo y género en Etiopía. Una aproximación etnoarqueológica".jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 939
| [[:d:Q23012034|Q23012034]]
| [[Maria Angeles Querol]]
| [[Badajoz]]
| 1948-02-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 940
| [[:d:Q12396276|Q12396276]]
| [[Ofelia Rey Castelao]]
| [[Valboa]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ofelia Rey Castelao 2015.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 941
| [[:d:Q107713606|Q107713606]]
| [[Gema Elvira Adán Álvarez]]
|
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 942
| [[:d:Q62836672|Q62836672]]
| [[María Isabel del Val Valdivieso]]
| [[Valladolid]]
| 1948-01-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Isabel del Val - Simposio Isabel la Católica y la evangelización de América (2018; cropped 2024).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 943
| [[:d:Q20533571|Q20533571]]
| [[Aurora López]]
| [[Sarria (Lugo)|Sarria]]
| 1948-01-16
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 944
| [[:d:Q21513417|Q21513417]]
| [[María José Sanz Sánchez|Maria José Sanz Sánchez]]
| [[Valentzia]]
| 1963<br/>1963-01-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 945
| [[:d:Q50295630|Q50295630]]
| [[Trinidad Arcos Pereira]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 946
| [[:d:Q93433722|Q93433722]]
| [[Dulce Estefanía]]
|
| 1933
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 947
| [[:d:Q93428239|Q93428239]]
| [[Carmen González Vázquez]]
|
| 1969
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 948
| [[:d:Q50360534|Q50360534]]
| [[María Dolores García de Paso Carrasco]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 949
| [[:d:Q63383227|Q63383227]]
| [[Ana María Aldama Roy]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
| 2009-09-03
|
|-
| style='text-align:right'| 950
| [[:d:Q113898347|Q113898347]]
| [[María José García Soler]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 951
| [[:d:Q107182993|Q107182993]]
| [[Miryam Librán Moreno]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 952
| [[:d:Q108476022|Q108476022]]
| [[Elina Miranda Cancela]]
|
| 1944
| [[Kuba]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 953
| [[:d:Q23011821|Q23011821]]
| [[Carmen Batanero]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 954
| [[:d:Q5954771|Q5954771]]
| [[Juliana-Luisa González Hurtado]]
| [[Palentziako probintzia]]
| 1933-09-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 955
| [[:d:Q61269627|Q61269627]]
| [[Stella Villarmea]]
| [[Madril]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Stella Villarmea.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 956
| [[:d:Q122011837|Q122011837]]
| [[Dora Muñoz]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 1954
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 957
| [[:d:Q24091258|Q24091258]]
| [[Montserrat Moreno|Montserrat Moreno Marimón]]
| [[Bartzelona]]
| 1937-05-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Montserrat Moreno 2016.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 958
| [[:d:Q97362550|Q97362550]]
| [[Luísa Abad]]
| [[Coruña]]
| 1951-08-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marialuisaabadcoeducación2021.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 959
| [[:d:Q57771692|Q57771692]]
| [[Marta Castañer]]
|
| 1962
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 960
| [[:d:Q21450772|Q21450772]]
| [[Mari Jose Urruzola]]
| [[Irun]]
| 1940-05-23
| [[Espainia]]
| 2006-04-28
| [[Fitxategi:Mari Jose Urruzola.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 961
| [[:d:Q24192206|Q24192206]]
| [[Núria Solsona]]
| [[Sabadell]]<br/>[[Lleida City]]
| 1953<br/>1972
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nuria Solsona.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 962
| [[:d:Q56825647|Q56825647]]
| [[Elena Martín Ortega]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 963
| [[:d:Q65465047|Q65465047]]
| [[María del Carmen de la Torre Boronat]]
|
| 1932
| [[Espainia]]
| 2021
|
|-
| style='text-align:right'| 964
| [[:d:Q110888230|Q110888230]]
| [[Assumpta Camps]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 965
| [[:d:Q55949345|Q55949345]]
| [[Isabel Alfonso]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 966
| [[:d:Q105335041|Q105335041]]
| [[Concepción Herrero Matesanz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 967
| [[:d:Q122228150|Q122228150]]
| [[María Luisa Canales-Fernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marisa Canales - sep 2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 968
| [[:d:Q36859811|Q36859811]]
| [[María Pilar de Luis Carnicer]]
|
| 1951-03-28
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 969
| [[:d:Q111152255|Q111152255]]
| [[María Marta García Negroni]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 970
| [[:d:Q8561502|Q8561502]]
| [[Dolores Serrat Moré]]
| [[Ripoll]]
| 1955-12-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Wiki Dolores-foto despacho gabi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 971
| [[:d:Q21573352|Q21573352]]
| [[Martha Tarasco Michel]]
|
| 20th century
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 972
| [[:d:Q29297851|Q29297851]]
| [[Paloma Durán y Lalaguna]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 973
| [[:d:Q34001880|Q34001880]]
| [[Mónica López Barahona]]
| [[Madril]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 974
| [[:d:Q106237904|Q106237904]]
| [[Lidia Blanco]]
| [[Burgos]]
| 1960-05-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lidia Blanco.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 975
| [[:d:Q23841763|Q23841763]]
| [[Maria Grazia Profeti]]
| [[Empoli]]
| 1939-02-16
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 976
| [[:d:Q93337571|Q93337571]]
| [[Palma Chillón]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 977
| [[:d:Q6050094|Q6050094]]
| [[Olivia de Miguel]]
| [[Logroño]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 978
| [[:d:Q116750059|Q116750059]]
| [[Dulce González Doreste]]
| [[Las Palmas Kanaria Handikoa]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 979
| [[:d:Q19461954|Q19461954]]
| [[Catalina Montes]]
| [[Valladolid]]
| 1929
| [[Espainia]]
| 2011-04-05
|
|-
| style='text-align:right'| 980
| [[:d:Q106963631|Q106963631]]
| [[Maria José Lopez-Couso]]
| [[Pontevedra]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María José López Couso nas xornadas sobre o centenario da morte de Manuel Murguía no paraninfo da USC.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 981
| [[:d:Q58146570|Q58146570]]
| [[Carmen Valero Garcés]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 982
| [[:d:Q16334666|Q16334666]]
| [[Elena Catena]]
| [[Salamanca]]
| 1920-11-12
| [[Espainia]]
| 2012-01-19
|
|-
| style='text-align:right'| 983
| [[:d:Q2842804|Q2842804]]
| [[Lourdes Ortiz]]
| [[Madril]]
| 1943-03-04
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 984
| [[:d:Q235403|Q235403]]
| [[Ana María Matute]]
| [[Bartzelona]]
| 1925-07-26
| [[Espainia]]
| 2014-06-25
| [[Fitxategi:Ana María Matute.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 985
| [[:d:Q93370695|Q93370695]]
| [[María Morrás Ruiz-Falcó]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 986
| [[:d:Q41633115|Q41633115]]
| [[María Concepción Bravo Guerreira]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 987
| [[:d:Q62392752|Q62392752]]
| [[Elisa Luque Alcaide]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 988
| [[:d:Q62560176|Q62560176]]
| [[Rosa M. Martinez de Codes]]
|
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 989
| [[:d:Q20664779|Q20664779]]
| [[Reyes Berruezo]]
| [[Iruñea]]
| 1951-01-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:X Congreso General de Historia de Navarra - Reyes Berruezo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 990
| [[:d:Q9078680|Q9078680]]
| [[Soledad Gallego-Díaz]]
| [[Madril]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Soledad Gallego-Díaz Amigas y amigos de porCausa (30528150463) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 991
| [[:d:Q108782492|Q108782492]]
| [[María José Bravo Bosch]]
| [[Ourense]]
| 1967-04-04
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 992
| [[:d:Q23894074|Q23894074]]
| [[María Isabel Nuñez Paz]]
| [[Salamanca]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 993
| [[:d:Q107351768|Q107351768]]
| [[Alicia Gil Gil]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 994
| [[:d:Q107351792|Q107351792]]
| [[Mónica Guzmán Zapater]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 995
| [[:d:Q107349944|Q107349944]]
| [[Alicia Arroyo Aparicio]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 996
| [[:d:Q106836325|Q106836325]]
| [[Amaya Mendikoetxea]]
| [[Bilbo]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amaya 2021.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 997
| [[:d:Q12386370|Q12386370]]
| [[Concepción Burgo]]
| [[Monforte de Lemos]]
| 1958-06-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 998
| [[:d:Q60646472|Q60646472]]
| [[Serrana M. Rial García]]
|
| 1957
|
| 2012-03-19
|
|-
| style='text-align:right'| 999
| [[:d:Q106287701|Q106287701]]
| [[Inmaculada Montalbán Huertas]]
| [[Iznalloz]]
| 1959-11-26
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Magistrada Inmaculada Montalban.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1000
| [[:d:Q130223431|Q130223431]]
| [[María Isabel Perelló Doménech]]
| [[Sabadell]]
| 1958-03-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1001
| [[:d:Q20533172|Q20533172]]
| [[Pilar Allegue]]
| [[Coruña]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1002
| [[:d:Q106324023|Q106324023]]
| [[María Rosaria Ferrarese]]
|
| 1948
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1003
| [[:d:Q1140389|Q1140389]]
| [[Cristina D'Ancona]]
|
| 1956-03-21
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1004
| [[:d:Q62393324|Q62393324]]
| [[Francisca Tomar Romero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1005
| [[:d:Q93370456|Q93370456]]
| [[Begoña Roman|Begoña Román Maestre]]
| [[Petrer]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Begoña Román UB.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1006
| [[:d:Q20018898|Q20018898]]
| [[Ángela Aparisi Miralles]]
| [[Valentzia]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:AAM2016.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1007
| [[:d:Q53548388|Q53548388]]
| [[María del Carmen Barranco Avilés]]
| [[Madril]]
| 1971
| [[Espainia]]
| 1971-03-08
|
|-
| style='text-align:right'| 1008
| [[:d:Q107453112|Q107453112]]
| [[Marie-Linda Ortega]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1009
| [[:d:Q50415767|Q50415767]]
| [[Alicia Rodríguez Álvarez]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1010
| [[:d:Q20987134|Q20987134]]
| [[Milagros Otero]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Milagros Otero-Valedora-Praza Pública-2015.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1011
| [[:d:Q23307720|Q23307720]]
| [[Julia Pavón]]
| [[Madril]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:JuliaP.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1012
| [[:d:Q59225109|Q59225109]]
| [[María José Iriarte Chiapusso|Maria Jose Iriarte Chiapusso]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1013
| [[:d:Q123102437|Q123102437]]
| [[Esperanza Botella]]
| [[Torrelavega]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1014
| [[:d:Q18640846|Q18640846]]
| [[Maria Dolors Folch Fornesa]]
| [[Bartzelona]]
| 1941
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1015
| [[:d:Q127698665|Q127698665]]
| [[Elvira Sánchez Mateos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1016
| [[:d:Q93371874|Q93371874]]
| [[Blanca Vilà Costa]]
| [[Bartzelona]]
| 1951-04-29<br/>1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1017
| [[:d:Q100321854|Q100321854]]
| [[María Elena Buqueras Segura]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1018
| [[:d:Q9029965|Q9029965]]
| [[María Casado González]]
| [[Cartaya]]
| 1952-01-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Casado Gonzalez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1019
| [[:d:Q93224699|Q93224699]]
| [[Myriam Cortés Diéguez]]
| [[Ourense]]
| 1964-08-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MCortes2022.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1020
| [[:d:Q105625033|Q105625033]]
| [[Dolores Romero Lopez]]
|
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1021
| [[:d:Q96582799|Q96582799]]
| [[Margarita de Luxán]]
| [[Santander]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1022
| [[:d:Q12387784|Q12387784]]
| [[Elvira Souto]]
| [[Coruña]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elvira Souto.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1023
| [[:d:Q12383950|Q12383950]]
| [[Aurora Marco]]
| [[Noguera de Albarracín]]
| 1948-02-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Aurora Marco (AELG)-2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1024
| [[:d:Q84319843|Q84319843]]
| [[Susana Guerrero Salazar]]
| [[Málaga]]
| 1969-11-29
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1025
| [[:d:Q12397263|Q12397263]]
| [[Paz Moreno Feliu]]
| [[Betanzos]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Paz Moreno Feliu.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1026
| [[:d:Q16202637|Q16202637]]
| [[Carmen Magallón]]
| [[Alcañiz]]
| 1951-12-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Magallón Portolés en la mesa sobre Violencia de Género.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1027
| [[:d:Q50376949|Q50376949]]
| [[María Luisa Monteiro Quintana]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1028
| [[:d:Q57358182|Q57358182]]
| [[Montserrat Macià i Gou]]
| [[Vilanova de Bellpuig]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1029
| [[:d:Q105617600|Q105617600]]
| [[Annamaria Petrioli Tofani]]
|
| 1938
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1030
| [[:d:Q95991947|Q95991947]]
| [[Aída Bueno Sarduy]]
| [[Habana]]
|
| [[Kuba]]
|
| [[Fitxategi:Aída Esther Bueno Sarduy.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1031
| [[:d:Q26899215|Q26899215]]
| [[Mercedes Bengoechea]]
| [[Madril]]
| 1952-12-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mercedes Bengoechea.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1032
| [[:d:Q57694072|Q57694072]]
| [[Isabel Molina Martos]]
|
| 1950<br/>1964
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1033
| [[:d:Q138416|Q138416]]
| [[Carme Chacón]]
| [[Esplugues de Llobregat]]
| 1971-03-13
| [[Espainia]]
| 2017-04-09
| [[Fitxategi:Carme Chacón, 13-07-2010.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1034
| [[:d:Q6701283|Q6701283]]
| [[Luisa Arvide]]
| [[Almería]]
| 1956-08-10
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1035
| [[:d:Q19950522|Q19950522]]
| [[Rachel Arié]]
| [[Kairo]]
| 1924-10-25
| [[Frantzia]]
| 2018-12-12
|
|-
| style='text-align:right'| 1036
| [[:d:Q126898858|Q126898858]]
| [[Ángeles Vicente]]
|
| 1969
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1037
| [[:d:Q5702172|Q5702172]]
| [[Araceli Mangas Martín]]
| [[Ledesma (Salamanca)|Ledesma]]
| No/unknown value
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Araceli Mangas Martín.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1038
| [[:d:Q16163973|Q16163973]]
| [[Alegría Borrás i Rodríguez]]
| [[Bartzelona]]
| 1943-02
| [[Espainia]]
| 2020-12-15
|
|-
| style='text-align:right'| 1039
| [[:d:Q4750451|Q4750451]]
| [[Ana Yabar|Ana Yabar Sterling]]
| [[Iruñea]]
| 1948-09-07
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1040
| [[:d:Q47346003|Q47346003]]
| [[María Pilar Bello Martín-Crespo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1041
| [[:d:Q7367419|Q7367419]]
| [[Rosario Silva de Lapuerta]]
| [[Madril]]
| 1954-06-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1042
| [[:d:Q26971312|Q26971312]]
| [[Ánxeles Cuña]]
| [[Pontevedra]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ánxeles Cuña 4 Outubro, 2018 Nós TV.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1043
| [[:d:Q73301181|Q73301181]]
| [[Margarita Ruiz Altisent]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1044
| [[:d:Q43154861|Q43154861]]
| [[Conxita Royo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1045
| [[:d:Q57587601|Q57587601]]
| [[Myriam Nemirovsky]]
|
| 1944
| [[Argentina]]
| 2017
|
|-
| style='text-align:right'| 1046
| [[:d:Q270888|Q270888]]
| [[Mercedes Cabrera]]
| [[Madril]]
| 1951-12-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mercedes Cabrera.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1047
| [[:d:Q109123401|Q109123401]]
| [[Elena Maza Zorrilla]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1048
| [[:d:Q64768028|Q64768028]]
| [[Josefina Cuesta|Josefina Cuesta Bustillo]]
| [[Villamorón]]
| 1947
| [[Espainia]]
| 2021-03-30
| [[Fitxategi:Josefina Cuesta.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1049
| [[:d:Q100999277|Q100999277]]
| [[Montserrat Huguet Santos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Montserrat Huguet LSE JPG.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1050
| [[:d:Q88376163|Q88376163]]
| [[María José Rubio Fuentes]]
| [[Puertollano]]
| 1965
| [[Espainia]]
| 2020-03-21
|
|-
| style='text-align:right'| 1051
| [[:d:Q63712140|Q63712140]]
| [[Adela Fábregas García]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1052
| [[:d:Q110604627|Q110604627]]
| [[Belén Bengoetxea|Belén Bengoetxea Rementeria]]
| [[Durango]]
| 1966-12-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Belén Bengoetxea.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1053
| [[:d:Q130537361|Q130537361]]
| [[Maria Bargalló Escrivà]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1054
| [[:d:Q22082533|Q22082533]]
| [[Fanny Rubio]]
| [[Linares (Jaén)|Linares]]
| 1949-10-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1055
| [[:d:Q12265472|Q12265472]]
| [[Paloma Díaz-Mas]]
| [[Madril]]
| 1954-05-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1056
| [[:d:Q23682004|Q23682004]]
| [[Dora Barrancos]]
| [[Jacinto Arauz]]
| 1940-08-15
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Clasepublica Dora Barrancos.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1057
| [[:d:Q459650|Q459650]]
| [[Eva Cantarella]]
| [[Erroma]]
| 1936-11-28
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
| [[Fitxategi:1629 - Eva Cantarella - 18 Aprile 2012 - Foto Giovanni Dall'Orto.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1058
| [[:d:Q22911191|Q22911191]]
| [[Consuelo Flecha]]
| [[Bilbo]]
| 1948-02-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Consuelo Flecha-2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1059
| [[:d:Q106560605|Q106560605]]
| [[Pilar Pérez-Fuentes Hernández]]
| [[Bilbo]]
| 1948
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1060
| [[:d:Q28924076|Q28924076]]
| [[Pilar Ballarín Domingo]]
| [[Valentzia]]
| 1951-07-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Ballarín Domingo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1061
| [[:d:Q28922775|Q28922775]]
| [[Trinidad Escoriza Mateu]]
| [[Almería]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1062
| [[:d:Q2844980|Q2844980]]
| [[Ana Iriarte]]
| [[Iruñea]]
| 1956-03-23
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1063
| [[:d:Q56872942|Q56872942]]
| [[Nira Yuval-Davis]]
| [[Tel Aviv]]
| 1943-08-22
| [[Erresuma Batua]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1064
| [[:d:Q12254911|Q12254911]]
| [[Begoña Aretxaga]]
| [[Donostia]]
| 1960-02-24
| [[Espainia]]
| 2002-12-28
|
|-
| style='text-align:right'| 1065
| [[:d:Q55949331|Q55949331]]
| [[Aline Rousselle]]
| [[Rabat]]
| 1939-03-25
| [[Frantzia]]
| 2019-11-22
|
|-
| style='text-align:right'| 1066
| [[:d:Q23688705|Q23688705]]
| [[Teresa Ortiz-Gómez]]
| [[Cuenca (Espainia)|Cuenca]]
| 1953-08-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:TeresaOrtiz.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1067
| [[:d:Q4895144|Q4895144]]
| [[Celia Amoros]]
| [[Valentzia]]
| 1944-05-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Celia Amorós.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1068
| [[:d:Q18752283|Q18752283]]
| [[María José Guerra Palmero]]
| [[San Cristóbal de La Laguna]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María José Guerra 2019 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1069
| [[:d:Q88941214|Q88941214]]
| [[Cecilia Peñacoba]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1070
| [[:d:Q86536656|Q86536656]]
| [[María Paz García-Vera]]
| [[Madril]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Paz García Vera.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1071
| [[:d:Q126379400|Q126379400]]
| [[Carolina Espinoza Cartes]]
| [[Concepción (Txile)|Concepción]]
| 1974
| [[Txile]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1072
| [[:d:Q95178533|Q95178533]]
| [[María Itziar Zabalza Aldave]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1073
| [[:d:Q95114919|Q95114919]]
| [[Michela Montesi]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1074
| [[:d:Q3394797|Q3394797]]
| [[María do Cebreiro|María do Cebreiro Rábade Villar]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1976-07-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María do Cebreiro.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1075
| [[:d:Q22927405|Q22927405]]
| [[Lourdes Ventura]]
| [[Palentzia]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1076
| [[:d:Q109119956|Q109119956]]
| [[Mercedes Borrero Fernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1077
| [[:d:Q100999245|Q100999245]]
| [[Consolación González Casarrubios]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1078
| [[:d:Q106620601|Q106620601]]
| [[Virginia Maquieira]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Virginia Maquieira.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1079
| [[:d:Q21483854|Q21483854]]
| [[Rubí Sanz Gamo]]
| [[Madril]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Museo Arqueológico Nacional - Rubí Sanz Gamo 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1080
| [[:d:Q115729921|Q115729921]]
| [[Antonia Cabanilles]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1081
| [[:d:Q23308270|Q23308270]]
| [[Begonya Pozo]]
| [[Valentzia]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1082
| [[:d:Q104213265|Q104213265]]
| [[Amparo Alba Cecilia]]
| [[Segovia]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1083
| [[:d:Q96035155|Q96035155]]
| [[Maria del Carme Queralt Tomàs]]
| [[Tortosa]]
| 1959-11-15
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1084
| [[:d:Q26805741|Q26805741]]
| [[Anna Freixas]]
| [[Bartzelona]]
| 1946-07-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anna Freixas Farré.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1085
| [[:d:Q56380152|Q56380152]]
| [[Idoia Biurrun]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1086
| [[:d:Q98792655|Q98792655]]
| [[Pilar Pérez Herrero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1087
| [[:d:Q88575003|Q88575003]]
| [[Paola Bentivoglio]]
| [[Genova]]
| 1932-08-06
| [[Venezuela]]
| 2019-04-30
|
|-
| style='text-align:right'| 1088
| [[:d:Q5393705|Q5393705]]
| [[Aurora Luque]]
| [[Almería]]
| 1962-08-16
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1089
| [[:d:Q93412753|Q93412753]]
| [[Anatxu Zabalbeascoa]]
| [[Bartzelona]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1090
| [[:d:Q89580734|Q89580734]]
| [[Ana Rodríguez Fernández]]
| [[A Veiga (Asturias)|A Veiga]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1091
| [[:d:Q4290927|Q4290927]]
| [[Ana Merino]]
| [[Madril]]
| 1971-06-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1092
| [[:d:Q50384868|Q50384868]]
| [[María Dolores Baena Alcántara]]
| [[Kordoba]]
| 1962-01-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1093
| [[:d:Q50376573|Q50376573]]
| [[Consuelo Herrera Caso]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1094
| [[:d:Q50357469|Q50357469]]
| [[María Elisa Cuyás de Torres]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1095
| [[:d:Q50360541|Q50360541]]
| [[María Jesús García Domínguez]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1096
| [[:d:Q93231605|Q93231605]]
| [[Magdalena Pi Corrales]]
|
| 1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1097
| [[:d:Q80565027|Q80565027]]
| [[Begoña Lolo]]
| [[Madril]]
| 1958-09-04
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1098
| [[:d:Q85450724|Q85450724]]
| [[María Luisa López Grigera]]
| [[Coruña]]
| 1926
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Luisa López Grigera (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1099
| [[:d:Q20889275|Q20889275]]
| [[Francisca Vives|Francisca Vives Casas]]
| [[Cádiz]]
| 1956-09-16
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1100
| [[:d:Q18719872|Q18719872]]
| [[Maite Pérez Larunbe]]
| [[Iruñea]]
| 1962-04-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1101
| [[:d:Q57566573|Q57566573]]
| [[Amor Perez-Rodriguez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1102
| [[:d:Q93387776|Q93387776]]
| [[María Paz Prendes Espinosa]]
|
| 1967
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1103
| [[:d:Q58181585|Q58181585]]
| [[Paquita Sáenz de Urturi]]
| [[Apodaka]]
| 1950-01-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:CONFERENCIA PAQUITA (2).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1104
| [[:d:Q121462729|Q121462729]]
| [[Idoia Filloy|Idoia Filloy Nieva]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1105
| [[:d:Q61000880|Q61000880]]
| [[Maria Teresa Júdice Gamito]]
| [[Faro]]
| 1936-07-31<br/>1936
| [[Portugal]]
| 2006-04-17<br/>2006
|
|-
| style='text-align:right'| 1106
| [[:d:Q124042829|Q124042829]]
| [[Clara Arbués]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1107
| [[:d:Q5674143|Q5674143]]
| [[Ana de Miguel]]
| [[Santander]]
| 1961-10-26
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana de Miguel.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1108
| [[:d:Q28870249|Q28870249]]
| [[María Luisa Femenías]]
| [[Buenos Aires]]
| 1950-08-18
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:María Luisa Femenías 2017.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1109
| [[:d:Q93370517|Q93370517]]
| [[Noemí Montetes-Mairal]]
|
| 1971
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1110
| [[:d:Q112280065|Q112280065]]
| [[Delfina Serrano Ruano]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1111
| [[:d:Q104536614|Q104536614]]
| [[Rafaela Castrillo Márquez]]
|
| 1931
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1112
| [[:d:Q66766817|Q66766817]]
| [[Yolanda Valdeolivas García]]
| [[Madril]]
| 1963-08-04
|
|
| [[Fitxategi:Yolanda Valdeolivas García.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1113
| [[:d:Q7129144|Q7129144]]
| [[Pamela Faber]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1950-02-27
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1114
| [[:d:Q11253423|Q11253423]]
| [[Ánxeles Penas]]
| [[Teixeiro (Curtis)|Teixeiro]]
| 1943-05-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ánxeles Penas (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1115
| [[:d:Q3138117|Q3138117]]
| [[María Lopo]]
| [[Vigo]]
| 1967-11-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Lopo (Vigo, 2016).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1116
| [[:d:Q56643632|Q56643632]]
| [[Paloma Ballesteros]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1117
| [[:d:Q102355994|Q102355994]]
| [[María Luisa Calvo Padilla]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1118
| [[:d:Q90452055|Q90452055]]
| [[Dionísia Sanz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1119
| [[:d:Q63928752|Q63928752]]
| [[Pilar Cabildo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1120
| [[:d:Q131148804|Q131148804]]
| [[Natalia Álvarez Lata]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1121
| [[:d:Q101248528|Q101248528]]
| [[Ascensión Cambrón]]
| [[Kordoba]]
| 1943
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1122
| [[:d:Q101252367|Q101252367]]
| [[Celia Pereira Porto]]
| [[Rotterdam]]
| 1971-12-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Celia Pereira Porto.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1123
| [[:d:Q111678201|Q111678201]]
| [[Ana Aba Catoira]]
| [[Coruña]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1124
| [[:d:Q65161883|Q65161883]]
| [[Isabel Gómez-Acebo]]
| [[Madril]]
| 1940-12-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1125
| [[:d:Q106412336|Q106412336]]
| [[Luisa Elena Alcalá]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1126
| [[:d:Q20995158|Q20995158]]
| [[María Cascales Angosto]]
| [[Cartagena]]
| 1934-08-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Cascales Angosto.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1127
| [[:d:Q108268621|Q108268621]]
| [[Carmen Guirado Rodríguez-Mora]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1128
| [[:d:Q58234512|Q58234512]]
| [[Elena Barberà]]
| [[Bartzelona]]
| 1964-01-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1129
| [[:d:Q93386927|Q93386927]]
| [[María Paz Lebrero Baena]]
|
| 1944
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1130
| [[:d:Q58333151|Q58333151]]
| [[Mercè Tatjer Mir]]
| [[Bartzelona]]
| 1942-10-21
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1131
| [[:d:Q130285329|Q130285329]]
| [[María Belén Bermejo López]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1132
| [[:d:Q6163281|Q6163281]]
| [[Violeta Hemsy de Gainza]]
| [[Tucumán probintzia|Tucumán]]
| 1929-01-25
| [[Argentina]]
| 2023-07-07
| [[Fitxategi:Violeta Hemsy de Gainza.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1133
| [[:d:Q65095356|Q65095356]]
| [[Carolina Mayeur]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1134
| [[:d:Q63977675|Q63977675]]
| [[Sara Rovira Esteva]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1135
| [[:d:Q19685621|Q19685621]]
| [[Selena Millares|Selena Millares Martín]]
| [[Las Palmas Kanaria Handikoa]]
| 1963-12-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Selena Millares.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1136
| [[:d:Q89998514|Q89998514]]
| [[Concepción Bados Ciria]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1137
| [[:d:Q6004241|Q6004241]]
| [[María Luz Rodríguez Fernández]]
| [[Valladolid]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Luz Rodríguez 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1138
| [[:d:Q11904307|Q11904307]]
| [[Agnès Pardell i Veà]]
| [[Llardecans]]
| 1954-07-23
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1139
| [[:d:Q12382951|Q12382951]]
| [[Ana Acuña]]
| [[Marín (Galizia)|Marín]]
| 1971-02-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anacuña.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1140
| [[:d:Q93230354|Q93230354]]
| [[Montserrat Ribao Pereira]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1141
| [[:d:Q12386127|Q12386127]]
| [[Chus Nogueira]]
| [[Berres, A Estrada]]
| 1968-07-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Chus Nogueira (AELG)-4.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1142
| [[:d:Q20534872|Q20534872]]
| [[Carme Blanco Ramos]]
| [[Vilar de Céltigos]]
| 1957-06-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1143
| [[:d:Q106509714|Q106509714]]
| [[Esther Arroyo i Amayuelas]]
|
| 1966
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1144
| [[:d:Q42041668|Q42041668]]
| [[Catherine Vincent]]
|
| 1957-12-04
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1145
| [[:d:Q3817308|Q3817308]]
| [[Isabela García-Orcoyen Tormo]]
| [[Madril]]
| 1948-01-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1146
| [[:d:Q99477989|Q99477989]]
| [[Yolanda de Lucchi López-Tapia]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1147
| [[:d:Q5829526|Q5829526]]
| [[Elisa Cohen de Chervonagura]]
| [[San Miguel de Tucumán]]
| 1954-08-14
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1148
| [[:d:Q70483907|Q70483907]]
| [[Amparo Ricós Vidal]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1149
| [[:d:Q64770614|Q64770614]]
| [[Beatriz Blasco Esquivias]]
|
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1150
| [[:d:Q112861614|Q112861614]]
| [[Concepción Lopezosa Aparicio]]
|
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1151
| [[:d:Q38226511|Q38226511]]
| [[Mónica Pérez de las Heras]]
| [[Madril]]
| 1965-03-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mónica Pérez de las Heras 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1152
| [[:d:Q19931777|Q19931777]]
| [[Assumpció Estivill|Assumpcio Estivill]]
| [[Reus]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1153
| [[:d:Q21072137|Q21072137]]
| [[Alicia Ziccardi]]
| [[Buenos Aires]]
| 1951
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Alicia Ziccardi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1154
| [[:d:Q112623727|Q112623727]]
| [[Eulalia Martínez Medrano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1155
| [[:d:Q21097281|Q21097281]]
| [[Carolyn P. Boyd]]
| [[La Jolla]]
| 1944
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2015-07-19
|
|-
| style='text-align:right'| 1156
| [[:d:Q24960820|Q24960820]]
| [[Adriana Bolívar]]
| [[Txile]]
| 1942-07-07
| [[Kolonbia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1157
| [[:d:Q28967381|Q28967381]]
| [[Ana Delgado Hervás]]
| [[Bartzelona]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1158
| [[:d:Q11161668|Q11161668]]
| [[Liliane Dahlmann]]
| [[Kaiserslautern]]
| 1956-01-31
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1159
| [[:d:Q55656565|Q55656565]]
| [[Belén Barreiro]]
| [[Madril]]
| 1968-08-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Belén Barreiro) Clausura de las II Jornadas sobre descentralización y reequilibrio territorial de Madrid 15 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1160
| [[:d:Q19508726|Q19508726]]
| [[Maria Castellano Arroyo]]
| [[Jaén]]
| 1948-01-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1161
| [[:d:Q23690361|Q23690361]]
| [[Victoria Cabrera Valdés]]
|
| 1951-07-29
| [[Espainia]]
| 2004-10-29
|
|-
| style='text-align:right'| 1162
| [[:d:Q93431570|Q93431570]]
| [[Maria del Mar Lozano Bartolozzi]]
| [[Iruñea]]
| 1949-09-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María del Mar Lozano.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1163
| [[:d:Q106612675|Q106612675]]
| [[Mercedes Vegas]]
| [[Badalona]]
| 1928-03-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1164
| [[:d:Q106366372|Q106366372]]
| [[Maria Dolors Muntané Coca]]
| [[Reus]]
| 1943-08-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1165
| [[:d:Q64770199|Q64770199]]
| [[Elena Santiago Páez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1166
| [[:d:Q104054666|Q104054666]]
| [[Carmen Garrido Pérez]]
| [[Madril]]
| 1947
| [[Espainia]]
| 2020-12-08
|
|-
| style='text-align:right'| 1167
| [[:d:Q70205484|Q70205484]]
| [[Elvira Valgañón Prado]]
| [[Logroño]]
| 1977
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1168
| [[:d:Q23781709|Q23781709]]
| [[Rosa María Cid López]]
| [[Espainia]]
| 1956-01-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa María Cid López.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1169
| [[:d:Q90696289|Q90696289]]
| [[Yayoi Kawamura]]
| [[Japonia]]
| 1954-12-15
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1170
| [[:d:Q16913087|Q16913087]]
| [[Carmen Soriano Triguero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1171
| [[:d:Q20749233|Q20749233]]
| [[Patrizia de Bernardo Stempel]]
| [[Milan]]
| 1953-04-05
| [[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Patrizia de Bernardo Stempel.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1172
| [[:d:Q41894604|Q41894604]]
| [[M. J. Bayarri]]
|
| 1956-09-16
| [[Espainia]]
| 2014-08-19
|
|-
| style='text-align:right'| 1173
| [[:d:Q105515121|Q105515121]]
| [[María Laura Silveira]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1174
| [[:d:Q110987433|Q110987433]]
| [[Olatz Villanueva Zubizarreta]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1175
| [[:d:Q63492780|Q63492780]]
| [[Ana Rosa del Águila Obra]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1176
| [[:d:Q23781210|Q23781210]]
| [[Gloria Mora Rodríguez]]
|
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1177
| [[:d:Q62084094|Q62084094]]
| [[Petra María Pérez Alonso-Geta]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:PMPAG.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1178
| [[:d:Q112687876|Q112687876]]
| [[Araceli Estebaranz García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1179
| [[:d:Q15994836|Q15994836]]
| [[Deirdre Wilson]]
| [[Ingalaterra]]
| 1941
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:Deirdre Wilson Books.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1180
| [[:d:Q7383097|Q7383097]]
| [[Ruth M. J. Byrne]]
| [[Dublin]]
| 1962-03-01
| [[Irlanda (estatua)|Irlandako Errepublika]]
|
| [[Fitxategi:RuthByrne.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1181
| [[:d:Q23012052|Q23012052]]
| [[Marina Picazo i Gurina]]
| [[Bartzelona]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marina Picazo.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1182
| [[:d:Q28922733|Q28922733]]
| [[Francisca Hornos Mata]]
| [[Jaén]]
| 1960-11-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Francisca Hornos Mata.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1183
| [[:d:Q57689454|Q57689454]]
| [[Meri Torras]]
| [[Badalona]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1184
| [[:d:Q47302188|Q47302188]]
| [[Amparo Tomé]]
| [[Vitigudino]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amparo Tomé.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1185
| [[:d:Q84917093|Q84917093]]
| [[Elena Monte]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Elena Monte.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1186
| [[:d:Q25160375|Q25160375]]
| [[Catherine Ritz]]
|
|
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Cat-Ritz-photo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1187
| [[:d:Q111423022|Q111423022]]
| [[María del Pilar Martín de Agar Valverde]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1188
| [[:d:Q50422099|Q50422099]]
| [[Beatriz González López-Valcárcel]]
| [[Vigo]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1189
| [[:d:Q5043537|Q5043537]]
| [[Carmen Pagés-Serra]]
|
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1190
| [[:d:Q63390156|Q63390156]]
| [[Ángeles Ramírez]]
|
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1191
| [[:d:Q28858687|Q28858687]]
| [[Consuelo Mata Parreño]]
| [[Castelló de la Plana]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Consuelo Mata Parreño 02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1192
| [[:d:Q105571663|Q105571663]]
| [[Carmen Guiral Pelegrín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1193
| [[:d:Q28501326|Q28501326]]
| [[Purificación Moscoso Castro]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1194
| [[:d:Q59945979|Q59945979]]
| [[Marina Roig Altozano]]
| [[Bartzelona]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Judici a la Democràcia 190114 7368 dc (32875550908) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1195
| [[:d:Q126974909|Q126974909]]
| [[Belén López Meirama]]
|
|
| [[Espainia]]
| 2024-07-02
|
|-
| style='text-align:right'| 1196
| [[:d:Q104778171|Q104778171]]
| [[Isabel Rábano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1197
| [[:d:Q50822674|Q50822674]]
| [[María Dolores Soria Mayor]]
|
| 1948
| [[Espainia]]
| 2004-06-05
|
|-
| style='text-align:right'| 1198
| [[:d:Q58661246|Q58661246]]
| [[María José Comas-Rengifo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María José Comas Rengifo - oct 2015.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1199
| [[:d:Q23906964|Q23906964]]
| [[Luisa María Frutos Mejías]]
| [[Cáceres]]
| 1939-03-27
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1200
| [[:d:Q57398167|Q57398167]]
| [[María del Carmen Francés Causapé]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1201
| [[:d:Q89909224|Q89909224]]
| [[María Esther Alegre Pérez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1202
| [[:d:Q56338902|Q56338902]]
| [[Nuria Chinchilla]]
| [[Bartzelona]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nuria Chinchilla.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1203
| [[:d:Q12365104|Q12365104]]
| [[Jean Umiker-Sebeok]]
|
| 1946
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1204
| [[:d:Q112057278|Q112057278]]
| [[Regina Carballal Durán]]
|
| 1947
| [[Espainia]]
| 2021-12-30
|
|-
| style='text-align:right'| 1205
| [[:d:Q61062226|Q61062226]]
| [[Concepción Sáenz Laín]]
| [[Madril]]
| 1939
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1206
| [[:d:Q62010108|Q62010108]]
| [[Ana María Fernández Vega]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1207
| [[:d:Q55693850|Q55693850]]
| [[Yolanda Gómez Sánchez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1208
| [[:d:Q111695535|Q111695535]]
| [[Belén Becerril Atienza]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1209
| [[:d:Q9028884|Q9028884]]
| [[Maria Teresa Cabré]]
| [[l'Argentera]]
| 1947-02-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Teresa Cabré 2015 (cropped 2023).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1210
| [[:d:Q116740751|Q116740751]]
| [[María Esperanza Gigirey Liste]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1964-06-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1211
| [[:d:Q8338675|Q8338675]]
| [[Carmen Acedo Casado]]
| [[Bañeza]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1212
| [[:d:Q103354579|Q103354579]]
| [[Raquel Sánchez-Cauce]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1213
| [[:d:Q57414031|Q57414031]]
| [[Luisa Andreu]]
|
| 1972-06-16
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1214
| [[:d:Q108914335|Q108914335]]
| [[Adela Tarifa Fernández]]
| [[Cádiar]]
| 1949-12-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Adela Tarifa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1215
| [[:d:Q106231575|Q106231575]]
| [[María Eugenia Monzón]]
| [[Kanaria Handia]]
| 1963-02-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1216
| [[:d:Q28922569|Q28922569]]
| [[Feliciana Sala Sellés]]
| [[Altea]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1217
| [[:d:Q113810613|Q113810613]]
| [[Silvia María Pérez González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1218
| [[:d:Q36507862|Q36507862]]
| [[Analía Perelló]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1219
| [[:d:Q113680147|Q113680147]]
| [[Bárbara de Aymerich Vadillo]]
| [[Burgos]]
| 1976
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Bárbara de Aymerich.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1220
| [[:d:Q23057850|Q23057850]]
| [[Blanca Roldán Bernal]]
| [[Cartagena]]
| 1954-02-06
| [[Espainia]]
| 2004-02-21
|
|-
| style='text-align:right'| 1221
| [[:d:Q28380391|Q28380391]]
| [[María Teresa Alario]]
| [[Palentzia]]
| 1954-06-17
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Teresa Alario.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1222
| [[:d:Q113822748|Q113822748]]
| [[María Isabel Viforcos Marinas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1223
| [[:d:Q20919661|Q20919661]]
| [[Susanna Tavera]]
| [[Madril]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1224
| [[:d:Q100594258|Q100594258]]
| [[María Jesús García Arroyo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1225
| [[:d:Q124834419|Q124834419]]
| [[Carmen Urones]]
| [[Moraleja del Vino]]
| 1957-06-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1226
| [[:d:Q93386357|Q93386357]]
| [[Ida Regalia]]
|
| 1946
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1227
| [[:d:Q70737723|Q70737723]]
| [[Elena Ruiz Valderas]]
| [[Peñarroya-Pueblonuevo]]
| 1962-10-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1228
| [[:d:Q28816137|Q28816137]]
| [[Fryda Shultz de Mantovani|Fryda Schultz de Mantovani]]
|
| 1912-12-19
| [[Argentina]]
| 1978-04-10
|
|-
| style='text-align:right'| 1229
| [[:d:Q110894413|Q110894413]]
| [[Herminia Dominguez González]]
|
| 1965
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1230
| [[:d:Q57897783|Q57897783]]
| [[María Jesús Irabien]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1231
| [[:d:Q5790871|Q5790871]]
| [[Creu Casas Sicart]]
| [[Bartzelona]]
| 1913-04-26
| [[Espainia]]
| 2007-05-20
| [[Fitxategi:Creu Casas September 2004 - Autonomous University of Barcelona.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1232
| [[:d:Q66757713|Q66757713]]
| [[Carmen Castro García]]
| [[Valentzia]]
| 1967-07-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Castro García.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1233
| [[:d:Q57426292|Q57426292]]
| [[Maria Teresa Espinal i Farré]]
| [[Manresa]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1234
| [[:d:Q50918620|Q50918620]]
| [[María Rosario Lucas Pellicer]]
| [[Monreal del Campo]]
| 1938<br/>1937
| [[Espainia]]
| 2004-04-26<br/>2004-04-27
|
|-
| style='text-align:right'| 1235
| [[:d:Q104782097|Q104782097]]
| [[Carmen Diéguez Jiménez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1236
| [[:d:Q106619099|Q106619099]]
| [[Beatrice Pasciuta]]
| [[Palermo]]
| 1964
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1237
| [[:d:Q42294495|Q42294495]]
| [[Monique Bourin]]
|
| 1944-02-11
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1238
| [[:d:Q107345753|Q107345753]]
| [[María Isabel Calvo Álvarez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1239
| [[:d:Q5639974|Q5639974]]
| [[Gisela Ripoll López]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1240
| [[:d:Q120633387|Q120633387]]
| [[Mercedes Unzu]]
| [[Iruñea]]
| 1949-12-09
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1241
| [[:d:Q17621930|Q17621930]]
| [[María Paz García-Gelabert]]
|
| 1941-01-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1242
| [[:d:Q39925108|Q39925108]]
| [[Ángela del Valle López]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1243
| [[:d:Q112536866|Q112536866]]
| [[Bibiana Agustí i Farjas]]
|
| 1962
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1244
| [[:d:Q37438538|Q37438538]]
| [[Ana Casp Vanaclocha]]
| [[Valentzia]]
|
| [[Espainia]]
| 2017-08-02
|
|-
| style='text-align:right'| 1245
| [[:d:Q724063|Q724063]]
| [[Marta Pessarrodona i Artigues]]
| [[Terrassa]]
| 1941-11-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marta Pessarrodona, Göteborg Book Fair 2014 (crop).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1246
| [[:d:Q12391340|Q12391340]]
| [[Kathleen March]]
| [[Rochester (New York)|Rochester]]
| 1949-10-20
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Kathleen March (AELG)-2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1247
| [[:d:Q28946371|Q28946371]]
| [[María Dolores Fernández-Posse]]
| [[Ferrol]]
| 1945
| [[Espainia]]
| 2007
|
|-
| style='text-align:right'| 1248
| [[:d:Q28925764|Q28925764]]
| [[Carmen Cacho Quesada]]
|
| 1952
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Cacho Quesada cropped.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1249
| [[:d:Q21264316|Q21264316]]
| [[Margarita Díaz-Andreu]]
|
| 1962-10-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1250
| [[:d:Q56541927|Q56541927]]
| [[Azucena Arias]]
| [[São Paulo]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1251
| [[:d:Q56809255|Q56809255]]
| [[Mercedes Bernaus Queralt]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1252
| [[:d:Q107589759|Q107589759]]
| [[Evangelina Aranda García]]
|
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1253
| [[:d:Q25443012|Q25443012]]
| [[Gloria Cuenca Bescós]]
| [[Municipio Lagunillas]]
| 1958-09-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Gloria Cuenca Bescós - Aug. 2021.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1254
| [[:d:Q105627669|Q105627669]]
| [[Beatriz Azanza Asensio]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Beatriz Azanza Asensio - Sep 2016.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1255
| [[:d:Q18044687|Q18044687]]
| [[Lídia Puigvert]]
| [[Bogota]]
| 1970-05-29
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1256
| [[:d:Q18286322|Q18286322]]
| [[Yolanda Polo Redondo]]
| [[Zaragoza]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1257
| [[:d:Q14624794|Q14624794]]
| [[Eloísa García de Wattenberg]]
| [[Valladolid]]
| 1923-04-07
| [[Espainia]]
| 2017-07-11
| [[Fitxategi:07 Valladolid Eloisa Garcia Wattemberg Real Academia de Bellas Artes de la Purísima Concepcion 2014 ni-cropped.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1258
| [[:d:Q42256518|Q42256518]]
| [[Uri Ruiz Bikandi]]
| [[Durango]]
| 1950-05-24
| [[Espainia]]
| 2023-02-21
| [[Fitxategi:Uri Ruiz Bikandi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1259
| [[:d:Q28922645|Q28922645]]
| [[Carmen Rueda Galán]]
| [[Jaén]]
| 1978-12-07
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1260
| [[:d:Q57297344|Q57297344]]
| [[Maria Carmen Llasat]]
|
| 1959
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1261
| [[:d:Q8200101|Q8200101]]
| [[Anna Cabré i Pla]]
| [[Bartzelona]]
| 1943-10-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anna Cabré i Pla (2019).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1262
| [[:d:Q109123266|Q109123266]]
| [[Fátima Martín Escudero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1263
| [[:d:Q100999275|Q100999275]]
| [[Violeta Ruiz Almendral]]
| [[Madril]]
| 1975-07-20
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1264
| [[:d:Q105516180|Q105516180]]
| [[Cristina Jular Pérez Alfaro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1265
| [[:d:Q124790469|Q124790469]]
| [[Maria Iñigo Clavo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1266
| [[:d:Q80033280|Q80033280]]
| [[Carmen Marcuello]]
| [[Samianigo|Sabiñánigo]]
| 1967
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1267
| [[:d:Q22965123|Q22965123]]
| [[Isabel Rodà de Llanza]]
| [[Bartzelona]]
| 1948-09-25
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1268
| [[:d:Q20535890|Q20535890]]
| [[Coral del Río Otero]]
| [[Vigo]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Coral del Río Otero.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1269
| [[:d:Q54833955|Q54833955]]
| [[Reyes Maroto]]
| [[Medina del Campo]]
| 1973-12-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Reyes Maroto 2020 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1270
| [[:d:Q23012005|Q23012005]]
| [[Amparo Vila]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amparo Vila.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1271
| [[:d:Q19998156|Q19998156]]
| [[Carmen Martorell Pallás]]
| [[Valentzia]]
| 1942
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1272
| [[:d:Q93429729|Q93429729]]
| [[Glòria Munilla Cabrillana]]
|
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1273
| [[:d:Q20005623|Q20005623]]
| [[Margarita Orfila Pons]]
| [[Maó]]
| 1957-08-06<br/>1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1274
| [[:d:Q6112451|Q6112451]]
| [[Rosaura Ruiz Gutiérrez]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1950-07-07
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Doctora Rosaura Ruiz Gutiérrez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1275
| [[:d:Q6001942|Q6001942]]
| [[Marta Infante]]
|
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1276
| [[:d:Q36509131|Q36509131]]
| [[Ana Belén Robles Cruz]]
|
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1277
| [[:d:Q9029935|Q9029935]]
| [[María Antonia García-Benau]]
| [[Valentzia]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Toni-garcia-benau.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1278
| [[:d:Q28922835|Q28922835]]
| [[María Cruz Berrocal]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1279
| [[:d:Q111285583|Q111285583]]
| [[Esperanza Torija Isasa]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1280
| [[:d:Q57515958|Q57515958]]
| [[Lola Valverde]]
| [[Donostia]]
| 1941-12-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lola Valverde.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1281
| [[:d:Q87144486|Q87144486]]
| [[Mertxe de Renobales]]
| [[Bilbo]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1282
| [[:d:Q59489649|Q59489649]]
| [[Aurora Grandal-d'Anglade]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1283
| [[:d:Q105699068|Q105699068]]
| [[Amelia Calonge García]]
| [[Soria]]
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Amelia Calonge - May 2016.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1284
| [[:d:Q61743461|Q61743461]]
| [[Rafaela Marfil Pérez]]
|
| 1938
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1285
| [[:d:Q57909900|Q57909900]]
| [[Rosa Maria Poch Claret]]
| [[Bartzelona]]
| 1962-11-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Maria Poch Claret.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1286
| [[:d:Q120569648|Q120569648]]
| [[Sandrine Cazes]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1287
| [[:d:Q98567909|Q98567909]]
| [[Covadonga Brime]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1288
| [[:d:Q11921336|Q11921336]]
| [[Eva Serra]]
| [[Bartzelona]]
| 1942-07-27
| [[Espainia]]
| 2018-07-03
| [[Fitxategi:Eva Serra.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1289
| [[:d:Q100999247|Q100999247]]
| [[Cecilia Simón Rueda]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1290
| [[:d:Q92326604|Q92326604]]
| [[Milagros Sáinz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1291
| [[:d:Q93373072|Q93373072]]
| [[Carolina San Martín Mazzucconi]]
|
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1292
| [[:d:Q5924590|Q5924590]]
| [[Jacqueline Peschard]]
|
| 1947
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Jacqueline Peschard.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1293
| [[:d:Q63670787|Q63670787]]
| [[María Dolores Cabezudo]]
| [[Madril]]
| 1935
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:2019-05-09, Toledo, Medallas al Mérito en la Investigación y en la Educación Universitaria - 33933630378 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1294
| [[:d:Q56380150|Q56380150]]
| [[Itziar García-Mijangos]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1295
| [[:d:Q55838123|Q55838123]]
| [[Elvira Sahuquillo]]
| [[Vigo]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1296
| [[:d:Q58412639|Q58412639]]
| [[María Cruz Sánchez Gómez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1297
| [[:d:Q52161646|Q52161646]]
| [[Pilar Bermejo Barrera]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1298
| [[:d:Q56513497|Q56513497]]
| [[Soledad Muniategui Lorenzo]]
| [[Caracas]]
| 1962-07-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1299
| [[:d:Q22911289|Q22911289]]
| [[Purificación Fenoll]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1935-02-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Purificación Fenoll.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1300
| [[:d:Q111285677|Q111285677]]
| [[Juana González Parra]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1301
| [[:d:Q50538334|Q50538334]]
| [[Ana Ruth Vidal Luengo]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1302
| [[:d:Q57399967|Q57399967]]
| [[Rosa Domènech]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Rosa Domènech Arnal - oct 2013.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1303
| [[:d:Q28926934|Q28926934]]
| [[Alicia Rodero Riaza]]
| [[Madril]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Alicia Rodero Riaza.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1304
| [[:d:Q28860022|Q28860022]]
| [[Jenny Moix]]
| [[Sabadell]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1305
| [[:d:Q100999343|Q100999343]]
| [[Carmen García Lecumberri]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1306
| [[:d:Q101208584|Q101208584]]
| [[Pilar Cantón Andrés]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1307
| [[:d:Q30901892|Q30901892]]
| [[María Asunción Martín Lou]]
|
| 1944
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1308
| [[:d:Q433210|Q433210]]
| [[Rita Barberá]]
| [[Valentzia]]
| 1948-07-16
| [[Espainia]]
| 2016-11-23
| [[Fitxategi:(Rita Barberá) Fernández de la Vega se reúne con la alcaldesa de Valencia. Pool Moncloa. 6 de octubre de 2008 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1309
| [[:d:Q3154831|Q3154831]]
| [[Isabel Tocino Biscarolasaga]]
| [[Santander]]
| 1949-03-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Isabel Tocino en la presentación de las ministras de José María Aznar. Pool Moncloa. 7 de mayo de 1996.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1310
| [[:d:Q12382961|Q12382961]]
| [[Ana Romero Masiá]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1952-01-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana Romero Masiá Culleredo 2012 2.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1311
| [[:d:Q58895083|Q58895083]]
| [[Ana María Alonso Zarza]]
| [[Viñegra de Moraña]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1312
| [[:d:Q23012074|Q23012074]]
| [[María Encarna Sanahuja Yll]]
| [[Bartzelona]]
| 1948-02-06
| [[Espainia]]
| 2010-01-13
|
|-
| style='text-align:right'| 1313
| [[:d:Q11924796|Q11924796]]
| [[Guadalupe Ruiz-Giménez]]
| [[Madril]]
| 1947-08-10
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1314
| [[:d:Q42613277|Q42613277]]
| [[Lydia Zapata]]
| [[Bilbo]]
| 1965-06-20
| [[Espainia]]
| 2015-01-04
|
|-
| style='text-align:right'| 1315
| [[:d:Q123846511|Q123846511]]
| [[Sonia San José Santamarta (Q123846511)|Sonia San José Santamarta]]
| [[Donostia]]
| 1972
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1316
| [[:d:Q124534827|Q124534827]]
| [[Sonia San Jose]]
| [[Donostia]]
| 1972
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1317
| [[:d:Q51879142|Q51879142]]
| [[María Dolors Vidal Casellas]]
| [[Salt]]
| 1956-06-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Dolors Vidal.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1318
| [[:d:Q106603447|Q106603447]]
| [[María Ángeles Ruiz-Tagle Morales]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1319
| [[:d:Q19290290|Q19290290]]
| [[Dolores Pla Brugat]]
| [[Vila-sacra]]
| 1954
| [[Espainia]]
| 2014-07-13
| [[Fitxategi:Historiadora Dolores Plá.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1320
| [[:d:Q103896959|Q103896959]]
| [[Ana Belén Ríos Hilario]]
| [[Zamora]]
| 1974-09-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1321
| [[:d:Q42890683|Q42890683]]
| [[Maria Eugènia Alegret i Burgués]]
| [[Bartzelona]]
| 1956-03-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1322
| [[:d:Q19355016|Q19355016]]
| [[María Cruz Seoane]]
| [[Coruña]]
| 1935
| [[Espainia]]
| 2014-06-24
|
|-
| style='text-align:right'| 1323
| [[:d:Q98372828|Q98372828]]
| [[Isabel de Salas Nestares]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1324
| [[:d:Q76720451|Q76720451]]
| [[Giulia Ammannati]]
| [[Florentzia]]
| 1971
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1325
| [[:d:Q63371963|Q63371963]]
| [[Alexandra Chavarría Arnau]]
|
| 1972
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1326
| [[:d:Q104672755|Q104672755]]
| [[Núria Comellas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1327
| [[:d:Q4946839|Q4946839]]
| [[Inger Enkvist]]
|
| 1947-12-02
| [[Suedia]]
|
| [[Fitxategi:Inger Enkvist 20220614 JS.jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1328
| [[:d:Q104000850|Q104000850]]
| [[Milagros Esteban]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1329
| [[:d:Q103947924|Q103947924]]
| [[Mertxe Urteaga]]
| [[Lazkao]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mertxe Urteaga.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1330
| [[:d:Q98374459|Q98374459]]
| [[Ana Sastre Gallego]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1331
| [[:d:Q110185479|Q110185479]]
| [[Pilar Riobó Serván]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1332
| [[:d:Q97593455|Q97593455]]
| [[Marta Elena Casaús Arzú]]
| [[Guatemalako Hiria]]
| 1948-03-24
| [[Guatemala]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1333
| [[:d:Q21392136|Q21392136]]
| [[Carmen Zamora-Muñoz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1334
| [[:d:Q29053728|Q29053728]]
| [[Magdalena Aguinaga Alfonso]]
| [[Iruñea]]
| 1953-10-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1335
| [[:d:Q112478930|Q112478930]]
| [[Enrica Cancelliere]]
| [[Palermo]]
| 1945
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1336
| [[:d:Q9030175|Q9030175]]
| [[María Teresa Estevan Bolea]]
| [[Huesca]]
| 1936-10-26
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1337
| [[:d:Q27887690|Q27887690]]
| [[Dolors Oller]]
| [[Girona]]
| 1942
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1338
| [[:d:Q261397|Q261397]]
| [[Elena Poniatowska]]
| [[Paris]]
| 1932-05-19
| [[Mexiko]]<br/>[[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:YampolskyBookPresentation16.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1339
| [[:d:Q3292437|Q3292437]]
| [[Marie Chevalier]]
| [[Belfort]]
| 1965-09-03
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1340
| [[:d:Q468783|Q468783]]
| [[Josefina Aldecoa]]
| [[Robla]]
| 1926-03-07
| [[Espainia]]
| 2011-03-16
| [[Fitxategi:Josefina Aldecoa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1341
| [[:d:Q1671872|Q1671872]]
| [[Inés Fernández-Ordoñez]]
| [[Madril]]
| 1961-12-17
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1342
| [[:d:Q2892445|Q2892445]]
| [[Beatriz Hernanz]]
| [[Pontevedra]]
| 1963-10-17
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Beatriz Hernanz.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1343
| [[:d:Q3108719|Q3108719]]
| [[Griselda Pollock]]
| [[Bloemfontein]]
| 1949-03-11
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:Pollock 2018 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1344
| [[:d:Q110779519|Q110779519]]
| [[Mar Villaespesa]]
| [[Almería]]
| 1953-06-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1345
| [[:d:Q85673170|Q85673170]]
| [[Paola Bernardini]]
|
| 1942-01-15
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1346
| [[:d:Q183492|Q183492]]
| [[Margaret Atwood]]
| [[Ottawa]]
| 1939-11-18
| [[Kanada]]
|
| [[Fitxategi:Margaret Atwood (52161564186) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1347
| [[:d:Q234519|Q234519]]
| [[Angela Carter]]
| [[Eastbourne]]
| 1940-05-07
| [[Erresuma Batua]]
| 1992-02-16
| [[Fitxategi:Angela Carter 1940-1992 Writer lived here from 1976.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1348
| [[:d:Q442679|Q442679]]
| [[Louise Erdrich]]
| [[Little Falls (Minnesota)|Little Falls]]
| 1954-06-07
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Louise Erdrich (19303274788).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1349
| [[:d:Q14946842|Q14946842]]
| [[Rita Felski]]
| [[Birmingham]]
| 1956
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1350
| [[:d:Q94413855|Q94413855]]
| [[Irene Mochi Sismondi]]
|
| 1910
|
| 2004
|
|-
| style='text-align:right'| 1351
| [[:d:Q6004752|Q6004752]]
| [[María Victoria Atencia]]
| [[Málaga]]
| 1931-11-28<br/>1931
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Plaque to María Victoria Atencia 01 (cropped face).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1352
| [[:d:Q72790|Q72790]]
| [[Victoria Ocampo]]
| [[Buenos Aires]]
| 1890-04-07
| [[Argentina]]
| 1979-01-27
| [[Fitxategi:Victoria Ocampo por Gisèle Freund crop.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1353
| [[:d:Q58096983|Q58096983]]
| [[Elena Martínez de Madina Salazar|Elena Martinez de Madina Salazar]]
| [[Gasteiz]]
| 1962-09-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elena Mtnz de Madina Salazar.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1354
| [[:d:Q11037464|Q11037464]]
| [[Josefina Castellví]]
| [[Bartzelona]]
| 1935-07-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Josefina Castellví a Medalla Or Generalitat 2014 7092 resize.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1355
| [[:d:Q111329303|Q111329303]]
| [[Theya Molleson]]
|
| 1900
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1356
| [[:d:Q55996209|Q55996209]]
| [[Vicenta Cortés Alonso]]
| [[Valentzia]]
| 1925<br/>1925-03-01
| [[Espainia]]
| 2021-01-04
|
|-
| style='text-align:right'| 1357
| [[:d:Q57417350|Q57417350]]
| [[Francisca Hernández Carrascal]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1358
| [[:d:Q86211738|Q86211738]]
| [[Alicia Girón García]]
| [[Madril]]
| 1938
| [[Espainia]]
| 2020-02-23
|
|-
| style='text-align:right'| 1359
| [[:d:Q105491273|Q105491273]]
| [[Ángela García Blanco]]
|
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1360
| [[:d:Q21855647|Q21855647]]
| [[Marina Chinchilla Gómez]]
|
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1361
| [[:d:Q104223913|Q104223913]]
| [[María Rosario Anguita Herrador]]
|
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1362
| [[:d:Q100267670|Q100267670]]
| [[María del Mar Villafranca Jiménez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1363
| [[:d:Q2897345|Q2897345]]
| [[Bernadette Bensaude-Vincent]]
| [[Besiers|Béziers]]
| 1949-07-07
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1364
| [[:d:Q43096509|Q43096509]]
| [[Claudine Herzlich]]
|
| 1932-06-06
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1365
| [[:d:Q12955856|Q12955856]]
| [[Yvonne Rebeyrol]]
| [[Rouen]]
| 1928-06-29
| [[Frantzia]]
| 2010-10-10
|
|-
| style='text-align:right'| 1366
| [[:d:Q90348335|Q90348335]]
| [[Élisabeth Spitz]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1367
| [[:d:Q2372949|Q2372949]]
| [[Anne Dambricourt Malassé]]
| [[Neuilly-sur-Seine]]
| 1959
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1368
| [[:d:Q3037198|Q3037198]]
| [[Dorothée Benoit Browaeys]]
| [[Roubaix]]
| 1959
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Dorothee-Browaeys.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1369
| [[:d:Q11905662|Q11905662]]
| [[Anna Veiga]]
| [[Bartzelona]]
| 1956-08-27
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1370
| [[:d:Q5798924|Q5798924]]
| [[Danièle Lavallée]]
|
| 1936-12-15
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1371
| [[:d:Q30090384|Q30090384]]
| [[Astrid Lambrecht]]
| [[Mülheim]]
| 1967-01-20
| [[Alemania]]<br/>[[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1372
| [[:d:Q2165093|Q2165093]]
| [[Jennifer Clack]]
| [[Manchester]]
| 1947-11-03
| [[Erresuma Batua]]
| 2020-03-26
|
|-
| style='text-align:right'| 1373
| [[:d:Q47128842|Q47128842]]
| [[Mari E. W. Williams]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1374
| [[:d:Q2527796|Q2527796]]
| [[Virginia Trimble]]
| [[Los Angeles]]
| 1943-11-15
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Virginia Trimble (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1375
| [[:d:Q93244174|Q93244174]]
| [[Diane Paul]]
|
| 1946-02-04
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1376
| [[:d:Q116865108|Q116865108]]
| [[Elisa Fernández Rei]]
| [[San Cibrao (Cervo)]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1377
| [[:d:Q64649306|Q64649306]]
| [[M. Montserrat Díaz Fernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1378
| [[:d:Q112176226|Q112176226]]
| [[María Isabel Brusca Alijarde]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1379
| [[:d:Q89998872|Q89998872]]
| [[Concepción Reverte Bernal]]
|
|
| [[Venezuela]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1380
| [[:d:Q7517038|Q7517038]]
| [[Silvia Rivera Cusicanqui]]
| [[La Paz]]
| 1949-04-17
| [[Bolivia]]
|
| [[Fitxategi:Silvia Rivera Cusicanqui.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1381
| [[:d:Q3090588|Q3090588]]
| [[Isabel-Clara Simó]]
| [[Alcoi]]
| 1943-04-04
| [[Espainia]]
| 2020-01-13
| [[Fitxategi:Isabel-Clara Simó - 001.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1382
| [[:d:Q57414476|Q57414476]]
| [[Marta Gil-Lacruz]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1383
| [[:d:Q16765358|Q16765358]]
| [[Milagros Pérez Oliva]]
| [[Eriste]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Milagros Pérez Oliva.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1384
| [[:d:Q106946715|Q106946715]]
| [[Uxía Rivas Monroy]]
| [[Vigo]]
| 1958-11-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1385
| [[:d:Q83638924|Q83638924]]
| [[María Luz Pintos Peñaranda]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1956-05-17
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mª Luz Pintos.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1386
| [[:d:Q266016|Q266016]]
| [[Chantal Maillard]]
| [[Brusela]]
| 1951
| [[Belgika]]<br/>[[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Chantal Maillard (2022).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1387
| [[:d:Q5110445|Q5110445]]
| [[Christiane Nord]]
| [[Eberswalde]]
| 1943-09-13
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1388
| [[:d:Q93386363|Q93386363]]
| [[Rosa Agost i Canós]]
| [[Castelló de la Plana]]
| 1968
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1389
| [[:d:Q43263937|Q43263937]]
| [[María Teresa Lozano]]
| [[Iruñea]]
| 1946-07-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Teresa Lozano Imízcoz.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1390
| [[:d:Q27038757|Q27038757]]
| [[Luz María del Amo Horga]]
|
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1391
| [[:d:Q23304212|Q23304212]]
| [[Victoria Ortega]]
| [[Palentzia]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:VO DS A05.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1392
| [[:d:Q99765628|Q99765628]]
| [[María Luisa Segoviano Astaburuaga]]
| [[Valladolid]]
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1393
| [[:d:Q112843948|Q112843948]]
| [[Esther Andreu Mediero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1394
| [[:d:Q109187507|Q109187507]]
| [[María Cruz Villalón]]
| [[Badajoz]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1395
| [[:d:Q129169903|Q129169903]]
| [[Graciana Vázquez Villanueva]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1396
| [[:d:Q60998462|Q60998462]]
| [[Ana Patricia Moya Rueda]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1397
| [[:d:Q2836559|Q2836559]]
| [[Alice Dautry]]
|
| 1950
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1398
| [[:d:Q28600677|Q28600677]]
| [[Nicole Boury-Esnault]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1399
| [[:d:Q19956013|Q19956013]]
| [[Daphne Bavelier]]
|
| 1966
|
|
| [[Fitxategi:Daphné Bavelier.tif|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1400
| [[:d:Q20742608|Q20742608]]
| [[Brigitte Rockstroh]]
| [[Leverkusen]]
| 1950-04-21
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1401
| [[:d:Q20100758|Q20100758]]
| [[Isabelle Vernós]]
| [[Madril]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1402
| [[:d:Q106482902|Q106482902]]
| [[Mentxu Ramilo Araujo]]
| [[Gasteiz]]
| 1978-07-14
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mentxu Ramilo Araujo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1403
| [[:d:Q18924083|Q18924083]]
| [[Ana María Rovira]]
|
| 1947-11-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1404
| [[:d:Q100424048|Q100424048]]
| [[Joaquina Albarracín Navarro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1405
| [[:d:Q233806|Q233806]]
| [[Peggy Guggenheim]]
| [[New York]]
| 1898-08-26<br/>1999
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1979-12-23<br/>1979
| [[Fitxategi:Peggy, Marseille37.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1406
| [[:d:Q188385|Q188385]]
| [[Gertrude Stein]]
| [[Allegheny]]
| 1874-02-03
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1946-07-27
| [[Fitxategi:Gertrude Stein 1935-01-04.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1407
| [[:d:Q21393191|Q21393191]]
| [[Carmen Bach de Roca]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1408
| [[:d:Q52152415|Q52152415]]
| [[María do Socorro Ortega Romero]]
| [[Arteixo]]
| 20th century
| [[Espainia]]
| 2011-12-12
|
|-
| style='text-align:right'| 1409
| [[:d:Q29049485|Q29049485]]
| [[Montserrat Galí Boadella]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1947-01-29
| [[Mexiko]]
| 2023-08-30
|
|-
| style='text-align:right'| 1410
| [[:d:Q452797|Q452797]]
| [[Marta Harnecker]]
| [[Santiago (Txile)|Santiago]]
| 1937-01-18
| [[Txile]]
| 2019-06-15
| [[Fitxategi:(Martha Harnecker) Lanzamiento del libro “Ecuador- una nueva izquierda en busca de la vida en plenitud” de Martha Harnecker (6053417074).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1411
| [[:d:Q3774873|Q3774873]]
| [[Cristina Gutiérrez-Cortines Corral]]
| [[Madril]]
| 1939-12-17
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1412
| [[:d:Q20006046|Q20006046]]
| [[Montserrat Comas i Güell]]
|
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1413
| [[:d:Q91844870|Q91844870]]
| [[Andreja Vanzo]]
|
|
| [[Eslovenia]]<br/>[[Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1414
| [[:d:Q90778|Q90778]]
| [[Jutta Burggraf]]
| [[Hildesheim]]
| 1952-07-11
| [[Alemania]]
| 2010-11-05
| [[Fitxategi:JuttaB.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1415
| [[:d:Q106085387|Q106085387]]
| [[Celina Ana Lértora Mendoza]]
|
| 1944
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1416
| [[:d:Q12392929|Q12392929]]
| [[Maria do Carmo Henríquez Salido]]
| [[Mugardos]]
| 1944-02-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1417
| [[:d:Q6161556|Q6161556]]
| [[Victoria Sendón de León]]
| [[Alacant]]
| 1942
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Victoria Sendón 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1418
| [[:d:Q61943152|Q61943152]]
| [[Carmen Fernández Casanova]]
| [[Ferrol]]
| 1947-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1419
| [[:d:Q65163503|Q65163503]]
| [[Isabel Mijares]]
| [[Mérida]]
| 1942
| [[Espainia]]
| 2024-02-11
|
|-
| style='text-align:right'| 1420
| [[:d:Q58468087|Q58468087]]
| [[Laia Alegret]]
| [[Huesca]]
| 1975
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Laia Alegret - oct 2015.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1421
| [[:d:Q125608723|Q125608723]]
| [[María Isabel Brenes Sánchez]]
| [[Úbeda]]
| 1971
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1422
| [[:d:Q58460971|Q58460971]]
| [[Teresa María Ortega López]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1423
| [[:d:Q442829|Q442829]]
| [[Silvina Ocampo]]
| [[Buenos Aires]]
| 1903-07-28<br/>1903-06-28
| [[Argentina]]
| 1993-12-14
| [[Fitxategi:Silvina-tomado-por-Bioy-Casares-en-Posadas-1959.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1424
| [[:d:Q55988021|Q55988021]]
| [[Blanca Periñán]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1425
| [[:d:Q64827274|Q64827274]]
| [[Matilde Eiroa San Francisco]]
| [[Madril]]
| 1960-10-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(M. Eiroa) 6ª Sessió. Memòria i transmissió.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1426
| [[:d:Q21264584|Q21264584]]
| [[Rosa María Albert]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1427
| [[:d:Q101231131|Q101231131]]
| [[Montserrat Badia i Gomis]]
| [[Bartzelona]]
| 1960
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1428
| [[:d:Q5897831|Q5897831]]
| [[Hilda Sabato]]
| [[Buenos Aires]]
| 1947-09-19
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Hilda sabato.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1429
| [[:d:Q122382180|Q122382180]]
| [[Ana Rodrigo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1430
| [[:d:Q105617765|Q105617765]]
| [[Antonia Andrade Olalla]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1431
| [[:d:Q12390745|Q12390745]]
| [[Isabel Soto]]
| [[Vigo]]
| 1969-07-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Isabelsoto2014.jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1432
| [[:d:Q17195279|Q17195279]]
| [[Carme Miralles-Guasch]]
| [[Reus]]
| 1961-05-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1433
| [[:d:Q93386727|Q93386727]]
| [[Sílvia Romero Galera]]
| [[Tremp]]
| 1968-02-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Sílvia Romero (05-09-2024) (cropped).png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1434
| [[:d:Q64875692|Q64875692]]
| [[Maricruz Lacalle Calderón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1435
| [[:d:Q21389350|Q21389350]]
| [[Maria Eugenia López de Silanes Vázquez]]
| [[Pontevedra]]
| 1959-02-08
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1436
| [[:d:Q90899673|Q90899673]]
| [[Marta Benito Garzón]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1437
| [[:d:Q107313884|Q107313884]]
| [[María Francisca Martín Tabernero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1438
| [[:d:Q28464373|Q28464373]]
| [[María Isabel Sánchez Mora]]
| [[Albacete]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:71460-maria isabel sanchez 2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1439
| [[:d:Q105476146|Q105476146]]
| [[Adela González Vega]]
|
| 1922
| [[Espainia]]
| 1990
|
|-
| style='text-align:right'| 1440
| [[:d:Q110253617|Q110253617]]
| [[Ana María Marcos del Cano]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1441
| [[:d:Q42310363|Q42310363]]
| [[Elvira Altés]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elvira Altés 2017.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1442
| [[:d:Q5724110|Q5724110]]
| [[Beatriz C. Montes Arribas]]
|
| 1969-10-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1443
| [[:d:Q28739843|Q28739843]]
| [[Marina Frolova Ignatieva]]
| [[Errusia]]
| 1969-06-24
| [[Errusia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1444
| [[:d:Q65944193|Q65944193]]
| [[Lola Mateos]]
| [[Salamanca]]
| 1942-12-24
| [[Espainia]]
| 2015-09-25
|
|-
| style='text-align:right'| 1445
| [[:d:Q106527973|Q106527973]]
| [[Yolanda Aixelà Cabré]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1446
| [[:d:Q28552607|Q28552607]]
| [[Magda Polo Pujadas]]
| [[Manlleu]]
| 1965-06-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1447
| [[:d:Q11934305|Q11934305]]
| [[Luz Pozo Garza]]
| [[Ribadeo]]
| 1922-07-21
| [[Espainia]]
| 2020-04-20
| [[Fitxategi:Luz Pozo Garza 2013.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1448
| [[:d:Q3827823|Q3827823]]
| [[Laura Palazzani]]
| [[Brescia]]
| 1964-01-06<br/>1964
| [[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Laura Palazzani.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1449
| [[:d:Q1082714|Q1082714]]
| [[Christiane Klapisch-Zuber]]
| [[Thann]]
| 1936-11-30
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Christiane Klapisch-Zuber.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1450
| [[:d:Q55949546|Q55949546]]
| [[Rosa Maria Grillo]]
| [[Salerno]]
| 1952-03-29
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1451
| [[:d:Q58147795|Q58147795]]
| [[Núria Llevot Calvet]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1452
| [[:d:Q41798987|Q41798987]]
| [[Eva Aguayo]]
|
| 1970
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1453
| [[:d:Q29349822|Q29349822]]
| [[Maria-Carmen Guisan]]
| [[Coruña]]
| 1947-08-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1454
| [[:d:Q58635053|Q58635053]]
| [[Luz Campello García]]
| [[A Granxa Vella]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Luz Campello - AELG 4.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1455
| [[:d:Q58423117|Q58423117]]
| [[Blanca Rodríguez Bravo]]
| [[Madril]]
| 1961-03-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1456
| [[:d:Q109546918|Q109546918]]
| [[Eva Merino Flecha]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1457
| [[:d:Q7197476|Q7197476]]
| [[Pippa Norris]]
| [[Londres]]
| 1953-07-10
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:PippaNorris2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1458
| [[:d:Q274348|Q274348]]
| [[Almudena Grandes]]
| [[Madril]]
| 1960-05-07
| [[Espainia]]
| 2021-11-27
| [[Fitxategi:Almudena Grandes.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1459
| [[:d:Q3442076|Q3442076]]
| [[Rosa Conde]]
| [[Ronda]]
| 1947-09-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rosa Conde en la rueda de prensa posterior al Consejo de Ministros (21 de noviembre de 1989).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1460
| [[:d:Q25755998|Q25755998]]
| [[Nathalie Sinclair]]
| [[Grenoble]]
| 1970-10-17
| [[Kanada]]
|
| [[Fitxategi:Nathalie Sinclair 2011.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1461
| [[:d:Q108220643|Q108220643]]
| [[María Isabel Garrido Gómez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1462
| [[:d:Q20876574|Q20876574]]
| [[Lourdes Reyes i Camps]]
| [[Bartzelona]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lourdes Reyes i Camps.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1463
| [[:d:Q8351723|Q8351723]]
| [[Cristina Buenafuentes de la Mata]]
| [[Santa Coloma de Gramenet]]
| 1977-09-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1464
| [[:d:Q20032093|Q20032093]]
| [[María Rosa de Madariaga]]
| [[Madril]]
| 1937-02-09
| [[Espainia]]
| 2022-06-29
|
|-
| style='text-align:right'| 1465
| [[:d:Q62393445|Q62393445]]
| [[Giovanna Rossi]]
| [[Abbiategrasso]]
| 1944
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1466
| [[:d:Q85874288|Q85874288]]
| [[Marta Pérez Ibáñez]]
| [[Madril]]
| 1965-11-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marta Pérez Ibáñez 3.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1467
| [[:d:Q12352812|Q12352812]]
| [[Maria Montserrat Guibernau i Berdún]]
| [[Vilanova i la Geltrú]]
| 1960-01-01
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1468
| [[:d:Q50415913|Q50415913]]
| [[Carolina Rodríguez Juárez]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1469
| [[:d:Q122971794|Q122971794]]
| [[Arantza Egitegi Elizasu]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1470
| [[:d:Q101043375|Q101043375]]
| [[Monica Sanz-Torrent]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1471
| [[:d:Q106288244|Q106288244]]
| [[Emilia Sánchez Chamorro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1472
| [[:d:Q115641494|Q115641494]]
| [[Maria Pia Timon]]
| [[Madrigal de la Vera]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1473
| [[:d:Q64862945|Q64862945]]
| [[Mariliana Rico Carrillo]]
|
|
| [[Venezuela]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1474
| [[:d:Q93225477|Q93225477]]
| [[Claudia Montuschi]]
|
| 1971
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1475
| [[:d:Q61663354|Q61663354]]
| [[Núria Ferran Ferrer]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Núria Ferran Ferrer.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1476
| [[:d:Q54161288|Q54161288]]
| [[María Silvestre Cabrera]]
| [[Bartzelona]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Silvestre Cabrera.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1477
| [[:d:Q112315422|Q112315422]]
| [[Marina De Palo]]
| [[Erroma]]
| 1964-03-23
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1478
| [[:d:Q90285143|Q90285143]]
| [[Rosario Arquero-Avilés]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1479
| [[:d:Q44037574|Q44037574]]
| [[Cristina Castañé]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1480
| [[:d:Q20922428|Q20922428]]
| [[Minerva Margarita Villarreal]]
| [[Montemorelos]]
| 1957-04-05
| [[Mexiko]]
| 2019-11-20
|
|-
| style='text-align:right'| 1481
| [[:d:Q83555782|Q83555782]]
| [[María Teresa La Porte]]
| [[Madril]]
| 1961-09-18
| [[Espainia]]
| 2020-01-14
| [[Fitxategi:MTLaPorte.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1482
| [[:d:Q60658657|Q60658657]]
| [[Deborah Beidel]]
|
| 1955-03-01
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1483
| [[:d:Q108220426|Q108220426]]
| [[María Montserrat Pastor Blázquez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1484
| [[:d:Q110219454|Q110219454]]
| [[Marina Marzia Brambilla]]
| [[Milan]]
| 1973-06-02
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1485
| [[:d:Q105862168|Q105862168]]
| [[Giusy Marica Greco]]
| [[Castellammare di Stabia]]
| 1970-04-29
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1486
| [[:d:Q28021620|Q28021620]]
| [[Olatz González]]
| [[Bilbo]]
| 1973-02-07
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1487
| [[:d:Q93232589|Q93232589]]
| [[Chiara Ombretta Tommasi]]
| [[Erroma]]
| 1973-02-08
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1488
| [[:d:Q270279|Q270279]]
| [[Icíar Bollaín]]
| [[Madril]]
| 1967-06-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Festival de Málaga 2020 - Icíar Bollaín (Cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1489
| [[:d:Q120210021|Q120210021]]
| [[Celsa Alonso González]]
| [[Gijón]]
| 1964-11-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1490
| [[:d:Q232273|Q232273]]
| [[Isabel Coixet]]
| [[Sant Adrià de Besòs]]
| 1960-04-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Premios Goya 2018 - Isabel Coixet (cropped 2).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1491
| [[:d:Q252083|Q252083]]
| [[Ángeles González-Sinde]]
| [[Madril]]
| 1965-04-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ángeles González-Sinde (2011).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1492
| [[:d:Q28922791|Q28922791]]
| [[Paloma González Marcén]]
| [[Madril]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1493
| [[:d:Q98829802|Q98829802]]
| [[María Paz Quevedo Aguado]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1494
| [[:d:Q124789541|Q124789541]]
| [[Eva Rimbau-Gilabert]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1495
| [[:d:Q111151878|Q111151878]]
| [[María Esperanza Bengoechea González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1496
| [[:d:Q27916536|Q27916536]]
| [[Nekane Balluerka|Nekane Balluerka Lasa]]
| [[Ordizia]]
| 1966-12-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nekane Balluerka 2017.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1497
| [[:d:Q2919314|Q2919314]]
| [[Françoise Héritier]]
| [[Veauche]]
| 1933-11-15
| [[Frantzia]]
| 2017-11-15
| [[Fitxategi:Françoise Héritier, 2009 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1498
| [[:d:Q130280725|Q130280725]]
| [[Elena Manzanera Díaz]]
| [[Sevilla]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1499
| [[:d:Q105334774|Q105334774]]
| [[Eulàlia Gili Folch]]
| [[Bartzelona]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1500
| [[:d:Q54607787|Q54607787]]
| [[Carmen Llompart]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1501
| [[:d:Q81729163|Q81729163]]
| [[Carmen Meneses]]
| [[Madril]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1502
| [[:d:Q57900116|Q57900116]]
| [[Teresa Bardají]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1503
| [[:d:Q23542394|Q23542394]]
| [[Mar Llinares García]]
| [[O Pindo (Carnota)]]
| 1961-12-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1504
| [[:d:Q98399578|Q98399578]]
| [[Mariola Urrea]]
| [[Iruñea]]
| 1974
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1505
| [[:d:Q61686145|Q61686145]]
| [[Carmen Sánchez Carazo]]
| [[Madril]]
| 1956-07-25
|
|
| [[Fitxategi:(Carmen Sánchez Carazo) 23 04 2013 Rueda de prensa previa al pleno (8674246299) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1506
| [[:d:Q63718291|Q63718291]]
| [[Pilar Goya]]
| [[Gasteiz]]
| 1951-09-20
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1507
| [[:d:Q60240353|Q60240353]]
| [[Soledad Penadés Ullate]]
|
| 1941-10-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1508
| [[:d:Q19766150|Q19766150]]
| [[Manuela Juárez Iglesias]]
| [[Andavías]]
| 1941
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1509
| [[:d:Q19766115|Q19766115]]
| [[Juana Bellanato Fontecha]]
| [[Madril]]
| 1925
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1510
| [[:d:Q21622601|Q21622601]]
| [[Gertrudis de la Fuente]]
| [[Madril]]
| 1921-08-21
| [[Espainia]]
| 2017-01-23
| [[Fitxategi:Gertrudis-de-la-fuente-640xXx80 (2).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1511
| [[:d:Q55950007|Q55950007]]
| [[Marta López-Luaces]]
| [[Coruña]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1512
| [[:d:Q2840958|Q2840958]]
| [[Amalia Bautista]]
| [[Madril]]
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1513
| [[:d:Q62393312|Q62393312]]
| [[Francisca Rosique Navarro]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1514
| [[:d:Q12383193|Q12383193]]
| [[Araceli Herrero Figueroa]]
| [[Lugo]]
| 1948-06-22
| [[Espainia]]
| 2020-06-10
| [[Fitxategi:Araceli Herrero Figueroa (AELG)-3.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1515
| [[:d:Q95114818|Q95114818]]
| [[Anna Rovella]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1516
| [[:d:Q19803966|Q19803966]]
| [[Caridad Zazo Cardeña]]
| [[Villaluenga de la Sagra]]
| 1945-01-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1517
| [[:d:Q104530427|Q104530427]]
| [[Carmen Sesé Benito]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1518
| [[:d:Q59149445|Q59149445]]
| [[Milagros Fernández-Molina]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Milagros Fernandez-Molina.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1519
| [[:d:Q11935448|Q11935448]]
| [[Maria Josep Balsach i Peig]]
| [[Sabadell]]
| 1956
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1520
| [[:d:Q111488143|Q111488143]]
| [[Aldina Quintana Rodríguez]]
|
| 1959
| [[Israel]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1521
| [[:d:Q114866240|Q114866240]]
| [[Alejandra Marta Mailhe]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1522
| [[:d:Q82258524|Q82258524]]
| [[Milagros Calvo]]
| [[Valladolid]]
| 1947-08-15
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1523
| [[:d:Q111731128|Q111731128]]
| [[Ana Calvo Revilla]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1524
| [[:d:Q55623609|Q55623609]]
| [[Giovannella Cresci Marrone]]
|
| 1951
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1525
| [[:d:Q75353495|Q75353495]]
| [[Maria Luz González-Regalado Montero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1526
| [[:d:Q47490879|Q47490879]]
| [[Sonia Núñez Puente]]
| [[Ponferrada]]
| 1972-02-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Sonia Núñez Puente año 2017.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1527
| [[:d:Q93429988|Q93429988]]
| [[María del Pilar Palomo]]
|
| 1933
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1528
| [[:d:Q3394433|Q3394433]]
| [[Marta Rivera de la Cruz]]
| [[Lugo]]
| 1970-06-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Marta Rivera) Almeida destaca el papel fundamental de la cultura en la creación de la marca Madrid 02 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1529
| [[:d:Q57588710|Q57588710]]
| [[Olga Díaz Fernández]]
| [[Meira]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1530
| [[:d:Q45831310|Q45831310]]
| [[Hélène Débax]]
| [[Tolosa Okzitania]]
| 1964-01-17
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1531
| [[:d:Q56759969|Q56759969]]
| [[Mado Martinez]]
| [[Alacant]]
| 1979-03-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mado Martínez - 22391217067.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1532
| [[:d:Q55868780|Q55868780]]
| [[Margarita Delgado Tejero]]
| [[Madril]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Margarita Delgado 2019 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1533
| [[:d:Q123238458|Q123238458]]
| [[Hortènsia Curell i Gotor]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1534
| [[:d:Q58832978|Q58832978]]
| [[María José Domínguez Vázquez]]
| [[As Pontes de García Rodríguez]]
| 1972
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Foto María José Domínguez Vázquez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1535
| [[:d:Q632878|Q632878]]
| [[Lourdes Arizpe]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1943
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Dra. Lourdes Arizpe - Premio Internacional CGLU.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1536
| [[:d:Q50289074|Q50289074]]
| [[Francisca Sánchez Jiménez]]
| [[Ceuta]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1537
| [[:d:Q99449503|Q99449503]]
| [[Ana Iraegui Torralbo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1538
| [[:d:Q81145004|Q81145004]]
| [[Pavla Pekárová]]
|
| 1957
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1539
| [[:d:Q61743443|Q61743443]]
| [[Isabel Zamarreño Herrero]]
|
| 1931
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1540
| [[:d:Q26979635|Q26979635]]
| [[Maribel Arriortua|Maribel Arriortua Markaida]]
| [[Barakaldo]]
| 1950-11-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Premio Euskadi de Investigación 2010 11 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1541
| [[:d:Q16657954|Q16657954]]
| [[Clara Gallini]]
| [[Crema (Italia)|Crema]]
| 1931-06-19
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 2017-01-21
|
|-
| style='text-align:right'| 1542
| [[:d:Q54620748|Q54620748]]
| [[Susana García-López]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1543
| [[:d:Q450875|Q450875]]
| [[Alicia Kozameh]]
| [[Rosario]]
| 1953-03-20
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Alicia Kozameh 2006.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1544
| [[:d:Q42106487|Q42106487]]
| [[Julia Sáez-Angulo]]
| [[Uruñuela]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1545
| [[:d:Q6075822|Q6075822]]
| [[Pilar Nasarre Ramón]]
| [[Huesca]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1546
| [[:d:Q28735723|Q28735723]]
| [[Begoña García-Zapirain]]
| [[Donostia]]
| 1970-10-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1547
| [[:d:Q24961580|Q24961580]]
| [[Irasema Alcántara-Ayala]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1970-11-29
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1548
| [[:d:Q2759438|Q2759438]]
| [[María Teresa León]]
| [[Logroño]]
| 1903-10-31
| [[Espainia]]
| 1988-12-13
| [[Fitxategi:Maria-teresa-1930b.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1549
| [[:d:Q105548751|Q105548751]]
| [[Elena Muñiz Grijalvo]]
|
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1550
| [[:d:Q111543302|Q111543302]]
| [[Belén Malavé Osuna]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1551
| [[:d:Q53165294|Q53165294]]
| [[Ana Dopazo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1552
| [[:d:Q74061666|Q74061666]]
| [[Elena González-Blanco García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elena gonzalez-blanco.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1553
| [[:d:Q93373137|Q93373137]]
| [[Sonia García López]]
| [[Valentzia]]
| 1977
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1554
| [[:d:Q50143841|Q50143841]]
| [[Valeria Bertolucci Pizzorusso]]
|
| 1933
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1555
| [[:d:Q93371036|Q93371036]]
| [[Francisca Montiel Rayo]]
| [[Jaén]]
| 1962<br/>1962-02-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1556
| [[:d:Q23695720|Q23695720]]
| [[María Jesús Fernández Ruiz]]
| [[Zaragoza]]
| 1960-08-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1557
| [[:d:Q19629197|Q19629197]]
| [[Susan Rankin]]
| No/unknown value
| No/unknown value
| [[Erresuma Batua]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1558
| [[:d:Q5674076|Q5674076]]
| [[Ana Santos Aramburo]]
| [[Zaragoza]]
| 1957-01-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana Santos Aramburo en la sede de Recoletos de la Biblioteca Nacional de España (crop 2).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1559
| [[:d:Q125661407|Q125661407]]
| [[Araceli Anadón]]
| [[Vigo]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1560
| [[:d:Q107345814|Q107345814]]
| [[Emma Rodero Antón]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1561
| [[:d:Q57881980|Q57881980]]
| [[Eloísa del Pino Matute|Eloísa del Pino]]
| [[Soria]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1562
| [[:d:Q61472779|Q61472779]]
| [[Loredana Bolzan]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1563
| [[:d:Q115381830|Q115381830]]
| [[Donatella Mazza]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1564
| [[:d:Q100349739|Q100349739]]
| [[Maria Teresa Andreu Grau]]
| [[Bartzelona]]
| 1952-01-21
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1565
| [[:d:Q24054877|Q24054877]]
| [[Helena González Fernández]]
| [[Santo André de Comesaña]]
| 1967-03-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1566
| [[:d:Q52005725|Q52005725]]
| [[Sara Giménez Giménez]]
| [[Huesca]]
| 1977-01-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Sara Gimenez (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1567
| [[:d:Q5759791|Q5759791]]
| [[Cecilia Dreymüller]]
| [[Nohn]]
| 1962
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1568
| [[:d:Q48215634|Q48215634]]
| [[Elisa Valero]]
|
| 1971
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Retrato de Elisa Valero. Exposición Elisa Valero en Museo del Cemento.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1569
| [[:d:Q21264339|Q21264339]]
| [[Rita Marquilhas]]
| [[Lisboa]]
| 1960
| [[Portugal]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1570
| [[:d:Q28856389|Q28856389]]
| [[Benilde Vázquez Gómez]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Benilde Vázquez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1571
| [[:d:Q12385405|Q12385405]]
| [[Carolina Rovira]]
| [[Cervera de Pisuerga]]
| 1942
| [[Espainia]]
| 2012
|
|-
| style='text-align:right'| 1572
| [[:d:Q87836499|Q87836499]]
| [[Maria Lluïsa Berasategui Dolcet]]
| [[Bartzelona]]
| 1949-01-29
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1573
| [[:d:Q117035877|Q117035877]]
| [[Isabel Luque Ceballos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1574
| [[:d:Q98057877|Q98057877]]
| [[Montserrat Pineda Lorenzo]]
| [[Bartzelona]]
| 1970
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1575
| [[:d:Q93435877|Q93435877]]
| [[Iolanda Ogando]]
| [[Chandrexa, Parada de Sil]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1576
| [[:d:Q123975076|Q123975076]]
| [[Ana Sofía Cardenal Izquierdo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1577
| [[:d:Q111543287|Q111543287]]
| [[Yolanda Blasco Gil]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1578
| [[:d:Q20016255|Q20016255]]
| [[Elizabeth Jelin]]
| [[Buenos Aires]]
| 1941-09-09
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Elizabeth Jelin x Pablo Jose Rey.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1579
| [[:d:Q50807415|Q50807415]]
| [[María Antonia Ruth Sautu]]
| [[Buenos Aires]]
| 1932-02-25
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Ruth Sautu (mincyt).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1580
| [[:d:Q2848963|Q2848963]]
| [[Andrée Michel]]
| [[Vallauris]]
| 1920-09-22
| [[Frantzia]]
| 2022-02-08
|
|-
| style='text-align:right'| 1581
| [[:d:Q98374738|Q98374738]]
| [[Esther Sestelo Longueira]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1582
| [[:d:Q107345756|Q107345756]]
| [[Sonia María González Díez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1583
| [[:d:Q40229864|Q40229864]]
| [[Myriam Fincker]]
|
|
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1584
| [[:d:Q113660513|Q113660513]]
| [[Sylvia Saítta]]
| [[Buenos Aires]]
| 1965-02-22
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1585
| [[:d:Q59690535|Q59690535]]
| [[Francisca López Torrecillas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1586
| [[:d:Q28922494|Q28922494]]
| [[Margarita Sánchez Romero]]
| [[Madril]]
| 1971-08-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marga Sánchez Romero.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1587
| [[:d:Q56808945|Q56808945]]
| [[María Mercedes Molina Moreno]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1588
| [[:d:Q458403|Q458403]]
| [[Mary Beard]]
| [[Much Wenlock]]
| 1955-01-01
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:Mary Beard UC3M 2017 (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1589
| [[:d:Q108766427|Q108766427]]
| [[Rosalía Rodríguez López]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1590
| [[:d:Q100595676|Q100595676]]
| [[Gloria García González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1591
| [[:d:Q91909899|Q91909899]]
| [[Lourdes Plans i Campderrós]]
| [[Terrassa]]
| 1964
|
| 2017-04-06
|
|-
| style='text-align:right'| 1592
| [[:d:Q108560797|Q108560797]]
| [[Maria Paz Moreno Páez]]
| [[Murtzia]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1593
| [[:d:Q6010869|Q6010869]]
| [[Mercedes Gómez Blesa]]
| [[Casas-Ibáñez]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mercedes Gómez-Blesa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1594
| [[:d:Q10944055|Q10944055]]
| [[Esperanza Beltrán Tejera]]
|
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1595
| [[:d:Q79239350|Q79239350]]
| [[María Francisca Abad García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1596
| [[:d:Q93372313|Q93372313]]
| [[Isabel Paraíso]]
| [[Salamanca]]
| 1942-08-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1597
| [[:d:Q2893588|Q2893588]]
| [[Carmen Gurruchaga]]
| [[Donostia]]
| 1955-09-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1598
| [[:d:Q57417374|Q57417374]]
| [[M.Carmen Fonseca-Mora]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1599
| [[:d:Q441488|Q441488]]
| [[Sandra Myers]]
| [[Little River (Kansas)|Little River]]
| 1961-01-09
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1600
| [[:d:Q57580631|Q57580631]]
| [[Roser Batlle]]
| [[Bartzelona]]
| 1954-04-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1601
| [[:d:Q114938316|Q114938316]]
| [[Carmen Claudín|Carmen Claudin]]
| [[Mexiko]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1602
| [[:d:Q47101238|Q47101238]]
| [[Dolores Corella Piquer]]
| [[Castelló de la Plana]]
| 1966
|
|
| [[Fitxategi:Dolors Corella Piquer 02 (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1603
| [[:d:Q105478109|Q105478109]]
| [[María Soledad Arribas González]]
| [[Valladolid]]
| 1933-04-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1604
| [[:d:Q108758583|Q108758583]]
| [[Diana Miloslavich]]
| [[Huancayo]]
| 1953-03-20
| [[Peru]]
|
| [[Fitxategi:Diana Miloslavich, julio de 2022 1.1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1605
| [[:d:Q51130279|Q51130279]]
| [[Laura Malosetti Costa]]
| [[Montevideo]]
| 1956-03-30
| [[Uruguai]]<br/>[[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Laura Malosetti Costa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1606
| [[:d:Q63991872|Q63991872]]
| [[Claire Sotinel]]
|
| 20th century
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Professor Claire Sotinel.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1607
| [[:d:Q2883053|Q2883053]]
| [[Luz Gómez García]]
| [[Madril]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1608
| [[:d:Q50357450|Q50357450]]
| [[María Elena Curbelo Tavío]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1609
| [[:d:Q107493361|Q107493361]]
| [[Myriam Arrue Recondo]]
| [[Tolosa]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1610
| [[:d:Q16663028|Q16663028]]
| [[Marie-Emmanuelle Chessel]]
|
| 20th century
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1611
| [[:d:Q108214677|Q108214677]]
| [[Francesca Levi]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1612
| [[:d:Q57782487|Q57782487]]
| [[Antonia Ferrer-Sapena]]
|
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1613
| [[:d:Q465162|Q465162]]
| [[Maria Moliner]]
| [[Paniza]]
| 1900-03-30
| [[Espainia]]
| 1981-01-22
| [[Fitxategi:MariaMoliner-Paniza.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1614
| [[:d:Q113810839|Q113810839]]
| [[Paloma Pérez-Ilzarbe]]
| [[Espainia]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1615
| [[:d:Q33124732|Q33124732]]
| [[Laura Martignon]]
| [[Bogota]]
| 1952-05-30
| [[Kolonbia]]<br/>[[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Laura-martignon.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1616
| [[:d:Q46090938|Q46090938]]
| [[Marion Koopmans]]
| [[Tegelen]]
| 1956-09-21
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
| [[Fitxategi:MarionKoopmans2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1617
| [[:d:Q123989488|Q123989488]]
| [[Belén Jiménez Alonso]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1618
| [[:d:Q112678350|Q112678350]]
| [[Nuria Arenas Hidalgo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1619
| [[:d:Q113864637|Q113864637]]
| [[Janick Auberger]]
|
| 1957
| [[Frantzia]]<br/>[[Kanada]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1620
| [[:d:Q15743807|Q15743807]]
| [[Irene Rigau i Oliver]]
| [[Banyoles]]
| 1951-06-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Irene RigauOliver.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1621
| [[:d:Q123046237|Q123046237]]
| [[Montserrat Fernández Prieto]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1622
| [[:d:Q98382833|Q98382833]]
| [[Carmen García Mateo|Carmen Garcia-Mateo]]
| [[Vigo]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen García Mateo (O Porriño, 2016).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1623
| [[:d:Q3133336|Q3133336]]
| [[Yolanda Barcina]]
| [[Burgos]]
| 1960-04-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Yolanda Barcina 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1624
| [[:d:Q93431531|Q93431531]]
| [[Inmaculada Rodríguez Moya]]
|
| 1975
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1625
| [[:d:Q20016555|Q20016555]]
| [[Rosa Barasoain]]
| [[Tafalla]]
| 1956-08-19
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1626
| [[:d:Q21504301|Q21504301]]
| [[Herminia Ibarra]]
| [[Habana]]
| 1970-02
| [[Kuba]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1627
| [[:d:Q75629861|Q75629861]]
| [[Joanne Tompkins]]
|
| 1961
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1628
| [[:d:Q110629565|Q110629565]]
| [[Dorothy A. Leonard]]
|
| 1942
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1629
| [[:d:Q3395316|Q3395316]]
| [[Sheila Meiring Fugard]]
| [[Birmingham]]
| 1932
| [[Hegoafrika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1630
| [[:d:Q7937843|Q7937843]]
| [[Vivien A. Schmidt]]
|
| 1949
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Vivien Schmidt 2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1631
| [[:d:Q55949382|Q55949382]]
| [[Margaret R. Higonnet]]
| [[New Orleans]]
| 1941
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1632
| [[:d:Q106591973|Q106591973]]
| [[Ella Mae Matsumura]]
|
| 1952
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1633
| [[:d:Q16204521|Q16204521]]
| [[Jeanette Lynes]]
|
|
| [[Kanada]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1634
| [[:d:Q42904697|Q42904697]]
| [[María del Carmen Rovira Gaspar]]
| [[Huelva]]
| 1923-07-27
| [[Espainia]]
| 2021-09-19
|
|-
| style='text-align:right'| 1635
| [[:d:Q116907720|Q116907720]]
| [[Iolanda Rosi]]
| [[Fabriano]]
| 1951-10-18
| [[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Iolanda Rosi (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1636
| [[:d:Q93944827|Q93944827]]
| [[Catuscia Palamidessi]]
| [[Fucecchio]]
| 1959-11-11
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1637
| [[:d:Q58171084|Q58171084]]
| [[Sharon K Parker]]
| [[Australia]]
|
|
|
| [[Fitxategi:Sharon K Parker 2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1638
| [[:d:Q15488995|Q15488995]]
| [[Nancy Willard]]
| [[Ann Arbor]]
| 1936-06-26
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2017-02-19
|
|-
| style='text-align:right'| 1639
| [[:d:Q20758274|Q20758274]]
| [[Kathryn E. Hare]]
|
| 1959
| [[Kanada]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1640
| [[:d:Q107719104|Q107719104]]
| [[Caroline Levine]]
|
| 1970
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1641
| [[:d:Q11612|Q11612]]
| [[Susan L. Graham]]
| [[Cleveland]]
| 1942-09-16
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Susan L Graham 2012.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1642
| [[:d:Q99591217|Q99591217]]
| [[Susan Sheridan]]
|
| 1944
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1643
| [[:d:Q5361347|Q5361347]]
| [[Elisa Bertino]]
| [[Erroma]]
| 1957
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1644
| [[:d:Q434183|Q434183]]
| [[Ellen Meiksins Wood]]
| [[New York]]
| 1942-04-12
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Kanada]]
| 2016-01-14
| [[Fitxategi:Ellen Meiksins Wood.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1645
| [[:d:Q54271916|Q54271916]]
| [[Aimee Johnson]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1646
| [[:d:Q102169699|Q102169699]]
| [[Deborah Willa Heicklen]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1647
| [[:d:Q26160015|Q26160015]]
| [[Maricarmen Gómez Muntané]]
| [[Bartzelona]]
| 1949-07-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MaricarmenGómezMuntané.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1648
| [[:d:Q108120800|Q108120800]]
| [[Paola Volpe Cacciatore]]
|
| 1946-04-06
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1649
| [[:d:Q104249664|Q104249664]]
| [[María José Rodríguez Malmierca]]
| [[Logroño]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1650
| [[:d:Q116980702|Q116980702]]
| [[Candida G. Brush]]
|
|
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1651
| [[:d:Q110466055|Q110466055]]
| [[Kimberly D. Elsbach]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1652
| [[:d:Q6489491|Q6489491]]
| [[Larissa Lai]]
| [[La Jolla]]
| 1967
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Larissa lai 7281461.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1653
| [[:d:Q29349943|Q29349943]]
| [[Deborah A. Cobb-Clark]]
|
| 1961
| [[Australia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1654
| [[:d:Q42182322|Q42182322]]
| [[Jill Adler]]
| [[Johannesburg]]
| 1951-01-31
| [[Hegoafrika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1655
| [[:d:Q7129255|Q7129255]]
| [[Pamela Samuelson]]
|
|
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Pamela Samuelson, 2005.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1656
| [[:d:Q93136081|Q93136081]]
| [[Verónica Casado]]
| [[Reims]]
| 1959
|
|
| [[Fitxategi:(Verónica Casado) Atención a los medios de Verónica Casado, Francisco Igea y Manuel Mitadiel (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1657
| [[:d:Q163118|Q163118]]
| [[Marguerite Yourcenar]]
| [[Brusela]]
| 1903-06-08
| [[Frantzia]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Belgika]]
| 1987-12-17
| [[Fitxategi:Marguerite Yourcenar-Bailleul-1982.10.04.Bernhard De Grendel (10).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1658
| [[:d:Q108614966|Q108614966]]
| [[Carolina Rodríguez López]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1659
| [[:d:Q110002087|Q110002087]]
| [[María Angustias Caracuel Raya]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1660
| [[:d:Q111278443|Q111278443]]
| [[Concepción García Mendoza]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1661
| [[:d:Q107345732|Q107345732]]
| [[Ana Rodríguez Láiz]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1662
| [[:d:Q100674806|Q100674806]]
| [[María del Carmen García Pérez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1663
| [[:d:Q66603962|Q66603962]]
| [[María de los Llanos Castellanos Garijo]]
| [[Albacete]]
| 1969-06-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(María Llanos Castellanos) Fotografia - el conseller Jordi Ausàs, el ministre Manuel Chaves, el secretari general de Governació, Jaume Oliveras, i la directora general de Cooperación Local, Llanos Castellanos (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1664
| [[:d:Q23001111|Q23001111]]
| [[Pilar Roig Picazo]]
| [[Valentzia]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1665
| [[:d:Q3751269|Q3751269]]
| [[Concha Espina]]
| [[Santander]]
| 1869-04-15
| [[Espainia]]
| 1955-05-19
| [[Fitxategi:Concha Espina, 1929.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1666
| [[:d:Q41590225|Q41590225]]
| [[Carme Alvariño]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1953
| [[Espainia]]
| 2017-03-18
|
|-
| style='text-align:right'| 1667
| [[:d:Q19814791|Q19814791]]
| [[María Cruz Díaz de Terán]]
| [[Alcoi]]
| 1977
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Cruz Diaz deTeran-02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1668
| [[:d:Q18564901|Q18564901]]
| [[Eulalia Lledó]]
| [[Bartzelona]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eulalia Lledó.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1669
| [[:d:Q98541026|Q98541026]]
| [[María Elena Vázquez Abal]]
| [[Pontevedra]]
| 1960-02-23
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1670
| [[:d:Q60998139|Q60998139]]
| [[Elena Rojas Mayer]]
| [[Argentina]]
| 1941-03-14
| [[Argentina]]
| 2018
|
|-
| style='text-align:right'| 1671
| [[:d:Q56062297|Q56062297]]
| [[María Victoria Gil Álvarez]]
| [[Almendralejo]]
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1672
| [[:d:Q25927256|Q25927256]]
| [[Fernanda Romeu Alfaro]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1673
| [[:d:Q23041695|Q23041695]]
| [[Eulalia Sintas Martínez]]
| [[Cartagena]]
| 1960-04-08
| [[Espainia]]
| 2013-03
| [[Fitxategi:Eulalia Sintas Martínez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1674
| [[:d:Q17621894|Q17621894]]
| [[María Fernanda Mancebo Alonso]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
| 2010
| [[Fitxategi:MariaFernandaMancebo.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1675
| [[:d:Q112119894|Q112119894]]
| [[Asunción Sóñora Abuín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1676
| [[:d:Q20535340|Q20535340]]
| [[Mercedes Queixas]]
| [[Coruña]]
| 1968-07-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mercedes Queixas (AELG)-7.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1677
| [[:d:Q12391634|Q12391634]]
| [[Laura Tato Fontaíña]]
| [[Vigo]]
| 1951-07-14
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Laura Tato.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1678
| [[:d:Q83184349|Q83184349]]
| [[María Ascensión Martínez Martín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1679
| [[:d:Q23766300|Q23766300]]
| [[Carmen Pena]]
| [[Salamanca]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1680
| [[:d:Q3587871|Q3587871]]
| [[Élisabeth Crouzet-Pavan]]
| [[Paris]]
| 1953-07-17
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Élisabeth Crouzet-Pavan (2018).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1681
| [[:d:Q50360515|Q50360515]]
| [[Rosa María González Monllor]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1682
| [[:d:Q107575863|Q107575863]]
| [[María Teresa Ortega Coca]]
| [[Madril]]
| 1930-10-10
| [[Espainia]]
| 2018-09-12
|
|-
| style='text-align:right'| 1683
| [[:d:Q22002240|Q22002240]]
| [[María Ángela Franco Mata]]
| [[Estorga]]
| 1944-11-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Museo Arqueológico Nacional - María Ángela Franco Mata.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1684
| [[:d:Q104247323|Q104247323]]
| [[Magdalena Ilardia Gálligo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1685
| [[:d:Q6003448|Q6003448]]
| [[María Bolaños]]
| [[Valladolid]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1686
| [[:d:Q108061328|Q108061328]]
| [[Pilar Boned Colera]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1687
| [[:d:Q93370488|Q93370488]]
| [[Susana Narotzky]]
|
| 1958-02-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1688
| [[:d:Q113811072|Q113811072]]
| [[Eva Castro Caridad]]
| [[Coruña]]
| 1960-01-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1689
| [[:d:Q130677641|Q130677641]]
| [[Dolores Romano]]
| [[Alamillo]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1690
| [[:d:Q33113559|Q33113559]]
| [[María del Carmen Simón Palmer]]
| [[Madril]]
| 1946-12-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1691
| [[:d:Q11680180|Q11680180]]
| [[Beatriz Fernández Fernández|Beatriz Fernandez Fernandez]]
| [[Portugalete]]
| 1964-08-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1692
| [[:d:Q55979538|Q55979538]]
| [[Ana María Fernández-Planas]]
| [[Blanes]]
| 1968-10-16
| [[Espainia]]
| 2021-08-15
|
|-
| style='text-align:right'| 1693
| [[:d:Q20873193|Q20873193]]
| [[María Teresa Martínez de Sas]]
|
| 1944
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1694
| [[:d:Q11935427|Q11935427]]
| [[Carme Junyent|Maria Carme Junyent Figueras]]
| [[Masquefa]]
| 1955-02-04
| [[Espainia]]
| 2023-09-03
| [[Fitxategi:Carme Junyent (Dani Blancoren argazkia, 2020ko otsailekoa)-01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1695
| [[:d:Q67647433|Q67647433]]
| [[Maria Gemma Rubí i Casals]]
| [[Manresa]]
| 1963-04-20<br/>1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1696
| [[:d:Q90027427|Q90027427]]
| [[Carmen Saralegui]]
| [[Allo]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1697
| [[:d:Q28602401|Q28602401]]
| [[Rebeca Quintáns]]
| [[Arzúa]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1698
| [[:d:Q119455812|Q119455812]]
| [[Elena Rivo López]]
| [[Ourense]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1699
| [[:d:Q100773366|Q100773366]]
| [[Miren Alcedo]]
| [[Portugalete]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1700
| [[:d:Q113822902|Q113822902]]
| [[Ana Goy Diz]]
| [[Lugo]]
| 1966
| [[Espainia]]
| 2022-09-19
|
|-
| style='text-align:right'| 1701
| [[:d:Q20757843|Q20757843]]
| [[Montserrat Bajet i Royo]]
| [[Bartzelona]]
| 1945-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1702
| [[:d:Q255657|Q255657]]
| [[Loyola de Palacio]]
| [[Madril]]
| 1950-09-16
| [[Espainia]]
| 2006-12-13
| [[Fitxategi:Loyola de Palacio State.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1703
| [[:d:Q57497122|Q57497122]]
| [[Cristina Segura Graíño]]
|
| 1942
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1704
| [[:d:Q1672483|Q1672483]]
| [[Irene Andres-Suárez]]
| [[León (Espainia)|Leon]]
| 1948-07-17
| [[Espainia]]<br/>[[Suitza]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1705
| [[:d:Q113359045|Q113359045]]
| [[Carmen Garcimartín Montero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1706
| [[:d:Q240104|Q240104]]
| [[María Teresa Fernández de la Vega]]
| [[Valentzia]]
| 1949-06-15
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:De la Vega2 cropped.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1707
| [[:d:Q99205081|Q99205081]]
| [[María Adoración Holgado Sánchez]]
|
| 1944
| [[Espainia]]
| 2017
|
|-
| style='text-align:right'| 1708
| [[:d:Q118396022|Q118396022]]
| [[María José Mainar]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1709
| [[:d:Q11935544|Q11935544]]
| [[Marina Subirats]]
| [[Bartzelona]]
| 1943-03-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marina Subirats 3.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1710
| [[:d:Q125802898|Q125802898]]
| [[Ana Maria González Ramos]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1711
| [[:d:Q451764|Q451764]]
| [[Carme Riera]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 1948-01-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Paris - Salon du livre 2013 - Carme Riera - 003.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1712
| [[:d:Q1964486|Q1964486]]
| [[Nancy Folbre]]
|
| 1952-07-19
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Nancy Folbre.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1713
| [[:d:Q124843192|Q124843192]]
| [[Gemma Tribó Traveria]]
| [[Manlleu]]
| 1951
| [[Espainia]]
| 2023-10-26
|
|-
| style='text-align:right'| 1714
| [[:d:Q64708603|Q64708603]]
| [[Marga Marí-Klose]]
| [[Eivissa (uhartea)|Eivissa uhartea]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1715
| [[:d:Q57908002|Q57908002]]
| [[Rebeca Blanco-Rotea]]
| [[Vigo]]
| 1973
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1716
| [[:d:Q17414247|Q17414247]]
| [[Pilar Vázquez Cuesta]]
| [[Chantada]]
| 1926-04-25
| [[Espainia]]
| 2019-03-06
|
|-
| style='text-align:right'| 1717
| [[:d:Q60236243|Q60236243]]
| [[Irene Balaguer Felip]]
| [[Bartzelona]]
| 1948-02-23
| [[Espainia]]
| 2018-12-28
| [[Fitxategi:Irene Balaguer (7).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1718
| [[:d:Q110068603|Q110068603]]
| [[María José Martínez Herrero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1719
| [[:d:Q13796901|Q13796901]]
| [[Manuela Santalla López]]
| [[Ferrol]]
| 1958-11-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1720
| [[:d:Q137115|Q137115]]
| [[Lucy R. Lippard]]
| [[New York]]
| 1937-04-14
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1721
| [[:d:Q106588492|Q106588492]]
| [[Concepció Carreras i Fontserè]]
| [[Bartzelona]]
| 1927-11-15
| [[Espainia]]
| 2023-11-18
|
|-
| style='text-align:right'| 1722
| [[:d:Q12258807|Q12258807]]
| [[Gurutzi Arregi Azpeitia]]
| [[Lemoa]]
| 1936-11-12
| [[Espainia]]
| 2020-05-06
| [[Fitxategi:Gurutzi Arregi Azpeitia.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1723
| [[:d:Q112434267|Q112434267]]
| [[Luisa Antoniolli]]
|
| 1966
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1724
| [[:d:Q19301780|Q19301780]]
| [[Rosa Gratacós i Masanella]]
| [[Banyoles]]
| 1933
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1725
| [[:d:Q21260110|Q21260110]]
| [[Genoveva Martí]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1726
| [[:d:Q58203854|Q58203854]]
| [[Soledad Ballesteros]]
| [[Madril]]
| 1947-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1727
| [[:d:Q1151540|Q1151540]]
| [[Henrike Knörr]]
| [[Tarragona]]
| 1947-03-02
| [[Espainia]]
| 2008-04-30
| [[Fitxategi:Henrike-Knorr.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1728
| [[:d:Q106318070|Q106318070]]
| [[Cristina Roda Alcantud]]
| [[Cartagena]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1729
| [[:d:Q53551259|Q53551259]]
| [[Beatriz Bragoni]]
|
| 1962
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1730
| [[:d:Q108560019|Q108560019]]
| [[Anna Maria Badia i Martí]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1731
| [[:d:Q6022858|Q6022858]]
| [[Montserrat Soliva Torrentó]]
| [[Torres de Segre]]
| 1943-01-01
| [[Espainia]]
| 2019-09-15
| [[Fitxategi:Msoliva.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1732
| [[:d:Q11951585|Q11951585]]
| [[María Teresa Costa]]
| [[Madril]]
| 1951-07-31
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1733
| [[:d:Q30902213|Q30902213]]
| [[Andrée Bachoud]]
|
| 1937
|
| 2023-07-27
|
|-
| style='text-align:right'| 1734
| [[:d:Q55949431|Q55949431]]
| [[Joselita Raspi Serra]]
|
| 20th century
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1735
| [[:d:Q60196890|Q60196890]]
| [[María Teresa Aubach Guiu]]
| [[Montoliu de Lleida]]
| 1930-11-02<br/>1930
| [[Espainia]]
| 2002-08-13<br/>2002
|
|-
| style='text-align:right'| 1736
| [[:d:Q81625974|Q81625974]]
| [[Mónica Ramos Toro]]
| [[Madril]]
| 1967
|
|
| [[Fitxategi:Mónica Ramos Toro.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1737
| [[:d:Q17173708|Q17173708]]
| [[Anne-Marie Guillemard]]
|
| 1942-02-26
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1738
| [[:d:Q129169889|Q129169889]]
| [[Maribel Cuadrado Benítez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1739
| [[:d:Q28922515|Q28922515]]
| [[Susana Reboreda]]
| [[Vigo]]
| 1962-11-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Susana Reboreda.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1740
| [[:d:Q55262372|Q55262372]]
| [[Otilia Mó Romero]]
| [[Lira, Salvaterra de Miño]]
| 1947-12-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1741
| [[:d:Q5829194|Q5829194]]
| [[Elena Hernández Sandoica]]
|
| 1952
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1742
| [[:d:Q57398565|Q57398565]]
| [[Rosa Basante Pol]]
| [[Cacabelos]]
| 1945-04-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1743
| [[:d:Q88402073|Q88402073]]
| [[Carmen Delgado]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1744
| [[:d:Q107345688|Q107345688]]
| [[María Soledad González Mateos]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1745
| [[:d:Q57398402|Q57398402]]
| [[Sagrario Muñoz Calvo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1746
| [[:d:Q106541972|Q106541972]]
| [[María Asunción Alba Pelayo]]
|
| 1934
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1747
| [[:d:Q16297460|Q16297460]]
| [[Patricia Arancibia Clavel]]
| [[Viña del Mar]]
| 1953-01-13
| [[Txile]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1748
| [[:d:Q93432119|Q93432119]]
| [[Juana Gallego Ayala]]
|
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1749
| [[:d:Q17276375|Q17276375]]
| [[Nuria Sureda Carrión]]
| [[Palma|Palma Mallorcakoa]]
| 20th century
| [[Espainia]]
| 1998-07-04
|
|-
| style='text-align:right'| 1750
| [[:d:Q113636553|Q113636553]]
| [[Mercedes Serrato Garrido]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1751
| [[:d:Q13147885|Q13147885]]
| [[Pilar Sánchez Vicente]]
| [[Gijón]]
| 1961-11-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Sánchez Vicente.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1752
| [[:d:Q24700049|Q24700049]]
| [[Lucía Méndez]]
| [[Palacios de Sanabria]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lucia Méndez 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1753
| [[:d:Q6161543|Q6161543]]
| [[Victoria Prego]]
| [[Madril]]
| 1948-11-11
| [[Espainia]]
| 2024-05-01
| [[Fitxategi:Entrega de los premios de la Asociación de la Prensa de Madrid 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1754
| [[:d:Q44518424|Q44518424]]
| [[Isabel Ugalde Ruiz de Assin]]
|
| 1946-07-27
| [[Espainia]]
| 2022-08-16
|
|-
| style='text-align:right'| 1755
| [[:d:Q100494359|Q100494359]]
| [[Marisa Belaustegigoitia]]
|
| 1958-03-12
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Marisa-belausteguigoitia.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1756
| [[:d:Q106358999|Q106358999]]
| [[María José Madrid Balanza]]
| [[Cartagena]]
| 1971-03-27
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1757
| [[:d:Q109177916|Q109177916]]
| [[Carmen García Bueno]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1758
| [[:d:Q6688595|Q6688595]]
| [[Louise A. Tilly]]
| [[Orange]]
| 1930-12-13
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2018-03-27
|
|-
| style='text-align:right'| 1759
| [[:d:Q63579546|Q63579546]]
| [[Margarita Ucelay]]
| [[Madril]]
| 1916-05-05
| [[Espainia]]
| 2014-07-07
| [[Fitxategi:Margarita Ucelay Maortua~2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1760
| [[:d:Q118154244|Q118154244]]
| [[Nelly Clémessy]]
| [[Nantes]]
| 1929
| [[Frantzia]]
| 2017-09-28
|
|-
| style='text-align:right'| 1761
| [[:d:Q119721356|Q119721356]]
| [[Carmen Quintano Pastor]]
| [[Valladolid]]
| 1969-05-28
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1762
| [[:d:Q55998474|Q55998474]]
| [[Princess María Teresa of Parma]]
| [[Parisko 16. barrutia]]
| 1933-07-28
| [[Frantzia]]<br/>[[Espainia]]
| 2020-03-26
| [[Fitxategi:María Teresa of Bourbon Parma (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1763
| [[:d:Q64512647|Q64512647]]
| [[Marita Carballo]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1764
| [[:d:Q64768322|Q64768322]]
| [[Montserrat Cots Vicente]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1765
| [[:d:Q20536131|Q20536131]]
| [[Dolores Vilavedra]]
| [[Vigo]]
| 1963-08-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Dolores Vilavedra (AELG)-5.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1766
| [[:d:Q55950332|Q55950332]]
| [[Raquel Gutiérrez Sebastián]]
| [[Santander]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1767
| [[:d:Q61993906|Q61993906]]
| [[Beatriz Quintana Jato]]
| [[Lugo]]
| 1952-05-18
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1768
| [[:d:Q56000637|Q56000637]]
| [[Gemma Avenoza]]
| [[Bartzelona]]
| 1959-09-08
| [[Espainia]]
| 2021-01-22
|
|-
| style='text-align:right'| 1769
| [[:d:Q108895533|Q108895533]]
| [[Françoise Crémoux]]
|
|
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1770
| [[:d:Q22443698|Q22443698]]
| [[Dolores Thion Soriano-Mollá]]
|
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1771
| [[:d:Q112676058|Q112676058]]
| [[Raquel Macciuci]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1772
| [[:d:Q3769275|Q3769275]]
| [[Giulia Lanciani]]
| [[Erroma]]
| 1935-05-16
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 2018-11-14
|
|-
| style='text-align:right'| 1773
| [[:d:Q130470098|Q130470098]]
| [[Nelly Sigaut]]
| [[Buenos Aires]]
| 1950-06-14
| [[Argentina]]<br/>[[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1774
| [[:d:Q946115|Q946115]]
| [[Ruth Fine]]
| [[Buenos Aires]]
| 1957
| [[Argentina]]<br/>[[Israel]]
|
| [[Fitxategi:RuthFine.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1775
| [[:d:Q67312350|Q67312350]]
| [[Asun Bernárdez Rodal]]
|
| 1961
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Foto conferencia - 1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1776
| [[:d:Q26084488|Q26084488]]
| [[Esther Corral Díaz|Esther Corral Diaz]]
| [[Begonte]]
| 1961-07-12
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1777
| [[:d:Q110881147|Q110881147]]
| [[Pilar Bosqued Lacambra]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1778
| [[:d:Q115618553|Q115618553]]
| [[María José Chivite de León]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1779
| [[:d:Q12397231|Q12397231]]
| [[Patricia Fra López]]
|
| 1964-05-29
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1780
| [[:d:Q55134584|Q55134584]]
| [[Purificación Mayobre Rodríguez]]
| [[Coruña]]
| 1952-01-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1781
| [[:d:Q108795968|Q108795968]]
| [[Lucrezia Ungaro]]
|
| 1956-05-22
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1782
| [[:d:Q109120271|Q109120271]]
| [[María Mariné Isidro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1783
| [[:d:Q49022138|Q49022138]]
| [[Araceli Pereda Alonso]]
| [[Santander]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1784
| [[:d:Q98909195|Q98909195]]
| [[Barbara Zecchi]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Zecchi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1785
| [[:d:Q50936716|Q50936716]]
| [[Cecilia Piñero Gil]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1786
| [[:d:Q469816|Q469816]]
| [[Janne Haaland Matlary]]
| [[Mandal]]
| 1957-04-27
| [[Norvegia]]
|
| [[Fitxategi:Janne Haaland Matlary.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1787
| [[:d:Q111037352|Q111037352]]
| [[Amelia Mercedes Castresana Herrero]]
| [[Comillas]]
| 1956-09-24
| [[Espainia]]
| 2022-01-14
|
|-
| style='text-align:right'| 1788
| [[:d:Q566660|Q566660]]
| [[Annette Nünnerich-Asmus]]
| [[Kolonia (Alemania)|Kolonia]]
| 1961
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1789
| [[:d:Q83337928|Q83337928]]
| [[María Amor Beguiristain]]
| [[Iruñea]]
| 1949-09-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MABeguiristain.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1790
| [[:d:Q115329226|Q115329226]]
| [[Ingrid Meyer]]
| [[Kanada]]
| 1957-08-06
|
| 2004-05-06
|
|-
| style='text-align:right'| 1791
| [[:d:Q105761301|Q105761301]]
| [[Ciriaca Morano Rodríguez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1792
| [[:d:Q197084|Q197084]]
| [[Zeynep Ahunbay]]
| [[Ünye]]
| 1946-06-20
| [[Turkia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1793
| [[:d:Q60566514|Q60566514]]
| [[María Eugenia Rodríguez Palop]]
| [[Llerena]]
| 1970-03-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(María Eugenia Rodríguez Palop) F70A6360 (49199211902) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1794
| [[:d:Q6067755|Q6067755]]
| [[Paz de la Cuesta]]
| [[Valladolid]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:PazdelaCuesta.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1795
| [[:d:Q5588108|Q5588108]]
| [[Gotzone Mora]]
| [[Bilbo]]
| 1948
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Gotzone Mora en el Encuentro de Familias Inmigrantes.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1796
| [[:d:Q25410574|Q25410574]]
| [[Patricia Mayayo]]
| [[Madril]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Patricia Mayayo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1797
| [[:d:Q115440998|Q115440998]]
| [[Asunción Díaz Zamorano]]
|
| 1969
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Madzprof.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1798
| [[:d:Q28022026|Q28022026]]
| [[Rita Maria Radl Philipp]]
| [[Alemania]]
| 1952-06-24
| [[Alemania]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1799
| [[:d:Q25421214|Q25421214]]
| [[Neus Torbisco-Casals]]
| [[Igualada]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Fem-la caure! 04 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1800
| [[:d:Q267536|Q267536]]
| [[Nancy Fraser]]
| [[Baltimore]]
| 1947-05-20
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Nancy Fraser YT.webp|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1801
| [[:d:Q20532942|Q20532942]]
| [[Carme Adán]]
| [[Donostia]]
| 1966-12-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Adán 19.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1802
| [[:d:Q63797009|Q63797009]]
| [[Carmen Diez Mintegi]]
| [[Donostia]]
| 1948-03-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Diaz Mintegui.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1803
| [[:d:Q50617136|Q50617136]]
| [[Blanca Fernández Viguera]]
| [[Iruñea]]
| 1951-03-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Blanca Fernández 2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1804
| [[:d:Q93428278|Q93428278]]
| [[Consuelo Naranjo Orovio]]
| [[Madril]]
| 1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1805
| [[:d:Q6376657|Q6376657]]
| [[Kathleen Barry]]
| [[Syracuse (New York)|Syracuse]]
| 1941-01-22
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1806
| [[:d:Q123982577|Q123982577]]
| [[Maria Jesús Martínez Argüelles]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1807
| [[:d:Q60216715|Q60216715]]
| [[Alicia Magdalena Sintes]]
| [[Sant Lluís]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1808
| [[:d:Q60613917|Q60613917]]
| [[Elido Aponte]]
| [[Zulia]]
| 1954-08-19
| [[Venezuela]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1809
| [[:d:Q55403779|Q55403779]]
| [[Begoña Zabala]]
| [[Santiago (Txile)|Santiago]]
| 1950
| [[Txile]]
|
| [[Fitxategi:Begoña Zabala.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1810
| [[:d:Q22999252|Q22999252]]
| [[Silvia Clemente Municio]]
| [[Pedraza]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Silvia Clemente Municio 2013 (cropped).jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1811
| [[:d:Q11935401|Q11935401]]
| [[Margarita Rivière]]
| [[Bartzelona]]
| 1944-08-17
| [[Espainia]]
| 2015-03-29
| [[Fitxategi:Ceremonia Ier Premio Margarita Riviere.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1812
| [[:d:Q270735|Q270735]]
| [[Susan George]]
| [[Akron]]
| 1934-06-29
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]<br/>[[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Susan George, 2010 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1813
| [[:d:Q2884029|Q2884029]]
| [[Esther Vivas]]
| [[Sabadell]]
| 1975-11-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esther Vivas en la presentació del Procés Constituent a Barcelona, octubre 2013.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1814
| [[:d:Q65965437|Q65965437]]
| [[Blanca Berasategui]]
| [[Gasteiz]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1815
| [[:d:Q5999252|Q5999252]]
| [[Marisa Ziritza]]
| [[Donostia]]
| 1946-05-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marisa Ciriza.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1816
| [[:d:Q98807872|Q98807872]]
| [[María Rosa Pinto Lobo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1817
| [[:d:Q118945528|Q118945528]]
| [[Marta Lois|Marta Irene Lois González]]
| [[Vigo]]
| 1969-09-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Marta Lois 2023.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1818
| [[:d:Q86577289|Q86577289]]
| [[Montserrat Valcárcel Armesto]]
| [[O Incio]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1819
| [[:d:Q50349252|Q50349252]]
| [[María Teresa Cáceres Lorenzo]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1820
| [[:d:Q90020463|Q90020463]]
| [[María Luisa Viejo Sánchez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1821
| [[:d:Q3667511|Q3667511]]
| [[Chiara Saraceno]]
| [[Milan]]
| 1941-10-20
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Chiara Saraceno - Trento.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1822
| [[:d:Q89908957|Q89908957]]
| [[María Victoria Alberola Fioravanti]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1823
| [[:d:Q93433225|Q93433225]]
| [[María Dolores Higueras Rodríguez]]
| [[Madril]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1824
| [[:d:Q14942888|Q14942888]]
| [[Amparo Cabanes Pecourt]]
| [[Valentzia]]
| 1938
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1825
| [[:d:Q105516427|Q105516427]]
| [[Carmen Alfaro Giner]]
|
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1826
| [[:d:Q3186113|Q3186113]]
| [[Josune Ariztondo]]
| [[Ondarroa]]
| 1948-07-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Josune-ariztondoArgiaDaniBlanco2014.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1827
| [[:d:Q117124516|Q117124516]]
| [[Coro Cillán]]
| [[Donostia]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1828
| [[:d:Q99526856|Q99526856]]
| [[Ana Lucía Echeverri González]]
|
|
| [[Espainia]]<br/>[[Kolonbia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1829
| [[:d:Q86688257|Q86688257]]
| [[María Ángeles Gómez Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1830
| [[:d:Q57901618|Q57901618]]
| [[Luisa Santos Fidalgo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1831
| [[:d:Q27967503|Q27967503]]
| [[Justa Montero]]
| [[Bartzelona]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Justa Montero 2015 - tmex - (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1832
| [[:d:Q60606782|Q60606782]]
| [[Elena Ausejo]]
|
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1833
| [[:d:Q469565|Q469565]]
| [[Sandra Harding]]
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 1935-03-29
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Sandra G Harding.tif|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1834
| [[:d:Q104055766|Q104055766]]
| [[Elena Camacho Rozas]]
| [[Santander]]
| 1964-10-20
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elena Camacho Rozas.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1835
| [[:d:Q28922450|Q28922450]]
| [[Lourdes Prados Torreira]]
| [[Madril]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1836
| [[:d:Q63487398|Q63487398]]
| [[Rocío Martínez Torres]]
| [[Sevilla]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1837
| [[:d:Q61709389|Q61709389]]
| [[Maite Cancelo]]
| [[Bartzelona]]
| 1966-09-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1838
| [[:d:Q60618325|Q60618325]]
| [[María-José Fernández-Guerrero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1839
| [[:d:Q57419538|Q57419538]]
| [[María Piedad Garrido Picazo]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1840
| [[:d:Q104438955|Q104438955]]
| [[Yolanda Peralta]]
| [[Girona]]
| 1972-08-05
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Fotografía Yolanda Peralta 2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1841
| [[:d:Q118873842|Q118873842]]
| [[Alizia Stürtze]]
| [[Donostia]]
| 1948-01-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1842
| [[:d:Q6036093|Q6036093]]
| [[Mònica Bernabé Fernández]]
| [[Bartzelona]]
| 1972-12
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Mònica Bernabé 2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1843
| [[:d:Q103896958|Q103896958]]
| [[Carmen Caro-Castro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1844
| [[:d:Q56455345|Q56455345]]
| [[Rita Yolanda Cavero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1845
| [[:d:Q116925649|Q116925649]]
| [[Mariam Mariño Costales]]
| [[Vigo]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1846
| [[:d:Q5681931|Q5681931]]
| [[Cora Sadosky]]
| [[Buenos Aires]]
| 1940-05-23
| [[Argentina]]
| 2010-12-03
| [[Fitxategi:Cora Sadosky.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1847
| [[:d:Q129257423|Q129257423]]
| [[Cristina Garaizabal Elizalde]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1848
| [[:d:Q111295611|Q111295611]]
| [[Ángeles Hernández Minguillón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1849
| [[:d:Q87618433|Q87618433]]
| [[Milagros Navarro]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1850
| [[:d:Q100157988|Q100157988]]
| [[Paz Franco Módenes]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1851
| [[:d:Q107290379|Q107290379]]
| [[Carmen Cabezas Peña]]
| [[Salamanca]]
| 1959-06-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Cabezas (2021).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1852
| [[:d:Q21264628|Q21264628]]
| [[Sandra Montón-Subías]]
| [[Bartzelona]]
| 1965-08-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Sandra Montón 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1853
| [[:d:Q123686359|Q123686359]]
| [[Isabel Diz Otero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1854
| [[:d:Q127416506|Q127416506]]
| [[Encarna Pérez]]
| [[Salamanca]]
| 1957
| [[Espainia]]
| 2023-07
|
|-
| style='text-align:right'| 1855
| [[:d:Q125760095|Q125760095]]
| [[Ana María Navarro]]
| [[Bilbo]]
| 1929-07-07
| [[Espainia]]
| 2024-05-02
|
|-
| style='text-align:right'| 1856
| [[:d:Q107345727|Q107345727]]
| [[Carmela Velasco Alonso]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1857
| [[:d:Q98994879|Q98994879]]
| [[María Ángeles Ruiz Valeros]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1858
| [[:d:Q89748082|Q89748082]]
| [[Sonia Gaztanbide]]
| [[Bilbo]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1859
| [[:d:Q1525754|Q1525754]]
| [[María Blasco Marhuenda]]
| [[Verdegas]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Antonia Blasco Marhuenda recibiendo los Premios a la Investigación 2014-2015 de la Comunidad de Madrid (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1860
| [[:d:Q44062339|Q44062339]]
| [[Maria Cinta Cid i Xutglà]]
| [[Tortosa]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1861
| [[:d:Q24055275|Q24055275]]
| [[Marta Soler-Gallart]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1862
| [[:d:Q58764715|Q58764715]]
| [[Inmaculada Herranz]]
|
| 1975
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Inmaculada Herranz) 20181005 0321 Pleno Cortes (44378238754) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1863
| [[:d:Q30915719|Q30915719]]
| [[María Teresa Miaja de la Peña]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 20th century
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1864
| [[:d:Q102428913|Q102428913]]
| [[María Arias Delgado]]
| [[Madril]]
| 1936-01-25
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MARIA ARIAS DELGADO.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1865
| [[:d:Q28028595|Q28028595]]
| [[Natalia López Moratalla]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1946-02-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:López-Moratalla, Natalia 01.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1866
| [[:d:Q105626477|Q105626477]]
| [[Rita Catrina Imboden]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1867
| [[:d:Q62007659|Q62007659]]
| [[Francisca Pérez-Madrid]]
| [[Cartagena]]
| 1965-09-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:FranciscaPM140621.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1868
| [[:d:Q88799585|Q88799585]]
| [[Carme Vinyoles]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:El Balcó sobre matrimonis forçats 02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1869
| [[:d:Q110726045|Q110726045]]
| [[Raquel Lázaro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1870
| [[:d:Q76513520|Q76513520]]
| [[Gabriella Albanese]]
| [[Messina]]
| 1950-04-08
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1871
| [[:d:Q76513561|Q76513561]]
| [[Marina Riccucci]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1872
| [[:d:Q21340104|Q21340104]]
| [[Gabriela Parra-Olea]]
|
|
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1873
| [[:d:Q107028947|Q107028947]]
| [[María Nabal Vicuña]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1874
| [[:d:Q5881319|Q5881319]]
| [[Glòria Pérez-Salmerón]]
| [[Bartzelona]]
| 1958
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Gloria perez salmeron.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1875
| [[:d:Q266073|Q266073]]
| [[Maruja Torres]]
| [[El Raval]]
| 1943-03-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maruja Torres a València.jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1876
| [[:d:Q47223163|Q47223163]]
| [[Amelia Marti]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:AMarti 20170915.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1877
| [[:d:Q58254414|Q58254414]]
| [[Rosa María Ortega Anta]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1878
| [[:d:Q56455355|Q56455355]]
| [[Itziar Astiasaran]]
| [[Aretxabaleta]]
| 1960-07-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Iastiasaran.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1879
| [[:d:Q98831194|Q98831194]]
| [[María del Pilar Quiroga Méndez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1880
| [[:d:Q106762397|Q106762397]]
| [[Maria Antònia Perelló Femenia]]
| [[Inca]]
| 1957
|
|
| [[Fitxategi:MAPFCEHP.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1881
| [[:d:Q12398656|Q12398656]]
| [[Raquel Miragaia]]
| [[Tardade, Vilalba]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1882
| [[:d:Q42858659|Q42858659]]
| [[María Teresa Ruiz Cantero]]
| [[Melilla]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1883
| [[:d:Q27755599|Q27755599]]
| [[Pilar Cortés Bureta]]
| [[Fuentes de Jiloca]]
| 1964-12-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Cortés Bureta (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1884
| [[:d:Q125052967|Q125052967]]
| [[M. Carmen Villarino Pardo]]
| [[Oímbra]]
| 1969-05-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Villarino Pardo na Universidade da Coruña (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1885
| [[:d:Q42301572|Q42301572]]
| [[Cynthia Damon]]
|
| 1957-10-22
|
|
| [[Fitxategi:CDNovember2018.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1886
| [[:d:Q5784864|Q5784864]]
| [[Consuelo Álvarez de Toledo]]
| [[Oviedo]]
| 1944
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Consuelo Álvarez de Toledo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1887
| [[:d:Q12252976|Q12252976]]
| [[Aitziber Agirre]]
| [[Gasteiz]]
| 1974-08-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Aitziber Agirre 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1888
| [[:d:Q56000162|Q56000162]]
| [[Teresa Lanceta]]
| [[Bartzelona]]
| 1951-07-01
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Teresa Lanceta.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1889
| [[:d:Q108032173|Q108032173]]
| [[Susana Rodríguez Barcia]]
| [[Vigo]]
| 1977-10-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Susana Rodríguez Barcia junio 2021.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1890
| [[:d:Q106787126|Q106787126]]
| [[María Esther Albeck]]
| [[Necochea Partido]]
| 1952-10-12
| [[Argentina]]
| 2020-06-21
| [[Fitxategi:MEAlbeck.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1891
| [[:d:Q29788184|Q29788184]]
| [[María Hernández-Sampelayo]]
| [[Madril]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:2 Maria HS marzo 17.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1892
| [[:d:Q23900965|Q23900965]]
| [[Laura Llevadot]]
|
| 1970-11
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1893
| [[:d:Q125498819|Q125498819]]
| [[Verónica Uribe]]
| [[Santiago (Txile)|Santiago]]
| 1942
| [[Txile]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1894
| [[:d:Q255570|Q255570]]
| [[Espido Freire]]
| [[Bilbo]]
| 1974-07-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Espido Freire 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1895
| [[:d:Q20018133|Q20018133]]
| [[Pilar Aguilar Carrasco]]
| [[Siles]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Aguilar.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1896
| [[:d:Q22687769|Q22687769]]
| [[Eloina Terrón Bañuelos]]
| [[el Fabeiru]]
| 1957-05-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eloina encuadrada.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1897
| [[:d:Q99589045|Q99589045]]
| [[Elena Fernández Blanco]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1898
| [[:d:Q86904600|Q86904600]]
| [[María José Requena]]
| [[La Rinconada]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1899
| [[:d:Q108857671|Q108857671]]
| [[Rosa García Rayego]]
| [[Kordoba]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1900
| [[:d:Q56649159|Q56649159]]
| [[Ana Gordoa Ezquerra]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1901
| [[:d:Q117287791|Q117287791]]
| [[Araceli Oñate]]
| [[Valladolid]]
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1902
| [[:d:Q61968829|Q61968829]]
| [[Maite Oronoz|Maite Oronoz Antxordoki]]
| [[Hondarribia]]
|
|
|
| [[Fitxategi:Maite Oronoz Antxordoki.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1903
| [[:d:Q48112348|Q48112348]]
| [[Consuelo Boticario Boticario]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1904
| [[:d:Q2633699|Q2633699]]
| [[Anne Carson]]
| [[Toronto]]
| 1950-06-21
| [[Kanada]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1905
| [[:d:Q93413056|Q93413056]]
| [[Cristina Soy i Aumatell]]
| [[Les Masies de Voltregà]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1906
| [[:d:Q60071554|Q60071554]]
| [[Danièle Voldman]]
|
| 1946-11-26
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1907
| [[:d:Q57959275|Q57959275]]
| [[Karina Gibert i Oliveras]]
| [[Figueres]]
| 1967
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1908
| [[:d:Q19950775|Q19950775]]
| [[Felisa Verdejo]]
| [[Salamanca]]
| 1950-02-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:SEPLN09 FelisaVerdejo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1909
| [[:d:Q102336313|Q102336313]]
| [[Helena Engelina Nusse]]
|
| 1952-10-26
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1910
| [[:d:Q105822595|Q105822595]]
| [[Violeta Tena Barreda]]
| [[Vilafranca]]
| 1982
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1911
| [[:d:Q11951586|Q11951586]]
| [[Teresa Domingo Segarra]]
| [[Castelló de la Plana]]
| 1953-04-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1912
| [[:d:Q125644861|Q125644861]]
| [[Gema Tomás]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1913
| [[:d:Q81509356|Q81509356]]
| [[Mila Amurrio|Mila Amurrio Velez]]
| [[Gernika-Lumo]]
| 1964
|
|
| [[Fitxategi:Mila-Amurrio berria.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1914
| [[:d:Q54932964|Q54932964]]
| [[María José Segarra Crespo]]
| [[Madril]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María José Segarra, fiscal general del Estado (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1915
| [[:d:Q111708568|Q111708568]]
| [[Luisa Cotta Ramosino]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1916
| [[:d:Q113005693|Q113005693]]
| [[María Dolores Alcaín Partearroyo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1917
| [[:d:Q105672308|Q105672308]]
| [[Estefanía Caamaño]]
| [[Madril]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1918
| [[:d:Q6049813|Q6049813]]
| [[Olga Gil Medrano]]
| [[Burgos]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Olgagil.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1919
| [[:d:Q47483186|Q47483186]]
| [[Carolina del Olmo]]
| [[Madril]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Carolina del Olmo). Barrio Canino. Carolina del Olmo - ¿Dónde está mi tribu? - Otra crianza es posible - Ágora Sol Radio (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1920
| [[:d:Q110412145|Q110412145]]
| [[Antonella Bruzzone]]
|
| 1967
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1921
| [[:d:Q57779797|Q57779797]]
| [[Josefina San Martín Bacaicoa]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1922
| [[:d:Q105651674|Q105651674]]
| [[María Cruz Fernández Castro]]
|
| 1950
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1923
| [[:d:Q21395128|Q21395128]]
| [[Eva de Mas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1924
| [[:d:Q25374683|Q25374683]]
| [[Assumpta Bailac]]
| [[Manresa]]
| 1951
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1925
| [[:d:Q9059604|Q9059604]]
| [[Pilar Brabo Castells]]
| [[Madril]]
| 1943-02-28
| [[Espainia]]
| 1993-05-21
|
|-
| style='text-align:right'| 1926
| [[:d:Q11691449|Q11691449]]
| [[María Pilar Fernández Alvárez]]
| [[Ourense]]
| 1944
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1927
| [[:d:Q95647700|Q95647700]]
| [[Liliane Bodson]]
|
|
| [[Belgika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1928
| [[:d:Q6003686|Q6003686]]
| [[María Elena Medina-Mora Icaza]]
|
| 1951-10-03
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1929
| [[:d:Q105521220|Q105521220]]
| [[Mafalda Soares da Cunha]]
|
| 1960
| [[Portugal]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1930
| [[:d:Q90565510|Q90565510]]
| [[Leonor Gallardo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1931
| [[:d:Q123976980|Q123976980]]
| [[Ana Maria Clua Infante]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1932
| [[:d:Q21502974|Q21502974]]
| [[María Lourdes Moraza]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1933
| [[:d:Q107351655|Q107351655]]
| [[María Sonia Calaza López]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1934
| [[:d:Q50398434|Q50398434]]
| [[Paloma Acuña Fernández]]
| [[Vigo]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1935
| [[:d:Q274060|Q274060]]
| [[Margo Glantz]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1930-01-28
| [[Mexiko]]
|
| [[Fitxategi:Glantz 1999 graz1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1936
| [[:d:Q55262303|Q55262303]]
| [[Roser Gonzàlez i Duarte]]
| [[Bartzelona]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1937
| [[:d:Q55864457|Q55864457]]
| [[María Jesús Fortes Alén]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Jesús Fortes Alén.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1938
| [[:d:Q12393222|Q12393222]]
| [[Mercedes Gallego Esperanza]]
| [[Ourense]]
| 1952-01-01
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1939
| [[:d:Q115167873|Q115167873]]
| [[Elur Ulibarrena]]
| [[Dénia]]
| 1969
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1940
| [[:d:Q20738709|Q20738709]]
| [[Ruth Scodel]]
| [[Columbus (Ohio)|Columbus]]
| 1952-02-29
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1941
| [[:d:Q28708148|Q28708148]]
| [[Maria Rosa Miracle Solé]]
| [[Bartzelona]]
| 1945-06-02
| [[Espainia]]
| 2017-05-28
| [[Fitxategi:Miracle Rosa.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1942
| [[:d:Q42427546|Q42427546]]
| [[María Candelaria Gil-Rodríguez]]
|
| 1951
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1943
| [[:d:Q105172338|Q105172338]]
| [[Heike Freire]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Heike Freire Rodríguez.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1944
| [[:d:Q17037065|Q17037065]]
| [[Carme Valls|Carme Valls i Llobet]]
| [[Bartzelona]]
| 1945-05-21
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carme Valls 2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1945
| [[:d:Q48977716|Q48977716]]
| [[Pepita Padrós i Martí]]
| [[Badalona]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pepita Padrós.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1946
| [[:d:Q118212289|Q118212289]]
| [[Covadonga Bertrand Baschwitz]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1947
| [[:d:Q93435079|Q93435079]]
| [[Pepa Òdena Savé|Q93435079]]
| [[Bartzelona]]
| 1939-04-11
|
| 2024-11-02
| [[Fitxategi:Pepa Òdena.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1948
| [[:d:Q433215|Q433215]]
| [[Ana Pastor Julián]]
| [[Cubillos (Zamora)|Cubillos]]
| 1957-11-11
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:HANDSHAKE - BRATISLAVA INFORMAL PARLIAMENTARY SUMMIT 2016-10-07 (30166706905) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1949
| [[:d:Q27972138|Q27972138]]
| [[María-Elia Gutiérrez-Mozo]]
|
| 1967
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1950
| [[:d:Q47448835|Q47448835]]
| [[Dolors Marin i Tuyà]]
| [[Bartzelona]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1951
| [[:d:Q6010784|Q6010784]]
| [[Mercedes Agulló]]
| [[Madril]]
| 1925-10-23
| [[Espainia]]
| 2019-01-04
|
|-
| style='text-align:right'| 1952
| [[:d:Q25858166|Q25858166]]
| [[Montserrat Boix]]
| [[Polinyà]]
| 1960-01-26
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Montserrat Boix RTVE 02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1953
| [[:d:Q83947256|Q83947256]]
| [[Susan Hallam]]
| [[Leicester]]
| 1949-04-09
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1954
| [[:d:Q5664292|Q5664292]]
| [[Harriet Presser]]
|
| 1936
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
| 2012-05-01
| [[Fitxategi:HBPresser.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1955
| [[:d:Q56000129|Q56000129]]
| [[Mercedes Rosúa]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1956
| [[:d:Q83439030|Q83439030]]
| [[Casey Dué Hackney]]
|
| 1974-04-02
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1957
| [[:d:Q56207373|Q56207373]]
| [[Betty Benrey]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1958
| [[:d:Q51174748|Q51174748]]
| [[Blanca María Prósper]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1959
| [[:d:Q57606104|Q57606104]]
| [[Luisa Fernanda Martínez de Haro]]
| [[Albacete]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1960
| [[:d:Q48475353|Q48475353]]
| [[Bibiana Medialdea]]
| [[Madril]]
| 1977-05-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Bibiana Medialdea (2017).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1961
| [[:d:Q129169858|Q129169858]]
| [[Beatriz Larriba Hinojar]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1962
| [[:d:Q107028983|Q107028983]]
| [[María Teresa Delgado Marroquín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1963
| [[:d:Q16735459|Q16735459]]
| [[Covadonga O'Shea]]
| [[Getxo]]
| 1938-04-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:COShea2019.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1964
| [[:d:Q99899334|Q99899334]]
| [[Christine Ruiz-Picasso]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1965
| [[:d:Q38132984|Q38132984]]
| [[Marie-Anne Matard-Bonucci]]
|
| 1960
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Marie-Anne-Matard-Bonucci.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1966
| [[:d:Q68364001|Q68364001]]
| [[Rosa Bagué Massegur]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1967
| [[:d:Q104668659|Q104668659]]
| [[Amaia Andrieu Sanz]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1968
| [[:d:Q100308321|Q100308321]]
| [[Charo Pita]]
| [[Coruña]]
| 1966-01-24
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Charo Pita.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1969
| [[:d:Q11931953|Q11931953]]
| [[Lina Badimón Maestro]]
| [[Bartzelona]]
| 1953-02-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1970
| [[:d:Q3490415|Q3490415]]
| [[Sonia Combe]]
|
| 1949
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1971
| [[:d:Q124889684|Q124889684]]
| [[Ana María Barber]]
| [[Iruñea]]
| 1948-09-02
| [[Espainia]]
| 2024-03-16
| [[Fitxategi:AMBarber2012.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1972
| [[:d:Q110289424|Q110289424]]
| [[Carmen Navarro|Carmen Navarro Férnandez-Balbuena]]
| [[Madril]]
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1973
| [[:d:Q106473593|Q106473593]]
| [[María Raquel García Arancón]]
| [[Soria]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1974
| [[:d:Q106449614|Q106449614]]
| [[Natividad Araque Hontangas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1975
| [[:d:Q62393582|Q62393582]]
| [[Ilaria Luzzana Caraci]]
| [[Pisa]]
| 1939-12-04
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1976
| [[:d:Q113639125|Q113639125]]
| [[Palmira Saladié i Ballesté]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1977
| [[:d:Q56086969|Q56086969]]
| [[Anne-Laure Amilhat Szary]]
|
| 1970
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Anne-Laure Amilhat Szary au festival international de géographie 2024.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1978
| [[:d:Q21392326|Q21392326]]
| [[Jau-Chyn Liao]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1979
| [[:d:Q5729824|Q5729824]]
| [[Blanca Riestra]]
| [[A Coruña]]
| 1970-05-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Blanca Riestra, 6 March 2012.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1980
| [[:d:Q93370551|Q93370551]]
| [[María de los Ángeles Calvo Torras]]
|
| 1953
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1981
| [[:d:Q20875380|Q20875380]]
| [[Rosamaria Alberdi Castell]]
| [[Bartzelona]]
| 1951-02-13
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1982
| [[:d:Q61742907|Q61742907]]
| [[Rosa María Esbert Alemany]]
| [[Torrelavit]]
| 1941-11-21
| [[Espainia]]
| 2011-12-16
|
|-
| style='text-align:right'| 1983
| [[:d:Q12252985|Q12252985]]
| [[Aitzpea Leizaola]]
| [[Donostia]]
| 1971-07-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Aitzpea Leizaola, Iturengo ihauterian.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1984
| [[:d:Q107345741|Q107345741]]
| [[Petra Zimmermann González]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1985
| [[:d:Q65938414|Q65938414]]
| [[Eva Delpón Mosquera]]
|
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1986
| [[:d:Q30044734|Q30044734]]
| [[Ana Etxaide]]
| [[Donostia]]
| 1936-04-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:AMEchaide.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1987
| [[:d:Q64491237|Q64491237]]
| [[Célia Mateus]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1988
| [[:d:Q21001135|Q21001135]]
| [[Laura Camargo Fernández]]
| [[Madril]]
| 1974-03-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1989
| [[:d:Q106247588|Q106247588]]
| [[María Jesús Torrens Álvarez]]
|
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1990
| [[:d:Q109652913|Q109652913]]
| [[Sandra Domínguez Carreiro]]
|
| 1975
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1991
| [[:d:Q58001736|Q58001736]]
| [[Verónica Marín Díaz]]
|
| 1970
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1992
| [[:d:Q107340171|Q107340171]]
| [[Sandra Lorenzano]]
| [[Buenos Aires]]
| 1960-03-07
| [[Argentina]]
|
| [[Fitxategi:Sandra-Yvonne Venegas 1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1993
| [[:d:Q92691330|Q92691330]]
| [[Barbara Torres-Gomez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1994
| [[:d:Q11931107|Q11931107]]
| [[Laia Bonet Rull]]
| [[Valls]]
| 1972-01-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Laia Bonet) PSC Barcelona. By-line. Pepa Alvarez. 7M0A6981 (49548160388) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1995
| [[:d:Q102047768|Q102047768]]
| [[Dolores Sanchez Palomino]]
| [[San Vicente de la Barquera]]
| 1961-09-11<br/>1959
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1996
| [[:d:Q24054887|Q24054887]]
| [[Carlota Solé i Puig]]
| [[Bartzelona]]
| 1944-12-11
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1997
| [[:d:Q231608|Q231608]]
| [[Victoria de los Ángeles]]
| [[Bartzelona]]
| 1923-11-01
| [[Espainia]]
| 2005-01-15
| [[Fitxategi:Victoria de los Angeles Allan warren.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 1998
| [[:d:Q11936778|Q11936778]]
| [[Mila Segarra i Neira]]
| [[Bartzelona]]
| 1950-10-01
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 1999
| [[:d:Q112245588|Q112245588]]
| [[Carmen Berrocal]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2000
| [[:d:Q64512467|Q64512467]]
| [[María Angélica Gelli]]
| [[Bahía Blanca]]
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2001
| [[:d:Q93433908|Q93433908]]
| [[Maria Josep Estanyol i Fuentes]]
| [[Bartzelona]]
| 1950-12-15
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Josep Estanyol1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2002
| [[:d:Q24055277|Q24055277]]
| [[Marisa Siguán]]
| [[Madril]]
| 1954
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2003
| [[:d:Q12953|Q12953]]
| [[Henriette Walter]]
| [[Sfax]]
| 1929-03-05
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Henriette Walter-Salon du livre en Bretagne 2012.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2004
| [[:d:Q57316016|Q57316016]]
| [[Loles Díaz Aledo]]
| [[Alacant]]
| 1945-05-21
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2005
| [[:d:Q53546619|Q53546619]]
| [[Lucía Artazcoz Lazcano]]
| [[Donostia]]
| 1963-05-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lucía Artazcoz Lazcano.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2006
| [[:d:Q110139572|Q110139572]]
| [[María Concepción Martín Arribas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2007
| [[:d:Q73008701|Q73008701]]
| [[Miren Basaras]]
| [[Derio]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Miren Basaras. Mikrobiologoa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2008
| [[:d:Q97317264|Q97317264]]
| [[María Teresa Alarcón Alarcón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2009
| [[:d:Q117121857|Q117121857]]
| [[Isabelle Lefort]]
|
| 1957
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2010
| [[:d:Q271658|Q271658]]
| [[María Dolores de Cospedal]]
| [[Madril]]
| 1965-12-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Dolores de Cospedal García 2017b (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2011
| [[:d:Q20981002|Q20981002]]
| [[Gisela Kozak Rovero]]
| [[Caracas]]
| 1963
| [[Venezuela]]
|
| [[Fitxategi:Gisela Kozak 2013 Baruta Book Festival (cropped).JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2012
| [[:d:Q19799496|Q19799496]]
| [[María José Alonso Fernández]]
| [[Carrizo (León)|Carrizo]]
| 1958-12-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María José Alonso Fernández.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2013
| [[:d:Q127220360|Q127220360]]
| [[Elizabeth Garrels]]
|
| 1946
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2014
| [[:d:Q93228823|Q93228823]]
| [[Isabel V. Lucena Cid]]
| [[Pruna]]
| 1960
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2015
| [[:d:Q96777154|Q96777154]]
| [[Graziella Trovato]]
| [[Ragusako probintzia]]<br/>[[Sizilia]]
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2016
| [[:d:Q20533014|Q20533014]]
| [[Eulalia Agrelo Costas]]
| [[Asados]]
| 1974-01-26
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eulalia Agrelo Costas (AELG)-3.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2017
| [[:d:Q11937514|Q11937514]]
| [[Montserrat Aguer Teixidor]]
| [[Figueres]]
| 1963-11-05
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2018
| [[:d:Q12390742|Q12390742]]
| [[Isabel Mociño]]
| [[Sarreaus]]
| 1974-03-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2019
| [[:d:Q106300191|Q106300191]]
| [[Concepción Cascajosa|Concepcion Cascajosa]]
| [[L'Hospitalet de Llobregat]]
| 1979
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Concepción Cascajosa.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2020
| [[:d:Q12267903|Q12267903]]
| [[Teresa Mendizabal]]
| [[Gasteiz]]
| 1940-09-22
| [[Espainia]]
| 2022-08-19
| [[Fitxategi:Teresa Mendizabal.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2021
| [[:d:Q6044642|Q6044642]]
| [[Noni Benegas]]
| [[Buenos Aires]]
| 1947
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2022
| [[:d:Q93338230|Q93338230]]
| [[Cele Otnes]]
|
| 1960
| [[Norvegia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2023
| [[:d:Q72649962|Q72649962]]
| [[Olga Tribulato]]
|
| 1975-05-22
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2024
| [[:d:Q56809003|Q56809003]]
| [[Asunción Lledó Carreres]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2025
| [[:d:Q68456580|Q68456580]]
| [[Laura Novelle López]]
| [[O Carballiño]]
| 1978
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2026
| [[:d:Q111718717|Q111718717]]
| [[Pilar Rebaque i Mas]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2027
| [[:d:Q11921216|Q11921216]]
| [[Eugènia Serra]]
| [[Bartzelona]]
| 1959-10-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Eugènia Serra 2013 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2028
| [[:d:Q107345786|Q107345786]]
| [[Purificación Cifuentes Vicente]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2029
| [[:d:Q104905106|Q104905106]]
| [[María Luisa Martínez-Chacón]]
| [[Oviedo (Q21414421)|Oviedo]]
| 1946
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Luisa Martínez Chacón - oct 2013.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2030
| [[:d:Q104735103|Q104735103]]
| [[María Teresa Alberdi Alonso]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2031
| [[:d:Q12258190|Q12258190]]
| [[Garbiñe Biurrun]]
| [[Tolosa]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Garbiñe Biurrun (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2032
| [[:d:Q57607456|Q57607456]]
| [[Lara Lopardo]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2033
| [[:d:Q13418665|Q13418665]]
| [[Mar Fernández Vázquez]]
|
| 1973-02-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2034
| [[:d:Q62393603|Q62393603]]
| [[Isabel María León Sanz]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2035
| [[:d:Q107171014|Q107171014]]
| [[Maria Colombo Timelli]]
| [[Milan]]
| 1956-09-19
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2036
| [[:d:Q1226171|Q1226171]]
| [[Dina Galli]]
| [[Milan]]
| 1877-12-16
| [[Italia]]<br/>[[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]
| 1951-03-04
| [[Fitxategi:Dina Galli.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2037
| [[:d:Q56995383|Q56995383]]
| [[Ana González-Pinto]]
| [[Bilbo]]
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2038
| [[:d:Q42817126|Q42817126]]
| [[Belén Sanz Barbero]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2039
| [[:d:Q111695714|Q111695714]]
| [[Consuelo Martínez-Sicluna y Sepúlveda]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2040
| [[:d:Q55949435|Q55949435]]
| [[Lola Pons Rodríguez]]
| [[Bartzelona]]
| 1976-12-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lola pons 2016003.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2041
| [[:d:Q21507020|Q21507020]]
| [[María Andrea Carrasco]]
| [[Madril]]
| 1944<br/>1944-02-04
| [[Espainia]]
| 2018-08-01
|
|-
| style='text-align:right'| 2042
| [[:d:Q88732|Q88732]]
| [[Elia Barceló]]
| [[Elda]]
| 1957-01-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Barcelo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2043
| [[:d:Q85407181|Q85407181]]
| [[María Rosa Berganza Conde]]
|
| 1971
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2044
| [[:d:Q19288848|Q19288848]]
| [[Anna Lluch i Hernández]]
| [[Valentzia]]
| 1949-02-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anna Lluch.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2045
| [[:d:Q117477553|Q117477553]]
| [[Manuela Palacios]]
|
| 1959
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2046
| [[:d:Q125811062|Q125811062]]
| [[Marije Goikoetxea|Marije Goikoetxea Iturregi]]
| [[Mungia]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nerea Goikoetxea 76 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2047
| [[:d:Q89467699|Q89467699]]
| [[María Márquez-González]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2048
| [[:d:Q15993795|Q15993795]]
| [[María Josefa Yzuel Giménez]]
| [[Jaka]]
| 1940
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2049
| [[:d:Q104639018|Q104639018]]
| [[Cristina Peregrín Pardo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2050
| [[:d:Q19300239|Q19300239]]
| [[Jordina Sales i Carbonell|Jordina Sales Carbonell]]
| [[Igualada]]
| 1971-10-02
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2051
| [[:d:Q58650933|Q58650933]]
| [[Esther Guerra]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2052
| [[:d:Q20876224|Q20876224]]
| [[Francisca Lladó Pol]]
| [[Buenos Aires]]
| 1960-04-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2053
| [[:d:Q108635939|Q108635939]]
| [[Verónica Delgado]]
|
|
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2054
| [[:d:Q107496188|Q107496188]]
| [[Paulette Gabaudan]]
| [[Paris]]
| 1924-05-08
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2055
| [[:d:Q17496904|Q17496904]]
| [[Véronique Dasen]]
|
| 1957
| [[Suitza]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2056
| [[:d:Q57682584|Q57682584]]
| [[Begoña Crespo]]
| [[Ferrol]]
| 1969-01-22
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2057
| [[:d:Q29033375|Q29033375]]
| [[Guadalupe Arbona Abascal]]
| [[Madril]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Guadaweb.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2058
| [[:d:Q123046877|Q123046877]]
| [[Miren Billelabeitia]]
| [[Mungia]]
| 1960
|
|
| [[Fitxategi:Miren-Billelabeitia-eserita 1920x1080-ZuZeu eus 2023 ots.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2059
| [[:d:Q57012247|Q57012247]]
| [[Inmaculada Ortiz]]
|
| 1958-12-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2060
| [[:d:Q125456727|Q125456727]]
| [[Sarai Samper]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2061
| [[:d:Q42904638|Q42904638]]
| [[Karina Pacheco]]
| [[Cusco]]
| 1969
| [[Peru]]
|
| [[Fitxategi:Pacheco, Karina -FILSA 20181026 fRF01 cr.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2062
| [[:d:Q59627997|Q59627997]]
| [[Franca Trinchieri Camiz]]
|
| 1939-06-10
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| 1999-01-11
|
|-
| style='text-align:right'| 2063
| [[:d:Q12382462|Q12382462]]
| [[Adela Figueroa]]
| [[Lugo]]
| 1948-12-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Adela Figueroa (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2064
| [[:d:Q20713143|Q20713143]]
| [[Alexandra Walsham]]
| [[Kornualles]]
| 1966
| [[Erresuma Batua]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2065
| [[:d:Q124257878|Q124257878]]
| [[Ségolène Demougin]]
|
| 1943
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2066
| [[:d:Q42411353|Q42411353]]
| [[Mireille Corbier]]
|
| 1943-05-24
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:Mireille Corbier.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2067
| [[:d:Q109123335|Q109123335]]
| [[Hortensia Larrén Izquierdo]]
|
| 1957
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2068
| [[:d:Q56000266|Q56000266]]
| [[Jacqueline Champeaux]]
| [[Noisy-le-Sec]]
| 1935-08-11
| [[Frantzia]]
| 2020-03-09
|
|-
| style='text-align:right'| 2069
| [[:d:Q55999962|Q55999962]]
| [[Helena Ospina de Fonseca]]
| [[Santiago de Cali]]
| 1944
| [[Kolonbia]]
| 2017-10-22
| [[Fitxategi:Helena Ospina.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2070
| [[:d:Q60482808|Q60482808]]
| [[Suzanne Amigues]]
| [[Lodève]]
| 1937-03-30
| [[Frantzia]]
| 2022-07-11
| [[Fitxategi:Suzanne Amigues 2007 Jean Burc 1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2071
| [[:d:Q27495741|Q27495741]]
| [[Carmen Castillo García]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1932-05-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:CarmenCastillo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2072
| [[:d:Q1938134|Q1938134]]
| [[Miriam Griffin]]
| [[New York]]
| 1935-06-06
| [[Erresuma Batua]]
| 2018-05-16
| [[Fitxategi:Miriam Griffin.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2073
| [[:d:Q58462138|Q58462138]]
| [[María de los Angeles Álvarez Sierra]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2074
| [[:d:Q110369115|Q110369115]]
| [[Nora Salbotx]]
| [[Iruñea]]
| 1973-07-10
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Nora Salbotx. idazlea, maistra.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2075
| [[:d:Q106591680|Q106591680]]
| [[Anna Orlando]]
| [[Genova]]
| 1967
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2076
| [[:d:Q100999292|Q100999292]]
| [[Casilda Ruíz García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2077
| [[:d:Q123416422|Q123416422]]
| [[Marguerite Hugueney]]
|
| 1938<br/>1948
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2078
| [[:d:Q96950699|Q96950699]]
| [[Yolanda Fernández Jalvo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2079
| [[:d:Q102277047|Q102277047]]
| [[M. Kathleen Heid]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2080
| [[:d:Q90070146|Q90070146]]
| [[Olga Levaniouk]]
|
| 1971-01-16
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2081
| [[:d:Q106866515|Q106866515]]
| [[Estíbaliz Ortiz de Urbina Alava]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2082
| [[:d:Q54806936|Q54806936]]
| [[Teresa Ribera]]
| [[Madril]]
| 1969-05-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Teresa Ribera 2020 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2083
| [[:d:Q80871|Q80871]]
| [[Gabriela Mistral]]
| [[Vicuña (Txile)|Vicuña]]
| 1889-04-07
| [[Txile]]
| 1957-01-10
| [[Fitxategi:Gabriela Mistral 1945.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2084
| [[:d:Q93414722|Q93414722]]
| [[Maria Garganté]]
| [[Sanaüja]]
| 1975-02-03
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2085
| [[:d:Q92111461|Q92111461]]
| [[Aurora González-Teruel]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2086
| [[:d:Q57688537|Q57688537]]
| [[Ana María Goy Yamamoto]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2087
| [[:d:Q55188938|Q55188938]]
| [[Ana Sayago]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2088
| [[:d:Q29052250|Q29052250]]
| [[Temma Kaplan]]
|
| 1942
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2089
| [[:d:Q432784|Q432784]]
| [[Margaret Archer]]
| [[Grenoside]]
| 1943-01-20
| [[Erresuma Batua]]
| 2023-05-21
| [[Fitxategi:MargaretSArcher.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2090
| [[:d:Q19998148|Q19998148]]
| [[Carme Barba i Corominas]]
| [[Terrassa]]
| 1946
| [[Espainia]]
| 2014-09-17
|
|-
| style='text-align:right'| 2091
| [[:d:Q9051193|Q9051193]]
| [[Nuria Varela]]
| [[Turón]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2092
| [[:d:Q79653469|Q79653469]]
| [[María Victoria Troncoso]]
| [[Iruñea]]
| 1939-09-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MVT2004.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2093
| [[:d:Q23601347|Q23601347]]
| [[María Jesús Peñarrubia]]
| [[Espainia]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2094
| [[:d:Q111901514|Q111901514]]
| [[Pilar Martínez-Vasseur]]
| [[Jaka]]
| 1949-12-22
| [[Frantzia]]<br/>[[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2095
| [[:d:Q91538286|Q91538286]]
| [[Valentina Canuti]]
|
|
| [[Italia]]
|
| [[Fitxategi:Valentina Canuti (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2096
| [[:d:Q58881183|Q58881183]]
| [[Maria Del Mar Capeans Garrido]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2097
| [[:d:Q121746599|Q121746599]]
| [[Michela Arnaboldi]]
|
| 1973
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2098
| [[:d:Q98814943|Q98814943]]
| [[María Eugenia Polo González]]
|
| 1971
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2099
| [[:d:Q112531597|Q112531597]]
| [[Anne-Marie Tillier]]
|
| 1948
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2100
| [[:d:Q61466756|Q61466756]]
| [[Susan Alice Watkins]]
|
| 1953-03
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2101
| [[:d:Q87254189|Q87254189]]
| [[Caridad Sánchez Acedo]]
| [[Salamanca]]
| 1941
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2102
| [[:d:Q62015111|Q62015111]]
| [[Rosa María Cid Galante]]
| [[Ourense]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2103
| [[:d:Q108904014|Q108904014]]
| [[Emilia Puig]]
| [[Valentzia]]
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2104
| [[:d:Q39151507|Q39151507]]
| [[Francesca Orsini]]
| [[Italia]]
| 1966-03-22
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2105
| [[:d:Q86623728|Q86623728]]
| [[Arantzazu Rodriguez Fernández]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2106
| [[:d:Q92115851|Q92115851]]
| [[Teresa Olivares Pérez]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:Teresa Olivares Pérez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2107
| [[:d:Q19291032|Q19291032]]
| [[Gemma Ubasart i González]]
| [[Castellar del Vallès]]
| 1978
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Foto Gemma Ubasart.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2108
| [[:d:Q12253585|Q12253585]]
| [[Anjeles Iztueta Azkue|Anjeles Iztueta]]
| [[Tolosa]]
| 1954-10-16
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Anjeles Iztueta.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2109
| [[:d:Q61475810|Q61475810]]
| [[Maria Fernanda Ferrini]]
|
| 20th century
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2110
| [[:d:Q59720612|Q59720612]]
| [[Lucía Cano]]
| [[Madril]]
| 1965-09-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Selgas-cano-office-01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2111
| [[:d:Q69935231|Q69935231]]
| [[Carmen Lizárraga]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1969-10-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Carmen Lizárraga) Carmen Lizárraga presenta las I Jornadas Programáticas.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2112
| [[:d:Q124788774|Q124788774]]
| [[Aida Elisenda Sánchez de Serdio Martín]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2113
| [[:d:Q6105230|Q6105230]]
| [[Remedios Zafra]]
| [[Zuheros]]
| 1973-11-03<br/>1973
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Remedios-zafra.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2114
| [[:d:Q123982268|Q123982268]]
| [[Anna Gálvez Mozo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2115
| [[:d:Q99196987|Q99196987]]
| [[Begoña Díaz Rincón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2116
| [[:d:Q28950980|Q28950980]]
| [[María Milagro Coca-Abia]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2117
| [[:d:Q109557921|Q109557921]]
| [[Leonor Arfuch]]
|
|
| [[Argentina]]
| 2021-10
|
|-
| style='text-align:right'| 2118
| [[:d:Q63345057|Q63345057]]
| [[Sandrine Mathy]]
|
| 1974-02-28
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2119
| [[:d:Q112471253|Q112471253]]
| [[Liana Cheney]]
|
| 1942
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2120
| [[:d:Q93240517|Q93240517]]
| [[Silvia Evangelisti]]
| [[Bolonia]]
| 1950-05-23
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2121
| [[:d:Q29575493|Q29575493]]
| [[Virginia Berridge]]
|
| 1946
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:EWS26.19 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2122
| [[:d:Q123975032|Q123975032]]
| [[Rosa Borge Bravo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2123
| [[:d:Q106194862|Q106194862]]
| [[Coline Ruiz Darasse]]
|
| 1980
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2124
| [[:d:Q117189195|Q117189195]]
| [[María Asunción Gómez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2125
| [[:d:Q52279955|Q52279955]]
| [[María Teresa López Fernández]]
| [[Coruña]]
| 1964
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2126
| [[:d:Q21257826|Q21257826]]
| [[Corinne Rossari]]
|
| 1964
| [[Suitza]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2127
| [[:d:Q117188851|Q117188851]]
| [[Michèle Goyens]]
|
| 1950
| [[Belgika]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2128
| [[:d:Q38623175|Q38623175]]
| [[Carmen Porto Vázquez]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1938
| [[Espainia]]
| 2022-05-10
|
|-
| style='text-align:right'| 2129
| [[:d:Q91801482|Q91801482]]
| [[María Durán Febrer]]
| [[Manacor]]
| 1953
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Duran Febrer 2020.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2130
| [[:d:Q1899790|Q1899790]]
| [[Marjorie Chibnall]]
| [[Upton Magna]]
| 1915-09-27
| [[Erresuma Batua]]<br/>[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua]]
| 2012-06-23
|
|-
| style='text-align:right'| 2131
| [[:d:Q125253561|Q125253561]]
| [[Carol Jean Gillanders]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2132
| [[:d:Q24042269|Q24042269]]
| [[Núria Vidal]]
| [[Mexiko Hiria]]
| 1949
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2133
| [[:d:Q111484067|Q111484067]]
| [[May Yuan]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2134
| [[:d:Q90018670|Q90018670]]
| [[Blanca Oteiza]]
|
| 1950
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2135
| [[:d:Q119624386|Q119624386]]
| [[Belén Frades Payo]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2136
| [[:d:Q56641765|Q56641765]]
| [[Patricia Radelet-de Grave]]
| [[Uccle]]
| 1948-11-11
|
|
| [[Fitxategi:2016-04-20 Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek, Leibniz-Akademie-Ausgabe (117) Prof. Dr. Patricia Radelet-de Grave.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2137
| [[:d:Q113882612|Q113882612]]
| [[Annie Allély]]
|
|
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2138
| [[:d:Q56542664|Q56542664]]
| [[Odile Cavalier]]
|
| 1955-03-03
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2139
| [[:d:Q2681411|Q2681411]]
| [[Carme Forcadell]]
| [[Xerta]]
| 1955-05-29
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Via Catalana Barcelona Plaça Catalunya 62-edit.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2140
| [[:d:Q85956284|Q85956284]]
| [[Neus Real Mercadal]]
| [[Bartzelona]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2141
| [[:d:Q87400380|Q87400380]]
| [[Paola Di Nicola]]
| [[Spoltore]]
| 1951
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2142
| [[:d:Q96625389|Q96625389]]
| [[Piedad Larrea Borja]]
| [[Quito]]
| 1912
| [[Ekuador]]
| 2001
|
|-
| style='text-align:right'| 2143
| [[:d:Q112861675|Q112861675]]
| [[Ana Luengo Añón]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2144
| [[:d:Q3080062|Q3080062]]
| [[Lidia Falcón]]
| [[Madril]]
| 1935-12-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Lidia Falcón (46839426744) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2145
| [[:d:Q124483134|Q124483134]]
| [[Volha Batsiukova]]
|
|
| [[Bielorrusia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2146
| [[:d:Q3882132|Q3882132]]
| [[Ombretta Fumagalli Carulli]]
| [[Meda]]
| 1944-03-05
| [[Italia]]
| 2021-03-16
| [[Fitxategi:Ombretta Fumagalli Carulli.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2147
| [[:d:Q62091870|Q62091870]]
| [[Teresa Abelló Güell]]
| [[Vinaixa]]
| 1955-02-08
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Teresa Abelló Güell) La SetmanaTragica.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2148
| [[:d:Q19301596|Q19301596]]
| [[Pilar García Sedas]]
| [[Bartzelona]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Garcia Sedas in Barcelona.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2149
| [[:d:Q104713429|Q104713429]]
| [[Elena Moreno González de Eiris]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Elena Moreno González de Eiris - oct 2013.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2150
| [[:d:Q109349443|Q109349443]]
| [[Fatma Benhamamouche]]
|
|
| [[Aljeria]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2151
| [[:d:Q39637845|Q39637845]]
| [[Carolina Martínez Pulido]]
|
| 1950-11-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carolina Martínez Pulido.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2152
| [[:d:Q970449|Q970449]]
| [[María Rostworowski]]
| [[Barranco District]]<br/>[[Lima]]
| 1915-08-08
| [[Peru]]
| 2016-03-06
| [[Fitxategi:María Rostworowski en licencia de conducir de España.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2153
| [[:d:Q104614254|Q104614254]]
| [[María Jesús Cuesta Escudero]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2154
| [[:d:Q61744283|Q61744283]]
| [[Maria Àngels Massip Bonet]]
| [[Tortosa]]
| 1957
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Angels-Massip-Bonet-2022.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2155
| [[:d:Q104761797|Q104761797]]
| [[María Cruz Mato Iglesias]]
| [[Silleda]]
| 1934
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2156
| [[:d:Q21530432|Q21530432]]
| [[Elena Zernova]]
| [[San Petersburgo]]
| 1951
| [[Errusia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2157
| [[:d:Q51120660|Q51120660]]
| [[Lellia Cracco Ruggini]]
| [[Milan]]
| 1931-09-20
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| 2021-06-27
|
|-
| style='text-align:right'| 2158
| [[:d:Q16601428|Q16601428]]
| [[María Luisa López Fernández]]
| [[Madril]]
| 1940-08-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:MLLFdez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2159
| [[:d:Q116293696|Q116293696]]
| [[Esther del Campo]]
| [[Madril]]
| 1963-04-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Esther del Campo.tif|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2160
| [[:d:Q109585524|Q109585524]]
| [[Domenica Paola Orsi]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2161
| [[:d:Q21339702|Q21339702]]
| [[Ana María Crespo de las Casas]]
| [[Santa Cruz Tenerifekoa]]
| 1948-03-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2162
| [[:d:Q30784449|Q30784449]]
| [[Ángela Cenarro Lagunas|Q30784449]]
| [[Zaragoza]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2163
| [[:d:Q109123476|Q109123476]]
| [[María Dolores Herrero Fernández-Quesada]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2164
| [[:d:Q109932798|Q109932798]]
| [[Alessia Rovelli]]
| [[Erroma]]
| 1957
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2165
| [[:d:Q107605177|Q107605177]]
| [[María de la Luz Sevilla González]]
|
|
| [[Mexiko]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2166
| [[:d:Q48112046|Q48112046]]
| [[Evangelina Palacios Aláiz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2167
| [[:d:Q51550281|Q51550281]]
| [[Beatriz Domínguez-Gil]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1971
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Beatriz Domínguez-Gil) Madrid homenajea a todas las personas donantes de órganos con un monolito.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2168
| [[:d:Q106904381|Q106904381]]
| [[Elisa Loncón]]
| [[Traiguén]]
| 1963-01-23
| [[Txile]]
|
| [[Fitxategi:Elisa Loncon Antileo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2169
| [[:d:Q11917594|Q11917594]]
| [[Dolors Lamarca i Morell]]
| [[Granollers]]
| 1943-10-19
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Dolors Lamarca (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2170
| [[:d:Q58190870|Q58190870]]
| [[María José Martínez Segura]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2171
| [[:d:Q75842626|Q75842626]]
| [[Amaia Alvarez Uria]]
| [[Bilbo]]
| 1978
|
|
| [[Fitxategi:Amaia Alvarez.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2172
| [[:d:Q18718979|Q18718979]]
| [[Carmen Andrade Perdrix]]
| [[Madril]]
| 1947
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2173
| [[:d:Q88149943|Q88149943]]
| [[Izarne Lizaso|Izarne Lizaso Elgarresta]]
| [[Errenteria]]
| 1973-09-08
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2174
| [[:d:Q130646944|Q130646944]]
| [[Eugenia Querci]]
|
| 1975-05-27
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2175
| [[:d:Q12390366|Q12390366]]
| [[Helena Villar Janeiro]]
| [[Becerreá]]
| 1940-09-28
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Helena Villar (AELG)-2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2176
| [[:d:Q4893934|Q4893934]]
| [[Glòria Bordons]]
| [[Bartzelona]]
| 1953-09-22
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Glòria Bordons.jpeg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2177
| [[:d:Q42415288|Q42415288]]
| [[Valérie Peugeot]]
| [[Versailles]]
| 1964-03-08
| [[Frantzia]]
|
| [[Fitxategi:2021 03 vpeugeot petite-6eef9.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2178
| [[:d:Q98995778|Q98995778]]
| [[Mónica Herrero Subías]]
| [[Barbastro]]
| 1975
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2179
| [[:d:Q57690940|Q57690940]]
| [[Charo Sábada]]
| [[Iruñea]]
| 1972-01-30
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Charo Sadaba.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2180
| [[:d:Q75129263|Q75129263]]
| [[Elena Postigo Solana]]
| [[Segovia]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2181
| [[:d:Q23671480|Q23671480]]
| [[Inmaculada Alva]]
| [[Sevilla]]
| 1965
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:IAlva.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2182
| [[:d:Q109091817|Q109091817]]
| [[Paula de Demerson]]
| [[Bordèras (Pirinio Garaiak)|Bordères-sur-l'Échez]]
| 1925-01-31
| [[Frantzia]]
| 2008-11-19
|
|-
| style='text-align:right'| 2183
| [[:d:Q112650314|Q112650314]]
| [[Rosalva Loreto López]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2184
| [[:d:Q58388938|Q58388938]]
| [[Aurora García González]]
| [[Madril]]
| 1956
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2185
| [[:d:Q41266|Q41266]]
| [[Ana Botella]]
| [[Madril]]
| 1953-07-23
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Ana Botella 2015b (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2186
| [[:d:Q111495431|Q111495431]]
| [[Fara Nasti]]
| [[Napoli]]
| 1968
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2187
| [[:d:Q100999294|Q100999294]]
| [[Nuria García Herranz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2188
| [[:d:Q93371621|Q93371621]]
| [[Paula Lourenço]]
|
| 1961
| [[Portugal]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2189
| [[:d:Q12398978|Q12398978]]
| [[Rexina Vega]]
| [[Vigo]]
| 1966-11-18
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Rexina Vega (AELG)-3.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2190
| [[:d:Q110191166|Q110191166]]
| [[Giulia Baratta]]
| [[Saarbrücken]]
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2191
| [[:d:Q92091262|Q92091262]]
| [[Rosa Elvira Lillo]]
| [[Mérida]]
| 1969
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2192
| [[:d:Q17590417|Q17590417]]
| [[Pilar Zabala Agirre]]
| [[Legazpi]]
| 1951-10-13
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Pilar Zabala Aguirre (2005; cropped 2023).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2193
| [[:d:Q41704603|Q41704603]]
| [[Judith Lyon-Caen]]
|
| 1972-07-07
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2194
| [[:d:Q38380115|Q38380115]]
| [[Nicole Boëls-Janssen]]
|
| 1937-08-24
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2195
| [[:d:Q129778805|Q129778805]]
| [[María Jesús Vázquez Madruga]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2196
| [[:d:Q129087523|Q129087523]]
| [[Lucia Calboli Montefusco]]
| [[San Giovanni al Natisone]]
| 1944
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2197
| [[:d:Q111344068|Q111344068]]
| [[Laura Chioffi]]
|
| 1945
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2198
| [[:d:Q111152259|Q111152259]]
| [[María Amparo López Arandia]]
|
| 1975
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2199
| [[:d:Q93432306|Q93432306]]
| [[Silvia Magnavacca]]
| [[Buenos Aires]]
| 1947-11-30
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2200
| [[:d:Q1150130|Q1150130]]
| [[Cécile Morrisson]]
| [[Dinan]]
| 1940-06-16
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2201
| [[:d:Q65759456|Q65759456]]
| [[María Asunción Leboreiro Amaro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2202
| [[:d:Q100999293|Q100999293]]
| [[María Teresa Muñoz Jiménez]]
|
| 1948
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2203
| [[:d:Q104640791|Q104640791]]
| [[Amalia Prieto Cantero]]
|
| 1911
| [[Espainia]]
| 1991
|
|-
| style='text-align:right'| 2204
| [[:d:Q125458218|Q125458218]]
| [[Margarita Llopis Ponte]]
| [[Coruña]]
| 1935-02-14
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2205
| [[:d:Q104616581|Q104616581]]
| [[Rosario Martín-Montalvo y San Gil]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2206
| [[:d:Q6016286|Q6016286]]
| [[Milagros del Corral]]
| [[Madril]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Milagros del Corral.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2207
| [[:d:Q98829496|Q98829496]]
| [[María Luz de Prado Herrera]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2208
| [[:d:Q105427114|Q105427114]]
| [[Quiteria Fernández Arroyo]]
|
| 1914
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2209
| [[:d:Q80720827|Q80720827]]
| [[Cristina Jenaro]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2210
| [[:d:Q110193283|Q110193283]]
| [[Paula Godinho]]
| [[Lisboa]]
| 1960-06-25<br/>1960
| [[Portugal]]
|
| [[Fitxategi:Paula Godinho - Castrelo do Val.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2211
| [[:d:Q92837951|Q92837951]]
| [[Mónica Valderrama Santomé]]
| [[Waiblingen]]
| 1974-11-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2212
| [[:d:Q5981546|Q5981546]]
| [[Lourdes Díaz-Trechuelo]]
| [[Sanlúcar de Barrameda]]
| 1921-02-11
| [[Espainia]]
| 2008-03-16
| [[Fitxategi:Lourdes Díaz-Trechuelo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2213
| [[:d:Q19408627|Q19408627]]
| [[Laura Nuño Gómez]]
| [[Madril]]
| 1967-10-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Laura Nuño .jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2214
| [[:d:Q61480955|Q61480955]]
| [[Loredana Olivato]]
| [[Latisana]]
| 1943-01-17
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2215
| [[:d:Q23014076|Q23014076]]
| [[María Elena Gómez Moreno]]
| [[Granada (Espainia)|Granada]]
| 1907-01-28
| [[Espainia]]
| 1998-12-15
|
|-
| style='text-align:right'| 2216
| [[:d:Q17315299|Q17315299]]
| [[Alicia Coduras Martínez]]
| [[Bartzelona]]
| 1958-04-06
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2217
| [[:d:Q21094896|Q21094896]]
| [[Josefa García Cirac]]
| [[Benavente (Zamora)|Benavente]]
| 1969-07-14
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Josefa García Cirac 2015 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2218
| [[:d:Q60651570|Q60651570]]
| [[Marta Aymerich]]
| [[Sarrià de Ter]]
| 1968
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2219
| [[:d:Q93435930|Q93435930]]
| [[Maria Gabriella Angeli Bertinelli]]
|
| 1929
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| 2010
|
|-
| style='text-align:right'| 2220
| [[:d:Q61831008|Q61831008]]
| [[Begonya Sàez i Tajafuerce]]
|
| 1967
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2221
| [[:d:Q28969393|Q28969393]]
| [[Eukene Lacarra]]
| [[Lizarra]]
| 1944-10-29
| [[Espainia]]
| 2023-06-02
|
|-
| style='text-align:right'| 2222
| [[:d:Q111285952|Q111285952]]
| [[Carmen de la Rosa Jorge]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2223
| [[:d:Q64426972|Q64426972]]
| [[Marisa Crespo Leiro]]
| [[Lamas, San Cristovo de Cea]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2224
| [[:d:Q101246736|Q101246736]]
| [[Amparo Cano García]]
| [[Cieza (Murtzia)|Cieza]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2225
| [[:d:Q5752461|Q5752461]]
| [[Carmen Bravo-Villasante]]
| [[Madril]]
| 1918-12-25
| [[Espainia]]
| 1994-06-15
|
|-
| style='text-align:right'| 2226
| [[:d:Q42182200|Q42182200]]
| [[María Concepción Bielza Lozoya]]
| [[Madril]]
| 1966
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2227
| [[:d:Q93370550|Q93370550]]
| [[Montserrat Freixa Niella]]
|
| 1961
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2228
| [[:d:Q66173980|Q66173980]]
| [[Alicia Gutiérrez]]
|
| 1957
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2229
| [[:d:Q43097563|Q43097563]]
| [[Concepción Espejel Jorquera]]
| [[Madril]]
| 1959-09-15
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:(Concepción Espejel) Cospedal y Rouco imponen la Gran Cruz de San Raimundo de Peñafort (12900723205) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2230
| [[:d:Q60681426|Q60681426]]
| [[Silvia Blanco-Ferrera]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2231
| [[:d:Q100880368|Q100880368]]
| [[Doris Adriana Ramírez Salazar]]
|
|
| [[Kolonbia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2232
| [[:d:Q87091|Q87091]]
| [[Elisabeth Schüssler Fiorenza]]
| [[Cenad]]
| 1938-04-17
| [[Alemania]]<br/>[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Elisabeth Schüssler-Fiorenza 0805.JPG|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2233
| [[:d:Q62560024|Q62560024]]
| [[Olga Katsiardi-Hering]]
| [[Patras]]
| 1950
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2234
| [[:d:Q55231179|Q55231179]]
| [[Maria Papathanassiou]]
|
| 1968
| [[Grezia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2235
| [[:d:Q105811393|Q105811393]]
| [[Mary Ann Young Von Glinow]]
|
| 1949
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2236
| [[:d:Q18620219|Q18620219]]
| [[Cynthia Hardy]]
| [[Kanada]]
| 1956
| [[Kanada]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2237
| [[:d:Q106436712|Q106436712]]
| [[Carmen Juan Lovera]]
| [[Huéscar]]
| 1924
| [[Espainia]]
| 2018
|
|-
| style='text-align:right'| 2238
| [[:d:Q114596637|Q114596637]]
| [[María Dolores Masana]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2239
| [[:d:Q114765042|Q114765042]]
| [[María Dolores Masana]]
| [[Bartzelona]]
| 1936
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria Dolores Masana.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2240
| [[:d:Q51954574|Q51954574]]
| [[Ursula Mathis-Moser]]
| [[Gmunden]]
| 1950-05-09
| [[Austria]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2241
| [[:d:Q57911450|Q57911450]]
| [[Margarita Vilar Rodríguez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2242
| [[:d:Q85416604|Q85416604]]
| [[Maria Giulia Amadasi]]
|
| 1940
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
| 2024-08-30
|
|-
| style='text-align:right'| 2243
| [[:d:Q93262387|Q93262387]]
| [[Livia Migliardi Zingale]]
|
| 1966
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2244
| [[:d:Q121320976|Q121320976]]
| [[Paola Minoia]]
|
| 1966
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2245
| [[:d:Q27733763|Q27733763]]
| [[Yvonna Sessions Lincoln]]
| [[Tampa]]
| 1944-05-25
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2246
| [[:d:Q88734|Q88734]]
| [[Ruth Wodak]]
| [[Londres]]
| 1950-07-12
| [[Austria]]
|
| [[Fitxategi:2021 Ruth Wodak (51278638718) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2247
| [[:d:Q57578374|Q57578374]]
| [[Vicenta Marín Parra]]
|
| 20th century
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Vicenta Marín Parra.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2248
| [[:d:Q20011411|Q20011411]]
| [[Nancy Bermeo]]
|
| 1951
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2249
| [[:d:Q87193544|Q87193544]]
| [[Josefina Triguero Agudo]]
| [[Madril]]
| 1946
| [[Espainia]]
| 2022-12-21
|
|-
| style='text-align:right'| 2250
| [[:d:Q3291522|Q3291522]]
| [[Marie-Anne Frison-Roche]]
| [[Bar-le-Duc]]
| 1959-08-02
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2251
| [[:d:Q20180306|Q20180306]]
| [[Françoise Aubin]]
| [[Parisko 16. barrutia]]
| 1932-02-17
| [[Frantzia]]
| 2017-07-10
|
|-
| style='text-align:right'| 2252
| [[:d:Q6003983|Q6003983]]
| [[María Jesús Montero]]
| [[Sevilla]]
| 1966-02-04
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Jesús Montero 2023 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2253
| [[:d:Q28944148|Q28944148]]
| [[Victoria Álvarez Ruíz de Ojeda]]
| [[Vigo]]
| 1961-08-21
| [[Espainia]]
| 2018-09-23
|
|-
| style='text-align:right'| 2254
| [[:d:Q15407048|Q15407048]]
| [[Bernadette Mérenne-Schoumaker]]
| [[Namur]]
| 1943-11-30
| [[Belgika]]
|
| [[Fitxategi:Bernadette Mérenne-Schoumaker - Saint-Dié-des-Vosges 20131005.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2255
| [[:d:Q20014996|Q20014996]]
| [[Martha Isabel Fandiño Pinilla]]
| [[Pacho]]
| 1956-09-28
| [[Kolonbia]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2256
| [[:d:Q108489514|Q108489514]]
| [[Christine Rivalan-Guégo]]
|
|
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2257
| [[:d:Q28837895|Q28837895]]
| [[Patricia Molins]]
| [[Madril]]
| 20th century
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2258
| [[:d:Q29643817|Q29643817]]
| [[Abigail Woods]]
|
| 1972-09-03
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:EWS18.10 (cropped) Abigail Woods.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2259
| [[:d:Q108220250|Q108220250]]
| [[Concepción García Colorado]]
|
| 1958
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2260
| [[:d:Q104224103|Q104224103]]
| [[Maite Barea]]
|
|
| [[Espainia]]
| 2006
|
|-
| style='text-align:right'| 2261
| [[:d:Q113578318|Q113578318]]
| [[Nerea Ezeiza]]
|
|
|
|
| [[Fitxategi:NereaEzeiza2017.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2262
| [[:d:Q105754193|Q105754193]]
| [[María del Carmen Carrión Pérez]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2263
| [[:d:Q27651450|Q27651450]]
| [[Miriam Urkia|Miriam Urkia Gonzalez]]
| [[Aretxabaleta]]
| 1965-03-31
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Miriam Urkia 2017 Bizkaie.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2264
| [[:d:Q20963315|Q20963315]]
| [[Gloria Montenegro]]
| [[Santiago (Txile)|Santiago]]
| 1941-07-16
| [[Txile]]
|
| [[Fitxategi:Premio For Women in Science Chile (30191638442).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2265
| [[:d:Q58106685|Q58106685]]
| [[Belinda de Frutos Torres]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2266
| [[:d:Q5876703|Q5876703]]
| [[Gemma López Vélez]]
| [[Espainia]]
| 1955
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2267
| [[:d:Q55622422|Q55622422]]
| [[Pilar González Bernaldo]]
| [[Buenos Aires]]
| 1958
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2268
| [[:d:Q124044311|Q124044311]]
| [[Lucia Athanassaki]]
|
| 1957
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2269
| [[:d:Q16241656|Q16241656]]
| [[Nancy Felson]]
|
|
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2270
| [[:d:Q439649|Q439649]]
| [[Rosamond McKitterick]]
| [[Chesterfield (Derbyshire)]]
| 1949-05-31
| [[Erresuma Batua]]
|
| [[Fitxategi:Rosamond McKitterick Aufnahme von Werner Maleczek.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2271
| [[:d:Q4855901|Q4855901]]
| [[Neus Català]]
| [[Els Guiamets]]
| 1915-10-06
| [[Espainia]]
| 2019-04-13
| [[Fitxategi:Neus Catala 7491 resize.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2272
| [[:d:Q100999239|Q100999239]]
| [[Alicia Campos Serrano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2273
| [[:d:Q107456338|Q107456338]]
| [[Mariana Achugar]]
|
|
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2274
| [[:d:Q20532791|Q20532791]]
| [[Carme Fernández Pérez-Sanjulián]]
| [[Coruña]]
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2275
| [[:d:Q111722963|Q111722963]]
| [[Carmen Fragero Guerra]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2276
| [[:d:Q42790360|Q42790360]]
| [[Patricia Carmen Muñoz García]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2277
| [[:d:Q108486739|Q108486739]]
| [[Maria Pia Pattoni]]
| [[Cremona]]
| 1957-11-20
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2278
| [[:d:Q61957615|Q61957615]]
| [[Susanna Peruginelli]]
| [[Florentzia]]
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2279
| [[:d:Q121194321|Q121194321]]
| [[María Eugenia Dies Álvarez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:María Eugenia Dies Álvarez - dic 2022.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2280
| [[:d:Q105076761|Q105076761]]
| [[Paloma Sevilla]]
| [[Madril]]
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Paloma Sevilla - March 2012.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2281
| [[:d:Q92326413|Q92326413]]
| [[Belen Diezma Iglesias]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2282
| [[:d:Q85220254|Q85220254]]
| [[Montserrat Corretger Sàez]]
| [[Reus]]
| 1950
|
|
| [[Fitxategi:MontserratCorretger1 2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2283
| [[:d:Q116414228|Q116414228]]
| [[Agar Ledo Arias]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1975
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2284
| [[:d:Q2977868|Q2977868]]
| [[Claude Mossé]]
| [[Parisko 18. barrutia]]
| 1924-12-24
| [[Frantzia]]
| 2022-12-14
|
|-
| style='text-align:right'| 2285
| [[:d:Q51990693|Q51990693]]
| [[María Ángeles Martín Prats]]
| [[Sevilla]]
| 1971-02-07
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2286
| [[:d:Q291699|Q291699]]
| [[Susan Neiman]]
| [[Atlanta]]
| 1955-03-27
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Susan Neiman B2015-02.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2287
| [[:d:Q53547611|Q53547611]]
| [[Asunción Alejos Morán]]
|
| 1934
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2288
| [[:d:Q28930076|Q28930076]]
| [[María Martinón Torres]]
| [[Ourense]]
| 1974
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2289
| [[:d:Q21573437|Q21573437]]
| [[Violeta Montoliu Soler]]
| [[Valentzia]]
| 1944
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2290
| [[:d:Q112111007|Q112111007]]
| [[Antonia Arnoldus-Huyzendveld]]
| [[Amsterdam]]
| 1942-10-20
| [[Herbehereetako Erresuma]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2291
| [[:d:Q14105650|Q14105650]]
| [[Teresa San Román Espinosa]]
| [[A Guarda]]
| 1940
| [[Espainia]]
| 2024-07-14
|
|-
| style='text-align:right'| 2292
| [[:d:Q28922750|Q28922750]]
| [[Carmen Rísquez Cuenca]]
| [[Campdevànol]]
| 1964-01-02
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Rísquez Cuenca 2017 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2293
| [[:d:Q52841102|Q52841102]]
| [[Rosa Queralt Doménech]]
| [[Bartzelona]]
| 1940
| [[Espainia]]
| 2018-04-16
|
|-
| style='text-align:right'| 2294
| [[:d:Q72208593|Q72208593]]
| [[María Jesús Remartínez Maestro]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2295
| [[:d:Q68076823|Q68076823]]
| [[Blanca Palmada i Félez]]
|
| 1963
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2296
| [[:d:Q87533816|Q87533816]]
| [[Purificació Canals i Ventín]]
| [[Tarragona]]
| 1962-07-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2297
| [[:d:Q65274796|Q65274796]]
| [[Mercedes Expósito]]
| [[Nadela]]
| 1959-10-30
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2298
| [[:d:Q106862817|Q106862817]]
| [[Maria Teresa Schettino]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2299
| [[:d:Q59927177|Q59927177]]
| [[Cécile Treffort]]
|
| 1950
| [[Frantzia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2300
| [[:d:Q107820002|Q107820002]]
| [[Enrica Lemmi]]
|
|
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2301
| [[:d:Q112662981|Q112662981]]
| [[Ascensión Palomares Ruiz]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2302
| [[:d:Q61470224|Q61470224]]
| [[Nadia Andriolo]]
|
| 20th century
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2303
| [[:d:Q19888994|Q19888994]]
| [[Angela Beyra Matos]]
| [[Camagüey]]
| 1952-05-31
| [[Kuba]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2304
| [[:d:Q110908364|Q110908364]]
| [[María del Carmen Azaustre Serrano]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2305
| [[:d:Q83185294|Q83185294]]
| [[Lucía Martínez Odriozola]]
| [[Getxo]]
| 1958
| [[Espainia]]
| 2021-08-14
|
|-
| style='text-align:right'| 2306
| [[:d:Q108220141|Q108220141]]
| [[María Teresa Alañón Rica]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2307
| [[:d:Q60501357|Q60501357]]
| [[Emmanuelle Walkowiak]]
|
| 1975-09-23
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2308
| [[:d:Q114457215|Q114457215]]
| [[Vita Fortunati]]
|
| 1941-02-08
| [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako Erresuma]]<br/>[[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2309
| [[:d:Q112662994|Q112662994]]
| [[Lara Varela Garrote]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2310
| [[:d:Q55442850|Q55442850]]
| [[Valentina Formoso Gosende]]
| [[Ribademar]]
| 1970
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Valentina Formoso.png|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2311
| [[:d:Q6128629|Q6128629]]
| [[Silvina Jensen]]
| [[Tres Arroyos]]
| 1966
| [[Argentina]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2312
| [[:d:Q66776489|Q66776489]]
| [[Leire Arbea Moreno]]
| [[Iruñea]]
| 1976-01-07
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:LeireArbea.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2313
| [[:d:Q78506|Q78506]]
| [[Ingeborg Bachmann]]
| [[Klagenfurt am Wörthersee|Klagenfurt]]
| 1926-06-25
| [[Austria]]
| 1973-10-17
| [[Fitxategi:Ingeborg-Bachmann-1962 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2314
| [[:d:Q95672980|Q95672980]]
| [[Laura Minervini]]
| [[Napoli]]
| 1964-03-10
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2315
| [[:d:Q30904315|Q30904315]]
| [[Elvira Gangutia]]
| [[Donostia]]
| 1937
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2316
| [[:d:Q104583080|Q104583080]]
| [[Donatella Lombello Soffiato]]
| [[Pontelongo]]
| 1947
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2317
| [[:d:Q12393573|Q12393573]]
| [[Montse Pena|Montserrat Pena]]
| [[Sada (Coruña)|Sada]]
| 1981-04-27
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Montserrat Pena Presas (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2318
| [[:d:Q55950607|Q55950607]]
| [[Urszula Sowina]]
|
| 1952
| [[Polonia]]
|
| [[Fitxategi:Urszula Sowina.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2319
| [[:d:Q84227187|Q84227187]]
| [[Sonia Ruiz de Azua]]
|
| 1979-05-09
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2320
| [[:d:Q59662946|Q59662946]]
| [[Julia Buján Varela]]
| [[Agolada]]
| 1952
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Bujan varela 2016.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2321
| [[:d:Q61481228|Q61481228]]
| [[Maria Pertile]]
|
| 1971
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2322
| [[:d:Q56879599|Q56879599]]
| [[Pilar S Testillano]]
|
| 1962
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2323
| [[:d:Q99448553|Q99448553]]
| [[Beatriz Zabalondo|Beatriz Zabalondo Loidi]]
| [[Elgeta]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Beatriz Zabalondo (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2324
| [[:d:Q17413438|Q17413438]]
| [[Concha Castroviejo]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1913
| [[Espainia]]
| 1995-12-09
| [[Fitxategi:Concha Castroviejo (á dereita) con Anita Pequeña. Santiago circa 1931. Fotos familiares das e dos irmás Santos Castroviejo.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2325
| [[:d:Q108330011|Q108330011]]
| [[Ilaria Miarelli Mariani]]
| [[Erroma]]
| 1965-09-06
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2326
| [[:d:Q55946209|Q55946209]]
| [[Carmen Ruiz Sutil]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2327
| [[:d:Q70759983|Q70759983]]
| [[Olga Tubau Martínez]]
| [[Paris]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2328
| [[:d:Q57779659|Q57779659]]
| [[María Inés López-Ibor Alcocer]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2329
| [[:d:Q12254917|Q12254917]]
| [[Begoña Vicario]]
| [[Caracas]]
| 1962-03-03
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Begoña Vicario.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2330
| [[:d:Q3575342|Q3575342]]
| [[Zeineb Benzina]]
| [[Tunis]]
| 20th century
| [[Tunisiako Protektoratu Frantsesa]]<br/>[[Tunisia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2331
| [[:d:Q5664652|Q5664652]]
| [[Carmen Aranegui|Carmen Aranegui Gascó]]
| [[Valentzia]]
| 1945
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Carmen Aranegui Gascó 01.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2332
| [[:d:Q20534104|Q20534104]]
| [[Goretti Sanmartín Rei]]
| [[A Estrada]]
| 1964-07-06
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Goretti Sanmartín Rei (2016).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2333
| [[:d:Q93373520|Q93373520]]
| [[Gemma Lluch]]
| [[Valentzia]]
| 1958
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2334
| [[:d:Q24273137|Q24273137]]
| [[Luz Martínez Ten]]
| [[Madril]]
| 1960
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Luz Martínez Ten.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2335
| [[:d:Q63352033|Q63352033]]
| [[Andrea Costafreda Quesada]]
|
|
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:La societat civil davant de les regressions de drets humans 190411 22072 dc (32744651377) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2336
| [[:d:Q106906053|Q106906053]]
| [[Lilia Costabile]]
| [[Torre del Greco]]
| 1951-05-15
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2337
| [[:d:Q91192657|Q91192657]]
| [[María Rosal]]
| [[Fernán-Núñez]]
| 1961
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Maria-rosal-nadales.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2338
| [[:d:Q100999241|Q100999241]]
| [[Carmen Pérez Esparrells]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2339
| [[:d:Q57900628|Q57900628]]
| [[Soledad Cuezva]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2340
| [[:d:Q467518|Q467518]]
| [[Christine Korsgaard]]
| [[Chicago]]
| 1952-04-09
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
| [[Fitxategi:Christine Korsgaard at Amherst College 2.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2341
| [[:d:Q13103836|Q13103836]]
| [[Luisa Passerini]]
| [[Asti (Italia)|Asti]]
| 1941-02-02
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2342
| [[:d:Q112623556|Q112623556]]
| [[Lourdes Villalustre Martínez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2343
| [[:d:Q110477027|Q110477027]]
| [[Lucia Bertolini]]
| [[Calci]]
| 1955-06-26
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2344
| [[:d:Q93370494|Q93370494]]
| [[Amàlia Lafuente Flo]]
| [[Bartzelona]]
| 1952
|
| 2022-07-17
|
|-
| style='text-align:right'| 2345
| [[:d:Q112655115|Q112655115]]
| [[Elena Briones Pérez]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2346
| [[:d:Q5702169|Q5702169]]
| [[Araceli González Vázquez]]
| [[Torrelavega]]
| 1976-04-24
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2347
| [[:d:Q107333845|Q107333845]]
| [[Maria Susana Seguin]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2348
| [[:d:Q7353865|Q7353865]]
| [[Rochel Gelman]]
| [[Toronto]]
| 1942-01-23
| [[Ameriketako Estatu Batuak]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2349
| [[:d:Q55722856|Q55722856]]
| [[Marie-Pier Luneau]]
|
| 1973
| [[Kanada]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2350
| [[:d:Q5920188|Q5920188]]
| [[Irene Lozano]]
| [[Madril]]
| 1971-06-17
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:Irene Lozano 2014 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2351
| [[:d:Q12393071|Q12393071]]
| [[María do Carme Kruckenberg]]
| [[Vigo]]
| 1926-06-03
| [[Espainia]]
| 2015-05-16
| [[Fitxategi:María do Carme Kruckenberg (AELG)-1.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2352
| [[:d:Q115470121|Q115470121]]
| [[Judy Urquhart]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2353
| [[:d:Q64495083|Q64495083]]
| [[Maria Giuseppina Muzzarelli]]
|
| 1951
| [[Italia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2354
| [[:d:Q35027881|Q35027881]]
| [[María Teresa Estrach i Panella]]
| [[Girona]]
| 1950-09-04
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2355
| [[:d:Q51730222|Q51730222]]
| [[Ana Galarraga]]
| [[Zarautz]]
| 1970-06-09
| [[Espainia]]
|
| [[Fitxategi:AnaGalarragaElhuyar.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2356
| [[:d:Q128205189|Q128205189]]
| [[Verónica Sierra Blas]]
| [[Guadalajara (Espainia)|Guadalajara]]
| 1978
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2357
| [[:d:Q112655187|Q112655187]]
| [[Núria Sara Miras Boronat]]
|
|
| [[Espainia]]
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2358
| [[:d:Q23721911|Q23721911]]
| [[Maryna Viazovska]]
| [[Kiev]]
| 1984-11-02<br/>1984-12-02
| [[Ukraina]]
|
| [[Fitxategi:Maryna Vazovska MFO 2013 crop.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2359
| [[:d:Q81746128|Q81746128]]
| [[Arantxa Tirado]]
| [[Bartzelona]]
| 1978
|
|
| [[Fitxategi:(Arantxa Tirado) "La clase obrera no va al paraíso" presentación en Iruñea con Arnaldo Otegi.jpg|center|128px]]
|-
| style='text-align:right'| 2360
| [[:d:Q79322635|Q79322635]]
| [[Enriqueta Pujol-Ribera]]
|
|
|
|
|
|-
| style='text-align:right'| 2361
| [[:d:Q5756151|Q5756151]]
| [[Casilda Ordóñez Ferrer]]
| [[Palentzia]]
| 1931-02-20
| [[Espainia]]
| 2009-12-04
|
|}
{{Wikidata list end}}
7w9kn3oier4h2wi2m8bs02ulgthuczh
Zerrenda:Nafar bideko ondasunak
106
897875
9968398
9900283
2024-11-13T21:54:18Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968398
wikitext
text/x-wiki
'''Nafar bidea''' [[Donibane Garazi]]n edo [[Izura-Azme]]n hasten da, iturri ezberdinen arabera, eta [[Gares]]en batzen da [[Aragoiko bidea]]rekin, [[frantses bidea]] osatzeko. Honakoa bide horretan dauden ondasunen zerrenda da, [[UNESCO]]ren arabera<ref>{{Erreferentzia|izena=UNESCO World Heritage|abizena=Centre|izenburua=Routes of Santiago de Compostela: Camino Francés and Routes of Northern Spain|hizkuntza=en|url=http://whc.unesco.org/en/list/669/|aldizkaria=UNESCO World Heritage Centre|sartze-data=2019-07-29}}</ref>.
== Ondarea ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {?item wdt:P361 wd:Q41623575.}
|sort=label
|columns=label,P18,P131,P625,item,P373
|links=red
|row_template=Wikidata list/Ondarea
|skip_table=1
|thumbs=100x100px
|sort=131
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iruñeko Erruki Etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa de misericordia Pamplona-ampliación 03.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.8086427|-1.6481812|display=inline}}
| item = [[:d:Q118434|Q118434]]
| p373 = [[:commons:Category:Casa de la Misericordia de Pamplona|Casa de la Misericordia de Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iruñeko zitadela]]
| p18 = [[Fitxategi:CIUDADELA DE PAMPLONA.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81194444|-1.64916667|display=inline}}
| item = [[:d:Q206258|Q206258]]
| p373 = [[:commons:Category:Ciudadela de Pamplona|Ciudadela de Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Garbikundeko Andre Mariaren eliza (Gatzolatz)|Garbikundeko Andre Mariaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de Gazólaz.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.79163889|-1.71788889|display=inline}}
| item = [[:d:Q257513|Q257513]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of Nuestra Señora de la Purificación, Gazólaz|Church of Nuestra Señora de la Purificación, Gazólaz]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iruñeko katedrala]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona 2022 - west facade front.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]<br/>[[Nafarroa Garaia]]
| p625 = {{Coord|42.819768|-1.640812|display=inline}}
| item = [[:d:Q389210|Q389210]]
| p373 = [[:commons:Category:Cathedral of Pamplona|Cathedral of Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iruñeko zezen plaza]]
| p18 = [[Fitxategi:Plaza de Toros de Pamplona.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.815866|-1.639548|display=inline}}
| item = [[:d:Q2033759|Q2033759]]
| p373 = [[:commons:Category:Plaza de toros Monumental de Pamplona|Plaza de toros Monumental de Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ezpeleta jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Palacio de Ezpeleta.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81722222|-1.6475|display=inline}}
| item = [[:d:Q2894392|Q2894392]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio de Ezpeleta|Palacio de Ezpeleta]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Orreagako kolegiata]]
| p18 = [[Fitxategi:Monastère de Ronceveau 2.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Orreaga]]
| p625 = {{Coord|43.00990641170492|-1.319398330758712|display=inline}}
| item = [[:d:Q2984058|Q2984058]]
| p373 = [[:commons:Category:Colegiata de Santa María (Roncesvalles)|Colegiata de Santa María (Roncesvalles)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Erreniega (mendilerroa)|Erreniegako mendilerroa]]
| p18 = [[Fitxategi:Alto del Perdón-elcamino2006.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Nafarroa Garaia]]
| p625 = {{Coord|42.735|-1.70059|display=inline}}
| item = [[:d:Q3065481|Q3065481]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Nikolas eliza (Iruñea)|San Nikolas eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de San Nicolás (Pamplona) exterior 03.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]<br/>[[San Nikolas (Iruñea)|San Nikolas]]
| p625 = {{Coord|42.81576666666667|-1.644975|display=inline}}
| item = [[:d:Q3111473|Q3111473]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Nicolás, Pamplona|Church of San Nicolás, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nafarroako errege-erreginen jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Archivo Real y General de Navarra - 03.png|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.820145|-1.644523888888889|display=inline}}
| item = [[:d:Q3111483|Q3111483]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio de los Reyes de Navarra, Pamplona|Palacio de los Reyes de Navarra, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nafarroako jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Palacio de Navarra (Avda Carlos III).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.815833|-1.642778|display=inline}}
| item = [[:d:Q3298793|Q3298793]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio de Navarra|Palacio de Navarra]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Zernin eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Exterior of the Church of San Cernín, Pamplona 02.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.8181888|-1.6449228|display=inline}}
| item = [[:d:Q3756728|Q3756728]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Cernín, Pamplona|Church of San Cernín, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Izpiritu Santuaren kapera]]
| p18 = [[Fitxategi:Rocesvalles sillo Carlomagno.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Orreaga]]
| p625 = {{Coord|43.008611111111|-1.3194444444444|display=inline}}
| item = [[:d:Q5748359|Q5748359]]
| p373 = [[:commons:Category:Capilla de Espíritu Santo (Roncesvalles)|Capilla de Espíritu Santo (Roncesvalles)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Done Jakueren eliza (Orreaga)|Done Jakueren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Roncesvalles-Collegiate-Church-2010.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Orreaga]]
| p625 = {{Coord|43.008775|-1.31955556|display=inline}}
| item = [[:d:Q5912070|Q5912070]]
| p373 = [[:commons:Category:Capilla de Santiago (Roncesvalles)|Capilla de Santiago (Roncesvalles)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nafarroako Administrazio Publikoaren Institutua]]
| p18 = [[Fitxategi:Edificio sede actual del Instituto Navarro de Administración Pública y del Departamento de Cultura, Turismo y Administraciones Públicas, en la calle de Navarrería de Pamplona.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81988611|-1.64181389|display=inline}}
| item = [[:d:Q5917616|Q5917616]]
| p373 = [[:commons:Category:Instituto Navarro de Administración Pública (INAP)|Instituto Navarro de Administración Pública (INAP)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Lorentzo eliza (Iruñea)|San Lorentzo eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - Iglesia de San Lorenzo 12.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81694444|-1.64888889|display=inline}}
| item = [[:d:Q9007153|Q9007153]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Lorenzo, Pamplona|Church of San Lorenzo, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Eroritakoen monumentua (Iruñea)]]
| p18 = [[Fitxategi:Caídosfront.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.809106|-1.634717|display=inline}}
| item = [[:d:Q9034981|Q9034981]]
| p373 = [[:commons:Category:Sala de Exposiciones Conde de Rodezno (Monumento a los Caídos, Pamplona)|Sala de Exposiciones Conde de Rodezno (Monumento a los Caídos, Pamplona)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Done Petri zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Puente de San Pedro.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.82387|-1.643732|display=inline}}
| item = [[:d:Q12256338|Q12256338]]
| p373 = [[:commons:Category:Puente de San Pedro, Pamplona|Puente de San Pedro, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Eskolapioen eraikina]]
| p18 = [[Fitxategi:Colegio Calasanz—Escolapios 01.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.815324|-1.63852|display=inline}}
| item = [[:d:Q12257209|Q12257209]]
| p373 = [[:commons:Category:Colegio Calasanz-Escolapios, Pamplona|Colegio Calasanz-Escolapios, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zumalakarregiren atea|Frantziako atea]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona Frankentor, 2005-07-17.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.82111111|-1.6425|display=inline}}
| item = [[:d:Q12257985|Q12257985]]
| p373 = [[:commons:Category:Portal de Francia|Portal de Francia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iruñeko harresiak]]
| p18 = [[Fitxategi:Iruñeko Harresiak.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.82126|-1.64091|display=inline}}
| item = [[:d:Q12259811|Q12259811]]
| p373 = [[:commons:Category:Fortifications and walls of Pamplona|Fortifications and walls of Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Magdalenako zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Puente medieval de la Magadalena en Pamplona.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.82105428688413|-1.6380482131909706|display=inline}}
| item = [[:d:Q12262837|Q12262837]]
| p373 = [[:commons:Category:Puente de la Magdalena|Puente de la Magdalena]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Ignazio basilika]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - Basilicia de San Ignacio de Loyola 3b.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.815|-1.64277778|display=inline}}
| item = [[:d:Q12266864|Q12266864]]
| p373 = [[:commons:Category:Basilica of San Ignacio de Loyola, Pamplona|Basilica of San Ignacio de Loyola, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Ignazio eliza (Iruñea)]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - Iglesia de San Ignacio (PP Redentoristas) 01.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.814924|-1.642798|display=inline}}
| item = [[:d:Q12266866|Q12266866]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Ignacio, Pamplona|Church of San Ignacio, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kondestablearen jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Palacio del Condestable (Pamplona).JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.818319|-1.645496|display=inline}}
| item = [[:d:Q16518040|Q16518040]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio Condestable de Pamplona|Palacio Condestable de Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[La Agrícola eraikina]]
| p18 = [[Fitxategi:La Agrícola.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81719722|-1.64575278|display=inline}}
| item = [[:d:Q16518089|Q16518089]]
| p373 = [[:commons:Category:Edificio La Agrícola|Edificio La Agrícola]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Agustin eliza (Iruñea)|San Agustin eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - San Agustin 01.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.8177843|-1.6412381|display=inline}}
| item = [[:d:Q16518820|Q16518820]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Agustín, Pamplona|Church of San Agustín, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santo Domingo eliza (Iruñea)|Santo Domingo eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - Convento de Santo Domingo e Iglesia de Santiago (PP Dominicos) 02.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81885833|-1.64483056|display=inline}}
| item = [[:d:Q16518877|Q16518877]]
| p373 = [[:commons:Category:Convent of Santiago Apóstol, Pamplona|Convent of Santiago Apóstol, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Agustindar Errekoletoen komentua (Iruñea)|Agustinar Errekoletoen komentua]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - Convento de Agustinas Recoletas - DSC 1881.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.8175|-1.64972222|display=inline}}
| item = [[:d:Q16552501|Q16552501]]
| p373 = [[:commons:Category:Convent of Inmaculada Concepción, Pamplona|Convent of Inmaculada Concepción, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Takonerako atea]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - Portal de San Nicolás 1.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81641111|-1.65022222|display=inline}}
| item = [[:d:Q19694104|Q19694104]]
| p373 = [[:commons:Category:Portal de San Nicolás (Taconera)|Portal de San Nicolás (Taconera)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Navarro Tafallatarren jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Navarro-Tafallatarren jauregia.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.817168|-1.6448389|display=inline}}
| item = [[:d:Q19747664|Q19747664]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio Navarro Tafalla, Pamplona|Palacio Navarro Tafalla, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larrasoañako zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Larrasoaña 20-9-23.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.90112|-1.540476|display=inline}}
| item = [[:d:Q19859419|Q19859419]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iruñeko apaiztegia]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - Seminario 2.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81361111|-1.62919167|display=inline}}
| item = [[:d:Q20492095|Q20492095]]
| p373 = [[:commons:Category:Seminary of Pamplona|Seminary of Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Doneztebe eliza (Eusa)|Doneztebe eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de San Esteban (Eusa, Navarra) - panoramio - Miguel Á. Sancha M. (7).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Ezkabarte]]
| p625 = {{Coord|42.865664|-1.631181|display=inline}}
| item = [[:d:Q20492324|Q20492324]]
| p373 = [[:commons:Category:Iglesia San Esteban de Eusa|Iglesia San Esteban de Eusa]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gendulaingo jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Palacio de Guenduláin (Cizur).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]<br/>[[Gendulain (Zizur)|Gendulain]]
| p625 = {{Coord|42.762754|-1.715158|display=inline}}
| item = [[:d:Q20492603|Q20492603]]
| p373 = [[:commons:Category:Palace of Guenduláin (Cizur)|Palace of Guenduláin (Cizur)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Goienetxe jauregia (Iruñea)|Goienetxe jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Palacio Goyeneche-02.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.817277777777775|-1.6422222222222222|display=inline}}
| item = [[:d:Q20493023|Q20493023]]
| p373 = [[:commons:Category:Palace of Goyeneche, Pamplona|Palace of Goyeneche, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Moja Karmeldar Oinutsen komentua (Iruñea)|Karmeldar Oinutsen komentua (Iruñea)]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - Convento de las Carmelitas Descalzas 1.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.82047778|-1.641625|display=inline}}
| item = [[:d:Q21855817|Q21855817]]
| p373 = [[:commons:Category:Convent of Carmelitas Descalzas, Pamplona|Convent of Carmelitas Descalzas, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Fraide Karmeldar Oinutsen komentua (Iruñea)|Fraide Karmeldar Oinutsien komentua (Iruñea)]]
| p18 = [[Fitxategi:Convent of Carmelitas Descalzos, Pamplona.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81868056|-1.64898611|display=inline}}
| item = [[:d:Q21855839|Q21855839]]
| p373 = [[:commons:Category:Convent of Carmelitas Descalzos, Pamplona|Convent of Carmelitas Descalzos, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Harresiez kanpoko kaputxinoen komentua (Iruñea)|Kaputxinoen Harresiez Haratagoko komentua]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - Convento de los Capuchinos Extramuros 5.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.830693|-1.640437|display=inline}}
| item = [[:d:Q21855939|Q21855939]]
| p373 = [[:commons:Category:Convent of Capuchinos Extramuros, Pamplona|Convent of Capuchinos Extramuros, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko Xabierkoaren eliza (Iruñea)]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - Iglesia de San Francisco Javier 01.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81328611|-1.63602778|display=inline}}
| item = [[:d:Q22343020|Q22343020]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Francisco Javier, Pamplona|Church of San Francisco Javier, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Motza etxea (Atarrabia)|Motza etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Villava 15.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Atarrabia]]
| p625 = {{Coord|42.832926|-1.607102|display=inline}}
| item = [[:d:Q22427665|Q22427665]]
| p373 = [[:commons:Category:Motza etxea|Motza etxea]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Joan Bataiatzailearen eliza (Burlata)]]
| p18 = [[Fitxategi:Burlada - Iglesia de San Juan Bautista 02.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Burlata]]
| p625 = {{Coord|42.82450556|-1.61613611|display=inline}}
| item = [[:d:Q22504955|Q22504955]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Juan Bautista, Burlada|Church of San Juan Bautista, Burlada]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Doneztebe eliza (Barañain)]]
| p18 = [[Fitxategi:Barañain - Iglesia Ortodoxa Rumana San Miguel Arcángel 9.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Barañain]]
| p625 = {{Coord|42.80744444|-1.67974167|display=inline}}
| item = [[:d:Q22667662|Q22667662]]
| p373 = [[:commons:Category:Romanian Orthodox Church of San Miguel Arcángel, Barañain|Romanian Orthodox Church of San Miguel Arcángel, Barañain]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mirari eliza (Iruñea)]]
| p18 = [[Fitxategi:Exterior of the Church of La Milagrosa (PP Paúles), Pamplona.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.80864444|-1.64328056|display=inline}}
| item = [[:d:Q22712523|Q22712523]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of La Milagrosa (PP Paúles), Pamplona|Church of La Milagrosa (PP Paúles), Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Fermin Aldapakoaren basilika]]
| p18 = [[Fitxategi:Hotel Puerta del Camino en rojo e iglesia de S. Fermín-palazio-02.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.8199334|-1.6436689|display=inline}}
| item = [[:d:Q25475308|Q25475308]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Fermín de Aldapa|Church of San Fermín de Aldapa]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Rozalejoko markesaren jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Rozalejo Jauregia.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81934|-1.6430552|display=inline}}
| item = [[:d:Q25475470|Q25475470]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio Marqués de Rozalejo|Palacio Marqués de Rozalejo]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bahía Kafetegia eraikina]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81485278|-1.64363056|display=inline}}
| item = [[:d:Q25475746|Q25475746]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Vasco-Navarra eraikina]]
| p18 = [[Fitxategi:Wiki Takes Pamplona 017.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81410833|-1.64278056|display=inline}}
| item = [[:d:Q25475751|Q25475751]]
| p373 = [[:commons:Category:Edificio para la Sociedad La Vasco Navarra (Pamplona)|Edificio para la Sociedad La Vasco Navarra (Pamplona)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Antzinako Nafarroako Artxibo Orokorra]]
| p18 = [[Fitxategi:Jardines Palacio de Navarra.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81540556|-1.64231389|display=inline}}
| item = [[:d:Q25475755|Q25475755]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gendulain jauregia (Iruñea)|Gendulain jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:1924, Salón con antigüedades de la casa del conde de Guenduláin en Pamplona, Navarra, Daniel López López.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.8165519|-1.6452941|display=inline}}
| item = [[:d:Q25479408|Q25479408]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio de los Condes de Guenduláin, Pamplona|Palacio de los Condes de Guenduláin, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Erromesen aterpetxea (Iruñea)|San Joan batailatzailearen eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - Albergue de Peregrinos 1.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81895833|-1.64175556|display=inline}}
| item = [[:d:Q25479419|Q25479419]]
| p373 = [[:commons:Category:Albergue de Peregrinos, Pamplona|Albergue de Peregrinos, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Trinitatearen basilika (Arre)|Trinitatearen basilika]]
| p18 = [[Fitxategi:La Trinidad de Arre (panorámica).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Ezkabarte]]
| p625 = {{Coord|42.8362707|-1.6043751|display=inline}}
| item = [[:d:Q25479438|Q25479438]]
| p373 = [[:commons:Category:Trinidad de Arre (Navarra)|Trinidad de Arre (Navarra)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andres eliza (Zarikiegi)|San Andres eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia san andres de zariquiegui.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]<br/>[[Zarikiegi]]
| p625 = {{Coord|42.74852778|-1.72255278|display=inline}}
| item = [[:d:Q25479489|Q25479489]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Andrés, Zariquiegui|Church of San Andrés, Zariquiegui]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Emeterio eta San Zeledonio eliza (Zizur)|San Emeterio eta San Zeledonio eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Cizur Menor-freecat-01.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zizur Txikia]]<br/>[[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.7891|-1.67642222|display=inline}}
| item = [[:d:Q25479491|Q25479491]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Vianako Printzearen enparantzako 3. zenbakiko etxea|La Jaula Dorada eraikina]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81236111|-1.64279444|display=inline}}
| item = [[:d:Q25479590|Q25479590]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Frantzisko Deuna Ikastetxe Publikoa (Iruñea)|Frantzisko Deuna Ikastetxe Publikoa]]
| p18 = [[Fitxategi:Escuela San Francisco.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.816697222222224|-1.6466194444444446|display=inline}}
| item = [[:d:Q25479786|Q25479786]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Filipe Neri kapera (Iruñea)|San Filipe Neri kapera]]
| p18 = [[Fitxategi:Oratoriosantfelipneri.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81776111|-1.64475556|display=inline}}
| item = [[:d:Q25479816|Q25479816]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iruñeko udaletxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona-Iruña City Council Building 02.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.818330555556|-1.6441694444444|display=inline}}
| item = [[:d:Q26874366|Q26874366]]
| p373 = [[:commons:Category:Town hall of Pamplona|Town hall of Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nafarroako Parlamentuaren egoitza]]
| p18 = [[Fitxategi:NafarParlamentua.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.814466666667|-1.6466944444444|display=inline}}
| item = [[:d:Q27832258|Q27832258]]
| p373 = [[:commons:Category:Parliament of Navarre building|Parliament of Navarre building]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Batasuneko zubiko etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Arneguy Nive d'Arneguy 01.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Luzaide]]
| p625 = {{Coord|43.108792|-1.282733|display=inline}}
| item = [[:d:Q28503321|Q28503321]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arrobi zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Puente Arrobi 03.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Auritz]]
| p625 = {{Coord|42.974168|-1.340035|display=inline}}
| item = [[:d:Q28503380|Q28503380]]
| p373 = [[:commons:Category:Arrobi bridge|Arrobi bridge]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Orreagako kolegiatako kripta]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de la Colegiata de Roncesvalles - cabecera.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Orreaga]]
| p625 = {{Coord|43.009601|-1.319153|display=inline}}
| item = [[:d:Q28503398|Q28503398]]
| p373 = [[:commons:Category:Crypt of church of Santa María de Roncesvalles|Crypt of church of Santa María de Roncesvalles]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Done Jakue eliza (Luzaide)|Done Jakue eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Valcarlos - église.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Luzaide]]
| p625 = {{Coord|43.09225|-1.3025555555556|display=inline}}
| item = [[:d:Q28518809|Q28518809]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Nikolas Barikoa eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:CAMINO DE SANTIAGO 2012. Iglesia de Berruguete - panoramio.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Auritz]]
| p625 = {{Coord|42.988889|-1.335556|display=inline}}
| item = [[:d:Q28518876|Q28518876]]
| p373 = [[:commons:Category:Saint Nicholas Church, Burguete|Saint Nicholas Church, Burguete]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sanjoandarren eliza (Zizur)|Sanjoandarren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Cizur Menor.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.788664|-1.674361|display=inline}}
| item = [[:d:Q43111193|Q43111193]]
| p373 = [[:commons:Category:Cizur Menor|Cizur Menor]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andres Apostoluaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Zizur Mayor - Iglesia de San Andres 17.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zizur Nagusia]]
| p625 = {{Coord|42.793374|-1.692491|display=inline}}
| item = [[:d:Q43111431|Q43111431]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Andrés, Cizur Mayor|Church of San Andrés, Cizur Mayor]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[General Chichilla, 7]]
| p18 = [[Fitxategi:Chinchilla07-01.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81459|-1.647767|display=inline}}
| item = [[:d:Q43118392|Q43118392]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sector comprendido entre Roncesvalles y Valcarlos]]
| p18 = [[Fitxategi:Puerto de Ibañeta (Navarra).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Luzaide]]<br/>[[Orreaga]]
| p625 = {{Coord|43.030226|-1.340543|display=inline}}
| item = [[:d:Q43172702|Q43172702]]
| p373 = [[:commons:Category:Sector comprendido entre Roncesvalles y Valcarlos|Sector comprendido entre Roncesvalles y Valcarlos]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ollokiko jauregia|Ollokiko Armagintzako Kaporalgo jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Olloki 20-9-16.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.840717|-1.581782|display=inline}}
| item = [[:d:Q52866875|Q52866875]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Orreagako Andre Mariaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Collégiale Sainte Marie de Ronceveau 1.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Orreaga]]
| p625 = {{Coord|43.009903|-1.319442|display=inline}}
| item = [[:d:Q65966995|Q65966995]]
| p373 = [[:commons:Category:Collegiate church of Santa María de Roncesvalles|Collegiate church of Santa María de Roncesvalles]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Orreagako kolegiatako klaustroa]]
| p18 = [[Fitxategi:Claustro Roncesvalles.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Orreaga]]
| p625 = {{Coord|43.009644|-1.319496|display=inline}}
| item = [[:d:Q65966996|Q65966996]]
| p373 = [[:commons:Category:Cloister of Roncesvalles|Cloister of Roncesvalles]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Orreagako Kolegiatako ospitala]]
| p18 = [[Fitxategi:Monastère de Ronceveau 6.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Orreaga]]
| p625 = {{Coord|43.010267|-1.319233|display=inline}}
| item = [[:d:Q65966997|Q65966997]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Loizuko eliza]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.91603|-1.439399|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969266|Q65969266]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Done Eztebeko eliza|Done Eztebe eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Aincioa09..JPG|center|128px]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.919439|-1.424299|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969267|Q65969267]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Done Martieko eliza]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.934851|-1.418813|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969268|Q65969268]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Bartolome eliza (Aurizperri)|San Bartolome eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Aurizberri - Église.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.978846|-1.36914|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969269|Q65969269]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Bartolome 25 etxea]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.979958|-1.372079|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969270|Q65969270]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Pedro eliza]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.894701|-1.458505|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969271|Q65969271]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Patanatarren etxea]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.895204|-1.458925|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969272|Q65969272]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Pedro 12 etxea]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.895001|-1.458757|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969273|Q65969273]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Done Bartolomeko eliza|Done Bartolome eliza]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.985466|-1.465577|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969274|Q65969274]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Urrutiatarren etxea]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.985486|-1.463645|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969275|Q65969275]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Done Saturdiko eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Gaineko auzoa (Lintzoain).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.961274|-1.437397|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969276|Q65969276]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Donejakue bidea 11 etxea]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.962884|-1.436827|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969277|Q65969277]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Donejakue bidea 8 etxea]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.96298|-1.437625|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969278|Q65969278]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Done Kristobalgo eliza]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.96537|-1.396894|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969279|Q65969279]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ureta familiaren baserriko eliza]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.963924|-1.405263|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969280|Q65969280]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Kristobal 32 etxea]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.965885|-1.396749|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969281|Q65969281]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Kristobal 26 etxea]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.967536|-1.397142|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969282|Q65969282]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ureta familiaren baserria]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.963705|-1.405334|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969283|Q65969283]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Done Petriko eliza (Bizkarreta)|Done Petriko eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de San Pedro en Viscarret-Guerendiáin 03.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.967192|-1.416753|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969284|Q65969284]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of Viscarret-Guerendiáin|Church of Viscarret-Guerendiáin]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bizkarretako ostatua]]
| p131 = [[Erroibar]]
| p625 = {{Coord|42.966698|-1.417358|display=inline}}
| item = [[:d:Q65969285|Q65969285]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Nikolas 10 etxea]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.901208|-1.542539|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970866|Q65970866]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arreketako benta]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.900939|-1.540168|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970868|Q65970868]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Jasokuntzeko eliza (Irure)|Jasokuntzeko eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Irure 2020.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.900064|-1.534286|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970870|Q65970870]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Joan Bataiatzailearen eliza (Setoain)|San Joan Bataiatzailearen eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Setoain 2020.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.898648|-1.522628|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970871|Q65970871]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Errosarioko Ama Birjina eliza (Errea)|Errosarioko Ama Birjina eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Erreako eliza.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.892733|-1.490427|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970872|Q65970872]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Martin eliza (Inbuluzketa)|San Martin eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Inbuluzketa 2020.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.924498|-1.540002|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970873|Q65970873]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Inbuluzketako jauregia|Inbuluzketako Armagintzako Kaporalgo jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Inbuluzketa 20-9-28.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.925155|-1.540799|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970874|Q65970874]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Esteban eliza (Zubiri)|San Esteban eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de San Esteban Protomartir, Zubiri 2.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.930434|-1.504435|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970875|Q65970875]]
| p373 = [[:commons:Category:Iglesia de San Esteban Protomartir, Zubiri|Iglesia de San Esteban Protomartir, Zubiri]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Adrian eliza (Leranotz)|San Adrian eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:San Adrian eliza.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.943591|-1.524664|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970878|Q65970878]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Bartolome eliza (Saigots)|San Bartolome eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Saigots 20-10-4.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.945081|-1.502594|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970879|Q65970879]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Adrian eliza (Olloki)|San Adrian eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Olloki 2020.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.84138|-1.581939|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970880|Q65970880]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arletako jaurerria]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.847623|-1.587121|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970882|Q65970882]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Marina eliza]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.84792|-1.586908|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970883|Q65970883]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Pedro eliza (Irotz)|San Pedro eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Irotz 20-9-22.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.861199|-1.571597|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970886|Q65970886]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iturgaiz zubia]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.842446|-1.608895|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970888|Q65970888]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Errosarioko Ama Birjina eliza (Ilurdotz)|Errosarioko Ama Birjina eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Ilurdotz 2020.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.874744|-1.540786|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970889|Q65970889]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Errosarioko Andra Maria 23]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.874908|-1.541186|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970890|Q65970890]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Nikolas 14]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.901338|-1.542174|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970891|Q65970891]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Donejakue ospitala]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.901869|-1.541169|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970892|Q65970892]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Nikolas eliza (Larrasoaña)|San Nikolas eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Saint Nicolas Church, Larrasoaña 2.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.901658|-1.541022|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970893|Q65970893]]
| p373 = [[:commons:Category:Iglesia de San Nicolás, Larrasoaña|Iglesia de San Nicolás, Larrasoaña]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Saigotseko zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Saigotseko zubia.png|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.944537|-1.50093|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970894|Q65970894]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Esteban eliza (Usetxi)|San Esteban eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Usetxi 20-10-2.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.948178|-1.538621|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970895|Q65970895]]
| p373 = [[:commons:Category:Iglesia de San Esteban (Usetxi)|Iglesia de San Esteban (Usetxi)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Jasokuntzeko eliza (Urtasun)|Jasokuntzeko eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Urtasun 20-10-4.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.963824|-1.515796|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970896|Q65970896]]
| p373 = [[:commons:Category:Iglesia de la Asunción (Urtasun)|Iglesia de la Asunción (Urtasun)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Lorentzo eliza (Iragi)|San Lorentzo eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:IglesiaDeIragi.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.968879|-1.547013|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970897|Q65970897]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Gil eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Eugi 20-10-4.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.978566|-1.508144|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970898|Q65970898]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sortzez Garbiaren eliza (Antxoritz)|Sortzez Garbiaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Antxoritz 20-9-21.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.871959|-1.571635|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970899|Q65970899]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Millan eliza (Zuriain)|San Millan eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Zuriain 20-9-22.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.879985|-1.565761|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970900|Q65970900]]
| p373 = [[:commons:Category:Iglesia de San Millán (Zuriain)|Iglesia de San Millán (Zuriain)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Mikel eliza (Idoi)|San Mikel eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Idoi 2020.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.89556|-1.561443|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970902|Q65970902]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zaiko eliza]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.888753|-1.497955|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970903|Q65970903]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Mikel eliza (Urdaitz)|San Mikel eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Urdaitz 20-9-28.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.912452|-1.525409|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970904|Q65970904]]
| p373 = [[:commons:Category:Iglesia de San Miguel (Urdaitz)|Iglesia de San Miguel (Urdaitz)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ilarratzeko abadia]]
| p18 = [[Fitxategi:Ermita de Santa Lucia o de La Abadia.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.907991|-1.525338|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970906|Q65970906]]
| p373 = [[:commons:Category:The Abbey (Ilarratz)|The Abbey (Ilarratz)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Adrian 4 etxea]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.943413|-1.524664|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970908|Q65970908]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Itxuraldaketaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Akerreta 20-9-23.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.896404|-1.542928|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970909|Q65970909]]
| p373 = [[:commons:Category:Iglesia de la Transfiguración (Akerreta)|Iglesia de la Transfiguración (Akerreta)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Transfiguracion 5 etxea]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.89631|-1.543828|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970910|Q65970910]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Transfiguracion 3 etxea]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.896129|-1.543189|display=inline}}
| item = [[:d:Q65970911|Q65970911]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Amorruaren zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Puente de la Rabia 2.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.929851|-1.503389|display=inline}}
| item = [[:d:Q65972064|Q65972064]]
| p373 = [[:commons:Category:Puente de la Rabia|Puente de la Rabia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Esteban eliza (Zabaldika)|San Esteban eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Zabaldika04.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.856036|-1.5815|display=inline}}
| item = [[:d:Q65972222|Q65972222]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gendulaingo etxea]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.888271|-1.571804|display=inline}}
| item = [[:d:Q65991246|Q65991246]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Eskirotzeko abadetxea]]
| p131 = [[Esteribar]]
| p625 = {{Coord|42.909856944444|-1.5211611111111|display=inline}}
| item = [[:d:Q65994607|Q65994607]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Lorentzo eliza (Azotz)|San Lorentzo eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Azotz 20-10-27.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Ezkabarte]]
| p625 = {{Coord|42.846821|-1.633747|display=inline}}<br/>{{Coord|42.84685779881821|-1.6336797358286403|display=inline}}
| item = [[:d:Q65995766|Q65995766]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Martin eliza (Makirriain)|San Martin eliza]]
| p131 = [[Ezkabarte]]
| p625 = {{Coord|42.870731|-1.643693|display=inline}}<br/>{{Coord|42.870755694861295|-1.6437198489909284|display=inline}}
| item = [[:d:Q65995767|Q65995767]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sortzez Garbiaren eliza parrokiala]]
| p131 = [[Ezkabarte]]
| p625 = {{Coord|42.86015|-1.657708|display=inline}}
| item = [[:d:Q65995769|Q65995769]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Joan Bataiatzailea eliza (Orrio)|San Joan Bataiatzailearen eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Orrio 20-10-23.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Ezkabarte]]
| p625 = {{Coord|42.873891|-1.657654|display=inline}}
| item = [[:d:Q65995771|Q65995771]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Andres eliza (Sorauren)|San Andres eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Sorauren 05.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Ezkabarte]]
| p625 = {{Coord|42.868159|-1.608724|display=inline}}<br/>{{Coord|42.86814480453141|-1.6087118076318103|display=inline}}
| item = [[:d:Q65995774|Q65995774]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Soraurengo zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Sorauren 02.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Ezkabarte]]
| p625 = {{Coord|42.868245|-1.609827|display=inline}}<br/>{{Coord|42.86821497021886|-1.6099368859332677|display=inline}}
| item = [[:d:Q65995775|Q65995775]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Soraurengo dorrea]]
| p131 = [[Ezkabarte]]
| p625 = {{Coord|42.867951|-1.608992|display=inline}}
| item = [[:d:Q65995777|Q65995777]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Roman eliza (Arre)|San Roman eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Arreko eliza (Nafarroa).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Ezkabarte]]
| p625 = {{Coord|42.842883|-1.612013|display=inline}}<br/>{{Coord|42.8428495927144|-1.612006167533748|display=inline}}
| item = [[:d:Q65995778|Q65995778]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Done Jakue eliza (Orikain)|Done Jakue eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Orikain 20-10-27.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Ezkabarte]]
| p625 = {{Coord|42.852221|-1.61864|display=inline}}<br/>{{Coord|42.85222275443054|-1.6185881378021487|display=inline}}
| item = [[:d:Q65995790|Q65995790]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Musikariaren etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa del Músico, Pamplona. Portada.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.820148|-1.640652|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011633|Q66011633]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Victor Idoate zilarginaren eraikina]]
| p18 = [[Fitxategi:Chapitela 17, Pamplona.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81798|-1.643021|display=inline}}<br/>{{Coord|42.8180233|-1.6429708|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011634|Q66011634]]
| p373 = [[:commons:Category:Chapitela 17, Pamplona|Chapitela 17, Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Crédito Navarro]]
| p18 = [[Fitxategi:Crédito Navarro.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81611111111111|-1.64225|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011635|Q66011635]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Labeen dorrea]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - Ciudadela 23.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.812874|-1.649403|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011636|Q66011636]]
| p373 = [[:commons:Category:Ciudadela de Pamplona|Ciudadela de Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iruñeko Hizkuntza Eskola]]
| p18 = [[Fitxategi:Escuelas de la Compañía (Escuela de Idiomas).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81840277777778|-1.641261111111111|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011638|Q66011638]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Eslava kasinoa]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.8166241|-1.641739|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011639|Q66011639]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gazteluko plaza, 49, Pamplona]]
| p18 = [[Fitxategi:Plaza del Castillo, 49, Pamplona.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.8175568|-1.6429613|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011640|Q66011640]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kasino Berria (Café Iruña)]]
| p18 = [[Fitxategi:Cafe Iruna, Pamplona - panoramio.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.817524|-1.643257|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011643|Q66011643]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Salestarren komentua]]
| p18 = [[Fitxategi:Calle Taconera 8-12 in Pamplona (1).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.816887|-1.648081|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011644|Q66011644]]
| p373 = [[:commons:Category:Salesas de Pamplona|Salesas de Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bideko Ama Birjinaren kapera (San Zernin eliza)]]
| p18 = [[Fitxategi:Capilla de la Virgen del Camino (San Cernin - Pamplona).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.818107|-1.645056|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011645|Q66011645]]
| p373 = [[:commons:Category:Chapel of Virgen del Camino, Church of San Cernin|Chapel of Virgen del Camino, Church of San Cernin]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Erregearen Dorrea]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.816745|-1.647578|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011646|Q66011646]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Joan seminarioa]]
| p18 = [[Fitxategi:Calle Mercado 17 (Seminario Viejo San Juan), Pamplona.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.8193173|-1.6444539|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011647|Q66011647]]
| p373 = [[:commons:Category:Archivo Municipal de Pamplona|Archivo Municipal de Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ospitale militarra]]
| p18 = [[Fitxategi:Claustro del Convento de los Dominicos (Pamplona).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.819375|-1.645203|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011648|Q66011648]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Antzinako seminario kontziliarra]]
| p18 = [[Fitxategi:Antiguo Seminario Conciliar de San Miguel (Pamplona).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.818288|-1.639943|display=inline}}
| item = [[:d:Q66011649|Q66011649]]
| p373 = [[:commons:Category:Antiguo Seminario Conciliar (Pamplona)|Antiguo Seminario Conciliar (Pamplona)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nafarroako Museoko eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Capilla del hospital de Nuestra Señora de la Misericordia.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| item = [[:d:Q66011674|Q66011674]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Erdi Aroko dorrea eta etxea]]
| p131 = [[Zizur Nagusia]]
| p625 = {{Coord|42.79261|-1.691548|display=inline}}
| item = [[:d:Q66022702|Q66022702]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Armagintza kaboaren jauregia Larraian]]
| p18 = [[Fitxategi:Palacio cabo de armería de Larraya (Cizur).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.77607|-1.764509|display=inline}}
| item = [[:d:Q66036400|Q66036400]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Kosme eta San Damian eliza (Astrain)|Astraingo Kosme eta Damianen eliza]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.756761|-1.740902|display=inline}}
| item = [[:d:Q66036402|Q66036402]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Maria 3, Gazolatz]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.791957|-1.71731|display=inline}}
| item = [[:d:Q66036405|Q66036405]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pedro Ximenez de Gazolaz 4]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.792302|-1.717991|display=inline}}
| item = [[:d:Q66036407|Q66036407]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gendulaingo eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de San Andrés (Guenduláin) 01.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.763105|-1.713858|display=inline}}
| item = [[:d:Q66036410|Q66036410]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of Gendulain|Church of Gendulain]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Larraiako eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de Larraya (Cizur) 01.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.776651|-1.764942|display=inline}}
| item = [[:d:Q66036413|Q66036413]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Roman 37 etxea Larraian]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.775795|-1.7625|display=inline}}
| item = [[:d:Q66036414|Q66036414]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Esteban eliza]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.766524|-1.741884|display=inline}}
| item = [[:d:Q66036417|Q66036417]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Andra Maria eliza (Baternain)]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.784536|-1.744492|display=inline}}
| item = [[:d:Q66036420|Q66036420]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Saguesko jauregi etxea]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.784925|-1.724489|display=inline}}
| item = [[:d:Q66036440|Q66036440]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Saguesko eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Sagües 2019-12-28.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.785423|-1.723317|display=inline}}
| item = [[:d:Q66036443|Q66036443]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Urrutiatarren etxea]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.785027|-1.722472|display=inline}}
| item = [[:d:Q66036444|Q66036444]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Martin Tourskoa eliza (Undio)|Undioko eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de Undiano.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zizur (udalerria)|Zizur zendea]]
| p625 = {{Coord|42.758849|-1.764213|display=inline}}
| item = [[:d:Q66036447|Q66036447]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Esteban eliza]]
| p131 = [[Galar (udalerria)|Galar Zendea]]
| p625 = {{Coord|42.756646|-1.681593|display=inline}}
| item = [[:d:Q66040780|Q66040780]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Subiza Jauregia]]
| p131 = [[Galar (udalerria)|Galar Zendea]]
| p625 = {{Coord|42.717703|-1.671|display=inline}}
| item = [[:d:Q66040782|Q66040782]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Subizako eliza]]
| p131 = [[Galar (udalerria)|Galar Zendea]]
| p625 = {{Coord|42.718134|-1.67163|display=inline}}
| item = [[:d:Q66040784|Q66040784]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Jasokundearen eliza]]
| p131 = [[Galar (udalerria)|Galar Zendea]]
| p625 = {{Coord|42.762598|-1.69832|display=inline}}
| item = [[:d:Q66040786|Q66040786]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Jasokundeko Andre Mariaren eliza (Uterga)|Jasokundeko Andre Mariaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Uterga iglesia Asunción de María.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Uterga]]
| p625 = {{Coord|42.710133|-1.760224|display=inline}}
| item = [[:d:Q66041090|Q66041090]]
| p373 = [[:commons:Category:Andra Mariaren Jasokundearen eliza, Uterga|Andra Mariaren Jasokundearen eliza, Uterga]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kale Nagusia, 22]]
| p131 = [[Uterga]]
| p625 = {{Coord|42.709721|-1.760174|display=inline}}
| item = [[:d:Q66041091|Q66041091]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Esteban eliza (Muruzabal)|San Esteban eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Muruzábal - Iglesia de San Esteban.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Muruzabal]]
| p625 = {{Coord|42.689671|-1.770531|display=inline}}
| item = [[:d:Q66041129|Q66041129]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Muruzabalgo jauregia|Muruzabalgo Armagintza Kaporalgo jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Palacio del Marqués de Zabalegui - Muruzábal, Navarra.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Muruzabal]]
| p625 = {{Coord|42.688199|-1.770931|display=inline}}
| item = [[:d:Q66041130|Q66041130]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Plaza Nagusia, 2]]
| p18 = [[Fitxategi:Plaza Nagusia, 2.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Muruzabal]]
| p625 = {{Coord|42.688599|-1.771056|display=inline}}
| item = [[:d:Q66041131|Q66041131]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hirutasunaren Antzinako komentua]]
| p18 = [[Fitxategi:Puente la Reina - Antiguo Convento de la Trinidad 1.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Gares]]
| p625 = {{Coord|42.672061|-1.814292|display=inline}}
| item = [[:d:Q66064554|Q66064554]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Barbara baseliza (Legarda)|Santa Barbara baseliza]]
| p131 = [[Legarda (udalerria)|Legarda]]
| p625 = {{Coord|42.704972|-1.78728|display=inline}}
| item = [[:d:Q66084263|Q66084263]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iruñeko Gotzain Jauregia|Artzapezpikuaren jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Pamplona - Palacio Arzobispal 2.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.818353|-1.639339|display=inline}}
| item = [[:d:Q66438860|Q66438860]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio Episcopal de Pamplona|Palacio Episcopal de Pamplona]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Batasuneko zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Volvere.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Luzaide]]<br/>[[Arnegi]]
| p625 = {{Coord|43.10884632422933|-1.2825528880136032|display=inline}}
| item = [[:d:Q107356676|Q107356676]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Donibane Garazitik Orreagara (Donejakue bidea)|Donibane Garazitik Orreagara]]
| p18 = [[Fitxategi:Porte rempart St-Jean.jpg|center|128px]]
| item = [[:d:Q107611209|Q107611209]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Portal de Taconera]]
| p18 = [[Fitxategi:Portal de Taconera Pamplona.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Iruñea]]
| p625 = {{Coord|42.81565963768683|-1.6514805268571426|display=inline}}
| item = [[:d:Q123855907|Q123855907]]
| p373 = [[:commons:Category:Portal de San Nicolás|Portal de San Nicolás]]
}}
{{wikidata list end}}
<br clear="all"/>
== Erreferentzia zerrenda ==
{{erreferentzia zerrenda}}
[[Kategoria:Donejakue bidea Euskal Herrian]]
[[Kategoria:Nafarroa Garaiko monumentuak]]
ddserpg82wrco0x0f9z3xoqrnu372lh
Zerrenda:Aragoiko bideko ondasunak Nafarroan
106
897971
9968569
9915434
2024-11-14T05:33:29Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968569
wikitext
text/x-wiki
'''Aragoiko bidea''' [[Somport]]en hasten da eta [[Gares]]en batzen da [[Nafar bidea]]rekin, [[frantses bidea]] osatzeko. Honakoa bide horretako Nafarroako zatian dauden ondasunen zerrenda da, [[UNESCO]]ren arabera<ref>{{Erreferentzia|izena=UNESCO World Heritage|abizena=Centre|izenburua=Routes of Santiago de Compostela: Camino Francés and Routes of Northern Spain|hizkuntza=en|url=http://whc.unesco.org/en/list/669/|aldizkaria=UNESCO World Heritage Centre|sartze-data=2019-07-29}}</ref>.
== Ondarea ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {?item wdt:P361 wd:Q2274548;(wdt:P131*) wd:Q4018.}
|sort=label
|columns=label,P18,P131,P625,item,P373
|links=red
|row_template=Wikidata list/Ondarea
|skip_table=1
|thumbs=100x100px
|sort=131
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Xabierko gaztelua]]
| p18 = [[Fitxategi:Castillo de Javier Aircraft Turismo de Navarra.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Xabier]]
| p625 = {{Coord|42.594027777778|-1.2158333333333|display=inline}}
| item = [[:d:Q112738|Q112738]]
| p373 = [[:commons:Category:Castle of Javier|Castle of Javier]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Eunateko Andre Mariaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de Santa Maria de Eunate.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Muruzabal]]
| p625 = {{Coord|42.67222222|-1.76166667|display=inline}}
| item = [[:d:Q520112|Q520112]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of Santa María de Eunate|Church of Santa María de Eunate]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Leireko monasterioa]]
| p18 = [[Fitxategi:Kloster Leyre.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esa]]
| p625 = {{Coord|42.635278|-1.171667|display=inline}}
| item = [[:d:Q669194|Q669194]]
| p373 = [[:commons:Category:Monastery of Leyre|Monastery of Leyre]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Andre Maria Erregina eliza (Zangoza)|Andre Maria Erregina eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de Santa María la Real, Sangüesa 02.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.577037|-1.285301|display=inline}}
| item = [[:d:Q5117169|Q5117169]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of Santa María la Real, Sangüesa|Church of Santa María la Real, Sangüesa]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Garbikundeko Andre Mariaren eliza (Besolla)|Garbikundeko Andre Mariaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Besolla 21-4-1.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Besolla]]
| p625 = {{Coord|42.672637|-1.393697|display=inline}}
| item = [[:d:Q5666767|Q5666767]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Andre Maria eliza (Oibar)|Andre Maria eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Oibar - Andre Mariaren basilika.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Oibar]]
| p625 = {{Coord|42.59166667|-1.36222222|display=inline}}
| item = [[:d:Q5722042|Q5722042]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Noaingo akueduktua]]
| p18 = [[Fitxategi:Acueducto de Noain.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]<br/>[[Aranguren]]<br/>[[Galar (udalerria)|Galar Zendea]]
| p625 = {{Coord|42.744436111111|-1.6297861111111|display=inline}}
| item = [[:d:Q12264881|Q12264881]]
| p373 = [[:commons:Category:Aqueduct of Noáin|Aqueduct of Noáin]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zilegieta]]
| p18 = [[Fitxategi:Celigüeta 010.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p625 = {{Coord|42.67805556|-1.40805556|display=inline}}
| item = [[:d:Q12269348|Q12269348]]
| p373 = [[:commons:Category:Celigüeta|Celigüeta]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Done Jakue eliza (Zangoza)|Done Jakue eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Sanguesa - Iglesia de Santiago 01.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.575189|-1.282846|display=inline}}
| item = [[:d:Q19598169|Q19598169]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of Santiago, Sangüesa|Church of Santiago, Sangüesa]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Andre Mariaren Jasokundearen eliza (Irunberri)|Jasokundeko Andre Mariaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Retablo Lumbier.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Irunberri]]
| p625 = {{Coord|42.652811|-1.307206|display=inline}}
| item = [[:d:Q20492136|Q20492136]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Burdinazko zubia (Zangoza)|Burdinazko zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Puente de Hierro, Sangüesa 02.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.577138888889|-1.2863055555556|display=inline}}
| item = [[:d:Q20492232|Q20492232]]
| p373 = [[:commons:Category:Puente de Hierro, Sangüesa|Puente de Hierro, Sangüesa]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Olkozko dorrea]]
| p18 = [[Fitxategi:Medieval tower at Olcoz (Navarra).JPG|center|128px]]
| p131 = [[Biurrun-Olkotz]]
| p625 = {{Coord|42.66565698192935|-1.6817531806314288|display=inline}}
| item = [[:d:Q20492514|Q20492514]]
| p373 = [[:commons:Category:Tower of Olcoz|Tower of Olcoz]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Adrian baseliza (Zangoza)|San Adrian baseliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Sangüesa - Ermita de San Adrián de Vadoluengo 03.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.563464|-1.283961|display=inline}}
| item = [[:d:Q20492640|Q20492640]]
| p373 = [[:commons:Category:Hermitage of San Adrián de Vadoluengo|Hermitage of San Adrián de Vadoluengo]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Eufemia eliza (Tebas-Muru Artederreta)|Santa Eufemia eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Tiebas - Santa Eufemia Outside.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Tebas-Muru Artederreta]]
| p625 = {{Coord|42.69388056|-1.63880278|display=inline}}
| item = [[:d:Q20492690|Q20492690]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Vianako Printzearen jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Sangüesa - Palacio-castillo del Príncipe de Viana - DSC 9777.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.57729166666667|-1.283591666666667|display=inline}}
| item = [[:d:Q20492760|Q20492760]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio-Castillo del Príncipe de Viana|Palacio-Castillo del Príncipe de Viana]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Migel eliza zaharra (Noain)]]
| p18 = [[Fitxategi:Noáin - Iglesia de San Miguel 2.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.75698889|-1.63171111|display=inline}}
| item = [[:d:Q22666758|Q22666758]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Miguel, Noáin|Church of San Miguel, Noáin]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Doneztebe eliza zaharra (Esa)|Doneztebe eliza zaharra]]
| p18 = [[Fitxategi:Esa - Nafarroa (2021) 7.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Esa]]
| p625 = {{Coord|42.62070278|-1.20371389|display=inline}}
| item = [[:d:Q31189002|Q31189002]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Tebasko gaztelua]]
| p18 = [[Fitxategi:Tiebas - Castle.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Tebas-Muru Artederreta]]
| p625 = {{Coord|42.696818|-1.637897|display=inline}}
| item = [[:d:Q42449594|Q42449594]]
| p373 = [[:commons:Category:Castillo de Tiebas|Castillo de Tiebas]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iharnotz dorrea (Q43166553)|Iharnotz dorrea]]
| p18 = [[Fitxategi:Yarnoz.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.712239|-1.549259|display=inline}}
| item = [[:d:Q43166553|Q43166553]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zangozako hiri historikoa]]
| p18 = [[Fitxategi:CalleSanguesa.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.575532|-1.282693|display=inline}}
| item = [[:d:Q43171406|Q43171406]]
| p373 = [[:commons:Category:Sangüesa|Sangüesa]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko Asiskoaren komentua (Zangoza)|San Frantzisko Asiskoaren komentua]]
| p18 = [[Fitxategi:Sanguesa - Convento de San Francisco de Asis 2.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.5754294|-1.2834082|display=inline}}
| item = [[:d:Q63226648|Q63226648]]
| p373 = [[:commons:Category:Convent of San Francisco de Asís, Sangüesa|Convent of San Francisco de Asís, Sangüesa]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ongai-Vallesantoro jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Sanguesa - Palacio de Ongay-Vallesantoro 1.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.5756107|-1.2845542|display=inline}}
| item = [[:d:Q63241198|Q63241198]]
| p373 = [[:commons:Category:Palace of Ongay-Vallesantoro|Palace of Ongay-Vallesantoro]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko Xabierkoaren basilika]]
| p18 = [[Fitxategi:Castillo de Javier. Basílica.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Xabier]]
| p625 = {{Coord|42.594225|-1.216063|display=inline}}
| item = [[:d:Q66050835|Q66050835]]
| p373 = [[:commons:Category:Basilica of Javier|Basilica of Javier]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Deikundearen eliza (Xabier)|Deikundearen eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Javier (Navarra) Abadia 5628.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Xabier]]
| p625 = {{Coord|42.59320833333334|-1.2166416666666666|display=inline}}
| item = [[:d:Q66050836|Q66050836]]
| p373 = [[:commons:Category:Church and abbey of Javier|Church and abbey of Javier]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Petri eliza (Oibar)|San Petri eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:San Pedro elizako ataria - Oibar.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Oibar]]
| p625 = {{Coord|42.592357|-1.359563|display=inline}}
| item = [[:d:Q66053024|Q66053024]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ama Birjinaren plaza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de Santa María (Aibar, Navarra).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Oibar]]
| p625 = {{Coord|42.591958|-1.362037|display=inline}}
| item = [[:d:Q66053026|Q66053026]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Erdiko kaleko etxea]]
| p131 = [[Oibar]]
| p625 = {{Coord|42.592135|-1.359953|display=inline}}
| item = [[:d:Q66053028|Q66053028]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Andra Mari kalea, 10]]
| p131 = [[Oibar]]
| p625 = {{Coord|42.591742|-1.360864|display=inline}}
| item = [[:d:Q66053029|Q66053029]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Andra Mari kalea, 15]]
| p131 = [[Oibar]]
| p625 = {{Coord|42.591659|-1.361106|display=inline}}
| item = [[:d:Q66053032|Q66053032]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ahuntzen zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Puente Lumbier.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Irunberri]]
| p625 = {{Coord|42.64992|-1.308521|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058077|Q66058077]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Antillon etxea (Q66058078)|Antillon etxea]]
| p131 = [[Irunberri]]
| p625 = {{Coord|42.652906|-1.308156|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058078|Q66058078]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kale Nagusia 33]]
| p131 = [[Irunberri]]
| p625 = {{Coord|42.652831|-1.306324|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058079|Q66058079]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Magdalena monasterioa]]
| p131 = [[Irunberri]]
| p625 = {{Coord|42.651769|-1.307719|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058080|Q66058080]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sielvako zubia|Sielva zubia]]
| p131 = [[Irunberri]]
| p625 = {{Coord|42.652794|-1.299778|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058081|Q66058081]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Laidako zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Irunberri zubia 001.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Irunberri]]
| p625 = {{Coord|42.64983|-1.313744|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058082|Q66058082]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ekisoaingo dorrea]]
| p18 = [[Fitxategi:Equisoain-1.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p625 = {{Coord|42.6890948|-1.5162103|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058187|Q66058187]]
| p373 = [[:commons:Category:Equísoain|Equísoain]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Abinzanoko eliza]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p625 = {{Coord|42.663147|-1.451328|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058188|Q66058188]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zeliguetako eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Celigüeta 015.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p625 = {{Coord|42.677611|-1.408472|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058189|Q66058189]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Klemente eliza]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p625 = {{Coord|42.687699|-1.472031|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058190|Q66058190]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Getzeko eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesiadesanmiguel.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p625 = {{Coord|42.693411|-1.487977|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058191|Q66058191]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Besollako eliza]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p625 = {{Coord|42.672628|-1.393723|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058192|Q66058192]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pariseko Iñigez-Abarka jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Palacio París Íñiguez Abarca.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.576153|-1.282334|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058297|Q66058297]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio París Íñiguez Abarca|Palacio París Íñiguez Abarca]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Jasokundeko Andre Mariaren eliza (Rocaforte)|Jasokundeko Andre Mariaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia de Santa María de la Asunción (Rocaforte, Navarra).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.591093|-1.290724|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058298|Q66058298]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Granada Ega jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Añues jauregia - Zangoza.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.576734|-1.284738|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058299|Q66058299]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio de Añués|Palacio de Añués]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gendulaingo Iñigez-Abarka jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Iñiguez Abarkatarren jauregia - Zangoza.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.576682|-1.284513|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058300|Q66058300]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio de los Íñiguez-Abarca|Palacio de los Íñiguez-Abarca]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Karmengo Andre Mariaren komentua]]
| p18 = [[Fitxategi:Karmengo eliza-komentua.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.572973|-1.284177|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058302|Q66058302]]
| p373 = [[:commons:Category:Convent of El Carmen, Sangüesa|Convent of El Carmen, Sangüesa]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Karmengo eliza-komentua]]
| p18 = [[Fitxategi:Karmengo eliza-komentua.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.573403|-1.284397|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058303|Q66058303]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zangozako udaletxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Town hall of Sangüesa 01.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.576684|-1.283933|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058304|Q66058304]]
| p373 = [[:commons:Category:Town hall of Sangüesa|Town hall of Sangüesa]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sebastiandarren jauregia]]
| p18 = [[Fitxategi:Palacio de los Sebastianes.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.576427|-1.28253|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058306|Q66058306]]
| p373 = [[:commons:Category:Palacio de los Sebastianes|Palacio de los Sebastianes]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kale nagusia, 64]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa de la calle Mayor, 64 (Sangüesa).jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.576164|-1.282326|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058307|Q66058307]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Carajeas atea eta harresiak]]
| p18 = [[Fitxategi:Carajeas atea eta harresiak.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.572794|-1.282982|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058308|Q66058308]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko komentuaren klaustroa]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.575096|-1.281027|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058309|Q66058309]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zubia (Q66058332)|Zubia]]
| p131 = [[Elo]]
| p625 = {{Coord|42.701329|-1.506318|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058332|Q66058332]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Eloko eliza (Q66058333)|Eloko eliza]]
| p131 = [[Elo]]
| p625 = {{Coord|42.704917|-1.508512|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058333|Q66058333]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zuluetako eliza]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.744401|-1.578107|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058613|Q66058613]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Esteban 20, Zulueta]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.744548|-1.577714|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058616|Q66058616]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Oriz jauregia]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.723213|-1.616892|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058618|Q66058618]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zabalegiko eliza]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.729795|-1.583492|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058622|Q66058622]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Maria 10, Zabalegi]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.730051|-1.583535|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058625|Q66058625]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Imarkoaingo eliza]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.737407|-1.61564|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058627|Q66058627]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Martin 40, Imarkoian]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.736975|-1.614879|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058630|Q66058630]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Imarkoian dorrea]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.737113|-1.614761|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058632|Q66058632]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Elortzeko apaiz etxea]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.733314|-1.595529|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058634|Q66058634]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Pedro 13, Elortz]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.733368|-1.595471|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058648|Q66058648]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Elortzeko San Pedro eliza]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.733202|-1.595785|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058650|Q66058650]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Elortzeko eliza]]
| p131 = [[Noain Elortzibar]]
| p625 = {{Coord|42.73406|-1.560005|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058654|Q66058654]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Jauregia Olkotzen]]
| p18 = [[Fitxategi:Palacio de Olcoz (Navarra) 01.png|center|128px]]
| p131 = [[Biurrun-Olkotz]]
| p625 = {{Coord|42.664982295867354|-1.6807464645728831|display=inline}}
| item = [[:d:Q66059222|Q66059222]]
| p373 = [[:commons:Category:Palace of Olcoz|Palace of Olcoz]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Migel eliza (Olkotz)|San Migel eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia parroquial de San Miguel (Olcoz, Navarra) 01.png|center|128px]]
| p131 = [[Biurrun-Olkotz]]
| p625 = {{Coord|42.664251|-1.68061|display=inline}}
| item = [[:d:Q66059223|Q66059223]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of Olcoz|Church of Olcoz]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iparralde kalea 16-18]]
| p18 = [[Fitxategi:Biurrun 21.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Biurrun-Olkotz]]
| p625 = {{Coord|42.693238|-1.678186|display=inline}}
| item = [[:d:Q66059224|Q66059224]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arrosarioko Andre Mariaren eliza (Biurrun)|Arrosarioko Andre Mariaren eliza]]
| p131 = [[Biurrun-Olkotz]]
| p625 = {{Coord|42.692923|-1.67824|display=inline}}
| item = [[:d:Q66059225|Q66059225]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Eztebe eliza parrokiala]]
| p131 = [[Tebas-Muru Artederreta]]
| p625 = {{Coord|42.668859|-1.666839|display=inline}}
| item = [[:d:Q66060006|Q66060006]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santesteban, 26]]
| p131 = [[Tebas-Muru Artederreta]]
| p625 = {{Coord|42.668506|-1.666724|display=inline}}
| item = [[:d:Q66060008|Q66060008]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kale Nagusia, 26]]
| p18 = [[Fitxategi:Calle Mayor, 26.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Tebas-Muru Artederreta]]
| p625 = {{Coord|42.694383|-1.638474|display=inline}}
| item = [[:d:Q66060013|Q66060013]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Maria Magdalena eliza (Eneritz)|Santa Maria Magdalena eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Eneritz 21.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Eneritz]]
| p625 = {{Coord|42.671828|-1.728569|display=inline}}
| item = [[:d:Q66061444|Q66061444]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Granada Berriko Erregeordearen etxea]]
| p131 = [[Eneritz]]
| p625 = {{Coord|42.672315|-1.728356|display=inline}}
| item = [[:d:Q66061447|Q66061447]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kanpandorre kaleko 2. zenbakiko etxea]]
| p131 = [[Eneritz]]
| p625 = {{Coord|42.671846|-1.729208|display=inline}}
| item = [[:d:Q66061448|Q66061448]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Katalina kaleko 15. zenbakiko etxea]]
| p131 = [[Eneritz]]
| p625 = {{Coord|42.672366|-1.727545|display=inline}}
| item = [[:d:Q66061451|Q66061451]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aldaz familiaren etxea]]
| p131 = [[Eneritz]]
| p625 = {{Coord|42.672388|-1.728018|display=inline}}
| item = [[:d:Q66061455|Q66061455]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pascalaren etxea]]
| p131 = [[Eneritz]]
| p625 = {{Coord|42.670946|-1.729217|display=inline}}
| item = [[:d:Q66061456|Q66061456]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ekisoaingo jauregia|Ekisoaingo Armagintzako Kaporalgo jauregia]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p625 = {{Coord|42.68897088190399|-1.5163446243081573|display=inline}}
| item = [[:d:Q110640071|Q110640071]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Pedro eliza (Abintzao)|San Pedro eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Abintzao 21-4-14.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p625 = {{Coord|42.66316575571154|-1.4513692941334742|display=inline}}
| item = [[:d:Q110640744|Q110640744]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Migel eliza (Getze)|San Migel eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Getze-Ibargoiti-3229.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Getze (Ibargoiti)|Getze]]
| p625 = {{Coord|42.69341587840234|-1.4880436352302693|display=inline}}
| item = [[:d:Q110640747|Q110640747]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Klemente eliza (Idotzin)|San Klemente eliza]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p625 = {{Coord|42.68768177034264|-1.4721144442441805|display=inline}}
| item = [[:d:Q110640749|Q110640749]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Pedro eliza (Zilegieta)|San Pedro eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Celigüeta 015.jpg|center|128px]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p625 = {{Coord|42.67807073932441|-1.4086228318752194|display=inline}}
| item = [[:d:Q110640917|Q110640917]]
| p373 = [[:commons:Category:Iglesia de San Pedro (Celigüeta)|Iglesia de San Pedro (Celigüeta)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Salbatore eliza (Zangoza)|San Salbatore eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Sanguesa - Iglesia de San Salvador 1.JPG|center|128px]]
| p131 = [[Zangoza]]
| p625 = {{Coord|42.574822|-1.284202|display=inline}}
| item = [[:d:Q111318002|Q111318002]]
| p373 = [[:commons:Category:Church of San Salvador, Sangüesa|Church of San Salvador, Sangüesa]]
}}
{{wikidata list end}}
<br clear="all"/>
== Erreferentzia zerrenda ==
{{erreferentzia zerrenda}}
[[Kategoria:Donejakue bidea Euskal Herrian]]
[[Kategoria:Nafarroa Garaiko monumentuak]]
[[Kategoria:Aragoiko bidea]]
cjbp5ujcj13zivt9c6dxpeooae1omd5
Zerrenda:Ibargoitiko kultura ondasunak
106
897983
9967491
9899135
2024-11-13T12:02:20Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967491
wikitext
text/x-wiki
'''Ibargoitiko kultura ondasunen zerrenda''' maila batean babesa duten eraikin edo gaien zerrenda da.
== Ondarea ==
{{ondare mota legenda}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {?item wdt:P131 wd:Q1780360. ?item wdt:P1435 [].}
|sort=label
|columns=label,P18,P361,P625,item,P373,P131,P1435
|links=red
|row_template=Wikidata list/Ondarea
|skip_table=1
|thumbs=100x100px
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Abinzanoko eliza]]
| p361 = [[Aragoiko bidea (Donejakue bidea)|Aragoiko bidea]]
| p625 = {{Coord|42.663147|-1.451328|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058188|Q66058188]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p1435 = [[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Besollako eliza]]
| p361 = [[Aragoiko bidea (Donejakue bidea)|Aragoiko bidea]]
| p625 = {{Coord|42.672628|-1.393723|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058192|Q66058192]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p1435 = [[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ekisoaingo dorrea]]
| p18 = [[Fitxategi:Equisoain-1.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Aragoiko bidea (Donejakue bidea)|Aragoiko bidea]]
| p625 = {{Coord|42.6890948|-1.5162103|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058187|Q66058187]]
| p373 = [[:commons:Category:Equísoain|Equísoain]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p1435 = [[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Getzeko eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesiadesanmiguel.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Aragoiko bidea (Donejakue bidea)|Aragoiko bidea]]
| p625 = {{Coord|42.693411|-1.487977|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058191|Q66058191]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p1435 = [[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Klemente eliza]]
| p361 = [[Aragoiko bidea (Donejakue bidea)|Aragoiko bidea]]
| p625 = {{Coord|42.687699|-1.472031|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058190|Q66058190]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p1435 = [[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zeliguetako eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Celigüeta 015.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Aragoiko bidea (Donejakue bidea)|Aragoiko bidea]]
| p625 = {{Coord|42.677611|-1.408472|display=inline}}
| item = [[:d:Q66058189|Q66058189]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p1435 = [[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zilegietako dorrea]]
| p18 = [[Fitxategi:Celigüeta 010.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|42.67642778|-1.40985833|display=inline}}
| item = [[:d:Q20492790|Q20492790]]
| p373 = [[:commons:Category:Torre de Celigüeta|Torre de Celigüeta]]
| p131 = [[Ibargoiti]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]<br/>[[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{wikidata list end}}
[[Kategoria:Ibargoiti]]
[[Kategoria:Nafarroa Garaiko kultura ondasunak]]
qdizi98viol2j6sq39qzpf8lqacnz5e
Zerrenda:Bastidako monumentu historikoak
106
898807
9968444
9620989
2024-11-13T23:42:30Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968444
wikitext
text/x-wiki
'''Zerrenda''' honetan '''Bastidako monumentu historikoak''' zerrendatzen dira, Ondasun guzti hauek bi motakoak izan daitezke: '''monumentu historiko sailkatu''' direnak [[Merimée]] identifikatzatzile bat dute; '''erregistratutako monumentu historiko''' direnek Merimée identifikatzaile bat izan dezakete higiezina bada eta [[Palissy]] identifikatzaile bat higigarria bada.
== Monumentuak ==
{{ondare mota legenda}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {?item wdt:P1435 [] . ?item wdt:P131 wd:Q317214.}
|sort=label
|columns=label,P18,P361,P625,item,P373,P131,P1435
|links=red
|row_template=Wikidata list/Ondarea
|skip_table=1
|thumbs=100x100px
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bastidako judu hilerria|Bastidako hilerri judua]]
| p18 = [[Fitxategi:Cimetière juif de La Bastide Clairence.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.42841667|-1.25425|display=inline}}
| item = [[:d:Q1716317|Q1716317]]
| p373 = [[:commons:Category:Jewish cemetery in La Bastide-Clairence|Jewish cemetery in La Bastide-Clairence]]
| p131 = [[Bastida (Nafarroa)|Bastida]]
| p1435 = [[erregistratutako monumentu historiko (Frantzia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bastidako trinketa]]
| p18 = [[Fitxategi:LBC Trinquet.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.429985|-1.256191|display=inline}}
| item = [[:d:Q22980077|Q22980077]]
| p131 = [[Bastida (Nafarroa)|Bastida]]
| p1435 = [[erregistratutako monumentu historiko (Frantzia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Jasokundeko Andre Mariaren eliza (Bastida-Arberoa)|Jasokundeko Andre Mariaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:La Bastide-Clairence - Façade Église-cr.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.428242|-1.255008|display=inline}}
| item = [[:d:Q22920660|Q22920660]]
| p373 = [[:commons:Category:Église Notre-Dame-de-l'Assomption de La Bastide-Clairence|Église Notre-Dame-de-l'Assomption de La Bastide-Clairence]]
| p131 = [[Bastida (Nafarroa)|Bastida]]
| p1435 = [[erregistratutako monumentu historiko (Frantzia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[John the Baptist]]
| p18 = [[Fitxategi:La Bastide Clairence-Église Notre Dame-Ecce Agnus Dei-20180429.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.428241666666665|-1.2550083333333333|display=inline}}
| item = [[:d:Q29119639|Q29119639]]
| p131 = [[Bastida (Nafarroa)|Bastida]]
| p1435 = [[object listed as historical monument]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Saint Nicholas]]
| p18 = [[Fitxategi:La Bastide Clairence-Église Notre Dame-Saint Nicolas-20180429.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.428241666666665|-1.2550083333333333|display=inline}}
| item = [[:d:Q29119638|Q29119638]]
| p131 = [[Bastida (Nafarroa)|Bastida]]
| p1435 = [[object listed as historical monument]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[groupe d'objets à La Bastide-Clairence]]
| p18 = [[Fitxategi:La Bastide-Clairence - Église Notre-Dame-de-l'Assomption - 11.jpg|center|128px]]
| item = [[:d:Q29121625|Q29121625]]
| p131 = [[Bastida (Nafarroa)|Bastida]]
| p1435 = [[monumentu historiko gisa sailkatutako objektua]]
}}
{{wikidata list end}}
<br clear="all" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Zerrenda:Nafarroa Behereko monumentu historikoak]]
[[Kategoria:Nafarroa Behereko monumentu historikoak]]
[[Kategoria:Bastida (Nafarroa Beherea)]]
3juyxwqvk1r4glx9h4klikwp1uererc
Zerrenda:Bilboko gainerako kultura ondasunak
106
899480
9968565
9900689
2024-11-14T05:15:19Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968565
wikitext
text/x-wiki
'''Zerrenda''' honetan [[Zerrenda:Bilboko kultura ondasunak Zazpikaleetan]] eta [[Zerrenda:Bilboko kultura ondasunak Indautxun]] agertzen ez diren gainontzeko kultura ondasunak zerrendatzen dira, [[Eusko Jaurlaritza]]ren arabera<ref>{{Erreferentzia|izena=Eusko Jaurlaritza - Gobierno|abizena=Vasco|izenburua=Bizkaiko ondarea. Euskal Ondare Kulturalaren Informazio Sistemaren hasiera orria.|hizkuntza=eu|url=http://www.euskadi.eus/app/ondarea/eraikitako-euskal-ondarea-nabaria/}}</ref>, ahal denean [[Kultura ondasun (Espainia)|Espainiako kultura ondasun]] kodea eskainiz.
== Ondarea ==
{{ondare mota legenda}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE {?item wdt:P1435 [] . ?item wdt:P131 wd:Q8692. MINUS{?item wdt:P361 wd:Q3121275.} MINUS {?item wdt:P276 wd:Q1749657.} MINUS {?item wdt:P276 wd:Q13568338.} }
|sort=label
|columns=label,P18,P361,P625,item,P373,P131,P1435
|links=red
|row_template=Wikidata list/Ondarea
|skip_table=1
|thumbs=100x100px
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Almacén]]
| p625 = {{Coord|43.2667279368531|-2.95836357336268|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060814|Q120060814]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Antiguas Oficinas Y Laboratorio]]
| p625 = {{Coord|43.2768882461627|-2.96782160522|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060679|Q120060679]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Antonio Arrarte Y Compañia]]
| p625 = {{Coord|43.2572050961041|-2.92989809309515|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626211|Q124626211]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arabella Kooperatiba]]
| p18 = [[Fitxategi:Arabella kooperatiba - 1.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.263004|-2.912456|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558598|Q65558598]]
| p373 = [[:commons:Category:Arabella kooperatiba|Arabella kooperatiba]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Archivo Histórico Provincial de Vizcaya]]
| p18 = [[Fitxategi:Archivo Histórico Provincial de Vizcaya.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.264294|-2.930195|display=inline}}
| item = [[:d:Q43179628|Q43179628]]
| p373 = [[:commons:Category:Archivo Histórico Provincial de Bizkaia|Archivo Histórico Provincial de Bizkaia]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arco En Plaza De La Cantera]]
| p18 = [[Fitxategi:Arco En Plaza De La Cantera.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2547372439892|-2.9289769466705|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626313|Q124626313]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aretxaga 1 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Arechaga 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2555727654716|-2.92595760873635|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626306|Q124626306]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aretxaga 14- 16 / Gorte 2 - 4 / Mirasol Kondea 9 - 13 Y Gorte 6 - 10 / Mirasol Kondea 6]]
| p18 = [[Fitxategi:Grupo Arechaga 14- 16 - Cortes 2 - 4 - Conde Mirasol 9 - 13 Y Cortes 6 - 10 - Conde Mirasol 6.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2550149908219|-2.92675906842422|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626301|Q124626301]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aretxaga 2 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Arechaga 2.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2557439817926|-2.926154519688|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626265|Q124626265]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aretxaga 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Arechaga 3.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2554647571382|-2.92603165865454|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626307|Q124626307]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aretxaga 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Arechaga 4.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2556359733349|-2.92622856946624|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626267|Q124626267]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aretxaga 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Arechaga 5.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2553927515547|-2.92608102512115|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626203|Q124626203]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aretxaga 6 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Arechaga 6.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2555369933111|-2.92633956766831|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626268|Q124626268]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Aretxaga 8 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Arechaga 8.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2554199958966|-2.92643826736022|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626269|Q124626269]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arraiz Mendiko instalazioen multzoa]]
| p361 = [[Primitiva meatzea]]
| p625 = {{Coord|43.239541|-2.962201|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558601|Q65558601]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Arrospide etxea|Arrospide Etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bilbao - Casa Arróspide 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2594444444|-2.94055555556|display=inline}}
| item = [[:d:Q17624410|Q17624410]]
| p373 = [[:commons:Category:Casa Arróspide|Casa Arróspide]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Astilleros Del Cadagua]]
| item = [[:d:Q120060434|Q120060434]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Astilleros Zamacona]]
| p625 = {{Coord|43.2718086513032|-2.96454632626313|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060696|Q120060696]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Atxuriko geltokia|Atxuri]]
| p18 = [[Fitxategi:Bilbao Estacion de Atxuri.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Euskal Trenbide Sarea]]<br/>[[Euskotren Tranbia]]<br/>[[Bilboko aldirien sarea]]<br/>[[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.253611|-2.921667|display=inline}}
| item = [[:d:Q3096001|Q3096001]]
| p373 = [[:commons:Category:Atxuri Station|Atxuri Station]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Atxuriko iturria]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.255368|-2.922298|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558603|Q65558603]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Emilio Campuzano institutua|Atxuriko ospitale zaharra]]
| p18 = [[Fitxategi:Institut Emilio Campuzano P1270310.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.25501944|-2.92175833|display=inline}}
| item = [[:d:Q23900713|Q23900713]]
| p373 = [[:commons:Category:IES Emilio Campuzano|IES Emilio Campuzano]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 13 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 13 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2580055736533|-2.92838177107707|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626214|Q124626214]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 15 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 15 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2578885899302|-2.92850511150067|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626216|Q124626216]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 17 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 17 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2578166448242|-2.9286530394836|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626219|Q124626219]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 19 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 19 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2576456864071|-2.9288626838958|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626227|Q124626227]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 21 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Bailen 21.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2575557085388|-2.92897367102343|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626228|Q124626228]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 23 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 23 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2574747275999|-2.92907232713486|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626231|Q124626231]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 24 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Bailen 24.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2567462109025|-2.9304776642773|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626185|Q124626185]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 25 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 25 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2573937542022|-2.92918330320811|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626233|Q124626233]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 27 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 27 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2573307824344|-2.92928193793909|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626237|Q124626237]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 29 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 29 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2571688047384|-2.92945460800098|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626243|Q124626243]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 3 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.259256233149|-2.92681558808593|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626273|Q124626273]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 31 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 31 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2570968583935|-2.92960253312415|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626248|Q124626248]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 33 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 33 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2570068873662|-2.92972583831099|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626255|Q124626255]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 35 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 35 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2569169162044|-2.92984914313477|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626259|Q124626259]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 37 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 37 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2568089280092|-2.92996014812711|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626182|Q124626182]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 39 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen 39 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2567099519128|-2.93008346250868|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626188|Q124626188]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 5 - 7 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2587163216887|-2.92739529816182|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626312|Q124626312]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailen 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailen kalea 5.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2590223004154|-2.9271115617126|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626177|Q124626177]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailén 1 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bilbao - Rascacielos de Bailén (28622872663).jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2594451575644|-2.92654430760743|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626308|Q124626308]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bailén 9 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bailén 9 etxea.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2585273718497|-2.92762961141885|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626311|Q124626311]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Baliza 880]]
| p625 = {{Coord|43.2714665427631|-2.96476834011847|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060738|Q120060738]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Baliza 890]]
| p625 = {{Coord|43.2708541152217|-2.96441132790253|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060737|Q120060737]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Baliza 920]]
| p625 = {{Coord|43.2660681774865|-2.95217838817667|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060774|Q120060774]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Baliza En Muelle Alfonso Churruca]]
| item = [[:d:Q120060571|Q120060571]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Barrio Lagun]]
| item = [[:d:Q120060437|Q120060437]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Barrio Lagun Etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2728085664888|-2.94320171830517|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060440|Q120060440]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Barrio Lagun Etxetik]]
| item = [[:d:Q120060439|Q120060439]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Barrio Lagun+]]
| item = [[:d:Q120060436|Q120060436]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Barrio Laguna]]
| item = [[:d:Q120060438|Q120060438]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Basurtuko Unibertsitate Ospitalea|Basurtuko Ospitale Zibila]]
| p18 = [[Fitxategi:Bilbao - Hospital Universitario de Basurto 10.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.260846|-2.95383|display=inline}}
| item = [[:d:Q11682611|Q11682611]]
| p373 = [[:commons:Category:Basurto Hospital|Basurto Hospital]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Begoñako basilika]]
| p18 = [[Fitxategi:Bilbao - Basilica de Begoña 14.JPG|center|128px]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.25868611|-2.91384722|display=inline}}
| item = [[:d:Q3297735|Q3297735]]
| p373 = [[:commons:Category:Basilica of Nuestra Señora de Begoña|Basilica of Nuestra Señora de Begoña]]
| p131 = [[Begoña (auzoa)|Begoña]]<br/>[[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]<br/>[[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Beta S.A.]]
| p625 = {{Coord|43.2717904687698|-2.96399179568768|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060698|Q120060698]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Azkuna Zentroa|Bilboko Udal - Alondegia]]
| p18 = [[Fitxategi:Al 4.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.259939|-2.936487|display=inline}}
| item = [[:d:Q3285202|Q3285202]]
| p373 = [[:commons:Category:Alhóndiga Bilbao (Azkuna Zentroa)|Alhóndiga Bilbao (Azkuna Zentroa)]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]<br/>[[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bilboko udaletxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Ayuntamiento de Bilbao.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.264014|-2.922978|display=inline}}
| item = [[:d:Q3751519|Q3751519]]
| p373 = [[:commons:Category:City hall of Bilbao|City hall of Bilbao]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]<br/>[[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bilborock]]
| p18 = [[Fitxategi:Bilbao - Convento de la Merced 2.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.25722222|-2.9275|display=inline}}<br/>{{Coord|43.2571226501629|-2.92764359518886|display=inline}}
| item = [[:d:Q12255239|Q12255239]]
| p373 = [[:commons:Category:Convent of la Merced, Bilbao|Convent of la Merced, Bilbao]]
| p131 = [[San Frantzisko (Bilbo)]]<br/>[[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bolatoki De San Inazio (a)]]
| p625 = {{Coord|43.2824703250366|-2.9650824486821|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060739|Q120060739]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bolatoki De San Inazio (b)]]
| p625 = {{Coord|43.2821731152351|-2.96489774018126|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060740|Q120060740]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Bruno Mauricio Zabala 7 - 9 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Bruno Mauricio Zabala 7 - 9.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2561975866038|-2.93157476761441|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626210|Q124626210]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cadenas Vicinay]]
| p625 = {{Coord|43.2673584639856|-2.95891764450107|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060607|Q120060607]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Canal De Deusto]]
| p18 = [[Fitxategi:Canal De Deusto.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2721044936502|-2.96054111467926|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813100|Q124813100]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cantalojas 4 - 6 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Cantalojas 4 - 6.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2553853816856|-2.92865587793135|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626335|Q124626335]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Capilla Ajuriaguerra]]
| p625 = {{Coord|43.2746585874021|-2.95208539611924|display=inline}}
| item = [[:d:Q120053452|Q120053452]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Capilla Bandrés]]
| p625 = {{Coord|43.274856756772|-2.9522454494555|display=inline}}
| item = [[:d:Q120053450|Q120053450]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Capilla Del Colegio Mayor - Universidad De Deusto]]
| p625 = {{Coord|43.2729429552067|-2.94184602279228|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060676|Q120060676]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Capilla Zárraga]]
| p625 = {{Coord|43.2746318604309|-2.95277554481572|display=inline}}
| item = [[:d:Q120053456|Q120053456]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cargadero De Olabeaga]]
| item = [[:d:Q120060777|Q120060777]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cargadero De Zorroza]]
| item = [[:d:Q120060711|Q120060711]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cargadero Mina Primitiva]]
| item = [[:d:Q120060710|Q120060710]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Avenida Lehendakari Aguirre 2 - 4]]
| p625 = {{Coord|43.2723437140681|-2.95049751320848|display=inline}}<br/>{{Coord|43.2717549052345|-2.94296855869383|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060477|Q120060477]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Avenida Montevideo S/n]]
| item = [[:d:Q120060611|Q120060611]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Avenida Ramon Y Cajal 1]]
| p625 = {{Coord|43.2718451721217|-2.9434121077005|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060441|Q120060441]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Cural]]
| item = [[:d:Q120060586|Q120060586]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa De Bombas]]
| item = [[:d:Q120060599|Q120060599]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa De La Cooperativa]]
| item = [[:d:Q120060624|Q120060624]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Del Guarda]]
| p625 = {{Coord|43.2732316849308|-2.96551905094783|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060692|Q120060692]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Elajebeitia]]
| p625 = {{Coord|43.2719356361597|-2.94426232229159|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060475|Q120060475]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Gran Via 84 - 86]]
| item = [[:d:Q120060665|Q120060665]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Gran Via 88 - 90]]
| item = [[:d:Q120060666|Q120060666]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Lehendakari Aguirre 1]]
| p625 = {{Coord|43.2711422672661|-2.9423283344606|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060745|Q120060745]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Luzarra 12]]
| p625 = {{Coord|43.2724321468477|-2.9468990480009|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060664|Q120060664]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Muelle De Olabeaga 36]]
| item = [[:d:Q120060581|Q120060581]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Muelle De Olabeaga 5]]
| item = [[:d:Q120060503|Q120060503]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Muelle De Olabeaga 7]]
| item = [[:d:Q120060582|Q120060582]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Muelle De Olabeaga 9]]
| item = [[:d:Q120060583|Q120060583]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Plaza Sagrado Corazón 2]]
| item = [[:d:Q120060574|Q120060574]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ramon Y Cajal 26]]
| p625 = {{Coord|43.272611230453|-2.94476696112196|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060579|Q120060579]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ramon Y Cajal 29]]
| p625 = {{Coord|43.2725851801976|-2.94680032858033|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060500|Q120060500]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ramon Y Cajal 46]]
| p625 = {{Coord|43.2729006450437|-2.94745319187969|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060502|Q120060502]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ribera De Deusto 18]]
| p625 = {{Coord|43.2658178804921|-2.95678698640631|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060622|Q120060622]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ribera De Deusto 19]]
| p625 = {{Coord|43.2658089223048|-2.9569102120379|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060506|Q120060506]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ribera De Deusto 24]]
| p625 = {{Coord|43.2662773862952|-2.9575013387605|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060508|Q120060508]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ribera De Deusto 30]]
| p625 = {{Coord|43.2659355485184|-2.95842572319413|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060621|Q120060621]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ribera De Deusto 31]]
| p625 = {{Coord|43.265971620834|-2.95857356219368|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060504|Q120060504]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ribera De Deusto 48]]
| p625 = {{Coord|43.2676022176879|-2.96070421280311|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060474|Q120060474]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ribera De Deusto 59]]
| p625 = {{Coord|43.2682148031218|-2.96149245328607|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060473|Q120060473]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ribera De Deusto 67 - 68]]
| p625 = {{Coord|43.2688723982551|-2.9622560366864|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060587|Q120060587]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ribera De Deusto 78]]
| p625 = {{Coord|43.2698902501796|-2.96325355072135|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060470|Q120060470]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ribera De Deusto 79]]
| p625 = {{Coord|43.2699533302224|-2.96340138595982|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060469|Q120060469]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Ribera De Deusto 8. Maguregui, Salutregui Y Cia.]]
| p625 = {{Coord|43.2659163540853|-2.95528363870914|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060507|Q120060507]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casa Travesia De Las Espinas 8]]
| p625 = {{Coord|43.2663216649815|-2.95554210472359|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060509|Q120060509]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Casas Blas De Otero]]
| p625 = {{Coord|43.269739483645|-2.94632222092633|display=inline}}<br/>{{Coord|43.2697053169261|-2.9504257151715|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060575|Q120060575]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Caserio Agirre]]
| p625 = {{Coord|43.2749908034952|-2.94985453096168|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060535|Q120060535]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Castilo Jenerala 1 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa General Castillo 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2567903338974|-2.92901152092786|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626184|Q124626184]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Castilo Jenerala 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa General Castillo 3.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2568804417976|-2.92910997728382|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626180|Q124626180]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Castilo Jenerala 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa General Castillo 5.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2570876637587|-2.92929453945455|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626250|Q124626250]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cementerio De Deusto]]
| p625 = {{Coord|43.2746947961017|-2.95254134542985|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813097|Q124813097]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cimonsa]]
| item = [[:d:Q120060570|Q120060570]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Clínica Doctor San Sebastián]]
| p625 = {{Coord|43.2707748570836|-2.94597626897234|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813105|Q124813105]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Colegio Publico Olabeaga]]
| item = [[:d:Q120053422|Q120053422]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Compañía De Remolcadores Ibaizabal S.A. - Urgozo]]
| item = [[:d:Q120060626|Q120060626]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Compañía Euskalduna De Construcción Y Reparación De Buques]]
| item = [[:d:Q120060640|Q120060640]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Compañía Nacional De Oxígeno]]
| p18 = [[Fitxategi:Compañía Nacional De Oxígeno.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2703851122808|-2.96204561345252|display=inline}}<br/>{{Coord|43.2707453354747|-2.9621562959447|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060700|Q120060700]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Construcciones Electromecanicas Consonni]]
| p625 = {{Coord|43.2739517254372|-2.96443417006754|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060693|Q120060693]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cooperativa Buena Vista]]
| p625 = {{Coord|43.2741950250519|-2.94268283681972|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060536|Q120060536]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cooperativa Buena Vista]]
| item = [[:d:Q120060537|Q120060537]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cooperativa De Talleres De Deusto]]
| p625 = {{Coord|43.2736976260611|-2.9385549241685|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060760|Q120060760]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cooperativa Santa Ana]]
| item = [[:d:Q120060628|Q120060628]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Cromoduro (Q120060691)|Cromoduro]]
| p625 = {{Coord|43.2738259102411|-2.96524759743123|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060691|Q120060691]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[De La Cooperativa etxea]]
| item = [[:d:Q120053423|Q120053423]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Depósito De Agua De Kastrezana]]
| item = [[:d:Q120060569|Q120060569]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Depósitos De Agua]]
| item = [[:d:Q120060471|Q120060471]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Deustuko Unibertsitatea ("Literaria")]]
| p18 = [[Fitxategi:Deustuko Unibertsitatea (Bilbo), Francisco de Cubas eta Jose Maria Basterra.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.270939|-2.937544|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558585|Q65558585]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Deustuko Unibertsitateko Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bilbao - Deusto Business School (La Comercial) 04.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Deustuko Unibertsitatea]]
| p625 = {{Coord|43.271666666667|-2.9396666666667|display=inline}}
| item = [[:d:Q925453|Q925453]]
| p373 = [[:commons:Category:Deusto Business School (La Comercial)|Deusto Business School (La Comercial)]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Dique Seco Nº1]]
| item = [[:d:Q120060598|Q120060598]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Dique Seco Nº2]]
| item = [[:d:Q120060610|Q120060610]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Dique Seco Nº3]]
| item = [[:d:Q120060597|Q120060597]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Dohatsuaren kapera]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.265601|-2.907322|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558577|Q65558577]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Edificio Euskalduna]]
| item = [[:d:Q120060567|Q120060567]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Edificio Industrial En Morgan / Jon Arrospide 11]]
| p625 = {{Coord|43.2683724714924|-2.95006944591288|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060713|Q120060713]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Edificio Industrial En Morgan 2a / Jon Arrospide 15-17]]
| p625 = {{Coord|43.2684184465861|-2.9522997728345|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060732|Q120060732]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Edificio Industrial Seat]]
| p625 = {{Coord|43.2713974488565|-2.94873608301177|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813092|Q124813092]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Edificio Original]]
| p18 = [[Fitxategi:Compañia Nacional de Oxigeno.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2695653608884|-2.96107263051981|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060601|Q120060601]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Pontón okindegia|El Pontongo okindegia]]
| p18 = [[Fitxategi:18 Abusu Ikastola.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.24361111|-2.91833333|display=inline}}
| item = [[:d:Q428861|Q428861]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Pontón errota|El Pontón Errota]]
| p625 = {{Coord|43.24361111|-2.91833333|display=inline}}
| item = [[:d:Q25475035|Q25475035]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[El Tigre]]
| p625 = {{Coord|43.2690096451556|-2.94534937885138|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060746|Q120060746]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Elorriaga Industrial Eléctrica S.A.]]
| p625 = {{Coord|43.2761225512392|-2.96677446779985|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060609|Q120060609]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Elorrietako punpatze etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Estación de bombeo de Elorrieta.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Elorrietako punpatze etxea eta Getxoko malakateak]]
| p625 = {{Coord|43.284|-2.963694444444444|display=inline}}
| item = [[:d:Q116944271|Q116944271]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Elorrietako punpatze etxea eta Getxoko malakateak]]
| item = [[:d:Q116868902|Q116868902]]
| p131 = [[Getxo]]<br/>[[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Eléctrica Del Nervión]]
| item = [[:d:Q120060532|Q120060532]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Embarcadero De Pasaje]]
| item = [[:d:Q120060712|Q120060712]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Embarcadero De Pasaje En Muelle De Olabeaga]]
| item = [[:d:Q120060776|Q120060776]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Embarcadero De Pasaje En Ribera De Deusto 25]]
| p625 = {{Coord|43.2656111866673|-2.95789610267707|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060775|Q120060775]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Embarcadero De Pasaje En Ribera De Deusto 3]]
| p625 = {{Coord|43.2658527537485|-2.9538543404178|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060568|Q120060568]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Embarcadero De Pasaje En Ribera De Zorrotzaurre 37]]
| p625 = {{Coord|43.2771225251752|-2.96838839553059|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060773|Q120060773]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Escalinatas]]
| item = [[:d:Q120060736|Q120060736]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Escritorio Mercantil, Bilbao]]
| p18 = [[Fitxategi:Escritorio Mercantil de Bilbao.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.259003|-2.925663|display=inline}}
| item = [[:d:Q43120638|Q43120638]]
| p373 = [[:commons:Category:Escritorio Mercantil, Bilbao|Escritorio Mercantil, Bilbao]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Escuela De Maestria Del Colegio De Los Salesianos]]
| p625 = {{Coord|43.27117505356|-2.95521817394399|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813107|Q124813107]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Eskailerak]]
| p18 = [[Fitxategi:Escalinatas.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2560884782104|-2.92983777414411|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626309|Q124626309]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Estacion De Naxa]]
| p625 = {{Coord|43.2602370756952|-2.92577946566536|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626337|Q124626337]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Estacion De Olabeaga]]
| item = [[:d:Q120060771|Q120060771]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Frontón De San Pedro De Deusto]]
| p625 = {{Coord|43.272269071367|-2.94480424024024|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060741|Q120060741]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Fuente De Guiard]]
| item = [[:d:Q120060646|Q120060646]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Fuente Del Parque De Sarriko]]
| p625 = {{Coord|43.2719596862391|-2.95847091561808|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813093|Q124813093]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Galletas Artiach S.A.]]
| p18 = [[Fitxategi:Galletas Artiach S.A..jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2694035261692|-2.96181209293235|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060605|Q120060605]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ganguil Julio]]
| item = [[:d:Q120053424|Q120053424]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gimnasio 2 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Gimnasio 2.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2556110105011|-2.92948104600489|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626334|Q124626334]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gimnasio 7 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Gimnasio 7.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2553320699817|-2.92981400292225|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626330|Q124626330]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gizakundearen Komentua]]
| p625 = {{Coord|43.253567|-2.920496|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558584|Q65558584]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gorte 1 eraikina]]
| p18 = [[Fitxategi:Edificio Cortes 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2549795053912|-2.92759685364021|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626281|Q124626281]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gorte 12 - 14 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Cortes 12 - 14.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2553128575567|-2.92787981439937|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626329|Q124626329]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gorte 13 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Cortes 13.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2553312459065|-2.92848346370061|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626205|Q124626205]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gorte 16 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Cortes 16.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2553850113534|-2.92806452665826|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626328|Q124626328]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gorte 29-31 eraikina]]
| p18 = [[Fitxategi:Edificio Cortes 29-31.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2560800290587|-2.93074946142765|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626287|Q124626287]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gorte 33 - 35 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Cortes 33 - 35.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2562423215939|-2.93109423752279|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626207|Q124626207]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gorte 37 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Cortes 37.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2563685869854|-2.93142673584224|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626305|Q124626305]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gorte 40 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2565845735419|-2.93121705230714|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626331|Q124626331]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Grada Y Grua]]
| p625 = {{Coord|43.271772640301|-2.96457099343142|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060697|Q120060697]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Grua Portuaria]]
| item = [[:d:Q120060618|Q120060618]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Grupo Imaculada]]
| p625 = {{Coord|43.2805142391887|-2.9588348446849|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060578|Q120060578]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Grupo Muelle De Olabeaga]]
| item = [[:d:Q120060580|Q120060580]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Grupo Sagrada Familia]]
| p625 = {{Coord|43.2716238784891|-2.95175505307137|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813104|Q124813104]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Grupo San Ignacio]]
| p625 = {{Coord|43.28009186048|-2.96123846766902|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060590|Q120060590]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Grúa "la Carola"]]
| item = [[:d:Q120060584|Q120060584]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Grúa En Ribera De Zorrotzaurre]]
| p625 = {{Coord|43.2814266200173|-2.96793013924976|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060772|Q120060772]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Gurutze Auzoa]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.259383|-2.919877|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558597|Q65558597]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Harino Panadera|Harino Panadera S.A.]]
| p18 = [[Fitxategi:001 Harino Panadera.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.254466|-2.937406|display=inline}}
| item = [[:d:Q8963163|Q8963163]]
| p373 = [[:commons:Category:Harino Panadera factory, Bilbao|Harino Panadera factory, Bilbao]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Harino Panaderaren irin-fabrika]]
| p625 = {{Coord|43.254433|-2.937285|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558599|Q65558599]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Harrobia 1 / Gorte etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Cantera 1 - Cortes.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2560253773951|-2.92972696698287|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626332|Q124626332]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Harrobia 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Cantera 5.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2556203555937|-2.9300354295813|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626290|Q124626290]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Harrobiko plaza 5 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2546289808137|-2.92864444126599|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626333|Q124626333]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hernani 10 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Hernani 10.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2571320891497|-2.92833351405903|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626247|Q124626247]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hernani 11 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Hernani 11.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2566459444754|-2.92850656531876|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626189|Q124626189]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hernani 12 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Hernani 12.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2570420963711|-2.92841986072687|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626253|Q124626253]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hernani 13 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Hernani 13.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2565649869869|-2.92864218074664|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626191|Q124626191]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hernani 14 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Hernani 14.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2569700974789|-2.92848154579532|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626258|Q124626258]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hernani 15 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Hernani 15.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2564839832898|-2.92870387557643|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626261|Q124626261]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hernani 16 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Hernani 16.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2569071416924|-2.9286048208144|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626260|Q124626260]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hernani 22 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Hernani 22.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2566462743345|-2.92903632843604|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626190|Q124626190]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hernani 23 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Hernani 23.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2562681007552|-2.92907372759459|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626262|Q124626262]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hernani 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Hernani 3.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2570777668294|-2.92786541136451|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626251|Q124626251]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hernani 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Hernani 5.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2569877821624|-2.92796407878551|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626256|Q124626256]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hernani 7 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Hernani 7.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2569068175788|-2.92808737556554|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626179|Q124626179]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hernani 9 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Hernani 9.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2567628664811|-2.9282846666418|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626187|Q124626187]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hijos De J. Escudero]]
| p625 = {{Coord|43.2571513389739|-2.93034168136204|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626274|Q124626274]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Hirutasun Guztiz Santua eliza]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.262744|-2.962595|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558578|Q65558578]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iglesia De La Pasion San Felicisimo]]
| p625 = {{Coord|43.2706341206192|-2.95357962445962|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813094|Q124813094]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iglesia De San Ignacio]]
| p625 = {{Coord|43.2786324268387|-2.95927979591086|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060675|Q120060675]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iglesia De San Nicolas De Olabeaga]]
| item = [[:d:Q120060645|Q120060645]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iglesia De San Pablo]]
| p625 = {{Coord|43.2685927011736|-2.96061731819782|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060643|Q120060643]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iglesia De San Pedro]]
| p625 = {{Coord|43.2724765680167|-2.94561738883693|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060642|Q120060642]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ikastetxe Alemaniarraren gimnasio eta kindergartena]]
| p625 = {{Coord|43.27074|-2.942616|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558575|Q65558575]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Indaretxearen pabiloia]]
| p18 = [[Fitxategi:Zorrotza - Talleres de Zorroza, Indaretxearen pabiloia.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.287163|-2.970417|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558590|Q65558590]]
| p373 = [[:commons:Category:Zorrotza|Zorrotza]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Industrias Bilbainas Relax S.A.]]
| p625 = {{Coord|43.2710788971231|-2.96335141956381|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060699|Q120060699]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Industrias Taibo]]
| p625 = {{Coord|43.266223132384|-2.95689759786407|display=inline}}
| item = [[:d:Q120053426|Q120053426]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Instituto B.U.P. Deusto]]
| p18 = [[Fitxategi:IES Ibarrekolanda BHI Deusto.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2751282562062|-2.95562196098937|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813106|Q124813106]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Iturritxualde mendirako bidea]]
| p18 = [[Fitxategi:Camino Monte Avril.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.268544|-2.89474|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558580|Q65558580]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kobeta – Kastrexana bidea]]
| p361 = [[Mena Haranako bidea]]
| p625 = {{Coord|43.260775|-2.966725|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558579|Q65558579]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kobetaseko gotorlekua]]
| p361 = [[Mena Haranako bidea]]
| p625 = {{Coord|43.259929|-2.965422|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558576|Q65558576]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Kordeldegi zaharra]]
| p18 = [[Fitxategi:Zorrotza - Kordeldegi.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.280784|-2.970695|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558595|Q65558595]]
| p373 = [[:commons:Category:Zorrotza|Zorrotza]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[La Ceres|La Ceres Irin-Lantegia]]
| p18 = [[Fitxategi:La Ceres irin-lantegia, Bilbo.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.25670278|-2.92673889|display=inline}}
| item = [[:d:Q11682007|Q11682007]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[La Coromina Industrial S.A.]]
| p625 = {{Coord|43.2666019832242|-2.95867171144537|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060612|Q120060612]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[La Laguna 1 / Gorte etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa La Laguna 1 - Cortes.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2557096422705|-2.92880333809631|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626304|Q124626304]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lamana 1 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Lamana 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2571860476945|-2.92822256906639|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626242|Q124626242]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lamana 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Lamana 3.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2572491731038|-2.92837033735718|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626239|Q124626239]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lamana 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Lamana 4.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2577355181316|-2.92851761089126|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626223|Q124626223]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Lamana 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Lamana 5.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2575285028564|-2.92866569616106|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626230|Q124626230]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maderas Españolas S.A. Saema]]
| p625 = {{Coord|43.2793463228749|-2.96714245354086|display=inline}}<br/>{{Coord|43.2793734564163|-2.96756147760065|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060608|Q120060608]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[García Rivero Maisua ikastetxea|Maestro García Rivero ikastetxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bilbao - Colegio Publico Garcia Rivero 1.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.25438611|-2.92192778|display=inline}}
| item = [[:d:Q23900730|Q23900730]]
| p373 = [[:commons:Category:CEIP Maestro García Rivero|CEIP Maestro García Rivero]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 1 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2576631949624|-2.9280618448924|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626225|Q124626225]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 10 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 10.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2574565422014|-2.92878898261118|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626232|Q124626232]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 11 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 11.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2570783994086|-2.92887566444146|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626249|Q124626249]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 12 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 12.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2573665567433|-2.92888764928556|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626234|Q124626234]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 14 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 14.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2573035928778|-2.92899860448205|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626238|Q124626238]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 16 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 16.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2572046101941|-2.92910960123367|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626241|Q124626241]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 18 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 18.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2569886807835|-2.92940553533454|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626257|Q124626257]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 20 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 20.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2568716807511|-2.92950423150842|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626181|Q124626181]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 25 / San Frantzisko 30 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 25 - San Francisco 30.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2564755204331|-2.92957860879036|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626300|Q124626300]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 28 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 28.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2565928157279|-2.92996039581657|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626193|Q124626193]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 3.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2575552626364|-2.92825909618762|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626229|Q124626229]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 4.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2577983889023|-2.92825881075863|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626220|Q124626220]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 5.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2573393200509|-2.9285303945662|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626235|Q124626235]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 6 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 6.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2577714289264|-2.92834508456779|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626222|Q124626222]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 7 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 7.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2572313177724|-2.92861676227462|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626240|Q124626240]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 8 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 8.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2576994455027|-2.92843141103116|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626224|Q124626224]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Maiatzaren Biko 9 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Dos De Mayo 9.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2571323124247|-2.92869079900132|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626244|Q124626244]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mariaren Bihotz Sakratuaren eliza]]
| p18 = [[Fitxategi:Iglesia Del Sagrado Corazon De Maria.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2561054553875|-2.92817455837278|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626271|Q124626271]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mariaren Bihotzaren eskola]]
| p18 = [[Fitxategi:Colegio Corazón De María.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2559252533808|-2.92800229105981|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626302|Q124626302]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mariaren Bihotzaren plaza 2 - 9 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Plaza Corazón De María 2 - 9.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2562940949449|-2.92744745604479|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626303|Q124626303]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Marzana Kaiko Kargategia eta Meatzea]]
| p18 = [[Fitxategi:Mural ilustrativo sobre la actividad en la mina de San Luis, Bilbao 3.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.255586|-2.925516|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558582|Q65558582]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mefesa]]
| p625 = {{Coord|43.2766989911212|-2.96726711924229|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060604|Q120060604]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mirasol Kondea 1 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Conde Mirasol 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2558340921639|-2.92625297014435|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626264|Q124626264]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mirasol Kondea 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Conde Mirasol 3.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2556900887239|-2.92636402291688|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626266|Q124626266]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mirasol Kondea 4 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Conde Mirasol 4.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2553032744875|-2.92696815971634|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626195|Q124626195]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mirasol Kondea 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Conde Mirasol 5.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2555370963265|-2.92649972569583|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626196|Q124626196]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Mirasol Kondea 7 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa Conde Mirasol 7.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2554470970002|-2.92657375297525|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626201|Q124626201]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Molinos Vascos]]
| p18 = [[Fitxategi:Molinos Vascos irin-lantegia.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.280698|-2.970368|display=inline}}
| item = [[:d:Q8772058|Q8772058]]
| p373 = [[:commons:Category:Molinos Vascos, Bilbao|Molinos Vascos, Bilbao]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nave Del Puerto 1]]
| p625 = {{Coord|43.277238179925|-2.96365582922371|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813098|Q124813098]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Nave Del Puerto 2]]
| p625 = {{Coord|43.274554322089|-2.96220323055107|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813099|Q124813099]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Naxa 3 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Establecimientos en la calle Naja.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2577530476186|-2.92775373150109|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626221|Q124626221]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Naxa 5 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa La Naja 5.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2577621455703|-2.92790156442196|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626218|Q124626218]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Naxa 7 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2581133201697|-2.92788882970874|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626213|Q124626213]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Oficinas]]
| p625 = {{Coord|43.2790404472329|-2.96814091067241|display=inline}}<br/>{{Coord|43.2767982273359|-2.9679202458277|display=inline}}<br/>{{Coord|43.2758435843099|-2.96739081727911|display=inline}}<br/>{{Coord|43.2737901285077|-2.96603632433258|display=inline}}<br/>{{Coord|43.267277698153|-2.95969399904135|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060677|Q120060677]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Oficinas]]
| item = [[:d:Q120060678|Q120060678]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pabellon Clásico]]
| p18 = [[Fitxategi:Pabellon Clásico.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2690885507779|-2.96237912903654|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060812|Q120060812]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pabellon De Cadena Pequeña]]
| p625 = {{Coord|43.2676372322086|-2.95788238396736|display=inline}}
| item = [[:d:Q120053425|Q120053425]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pabellon Duquesa Maria]]
| p18 = [[Fitxategi:Pabellon Duquesa Maria.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2693313315853|-2.96134387774402|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060472|Q120060472]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pabellon Ladrillo Cara Vista (parte Anterior)]]
| p625 = {{Coord|43.2692686075197|-2.96226811449462|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060813|Q120060813]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pabellón De Las Torres De Plomo]]
| item = [[:d:Q120060595|Q120060595]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pabellón De Tueste De Pirita De Hierro]]
| item = [[:d:Q120060594|Q120060594]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pabellón Delantero]]
| p625 = {{Coord|43.2664220668866|-2.95916471528972|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060644|Q120060644]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pabellón Industrial]]
| p625 = {{Coord|43.2660962829041|-2.95486455943397|display=inline}}<br/>{{Coord|43.266123174946|-2.95455648974381|display=inline}}<br/>{{Coord|43.2660513903517|-2.95519728601826|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060591|Q120060591]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pabellón Industrial]]
| item = [[:d:Q120060592|Q120060592]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pabellón Para Instalaciones Eléctricas]]
| p625 = {{Coord|43.2666829583018|-2.9584868250767|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060615|Q120060615]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Pablo Alzola jaunaren burdinazko zubia]]
| p18 = [[Fitxategi:Pablo Alzolaren zubia (1).jpg|center|128px]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.28075833|-2.97553889|display=inline}}
| item = [[:d:Q9064396|Q9064396]]
| p373 = [[:commons:Category:Pablo Alzola jaunaren burdinazko zubia|Pablo Alzola jaunaren burdinazko zubia]]
| p131 = [[Barakaldo]]<br/>[[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Panteon Arestizabal]]
| p625 = {{Coord|43.2745867606983|-2.95259072418448|display=inline}}
| item = [[:d:Q120053458|Q120053458]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Panteon Bilbao Goyoaga]]
| p625 = {{Coord|43.2746137797664|-2.95260302691584|display=inline}}
| item = [[:d:Q120053457|Q120053457]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Panteon Cabieces]]
| p625 = {{Coord|43.2746497574889|-2.9525044092899|display=inline}}
| item = [[:d:Q120053455|Q120053455]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Panteon Fernandez Unibaso]]
| p625 = {{Coord|43.2745147693816|-2.9527016932421|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813102|Q124813102]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Panteon Sainz]]
| p625 = {{Coord|43.274766909874|-2.95272614544076|display=inline}}
| item = [[:d:Q120053451|Q120053451]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Panteón Llano]]
| p625 = {{Coord|43.2745417884382|-2.95271399600808|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813101|Q124813101]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Panteón Schmidt]]
| p625 = {{Coord|43.2744427066555|-2.95264013069562|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813103|Q124813103]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Panteón Ulpiano De La Torre]]
| p625 = {{Coord|43.2746316301428|-2.95222097807186|display=inline}}
| item = [[:d:Q120053453|Q120053453]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Planchada]]
| item = [[:d:Q120060625|Q120060625]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Primitiva meatzea]]
| p361 = [[Mena Haranako bidea]]
| p625 = {{Coord|43.24794|-2.967069|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558600|Q65558600]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Puente De Deusto]]
| item = [[:d:Q120060442|Q120060442]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Remolcador Auntz]]
| item = [[:d:Q120060648|Q120060648]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Residencia Bidarte]]
| p625 = {{Coord|43.2724428769919|-2.95075622145946|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813095|Q124813095]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ribera De Deusto 18 etxea]]
| item = [[:d:Q120053421|Q120053421]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Ribera De Deusto 30 etxea]]
| item = [[:d:Q120053420|Q120053420]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 10 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 10.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2552936363493|-2.9259825865346|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626272|Q124626272]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 15 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 15.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2552220432215|-2.92667258172537|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626314|Q124626314]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 17 - 19 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 17 - 19.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2553033687739|-2.92711599733225|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626336|Q124626336]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 18 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 18.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2561777319777|-2.92855639302225|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626315|Q124626315]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 20 - 24 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 20 - 24.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.256132823847|-2.9287412451921|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626316|Q124626316]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 26 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 26.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2562409949605|-2.92892591905645|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626263|Q124626263]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 27 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 27.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2555289232507|-2.92780564028134|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626317|Q124626317]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 29 - 31 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 29 - 31.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.255592111244|-2.92805196301449|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626318|Q124626318]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 32 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2566739858755|-2.93016974426691|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626212|Q124626212]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 33 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 33.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2556822431943|-2.92818737566049|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626296|Q124626296]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 34 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 34.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.256827350232|-2.93063773350301|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626183|Q124626183]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 35 - 39 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 35 - 39.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2557725137162|-2.92854454683888|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626293|Q124626293]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 38 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 38.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2570257583155|-2.93114263478038|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626252|Q124626252]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 40 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2571159309735|-2.93135197617075|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626245|Q124626245]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 43 - 45 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 43 - 45.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.256007010868|-2.92914795033019|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626294|Q124626294]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 47 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 47.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2560341163765|-2.9292957584014|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626298|Q124626298]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 51- 53 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 51- 53.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2561513368209|-2.92955434239716|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626319|Q124626319]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 55 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 55.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2562325606335|-2.92984992872134|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626320|Q124626320]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 57 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 57.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2563046433717|-2.929923766053|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626321|Q124626321]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 59 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 59.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2563497497034|-2.93005923456849|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626322|Q124626322]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 61 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 61.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2563768314782|-2.93017008381843|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626299|Q124626299]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 63 - 67 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 63 - 67.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2564940799013|-2.93047795111227|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626323|Q124626323]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 69 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 69.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2566654226002|-2.93089663908821|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626324|Q124626324]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 73 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 73.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2567826690639|-2.9312045092317|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626325|Q124626325]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 75 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 75.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2568277960541|-2.93137694008308|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626326|Q124626326]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko 77 etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Casa San Francisco 77.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2568728711477|-2.93146313035687|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626327|Q124626327]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Frantzisko Komentua]]
| p18 = [[Fitxategi:San Francisco komentua - Klaustro.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.255996|-2.927147|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558581|Q65558581]]
| p373 = [[:commons:Category:Convento de San Francisco (Bilbao)|Convento de San Francisco (Bilbao)]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Luis meategiko kaltzinazio labea (Bilbao)]]
| p18 = [[Fitxategi:Horno de Calcinación de la Mina San Luis (Bilbao).jpg|center|128px]]
| p361 = [[San Luis meatza (Bilbo)]]
| p625 = {{Coord|43.25380249418296|-2.9251848224840544|display=inline}}
| item = [[:d:Q124395687|Q124395687]]
| p373 = [[:commons:Category:Horno de Calcinación de la Mina San Luis, Bilbao|Horno de Calcinación de la Mina San Luis, Bilbao]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Industria-ondare|industria ondare]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[San Luis meatza (Bilbo)]]
| p18 = [[Fitxategi:Mural ilustrativo sobre la actividad en la mina de San Luis, Bilbao.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.25392924674491|-2.9252053674903093|display=inline}}
| item = [[:d:Q124395790|Q124395790]]
| p373 = [[:commons:Category:Mina de San Luis, Bilbao|Mina de San Luis, Bilbao]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Industria-ondare|industria ondare]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Santa Casa De La Misericordia]]
| item = [[:d:Q120060641|Q120060641]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Urazurrutiako sehaska-etxea|Seaska etxea]]
| p18 = [[Fitxategi:Bilbao - Casa cuna de Urazurrutia 7.jpg|center|128px]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.254042|-2.923039|display=inline}}<br/>{{Coord|43.254085|-2.922928|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558667|Q65558667]]
| p373 = [[:commons:Category:Casa cuna de Urazurrutia|Casa cuna de Urazurrutia]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Sociedad Bilbaínaren egoitza]]
| p18 = [[Fitxategi:023 Bilbao - La Bilbaina.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.26051944|-2.92620556|display=inline}}
| item = [[:d:Q8772071|Q8772071]]
| p373 = [[:commons:Category:Edificio de la Sociedad Bilbaina|Edificio de la Sociedad Bilbaina]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Taller Mecánico]]
| item = [[:d:Q120060596|Q120060596]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Tarabusi]]
| p625 = {{Coord|43.2758698917294|-2.96499995511165|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060689|Q120060689]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Termoelectricidad Consonni]]
| p625 = {{Coord|43.2755643411589|-2.96704589724846|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060688|Q120060688]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Tomas Meabe eskola]]
| p18 = [[Fitxategi:Grupo Escolar Tomas Meabe.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2561223608712|-2.92643742191249|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626275|Q124626275]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Torre De Larrako]]
| p625 = {{Coord|43.2717529065136|-2.95938296773006|display=inline}}
| item = [[:d:Q124813096|Q124813096]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Torre De Procesamiento Químico]]
| p625 = {{Coord|43.2769238210429|-2.96628106496442|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060684|Q120060684]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Torre Y Bereciartua S.A.]]
| p625 = {{Coord|43.2661862662621|-2.95470430687881|display=inline}}
| item = [[:d:Q120053419|Q120053419]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Udalaren Desinfekzioetarako Zentroa]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.258977|-2.948707|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558596|Q65558596]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Viviendas Municipales De Torre Madariaga]]
| p625 = {{Coord|43.2708841169463|-2.94858863840921|display=inline}}
| item = [[:d:Q120060669|Q120060669]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Viviendas Municipales De Torre Madariaga]]
| item = [[:d:Q120060670|Q120060670]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zabala 5 etxea]]
| p625 = {{Coord|43.2564226962167|-2.93156219552677|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626194|Q124626194]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zazpikaleak]]
| p18 = [[Fitxategi:Casco Viejo (Bilbao).jpg|center|128px]]
| p361 = [[Kostaldeko Donejakue bidea]]
| p625 = {{Coord|43.25722222|-2.92388889|display=inline}}
| item = [[:d:Q3121275|Q3121275]]
| p373 = [[:commons:Category:Casco Viejo (Bilbao)|Casco Viejo (Bilbao)]]
| p131 = [[Bilbo]]<br/>[[Ibaiondo (Bilbo)|Ibaiondo]]
| p1435 = [[Kultura Intereseko Ondasun (Espainia)]]<br/>[[Gizateriaren Ondarearen zatia]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zereala biltegiratzeko eta ehotzeko pabilioia]]
| p625 = {{Coord|43.280633|-2.970277|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558594|Q65558594]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zorrozako tailerrak - Saelmat]]
| p18 = [[Fitxategi:Zorrotza - Talleres de Zorroza 2.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.287146|-2.970238|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558589|Q65558589]]
| p373 = [[:commons:Category:Zorrotza|Zorrotza]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zorrozako tailerretako bulegoak]]
| p18 = [[Fitxategi:Zorrotza - Talleres de Zorroza, bulegoak 1.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.28695|-2.970013|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558591|Q65558591]]
| p373 = [[:commons:Category:Zorrotza|Zorrotza]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zorrozako tailerretako etxebizitza]]
| p18 = [[Fitxategi:Talleres de Zorroza etxebizitza.jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.286792|-2.969837|display=inline}}
| item = [[:d:Q65558592|Q65558592]]
| p373 = [[:commons:Category:Zorrotza|Zorrotza]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[eraikitako euskal ondare nabaria (EAE)]]
}}
{{Wikidata list/Ondarea
| label = [[Zugazabeitia Y Legarra S.C.]]
| p18 = [[Fitxategi:Zugazabeitia Y Legarra S.C..jpg|center|128px]]
| p625 = {{Coord|43.2571697292112|-2.93096998993779|display=inline}}
| item = [[:d:Q124626178|Q124626178]]
| p131 = [[Bilbo]]
| p1435 = [[Zerrendatutako Kultura Ondasun (EAE)]]
}}
{{Wikidata list end}}
<br clear="all" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Zerrenda:Bilboko kultura ondasunak Zazpikaleetan]]
* [[Zerrenda:Bizkaiko kultura ondasunak]]
[[Kategoria:Bizkaiko Kultura Ondasunak]]
[[Kategoria:Bilboko eraikinak]]
p77vkdyologu2k7g37ckkpwhnimi4jf
Lankide:Theklan/Proba orria
2
906873
9967541
9966039
2024-11-13T12:19:47Z
Theklan
336
9967541
wikitext
text/x-wiki
#[[Txikipedia:Isabel_II_del_Reino_Unido]]
#[[Txikipedia:Marilyn_Monroe]]
#[[Txikipedia:Marie_Curie]]
#[[Txikipedia:Angela_Merkel]]
#[[Txikipedia:Lady_Gaga]]
#[[Txikipedia:Frida_Kahlo]]
#[[Txikipedia:Anna_Netrebko]]
#[[Txikipedia:Marlene_Dietrich]]
#[[Txikipedia:Sarah_Bernhardt]]
#[[Txikipedia:Juana_de_Arco]]
#[[Txikipedia:Madonna]]
#[[Txikipedia:Kamala_Harris]]
#[[Txikipedia:Selena_Gomez]]
#[[Txikipedia:Hebe_Camargo]]
#[[Txikipedia:Beyoncé]]
#[[Txikipedia:Cleopatra]]
#[[Txikipedia:Margaret_Thatcher]]
#[[Txikipedia:Isabel_I_de_Inglaterra]]
#[[Txikipedia:Agnez_Mo]]
#[[Txikipedia:Anggun]]
#[[Txikipedia:Victoria_del_Reino_Unido]]
#[[Txikipedia:Shakira]]
#[[Txikipedia:Teresa_de_Calcuta]]
#[[Txikipedia:Murasaki_Shikibu]]
#[[Txikipedia:Taylor_Swift]]
#[[Txikipedia:Hillary_Clinton]]
#[[Txikipedia:Agatha_Christie]]
#[[Txikipedia:Angelina_Jolie]]
#[[Txikipedia:Jane_Austen]]
#[[Txikipedia:Céline_Dion]]
#[[Txikipedia:Scarlett_Johansson]]
#[[Txikipedia:Rosa_Luxemburgo]]
#[[Txikipedia:Rihanna]]
#[[Txikipedia:J._K._Rowling]]
#[[Txikipedia:Aung_San_Suu_Kyi]]
#[[Txikipedia:Simone_de_Beauvoir]]
#[[Txikipedia:Ana_Frank]]
#[[Txikipedia:Édith_Piaf]]
#[[Txikipedia:Indira_Gandhi]]
#[[Txikipedia:Malala_Yousafzai]]
#[[Txikipedia:Judy_Garland]]
#[[Txikipedia:Charlotte_Rampling]]
#[[Txikipedia:Avril_Lavigne]]
#[[Txikipedia:Theresa_May]]
#[[Txikipedia:Britney_Spears]]
#[[Txikipedia:Diana_de_Gales]]
#[[Txikipedia:Benazir_Bhutto]]
#[[Txikipedia:Whitney_Houston]]
#[[Txikipedia:Catalina_II_de_Rusia]]
#[[Txikipedia:Selena]]
#[[Txikipedia:Emma_Watson]]
#[[Txikipedia:Gwyneth_Paltrow]]
#[[Txikipedia:Brigitte_Bardot]]
#[[Txikipedia:Florence_Nightingale]]
#[[Txikipedia:Greta_Thunberg]]
#[[Txikipedia:Ariana_Grande]]
#[[Txikipedia:Audrey_Hepburn]]
#[[Txikipedia:Selma_Lagerlöf]]
#[[Txikipedia:Jennifer_Lopez]]
#[[Txikipedia:Nicole_Kidman]]
#[[Txikipedia:Kate_Winslet]]
#[[Txikipedia:Elisha_Cuthbert]]
#[[Txikipedia:Elizabeth_Taylor]]
#[[Txikipedia:Meryl_Streep]]
#[[Txikipedia:Dilma_Rousseff]]
#[[Txikipedia:Natalie_Portman]]
#[[Txikipedia:Adele]]
#[[Txikipedia:Lila_Downs]]
#[[Txikipedia:Julia_Roberts]]
#[[Txikipedia:Virginia_Woolf]]
#[[Txikipedia:Safo]]
#[[Txikipedia:Mariah_Carey]]
#[[Txikipedia:Sandra_Bullock]]
#[[Txikipedia:Pearl_S._Buck]]
#[[Txikipedia:Katy_Perry]]
#[[Txikipedia:Aishwarya_Rai]]
#[[Txikipedia:Ada_Lovelace]]
#[[Txikipedia:Doris_Lessing]]
#[[Txikipedia:Enya]]
#[[Txikipedia:Helen_Keller]]
#[[Txikipedia:Benedicta_Boccoli]]
#[[Txikipedia:Amy_Winehouse]]
#[[Txikipedia:Valentina_Tereshkova]]
#[[Txikipedia:Herta_Müller]]
#[[Txikipedia:Sigourney_Weaver]]
#[[Txikipedia:Toni_Morrison]]
#[[Txikipedia:Christina_Aguilera]]
#[[Txikipedia:Kendall_Jenner]]
#[[Txikipedia:Alice_Munro]]
#[[Txikipedia:Michelle_Obama]]
#[[Txikipedia:Mila_Kunis]]
#[[Txikipedia:Maya_Angelou]]
#[[Txikipedia:Jennifer_Lawrence]]
#[[Txikipedia:Cate_Blanchett]]
#[[Txikipedia:Amelia_Earhart]]
#[[Txikipedia:Nadine_Gordimer]]
#[[Txikipedia:Elfriede_Jelinek]]
#[[Txikipedia:Gabriela_Mistral]]
#[[Txikipedia:Mary_Shelley]]
#[[Txikipedia:Rosa_Parks]]
#[[Txikipedia:Halle_Berry]]
#[[Txikipedia:Noemi_(cantante)]]
#[[Txikipedia:Liz_Truss]]
#[[Txikipedia:Marjorie_Estiano]]
#[[Txikipedia:Ellen_Johnson-Sirleaf]]
#[[Txikipedia:Kylie_Minogue]]
#[[Txikipedia:Jennifer_Aniston]]
#[[Txikipedia:Michelle_Bachelet]]
#[[Txikipedia:Margarita_II_de_Dinamarca]]
#[[Txikipedia:Wisława_Szymborska]]
#[[Txikipedia:Anna_Ajmátova]]
#[[Txikipedia:Stefania_Turkewich]]
#[[Txikipedia:Cristina_Fernández_de_Kirchner]]
#[[Txikipedia:Anastacia]]
#[[Txikipedia:Sophia_Loren]]
#[[Txikipedia:Carrie_Fisher]]
#[[Txikipedia:Penélope_Cruz]]
#[[Txikipedia:Cher]]
#[[Txikipedia:Wangari_Maathai]]
#[[Txikipedia:Mary_Wollstonecraft]]
#[[Txikipedia:Katharine_Hepburn]]
#[[Txikipedia:Serena_Williams]]
#[[Txikipedia:Nefertiti]]
#[[Txikipedia:Oprah_Winfrey]]
#[[Txikipedia:Jodie_Foster]]
#[[Txikipedia:Melania_Trump]]
#[[Txikipedia:Anne_Hathaway]]
#[[Txikipedia:Giorgia_Meloni]]
#[[Txikipedia:Irène_Joliot-Curie]]
#[[Txikipedia:Golda_Meir]]
#[[Txikipedia:Sheikh_Hasina]]
#[[Txikipedia:Grace_Kelly]]
#[[Txikipedia:Umm_Kalzum]]
#[[Txikipedia:Aretha_Franklin]]
#[[Txikipedia:María_Antonieta_de_Austria]]
#[[Txikipedia:Emma_Stone]]
#[[Txikipedia:Sigrid_Undset]]
#[[Txikipedia:Billie_Eilish]]
#[[Txikipedia:Grazia_Deledda]]
#[[Txikipedia:Priyanka_Chopra]]
#[[Txikipedia:Svetlana_Aleksiévich]]
#[[Txikipedia:Charlize_Theron]]
#[[Txikipedia:Astrid_Lindgren]]
#[[Txikipedia:Nicki_Minaj]]
#[[Txikipedia:Julia_Gillard]]
#[[Txikipedia:Emily_Brontë]]
#[[Txikipedia:Maria_Goeppert-Mayer]]
#[[Txikipedia:Imelda_Marcos]]
#[[Txikipedia:Emily_Dickinson]]
#[[Txikipedia:Tsai_Ing-wen]]
#[[Txikipedia:Ala_Pugachova]]
#[[Txikipedia:Ingrid_Bergman]]
#[[Txikipedia:Tina_Turner]]
#[[Txikipedia:Cameron_Diaz]]
#[[Txikipedia:Megan_Fox]]
#[[Txikipedia:Corazón_Aquino]]
#[[Txikipedia:Aisha_bint_Abi_Bakr]]
#[[Txikipedia:Vivien_Leigh]]
#[[Txikipedia:Kim_Kardashian]]
#[[Txikipedia:Hipatia]]
#[[Txikipedia:María_Sharápova]]
#[[Txikipedia:Julianne_Moore]]
#[[Txikipedia:Jessica_Alba]]
#[[Txikipedia:Emma_Goldman]]
#[[Txikipedia:Beatriz_de_los_Países_Bajos]]
#[[Txikipedia:Eleanor_Roosevelt]]
#[[Txikipedia:Kolinda_Grabar-Kitarović]]
#[[Txikipedia:Dua_Lipa]]
#[[Txikipedia:Nelly_Sachs]]
#[[Txikipedia:Greta_Garbo]]
#[[Txikipedia:Jacinda_Ardern]]
#[[Txikipedia:Emmy_Rossum]]
#[[Txikipedia:Rita_Hayworth]]
#[[Txikipedia:Nancy_Reagan]]
#[[Txikipedia:Dorothy_Hodgkin]]
#[[Txikipedia:Isabel_I_de_Castilla]]
#[[Txikipedia:Marine_Le_Pen]]
#[[Txikipedia:Whoopi_Goldberg]]
#[[Txikipedia:Natalia_Oreiro]]
#[[Txikipedia:Ursula_von_der_Leyen]]
#[[Txikipedia:Eva_Perón]]
#[[Txikipedia:Catalina_de_Gales]]
#[[Txikipedia:Jane_Fonda]]
#[[Txikipedia:Paris_Hilton]]
#[[Txikipedia:Layal_Abboud]]
#[[Txikipedia:Maria_Montessori]]
#[[Txikipedia:Björk]]
#[[Txikipedia:Lana_Del_Rey]]
#[[Txikipedia:María_I_de_Escocia]]
#[[Txikipedia:Yulia_Timoshenko]]
#[[Txikipedia:Fátima_az-Zahra]]
#[[Txikipedia:Keira_Knightley]]
#[[Txikipedia:Barbra_Streisand]]
#[[Txikipedia:Pamela_Anderson]]
#[[Txikipedia:Demi_Moore]]
#[[Txikipedia:Nathalia_Dill]]
#[[Txikipedia:Shirin_Ebadi]]
#[[Txikipedia:Charlotte_Brontë]]
#[[Txikipedia:Rosalind_Franklin]]
#[[Txikipedia:Amy_Adams]]
#[[Txikipedia:Cixí]]
#[[Txikipedia:Park_Geun-hye]]
#[[Txikipedia:María_Teresa_I_de_Austria]]
#[[Txikipedia:Hannah_Arendt]]
#[[Txikipedia:Kirsten_Dunst]]
#[[Txikipedia:Salma_Hayek]]
#[[Txikipedia:María_I_de_Inglaterra]]
#[[Txikipedia:Hildegarda_de_Bingen]]
#[[Txikipedia:Louise_Glück]]
#[[Txikipedia:Rachel_Carson]]
#[[Txikipedia:Nadia_Murad]]
#[[Txikipedia:Ana_Bolena]]
#[[Txikipedia:Harper_Lee]]
#[[Txikipedia:Maggie_Smith]]
#[[Txikipedia:Clara_Zetkin]]
#[[Txikipedia:Susan_Sarandon]]
#[[Txikipedia:Bette_Davis]]
#[[Txikipedia:Jadiya]]
#[[Txikipedia:Zuzana_Čaputová]]
#[[Txikipedia:Condoleezza_Rice]]
#[[Txikipedia:Sanna_Marin]]
#[[Txikipedia:Coco_Chanel]]
#[[Txikipedia:George_Eliot]]
#[[Txikipedia:Uma_Thurman]]
#[[Txikipedia:Mary_Pickford]]
#[[Txikipedia:Gal_Gadot]]
#[[Txikipedia:Rita_Levi-Montalcini]]
#[[Txikipedia:Pratibha_Patil]]
#[[Txikipedia:Ana_de_Gran_Bretaña]]
#[[Txikipedia:Joan_Crawford]]
#[[Txikipedia:Rachel_McAdams]]
#[[Txikipedia:Hilary_Swank]]
#[[Txikipedia:Bertha_von_Suttner]]
#[[Txikipedia:Michelle_Pfeiffer]]
#[[Txikipedia:Kristen_Stewart]]
#[[Txikipedia:Kareena_Kapoor]]
#[[Txikipedia:Gillian_Anderson]]
#[[Txikipedia:Christina_Ricci]]
#[[Txikipedia:Isadora_Duncan]]
#[[Txikipedia:Catherine_Zeta-Jones]]
#[[Txikipedia:Lindsay_Lohan]]
#[[Txikipedia:Meghan_Markle]]
#[[Txikipedia:Helen_Mirren]]
#[[Txikipedia:Megawati_Sukarnoputri]]
#[[Txikipedia:Tu_Youyou]]
#[[Txikipedia:Reese_Witherspoon]]
#[[Txikipedia:Ayn_Rand]]
#[[Txikipedia:Milla_Jovovich]]
#[[Txikipedia:Janis_Joplin]]
#[[Txikipedia:Lauren_Bacall]]
#[[Txikipedia:Judi_Dench]]
#[[Txikipedia:Monica_Bellucci]]
#[[Txikipedia:Hatshepsut]]
#[[Txikipedia:Emily_Blunt]]
#[[Txikipedia:Doris_Day]]
#[[Txikipedia:Alicia_Keys]]
#[[Txikipedia:Anna_Rita_Del_Piano]]
#[[Txikipedia:Winona_Ryder]]
#[[Txikipedia:Sarah_Palin]]
#[[Txikipedia:Julie_Andrews]]
#[[Txikipedia:Kaja_Kallas]]
#[[Txikipedia:Naomi_Watts]]
#[[Txikipedia:Maryam_Mirzajani]]
#[[Txikipedia:Harriet_Tubman]]
#[[Txikipedia:Janet_Jackson]]
#[[Txikipedia:Masiela_Lusha]]
#[[Txikipedia:Ella_Fitzgerald]]
#[[Txikipedia:Margaret_Mitchell]]
#[[Txikipedia:Zendaya]]
#[[Txikipedia:Nancy_Pelosi]]
#[[Txikipedia:Sally_Field]]
#[[Txikipedia:Kersti_Kaljulaid]]
#[[Txikipedia:Emmy_Noether]]
#[[Txikipedia:Sonia_Gandhi]]
#[[Txikipedia:Renée_Zellweger]]
#[[Txikipedia:Madeleine_Albright]]
#[[Txikipedia:Venus_Williams]]
#[[Txikipedia:Tarja_Halonen]]
#[[Txikipedia:Tawakkul_Karman]]
#[[Txikipedia:Jolin_Tsai]]
#[[Txikipedia:Harriet_Beecher_Stowe]]
#[[Txikipedia:Gloria_Macapagal_Arroyo]]
#[[Txikipedia:Enid_Blyton]]
#[[Txikipedia:Dolly_Parton]]
#[[Txikipedia:Ursula_K._Le_Guin]]
#[[Txikipedia:Lillian_Gish]]
#[[Txikipedia:Kathy_Bates]]
#[[Txikipedia:Steffi_Graf]]
#[[Txikipedia:Anne_Brontë]]
#[[Txikipedia:Nelly_Furtado]]
#[[Txikipedia:Eva_Braun]]
#[[Txikipedia:Lise_Meitner]]
#[[Txikipedia:Pumpuang_Duangjan]]
#[[Txikipedia:Diane_Keaton]]
#[[Txikipedia:Olga_Tokarczuk]]
#[[Txikipedia:Drew_Barrymore]]
#[[Txikipedia:Hedy_Lamarr]]
#[[Txikipedia:Joan_Báez]]
#[[Txikipedia:Hande_Yener]]
#[[Txikipedia:Jane_Addams]]
#[[Txikipedia:Annie_Ernaux]]
#[[Txikipedia:Kesha]]
#[[Txikipedia:Margot_Robbie]]
#[[Txikipedia:Gro_Harlem_Brundtland]]
#[[Txikipedia:Leni_Riefenstahl]]
#[[Txikipedia:Miriam_Makeba]]
#[[Txikipedia:Sylvia_Plath]]
#[[Txikipedia:Barbara_McClintock]]
#[[Txikipedia:Deepika_Padukone]]
#[[Txikipedia:Gerty_Cori]]
#[[Txikipedia:Maia_Sandu]]
#[[Txikipedia:George_Sand]]
#[[Txikipedia:Preity_Zinta]]
#[[Txikipedia:Ada_Yonath]]
#[[Txikipedia:Shirley_Temple]]
#[[Txikipedia:Dalia_Grybauskaitė]]
#[[Txikipedia:Jane_Goodall]]
#[[Txikipedia:Hilary_Duff]]
#[[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Liza_Minnelli]]
#[[Txikipedia:Brie_Larson]]
#[[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
#[[Txikipedia:Martina_Navrátilová]]
#[[Txikipedia:Victoria_Beckham]]
#[[Txikipedia:Vanessa_Hudgens]]
#[[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
#[[Txikipedia:Katrina_Kaif]]
#[[Txikipedia:Kim_Basinger]]
#[[Txikipedia:Emilia_Clarke]]
#[[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
#[[Txikipedia:Bidhya_Devi_Bhandari]]
#[[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
#[[Txikipedia:Elinor_Ostrom]]
#[[Txikipedia:Eva_Green]]
#[[Txikipedia:Jessica_Lange]]
#[[Txikipedia:Anna_Maria_Jopek]]
#[[Txikipedia:Nadia_Comăneci]]
#[[Txikipedia:Isabel_I_de_Rusia]]
#[[Txikipedia:Courteney_Cox]]
#[[Txikipedia:Debbie_Reynolds]]
#[[Txikipedia:Diana_Ross]]
#[[Txikipedia:Kristen_Bell]]
#[[Txikipedia:Dove_Cameron]]
#[[Txikipedia:Jessica_Biel]]
#[[Txikipedia:Gloria_Swanson]]
#[[Txikipedia:Salomé_Zurabishvili]]
#[[Txikipedia:Anna_Politkóvskaya]]
#[[Txikipedia:Sharon_Stone]]
#[[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Yingluck_Shinawatra]]
#[[Txikipedia:Yoko_Ono]]
#[[Txikipedia:Dakota_Fanning]]
#[[Txikipedia:Catalina_de_Médici]]
#[[Txikipedia:Marion_Cotillard]]
#[[Txikipedia:Leymah_Gbowee]]
#[[Txikipedia:Joan_Rivers]]
#[[Txikipedia:Martina_Hingis]]
#[[Txikipedia:Margaret_Atwood]]
#[[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
#[[Txikipedia:Ava_Gardner]]
#[[Txikipedia:María_II_de_Inglaterra]]
#[[Txikipedia:Lesya_Ukrainka]]
#[[Txikipedia:Lata_Mangeshkar]]
#[[Txikipedia:Joséphine_Baker]]
#[[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Donna_Strickland]]
#[[Txikipedia:Mata_Hari]]
#[[Txikipedia:Amber_Heard]]
#[[Txikipedia:Sirimavo_Bandaranaike]]
#[[Txikipedia:Juana_Grey]]
#[[Txikipedia:Ellen_DeGeneres]]
#[[Txikipedia:Sofia_Kovalévskaya]]
#[[Txikipedia:Roxelana]]
#[[Txikipedia:Christine_Lagarde]]
#[[Txikipedia:Rachel_Weisz]]
#[[Txikipedia:Sinéad_O'Connor]]
#[[Txikipedia:Kate_Hudson]]
#[[Txikipedia:Catalina_de_Aragón]]
#[[Txikipedia:Linda_Buck]]
#[[Txikipedia:Mary_Cassatt]]
#[[Txikipedia:Rani_Mukerji]]
#[[Txikipedia:Anne_Bancroft]]
#[[Txikipedia:Jody_Williams]]
#[[Txikipedia:Anna_Pávlova]]
#[[Txikipedia:Shelley_Duvall]]
#[[Txikipedia:Helena_Bonham_Carter]]
#[[Txikipedia:Gisele_Bündchen]]
#[[Txikipedia:Frances_McDormand]]
#[[Txikipedia:Billie_Holiday]]
#[[Txikipedia:Ivanka_Trump]]
#[[Txikipedia:Rigoberta_Menchú]]
#[[Txikipedia:Elizabeth_Blackburn]]
#[[Txikipedia:Pink]]
#[[Txikipedia:Naomi_Campbell]]
#[[Txikipedia:Maria_Callas]]
#[[Txikipedia:Camila_del_Reino_Unido]]
#[[Txikipedia:Carol_Greider]]
#[[Txikipedia:Marina_Tsvetáyeva]]
#[[Txikipedia:Georgia_O'Keeffe]]
#[[Txikipedia:Jennie]]
#[[Txikipedia:Narges_Mohammadi]]
#[[Txikipedia:Ginger_Rogers]]
#[[Txikipedia:Louisa_May_Alcott]]
#[[Txikipedia:Mae_West]]
#[[Txikipedia:Rosalyn_Yalow]]
#[[Txikipedia:Teresa_Teng]]
#[[Txikipedia:Agnetha_Fältskog]]
#[[Txikipedia:Shirley_MacLaine]]
#[[Txikipedia:Gertrude_Belle_Elion]]
#[[Txikipedia:Teresa_de_Jesús]]
#[[Txikipedia:Siti_Nurhaliza]]
#[[Txikipedia:Gina_Lollobrigida]]
#[[Txikipedia:Catherine_Deneuve]]
#[[Txikipedia:Eartha_Kitt]]
#[[Txikipedia:Isabel_Bowes-Lyon]]
#[[Txikipedia:Lena_Meyer-Landrut]]
#[[Txikipedia:Glenn_Close]]
#[[Txikipedia:Jamala]]
#[[Txikipedia:Glenda_Jackson]]
#[[Txikipedia:Kate_Beckinsale]]
#[[Txikipedia:Jennifer_Doudna]]
#[[Txikipedia:Jennifer_Garner]]
#[[Txikipedia:Claudette_Colbert]]
#[[Txikipedia:Han_Kang]]
#[[Txikipedia:Françoise_Barré-Sinoussi]]
#[[Txikipedia:Catalina_I_de_Rusia]]
#[[Txikipedia:Michelle_Rodriguez]]
#[[Txikipedia:Kajol]]
#[[Txikipedia:Barbara_Stanwyck]]
#[[Txikipedia:Kelly_Clarkson]]
#[[Txikipedia:Grace_Murray_Hopper]]
#[[Txikipedia:Jennifer_Connelly]]
#[[Txikipedia:Diane_Kruger]]
#[[Txikipedia:Rita_Ora]]
#[[Txikipedia:Ana_Mena]]
#[[Txikipedia:Sia]]
#[[Txikipedia:Joey_King]]
#[[Txikipedia:Ana_de_Rusia]]
#[[Txikipedia:Betty_White]]
#[[Txikipedia:Mia_Khalifa]]
#[[Txikipedia:Clara_Schumann]]
#[[Txikipedia:Laura_Bush]]
#[[Txikipedia:Sofia_Rotaru]]
#[[Txikipedia:Lisa_(cantante)]]
#[[Txikipedia:Emmanuelle_Charpentier]]
#[[Txikipedia:Frances_Arnold]]
#[[Txikipedia:Jessica_Chastain]]
#[[Txikipedia:Arundhati_Roy]]
#[[Txikipedia:Isabel_II_de_España]]
#[[Txikipedia:Emma_Thompson]]
#[[Txikipedia:Sally_Ride]]
#[[Txikipedia:Faye_Dunaway]]
#[[Txikipedia:Isabel_Allende]]
#[[Txikipedia:Josefina_de_Beauharnais]]
#[[Txikipedia:Isabelle_Adjani]]
#[[Txikipedia:Svetlana_Tijanóvskaya]]
#[[Txikipedia:Tina_Fey]]
#[[Txikipedia:Yelena_Isinbáyeva]]
#[[Txikipedia:Isabel_de_Baviera]]
#[[Txikipedia:Emily_Greene_Balch]]
#[[Txikipedia:Loreen_(cantante)]]
#[[Txikipedia:Karen_Blixen]]
#[[Txikipedia:Nina_Simone]]
#[[Txikipedia:Zoe_Saldaña]]
#[[Txikipedia:Evangeline_Lilly]]
#[[Txikipedia:Teresa_de_Lisieux]]
#[[Txikipedia:Tove_Jansson]]
#[[Txikipedia:Goldie_Hawn]]
#[[Txikipedia:Naomi_Osaka]]
#[[Txikipedia:Cardi_B]]
#[[Txikipedia:Sophie_Marceau]]
#[[Txikipedia:Chimamanda_Ngozi_Adichie]]
#[[Txikipedia:Camila_Cabello]]
#[[Txikipedia:Ruth_Bader_Ginsburg]]
#[[Txikipedia:Aleksandra_Kolontái]]
#[[Txikipedia:Jamie_Lee_Curtis]]
#[[Txikipedia:Eva_Longoria]]
#[[Txikipedia:Erna_Solberg]]
#[[Txikipedia:Shania_Twain]]
#[[Txikipedia:Mary_Robinson]]
#[[Txikipedia:Holly_Hunter]]
#[[Txikipedia:Betty_Williams]]
#[[Txikipedia:Kaley_Cuoco]]
#[[Txikipedia:Gwen_Stefani]]
#[[Txikipedia:Amanda_Seyfried]]
#[[Txikipedia:Lisa_Kudrow]]
#[[Txikipedia:Margaret_Mead]]
#[[Txikipedia:Alice_Walker]]
#[[Txikipedia:Sofía_Vergara]]
#[[Txikipedia:Liv_Tyler]]
#[[Txikipedia:Adriana_Lima]]
#[[Txikipedia:Joan_Fontaine]]
#[[Txikipedia:Ellie_Goulding]]
#[[Txikipedia:Boudica]]
#[[Txikipedia:Nina_Dobrev]]
#[[Txikipedia:Viola_Davis]]
#[[Txikipedia:Alexandria_Ocasio-Cortez]]
#[[Txikipedia:Claudia_Cardinale]]
#[[Txikipedia:Meg_Ryan]]
#[[Txikipedia:Alva_Myrdal]]
#[[Txikipedia:Draupadi_Murmu]]
#[[Txikipedia:Melinda_Gates]]
#[[Txikipedia:Mette_Frederiksen]]
#[[Txikipedia:Jóhanna_Sigurðardóttir]]
#[[Txikipedia:Sarah_Jessica_Parker]]
#[[Txikipedia:Nicole_Scherzinger]]
#[[Txikipedia:Jacqueline_Bisset]]
#[[Txikipedia:Jessica_Simpson]]
#[[Txikipedia:Helen_Hunt]]
#[[Txikipedia:Ségolène_Royal]]
#[[Txikipedia:Anna_Magnani]]
#[[Txikipedia:Sridevi]]
#[[Txikipedia:Courtney_Love]]
#[[Txikipedia:Juliette_Binoche]]
#[[Txikipedia:Tansu_Çiller]]
#[[Txikipedia:Fan_Bing-bing]]
#[[Txikipedia:Lucy_Liu]]
#[[Txikipedia:Madhuri_Dixit]]
#[[Txikipedia:Vigdís_Finnbogadóttir]]
#[[Txikipedia:Norah_Jones]]
#[[Txikipedia:Mairead_Maguire]]
#[[Txikipedia:Heidi_Klum]]
#[[Txikipedia:Marguerite_Yourcenar]]
#[[Txikipedia:Beatrix_Potter]]
#[[Txikipedia:Freida_Pinto]]
#[[Txikipedia:Lorde]]
#[[Txikipedia:Eva_Mendes]]
#[[Txikipedia:Guillermina_de_los_Países_Bajos]]
#[[Txikipedia:Susan_Boyle]]
#[[Txikipedia:Ruslana]]
#[[Txikipedia:Carla_Bruni]]
#[[Txikipedia:Lucrecia_Borgia]]
#[[Txikipedia:May-Britt_Moser]]
#[[Txikipedia:María_Gaetana_Agnesi]]
#[[Txikipedia:Bella_Thorne]]
#[[Txikipedia:Lupita_Nyong'o]]
#[[Txikipedia:Farrah_Fawcett]]
#[[Txikipedia:Sahle-Work_Zewde]]
#[[Txikipedia:Amanda_Peet]]
#[[Txikipedia:María_Estela_Martínez_de_Perón]]
#[[Txikipedia:Natalie_Wood]]
#[[Txikipedia:Marianna_Madia]]
#[[Txikipedia:Dolores_O'Riordan]]
#[[Txikipedia:Claudia_Schiffer]]
#[[Txikipedia:Laura_Pausini]]
#[[Txikipedia:Olivia_Newton-John]]
#[[Txikipedia:Ashley_Tisdale]]
#[[Txikipedia:Amélie_Mauresmo]]
#[[Txikipedia:Fergie]]
#[[Txikipedia:Anna_Kendrick]]
#[[Txikipedia:Saoirse_Ronan]]
#[[Txikipedia:Geena_Davis]]
#[[Txikipedia:Michelle_Yeoh]]
#[[Txikipedia:Elizabeth_Olsen]]
#[[Txikipedia:Juana_I_de_Castilla]]
#[[Txikipedia:Rosé]]
#[[Txikipedia:Susan_Sontag]]
#[[Txikipedia:Olivia_Wilde]]
#[[Txikipedia:Katie_Holmes]]
#[[Txikipedia:Cristina_de_Suecia]]
#[[Txikipedia:Kim_Clijsters]]
#[[Txikipedia:Anita_Ekberg]]
#[[Txikipedia:Helena_de_Constantinopla]]
#[[Txikipedia:Alanis_Morissette]]
#[[Txikipedia:Kylie_Jenner]]
#[[Txikipedia:Lucille_Ball]]
#[[Txikipedia:Dakota_Johnson]]
#[[Txikipedia:Brittany_Murphy]]
#[[Txikipedia:Artemisia_Gentileschi]]
#[[Txikipedia:Julie_Christie]]
#[[Txikipedia:Cobie_Smulders]]
#[[Txikipedia:Lily_Collins]]
#[[Txikipedia:Jenny_Slate]]
#[[Txikipedia:Alicia_Vikander]]
#[[Txikipedia:Dian_Fossey]]
#[[Txikipedia:Andrea_M._Ghez]]
#[[Txikipedia:Miranda_Cosgrove]]
#[[Txikipedia:Claudia_Sheinbaum]]
#[[Txikipedia:Ana_Ivanović]]
#[[Txikipedia:Victoria_Azárenka]]
#[[Txikipedia:Alia_Bhatt]]
#[[Txikipedia:Nadezhda_Krúpskaya]]
#[[Txikipedia:Caroline_Wozniacki]]
#[[Txikipedia:Emmeline_Pankhurst]]
#[[Txikipedia:Momoko_Kōchi]]
#[[Txikipedia:Carolina_Herschel]]
#[[Txikipedia:Jenna_Jameson]]
#[[Txikipedia:Samia_Suluhu]]
#[[Txikipedia:Dalida]]
#[[Txikipedia:Chris_Evert]]
#[[Txikipedia:Helen_Clark]]
#[[Txikipedia:Patricia_Neal]]
#[[Txikipedia:Nana_Mouskouri]]
#[[Txikipedia:Billie_Jean_King]]
#[[Txikipedia:Annette_Bening]]
#[[Txikipedia:Halimah_Yacob]]
#[[Txikipedia:Simone_Signoret]]
#[[Txikipedia:Beata_Szydło]]
#[[Txikipedia:Mumtaz_Mahal]]
#[[Txikipedia:Audrey_Tautou]]
#[[Txikipedia:Robin_Wright]]
#[[Txikipedia:Jean_Harlow]]
#[[Txikipedia:Rosamund_Pike]]
#[[Txikipedia:Tyra_Banks]]
#[[Txikipedia:Melanie_Griffith]]
#[[Txikipedia:Cesária_Évora]]
#[[Txikipedia:Magdalena_Andersson]]
#[[Txikipedia:Justine_Henin]]
#[[Txikipedia:Christiane_Nüsslein-Volhard]]
#[[Txikipedia:Vanessa_Paradis]]
#[[Txikipedia:Lakshmibai]]
#[[Txikipedia:Stephenie_Meyer]]
#[[Txikipedia:Shraddha_Kapoor]]
#[[Txikipedia:Isabelle_Huppert]]
#[[Txikipedia:Kathryn_Bigelow]]
#[[Txikipedia:Sophie_Turner]]
#[[Txikipedia:Angelique_Kerber]]
#[[Txikipedia:María_Ressa]]
#[[Txikipedia:Louise_Fletcher]]
#[[Txikipedia:Nina_Badrić]]
#[[Txikipedia:Cher_Lloyd]]
#[[Txikipedia:Nikki_Haley]]
#[[Txikipedia:Blake_Lively]]
#[[Txikipedia:Marlee_Matlin]]
#[[Txikipedia:Judit_Polgár]]
#[[Txikipedia:Maggie_Gyllenhaal]]
#[[Txikipedia:Jane_Wyman]]
#[[Txikipedia:Sissy_Spacek]]
#[[Txikipedia:Nicola_Sturgeon]]
#[[Txikipedia:Alexandra_Daddario]]
#[[Txikipedia:Claire_Danes]]
#[[Txikipedia:Jessie_J]]
#[[Txikipedia:Germaine_Greer]]
#[[Txikipedia:Catalina_de_Siena]]
#[[Txikipedia:Wu_Zetian]]
#[[Txikipedia:Carlota_de_Gales]]
#[[Txikipedia:Ingrida_Šimonytė]]
#[[Txikipedia:Yúliya_Lipnítskaya]]
#[[Txikipedia:Katerína_Sakellaropoúlou]]
#[[Txikipedia:Chloë_Grace_Moretz]]
#[[Txikipedia:Zooey_Deschanel]]
#[[Txikipedia:Victoria_de_Suecia]]
#[[Txikipedia:Helle_Thorning-Schmidt]]
#[[Txikipedia:Doda_(cantante)]]
#[[Txikipedia:Anaïs_Nin]]
#[[Txikipedia:Joanne_Woodward]]
#[[Txikipedia:María_de_Médici]]
#[[Txikipedia:Laura_Chinchilla]]
#[[Txikipedia:Emma_Roberts]]
#[[Txikipedia:Taylor_Momsen]]
#[[Txikipedia:Mia_Farrow]]
#[[Txikipedia:Anni-Frid_Lyngstad]]
#[[Txikipedia:Svetlana_Savítskaya]]
#[[Txikipedia:Olga_Kurylenko]]
#[[Txikipedia:Veronica_Guerin]]
#[[Txikipedia:Sunny_Leone]]
#[[Txikipedia:Brooke_Shields]]
#[[Txikipedia:Paulette_Goddard]]
#[[Txikipedia:Gong_Li]]
#[[Txikipedia:Janet_Gaynor]]
#[[Txikipedia:Anushka_Sharma]]
#[[Txikipedia:Birgit_Õigemeel]]
#[[Txikipedia:Mary_McAleese]]
#[[Txikipedia:Catalina_Howard]]
#[[Txikipedia:Bleona_Qereti]]
#[[Txikipedia:Thalía]]
#[[Txikipedia:Aaliyah]]
#[[Txikipedia:Anna_Faris]]
#[[Txikipedia:Famke_Janssen]]
#[[Txikipedia:Deborah_Kerr]]
#[[Txikipedia:Kate_Bush]]
#[[Txikipedia:Jill_Biden]]
#[[Txikipedia:Patricia_Arquette]]
#[[Txikipedia:Ana_Brnabić]]
#[[Txikipedia:Barbara_Bush]]
#[[Txikipedia:Queen_Latifah]]
#[[Txikipedia:Ellen_Burstyn]]
#[[Txikipedia:Kalpana_Chawla]]
#[[Txikipedia:Melissa_McCarthy]]
#[[Txikipedia:Millie_Bobby_Brown]]
#[[Txikipedia:Janet_Yellen]]
#[[Txikipedia:Li_Na]]
#[[Txikipedia:Larisa_Latýnina]]
#[[Txikipedia:Luise_Rainer]]
#[[Txikipedia:Michelle_Williams_(actriz)]]
#[[Txikipedia:Joyce_Banda]]
#[[Txikipedia:Susan_B._Anthony]]
#[[Txikipedia:Miranda_Kerr]]
#[[Txikipedia:Olivia_Colman]]
#[[Txikipedia:Elizabeth_Banks]]
#[[Txikipedia:Rebecca_Romijn]]
#[[Txikipedia:Lucía_de_Siracusa]]
#[[Txikipedia:Anne_Baxter]]
#[[Txikipedia:Raquel_Welch]]
#[[Txikipedia:Edith_Wharton]]
#[[Txikipedia:Lena_Headey]]
#[[Txikipedia:Ana_del_Reino_Unido]]
#[[Txikipedia:Jennifer_Jones]]
#[[Txikipedia:Anne_Rice]]
#[[Txikipedia:Jennifer_Love_Hewitt]]
#[[Txikipedia:Simona_Halep]]
#[[Txikipedia:Maria_Sibylla_Merian]]
#[[Txikipedia:Annie_Lennox]]
#[[Txikipedia:Sophie_Scholl]]
#[[Txikipedia:Angelique_Rockas]]
#[[Txikipedia:Marsha_Hunt]]
#[[Txikipedia:Sojourner_Truth]]
#[[Txikipedia:Gloria_Estefan]]
#[[Txikipedia:Katrín_Jakobsdóttir]]
#[[Txikipedia:Mireille_Mathieu]]
#[[Txikipedia:Vanessa_Redgrave]]
#[[Txikipedia:Hailee_Steinfeld]]
#[[Txikipedia:Katalin_Novák]]
#[[Txikipedia:Amélie_Nothomb]]
#[[Txikipedia:IU_(cantante)]]
#[[Txikipedia:Lily_Allen]]
#[[Txikipedia:Liliʻuokalani_de_Hawái]]
#[[Txikipedia:Victoria_Justice]]
#[[Txikipedia:Jenna_Ortega]]
#[[Txikipedia:Sasha_Clements]]
#[[Txikipedia:Emilia_Plater]]
#[[Txikipedia:Norma_Shearer]]
#[[Txikipedia:France_Gall]]
#[[Txikipedia:Loretta_Young]]
#[[Txikipedia:Anna_Paquin]]
#[[Txikipedia:Matilde_de_Inglaterra]]
#[[Txikipedia:Berthe_Morisot]]
#[[Txikipedia:Alizée]]
#[[Txikipedia:Lucy_Lawless]]
#[[Txikipedia:Rosalynn_Carter]]
#[[Txikipedia:Emmelie_de_Forest]]
#[[Txikipedia:Sofia_Coppola]]
#[[Txikipedia:Joni_Mitchell]]
#[[Txikipedia:Jeanne_Calment]]
#[[Txikipedia:Jennifer_Morrison]]
#[[Txikipedia:Monica_Seles]]
#[[Txikipedia:Daphne_du_Maurier]]
#[[Txikipedia:Carolyn_R._Bertozzi]]
#[[Txikipedia:Esther_Duflo]]
#[[Txikipedia:Katherine_Heigl]]
#[[Txikipedia:Jennifer_Hudson]]
#[[Txikipedia:Asta_Nielsen]]
#[[Txikipedia:Simone_Weil]]
#[[Txikipedia:Helen_Hayes]]
#[[Txikipedia:Roza_Otunbáyeva]]
#[[Txikipedia:Nellie_Bly]]
#[[Txikipedia:Anastasia_Nikoláyevna_de_Rusia]]
#[[Txikipedia:Vera_Farmiga]]
#[[Txikipedia:Clara_de_Asís]]
#[[Txikipedia:Ana_de_Cléveris]]
#[[Txikipedia:Irena_Sendler]]
#[[Txikipedia:Rania_de_Jordania]]
#[[Txikipedia:Leonor_de_Aquitania]]
#[[Txikipedia:Mari_Kiviniemi]]
#[[Txikipedia:María_Luisa_de_Austria]]
#[[Txikipedia:Simone_Biles]]
#[[Txikipedia:Cyndi_Lauper]]
#[[Txikipedia:Patti_Smith]]
#[[Txikipedia:Felicity_Jones]]
#[[Txikipedia:Katherine_Johnson]]
#[[Txikipedia:Carey_Mulligan]]
#[[Txikipedia:Angela_Lansbury]]
#[[Txikipedia:Alyson_Hannigan]]
#[[Txikipedia:Alejandra_de_Dinamarca]]
#[[Txikipedia:Tracy_Chapman]]
#[[Txikipedia:Vera_Rubin]]
#[[Txikipedia:Garbiñe_Muguruza]]
#[[Txikipedia:Colette]]
#[[Txikipedia:Catalina_de_Alejandría]]
#[[Txikipedia:Oriana_Fallaci]]
#[[Txikipedia:Moon_Geun-young]]
#[[Txikipedia:Greta_Gerwig]]
#[[Txikipedia:Betty_Ford]]
#[[Txikipedia:Martha_Washington]]
#[[Txikipedia:Carla_Gugino]]
#[[Txikipedia:Sarah_Michelle_Gellar]]
#[[Txikipedia:Irene_de_Atenas]]
#[[Txikipedia:Zhang_Ziyi]]
#[[Txikipedia:Janet_Leigh]]
#[[Txikipedia:Bipasha_Basu]]
#[[Txikipedia:Olivia_Rodrigo]]
#[[Txikipedia:Bridget_Fonda]]
#[[Txikipedia:Ursula_Andress]]
#[[Txikipedia:Jhumpa_Lahiri]]
#[[Txikipedia:Wallis_Simpson]]
#[[Txikipedia:Chandrika_Kumaratunga]]
#[[Txikipedia:Amina_bint_Wahb]]
#[[Txikipedia:Liu_Yifei]]
#[[Txikipedia:Johanna_Spyri]]
#[[Txikipedia:Hema_Malini]]
#[[Txikipedia:Iris_Murdoch]]
#[[Txikipedia:Paula_Abdul]]
#[[Txikipedia:Baba_Vanga]]
#[[Txikipedia:Gertrude_Stein]]
#[[Txikipedia:Angela_Davis]]
#[[Txikipedia:Teri_Hatcher]]
#[[Txikipedia:Zemfira]]
#[[Txikipedia:Jessica_Tandy]]
#[[Txikipedia:Juliana_de_los_Países_Bajos]]
#[[Txikipedia:Elizabeth_Barrett_Browning]]
#[[Txikipedia:Sienna_Miller]]
#[[Txikipedia:Christina_Applegate]]
#[[Txikipedia:Liv_Ullmann]]
#[[Txikipedia:Annie_Jump_Cannon]]
#[[Txikipedia:Olga_de_Kiev]]
#[[Txikipedia:Amy_Poehler]]
#[[Txikipedia:Shilpa_Shetty]]
#[[Txikipedia:Katalin_Karikó]]
#[[Txikipedia:Simone_Veil]]
#[[Txikipedia:Kim_Campbell]]
#[[Txikipedia:Erzsébet_Báthory]]
#[[Txikipedia:Sei_Shōnagon]]
#[[Txikipedia:Edith_Stein]]
#[[Txikipedia:Laura_Dern]]
#[[Txikipedia:Leonor_de_Borbón]]
#[[Txikipedia:Tilda_Swinton]]
#[[Txikipedia:Pocahontas]]
#[[Txikipedia:Juana_Inés_de_la_Cruz]]
#[[Txikipedia:Alicia_Silverstone]]
#[[Txikipedia:Sasha_Grey]]
#[[Txikipedia:Zsa_Zsa_Gabor]]
#[[Txikipedia:Sophie_Germain]]
#[[Txikipedia:Gloria_Stuart]]
#[[Txikipedia:Margarita_I_de_Dinamarca]]
#[[Txikipedia:Kaliopi]]
#[[Txikipedia:Allison_Janney]]
#[[Txikipedia:Christine_de_Pizan]]
#[[Txikipedia:Diana_Rigg]]
#[[Txikipedia:Marta_Vieira_da_Silva]]
#[[Txikipedia:Mary_Harris]]
#[[Txikipedia:Jeanne_Moreau]]
#[[Txikipedia:Hayley_Williams]]
#[[Txikipedia:Etta_James]]
#[[Txikipedia:Marisa_Tomei]]
#[[Txikipedia:Hayden_Panettiere]]
#[[Txikipedia:Susanne_Blakeslee]]
#[[Txikipedia:Kate_Moss]]
#[[Txikipedia:Jisoo]]
#[[Txikipedia:Lana_Turner]]
#[[Txikipedia:Octavia_Spencer]]
#[[Txikipedia:Anjelica_Huston]]
#[[Txikipedia:Penny_Marshall]]
#[[Txikipedia:Alejandra_Fiódorovna_Románova]]
#[[Txikipedia:Dixie_Carter]]
#[[Txikipedia:Bernadette_Soubirous]]
#[[Txikipedia:Bonnie_Tyler]]
#[[Txikipedia:Carmen_Electra]]
#[[Txikipedia:Anna_Nicole_Smith]]
#[[Txikipedia:Abigail_Adams]]
#[[Txikipedia:Isla_Fisher]]
#[[Txikipedia:Felicity_Huffman]]
#[[Txikipedia:Mileva_Marić]]
#[[Txikipedia:Jocelyn_Bell_Burnell]]
#[[Txikipedia:Suzanne_Collins]]
#[[Txikipedia:Inés_de_Roma]]
#[[Txikipedia:Élisabeth_Borne]]
#[[Txikipedia:Margarita_del_Reino_Unido]]
#[[Txikipedia:Eduviges_I_de_Polonia]]
#[[Txikipedia:Julia_Child]]
#[[Txikipedia:Mary_Tyler_Moore]]
#[[Txikipedia:Kate_Upton]]
#[[Txikipedia:Enheduanna]]
#[[Txikipedia:Seulgi]]
#[[Txikipedia:Mandy_Moore]]
#[[Txikipedia:Sanna_Nielsen]]
#[[Txikipedia:Mary_Anning]]
#[[Txikipedia:Charlotte_Perrelli]]
#[[Txikipedia:Juana_Seymour]]
#[[Txikipedia:Laura_Prepon]]
#[[Txikipedia:Elisabeth_Shue]]
#[[Txikipedia:Marie_Louise_Élisabeth_Vigée_Lebrun]]
#[[Txikipedia:Tamara_de_Georgia]]
#[[Txikipedia:Carly_Rae_Jepsen]]
#[[Txikipedia:Romy_Schneider]]
#[[Txikipedia:Alexis_Bledel]]
#[[Txikipedia:Sania_Mirza]]
#[[Txikipedia:Carole_Lombard]]
#[[Txikipedia:Mira_Sorvino]]
#[[Txikipedia:Teodora]]
#[[Txikipedia:Joan_Cusack]]
#[[Txikipedia:Marguerite_Duras]]
#[[Txikipedia:Ornella_Muti]]
#[[Txikipedia:Águeda_de_Catania]]
#[[Txikipedia:Monica_Vitti]]
#[[Txikipedia:Lara_Fabian]]
#[[Txikipedia:Iggy_Azalea]]
#[[Txikipedia:Kerry_Washington]]
#[[Txikipedia:Greer_Garson]]
#[[Txikipedia:Nastassja_Kinski]]
#[[Txikipedia:Madame_de_Pompadour]]
#[[Txikipedia:Polina_Gagárina]]
#[[Txikipedia:Sabrina_Carpenter]]
#[[Txikipedia:Bette_Midler]]
#[[Txikipedia:Marija_Gimbutas]]
#[[Txikipedia:Alyssa_Milano]]
#[[Txikipedia:Sophie_Wilmès]]
#[[Txikipedia:Angela_Bassett]]
#[[Txikipedia:Debby_Ryan]]
#[[Txikipedia:Brenda_Song]]
#[[Txikipedia:Marion_Bartoli]]
#[[Txikipedia:Elle_Fanning]]
#[[Txikipedia:Megan_Rapinoe]]
#[[Txikipedia:Sunita_Williams]]
#[[Txikipedia:Lara_Flynn_Boyle]]
#[[Txikipedia:Jayne_Mansfield]]
#[[Txikipedia:Phyllis_Diller]]
#[[Txikipedia:Petra_Kvitová]]
#[[Txikipedia:Sofonisba_Anguissola]]
#[[Txikipedia:Lindsey_Vonn]]
#[[Txikipedia:Émilie_du_Châtelet]]
#[[Txikipedia:Karen_Gillan]]
#[[Txikipedia:Katherine_Maher]]
#[[Txikipedia:Julia_Kristeva]]
#[[Txikipedia:Gena_Rowlands]]
#[[Txikipedia:Ana_de_Bretaña]]
#[[Txikipedia:Lys_Assia]]
#[[Txikipedia:Alessandra_Ambrosio]]
#[[Txikipedia:Lara_Dutta]]
#[[Txikipedia:Marie-Louise_Coleiro_Preca]]
#[[Txikipedia:Lina_Medina]]
#[[Txikipedia:Sade_Adu]]
#[[Txikipedia:Pat_Nixon]]
#[[Txikipedia:Denise_Richards]]
#[[Txikipedia:Kirstie_Alley]]
#[[Txikipedia:Jane_Birkin]]
#[[Txikipedia:Diane_Lane]]
#[[Txikipedia:Shirley_Booth]]
#[[Txikipedia:Shelley_Winters]]
#[[Txikipedia:Elizabeth_Warren]]
#[[Txikipedia:Inge_Lehmann]]
#[[Txikipedia:Édith_Cresson]]
#[[Txikipedia:Margot_Fonteyn]]
#[[Txikipedia:Jenny_Lind]]
#[[Txikipedia:Dido_(cantante)]]
#[[Txikipedia:Carrie-Anne_Moss]]
#[[Txikipedia:Agnès_Varda]]
#[[Txikipedia:Netta_Barzilai]]
#[[Txikipedia:Doja_Cat]]
#[[Txikipedia:Kristen_Wiig]]
#[[Txikipedia:Sharon_Tate]]
#[[Txikipedia:Mae_Jemison]]
#[[Txikipedia:Ashley_Judd]]
#[[Txikipedia:Lady_Godiva]]
#[[Txikipedia:Elizabeth_Blackwell]]
#[[Txikipedia:Jean_Simmons]]
#[[Txikipedia:Maureen_O'Hara]]
#[[Txikipedia:Shannen_Doherty]]
#[[Txikipedia:Melissa_Leo]]
#[[Txikipedia:Roberta_Metsola]]
#[[Txikipedia:Tzipi_Livni]]
#[[Txikipedia:Brígida_de_Suecia]]
#[[Txikipedia:Helena_Paparizou]]
#[[Txikipedia:Sandra_Mason]]
#[[Txikipedia:Zenobia]]
#[[Txikipedia:Sophia_Bush]]
#[[Txikipedia:Sonakshi_Sinha]]
#[[Txikipedia:Hattie_McDaniel]]
#[[Txikipedia:Elif_Shafak]]
#[[Txikipedia:Bárbara_de_Nicomedia]]
#[[Txikipedia:Kathleen_Turner]]
#[[Txikipedia:Jane_Lynch]]
#[[Txikipedia:Linda_Hamilton]]
#[[Txikipedia:Amy_Macdonald]]
#[[Txikipedia:Glynis_Johns]]
#[[Txikipedia:Zara_Larsson]]
#[[Txikipedia:Cindy_Crawford]]
#[[Txikipedia:Anouk_Aimée]]
#[[Txikipedia:Monica_Lewinsky]]
#[[Txikipedia:Nancy_Ajram]]
#[[Txikipedia:Ana_de_Armas]]
#[[Txikipedia:Henrietta_Swan_Leavitt]]
#[[Txikipedia:Nora_Ephron]]
#[[Txikipedia:Vandana_Shiva]]
#[[Txikipedia:Sonja_Henie]]
#[[Txikipedia:Maggie_Grace]]
#[[Txikipedia:Ngozi_Okonjo-Iweala]]
#[[Txikipedia:Arantxa_Sánchez_Vicario]]
#[[Txikipedia:Andie_MacDowell]]
#[[Txikipedia:Ivana_Trump]]
#[[Txikipedia:Natasha_Richardson]]
#[[Txikipedia:Karisma_Kapoor]]
#[[Txikipedia:Gloria_Gaynor]]
#[[Txikipedia:Rooney_Mara]]
#[[Txikipedia:Olympe_de_Gouges]]
#[[Txikipedia:Cyd_Charisse]]
#[[Txikipedia:Margaret_Court]]
#[[Txikipedia:Lindsay_Davenport]]
#[[Txikipedia:Susan_Wojcicki]]
#[[Txikipedia:Nina_Hagen]]
#[[Txikipedia:Julie_Delpy]]
#[[Txikipedia:Ana_de_Austria_(reina_de_Francia)]]
#[[Txikipedia:Winnie_Mandela]]
#[[Txikipedia:Anna_Freud]]
#[[Txikipedia:Pusarla_Sindhu]]
#[[Txikipedia:Catalina_Parr]]
#[[Txikipedia:Sertab_Erener]]
#[[Txikipedia:Ava_Max]]
#[[Txikipedia:Florence_Pugh]]
#[[Txikipedia:Mary_Elizabeth_Winstead]]
#[[Txikipedia:Roxana]]
#[[Txikipedia:Françoise_Sagan]]
#[[Txikipedia:Imelda_Staunton]]
#[[Txikipedia:Juhi_Chawla]]
#[[Txikipedia:Amy_Lee]]
#[[Txikipedia:Léa_Seydoux]]
#[[Txikipedia:Chien-Shiung_Wu]]
#[[Txikipedia:Naomie_Harris]]
#[[Txikipedia:Lou_Andreas-Salomé]]
#[[Txikipedia:Sarojini_Naidu]]
#[[Txikipedia:Moira_Kelly]]
#[[Txikipedia:Inna]]
#[[Txikipedia:Rita_Moreno]]
#[[Txikipedia:Evan_Rachel_Wood]]
#[[Txikipedia:Estelle_Harris]]
#[[Txikipedia:America_Ferrera]]
#[[Txikipedia:Maya_Plisétskaya]]
#[[Txikipedia:Annegret_Kramp-Karrenbauer]]
#[[Txikipedia:Geraldine_Page]]
#[[Txikipedia:Shailene_Woodley]]
#[[Txikipedia:Isabella_Rossellini]]
#[[Txikipedia:Amanda_Bynes]]
#[[Txikipedia:Julia_Stiles]]
#[[Txikipedia:Carmen_Miranda]]
#[[Txikipedia:Bebe_Rexha]]
#[[Txikipedia:Paethongtarn_Shinawatra]]
#[[Txikipedia:Rosanna_Arquette]]
#[[Txikipedia:Bonnie_Wright]]
#[[Txikipedia:Sheryl_Crow]]
#[[Txikipedia:Kim_Novak]]
#[[Txikipedia:Paula_Fernandes]]
#[[Txikipedia:Linda_Ronstadt]]
#[[Txikipedia:Kelly_Rowland]]
#[[Txikipedia:Christa_Wolf]]
#[[Txikipedia:Ayumi_Hamasaki]]
#[[Txikipedia:Judy_Holliday]]
#[[Txikipedia:Marija_Šerifović]]
#[[Txikipedia:Agripina]]
#[[Txikipedia:Ayaan_Hirsi_Ali]]
#[[Txikipedia:Helena_Blavatsky]]
#[[Txikipedia:Gigi_Hadid]]
#[[Txikipedia:Junko_Tabei]]
#[[Txikipedia:Jelena_Janković]]
#[[Txikipedia:Elizabeth_Cady_Stanton]]
#[[Txikipedia:Asha_Bhosle]]
#[[Txikipedia:Neve_Campbell]]
#[[Txikipedia:Lucy_Hale]]
#[[Txikipedia:Isabel_de_York]]
#[[Txikipedia:Nona_Gaprindashvili]]
#[[Txikipedia:Samantha_Stosur]]
#[[Txikipedia:Natalie_Dormer]]
#[[Txikipedia:Anne-Louise_Germaine_Necker]]
#[[Txikipedia:María_Tudor_(1496-1533)]]
#[[Txikipedia:Dolores_Ibárruri]]
#[[Txikipedia:Carrie_Underwood]]
#[[Txikipedia:Daisy_Ridley]]
#[[Txikipedia:Isabel_de_Hungría]]
#[[Txikipedia:Shelly-Ann_Fraser-Pryce]]
#[[Txikipedia:Cecilia_Helena_Payne-Gaposchkin]]
#[[Txikipedia:Cheryl_(cantante)]]
#[[Txikipedia:Frances_Hodgson_Burnett]]
#[[Txikipedia:Marina_Abramović]]
#[[Txikipedia:Laura_Linney]]
#[[Txikipedia:Kate_Bosworth]]
#[[Txikipedia:Kim_Yo-jong]]
#[[Txikipedia:Jaleda_Zia]]
#[[Txikipedia:Susan_Hayward]]
#[[Txikipedia:Julie_Kavner]]
#[[Txikipedia:Kösem_Sultan]]
#[[Txikipedia:Sarah_Wayne_Callies]]
#[[Txikipedia:Bela_Ajmadúlina]]
#[[Txikipedia:Kiran_Desai]]
#[[Txikipedia:Abigail_Breslin]]
#[[Txikipedia:Sushmita_Sen]]
#[[Txikipedia:Julie_Walters]]
#[[Txikipedia:Marcia_Cross]]
#[[Txikipedia:Tayanna]]
#[[Txikipedia:Zelda_Williams]]
#[[Txikipedia:Mylène_Farmer]]
#[[Txikipedia:Hafsa_bint_Umar]]
#[[Txikipedia:Zaz_(cantante)]]
#[[Txikipedia:Jadranka_Kosor]]
#[[Txikipedia:Juliette_Lewis]]
#[[Txikipedia:María_de_Teck]]
#[[Txikipedia:Chloé_Zhao]]
#[[Txikipedia:Florence_Griffith_Joyner]]
#[[Txikipedia:Sushma_Swaraj]]
#[[Txikipedia:Lila_Tretikov]]
#[[Txikipedia:Sabiha_Gökçen]]
#[[Txikipedia:Inma_Cuesta]]
#[[Txikipedia:Mary_Astor]]
#[[Txikipedia:María_de_Borgoña]]
#[[Txikipedia:Rebecca_Hall]]
#[[Txikipedia:Margarita_de_Valois]]
#[[Txikipedia:Sofía_de_Grecia]]
#[[Txikipedia:Dannii_Minogue]]
#[[Txikipedia:Soong_Ching-ling]]
#[[Txikipedia:Jordana_Brewster]]
#[[Txikipedia:Amrita_Sher-Gil]]
#[[Txikipedia:Maisie_Williams]]
#[[Txikipedia:Matilde_Camus]]
#[[Txikipedia:Reba_McEntire]]
#[[Txikipedia:Dinara_Sáfina]]
#[[Txikipedia:Michelle_Monaghan]]
#[[Txikipedia:Gloria_Steinem]]
#[[Txikipedia:Mary_Steenburgen]]
#[[Txikipedia:Gabriela_Sabatini]]
#[[Txikipedia:Natalia_Poklónskaya]]
#[[Txikipedia:Marie_Tussaud]]
#[[Txikipedia:Christina_Hendricks]]
#[[Txikipedia:Mia_Mottley]]
#[[Txikipedia:Candice_Bergen]]
#[[Txikipedia:Emma_Bunton]]
#[[Txikipedia:Jeanine_Áñez]]
#[[Txikipedia:Vivienne_Westwood]]
#[[Txikipedia:Anousheh_Ansari]]
#[[Txikipedia:Natalie_Cole]]
#[[Txikipedia:Marian_Anderson]]
#[[Txikipedia:Käthe_Kollwitz]]
#[[Txikipedia:Liudmila_Pavlichenko]]
#[[Txikipedia:Olga_Kórbut]]
#[[Txikipedia:Meghan_Trainor]]
#[[Txikipedia:Valentina_Matvienko]]
#[[Txikipedia:Karen_Black]]
#[[Txikipedia:Cecilia_de_Roma]]
#[[Txikipedia:Majlinda_Kelmendi]]
#[[Txikipedia:Kelly_Preston]]
#[[Txikipedia:Geri_Halliwell]]
#[[Txikipedia:Tori_Amos]]
#[[Txikipedia:Anushka_Shetty]]
#[[Txikipedia:Sally_Hawkins]]
#[[Txikipedia:Mélanie_Laurent]]
#[[Txikipedia:Vidya_Balan]]
#[[Txikipedia:Marie_Dressler]]
#[[Txikipedia:Charli_XCX]]
#[[Txikipedia:Jada_Pinkett_Smith]]
#[[Txikipedia:Jaya_Bachchan]]
#[[Txikipedia:Vjosa_Osmani]]
#[[Txikipedia:Louise_Michel]]
#[[Txikipedia:Sarah_Paulson]]
#[[Txikipedia:Jennifer_Capriati]]
#[[Txikipedia:Claude_Jade]]
#[[Txikipedia:Vanessa_Williams]]
#[[Txikipedia:Alsou]]
#[[Txikipedia:Bella_Hadid]]
#[[Txikipedia:Ana_Comneno]]
#[[Txikipedia:Razia_Sultan]]
#[[Txikipedia:Tomiris]]
#[[Txikipedia:Annie_Besant]]
#[[Txikipedia:Stormy_Daniels]]
#[[Txikipedia:Elizabeth_Hurley]]
#[[Txikipedia:Mia_Wasikowska]]
#[[Txikipedia:Charlotte_Gainsbourg]]
#[[Txikipedia:Aspasia_de_Mileto]]
#[[Txikipedia:Silvia_de_Suecia]]
#[[Txikipedia:Francesca_Schiavone]]
#[[Txikipedia:Catherine_Ashton]]
#[[Txikipedia:Eliza_Dushku]]
#[[Txikipedia:Mercè_Rodoreda]]
#[[Txikipedia:Federica_Mogherini]]
#[[Txikipedia:Virna_Lisi]]
#[[Txikipedia:Sonia_Sotomayor]]
#[[Txikipedia:Danai_Gurira]]
#[[Txikipedia:Violeta_Chamorro]]
#[[Txikipedia:Claire_Foy]]
#[[Txikipedia:Iga_Świątek]]
#[[Txikipedia:BoA]]
#[[Txikipedia:Marcia_Gay_Harden]]
#[[Txikipedia:Atifete_Jahjaga]]
#[[Txikipedia:Rekha]]
#[[Txikipedia:María_Fiódorovna_Románova]]
#[[Txikipedia:Ali_Larter]]
#[[Txikipedia:Svetlana_Kuznetsova]]
#[[Txikipedia:Daryl_Hannah]]
#[[Txikipedia:Sheryl_Sandberg]]
#[[Txikipedia:Anna_Seghers]]
#[[Txikipedia:Jane_Campion]]
#[[Txikipedia:Agnieszka_Radwańska]]
#[[Txikipedia:Beren_Saat]]
#[[Txikipedia:Emilie_de_Ravin]]
#[[Txikipedia:Betty_Friedan]]
#[[Txikipedia:Evika_Siliņa]]
#[[Txikipedia:María_I_de_Portugal]]
#[[Txikipedia:Heather_Graham]]
#[[Txikipedia:Vaira_Vīķe-Freiberga]]
#[[Txikipedia:Tarja_Turunen]]
#[[Txikipedia:Suzanne_Pleshette]]
#[[Txikipedia:Shreya_Ghoshal]]
#[[Txikipedia:Hayley_Atwell]]
#[[Txikipedia:Emily_Watson]]
#[[Txikipedia:Rabia_al_Adawiyya]]
#[[Txikipedia:Anne_Bonny]]
#[[Txikipedia:Virginia_Raggi]]
#[[Txikipedia:Karen_Horney]]
#[[Txikipedia:Dianna_Agron]]
#[[Txikipedia:Nargis_Dutt]]
#[[Txikipedia:Letizia_Ortiz]]
#[[Txikipedia:Ashley_Greene]]
#[[Txikipedia:Cloris_Leachman]]
#[[Txikipedia:Natalie_Imbruglia]]
#[[Txikipedia:Mena_Suvari]]
#[[Txikipedia:Taslima_Nasrin]]
#[[Txikipedia:Annalena_Baerbock]]
#[[Txikipedia:Barbara_Walters]]
#[[Txikipedia:Nefertari]]
#[[Txikipedia:Victoria_Abril]]
#[[Txikipedia:Lea_Michele]]
#[[Txikipedia:Elizabeth_Gaskell]]
#[[Txikipedia:Bryce_Dallas_Howard]]
#[[Txikipedia:Stevie_Nicks]]
#[[Txikipedia:Svetlana_Alilúyeva]]
#[[Txikipedia:Lily_James]]
#[[Txikipedia:Ewa_Farna]]
#[[Txikipedia:Ida_Lupino]]
#[[Txikipedia:Jana_Novotná]]
#[[Txikipedia:Natasha_Henstridge]]
#[[Txikipedia:Alex_Morgan]]
#[[Txikipedia:Anna_Lindh]]
#[[Txikipedia:Katherine_Mansfield]]
#[[Txikipedia:Leighton_Meester]]
#[[Txikipedia:Kristin_Scott_Thomas]]
#[[Txikipedia:Ofra_Haza]]
#[[Txikipedia:Natasha_Koroleva]]
#[[Txikipedia:Christina_Grimmie]]
#[[Txikipedia:Bessie_Smith]]
#[[Txikipedia:Ana_de_Kiev]]
#[[Txikipedia:Irina_Bokova]]
#[[Txikipedia:Rosalía_(cantante)]]
#[[Txikipedia:Claudia_Goldin]]
#[[Txikipedia:Noomi_Rapace]]
#[[Txikipedia:Olena_Zelenska]]
#[[Txikipedia:Annie_Girardot]]
#[[Txikipedia:Tulsi_Gabbard]]
#[[Txikipedia:Julia_Louis-Dreyfus]]
#[[Txikipedia:Pola_Negri]]
#[[Txikipedia:Emily_Osment]]
#[[Txikipedia:Ewa_Kopacz]]
#[[Txikipedia:Samantha_Smith]]
#[[Txikipedia:Ruth_Benedict]]
#[[Txikipedia:Anya_Taylor-Joy]]
#[[Txikipedia:Dianne_Wiest]]
#[[Txikipedia:Simonetta_Sommaruga]]
#[[Txikipedia:Birdy]]
#[[Txikipedia:Linda_Lovelace]]
#[[Txikipedia:Mamie_Eisenhower]]
#[[Txikipedia:Sylvia_Kristel]]
#[[Txikipedia:Joan_Collins]]
#[[Txikipedia:Faith_Hill]]
#[[Txikipedia:Rose_Byrne]]
#[[Txikipedia:Maria_Elena_Boschi]]
#[[Txikipedia:M.I.A._(cantante)]]
#[[Txikipedia:Lady_Bird_Johnson]]
#[[Txikipedia:Harnaaz_Sandhu]]
#[[Txikipedia:Ann-Margret]]
#[[Txikipedia:Margarita_Tudor]]
#[[Txikipedia:Christiane_Amanpour]]
#[[Txikipedia:Patty_Duke]]
#[[Txikipedia:Jane_Russell]]
#[[Txikipedia:Fernanda_Montenegro]]
#[[Txikipedia:Margarita_de_Angulema]]
#[[Txikipedia:Charli_D'Amelio]]
#[[Txikipedia:Candice_Accola]]
#[[Txikipedia:Lisa_Marie_Presley]]
#[[Txikipedia:Jackie_Joyner-Kersee]]
#[[Txikipedia:Angelique_Kidjo]]
#[[Txikipedia:Leona_Lewis]]
#[[Txikipedia:Dorothea_Lange]]
#[[Txikipedia:Shruti_Haasan]]
#[[Txikipedia:Mary-Louise_Parker]]
#[[Txikipedia:Magdalena_de_Suecia]]
#[[Txikipedia:Gertrude_Bell]]
#[[Txikipedia:Rosalía_de_Castro]]
#[[Txikipedia:Zoe]]
#[[Txikipedia:AnnaSophia_Robb]]
#[[Txikipedia:Dina_Boluarte]]
#[[Txikipedia:Ani_Lorak]]
#[[Txikipedia:Donna_Reed]]
#[[Txikipedia:Missy_Elliott]]
#[[Txikipedia:Anne_L'Huillier]]
#[[Txikipedia:Ann_Radcliffe]]
#[[Txikipedia:Kat_Dennings]]
#[[Txikipedia:Margaret_Hamilton_(científica)]]
#[[Txikipedia:Melanie_Chisholm]]
#[[Txikipedia:Agatha_Barbara]]
#[[Txikipedia:Anne_Heche]]
#[[Txikipedia:Yelena_Deméntieva]]
#[[Txikipedia:Vanessa_Mae]]
#[[Txikipedia:Jennifer_Jason_Leigh]]
#[[Txikipedia:Katie_Ledecky]]
#[[Txikipedia:Maggie_Q]]
#[[Txikipedia:Klara_Hitler]]
#[[Txikipedia:Teresa_Wright]]
#[[Txikipedia:Debra_Winger]]
#[[Txikipedia:Astrud_Gilberto]]
#[[Txikipedia:Isabel_de_Francia_(1292-1358)]]
#[[Txikipedia:Naomi_Scott]]
#[[Txikipedia:Mercedes_Sosa]]
#[[Txikipedia:Gene_Tierney]]
#[[Txikipedia:Edyta_Górniak]]
#[[Txikipedia:Milena_Dravic]]
#[[Txikipedia:Martha_Argerich]]
#[[Txikipedia:Laurie_Holden]]
#[[Txikipedia:Mallika_Sherawat]]
#[[Txikipedia:Lisa_Gherardini]]
#[[Txikipedia:Margaret_Sanger]]
#[[Txikipedia:Laura_Bassi]]
#[[Txikipedia:Miranda_Richardson]]
#[[Txikipedia:Birgit_Nilsson]]
#[[Txikipedia:Duffy]]
#[[Txikipedia:Tamara_Karsávina]]
#[[Txikipedia:Máxima_de_los_Países_Bajos]]
#[[Txikipedia:Olimpia_de_Epiro]]
#[[Txikipedia:Mirabai]]
#[[Txikipedia:Margarita_I_de_Escocia]]
#[[Txikipedia:Karen_Uhlenbeck]]
#[[Txikipedia:Julie_Payette]]
#[[Txikipedia:Emmanuelle_Béart]]
#[[Txikipedia:Sydney_Sweeney]]
#[[Txikipedia:Elisabeth_Moss]]
#[[Txikipedia:Leslie_Caron]]
#[[Txikipedia:Farah_Pahlaví]]
#[[Txikipedia:Mary_Todd_Lincoln]]
#[[Txikipedia:Ashley_Benson]]
#[[Txikipedia:Carrie_Lam]]
#[[Txikipedia:Khloé_Kardashian]]
#[[Txikipedia:María_Kirilenko]]
#[[Txikipedia:Katie_Cassidy]]
#[[Txikipedia:Ashleigh_Barty]]
#[[Txikipedia:Asa_Akira]]
#[[Txikipedia:Olympia_Dukakis]]
#[[Txikipedia:Maud_de_Gales]]
#[[Txikipedia:Isabel_de_Portugal]]
#[[Txikipedia:Françoise_Hardy]]
#[[Txikipedia:Halsey_(cantante)]]
#[[Txikipedia:Margarita_de_Anjou_(1430-1482)]]
#[[Txikipedia:Jane_Seymour_(actriz)]]
#[[Txikipedia:Victoria_Silvstedt]]
#[[Txikipedia:Emily_Deschanel]]
#[[Txikipedia:Ulrica_Leonor_de_Suecia]]
#[[Txikipedia:Judith_Resnik]]
#[[Txikipedia:Iveta_Radičová]]
#[[Txikipedia:Idina_Menzel]]
#[[Txikipedia:Lucy_Maud_Montgomery]]
#[[Txikipedia:Stana_Katić]]
#[[Txikipedia:Ethel_Barrymore]]
#[[Txikipedia:Laura_Branigan]]
#[[Txikipedia:Nawal_El_Saadawi]]
#[[Txikipedia:Zsuzsa_Polgár]]
#[[Txikipedia:Clara_Bow]]
#[[Txikipedia:Irene_Papas]]
#[[Txikipedia:Peggy_Lee]]
#[[Txikipedia:Jacqueline_Fernandez]]
#[[Txikipedia:Brigitte_Bierlein]]
#[[Txikipedia:Amy_Johnson]]
#[[Txikipedia:Stefka_Kostadinova]]
#[[Txikipedia:Debbie_Harry]]
#[[Txikipedia:Thandie_Newton]]
#[[Txikipedia:Calista_Flockhart]]
#[[Txikipedia:Kira_Murátova]]
#[[Txikipedia:Jelena_Karleuša]]
#[[Txikipedia:Sarah_Ferguson]]
#[[Txikipedia:Nadezhda_Petrova]]
#[[Txikipedia:Sonam_Kapoor]]
#[[Txikipedia:Wilma_Rudolph]]
#[[Txikipedia:Irina_Shayk]]
#[[Txikipedia:Kate_Mara]]
#[[Txikipedia:Anna_Wintour]]
#[[Txikipedia:Elina_Svitólina]]
#[[Txikipedia:Eva_Marie_Saint]]
#[[Txikipedia:Rebecca_Ferguson_(actriz)]]
#[[Txikipedia:Vera_Mújina]]
#[[Txikipedia:Margot_Kidder]]
#[[Txikipedia:Barbara_Hershey]]
#[[Txikipedia:Liu_Yang]]
#[[Txikipedia:Carmen_Amaya]]
#[[Txikipedia:Suzanne_Lenglen]]
#[[Txikipedia:Zadie_Smith]]
#[[Txikipedia:Malin_Åkerman]]
#[[Txikipedia:Ashlee_Simpson]]
#[[Txikipedia:Ellen_Pompeo]]
#[[Txikipedia:Kourtney_Kardashian]]
#[[Txikipedia:Victoria_del_Reino_Unido_(1840-1901)]]
#[[Txikipedia:Amrita_Pritam]]
#[[Txikipedia:Chloë_Sevigny]]
#[[Txikipedia:Melanie_Martinez]]
#[[Txikipedia:Melina_Mercouri]]
#[[Txikipedia:Lena_Horne]]
#[[Txikipedia:Zora_Neale_Hurston]]
#[[Txikipedia:Amália_Rodrigues]]
#[[Txikipedia:Sarah_Brightman]]
#[[Txikipedia:Irene_(cantante)]]
#[[Txikipedia:Cicely_Tyson]]
#[[Txikipedia:Doris_Leuthard]]
#[[Txikipedia:Nancy_Sinatra]]
#[[Txikipedia:Lee_Remick]]
#[[Txikipedia:Silvia_Saint]]
#[[Txikipedia:Claire_Holt]]
#[[Txikipedia:Laetitia_Casta]]
#[[Txikipedia:Lily-Rose_Depp]]
#[[Txikipedia:Carole_Bouquet]]
#[[Txikipedia:Nikki_Reed]]
#[[Txikipedia:Portia_de_Rossi]]
#[[Txikipedia:Dorothy_Parker]]
#[[Txikipedia:Debra_Messing]]
#[[Txikipedia:Catalina_Amalia_de_Orange]]
#[[Txikipedia:Sue_Gardner]]
#[[Txikipedia:Dolores_del_Río]]
#[[Txikipedia:Patti_Page]]
#[[Txikipedia:Sezen_Aksu]]
#[[Txikipedia:Liubov_Orlova]]
#[[Txikipedia:Ellen_Barkin]]
#[[Txikipedia:Enriqueta_María_de_Francia]]
#[[Txikipedia:Maria_Bello]]
#[[Txikipedia:Ronda_Rousey]]
#[[Txikipedia:Carroll_Baker]]
#[[Txikipedia:Joan_Allen]]
#[[Txikipedia:Franka_Potente]]
#[[Txikipedia:Christine_Baranski]]
#[[Txikipedia:Naya_Rivera]]
#[[Txikipedia:Nadia_Boulanger]]
#[[Txikipedia:Colleen_McCullough]]
#[[Txikipedia:Emma_Morano]]
#[[Txikipedia:Sofi_Oksanen]]
#[[Txikipedia:María_Faustina_Kowalska]]
#[[Txikipedia:María_Nikoláyevna_Románova_(1899-1918)]]
#[[Txikipedia:Maggie_Cheung]]
#[[Txikipedia:Celia_Cruz]]
#[[Txikipedia:Charlotte_Corday]]
#[[Txikipedia:Tera_Patrick]]
#[[Txikipedia:Mary_J._Blige]]
#[[Txikipedia:Charlene_de_Mónaco]]
#[[Txikipedia:Carole_King]]
#[[Txikipedia:Fairuz]]
#[[Txikipedia:Sadie_Sink]]
#[[Txikipedia:Mesalina]]
#[[Txikipedia:Geraldine_Chaplin]]
#[[Txikipedia:Bess_Truman]]
#[[Txikipedia:Anna_Karina]]
#[[Txikipedia:Leonor_de_Castilla]]
#[[Txikipedia:Mayim_Bialik]]
#[[Txikipedia:Tiffany_Trump]]
#[[Txikipedia:Tessa_Thompson]]
#[[Txikipedia:Aubrey_Plaza]]
#[[Txikipedia:Maureen_Stapleton]]
#[[Txikipedia:Lee_Grant]]
#[[Txikipedia:Katie_Melua]]
#[[Txikipedia:Vera_Lynn]]
#[[Txikipedia:Anna_Torv]]
#[[Txikipedia:María_Teresa_de_Austria_(1638-1683)]]
#[[Txikipedia:María_de_Dinamarca]]
#[[Txikipedia:Sahra_Wagenknecht]]
#[[Txikipedia:Patsy_Cline]]
#[[Txikipedia:Téa_Leoni]]
#[[Txikipedia:Awkwafina]]
#[[Txikipedia:Rosalind_Russell]]
#[[Txikipedia:Eugenia_de_Montijo]]
#[[Txikipedia:Tamara_de_Lempicka]]
#[[Txikipedia:Maryna_Viazovska]]
#[[Txikipedia:Annie_Leibovitz]]
#[[Txikipedia:Zoë_Kravitz]]
#[[Txikipedia:Danielle_Steel]]
#[[Txikipedia:Dana_Delany]]
#[[Txikipedia:Sofía_Chotek]]
#[[Txikipedia:Camille_Claudel]]
#[[Txikipedia:Anette_Olzon]]
#[[Txikipedia:Micheline_Calmy-Rey]]
#[[Txikipedia:Gloria_Grahame]]
#[[Txikipedia:Catalina_Enriqueta_de_Braganza]]
#[[Txikipedia:Dorothy_Malone]]
#[[Txikipedia:Sonia_de_Noruega]]
#[[Txikipedia:Patricia_Highsmith]]
#[[Txikipedia:Emmanuelle_Riva]]
#[[Txikipedia:Twiggy]]
#[[Txikipedia:Lauryn_Hill]]
#[[Txikipedia:Hilary_Mantel]]
#[[Txikipedia:Jennifer_Coolidge]]
#[[Txikipedia:Veronica_Lake]]
#[[Txikipedia:Astrid_de_Suecia]]
#[[Txikipedia:Flavia_Pennetta]]
#[[Txikipedia:Nico_(cantante_alemana)]]
#[[Txikipedia:Emily_Ratajkowski]]
#[[Txikipedia:Ethel_Merman]]
#[[Txikipedia:Anne_Hidalgo]]
#[[Txikipedia:Sofía_Alekséyevna_Románova]]
#[[Txikipedia:Donna_Tartt]]
#[[Txikipedia:Naomi_Klein]]
#[[Txikipedia:Raísa_Gorbachova]]
#[[Txikipedia:Silvana_Mangano]]
#[[Txikipedia:Rosa_de_Lima]]
#[[Txikipedia:Lucía_Etxebarria]]
#[[Txikipedia:Clara_Petacci]]
#[[Txikipedia:Joan_Jett]]
#[[Txikipedia:Mary_Somerville]]
#[[Txikipedia:Natalia_Vodiánova]]
#[[Txikipedia:Angelica_Kauffmann]]
#[[Txikipedia:Donatella_Versace]]
#[[Txikipedia:A._S._Byatt]]
#[[Txikipedia:Assia_Djebar]]
#[[Txikipedia:Carlota_de_Prusia_(zarina)]]
#[[Txikipedia:Kim_Cattrall]]
#[[Txikipedia:Shirley_Bassey]]
#[[Txikipedia:Martha_Graham]]
#[[Txikipedia:Ulrike_Meinhof]]
#[[Txikipedia:Anne-Marie]]
#[[Txikipedia:Ingeborg_Bachmann]]
#[[Txikipedia:Rene_Russo]]
#[[Txikipedia:Mia_Hamm]]
#[[Txikipedia:Mahalia_Jackson]]
#[[Txikipedia:Jiang_Qing]]
#[[Txikipedia:Frances_Marion]]
#[[Txikipedia:Marie_Taglioni]]
#[[Txikipedia:Chelsea_Clinton]]
#[[Txikipedia:Madeleine_Stowe]]
#[[Txikipedia:Tina_Maze]]
#[[Txikipedia:Olga_Nikoláyevna_Románova_(1895-1918)]]
#[[Txikipedia:Leslie_Mann]]
#[[Txikipedia:Sophie_Monk]]
#[[Txikipedia:Soong_May-ling]]
#[[Txikipedia:Patricia_Kaas]]
#[[Txikipedia:Barbara_Cartland]]
#[[Txikipedia:Elena_Ceaușescu]]
#[[Txikipedia:Emma_Raducanu]]
#[[Txikipedia:Candice_Swanepoel]]
#[[Txikipedia:Natasha_Bedingfield]]
#[[Txikipedia:Grace_Jones]]
#[[Txikipedia:Ksenia_Sobchak]]
#[[Txikipedia:Božena_Němcová]]
#[[Txikipedia:Amy_Coney_Barrett]]
#[[Txikipedia:Maria_Mitchell]]
#[[Txikipedia:Coretta_Scott_King]]
#[[Txikipedia:Laura_Ingalls_Wilder]]
#[[Txikipedia:Waris_Dirie]]
#[[Txikipedia:Sandra_Day_O'Connor]]
#[[Txikipedia:María_Leticia_Ramolino]]
#[[Txikipedia:Hanna_Schygulla]]
#[[Txikipedia:Priscilla_Presley]]
#[[Txikipedia:Alexia_Putellas]]
#[[Txikipedia:Liudmila_Ocherétnaya]]
#[[Txikipedia:Dionne_Warwick]]
#[[Txikipedia:Edna_St._Vincent_Millay]]
#[[Txikipedia:Kaya_Scodelario]]
#[[Txikipedia:Kristin_Davis]]
#[[Txikipedia:Ilhan_Omar]]
#[[Txikipedia:Estela_de_Suecia]]
#[[Txikipedia:Maria_Schneider]]
#[[Txikipedia:Tara_Reid]]
#[[Txikipedia:Ameenah_Gurib-Fakim]]
#[[Txikipedia:Toni_Braxton]]
#[[Txikipedia:Forugh_Farrojzad]]
#[[Txikipedia:Melanie_Klein]]
#[[Txikipedia:Clarice_Lispector]]
#[[Txikipedia:Aphra_Behn]]
#[[Txikipedia:Joyce_Carol_Oates]]
#[[Txikipedia:Karolína_Plíšková]]
#[[Txikipedia:Manisha_Koirala]]
#[[Txikipedia:Amalasunta]]
#[[Txikipedia:Allyson_Felix]]
#[[Txikipedia:Kim_Wilde]]
#[[Txikipedia:Dita_Von_Teese]]
#[[Txikipedia:Aryna_Sabalenka]]
#[[Txikipedia:Louise_Bourgeois]]
#[[Txikipedia:Gabrielle_Giffords]]
#[[Txikipedia:Ilona_Staller]]
#[[Txikipedia:Bar_Refaeli]]
#[[Txikipedia:Willa_Cather]]
#[[Txikipedia:Vijaya_Lakshmi_Pandit]]
#[[Txikipedia:Madame_du_Barry]]
#[[Txikipedia:Lynn_Margulis]]
#[[Txikipedia:Victoria_Woodhull]]
#[[Txikipedia:Bell_hooks]]
#[[Txikipedia:Elizabeth_Bishop]]
#[[Txikipedia:Amal_Clooney]]
#[[Txikipedia:Flannery_O'Connor]]
#[[Txikipedia:Yayoi_Kusama]]
#[[Txikipedia:Marina_Silva]]
#[[Txikipedia:Michèle_Morgan]]
#[[Txikipedia:Alfonsina_Storni]]
#[[Txikipedia:Bettina_von_Arnim]]
#[[Txikipedia:Pamela_Lyndon_Travers]]
#[[Txikipedia:Lina_Kostenko]]
#[[Txikipedia:Christina_Rossetti]]
#[[Txikipedia:Lily_Tomlin]]
#[[Txikipedia:Nathalie_Sarraute]]
#[[Txikipedia:Edith_Cavell]]
#[[Txikipedia:Carson_McCullers]]
#[[Txikipedia:Marjane_Satrapi]]
#[[Txikipedia:Barbara_Tuchman]]
#[[Txikipedia:Dorothy_L._Sayers]]
#[[Txikipedia:Joan_Didion]]
#[[Txikipedia:Madame_de_La_Fayette]]
#[[Txikipedia:Shirley_Chisholm]]
#[[Txikipedia:Zinaída_Guipius]]
#[[Txikipedia:Faína_Ranévskaya]]
#[[Txikipedia:Lydia_Koidula]]
#[[Txikipedia:Adrienne_Rich]]
#[[Txikipedia:Rebecca_West]]
#[[Txikipedia:Margaret_Fuller]]
#[[Txikipedia:María_de_Francia_(poetisa)]]
#[[Txikipedia:Ann_Coulter]]
#[[Txikipedia:Íngrid_Betancourt]]
#[[Txikipedia:Erica_Jong]]
#[[Txikipedia:Tallulah_Bankhead]]
#[[Txikipedia:Marie_von_Ebner-Eschenbach]]
#[[Txikipedia:Andrea_Dworkin]]
#[[Txikipedia:Madame_de_Sévigné]]
#[[Txikipedia:Eleonora_Duse]]
#[[Txikipedia:Maria_Konopnicka]]
#[[Txikipedia:Audre_Lorde]]
#[[Txikipedia:María_Zajárova]]
#[[Txikipedia:Ellen_G._White]]
#[[Txikipedia:Elisabeth_Kübler-Ross]]
#[[Txikipedia:Isabel_de_Wied]]
#[[Txikipedia:Madeleine_de_Scudéry]]
#[[Txikipedia:Madame_Roland]]
#[[Txikipedia:Ninon_de_Lenclos]]
jnf8t3lt8cysg1j3i0jcloxjjigb5bw
9967563
9967541
2024-11-13T12:27:49Z
Theklan
336
9967563
wikitext
text/x-wiki
#[[Txikipedia:Marie Curie]]
#[[Txikipedia:Mujer Maravilla]]
#[[Txikipedia:Wangari Maathai]]
#[[Txikipedia:Irène Joliot-Curie]]
#[[Txikipedia:Hipatia]]
#[[Txikipedia:Tu Youyou]]
#[[Txikipedia:Emmy Noether]]
#[[Txikipedia:Lise Meitner]]
#[[Txikipedia:Sofia Kovalévskaya]]
#[[Txikipedia:Donna Strickland]]
#[[Txikipedia:Linda Buck]]
#[[Txikipedia:Françoise Barré-Sinoussi]]
#[[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
#[[Txikipedia:Carolina Herschel]]
#[[Txikipedia:Katalin Karikó]]
#[[Txikipedia:Jocelyn Bell Burnell]]
#[[Txikipedia:Mileva Marić]]
#[[Txikipedia:Enheduanna]]
#[[Txikipedia:Inge Lehmann]]
#[[Txikipedia:Chien-Shiung Wu]]
#[[Txikipedia:Cecilia Helena Payne-Gaposchkin]]
#[[Txikipedia:Mayim Bialik]]
#[[Txikipedia:Elena Ceaușescu]]
#[[Txikipedia:Mary Somerville]]
#[[Txikipedia:Aphra Behn]]
#[[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
#[[Txikipedia:Margaret Burbidge]]
#[[Txikipedia:Lara Croft]]
#[[Txikipedia:Eva Ekeblad]]
#[[Txikipedia:Mária Telkes]]
#[[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
#[[Txikipedia:Aglaonice]]
#[[Txikipedia:Ida Noddack]]
#[[Txikipedia:Mildred Dresselhaus]]
#[[Txikipedia:Carolyn Porco]]
#[[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
#[[Txikipedia:Sophia Brahe]]
#[[Txikipedia:Liisi Oterma]]
#[[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
#[[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
#[[Txikipedia:María la Judía]]
#[[Txikipedia:Hiedra Venenosa]]
#[[Txikipedia:Ene Ergma]]
#[[Txikipedia:Beatrice Tinsley]]
#[[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
#[[Txikipedia:Nancy Roman]]
#[[Txikipedia:Arenita Mejillas]]
#[[Txikipedia:Téano]]
#[[Txikipedia:Kadambini Ganguly]]
#[[Txikipedia:Marguerite Perey]]
#[[Txikipedia:Aletta Jacobs]]
#[[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
#[[Txikipedia:Hagnódica]]
#[[Txikipedia:Claudie Haigneré]]
#[[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
#[[Txikipedia:Liudmila Zhuravliova]]
#[[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
#[[Txikipedia:Ālenush Teriān]]
#[[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
#[[Txikipedia:Marie Tharp]]
#[[Txikipedia:Samira Musa]]
#[[Txikipedia:Mariam al-Asturlabi]]
#[[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
#[[Txikipedia:Anna Mani]]
#[[Txikipedia:Daina Taimina]]
#[[Txikipedia:Tatiana Afanásieva]]
#[[Txikipedia:Lenka Šarounová]]
#[[Txikipedia:Annie Scott Dill Maunder]]
#[[Txikipedia:Flora Brovina]]
#[[Txikipedia:Lene Hau]]
#[[Txikipedia:Jill Tarter]]
#[[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
#[[Txikipedia:Sara Seager]]
#[[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
#[[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
#[[Txikipedia:Agnes Mary Clerke]]
#[[Txikipedia:Antonia Maury]]
#[[Txikipedia:Liudmila Karachkina]]
#[[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
#[[Txikipedia:Tapputi]]
#[[Txikipedia:June Almeida]]
#[[Txikipedia:Dilhan Eryurt]]
#[[Txikipedia:Margaret Lindsay Huggins]]
#[[Txikipedia:Maria Cunitz]]
#[[Txikipedia:Dana Scully]]
#[[Txikipedia:Zoia Ceaușescu]]
#[[Txikipedia:Carlota de Sajonia-Meiningen]]
#[[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
#[[Txikipedia:Leona Woods]]
#[[Txikipedia:Shirley Ann Jackson]]
#[[Txikipedia:Charlotte Moore Sitterly]]
#[[Txikipedia:Grete Hermann]]
#[[Txikipedia:Rosaly Lopes]]
#[[Txikipedia:Gabriele Possanner]]
#[[Txikipedia:Mary Adela Blagg]]
#[[Txikipedia:María Teresa Ruiz]]
#[[Txikipedia:Yulia Paievska]]
#[[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Siete de Nueve]]
#[[Txikipedia:Jana Tichá]]
#[[Txikipedia:Nina Radojčić]]
#[[Txikipedia:Indira Nath]]
#[[Txikipedia:Jessica Watkins]]
#[[Txikipedia:Helen Quinn]]
#[[Txikipedia:Caterina Scarpellini]]
#[[Txikipedia:Margueritte Laugier]]
#[[Txikipedia:Janet Akyüz Mattei]]
#[[Txikipedia:Odette Bancilhon]]
#[[Txikipedia:Anja Cetti Andersen]]
#[[Txikipedia:Julie Vinter Hansen]]
#[[Txikipedia:Wendy Freedman]]
#[[Txikipedia:Christine Kirch]]
#[[Txikipedia:Catherine Jeanne Cesarsky]]
#[[Txikipedia:Maria Clara Eimmart]]
#[[Txikipedia:Beverly Crusher]]
#[[Txikipedia:Flossie Wong-Staal]]
#[[Txikipedia:Debra Fischer]]
#[[Txikipedia:Mary Proctor]]
#[[Txikipedia:María Kliónova]]
#[[Txikipedia:Joan Feynman]]
#[[Txikipedia:Cleopatra la Alquimista]]
#[[Txikipedia:Eva Klein]]
#[[Txikipedia:Vera Sós]]
#[[Txikipedia:Omowunmi Sadik]]
#[[Txikipedia:Mary Corinna Putnam Jacobi]]
#[[Txikipedia:Deborah S. Jin]]
#[[Txikipedia:Ľudmila Pajdušáková]]
#[[Txikipedia:Maryam Shadid]]
#[[Txikipedia:Raman Parimala]]
#[[Txikipedia:Sulochana Gadgil]]
#[[Txikipedia:Tatjana Ždanoka]]
#[[Txikipedia:Victoria Kaspi]]
#[[Txikipedia:Edith Abbott]]
#[[Txikipedia:Ana Colovic Lesoska]]
#[[Txikipedia:Metrodora]]
#[[Txikipedia:Elizabeth Alexander]]
#[[Txikipedia:Astrid Cleve]]
#[[Txikipedia:Eva Ahnert-Rohlfs]]
#[[Txikipedia:Dorothea Bate]]
#[[Txikipedia:Zsófia Torma]]
#[[Txikipedia:Jane Foster]]
#[[Txikipedia:Wang Zhenyi]]
#[[Txikipedia:Jeanne Dumée]]
#[[Txikipedia:Erika Böhm-Vitense]]
#[[Txikipedia:Adelina Gutiérrez]]
#[[Txikipedia:Claudine Picardet]]
#[[Txikipedia:Alice Wilson]]
#[[Txikipedia:Gertrude Cox]]
#[[Txikipedia:Zofia Kielan-Jaworowska]]
#[[Txikipedia:Toshiko Yuasa]]
#[[Txikipedia:Marie-Jeanne de Lalande]]
#[[Txikipedia:Mazlan Othman]]
#[[Txikipedia:Maura Tombelli]]
#[[Txikipedia:Jadzia Dax]]
#[[Txikipedia:Naomi Oreskes]]
#[[Txikipedia:Edith Farkas]]
#[[Txikipedia:Shuri (cómic)]]
#[[Txikipedia:Jacqueline Hewitt]]
#[[Txikipedia:Violeta G. Ivanova]]
#[[Txikipedia:T'Pol]]
#[[Txikipedia:Ellen Gleditsch]]
#[[Txikipedia:Decimotercer Doctor]]
#[[Txikipedia:Pamela M. Kilmartin]]
#[[Txikipedia:Marcia Neugebauer]]
#[[Txikipedia:Anna Frebel]]
#[[Txikipedia:Vera Gaze]]
#[[Txikipedia:Zinaída Akséntieva]]
#[[Txikipedia:Lubna Tahtamouni]]
#[[Txikipedia:River Song]]
#[[Txikipedia:Marie Senghor Basse]]
#[[Txikipedia:Conny Aerts]]
#[[Txikipedia:Twilight Sparkle]]
#[[Txikipedia:Heidi Hammel]]
#[[Txikipedia:Amy Farrah Fowler]]
#[[Txikipedia:Suniti Solomon]]
#[[Txikipedia:Laura Mersini-Houghton]]
#[[Txikipedia:Janina Ochojska]]
#[[Txikipedia:Eva Grebel]]
#[[Txikipedia:Madge Adam]]
#[[Txikipedia:Ai Fen]]
#[[Txikipedia:Susan Calvin]]
#[[Txikipedia:Edith Alice Müller]]
#[[Txikipedia:Neta Bahcall]]
#[[Txikipedia:Esther Pak]]
#[[Txikipedia:Anny Cazenave]]
#[[Txikipedia:Ewa Björling]]
#[[Txikipedia:Svetlana Kapánina]]
#[[Txikipedia:Tan Yunxian]]
#[[Txikipedia:Anna Missuna]]
#[[Txikipedia:Joanna Haigh]]
#[[Txikipedia:Blanche Huber]]
#[[Txikipedia:Amalia Fleming]]
#[[Txikipedia:Hee Oh]]
#[[Txikipedia:Emily Stowe]]
#[[Txikipedia:Bushra al-Ásad]]
#[[Txikipedia:Tilly Edinger]]
#[[Txikipedia:Emma Vyssotsky]]
#[[Txikipedia:Jennifer Tour Chayes]]
#[[Txikipedia:Michiyo Tsujimura]]
#[[Txikipedia:Ala Masévich]]
#[[Txikipedia:Faiza Al-Kharafi]]
#[[Txikipedia:Maria Antonella Barucci]]
#[[Txikipedia:Anita Conti]]
#[[Txikipedia:Robin Canup]]
#[[Txikipedia:Louise du Pierry]]
#[[Txikipedia:Feryal Özel]]
#[[Txikipedia:Elizabeth Rona]]
#[[Txikipedia:Margaretha Kirch]]
#[[Txikipedia:Katharine Way]]
#[[Txikipedia:Farzana Aslam]]
#[[Txikipedia:Rosemary Wyse]]
#[[Txikipedia:Sabat Islambouli]]
#[[Txikipedia:Marian Diamond (científica)]]
#[[Txikipedia:Marie Heim-Vögtlin]]
#[[Txikipedia:Cecilia Hidalgo Tapia]]
#[[Txikipedia:Reiki Kushida]]
#[[Txikipedia:Edith Lucie Bongo]]
#[[Txikipedia:Laura Ferrarese]]
#[[Txikipedia:Yevguenia Bugoslávskaia]]
#[[Txikipedia:Ángeles Alvariño]]
#[[Txikipedia:Mafalda Arnauth]]
#[[Txikipedia:Catherine Hamlin]]
#[[Txikipedia:Hiranya Peiris]]
#[[Txikipedia:Carolina Beatriz Ângelo]]
#[[Txikipedia:Kirstine Meyer]]
#[[Txikipedia:Cronología de las mujeres en la ciencia]]
#[[Txikipedia:Karen Jean Meech]]
#[[Txikipedia:Tebello Nyokong]]
#[[Txikipedia:Carmina Virgili]]
#[[Txikipedia:Tanya Atwater]]
#[[Txikipedia:Sara van de Geer]]
#[[Txikipedia:Karlina Leksono Supelli]]
#[[Txikipedia:Vibert Douglas]]
#[[Txikipedia:Wang Guangmei]]
#[[Txikipedia:Jessica Fridrich]]
#[[Txikipedia:Gertrud Woker]]
#[[Txikipedia:Francine Shapiro]]
#[[Txikipedia:He Zehui]]
#[[Txikipedia:Meg Urry]]
#[[Txikipedia:Firdausi Qadri]]
#[[Txikipedia:Florence Cushman]]
#[[Txikipedia:Corinne Le Quéré]]
#[[Txikipedia:Helena Kagan]]
#[[Txikipedia:Sandra Myrna Díaz]]
#[[Txikipedia:Helen Dodson Prince]]
#[[Txikipedia:Nielsine Nielsen]]
#[[Txikipedia:Mignon Talbot]]
#[[Txikipedia:Emmi Pikler]]
#[[Txikipedia:In-Young Ahn]]
#[[Txikipedia:Claudine Rinner]]
#[[Txikipedia:Maria Gräfin von Maltzan]]
#[[Txikipedia:Eucharia Oluchi Nwaichi]]
#[[Txikipedia:Estatura (cómic)]]
#[[Txikipedia:Pascale Ehrenfreund]]
#[[Txikipedia:Sarolta Steinberger]]
#[[Txikipedia:Galina Fiódorovna Románova]]
#[[Txikipedia:Jennifer Wiseman]]
#[[Txikipedia:Mary Tsingou]]
#[[Txikipedia:Alma Sundquist]]
#[[Txikipedia:Monica Kristensen Solås]]
#[[Txikipedia:Bertha Swirles]]
#[[Txikipedia:Lesley Yellowlees]]
#[[Txikipedia:Isis Pogson]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
#[[Txikipedia:Kyongae Chang]]
#[[Txikipedia:Hanna Damásio]]
#[[Txikipedia:Quarraisha Abdool Karim]]
#[[Txikipedia:Mildred Adams Fenton]]
#[[Txikipedia:Meemann Chang]]
#[[Txikipedia:Yvonne Barr]]
#[[Txikipedia:Pandrosion]]
#[[Txikipedia:Adelaide Cabete]]
#[[Txikipedia:Betty Ross]]
#[[Txikipedia:Titia de Lange]]
#[[Txikipedia:Maggie Kigozi]]
#[[Txikipedia:Shadia Habbal]]
#[[Txikipedia:Gerta Keller]]
#[[Txikipedia:Asma Lamrabet]]
#[[Txikipedia:Beatriz Barbuy]]
#[[Txikipedia:Isabelle Stone]]
#[[Txikipedia:Anna Petronella van Heerden]]
#[[Txikipedia:Hilkka Rantaseppä-Helenius]]
#[[Txikipedia:Lam Lay Yong]]
#[[Txikipedia:Valerie Mizrahi]]
#[[Txikipedia:Renuka Ravindran]]
#[[Txikipedia:Carole Jordan]]
#[[Txikipedia:Virginia Norwood]]
#[[Txikipedia:Maria Chudnovsky]]
#[[Txikipedia:Alice Stewart]]
#[[Txikipedia:Annapurni Subramaniam]]
#[[Txikipedia:Ethel Bellamy]]
#[[Txikipedia:Rebecca Elson]]
#[[Txikipedia:Elisabeth Isaksson]]
#[[Txikipedia:Alicia M. Soderberg]]
#[[Txikipedia:Kaisa Matomaki]]
#[[Txikipedia:Mujeres en campos de CTIM]]
#[[Txikipedia:Najat A. Saliba]]
#[[Txikipedia:Khalida Zahir]]
#[[Txikipedia:Licia Verde]]
#[[Txikipedia:Judy Mikovits]]
#[[Txikipedia:Ma Chung-pei]]
#[[Txikipedia:Maria Petraccini]]
#[[Txikipedia:Candace Pert]]
#[[Txikipedia:Rabia Salihu Sa'id]]
fbchhjpcbcp2yue81mkw692eogf1dqv
9967573
9967563
2024-11-13T12:32:46Z
Theklan
336
9967573
wikitext
text/x-wiki
#
#
#
#
#
#
#
#[[Txikipedia:Agnes Mary Clerke]]
#[[Txikipedia:Antonia Maury]]
#[[Txikipedia:Liudmila Karachkina]]
#
#
#[[Txikipedia:June Almeida]]
#[[Txikipedia:Dilhan Eryurt]]
#[[Txikipedia:Margaret Lindsay Huggins]]
#[[Txikipedia:Maria Cunitz]]
#[[Txikipedia:Dana Scully]]
#[[Txikipedia:Zoia Ceaușescu]]
#[[Txikipedia:Carlota de Sajonia-Meiningen]]
#
#[[Txikipedia:Leona Woods]]
#[[Txikipedia:Shirley Ann Jackson]]
#[[Txikipedia:Charlotte Moore Sitterly]]
#[[Txikipedia:Grete Hermann]]
#[[Txikipedia:Rosaly Lopes]]
#[[Txikipedia:Gabriele Possanner]]
#[[Txikipedia:Mary Adela Blagg]]
#[[Txikipedia:María Teresa Ruiz]]
#[[Txikipedia:Yulia Paievska]]
#[[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Siete de Nueve]]
#[[Txikipedia:Jana Tichá]]
#[[Txikipedia:Nina Radojčić]]
#[[Txikipedia:Indira Nath]]
#[[Txikipedia:Jessica Watkins]]
#[[Txikipedia:Helen Quinn]]
#[[Txikipedia:Caterina Scarpellini]]
#[[Txikipedia:Margueritte Laugier]]
#[[Txikipedia:Janet Akyüz Mattei]]
#[[Txikipedia:Odette Bancilhon]]
#[[Txikipedia:Anja Cetti Andersen]]
#[[Txikipedia:Julie Vinter Hansen]]
#[[Txikipedia:Wendy Freedman]]
#[[Txikipedia:Christine Kirch]]
#[[Txikipedia:Catherine Jeanne Cesarsky]]
#[[Txikipedia:Maria Clara Eimmart]]
#[[Txikipedia:Beverly Crusher]]
#[[Txikipedia:Flossie Wong-Staal]]
#[[Txikipedia:Debra Fischer]]
#[[Txikipedia:Mary Proctor]]
#[[Txikipedia:María Kliónova]]
#[[Txikipedia:Joan Feynman]]
#[[Txikipedia:Cleopatra la Alquimista]]
#[[Txikipedia:Eva Klein]]
#[[Txikipedia:Vera Sós]]
#[[Txikipedia:Omowunmi Sadik]]
#[[Txikipedia:Mary Corinna Putnam Jacobi]]
#[[Txikipedia:Deborah S. Jin]]
#[[Txikipedia:Ľudmila Pajdušáková]]
#[[Txikipedia:Maryam Shadid]]
#[[Txikipedia:Raman Parimala]]
#[[Txikipedia:Sulochana Gadgil]]
#[[Txikipedia:Tatjana Ždanoka]]
#[[Txikipedia:Victoria Kaspi]]
#[[Txikipedia:Edith Abbott]]
#[[Txikipedia:Ana Colovic Lesoska]]
#[[Txikipedia:Metrodora]]
#[[Txikipedia:Elizabeth Alexander]]
#[[Txikipedia:Astrid Cleve]]
#[[Txikipedia:Eva Ahnert-Rohlfs]]
#[[Txikipedia:Dorothea Bate]]
#[[Txikipedia:Zsófia Torma]]
#[[Txikipedia:Jane Foster]]
#[[Txikipedia:Wang Zhenyi]]
#[[Txikipedia:Jeanne Dumée]]
#[[Txikipedia:Erika Böhm-Vitense]]
#[[Txikipedia:Adelina Gutiérrez]]
#[[Txikipedia:Claudine Picardet]]
#[[Txikipedia:Alice Wilson]]
#[[Txikipedia:Gertrude Cox]]
#[[Txikipedia:Zofia Kielan-Jaworowska]]
#[[Txikipedia:Toshiko Yuasa]]
#[[Txikipedia:Marie-Jeanne de Lalande]]
#[[Txikipedia:Mazlan Othman]]
#[[Txikipedia:Maura Tombelli]]
#[[Txikipedia:Jadzia Dax]]
#[[Txikipedia:Naomi Oreskes]]
#[[Txikipedia:Edith Farkas]]
#[[Txikipedia:Shuri (cómic)]]
#[[Txikipedia:Jacqueline Hewitt]]
#[[Txikipedia:Violeta G. Ivanova]]
#[[Txikipedia:T'Pol]]
#[[Txikipedia:Ellen Gleditsch]]
#[[Txikipedia:Decimotercer Doctor]]
#[[Txikipedia:Pamela M. Kilmartin]]
#[[Txikipedia:Marcia Neugebauer]]
#[[Txikipedia:Anna Frebel]]
#[[Txikipedia:Vera Gaze]]
#[[Txikipedia:Zinaída Akséntieva]]
#[[Txikipedia:Lubna Tahtamouni]]
#[[Txikipedia:River Song]]
#[[Txikipedia:Marie Senghor Basse]]
#[[Txikipedia:Conny Aerts]]
#[[Txikipedia:Twilight Sparkle]]
#[[Txikipedia:Heidi Hammel]]
#[[Txikipedia:Amy Farrah Fowler]]
#[[Txikipedia:Suniti Solomon]]
#[[Txikipedia:Laura Mersini-Houghton]]
#[[Txikipedia:Janina Ochojska]]
#[[Txikipedia:Eva Grebel]]
#[[Txikipedia:Madge Adam]]
#[[Txikipedia:Ai Fen]]
#[[Txikipedia:Susan Calvin]]
#[[Txikipedia:Edith Alice Müller]]
#[[Txikipedia:Neta Bahcall]]
#[[Txikipedia:Esther Pak]]
#[[Txikipedia:Anny Cazenave]]
#[[Txikipedia:Ewa Björling]]
#[[Txikipedia:Svetlana Kapánina]]
#[[Txikipedia:Tan Yunxian]]
#[[Txikipedia:Anna Missuna]]
#[[Txikipedia:Joanna Haigh]]
#[[Txikipedia:Blanche Huber]]
#[[Txikipedia:Amalia Fleming]]
#[[Txikipedia:Hee Oh]]
#[[Txikipedia:Emily Stowe]]
#[[Txikipedia:Bushra al-Ásad]]
#[[Txikipedia:Tilly Edinger]]
#[[Txikipedia:Emma Vyssotsky]]
#[[Txikipedia:Jennifer Tour Chayes]]
#[[Txikipedia:Michiyo Tsujimura]]
#[[Txikipedia:Ala Masévich]]
#[[Txikipedia:Faiza Al-Kharafi]]
#[[Txikipedia:Maria Antonella Barucci]]
#[[Txikipedia:Anita Conti]]
#[[Txikipedia:Robin Canup]]
#[[Txikipedia:Louise du Pierry]]
#[[Txikipedia:Feryal Özel]]
#[[Txikipedia:Elizabeth Rona]]
#[[Txikipedia:Margaretha Kirch]]
#[[Txikipedia:Katharine Way]]
#[[Txikipedia:Farzana Aslam]]
#[[Txikipedia:Rosemary Wyse]]
#[[Txikipedia:Sabat Islambouli]]
#[[Txikipedia:Marian Diamond (científica)]]
#[[Txikipedia:Marie Heim-Vögtlin]]
#[[Txikipedia:Cecilia Hidalgo Tapia]]
#[[Txikipedia:Reiki Kushida]]
#[[Txikipedia:Edith Lucie Bongo]]
#[[Txikipedia:Laura Ferrarese]]
#[[Txikipedia:Yevguenia Bugoslávskaia]]
#[[Txikipedia:Ángeles Alvariño]]
#[[Txikipedia:Mafalda Arnauth]]
#[[Txikipedia:Catherine Hamlin]]
#[[Txikipedia:Hiranya Peiris]]
#[[Txikipedia:Carolina Beatriz Ângelo]]
#[[Txikipedia:Kirstine Meyer]]
#[[Txikipedia:Cronología de las mujeres en la ciencia]]
#[[Txikipedia:Karen Jean Meech]]
#[[Txikipedia:Tebello Nyokong]]
#[[Txikipedia:Carmina Virgili]]
#[[Txikipedia:Tanya Atwater]]
#[[Txikipedia:Sara van de Geer]]
#[[Txikipedia:Karlina Leksono Supelli]]
#[[Txikipedia:Vibert Douglas]]
#[[Txikipedia:Wang Guangmei]]
#[[Txikipedia:Jessica Fridrich]]
#[[Txikipedia:Gertrud Woker]]
#[[Txikipedia:Francine Shapiro]]
#[[Txikipedia:He Zehui]]
#[[Txikipedia:Meg Urry]]
#[[Txikipedia:Firdausi Qadri]]
#[[Txikipedia:Florence Cushman]]
#[[Txikipedia:Corinne Le Quéré]]
#[[Txikipedia:Helena Kagan]]
#[[Txikipedia:Sandra Myrna Díaz]]
#[[Txikipedia:Helen Dodson Prince]]
#[[Txikipedia:Nielsine Nielsen]]
#[[Txikipedia:Mignon Talbot]]
#[[Txikipedia:Emmi Pikler]]
#[[Txikipedia:In-Young Ahn]]
#[[Txikipedia:Claudine Rinner]]
#[[Txikipedia:Maria Gräfin von Maltzan]]
#[[Txikipedia:Eucharia Oluchi Nwaichi]]
#[[Txikipedia:Estatura (cómic)]]
#[[Txikipedia:Pascale Ehrenfreund]]
#[[Txikipedia:Sarolta Steinberger]]
#[[Txikipedia:Galina Fiódorovna Románova]]
#[[Txikipedia:Jennifer Wiseman]]
#[[Txikipedia:Mary Tsingou]]
#[[Txikipedia:Alma Sundquist]]
#[[Txikipedia:Monica Kristensen Solås]]
#[[Txikipedia:Bertha Swirles]]
#[[Txikipedia:Lesley Yellowlees]]
#[[Txikipedia:Isis Pogson]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
#[[Txikipedia:Kyongae Chang]]
#[[Txikipedia:Hanna Damásio]]
#[[Txikipedia:Quarraisha Abdool Karim]]
#[[Txikipedia:Mildred Adams Fenton]]
#[[Txikipedia:Meemann Chang]]
#[[Txikipedia:Yvonne Barr]]
#[[Txikipedia:Pandrosion]]
#[[Txikipedia:Adelaide Cabete]]
#[[Txikipedia:Betty Ross]]
#[[Txikipedia:Titia de Lange]]
#[[Txikipedia:Maggie Kigozi]]
#[[Txikipedia:Shadia Habbal]]
#[[Txikipedia:Gerta Keller]]
#[[Txikipedia:Asma Lamrabet]]
#[[Txikipedia:Beatriz Barbuy]]
#[[Txikipedia:Isabelle Stone]]
#[[Txikipedia:Anna Petronella van Heerden]]
#[[Txikipedia:Hilkka Rantaseppä-Helenius]]
#[[Txikipedia:Lam Lay Yong]]
#[[Txikipedia:Valerie Mizrahi]]
#[[Txikipedia:Renuka Ravindran]]
#[[Txikipedia:Carole Jordan]]
#[[Txikipedia:Virginia Norwood]]
#[[Txikipedia:Maria Chudnovsky]]
#[[Txikipedia:Alice Stewart]]
#[[Txikipedia:Annapurni Subramaniam]]
#[[Txikipedia:Ethel Bellamy]]
#[[Txikipedia:Rebecca Elson]]
#[[Txikipedia:Elisabeth Isaksson]]
#[[Txikipedia:Alicia M. Soderberg]]
#[[Txikipedia:Kaisa Matomaki]]
#[[Txikipedia:Mujeres en campos de CTIM]]
#[[Txikipedia:Najat A. Saliba]]
#[[Txikipedia:Khalida Zahir]]
#[[Txikipedia:Licia Verde]]
#[[Txikipedia:Judy Mikovits]]
#[[Txikipedia:Ma Chung-pei]]
#[[Txikipedia:Maria Petraccini]]
#[[Txikipedia:Candace Pert]]
#[[Txikipedia:Rabia Salihu Sa'id]]
4ipmkekina8g7nokf6qjfdb0wzs4aol
9967585
9967573
2024-11-13T12:37:14Z
Theklan
336
9967585
wikitext
text/x-wiki
#[[Txikipedia:David Woodard]]
#[[Txikipedia:Michael Jackson]]
#[[Txikipedia:Ronald Reagan]]
#[[Txikipedia:Barack Obama]]
#[[Txikipedia:Donald Trump]]
#[[Txikipedia:Adolf Hitler]]
#[[Txikipedia:Leonardo da Vinci]]
#[[Txikipedia:Confucio]]
#[[Txikipedia:Isaac Newton]]
#[[Txikipedia:Albert Einstein]]
#[[Txikipedia:Vladímir Putin]]
#[[Txikipedia:Nelson Mandela]]
#[[Txikipedia:William Shakespeare]]
#[[Txikipedia:Joe Biden]]
#[[Txikipedia:Basshunter]]
#[[Txikipedia:Aristóteles]]
#[[Txikipedia:Wolfgang Amadeus Mozart]]
#[[Txikipedia:Mahoma]]
#[[Txikipedia:Julio César]]
#[[Txikipedia:Johann Sebastian Bach]]
#[[Txikipedia:Platón]]
#[[Txikipedia:Corbin Bleu]]
#[[Txikipedia:Napoleón Bonaparte]]
#[[Txikipedia:George W. Bush]]
#[[Txikipedia:Miguel Ángel]]
#[[Txikipedia:Vincent van Gogh]]
#[[Txikipedia:Buda Gautama]]
#[[Txikipedia:Alejandro Magno]]
#[[Txikipedia:Cristóbal Colón]]
#[[Txikipedia:Ludwig van Beethoven]]
#[[Txikipedia:Lenin]]
#[[Txikipedia:Augusto]]
#[[Txikipedia:Karl Marx]]
#[[Txikipedia:George Washington]]
#[[Txikipedia:Pablo Picasso]]
#[[Txikipedia:Galileo Galilei]]
#[[Txikipedia:Mahatma Gandhi]]
#[[Txikipedia:Mustafa Kemal Atatürk]]
#[[Txikipedia:Charles Darwin]]
#[[Txikipedia:Abraham Lincoln]]
#[[Txikipedia:Sócrates]]
#[[Txikipedia:Iósif Stalin]]
#[[Txikipedia:Salvador Dalí]]
#[[Txikipedia:Charles Chaplin]]
#[[Txikipedia:François Hollande]]
#[[Txikipedia:Dante Alighieri]]
#[[Txikipedia:Sung Jae-ki]]
#[[Txikipedia:Johann Wolfgang von Goethe]]
#[[Txikipedia:Thomas Alva Edison]]
#[[Txikipedia:Arquímedes]]
#[[Txikipedia:Naruhito]]
#[[Txikipedia:Sigmund Freud]]
#[[Txikipedia:Martín Lutero]]
#[[Txikipedia:León Tolstói]]
#[[Txikipedia:Elvis Presley]]
#[[Txikipedia:Jimmy Wales]]
#[[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
#[[Txikipedia:Carlos Linneo]]
#[[Txikipedia:Hans Christian Andersen]]
#[[Txikipedia:Marco Polo]]
#[[Txikipedia:Winston Churchill]]
#[[Txikipedia:Franklin D. Roosevelt]]
#[[Txikipedia:Miguel de Cervantes]]
#[[Txikipedia:Victor Hugo]]
#[[Txikipedia:Mao Zedong]]
#[[Txikipedia:Lionel Messi]]
#[[Txikipedia:René Descartes]]
#[[Txikipedia:Immanuel Kant]]
#[[Txikipedia:Martin Luther King]]
#[[Txikipedia:Fiódor Dostoyevski]]
#[[Txikipedia:Rembrandt]]
#[[Txikipedia:John F. Kennedy]]
#[[Txikipedia:Gengis Kan]]
#[[Txikipedia:Nicolás Copérnico]]
#[[Txikipedia:Fernando de Magallanes]]
#[[Txikipedia:Voltaire]]
#[[Txikipedia:Virgilio]]
#[[Txikipedia:Bill Clinton]]
#[[Txikipedia:Huang Xianfan]]
#[[Txikipedia:Friedrich Nietzsche]]
#[[Txikipedia:Bill Gates]]
#[[Txikipedia:Rafael Orozco Maestre]]
#[[Txikipedia:Walt Disney]]
#[[Txikipedia:Rafael Sanzio]]
#[[Txikipedia:Neil Armstrong]]
#[[Txikipedia:Franz Kafka]]
#[[Txikipedia:Steve Jobs]]
#[[Txikipedia:Cristiano Ronaldo]]
#[[Txikipedia:Aleksandr Pushkin]]
#[[Txikipedia:Che Guevara]]
#[[Txikipedia:Yuri Gagarin]]
#[[Txikipedia:Antón Chéjov]]
#[[Txikipedia:Nikola Tesla]]
#[[Txikipedia:Charles de Gaulle]]
#[[Txikipedia:Charles Dickens]]
#[[Txikipedia:Le Corbusier]]
#[[Txikipedia:Vasco da Gama]]
#[[Txikipedia:Volodímir Zelenski]]
#[[Txikipedia:Francisco (papa)]]
#[[Txikipedia:Matsuo Bashō]]
iyjtiipvjxbfrlpr2qimz78h3cswgrv
9967625
9967585
2024-11-13T12:50:38Z
Theklan
336
Orrialdetik eduki guztia ezabatzen
9967625
wikitext
text/x-wiki
phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1
9967626
9967625
2024-11-13T12:51:24Z
Theklan
336
9967626
wikitext
text/x-wiki
#[[Txikipedia:Isis Pogson]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
#[[Txikipedia:Kyongae Chang]]
#[[Txikipedia:Hanna Damásio]]
#[[Txikipedia:Quarraisha Abdool Karim]]
#[[Txikipedia:Mildred Adams Fenton]]
#[[Txikipedia:Meemann Chang]]
#[[Txikipedia:Yvonne Barr]]
#[[Txikipedia:Pandrosion]]
#[[Txikipedia:Adelaide Cabete]]
#[[Txikipedia:Betty Ross]]
4etpgi9qwj6nloyoyzqo7tf9cnab6iq
9967636
9967626
2024-11-13T12:57:24Z
Theklan
336
9967636
wikitext
text/x-wiki
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Alaska]]
#[[Txikipedia:Arizona]]
#[[Txikipedia:Arkansas]]
#[[Txikipedia:Kalifornia]]
#[[Txikipedia:Ipar Carolina]]
#[[Txikipedia:Hego Carolina]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Connecticut]]
#[[Txikipedia:Ipar Dakota]]
#[[Txikipedia:Hego Dakota]]
#[[Txikipedia:Delaware]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Georgia]]
#[[Txikipedia:Hawaii]]
#[[Txikipedia:Idaho]]
#[[Txikipedia:Illinois]]
#[[Txikipedia:Indiana]]
#[[Txikipedia:Iowa]]
#[[Txikipedia:Kansas]]
#[[Txikipedia:Kentucky]]
#[[Txikipedia:Louisiana]]
#[[Txikipedia:Maine]]
#[[Txikipedia:Maryland]]
#[[Txikipedia:Massachusetts]]
#[[Txikipedia:Michigan]]
#[[Txikipedia:Minnesota]]
#[[Txikipedia:Misisipi]]
#[[Txikipedia:Missouri]]
#[[Txikipedia:Montana]]
#[[Txikipedia:Nebraska]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Jersey]]
#[[Txikipedia:New York]]
#[[Txikipedia:New Hampshire]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Ohio]]
#[[Txikipedia:Oklahoma]]
#[[Txikipedia:Oregon]]
#[[Txikipedia:Pennsylvania]]
#[[Txikipedia:Rhode Island]]
#[[Txikipedia:Tennessee]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Utah]]
#[[Txikipedia:Vermont]]
#[[Txikipedia:Virginia]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Virginia]]
#[[Txikipedia:Washington]]
#[[Txikipedia:Wisconsin]]
#[[Txikipedia:Wyoming]]
eajx2dei1cin5n4njcjz6jichffvtpf
9967658
9967636
2024-11-13T13:09:44Z
Theklan
336
9967658
wikitext
text/x-wiki
#[[Txikipedia:Vatikano Hiria]]
#[[Txikipedia:Etxe]]
#[[Txikipedia:Arkitektura]]
#[[Txikipedia:Zementu]]
#[[Txikipedia:Machu Picchu]]
#[[Txikipedia:Kaaba]]
#[[Txikipedia:Stonehenge]]
#[[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
#[[Txikipedia:Artemisaren tenplua++
#[[Txikipedia:Petra]]
#[[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
#[[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
#[[Txikipedia:Alhambra]]
#[[Txikipedia:Meskita Urdina]]
#[[Txikipedia:Borobudur]]
#[[Txikipedia:Art Nouveau]]
#[[Txikipedia:Abu Simbel]]
#[[Txikipedia:Bauhaus]]
#[[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
#[[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
#[[Txikipedia:El Escorial]]
#[[Txikipedia:Potala jauregia]]
#[[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
#[[Txikipedia:Saint Basil's Cathedral]]
#[[Txikipedia:Andrea Palladio]]
#[[Txikipedia:Church of the Holy Sepulchre]]
#[[Txikipedia:Ludwig Mies van der Rohe]]
#[[Txikipedia:Old City of Jerusalem]]
#[[Txikipedia:Uffizi]]
#[[Txikipedia:Winter Palace]]
#[[Txikipedia:Red Fort]]
#[[Txikipedia:Imhotep]]
#[[Txikipedia:Art Deco]]
#[[Txikipedia:St Paul's Cathedral]]
#[[Txikipedia:Temple in Jerusalem]]
#[[Txikipedia:John Ruskin]]
#[[Txikipedia:Saint Catherine's Monastery]]
#[[Txikipedia:Donato Bramante]]
#[[Txikipedia:Phidias]]
#[[Txikipedia:Frank Gehry]]
#[[Txikipedia:Santiago Calatrava]]
#[[Txikipedia:Filippo Brunelleschi]]
#[[Txikipedia:Roman Forum]]
#[[Txikipedia:Real estate]]
#[[Txikipedia:Home]]
#[[Txikipedia:Florence Cathedral]]
#[[Txikipedia:Renzo Piano]]
#[[Txikipedia:Capitoline Hill]]
#[[Txikipedia:Islamic architecture]]
#[[Txikipedia:Chartres Cathedral]]
#[[Txikipedia:Museum of Modern Art]]
#[[Txikipedia:Kenzō Tange]]
#[[Txikipedia:Canterbury Cathedral]]
#[[Txikipedia:Romanesque architecture]]
#[[Txikipedia:Norman Foster, Baron Foster of Thames Bank]]
#[[Txikipedia:Santiago de Compostela Cathedral]]
#[[Txikipedia:Vault (architecture)]]
#[[Txikipedia:Karl Friedrich Schinkel]]
#[[Txikipedia:Gothic Revival architecture]]
#[[Txikipedia:Francesco Borromini]]
#[[Txikipedia:Basilica of Saint-Denis]]
#[[Txikipedia:Fallingwater]]
#[[Txikipedia:Ionic order]]
#[[Txikipedia:Philip Johnson]]
#[[Txikipedia:Landscape architecture]]
#[[Txikipedia:Archbasilica of Saint John Lateran]]
#[[Txikipedia:Les Invalides]]
#[[Txikipedia:Amiens Cathedral]]
#[[Txikipedia:Santa Maria Maggiore]]
#[[Txikipedia:Pub]]
#[[Txikipedia:De Stijl]]
#[[Txikipedia:Kronborg]]
#[[Txikipedia:Doric order]]
#[[Txikipedia:Corinthian order]]
#[[Txikipedia:Louis Sullivan]]
#[[Txikipedia:Basilica of Saint Paul Outside the Walls]]
#[[Txikipedia:Modern architecture]]
#[[Txikipedia:Ishtar Gate]]
#[[Txikipedia:Ancient Roman architecture]]
#[[Txikipedia:Brutalist architecture]]
#[[Txikipedia:Hofburg]]
#[[Txikipedia:Inigo Jones]]
#[[Txikipedia:Byzantine architecture]]
#[[Txikipedia:Renaissance architecture]]
#[[Txikipedia:Pediment]]
#[[Txikipedia:Eugène Viollet-le-Duc]]
#[[Txikipedia:Jørn Utzon]]
#[[Txikipedia:Burgos Cathedral]]
#[[Txikipedia:Luxor Temple]]
#[[Txikipedia:Labyrinth]]
#[[Txikipedia:Salisbury Cathedral]]
#[[Txikipedia:Bourges Cathedral]]
#[[Txikipedia:Paestum]]
#[[Txikipedia:Richard Meier]]
#[[Txikipedia:Headquarters of the United Nations]]
#[[Txikipedia:Richard Rogers]]
#[[Txikipedia:Peterhof Palace]]
#[[Txikipedia:Charles Rennie Mackintosh]]
#[[Txikipedia:Basilica of Saint Francis of Assisi]]
#[[Txikipedia:Francesco Bartolomeo Rastrelli]]
#[[Txikipedia:Blenheim Palace]]
#[[Txikipedia:Hadrian's Villa]]
#[[Txikipedia:The Crystal Palace]]
#[[Txikipedia:Eero Saarinen]]
e9g3wuhjvtqktara2gofecxzh5xkx6e
9967659
9967658
2024-11-13T13:09:50Z
Theklan
336
9967659
wikitext
text/x-wiki
#[[Txikipedia:Vatikano Hiria]]
#[[Txikipedia:Etxe]]
#[[Txikipedia:Arkitektura]]
#[[Txikipedia:Zementu]]
#[[Txikipedia:Machu Picchu]]
#[[Txikipedia:Kaaba]]
#[[Txikipedia:Stonehenge]]
#[[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
#[[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
#[[Txikipedia:Petra]]
#[[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
#[[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
#[[Txikipedia:Alhambra]]
#[[Txikipedia:Meskita Urdina]]
#[[Txikipedia:Borobudur]]
#[[Txikipedia:Art Nouveau]]
#[[Txikipedia:Abu Simbel]]
#[[Txikipedia:Bauhaus]]
#[[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
#[[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
#[[Txikipedia:El Escorial]]
#[[Txikipedia:Potala jauregia]]
#[[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
#[[Txikipedia:Saint Basil's Cathedral]]
#[[Txikipedia:Andrea Palladio]]
#[[Txikipedia:Church of the Holy Sepulchre]]
#[[Txikipedia:Ludwig Mies van der Rohe]]
#[[Txikipedia:Old City of Jerusalem]]
#[[Txikipedia:Uffizi]]
#[[Txikipedia:Winter Palace]]
#[[Txikipedia:Red Fort]]
#[[Txikipedia:Imhotep]]
#[[Txikipedia:Art Deco]]
#[[Txikipedia:St Paul's Cathedral]]
#[[Txikipedia:Temple in Jerusalem]]
#[[Txikipedia:John Ruskin]]
#[[Txikipedia:Saint Catherine's Monastery]]
#[[Txikipedia:Donato Bramante]]
#[[Txikipedia:Phidias]]
#[[Txikipedia:Frank Gehry]]
#[[Txikipedia:Santiago Calatrava]]
#[[Txikipedia:Filippo Brunelleschi]]
#[[Txikipedia:Roman Forum]]
#[[Txikipedia:Real estate]]
#[[Txikipedia:Home]]
#[[Txikipedia:Florence Cathedral]]
#[[Txikipedia:Renzo Piano]]
#[[Txikipedia:Capitoline Hill]]
#[[Txikipedia:Islamic architecture]]
#[[Txikipedia:Chartres Cathedral]]
#[[Txikipedia:Museum of Modern Art]]
#[[Txikipedia:Kenzō Tange]]
#[[Txikipedia:Canterbury Cathedral]]
#[[Txikipedia:Romanesque architecture]]
#[[Txikipedia:Norman Foster, Baron Foster of Thames Bank]]
#[[Txikipedia:Santiago de Compostela Cathedral]]
#[[Txikipedia:Vault (architecture)]]
#[[Txikipedia:Karl Friedrich Schinkel]]
#[[Txikipedia:Gothic Revival architecture]]
#[[Txikipedia:Francesco Borromini]]
#[[Txikipedia:Basilica of Saint-Denis]]
#[[Txikipedia:Fallingwater]]
#[[Txikipedia:Ionic order]]
#[[Txikipedia:Philip Johnson]]
#[[Txikipedia:Landscape architecture]]
#[[Txikipedia:Archbasilica of Saint John Lateran]]
#[[Txikipedia:Les Invalides]]
#[[Txikipedia:Amiens Cathedral]]
#[[Txikipedia:Santa Maria Maggiore]]
#[[Txikipedia:Pub]]
#[[Txikipedia:De Stijl]]
#[[Txikipedia:Kronborg]]
#[[Txikipedia:Doric order]]
#[[Txikipedia:Corinthian order]]
#[[Txikipedia:Louis Sullivan]]
#[[Txikipedia:Basilica of Saint Paul Outside the Walls]]
#[[Txikipedia:Modern architecture]]
#[[Txikipedia:Ishtar Gate]]
#[[Txikipedia:Ancient Roman architecture]]
#[[Txikipedia:Brutalist architecture]]
#[[Txikipedia:Hofburg]]
#[[Txikipedia:Inigo Jones]]
#[[Txikipedia:Byzantine architecture]]
#[[Txikipedia:Renaissance architecture]]
#[[Txikipedia:Pediment]]
#[[Txikipedia:Eugène Viollet-le-Duc]]
#[[Txikipedia:Jørn Utzon]]
#[[Txikipedia:Burgos Cathedral]]
#[[Txikipedia:Luxor Temple]]
#[[Txikipedia:Labyrinth]]
#[[Txikipedia:Salisbury Cathedral]]
#[[Txikipedia:Bourges Cathedral]]
#[[Txikipedia:Paestum]]
#[[Txikipedia:Richard Meier]]
#[[Txikipedia:Headquarters of the United Nations]]
#[[Txikipedia:Richard Rogers]]
#[[Txikipedia:Peterhof Palace]]
#[[Txikipedia:Charles Rennie Mackintosh]]
#[[Txikipedia:Basilica of Saint Francis of Assisi]]
#[[Txikipedia:Francesco Bartolomeo Rastrelli]]
#[[Txikipedia:Blenheim Palace]]
#[[Txikipedia:Hadrian's Villa]]
#[[Txikipedia:The Crystal Palace]]
#[[Txikipedia:Eero Saarinen]]
3blg8g2r469umcvcnjdtwikdxl6h84z
9967776
9967659
2024-11-13T14:25:47Z
Theklan
336
9967776
wikitext
text/x-wiki
== Euskal Curriculuma (100) ==
{{div col|colwidth=13em]]
#[[Txikipedia:Euskal Herriko musika Erdi Aroan]]
#[[Txikipedia:Gonzalo Martinez de Bizkargi]]
#[[Txikipedia:Juan Crisóstomo Arriaga]]
#[[Txikipedia:Joan Ignazio Iztueta]]
#[[Txikipedia:Frantzisko Xabier Munibe]]
#[[Txikipedia:Hilarion Eslaba]]
#[[Txikipedia:Adrien Barthe]]
#[[Txikipedia:Mateo Albeniz]]
#[[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
#[[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
#[[Txikipedia:Felipe Gorriti]]
#[[Txikipedia:Emilio Arrieta]]
#[[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
#[[Txikipedia:Julian Gaiarre]]
#[[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
#[[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
#[[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
#[[Txikipedia:Jesus Aranbarri Garate]]
#[[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
#[[Txikipedia:Isidro Ansorena]]
#[[Txikipedia:Tomas Garbizu]]
#[[Txikipedia:Francisco Escudero]]
* ''{{ORES neurketa|El borracho burlado]]''
* ''{{ORES neurketa|Alostorrea]]''
* ''{{ORES neurketa|Bereterretxen khantoria]]''
* ''{{ORES neurketa|Urtsua (balada)]]''
* ''{{ORES neurketa|Une mousse de Biscaye]]''
* ''{{ORES neurketa|Goizean goizik]]''
* ''{{ORES neurketa|Eibarko kopla zaharrak]]''
* ''{{ORES neurketa|Santa Agataren koplak]]''
* ''{{ORES neurketa|Olentzero joan zaigu]]''
* ''{{ORES neurketa|Gernikako Arbola (ereserkia)]]''
#[[Txikipedia:Mixel Labéguerie]]
#[[Txikipedia:Juan Mari Beltran]]
* {{HezkuntzaProgramaFasea|i]]''{{ORES neurketa|Ez Dok Amairu]]''
* {{HezkuntzaProgramaFasea|i]]{{ORES neurketa|Mikel Laboa]]
* {{HezkuntzaProgramaFasea|i]]{{ORES neurketa|Xabier Lete]]
* {{HezkuntzaProgramaFasea|i]]{{ORES neurketa|Lourdes Iriondo]]
#[[Txikipedia:Artze anaiak]]
#[[Txikipedia:Amaia Zubiria]]
#[[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
#[[Txikipedia:Etxamendi eta Larralde]]
* {{HezkuntzaProgramaFasea|i]]{{ORES neurketa|Benito Lertxundi]]
#[[Txikipedia:Maite Idirin]]
#[[Txikipedia:Txomin Artola]]
#[[Txikipedia:Anje Duhalde]]
#[[Txikipedia:Niko Etxart]]
#[[Txikipedia:Ruper Ordorika]]
#[[Txikipedia:Mikel Markez]]
#[[Txikipedia:Fermin Muguruza]]
#[[Txikipedia:Jabier Muguruza]]
#[[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
#[[Txikipedia:Kortatu]]
#[[Txikipedia:Eskorbuto (musika taldea)]]
#[[Txikipedia:La Polla Records]]
#[[Txikipedia:RIP (musika taldea)]]
#[[Txikipedia:Oskarbi]]
#[[Txikipedia:Oskorri]]
#[[Txikipedia:Itoiz]]
#[[Txikipedia:Hertzainak]]
#[[Txikipedia:Zarama]]
#[[Txikipedia:Negu Gorriak]]
#[[Txikipedia:Minxoriak]]
#[[Txikipedia:Joseba Tapia]]
#[[Txikipedia:Kepa Junkera]]
#[[Txikipedia:Bide Ertzean]]
#[[Txikipedia:Hemendik At!]]
#[[Txikipedia:Zea Mays (musika taldea)]]
#[[Txikipedia:Barricada]]
#[[Txikipedia:Gatibu]]
#[[Txikipedia:Ken Zazpi]]
#[[Txikipedia:Berri Txarrak]]
#[[Txikipedia:Duncan Dhu]]
#[[Txikipedia:La Oreja de Van Gogh]]
#[[Txikipedia:Oreka Tx]]
#[[Txikipedia:Skalariak]]
#[[Txikipedia:Kalakan]]
#[[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
#[[Txikipedia:Mursego]]
#[[Txikipedia:Anari]]
#[[Txikipedia:Gose (musika taldea)]]
#[[Txikipedia:En Tol Sarmiento]]
#[[Txikipedia:Kokein]]
#[[Txikipedia:Zetak]]
#[[Txikipedia:Sorkun]]
#[[Txikipedia:Emarock]]
#[[Txikipedia:Txalaparta]]
#[[Txikipedia:Danbor]]
#[[Txikipedia:Danbolin]]
#[[Txikipedia:Pandero]]
#[[Txikipedia:Txistu (musika tresna)]]
#[[Txikipedia:Txirula]]
#[[Txikipedia:Eskusoinu txiki]]
#[[Txikipedia:Alboka]]
#[[Txikipedia:Dultzaina]]
#[[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
#[[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
#[[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
#[[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
#[[Txikipedia:Donostiako Orfeoia]]
bynp220bcov2akz7qs75wpkt98f3icm
9967777
9967776
2024-11-13T14:26:35Z
Theklan
336
9967777
wikitext
text/x-wiki
#[[Txikipedia:Euskal Herriko musika Erdi Aroan]]
#[[Txikipedia:Gonzalo Martinez de Bizkargi]]
#[[Txikipedia:Juan Crisóstomo Arriaga]]
#[[Txikipedia:Joan Ignazio Iztueta]]
#[[Txikipedia:Frantzisko Xabier Munibe]]
#[[Txikipedia:Hilarion Eslaba]]
#[[Txikipedia:Adrien Barthe]]
#[[Txikipedia:Mateo Albeniz]]
#[[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
#[[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
#[[Txikipedia:Felipe Gorriti]]
#[[Txikipedia:Emilio Arrieta]]
#[[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
#[[Txikipedia:Julian Gaiarre]]
#[[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
#[[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
#[[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
#[[Txikipedia:Jesus Aranbarri Garate]]
#[[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
#[[Txikipedia:Isidro Ansorena]]
#[[Txikipedia:Tomas Garbizu]]
#[[Txikipedia:Francisco Escudero]]
*[[Txikipedia:El borracho burlado]]''
*[[Txikipedia:Alostorrea]]''
*[[Txikipedia:Bereterretxen khantoria]]''
*[[Txikipedia:Urtsua (balada)]]''
*[[Txikipedia:Une mousse de Biscaye]]''
*[[Txikipedia:Goizean goizik]]''
*[[Txikipedia:Eibarko kopla zaharrak]]''
*[[Txikipedia:Santa Agataren koplak]]''
*[[Txikipedia:Olentzero joan zaigu]]''
*[[Txikipedia:Gernikako Arbola (ereserkia)]]''
#[[Txikipedia:Mixel Labéguerie]]
#[[Txikipedia:Juan Mari Beltran]]
*[[Txikipedia:Ez Dok Amairu]]''
*[[Txikipedia:Mikel Laboa]]
*[[Txikipedia:Xabier Lete]]
*[[Txikipedia:Lourdes Iriondo]]
#[[Txikipedia:Artze anaiak]]
#[[Txikipedia:Amaia Zubiria]]
#[[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
#[[Txikipedia:Etxamendi eta Larralde]]
*[[Txikipedia:Benito Lertxundi]]
#[[Txikipedia:Maite Idirin]]
#[[Txikipedia:Txomin Artola]]
#[[Txikipedia:Anje Duhalde]]
#[[Txikipedia:Niko Etxart]]
#[[Txikipedia:Ruper Ordorika]]
#[[Txikipedia:Mikel Markez]]
#[[Txikipedia:Fermin Muguruza]]
#[[Txikipedia:Jabier Muguruza]]
#[[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
#[[Txikipedia:Kortatu]]
#[[Txikipedia:Eskorbuto (musika taldea)]]
#[[Txikipedia:La Polla Records]]
#[[Txikipedia:RIP (musika taldea)]]
#[[Txikipedia:Oskarbi]]
#[[Txikipedia:Oskorri]]
#[[Txikipedia:Itoiz]]
#[[Txikipedia:Hertzainak]]
#[[Txikipedia:Zarama]]
#[[Txikipedia:Negu Gorriak]]
#[[Txikipedia:Minxoriak]]
#[[Txikipedia:Joseba Tapia]]
#[[Txikipedia:Kepa Junkera]]
#[[Txikipedia:Bide Ertzean]]
#[[Txikipedia:Hemendik At!]]
#[[Txikipedia:Zea Mays (musika taldea)]]
#[[Txikipedia:Barricada]]
#[[Txikipedia:Gatibu]]
#[[Txikipedia:Ken Zazpi]]
#[[Txikipedia:Berri Txarrak]]
#[[Txikipedia:Duncan Dhu]]
#[[Txikipedia:La Oreja de Van Gogh]]
#[[Txikipedia:Oreka Tx]]
#[[Txikipedia:Skalariak]]
#[[Txikipedia:Kalakan]]
#[[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
#[[Txikipedia:Mursego]]
#[[Txikipedia:Anari]]
#[[Txikipedia:Gose (musika taldea)]]
#[[Txikipedia:En Tol Sarmiento]]
#[[Txikipedia:Kokein]]
#[[Txikipedia:Zetak]]
#[[Txikipedia:Sorkun]]
#[[Txikipedia:Emarock]]
#[[Txikipedia:Txalaparta]]
#[[Txikipedia:Danbor]]
#[[Txikipedia:Danbolin]]
#[[Txikipedia:Pandero]]
#[[Txikipedia:Txistu (musika tresna)]]
#[[Txikipedia:Txirula]]
#[[Txikipedia:Eskusoinu txiki]]
#[[Txikipedia:Alboka]]
#[[Txikipedia:Dultzaina]]
#[[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
#[[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
#[[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
#[[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
#[[Txikipedia:Donostiako Orfeoia]]
cltqoseapgj512asic0mccoaugjdvqi
Wikiproiektu:WikiEmakumeok/WikiDurangaldea
102
907137
9967728
9966568
2024-11-13T13:50:49Z
Lurdeswiki
108042
/* EGITEN */
9967728
wikitext
text/x-wiki
'''''WikiDurangaldea | Durangaldean egiten diren lanaldietako wikilekua '''''
[[Fitxategi:WikiEmakumeok Euskal Herriko 5. Jardunaldi Feministak.jpg|thumb|WikiEmakumeok, Euskal Herriko 5. Jardunaldi Feministak. Azaroak 1 2019, Durangon]]
[[File:5.555 biografia 2024 martxoa.png|thumb|200px|2024.03.08]]
[[File:Durangoko wikilariok 5.000 biografia.png|thumb|200px|2023.12.31]]
[[File:Durangoko wikilariak 2023.jpg|thumb|200px|2023.07.07]]
[[File:WikiEmakumok 3000.jpg|thumb|200px|2023ko otsaila]]
[[File:Wikiemakumeok Durango Abendua 2022.jpg|thumb|200px|2022ko abenduaren 1a]]
[[Fitxategi:Wikiemakumeok Durango.jpg|thumb|200px|Durangoko wikilariak. 2022ko iraila]]
[[Fitxategi:Durangoko wikilariak 1500.jpg|thumb|200px|Durangoko wikilariak. 2022ko ekaina]]
[[Fitxategi:Durangoko Wikilariak.jpg|thumb|200px|Durangoko wikilariak. 2022ko apirila]]
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== EGITEN ===
# [[Mar%C3%ADa_de_los_%C3%81ngeles_Cardona_Florit]] https://es.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%ADa_de_los_%C3%81ngeles_Cardona_Florit (Lurdes)
# [[Emily_Arnesen]] https://es.wikipedia.org/wiki/Emily_Arnesen (Lurdes)
# [[Henriette_Delamarre_de_Monchaux]] https://es.wikipedia.org/wiki/Henriette_Delamarre_de_Monchaux (Lurdes)
# [[Edith_Farkas]] https://es.wikipedia.org/wiki/Edith_Farkas (Lurdes)
# Espainiako 36ko Gerran fusilatutako emakumeak, SORTU (Marisa)
'''Ingelesetik itzultzeko'''
# [[Lydia Flood Jackson]] https://en.wikipedia.org/wiki/Lydia_Flood_Jackson
# [[Kathleen Norris]] https://en.wikipedia.org/wiki/Kathleen_Norris
# [[Georgianna Offutt]] https://en.wikipedia.org/wiki/Georgianna_Offutt
# [[Sarah Massey Overton]] https://en.wikipedia.org/wiki/Sarah_Massey_Overton
# [[Katherine Reed Balentine]] https://en.wikipedia.org/wiki/Katherine_Reed_Balentine
# [[Anna M. Morrison Reed]] https://en.wikipedia.org/wiki/Anna_M._Morrison_Reed
# [[Ellen Clark Sargent]] https://en.wikipedia.org/wiki/Ellen_Clark_Sargent
# [[Selina Solomons]] https://en.wikipedia.org/wiki/Selina_Solomons
# [[Mary Wood Swift]] https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Wood_Swift
#
# [[Naomi Anderson]] https://en.wikipedia.org/wiki/Naomi_Anderson
# [[Mithu Sanyal]] https://en.wikipedia.org/wiki/Mithu_Sanyal (Leire Mi)
Catharine Waugh McCulloch - Wikipedia # [[Catharine Waugh McCulloch]] sufragista (AEB 1862-1945)
Grandma Gatewood - Wikipedia # [[Granma Gatewood McCulloch]] ultrarail mendi-ibileran aitzindaria (AEB 1887-1973)
'''Frantsesetik itzultzeko'''
# [[Émilie Carles]] https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89milie_Carles
# [[Victoria Mas]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Victoria_Mas
# [[Jeanne Humbert]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Jeanne_Humbert
# [[Anna Mahé]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Anna_Mah%C3%A9
# [[Capucine Motte]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Capucine_Motte
'''SORTZEKO'''
# [[Uxue Rey Gorraiz]] idzlea, kazetaria
# [[Lola Lopez de Lacalle]] idazlea (Zornotza)
# [[Ignacia Altolagirre Camarero]] (h.2023.07.22)
# [[Naia Laka]] (Ispaster) https://www.eitb.eus/es/cultura/cine/festival-san-sebastian/videos/detalle/9589117/video-zortzitik-infinitura-recorrido-por-historia-del-cine-vasco-de-mano-de-benito-ansola/
# [[Annette Gonzalez-Etxabarri]] https://www.naiz.eus/es/info/noticia/20230508/annette-gonzalez-etxabarri-zumaiarra-txapeldun-europako-junior-txapelketan
# [[Madalen Etxegarai]] pilotaria. https://goiena.eus/oinati/1727423962644-madalen-etxegarai-haurra-nintzenean-nuen-ametsa-betetzen-nabil
# [[Sylvia Lefanu]] zinemagilea. https://www.berria.eus/kultura/zinemaldia/berria-eus_2130955_102.html
# [[Nagore Urdapilleta]] Errio dokumentalaren aurkezlea. https://ataria.eus/komunitatea/berria/1727420302628-bere-txikitasunean-orio-zeinen-handia-den-erakutsi-nahi-izan-dugu
# [[Maite Ubiria]] kazetaria. https://www.berria.eus/euskal-herria/iparrari-hegoak-ematen_2129951_102.html
# [[Pancracia Ollo de la Mata]] Zumalakarregiren emaztea
# [[Ainhoa Aldazabal Gallastegi]]
# [[Uxua Azpiroz]] hezitzailea https://www.berria.eus/bizigiro/beharrezkoa-da-bizikidetza-oinarri-duten-proiektuak-garatzea-ikastetxeetan_2128805_102.html
# [[Heza Sengal]]. emakume yazikia. https://www.berria.eus/mundua/eiren-gustukoak-baginen-erosi-egiten-gintuzten-merkantzia-hutsa-bagina-bezala_2128867_102.html
# [[Miren Berasategi Zeberio]] Ikertzailea. https://www.berria.eus/euskal-herria/gizon-gazteek-kontserbadurismorako-joera-dute_2128223_102.html
'''Zinegileak - Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldian sarituak'''
# [[Kim Longinotto]] https://es.wikipedia.org/wiki/Kim_Longinotto
# [[Lourdes Portillo]] https://es.wikipedia.org/wiki/Lourdes_Portillo
# [[Deepa Mehta]] https://es.wikipedia.org/wiki/Deepa_Mehta
'''Espainiako Gerra Zibileko emakumeak'''
# [[Sofia Da Blasco]] https://es.wikipedia.org/wiki/Sof%C3%ADa_Blasco
# [[Carolina_Bunjes-Rosenthal]] https://es.wikipedia.org/wiki/Carolina_Bunjes-Rosenthal
# [[Isabel Alonso]] https://es.wikipedia.org/wiki/Isabel_Alonso
'''Emakume interesgarriak'''
# [[Jekaterina Samutsevitx]] https://es.wikipedia.org/wiki/Yekaterina_Samuts%C3%A9vich
# [[Nadezhda Popova]] https://es.wikipedia.org/wiki/Nadezhda_Popova
'''Heroínas de la Unión Soviética''' https://es.wikipedia.org/wiki/Anexo:Hero%C3%ADnas_de_la_Uni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica
'''Emakumeak eta itsasoa'''
https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20210924/las-mujeres-ilustres-de-la-historia-naval-en-el-itsasmuseum-de-bilbo-a-traves-del-arte
'''Kartzelak'''
# Cárcel de mujeres de Málaga https://es.m.wikipedia.org/wiki/Antigua_c%C3%A1rcel_de_mujeres_de_M%C3%A1laga
# Antigua cárcel de Segovia. https://es.wikipedia.org/wiki/Antigua_c%C3%A1rcel_de_Segovia
# Cárcel la Galera https://es.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1rcel_La_Galera
# Cárcel Central/Prisión de Madres Lactantes de San Isidro (Madril)
'''EMAKUME ITZULTZAILEAK'''
# [[Malika Embarek]] https://es.wikipedia.org/wiki/Malika_Embarek
# [[Concha Fernández-Luna Sánchez]] https://es.wikipedia.org/wiki/Concha_Fern%C3%A1ndez-Luna_S%C3%A1nchez
# [[Laura García Corella]] https://es.wikipedia.org/wiki/Laura_Garc%C3%ADa_Corella
'''EMAKUME AKTIBISTAK'''
# https://es.wikipedia.org/wiki/Categor%C3%ADa:Mujeres_activistas
# [[María Dimádi]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%ADa_Dim%C3%A1di (Leire)
# [[Paste Up Morras]], aktibista https://es.wikipedia.org/wiki/Paste_Up_Morras
# [[Elizabeth Wathuti]] aktibista https://es.wikipedia.org/wiki/Elizabeth_Wathuti (Oiber)
# [[Tosia Altman]] https://es.wikipedia.org/wiki/Tosia_Altman
# https://es.wikipedia.org/wiki/V%C3%B5_Th%E1%BB%8B_Th%E1%BA%AFng
# [[Maria Spiridonova]] https://es.wikipedia.org/wiki/Mariya_Spirid%C3%B3nova
# [[Yusra Al Barbar]] https://es.wikipedia.org/wiki/Yusra_al-Barbari palestinarra
'''EMAKUME ILUSTRATZAILEAK''' https://es.wikipedia.org/wiki/Categor%C3%ADa:Ilustradoras
# [[Mitzy Reyes Juárez]] https://es.wikipedia.org/wiki/Mitzy_Reyes_Ju%C3%A1rez
# [[Ellen Robbins]] https://es.wikipedia.org/wiki/Ellen_Robbins
# [[Retta aktibisten zerrendan Scott]] https://es.wikipedia.org/wiki/Retta_Scott
# [[Bahia Shehab]] https://es.wikipedia.org/wiki/Bahia_Shehab
# [[Posy Simmonds]] https://es.wikipedia.org/wiki/Posy_Simmonds
'''EMAKUME IDAZLEAK - POETAK'''
# [[Anna Caballé Masforroll]] https://es.wikipedia.org/wiki/Anna_Caball%C3%A9_Masforroll
# [[Olga Rivero]] https://es.wikipedia.org/wiki/Olga_Rivero_Jord%C3%A1n
'''EMAKUMEAK ZIENTZIAN'''
# [[Ruth Pfau]] https://es.wikipedia.org/wiki/Ruth_Pfau
# [[Gloria Long Anderson]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Gloria_Long_Anderson
# [[Clémence Royer]] https://es.wikipedia.org/wiki/Cl%C3%A9mence_Royer
# [[Tilly Edinger]] https://es.wikipedia.org/wiki/Tilly_Edinger
# [[Isabel Clifton Cookson]] https://es.wikipedia.org/wiki/Isabel_Clifton_Cookson
# [[Cécile DeWitt Morette]] https://es.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9cile_DeWitt-Morette
# [[Wrexie Leonard]] https://es.wikipedia.org/wiki/Wrexie_Leonard
# [[Marjorie Lee Browne]] https://es.wikipedia.org/wiki/Marjorie_Lee_Browne
'''DENETARIK'''
# [[Victorine Brocher]] https://en.wikipedia.org/wiki/Victorine_Brocher (LEIRE MENDIBURU)
# [[Esther Afus Ocloo]] aitzindaria (Ghana) https://es.wikipedia.org/wiki/Esther_Afua_Ocloo
# [[Margaret A. Wilcox]] https://en.wikipedia.org/wiki/Margaret_A._Wilcox (Eider)
# [[Amineh Kakabaveh]] https://en.wikipedia.org/wiki/Amineh_Kakabaveh (Eider)
# [[Comandanta Ramona]] https://es.wikipedia.org/wiki/Comandanta_Ramona Chiapas
# [[Trio Artio]] https://www.musicexport.at/artist/trio-artio/ + Berria egunkaria(Eider)
# [[Fabiola Letelier]] abokatua eta giza eskubideen aldeko ekintzailea.
# [[Ana Belén Montes]] espioia. https://es.wikipedia.org/wiki/Ana_Bel%C3%A9n_Montes
# [[Dorothy Levitt]] asmatzailea eta kotxe lasterketetan aitzindaria https://es.wikipedia.org/wiki/Dorothy_Levitt
== BERRIAK ==
==='''Berriak 2024''' ('''azaroa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Janire Etxabe]] '''SORTUA''' dantzaria da, dantza bertikalean aditua. (Arrankudiaga, Bizkaia, 1979)
# [[Celia Santos]] '''SORTUA''' idazlea (Bergara, 1972)
# [[Tamara García Iglesias]] '''SORTUA''' zinemagilea eta komisarioa (Lasarte, 1978)
# [[Warisha Moradi]] '''SORTUA''' heriotz epaia duen militante kurdua (Kurdistan, XX. mendea)
# [[Araceli González Carballo]] espioia, erizaina (Lugo 1914-Madril 1990)
# [[Margarita Ruiz de Lihory]] margolaria, espioia (Valentzia 1889-Albacete 1968)
# [[Isona Passola]] film zuzendaria, gidoilaria, ekoizlea (Bartzelona 1953)
# [[Cristina Martín-Prieto]] futbolaria (Sevilla 1993)
# [[Melania Olcina]] dantzaria, koreografoa (Bartzelona 1982)
# [[Rafaela Carrasco]] dantzaria, koreografoa (Sevilla 1972)
# [[Lisi Estaràs]] dantzaria, koreografoa (Argentina 1971)
# [[Lorena Nogal]] dantzaria, koreografoa (Bartzelona 1984)
# [[Luz Arcas]] dantzaria (Malaga 1983)
# [[Manuela Carrasco]] flamenko dantzari ijitoa (Sevilla 1958)
# [[Lynda Barry]] komikigile eta irakasle estatubatuarra (Wisconsin, 1956)
# [[Maria Antónia Palla]] kazetaria eta feminista (Portugal, 1933)
# [[Mary Adamson Anderson Marshall]] medikua Edinburgoko 7ak taldekoa (1837-1910)
# [[Sara González Lolo]] patin hockey jokalaria (Asturias 1992)
# [[Natasha Lee]] patin hockey jokalaria, entrenatzailea (Malaysia/Asturias 1992)
# [[María Díez Busqué]] patin hockey jokalaria (Bartzelona 1989)
# [[Anna Casarramona Vivas]] patin hockey jokalaria (Bartzelona 1994)
# [[Anna Serra]] triatleta (Bartzelona 1968)
# [[Mathilde Ollivier]] aktorea, modeloa (Frantzia 1994)
# [[Gimena Llamedo]] psikologoa, politikaria (Asturias 1981)
# [[Mikey Madison]] aktorea (AEB 1999)
# [[Julia Butters]] aktorea (AEB 2009)
# [[Samantha Robinson]] aktorea (AEB 1991)
# [[Irene Flunser Pimentel]] historialaria (Lisboa, 1950)
# [[Cósima Wagner|Cosima Wagner]], Richard Wagner musikagilearen 2. emaztea (Bellagio, 1837 - Bayreuth, 1930)
# [[Verena Wagner]] musikagilea (Alemania, Bayreuth, 1920- Überlingen, 2019)
# [[Eva von Bülow]] Cosima Liszt eta Richard Wagnerren alaba (Tribschen, 1867 - Bayreuth, 1942),
# [[Anne Rearick]] argazkilari estatubatuarra (Idaho, AEB, 1960)
# [[Pauline Harmange]] idazlea eta feminista (Lille, 1994)
# [[Bertha Hirsch Baruch]] poeta, idazle eta sufragista (AEB)
# [[Minora Kibbe]] gizarte erreformatzaile eta sufragista (AEB)
# [[Emily Bovell|Emily Bowel]] medikua (Londres, 1841-1845)
# [[Honor Frost]] urpeko arkeologoa (Erresuma Batua, 1917-2010)
# [[Susan Atkins]] kriminala (AEB 1948-2009)
# [[Abigail Folger]] oinordeko eraila (AEB 1943-1969)
# [[Eva Saldaña]] ekologo aktibista (Madril 1977)
# [[Rosalie Varda]] jantzi diseinatzailea (Frantzia 1958)
# [[Manuela Fernández Pérez]] artista (Madril 1927-2017)
# [[Manuela Saborido Muñoz]] artista (Cadiz 1943)
# [[Sofia Crespo]] artista bisuala (Argentina 1991)
# [[Mercedes Doménech]] irrati esataria (Asturias 1922-Granada 2002)
# [[Barbara Steele]] aktorea (EB 1937)
# [[Arantza Toledo]] piraguista (Cuenca 1999)
# [[Alice Coffin]] kazetaria eta feminista (Tolosa, Ozitania, 1978)
# [[Clara Elizabeth Chan Lee]]
# [[Emily Sturge]]
# [[Gulielma Lister]] botanikaria (Ingalaterra, 1860-1949)
# [[Katharina Wagner]] eszena zuzendaria da. Bayreutheko Jaialdiaren zuzendaria. (Bayreuth, Alemania, 1978)
# [[Isolde Wagner]] Hans von Bülow edo Richard Wagner eta Cosima Wagner-en alaba (Alemania, 1865 - 1919)
# [[Blandine von Bülow]] Hans von Bülow eta Cosima Liszten alaba zen, (Alemania, 1863-1941)
# [[Daniela von Bülow]] piano-jotzailea (Berlin, 1860 - Bayreuth, 1940)
# [[Minna Wagner|Minna Wagner,]] aklorea (Saxonia, 1809- Dresden, 1866)
# [[Eva Wagner-Pasquier]]antzerki-enpresaburu da ( Alemania, 1945)
# [[Yang Huanyi]] nushuaren azken hiztuna (Txina 1906-2004)
# [[Carme Sansa]] aktorea, ekintzailea (Bartzelona 1943)
# [[Ana Romero Galán]] kazetaria, idazlea (Cádiz 1966)
# [[Aimée de Heeren]] socialitatea ( Brasil 1903-AEB 2006)
# [[Rocío Márquez]] flamenko kantaria (Huelva 1985)
# [[Carola Ortiz]] musikagilea, abeslaria, klarinete jolea (Bartzelona 1986)
# [[Isabel de Solís]] esklabu kristaua, Granadako Muley Hacén sultan nazariaren ohaidea (? XV. mendea- Sevilla ?)
# [[Nani Jiménez]] aktorea, modeloa (Valentzia 1981)
# [[Alejandra Herranz]] kazetaria (Bartzelona 1972)
# [[Mar Cabra]] ikerketa kazetaria (Madril 1983)
# [[Marianne Grunberg-Manago]] biokimikaria (Frantzia, 1921-2013)
# [[Angela Becerra]] idazlea (Kolonbia, 1957 )
# [[Codou Bop]] soziologoa, kazetaria, feminista (Senegal, ?)
# [[Ana Gomes]] portugaldar diplomazialari eta politikaria (Lisboa, 1954)
# [[Maria Filomena Mónica]] portugaldar soziologoa (Lisboa, São Mamede, 1943)
# [[Ayşe Sultan]] otomandar printzesa (1608-1656)
# [[Mara Santos]] kanoalaria (Palentzia 1969)
# [[María José Campos]] xakelaria (Argentina 1999)
# [[Fatma Hatun]] Ahmed I.aren 3. ezkontidea (?Bosnia 1590-Istanbul 1660)
# [[Mahfiruz Hatice Hatun]] esklaboa, Ahmed I.a sultanaren 1. ezkontidea (Kaukaso 1590-Istanbul 1620)
# [[Hanzade Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul c.1609-Edirne 1650)
# [[Gevherhan Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul c.1605- c.1631)
# [[Atike Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul 1614-1674)
# [[Abide Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul 1618-1648)
# [[Fatma Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul c.1607-c.1671)
# [[Ida Finney Mackrille]] sufragista, politikaria eta hizlaria(AEB, 1867-1960)
# [[Luella Johnston]] Enpresaria (AEB, 1958)
# [[Elizabeth Thacher Kent]] idazlea (AEB, 1868-1952)
# [[Blandine Le Callet]] idazle eta irakasle frantsesa (Frantzia, 1969)
# [[Rosa Maria Gilart Jiménez]] brodatzailea (Mallorca 1810-Madril 880)
# [[Eugenia Kalnay]] metereologoa (Argentina 1942)
# [[Judeline]] abeslaria (Cádiz 2003)
# [[Claude Pompidou]] politikaria, 1. dama (Frantzia 1942-2007)
# [[Handan Sultan]] otomandar ezkontidea (Bosnia 1565-Istanbul 1605)
# [[Halime Sultan]] otomandar ezkontidea (Abkhazia 1576-Istanbul 1623)
# [[Safiye Sultan]] otomandar ezkontidea (Albania 1550-Istanbul 1618)
# [[Telli Hümaşah Sultan]] otomandar ezkontidea (¿ c.1630-c.1676)
# [[Turhan Hatice Sultan]] otomandar ezkontidea eta erregeordea (Rutenia 1627-Edirne 1683)
# [[Ana Lena Rivera]] idazlea (Asturias 1972)
# [[Emma Maria Harrington]] sufragista (Dinamarka 1881-AEB ?)
# [[Ángela Cenarro Lagunas]] feminista eta historialaria (Zaragoza, 1965)
# [[Aurélie Valognes]] eleberrigilea (Frantzia, 1983)
# [[Sandra Myrna D%C3%ADaz]] biologoa (Argentina, 1961)
# [[Maria Grazia Cutuli]] kazetaria (Italia 1963-2001)
# [[Babe Paley]] socialitatea, editorea (AEB 1915-1978)
# [[Nona Sobo]] aktorea, modeloa (Tailandia/Bartzelona 2000)
# [[Laura Ramos]] aktorea (Kuba 1978)
# [[Araceli González Campa]] kazetaria (Madril XX. mendea)
# [[Paloma Chamorro]] kazetaria (Madril 1949-2017)
# [[María Josefa Pimentel Téllez-Girón]] aristokrata (Madril 1752-1834)
# [[Ann Hui]] aktorea, film zuzendaria (Txina 1947)
# [[Sylvia Chang]] film zuzendaria, idazlea (Txina 1953)
# [[Ángela Rodicio]] kazetaria, idazlea (Ourense 1963)
# [[Laura de Force Gordon]] hizlaria, kazetaria, sufragista (AEB)
# [[Stella Wynne Herron]] idazlea, sufragista (AEB)
# [[Taneko Suzuki]] zientzilaria eta ikertzailea (Japonia, 1926-2020)
# [[Gülistan Sönük]] politikaria (Kurdistan, 1993)
# [[Margarita Torres]] historialaria (León 1969)
# [[Hai Yan]] ekintzailea, idazlea (Txina 1954)
# [[Maria Pilar Perea Sabater]] filologoa (Bartzelona 1960)
# [[Melani García]] abeslaria (Valentzia 2007)
# [[María Luisa Cava de Llano Carrió]] legelaria, politikaria (Bartzelona 1948)
# [[Azahara Palomeque Recio]] kazetaria, idazlea, poeta (Kordoba 1986)
# [[Mirela]] abeslaria (Madril 1990)
# [[Alejandra Kindelán]] ekonomialaria (Venezuela 1971)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''urria''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Beatriz Akizu Aizpiri]] '''SORTUA''' Eusko Ikaskuntzako arlo sozio-politiko, dibertsitate eta kohesioko koordinatzailea (Soraluze, 1969)
# [[Onintze Villanueva Goikoetxea]] '''SORTUA''' ekintzailea, dantzazalea, dantza-irakaslea (Mexiko, 1955)
# [[Belen Urutxurtu]] '''SORTUA''' txistularia, eskultorea eta Arte irakaslea (Berriz, 1960)
# [[Julene Etxenike]] '''SORTUA''' mendizale aitzindaria (Irun, 1943-2023)
# [[Beatriz Gámiz Mata]] '''SORTUA''' kriminologoa, politikaria eta alkatea (Ermua, 1983)
# [[Resurrección Martínez Sánchez]] '''SORTUA''' 36ko gerran eraildako maistra (Errioxa, 1898-1936)
# [[Consolación Martínez Sánchez]] '''SORTUA''' 36ko gerran eraildako maistra (Errioxa, 1896-1936)
# [[Teresa Velasco Soto]] '''SORTUA''' zigarrogilea, politikaria (Errioxa, 1902-?)
# [[Felisa Vidorreta Miruri]] '''SORTUA''' maistra fusilatua (Errioxa, 1890-1936)
# [[Mercedes López Cotarelo]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Irun, 1914 - Lesaka, 1936)
# [[Leire Retegi Fernández]] '''SORTUA''' txistularia eta txistu irakaslea da (Leitza, 2002)
# [[Luciana Larreategi Arizaga]] '''SORTUA''' (Eibar, Gipuzkoa, 1912-2003)
# [[Lloy Galpin]] sufragista, idazlea (AEB, 1877-1935)
# [[Ana María Cuervo]] biokimikaria (Bartzelona 1966)
# [[Marta Pujol Ferrusola]] arkitektoa (Bartzelona 1959)
# [[Glenna Cabello]] politologoa, kontsul (Venezuela 1959)
# [[Margaret Leahy]] aktorea (EB 1902-AEB 1967)
# [[Norma Talmadge]] aktorea (AEB 1894-1957)
# [[Constance Talmadge]] aktorea (AEB 1898-1973)
# [[Natalie Talmadge]] aktorea, gidoilaria (AEB 1996-1969)
# [[Cátia Montes]] gizarte hezitzailea, suhiltzailea, ijitoa (Portugal ?)
# [[Toya Prudêncio]] hezitzailea, aktibista, ijitoa (Portugal ?)
# [[Maria Gil]] aktore, aktibista, ijitoa (Portugal 1972)
# [[Estelle Faye]] idazle eta aktore frantsesa (1978)
# [[Rose Morgan French]] sufragista (AEB, 1859-1929)
# [[Ana María Pascual-Leone]] zientzialaria eta farmazialaria (Valentzia, 1930)
# [[Nellie Blessing Eyster]] irakaslea, kazetaria, idazlea (AEB, 1836-1922)
# [[Eileen Chang]] idazlea (Txina 1920-AEB 1995)
# [[Ascensión Marcos]] farmazialaria, ikertzailea (Espainia XX. mendea)
# [[Mririda n'Ait Attik]] poeta amazigea (Maroko 1900-1940)
# [[Maisie Peters]] kantautorea (EB 2000)
# [[Rachel Brosnahan]] aktorea (AEB 1990)
# [[Elaine May]] aktorea (AEB 1932)
# [[Carla Quílez]] aktorea (Bartzelona 2008)
# [[Tita Parra]] kantautorea (Txile 1956)
# [[Alexia Greziakoa]] printzesa (Grezia 1965)
# [[Teodora Greziakoa]] aktorea, printzesa (EB 1983)
# [[Olinpia Greziakoa]] modeloa, printzesa (AEB 1996)
# [[Marie-Chantal Greziakoa]] diseinatzailea, enpresaburua, printzesa (EB 1968)
# [[Marthe Gautier]] pediatra, ikertzailea (Frantzia, 1925-2022)
# [[Mar%C3%ADa Mullerat i Bassedas]] maistra, hezkuntza berezian espezializatua (Catalunya 1903 - 1993)
# [[Rita Harradence]] biokimikaria (Australia, 1915-2012)
# [[Nora Stanton Blatch Barney]] ingeniari zibila (AEB, 1883-1971)
# [[Flora Wambaugh Patterson]] mikologoa (AEB, 1847-1928)
# [[Jhamak Ghimire]] idazlea (Nepal, 1980)
# [[Mireille Havet]] idazlea (Frantzia, 1898-1932)
# [[Montserrat Villar Gonzalez]] idazlea (Ourense 1969)
# [[Regina Orozco]] aktorea (Mexiko, 1964)
# [[Jesusa Rodríguez|Jesusa Rodriguez]] aktorea, antzerki zuzendaria (Mexiko, 1955)
# [[Astrid Hadad]] aktorea (Mexiko, 1957)
# [[Julieta Egurrola]] aktorea (Mexiko, 1953)
# [[Elisa Izaurralde|Elisa_Izaurralde]] biokimikaria molekularra (Uruguai,
# [[Céline Bessière]] soziologoa (Frantzia, 1977)
# [[Cristina Pacheco]] kazetaria, idazlea (Mexiko 1941-2023)
# [[Susana Chavez-Silverman]] idazlea (AEB, ?)
# [[Cristina Lafont]] filosofoa (Valentzia, 1963)
# [[Fumiko Enchi]] idazlea (Japonia 1905-1986)
# [[Pilar Roig Picazo]] ikertzailea (Valentzia 1949)
# [[Isabella Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 2007)
# [[Josephine Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 2011)
# [[Irene Greziakoa]] printzesa (Hegoafrika/ Espainia 1942)
# [[Pia Getty]] film ekoizlea, zuzendaria (AEB 1966)
# [[Benedikte Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 1944)
# [[Alexandrine Danimarkakoa]] erregina (Alemania 1879- Danimarka 1952)
# [[Carolina Matilde Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 1912-1995)
# [[Viktoria Luise Prusiakoa]] printzesa (Alemania 1892-1980)
# [[Rocío Muñoz Morales]] aktorea, aurkezle, modeloa (Madril 1988)
# [[Mary Prince]] idazlea eta esklabua (Bermudak...)
# [[Edith M. Flanigen]] kimikaria (AEB, 1929)
# [[Margaret Fulton]] kazetari gastronomikoa (1924-2009)
# [[Claudia Actea]] esklaboa (Anatolia 40-I. mendea)
# [[Cándida Jiménez Huelva]] esklabo askatua (Angola, 1845 Huelva, 1951)
# [[Rosalia Gómez]] esklabo askatua (Tenerife, 1801-1874)
# [[Elena Conti]] biokimikaria eta biologoa (Italia, 1967)
# [[Edith Pechey]] medikua (EB 1845-1908)
# [[Catherine Raisin]] geologoa (Erresuma Batua, 1855-1945)
# [[Winifred Starr Dobyns]] sufragista (AEB, 1886-1963)
# [[Mary Roberts Coolidge]] sufragista (AEB, 1860-1945)
# [[María Bueno Castellano]] artista (Malaga, 1976)
# [[Rukhmabai]] medikua (India 1864-1955)
# [[Valérie Mangin]] Frantziako komiki-gidoilaria (Nancy, 1973)
# [[Kamala Sohonie]] biokimikaria (India, 1911-1998)
# [[Cy Jung]] idazlea (Frantzia,
# [[Elula Perrin]] idazlea (Frantzia
# [[Anandi Gopal Joshi]] Indiako 1. medikuetako bat (1865-1887)
# [[Agnieszka Osiecka]] poeta, kazetaria (Polonia 1936-1007)
# [[Jeanette Winterson]] idazlea (EB 1959)
# [[Shelagh Delaney]] antzerkigilea, gidoilaria (EB 1938-2011)
# [[Madeleine Suediakoa]] printzesa (Suedia 1982)
# [[Carina Axelsson]] printzesa, modeloa, idazlea (AEB Aguil1968)
# [[Ingeborg Danimarkakoa (1878-1958)]] printzesa (Danimarka 1878-Suedia 1958)
# [[Susie Orbach]] psikoanalista, idazlea (EB 1946)
# [[Doris Duke]] filantropoa , baratzezaina, arte bildumagilea (AEB 1912-1993)
# [[Silvia Laplana]] metereologoa (Bartzelona 1984)
# [[Eva Cosculluela]] kultur kazetaria (Zaragoza 1972)
# [[Pilar Sanjurjo]] metereologoa (Coruña 1942-2022)
# [[Fanny Dalle-Rive]] Frantziako komikigilea (1976)
# [[Emma_Lira]] kazetaria, idazlea eta bidaiaria (Madril 1971)
# [[Mariana Álvarez Bollo Carretero]] pedagogoa eta idazle espainiarra (Zamora, 1866 - 1946)
# [[Margherita Piazzola Beloch]] matematikaria (Italia, 1879-1976)
# [[Mary Ryerson Butin]] medikua (AEB, 1857-1944)
# [[Zabel Yesayan]] idazlea (Armenia 1878-1943)
# [[Eva Carter Buckner]] sufragista, poeta eta konpositorea (1861-1946)
# [[Hélia Correia]] idazlea (Portugal, 1949)
# [[Isabela Figueiredo]] idazlea (Portugal, 1963)
# [[Teresa Imízcoz Beunza|Teresa Imizcoz Beunza]] idazlea (Iruñea, 1965)
# [[Oriana Méndez|Oriana Mendez]] idazlea (Vigo, 1974)
# [[Esperanza Aguilà Ducet|Esperanza Aguila Ducet]] idazlea (Bartzelona, 1951)
# [[Maud Ankaoua]] enpresa kudeatzailea (Frantzia, 1971)
# [[Lucia Pietrelli]] idazlea (Italia/Mallorca 1984)
# [[María Jaén]] idazlea, gidoilaria (Sevilla 1962)
# [[Antonia Bardolet]] idazlea (Bartzelona 1877- 1956)
# [[Dolors Miquel]] idazlea (LLeida 1960)
# [[Míriam Ferradáns]] idazlea (Pontevedra 1960)
# [[Rosa Fabregat]] idazlea (LLeida 1933)
# [[Ingrid Guardiola Sánchez]] film zuzendaria, saiakeragilea (Girona 1980)
# [[Almudena Arteaga]] idazlea (Madril 1967)
# [[Alana S. Portero]] idazlea (Madril 1967)
# [[Maria Antònia Salvà]] poeta (Mallorca 1869-1958)
# [[Maribel Medina]] idazlea eta kultura kudeatzailea (Iruñea, 1969)
# [[Gabrielle Réval]] idazlea (Frantzia,
# [[Martine Roffinella]] idazlea (Frantzia,
# [[Bertha Hernández]] idazlea, politikaria, 1. dama (Kolonbia 1907-1993)
# [[May Borraz]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1966)
# [[Eva Yárnoz]] poeta, artista (Iruñea 1975)
# [[Emilia Salvador]] ikertzailea, idazlea (Zaragoza 1938)
# [[Beatriz Giménez de Ory]] poeta (Madril 1972)
# [[Gema Nieto]] idazlea (Madril 1981)
# [[Mariona Cabassa]] ilustratzailea (Bartzelona 1977)
# [[Mada Carreño]] idazlea, kazetaria (Zamora 1914- Mexiko 2000)
# [[Nicolasa Helguero Alvarado]] poeta, moja, noblea (Palentzia 1719- Burgos 1805)
# [[Sheila Elorza]] futbolaria (Zaratamo 1996)
# [[Suceso Luengo]] maistra, idazlea (Zamora 1884-? 1931)
# [[Yvonne Blake]] jantzi-diseinatzailea (EB 1940-Madril 2018)
# [[Ruth Chepngetich]] atleta, maratoilaria (Kenya 1994)
# [[Salome Lang]] atleta, gorako jauzilaria (Suitza 1997)
# [[Salomé Kora]] atleta, 100m (Suitza 1994)
# [[Vicky Calavia]] zinegilea (Zaragoza 1971)
# [[Marisol Aznar]] aktorea, gidoilaria, abeslaria (Zaragoza 1972)
# [[Emilia Baylo]] dantzaria, koreografoa, irakaslea (Lleida 1946-Zaragoza 2022)
# [[Natividad Zaro]] aktorea, gidoilaria (Zaragoza 1901-Madril 1978)
# [[Marta Marín-Dòmine]] idazlea, dokumetalgilea (Bartzelona 1959)
# [[Uliana Semionova]] saskibaloi jokalaria (Letonia 1952)
# [[Maria do Rosário Pedreira]] idazlea (Portugal 1959)
# [[Reyes Calderon]] idazlea, ekonomialaria, irakaslea (Valladolid 1961)
# [[Paloma Sánchez-Garnica]] idazlea (Madril, 1962)
# [[Ann Scott]] idazlea (Frantzia, 1965)
# [[Chiquinha Gonzaga]] musikaria, konpositore, pianista eta orkestra zuzendaria (Brasil, 1847 - 1935)
# [[Giannina Arangi-Lombardi]] sopranoa (Italia, 1891-1951)
# [[Gilda dalla Rizza]] sopranoa (Italia, 1892-1975)
# [[Magda Olivero]] sopranoa (Italia 1910-2014)
# [[Lucy Tejada]] artista, margolaria (Kolonbia 1920-2011)
# [[Claudia Muzio]] sopranoa (Italia, 1889-1936)
# [[Toti Dal Monte]] sopranoa (Italia, 1893-1975)
# [[Maria Caniglia]] sopranoa (Italia, 1905-1979)
# [[Ebe Stignani]] mezzosopranoa (Italia, 1903-1974)
# [[Violet King Henry]] abokatua (Kanada, 1929-1982)
# [[Tòni Escala]] idazlea (Lleida 1961)
# [[Teresa Azpiazu Paul]] idazlea, irakaslea, politikaria (Cádiz 1862-Málaga 1949)
# [[Luisa Josefina Hernández]] idazlea, irakaslea (Mexiko 1928-2023)
# [[María Asúnsolo]] mezenas, galerista, modelo (AEB 1904-Mexiko 1999)
# [[María Jose Escrivà]] idazlea, poeta (Valentzia 1968)
# [[Meritxell Gené]] kantautorea, poeta (Lleida 1986)
# [[Marià Manent]] poeta, memorialista (Bartzelona 1898-1988)
# [[Marysa Navarro Aranguren]] idazlea, historilaria (Nafarroa 1934)
# [[Esther Novalgos Laso]] idazlea (Errioxa 1942)
# [[Susi Alvarado]] idazlea, antzerki zuzendaria (Kanariak 1960)
# [[Anna Tsing]] antropologoa (AEB, 1950)
# [[Ana Bernal Triviño]] kazetaria eta ikertzailea (Malaga, 1980)
# [[María Francisca Díaz-Carralero Rodelgo]] poeta itsu inprobisatzailea (Ciudad Real 1818-1894)
# [[Sanmao]] idazlea (Txina 1943-1991)
# [[Ana Cristina Herreros Ferreira]] idazlea, ahozko kontalaria (Leon 1965)
# [[Monika Zgustová]] idazlea, itzultzailea (Txekia 1957)
# [[Juana Dolores]] abeslaria, aktorea (Bartzelona 1992)
# [[Valeria Castro (abeslaria)]] kantautorea (Kanariak 1999)
# [[Maria Morera Colomer]] aktorea, abeslaria Girona 2003)
# [[Laura Jou]] antzerki irakaslea, film zuzendaria (Batzelona 1969)
# [[Emakumeen Ospearen Aretoa Coloradon]] aretoa eta saria (Colorado 1965)
# [[Frederika Hannoverkoa]] Greziako erregina ezkontidea (Alemania 1917 – Madril 1981)
# [[Isabel Stilwell]] kazetaria eta idazlea (Portugal)
# [[Maria Xosé Queizán]] idazlea (Galizia, 1939)
# [[Liliana Felipe]] abeslaria, sopranoa (Agentina-Mexiko, 1954)
# [[Zinka Milanov]] sopranoa (1906-1989)
# [[Rosa Ponselle]] sopranoa (AEB, 1897-1981)
# [[Milka Ternina]] sopranoa (Kroazia, 1863-1941)
# [[Geraldine Farrar]] sopranoa (Alemania, 1882-1967)
# [[Lilli Lehmann]] sopranoa (Alemania, 1848 - Berlin, 1929)
# [[Olive Fremstad]] mezzosoprano (Suedia , 1871-AEB,1951)
# [[María Jesús Jabato]] idazlea (Burgos, 1959)
# [[Brenda Navarro]] idazlea (Mexiko, 19982)
# [[Maud Tabachnik]] idazlea (Frantzia, 1938)
# [[Alejandrina_Gessler]] Andaluziako margolaria (Cadiz, 1831 - Paris, 1907)
# [[Rita Ferro]] Portugaleko idazlea (Lisboa, 1955)
# [[Dolors Marín Silvestre]] Kataluniako historialaria (Hospitalet de Llobregat, 1957)
# [[Almudena Campuzano Jimenez de Aldasoro]] idazlea (Santander, 1996)
# [[Dora Vázquez]] idazlea (Ourense, 1913.2010)
# [[Ana Acuña]] idazlea eta ikertzalea (Marin, 1971)
# [[Josefina Cardona i Bosch]] poeta (Valentzia,1957-2022)
# [[Joan Beauchamp Procter]] zoologoa (Erresuma Batua, 1897-1931)
# [[Adela Figueroa]] biologoa, aktibista eta idazle galiziarra (Lugo, 1948)
# [[Mary Blair]] artista, ilustratzailea, (AEB, 1911-1978)
# [[Rita Taborda Duarte]] Portugaldar idazle eta irakaslea (Lisboa, 1973)
# [[Fedora Barbieri]] mezzosopranoa (Trieste, 1920ko- Florentzia, 2003)
# [[Anita Cerquetti]] soprano (Montecosaro, 1931ko apirilaren 13a - Perugia, 2014ko urriaren 11) Italiako soprano dramatiko
# [[Leyla Gencer]] sopranoa (Istanbul, 1928ko- Milan, 2008ko)
# [[Maria Stader]] sopranoa (Budapest, 1911- Zurich, 1999ko)
# [[Tereska Torrès]] idazlea (Paris, 1920-2012)
# [[Marta G. Franco]] kazetari eta ekintzailea (Espainia, )
# [[Josefa Alfaro de Ocampo]] kazetaria, idazlea eta atzerkigilea (Sevilla, XIX-XX)
# [[Milagros Duque Vallejo]] alkatea (Berantevilla, 1941)
# [[Maria Perpinyà i Sais]] idazlea (Katalunia, 1901-1994)
# [[Mercè Vila i Reventós]] idazlea ([[Bartzelona]], [[1902]] - ?)
# [[Arancha Nogueira]] poeta ([[Ourense]], [[1989|1989ko]]
# [[Geneviève Pastre]] idazle, poeta, militantea
# [[Élodie Petit]] poeta eta performena
# [[Narcisa Freixas|Narcisa Freixas i Cruells]] margolaria, eskultorea eta konpositorea (Sabadell – 1859 – Bartzelona, 1926)
# [[Rexina Vega|Rexina Rodriguez Vega]] literatura idazlea, itzultzailea eta ikertzailea da. (Vigo, 1966)
# [[Eva Balaguer-Cortés López]] idazlea (Zaragoza, 1965)
# [[Rita Taborda Duarte]] idazlea (Lisboa, 1973)
# [[Cristina Carvalho]] idazlea (Portugal, 1949)
# [[An Alfaya]] idazlea (Galizia, 1964)
# [[San Luisko kondesa]] idazlea (Murtzia, 1884-Madril, 1929)
# [[Montserrat Aguer Teixidor]] filologoa eta idazlea (Figueres, 1963)
# [[María Rosa de Madariaga]] historialaria (Madril, 1937-2022)
# [[Asima Chatterjee]] botanikaria, kimikaria (India, 1917-2006)
# [[Alicia Fernández Rodríguez]] poeta (Galizia, 1987)
# [[Coloma Rosselló i Miralles]] idazlea (Palma, 1871 - i1955)
# [[Walda Pla i Rosés]] eleberrigilea (Maresme, 1913ko- Badalona, 2014)
# [[Maria Fullana i Montoro]] idazlea(Valentzia, 1958) poeta, narratzaile, itzultzaile eta irakasle ohia
# [[Susana Prieto]] idazlea eta gidoigilea (Puebla de Sanabria, Zamora, 1962)
# [[Isabel Thorne]] medikua, emakumeen eskubideen aldeko ekinzailea (Londres, 1834-1910)
# [[María Gertrudis Hore|Maria Gertrudis Hore]] poeta (Cadiz, 1742 -1801) eko abuztuaren 9a)
# [[Katherine Esau]] botanikaria (Ukrania-AEB, 1898-1997)
# [[Elizabeth Stern]] patologoa (Kanada-AEB, 1915-1980)
# [[Josefina Solsona i Querol]] idazlea (Bartzelona, 1907-1960)
# [[Tamara Andrés]] idazlea (Pontevedra, 1992)
# [[Enriqueta Muñiz]] idazlea, kazetaria eta itzultzailea (Madril, 1934– Buenos Aires, 2013)
# [[Blanca Mira]] eleberrigilea (Jumilla, Murtzia, 1989)
# [[Kei Okami]], medikua (Japonia, 1859 - 1941)
# [[Edinburgoko zazpiak]]
# [[Diana Maff%C3%ADa]] filosofoa eta aktibista (Argentina, 1953)
# [[Carmen Moreno Pérez|Carmen Moreno]] idazlea (Cádiz, 1974)
# [[Marie-Hélène Lafon]] irakasle atxikia eta idazlea (Aurillac, Cantal, Frantzia, 1962) irakasle atxikia eta idazlea
# [[Gaëlle Heureux]] idazlea eta irratiko kronista (Bourg-en-Bresse, Frantzia, 1970)
# [[Matilda Chaplin Ayrton]] medikua (Honfleur, Frantzia, 1846 - 1883ko uztailaren 19a)
# [[Carolina Amaya]] kazetaria (El Salvador)
# [[Isabella W. Blaney]] aktibista, sufragista (AEB)
# [[Fatima Ouassak]] saiakeragilea, hizlaria, politika publikoetako aholkularia eta militante ekologista, feminista eta arrazakeriaren aurkakoa ((Rif, Maroko, 1976)
# [[Helen Evans]] medikua (Irlanda, 1833-1903)
# [[Shin Saimdang]] artista, idazle, kaligrafo eta poeta (Korea, 1504-1551)
}}
'''Berriak 2024''' ('''iraila''')
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[María Fernández García]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (León,1884-Derio,1937)
# [[Juana Abascal Nicolás]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Castro Urdiales, 1908-Derio, 1938)
# [[Elvira Martínez Porres]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Santurtzi, 1883-Derio, 1937)
# [[Conchita Portu Etxeberria|Conchita Portu Exeberria]] '''SORTUA''' irakaslea, zinegotzia, historialaria (Hondarribia, 1943-2017)
# [[Severina Sagarzazu Martínez|Severina Sagarzazu]] '''SORTUA''' arrain-saltzailea (Hondarribia, 1911-1994)
# [[Joxepa Darceles Bengoetxea]] '''SORTUA''' emagina (Hondarribia, 1888-1972)
# [[Merche Gallardo Carrillo]] '''SORTUA''' Saturrarango emakumeen kartzelan jaioa (Mutriku, 1940)
# [[Loli Prieto Arana|Loli Prieto]] '''SORTUA'''kirolaria (Hondarribia, 1943-2019)
# [[Lupe Artola Cornú]] '''SORTUA''' frantses eta euskara irakaslea (Hondarribia, 1945)
# [[Nieves Alza Castillo]] '''SORTUA''' saskibaloi joka laria eta bultzatzailea (Hondarribia, 1954)
# [[Ixabel Alkain Etxeberria|Isabel Alkain]] '''SORTUA''' irakaslea, alardeko kapitaina, bidaiaria (Hondarribia, 1961)
# [[Arantza Mariskal Balerdi]] '''SORTUA''' Dokumentazio eta liburutegi arduraduna (Hondarribia, 1967)
# [[Teresa Gorria Arrizabalaga]] '''SORTUA''' maistra (Hondarribia, 1836-1905)
# [[Jasone Miranda-Bilbao]] '''SORTUA''' artista (Bilbo, 1964)
# [[Rafaela Baigorri Ibañez]] '''SORTUA''' 36ko Gerran Madril Ventas espetxean hila (Mañeru, 1892-Madril, 1943)
# [[Rufina Chocarro Villar]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Allo, 1891-Erreniega, 1936)
# [[Amada Morentín Roldán]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Lodosa, 1910-Deierri, 1936)
# [[Felipa del Pueyo Ruiz]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Tarazona, 1897-Ausejo, 1936)
# [[Bea Lema]] '''SORTUA''' artista, ilustratzaile (Coruña, 1985)
# [[Herminia Domínguez Martínez]] '''SORTUA''' 36ko Gerran borrokan eraila (Buñuel, 1917-Donostia, 1936)
# [[Esperanza Escribano Martínez]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Calahorra, 1881-Azkoien, 1936)
# [[Marian Fernández]] '''SORTUA''' zinemagilea (Iruñea, 1974)
# [[Pilar Fernández Rodríguez]] '''SORTUA''' langilea, 36ko gerran fusilatua (Tudelilla, 1891-Azkoien, 1936)
# [[Carmen Gurrea Fernández]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Alfaro, 1921- Azkoien, 1936)
# [[Dolores Gurrea Fernández]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Alfaro, 1919- Azkoien, 1936)
# [[Gabriela Lorente Sáenz]] '''SORTUA''' etxekoandrea 36ko gerran fusilatua (Calahorra, 1878-Azkoien, 1936)
# [[Lucia Maeso Bergé]] '''SORTUA''' futbol-atezaina (Palentzia 2006)
# [[María Castejón Leorza]] '''SORTUA''' historialaria, zinema-kritikaria (Lizarra, 1975)
# [[Luisa Lasheras Royo]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Cortes, 1912-Gallur,1936)
# [[Nicomedes Marañon Orio|Nicomedes Marañón Orio]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Viana, 1898-Logroño, 1936)
# [[Martina Martínez Bueno]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Buñuel, 1873-Magallón, 1936)
# [[Rosa Zufia Sanz]] '''SORTUA''' kazetaria eta zinemagilea (Tutera, 1958)
# [[Meg Connery]] sufragista (Irlanda, 1879-1958)
# [[Rebekka Haase]] 2024ko Udako Olinpia r Jokoetako dominaduna (Alemania, 1993)
# [[Salwa Eid Naser]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Nigeria, 1998)
# [[Gina Lückenkemper]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Alemania, 1996)
# [[Fatima Surayya Bajia]] idazlea (Pakistan, 1930-2016)
# [[Phoebe Starfield Leboy]] biokimikaria, aktibista (AEB, 1936-2012)
# [[Muriel Barbery]] idazlea (Maroko, 1969)
# [[Ruperta Bautista]] idazle tzotzila (Mexiko, 1975)
# [[Anna Thynne]] itsas zoologoa (Erresuma Batua, 1806-1866)
# [[Loung Ung]] idazlea eta ekintzailea (Kanbodia, 1970)
# [[Elena Cánovas]] antzerkigilea, antzerki zuzendaria, gizarte laguntzailea (Madril 1955)
# [[María Luisa Moneró]] aktorea, kupletista (Madril 1889-1982)
# [[María Jesús Valdés]] aktorea, ahots aktorea (Madril 1927-2011)
# [[Nuria Torray]] aktorea (Bartzelona 1934-Madril 2004)
# [[Alejandra Torray]] aktorea, ahots-aktorea (Madril 1968)
# [[Mercedes Barranco]] aktorea (Bartzelona 1899-Madril 1957)
# [[Julia Martínez]] aktorea (Santander 1931)
# [[María Massip]] aktorea (Albacete 1942- Madril 2002)
# [[Queta Claver]] aktorea (Valentzia 1932- Madril 2003)
# [[Anita Martos]] aktorea, irakaslea (Uruguai 1893- Madril 1953)
# [[Debbie_Brill]] atleta (Kanada, 1953)
# [[Aya Kōda]] eleberrigilea eta saiakeragilea (Japonia, 1904-1990)
# [[Vera de Spinadel|Vera de Spinabel]] matematikaria (Argentina, 1929-2017)
# [[Laetitia Colombani]] idazlea (Frantzia, 1975)
# [[Gloria González Aseguinolaza]] biologoa
# [[Ángeles Mora]] idazlea (Kordoba 1952)
# [[Olive Oatman]] esploratzaile bahitua (AEB 1837-1903)
# [[Rebecca Cheptegei]] atleta (Uganda 1991-2024)
# [[Betty Harris (zientzialaria)]] kimikaria (AEB 1940)
# [[Marie-Béatrice de Baye]] poeta (Frantzia 1859-1928)
# [[Nelly Alard]] aktorea, gidoilaria (Frantzia 1960)
# [[María Topete]] espetxe-funtzionarioa (Espainia 1900-2000)
# [[Constance Reid]] idazlea, matematika dibulgatzailea (AEB, 1918-2010)
# [[Flossie Wong-Staal]] birologoa (Txina-AEB, 1947-2020)
# [[Lucía Caram]] moja aktibista (Argentina/Katalunia 1966)
# [[Magda Roger]] aktorea (Espainia XX. mendea)
# [[Patricia H. Clarke]] kimikaria (EB 1919-2010)
# [[Lila Azam Zanganeh]] idazlea (Paris 1976)
# [[Brigitte Aubert]] idazlea (Cannes 1956)
# [[Simone de Saint-Exupéry]] idazlea (Frantzia 1898-1978)
# [[Marie-Madeleine de Saint-Exupéry]] idazlea (Fratzia 1897-1926)
# [[Teresa Herrera]] filantropoa (Coruña 1712-1791)
# [[Stephanie Beacham]] aktorea (EB 1947)
# [[Ana Maria Vidal]] aktorea (Madril 1944)
# [[Tina Sainz]] aktorea (Madril 1945)
# [[Mari Carmen Yepes]] aktorea (Bartzelona 1942-Madril 2015)
# [[Laly Soldevila]] aktorea (Bartzelona 1933-Madril 1979)
# [[Ángeles Martín]] aktorea, aurkezlea (Madril 1968)
# [[Luisa Rodrigo]] aktorea (Madril 1901-1986)
# [[Mariam Budia]] idazlea, antzerkigilea (Errioxa 1970)
# [[Casey Wilson]] aktorea, komediantea (AEB 1980)
# [[Violetta Villas|Violeta Villas]] abeslaria (Polonia, 1938-2011)
# [[Feliza Bursztyn]] eskultorea (Kolonbia 1933- Paris 1982)
# [[Maria Barrientos]] sopranoa (Bartzelona 1884- Lapurdi 1946)
# [[Eileen Kramer]] dantzaria, koreografoa (Australia 1914)
# [[Antisa Khvichava]] 132 urte bizi izanaren erreklamatzailea (Georgia 1880-2012)
# [[Besse Cooper]] ehun urteduna, maistra, sufragista (AEB 1879-2009)
# [[Sahan Dosova]] ehun urteduna (Kazakhstan 1879?-2009)
# [[Maria Olivia da Silva]] ehun urteduna (Brasil 1880?-2010)
# [[Tomiko Itooka]] ehun urteduna, zaharrena (Japonia 1908-)
# [[Fusa Tatsumi]] ehun urteduna, zaharrena (Japonia 1907-2023)
# [[Pilar Serra]] erakusketa-komisarioa (Zaragoza, XX. mendea)
# [[Concha García (artista)]] eskultorea (Santander 1960)
# [[Susanna Rafart]] idazlea (Girona 1962)
# [[Florence Hedges]] botanikaria (AEB, 1878-1956)
# [[Jeanne Loiseau]] idazlea (Frantzia 1854-1921) Leire
# [[Tahia Halim]] margolaria (Egipto 1919-2003) Isabel
# [[Mercedes Barcha Pardo]] musa, zaintzailea (Kolonbia 1932-2020)
# [[Fanny Mikey]] aktorea, antzerki-zuzendaria (Argentina 1930-Kolonbia 2008)
# [[Nadia Battocletti]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Italia, 2000)
# [[Andreja Leški]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Eslovenia, 1997)
# [[Alice Bellandi]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Italia, 1998)
# [[Mathilda Hodgkins-Byrne]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Londres, 1994)
# [[Gloria Zea]] filosofoa, arte sustatzailea (Kolonbia 1935-2019)
# [[Elena Congost]] atleta paralinpikoa (Bartzelona 1987)
# [[Marta Fernández Infante]] igerilari paralinpikoa (Burgos 1994)
# [[Nuria Marqués ]] igerilari paralinpikoa (Bartzelona 1999)
# [[Virginia Feito]] idazlea (Madril 1988)
# [[María Manjavacas]] kazetaria (Ciudad Real, XX. mendea)
# [[Marta Fernández Vázquez]] kazetaria, idazlea (Madril 1973)
# [[Inmaculada Galván]] kazetaria (Madril 1963)
# [[Marta Reyero]] kazetaria (León 1965)
# [[Fawzia Koofi]] politikaria, aktibista (Afganistan 1975)
# [[Saba Sahar]] film zuzendaria, aktibista (Afganistan 1975)
# [[Blanca Estrella Ruiz Ungo]] maistra eta Clara Campoamor elkartearen sortzaile eta presidentea (1944-2024)
# [[Mayana Itoiz]] ilustratzaile eta komikigile baionarra (1978)
# [[Claire Etcherelli]] idazlea (Frantzia 1941-2023)
# [[Maylis Adhémar]] idazlea, kazetaria (Frantzia 1985)
# [[Françoise Mézières]] fisioterapeuta (Frantzia 1909-1991)
# [[Daisy Roulland-Dussoix]] mikrobiologo molekularra (Suitza 1936– 2014)
# [[Brenda Milner]] neuropsikologoa (Erresuma Batua-Kanada 1918)
# [[Michaela DePrince]] dantzaria (Sierra Leona, 1995-AEB, 2024)
# [[María Ruiz de Burton]] idazlea (Mexiko 1832-AEB 1895)
# [[Blanca Oteyza]] aktorea (Madril 1965)
# [[Rosa Maria Oriol Porta]] bitxigilea, enpresaburua (Bartzelona 1946)
# [[Rocío Delgado]] kazetaria (Pontevedra 1985)
# [[Purificación García]] moda diseinatzailea (Ourense 1952)
# [[Victoria Alonso]] film ekoizlea (Argentina/AEB 1965)
# [[Anna Teixidor Colomer]] kazetaria, historialaria (Girona 1978)
# [[Sara Sorribes]] binaka tenislari brontze olinpikoa (Castelló 1996)
# [[Cristina Bucșa]] binaka tenislari brontze olinpikoa (Moldavia/Kantabria 1998)
# [[Sara Andrés Barrio]] atleta paralinpikoa (Madril 1986)
# [[María Isabel Perelló Doménech]] epailea, Auzitegi Goreneko presidentea (Bartzelona/Coruña 1958)
# [[Mariana Mazzucato]] ekonomialaria (Italia/AEB 1968)
# [[Clara Martínez de Careaga]] magistratua (Madril 1959)
# [[Roser Bach]] epailea (Bartzelona 1964)
# [[Ana Ferrer]] epailea (Madril 1959)
# [[Olga Sánchez Cordero]] epailea (Mexiko 1947)
# [[Margarita Cabello Blanco]] epailea (Kolonbia 1957)
# [[Andrea Muñoz Sánchez]] epailea (Txile 1957)
# [[Zarela Villanueva Monge]] epailea (Costa Rica 1952)
# [[Sue Gray (funtzionarioa)]] politikaria, goi funtzionarioa (EB 1957)
# [[Rocío Sagaón]] aktorea (Mexiko, 1933-2015)
# [[Ana Mérida]] koreografoa (Mexiko, 1922-1991)
# [[Guillermina Bravo]] dantzaria eta koreografoa (1920-2013)
# [[Anna Sokolow]] dantzaria eta koreografoa (1910-2000)
# [[Carmen Herrero Ayllón]] kimikaria, irakaslea (Madril, 1913-1997)
# [[Marie-Michèle Beaufils]] idazlea (Frantzia 1949-2014)
# [[Marie Cosnay]] idazlea (Frantzia 1965)
# [[Columba Dominguez]] aktorea, abeslaria (Mexiko 1929-2014)
# [[Silvia Lemus]] kazetaria (Galizia/Mexiko 1945)
# [[Camila Cañeque]] artista (Bartzelona, 1984-2024)
# [[Carlota Rodr%C3%ADguez de Robles]] kimikaria, irakaslea (Zamora, 1907-1990)
# [[Adela Barn%C3%A9s Gonz%C3%A1lez]] kimikaria, irakaslea (Ávila/Mexiko, 1908-2011)
# [[Élisabeth Badinter]] filosofoa, idazlea (Frantzia 1944)
# [[Lola González Ruiz]] abokatua (León 1946-Madril 2015)
# [[Elisabet Casanovas]] aktorea (Bartzelona 1994)
# [[Aixa Villagrán]] aktorea (Sevilla 1978)
# [[Celia Freijeiro]] ekoizlea, aktorea (Pontevedra 1983)
# [[Patricia Reyes Spíndola]] aktorea, zuzendaria, ekoizlea (Mexiko 1953)
# [[Paula Usero]] aktorea (Valentzia 1991)
# [[Carol Rodríguez Colás]] film zuzedaria (Bartzelona 1982)
# [[Paula Anta]] artista, argazkilaria (Madril 1977)
# [[Meritxell Calvo]] aktorea (Bartzelona 1986)
# [[Raquel Peláez]] aktorea (León 1978)
# [[Edith Marion Patch]] entologoa, idazlea (AEB, 1876-1954)
# [[Petra Barnés González]] kimikaria, farmazialaria (Madril/Mexiko, 1908-1992)
# [[Isabelle Rimbaud]] idazlea (Frantzia 1860-1017)
# [[Jeanne Puchol]] komikigile eta ilustratzaile frantziarra (1957)
# [[Michiyo Tsujimura]] biokimikaria (Japonia, 1888-1969)
# [[Matilde Landeta]] film gidoilaria eta zuzendaria (Mexiko, 1910-1999)
# [[Susana Martín Gijón]] idazlea, nobela beltza (Sevilla 1981)
# [[Carlota Pérez]] ekonomialaria (Venezuela 1939)
# [[Pepa Roma]] kazetaria, argazkilaria, eleberrigilea (Lleida XX. mendea)
# [[Florence Cassez]] Mexikon zigortua (Frantzia 1994)
# [[Denise Maerker]] abokatua, kazetaria (Mexiko 1965)
# [[Cristina Álvarez Rodríguez]] arkitektoa, politikaria (Argentina 1967)
# [[Roser Tapias]] aktorea, modeloa (Bartzelona 1989)
# [[Ángela Cervantes]] aktorea (Bartzelona 1993)
# [[Lurdes Barba Rodríguez]] aktorea, antzerki-zuzendaria (Bartzelona 1949)
# [[Marta Frías Acedo]] futbol-arbitro aitzindaria (Cáceres 1980)
# [[Mabel Purefoy FitzGerald]] fisiologo, patologo klinikoa (Erresuma Batua, 1872-1973)
# [[Anne Baraou]] Frantziako komikigilea (1965)
# [[Claire Chazal]] kazetaria (Frantzia 1956)
# [[Hélène Gordon-Lazareff]] kazetaria (Frantzia 1909-1988)
# [[Mary Winearls Porter]] kristalografoa (Erresuma Batua, 1886-1980)
# [[Agnès Martin-Lugand]] idazlea (Frantzia 1979)
# [[Cécile Bailly]] idazlea (Frantzia 1968)
# [[Mireille Best]] idazlea (Frantzia 1943-2005)
# [[María Zamora]] film ekoizlea (Valentzia 1976)
# [[Ada Wells]] sufragista (EB 1863-Zeelanda Berria 1933)
# [[Carol Rovira]] aktorea, abeslaria (Tarragona 1989)
# [[Mary Ruiz]] aktorea (Madril 1980)
# [[Ángela Cremonte]] aktorea (Madril 1982)
# [[Belinda Washington]] aurkezlea, aktorea (Londres/Espainia 1963)
# [[Blanca Marsillach]] aktorea (Bartzelona 1966)
# [[Cristina Marsillach]] aktorea (Madril 1963)
# [[Mónica Portillo]] aktorea, dantzaria (Bartzelona 1989)
# [[Lucía Veiga]] aktorea, bakarrizketagilea (Coruña 1979)
# [[Mireia Oriol]] modeloa, aktorea (Bartzelona 1996)
# [[María Luisa Oyarzábal Fernández]] enpresaria, irakaslea (Bilbo 1933-2022)
# [[Olga Duque de Ospina]] abokatu, politikaria (Kolonbia 1930-2019)
# [[Beatriz Sanchis]] film-zuzendaria (Valentzia 1976)
# [[Marta Nieto]] aktorea (Murtzia 1982)
# [[Mabel Purefoy FitzGerald]] patologo klinikoa (Erresuma Batua, 1872-1973)
# [[Vera Popova]] kimikaria (Errusia, 1867-1896)
# [[Elena Paunero Ruiz]] botanikaria (Valladolid/Madril, 1906-2009)
# [[Fatima Daas]] idazlea (Frantzia 1995)
# [[Constance Debré]] abokatua, eleberrigilea (Paris 1972)
# [[Jeanne Galzy]] idazlea (Frantzia 1883-1977)
# [[Arati Saha]] igerilaria (Kalkuta 1940-1994)
# [[Caryl Churchill]] antzerkigilea (EB 1938)
# [[Carmen Salinas]] aktorea, imitatzailea (Mexiko 1939-2021)
# [[Malena Narvay]] aktorea, abeslaria (Argentina 1997)
# [[Elisa Mouliaá]] aktorea (Madril 1989)
# [[Rosa Villacastín]] kazetaria (Avila 1947)
# [[Leila Guerriero]] kazetaria (Argentina 1967)
# [[Laura Sisteró]] film-zuzendaria (Bartzelona 1986)
# [[Carmen Rigalt]] kazetaria (Lleida 1949)
# [[Alejandra Meco]] aktorea (Madril 1990)
# [[Azara García de los Salmones Marcano]] ultramaratoilaria (Kantabria 1983)
# [[Elsa y Elmar]] abeslaria (Kolonbia, 1993)
# [[Nancy Peña]] komikigile eta ilustratzaile frantsesa (Tolosa, 1979)
# [[Nadezhda Tolokonnikova]] ekintzaile eta performance artista (Errusia 1989)
# [[Heidi Watney]] kazetaria (Kalifornia, 1981)
# [[Lola Arias]] idazlea, aktorea, zuzendaria (Argentina 1976)
# [[Sarah Rector]] petrolio-handiki afroamerikarra umetatik (AEB, 1902+1967)
# [[Carmen Abela y Espinosa de los Monteros]] maistra eta pedagogoa (Cadiz 1897, Guadalajara 1962)
# [[Carme Bravo Roy]] pianu-jole eta pedagogoa (Bartzelona, 1919-2007)
# [[Gemma Humet]] abeslaria (Bartzelona 1988)
# [[Sara Miquel]] aktorea (Girona 1984)
# [[Nuria Giménez Lorang]] film-zuzendaria (Bartzelona 1976)
# [[Laura Galán]] aktorea (Guadalajara 1986)
# [[María José Rubio]] medikua, politikaria (Coruña 1956)
# [[Virginia García del Pino]] film-zuzendaria (Bartzelona 1966)
# [[Sara Vítores]] kazetaria (Avila 1972-Madril 2024)
# [[Pilar Farjas]] medikua, politikaria (Teruel/Galizia 1956)
# [[Rocío Mosquera]] medikua, politikaria (Ourense 1956)
# [[Marta Molist Codina]] mendi lasterkaria (Bartzelona 1982)
# [[Marianne Jean-Baptiste]] aktorea (Londres, 1967)
# [[Anne Pouget-Tolu]] frantziar idazlea (Sardinia, 1955)
# [[Hilde Mangold]] enbriologoa (Alemania,1898-1924)
# [[Idelisa Bonnelly]] itsas biologoa (Dominikar Errepublika,1931-2022)
# [[Blanca Calvo Moraza]] maistra, kazetaria eta idazlea (Ourense,xxx -1939)
# [[Gertrud Bodenwieser]] dantzaria, koreografoa (Viena, 1890-1959)
# [[Dolly Nazir]] igerilaria (India, 1935-2012)
# [[Lourdes Reparaz]] igerilaria (Gasteiz 1948- 1999)
# [[Sara Barquinero]] filosofoa eta idazlea (Zaragoza, 1994)
# [[Laura Loomer]] aktibista politikoa (AEB 1993)
# [[Irene Villa]] kazetaria, psikologoa, kirolari paralinpikoa (Madril 1978)
# [[Esther Peris]] paralinpiar eskiatzailea (Espainnia XX. mendea)
# [[Nathalie Carpanedo]] paralinpiar eskiatzailea (Madril XX. mendea)
# [[Beatriz Rodríguez]] idazlea (Sevilla 1980)
# [[María Sanjurjo]] patin-hockey jokalaria (Coruña 2000)
# [[Masta Quba]] rap abeslaria, aktibista (Mexiko 1988)
# [[Lucia Riaño]] kazetaria, aurkezlea (Madril 1975)
# [[Rachida Dati]] politikaria (Frantzia 1965)
# [[Sahra Wagenknecht]] politikaria, kazetaria (Alemania 1969)
# [[Carme Aymerich i Barbany]] Catalunyako irakaslea eta pedagogoa (Bartzelona 1915 - 2001)
# [[Rosa Arj%C3%B3 P%C3%A9rez]] Aragoiko maistra (Zaragoza 1885 - 1918)
# [[Gloria Velat]] xakelaria (Bartzelona 1915-1988)
# [[Maria Luisa Gutiérrez]] xakelaria (Menorca 1930)
# [[Sofía Ruiz ]] xakelaria (Bartzelona?- ? 1968)
# [[Eileen Betsy Tranmer]] xakelaria (EB 1910-1983)
# [[Chantal Chaudé de Silans]] xakelaria (Frantzia 1919-2001)
# [[Ana Paula Arósio]] aktorea, modeloa (Brasil 1975)
# [[Alba Planas]] aktorea (Madril 2000)
# [[Leticia Sánchez Ruiz]] idazlea, kazetaria (Asturias 1980)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''abuztua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ania Sáenz de Buruaga]] ----'''SORTUA''' ilustratzailea (Gasteiz, 1988)
# [[Cristina Larrea]] ef-- '''SORTUA''' atleta (Eibar, 1966)
# [[Estefania Etxebeste Giraldo]] ef-- '''SORTUA''' harri-jasotzailea (Ituren, 2002)
# [[Maria Jesus Berrotaran Etxeberria|Maria Jesus Berrotaran]] ----'''SORTUA''' aguazila, mazularia, feminista (Hondarribia, 1949)
# [[Miren Izaskun Asua]] ef-- '''SORTUA''' aktorea eta antzerki zuzendaria (Elorrio, 1963)
# [[Adriana Ruano Oliva]] urrezko domina tiroan 2024 (Guatemala, 1955)
# [[Alba Sidera]] kazetaria (Girona 1979)
# [[Aleksandra Jarecka]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 1995)
# [[Alena Olsen]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1995)
# [[Alev Kelter ]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1991)
# [[Alex Sedrick]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1998)
# [[Alexandra Louis-Marie]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 1996)
# [[Alice Schwarzer]] kazetari aktibista (Alemania 1942)
# [[Alicja Klasik]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 2004)
# [[Ally Wollaston]] txirrindularia, omniumean brontze olinpikoa, talde jazarpenean zilarra (Zeelanda Berria 2001)
# [[Altina Schinasi]] artista, asmatzailea (AEB 1907-1999)
# [[Alysha Corrigan]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1997)
# [[Alysha Newman]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kanada, 1994)
# [[Amanda Donohoe]] aktorea (EB 1962)
# [[Amber Anning]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Londres, 2000)
# [[An Qixuan]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Txina, 2000)
# [[Ana Bokesa]] aktorea (Madril, ?)
# [[Ana Patrícia Ramos|Ana Patricia Ramos]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Brasil, 1997)
# [[Anna Cockrell]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 1997)
# [[Anna Dorothea Therbusch]] margolaria (Prusia 1721-1782)
# [[Anna Mahler]] eskultorea (Austria 1904-EB 1988)
# [[Anna Morris]] txirrindularia, taldekako jazarpen brontze olinpikoa (EB 1995)
# [[Anna R. Figueiredo]] idazlea (Ourense 1963)
# [[Anna Short Harrington]] modeloa, sukaldaria (AEB 1897-1955)
# [[Annette Echikunwoke|Annete Echikunwoke]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (AEB, 1996)
# [[Antsa Proventzakoa]] Frantziako printzesa, Gaztelako infanta (1225-1261)
# [[Ariana Ramsey]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 2000)
# [[Arlen Siú]] abeslari eta poeta sandta (Nikaragua, 1955-1975)
# [[Asia Hogan-Rochester]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1999)
# [[Audrey Mestre]] urpekaria (Frantzia, 1974-2002)
# [[Aunt Jemima]] pertsonaia (AEB 1893)
# [[Barbiturikills]] kaleko artista (Valentzia 1972)
# [[Bavuudorzhiin Baasanjüü]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Mongolia,1999)
# [[Beatriz de Palacios]] soldadua (Andaluzia/Mexiko XVI. mendea)
# [[Beatriz Proventzakoa]] Frantziako printzesa, erregina ezkontidea, latindar enperatriza (1229- Italia1267)
# [[Beatriz Souza]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Brasil, 1998)
# [[Beatriz Suabiakoa]] Gaztela eta Leongo erregina ezkontidea (Germania 1205-Zamora 1235)
# [[Becky Wilde]] arraunlaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan brontzea eskuratu du (Erresuma batua, 1997)
# [[Bertha Badt-Strauss]] kazetaria, judua (Prusia 1885-1970)
# [[Blanca Eekhout]] politikaria (Venezuela, 1968)
# [[Blanka Frantziakoa]] printzesa, Gaztelako infanta (Jaffa 1253-Paris 1320)
# [[Boryana Kaleyn]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Bulgaria, 2000)
# [[Brittany Brown]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (AEB, 1995)
# [[Bryony Botha]] txirrindularia, talde jazarpenean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1997)
# [[Camryn Rogers|Camaryn Rogers]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kanada, 1999)
# [[Cari Champion]] kazetaria (AEB 1978)
# [[Carissa Norsten]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2003)
# [[Carmen Bernardos]] aktorea (Madril 1927-2021)
# [[Carmen Verlichak]] idazlea (Madril/Argentina/Kroazia XX. mendea)
# [[Carola Stern]] kazetaria, idazlea (Alemania 1925-2006)
# [[Catherine Lacey]] idazlea (AEB, 1985)
# [[Charity Williams]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1996)
# [[Chiara Consonni]] txirrindularia, madison urre olinpikoa (Italia 1999)
# [[Chloe Daniels]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2003)
# [[Cierra Burdick]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 1993)
# [[Coraline Vitalis]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 1995)
# [[Cristina Sánchez-Andrade]] idazlea (Coruña 1968)
# [[Cuca Escribano]] aktorea (Madril, 1973)
# [[Cyréna Samba-Mayela]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 2000)
# [[Daisy eta Violet Hilton]] biki pikopagoak, zirkuko musikariak (EB 1908-AEB 1969)
# [[Daria Pikulik]] txirrindularia, omniemean zilar olinpikoa (Polonia 1997)
# [[Darja Varfolomeev|Darja Varfolomeew]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Errusia,2006)
# [[Dearica Hamby]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 1993)
# [[Deng Yawen]] txirrindularia, BMX librean urre olinpikoa (Txina 2005)
# [[Ding Xinyi]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2004)
# [[Dolores Vilavedra]] idazlea, literatura kritikaria (Pontevedra 1963)
# [[Dora Lush]] bakteriologoa (Australia, 1910-1943)
# [[Dorothea Veit]] idazlea (Alemania 1764-1839)
# [[Dorothy Miles]] idazle gorra, keinu hizkuntzan aitzindaria (EB 1931-1993)
# [[Eleanor Patterson]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Australia, 1996)
# [[Elisa Mevius]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 2004)
# [[Elise Reimarus]] idazlea, hezitzailea (Alemania 1735-1805)
# [[Elsie Inglis]] medikua, aktibista (Eskozia, 1864-1917)
# [[Emily Shearman]] txirrindularia, talde jazarpenean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1999)
# [[Emma Ann Reynolds]] erizain, medikua (AEB, 1862-1917)
# [[Emma Finucane]] txirrindularia, taldean urre olinpikoa (EB 2002)
# [[Esther Bendahan]] idazle sefardia (Tetuan 1964)
# [[Esther Vilar]] idazlea, soziologoa, medikua (Argentina 1935)
# [[Eva Canel]] idazlea, hizlaria, (Asturias, 1857-Habana, 1932)
# [[Faith Cherotich]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kenia, 2004)
# [[Fancy Bermudez]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2002)
# [[Fanny Lewald ]] idazlea (Prusia 1811- Alemania 1889)
# [[Farah Nabulsi]] giza eskubideen aldeko zinemagilea (Londres 1978)
# [[Feng Bin]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Txina, 1994)
# [[Florence Symonds]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2002)
# [[Georgia Bell]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Erresuma Batua, 1993)
# [[Georgia Hale]] zinema mutuko aktorea (AEB 1905-1985)
# [[Georgina Hale]] aktorea ( EB 1943-2024)
# [[Gertrud Kornfeld]] kimikaria (Alemania, 1891-1955)
# [[Giulia Rizzi]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Italia, 1989)
# [[Greta Scacchi]] aktorea (Italia/Australia 1960)
# [[Guo Qiqi]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 1998)
# [[Hailey Van Lith]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 2001)
# [[Haley Batten]] txirrindularia, mendian zilar olinpikoa (AEB 1998)
# [[Hao Ting]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2001)
# [[Harriet Boyd Hawes]] arkeologoa (AEB, 1871-1945)
# [[Haruka Funakubo]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Japonia, 1998)
# [[Haruka Kitaguchi]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Japonia, 1998)
# [[Helena Villar Janeiro]] idazlea (Lugo 1940)
# [[Henriette Herz]] idazlea, hezitzailea (Alemania 1764-1847)
# [[Hetty van de Wouw]] txirrindularia, keirinean zilar olinpikoa (Herbehereak 1998)
# [[Hezly Rivera]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 2008)
# [[Hina Hayata]] mahai-tenislaria 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna(Japonia, 2000)
# [[Huang Zhangjiayang]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2000)
# [[Huh Mi-mi]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Korea,2002)
# [[Ida Hahn-Hahn]] idazlea (Alemania 1805-1880)
# [[Ilona Maher]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1996)
# [[Inés de Guevara]] infanta (?- 1265)
# [[Inma López Silva]] idazlea (Coruña 1968)
# [[Ioana Vrinceanu]] arraunlaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Errumania, 1994)
# [[Irene Alba]] aktorea (Madril 1867-Bartzelona 1930)
# [[Irene Angelo]] erregina ezkontidea (Konstantinopla 1181-Alemania 1208)
# [[Irene Caba Alba]] aktorea (Argentina 1899-Madril 1957)
# [[Iryna Herashchenko|Iryma Herashchenko]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Ukraina, 1995)
# [[Jasmine Martin]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Hegoafrika, 2000)
# [[Jasmine Moore]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 2001)
# [[Jemima Montag]] Atleta. 2024ko Olinpiar Jokoetan brontzea eskuratu du (Australia, 1998)
# [[Jenny Rissveds ]] txirrindularia, mendian briontze olinpikoa (Suedia 1994)
# [[Jeon Hun-young]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Hego Korea, 1994)
# [[Jessica Hull]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Australia, 1996)
# [[Jessica Roberts]] txirrindularia, taldekako jazarpen brontze olinpikoa (EB 1999)
# [[Juana Camilión]] saskibaloi jokalaria, 3x3 zilar olinpikoa (Espainia 19)
# [[Julia Caba Alba]] aktorea (Madril1902-1988 19)
# [[Julia Trujillo]] aktorea (Madril 1932-2013)
# [[Julien Alfred]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Santa Luzia, 2001)
# [[June Sutor]] kristalografoa (Zeelanda Berria-1929 Londres)
# [[Katarina Johnson-Thompson]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Erresuma Batua, 1993)
# [[Katy Marchant]] txirrindularia, taldean urre olinpikoa (EB 1993)
# [[Kayla Canett]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1998)
# [[Kaylia Nemour]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 2006)
# [[Kaylyn Brown]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 2004)
# [[Kelsey Teneti]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 2001)
# [[Keyara Wardley]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2000)
# [[Kim Kum-yong|Kimkum-young]] mahai-tenislaria 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Ipar Korea, 2001)
# [[Krissy Scurfield]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2003)
# [[Kristen Thomas]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1993)
# [[Kristi Kirshe]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1994)
# [[Kristina Norvegiakoa]] printzesa, Gaztelako infanta (Norvegia 1234- Sevilla 1262)
# [[Laura Mart%C3%ADnez de Carvajal]] medikua (Kuba, 1869-1941)
# [[Lauren Doyle]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1991)
# [[Laviai Nielsen|Laviani Nielsen]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Londres, 1996)
# [[Leocadia Alba]] sopranoa, aktorea (Valentzia 1866-Madril 1952)
# [[Leonor Rodríguez de Castro]] Gaztelako infanta (?- Burgos 1275)
# [[Li Jiaman]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Txina, 1997)
# [[Lilian Suzette Gibbs]] botanikaria (Erresuma Batua, 1870-1925)
# [[Lim Si-hyeon]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Hego Korea, 2003)
# [[Linda Richards]] erizaina (AEB, 1841-1930)
# [[Lisa Mayer]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Alemania, 1996)
# [[Lisa van Belle]] txirrindularia, madison brontze olinpikoa (Herbehereak 2001)
# [[Louise Blanchard Bethune]] arkitektoa (AEB, 1856-1913)
# [[Lu Gwei-djen]] biokimikaria (Txina, 1904-1991)
# [[Luana Márton]] taekwondo jokalaria (Tenerife, 2006)
# [[Lucía Galán]] abeslaria, aktorea (Argentina 1961)
# [[Lucia Yépez Guzmán]] borrokalaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Ekuador, 2001)
# [[Lydia Rabinowitsch-Kempner]] bakteriologoa (Lituania-Alemania, 1871-1935)
# [[Maddi Wesche]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Zelanda Berria, 1999)
# [[Mahina Paul]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 2001)
# [[Maike van der Duin]] txirrindularia, madison brontze olinpikoa (Herbehereak 2001)
# [[Manon Veenstra]] txirrindularia, BMX lasterketan zilar olinpikoa (Herbehereak 1998
# [[Mar%C3%ADa Teresa Murillo]] botanikaria (Kolonbia, 1929-2017)
# [[Margaret Floy Washburn]] psikologoa (AEB, 1871-1939)
# [[Margarita Proventzakoa]] infanta, Frantziako erregina (Frantzia 1221-1295)
# [[Margarita Skulesdatter]] erregina (Norvegia 1208-1270)
# [[Margit Nordin]] gizonezkoekin lehiatu zen 1. emakume eskiatzailea (Suedia 1897-1982)
# [[María Belón]] medikua (Madril 1965)
# [[Maria Berta Rohangoa]] noblea (Austrohungariar Inperioa, 1868 – Viena, 1945)
# [[Maria Dimádi|Maria Dimadi]] erresistente exekutatua (Grezia, 1907-1944)
# [[María Liñeira]] literatura teorialaria (Coruña 1979)
# [[María Xosé Porteiro]] idazlea (Madril/Vigo 1952)
# [[Marie Lebour]] biologoa (Erresuma Batua, 1876-1971)
# [[Marie Luise Kaschnitz]] idazlea (Alemania 1901-Italia 1974)
# [[Marie Reichert]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 2001)
# [[Marie-Florence Candassamy]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 1991)
# [[Marion Dönhoff]] kazetaria, idazlea, kondesa (Prusia 1909-Alemania 2002)
# [[Marion J. Lamb]] biologoa (Erresuma BAtua, 1939-2021)
# [[Marion Walter]] matematikaria (Berlin 1928-AEB 2021)
# [[Marta Maggetti|Marta Maggeti]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Italia, 1996)
# [[Martyna Swatowska-Wenglarczyk]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 1994)
# [[Mary Moraa]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kenia, 2000)
# [[Mary Vaux Walcott]] botanikaria, ilustratazilea (AEB, 1860-1940)
# [[Matilda Smith]] botanikaria, ilustratzailea (Mumbai 1854- Londres 1926-1990)
# [[Melissa Jefferson]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Hego Carolina, 2001)
# [[Michele Greene]] aktorea (AEB 1962)
# [[Montse Dopico]] kazetaria (Lugo 1977)
# [[Montse Pena]] idazlea, literatura kritikaria (Coruña 1981)
# [[Muthulakshmi Reddy]] medikua eta legelaria (India, 1886-1968)
# [[Nam Su-hyeon]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Hego Korea, 2005)
# [[Nancy Green]] esklabo ohia, modeloa (AEB 1834-1923)
# [[Nancy Rourke]] margolari gorra (Kalifornia, 1957)
# [[Natalya Diehm]] txirrindularia, BMX librean brontze olinpikoa (Australia 1997)
# [[Naya Tapper]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1994)
# [[Nicole Heavirland]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1995)
# [[Nicole Shields]] txirrindularia, talde jazarpenean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1999)
# [[Nicole Yeargin]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (AEB, 1997)
# [[Nikola Ogrodníková|Nikola Ogrodikova]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Txekia, 1990)
# [[Niuta Tajtelbaum]] Varsoviako ghetto altxatzean aktibista eta soldadua (Polonia, 1917-1943)
# [[Noor Vidts]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna Belgika, 1996)
# [[Oi Ye-Jin]] tiratzailea, 10 m-urre olinpikoa (Hego Korea 2005)
# [[Olivia Apps]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1998)
# [[Pauline Ferrand-Prévot]] txirrindularia, mendian urre olinpika (Frantzia 1992)
# [[Pauline Grabosch]] txirrindularia, taldean brontze olinpikoa (Alemania 1998)
# [[Pauline Rifer de Courcelles]] artista (Paris, 1781-1851)
# [[Perris Benegas]] txirrindularia, BMX librean zilar olinpikoa (AEB 1995)
# [[Piper Logan]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2001)
# [[Prisca Awiti Alcaraz]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Londres, 1996)
# [[Rachael Blake]] aktorea (Australia 1971)
# [[Rebecca Petch]] txirrindularia, taldean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1998)
# [[Renata Knapik-Miazga]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 1988)
# [[Rhyne Howard]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 2000)
# [[Rosalia Fernández Rial]] poeta (Coruña 1988)
# [[Rosita Yarza]] aktorea (Madril 1922-1996)
# [[Rutka Laskier]] nerabe judua, egunerokogilea (Polonia 1929-Auschwich 1943)
# [[Sammy Sullivan]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1998)
# [[Sandra Ygueravide]] saskibaloi jokalaria, 3x3 zilar olinpikoa (Espainia 1984)
# [[Sarah Levy (errugbi jokalaria)]] Zazpiko brontze olinpikoa (Hegoafrika/Israel/AEB 1995)
# [[Sarah Stewart]] birologoa (Mexiko-AEB, 1905-1976
# [[Sarah Wynter]] aktorea (Australia 1973)
# [[Saya Sakakibara]] txirrindularia, BMX lasterketan urre olipikoa (Australia 1999)
# [[Shaane Fulton]] txirrindularia,taldean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 2000)
# [[Shanieka Ricketts]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Jamaika, 1992)
# [[Shin Yu-Bin]] mahai-tenislaria 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Ipar Korea, 2004)
# [[Sofia Raffaeli|Sofia Raffali]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Italia, 2004)
# [[Song Jiayuan]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 1997)
# [[Sonja Greinacher]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 1992)
# [[Sophiane Méthot]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kanada, 1998)
# [[Sophie Capewell]] txirrindularia, taldean urre olinpikoa (EB 1998)
# [[Stephanie Rovetti]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1991)
# [[Susana Rodríguez Navarro]] genetikalaria, ikertzailea (Murtzia 1972)
# [[Svenja Brunckhorst]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 2001)
# [[Tara Davis-Woodhall]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 1999)
# [[Taylor Perry (errugbi jokalaria)]] Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2000)
# [[Tenika Willison]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 2001)
# [[Teresa Alonso Otero]] Gerra Zibileko errepresaliatua (Madril, 1916- 1995)
# [[Thea LaFond]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Dominika, 1994)
# [[Tota Alba]] aktorea (Argentina 1914-Madril 1983)
# [[Tysha Ikenasio]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 1997)
# [[Ursula Bellugi]] psikologoa (AEB, 1931-2022)
# [[Vega Gimeno]] saskibaloi jokalaria, 3x3 zilar olinpikoa (Espainia 19)
# [[Věra Kohnová]] nerabe judua, egunerokogilea (Txekoslovakia 1929-Izbica Ghettoa 1942)
# [[Veronica Codesal]] abeslaria (Belgika 1977)
# [[Victoria Ohuruogu]] atleta. 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Londres, 1993)
# [[Viktorija Senkutė]] arraunlaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan brontzea eskuratu du (:ituania, 1996)
# [[Vinesh Phogat]] borrokalaria (India, 1994)
# [[Violante Aragoikoa]] erregina ezkontidea (Zaragoza 1236- Orreaga 1256)
# [[Violante Hungariakoa]] Aragoiko erregina ezkontidea (1215-Huesca 1251)
# [[Virginia Cherrill]] aktorea (AEB 1908-1996)
# [[Vittoria Guazzini]] txirrindularia, madison urre olinpikoa (Italia 2000)
# [[Viviana Márton|Viviana Martón]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Tenerife, 2006)
# [[Wang Lanjing]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2005)
# [[Yang Jiayu|Yang Jiagu]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 1996)
# [[Yemisi Ogunleye|Yamesi Ogunleye]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Alemania, 1998)
# [[Zhang Shan]] urrezko domina tiroan 1992 (Txina, 1968)
# [[Zhao Jie]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Txina, 2002)
# [[Zoé Claessens]] txirrindularia, BMX lasterketan brontze olinpikoa (Suitza 2001)
# [[Zonia Baber]] geografo, geologo, irakaslea (AEB, 1862-1956)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''uztaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Berta Peña Parras]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Valladolid, 1889-Bilbo, 1938)
# [[Beatrice Salvioni]] '''SORTUA''' filologoa eta idazlea (Italia, 1995)
# [[Natalia Ortiz Ceberio]] '''SORTUA''' Marta planaren aurkitzailea (Donosti, ?)
# [[Olatz Osa Zubia|Olatz Osa]] '''SORTUA''' pedagogoa, kudeatzailea (Oñati, 1970)
# [[Maria Cueto]] '''SORTUA''' artista (Avilés, 1960)
# [[Feliciana Etxabe Artola]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Zeberio, 1897-Bilbo, 1938)
# [[Alaine Arruti Lejarzegi]] '''SORTUA''' psikologoa (Gernika, 1983)
# [[Clara Maass]] erizaina (AEB, 1876-1901)
# [[Deborah Sampson]] soldadua (AEB 1760-1827)
# [[Anna Maria Lane]] soldadua (AEB 1755-1810)
# [[Sally St. Clair]] soldadua (AEB ?-1782)
# [[Eleonore Prochaska]] soldadua (Alemania 1785-1813)
# [[Margaret Corbin]] erizaina, soldadua (AEB 1723-1792)
# [[Hannah Snell]] soldadua (EB 1723-1792)
# [[Carme Contreras Verdiales]] aktorea (Zaragoza 1932-2020)
# [[Asunción Sancho]] aktorea (Madril 1930-2018)
# [[Cándida Losada]] aktorea (Argentina 1915-Madril 1922)
# [[Carola Fernán Gómez]] aktorea (Madril 1899-1967)
# [[Françoiz Breut]] abeslaria eta ilustrailea (Frantzia, 1969)
# [[Sankie Mthembi-Mahanyele]] politikaria, aktibista (Hegoafrika 1951)
# [[Nadezhda Alilúyeva]] Stalinen 2. emaztea (Errusia 1901-1932)
# [[Colette Capdevielle]] politikaria (Frantzia, 1958)
# [[Mariana Travacio]] idazlea (Argentina, 1967)
# [[Coccinelle (artista)]] artista, dantzaria, abeslaria eta aktore transgeneroa (Paris, 1931-2006)
# [[Rosaura Ruiz Gutiérrez]] biologoa, idazlea (Mexiko, 1950)
# [[Marie-Andrée Schwindenhammer]] trans ekintzailea (La Neuveville-lès-Raon, Vosges, 1909 - Chartres, Eure-et-Loir, 1981)
# [[Herminia Álvarez Herrera]] iraultzailea, hezitzailea (Mexiko 1888-1955)
# [[Dolores Bolio Cantarell]] idazlea (Mexiko 1880-1950)
# [[Gertrudis Tenorio Zavala]] poeta, hezitzailea (Mexiko 1843-1926)
# [[Elena Sánchez Valenzuela]] aktorea, kazetaria, artxibozaina (Mexiko 1900-1950)
# [[Irene López Heredia]] aktorea (Murtzia 1898-Madril 1962)
# [[Mari Paz Molinero]] aktorea (Txile 1914-Madril 2004)
# [[Carmen Díaz]] aktorea (Sevilla 1896-1979)
# [[Lola Pons Rodríguez]] filologoa, irakaslea (Bartzelona 1976)
# [[Cristina Farfán]] maistra, idazlea (Mexiko 1846-1880)
# [[Natalia Serdán Alatriste]] iraultzailea, aitzindaria (Mexiko 1875-1938)
# [[Chantal Montellier]] Frantziako idazle eta komikigilea (Bouthéon, 19472.1943)
# [[May Ayim]] ekintzaile afroalemaniarra (Alemania, 1960-1996)
# [[Maria Rosaria Omaggio]] aktorea (Italia, 1959-2024)
# [[Clarisa Navas]] zinemagilea (Argentina, 1989)
# [[Jacqueline Harpman]] psikoanalista (Belgika, 1929-2012)
# [[Ana Figuero]] feminista, sufragista (Txile, 1907-1970)
# [[Sara Ahmed]] filosofo angroaustraliarra (Erresuma Batua, 1969)
# [[Katherine Dunn]] eleberrigile, poeta eta kirol-kazetaria (AEB, 1945-2016)
# [[Marianne Baum]] anfifaxista gillotinatua (Alemania, 1912-1942)
# [[Marie-Hélène Schwartz]] matematikaria (Frantzia, 1913-2013)
# [[Victoria Raquel Bajar Simsolo]] zientzialaria (Argentina, 1942-2016)
# [[Juana Manso]] idazle, kazetari, hezitzaile (Argentina, 1819-1875)
# [[Isabel de Liaño]] idazlea (Valladolid, XVI. mendea)
# [[Louise-Victorine Ackermann]] poeta (Frantzia, 1813-1890)
# [[Valentina Pinelo]] moja, poeta (Sevilla, XVI. mendea- 1629?)
# [[Pilar Primo de Rivera]] Sección Femeninako zuzendaria (Madril, 1907-1991)
# [[Basauriko 11k]] Epaiketaren prozesua
# [[Angela Peralta]] sopranoa, konpositorea (Mexiko 1845-1883)
# [[Alicia Arévalo (kazetaria)]] 1. emakumea futbol partida kontatzen ( Bartzelona 1978)
# [[Sara Giménez León]] kirol kazetaria (Girona 1991)
# [[Patricia Campos Doménech]] armadako pilotua, futbol-entrenatzailea (Castelló 1977)
# [[Niní Montiám]] aktorea (Madril 1917-1986)
# [[Ana Adamuz]] aktorea (Jaén 1886-Madril 1971)
# [[Pepita Serrador]] aktorea (Argentina 1913-1964)
# [[Teresa Serrador]] aktorea (Bolivia 1899-Argentina 1982)
# [[Amparo Martí]] aktorea (Valentzia 1903-Madril 1973)
# [[María Mayor]] aktorea (?- Madril 1939)
# [[Rosa Torre González]] maistra, politikaria (Mexiko 1890-1973)
# [[Nadezhda Zabela - Vrubel]] abeslaria (Errusia, 1868-1913)
# [[H%C3%A9l%C3%A8ne Metzger]] zientzia filosofoa (Frantzia, 1889-1944)
# [[Inez Clare Verdoorn]] botanikaria (Hegoafrika, 1896-1989)
# [[Edith Quimby]] medikuntzan eta fisikan ikertzailea (AEB, 1891-1982)
# [[Maria Poumier]] irakasle frantsesa (Cannes, 1950)
# [[Marie-Jo Bonnet]] Frantziako historialaria eta feminista (Deauville, 1949)
# [[Julia Rodríguez-Maribona]] fregonaren asmatzailea (Asturias 1923-Suitza 2005)
# [[Julia Montoussé Fargues]] fregonaren asmatzailea (?-Asturias 1971)
# [[Esperanza Grases]] aktorea (Bartzelona 1920-1995)
# [[Alexandra Trusova]] patinatzailea (Errusia 2004)
# [[Jéssica Bouzas Maneiro]] tenislaria (Pontevedra 2002)
# [[Claudia Fernández Sánchez]] padel jokalaria (Madril 2006)
# [[Gemma Triay]] padel jokalaria (Menorca 1992)
# [[Lucía Sainz]] padel jokalaria (Bartzelona 1984)
# [[Marta Ortega Gallego]] padel jokalaria (Madril 1997)
# [[Alicia Arévalo González]] arkeologoa (Madril 1965)
# [[Manuela Barreiro]] farmazialaria (Galizia, 1877-1953)
# [[Martha Aliaga]] estatistika hezitzailea (Argentina, 1937-2011)
# [[Matilde Carranza]] akademikoa (Costa Rica, 1892-1981)
# [[Erin Andrews]] kirol-kazetaria (AEB, 1978)
# [[Helen Alma Newton Turner]] genetista, estatistikaria (Australia, 1908-1995)
# [[Violet Jessop]] Titanic ontziko zerbitzaria (Argentina 1887-1971)
# [[Celia Giraldo]] zinemagilea (Bartzelona 1995)
# [[Luz Rello Sánchez]] asmatzailea, dislexia- aplikazioa ( 1984)
# [[Fermina Orduña]] asmatzailea, esne zalgurdia (Espainia XIX. mendea)
# [[Gladys West]] matematikari asmatzailea, GPSrako garrantzitsua (AEB 1930)
# [[Ariana Sánchez]] padel jokalaria (Tarragona 1997)
# [[Marta Marrero]] padel jokalaria (Kanariak 1983)
# [[Bea González]] padel jokalaria (Malaga 2001)
# [[Marie Van Brittan Brown]] asmatzailea, telebista zirkuitu itxia (AEB 1922-1999)
# [[Miriam Benjamin]] asmatzailea, seinale aulkia (AEB 1861-1947)
# [[Sarah Boone]] asmatzailea, mahukak eta lisatzeko taula (AEB 1832-1904)
# [[Nancy Johnson (asmatzailea)]] izozkailu artifiziala (AEB 1794-1890)
# [[Victoria Reyes-García]] antropologoa (Bartzelona 1971)
# [[Amaia Yoldi ]] gidoilaria, film-zuzendaria (Iruñea 1973)
# [[Julie Donaldson]] kirol-kazetaria (AEB, 1978)
# [[Faustina Sáez de Melgar]] idazlea (Madril, 1834-1895)
# [[Gloria Melgar |Gloria Melgar Sáez]] margolaria eta musikagilea (Madril, 1859-1938)
# [[Julia de Asensi]] idazlea (Madril, 1849-1921)
# [[María del Pilar Sinués]] idazlea (Zaragoza, 1838 - Madril, 1893)
# [[Margaret Crane]] Predictor-aren asmatzailea (AEB 1941)
# [[Emily Cummins]] asmatzailea, ur-eramaile iraunkorra (EB 1987)
# [[Evelyn Miralles]] NASAko ingeniaria, asmatzailea, ilargirako etxea (Venezuela/AEB 1967)
# [[Janet Emerson Bashen]] asmatzailea, software aplikazioa (AEB 1957)
# [[Jeanne Bertrand]] argazkilaria (Frantzia 1880-1957)
# [[Maral Yazarloo-Pattrick]] motoziklismo ekintzailea, diseinatzailea (Iran 1981)
# [[María del Carmen Ortiz de Arce]] asmatzailea, itsuentzako idazkailua (Espainia ?-1932)
# [[Martine Bertereau]] geologo aitzindaria (Frantzia 1590-1642)
# [[Margarete Steiff]] jostuna, jostaiu diseinatzailea (Alemania 1847-1909)
# [[Heike Makatsch]] aktorea (Alemania 1971)
# [[Leena Peltonen-Palotie]] genetista (Finlandia, 1952-2010)
# [[Gertrude Scharff Goldhaber]] fisikari nuklearra (Alemania-AEB, 1911-1998)
# [[Jackie MacMullan]] kazetaria (AEB, 1960)
# [[María Teresa de Filippis]] 1 Formulako lehen emakume gidaria (Italia 1926-2016)
# [[Suzanne von Borsody]] aktorea (Alemania 1957)
# [[Rosemarie Fendel]] aktorea (Alemania 1927-2013)
# [[Gemma Jones]] aktorea (EB 1942)
# [[Anna Chancellor]] aktorea (EB 1965)
# [[Sienna Guillory]] aktorea (EB 1975)
# [[Jana Pallaske]] aktorea, rock abeslaria (Alemania 1979)
# [[Alysson Paradis]] aktorea (Paris 1984)
# [[Sophie Nélisse]] aktorea (Kanada 2000)
# [[Isabelle Nélisse]] aktorea (Kanada 2003)
# [[Rebeca Gerschman]] biologo, fisiologoa (Argentina, 1903-1986)
# [[Zarina (artista)]] artista (India 1937-Londres 2020)
# [[Marta Pan]] eskultore hungariar eta frantziarra (1923-2008)
# [[Sonia Cotelle]] fisikari, kimikaria (Polonia, 1896-1945)
# [[Anna Barbara Reinhart]] matematikaria (Suitza, 1730-1796)
# [[Helene Weigel]] aktorea (Austria 1900-Alemania 1971)
# [[Marieluise Fleißer]] antzerkigilea (Alemania 1901-1971)
# [[Monica Bleibtreu]] aktorea (Austria 1944-2009)
# [[Hedwig Bleibtreu]] aktorea (Austria 1868-1958)
# [[Martine McCutcheon]] aktorea, abeslaria (EB 1976)
# [[Lyn St. James]] auto gidaria (AEB 1947)
# [[Cathy Muller]] auto gidaria (Frantzia 1962)
# [[Giovanna Amati]] 1 Formulako gidaria (Italia 1959)
# [[Desiré Wilson]] 1 Formulako gidaria (Hegoafrika 1953)
# [[Divina Galica]] atleta, 1 Formulako gidaria (EB 1944)
# [[Patricia Font]] zinema zuzendaria (Bartzelona, 1978)
# [[Sheila Heti]] idazlea (Kanada, 1976)
# [[Judy W. Reed]] asmatzailea (AEB 1826-1905ç)
# [[June Downey]] psikologoa (AEB, 1875-1932)
# [[Else Lasker-Schüler]] judua, poeta, marrazkilaria (Alemania 1869- Palestina1945)
# [[Maria Koppenhöfer]] aktorea (Alemania 1901-2009)
# [[Sibylle Lewitscharoff]] idazlea (Alemania 1954-2023)
# [[Geraldine McEwan]] aktorea (EB 1932-2015)
# [[Emily Beecham]] aktorea (EB/AEB 1984)
# [[Linda Bassett]] aktorea (EB 1950)
# [[Jacqueline McKenzie]] aktorea (Australia 1967)
# [[Susan Prior]] aktorea (Australia 1972)
# [[Hanne Wieder]] aktorea (Alemania 1925-1990)
# [[Mascha Kaléko]] poeta judua (Polonia zaharra 1907-Suitza 1975)
# [[Madge Addy]] ileapaintzaile, erizain eta espia (Erresuma Batua, 1904-1970)
# [[Balamani Amma]] idazle poeta indiarra (India, 1909-2004)
# [[Sybilla Righton Masters]] asmatzailea (AEB 1676-1720)
# [[Lenka Franulic]] kazetaria (Txile 1908-1961)
# [[Ana Ramírez Cañil]] kazetaria (Madril, 1958)
# [[Samantha Bailly]] idazle, gidoilari eta bideogilea (Frantzia, 1988)
# [[Malak Mattar]] margolaria, ilustratzailea (Palestina, 1999)
# [[Sophie Opel]] enpresaburua, ekintzailea, aitzindaria (Alemania 1840-1913)
# [[Joanne Simpson]] meteorologoa (AEB, 1923-2010)
# [[Laura Knight]] artista (Erresuma Batua, 1877-1970)
# [[Myrtelle Canavan]] medikua, ikertzailea (AEB, 1879-1953)
# [[Teresa San Román Espinosa]] antropologoa (Pontevedra 1940- ? 2024)
# [[Phyllis Kaberry]] antropologo aitzindaria (AEB/Australia 1910- Londres 1977)
# [[Dorothea Mackellar]] idazlea (Australia 1885-1968)
# [[Berta Luisi]] margolaria (Uruguai 1924-2008)
# [[Rachel Nichols (kazetaria)]] (AEB 1973)
# [[Yolanda Soler]] judoka eta entrenatzailea (Madril, 1971)
# [[Ariane Toro|Arianne Toro]] Judoka. olinpikoa (Bilbo, 2003)
# [[Gloria Gordon Bolotsky]] informatikaria (AEB, 1921-2009)
# [[Mavis Batey]] kriptoanalista (Erresuma Batua, 1921-2013)
# [[Gertrude Elles]] geologoa, paleontologoa (Erresuma Batua, 1872-1960)
# [[María Assumpción Raventós]] margolaria (Katalunia, 1930)
# [[Jemele Hill]] kirol kazetaria (AEB 1975)
# [[Özlem Türeci]] ikertzailea, inmunologoa (Alemania 1967)
# [[Ai Tsunoda]] judoka (LLeida 2002)
# [[Telma Monteiro]] judoka (Portugal 1985)
# [[Monika Buch]] diseinatzailea (Valentzia/Herbehereak 1936)
# [[Pati Nuñez]] diseinatzaile grafikoa (Girona 1959)
# [[Clara Montagut]] diseinatzaile grafikoa (Madril 1975)
# [[Ena Cardenal de la Nuez]] diseinatzaile grafikoa (Kanariak 1968)
# [[Laura Meseguer]] tipografoa (Bartzelona 1968)
# [[Teresa Wilms Montt]] idazlea (Txile 1893-Paris 1921)
# [[Tatiana Gaviola]] film zuzendaria (Txile 1956)
# [[Mísia]] abeslaria (Portugal 1955-2024)
# [[Maria L. de Hernández]] aktibista (Mexiko 1896-1986)
# [[Saloua Raouda Choucair]] margolaria, eskultorea (Libano 1916-2017)
# [[Françoise Collin]] feminista, filosofoa, idazlea (Belgika 1928-2012)
# [[Ethel Shakespear]] geologoa (Erresuma Batua, 1871-1946)
# [[Eva Lefever]] margolaria (Txile 1955)
# [[Carmen Meneses]] ikertzailea, antropologoa (Madril, 1966)
# [[Henrietta Skelton]] idazlea (AEB, 1839-1900)
# [[Anne Fausto-Sterling]] biologo, sexologo, feminista (AEB, 1944)
# [[Cécile Biéler|Cécile Biéter]] ingeniaria (Suitza, 1884-1966)
# [[Isabelle Gatti de Gamond]] hezitzailea, ekintzaile aitzindaria (Frantzia 1839- Belgika 1905)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''ekaina''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Adela Campaña Ortiz]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Sause, 1886-Izko, 1936)
# [[Adelina Fernández Pérez|Adelina Fernández Perez]] efe- '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Portugal, 1889-Bilbo, 1938)
# [[Ana Naranjo Marín]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Sevilla, 1883 - Bilbo, 1937)
# [[Antonia Caballé]] efe- '''SORTUA''' Frankismoaren biktima (Ziritza, 1873 - Argelès sur Mer, 1945)
# [[Araceli Álvarez Calvo|Araceli Alvarez Calvo]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean bere buruaz beste egin zuen (Iruñea, 1894-Huesca, 1936)
# [[Araceli Oñate]] ----'''SORTUA''' unibertsitateko irakaslea (Valladolid)
# [[Asunción Campaña Ortiz]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Sause, 1869-Izko, 1936)
# [[Cecilia Álvarez Calvo|Cecilia Älvarez Calvo]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean bere buruaz beste egin zuen (Iruñea, 1897-Huesca, 1936)
# [[Cecilia Idirin Garabieta]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Lezama, 1913-Bilbo, 1937)
# [[Dominica Azparren Gil]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua ((Oibar, 1884 - Nardoze Alduate, Urraulbeiti, 1936)
# [[Elizabeth Casillas Valbuena]] e--- '''SORTUA''' kazetaria eta komiki gidoilaria (Bilbo, 1986)
# [[Eloína Linares]] ef-- '''SORTUA''' ekintzailea (Santander 1948)
# [[Emilia Arraiza Garín]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Zirauki, 1894 - Erreniega, 1936)
# [[Enolasca Vela Salvador]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Cortes, 1904 - 1936)
# [[Escolástica Antonia Martina Astibia Iturbe|Escolástica Astibia Iturbe]] efef '''SORTUA''' Durangoko bonbarketan erailda moja (Narvarte, 1881-Durango, 1936)
# [[Eskolastika Mendizabal Imatz]] efef '''SORTUA''' Bizkaiko amama (Bermeo, 1863-1969)
# [[Felisa Aguado Sainz]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Murchante, 1872-Valdierra, 1936)
# [[Felisa Argiñano Arzoz|Felisa Argiñano]] efef '''SORTUA''' Espainiako Gerra Zibilean Ventasko kartelan hildakoa (Zudaire, 1903-Madril, 1939)
# [[Francisca Alonso Prado]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua. (Azagra, 1896 - Rincón de Soto, 1936
# [[Jessica Ruiz Pérez|Jesica Ruiz]] ef-- '''SORTUA''' kimikaria eta politikaria (Durango, 1983)
# [[Josefa Bueno Algárate]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Morata de Jiloca, 1907 - Tutera, 1936)
# [[Josi Sierra Orrantia]] ef-- '''SORTUA''' irakaslea, dokumentalgia eta wikilaria (Bilbo, 1959)
# [[Juana Tomasa Charela Vidas]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Tutera, 1881 - 1936)
# [[Kontxita Martinez de Lezea]] e-ef '''SORTUA''' maistra, ikastola bultzatzailea (Tolosa, 1949-2023)
# [[Laida Arbizu Agirre]] e--- '''SORTUA''' ikertzailea (Ordizia, 2000)
# [[Maite Etxeberria]] e--- '''SORTUA''' Ozazeko auzapeza (Biarritz, 1956)
# [[Maite Rosende Gutierrez]] e--- '''SORTUA''' ilustratzailea (Donostia, 1991)
# [[Maritxu Egiguren]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Zaldibar, 1921 - Bartzelona, 1981)
# [[Misericordia Abad Alcega]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Zaragoza, 1905-Cortes, 1936)
# [[Nerea Ariznabarreta Izkue]] ef-- '''SORTUA''' narratzailea eta antzergilea (Eibar, 1981)
# [[Simona Calleja Aguado]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua. (Cabanillas, 1918-Valtierra, 1936)
# [[Sotera Novia de Salcedo]] --ef '''SORTUA''' Boliviako esploratzaile eta idazlea (Bilbo, XIX. mendea)
# [[Teresa Chiches Ledesma]] e-ef '''SORTUA''' (León, 1911 - Bilbo, 1937)
# [[Xole Aire]] ef--'''SORTUA''' auzapeza eta artzaina (Urepel, 1973)
# [[Ada Martí Vall]] kazetaria, idazlea (Katalunia 1914-Frantzia 1960)
# [[Adelitak]] Mexikoko iraultzako emakume soldaduak,laguntzaileak (1910-1917)
# [[Aída Parada ]] sufragista (Txile 1903-1983)
# [[Alba Rico]] aktorea, abeslaria (Murtzia 1989)
# [[Alice Bolingbroke Woodward]] ilustratzailea (Londres, 1862-1951)
# [[Alicia Asín]] adimen artifizialean aditua (Zaragoza 1982)
# [[Amanda Labarca]] irakaslea, feminista (Txile 1886-1975)
# [[Amy Bailey]] hezitzailea, sufragista (Jamaika, 1875-1990)
# [[Ana Esmeralda]] aktorea, dantzaria (Tetuan 1931-Brasil 2022)
# [[Ana Mar%C3%ADa Zeno]] mediku, sexologo (Argentina, 1922-2011)
# [[Ana Rosa Chacon]] politikaria eta sufragista (Costa Rica, 1889-1985)
# [[Ángela Mazzini Bricala]] idazlea (Cádiz, 1809-Santa Cruz Tenerifekoa, 1894)
# [[Àngels Margarit ]] dantzaria, koreografoa, pedagogoa (Bartzelona 1960)
# [[Anita Brenner]] historialaria, idazlea (Mexiko 1889-1973)
# [[Anita Bryant]] folk-, gospel- abeslaria (AEB 1940)
# [[Anna Gunn]] aktoreak (AEB 1968)
# [[Anna Maria Mozzoni]] kazetaria, politikaria, sufragista (Italia 1837-1920)
# [[Anne Nelson]] antzerkilea (AEB, 1954)
# [[Annette Beveridge]] itzultzailea (EB 1842-1929)
# [[Annie Pardo Cemo]] biologo zelularra (Mexiko 1941)
# [[Antonia Varela Pérez]] astrofisikaria (Kanariak 1965)
# [[Aurélia de Sousa]] margolaria (Txile/Portugal 1866-1922)
# [[Aurora Reyes]] margolaria (Mexiko 1908-1985)
# [[Beau Garrett]] aktorea, modeloa (AEB 1982)
# [[Bega Begum]] enperatriza (Mogol Inperioa 1511-1582)
# [[Begoña Villacís]] abokatua, politikaria (Madril 1977)
# [[Belén Funes]] film zuzendaria, gidoilaria (Bartzelona 1984)
# [[Blanca Álvarez Mantilla]] kazetaria (Madril 1931-2000)
# [[Blanca Catal%C3%A1n de Oc%C3%B3n y Gayol%C3%A1]] botanikaria (Aragoi, 1860-1904)
# [[Brittany Brewer]] saskibaloi-jokalaria (AEB 1997)
# [[Calypso Botez]] idazlea (Errumania, 1880-1933)
# [[Carlota Rosales]] margolaria (Madril 1872-1958)
# [[Carmen Caamaño Díaz]] ekintzaile politikoa (Madril 1909-2006)
# [[Carmen Santonja]] kantautorea, idazea, margolaria (Madril 1934-2000)
# [[Carmen Werner Vallejo]] dantzaria, koreografoa (Madril 1953)
# [[Carmina Virgili]] geologoa, politikaria (Bartzelona, 1927-2014)
# [[Cathay Williams]] esklaboa, militarra (AEB 1844-1893)
# [[Cecilia Álvarez Correa]] ingeniari industriala, politikaria (Kolonbia 1953)
# [[Charlotte de Turckheim]] aktorea, umoregilea (Frantzia 1955)
# [[Charlotte Scott]] matematikaria (Erresuma Batua, 1858-1931)
# [[Chékéba Hachemi]] aktibista, idazlea, 1. emakume diplomazialaria (Afganistan 1974)
# [[Christine Brennan]] kirol kazetaria (AEB, 1958)
# [[Christine Jorgensen ]] aktorea, aktibista (AEB 1926-1989)
# [[Claire Voisin]] matematikaria (Frantzia 1962)
# [[Clara Che Tórtola]] saskibaloi jokalaria (Valentzia 1997)
# [[Clara Isabel Francia]] kazetaria (Errioxa 1940)
# [[Clotilde Catal%C3%A1n de Oc%C3%B3n y Gayol%C3%A1]] entomologoa, poeta (Aragoi, 1863-1946)
# [[Concha Caballero]] politikaria (Baena, 1956 - Sevilla, 2015)
# [[Concha Michel]] abeslaria, ikertzailea (Mexico 1899-1990)
# [[Conchita Goyanes]] aktorea (Malaga 1946-Madril 2016)
# [[Conchita Montes]] aktorea (Sevilla 1914- Portugal 1994)
# [[Dámasa Cabezón]] pedagogo eta hezitzailea (Argentina, 1792 -Txile, 1861)
# [[Desirée de Fez]] kazetaria, idazlea, zinema kritikaria (Bartzeloa 1977)
# [[Diana Navarro]] abeslaria (Malaga 1978)
# [[Dilras Banu Begum]] enperatriza (Mogol Inperioa 1622-1657)
# [[Dodo (komikigilea)|Dodo]] Frantziako komikigilea (Rabat, 1955)
# [[Dolores Correa Zapata]] idazlea (Mexiko 1853-1924)
# [[Dolores Jiménez Muro]] hezitzailea, iraultzailea (Mexiko 1848-1925)
# [[Édith Grattery]] Frantziako ilustratzaile eta komikigilea (Marseilla, 1960)
# [[Edith Lederer]] nazioarteko kazetaria (AEB, 1943)
# [[Elena Arizmendi Mejia]] idazle feminista (Mexiko, 1884-1949)
# [[Elena Martín Ortega]] psikologa eta irakaslea (Espainia 195??)
# [[Elena Santonja]] tb aurkezlea (Madril 1932-2016)
# [[Elena Torres Cuéllar]] lider iraultzailea (Mexiko 1893-1970)
# [[Elizabeth Bugie]] biokimikaria (AEB, 1920-2001)
# [[Elsa von Freytag-Loringhoven|lsa von Freytag-Loringhoven]] Artista (Alemania, 1874-1927)
# [[Emily Bisharat]] legelaria (Jordania, 1913-2004)
# [[Encarnación Cubas Báez]]
# [[Enriqueta Morales]] hezitzailea eta erizain feminista (APanama, 1891-1986)
# [[Estelle Ramey]] endokrinologo, feminista (AEB, 1917-2006)
# [[Ethel Arnold]] kazetari, idazle eta hizlari, emakumeen sufragioaren aldeko aktibista (Britainia Handia 1865- 1930)
# [[Eugénie Brazier]] sukaldaria (Frantzia 1895-1977)
# [[Eunice Odio]] poeta (Costa Rica 1919- exiko 1974)
# [[Fatoumata K%C3%A9b%C3%A9]] astrofisikaria, hezitzailea (Frantzia, 1985)
# [[Fereshteh Ahmadi]] eleberrigilea (Iran 1972)
# [[Florence Cestac]] Frantziako komikigilea
# [[Florence Farmborough]] argazkilaria , idazlea (Britainia, 1887-1978)
# [[Florencia Serranía Soto]] ingeniari mekanikoa (Mexiko 1963)
# [[Franca Rame]] aktorea, idazlea, politikaria (Italia 1929-2013)
# [[Frances Jolliffe]] aktorea (AEB, 1873 – 1925)
# [[Gemma Cuervo]] aktorea (Bartzelona 1934)
# [[Gertrude Mary Woodward]] ilustratzailea (Britainia, 1854-1939)
# [[Greta Fernández]] aktorea (Bartzelona 1995)
# [[Gulbadan Begum]] biografoa, poeta, printzesa (Mogol Inperioa 1523-1603)
# [[Hamida Banu Begum]] enperatriza (Mogol inperioa 1527-1604)
# [[Hedwig Bleuler-Waser]] sufragista (Zurich, 1869 - Zollikon, 1940)
# [[Hiromi Uehara]] piano-jolea (Japonia 1979)
# [[Ifigenia Martinez]] ekonomialaria, politikaria (Mexiko 1930)
# [[Ingibjörg H. Bjarnason]] sufragista, irakaslea, artista eta politikaria (Islandia, 1867-1941)
# [[Inma Serrano]] kantautorea (Alacant 1968)
# [[Isa Duque]] psikologoa, sexologoa (Zaragoza, 1985)
# [[Isabel Andreu de Aguilar]] sufragista,ekintzailea (Puerto Rico, 1887-1948)
# [[Isabel Tenaille]] tb aurkezlea (Madril 1951)
# [[Isabella Mamani|Isabella Brunilda Mamani]] iamara abokatua eta politikaria (Txile, 1988)
# [[Itelvina Massioli]] pedagogo feminista (Brazil, XX. mendea)
# [[Jahanara Begum]] printzesa, poeta (Mogol Inperioa 1614-1681)
# [[Jahanzeb Banu Begum]] printzesa (Mogol Inperioa 1649-1705)
# [[Jan Goodwin]] idazlea eta ikerketa kazetaria (AEB, 1948)
# [[Jane Brigode]] politikaria (Belgika, 1870-1952)
# [[Janeane Garofalo]] komediantea, aktorea (AEB 1964)
# [[Jeanne Córdova]] idazlea, lesbiana aitzindaria (Alemania/AEB 1948-2016)
# [[Jojo Moyes]] kazetaria, idazlea (EB 1969)
# [[Juana Belén Gutiérrez de Mendoza]] hezitzailea, sufragista (Mexiko 1875- 1942)
# [[Julia Piaton]] aktorea (Frantzia 1985)
# [[June Carmona]] saskibaloi jokalaria (Gasteiz 2005)
# [[Karla Jay]] idazlea, ikertzailea (AEB 1947)
# [[Kathryn Bertine]] kirolaria, aktibista eta idazlea (AEB, 1975)
# [[Kelly McEvers]] kazetaria, gerrako korrespontsala (AEB, 1970)
# [[La Niña de La Puebla]] abeslaria (Sevilla 1908-Malaga 1999)
# [[Laia Raventós Roig]]saskibaloi jokalaria (Bartzelona 1997)
# [[Laura Aliaga]] saskibaloi jokalaria (Alacant 1994)
# [[Laura Granados]] kantautorea (Cádiz 1966)
# [[Laura Juliana Ramírez Ruiz]] ilustratzailea, komunikatzalea eta sortzailea (Mexiko...)
# [[Lila Clunas]] sufragisa (Eskozia, 1875-1968)
# [[Lisa Gherardini]] noblea, Mona Lisa (Florentzia 1479-1542)
# [[Louise Weiss]] idazlea, politikaria (Frantzia 1893-1983)
# [[Lucía Gil]] abeslaria, aktorea (Madril 1998)
# [[Luz Vidal]] Sindikalista, politikaria, maputxea (Txile, 1973)
# [[Maite Cazorla]] saskibaloi jokalaria (Kanariak 1997)
# [[Malagako emakumeen kartzela zaharra]] (1937-1954)
# [[Manolita Piña]] artista (Uruguai, 1883-1994)
# [[Mara Goyanes]] aktorea (Madril 1942-2006)
# [[Margaret Ogola]] pediatra, idazlea (Kenya, 1958-2011)
# [[Maria Angela Ardinghelli]] Itzultzailea, matematikaria, fisikaria (Italia, 1728-1825)
# [[Maria Cederschiöld]] kazetaria eta sufragista (Suedia, 1856-1935)
# [[María del Refugio García]] maistra, sufragista (Mexiko 1889-1973)
# [[María Dolores Medina]] kristau erlijiososa (Mexiko 1860- 1925)
# [[María José Goyanes]] aktorea (Madril 1948-)
# [[María Luisa Ponte]] aktorea (Valladolis 1918-Madril 1996)
# [[María Parrado]] abeslaria (Cádiz 2001)
# [[María San Juan]] kazetaria (Asturias 1963)
# [[María Villalón]] abeslaria (Malaga 1989)
# [[Marie Ange Guillaume]] kazetari, idazle eta gidoilaria (Frantzia, 1945)
# [[Marjory Warren]] geriatra (Erresuma Batua, 1897-1960)
# [[Marta Hermida]] saskibaloi jokalaria (Madril 1997)
# [[Martha Jungwirth]] margolaria (Austria 1940)
# [[Maruja Callaved]] tb aurkezlea (Huesca 1921-Madril 2018)
# [[Mary Fields]] esklaboa, 1. postari afroamerikarra (AEB 1832-1914)
# [[Mary Garden]] opera abeslaria (Eskozia, 1874-1967)
# [[Mary J. Rathbun]] zoologoa (AEB, 1860-1943)
# [[Mazie E. Clemens]] Lehen Mundu Gerrako korresponsala (AEB, 1890-1952)
# [[Mélanie Auffret]] film zuzendaria, gidoilaria Frantzia, XX. mendea)
# [[Mercedes Gómez Otero]] preso komunista (Madril 1915-?)
# [[Meredith Monroe]] aktorea (AEB 1969)
# [[Mimí Muñoz]] aktorea (Espainia 1914-1987)
# [[Mireia Hernández]] igeriketa sinkronizatuko kirolaria (Espainia 2002)
# [[Modesta Sanginés Uriarte]] idazle eta musikagilea (Bolivia, 1832-1887)
# [[Mumtaz Mahal]] enperatriza (Mogol Inperioa 1593-1631)
# [[Nadira Banu Begum]] printzesa (India 1618-Pakistan 1659)
# [[Nathalie Roques]] Frantziako idazlea eta komikigilea
# [[Nika Shakarami]] manifestari desagertu eta hila (Iran 2005-2022)
# [[Nina Stemme]] sopranoa (Suedia 1963)
# [[Niña de Antequera]] abeslaria (Malaga 1921-Sevilla 1972)
# [[Noora Niasari]] zinema zuzendari eta gidoilaria (Teheran)
# [[Nur Jehan]] enperatriza, poeta (Kandahar 1577-Lahore 1645)
# [[Olga Bancic]] ekintzaile komunista judua (Errumania 1912- Alemnia 1944)
# [[Olga Skorojodova]] zientzialaria, hezitzailea (SESB, 1911-1982)
# [[Paquita Rico]] aktorea (Sevilla 1929-2017)
# [[Park Wan Suh|Park Wan Sun]] idazlea (Korea, 1981-2011)
# [[Pasión Vega]] abeslaria (Madril 1976)
# [[Paula Cons]] dokumental- eta film zuzendaria (Coruña 1976)
# [[Paula Dalli]] abeslaria, aktorea, idazlea (Alacant 1993)
# [[Petra Herrera]] gizon gudari mozorrotua (Mexiko 1887-1917)
# [[Petronila Riquelme]] Bernardo O'Higgins.en alaba mestizoa (Los Angeles, Txile, 1808? - Valparaiso, 1870)
# [[Piedad Bonnett]] idazlea, poeta (Kolonbia, 1951)
# [[Piedad de la Cierva]] zientzialaria (Murtzia, 1913-2007)
# [[Pilar Muñoz]] aktorea (Madril 1911-1980)
# [[Randi Blehr]] sufragista (Norvegia, 1851-1928)
# [[Rhea Durham]] modeloa (AEB 1978)
# [[Roberta Cowell]] lasterketa- eta borroka-pilotua, 1. Emakume trans britainiarra (EB 1918-2011)
# [[Rocío Molina Cruz]] dantzaria, koreografoa (Malaga 1984)
# [[Rosario Robles]] politikaria (Mexiko 1956)
# [[Rose Mbowa]] idazlea, feminista (Uganda 1943-1999)
# [[Roshanara Begum]] printzesa, poeta (Mogol Inperioa 1617-1671)
# [[Ruja Ignatova]] iruzurgilea (Bulgaria/Alemania 1980)
# [[Ruqaiya Sultan Begum]] enperatriza (Mogol Inperioa 1542-1626)
# [[Ruth Sager]] genetista (AEB, 1918-1997)
# [[Sadie Kneller Miller]] kazetaria (AEB, 1867-1920)
# [[Salima Sultan Begum]] poeta, enperatriza (India 1539- Mogol Inperioa 1612)
# [[Sálvorako emakume heroiak]] erreskatea, Galizia 1921.01.02
# [[Samantha Gilabert]] abeslaria (Alacant 1994)
# [[Sarah Moon]] argazkilaria (Frantzia, 1941)
# [[Sarina Esmailzadeh]] manifestari nerabe erahila (Iran 2006-2022)
# [[Segoviako kartzela zaharra]] emakumeen kartzela (1946-1956)
# [[Soledad Miranda]] aktorea, abeslaria (Sevilla 1943-Portugal 1970)
# [[Sonia Montecino|Sonia Montecinco]] aimara ikertzaile, antropologoa, idazlea (Txile, 1954)
# [[Sophia Delza]] dantzaria, idazlea (AEB, 1903-1996)
# [[Stacey Kent]] abeslaria (AEB 1968)
# [[Suzanne Corkin]] neurozientzialaria (AEB, 1937-2016)
# [[Svetlana Mojsov]] biokimikaria (Jugoslavia 1947)
# [[Tebello Nyokong]] Kimikaria (Hegoafrika, 1951)
# [[Teresa Nieto]] dantzaria, koreografoa (Tanger 1953)
# [[Thea Sharrock]] antzerki eta film zuzendaria (EB 1976)
# [[Vainica Doble]] musika bikotea (1971-2000)
# [[Van Buren ahizpak]] moto bidaiariak, AEB 1916
# [[Vera Peters]] onkologoa (Kanada, 1911-1993)
# [[Vicky Lagos]] aktorea (Madril 1938)
# [[Victoria Teijeiro]] aktorea, irakaslea (Coruña 1974)
# [[Victorina Bridoux]] poeta eta eleberrigilea (Manchester, 1835-San Cruz Tenerifekoa, 1862)
# [[Virginia Grütter]] poeta, aktorea (Costa Rica 1929-2000)
# [[Yolanda Retter]] liburuzaina, idazlea (AEB 1948-2007)
# [[Zeb-un-Nisa Begum]] printzesa poeta (Mogol Inperioa 1638-1702)
# [[Zena Tooze]] biologo, ekologista (Kanada, 1955)
# [[Zenana]] emakumeen etxe zatia (India XII. mendea)
# [[Zoe Ducós]] aktorea, gidoilaria (Argentina 1928-Venezuela 2002)
# [[Zulma Brandoni de Gasparini]] paleontologoa (Argentina, 1944)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''maiatza''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agurtzane Ormatza Imatz]] '''SORTUA''' sexologoa (Bakio, 1967)
# [[Aitziber González García]] '''SORTUA''' arkeologoa, ikertzailea (Gasteiz 1991)
# [[Alaitz Arenzana]] ----'''SORTUA''' artista eta zinemagilea (Bilbo, 1976)
# [[Amaia Barrena García]] ----'''SORTUA'''idazlea, poeta (Basauri, 1989)
# [[Esti Ansotegi Guruziaga]] ----'''SORTUA''' psikologoa (Zornotza, 1976)
# [[Itziar Sapsootham]] '''SORTUA''' geografoa eta ikertzailea (Eibar, 1986)
# [[Lucia Arrube]] '''SORTUA'''erraketista (Iurreta, 1923 - Zornotza, 2012)
# [[Margarita Unzalu Arana]] ----'''SORTUA''' idazlea (Durango, 1892-1973)
# [[Rosa Hernández (artista)]] ----'''SORTUA''' eskultorea eta margolaria (Tenerife, 1955)
# [[Sama Bilbao]] '''SORTUA''' ingeniari industriala eta irakaslea (Bilbo 1961)
# [[Agnes Baden-Powell]] Nesken eskaut talde sortzailea (Ingalaterra 1858-1945)
# [[Aim%C3%A9e Antoinette Camus]] botanikaria (Frantzia, 1879-1965)
# [[Alejandra Rodríguez]] kazetaria, abokatua, 60 urteko Miss Buenos Aires 2024 (Argentina 1963)
# [[Alice Recoque]] informatikaria (Aljeria 1929- Frantzia 2021)
# [[Alicia Machado]] aktorea, Miss Unibertso 1996 (Venezuela 1976)
# [[Alison Hargreaves]] alpinista (EB, 1962-K2, 1992)
# [[Amalia Miranzo]] politikaria eta irakaslea (Cuenca, 1939-2014)
# [[Amelia Vega]] abeslaria, enpresaburua, Miss Unibertso 2003 (Dominikar Errepublika 1984)
# [[Ana de Mendoza de la Vega]] noblea (Valladolid 1554-Guadalajara 1633)
# [[Ana García Carías]] abokatua, lehen dama (Honduras 1968)
# [[Ana Sofía Henao]] modeloa, idazlea, ilustratzailea (Kolonbia, 1982)
# [[Andrea Meza]] Miss Unibertso 2020 (Mexiko 1994)
# [[Anita Conti]] ozeanografoa (Frantzia, 1899-1997)
# [[Anna Cruz]] saskibalioi jokalaria (Bartzelona 1986)
# [[Anna Montañana]] saskibaloi jokalari ohia, entrantzailea (Valentzia 1980)
# [[Anna Pazos]] idazlea (Bartzelona 1991)
# [[Anna Roig Serra]] fisikaria (Katalunia, 1962)
# [[Anne Marie Braafheid]] Miss Unibertsoko 1. Finalista beltza (Surinam 1947)
# [[Anne-Laure Folly]] zinema zuzendaria (Togo, 1954)
# [[Annie Fratellini]] aktorea, pailazoa (Frantzia, 1932-1997)
# [[Ánxela Loureiro]] poeta, idazlea eta abeslaria (Ferrol, 1956)
# [[Barbara May Cameron]] argazkilaria, poeta, idazlea eta giza eskubideen aldeko ekintzailea (AEB, 1954 - 2002ko)
# [[Barbara Sepúlveda|Barbara Sepulveda]] feminista abokatua (Santiago, 1985)
# [[Beatriz Bernal]] Espainiako 1. emakume idazlea (Valladolid 1501/1504- 1562/1586)
# [[Beatriz Domínguez-Gil]] medikua, nefrologoa (Coruña 1971)
# [[Beatriz Sarlo]] idazlea (Argentina, 1942)
# [[Begoña Etayo Ereña]] Euskal Herriko feminista (Bilbo, 1958)
# [[Betty Molesworth]] botanikaria (Zeelanda Berria, 1913-2002)
# [[Bolette Berg]] argazkilaria (Norvegia, 1872-1944)
# [[Brook Lee]] modeloa, Miss Unibertso 1997 (AEB 1971)
# [[Camila Kater]] film zuzendaria (Brasil 1990)
# [[Carla Nieto]] aktorea (Girona 1983)
# [[Carmen Díez de Rivera]] politikaria (Madril 1942-1999)
# [[Carmen Villalobos]] aktorea (Kolonbia 1983)
# [[Carolyn Steel]] arkitektoa, idazlea, ikertzailea eta unibertsitateko irakasle ingelesa (Londres ?)
# [[Catalina de Mendoza y Sandoval]] noblea (Granada 1916-1686)
# [[Catherine Peñán]] patinatzailea (Santiago, 1989)
# [[Catriona Gray]] Miss Unibertso 2018 (Australia 1994)
# [[Cecil Dorrian]] gerrako korrespontsala (AEB, 1882-1926)
# [[Cg'ose Ntcox'o]] artista (Botswana, 1950-2013)
# [[Chefa Alonso]] musikagilea (Coruña 1955)
# [[Clara Roquet]] zinema zuzendaria eta gidoilaria (1988)
# [[Clara Stauffer]] espioia, falangekoa (Madril 1904-984)
# [[Concepción Dancausa]] politikaria, funtzionarioa (Burgos 1952)
# [[Corina Smith]] abeslaria, aktorea (Venezuela 1991)
# [[Cristina Ruiz Ortega]] exekutiboa (Espainia 1970)
# [[Cynthia Elbaum]] fotokazetaria (AEB, 1966-1994)
# [[Dana Randall]] informatikaria (AEB 1968)
# [[Da'Vine Joy Randolph]] aktorea, kantaria (AEB 1986)
# [[Demi-Leigh Nel-Peters]] enpresaburua, Miss Unibertso 2017 (Hegoafrika 1995)
# [[Denise Ferreira da Silva]] filosofoa eta artista (Brasil, 1963)
# [[Denise Quiñones]] aktorea, Mis Unibertso 2001 (Puerto Rico 1977)
# [[Dominga Neculmán]] zeramikagilea (Walmapu, 1937-2022)
# [[Dorothy Liddell]] arkeologoa (Erresuma Batua, 1890-1938)
# [[Eden Golan]] abeslaria (Errusia/Israel 2003)
# [[Ekaterina Zelenko]] hegazkinlari militarra (Errusia 1916-1941)
# [[Elisa Aguilar]] saskibaloi jokalaria (Madril,1976)
# [[Elisabeth Ohlson Wallin]] argazkilaria (Suedia 1961)
# [[Eliza Ruhamah Scidmore]] idazlea, argazkilaria (AEB 1856-1928)
# [[Elizabeth Gould Bell]] medikua eta sufragista (Erresumna Batua, 1862-1934)
# [[Elizabeth McCombs]] 1. emakume parlamentaria (Zeelanda Berria 1873-1935)
# [[Elsa Donaire Malagelada]] saskibaloi jokalaria (Girona, 1979)
# [[Emily Stowe]] medikua (Kanada, 1831-1903)
# [[Encarnación Alzona]] historilaria eta sufragista (Filipinak, 1895-2001)
# [[Enriqueta_Sèculi]] pedagoga, kirolaria eta feminista (Bartzelona, 1897-1976)
# [[Ericka Ñanco]] ekintzailea eta politikari maputxea nén (Walmapu, 1992)
# [[Esther Hill]] arkitektoa (Kanada, 1895-1985)
# [[Eugenie Clark]] iktiologoa (AEB, 1922-2015)
# [[Evaluna Montaner]] aktorea, kantaria (Venezuela 1997)
# [[Felisa Rincón de Gautier]] politikaria (Ameriketako Estatu Batuak, 1897-1994)
# [[Fernanda García Lao]] idazlea (Argentin/ Espainia 1966)
# [[Francisca Linconao]] lider maputxea (Walmapu, 1958)
# [[Fuencisla Clemares]] exekutiboa (Madril 1974)
# [[Gabriela Isler]] modeloa, Miss Unibertso 2013 (Venezuela 1988)
# [[Gabriela Mandujano]] sufragista, politikaria (Txile 1902-1984)
# [[Gidaritza]] neskato-eskaut taldeen mugimendua
# [[Gloria Diaz]] modeloa, Miss Unibertso 1969 (Filipinak 1951)
# [[Grettell Valdez]] aktorea (Mexiko 1976)
# [[Gwendolyn Lizarraga]] ekintzailea, politikaria eta enpresa burua (Belize, 1901-1975)
# [[Hanna Sheehy-Skeffington]] sufragista eta nazionalista (Irlanda, 1877-1946)
# [[Harnaaz Sandhu]] Miss Unibertso 2021 (India 2000)
# [[Harriet Chalmers Adams]] esploratzailea, argazkilaria (AEB 1875-Frantzia 1937)
# [[He Zehui]] fisikari nuklearra (Txina, 1914-2011)
# [[Herminia Aburto Colihueque|Herminia Aburto]] lider maputxea
# [[Huda Akil]] neurozientzialaria (Siria-AEB, 1945)
# [[Inma Rubiales]] idazlea (Badajoz 2002)
# [[Inmaculada Rodríguez-Piñero]] politikaria (Madril 1958)
# [[Iris Mittenaere]] modeloa, Miss Unibertso 2016 (Frantzia 1993)
# [[Iris van Herpen]] moda diseinatzailea (Herbehereak 1984)
# [[Isabel de Liaño]] idazlea (Valladolid XVI. Mendea-XVII. mendea)
# [[Isabel dos Santos]] ekonomialaria, aberatsa (Errusia/Angola 1973)
# [[Isabel Millé Giménez]] ikertzailea, liburuzaina, poeta (Almeria 1894- 1990)
# [[Isabel Ov%C3%ADn Camps]] kimikaria, irakaslea (Sevilla, 1887-1972)
# [[Ivette María Tato]] igerilaria (Bartzelona 1975)
# [[Janet Rowley]] genetikaria (AEB, 1925-2013)
# [[Jayne Atkinson]] aktorea (EB/AEB 1959)
# [[Jennifer Hawkins]] modeloa, Miss Unibertso 2004 (Australia 1983)
# [[Joanna Haigh]] fisikaria (Erresuma Batua, 1954)
# [[Josefa Tito Recalde]] enpresaburua (Donostia, 1802-1858)
# [[Josephine Cecilia Diebitsch Peary]] esploratzaile aitzindaria (AEB 1863-1955)
# [[Júlia Bacardit]] idazlea (Bartzelona 1991)
# [[Juliane Koepcke]] zoologoa (Peru-Alemania, 1954)
# [[Juliette Gordon Low]] Espainian eta Kuban neska eskaut taldeen sortzailea (AEB 1860-1927)
# [[Justine Pasek]] artista, 2. Miss Unibertso 2002 (SESB/Panama 1979)
# [[Karina Riquelme Viveros]] abokatu maputxea (Walmapu, 1981)
# [[Kate Sessions]] botanikaria (AEB, 1857-1940)
# [[Kate Swift]] idazlea, editorea (AEB 1923-2011)
# [[Katharine Blunt]] kimikaria, nutrizionista (AEB, 1876-1954)
# [[Kathleen Cruise O'Brien]] sufragista eta irakaslea (Irlanda, 1886-1938)
# [[Kimberley Tell]] aktorea, abeslaria (Lanzarote 1989)
# [[Kimberly Dozier]] kazetaria, gerrako korrespontsala (AEB,1966)
# [[Kimera (abeslaria)]] (Hego Korea 1954)
# [[Kirsten Vangsness]] aktorea, gidoilaria (AEB 1971)
# [[Laia Palau]] saskibaloi jokalaria (Bartzelona 1979)
# [[Laura Aguilar]] argazkilaria (AEB, 1958-2018)
# [[Laura Gil]] saskibaloi jokalaria (Murtzia 1992)
# [[Lauren Groff]] idazlea (AEB 1962)
# [[Lea Gabrielle]] kazetaria, diplomatiko ohia, hegazkinlaria (AEB,1975)
# [[Lidia Lopujova]] dantzaria (Errusia, 1892-1981)
# [[Liliana Ancalao]] poeta, irakasle maputxea (Walmapu, 1961)
# [[Lisa Randall]] fisikaria (AEB 1962)
# [[Liubov Sóbol]] apolitikaria, ekintzailea (Errusia 1987)
# [[Lola Glaudini ]] aktorea (AEB 1971)
# [[Louise Gavan Duffy]] sufragista eta nazionalista (Niza, 1884 - Dublin, 1969)
# [[Luisa Mendoza y Mendoza]] noblea (1582-Nadril 1619)
# [[Luna Pamies]] aktorea (Alacant, 2003)
# [[Lydia Davis]] idazlea (AEB, 1947)
# [[Małgorzata Szumowska]] film zuzendaria, gidoilaria, ekoizlea (Polonia 1973)
# [[María Abrisqueta de Zulueta]] Espainian eta Kuban neska-eskaut taldeen sortzailea (Donostia 1911-1992)
# [[Maria Bellido]] heroia (Jaen 1755-1809)
# [[María Catrileo|Maria Catrileo]] hizkuntzalari maputxea (Walmapu, 1944)
# [[María de Mendoza y Fonseca]] noblea, arte-bildumagilea (Espainia 1516-1580)
# [[María Dolores Dancausa]] bankaria, exekutiboa (Burgos 1959)
# [[María Gómez de Sandoval y Torres de Navarra]] noblea (?- 19)
# [[María José García Beato]] legelaria, bankaria, exekutiboa (Kordoba 1965)
# [[Maria Koepcke]] ornitologoa (Alemania-Peru, 1924- 1971)
# [[María La Ribot]] koreografoa (Madril 1962)
# [[María Martinón Torres]] Medikua, antropologoa (Orense, 1974)
# [[Maria Rúbies]] maistra eta politikaria (Leida, 1932-1983)
# [[Maria Tereza Jorge P%C3%A1dua]] ekologoa (Brasil, 1943)
# [[Marie Høeg]] sufragista eta argazkilaria (1866-1949)
# [[Marie Pape-Carpantier]] pedagoga eta feminista frantziarra (Frantzia 1815 - 1878)
# [[Marina Geli]] medikua, politikaria (Girona 1958)
# [[Marta Alonso]] onkologo ikertzailea (Lodosa 1974)
# [[Marta Fernández (saskibaloi-jokalaria)]] (Bartzelona,1981 19)
# [[Marta Vergara]] sufragista, idazlea (Txile 1898- 1995)
# [[Marta Xargay]] saskibaloi jokalaria (Girona 1990)
# [[Martha Vasconcellos]] modeloa, Miss Unibertso 1968 (Brasil 1948)
# [[Mary Lowndes]] artista eta sufragista (Dorset, 1856 - Londres, 1929)
# [[Maud Bonneaud]] margolaria (Limoges, 1921-Madril, 1991)
# [[Maya Moore]] saskibaloi jokalaria (AEB 1989)
# [[Melba Roy Mouton]] matematikaria, programatzailea (AEB, 1929-1990)
# [[Mélodie Nakachian]] ume bahitua, psikologoa (AEB 1982)
# [[Mencía de Mendoza]] noblea, arte-bildumagilea (Guadalajara 1508-Valentzia 1554)
# [[Mercè Arànega]] aktorea (Agentina/Katalunia 1957)
# [[Meri Te Tai Mangakāhia]] sufragista (Zeelanda Berria, 1868-1920)
# [[Mónica López (aktorea)]] (Kanariak 1969)
# [[Mpule Kwelagobe]] aktibista, Miss Unibertso 1999 (Bostwana 1979)
# [[Nabila Espanioly]] aktibista, pedagogoa, feminista (Israel 1955)
# [[Nandipha Mntambo]] eskultorea eta artista (Hegoafrika, 1982)
# [[Nanna Aakjær|Nanna Aakjaer]] eskultorea eta sufragista (Danimarka, 1874-1962)
# [[Natalia Torrente]] kirol kazetaria (Madril 1984)
# [[Natividad Almeda-López|Natividad Almeda Lopez]] legelaria (Filipinak, 1892-1977)
# [[Natividad Llanquileo]] Abokatua eta politikari maputxea (Walmapu, 1984)
# [[Neri Oxman]] arkitektoa, diseinatzailea, irakaslea (Israel/AEB 1976)
# [[Nettie Honeyball]] futbolaria (Londres 1871- Argentina XX. mendea))
# [[Oksana Fiodorova]] abeslaria, polizia, Miss Unibertso 2002 (Errusia 1977)
# [[Olga Poblete]] irakaslea, gizarte buruzagia (Txile 1908-1999)
# [[Olha Kobylianska]] idazlea (Ukraina 1863-Errumania 1942)
# [[Olivia Culpo]] influencerra, Miss Unibertso 2012 (AEB 1992)
# [[Oracene Price]] tenis entrenatzailea (AEB 1952)
# [[Orna Grumberg]] informatikaria (Israel 1952)
# [[Paget Brewster]] aktorea (AEB 1969)
# [[Patricia Dauder]] artista (Bartzelona, 1973)
# [[Patricia Goldman-Rakic]] neurologoa (AEB, 1937-2003)
# [[Patricia Manterola]] abeslaria, aktorea (Mexiko 1972)
# [[Patsy Adam-Smith]] idazlea, historialaria (Australia 1924-2001)
# [[Paula Painén Calfumán|Paula Paiñén Calfuman]] Kultura maputxearen ordezkaria (Walmapu, 1931)
# [[Paulina Vega]] enpresaburua, Miss Unibertso 2014 (Kolonbia 1993)
# [[Pia Wurtzbach]] enpresaburua, Miss Unibertso 2015 (Alemania/Filipinak 1989)
# [[Pilar Belzunce de Carlos]] mezenasa (Filipinak, 1925-Donostia, 2015)
# [[Pilar Martín Gila]] idazlea (Segovia 1962)
# [[Queralt Casas]] sakibaloi jokalaria (Girona 1992)
# [[Ramona Reyes]] emagin eta politikari maputxea (Txile, 1967)
# [[R'Bonney Gabriel]] Miss Unibertso 2022 (AEB 1994)
# [[Rebeca Jiménez]] abeslaria (Segovia 1975)
# [[Rivka Oxman]] arkitekto, ikertzailea, irakaslea (Israel 1950)
# [[Robyn Davidson]] idazlea (Australia 1950)
# [[Rochelle Aytes]] aktorea, modeloa (AEB 1976)
# [[Rosa Serra]] eskultorea (Vic, 1944)
# [[Rosa Smith Eigenmann]] iktiologoa (AEB, 1858-1947)
# [[Rose Kennedy|Rose Kenedy]] filantropoa (AEB, 1890-1995)
# [[Rosita Ferrer]] Kopla kantaria eta egilea (Bartzelona,1935)
# [[Safi Faye]] zinema zuzendaria (Senegal, 1934-2023)
# [[Samara de Córdova]] aktore eta idazlea (Guatemala, 1923-2015)
# [[Sasha Waltz ]] dantzaria, koreografoa (Alemania 1963)
# [[Semiha Berksoy]] opera abeslaria (Turkia, 1910-2004)
# [[Séverine Vidal]] idazlea (Frantzia, 1969)
# [[Sheynnis Palacios]] kazetaria, Miss Unibertso 2023 (Nikaragua 2000)
# [[Silvia Palumbo]] kantautorea (Argentina 1961)
# [[Soledad Bacarreza]] psikologo eta kirol kazetaria (Santiago, 1969)
# [[Sonsoles de Icaza]] aristokrata, Balentziagaren musa (Avila 1914- Madril 1996)
# [[Valentina Pinelo]] moja idazlea (Sevilla XVI. Mendea-XVII. mendea)
# [[Vanisha Mittal]] aberatsa, enpresaburua (India 1980)
# [[Verónica Figueroa Huencho|Veronica Figueroa Huencho]] irakasle eta politikari maputxea (Santiago, 1974)
# [[Virginia Cowles]] gerrako idazlea eta kazetaria (1910-1983)
# [[Yehni Djidji|Yenni Djidji]] idazlea eta blogaria (Boli Kosta, 1988)
# [[Yuri Kochiyama]] ekintzailea (AEB 1921-2014)
# [[Zofia Stryjeńska]] margolaria (Krakovia 1891-Geneva 1976)
# [[Zozibini Tunzi]] Miss Unibertso 2019 (Hegoafrika 1993)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''Apirila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Irati Cuadrado Noain]] ef--'''SORTUA''' iraupen eskalatzailea (Burlata, 2001)
# [[Juana Cortés Amunarriz]] ----'''SORTUA''' idazlea (Hondarribia, 1966)
# [[Nerea Intxausti Castiñeira]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Pasai Donibane, 2000)
# [[Abigail eta Brittany Hensel]] maistrak, biki siamdar bizefalikoak (AEB 1990)
# [[Adelaida Avagyan]] medikua, ikertzailea (Armenia-AEB, 1924-2000)
# [[Adelina Jiménez Jiménez]] maistra ijitoa (1945)
# [[Adriana Hoffmann]] biologoa (Txile 1940)
# [[Agnès McLaren]] medikua, sufragista (EB 1837-Frantzia 1913)
# [[Aida Fern%C3%A1ndez R%C3%ADos]] biologoa, ozeanografoa (Galizia, 1947-2015)
# [[Akiko Kojima]] modeloa, Miss Unibertso 1959 (Japonia 1936)
# [[Amelia Cuñat Monleon]] marrazkilaria, zeramikaria (Valentzia 1878-1946)
# [[Amparo Muñoz]] modeloa, aktorea, Miss Unibertso (Malaga 1954-2011)
# [[Amparo Navarro Giner]] maistra (Valentzia, 1900-1986)
# [[Ana Jaren]] ilustratzailea (Sevilla 1985)
# [[Ane Campos]] futbolaria (Getaria, 1999)
# [[Angela Marinescu]] poeta (Errumania 1941-2023)
# [[Anna Callender Brackett]] filosofa eta feminista estatubatuarra (EEUUko Bostonen, 1836-1911)
# [[Anna Güell Torne]] aktorea (Katalunia 1961)
# [[Anna Kolbrún Árnadóttir|Anna Kolbrún]] maistra eta politikaria (1970-2023)
# [[Anna Munro]] sufragista (EB 1881-1962)
# [[Anna Turbau]] argazkilaria (Bartzelona 1949)
# [[Anne Knight]] sufragista (BH 1786-1862)
# [[Anne Marie Pohtamo]] modeloa, aktorea, Miss Unibertso (Finlandia 1955)
# [[Apasra Hongsakula]] modeloa, Miss Unibertso 1965 (Thailandia 1947)
# [[Armi Kuusela]] filantropoa, 1. Miss Unibertso (Finlandia 1934)
# [[Axelle Kabou]] idazlea (Kamerun, 1955)
# [[Aya Nakamura]] abeslaria (Frantzia, 1995)
# [[Barbara Blomberg]] dama, Karlos I.aren maitalea, Joan Austriakoaren ama (Alemania 1527-Kantabria 1597)
# [[Barbara Canepa]] Italiako komikigilea (Genoa, 1969)
# [[Barbara Foxley]] pedagogoa, sufragista (EB 1860-1958)
# [[Bárbara Palacios]] idazlea, Miss Unibertso 1986 (Madril/Venezuela 1963)
# [[Beatriz Iribarne Sánchez]] maistra eta ekintzailea (Almeria, 1942)
# [[Begoña Muruaga Laca]] filologoa, euskara teknikaria (Bermeo 1953)
# [[Bernadette Sanou Dao]] idazlea (Burkina Faso)
# [[Berry Berenson]] argazkilaria, aktorea (AEB 19)
# [[Bertha Gxowa]] politikaria eta ekintzailea (Hegoafrika, 1934-2010)
# [[Betty Lou Raskin]] kimikaria (AEB, 1924-2010)
# [[Bienvenida Sarmiento]] maistra (Argentina, 1804-1900)
# [[Camille Paglia]] kritikari soziala, idazlea (AEB 1947)
# [[Cándida Antonia Bueno Iso|Cándida Antonia Bueno]] maistra fusilatua (Zaragoza, 1912-1936)
# [[Carme Giralt Roses]] hezitzailea (Bartzelona 1940-2022)
# [[Carmen Delgado Vicente|Carmen Delgado]] Maistra eraila (Salamanca, 1899-1936)
# [[Carmen Guillén Lorente]] historialaria, ikertzailea, irakaslea (Murtzia 1988)
# [[Carmen Mola]] idazle taldea (Espainia, 2018)
# [[Carol Morris]] modeloa, Miss Unibertso 1956 (AEB 1936)
# [[Carroll Baker]] aktorea (AEB 1931)
# [[Cecilia Bolocco]] aurkezlea, Miss Unibertso 1987 (Txile 1965)
# [[Chantal van den Heuvel]] Belgikako idazlea
# [[Christiane Martel]] aktorea, Miss Unibertso 1953 (Frantzia 1935)
# [[Cirila Ubaldina García Díaz]] maistra eraila (Salamanca, 1893-1936)
# [[Clara Ragaz]] maistra, feminista (Suitza, 1894-1957)
# [[Clementia Taylor]] sufragista (EB 1810-1908)
# [[Corinna Tsopei]] aktorea, modeloa, Miss Unibertso 1964 (Grezia 1944)
# [[Dayanara Torres]] idazle, abeslari, modeloa, Miss Unibertso 1993 (Puerto Rico 1974)
# [[Deborah Carthy-Deu]] modeloa, enpresaburua, Miss 1985 (Puerto Rico 1966)
# [[Debra Lafave]] maistra, estuproz kondenatua (AEB 1980)
# [[Delia Zapata Olivella]] dantzaria, irakaslea (Kolonbia 1926-2001)
# [[Denise Affonço]] idazlea (Kanbodia, 1944)
# [[Dia Mirza]] modeloa, aktorea, ekoizlea (India 1981)
# [[Djaili Amadou Amal]] idazlea (Kamerun, 1975)
# [[Dorothea Pertz]] botanikaria (EB 1859-1939)
# [[Duygu Asena]] idazlea (Turkia 1946-2006)
# [[Edith Ayrton]] idazlea, sufragista (EB 1879-1945)
# [[Edith Picton-Turbervill]] sufragista (EB 1872-1960)
# [[Edith Rebecca Saunders]] genetista (EB 1865-1945)
# [[Ela Gandhi]] politikaria (Hegoafrika, 1940)
# [[Eleanor Coppola]] dokumentalgilea, idazlea (AEB, 1936-2024)
# [[Elena Mendoza]] musikagilea (Sevilla 1973)
# [[Elisabetta Gnone]] idazle eta kazetari italiarra (Genova, 1965)
# [[Elizabeth Pease Nichol]] sufragista (EB 1807-1897)
# [[Emmeline Pethick-Lawrence]] sufragista (EB 1867- 1954)
# [[Estée Lauder]] kosmetika-enpresaburua (AEB 1906-2004)
# [[Esther Afua Ocloo]] ekintzailea (Ghana 1919-2002)
# [[Esther Pineda G]] idazlea, ikertzailea (Venezuela 1985)
# [[Ethel Ayres Purdie]] sufragista (EB 1874-1923)
# [[Ethel Lilian Voynich]] idazlea eta musikaria (Ballintemple, 1864 - New York, 1960)
# [[Eulalia Guzmán Barrón|Eulalia Guzmán Barrón]] maistra eta arkeologa mexikarra (Mexiko, 1890 - 1985)
# [[Eva Guillamon]] artista, dramagilea (Albacete 1978)
# [[Fannie Flagg]] aktorea, idazlea (AEB 1944)
# [[Fatou Keïta]] idazle (Boli Kosta, 1965)
# [[Frances Ames]] neurologo, aktibista (Hegoafrika, 1920-2002)
# [[Frances Power Cobbe]] sufragista, idazlea ekintzailea (BH 1822-1904)
# [[Francisca de Asís Sanchis Ferrer]] 2.Errepublikako maistra (1896-1982)
# [[Françoise Bettencourt Meyers]] munduko emakume aberatsena (Frantzia 1953)
# [[Georgina Rizk]] modeloa, Miss Unibertso 1971 (Libano 1953
# [[Gladys Zender]] modeloa, Miss Unibertso 1957 (Peru 1939)
# [[Guillenako 17 arrosak]] emakume fusilatuak (Sevilla, 1937)
# [[Hannah Glasse]] idazlea (BH 1708-1770)
# [[Hanni Wenzel]] eskiatzailea (Liechtenstein 1956)
# [[Hema Malini]] aktorea, dantzaria (India 1948)
# [[Hemley Boum ]] idazlea (Kamerun, 1973)
# [[Herminia Gomez Serra]] sopranoa (Castelló 1891-Italia 1977)
# [[Hillevi Rombin]] modeloa, Miss Unibertso 1955 (Suedia 1933- AEB 1996)
# [[Holloway papar-orratza]] kartzelaratutako sufragisten saria
# [[Ieda Maria Vargas]] modeloa, Miss Unibertso 1963 (Brasil 1944)
# [[Irene Sáez]] politikaria, Miss Unibertso 1981 (Venezuela 1961)
# [[Irina Belova]] atleta, heptatloilaria (Errusia 1968)
# [[Iris Chang]] idazlea (AEB 1968-2004)
# [[Itxaso Mardones]] kazetaria (Gasteiz 1979-2024)
# [[Itzel Arcos]] komediantea (Mexiko, 1988)
# [[Janelle Commissiong]] enpresaburua, politikaria, Miss Unibertso 1977 (Trinidad eta Tobago 1953)
# [[Jeanneth Beltran]] etxeko langileen eskubideen sinboloa (Nikaragua 1984- Toledo 2014)
# [[Jerrie Mock]] airez mundu-bira egindako 1. emakumea (AEB 1925-2014)
# [[Joanne Harris]] idazlea (EB 1964)
# [[Joênia Wapichana]] abokatu indigena (Brasil 1974)
# [[Josette Abondio]] irakaslea eta idazlea (Boli Kosta, 1932)
# [[Karen Dianne Baldwin]] gidoilaria, Miss Unibertso 1982 (Kanada 1963)
# [[Kartini]] heroia (Ekialdeko Herbeherear Indiak 1879-1904)
# [[Kate Campbell Hurd-Mead]] feminista, ginekologoa (Kanada-AEB, 1867-1941)
# [[Katharine Murray Lyell]] botanikaria (EB 1817-1915)
# [[Kay Beauchamp]] sufragista (EB 1899-1992)
# [[Kerry Anne Wells]] tb aurkezlea, Miss Unibertso (Australia 1951)
# [[Laia Abril]] artista, argazkilaria (Bartzelona 1986)
# [[Laura Geraldine Lennox]] sufragista (Irlanda, 1883-1958)
# [[Lee Israel]] idazlea, faltsifikatzailea (AEB 1939-2014)
# [[Lettice Fisher]] sufragista (EB 1875-1956)
# [[Liliana Năstase]] atleta, heptatloilaria (Errumania 1962)
# [[Lina Cavalieri]] sopranoa (Italia, 1874-1944)
# [[Linda Bement]] modeloa, Miss Unibertso 1960 (AEB 1941-2018)
# [[Lis Vega]] abeslaria (Kuba 1977)
# [[Livia Veloz]] maistra eta poeta (Santo Domingo, 1889-1980)
# [[Lorraine Downes]] modelo dantzaria, Miss Unibertso 1983 (Zeelanda Berria 1964)
# [[Louie Bennett]] sufragista (Irlanda 1870-1956)
# [[Louise Aitken-Walker]] rally pilotua (Eskozia 1960)
# [[Lucia Perotti]] maistra (Italia, 1586-1641)
# [[Luigia Mandolini]] maistra eta sufragista (1866-1939)
# [[Lupita Jones]] enpresaburu, Miss Unibertso 1991 (Mexiko 1967)
# [[Luz Marina Zuluaga]] modeloa, Miss Unibertso 1958 (Kolonbia 1938-2015)
# [[Luzdivina Megido]] 2. errepublikako maistra erbesteratua (Asturias, 1916-1984)
# [[Mª Luz Montesinos Gutiérrez]] neurozientzialaria, ikertzailea (Sevilla 1969)
# [[Madison Chock]] patinatzaile artistikoa (AEB 1992)
# [[Magdalena de Ulloa]] noblea (Zamora 1525-Valladolid 1598)
# [[Manola Brunet]] klimatologoa (Cariñena, 1955)
# [[Mar Galceran]] Down sindromedun 1.diputatua Espainian (Valentzia 1977)
# [[Mar Regueras]] aktorea, gimnasia erritmoko entrenatzailea (Bartzelona 1970)
# [[Margaret Cousins]] sufragista (Irlanda 1878 -India 1954)
# [[Margaret Gardiner]] kazetaria, modeloa, Miss Unibertso 1978 (Hegoafrika 1959)
# [[Margareta Arvidsson]] aktorea, modeloa, Miss Unibertso 1966 (Suedia 1947)
# [[Margie Moran]] modeloa, Miss Unibertso (Filipinak 1973)
# [[Margot Moles]] kirolaria (Bartzelona, 1910-Madril, 1987)
# [[Mari Carmen Díez Navarro]] maistra (Alicante, 1949)
# [[Maria Alharilla]] futbolaria, 1. amatasun baja (Jaen 1990)
# [[María Arias Bernal]] maistra eta iraultzailea (Mexiko, 1884-1923)
# [[Maria de la Encarnacion Rigada Ramon]] matematikaria (Cadiz 1863- Madril? 1930)
# [[Maria Dolores Ocaña Madrid]] abokatua, 1. emakumea Letizia erreginaren idazkaritza pribatua zuzentzen (Madril 1973)
# [[María Luisa Navarro Margati]] maistra, pedagogo eta psikologo errepublikar erbesteratua (Fantzia, 1890-Argentina, 1947)
# [[María Xesús Lama]] filologoa, idazlea, saiakeragilea (Lugo 1964)
# [[Marifé Arroyo]] maistra (Valentzia, 1946)
# [[Marion Ross]] aktorea (AEB 1928)
# [[Marisa Belaustegigoitia]] idazlea, ikertzailea eta feminista (Mexiko, 1969)
# [[Marisa Berenson]] modeloa, aktorea (AEB 1947)
# [[Marisol Malaret]] modeloa, Miss Unibertso 1970 (Puerto Rico 1949-2023)
# [[Maritza Sayalero]] modeloa, Miss Unibertso 1979 (Venezuela 1961)
# [[Marlene Schmidt]] aktore, ekoizle, modelo, Miss Unibertso 1961 (Alemania 1937)
# [[Marta Segarra]] filologoa, ikertzailea (Bartzelona 1963)
# [[Marthe Ekemeyong Moumié]] idazle eraila (Kamerun, 1931-2009)
# [[Mary Anne Rawson]] abolizionista (BH 1801-1887)
# [[Mary Bennett (pedagogoa)]] (EB 1913-2005)
# [[Mary Corinna Putnam Jacobi]] mediku, idazle, sufragista (AEB, 1842-1906)
# [[Mary Emilie Holmes]] geologoa, irakaslea (AEB, 1850-1906)
# [[Mary Estlin]] aktibista (EB1820-1902)
# [[Mary Horner Lyell]] geologoa (EB 1808-1873)
# [[Mary Kay Letourneau]] maistra, estuproz kondenatua (AEB 1962-2020)
# [[Mary MacSwiney]] ekintzaile independentista, emakume politikari errepublikar irlandarra eta feminista. (Londres, 1872 - Cork, 1942)
# [[Matilde Escuder Vicente]]2. errepublikako maistra (Valentzia, 1913-Frantzia, 2006)
# [[Mercedes Tella]] pedagogoa, idazlea (Coruña 1868-Leon 1934)
# [[Michelle McLean]] modeloa, idazlea, Miss Unibertso 1992 (Namibia 1972)
# [[Millicent Mackenzie]] sufragista (EB 1863-1942)
# [[Miriam Stevenson]] modeloa, Miss Unibertso 1954 (AEB 1933)
# [[Mona Grudt]] kazetaria, Miss Unibertso 1990 (Norvegia 1971)
# [[Monique Ilboudo]] idazlea (Burkina Faso, 1959)
# [[Montserrat Señaba]] maistra eta politikaria (Ekuatore Ginea, 1918-1980)
# [[Morayma Ofir Carvajal]] maistra (Ekuador, 1915-1951)
# [[Naomi Wolf]] idazlea, aktibista (AEB 1962)
# [[Natalie Glebova]] idazlea, modeloa, Miss Unibertso 2005 (Errusia/Kanada 1981)
# [[Nina Jacqmin]] Belgikako komikigilea (Brusela, 1989)
# [[Noralma Vera]] ballet dantzaria eta maistra (Ekuador, 1936)
# [[Norma Nolan]] modeloa, Miss Unibertso 1962 (Argentina 1938)
# [[Novera Ahmed]] artista (Bangladesh, 1939)
# [[Nuria Hosta Pascual]] aktorea (Katalunia, XX. mendea)
# [[Nuria Nuñez Hierro]] musikagilea (Cádiz 1980)
# [[Pascuala Campos de Michelena]] arkitektoa (Jaen/Galizia 1938)
# [[Pauline Dy Phon]] idazlea eta botanikaria (Kanbodia, 1933)
# [[Pauline Peyraud-Magnin]] futbolaria (Frantzia, 1992)
# [[Paz Moreno Feliu]] antropologoa, ikertzailea (Coruña 1956)
# [[Pilar Aymerich Puig]] argazkilaria (Bartzelona 1943)
# [[Pilar Cuartero]] maistra (Zaragoza, 1906-1995)
# [[Pilar Parcerisas]] arte-kritikaria, -historialaria (Bartzelona 1957)
# [[Porntip Nakhirunkanok]] filantropoa, modeloa, Miss 1988 (Thailandia 1969)
# [[Priscilla Bright McLaren]] sufragista (EB 1815-1906)
# [[Purdah]] ohitura
# [[Rafaela Rimbau]] aktorea (Espainia 1819-Valentzia 1896)
# [[Rahel Varnhagen von Ense]] idazlea (Berlin, 1771-1832)
# [[Rebeca Atencia]] primatologoa (Coruña 1977)
# [[Rebecca Saunders]] musikagilea (EB 1967)
# [[Regina Blandón|Regina Blandon]] aktorea (Mexiko, 1990)
# [[Remei Sipi]] hezitzailea, idazlea eta editorea (Rebola - Ginea 1952)
# [[Remigia Nazaroviene]] atleta (Turkmekistan/Lituania 1967)
# [[Renate Mayntz]] soziologoa (Berlin 1929)
# [[Rina Mor]] abokatua, Miss Unibertso 1976 (Israel 1956)
# [[Rita Mae Brown]] idazlea, aktibista (AEB 1944)
# [[Riyo Mori]] Miss Unibertso 2007 (Japonia 1986)
# [[Rosa Garcia Alcon]] ekintzaile antifrankista (Madril 1957)
# [[Rosa May Billinghurst]] sufragista (BH 1875-1953)
# [[Rosalind Pitt-Rivers]] biokimikaria (Erresuma Batua, 1907-1990)
# [[Rosana Alonso]] maistra eta politikaria (Santander, 1970)
# [[Ruth Hubbard]] biokimikaria (Austria-AEB, 1924-2016)
# [[Sabrina Calvo]] Frantziako idazlea (Marseilla, 1974)
# [[Samanta Schweblin]] idazlea (Argentina 1978)
# [[Sandra Pierrette Kanzie|Sandra Pierrete Kanzie]] idazlea (Burkina Faso)
# [[Sarah Bouyain]] idazle eta zinema-zuzendaria (Reims, 1968)
# [[Sarah Jane Baines]] sufragista (EB 1866-1951)
# [[Sarah Winstedt]] medikua, zirujaua eta sufragista irlandarra (Sixmilebridge, 1886- Havant, 1972)
# [[Shawn Weatherly]] modeloa, aktorea, Miss Unibertso 1980 (AEB 1961)
# [[Shazia Ilmi]] kazetaria, aktibista (India 1970)
# [[Shirley Jackson]] idazlea (AEB 1916-1965)
# [[Silvia Caballol]] psikologoa, idazlea (Bartzelona 1983)
# [[Sofia Alaoui]] film zuzendaria (Maroko 1990)
# [[Sonia Megias]] musikagilea, artista (Albacete 1982)
# [[Sonja Sekula]] artista (Suitza 1918-1963)
# [[Sophie Alour]] saxofoi-jotzailea (Bretainia, 1974)
# [[Sunita Narain]] ekologista (India 1961)
# [[Svetlana Buraga]] atleta (Bielorrusia 1965)
# [[Sylvia Hitchcock]] aktorea, modeloa, Miss Unibertso 1967 (AEB 1946-2015)
# [[Tanella Boni]] idazlea (Boli Kosta, 1954)
# [[Teresa Billington-Greig]] sufragista (BH 1877-1964)
# [[Teté Caturla]] abeslari eta maestra (Kuba, 1937-2023)
# [[Tina Thörner]] rally ingeniaria, kopilotoa (Suedia 1966)
# [[Tina Weirather]] eskiatzailea (Liechtenstein 1989)
# [[Touza ahizpak]] giza eskubideen aldeko aktibistak (Ourense, XX. mendea-XX. mendea)
# [[Uemura Shōen]] margolaria (Japonia 1875-1949) ISA
# [[Vennira Aadai Nirmala]] aktore, dantzaria (India 1948)
# [[Vera Danchakoff]] anatomista, enbriologoa (Errusia, 1879-1950)
# [[Victoria Lidiard]] sufragista (BH 1889-1992)
# [[Violeta Denou]] ilustratzailea taldea (Katalunia 1977)
# [[Wendy Fitzwilliam]] abokatua, Miss Unibertso 1998 ( Trinidad eta Tobago 1972)
# [[Werewere Liking]] idazlea eta dantzaria (Kamarun, 1950)
# [[Winifred Coombe Tennant]] sufragista, politikaria (EB 1874-1956)
# [[Xaro Nomdedeu Moreno]] matematikaria (Castelló de la Plana, 1948)
# [[Yvonne Ryding]] modeloa, Miss Unibertso 1984 (Suedia 1962)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''martxoa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainara Agerre Lako]] ---- '''SORTUA''' maskaradako kabana (Jutsi, 2001)
# [[Ainhoa Azurmendi Etxegaray|Ainhoa Azumendi Etxegaray]] ---- '''SORTUA''' Kirolari ohia, unibertsitateko irakasle eta ikertzailea (Hernani, 1978)
# [[Alba Matilla]] ---- '''SORTUA''' artista (Avilés, 1998)
# [[Amany Al-Ali]] ---- '''SORTUA''' karikaturagilea (Siria, 1984)
# [[Arrate Gisasola]] ef-- '''SORTUA''' kirolaria, bertsolaria (Soraluze, 1979)
# [[Catalina Bustamante]] ---- '''SORTUA''' konkistatzailea (Espainia, XV. mendea, Espainia Berria, XVI. mendea)
# [[Esther Galarza]] ef-- '''SORTUA''' margoalaria (Eibar, 1956)
# [[Felisa Basauri Larrañaga]] -- ef '''SORTUA''' baserritarra, esne-saltzailea (Elgeta, 1928-2018)
# [[Josefa Cruz de Gassier]] efef '''SORTUA''' sopranoa (Bilbo, 1821 + Madril, 1870)
# [[Josefina Guerendiain Caro|Josefina Guerendain]] efef '''SORTUA''' frankismoaren biktima(Iruñea, 1918-2011)
# [[Julia Bea Soto]] efef '''SORTUA''' ekintzaile komunista frankismoaren biktima(Sesma, 1912-Iruñea, 1989)
# [[Kontxi Barturen Uriarte]] ---- '''SORTUA''' nekazaria (Bakio 1922)
# [[Laida Martinez Navarro]] ---- '''SORTUA''' idazlea (Bilbo, 1965)
# [[Lourdes Fernández Fernández]] ---- '''SORTUA''' arte kudeatzailea (Donostia, 1961)
# [[Mª Carmen Húder Carlosena|Maria Carmen Húder Carlosena]] ---- '''SORTUA''' ekintzailea frankismoaren biktima (Iruñea, 1897-1987)
# [[Maite Guevara]] ef-- '''SORTUA''' aktorea, klow (Gasteiz, 1981)
# [[Margarita Araneta Urrutia]] ---- '''SORTUA''' ekintzailea, komunista (Hondarribia 1909-2001)
# [[Maria de las Mercedes Isasi]] efef '''SORTUA''' moja (Iurreta, 1900-Berriz,1973)
# [[María Dolores Aldama Alfonso]] efef '''SORTUA''' esklabuen-jabea (Kuba, XIX. mendea)
# [[Maritxu Muñoz Ugartemendia]] ----'''SORTUA''' ekintzailea, saltzailea (Hondarribia 1914-1997)
# [[Maritxu Roteta]] ef-- '''SORTUA''' sopranoa eta abesbatza zuzendaria (Alkiza, 1948)
# [[Matilde Orbegozo]] efef '''SORTUA''' poeta (Bilbo, 1837-1891)
# [[Matilde Urdangarin Palacio]] ---- '''SORTUA''' margolaria (Zaragoza, 1939)
# [[Milagros Txurruka]] ef-- '''SORTUA''' dantzaria (Mallabia 1927)
# [[Nemesia Baztan Turrau]] ---- '''SORTUA''' Ekintzailea, frankismoaren biktima (Nafarroa
# [[Rachita Taneja]] ---- '''SORTUA''' karikaturagilea (India, ?)
# [[Ramona Zapatero Zapatel]] ef-- '''SORTUA''' ekintzailea frankismoaren biktima(Nafarroa, 1898--?
# [[Sonia Rueda]] ---- '''SORTUA''' artista (Bilbo, 1964)
# [[Tere Guenetxea]] ef-- '''SORTUA''' artista (Soraluze, 1953)
# [[Adriana Amado Suárez]] irakasle, ikertzailea (Buenos Aires, 1966)
# [[Alba Lago]] aurkezlea, idazlea (Galizia, 1985)
# [[Alicia Gimenez Bartlett]] idazlea ( Albacete 1951)
# [[Almudena Carracedo]] dokumentalgilea (Madril 1972)
# [[Amaia Peña]] futbolaria (Getxo 1998)
# [[Amparo Sard]] artista (Mallorca 1973)
# [[Amy Bull]] maistra eta sufragista (Erresuma Batua, 1877-1953)
# [[Ana Arzoumanian]] abokatu, idazle eta poeta (Argentina, 1962)
# [[Ana Barbara]] abeslaria (Mexiko 1971)
# [[Ana Flecha Marco]] itzultzaile, idazlea (Leon, 1986)
# [[Ana Romani]] poeta, kazetari kulturala (Coruña 1962)
# [[Andrea Dworkin]] idazlea, feminista erradikala (AEB 1946-2005)
# [[Angelina Pollak]] antropologoa (Austria/Venezuela 1932-2016)
# [[Anna Alma-Tadema]] artista, sufragista (Londres 1867-1943)
# [[Anna Fiske|Anna Fisc]] ilustratzailea, idazlea (Norvegia, 1964)
# [[Anna Starobinets]] idazlea (Errusia 1978)
# [[Anne Isabella Noel Byron]] matematikaria, aktibista (EB 1792-1860)
# [[Antonia Jiménez|Antonia Jimenez]] gitarra jolea (Puerto de Santa Maria, 1972)
# [[Arancha de Benito]] tb aurkezlea (Madril 1969)
# [[Arancha del Sol]] modeloa, aktorea, tb aurkezlea (Asturias 1972)
# [[Asja Lācis]] antzerkilaria (Estonia, 1891-179)
# [[Assumpcio Estivill]] liburuzaina, irakaslea (Tarragona 1949)
# [[Assumpta Montella]] historialaria, idazlea (Bartzelona 1958)
# [[Aurélie Neyret]] Frantziako komikigilea (Lyon, 1983)
# [[Aurora Alonso de Rocha]] idazlea, irakaslea eta ikertzailea (Buenos Aires, 1937-2021)
# [[Barbara Ayrton-Gould]] sufragista (EB 1886-1950)
# [[Beatriz Ariño]] kazetaria (Huesca 1963)
# [[Begoña Alfaro García]] politikaria (Bartzelona/Nafarroa 1982)
# [[Begoña Caamaño]] idazlea (Galizia 1964-2014)
# [[Bel%C3%A9n Garijo]] Almansako medikua (Albacete 1960)
# [[Belen Feliu]] idazlea (Galizia 1961-1997)
# [[Belen Toimil]] atleta (Coruña 1994)
# [[Bessie Blount Griffin]] fisioterapeuta, asmatzailea (AEB, 1914-2019)
# [[Blanca de la Torre]] arte-komisarioa (Leon 1977)
# [[Blanca Manchon]] estropadalaria (Sevilla 1987)
# [[Carmen Ramos Vellon]] atleta (Valentzia 1998)
# [[Carmen Ruiz]] aktorea (Madril 1974)
# [[Carolina de Cepeda]] sopranoa (Coruña 1847-Madril 1910)
# [[Carolina Robles]] atleta (Sevilla 1991)
# [[Caroline Polachek]] kantaria (AEB 1985)
# [[Cassandra Ciangherotti]] aktorea (Mexiko 1987)
# [[Catherine Cesarsky]] astronomoa (Frantzia-Venezuela, 1943)
# [[Cecile McLorin Salvant]] jazz abeslaria (AEB 1989)
# [[Charlotte Marsh]] sufragista (Britainia,
# [[Chloé Cruchaudet]] Frantziako komikigilea (Lyon, 1976)
# [[Chuny Anzorreguy]] idazlea (Buenos Aires, XX.mendea)
# [[Claudia Mori]] aktore, abeslari (Italia 1944)
# [[Concepcion Cascajosa]] ikertzailea, irakaslea (Bartzelona 1979)
# [[Concepcion Garcia Lorca]] errepublikar erbesteratua (Granada 1903-1962)
# [[Concha Hernandez ]] kultur kudeatzailea (Avila 1958)
# [[Danna Paola]] abeslaria, aktorea (Mexiko 1995)
# [[Deborah Charlesworth]] biologoa (Erresuma Batua, 1943)
# [[Dolores Sanchez Palomino]] filologoa (Kantabria 1961)
# [[Doreen Allen]] sufragista (EB 1879-1663)
# [[Dorothy Height]] aktibista (AEB 1912-2010)
# [[Eagle Woman]] lakota indigena liderra (AEB 1820-1888)
# [[Elena Caffarena]] legelaria (Txile 1903-2003)
# [[Elena Guerra]] erlijiosoa, beatoa (Italia 1835-1914)
# [[Eli Bartra]] filosofia (Mexiko, 1947)
# [[Elisabeth Plainacher]] sorgintzat hartua (Austria, 1513-1583)
# [[Elizabeth Inglis]] aktorea (BH 1913- AEB 2007)
# [[Elizabeth Jagger]] modeloa, aktorea (AEB/EB 1984)
# [[Ellen Hutchins]] botanikaria (Irlanda, 1785-1815)
# [[Elnako amaetxea]] Elisabeth Eidenbenz erizain suitzarrak Frantzian sortutako erakundea (1939-1944)
# [[Emilia Currás]] kimikaria, dokumentalista (Madril 1927-2020)
# [[Ende (argitzailea)]] (X.mendea, Leon)
# [[Ester Bonet]] hizkuntzalaria (Bartzelona 1950)
# [[Esther Acebo]] aktorea (Madril 1983)
# [[Esther Corral Diaz]] filologoa (Lugo 1961)
# [[Esther Jaen]] kazetaria (Bartzelona 1968)
# [[Esther Pak]] medikua (Hego Korea, 1877-1910)
# [[Esther Palomera]] kazetaria (Madril 1968)
# [[Esther Peña Camarero]] soziologoa, politikaria (Burgos 1980)
# [[Esther Vaquero]] kazetaria (Salamanca 1982)
# [[Estibaliz Espinosa]] idazlea (Coruña 1974)
# [[Estrella Abecassis de Laredo]] fisikaria (Venezuela, 1940)
# [[Eugenia Osterberger]] musikagilea, piano-jolea (Coruña 1852-Niza 1932 19)
# [[Fabrizia Pons]] auto-pilotua, kopilotua (Italia 1955)
# [[Fatima Anllo Vento]] kultura ikertzailea (Madril 1958)
# [[Fatima Meer]] idazlea eta apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika, 1928-2010)
# [[Faye Webster]] abeslaria (AEB 1997)
# [[Florence Haig]] sufragista (Erresuma Batua, 1856-1952)
# [[Florence Mkhize]] apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika 1932-1999)
# [[Frances Parker]] sufragista (Erresuma Batua, 1875-1924)
# [[Francine Galvez]] kazetaria (Kamerun 1966)
# [[Frieda Hughes]] poeta eta margolaria (Londres, 1960)
# [[Ghislaine Maxwell]] sexu-trafikatzailea (Frantzia 1961)
# [[Greta Lee]] aktorea (AEB 1983)
# [[Habiba Gribi]] kirolaria (Tunisia, 1984)
# [[Hafsa bint al-Hayy al-Rakuniyya]] Al-Andaluseko poeta (Granada 1135-1191)
# [[Harmonia Rosales]] artista afrokubarra (Chicago, 1984)
# [[Helen Joseph]] aktorea, edertasunaren erregina (Plymouth, 1942)
# [[Helen Tolson]] sufragista (Britania, 1888-1955)
# [[Helene Legrais]] historialaria, idazlea (Frantzia 1961)
# [[Henar Alvarez]] kazetaria, umorista (Madril 1984)
# [[Hengameh Ghaziani]] aktorea (Iran, 1970)
# [[Hilda Cid]] zientzialaria (Txile, 1933)
# [[Imma Prieto]] arte-komisarioa (Bartzelona 1975)
# [[Imogen Holst]] konpositorea (EB 1907-1984)
# [[Inger Christensen]] poeta (Danimarca 1935-2009)
# [[Isabel Mijares]] enologoa (Badajoz 1942-Madril 2024)
# [[Isabel Rodríguez (Mexikoko konkista)]] erizain militarra (Espainia, 1480-?)
# [[Jaël Bestué]] atleta (Bartzelona 2000)
# [[Jagmati Sangwan]] kirolaria, aktibista, politikaria (India 1960)
# [[Jane Joseph]] musikagilea (Londres 1894-1929)
# [[Jerry Hall]] modeloa, aktorea (AEB 1956)
# [[Jessica Cediel]] kazetaria, modeloa (Kolonbia 1982)
# [[Josephine St. Pierre Ruffin]] Sufragista (1842-1924)
# [[Jul' Maroh]] komikigile frantsesa (Lens, 1985)
# [[Julia Navalnaia]] ekonomialaria, politikaria (Errusia 1976)
# [[Kathleen Ferrier]] kontraltoa (EB 1912-1953)
# [[Kathleen March]] itzultzailea (AEB 1949)
# [[Kawtar Boulaid]] atleta (Maroko 1989)
# [[Kim Gordon]] rock musikaria, idazlea (AEB 1953)
# [[Kitty O'Neil]] zinemako espezialista (AEB 1946-2018)
# [[La Tortajada]] dantzari eta abeslaria (Granada, 1877-1957)
# [[Lætitia Sadier]] abeslaria (Frantzia, 1968)
# [[Laura Ainsworth]] sufragista (EB 1885-1958)
# [[Laura Baena]] influencerra, ekintzailea (Malaga 1981)
# [[Laura Garcia Lorca]] museo zuzendaria (AEB 1953)
# [[Laura Vilagra]] politikaria (Bartzelona 1976)
# [[Leelah Alcorn]] gazte trans suizidatua (AEB 1997-2014)
# [[Leila Arab]] musikaria (Irain jatorriko britainiarra, 1971)
# [[Lillian Ngoyi]] apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika 1911-1980)
# [[Lina Sandell]] poeta, gospel ereserkigilea (Suedia 1832-1903)
# [[Lisa Mandel]] komikigile frantsesa (Marseilla, 1977)
# [[Loles Vives]] atleta (Bartzelona 1957)
# [[Lorena Peña]] politikaria, gerrillari ohia (Salvador 1955)
# [[Louisa Atkinson]] botanikari, ilustratzaile, idazle (Australia, 1834-1872)
# [[Louise Pearce]] patologoa (AEB, 1885-1959)
# [[Lourdes Muñoz]] ingeniaria, politikaria (Bartzelona 1969)
# [[Lucia Koch]] argazkilaria, artista garaikidea (Brasil, 1966)
# [[Luisa Villalta Gomez]] idazlea (Coruña 1957)
# [[Mabel Balfour]] sindikalista eta apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika, XX. mendea)
# [[Manuela Igartua Olaechea]] farmazian doktorea (Irura, 1970)
# [[Mar%C3%ADa Luisa L%C3%B3pez Fern%C3%A1ndez]] botanikaria (Madrid 1940)
# [[Marcela Iacub]] abokatua, idazlea eta ikertzaile feminista (Buenos Aires, 1964)
# [[Margaret Aldersley]] sufragista, feminista (1851-1940)
# [[Margarita Borja]] poeta, dramagilea (Alacant 1942)
# [[Margarita Ledo Andion]] idazlea, zinemagilea (Lugo 1951)
# [[Mari Pau Dominguez]] kazetaria, idazlea ( Bartzelona 1963)
# [[Maria Amelia Braganzakoa]] Brasilgo printzesa (Paris 1831-Madeira 1853)
# [[Maria Antonia Massanet Mayol]] poeta (Mallorca 1980)
# [[Maria Antonia Sanchez Escalona]] artista (Madril 1941)
# [[María Belén Morales]] eskultorea eta margolaria (Tenerife, 1928-2016)
# [[Maria Castellano Arroyo]] medikua (Jaen 1948)
# [[María de la Candelaria]] Tzeltalko Matxinadaren buruzagia (Mexiko, 1698-1716)
# [[Maria de Nati]] aktorea (Madril 1997)
# [[Maria Denis]] aktorea (Argentina 1916- Italia 2004)
# [[Maria Elvira Pombo Holguin]] diplomazialaria (Kolonbia 1960)
# [[Maria Eugenia Rito]] vedettea (Argentina 1975)
# [[María Fernanda Campa Uranga]] geologoa, aktibista (Mexiko, 1940-2019)
# [[María Gainza]] idazlea (Buenos Aires, 1975)
# [[Maria Jose Saez Carrasco]] kazetaria (Madril 1965)
# [[Maria Lionza]] jainkosa (Venezuela 1802)
# [[Maria Lopez Sandez]] filologoa, idazlea (Lugo 1973)
# [[Maria Luisa Prada Sarasua]] idazlea (Asturias XX. mendea)
# [[Maria Marchant]] hezitzailea, politikaria (Txile 1904-1990)
# [[Maria Nikolaevna O’Rourke]] presoa, hilketa eragilea (Errusia 1877-Argentina 1949)
# [[Maria Nikolaievna Romanova (1899-1918)]] Dukesa Handia (Errusiar Inperioa)
# [[Maria Rosa Fugazot]] aktorea (Argentina 1942)
# [[Maria Rosa Yorio]] rock kantautorea (Argentina 1954)
# [[Maria Thereza Alves]] artista (Brasil, 1961)
# [[Maria Vicente]] atleta (Bartzelona 2001)
# [[Mariam Hernandez]] aktorea (Fuerteventura 1981)
# [[Mariam Shahriar]] film zuzendaria (Iran XX. mendea)
# [[Marta Aledo]] aktorea (Madril 1978)
# [[Marta Galimany]] atleta (Tarragona 1985)
# [[Mary Ann Aldham]] sufragista (Erresuma Batua, 1858-1940)
# [[Mary Carson Breckinridge]] erizaina, emagina (AEB, 1881-1965)
# [[Mary Gawthorpe]] sufragista (Erresuma Batua, 1881-1973)
# [[Mary Sophia Allen]] sufragista, policia (Britainia, 1878-1964)
# [[Maya Erskine]] aktorea (AEB 1987)
# [[Maya Mihindou]] Gabongo ilustratzaile, argazkilari eta kazetaria (Libreville, 1984)
# [[Michela Belmonte]] aktorea (Italia 1925- Alacant 1978)
# [[Michele Mouton]] rally pilotua (Frantzia 1951)
# [[Milena Busquets]] idazlea eta kazetaria (Bartzelona, 1972)
# [[Miri Perez-Cabrero]] aktorea, sukaldaria ( Bartzelna 1993)
# [[Mischa Bredewold ]] txirrindularia (Herbehereak 2000)
# [[Mónica Mayer]] artista eta arte krikikaria (Mexiko, 1954)
# [[Montserrat del Amo]] idazlea (Madril 1927-2015)
# [[Nancy Astor]] lehen emakumea parlamentu britainiarrean (1879-1964)
# [[Natalia Rodriguez (aktorea)]] (Madril 1992)
# [[Natascha Kampusch]] ume bahitua (Austria 1998)
# [[Nazhūn bint al-Qalā'iyya]] poeta (Al-andalus XII. mendea)
# [[Nelly Kaplan]] idazlea (Buenos Aires, 1931-Suitza, 2020)
# [[Neus Aguado]] poeta, kazetaria, literatura kritikaria (Argentina, 1955)
# [[Nicolasa Montt de Marambio]] poeta (Txile 1857-1924)
# [[Nuria Amat]] idazlea ( Bartzelona 1950)
# [[Nuria Montserrat Pulido]] bioingeniaria (Bartzelona 1978)
# [[Oda Krohg]] margolaria (Norvegia 1860-1935)
# [[Paola Cortellesi]] aktorea (Italia 1973)
# [[Paola Rojas]] kazetaria (Mexiko 1976)
# [[Paz Márquez Benítez]] idazlea (Filipinak,
# [[Petra Delicado]] literatura pertsonaia, inspektorea
# [[Phyllis Smith]] aktorea (AEB 1952)
# [[Pilar Carbonero Zalduegi]] ikertzailea (Marokoko protektoratua, 1942)
# [[Pilar de Francisco]] kazetaria, umorista (Madril XX. mendea)
# [[Qiu Zhu]] margolaria (Ming dinastiako txinatarra)
# [[Rachel Reeves]] politikaria (EB 1979)
# [[Rahima Moosa|Rahina Moosa]] apartheidaren aurkako politikaria (Hegoafrika, 1922-1993)
# [[Raisa Smetanina]] iraupen-eskiatzailea (Errusia 1952)
# [[Rekha]] aktorea (India 1954)
# [[Rocio Madrid]] aktore, tb aurkezlea (Malaga 1978)
# [[Rocio San Miguel]] abokatua, aktibista desagertua (Venezuela 1966)
# [[Rocio Santa Cruz]] kultur kudeatzailea (Coruña 1967)
# [[Rocio Vieitez Ferro]] itzultzailea (Pontevedra 1975)
# [[Rosalind Eleazar]] aktorea (EB 1982)
# [[Rosalind Fox Solomon]] argazkilaria (AEB 1930)
# [[Rosalinda Celentano]] aktorea (Italia 1968)
# [[Rosario Valcárcel]] poeta, eleberrigilea (Kananaria Handiko las Palmas, 1949)
# [[Rose Frisch]] zientzialari aitzindaria ( AEB 1918-201519)
# [[Rozenn Milin]] kazetaria (Frantzia, 1960)
# [[Sabina Puertolas]] sopranoa (Zaragoza 1973)
# [[Sahraa Karimi]] dokumentalgilea (Iran/Afganistan 1983)
# [[Sandra Golpe]] kazetaria (Cádiz 1974)
# [[Saridjah Niung]] musikaria, artista (Indonesia 1908-1993)
# [[Selina Cooper]] sufragista (Britainia
# [[Shobhaa De]] idazlea (India 1948)
# [[Shygirl]] DJ (EB 1992)
# [[Silvia Orriols]] politikaria (Girona 1984)
# [[Simona Izzo]] film zuzendaria (Italia 1953)
# [[Sira Rego]] politikaria (Vañentzia 1973)
# [[Sophia Williams-De Bruyn|Sophia Williams de Bruyn]] apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika, 1938)
# [[Susana Gomez Castaño]] musikaria, ekintzailea (Kolonbia 1984)
# [[Sushmita Sen]] aktorea, Miss Unibertso (India 1975)
# [[Susie Porter]] aktorea (Australia 1971)
# [[Suzanne Lacy]] artista (AEB, 1945)
# [[Teresa Rivero]] 1. Emakume-presidente futbolean (Cádiz 1935)
# [[Teresa Shaw]] Idazle, itzultzaile (Uruguai-Bartzelona, 1951)
# [[Theresa Garnett]] ekintzaile sufragista (Erresuna Batua, 1888-1966)
# [[Valentine Penrose]] idazle eta margolaria (Frantzia, 1898-1978)
# [[Vicenta Fernandez-Montesinos]] idazlea (Granada 1930-Madril 2023)
# [[Vicky Luengo]] aktorea (Mallorca 1990)
# [[Victoria Lomasko]] marrazkilaria (Errusia, 1978)
# [[Vidya Balan]] aktorea, abeslaria (India 1979)
# [[Violet Aitken]] sufragista (Erresuma Batua, 1886-1987)
# [[Virginia Giuffre]] sexu-biktima (AEB/Australia 1983)
# [[Virginie Ancelot]] idazlea eta pintorea (Dijon, 1792-Paris, 1875)
# [[Wilma Labate]] film zuzendaria, gidoilaria (Italia 1949)
# [[Zheng Qinwen]] tenislaria (Txina 2002)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''otsaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Casilda Ampuero]] '''SORTUA''' Fronte eta Ospitaleen zuzendaria (San Vicente de la Barquera, 1906-1978)
# [[Conchita Bustinduy]] '''SORTUA''' erraketista (Berriatua, 1927)
# [[Mercedes Herrán]] '''SORTUA''' haur saltzailea (?-Bilbo, 2002)
# [[Aurora Gómez Urrutia]] '''SORTUA''' ekintzaile errepublikarra (Obanos, 1914-Iruñea, 1975)
# [[Adela Tarifa Fernández]] historialaria, ikertzailea (Granada 1949)
# [[Africa Fanlo]] ilustratzailea (Bartzelona, 1972)
# [[Agnes Arber]] botanikaria (Erresuma Batua, 1879-1960)
# [[Ai Yazawa]] mangaka japoniarra (Osaka, 1967)
# [[Alice Henry]] sufrafista (Australia, 1857-1943)
# [[Alicia Dickenstein]] matematikaria (Argentina, 1955)
# [[Aliya Moldagulova]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1925-1944)
# [[Amanda Marsalis]] argazkilaria, film zuzendaria (AEB, XX. mendea)
# [[Ana Bustelo]] editorea eta itzultzailea (Paris, 1964)
# [[Ana de la Cueva]] ekonomialaria (Madril 1966)
# [[Ana María Bejarano Escanilla]] itzultzailea (Salamanca, 1959)
# [[Ana María Campos]] heroia ( Venezuela 1796-1828)
# [[Ana Miralles|Ana Mirelles]] komikigilea eta ilustratzailea (Madril, 1959)
# [[Ana Requena]] kazetaria, blogaria (Madril 1984)
# [[Anabel Flores Salazar]] kazetaria (Mexiko 1984-2016)
# [[Andrea Motis]] musikagilea, tronpeta jolea, jazz kantaria (Bartzelona 1995)
# [[Angeles Mastretta]] kazetaria, idazlea (Mexiko 1949)
# [[Ann Chapman]] limnologoa (Zeelanda Berria, 1937-2009)
# [[Anna Cardús Flaqué]] saskibaloi arbitroa (Bartzelona 1970)
# [[Anna Casanovas|Anna Casanova]] idazlea (Bartzelona, 1975)
# [[Anna Petronella van Heerden]] ginekologoa, sufragista (Hegoafrika 1887- 1975)
# [[Anne Teuf]] ilustratzaile eta komikigile frantsesa (Aspach-le-Haut, 1964)
# [[Annie MacDonald Langstaff]] legelaria, (Kanada,
# [[Antoinette Blackwell]] idazlea eta gizarte ekintzailea (AEB, 1825-1921)
# [[Arantxa Aguirre Carballeira]] dokumentalgilea, gidoilaria (Madril 1958)
# [[Arca (abeslaria)]] (Venezuela/Bartzelona 1989)
# [[Arcelia Ramirez]] aktorea (Mexiko 1967)
# [[Arja Kajermo|Arja Kajerno]] komikigilea (1949)
# [[Arlene Harris]] aktorea (Kanada 1896-AEB 1976)
# [[Arlene Harris]] enpresaburua, asmatzailea (AEB 1948)
# [[Åsa Grennvall|Assa Grennavall]] komikilaria (Suedia, 1973)
# [[Barbara Morgenstern]] elektronika-abeslaria, ekoizlea (Alemania 1946)
# [[Barbara Saavedra]] biologoa (Txile 1967)
# [[Begoña Lolo]] musikologoa (Madril 1958)
# [[Begoña San Jose ]] sindikalista (Segovia 1949)
# [[Begoña Torres]] kultur kudeatzailea (Madril XX. mendea)
# [[Belen Atienza Azcona]] film ekoizlea (Madril 1970)
# [[Bella Guerin]] sufragista eta ekintzaile (Australia, 1858-1923)
# [[Bibi Bourelly]] egile abeslaria (Berlin/AEB 1994)
# [[Blanche Feillet-Hennebutte]] margolaria eta litografoa (1815-1886)
# [[Bodil Schmidt-Nielsen]] fisiologoa (Danimarka-AEB, 1918-2015)
# [[Bríet Bjarnhéðinsdóttir]] politikaria (Islandia, 1856-1940)
# [[Carlota Guerrero]] argazkilaria, zinemagilea (Bartzelona 1989)
# [[Carmen Armendariz]] ekoizlea (Mexiko 1946)
# [[Carolina_Caycedo]] diziplina anitzeko artista (London, 1978)
# [[Catherine Helen Spence]] idazlea, kazetaria, sufragista (Australia, 1829-1910)
# [[Chus Tudelilla]] arte-kudeatzailea (Logroño 1961)
# [[Claire Tomalin]] kazetaria, biografoa (Londres 1933)
# [[Clara Giveen]] sufragista (Irlanda, 1887-1967)
# [[Clara Segura]] aktorea (Bartzelona 1974)
# [[Claudia Malagelada]] aktorea, dantzaria (Bartzelona 2007)
# [[Cristina Gutiérrez (pilotua)]] (Burgos 1991)
# [[Cristina Huete (ekoizlea)]] (Brasil/Espainia XX. mendea)
# [[Diana Athill]] editore, idazle, nobelagile (Londres, 1917-2019)
# [[Doaa el-Adl]] karikaturegilea (Egipto, 1979)
# [[Dolores Hayden]] arkitektoa, historialaria, poeta (AEB, 1945)
# [[Dorothe Engelbretsdotter]] poeta (Norvegia, 1634-1716)
# [[Draga Ljo%C4%8Di%C4%87]] medikua, feminista (Serbia, 1855-1926)
# [[Edwidge Danticat]] idazlea (Haiti/AEB 1969)
# [[Eileen Mary Casey]] sufragista (Australia 1881- 1972)
# [[Elin Wallin|Elin Walin]] artista (Suedia, 1884-1969)
# [[Eliza Ritchie|Eliza Ritche]] sufragista eta filosofoa (Kanada, 1856-1933)
# [[Elizabeth Avery Meriwether]] idazle, sufragista (AEB, 1824-1916-)
# [[Ellen Allien]] DJ (Alemania 1968)
# [[Ellen Ternan]] aktorea (EB 191839-1914)
# [[Elvira Sastre]] poeta, itzultzailea (Segovia 1992)
# [[Emma Miller]] sufragista (EB 1839-Australia 1927)
# [[Esperanza Mendoza Holgado]] saskibaloi arbitroa (Caceres 1983)
# [[Ethel Sargant]] botanikaria (Erresuma Batua, 1863-1918)
# [[Eva Valiño]] soinu teknikaria (Bartzelona 1969)
# [[Fanny Brice]] aktorea ( AEB 1891-1951)
# [[Fatimah Tuggar ]] artista (Nigeria 1967)
# [[Flora de Pablo]] medikua, ikertzailea (Salamanca, 1952)
# [[Florence Lawrence]] aktorea, asmatzailea (Kanada-AEB, 1886-1938)
# [[Fran%C3%A7oise Brauner]] medikua (Austria-Frantzia, 1911-2000)
# [[Františka Plamínková]] kazetaria, feminista, politikaria (Txekia, 1875-1942)
# [[Gabriela Gonz%C3%A1lez]] fisikaria (Argentina, 1965)
# [[Gabriele Schor]] publizista, bildumagilea (Austria 1961)
# [[Garcia Botikaria]] zientzia dibulgatzailea (Cuenca 1995)
# [[Geneviève Thiroux d'Arconville]] idazlea, zientzialaria (Frantzia 1720-1805)
# [[Gertrude Blanch]] matematikaria (Polonia-AEB, 1897-1996)
# [[Gertrude Caton Thompson]] arkeologoa (Britainia Handia, 1888-1985)
# [[Giorgia Marras]] Komikigile eta ilustratzaile franko-italiarra (Genova, 1988)
# [[Giulia Tamayo Leon]] abokatua, aktibista (Peru 1958- Uruguai 2014)
# [[Griselda Pascual i Xufré]] matematikaria (Bartzelona, 1926-2001)
# [[Hedwig Dohm]] idazlea (Alemania 1831-1919)
# [[Helen Frankenthaler]] margolaria (AEB, 1928-2011)
# [[Helene Funke]] margolaria (Alemania,1869-1957)
# [[Henrietta Dugdale]] sufragista (Londres 1827- Australia 1918)
# [[Hiromu Arakawa]] mangaka japoniarra (Tokachi, 1973)
# [[Irene Manton]] botanikaria (Erresuma Batua, 1904-1988)
# [[Irene Stegun]] matematikaria (AEB, 1919-2008)
# [[Irma Thomas]] soul abeslaria (AEB 19)41
# [[Irma Wyman]] ingeniari informatikoa (AEB, 1928-2015)
# [[Isabel Muñoz (argazkilaria)]] (Bartzelona/Madril 1951)
# [[Isabel Tajahuerce Ángel]] irakaslea, ikertzailea (Soria 1960)
# [[Jantina Tammes]] botanikaria (Herbehereak, 1871-1947)
# [[Jeanne Demessieux]] piano-jotzaile, organo-jotzailea (Frantzia, 1921-1968)
# [[Jenny Saville]] margolaria (Britainia, 1970)
# [[Jessica Bennett]] kazetaria, blogaria (AEB 1981)
# [[Jorja Smith]] kantautorea (EB 1997)
# [[Josiane Balasko]] aktorea, zuzendaria, gidoigilea (1950)
# [[Judi Chamberlin]] aktibista (AEB 1944-2010)
# [[Judith Scott (artista)|Judith Scott]] artista (Ohio, 1943-2005)
# [[Kali Uchis]] kantautorea (AEB 1994)
# [[Karo Moret Miranda]] historialaria, ikertzailea (Kuba,...)
# [[Kate Lilley]] poeta (Australia, 1960)
# [[Kate Perugini]] margolaria (EB 1839-1929)
# [[Kehlani]] egile abeslaria (AEB 1995)
# [[Kenia Os]] abeslaria, youtuberra (Mexiko 1999)
# [[Lais Korintokoa]] hetera (Grezia K.a V. mendea- K.a. IV. mendea)
# [[Lala Huete]] figuringilea (Brasil/Espainia 1957)
# [[Laura Lechuga]] kimikaria, ikerlaria (Sevilla 1962)
# [[Lilli Hornig]] kimikaria (Txekoslovakia-AEB, 1921-2017)
# [[Liv Strömquist]] komikigilea (Suedia, 1978)
# [[Louisa Lawson]] idazlea, poeta, sufragista (Australia, 1848-1920)
# [[Louise Brealey]] aktorea (EB 1979)
# [[Ludwika Paleta]] aktorea (Polonia/Mexiko 1978)
# [[Lulu Roman]] komediantea, abeslaria (AEB 1946)
# [[Lynn Fontanne]] aktorea (EB 1887- AEB 1983)
# [[Mabel Sharman Crawford]] abenturazale eta idazlea (Irlanda, 1820-1912)
# [[Madhuri Dixit]] zinema aktorea (India, 1967)
# [[Maevia Noemí Correa]] botanikaria (Argentina, 1914-2005)
# [[Manuela Sambo]] artista (Angola/Alemania 1964)
# [[Margarida Castells]] itzultzailea (Bartzelona, 1962)
# [[Margie Sudre]] Frantziako politikaria (Vinh, 1943)
# [[Marguerite Jeanne Carpentier]] eskultorea (Paris 1886-1965)
# [[Maria Angeles Querol]] historialaria (Badajoz 1948)
# [[María Calcaño]] poeta (Venezuela 1906-1956)
# [[María Eduarda Barjona de Freitas]] kazetaria, kritikaria (Portugal 1882-1952)
# [[Maria Fyodorovna Zibold]] medikua (Serbia, 1849-1939)
# [[Maria Jose Toro Nozal]] zientzialaria (Zamora 1957)
# [[Maria Pia Timon]] etnologoa (Cáceres 1954)
# [[Maria Polivanova]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1922-1942)
# [[María Rosa Urraca Pastor]] karlista eta falangista (Madril, 1900-Bartzelona, 1984)
# [[Maria Sainz Martin]] medikua (Badajoz 1953)
# [[Maria Schwarz]] arkitektoa (Alemania 1956)
# [[Maria Silva]] aktorea (Palentzia 1941-Madril 2023)
# [[Maria Tena]] idazlea, kultur kudeatzailea (Madril 1953)
# [[Maria Teresa Salazar Bermudez]] kimikari aitzindaria (Badajoz 1909-Madril 1982)
# [[Maria Vazquez]] aktorea (Galizia 1979)
# [[María Vinyals|Marina Vinyals]] idazlea eta artikulugilea (Galizia, 1875-1942)
# [[Maria von Linden]] bakteriologo, zoologo (Alemania, 1869-1936)
# [[Maribel Domenech]] artista (Valentzia 1951)
# [[Marilou Berry]] aktorea (Frantzia, 1973)
# [[Marina Picasso]] idazlea (Frantzia, 1950)
# [[Marina Raskova]] pilotua (Sobiet Batasuna, 1912-1943)
# [[Marjorie Courtenay-Latimer]] naturalista (Hegoafrika, 1907-2004)
# [[Marjorie Hasler]] sufragista (Irlanda, 1887-1913)
# [[Marlene Engelhorn]] aktibista, filantropoa (Austria 1992)
# [[Marta Carazo]] kazetaria ( Madril 1973)
# [[Martha Carrillo]] kazetaria, idazlea (Mexiko 1966)
# [[Mary Ann Hilliard]] erizaina eta sufragista (Irlanda, 1860-1912)
# [[Mary Galway]] sufragista eta sindikalista (Irlanda, 1864-1928)
# [[Mary J. Blige]] abeslaria (AEB 1984)
# [[Mary Lee]] sufragista (Australia, 1821-1909)
# [[Mary Martin]] aktorea (AEB 1913-1990)
# [[Mary Richardson]] sufragista (Kanada, 1889-1961)
# [[Mary-Dell Chilton]] biologoa (AEB, 1939)
# [[Mati Diop]] aktore eta zuzendaria (Paris, 1982)
# [[Maya Zankoul]] artista bisuala, blogaria (Libano, 1986)
# [[Maybanke Anderson]] sufragista (Australia, 1845-1927)
# [[Merce Paloma]] jantzi diseinatzailea (Bartzelona 1964)
# [[Mercedes Valdivieso]] idazlea (Txile 1924-1993)
# [[Mihri Müşfik Hanım]] margolaria (Turkia, 1886-1954)
# [[Miluca Sanz]] musikaria, artista (Segovia 1956)
# [[Minna Sundberg]] ilustratzailea (Suedia, 1990)
# [[Miss Kittin]] DJ (Frantzia 1973)
# [[Mónica Oriol Icaza]] enpresaria (Madril, 1961))
# [[Muriel Douru]] komikigile, idazle eta ekintzaile frantsesa (1976)
# [[Muriel Matters]] kazetaria, sufragista (Australia, 1817-1969)
# [[Nadia Khiari]] komikigilea eta irakaslea (Tunisia, 1973)
# [[Natalia Carbajosa]] idazlea eta itzultzailea (Puerto de Santa Maria, 1971)
# [[Natalia Kovxova|Natalia Kovxva]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1920-1942)
# [[Natalka Bilotserkivets]] poeta eta iraultzailea (Ukraina, 1954)
# [[Nh. Dini]] idazle feminista (Indonesia 1936-2018)
# [[Nieves López Martínez]] paleontologoa (Burgos, 1949-2010)
# [[Ninnan Santesson]] eskultoregilea (Suedia, 1891-1969)
# [[Noemí Zaritzky]] ingeniari kimikoa (Argentina, 1951)
# [[Norio Sakurai]] mangaka(Japonia)
# [[Núria Tamarit Castro]] irudigilea (Castelló 1993)
# [[Odile Schweisguth]] medikua (Frantzia 1913-2002)
# [[Olivia Mandle]] ingurumen aktibista (Bartzelona 2007)
# [[Pati Chapoy]] kazetaria (Mexiko 1949)
# [[Peggy McCay]] aktorea (AEB 1927-2018)
# [[Pilar Landeira Guerrero]] saskibaloi arbitroa (Madril 1959)
# [[Polina Osipenko]] hegazkinlari heroia (Sobietar Batasuna, 1907-1939)
# [[Power Paola]] komikigilea (Ekuador, 1977)
# [[Ptazeta]] rap kantugilea (Kanariak 1996)
# [[Regina Silveira]] artista eta unibertsitateko irakaslea (Brasil, 1939)
# [[Remedios Sanchez]] idazlea, ikertzailea (Bartzelona 1975)
# [[Rita Payes]] musikagilea, tronboi jolea, jazz kantaria (Bartzelona 1999)
# [[Roser Berdagué]] itzultzailea (Katalunia, 1929)
# [[Rosina Gomez Baeza]] kultur kudeatzailea (Asturias 1941)
# [[Safia Farhat]] artista (Tunisia, 1924-2004)
# [[Sara Becker (aktorea)]] (Txile 2002)
# [[Sara Fratini]] ilustratzailea (Venezuela, 1985)
# [[Semiramis Gonzalez]] historialaria (Asturias 1988)
# [[Serena Lake]] predikatzailea, sufragista (Australia, 1842-1920)
# [[Sheila Tobias]] administratzaile, idazle (AEB, 1935-2021)
# [[Sita Abellan]] DJ, modeloa (Murtzia 1993)
# [[Sofia Coll]] kantari, dantzari, aktorea (Bartzelona 1999)
# [[Sophie Bryant]] matematikaria (Erresuma Batua, 1850-1922)
# [[Sybille Bedford]] idazlea, kazetaria (Alemania 1911-EB 2006)
# [[Sylvia Earle]] ozeanografoa (AEB 1935)
# [[Tatiana Proskouriakoff]] arkeologo, etnologo (Errusia-AEB, 1909-1985)
# [[Teyana Taylor]] abeslaria, dantzaria, aktorea (AEB 1990)
# [[Tomasa Tito Condemayta]] independentziaren aitzindaria, heroia (Peru 1740-1781)
# [[Tracey Rose]] artista (Hegoafrika 1974)
# [[Valentina Borok]] matematikaria (Ukraina, 1931-2004)
# [[Valentina Grizodubova]] hegazkinlari heroiak (Sobietar Batasuna, 1909-1993)
# [[Vanessa Ciangherotti]] aktorea (Mexiko 1974)
# [[Vanessa Nakate]] klima-aktibista (Uganda, 1996)
# [[Vinciane Despret]] filosofoa (Belgika 1959)
# [[Wangechi Mutu]] artista (Kenya/AEB 1972)
# [[Whitney Wolfe Herd]] enpresaburua, ekintzailea (AEB 1989)
# [[Xulia Vicente]] irudigilea (Coruña 1993)
# [[Yasmina Alcaraz Moreno]] saskibaloi arbitroa (Girona 1989)
# [[Yelizaveta Chaikina]] partisanoa (Sobiet Batasuna, 1918-1941)
# [[Yevdokia Bershanskaia]] hegazkinlaria (Sobietar Batasuna, 1913-1982)
# [[Yvonne Sylvain]] medikua (Haiti, 1907-1989)
# [[Zdenka Braunerová]] margolaria (Txekia, 1858-1934)
# [[Zeina Abirached]] komikigilea, ilustratzailea (Beirut, 1981)
# [[Ziba Ganiyeva]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1923-2010)
# [[Alice Abadam]] sufragista (GAles, 1856-1940)
# [[Lila Avilés|Lila Aviles]] zinema zuzendaria (Mexiko, 1982)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''urtarrila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aintzane Uria]] ef--'''SORTUA''' abeslaria, soinularia (Durango, 1979)
# [[Fatmana Binta]] ----'''SORTUA''' sukaldaria (Sierra Leona, 1984)
# [[Izaro Oliveira]] ef--'''SORTUA''' txirrindularia (Ermua 2005)
# [[Mari Carmen Montoya Azkuna]] --ef'''SORTUA''' farmazialaria (1926-2024)
# [[Gloria Zuazola]] --ef'''SORTUA''' (Uruguai, 1966-2024)
# [[Itsaso Gangoitia]] ----'''SORTUA''' lasterkaria, euskara teknikaria (Abadiño 1988)
# [[Paquita Bretos Andueza]] ----'''SORTUA''' mendizalea, ateoa, komunista (Pasaia, 1927)
# [[Larraitz Amezaga del Fango]] ----'''SORTUA''' endometrosiaren buruzko liburuaren egilea (Donostia, 1990
# [[Erkuden Txokarro]] ----'''SORTUA''' (Iruñea, 1974)
# [[Ru´a Zimawi|Ru´a Rimawi]] ----'''SORTUA''' (Zisjordania, 1998)
# [[Nora Botero]] ----'''SORTUA''' irakaslea, ikertzailea (Kolonbia , ?)
# [[Auxi Díaz]] ef--'''SORTUA''' magistratua (Kanaria Handia 1967)
# [[María Isabel Gutiérrez Velasco]] --ef'''SORTUA''' prostituta (Santander, ? - Basauriko espetxea, 1977))
# [[Begoña Vesga]] ef--'''SORTUA''' ekintzaile, feminista, politikaria (Burgos, Ermua, 1951)
# [[Beatriz Arizaga Bolunburu]] ef--'''SORTUA''' historialaria (Eibar, 1951)
# [[Maialen Etxart Salaberri]] ----'''SORTUA''' irakaslea (Isturitze, 1978)
# [[Sara Oceja Salazar]] ef--'''SORTUA''' arkitektua eta politikaria (Durango, 1970)
# [[Paula Bronstein]] fotokazetaria (AEB, XX. mendea)
# [[Edith Hirsch Luchins]] efef matematikaria (Polonia-AEB, 1921-2002)
# [[Annie Montague Alexander]] paleontologo, filantropoa (AEB, 1867-1950)
# [[Carol Guzy]] ef-- argazkilaria (AEB, Pensilvania, 1956)
# [[Ladislava Bakanic]] gimnasta (New York, 1924)
# [[Julia Kavanagh|Julia Kavabagh]] idazlea (Irlanda, 1824-1877)
# [[Nelly Bodenheim|Nelly Bodenneim]] ilustratzailea (Herbehereak, 1874-1951)
# [[Hamideh Kheirabadi]] aktorea (Irlanda, 1924-2010)
# [[Dorothy Cayley]] mikologoa (Sri Lanka, 1874-1955)
# [[Maria Mauban]] aktorea (Marsella, 1924-2014)
# [[Kate Lester]] aktorea (Ingalaterra, 1857-1924)
# [[Dorothea Wolbert]] aktorea (AEB, 1874-1958)
# [[Gré de Jongh]] lasterketaria (Herbehereak, 1924-2002)
# [[Vera Molnár]] artista (Hungaria, 1924-2023)
# [[Elena Cernei]] mezzo-sopranoa (Errumania, 1924-2000)
# [[Hrytsko Hryhorenko]] poeta eta itzultzailea (Ukrainia, 1867-1924)
# [[Claudine Dupuis]] aktorea (Frantzia, 1924-1991)
# [[Annelise Hovmand]] zinema-zuzendaria (Danimarka, 1924-2016)
# [[Conradine Birgitte Dunker]] idazlea (Norvegia, 1780-1866)
# [[Beatrice Chebet]] atleta (Kenya 2000)
# [[Tsigie Gebreselama]] atleta (Etiopia 2000)
# [[Dawit Seyaum]] atleta (Etiopia 1996)
# [[Shannon Rowbury]] atleta (AEB 1984)
# [[Lisa Dobriskey]] atleta (EB 1983)
# [[Adela Pankhurst]] sufragista, aktibista politikoa (EB 1885-Australia 1961)
# [[Minnie Baldock]] sufragista (EB 1864-1954)
# [[Adelaide Knight]] sufragista (EB 1871-1950)
# [[Christian Jollie Smith]] abokatu ekintzailea (Australia 1885-1963)
# [[Margaret Bondfield]] politikaria, aktibista (EB 1873-1953)
# [[Louisa Martindale]] zirujaua (EB 1872-1966)
# [[Louisa Martindale (feminista)]] sufragista, aktibista (EB 1839-1914)
# [[Hilda Martindale]] funtzionarioa, idazlea (EB 1875-1952)
# [[Cicely Hamilton]] dramagilea, aktorea (EB 1872-1933)
# [[Dora Montefiore]] zirujaua (EB 1872-1966)
# [[Kelly Holmes]] atleta (EB 1970)
# [[Mary Rand]] atleta (EB 1940)
# [[Alemitu Tariku]] atleta (Etiopia 2000)
# [[Shelby Houlihan]] atleta (AEB 1993)
# [[Manuela M. Veloso]] irakaslea, robot-ikertzailea (Lisboa 1957)
# [[Lua Ribeira]] argazkilaria (Coruña, 1986)
# [[Cristina de Middel]] argazkilaria (Alacant, 1979)
# [[María Garay]] tango abeslaria (Argentina, 1941)
# [[Anna Gottlieb]] abeslaria (Viena, 1774-1856)
# [[Hou Bo]] argazkilaria (Txina, 1924-2017)
# [[Montserrat Ubach Tarrés]] espeleologoa aitzindaria (Bartzelona XX. mendea)
# [[Rocío Verdejo García]] artista plastikoa, argazkilaria (Granada 1982)
# [[Olinpia Velasco]] artista bisuala, argakilaria ( Granada 1970)
# [[Ana Vaz]] film zuzendaria, artista (Brasil 1982)
# [[Sara Ramo]] artista bisuala (Madril/Brasil 1975)
# [[Ann Packer]] atleta (EB 1942)
# [[Tatiana Tomashova]] atleta (Errusia 1975)
# [[Svetlana Masterkova]] atleta (Errusia 1968)
# [[Denise Lewis]] atleta (EB 1972)
# [[Sally Gunnell]] atleta (EB 1966)
# [[Eladia Blázquez]] abeslaria (Argentina, 1931-2005)
# [[Zanele Muholi]] artista eta aktibista (Hegoafrika, 1972)
# [[Eva Nogales]] biofisikaria (Colmenar Viejo, 1965)
# [[Ana María Muñoz Amilibia]] arkeologoa (Donostia-Madril, 1932-2019)
# [[Farshid Moussavi]] arkitektoa (Iran/Britainia 1965)
# [[Roma Agrawal]] egitura-ingeniaria (India/EB 1983)
# [[Francine Houben]] arkitektoa (Herbehereak 1955)
# [[Beverly Willis]] arkitektoa (AEB 1928-2023)
# [[Jolanda Ceplak]] atleta (Eslovenia 1976)
# [[Hasna Benhasi]] atleta (Maroko 1978)
# [[Fantu Worku]] atleta (Etiopia 1999)
# [[Karissa Schweizer]] atleta (AEB 1996)
# [[Phylis Smith]] atleta (EB 1963)
# [[Pilar Citoler]] dentista, arte bildumagilea (Zaragoza 1937)
# [[Mary Strong Clemens]] botanikaria (AEB, 1873-1968)
# [[Hortense Powdermaker]] antropologoa (AEB,1900-1970)
# [[Charlotte Abramow]] argazkilari eta bideogilea (Brusela, 1993)
# [[Judy Dater]] argazkilari feminista (AEB, 1941)
# [[Germaine Van Parys]] fotokazetaria (Belgika, 1893-1983)
# [[Alexandra Boulat]] fotokazetaria (Frantzia, 1962-2007)
# [[Ina Higgins]] baratzezaina, paisaia-arkitektoa (Irlanda 1860-Australia 1948)
# [[Nettie Palmer]] idazlea, kritikaria ( Australia 1885-1964)
# [[Vicenta Cortés Alonso]] artxibozaina, ikertzailea, irakaslea (Valentzia 1925-2021)
# [[María Eugenia Rodríguez Palop]] legelaria, politikaria ( Badajoz 1970)
# [[Marisa Rodríguez Palop]] kazetaria, korrespontsala (Badajoz 1966)
# [[Janeene Vickers]] atleta (AEB 1968)
# [[Sandra Farmer]] atleta (Jamaika/AEB 1962)
# [[Debra Flintoff-King ]] atleta (Australia 1960)
# [[Tatiana Ledovskaya]] atleta (Errusia 1966)
# [[Sandra Douglass Morgan]] abokatu, kirol-zuzendaria (Las Vegas 1978)
# [[Mary_Elliott_Hill]] kimikaria (AEB, 1907-1969)
# [[Naomi Parker]] langilea, modeloa (AEB, 1921-2018)
# [[Marica Andallón]] heroina (Oviedo, 1764-1848)
# [[Dana Ulery]] informatiba zientifikoa (AEB, 1938)
# [[Mary Cowden Clarke]] idazlea (Londres, 1809-Italia, 1898)
# [[Fili Chillón|Fili Chillon]] idazle eta eskultore (1918-2012)
# [[Claude Cahun|Claude CAhun]] artista (Frantzia, 1894-1954)
# [[Suzanne Malherbe|Susanne Malherbe]] argazkilaria, diseinatzaile (Frantzia, 1892-1972)
# [[Véronique de Viguerie|Veronique de Viguerie]] fotokazetaria (Frantzia, 1978)
# [[María Amelia Baltar]] abeslaria (Buenos Aires, 1940)
# [[Luz María del Castillo Fregoso]] kimikari-biologoa (Mexiko, 1926-1990)
# [[Li Fanghua]] fisikaria (Txina, 1932-2020)
# [[Elise Ottesen-Jensen]] kazetaria (Suedia, 1886-1973)
# [[Dina Vierny]] modeloa, arte-bildumagilea, museo-zuzendaria, erresistentzian ekintzaile (Errumania 1919-Paris 2009)
# [[Nina Kandinski]] mezenasa (Errusia 1896- Suitza 1980)
# [[Lily Pastré ]] filantropoa (Frantzia 1891-1974)
# [[Manuela Beltrán]] heroia (Kolonbia 724-1819)
# [[Marina Stepanova]] atleta (Errusia 1950)
# [[Linda Keough ]] atleta (EB 1963)
# [[Tracy Goddard]] atleta (EB 1969)
# [[Silvia Rieger]] atleta (Alemania1970)
# [[Katharine Merry]] atleta (EB 1974)
# [[Fahrelnissa Zeid]] artista (Turkia 1901-Jordania 1991)
# [[María Josefa Jiménez Cisneros]] arkeologoa (Cádiz. 1916-2002)
# [[Romina Ressia]] argazkilaria (Argentina, 1981)
# [[Emilie Bieber]] argazkilaria (Alemania, 1810-1884)
# [[Hildegard Jäckel]] argazkilaria (Alemania, 1903-1974)
# [[Alicia Márquez]] aktorea, vedetea (Argentina 1932-2004)
# [[Ethel Rojo]] aktorea, vedetea (Argentina, 1937-2012)
# [[Delphine Diallo]] argazkilaria
# [[Martha Cooper]] argazkilaria (AEB 1943)
# [[Lady Pink]] grafitigilea (AEB 1945)
# [[Thérèse Le Prat]] argazkilaria (1895-1966)
# [[Alice Cherki]] Aljeriako psikoanalista eta idazlea (1936)
# [[Carole Thibaut]] Franziako idazle, antzerki zuzendari eta aktorea (1969)
# [[Gerty Dambury]] Guadalupeko antzerkigile, nobelagile eta poeta frantsesa (1957)
# [[Adele Goldstine]] matematikaria, programatzailea (AEB, 1920-1964)
# [[Marlyn Wescoff Meltzer]] matematikaria, programatzailea (AEB, 1922-2008)
# [[Séraphine Louis ]] margolari autodidakta (Frantzia 1864-1942)
# [[Araceli Martínez Esteban]] politikaria (Guadalajara 1974)
# [[Natalia Sazanovich]] atleta (Bielorrusia 1973)
# [[Jane Flemming]] atleta ( Australia 1965)
# [[Ghada Shouaa ]] atleta (Siria 1972)
# [[Urszula Włodarczyk]] atleta (Polonia 1965)
# [[Eunice Barber]] atleta (Sierra Leona 1974)
# [[Natalya Roshchupkina]] atleta (Errusia 1978)
# [[Carmen Sarmiento]] Espainiako 1. emakume guerra korrespontsala (Madril 1944)
# [[Elena Projorova]] atleta (Errusia 1978)
# [[Karin Specht-Ertl]] atleta (Alemania 1974)
# [[Tiia Hautala]] atleta (Finlandia 1972)
# [[Süreyya Ayhan]] atleta (Turkia 1978)
# [[Hayley Tullett]] atleta (EB 1973)
# [[Olga Jegorova]] atleta (Errusia 1972)
# [[Bouchra Ghezielle]] atleta (Maroko/Frantzia 19)
# [[Janeth Jepkosgei]] atleta (Kenya 1983)
# [[Margarita Ponomariova]] atleta (Kazakhstan 1993-Errusia 2021)
# [[Olga Nazarova]] atleta (Errusia 1965)
# [[Yeveonde Middleton|Yevonde Middleton]] argazkilaria (Erresuma Batua, 1893-1975)
# [[Lea Ypi]] filosofo (Albania, 1979)
# [[Alicia Márquez]] aktoresa (ARgentina, 1923-2004)
# [[Françoise Demulder|Francoise Demulder]] argazkilaria (Frantzia, 1947-2008)
# [[Nélida Roca]] vedetea (Buenos Aires, 1929-1999)
# [[Catherine Stern]] psikologo, hezitzailea (Alemania-AEB, 1894-1973)
# [[Adrienne Clarke]] botanikaria (Australia, 1938)
# [[Alba Solís]] abeslaria (Argentina, 1927-2016)
# [[Isabel Ellsen]] argazkilaria (Frantzia, 1958-2012)
# [[Kate Barry]] argazkilaria (Britainia Handia, 1967-2013)
# [[Cécile DeWitt-Morette]] fisikaria, matematikaria (Frantzia, 1922-2017)
# [[Coline Serreau]] aktore, zuzendari eta gidoilari frantsesa (1947)
# [[Emilia Broomé|Emilia Broome]] politikari liberala, feminista eta bakearen aldeko aktibista (Suedia, 1866-1925)
# [[Tassin Hangbè]] Dahomeyko erregina-ordea (Benin, XVIII. mendea)
# [[Virginia Norwood]] fisikaria, militarra (AEB, 1927-2023)
# [[Renée Gailhoustet|Renee Gailhoustet]] arkitektoa (1929-2023)
# [[Julia Lermontova]] kimikaria (Errusia, 1847- 1919)
# [[Christine Spengler]] fotokazetaria (Frantzia, 1945)
# [[Dickey Chapelle]] argazkilaria (AEB, 1919-1965)
# [[Susan Meiselas]] argazkilaria (AEB, 1948)
# [[Rafia Zakaria]] feminista musulmana (Pakistan, 1977)
# [[Edna Paisano]] matematikaria, soziologoa (AEB, 1948-2014)
# [[Josepha Weber]] abeslaria, sopranoa (Alemania, 1758-1819)
# [[Aloysia Weber]] opera abeslaria (Alemania 1760-1839)
# [[Constanze Mozart]] abeslaria (Alemania, 1762-1842)
# [[Sophie Weber]] abeslaria (Alemania, 1763-1846)
# [[Cäcilia Weber]] Mozarten amaginerraba (Alemania, 1727-1793)
# [[Beatriz Bermúdez de Velasco]] mexikoko konkistatzailea (Espainia, XVI. mendea)
# [[Klara Dan von Neumann]] matematikaria (Hungaria, 1911-1963)
# [[Anna Murray Vail]] botanikaria (AEB, 1863-1955)
# [[Nieves Fariza]] irakaslea,sindikalista (1911-1975)
# [[Faten Hamama|Faten Hamana]] aktorea (Egipto, 1931-2015)
# [[Fanny Navarro]] aktorea (Argentina, 1920-1971)
# [[Zerrenda:Emakume argazkilariak|Emakume argazkilarien zerrenda]]
# [[Rose Wilder Lane]] kazetaria, idazlea (AEB 1886-1968)
# [[Isabel Paterson]] kazetaria, idazlea, filosofo politikoa (Kanada 1886-AEB 1968)
# [[Dilan Yeşilgöz-Zegerius]] politikaria (Turkia,Herbehereak 1967)
# [[Gema Igual ]] politikaria ( Santander 1973)
# [[Pilar Alegría]] politikaria (Zaragoza 1977)
# [[Maria Pinigina]] atleta (Kirgitistan 1958)
# [[Olga Brizgina]] atleta (Errusia/Ukraina 1963)
# [[Liudmila Dzhigalova]] atleta (Ukraina 1962)
# [[Sherri Howard]] atleta (AEB 1962)
# [[Denean Howard-Hill]] atleta (AEB 1964)
# [[Inga Fischer-Hjalmars]] fisikaria (Suedia, 1918-2008)
# [[Waltraut Seitter]] astronomoa (Alemania, 1930-2007)
# [[Amina (Zazzauko erregina)]] Zazzauko erregina (Nigeria, 1533-1610)
# [[Paulina Urrutia]] aktorea (Txile, 1969)
# [[Melissa Gilbert]] aktorea (AEB 1964)
# [[Sara Gilbert]] aktorea (AEB 1975)
# [[Skye McCole Bartusiak]] aktorea (AEB 1992-2014)
# [[Melissa Sue Anderson]] aktorea (AEB 1962)
# [[Katy Kurtzman]] aktorea (AEB 1965)
# [[Leslie Landon]] aktorea (AEB 1962)
# [[Jennifer Landon]] aktorea (AEB 1983)
# [[Alison Arngrim]] aktorea (AEB 1962)
# [[Charlotte Stewart]] aktorea (AEB 1941)
# [[Melissa Francis]] aktorea, kazetaria (AEB 1972)
# [[Susan Solomon]] kimikari atmosferikoa (AEB, 1956)
# [[Mounia Youssef]] argazkilaria (Libano-Togo, 1988)
# [[Felicia Abban]] argazkilaria (Ganna, 1935-2024)
# [[Emily Jacir]] artista plastikoa (Palestina, 1970)
# [[Sarah Waiswa]] argazkilaria (1980 hamarkada)
# [[Gihan Tubbeh]] argazkilaria (Peru, 1984)
# [[Isadora Romero]] argazkilaria (Ekuador, 1987)
# [[Jane Elizabeth Jones|Jane Elizabeth]] sufragista, abolinionista (AEB, 1813-1886)
# [[Aida Muluneh]] argazkilaria eta artista (Etiopia, 1974)
# [[Taslima Akhter]] argazkilaria (Bangladesh, 1974)
# [[Nezha Alaoui]] enpresaria eta argazkilaria (Maroko, 1982)
# [[Ann Oakley]] soziologoa
# [[Caroline List]] epailea (AEB-Austria 1964)
# [[Idoia Murga Castro]] irakaslea, ikertzailea (Madril 1983)
# [[Mónica García Gómez]] mediku, politikaria (Madril 1974)
# [[Ana Redondo]] legelaria, politikaria (Valladolid 1966)
# [[Lorraine Fenton ]] atleta (Jamaika 1973)
# [[Sabine Busch]] atleta (Alemania 1962)
# [[Kim Batten]] atleta (AEB 1969)
# [[Sandie Richards]] atleta (Jamaika 1968)
# [[Elise Cranny]] atleta (AEB 1996)
# [[Colleen Quigley ]] atleta (AEB 1992)
# [[Marcia Barbosa]] fisikaria (Brasil, 1960)
# [[Maria Matos]] aktorea, dramagilea (Lisboa 1886-1952)
# [[Ofelia Marques]] margolaria ( Lisboa 1902-1952)
# [[Mafalda Mouzinho de Albuquerque]] idazlea (Lisboa 1874-1952)
# [[Shalane Flanagan]] atleta (AEB 1981)
# [[Linet Masai]] atleta (Kenya 1989)
# [[Vivian Cheruiyot]] atletak (Kenya 1983)
# [[Sally Kipyego ]] atleta (Kenya 1985)
# [[Julia Petxonkina]] atleta (Errusia 1978)
# [[Lashinda Demus]] atleta (AEB 1983
# [[Colleen Farrington]] modeloa, abeslaria (AEB 1936-2015)
# [[Edelmira Inés Mórtola]] geologoa (Argentina, 1894-1973)
# [[Boushra Yahya Almutawakel|Bousha Yahya]] argazkilaria (Yemen, 1969)
# [[Nikab]]
# [[Anna Hints]] zinema zuzendaria (Estonia, 1982)
# [[Pia Arke]] argazkilaria (Groenlandia, 1958-2007)
# [[Nina Byers]] fisikaria (AEB, 1930-2014)
# [[Genoveva Dawson]] botanikaria (Argentina, 1918-2012)
# [[Astrid Cleve]] botanikaria, kimikaria (Suedia, 1875-1968)
# [[Audrey_Richards]] Britaniako antropologa (London, 1899-1984)
# [[Anush Babajanyan]] fotokazetaria (Armenia
# [[Louise Abel]] argazkilaria (Norvegia, 1841-1907)
# [[Carolina Henriette Mac Gillavry]] kimikaria (Holanda, 1904-1993)
# [[Hilaria Supa]] indígena, aktibista (Peru 1957)
# [[Maria Sumire]] abokatu, politikaria (Peru 1951)
# [[Claudia Coari]] politikaria (Peru 1967)
# [[Juana Huancahuari]] nekazaria, politikaria (Peru 1969)
# [[Yaneth Cajahuanca]] ingeniaria, politikaria (Peru 1971)
# [[Nancy Obregon]] politikaria (Peru 1970)
# [[Elsa Malpartida]] politikaria (Peru 1961ç-2022)
# [[Karibu]] GKE, Fca Pedraza saria 2023
# [[America Valenzuela]] zientzia-kazetaria (Madril 1977)
# [[Diane Pernet]] moda blogaria, kritikaria (AEB XX. mendea)
# [[Carmen de Icaza]] eleberrigilea eta lider falangista (Madril, 1899-1979)
# [[Margarita Abella Caprile|Margarita Abella Caprile]] poeta, kazetaria (Argentina, 1901-1960)
# [[Amber Bracken]] fotokazetaria (Kanada, 1984)
# [[Marlene Bergamo]] fotokazetaria (Brasil, 1965)
# [[Claire Beck Loos]] idazlea eta fotokazetaria (Txekia, 1904-1942)
# [[Ruth Asawa]] eskultorea (AEB, 1926-2013)
# [[Zofia Kielan-Jaworowska]] paleobiologoa (Polonia, 1925-2015)
# [[Brigida Baltar]] argazkilaria (Brasil,1959)
# [[Lara Baladi]] argazkilaria (Egipto-libanoar, 1969)
# [[Maja Bajević|Maja Bajevi´c]] argazkilaria (Bosnia, 1967)
# [[Damaris Cudworth Masham]] idazle, filosofo (Britainia Handia, 1659-1708)
# [[Kathleen Kenyon]] arkeologoa (Erresuma Batua, 1906-1978)
# [[Anna Maria Colucci]] argazkilaria (Italia, 1938-2015)
# [[Joana Choumali]] argazkilaria (Bolin
# [[Fleur Pellerin]] Frantziako politikari eta enpresaburua (1973)
# [[Pascale Faublas|Pascale Faubas]] artista (Haiti, 1981)
# [[Anabel Colazo]] komikigilea eta ilustratzaile (Eivissa, 1993)
# [[Elizabeth Riddle Graves]] fisikaria (AEB, 1916-1972)
# [[Mignon Talbot]] paleontologoa (AEB, 1869-1950)
# [[Alicia Güemes Fraga]] komikigilea eta ilustrailea (Bartzelona, 1987)
# [[Emma Ríos Maneiro]] istoriotxogilea eta komikigilea (Galizia, 1976)
# [[Caridad Zazo Cardeña]] geologoa (Toledo, 1945)
# [[Caroline Ingalls]] irakaslea, autobiografialaria (AEB 1839-1924)
# [[Mary Ingalls]] idazlea (AEB 1865-1924)
# [[Carrie Ingalls]] zaintzailea (AEB 1870- 1946)
# [[Grace Ingalls]] irakaslea, idazlea (AEB 1877-1941)
# [[Ketty Lester]] aktorea, abeslaria (AEB 1934)
# [[Hersha Parady]] aktorea (AEB 1945-2023)
# [[Bonnie Bartlett]] aktorea (AEB 1929)
}}
== Hobetuak 2024 ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Olatz Agorria]] '''ef--''' txirrindularia (Zornotza 1958)
# [[Ane Ibarzabal]] '''ef--''' kazetaria (Durango, 1982)
# [[María Jesús Cava ]] '''ef--''' historialaria (Bilbo 1949)
# [[Amaia Agirre Gonzalez]] '''----''' medikua, alpinista (Urnieta 1992-Patagonia 2023)
# [[Haizea Barcenilla]] '''----''' arte kudeatzailea, ikertzailea (Lezo 1981)
# [[Carmen Valero Omedes]] '''efef''' atleta (Teruel 1955-Sabadell 2024)
# [[Laura Ingalls Wilder]] '''efef''' idazlea (AEB 1867-1957)
# [[Marixa Osés]] '''ef--'''gidoilaria, aktorea (Gasteiz 1969)
# [[Micaela Bastidas]] '''efef''' aitzindaria, heroia, martiria (Peruko Erregeorderria 1744-1781)*
# [[Chanel Terrero]] '''ef--'''abeslari, dantzari, aktorea (Kuba 1991)
# [[Carmen Mijangos]] '''---- ''' kimikaria (Bilbo 1949)
# [[Paula Badosa]] '''ef--'''tenislaria (AEB/Katalunia 1997)
# [[Pilar Arostegi]] '''efef''' artxibozaina (Gasteiz 1944-2006)
# [[Nina Lobkovskaia]] '''ef--'''frankotiratzailea (Errusia 1925)
# [[Maite Dono]] '''ef--'''poeta, abeslaria (Gasteiz/Galizia 1969)
# [[Garazi Sánchez]] '''ef--'''surflari, zinemagilea (Getxo 1992)
# [[Ana Pontón]] '''ef--'''politikaria (Lugo 1977)
# [[Maria Gembero-Ustarrotz]] '''ef--'''historialaria, musikologoa (Nafarroa 1959)
# [[Adela Bazo]] '''ef--'''margolaria (Nafarroa 1905-Argentina 1984)
# [[Mónica Ojeda]] '''ef--'''idazlea (Ekuador 1988)
# [[Celia Amoros ]]'''ef--'''filosofoa, idazlea (Valentzia 1944)
# [[Carolina Yuste]] '''ef--'''aktorea (Badajoz 1991)
# [[Ángeles Caso]] '''ef--'''idazlea (Asturias 1959)
# [[Majida Maayouf]] '''ef--'''atleta (Maroko/Araba 1989)
# [[Camila Sosa Villada]] '''ef--'''idazlea, aktorea, antzerkigilea (Argentina 1982)
# [[Ane Gabarain]] '''ef--'''aktorea (Donostia 1963)
# [[Icíar Bollain]] '''ef--'''film zuzendaria (Madril 1967)
# [[Ann Walker]] '''efef''' filantropoa, 2 emakumeren lehen ezkontza (BH, 1803-1854)
# [[Ana Rioja]] '''ef--'''idazlea, kazetaria (Tudela 1962)
# [[Carmen Laforet]] '''efef''' idazlea (Bartzelona 1921-Madril 2004 19)
# [[Iraide Ibarretxe]] '''ef--'''hizkuntzalaria (Bilbo 1972)
# [[María Luisa Elio]] '''efef''' idazlea, aktorea (Iruñea 1926-Mexiko 2009)
# [[Iris Apfel]] '''efef''' barne-diseinatzailea ( AEB 1921-2024)
# [[Helena Taberna]] '''----''' film zuzendaria (Nafarroa 19..?)
# [[Ana Blanco]] '''ef--''' tb aurkezlea (Bilbo 1960)
# [[Maria Lejarraga]] '''efef''' idazlea (Errioxa 1874-Argentina 1974)
# [[Isabel Alba Rico]] '''ef--''' idazlea, gidoilaria ( Madril 1959)
# [[Sigourney Weaver]] '''ef--'''aktorea (AEB 1949)
# [[Virginia Berasategi]] '''ef--'''triatloilaria (Bilbo 1975)
# [[Aia Kruse]] '''ef--'''aktorea (Donostia 1994)
# [[Jutta Kleinschmidt ]] '''ef--'''rally-pilotua (Alemania 1962)
# [[Clara Bilbao]] '''ef--'''jantzi-deseinatzailea, film zuzendaria (Bilbo 1971)
# [[Martina Gorostitza]]'''--ef'''inprimatzailea, enpresaburua (Gasteiz 1790-1862)
# [[Silvia Tortosa]] '''efef''' aktore, tb aurkezle (Bartzelona 1947-2024)
# [[Sacagawea]] –ef indigena, interpretea, esploratzailea (AEB 1788-1812)
# [[Ángela Ruiz Robles]] '''efef''' asmatzailea (Leon 1895-Ferrol 1975)
# [[Carmen Maura]] '''ef--''' aktorea (Madril 1945)
# [[Chelsi Smith]] ''ef--'' Miss Unibertso 1995 (AEB 1973-2018)
# [[Lara Dutta]] ''ef--'' Miss Unibertso 2000 (India 1978)
# [[Zuleyka Rivera]] ''ef--'' enpresaburua, Miss Unibertso 2006 (Puerto Rico 1987)
# [[Dayana Mendoza]] ''ef--'' Miss Unibertso 2008 (Venezuela 1986)
# [[Stefanía Fernández]] ''ef--'' kazetaria, Miss Unibertso 2009 (Venezuela 1990)
# [[Ximena Navarrete]] ''ef--'' Miss Unibertso 2010 (Mexiko 1988)
# [[Leila Lopes]] ''ef--'' Miss Unibertson 2011 (Angola 1986)
# [[Teresa Castro]] ''ef--'' ilustratzailea (Donostia 1968)
# [[Wilma Rudolph]] ''efef'' atleta (AEB 1940-1994)
# [[Tara Lipinski]] ''ef--'' patinatzailea, aktorea, kirol esataria (AEB 1982)
# [[Isabel Lizarraga]] ''ef--'' ikertzailea, idazlea (Nafarroa 1958)
# [[Jessica Watson]] ''ef--'' nabigatzailea (Australia 1993)
# [[Tamara Karsavina]] '''efef''' dantzaria (Errusia 1885-1978)
# [[Cate Blanchett]] '''ef--''' aktorea (Australia 1969)
# [[Sojourner Truth]] '''--ef''' esklabu abolizionista (AEB 1797-1883)
# [[Serena Williams]] '''ef--''' tenislaria (AEB 1981)
# [[Mary Harris]] '''efef''' amama astintzailea (Irlanda 1837-AEB 1930)
# [[Claudia Sheinbaum]] ef-- Mexikoko 1.emakume presidentea (Mexiko 1962)
# [[Naomi Campbell]] ef-- modeloa (EB 1970)
# [[Rosa María Sardà]] efef aktorea (Bartzelona 1941-2020)
# [[Milagros Rubio]] ef-- politikaria, poeta (Tutera 1952)
# [[Usoa Ostolaza]] ef-- txirrindularia (Zarautz 1998)
# [[Naomie Harris]] ef-- aktorea (EB 1976)
# [[Nerea Barros]] ef-- aktorea, zuzendaria (Coruña 1981)
# [[Nerea Pagaldai]] ef-- biologoa (Arrasate 1993)
# [[Ekhiñe Atorrasagasti]] ---- kazetaria (Gipuzkoa 1982)
# [[Danae Boronat]] ef-- kirol kazetaria (Tarragona 1985)
# [[Idoia Montón]] ef-- margolaria (Donostia 1969)
# [[Lella Lombardi]] efef 1 Formulako gidaria (Italia 1941-1992)
# [[Alma Mahler]] efef musikagilea (Austria 1879-AEB 1964)
# [[Nadia Erostarbe]] ef-- surflaria (Zarautz 2000)
# [[Teresa Forcades]] ef-- moja aktibista, medikua, politikaria (Bartzelona 1966)
# [[Luisa Roldán]] efef eskultorea (Sevilla 1652-Madril 1706)
# [[Rakel Mateo]] ef-- triatleta paralinpikoa (Mungia 1975)
# [[María Teresa Castells]] –ef liburu saltzailea (Busturia 1935- Donostia 2017)
# [[Arantxa Lazkano]] zinema-zuzendaria (Zarautz, 1949)
# [[Emakume Abertzale Batza]]
# [[Elena Irureta]] ef-- aktorea (Zumaia 1955)
# [[Sara Alonso Martinez]] ef-- iraupen lasterkaria (Donostia 1999)
# [[Kate Sheppard]] efef sufragista (EB 1847-Zeelanda Berria 1934)
# [[Amaia Uribe]] ef-- kazetaria, bertsolaria (Forua 19)
# [[Amaia Lizarralde]] ef-- aktorea (Donostia 19)
# [[Jessika Ponchet]] ef-- tenislaria (Baiona 1996)
# [[Miriam Bravo]] ef-- lasterkaria (Deba/Errioxa 1974)
# [[Kate Spade]] efef diseinatzailea (AEB 1962-2018)
# [[Sylvia Fedoruk]] efef fisikaria (Kanada 1927-2012)
# [[Agnès Souret]] efef modeloa, dantzaria, aktorea (Lapurdi 1902-1928)
# [[Valeria Ros]] ef-- aurkezlea, umoregilea (Bizkaia 1986)
# [[Lorea Ibarra]] ef-- aktorea (Gipuzkoa 2002)
# [[Aránzazu Calleja]] e--- musikagilea (Bilbo 1977)
# [[Ana Laura Alaez]] e--- artista, eskultorea (Bilbo 1964)
# [[Han Kang]] ef-- idazlea (Hego Korea 1970)
# [[Annie Leibovitz]] ef-- argazkilaria (AEB 1949)
# [[Arene Altonaga]] ef-- fubolaria (Leioa 1993)
# [[Puy Oria]] zinemagilea (Nafarroa, 1962)
# [[Régine Crespin ]] efef sopranoa (Frantzia 1927-2007)
# [[Pilar García]] ef-- margolaria (Nafarroa 1942)
# [[Inmaculada Pereiro]] ef-- triatleta (Bilbo 1972)
# [[Agnès Varda]] efef argazkilaria, film zuzendaria (Frantzia 1928-2019)
# [[Eukene Lacarra]]efef literatura-kritikaria (Lizarra 1944-? 2023)
# [[Irati Osa]] ef-- piraguista (Zumaia 1997
}}
==='''Berriak 2023''' ('''abendua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aitziber Ugartemendia Zubeldia]] efef '''SORTUA''' zinegotzi ohia, ekintzailea (Andoain, 1978-Donostia, 2023)
# [[Alazne Intxauspe]] ef-- '''SORTUA''' nekazaria (Andoain, 1984)
# [[Esther Vital]] ---- '''SORTUA''' psikologoa, artista eta zinemazuzendaria (Artaxoa, 1983)
# [[Gema López Las Heras]] ef-- '''SORTUA''' itzultzailea (Azkoitia, 1989)
# [[Intza Olabarria]] ef-- '''SORTUA''' geologoa, artisaua (Elorrio 1994)
# [[Josune Escota Bisbal]] ---- '''SORTUA''' abokatua, politikaria (Durango, 1970)
# [[Maider del Río Larramendi]] eff--'''SORTUA''' psikologoa (Elorrio 1971)
# [[Adela Khanum]] lider kurdua (?- 1924)
# [[Ain Yoon]] pianojolea (Hego Korea 1996)
# [[Aisha Yesufu]] aktibista (Nigeria 1973)
# [[Alice Colonieu]] artista (Frantzia, 1924-2010)
# [[Alice Constance Austin]] arkitektoa (AEB, 1862-1955)
# [[Alicia García-Salcedo González]] 1935ean Asturiasen jardun zuen 1. emakume abokatua (1903-2003)
# [[Alicia Herrera Rivera]] abokatu erbesteratua (Txile 1928-2013)
# [[Amanishajeto]] erregina (Kuxeko Erregina, ?)
# [[Amélie Beaury-Saurel]] margolaria (Bartzelona, 1848-Paris, 1924)
# [[Ana Mayayo Salvo]] maistra (Buenos Aires, 1880-Zaragoza, 1968)
# [[Ana Vidovic ]] gitarra jolea (Kroazia/AEB 1980)
# [[Anastassia Virsaladze]] piano jolea, irakaslea (Errusia 883-1952)
# [[Andrea López Chao]] maistra (Mondoñedo, XIX-XX)
# [[Ángela Cerrillos Valledor]] abokatu ekintzailea (?, XX. mendea)
# [[Ángela Contreras]] aktorea (Txile 1971)
# [[Angela Hewitt]] piano jolea (Kanada 1958)
# [[Angie Turner King]] kimikaria, matematikaria (AEB, 1905-2004)
# [[Anita-Pearl Ankor]] margolaria eta muralista (Ghana)
# [[Anja Niedringhaus|Anja Niedringahaus]] fotokazetaria (Alemania, 1965-Afganistan, 2014)
# [[Anna Bunina]] olerkaria (Errusia, 1874-1829)
# [[Anna Hirzel-Langenhan]] piano-jolea, irakaslea (Suitza 1874-1951)
# [[Anna Jesipova]] piano jolea (Errusia 1851-1914)
# [[Anna Palm de Rosa]] margolaria (Suedia, 1859-1924)
# [[Antonia Gutiérrez Bueno]] idazlea, itzultzailea. Madrilgo Libututegian 1 emakume baimendua (Madril 1781-1874)
# [[Argentina Santos]] abeslaria (Portugal,1924-2019)
# [[Beatriz Barral]] artista ( Madril 1978)
# [[Beatriz Maggi]] idazlea (Kuba, 1924-2017)
# [[Bertha Valerius]] argazkilaria, pintorea (Suedia 1824-1895)
# [[Bianca Maria Piccinino|Bianca Maria Piccinio]] kazetaria, idazlea (Italia, 1924)
# [[Blanca Riestra]] idazlea (Coruña 1970)
# [[Brenda Helser|Brenda Elser]] igerilaria (EEBB, 1924)
# [[Carla Cerati]] argazkilaria eta idazlea (Italia, Bergamo, 1926, Milan, 2016)
# [[Carmen López-Cortón|Carmen López Cortón]] maistra (Galizia, 1866-Madril, 1938)
# [[Caroline Quarlls]] esklaboa, askapena lortzeko lurpeko trenbidea erabiliz Wisconsinetik Kanadara bidaiatutako lehen pertsona (AEB 1824- Kanada 1892)
# [[Catherine Chamié]] kimikaria (Frantzia, 1888-1950)
# [[Catherine Tolson]] erizaina, sufragista, aktibista (EB 1890- Errusia 1924)
# [[Cecilia Berdichevski]] programatzailea, informatikan aitzindaria (Polonia 1925- Argentina 2010)
# [[Cheryl Diaz Meyer]] fotokazetari independientea (EE.BB. 1968)
# [[Chikage Awashima]] aktorea (Japonia, 1924-2012)
# [[Chloe Clark Willson]] aitzindaria, irakaslea (AEB 1818-1874)
# [[Christine_Ladd-Franklin]] matematikaria (AEB, 1847-1930)
# [[Cicely Popplewell]] software ingeniaria (Erresuma Batua 1920-1995)
# [[Clara Belle Williams]] maistra, 1. afroamerikar lizentziatua Mexiko Berrian (AEB 1885-1994)
# [[Clara Obligado]] idazlea (Argentina/Espainia 1950)
# [[Claudine Hermann]] fisikaria (Frantzia, 1945-2021)
# [[Cristina Alberdi]] abokatua (Sevilla 1946)
# [[Cristina Cerrada]] idazlea (Madril 1970)
# [[Cristina Fallarás]] kazetaria, idazlea, ekintzailea ( Zaragoza 1968)
# [[Daria Diachenko]] partisanoa (Sobietar Batasuna, 1924-1944)
# [[Diana Agrest]] arkitektoa (Argentina, 1945)
# [[Dolores Gray]] aktorea (EE.BB.1924-2002)
# [[Dolores Martí de Detrell]] maistra eta idazlea (Bartzelona, ? - 1880)
# [[Dora Hitz]] margolaria (Alemania, 1856-1924)
# [[Dorothy Maharam]] matematikaria (AEB, 1917-2014)
# [[Dorothy Pitman Hughes]] feminista, aktibista (Georgia, 1928-Florida, 2022)
# [[Edith Gertrude Schwartz]] botanikaria (AEB, 1877-1971)
# [[Elena O'Callaghan Duch]] pedagogoa, idazlea (Bartzelona 1955)
# [[Elisa Acuña]] Mexikoko irakasle eta kazetari anarkista (1887-1946)
# [[Elisa Maria Reyes Vargas]] maistra (Jaen, 1983)
# [[Elise Hall]] musikaria (EE.BB, 1853-1924)
# [[Elisso Virssaladze]] piano jolea (Georgia 1942)
# [[Elizabeth Cabot Agassiz]] hezitzaile, naturalista (AEB, 1822-1907)
# [[Elspeth Beard]] arkitekto eta motorzalea (Erresuma Batua, 1959)
# [[Émilienne Malfatto]] idazlea eta fotokazetaria (Frantzia, 1989)
# [[Emma Calderón y de Gálvez|Emma Calderon y de Galvez]] kazetaria, maistra eta idazlea (Cádiz, XIX. mendea)
# [[Emma Gramatica]] aktorea (Italia, 1874-1965)
# [[Erzesbet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás Köteles]] gimnasta (Hungaria, 1924-2019)
# [[Esther García Llovet]] idazlea, itzultzailea ( Malaga 1963)
# [[Ethel Houston]] abokatua, kriptologoa (Albacete/Eskozia 1924-2017)
# [[Eulalia Vicenti]] kazetaria, emakumeen eskubideen aldeko politikaria (Madril 1884 - Porto 1979)
# [[Eva Díaz Riobello]] idazlea (Asturias 1980)
# [[Eva May]] zinema aktorea (Austria, 1902-1924)
# [[Fannie Bloomfield Zeisler]] piano jolea (Austria 1863-AEB 1927)
# [[Fanny Tur Riera ]] historialaria, politikaria ( Eivissa 1961)
# [[Farzana Wahidy]] Fotokazetaria (Agfanistan, 1997)
# [[Fatima Shbair]] fotokazetaria (Palestina, 1997)
# [[Felisa Núñez Cubero]] fisikaria , kimikaria (Valladolid 1924- Madril 2017)
# [[Fifi Mukuna]] karikaturagilea (Kongo,)
# [[Florynce Kennedy|Glorynce Kennedy]] feminista, ekintzailea (EE.BB.1916-2000)
# [[Francisca de Braganza]] aristokrata (Brasil, 1824-1898)
# [[Françoise Adnet|Francoise Adnet]] margolaria (Paris, 1924-2014)
# [[Françoise Blomme]] arkitektoa (Belgika, 1933)
# [[Galina Kmit]] argazkilaria (Errusia, 1921-2019)
# [[Geraldine Doyle]] modeloa, metaleko langilea (EE.BB.1924-2010)
# [[Gina Pellon|Gina Pellón]] artista (Kuba, 1926-Frantzia, 1914)
# [[Gloria Sanchez]] idazlea eta maistra (Villagarcia de Arosa, 1958)
# [[Guadalupe Rivera Marín]] politikaria (Mexiko 1924-2023)
# [[Hannah Marie Wormington]] arkeologoa (AEB, 1914-1994)
# [[Hannie Lips]] telebista aurkezlea (Herbehereak, 1924-2012)
# [[Hazel Brooks]] aktorea (EE.BB. 1924-2002)
# [[Hazel Brooks]] aktorea (Hegoafrika, 1924-EEBB 2002)
# [[Heidi Levine]] fotokazetaria (AEB, 1987)
# [[Hengameh Golestan]] argazkilari konprometitua (Iran, 1952)
# [[Henrietta Muir Edwards]] feminista, ekintzailea (Kanada, 1849-1931)
# [[Isabelle Vengerova]] pialo jolea, irakaslea (Errusia 1877-1956)
# [[JoAnn H. Morgan]] ingeniari aeroespaziala (AEB, 1940)
# [[Johanne Cathrine Krebs]] margolaria (Danimarka, 1848-1924)
# [[Joy Page|Joe Page]] aktorea (EE.BB, 1924-2008)
# [[Julia Slingo]] meteorologoa (Erresuma Batua, 1950)
# [[Julie de Graag]] margolaria (Herbehereak, 1877-1924)
# [[Julie Wilhelmine Hagen-Schwarz|Julie Wilhelmine]] margolaria (Estonia, 1824-1902)
# [[Justyna Mielnikiewicz]] fotokazetaria (Polonia, 1973)
# [[Karen Margrete Harup]] igerilaria (Danimarka, 1924-2009)
# [[Kate Gleason]] ingeniaria (AEB, 1865-1933)
# [[Kuhne Beveridge]] eskultorea, aktorea (AEB 1874-XX. mendea)
# [[La Perla de Cádiz]] flamenko kantaria (Cádiz 1924-1975)
# [[Lallie Charles]] argazkilaria (Irlanda,1869-1919)
# [[Laurence Geai]] Fotokazetaria (Frantzia, 1984)
# [[Lillian Elliott]] aktorea (Kanada, 1814-1959)
# [[Lourdes Vega]] zientzialaria (Badajoz 1965)
# [[Lula Romero]] musikagilea (Palma Mallorcakoa, 1976)
# [[Lys Assia]] abeslaria (Suitza 1924-2018)
# [[Mabel Allington Royds]] artista (EB 1874-941)
# [[Małgorzata Malicka|Malgorzata Malicka]] fotokazetaria, idazlea, poeta (Varsovia, 1959)
# [[Manizha Wafeq ]] ekonomialaria, ekintzailea (Afganistan,?)
# [[Manuela Villa]] kutur kudeatzailea, politikaria (Madril 1976)
# [[Mar Villaespesa]] kultur kudeatzailea, arte kritikaria (Almeria 1953)
# [[Marga López]] aktorea (Mexiko, 1924-2005)
# [[Margaret Boden]] ikerketa-irakaslea (Erresuma Batua, 1936)
# [[Margaret Yorke]] idazlea (Irlanda, 1924-2012)
# [[Margarita de Mayo Izarra]] idazlea, kazetaria eta maistra (Toledo, 1889-Madril,1969)
# [[Marguerite Long]] musikaria eta pedagogoa (Frantzia, 1874-1966)
# [[Marguerite Vogt]] birologoa, biologoa (Alemania 1913-AEB 2007)
# [[Maria Auböck]] arkitektoa (Viena, 1951)
# [[María del Mar Terrones Villanueva|Maria del Mar Terrores Villanueva]] maistra, medikua eta kazetaria (Granada, 1892-1980)
# [[María Durán Febrer]] emakumeen eskubideetan espezializatutako legelari feminista (Mallorca 1953)
# [[María Emilia Casas]] legelaria, Konstituzio Auzitegiko 1. emakume presidentea (León 1950)
# [[Maria Golubnitxaia|Maria Golubnichaya]] atleta (Errusia 1924-2015)
# [[Maria Jose Marques da Silva]] artikektoa (Porto, 1914-1996)
# [[Maria Lainá]] poeta (Grezia, 1947-1923)
# [[María Luz Navarro Mayor|Maria Luz Navarro Mayor]] maistra (Soria, 1918-Madril, 2014)
# [[Maria Sander]] atleta (Alemania, 1924-1999)
# [[Maria Vos]] margolaria (Amsterdan, 1824-1906)
# [[María Zaragoza]] idazlea (Madril 1982)
# [[Maria_Walanda_Maramis]] Indonesiako "heroi nazionala" (Kema, Iparraldeko Minahasa 1872 - 1924)
# [[Marianne Werner]] atleta (Alemania, 1924-2023)
# [[Marie Dorigny]] fotokazetaria (Frantzia, 1959)
# [[Marie Gutheil-Schoder]] opera sopranoa (Alemania, 1874-1935)
# [[Marina Berti|Martina Berti]] (Londres, 1924-Italia, 2002)
# [[Marina Perezagua]] idazlea (Sevilla 1979)
# [[Mariya Yúdina]] piano jolea (Errusia 1899-1970)
# [[Marjorie Boulton|Majorie Boulton]] idazlea, poeta (Erresuma Batua, 1924-1977)
# [[Marlena Fejzo]] genetista (AEB, 1968)
# [[Marta Verde]] artista (Pontevedra 1985)
# [[Marthe Vogt]] neurozientzialaria (Berlin 1903-AEB 2003)
# [[Martina Bacigalupo]] fotokazetaria (Italia, 1978)
# [[Mary Ann Bevan]] erizaina (EB 1874-1933)
# [[Mary Berg]] Varsoviako getto judutik bizitik irtendakoa (Polonia 1924-2013)
# [[Mary Carr]] aktorea (EE.BB, 1874-1973)
# [[Mary Gardiner Horsford]] poeta (AEB 1818-1874)
# [[Mary Helen Wright Greuter]] astronomo, historialaria (AEB, 1914-1997)
# [[Mary Katharine Brandegee]] botanikaria (AEB 1844-1920)
# [[Mary Lee Woods]] matematikaria, programatzailea (Erresuma Batua, 1924-2017)
# [[Maryse Goudreau]] argazkilaria (Kanada, 1980)
# [[Marzieh]] abeslaria (Teheran, 1924-Paris, 2010)
# [[Maxine Singer|Maxime Singer]] biologoa (New York, 1931)
# [[Mercedes Cebrián]] idazlea, itzultzailea (Madril 1971)
# [[Mercedes Vieito]] kazetaria eta maistra (Kuba, 1887-1960)
# [[Meri Torras]] filologoa, saiakeragilea, ikertzailea (Bartzelona 1968)
# [[Minda Ramm]] idazlea (Norvegia, 1859-1924)
# [[Montserrat Pujol Vilarnau]] maistra eta pedagogoa (Galizia, 1941)
# [[Nahirqo]] erregina (Kuxeko Erregina, ?)
# [[Nahla El Fatiha Naili]] eskultorea (Aljeria, 1986)
# [[Nana Akua Oppong Birmech]] arkitektoa (Ghana, 1980ko hamarkada)
# [[Naomi Shihab Nye]] poeta, idazlea (AEB-Palestina, 1952)
# [[Natalia Gutman]] piano jolea (Errusia 11877-1952)
# [[Natalia Pozniakovskaia]] piano jola, irakaslea (Errusia 1889-1981)
# [[Nathalie de Vries]] arkitektoa, hirigilea, irakaslea (Herbehereak 1965)
# [[Neda Razavipour]] artista (Iran, 1969)
# [[Oby Ezekwesili]] ekonomia politikan aditua (Nigeria 1963)
# [[Olga Gyarmati]] atleta (Hungaria, 1924-2013)
# [[Olga Kalantarova]] piano jolea, irakaslea (Errusia 1877-1952)
# [[Paloma Pedrero]] dramagilea, irakaslea (Madril 1957)
# [[Paula Lapido]] idazlea (Madril 1975)
# [[Paulete Furacão|Paulete Furacao]] giza eskubideen aldeko ekintzailea (Salvador, 1964)
# [[Paulette Nardal]] Martinikako kazetari, idazle eta feminista frantziarra (Frantzia1896-1985)
# [[Pauline Chaponnière-Chaix]] erizain, sufragista, (Suitza, 1850-1934)
# [[Priscilla Pointer]] aktorea (EE.BB, 1924)
# [[Ragna Nielsen]] politikaria (Norvegia, 1845-1924)
# [[Raquel Lanseros]] poeta, itzultzailea (Cádiz 1973)
# [[Rebeca Guber]] matematikaria, informatikaren aitzindaria (Argentina 1926-2020)
# [[Renée Lafont]] itzultzaile, fotokazetaria (Frantzia, 1876-Kordoba, 1936, gerran eraila)
# [[Rita Martin]] argazkilaria (Irlanda, 1958)
# [[Robin Canup]] astrofisikaria (AEB, 1968)
# [[Rosa Cursach]] filosofoa, teologoa, politikari ekintzailea (Mallorca 1967)
# [[Rosa Smester]] maistra, idazlea (Dominikar Errepublika 1874-1945)
# [[Rosalind Tanner]] matematikaria (Erresuma Batua, 1900-1992)
# [[Rosalyn Tureck]] piano jolea (AEB 1914-2003)
# [[Ruth Robertson]] fotokazetaria eta esploratzailea (EE.BB, 1905-1998)
# [[Sandra Vilardy]] biologoa, politikaria, ekintzaile ekologista (Kolonbia 1977)
# [[Sara Rietti]] Argentinako 1. emakume kimikari nuklearra (1930-2017)
# [[Selene Mahri ]] modeloa (Finlandia 1924- AEB 2020)
# [[Shanakdakhete]] erregina (Kuxeko Erregina, ?)
# [[Sharon Isbin]] gitarra jolea (AEB 1980)
# [[Shirin Neshat]] artista, film-zuzendaria (Iran, 1957)
# [[Silvana Estrada]] mexikar musikagilea (Veracruz, 1997)
# [[Silvia Vidal]] eskalatzailea (Bartzelona, 1970)
# [[Sofía Rhei]] idazle, poeta (Madril 1978)
# [[Solmaz Daryani]] fotokazetaria (Iran, 1989)
# [[Soltan Achilova]] fotokazetaria (Turkemistan, 1950?)
# [[Sophie Menter]] piano jolea, musikagilea, irakaslea (Errusia 1846-1918)
# [[Souzana Antonakáki]] arkitektoa (Grezia, 1935-2020)
# [[Stephanie Sinclair]] fotokazetaria (AEB, 1973)
# [[Sue_Hendrickson]] paleontologoa (AEB, 1949)
# [[Susana Vallejo]] fikzio-idazlea ( Madril 1968)
# [[Susanna Amatuni]] musikologoa (Armenia, 1924-2010)
# [[Tara Westover]] historialaria, idazlea (AEB 1986)
# [[Tatiana Nikolayeva]] piano jolea, musikagilea (Errusia 1993)
# [[Tatiana Warsher]] arkeologoa (Errusia 1880- Erroma 1960)
# [[Teresa Carreño]] piano jolea, musikagilea (Venezuela 1853-AEB 1917)
# [[Teresa Peramato Martín]] legelaria, herri-salataria (Salamanca 1962)
# [[Teresa Solà i Vilà|Teresa Solà i Vila]] maistra (Katalunia, 1886-1979)
# [[Themis Emakume Juristen Elkartea]] 1987ko GKEa: abokatu, prokuradore, epaile, magistratu eta legelariak
# [[Valentina Babor]] piano jotzailea (Alemania 1989)
# [[Vanessa Montfort]] idazlea, dramagilea (Bartzelona 1975)
# [[Vithika Yadav]] giza eskubideen aldeko ekintzailea (India 1980)
# [[Widad Hamdi]] aktorea (Egipto 1924-1994)
# [[Xuefei Yang]] gitarra jolea (Pekin 1977)
# [[Yolanda Morató]] irakaslea, itzultzailea (Huelva 1976)
# [[Zahra Kazemi]] argazkilari eraila (Iran, 1948-2003)
# [[Zohra Bensemra]] argazkilaria (Aljeria, 1968)
# [[Zona Gale]] idazlea (EE.BB., 1874-1938)
# [[Zulfiya]] poeta (Uzbekistan 115)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''azaroa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Olaso]] ef-- '''SORTUA''' film zuzendaria, ekintzailea (Durango 1996)
# [[Amets Ormaetxea Ezpeleta]] ---- '''SORTUA''' barne diseinatzailea eta musikaria (Arrasate, 1997)
# [[Ane Lindane]] ef-- '''SORTUA''' aktorea eta umoregilea (Barakaldo, 1988)
# [[Araks Sahakyan]] ---- '''SORTUA''' itzultzailea eta artista (Armenia, 1990)
# [[Ebru Baybara Demir]] ---- '''SORTUA''' sukaldaria (Turkia, 1976)
# [[Elisabeth Luengo]] ---- '''SORTUA''' bide-ingeniaria, arkularia (Durango 1992)
# [[Eneritz Aranburu]] ef-- '''SORTUA''' abeslaria, panderojolea (Mallabia, 1980)
# [[Idoia Telleria Maritxalar]] ---- '''SORTUA''' argazkilaria (Lasarte-Oria, 1977)
# [[Ihitz Iriart Casenave]] ---- '''SORTUA''' abeslaria, gidoilaria (Aloze)
# [[Ione Zuluaga Muxika]] ---- '''SORTUA''' historialari eta ikertzailea (Azkoitia, 1995)
# [[Itziar Irakulis Loitxate]] ---- '''SORTUA''' zientzialaria (Zornotza, 1996)
# [[Itziar Leemans]] ---- '''SORTUA''' euskal zinemagilea (Donibane Lohitzun, 1983)
# [[Jaione Arregi Urizar]] ---- '''SORTUA''' itzultzaile, interpretea (Barakaldo/Zaldibar, 1976)
# [[Jasone Mendizabal Altuna]] ---- '''SORTUA''' topaguneko zuzendaria (Arrasate, 1968)
# [[Josebe Blanco]] ---- '''SORTUA''' artzaina, gaztagilea eta idazlea (Galizia, 1973)
# [[June Baonza Pagaldai]] ef-- '''SORTUA''' diseinatzaile grafikoa (Durango, 1979)
# [[Koro Zumalabe Goenaga]] ---- '''SORTUA''' itzultzailea (Donostia, 1947)
# [[Maria Uriarte Artamendi]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, kontalaria (Elorrio 1966)
# [[Maryse Cachenaut]] ---- '''SORTUA''' laboraria (Itsasu, 1971)
# [[Morgan Ody]] ---- '''SORTUA''' baratzezaina (Frantzia, 1979)
# [[Nati Bilbao Onaindia]] efef '''SORTUA''' pandejolea, tabernaria, sukaldaria (Durango, 1929-2023)
# [[Rosa Moro]] ---- '''SORTUA''' idazlea eta kazetaria (Salamanca, 1969)
# [[Seberi Mardaras]] ef--'''SORTUA''' andereño ohia (Mungia, 1932)
# [[Silvia Bonoli]] ---- '''SORTUA''' astrofisikaria eta ikertzailea (Bolonia, 1979)
# [[Aída Doninelli]] sopranoa (Guatemala, 1898-1996)
# [[Aitziber López Cortajarena ]] irakaslea, ikertzailea (Bilbo 1974)
# [[Alejandra Flores]] sopranoa (Guatemala, 1986)
# [[Alexandra Sophia Handal]] artista, zinemagilea eta entsegugilea ('''Palestina''', 1975)
# [[Alice Catherine Evans]] mikrobiologoa (AEB, 1881-1975)
# [[Alice Eastwood]] botanikaria (Kanada 1859- AEB 1953)
# [[Almudena Alonso-Herrero]] astrofisikaria, ikertzailea (Madril, 1968)
# [[Amparo Alvajar]] idazlea, itzultzailea (Coruña, 1916-Moncano, 1998)
# [[Amparo Amorós]] poeta, saiakeragilea ( Valentzia 1950)
# [[Ana Alcolea]] irakaslea, idazlea (Zaragoza 1962)
# [[Ana de Valle]] poeta (Asturias 1900-Belgika 1984)
# [[Ana Maria Cetto]] fisikaria (Mexiko, 1946)
# [[Ana Pomares Martínez]] idazlea (Alacant, 1991)
# [[Ángeles Blanco]] kazetaria (Badajoz 1972)
# [[Angelina Acuña]] poeta, idazlea (Guatemala, 1905-2006)
# [[Aniela Wolberg]] (Polonia, 1907-Varsovia, 1937)
# [[Anna Verouli]] xabalina jaurtitzailea (Grezia 1956)
# [[Armita Geravanden heriotza]] emakume kurdua, eraila (Teheran, 2006-2023)
# [[Augusta La Torre]] iraultzailea (Peru, 1946)
# [[Aurora Luque]] poeta, itzultzaile. (Almeria, 1962)
# [[Bea Uusma]] idazlea, ikustratzailea eta medikua (Suedia, 1966)
# [[Beata Peters]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1959)
# [[Beate Koch]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1967)
# [[Beatriz Pichi Malen]] abeslari maputxea (Buenos Aires, 1953)
# [[Berta Castañé]] modeloa, aktorea (Bartzelona 2002)
# [[Bessie Pease Gutmann]] artista, ilustratzailea (AEB 1876-1960)
# [[Betsabé Espinal]] aktibista (Kolonbia, 1896-1932)
# [[Camila Loboguerrero]] zinema-zuzendaria (kolonbia, 1941)
# [[Camille Aumont Carnel]] feminista, idazlea, blogaria (Niger, 1996)
# [[Camille Lellouche]] abeslaria, youtuberra (Paris, 1965)
# [[Carmen Pujals ]] botanikaria, ikertzailea (Argentina 1916-2003)
# [[Carmen Soler]] poeta, komunista, irakasle (Paraguai, 1924-1985)
# [[Casta Álvarez]] Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Aljeria 1786-Zaragoza 1846)
# [[Caty Juan de Corral]] idazlea, margolaria ( Palma 1926-2014)
# [[Cecilia Magni]] Pinochet-en aurkako iraultzailea (Txile, 1956-1988)
# [[Celia de Molina]] aktorea, gidoilaria (Jaen 1983)
# [[Chus Pato]] idazlea (Ourense 1955)
# [[Claudia Losch]] atleta, pisu jaurtitzailea (Alemania 1960)
# [[Claudia Sagastizabal]] matematikaria (ARgentina...?)
# [[Concepción Ramírez]] indigena, ekintzailea (Guatemala, 1942-2021)
# [[Concha Lagos]] poeta (Kordona 1907-Madril 2007)
# [[Conchita Cintrón]] burtzikaria, toreatzailea, aitzindaria (Txile 1922- Portugal 2009)
# [[Cristina Andreu Cuevas]] film zuzendaria (Casablanca 1960)
# [[Cristina Fernández Cubas]] idazlea, kazetaria ( Bartzelona 1945)
# [[Cristina Sánchez]] toreatzailea (Madril 1972)
# [[Débora Arango]] artista politikoa (Kolonbia 1907-2005)
# [[Dima Khatib]] Kazetaria, poeta, blogaria (Siria, 1971)
# [[Dionisia García]] idazlea (Albacete 1929)
# [[Dolores Franco Manera]] irakaslea, idazlea, itzultzailea (Madril 1912-1977)
# [[Dulcinea Bellido]] jostuna, politikaria (Badajoz 1936-Madril 2001)
# [[Elena Iparragirre]] iraultzailea (Peru, 1947)
# [[Elena Martín Vivaldi]] poeta, idazlea, liburuzaina (Granada 1907-1998)
# [[Elena Martínez Fontes]] biologoa, ikertzailea (Argentina 1912-1987)
# [[Elisa Bachofen]] ingeniaria, aktibista (Argentina 1891-1976)
# [[Eliška Junková]] auto-gidaria (Austria-Hungaria 1900-Txekoslovakia 1994)
# [[Elvira López ]] aktorea (Txile 1966)
# [[Esperança Camps Barber]] kazetaria, idazlea, politikaria (Menorca 1964)
# [[Ethelwynn Trewavas]] iktiologoa, zientzialaria (Erresuma Batua, 1900-1993)
# [[Fanny Rubio]] idazlea, ikertzailea (Jaen 1949)
# [[Fatima Whitbread]] xabalina jaurtitzailea (Erresuma Batua 1961)
# [[Felicia Țilea-Moldovan]] xabalina jaurtitzailea (Errumania 1967)
# [[Gracia Morales]] antzerkigilea, poeta (Granada 1973)
# [[Graciela Rodo Boulanger]] artista (Bolivia, 1935)
# [[Guadalupe Muñoz Sampedro]] aktorea, enpresaburua (Madril 1896-1975)
# [[Gudrun Ensslin]] irakaslea, emakumeen aldeko ekintzailea, iraultzailea (Alemania 1940-1977)
# [[Hale Asaf]] margolaria (Turkia, 1906- Paris, 1938)
# [[Haneen Zoabi]] '''palestinar-israeldar''' politikaria (Israel 1969)
# [[Helena González Fernández]] irakaslea, ikertzailea (Pontevedra 1967)
# [[Heli Rantanen]] xabalina jaurtitzailea (Finlandia 1970)
# [[Hind Shoufani]] poeta eta film zuzendari '''palestinarra''' (Libano, 1978)
# [[Huzama Habayeb]] idazlea ('''Palestina,''' 1965)
# [[Iraida Noriega]] abeslaria (Mexiko Hiria, 1971)
# [[Irene Bernasconi]] biologoa, ikertzailea, aitzindaria (Argentina 1896-1989)
# [[Iris Cochón]] itzultzailea, literatura kritikaria (Galizia 1968)
# [[Irmgard Möller]] aktibista politikoa (Alemania 1947)
# [[Isabel de Ocampo]] zinegilea, gidoilaria (Salamanca 1970)
# [[Isabel Echarri]] euskal artista (Bera, 1929-Formentera, 2022)
# [[Isabel Ruiz Lara]] kazetaria (Espainia, XX. mendea)
# [[Isabel Ruiz Ruiz]] artista (Guatemala, 1945-2019)
# [[Isabel Vilallonga]] politikaria (Badajoz 1949)
# [[Jackie Forster]] kazetaria, aktorea, ekintzaile lesbiana (Erresuma Batua, 1926-1998)
# [[Jennifer Lee Carrell]] idazlea (AEB 1962)
# [[Joana Bonet]] kazetaria (Leida, 1966)
# [[Juana Castro Muñoz]] poeta (Kordoba 1945)
# [[Juana Cruz]] toreatzaile aitzindaria (Madril 1917-1981)
# [[Julia Castillo]] antropologoa, poeta (Madril 1956)
# [[Julia Uceda]] poeta (Sevilla 1925)
# [[Karen Forkel ]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1970)
# [[Karimeh Abbud]] argazkilaria eta artista ('''Palestina''' 1896-1940)
# [[Khalida Jarrar]] politikari '''palestinarra''' (Jordania 1963)
# [[Laila Shawa]] artista bisuala ('''Palestina''' 1940-Londres 2002)
# [[Lamia Ziadé]] Libanoko pintore eta komikigilea (Beirut, 1968)
# [[Laura Zambrano Padilla]] hezitzailea eta iraultzailea (Peru, 1945)
# [[Leonor Fernández de Torreblanca]] dama, Cervantesen amama (Kordoba ?-1557)
# [[Lia (abeslaria)]] (Japonia 1981)
# [[Lil Milagro Ramírez]] poeta, gerrillaria (Salvador 1946-1979)
# [[Linda Maria Baros]] hizkuntzalaria, itzultzailea (Errumania 1981)
# [[Linda Sobeh Alí]] diplomazialaria ('''Palestina''' 1968)
# [[Livia Gouverneur]] gerrillaria (Venezuela, 1941-1961)
# [[Lola Lorente]] ilustratzailea (Bigastro, Valentzia, 1980)
# [[Lola Mora]] eskultorea, asmatzailea, aitzindaria (Argentina 1866-1936)
# [[Louise McPaul]] xabalina jaurtitzailea (Australia 1969)
# [[Lucrecia Pérez]] etxeko langilea, arrazismoaren lehenengo biktima aitortua Espainian (Dominikar Errepublika, 1959 - Madril, 1992)
# [[Maider Oleaga]] zinema-zuzendari eta gidoigilea (Bilbo, 1976)
# [[Malika Gaïd]] Aljeriako erizaina eta militante independentista (1933-1958)
# [[Manuela Burló]] film zuzendaria, gidoilaria (Murtzia 1978)
# [[Manuela Sancho]] Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Zaragoza 1783-1863)
# [[Margaluz]] aktorea, abeslaria, dantzaria (Palma 1939-2006)
# [[Margarida Pinto]] aktorea, kazetaria ( Portugal 1966)
# [[Marguerite Buffet]] idazlea (Frantzia, 1620-1680)
# [[María Adela Caría]] bakteriologoa, ikertzailea (Argentina 1915-1989)
# [[María Agustín]] Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Zaragoza 1784-1831)
# [[María Antonia Ortega]] poeta (Madril 1954)
# [[María de la Consolación Azlor]] noblea, Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Girona 1775- Zaragoza 1814)
# [[María de los Reyes Fuentes]] poeta ( Sevilla 1927-2010)
# [[María Forteza]] aitzindaria. Seguraski, Espainiako 1. emakume zinegilea (Mallorca 1913-1961)
# [[María Guerra]] kazetaria, zinema kritikaria (Madril 1965)
# [[Maria Hervás]] aktorea (Madril 1978)
# [[María Isabel Sánchez Vegara]] idazlea...(Bartzelona ?)
# [[Maria Josefa Yzuel Giménez]] fisikaria (Huesca, 1940)
# [[Maria Keil]] artista (Portugal 1914.2012)
# [[María Larrea|Maria Larrea]] zinegilea (Bilbo, 1979)
# [[María Lostal]] heroia ( ?- Zaragoza ç1809)
# [[María Manuela Pignatelli de Aragón Gonzaga]] noblea, Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Zaragoza 1753-Madril 1816)
# [[María Martín Barranco]] idazlea, genero ikuspegian aditua (Granada XX. mendea)
# [[Maria Occhipinti]] anarkista eta idazlea (Italia 1921-Erroma 1996)
# [[María Pantoja Sánchez]] soziologoa eta iraultzailea (Peru, 1953)
# [[María Pilar Fumanal]] geomorfologoa (Valentzia 1940-1998)
# [[María Rosal]] poeta, irakaslea (Kordoba 1961)
# [[María Victoria Atencia]] poeta (Malaga 1931)
# [[Marie Sara]] burtzikaria (Frantzia 1964)
# [[Marie-Castille Mention-Schaar]] film zuzendaria, gidoilaria, kazetaria ( Frantzia 1963)
# [[Marisa Soleto]] legelaria (Cáceres 1966)
# [[Mary Montagu]] idazlea (EB 1689-1762)
# [[Matilde Cherner]] idazlea (Salamanca, 1833-Madril 1880)
# [[Matilde Muñoz Sampedro]] aktorea ( Madril 1900-1969)
# [[Mercedes Muñoz Sampedro]] aktorea (Madril 1896-1979)
# [[Mikaela Ingberg ]] xabalina jaurtitzailea (Finlandia 1974)
# [[Mily Possoz]] margolaria (Portugal, 1888-1968)
# [[Mirela Manjani]] xabalina jaurtitzailea (Albania 1976)
# [[Miriam Rothschild]] zientzialaria (Erresuma Batua, 1908-2005)
# [[Miriam Tlali]] emakume beltz eta idazlea (Hego Afrika, 1933-2017)
# [[Montserrat Casas]] fisikaria (Girona 1955-Bartzelona2013)
# [[Nandar]] aktibista feminista (Myanmar, 1995)
# [[Natalia Lisovskaya]] atleta, pisu jaurtitzailea (Errusia 1962)
# [[Natalia Xikolenko]] xabalina jaurtitzailea ( Bielorrusia 1964)
# [[Nathalie Handal]] idazlea (EE.BB. 1969)
# [[Nelly Evans Risco]] iraultzailea (Peru, 1943)
# [[Nicole Girard-Mangin]] medikua (Frantzia, 1878-1919)
# [[Nina Bari]] matematikaria (Errusia, 1901-1961)
# [[Olga Gavrilova]] xabalina jaurtitzailea (Errusia 1957-2022)
# [[Olga Rivero Jordán]] poeta (La Laguna, 1928-2021)
# [[Päivi Alafrantti]] xabalina jaurtitzailea ( Finlandia 1964)
# [[Panmela Castro]] grafitigile, artista, ekintzaile (Brasil, 1981)
# [[Petra Felke]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1959)
# [[Pilar Costa]] abokatua, politikaria (Eivissa 1967)
# [[Pureza Canelo]] poeta (Cáceres 1946)
# [[Quan Zhou Wu]] ilustratzaile eta komikigilea (Algeciras, 1989)
# [[Randa Siniora]] eskubideen aldeko ekintzailea ('''Palestina''' ç1961)
# [[Rauda Morcos]] LGBTIQ ekintzaile (Palestina, 1974)
# [[Raymonde Arcier]] artista, feminista (Frantzia, 1939)
# [[Raymonde Peschard]] Aljeriako gerrako militante nazionalista (1927-1957)
# [[Rebecca Guay]] akuarelista (EE.BB. XX. mendea)
# [[Rita Azevedo Gomes]] zinema zuzendaria (Lisboa, 1952)
# [[Romelia Alarcón Folgar|Rogelia Alarcón]] idazlea, pianista (Guatemala, 1900-1971)
# [[Rosa Chávez]] poeta, aktorea, kultura kudeatzailea (Guatelama, 1980)
# [[Rosa Pereda]] idazlea, kritikaria (Santander 1949)
# [[Rosa Romojaro ]] poeta, ikertzailea (Cádiz 1948)
# [[Rosa Spottorno Topete]] itzultzailea, feminista ( Murtzia 1884-1980)
# [[Rosario Pardo]] aktorea, zuzendaria (Jaen 1959)
# [[Rosaura Álvarez]] poeta, margolaria, irakaslea (Granada 1945)
# [[Roxana Stinchfield Ferris]] botanikaria (AEB 1895-1978)
# [[Ruth Mateu Vinent]] politikaria (Menorca 1976)
# [[Sabine Braun]] heptatloi- atleta (Alemania 1965)
# [[Sara Doke]] belgikar kazetaria, itzultzaile (Frantziar, 1968)
# [[Sara Estela Ramírez]] irakasle, kazetari, feminista ..(Mexiko, 1881-1910)
# [[Sheila Minor]] ikertzailea (EE.BB., 1946)
# [[Silke Renk]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1967)
# [[Sofia Montaner Arnau]] azken trementinairea (Lleida 1908-1996)
# [[Sofía Sakorafa]] greziar-'''palestinar''' politikaria, xabalina-jaurtitzailea (Grezia 1957)
# [[Soledad Ortega Spottorno]] filosofoa, irakaslea, editorea (Madril 1914-2007)
# [[Soledad Varela Ortega]] filologoa, ikertzailea (Madril 1945)
# [[Sonia Nimr]] idazlea ('''Palestina''', 1955)
# [[Sonia Pulido]] ilustratzailea (Bartzelona, 1973)
# [[Steffi Nerius]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1972)
# [[Suheir Hammad]] poeta ('''Jordania''', 1973)
# [[Tatiana Xikolenko]] xabalina jaurtitzailea (Errusia 1968)
# [[Telma Reca]] psikiatra aitzindaria (Argentina 1904-1979)
# [[Teresa Bolaños de Zarco]] idazlea, pianojolea eta margolaria (Guatemala, 1922-1998)
# [[Tiina Lillak ]] xabalina jaurtitzailea ( Finlandia 1961)
# [[Truus Menger-Oversteegen|Truus Menger]] eskultorea, aktibista (Holanda 1923-2016)
# [[Virginia Yagüe]] gidoilaria, idazlea ( Madril 1973)
# [[Ynes Mexia]] botanikaria (Mexiko/AEB 1870-1938)
# [[Zahia Ziouani]] orquestra zuzendaria (Paris 1978)
# [[Zinaída Guipius]] poeta, idazlea (Errusia- Frantzia, 1869-1945)
# [[Ziza Massika]] Aljeriako erizaina eta militante independentista (1934-1959
}}
==='''Berriak 2023''' ('''urria''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Abanda Elustondo]] ----'''SORTUA''' ikertzailea (Donostia, 1989)
# [[Amaia Arranz Mendiguren]] ----'''SORTUA''' biologoa eta ikertzailea (Bilbo 1978)
# [[Andrea Garcia-Santesmases]] ----'''SORTUA''' soziologoa, antropologoa (Madril 1988)
# [[Carmen Albisu]] efef'''SORTUA''' euskaltzailea, euskara irakaslea (Errenteria, 1916-Tutera, 2007)
# [[Irati Gorostidi Agirretxe]] '''SORTUA''' artista, zinemagilea (Egues, 1988)
# [[Itziar Eguren]] ef--'''SORTUA''' erizaina, txistularia (Elorrio 1953)
# [[Izar Zubiaga]] ef--'''SORTUA''' futbolaria (Durango 2006)
# [[Leire Ayala]] ef--'''SORTUA''' abeltzaina (Bilbo/Elorrio 1972)
# [[Maialen Braña]] ----'''SORTUA''' abeslaria, irakaslea (Elizondo, 1998)
# [[María Ángeles Sallé Alonso]] ef--'''SORTUA''' soziologoa, ikertzailea (Panama, 1956)
# [[Maria Pilar Zuriarrain]] ef--'''SORTUA''' txistularia (Zizurkil, 1953)
# [[Marta Rodríguez Fouz]] ef--'''SORTUA''' soziologoa, kazetaria eta futbolaria (Coruña, 1972)
# [[Patricia Tornero]] ----'''SORTUA''' gaztagilea (Valentzia....)
# [[Tatiana Romero Reina]] ----'''SORTUA''' historialaria, aktibista (Mexiko, 1984)
# [[Julia Arévalo]] aktibista, politikaria (Uruguai, 1898-1985)
# [[Abala Bose]] gizarte langilea (Bangladesh, 1864-1951)
# [[Alberta Ferretti ]] diseinatzailea (Italia 1950)
# [[Alessandra Korap]] lider indigena (Brasil, 1958)
# [[Alicia Luna]] gidoilaria, irakaslea (Madril 1963)
# [[Alicia Senovilla ]] aurkezlea (Madril 1969 )
# [[Amna Suleiman]] maistra eta txirrindularia Palestinan (Damasco, 1982)
# [[Amparo Fortuny]] dokumentalgilea, ekoizlea (Valentzia XX. mendea)
# [[Ana García Lozano]] kazetaria (Valentzia 1963)
# [[Ana Iris Simón ]] kazetaria, idazlea (Ciudad Real 1991)
# [[Anita Sirgo]] sindikalista, komunista, ekintzailea (Asturias, 1030)
# [[Anna Lizaran]] aktorea (Bartzelona 1944-2013)
# [[Anna Murià]] idazlea, kazetaria, ekintzaile erbesteratua (Bartzelona, 1904-Tarrasa, 2002)
# [[Annie Baker]] film zuzendaria (AEB 1981)
# [[Antonia Dell'Atte ]] modelo ohia, aurkezlea (Italia 1960)
# [[Anwara Bahar Chowdhury]] idazlea eta ekintzailea (Bangladesh, 1919-1987)
# [[Asma al-Ghul]] kazetaria, feminista (Palestina, 1982)
# [[Asma Tubi]] poeta eta kazetaria (Palestina, 1905-1983)
# [[Assumpció Casals]] aktore erbesteratua (Bartzelona, 1896-1975)
# [[Auguste Deter]] dokumentatutako 1. Alzheimer goiztiar kasua (Alemania 1850-1906)
# [[Beatriz de Bobadilla (Gomerako andrea)]] Tenerifeko konkistatzailea (Medina del Campo, ?-1504)
# [[Beatriz Enríquez de Arana]] Kolonen bikotea eta Fernando Kolonen ama (Kordoba, 1465-1522)
# [[Blanca Padilla]] modeloa, diseinatzailea (Madril 1995)
# [[Bushra al-Tawil ]] kazetaria, aktibista (Palestina 1993)
# [[Carlota Soldevila]] aktorea, irakaslea (Bartzelona 1929-2005)
# [[Carme Ballester|Carmen Ballester]] kataluniar politikari erbesteratua (Bartzelona, 1900-Paris, 1972)
# [[Carme Serrallonga]] pedagogoa, itzultzailea (Bartzelona 1909-1997)
# [[Carmen Alcázar]] wikilaria (Mexiko)
# [[Carmen Domingo]] idazlea, aktibista (Bartzelona 1970)
# [[Carmen Lomana]] enpresaburua, socialitea (Leon 1948)
# [[Carolina Punset]] politikaria (AEB/Katalunia 1971)
# [[Celestina Marrón]] sindikalista (Asturias, 1926-2016)
# [[Chelo García-Cortés]] kazetaria (Ourense 1951)
# [[Clotilde Luisi]] abokatu, dramaturgo, feminista (Uruguai, 1882-1969)
# [[Conchi Arnal Claro]] ekintzaile feminista (Tanger, 1950)
# [[Conxita Herrero]] komik ilustratzailea (Katalunia, 1993)
# [[Daniela Catrileo]] poeta maputxea (Txile, 1987)
# [[Daniela Feixas]] idazlea, aktorea, zuzendaria (Katalunia 1973)
# [[Dolors Oller]] irakaslea, idazlea, literatura kritikaria (Girona 1942)
# [[Eileen O'Shaughnessy]] Britainia Handiko idazlea (1905–1945)
# [[Elisa Coll]] idazlea, ekintzailea, bisexuala (Madril 1992)
# [[Elisabeth Reyes]] modeloa (Malaga 1985)
# [[Elsa Punset]] idazlea ( Londres/Katalunia 1964)
# [[Elvira Espejo Ayca]] artista, poeta, ehulea (Bolivia, 1981)
# [[Eva García Magriñá]] ikertzaile eta idazle (Donostia, 1966)
# [[Eva Hache]] umorista, aurkezlea (Segovia 1971)
# [[Fadila Saâdane]] Aljeriako gerrako zuen militante nazionalista (1938-1960)
# [[Fanny Kemble]] aktore, idazle eta esklabotzaren aurkako abolizionista (Britainia Handia, 1809-1893)
# [[Gema López]] kazetaria (Madril 1971)
# [[Georgette Rizk]] ekintzailea (Palestina 1925-2018)
# [[Hanan Al-Agha]] idazle eta artista (Palestina, 1948-2008)
# [[Helena Béjar]] soziologoa, irakaslea (Madril 1956-2023)
# [[Helga Tawil-Souri]] dokumentalgile, ikertzaile eta idazle (Kuwait, 1969)
# [[Hiba Kamal Abu Nada]] poeta, eleberrigilea, wikilaria (Meka, 1991-Gazako zerrenda, 2023)
# [[Hind al-Husseini]] aktibista, hezitzailea (Palestina, 1916-1994)
# [[Inés Luisi]] medikua (Uruguai, XIX.mendea- 1965)
# [[Irene Bordoy]] margolaria, irudigilea (Mallorca 1940)
# [[Isabel Gemio]] kazetaria (Badajoz 1961)
# [[Isabel González González]] politikaria eta ekintzailea (Tenerife, 1890-1968)
# [[Isabel Pinto de Vidal]] politikaria, aktibista (Uruguai, 1885-1969)
# [[Isabella Eklöf]] zinemagilea (Suedia, 1978)
# [[Islah Jad]] aktibista, ikertzailea, irakaslea (Palestina 1951)
# [[Jackie Salloum ]] artista, film zuzendari palestinarra (AEB XX. mendea)
# [[Jahanara Arzu]] poeta (Bangladesh, 1929)
# [[Jenna Elfman]] aktorea (AEB 1971)
# [[Jimena Menéndez-Pidal|Jimena Menendez Pidal]] pedagogoa (Madril, 1901-1990)
# [[Júlia Coromines]] medikua, psikiatra erbesteratua (Bartzelona 1910-2011)
# [[Julud Daibes]] palestinar arkitektoa eta politikaria (Betleem, 1965)
# [[Jutta Koether]] artista, musikaria eta kritikaria (Alemania, 1958)
# [[Kamilya Jubran]] abeslari palestinarra (Israel, 1962)
# [[Kamini Roy]] poeta eta ekintzailea (Bangladesh, 1864-1933)
# [[Kapitolina Díaz]] soziologoa (Leon, )
# [[Kholoud Faqih|Kholoud Faqin]] epailea (Palestina, XX.mendea)
# [[Laudelina de Campos Melo]] etxeko-langileen aldeko sindikalista (Brasil, 1904-1991)
# [[Laura Caballero]] gidoilaria, zuzendaria (Madril 1978)
# [[Lola Lizaran]] aktorea (Almeria/Bartzelona 1931-2003)
# [[Lucila Gamero]] mediku, zirujau, idazle eta feminista (Honduras, 1873-1964)
# [[Lucy Prebble]] antzerkigilea (Britainia Handia 1981)
# [[Luisa Luisi]] poeta, pedagogoa (Uruguai, 1883-1940)
# [[Lurdes Lekuona Laburu|Lurdes Lekuona]] Zalduondoko alkatea (Gasteiz, 1958)
# [[Magdalena Antonelli Moreno]] politikaria, aktibista (Uruguai, 1877-1955)
# [[Maha Haj]] palestinar jatorriko zinema zuzendari israeldarra (Nazaret, 1970)
# [[Mai Masri]] zinema-zuzendaria (Jordania, 1959)
# [[Maliha Hamidou]] Aljeriako gerrako militante nazionalista (1942-1959)
# [[Mar Coll]] gidoilaria, film zuzendaria (Bartzelona 1981)
# [[Margarida Minguillón]] aktorea, ahots aktorea (Bartzelona 1947)
# [[Maria Dolors Bargalló]] Kataluniar politikari erbesteratua (Bartzelona, 1902-Mexiko,1980)
# [[María España Almendro]] saskibalio-jokalaria (Mallorca 1992)
# [[Maria Majoral]] trementinairea (LLeida 1887-1976)
# [[Maria Mies]] soziologoa (Alemania, 1931-2023)
# [[María Patiño]] kazetaria (Coruña 1971)
# [[María Teresa Josefina Janicki]] hezitzailea (Frantzia-Uruguai, XIX. mendea- ?)
# [[Mariam Barghouti]] amerikar-palestinar kazetari, aktibista (Palestina-AEB, 1993)
# [[Marina Comas]] aktorea (Bartzelona 1996)
# [[Marta Angelat ]] aktorea, ahots aktorea (Bartzelona 1953)
# [[Marta Corredera]] futbolaria (Bartzelona 1991)
# [[Marta Nebot]] kazetaria (Sevilla 1975)
# [[Marta Pérez Sierra]] idazlea, poeta (Bartzelona 1957)
# [[Maruja Lozano]] bolero eta kopla abeslaria (Valentzia 1935 - Malaga 2022)
# [[Mary Al-Atrash]] igerilaria (Palestina 1994)
# [[Mary Ann Shadd]] aktibista abolizionista, kazetaria, irakaslea (AEB, 1823-1893)
# [[Maryse Gargour]] zinemagilea eta kazetaria (Palestina, XX. mendea)
# [[Matilde_Fern%C3%A1ndez]] Politikaria feminista (Madril, 1950)
# [[Mayada Al-Sayad]] alemaniar-palestinar atleta (Berlin, 1992)
# [[Mériem Bouatoura]] Aljeriako gerrako borrokalari independentista (1938-1960)
# [[Meriem Saâdane]] aljeriar erizaina eta militante nazionalista (1932-1958)
# [[Mila Abadia]] kultura kudeatzailea (Zaragoza, 1962)
# [[Miriam Saavedra]] modeloa, aktorea (Peru 1993)
# [[Montse Amenós]] eszenografoa, jantzi-deseinatzailea (Bartzelona 1954)
# [[Montse Guallar]] aktorea, aurkezlea (Bartzelona 1960)
# [[Montserrat Cornet]] idazlea (Bartzelona 1934)
# [[Mrinalini Sen]] idazlea (Bangladesh, 1879-1972)
# [[Nadia Hafid]] ilustratzailea (Katalunia, 1990)
# [[Nancy Meyers]] zuzendari, ekoizle eta gidoilaria (AEB 1947)
# [[Natalia (abeslaria)]] tb aurkezlea (Cádiz 1982)
# [[Natasha Neri]] aktibista, zinema zuzendaria (Brasil, XX. mendea)
# [[Norma Andrade]] ekinzailea (Mexiko)
# [[Noura Erakat]] amerikar-palestinar aktibista, irakaslea (Kalifornia, 1980)
# [[Olatz Arregui]] piraguista (Donostia, 1999)
# [[Paula Hernández (ahots aktorea)]] (Girona 1998)
# [[Paula Hernández ]] aktorea, gidoilaria, zuzendaria (Argentina 1969)
# [[Paulina Luisi]] mediku, sufragista, aktibista feminista (Uruguai, 1875-1950)
# [[Pilar Boyero]] kopla abeslaria, irakaslea (Cáceres 1974)
# [[Reem Frainah]] psikologoa, aktibista (Palestina ?)
# [[Rosa Catrileo|Rosa Castrilleo]] abokatu maputxea (Temuco, Txile, 1981)
# [[Rosa Estiarte]] igerilari olinpikoa (Manresa 1959-1985)
# [[Rosa María Fernández García|Rosa María Fernandez García]] sindikalista (Asturias, 1942-2021)
# [[Rosa Novell ]] aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1952)
# [[Sahar Jalifa]] idazlea (Palestina, 1942)
# [[Samar Nassar]] igelaria (Libano, 1978)
# [[Samiha Khalil]] politikaria, ekintzailea (Palestina 1923-1999)
# [[Shadia Mansour]] hip-hoparen 1. dama arabiarra (Londres 1985)
# [[Shamim Azad|Shamin Azad]] poeta eta idazlea (Bangladesh, 1952)
# [[Sílvia Quer]] film zuzendaria ( Bartzelona 1962)
# [[Sofía Álvarez Vignoli]] aktibista, politikaria (Uruguai, 1899-1986)
# [[Sònia Moll]] filologoa, poeta, itzultzailea (Bartzelona 1974)
# [[Suad Amiry]] idazle eta arkitektoa (Siria, 1951)
# [[Susanna Barranco]] aktorea, zuzendaria, ekoizlea (Bartzelona 1975)
# [[Tania Safura Adam Mogne]] ikertzaile eta erakusketa komisario (Mozambike, 1979)
# [[Teresa Font]] film-editorea (Bartzelona 1956)
# [[Tina Pérez]] sindikalista, ekintzalea (Asturias, 1929-1965)
# [[Umayya Abu-Hanna]] kazetaria eta idazlea (Palestina-Finlandia, 1961)
# [[Woroud Sawalha]] atleta (Palestina, 1991)
# [[Yamila Abdalá Taha al Shanti]] irakaslea, politikaria (Palestina 1955-2023)
# [[Zaha Hassan]] aktibista, abokatua (Palestina, XX.mendea)
# [[Zulaija Al-Shahabi]] Palestinako feminismoaren ekintzaile aitzindaria (1901-1992)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''iraila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Barrena García]] ----'''SORTUA''' idazlea, poeta (Basauri)
# [[Bego Zubia Gallastegi]] ----'''SORTUA''' ikertzaile (Arrasate, 1965)
# [[Dora Manchado]] --ef'''SORTUA''' Tehueltxeeraren azken hiztuna (Argentina, 1934-2019)
# [[Jaione López]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, misiolaria (Elorrio 1998)
# [[Marta Goikoetxea Luquin]] ef--'''SORTUA''' blogaria (Lizarra, 1984)
# [[Nagore Belastegi Martín|Nagore Belaustegi]] ----'''SORTUA''' (Legazpia, 1987)
# [[Nerea Azkona]] ----'''SORTUA''' antropologoa, idazlea (Sopela, 1982)
# [[Oihane Unzalu]] ef--'''SORTUA''' nutrizionista, kirol monitorea, lasterkaria (Abadiño 1987)
# [[Pantxonerak]] '''SORTUA''' arrain saltzaileak (Laredo 1970 hamarkadara arte)
# [[Presen Zubillaga Auza]] efef'''SORTUA''' feminista, ekintzailea (Iruñea, 1951-2023)
# [[Raquel Esteban Terradillos]] ----'''SORTUA''' ekofisiologoa (Barakaldo, 1982)
# [[Adriana Abenia]] aurkezlea, idazlea (Zaragoza 1984)
# [[Aina Clotet ]] aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1982ko)
# [[Alexandra Narváez]] aktibista, zientzialaria (Ekuador, XX. mendea)
# [[Alicia de los Ríos Merino|Alicia de los Rios Merino]] ikasle, gerrilari desagertua (Mexiko, 1952)
# [[Amalia Anglés y Mayer]] opera kantaria eta gitarra-jotzailea (Badajoz, 1827-Stuttgart, 1859)
# [[Amèlia Jover Velasco]] sindikalista, anarkista eta feminista (Cullera, 1910-Paris, 1997)
# [[Amelia Quintanal Martínez-Conde]] futbolean Espainiako emakume talde baten 1. entrenatzailea (Kantabria 1937)
# [[Amrita Pritam]] idazlea (Pakistan, 1919-India, 2005)
# [[Ana Alba García]] kazetaria, gerra gatazketan aditua (Bartzelona 1971-2020)
# [[Ana Borges]] futbolaria, aurrelaria (Portugal 1990)
# [[Ana Paris Garcia]] lider sindikalista garrotez eraila (Sevilla, 1898-1938)
# [[Ángeles García-Madrid|Ángeles Garcia-Madrid]] idazlea eta preso politikoa (Torrejón, 1918-Madrid, 2015)
# [[Angustias Lara Sánchez|Maruja Lara Sánchez]] sindikalista (Granada, 1917-Valentzia, 2012)
# [[Anna Cabot Quincy Waterston]] idazlea (AEB 1812-1899)
# [[Anna Gréki]] poeta eta ekintzaile aljeriarra (1931-1936)
# [[Anna Rodríguez Costa]] dramagilea, zuzendaria (Granada 1972)
# [[Anna Stewart (aktibista)]] emakumeen eskubideen aldekoa (Australia 1947-1983)
# [[Annette Frances Braun]] entomologoa (EEBB, 1884-1978)
# [[Antònia Pascual Flaquer]] komunista fusilatua (Capdepera 1911-Porreres,1937)
# [[Assumpció Puigdelloses Vila]] etxekoandre fusilatua (1906 - Sant Adrià de Besòs, 1940)
# [[Aurora Picornell]] komunista fusilatua (Palma, 1912-Manacor, 1937)
# [[Ayo Edebiri]] komediantea, idazlea (AEB1995)
# [[Balbina Gayo Gutiérrez|Balbina Gayo Gutierrez]] maistra errepublikarra (1901-1936)
# [[Begoña Alberdi]] sopranoa (Bartzelona 1964)
# [[Belarmina González Rodríguez]] ekintzaile fusilatua (Palencia, 1914-Porreres, 1937)
# [[Blanca Jeannette Kawas]] aktibista (Honduras, 1946-1995)
# [[Brígida Pardo López]] etxekoandre fusilatua (Granada, 1904-1936)
# [[Carlota Planas Riera]] Espainiako 1. emakume futbolarien ordezkaria (Bartzelona 1992)
# [[Carme Claramunt i Barot]] ekintzaile fusilatua (Tarragona, 1897 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Carme Portaceli]] antzerki-zuzendaria, irakaslea (Valentzia 1957)
# [[Carmen Arrojo]] maistra, memoriaren aldeko ekintzailea (Madril, 1918-2017)
# [[Carmen Arrufat]] aktorea (Castelló 2002)
# [[Carmen del Riego]] kazetaria, 1. emakume-presidentea Madrileko Prentsa Elkartean (Asturias 1960)
# [[Carmen Maria Garcia "García de Saura"|Carmen María Garcia]] idazle eta margolaria ( Molina de Segura)
# [[Carol López ]] dramagilea, aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1969)
# [[Carolina Ferre]] kazetaria (Alacant 1974)
# [[Caroline Rémy de Guebhard]] idazle feminista (Frantzia, 1855-1929)
# [[Catalina Flaquer]] ekintzailea fusilatua (Capdepera, 1876-Porreres,1937)
# [[Catalina Martín López de Bustamante]] gerrillara, alfereza (Espainia ?-XIX. mendea)
# [[Catalina Narváez de Ruiz]] brodatzailea, margolaria (Cádiz 1861- ¿ 1929)
# [[Catherine Cusset]] filosofoa (Frantzia 1963)
# [[Celia Tapias]] Buenos Airesko lehen emakume abokatua (1885-1964)
# [[Chelsea Ashurst]] futbolaria, atezaina (Ingalaterra 1990)
# [[Cinta Sabaté]] eskultorea, margolaria (Tarragona 1946)
# [[Clara Pueyo Jornet]] Errepublikano desagertua (Villanueva eta GEltrú, 1914-1943)
# [[Claudia López Benaiges]] feminista, anarkista eraila (Txileko Santiago, 1972-1998)
# [[Clotilde García del Castillo]] Sorollaren musa eta Sorolla Museoaren sortzailea (Valentzia, 1865-Madril, 1929)
# [[Concepción Caceres|Concepción Cáceres]] emagin fusilatua (Montijo, 1912-1938)
# [[Concha Carretero]] frankismoaren biktima (Madril, 1918-2014)
# [[Concita De Gregorio]] kazetaria, idazlea (Italia 1963)
# [[Coral Bracho]] hizkuntzalaria, poeta (Mexiko 1951)
# [[Courtney Barnett ]] rock abeslaria (Australia 1987)
# [[Cristina Clemente]] idazlea, gidoilaria, zuzendaria( Bartzelona 1977)
# [[Cristina Fernández Pereda]] atezain fusilatua (Leon, 1900 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Diana Nyad]] igerilaria eta kazetaria (New York, 1949)
# [[Djamila Amrane-Minne]] poeta eta historialaria, Aljeriako Independentzia Gerrako ekintzailea (1939-2017)
# [[Dolores Cacuango]] Indigenen aldeko ekintzailea (Ekuador, 1881-1971)
# [[Dolors Feliu]] abokatua, unibertsitateko irakaslea, politikaria (Roda de Ter, 1964)
# [[Dolors Giorla Laribal]] etxekoandre fusilatua (Bartzelona, 1912 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Dolors Prat Coll]] anarkosindikalista (Ripoll, 1905-Tolosa, 2001)
# [[Elena Martín]] aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1992)
# [[Elina Garanca]] mezozosopranoa (Letonia 1976)
# [[Elionor Malich Salvador]] emakume errepublikano fusilatua (Piorat, 188?- Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Elisa García Sáez]] sindikalista, erizaina, Gerra Zibilean hildako milizianoa (Bartzelona, 1916-Huesca, 1936)
# [[Elizabeth Evatt ]] epailea (Australia 1933)
# [[Emakumezkoen Nazioarteko Zinemaldia (Australia)]] Australia 1975
# [[Emilia Dilke]] idazlea (Erresuma Batua, 1840-1904)
# [[Encarnación Magaña]] antifrankista eraila (Almeria, 1921-1942)
# [[Estefanía Banini]] futbolaria, aurrelaria (Argentina 1990)
# [[Eugenia González Ramos]] sindikalista fusilatua (Bartzelona, 1919 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Eumelia Hernández]] sindikalista eta feminista (Venezuela, 1913-1990)
# [[Eveline Safir Lavalette]] frantses jatorriko ekintzaile aljeriarra (1927-2014)
# [[Evelyn Glennie]] perkusionista gorra (Eskozia 1965)
# [[Fabiana da Silva Simões]] furbolaria (Brasil 1989)
# [[Felicidad Duce]] jostuna, aitzindaria, enpresaburua (Bartzelona 1908-2000)
# [[Flora Sanhueza]] pedagogo anarkista (Txile, 1911-1974)
# [[Florence Ethel Johnson]] sindikalista, maistra (Australia 1884-1934)
# [[Florencia Bonsegundo]] futbolaria (Argentina 1993)
# [[Francisca Senhorinha da Motta Diniz|Francisca Sehorinha]] idazlea (Brasil,1834- ?)
# [[Giovanna Berneri]] anarkista ekintzailea (Italia, 1897-1962)
# [[Hélène Monastier]] aktibista, irakasle (Suitza, 1882-1976)
# [[Hubertine Auclert|Hubertine Auchert]] feminista ekintzailea (Frantzia, 1848-1914)
# [[Inés Jiménez Lumbreras]] errepublikano fusilatua (Madril, 1915-Sant Adrià de Besòs, 1940)
# [[Irene Moray]] argazkilaria, film-zuzendaria (Bartzelona 1992)
# [[Isabel Mesa Delgado]] Sindikalista (Ronda, 1913-Valentzia, 2002)
# [[Jane eta Louise Wilson]] artistak (Ingalaterra 1967)
# [[Jessica Gleeson]] futbolaria, defentsa (Irlanda 1993)
# [[Jessie Street Emakumeen Liburutegi Nazionala]] Australia 1989
# [[Jessie Street]] ekintzailea (Brithis Raj/India 1889-Australia 1970)
# [[Jill Ellis]] futbolari, entrenatzaile ohia (Erresuma Batua 1966)
# [[Joaquina Charro Gómez]] sindikalista fusilatua (Montijo, 1912-1938)
# [[Josephine Shaw Lowell]] aktibista (AEB, 1843-1905)
# [[Juana Aranguren Rica]] abokatu feminista (Bilbo, 1952)
# [[Julia López (artista)]] margolari autodidakta (Mexiko 1936)
# [[Kamilla Seidler ]] sukaldariburua (Danimarka 1983)
# [[Kristine Lilly]] nazioarteko partida gehien jokatutako futbolari ohia (AEB 1971)
# [[Laura Ràfols]] futbolaria, atezaina (Bartzelona 1990)
# [[Leda Rafanelli]] feminista, sufia, idazlea (Italia, 1880-1971)
# [[Leila Ouahabi]] futbolaria, defentsa (Bartzelona 1993)
# [[Leonor Lavado]] imitatzailea, aktorea (Kordoba 1987)
# [[Lesbia Urquía]] aktibista (Honduras, 1967-2016)
# [[Lola Gallardo]] futbolaria, atezaina (Sevilla 1993)
# [[Lucía Alemany]] film-zuzendaria(Castelló 1985)
# [[Lucía Pascual Palomo]] xake-jokalaria (Madril 19)
# [[Luisa Gómez de la Torre|Luisa Gomez de la Torre]] ekintzailea (Quito,1887-1976)
# [[Magdalena Nolla Montseny]] etxekoandre fusilatua (Tarragona, 1904-Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Malena Costa]] modeloa (Mallorca 1989)
# [[Manuela Díaz Cabezas]] ekintzaile antifrankista (Kordoba, 1920-Suitza, 2006)
# [[Margarita Murillo]] aktibista (Honduras, 1958 - 2014)
# [[Margarita Rivière]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1944-2015)
# [[María Angélica Barreda|Maria Angelica Barreda]] Argentinako lehen emakume abokatua (1887-1963)
# [[María Antonia Iglesias]] kazetaria, idazlea (Madril 1945-Pontevedra 2014)
# [[María de la Purificación de la Aldea y Ruiz de Castañeda|Purificación de la Aldea]] emagina, ekintzailea ( Madrid, 1889-1976)
# [[María Escoté]] jostuna, arropa diseinatzailea (Bartzelona 1979)
# [[María Esteve |María Esteve Flores]] aktorea (Argentina, 1974)
# [[María Herrera Magdaleno|Maria Herrera Magdaleno]] Giza eskubideen aldeko aktibista (Mexiko, 1950)
# [[Maria Jiménez]] abeslatia eta aktorea (SEvilla, 1950-2023)
# [[María Joaquina de Viera y Clavijo]] idazlea (Kanariak, 1737-1819)
# [[Maria Jose Pons]] futbolaria, atezaina (Bartzelona 1984)
# [[María Martín López]] memoria historikoaren aldeko borrokalaria, frankismoaren biktima (Avila, 1930-Toledo,2014)
# [[Maria Mies]] alemaniar soziologoa (Steffeln, 1931-2023)
# [[María Moreno]] idazlea eta kazetaria (Buenos Aires, 1947)
# [[Maria Pascual Flaquer]] komunista fusilatua (Capdepera 1911-Porreres,1937)
# [[María Pry]] entrenatzailea, futbolari ohia (Sevilla 1984)
# [[María Victoria Walsh]] kazetaria, borrokan hila (Buenos Aires, 1950-1976)
# [[Marie Louise Berneri]] idazle anarkista (Italia, 1918-Londres, 1949)
# [[Marsia Taha]] boliviar sukaldaritzako chef aitzindaria (Bulgaria 1989)
# [[Marta Lois]] irakaslea, politikaria (Vigo, 1969)
# [[Marta Torrejón]] futbolaria, defentsa (Bartzelona 1990)
# [[Martha Asunción Alonso]] poeta itzultzailea (Madril, 1987)
# [[Mary Cynthia Dickerson]] herpetologoa (AEB 1866-1923)
# [[Maud Nathan]] aktibista, sufragista (AEB, 1862-1946)
# [[Maud Slye]] minbizi ikertzailea (AEB 1879-1954)
# [[Maya Hansen]] moda diseinatzailea (Madril 1978)
# [[Mila Abadia]] kultura kudeatzailea (Zaragoza, 1962)
# [[Milagros Pérez Oliva ]] kazetaria, idazlea, irakaslea (Huesca 1955)
# [[Minnehaha ]] poema bateko fikziozko pertsonaia (AEB 1855)
# [[Míriam Nogueras]] politikaria eta enpresaburua (Bartzelona, 1980)
# [[Montse Germán]] aktorea (Bartzelona 1969)
# [[Natalia Ramos (futbolaria)]] defentsa (Tenerife 1999)
# [[Neus Bonet]] kazetaria, irakaslea (Bartzelona 1959)
# [[Neus Bouza Gil]] CNTko militante fusilatua (Bartzelona, 1916- Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Nieve de Medina]] aktore eta zuzendaria (Madril,1962)
# [[Noelia López ]] modeloa, tb aurkezlea (Sevilla 1986)
# [[Noelia Ramos]] futbolaria, atezaina (Tenerife 1999)
# [[Olga Luzardo]] kazetaria eta ekintzailea (Venezuela, 1916-2016)
# [[Patri Guijarro]] futbolaria, defentsa (Palma Mallorcakoa 1998)
# [[Patricia Ferreira]] gidoilaria, zuzendaria (Granada 1958)
# [[Patricia Rodríguez Barrios]] 1. Gizonezko Futbol talde gerentea (Gipuzkoa 1982)
# [[Pazzis Sureda]] eskultorea, margolaria (Mallorca 1907-1939)
# [[Pepita Laguarda Batet]] anarkista,gerra zibilean eraila (Bartzelona, 1919-1936)
# [[Pepita Patiño Páez]] makien laguntzailea, komunista (Kordoba, 1925-2015)
# [[Piedad Arribas]] ekintzailea, frankismoaren biktima (Toledo, 1920-Madril, 2010)
# [[Pilar Montaner Maturana]] margolaria (Mallorca 1876-196119)
# [[Pilar Prades]] garrotez eraildako neskame pozoitzailea (Valentzia, 1928-1959)
# [[Purificación Pérez Benavent]] sindikalista (Valentzia, 1919-Kanada, 1995)
# [[Ramona Peralba Sala|Ramona Peralta Sala]] langile fusilatua (Gironella, 1904-Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Raquel Cabezón]] futboalari ohia (Bartzelona 1978)
# [[Rianna Jarrett]] futbolaria, aurrelaria (Irlanda 1994)
# [[Rocío García Martínez]] txirrindularia (Madril 1974)
# [[Romina Belluscio]] kazetaria, modeloa ( Argentina 1979)
# [[Sandra Hermida Muñiz]] film-, dokumental ekoizlea (Tarragona 1972)
# [[Sandra Paños]] Futbolaria, atezaina (Alacant 1992)
# [[Sandra Vilanova]] futbolari ohia, erdilaria (Bartzelona 1981)
# [[Sara Nieves Matheu García]] irakaslea, zibersegurtasun ikertzailea (Murtzia 1992)
# [[Sara Ortega (futbolaria)]] , aurrelaria (Errioxa 2005)
# [[Sara Serrat]] futbolaria, idazlea (Huelva 1995)
# [[Sara Suárez Solís]] idazle feminista (Oviedo, 1925-2000)
# [[Sarah Bouhaddi]] futbolaria, atezaina (Frantzia 1986)
# [[Sari Van Veenendaal]] futbolaria, atezaina (Herbehereak 1990)
# [[Sarina Wiegman]] entrenatzailea, futbolari ohia (Herbehereak 1969)
# [[Sayaka Fernández Díaz]] dokumentalgilea (Cáceres 1978)
# [[Sha'Carri Richardson]] atleta (AEB 2000)
# [[Silvia Meseguer]] futbolari ohia, medikua (Teruel 1989)
# [[Soledad Gallego-Díaz]] kazetaria (Madril 1951)
# [[Sonia Bermúdez Tribano]] futbolaria, entrenatzailea, berriemailea (Madril 1984)
# [[Sonia García Galán]] historialaria eta feminista (Aviles, 1981)
# [[Sonia Grande]] cinema-jantzi diseinatzailea (Asturias 1964)
# [[Susana Carro]] Filosofoa irakaslea, femilnista (Mieres, 1971)
# [[Tania Martínez Portugal|Tania Martinez Portugal]] poligologoa, irakaslea,feminista (Etxebarri, 1963)
# [[Toña Is ]] futbolaria, entrenatzailea (Asturias 1966)
# [[Tránsito Amaguaña]] ekintzaile indigena (Ekuador,1909-2009)
# [[Urimare]] kazike (Venezuela, XVI. mendea)
# [[Urrezko Neskatoak]] Olinpiar Jokoetako gimnasta erritmiko txapeldunak, Atlanta 1996
# [[Valentina Muñoz]] aktibista feminista (Txile, 2002)
# [[Vera Pauw]] bortxatutako futbolaria, entrenatzailea (Hebehereak 1963)
# [[Vicky Losada]] futbolaria (Bartzelona 1991)
# [[Victoria Prego]] kazetaria (Madril 1948)
# [[Viola Calligaris]] futbolaria (Suitza 1996)
# [[Yolanda Flores]] kazetaria, irrati esataria (Madril, 1960)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''abuztua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Goirigolzarri Alegria]] efef'''SORTUA''' abokatua eta aktibist (Gamiz, 1978- Barakaldo, 2023)
# [[Ana Soto]] --ef'''SORTUA''' kazike (Venezuela, 1618-1668)
# [[Awen Iorwerth]] ----'''SORTUA''' medikua, unibertsitateko irakaslea
# [[Erika Arrizabalaga]] ----'''SORTUA''' txistularia (Gasteiz, 2000)
# [[Gentz del Valle]] ef--'''SORTUA''' artista (Lekeitio, 1957)
# [[Orocomay]] ----'''SORTUA''' kazike (Venezuela, XVI. mendea)
# [[Xochilt Madai|Xochitl Madai]] ----'''SORTUA''' arkitektua eta ekintzailea (Mexiko, 1972)
# [[Ada Liberio]] gimnasta errimikoa (Zaragoza 1974)
# [[Adriana Díaz Enciso]] idazlea (Mexiko, 1964)
# [[Alba González]] idazlea, politikaria (Asturias 1986)
# [[Alice Kellen]] idazlea (Valentzia, 1989)
# [[Amalia Bautista]] poeta (Madril 1962)
# [[Amparo Barayón]] piano-jola eta sindikalista fusilatua (Zamora, 1904-1936)
# [[Ana Bautista]] gimnasta erritmikoa (Kanariak 1972)
# [[Ana Carmona Ruiz]] mutil itxuraz jokatzea lortu zuen futbolaria (Malaga 1908-1940)
# [[Ana María de Foronda|Ana Maria de Foronda]] idazlea eta itzultzailea (1910-1990)
# [[Anna Szatkowska]] idazlea (Polonia, 1928-2015)
# [[Antònia Fontanillas Borràs]] anarko-sindikalista (Bartzelona, 1917-Frantzia, 2014)
# [[Apacuana]] kazikea (Venezuela, XVI. mendea)
# [[Athenea del Castillo]] futbolaria (Kantabria 2000)
# [[Bathsua Makin]] Proto-Feminista (Londres, 1600-1675)
# [[Beatriz Corredor]] legelaria, politikaria (Madril 1968)
# [[Blanche Stuart Scott]] hegazkinlaria (EEBB. 1884-1970)
# [[Carla Barber]] medikua, modeloa (Kanariak 1990)
# [[Carmen Avilés]] atleta (Madril 2002)
# [[Carmen Herrero Vicent]] medikua, ikertzailea (Castelló, 1986-2023)
# [[Carmen Montes]] itzultzailea (Cádiz 1963)
# [[Cata Coll]] futbolaria (Mallorca 2001)
# [[Cathy Xaudaró]] gimnasta erritmikoa (Filipinak/ Espainia 1960)
# [[Cecilia Domínguez Luis|Cecilia Dominguez]] idazlea (La Orotava, 1948)
# [[Cecilia Pantoja]] abeslaria (Txile, 1943 - 2023)
# [[Celia Flores]] abeslaria (Madril, 1981)
# [[Charlotte Maxeke]] aktibista (Hegoafrika, 1871-1936 )
# [[Charlotte von Ahlefeld|Charlotte von Ahlfeld]] idazlea (Alemania, 1782-1849)
# [[Charlotte von Stein|Charlote Von Stein]] (Alemania, 1742-1822)
# [[Christiane Vulpius]] Goetheren emaztea (Alemania, 1765-1816)
# [[Clara Serra]] feminista, ikertzailea, filosofoa, politikari ohia (Madril 1982)
# [[Concha Monrás]] piano-jotzaile fusilatua (Bartzelona, 1898-Huesca 1936)
# [[Conchi Sánchez ]] Espainiako 1. emakume futbolari profesionala (Madril 1957)
# [[Costanza da Varano]] humanista eta poeta (Italia, 1426-1447)
# [[Covadonga Tomé]] pediatra, politikaria (Asturias 1970)
# [[Cristina Gallo]] kirol kazetaria, idazlea, aktibista (Asturias 1965)
# [[Dahteste]] gerlari, itzultzaile, diplomazialari (1860 - Mexiko Berria, 1955)
# [[Diana Wynne Jones]] idazlea (Londres, 1934-2001)
# [[Dolores Pla Brugat]] historialaria eta ikertzailea (Girona, 1954-2014)
# [[Emakume Indigenen Nazioarteko Eguna]]
# [[Emilia Boneva]] gimnasia erritmikoko entrenatzailea (Bulgaria 1938-2019)
# [[Emma Cabal]] poeta (Asturias 1962)
# [[Enith Salón]] futbolaria ( Valentzia 2001)
# [[Esther González]] futbolaria (Granada 1992)
# [[Etta Federn]] idazle, itzultzaile, pedagogo eta anarkofeminista austriarra (1883 - 1951)
# [[Eva Navarro ]] futbolaria (Murtzia 2001)
# [[Fatima Madrilgoa]] ustezko astronomoa (Al-Andalus XI. mendea)
# [[Francisca Saperas|Francesca Saperas]] anarko-sindikalista (Bartzelona, 1851-1933)
# [[Gala Dalí]] artista eta modeloa (Errusia, 1894-1982)
# [[Hansa Mehta]] aktibista, politikaria (India, 1897-1995)
# [[Irene Guerrero]] futbolaria (Sevilla 1996)
# [[Isabel Medina]] idazlea (Gomera, 1943)
# [[Isabel Mozún]] altuera jauziko atleta (Madril 1960)
# [[Ivana Andrés ]] futbolaria (Valentzia 1994)
# [[Jean Batten]] hegazkinlaria (Zeelanda Berria, 1909-Palma Mallorcakoa, 1982)
# [[Johanna Schopenhauer]] idazlea (Alemania, 1766-1838)
# [[Juana Álvarez Molina|Juana Alvarez]] etxekoandre fusilatua (Medina de Rioseco, 1897-Gijon, 1937)
# [[Juana María de los Dolores de León Smith]] espainiar dama (Badajoz, 1798 – Londres, 1872)
# [[Julia Mayoral Márquez]] maistra eta politikaria (Badajoz, 1902 - 1983)
# [[Julia Santibáñez]] idazlea (Mexiko, 1971)
# [[Kyra Galván]] poeta eta eleberrigilea (Mexiko Hiria, 1956)
# [[La Repompa de Málaga]] abeslaria (Malaga 1937-1959)
# [[Laia Codina]] futbolaria (Girona 2000)
# [[Lara Álvarez]] kazetaria (Asturias 1989)
# [[Laura del Río]] futbolaria, mutilen entrenatzailea (Madril, 1982)
# [[Lola Suárez|Lola Suarez]] idazlea (Lanzarote, 1956)
# [[Malebogo Molefhe]] aktibista (Botswana,1980)
# [[María Bernaldo de Quirós]] hegazkinlaria (Madril, 1898-1983)
# [[Maria da Conceição Moita]] aktibista, hezitzailea (Portugal, 1937-2021)
# [[María Francisca de Sales Portocarrero (Montijoko VI. kondesa)]] (Madril, 1754 – Logroño, 1808)
# [[María Josefa Cerrato Rodríguez]] Espainiako lehen emakume albaitaria (Badajoz, 1897-1981)
# [[María Pérez Rabaza]] futbolaria (Bartzelona 2001)
# [[María Rosa Alonso|Maria Rosa Alonso]] idazlea (Tararonte, 1909-2011)
# [[Mariangiola Criscuolo]] margolaria (Italia, 1548-1630)
# [[Mariona Caldentey]] futbolaria (Mallorca 1996)
# [[Melissa Jiménez (kazetaria)]] (Lieja/Bartzelona 1987)
# [[Mercedes Pinto]] idazlea, kazetaria eta feminista (1889-1976)
# [[Mónica García Prieto]] kazetaria, saiakeragilea (Badajoz 1974)
# [[Montse Martín]] gimnasta erritmiko ohia, ilustratzailea, diseinatzailea, aktorea, dantzaria (LLeida 1974)
# [[Montse Tomé]] futbolari ohia, entrenatzailea (Asturias 1982)
# [[Noemí Casquet]] kazetaria, youtuberra (Sabadell 1992)
# [[Olga Carmona]] futbolaria (Sevilla 2000)
# [[Ona Batlle]] futbolaria (Bartzelona 1999)
# [[Paula Guilló]] Miss eta modeloa (Alacant 1989)
# [[Pepa Caballero]] margolaria (Granada, 1943 - Malaga, 2012)
# [[Raymonde de Laroche]] hegazkinlaria (Paris, 1882-1919)
# [[Rebecca Abe|Rebeca Abe]] idazlea (Alemania, 1967)
# [[Rita Bosaho]] sanitarioa, politikaria. Kongresuko 1. Persona beltza (Ginea/Espainia 1965)
# [[Rocío Gálvez ]] futbolaria (Kordoba 1997)
# [[Salma Paralluelo]] futbolaria, atleta (Zaragoza 2003)
# [[Silvia Yustos]] gimnasta erritmikoa (Valladolid 1971)
# [[Simone Segouin]] partisaua, erresistentziako kidea (Frantzia, 1925-2023)
# [[Sofia Behrs]] idazlea, argazkilaria (Errusia, 1844-1919)
# [[Sofia Castañon]] poeta, politikaria (Asturias 1983)
# [[Susan Haack]] irakasle eta filosogoa (Ingalaterra, 1945)
# [[Sybilla]] diseinatzailea (AEB/Espainia 1963)
# [[Teresa Abelleira]] futbolaria (Pontevedra 2000)
# [[Teresa Helbig]] moda-diseinatzailea (Bartzelona 1963)
# [[Teresa Matilde Revaque]] Bigarren Errepublikako espetxe funtzionario fusilatua (Valladolid, 1897-Madril, 1940)
# [[Teresa Táboas]] arkitekto galiziarra (Mexiko Hiria, 1961)
# [[Thelma Nava]] poeta (Mexiko Hiria, 1932-2019)
# [[Thérèse Peltier]] hegazkinlaria (Frantzia, 1873-1926)
# [[Vicenta García Miranda]] idazlea, poeta (Badajoz, 1816-1877)
# [[Yulianna Avdeeva]] piano-jotzailea (Mosku 1985)
# [[Zofia Kossak-Szczucka]] idazlea (Polonia, 1890-1968)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''uztaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainize Gastaka Martínez]] ----'''SORTUA''' abokatua, Laudioko alkatea (Laudio, 1985)
# [[Rosa Mari Artza Azueta]] efef'''SORTUA''' euskaltzalea eta ekintzailea (Iurreta, 1946-2001)
# [[Guruzne Carrason Torrontegi]] ----'''SORTUA''' ingurumen hezitzailea, Sopelako alkatea (Sopela, 1981)
# [[Deniba Konare]] ----'''SORTUA''' judoka (Mali/Durango 2003)
# [[Sorne Rubio Arano]] ----'''SORTUA''' Mundakako alkatea (Mundaka, 1972)
# [[Itziar Iratzagorria]] ef--'''SORTUA''' Urdulizko alkatea
# [[Maite Ibarra Goti]] ----'''SORTUA''' Arrigorriaga alkatea (Arrigorriaga, 1979)
# [[Elisa Kaltzada]] --ef'''SORTUA''' euskaltzalea eta ekintzailea (Busturia, 1929-2022)
# [[Lorea Perosanz]] ef--'''SORTUA''' diseinatzailea eta ilustratzailea (Ermua, 1976)
# [[Maider Morras Azpiazu]] ----'''SORTUA''' abokatua, unibertsitateko irakaslea, Arrasateko alkatea (Arrasate, 1976)
# [[Olatz Lezeta Urzelai]] ef--'''SORTUA''' mekanikaria, Antzuolako alkatea (Antzuola, 1977)
# [[Kristina Rodriguez Mendikute]] ef--'''SORTUA''' Adunako alkatea (Aduna,1971)
# [[Mari Karmen Arregi Agirre]] ef--'''SORTUA''' Aizarnazabalgo alkatea
# [[Beatriz Unzue Esnaola]] ef--'''SORTUA''' Amasa-Villabonako alkatea
# [[Alba Garmendia Castaños]] ef--'''SORTUA''' ikertzailea, filosofoa eta Ikaztegietako alkatea
# [[Yanire Granero]] --ef'''SORTUA''' diseinatzailea, enpresaburua (Abadiño 1988)
# [[Oihana Amundarain Zubillaga]] ef--'''SORTUA''' Elduaingo alkatea
# [[Gurutze Etxezabal Iturrioz]] ef--'''SORTUA''' Orexako alkatea
# [[Anuska Esnal Oliden]] ef--'''SORTUA''' Orioko alkatea (Orio, 1980)
# [[Izarra Urdalleta Iraola]] ef--'''SORTUA''' Segurako alkatea (Errezil, 1975)
# [[Cristina Tapias]] ef--'''SORTUA''' jostuna, irakaslea, enpresaburua (Bilbo 1960)
# [[Teófila Adrada]] ef--'''SORTUA''' jostuna, irakaslea, enpresaburua, asmatzailea (Toledo 1904- ?)
# [[Naroa Azpitarte]] ----'''SORTUA''' errugbilaria (Durango, 2005)
# [[Rosario Tomasena Alzuri]] ef--'''SORTUA''' kirolaria, igerilaria, triatleta (Urnieta, 1946)
# [[Agurtzane Solaberrieta Mesa]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta Usurbilgo alkatea (Usurbil, 1979)
# [[Maite Amenabar Alkorta]] ----'''SORTUA''' Zirzurbilgo alkatea (Azpeitia)
# [[Nagore Alkorta Elorza|Nagore Alkorta]] ef--'''SORTUA''' Azpeitiko alkatea (Azpeitia, 1978)
# [[Alicia Framis]] artista (Mataró, 1967)
# [[Lorena Llamas]] txirrindulari ohia (Bartzelona 1987)
# [[Daisy Elliott]] politikaria (AEB 1917-2015)
# [[Yolanda García Serrano]] gidoilaria (Madril 1958)
# [[Karina Garantivá ]] aktorea, antzerki zuzendaria (Kolonbia 1980)
# [[ Helena Pimenta]] antzerki-zuzendaria (Salamanca 1955)
# [[Verónica Fernández]] gidoilaria (Soria 1971)
# [[Magüi Mira]] aktorea, zuzendaria (Valentzia 1944)
# [[Clara Sanchis]] aktorea, musikaria (Teruel 1968)
# [[Lola Salvador]] gidoilaria (Bartzelona 1938)
# [[Carmen Balagué]] aktorea (Bartzelona 1952)
# [[Luz Casanova]] ongilea (Asturias, 1873-1949)
# [[Jacqueline Guerroudj]] Militante komunista eta antikolonialista (1919 - 2015)
# [[Sheyla Gutiérrez]] txirrindularia (Errioxa 1994)
# [[Lucía González]] txirrindularia (Asturias 1990)
# [[Alicia González]] txirrindularia (Asturias 1995)
# [[Mavi García]] duatleta, txirrindularia (Mallorca 1984)
# [[María Mercedes Cagigas Amedo]] txirrindularia (Kantabria 1979)
# [[Isabel Martin]] txirrindularia (Valladolid 1999)
# [[Sara Martín]] txirrindularia (Burgos 1996)
# [[Cristina Martínez (txirrindularia)]] (Valentzia 1981)
# [[María Isabel Moreno ]] txirrindularia (Girona 1981)
# [[Belén López (txirrindularia)]] irakaslea (Cádiz 1984)
# [[Mayalen Noriega]] igerilaria, txirrindularia, kirol egokituko gidaria (Mexiko/Espainia 1982)
# [[Josefa Benítez Guzmán]] kirol egokitutako txirrindularia (Bartzelona 1969)
# [[Susana Rodríguez Gacio]] medikua, kirol egokitutako txirrindularia (Vigo 1988)
# [[Aauri Bokesa]] kirolari eta gizarte langilea (Madril, 1988)
# [[Cristina Danimarkakoa]] Italiako aristokrata (Danimarka, 1521-Italia, 1590)
# [[Conceição Matos]] aktibista (Portugal, 1936)
# [[María de Estrada]] konsistatzailea (Espainia-Mexiko, XV.mendea)
# [[Maritza M. Buendía]]
# [[Lozen]] gerlari eta xamana (1840-1889)
# [[Elsy Jacobs]] txirrindularia (Luxenburgo 1933-Bretainia 1998)
# [[Anna Ramírez ]] txirrindularia, aktibista (Bartzelona 1981)
# [[Marta Vilajosana]] txirrindularia (Bartzelona 1975)
# [[Audrey Cordon]] txirrindularia (Bretainia 1989)
# [[Alba Teruel ]] txirrindularia (Valentzia 1996)
# [[Anna Sanchis]] txirrindularia (Valentzia 1987)
# [[Dori Ruano]] txirrindularia, zuzendaria, politikaria, irakaslea (Salamanca 1969)
# [[Gloria Rodríguez Sánchez]] txirrindularia ( Murtzia 1992)
# [[Ariadna Ródenas]] txirrindularia (Alacant 1987
# [[Aida Nuño]] txirrindularia (Asturias 1983)
# [[Karin Herrera]] biologo eta politikaria (Guatemala, 1968)
# [[Sonia Gutiérrez Raguay]] politikaria (GUatemala, 1981)
# [[Txirrindularitza eta feminismoa]]
# [[Jean Purdy]] erizaina, 1. enbriologoa (Erresuma Batua 1945-1985)
# [[Victoria Anna Perea]] Espainiako 1. probeta umea (Bartzelona 1984)
# [[Anna Veiga]] biologoa, Espainiako 1. probeta umearen ‘ama zientifikoa’ (Bartzelona 1956)
# [[Elisa Matilla]] aktorea (Madril 1966)
# [[Dunia Ayaso eta Felix Sabroso]] zine zuzenndariak (Kanariak 1961-2014)
# [[Eva Lesmes]] gidoilaria, zine zuzendaria (Asturias 1961)
# [[Imma Colomer]] aktorea (Bartzelona 1948)
# [[Rosa Gàmiz]] aktorea (Bartzelona 1965)
# [[Carlota Subirós]] antzerki-zuzendari (Bartzelona 1974)
# [[Lluïsa Cunillé ]] idazlea (Katalunia 1961)
# [[Hijas de Cynisca]] kirol-arloko genero-desberdintasuna, dokumentala (2019)
# [[Jessica Vall ]] igerilaria, biologoa (Bartzelona 1988)
# [[Jennifer Pareja]] waterpolo jokalari ohia (Girona 1984)
# [[Carmen Martín]] eskubaloi jokalaria (Almeria 1988)
# [[Vanesa Amorós ]] eskubaloi jokalaria, entrenatzialea (Alacant 1982)
# [[Nuria Benzal ]] eskubaloi jokalaria (Malaga 1985)
# [[Estela Estévez Barreiro]] atleta paralinpiarra (Vigo 1965)
# [[Alba Caride]] gimnasta erritmikoa (Vigo 1980)
# [[Susana Garabatos ]] igerilaria (Vigo 1979)
# [[Julia Vaquero]] galiziar atleta (Frantzia 1970)
# [[Thérèse Clerc]] Frantziako ekintzaile feminista (1927 - 2016)
# [[Suhayr al-Qalamawi]] idazlea eta itzultzailea (Egipto, 1911-1997)
# [[Dolors Vives Rodón|Dolors Vives Rodon]] Kataluniar hegazkinlaria (Valls, 1908-Bartzelona, 2007)
# [[Susana Ferrari Billinghurst]] hegazkinlaria (Argentina, 1914-Italia, 1999)
# [[Yevguenia Shajovskaya|Yevguena Shajovskaya]] hegazkinlaria (Errusia, 1889-1920)
# [[Carola Lorenzini]] hegazkinlaria (Buenos Aires, 1899-1941)
# [[Clara Adams]] hagazkinlaria (EEBB, 1884-1971)
# [[Gloria Cuesta]] hegazkinlaria (Asturias, 1911 - Madril, 1987)
# [[Maria Josep Colomer i Luque]] hegazkinlaria (Bartzelona, 1913 - Inglaterra, 2004)
# [[Alia Twal]] hegazkinlaria (Jordania)
# [[Lotfia ElNadi|Loftia Elnadi]] hegazkinlaria (Egipto, 1907-2002)
# [[Erma Franklin]] abeslaria (EEBB, 1938-2002)
# [[Carolyn Franklin]] abeslaria (EEBB, 1944-1968)
# [[Flor Aguilera]] idazlea (Mexico Hiria, 1971)
# [[María Antonieta Mendivil]] idazlea (Mexiko, 1971)
# [[Anne Kingsbury Wollstonecraft]] ilustratzaile botanikoa (EEBB,1781-Kuba, 1828)
# [[Sara Khadem ]] xake jokalaria (Iran 1997)
# [[Tamara Abalde ]] saskibaloi jokalaria (Ferrol 1989)
# [[Begoña Fernández]] eskubaloi jokalaria (Vigo 1980)
# [[Isabel Herguera]] artista, zuzendaria, irakaslea (Donostia 1961)
# [[Karin Boye]] poeta, itzultzailea (Suedia 1900-1941)
# [[Helene Hanff]] idazlea (AEB 1916-1997)
# [[Sopiko Guramishvili]] xake jokalaria (Georgia 1991)
# [[Carol Thatcher ]] kazetaria (Londres 1953)
# [[Mónica Braun|Monica Braun]] idazlea eta poeta (Mexiko, 1965)
# [[Cristina Rivera Garza]] idazlea (Mexiko, 1964)
# [[Martha Cerda]] idazlea (Mexiko, 1945)
# [[Bibiana Gallego Lancharro]] poeta eta damaturgoa (Badajoz, 1799-Madril, 1867)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''ekaina''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainara Otxotorena]] ef--'''SORTUA''' Mañariko alkatea (Hernani, 1984)
# [[Arantxa Arregi]] ----'''SORTUA''' Doneztebeko alkatea
# [[Asun Agiriano]] ef--'''SORTUA''' idazlea eta bibliotekaria (Arrasate, 1963)
# [[Begoña Enbeita]] ef--'''SORTUA''' Muxikako alkatea (Muxika, 1985)
# [[Berta Arizkun González]] ef--'''SORTUA''' Burlatako alkatea
# [[Burdinaren emakumeak]] '''SORTUA''' (Bizkaia, XIX-XX. mendea)
# [[Carmen Mendiguren]] efef''SORTUA'''maistra (Zamudio, 1913-2010)
# [[Eider Olazar]] ef--'''SORTUA''' Gazteluko alkatea (Gaztelu...)
# [[Eneritz Agirre]] ef--'''SORTUA''' Atxondoko alkatea (Atxondo, 1983)
# [[Eneritz Azpitarte]] ef--'''SORTUA''' Zaldibarko alkatea (Zaldibar, 1985 )
# [[Erika Letamendi Hurtado]] ef--'''SORTUA''' Donemiliagako alkatea (Gasteiz, 1985)
# [[Igone Amesti]] ef--'''SORTUA'''mezzosopranoa, musika-irakaslea (Mallabia, 1985)
# [[Iruri Altzerreka]] ef--'''SORTUA''' bertsolaria (Garai, 2000)
# [[Itziar Imaz Artazcoz|Itziar Imaz]] ef--'''SORTUA''' Garesko alkatea (Gares, 1981)
# [[Julene Lazkano]] ef--'''SORTUA''' Elorrioko alkatea (Elorrio, 1985)
# [[Laura Irasuegi Otal]] efef'''SORTUA''' ingeniaria, gerrako umea (Eibar, 1923-Errenteria, 2016)
# [[Malan Alloua]] ----'''SORTUA''' Sanwiko Erresumako ama erregina (Ghana, XIX. mendea)
# [[Maria Sáez de Albéniz Bregaña]] ef--'''SORTUA''' Etxarri Aranazko alkatea (Iruñea, 1966)
# [[Marta Díez Napal]] ef--'''SORTUA''' Antsoaingo alkatea (Antsoain, 1975)
# [[Nadia Nemeh Shomaly]] ----'''SORTUA''' Bermeoko alkatea (Bermeo, 1979)
# [[Noelia Oses]] ef--'''SORTUA''' Matematikaria, ikertzailea (Ermua, 1975)
# [[Oihana Olaberria Jaka]] ef--'''SORTUA''' Arakilgo alkatea (Arakil, 1976
# [[Oihane Irastorza]] ef--''SORTUA''' Izurtzako alkatea (Izurtza, 1981)
# [[Oihane Uribeetxebarria Garmendia]] ef--'''SORTUA''' Lakuntzako alkatea (1979)
# [[Olatz Alberdi Etxeberria]] ef--SORTUA futbolaria, atezaina (Bergara, 1997)
# [[Olatz Irizar Martínez]] ef--'''SORTUA''' Ziordiako alkatea (Ziordia, 1972)
# [[Pilar Arechavaleta]] efef'''SORTUA''' moja (Bilbo, 1880-Madril-1973)
# [[Txelo Auzmendi Jimenez]] ef--'''SORTUA''' Asparrenako alkatea (Araia, 1960)
# [[Olga Mariano]] aktibista ijitoa (Portugal, 1950)
# [[Adriana Caselotti]] ahots aktorea (AEB 1916-1997)
# [[Adrienne Bolland|Adrianne Bolland]] hegazkinlaria (Frantzia, 1895-1975)
# [[Agirre Aristizabal ahizpak]] oroimen memoria babesleak (Lizarra, 1936)
# [[Ahlam Khudr]] aktibista (Sudan)
# [[Aída Bueno Sarduy]] dokumentalgilea (Kuba, ?)
# [[Aida Toledo]] poeta (Guatemala, 1952)
# [[Ainhoa Carbonell Allué ]] zinegotzi ijitoa (?,?)
# [[Alba Cros ]] zinema zuzendaria (Lleida 1991)
# [[Alice Austen]] argazkilaria (AEB 1866-1952)
# [[Alice Pestana]] pedagogoa (Portugal, 1860-Madril, 1929)
# [[Alicja Dorabialska]] kimikaria (Polonia, 1897 – 1975)
# [[Alma Karla Sandoval|Alma Carla Sandoval]] Kazetaria (Mexiko, 1975)
# [[Ana Martínez de Luco]] moja, aktibista (Araba, 1960)
# [[Anaïs Napoleon]] argazkilaria (Narbona, 1831-Bartzelona, 1912)
# [[Ángela de la Cruz (artista)]] artista (Coruña, 1965)
# [[Ángeles Cruz|Angeles Cruz]] aktorea, gidoilaria, zinema zuzendaria (Mexiko, 1969)
# [[Anna-Eva Bergman]] artista (Suedia 1909-Frantzia 1987)
# [[Anoosheh Oskouian]] ingeniaria, CEO-a (Iran/AEB 1964)
# [[Aurèlia Muñoz Ventura]] artista (Bartzelona, 1926-2011)
# [[Barbara Martin Coppola]] telekomunikazio- ingeniaría eta CEO-a (Madril 1977)
# [[Beatriz Corrales]] badminton jokalaria (Madril 1992)
# [[Bernardine Dohrn]] iheslaria, irakaslea (AEB 1942)
# [[Betsy Pecanins]] abeslaria (Mexiko 1954)
# [[Betty Makoni]] Aktibista (Zimbabwe, 1971)
# [[Candida Höfer]] argazkilaria (Alemania, 1944)
# [[Carmen Matute]] idazlea (Guatemala, 1944)
# [[Carol Bove]] artista (Suitza/AEB 1971)
# [[Celia Montoya Montoya]] aktorea, aktibista (Madril, 1971)
# [[Charlotte Posenenske]] artista (Alemania 1930-1985)
# [[Chicks on Speed]] artistak, musika taldea (Alemania 19)
# [[Claude Mossé]] historialaria (Frantzia 1924-2022)
# [[Cristina Álvarez Álvarez]] telekomunikazio ingeniaria (Vigo 1969)
# [[Cristina Cuerno]] aeronautika ingeniaria (Espainia, XX. mendea)
# [[Danielle Michel-Chich]] saiogile, kazetari eta itzultzaile frantsesa (Aljer - 1951)
# [[Daría Vilariño Pintos]] liburuzaina (Galizia 1928-2020)
# [[Djamila Bouazza]] Aljeriako Independentzia Gerrako aktibista (1938 - 2015)
# [[Djamila Bouhired]] Aljeriako ekintzaile politikoa da (Aljer - 1935)
# [[Dulce Muñoz del Rey]] telekominikazio ingeniaria (Badajoz 1978)
# [[Eija-Liisa Ahtila]] artista (Finlandia 1959)
# [[Eileen Power]] historialaria (Erresuma Batua 1889-1940)
# [[Elida Carlés]] hegazkinlaria, artista (Argentina, 1912-1970)
# [[Elisa Hall]] idazlea (Guatemala, 1900-1982)
# [[Eliza Schneider]] ahots aktorea (AEB 1978)
# [[Énia Lipanga]] Poeta, aktibista (Mozambike, 1977)
# [[Erika Groth-Schmachtenberger]] argazkilaria (Alemania 1906-1992)
# [[Ester Partegàs]] artista (La Garriga, 1972)
# [[Esther Paez]] boxeolaria, (Bartzelona 1969)
# [[Eulalia Pérez Sedeño]] ikertzailea (Maroko protektoratua 1954)
# [[Eulàlia Valldosera i Guilera]] artista (Villafranca del Panadés, 1963)
# [[Fátima Tardío Quiroga]] legelaria (Bolivia XX. mendea)
# [[Fernanda Fragateiro]] artista (Portugal 1962)
# [[Gail Bradbrook]] Klima aldaketaren kontrako ekintzailea (Britainiarra)
# [[Grete Stern]] argazkilaria (Alemania 1904-Argentina 1999)
# [[Hannah Collins]] artista (Londres 1956)
# [[Hanne Darboven]] artista (Alemania 1941-2009)
# [[Helga de Alvear Arte Garaikidearen Museoa ]] (Caceres 2021)
# [[Helga de Alvear]] bildumagilea (Alemania/Madril 1936)
# [[Inés Medina]] artista (Caceres 1950)
# [[Inés Peraza]] Kanariar uharteetako andrea (Sevilla, 1424-1503)
# [[Isabel de los Ángeles Ruano]] poeta (Guatemala, 1945)
# [[Isabel Morant Deusa]] historialaria (Valentzia 1947)
# [[Isabel Tolosa Cortés de Moctezuma]] Leonor Cortés Moctezumaren alaba (Mexiko, 1568- ?)
# [[Isatxa Mengíbar]] bikoiztailea ( Espainia 1973)
# [[Janet Maslin ]] kritikaria (AEB 1949)
# [[Joana Pastrana]] boxeolari ohia (Madril 1990)
# [[Jorinde Voigt]] artista (Alemania 1977)
# [[Judith Colell ]] zinema zuzendaria (Bartzelona 1968)
# [[Kadiatu Massaquoi]] aktibista (Sierra Leona, 2002?)
# [[Katalina Lancasterrekoa]] erregina (Hertford, 1373- Valladolid, 1418)
# [[Katharina Fritsch]] eskultorea (Alemania 1956)
# [[Katharina Sieverding]] artista (Alemania 1944)
# [[Kittie Knox]] txirrindularia (AEB 1874-1900)
# [[Laleh Osmany]] aktibista (Afganistan, 1992)
# [[Laura Rius]] zinema zuzendaria (Bartzelona 1991)
# [[Leonor Cortés Moctezuma]] Espainia Berriko Erregeorderriko aristokrata (Mexiko, 1527-1594)
# [[Lidia Zvereva|Lidia Zuéreva]] hegazkinlaria (Errusia, 1890-1916)
# [[Lisa Schwarzbaum]] kritikaria (AEB 1952)
# [[Luz Méndez de la Vega]] poeta eta ikertzaile feminista (Guatemala, 1919-2012)
# [[Mabel Palacín Lahoz]] artista (Bartzelona, 1965)
# [[Maggie Roswell]] ahots aktorea (AEB 1952)
# [[Margarita Carrera]] idazlea (Guatemala, 1929-2018)
# [[María del Carmen Aguayo Torres]] telekomunikazio ingeniaria (Kordoba XX. mendea)
# [[María del Carmen Carrillo Losada]] probintzia hiriburu bateko 1. emakume ziengotzi ijitoa (Madril 1959)
# [[María del Carmen Pallares Méndez]] historialaria (Galizia 1948)
# [[María Jesús Avila Corchero]] museo koordinatzailea (Caceres, 1966)
# [[María Jesús Rosa Reina]] boxeolaria (Madril 1974-2018)
# [[María Luisa Cuerda Arnau]] legelaria (Espainia, XX. mendea)
# [[María Natividad Bermejo Arrieta ]] artista (Logroño 1961)
# [[María Teresa Dalenz Zapata ]] ingeniari zibila (Bolivia, 1958)
# [[María Teresa de Silva]] Albako XIII. dukesa (Madril, 1762-1802)
# [[Marta Verheyen]] zinema zuzendaria, gidoilaria, argazkilaria (Girona 1991)
# [[Mary Bailey (hegazkinlaria)|Mary Bailey]] hegazkilaria (Irlanda, 1890-1960)
# [[Mary Kay Bergman]] ahots aktorea (AEB 1961)
# [[Mary Lynn Rajskub]] aktorea, gidoilaria (AEB 1971)
# [[Mary Taylor Brush]] hegazkinlaria (1866-1949)
# [[Maryse Bastié]] hegazkinlaria (Frantzia, 1898-1952)
# [[Meret Oppenheim]] argazkilaria (Berlin, 1913-Basilia,1985)
# [[Mikaela Loach]] Aktibista (Jamaika, 1998)
# [[Miren Meabe Carro]] Kuartango alkatea (Barakaldo 1986)
# [[Mirtha Luz Pérez]] idazlea, poeta, (Chiapas, Mexiko, 1960)
# [[Mona Simpson (Simpsondarrak)]] pertsonaia (AEB)
# [[Mona Simpson]] idazlea (AEB 1957)
# [[Montserrat Soto]] artista (Bartzelona, 1961)
# [[Nadia Vera]] kazetaria (Mexiko, 1983-2015)
# [[Nancy Cartwright (aktorea)]] ahots aktorea (AEB 1957)Si
# [[Natalia Montellano Durán]] bioteknologoa (Bolivia XX. mendea)
# [[Penelope Lea]] klima-aktibista (Noruega, 2005)
# [[Pilar Heredia Iglesias]] politikari ijitoa (Toledo, 1964)
# [[Pipilotti Rist]] artista (Suitza 1962)
# [[Pocha Lamadrid]] aktibista (Argentina, 1945-2021)
# [[Princy Mangalika]] aktibista (Sri Lanka, XX. mendea)
# [[Rachel Whiteread ]] eskultorea (Londres 1963)
# [[Rafaela Rada]] ilustratzailea
# [[Regina Halmich]] boxeolaria (Alemania 1976)
# [[Régine Pernoud]] historialaria (Frantzia 1909-1998)
# [[Rineke Dijkstra]] argazkilaria (Herbehereak 1965)
# [[Rocío Saiz]] artista (Madril 1991)
# [[Rosa Brun]] artista (Madril 1955)
# [[Rosemarie Trockel]] artista (Alemania 1952)
# [[Salma Kikwete]] aktibista (Tanzania, 1963)
# [[Salomé Cuesta]] artista (Valentzia 1964)
# [[Sandra Baía]] artista(Lisboa 1968)
# [[Sangita Magar]] aktibista (Nepal)
# [[Soleil Moon Frye]] aktorea, gidoilaria, film-zuzendaria (AEB 1976)
# [[Sonia Couoh]] aktorea (Mexiko, 1983)
# [[Susana Solano]] eskultorea (Bartzelona, 1946)
# [[Sylvie Fleury]] artista (Suitza 1961)
# [[Tacita Dean]] artista bisuala (Erresuma Batua 1965)
# [[Tatiana Delgado Yunquera]] bideo-joko garatzailea (Madril 1978)
# [[Tecuelhuetzin Xicohténcatl]] printzesa tlaxcalteka (Mexiko, 1501-Guatemala, 1537)
# [[Tecuichpo Ixcaxochitzin]] inperio aztekaren azken enperatrizea (Mexiko, 1509-1550)
# [[Tiza Mafira]] Ingurumen-aktibista (Indonesia, 1984)
# [[Touria Chaoui|Touria Chaowi]] hegazkinlaria (Fez, 1936-1956)
# [[Tress MacNeille]] ahots aktorea (AEB 1951)
# [[Vanessa Beecroft]] artista (Italia 1969)
# [[Victoria Fonseca González]] fisikaria (Espainia XX. mendea)
# [[Viktória Varga]] halterofilia kirolaria (Hungaria 1981)
# [[Zainab Al Khawaja]] aktibista (Bahrain, 1983)
# [[Zohra Drif]] Aljeriako politikaria, independentzia gerrako mujahida (1934)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''maiatza''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agurtzane Ortiz]] ----'''SORTUA''' medikua (Getxo, 1964)
# [[Ainara Vera]] ----'''SORTUA''' zinegilea (Iruñea, 1985)
# [[Ana Antúnez]] --ef'''SORTUA''' jostuna, brodatzailea (Sevilla 1836-1896)
# [[Ann Marie Skelton]] ef--'''SORTUA''' Haurren Eskubideen Batzordeko burua (Hegoafrika, ?)
# [[Garazi Sampedro]] ef--'''SORTUA''' korrikalaria (Atxondo 1989)
# [[Itsasne Larruskain]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, futbolaria (Traña-Matiena 1992)
# [[Izaro Ieregi]] ----'''SORTUA''' artista (Algorta, 1987)
# [[Josefa Antúnez]] --ef'''SORTUA''' jostuna, brodatzailea (Sevilla 1833-1904)
# [[Juana María Ruiz de Gámiz]] efef'''SORTUA''' ongilea (Betoño, 1841 -?)
# [[Libe Goitia Artetxe]] ef--'''SORTUA''' idazlea (Errusia, 2001)
# [[Maite Toledo]] ----'''SORTUA''' idazlea (Zaldibia, 1966)
# [[Maite Zelaia]] ef--'''SORTUA''' arkitektoa (Eibar, 1946)
# [[María del Carmen Careaga Salazar]] ef--'''SORTUA''' enpresaburua (Getxo, 1934)
# [[Nagore Legarreta]] ----''SORTUA''' argazkilaria (Hernani, 1981)
# [[Oihana Muga]] ef--'''SORTUA''' pediatra (Donostia, 1981)
# [[Quintina Gelbenzu Piérola]] ef-ef '''SORTUA''' emagina (1877-1950)
# [[Salome Campos Beotegi]] efef'''SORTUA''' Emakume aitzindaria kontserba-enpresetan (Bermio, 1893-1974)
# [[Adela Calva Reyes]] idazlea (Mexiko, 1967-2018)
# [[Adenike Oladosu]] klima aktibista (Nigeria 1994)
# [[Alejandra Hannoverkoa]] printzesa (Austria 1999)
# [[Alicia Martín Villanueva]] artista (Madril, 1964)
# [[Aline Pettersson|Aline Petterson]] idazlea (Mexiko Hiria, 1938)
# [[Alva Belmont]] aktibista aberatsa, sufragista (AEB 1853- Frantzia 1933)
# [[Ana de Roque]] kazetaria ( Madril 1963)
# [[Ana Roldán]] kazetaria, aurkezlea (Madril 1976)
# [[Anahí de Cárdenas]] modeloa, aktorea (Peru 1983)
# [[Andrea Guasch]] aktore, abeslari, dantzaria (Bartzelona 1990)
# [[Anežka Drahotová]] atleta (Txekia 19)
# [[Aniela Rodriguez]] idazlea (Mexiko, 1992)
# [[Anna Henderson]] txirrindularia (Britainia 1998)
# [[Anna Howard Shaw ]] sufragista, abade metodista (AEB 1847-1919)
# [[Antía Jácome]] kanoalaria (Pontevedra 1999)
# [[Antúnez ahizpak]] brodatzaileak (Sevilla XIX. mendea)
# [[Ascensión Cambrón]] filosofoa (Kordoba 1943)
# [[Aurora Correa]] poeta (Bartzelona, 1930-Mexiko, 2008)
# [[Beatrice Borromeo]] kazetaria, aristokrata (Italia 1985)
# [[Belén Rodríguez (kazetaria)]] (Madril 1966)
# [[Betty Gilpin]] aktorea (AEB 1986)
# [[Carissa Véliz]] filosofoa, irakaslea, ikertzailea (Mexiko 1986)
# [[Carlota Casiraghi]] zaldizalea, kazetaria (Monako 1986)
# [[Carmel Snow]] moda-kazetaria (Irlanda 1887-AEB 1961)
# [[Carolina Bona]] aktorea (Madril 1980)
# [[Carolina Herrera]] enpresaburua, diseinatzailea (Venezuela 1939)
# [[Carolina Parsons]] modeloa, enpresaburua (Txile 1978)
# [[Caroline Link ]] film-zuzendaria (Alemania 1964)
# [[Caroline Schermerhorn Astor]] aristokrata (AEB 1830-1908)
# [[Chari Gómez Miranda ]] kazetaria (Espainia 1930-2011)
# [[Claudina Domingo]] poeta (Mexiko, 1982)
# [[Claudine Picardet]] zientzialaria, itzultzailea (Frantzia 1735-1820)
# [[Consuelo Duval]] aktorea (Mexiko 1969)
# [[Consuelo Trujillo ]] aktorea (Cádiz 1959)
# [[Consuelo Vanderbilt]] filantropoa (AEB 1877- 1964)
# [[Consuelo Yznaga]] aristokrata (AEB 1853-Londres 1909)
# [[Cristina del Valle (abeslaria)]] aktibista (Asturias 1960)
# [[Cristina del Valle (aktorea)]] (Argentina 1942)
# [[Debora Kayembe]] abokatua, aktibista (Kongo- Eskozia, 1975)
# [[Desirée Bela-Lobedde]] idazlea, aktibista (Bartzelona 1978)
# [[Desirée Ndjambo]] kazetaria (Madril 1976)
# [[Diana Vreeland]] moda-editore aitzindaria (Paris 1903 - AEB 1989 )
# [[Djamila Boupacha]] Aljeriako FLNko aktibista (Bologhine 1938)
# [[Dolores Castro]] poeta (Mexiko, 1923-2022)
# [[Edna Woolman Chase]] kazetaria, argitaratzailea (AEB 1887-1957)
# [[Ekaterina Karavelova]] aktibista, hezitzailea (Bulgaria, 1860-1947)
# [[Elia Barceló]] idazlea (Alacant 1957)
# [[Ella baila sola]] musika bikotea (Espainia)
# [[Elsa Cross]] poeta (Mexiko, 1946)
# [[Elsie de Wolfe ]] dekoratzaile aitzindaria (AEB 1865- Frantzia 1950)
# [[Elvira Quintana]] aktorea (Badajoz, 1935-Mexiko Hiria, 1968)
# [[Esperanza Zambrano]] idazlea (Mexiko, 1901-1992)
# [[Esther García Rodríguez]] cinema ekoizpen zuzendari aitzindaria (Segovia 1956)
# [[Esther Mayoko Ortega]], aktibista (Madril, XX.mendea)
# [[Ethel Krauze]] idazlea (Mexiko Hiria, 1954)
# [[Fausta Gantús]] poeta eta historialaria (Mexiko, 1968)
# [[Flora Drummond]] sufragista, aktibista (Erresuma Batua, 1878-1949)
# [[Françoise Seligmann]] Frantziako erresistentziako kidea, kazetaria eta politikaria (1919-2013)
# [[Françoise Vergès]] politologo eta ekintzaile feminista eta dekolonialista frantsesa (Paris, 1952)
# [[Freda Huson]] aktibista (Kanada, 1964)
# [[Gabriela Jauregi]] idazlea, poeta (Mexiko Hiria, 1979)
# [[Glòria Serra ]] kazetaria (Bartzelona 1964)
# [[Hadja Idrissa Bah]] aktibista (Ginea, 1999)
# [[Helena Normanton]] abokatua, aktibista (Erresuma Batua, 1882-1957)
# [[Ilka Chase]] aktorea, esataria, idazlea (AEB 1905-1978)
# [[Irene Hernández de Jesús]] aktibista (Mexiko, 1958-2021)
# [[Irene Hueche Meliqueo]] aktibista (Txile, 1946-2011)
# [[Isabel Garcés]] aktorea (Madril 1901-1908)
# [[Isabel Pardo de Vera Posada]] ingeniaria (Lugo 1975)
# [[Isatou Ceesay]] aktibista (Gambia, 1972)
# [[Izarne Sarasola]] Errealeko futbolaria (Gipuzkoa, 2002)
# [[Jacqueline Auriol]] hegazkinlaria (Frantzia, 1917-2000)
# [[Javiera Contador]] aktorea, aurkezlea (Txile 1974)
# [[Jhoana Patiño]], poeta, aktibista (Kolonbia, 1982)
# [[Josefina Molina]] film-zuzendari atzindaria (Kordoba 1936)
# [[Julia Maura]] idazlea (Madril 1910-1973)
# [[Julia Solomonoff]] film zuzendaria, gidoilaria… (Argentina 1966)
# [[Juliane Köhler ]] aktorea (Alemania 1965)
# [[Katalina D'Erzel|Katalina Dérzel]] poeta (Mexiko Hiria, 1950)
# [[Laura Pérez Granel]] ilustratzailea (Valentzia 1983)
# [[Leila Khaled]] palestinar aktibista politikoa (1944)
# [[Lidia Poët ]] Italiako 1. emakume abokatua, aktibista (1855-1949)
# [[Lidia Tiatirakoa]] Europako 1. Emakume kristaua, santua, enpresaburua (Tiatira I. mendea)
# [[Lisa Henni]] aktorea (Suedia 1982)
# [[Lolita Bosch]] idazlea (Bartzelona 1970)
# [[Lorenza Izzo]] aktorea, modeloa (Txile 1989)
# [[Louise Dahl-Wolfe]] moda-argazkilaria ( AEB 1895- 1989)
# [[Lucrecia Martel]] film zuzendaria, gidoilaria (Argentina 1966)
# [[Lucy Elmina Anthony]] sufragista (AEB 1859 - 1944)
# [[Luz Marina Hache]] Sindikalista, aktibista (Kolonbia, 1955)
# [[Margo Martindale]] aktorea (AEB 1951)
# [[María Duval (aktorea)]] abeslaria (Mexiko 1937)
# [[María Inés Guerra]] abeslaria, aurkezlea (Mexiko 1983)
# [[María José Sanz Sánchez]] biologoa, ikertzailea (Valentzia 1963)
# [[María Pérez García]] atleta (Granada 1996)
# [[María Remedios del Valle]] Argentinako armadan kapitain independentzia garaian (Argentina, 1766-1847)
# [[Mariana Simionescu]] tenislaria (Errumania 1956)
# [[Maricela Guerrero]] poeta (Mexiko Hiria, 1977)
# [[Marilia Andrés ]] kantautorea (Cuenca 1974)
# [[Marina Rossell]] kantautorea (Bartzelona 1954)
# [[Marta Botía]] kantautorea (Madril 1974)
# [[Marta Ferri]] moda diseinatzailea (Italia 1984)
# [[Marta García Gómez]] kazetara, bikoizlea ( Madril 1961-2013)
# [[Marta Jaumandreu]] kazetaria (Madril 1971)
# [[Marta Martínez Alonso]] matematikaria, IBM zuzendari nagusia (Madril 1966)
# [[Marta Suediakoa]] printzesa (Suedia 1901-Norvegia 1954)
# [[Mary Haʻaheo Atcherley]] aktibista (Hawaii, 1874-1933)
# [[Matilde Borromeo]] jauzi-zaldi hazlea, kirolaria, aristokrata (Italia 1983)
# [[Mercedes de Acosta]] idazlea (AEB 1892-1968)
# [[Milena Smit]] aktorea (Valentzia 1996)
# [[Mónica Laguna]] film zuzendaria, gidoilaria (Madril 1964)
# [[Mònica López]] meteorologoa, aurkezlea (Lerida 1975)
# [[Na'Taki Osborne Jelks]] aktibista (AEB, XX. maendea)
# [[Naty Abascal]] modeloa (Sevilla 1943)
# [[Ngụy Thị Khanh]] Ingurumen aktibista (Vietnam, 1976)
# [[Nina Bang]] historialaria, politikaria, ministroa (Danimarka 1866-1928)
# [[Nuria Villazán Martín]] gidoilaria, film zuzendaria (Bartzelona 1968)
# [[Oyèrónkẹ Oyěwùmí]] ikertzaile feminista dekolonial (Nigeria, 1957)
# [[Pepa Pedroche]] aktorea (Madril 1967)
# [[Pilar García Muñiz]] kazetaria, aurkezlea (Madril 1974)
# [[Pilar Llop ]] magistratua, politikaria (Madril 1973)
# [[Pilar Ulzurrun de Asanza y Peralta]] margolaria (Zaragoza, 1785-Madril, 1864)
# [[Raquel Sánchez Jiménez]] politikaria (Bartzelona 1975)
# [[Rosario Pi]] zinema zuzendaria (Bartzelona, 1899 - Madril, 1967)
# [[Rosita Parsons]] modeloa, enpresaburua (Txile 1970)
# [[Sandra Lorenzano]] idazlea (Argentina, 1960)
# [[Sara Uribe Sánchez|Sara Uribe]] poeta (Mexiko, 1978)
# [[Seloua Luste Boulbina]] Filosofo eta irakasle franko-aljeriarra (1957)
# [[Sheela Patel]], aktibista (India, 1952)
# [[Soledad Sevilla]] margolaria (Valentzia 1944)
# [[Stella Assange]] abokatua, giza eskubideen defendatzailea (Hegoafrika 1983)
# [[Susan Rice]] enbaxadorea (AEB 1964)
# [[Susana Roza]] Kazetaria (Asturias 1965)
# [[Susi Caramelo]] umorista (Bartzelona 1980)
# [[Syrie Barnardo]] barrualdeen diseinatzailea (Ingalaterra 1879-1955)
# [[Tedi López Mills]] poeta (Mexiko Hiria, 1959)
# [[Tuva Novotny]] aktorea (Suedia 1979)
# [[Uta Hagen]] aktorea, maistra (Alemania 1919- AEB 2004)
# [[Vanessa Bryant ]] filantropoa (AEB 1982)
# [[Vanessa Claudio]] modeloa, aktorea, aurkezlea (Puerto Rico 1983)
# [[Vega (abeslaria)]] (Kordoba 1979)
# [[Veronica Ferres]] aktorea (Alemania 1965)
# [[Victoria Rosell]] epailea, politikaria (Murtzia 1968)
# [[Virginia Ruzici ]] tenislari ohia (Errumania 1955)
# [[Yelitza Ruiz]] abokatua eta poeta (Mexiko, 1986)
# [[Yuja Wang]] piano-jolea (Txina 1975)
# [[Yvonne Choquet-Bruhat]] matematikari eta fisikari frantsesa (Lille, 1923)
# [[Zarifa Ghafari]] politikari, aktibista (Afganistan, 1992)
# [[Zonia Palán Tamayo]] aktibista, ekonomialaria (Ekuador, 1954-2003)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''apirila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Irazu]] ----'''SORTUA''' kazetaria, gidoigilea, berdintasun teknikaria (Andoain, 1966)
# [[Eider Conde]] ----'''SORTUA''' Aranzadi elkarteko komunikatzailea (Donostia, 1981)
# [[Elena Martinez Rubio|Elena Martinez]] ----'''SORTUA''' euskal idazlea (Bilbo, 1957)
# [[Felipa Domínguez Taguada]] --ef'''SORTUA''' miliziano (Irun, ?- 2013))
# [[Graciliana Montelongo]] ----'''SORTUA''' artista eta idazlea (Tenerife, 1962)
# [[Iratxe Ormatza]] ----'''SORTUA''' idazlea (Bakio, 1971)
# [[Isabel de Naverán]]----'''SORTUA''' ikertzailea, komisarioa (Getxo, 1976)
# [[Ixabel Millet]] ----'''SORTUA''' ipuin kontalaria (Paris, 1958)
# [[Jasmin_Mara_López]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta zinemagilea (New Orleans xxxx)
# [[Maite Franko]] ----'''SORTUA''' g idazle eta ipuin kontalaria (Irun, 1971)
# [[Maria Rosario de Cruz]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Ermua, 1948)
# [[Marta Von Poroszlay]] ----'''SORTUA''' g margolaria, eskultorea, idazlea (Hungaria, 1952)
# [[Mirari Sagarzazu]] ----'''SORTUA''' ARtisaua, artista, ilustratzailea (Oñati)
# [[Miren Mindegia]] ----'''SORTUA''' g kazetaria, idazlea (Elizondo, 1985)
# [[Silvia Solórzano Foppa]] ef--'''SORTUA''' gerrillari ohia eta politikaria (Guatemala, 1950)
# [[Stella Quan Rossell]] ----'''SORTUA''' antropologoa (Guatemala, 1935-2007)
# [[Adela Guffanti]] hegazkinlaria (Argentina, 1904- ?)
# [[Adelaida O'Dena de Estrada|Adelaida O´Dena de Estrada]] margolaria (Madril, 1823-1853)
# [[Amada García Rodríguez]] exekutatuko komunista (Coruña 1909-1938)
# [[Amandine Gay]] zine-zuzendari, aktore, idazle eta afrofeminista (Frantzia, 1984)
# [[Amina Dahbour]] palestinar aktibista politikoa (1945?)
# [[Amparo Rubiales]] irakaslea, politikaria (Madril 1945)
# [[Anastasia (argitzailea)]] margolaria (Paris XIV-XV. mendea)
# [[Angeles Bravo (kazetaria)]] (?, 1963)
# [[Anna Swenonis]] eskuizkribu argitzailea (Suedia ? - 1527)
# [[Arab Loutfi]] kazetaria, idazlea, film-zuzendaria (Libano 1953)
# [[Arcangela Paladini]] artista eta poeta (1596-1622)
# [[Asunción Crespo de Reigón|Asunción Crespo de Reigon]] margolaria (Madril, 1816.1885)
# [[Beatriz Rico]] aktorea, abeslaria, idazlea (Asturias 1970)
# [[Belén Ortega]] komiki-marrazkilaria (Granada, 1986)
# [[Carmen Calvo (artista)]] eskultorea (Valentzia 1950)
# [[Carmen Rey]] jazz-abeslaria (Galizia ?)
# [[Caterina Cherubini]] margolaria (Erroma, 1730-1811)
# [[Catherine M. Russell]] UNICEFeko zuzendari exekutiboa (AEB, 1961)
# [[Claudia Rueda]] ilustratzailea (Bogota, XX. Mendea)
# [[Cristina Gallach]] kazetaria (Bartzelona 1960)
# [[Cristina Narbona]] polititkaria (Madril 1951)
# [[Daniela Barcellona]] mezzosopranoa (Italia 1969)
# [[Daniela Melchior ]] aktorea (Portugal 1996)
# [[Denisse Buendía]] poeta (Mexiko, 1979)
# [[Elisa Rueda]] maistra, poeta, aktorea (Markina-Xemein, 1959)
# [[Elvira Rodríguez ]] ekonomialaria, politikaria (Madril 1949)
# [[Esperanza Elena Caro]] brodatzailea (Sevilla 1906-1985)
# [[Eva Lootz]] eskultorea (Austria_Espainia 1940)
# [[Farideh Lashai]] margolaria, idazlea (Iran 1944-2013)
# [[Fátima Diame]] jauzietako atleta (Valentzia 1996)
# [[Gabriela Agirre Sánchez]] idazlea, poeta (Mexiko, 1977)
# [[Henrietta H. Fore]] UNICEFeko zuzendari ohia (AEB, 1948)
# [[Hermine Yollo]] aktorea, zuzendaria, idazlea, itzultzailea (Kamerun 1981)
# [[Hermonia Vivarini]] artista (Venezia, XVI.mendea)
# [[Inés Alberdi ]] soziologoa (Sevilla 1948)
# [[Inés Álvarez de Toledo Caro]] aristokrata (Madril 1857-Donostia 1937)
# [[Inés Amor]] galerista (Mexiko 1912-1980)
# [[Ines Artajo Ayesa]] kazetaria (Iruñea 1956)
# [[Inés Edmonson]] aktorea (Argentina 1919-2016)
# [[Inés Fernández-Ordoñez]] hizkuntzalaria (Madril 1961)
# [[Inés Fonseca]] abeslaria, musikagilea, poeta (Santander 1960)
# [[Inés María Calero]] modeloa, aktorea (Venezuela 1969)
# [[Inés Martín Rodrigo]] kazetaria, idazlea (Madril 1983)
# [[Inés París]] film zuzendaria, gidoilaria (Madril 1963)
# [[Inés Saavedra]] abeslaria (Uruguai 1972)
# [[Inés Santé Riveira]] irakaslea, asmatzilea, ikertzailea (Ferrol 1976)
# [[Ines Scaramucci ]] irakaslea (Italia 1908-1990)
# [[Isabel Austriakoa (1501-1526)]] Danimarka, Norvegia, Suediako erregina (Belgika)
# [[Isabel Zapata]] idazlea (Mexiko Hiria, 1984)
# [[Joana Austriakoa]] Portugalgo erregina, Espainiako erregeordea, emakume-jesuita bakarra (Madril 1535-1573)
# [[Josefa Amar Borbón ]] pedagogoa, emakumeen gaitasunaren defendatzailea (Zaragoza 1749-1833)
# [[Josefa Tolrá Abril]] margolaria (Cabrils, 1880-1959)
# [[Juanita Frances]] aktibista (Australia-Erresuma Batua, 1901-1992)
# [[Kaimook Chuto]] eskultorea (Thailandia, 1938-1995)
# [[Klara Bavariakoa]] margolaria (Alemania, 1874-1941)
# [[Lalalimola]] ilustratzailea (Valentzia, 1984)
# [[Lara Siscar]] tb aurkezlea (Valentzia 1977)
# [[Laura Gómez-Lacueva]] aktorea (Zaragoza 1975-2023)
# [[Leonor Austriakoa]] Portugalgo eta Frantziako erregina (Belgika 1498- Badajoz 1558)
# [[Lorenza Cobián]] modeloa (Asturias 1851-Madril 1906)
# [[Lucía Pérez ]] abeslaria (Lugo 1985)
# [[Luisa Rivera]] ilustratzaleak (Santiago-Txile, 1987)
# [[Lynette Yiadom-Boakye]] margolaria, idazlea (Londres 1977)
# [[Mabula Soumahoro]] akademikoa eta ekintzaile afrofeminista (Paris, 1976)
# [[Margarita Alexandre]] zinema zuzendari eta ekoizlea frankismoan (León, 1923 - Madril, 2015)
# [[María Aragoikoa]] Portugalgo erregina (Kordoba 1498- Lisboa 1517)
# [[María Austriakoa]] Germaniako enperatriza (Madril 1528-1603)
# [[Maria Baranda|María Baranda]] poeta (Mexiko, 1962)
# [[María Gámez Gámez ]] politikaria, Guardia Zibilaren 1. Emakume-zuzendaria (Cádiz 1969)
# [[María Gimeno]] artista, ekintzailea (Zamora 1970)
# [[María Gómez (kazetaria)]] (Madrik 1987)
# [[María Gómez González]] 1936an Galiziako emakume alkate bakarra (Kordoba 1905-Lugo 1986)
# [[María Jesús Montero]] medikua, politikaria (Sevilla 1966)
# [[María Silva Cruz]] anarkista (Cadiz 1915-1936)
# [[Marietta Barovier]] artista eta diseinatzailea ( ? - 1496)
# [[Marina Romero]] idazlea (Madril 1908-2001)
# [[Marina Silva]] politikaria, ingurumen aktibista (Brasil 1958)
# [[Marisa Roesset Velasco]] margolaria (Madril 1904-1976)
# [[Marisa Ruiz Trejo]] antropologo feminista (Mexiko, 1984)
# [[Marlène Schiappa]] politikaria, aktibista (Paris 1982)
# [[Mary Jayne Gold ]] iheslarien laguntzailea (AEB 1909-Frantzia 1997)
# [[Mercedes González Fernández]] kazetaria, politikaria (Madril 1975)
# [[Mikiko Otani]] abokatu eta ikertzaile (Japonia, 1964)
# [[Mónica Nepote]] idazlea (Mexiko, 1970)
# [[Myrea Pettit]] ilustratzailea (Britainia Handia, 1970)
# [[Nastasia Zürcher ]] kantautorea, margolaria (Suitza/Galizia 1988)
# [[Nevenka Fernández]] Espainiako ekonomialaria eta Ponferradako zinegotzia
# [[Ninotchka Matute]] Guatemala Hiriko alkatetzari hautagai (Guatemala Hiria, 1967)
# [[Olga Martín-Belloso]] kimikaria, elikaduran aditua (Calahorra 1960)
# [[Paula Fortes]] aktibista, politikaria (Cabo Verde, 1945-2011)
# [[Petronila Guerrero]] politikaria (Cádiz 1953)
# [[Polly Higgins]] abokatua, ingurumen aktibista (1968-2019)
# [[Rashida Obeida]] palestinar aktibista politikoa (XX. mendea)
# [[Reneé Acosta|Renée Acosta]] poeta, filosofoa (Mexiko Hiria, 1976)
# [[Rosario Torres]] politikaria (Malaga 1959)
# [[Solange Fernex]] aktibista (Frantzia, 1934-2006)
# [[Soraya Rodríguez]] politikaria (Valladolid 1963)
# [[Tita Llorens]] igerilaria (Menorca 1968)
# [[Urania Mella]] Saturraranen kartzelaratua (Galizia 1899-1945)
# [[Verónica Gerber Bicecci]] artista, idazlea (Mexiko, 1987)
# [[Vicky Hernández]] aktorea (Kolonbia 1945)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''martxoa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Prudencia Gorrotxategi]] ----'''SORTUA''' Saturrarango kartzelako presoa (Arrankudiaga, ?)
# [[Maria Arriaga]] efef'''SORTUA''' erraketista (Berriz, 1922- Ondarroa, 2014)
# [[Itziar de Blas]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta itzultzailea (Gasteiz, )
# [[Angélica Orue]] ef--'''SORTUA''' albaitaria (Laudio, 1926)
# [[Gemma Orobengoa]] ----'''SORTUA''' argazkilaria (Arrasate, 1985)
# [[Soledad Ruz]] ----'''SORTUA''' flamenko danzaria (Donostia, 1972)
# [[Jennifer Ávila]] ef--'''SORTUA''' kazetaria (Honduras, 1990)
# [[Lur Basterretxea]] ef--'''SORTUA''' eskiatzailea, lasterkaria (Elorrio, 1979)
# [[Maria Eskibel Arratia]] --ef'''SORTUA''' filantropoa (Gasteiz, ? - Valladolid, 1536)
# [[Nieves Cano]] efef'''SORTUA''' filantropoa (Gasteiz, 1847-1899)
# [[María Aranzazu Vélez de Mendizabal]] ----'''SORTUA''' Saturrarango Emakumeen Kartzelako ama nagusia (?)
# [[Magdalena Larrondo]] ----'''SORTUA''' Saturrarango kartzelako zuzendaria (?)
# [[Adriana Bilbao Zarraonandia]] ----'''SORTUA''' flamenko dantzaria (Bilbo, 1988)
# [[Miren Arzak]] ----'''SORTUA''' fisioterapeuta, osteopata, idazlea (Hondarribia, 1966)
# [[Firouzeh Khosrovani]] ----'''SORTUA''' dokumentalgilea (Iran, 1971)
# [[Alba Heredia]] ----'''SORTUA''' flamenko dantzaria (Granada, 1995)
# [[Teodosia Ortega]] efef'''SORTUA''' emagina (Burgos, 1890-Arrigorriaga, 1983)
# [[Assumpta Aierdi]] ----'''SORTUA''' ekintzaile soziala (Donostia, 1972)
# [[Victoriana Herrero Barroso]] efef'''SORTUA''' Saturrarango presoa (Logroño, 1893-1962)
# [[Santa Paula Barbada]] ----'''SORTUA''' emakume santu eta bizarduna (Ávila, ?)
# [[Sara Torres]] ----'''SORTUA''' ikertzailea, idazlea (Gijón, 1991)
# [[Cristina Gutierrez]] ef--'''SORTUA''' ARtista, idazlea, ekintzailea (Bilbo)
# [[Maria Gugelberg von Moos]] botanikaria eta ilustratzailea (Suitza, 1836-1918)
# [[Marika]] ilustratzailea eta komikigilea (Bartzelona, 1949)
# [[Sabrina Van Tassel ]] kazetaria, film-zuzendaria (Frantzia 1975)
# [[Rosie Alfaro]] heriotza zigorraren zain (AEB 1971)
# [[Angelina Rodriguez]] heriotza zigorraren zain (AEB 1968)
# [[Karla Faye Tucker ]] heriotza zigorrez hila (AEB 1959-1998)
# [[Victoria Zárate Zurita]] Bigarren errepublikako maistra eta sindikalista (Madril, 1893-Lisboa, 1964)
# [[Reem Al Numery]] aktibista (Yemen, 1996)
# [[Nimco Ali]] aktibista (Somalia-Ingalaterra, 1983)
# [[Argentina Altobelli]] politikaria, aktibista (Italia, 1866-1942)
# [[Michealene Risley]] amerikar zinegile ekintzailea (Michigan, XX.mendea)
# [[Cindy Amaiza]] aktibista (Kenya, XXI. mendea)
# [[Adjoa Amana]] aktibista (Ghana, XX. mendea)
# [[Florina Alías]] asturiar idazlea (1921-1999)
# [[Lourdes Álvarez García]] asturiar idazlea (Mieres, 1968)
# [[Sharon Olds]] idazlea (Kalifornia, 1942)
# [[Velma Barfield]] serie-hiltzailea (AEB 1932-1984)
# [[Mary Gauthier ]] abeslaria (AEB 1962)
# [[Helen Gibson]] zaldizkoa, especialista (AEB 1892-1977)
# [[Candi Staton]] kantautorea (AEB 1940)
# [[Amy Helm]] kantautorea (AEB 1970)
# [[Bettye LaVette]] soul, blues kantautorea (AEB 1946)
# [[Gemma Escapa]] abokatua, irakaslea (Bizkaia 1965)
# [[Lorina Bulwer]] jostun artista (Ingalaterra 1838-1912)
# [[Lisbeth Añez]] aktibista venezuelarra (Venezuela)
# [[Tchinda Andrade]] trans aktibista (Cabo Verde, 1979)
# [[Yassi Ashki]] osasun-ekintzailea (Iran)
# [[Artearen maistra handiak]] artista-zerrenda
# [[Lucia Anguissola]] margolaria (Italia 1536/38- 1565)
# [[Dorotea de Chopitea]] filantropoa (Txile, 1816- Bartzelona 1891)
# [[Anita Awosusi]] aktibista (Alemania, 1956)
# [[Berta Zúñiga]] aktibista (Honduras, 1990)
# [[Bertha Oliva]] aktibista (Honduras, 1956)
# [[Carmen Castro García]] ekonomialara, aktibista (Valentzia 1967)
# [[Mari Jose Aranguren Querejeta]] ekonomialaria (Gipuzkoa 1969)
# [[Bina Shah ]] kazetaria, idazlea (Pakistan XX. mendea)
# [[Dulce Maria Cardoso]] abokatua, idazlea ( Portugal 1964)
# [[María Franciska Dapena Rico]] margolaria, idazlea (Palentzia 1924-Bilbo 1995)
# [[Laia Soler]] idazlea ( Lleida, 1991)
# [[Remedios Cervantes]] enpresaria, modelo ohia (Malaga 1964)
# [[Isabel Ríos]] sindikalista, ekintzailea (Curtis, Galizia, 1907-1997)
# [[Ana Cano]] Asturierazko idazlea (Somiedo, 1950)
# [[Vanessa Mendoza Cortés]] abortuaren aldeko aktibista (Andorra, 1980)
# [[María Martín Escudero]] dantzaria (Bizkaia XX. mendea)
# [[Mary Treat]] biologoa (AEB 1830-1923)
# [[Sol Panera]] galerista (Bilbo 1946)
# [[Elly Schlein]] Italiako politikaria (Suitza 1985)
# [[Cristina Martín Vega]] kazetaria (Madril 1970)
# [[Maria M. Gosse]] diplomazialaria, enbaxadorea (Alemania 1962)
# [[María del Coro Arizmendi]] ornitologoa ( Mexiko 1963)
# [[Camila Bossa ]] aktorea (Bogota/Galizia 1973)
# [[Karima Baloch]] aktibista (Pakistan-Kanada, 1983-2020)
# [[Marie Inmaculée Ingabire]] feminista, giza-eskubide ekintzailea (Ruanda,?)
# [[Walda Barrios Klee]] soziologoa, aktibista, feminista (Guatemala-Mexiko, 1951-2021)
# [[Ana Lydia Vega]] idazlea (Puerto Rico 1946)
# [[Susana Dans]] aktorea (Coruña 1965)
# [[Maruxa Villanueva]] abeslaria, aktorea (Galizia 1906-1998)
# [[Mabel Rivera]] aktorea (Coruña 1952)
# [[Laura Mañá]] film-zuzendaria, gidoilaria, aktorea (Bartzelona 1962)
# [[Zaza Ceballos]] idazlea (Coruña XX. mendea)
# [[Esther F. Carrodeguas]] dramagilea (Coruña 1979)
# [[María Reimóndez ]] idazlea (Lugo 1759)
# [[Xohana Torres]] idazlea (Galizia 1929-2017)
# [[Erin Mouré]] poeta, itzultzailea (Kanada 1955)
# [[Eva Mejuto]] idazlea (Pontevedra1975)
# [[Nicole Brossard]] poeta (Kanada 1943)
# [[Su Garrido Pombo]] kantautorea ( Galizia1982)
# [[Rosa Sevilla de Alvero]] sufragista, hezitzailea (Filipinak 1879-1954)
# [[Victoria Martín]] umoregilea, gidoilaria (Madril 1989)
# [[Isa Calderón]] umoregilea, gidoilaria ( Madril 1983)
# [[Noemí Sabugal]] idazlea ( Leon, 1979)
# [[Eva Llorach ]] aktorea ( Murtzia 1979)
# [[Alix Payen]] 1871ko Parisko Komunako ambulancière (1842-1903)
# [[Angela Saini]] zientzia-kazetaria (Londres 1980)
# [[Samira Ahmed]] kazetaria, genero diskriminazioagatik BBC salatu eta epaiketaren irabazlea (Londres 1968)
# [[Laura Bates]] idazle feminista, aitzindaria (Oxford 1986)
# [[Caroline Criado Perez]] kazetari ekintzailea (EB 1984)
# [[Deborah Cameron]] hizkuntzalaria (Eskozia 1958)
# [[Teodora Barrio]] idazlea, asturieraz (Marrubio, 1968)
# [[Teresa Cónsul]] idazlea, asturieraz eta gaztelaniaz (?- Oviedo, 1834)
# [[Raquel Fernández Menéndez]] idazlea, asturieraz (Salas, 1993)
# [[Blanca Fernández Quintana]] idazlea, asturieraz (Bimenes, 1994)
# [[Enriqueta González Rubín]] idazlea eta kazetaria, asturieraz (Ribadesella, 1832-Infiesto, 1877)
# [[Nené Losada]] idazlea, asturieraz (Luarca, 1921-2009)
# [[Idoia Rodríguez Buján ]] militarra (Lugo 1983-Afganistan 2007)
# [[Gillian Wearing]] artista (EB 1963)
# [[Cathy Newman]] kazetaria (EB 1974)
# [[Kate Adie ]] kazetaria (EB 1945)
# [[Rebekah Brooks]] kazetaria (EB 1968)
# [[María Teresa González|Maria Teresa Gonzále]] idazlea, asturieraz (Gijón. 1950-1995)
# [[Marta Mori]] idazlea, asturieraz (Gijón, 1965)
# [[María Esther García López]] idazlea, asturieraz (Valdés, 1948)
# [[Esther Prieto]] idazlea, asturieraz (Arenas, Cabrales, 1960)
# [[Helena Trexu]] idazlea, asturieraz (Sama de Langreo, 1945)
# [[Margaret Collins Weitz]] historialaria, Frantziako Erresistentzian aditua (AEB, 1929)
# [[Beatriz Álvarez-Guerra]] aktorea (Madril 1994)
# [[Tina Gascó]] aktorea (Sevilla 1914-Madril 1973)
# [[Zineb Hattab]] sukaldaria (Girona/Suitza 1989)
# [[Rosalía Mera]] jostuna, enpresaburua (Coruña 1944-2013)
# [[Sandra Ortega Mera ]] enpresaburua, filantropoa ( Coruña 1968)
# [[Mey Rahola]] argazkilaria (Leon 1897-Frantzia 1959)
# [[Clara Martínez Alberola]] abokatua (Madrid, 1963)
# [[Elena Vázquez Zendon]] matematikaria (Ourense, 1966)
# [[Elsa Anka]] aurkezlea (Bartzelona 1965)
# [[Paloma Marín]] aurkezlea (?, XX. mendea)
# [[Cristina Urgel]] aurkezlea (Soria 1979)
# [[Kate del Castillo]] aktorea (Mexiko 1972)
# [[Marisa Naranjo]] aurkezlea (Kanariak 1944)
# [[Estela Giménez]] gimnasta (Madril 1979)
# [[Manuela López García]] Maistra, poeta (Cacabelos, 1910-2005)
# [[Jenny Nyström]] ilustratzailea (Suedia, 1854-1946)
# [[Clara Maria Pope]] margolaria (Londres, 1767-1838)
# [[Laurence Suhner]] idazlea eta artista (Geneva, 1968)
# [[Anna Tigerhielm]] margolaria (Suedia, 1832-1906)
# [[Trini Tinturé]] ilustratzailea (Lleida, 1938)
# [[Henar Torinos]] Valladolid, 1985
# [[Elena Francisen kontsultategia]] emakumeentzako irratsaioa (Espainia 1947-1984)
# [[Maruja Fernández]] irrati esataria (Kuba 1925-Bartzelona 2001)
# [[Pepa Fernández]] kazetaria (Lleida 1965)
# [[Mara Torres]] kazetaria, idazlea (Madril 1974)
# [[Macarena Berlín]] kazetaria (Madril 1973)
# [[Florence Rochefort]] historialari frantziarra (Suresnes, 1958)
# [[Giovanna Garzoni]] margolaria (Italia 1960-1970)
# [[Michaelina Wautier]] margolaria (Belgika c.1617-1689)
# [[Louise Moillon]] margolaria (Frantzia 1610-1696)
# [[Maria van Oosterwijck]] margolaria (Herbehereak 1630-1693)
# [[Anne Vallayer-Coster ]] margolaria (Paris 1744-1818)
# [[Marie-Victoire Lemoine]] margolaria (Paris 1754-1820)
# [[Marie Gabrielle Capet]] margolaria (Frantzia 1761-1818)
# [[Constance Mayer]] margolaria ( Frantzia 1775-1821)
# [[Marie-Éléonore Godefroid]] margolaria ( Paris 1778-1849)
# [[Lilly Martin Spencer]] margolaria ( EB1822-AEB 1902)
# [[Clémentine Delait]] emakume bizarduna (Frantzia, 1865-1939)
# [[María Folguera]] idazlea, eszena zuzendaria (Madril, 1984)
# [[AveLina Pérez|Avelina Pérez]] Sortzaile eszenikoa (Oia, 1969)
# [[Raquel García-Tomás]] musikagilea (Bartzelona, 1984)
# [[Lola Blasco]] aktorea, idazlea eta antzerki zuzendaria (Alacant, 1983)
# [[Marta Pazos]] eszena zuzendaria (Pontevedra, 1976)
# [[Helena Tornero]] antzerkigilea (Figueras, 1973)
# [[Helena Antonia]] emakume bizarduna (Lieja, 1550-1595)
# [[Antonietta Gonsalvus]] emakume bizarduna (Frantzia, 1572-?)
# [[Arantza Ozaeta Cortázar]] arkitektoa (Madril 1982)
# [[Victoria Rodríguez]] aktorea (Madril 1931-2020)
# [[Pilar Eyre]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1947)
# [[Teresa Ribera ]] politikaria (Madril 1969)
# [[Carolina Maria de Jesus]] idazlea, poeta, kronista (Brasil 1914-1977)
# [[Jane Barnell]] emakume bizarduna (AEB 1871-1951)
# [[Alice Elizabeth Doherty]] emakume bizarduna ( AEB 1887-1933)
# [[Annie Jones ]] emakume bizarduna ( AEB 1865-1902)
# [[Krao Farini]] emakume bizarduna (Laos 1876-AEB 1926 19)
# [[Josephine Clofullia]] emakume bizarduna (Suitza 1829-1875)
# [[Pilar Pedraza]] idazlea, irakaslea (Toledo 1951)
# [[Carmen Linares]] flamenko-abeslaria (Linares 1951)
# [[María Pagés]] dantzaria, koreografoa (Sevilla 1963)
# [[Ellen MacArthur]] nabigatzailea (EB 1976)
# [[Aurora Vargas]] flamenko-dantzaria, kantaria ( Sevilla 1956)
# [[Bernarda de Utrera]] flamenko-kantaria (Utrera 1927-2009)
# [[Fernanda de Utrera]] flamenko-kantaria (Utrera 1923-2006)
# [[La Serneta]] flamenko kantaria (Cádiz 1837-Utrera 1912)
# [[Caroline van der Plas]] kazetaria, politikaria (Herbehereak 1967)
# [[Marta plana]] Australiara eramandako emakumeak (1960-1963)
# [[Arlette Farge]] historialari frantsesa (Charleville - 1941)
# [[Bibia Pavard]] historialari frantsesa (1980)
# [[Maddalena Casulana]] musikagilea (Italia, 1544-1590)
# [[Lucinda Williams ]] egile abeslaria (AEB 1953)
# [[Ivette Nadal ]] egile abeslaria, poeta (Bartzelona 1988)
# [[Blanca Llum Vidal]] poeta (Bartzelona 1986)
# [[Núria Martínez-Vernis]] poeta (Bartzelona 1976)
# [[Montse Castellà]] egile abeslaria, aktibista (Tarragona 1976)
# [[Rosa Regàs]] idazlea (Bartzelona 1933)
# [[Georgina Regàs]] sukaldaria, idazlea (Bartzelona 1932-Girona 2022)
# [[Carme Canela]] jazz-abeslaria (Bartzelona 1962)
# [[Sheila Jordan]] jazz- abeslaria (AEB 1928)
# [[Galina Balashova]] arkitektoa, diseinatzailea (Errusia 1931)
# [[Urška Djukić]] zinema-zuzendaria, gidoilaria (Eslovenia 1986)
# [[Asha Haji Elmi]] politikaria, aktibista (Somalia, 1962)
# [[Joana Afonso]] diseinatzailea, ilustratzailea (Portugal 1989)
# [[Cani Fernández Vicién]] abokatua (Cartagena 1963)
# [[Mar Sodupe]] aktorea (Kanariak 1972)
# [[Pepa Aniorte]] aktorea, abeslaria (Alacant 1972)
# [[Toni Morillas]] politikaria, feminista (Jaen 1982)
# [[Clementina Díez de Baldeón]] irakaslea, politikaria (Ciudad Real 1953)
# [[Consuelo Rumí]] psikologoa, irakaslea, politikaria (Almeria 1957)
# [[Anita Gutbrod]] igerilaria (Argentina 1903-1967)
# [[Lita Tiraboschi]] igerilaria, irakaslea, idazlea (Argentina 1917-1972)
# [[Pilar Geijo ]] igerilaria (Argentina 1984)
# [[Lilian Harrison]] igerilaria (Argentina 1904-1993)
# [[Enriqueta Agut Armer]] 2. errepublikako(Castelló, 1912-Mexiko, 1998)
# [[Concepción Alfaya]] 2. errepublikako maistra (Madril, 1886-1945)
# [[Elvira Navarro]] idazlea (Huelva, 1978)
# [[Alba Carballal|Alva Carballal]] idazlea (Lugo, 1992)
# [[Marie Equi]] medikua, aktibista (AEB,1872-1952)
# [[Maria Baldó|María Baldó]] 2. Errepublikako maistra (Albacete, 1884-Toulouse, 1964)
# [[María Braña de Diego|Maria Braña de Diego]] 2. Errepublikako maistra (Madril, 1912-2007)
# [[Carmen Castilla Polo]] 2. Errepublikako maistra (Logroño, 1895-Madril, 1979)
# [[Alba Sotorra Clua]] zinema zuzendaria (Reus, 1980)
# [[Carmen Hermosín]] politikaria (Sevilla 1945)
# [[Magdalena Valerio]] legelaria, politikaria (Caceres 1959)
# [[Mar Moreno]] legelaria, politikaria, idazlea (Jaen 1962)
# [[Teresa Jiménez Vílchez]] irakaslea, politikaria (Granada 1962)
# [[Fuensanta Coves]] irakaslea, politikaria (Alacant 1961)
# [[Irene García]] politikaria (Cádiz 1980)
# [[Marina Vega]] espioia, nazi harrapatzailea (Cantabria 1924-Madril 2011)
# [[Braulia Cánovas]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Murtzia 1920- Bartzelona 1993)
# [[Conchita Ramos]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Lleida 1925-Frantzia 2019)
# [[Alfonsina Bueno]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Zaragoza 1904- Frantzia1979)
# [[Margoth Escobar]] Ingurumen eskubideak eta indigenen aldeko aktibista (Ekuador, 1954)
# [[Mercedes Escribano Pérez]] Bigarren Errepublikako maistra (Valdeganga, 1888-Madril, 1958)
# [[Carmen García del Diestro]] Bigarren Errepublikako maistra, pedagogoa (Santander, 1908-Madril, 2001)
# [[Elsa López]] idazlea, poeta (Fernando Poo, 1943)
# [[Elena Gallego Abad|Elena Gallego]] kazetaria, idazlea (Teruel, 1969)
# [[Ana Vanessa Gutiérrez]] asturierazko idazlea (Mieres, 1980)
# [[Elsa Fernández]] galizierazko idazlea (Buenos Aires, 1933-1964)
# [[Avelina Valladares]] galizierazko idazlea (A Estrada 1825.1902)
# [[Violeta Friedman]] aktibista, bizirik atera Auschwitzetik (Errumania 1930- Madril 2000)
# [[Constanza Martínez Prieto]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Madril 1917-Bartzelona 1997))
# [[Laura Seco]] politikaria (Cádiz 1971)
# [[María Teresa Fernández de la Vega]] magistratua, politikaria (Valentzia 1949)
# [[Esperanza Oña]] politikaria (Sevilla 1957)
# [[Nuria Espallargas]] ikertzailea (Bartzelona 1979)
# [[Rosario de Velasco]] margolaria (Madril 1904-Bartzelona 1991)
# [[Marga Gil Roësset]] eskultorea, ilustratzailea, poeta (Madril 1908- 1932)
# [[Ángeles Santos Torroella]] margolaria (Girona 1911- Madril 2013)
# [[Delhy Tejero]] margolaria (Zamora 1904- Madril 1968)
# [[Lauren Bastide]] Frantziako kazetaria eta ekintzaile feminista (Orleans, 1980)
# [[Lima Aafshid]] idazle eta poeta (Afganistan, ?)
# [[Adelaide Estrada]] Mediku, zientzialari eta aktibista (Portugal, 1898-1979)
# [[Martha P. Falconer]] Aktibista, gizarte-langilea (AEB, 1862-1941)
# [[Tamara Alves]] artista, muralista, ilustratzailea, tatuatzailea (Portugal 1983)
# [[Rada Akbar]] artista (Afganistan, 1988)
# [[Maria Lucília Estanco Louro]] irakasle eta aktibista (Portugal, 1922-2018)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''otsaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Toda Likona]] ----'''SORTUA''' merkataria (Lekeitio, XV. mendea)
# [[Mari Juan Mezeta]] ----'''SORTUA''' merkataria (Lekeitio, XV. mendea)
# [[Maria Perez Larrinaga]] ----'''SORTUA''' merkataria (Lekeitio, XV. mendea)
# [[Olatz Urkia]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Donostia, 1986)
# [[Helena Barrenetxea]] ----'''SORTUA''' zestalaria (Durango, 2007)
# [[María Flores]] ----'''SORTUA''' 1824an bere askatasuna lortu zuen esklabua (Eivissa, 1775-?)
# [[Zorione Erezuma]] ----'''SORTUA''' poeta (Bilbo, 1969)
# [[Charo Roquero]] ----'''SORTUA''' historialaria (Donostia)
# [[Maritxu Negelua]] ----'''SORTUA''' idazlea, pastoralgilea (Zuberoa, 1999)
# [[Mari Tere Alberdi]] ef--'''SORTUA''' sukaldaria, tabernaria, aktorea (Berriz)
# [[Fabiola Gutiérrez]] ----'''SORTUA''' idazle (Bolivia, 1989)
# [[Carmen Castro Cardús]] ----'''SORTUA''' Saturrarango kartzelako "zaintzaile" (Huesca, ?-1948)
# [[Maider Galardi]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta ikerlaria (Lasarte-Oria, 1995)
# [[Antoñita La Singla]] dantzaria (Bartzelona 1948)
# [[La Sordita]] dantzaria (Cádiz XIX.mendea-XX.mendea)
# [[Amal Aden]] idazle ekintzailea (1983, Somalia)
# [[Iola Leal Riesco]] ingumenaren aldeko ekintzailea (Lugo, 1977)
# [[Sol León]] dantzaria, koreografoa (Kordoba ç 1919)
# [[Sara Lezana]] dantzaria (Madril 1948)
# [[Cristina Llorente]] dantzaria, abeslaria, aktorea (Valladolid 1985)
# [[Isabel Llull]] dantzaria, maistra (Palma 1946)
# [[Sara Luzita]] dantzaria (Espainia 1922)
# [[Bárbara Lys]] dantzaria (Balearrak 1946)
# [[Claudia Salas]] aktoreak (Madril 1977)
# [[Carlota Pereda]] film-zuzendaria, gidoilaria (Madril 1975)
# [[Esther Cañadas]] modeloa (Albacete 1977)
# [[Joselyn Brea]] kirolaria (Venezuela/Galizia 1994)
# [[Donna Karan]] moda-diseinatzailea (AEB 1948)
# [[Eva Copa]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Bolivia 1987)
# [[Adrienne Avril de Sainte-Croix]] Frantziako filantropo eta feminista (1855 - 1936)
# [[Zahra Mohammadi]] BBCren 100 emakumeak 2022 Kurdinstango irakaslea errepresaliatua (1990)
# [[Layli]] BBCren 100 emakumeak 2022 Irango ekintzaile feminista errepresaliatua (2002)
# [[Wegahta Gebreyohannes Abera]] BBCren 100 emakumeak 2022 Etiopiako langile humanitarioa (xxxx)
# [[Victoria Baptiste]] BBCren 100 emakumeak 2022 Estatu Batuetako erizaina (xxxx)
# [[Velmariri Bambari]] BBCren 100 emakumeak 2022 Indonesiako Sexu-indarkeriaren kontrako ekintzailea (1980)
# [[Tamana Zaryab Paryani]] BBCren 100 emakumeak 2022 Afganistango kazetaria eta youtuberra (1997)
# [[Alice Pataxó]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Brasil, 2001)
# [[Erika Hilton]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Brasil, 1992)
# [[Zahra Joya]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Agfanistan, 1992)
# [[Velia Vidal]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Kolonbia, 1982)
# [[Roza Salih]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Eskozia.1989)
# [[Cecilia Patricia Flores Armenta]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Mexiko XX. mendea)
# [[Mirta Nuñez]] espainaiko gerra zibilaren historialaria (Kuba, 1956)
# [[Mirta Díaz-Balart]] Mirta Nuñezen ama eta Fidel Castroren lehenengo emaztea (Habana, 1928)
# [[Jane Misme]] Kazetari eta feminista frantsesa (1865-1935)
# [[Judith Heumann]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Filadelfia, 1947)
# [[Asonele Kotu]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Hegoafrika, ? )
# [[Nathalie Becquart|Natahalie Becquart]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Frantzia, 1969)
# [[Ida Holz]] informatikaria (Uruguai, 1935)
# [[Simone Tebet]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Brasil 1970)
# [[Ferenice de Rodas]] ama (Grezia, K.a. 396-K.a. V. mendea)
# [[Lashana Lynch]] aktorea (Londres 1987)
# [[Giuseppa Barbapiccola]] filosofoa, poeta, itzultzailea (Italia, 1702-1740)
# [[Taisia Bekbulatova]] kazetaria, BBCren 100 emakumeak 2022 (Errusia, xxxx)
# [[Suvada Selimović]] ekintzailea, BBCren 100 emakumeak 2022 (Bosnia, 1965)
# [[Shonda Rhimes]] gidoilaria, fil-zuzendaria (AEB 1970)
# [[Beatrice Fihn]] arma-nuklearren aurkako aktibista ( Suedia 1982)
# [[Tania Álvarez Yates]] kanoalaria (Pontevedra 1994)
# [[Tania Fernández García]] kanoalaria (Lugo 1992)
# [[Blanca Paloma]] abeslaria (Alacant 1989)
# [[Alice Wonder]] abeslaria ( Madril 1998)
# [[Olga Xirinacs]] idazlea (Tarragona 1936)
# [[Bikimel]] kantautorea (Bartzelona 1976)
# [[Luján Argüelles]] aurkezlea (Asturias 1977)
# [[Virginia Díaz]] kazetaria (Madril 1974)
# [[Kristina Berdínskikh]] kazetaria, BBCren 100 emakumeak 2022 (Ukraina)
# [[Kadri Keung]] moda-diseinatzailea, BBCren 100 emakumeak 2022 (Hong Kong)
# [[Leonor Ferrer Girabau]] delineatzailea (Bartzelona, 1894-1953)
# [[Fatima Sheikh]] hezitzailea (India, 1831-1900)
# [[Jana Zinkevytx|Iana Zinkevitx]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Ukraina, 1995)
# [[Chanel Contos]] sexu-erasoen aurkako aktibista BBCren 100 emakumeak 2022 (Australia)
# [[Aye Nyein Thu]] mediku aktibista BBCren 100 emakumeak 2022 (Birmania, 1996)
# [[Judy Kihumba]] zeinu-hizkuntzako interpretea, BBCren 100 emakumeak 2022 (Kenya)
# [[Paula Púa]] gidoilaria (Valentzia 1992
# [[Minerva Piquero]] kazetaria (Asturias 1967)
# [[Beatriz Pécker]] kazetaria (Madril 1955)
# [[Luisa Alberca]] irrati-nobelagilea (C.Real 1920-Logroño 2006)
# [[Vira Silenti]] aktorea (Italia 1931-2014)
# [[Clementina Albéniz|Clementina Albeniz]] maistra errepublikarra (Madril, 1853-1946)
# [[Ana Canalias Mestres]] maistra errepublikarra (Zaragoza, 1886-1934)
# [[Angelina Colubret]] maistra errepublikarra (Badalona, 1910 -Torroella, 1998)
# [[Isabel Esteban Nieto]] maistra errepublikar eraila (Palentzia, 1893-1936)
# [[Sofia Polo Giménez]] maistra errepublikar eraila (Zaragoza, 1904-Palentzia, 1936)
# [[Cirila Ubaldina García Díaz]] maistra errepublikar eraila (Salamanca, 1893-Palentzia, 1936)
# [[Samara Joy]] jazz abeslaria (AEB 1998)
# [[Sarah Kane]] antzerkigilea (EB 1971-1999)
# [[Toñi Salazar]] abeslaria (Badajoz 1963)
# [[Encarna Salazar]] abeslaria (Badajoz 1961)
# [[Lina Meruane]] Idazlea (Txile 1970)
# [[Nelly Meruane]] aktorea, irakaslea (Txile1927-2018 19)
# [[Teresa Laespada]] ikertzailea (Bilbo 1965)
# [[Ana Santos Aramburo]] liburuzaina (Zaragoza 1957)
# [[Glòria Pérez-Salmerón]] liburuzaina (Bartzelona 1958)
# [[Susana Fortes]] idazlea (Pontevedra 1959)
# [[Ana Belén Fortes]] idazlea (Pontevedra 1967)
# [[Genara Fernández García|Genera Fernández Garcia]] maistra fusilatua (León, 1903-1941)
# [[Josefa García Segret|Josefa Garcia Segret]] maistra errepublikarra (Tui, 1900-Oliveros, 1986}
# [[Gertrudis Ríos Marín|Gertrudis Rios Marín]] torturatu eta exekutatuko maistra (Cádiz, 1901-1936)
# [[Benita Gil]] maistra erbesteratua (Teruel, 1913-Praga, 2015)
# [[Carmen Hombre Ponzoa|Carmen Hombre Pouzoa]] maistra fusilatua (Cádiz, 1898-1936)
# [[Elisa López Velasco]] maistra berritzailea (Málaga, 1884-1936??)
# [[Sirisha Bandla]] BBCren 100 emakumeak 2022, ingeniari aeronautikoa (India 1988)
# [[Nazanin Zaghari-Ratcliffe]] BBCren 100 emakumeak 2022, iraniar-britaniar hiritarra (Tafresh 1978)
# [[Narges Mohammadi]] BBCren 100 emakumeak 2022, eskubideen aldeko ekintzailea (Persia 1972)
# [[Palmira Pla Pechovierto]] maistra, pedagogoa eta polikaria (Teruel, 1914-Castlló, 2007)
# [[Emilia Elias Herrando|Emilia Elias Herrando]] maistra, pedagogoa (Madril, 1898 - Mexiko, 1976)
# [[Veneranda Manzano]] maistra, politikaria, erbesteratua (Asturias, 1893-1992)
# [[Guillermina Medrano]] maistra eta politikaria (Albacete, 1912-Valencia, 2005)
# [[Marguerite Durand (feminista)]] kazetari, aktore, politikari eta feminista frantsesa (1864 - 1936)
# [[Jane Rigby]] BBCren 100 emakumeak 2022 Astrofisika estatubatuarra (EEUU, XXXX)
# [[Iryna Kondratova]] BBCren 100 emakumeak 2022 Anestesiologa eta pediatra (Ukrania, XXXX)
# [[Constance Tipper]] metalurgikaria (Erresuma Batua, 1894-1995)
# [[Johanna Döbereiner]] ingeniari agronomoa (Brasil, 1924-2000)
# [[Txell Alarcón]] saskibaloi jokalaria (Bartzelona 2003)
# [[Maider Castellano]] saskibaloi jokalaria (Gasteiz 2003)
# [[Gregoria Canelo de Paredes]] 'chinato' dialekto hiztuna (Caceres 1861-1917)
# [[Marina Ortiz de Zárate]] saskibaloi jokalaria (Gasteiz 1999)
# [[Chatrice White]] saskibaloi jokalaria (AEB 1996)
# [[Ana Laverón]] aeronautiko ingeniaria(Espainia XX. mendea)
# [[Isaura Clavero]] 1. emakume aeronautiko ingeniaria (Vigo XX. mendea)
# [[Parinoush Saniee]] idazlea (Iran 1949)
# [[Elena Barraquer Compte]] oftalmologoa (Bartzelona 1954)
# [[Jimena Quirós]] 1. emakume ozeonografoa (Almeria 1899-Madril 1983)
# [[Isabelle Junot]] aktorea (AEB 1991)
# [[Tamara Falcó]] moda-diseinatzailea (Madril 1981)
# [[Micaela Navarro]] politikaria (Jaen 1956)
# [[Ibijoke Faborode]] BBCren 100 emakumeak 2022, politikaria (Nigeria XX. mendea)
# [[Gohar Eshghi]] BBCren 100 emakumeak 2022, ekintzailea (Iran 1946-2002)
# [[Fatima Amiri]] BBCren 100 emakumeak 2022, ikaslea (Afganistan, 2005)
# [[Carmen Muñoz Manzano]] Bigarren Errepublikako maistra eta idazlea (Cáceres, 1906-Coruña, 2002)
# [[Carmen García de Castro]] Bigarren Errepublikako maistra eta pedagogoa (Almería, 1886-1969)
# [[Isabel González Turmo]] antropologoa (Espainia XX. mendea)
# [[Elvira Álvarez de Ceballos]] dama (Espainia XIV. mendea -1372)
# [[Difficult Women]] emakume kabareta (Australia)
# [[Mehreen Faruqi]] politikaria (Pakistan 1963)
# [[Katarina Zec]] saskibaloi jokalaria (Serbia 1997)
# [[Mariana Barassi]] film-zuzendaria (Argentina 1977)
# [[Vic Echegoyen]] idazlea (Madril 1969)
# [[Claudia Zapata]] historialaria (Txile 1975)
# [[Christiane Félip Vidal]] idazlea (Frantzia 1950)
# [[Katherine Kurtz]] idazlea (AEB 1944)
# [[Juana Ontañón eta Valiente|Juana Ontañon y Valiente]] Bigarren Errepublikako maistra (Madril, 1886-Mexiko, 1972)
# [[Wally Funk]] astronauta (AEB 1939)
# [[Ida Ørskov]] bakteriologoa (Danimarka 1922- 2007)
# [[Alice Lee]] matematikaria (EB 1858-1939)
# [[Elizabeth Scott]] matematikaria (AEB 1917-1988)
# [[Ainhoa Achutegui]] zuzendari artistikoa ( Venezuela 1978)
# [[Akwaeke Emezi]] idazlea (Nigeria 1987)
# [[Leia Dongue]] saskibalio jokalaria (Mozambike 1991)
# [[Mónica Bruckmann]] soziopolitologoa (Peru XX. mendea)
# [[Claude Ber]] poeta (Frantzai 1948)
# [[Nadia Yala Kisukidi]] filosofoa (Belgika 1978)
# [[Ana Carrique]] musikagilea ( Argentina 1964)
# [[Cristina Montserrat Hendrickse]] abokatua, irakaslea (AEB 1964)
# [[Kristina Higgins]] saskibaloi jokalaria (AEB 1994)
# [[Joy Alexis Brown-Adams]] saskibaloi jokalaria (Guyana 1993)
# [[Dona Tututa]] piano-jolea (Cabo Verde 1919-2014)
# [[Yolanda Morazzo]] poeta (Cabo Verde 1927-Lisboa 2009)
# [[Tuna Mascarenhas]] kimikaria, aktibista, 1. dama (Cabo Verde 1944-2009)
# [[Kate Asabuki]] aktore pornoa (Tokio 1962)
# [[Celina Pereira]] abeslaria, kontalaria (Cabo Verde 1940-Lisboa2020)
# [[Athaliah Molokomme]] fiskala (Botswana 1959)
# [[Constance Cummings-John]] politikaria (Sierra Leona 1918-Londres 2000)
# [[Aspásia Camargo]] politikaria (Brasil, 1946 19)
# [[Rachael Blackmore]] Jokey-a (Irlanda 1989)
# [[Lívia Járóka]] 1. emakumezko ijito eurodiputatua (Hungaria 1974)
# [[Clare Marie Hodges]] AEBko 1. emakumezko basozaina (AEB 1890-1970)
# [[Consuelo González Ramos]] kazetaria, erizaina, feminista (Zamora, 1877-Madril, 1956)
# [[Esperanza Rodríguez Cerdán]] Bigarren Errepublikako maistra erbesteratua (Madril, 1892-Valentzia,1984)
# [[Rosa Roig]] Bigarren Errepublikako maistra (Tarragona, 1890-Bartzelona, 1969)
# [[Pilar Salvo Giménez|Pilar Salvo]] Bigarren Errepublikako maistra fusilatua (Zaragoza, 1889-1936)
# [[Amalia Torrijos]] Bigarren Errepublikako maistra eta alkatea (Sevilla, 1911- ???)
# [[Ekaterina Lermontova]] Paleontologoa (SESB, 1889-1942)
# [[Eva Mameli Calvino]] Botanikaria (Italia, 1886-1978)
# [[Heike Freire]] filosofoa, aktibista (Espainia, ??)
# [[Sabrina Sánchez]] kazetaria, sexu langilea (Mexiko 1981)
# [[Karine Espineira]] soziologoa, trans ekintzailea (Txile 1967)
# [[Nadia Ferreira]] modeloa, enpresaburua (Paraguai 1999)
# [[Elena Sánchez Caballero]] kazetaria (Madril 1957)
# [[Pilar Martín Fernández]] immunologia ikertzailea (Madril 1973)
# [[Maruja Torres]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1943)
# [[Nya de la Rubia]] abeslaria, aktorea (Sevilla 1986)
# [[Aryna Sabalenka]] tenislaria (Bielorrusia 1998)
# [[Aliaksandra Sasnovih]] tenislaria (Bielorrusia 1994)
# [[Lucia Stecher]] ikertzailea (Txile XX. mendea)
# [[Elena Oliva]] soziologoa, ikertzailea (Txile 1982)
# [[Gendengarjaa Baigalimaa]] onkologoa (Mongolia XX. mendea)
# [[Elena Moreno Zaldibar]] saskibaloi jokalaria (Donostia 1959)
# [[Tanaya Mechelle Atkinson]] saskibaloi jokalaria (AEB 1996)
# [[Kinu Nishimura]] ilustratzailea (Japonia 1969)
# [[Asunción Linares]] paleontologoa (Granada, 1921-2005)
# [[Sylvie Denis]] idazlea
# [[Marguerite Durand (hizkuntzalaria)]] hizkuntzalarieta fonetikalari frantziarra (1904)
# [[Jeanne Chauvin]] abokatu eta feminista frantsesa (1862-1926)
# [[Soraya Prieto Fernández]] kimikaria (Gasteiz 1979)
# [[Maimouna Diarra]] saskibaloi jokalaria (Senegal 1991)
# [[Esther Yáñez González - Irun]] Armadako 1. emakumea eta gerra ontzi kapitaina (Cádiz 1971)
# [[María José Escalona]] informatikaria (Sevilla 1976)
# [[Helena Viñes]] ekonomialaria (Espainia, XX. mendea)
# [[María Jesús Almazor]] Telekomunikazio ingeniaria, CEO ( Brtzelona 1970)
# [[Karen Gaines]] ziberdefentsan aditua, CEO (XX. mendea)
# [[Silvia Albert Sopale]] aktore, zuzendari (Donostia 1976)
# [[Midi Achmat]] LGTB aktibista (Hegoafrika, 1964)
# [[Shiva Nazar Ahari]] giza eskubideen aldeko aktibista (Irán, 1984)
# [[Leoncia Gómez Galán]] zerbitzaria, 'vocera' (Caceres 1903-1986)
# [[Irma Estrada Silva]] autodefentsa irakaslea (El Salvador ?)
# [[Anália de Victória Pereira]] politikaria ( Angola 1941-2009)
# [[Belita Palma]] abeslaria (Angola 1932-1988)
# [[Luzia Inglês Van-Dúnem]] politikaria (Angola 1948)
# [[Margarida Rosa da Silva Izata]] diplomazialaria (Angola 1958)
# [[Ana Clara Guerra Marques]] dantzaria (Angola 1962)
# [[Luísa Rogério]] kazetaria (Angola 1967)
# [[Lourdes Van-Dúnem]] musikaria (Angola 1935-2006)
# [[Arlete Leona Chimbinda]] politikaria, irakaslea (Angola 1960)
# [[Silvia Lutucuta]] Kardiologoa, ministroa (Angola 1968)
# [[Josefa Sacko]] agronomoa, enbaxadorea (Angola XX. mendea)
# [[Vera Daves]] ekonomialaria, ministroa (Angola 1984)
# [[Catherine Austin Fitts]] bankaria (AEB 1950)
# [[Marjorie Rice]] matematikaria (AEB, 1923-2017)
# [[Liliana Colanzi]] idazle eta editorea (Bolivia, 1981)
# [[Magela Baudoin]] idazle (Bolivia, 1973)
# [[Trementinaireak]] sendatzeko produktu naturalen saltzaile ibiltariak (Katalunia XIX. mendea-XX. mendea)
# [[Eloísa del Pino Matute]] zientzialari soziala, ikertzailea (Espainia XX. mendea)
# [[María Luisa López Grigera]] filologoa (Coruña 1926)
# [[Paula Dapena Sánchez]] futbolaria (Pontevedra 1996)
# [[ASPEGI elkartea]] emakume profesionalena, enpresariena (Gipuzkoa 1998)
# [[Sari Arponen]] medikua (Finlandia 1977)
# [[Carolina Iglesias]] umoregilea, gidoilaria, youtuberra (Coruña 1993)
# [[Berta Collado]] kazetaria, aurkezlea (Toledo 1979)
# [[Yola Mamani]] komunikatzailea (Bolivia, 1984)
# [[Hélène Dutrieu]] txirrindulari, hegazkinlari (Belgika-Frantzia, 1877-1961)
# [[Virginia Ayllón]] idazle (Bolivia, 1958)
# [[Begonya Pozo]] idazlea (Valentzia 1974)
# [[Carmelina Sánchez-Cutillas]] idazlea (Madril 1921- Valentzia 2009)
# [[Beatriu Civera]] idazlea (Valentzia 1914-1995)
# [[Ana María Ibars]] idazlea, maistra (Valentzia 1892-1965)
# [[Raquel Payá]] pedagogoa (Valentzia 1919-1972)
# [[Alison Spedding]] antropologoa (Ingalaterra/Bolivia, 1962)
# [[Margaret W. Rossiter]] emakumeen historialaria ( AEB 1944)
# [[Maria Beneyto]] idazlea, poeta (Valentzia 1925-2011)
# [[María Villén]] 2. Errepublikako maistra (Burgos 1871-Valentzia 1961)
# [[Lindaura Anzoátegui]] idazle (Bolivia, 1846-1898)
# [[Yolanda Bedregal]] poeta (Bolivia, 1913-1999)
# [[María Virginia Estenssoro]] poeta (Bolivia, 1902-1970)
# [[Hilda Mundy]] poeta (Bolivia, 1912-1980)
# [[Concha Peña Pastor]] bigarren errepublikako maistra eta abokatua (Ciudad Real, 1906-Panama, 1960)
# [[Elpidia Polo Ovejas]] bigarren errepublikako maistra errepresaliatua (Valladolid, 1890-Madrid, 1988)
# [[Carmen Valero Gimeno]] bigarren errepublikako maistra eta pedagogo errepresaliatua (Silla, 1893-1962)
# [[Rosa Menéndez]] zientzialaria, 1. emakumea CSIC burua (Asturias 1956)
# [[Dulceida]] interneteko ospetsua (Bartzelona, 1989)
# [[Juana Macías]] film-zuzendaria, gidoilaria (Madril 1971)
# [[Brisa Fenoy]] musikaria, DJ, modeloa (Cádiz 1991)
# [[María Vargas Montoya]] enologoa (Haro 1971)
# [[María Vargas Fernández]] flamenko abeslaria (Cádiz 1947)
# [[Laura Alonso Cancho]] poeta (Santander 1978)
# [[Dina Abouzeid Sariñena]] badminton entrenatzailea (Zaragoza 1979)
# [[Agostina Burani]] saskibaloi jokalaria ( Argentina 1991)
# [[Carmen Ybarra Careaga]] enpresaburua, markesa (Espainia 1963)
# [[María José Álvarez Mezquíriz]] EULEN enpresaburua (Bilbo 1957)
# [[Margaret H. Wright]] matematikaria (AEB, 1944)
# [[Katharine Way]] fisikaria (AEB, 1902-1995)
# [[Paola Velasco Pinedo]] Boliviako 1. emakume piloto komandantea (1988)
# [[Xian (aktibista)]] LGTB aktibista (Txina, ?)
# [[Laura Hojman]] gidoilaria, film zuzendaria (Sevilla 1981)
# [[Bibisara Assaubayeva]] xake jokalaria (Kazakhstan 2004)
# [[Anne L'Huillier]] fisika atomikoko irakaslea (Frantzia/Suedia 1958)
# [[Tamara Rojo]] datzaria, koreografoa (kanada/Espainia 1974)
# [[Elena S. Sánchez]] kazetaria (Toledo 1979)
# [[Patricia Pardo]] kazetaria (Galizia 1983)
# [[Sonsoles Ónega]]kazetaria, idazlea (Madril 1970)
# [[Cristina Ónega]] kazetaria (Madril 1975)
# [[Tatiana Afanásieva]] matematikari eta fisikaria (Ukraina-Herbereheak, 1876-1964)
# [[Lilli Suburg]] kazetaria (Estonia, 1841-1930)
# [[Esther Szekeres]] matematikaria (Hungaria-Australia, 1910-2005)
# [[Irene Falcón|Irene Falcon]] kazetaria, Dolores Ibarruriren idazkaria (Madril, 1907-1999)
# [[Enriqueta O'Neill|Enriqueta O´Neill]] aktore eta idazlea (Madril, 1909-Bartzelona, 1972)
# [[Encarnación Fuyola Miret]] Bigarren errepublikako maistra (Huesca, 1907-Mexiko, 1982)
# [[Anoka Primrose Abeyrathne]] kontserbazionista, gizarte ekintzailea (Sri Lanka, 1991)
# [[Mar Abad]] kazetaria (Almeria 1972)
# [[Marion Koopmans]] albaitaria, birologoa (Herbehereak 1956)
# [[Carme Valls]] mediku eta politikaria (Bartzelona,' 1945)
# [[Anne Anderson]] ilustratzailea (Eskozia, 1874 - 1930)
# [[Eva Furnari|Eva Furmari]] ilustratzailea (Erroma, 1948)
# [[Matilde Hidalgo]] mediku, poeta, sufragista (Ekuador 1889-1974)
# [[Eva Soriano]] komediantea, aurkezlea (Tarragona 1970)
# [[Cecilia Ansaldo]] idazlea (Ekuador 1949)
# [[Melissa Lucio]] heriotza zigor polemikoan kondenatua (AEB 1968)
# [[Carmen Barbarà]] komikigilea eta irudigilea (Bartzelona, 1933)
# [[Amelia Bauerle|Amelia Banerle]] komikigilea (Londres, 1873-1916)
# [[Pauline Baynes]] liburu ilustratzailea (Sussex, 1922-2008)
# [[ Pamela Adie]] LGBT aktibista (Nigeria, 1984)
# [[ Christine Ahn]] Bakearen aldeko aktibista (Hego Korea, XX. mendea)
# [[Celia Viñas]] poeta, pedagogoa (Lleida-Almeria, 1915-1954)
# [[Chipita Rodriguez]] heriotza zigorrez urkatua eta 100 urtera barkatua (AEB 1799-1863)
# [[Elsa Beskow]] idazlea eta ilustratzailea (Suedia, 1874-1953)
# [[Mary Agnes Chase]] botikaria eta ilustratzailea (EEBB, 1869-1963)
# [[María Conejo]] ilustratzailea (Mexiko, 1958)
# [[Eréndira Derbez]] ilustratzailea, idazlea (Mexiko, 1991)
# [[Kate Greenaway]] ilustratzailea, idazlea (Londres, 1846-1901)
# [[Elizabeth Shippen Green]] ilustratzailea (EEBB, 1871-1954)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''urtarrila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Elorriaga]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Busturia, 1980)
# [[Aiora Zabala]] ----'''SORTUA''' zientzialaria (1982)
# [[Alazne López]] --ef'''SORTUA''' dantzaria (Bilbo, 1993-Alemania, 2015)
# [[Ana Borderas]] ef--''SORTUA''' kazetaria, irrati-esataria (Eibar, 1962)
# [[Anna Fernandez de Paco]] ef--'''SORTUA''' zinemagilea (Bartzelona, 1981)
# [[Belén Balerdi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1937-1982)
# [[Berenice Lopez Reyes]] ef--'''SORTUA''' enpresaburua (Mexiko, 1989)
# [[Bonifacia Zuazola]] efef'''SORTUA''' erraketista (Azkoitia, 1915-2012)
# [[Consuelo Osa]] efef'''SORTUA''' erraketista Mutriku (1922-2015)
# [[Durangoko Emakumeen Kartzela]] '''SORTUA''' (1939-1940)
# [[Eladia Balerdi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1942-1997))
# [[Garbiñe Balerdi]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1935)
# [[Garbiñe Ortega]] ----'''SORTUA''' zinema komisarioa (Gasteiz, 1981)
# [[Gloria Agirrezabalaga]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1922)
# [[Ignacia Idoate Iragui]] efef'''SORTUA''' moja (Orikain, 1900 - Madril, 1975)
# [[Iñasi Illarramendi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Zarautz, 1919-2005)
# [[Josefa Egaña]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1923)
# [[Juncal Alzugaray]] ef--'''SORTUA''' Fisioterateupa eta asmatzailea (Bilbo, 1981)
# [[Justa Domínguez de Vidaurreta e Idoy]] efef'''SORTUA''' moja (Azpeitia, 1975- Madril, 1958)
# [[Koldobike Gezala]] efef'''SORTUA''' erraketista (Lezo, 1917)
# [[Marcelina Zabala]] efef'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1923)
# [[Margarita Arenaza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Arrasate, 1925-Fuengirola, 2019)
# [[Mari Beraza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Anoeta, 1929 -Mexiko, 1986)
# [[Maria Josefa Navascues]] efef'''SORTUA''' erraketista (Errenteria, 1924-2011)
# [[Maria Teresa Egaña]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1925)
# [[Mercedes Agirrezabalaga]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1928)
# [[Mercedes Zubikaray]] efef'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1920-1983)
# [[Merche Olabe]] ef--'''SORTUA''' margolaria (Bilbo, 1957)
# [[Milagros Uranga]] efef'''SORTUA''' erraketista (Mutriku, 1918-1992)
# [[Pilar Zabala]] efef'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1926-1945)
# [[Rafaela Etxaniz]] efef'''SORTUA''' erraketista (Azkoitia, 1926-213)
# [[Saelia Aparicio]] ----'''SORTUA''' artista (Valladolid, 1982)
# [[Victoriana Aizpuru]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Errezil, 1919)
# [[Zornotzako Emakumeen Kartzela]] '''SORTUA''' (1938-1947)
# [[Ada Hitchins]] kimikaria (Ingalaterra, 1891-1972)
# [[Adèle Esquiros]] Frantziako idazle eta kazetari feminista (1819-1886)
# [[Africa González Fernández]] medikua, inmunologoa (Madril 1962)
# [[Agrippina Vagánova]] ballet-maistra (Errusia, 1837-1951)
# [[Aïcha Chenna]] emakume eskubideen aktibista (Maroko 1941-2022)
# [[Aída Gómez]] dantzaria (Madril, 1967)
# [[Aida Pierce]] komediantea (Mexiko, 1956)
# [[Ainhoa Sanz Rodríguez|Ainhoa Sanz]] mendi korrikalaria (Urretxu, 1989)
# [[Alba Gutiérrez]] dantzaria, aktorea ( Madril 1994)
# [[Alice H. Parker]] asmatzailea (EEBB 1895-1920)
# [[Alicia Barrié]] vedettea (Txile 1915- AEB 2002)
# [[Alicia Vignoli]] vedettea (Lima 1911-Argentina 2005)
# [[Almudena Ariza]] korrespontsala (Madril, 1963)
# [[Alyson Eckmann]] aktorea (AEB 1990)
# [[Amalia Iglesias]] idazlea, poeta (Menaza, 1962)
# [[Ana Goya]] dantzaria, aktorea (Iruñea 1962)
# [[Ana José Cancio]] kazetaria (Palentzia 1960)
# [[Ana Orantes]] genero-indarkeriaren biktina (Granada 1937-1997)
# [[Ana Rujas]] aktorea (Madril 1989)
# [[Angela Burdett-Coutts]] filantropoa, pintura-bildumagilea (Londres, 1814-1906)
# [[Ángela T. Leiva Sánchez]] botanikaria (Kuba 1948-2014)
# [[Àngels Ribé]] artista kontzeptuala (Bartzelona 1943)
# [[Anna Jaclard]] Errusiar sozialista eta feminista iraultzailea (1843 - 1887)
# [[Anna Maurizio]] biologoa (Suitza 1900-1993)
# [[Annie Oakley]] tiratzailea (AEB, 1860-1926)
# [[Antonia Gimeno Travesset]] saskibaloi jokalaria eta entrenatzailea (Bartzelona, 1941)
# [[Antonia Torre Yela]] 14. arrosa. Fusilatua (Madril, 1922-1940)
# [[Asha Lul Mohamud Yusuf]] poeta (Somalia, XX. mendea)
# [[Azucena Hernández]] aktorea (Sevilla 1960-Guadalajara 2019)
# [[Barbara Navarro]] legelaria, CEO (Madril 1974)
# [[Bélgica Adela Mirabal]] biziraun zuen Mirabal ahizpa bakarra (Dominikar Errepublika, 1925-2014)
# [[Belle Starr]] Mendebaldeko bidelapurra (AEB, 1848-1889)
# [[Beth (abeslaria)]] (Bartzelona 1981)
# [[Bianca Ceva]] erresistentziaren kidea (Italia, 1897-1982)
# [[Blanche Lefebvre]] 1871ko Parisko Komunako ekintzailea
# [[Carmen Amaya]] dantzaria (Bartzelona, 1918-1963)
# [[Carmen Iglesias]] historialaria (Madril 1942)
# [[Carmen Olmedo Checa]] politikaria (Malaga 1949-2015)
# [[Carmen Ruiz-Tilve]] idazlea (Oviedo 1941)
# [[Carol-Ann Duffy]] poeta (E.B. 1955)
# [[Catherine Allard]] dantzaria (Belgika/Katalunia, 1960)
# [[Cathy Hackl]] futurista teknologikoa ( XX. mendea)
# [[Cecilia Bartolomé]] film-zuzendaria (Alacant 1940)
# [[Celia Correas de Zapata]] idazlea (Argentina 1933-AEB 2022)
# [[Charo (abeslaria)]] dantzaria, aktorea (Murtzia 1941-)
# [[Claire Démar]] kazetari eta feminista frantziarra (1799-1833)
# [[Clara Jiménez Cruz]] kazetaria (Madril 1989)
# [[Claude-Hélène Perrot]] historialaria (Frantzia 1928-2019)
# [[Claudia Piñeiro]] idazlea (Argentina 1960)
# [[Colette Rabaté]] hispanista (Frantzia 1950)
# [[Cristina Olea]] korrespontsala (Vigo, 1982)
# [[Dalila Ennadre]] zinema-zuzendaria (Maroko 1966- Paris 2020)
# [[Dalilah]] dantzaria (Madril 1936-2001)
# [[Danica McKellar]] Matematikaria, aktorea (AEB, 1975)
# [[Daniela Blume]] kazetaria (Mataro 1990)
# [[Daphne Oram]] musikagilea (Erresuma Batua, 1925-2003)
# [[Daria Bertolani Marchetti]] erresistentziaren kidea (Italia, 1919-1994)
# [[Delia del Carril]] margolaria (Argentina, 1884-1989)
# [[Désirée Gay]] kazetari eta feminista frantziarra (1810-1890)
# [[Diana Vishneva]] dantzaria (Errusia, 1976)
# [[Dolores Medio]] idazlea (Oviedo 1911-1996)
# [[Dolors Comas]] antropologoa eta politikaria (Bartzelona, 1951)
# [[Dorothy E. Smith]] antropologoa (E.B 1946-Kanada 2022)
# [[Dorothy Pitman Hughes]] aktibista (AEB 1938-2022)
# [[Drucilla Cornell]] filosofoa (AEB 1950-2022)
# [[Edith Checa]] kazetari, irrati-esatari (Sevilla, 1957-Madril, 2017)
# [[Elda Emma Anderson]] fisikaria (AEB, 1899-1961)
# [[Elena González Iglesias]] dantzaria, aktorea (Asturias 1991)
# [[Elena Quiroga]] idazlea (Santander 1921-Coruña 1995)
# [[Elizabeth Gertrude Britton]] botanikaria, briologoa (AEB, 1858-1934)
# [[Elvira Andrés]] dantzaria (Espainia, 1958)
# [[Elvira Godás]] maistra errepublikarra (Katalunia, 1917-2015)
# [[Elvira Roca Barea]] idazlea (Malaga 1966)
# [[Enedina Alves Marques]] ingeniari zibila (Brasil, 1913-1981)
# [[Erika Martínez]] poeta (Jaen, 1979)
# [[Ernestina Otero]] maistra (Pontevedra 1890-1956)
# [[Eugenia Balcells]] artista bisuala (Bartzelona 1943)
# [[Eva Ortega Paíno]] kimikaria, ikertailea (Madril, 1972)
# [[Felicita Ferrero]] erresistentziaren kidea (Italia, 1899-1984)
# [[Filomena Dato]] poeta, idazlea (Galizia, 1856-1926)
# [[Flor de Torres Porras]] fiskala (Almeria 1961)
# [[Flora Philip]] matematikaria (Erresuma Batua 1865-1943)
# [[Florence Parpart]] asmatzailea (EE.BB. 1856- ?)
# [[Florencia Pérez Padilla]] dantzaria (Sevilla 1918-Madril 2000)
# [[Frances Haugen]] datu-ingeniaria, informatzailea (AEB 1980)
# [[Francesca Gargallo]] filosofoa, idazlea (Italia 1956- Mexiko 2022)
# [[Gabriela Bravo]] fiskala, politikaria (Valentzia 1963)
# [[Gemma Pasqual i Escrivà|Gemma Pasqual i Escrivá]] katalanez idazten duen idazlea (Valentzia, 1967)
# [[Gertrud Woker]] biokimikaria (Suitza, 1878-1968)
# [[Ginetta Sagan]] erresistentziaren kidea (Italia, 1925-2000)
# [[Gloria Leyland]] dantzaria, esataria (Argentina, XX.mendea)
# [[Godeliève Mukasarasi]] gizarte langilea, aktibista (Ruanda 1959)
# [[Grace Nichols]] poeta (Guyab 1950)
# [[Helen Pickett]] koreografoa (AEB,?)
# [[Helena Corbellini]] idazlea (Uruguai 1959)
# [[Helena Cortesina]] dantzaria, zinegile aitzindaria (Valentzia 1903-Buenos Aires 1984)
# [[Ina Grafl]] botanikaria (Suitza 1915-1970)
# [[Irene Rice Pereira]] artista (AEB 1902-Marbella 1971)
# [[Isabel Pérez Montalbán]] poeta (Córdoba, 1964)
# [[Isla Correyero]] idazlea, poeta (Cáceres, 1957)
# [[Jamie Dantzscher]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1982)
# [[Josefina Triguero Agudo]] Espainiako 1.emakume epailea (Madril 1946-2022)
# [[Joyce Lussu]] erresistentziaren kidea (Italia, 1912-1998)
# [[Juana la Macarrona]] dantzaria (Cádiz 1870-Sevilla 1947)
# [[Júlia Creus Garcia]] dantzaria, aktorea (Tarragona 1994)
# [[Julia Manzanal Pérez]] aktibista errepublikanoa (Madril, 1915-2012)
# [[Julia Reichert]] dokumental-zuzendari (AEB 1946-2022)
# [[Kae Tempest]] poeta, abeslaria (Inglaterra, 1985)
# [[Kathryn Woolard]] hizkuntza-antropologoa (AEB 1950)
# [[Kenita Placide]] aktibista (Santa Luzia 1978)
# [[La Chunga]] dantzaria (Marseilla, 1938)
# [[La Malena (dantzaria)]] (Cádiz 1877-Sevilla 1956)
# [[Laura Escanes]] modeloa (Bartzelona 1996)
# [[Laura Palmés]] kazetaria (Bartzelona, 1954-2011)
# [[Laura Pinillos]] vedettea (Espainia 1900-Madril 1970)
# [[Lina Merlin]] erresistentziaren kidea (Italia, 1887-1979)
# [[Lola Greco]] dantzaria, koreogarfoa (Madril 1964)
# [[Louisa Aldrich-Blake]] medikua (Chingford, 1865 – 1925)
# [[Louise Colet]] Frantziako olerkaria (1810-1876)
# [[Lourdes García Campos]] kazetaria (Madril 1975)
# [[Lucero Tena]] dantzaria,kriskitin jotzailea (Mexiko, 1938)
# [[Lucy Weston Pickett]] kimikaria (AEB, 1904-1997)
# [[Luisa Esteso]] aktore komikoa (Valentzia 1906- Madril1986)
# [[Luisa Isabel Álvarez de Toledo]] dukesa eta idazlea (Estoril, 1936-Sanlúcar de Barramenda, 2008)
# [[Lupe Serrano]] dantzaria (Txile, 1930)
# [[Manuela Garín Pinillos]] matemtikaria (Asturias-Mexiko, 1914-2019)
# [[Manuela Manzanares]] arbista, idazlea (Ciudad Real 1910 -AEB 2004)
# [[Margarita García Robayo]] idazlea (Kolonbia 1980)
# [[Marguerite Williams]] geologoa (AEB, 1895-1991)
# [[María Alaniako]] enperatriza (Georgia1050-Bizanzio 1118?)
# [[Maria Branyas Morera]] superehunurtekoak (San Frantzisko/Katalunia 1907)
# [[María Cabrera]] akrobata, lehenengo emakume ijito ezaguna espainian (1467-Guadalajara, 1527)
# [[Maria Cosway]] artista (Italia 1760 -1838)
# [[María Eloy-García|María Eloy-Garcia]] idazle, poeta (Málaga, 1972)
# [[María Ignacia Rodríguez de Velasco]] aktibista (Mexiko, 1778-1850)
# [[María López García]] hockey-jokalaria (Asturias 1990)
# [[María Muñoz]] irrati-esataria (Argentina 1968-2003)
# [[Maria Ossowska]] Filosofoa (Varsovia, 1896-1974)
# [[María Peláe]] kantautorea (Malaga 1990)
# [[María Teresa Mirabal]] ekintzaile politikoa (Dominikar Errepublika, 1935-1960)
# [[Marie Guy-Stéphan]] dantzaria (Paris 1818-1873)
# [[Marina Semiónova]] dantzaria (Errusia, 1908-2010)
# [[Mariola Cubells]] kazetaria (Valentzia 1967)
# [[Marjorie Hyams]] jazz musikaria, bibrafonista (AEB 1920-2012)
# [[Marsha Blackburn]] politikaria (AEB 1952)
# [[Marta Agudo]] poeta (Madril, 1971)
# [[Maruchi Fresno]] aktorea (Madril 1916-2003)
# [[Mercedes Ballesteros]] idazlea ( Madril 1913-1995)
# [[Mercedes Gaibrois de Ballesteros]] historialaria (Paris 1891-Madril 1960)
# [[Mercedes Marrero]] saskibaloi jokalaria eta nabigazio kapitaina (San Cruz Tenerifekoa, 1961)
# [[Mercedes Olivera Bustamante]] antropologoa (Mexiko 1934-2022)
# [[Milagros Calvo]] epailea (Valladolid 1947)
# [[Minerva Mirabal]] ekintzaile politikoa (Dominikar Errepublika, 1926-1960)
# [[Mireia Sentís]] idazlea (Bartzelona 1947)
# [[Miriam Reyes]] poeta (Ourense, 1974)
# [[Mónica Moro]] publizista, zuzendari-nagusia (Madril, 1974)
# [[Montserrat Domínguez]] kazetaria (Madril 1963)
# [[Montserrat Galcerán]] aktibista (Bartzelona, 1946)
# [[Montserrat Soliva Torrentó]] zientzialaria (Katalunia, 1943-2019)
# [[Nannette Streicher]] musikagilea, piano-jolea (Alemania 1769-Austria1833)
# [[Natalia Bessmértnova]] dantzaria (Mosku 1941-2008)
# [[Natalia LL]] artista (Polonia 1937-2022)
# [[Natalia Makarova]] dantzaria (Errusia, 1940)
# [[Nina Timofeeva]] dantzaria (Errusia 1935-Israel 2014)
# [[Noemí Galera]] OT zuzendaria (Bartzelona 1967)
# [[Noni Benegas]] idazlea (Argentina 1951)
# [[Norma Barbolini]] erresistentziaren kidea (Italia, 1922-1993)
# [[Núria Bendicho Giró|Nuria Bendicho]] idazlea (Bartzelona, 1995)
# [[Nuria Oliver]] telekomunikazio ingeniaria (Alacant 1970)
# [[Odette Roy Fombrun]] sufragista (Haiti 1917-2022)
# [[Olga Lepeshínskaya]] dantzaria (Errusia 1941-2008)
# [[Olga María Ramos]] kupletista, musikagilea (Madril 1947)
# [[Olga Ramos (abeslaria)]] (tenerife, 1932)
# [[Olga Ramos (aktorea)]] kupletista (Badajoz 1918-Madril 2005)
# [[Paloma del Río]] kazetaria (Madril 1960)
# [[Pastora Galván]] dantzaria (Sevilla 1980)
# [[Patria Mirabal]] ekintzaile politikoa (Dominikar Errepublika, 1924-1960)
# [[Patricia Guerrero (dantzaria)]] (Granada 1990)
# [[Patrizia Reggiani]] hiltzailea (Italia, 1948)
# [[Pilar de la Oliva]] epailea (Valentzia 1956)
# [[Radhya Al-Mutawakel]] Giza eskubide aktibista (Yemen 1967)
# [[Ramona Maneiro]] aitzindaria (Coruña, 1961)
# [[Rosa Durán]] dantzaria (Cádiz 1922-Madril 1999)
# [[Rosario Guerrero]] dantzaria (Madril XIX. mendea-1960)
# [[Rosemary Radford Ruether]] filosofoa (AEB 1936-2022)
# [[Rossana Rossanda]] erresistentziaren kidea (Italia, 1924-2020)
# [[Sabela Arias Castro]] historietagilea (Lugo, 1969)
# [[Sara Rancaño]] korrespontsala (Bartzelona, 1984)
# [[Sarah Mardini]] igerilaria, errefuxiatuen aldeko aktibista kriminalizatua (Siria, 1995)
# [[Shadi Sadr]] abokatu, aktibista (Iran 1974)
# [[Sharon Presley]] psikologoa (AEB 1943-2022)
# [[Silvia Barrera Ibáñez]] zibersegurtasun aditua, kriminologoa (Madril 1977)
# [[Soledad Antelada Toledano]] hackerra (Argentina 1977)
# [[Soledad Cazorla]] fiskala (Lareche 1955-Madril2015)
# [[Sophie Freud]] psikologoa, idazlea (Austria 1924-AEB 2022)
# [[Stella Cunliffe]] estatistikaria (Erresuma Batua, 1917-2012)
# [[Suzanne Voilquin]] kazetari frantziarra eta saint simonista (1801-1876)
# [[Teresa Burga]] artista (Perú, 1935-2021)
# [[Teresa Freixes]] legelaria (LLeida 1950)
# [[Teresa Perales]] igerilaria (Zaragoza 1975)
# [[Tina Anselmi]] erresistentziaren kidea (Italia, 1927-2016)
# [[Verónica Pascual Boé]] ingeniaria, CEO (Burgos 1979)
# [[Vicky Gómez]] dantzaria (Salamanca 1988)
# [[Victoria Pinillos]] vedettea (Espainia ?- Madril ? )
# [[Victorina Vila Badia]] maistra errepublikarra (Lleida, 1883-1962)
# [[Violeta la Burra]] abeslaria, dantzaria, aitzindaria (Sevilla, 1936-2020)
# [[Virxinia Pereira Renda]] idazlea (Pontevedra 1884-Madril 1969)
# [[Yolanda Ramos]] aktorea (Bartzelona 1968)
# [[Zar Amir Ebrahimi]] aktorea (Iran 1981)
# [[Zeba Islam Seraj]] biologo molekularra (Bangladesh, 1958)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''abendua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Lourdes Herrasti]] ef--'''SORTUA''' antropologoa (Aretxabaleta, 1958)
# [[Marie-José Basurco]] ----'''SORTUA''' idazlea (Donibane Lohitzune, 1947)
# [[Uxue Kerejeta]] ----'''SORTUA''' musikaria (Zumarraga, 1999)
# [[Felisa Libano]] efef'''SORTUA''' pandero jotzailea (Plentzia, 1917-2000)
# [[Esperanza Nuere]] ----'''SORTUA''' margolaria (Bilbo, 1935)
# [[Nadia Hindi Mediavilla]] ----'''SORTUA''' ikertzailea (Bagdad, 1977)
# [[Betisa Ojanguren]] ----'''SORTUA''' Nafarroako Unibertsitate Publikoko irakaslea (Barakaldo, 1978)
# [[Ainhize Belar]] ef--'''SORTUA''' eskalatzailea (Atxondo, 2006)
# [[Miren Urbieta Vega]] ----'''SORTUA''' abeslaria, musikaria (Donostia, 1983)
# [[Begoña Uriarte]] ----'''SORTUA''' piano-jotzailea (Bilbo, 1937)
# [[Dioni Ardanza]] efef'''SORTUA''' jostuna (Ermua, 1914-Dima, 2005)
# [[Bego Alabazan]] ----'''SORTUA''' ipuin-kontalaria (Bilbo, 1966)
# [[Esperanza López Parada]] poeta (Madril, 1962)
# [[María Vázquez Suárez]] maistra, fusilatua (1874-1936)
# [[Kavita Ramdas]] zientzialaria (India, 1963)
# [[Cécile La Grenade]] politikaria, zientzialaria (Grenada, 1952)
# [[Eva Syková]] neurozientzialaria (Txekia, 1944)
# [[Sikivu Hutchinson]] idazlea, ekintzailea (AEB, 1961)
# [[Soumya Swaminathan]] medikua, pediatra eta zientzilaria (India, 1959)
# [[Victoria Ocampo]] idazle, itzultzaile, filantropoa (Argentina 1890-1979)
# [[Marie-Léonide Charvin "Agar"]] Aktore frantziarra eta communarde (1832-1891)
# [[Lorena Conde]] aktore, poeta (Galizia, 1980)
# [[Francisca Herrera Garrido]] idazlea (Galizia, 1869-1950)
# [[Olga Gallego]] historialaria, artxibozaina, idazlea (Galizia, 1923-2010)
# [[Mercedes Romero Abella]] maistra exekutatua (Coruña, 1907-Aranga, 1936)
# [[Marga do Val|Marga Do Val]] itzultzailea eta aktorea (Vigo, 1964)
# [[Sufia Kamal]] feminista (Banglades, 1911-1999)
# [[Oksana Omeliánchik]] ukraniar-sobietar gimnasta (1985)
# [[Laila Ripoll]] antzerkigilea, zuzendaria (Madril, 1964)
# [[Concha Cuetos]] aktorea (Madril, 1944)
# [[Cristina Torres]] aktorea (Madril, 1963)
# [[Pilar Torres]] aktorea (Madril, 1962)
# [[Elisa Montés]] aktorea (Granada, 1934)
# [[Teresita Silva]] aktorea (Valentzia 1911-Madril 1960)
# [[Analia Gadé]] aktorea (Argentina, 131-Madril 2019)
# [[Marisol Ayuso]] aktorea (Madril, 1943)
# [[Eugenia Roca]] aktorea (Bartzelona, 1928-2010)
# [[Encarna Abad]] aktorea (Espainia,1927)
# [[Mara Recatero]] zuzendaria (Espainia, ?)
# [[Lola Membrives]] kantaria,aktorea (Argentina/Espainia, 1885-1969)
# [[María Lado|Maria Lado]] idazlea (Coruña, 1979)
# [[María de las Mercedes Goicoa Fernández|Maria de las Mercedes Goicoa]] pianista (Coruña, 1928-2022)
# [[Beatriz Hernanz]] poeta (Pontevedra, 1963)
# [[Mar Bosch Oliveras|Mar Boch Oliveras]] idazlea (Girona, 1981)
# [[Elena Alonso Frayle]] idazlea (Bilbo, 1965)
# [[Pilar Cabot]] idazlea (1940-2017)
# [[Sandra Alonso Villar|Sandra Alonso]] maistra, idazlea (Zamora, 1993)
# [[Toni Acosta]] aktorea, umoregilea (Tenerife, 1972)
# [[Begoña Vargas]] aktorea, modeloa, dantzaria (Madril, 1999)
# [[Ivana Baquero]] aktorea, modeloa (Bartzelona, 1994)
# [[Mamen García]] aktorea (Valentzia, 1947)
# [[Nuria Herrero]] aktorea, dantzaria (Valentzia, 1987)
# [[Hurtado ahizpak]] aktore hirukotea (Espainia, 1979-1994)
# [[Paloma Hurtado]] vedettea,aktorea (Madril, 1946)
# [[Fernanda Hurtado]] aktorea (Madril, 1947)
# [[Teresa Hurtado]] aktorea (Madril, 1947)
# [[Mary Carrillo]] aktorea (Toledo, 1919-Madril 2009)
# [[Sara Moro]] gimnasta artistikoa (Mexiko, 1984)
# [[Elisa Herrero Uceda|Elisa Herrero]] poeta (Caceres, 1957-Madril, 2020)
# [[Blanca Andreu]] poeta (Coruña, 1959)
# [[Ana Merino]] poeta, komikigilea (Madril, 1971)
# [[Maria Bassó]] aktorea (Espainia,1901-Madril,1992)
# [[Esperanza Navarro]] aktorea (Espainia, 1928-1978)
# [[Eloísa Muro]] aktorea (Madril, 1894-1979)
# [[María Asquerino]] aktorea (Madril, 1925-2013)
# [[Pilar Millán Astray]] idazlea, espioia (Coruña 1879-Madril 1949)
# [[Mayra Gómez Kemp]] aurkezlea, kantaria, aktorea (Kuba, 1948)
# [[Velia Martínez]] aktorea (AEB, 1920-1993)
# [[María Durán]] aurkezlea, kantaria (Madril, 1946)
# [[Beatriz Escudero]] aktorea, kantaria (Asturias, 1950)
# [[Acuario hirukotea]] pop musikariak (Espainia, 1976-1980)
# [[Marián Flores]] idazkaria, aurkezlea (Madril, 1957)
# [[María Casal]] aurkezlea,aktorea, (Madril, 1958)
# [[Cristina Corral Soilán]] kazetaria, idazlea, irakaslea (Lugo, 1976)
# [[Mary Paz Pondal]] aktorea (Asturias, 1942)
# [[Mercedes Prendes]] aktorea (Asturias,1903-Madril,1981)
# [[Milagros Leal]] aktorea (Madril, 1902-1975)
# [[Ana Mariscal]] aktore, zuzendari, ekoizle (Madril, 1923-1995)
# [[Loreto Prado]] aktorea (Madril, 1863-1943)
# [[Consuelo Berlanga]] kazetaria (Kordoba, 1955)
# [[Irma Soriano]] kazetaria (Jaen, 1963)
# [[María Teresa Campos]] kazetaria (Tetuan/Malaga, 1941)
# [[Paula Malia]] aktorea (Bartzelona, 1990)
# [[Silma Lopez]] aktorea (Madril, 1991)
# [[Teresa Riott]] aktorea (Bartzelona, 1990)
# [[Barbara Mestanza]] zuzendaria (Bartzelona 1990)
# [[Inés de León]] zuzendaria (?, XX.mendea)
# [[Carmen Carbonell]] aktorea (Bartzelona, 1900)
# [[Belen Macias]] gidoilaria, zuzendaria (Tarragona, 1968)
# [[Vicky Peña]] aktorea (Bartzelona, 1954)
# [[Miranda Gas]] aktorea (Madril, 1985)
# [[Anna Maleras]] dantzaria (Bartzelona, 1940)
# [[Carlota Ferrer]] aktorea, korografoa (Madril, 1976)
# [[Emma Maleras]] dantzaria, koreografoa (Bartzelona, 1919-2017)
# [[Elena Frías de Chávez]] politikaria eta maistra (Venezuela, 1935)
# [[Rita Sargsyan]] maistra (ARmenia, 1962-2020)
# [[María Xosé Agra Romero]] filosofoa (Santiago de Compostela, 1956)
# [[Montse Barderi Palau]] idazlea eta filosofoa (SAbadell, 1969)
# [[María Canosa]] ingeniaria, idazlea, aurkezlea (Galizia, 1978)
# [[Carmen Borrego]] telebista saio-zuzendaria (Malaga, 1966)
# [[Marisa Abad]] aurkezlea (Alacant, 1947)
# [[Nuria Roca]] aktorea, aurkezlea, idazlea (Valentzia, 1972)
# [[Rocío Carrasco]] aurkezlea (Madril, 1977)
# [[Isabel Borondo]] aurkezlea (Madril, 1948)
# [[Lola Martínez (esataria)]] esataria (Murtzia, XX. mendea)
# [[Mónica Randall]] aktore, aurkezlea (Bartzelona, 1942)
# [[Luciana Wolf]] abeslaria (Zaragoza, 1946)
# [[Lola Rodríguez Aragón]] soprano, maistra (Logroño, 1910-Iruñea 1984)
# [[Elisabeth Schumann]] sopranoa, maistra (Alemania 1888-AEB, 1952)
# [[Neus Campillo Iborra]] filosofoa eta idazlea (Valentzia, 1945)
# [[Carolina del Olmo]] filosofoa (Madril, 1974)
# [[Ana Marta González (filosofoa)|Ana Marta Gonzalez]] filosofoa (Ourense, 1969)
# [[Emma Vilarasau]] aktorea (Bartzelona, 1969)
# [[Faustina Pignatelli]] fisikaria, matematikaria (Italia, 1705-1769)
# [[Toshiko Yuasa]] fisikaria (Japonia-Frantzia, 1909-1980)
# [[Ana Higueras]] sopranoa (Madril, 1944)
# [[Marie Fillunger]] sopranoa (Austria, 1850-Suitza 1930)
# [[Eugenie Schumann]] piano-jolea (Alemania, 1851-Suitza 1938)
# [[Rocío Orsi|Rocio Orsi]] filosofoa, saiakeragilea (Madril, 1976-2014)
# [[Clara Ramas]] filosofoa, politikaria (Madril, 1986)
# [[Begoña Roman]] filosofoa (Petrel, 1965)
# [[Teresa Cameselle]] idazlea (Coruña, 1968)
# [[Isabel Penagos]] sopranoa (Santander, 1931)
# [[Petra Martínez]] aktorea, zuzendaria (Jaen, 1944)
# [[Olga Margallo]] aktorea, zuzendaria (Madril, 1970)
# [[Marta Soto]] egile-abeslaria (Huelva, 1996)
# [[Carmen Boza]] egile-abeslaria (Cádiz, 1987)
# [[Ana María Sánchez Navarro]] sopranoa (Alacant, 1959)
# [[Sophie Poirier]] Jostuna eta Parisko Komunako communarde (1830-1879)
# [[Victorine Eudes]] Botikaria eta Parisko Komunako communarde (1848-1881)
# [[Malvina Poulain]] Maistra eta Parisko Komunako communarde (1851-1921)
# [[Rachel Félix]] Frantziako aktore tragikoa (1821-1858)
# [[Natalia Kobrynska]] idazlea eta feminista (Ukraina, 1855-1920)
# [[Mylène Flicka|Mulène Flicka]] blogaria eta feminista (Benin, 1996)
# [[Joye Hummel]] gidoilaria (EEBB, 1924-2021)
# [[Atika Locke]] idazlea (EEBB, 1974)
# [[Carla Cordua]] filosofoa (Txile, 1925)
# [[Mercè Otero Vidal]] filosofoa, feminista (Bartzelona, 1947)
# [[Marie-Pauline Soyer]] grabatzailea (Caen, Frantzia, 1786-1871)
# [[Ana Gertrudis de Urrutia Garchitorena|Ane Gertrudis de Urrutia Garchitorena]] margolaria (Cádiz, 1812-1850)
# [[Esmée Bulnes]] dantzaria (Erresuma Batua, 1900-Italia 1986)
# [[Gema Castillo]] dantzaria (Argentina, 1907-1979)
# [[Yoly Saa]] egile-abeslaria (Pontevedra, 1992)
# [[Aurora de Albornoz]] idazlea, poeta (Luarca, 1926 - Madril, 1990)
# [[Newsha Tavakolian|Newsha TAvakolian]] artista (Teheran, 1981)
# [[Pauleta Pamies]] dantzaria (Bartzelona, 1851-1937)
# [[Teresina Boronat]] dantzaria (Katalunia, 1904-1983)
# [[Maria de Avila]] dantzaria (Bartzelona, 1920-Zaragoza 2014)
# [[Lola de Avila]] dantzaria (Guadalajara, 1949)
# [[Claudia Faci]] dantzaria (Espainia, 1966)
# [[Rosita Segovia]] dantzaria (Bartzelona, 1922-2003)
# [[Ana Laguna]] dantzaria (Zaragoza, 1954)
# [[Arantxa Argüelles]] dantzaria (Zaragoza, 1970)
# [[Rosella Hightower]] dantzaria (AEB,1920- Frantzia,2008)
# [[Violette Verdy]] dantzaria (Frantzia,1933-AEB,2016)
# [[Marcia Brown]] dantzaria (AEB,1918-2015)
# [[Cristina Aranda]] dantzaria (Madril, 1976)
# [[Maria Gordon]] geologo, paleontologoa (Eskozia, 1864-1939)
# [[Francisca Meléndez]] margolaria (1770-1825 Cádiz)
# [[María Elisa Quinteros|Maria Elisa Quinteros]] politikaria (Txile, 1981)
# [[Verona van de Leur]] gimnasta (Herbehereak, 1985)
# [[Ruth Brown]] abeslaria (EEBB, 1928-2006)
# [[Nancy Chodorow]] psikoanalistaa(AEB, 1944)
# [[Liubov Jegorova (dantzaria)]] (Errusia 1880-Paris 1972)
# [[Bronislava Nijinska]] dantzaria (Errusia 1891-AEB 1972)
# [[Margarita Wallmann]] dantzaria (Alemania 1904- Monako 1992)
# [[Victoria Garabato]] dantzaria (Argentina XX. mendea)
# [[Susana Agüero]] dantzaria (Arhentina 1944-2012)
# [[Mercedes Quintana]] dantzaria (Argentina, 1910-1996)
# [[Dora del Grande]] dantzaria (Argentina, 1909-1966)
# [[María Ruanova]] dantzaria (Argentina 1922-2016)
# [[Inés Malinow]] idazlea (Argentina, 1922-1989)
# [[Ana Itelman]] dantzaria (Txile 1927-Argentina, 1989)
# [[Sole Giménez]] abeslaria (Paris/Murtzia, 1963)
# [[Rafaela López Aguado de Rayón]] independentziaren aldeko heroina (Mexiko, 1754-1822)
# [[Rita Pérez de Moreno]] independentziaren aldeko heroina (Mexiko, 1779-1861)
# [[Montserrat Galí Boadella]] historialaria (Mexiko, 1947)
# [[Lida Martinoli]] dantzaria (Argentina 1914-1994)
# [[Yelena Smirnova]] dantzaria (Errusia 1888-Argentina 1934)
# [[Hanya Holm]] dantzaria (Alemania 1893-AEB 1992)
# [[Marilú Marini]] dantzaria (Argentina 1940)
# [[Iris Marga]] dantzaria (Italia 1901-Argentina 1997)
# [[Renate Schottelius]] dantzaria (Alemania 1921-Argentina 21998)
# [[Agnes de Mille]] dantzaria (AEB 1905-1993)
# [[Ana María Stekelman]] dantzaria (Argentina 1944)
# [[Nieves Herrero Cerezo]] kazetaria (Madril 1957)
# [[Inés Ballester]] kazetaria (Castelló 1958)
# [[Edith Ditmas]] liburuzaina, idazlea (Ingalaterra, 1896-1986)
# [[Aurora Bernárdez]] itzultzailea (Argentina 1920-Frantzia 2014)
# [[Edith Aron]] itzultzailea (Alemania 1923-Londres 2020)
# [[Ugné Karvelis]] itzultzalea (Lituania 1935-Paris 2002)
# [[Carol Dunlop]] itzultzailea (AeB 1946, Frantzia 1982)
# [[Elena Garro]] idazlea (Mexiko, 1916-1998)
# [[Amalia Kahana - Carmon]] idazlea (Israel, 1926-2019)
# [[Félicie de Fauveau]] eskultorea (Italia, 1802-1886)
# [[Louise-Joséphine Sarazin de Belmont]] margolaria (Versalles, 1790- Paris, 1870)
# [[Thérèse Eléonore Lingée]] diseinatzailea, grabatzaile (Paris, 1753-1833)
# [[María Josefa Ascargorta y Rivera]] margolaria eta irakaslea (Madril, 1800-1850)
# [[Maria Luisa Marchori]] margolaria (Madril, 1801-1900)
# [[Chellsie Memmel]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1988)
# [[Bárbara María Hueva]] margolaria (Madril, 1733-1772)
# [[María del Olmo Ibáñez|María del Olmo Ibañez]] artxibozaina, idazlea, historialaria (Alacant, 1965)
# [[Amparo Dávila]] idazlea, poeta (Mexiko, 1928-2020)
# [[Maria Bashir]] Afganistaneko 1. emakumezko fiskala (1970)
# [[Christina Lamb]] kazetaria (Londres, 1965)
# [[Nujeen Mustafa]] aktibista errefuxiatua (Siria, 1999)
# [[Cecilia McDowall]] musikaria (Londres, 1951)
# [[Luzmaría Jiménez Faro]] idazlea (Madril, 1937-2015)
# [[Marina de Castarlenas]] idazlea (Bartzelona, 1900-1974)
# [[Clara Corral]] idazlea (Galizia, 1847-1908)
# [[Salomėja Nėris]] idazlea (Lituania, 1904-1945)
# [[Helena Paz Garro]] idazlea (Mexiko, 1939-2014)
# [[Isabela Corona]] aktorea (Mexiko, 1913-1993)
# [[Olivia Teroba]] idazlea (Mexiko, 1988)
# [[Andrea Muriel]] idazlea (Mexiko, 1988)
# [[Misty Copeland]] dantzaria (AEB, 1982
# [[Inmaculada Aguilar]] dantzaria (Kordoba, 1958)
# [[Mercedes Alfonso]] dantzaria (Espainia, ? )
# [[Rocío Aragón]] dantzaria (Cádiz1925-Madril 2018)
# [[Dores André]] dantzaria (Galizia 1958)
# [[Else Granheim]] liburuzaina (Norvegia 1926-1999)
# [[Carmen Magallón]] fisikaria (Aragoi, 1951)
# [[Baya Hocine]] ekintzaile independentista aljeriarra (1940 - 2000)
# [[Houda Benyamina]] film-zuzendari eta gidoilari frantsesa (1980)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''azaroa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maria Bengoetxea]] efef'''''SORTUA''''' euskaltzalea, hizlaria (Ermua, 1906 - Zornotza, 2006)
# [[Justi Arenaza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Arrasate, 1919-2000)
# [[Miren Arenaza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Arrasate, 1915 - 2003)
# [[Ane Elordi]] ef--'''''SORTUA''''' kazetaria, irakaslea, KORRIKAko koordinatzailea (Zornotza, 1991)
# [[Isolina Pliego]] ----'''SORTUA''' maistra (Iruñea, 1886-Lodosa, 1968)
# [[Ángela Alonso|Angela Alonso]] ef--'''SORTUA''' maistra (Lerin, 1899-Iruñea, 1986).
# [[Oskia Ugarte]] ----'''SORTUA''' artearen historialaria eta kudeatzailea (Iruñea, 1978)
# [[Elisa Arteta]] ef--'''SORTUA''' dantzaria eta koreografoa (Iruñea, 1980)
# [[Isabel Aleman Irungarai]] ef--'''SORTUA''' emagina, Amaiurko alkatea (Amaiur, 1968)
# [[Ioar Oteiza]] ef--'''''SORTUA''''' komunikatzailea, Durango Azokako komunikazio arduraduna (Lesaka, 1988)
# [[Juanita Arenaza]] efef'''SORTUA''' errekatista (Arrasate, 1923-Mexiko, 2015)
# [[Raisa Álava]] ----'''SORTUA''' artista (Zuhatza, 1990)
# [[Asun Ibarrondo]] ef--'''SORTUA''' zerbitzaria, ostalaria (Elorrio, 1952)
# [[Maitane Carballo]] ----'''SORTUA''' zinemagilea (Gasteiz, ?)
# [[Idurre Frías]] ef--'''SORTUA''' futbol entrenatzailea (Gasteiz, 1991)
# [[Ana Aguiriano]] ----'''SORTUA''' 1992ko Paralinpiar jokoetako kirolaria (Gasteiz, 1961)
# [[Josefina Añua]] ----'''SORTUA''' Espainiako saskibaloi selekziorako hautatua izan zen lehenengo arabarra (Gasteiz, ?)
# [[Leguncia de Echebarria]] ----'''SORTUA''' Durangoko kondesa (XI.mendea)
# [[Elur Ulibarrena|Elur Ulibarrena Herce]] ----'''SORTUA''' museo kudeatzailea (Denia, 1969)
# [[Kristina Berasain]] ef--'''''SORTUA''''' kazetaria (Lizarra)
# [[Leire Malkorra]] ----'''SORTUA''' arkitektoa eta arkeologo (Tolosa, 1988 )
# [[Tania Reneaum Panszi]] ----'''SORTUA''' Amerikarteko Giza Eskubideen Batzordeko Idazkari Exekutiboa (Mexiko, ?)
# [[Suylen Milanés]] efef'''SORTUA''' abeslaria (Kuba, 1971-2022)
# [[Lynn Milanés]] ----'''SORTUA''' abeslaria (Kuba, 1970)
# [[Ana Zamorano |Ana Zamorano Ruiz]] ----'''SORTUA''' bidaiaria (Sodupe, 1992)
# [[Yaiza Romero]] ----'''SORTUA''' kirolaria, urpeko arrantza (Zornotza,? )
# [[Loren Eguren]] efef'''SORTUA''' ehun urteduna (Elorrio 1920-Zaldibar 2023)
# [[Juliana Saratxaga]] ??--'''SORTUA''' pandero jotzailea, ehun urtekoa (Araia. 1911-2013)
# [[Mireia Elkoroiribe]] ef--'''SORTUA''' politikaria (Abadiño, 1975)
# [[Loiola Canales]] ef--'''SORTUA''' surflaria, irakaslea (Bilbo, 1995)
# [[Susana Brunetti]] aktorea (Argentina, 1941-1974)
# [[Mimí Pons]] vedette eta aktorea (Argentina, 1948)
# [[Norma Pons]] vedette eta aktorea (Argentina, 1943-2014)
# [[Tosca Musk]] zinemagilea (Hegoafrika, 1974)
# [[Maye Musk]] modeloa eta dietista (Kanada, 1948)
# [[Susana Dalmás]] irakaslea, politikaria (Uruguai, 1948-2012)
# [[Francisca Júlia da Silva]] poeta (Brasil, 1871-1920)
# [[Doris Daou]] astronomoa (Kanada, 1964)
# [[Joany Kane]] gidoilaria, Passionflix plataformaren asmatzailea (AEB, XX. mendea)
# [[Alessandra Torre]] Amazoneko maitasun eleberri idazle salduena, blogaria,(AEB, XX. mendea)
# [[Sylvia Day]] idazlea (AEB, 1973)
# [[Raffaella di Girolamo]] psikologoa, sexologoa (Txile, 1978)
# [[Mariana di Girolamo]] aktorea (Txile, 1990)
# [[Amparo Noguera]] aktorea (Txile, 1965)
# [[Emilia Noguera]] aktorea, zuzendaria (Txile, 1983)
# [[Sonja Vasić]] saskibaloi jokalaria (Serbia, 1989)
# [[Thaïs Blume]] aktorea (Bartzelona, 1984)
# [[Agnès Busquets]] aktorea (Tarragona, 1976)
# [[Elena Espejo]] aktorea, ekoizlea (Tanger, 1930)
# [[Marta Grau]] aktorea, antzerki-pedagogoa (Katalunia, 1891-1992)
# [[Catalina Valls]] aktore, zuzendari, idazlea (Mallorca, 1906-1999)
# [[Cristina Valls]] aktorea (Mallorca, 1901-1982)
# [[Aina Villalonga]] antzerki-idazlea (Mallorca, 1883-1961)
# [[Margalida Caimari]] poeta, ongilea (Kuba 1839-Mallorca 1921)
# [[Rebekah Dawson]] astronomoa (AEB)
# [[Julia de León]] astronomoa (Santa Kruz de Tenerife, 1977)
# [[Audrey C. Delsanti]] astronomoa (Frantzia, 1976)
# [[Juana Salabert]] idazlea (Frantzia-Espainia, 1962)
# [[Milena Rudnitska]] ukraniar kazetaria, ekintzailea (1892-1976)
# [[Manuela de los Herreros]] idazlea, administratzailea (Balearrak 1845-1911)
# [[María Cánepa]] aktorea (Italia, 1921-Txile 2006)
# [[Liliana Ross]] aktorea, zuzendaria (Italia-Txile, 1930-2018)
# [[María Elena Duvauchelle]] aktorea (Txile, 1942)
# [[Zinaida_Tusnolobova-Martxenko]] Armada Gorriko medika (Errusia, 1920)
# [[Felipa de Souza]] aktibista portugaldarra (Tavira, 1556-Brasil, 1600)
# [[Victorine Gorget]] Frantziako ikuzlea eta Parisko Komunan militante errepublikanoa (1843-1901)
# [[Joséphine Marchais]] Frantses jornalaria, Komunan parte hartu izana (1837-1874)
# [[Élisabeth Rétiffe]] Frantziako kartoi-fabrikatzailea, sozialista eta Communarde (1834-1882)
# [[Léontine Suétens]] Ikuzlea eta 1871ko Parisko Komunan 'communarde-a' (1846-1891)
# [[Tonka Tomicic]] modeloa eta aurkezlea (Txile, 1976)
# [[Niní Marshall]] aktorea, gidoilaria, komediantea (Argentina, 1903-1996)
# [[Antonella Costa]] aktorea, zuzendaria (Italia-Argentina, 1980)
# [[Samira Negrouche]] idazlea, poeta (Aljeria, 1980)
# [[Carolina Arregui]] aktorea (Txile, 1965)
# [[Mayte Rodríguez]] aktorea, modeloa (Txile, 1989)
# [[Elsie MacGill]] ingeniaria (Kanada, 1905-AEB 1980)
# [[Helen Gregory MacGill]] epailea, kazetaria (Kanada 1864-1947 )
# [[Helen MacGill Hughes]] soziologoa (Kanada, 1903-1992)
# [[Helen Hughes-Brock]] arkeologoa (Kanada, 1938)
# [[Lauretta Ngcobo]] idazlea (Hego Afrika, 1931-2015)
# [[Patricia Simón Carrasco]] kazetaria, idazlea (Malaga, 1983)
# [[Emily Warren Roebling]] ingeniaria (AEB, 1843-1903)
# [[E. Lilian Todd]] asmatzailea (AEB, 1865-1937)
# [[Margaret Olivia Slocum Sage]] irakaslea, filantropoa (AEB, 1828-1918)
# [[Ruth Crocker]] idazlea (AEB, 1946)
# [[Loida Zabala Ollero]] potentzia egokituko kirolaria(Cáceres, 1987)
# [[Maura Healey]] abokatua, politikaria (AEB, 1971)
# [[Felicitas Guerrero]] dirudun dama, tiroz hila (Argentina, 1846-1872)
# [[María Teresa Costantini]] aktorem, film-zuzendaria, gidoilaria (Argentina, 1949)
# [[Alda Merini]] poeta, idazlea (Italia, 1931-2009)
# [[María del Pilar Maspons y Labrós]] idazlea (1841-1907)
# [[Asunción Balaguer]] aktorea (Bartzelona 1925-Madril 2019)
# [[Teresa Rabal]] aktorea, abeslari (Bartzelona,1952)
# [[María Luisa Merlo]] aktorea (Valentzia, 1941)
# [[Rita Irasema]] barietate-artista, musikagile (Kuba, 1954)
# [[Inés Rivadeneira]] mezzosopranoa, irakaslea (Lugo, 1928)
# [[Isabel Pérez Dobarro]] piano-jolea, irakaslea (Coruña, 1992)
# [[María Luisa Solá]] bikoiztaile-aktorea (Bartzelona, 1939)
# [[Ana Diosdado]] idazle, aktore (Argentina, 1938-Madril 2015)
# [[Mirtha Legrand]] aktorea, aurkezlea (Argentina 1927)
# [[Amelia de la Torre]] aktorea (Guadalajara 1905-Madril 1987)
# [[Josefina Díaz de Artigas]] aktorea (Argentina1891-Madril 1976)
# [[Clara González]] abokatu, politikaria eta hezitzailea. (Kolonbia, 1900-1991)
# [[Lynne Karen Deutsch]] astrofisikaria, astronomoa (AEB, 1956-2004)
# [[Teresa Solana]] idazlea (Bartzelona, 1962)
# [[Annemarie Heinrich]] argazkilaria (Alemania-Argentina, 1912-2005)
# [[Alicia D'Amico]] argazkilaria (Argentina, 1933-2001)
# [[María Cristina Orive]] argazkilaria (Guatemala, 1931-2017)
# [[Luz Sánchez-Mellado]] kazetaria, idazlea (Alacant, 1966)
# [[Gretchen Daily]] biologoa, biogeografoa (AEB, 1964)
# [[Nina]] abeslaria, aktorea, enpresaburua (Bartzelona, 1966)
# [[María Moreno (margolaria)|Maria Moreno]] (Madril, 1933-2020)
# [[Fryda Shultz de Mantovani]] idazlea, kritikaria (Argentina, 1912-1978)
# [[Alicia Jurado]] idazlea, akademikoa (Argenti-1948)
# [[Marguerite Moreno]] aktorea (Frantzia-1871-1948
# [[María Rosa Oliver]] idazlea, aktibista (Argentina, 1898-1977)
# [[Leonor Acevedo Suárez]] itzultzailea (Argentina, 1876-1975)
# [[Harriet Shaw Weaver]] kazetaria, editorea (Ingalaterra, 1876-1961)
# [[María Esther Vázquez]] idazlea (Argenti-1937-2017)
# [[Carmen Bravo-Villasante]] itzultzailea, haur literaturan aitzindaria (Madril-1918-1994)
# [[María Luisa Cresta de Leguizamón]] idazlea, irakaslea (Argentina-1918-2008)
# [[Ana Garralón]] idazlea (Madril-1965)
# [[Montse Pla]] aktorea (Madril, 1978)
# [[Sarah Buschmann]] idazlea (Frantzia, 1992)
# [[Montserrat Abelló]] idazlea (Katalunia, 1918-2014)
# [[Lourdes Tello]] idazlea (Madril, 1974)
# [[Maria Cabrera]] poeta, irakaslea (Katalunia)
# [[Pelegrina Pastorino]] moda-erreportaria (Italia 1902-Argentina 1988)
# [[Carmen Gallardo Martín-Gamero]] itzultzailea (Toledo 1874-Madril 1951)
# [[Rosario Lacy]] 1.ginekologoa, zirujaua (Madril1891-1954)
# [[María Mercedes Coroy]] aktorea (Guatemala, 1994)
# [[Malú Gatica]] aktorea (Txile 1922-1997)
# [[Vanessa Miller]] aktorea,idazlea (Txile, 1965)
# [[Pilar Sordo]] psikologoa, idazlea (Txile, 1965)
# [[Hortense Machu]] 1871ko Parisko Komunako kantiniersa (1836-1893)
# [[Béatrix Excoffon]] 1871ko Parisko Komunako kanpaina-ospitaleko erizaina (1849-1916)
# [[Dee Dee Bridgewater]] AEBko jazz-abeslaria (Memphis, 1950)
# [[Anna Gas]] poeta, idazlea (Bartzelona, 1996)
# [[Laia Martínez i López]] idazlea, itzultzailea, musikaria (Katalunia-Mallorca, 1984)
# [[Elsa Astete Millán]] zaintzailea, idazlea (Argentina 1910-2001)
# [[Luz Valdivieso]] aktorea (Txile 1977)
# [[Francisca Lewin]] aktorea (Txile 1980)
# [[Catherine Flon]] jostuna, heroia (Haiti 1772-1831)
# [[Dédée Bazile]] heroia, kaleko saltzailea (Haiti XVIII-XIX. mendea)
# [[Cécile Fatiman]] vudugilea, sacerdotisa (Dominikar Errepublika 1771-1883?)
# [[Josefina de la Torre]] poeta, idazlea, antzezlea, abeslaria (Las Palmas Kanaria Handikoa, 1907-2002)
# [[Maria Luisa Haitikoa]] erregina ezkontidea (Haiti, 1778-Italia ,1851)
# [[Adelina Haitikoa]] enperatriz ezkontidea (Haiti 1820-1878)
# [[Maria Clara Haitikoa]] enperatriz ezkontidea (Haiti 1758-1858)
# [[Erzulie]] buduen maitasun eta edertasunaren jainkosa (Haiti)
# [[Esperanza Parada Pedrosa]] margolaria (1928-2011)
# [[Pino Ojeda]] idazle, margolari (Kanaria Handia, 1916-2002)
# [[Suzy Vernon]] aktorea (Frantzia 1901-1997)
# [[Rita Macedo]] aktorea, jostuna (Mexiko 1902-1991)
# [[Julissa]] abeslaria, aktorea (Mexiko 1944)
# [[Perpetua Barjau Martín]] jostuna, maistra (Valentzia 1899-Mexiko 1939)
# [[Elena Aub]] idazlea, editorea (Valentzia 1931- Madril 1937)
# [[Estefania Cueto Puertas]] fusilatua, jostuna, komunista (Asturias 1899-1939)
# [[Eladia García Palacios]] fusilatua, maistra, sozialista (Asturias 1904-1937)
# [[Juana Álvarez Molina]] fusilatua, etxekoandrea (Valladolid 1897-Asturias 1937)
# [[Belarmina Suárez Muñiz]] fusilatua, sindikalista (Asturias 1909-1938)
# [[Teresa Santianes Giménez]] fusilatua, etxekoandrea (Asturias 1910-1937)
# [[Anita Vázquez Barrancúa]] fusilatua, nekazaria, espioia, komunista (Asturias 1911-1938)
# [[Maxima Vallinas Fernández]] fusilatua, etxekoandrea (Asturias 1896-1938)
# [[Anita Orejas]] fusilatua, erizaina, sozialista (Asturias 1914-1937)
# [[Gloria Alcahud]] margolaria (Valladolid, 1931)
# [[Angelina Abad Cantavella]] irakaslea, idazlea (Castelló de la Plana, 1893-1965)
# [[Antonieta Sanagustin]] jostuna (Huesca, 1924-2020)
# [[Sarah Walmsley]] jostuna, aktorea, abeslaria (Britainia ?-1798)
# [[Rocío Gutiérrez]] belar-hockey jokalaria (Cadiz, 1985)
# [[Berta Riaza]] aktorea (Madril, 1927-2020)
# [[Fuensanta Nieto]] arkitektoa (Madril, 1957)
# [[Esther Pizarro]] eskultorea (Madril, 1967)
# [[Mónica Domínguez Blanco]] kazetaria (Leon, 1984-2022)
# [[Sara García Alonso]] biologoa, ikertzailea, astronautagaia (Leon, 1988)
# [[Meganne Christian]] zientzialaria, astronautagaia (Britainia, 1987)
# [[Manuela Álvarez Lozano]] filologoa, idazlea (Coruña, 1957)
# [[Ana Arias Saavedra|Ana Arias Saavedra]] idazlea (Lugo, 1951)
# [[Lucía Aldao]] idazlea (Coruña, 1982)
# [[Xiana Arias]] poeta, kazetaria (Lugo, 1983)
# [[Celsa Barja]] idazlea (Orense, 1966)
# [[Pilar Beiro]] poeta (Carnota, 1958)
# [[Emilia Calé |Emilia Calé Torres]] idazlea (Coruña, 1837-1908)
# [[Paula Carballeira]] idazlea (Coruña, 1972)
# [[Helena de Carlos Villamarín|Helena de Carlos]] idazlea (Ourense, 1964)
# [[Valentina Carro]] itzultzaile, diseinatzailea, aktorea (Cambados, 1984)
# [[Mercedes Castro]] idazlea (Ferrol, 1972)
# [[Carmen Aranegui]] arkeologoa (Valentzia, 1945)
# [[Helen Fisher]] antropologoa, biologoa (AEB, 1945)
# [[Maria Toledo]] flamenko kantautore piano-jolea (Toledo, 1983)
# [[Begoña Abad]] idazle, poeta (Burgos, 1952 )
# [[Laia Serra]] abokatua (Bartzelona, 1977)
# [[María Victoria Moreno|Maria Victoria Moreno]] poeta (Valencia de Alcantara, 1939-Pontevedra, 2005)
# [[Juana Teresa Juega López]] poeta(Galizia, 1885-1979)
# [[Lupe Gómez]] idazlea (Coruña, 1972)
# [[Herminia Fariña Cobián]] poeta (S.Compostela, 1904-1966)
# [[Maria Magdalena Domínguez|Maria Magdalena Dominguez]] poeta (Pontevedra, 1922-2021)
# [[María do Cebreiro]] poeta, idazlea (Galizia, 1976)
# [[Alessandra Galloni]] Kazetaria (Italia, 1974)
# [[Paz Esteban López]] Inteligentzia-funtzionarioa (Madril, 1958)
# [[Beatriz Méndez de Vigo]] espioia (Madril, 1958)
# [[Elisabet Benavent]] nobela erromantikoen idazlea (Valentzia, 1984)
# [[Pilar Pallarés|Pilar Pallares]] poeta (Coruña, 1957)
# [[Ánxeles Penas|Ánxeles Peñas]] artista, poeta (Curtis, 1943)
# [[Luz Pichel]] idazlea (Lalin, 1947)
# [[Luz Pozo Garza]] poeta (Ribadeo, 1922-Coruña, 2020)
# [[Carmen Prieto Rouco]] poeta (Villalba, 1901-1977)
# [[Matilde González Palau]] poeta (Almansa, 1912-2002)
# [[Pilar Cibreiro]] poeta, idazlea (Galizia, 1952)
# [[Alba Cid]] poeta, idazlea (Galizia, 1989)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''urria''')===
(Ordena: SORTUAK, IDAZLEAK, ASTRONOMOAK, GAINONTZEKOAK)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Leire Ibarguren]] ef--'''SORTUA''' idazlea eta irakaslea (Azpeitia, 1979)
# [[Cesarea Garbuno Arizmendi]] efef'''SORTUA''' enpresaburua (Errenteria, 1846-1933)
# [[Izaskun Igoa]] ef--'''SORTUA''' idazlea, pedagogoa, zutabegilea (Ziga, 1995)
# [[Maritxu Errazkin]] --ef'''SORTUA''' autobus-txofer aitzindaria (Azkoitia)
# [[Ainhoa Nadia Douhaibi]] ----'''SORTUA''' ikertzaile eta idazlea (Oñati, 1983)
# [[Aurea Etxaniz]] efef'''SORTUA''' erraketista (Soraluze, 1922 - Caracas, 2019)
# [[Gema Arrugaeta]] ef--'''SORTUA''' argazkilaria (Ordizia, 1969)
# [[Amaia Elizagoien]] ef--'''SORTUA''' bertsolaria, idazlea, ipuin kontalaria (Baztan, 1994)
# [[Anabel Sanz]] ef--'''SORTUA''' feminista, ekintzailea (Ermua, 1963)
# [[Elena Mendizabal]] ----'''SORTUA''' artista, eskultorea (Donostia, 1960)
# [[Sandra Garaioa]] ef--'''SORTUA''' irudigilea, ilustratzailea (Donostia, 1993)
# [[Amaia Cazenave]] ----'''SORTUA''' kazetaria (Baiona, 1987)
# [[Begoña Durruty]] ef--'''SORTUA''' ilustratzailea, idazlea (Arizkun, 1968)
# [[Pilartxo Etxeberria]] ef--'''SORTUA''' doktorea, euskaltzain urgazlea (Teruel, 1947)
# [[Eneritz Gorrotxategi]] ----'''SORTUA''' kazetaria (Gabiria, 1985)
# [[Jaione Munarriz]] ef--'''SORTUA''' metereologoa (Idiazabal, 1981)
# [[Christine Etchevers]] ef--'''SORTUA''' margolaria (Baiona, 1953)
# [[Nerea Gastón]] ef--'''SORTUA''' arte-historialaria (Durango, 1995)
# [[Usue Egia]] ----'''SORTUA''' ilustratzailea (Durango, 1992)
# [[Elena Moreno Scheredre]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Bilbo)
# [[Leoni Etxebarren]] efef'''SORTUA''' bertso-jartzailea (Urepele, 1924-Donibane Garazi, 2014)
# [[Rosa Arregi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Mallabia, 1922-Valentzia, 2004)
# [[Maria Amatriain]] --ef'''SORTUA''' hezitzailea (Azkoien, 1867-Azagra, 1955)
# [[Carmen Cascante]] efef'''SORTUA''' maistra (Abaigar, 1885-Madril, 1982)
# [[Blasa Morales]] ----'''SORTUA''' maistra (Nafarroa, XIX-XX)
# [[Julita Beraza|Julia Beraza]] efef'''SORTUA''' erraketista
# [[Mariolein Sabarte Belacortu]] ----idazlea '''SORTU''' (Herbehereak, 1944)
# [[Mercedes Diaz Morales]] tren geltokiburua '''SORTU''' (Araba, 1902-1982)
# [[Anna Pavlyk]] '''IDAZLEA''' eta ekintzaile (Ukraina, 1855-1928)
# [[Hanna Arsenych-Baran]] idazlea (Ukraina, 1970-2021)
# [[Hanna Barvinok]] idazlea (Ukraina, 1828-1911)
# [[Klymentyna Popovych-Boiarska]] idazlea (Ukraina, 1863-1945)
# [[Myroslava Sopilka]] idazlea (Ukraina, 1897-1937)
# [[Bushra al-Maqtari]] idazlea, ekintzailea (Yemen, 1979)
# [[Matilde Zapata]] idazlea, (Sevilla-Santander, 1906-1938)
# [[Matilde Elena López]] idazlea (Salvador, 1929-2010)
# [[Aída Cartagena Portalatín]] idazlea (Ukraina, 1828-1911)
# [[Alcira Soust Scaffo]] idazlea (Uruguai, 1924-1997)
# [[Luisa Carnés]] idazlea (Madril, 1905-1964)
# [[Concha Castroviejo]] idazlea (Coruña, ç 1910-1995)
# [[Zaruhi Bahri]] idazlea, gizarte ekintzailea (Armenia, 1880-1958)
# [[Hanna K. Korany]] idazlea (Siria, 1870-1898)
# [[Porochista Khakpour]] elebegilea (Siriar-Estatubatuarra, 1978)
# [[Salma Kuzbari]] idazlea, feminista (Libano, 1923-2006)
# [[Tsehay Melaku]] idazlea (Etiopia, 1952)
# [[Rangina Hamidi]] idazlea, politikaria, ekintzailea (Afganistan, 1978)
# [[Louise Aslanian]] idazlea, ekintzaile komunista (Iran-Frantzia, 1904-1945)
# [[Fatemeh Keshavarz]] idazlea (Iran-AEB, 1952)
# [[Senedu Gebru]] idazlea (Etiopia, 1916-2009)
# [[Hayganuş Mark]] idazlea (Armenia, 1885-1966)
# [[Khosrovidukht]] idazlea, musikagilea (Armenia, VIII. mendea)
# [[María Dolores Masana]] kazetaria, idazlea (Bartzelona, 1936)
# [[Marija Strojnik]] '''astronomoa''' (Eslovenia, 1950)
# [[Linda Spilker]] astronomoa (AEB, 1890-1981)
# [[Constance M. Rockosi]] astronomoa (AEB, 1980)
# [[Julena Steinheider Duncombe]] astronomoa (AEB, 1911-2003)
# [[Marie-Jeanne de Lalande]] astronomoa (1768, 1832)
# [[Rosaly Lopes]] astronomoa (Brasil, 1957)
# [[Nikole Lewis]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Nicole Capitaine]] astronomoa (Frantzia, 1948)
# [[Paulina Lira]] astronomoa (Txile, XX. mendea)
# [[Rachel Mandelbaum]] astronomoa (AEB, 1977)
# [[María Cristina Pineda Suazo]] astronomoa (Honduras, 1954)
# [[Mirjana Povic]] astronomoa (Serbia, 1981)
# [[Muriel Mussells Seyfert]] astronomoa (AEB, 1909-1997)
# [[Isabel Márquez Pérez]] astronomoa (Badajoz, 1967)
# [[Josefa Masegosa Gallego]] astronomoa (Almeria, 1957)
# [[Agnes Mary Clerke]] astronomoa (Irlanda, 1842-1907)
# [[Yuki Okoda]] astronomoa (Japonia, 1990)
# [[Denise C. Stephens]] astronomoa (AEB, 1973?)
# [[Sarah Tuttle]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Chanda Prescod-Weinstein]] astronomoa (AEB, 1982)
# [[Kyongae Chang]] astrofisikaria (Hego Korea, 1946)
# [[Jessie Christiansen]] astrofisikaria (Australia, XX.mendea)
# [[Rachel Somerville]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Susan Jane Cunningham]] matematikaria, astronomoa (AEB, 1842-1921)
# [[Phoebe Waterman Haas]] astronomoa (AEB, 1882-1967)
# [[Luisa Landová-Štychová]] astronomoa (Austria-Hungaria, 1885-1965)
# [[Anna Estelle Glancy]] astronomoa (AEB, 1883-1975)
# [[Margaret Mayall]] astronomoa (AEB, 1902-1995)
# [[Martha P. Haynes]] astronomoa (AEB, 1951)
# [[Ilse Cleeves]] astrofisikaria (AEB, XX. mendea)
# [[Carolin Crawford]] astronomoa (Erresuma Batua, 1963)
# [[Janine Connes]] astronomoa (Frantzia, 1934)
# [[Joy Crisp]] geologoa, astronomoa (AEB, XX.mendea)
# [[Florence Cushman]] astronomoa (AEB, 1860-1940)
# [[Rosina Dafter]] astronomoa (Australia, 1875-1959)
# [[Mary Osborne|Mary Osbone]] Gitarrista (AEB, 1921-1992)
# [[Olga Smirnova]] dantzaria (Errusia, 1991)
# [[Olga Smirnova (borrokalaria)]] borrokalaria (Errusia, 1979)
# [[Conchita Martínez]] tenislaria (Huesca, 1972)
# [[Margaret Lindsay]] aktorea (AEB, 1910-1981)
# [[Cristina Cruz Mínguez]] aktorea (Espainia, 1983)
# [[Mercedes Díaz]] aktorea (Espainia, 1894-1960)
# [[Elise Harmon]] asmatzailea (AEB, 1909-1985)
# [[Ingeborg Hochmair]] asmatzailea (Austria, 1953)
# [[Ada Henry Van Pelt]] asmatzailea (AEB, 1838-1923)
# [[Elizabeth Lee Hazen]] asmatzailea (AEB, 1885-1975)
# [[Ruth Handler]] asmatzailea (AEB, 1916-2002)
# [[Lil Hardin Armstrong]] musikagilea (AEB, 1898-1971)
# [[Ruth Brito]] triatleta (Lanzarote, 1980)
# [[Ana María Alonso Zarza]] geologoa, ikertzailea (Avila, 1962)
# [[Chantal Loïal]] dantzaria eta koreografoa (Guadalupe, Frantzia, 1969)
# [[Melba Liston]] tronboijolea, musikagilea (AEB, 1926-1999)
# [[Alice Coltrane]] pianojolea, musikagilea (AEB, 1937-2007)
# [[Mahsa Amini]] erahila(Iran, 2000-2022)
# [[Mélanie Joly]] politikaria (Kanada, 1979)
# [[Nazanin Boniadi]] aktorea (Iran, 1980)
# [[Roxana Saberi]] kazetari atxilotua Iranen (AEB, 1977)
# [[Lili Reinhart]] aktorea (AEB, 1996)
# [[Kiernan Shipka]] aktorea (AEB,1999)
# [[Wanuri Kahiu]] zine-zuzendaria (Kenya, 1980)
# [[Eduarda Mansilla]] idazlea, musikagilea (Argentina, 1834-1892)
# [[Agustina Ortiz de Rozas]] politikaria, filantropoa (Argentina, 1816-1898)
# [[Pauline de Meulan]] idazlea eta kazetaria (Frantzia, 1773-1827)
# [[Margaret Satterthwaite]] Epaile eta legelarien independentziaren gaineko Kontalari Berezia (AEB)
# [[Miren Arenzana Letamendi|Miren Arenzana Letamendia]] artista, eskultorea (Bilbo, 1965)
# [[María Gay]] mezzosopranoa (Bartzelona 1876-1943)
# [[Isabella Colbran]] mezzosoprano (Madril, 1784 - Bolonia, 1845)
# [[Florence Van de Walle]] jornalari belgikarra, communarde Parisko Komunan (1838 - )
# [[Pétroleuse (Parisko Komunako su-emaileak)]] Parisko Komunako su-emaileak (1871)
# [[Manuela Rosas]] ekintzaile politikoa (Argentina, 1817-1898)
# [[Camila O'Gorman]] maitasunagatik fusilatua (Argentina, 1825-1848)
# [[Blanca Podestá]] aktorea (Argentina, 1889-1967)
# [[María Podestá]] aktorea (Argentina, 1875-1954)
# [[Marianne Beth]] abokatua (Viena, 1889-1984)
# [[Diana Russell]] soziologoa eta ekintzailea (Hego Afrika, 1938-2020)
# [[María Esther Podestá]] aktorea (Argentina, 1896-1954)
# [[Susú Pecoraro]] aktorea (Argentina, 1952)
# [[Mona Maris]] aktorea (Argentina, 1901-1991)
# [[Ana Perichon]] aristokrata frantsesa (1775-1847)
# [[María Luisa Bemberg]] aktorea (Argentina, 1922-1995)
# [[Zully Moreno]] aktorea (Argentina, 1920-1999)
# [[Luz Gabás]] idazlea, politikaria (Huesca, 1968)
# [[Ángela Jeria]] arkeologoa, ??idazlea?? (Txile, 1926-2020)
# [[Biblioteken eguna]]
# [[Luisa de Medrano]] akademikoa, poeta eta filosofoa (1484-1527)
# [[Begum Rokeya]] idazlea eta ekintzaile feminista (Kalkuta, 1880-1932)
# [[María Antinea]] aktorea (Jaen,Argentina, 1915-1991)
# [[Mecha Ortiz]] aktorea (Argentina, 1900-1987)
# [[Orfilia Rico]] aktorea (Uruguai,Argentina, 1871-1936)
# [[Nury Montsé]] aktorea (Argentina, 1917-1971)
# [[Silvana Roth]] aktorea, politikaria (Italia,Argentina, 1923-2010)
# [[Marta Extramiana]] idazlea, ilustratzailea, (Gasteiz, 1964)
# [[Vida Akoto Bamfo]] epailea (Ghana, 1949)
# [[Celma Ribas]] abeslaria (Angola, 1982)
# [[Beatriz Matar]] aktorea (Argentina, 1954)
# [[Lita Stantic]] zine-zuzendaria, gidoilaria (Argentina, 1942)
# [[Graciela Borges]] aktorea (Argentina, 1917-1971)
# [[Esther Borao]] ingeniaria, asmatzailea (Zaragoza, 1988)
# [[Mary Daly]] filosofo feminista (AEB, 1928-2010)
# [[Terry McMillan]] idazlea (AEB, 1951)
# [[Esther Rebato Ochoa]] antropologoa, ikertzailea (Bilbo,1957)
# [[María Herrera]] motoziklista (Toledo, 1996)
# [[Ana Carrasco]] motoziklista (Murtzia, 1997)
# [[Elena Rosell]] motoziklista (Valentzia, 1986)
# [[Juana Viale]] aktorea, aurkezlea (Argentina, 1982)
# [[Manuela Viale]] aktorea (Argentina, 1991)
# [[Silvia Legrand]] aktorea (Argentina, 1927-2020)
# [[Marcela Tinayre]] aurkezlea, enpresaburua (Argentina, 1950)
# [[Dolores Fonzi]] aktorea (Argentina, 1978)
# [[Florencia Raggi]] modeloa, aktorea (Argentina, 1972)
# [[Nilda Raggi]] aktorea, zuzendaria (Argentina, 1938)
# [[Ana Celentano]] aktorea (Argentina, 1969)
# [[Danielle Casanova]] Frantziako militante komunista eta erresistentziako kidea (1909-1943)
# [[Fanny Gallot]] Frantziako historialaria (1981 - )
# [[Eulalie Papavoine]] Parisko Komunako erizaina, ustezko su-eragilea (1846-1875)
# [[Claudia di Girolamo]] aktorea, zuzendaria, aktibista (Txile, 1956)
# [[Adriana Barraza]] aktorea, maistra, zuzendaria (Mexiko, 1956)
# [[Fernanda Mistral]] aktorea (Argentina, 1934)
# [[Big Mama Thornton]] blues abeslaria (AEB, 1926-1984)
# [[Lita de Lázzari]] etxekoandre mediatikoa (Argentina, 1925-2015)
# [[China Zorrilla]] aktorea, zuzendaria (Uruguai, 1922-2014)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''iraila''')===
(Ordena: SORTU, ASTRONOMOAK, BESTELAKOAK)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Arantza San Sebastian]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, hezkuntzako aholkularia (Donostia, 1958)
# [[Izaskun Etxeberria]] ef--'''SORTUA''' idazlea eta irakaslea (Altsasu, 1964)
# [[Kristina Saralegi]] efef'''SORTUA''' baserritarra, abeltzaina, talogilea (Leitza, 1974-2022)
# [[Gotzone Sestorain]] ef--'''SORTUA''' baserritarra, poeta, irrintzilaria (Leitza, 1965)
# [[Victoria Ariño]] efef'''SORTUA''' filantropoa (Ermua, 1889-1974)
# [[Ines Bengoa]] ef--'''SORTUA''' ipuin kontalaria (Tenerife-Lizarra, 1973)
# [[Jeronima Uriarte Elizalde]] ----'''SORTUA''' filantropoa, ongile (Lizarra, 1855-1929)
# [[Emilia Goyena Arraiza]] ef--'''SORTUA''' idazlea, ekintzaile (Lizarra, 1916-1999)
# [[Garbiñe Basarte]] ef--'''SORTUA''' kale-artista, muralista (Lizarra, 1976)
# [[Libe Agirre]] ef--'''SORTUA''' irrati esataria, kazetaria, (Meñaka)
# [[Irati Martin]] ef--''SORTUA''' futbolaria (Durango, 2003)
# [[Anne-Marie Lagarde]] ----'''SORTUA''' idazlea eta ikertzaile (Zuberoa, 1944)
# [[Edurne Azpitarte]] ef--'''SORTUA''' areto-futbolaria (Garai, 1978)
# [[Carmen Pérez Rodrigo]] ef--'''SORTUA''' Euskal Herriko Medikuntzaren Errege Akademiaren lehenengo emakumezkoa (Alonsotegi, 1960)
# [[Mariela SR Coline Fanon]] '''SORTUA''' Haur lapurtua (Guatemala, 1968)
# [[Felisa Ventura]] ef--'''SORTUA''' erizaina eta emagina (Eibar, 1902-1959)
# [[Ana Belén Pintado]] ef--'''SORTUA''' haur lapurtua (Madril, 1973)
# [[Mariam al-Asturlabi]] '''ASTRONOMOAK''' Alepo astrolabio-egilea (Siria, X. gizaldian)
# [[Nadia Zakamska]] astronomoa (Errusia, 1979)
# [[Idit Zehavi]] astronomoa, ikertzailea (Israel, 1969)
# [[Louise Webster]] astronomoa, fisikaria (Australia, 1941-1990)
# [[Alycia J. Weinberger]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Fiammetta Wilson]] astronomoa (Erresuma Batua, 1864-1920)
# [[Jennifer Wiseman]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Rosemary Wyse]] astronomoa (Erresuma Batua, 1957)
# [[Alice Grace Cook]] astronomoa (Erresuma Batua, 1877-1958)
# [[Priscilla Fairfield Bok]] astronomoa (AEB, 19896-1975)
# [[Shadia Habbal]] astronomoa (Siria, XX. mendea)
# [[Deborah Dultzin Kessler]] astronomoa (Mexiko, 1945)
# [[María Luisa Aguilar]] astronomoa(Jauja Peru 1938)
# [[Claire Armstrong]] astronomo amateurra (Britania)
# [[Emma Vyssotsky]] astronomoa (AEB, 1894-1975)
# [[Julie Vinter Hansen]] astronomoa (Danimarka, 1890-1960)
# [[Gladys Vergara]] astronomoa (Uruguai, 1928-2016)
# [[Esmeralda Mallada]] astronomoa (Uruguai, 1937)
# [[Jacqueline Hewitt]] astronomoa (EEBB, 1958)
# [[Catherine Heymans]] astronomoa (Britainia, XX. mendea)
# [[María Teresa Ruiz]] astronomoa (Txile, 1946)
# [[Silvia Torres Castilleja]] astronomoa (Mexiko, 1940?)
# [[Gloria Suzanne Koenigsberger Horowitz]] astronomoa (Mexiko, XX. mendea)
# [[Silvana Navarro Jiménez]] astronomoa (Mexiko, XX. mendea)
# [[Meg Urry]] astronomoa (AEB, 1945)
# [[Maura Tombelli]] astronomoa (Italia, 1952)
# [[Jana Tichá]] astronomoa (Txekia, 1965)
# [[Alenush Terian]] astronomoa (Iran, 1920-2011)
# [[Bobbie Vaile]] astronomoa (Australia, 1959-1996)
# [[Ann Hornschemeier]] astronomoa (EEBB, XX. mendea)
# [[Svetlana Guerasimenko]] astronomoa (Ukraina, 1945)
# [[Jen Gupta]] astrofisikaria (Britaina, XX. mendea)
# [[Maria Antonella Barucci]] astronomoa (Italia, XX. mendea)
# [[Merieme Chadid]] astronomoa (Maroko, 1969)
# [[Madge Adam]] astronomoa (Erresuma Batua, 1912-2001)
# [[Karlina Leksono Supelli]] astronomoa, filosofoa (Indonesia, 1958)
# [[Annapurni Subramaniam]] astronomoa (India, XX. mendea)
# [[Paris Pişmiş]] astronomoa (Turkia-Mexiko, 1911-1999)
# [[Jane Squire]] astronomoa, idazlea, aktibista (Ingalaterra, 1686-1743)
# [[Maritza Soto]] astronomoa (Txile, 1990)
# [[Sara Seager]] astronomoa (Kanada, 1971)
# [[Caterina Scarpellini]] astronomoa, metereologoa (Italia, 1808-1873)
# [[Lenka Šarounová]] astronomoa (Txekia, 1973)
# [[Anneila Sargent]] astronomoa (Erresuma Batua, 1942)
# [[Carlota de Sajonia-Meiningen]] astronomoa (Alemania, 1751-1827)
# [[Jen Gupta]] astrofikaria (Britainia, XX. mendea)
# [[Pilar Ruiz-Lapuente]] astronomoa (Bartzelona, 1964)
# [[Monica Rubio (astronomoa)]] astronomoa (Txile, 1955)
# [[Claudine Rinner]] astronomoa (Frantzia, 1965)
# [[Julia Riley]] astronomoa (Britainia, XX. mendea)
# [[Mercedes Richards]] astronomoa (Jamaika, 1955-2016)
# [[Gabrielle Renaudot]] astronomoa (Frantzia, 1887-1962)
# [[Hilkka Rantaseppä-Helenius]] astronomoa (Finlandia, 1925-1975)
# [[Zinaída Akséntieva]] astronomoa (Ukraina, 1900-1969)
# [[Mary Proctor]] astronomoa (Erresuma Batua, 1862-1957)
# [[Helen Dodson Prince]] astronomoa (AEB, 1905-2002)
# [[Yelena Pitieva]] astronomoa (Errusia, XX.mendea)
# [[Louise du Pierry]] astronomoa (Frantzia, 1746-1807)
# [[Ľudmila Pajdušáková]] astronomoa (Eslovakia, 1916-1979)
# [[Feryal Özel]] astronomoa (Turkia/AEB, 1975)
# [[Mazlan Othman]] astronomoa (Malaysia, 1951)
# [[Sally Oey]] astronomoa (AEB, 1984)
# [[Janina Ochojska]] astronomoa (Polonia, 1955)
# [[Yaël Nazé]] astronomoa (Belgika, 1955)
# [[Camila Navarrete]] astronomoa (Txile, XX. mendea)
# [[Sultana N. Nahar]] astronomoa (Pakistan, 1990)
# [[Carolyn Porco]] astronomoa (AEB, 1953)
# [[Anne Sewell Young]] astronomoa (AEB)
# [[Margaretha Kirch]] astronomoa (Alemania)
# [[Eva Grebel]] astronomoa (Alemania)
# [[Erika Böhm-Vitense]] astronomoa (Alemania-AEB)
# [[Elizabeth Alexander]] irrati-astronomoa, geologoa, fisikaria (Erresuma Batua, 1908-1958)
# [[Victoria Kaspi]] astrofisikaria (AEB-Kanada, 1967)
# [[Ma Chung-pei]] astronomoa (Txina)
# [[Maud Worcester Makemson]] astronomoa (AEB, 1891-1977)
# [[Ala Masévich]] astronomoa (Georgia, 1918-2008)
# [[Karen Masters]] astronomoa (Erresuma Batua, 1979)
# [[Janet Akyüz Mattei]] astronomoa (Turkia, 1943-2004)
# [[Naomi McClure-Griffiths]] astronomoa (Turkia, 1943-2004)
# [[Susan McKenna-Lawlor]] astronomoa (AEB, 1975)
# [[Karen Jean Meech]] astronomoa (AEB, 1959)
# [[Anja Cetti Andersen]] astronomoa (Danimarka, 1965)
# [[Duília de Mello]] astronomoa (Brasil, 1963)
# [[Ruth Murray-Clay]] astronomoa (AEB, XX.mendea)
# [[Alice Archenhold]] astronomoa (Alemania, 1874-1943)
# [[Anne Archibald]] astronomoa (Kanada- Erresuma Batua, 1976)
# [[Elizabeth Lada]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Nidia Morrell]] astronomoa (Argentina, 1953)
# [[Teresa Lago]] astronomoa (Portugal, 1947)
# [[Gemma Lavender]] astronomoa (Erresuma batua, 1986)
# [[Farzana Aslam]] astronomoa, fisikaria (Pakistan, XX.mendea)
# [[Pauline Barmby]] astronomoa (Kanada, 1972)
# [[Margaret Lindsay Huggins]] astronomoa (Erresuma Batua 1948-1915)
# [[Gemma Lavender]] astronomoa (Erresuma Batua, 1986)
# [[Helen Lines]] astronomoa (AEB, 1918-2001)
# [[Martha Betz Shapley]] astronomoa (AEB, 1890-1981)
# [[Christy A. Tremonti]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Elizabeth Beckley]] argazkilari astronomikoa (Britaina Handia, 1846-1927)
# [[Ewine van Dishoeck]] astronomo eta fisikaria (Herbehereak, 1955)
# [[Kathleen Ollerenshaw]] astronomoa eta matematikaria (Britaina Handia, 1912-2014)
# [[Anna Frebel]] astronomoa (Alemania, 1980)
# [[Alicia M. Soderberg]] astrobomoa (AEB, 1977)
# [[Caroline Furness]] astronomoa (AEB, 1869-1936)
# [[Ethel Bellamy]] astronomo, sismologo (Erresuma Batua, 1981-1960)
# [[Amy Barger]] astronomoa (AEB, 1971)
# [[Yevguenia Bugoslávskaia]] astronomo sobietarra (1899-1960)
# [[Reysa Bernson]] astronomoa (Frantzia, 1904-1944)
# [[Elizabeth Brown]] astronomoa (Erresuma Batua, 1830, 1899)
# [[Miriam Burland]] astronomoa (Kanada, 1902-1996)
# [[María Herreros|Maria Herreros]] ilustratzailea, (Valentzia, 1983)
# [[Yelena Davydova]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1961)
# [[Zoja Grancharova]] gimnasta artistikoa (Bulgaria, 1966)
# [[Natalia Kutxinskaia|Natalia Kuchinskaya]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1949)
# [[Larisa Petrik]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1949)
# [[Dörte Thümmler|Dorte Thummler]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1974)
# [[Klaudia Rapp]] gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Jelena Grosheva]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1979)
# [[Lăcrămioara Filip|Lacramioara Filip]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1973)
# [[Yun Mi Kang]] gimnasta artistikoa (Korea, 1988)
# [[Isabelle Severino]] gimnasta artistikoa (Paris, 1980)
# [[Mo Huilan|Mo Hullan]] gimnasta artistikoa (Txina, 1979)
# [[Xuan Liu]] gimnasta artistikoa (Txina, 1979)
# [[María Teresa Vera]] musikagilea, gitarra-jolea (Kuba, 1895-1965)
# [[Nadine Heredia]] politikaria, Lehen dama (Peru, 1976)
# [[Carolina Malchair]] gimnasta erritmikoa (Malaga, 1982)
# [[Liliana Vitale]] musikagilea, abeslaria (Argentina, 1959)
# [[Rosario Ustáriz Borra]] poeta (Echo, 1927- Jaca, 2009)
# [[Karin Ohlenschläger|Karin Ohlenschlager]] arte kudeatzailea (Alemania, 1959 + Gijon, 2022)
# [[Elise Ray]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1982)
# [[Noor Jordaniakoa]] arkitektoa, erregina ohia (AEB, 1951)
# [[Joyce DiDonato]] mezzosopranoa (AEB, 1969)
# [[Susan Graham]] mezzosopranoa (AEB, 1960)
# [[Simona Amânar]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Amy Chow]] gimnasta artistikoa (Kaliformia, 1978)
# [[Kristen Maloney]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1981)
# [[Tasha Schwikert]] gimnasta artistikoa (Las Vegas, 1984)
# [[Liudmila Yezhova]] gimnasta artistikoa (Mosku, 1982)
# [[Courtney McCool]] gimasta artistikoa (Kansas, 1988)
# [[Patrizia Ciofi]] mezzosopranoa (Italia, 1967)
# [[Miah Persson]] sopranoa (Suedia, 1969)
# [[Karita Mattila]] sopranoa (Finlandia, 1960)
# [[Anne Sofie von Otter]] mezzosopranoa (Suedia, 1955)
# [[Birgitta von Otter]] kazetaria, idazlea (Hungaria-Suedia, 1939)
# [[Vera Rozsa]] abeslaria, kantu-maistra (Hungaria, 1917)
# [[Ileana Cotrubaş]] abeslaria, kantu-maistra (Errumania, 1939)
# [[Hannah Wilke]] artista, performacelaria (AEB, 1940-1993)
# [[Jelena Dolgopolova]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1975)
# [[Rozalia Galiyeva|Rozaliya Galiyeya]] Gimnasta artistikoa (Uzbekistan,1977)
# [[Kim Zmeskal]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1976)
# [[Wendy Bruce]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1992)
# [[Betty Okino]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1975)
# [[Kerri Strug]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1977)
# [[Elena Gómez Servera|Elena Gomez]] gimnasta artistikoa (Manacor, 1985)
# [[Eva Hesse]] eskultorea (Alemania/AEB, 1936-1970)
# [[Yvonne Rainer]] dantzaria, koreografoa (AEB, 1934)
# [[Dorothea Röschmann]] sopranoa (Alemania, 1967)
# [[Teresa Stratas]] sopranoa (Kanada, 1938)
# [[Laura Campos]] gimnasta artistikoa (Merida, 1988)
# [[Barbara Ehrenreich]] saiakeragile eta gizarte ekintzailea (EEBB, 1941-2022)
# [[Silvia Bel]] aktorea (Bartzelona, 1970)
# [[Lucy R. Lippard]] idazlea, arte-kritikaria (AEB, 1937)
# [[Alina Szapocznikow]] eskultorea, holokaustotik bizirik ateratakoa (Polonia, 1926-Frantzia1970)
# [[Nancy Holt]] eskultorea (AEB, 1938-2014)
# [[Beverly Pepper]] eskultorea (AEB, 1922-2020)
# [[Barbara Rose]] arte-kritikaria (AEB, 1936-2020)
# [[Anne Truitt]] eskultorea (AEB, 1921-2004)
# [[Mary Pinchot Meyer]] eskultorea (AEB, 1920-1964)
# [[Lotte Lenya]] abeslaria, aktoreaa (Viena, 1898-1981)
# [[Evelyn Lear]] sopranoa (AEB, 1926-2012)
# [[Gisela May]] aktorea, abeslaria, irakaslea (Alemania, 1924-2016)
# [[Hildegard Knef]] abeslaria, aktorea, idazlea (Alemania, 1925-2002)
# [[Ute Lemper]] aktorea, abeslaria (Alemania, 1963)
# [[Greta Keller]] mezzosopranoa, aktorea (Austria, 1903-1977)
# [[Soile Isokoski]] sopranoa (Finlandia, 1957)
# [[María Cruz Berrocal]] arkeologoa (España. XX. mendea)
# [[Leily Santizo]] abokatua (Guatemala)
# [[Nineth Montenegro]] politikaria (Guatemala, 1957)
# [[Siomara Sosa]] fiskala (Guatemala, 1975)
# [[Lucrecia Hernández Mack]] politikaria (Guatemala, 1973)
# [[Nerea Aresti]] historialaria (Bilbo, 1961)
# [[Ellen Beeman]] idazle, bideojokogilea (AEBo, 1964)
# [[Kathleen Battle]] sopranoa (AEB, 1948)
# [[Zury Ríos]] politikaria (Guatemala, 1968)
# [[Sandra Torres]] politikaria (Guatemala, 1955)
# [[Marta Luxán]] soziologoa (Bilbo, 1970)
# [[Harolyn Blackwell]] sopranoa (AEB, 1955)
# [[Carol Vaness]] sopranoa (AEB, 1952)
# [[Hanna Hammarström]] asmatzailea (tel. kablea) (Suedia, 1829-1914)
# [[Laura Mora]] zinema zuzendaria (Kolonbia, 1981)
# [[Isa Campo]] zinema zuzendaria (Oviedo, 1975)
# [[Susan Tedeschi]] abeslaria (AEB, 1970)
# [[Mary Hallock-Greenewalt]] asmatzailea (siria-AEB, 1871-1950)
# [[Sarah Guppy]] asmatzailea (Britainia, 1770-1852)
# [[Melissa George]] asmatzailea, aktorea (Australia, 1976)
# [[Rachel Blanchard]] aktorea (Kanada, 1976)
# [[Txaro Arrazola]] artista, margolaria (Gasteiz, 1963)
# [[Cristina Lucas]] artista, feminista (Ubeda, 1973)
# [[Laura Mulvey]] zinema feminista teorialaria (Oxford, 1941)
# [[Vi Redd]] jazz abeslaria, saxofoi jolea (AEB, 1928)
# [[Sweet Emma Barrett]] jazz abeslaria, pianojolea (AEB, 1897-1983)
# [[Terin Humphrey]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1986)
# [[Hollie Vise]] gimnasta artistikoa (Texas, 1987)
# [[Renske Endel]] gimnasta artistikoa (Herbereak, 1983)
# [[Dominique Moceanu|Dominique Moceau]] gimnasta artistikoa (Kalifornia, 1981)
# [[Amanda Borden|Amanda Border]] gimnasta artistikoa (Ohio, 1977)
# [[Jaycie Phelps]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1979)
# [[Olesia Dudnik]] gimnasta artistikoa (Ukrania, 1974)
# [[Jadiyetu El Mohtar]] Fronte Polisarioaren Espainiako Ordezkaritzako kidea (Sahara, 1959)
# [[Staša Zajović|Stasa Zajovic]] feminista, giza eskubideen aldeko aktibista (Montenegro, 1953)
# [[Lepa Mladjenovic]] feminista, giza eskubideen aldeko aktibista LGBT (Belgrad, 1954)
# [[Manuela Martelli]] zinema aktore eta zuzendaria (Santiago, Txile, 1983)
# [[Sultana Khaya]] saharar ekintzailea (Sahara ??)
# [[Salma Solaun]] gimnasta erritmikoa (Gasteiz, 2005)
# [[Elena López Riera|Elena Lopez Riera]] zinegilea (Orihuela, 1982)
# [[Martina de Zuricalday]] enpresaburua (Bilbo, 1839-1932)
# [[Isabel Cadenas]] kezetaria, dokumentalista (Basauri, 1982)
# [[Margarita Salaberria Galarraga]] diplomatikoa (Madril?, 1911-2000)
# [[Aline Griffith]] kondesa, espioia (AEB, 1923-2017)
# [[Anne-Marie Ménand]] communarde, Parisko Komunan ibilitako emakumea (Frantzia, 1837- )
# [[Louise Pioger]] communarde, Parisko Komunan ibilitako emakumea (Frantzia, 1848-1920)
# [[Marisa Linton]] Frantziako Iraultzan espezializatutako historiagilea (Erresuma Batua, 1848-1920)
# [[Michèle Riot-Sarcey]] Historia garaikideko eta genero-historiako irakaslea (Frantzia, 1943- )
# [[Emakumeak Parisko Komunan]] (Frantzia, 1871)
}}
=== Hobetuak 2022 ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maite Maruri]] opera abeslaria (Plentzia, 1979)
# [[Maria Angeles Mezkiritz|Maria Angeles Mezkiriz]] nafar arkeologoa (Faltzes, 1929)
# [[María Francés]] nafar aktorea (Tutera, 1887-1987)
# [[Violeta Parra]] abeslaria eta musikagilea (Txile, 1917-1967)
# [[Nekane Sarobe]] bikoizlea (Donostia, 1953)
# [[Consuelo Flecha]] pedagogoa (Bilbo, 1948)
# [[Beatriz Martinez de Antoñana]] aktorea (Araba,1975)
# [[Susan B. Anthony]] feminista eta sufragista (EEBB)
# [[Margot Frank]] Holokaustoaren biktima, Ana Franken ahizpa (Alemania,1926-1945)
# [[Elisabeth Larena]] aktorea (Bizkaia, 1989)
# [[Arantza Idiazabal Gorrotxategi]] irakaslea eta euskaltzain urgazlea (Gipuzkoa, 1945)
# [[Maitane Urbieta]] irratiko kirol-kazetaria eta UEFA Europa Leagueko lehen emakume-berriemailea (Gipuzkoa, 1983)
# [[Blanca Vidal]] aktorea (Bilbo, 1885-1962)
# [[Agustina Aragoikoa]] heroia (Katalunia,1786-1857)
# [[Teresa Aranguren]] Kazetaria (Araba, 1944)
# [[Felisa Mary]] aktorea (Bizkaia, 1892-1956)
# [[Fariba Sheikhan]] aktorea eta abeslaria (Bizkaia, 1988)
# [[Isabel Mellén]] arte-historialaria, ikertzailea eta dibulgatzailea (Araba, 1986)
# [[Maria Moliner]] liburuzaina, filologoa eta hiztegigilea (Zaragoza, 1900-1981)
# [[Alice Stone Blackwell]] feminista, giza-eskubideen defendatzailea (AEB, 1857-1950)
# [[Lucy Stone]] Kazetaria, feminista, abolizionista,sufragista (AEB, 1818-1893)
# [[Rosa Bonheur]] animalia-margolaria eta eskuturagilea (Frantzia, 1822-1899)
# [[Maryse Choisy]] Kazetaria, idazlea eta saiakeragilea (Lapurdi, 1903-1979)
# [[Pilar López Júlvez]] dantzaria eta koreografoa (Gipuzkoa, 1912-2008)
# [[Concepción Aleixandre]] mediku, ginekologo, asmatzaile, zientzialari... (Valentzia, 1862-1952)
# [[María Puy Uitzi]] historialaria (Nafarroa, 1915-2008)
# [[Corín Tellado]] maitasun istorio laburren idazlea (Asturias, 1927-2009)
# [[Matilde Huitzi]] maistra, pedagogoa, abokatua, feminista (Nafarroa, 1980-1965)
# [[Concha Espina]] idazlea (Kantabria, 1869-1955)
# [[Izaskun Uranga]] abeslaria (Bizkaia, 1950)
# [[Ixone Sádaba]] argazkilaria (Bilbo, 1977)
# [[Joaquina Eguaras]] Granadako Unibertsitateko 1. irakaslea, hebraista, arabista (Nafarroa-Granada, 1897-1981)
# [[Sara Baras]] flamenko dantzaria eta koreografoa (Cadiz, 1971)
# [[Ainhoa Garai]] aktorea (Gipuzkoa, 1983)
# [[Laura García]] judo jokalari-paralinpikoa (Nafarroa, 1981)
# [[Marina Ginestà]] Kazetaria, itzultzailea, gerra zibileko militante komunista (Katalunia, 1919-2014)
# [[Axun Aierbe]] itzultzailea (Gipuzkoa,1968-2008)
# [[Amaia Osaba]] piraguista (Nafarroa, 1975)
# [[Fatema Mernissi]] idazlea eta soziologoa (Maroko, 1940-2015)
# [[Eva Gonzalès]] margolaria (Frantzia, 1849-1883)
# [[Maria Luisa Ozaita]] musikagilea eta emakumeek egindako hedapenean aitzindaria (Barakaldo, 1939-2017)
# [[Isabel Fernández Reviriego]] musikaria, ekoizlea eta artista grafikoa (Bizkaia,1979)
# [[Teresa Calo]] aktorea, dramagilea eta gidoigilea (Gipuzkoa, 1955)
# [[Cris Lizarraga]] abeslaria, feminsta eta aktibista (Bizkaia, 1992)
# [[Sonia Ruiz de Azua]] psikologoa, ikertzailea, psikiatria-irakaslea (Bizkaia, 1979)
# [[Begoña Bilbao Alboniga]] idazlea, musikagilea eta euskaralaria (Bizkaia, 1932-2005)
# [[Najat El Hachmi]] idazle amazigha (Katalunia,)
# [[Ellen Ochoa]] astronauta (AEB, 1958)
# [[María Luz Morales]] kazetaria, idazlea (Galizia- Bartzelona)
# [[Cristina Petite]] atleta (Bizkaia,1972)
# [[Irene Loizate]] txirrindularia, duatloilaria (Bizkaia, 1995)
# [[Maritxu Housset]] gomazko paleta pelotaria (Lapurdi, 1981)
# [[Eider Hurtado]] kazetaria (Bizkaia, 1981)
# [[Gina Pane]] artista (Lapurdi, 1939-1990)
# [[Ruth Arnon]] biokimikaria (Israel, 1933)
# [[Andere Arriolabengoa]] bertsolaria (Araba, 1982)
# [[Rosa Chacel]] idazlea (Valladolid, 1898-1994)
# [[Dora Maar]] argazkilaria (Frantzia, 1907-1994)
# [[Maribel Forcadas]] medikua (Zaragoza, 1949-2012)
# [[Eneritz Iturriagaetxebarria]] txirrindularia, zuzendaria (Bizkaia, 1980)
# [[Ziortza Isasi]] txirrindularia (Bizkaia, 1995)
# [[Valentina Tereshkova]] espaiora joandako 1. emakumea (Errusia, 1937)
# [[Izaskun Osés]] paralinpiar atleta (Nafarroa, 1984)
# [[Ziortza Villa]] ultrairaupen-txirrindularia (Bizkaia, 1983)
# [[Penelope Barker]] aktibista (Tearen matxinada) (AEB, 1728-1796)
# [[Susan la Flesche Piccotte]] Ipar Amerikako omaharar natiboa eta 1.mediku indigena (AEB, 1865-1915)
# [[Rosana Ubanell]] kazetaria, eleberrigilea (Nafarroa, 1958)
# [[Julia Juániz]] muntatzailea, zine-zuzendaria eta bideo-artista (Nafarroa, 19??)
# [[Carmen Adarraga]] kirolaria (Gipuzkoa, 1921-2004)
# [[Cristina Pardo]] kazetaria, telebista-aurkezlea (Nafarroa, 1977)
# [[Esther Basurto]] boleibol kirolaria (Gipuzkoa, 1978)
# [[Isabel Urkiola]] arabar esploratzailea (Gasteiz, 1854-1911)
# [[Begoña Pro]] kazetaria eta idazlea (Iruñea, 1971)
# [[Itziar Urretabizkaia]] aktorea (Donostia, 1978)
# [[Maria Abbadia-Ürrüstoi]] idazlea, ekintzaile feminista (Paris, 1837-1913)
# [[Simone Veil]] Holokaustotik bizirik irtendako magistratu eta politikaria (Frantzia, 1927-2017)
# [[Igone Arribas]] gimnasta ohia (Barakaldo, 1983)
# [[Vera Rubin]] astronomoa, aitzindaria (AEB, 1928-2016)
# [[Mary Jobe Akeley]] esploratzailea, alpinista eta argazkilaria (AEB, 1878-1966)
# [[Blanca Castilla de Cortázar]] antropologoa eta filosofoa (Gasteiz, 1951)
# [[Elena Martínez de Madina]] filologoa (Gasteiz, 1962)
# [[Maria Weston Chapman]] abolizionista (AEB, 1806-1885)
# [[Leire Apellaniz]] zinema-ekoizlea (Bilbo, 1975)
# [[Maddi Ariztia]] ipuin bildumagilea, aitzindaria (Lapurdi, 1887-1972)
# [[María Teresa Lozano]] matematikaria, aitzindaria (Iruñea, 1946)
# [[Dorotea Barnés]] kimikaria, aitzindaria (Iruñea, 1904-2003)
# [[Eva Amaral]] abeslaria, konpositorea (Zaragoza, 1972)
# [[Amaia Lasa]] idazlea (Getaria, 1948)
# [[Virginia Apgar]] pediatra, Apgar testaren asmatzailea (AEB, 1909-1974)
# [[Anna Mani]] fisikaria, metereologoa (India, 1918-2001)
# [[Georgia O'Keeffe]] margolaria (AEB, 1887-1986)
# [[Anne Lezea]] gimnasta erritmikoa (Zarautz, 2001)
# [[Oiana Blanco]] judoka (Orio, 1983)
# [[Anne Frank]] alemaniar judu idazlea (Alemania, 1929)
# [[Tessa Andonegi]] aktorea (Donostia 1968, 1983)
# [[Loli Albero]] poeta, idazlea (Iruñea, 1962)
# [[Arantxa Aldalur]] poeta (Azkoitia, 1963)
# [[Olivia Newton-John]] abeslaria, aktorea (Cambridge, 1948-2022)
# [[Regina Salcedo]] idazlea, irudigilea, gidoigilea (Iruñea, 1972)
# [[Regina Araluze]] irrintzilaria (Bermio, 1922-2012)
# [[Olga Holtz]] matematikaria (Errusia, 1973)
# [[Phillis Wheatley]] poesia argitaratutako 1. emakume afroamerikar esklaboa (Afrika/AEB, 1753-1784)
# [[Teresa Lopez de Munain]] aktorea, irakaslea (Bilbo, 1963)
# [[Lizar Begoña]] poeta (Sopela, 1997)
# [[Mertxe Rodriguez]] antzezle eta pailazoa (Lasarte-Oria, 19868)
# [[Maite Gonzalez]] idazlea, itzultzailea (Donostia, 1943)
# [[Olatz Beobide]] aktorea, zuzendaria (Sopela, 1964)
# [[Nerea Elustondo]] bertsolaria, irakaslea (Legazpi, 1981)
# [[Sara Carracelas]] igerilari paralinpikoa (Donostia, 1975)
# [[Aranzazu González]] igerilari paralinpikoa (Donostia, 1981)
# [[Marisa González]] multimedia-artista (Bilbo, 1943)
# [[Mari Carmen Rubio]] arkulari paralinpikoa (Iruñea, 1961)
# [[Pilar Goya]] kimikaria (Gasteiz, 1951)
# [[Elizabeth Kenny]] erizaina, polio tratamentua (erizaina, 1880-1952)
# [[Garazi Kamio]] kazetaria, idazlea (Gipuzkoa, 1979)
# [[Patricia Karrikaburu]] errugbi jokalaria (Zuberoa, 1988)
# [[Emma Fursch-Madi]] sopranoa (Baiona, 1847-1894)
# [[Miriam Arrillaga]] pilotaria (Aginaga, 2000)
# [[Concha Espinosa ]] sindikalista (Bilbo, 1954-2008)
# [[Salome Gabunia]] etnologoa, euskaltzain urgazlea (Georgia, 1951)
# [[Gracianne Hastoy]] eleberrigilea (Oloroe-Donamaria, 1968)
# [[Uxue Juárez]]idazlea, arte-zuzendaria (Iruñea1981)
# [[Amalia Galarraga]] idazlea, feminista (Donostia, 1895-1971)
# [[Gloria Alcorta]] idazlea (Lapurdi-Argentina, 1951-2012)
# [[Arantza Ugalde]] sismologoa (Barakaldo, 1966)
# [[Zinaida Serebriakova]] margolaria (Errusia, 1884-1967)
# [[Siofra O´Leary]] Giza Eskubideen Europako Auzitegiko lehenengo emakume lehendakaria (Irlanda, 1968)
# [[Elena Loyo]] atleta, modelo ohia (Araba, 1983)
# [[Ángeles González-Sinde]] politikaria, gidoilaria eta zinema zuzendaria (Madril, 1965)
# [[Maider Segurola]] kazetaria (Lasarte-Oria, 1982)
# [[Leticia Canales]] surflaria (Bilbo, 1995)
# [[Rosa Elizburu]] irakaslea, alkate ohia (Arrasate, 1958)
# [[Amaia Lanbarri]] futbolaria (Arrigorriaga, 1992)
# [[Lola Rodríguez (aktorea)]] modeloa, aktibista (Las Palmas, 1998)
# [[Esti Markez]] abeslaria (Gipuzkoa, 1999)
# [[Clara Schumann]] piano-jolea, musikagilea (Alemania, 1819-1896)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''abuztua''')===
(Ordena alfabetikoan)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Edurne Garitazelaia]] efef'''SORTUA''' euskaltzalea (Zaldibar, 1926-2005)
# [[Irati Fernandez Gabarain|Irati Fernández Gabarain]] ef--'''SORTUA''' ilustratzailea (Iruñea 1983)
# [[Mercedes Lorenzo]] efef'''SORTUA''' bilbotar ospetsua (Lugo 1915- Arrasate 1996)
# [[Albina Shishova]] gimnasta artistikoa (Ukraina, 1966)
# [[Alexandra Georgiana Eremia]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Alexandra Marinescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1982)
# [[Alice Salomon]] erreformista soziala (Alemania, 1872-1948)
# [[Alicia Pietri de Caldera]] museo zuzendaria, Venezuelako 1. dama (Venezuela, 1923-2011)
# [[Ana Luísa Amaral]] poeta, itzultzailea, irakaslea (Portugal, 1956-2022)
# [[Anabell López]] abeslaria (Kuba, 1963)
# [[Anastasiya Kolesnikova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1983)
# [[Andreea Cacovean]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1978)
# [[Andreea Isărescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1984)
# [[Andreea Munteanu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1998)
# [[Andreea Raducan]] Ginnasta artistikoa (Errumania, 1983)
# [[Andreea Ulmeanu]] Ginnasta artistikoa (Errumania, 1984)
# [[Ángela Irene]] abeslaria (Argentina, 1956)
# [[Anna Chepeleva]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1984)
# [[Anna Grudkó|Ana Grudkó]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1990)
# [[Annia Hatch]] Gimnasta artistikoa (Kuba-EEBB, 1978)
# [[Ashley Miles]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1985)
# [[Ashley Postell]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1986)
# [[Astrid Heese]] Gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Atotoztli II]] erregina azteka (Mexiko, xv. mendea)
# [[Aurelia Dobre]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1972)
# [[Azucena Rodríguez]] film-zuzendaria (Madril, 1955)
# [[Betti Schieferdecker]] Gimnasta artistikoa (Alemana, 1968)
# [[Bi Wenjing]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1981)
# [[Boriana Stoyanova]] Gimnasta artistikoa (Bulgaria, 1969)
# [[Care Santos]] idazlea (Bartzelona, 1970)
# [[Carly Patterson]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1988)
# [[Carmen Ionescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1985)
# [[Cătălina Ponor]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Cecilia Mangini]] Argazkilaria, zinegilea (Erroma, 1927-2021)
# [[Celestina Popa]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1970)
# [[Coco Fusco]] artista bisuala (AEB, 1960)
# [[Corina Ungureanu]] Gimnasta artitikoa (Errumania, 1980)
# [[Courtney Kupets]] gimnasta artistikoa (Texas, 1986)
# [[Cristina Bontaş|Cristina Bontas]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1973)
# [[Cristina Elena Grigoras]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1966)
# [[Dagmar Kersten]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1970)
# [[Daniela Maranduca]] Gimnasta artitikoa (Errumania, 1976)
# [[Diana Morawe]] Gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Diane Schuur]] abeslaria, piano-jolea (AEB, 1953)
# [[Dina Kochetkova]] Gimnasta artistikoa (Mosku, 1977)
# [[Dinah Washington]] abeslaria (AEB, 1937-2018)
# [[Dolores García-Negrete Ruiz Zarco]] politikaria frankismoak eraila (Jaén, 1886-1940)
# [[Dominique Dawes]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1976)
# [[Dora García (artista)]] artista (Valladolid, 1965)
# [[Duan Zhou]] Gimnasta artistikoa (Txina XX.mendea)
# [[Ecaterina Szabo]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1968)
# [[Elena Espinosa]] ekonomialaria eta politikaria (Ourense, 1960)
# [[Elisabeth Altmann-Gottheiner]] ekonomialaria, irakaslea (Alemania, 1874-1930)
# [[Elvira Altés]] kazetaria, irakaslea, genero ikertzailea (Bartzelona, XX. mendea)
# [[Émilie Lepennec|Emilie Lepennec]] Gimnasta artistikoa (Paris, 1987)
# [[Emme (abeslaria)]] aktorea, abeslaria (Argentina, 1982)
# [[Esther Phillips]] abeslaria (AEB, 1935-1984)
# [[Eugenia Golea]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1971)
# [[Eugenia Popa]] gimnasta artistikoa (Bucarest, 1973)
# [[Fernanda Canales]] arkitektoa (Mexiko, 1974)
# [[Florica Leonida]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Francesca Llopis]] margolaria, bideo-artista (Bartzelona, 1958)
# [[Gabriela Potorac]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1973)
# [[Gabriele Faehnrich]] Gimnasta artistikoa (Alemania, 1968)
# [[Germaine Tillion]] etnologoa,erresistentziakoa (Frantzia, 1907-2008)
# [[Gina Gogean]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1977)
# [[Hana Říčná]] Gimnasta artistikoa (Txekia, 1968)
# [[Inga Shkarupa]] Gimnasta artistikoa (Ukaina, 1981)
# [[Ioanna Petrovschi]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1986)
# [[Ionela Loaieş]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Irina Baraksanova|Irina BAraksanova]] Gimnasta artistikoa (Uzbekistan, 1969)
# [[Irina Yarotska]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1985)
# [[Jacqueline Lamba]] margolaria (Frantzia, 1910-1993)
# [[Jekaterina Lobazniuk]] Gimnasta artistikoa (Uzbekintan, 1983)
# [[Jelena Piskun]] Gimnasta artistikoa (Bielorrusia, 1978)
# [[Jelena Produnova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1980)
# [[Jelena Zamolodchikova]] Gimnasta artistikoa (Mosku, 1982)
# [[Jessie Tarbox Beals]] argazkilaria, fotokazetaria (AEB, 1870-1942)
# [[Judith Joy Ross]] argazkilaria (AEB, 1946)
# [[Julia Zenko]] abeslaria, aktorea (Argentina, 1958)
# [[Katie Heenan]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1985)
# [[Kim Kwang-suk (gimnasta)]] Gimnasta artistikoa (Ipar Korea, 1976)
# [[Koko Taylor]] Blues abeslaria (AEB, 1928-2009)
# [[Kristina Pravdina]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1990)
# [[Kui Yuanyuan]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1981)
# [[Larissa Fontaine]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1977)
# [[Laura Cutina]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1968)
# [[Laura Morante]] aktorae, gidoilaria, film-zuzendaria (Italia, 1956)
# [[Lavinia Agache]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1968)
# [[Lavinia Miloşovici]] Gimnasta artistikoa (Errumania,1976)
# [[Léonie Duquet]] Argentinako diktaduran desagertu eta hil zuten moja (Frantzia, 1916-1977)
# [[Leopoldina Núñez Lacret]] musikagilea, irakaslea, gitarra-jolea (Kuba, 1918)
# [[Lilia Podkopayeva]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1996)
# [[Ling Jie]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1982)
# [[Liuba María Hevia]] abeslaria, kantautorea (Kuba, 1964)
# [[Liubov Sheremeta|Liubon Sheremeta]] gimnasta artistikoa (Ukraina, 1980)
# [[Liudmila Yezhova]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1986)
# [[Loredana Boboc]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1984)
# [[Lu Märten]] idazlea, feminista (Alemania, 1879-1970)
# [[Ludivine Furlon]] Gimnasta artistikoa (Nimes, 1980)
# [[Lya Ímber de Coronil]] pediatra (Ukrania-Venezuela, 1914-1981)
# [[María Ángela Nieto]] zientzialaria, ikertzailea (Madril, 1960)
# [[María Eugenia Ibáñez]] kazetaria (Bartzelona, 1946)
# [[Maria Girona i Benet]] margolaria, grabatzailea (Bartzelona, 1923-2015)
# [[María Grever]] musikagilea Mexiko, 1885-1951)
# [[Maria Kriutxkova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1988-2015)
# [[María Luisa Herrera]] arkeologoa (Espainia, 1913-2012)
# [[Maria Mercè Roca]] idazle eta politikaria (Girona, 1958)
# [[Maria Neculita]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1975)
# [[María Soledad Corchón Rodríguez]] Arkeologoa (Santander, 1947)
# [[Marián Farías Gómez]] abeslaria (Argentina, 1944)
# [[Marianela Balbi]] kazetaria (Venezuela, 1963)
# [[Marie Stritt]] aktorea (Austriar Inperioa, 1855-1928)
# [[Martina Jentsch]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1968)
# [[Mary McLeod Bethune]] aktibista (AEB, 1875-1955)
# [[Matilda De Angelis]] abeslaria, aktorea (Italia, 1995)
# [[Maxi Gnauck]] gimnasta artistikoa (Alemania)
# [[Menene Gras]] filosofoa, arte-kritikaria, ikertzailea (Bartzelona, 1957)
# [[Meng Fei]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1981)
# [[Mercedes Oliveira Malvar]] filosofoa (Pontevedra, 1957)
# [[Mihaela Stanulet]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1967)
# [[Milagros Socorro]] kazetaria (Venezuela, 1960)
# [[Mirela Barbălată|Mirela Barbalata]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1967)
# [[Mirela Pasca]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1975)
# [[Mirela Tugurlan]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Mohini Bhardwaj]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1978)
# [[Monica Roșu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Nadia Hategan]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Nancy Wilson (abeslaria)]] abeslaria (AEB, 1937-2018)
# [[Nao Bustamante]] multimedia artista (AEB, 1969)
# [[Natalia Bobrova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1978-2015)
# [[Natalia Ilienko]] gimnasta artistikoa (Kazakhstan, 1967)
# [[Natalia Kalinina]] gimnasta artistikoa (Ukraina, 1973)
# [[Natalia Yurchenko]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1966)
# [[Natalia Ziganshina]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1985)
# [[Nicoleta Daniela Șofronie]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1988)
# [[Oana Ban]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1986)
# [[Olga Bicherova]] gimnasta artistikoa (Mosku, 1967)
# [[Olga Mostepanova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1970)
# [[Olga Rashchupkina]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1984)
# [[Olga Teslenko]] Gimnnasta artiistikoa (Ukaina, 1981)
# [[Paula Heredia]] zinemagilea (El Salvador, 1957)
# [[Pegeen Vail Guggenheim]] margolaria (Suitza-AEB, 1925)
# [[Phoebe Mills]] Gimnasta artistikoa (Illinois, 1972)
# [[Polina Miller]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 2000)
# [[Rachel Tidd]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1984)
# [[Raquel Meller]] kupletista (Tarazona, 1888-1962)
# [[Rosa Bustamante Montoro]] arkitektoa (Madril, 1962)
# [[Rosa María Calaf]] kazetaria (Bartzelona, 1945)
# [[Sabina Cojocar]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1985)
# [[Samantha Sheehan]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1986)
# [[Sandra Mihanovich]] abeslaria, aktorea (Argentina, 1957)
# [[Sandra Uve]] ilustrattzailea, dibilgatzaile zientifikoa (Bartzelona, 1972)
# [[Sara Bendahan]] medikua (Venezuela, 1906-1946)
# [[Sara González]] abeslaria, kantautorea (Kuba, 1949)
# [[Sarah E. Goode]] asmatzailea (AEB, 1855-1905)
# [[Shannon Miller]] gimnasta artistikoa (Estatu Batuak, 1977)
# [[Shemekia Copeland]] Blues-kantaria (New York, 1979)
# [[Silvia Buabent]] politikaria, berdintasunean espezializatua (Madril, 1973)
# [[Silvia Rau]] Gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Silvia Stroescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1985)
# [[Simona Pauca]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1969)
# [[Simona Renciu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1967)
# [[Sofía Ímber]] kazetaria, museo-kontserbadorea (Moldavia-Venezuela, 1924-2017)
# [[Soledad Bravo]] abeslaria (Logroño-Venezuela, 1943)
# [[Tatiana Frolova]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1967)
# [[Tatiana Lysenko (gimnasta)]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1975)
# [[Tatiana Yarosh]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1981)
# [[Teresa Parodi]] kantautorea, politikaria (Argentina, 1947)
# [[Trinidad Taracena del Piñal]] Arkeologoa (Santander, 1926-Ceuta, 2017)
# [[Ulrike Klotz]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1960)
# [[Vanda Hădărean]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1976)
# [[Vera Kolesnikova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1968)
# [[Verónica Condomí]] abeslaria, konpositorea, gitarra jolea (Argentina, 1960)
# [[Viktoria Karpenko]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1984)
# [[Virginia Amposta Amposta]] sindikalista, frankismoak eraila (Bartzelona, 1903-1939)
# [[Virginia Pereira Álvarez]] mediku ikertzailea (Venezuela, 1888-1947)
# [[Xiomara Laugart]] abeslaria (Kuba, 1960)
# [[Yevgueniya Kuznetsova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1980)
# [[Zoila Gálvez]] sopranoa, irakaslea (Kuba, 1899)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''uztaila''')====
(Ordena alfabetikoan)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Arroyo Sagasta]] ef--'''SORTUA''' Irakaslea eta ikertzailea (Aretxabaleta,1983)
# [[Eba Gaminde Egia]] ef--'''SORTUA''' ikertzailea, euskaltzain urgazlea (Mungia, 1968)
# [[Jone Mitxelena]] ----'''SORTUA''' zientzialaria, irakaslea eta ikertzailea (Barakaldo, 1985)
# [[Lurdes Alkorta]] ef--'''SORTUA''' trikitilaria (Azpeitia, 1973)
# [[Maddi Astigarraga]] ef--'''SORTUA''' ilustratzaile zientifikoa (Deba, 1997)
# [[Maria Meharra]] ----'''SORTUA''' kaskaroten erregina (Lapurdi XIX. mendea)
# [[Mentxu Ramilo Araujo]] ef--'''SORTUA''' Wikiemakumea (Gasteiz, 1978)
# [[Vega Asensio]] ef--'''SORTUA''' biologoa, ilustratzailea, ikertzailea (Durango, 1978)
# [[Abigail Hobbs]] Salemgo sorgin prozesuko nerabea (AEB,1678- ? )
# [[Abigail Williams (Salemeko epaiketak)]] Salemgo sorgin epaiketetan akusatua (AEB, 1680-1697)
# [[Adriana Calcanhotto]] abeslari eta konpositorea (Tarragona, 1966)
# [[Agnes Meyer Driscoll|Agnes Meyer]] Kiptografoa (Estatu Batuak)
# [[Aimée Rapin]] margolaria (Suitza)
# [[Aissa Doumara Ngatansou]] ekintzailea (Kamerun, 1972)
# [[Alice Domon]] Argentinako diktaduran desagertu eta hil zuten moja (Frantzia, 1937-1977)
# [[Alicia Sellés Carot]] liburuzaina eta dokumentalista (Castelló, 1977)
# [[Altamira Gonzalo]] jurista, feminista (Zaragoza)
# [[Amalia Avia]] margolaria (Toledo, 1930-2011)
# [[Anastasía Mýskina]] tenislaria (Sobiet Batasuna, 1981)
# [[Ángela Ramos]] kazetaria, erreportaria (Peru)
# [[Anita Malfatti]] margolaria (Brasil, 1889-1964)
# [[Ann Pudeator]] Salemgo sorginkeria prozesuan urkatua (AEB, 1621-1692)
# [[Anna Eriksdotter]] sorgintzat jo eta burua moztuta exekutatua (Suedia, 1624-1704)
# [[Anna Gardell-Ericson]] margolaria (Suedia)
# [[Anna Göldin]] Sorginkeria egotzita burua moztuta exekutatua (Suitza)
# [[Anna Maria Bofarull]] zinemagilea (Tarragona,1979)
# [[Anna Rosina de Gasc]] margolaria (Alemania)
# [[Antonia Maymón|Antonia Maymon]] idazlea, feminista, anarkista (Madril)
# [[Aurora Cáceres Moreno]] idazle, feminista, sufragista (Peru)
# [[Barbara W. Tuchman]] idazle eta kazetaria (Amerikako Estatu Batuak, 1912-1989)
# [[Barbara Walters]] kazetaria, idazlea (EEBB, 1929)
# [[Betty Parris]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatzailea(AEB, 1682-1760)
# [[Bridget Bishop]] Salemgo sorgin epaiketetan exekutatua (AEB, 1632?-1692)
# [[Brita Zippel]] Sorginkeria egotzita burua moztu eta sutan errea (Suedia, 1676)
# [[Candy (Salemgo epaiketak)]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatutako esklabua (AEB,XVII. mendea ?)
# [[Carmen Martínez Sancho]] matematikaria (Toledo)
# [[Carmen París]] abeslari eta konpositorea (Tarragona, 1966)
# [[Carmina Verdú]] gimnasta ohia (Valentzia, 1983)
# [[Catalina Carlota De la Gardie]] Baztanga txertoaren bultzatzailea (Suedia, 1723-1763)
# [[Christiane Amanpour]] kazetaria (Erresuma Batua, 1958)
# [[Cindy Sherman]] argazkilaria eta zinema-zuzendaria (AEB, 1954)
# [[Concha García Campoy|Concha Garcia Campoy]] Kazetaria (Terrasa, 1958)
# [[Cristina Rota]] aktore, arte-dramatiko irakaslea (Argentina, 1945)
# [[Delmira Agustini]] poeta (Uruguai)
# [[Dorcas Hoar]] sorginkeria egotzita zigortua (Beverly, 1634-1711)
# [[Dorothy Good]] Salemgo sorginkeria prozesuan 4 urteko auzipetua (AEB, 1687?)
# [[Draupadi Murmu]] politikaria, tribu-buruzagia, Indiako 1. emakume presidente tribala (India, 1958)
# [[Eglantyne Jebb]] haurren eskubideen defentsa (Erresuma Batua, 1876-1828)
# [[Elena Arregui Cruz-López]] arkitektoa (Irun-Santiago de Compostela)
# [[Eliane Giardini]] aktorea, zinema-zuzendaria (Tarragona, 1966)
# [[Elizabeth Hubbard (Salemeko epaiketak)]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatzaile nagusia (AEB, 1675?-1692etik aurrera)
# [[Elizabeth Jane Gardner]] margolaria (Estatu Batuak-Paris)
# [[Estefanía Chávez Barragán]] arkitektoa, irakaslea (Mexiko)
# [[Esther Koplowitz]] enpresaria (Madril,1950)
# [[Eva Crane]] zientzialaria (Erresuma Batua)
# [[Eva Piquer]] kazetaria eta idazlea (Bartzelona, 1969)
# [[Faith Hill]] abeslaria (EEBB, 1967)
# [[Fanny Elssler]] dantzaria (Austria)
# [[Guirandana de Lay|Guirandina de Lay]] Emagina, sorgintzat jo eta errea (Jaka, 1461)
# [[Haydée Milanés]] abeslaria, konpositorea, moldatzailea eta ekoizlea (Habana, 1980)
# [[Helen Mack Chang]] Myrna Mack Fundazioaren sortzaile (Guatemala)
# [[Helen Vlachos]] kazetaria (Grezia)
# [[India.Arie]] abeslari estatubatuarra (Denver, 1975)
# [[Isabel Azkarate]] argazkilaria, fotokazetaria (Donostia)
# [[Isabel Quintanilla]] margolaria (Madril, 1938-2017)
# [[Jane Wenham (ustezko sorgina)]] emakume akusatua eta askatua (Ingalaterra, ?-1730)
# [[Janet Horne]] Sorginkeria egotzita sutan bizirik errea (Eskozia, 1727)
# [[Jean Adair]] aktorea (Kanada, 1873-1953)
# [[Jeanne Fusier-Gir]] aktorea (Frantzia, 1885-1973)
# [[Juana Martín Manzano]] moda-diseinatzailea (Kordoba, 1974)
# [[Juana Millán|Juana Millan]] inprimatzailea, enpresaburua (Zaragoza)
# [[Juana Mordó]] arte bildumagilea (Tesalonika, 1899-Madril,1984)
# [[Katharina Henot]] posta-burua, sorginkeria egotzita sutan errea (Alemania, 1570-1627)
# [[Laspaulesko sorginkeria prozesua]] 24 emakume urkatuak (Huesca, 1593)
# [[Laura Morera]] ballet dantzaria (Madril, 1977)
# [[Laura Muntz Lyall]] margolaria (Kanada)
# [[Lilia Podkopayeva]] gimnasta (Ukraina, 1978)
# [[Lola Robles]] idazlea eta aktibista (Madril, 1963)
# [[Luciana Aymar]] kirolaria (Argentina, 1977)
# [[Lydia Lunch]] abeslaria, aktorea, idazlea (AEB, 1959)
# [[Margaret Jones]] Emagina, sorginkeria egotzita urkatuz exekutatua (EEBB 1613-1548)
# [[Margaret Scott (Salemgo epaiketak)|Margaret Scott]] Sorginkeria egotzita urkatuz exekutatua (Eskozia, 1615-Salem, 1692)
# [[Margaret Scott Gatty]] botanikaria eta idazlea (Britania Handia, 1809-1873)
# [[Maria Bellonci]] idazlea (Italia, 1902-1986)
# [[María Botto]] aktorea (Argentina, 1974)
# [[María Cabrales]] Kuba independentziaren aldeko protagonista (Kuba)
# [[Maria da Conceição|Maria da Conceicao]] emagina, sorginkeria egotzita sutan errea (Sao Paulo, 1798)
# [[María Eugenia Vaz Ferreira]] irakasle, poeta (Uruguai, 1875-1924)
# [[María Gil Vallejos]] piano-jolea (Alacant, 1892-1981)
# [[María José Gómez Redondo]] artista garaikidea (Valladolig, 1963)
# [[Maria Mercè Cuartiella]] idazlea, antzerkigilea (Katalunia)
# [[Maria Tallchief]] dantzaria (EEBB, 1925-2013)
# [[María Teresa Linares]] musikologoa (Kuba)
# [[Marija Jurić Zagorka|Marija Juric Zagorba]] kazetaria (Kroazia, 1873-1957)
# [[Marta Calamonte]] gimnasta ohia, entrenatzailea, fisioterapeuta (Badajoz,1982)
# [[Martha Corey]] Salemgo sorgin epaiketetan urkatua (AEB, 1619-1672)
# [[Martha Zein]] idazle, narratzaile, zinegile (Alemania, 1962)
# [[Mary Black (Salemeko epaiketak)]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatutako esklabua (AEB,XVII. mendea ?)
# [[Mary Bradbury]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatua (AEB, 1615-1700)
# [[Mary Parker (Salemgo epaiketak)|Mary Parker]] sorginkeria egotzita urkatua (1637-1692)
# [[Mary Pat Gleason]] aktorea eta gidoilaria (AEB, 1950-2020)
# [[Mary Warren]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatzaile nagusiena (AEB, 1674?-1693?)
# [[Matteuccia de Francesco]] sorgintza jo eta sutan errea (Italia, 1428 exekutatua)
# [[Maxine Hong Kingston|Maxime Hong Kingston]] idazlea (EEBB, 1940)
# [[Melissa de la Cruz]] idazlea (Manila-AEB, 1971)
# [[Mercedes Ferrer]] egile abeslaria (Madril, 1963)
# [[Merga Bien]] Sorgintzat jo eta sutan errea (Alemania 1560-1603)
# [[Mia Hamm]] futbolaria (AEB, 1972)
# [[Mia Zapata]] abeslaria (AEB, 1965-1993)
# [[Mira Nair]] zinema zuzendaria (India, 1957)
# [[Mónica Alario Gavilán]] filosofoa eta ikertzailea (Madril)
# [[Myrna Mack]] antropologoa (Guatemala)
# [[Nabyla Maan]] egile abeslaria (Maroko, 1987)
# [[Nancy Usero]] gimnasta ohia, entrenatzailea (Zaragoza, ?)
# [[Narbona Dacal]] Emagina, sorgintzat jo eta errea (Zaragoza, 1498)
# [[Nata Moreno]] zine-zuzendaria, aktorea, ekoizlea (Zaragoza, 1979)
# [[Nazanín Armanian]] idazea eta politologoa (Iran, 1961)
# [[Nora Heysen]] margolaria (Australia)
# [[Nur Levi]] aktorea (Madril, 1979)
# [[Olga Román]] abeslaria eta egile-abeslaria (Madril, 1979)
# [[Olga Wisinger-Florian]] margolaria (Austria)
# [[Paisleyko sorginkeria prozesua]] 7 emakume kondenatuak (Eskozia, 1697)
# [[Pascale Petit (aktorea)]] aktorea (Frantzia, 1938-)
# [[Paula Ortiz]] zine-zuzendaria, gidoilaria, ekoizlea (Zaragoza, 1979)
# [[Paule Minck]] Parisko Komunako iraultzaile feminista (1839 - 1901)
# [[Pendleko sorginkeria prozesua]] 10 urkatu: 9 emakume eta gizon 1 (Ingalaterra, 1612)
# [[Petronilla de Meath]] sorginkeria egotzita sutan errea (Irlanda)
# [[Rebecca Lemp]] Sorginkeria egotzita sutan errea (Alemania, 1550-1590)
# [[Rebecca Nurse]] Salemgo sorginkeria prozesuan exekutatua(AEB, 1621-1692)
# [[Rebecca Walker]] idazlea, feminista (Mississipi, 1969)
# [[Rocío Vitero Pérez|Rocio Vitero Perez]] gizarte langilea eta politikaria (Gasteiz, 1980)
# [[Romola Garai]] aktore britainiarra (1982)
# [[Ruth Osborne (ustezko sorgina)]] hil zuten emakume eskalea (Ingalaterra, 1680-1700)
# [[Sally Salminen]] nobelagilea (Finlandia,1906-1976)
# [[Samlesburyko sorginkeria prozesua]] 20 bat emakume akusatuak (Ingalaterra, 1612)
# [[Sarah Cloyce]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatua (AEB, 1648-1703)
# [[Sarah Good]] Salemgo sorginkeria prozesuan urkatua (AEB, 1653-1962)
# [[Sarah Osborne]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatua (AEB, 1643?-1692)
# [[Sarah Wildes]] Salemgo sorginkeria prozesuan urkatua (AEB, 1627-1692)
# [[Sima Sami Bahous]] NBE Emakumeak-en zuzendaria (Jordania, 1956)
# [[Susana Rinaldi]] aktorea eta tango-abeslaria (Argentina, 1935)
# [[Susannah Sheldon]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatzailea (AEB, 1670?- ?)
# [[Suzana de Moraes]] aktore, zinema-zuzendaria (Brasil, 1940-2015)
# [[Tarsila do Amaral]] margolaria (Brasil, 1886-1973)
# [[Tatiana Bilbao]] arkitektoa (Mexiko)
# [[Tatiana Lióznova]] zinema zuzendaria (Errusia, 1914-2011)
# [[Teresa Duclós]] margolaria (Sevilla, 1934)
# [[Vera Fokina]] ballet dantzaria (1886-1958, Errusia)
# [[Vera Panova]] idazlea eta kazetaria (Errusia, 1905-1973)
# [[Vera Tschechowa]] aktorea, zinemagilea eta ekoizlea (Alemania, 1940)
# [[Victoria Åberg|Victoria Aberg]] margolaria (Finlandia, 1824-1892)
# [[Villanuako sorginak]] Villanuako sorginkeria prozesua (Huesca, XV. mendea)
# [[Wilhelmina Wylie]] igerilaria (Australia, 1984)
# [[Wilmot Redd]] Sorginkeria egotzita urkatua (Salem, 1692)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''ekaina''')====
(ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Colino]] eef--'''SORTUA''' kirolaria, ibiltaria (Durango 2004)
# [[Aitziber Makazaga]] ef--'''SORTUA''' bolaria (Zerain 1976)
# [[Alazne Etxebarria Urizar]] ef--'''SORTUA''' korrikalaria (Santurtzi 1997)
# [[Ane Maruri]] ef--'''SORTUA''' dantzaria eta irakaslea (Bizkaia 1996)
# [[Begoña Guillen]] ef--'''SORTUA''' argazkilaria (Amurrio 1963)
# [[Bernadette Iratzoki Luro]] ----'''SORTUA''' dantzaria, antzerkilaria eta irakaslea (Azkaine, 1959)
# [[Betzaida Urtaza]] ef--'''SORTUA''' idazlea, itzultzailea, editorea (Donostia-Legorreta 1988)
# [[Gabi Etxebarne]] ----'''SORTUA''' idazlea, feminista, serora ohia (Aldude, Nafarroa Beherea 1932)
# [[Garbiñe Alustiza]] ef--'''SORTUA''' bolaria (Zerain 1964)
# [[Lurdes Imaz]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, antzerki zuzendaria eta gidoilaria (Segura 1952)
# [[Margarita Olañeta]] ef--'''SORTUA'' ekintzailea (Ermua 1931)
# [[Olga Uribe]] ef--'''SORTUA''' ehulea (Durango 1958)
# [[Oroitz Jauregi]] ef--'''SORTUA''' Euskaltzain urgazlea (Legorreta 1974)
# [[Patxika Erramuzpe]] ----'''SORTUA''' Abeslaria, ekintzailea (Aldunde. Nafarroa Beherea 1943)
# [[Adelaide Anne Procter]] poeta, filantropoa (Ingalaterra)
# [[Adelina Lopes Vieira]] idazlea, dranagilea (Portugal-Brasil)
# [[Agnes Baltsa]] mezzosopranoa (Grezia)
# [[Alice Rey Colaço]] Ilustratzailea, abeslaria. Portugal
# [[Amelia Orleanskoa]] Portugalgo azken erregina (Frantzia-Portugal)
# [[Amélia Rey Colaço]] aktorea, zuzendaria (Portugal)
# [[Ana Castillo]] idazlea (Chicago, EEBB)
# [[Ana de Gonta Colaço]] eskultorea (Portugal)
# [[André Léo]] Frantziako eleberri eta kazetaria, ekintzaile feminista (1824 - 1900)
# [[Ann Putnam, Jr.]] Salemeko sorgin-epaiketetako lekukoa (AEB)
# [[Anna Waser]] margolaria (Suitza)
# [[Anna Zippel]] sorginkeria leporatuta eraila (Suedia)
# [[Anne de Chantraine]] sorginkeria egotzita sutan erretakoa (Lieja)
# [[Annie Londonderry]] munduari bira egindako txirrindularia (AEB)
# [[Assumpta Roura]] kazetaria eta idazlea (Katalunia)
# [[Barbara Ward]] ekonomialaria, kazetaria eta idazlea (Erresuma Batua)
# [[Beatriz Costa]] aktorea, idazlea (Portugal)
# [[Bessie Rayner Parkes]] poeta, kazetaria, feminista (Alemania-AEB)
# [[Blanca Muñoz]] artista, eskultorea eta grabatzailea (Madril)
# [[Branca de Gonta Colaço]] idazlea, errezitatzailea (Portugal)
# [[Carmen Arozena]] artista, margolaria eta grabatzailea (La Palma)
# [[Carmen Laffón]] artista, margolaria eta eskultorea (Sevilla)
# [[Carola García de Vinuesa]] mediku, zientzialari, irakasle (Espainia-Australia)
# [[Carolina Michaëlis de Vasconcelos]] filologoa, idazlea (Alemania-Portugal)
# [[Caroline de Barrau]] feminista, aktibista (Frantzia)
# [[Caroline Haslett]] ingeniari elektrikari aitzindaria (Erresuma Batua)
# [[Charlotte Saunders Cushman]] aktorea (AEB)
# [[Clémentine Hélène Dufau]] margolaria (Frantzia)
# [[Concepción Bona]] hezitzailea eta ekintzailea (Dominikar Errepublika)
# [[Concha de Albornoz]] intelektual feminista (Asturias)
# [[Conchita Supervía]] mezzosopranoa (Bartzelona)
# [[Corina Freire]] abeslaria, aktorea, enpresaburua (Portugal)
# [[Cynthia Germanotta]] filantropoa, ekintzailea, enresaburua (AEB)
# [[Dinah Craik]] idazlea (Ingalaterra)
# [[Dolores González Pérez]] idazlea (Malaga)
# [[Dora Panofsky]] arte historialaria (Alemania-AEB)
# [[Dorothea Tanning]] margolaria (AEB)
# [[Dorothy Hansine Andersen]] medikua (EEUU)
# [[Eduarda Lapa]] margolaria (Portugal)
# [[Eleanor Pairman]] matematikaria, asmatzailea (Eskozia)
# [[Elizabeth Ann Ashurst Bardonneau]] itzultzailea, aktibista (Ingalaterra)
# [[Elsie Widdowson]] nutrizionista (Erresuna Batua)
# [[Emília de Sousa Costa]] idazlea, feminista (Portugal)
# [[Emily Davies]] sufragista, emakumea unibertsitate eskubide-defensatzailea (Ingalaterra)
# [[Emma Stebbins]] eskultorea (AEB)
# [[Eugénie Le Brun]] intelektual feminista (Frantzia-Egipto)
# [[Eugénie Marie Salanson]] margolaria (Frantzia)
# [[Felícia Fuster i Viladecans]] margolaria eta poeta (Bartzelona-Paris)
# [[Felicia Hemans]] poeta (Ingalaterra)
# [[Fiorenza Cossotto]] mezzosopranoa (Italia)
# [[Franceska Mann]] dantzaria (Polonia)
# [[Frederica von Stade]] mezzosopranoa (AEB)
# [[Geraldine Jewsbury]] eleberrigilea eta kritikaria (Ingalaterra)
# [[Ghada Waly]] politikari eta diplomatikoa (Egipto)
# [[Gina Cigna]] sopranoa (Italia)
# [[Guadalupe Marín]] modeloa eta eleberrigilea (Mexiko)
# [[Hariclea Darclée]] sopranoa (Errumania)
# [[Henriette Michaelis]] hizkuntzalaria (Alemania)
# [[Hoylande Young]] kimikaria (AEB)
# [[Huda Sha'arawi]] aktibista feminista (Egipto)
# [[Irina Vladislavovna Bussen]] minerologoa (Errusia)
# [[Izumi Nakamitsu]] Armagabetzeari lotutako gaiei buruzko Nazio Batuen Bulegoko zuzendaria (Japonia)
# [[Josephine Butler]] feminista eta guzarte erreformatzailea (Erresuma Batua)
# [[Juana Alarco de Dammert]] filantropoa, hezitzailea (Peru)
# [[Júlia Lopes de Almeida]] idazlea, kazetaria, feminista (Brasil)
# [[Julie von May]] sufragista, feminista (Suitza)
# [[Katalina Boloniakoa|Katalina Boloniakoa]] margolaria, idazlea, santa (Bolonia)
# [[Kate Marvel]] zientzilaria (New York EEBB)
# [[Kin Yamei]] doktorea, hezitzailea eta nutrizioan aditua (Txina, EEBB)
# [[Letitia Elizabeth Landon]] poeta (Ingalaterra)
# [[Licia Verde]] astronomoa, fisikaria, irakaslea (Italia)
# [[Lidia Blanco]] filologoa (Burgos)
# [[Lilian Baylis]] britainiar antzerki ekoizle eta zuzendaria
# [[Lola Garrido]] arte kritikaria, komisarioa eta bildumagilea (Donostia)
# [[Lucia Valentini Terrani]] mezzosopranoa (Italia)
# [[Madeleine Pelletier]] psikiatra, aktibista (Frantzia)
# [[Malak Hifni Nasif]] idazle, poeta, maistra (Egipto)
# [[Margarida Lopes de Almeida]] poeta, deklamatzailea, eskultorea (Brasil)
# [[Maria Adelaide Lima Cruz]] margolaria (Portugal)
# [[Maria Archer]] idazlea (Portugal)
# [[María Barbeito]] pedagogo, idazlea (Galizia)
# [[Maria da Cunha]] poeta, kazetaria(Portugal-Brasil)
# [[Maria Jane Jewsbury]] eleberrigilea eta kritikaria (Ingalaterra)
# [[Maria Lamas]] idazlea, kazetaria, ekintzaile politikoa (Portugal)
# [[María Luisa Calero Vaquera]] hizkuntzalaria (Badajoz)
# [[Maria Olga de Moraes Sarmento da Silveira]] idazlea, feminista (Portugal)
# [[María Soriano Llorente]] psikologoa (Valentzia)
# [[María Trinidad Sánchez]] ekintzailea, aberriaren ama (Dominikar Errepublika)
# [[Marie Adelaide Belloc Lowndes]] nobelagilea (Ingalaterra)
# [[Marie La Cécilia]] Frantziako maistra, Komunan aktibista errepublikanoa (1839 - 1922)
# [[Marisa de Leza]] aktorea (Madril)
# [[Martha Carrier]] sorginkeria leporatuta eraila (EEBB)
# [[Mary Eastey]] Salemeko sorgin-epaiketan exekutatua (AEB)
# [[Mary Russell Mitford]] idazlea, dramagilea (Ingalaterra)
# [[Mary Walcott]] Salemeko sorgin-epaiketetako lekukoa (AEB)
# [[Matiel Mogannam]] aktibista, nazionalista (Libano-Palestina)
# [[Matilda Hays]] itzultzaile, idazle, kazetari, aktore (Ingalaterra)
# [[Melissa Aldana]] saxofoi-jotzailea (Txile)
# [[Mercedes Llopart]] sopranoa, irakaslea (Bartzelona)
# [[Mercy Lewis]] Salemeko sorgin-epaiketetako lekukoa (AEB)
# [[Minou Tavárez Mirabal]] filologoa, politikaria (Dominikar Errepublika)
# [[Monica Oliphant]] zientzialari, ikertzailea (Ingalaterra-Australia)
# [[Nabawiyya Musa]]irakaslea, nazionalista, feminista (Egipto)
# [[Natali Germanotta]] moda-diseinatzailea, estilista (AEB)
# [[Natalia Kanem]] UNFPAren zuzendaria (Panama)
# [[Nerilie_Abram]] zientzilaria (Australia)
# [[Nísia Floresta (idazlea)]] idazlea, hezitzailea (Brasil)
# [[Paca Blanco]] ekintzailea (Madril)
# [[Patricia Kraus]] abeslaria, musikagilea, ekoizlea (Milan-Espainia)
# [[Regina Lago García]] pedagogo, psikologo (Palentzia)
# [[Renata Scotto]] sopranoa (Italia)
# [[Rosalba Carriera]] margolaria (Italia)
# [[Ruth Rivera Marín]] arkitektoa (Mexiko)
# [[Safia Zaghloul]] aktibista, politikaria (Egipto)
# [[Sonia Vivas]] pedagogoa, politikaria (Bartzelona)
# [[Tarab Abd al-Hadi]] aktibista feminista, politikaria(Palestina-Egipto)
# [[Valentine de Saint-Point]] idazlea (Frantzia)
# [[Verónika Mendoza]] politikaria (Peru)
# [[Victòria Pujolar Amat|Victoria Pujolar Amat]] margolaria (Bartzelona)
# [[Virgínia Quaresma]] kazetaria, aktibista (Portugal)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''maiatza''')====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Alaitz Biritxinaga]] ef--'''SORTUA''' Txirrindulari epaile eta zuzendaria (Bizkaia 1974)
# [[Angelita Bilbao Bilbao]] efef'''SORTUA''' erizaina, ekintzaile abertzalea (Bilbo 1903-Argentina 1990)
# [[Concha Laca]] efef'''SORTUA''' artisaua, zeramikaria, eskultorea (Madril 1925-Irun 2018)
# [[Estibaliz Urresola Solaguren]] ef--'''SORTUA''' zinema zuzendaria (Laudio 1984)
# [[Haizea Beruete]] efef'''SORTUA''' bertsolaria (Iruñea 1994-2022)
# [[Lina Huarte-Mendikoa]] efef'''SORTUA''' sopranoa (Iruñea 1928-Madril 2017)
# [[Margarita Barainka]] g'''SORTUA''' Gernikako bonbardaketaren lekukoa (Errigoiti 1922)
# [[Acacia Uceta]] poeta (Madril)
# [[Adelaida Abarca Izquierdo]] ekintzailea, kartzelarik ihes egindakoa (Madril)
# [[Adelaida Las Santas]] kazetari eta poeta (Madril)
# [[Alejandra Soler]] maistra errepublikano erbesteratua (Valentzia)
# [[Amanda Jones]] poeta, aktibista, asmatzailea (AEB)
# [[Ana Martínez Collado]] arte estetika eta generoa (Madril)
# [[Ángela García de la Puerta]] Espainiako 1. Fisika eta Kimika katedraduna (Soria)
# [[Ángeles García-Madrid]] idazlea eta presoa (Madril)
# [[Anna Davin]] historialaria, idazlea, feminista( Ingalaterra)
# [[Anna Keichline]] arkitektoa eta asmatzailea (AEB)
# [[Anna Manso Munné]] idazlea, gidoilaria (Bartzelona)
# [[Anna Ruth Fry]] idazlea (Britainia Handia)
# [[Asun Casasola]] genero indarkeriaren aurkako aktibista (Palentzia)
# [[Asunción Bastida]] moda diseinatzailea (Bartzelona)
# [[Aurora Rodríguez Carballeira]] ama eugenesikoa (Galizia)
# [[Barbara Bodichon]] ongilea, eskubideen aldeko aktibista (Erresuma Batua)
# [[Carmen Mir]] moda diseinatzaile (Bartzelona)
# [[Christiana Figueres]] antropologoa, ekonomialaria eta analista(Costa Rica)
# [[Clara Sánchez (idazlea)]] idazlea, Espainaiko zine aditua (Guadalajara)
# [[Concha Alós]] idazlea (Valentzia-Bartzelona)
# [[Consuelo García del Cid Guerra]] idazlea (Bartzelona)
# [[Deepika Kurup]] zientifikoa, asmatzailea (edateko ur garbi 'azkarra') (AEB)
# [[Dorothy Thompson]] kazetaria, idazlea, sufragista, feminista (AEB)
# [[Eldorado Jones]] asmatzailea (hegazkin isilgailua,plantxa elektrikoa)(AEB)
# [[Elena Moncada]] ekintzaile, idazle, prostituzioaren abolizionista (Argentina)
# [[Enriqueta Gallinat]] politikaria, errepresio frankistaren biktima (Bartzelona)
# [[Erna Schneider]] ingenaria, matematikaria eta asmatzailea (AEB)
# [[Ethel Léontine Gabain]] margolaria (Frantzia-Ingalaterra)
# [[Eva Alcón]] errektorea (Castelló)
# [[Flor Cernuda]] preso komunista (Toledo)
# [[Flora Robson]] aktorea (Ingalaterra)
# [[Gema Corredera]] abeslari eta musikagilea (Kuba)
# [[Geneviève de Gaulle-Anthonioz]] Frantziako erresistentziakoa (Frantzia)
# [[Gertrud Bäumer]] aktibista feminista eta politikaria (Alemania)
# [[Gisela Wild]] feminista, kooperatiba-politiketan espezializatua (Argentina)
# [[Gloria Patricia Porras]] abokatu, notario, epaile (Guatemala)
# [[Hannah Slater]] asmatzailea (kotoiaz josteko haria sortzeko metodo berria)(AEB)
# [[Helen Taylor (feminista)]] idazlea, aktorea (Erresuma Batua)
# [[Helen Taylor]] noblea (Ingalaterra)
# [[Helena Lange]] pedagogoa eta emakumeen eskubide defendatzailea (Alemania)
# [[Hilary Wainwright]] kazetaria, ikertzailea, feminista (Ingalaterra)
# [[Hildegart Rodríguez Carballeira]] politikaria, etorkizuneko emakume gisa sortua (Madril)
# [[Ida Henrietta Hyde]] fisiologoa eta asmatzailea (AEB)
# [[Isabel Olesti]] kazetari eta idazlea (Tarragona)
# [[Isabel Risco]] aktorea (Coruña)
# [[Isabel Vicente García|Isabel Vicente Garcia]] ekintzaile komunista (Albacete - Bartzelona)
# [[Jenara Vicenta Arnal Yarza]] 1. Zientzia Kimiko doktorea eta ikertzailea (Zaragoza)
# [[Jessie Boucherett]] emakumeen aldeko aktibista (Ingalaterra)
# [[Joaquina Dorado Pita]] Les Cortseko preso errepublikanoa (Coruña)
# [[Josefa Barba-Gosé Flexner]] zientzialaria (Bartzelona-Filadelfia)
# [[Josefina Amalia Villa]] ekintzailea, preso politikoa (León-Madril)
# [[Joy Mangano]] enpresaria eta asmatzailea (fregona, pertxak) (AEB)
# [[Juana Francisca Rubio]] margolaria eta ilustrailea (Madril)
# [[Judith Malina]] aktorea, ekoizlea eta zuzendaria (Alemania-AEB)
# [[Karen Olsen Beck]] arkitektoa, soziologoa, politikaria eta diplomatikoa (*!)
# [[Laia Berenguer Puget]] Les Cortseko preso sozialista (Bartzelona)
# [[Laura Casielles]] idazlea, poeta (Asturias)
# [[Les Corts emakumeen kartzela]] (Bartzelonako eraikina)
# [[Letizia Battaglia]] kazetari, argazkilari, politikari, editore eta enpresaburua (Italia)
# [[Liane Russell]] genetista, zoologoa (Austria, AEB)
# [[Lidia Guinart]] kazetaria, idazlea eta politikaria (Bartzelona)
# [[Lilí Díaz Rivas]] enpresaburua, idazlea (Galizia)
# [[Lilly Maxwell]] sufragista (Eskozia)
# [[Lina Gálvez]] historialaria, ekonomia feministan aditua (Sevilla)
# [[Lise London]] erresistentzia frantseseko aktibista (Frantzia)
# [[Llum Quiñonero]] kazetaria, ekintzailea, politikaria (Alacant)
# [[Lola Sanjuán]] enpresaburua eta lider feminista (Sevilla)
# [[Magda Bandera]] kazetaria, idazlea(Bartzelona)
# [[Maite Alvarez]] zientzilaria eta ikertzailea (Ermua)
# [[Manolita del Arco]] politikaria, ekintzailea (Bilbo-Madril)
# [[Margarida Abril]] ekintzailea (Katalunia)
# [[María Ángeles Durán]] ikertzailea (Madril)
# [[María Antonia Peña]] errektorea (Cádiz)
# [[María Antonia Zorraquino]] biokimikaria eta ikertzailea (Zaragoza)
# [[Maria Bigordà Montmany]] kataluniar ekintzailea (Ullastre-Tarrasa)
# [[María del Carmen Cuesta Rodríguez|Maria del Carmen Cuesta Rodríguez]]A aktibista (Madril)
# [[Maria Deraismes]] prostituzioaren abolizionista
# [[María Dolores de Pablos]] poeta eta astrologoa (Madril)
# [[Maria Dolors Laffitte]] abeslaria (Bartzelona)
# [[Maria Dolors Renau]] psikologoa, pedagogoa eta politikaria (Bartzelona)
# [[María Elena Moyano]] aktibista (Perú)
# [[María José Figueras]] errektorea (Katalunia)
# [[Maria Lacerda de Moura]] anarkista eta feminista (Brasil)
# [[María Vicenta Mestre Escrivá]] psikologoa, Valentziako Unibertsitateko 1. emakume errektorea (Valentzia)
# [[Marie Killick]] audio-ingeniaria, asmatzailea (gramofonorako zafirozko orratza) (Erresuma Batua)
# [[Marina Vargas]] artista (Granada)
# [[Marisa Mediavilla Herreros]] liburuzaina, dokumentalista, feminsita (Palentzia)
# [[Marjorie Joyner]] asmatzailea (ile kizkur iraunkorrak egiteko makina)(AEB)
# [[Martirio (cantante)|Martirio]] abeslaria (Huelva)
# [[Mary Beale]] margolaria eta erretratista (Ingalaterra)
# [[Mary Dixon Kies]] asmatzailea (kotoiaz josteko haria sortzeko metodo berria) (AEB)
# [[Melania Moscoso]] antropologa, pedagoga, feminista (Bilbo)
# [[Mercedes Fernández-Martorell]] antropologoa (Bartzelona)
# [[Mercedes Núñez Targa]] Las Ventas eta Nazien kontzentrazio-eremuetako preso eta lekukoa (Bartzelona)
# [[Miren Arantza Madariaga Aberasturi]] politikaria eta zuzendari publikoa (Gernika)
# [[Montserrat Minobis]] kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista (Figueras)
# [[Natacha Bustos]] komiki-marrazkilaria (Eivissa)
# [[Nieves Torres]] politikaria, ekintzailea (Madril)
# [[Niña Pastori]] flamenko-kantautorea (Cadiz)
# [[Noeleen Heyzer]] diplomazialaria(Singapur)
# [[Noelia Vera]] kazetaria eta politikaria (Cádiz)
# [[Núria Feliu]] abeslaria eta aktorea (Bartzelona)
# [[Olimpia Altuve]] farmazialaria (Guatemala)
# [[Paz Azzati Cutanda]] Las Ventaseko preso komunista (Valentzia)
# [[Petra Cuevas]] preso komunista (Toledo)
# [[Pilar Aranda Ramírez]] errektorea (Zaragoza)
# [[Pilar López Díez]] maistra, kazetaria, komunikazio eta genero ikertzailea (Asturias)
# [[Rina Lazo]] margolari eta muralista (Guatemala)
# [[Rocio Mora Nieto]] abokatua eta aktibista (Madril)
# [[Rosa Aguilar Chinea]] errektorea (Gomera)
# [[Rosa Aguilar]] politikaria (Kordoba)
# [[Rosa Cremón Parra]] erizaina, ekintzaile antifrankista (Madril)
# [[Rosa Devés]] biokimikaria, akademika eta hezitzailea (Txile)
# [[Sally Alexander]] historialaria, feminista (Ingalaterra)
# [[Sheila Rowbotham ]] historialari feminista sozialista (Erresuma Batua)
# [[Shirley Ann Jackson]] fisikaria, asmatzailea (AEB)
# [[Sofía Moro]] argazkilaria (Madril)
# [[Soledad Murillo]] soziologo feminista, ikertzailea eta politikoa (Madril)
# [[Soledad Real López]] ekintzaile, komunista (Bartzelona)
# [[Susana Blas Brunel]] komisarioa, arte eta feminosmoan aditua (Madril)
# [[Susanna Martín]] ilustratzailea (Bartzelona)
# [[Suzanne Noël]] Zirujau plastikoa (Frantzia)
# [[Teresa Hernández Sagués]] Les Cortseko preso komunista (Avila)
# [[Teresa Rebull]] aktibista politikoa eta kantautorea (Bartzelona)
# [[Teresa Saez Barrao]] aktibista feminista, politikaria (Huesca-Nafarroa)
# [[Trinidad Gallego Prieto]] erizaina, emagina,politikari komunista (Madril)
# [[Valerie Hunter Gordon]] asmatzailea (Erresuma Batua)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''apirila''')====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Antonia Salaberria]] efef'''SORTU''' erraketista (Eibar, 1906-2000)
# [[Aurelia Elkoro-Iturbe]] efef'''SORTU''' erraketista (Eibar 1012-1977)
# [[Haizea Oses]] ef--'''SORTU''' eskalatzailea (Arrasate, 2004)
# [[Irene Sarrionandia]] ef--'''SORTU''' mendi korrikalaria (Deba 1948)
# [[Joana Lasheras]] ef--'''SORTU''' kazetaria EITBn (Iruñea 1980)
# [[Josefina Markina]] efef'''SORTU''' filantropoa (Mallabia 1889-1972)
# [[Julene Bouzo]] ef--'''SORTU''' atleta (Ermua, 2003)
# [[Julia Guerra Lacunza]] efef'''SORTU''' poeta (Iruñea 1953-2008)
# [[María del Villar Berruezo]] efef'''SORTU''' aktorea, dantzaria eta idazlea (Tafalla 1888-1977)
# [[Martija de Jauregui]] XVI. mendeko sendagilea (Nafarroa) '''SORTU'''
# [[Pantxika Urruti]] ef--'''SORTU''' kantaria eta pastoral errejenta (Zuberoa 1955)
# [[Teresa Izu]] margolaria, ilustratzailea (Tafalla) sortu
# [[Adelita Domingo]] pianista, kopla-kantari eta dantzarien maistra(Sevilla)
# [[Aenne Burda]] argitaratzailea, alemaniar ekonomia-mirariaren ikur bat (Alemania)
# [[Amaya Arzuaga]] diseinatzailea eta enpresaburua (Burgos)
# [[Ana María Rodas]] idazlea (Guatemala
# [[Ana Rosa Diego]] zinema-zuzendaria eta gidoilaria (Sevilla)
# [[Angelina Aspuac]] jantzi maien defendatzailea (Guatemala)
# [[Angelina Beloff]] margolaria, grabatzailea eta arte-irakaslea(Errusia-Mexiko)
# [[Asunción Gómez Pérez]] ikertzailea (Badajoz)
# [[Aurelia Gutiérrez-Cueto Blanchard]] pedagogoa(Santander)
# [[Beatrice Hastings]] idazlea(Ingalaterra)
# [[Belén Maya]] flamenko-dantzaria eta koreografoa ( )
# [[Bella Dutton]] tenislaria (Britainia-Espainia)
# [[Bibiana Candia]] idazlea eta kazetaria (Galizia)
# [[Carlota Gurt]] idazlea eta kazetaria (Bartzelona)
# [[Catherine Bauer Wurster]] arkitektoa, etxebizitza publikoaren defendatzailea (AEB)
# [[Catherine Fahringer]] idazlea, aktibista (Estatu Batuak)
# [[Celia Rivas Casais]] kamioilaria, enpresaburua eta ekintzailea (Galizia)
# [[Ch´umilkaj Curruchiche]] abeslaria (Guatemala)
# [[Chona Madera]] idazle kanariarra
# [[Cilly Aussem]] tenislaria (Alemania)
# [[Concha Méndez]] idazlea, poeta eta gidoilaria (Madril)
# [[Concha Monje]] robotika-ikertzailea (Badajoz)
# [[Elena Catena]] filologoa, editorea eta feminista (Salamanca)
# [[Elena Villamandos]] kanariar idazlea
# [[Elvira Dyangani Ose]] Bartzelonako Arte Garaikidearen Museoaren 1. emakume zuzendaria(Kordoba)
# [[Emma Couceiro]] poeta (Lugo)
# [[Enriqueta Martín Ortiz de la Tabla]] irakaslea eta liburuzaina (Badajoz)
# [[Ernestine Rose]] asmatzailea (Polonia)
# [[Eudoxia Píriz]] Medikua (Salamanca)
# [[Fatoumata Diawara]] Maliko aktore eta egile-abeslaria (1982 - )
# [[Francisca Subirana]] tenislaria (Katalunia)
# [[Genie Espinosa]] artista, ilustratzailea (Bartzelona)
# [[Helena Bayona]] dokumentalgilea (Iruña)
# [[Iris Yassmin Barrios Aguilar]] abokatu eta epailea (Guatemala)
# [[Isa Guerra García]] poeta kanariarra (Kanariar uharteak)
# [[Isabel Expósito Morales]] idazlea (Hierro-Kanariak)
# [[Isabel García Hualde]] idazlea (Zarrakaztelu)
# [[Josane Sigart]] tenislaria (Belgika)
# [[Kajsa Ekis Ekman]] kazetari, idazle, ekintzailea (Suedia)
# [[Karma Peiró]] kazetari digitala Adimen Artifizialean aditua (Bartzelona)
# [[La Niña de los Peines]] Kopla-abeslaria (Sevilla)
# [[Las Ventas emakumeen kartzela]] artikulua da.
# [[Laura Fernández]] Idazlea eta kazetaria (Terrassa)
# [[Lenina Amapola García]] idazlea (Guatemala)
# [[Lilí Álvarez]] kirolaria, kazetaria eta Olinpiar jokoetako 1.emakume espainiarra (Erroma-Madril)
# [[Lourdes Pastor]] Kantaria eta aktibista (Kordoba)
# [[Lydia Becker]] Britainia Handiko sufragista, biologoa eta astronomoa (1827-1890)
# [[Madam C. J. Walker]] asmatzailea eta enpresaburua (AEB)
# [[Maddelin Brizuela]] enbaxadorea Bolivian (El Salvador)
# [[Margarita Ucelay]] filologoa, hispanista eta irakaslea (Madril)staño
# [[Marguerite Broquedis]] tenislaria (Frantzia)
# [[Maria Àngels Anglada]] kazetaria, poeta, eleberrigilea (Katalunia)
# [[María Blanca Ferrer García]] Abokatua, idazlea, poeta (Iruñea)
# [[María Blanchard]] margolaria (Santander)
# [[Maria del Carmen Reina Jiménez]] idazlea kanariarra
# [[María Francisca Ulloa del Castillo]] emagina (Utrera)
# [[Maria Furtwängler]] aktore eta medikua (Alemania)
# [[María Josefa Riba]] tenislaria (Katalunia)
# [[María Laffitte]] arte-kritikaria, idazlea, Emakumeen eskubide defendatzailea(Sevilla)
# [[María Rodrigo]] musikagilea, pianista eta irakaslea(Madril)
# [[María Salas Larrazábal]] idazle eta aktibista (Burgos)
# [[Marian Rojas]] mediku psikiatra eta idazlea (Madril)
# [[Maribel Lacave]] idazle kanariarra
# [[Marie Goegg-Pouchoulin]] Suitzako aktibista feminista eta abolizionista (1826-1899)
# [[Marie Vassilieff]] margolaria (Errusua-Frantzia)
# [[Marifé de Triana]] Kopla-abeslaria eta aktorea (Sevilla)
# [[Matilde Coral]] flamenko dantzaria (Sevilla)
# [[Matilde Landa]] politikaria (Badajoz)
# [[Matilde Ras]] grafologoa, idazlea, itzultzailea(Tarragona)
# [[Matilde Ucelay]] Espainiako tituludun 1.emakume arkitektoa (Madril)
# [[Mayte Martín (idazlea)|Mayte Martín]] Las Palmas (Kanariak)
# [[Mayte Martín]] musikagilea, flamenko-abeslaria (Bartzelona)
# [[Melanie Mayron]] asmatzailea eta aktorea (AEB)
# [[Melissa Farley]] psikologo, feminista (AEB)
# [[Mercedes Rodrigo]] Espainiako tituludun 1.emakume psikologoa (Madril)
# [[Merche Esmeralda]] flamenko-dantzaria (Sevilla)
# [[Milagro Almenara Pérez]] Espainiako Gerra Zibilean eraildako farmazialaria (Santander)
# [[Milagros Mengíbar]] flamenko-dantzaria (Sevilla)
# [[Milagros Nuin Monreal]] itzultzailea. (Erriberri-Nafarroa)
# [[Molla Mallory]] tenislaria (Norvegia-AEB)
# [[Morena Herrera]] abortuaren aldeko ekintzailea (El Salvador)
# [[Myriam Palacios]] aktorea (Txile)
# [[Natalia Sosa Ayala]] kanariar idazlea
# [[Norah Borges]] ilustratzailea (Argentina)
# [[Núria Albó]] poeta (Bartzelona)
# [[Nuria Coronado Sopeña]] kazetaria, feminista, abolizionista (Madril)
# [[Olimpia Valencia]] ginekologoa (Galizia)
# [[Oliva Acosta]] zinema-zuzendaria, gidoilaria eta ekoizlea (Cádiz)
# [[Omowunmi Sadik]] asmatzailea (Nigeria)
# [[Patricia Ruiz de Irizar]] farmazialaria eta kooperantea (Iruñea)
# [[Paulina Kellogg Wright Davis]] aktibista, hezitzailea (AEB)
# [[Pepa Chávarri]] tenislaria (Madril)
# [[Pilar Aguilar Carrasco]] idazle, zinemako kritikaria, feminista (Jaén)
# [[Pura Maortua]] antzerki-zuzendaria (Kantabria)
# [[Rafaela Pastor]] aktibista (Malaga)
# [[Rebeca Lane]] abeslaria (Guatemala)
# [[Rita Fernández Queimadelos]] arkitektoa (Galizia)
# [[Rosa Barasoain|Rosa Barasoin]] idazlea (Tafalla)
# [[Rosa Torras]] tenislaria (Katalunia)
# [[Rosa Vergés]] zinema-zuzendaria, gidoilaria eta irakaslea (Bartzelona)
# [[Sabina Spielrein]] psikiatra eta psikoanalista (Errusia)
# [[Salima Ikram]] egiptologoa (Pakistan)
# [[Selena Millares]] kanariar poeta
# [[Simone Iribarne]] tenislaria (Lapurdi)
# [[Sofia Quintino]] Portugalgo mediku, feminista eta errepublikanoa (1879-1964)
# [[Sonsoles Echavarren Roselló|Sonsoles Echavarren]] idazlea eta kazetaria (Iruñea)
# [[Sylvia Ratnasamy]] asmatzailea (Belgika)
# [[Taina Bien-Aimé]] abolizionista
# [[Teresa Zabalza Díez]] musikagilea, musikaria eta musika irakaslea (Iruñea)
# [[Trinidad Lucea Ferrer]] idazlea, poeta eta ilustratzailea (Tutera)
# [[Veena Sahajwalla]] asmatzailea (India-Australia)
# [[Victorina Durán]] margolaria, jantzi-eszenografoa eta diseinatzailea (Madril)
# [[Viera Sparza]] ilustratzailea, idazlea eta umorista grafikoa (Zaragoza)
# [[Virginia Laparra]] fiskal oiha (Guatemala)
# [[Yolanda Castaño]] poeta eta literatura kritikaria (Coruña)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''martxoa''')====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Boni Macarrón]] efef'''SORTU''' martxantera, gozoki saltzailea (Durango)
# [[Carmen Miranda Zubieta]] --ef'''SORTU''' Kultur-ekintzailea (Galdakao)
# [[Elbira Iturri]] ef--'''SORTU''' aktibista (Mundaka)
# [[Eugenia Idoiaga]] efef'''SORTU''' emagina (Forua)
# [[María Ángeles Garai]] efef'''SORTU''' irakaslea, Bizkaiko lehen andereñoa (Bilbo)
# [[Martxelina Lopetegi]] efef'''SORTU''' bertsolaria (Oiartzun 1864-1930)
# [[Tamara Clavería]] ----'''SORTU''' Amuge elkarteko lehendakaria (Bilbo)
# [[Adilia de las Mercedes]] jurista feminista (Guatemala)
# [[Alauda Ruiz de Azúa]] zine-zuzendaria eta gidoilaria (Bizkaia)
# [[Alika Kinan]] Abolizionista (ARgentina)
# [[Almudena Domínguez Arranz]] arkeologoa
# [[Amada López Meneses]] historialari galiziarra
# [[Amalia de Isaura]] aktore komikoa eta kupletista (?)
# [[Amelia Baldeón Iñigo]] arkeologoa (Gasteiz)
# [[Amparo Alonso Betanzos]] adimen artifizialeko ikertzailea(Galizia)
# [[Amparo Cebrián]] pedagogoa (Salamanca)
# [[Ana Delgado Hervás]] arkeologoa (Bartzelona)
# [[Ana María Romero de Campero]] kazetaria, idazlea ekintzailea (Bolivia)
# [[Ángeles Huerta]] zine-zuzendaria (Asturias)
# [[Angelina Vidal]] Portugalgo idazle eta kazetaria (1847-1917)
# [[Anina Ciuciu]] abokatu eta idazle ijitoa (Errumania)
# [[Anne Tyng]] asmatzailea (Txina-AEB)
# [[Anselma de Salces]] Bilbotar ongilea (1815-1885)
# [[Arabako Emakumeen Asanblada]]
# [[Arundhati Bhattacharya]] enpresaburua (India)
# [[Áurea Lucinda Javierre]] artxibozaina eta historialaria (Teruel)
# [[Beatriz Pinheiro]] Portugalgo idazle, poeta, editore eta intelektuala (1871-1922)
# [[Begoña Vila]] astrofisikaria (Galizia)
# [[Berta Wilhelmi]] enpresaburua, hezitzailea, filantropoa eta feminista (Alemania, Granada)
# [[Carla Accardi]] margolari abstraktua (Italia)
# [[Carla Lonzi]] idazlea, arte-kritikaria, feminista (Italia)
# [[Carla Subirana]] zine-zuzendaria (Bartzelona)
# [[Carme Freixa]] kazetaria, feminista, abolizionista (Bartzelona)
# [[Carmen de Zulueta]] idazlea, filosofoa eta irakaslea (Madril)
# [[Carmen García Mateo]] telekomunikazio ingeniaria (Galizia)
# [[Carmen López Alonso|Carmen Lopez Alonso]] historialaria
# [[Carmen Sentandreu Gimeno]] arkeologoa
# [[Carmen Velacoracho de Lara]] Kazetaria (Ciudad Real, 1880-Madril,1960)
# [[Catherine Furbish]] botanikaria (AEB)
# [[Christine Peterson]] estatistikaria, zientzialaria (EEBB)
# [[Chus Gutiérrez]] zine-zuzendaria, gidoilaria eta aktorea (Granada)
# [[Deema Shehabi]] poeta eta idazlea (Kuwait)
# [[Delia Grigore]] filologo ijitoa (Errumania)
# [[Diana Pey]] piano-jotzailea (Madril)
# [[Dolores Cebrián]] irakaslea (Salamanca)
# [[Domitila de Carvalho]] Portugalgo mediku, irakasle eta politikaria (1871-1966)
# [[Elaine N. Aron]] psikologoa (Kalifornia)
# [[Elena Barulina]] botanikaria, genetista eta ikertzailea (Errusia)
# [[Elena Díaz Ereño]] medikua eta irakaslea (Galdakao)
# [[Elena Fortún]] idazlea, haur eta gazte literatura (Madril)
# [[Elena Hernández Sandoica]] historialaria
# [[Elisa Augusta da Conceição Andrade]] Portugalgo lehen emakume medikua (1855-??)
# [[Elisa Garrido González|Elisa Garrido]] historialaria
# [[Elizabeth J. Tasker]] astrofisikaria, idazle zientifikoa eta irakaslea (Britainia)
# [[Elvira Ontañón Sánchez-Arbós]] idazlea, artikulugilea eta pedagogoa (?)
# [[Elza_Dunkels]] Suediako pedagoga
# [[Emma Ihrer]] feminista eta lider sindikala (Alemania)
# [[Esma Redžepova]] abeslari ijitoa (Mazedonia)
# [[Esther Takeuchi]] asmatzailea (AEB)
# [[Fei-fei Li]] konputazioko irakaslea (Txina-AEB)
# [[Fournierreko emakume kartagileak]] emakume langileak (Gasteiz)
# [[Gloria Cabral]] arkitektoa (Brasil-Paraguai)
# [[Gloria Giner de los Ríos García]] irakaslea(Madril)
# [[Glòria Trías Rubiés]] arkeologoa (Bartzelona)
# [[Guiomar Torresão]] Portugaldar idazlea eta feminista (1844-1898)
# [[Halet Çambel]] arkeologaeta Olinpiar Jokoetan lehiatu zen lehen emakume turkiarra, eskriman
# [[Harriet Williams Russell Strong]] asmatzailea (AEB)
# [[Helena Lopes da Silva]] zirujau eta politikaria (Cabo Verde)
# [[Hélène Rioux]] idazle eta itzultzailea (Kanada)
# [[Helene Stöcker]] bakezalea, feminista eta publizista (Alemania)
# [[Isabel Aguirre]] arkitektoa (Galizia)
# [[Isabel García Lorca]] irakaslea eta idazlea (Granada)
# [[Jennifer Miller]] Feminista, artista, idazlea...(EEBB)
# [[Jordina Sales i Carbonell]] historialaria
# [[Josefina Aldecoa]] idazlea eta pedagogoa (Leon)
# [[Juana Capdevielle]] Gerra Zibilean eraildako pedogogo eta liburuzaina (Madril-Galizia)
# [[Juana Romani|Juani Romani]] italiar-frantziar margolaria
# [[Julia Sánchez Carrilero]] arkeologoa
# [[Julia Vigre García]] maistra (Madril)
# [[Julienne Baseke Nzabandora]] aktibista (Kongo)
# [[Julieta Paredes]] feminista komunitarioa (Bolivia)
# [[Juliette Bonheur]] animalia-margolaria (Frantzia)
# [[Katerina Harvati]] paleontologoa, irakaslea eta ikertzailea (Grezia)
# [[La Argentinita]] dantzaria eta koreografoa (Buenos Aires)
# [[Laura de los Ríos Giner]] irakaslea (Granada)
# [[Laura García Hoppe]] margolaria eta idazlea (Malaga)
# [[Leonor Serrano Pablo]] pedagogoa,legelaria, feminista (Ciudad Real-Madril)
# [[Lily Braun]] idazle eta feminista (Alemania)
# [[Linda Braidwood]] arkeologoa
# [[Lita Cabellut]] margolari ijitoa (Espainia)
# [[Lourdes Girón Anguiozar]] arkeologoa (Cadiz)
# [[Maite Larrauri Gómez]] filosofoa, idazlea eta irakaslea (Valentzia)
# [[Manuela Solís]] ginekologoa, Valentziako 1. medikua (Valentzia)
# [[Mapi León]] futbolaria (Zaragoza)
# [[Margarita Ballester Figueres]] poeta, itzultzailea eta irakaslea (Katalunia)
# [[Margarita Sánchez Romero]] arkeologoa (Madril)
# [[Maria Amália Vaz de Carvalho]] Portugalgo idazle poligrafoa, pedagogoa eta poeta (1847-1921)
# [[María Ángeles Pérez Samper]] arkeologoa (Bartzelona, 1949)
# [[María Antonina Sanjurjo Aranaz]] belar-jockey jokalaria (Galizia)
# [[Maria Benedita Mouzinho de Albuquerque de Faria Pinho]] Portugalgo idazle, aktibista errepublikano eta feminista (1865-1939)
# [[María Blázquez|María Blazquez]] idazlea (Extremadura)
# [[María Buj Luna]] liburuzain terueldarra
# [[Maria Clara Correia Alves]] Portugalgo editore, kazetari eta irakasle feminista (1869-1948)
# [[María Cristina Gonzalo Pintor]] arkitektoa (Santander-Madril)
# [[Maria Eugenia Aubet]] arkeologoa (?)
# [[María José Alonso Fernández]] farmakologoa (Leon)
# [[María Juana Ontañón]] arkitekto kanariarra (Tenerife)
# [[María Lacrampe]] erizaina (Madril)
# [[María Sánchez Arbós]] maistra eta pedagogoa (Huesca-Madril)
# [[María Teresa Miras Portugal]] biokimika (Galizia)
# [[María Victoria Lareu]] ikertzailea, auzitegiko medikua (Galizia)
# [[Mariam Kamara]] arkitekto frantziar-nigeriarra
# [[Mariana Angélica de Andrade]] Poeta portugaldarra (1840-1882)
# [[Marie Joséphine Nicolas]] margolari frantziarra
# [[Marisol Soengas]] mikrobiologoa (Galizia)
# [[Marta Moll de Alba]] piano-jotzailea (Kanariak)
# [[Mary Walton]] ingeniaria eta asmatzailea (AEB)
# [[Massouda Kohistani]] aktibista (Afganistan)
# [[Matilde Cantos]] politikaria (Granada)Mpa
# [[Matilde Moliner Ruiz]] liburuzaina eta institutuko katedraduna(Madril)
# [[Mercedes Vegas]] arkeologoa (Bartzelona)
# [[Mercedes Vilanova Ribas]] historialaria eta ikertzailea (Katalunia)
# [[Miren Roji]] musika irakaslea eta piano-jotzailea (Santurtzi, 1917-2018)
# [[Naama Goren-Inbar]] arkeologoa
# [[Nely Reguera]] zine-zuzendaria, gidoilaria eta aktorea (Granada)
# [[Nieves Sánchez Carrilero]] arkeologoa
# [[Noemí Trujillo]] poeta eta idazlea (Bartzelona)
# [[Norma Vázquez]] Bilbon bizi den indarkeria matxistan aditua (Mexiko)
# [[Núria Rafel i Fontanals]] arkeologoa katalana
# [[Ofelia Rey Castelao ]] historialaria,idazlea (Galizia)
# [[Olga Vallespín Gómez]] arkeologoa eta Espainiako lehen urpekari profesionala
# [[Olive Dennis]] ingeniaria, tren diseinu-berrikuntzen egilea (AEB)
# [[Patsy O'Connell Sherman]] asmatzailea (AEB)
# [[Peregrina Quintela Estévez]] matematikaria (Galizia)
# [[Pilar Palomero]] zinemagilea eta idazlea (Zaragoza)
# [[Pilar Pérez Solano]]zinema-zuzendaria, gidoilaria eta ekoizlea (Alacant)
# [[Rachel Zimmerman]] zientzialaria eta asmatzailea (Kanada)
# [[Rilda Paco]] artista, diseinatzailea (Bolivia)
# [[Rita de Morais Sarmento]] Portugalgo lehen emakume ingeniari zibila (1872-1931)
# [[Robin Wall Kimmerer|Robin Wall Kimmerer]] ekologista (EEBB)
# [[Rosa Balaguer Oltra]] Kazetaria (Valentzia)
# [[Rosa María Rodríguez Magda]] filosofoa (Valentzia)
# [[Sally Fox]] asmatzailea (AEB)
# [[Sandra Barrilaro]] argazkilaria eta ekintzailea (Bilbo)
# [[Sandra Sevillano]] mendi korrikalaria (Santurtzi)
# [[Serafina Javierre]] liburuzaina (Tarragona)
# [[Sonia Sánchez]] idazlea, abolizionista (Argentina)
# [[Susan Leeman]] endrokrinologoa (AEB)
# [[Susana Reyes]] dantzari, koreografoa, artista (Ekuador)
# [[Teresa Paneque]] Astronomoa, zientzia-dibulgatzailea (Madril-Txile)
# [[Towanda Rebels]] idazle, komediante, abolizionista, feminista bikotea (Madril)
# [[Vicenta Lorca Romero]] maistra (Granada)
# [[Victoria Cabrera Valdés]] historialaria (Madril)
# [[Violeta Delmonte]] hizkuntzalaria (Argentina-España)
# [[Virginia Auber Noya]] idazlea, itzultzaile (Coruña, 1825-Madril,1897)
# [[Marianne Thyssen]] politikaria (Belgika, 1956)
}}
=== Berriak ===
====Berriak 2022 (Otsaila)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Azpitarte]] ef--'''SORTU''' abeslaria, futbolaria eta aktorea (Bizkaia)
# [[Antonia Salaberria]] efef'''SORTU''' Erraketista (Eibar)
# [[Adelaida de la Calle]] biologoa (Madril)
# [[Adriana Kaplan Marcusán]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Argentina)
# [[Agustina Ruiz Dupont]] fikziozko zientzialaria (Granada)
# [[Aissata Kane]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Gambia)
# [[Alfreda Markowska]] Holokaustoa biziraun zuen emakumea, haur ijito, judu eta alemanak bizirauten lagundu zuena (Polonia)
# [[Alicia Estévez]] Zientzialaria (Pontevedra)
# [[Alicia Hermida]] aktorea (Madril)
# [[Almaclara]] emakume-orkestra taldea (Andaluzia)
# [[Amalia Lobato Rosique]] Gerra zibilean eraildako milizianoa (Murtzia)
# [[Aminata Diop]] mutilazio genitalagatiko lehen errefuxiatua eta aktibista (Mali)
# [[Amparo Soler Leal]] aktorea (Madril)
# [[Ana Locking]] moda-diseinatzailea, enpresaburua eta argazkilaria (Toledo)
# [[Ana Mena]] abeslaria eta aktorea (Malaga)
# [[Angéla Kóczé]] Soziologoa feminista ijitoa (Hungaria)
# [[Ángela López Jiménez]] soziologoa eta feminista (Iruñea)
# [[Angelines Fernández]] aktore errepublikanoa (Madril-Mexiko)
# [[Anika Rahman]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Banglades)
# [[Anna Missuna]] Errusiar geologoa
# [[Antonia Plana]] aktorea (Espainia)
# [[Antónia Pusich]] portugaldar idazle, kazetari eta musikagilea (1805-1883)
# [[Balghis Badri]] feminsta eta aktibista (Sudan)
# [[Beatriz González Calderón]] biolontxelojolea eta orkestra-zuzendaria (Andaluzia)
# [[Binta Jammeh-Sidibe]] emakumeen eskubideen aldeko politikoa (Mauritania)
# [[Blanca Lydia Trejo]] idazlea, aktibista, kantzilerra (Mexiko)
# [[Bogaletch_Gebre]] mikrobiologoa, Emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista eta feminista(Etiopia)
# [[Carmela Nieto]] kazetaria eta idazle feminista (Kuba)
# [[Carmen García Mateo]] zientzialaria (Galizia)
# [[Carmen Herrera (margolaria)|Carmen Herrera]] Kuba-EEBB
# [[Carolina Beatriz Ângelo]] Portugaldar medikua eta feminista, herrialde horretan bozkatu zuen lehen emakumea (1878 - 1911)
# [[Caroline Flack]] telebista-aurkezlea eta irrati esataria (Britainia Handia)
# [[Catalina Martin-Chico]] fotokazetaria (Madril)
# [[Cecilia Seghizzi]] musikagilea, biolin-joleaeta pintorea (Italia)
# [[Ceija Stojka]] ijito margolaria (Austria)
# [[Celia Rico Clavellino]] gidoilasria eta zine zuzendaria(Sevilla)
# [[Charline Effah]] idazlea eta maistra (Gabon)
# [[Chou Kung-shin]] idazlea, historialaria... (Taiwan)
# [[Constanza de Ayala]] Arabako dama (Araba)
# [[Consuelo Díez Fernández]] pianista eta musikagilea (Madril)
# [[Coral del Río Otero]] ekonomialaria eta ikertzailea(Vigo)
# [[Delaine Le Bas]] artista ijitoa (Britania Handia)
# [[Dolores Corbella Díaz]] hizkuntzalaria, akademikoa (Tenerifekoa)
# [[Dolores Corella Piquer]] zientifikoa eta ikertzailea (Valentzia)
# [[Dolores Ruiz Berdún]] zientzia historialaria eta ikertzailea (Espainia)
# [[Dolores Serrano]] pianista, musikagilea eta irakaslea (Cadiz)
# [[Dora Barrancos]] soziologo, historialari, feminista (Argentina)
# [[Dorothy_Reed_Mendenhall]] medika estatubatuarra (Columbus 1874- Chester 1964)
# [[Efua Dorkenoo]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (Ghana)
# [[Elena Gorolová]] indarrez esterilizatutako emakume ijitoa (Txekia)
# [[Elena María Tejeiro]] aktorea (Murtzia)
# [[Elisabeth Guttenberger]] Auschwitz-Birkenau-tik bizirik atera zen emakume ijitoa. (Alemania)
# [[Elvira Quintillá]] aktorea eta abeslaria (Bartzelona)
# [[Emma Kunz]] sendalaria (Suitza)
# [[Estrellita Castro]] abeslaria eta aktorea (Sevilla)
# [[Ethel Brooks]] Soziologo feminista eta ijitoa (AEB)
# [[Eugenia Zuffoli]] abeslaria eta aktorea (Italia)
# [[Eva Villaver Sobrino]] astrofisikaria eta ikertzailea (Palentzia)
# [[Fàtima Bosch i Tubert]] zientzialaria (Girona)
# [[Fatoumata Coulibaly]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (Mali)
# [[Fauziya Kasinga]] emakumeen genital mutilazioa dela eta, AEBko lehen errefuxiatua (Togo)
# [[Florence Price]] orkestra garrantzitsu batek jo zuen lehen musikagile afroamerikarra (AEB)
# [[Fran Hosken]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista ()
# [[Fran Hosken]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (EEBB)
# [[Francisca de Assis Martins Wood]] Lehen aldizkari feministaren argitaratzailea (Lisboa, 1802-1900)
# [[Gavina Viana Viana]]ekintzaile antifaxista (Donostia-Bartzelona)
# [[Gina Ranjičić]] lehenengo ijito idazlea (Serbia)
# [[Gisela Bock ]] historialaria (Alemania)
# [[Hanna Neumann]] matemarikaria (Alemania)
# [[Imperio Argentina]] aktorea, abeslaria eta dantzaria (Argentina)
# [[Inés Núñez de la Parte]] abokatua, kontseilaria eta goi-zuzendaria (Bilbo)
# [[Inna Modja]] ablazioaren kontrako ekintzailea (Mali)
# [[Isabel Parra]] kantautorea eta folklorista (Txile)
# [[Isabel Rodà de Llanza]] epigrafialaria eta arkeologoa (Bartzelona)
# [[Isabelle Stengers]] Bruselako filosofoa (Belgika)
# [[Isatou Touray]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (GAmbia)
# [[Jaha_Dukureh]] giza eskubideen aldeko aktibista (Gambia)
# [[Jane Richardson]] biofisikoa eta Richardson biogramen asmatzailea (AEB)
# [[Javiera Parra]] musikaria eta abeslaria (Txile)
# [[Juana Goizueta Vértiz]] Kontituzio Zuzenbideko irakaslea (Nafarroa)
# [[Julia Lajos]] aktorea (Valladolid)
# [[Julia Robinson]] estatubatuar matematikaria (Misuri)
# [[June Crespo]] artista (Iruñea, 1982)
# [[June Eric-Udorie]] ablazioaren kontrako ekintzailea (Irlanda)
# [[Katarina Taikon]] idazle ijitoa (Suedia)
# [[Laura_Mersini-Houghton]] kosmologa eta fisika teoriko albano-estatubatuarra (Tirana)
# [[Layli Miller-Muro]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (AEB)
# [[Leah Manning]] Politikari britainiarra, giza eskubideen aldeko ekintzailea (Erresuma Batua)
# [[Leena Yadav]] zinema-zuzendaria (India)
# [[Leonore Davidoff]] historialaria, feminista (AEB)
# [[Leyla Hussein]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Somalia)
# [[Lidia Cao]] ilustratzailea eta muralista (Galizia)
# [[Lily van Angeren-Franz]] Auschwitz-Birkenau-tik bizirik atera zen emakume ijitoa. (Alemania)
# [[Loral O'Hara]] ingeniaria eta astronauta NASAn (AEB))
# [[Louise Jopling]] margolaria (Erresuma Batua)
# [[Ma Thida]] Kontzientzia preso ohia eta idazlea (Birmania)
# [[Mae Azango]] Kazetaria eta emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Liberia)
# [[Marcia_Neugebauer]] geofisika estatubatuarra (AEB)
# [[Margaret Bonds]] musikagilea (AEB)
# [[Margarita Comas Camps]] pedagogoa (Menorca-Erresuma Batua)
# [[Mari Carmen Díaz de Mendoza]] aktorea (Madril)
# [[María Banquer]] aktorea (Espainia)
# [[María Bru]] aktorea (Valentzia)
# [[María de Sarmiento y Castilla]] Arabako dama (Araba)
# [[María Dolores Gispert Guart]] bikoizketa aktorea eta irrati esataria (Katalunia)
# [[María Eva Istúriz García|María Eva Istúriz Garcia]] Berdintasunerako teknikaria (Iruñea)
# [[Maria Federici]] komunista, politikaria (Italia)
# [[María Inmaculada Paz-Andrade]] zientzialaria (Galizia)
# [[María Itziar Urrutia San Antón]] arkitektoa eta zuzendari exekutiboa (Malaga)
# [[María Matilde Almendros]] irrati esataria eta aktorea (Katalunia)
# [[María Ripoll]] zinegilea (Bartzelona)
# [[María Ruiz de Gauna]] XV.mendeko emakumea (Gasteiz)
# [[María Teresa Ruiz Cantero]] mediku eta ikertzailea (Melilla)
# [[Maria Veleda]] Portugalgo ekintzaile feminista eta errepublikanoa (1871-1955)
# [[Mary Nash]] historialaria (Irlanda-Katalunia)
# [[Maya Burhanpurkar]] ikertzaile kanadiarra (Ontario)
# [[Melanie Spitta]] zinema zuzendari ijitoa (Belgika)
# [[Mónica Ramos Toro]] antropologoa (Madril)
# [[Nahid Toubia]] Sudaneko lehen emakume-zirujaua eta EGM ikerketan ezpezializatutako aktibista (Sudan)
# [[Najat Maalla M'jid]] NBE Idazkari Nagusiaren Ordezkari Berezia Haurren aurkako Indarkeriari buruzkoa (Maroko)
# [[Nilde Iotti]] politikari komunista (Italia)
# [[Nina Dudarova]] hizkuntzalari ijitoa, erromanieran alfabetatzea (Rusia)
# [[Nitza Margarita Cintron]] medikua (Puerto Rico)
# [[Olayinka Koso-Thomas]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Nigeria)
# [[Panna Cinka]] biolin-jotzailea ijitoa (Hungria)
# [[Pastora Filigrana García]] ijito sindikalista feminista (Sevilla)
# [[Pastora Imperio]] dantzaria (Sevilla)
# [[Pepita de Oliva]] ijito dantzaria, Europan ezaguna (Málaga)
# [[Pratibha Parmar]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Nairobi)
# [[Regina de Lamo]] 98.ko belaunaldiaren idazle anarkista (Jaén)
# [[Rita Montagnana|Rita Montagnama]] Komunista, politikaria (Italia)
# [[Romila Thapar]] historialaria (India)
# [[Rosa Cortés]] 1749ko ijitoen kontrako Sarekada Handian atxilotua (Granada)
# [[Rosa Taikon]] ijito zilargin eta aktorea (Suedia) Gina Ranjičić
# [[Rosario García Ortega]] aktorea (Argentina)
# [[Sagrario Ruiz Elizalde]] maistra eta hezkidetzan erreferentea (Nafarroa)
# [[Saioa Mantzisidor Zilloniz]] nekazaria eta enpresaburua (Bizkaia)
# [[Sandy Powell]] jantzi-diseinatzailea (Britainia Handia)
# [[Shu Otero]] komikigilea (Sunbilla, Nafarroa garaia)
# [[Silvia Agüero]] ijito idazlea, ijitoen memoria berreskuratzen duena (Madril)
# [[Sister Fa]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (Senegal)
# [[Sonia Contera]] fisikaria eta nanoteknologoa (Madril)
# [[Soraya Post]] eurodiputatu ijitoa (Suedia)
# [[Tarsy Carballas]] zientzialaria (Galizia)
# [[Teresa Margarida da Silva e Orta]] lehen emakume eleberrigilea portugesez (1711-1793)
# [[Teresa Mattei]] ekintzaile komunista, feminista (Italia, 1921-2013)
# [[Teresa Noce]] italiar politikaria (1900-1980)
# [[Teresa Sánchez de Bilbao]] XV.mendeko emakumea (Gasteiz)
# [[Teresa Vinyoles Vidal]] historialaria (Bartzelona)
# [[Thais_Russomano]] Brasildarra medikuntza aeroespazialean espezializatuta (Porto Alegre)
# [[Vanderlan da Silva Bolzani]] Kimikaria (Brazil)
# [[Věra Bílá]] ijito abeslaria (Txekia)
}}
====Berriak 2022 (Urtarrila)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aitziber Urrutia]] ----'''SORTU''' Eskalatzailea (Bizkaia)
# [[Alazne Belar]] ef--'''SORTU''' erizaina eta ikerlaria (Atxondo, Bizkaia)
# [[Belén Bengoetxea]] ef--'''SORTU''' Ikertzailea eta EHUko irakaslea (Durango)
# [[Elena Uriz]] ef--'''SORTU''' irakaslea, aktorea, dantzaria, musikaria (Iruñea)
# [[Maixux Rekalde]] efef'''SORTU''' Bakezalea eta euskaltzaile (Oiartzun)
# [[Mercedes Arbaiza]] ----'''SORTU''' Historialaria eta EHUko irakaslea (Bilbo)
# [[Pilar Narbaiza]] efef'''SORTU''' erraketista eta sukaldaria (Mallabia)
# [[Uxue del Río]] ef--'''SORTU''' artista, irudigilea eta diseinatzaile grafikoa (Donostia)
# [[Adelaide Cabete]] Ginekologo feminista, framazona eta errepublikanoa (Portugal, 1867-1935)
# [[Adele Bianchi]] geografoa (Italia)
# [[Aida Peláez de Villa Urrutia]] idazlea,kazetaria, sufragista. (Kuba)
# [[Amalia Mallén|Amalia Mallén de Ostolaza]] saiakeragilea, itzultzailea, sufragista (Kuba)
# [[Ana de Castro Osório]] Portugalgo idazlea, feminista eta militante errepublikanoa(1872-1935)
# [[Ana Maria Lajusticia]] kimikaria, dietetikan eta nutrizioan aitzindaria (Madril)
# [[Ana Revenga]] ekonomialaria (Espainia)
# [[Ángela Molinuevo y Longuebau]] XIX. mendeko karitatea (Gasteiz)
# [[Ángeles Flórez Peón]] bizirik dagoen azken miliziano sozialista (Asturias)
# [[Angélica Morales |Angélica Morales ]] idazlea, aktorea (Teruel, 1970)
# [[Ann Rose Nu Tawng]] bakezalea, erizaina BBC 100 women sariduna (Birmania)
# [[Antonella Picchio]] Ekonomialari feminista (Italia)
# [[Arantxa Rodríguez Álvarez]] ekonomialari feminista (Bilbo)
# [[Arantza Chacón Ormazabal]] ikertzailea, Zehar Errefuxiatuak (Gasteiz)
# [[Asunción Ruiz]] ingurumen teknikaria (Madril)
# [[Aurelia Castillo de González]] idazle eta itzultzailea (Kuba)
# [[Aurora Villar Buceta]] kazetaria (Kuba)
# [[Belén Franch Gras]] zientzialaria (Valentzia)
# [[Belén Frau Uriarte]] ekonomilaria, Espainaiako CEOko eta munduko komunikazioko zuzendaria (Bilbo)
# [[Belén Landáburu]] abokatu eta politikoa (Burgos)
# [[Bianca Maria Meda]] moja eta musikagilea (Italia)
# [[Blanca de los Ríos]] idazlea eta literatura kritikoa (Sevilla)
# [[Camille Kouchner]] Zuzenbide pribatuko irakaslea, abokatua (Frantzia)
# [[Carmen Serdán Alatriste]] iraultzailea (Mexiko)
# [[Catalina Bárcena]] aktore kubatarra (Kantabria)
# [[Consuelo Uranga]] komunista (Mexiko)
# [[Cristina Borderías]] Historialaria (Katalunia)
# [[Cristina Carrasco]] ekonomilari feminista (Txile-Bartzelona)
# [[Cynthia Cockburn]] antimilitarista feminista eta akademikoa (Britania Handia)
# [[Diane Elson]] ekonomilari feminista (Erresuma Batua)
# [[Digna Collazo]] sufragista (Kuba)
# [[Domitila García de Coronado]] editorea, idazlea (Kuba)
# [[Elena Salvador]] aktorea (Madril)
# [[Elisa Garrido Moreno]] ikertzailea, unibertsitateko irakaslea (Valentzia)
# [[Elisa Garrido]] espainiar militante antifaxista (Zaragoza)
# [[Elisa Mújica]] Idazlea (Kolonbia, 1918-2003)
# [[Elisa Soriano Fisher]] mediku-oftalmologoa eta feminista (Madril)
# [[Élisabeth Chaplin]] margolaria (Frantzia, 1890-Italia, 1982)
# [[Ella Fontanals-Cisneros]] enpresaria eta arte-bildumagilea (Kuba)
# [[Elva Raquel Gómez]] kitxua idazlea (Argentina)
# [[Elvira de Hidalgo]] Sopranoa eta kantu-maistra (Teruel)
# [[Erika Aifan]] ustelkeriaren aurkako epailea (Guatemala)
# [[Esperanza Molina Cubillo]] idazlea eta antropologoa (Madril)
# [[Esther Chapa]] sufragista (Mexiko)
# [[Eva Celada]] kazetaria, idazlea eta gastronomoa (Palentzia)
# [[Eva Gancedo]] musikagilea, filmetako soinu-bandetan espezializatua (Madril)
# [[Fanny Garrido]] idazle galiziarra
# [[Fátima Báñez]] legelaria, politikaria eta ekonomilaria (Huelva)
# [[Fatima Singhateh]] Haurren salerosteka eta explotariari buruzko Nazio Batuen Errelatore Berezia (Gambia)
# [[Francia Márquez]] ekintzaile feminista (Kolonbia)
# [[Gisela Vaquero]] bideojokogilea (Girona)
# [[Henriette d'Angeville]] Mont Blanc igo zuen bigarren emakumea (Frantzia)
# [[Hermila Galindo]] politikaria, kazetaria eta ekintzaile feminista (Mexiko)
# [[Hortensia Gelabert]] aktore kubatarra Espainian (Espainia)
# [[Ingrid Robeyns]] filosofo eta ekonomialari feminista (Lovaina, Belgika)
# [[Irene González]] Futbolaria (Coruña, 1909-1928)
# [[Isabel Margarita Ordetx]] idazlea, (Kuba)
# [[Isabel Oyarzábal]] itzultzailea, kazetaria, idazlea, aktorea eta diplomatikoa(Malaga)
# [[Isabella Leonarda]] moja eta musikagilea (Italia)
# [[Jamila Medina Ríos]] idazlea (Kuba)
# [[Josefina Blanco]] aktorea (Leon)
# [[Josefina Gómez Mendoza]] geografo eta idazlea (Madril)
# [[Julia Peguero Sanz]] maistra eta feminista (Zaragoza)
# [[Justa Montero]] aktibista feminista (Bartzelona)
# [[Kate Young]] gizarte-antropologoa (Erresuma Batua)
# [[Laila Haidari]] ekintzailea 100 Women BBC sariduna (Agfanistan)
# [[Leonor Taboada]] kazetaria, idazlea eta ekintzaile feminista
# [[Lourdes Beneria]] ekonomialari feminista (Katalunia)
# [[Lucía López Marco]] albaitaria (Zaragoza)
# [[Manuela Vargas]] flamenko dantzaria (Sevilla, 1941 - Madril, 2007)
# [[Margarita Manso]] 27ko belaunaldiko margolaria (Valladolid, 1908-Madril,1960)
# [[Mari Carmen Martínez Chamorro]] medikua (León)
# [[María Ángeles Pérez López|Maria Ángeles Pérez López]] poeta (Valladolid)
# [[María Cancio]] aktorea (Madril)
# [[María del Adalid]] margolari galiziarra (
# [[María Espinosa de los Monteros]] emakumeen eskubide zibil eta politikoen aldeko aktibista (Malaga)
# [[María Fernanda Ladrón de Guevara]] Aktorea (Madril)
# [[María Guerrero López]] aktorea (Madril)
# [[María Guerrero]] Aktore eta enpresaburua (Madril)
# [[María José Vázquez]] GIB/HIES ekintzailea (Bartzelona)
# [[María Josefa Patricia Muñoz y Jarabeitia]] filantropoa (Bilbo)
# [[María Martos]] Feminista (Madril)
# [[María Muñoz de Quevedo]] piano-jotzailea
# [[Maria Teixidor i Jufresa]] enpresari eta abokatua (Katalunia)
# [[María Teresa Gavarró Castelltort]] pedagogoa(Katalunia)
# [[María Tubau]] aktorea (Madril)
# [[María Villar Buceta]] kazetaria, poeta, ekintzailea (Kuba)
# [[Maria Xaveria Perucona]] moja eta musikagilea (Italia)
# [[Marta Álvarez Guil]] legelaria (Madril)
# [[Matilde de la Torre]] kazetari eta politikaria (Burgos)
# [[Matilde Díez]] aktorea (Madril)
# [[Matilde Rodríguez Cabo]] mediku, psikiatra, idazlea, feminista, sufragista eta aktibista (Mexiko)
# [[Maud de Boer-Buquicchio]] Haurren salerosteka eta explotariari buruzko Nazio Batuen Errelatore Berezi oiha (Herbehereak)
# [[Michelle Perrot]] historialaria (Frantzia)
# [[Natália Pasternak|Natalia Pasternak]] biologoa BBC 100 women sariduna (Brasil)
# [[Négar Djavadi]] eleberrigilea, zinemagilea (Iran/Frantzia)
# [[Nerea Luis]] informatika ingeniaria (Madril)
# [[Nieves Quintana]] Nekazaria (Araba)
# [[Nilofar Bayat]] afganistar abokatua eta saskibaloi jokalaria (Kabul)
# [[Reem Alsalem]] Emakumeen kontrako indarkeriari buruzko Nazio Batuen Errelatorea (Jordania)
# [[Reyna Pastor]] historialaria (Argentina)
# [[Rosa García-Malea López]] lehen emakume kaza-pilotua (Almeria)
# [[Rosika Schwimmer]] kazetaria, idazlea, sufragista (Budapest)
# [[Sabine Weiss]] Argazkilaria (Frantzia)
# [[Sara Baartman]] esklaboa (Afrika)
# [[Serafina Núñez]] idazle kubatarra
# [[Susanna Minguell]] filosofo eta idazlea (Bartzelona)
# [[Tlaleng Mofokeng]] mediku, hizlari, idazle eta emakumeen eskubideen eta sexu eta ugalketa-osasunaren aldeko aktibista BBC 100 women sariduna (Hegoafrika, 1980)
# [[Trinidad Arroyo]] Espainian lan egin zuen lehen oftalmologoa (Palentzia)
# [[Virginia Eubanks]] politologoa (AEB)
# [[Virginia Torrecilla]] futbolaria (Mallorca)
# [[Virginie Demont-Breton]] margolaria (Frantzia, 1859-1935)
# [[Winnaretta Singer]] musika mezenas (Paris)
# [[Zeltia Montes Muñoz]] musikagilea, filmetako soinu-bandetan espezializatua (Madril)
}}
=== Berriak ===
====Berriak 2021 (urria, azaroa, abendua)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aitziber Olaizola]] ef--'''SORTUA''' bolaria (Elgoibar 1974)
# [[Amaia Lejarreta]] ef--'''SORTUA''' artista, makillatzailea (Durango 1983)
# [[Anttoni Etxeberria]] efef'''SORTUA''' tabernaria (Hondarribia 1914-2020)
# [[Begoña Gorospe]]----'''SORTUA''' feminista, zinegilea (Hernani 1942)
# [[Frantxiska Iragorri]] efef'''SORTUA''' Abertzale, ekintzailea (Oiartzun, 1920-2019)
# [[Garbiñe Larrea |Garbiñe Larrea Iturralde]] ef--'''SORTUA''' Naturopata (Urnieta 1976)
# [[Hipolita Ibaibarriaga]] ef--'''SORTUA''' erreketista (Ermua 1914- Bartzelona 1939)
# [[Itziar Ugarte]] ef--'''SORTUA''' Kazetaria eta idazlea (Oñati 1995)
# [[Junkal Guerrero]] ----'''SORTUA''' musikaria (Andoain 1968)
# [[Leire Vargas]] ef--'''SORTUA''' bertsolaria, idazlea eta itzultzailea (Durango 2002)
# [[Lide Urrestarazu]] ef--'''SORTUA''' mendi lasterkaria (Ordizia 1999)
# [[Maria Angeles Esnaola]] efef'''SORTUA''' Maistra abertzalea (Ormaiztegi 1924-2017)
# [[María Bravo]] ----'''SORTUA''' sopranoa (Portugalete 1952)
# [[María Goiricelaya Burón]] ef--'''SORTUA''' aktorea, antzerki-zuzendaria (Bilbo 1983)
# [[Maria Rosario Arrizabalaga]] efef'''SORTUA''' Mariarro bezala ezagunagoa, feminismoa eta justizia soziala bizi-ardatz izan zituen gizarte-ekintzailea (Ermua 1949- Donostia 2021)
# [[Maribel Aiertza]] ef--'''SORTUA''' euskal idazlea (Etxebarria 1962)
# [[Rosario Zubizarreta]] efef'''SORTUA''' erraketista (Ermua 1918-2002)
# [[Shandra Martínez]] ----'''SORTUA''' artista, ilustratzailea. (Errenteria1977)
# [[Susana Serrano]] ef---'''SORTUA''' Unibertsitateko irakaslea (Elorrio)
# [[Tere Jaio]] efef'''SORTUA''' aktorea, bikoiztailea. (Gernika)
# [[Teresa Murga]] efef'''SORTUA''' (Markina-Xemein 1910-2015)
# [[Abia Akram|Abia Akra]] aktibista (Pakistan)
# [[Aida Lafuente]] politikari ekominista (León)
# [[Al Khadra Mabrook]] Saharar poeta (Sahara)
# [[Alice Neel]] margolari erretratugile estatubatuarra (1900 - 1984)
# [[Amaia Bono]] antzerki aktorea (Gasteiz, 1989)
# [[Amaia Nausia]] historialaria (Iruñea)
# [[Amalia Domingo Soler]] Idazlea, espiritista (Sevilla, 1835-Bartzelona,1909)
# [[Ana Santos Payán]] idazlea, poeta, editorea (Guadalajara, 1972-Almeria, 2014)
# [[Ana Teresa Diego]] Argentinan atxilotu-desagertua (Argentina)
# [[Andrea Ixchíu]] kazetaria (Guatemala)
# [[Antonia Adroher Pascual]] maistra, pedagogoa eta politikaria (Girona)
# [[Araceli Sánchez Urquijo|Araceli Sanchez Urquijo]] bide, ubide eta portuetako ingeniaria (Sestao)
# [[Azucena Villaflor|Azuzena Villaflor]] Maiatzeko plazako ekintzailea (Argentina)
# [[Belén Nevado]] aktorea, feminista (Gasteiz, 1969)
# [[Berta Arocena de Martínez Márquez]] Kazetaria, feminista (Habana, 1901-1956)
# [[Blanca Li]] koreografo, dantzari, zinemagile (Granada)
# [[Buchi Emecheta]] idazle nigeriarra
# [[Carlota Pi]] Ingeniaria eta enpresari katalana
# [[Carme Alemany Gómez]] soziologoa, feminista (Bartzelona)
# [[Carme Karr i Alfonsetti]] Kataluniako kazetari, idazle, musikologo eta publizista feminista eta bakezalea (1865 - 1943)
# [[Carme Montoriol i Puig]] Bartzelonako idazlea, itzultzailea eta piano-jotzailea (1892 - 1966)
# [[Carmen Navarro]] Medikua eta ikertzailea (Madril)
# [[Carmen Salinas Alfonso de Villagómez]] Legelaria
# [[Carole Pateman]] Britainiako feminista eta politologoa (Sussex, Ingalaterra)
# [[Carolina Coronado]] idazlea (Badajoz)
# [[Carolina Escobar Sarti]] Guatemala, 1960 feminista, idazlea,
# [[Clara Peeters]] margolari flamendarra. (1580-1621)
# [[Claudette Colvin]] Afro-amerikarren eskubide zibilen mugimenduaren aitzindaria.
# [[Clotilde Cerdá Bosch]] Aktibista eta goi mailako harpa-jotzailea (Bartzelona, 1861-1926)
# [[Concepción Sierra Ordóñez]] Legelaria
# [[Conchita Balparda]] abeslaria, sopranoa. Portugalete (1942)
# [[Constance Naden]] Idazle, poeta eta filosofo ingelesa
# [[Consuelo Rubio]] opera abeslaria (Madril)
# [[Cristina Durán Costell|Cristina Durán]] ilustratzailea eta marrazkilaria (Valentzia, 1970)
# [[Cristina Spínola]] kazetaria, kirolaria, telebistako kazetaria, idazlea eta Kanarietako Youtuber-a da.
# [[Crystal Bayat]] aktibista (Afganistan)
# [[Diana Pinilla]] txirrindulari kolonbiarra
# [[Dolores Aleu Riera]] Mediku titulua lortzen lehena (Bartzelona 1857-1913)
# [[Dolores Prida]] kazetari eta antzerkigile kubatar estatubatuarra
# [[Dolors Monserdà]] Kataluniako idazle eta ekintzaile feminist (1845-1919)
# [[Dolors Piera]] Kataluniako irakasle sindikalista (1910-2002)
# [[Eider Sánchez]] ingeniaria eta "Naru Intelligence"ren sortzailea (Donostia)
# [[Elena Cipriana Álvarez Durán]] idazle, folklorista (Badajoz)
# [[Elena Maseras Ribera]] Mediku, pedagogo eta irakaslea. Medizina fakultatean lehen emakume matrikulatua (Tarragona, 1853-1905)
# [[Elena Mederos Cabaña]] Feminista,aktibista (Kuba)
# [[Elena Molina]] dokumentalgilea (Madril)
# [[Elisa Fernández de la Vega]] medikua, ikertzailea (Asturias-Zaragoza)
# [[Ellen Churchill Semple|Ellen Churchill]] geografo amerikarra (1863-1932)
# [[Elvia Carrillo Puerto]] Lider feminista, politikoa eta sufragista mexikarra
# [[Emilia Bernal]] Kazetaria, itzultzaile (Kuba, 1884-1964)
# [[Fátima Djarra Sani]] Emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea. (Ginea Bissau)
# [[Fede Galizia]] margolaria (Milan 1578-1630)
# [[Feminismoa Herri Katalanetan]]
# [[Flavita Banana]] ilustratzaile, marrazkilaria (Oviedo)
# [[Francesca Bonnemaison i Farriols]] Bartzelonako pedagogo, idazle eta feminista (1872-1949)
# [[Francisca de Pedraza]] etxekoandrea, genero-indarkeriaren borrokaren aurrekari historikoa
# [[Françoise Gilot|Francoise Gilot]] margolaria (Frantzia)
# [[Georgiana Houghton]] Margolaria (Kanaria Uharteak, 1814-Londres, 1884)
# [[Helen Porter]] britainiar biologoa
# [[Isabel Güell i López]] musikagilea (Bartzelona)
# [[Isabel Villenakoa]] lekaime eta idazle protofeminista (Valentzia, 1430 - 1490)
# [[Janet Watson]] geologo britainiarra (1923-1985)
# [[Jeannette Campbell]] igerilaria (Argentina)
# [[Jerònima Galés]] XVI. mendeko inprimatzaile valentziarra (?? - 1587)
# [[Jimena Alonso]] Feminista, irakaslea, pentsalaria, liburu argitaratzaile. Donostia-Madril
# [[Jimena Fernández de la Vega]] medikua, genetista (Galizia)
# [[Joaquima Santamaria i Ventura]] Kataluniako idazle, folklorista eta itzultzailea (1853 - 1930)
# [[Josefa Ortiz de Domínguez]] Mexikoko independentziaren aldeko aktibista (Mexiko)
# [[Juana Doña]] komunista, militantea, idazlea (Madril-Bartzelona)
# [[Júlia Martí Comas]] ikerlari feminista (Bartzelona)
# [[Kathleen Hanna]] musikaria eta aktibista. (Estatu Batuak)
# [[Leona Vicario]] Mexikar ekintzailea (Mexiko Hiria, 1781-1842)
# [[Lesbia Soravilla]] idazlea, feminista, ekintzailea (Camagüey, 1907-1989)
# [[Lisa Çalan]] zinemagilea (Kurdistán)
# [[Lola Gaos]] aktorea, aktibista (Valentzia)
# [[Lola Rodríguez de Tió]] Kazetaria, iraultzailea (Puerto Rico, 1843 - Habana 1924)
# [[Lucia Ixchíu]] aktibista (Guatemala)
# [[Lucía Lahoz Gutiérrez]] Arte historialaria (Leza-Araba)
# [[Luisa Pérez de Zambrana|Luisa Pérez de Zanbran]] Poeta (Santiago, 1837-Habana, 1922)
# [[Luzmila Chiricente Mahuanca]] Giza eskubideen aldeko ekintzailea (Perú)
# [[Marcelina Bautista]] Etxeko langileen aldeko aktibista (Mexiko, 1966)
# [[Margaret Bullen]] antropologoa (Erresuma Batua- Euskal Herria)
# [[Margarita Porete]] Begina, mistika ((Frantzia)
# [[Marge Piercy]] poeta, eleberrigile eta feminista (AEB)
# [[María Cambrils]] Valentziako idazle sozialista eta feminista (1878 - 1939)
# [[María Collado Romero]] idazlea
# [[Maria del Carme Nicolau Massó]] Kataluniako idazle, itzultzaile eta kazetaria (1901-1990)
# [[Maria Domènech i Escoté]] Kataluniako idazlea (1874 - 1952)
# [[María Eugenia Casinelli de García Irureta Goyena]] giza eskubideen aldeko aktibista (Argentina)
# [[María Isidra de Guzmán y de la Cerda]] Medikua (Madril 1767-1884))
# [[María José Fuster]] UNED-eko irakaslea eta GIB/HIESaren ekintzaile eta ikerlaria (Alicante)
# [[María José Martínez Herrero|Maria José Martinez Herrero]] EHUko irakaslea
# [[María Josefa de Larumbe Goñi]] inprimatzailea eta liburu-saltzailea (Iruña 1700-1757)
# [[Maria Lugones]] filosofo feminista eta deskoloniala (Argentina)
# [[María Pineda]] modelo eta enpresaburua
# [[María Ponce|Maria Ponce]] Maiatzeko plazako ekintzailea (Argentina)
# [[María Telo]] Legelaria, familia-abokatua eta feminista extremadurarra
# [[María Wonenburger]] Matematikan doktorea (Galizia)
# [[Mariana Rodríguez del Toro|Mariana Rodriguez del Toro]] Mexiko independiaren aldeko borrokalaria (1775-1821)
# [[Mariasilvia Spolato]] LGBT eskubideen ekintzailea (Italia)
# [[Mariblanca Sabas Alomá|Mariblanca Sabas Alom]] Feminista, kazetaria, ministroa (Kubako Santiago, 1901-1983)
# [[Marie-Thérèse Walter]] modeloa eta Picassoren amorante (Frantzia)
# [[Marilyn Waring]] ekonomia feministaren sortzaile nagusietako bat(Zeelanda Berria)
# [[Marquesa del Ter]] Noble frantziarra, pianista eta ekintzaile feminista (1864-1936)
# [[Marta Espinós]] Valentziar piano-jotzailea. Valentzia
# [[Marta González Gómez]] El Salvador-eko armadaren eraso batean eraila.
# [[Marta Lozano Molano]] musikagilea (Cáceres, 1985)
# [[Martina Casiano y Mayor|Martina Casiano]] maistra, fisika eta kimikaria
# [[Martina Castells Ballespí]] Medikuntzan doktore-gradua lortzen lehen emakumea (Lleida,1852-1884)
# [[Mercè Capdevila i Gaya]] musikagilea, pedagogoa (Bartzelona)
# [[Mercè Torrents Turmo]] piano-jole eta konpositore katalana
# [[Mertxe de Renobales]] biokimikaria (Bilbo)
# [[Miren Llona]] EHUko irakaslea
# [[Mylene Fernández Pintado]] idazlea (Kuba)
# [[Ochy Curiel]] feminismoaren teorialaria eta aktibista, gizarte-antropologoa (Dominikar Errepublika)
# [[Ofelia Rodríguez Acosta|Ofelia Rodriguez Acosta]] Feminista, kazetaria, idazlea (Habana, 1902-1975)
# [[Olimpia Fulvia Morata]] humanista italiarra
# [[Pamela Yates]] estatubatuar dokumentalista eta giza eskubideen aldeko ekintzailea
# [[Pilar Castillo Sánchez]] pianista (Galizia)
# [[Pretty Yende]] sopranoa (Hego Afrika)
# [[Raquel Calvo Larralde]] kazetaria, dokumentalgilea (Durango)
# [[Rita Cetina Gutiérrez]] maistra, poeta eta feminista mexikarra
# [[Rosario de Acuña|Rosario de Acuña y Villanueva]] idazle, librepentsalari eta kazetaria (Madril)
# [[Roya Sadat]] zinegile eta zinema-zuzendaria (Afganistan)
# [[Salutxu Etxebarria]] Amurriko emakume aurreskulari aitzindaria (1924-2008)
# [[Tomasa Cuevas]] efef militante komunista eta antifrankista (Guadalajara 1917 -Bartzelona 2007)
# [[Ulrike Tillmann]] matematikaria (Alemania)
# [[Vicenta Llorente del Moral]] entomologoa (Algorta)
# [[Wendy Flores]] abokatua eta giza eskubideen aldeko defendatzailea. (Nikaragua)
# [[Zulema de la Cruz]] musikagile, konpositore (Madril)
# [[Zuriñe López de Sabando Sainz]] dokumentalgilea (Gasteiz)
}}
====Berriak 2021 (uztaila, abuztua, iraila)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Egidazu]] ef--'''SORTU''' ilustratzailea, biologoa eta idazlea (Durango)
# [[Bea Larrañaga]] ef--'''SORTU''' aktorea (Errenteria)
# [[Begoña Zia]] ef--'''SORTU''' marrazkilaria. (Iruñea 1959-2019)
# [[Dorleta Kortazar]] ef--'''SORTU''' ipuin-kontalaria (Arrasate 1974)
# [[Eider Perez]] ef--'''SORTU''' aktorea, idazlea, bertsozalea eta aurkezlea (Pasaia1995)
# [[Elena Pérez]] efef'''SORTU''' txistularia (Ermua 1968-2021)
# [[Eskarne Aroma]] efef'''SORTU''' irakaslea, aktorea, ekintzailea (Durango 1934-2021)
# [[Esther Gorostiza]] ef--'''SORTU''' pediatra (Atxondo 1953)
# [[Gala Knörr]] ----'''SORTU''' artista (Gasteiz 1984)
# [[Isabel González]] ef--'''SORTU''' liburuzaina, politikaria (Leon-Durango 1974)
# [[Jenni Alvarado]] ef--'''SORTU''' artista (Durango 1981)
# [[Laura Latorre]] ef--'''SORTU''' terapeuta, idazlea (Madril-Huarte 1975)
# [[Maddi Soroa]] ----'''SORTU''' pedagogoa (Lekunberri 1997)
# [[Maitane Azurmendi]] ef--'''SORTU''' artista. (Gernika 1978)
# [[Maria Josefa Aedo]] efef'''SORTU''' lekaimea (Ermua 1786-Compostela 1805)
# [[Marina Lameiro]] ----'''SORTU''' zinemagilea (Iruñea 1986)
# [[Norma Mentxaka]] --ef'''SORTU''' terrorismoaren biktima (Santurtzi 1932-1976)
# [[Rosa Arburua]] ----'''SORTU''' pedagogoa, historia ikertzailea (Irun 1961)
# [[Vanesa Fernández]] ef--'''SORTU''' Zinebiko zuzendaria. (Iurreta 1980)
# [[Agustina González López]] idazle, pentsalari, pintore abangoardista eta politikaria izan zen.(Granada)
# [[Ana Carrillo Domínguez]] Errepublikako Herri Armadako kapitain komunista (1898 - 1974)
# [[Ana María Martínez Sagi]] Kataluniako poeta, sindikalista, kazetaria eta atleta feminista (Bartzelona, 1907-2000)
# [[Anbara Salam Khalidi]] idazle eta itzultzaile feminista (Libano)
# [[Ángela Labordeta]] idazlea (Teruel)
# [[Ángeles Ottein]] sopranoa (Madril)
# [[Angélica Dass]] argazkilaria (Brasil)
# [[Consuelo Zavala]] maistra, feminista (Mexiko)
# [[Esther Bejarano]] musikaria, Auschwitzeko kontzentrazio-eremutik bizirik atera zena (Alemania)
# [[Gertrudis Bocanegra]] Mexikoren indepentziaren aldeko borrokalaria (Mexiko)
# [[Inge Morath]] argazkilaria (Austria- AEB)
# [[Jane Glover]] orkrestra zuzendaria (Erresuma batua)
# [[Mari Luz Cristóbal Caunedo|Mari Luz Cristóbal]] Asturias, 1948. Tonada-kantaria
# [[María "La Jabalina"]] militante anarkista eta miliziano espainiarra (1917 - 1942)
# [[María de Baratta]] musikagilea, piano-jotzailea (El Salvador)
# [[Mariana Pineda]] espainiar liberala (Granada)
# [[Mariela Castro]] politikaria eta sexologoa (Kuba)
# [[Milena Jesenská]] kazetaria, idazlea eta itzultzailea (Txekia)
# [[Olga Bergholz]] Errusiar poeta (1910-1975)
# [[Olga Jojlova]] Ballet dantzaria. Picassoren lehen emaztea. (1891-1955)
# [[Paulina Ódena García]] militante komunista, Espainiako Gerra Zibilean milizianoa (Bartzelona 1911 - Granada 1936)
# [[Peli Romarategui]] misiolari arabarra da, eta egurrez, beiraz eta zeramikaz egindako erlijio-lana egin ditu (Gasteiz)
# [[Sandra Sánchez]] Karateka. Talavera de la Reina (1981)
# [[Shamsia Hassani]] Afganistango grafitigilea.
# [[Silvia Lazarte]] Boliviar-kitxuar politikaria (Bolivia)
# [[Vilma Espín]] iraultzailea, heroia (Kuba)
}}
====Berriak 2021 (apirila, maiatza, ekaina)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Anaje Narbaiza]] ef--'''SORTU''' euskaltzaile eta sindikalista (Bergara 1960)
# [[Delia Lauroba]] --ef'''SORTU''' erresistentea (Donostia 1909-2004)
# [[Estíbaliz Sádaba Murguía]] ----'''SORTU''' artista (Bilbo 1963)
# [[Garazi Arrizabalaga]] ef--'''SORTU''' Durangoko Museoko zuzendaria (Berriz 1984)
# [[Goiuri Aldekoa-Otalora]] ef--'''SORTU''' argazkilaria (Durango 1972)
# [[Idoia Asurmendi]] ef--'''SORTU''' musikaria. (Aramaio 2000)
# [[Idoia Gereñu]] ----'''SORTU''' antzerkigilea (Tolosa 1980)
# [[Jone Guenetxea]] ef--'''SORTU''' kazetaria (Abadiño 1978)
# [[Jone Novo]] ef--'''SORTU''' kameraria (Durango 1982)
# [[Juanita Ibaibarriaga Literatur Saria|Juanita Ibaibarriaga Literatur saria]] '''SORTU''' (Ermua)
# [[Lucrecia Arana]] efef'''SORTU''' zarzuela abeslaria (Haro 1867- Madril 1927)
# [[Maite Berriozabal]] ef--'''SORTU''' Euskara teknikaria (Berriz 1987)
# [[Mariam Bilbatua]] ef--'''SORTU''' Unibertsitateko irakasle ohia. Durangoko zinegotzia 2019tik (Getxo, 1950)
# [[Miren Lazkano]] ef--'''SORTU''' Piraguista (Donostia 1997)
# [[Sagrario Aranburu]] efef'''SORTU''' dantzaria eta abeslaria (Iruñea 1930-2021)
# [[Veronica Werckmeister]] ef--'''SORTU''' margolaria, muralista (Gasteiz 1972)
# [[Amina Hussein]] kazetaria eta itzultzaile (Kurdistan-Bartzelona)
# [[Amparo Poch y Gascón]] idazle eta mediku antifaxista eta libertarioa (Espainia, 1902-1968)
# [[Ana María Pérez del Campo]] ekintzaile feminista (Madril)
# [[Annie Vivanti]] Londresen jaiotako idazle italiarra
# [[Betsi Cadwaladr]] erizaina (Gales)
# [[Carme Riera]] idazlea (Balear Irlak)
# [[Carmen Salinas Alfonso de Villagómez]] Legelaria
# [[Celia del Palacio]] feminista (Durango-Mexiko)
# [[Colette Maze]] piano-jotzailea (Paris)
# [[Concepción Sierra Ordóñez]] Legelaria
# [[Concha Liaño Gil]] Espainiako ekintzaile anarkista ( Épinay-sur-Seine, Frantzia, 1916-2014)
# [[Emma Roca]] korrikalaria, suhiltzailea (Katalunia)
# [[Herminia Fajardo]] kazetaria, feminista (Kanariak)
# [[Hilda Hilst]] idazlea. (Brasil)
# [[Jane Rule]] idazlea (Kanada)
# [[Josefina Carabias]] kazetaria, idazlea (Avila)
# [[Julia Hermosilla Sagredo]] Anarkosindikalista, milizianoa eta frankismoaren aurkako erresistentea (Sestao, 1916-2009)
# [[Julienne Mathieu]] zinema mutuko aktorea (Frantzia)
# [[Kathleen Winter]] idazlea (Kanada)
# [[Katia Reimberg]] etorkin ekintzailea, feminista (Brasil-Donostia)
# [[Leticia Gaspar]] artista. (Bilbo)
# [[Llibertat Ródenas Rodriguez]] Valentziako anarko-sindikalista, milizianoa eta Mujeres Libres taldearen kidea (1892-1970)
# [[Lola Iturbe]] Espainiar anarko-sindikalista (Bartzelona, 1902-1990)
# [[Mahasweta Devi]] Bengalkiar-indiar idazle eta aktibista
# [[Margarita Xirgu]] Aktorea (Katalunia)
# [[María Asunción Català]] matematikaria, astronomoa (Bartzelona)
# [[María Bruguera Pérez]] (Extremadurako militante libertarioa eta feminista) (1913-1992)
# [[María del Carmen de Lara]] zinemagile feminista (Mexiko)
# [[María Dueñas (biolin-jotzailea)]] Granada 2002
# [[María Elena Walsh]] poeta, kantautorea, eleberrigilea, antzerkigilea (Argentina)
# [[María Teresa Rodríguez Sáinz-Rozas|María Teresa Rodríguez Sainz-Rozas]] enpresaburua (Palentzia)
# [[Mercedes Prieto]] Astronomoa (Huelva)
# [[Penelope Fitzgerald]] idazlea (Erresuma Batua)
# [[Pepita Carpeña]] Espainiar feminista eta anarkosindikalista (Bartzelona, 1919-2005)
# [[Sara Facio]] argazkilaria. (Argentina)
# [[Soledad Estorach Esterri]] Espainiako ekintzaile anarkista (Lleida, 1915-1993)
# [[Teresa Aldamiz]] poeta, kazetaria, itzultzailea. (Filipinas-Bilbo)
# [[Teresa Jordá Vitó]] Akuarelista, margolaria (Bartzelona)
# [[Teresa Lanceta]] Artista (Bartzelona)
# [[Vera Mantero]] dantzaria (Portugal)
# [[Xela Arias]] idazlea (Galizia)
}}
====Berriak 2021 (urtarrila, otsaila, martxoa)====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Andereak Elkartea|Andereak Elkartea]] '''SORTU''' (Durango 2005)
# [[Amaia Lopez de Munain]] ef--'''SORTU''' kazetaria (Gasteiz 1972)
# [[Antxone Telleria Mendia]] ef--'''SORTU''' irakaslea (Lekeitio 1956)
# [[Bakarne Altonaga]] ef--'''SORTU''' historialaria (Bilbo 1988)
# [[Bittori Etxeberria]] --ef'''SORTU''' Emakume Abertzale Batza. Erresistentziako kidea (Baztan 1908-1997)
# [[Capitolina Bustince Larrondo]] efef'''SORTU''' irakasle, idazlea (Ujué 1864- Segovia 1934)
# [[Carmen Artaza]] ----'''SORTU''' abeslaria (Donostia 1995)
# [[Eladia Zubizarreta]] efef'''SORTU''' erreketista (Ermua 1923-2020)
# [[Elena Ziordia]] ef--'''SORTU''' ilustratzailea (Bizkaia 1964)
# [[Filomena Baldezate]] efef'''SORTU''' erizaina eta emagina (Valladolid-Bilbo 1895- Miranda de Ebro 1980)
# [[Garazi Mugarza]] ef--'''SORTU''' Margolaria, idazlea eta erizana (Mallabia 1995)
# [[Elvira Iñurrieta]] efef'''SORTU''' emagina (Elorrio 1895-1980)
# [[Haizea Martiartu]] ef--'''SORTU''' saxofoi-jotzailea (Markina 1991)
# [[Irantzu Mendia Azkue]] ----'''SORTU''' irakaslea eta ekintzailea (Gasteiz 1976)
# [[Irati Idiakez]] ef--'''SORTU''' snowboarderra (Getaria 1996)
# [[Isabel Lobiano]] efef'''SORTU''' (Ermua 1583-1673)
# [[Izaro Lasa]] ef--'''SORTU''' txirrindulari ohia eta idazlea (Zumarraga 1987)
# [[Kari Alberdi]] ----'''SORTU''' kimikaria, komunikazio zientifikoan aditua (Azkoitia 1996)
# [[Lilatoia]] '''SORTU'''Donostia
# [[Lorea Zulaika]] ef--'''SORTU''' musikaria (Ziortza-Bolibar 1996)
# [[Lucia Urrutia]] ----'''SORTU''' meteorologoa (Erroibarra 1932)
# [[Maider Mendizabal]] ef--'''SORTU''' pilotaria (Zizurkil 1977)
# [[Maite Axiari]] --ef'''SORTU''' feminista, euskaltzale (Ezpeleta 1949-2021)
# [[Maite Gorrotxategi]] ef--'''SORTU''' erraketista (Ermua 1926)
# [[Mari Carmen Díaz de Lezana]] ----'''SORTU''' txirrindularia (Urduña 1943)
# [[Marta Olazabal]] ----'''SORTU''' ikertzailea (Bilbo 1981)
# [[Matilde Isasi-Isasmendi]] ef--'''SORTU''' emagina (Iurreta 1933)
# [[Mentxu Alkorta]] ef--'''SORTU''' dantzari eta trikitilaria (Donostia 1947)
# [[Miren Begoña Ereñaga]] efef'''SORTU''' erraketista (Durango 1927-2015)
# [[Nahia Zubeldia]] ----'''SORTU''' itzultzaile, musikaria, idazlea (Lapurdi 1982)
# [[Nerea del Campo Aguirre]] ef--'''SORTU''' filologoa (Eibar 1971)
# [[Nicasia Madariaga]] efef'''SORTU''' margolaria (Bilbo 1874-1970)
# [[Sara Estévez]] ----'''SORTU''' kazetaria (Bilbo 1925)
# [[Tere Verdes]] efef'''SORTU''' Emakume Abertzale Batza. Erresistentziako kidea (Bilbo 1907-1959)
# [[Victoria Mallabiabarrena]] efef'''SORTU'''soprano lirikoa (Mallabia 1867-1960)
# [[Adelina Zendejas Gómez]] irakasle, kazetari, aktibista (Mexiko)
# [[Aimé Painé]] abeslari maputxea (Argentina)
# [[Alaíde Foppa]] poeta, itzultzailea, ekintzailea (Bartzelona-Guatemala)
# [[Alice Stewart]] epidemiologa (Erresuma batua)
# [[Amelina Ermeline Devant-Le Gallena]] Frantziako Erresistentziaren kidea
# [[Ana María Moix]] poeta, idazlea (Bartzelona)
# [[Andrea Khalfaoui]] 1. ijito doktorea
# [[Bartolina Sisa]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Benita Galeana]] sindikalista, ekintzailea (Mexiko)
# [[Boliviako Cholitas escaladoras]] Bolivia
# [[Carmen Ballvé]] argazkilaria (Madril)
# [[Carmen Orellana Illescas]] ingurumen agentea, basozaina (Balear Uharteak)
# [[Cira Crespo]] historialaria, idazlea (Katalunia)
# [[Conxa Pérez Collado]] Ekintzaile anarko-feminista eta milizianoa (Katalunia, 1915-2014)
# [[Cora Sadosky]]. Matematikaria (Argentina)
# [[Coraline Labourdette]] Frantziako Erresistentziaren kidea
# [[Cristina López Barrio]] abokatu, idazlea (Madril)
# [[Diana Trujillo]] ingeniari aeroespaziala (Kolonbia)
# [[Domitila Barrios de Chungara]] Boliviar feminista
# [[Edith Pretty]] lurjabea eta filantropoa. (Erresuma Batua)
# [[Esperanza d'Ors|Esperanza D'ors]] eskutorea (Madril)
# [[Ewy Rosqvist-von Korff]] rally pilotua (Suedia)
# [[Fanny Blankers-Koen]] atleta (Herbehereak)
# [[Flora Sandes]] soldadua (Britainia Handia)
# [[Gilka Machado]] poeta (Brasil)
# [[Gregoria Apaza]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Guadalupe Grande]] idazlea, poeta (Madril)
# [[Guillermina Uribe Bone]] ingeniari zibila (Kolonbia)
# [[Hedina Sijerčić]] idazle, kazetari, poeta (Sarajevo)
# [[Helena Janeczek]] idazlea, kazetaria (Italia)
# [[Hella Haasse]] idazlea (Herbehereak)
# [[Idoia Hernández]] HATXE, piano-jotzailea (Errenteria)
# [[Irene Polo]] kazetaria (Katalunia)
# [[Irina Antónova]] Arte kritikaria (Mosku)
# [[Isabella Karle]] X izpien ikertzailea. EEBB
# [[Jacqueline Bidegorri]] Frantziako Erresistentziaren kidea
# [[Joy Adamson]] naturalista (Austria)
# [[Juana Rouco Buela]] anarkista (Argentina)
# [[Katharine Burr Blodgett]] fisikaria eta asmatzailea (Estatu Batuak)
# [[Kalam Kunde|Kalam Kunda]] Kunde-jotzailea (Burkina Faso)
# [[La Voz de la Mujer]] Argentinako aldizkari anarko-feminista. itzulpena
# [[Letitia Mumford Geer]] erizaina eta asmatzailea (Estatu Batuak)
# [[Louisa Garrett Anderson|Louisa Garret]] Medikua eta sufragista (Britainia Handia)
# [[Lucía Sánchez Saornil]] Ekintzaile anarko-feminista eta poeta. Mujeres Libres-en sortzailea (Espainia, 1895-1970).
# [[Lucy Parsons]] anarkista, komunista (EEBB)
# [[Mamen Moreu]] ilustratzaile, komikigile (Huesca)
# [[Manuela León]] Emakume ekintzailea (Ekuador)
# [[Malva Flores]] idazlea (Mexiko)
# [[Marcela Delpastre]] idazlea (Frantzia)
# [[Margaret Roundtree]] Saskibaloi jokalaria (Estatu Batuak)
# [[Margarita del Val]] birologoa (Madril)
# [[Margarita García Flores]] feminista, abokatua (Nexiko)
# [[Marie Langer]] Medikua, psikologoa (Austro-Argentinarra)
# [[Mary Moffat Livingstone]] esploratzailea (Hegoafrika)
# [[Maria Clemencia Herrera]] Lideresa, ekintzailea (Kolonbia)
# [[María Cinta Balagué]] irrati esataria (Bartzelona)
# [[María Collazo]] Argentinako anarko-feminista. itzulpena
# [[Maria del Mar Lozano]] RAEx-eko zuzendaria (Iruñea)
# [[Maria Josefa Saavedra]] abokatua (Bolivia)
# [[María Lorena Ramírez]] korrikalaria (Mexiko)
# [[Maria Paz Jiménez Escudero]] margolaria (Donostia)
# [[Maria Soledad Moral Santa Cruz]] arrain saltzailea, ekintzailea (Portugalete)
# [[Marina Núñez]] artista (Palentzia)
# [[Marta Lamas]] idazlea, feminista, antropologoa (Mexiko)
# [[Maxine Molyneux]] soziologoa, feminista (Pakistan)
# [[Mercedes Ateca]] Txirrindularia (Laredo-Kantabria)
# [[Mujeres Libres]] 36ko Espainiako Gerra garaiko erakunde anarko-feminista. itzulpena
# [[Mujeres Libres (aldizkaria)]] Aurrekoaren aldizkaria. itzulpena
# [[Nancy Porsia]] Kazetaria (Italia)
# [[Nell Leyshon]] idazlea (Erresuma Batua)
# [[Nuria Ruiz de Viñaspre]] poeta (Logroño)
# [[Olvido García Valdés]] poeta (Pravia-Asturias)
# [[Petrona Eyle]] Medikua, feminista (Argentina)
# [[Rebeca Uribe]] poeta, (Mexiko)
# [[Rebeca Uribe Bone]] ingeniari kimikoa (Kolonbia]]
# [[Rosario Pino]] antzezlea (Málaga)
# [[Sara Berenguer Laosa]] Ekintzaile anarko-feminista (Katalunia, 1919-2010)
# [[Shadi Ghadirian]] argazkilaria (Iran)
# [[Simona Manzaneda]] itzultzailea (Bolivia)
# [[Solveig Nordström]] arkeologoa (Suedia)
# [[Úrsula Goyzueta]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Vicenta Juaristi Eguino]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Victoria Aguirre Anchorena]] margolaria (Buenos Aires)
# [[Virginia Bolten]] anarkista, kazetaria (Argentina)
# [[Whina Cooper]] ekintzailea (Zeelanda Berria)
}}
=== Hobetuak 2021 ===
# [[Alicia Iturrioz]] margolaria (Eibar)
# [[Louise Michel]] Frantziako anarkista. Parisko Komunan kiderik garrantzitsuenetakoa.
# [[Luz Zalduegi]] Albaitaria. (Mallabia)
# [[Felisa Areitioaurtena|Felisa Areitioartena]] Antzezlea (Zaldibar)
# [[Maria Magunazelaia]] Txirrindulari aitzindaria (Ermua)
# [[Anna Sundström]] kimikaria (Suedia)
# [[Mariñe Arbeo]] ilustrailea
# [[Mercedes Careaga]] Ekintzailea (Eibar)
# [[Iratxe Ansa]] dantzaria. (Donostia)
====Berriak 2020 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Adela Andikoetxea]] ----'''SORTU''' nekazaria (Urduliz 1954)
# [[Ainhoa Urien]] ef--'''SORTU''' idazlea. (Abadiño 1997)
# [[Amaia Gabantxo]] ef--'''SORTU''' idazlea itzultzailea (Bermeo1973)
# [[Ana Mari Marin]] efef'''SORTU''' margolaria (Elizondo 1933- Iruñea 2020)
# [[Andragunea]] '''SORTU''' Durango
# [[Aroa Uharte]] ----'''SORTU''' itzultzailea (Leitza 1984)
# [[Arrate Hidalgo]] ----'''SORTU''' idazlea, itzultzaile (Bilbo 1987)
# [[Arrate Mardaras]] ef--'''SORTU''' idazlea (Abadiño 1960)
# [[Askoa Etxebarrieta]] ef--'''SORTU''' flamenko dantzaria (Gasteiz 1976)
# [[Dorita Ruiz]] '''SORTU''' Hezkuntza bereziko irakaslea aintzindaria (Burgos-Durango-Euba1944)
# [[Erlea Maneros]] ef--'''SORTU''' Artista. Margolaria. (Bilbo 1977)
# [[Esther Cruz]] ----'''SORTU''' eskalatzailea. (Murtzia-Euskal Herria 1976)
# [[Irati Bilbao]] ef--'''SORTU''' jazz abeslaria. (Durango 1992)
# [[Iratxe Mediavilla]] ef--'''SORTU''' zinegilea (Elorrio 1885)
# [[Eva Guerrero]] ef--'''SOefefRTU''' dantzaria, koreografoa (Bilbo 1982)
# [[Felisa Areitioaurtena]] '''SORTU''' antzezlea (Zaldibar 1902- Donostia 1990)
# [[Garazi López de Armentia]] ef--'''SORTU''' dantzaria eta koreografoa (Gasteiz 1984)
# [[Garbiñe Elizegi]] ef--'''SORTU''' erizaina, feminista (Baztan 1975)
# [[Gemma Sanginés]] ef--'''SORTU''' psikologoa (Bilbo 1970)
# [[Ines Olza]] ef--'''SORTU''' ikertzailea (Nafarroa 1982)
# [[Isabel Sola]] ef--'''SORTU''' Birologoa (Nafarroa 1967)
# [[Ixone Aroma]] ef--'''SORTU''' dantzaria (Durango 1982)
# [[Izaro Zubiria]] ef--'''SORTU''' zientzilaria (Gaztelu 1989)
# [[Izaskun Ayestaran]] ----'''SORTU''' erreketista (Ibarra 1941)
# [[Jaione Camborda]] ef--'''SORTU''' zinegilea (Donostia 1983)
# [[Joana Olasagasti]] ----'''SORTU''' dantzaria (Baiona 1990)
# [[Jone Elorriaga]] ef--'''SORTU''' artista (Durango 1993)
# [[Jone Martinez Palacios]] ef--'''SORTU''' irakaslea, feminista (Bizkaia 1995)
# [[Josune Ilundain]] ef--'''SORTU''' sortzailea, ekintzaile, idazlea. (Nafarroa 1990)
# [[Judit Muñoz]] ef--'''SORTU''' matematikaria eta ikertzailea (Abadiño 1991)
# [[Juana Arrillaga|Juana "Juanita" Arrillaga]] efef'''SORTU''' erraketista (Elgoibar 1925- Mexiko 2022)
# [[Juanita Gorroño]] efef'''SORTU''' panderojolea (Muxika 1913-Zornotza1991)
# [[Juliana Zubizarreta]] efef'''SORTU''' panderojolea (Elgoibar1910-2006)
# [[Julie Adrienne Karrikaburu]] efef'''SORTU''' musikologoa (Zuberoa1827-1898)
# [[Karmele Gisasola]] ef--'''SORTU''' Herri kirolak (Mallabia1994)
# [[Karmele Mitxelena]] ef--'''SORTU''' Idazlea eta iralkaslea (Oiartzun1988)
# [[Larraitz Ariznabarreta]] ----'''SORTU''' antropologoa (Bilbo1968)
# [[Leyre Arrieta |Leyre Arrieta Alberdi]] ef--'''SORTU''' historialaria (Mutriku1971)
# [[Leire Elustondo Quiñones]] ef--'''SORTU''' Abeslaria, kazetaria (Ermua1993)
# [[Lide Arana]] ----'''SORTU''' zientzialaria (Donostia1984)
# [[Lurdes Huizi]] --ef'''SORTU''' irakaslea, (Goizueta1958-2020)
# [[Luzia Sagastasoloa]] efef'''SORTU''' maistra, irakaslea, moja (Mallabia1912-Gasteiz1999)
# [[Maialen Arregi]] ef--'''SORTU''' Arkitektoa (Elorrio1986)
# [[Mabel Cañada Zorrilla]] ----'''SORTU''' feminista, ekintzailea (Bilbo1952)
# [[Mabi Revuelta]] ef--'''SORTU''' artista plastikoa (Bilbo1967)
# [[Maddi Ane Txoperena]] ef--'''SORTU'''bertsolaria, kazetaria eta feminista (Hendaia1994)
# [[Maiana Bidegain]] ----'''SORTU''' zinegilea (Lapurdi1977)
# [[Maite Lephaille]] ----'''SORTU''' irrati-esataria (Zuberoa1957)
# [[Maite López]] ef--'''SORTU''' idazlea, itzultzailea (Azkoitia1985)
# [[Mari Cruz Guruzeta]] efef'''SORTU''' ekintzailea (Aramaio1871-Areatza1934)
# [[Mari Jose Kerejeta]] ----'''SORTU''' idazlea (Zegama1961)
# [[Mari Karmen Goñi]] ----'''SORTU''' irakasle aitzindaria (Baztan ?)
# [[María Jesús Cueto]] ef--'''SORTU''' artista. (Santander-Bilbo1951)
# [[Maria González Gorosarri]] ef--'''SORTU''' Kazetaria, idazlea (Durango1978)
# [[Maria Dolores Larramendi]] efef'''SORTU''' erraketista (Pasaia1926-2023)
# [[Maria Mentxaka]] ef--'''SORTU''' kirol argazkilaria (Mungia1976)
# [[Maria Merino]] ef--'''SORTU''' matematikaria (Bilbo1976)
# [[Maria Txurruka]] efef'''SORTU''' erraketista (Elgoibar1923-2000)
# [[Mari Carmen Ruiz]] ----'''SORTU''' aktore ohia (Bilbo1944)
# [[Marijo Deogracias]] ef--'''SORTU''' kazetaria (Antzuola1973)
# [[Miren Larrea]] ef--'''SORTU''' antzezlea. (Zornotza1981)
# [[Myriam Cameros Sierra|Myriam Cameros]] ef--'''SORTU''' Ilustratzailea (Iruña1978)
# [[Nerea Irastorza]] ----'''SORTU''' zientzialaria (?, 1991)
# [[Nerea Loiola Pikaza|Nerea Loiola]] ef--'''SORTU''' idazlea (Deba1985)
# [[Olga Cazalis]] --ef'''SORTU''' erraketista (Markina-Xemein1925-Tenerife2018)
# [[Pilar Claver]] ----'''SORTU''' aktibista (Izaba1918-2000)
# [[Uxune Martinez Mazaga]] ef--'''SORTU''' Zabalkunde zientifikorako arduraduna (Garai1969)
# [[Udane Ostolaza]] ef--'''SORTU''' Harri-jasotzailea (Orio2005)
# [[Yolanda Mazkiaran]] '''SORTU''' dokumentalgilea (Altsasu1963)
# [[Zaloa Fuertes]] ef--'''SORTU''' Argazkilaria (Mexiko-Abadiño1983)
# [[Zuriñe del Cerro]] efef'''SORTU''' feminista historikoa (Bilbo1956-2020)
# [[Katalin Karikó]] Biokimikaria (Hungaria)
# [[Adela Cortina]] filosofoa (Valentzia) itzulpena
# [[Adelina Gutiérrez]] astrofisikaria (Txile)
# [[Alda Lara]] idazlea. (Angola). itzulpena
# [[Alicia Miyares]] Filosofoa, feminista (Asturias) itzulpena
# [[Alexandra David-Néel]] bidaiaria, idazlea (Frantzia) itzulpena
# [[Alexandra Olaya]] zientzialaria. Kolonbiarra. Itzulpena
# [[Ama Ata Aidoo]] idazle afrikarra. Itzulpena
# [[Amancay Gaztañaga]] abeslaria (Mexiko)
# [[Amelia Opie]] idazlea ingelesa
# [[Aminata Sow Fall]] idazlea (Senegal) itzulpena
# [[Amparo Sánchez]] abeslaria (SEvilla)
# [[Ana de Miguel]] filosofoa, feministra (SAntander) itzulpena
# [[Ana Kiro]] galiziar abeslaria. itzulpena
# [[Ana María Crespo de las Casas]] farmazialaria. (Tenerife) itzulpena
# [[Andrée de Jongh]] belgika erresistentziako kidea
# [[Ángeles López de Ayala]] kazetaria, politikaria, dramaturgoa (Sevilla)
# [[Anna Burns]] idazlea (Belfast)itzulpena
# [[Anna Surinyach]] fotokazetaria (Katalunia)
# [[Anne Carson]] Poeta (Kanada) itzulpena
# [[Anne Palles]] Sorgintzat errea (Danimarka)
# [[Anoushka Shankar]] musikagilea itzulpena
# [[Antonia Ferrín Moreiras]] Matematikaria, astronomoa (Galizia)
# [[Ariane Lopez-Huici]] argazkilaria. Itzulpena
# [[Asha Ismail]] mutilazioaren aurkako ekintzailea (Kenya)
# [[Atala Apodaca]] feminista, iraultzailea (Mexiko)
# [[Aziza Brahim]] abeslari sahararra (Itzulpena)
# [[Beatrice Shilling]] asmatzailea (Ingalaterra) itzulpena
# [[Becky Siegel]] dantzaria, koreografoa, zuzendaria (EEBB) Iruñea
# [[Bel Zaballa]] kazetaria, idazlea (Katalunia)
# [[Belén Bermejo]] idazlea, argazkilaria eta editorea (Madril)
# [[Belén de Sárraga]] kazetaria, ekintzailea (Valladolid-Mexiko
# [[Beryl Markham]] hegazkinlaria, idazlea (Ingalaterra-Kenya) itzulpena
# [[Bertha Benz]] asmatzailea
# [[Bertha Lutz]] Brasilgo urbanista eta feminista.
# [[Blanca Silveira]] astronomoa (Venezuela) itzulpena
# [[Beulah Louise Henry]] asmatzailea (EEBB) itzulpena
# [[Carme Alvariño]] historialaria (Galizia) itzulpena
# [[Carla Simón]] zinegilea (Katalunia)
# [[Carmen Castillo (zinegilea)|Carmen Castillo]] zinegilea (Txile). itzulpena
# [[Carmen de Burgos]] poeta eta kazetaria (Almeria) itzulpena
# [[Carmen Gil Martinez]] idazlea. (Cadiz)
# [[Carmen Portinho]] (itzulpena) (Brasil)
# [[Catherine Destivelle]] eskalatzailea (Frantzia)
# [[Cécile Rol-Tanguy|Cécile Rol]] Erresistentea. Frantzia. Itzulpena
# [[Celinda Arregui]] politikaria, feminista (Txile)
# [[Claire Goll]] kazetaria, idazlea bakearen aldeko altibista (Alemania-Frantzia)
# [[Claudia Paz y Paz]] giza eskubideen defentzailea
# [[Consuelo Álvarez Pool]] idazlea (Katalunia)
# [[Cony Carranza Castro]] feminista, hezitzailea (El Salvador)
# [[Cora Ratto de Sadosky]] matematikaria eta ekintzailea (ARgentina)
# [[Dacia Maraini]] eleberrigilea (Italia)
# [[Diane di Prima]] Poeta (EEBB) itzulpena
# [[Dilhan Eryurt]] astronomoa, astrofisikaria (Turkia)
# [[Dora Alonso]] Kazetaria eta idazlea (Kuba) itzulpena
# [[Dorothea Klumpke]] astronomoa. EEBB
# [[Dorothee Sölle]] Poeta eta teologoa. Itzulpena
# [[Dulce Chacón (idazlea)|Dulce Chacón (Idazlea)]] Zafra. Itzulpena
# [[Ebru Timtik]] abokatu kurdua. (Istambul)
# [[Elena García Armada]]ingeniaria, asmatzailea (Santander)
# [[Elodia Zaragoza-Turki]] idazlea,poeta,editorea
# [[Emilie Flöge]] jostuna
# [[Emma Chacón i Lausaca]] musikagilea (Bartzelona) itzulpena
# [[Emma Lehmer]] matematikaria (Estatu Batuak) itzulpena
# [[Encarnación Cabré]] arkeologoa (Madril) itzulpena
# [[Eugenia Sacerdote de Lustig]] zientzilaria (Turin-Buenos Aires) (Itzulpena)
# [[Eva Gonzalès]] margolaria (Paris) (Itzulpena)
# [[Fanny Bullock Workman]] bidaiaria, idazlea, itzulpena
# [[Filipa César|Filipa Cesar]] zinema zuzendaria (Portugal) itzulpena
# [[Florence Rena Sabin]] zientzialaria. (EEBB) itzulpena
# [[Francisca Vives]] historialaria (Cadiz) itzulpena
# [[Gabrielle Roy]] Kanadar idazlea. (Kanada)
# [[Gertrude Jekyll]] Lorezaina (Erresuma Batua)
# [[Gloria Anzaldúa]] idazlea. aktibista (EEBB) itzulpena
# [[Guadi Galego]] abeslaria (Galizia) (Itzulpena)
# [[Hayley Westenra]] abeslaria (Zeelanda Berria) itzulpena
# [[Helin Bölek]] abeslaria (Turkia)
# [[Helena Maleno]] aktibista (El Ejido) Itzulpena
# [[Ida Vitale]] idazlea. (Uruguai) itzulpena
# [[Idea Vilariño]] idazlea. itzulpena
# [[Inma Chacón]] idazlea (Zafra) itzulpena
# [[Irene Solà]] idazlea, artista (Katalunia)
# [[Irene Vallejo Moreu]] filologa eta idazlea (Zaragoza)
# [[Irma Alicia Velásquez Nimatuj|Irma Alicia Velásques Nimatuj]]Guatemala, kazetaria eta antropologoa
# [[Isabella Bird]] bidaiaria. idazlea (itzulpena)
# [[Isabel Bono]] poeta, (Malaga) itzulpena
# [[Jacinta Ortiz]] poeta (Granada)
# [[Jennifer Doudna]] biokimikaria (EEBB) itzulpena
# [[Jessie Fauset]] Poeta amerikarra itzulpena
# [[Jessica Anderson]] idazle Australiarra. itzulpena
# [[Jineth Bedoya]] Kazetaria. (Kolonbia) itzulpena
# [[Joan Jara]] dantzaria (Txile) Victor Jararen bikotea
# [[Joanne Chory]] biologoa. EEBB itzulpena
# [[Josefa Llanes Escoda]] sugrafista (Filipinas) itzulpena
# [[Judith Wright]] idazlea (Australia) itzulpena
# [[Julia Antivilo]] artista (Txile)
# [[Julie-Victoire Daubié]] idazle franziarra. itzulpena
# [[Katharine Tynan]] idazle, Irlanda, itzulpena
# [[Kenojuak Ashevak|Kenojuak Ashevah]]margolaria (Kanada)
# [[La Yegros]] abeslaria (ARgentina-Okzitania
# [[Laura Freixas]] idazlea (Bartzelona) (Itzulpena)
# [[Leda Valladares]] abeslaria,(Argentina) (itzulpena)
# [[Leila Aboulela]] sudandar idazlea (Itzulpena)
# [[Leona Chalmers]] aktorea eta asmatzailea. EEBB. itzulpena
# [[Leonor Orosa]] Koreografoa (Filipinak)
# [[Lian Monserrate]] Muralgilea (Estatu Batuak)
# [[Elizabeth Magie]] asmatzailea. (EEBB). Itzulpena
# [[Lucía Garibaldi]] Zinegilea (Uruguai) Itzulpena
# [[Luisa Capetillo]] anarkista, sindikalista, faminista (Puerto Rico) itzulpena
# [[Magda Szabó|Magda Szabo]]idazlea (Hungaria)
# [[María Andresa Casamayor]] matematikaria (Zaragoza) itzulpena
# [[Maria Aurèlia Capmany]] eleberrigile, antzerkigile (Katalunia) itzulpena
# [[Maria Isabel Barreno]] idazlea (Portugal) itzulpena
# [[Maria Beasley]]. Asmaztzailea. (EEBB)
# [[María Cumplido]] matematikaria. (itzulpena)
# [[María Malla]] idazlea, katalana. itzulpena
# [[María Mariño]] idazlea. (Galizia). itzulpena
# [[Maria Pereira]] Asmatzailea (Portugal)
# [[María Salvo]] Antifrankisgta (Bartzelona) itzulpena
# [[Maria Teresa Horta]] idazlea (Portugal) itzulpena
# [[María Teresa León]] idazlea (Errioxa) itzulpena
# [[María Vallet Regí|María Vallet Regi]] Kimikaria (Kanaria)
# [[María Y. Orosa|Maria Y. Orosa]] Medikua eta ikertzailea
# [[Mariama Bâ]] idazlea (SEnegal)
# [[Marica Campo]] idazlea (GAlizia)
# [[Marie Hankel]] Esperanto idazlea, sufragista (Alemania) itzulpena
# [[Marie Paradis]] alpinista Suitzarra. Itzulpena
# [[Marie Under]] idazlea (Estonia) itzulpena
# [[Marion Donovan]] asmaitzailea. EEBB. itzulpena
# [[Mariví Ibarrola]] argazkilaria. (Naiara). itzulpena
# [[Marivi Iturbe Etxeberria]] gizarte laguntzailea. Etxebarri. itzulpena
# [[Margaret Harwood|Margaret Harwook]] Astronomoa (Estatu Batuak) itzulpena
# [[Margaret Burbidge]] Astronomoa. (Inglaterra) itzulpena
# [[Margarida Borràs]] Transexuala (Valentzia)
# [[Margarita Michelena]] poeta (Mexiko)
# [[Margarita Parra Álvarez]] Kimikaria, (Valentzia)
# [[Martha Coston]]asmatzailea (EEBB) itzulpena
# [[Marta Elena Casaús Arzú]] historialaria eta idazlea.(Guatemala)
# [[Maruja Mallo]] margolaria (Galizia) itzulpena
# [[Melitta Bentz]] asmatzailea alemaniarra itzulpena
# [[Mercè Company]] idazlea (Katalunia) itzulpena
# [[Mercè Ibarz]] idazlea (ARagoi)
# [[Mikeas Sánchez]] poeta, irakaslea, idazlea (Mexiko)
# [[Mónica Cahen D'Anvers]] kazetaria (Argentina) itzulpena
# [[Montserrat Gudiol]] margolaria, (Bartzelona) itzulpena
# [[Montserrat Torrent i Serra]] organojolea. (Bartzelona) itzulpena
# [[Nella Larsen]] idazlea Afrikar-amerikarra. Itzulpena
# [[Nellie Campobello]] idazlea eta dantzaria (Durango-Mexiko) itzulpena
# [[Nerea Irigoyen]] zientzialaria. Zaragoza
# [[Ngaio Marsh|Ngaio Marsh]] idazle, antzerlea. itzulpena
# [[Olga Orozco]] poeta (Agentina) Itzulpena
# [[Orsola Casagrande]] (Italia)
# [[Pamela Hinkson]] idazle anglo irlandarra
# [[Patricia Bath|Patricia Bath]] Medikua. itzulpena
# [[Paula Nenette Pepín]] musikaria.
# [[Paula Wiesinger]] eskiatzaile italiarra (Izulpena)
# [[Paulina Chiziane]] idazle Monzambike. Itzulpena
# [[Pilar del Río|Pilar del Rio]] kazetaria eta itzultzailea.(Granada). (itzulpena)
# [[Pilar Alonso Ibañez]] etnografoa, historialaria (Markiz, Araba) itzulpena
# [[Pilar Bellver]] idazlea, feminista (Jaen) itzulpena
# [[Policarpa Salabarrieta]] ekintzalea (Kolonbia)(Itzulpena)
# [[Raina Telgemeier]] komikigilea. (EEBB) itzulpena
# [[Rosalinda L. Orosa]] Idazlea (Filipinak)
# [[Saiza Nabarawi]] idazlea, feminista (Egipto) (Itzulpena)
# [[Sagrario Vera Gordo]] Gerrillaria. (Badajoz)
# [[Sandra Morán]] abeslaria, politikaria (Guatemala) itzulpena
# [[Sara Curruchich]] abeslaria. Guatemala. itzulpena
# [[Sarah Mather]] asmatzailea (EEBB) itzulpena
# [[Severina Luna de Orosa]] medikua eta idazlea (Filipinak)
# [[Silvia Cuevas Morales|Silvia Cuevas]] idazlea Txile. itzulpena
# [[Stefi Troguet]] Alpinista (Andorra)
# [[Susana Malón]] astronomoa (Zaragoza) Itzulpena
# [[Susana Thénon]] itzultzaile, poeta (ARgentina). Itzulpena
# [[Susana Vera]] argakilari-kazetaria (Iruñea) itzulpena
# [[Suceso Portales]] jostuna eta anarko-sindikalista (Extremadura)
# [[Syra Alonso]] idazlea, (Galizia). itzulpena
# [[Teresa Eguibar]] eskulturea (Madril). itzulpena
# [[Teresa Flores]] Feminista, ekintzailea (Txile)
# [[Teresa Meana]] ekintzaile feminista (Gijón)
# [[Vandana Shiva]] Idazlea. (India) (Itzulpena)
# [[Violette Leduc]] Idazlea (Frantzia) itzulpena
# [[Violette Szabo]] Espia (Erresuma Batua)
# [[Yaa Gyasi]] idazle afroamerikarra.(Ghana) itzulpena
# [[Yasmina Reza]] idazlea (Frantzia) itzulpena
# [[Zenobia Camprubí]] idazlea eta itzultzailea itzulpena
}}
====2018-2019====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agustina Otaola]] ----'''SORTUA''' Erraketista (Errenteria)
# [[Alaitz Muro]] ef-- '''SORTUA''' ipuin kontalaria eta margolaria (Durango)
# [[Amaia Aroma Lejarreta]] ef-- '''SORTU''' Txistularia (Abadiño)
# [[Ainhoa Zuazua]] ef-- '''SORTUA''' Abeslaria (Ermua)
# [[Angelita Alberdi]] ef-- '''SORTUA''' Erraketista (Eibar)
# [[Arantzazu Ametzaga]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea
# [[Ascensión Badiola]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea(Bilbo)
# [[Aurora Abasolo]] efef '''SORTUA''' Abeslaria (Durango)
# [[Begoña Sopelana]] efef '''SORTUA''' Kooperantea, soziologoa (Iurreta)
# [[Benita Uribarrena]] efef '''SORTUA''' Ekintzailea antifaxista (Durango)
# [[Damaris Pan]] ef--'''SORTUA''' artista (Mallabia)
# [[Digna Garitaonandia]] efef '''SORTUA''' Erraketista
# [[Dina Bilbao]] efef '''SORTUA''' Kirolaria (Ondarroa))
# [[Eladia Altuna]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Irura)
# [[Elena Olabe]] ef-- '''SORTU''' Poeta (Durango)
# [[Elena Solatxi]] ef--'''SORTUA''' Eskultorea (Bilbo)
# [[Elena Orobiogoikoetxea]] ----'''SORTUA''' Piano jolea (Durango)
# [[Emilia Gomez]] ----'''SORTUA''' Erraketistan. (Valentzia)
# [[Estibalitz González]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea (Ermua)
# [[Eugenia Iriondo]] efef '''SORTUA'''Erraketista (Eibar)
# [[Gloria Agirre]] ef-- '''SORTUA'''Erraketista (Asteasu)
# [[Gloria Zubia]] efef '''SORTU''' ekintzailea (Durango)
# [[Ines Etxegibel]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Durango)
# [[Irati Eguren]] ef-- '''SORTUA''' Arkitektoa, ilustratzailea (Durango)
# [[Irene Ibaibarriaga]] efef'''SORTU''' Erraketista (Ermua)
# [[Jesusa Garitaonandia]] efef '''SORTU''' Erraketista (Mallabia)
# [[Juana Elgezabal]] efef '''SORTUA'''Enpresaria (Derio)
# [[Juanita Ibaibarriaga]] efef '''SORTUA''' Ekintzailea (Ermua)
# [[Juanita Mir]] efef '''SORTUA''' Kazetaria, idazlea (Iruñea)
# [[Juanita Unzueta]] efef '''SORTUA''' Dantzaria (Eibar)
# [[Julia Klaudia Gabilondo]] efef '''SORTUA''' Idazlea (Mungia)
# [[June Arbeo]] ef-- '''SORTUA'' Atleta (Durango)
# [[Kattalin Agirre]] efef '''SORTUA''' Mugalaria, Frantziako erresistentziako kide (Sara)
# [[Koro Benito]] ef-- '''SORTUA''' Poeta (Lumbrales)
# [[Lara Izagirre]] ef-- '''SORTUA''' Zinegilea (Zornotza)
# [[Libe Goñi]] ef-- '''SORTUA''' Irakaslea (Oteitza)
# [[Lidia Cañete]] ef-- '''SORTUA''' kirolaria (Durango)
# [[Lourdes Munitxa]] efef '''SORTUA''' Euskaltzalea (Zornotza)
# [[Lucia Areitioaurtena]] efef '''SORTUA'''Erraketista (Ermua)
# [[Luz Zalduegi]] efef '''SORTUA''' Albaitaria (Mallabia)
# [[Maddi Barber]] ef-- '''SORTUA''' Zinegilea (Lakabe)
# [[Maitane Alonso]] ef-- '''SORTU''' Ikertzailea,asmatzailea (Sodupe)
# [[Maria Ana Bidegaray]] ---- '''SORTU''' Idazlea, feminista (Hazparne - Lapurdi)
# [[Maria Arrillaga]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Elgoibar)
# [[Maria Camino Oskoz]] efef '''SORTUA''' Maistra. (Iruñea)
# [[Mari Carmen Lasagabaster]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Eibar)
# [[Mari Carmen Madariaga]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Igorre)
# [[Maria Antonia Uzkudun]] --ef'''SORTUA''' Erraketista (Anoeta)
# [[Maria Luisa Alberdi]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Eibar)
# [[Maria Luisa Senar]] --ef'''SORTUA'''Erraketista (Pasaia)
# [[Maria Pilar Urriza]] ef--'''SORTUA''' Dantzaria (Lantz)
# [[Maria San Juan de Garonda]] ---- '''SORTUA'' emagina. inkisizioa sutan erre zuen (Mungia)
# [[Maribi Unamuno]] ---- '''SORTUA''' Filologoa. (Aulesti)
# [[Meritxel Relaño]] ef-- '''SORTUA''' Unicefeko arduradun nagusia Yemenen (Durango)
# [[Mila Salterain]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea (Durango)
# [[Miren Alazne Iruretagoiena]] ef-- '''SORTU''' ekintzailea (Zarautz)
# [[Miren Maortua]] efef '''SORTUA''' Idazlea (Zaldibar)
# [[Miren Uzkudun]] ef-- '''SORTUA''' Erraketista (Asteasu 1922-)
# [[Nerea Etxegibel]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Durango 1964- )
# [[Oihana Azkorbebeitia]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Abadiño 1981- )
# [[Paula Lamarain]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Eibar 1924-2018)
# [[Rosa Soroa]] ef-- '''SORTUA''' Erraketista (Elduaien 1945- )
# [[Rosario Aranburu]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Eibar 1921-2015)
# [[Silvia Trigueros]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Abadiño 1976)
# [[Teri Ibarrola]] ---- '''SORTUA''' Ipuin kontalaria (Aulesti)
# [[Vanessa Goikoetxea]] ef-- '''SORTU''' abeslaria (Florida 1980- )
# [[Zoila Askasibar]] ef-- '''SORTUA''' inprimatzailea (Elgeta 1877-1945)
# [[Shakuntala Devi]] efef Idazlea (India) (Itzulpena)
# [[Almudena Hernando]] ---- arkeologoa (Madril 1959)(itzulpena)
# [[Gisella Perl]] efef Ginekologoa judua (Hungaria 1907-1988) (itzulpena)
# [[Luna Miguel]] ef-- idazlea (Alcalá de Henares 1990- ) (itzulpena)
# [[Mae Jemison]] ef-- ingeniari (Alabama 1956- ) (Itzulpena)
# [[Maria Antonia Canals]] ef-- matematikaria (Bartzelona) (Itzulpena)
# [[Mercedes Colás]] efef Maiatzeko plazako amak (Argentina 1925-2021) (Itzulpena)
}}
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2020 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agurtzane Elorriaga]] (Iurreta)
# [[Ana Diez]] zinemagilea (Tutera)
# [[Amaia Iturbide]] idazlea (Bilbo-Getxo)
# [[Ariane Lopez-Huici|Ariane López Huici]] argazkilari lapurtarra.
# [[Erika Lagoma]] Bertsolaria, feminista (Lesaka-Durango)
# [[Gurutzi Arregi]] etnografoa (Durango)
# [[Iñaxi Etxabe]] Bertsolaria, (Zumaia-Zarautz)
# [[Isabel Coixet]] zinegilea (Katalunia)
# [[Itziar Mendizabal]] Dantzaria (Gipuzkoa
# [[Luzia Goñi]] bertsolaria (Basaburua)
# [[Maider Fernandez]] zinegilea (Donostia)
# [[Maria Zambrano]] idazlea (Madril)
# [[Martina Ibaibarriaga]] gerrillaria (Berriz)
# [[Matxalen Ziarsolo]] saskibaloi jokalaria (Ermua)
# [[Oihana Alkorta]] musikaria (Orio-Zarautz)
# [[Primi Erostarbe]] panderojolea eta irrintzilaria (Oñati)
# [[Teodora Zuloaga]] zeramikaria (Madril-Segovia)
# [[Trota Salernokoa]] ginekoloagoa(Italia)
# [[Alfonsina Strada]] txirrindulari argentinarra (Mototsa)
}}
==== 2018-2019 ====
# [[Balendiñe Albizu]] efef Idazlea (Zumaia)
# [[Gurutze Frades]] ef-- Kirolaria (Durango-Iurreta)
# [[Lourdes Unzueta]] ef-- Idazlea (Durango)
# [[Uri Ruiz Bikandi]] efef Idazlea (Durango)
== HOBETUAK ==
=== Hobetuak 2023 ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Sonia Etxezarreta]] '''--ef'''mahai-tenislaria (Irun 1968?- 2011)
# [[Yusra Mardini]] '''ef--'''igerilaria, errefuxiatua (Siria 1998)
# [[Olatz González]] '''ef--'''antropologoa (Bilbo 1973)
# [[Eider Cardeñosa]] '''ef--'''karateka (Gasteiz 1995)
# [[Graziana Barrenetxea]] '''----'''sorginkeriaren biktima (Zugarramurdi 1540-Logroño 1610)
# [[Ainara Elbusto]] '''ef--'''txirrindularia (Nafarroa 1992)
# [[Patricia López Arnaiz]] '''ef--''' (Gasteiz 1981)
# [[Sofia Otero]] '''ef--'''aktorea (Basauri 2013)
# [[Estibaliz Urresola Solaguren]] '''ef--'''film zuzendaria, gidoilaria (Laudio 1984)
# [[Kim Ju-ae]] '''ef--'''Kim dinastiako kidea (Ipar Korea 2013)
# [[Barbara Stanwyck]] '''efef'''aktorea (AEB 1907-1990)
# [[Glenn Close ]] '''ef--'''aktorea (AEB 1947)
# [[Lola Baldrich]] '''ef--'''aktorea (Toledo 1967)
# [[Lola Herrera]] '''ef--'''aktorea (Valladolid 1935)
# [[Federica Montseny]] '''efef'''anarkista, idazlea (Madril 1905-Frantzia 1994)
# [[Céline Laguarde]] '''efef'''argazkilaria (Lapurdi 1961)
# [[Aroa Gorostiza]] '''ef--'''txirrindularia (Elorrio 2002)
# [[Anna Muzytxuk ]] '''ef--'''xake-jokalaria, aktibista (Ukraina 1990)
# [[Clara Azurmendi]] '''ef--'''badminton kirolaria (Donostia 1998)
# [[Irene Papas]] '''efef'''aktorea, abeslaria (Grezia 1926-2022)
# [[Uxue Apaolaza]] '''ef--'''idazlea (Hernani 1981)
# [[Hélène Carrère d'Encausse]] '''efef'''historialaria (Paris 1929)
# [[Lisa Simpson]] marrazkietako pertsonaia (AEB 1987)
# [[Maggie Simpson]] marrazkietako pertsonaia (AEB 1987)
# [[Emakumearen historia]] emakumearen eginkizuna historian zehar
# [[Oihana Azkorbebeitia]] '''ef--'''korrikalaria (Abadiño 1981)
# [[Ione Irazabal]] '''ef--'''aktorea (Elorrio 1963)
# [[Hürrem Sultan]] haseki sultan (Poloniako Erresuma,?-Otomandar Inperioa,1558)
# [[Irene Atenaskoa]] '''--ef'''enperatrizea (Atenas,752-Lesbos,803)
# [[Angelique du Coudray]] '''--ef'''emagina (Frantzia, 1712-1794)
# [[Enara López]] '''ef--'''txirrindularia (Bilbo 1997)
# [[Genero-rol]]
# [[Genero-desparekotasun]]
# [[Louise Joy Brown]] '''ef--'''1. probeta umea (Erresuma Batua 1978)
# [[Marije Fullaondo]] '''ef--'''politikaria (Getxo, 1964)
# [[Francisca Pizarro Yupanqui]]'''ef--'' Quispe Sisa eta Francisco Pizarroren alaba (Peru,1534-Cáceres,1598)
# [[Hassiba Ben Bouali]] '''efef''Aljeriako Independentzia Gerrako gudaria (1938 - 1957)
# [[Irene Paredes]] '''ef--'''futbolaria (Legazpi 1991)
# [[Oihane Hernandez]] '''ef--'''futbolaria, defentsa (Sopela 2000)
# [[Misa Rodríguez]] '''ef--'''futbolaria, atezaina (Kanariak 1999)
# [[Filipa Moniz]] '''ef--'''Kristobal Kolonen emaztea (Portugal, 1455-1485)
# [[Agatha Barbara]] '''efef'''presidentea, aitzindaria (Malta 1923-2002)
# [[Elena Furiase]] '''ef--'''aktorea, idazlea (Madril 1988)
# [[Itsaso Arana]] '''ef--'''ktorea, zuzendaria (Nafarroa 1985)
# [[Ane Santesteban]] '''ef--'''txirrindularia (Errenteria 1990)
# [[Maite Ruiz de Larramendi]] '''ef--'''pilotari ohia (Beasain 1973)
# [[Claudia Zornoza]] '''ef--'''futbolaria, erdilaria (Madril 1990)
# [[Alexia Putellas]] '''ef--'''futbolaria, erdilaria (Bartzelona 19)
# [[Susana Zapke]] '''ef--'''musikologoa (Gipuzkoa 1965)
# [[Maite Agirre ]] '''ef--'''aktore, antzerkigilea (Zarautz 1955)
# [[Noe Itō]] '''efef'''aktibista, eraila (Japonia 1895-1923)
# [[Edmonia Lewis]] '''efef'''eskultorea (AEB 1844-Londres 1907)
# [[Libe Mimenza]] '''ef--'''kazetaria, ikertzailea (Elorrio 1988 19)
# [[Maddalen Dorronsoro Amiano]] '''ef--'''abesbatza zuzendaria (Lezo 1987)
# [[Aintzane Encinas]] '''ef--'''futbolaria ohia, entrenatzailea (Donostia 1988)
# [[Alba Redondo]] '''ef--'''futbolaria, aurrelaria (Albacete 1996)
# [[Jennifer Hermoso]] '''ef--'''futbolari aurrelaria eta erdilaria (Madril 1990)
# [[Ainhoa Cantalapiedra]] '''ef--'''abeslaria (Galdakao, 1980)
# [[Zoleka Mandela]] '''efef'''aktibista (Hegoafrika, 1980-2023)
# [[Ana Terradillos]] '''ef--'''kazetaria (Donostia 1973)
# [[Lidia Valentín ]] '''ef--'''pisu-jasotzailea (Leon 1985)
# [[Maite Oroz]] '''ef--'''futbolaria (Nafarroa 1998)
# [[Adania Shibli]] '''e---'''idazlea (Palestina, 1974)
# [[Rafeef Ziadah]] '''e---'''poeta (Libano, 1979)
# [[Yolanda Alzola]] '''ef--'''telebista aurkezlea (Bizkaia, 1970)
# [[Silvia Intxaurrondo]] '''ef--'''kazetaria (Barakaldo, 1979)
# [[Miren Arzallus]] '''----'''moda historialaria, ikertzailea (Bilbo 1978)
# [[June Ansoleaga]] '''ef--'''kazetaria (Sopela 1987)
# [[Zuriñe Zulaika]] '''----'''metereologoa, fisikaria (?, ?)
# [[Maria Eugenia Luc]] '''ef--'''musikagilea ( Argentina/Euskal Herria 1958)
# [[Yurena]] '''ef--'''abeslaria (Santurtzi 1969)
# [[Amanirenas]] '''e-e-'''erregina eta gobernadorea (Kuxeko Erresuma, K.a.57 - K.a.10)
# [[Gabriela Silang]] '''efef'''Filipinetako heroia (Filipinak, 1731-1763)
# [[Bene Bergado]] '''----'''artista, eskultorea (Salamanca/Bizkaia 1963)
# [[Margarita López Maturana]] '''efef''' moja beatoa, Berrizko Mesedeetako Misiolarien sortzailea (Bilbo 1884-Donostia 1934)
# [[Diana Krall]] '''ef--''' piano-jotzailea eta jazz abeslaria (Kanada 1964)
# [[Maria Gebara]] ---- idazlea (Valladolid, ? - ? ,1683)
# [[Janire Gonzalez Etxabarri]] ef-- surflaria (Zumaia 2005)
}}
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
# [[Lankide:Wikimaribarre|Wikimaribarre]] ([[Lankide eztabaida:Wikimaribarre|eztabaida]]) 18:22, 13 ekaina 2018 (CET)
# [[Lankide:Lurdeswiki|Lurdeswiki]] ([[Lankide eztabaida:Lurdeswiki|eztabaida]]) 18:17, 23 urtarrila 2020 (CET)
# [[Lankide:Larrauri|Larrauri]] ([[Lankide eztabaida:Larrauri|eztabaida]]) 18:18, 23 urtarrila 2020 (CET)
# [[Lankide:OrtuUrti|OrtuUrti]] ([[Lankide eztabaida:OrtuUrti|eztabaida]]) 18:22, 23 urtarrila 2020 (CET)
# [[Lankide:Mototsa|Mototsa]] ([[Lankide eztabaida:Mototsa|eztabaida]]) 11:20, 22 uztaila 2020 (CET)
# [[Lankide:Joseintx|Joseintx]] ([[Lankide eztabaida:Joseintx|eztabaida]]) 18:22, 9 urria 2020 (CET)
# [[Lankide:Isabeliraurgi|Isabeliraurgi]] ([[Lankide eztabaida:Isabeliraurgi|eztabaida]]) 17:48, 16 urria 2020
# [[Lankide:Mgaraizabal|Mgaraizabal]] ([[Lankide eztabaida:Mgaraizabal|eztabaida]]) 18:00, 5 azaroa 2021 (CET)
# [[Lankide:josi|Josi]] ([[Lankide eztabaida:Josi|eztabaida]]) 18:00, 5 azaroa 2021 (CET)
== Wikilaguntza ==
* [https://eu.wikipedia.org/wiki/Laguntza:Gida_arina Gida Arina]
* [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:C%C3%B3mo_subir_imagen_con_la_app_de_Wikimedia_Commons.pdf Cómo subir una imagen con la app de Wikimedia Commons]
* [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ejemplo_de_subida_de_imagen_a_Commons,_introduciendo_geolocalizaci%C3%B3n.webm Ejemplo de subida de imagen a Commons, introduciendo geolocalización]
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* Nola igo argazkiak Commons-era? [[c:File:Ejemplo_de_subida_de_imagen_a_Commons,_introduciendo_geolocalización.webm|Ordenagailutik (bideoa)]] | [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/89/C%C3%B3mo_subir_imagen_con_la_app_de_Wikimedia_Commons.pdf App-etik (PDF)] | [[:es:Wikipedia:Encuentros/Wiki_Takes_Vitoria-Gasteiz/Ayuda|Ideia gehiago...]]
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
* [https://amp.eitb.eus/eu/irratia/euskadi-irratia/programak/amarauna/osoa/7892080/magikoa-da-andre-baten-biografia-mundura-zabaltzea/ "Magikoa da andre baten biografia mundura zabaltzea"], EITB - 2021/03/08
* https://www.youtube.com/watch?v=r2Z5CFSLSf8 Lurdes Totorikaguena eta Marisa Barrena Laixiar irratian
* [https://mugakultura.eus/2023/11/10/wikiemakumeok-dokumentala-zinebin-estreinatzea-zorte-ikaragarria-da-bozgorailu-potentea-baita/?fbclid=IwAR2YDcgxq21VEdyB3vM1pju0fA9vtxobJH8n6i2sfPmyLhVQJr9Ys2vCTlw/ Bilbon, Zinebin estrenatzea zorte ikaragarria da, bozgorailu potentea baita. Mugalari 2023ko azaroa. ]
p1lwf4rff5aep00dmujkwfm0vt95dxl
9967731
9967728
2024-11-13T13:52:14Z
Lurdeswiki
108042
/* Berriak 2024 (azaroa) */
9967731
wikitext
text/x-wiki
'''''WikiDurangaldea | Durangaldean egiten diren lanaldietako wikilekua '''''
[[Fitxategi:WikiEmakumeok Euskal Herriko 5. Jardunaldi Feministak.jpg|thumb|WikiEmakumeok, Euskal Herriko 5. Jardunaldi Feministak. Azaroak 1 2019, Durangon]]
[[File:5.555 biografia 2024 martxoa.png|thumb|200px|2024.03.08]]
[[File:Durangoko wikilariok 5.000 biografia.png|thumb|200px|2023.12.31]]
[[File:Durangoko wikilariak 2023.jpg|thumb|200px|2023.07.07]]
[[File:WikiEmakumok 3000.jpg|thumb|200px|2023ko otsaila]]
[[File:Wikiemakumeok Durango Abendua 2022.jpg|thumb|200px|2022ko abenduaren 1a]]
[[Fitxategi:Wikiemakumeok Durango.jpg|thumb|200px|Durangoko wikilariak. 2022ko iraila]]
[[Fitxategi:Durangoko wikilariak 1500.jpg|thumb|200px|Durangoko wikilariak. 2022ko ekaina]]
[[Fitxategi:Durangoko Wikilariak.jpg|thumb|200px|Durangoko wikilariak. 2022ko apirila]]
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== EGITEN ===
# [[Mar%C3%ADa_de_los_%C3%81ngeles_Cardona_Florit]] https://es.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%ADa_de_los_%C3%81ngeles_Cardona_Florit (Lurdes)
# [[Emily_Arnesen]] https://es.wikipedia.org/wiki/Emily_Arnesen (Lurdes)
# [[Henriette_Delamarre_de_Monchaux]] https://es.wikipedia.org/wiki/Henriette_Delamarre_de_Monchaux (Lurdes)
# [[Edith_Farkas]] https://es.wikipedia.org/wiki/Edith_Farkas (Lurdes)
# Espainiako 36ko Gerran fusilatutako emakumeak, SORTU (Marisa)
'''Ingelesetik itzultzeko'''
# [[Lydia Flood Jackson]] https://en.wikipedia.org/wiki/Lydia_Flood_Jackson
# [[Kathleen Norris]] https://en.wikipedia.org/wiki/Kathleen_Norris
# [[Georgianna Offutt]] https://en.wikipedia.org/wiki/Georgianna_Offutt
# [[Sarah Massey Overton]] https://en.wikipedia.org/wiki/Sarah_Massey_Overton
# [[Katherine Reed Balentine]] https://en.wikipedia.org/wiki/Katherine_Reed_Balentine
# [[Anna M. Morrison Reed]] https://en.wikipedia.org/wiki/Anna_M._Morrison_Reed
# [[Ellen Clark Sargent]] https://en.wikipedia.org/wiki/Ellen_Clark_Sargent
# [[Selina Solomons]] https://en.wikipedia.org/wiki/Selina_Solomons
# [[Mary Wood Swift]] https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Wood_Swift
#
# [[Naomi Anderson]] https://en.wikipedia.org/wiki/Naomi_Anderson
# [[Mithu Sanyal]] https://en.wikipedia.org/wiki/Mithu_Sanyal (Leire Mi)
Catharine Waugh McCulloch - Wikipedia # [[Catharine Waugh McCulloch]] sufragista (AEB 1862-1945)
Grandma Gatewood - Wikipedia # [[Granma Gatewood McCulloch]] ultrarail mendi-ibileran aitzindaria (AEB 1887-1973)
'''Frantsesetik itzultzeko'''
# [[Émilie Carles]] https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89milie_Carles
# [[Victoria Mas]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Victoria_Mas
# [[Jeanne Humbert]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Jeanne_Humbert
# [[Anna Mahé]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Anna_Mah%C3%A9
# [[Capucine Motte]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Capucine_Motte
'''SORTZEKO'''
# [[Uxue Rey Gorraiz]] idzlea, kazetaria
# [[Lola Lopez de Lacalle]] idazlea (Zornotza)
# [[Ignacia Altolagirre Camarero]] (h.2023.07.22)
# [[Naia Laka]] (Ispaster) https://www.eitb.eus/es/cultura/cine/festival-san-sebastian/videos/detalle/9589117/video-zortzitik-infinitura-recorrido-por-historia-del-cine-vasco-de-mano-de-benito-ansola/
# [[Annette Gonzalez-Etxabarri]] https://www.naiz.eus/es/info/noticia/20230508/annette-gonzalez-etxabarri-zumaiarra-txapeldun-europako-junior-txapelketan
# [[Madalen Etxegarai]] pilotaria. https://goiena.eus/oinati/1727423962644-madalen-etxegarai-haurra-nintzenean-nuen-ametsa-betetzen-nabil
# [[Sylvia Lefanu]] zinemagilea. https://www.berria.eus/kultura/zinemaldia/berria-eus_2130955_102.html
# [[Nagore Urdapilleta]] Errio dokumentalaren aurkezlea. https://ataria.eus/komunitatea/berria/1727420302628-bere-txikitasunean-orio-zeinen-handia-den-erakutsi-nahi-izan-dugu
# [[Maite Ubiria]] kazetaria. https://www.berria.eus/euskal-herria/iparrari-hegoak-ematen_2129951_102.html
# [[Pancracia Ollo de la Mata]] Zumalakarregiren emaztea
# [[Ainhoa Aldazabal Gallastegi]]
# [[Uxua Azpiroz]] hezitzailea https://www.berria.eus/bizigiro/beharrezkoa-da-bizikidetza-oinarri-duten-proiektuak-garatzea-ikastetxeetan_2128805_102.html
# [[Heza Sengal]]. emakume yazikia. https://www.berria.eus/mundua/eiren-gustukoak-baginen-erosi-egiten-gintuzten-merkantzia-hutsa-bagina-bezala_2128867_102.html
# [[Miren Berasategi Zeberio]] Ikertzailea. https://www.berria.eus/euskal-herria/gizon-gazteek-kontserbadurismorako-joera-dute_2128223_102.html
'''Zinegileak - Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldian sarituak'''
# [[Kim Longinotto]] https://es.wikipedia.org/wiki/Kim_Longinotto
# [[Lourdes Portillo]] https://es.wikipedia.org/wiki/Lourdes_Portillo
# [[Deepa Mehta]] https://es.wikipedia.org/wiki/Deepa_Mehta
'''Espainiako Gerra Zibileko emakumeak'''
# [[Sofia Da Blasco]] https://es.wikipedia.org/wiki/Sof%C3%ADa_Blasco
# [[Carolina_Bunjes-Rosenthal]] https://es.wikipedia.org/wiki/Carolina_Bunjes-Rosenthal
# [[Isabel Alonso]] https://es.wikipedia.org/wiki/Isabel_Alonso
'''Emakume interesgarriak'''
# [[Jekaterina Samutsevitx]] https://es.wikipedia.org/wiki/Yekaterina_Samuts%C3%A9vich
# [[Nadezhda Popova]] https://es.wikipedia.org/wiki/Nadezhda_Popova
'''Heroínas de la Unión Soviética''' https://es.wikipedia.org/wiki/Anexo:Hero%C3%ADnas_de_la_Uni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica
'''Emakumeak eta itsasoa'''
https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20210924/las-mujeres-ilustres-de-la-historia-naval-en-el-itsasmuseum-de-bilbo-a-traves-del-arte
'''Kartzelak'''
# Cárcel de mujeres de Málaga https://es.m.wikipedia.org/wiki/Antigua_c%C3%A1rcel_de_mujeres_de_M%C3%A1laga
# Antigua cárcel de Segovia. https://es.wikipedia.org/wiki/Antigua_c%C3%A1rcel_de_Segovia
# Cárcel la Galera https://es.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1rcel_La_Galera
# Cárcel Central/Prisión de Madres Lactantes de San Isidro (Madril)
'''EMAKUME ITZULTZAILEAK'''
# [[Malika Embarek]] https://es.wikipedia.org/wiki/Malika_Embarek
# [[Concha Fernández-Luna Sánchez]] https://es.wikipedia.org/wiki/Concha_Fern%C3%A1ndez-Luna_S%C3%A1nchez
# [[Laura García Corella]] https://es.wikipedia.org/wiki/Laura_Garc%C3%ADa_Corella
'''EMAKUME AKTIBISTAK'''
# https://es.wikipedia.org/wiki/Categor%C3%ADa:Mujeres_activistas
# [[María Dimádi]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%ADa_Dim%C3%A1di (Leire)
# [[Paste Up Morras]], aktibista https://es.wikipedia.org/wiki/Paste_Up_Morras
# [[Elizabeth Wathuti]] aktibista https://es.wikipedia.org/wiki/Elizabeth_Wathuti (Oiber)
# [[Tosia Altman]] https://es.wikipedia.org/wiki/Tosia_Altman
# https://es.wikipedia.org/wiki/V%C3%B5_Th%E1%BB%8B_Th%E1%BA%AFng
# [[Maria Spiridonova]] https://es.wikipedia.org/wiki/Mariya_Spirid%C3%B3nova
# [[Yusra Al Barbar]] https://es.wikipedia.org/wiki/Yusra_al-Barbari palestinarra
'''EMAKUME ILUSTRATZAILEAK''' https://es.wikipedia.org/wiki/Categor%C3%ADa:Ilustradoras
# [[Mitzy Reyes Juárez]] https://es.wikipedia.org/wiki/Mitzy_Reyes_Ju%C3%A1rez
# [[Ellen Robbins]] https://es.wikipedia.org/wiki/Ellen_Robbins
# [[Retta aktibisten zerrendan Scott]] https://es.wikipedia.org/wiki/Retta_Scott
# [[Bahia Shehab]] https://es.wikipedia.org/wiki/Bahia_Shehab
# [[Posy Simmonds]] https://es.wikipedia.org/wiki/Posy_Simmonds
'''EMAKUME IDAZLEAK - POETAK'''
# [[Anna Caballé Masforroll]] https://es.wikipedia.org/wiki/Anna_Caball%C3%A9_Masforroll
# [[Olga Rivero]] https://es.wikipedia.org/wiki/Olga_Rivero_Jord%C3%A1n
'''EMAKUMEAK ZIENTZIAN'''
# [[Ruth Pfau]] https://es.wikipedia.org/wiki/Ruth_Pfau
# [[Gloria Long Anderson]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Gloria_Long_Anderson
# [[Clémence Royer]] https://es.wikipedia.org/wiki/Cl%C3%A9mence_Royer
# [[Tilly Edinger]] https://es.wikipedia.org/wiki/Tilly_Edinger
# [[Isabel Clifton Cookson]] https://es.wikipedia.org/wiki/Isabel_Clifton_Cookson
# [[Cécile DeWitt Morette]] https://es.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9cile_DeWitt-Morette
# [[Wrexie Leonard]] https://es.wikipedia.org/wiki/Wrexie_Leonard
# [[Marjorie Lee Browne]] https://es.wikipedia.org/wiki/Marjorie_Lee_Browne
'''DENETARIK'''
# [[Victorine Brocher]] https://en.wikipedia.org/wiki/Victorine_Brocher (LEIRE MENDIBURU)
# [[Esther Afus Ocloo]] aitzindaria (Ghana) https://es.wikipedia.org/wiki/Esther_Afua_Ocloo
# [[Margaret A. Wilcox]] https://en.wikipedia.org/wiki/Margaret_A._Wilcox (Eider)
# [[Amineh Kakabaveh]] https://en.wikipedia.org/wiki/Amineh_Kakabaveh (Eider)
# [[Comandanta Ramona]] https://es.wikipedia.org/wiki/Comandanta_Ramona Chiapas
# [[Trio Artio]] https://www.musicexport.at/artist/trio-artio/ + Berria egunkaria(Eider)
# [[Fabiola Letelier]] abokatua eta giza eskubideen aldeko ekintzailea.
# [[Ana Belén Montes]] espioia. https://es.wikipedia.org/wiki/Ana_Bel%C3%A9n_Montes
# [[Dorothy Levitt]] asmatzailea eta kotxe lasterketetan aitzindaria https://es.wikipedia.org/wiki/Dorothy_Levitt
== BERRIAK ==
==='''Berriak 2024''' ('''azaroa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Janire Etxabe]] '''SORTUA''' dantzaria da, dantza bertikalean aditua. (Arrankudiaga, Bizkaia, 1979)
# [[Celia Santos]] '''SORTUA''' idazlea (Bergara, 1972)
# [[Tamara García Iglesias]] '''SORTUA''' zinemagilea eta komisarioa (Lasarte, 1978)
# [[Warisha Moradi]] '''SORTUA''' heriotz epaia duen militante kurdua (Kurdistan, XX. mendea)
# [[Araceli González Carballo]] espioia, erizaina (Lugo 1914-Madril 1990)
# [[Margarita Ruiz de Lihory]] margolaria, espioia (Valentzia 1889-Albacete 1968)
# [[Isona Passola]] film zuzendaria, gidoilaria, ekoizlea (Bartzelona 1953)
# [[Cristina Martín-Prieto]] futbolaria (Sevilla 1993)
# [[Melania Olcina]] dantzaria, koreografoa (Bartzelona 1982)
# [[Rafaela Carrasco]] dantzaria, koreografoa (Sevilla 1972)
# [[Lisi Estaràs]] dantzaria, koreografoa (Argentina 1971)
# [[Lorena Nogal]] dantzaria, koreografoa (Bartzelona 1984)
# [[Luz Arcas]] dantzaria (Malaga 1983)
# [[Manuela Carrasco]] flamenko dantzari ijitoa (Sevilla 1958)
# [[Lynda Barry]] komikigile eta irakasle estatubatuarra (Wisconsin, 1956)
# [[Maria Antónia Palla]] kazetaria eta feminista (Portugal, 1933)
# [[Mary Adamson Anderson Marshall]] medikua Edinburgoko 7ak taldekoa (1837-1910)
# [[Sara González Lolo]] patin hockey jokalaria (Asturias 1992)
# [[Natasha Lee]] patin hockey jokalaria, entrenatzailea (Malaysia/Asturias 1992)
# [[María Díez Busqué]] patin hockey jokalaria (Bartzelona 1989)
# [[Anna Casarramona Vivas]] patin hockey jokalaria (Bartzelona 1994)
# [[Anna Serra]] triatleta (Bartzelona 1968)
# [[Mathilde Ollivier]] aktorea, modeloa (Frantzia 1994)
# [[Gimena Llamedo]] psikologoa, politikaria (Asturias 1981)
# [[Mikey Madison]] aktorea (AEB 1999)
# [[Julia Butters]] aktorea (AEB 2009)
# [[Samantha Robinson]] aktorea (AEB 1991)
# [[Irene Flunser Pimentel]] historialaria (Lisboa, 1950)
# [[Cósima Wagner|Cosima Wagner]], Richard Wagner musikagilearen 2. emaztea (Bellagio, 1837 - Bayreuth, 1930)
# [[Verena Wagner]] musikagilea (Alemania, Bayreuth, 1920- Überlingen, 2019)
# [[Eva von Bülow]] Cosima Liszt eta Richard Wagnerren alaba (Tribschen, 1867 - Bayreuth, 1942),
# [[Anne Rearick]] argazkilari estatubatuarra (Idaho, AEB, 1960)
# [[Pauline Harmange]] idazlea eta feminista (Lille, 1994)
# [[Bertha Hirsch Baruch]] poeta, idazle eta sufragista (AEB)
# [[Minora Kibbe]] gizarte erreformatzaile eta sufragista (AEB)
# [[Emily Bovell|Emily Bowel]] medikua (Londres, 1841-1845)
# [[Honor Frost]] urpeko arkeologoa (Erresuma Batua, 1917-2010)
# [[Susan Atkins]] kriminala (AEB 1948-2009)
# [[Abigail Folger]] oinordeko eraila (AEB 1943-1969)
# [[Eva Saldaña]] ekologo aktibista (Madril 1977)
# [[Rosalie Varda]] jantzi diseinatzailea (Frantzia 1958)
# [[Manuela Fernández Pérez]] artista (Madril 1927-2017)
# [[Manuela Saborido Muñoz]] artista (Cadiz 1943)
# [[Sofia Crespo]] artista bisuala (Argentina 1991)
# [[Mercedes Doménech]] irrati esataria (Asturias 1922-Granada 2002)
# [[Barbara Steele]] aktorea (EB 1937)
# [[Arantza Toledo]] piraguista (Cuenca 1999)
# [[Alice Coffin]] kazetaria eta feminista (Tolosa, Ozitania, 1978)
# [[Clara Elizabeth Chan Lee]]
# [[Emily Sturge]]
# [[Gulielma Lister]] botanikaria (Ingalaterra, 1860-1949)
# [[Katharina Wagner]] eszena zuzendaria da. Bayreutheko Jaialdiaren zuzendaria. (Bayreuth, Alemania, 1978)
# [[Isolde Wagner]] Hans von Bülow edo Richard Wagner eta Cosima Wagner-en alaba (Alemania, 1865 - 1919)
# [[Blandine von Bülow]] Hans von Bülow eta Cosima Liszten alaba zen, (Alemania, 1863-1941)
# [[Daniela von Bülow]] piano-jotzailea (Berlin, 1860 - Bayreuth, 1940)
# [[Minna Wagner|Minna Wagner,]] aklorea (Saxonia, 1809- Dresden, 1866)
# [[Eva Wagner-Pasquier]]antzerki-enpresaburu da ( Alemania, 1945)
# [[Yang Huanyi]] nushuaren azken hiztuna (Txina 1906-2004)
# [[Carme Sansa]] aktorea, ekintzailea (Bartzelona 1943)
# [[Ana Romero Galán]] kazetaria, idazlea (Cádiz 1966)
# [[Aimée de Heeren]] socialitatea ( Brasil 1903-AEB 2006)
# [[Rocío Márquez]] flamenko kantaria (Huelva 1985)
# [[Carola Ortiz]] musikagilea, abeslaria, klarinete jolea (Bartzelona 1986)
# [[Isabel de Solís]] esklabu kristaua, Granadako Muley Hacén sultan nazariaren ohaidea (? XV. mendea- Sevilla ?)
# [[Nani Jiménez]] aktorea, modeloa (Valentzia 1981)
# [[Alejandra Herranz]] kazetaria (Bartzelona 1972)
# [[Mar Cabra]] ikerketa kazetaria (Madril 1983)
# [[Marianne Grunberg-Manago]] biokimikaria (Frantzia, 1921-2013)
# [[Angela Becerra]] idazlea (Kolonbia, 1957 )
# [[Codou Bop]] soziologoa, kazetaria, feminista (Senegal, ?)
# [[Ana Gomes]] portugaldar diplomazialari eta politikaria (Lisboa, 1954)
# [[Maria Filomena Mónica]] portugaldar soziologoa (Lisboa, São Mamede, 1943)
# [[Ayşe Sultan]] otomandar printzesa (1608-1656)
# [[Mara Santos]] kanoalaria (Palentzia 1969)
# [[María José Campos]] xakelaria (Argentina 1999)
# [[Fatma Hatun]] Ahmed I.aren 3. ezkontidea (?Bosnia 1590-Istanbul 1660)
# [[Mahfiruz Hatice Hatun]] esklaboa, Ahmed I.a sultanaren 1. ezkontidea (Kaukaso 1590-Istanbul 1620)
# [[Hanzade Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul c.1609-Edirne 1650)
# [[Gevherhan Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul c.1605- c.1631)
# [[Atike Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul 1614-1674)
# [[Abide Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul 1618-1648)
# [[Fatma Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul c.1607-c.1671)
# [[Ida Finney Mackrille]] sufragista, politikaria eta hizlaria(AEB, 1867-1960)
# [[Luella Johnston]] Enpresaria (AEB, 1958)
# [[Elizabeth Thacher Kent]] idazlea (AEB, 1868-1952)
# [[Blandine Le Callet]] idazle eta irakasle frantsesa (Frantzia, 1969)
# [[Rosa Maria Gilart Jiménez]] brodatzailea (Mallorca 1810-Madril 880)
# [[Eugenia Kalnay]] metereologoa (Argentina 1942)
# [[Judeline]] abeslaria (Cádiz 2003)
# [[Claude Pompidou]] politikaria, 1. dama (Frantzia 1942-2007)
# [[Handan Sultan]] otomandar ezkontidea (Bosnia 1565-Istanbul 1605)
# [[Halime Sultan]] otomandar ezkontidea (Abkhazia 1576-Istanbul 1623)
# [[Safiye Sultan]] otomandar ezkontidea (Albania 1550-Istanbul 1618)
# [[Telli Hümaşah Sultan]] otomandar ezkontidea (¿ c.1630-c.1676)
# [[Turhan Hatice Sultan]] otomandar ezkontidea eta erregeordea (Rutenia 1627-Edirne 1683)
# [[Ana Lena Rivera]] idazlea (Asturias 1972)
# [[Emma Maria Harrington]] sufragista (Dinamarka 1881-AEB ?)
# [[Ángela Cenarro Lagunas]] feminista eta historialaria (Zaragoza, 1965)
# [[Aurélie Valognes]] eleberrigilea (Frantzia, 1983)
# [[Sandra Myrna D%C3%ADaz]] biologoa (Argentina, 1961)
# [[Maria Grazia Cutuli]] kazetaria (Italia 1963-2001)
# [[Babe Paley]] socialitatea, editorea (AEB 1915-1978)
# [[Nona Sobo]] aktorea, modeloa (Tailandia/Bartzelona 2000)
# [[Laura Ramos]] aktorea (Kuba 1978)
# [[Araceli González Campa]] kazetaria (Madril XX. mendea)
# [[Paloma Chamorro]] kazetaria (Madril 1949-2017)
# [[María Josefa Pimentel Téllez-Girón]] aristokrata (Madril 1752-1834)
# [[Ann Hui]] aktorea, film zuzendaria (Txina 1947)
# [[Sylvia Chang]] film zuzendaria, idazlea (Txina 1953)
# [[Ángela Rodicio]] kazetaria, idazlea (Ourense 1963)
# [[Laura de Force Gordon]] hizlaria, kazetaria, sufragista (AEB)
# [[Stella Wynne Herron]] idazlea, sufragista (AEB)
# [[Taneko Suzuki]] zientzilaria eta ikertzailea (Japonia, 1926-2020)
# [[Gülistan Sönük]] politikaria (Kurdistan, 1993)
# [[Margarita Torres]] historialaria (León 1969)
# [[Hai Yan]] ekintzailea, idazlea (Txina 1954)
# [[Maria Pilar Perea Sabater]] filologoa (Bartzelona 1960)
# [[Melani García]] abeslaria (Valentzia 2007)
# [[María Luisa Cava de Llano Carrió]] legelaria, politikaria (Bartzelona 1948)
# [[Azahara Palomeque Recio]] kazetaria, idazlea, poeta (Kordoba 1986)
# [[Mirela]] abeslaria (Madril 1990)
# [[Alejandra Kindelán]] ekonomialaria (Venezuela 1971)
# [[Zina%C3%ADda Ierm%C3%B3lieva]] mikrobiologoa (Errusia, 1898-1974)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''urria''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Beatriz Akizu Aizpiri]] '''SORTUA''' Eusko Ikaskuntzako arlo sozio-politiko, dibertsitate eta kohesioko koordinatzailea (Soraluze, 1969)
# [[Onintze Villanueva Goikoetxea]] '''SORTUA''' ekintzailea, dantzazalea, dantza-irakaslea (Mexiko, 1955)
# [[Belen Urutxurtu]] '''SORTUA''' txistularia, eskultorea eta Arte irakaslea (Berriz, 1960)
# [[Julene Etxenike]] '''SORTUA''' mendizale aitzindaria (Irun, 1943-2023)
# [[Beatriz Gámiz Mata]] '''SORTUA''' kriminologoa, politikaria eta alkatea (Ermua, 1983)
# [[Resurrección Martínez Sánchez]] '''SORTUA''' 36ko gerran eraildako maistra (Errioxa, 1898-1936)
# [[Consolación Martínez Sánchez]] '''SORTUA''' 36ko gerran eraildako maistra (Errioxa, 1896-1936)
# [[Teresa Velasco Soto]] '''SORTUA''' zigarrogilea, politikaria (Errioxa, 1902-?)
# [[Felisa Vidorreta Miruri]] '''SORTUA''' maistra fusilatua (Errioxa, 1890-1936)
# [[Mercedes López Cotarelo]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Irun, 1914 - Lesaka, 1936)
# [[Leire Retegi Fernández]] '''SORTUA''' txistularia eta txistu irakaslea da (Leitza, 2002)
# [[Luciana Larreategi Arizaga]] '''SORTUA''' (Eibar, Gipuzkoa, 1912-2003)
# [[Lloy Galpin]] sufragista, idazlea (AEB, 1877-1935)
# [[Ana María Cuervo]] biokimikaria (Bartzelona 1966)
# [[Marta Pujol Ferrusola]] arkitektoa (Bartzelona 1959)
# [[Glenna Cabello]] politologoa, kontsul (Venezuela 1959)
# [[Margaret Leahy]] aktorea (EB 1902-AEB 1967)
# [[Norma Talmadge]] aktorea (AEB 1894-1957)
# [[Constance Talmadge]] aktorea (AEB 1898-1973)
# [[Natalie Talmadge]] aktorea, gidoilaria (AEB 1996-1969)
# [[Cátia Montes]] gizarte hezitzailea, suhiltzailea, ijitoa (Portugal ?)
# [[Toya Prudêncio]] hezitzailea, aktibista, ijitoa (Portugal ?)
# [[Maria Gil]] aktore, aktibista, ijitoa (Portugal 1972)
# [[Estelle Faye]] idazle eta aktore frantsesa (1978)
# [[Rose Morgan French]] sufragista (AEB, 1859-1929)
# [[Ana María Pascual-Leone]] zientzialaria eta farmazialaria (Valentzia, 1930)
# [[Nellie Blessing Eyster]] irakaslea, kazetaria, idazlea (AEB, 1836-1922)
# [[Eileen Chang]] idazlea (Txina 1920-AEB 1995)
# [[Ascensión Marcos]] farmazialaria, ikertzailea (Espainia XX. mendea)
# [[Mririda n'Ait Attik]] poeta amazigea (Maroko 1900-1940)
# [[Maisie Peters]] kantautorea (EB 2000)
# [[Rachel Brosnahan]] aktorea (AEB 1990)
# [[Elaine May]] aktorea (AEB 1932)
# [[Carla Quílez]] aktorea (Bartzelona 2008)
# [[Tita Parra]] kantautorea (Txile 1956)
# [[Alexia Greziakoa]] printzesa (Grezia 1965)
# [[Teodora Greziakoa]] aktorea, printzesa (EB 1983)
# [[Olinpia Greziakoa]] modeloa, printzesa (AEB 1996)
# [[Marie-Chantal Greziakoa]] diseinatzailea, enpresaburua, printzesa (EB 1968)
# [[Marthe Gautier]] pediatra, ikertzailea (Frantzia, 1925-2022)
# [[Mar%C3%ADa Mullerat i Bassedas]] maistra, hezkuntza berezian espezializatua (Catalunya 1903 - 1993)
# [[Rita Harradence]] biokimikaria (Australia, 1915-2012)
# [[Nora Stanton Blatch Barney]] ingeniari zibila (AEB, 1883-1971)
# [[Flora Wambaugh Patterson]] mikologoa (AEB, 1847-1928)
# [[Jhamak Ghimire]] idazlea (Nepal, 1980)
# [[Mireille Havet]] idazlea (Frantzia, 1898-1932)
# [[Montserrat Villar Gonzalez]] idazlea (Ourense 1969)
# [[Regina Orozco]] aktorea (Mexiko, 1964)
# [[Jesusa Rodríguez|Jesusa Rodriguez]] aktorea, antzerki zuzendaria (Mexiko, 1955)
# [[Astrid Hadad]] aktorea (Mexiko, 1957)
# [[Julieta Egurrola]] aktorea (Mexiko, 1953)
# [[Elisa Izaurralde|Elisa_Izaurralde]] biokimikaria molekularra (Uruguai,
# [[Céline Bessière]] soziologoa (Frantzia, 1977)
# [[Cristina Pacheco]] kazetaria, idazlea (Mexiko 1941-2023)
# [[Susana Chavez-Silverman]] idazlea (AEB, ?)
# [[Cristina Lafont]] filosofoa (Valentzia, 1963)
# [[Fumiko Enchi]] idazlea (Japonia 1905-1986)
# [[Pilar Roig Picazo]] ikertzailea (Valentzia 1949)
# [[Isabella Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 2007)
# [[Josephine Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 2011)
# [[Irene Greziakoa]] printzesa (Hegoafrika/ Espainia 1942)
# [[Pia Getty]] film ekoizlea, zuzendaria (AEB 1966)
# [[Benedikte Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 1944)
# [[Alexandrine Danimarkakoa]] erregina (Alemania 1879- Danimarka 1952)
# [[Carolina Matilde Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 1912-1995)
# [[Viktoria Luise Prusiakoa]] printzesa (Alemania 1892-1980)
# [[Rocío Muñoz Morales]] aktorea, aurkezle, modeloa (Madril 1988)
# [[Mary Prince]] idazlea eta esklabua (Bermudak...)
# [[Edith M. Flanigen]] kimikaria (AEB, 1929)
# [[Margaret Fulton]] kazetari gastronomikoa (1924-2009)
# [[Claudia Actea]] esklaboa (Anatolia 40-I. mendea)
# [[Cándida Jiménez Huelva]] esklabo askatua (Angola, 1845 Huelva, 1951)
# [[Rosalia Gómez]] esklabo askatua (Tenerife, 1801-1874)
# [[Elena Conti]] biokimikaria eta biologoa (Italia, 1967)
# [[Edith Pechey]] medikua (EB 1845-1908)
# [[Catherine Raisin]] geologoa (Erresuma Batua, 1855-1945)
# [[Winifred Starr Dobyns]] sufragista (AEB, 1886-1963)
# [[Mary Roberts Coolidge]] sufragista (AEB, 1860-1945)
# [[María Bueno Castellano]] artista (Malaga, 1976)
# [[Rukhmabai]] medikua (India 1864-1955)
# [[Valérie Mangin]] Frantziako komiki-gidoilaria (Nancy, 1973)
# [[Kamala Sohonie]] biokimikaria (India, 1911-1998)
# [[Cy Jung]] idazlea (Frantzia,
# [[Elula Perrin]] idazlea (Frantzia
# [[Anandi Gopal Joshi]] Indiako 1. medikuetako bat (1865-1887)
# [[Agnieszka Osiecka]] poeta, kazetaria (Polonia 1936-1007)
# [[Jeanette Winterson]] idazlea (EB 1959)
# [[Shelagh Delaney]] antzerkigilea, gidoilaria (EB 1938-2011)
# [[Madeleine Suediakoa]] printzesa (Suedia 1982)
# [[Carina Axelsson]] printzesa, modeloa, idazlea (AEB Aguil1968)
# [[Ingeborg Danimarkakoa (1878-1958)]] printzesa (Danimarka 1878-Suedia 1958)
# [[Susie Orbach]] psikoanalista, idazlea (EB 1946)
# [[Doris Duke]] filantropoa , baratzezaina, arte bildumagilea (AEB 1912-1993)
# [[Silvia Laplana]] metereologoa (Bartzelona 1984)
# [[Eva Cosculluela]] kultur kazetaria (Zaragoza 1972)
# [[Pilar Sanjurjo]] metereologoa (Coruña 1942-2022)
# [[Fanny Dalle-Rive]] Frantziako komikigilea (1976)
# [[Emma_Lira]] kazetaria, idazlea eta bidaiaria (Madril 1971)
# [[Mariana Álvarez Bollo Carretero]] pedagogoa eta idazle espainiarra (Zamora, 1866 - 1946)
# [[Margherita Piazzola Beloch]] matematikaria (Italia, 1879-1976)
# [[Mary Ryerson Butin]] medikua (AEB, 1857-1944)
# [[Zabel Yesayan]] idazlea (Armenia 1878-1943)
# [[Eva Carter Buckner]] sufragista, poeta eta konpositorea (1861-1946)
# [[Hélia Correia]] idazlea (Portugal, 1949)
# [[Isabela Figueiredo]] idazlea (Portugal, 1963)
# [[Teresa Imízcoz Beunza|Teresa Imizcoz Beunza]] idazlea (Iruñea, 1965)
# [[Oriana Méndez|Oriana Mendez]] idazlea (Vigo, 1974)
# [[Esperanza Aguilà Ducet|Esperanza Aguila Ducet]] idazlea (Bartzelona, 1951)
# [[Maud Ankaoua]] enpresa kudeatzailea (Frantzia, 1971)
# [[Lucia Pietrelli]] idazlea (Italia/Mallorca 1984)
# [[María Jaén]] idazlea, gidoilaria (Sevilla 1962)
# [[Antonia Bardolet]] idazlea (Bartzelona 1877- 1956)
# [[Dolors Miquel]] idazlea (LLeida 1960)
# [[Míriam Ferradáns]] idazlea (Pontevedra 1960)
# [[Rosa Fabregat]] idazlea (LLeida 1933)
# [[Ingrid Guardiola Sánchez]] film zuzendaria, saiakeragilea (Girona 1980)
# [[Almudena Arteaga]] idazlea (Madril 1967)
# [[Alana S. Portero]] idazlea (Madril 1967)
# [[Maria Antònia Salvà]] poeta (Mallorca 1869-1958)
# [[Maribel Medina]] idazlea eta kultura kudeatzailea (Iruñea, 1969)
# [[Gabrielle Réval]] idazlea (Frantzia,
# [[Martine Roffinella]] idazlea (Frantzia,
# [[Bertha Hernández]] idazlea, politikaria, 1. dama (Kolonbia 1907-1993)
# [[May Borraz]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1966)
# [[Eva Yárnoz]] poeta, artista (Iruñea 1975)
# [[Emilia Salvador]] ikertzailea, idazlea (Zaragoza 1938)
# [[Beatriz Giménez de Ory]] poeta (Madril 1972)
# [[Gema Nieto]] idazlea (Madril 1981)
# [[Mariona Cabassa]] ilustratzailea (Bartzelona 1977)
# [[Mada Carreño]] idazlea, kazetaria (Zamora 1914- Mexiko 2000)
# [[Nicolasa Helguero Alvarado]] poeta, moja, noblea (Palentzia 1719- Burgos 1805)
# [[Sheila Elorza]] futbolaria (Zaratamo 1996)
# [[Suceso Luengo]] maistra, idazlea (Zamora 1884-? 1931)
# [[Yvonne Blake]] jantzi-diseinatzailea (EB 1940-Madril 2018)
# [[Ruth Chepngetich]] atleta, maratoilaria (Kenya 1994)
# [[Salome Lang]] atleta, gorako jauzilaria (Suitza 1997)
# [[Salomé Kora]] atleta, 100m (Suitza 1994)
# [[Vicky Calavia]] zinegilea (Zaragoza 1971)
# [[Marisol Aznar]] aktorea, gidoilaria, abeslaria (Zaragoza 1972)
# [[Emilia Baylo]] dantzaria, koreografoa, irakaslea (Lleida 1946-Zaragoza 2022)
# [[Natividad Zaro]] aktorea, gidoilaria (Zaragoza 1901-Madril 1978)
# [[Marta Marín-Dòmine]] idazlea, dokumetalgilea (Bartzelona 1959)
# [[Uliana Semionova]] saskibaloi jokalaria (Letonia 1952)
# [[Maria do Rosário Pedreira]] idazlea (Portugal 1959)
# [[Reyes Calderon]] idazlea, ekonomialaria, irakaslea (Valladolid 1961)
# [[Paloma Sánchez-Garnica]] idazlea (Madril, 1962)
# [[Ann Scott]] idazlea (Frantzia, 1965)
# [[Chiquinha Gonzaga]] musikaria, konpositore, pianista eta orkestra zuzendaria (Brasil, 1847 - 1935)
# [[Giannina Arangi-Lombardi]] sopranoa (Italia, 1891-1951)
# [[Gilda dalla Rizza]] sopranoa (Italia, 1892-1975)
# [[Magda Olivero]] sopranoa (Italia 1910-2014)
# [[Lucy Tejada]] artista, margolaria (Kolonbia 1920-2011)
# [[Claudia Muzio]] sopranoa (Italia, 1889-1936)
# [[Toti Dal Monte]] sopranoa (Italia, 1893-1975)
# [[Maria Caniglia]] sopranoa (Italia, 1905-1979)
# [[Ebe Stignani]] mezzosopranoa (Italia, 1903-1974)
# [[Violet King Henry]] abokatua (Kanada, 1929-1982)
# [[Tòni Escala]] idazlea (Lleida 1961)
# [[Teresa Azpiazu Paul]] idazlea, irakaslea, politikaria (Cádiz 1862-Málaga 1949)
# [[Luisa Josefina Hernández]] idazlea, irakaslea (Mexiko 1928-2023)
# [[María Asúnsolo]] mezenas, galerista, modelo (AEB 1904-Mexiko 1999)
# [[María Jose Escrivà]] idazlea, poeta (Valentzia 1968)
# [[Meritxell Gené]] kantautorea, poeta (Lleida 1986)
# [[Marià Manent]] poeta, memorialista (Bartzelona 1898-1988)
# [[Marysa Navarro Aranguren]] idazlea, historilaria (Nafarroa 1934)
# [[Esther Novalgos Laso]] idazlea (Errioxa 1942)
# [[Susi Alvarado]] idazlea, antzerki zuzendaria (Kanariak 1960)
# [[Anna Tsing]] antropologoa (AEB, 1950)
# [[Ana Bernal Triviño]] kazetaria eta ikertzailea (Malaga, 1980)
# [[María Francisca Díaz-Carralero Rodelgo]] poeta itsu inprobisatzailea (Ciudad Real 1818-1894)
# [[Sanmao]] idazlea (Txina 1943-1991)
# [[Ana Cristina Herreros Ferreira]] idazlea, ahozko kontalaria (Leon 1965)
# [[Monika Zgustová]] idazlea, itzultzailea (Txekia 1957)
# [[Juana Dolores]] abeslaria, aktorea (Bartzelona 1992)
# [[Valeria Castro (abeslaria)]] kantautorea (Kanariak 1999)
# [[Maria Morera Colomer]] aktorea, abeslaria Girona 2003)
# [[Laura Jou]] antzerki irakaslea, film zuzendaria (Batzelona 1969)
# [[Emakumeen Ospearen Aretoa Coloradon]] aretoa eta saria (Colorado 1965)
# [[Frederika Hannoverkoa]] Greziako erregina ezkontidea (Alemania 1917 – Madril 1981)
# [[Isabel Stilwell]] kazetaria eta idazlea (Portugal)
# [[Maria Xosé Queizán]] idazlea (Galizia, 1939)
# [[Liliana Felipe]] abeslaria, sopranoa (Agentina-Mexiko, 1954)
# [[Zinka Milanov]] sopranoa (1906-1989)
# [[Rosa Ponselle]] sopranoa (AEB, 1897-1981)
# [[Milka Ternina]] sopranoa (Kroazia, 1863-1941)
# [[Geraldine Farrar]] sopranoa (Alemania, 1882-1967)
# [[Lilli Lehmann]] sopranoa (Alemania, 1848 - Berlin, 1929)
# [[Olive Fremstad]] mezzosoprano (Suedia , 1871-AEB,1951)
# [[María Jesús Jabato]] idazlea (Burgos, 1959)
# [[Brenda Navarro]] idazlea (Mexiko, 19982)
# [[Maud Tabachnik]] idazlea (Frantzia, 1938)
# [[Alejandrina_Gessler]] Andaluziako margolaria (Cadiz, 1831 - Paris, 1907)
# [[Rita Ferro]] Portugaleko idazlea (Lisboa, 1955)
# [[Dolors Marín Silvestre]] Kataluniako historialaria (Hospitalet de Llobregat, 1957)
# [[Almudena Campuzano Jimenez de Aldasoro]] idazlea (Santander, 1996)
# [[Dora Vázquez]] idazlea (Ourense, 1913.2010)
# [[Ana Acuña]] idazlea eta ikertzalea (Marin, 1971)
# [[Josefina Cardona i Bosch]] poeta (Valentzia,1957-2022)
# [[Joan Beauchamp Procter]] zoologoa (Erresuma Batua, 1897-1931)
# [[Adela Figueroa]] biologoa, aktibista eta idazle galiziarra (Lugo, 1948)
# [[Mary Blair]] artista, ilustratzailea, (AEB, 1911-1978)
# [[Rita Taborda Duarte]] Portugaldar idazle eta irakaslea (Lisboa, 1973)
# [[Fedora Barbieri]] mezzosopranoa (Trieste, 1920ko- Florentzia, 2003)
# [[Anita Cerquetti]] soprano (Montecosaro, 1931ko apirilaren 13a - Perugia, 2014ko urriaren 11) Italiako soprano dramatiko
# [[Leyla Gencer]] sopranoa (Istanbul, 1928ko- Milan, 2008ko)
# [[Maria Stader]] sopranoa (Budapest, 1911- Zurich, 1999ko)
# [[Tereska Torrès]] idazlea (Paris, 1920-2012)
# [[Marta G. Franco]] kazetari eta ekintzailea (Espainia, )
# [[Josefa Alfaro de Ocampo]] kazetaria, idazlea eta atzerkigilea (Sevilla, XIX-XX)
# [[Milagros Duque Vallejo]] alkatea (Berantevilla, 1941)
# [[Maria Perpinyà i Sais]] idazlea (Katalunia, 1901-1994)
# [[Mercè Vila i Reventós]] idazlea ([[Bartzelona]], [[1902]] - ?)
# [[Arancha Nogueira]] poeta ([[Ourense]], [[1989|1989ko]]
# [[Geneviève Pastre]] idazle, poeta, militantea
# [[Élodie Petit]] poeta eta performena
# [[Narcisa Freixas|Narcisa Freixas i Cruells]] margolaria, eskultorea eta konpositorea (Sabadell – 1859 – Bartzelona, 1926)
# [[Rexina Vega|Rexina Rodriguez Vega]] literatura idazlea, itzultzailea eta ikertzailea da. (Vigo, 1966)
# [[Eva Balaguer-Cortés López]] idazlea (Zaragoza, 1965)
# [[Rita Taborda Duarte]] idazlea (Lisboa, 1973)
# [[Cristina Carvalho]] idazlea (Portugal, 1949)
# [[An Alfaya]] idazlea (Galizia, 1964)
# [[San Luisko kondesa]] idazlea (Murtzia, 1884-Madril, 1929)
# [[Montserrat Aguer Teixidor]] filologoa eta idazlea (Figueres, 1963)
# [[María Rosa de Madariaga]] historialaria (Madril, 1937-2022)
# [[Asima Chatterjee]] botanikaria, kimikaria (India, 1917-2006)
# [[Alicia Fernández Rodríguez]] poeta (Galizia, 1987)
# [[Coloma Rosselló i Miralles]] idazlea (Palma, 1871 - i1955)
# [[Walda Pla i Rosés]] eleberrigilea (Maresme, 1913ko- Badalona, 2014)
# [[Maria Fullana i Montoro]] idazlea(Valentzia, 1958) poeta, narratzaile, itzultzaile eta irakasle ohia
# [[Susana Prieto]] idazlea eta gidoigilea (Puebla de Sanabria, Zamora, 1962)
# [[Isabel Thorne]] medikua, emakumeen eskubideen aldeko ekinzailea (Londres, 1834-1910)
# [[María Gertrudis Hore|Maria Gertrudis Hore]] poeta (Cadiz, 1742 -1801) eko abuztuaren 9a)
# [[Katherine Esau]] botanikaria (Ukrania-AEB, 1898-1997)
# [[Elizabeth Stern]] patologoa (Kanada-AEB, 1915-1980)
# [[Josefina Solsona i Querol]] idazlea (Bartzelona, 1907-1960)
# [[Tamara Andrés]] idazlea (Pontevedra, 1992)
# [[Enriqueta Muñiz]] idazlea, kazetaria eta itzultzailea (Madril, 1934– Buenos Aires, 2013)
# [[Blanca Mira]] eleberrigilea (Jumilla, Murtzia, 1989)
# [[Kei Okami]], medikua (Japonia, 1859 - 1941)
# [[Edinburgoko zazpiak]]
# [[Diana Maff%C3%ADa]] filosofoa eta aktibista (Argentina, 1953)
# [[Carmen Moreno Pérez|Carmen Moreno]] idazlea (Cádiz, 1974)
# [[Marie-Hélène Lafon]] irakasle atxikia eta idazlea (Aurillac, Cantal, Frantzia, 1962) irakasle atxikia eta idazlea
# [[Gaëlle Heureux]] idazlea eta irratiko kronista (Bourg-en-Bresse, Frantzia, 1970)
# [[Matilda Chaplin Ayrton]] medikua (Honfleur, Frantzia, 1846 - 1883ko uztailaren 19a)
# [[Carolina Amaya]] kazetaria (El Salvador)
# [[Isabella W. Blaney]] aktibista, sufragista (AEB)
# [[Fatima Ouassak]] saiakeragilea, hizlaria, politika publikoetako aholkularia eta militante ekologista, feminista eta arrazakeriaren aurkakoa ((Rif, Maroko, 1976)
# [[Helen Evans]] medikua (Irlanda, 1833-1903)
# [[Shin Saimdang]] artista, idazle, kaligrafo eta poeta (Korea, 1504-1551)
}}
'''Berriak 2024''' ('''iraila''')
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[María Fernández García]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (León,1884-Derio,1937)
# [[Juana Abascal Nicolás]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Castro Urdiales, 1908-Derio, 1938)
# [[Elvira Martínez Porres]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Santurtzi, 1883-Derio, 1937)
# [[Conchita Portu Etxeberria|Conchita Portu Exeberria]] '''SORTUA''' irakaslea, zinegotzia, historialaria (Hondarribia, 1943-2017)
# [[Severina Sagarzazu Martínez|Severina Sagarzazu]] '''SORTUA''' arrain-saltzailea (Hondarribia, 1911-1994)
# [[Joxepa Darceles Bengoetxea]] '''SORTUA''' emagina (Hondarribia, 1888-1972)
# [[Merche Gallardo Carrillo]] '''SORTUA''' Saturrarango emakumeen kartzelan jaioa (Mutriku, 1940)
# [[Loli Prieto Arana|Loli Prieto]] '''SORTUA'''kirolaria (Hondarribia, 1943-2019)
# [[Lupe Artola Cornú]] '''SORTUA''' frantses eta euskara irakaslea (Hondarribia, 1945)
# [[Nieves Alza Castillo]] '''SORTUA''' saskibaloi joka laria eta bultzatzailea (Hondarribia, 1954)
# [[Ixabel Alkain Etxeberria|Isabel Alkain]] '''SORTUA''' irakaslea, alardeko kapitaina, bidaiaria (Hondarribia, 1961)
# [[Arantza Mariskal Balerdi]] '''SORTUA''' Dokumentazio eta liburutegi arduraduna (Hondarribia, 1967)
# [[Teresa Gorria Arrizabalaga]] '''SORTUA''' maistra (Hondarribia, 1836-1905)
# [[Jasone Miranda-Bilbao]] '''SORTUA''' artista (Bilbo, 1964)
# [[Rafaela Baigorri Ibañez]] '''SORTUA''' 36ko Gerran Madril Ventas espetxean hila (Mañeru, 1892-Madril, 1943)
# [[Rufina Chocarro Villar]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Allo, 1891-Erreniega, 1936)
# [[Amada Morentín Roldán]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Lodosa, 1910-Deierri, 1936)
# [[Felipa del Pueyo Ruiz]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Tarazona, 1897-Ausejo, 1936)
# [[Bea Lema]] '''SORTUA''' artista, ilustratzaile (Coruña, 1985)
# [[Herminia Domínguez Martínez]] '''SORTUA''' 36ko Gerran borrokan eraila (Buñuel, 1917-Donostia, 1936)
# [[Esperanza Escribano Martínez]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Calahorra, 1881-Azkoien, 1936)
# [[Marian Fernández]] '''SORTUA''' zinemagilea (Iruñea, 1974)
# [[Pilar Fernández Rodríguez]] '''SORTUA''' langilea, 36ko gerran fusilatua (Tudelilla, 1891-Azkoien, 1936)
# [[Carmen Gurrea Fernández]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Alfaro, 1921- Azkoien, 1936)
# [[Dolores Gurrea Fernández]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Alfaro, 1919- Azkoien, 1936)
# [[Gabriela Lorente Sáenz]] '''SORTUA''' etxekoandrea 36ko gerran fusilatua (Calahorra, 1878-Azkoien, 1936)
# [[Lucia Maeso Bergé]] '''SORTUA''' futbol-atezaina (Palentzia 2006)
# [[María Castejón Leorza]] '''SORTUA''' historialaria, zinema-kritikaria (Lizarra, 1975)
# [[Luisa Lasheras Royo]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Cortes, 1912-Gallur,1936)
# [[Nicomedes Marañon Orio|Nicomedes Marañón Orio]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Viana, 1898-Logroño, 1936)
# [[Martina Martínez Bueno]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Buñuel, 1873-Magallón, 1936)
# [[Rosa Zufia Sanz]] '''SORTUA''' kazetaria eta zinemagilea (Tutera, 1958)
# [[Meg Connery]] sufragista (Irlanda, 1879-1958)
# [[Rebekka Haase]] 2024ko Udako Olinpia r Jokoetako dominaduna (Alemania, 1993)
# [[Salwa Eid Naser]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Nigeria, 1998)
# [[Gina Lückenkemper]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Alemania, 1996)
# [[Fatima Surayya Bajia]] idazlea (Pakistan, 1930-2016)
# [[Phoebe Starfield Leboy]] biokimikaria, aktibista (AEB, 1936-2012)
# [[Muriel Barbery]] idazlea (Maroko, 1969)
# [[Ruperta Bautista]] idazle tzotzila (Mexiko, 1975)
# [[Anna Thynne]] itsas zoologoa (Erresuma Batua, 1806-1866)
# [[Loung Ung]] idazlea eta ekintzailea (Kanbodia, 1970)
# [[Elena Cánovas]] antzerkigilea, antzerki zuzendaria, gizarte laguntzailea (Madril 1955)
# [[María Luisa Moneró]] aktorea, kupletista (Madril 1889-1982)
# [[María Jesús Valdés]] aktorea, ahots aktorea (Madril 1927-2011)
# [[Nuria Torray]] aktorea (Bartzelona 1934-Madril 2004)
# [[Alejandra Torray]] aktorea, ahots-aktorea (Madril 1968)
# [[Mercedes Barranco]] aktorea (Bartzelona 1899-Madril 1957)
# [[Julia Martínez]] aktorea (Santander 1931)
# [[María Massip]] aktorea (Albacete 1942- Madril 2002)
# [[Queta Claver]] aktorea (Valentzia 1932- Madril 2003)
# [[Anita Martos]] aktorea, irakaslea (Uruguai 1893- Madril 1953)
# [[Debbie_Brill]] atleta (Kanada, 1953)
# [[Aya Kōda]] eleberrigilea eta saiakeragilea (Japonia, 1904-1990)
# [[Vera de Spinadel|Vera de Spinabel]] matematikaria (Argentina, 1929-2017)
# [[Laetitia Colombani]] idazlea (Frantzia, 1975)
# [[Gloria González Aseguinolaza]] biologoa
# [[Ángeles Mora]] idazlea (Kordoba 1952)
# [[Olive Oatman]] esploratzaile bahitua (AEB 1837-1903)
# [[Rebecca Cheptegei]] atleta (Uganda 1991-2024)
# [[Betty Harris (zientzialaria)]] kimikaria (AEB 1940)
# [[Marie-Béatrice de Baye]] poeta (Frantzia 1859-1928)
# [[Nelly Alard]] aktorea, gidoilaria (Frantzia 1960)
# [[María Topete]] espetxe-funtzionarioa (Espainia 1900-2000)
# [[Constance Reid]] idazlea, matematika dibulgatzailea (AEB, 1918-2010)
# [[Flossie Wong-Staal]] birologoa (Txina-AEB, 1947-2020)
# [[Lucía Caram]] moja aktibista (Argentina/Katalunia 1966)
# [[Magda Roger]] aktorea (Espainia XX. mendea)
# [[Patricia H. Clarke]] kimikaria (EB 1919-2010)
# [[Lila Azam Zanganeh]] idazlea (Paris 1976)
# [[Brigitte Aubert]] idazlea (Cannes 1956)
# [[Simone de Saint-Exupéry]] idazlea (Frantzia 1898-1978)
# [[Marie-Madeleine de Saint-Exupéry]] idazlea (Fratzia 1897-1926)
# [[Teresa Herrera]] filantropoa (Coruña 1712-1791)
# [[Stephanie Beacham]] aktorea (EB 1947)
# [[Ana Maria Vidal]] aktorea (Madril 1944)
# [[Tina Sainz]] aktorea (Madril 1945)
# [[Mari Carmen Yepes]] aktorea (Bartzelona 1942-Madril 2015)
# [[Laly Soldevila]] aktorea (Bartzelona 1933-Madril 1979)
# [[Ángeles Martín]] aktorea, aurkezlea (Madril 1968)
# [[Luisa Rodrigo]] aktorea (Madril 1901-1986)
# [[Mariam Budia]] idazlea, antzerkigilea (Errioxa 1970)
# [[Casey Wilson]] aktorea, komediantea (AEB 1980)
# [[Violetta Villas|Violeta Villas]] abeslaria (Polonia, 1938-2011)
# [[Feliza Bursztyn]] eskultorea (Kolonbia 1933- Paris 1982)
# [[Maria Barrientos]] sopranoa (Bartzelona 1884- Lapurdi 1946)
# [[Eileen Kramer]] dantzaria, koreografoa (Australia 1914)
# [[Antisa Khvichava]] 132 urte bizi izanaren erreklamatzailea (Georgia 1880-2012)
# [[Besse Cooper]] ehun urteduna, maistra, sufragista (AEB 1879-2009)
# [[Sahan Dosova]] ehun urteduna (Kazakhstan 1879?-2009)
# [[Maria Olivia da Silva]] ehun urteduna (Brasil 1880?-2010)
# [[Tomiko Itooka]] ehun urteduna, zaharrena (Japonia 1908-)
# [[Fusa Tatsumi]] ehun urteduna, zaharrena (Japonia 1907-2023)
# [[Pilar Serra]] erakusketa-komisarioa (Zaragoza, XX. mendea)
# [[Concha García (artista)]] eskultorea (Santander 1960)
# [[Susanna Rafart]] idazlea (Girona 1962)
# [[Florence Hedges]] botanikaria (AEB, 1878-1956)
# [[Jeanne Loiseau]] idazlea (Frantzia 1854-1921) Leire
# [[Tahia Halim]] margolaria (Egipto 1919-2003) Isabel
# [[Mercedes Barcha Pardo]] musa, zaintzailea (Kolonbia 1932-2020)
# [[Fanny Mikey]] aktorea, antzerki-zuzendaria (Argentina 1930-Kolonbia 2008)
# [[Nadia Battocletti]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Italia, 2000)
# [[Andreja Leški]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Eslovenia, 1997)
# [[Alice Bellandi]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Italia, 1998)
# [[Mathilda Hodgkins-Byrne]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Londres, 1994)
# [[Gloria Zea]] filosofoa, arte sustatzailea (Kolonbia 1935-2019)
# [[Elena Congost]] atleta paralinpikoa (Bartzelona 1987)
# [[Marta Fernández Infante]] igerilari paralinpikoa (Burgos 1994)
# [[Nuria Marqués ]] igerilari paralinpikoa (Bartzelona 1999)
# [[Virginia Feito]] idazlea (Madril 1988)
# [[María Manjavacas]] kazetaria (Ciudad Real, XX. mendea)
# [[Marta Fernández Vázquez]] kazetaria, idazlea (Madril 1973)
# [[Inmaculada Galván]] kazetaria (Madril 1963)
# [[Marta Reyero]] kazetaria (León 1965)
# [[Fawzia Koofi]] politikaria, aktibista (Afganistan 1975)
# [[Saba Sahar]] film zuzendaria, aktibista (Afganistan 1975)
# [[Blanca Estrella Ruiz Ungo]] maistra eta Clara Campoamor elkartearen sortzaile eta presidentea (1944-2024)
# [[Mayana Itoiz]] ilustratzaile eta komikigile baionarra (1978)
# [[Claire Etcherelli]] idazlea (Frantzia 1941-2023)
# [[Maylis Adhémar]] idazlea, kazetaria (Frantzia 1985)
# [[Françoise Mézières]] fisioterapeuta (Frantzia 1909-1991)
# [[Daisy Roulland-Dussoix]] mikrobiologo molekularra (Suitza 1936– 2014)
# [[Brenda Milner]] neuropsikologoa (Erresuma Batua-Kanada 1918)
# [[Michaela DePrince]] dantzaria (Sierra Leona, 1995-AEB, 2024)
# [[María Ruiz de Burton]] idazlea (Mexiko 1832-AEB 1895)
# [[Blanca Oteyza]] aktorea (Madril 1965)
# [[Rosa Maria Oriol Porta]] bitxigilea, enpresaburua (Bartzelona 1946)
# [[Rocío Delgado]] kazetaria (Pontevedra 1985)
# [[Purificación García]] moda diseinatzailea (Ourense 1952)
# [[Victoria Alonso]] film ekoizlea (Argentina/AEB 1965)
# [[Anna Teixidor Colomer]] kazetaria, historialaria (Girona 1978)
# [[Sara Sorribes]] binaka tenislari brontze olinpikoa (Castelló 1996)
# [[Cristina Bucșa]] binaka tenislari brontze olinpikoa (Moldavia/Kantabria 1998)
# [[Sara Andrés Barrio]] atleta paralinpikoa (Madril 1986)
# [[María Isabel Perelló Doménech]] epailea, Auzitegi Goreneko presidentea (Bartzelona/Coruña 1958)
# [[Mariana Mazzucato]] ekonomialaria (Italia/AEB 1968)
# [[Clara Martínez de Careaga]] magistratua (Madril 1959)
# [[Roser Bach]] epailea (Bartzelona 1964)
# [[Ana Ferrer]] epailea (Madril 1959)
# [[Olga Sánchez Cordero]] epailea (Mexiko 1947)
# [[Margarita Cabello Blanco]] epailea (Kolonbia 1957)
# [[Andrea Muñoz Sánchez]] epailea (Txile 1957)
# [[Zarela Villanueva Monge]] epailea (Costa Rica 1952)
# [[Sue Gray (funtzionarioa)]] politikaria, goi funtzionarioa (EB 1957)
# [[Rocío Sagaón]] aktorea (Mexiko, 1933-2015)
# [[Ana Mérida]] koreografoa (Mexiko, 1922-1991)
# [[Guillermina Bravo]] dantzaria eta koreografoa (1920-2013)
# [[Anna Sokolow]] dantzaria eta koreografoa (1910-2000)
# [[Carmen Herrero Ayllón]] kimikaria, irakaslea (Madril, 1913-1997)
# [[Marie-Michèle Beaufils]] idazlea (Frantzia 1949-2014)
# [[Marie Cosnay]] idazlea (Frantzia 1965)
# [[Columba Dominguez]] aktorea, abeslaria (Mexiko 1929-2014)
# [[Silvia Lemus]] kazetaria (Galizia/Mexiko 1945)
# [[Camila Cañeque]] artista (Bartzelona, 1984-2024)
# [[Carlota Rodr%C3%ADguez de Robles]] kimikaria, irakaslea (Zamora, 1907-1990)
# [[Adela Barn%C3%A9s Gonz%C3%A1lez]] kimikaria, irakaslea (Ávila/Mexiko, 1908-2011)
# [[Élisabeth Badinter]] filosofoa, idazlea (Frantzia 1944)
# [[Lola González Ruiz]] abokatua (León 1946-Madril 2015)
# [[Elisabet Casanovas]] aktorea (Bartzelona 1994)
# [[Aixa Villagrán]] aktorea (Sevilla 1978)
# [[Celia Freijeiro]] ekoizlea, aktorea (Pontevedra 1983)
# [[Patricia Reyes Spíndola]] aktorea, zuzendaria, ekoizlea (Mexiko 1953)
# [[Paula Usero]] aktorea (Valentzia 1991)
# [[Carol Rodríguez Colás]] film zuzedaria (Bartzelona 1982)
# [[Paula Anta]] artista, argazkilaria (Madril 1977)
# [[Meritxell Calvo]] aktorea (Bartzelona 1986)
# [[Raquel Peláez]] aktorea (León 1978)
# [[Edith Marion Patch]] entologoa, idazlea (AEB, 1876-1954)
# [[Petra Barnés González]] kimikaria, farmazialaria (Madril/Mexiko, 1908-1992)
# [[Isabelle Rimbaud]] idazlea (Frantzia 1860-1017)
# [[Jeanne Puchol]] komikigile eta ilustratzaile frantziarra (1957)
# [[Michiyo Tsujimura]] biokimikaria (Japonia, 1888-1969)
# [[Matilde Landeta]] film gidoilaria eta zuzendaria (Mexiko, 1910-1999)
# [[Susana Martín Gijón]] idazlea, nobela beltza (Sevilla 1981)
# [[Carlota Pérez]] ekonomialaria (Venezuela 1939)
# [[Pepa Roma]] kazetaria, argazkilaria, eleberrigilea (Lleida XX. mendea)
# [[Florence Cassez]] Mexikon zigortua (Frantzia 1994)
# [[Denise Maerker]] abokatua, kazetaria (Mexiko 1965)
# [[Cristina Álvarez Rodríguez]] arkitektoa, politikaria (Argentina 1967)
# [[Roser Tapias]] aktorea, modeloa (Bartzelona 1989)
# [[Ángela Cervantes]] aktorea (Bartzelona 1993)
# [[Lurdes Barba Rodríguez]] aktorea, antzerki-zuzendaria (Bartzelona 1949)
# [[Marta Frías Acedo]] futbol-arbitro aitzindaria (Cáceres 1980)
# [[Mabel Purefoy FitzGerald]] fisiologo, patologo klinikoa (Erresuma Batua, 1872-1973)
# [[Anne Baraou]] Frantziako komikigilea (1965)
# [[Claire Chazal]] kazetaria (Frantzia 1956)
# [[Hélène Gordon-Lazareff]] kazetaria (Frantzia 1909-1988)
# [[Mary Winearls Porter]] kristalografoa (Erresuma Batua, 1886-1980)
# [[Agnès Martin-Lugand]] idazlea (Frantzia 1979)
# [[Cécile Bailly]] idazlea (Frantzia 1968)
# [[Mireille Best]] idazlea (Frantzia 1943-2005)
# [[María Zamora]] film ekoizlea (Valentzia 1976)
# [[Ada Wells]] sufragista (EB 1863-Zeelanda Berria 1933)
# [[Carol Rovira]] aktorea, abeslaria (Tarragona 1989)
# [[Mary Ruiz]] aktorea (Madril 1980)
# [[Ángela Cremonte]] aktorea (Madril 1982)
# [[Belinda Washington]] aurkezlea, aktorea (Londres/Espainia 1963)
# [[Blanca Marsillach]] aktorea (Bartzelona 1966)
# [[Cristina Marsillach]] aktorea (Madril 1963)
# [[Mónica Portillo]] aktorea, dantzaria (Bartzelona 1989)
# [[Lucía Veiga]] aktorea, bakarrizketagilea (Coruña 1979)
# [[Mireia Oriol]] modeloa, aktorea (Bartzelona 1996)
# [[María Luisa Oyarzábal Fernández]] enpresaria, irakaslea (Bilbo 1933-2022)
# [[Olga Duque de Ospina]] abokatu, politikaria (Kolonbia 1930-2019)
# [[Beatriz Sanchis]] film-zuzendaria (Valentzia 1976)
# [[Marta Nieto]] aktorea (Murtzia 1982)
# [[Mabel Purefoy FitzGerald]] patologo klinikoa (Erresuma Batua, 1872-1973)
# [[Vera Popova]] kimikaria (Errusia, 1867-1896)
# [[Elena Paunero Ruiz]] botanikaria (Valladolid/Madril, 1906-2009)
# [[Fatima Daas]] idazlea (Frantzia 1995)
# [[Constance Debré]] abokatua, eleberrigilea (Paris 1972)
# [[Jeanne Galzy]] idazlea (Frantzia 1883-1977)
# [[Arati Saha]] igerilaria (Kalkuta 1940-1994)
# [[Caryl Churchill]] antzerkigilea (EB 1938)
# [[Carmen Salinas]] aktorea, imitatzailea (Mexiko 1939-2021)
# [[Malena Narvay]] aktorea, abeslaria (Argentina 1997)
# [[Elisa Mouliaá]] aktorea (Madril 1989)
# [[Rosa Villacastín]] kazetaria (Avila 1947)
# [[Leila Guerriero]] kazetaria (Argentina 1967)
# [[Laura Sisteró]] film-zuzendaria (Bartzelona 1986)
# [[Carmen Rigalt]] kazetaria (Lleida 1949)
# [[Alejandra Meco]] aktorea (Madril 1990)
# [[Azara García de los Salmones Marcano]] ultramaratoilaria (Kantabria 1983)
# [[Elsa y Elmar]] abeslaria (Kolonbia, 1993)
# [[Nancy Peña]] komikigile eta ilustratzaile frantsesa (Tolosa, 1979)
# [[Nadezhda Tolokonnikova]] ekintzaile eta performance artista (Errusia 1989)
# [[Heidi Watney]] kazetaria (Kalifornia, 1981)
# [[Lola Arias]] idazlea, aktorea, zuzendaria (Argentina 1976)
# [[Sarah Rector]] petrolio-handiki afroamerikarra umetatik (AEB, 1902+1967)
# [[Carmen Abela y Espinosa de los Monteros]] maistra eta pedagogoa (Cadiz 1897, Guadalajara 1962)
# [[Carme Bravo Roy]] pianu-jole eta pedagogoa (Bartzelona, 1919-2007)
# [[Gemma Humet]] abeslaria (Bartzelona 1988)
# [[Sara Miquel]] aktorea (Girona 1984)
# [[Nuria Giménez Lorang]] film-zuzendaria (Bartzelona 1976)
# [[Laura Galán]] aktorea (Guadalajara 1986)
# [[María José Rubio]] medikua, politikaria (Coruña 1956)
# [[Virginia García del Pino]] film-zuzendaria (Bartzelona 1966)
# [[Sara Vítores]] kazetaria (Avila 1972-Madril 2024)
# [[Pilar Farjas]] medikua, politikaria (Teruel/Galizia 1956)
# [[Rocío Mosquera]] medikua, politikaria (Ourense 1956)
# [[Marta Molist Codina]] mendi lasterkaria (Bartzelona 1982)
# [[Marianne Jean-Baptiste]] aktorea (Londres, 1967)
# [[Anne Pouget-Tolu]] frantziar idazlea (Sardinia, 1955)
# [[Hilde Mangold]] enbriologoa (Alemania,1898-1924)
# [[Idelisa Bonnelly]] itsas biologoa (Dominikar Errepublika,1931-2022)
# [[Blanca Calvo Moraza]] maistra, kazetaria eta idazlea (Ourense,xxx -1939)
# [[Gertrud Bodenwieser]] dantzaria, koreografoa (Viena, 1890-1959)
# [[Dolly Nazir]] igerilaria (India, 1935-2012)
# [[Lourdes Reparaz]] igerilaria (Gasteiz 1948- 1999)
# [[Sara Barquinero]] filosofoa eta idazlea (Zaragoza, 1994)
# [[Laura Loomer]] aktibista politikoa (AEB 1993)
# [[Irene Villa]] kazetaria, psikologoa, kirolari paralinpikoa (Madril 1978)
# [[Esther Peris]] paralinpiar eskiatzailea (Espainnia XX. mendea)
# [[Nathalie Carpanedo]] paralinpiar eskiatzailea (Madril XX. mendea)
# [[Beatriz Rodríguez]] idazlea (Sevilla 1980)
# [[María Sanjurjo]] patin-hockey jokalaria (Coruña 2000)
# [[Masta Quba]] rap abeslaria, aktibista (Mexiko 1988)
# [[Lucia Riaño]] kazetaria, aurkezlea (Madril 1975)
# [[Rachida Dati]] politikaria (Frantzia 1965)
# [[Sahra Wagenknecht]] politikaria, kazetaria (Alemania 1969)
# [[Carme Aymerich i Barbany]] Catalunyako irakaslea eta pedagogoa (Bartzelona 1915 - 2001)
# [[Rosa Arj%C3%B3 P%C3%A9rez]] Aragoiko maistra (Zaragoza 1885 - 1918)
# [[Gloria Velat]] xakelaria (Bartzelona 1915-1988)
# [[Maria Luisa Gutiérrez]] xakelaria (Menorca 1930)
# [[Sofía Ruiz ]] xakelaria (Bartzelona?- ? 1968)
# [[Eileen Betsy Tranmer]] xakelaria (EB 1910-1983)
# [[Chantal Chaudé de Silans]] xakelaria (Frantzia 1919-2001)
# [[Ana Paula Arósio]] aktorea, modeloa (Brasil 1975)
# [[Alba Planas]] aktorea (Madril 2000)
# [[Leticia Sánchez Ruiz]] idazlea, kazetaria (Asturias 1980)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''abuztua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ania Sáenz de Buruaga]] ----'''SORTUA''' ilustratzailea (Gasteiz, 1988)
# [[Cristina Larrea]] ef-- '''SORTUA''' atleta (Eibar, 1966)
# [[Estefania Etxebeste Giraldo]] ef-- '''SORTUA''' harri-jasotzailea (Ituren, 2002)
# [[Maria Jesus Berrotaran Etxeberria|Maria Jesus Berrotaran]] ----'''SORTUA''' aguazila, mazularia, feminista (Hondarribia, 1949)
# [[Miren Izaskun Asua]] ef-- '''SORTUA''' aktorea eta antzerki zuzendaria (Elorrio, 1963)
# [[Adriana Ruano Oliva]] urrezko domina tiroan 2024 (Guatemala, 1955)
# [[Alba Sidera]] kazetaria (Girona 1979)
# [[Aleksandra Jarecka]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 1995)
# [[Alena Olsen]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1995)
# [[Alev Kelter ]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1991)
# [[Alex Sedrick]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1998)
# [[Alexandra Louis-Marie]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 1996)
# [[Alice Schwarzer]] kazetari aktibista (Alemania 1942)
# [[Alicja Klasik]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 2004)
# [[Ally Wollaston]] txirrindularia, omniumean brontze olinpikoa, talde jazarpenean zilarra (Zeelanda Berria 2001)
# [[Altina Schinasi]] artista, asmatzailea (AEB 1907-1999)
# [[Alysha Corrigan]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1997)
# [[Alysha Newman]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kanada, 1994)
# [[Amanda Donohoe]] aktorea (EB 1962)
# [[Amber Anning]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Londres, 2000)
# [[An Qixuan]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Txina, 2000)
# [[Ana Bokesa]] aktorea (Madril, ?)
# [[Ana Patrícia Ramos|Ana Patricia Ramos]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Brasil, 1997)
# [[Anna Cockrell]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 1997)
# [[Anna Dorothea Therbusch]] margolaria (Prusia 1721-1782)
# [[Anna Mahler]] eskultorea (Austria 1904-EB 1988)
# [[Anna Morris]] txirrindularia, taldekako jazarpen brontze olinpikoa (EB 1995)
# [[Anna R. Figueiredo]] idazlea (Ourense 1963)
# [[Anna Short Harrington]] modeloa, sukaldaria (AEB 1897-1955)
# [[Annette Echikunwoke|Annete Echikunwoke]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (AEB, 1996)
# [[Antsa Proventzakoa]] Frantziako printzesa, Gaztelako infanta (1225-1261)
# [[Ariana Ramsey]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 2000)
# [[Arlen Siú]] abeslari eta poeta sandta (Nikaragua, 1955-1975)
# [[Asia Hogan-Rochester]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1999)
# [[Audrey Mestre]] urpekaria (Frantzia, 1974-2002)
# [[Aunt Jemima]] pertsonaia (AEB 1893)
# [[Barbiturikills]] kaleko artista (Valentzia 1972)
# [[Bavuudorzhiin Baasanjüü]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Mongolia,1999)
# [[Beatriz de Palacios]] soldadua (Andaluzia/Mexiko XVI. mendea)
# [[Beatriz Proventzakoa]] Frantziako printzesa, erregina ezkontidea, latindar enperatriza (1229- Italia1267)
# [[Beatriz Souza]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Brasil, 1998)
# [[Beatriz Suabiakoa]] Gaztela eta Leongo erregina ezkontidea (Germania 1205-Zamora 1235)
# [[Becky Wilde]] arraunlaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan brontzea eskuratu du (Erresuma batua, 1997)
# [[Bertha Badt-Strauss]] kazetaria, judua (Prusia 1885-1970)
# [[Blanca Eekhout]] politikaria (Venezuela, 1968)
# [[Blanka Frantziakoa]] printzesa, Gaztelako infanta (Jaffa 1253-Paris 1320)
# [[Boryana Kaleyn]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Bulgaria, 2000)
# [[Brittany Brown]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (AEB, 1995)
# [[Bryony Botha]] txirrindularia, talde jazarpenean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1997)
# [[Camryn Rogers|Camaryn Rogers]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kanada, 1999)
# [[Cari Champion]] kazetaria (AEB 1978)
# [[Carissa Norsten]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2003)
# [[Carmen Bernardos]] aktorea (Madril 1927-2021)
# [[Carmen Verlichak]] idazlea (Madril/Argentina/Kroazia XX. mendea)
# [[Carola Stern]] kazetaria, idazlea (Alemania 1925-2006)
# [[Catherine Lacey]] idazlea (AEB, 1985)
# [[Charity Williams]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1996)
# [[Chiara Consonni]] txirrindularia, madison urre olinpikoa (Italia 1999)
# [[Chloe Daniels]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2003)
# [[Cierra Burdick]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 1993)
# [[Coraline Vitalis]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 1995)
# [[Cristina Sánchez-Andrade]] idazlea (Coruña 1968)
# [[Cuca Escribano]] aktorea (Madril, 1973)
# [[Cyréna Samba-Mayela]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 2000)
# [[Daisy eta Violet Hilton]] biki pikopagoak, zirkuko musikariak (EB 1908-AEB 1969)
# [[Daria Pikulik]] txirrindularia, omniemean zilar olinpikoa (Polonia 1997)
# [[Darja Varfolomeev|Darja Varfolomeew]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Errusia,2006)
# [[Dearica Hamby]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 1993)
# [[Deng Yawen]] txirrindularia, BMX librean urre olinpikoa (Txina 2005)
# [[Ding Xinyi]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2004)
# [[Dolores Vilavedra]] idazlea, literatura kritikaria (Pontevedra 1963)
# [[Dora Lush]] bakteriologoa (Australia, 1910-1943)
# [[Dorothea Veit]] idazlea (Alemania 1764-1839)
# [[Dorothy Miles]] idazle gorra, keinu hizkuntzan aitzindaria (EB 1931-1993)
# [[Eleanor Patterson]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Australia, 1996)
# [[Elisa Mevius]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 2004)
# [[Elise Reimarus]] idazlea, hezitzailea (Alemania 1735-1805)
# [[Elsie Inglis]] medikua, aktibista (Eskozia, 1864-1917)
# [[Emily Shearman]] txirrindularia, talde jazarpenean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1999)
# [[Emma Ann Reynolds]] erizain, medikua (AEB, 1862-1917)
# [[Emma Finucane]] txirrindularia, taldean urre olinpikoa (EB 2002)
# [[Esther Bendahan]] idazle sefardia (Tetuan 1964)
# [[Esther Vilar]] idazlea, soziologoa, medikua (Argentina 1935)
# [[Eva Canel]] idazlea, hizlaria, (Asturias, 1857-Habana, 1932)
# [[Faith Cherotich]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kenia, 2004)
# [[Fancy Bermudez]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2002)
# [[Fanny Lewald ]] idazlea (Prusia 1811- Alemania 1889)
# [[Farah Nabulsi]] giza eskubideen aldeko zinemagilea (Londres 1978)
# [[Feng Bin]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Txina, 1994)
# [[Florence Symonds]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2002)
# [[Georgia Bell]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Erresuma Batua, 1993)
# [[Georgia Hale]] zinema mutuko aktorea (AEB 1905-1985)
# [[Georgina Hale]] aktorea ( EB 1943-2024)
# [[Gertrud Kornfeld]] kimikaria (Alemania, 1891-1955)
# [[Giulia Rizzi]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Italia, 1989)
# [[Greta Scacchi]] aktorea (Italia/Australia 1960)
# [[Guo Qiqi]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 1998)
# [[Hailey Van Lith]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 2001)
# [[Haley Batten]] txirrindularia, mendian zilar olinpikoa (AEB 1998)
# [[Hao Ting]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2001)
# [[Harriet Boyd Hawes]] arkeologoa (AEB, 1871-1945)
# [[Haruka Funakubo]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Japonia, 1998)
# [[Haruka Kitaguchi]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Japonia, 1998)
# [[Helena Villar Janeiro]] idazlea (Lugo 1940)
# [[Henriette Herz]] idazlea, hezitzailea (Alemania 1764-1847)
# [[Hetty van de Wouw]] txirrindularia, keirinean zilar olinpikoa (Herbehereak 1998)
# [[Hezly Rivera]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 2008)
# [[Hina Hayata]] mahai-tenislaria 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna(Japonia, 2000)
# [[Huang Zhangjiayang]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2000)
# [[Huh Mi-mi]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Korea,2002)
# [[Ida Hahn-Hahn]] idazlea (Alemania 1805-1880)
# [[Ilona Maher]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1996)
# [[Inés de Guevara]] infanta (?- 1265)
# [[Inma López Silva]] idazlea (Coruña 1968)
# [[Ioana Vrinceanu]] arraunlaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Errumania, 1994)
# [[Irene Alba]] aktorea (Madril 1867-Bartzelona 1930)
# [[Irene Angelo]] erregina ezkontidea (Konstantinopla 1181-Alemania 1208)
# [[Irene Caba Alba]] aktorea (Argentina 1899-Madril 1957)
# [[Iryna Herashchenko|Iryma Herashchenko]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Ukraina, 1995)
# [[Jasmine Martin]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Hegoafrika, 2000)
# [[Jasmine Moore]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 2001)
# [[Jemima Montag]] Atleta. 2024ko Olinpiar Jokoetan brontzea eskuratu du (Australia, 1998)
# [[Jenny Rissveds ]] txirrindularia, mendian briontze olinpikoa (Suedia 1994)
# [[Jeon Hun-young]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Hego Korea, 1994)
# [[Jessica Hull]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Australia, 1996)
# [[Jessica Roberts]] txirrindularia, taldekako jazarpen brontze olinpikoa (EB 1999)
# [[Juana Camilión]] saskibaloi jokalaria, 3x3 zilar olinpikoa (Espainia 19)
# [[Julia Caba Alba]] aktorea (Madril1902-1988 19)
# [[Julia Trujillo]] aktorea (Madril 1932-2013)
# [[Julien Alfred]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Santa Luzia, 2001)
# [[June Sutor]] kristalografoa (Zeelanda Berria-1929 Londres)
# [[Katarina Johnson-Thompson]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Erresuma Batua, 1993)
# [[Katy Marchant]] txirrindularia, taldean urre olinpikoa (EB 1993)
# [[Kayla Canett]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1998)
# [[Kaylia Nemour]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 2006)
# [[Kaylyn Brown]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 2004)
# [[Kelsey Teneti]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 2001)
# [[Keyara Wardley]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2000)
# [[Kim Kum-yong|Kimkum-young]] mahai-tenislaria 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Ipar Korea, 2001)
# [[Krissy Scurfield]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2003)
# [[Kristen Thomas]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1993)
# [[Kristi Kirshe]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1994)
# [[Kristina Norvegiakoa]] printzesa, Gaztelako infanta (Norvegia 1234- Sevilla 1262)
# [[Laura Mart%C3%ADnez de Carvajal]] medikua (Kuba, 1869-1941)
# [[Lauren Doyle]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1991)
# [[Laviai Nielsen|Laviani Nielsen]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Londres, 1996)
# [[Leocadia Alba]] sopranoa, aktorea (Valentzia 1866-Madril 1952)
# [[Leonor Rodríguez de Castro]] Gaztelako infanta (?- Burgos 1275)
# [[Li Jiaman]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Txina, 1997)
# [[Lilian Suzette Gibbs]] botanikaria (Erresuma Batua, 1870-1925)
# [[Lim Si-hyeon]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Hego Korea, 2003)
# [[Linda Richards]] erizaina (AEB, 1841-1930)
# [[Lisa Mayer]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Alemania, 1996)
# [[Lisa van Belle]] txirrindularia, madison brontze olinpikoa (Herbehereak 2001)
# [[Louise Blanchard Bethune]] arkitektoa (AEB, 1856-1913)
# [[Lu Gwei-djen]] biokimikaria (Txina, 1904-1991)
# [[Luana Márton]] taekwondo jokalaria (Tenerife, 2006)
# [[Lucía Galán]] abeslaria, aktorea (Argentina 1961)
# [[Lucia Yépez Guzmán]] borrokalaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Ekuador, 2001)
# [[Lydia Rabinowitsch-Kempner]] bakteriologoa (Lituania-Alemania, 1871-1935)
# [[Maddi Wesche]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Zelanda Berria, 1999)
# [[Mahina Paul]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 2001)
# [[Maike van der Duin]] txirrindularia, madison brontze olinpikoa (Herbehereak 2001)
# [[Manon Veenstra]] txirrindularia, BMX lasterketan zilar olinpikoa (Herbehereak 1998
# [[Mar%C3%ADa Teresa Murillo]] botanikaria (Kolonbia, 1929-2017)
# [[Margaret Floy Washburn]] psikologoa (AEB, 1871-1939)
# [[Margarita Proventzakoa]] infanta, Frantziako erregina (Frantzia 1221-1295)
# [[Margarita Skulesdatter]] erregina (Norvegia 1208-1270)
# [[Margit Nordin]] gizonezkoekin lehiatu zen 1. emakume eskiatzailea (Suedia 1897-1982)
# [[María Belón]] medikua (Madril 1965)
# [[Maria Berta Rohangoa]] noblea (Austrohungariar Inperioa, 1868 – Viena, 1945)
# [[Maria Dimádi|Maria Dimadi]] erresistente exekutatua (Grezia, 1907-1944)
# [[María Liñeira]] literatura teorialaria (Coruña 1979)
# [[María Xosé Porteiro]] idazlea (Madril/Vigo 1952)
# [[Marie Lebour]] biologoa (Erresuma Batua, 1876-1971)
# [[Marie Luise Kaschnitz]] idazlea (Alemania 1901-Italia 1974)
# [[Marie Reichert]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 2001)
# [[Marie-Florence Candassamy]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 1991)
# [[Marion Dönhoff]] kazetaria, idazlea, kondesa (Prusia 1909-Alemania 2002)
# [[Marion J. Lamb]] biologoa (Erresuma BAtua, 1939-2021)
# [[Marion Walter]] matematikaria (Berlin 1928-AEB 2021)
# [[Marta Maggetti|Marta Maggeti]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Italia, 1996)
# [[Martyna Swatowska-Wenglarczyk]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 1994)
# [[Mary Moraa]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kenia, 2000)
# [[Mary Vaux Walcott]] botanikaria, ilustratazilea (AEB, 1860-1940)
# [[Matilda Smith]] botanikaria, ilustratzailea (Mumbai 1854- Londres 1926-1990)
# [[Melissa Jefferson]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Hego Carolina, 2001)
# [[Michele Greene]] aktorea (AEB 1962)
# [[Montse Dopico]] kazetaria (Lugo 1977)
# [[Montse Pena]] idazlea, literatura kritikaria (Coruña 1981)
# [[Muthulakshmi Reddy]] medikua eta legelaria (India, 1886-1968)
# [[Nam Su-hyeon]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Hego Korea, 2005)
# [[Nancy Green]] esklabo ohia, modeloa (AEB 1834-1923)
# [[Nancy Rourke]] margolari gorra (Kalifornia, 1957)
# [[Natalya Diehm]] txirrindularia, BMX librean brontze olinpikoa (Australia 1997)
# [[Naya Tapper]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1994)
# [[Nicole Heavirland]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1995)
# [[Nicole Shields]] txirrindularia, talde jazarpenean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1999)
# [[Nicole Yeargin]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (AEB, 1997)
# [[Nikola Ogrodníková|Nikola Ogrodikova]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Txekia, 1990)
# [[Niuta Tajtelbaum]] Varsoviako ghetto altxatzean aktibista eta soldadua (Polonia, 1917-1943)
# [[Noor Vidts]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna Belgika, 1996)
# [[Oi Ye-Jin]] tiratzailea, 10 m-urre olinpikoa (Hego Korea 2005)
# [[Olivia Apps]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1998)
# [[Pauline Ferrand-Prévot]] txirrindularia, mendian urre olinpika (Frantzia 1992)
# [[Pauline Grabosch]] txirrindularia, taldean brontze olinpikoa (Alemania 1998)
# [[Pauline Rifer de Courcelles]] artista (Paris, 1781-1851)
# [[Perris Benegas]] txirrindularia, BMX librean zilar olinpikoa (AEB 1995)
# [[Piper Logan]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2001)
# [[Prisca Awiti Alcaraz]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Londres, 1996)
# [[Rachael Blake]] aktorea (Australia 1971)
# [[Rebecca Petch]] txirrindularia, taldean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1998)
# [[Renata Knapik-Miazga]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 1988)
# [[Rhyne Howard]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 2000)
# [[Rosalia Fernández Rial]] poeta (Coruña 1988)
# [[Rosita Yarza]] aktorea (Madril 1922-1996)
# [[Rutka Laskier]] nerabe judua, egunerokogilea (Polonia 1929-Auschwich 1943)
# [[Sammy Sullivan]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1998)
# [[Sandra Ygueravide]] saskibaloi jokalaria, 3x3 zilar olinpikoa (Espainia 1984)
# [[Sarah Levy (errugbi jokalaria)]] Zazpiko brontze olinpikoa (Hegoafrika/Israel/AEB 1995)
# [[Sarah Stewart]] birologoa (Mexiko-AEB, 1905-1976
# [[Sarah Wynter]] aktorea (Australia 1973)
# [[Saya Sakakibara]] txirrindularia, BMX lasterketan urre olipikoa (Australia 1999)
# [[Shaane Fulton]] txirrindularia,taldean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 2000)
# [[Shanieka Ricketts]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Jamaika, 1992)
# [[Shin Yu-Bin]] mahai-tenislaria 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Ipar Korea, 2004)
# [[Sofia Raffaeli|Sofia Raffali]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Italia, 2004)
# [[Song Jiayuan]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 1997)
# [[Sonja Greinacher]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 1992)
# [[Sophiane Méthot]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kanada, 1998)
# [[Sophie Capewell]] txirrindularia, taldean urre olinpikoa (EB 1998)
# [[Stephanie Rovetti]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1991)
# [[Susana Rodríguez Navarro]] genetikalaria, ikertzailea (Murtzia 1972)
# [[Svenja Brunckhorst]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 2001)
# [[Tara Davis-Woodhall]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 1999)
# [[Taylor Perry (errugbi jokalaria)]] Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2000)
# [[Tenika Willison]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 2001)
# [[Teresa Alonso Otero]] Gerra Zibileko errepresaliatua (Madril, 1916- 1995)
# [[Thea LaFond]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Dominika, 1994)
# [[Tota Alba]] aktorea (Argentina 1914-Madril 1983)
# [[Tysha Ikenasio]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 1997)
# [[Ursula Bellugi]] psikologoa (AEB, 1931-2022)
# [[Vega Gimeno]] saskibaloi jokalaria, 3x3 zilar olinpikoa (Espainia 19)
# [[Věra Kohnová]] nerabe judua, egunerokogilea (Txekoslovakia 1929-Izbica Ghettoa 1942)
# [[Veronica Codesal]] abeslaria (Belgika 1977)
# [[Victoria Ohuruogu]] atleta. 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Londres, 1993)
# [[Viktorija Senkutė]] arraunlaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan brontzea eskuratu du (:ituania, 1996)
# [[Vinesh Phogat]] borrokalaria (India, 1994)
# [[Violante Aragoikoa]] erregina ezkontidea (Zaragoza 1236- Orreaga 1256)
# [[Violante Hungariakoa]] Aragoiko erregina ezkontidea (1215-Huesca 1251)
# [[Virginia Cherrill]] aktorea (AEB 1908-1996)
# [[Vittoria Guazzini]] txirrindularia, madison urre olinpikoa (Italia 2000)
# [[Viviana Márton|Viviana Martón]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Tenerife, 2006)
# [[Wang Lanjing]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2005)
# [[Yang Jiayu|Yang Jiagu]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 1996)
# [[Yemisi Ogunleye|Yamesi Ogunleye]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Alemania, 1998)
# [[Zhang Shan]] urrezko domina tiroan 1992 (Txina, 1968)
# [[Zhao Jie]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Txina, 2002)
# [[Zoé Claessens]] txirrindularia, BMX lasterketan brontze olinpikoa (Suitza 2001)
# [[Zonia Baber]] geografo, geologo, irakaslea (AEB, 1862-1956)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''uztaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Berta Peña Parras]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Valladolid, 1889-Bilbo, 1938)
# [[Beatrice Salvioni]] '''SORTUA''' filologoa eta idazlea (Italia, 1995)
# [[Natalia Ortiz Ceberio]] '''SORTUA''' Marta planaren aurkitzailea (Donosti, ?)
# [[Olatz Osa Zubia|Olatz Osa]] '''SORTUA''' pedagogoa, kudeatzailea (Oñati, 1970)
# [[Maria Cueto]] '''SORTUA''' artista (Avilés, 1960)
# [[Feliciana Etxabe Artola]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Zeberio, 1897-Bilbo, 1938)
# [[Alaine Arruti Lejarzegi]] '''SORTUA''' psikologoa (Gernika, 1983)
# [[Clara Maass]] erizaina (AEB, 1876-1901)
# [[Deborah Sampson]] soldadua (AEB 1760-1827)
# [[Anna Maria Lane]] soldadua (AEB 1755-1810)
# [[Sally St. Clair]] soldadua (AEB ?-1782)
# [[Eleonore Prochaska]] soldadua (Alemania 1785-1813)
# [[Margaret Corbin]] erizaina, soldadua (AEB 1723-1792)
# [[Hannah Snell]] soldadua (EB 1723-1792)
# [[Carme Contreras Verdiales]] aktorea (Zaragoza 1932-2020)
# [[Asunción Sancho]] aktorea (Madril 1930-2018)
# [[Cándida Losada]] aktorea (Argentina 1915-Madril 1922)
# [[Carola Fernán Gómez]] aktorea (Madril 1899-1967)
# [[Françoiz Breut]] abeslaria eta ilustrailea (Frantzia, 1969)
# [[Sankie Mthembi-Mahanyele]] politikaria, aktibista (Hegoafrika 1951)
# [[Nadezhda Alilúyeva]] Stalinen 2. emaztea (Errusia 1901-1932)
# [[Colette Capdevielle]] politikaria (Frantzia, 1958)
# [[Mariana Travacio]] idazlea (Argentina, 1967)
# [[Coccinelle (artista)]] artista, dantzaria, abeslaria eta aktore transgeneroa (Paris, 1931-2006)
# [[Rosaura Ruiz Gutiérrez]] biologoa, idazlea (Mexiko, 1950)
# [[Marie-Andrée Schwindenhammer]] trans ekintzailea (La Neuveville-lès-Raon, Vosges, 1909 - Chartres, Eure-et-Loir, 1981)
# [[Herminia Álvarez Herrera]] iraultzailea, hezitzailea (Mexiko 1888-1955)
# [[Dolores Bolio Cantarell]] idazlea (Mexiko 1880-1950)
# [[Gertrudis Tenorio Zavala]] poeta, hezitzailea (Mexiko 1843-1926)
# [[Elena Sánchez Valenzuela]] aktorea, kazetaria, artxibozaina (Mexiko 1900-1950)
# [[Irene López Heredia]] aktorea (Murtzia 1898-Madril 1962)
# [[Mari Paz Molinero]] aktorea (Txile 1914-Madril 2004)
# [[Carmen Díaz]] aktorea (Sevilla 1896-1979)
# [[Lola Pons Rodríguez]] filologoa, irakaslea (Bartzelona 1976)
# [[Cristina Farfán]] maistra, idazlea (Mexiko 1846-1880)
# [[Natalia Serdán Alatriste]] iraultzailea, aitzindaria (Mexiko 1875-1938)
# [[Chantal Montellier]] Frantziako idazle eta komikigilea (Bouthéon, 19472.1943)
# [[May Ayim]] ekintzaile afroalemaniarra (Alemania, 1960-1996)
# [[Maria Rosaria Omaggio]] aktorea (Italia, 1959-2024)
# [[Clarisa Navas]] zinemagilea (Argentina, 1989)
# [[Jacqueline Harpman]] psikoanalista (Belgika, 1929-2012)
# [[Ana Figuero]] feminista, sufragista (Txile, 1907-1970)
# [[Sara Ahmed]] filosofo angroaustraliarra (Erresuma Batua, 1969)
# [[Katherine Dunn]] eleberrigile, poeta eta kirol-kazetaria (AEB, 1945-2016)
# [[Marianne Baum]] anfifaxista gillotinatua (Alemania, 1912-1942)
# [[Marie-Hélène Schwartz]] matematikaria (Frantzia, 1913-2013)
# [[Victoria Raquel Bajar Simsolo]] zientzialaria (Argentina, 1942-2016)
# [[Juana Manso]] idazle, kazetari, hezitzaile (Argentina, 1819-1875)
# [[Isabel de Liaño]] idazlea (Valladolid, XVI. mendea)
# [[Louise-Victorine Ackermann]] poeta (Frantzia, 1813-1890)
# [[Valentina Pinelo]] moja, poeta (Sevilla, XVI. mendea- 1629?)
# [[Pilar Primo de Rivera]] Sección Femeninako zuzendaria (Madril, 1907-1991)
# [[Basauriko 11k]] Epaiketaren prozesua
# [[Angela Peralta]] sopranoa, konpositorea (Mexiko 1845-1883)
# [[Alicia Arévalo (kazetaria)]] 1. emakumea futbol partida kontatzen ( Bartzelona 1978)
# [[Sara Giménez León]] kirol kazetaria (Girona 1991)
# [[Patricia Campos Doménech]] armadako pilotua, futbol-entrenatzailea (Castelló 1977)
# [[Niní Montiám]] aktorea (Madril 1917-1986)
# [[Ana Adamuz]] aktorea (Jaén 1886-Madril 1971)
# [[Pepita Serrador]] aktorea (Argentina 1913-1964)
# [[Teresa Serrador]] aktorea (Bolivia 1899-Argentina 1982)
# [[Amparo Martí]] aktorea (Valentzia 1903-Madril 1973)
# [[María Mayor]] aktorea (?- Madril 1939)
# [[Rosa Torre González]] maistra, politikaria (Mexiko 1890-1973)
# [[Nadezhda Zabela - Vrubel]] abeslaria (Errusia, 1868-1913)
# [[H%C3%A9l%C3%A8ne Metzger]] zientzia filosofoa (Frantzia, 1889-1944)
# [[Inez Clare Verdoorn]] botanikaria (Hegoafrika, 1896-1989)
# [[Edith Quimby]] medikuntzan eta fisikan ikertzailea (AEB, 1891-1982)
# [[Maria Poumier]] irakasle frantsesa (Cannes, 1950)
# [[Marie-Jo Bonnet]] Frantziako historialaria eta feminista (Deauville, 1949)
# [[Julia Rodríguez-Maribona]] fregonaren asmatzailea (Asturias 1923-Suitza 2005)
# [[Julia Montoussé Fargues]] fregonaren asmatzailea (?-Asturias 1971)
# [[Esperanza Grases]] aktorea (Bartzelona 1920-1995)
# [[Alexandra Trusova]] patinatzailea (Errusia 2004)
# [[Jéssica Bouzas Maneiro]] tenislaria (Pontevedra 2002)
# [[Claudia Fernández Sánchez]] padel jokalaria (Madril 2006)
# [[Gemma Triay]] padel jokalaria (Menorca 1992)
# [[Lucía Sainz]] padel jokalaria (Bartzelona 1984)
# [[Marta Ortega Gallego]] padel jokalaria (Madril 1997)
# [[Alicia Arévalo González]] arkeologoa (Madril 1965)
# [[Manuela Barreiro]] farmazialaria (Galizia, 1877-1953)
# [[Martha Aliaga]] estatistika hezitzailea (Argentina, 1937-2011)
# [[Matilde Carranza]] akademikoa (Costa Rica, 1892-1981)
# [[Erin Andrews]] kirol-kazetaria (AEB, 1978)
# [[Helen Alma Newton Turner]] genetista, estatistikaria (Australia, 1908-1995)
# [[Violet Jessop]] Titanic ontziko zerbitzaria (Argentina 1887-1971)
# [[Celia Giraldo]] zinemagilea (Bartzelona 1995)
# [[Luz Rello Sánchez]] asmatzailea, dislexia- aplikazioa ( 1984)
# [[Fermina Orduña]] asmatzailea, esne zalgurdia (Espainia XIX. mendea)
# [[Gladys West]] matematikari asmatzailea, GPSrako garrantzitsua (AEB 1930)
# [[Ariana Sánchez]] padel jokalaria (Tarragona 1997)
# [[Marta Marrero]] padel jokalaria (Kanariak 1983)
# [[Bea González]] padel jokalaria (Malaga 2001)
# [[Marie Van Brittan Brown]] asmatzailea, telebista zirkuitu itxia (AEB 1922-1999)
# [[Miriam Benjamin]] asmatzailea, seinale aulkia (AEB 1861-1947)
# [[Sarah Boone]] asmatzailea, mahukak eta lisatzeko taula (AEB 1832-1904)
# [[Nancy Johnson (asmatzailea)]] izozkailu artifiziala (AEB 1794-1890)
# [[Victoria Reyes-García]] antropologoa (Bartzelona 1971)
# [[Amaia Yoldi ]] gidoilaria, film-zuzendaria (Iruñea 1973)
# [[Julie Donaldson]] kirol-kazetaria (AEB, 1978)
# [[Faustina Sáez de Melgar]] idazlea (Madril, 1834-1895)
# [[Gloria Melgar |Gloria Melgar Sáez]] margolaria eta musikagilea (Madril, 1859-1938)
# [[Julia de Asensi]] idazlea (Madril, 1849-1921)
# [[María del Pilar Sinués]] idazlea (Zaragoza, 1838 - Madril, 1893)
# [[Margaret Crane]] Predictor-aren asmatzailea (AEB 1941)
# [[Emily Cummins]] asmatzailea, ur-eramaile iraunkorra (EB 1987)
# [[Evelyn Miralles]] NASAko ingeniaria, asmatzailea, ilargirako etxea (Venezuela/AEB 1967)
# [[Janet Emerson Bashen]] asmatzailea, software aplikazioa (AEB 1957)
# [[Jeanne Bertrand]] argazkilaria (Frantzia 1880-1957)
# [[Maral Yazarloo-Pattrick]] motoziklismo ekintzailea, diseinatzailea (Iran 1981)
# [[María del Carmen Ortiz de Arce]] asmatzailea, itsuentzako idazkailua (Espainia ?-1932)
# [[Martine Bertereau]] geologo aitzindaria (Frantzia 1590-1642)
# [[Margarete Steiff]] jostuna, jostaiu diseinatzailea (Alemania 1847-1909)
# [[Heike Makatsch]] aktorea (Alemania 1971)
# [[Leena Peltonen-Palotie]] genetista (Finlandia, 1952-2010)
# [[Gertrude Scharff Goldhaber]] fisikari nuklearra (Alemania-AEB, 1911-1998)
# [[Jackie MacMullan]] kazetaria (AEB, 1960)
# [[María Teresa de Filippis]] 1 Formulako lehen emakume gidaria (Italia 1926-2016)
# [[Suzanne von Borsody]] aktorea (Alemania 1957)
# [[Rosemarie Fendel]] aktorea (Alemania 1927-2013)
# [[Gemma Jones]] aktorea (EB 1942)
# [[Anna Chancellor]] aktorea (EB 1965)
# [[Sienna Guillory]] aktorea (EB 1975)
# [[Jana Pallaske]] aktorea, rock abeslaria (Alemania 1979)
# [[Alysson Paradis]] aktorea (Paris 1984)
# [[Sophie Nélisse]] aktorea (Kanada 2000)
# [[Isabelle Nélisse]] aktorea (Kanada 2003)
# [[Rebeca Gerschman]] biologo, fisiologoa (Argentina, 1903-1986)
# [[Zarina (artista)]] artista (India 1937-Londres 2020)
# [[Marta Pan]] eskultore hungariar eta frantziarra (1923-2008)
# [[Sonia Cotelle]] fisikari, kimikaria (Polonia, 1896-1945)
# [[Anna Barbara Reinhart]] matematikaria (Suitza, 1730-1796)
# [[Helene Weigel]] aktorea (Austria 1900-Alemania 1971)
# [[Marieluise Fleißer]] antzerkigilea (Alemania 1901-1971)
# [[Monica Bleibtreu]] aktorea (Austria 1944-2009)
# [[Hedwig Bleibtreu]] aktorea (Austria 1868-1958)
# [[Martine McCutcheon]] aktorea, abeslaria (EB 1976)
# [[Lyn St. James]] auto gidaria (AEB 1947)
# [[Cathy Muller]] auto gidaria (Frantzia 1962)
# [[Giovanna Amati]] 1 Formulako gidaria (Italia 1959)
# [[Desiré Wilson]] 1 Formulako gidaria (Hegoafrika 1953)
# [[Divina Galica]] atleta, 1 Formulako gidaria (EB 1944)
# [[Patricia Font]] zinema zuzendaria (Bartzelona, 1978)
# [[Sheila Heti]] idazlea (Kanada, 1976)
# [[Judy W. Reed]] asmatzailea (AEB 1826-1905ç)
# [[June Downey]] psikologoa (AEB, 1875-1932)
# [[Else Lasker-Schüler]] judua, poeta, marrazkilaria (Alemania 1869- Palestina1945)
# [[Maria Koppenhöfer]] aktorea (Alemania 1901-2009)
# [[Sibylle Lewitscharoff]] idazlea (Alemania 1954-2023)
# [[Geraldine McEwan]] aktorea (EB 1932-2015)
# [[Emily Beecham]] aktorea (EB/AEB 1984)
# [[Linda Bassett]] aktorea (EB 1950)
# [[Jacqueline McKenzie]] aktorea (Australia 1967)
# [[Susan Prior]] aktorea (Australia 1972)
# [[Hanne Wieder]] aktorea (Alemania 1925-1990)
# [[Mascha Kaléko]] poeta judua (Polonia zaharra 1907-Suitza 1975)
# [[Madge Addy]] ileapaintzaile, erizain eta espia (Erresuma Batua, 1904-1970)
# [[Balamani Amma]] idazle poeta indiarra (India, 1909-2004)
# [[Sybilla Righton Masters]] asmatzailea (AEB 1676-1720)
# [[Lenka Franulic]] kazetaria (Txile 1908-1961)
# [[Ana Ramírez Cañil]] kazetaria (Madril, 1958)
# [[Samantha Bailly]] idazle, gidoilari eta bideogilea (Frantzia, 1988)
# [[Malak Mattar]] margolaria, ilustratzailea (Palestina, 1999)
# [[Sophie Opel]] enpresaburua, ekintzailea, aitzindaria (Alemania 1840-1913)
# [[Joanne Simpson]] meteorologoa (AEB, 1923-2010)
# [[Laura Knight]] artista (Erresuma Batua, 1877-1970)
# [[Myrtelle Canavan]] medikua, ikertzailea (AEB, 1879-1953)
# [[Teresa San Román Espinosa]] antropologoa (Pontevedra 1940- ? 2024)
# [[Phyllis Kaberry]] antropologo aitzindaria (AEB/Australia 1910- Londres 1977)
# [[Dorothea Mackellar]] idazlea (Australia 1885-1968)
# [[Berta Luisi]] margolaria (Uruguai 1924-2008)
# [[Rachel Nichols (kazetaria)]] (AEB 1973)
# [[Yolanda Soler]] judoka eta entrenatzailea (Madril, 1971)
# [[Ariane Toro|Arianne Toro]] Judoka. olinpikoa (Bilbo, 2003)
# [[Gloria Gordon Bolotsky]] informatikaria (AEB, 1921-2009)
# [[Mavis Batey]] kriptoanalista (Erresuma Batua, 1921-2013)
# [[Gertrude Elles]] geologoa, paleontologoa (Erresuma Batua, 1872-1960)
# [[María Assumpción Raventós]] margolaria (Katalunia, 1930)
# [[Jemele Hill]] kirol kazetaria (AEB 1975)
# [[Özlem Türeci]] ikertzailea, inmunologoa (Alemania 1967)
# [[Ai Tsunoda]] judoka (LLeida 2002)
# [[Telma Monteiro]] judoka (Portugal 1985)
# [[Monika Buch]] diseinatzailea (Valentzia/Herbehereak 1936)
# [[Pati Nuñez]] diseinatzaile grafikoa (Girona 1959)
# [[Clara Montagut]] diseinatzaile grafikoa (Madril 1975)
# [[Ena Cardenal de la Nuez]] diseinatzaile grafikoa (Kanariak 1968)
# [[Laura Meseguer]] tipografoa (Bartzelona 1968)
# [[Teresa Wilms Montt]] idazlea (Txile 1893-Paris 1921)
# [[Tatiana Gaviola]] film zuzendaria (Txile 1956)
# [[Mísia]] abeslaria (Portugal 1955-2024)
# [[Maria L. de Hernández]] aktibista (Mexiko 1896-1986)
# [[Saloua Raouda Choucair]] margolaria, eskultorea (Libano 1916-2017)
# [[Françoise Collin]] feminista, filosofoa, idazlea (Belgika 1928-2012)
# [[Ethel Shakespear]] geologoa (Erresuma Batua, 1871-1946)
# [[Eva Lefever]] margolaria (Txile 1955)
# [[Carmen Meneses]] ikertzailea, antropologoa (Madril, 1966)
# [[Henrietta Skelton]] idazlea (AEB, 1839-1900)
# [[Anne Fausto-Sterling]] biologo, sexologo, feminista (AEB, 1944)
# [[Cécile Biéler|Cécile Biéter]] ingeniaria (Suitza, 1884-1966)
# [[Isabelle Gatti de Gamond]] hezitzailea, ekintzaile aitzindaria (Frantzia 1839- Belgika 1905)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''ekaina''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Adela Campaña Ortiz]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Sause, 1886-Izko, 1936)
# [[Adelina Fernández Pérez|Adelina Fernández Perez]] efe- '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Portugal, 1889-Bilbo, 1938)
# [[Ana Naranjo Marín]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Sevilla, 1883 - Bilbo, 1937)
# [[Antonia Caballé]] efe- '''SORTUA''' Frankismoaren biktima (Ziritza, 1873 - Argelès sur Mer, 1945)
# [[Araceli Álvarez Calvo|Araceli Alvarez Calvo]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean bere buruaz beste egin zuen (Iruñea, 1894-Huesca, 1936)
# [[Araceli Oñate]] ----'''SORTUA''' unibertsitateko irakaslea (Valladolid)
# [[Asunción Campaña Ortiz]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Sause, 1869-Izko, 1936)
# [[Cecilia Álvarez Calvo|Cecilia Älvarez Calvo]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean bere buruaz beste egin zuen (Iruñea, 1897-Huesca, 1936)
# [[Cecilia Idirin Garabieta]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Lezama, 1913-Bilbo, 1937)
# [[Dominica Azparren Gil]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua ((Oibar, 1884 - Nardoze Alduate, Urraulbeiti, 1936)
# [[Elizabeth Casillas Valbuena]] e--- '''SORTUA''' kazetaria eta komiki gidoilaria (Bilbo, 1986)
# [[Eloína Linares]] ef-- '''SORTUA''' ekintzailea (Santander 1948)
# [[Emilia Arraiza Garín]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Zirauki, 1894 - Erreniega, 1936)
# [[Enolasca Vela Salvador]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Cortes, 1904 - 1936)
# [[Escolástica Antonia Martina Astibia Iturbe|Escolástica Astibia Iturbe]] efef '''SORTUA''' Durangoko bonbarketan erailda moja (Narvarte, 1881-Durango, 1936)
# [[Eskolastika Mendizabal Imatz]] efef '''SORTUA''' Bizkaiko amama (Bermeo, 1863-1969)
# [[Felisa Aguado Sainz]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Murchante, 1872-Valdierra, 1936)
# [[Felisa Argiñano Arzoz|Felisa Argiñano]] efef '''SORTUA''' Espainiako Gerra Zibilean Ventasko kartelan hildakoa (Zudaire, 1903-Madril, 1939)
# [[Francisca Alonso Prado]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua. (Azagra, 1896 - Rincón de Soto, 1936
# [[Jessica Ruiz Pérez|Jesica Ruiz]] ef-- '''SORTUA''' kimikaria eta politikaria (Durango, 1983)
# [[Josefa Bueno Algárate]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Morata de Jiloca, 1907 - Tutera, 1936)
# [[Josi Sierra Orrantia]] ef-- '''SORTUA''' irakaslea, dokumentalgia eta wikilaria (Bilbo, 1959)
# [[Juana Tomasa Charela Vidas]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Tutera, 1881 - 1936)
# [[Kontxita Martinez de Lezea]] e-ef '''SORTUA''' maistra, ikastola bultzatzailea (Tolosa, 1949-2023)
# [[Laida Arbizu Agirre]] e--- '''SORTUA''' ikertzailea (Ordizia, 2000)
# [[Maite Etxeberria]] e--- '''SORTUA''' Ozazeko auzapeza (Biarritz, 1956)
# [[Maite Rosende Gutierrez]] e--- '''SORTUA''' ilustratzailea (Donostia, 1991)
# [[Maritxu Egiguren]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Zaldibar, 1921 - Bartzelona, 1981)
# [[Misericordia Abad Alcega]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Zaragoza, 1905-Cortes, 1936)
# [[Nerea Ariznabarreta Izkue]] ef-- '''SORTUA''' narratzailea eta antzergilea (Eibar, 1981)
# [[Simona Calleja Aguado]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua. (Cabanillas, 1918-Valtierra, 1936)
# [[Sotera Novia de Salcedo]] --ef '''SORTUA''' Boliviako esploratzaile eta idazlea (Bilbo, XIX. mendea)
# [[Teresa Chiches Ledesma]] e-ef '''SORTUA''' (León, 1911 - Bilbo, 1937)
# [[Xole Aire]] ef--'''SORTUA''' auzapeza eta artzaina (Urepel, 1973)
# [[Ada Martí Vall]] kazetaria, idazlea (Katalunia 1914-Frantzia 1960)
# [[Adelitak]] Mexikoko iraultzako emakume soldaduak,laguntzaileak (1910-1917)
# [[Aída Parada ]] sufragista (Txile 1903-1983)
# [[Alba Rico]] aktorea, abeslaria (Murtzia 1989)
# [[Alice Bolingbroke Woodward]] ilustratzailea (Londres, 1862-1951)
# [[Alicia Asín]] adimen artifizialean aditua (Zaragoza 1982)
# [[Amanda Labarca]] irakaslea, feminista (Txile 1886-1975)
# [[Amy Bailey]] hezitzailea, sufragista (Jamaika, 1875-1990)
# [[Ana Esmeralda]] aktorea, dantzaria (Tetuan 1931-Brasil 2022)
# [[Ana Mar%C3%ADa Zeno]] mediku, sexologo (Argentina, 1922-2011)
# [[Ana Rosa Chacon]] politikaria eta sufragista (Costa Rica, 1889-1985)
# [[Ángela Mazzini Bricala]] idazlea (Cádiz, 1809-Santa Cruz Tenerifekoa, 1894)
# [[Àngels Margarit ]] dantzaria, koreografoa, pedagogoa (Bartzelona 1960)
# [[Anita Brenner]] historialaria, idazlea (Mexiko 1889-1973)
# [[Anita Bryant]] folk-, gospel- abeslaria (AEB 1940)
# [[Anna Gunn]] aktoreak (AEB 1968)
# [[Anna Maria Mozzoni]] kazetaria, politikaria, sufragista (Italia 1837-1920)
# [[Anne Nelson]] antzerkilea (AEB, 1954)
# [[Annette Beveridge]] itzultzailea (EB 1842-1929)
# [[Annie Pardo Cemo]] biologo zelularra (Mexiko 1941)
# [[Antonia Varela Pérez]] astrofisikaria (Kanariak 1965)
# [[Aurélia de Sousa]] margolaria (Txile/Portugal 1866-1922)
# [[Aurora Reyes]] margolaria (Mexiko 1908-1985)
# [[Beau Garrett]] aktorea, modeloa (AEB 1982)
# [[Bega Begum]] enperatriza (Mogol Inperioa 1511-1582)
# [[Begoña Villacís]] abokatua, politikaria (Madril 1977)
# [[Belén Funes]] film zuzendaria, gidoilaria (Bartzelona 1984)
# [[Blanca Álvarez Mantilla]] kazetaria (Madril 1931-2000)
# [[Blanca Catal%C3%A1n de Oc%C3%B3n y Gayol%C3%A1]] botanikaria (Aragoi, 1860-1904)
# [[Brittany Brewer]] saskibaloi-jokalaria (AEB 1997)
# [[Calypso Botez]] idazlea (Errumania, 1880-1933)
# [[Carlota Rosales]] margolaria (Madril 1872-1958)
# [[Carmen Caamaño Díaz]] ekintzaile politikoa (Madril 1909-2006)
# [[Carmen Santonja]] kantautorea, idazea, margolaria (Madril 1934-2000)
# [[Carmen Werner Vallejo]] dantzaria, koreografoa (Madril 1953)
# [[Carmina Virgili]] geologoa, politikaria (Bartzelona, 1927-2014)
# [[Cathay Williams]] esklaboa, militarra (AEB 1844-1893)
# [[Cecilia Álvarez Correa]] ingeniari industriala, politikaria (Kolonbia 1953)
# [[Charlotte de Turckheim]] aktorea, umoregilea (Frantzia 1955)
# [[Charlotte Scott]] matematikaria (Erresuma Batua, 1858-1931)
# [[Chékéba Hachemi]] aktibista, idazlea, 1. emakume diplomazialaria (Afganistan 1974)
# [[Christine Brennan]] kirol kazetaria (AEB, 1958)
# [[Christine Jorgensen ]] aktorea, aktibista (AEB 1926-1989)
# [[Claire Voisin]] matematikaria (Frantzia 1962)
# [[Clara Che Tórtola]] saskibaloi jokalaria (Valentzia 1997)
# [[Clara Isabel Francia]] kazetaria (Errioxa 1940)
# [[Clotilde Catal%C3%A1n de Oc%C3%B3n y Gayol%C3%A1]] entomologoa, poeta (Aragoi, 1863-1946)
# [[Concha Caballero]] politikaria (Baena, 1956 - Sevilla, 2015)
# [[Concha Michel]] abeslaria, ikertzailea (Mexico 1899-1990)
# [[Conchita Goyanes]] aktorea (Malaga 1946-Madril 2016)
# [[Conchita Montes]] aktorea (Sevilla 1914- Portugal 1994)
# [[Dámasa Cabezón]] pedagogo eta hezitzailea (Argentina, 1792 -Txile, 1861)
# [[Desirée de Fez]] kazetaria, idazlea, zinema kritikaria (Bartzeloa 1977)
# [[Diana Navarro]] abeslaria (Malaga 1978)
# [[Dilras Banu Begum]] enperatriza (Mogol Inperioa 1622-1657)
# [[Dodo (komikigilea)|Dodo]] Frantziako komikigilea (Rabat, 1955)
# [[Dolores Correa Zapata]] idazlea (Mexiko 1853-1924)
# [[Dolores Jiménez Muro]] hezitzailea, iraultzailea (Mexiko 1848-1925)
# [[Édith Grattery]] Frantziako ilustratzaile eta komikigilea (Marseilla, 1960)
# [[Edith Lederer]] nazioarteko kazetaria (AEB, 1943)
# [[Elena Arizmendi Mejia]] idazle feminista (Mexiko, 1884-1949)
# [[Elena Martín Ortega]] psikologa eta irakaslea (Espainia 195??)
# [[Elena Santonja]] tb aurkezlea (Madril 1932-2016)
# [[Elena Torres Cuéllar]] lider iraultzailea (Mexiko 1893-1970)
# [[Elizabeth Bugie]] biokimikaria (AEB, 1920-2001)
# [[Elsa von Freytag-Loringhoven|lsa von Freytag-Loringhoven]] Artista (Alemania, 1874-1927)
# [[Emily Bisharat]] legelaria (Jordania, 1913-2004)
# [[Encarnación Cubas Báez]]
# [[Enriqueta Morales]] hezitzailea eta erizain feminista (APanama, 1891-1986)
# [[Estelle Ramey]] endokrinologo, feminista (AEB, 1917-2006)
# [[Ethel Arnold]] kazetari, idazle eta hizlari, emakumeen sufragioaren aldeko aktibista (Britainia Handia 1865- 1930)
# [[Eugénie Brazier]] sukaldaria (Frantzia 1895-1977)
# [[Eunice Odio]] poeta (Costa Rica 1919- exiko 1974)
# [[Fatoumata K%C3%A9b%C3%A9]] astrofisikaria, hezitzailea (Frantzia, 1985)
# [[Fereshteh Ahmadi]] eleberrigilea (Iran 1972)
# [[Florence Cestac]] Frantziako komikigilea
# [[Florence Farmborough]] argazkilaria , idazlea (Britainia, 1887-1978)
# [[Florencia Serranía Soto]] ingeniari mekanikoa (Mexiko 1963)
# [[Franca Rame]] aktorea, idazlea, politikaria (Italia 1929-2013)
# [[Frances Jolliffe]] aktorea (AEB, 1873 – 1925)
# [[Gemma Cuervo]] aktorea (Bartzelona 1934)
# [[Gertrude Mary Woodward]] ilustratzailea (Britainia, 1854-1939)
# [[Greta Fernández]] aktorea (Bartzelona 1995)
# [[Gulbadan Begum]] biografoa, poeta, printzesa (Mogol Inperioa 1523-1603)
# [[Hamida Banu Begum]] enperatriza (Mogol inperioa 1527-1604)
# [[Hedwig Bleuler-Waser]] sufragista (Zurich, 1869 - Zollikon, 1940)
# [[Hiromi Uehara]] piano-jolea (Japonia 1979)
# [[Ifigenia Martinez]] ekonomialaria, politikaria (Mexiko 1930)
# [[Ingibjörg H. Bjarnason]] sufragista, irakaslea, artista eta politikaria (Islandia, 1867-1941)
# [[Inma Serrano]] kantautorea (Alacant 1968)
# [[Isa Duque]] psikologoa, sexologoa (Zaragoza, 1985)
# [[Isabel Andreu de Aguilar]] sufragista,ekintzailea (Puerto Rico, 1887-1948)
# [[Isabel Tenaille]] tb aurkezlea (Madril 1951)
# [[Isabella Mamani|Isabella Brunilda Mamani]] iamara abokatua eta politikaria (Txile, 1988)
# [[Itelvina Massioli]] pedagogo feminista (Brazil, XX. mendea)
# [[Jahanara Begum]] printzesa, poeta (Mogol Inperioa 1614-1681)
# [[Jahanzeb Banu Begum]] printzesa (Mogol Inperioa 1649-1705)
# [[Jan Goodwin]] idazlea eta ikerketa kazetaria (AEB, 1948)
# [[Jane Brigode]] politikaria (Belgika, 1870-1952)
# [[Janeane Garofalo]] komediantea, aktorea (AEB 1964)
# [[Jeanne Córdova]] idazlea, lesbiana aitzindaria (Alemania/AEB 1948-2016)
# [[Jojo Moyes]] kazetaria, idazlea (EB 1969)
# [[Juana Belén Gutiérrez de Mendoza]] hezitzailea, sufragista (Mexiko 1875- 1942)
# [[Julia Piaton]] aktorea (Frantzia 1985)
# [[June Carmona]] saskibaloi jokalaria (Gasteiz 2005)
# [[Karla Jay]] idazlea, ikertzailea (AEB 1947)
# [[Kathryn Bertine]] kirolaria, aktibista eta idazlea (AEB, 1975)
# [[Kelly McEvers]] kazetaria, gerrako korrespontsala (AEB, 1970)
# [[La Niña de La Puebla]] abeslaria (Sevilla 1908-Malaga 1999)
# [[Laia Raventós Roig]]saskibaloi jokalaria (Bartzelona 1997)
# [[Laura Aliaga]] saskibaloi jokalaria (Alacant 1994)
# [[Laura Granados]] kantautorea (Cádiz 1966)
# [[Laura Juliana Ramírez Ruiz]] ilustratzailea, komunikatzalea eta sortzailea (Mexiko...)
# [[Lila Clunas]] sufragisa (Eskozia, 1875-1968)
# [[Lisa Gherardini]] noblea, Mona Lisa (Florentzia 1479-1542)
# [[Louise Weiss]] idazlea, politikaria (Frantzia 1893-1983)
# [[Lucía Gil]] abeslaria, aktorea (Madril 1998)
# [[Luz Vidal]] Sindikalista, politikaria, maputxea (Txile, 1973)
# [[Maite Cazorla]] saskibaloi jokalaria (Kanariak 1997)
# [[Malagako emakumeen kartzela zaharra]] (1937-1954)
# [[Manolita Piña]] artista (Uruguai, 1883-1994)
# [[Mara Goyanes]] aktorea (Madril 1942-2006)
# [[Margaret Ogola]] pediatra, idazlea (Kenya, 1958-2011)
# [[Maria Angela Ardinghelli]] Itzultzailea, matematikaria, fisikaria (Italia, 1728-1825)
# [[Maria Cederschiöld]] kazetaria eta sufragista (Suedia, 1856-1935)
# [[María del Refugio García]] maistra, sufragista (Mexiko 1889-1973)
# [[María Dolores Medina]] kristau erlijiososa (Mexiko 1860- 1925)
# [[María José Goyanes]] aktorea (Madril 1948-)
# [[María Luisa Ponte]] aktorea (Valladolis 1918-Madril 1996)
# [[María Parrado]] abeslaria (Cádiz 2001)
# [[María San Juan]] kazetaria (Asturias 1963)
# [[María Villalón]] abeslaria (Malaga 1989)
# [[Marie Ange Guillaume]] kazetari, idazle eta gidoilaria (Frantzia, 1945)
# [[Marjory Warren]] geriatra (Erresuma Batua, 1897-1960)
# [[Marta Hermida]] saskibaloi jokalaria (Madril 1997)
# [[Martha Jungwirth]] margolaria (Austria 1940)
# [[Maruja Callaved]] tb aurkezlea (Huesca 1921-Madril 2018)
# [[Mary Fields]] esklaboa, 1. postari afroamerikarra (AEB 1832-1914)
# [[Mary Garden]] opera abeslaria (Eskozia, 1874-1967)
# [[Mary J. Rathbun]] zoologoa (AEB, 1860-1943)
# [[Mazie E. Clemens]] Lehen Mundu Gerrako korresponsala (AEB, 1890-1952)
# [[Mélanie Auffret]] film zuzendaria, gidoilaria Frantzia, XX. mendea)
# [[Mercedes Gómez Otero]] preso komunista (Madril 1915-?)
# [[Meredith Monroe]] aktorea (AEB 1969)
# [[Mimí Muñoz]] aktorea (Espainia 1914-1987)
# [[Mireia Hernández]] igeriketa sinkronizatuko kirolaria (Espainia 2002)
# [[Modesta Sanginés Uriarte]] idazle eta musikagilea (Bolivia, 1832-1887)
# [[Mumtaz Mahal]] enperatriza (Mogol Inperioa 1593-1631)
# [[Nadira Banu Begum]] printzesa (India 1618-Pakistan 1659)
# [[Nathalie Roques]] Frantziako idazlea eta komikigilea
# [[Nika Shakarami]] manifestari desagertu eta hila (Iran 2005-2022)
# [[Nina Stemme]] sopranoa (Suedia 1963)
# [[Niña de Antequera]] abeslaria (Malaga 1921-Sevilla 1972)
# [[Noora Niasari]] zinema zuzendari eta gidoilaria (Teheran)
# [[Nur Jehan]] enperatriza, poeta (Kandahar 1577-Lahore 1645)
# [[Olga Bancic]] ekintzaile komunista judua (Errumania 1912- Alemnia 1944)
# [[Olga Skorojodova]] zientzialaria, hezitzailea (SESB, 1911-1982)
# [[Paquita Rico]] aktorea (Sevilla 1929-2017)
# [[Park Wan Suh|Park Wan Sun]] idazlea (Korea, 1981-2011)
# [[Pasión Vega]] abeslaria (Madril 1976)
# [[Paula Cons]] dokumental- eta film zuzendaria (Coruña 1976)
# [[Paula Dalli]] abeslaria, aktorea, idazlea (Alacant 1993)
# [[Petra Herrera]] gizon gudari mozorrotua (Mexiko 1887-1917)
# [[Petronila Riquelme]] Bernardo O'Higgins.en alaba mestizoa (Los Angeles, Txile, 1808? - Valparaiso, 1870)
# [[Piedad Bonnett]] idazlea, poeta (Kolonbia, 1951)
# [[Piedad de la Cierva]] zientzialaria (Murtzia, 1913-2007)
# [[Pilar Muñoz]] aktorea (Madril 1911-1980)
# [[Randi Blehr]] sufragista (Norvegia, 1851-1928)
# [[Rhea Durham]] modeloa (AEB 1978)
# [[Roberta Cowell]] lasterketa- eta borroka-pilotua, 1. Emakume trans britainiarra (EB 1918-2011)
# [[Rocío Molina Cruz]] dantzaria, koreografoa (Malaga 1984)
# [[Rosario Robles]] politikaria (Mexiko 1956)
# [[Rose Mbowa]] idazlea, feminista (Uganda 1943-1999)
# [[Roshanara Begum]] printzesa, poeta (Mogol Inperioa 1617-1671)
# [[Ruja Ignatova]] iruzurgilea (Bulgaria/Alemania 1980)
# [[Ruqaiya Sultan Begum]] enperatriza (Mogol Inperioa 1542-1626)
# [[Ruth Sager]] genetista (AEB, 1918-1997)
# [[Sadie Kneller Miller]] kazetaria (AEB, 1867-1920)
# [[Salima Sultan Begum]] poeta, enperatriza (India 1539- Mogol Inperioa 1612)
# [[Sálvorako emakume heroiak]] erreskatea, Galizia 1921.01.02
# [[Samantha Gilabert]] abeslaria (Alacant 1994)
# [[Sarah Moon]] argazkilaria (Frantzia, 1941)
# [[Sarina Esmailzadeh]] manifestari nerabe erahila (Iran 2006-2022)
# [[Segoviako kartzela zaharra]] emakumeen kartzela (1946-1956)
# [[Soledad Miranda]] aktorea, abeslaria (Sevilla 1943-Portugal 1970)
# [[Sonia Montecino|Sonia Montecinco]] aimara ikertzaile, antropologoa, idazlea (Txile, 1954)
# [[Sophia Delza]] dantzaria, idazlea (AEB, 1903-1996)
# [[Stacey Kent]] abeslaria (AEB 1968)
# [[Suzanne Corkin]] neurozientzialaria (AEB, 1937-2016)
# [[Svetlana Mojsov]] biokimikaria (Jugoslavia 1947)
# [[Tebello Nyokong]] Kimikaria (Hegoafrika, 1951)
# [[Teresa Nieto]] dantzaria, koreografoa (Tanger 1953)
# [[Thea Sharrock]] antzerki eta film zuzendaria (EB 1976)
# [[Vainica Doble]] musika bikotea (1971-2000)
# [[Van Buren ahizpak]] moto bidaiariak, AEB 1916
# [[Vera Peters]] onkologoa (Kanada, 1911-1993)
# [[Vicky Lagos]] aktorea (Madril 1938)
# [[Victoria Teijeiro]] aktorea, irakaslea (Coruña 1974)
# [[Victorina Bridoux]] poeta eta eleberrigilea (Manchester, 1835-San Cruz Tenerifekoa, 1862)
# [[Virginia Grütter]] poeta, aktorea (Costa Rica 1929-2000)
# [[Yolanda Retter]] liburuzaina, idazlea (AEB 1948-2007)
# [[Zeb-un-Nisa Begum]] printzesa poeta (Mogol Inperioa 1638-1702)
# [[Zena Tooze]] biologo, ekologista (Kanada, 1955)
# [[Zenana]] emakumeen etxe zatia (India XII. mendea)
# [[Zoe Ducós]] aktorea, gidoilaria (Argentina 1928-Venezuela 2002)
# [[Zulma Brandoni de Gasparini]] paleontologoa (Argentina, 1944)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''maiatza''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agurtzane Ormatza Imatz]] '''SORTUA''' sexologoa (Bakio, 1967)
# [[Aitziber González García]] '''SORTUA''' arkeologoa, ikertzailea (Gasteiz 1991)
# [[Alaitz Arenzana]] ----'''SORTUA''' artista eta zinemagilea (Bilbo, 1976)
# [[Amaia Barrena García]] ----'''SORTUA'''idazlea, poeta (Basauri, 1989)
# [[Esti Ansotegi Guruziaga]] ----'''SORTUA''' psikologoa (Zornotza, 1976)
# [[Itziar Sapsootham]] '''SORTUA''' geografoa eta ikertzailea (Eibar, 1986)
# [[Lucia Arrube]] '''SORTUA'''erraketista (Iurreta, 1923 - Zornotza, 2012)
# [[Margarita Unzalu Arana]] ----'''SORTUA''' idazlea (Durango, 1892-1973)
# [[Rosa Hernández (artista)]] ----'''SORTUA''' eskultorea eta margolaria (Tenerife, 1955)
# [[Sama Bilbao]] '''SORTUA''' ingeniari industriala eta irakaslea (Bilbo 1961)
# [[Agnes Baden-Powell]] Nesken eskaut talde sortzailea (Ingalaterra 1858-1945)
# [[Aim%C3%A9e Antoinette Camus]] botanikaria (Frantzia, 1879-1965)
# [[Alejandra Rodríguez]] kazetaria, abokatua, 60 urteko Miss Buenos Aires 2024 (Argentina 1963)
# [[Alice Recoque]] informatikaria (Aljeria 1929- Frantzia 2021)
# [[Alicia Machado]] aktorea, Miss Unibertso 1996 (Venezuela 1976)
# [[Alison Hargreaves]] alpinista (EB, 1962-K2, 1992)
# [[Amalia Miranzo]] politikaria eta irakaslea (Cuenca, 1939-2014)
# [[Amelia Vega]] abeslaria, enpresaburua, Miss Unibertso 2003 (Dominikar Errepublika 1984)
# [[Ana de Mendoza de la Vega]] noblea (Valladolid 1554-Guadalajara 1633)
# [[Ana García Carías]] abokatua, lehen dama (Honduras 1968)
# [[Ana Sofía Henao]] modeloa, idazlea, ilustratzailea (Kolonbia, 1982)
# [[Andrea Meza]] Miss Unibertso 2020 (Mexiko 1994)
# [[Anita Conti]] ozeanografoa (Frantzia, 1899-1997)
# [[Anna Cruz]] saskibalioi jokalaria (Bartzelona 1986)
# [[Anna Montañana]] saskibaloi jokalari ohia, entrantzailea (Valentzia 1980)
# [[Anna Pazos]] idazlea (Bartzelona 1991)
# [[Anna Roig Serra]] fisikaria (Katalunia, 1962)
# [[Anne Marie Braafheid]] Miss Unibertsoko 1. Finalista beltza (Surinam 1947)
# [[Anne-Laure Folly]] zinema zuzendaria (Togo, 1954)
# [[Annie Fratellini]] aktorea, pailazoa (Frantzia, 1932-1997)
# [[Ánxela Loureiro]] poeta, idazlea eta abeslaria (Ferrol, 1956)
# [[Barbara May Cameron]] argazkilaria, poeta, idazlea eta giza eskubideen aldeko ekintzailea (AEB, 1954 - 2002ko)
# [[Barbara Sepúlveda|Barbara Sepulveda]] feminista abokatua (Santiago, 1985)
# [[Beatriz Bernal]] Espainiako 1. emakume idazlea (Valladolid 1501/1504- 1562/1586)
# [[Beatriz Domínguez-Gil]] medikua, nefrologoa (Coruña 1971)
# [[Beatriz Sarlo]] idazlea (Argentina, 1942)
# [[Begoña Etayo Ereña]] Euskal Herriko feminista (Bilbo, 1958)
# [[Betty Molesworth]] botanikaria (Zeelanda Berria, 1913-2002)
# [[Bolette Berg]] argazkilaria (Norvegia, 1872-1944)
# [[Brook Lee]] modeloa, Miss Unibertso 1997 (AEB 1971)
# [[Camila Kater]] film zuzendaria (Brasil 1990)
# [[Carla Nieto]] aktorea (Girona 1983)
# [[Carmen Díez de Rivera]] politikaria (Madril 1942-1999)
# [[Carmen Villalobos]] aktorea (Kolonbia 1983)
# [[Carolyn Steel]] arkitektoa, idazlea, ikertzailea eta unibertsitateko irakasle ingelesa (Londres ?)
# [[Catalina de Mendoza y Sandoval]] noblea (Granada 1916-1686)
# [[Catherine Peñán]] patinatzailea (Santiago, 1989)
# [[Catriona Gray]] Miss Unibertso 2018 (Australia 1994)
# [[Cecil Dorrian]] gerrako korrespontsala (AEB, 1882-1926)
# [[Cg'ose Ntcox'o]] artista (Botswana, 1950-2013)
# [[Chefa Alonso]] musikagilea (Coruña 1955)
# [[Clara Roquet]] zinema zuzendaria eta gidoilaria (1988)
# [[Clara Stauffer]] espioia, falangekoa (Madril 1904-984)
# [[Concepción Dancausa]] politikaria, funtzionarioa (Burgos 1952)
# [[Corina Smith]] abeslaria, aktorea (Venezuela 1991)
# [[Cristina Ruiz Ortega]] exekutiboa (Espainia 1970)
# [[Cynthia Elbaum]] fotokazetaria (AEB, 1966-1994)
# [[Dana Randall]] informatikaria (AEB 1968)
# [[Da'Vine Joy Randolph]] aktorea, kantaria (AEB 1986)
# [[Demi-Leigh Nel-Peters]] enpresaburua, Miss Unibertso 2017 (Hegoafrika 1995)
# [[Denise Ferreira da Silva]] filosofoa eta artista (Brasil, 1963)
# [[Denise Quiñones]] aktorea, Mis Unibertso 2001 (Puerto Rico 1977)
# [[Dominga Neculmán]] zeramikagilea (Walmapu, 1937-2022)
# [[Dorothy Liddell]] arkeologoa (Erresuma Batua, 1890-1938)
# [[Eden Golan]] abeslaria (Errusia/Israel 2003)
# [[Ekaterina Zelenko]] hegazkinlari militarra (Errusia 1916-1941)
# [[Elisa Aguilar]] saskibaloi jokalaria (Madril,1976)
# [[Elisabeth Ohlson Wallin]] argazkilaria (Suedia 1961)
# [[Eliza Ruhamah Scidmore]] idazlea, argazkilaria (AEB 1856-1928)
# [[Elizabeth Gould Bell]] medikua eta sufragista (Erresumna Batua, 1862-1934)
# [[Elizabeth McCombs]] 1. emakume parlamentaria (Zeelanda Berria 1873-1935)
# [[Elsa Donaire Malagelada]] saskibaloi jokalaria (Girona, 1979)
# [[Emily Stowe]] medikua (Kanada, 1831-1903)
# [[Encarnación Alzona]] historilaria eta sufragista (Filipinak, 1895-2001)
# [[Enriqueta_Sèculi]] pedagoga, kirolaria eta feminista (Bartzelona, 1897-1976)
# [[Ericka Ñanco]] ekintzailea eta politikari maputxea nén (Walmapu, 1992)
# [[Esther Hill]] arkitektoa (Kanada, 1895-1985)
# [[Eugenie Clark]] iktiologoa (AEB, 1922-2015)
# [[Evaluna Montaner]] aktorea, kantaria (Venezuela 1997)
# [[Felisa Rincón de Gautier]] politikaria (Ameriketako Estatu Batuak, 1897-1994)
# [[Fernanda García Lao]] idazlea (Argentin/ Espainia 1966)
# [[Francisca Linconao]] lider maputxea (Walmapu, 1958)
# [[Fuencisla Clemares]] exekutiboa (Madril 1974)
# [[Gabriela Isler]] modeloa, Miss Unibertso 2013 (Venezuela 1988)
# [[Gabriela Mandujano]] sufragista, politikaria (Txile 1902-1984)
# [[Gidaritza]] neskato-eskaut taldeen mugimendua
# [[Gloria Diaz]] modeloa, Miss Unibertso 1969 (Filipinak 1951)
# [[Grettell Valdez]] aktorea (Mexiko 1976)
# [[Gwendolyn Lizarraga]] ekintzailea, politikaria eta enpresa burua (Belize, 1901-1975)
# [[Hanna Sheehy-Skeffington]] sufragista eta nazionalista (Irlanda, 1877-1946)
# [[Harnaaz Sandhu]] Miss Unibertso 2021 (India 2000)
# [[Harriet Chalmers Adams]] esploratzailea, argazkilaria (AEB 1875-Frantzia 1937)
# [[He Zehui]] fisikari nuklearra (Txina, 1914-2011)
# [[Herminia Aburto Colihueque|Herminia Aburto]] lider maputxea
# [[Huda Akil]] neurozientzialaria (Siria-AEB, 1945)
# [[Inma Rubiales]] idazlea (Badajoz 2002)
# [[Inmaculada Rodríguez-Piñero]] politikaria (Madril 1958)
# [[Iris Mittenaere]] modeloa, Miss Unibertso 2016 (Frantzia 1993)
# [[Iris van Herpen]] moda diseinatzailea (Herbehereak 1984)
# [[Isabel de Liaño]] idazlea (Valladolid XVI. Mendea-XVII. mendea)
# [[Isabel dos Santos]] ekonomialaria, aberatsa (Errusia/Angola 1973)
# [[Isabel Millé Giménez]] ikertzailea, liburuzaina, poeta (Almeria 1894- 1990)
# [[Isabel Ov%C3%ADn Camps]] kimikaria, irakaslea (Sevilla, 1887-1972)
# [[Ivette María Tato]] igerilaria (Bartzelona 1975)
# [[Janet Rowley]] genetikaria (AEB, 1925-2013)
# [[Jayne Atkinson]] aktorea (EB/AEB 1959)
# [[Jennifer Hawkins]] modeloa, Miss Unibertso 2004 (Australia 1983)
# [[Joanna Haigh]] fisikaria (Erresuma Batua, 1954)
# [[Josefa Tito Recalde]] enpresaburua (Donostia, 1802-1858)
# [[Josephine Cecilia Diebitsch Peary]] esploratzaile aitzindaria (AEB 1863-1955)
# [[Júlia Bacardit]] idazlea (Bartzelona 1991)
# [[Juliane Koepcke]] zoologoa (Peru-Alemania, 1954)
# [[Juliette Gordon Low]] Espainian eta Kuban neska eskaut taldeen sortzailea (AEB 1860-1927)
# [[Justine Pasek]] artista, 2. Miss Unibertso 2002 (SESB/Panama 1979)
# [[Karina Riquelme Viveros]] abokatu maputxea (Walmapu, 1981)
# [[Kate Sessions]] botanikaria (AEB, 1857-1940)
# [[Kate Swift]] idazlea, editorea (AEB 1923-2011)
# [[Katharine Blunt]] kimikaria, nutrizionista (AEB, 1876-1954)
# [[Kathleen Cruise O'Brien]] sufragista eta irakaslea (Irlanda, 1886-1938)
# [[Kimberley Tell]] aktorea, abeslaria (Lanzarote 1989)
# [[Kimberly Dozier]] kazetaria, gerrako korrespontsala (AEB,1966)
# [[Kimera (abeslaria)]] (Hego Korea 1954)
# [[Kirsten Vangsness]] aktorea, gidoilaria (AEB 1971)
# [[Laia Palau]] saskibaloi jokalaria (Bartzelona 1979)
# [[Laura Aguilar]] argazkilaria (AEB, 1958-2018)
# [[Laura Gil]] saskibaloi jokalaria (Murtzia 1992)
# [[Lauren Groff]] idazlea (AEB 1962)
# [[Lea Gabrielle]] kazetaria, diplomatiko ohia, hegazkinlaria (AEB,1975)
# [[Lidia Lopujova]] dantzaria (Errusia, 1892-1981)
# [[Liliana Ancalao]] poeta, irakasle maputxea (Walmapu, 1961)
# [[Lisa Randall]] fisikaria (AEB 1962)
# [[Liubov Sóbol]] apolitikaria, ekintzailea (Errusia 1987)
# [[Lola Glaudini ]] aktorea (AEB 1971)
# [[Louise Gavan Duffy]] sufragista eta nazionalista (Niza, 1884 - Dublin, 1969)
# [[Luisa Mendoza y Mendoza]] noblea (1582-Nadril 1619)
# [[Luna Pamies]] aktorea (Alacant, 2003)
# [[Lydia Davis]] idazlea (AEB, 1947)
# [[Małgorzata Szumowska]] film zuzendaria, gidoilaria, ekoizlea (Polonia 1973)
# [[María Abrisqueta de Zulueta]] Espainian eta Kuban neska-eskaut taldeen sortzailea (Donostia 1911-1992)
# [[Maria Bellido]] heroia (Jaen 1755-1809)
# [[María Catrileo|Maria Catrileo]] hizkuntzalari maputxea (Walmapu, 1944)
# [[María de Mendoza y Fonseca]] noblea, arte-bildumagilea (Espainia 1516-1580)
# [[María Dolores Dancausa]] bankaria, exekutiboa (Burgos 1959)
# [[María Gómez de Sandoval y Torres de Navarra]] noblea (?- 19)
# [[María José García Beato]] legelaria, bankaria, exekutiboa (Kordoba 1965)
# [[Maria Koepcke]] ornitologoa (Alemania-Peru, 1924- 1971)
# [[María La Ribot]] koreografoa (Madril 1962)
# [[María Martinón Torres]] Medikua, antropologoa (Orense, 1974)
# [[Maria Rúbies]] maistra eta politikaria (Leida, 1932-1983)
# [[Maria Tereza Jorge P%C3%A1dua]] ekologoa (Brasil, 1943)
# [[Marie Høeg]] sufragista eta argazkilaria (1866-1949)
# [[Marie Pape-Carpantier]] pedagoga eta feminista frantziarra (Frantzia 1815 - 1878)
# [[Marina Geli]] medikua, politikaria (Girona 1958)
# [[Marta Alonso]] onkologo ikertzailea (Lodosa 1974)
# [[Marta Fernández (saskibaloi-jokalaria)]] (Bartzelona,1981 19)
# [[Marta Vergara]] sufragista, idazlea (Txile 1898- 1995)
# [[Marta Xargay]] saskibaloi jokalaria (Girona 1990)
# [[Martha Vasconcellos]] modeloa, Miss Unibertso 1968 (Brasil 1948)
# [[Mary Lowndes]] artista eta sufragista (Dorset, 1856 - Londres, 1929)
# [[Maud Bonneaud]] margolaria (Limoges, 1921-Madril, 1991)
# [[Maya Moore]] saskibaloi jokalaria (AEB 1989)
# [[Melba Roy Mouton]] matematikaria, programatzailea (AEB, 1929-1990)
# [[Mélodie Nakachian]] ume bahitua, psikologoa (AEB 1982)
# [[Mencía de Mendoza]] noblea, arte-bildumagilea (Guadalajara 1508-Valentzia 1554)
# [[Mercè Arànega]] aktorea (Agentina/Katalunia 1957)
# [[Meri Te Tai Mangakāhia]] sufragista (Zeelanda Berria, 1868-1920)
# [[Mónica López (aktorea)]] (Kanariak 1969)
# [[Mpule Kwelagobe]] aktibista, Miss Unibertso 1999 (Bostwana 1979)
# [[Nabila Espanioly]] aktibista, pedagogoa, feminista (Israel 1955)
# [[Nandipha Mntambo]] eskultorea eta artista (Hegoafrika, 1982)
# [[Nanna Aakjær|Nanna Aakjaer]] eskultorea eta sufragista (Danimarka, 1874-1962)
# [[Natalia Torrente]] kirol kazetaria (Madril 1984)
# [[Natividad Almeda-López|Natividad Almeda Lopez]] legelaria (Filipinak, 1892-1977)
# [[Natividad Llanquileo]] Abokatua eta politikari maputxea (Walmapu, 1984)
# [[Neri Oxman]] arkitektoa, diseinatzailea, irakaslea (Israel/AEB 1976)
# [[Nettie Honeyball]] futbolaria (Londres 1871- Argentina XX. mendea))
# [[Oksana Fiodorova]] abeslaria, polizia, Miss Unibertso 2002 (Errusia 1977)
# [[Olga Poblete]] irakaslea, gizarte buruzagia (Txile 1908-1999)
# [[Olha Kobylianska]] idazlea (Ukraina 1863-Errumania 1942)
# [[Olivia Culpo]] influencerra, Miss Unibertso 2012 (AEB 1992)
# [[Oracene Price]] tenis entrenatzailea (AEB 1952)
# [[Orna Grumberg]] informatikaria (Israel 1952)
# [[Paget Brewster]] aktorea (AEB 1969)
# [[Patricia Dauder]] artista (Bartzelona, 1973)
# [[Patricia Goldman-Rakic]] neurologoa (AEB, 1937-2003)
# [[Patricia Manterola]] abeslaria, aktorea (Mexiko 1972)
# [[Patsy Adam-Smith]] idazlea, historialaria (Australia 1924-2001)
# [[Paula Painén Calfumán|Paula Paiñén Calfuman]] Kultura maputxearen ordezkaria (Walmapu, 1931)
# [[Paulina Vega]] enpresaburua, Miss Unibertso 2014 (Kolonbia 1993)
# [[Pia Wurtzbach]] enpresaburua, Miss Unibertso 2015 (Alemania/Filipinak 1989)
# [[Pilar Belzunce de Carlos]] mezenasa (Filipinak, 1925-Donostia, 2015)
# [[Pilar Martín Gila]] idazlea (Segovia 1962)
# [[Queralt Casas]] sakibaloi jokalaria (Girona 1992)
# [[Ramona Reyes]] emagin eta politikari maputxea (Txile, 1967)
# [[R'Bonney Gabriel]] Miss Unibertso 2022 (AEB 1994)
# [[Rebeca Jiménez]] abeslaria (Segovia 1975)
# [[Rivka Oxman]] arkitekto, ikertzailea, irakaslea (Israel 1950)
# [[Robyn Davidson]] idazlea (Australia 1950)
# [[Rochelle Aytes]] aktorea, modeloa (AEB 1976)
# [[Rosa Serra]] eskultorea (Vic, 1944)
# [[Rosa Smith Eigenmann]] iktiologoa (AEB, 1858-1947)
# [[Rose Kennedy|Rose Kenedy]] filantropoa (AEB, 1890-1995)
# [[Rosita Ferrer]] Kopla kantaria eta egilea (Bartzelona,1935)
# [[Safi Faye]] zinema zuzendaria (Senegal, 1934-2023)
# [[Samara de Córdova]] aktore eta idazlea (Guatemala, 1923-2015)
# [[Sasha Waltz ]] dantzaria, koreografoa (Alemania 1963)
# [[Semiha Berksoy]] opera abeslaria (Turkia, 1910-2004)
# [[Séverine Vidal]] idazlea (Frantzia, 1969)
# [[Sheynnis Palacios]] kazetaria, Miss Unibertso 2023 (Nikaragua 2000)
# [[Silvia Palumbo]] kantautorea (Argentina 1961)
# [[Soledad Bacarreza]] psikologo eta kirol kazetaria (Santiago, 1969)
# [[Sonsoles de Icaza]] aristokrata, Balentziagaren musa (Avila 1914- Madril 1996)
# [[Valentina Pinelo]] moja idazlea (Sevilla XVI. Mendea-XVII. mendea)
# [[Vanisha Mittal]] aberatsa, enpresaburua (India 1980)
# [[Verónica Figueroa Huencho|Veronica Figueroa Huencho]] irakasle eta politikari maputxea (Santiago, 1974)
# [[Virginia Cowles]] gerrako idazlea eta kazetaria (1910-1983)
# [[Yehni Djidji|Yenni Djidji]] idazlea eta blogaria (Boli Kosta, 1988)
# [[Yuri Kochiyama]] ekintzailea (AEB 1921-2014)
# [[Zofia Stryjeńska]] margolaria (Krakovia 1891-Geneva 1976)
# [[Zozibini Tunzi]] Miss Unibertso 2019 (Hegoafrika 1993)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''Apirila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Irati Cuadrado Noain]] ef--'''SORTUA''' iraupen eskalatzailea (Burlata, 2001)
# [[Juana Cortés Amunarriz]] ----'''SORTUA''' idazlea (Hondarribia, 1966)
# [[Nerea Intxausti Castiñeira]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Pasai Donibane, 2000)
# [[Abigail eta Brittany Hensel]] maistrak, biki siamdar bizefalikoak (AEB 1990)
# [[Adelaida Avagyan]] medikua, ikertzailea (Armenia-AEB, 1924-2000)
# [[Adelina Jiménez Jiménez]] maistra ijitoa (1945)
# [[Adriana Hoffmann]] biologoa (Txile 1940)
# [[Agnès McLaren]] medikua, sufragista (EB 1837-Frantzia 1913)
# [[Aida Fern%C3%A1ndez R%C3%ADos]] biologoa, ozeanografoa (Galizia, 1947-2015)
# [[Akiko Kojima]] modeloa, Miss Unibertso 1959 (Japonia 1936)
# [[Amelia Cuñat Monleon]] marrazkilaria, zeramikaria (Valentzia 1878-1946)
# [[Amparo Muñoz]] modeloa, aktorea, Miss Unibertso (Malaga 1954-2011)
# [[Amparo Navarro Giner]] maistra (Valentzia, 1900-1986)
# [[Ana Jaren]] ilustratzailea (Sevilla 1985)
# [[Ane Campos]] futbolaria (Getaria, 1999)
# [[Angela Marinescu]] poeta (Errumania 1941-2023)
# [[Anna Callender Brackett]] filosofa eta feminista estatubatuarra (EEUUko Bostonen, 1836-1911)
# [[Anna Güell Torne]] aktorea (Katalunia 1961)
# [[Anna Kolbrún Árnadóttir|Anna Kolbrún]] maistra eta politikaria (1970-2023)
# [[Anna Munro]] sufragista (EB 1881-1962)
# [[Anna Turbau]] argazkilaria (Bartzelona 1949)
# [[Anne Knight]] sufragista (BH 1786-1862)
# [[Anne Marie Pohtamo]] modeloa, aktorea, Miss Unibertso (Finlandia 1955)
# [[Apasra Hongsakula]] modeloa, Miss Unibertso 1965 (Thailandia 1947)
# [[Armi Kuusela]] filantropoa, 1. Miss Unibertso (Finlandia 1934)
# [[Axelle Kabou]] idazlea (Kamerun, 1955)
# [[Aya Nakamura]] abeslaria (Frantzia, 1995)
# [[Barbara Blomberg]] dama, Karlos I.aren maitalea, Joan Austriakoaren ama (Alemania 1527-Kantabria 1597)
# [[Barbara Canepa]] Italiako komikigilea (Genoa, 1969)
# [[Barbara Foxley]] pedagogoa, sufragista (EB 1860-1958)
# [[Bárbara Palacios]] idazlea, Miss Unibertso 1986 (Madril/Venezuela 1963)
# [[Beatriz Iribarne Sánchez]] maistra eta ekintzailea (Almeria, 1942)
# [[Begoña Muruaga Laca]] filologoa, euskara teknikaria (Bermeo 1953)
# [[Bernadette Sanou Dao]] idazlea (Burkina Faso)
# [[Berry Berenson]] argazkilaria, aktorea (AEB 19)
# [[Bertha Gxowa]] politikaria eta ekintzailea (Hegoafrika, 1934-2010)
# [[Betty Lou Raskin]] kimikaria (AEB, 1924-2010)
# [[Bienvenida Sarmiento]] maistra (Argentina, 1804-1900)
# [[Camille Paglia]] kritikari soziala, idazlea (AEB 1947)
# [[Cándida Antonia Bueno Iso|Cándida Antonia Bueno]] maistra fusilatua (Zaragoza, 1912-1936)
# [[Carme Giralt Roses]] hezitzailea (Bartzelona 1940-2022)
# [[Carmen Delgado Vicente|Carmen Delgado]] Maistra eraila (Salamanca, 1899-1936)
# [[Carmen Guillén Lorente]] historialaria, ikertzailea, irakaslea (Murtzia 1988)
# [[Carmen Mola]] idazle taldea (Espainia, 2018)
# [[Carol Morris]] modeloa, Miss Unibertso 1956 (AEB 1936)
# [[Carroll Baker]] aktorea (AEB 1931)
# [[Cecilia Bolocco]] aurkezlea, Miss Unibertso 1987 (Txile 1965)
# [[Chantal van den Heuvel]] Belgikako idazlea
# [[Christiane Martel]] aktorea, Miss Unibertso 1953 (Frantzia 1935)
# [[Cirila Ubaldina García Díaz]] maistra eraila (Salamanca, 1893-1936)
# [[Clara Ragaz]] maistra, feminista (Suitza, 1894-1957)
# [[Clementia Taylor]] sufragista (EB 1810-1908)
# [[Corinna Tsopei]] aktorea, modeloa, Miss Unibertso 1964 (Grezia 1944)
# [[Dayanara Torres]] idazle, abeslari, modeloa, Miss Unibertso 1993 (Puerto Rico 1974)
# [[Deborah Carthy-Deu]] modeloa, enpresaburua, Miss 1985 (Puerto Rico 1966)
# [[Debra Lafave]] maistra, estuproz kondenatua (AEB 1980)
# [[Delia Zapata Olivella]] dantzaria, irakaslea (Kolonbia 1926-2001)
# [[Denise Affonço]] idazlea (Kanbodia, 1944)
# [[Dia Mirza]] modeloa, aktorea, ekoizlea (India 1981)
# [[Djaili Amadou Amal]] idazlea (Kamerun, 1975)
# [[Dorothea Pertz]] botanikaria (EB 1859-1939)
# [[Duygu Asena]] idazlea (Turkia 1946-2006)
# [[Edith Ayrton]] idazlea, sufragista (EB 1879-1945)
# [[Edith Picton-Turbervill]] sufragista (EB 1872-1960)
# [[Edith Rebecca Saunders]] genetista (EB 1865-1945)
# [[Ela Gandhi]] politikaria (Hegoafrika, 1940)
# [[Eleanor Coppola]] dokumentalgilea, idazlea (AEB, 1936-2024)
# [[Elena Mendoza]] musikagilea (Sevilla 1973)
# [[Elisabetta Gnone]] idazle eta kazetari italiarra (Genova, 1965)
# [[Elizabeth Pease Nichol]] sufragista (EB 1807-1897)
# [[Emmeline Pethick-Lawrence]] sufragista (EB 1867- 1954)
# [[Estée Lauder]] kosmetika-enpresaburua (AEB 1906-2004)
# [[Esther Afua Ocloo]] ekintzailea (Ghana 1919-2002)
# [[Esther Pineda G]] idazlea, ikertzailea (Venezuela 1985)
# [[Ethel Ayres Purdie]] sufragista (EB 1874-1923)
# [[Ethel Lilian Voynich]] idazlea eta musikaria (Ballintemple, 1864 - New York, 1960)
# [[Eulalia Guzmán Barrón|Eulalia Guzmán Barrón]] maistra eta arkeologa mexikarra (Mexiko, 1890 - 1985)
# [[Eva Guillamon]] artista, dramagilea (Albacete 1978)
# [[Fannie Flagg]] aktorea, idazlea (AEB 1944)
# [[Fatou Keïta]] idazle (Boli Kosta, 1965)
# [[Frances Ames]] neurologo, aktibista (Hegoafrika, 1920-2002)
# [[Frances Power Cobbe]] sufragista, idazlea ekintzailea (BH 1822-1904)
# [[Francisca de Asís Sanchis Ferrer]] 2.Errepublikako maistra (1896-1982)
# [[Françoise Bettencourt Meyers]] munduko emakume aberatsena (Frantzia 1953)
# [[Georgina Rizk]] modeloa, Miss Unibertso 1971 (Libano 1953
# [[Gladys Zender]] modeloa, Miss Unibertso 1957 (Peru 1939)
# [[Guillenako 17 arrosak]] emakume fusilatuak (Sevilla, 1937)
# [[Hannah Glasse]] idazlea (BH 1708-1770)
# [[Hanni Wenzel]] eskiatzailea (Liechtenstein 1956)
# [[Hema Malini]] aktorea, dantzaria (India 1948)
# [[Hemley Boum ]] idazlea (Kamerun, 1973)
# [[Herminia Gomez Serra]] sopranoa (Castelló 1891-Italia 1977)
# [[Hillevi Rombin]] modeloa, Miss Unibertso 1955 (Suedia 1933- AEB 1996)
# [[Holloway papar-orratza]] kartzelaratutako sufragisten saria
# [[Ieda Maria Vargas]] modeloa, Miss Unibertso 1963 (Brasil 1944)
# [[Irene Sáez]] politikaria, Miss Unibertso 1981 (Venezuela 1961)
# [[Irina Belova]] atleta, heptatloilaria (Errusia 1968)
# [[Iris Chang]] idazlea (AEB 1968-2004)
# [[Itxaso Mardones]] kazetaria (Gasteiz 1979-2024)
# [[Itzel Arcos]] komediantea (Mexiko, 1988)
# [[Janelle Commissiong]] enpresaburua, politikaria, Miss Unibertso 1977 (Trinidad eta Tobago 1953)
# [[Jeanneth Beltran]] etxeko langileen eskubideen sinboloa (Nikaragua 1984- Toledo 2014)
# [[Jerrie Mock]] airez mundu-bira egindako 1. emakumea (AEB 1925-2014)
# [[Joanne Harris]] idazlea (EB 1964)
# [[Joênia Wapichana]] abokatu indigena (Brasil 1974)
# [[Josette Abondio]] irakaslea eta idazlea (Boli Kosta, 1932)
# [[Karen Dianne Baldwin]] gidoilaria, Miss Unibertso 1982 (Kanada 1963)
# [[Kartini]] heroia (Ekialdeko Herbeherear Indiak 1879-1904)
# [[Kate Campbell Hurd-Mead]] feminista, ginekologoa (Kanada-AEB, 1867-1941)
# [[Katharine Murray Lyell]] botanikaria (EB 1817-1915)
# [[Kay Beauchamp]] sufragista (EB 1899-1992)
# [[Kerry Anne Wells]] tb aurkezlea, Miss Unibertso (Australia 1951)
# [[Laia Abril]] artista, argazkilaria (Bartzelona 1986)
# [[Laura Geraldine Lennox]] sufragista (Irlanda, 1883-1958)
# [[Lee Israel]] idazlea, faltsifikatzailea (AEB 1939-2014)
# [[Lettice Fisher]] sufragista (EB 1875-1956)
# [[Liliana Năstase]] atleta, heptatloilaria (Errumania 1962)
# [[Lina Cavalieri]] sopranoa (Italia, 1874-1944)
# [[Linda Bement]] modeloa, Miss Unibertso 1960 (AEB 1941-2018)
# [[Lis Vega]] abeslaria (Kuba 1977)
# [[Livia Veloz]] maistra eta poeta (Santo Domingo, 1889-1980)
# [[Lorraine Downes]] modelo dantzaria, Miss Unibertso 1983 (Zeelanda Berria 1964)
# [[Louie Bennett]] sufragista (Irlanda 1870-1956)
# [[Louise Aitken-Walker]] rally pilotua (Eskozia 1960)
# [[Lucia Perotti]] maistra (Italia, 1586-1641)
# [[Luigia Mandolini]] maistra eta sufragista (1866-1939)
# [[Lupita Jones]] enpresaburu, Miss Unibertso 1991 (Mexiko 1967)
# [[Luz Marina Zuluaga]] modeloa, Miss Unibertso 1958 (Kolonbia 1938-2015)
# [[Luzdivina Megido]] 2. errepublikako maistra erbesteratua (Asturias, 1916-1984)
# [[Mª Luz Montesinos Gutiérrez]] neurozientzialaria, ikertzailea (Sevilla 1969)
# [[Madison Chock]] patinatzaile artistikoa (AEB 1992)
# [[Magdalena de Ulloa]] noblea (Zamora 1525-Valladolid 1598)
# [[Manola Brunet]] klimatologoa (Cariñena, 1955)
# [[Mar Galceran]] Down sindromedun 1.diputatua Espainian (Valentzia 1977)
# [[Mar Regueras]] aktorea, gimnasia erritmoko entrenatzailea (Bartzelona 1970)
# [[Margaret Cousins]] sufragista (Irlanda 1878 -India 1954)
# [[Margaret Gardiner]] kazetaria, modeloa, Miss Unibertso 1978 (Hegoafrika 1959)
# [[Margareta Arvidsson]] aktorea, modeloa, Miss Unibertso 1966 (Suedia 1947)
# [[Margie Moran]] modeloa, Miss Unibertso (Filipinak 1973)
# [[Margot Moles]] kirolaria (Bartzelona, 1910-Madril, 1987)
# [[Mari Carmen Díez Navarro]] maistra (Alicante, 1949)
# [[Maria Alharilla]] futbolaria, 1. amatasun baja (Jaen 1990)
# [[María Arias Bernal]] maistra eta iraultzailea (Mexiko, 1884-1923)
# [[Maria de la Encarnacion Rigada Ramon]] matematikaria (Cadiz 1863- Madril? 1930)
# [[Maria Dolores Ocaña Madrid]] abokatua, 1. emakumea Letizia erreginaren idazkaritza pribatua zuzentzen (Madril 1973)
# [[María Luisa Navarro Margati]] maistra, pedagogo eta psikologo errepublikar erbesteratua (Fantzia, 1890-Argentina, 1947)
# [[María Xesús Lama]] filologoa, idazlea, saiakeragilea (Lugo 1964)
# [[Marifé Arroyo]] maistra (Valentzia, 1946)
# [[Marion Ross]] aktorea (AEB 1928)
# [[Marisa Belaustegigoitia]] idazlea, ikertzailea eta feminista (Mexiko, 1969)
# [[Marisa Berenson]] modeloa, aktorea (AEB 1947)
# [[Marisol Malaret]] modeloa, Miss Unibertso 1970 (Puerto Rico 1949-2023)
# [[Maritza Sayalero]] modeloa, Miss Unibertso 1979 (Venezuela 1961)
# [[Marlene Schmidt]] aktore, ekoizle, modelo, Miss Unibertso 1961 (Alemania 1937)
# [[Marta Segarra]] filologoa, ikertzailea (Bartzelona 1963)
# [[Marthe Ekemeyong Moumié]] idazle eraila (Kamerun, 1931-2009)
# [[Mary Anne Rawson]] abolizionista (BH 1801-1887)
# [[Mary Bennett (pedagogoa)]] (EB 1913-2005)
# [[Mary Corinna Putnam Jacobi]] mediku, idazle, sufragista (AEB, 1842-1906)
# [[Mary Emilie Holmes]] geologoa, irakaslea (AEB, 1850-1906)
# [[Mary Estlin]] aktibista (EB1820-1902)
# [[Mary Horner Lyell]] geologoa (EB 1808-1873)
# [[Mary Kay Letourneau]] maistra, estuproz kondenatua (AEB 1962-2020)
# [[Mary MacSwiney]] ekintzaile independentista, emakume politikari errepublikar irlandarra eta feminista. (Londres, 1872 - Cork, 1942)
# [[Matilde Escuder Vicente]]2. errepublikako maistra (Valentzia, 1913-Frantzia, 2006)
# [[Mercedes Tella]] pedagogoa, idazlea (Coruña 1868-Leon 1934)
# [[Michelle McLean]] modeloa, idazlea, Miss Unibertso 1992 (Namibia 1972)
# [[Millicent Mackenzie]] sufragista (EB 1863-1942)
# [[Miriam Stevenson]] modeloa, Miss Unibertso 1954 (AEB 1933)
# [[Mona Grudt]] kazetaria, Miss Unibertso 1990 (Norvegia 1971)
# [[Monique Ilboudo]] idazlea (Burkina Faso, 1959)
# [[Montserrat Señaba]] maistra eta politikaria (Ekuatore Ginea, 1918-1980)
# [[Morayma Ofir Carvajal]] maistra (Ekuador, 1915-1951)
# [[Naomi Wolf]] idazlea, aktibista (AEB 1962)
# [[Natalie Glebova]] idazlea, modeloa, Miss Unibertso 2005 (Errusia/Kanada 1981)
# [[Nina Jacqmin]] Belgikako komikigilea (Brusela, 1989)
# [[Noralma Vera]] ballet dantzaria eta maistra (Ekuador, 1936)
# [[Norma Nolan]] modeloa, Miss Unibertso 1962 (Argentina 1938)
# [[Novera Ahmed]] artista (Bangladesh, 1939)
# [[Nuria Hosta Pascual]] aktorea (Katalunia, XX. mendea)
# [[Nuria Nuñez Hierro]] musikagilea (Cádiz 1980)
# [[Pascuala Campos de Michelena]] arkitektoa (Jaen/Galizia 1938)
# [[Pauline Dy Phon]] idazlea eta botanikaria (Kanbodia, 1933)
# [[Pauline Peyraud-Magnin]] futbolaria (Frantzia, 1992)
# [[Paz Moreno Feliu]] antropologoa, ikertzailea (Coruña 1956)
# [[Pilar Aymerich Puig]] argazkilaria (Bartzelona 1943)
# [[Pilar Cuartero]] maistra (Zaragoza, 1906-1995)
# [[Pilar Parcerisas]] arte-kritikaria, -historialaria (Bartzelona 1957)
# [[Porntip Nakhirunkanok]] filantropoa, modeloa, Miss 1988 (Thailandia 1969)
# [[Priscilla Bright McLaren]] sufragista (EB 1815-1906)
# [[Purdah]] ohitura
# [[Rafaela Rimbau]] aktorea (Espainia 1819-Valentzia 1896)
# [[Rahel Varnhagen von Ense]] idazlea (Berlin, 1771-1832)
# [[Rebeca Atencia]] primatologoa (Coruña 1977)
# [[Rebecca Saunders]] musikagilea (EB 1967)
# [[Regina Blandón|Regina Blandon]] aktorea (Mexiko, 1990)
# [[Remei Sipi]] hezitzailea, idazlea eta editorea (Rebola - Ginea 1952)
# [[Remigia Nazaroviene]] atleta (Turkmekistan/Lituania 1967)
# [[Renate Mayntz]] soziologoa (Berlin 1929)
# [[Rina Mor]] abokatua, Miss Unibertso 1976 (Israel 1956)
# [[Rita Mae Brown]] idazlea, aktibista (AEB 1944)
# [[Riyo Mori]] Miss Unibertso 2007 (Japonia 1986)
# [[Rosa Garcia Alcon]] ekintzaile antifrankista (Madril 1957)
# [[Rosa May Billinghurst]] sufragista (BH 1875-1953)
# [[Rosalind Pitt-Rivers]] biokimikaria (Erresuma Batua, 1907-1990)
# [[Rosana Alonso]] maistra eta politikaria (Santander, 1970)
# [[Ruth Hubbard]] biokimikaria (Austria-AEB, 1924-2016)
# [[Sabrina Calvo]] Frantziako idazlea (Marseilla, 1974)
# [[Samanta Schweblin]] idazlea (Argentina 1978)
# [[Sandra Pierrette Kanzie|Sandra Pierrete Kanzie]] idazlea (Burkina Faso)
# [[Sarah Bouyain]] idazle eta zinema-zuzendaria (Reims, 1968)
# [[Sarah Jane Baines]] sufragista (EB 1866-1951)
# [[Sarah Winstedt]] medikua, zirujaua eta sufragista irlandarra (Sixmilebridge, 1886- Havant, 1972)
# [[Shawn Weatherly]] modeloa, aktorea, Miss Unibertso 1980 (AEB 1961)
# [[Shazia Ilmi]] kazetaria, aktibista (India 1970)
# [[Shirley Jackson]] idazlea (AEB 1916-1965)
# [[Silvia Caballol]] psikologoa, idazlea (Bartzelona 1983)
# [[Sofia Alaoui]] film zuzendaria (Maroko 1990)
# [[Sonia Megias]] musikagilea, artista (Albacete 1982)
# [[Sonja Sekula]] artista (Suitza 1918-1963)
# [[Sophie Alour]] saxofoi-jotzailea (Bretainia, 1974)
# [[Sunita Narain]] ekologista (India 1961)
# [[Svetlana Buraga]] atleta (Bielorrusia 1965)
# [[Sylvia Hitchcock]] aktorea, modeloa, Miss Unibertso 1967 (AEB 1946-2015)
# [[Tanella Boni]] idazlea (Boli Kosta, 1954)
# [[Teresa Billington-Greig]] sufragista (BH 1877-1964)
# [[Teté Caturla]] abeslari eta maestra (Kuba, 1937-2023)
# [[Tina Thörner]] rally ingeniaria, kopilotoa (Suedia 1966)
# [[Tina Weirather]] eskiatzailea (Liechtenstein 1989)
# [[Touza ahizpak]] giza eskubideen aldeko aktibistak (Ourense, XX. mendea-XX. mendea)
# [[Uemura Shōen]] margolaria (Japonia 1875-1949) ISA
# [[Vennira Aadai Nirmala]] aktore, dantzaria (India 1948)
# [[Vera Danchakoff]] anatomista, enbriologoa (Errusia, 1879-1950)
# [[Victoria Lidiard]] sufragista (BH 1889-1992)
# [[Violeta Denou]] ilustratzailea taldea (Katalunia 1977)
# [[Wendy Fitzwilliam]] abokatua, Miss Unibertso 1998 ( Trinidad eta Tobago 1972)
# [[Werewere Liking]] idazlea eta dantzaria (Kamarun, 1950)
# [[Winifred Coombe Tennant]] sufragista, politikaria (EB 1874-1956)
# [[Xaro Nomdedeu Moreno]] matematikaria (Castelló de la Plana, 1948)
# [[Yvonne Ryding]] modeloa, Miss Unibertso 1984 (Suedia 1962)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''martxoa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainara Agerre Lako]] ---- '''SORTUA''' maskaradako kabana (Jutsi, 2001)
# [[Ainhoa Azurmendi Etxegaray|Ainhoa Azumendi Etxegaray]] ---- '''SORTUA''' Kirolari ohia, unibertsitateko irakasle eta ikertzailea (Hernani, 1978)
# [[Alba Matilla]] ---- '''SORTUA''' artista (Avilés, 1998)
# [[Amany Al-Ali]] ---- '''SORTUA''' karikaturagilea (Siria, 1984)
# [[Arrate Gisasola]] ef-- '''SORTUA''' kirolaria, bertsolaria (Soraluze, 1979)
# [[Catalina Bustamante]] ---- '''SORTUA''' konkistatzailea (Espainia, XV. mendea, Espainia Berria, XVI. mendea)
# [[Esther Galarza]] ef-- '''SORTUA''' margoalaria (Eibar, 1956)
# [[Felisa Basauri Larrañaga]] -- ef '''SORTUA''' baserritarra, esne-saltzailea (Elgeta, 1928-2018)
# [[Josefa Cruz de Gassier]] efef '''SORTUA''' sopranoa (Bilbo, 1821 + Madril, 1870)
# [[Josefina Guerendiain Caro|Josefina Guerendain]] efef '''SORTUA''' frankismoaren biktima(Iruñea, 1918-2011)
# [[Julia Bea Soto]] efef '''SORTUA''' ekintzaile komunista frankismoaren biktima(Sesma, 1912-Iruñea, 1989)
# [[Kontxi Barturen Uriarte]] ---- '''SORTUA''' nekazaria (Bakio 1922)
# [[Laida Martinez Navarro]] ---- '''SORTUA''' idazlea (Bilbo, 1965)
# [[Lourdes Fernández Fernández]] ---- '''SORTUA''' arte kudeatzailea (Donostia, 1961)
# [[Mª Carmen Húder Carlosena|Maria Carmen Húder Carlosena]] ---- '''SORTUA''' ekintzailea frankismoaren biktima (Iruñea, 1897-1987)
# [[Maite Guevara]] ef-- '''SORTUA''' aktorea, klow (Gasteiz, 1981)
# [[Margarita Araneta Urrutia]] ---- '''SORTUA''' ekintzailea, komunista (Hondarribia 1909-2001)
# [[Maria de las Mercedes Isasi]] efef '''SORTUA''' moja (Iurreta, 1900-Berriz,1973)
# [[María Dolores Aldama Alfonso]] efef '''SORTUA''' esklabuen-jabea (Kuba, XIX. mendea)
# [[Maritxu Muñoz Ugartemendia]] ----'''SORTUA''' ekintzailea, saltzailea (Hondarribia 1914-1997)
# [[Maritxu Roteta]] ef-- '''SORTUA''' sopranoa eta abesbatza zuzendaria (Alkiza, 1948)
# [[Matilde Orbegozo]] efef '''SORTUA''' poeta (Bilbo, 1837-1891)
# [[Matilde Urdangarin Palacio]] ---- '''SORTUA''' margolaria (Zaragoza, 1939)
# [[Milagros Txurruka]] ef-- '''SORTUA''' dantzaria (Mallabia 1927)
# [[Nemesia Baztan Turrau]] ---- '''SORTUA''' Ekintzailea, frankismoaren biktima (Nafarroa
# [[Rachita Taneja]] ---- '''SORTUA''' karikaturagilea (India, ?)
# [[Ramona Zapatero Zapatel]] ef-- '''SORTUA''' ekintzailea frankismoaren biktima(Nafarroa, 1898--?
# [[Sonia Rueda]] ---- '''SORTUA''' artista (Bilbo, 1964)
# [[Tere Guenetxea]] ef-- '''SORTUA''' artista (Soraluze, 1953)
# [[Adriana Amado Suárez]] irakasle, ikertzailea (Buenos Aires, 1966)
# [[Alba Lago]] aurkezlea, idazlea (Galizia, 1985)
# [[Alicia Gimenez Bartlett]] idazlea ( Albacete 1951)
# [[Almudena Carracedo]] dokumentalgilea (Madril 1972)
# [[Amaia Peña]] futbolaria (Getxo 1998)
# [[Amparo Sard]] artista (Mallorca 1973)
# [[Amy Bull]] maistra eta sufragista (Erresuma Batua, 1877-1953)
# [[Ana Arzoumanian]] abokatu, idazle eta poeta (Argentina, 1962)
# [[Ana Barbara]] abeslaria (Mexiko 1971)
# [[Ana Flecha Marco]] itzultzaile, idazlea (Leon, 1986)
# [[Ana Romani]] poeta, kazetari kulturala (Coruña 1962)
# [[Andrea Dworkin]] idazlea, feminista erradikala (AEB 1946-2005)
# [[Angelina Pollak]] antropologoa (Austria/Venezuela 1932-2016)
# [[Anna Alma-Tadema]] artista, sufragista (Londres 1867-1943)
# [[Anna Fiske|Anna Fisc]] ilustratzailea, idazlea (Norvegia, 1964)
# [[Anna Starobinets]] idazlea (Errusia 1978)
# [[Anne Isabella Noel Byron]] matematikaria, aktibista (EB 1792-1860)
# [[Antonia Jiménez|Antonia Jimenez]] gitarra jolea (Puerto de Santa Maria, 1972)
# [[Arancha de Benito]] tb aurkezlea (Madril 1969)
# [[Arancha del Sol]] modeloa, aktorea, tb aurkezlea (Asturias 1972)
# [[Asja Lācis]] antzerkilaria (Estonia, 1891-179)
# [[Assumpcio Estivill]] liburuzaina, irakaslea (Tarragona 1949)
# [[Assumpta Montella]] historialaria, idazlea (Bartzelona 1958)
# [[Aurélie Neyret]] Frantziako komikigilea (Lyon, 1983)
# [[Aurora Alonso de Rocha]] idazlea, irakaslea eta ikertzailea (Buenos Aires, 1937-2021)
# [[Barbara Ayrton-Gould]] sufragista (EB 1886-1950)
# [[Beatriz Ariño]] kazetaria (Huesca 1963)
# [[Begoña Alfaro García]] politikaria (Bartzelona/Nafarroa 1982)
# [[Begoña Caamaño]] idazlea (Galizia 1964-2014)
# [[Bel%C3%A9n Garijo]] Almansako medikua (Albacete 1960)
# [[Belen Feliu]] idazlea (Galizia 1961-1997)
# [[Belen Toimil]] atleta (Coruña 1994)
# [[Bessie Blount Griffin]] fisioterapeuta, asmatzailea (AEB, 1914-2019)
# [[Blanca de la Torre]] arte-komisarioa (Leon 1977)
# [[Blanca Manchon]] estropadalaria (Sevilla 1987)
# [[Carmen Ramos Vellon]] atleta (Valentzia 1998)
# [[Carmen Ruiz]] aktorea (Madril 1974)
# [[Carolina de Cepeda]] sopranoa (Coruña 1847-Madril 1910)
# [[Carolina Robles]] atleta (Sevilla 1991)
# [[Caroline Polachek]] kantaria (AEB 1985)
# [[Cassandra Ciangherotti]] aktorea (Mexiko 1987)
# [[Catherine Cesarsky]] astronomoa (Frantzia-Venezuela, 1943)
# [[Cecile McLorin Salvant]] jazz abeslaria (AEB 1989)
# [[Charlotte Marsh]] sufragista (Britainia,
# [[Chloé Cruchaudet]] Frantziako komikigilea (Lyon, 1976)
# [[Chuny Anzorreguy]] idazlea (Buenos Aires, XX.mendea)
# [[Claudia Mori]] aktore, abeslari (Italia 1944)
# [[Concepcion Cascajosa]] ikertzailea, irakaslea (Bartzelona 1979)
# [[Concepcion Garcia Lorca]] errepublikar erbesteratua (Granada 1903-1962)
# [[Concha Hernandez ]] kultur kudeatzailea (Avila 1958)
# [[Danna Paola]] abeslaria, aktorea (Mexiko 1995)
# [[Deborah Charlesworth]] biologoa (Erresuma Batua, 1943)
# [[Dolores Sanchez Palomino]] filologoa (Kantabria 1961)
# [[Doreen Allen]] sufragista (EB 1879-1663)
# [[Dorothy Height]] aktibista (AEB 1912-2010)
# [[Eagle Woman]] lakota indigena liderra (AEB 1820-1888)
# [[Elena Caffarena]] legelaria (Txile 1903-2003)
# [[Elena Guerra]] erlijiosoa, beatoa (Italia 1835-1914)
# [[Eli Bartra]] filosofia (Mexiko, 1947)
# [[Elisabeth Plainacher]] sorgintzat hartua (Austria, 1513-1583)
# [[Elizabeth Inglis]] aktorea (BH 1913- AEB 2007)
# [[Elizabeth Jagger]] modeloa, aktorea (AEB/EB 1984)
# [[Ellen Hutchins]] botanikaria (Irlanda, 1785-1815)
# [[Elnako amaetxea]] Elisabeth Eidenbenz erizain suitzarrak Frantzian sortutako erakundea (1939-1944)
# [[Emilia Currás]] kimikaria, dokumentalista (Madril 1927-2020)
# [[Ende (argitzailea)]] (X.mendea, Leon)
# [[Ester Bonet]] hizkuntzalaria (Bartzelona 1950)
# [[Esther Acebo]] aktorea (Madril 1983)
# [[Esther Corral Diaz]] filologoa (Lugo 1961)
# [[Esther Jaen]] kazetaria (Bartzelona 1968)
# [[Esther Pak]] medikua (Hego Korea, 1877-1910)
# [[Esther Palomera]] kazetaria (Madril 1968)
# [[Esther Peña Camarero]] soziologoa, politikaria (Burgos 1980)
# [[Esther Vaquero]] kazetaria (Salamanca 1982)
# [[Estibaliz Espinosa]] idazlea (Coruña 1974)
# [[Estrella Abecassis de Laredo]] fisikaria (Venezuela, 1940)
# [[Eugenia Osterberger]] musikagilea, piano-jolea (Coruña 1852-Niza 1932 19)
# [[Fabrizia Pons]] auto-pilotua, kopilotua (Italia 1955)
# [[Fatima Anllo Vento]] kultura ikertzailea (Madril 1958)
# [[Fatima Meer]] idazlea eta apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika, 1928-2010)
# [[Faye Webster]] abeslaria (AEB 1997)
# [[Florence Haig]] sufragista (Erresuma Batua, 1856-1952)
# [[Florence Mkhize]] apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika 1932-1999)
# [[Frances Parker]] sufragista (Erresuma Batua, 1875-1924)
# [[Francine Galvez]] kazetaria (Kamerun 1966)
# [[Frieda Hughes]] poeta eta margolaria (Londres, 1960)
# [[Ghislaine Maxwell]] sexu-trafikatzailea (Frantzia 1961)
# [[Greta Lee]] aktorea (AEB 1983)
# [[Habiba Gribi]] kirolaria (Tunisia, 1984)
# [[Hafsa bint al-Hayy al-Rakuniyya]] Al-Andaluseko poeta (Granada 1135-1191)
# [[Harmonia Rosales]] artista afrokubarra (Chicago, 1984)
# [[Helen Joseph]] aktorea, edertasunaren erregina (Plymouth, 1942)
# [[Helen Tolson]] sufragista (Britania, 1888-1955)
# [[Helene Legrais]] historialaria, idazlea (Frantzia 1961)
# [[Henar Alvarez]] kazetaria, umorista (Madril 1984)
# [[Hengameh Ghaziani]] aktorea (Iran, 1970)
# [[Hilda Cid]] zientzialaria (Txile, 1933)
# [[Imma Prieto]] arte-komisarioa (Bartzelona 1975)
# [[Imogen Holst]] konpositorea (EB 1907-1984)
# [[Inger Christensen]] poeta (Danimarca 1935-2009)
# [[Isabel Mijares]] enologoa (Badajoz 1942-Madril 2024)
# [[Isabel Rodríguez (Mexikoko konkista)]] erizain militarra (Espainia, 1480-?)
# [[Jaël Bestué]] atleta (Bartzelona 2000)
# [[Jagmati Sangwan]] kirolaria, aktibista, politikaria (India 1960)
# [[Jane Joseph]] musikagilea (Londres 1894-1929)
# [[Jerry Hall]] modeloa, aktorea (AEB 1956)
# [[Jessica Cediel]] kazetaria, modeloa (Kolonbia 1982)
# [[Josephine St. Pierre Ruffin]] Sufragista (1842-1924)
# [[Jul' Maroh]] komikigile frantsesa (Lens, 1985)
# [[Julia Navalnaia]] ekonomialaria, politikaria (Errusia 1976)
# [[Kathleen Ferrier]] kontraltoa (EB 1912-1953)
# [[Kathleen March]] itzultzailea (AEB 1949)
# [[Kawtar Boulaid]] atleta (Maroko 1989)
# [[Kim Gordon]] rock musikaria, idazlea (AEB 1953)
# [[Kitty O'Neil]] zinemako espezialista (AEB 1946-2018)
# [[La Tortajada]] dantzari eta abeslaria (Granada, 1877-1957)
# [[Lætitia Sadier]] abeslaria (Frantzia, 1968)
# [[Laura Ainsworth]] sufragista (EB 1885-1958)
# [[Laura Baena]] influencerra, ekintzailea (Malaga 1981)
# [[Laura Garcia Lorca]] museo zuzendaria (AEB 1953)
# [[Laura Vilagra]] politikaria (Bartzelona 1976)
# [[Leelah Alcorn]] gazte trans suizidatua (AEB 1997-2014)
# [[Leila Arab]] musikaria (Irain jatorriko britainiarra, 1971)
# [[Lillian Ngoyi]] apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika 1911-1980)
# [[Lina Sandell]] poeta, gospel ereserkigilea (Suedia 1832-1903)
# [[Lisa Mandel]] komikigile frantsesa (Marseilla, 1977)
# [[Loles Vives]] atleta (Bartzelona 1957)
# [[Lorena Peña]] politikaria, gerrillari ohia (Salvador 1955)
# [[Louisa Atkinson]] botanikari, ilustratzaile, idazle (Australia, 1834-1872)
# [[Louise Pearce]] patologoa (AEB, 1885-1959)
# [[Lourdes Muñoz]] ingeniaria, politikaria (Bartzelona 1969)
# [[Lucia Koch]] argazkilaria, artista garaikidea (Brasil, 1966)
# [[Luisa Villalta Gomez]] idazlea (Coruña 1957)
# [[Mabel Balfour]] sindikalista eta apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika, XX. mendea)
# [[Manuela Igartua Olaechea]] farmazian doktorea (Irura, 1970)
# [[Mar%C3%ADa Luisa L%C3%B3pez Fern%C3%A1ndez]] botanikaria (Madrid 1940)
# [[Marcela Iacub]] abokatua, idazlea eta ikertzaile feminista (Buenos Aires, 1964)
# [[Margaret Aldersley]] sufragista, feminista (1851-1940)
# [[Margarita Borja]] poeta, dramagilea (Alacant 1942)
# [[Margarita Ledo Andion]] idazlea, zinemagilea (Lugo 1951)
# [[Mari Pau Dominguez]] kazetaria, idazlea ( Bartzelona 1963)
# [[Maria Amelia Braganzakoa]] Brasilgo printzesa (Paris 1831-Madeira 1853)
# [[Maria Antonia Massanet Mayol]] poeta (Mallorca 1980)
# [[Maria Antonia Sanchez Escalona]] artista (Madril 1941)
# [[María Belén Morales]] eskultorea eta margolaria (Tenerife, 1928-2016)
# [[Maria Castellano Arroyo]] medikua (Jaen 1948)
# [[María de la Candelaria]] Tzeltalko Matxinadaren buruzagia (Mexiko, 1698-1716)
# [[Maria de Nati]] aktorea (Madril 1997)
# [[Maria Denis]] aktorea (Argentina 1916- Italia 2004)
# [[Maria Elvira Pombo Holguin]] diplomazialaria (Kolonbia 1960)
# [[Maria Eugenia Rito]] vedettea (Argentina 1975)
# [[María Fernanda Campa Uranga]] geologoa, aktibista (Mexiko, 1940-2019)
# [[María Gainza]] idazlea (Buenos Aires, 1975)
# [[Maria Jose Saez Carrasco]] kazetaria (Madril 1965)
# [[Maria Lionza]] jainkosa (Venezuela 1802)
# [[Maria Lopez Sandez]] filologoa, idazlea (Lugo 1973)
# [[Maria Luisa Prada Sarasua]] idazlea (Asturias XX. mendea)
# [[Maria Marchant]] hezitzailea, politikaria (Txile 1904-1990)
# [[Maria Nikolaevna O’Rourke]] presoa, hilketa eragilea (Errusia 1877-Argentina 1949)
# [[Maria Nikolaievna Romanova (1899-1918)]] Dukesa Handia (Errusiar Inperioa)
# [[Maria Rosa Fugazot]] aktorea (Argentina 1942)
# [[Maria Rosa Yorio]] rock kantautorea (Argentina 1954)
# [[Maria Thereza Alves]] artista (Brasil, 1961)
# [[Maria Vicente]] atleta (Bartzelona 2001)
# [[Mariam Hernandez]] aktorea (Fuerteventura 1981)
# [[Mariam Shahriar]] film zuzendaria (Iran XX. mendea)
# [[Marta Aledo]] aktorea (Madril 1978)
# [[Marta Galimany]] atleta (Tarragona 1985)
# [[Mary Ann Aldham]] sufragista (Erresuma Batua, 1858-1940)
# [[Mary Carson Breckinridge]] erizaina, emagina (AEB, 1881-1965)
# [[Mary Gawthorpe]] sufragista (Erresuma Batua, 1881-1973)
# [[Mary Sophia Allen]] sufragista, policia (Britainia, 1878-1964)
# [[Maya Erskine]] aktorea (AEB 1987)
# [[Maya Mihindou]] Gabongo ilustratzaile, argazkilari eta kazetaria (Libreville, 1984)
# [[Michela Belmonte]] aktorea (Italia 1925- Alacant 1978)
# [[Michele Mouton]] rally pilotua (Frantzia 1951)
# [[Milena Busquets]] idazlea eta kazetaria (Bartzelona, 1972)
# [[Miri Perez-Cabrero]] aktorea, sukaldaria ( Bartzelna 1993)
# [[Mischa Bredewold ]] txirrindularia (Herbehereak 2000)
# [[Mónica Mayer]] artista eta arte krikikaria (Mexiko, 1954)
# [[Montserrat del Amo]] idazlea (Madril 1927-2015)
# [[Nancy Astor]] lehen emakumea parlamentu britainiarrean (1879-1964)
# [[Natalia Rodriguez (aktorea)]] (Madril 1992)
# [[Natascha Kampusch]] ume bahitua (Austria 1998)
# [[Nazhūn bint al-Qalā'iyya]] poeta (Al-andalus XII. mendea)
# [[Nelly Kaplan]] idazlea (Buenos Aires, 1931-Suitza, 2020)
# [[Neus Aguado]] poeta, kazetaria, literatura kritikaria (Argentina, 1955)
# [[Nicolasa Montt de Marambio]] poeta (Txile 1857-1924)
# [[Nuria Amat]] idazlea ( Bartzelona 1950)
# [[Nuria Montserrat Pulido]] bioingeniaria (Bartzelona 1978)
# [[Oda Krohg]] margolaria (Norvegia 1860-1935)
# [[Paola Cortellesi]] aktorea (Italia 1973)
# [[Paola Rojas]] kazetaria (Mexiko 1976)
# [[Paz Márquez Benítez]] idazlea (Filipinak,
# [[Petra Delicado]] literatura pertsonaia, inspektorea
# [[Phyllis Smith]] aktorea (AEB 1952)
# [[Pilar Carbonero Zalduegi]] ikertzailea (Marokoko protektoratua, 1942)
# [[Pilar de Francisco]] kazetaria, umorista (Madril XX. mendea)
# [[Qiu Zhu]] margolaria (Ming dinastiako txinatarra)
# [[Rachel Reeves]] politikaria (EB 1979)
# [[Rahima Moosa|Rahina Moosa]] apartheidaren aurkako politikaria (Hegoafrika, 1922-1993)
# [[Raisa Smetanina]] iraupen-eskiatzailea (Errusia 1952)
# [[Rekha]] aktorea (India 1954)
# [[Rocio Madrid]] aktore, tb aurkezlea (Malaga 1978)
# [[Rocio San Miguel]] abokatua, aktibista desagertua (Venezuela 1966)
# [[Rocio Santa Cruz]] kultur kudeatzailea (Coruña 1967)
# [[Rocio Vieitez Ferro]] itzultzailea (Pontevedra 1975)
# [[Rosalind Eleazar]] aktorea (EB 1982)
# [[Rosalind Fox Solomon]] argazkilaria (AEB 1930)
# [[Rosalinda Celentano]] aktorea (Italia 1968)
# [[Rosario Valcárcel]] poeta, eleberrigilea (Kananaria Handiko las Palmas, 1949)
# [[Rose Frisch]] zientzialari aitzindaria ( AEB 1918-201519)
# [[Rozenn Milin]] kazetaria (Frantzia, 1960)
# [[Sabina Puertolas]] sopranoa (Zaragoza 1973)
# [[Sahraa Karimi]] dokumentalgilea (Iran/Afganistan 1983)
# [[Sandra Golpe]] kazetaria (Cádiz 1974)
# [[Saridjah Niung]] musikaria, artista (Indonesia 1908-1993)
# [[Selina Cooper]] sufragista (Britainia
# [[Shobhaa De]] idazlea (India 1948)
# [[Shygirl]] DJ (EB 1992)
# [[Silvia Orriols]] politikaria (Girona 1984)
# [[Simona Izzo]] film zuzendaria (Italia 1953)
# [[Sira Rego]] politikaria (Vañentzia 1973)
# [[Sophia Williams-De Bruyn|Sophia Williams de Bruyn]] apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika, 1938)
# [[Susana Gomez Castaño]] musikaria, ekintzailea (Kolonbia 1984)
# [[Sushmita Sen]] aktorea, Miss Unibertso (India 1975)
# [[Susie Porter]] aktorea (Australia 1971)
# [[Suzanne Lacy]] artista (AEB, 1945)
# [[Teresa Rivero]] 1. Emakume-presidente futbolean (Cádiz 1935)
# [[Teresa Shaw]] Idazle, itzultzaile (Uruguai-Bartzelona, 1951)
# [[Theresa Garnett]] ekintzaile sufragista (Erresuna Batua, 1888-1966)
# [[Valentine Penrose]] idazle eta margolaria (Frantzia, 1898-1978)
# [[Vicenta Fernandez-Montesinos]] idazlea (Granada 1930-Madril 2023)
# [[Vicky Luengo]] aktorea (Mallorca 1990)
# [[Victoria Lomasko]] marrazkilaria (Errusia, 1978)
# [[Vidya Balan]] aktorea, abeslaria (India 1979)
# [[Violet Aitken]] sufragista (Erresuma Batua, 1886-1987)
# [[Virginia Giuffre]] sexu-biktima (AEB/Australia 1983)
# [[Virginie Ancelot]] idazlea eta pintorea (Dijon, 1792-Paris, 1875)
# [[Wilma Labate]] film zuzendaria, gidoilaria (Italia 1949)
# [[Zheng Qinwen]] tenislaria (Txina 2002)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''otsaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Casilda Ampuero]] '''SORTUA''' Fronte eta Ospitaleen zuzendaria (San Vicente de la Barquera, 1906-1978)
# [[Conchita Bustinduy]] '''SORTUA''' erraketista (Berriatua, 1927)
# [[Mercedes Herrán]] '''SORTUA''' haur saltzailea (?-Bilbo, 2002)
# [[Aurora Gómez Urrutia]] '''SORTUA''' ekintzaile errepublikarra (Obanos, 1914-Iruñea, 1975)
# [[Adela Tarifa Fernández]] historialaria, ikertzailea (Granada 1949)
# [[Africa Fanlo]] ilustratzailea (Bartzelona, 1972)
# [[Agnes Arber]] botanikaria (Erresuma Batua, 1879-1960)
# [[Ai Yazawa]] mangaka japoniarra (Osaka, 1967)
# [[Alice Henry]] sufrafista (Australia, 1857-1943)
# [[Alicia Dickenstein]] matematikaria (Argentina, 1955)
# [[Aliya Moldagulova]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1925-1944)
# [[Amanda Marsalis]] argazkilaria, film zuzendaria (AEB, XX. mendea)
# [[Ana Bustelo]] editorea eta itzultzailea (Paris, 1964)
# [[Ana de la Cueva]] ekonomialaria (Madril 1966)
# [[Ana María Bejarano Escanilla]] itzultzailea (Salamanca, 1959)
# [[Ana María Campos]] heroia ( Venezuela 1796-1828)
# [[Ana Miralles|Ana Mirelles]] komikigilea eta ilustratzailea (Madril, 1959)
# [[Ana Requena]] kazetaria, blogaria (Madril 1984)
# [[Anabel Flores Salazar]] kazetaria (Mexiko 1984-2016)
# [[Andrea Motis]] musikagilea, tronpeta jolea, jazz kantaria (Bartzelona 1995)
# [[Angeles Mastretta]] kazetaria, idazlea (Mexiko 1949)
# [[Ann Chapman]] limnologoa (Zeelanda Berria, 1937-2009)
# [[Anna Cardús Flaqué]] saskibaloi arbitroa (Bartzelona 1970)
# [[Anna Casanovas|Anna Casanova]] idazlea (Bartzelona, 1975)
# [[Anna Petronella van Heerden]] ginekologoa, sufragista (Hegoafrika 1887- 1975)
# [[Anne Teuf]] ilustratzaile eta komikigile frantsesa (Aspach-le-Haut, 1964)
# [[Annie MacDonald Langstaff]] legelaria, (Kanada,
# [[Antoinette Blackwell]] idazlea eta gizarte ekintzailea (AEB, 1825-1921)
# [[Arantxa Aguirre Carballeira]] dokumentalgilea, gidoilaria (Madril 1958)
# [[Arca (abeslaria)]] (Venezuela/Bartzelona 1989)
# [[Arcelia Ramirez]] aktorea (Mexiko 1967)
# [[Arja Kajermo|Arja Kajerno]] komikigilea (1949)
# [[Arlene Harris]] aktorea (Kanada 1896-AEB 1976)
# [[Arlene Harris]] enpresaburua, asmatzailea (AEB 1948)
# [[Åsa Grennvall|Assa Grennavall]] komikilaria (Suedia, 1973)
# [[Barbara Morgenstern]] elektronika-abeslaria, ekoizlea (Alemania 1946)
# [[Barbara Saavedra]] biologoa (Txile 1967)
# [[Begoña Lolo]] musikologoa (Madril 1958)
# [[Begoña San Jose ]] sindikalista (Segovia 1949)
# [[Begoña Torres]] kultur kudeatzailea (Madril XX. mendea)
# [[Belen Atienza Azcona]] film ekoizlea (Madril 1970)
# [[Bella Guerin]] sufragista eta ekintzaile (Australia, 1858-1923)
# [[Bibi Bourelly]] egile abeslaria (Berlin/AEB 1994)
# [[Blanche Feillet-Hennebutte]] margolaria eta litografoa (1815-1886)
# [[Bodil Schmidt-Nielsen]] fisiologoa (Danimarka-AEB, 1918-2015)
# [[Bríet Bjarnhéðinsdóttir]] politikaria (Islandia, 1856-1940)
# [[Carlota Guerrero]] argazkilaria, zinemagilea (Bartzelona 1989)
# [[Carmen Armendariz]] ekoizlea (Mexiko 1946)
# [[Carolina_Caycedo]] diziplina anitzeko artista (London, 1978)
# [[Catherine Helen Spence]] idazlea, kazetaria, sufragista (Australia, 1829-1910)
# [[Chus Tudelilla]] arte-kudeatzailea (Logroño 1961)
# [[Claire Tomalin]] kazetaria, biografoa (Londres 1933)
# [[Clara Giveen]] sufragista (Irlanda, 1887-1967)
# [[Clara Segura]] aktorea (Bartzelona 1974)
# [[Claudia Malagelada]] aktorea, dantzaria (Bartzelona 2007)
# [[Cristina Gutiérrez (pilotua)]] (Burgos 1991)
# [[Cristina Huete (ekoizlea)]] (Brasil/Espainia XX. mendea)
# [[Diana Athill]] editore, idazle, nobelagile (Londres, 1917-2019)
# [[Doaa el-Adl]] karikaturegilea (Egipto, 1979)
# [[Dolores Hayden]] arkitektoa, historialaria, poeta (AEB, 1945)
# [[Dorothe Engelbretsdotter]] poeta (Norvegia, 1634-1716)
# [[Draga Ljo%C4%8Di%C4%87]] medikua, feminista (Serbia, 1855-1926)
# [[Edwidge Danticat]] idazlea (Haiti/AEB 1969)
# [[Eileen Mary Casey]] sufragista (Australia 1881- 1972)
# [[Elin Wallin|Elin Walin]] artista (Suedia, 1884-1969)
# [[Eliza Ritchie|Eliza Ritche]] sufragista eta filosofoa (Kanada, 1856-1933)
# [[Elizabeth Avery Meriwether]] idazle, sufragista (AEB, 1824-1916-)
# [[Ellen Allien]] DJ (Alemania 1968)
# [[Ellen Ternan]] aktorea (EB 191839-1914)
# [[Elvira Sastre]] poeta, itzultzailea (Segovia 1992)
# [[Emma Miller]] sufragista (EB 1839-Australia 1927)
# [[Esperanza Mendoza Holgado]] saskibaloi arbitroa (Caceres 1983)
# [[Ethel Sargant]] botanikaria (Erresuma Batua, 1863-1918)
# [[Eva Valiño]] soinu teknikaria (Bartzelona 1969)
# [[Fanny Brice]] aktorea ( AEB 1891-1951)
# [[Fatimah Tuggar ]] artista (Nigeria 1967)
# [[Flora de Pablo]] medikua, ikertzailea (Salamanca, 1952)
# [[Florence Lawrence]] aktorea, asmatzailea (Kanada-AEB, 1886-1938)
# [[Fran%C3%A7oise Brauner]] medikua (Austria-Frantzia, 1911-2000)
# [[Františka Plamínková]] kazetaria, feminista, politikaria (Txekia, 1875-1942)
# [[Gabriela Gonz%C3%A1lez]] fisikaria (Argentina, 1965)
# [[Gabriele Schor]] publizista, bildumagilea (Austria 1961)
# [[Garcia Botikaria]] zientzia dibulgatzailea (Cuenca 1995)
# [[Geneviève Thiroux d'Arconville]] idazlea, zientzialaria (Frantzia 1720-1805)
# [[Gertrude Blanch]] matematikaria (Polonia-AEB, 1897-1996)
# [[Gertrude Caton Thompson]] arkeologoa (Britainia Handia, 1888-1985)
# [[Giorgia Marras]] Komikigile eta ilustratzaile franko-italiarra (Genova, 1988)
# [[Giulia Tamayo Leon]] abokatua, aktibista (Peru 1958- Uruguai 2014)
# [[Griselda Pascual i Xufré]] matematikaria (Bartzelona, 1926-2001)
# [[Hedwig Dohm]] idazlea (Alemania 1831-1919)
# [[Helen Frankenthaler]] margolaria (AEB, 1928-2011)
# [[Helene Funke]] margolaria (Alemania,1869-1957)
# [[Henrietta Dugdale]] sufragista (Londres 1827- Australia 1918)
# [[Hiromu Arakawa]] mangaka japoniarra (Tokachi, 1973)
# [[Irene Manton]] botanikaria (Erresuma Batua, 1904-1988)
# [[Irene Stegun]] matematikaria (AEB, 1919-2008)
# [[Irma Thomas]] soul abeslaria (AEB 19)41
# [[Irma Wyman]] ingeniari informatikoa (AEB, 1928-2015)
# [[Isabel Muñoz (argazkilaria)]] (Bartzelona/Madril 1951)
# [[Isabel Tajahuerce Ángel]] irakaslea, ikertzailea (Soria 1960)
# [[Jantina Tammes]] botanikaria (Herbehereak, 1871-1947)
# [[Jeanne Demessieux]] piano-jotzaile, organo-jotzailea (Frantzia, 1921-1968)
# [[Jenny Saville]] margolaria (Britainia, 1970)
# [[Jessica Bennett]] kazetaria, blogaria (AEB 1981)
# [[Jorja Smith]] kantautorea (EB 1997)
# [[Josiane Balasko]] aktorea, zuzendaria, gidoigilea (1950)
# [[Judi Chamberlin]] aktibista (AEB 1944-2010)
# [[Judith Scott (artista)|Judith Scott]] artista (Ohio, 1943-2005)
# [[Kali Uchis]] kantautorea (AEB 1994)
# [[Karo Moret Miranda]] historialaria, ikertzailea (Kuba,...)
# [[Kate Lilley]] poeta (Australia, 1960)
# [[Kate Perugini]] margolaria (EB 1839-1929)
# [[Kehlani]] egile abeslaria (AEB 1995)
# [[Kenia Os]] abeslaria, youtuberra (Mexiko 1999)
# [[Lais Korintokoa]] hetera (Grezia K.a V. mendea- K.a. IV. mendea)
# [[Lala Huete]] figuringilea (Brasil/Espainia 1957)
# [[Laura Lechuga]] kimikaria, ikerlaria (Sevilla 1962)
# [[Lilli Hornig]] kimikaria (Txekoslovakia-AEB, 1921-2017)
# [[Liv Strömquist]] komikigilea (Suedia, 1978)
# [[Louisa Lawson]] idazlea, poeta, sufragista (Australia, 1848-1920)
# [[Louise Brealey]] aktorea (EB 1979)
# [[Ludwika Paleta]] aktorea (Polonia/Mexiko 1978)
# [[Lulu Roman]] komediantea, abeslaria (AEB 1946)
# [[Lynn Fontanne]] aktorea (EB 1887- AEB 1983)
# [[Mabel Sharman Crawford]] abenturazale eta idazlea (Irlanda, 1820-1912)
# [[Madhuri Dixit]] zinema aktorea (India, 1967)
# [[Maevia Noemí Correa]] botanikaria (Argentina, 1914-2005)
# [[Manuela Sambo]] artista (Angola/Alemania 1964)
# [[Margarida Castells]] itzultzailea (Bartzelona, 1962)
# [[Margie Sudre]] Frantziako politikaria (Vinh, 1943)
# [[Marguerite Jeanne Carpentier]] eskultorea (Paris 1886-1965)
# [[Maria Angeles Querol]] historialaria (Badajoz 1948)
# [[María Calcaño]] poeta (Venezuela 1906-1956)
# [[María Eduarda Barjona de Freitas]] kazetaria, kritikaria (Portugal 1882-1952)
# [[Maria Fyodorovna Zibold]] medikua (Serbia, 1849-1939)
# [[Maria Jose Toro Nozal]] zientzialaria (Zamora 1957)
# [[Maria Pia Timon]] etnologoa (Cáceres 1954)
# [[Maria Polivanova]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1922-1942)
# [[María Rosa Urraca Pastor]] karlista eta falangista (Madril, 1900-Bartzelona, 1984)
# [[Maria Sainz Martin]] medikua (Badajoz 1953)
# [[Maria Schwarz]] arkitektoa (Alemania 1956)
# [[Maria Silva]] aktorea (Palentzia 1941-Madril 2023)
# [[Maria Tena]] idazlea, kultur kudeatzailea (Madril 1953)
# [[Maria Teresa Salazar Bermudez]] kimikari aitzindaria (Badajoz 1909-Madril 1982)
# [[Maria Vazquez]] aktorea (Galizia 1979)
# [[María Vinyals|Marina Vinyals]] idazlea eta artikulugilea (Galizia, 1875-1942)
# [[Maria von Linden]] bakteriologo, zoologo (Alemania, 1869-1936)
# [[Maribel Domenech]] artista (Valentzia 1951)
# [[Marilou Berry]] aktorea (Frantzia, 1973)
# [[Marina Picasso]] idazlea (Frantzia, 1950)
# [[Marina Raskova]] pilotua (Sobiet Batasuna, 1912-1943)
# [[Marjorie Courtenay-Latimer]] naturalista (Hegoafrika, 1907-2004)
# [[Marjorie Hasler]] sufragista (Irlanda, 1887-1913)
# [[Marlene Engelhorn]] aktibista, filantropoa (Austria 1992)
# [[Marta Carazo]] kazetaria ( Madril 1973)
# [[Martha Carrillo]] kazetaria, idazlea (Mexiko 1966)
# [[Mary Ann Hilliard]] erizaina eta sufragista (Irlanda, 1860-1912)
# [[Mary Galway]] sufragista eta sindikalista (Irlanda, 1864-1928)
# [[Mary J. Blige]] abeslaria (AEB 1984)
# [[Mary Lee]] sufragista (Australia, 1821-1909)
# [[Mary Martin]] aktorea (AEB 1913-1990)
# [[Mary Richardson]] sufragista (Kanada, 1889-1961)
# [[Mary-Dell Chilton]] biologoa (AEB, 1939)
# [[Mati Diop]] aktore eta zuzendaria (Paris, 1982)
# [[Maya Zankoul]] artista bisuala, blogaria (Libano, 1986)
# [[Maybanke Anderson]] sufragista (Australia, 1845-1927)
# [[Merce Paloma]] jantzi diseinatzailea (Bartzelona 1964)
# [[Mercedes Valdivieso]] idazlea (Txile 1924-1993)
# [[Mihri Müşfik Hanım]] margolaria (Turkia, 1886-1954)
# [[Miluca Sanz]] musikaria, artista (Segovia 1956)
# [[Minna Sundberg]] ilustratzailea (Suedia, 1990)
# [[Miss Kittin]] DJ (Frantzia 1973)
# [[Mónica Oriol Icaza]] enpresaria (Madril, 1961))
# [[Muriel Douru]] komikigile, idazle eta ekintzaile frantsesa (1976)
# [[Muriel Matters]] kazetaria, sufragista (Australia, 1817-1969)
# [[Nadia Khiari]] komikigilea eta irakaslea (Tunisia, 1973)
# [[Natalia Carbajosa]] idazlea eta itzultzailea (Puerto de Santa Maria, 1971)
# [[Natalia Kovxova|Natalia Kovxva]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1920-1942)
# [[Natalka Bilotserkivets]] poeta eta iraultzailea (Ukraina, 1954)
# [[Nh. Dini]] idazle feminista (Indonesia 1936-2018)
# [[Nieves López Martínez]] paleontologoa (Burgos, 1949-2010)
# [[Ninnan Santesson]] eskultoregilea (Suedia, 1891-1969)
# [[Noemí Zaritzky]] ingeniari kimikoa (Argentina, 1951)
# [[Norio Sakurai]] mangaka(Japonia)
# [[Núria Tamarit Castro]] irudigilea (Castelló 1993)
# [[Odile Schweisguth]] medikua (Frantzia 1913-2002)
# [[Olivia Mandle]] ingurumen aktibista (Bartzelona 2007)
# [[Pati Chapoy]] kazetaria (Mexiko 1949)
# [[Peggy McCay]] aktorea (AEB 1927-2018)
# [[Pilar Landeira Guerrero]] saskibaloi arbitroa (Madril 1959)
# [[Polina Osipenko]] hegazkinlari heroia (Sobietar Batasuna, 1907-1939)
# [[Power Paola]] komikigilea (Ekuador, 1977)
# [[Ptazeta]] rap kantugilea (Kanariak 1996)
# [[Regina Silveira]] artista eta unibertsitateko irakaslea (Brasil, 1939)
# [[Remedios Sanchez]] idazlea, ikertzailea (Bartzelona 1975)
# [[Rita Payes]] musikagilea, tronboi jolea, jazz kantaria (Bartzelona 1999)
# [[Roser Berdagué]] itzultzailea (Katalunia, 1929)
# [[Rosina Gomez Baeza]] kultur kudeatzailea (Asturias 1941)
# [[Safia Farhat]] artista (Tunisia, 1924-2004)
# [[Sara Becker (aktorea)]] (Txile 2002)
# [[Sara Fratini]] ilustratzailea (Venezuela, 1985)
# [[Semiramis Gonzalez]] historialaria (Asturias 1988)
# [[Serena Lake]] predikatzailea, sufragista (Australia, 1842-1920)
# [[Sheila Tobias]] administratzaile, idazle (AEB, 1935-2021)
# [[Sita Abellan]] DJ, modeloa (Murtzia 1993)
# [[Sofia Coll]] kantari, dantzari, aktorea (Bartzelona 1999)
# [[Sophie Bryant]] matematikaria (Erresuma Batua, 1850-1922)
# [[Sybille Bedford]] idazlea, kazetaria (Alemania 1911-EB 2006)
# [[Sylvia Earle]] ozeanografoa (AEB 1935)
# [[Tatiana Proskouriakoff]] arkeologo, etnologo (Errusia-AEB, 1909-1985)
# [[Teyana Taylor]] abeslaria, dantzaria, aktorea (AEB 1990)
# [[Tomasa Tito Condemayta]] independentziaren aitzindaria, heroia (Peru 1740-1781)
# [[Tracey Rose]] artista (Hegoafrika 1974)
# [[Valentina Borok]] matematikaria (Ukraina, 1931-2004)
# [[Valentina Grizodubova]] hegazkinlari heroiak (Sobietar Batasuna, 1909-1993)
# [[Vanessa Ciangherotti]] aktorea (Mexiko 1974)
# [[Vanessa Nakate]] klima-aktibista (Uganda, 1996)
# [[Vinciane Despret]] filosofoa (Belgika 1959)
# [[Wangechi Mutu]] artista (Kenya/AEB 1972)
# [[Whitney Wolfe Herd]] enpresaburua, ekintzailea (AEB 1989)
# [[Xulia Vicente]] irudigilea (Coruña 1993)
# [[Yasmina Alcaraz Moreno]] saskibaloi arbitroa (Girona 1989)
# [[Yelizaveta Chaikina]] partisanoa (Sobiet Batasuna, 1918-1941)
# [[Yevdokia Bershanskaia]] hegazkinlaria (Sobietar Batasuna, 1913-1982)
# [[Yvonne Sylvain]] medikua (Haiti, 1907-1989)
# [[Zdenka Braunerová]] margolaria (Txekia, 1858-1934)
# [[Zeina Abirached]] komikigilea, ilustratzailea (Beirut, 1981)
# [[Ziba Ganiyeva]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1923-2010)
# [[Alice Abadam]] sufragista (GAles, 1856-1940)
# [[Lila Avilés|Lila Aviles]] zinema zuzendaria (Mexiko, 1982)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''urtarrila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aintzane Uria]] ef--'''SORTUA''' abeslaria, soinularia (Durango, 1979)
# [[Fatmana Binta]] ----'''SORTUA''' sukaldaria (Sierra Leona, 1984)
# [[Izaro Oliveira]] ef--'''SORTUA''' txirrindularia (Ermua 2005)
# [[Mari Carmen Montoya Azkuna]] --ef'''SORTUA''' farmazialaria (1926-2024)
# [[Gloria Zuazola]] --ef'''SORTUA''' (Uruguai, 1966-2024)
# [[Itsaso Gangoitia]] ----'''SORTUA''' lasterkaria, euskara teknikaria (Abadiño 1988)
# [[Paquita Bretos Andueza]] ----'''SORTUA''' mendizalea, ateoa, komunista (Pasaia, 1927)
# [[Larraitz Amezaga del Fango]] ----'''SORTUA''' endometrosiaren buruzko liburuaren egilea (Donostia, 1990
# [[Erkuden Txokarro]] ----'''SORTUA''' (Iruñea, 1974)
# [[Ru´a Zimawi|Ru´a Rimawi]] ----'''SORTUA''' (Zisjordania, 1998)
# [[Nora Botero]] ----'''SORTUA''' irakaslea, ikertzailea (Kolonbia , ?)
# [[Auxi Díaz]] ef--'''SORTUA''' magistratua (Kanaria Handia 1967)
# [[María Isabel Gutiérrez Velasco]] --ef'''SORTUA''' prostituta (Santander, ? - Basauriko espetxea, 1977))
# [[Begoña Vesga]] ef--'''SORTUA''' ekintzaile, feminista, politikaria (Burgos, Ermua, 1951)
# [[Beatriz Arizaga Bolunburu]] ef--'''SORTUA''' historialaria (Eibar, 1951)
# [[Maialen Etxart Salaberri]] ----'''SORTUA''' irakaslea (Isturitze, 1978)
# [[Sara Oceja Salazar]] ef--'''SORTUA''' arkitektua eta politikaria (Durango, 1970)
# [[Paula Bronstein]] fotokazetaria (AEB, XX. mendea)
# [[Edith Hirsch Luchins]] efef matematikaria (Polonia-AEB, 1921-2002)
# [[Annie Montague Alexander]] paleontologo, filantropoa (AEB, 1867-1950)
# [[Carol Guzy]] ef-- argazkilaria (AEB, Pensilvania, 1956)
# [[Ladislava Bakanic]] gimnasta (New York, 1924)
# [[Julia Kavanagh|Julia Kavabagh]] idazlea (Irlanda, 1824-1877)
# [[Nelly Bodenheim|Nelly Bodenneim]] ilustratzailea (Herbehereak, 1874-1951)
# [[Hamideh Kheirabadi]] aktorea (Irlanda, 1924-2010)
# [[Dorothy Cayley]] mikologoa (Sri Lanka, 1874-1955)
# [[Maria Mauban]] aktorea (Marsella, 1924-2014)
# [[Kate Lester]] aktorea (Ingalaterra, 1857-1924)
# [[Dorothea Wolbert]] aktorea (AEB, 1874-1958)
# [[Gré de Jongh]] lasterketaria (Herbehereak, 1924-2002)
# [[Vera Molnár]] artista (Hungaria, 1924-2023)
# [[Elena Cernei]] mezzo-sopranoa (Errumania, 1924-2000)
# [[Hrytsko Hryhorenko]] poeta eta itzultzailea (Ukrainia, 1867-1924)
# [[Claudine Dupuis]] aktorea (Frantzia, 1924-1991)
# [[Annelise Hovmand]] zinema-zuzendaria (Danimarka, 1924-2016)
# [[Conradine Birgitte Dunker]] idazlea (Norvegia, 1780-1866)
# [[Beatrice Chebet]] atleta (Kenya 2000)
# [[Tsigie Gebreselama]] atleta (Etiopia 2000)
# [[Dawit Seyaum]] atleta (Etiopia 1996)
# [[Shannon Rowbury]] atleta (AEB 1984)
# [[Lisa Dobriskey]] atleta (EB 1983)
# [[Adela Pankhurst]] sufragista, aktibista politikoa (EB 1885-Australia 1961)
# [[Minnie Baldock]] sufragista (EB 1864-1954)
# [[Adelaide Knight]] sufragista (EB 1871-1950)
# [[Christian Jollie Smith]] abokatu ekintzailea (Australia 1885-1963)
# [[Margaret Bondfield]] politikaria, aktibista (EB 1873-1953)
# [[Louisa Martindale]] zirujaua (EB 1872-1966)
# [[Louisa Martindale (feminista)]] sufragista, aktibista (EB 1839-1914)
# [[Hilda Martindale]] funtzionarioa, idazlea (EB 1875-1952)
# [[Cicely Hamilton]] dramagilea, aktorea (EB 1872-1933)
# [[Dora Montefiore]] zirujaua (EB 1872-1966)
# [[Kelly Holmes]] atleta (EB 1970)
# [[Mary Rand]] atleta (EB 1940)
# [[Alemitu Tariku]] atleta (Etiopia 2000)
# [[Shelby Houlihan]] atleta (AEB 1993)
# [[Manuela M. Veloso]] irakaslea, robot-ikertzailea (Lisboa 1957)
# [[Lua Ribeira]] argazkilaria (Coruña, 1986)
# [[Cristina de Middel]] argazkilaria (Alacant, 1979)
# [[María Garay]] tango abeslaria (Argentina, 1941)
# [[Anna Gottlieb]] abeslaria (Viena, 1774-1856)
# [[Hou Bo]] argazkilaria (Txina, 1924-2017)
# [[Montserrat Ubach Tarrés]] espeleologoa aitzindaria (Bartzelona XX. mendea)
# [[Rocío Verdejo García]] artista plastikoa, argazkilaria (Granada 1982)
# [[Olinpia Velasco]] artista bisuala, argakilaria ( Granada 1970)
# [[Ana Vaz]] film zuzendaria, artista (Brasil 1982)
# [[Sara Ramo]] artista bisuala (Madril/Brasil 1975)
# [[Ann Packer]] atleta (EB 1942)
# [[Tatiana Tomashova]] atleta (Errusia 1975)
# [[Svetlana Masterkova]] atleta (Errusia 1968)
# [[Denise Lewis]] atleta (EB 1972)
# [[Sally Gunnell]] atleta (EB 1966)
# [[Eladia Blázquez]] abeslaria (Argentina, 1931-2005)
# [[Zanele Muholi]] artista eta aktibista (Hegoafrika, 1972)
# [[Eva Nogales]] biofisikaria (Colmenar Viejo, 1965)
# [[Ana María Muñoz Amilibia]] arkeologoa (Donostia-Madril, 1932-2019)
# [[Farshid Moussavi]] arkitektoa (Iran/Britainia 1965)
# [[Roma Agrawal]] egitura-ingeniaria (India/EB 1983)
# [[Francine Houben]] arkitektoa (Herbehereak 1955)
# [[Beverly Willis]] arkitektoa (AEB 1928-2023)
# [[Jolanda Ceplak]] atleta (Eslovenia 1976)
# [[Hasna Benhasi]] atleta (Maroko 1978)
# [[Fantu Worku]] atleta (Etiopia 1999)
# [[Karissa Schweizer]] atleta (AEB 1996)
# [[Phylis Smith]] atleta (EB 1963)
# [[Pilar Citoler]] dentista, arte bildumagilea (Zaragoza 1937)
# [[Mary Strong Clemens]] botanikaria (AEB, 1873-1968)
# [[Hortense Powdermaker]] antropologoa (AEB,1900-1970)
# [[Charlotte Abramow]] argazkilari eta bideogilea (Brusela, 1993)
# [[Judy Dater]] argazkilari feminista (AEB, 1941)
# [[Germaine Van Parys]] fotokazetaria (Belgika, 1893-1983)
# [[Alexandra Boulat]] fotokazetaria (Frantzia, 1962-2007)
# [[Ina Higgins]] baratzezaina, paisaia-arkitektoa (Irlanda 1860-Australia 1948)
# [[Nettie Palmer]] idazlea, kritikaria ( Australia 1885-1964)
# [[Vicenta Cortés Alonso]] artxibozaina, ikertzailea, irakaslea (Valentzia 1925-2021)
# [[María Eugenia Rodríguez Palop]] legelaria, politikaria ( Badajoz 1970)
# [[Marisa Rodríguez Palop]] kazetaria, korrespontsala (Badajoz 1966)
# [[Janeene Vickers]] atleta (AEB 1968)
# [[Sandra Farmer]] atleta (Jamaika/AEB 1962)
# [[Debra Flintoff-King ]] atleta (Australia 1960)
# [[Tatiana Ledovskaya]] atleta (Errusia 1966)
# [[Sandra Douglass Morgan]] abokatu, kirol-zuzendaria (Las Vegas 1978)
# [[Mary_Elliott_Hill]] kimikaria (AEB, 1907-1969)
# [[Naomi Parker]] langilea, modeloa (AEB, 1921-2018)
# [[Marica Andallón]] heroina (Oviedo, 1764-1848)
# [[Dana Ulery]] informatiba zientifikoa (AEB, 1938)
# [[Mary Cowden Clarke]] idazlea (Londres, 1809-Italia, 1898)
# [[Fili Chillón|Fili Chillon]] idazle eta eskultore (1918-2012)
# [[Claude Cahun|Claude CAhun]] artista (Frantzia, 1894-1954)
# [[Suzanne Malherbe|Susanne Malherbe]] argazkilaria, diseinatzaile (Frantzia, 1892-1972)
# [[Véronique de Viguerie|Veronique de Viguerie]] fotokazetaria (Frantzia, 1978)
# [[María Amelia Baltar]] abeslaria (Buenos Aires, 1940)
# [[Luz María del Castillo Fregoso]] kimikari-biologoa (Mexiko, 1926-1990)
# [[Li Fanghua]] fisikaria (Txina, 1932-2020)
# [[Elise Ottesen-Jensen]] kazetaria (Suedia, 1886-1973)
# [[Dina Vierny]] modeloa, arte-bildumagilea, museo-zuzendaria, erresistentzian ekintzaile (Errumania 1919-Paris 2009)
# [[Nina Kandinski]] mezenasa (Errusia 1896- Suitza 1980)
# [[Lily Pastré ]] filantropoa (Frantzia 1891-1974)
# [[Manuela Beltrán]] heroia (Kolonbia 724-1819)
# [[Marina Stepanova]] atleta (Errusia 1950)
# [[Linda Keough ]] atleta (EB 1963)
# [[Tracy Goddard]] atleta (EB 1969)
# [[Silvia Rieger]] atleta (Alemania1970)
# [[Katharine Merry]] atleta (EB 1974)
# [[Fahrelnissa Zeid]] artista (Turkia 1901-Jordania 1991)
# [[María Josefa Jiménez Cisneros]] arkeologoa (Cádiz. 1916-2002)
# [[Romina Ressia]] argazkilaria (Argentina, 1981)
# [[Emilie Bieber]] argazkilaria (Alemania, 1810-1884)
# [[Hildegard Jäckel]] argazkilaria (Alemania, 1903-1974)
# [[Alicia Márquez]] aktorea, vedetea (Argentina 1932-2004)
# [[Ethel Rojo]] aktorea, vedetea (Argentina, 1937-2012)
# [[Delphine Diallo]] argazkilaria
# [[Martha Cooper]] argazkilaria (AEB 1943)
# [[Lady Pink]] grafitigilea (AEB 1945)
# [[Thérèse Le Prat]] argazkilaria (1895-1966)
# [[Alice Cherki]] Aljeriako psikoanalista eta idazlea (1936)
# [[Carole Thibaut]] Franziako idazle, antzerki zuzendari eta aktorea (1969)
# [[Gerty Dambury]] Guadalupeko antzerkigile, nobelagile eta poeta frantsesa (1957)
# [[Adele Goldstine]] matematikaria, programatzailea (AEB, 1920-1964)
# [[Marlyn Wescoff Meltzer]] matematikaria, programatzailea (AEB, 1922-2008)
# [[Séraphine Louis ]] margolari autodidakta (Frantzia 1864-1942)
# [[Araceli Martínez Esteban]] politikaria (Guadalajara 1974)
# [[Natalia Sazanovich]] atleta (Bielorrusia 1973)
# [[Jane Flemming]] atleta ( Australia 1965)
# [[Ghada Shouaa ]] atleta (Siria 1972)
# [[Urszula Włodarczyk]] atleta (Polonia 1965)
# [[Eunice Barber]] atleta (Sierra Leona 1974)
# [[Natalya Roshchupkina]] atleta (Errusia 1978)
# [[Carmen Sarmiento]] Espainiako 1. emakume guerra korrespontsala (Madril 1944)
# [[Elena Projorova]] atleta (Errusia 1978)
# [[Karin Specht-Ertl]] atleta (Alemania 1974)
# [[Tiia Hautala]] atleta (Finlandia 1972)
# [[Süreyya Ayhan]] atleta (Turkia 1978)
# [[Hayley Tullett]] atleta (EB 1973)
# [[Olga Jegorova]] atleta (Errusia 1972)
# [[Bouchra Ghezielle]] atleta (Maroko/Frantzia 19)
# [[Janeth Jepkosgei]] atleta (Kenya 1983)
# [[Margarita Ponomariova]] atleta (Kazakhstan 1993-Errusia 2021)
# [[Olga Nazarova]] atleta (Errusia 1965)
# [[Yeveonde Middleton|Yevonde Middleton]] argazkilaria (Erresuma Batua, 1893-1975)
# [[Lea Ypi]] filosofo (Albania, 1979)
# [[Alicia Márquez]] aktoresa (ARgentina, 1923-2004)
# [[Françoise Demulder|Francoise Demulder]] argazkilaria (Frantzia, 1947-2008)
# [[Nélida Roca]] vedetea (Buenos Aires, 1929-1999)
# [[Catherine Stern]] psikologo, hezitzailea (Alemania-AEB, 1894-1973)
# [[Adrienne Clarke]] botanikaria (Australia, 1938)
# [[Alba Solís]] abeslaria (Argentina, 1927-2016)
# [[Isabel Ellsen]] argazkilaria (Frantzia, 1958-2012)
# [[Kate Barry]] argazkilaria (Britainia Handia, 1967-2013)
# [[Cécile DeWitt-Morette]] fisikaria, matematikaria (Frantzia, 1922-2017)
# [[Coline Serreau]] aktore, zuzendari eta gidoilari frantsesa (1947)
# [[Emilia Broomé|Emilia Broome]] politikari liberala, feminista eta bakearen aldeko aktibista (Suedia, 1866-1925)
# [[Tassin Hangbè]] Dahomeyko erregina-ordea (Benin, XVIII. mendea)
# [[Virginia Norwood]] fisikaria, militarra (AEB, 1927-2023)
# [[Renée Gailhoustet|Renee Gailhoustet]] arkitektoa (1929-2023)
# [[Julia Lermontova]] kimikaria (Errusia, 1847- 1919)
# [[Christine Spengler]] fotokazetaria (Frantzia, 1945)
# [[Dickey Chapelle]] argazkilaria (AEB, 1919-1965)
# [[Susan Meiselas]] argazkilaria (AEB, 1948)
# [[Rafia Zakaria]] feminista musulmana (Pakistan, 1977)
# [[Edna Paisano]] matematikaria, soziologoa (AEB, 1948-2014)
# [[Josepha Weber]] abeslaria, sopranoa (Alemania, 1758-1819)
# [[Aloysia Weber]] opera abeslaria (Alemania 1760-1839)
# [[Constanze Mozart]] abeslaria (Alemania, 1762-1842)
# [[Sophie Weber]] abeslaria (Alemania, 1763-1846)
# [[Cäcilia Weber]] Mozarten amaginerraba (Alemania, 1727-1793)
# [[Beatriz Bermúdez de Velasco]] mexikoko konkistatzailea (Espainia, XVI. mendea)
# [[Klara Dan von Neumann]] matematikaria (Hungaria, 1911-1963)
# [[Anna Murray Vail]] botanikaria (AEB, 1863-1955)
# [[Nieves Fariza]] irakaslea,sindikalista (1911-1975)
# [[Faten Hamama|Faten Hamana]] aktorea (Egipto, 1931-2015)
# [[Fanny Navarro]] aktorea (Argentina, 1920-1971)
# [[Zerrenda:Emakume argazkilariak|Emakume argazkilarien zerrenda]]
# [[Rose Wilder Lane]] kazetaria, idazlea (AEB 1886-1968)
# [[Isabel Paterson]] kazetaria, idazlea, filosofo politikoa (Kanada 1886-AEB 1968)
# [[Dilan Yeşilgöz-Zegerius]] politikaria (Turkia,Herbehereak 1967)
# [[Gema Igual ]] politikaria ( Santander 1973)
# [[Pilar Alegría]] politikaria (Zaragoza 1977)
# [[Maria Pinigina]] atleta (Kirgitistan 1958)
# [[Olga Brizgina]] atleta (Errusia/Ukraina 1963)
# [[Liudmila Dzhigalova]] atleta (Ukraina 1962)
# [[Sherri Howard]] atleta (AEB 1962)
# [[Denean Howard-Hill]] atleta (AEB 1964)
# [[Inga Fischer-Hjalmars]] fisikaria (Suedia, 1918-2008)
# [[Waltraut Seitter]] astronomoa (Alemania, 1930-2007)
# [[Amina (Zazzauko erregina)]] Zazzauko erregina (Nigeria, 1533-1610)
# [[Paulina Urrutia]] aktorea (Txile, 1969)
# [[Melissa Gilbert]] aktorea (AEB 1964)
# [[Sara Gilbert]] aktorea (AEB 1975)
# [[Skye McCole Bartusiak]] aktorea (AEB 1992-2014)
# [[Melissa Sue Anderson]] aktorea (AEB 1962)
# [[Katy Kurtzman]] aktorea (AEB 1965)
# [[Leslie Landon]] aktorea (AEB 1962)
# [[Jennifer Landon]] aktorea (AEB 1983)
# [[Alison Arngrim]] aktorea (AEB 1962)
# [[Charlotte Stewart]] aktorea (AEB 1941)
# [[Melissa Francis]] aktorea, kazetaria (AEB 1972)
# [[Susan Solomon]] kimikari atmosferikoa (AEB, 1956)
# [[Mounia Youssef]] argazkilaria (Libano-Togo, 1988)
# [[Felicia Abban]] argazkilaria (Ganna, 1935-2024)
# [[Emily Jacir]] artista plastikoa (Palestina, 1970)
# [[Sarah Waiswa]] argazkilaria (1980 hamarkada)
# [[Gihan Tubbeh]] argazkilaria (Peru, 1984)
# [[Isadora Romero]] argazkilaria (Ekuador, 1987)
# [[Jane Elizabeth Jones|Jane Elizabeth]] sufragista, abolinionista (AEB, 1813-1886)
# [[Aida Muluneh]] argazkilaria eta artista (Etiopia, 1974)
# [[Taslima Akhter]] argazkilaria (Bangladesh, 1974)
# [[Nezha Alaoui]] enpresaria eta argazkilaria (Maroko, 1982)
# [[Ann Oakley]] soziologoa
# [[Caroline List]] epailea (AEB-Austria 1964)
# [[Idoia Murga Castro]] irakaslea, ikertzailea (Madril 1983)
# [[Mónica García Gómez]] mediku, politikaria (Madril 1974)
# [[Ana Redondo]] legelaria, politikaria (Valladolid 1966)
# [[Lorraine Fenton ]] atleta (Jamaika 1973)
# [[Sabine Busch]] atleta (Alemania 1962)
# [[Kim Batten]] atleta (AEB 1969)
# [[Sandie Richards]] atleta (Jamaika 1968)
# [[Elise Cranny]] atleta (AEB 1996)
# [[Colleen Quigley ]] atleta (AEB 1992)
# [[Marcia Barbosa]] fisikaria (Brasil, 1960)
# [[Maria Matos]] aktorea, dramagilea (Lisboa 1886-1952)
# [[Ofelia Marques]] margolaria ( Lisboa 1902-1952)
# [[Mafalda Mouzinho de Albuquerque]] idazlea (Lisboa 1874-1952)
# [[Shalane Flanagan]] atleta (AEB 1981)
# [[Linet Masai]] atleta (Kenya 1989)
# [[Vivian Cheruiyot]] atletak (Kenya 1983)
# [[Sally Kipyego ]] atleta (Kenya 1985)
# [[Julia Petxonkina]] atleta (Errusia 1978)
# [[Lashinda Demus]] atleta (AEB 1983
# [[Colleen Farrington]] modeloa, abeslaria (AEB 1936-2015)
# [[Edelmira Inés Mórtola]] geologoa (Argentina, 1894-1973)
# [[Boushra Yahya Almutawakel|Bousha Yahya]] argazkilaria (Yemen, 1969)
# [[Nikab]]
# [[Anna Hints]] zinema zuzendaria (Estonia, 1982)
# [[Pia Arke]] argazkilaria (Groenlandia, 1958-2007)
# [[Nina Byers]] fisikaria (AEB, 1930-2014)
# [[Genoveva Dawson]] botanikaria (Argentina, 1918-2012)
# [[Astrid Cleve]] botanikaria, kimikaria (Suedia, 1875-1968)
# [[Audrey_Richards]] Britaniako antropologa (London, 1899-1984)
# [[Anush Babajanyan]] fotokazetaria (Armenia
# [[Louise Abel]] argazkilaria (Norvegia, 1841-1907)
# [[Carolina Henriette Mac Gillavry]] kimikaria (Holanda, 1904-1993)
# [[Hilaria Supa]] indígena, aktibista (Peru 1957)
# [[Maria Sumire]] abokatu, politikaria (Peru 1951)
# [[Claudia Coari]] politikaria (Peru 1967)
# [[Juana Huancahuari]] nekazaria, politikaria (Peru 1969)
# [[Yaneth Cajahuanca]] ingeniaria, politikaria (Peru 1971)
# [[Nancy Obregon]] politikaria (Peru 1970)
# [[Elsa Malpartida]] politikaria (Peru 1961ç-2022)
# [[Karibu]] GKE, Fca Pedraza saria 2023
# [[America Valenzuela]] zientzia-kazetaria (Madril 1977)
# [[Diane Pernet]] moda blogaria, kritikaria (AEB XX. mendea)
# [[Carmen de Icaza]] eleberrigilea eta lider falangista (Madril, 1899-1979)
# [[Margarita Abella Caprile|Margarita Abella Caprile]] poeta, kazetaria (Argentina, 1901-1960)
# [[Amber Bracken]] fotokazetaria (Kanada, 1984)
# [[Marlene Bergamo]] fotokazetaria (Brasil, 1965)
# [[Claire Beck Loos]] idazlea eta fotokazetaria (Txekia, 1904-1942)
# [[Ruth Asawa]] eskultorea (AEB, 1926-2013)
# [[Zofia Kielan-Jaworowska]] paleobiologoa (Polonia, 1925-2015)
# [[Brigida Baltar]] argazkilaria (Brasil,1959)
# [[Lara Baladi]] argazkilaria (Egipto-libanoar, 1969)
# [[Maja Bajević|Maja Bajevi´c]] argazkilaria (Bosnia, 1967)
# [[Damaris Cudworth Masham]] idazle, filosofo (Britainia Handia, 1659-1708)
# [[Kathleen Kenyon]] arkeologoa (Erresuma Batua, 1906-1978)
# [[Anna Maria Colucci]] argazkilaria (Italia, 1938-2015)
# [[Joana Choumali]] argazkilaria (Bolin
# [[Fleur Pellerin]] Frantziako politikari eta enpresaburua (1973)
# [[Pascale Faublas|Pascale Faubas]] artista (Haiti, 1981)
# [[Anabel Colazo]] komikigilea eta ilustratzaile (Eivissa, 1993)
# [[Elizabeth Riddle Graves]] fisikaria (AEB, 1916-1972)
# [[Mignon Talbot]] paleontologoa (AEB, 1869-1950)
# [[Alicia Güemes Fraga]] komikigilea eta ilustrailea (Bartzelona, 1987)
# [[Emma Ríos Maneiro]] istoriotxogilea eta komikigilea (Galizia, 1976)
# [[Caridad Zazo Cardeña]] geologoa (Toledo, 1945)
# [[Caroline Ingalls]] irakaslea, autobiografialaria (AEB 1839-1924)
# [[Mary Ingalls]] idazlea (AEB 1865-1924)
# [[Carrie Ingalls]] zaintzailea (AEB 1870- 1946)
# [[Grace Ingalls]] irakaslea, idazlea (AEB 1877-1941)
# [[Ketty Lester]] aktorea, abeslaria (AEB 1934)
# [[Hersha Parady]] aktorea (AEB 1945-2023)
# [[Bonnie Bartlett]] aktorea (AEB 1929)
}}
== Hobetuak 2024 ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Olatz Agorria]] '''ef--''' txirrindularia (Zornotza 1958)
# [[Ane Ibarzabal]] '''ef--''' kazetaria (Durango, 1982)
# [[María Jesús Cava ]] '''ef--''' historialaria (Bilbo 1949)
# [[Amaia Agirre Gonzalez]] '''----''' medikua, alpinista (Urnieta 1992-Patagonia 2023)
# [[Haizea Barcenilla]] '''----''' arte kudeatzailea, ikertzailea (Lezo 1981)
# [[Carmen Valero Omedes]] '''efef''' atleta (Teruel 1955-Sabadell 2024)
# [[Laura Ingalls Wilder]] '''efef''' idazlea (AEB 1867-1957)
# [[Marixa Osés]] '''ef--'''gidoilaria, aktorea (Gasteiz 1969)
# [[Micaela Bastidas]] '''efef''' aitzindaria, heroia, martiria (Peruko Erregeorderria 1744-1781)*
# [[Chanel Terrero]] '''ef--'''abeslari, dantzari, aktorea (Kuba 1991)
# [[Carmen Mijangos]] '''---- ''' kimikaria (Bilbo 1949)
# [[Paula Badosa]] '''ef--'''tenislaria (AEB/Katalunia 1997)
# [[Pilar Arostegi]] '''efef''' artxibozaina (Gasteiz 1944-2006)
# [[Nina Lobkovskaia]] '''ef--'''frankotiratzailea (Errusia 1925)
# [[Maite Dono]] '''ef--'''poeta, abeslaria (Gasteiz/Galizia 1969)
# [[Garazi Sánchez]] '''ef--'''surflari, zinemagilea (Getxo 1992)
# [[Ana Pontón]] '''ef--'''politikaria (Lugo 1977)
# [[Maria Gembero-Ustarrotz]] '''ef--'''historialaria, musikologoa (Nafarroa 1959)
# [[Adela Bazo]] '''ef--'''margolaria (Nafarroa 1905-Argentina 1984)
# [[Mónica Ojeda]] '''ef--'''idazlea (Ekuador 1988)
# [[Celia Amoros ]]'''ef--'''filosofoa, idazlea (Valentzia 1944)
# [[Carolina Yuste]] '''ef--'''aktorea (Badajoz 1991)
# [[Ángeles Caso]] '''ef--'''idazlea (Asturias 1959)
# [[Majida Maayouf]] '''ef--'''atleta (Maroko/Araba 1989)
# [[Camila Sosa Villada]] '''ef--'''idazlea, aktorea, antzerkigilea (Argentina 1982)
# [[Ane Gabarain]] '''ef--'''aktorea (Donostia 1963)
# [[Icíar Bollain]] '''ef--'''film zuzendaria (Madril 1967)
# [[Ann Walker]] '''efef''' filantropoa, 2 emakumeren lehen ezkontza (BH, 1803-1854)
# [[Ana Rioja]] '''ef--'''idazlea, kazetaria (Tudela 1962)
# [[Carmen Laforet]] '''efef''' idazlea (Bartzelona 1921-Madril 2004 19)
# [[Iraide Ibarretxe]] '''ef--'''hizkuntzalaria (Bilbo 1972)
# [[María Luisa Elio]] '''efef''' idazlea, aktorea (Iruñea 1926-Mexiko 2009)
# [[Iris Apfel]] '''efef''' barne-diseinatzailea ( AEB 1921-2024)
# [[Helena Taberna]] '''----''' film zuzendaria (Nafarroa 19..?)
# [[Ana Blanco]] '''ef--''' tb aurkezlea (Bilbo 1960)
# [[Maria Lejarraga]] '''efef''' idazlea (Errioxa 1874-Argentina 1974)
# [[Isabel Alba Rico]] '''ef--''' idazlea, gidoilaria ( Madril 1959)
# [[Sigourney Weaver]] '''ef--'''aktorea (AEB 1949)
# [[Virginia Berasategi]] '''ef--'''triatloilaria (Bilbo 1975)
# [[Aia Kruse]] '''ef--'''aktorea (Donostia 1994)
# [[Jutta Kleinschmidt ]] '''ef--'''rally-pilotua (Alemania 1962)
# [[Clara Bilbao]] '''ef--'''jantzi-deseinatzailea, film zuzendaria (Bilbo 1971)
# [[Martina Gorostitza]]'''--ef'''inprimatzailea, enpresaburua (Gasteiz 1790-1862)
# [[Silvia Tortosa]] '''efef''' aktore, tb aurkezle (Bartzelona 1947-2024)
# [[Sacagawea]] –ef indigena, interpretea, esploratzailea (AEB 1788-1812)
# [[Ángela Ruiz Robles]] '''efef''' asmatzailea (Leon 1895-Ferrol 1975)
# [[Carmen Maura]] '''ef--''' aktorea (Madril 1945)
# [[Chelsi Smith]] ''ef--'' Miss Unibertso 1995 (AEB 1973-2018)
# [[Lara Dutta]] ''ef--'' Miss Unibertso 2000 (India 1978)
# [[Zuleyka Rivera]] ''ef--'' enpresaburua, Miss Unibertso 2006 (Puerto Rico 1987)
# [[Dayana Mendoza]] ''ef--'' Miss Unibertso 2008 (Venezuela 1986)
# [[Stefanía Fernández]] ''ef--'' kazetaria, Miss Unibertso 2009 (Venezuela 1990)
# [[Ximena Navarrete]] ''ef--'' Miss Unibertso 2010 (Mexiko 1988)
# [[Leila Lopes]] ''ef--'' Miss Unibertson 2011 (Angola 1986)
# [[Teresa Castro]] ''ef--'' ilustratzailea (Donostia 1968)
# [[Wilma Rudolph]] ''efef'' atleta (AEB 1940-1994)
# [[Tara Lipinski]] ''ef--'' patinatzailea, aktorea, kirol esataria (AEB 1982)
# [[Isabel Lizarraga]] ''ef--'' ikertzailea, idazlea (Nafarroa 1958)
# [[Jessica Watson]] ''ef--'' nabigatzailea (Australia 1993)
# [[Tamara Karsavina]] '''efef''' dantzaria (Errusia 1885-1978)
# [[Cate Blanchett]] '''ef--''' aktorea (Australia 1969)
# [[Sojourner Truth]] '''--ef''' esklabu abolizionista (AEB 1797-1883)
# [[Serena Williams]] '''ef--''' tenislaria (AEB 1981)
# [[Mary Harris]] '''efef''' amama astintzailea (Irlanda 1837-AEB 1930)
# [[Claudia Sheinbaum]] ef-- Mexikoko 1.emakume presidentea (Mexiko 1962)
# [[Naomi Campbell]] ef-- modeloa (EB 1970)
# [[Rosa María Sardà]] efef aktorea (Bartzelona 1941-2020)
# [[Milagros Rubio]] ef-- politikaria, poeta (Tutera 1952)
# [[Usoa Ostolaza]] ef-- txirrindularia (Zarautz 1998)
# [[Naomie Harris]] ef-- aktorea (EB 1976)
# [[Nerea Barros]] ef-- aktorea, zuzendaria (Coruña 1981)
# [[Nerea Pagaldai]] ef-- biologoa (Arrasate 1993)
# [[Ekhiñe Atorrasagasti]] ---- kazetaria (Gipuzkoa 1982)
# [[Danae Boronat]] ef-- kirol kazetaria (Tarragona 1985)
# [[Idoia Montón]] ef-- margolaria (Donostia 1969)
# [[Lella Lombardi]] efef 1 Formulako gidaria (Italia 1941-1992)
# [[Alma Mahler]] efef musikagilea (Austria 1879-AEB 1964)
# [[Nadia Erostarbe]] ef-- surflaria (Zarautz 2000)
# [[Teresa Forcades]] ef-- moja aktibista, medikua, politikaria (Bartzelona 1966)
# [[Luisa Roldán]] efef eskultorea (Sevilla 1652-Madril 1706)
# [[Rakel Mateo]] ef-- triatleta paralinpikoa (Mungia 1975)
# [[María Teresa Castells]] –ef liburu saltzailea (Busturia 1935- Donostia 2017)
# [[Arantxa Lazkano]] zinema-zuzendaria (Zarautz, 1949)
# [[Emakume Abertzale Batza]]
# [[Elena Irureta]] ef-- aktorea (Zumaia 1955)
# [[Sara Alonso Martinez]] ef-- iraupen lasterkaria (Donostia 1999)
# [[Kate Sheppard]] efef sufragista (EB 1847-Zeelanda Berria 1934)
# [[Amaia Uribe]] ef-- kazetaria, bertsolaria (Forua 19)
# [[Amaia Lizarralde]] ef-- aktorea (Donostia 19)
# [[Jessika Ponchet]] ef-- tenislaria (Baiona 1996)
# [[Miriam Bravo]] ef-- lasterkaria (Deba/Errioxa 1974)
# [[Kate Spade]] efef diseinatzailea (AEB 1962-2018)
# [[Sylvia Fedoruk]] efef fisikaria (Kanada 1927-2012)
# [[Agnès Souret]] efef modeloa, dantzaria, aktorea (Lapurdi 1902-1928)
# [[Valeria Ros]] ef-- aurkezlea, umoregilea (Bizkaia 1986)
# [[Lorea Ibarra]] ef-- aktorea (Gipuzkoa 2002)
# [[Aránzazu Calleja]] e--- musikagilea (Bilbo 1977)
# [[Ana Laura Alaez]] e--- artista, eskultorea (Bilbo 1964)
# [[Han Kang]] ef-- idazlea (Hego Korea 1970)
# [[Annie Leibovitz]] ef-- argazkilaria (AEB 1949)
# [[Arene Altonaga]] ef-- fubolaria (Leioa 1993)
# [[Puy Oria]] zinemagilea (Nafarroa, 1962)
# [[Régine Crespin ]] efef sopranoa (Frantzia 1927-2007)
# [[Pilar García]] ef-- margolaria (Nafarroa 1942)
# [[Inmaculada Pereiro]] ef-- triatleta (Bilbo 1972)
# [[Agnès Varda]] efef argazkilaria, film zuzendaria (Frantzia 1928-2019)
# [[Eukene Lacarra]]efef literatura-kritikaria (Lizarra 1944-? 2023)
# [[Irati Osa]] ef-- piraguista (Zumaia 1997
}}
==='''Berriak 2023''' ('''abendua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aitziber Ugartemendia Zubeldia]] efef '''SORTUA''' zinegotzi ohia, ekintzailea (Andoain, 1978-Donostia, 2023)
# [[Alazne Intxauspe]] ef-- '''SORTUA''' nekazaria (Andoain, 1984)
# [[Esther Vital]] ---- '''SORTUA''' psikologoa, artista eta zinemazuzendaria (Artaxoa, 1983)
# [[Gema López Las Heras]] ef-- '''SORTUA''' itzultzailea (Azkoitia, 1989)
# [[Intza Olabarria]] ef-- '''SORTUA''' geologoa, artisaua (Elorrio 1994)
# [[Josune Escota Bisbal]] ---- '''SORTUA''' abokatua, politikaria (Durango, 1970)
# [[Maider del Río Larramendi]] eff--'''SORTUA''' psikologoa (Elorrio 1971)
# [[Adela Khanum]] lider kurdua (?- 1924)
# [[Ain Yoon]] pianojolea (Hego Korea 1996)
# [[Aisha Yesufu]] aktibista (Nigeria 1973)
# [[Alice Colonieu]] artista (Frantzia, 1924-2010)
# [[Alice Constance Austin]] arkitektoa (AEB, 1862-1955)
# [[Alicia García-Salcedo González]] 1935ean Asturiasen jardun zuen 1. emakume abokatua (1903-2003)
# [[Alicia Herrera Rivera]] abokatu erbesteratua (Txile 1928-2013)
# [[Amanishajeto]] erregina (Kuxeko Erregina, ?)
# [[Amélie Beaury-Saurel]] margolaria (Bartzelona, 1848-Paris, 1924)
# [[Ana Mayayo Salvo]] maistra (Buenos Aires, 1880-Zaragoza, 1968)
# [[Ana Vidovic ]] gitarra jolea (Kroazia/AEB 1980)
# [[Anastassia Virsaladze]] piano jolea, irakaslea (Errusia 883-1952)
# [[Andrea López Chao]] maistra (Mondoñedo, XIX-XX)
# [[Ángela Cerrillos Valledor]] abokatu ekintzailea (?, XX. mendea)
# [[Ángela Contreras]] aktorea (Txile 1971)
# [[Angela Hewitt]] piano jolea (Kanada 1958)
# [[Angie Turner King]] kimikaria, matematikaria (AEB, 1905-2004)
# [[Anita-Pearl Ankor]] margolaria eta muralista (Ghana)
# [[Anja Niedringhaus|Anja Niedringahaus]] fotokazetaria (Alemania, 1965-Afganistan, 2014)
# [[Anna Bunina]] olerkaria (Errusia, 1874-1829)
# [[Anna Hirzel-Langenhan]] piano-jolea, irakaslea (Suitza 1874-1951)
# [[Anna Jesipova]] piano jolea (Errusia 1851-1914)
# [[Anna Palm de Rosa]] margolaria (Suedia, 1859-1924)
# [[Antonia Gutiérrez Bueno]] idazlea, itzultzailea. Madrilgo Libututegian 1 emakume baimendua (Madril 1781-1874)
# [[Argentina Santos]] abeslaria (Portugal,1924-2019)
# [[Beatriz Barral]] artista ( Madril 1978)
# [[Beatriz Maggi]] idazlea (Kuba, 1924-2017)
# [[Bertha Valerius]] argazkilaria, pintorea (Suedia 1824-1895)
# [[Bianca Maria Piccinino|Bianca Maria Piccinio]] kazetaria, idazlea (Italia, 1924)
# [[Blanca Riestra]] idazlea (Coruña 1970)
# [[Brenda Helser|Brenda Elser]] igerilaria (EEBB, 1924)
# [[Carla Cerati]] argazkilaria eta idazlea (Italia, Bergamo, 1926, Milan, 2016)
# [[Carmen López-Cortón|Carmen López Cortón]] maistra (Galizia, 1866-Madril, 1938)
# [[Caroline Quarlls]] esklaboa, askapena lortzeko lurpeko trenbidea erabiliz Wisconsinetik Kanadara bidaiatutako lehen pertsona (AEB 1824- Kanada 1892)
# [[Catherine Chamié]] kimikaria (Frantzia, 1888-1950)
# [[Catherine Tolson]] erizaina, sufragista, aktibista (EB 1890- Errusia 1924)
# [[Cecilia Berdichevski]] programatzailea, informatikan aitzindaria (Polonia 1925- Argentina 2010)
# [[Cheryl Diaz Meyer]] fotokazetari independientea (EE.BB. 1968)
# [[Chikage Awashima]] aktorea (Japonia, 1924-2012)
# [[Chloe Clark Willson]] aitzindaria, irakaslea (AEB 1818-1874)
# [[Christine_Ladd-Franklin]] matematikaria (AEB, 1847-1930)
# [[Cicely Popplewell]] software ingeniaria (Erresuma Batua 1920-1995)
# [[Clara Belle Williams]] maistra, 1. afroamerikar lizentziatua Mexiko Berrian (AEB 1885-1994)
# [[Clara Obligado]] idazlea (Argentina/Espainia 1950)
# [[Claudine Hermann]] fisikaria (Frantzia, 1945-2021)
# [[Cristina Alberdi]] abokatua (Sevilla 1946)
# [[Cristina Cerrada]] idazlea (Madril 1970)
# [[Cristina Fallarás]] kazetaria, idazlea, ekintzailea ( Zaragoza 1968)
# [[Daria Diachenko]] partisanoa (Sobietar Batasuna, 1924-1944)
# [[Diana Agrest]] arkitektoa (Argentina, 1945)
# [[Dolores Gray]] aktorea (EE.BB.1924-2002)
# [[Dolores Martí de Detrell]] maistra eta idazlea (Bartzelona, ? - 1880)
# [[Dora Hitz]] margolaria (Alemania, 1856-1924)
# [[Dorothy Maharam]] matematikaria (AEB, 1917-2014)
# [[Dorothy Pitman Hughes]] feminista, aktibista (Georgia, 1928-Florida, 2022)
# [[Edith Gertrude Schwartz]] botanikaria (AEB, 1877-1971)
# [[Elena O'Callaghan Duch]] pedagogoa, idazlea (Bartzelona 1955)
# [[Elisa Acuña]] Mexikoko irakasle eta kazetari anarkista (1887-1946)
# [[Elisa Maria Reyes Vargas]] maistra (Jaen, 1983)
# [[Elise Hall]] musikaria (EE.BB, 1853-1924)
# [[Elisso Virssaladze]] piano jolea (Georgia 1942)
# [[Elizabeth Cabot Agassiz]] hezitzaile, naturalista (AEB, 1822-1907)
# [[Elspeth Beard]] arkitekto eta motorzalea (Erresuma Batua, 1959)
# [[Émilienne Malfatto]] idazlea eta fotokazetaria (Frantzia, 1989)
# [[Emma Calderón y de Gálvez|Emma Calderon y de Galvez]] kazetaria, maistra eta idazlea (Cádiz, XIX. mendea)
# [[Emma Gramatica]] aktorea (Italia, 1874-1965)
# [[Erzesbet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás Köteles]] gimnasta (Hungaria, 1924-2019)
# [[Esther García Llovet]] idazlea, itzultzailea ( Malaga 1963)
# [[Ethel Houston]] abokatua, kriptologoa (Albacete/Eskozia 1924-2017)
# [[Eulalia Vicenti]] kazetaria, emakumeen eskubideen aldeko politikaria (Madril 1884 - Porto 1979)
# [[Eva Díaz Riobello]] idazlea (Asturias 1980)
# [[Eva May]] zinema aktorea (Austria, 1902-1924)
# [[Fannie Bloomfield Zeisler]] piano jolea (Austria 1863-AEB 1927)
# [[Fanny Tur Riera ]] historialaria, politikaria ( Eivissa 1961)
# [[Farzana Wahidy]] Fotokazetaria (Agfanistan, 1997)
# [[Fatima Shbair]] fotokazetaria (Palestina, 1997)
# [[Felisa Núñez Cubero]] fisikaria , kimikaria (Valladolid 1924- Madril 2017)
# [[Fifi Mukuna]] karikaturagilea (Kongo,)
# [[Florynce Kennedy|Glorynce Kennedy]] feminista, ekintzailea (EE.BB.1916-2000)
# [[Francisca de Braganza]] aristokrata (Brasil, 1824-1898)
# [[Françoise Adnet|Francoise Adnet]] margolaria (Paris, 1924-2014)
# [[Françoise Blomme]] arkitektoa (Belgika, 1933)
# [[Galina Kmit]] argazkilaria (Errusia, 1921-2019)
# [[Geraldine Doyle]] modeloa, metaleko langilea (EE.BB.1924-2010)
# [[Gina Pellon|Gina Pellón]] artista (Kuba, 1926-Frantzia, 1914)
# [[Gloria Sanchez]] idazlea eta maistra (Villagarcia de Arosa, 1958)
# [[Guadalupe Rivera Marín]] politikaria (Mexiko 1924-2023)
# [[Hannah Marie Wormington]] arkeologoa (AEB, 1914-1994)
# [[Hannie Lips]] telebista aurkezlea (Herbehereak, 1924-2012)
# [[Hazel Brooks]] aktorea (EE.BB. 1924-2002)
# [[Hazel Brooks]] aktorea (Hegoafrika, 1924-EEBB 2002)
# [[Heidi Levine]] fotokazetaria (AEB, 1987)
# [[Hengameh Golestan]] argazkilari konprometitua (Iran, 1952)
# [[Henrietta Muir Edwards]] feminista, ekintzailea (Kanada, 1849-1931)
# [[Isabelle Vengerova]] pialo jolea, irakaslea (Errusia 1877-1956)
# [[JoAnn H. Morgan]] ingeniari aeroespaziala (AEB, 1940)
# [[Johanne Cathrine Krebs]] margolaria (Danimarka, 1848-1924)
# [[Joy Page|Joe Page]] aktorea (EE.BB, 1924-2008)
# [[Julia Slingo]] meteorologoa (Erresuma Batua, 1950)
# [[Julie de Graag]] margolaria (Herbehereak, 1877-1924)
# [[Julie Wilhelmine Hagen-Schwarz|Julie Wilhelmine]] margolaria (Estonia, 1824-1902)
# [[Justyna Mielnikiewicz]] fotokazetaria (Polonia, 1973)
# [[Karen Margrete Harup]] igerilaria (Danimarka, 1924-2009)
# [[Kate Gleason]] ingeniaria (AEB, 1865-1933)
# [[Kuhne Beveridge]] eskultorea, aktorea (AEB 1874-XX. mendea)
# [[La Perla de Cádiz]] flamenko kantaria (Cádiz 1924-1975)
# [[Lallie Charles]] argazkilaria (Irlanda,1869-1919)
# [[Laurence Geai]] Fotokazetaria (Frantzia, 1984)
# [[Lillian Elliott]] aktorea (Kanada, 1814-1959)
# [[Lourdes Vega]] zientzialaria (Badajoz 1965)
# [[Lula Romero]] musikagilea (Palma Mallorcakoa, 1976)
# [[Lys Assia]] abeslaria (Suitza 1924-2018)
# [[Mabel Allington Royds]] artista (EB 1874-941)
# [[Małgorzata Malicka|Malgorzata Malicka]] fotokazetaria, idazlea, poeta (Varsovia, 1959)
# [[Manizha Wafeq ]] ekonomialaria, ekintzailea (Afganistan,?)
# [[Manuela Villa]] kutur kudeatzailea, politikaria (Madril 1976)
# [[Mar Villaespesa]] kultur kudeatzailea, arte kritikaria (Almeria 1953)
# [[Marga López]] aktorea (Mexiko, 1924-2005)
# [[Margaret Boden]] ikerketa-irakaslea (Erresuma Batua, 1936)
# [[Margaret Yorke]] idazlea (Irlanda, 1924-2012)
# [[Margarita de Mayo Izarra]] idazlea, kazetaria eta maistra (Toledo, 1889-Madril,1969)
# [[Marguerite Long]] musikaria eta pedagogoa (Frantzia, 1874-1966)
# [[Marguerite Vogt]] birologoa, biologoa (Alemania 1913-AEB 2007)
# [[Maria Auböck]] arkitektoa (Viena, 1951)
# [[María del Mar Terrones Villanueva|Maria del Mar Terrores Villanueva]] maistra, medikua eta kazetaria (Granada, 1892-1980)
# [[María Durán Febrer]] emakumeen eskubideetan espezializatutako legelari feminista (Mallorca 1953)
# [[María Emilia Casas]] legelaria, Konstituzio Auzitegiko 1. emakume presidentea (León 1950)
# [[Maria Golubnitxaia|Maria Golubnichaya]] atleta (Errusia 1924-2015)
# [[Maria Jose Marques da Silva]] artikektoa (Porto, 1914-1996)
# [[Maria Lainá]] poeta (Grezia, 1947-1923)
# [[María Luz Navarro Mayor|Maria Luz Navarro Mayor]] maistra (Soria, 1918-Madril, 2014)
# [[Maria Sander]] atleta (Alemania, 1924-1999)
# [[Maria Vos]] margolaria (Amsterdan, 1824-1906)
# [[María Zaragoza]] idazlea (Madril 1982)
# [[Maria_Walanda_Maramis]] Indonesiako "heroi nazionala" (Kema, Iparraldeko Minahasa 1872 - 1924)
# [[Marianne Werner]] atleta (Alemania, 1924-2023)
# [[Marie Dorigny]] fotokazetaria (Frantzia, 1959)
# [[Marie Gutheil-Schoder]] opera sopranoa (Alemania, 1874-1935)
# [[Marina Berti|Martina Berti]] (Londres, 1924-Italia, 2002)
# [[Marina Perezagua]] idazlea (Sevilla 1979)
# [[Mariya Yúdina]] piano jolea (Errusia 1899-1970)
# [[Marjorie Boulton|Majorie Boulton]] idazlea, poeta (Erresuma Batua, 1924-1977)
# [[Marlena Fejzo]] genetista (AEB, 1968)
# [[Marta Verde]] artista (Pontevedra 1985)
# [[Marthe Vogt]] neurozientzialaria (Berlin 1903-AEB 2003)
# [[Martina Bacigalupo]] fotokazetaria (Italia, 1978)
# [[Mary Ann Bevan]] erizaina (EB 1874-1933)
# [[Mary Berg]] Varsoviako getto judutik bizitik irtendakoa (Polonia 1924-2013)
# [[Mary Carr]] aktorea (EE.BB, 1874-1973)
# [[Mary Gardiner Horsford]] poeta (AEB 1818-1874)
# [[Mary Helen Wright Greuter]] astronomo, historialaria (AEB, 1914-1997)
# [[Mary Katharine Brandegee]] botanikaria (AEB 1844-1920)
# [[Mary Lee Woods]] matematikaria, programatzailea (Erresuma Batua, 1924-2017)
# [[Maryse Goudreau]] argazkilaria (Kanada, 1980)
# [[Marzieh]] abeslaria (Teheran, 1924-Paris, 2010)
# [[Maxine Singer|Maxime Singer]] biologoa (New York, 1931)
# [[Mercedes Cebrián]] idazlea, itzultzailea (Madril 1971)
# [[Mercedes Vieito]] kazetaria eta maistra (Kuba, 1887-1960)
# [[Meri Torras]] filologoa, saiakeragilea, ikertzailea (Bartzelona 1968)
# [[Minda Ramm]] idazlea (Norvegia, 1859-1924)
# [[Montserrat Pujol Vilarnau]] maistra eta pedagogoa (Galizia, 1941)
# [[Nahirqo]] erregina (Kuxeko Erregina, ?)
# [[Nahla El Fatiha Naili]] eskultorea (Aljeria, 1986)
# [[Nana Akua Oppong Birmech]] arkitektoa (Ghana, 1980ko hamarkada)
# [[Naomi Shihab Nye]] poeta, idazlea (AEB-Palestina, 1952)
# [[Natalia Gutman]] piano jolea (Errusia 11877-1952)
# [[Natalia Pozniakovskaia]] piano jola, irakaslea (Errusia 1889-1981)
# [[Nathalie de Vries]] arkitektoa, hirigilea, irakaslea (Herbehereak 1965)
# [[Neda Razavipour]] artista (Iran, 1969)
# [[Oby Ezekwesili]] ekonomia politikan aditua (Nigeria 1963)
# [[Olga Gyarmati]] atleta (Hungaria, 1924-2013)
# [[Olga Kalantarova]] piano jolea, irakaslea (Errusia 1877-1952)
# [[Paloma Pedrero]] dramagilea, irakaslea (Madril 1957)
# [[Paula Lapido]] idazlea (Madril 1975)
# [[Paulete Furacão|Paulete Furacao]] giza eskubideen aldeko ekintzailea (Salvador, 1964)
# [[Paulette Nardal]] Martinikako kazetari, idazle eta feminista frantziarra (Frantzia1896-1985)
# [[Pauline Chaponnière-Chaix]] erizain, sufragista, (Suitza, 1850-1934)
# [[Priscilla Pointer]] aktorea (EE.BB, 1924)
# [[Ragna Nielsen]] politikaria (Norvegia, 1845-1924)
# [[Raquel Lanseros]] poeta, itzultzailea (Cádiz 1973)
# [[Rebeca Guber]] matematikaria, informatikaren aitzindaria (Argentina 1926-2020)
# [[Renée Lafont]] itzultzaile, fotokazetaria (Frantzia, 1876-Kordoba, 1936, gerran eraila)
# [[Rita Martin]] argazkilaria (Irlanda, 1958)
# [[Robin Canup]] astrofisikaria (AEB, 1968)
# [[Rosa Cursach]] filosofoa, teologoa, politikari ekintzailea (Mallorca 1967)
# [[Rosa Smester]] maistra, idazlea (Dominikar Errepublika 1874-1945)
# [[Rosalind Tanner]] matematikaria (Erresuma Batua, 1900-1992)
# [[Rosalyn Tureck]] piano jolea (AEB 1914-2003)
# [[Ruth Robertson]] fotokazetaria eta esploratzailea (EE.BB, 1905-1998)
# [[Sandra Vilardy]] biologoa, politikaria, ekintzaile ekologista (Kolonbia 1977)
# [[Sara Rietti]] Argentinako 1. emakume kimikari nuklearra (1930-2017)
# [[Selene Mahri ]] modeloa (Finlandia 1924- AEB 2020)
# [[Shanakdakhete]] erregina (Kuxeko Erregina, ?)
# [[Sharon Isbin]] gitarra jolea (AEB 1980)
# [[Shirin Neshat]] artista, film-zuzendaria (Iran, 1957)
# [[Silvana Estrada]] mexikar musikagilea (Veracruz, 1997)
# [[Silvia Vidal]] eskalatzailea (Bartzelona, 1970)
# [[Sofía Rhei]] idazle, poeta (Madril 1978)
# [[Solmaz Daryani]] fotokazetaria (Iran, 1989)
# [[Soltan Achilova]] fotokazetaria (Turkemistan, 1950?)
# [[Sophie Menter]] piano jolea, musikagilea, irakaslea (Errusia 1846-1918)
# [[Souzana Antonakáki]] arkitektoa (Grezia, 1935-2020)
# [[Stephanie Sinclair]] fotokazetaria (AEB, 1973)
# [[Sue_Hendrickson]] paleontologoa (AEB, 1949)
# [[Susana Vallejo]] fikzio-idazlea ( Madril 1968)
# [[Susanna Amatuni]] musikologoa (Armenia, 1924-2010)
# [[Tara Westover]] historialaria, idazlea (AEB 1986)
# [[Tatiana Nikolayeva]] piano jolea, musikagilea (Errusia 1993)
# [[Tatiana Warsher]] arkeologoa (Errusia 1880- Erroma 1960)
# [[Teresa Carreño]] piano jolea, musikagilea (Venezuela 1853-AEB 1917)
# [[Teresa Peramato Martín]] legelaria, herri-salataria (Salamanca 1962)
# [[Teresa Solà i Vilà|Teresa Solà i Vila]] maistra (Katalunia, 1886-1979)
# [[Themis Emakume Juristen Elkartea]] 1987ko GKEa: abokatu, prokuradore, epaile, magistratu eta legelariak
# [[Valentina Babor]] piano jotzailea (Alemania 1989)
# [[Vanessa Montfort]] idazlea, dramagilea (Bartzelona 1975)
# [[Vithika Yadav]] giza eskubideen aldeko ekintzailea (India 1980)
# [[Widad Hamdi]] aktorea (Egipto 1924-1994)
# [[Xuefei Yang]] gitarra jolea (Pekin 1977)
# [[Yolanda Morató]] irakaslea, itzultzailea (Huelva 1976)
# [[Zahra Kazemi]] argazkilari eraila (Iran, 1948-2003)
# [[Zohra Bensemra]] argazkilaria (Aljeria, 1968)
# [[Zona Gale]] idazlea (EE.BB., 1874-1938)
# [[Zulfiya]] poeta (Uzbekistan 115)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''azaroa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Olaso]] ef-- '''SORTUA''' film zuzendaria, ekintzailea (Durango 1996)
# [[Amets Ormaetxea Ezpeleta]] ---- '''SORTUA''' barne diseinatzailea eta musikaria (Arrasate, 1997)
# [[Ane Lindane]] ef-- '''SORTUA''' aktorea eta umoregilea (Barakaldo, 1988)
# [[Araks Sahakyan]] ---- '''SORTUA''' itzultzailea eta artista (Armenia, 1990)
# [[Ebru Baybara Demir]] ---- '''SORTUA''' sukaldaria (Turkia, 1976)
# [[Elisabeth Luengo]] ---- '''SORTUA''' bide-ingeniaria, arkularia (Durango 1992)
# [[Eneritz Aranburu]] ef-- '''SORTUA''' abeslaria, panderojolea (Mallabia, 1980)
# [[Idoia Telleria Maritxalar]] ---- '''SORTUA''' argazkilaria (Lasarte-Oria, 1977)
# [[Ihitz Iriart Casenave]] ---- '''SORTUA''' abeslaria, gidoilaria (Aloze)
# [[Ione Zuluaga Muxika]] ---- '''SORTUA''' historialari eta ikertzailea (Azkoitia, 1995)
# [[Itziar Irakulis Loitxate]] ---- '''SORTUA''' zientzialaria (Zornotza, 1996)
# [[Itziar Leemans]] ---- '''SORTUA''' euskal zinemagilea (Donibane Lohitzun, 1983)
# [[Jaione Arregi Urizar]] ---- '''SORTUA''' itzultzaile, interpretea (Barakaldo/Zaldibar, 1976)
# [[Jasone Mendizabal Altuna]] ---- '''SORTUA''' topaguneko zuzendaria (Arrasate, 1968)
# [[Josebe Blanco]] ---- '''SORTUA''' artzaina, gaztagilea eta idazlea (Galizia, 1973)
# [[June Baonza Pagaldai]] ef-- '''SORTUA''' diseinatzaile grafikoa (Durango, 1979)
# [[Koro Zumalabe Goenaga]] ---- '''SORTUA''' itzultzailea (Donostia, 1947)
# [[Maria Uriarte Artamendi]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, kontalaria (Elorrio 1966)
# [[Maryse Cachenaut]] ---- '''SORTUA''' laboraria (Itsasu, 1971)
# [[Morgan Ody]] ---- '''SORTUA''' baratzezaina (Frantzia, 1979)
# [[Nati Bilbao Onaindia]] efef '''SORTUA''' pandejolea, tabernaria, sukaldaria (Durango, 1929-2023)
# [[Rosa Moro]] ---- '''SORTUA''' idazlea eta kazetaria (Salamanca, 1969)
# [[Seberi Mardaras]] ef--'''SORTUA''' andereño ohia (Mungia, 1932)
# [[Silvia Bonoli]] ---- '''SORTUA''' astrofisikaria eta ikertzailea (Bolonia, 1979)
# [[Aída Doninelli]] sopranoa (Guatemala, 1898-1996)
# [[Aitziber López Cortajarena ]] irakaslea, ikertzailea (Bilbo 1974)
# [[Alejandra Flores]] sopranoa (Guatemala, 1986)
# [[Alexandra Sophia Handal]] artista, zinemagilea eta entsegugilea ('''Palestina''', 1975)
# [[Alice Catherine Evans]] mikrobiologoa (AEB, 1881-1975)
# [[Alice Eastwood]] botanikaria (Kanada 1859- AEB 1953)
# [[Almudena Alonso-Herrero]] astrofisikaria, ikertzailea (Madril, 1968)
# [[Amparo Alvajar]] idazlea, itzultzailea (Coruña, 1916-Moncano, 1998)
# [[Amparo Amorós]] poeta, saiakeragilea ( Valentzia 1950)
# [[Ana Alcolea]] irakaslea, idazlea (Zaragoza 1962)
# [[Ana de Valle]] poeta (Asturias 1900-Belgika 1984)
# [[Ana Maria Cetto]] fisikaria (Mexiko, 1946)
# [[Ana Pomares Martínez]] idazlea (Alacant, 1991)
# [[Ángeles Blanco]] kazetaria (Badajoz 1972)
# [[Angelina Acuña]] poeta, idazlea (Guatemala, 1905-2006)
# [[Aniela Wolberg]] (Polonia, 1907-Varsovia, 1937)
# [[Anna Verouli]] xabalina jaurtitzailea (Grezia 1956)
# [[Armita Geravanden heriotza]] emakume kurdua, eraila (Teheran, 2006-2023)
# [[Augusta La Torre]] iraultzailea (Peru, 1946)
# [[Aurora Luque]] poeta, itzultzaile. (Almeria, 1962)
# [[Bea Uusma]] idazlea, ikustratzailea eta medikua (Suedia, 1966)
# [[Beata Peters]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1959)
# [[Beate Koch]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1967)
# [[Beatriz Pichi Malen]] abeslari maputxea (Buenos Aires, 1953)
# [[Berta Castañé]] modeloa, aktorea (Bartzelona 2002)
# [[Bessie Pease Gutmann]] artista, ilustratzailea (AEB 1876-1960)
# [[Betsabé Espinal]] aktibista (Kolonbia, 1896-1932)
# [[Camila Loboguerrero]] zinema-zuzendaria (kolonbia, 1941)
# [[Camille Aumont Carnel]] feminista, idazlea, blogaria (Niger, 1996)
# [[Camille Lellouche]] abeslaria, youtuberra (Paris, 1965)
# [[Carmen Pujals ]] botanikaria, ikertzailea (Argentina 1916-2003)
# [[Carmen Soler]] poeta, komunista, irakasle (Paraguai, 1924-1985)
# [[Casta Álvarez]] Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Aljeria 1786-Zaragoza 1846)
# [[Caty Juan de Corral]] idazlea, margolaria ( Palma 1926-2014)
# [[Cecilia Magni]] Pinochet-en aurkako iraultzailea (Txile, 1956-1988)
# [[Celia de Molina]] aktorea, gidoilaria (Jaen 1983)
# [[Chus Pato]] idazlea (Ourense 1955)
# [[Claudia Losch]] atleta, pisu jaurtitzailea (Alemania 1960)
# [[Claudia Sagastizabal]] matematikaria (ARgentina...?)
# [[Concepción Ramírez]] indigena, ekintzailea (Guatemala, 1942-2021)
# [[Concha Lagos]] poeta (Kordona 1907-Madril 2007)
# [[Conchita Cintrón]] burtzikaria, toreatzailea, aitzindaria (Txile 1922- Portugal 2009)
# [[Cristina Andreu Cuevas]] film zuzendaria (Casablanca 1960)
# [[Cristina Fernández Cubas]] idazlea, kazetaria ( Bartzelona 1945)
# [[Cristina Sánchez]] toreatzailea (Madril 1972)
# [[Débora Arango]] artista politikoa (Kolonbia 1907-2005)
# [[Dima Khatib]] Kazetaria, poeta, blogaria (Siria, 1971)
# [[Dionisia García]] idazlea (Albacete 1929)
# [[Dolores Franco Manera]] irakaslea, idazlea, itzultzailea (Madril 1912-1977)
# [[Dulcinea Bellido]] jostuna, politikaria (Badajoz 1936-Madril 2001)
# [[Elena Iparragirre]] iraultzailea (Peru, 1947)
# [[Elena Martín Vivaldi]] poeta, idazlea, liburuzaina (Granada 1907-1998)
# [[Elena Martínez Fontes]] biologoa, ikertzailea (Argentina 1912-1987)
# [[Elisa Bachofen]] ingeniaria, aktibista (Argentina 1891-1976)
# [[Eliška Junková]] auto-gidaria (Austria-Hungaria 1900-Txekoslovakia 1994)
# [[Elvira López ]] aktorea (Txile 1966)
# [[Esperança Camps Barber]] kazetaria, idazlea, politikaria (Menorca 1964)
# [[Ethelwynn Trewavas]] iktiologoa, zientzialaria (Erresuma Batua, 1900-1993)
# [[Fanny Rubio]] idazlea, ikertzailea (Jaen 1949)
# [[Fatima Whitbread]] xabalina jaurtitzailea (Erresuma Batua 1961)
# [[Felicia Țilea-Moldovan]] xabalina jaurtitzailea (Errumania 1967)
# [[Gracia Morales]] antzerkigilea, poeta (Granada 1973)
# [[Graciela Rodo Boulanger]] artista (Bolivia, 1935)
# [[Guadalupe Muñoz Sampedro]] aktorea, enpresaburua (Madril 1896-1975)
# [[Gudrun Ensslin]] irakaslea, emakumeen aldeko ekintzailea, iraultzailea (Alemania 1940-1977)
# [[Hale Asaf]] margolaria (Turkia, 1906- Paris, 1938)
# [[Haneen Zoabi]] '''palestinar-israeldar''' politikaria (Israel 1969)
# [[Helena González Fernández]] irakaslea, ikertzailea (Pontevedra 1967)
# [[Heli Rantanen]] xabalina jaurtitzailea (Finlandia 1970)
# [[Hind Shoufani]] poeta eta film zuzendari '''palestinarra''' (Libano, 1978)
# [[Huzama Habayeb]] idazlea ('''Palestina,''' 1965)
# [[Iraida Noriega]] abeslaria (Mexiko Hiria, 1971)
# [[Irene Bernasconi]] biologoa, ikertzailea, aitzindaria (Argentina 1896-1989)
# [[Iris Cochón]] itzultzailea, literatura kritikaria (Galizia 1968)
# [[Irmgard Möller]] aktibista politikoa (Alemania 1947)
# [[Isabel de Ocampo]] zinegilea, gidoilaria (Salamanca 1970)
# [[Isabel Echarri]] euskal artista (Bera, 1929-Formentera, 2022)
# [[Isabel Ruiz Lara]] kazetaria (Espainia, XX. mendea)
# [[Isabel Ruiz Ruiz]] artista (Guatemala, 1945-2019)
# [[Isabel Vilallonga]] politikaria (Badajoz 1949)
# [[Jackie Forster]] kazetaria, aktorea, ekintzaile lesbiana (Erresuma Batua, 1926-1998)
# [[Jennifer Lee Carrell]] idazlea (AEB 1962)
# [[Joana Bonet]] kazetaria (Leida, 1966)
# [[Juana Castro Muñoz]] poeta (Kordoba 1945)
# [[Juana Cruz]] toreatzaile aitzindaria (Madril 1917-1981)
# [[Julia Castillo]] antropologoa, poeta (Madril 1956)
# [[Julia Uceda]] poeta (Sevilla 1925)
# [[Karen Forkel ]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1970)
# [[Karimeh Abbud]] argazkilaria eta artista ('''Palestina''' 1896-1940)
# [[Khalida Jarrar]] politikari '''palestinarra''' (Jordania 1963)
# [[Laila Shawa]] artista bisuala ('''Palestina''' 1940-Londres 2002)
# [[Lamia Ziadé]] Libanoko pintore eta komikigilea (Beirut, 1968)
# [[Laura Zambrano Padilla]] hezitzailea eta iraultzailea (Peru, 1945)
# [[Leonor Fernández de Torreblanca]] dama, Cervantesen amama (Kordoba ?-1557)
# [[Lia (abeslaria)]] (Japonia 1981)
# [[Lil Milagro Ramírez]] poeta, gerrillaria (Salvador 1946-1979)
# [[Linda Maria Baros]] hizkuntzalaria, itzultzailea (Errumania 1981)
# [[Linda Sobeh Alí]] diplomazialaria ('''Palestina''' 1968)
# [[Livia Gouverneur]] gerrillaria (Venezuela, 1941-1961)
# [[Lola Lorente]] ilustratzailea (Bigastro, Valentzia, 1980)
# [[Lola Mora]] eskultorea, asmatzailea, aitzindaria (Argentina 1866-1936)
# [[Louise McPaul]] xabalina jaurtitzailea (Australia 1969)
# [[Lucrecia Pérez]] etxeko langilea, arrazismoaren lehenengo biktima aitortua Espainian (Dominikar Errepublika, 1959 - Madril, 1992)
# [[Maider Oleaga]] zinema-zuzendari eta gidoigilea (Bilbo, 1976)
# [[Malika Gaïd]] Aljeriako erizaina eta militante independentista (1933-1958)
# [[Manuela Burló]] film zuzendaria, gidoilaria (Murtzia 1978)
# [[Manuela Sancho]] Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Zaragoza 1783-1863)
# [[Margaluz]] aktorea, abeslaria, dantzaria (Palma 1939-2006)
# [[Margarida Pinto]] aktorea, kazetaria ( Portugal 1966)
# [[Marguerite Buffet]] idazlea (Frantzia, 1620-1680)
# [[María Adela Caría]] bakteriologoa, ikertzailea (Argentina 1915-1989)
# [[María Agustín]] Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Zaragoza 1784-1831)
# [[María Antonia Ortega]] poeta (Madril 1954)
# [[María de la Consolación Azlor]] noblea, Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Girona 1775- Zaragoza 1814)
# [[María de los Reyes Fuentes]] poeta ( Sevilla 1927-2010)
# [[María Forteza]] aitzindaria. Seguraski, Espainiako 1. emakume zinegilea (Mallorca 1913-1961)
# [[María Guerra]] kazetaria, zinema kritikaria (Madril 1965)
# [[Maria Hervás]] aktorea (Madril 1978)
# [[María Isabel Sánchez Vegara]] idazlea...(Bartzelona ?)
# [[Maria Josefa Yzuel Giménez]] fisikaria (Huesca, 1940)
# [[Maria Keil]] artista (Portugal 1914.2012)
# [[María Larrea|Maria Larrea]] zinegilea (Bilbo, 1979)
# [[María Lostal]] heroia ( ?- Zaragoza ç1809)
# [[María Manuela Pignatelli de Aragón Gonzaga]] noblea, Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Zaragoza 1753-Madril 1816)
# [[María Martín Barranco]] idazlea, genero ikuspegian aditua (Granada XX. mendea)
# [[Maria Occhipinti]] anarkista eta idazlea (Italia 1921-Erroma 1996)
# [[María Pantoja Sánchez]] soziologoa eta iraultzailea (Peru, 1953)
# [[María Pilar Fumanal]] geomorfologoa (Valentzia 1940-1998)
# [[María Rosal]] poeta, irakaslea (Kordoba 1961)
# [[María Victoria Atencia]] poeta (Malaga 1931)
# [[Marie Sara]] burtzikaria (Frantzia 1964)
# [[Marie-Castille Mention-Schaar]] film zuzendaria, gidoilaria, kazetaria ( Frantzia 1963)
# [[Marisa Soleto]] legelaria (Cáceres 1966)
# [[Mary Montagu]] idazlea (EB 1689-1762)
# [[Matilde Cherner]] idazlea (Salamanca, 1833-Madril 1880)
# [[Matilde Muñoz Sampedro]] aktorea ( Madril 1900-1969)
# [[Mercedes Muñoz Sampedro]] aktorea (Madril 1896-1979)
# [[Mikaela Ingberg ]] xabalina jaurtitzailea (Finlandia 1974)
# [[Mily Possoz]] margolaria (Portugal, 1888-1968)
# [[Mirela Manjani]] xabalina jaurtitzailea (Albania 1976)
# [[Miriam Rothschild]] zientzialaria (Erresuma Batua, 1908-2005)
# [[Miriam Tlali]] emakume beltz eta idazlea (Hego Afrika, 1933-2017)
# [[Montserrat Casas]] fisikaria (Girona 1955-Bartzelona2013)
# [[Nandar]] aktibista feminista (Myanmar, 1995)
# [[Natalia Lisovskaya]] atleta, pisu jaurtitzailea (Errusia 1962)
# [[Natalia Xikolenko]] xabalina jaurtitzailea ( Bielorrusia 1964)
# [[Nathalie Handal]] idazlea (EE.BB. 1969)
# [[Nelly Evans Risco]] iraultzailea (Peru, 1943)
# [[Nicole Girard-Mangin]] medikua (Frantzia, 1878-1919)
# [[Nina Bari]] matematikaria (Errusia, 1901-1961)
# [[Olga Gavrilova]] xabalina jaurtitzailea (Errusia 1957-2022)
# [[Olga Rivero Jordán]] poeta (La Laguna, 1928-2021)
# [[Päivi Alafrantti]] xabalina jaurtitzailea ( Finlandia 1964)
# [[Panmela Castro]] grafitigile, artista, ekintzaile (Brasil, 1981)
# [[Petra Felke]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1959)
# [[Pilar Costa]] abokatua, politikaria (Eivissa 1967)
# [[Pureza Canelo]] poeta (Cáceres 1946)
# [[Quan Zhou Wu]] ilustratzaile eta komikigilea (Algeciras, 1989)
# [[Randa Siniora]] eskubideen aldeko ekintzailea ('''Palestina''' ç1961)
# [[Rauda Morcos]] LGBTIQ ekintzaile (Palestina, 1974)
# [[Raymonde Arcier]] artista, feminista (Frantzia, 1939)
# [[Raymonde Peschard]] Aljeriako gerrako militante nazionalista (1927-1957)
# [[Rebecca Guay]] akuarelista (EE.BB. XX. mendea)
# [[Rita Azevedo Gomes]] zinema zuzendaria (Lisboa, 1952)
# [[Romelia Alarcón Folgar|Rogelia Alarcón]] idazlea, pianista (Guatemala, 1900-1971)
# [[Rosa Chávez]] poeta, aktorea, kultura kudeatzailea (Guatelama, 1980)
# [[Rosa Pereda]] idazlea, kritikaria (Santander 1949)
# [[Rosa Romojaro ]] poeta, ikertzailea (Cádiz 1948)
# [[Rosa Spottorno Topete]] itzultzailea, feminista ( Murtzia 1884-1980)
# [[Rosario Pardo]] aktorea, zuzendaria (Jaen 1959)
# [[Rosaura Álvarez]] poeta, margolaria, irakaslea (Granada 1945)
# [[Roxana Stinchfield Ferris]] botanikaria (AEB 1895-1978)
# [[Ruth Mateu Vinent]] politikaria (Menorca 1976)
# [[Sabine Braun]] heptatloi- atleta (Alemania 1965)
# [[Sara Doke]] belgikar kazetaria, itzultzaile (Frantziar, 1968)
# [[Sara Estela Ramírez]] irakasle, kazetari, feminista ..(Mexiko, 1881-1910)
# [[Sheila Minor]] ikertzailea (EE.BB., 1946)
# [[Silke Renk]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1967)
# [[Sofia Montaner Arnau]] azken trementinairea (Lleida 1908-1996)
# [[Sofía Sakorafa]] greziar-'''palestinar''' politikaria, xabalina-jaurtitzailea (Grezia 1957)
# [[Soledad Ortega Spottorno]] filosofoa, irakaslea, editorea (Madril 1914-2007)
# [[Soledad Varela Ortega]] filologoa, ikertzailea (Madril 1945)
# [[Sonia Nimr]] idazlea ('''Palestina''', 1955)
# [[Sonia Pulido]] ilustratzailea (Bartzelona, 1973)
# [[Steffi Nerius]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1972)
# [[Suheir Hammad]] poeta ('''Jordania''', 1973)
# [[Tatiana Xikolenko]] xabalina jaurtitzailea (Errusia 1968)
# [[Telma Reca]] psikiatra aitzindaria (Argentina 1904-1979)
# [[Teresa Bolaños de Zarco]] idazlea, pianojolea eta margolaria (Guatemala, 1922-1998)
# [[Tiina Lillak ]] xabalina jaurtitzailea ( Finlandia 1961)
# [[Truus Menger-Oversteegen|Truus Menger]] eskultorea, aktibista (Holanda 1923-2016)
# [[Virginia Yagüe]] gidoilaria, idazlea ( Madril 1973)
# [[Ynes Mexia]] botanikaria (Mexiko/AEB 1870-1938)
# [[Zahia Ziouani]] orquestra zuzendaria (Paris 1978)
# [[Zinaída Guipius]] poeta, idazlea (Errusia- Frantzia, 1869-1945)
# [[Ziza Massika]] Aljeriako erizaina eta militante independentista (1934-1959
}}
==='''Berriak 2023''' ('''urria''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Abanda Elustondo]] ----'''SORTUA''' ikertzailea (Donostia, 1989)
# [[Amaia Arranz Mendiguren]] ----'''SORTUA''' biologoa eta ikertzailea (Bilbo 1978)
# [[Andrea Garcia-Santesmases]] ----'''SORTUA''' soziologoa, antropologoa (Madril 1988)
# [[Carmen Albisu]] efef'''SORTUA''' euskaltzailea, euskara irakaslea (Errenteria, 1916-Tutera, 2007)
# [[Irati Gorostidi Agirretxe]] '''SORTUA''' artista, zinemagilea (Egues, 1988)
# [[Itziar Eguren]] ef--'''SORTUA''' erizaina, txistularia (Elorrio 1953)
# [[Izar Zubiaga]] ef--'''SORTUA''' futbolaria (Durango 2006)
# [[Leire Ayala]] ef--'''SORTUA''' abeltzaina (Bilbo/Elorrio 1972)
# [[Maialen Braña]] ----'''SORTUA''' abeslaria, irakaslea (Elizondo, 1998)
# [[María Ángeles Sallé Alonso]] ef--'''SORTUA''' soziologoa, ikertzailea (Panama, 1956)
# [[Maria Pilar Zuriarrain]] ef--'''SORTUA''' txistularia (Zizurkil, 1953)
# [[Marta Rodríguez Fouz]] ef--'''SORTUA''' soziologoa, kazetaria eta futbolaria (Coruña, 1972)
# [[Patricia Tornero]] ----'''SORTUA''' gaztagilea (Valentzia....)
# [[Tatiana Romero Reina]] ----'''SORTUA''' historialaria, aktibista (Mexiko, 1984)
# [[Julia Arévalo]] aktibista, politikaria (Uruguai, 1898-1985)
# [[Abala Bose]] gizarte langilea (Bangladesh, 1864-1951)
# [[Alberta Ferretti ]] diseinatzailea (Italia 1950)
# [[Alessandra Korap]] lider indigena (Brasil, 1958)
# [[Alicia Luna]] gidoilaria, irakaslea (Madril 1963)
# [[Alicia Senovilla ]] aurkezlea (Madril 1969 )
# [[Amna Suleiman]] maistra eta txirrindularia Palestinan (Damasco, 1982)
# [[Amparo Fortuny]] dokumentalgilea, ekoizlea (Valentzia XX. mendea)
# [[Ana García Lozano]] kazetaria (Valentzia 1963)
# [[Ana Iris Simón ]] kazetaria, idazlea (Ciudad Real 1991)
# [[Anita Sirgo]] sindikalista, komunista, ekintzailea (Asturias, 1030)
# [[Anna Lizaran]] aktorea (Bartzelona 1944-2013)
# [[Anna Murià]] idazlea, kazetaria, ekintzaile erbesteratua (Bartzelona, 1904-Tarrasa, 2002)
# [[Annie Baker]] film zuzendaria (AEB 1981)
# [[Antonia Dell'Atte ]] modelo ohia, aurkezlea (Italia 1960)
# [[Anwara Bahar Chowdhury]] idazlea eta ekintzailea (Bangladesh, 1919-1987)
# [[Asma al-Ghul]] kazetaria, feminista (Palestina, 1982)
# [[Asma Tubi]] poeta eta kazetaria (Palestina, 1905-1983)
# [[Assumpció Casals]] aktore erbesteratua (Bartzelona, 1896-1975)
# [[Auguste Deter]] dokumentatutako 1. Alzheimer goiztiar kasua (Alemania 1850-1906)
# [[Beatriz de Bobadilla (Gomerako andrea)]] Tenerifeko konkistatzailea (Medina del Campo, ?-1504)
# [[Beatriz Enríquez de Arana]] Kolonen bikotea eta Fernando Kolonen ama (Kordoba, 1465-1522)
# [[Blanca Padilla]] modeloa, diseinatzailea (Madril 1995)
# [[Bushra al-Tawil ]] kazetaria, aktibista (Palestina 1993)
# [[Carlota Soldevila]] aktorea, irakaslea (Bartzelona 1929-2005)
# [[Carme Ballester|Carmen Ballester]] kataluniar politikari erbesteratua (Bartzelona, 1900-Paris, 1972)
# [[Carme Serrallonga]] pedagogoa, itzultzailea (Bartzelona 1909-1997)
# [[Carmen Alcázar]] wikilaria (Mexiko)
# [[Carmen Domingo]] idazlea, aktibista (Bartzelona 1970)
# [[Carmen Lomana]] enpresaburua, socialitea (Leon 1948)
# [[Carolina Punset]] politikaria (AEB/Katalunia 1971)
# [[Celestina Marrón]] sindikalista (Asturias, 1926-2016)
# [[Chelo García-Cortés]] kazetaria (Ourense 1951)
# [[Clotilde Luisi]] abokatu, dramaturgo, feminista (Uruguai, 1882-1969)
# [[Conchi Arnal Claro]] ekintzaile feminista (Tanger, 1950)
# [[Conxita Herrero]] komik ilustratzailea (Katalunia, 1993)
# [[Daniela Catrileo]] poeta maputxea (Txile, 1987)
# [[Daniela Feixas]] idazlea, aktorea, zuzendaria (Katalunia 1973)
# [[Dolors Oller]] irakaslea, idazlea, literatura kritikaria (Girona 1942)
# [[Eileen O'Shaughnessy]] Britainia Handiko idazlea (1905–1945)
# [[Elisa Coll]] idazlea, ekintzailea, bisexuala (Madril 1992)
# [[Elisabeth Reyes]] modeloa (Malaga 1985)
# [[Elsa Punset]] idazlea ( Londres/Katalunia 1964)
# [[Elvira Espejo Ayca]] artista, poeta, ehulea (Bolivia, 1981)
# [[Eva García Magriñá]] ikertzaile eta idazle (Donostia, 1966)
# [[Eva Hache]] umorista, aurkezlea (Segovia 1971)
# [[Fadila Saâdane]] Aljeriako gerrako zuen militante nazionalista (1938-1960)
# [[Fanny Kemble]] aktore, idazle eta esklabotzaren aurkako abolizionista (Britainia Handia, 1809-1893)
# [[Gema López]] kazetaria (Madril 1971)
# [[Georgette Rizk]] ekintzailea (Palestina 1925-2018)
# [[Hanan Al-Agha]] idazle eta artista (Palestina, 1948-2008)
# [[Helena Béjar]] soziologoa, irakaslea (Madril 1956-2023)
# [[Helga Tawil-Souri]] dokumentalgile, ikertzaile eta idazle (Kuwait, 1969)
# [[Hiba Kamal Abu Nada]] poeta, eleberrigilea, wikilaria (Meka, 1991-Gazako zerrenda, 2023)
# [[Hind al-Husseini]] aktibista, hezitzailea (Palestina, 1916-1994)
# [[Inés Luisi]] medikua (Uruguai, XIX.mendea- 1965)
# [[Irene Bordoy]] margolaria, irudigilea (Mallorca 1940)
# [[Isabel Gemio]] kazetaria (Badajoz 1961)
# [[Isabel González González]] politikaria eta ekintzailea (Tenerife, 1890-1968)
# [[Isabel Pinto de Vidal]] politikaria, aktibista (Uruguai, 1885-1969)
# [[Isabella Eklöf]] zinemagilea (Suedia, 1978)
# [[Islah Jad]] aktibista, ikertzailea, irakaslea (Palestina 1951)
# [[Jackie Salloum ]] artista, film zuzendari palestinarra (AEB XX. mendea)
# [[Jahanara Arzu]] poeta (Bangladesh, 1929)
# [[Jenna Elfman]] aktorea (AEB 1971)
# [[Jimena Menéndez-Pidal|Jimena Menendez Pidal]] pedagogoa (Madril, 1901-1990)
# [[Júlia Coromines]] medikua, psikiatra erbesteratua (Bartzelona 1910-2011)
# [[Julud Daibes]] palestinar arkitektoa eta politikaria (Betleem, 1965)
# [[Jutta Koether]] artista, musikaria eta kritikaria (Alemania, 1958)
# [[Kamilya Jubran]] abeslari palestinarra (Israel, 1962)
# [[Kamini Roy]] poeta eta ekintzailea (Bangladesh, 1864-1933)
# [[Kapitolina Díaz]] soziologoa (Leon, )
# [[Kholoud Faqih|Kholoud Faqin]] epailea (Palestina, XX.mendea)
# [[Laudelina de Campos Melo]] etxeko-langileen aldeko sindikalista (Brasil, 1904-1991)
# [[Laura Caballero]] gidoilaria, zuzendaria (Madril 1978)
# [[Lola Lizaran]] aktorea (Almeria/Bartzelona 1931-2003)
# [[Lucila Gamero]] mediku, zirujau, idazle eta feminista (Honduras, 1873-1964)
# [[Lucy Prebble]] antzerkigilea (Britainia Handia 1981)
# [[Luisa Luisi]] poeta, pedagogoa (Uruguai, 1883-1940)
# [[Lurdes Lekuona Laburu|Lurdes Lekuona]] Zalduondoko alkatea (Gasteiz, 1958)
# [[Magdalena Antonelli Moreno]] politikaria, aktibista (Uruguai, 1877-1955)
# [[Maha Haj]] palestinar jatorriko zinema zuzendari israeldarra (Nazaret, 1970)
# [[Mai Masri]] zinema-zuzendaria (Jordania, 1959)
# [[Maliha Hamidou]] Aljeriako gerrako militante nazionalista (1942-1959)
# [[Mar Coll]] gidoilaria, film zuzendaria (Bartzelona 1981)
# [[Margarida Minguillón]] aktorea, ahots aktorea (Bartzelona 1947)
# [[Maria Dolors Bargalló]] Kataluniar politikari erbesteratua (Bartzelona, 1902-Mexiko,1980)
# [[María España Almendro]] saskibalio-jokalaria (Mallorca 1992)
# [[Maria Majoral]] trementinairea (LLeida 1887-1976)
# [[Maria Mies]] soziologoa (Alemania, 1931-2023)
# [[María Patiño]] kazetaria (Coruña 1971)
# [[María Teresa Josefina Janicki]] hezitzailea (Frantzia-Uruguai, XIX. mendea- ?)
# [[Mariam Barghouti]] amerikar-palestinar kazetari, aktibista (Palestina-AEB, 1993)
# [[Marina Comas]] aktorea (Bartzelona 1996)
# [[Marta Angelat ]] aktorea, ahots aktorea (Bartzelona 1953)
# [[Marta Corredera]] futbolaria (Bartzelona 1991)
# [[Marta Nebot]] kazetaria (Sevilla 1975)
# [[Marta Pérez Sierra]] idazlea, poeta (Bartzelona 1957)
# [[Maruja Lozano]] bolero eta kopla abeslaria (Valentzia 1935 - Malaga 2022)
# [[Mary Al-Atrash]] igerilaria (Palestina 1994)
# [[Mary Ann Shadd]] aktibista abolizionista, kazetaria, irakaslea (AEB, 1823-1893)
# [[Maryse Gargour]] zinemagilea eta kazetaria (Palestina, XX. mendea)
# [[Matilde_Fern%C3%A1ndez]] Politikaria feminista (Madril, 1950)
# [[Mayada Al-Sayad]] alemaniar-palestinar atleta (Berlin, 1992)
# [[Mériem Bouatoura]] Aljeriako gerrako borrokalari independentista (1938-1960)
# [[Meriem Saâdane]] aljeriar erizaina eta militante nazionalista (1932-1958)
# [[Mila Abadia]] kultura kudeatzailea (Zaragoza, 1962)
# [[Miriam Saavedra]] modeloa, aktorea (Peru 1993)
# [[Montse Amenós]] eszenografoa, jantzi-deseinatzailea (Bartzelona 1954)
# [[Montse Guallar]] aktorea, aurkezlea (Bartzelona 1960)
# [[Montserrat Cornet]] idazlea (Bartzelona 1934)
# [[Mrinalini Sen]] idazlea (Bangladesh, 1879-1972)
# [[Nadia Hafid]] ilustratzailea (Katalunia, 1990)
# [[Nancy Meyers]] zuzendari, ekoizle eta gidoilaria (AEB 1947)
# [[Natalia (abeslaria)]] tb aurkezlea (Cádiz 1982)
# [[Natasha Neri]] aktibista, zinema zuzendaria (Brasil, XX. mendea)
# [[Norma Andrade]] ekinzailea (Mexiko)
# [[Noura Erakat]] amerikar-palestinar aktibista, irakaslea (Kalifornia, 1980)
# [[Olatz Arregui]] piraguista (Donostia, 1999)
# [[Paula Hernández (ahots aktorea)]] (Girona 1998)
# [[Paula Hernández ]] aktorea, gidoilaria, zuzendaria (Argentina 1969)
# [[Paulina Luisi]] mediku, sufragista, aktibista feminista (Uruguai, 1875-1950)
# [[Pilar Boyero]] kopla abeslaria, irakaslea (Cáceres 1974)
# [[Reem Frainah]] psikologoa, aktibista (Palestina ?)
# [[Rosa Catrileo|Rosa Castrilleo]] abokatu maputxea (Temuco, Txile, 1981)
# [[Rosa Estiarte]] igerilari olinpikoa (Manresa 1959-1985)
# [[Rosa María Fernández García|Rosa María Fernandez García]] sindikalista (Asturias, 1942-2021)
# [[Rosa Novell ]] aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1952)
# [[Sahar Jalifa]] idazlea (Palestina, 1942)
# [[Samar Nassar]] igelaria (Libano, 1978)
# [[Samiha Khalil]] politikaria, ekintzailea (Palestina 1923-1999)
# [[Shadia Mansour]] hip-hoparen 1. dama arabiarra (Londres 1985)
# [[Shamim Azad|Shamin Azad]] poeta eta idazlea (Bangladesh, 1952)
# [[Sílvia Quer]] film zuzendaria ( Bartzelona 1962)
# [[Sofía Álvarez Vignoli]] aktibista, politikaria (Uruguai, 1899-1986)
# [[Sònia Moll]] filologoa, poeta, itzultzailea (Bartzelona 1974)
# [[Suad Amiry]] idazle eta arkitektoa (Siria, 1951)
# [[Susanna Barranco]] aktorea, zuzendaria, ekoizlea (Bartzelona 1975)
# [[Tania Safura Adam Mogne]] ikertzaile eta erakusketa komisario (Mozambike, 1979)
# [[Teresa Font]] film-editorea (Bartzelona 1956)
# [[Tina Pérez]] sindikalista, ekintzalea (Asturias, 1929-1965)
# [[Umayya Abu-Hanna]] kazetaria eta idazlea (Palestina-Finlandia, 1961)
# [[Woroud Sawalha]] atleta (Palestina, 1991)
# [[Yamila Abdalá Taha al Shanti]] irakaslea, politikaria (Palestina 1955-2023)
# [[Zaha Hassan]] aktibista, abokatua (Palestina, XX.mendea)
# [[Zulaija Al-Shahabi]] Palestinako feminismoaren ekintzaile aitzindaria (1901-1992)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''iraila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Barrena García]] ----'''SORTUA''' idazlea, poeta (Basauri)
# [[Bego Zubia Gallastegi]] ----'''SORTUA''' ikertzaile (Arrasate, 1965)
# [[Dora Manchado]] --ef'''SORTUA''' Tehueltxeeraren azken hiztuna (Argentina, 1934-2019)
# [[Jaione López]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, misiolaria (Elorrio 1998)
# [[Marta Goikoetxea Luquin]] ef--'''SORTUA''' blogaria (Lizarra, 1984)
# [[Nagore Belastegi Martín|Nagore Belaustegi]] ----'''SORTUA''' (Legazpia, 1987)
# [[Nerea Azkona]] ----'''SORTUA''' antropologoa, idazlea (Sopela, 1982)
# [[Oihane Unzalu]] ef--'''SORTUA''' nutrizionista, kirol monitorea, lasterkaria (Abadiño 1987)
# [[Pantxonerak]] '''SORTUA''' arrain saltzaileak (Laredo 1970 hamarkadara arte)
# [[Presen Zubillaga Auza]] efef'''SORTUA''' feminista, ekintzailea (Iruñea, 1951-2023)
# [[Raquel Esteban Terradillos]] ----'''SORTUA''' ekofisiologoa (Barakaldo, 1982)
# [[Adriana Abenia]] aurkezlea, idazlea (Zaragoza 1984)
# [[Aina Clotet ]] aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1982ko)
# [[Alexandra Narváez]] aktibista, zientzialaria (Ekuador, XX. mendea)
# [[Alicia de los Ríos Merino|Alicia de los Rios Merino]] ikasle, gerrilari desagertua (Mexiko, 1952)
# [[Amalia Anglés y Mayer]] opera kantaria eta gitarra-jotzailea (Badajoz, 1827-Stuttgart, 1859)
# [[Amèlia Jover Velasco]] sindikalista, anarkista eta feminista (Cullera, 1910-Paris, 1997)
# [[Amelia Quintanal Martínez-Conde]] futbolean Espainiako emakume talde baten 1. entrenatzailea (Kantabria 1937)
# [[Amrita Pritam]] idazlea (Pakistan, 1919-India, 2005)
# [[Ana Alba García]] kazetaria, gerra gatazketan aditua (Bartzelona 1971-2020)
# [[Ana Borges]] futbolaria, aurrelaria (Portugal 1990)
# [[Ana Paris Garcia]] lider sindikalista garrotez eraila (Sevilla, 1898-1938)
# [[Ángeles García-Madrid|Ángeles Garcia-Madrid]] idazlea eta preso politikoa (Torrejón, 1918-Madrid, 2015)
# [[Angustias Lara Sánchez|Maruja Lara Sánchez]] sindikalista (Granada, 1917-Valentzia, 2012)
# [[Anna Cabot Quincy Waterston]] idazlea (AEB 1812-1899)
# [[Anna Gréki]] poeta eta ekintzaile aljeriarra (1931-1936)
# [[Anna Rodríguez Costa]] dramagilea, zuzendaria (Granada 1972)
# [[Anna Stewart (aktibista)]] emakumeen eskubideen aldekoa (Australia 1947-1983)
# [[Annette Frances Braun]] entomologoa (EEBB, 1884-1978)
# [[Antònia Pascual Flaquer]] komunista fusilatua (Capdepera 1911-Porreres,1937)
# [[Assumpció Puigdelloses Vila]] etxekoandre fusilatua (1906 - Sant Adrià de Besòs, 1940)
# [[Aurora Picornell]] komunista fusilatua (Palma, 1912-Manacor, 1937)
# [[Ayo Edebiri]] komediantea, idazlea (AEB1995)
# [[Balbina Gayo Gutiérrez|Balbina Gayo Gutierrez]] maistra errepublikarra (1901-1936)
# [[Begoña Alberdi]] sopranoa (Bartzelona 1964)
# [[Belarmina González Rodríguez]] ekintzaile fusilatua (Palencia, 1914-Porreres, 1937)
# [[Blanca Jeannette Kawas]] aktibista (Honduras, 1946-1995)
# [[Brígida Pardo López]] etxekoandre fusilatua (Granada, 1904-1936)
# [[Carlota Planas Riera]] Espainiako 1. emakume futbolarien ordezkaria (Bartzelona 1992)
# [[Carme Claramunt i Barot]] ekintzaile fusilatua (Tarragona, 1897 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Carme Portaceli]] antzerki-zuzendaria, irakaslea (Valentzia 1957)
# [[Carmen Arrojo]] maistra, memoriaren aldeko ekintzailea (Madril, 1918-2017)
# [[Carmen Arrufat]] aktorea (Castelló 2002)
# [[Carmen del Riego]] kazetaria, 1. emakume-presidentea Madrileko Prentsa Elkartean (Asturias 1960)
# [[Carmen Maria Garcia "García de Saura"|Carmen María Garcia]] idazle eta margolaria ( Molina de Segura)
# [[Carol López ]] dramagilea, aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1969)
# [[Carolina Ferre]] kazetaria (Alacant 1974)
# [[Caroline Rémy de Guebhard]] idazle feminista (Frantzia, 1855-1929)
# [[Catalina Flaquer]] ekintzailea fusilatua (Capdepera, 1876-Porreres,1937)
# [[Catalina Martín López de Bustamante]] gerrillara, alfereza (Espainia ?-XIX. mendea)
# [[Catalina Narváez de Ruiz]] brodatzailea, margolaria (Cádiz 1861- ¿ 1929)
# [[Catherine Cusset]] filosofoa (Frantzia 1963)
# [[Celia Tapias]] Buenos Airesko lehen emakume abokatua (1885-1964)
# [[Chelsea Ashurst]] futbolaria, atezaina (Ingalaterra 1990)
# [[Cinta Sabaté]] eskultorea, margolaria (Tarragona 1946)
# [[Clara Pueyo Jornet]] Errepublikano desagertua (Villanueva eta GEltrú, 1914-1943)
# [[Claudia López Benaiges]] feminista, anarkista eraila (Txileko Santiago, 1972-1998)
# [[Clotilde García del Castillo]] Sorollaren musa eta Sorolla Museoaren sortzailea (Valentzia, 1865-Madril, 1929)
# [[Concepción Caceres|Concepción Cáceres]] emagin fusilatua (Montijo, 1912-1938)
# [[Concha Carretero]] frankismoaren biktima (Madril, 1918-2014)
# [[Concita De Gregorio]] kazetaria, idazlea (Italia 1963)
# [[Coral Bracho]] hizkuntzalaria, poeta (Mexiko 1951)
# [[Courtney Barnett ]] rock abeslaria (Australia 1987)
# [[Cristina Clemente]] idazlea, gidoilaria, zuzendaria( Bartzelona 1977)
# [[Cristina Fernández Pereda]] atezain fusilatua (Leon, 1900 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Diana Nyad]] igerilaria eta kazetaria (New York, 1949)
# [[Djamila Amrane-Minne]] poeta eta historialaria, Aljeriako Independentzia Gerrako ekintzailea (1939-2017)
# [[Dolores Cacuango]] Indigenen aldeko ekintzailea (Ekuador, 1881-1971)
# [[Dolors Feliu]] abokatua, unibertsitateko irakaslea, politikaria (Roda de Ter, 1964)
# [[Dolors Giorla Laribal]] etxekoandre fusilatua (Bartzelona, 1912 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Dolors Prat Coll]] anarkosindikalista (Ripoll, 1905-Tolosa, 2001)
# [[Elena Martín]] aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1992)
# [[Elina Garanca]] mezozosopranoa (Letonia 1976)
# [[Elionor Malich Salvador]] emakume errepublikano fusilatua (Piorat, 188?- Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Elisa García Sáez]] sindikalista, erizaina, Gerra Zibilean hildako milizianoa (Bartzelona, 1916-Huesca, 1936)
# [[Elizabeth Evatt ]] epailea (Australia 1933)
# [[Emakumezkoen Nazioarteko Zinemaldia (Australia)]] Australia 1975
# [[Emilia Dilke]] idazlea (Erresuma Batua, 1840-1904)
# [[Encarnación Magaña]] antifrankista eraila (Almeria, 1921-1942)
# [[Estefanía Banini]] futbolaria, aurrelaria (Argentina 1990)
# [[Eugenia González Ramos]] sindikalista fusilatua (Bartzelona, 1919 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Eumelia Hernández]] sindikalista eta feminista (Venezuela, 1913-1990)
# [[Eveline Safir Lavalette]] frantses jatorriko ekintzaile aljeriarra (1927-2014)
# [[Evelyn Glennie]] perkusionista gorra (Eskozia 1965)
# [[Fabiana da Silva Simões]] furbolaria (Brasil 1989)
# [[Felicidad Duce]] jostuna, aitzindaria, enpresaburua (Bartzelona 1908-2000)
# [[Flora Sanhueza]] pedagogo anarkista (Txile, 1911-1974)
# [[Florence Ethel Johnson]] sindikalista, maistra (Australia 1884-1934)
# [[Florencia Bonsegundo]] futbolaria (Argentina 1993)
# [[Francisca Senhorinha da Motta Diniz|Francisca Sehorinha]] idazlea (Brasil,1834- ?)
# [[Giovanna Berneri]] anarkista ekintzailea (Italia, 1897-1962)
# [[Hélène Monastier]] aktibista, irakasle (Suitza, 1882-1976)
# [[Hubertine Auclert|Hubertine Auchert]] feminista ekintzailea (Frantzia, 1848-1914)
# [[Inés Jiménez Lumbreras]] errepublikano fusilatua (Madril, 1915-Sant Adrià de Besòs, 1940)
# [[Irene Moray]] argazkilaria, film-zuzendaria (Bartzelona 1992)
# [[Isabel Mesa Delgado]] Sindikalista (Ronda, 1913-Valentzia, 2002)
# [[Jane eta Louise Wilson]] artistak (Ingalaterra 1967)
# [[Jessica Gleeson]] futbolaria, defentsa (Irlanda 1993)
# [[Jessie Street Emakumeen Liburutegi Nazionala]] Australia 1989
# [[Jessie Street]] ekintzailea (Brithis Raj/India 1889-Australia 1970)
# [[Jill Ellis]] futbolari, entrenatzaile ohia (Erresuma Batua 1966)
# [[Joaquina Charro Gómez]] sindikalista fusilatua (Montijo, 1912-1938)
# [[Josephine Shaw Lowell]] aktibista (AEB, 1843-1905)
# [[Juana Aranguren Rica]] abokatu feminista (Bilbo, 1952)
# [[Julia López (artista)]] margolari autodidakta (Mexiko 1936)
# [[Kamilla Seidler ]] sukaldariburua (Danimarka 1983)
# [[Kristine Lilly]] nazioarteko partida gehien jokatutako futbolari ohia (AEB 1971)
# [[Laura Ràfols]] futbolaria, atezaina (Bartzelona 1990)
# [[Leda Rafanelli]] feminista, sufia, idazlea (Italia, 1880-1971)
# [[Leila Ouahabi]] futbolaria, defentsa (Bartzelona 1993)
# [[Leonor Lavado]] imitatzailea, aktorea (Kordoba 1987)
# [[Lesbia Urquía]] aktibista (Honduras, 1967-2016)
# [[Lola Gallardo]] futbolaria, atezaina (Sevilla 1993)
# [[Lucía Alemany]] film-zuzendaria(Castelló 1985)
# [[Lucía Pascual Palomo]] xake-jokalaria (Madril 19)
# [[Luisa Gómez de la Torre|Luisa Gomez de la Torre]] ekintzailea (Quito,1887-1976)
# [[Magdalena Nolla Montseny]] etxekoandre fusilatua (Tarragona, 1904-Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Malena Costa]] modeloa (Mallorca 1989)
# [[Manuela Díaz Cabezas]] ekintzaile antifrankista (Kordoba, 1920-Suitza, 2006)
# [[Margarita Murillo]] aktibista (Honduras, 1958 - 2014)
# [[Margarita Rivière]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1944-2015)
# [[María Angélica Barreda|Maria Angelica Barreda]] Argentinako lehen emakume abokatua (1887-1963)
# [[María Antonia Iglesias]] kazetaria, idazlea (Madril 1945-Pontevedra 2014)
# [[María de la Purificación de la Aldea y Ruiz de Castañeda|Purificación de la Aldea]] emagina, ekintzailea ( Madrid, 1889-1976)
# [[María Escoté]] jostuna, arropa diseinatzailea (Bartzelona 1979)
# [[María Esteve |María Esteve Flores]] aktorea (Argentina, 1974)
# [[María Herrera Magdaleno|Maria Herrera Magdaleno]] Giza eskubideen aldeko aktibista (Mexiko, 1950)
# [[Maria Jiménez]] abeslatia eta aktorea (SEvilla, 1950-2023)
# [[María Joaquina de Viera y Clavijo]] idazlea (Kanariak, 1737-1819)
# [[Maria Jose Pons]] futbolaria, atezaina (Bartzelona 1984)
# [[María Martín López]] memoria historikoaren aldeko borrokalaria, frankismoaren biktima (Avila, 1930-Toledo,2014)
# [[Maria Mies]] alemaniar soziologoa (Steffeln, 1931-2023)
# [[María Moreno]] idazlea eta kazetaria (Buenos Aires, 1947)
# [[Maria Pascual Flaquer]] komunista fusilatua (Capdepera 1911-Porreres,1937)
# [[María Pry]] entrenatzailea, futbolari ohia (Sevilla 1984)
# [[María Victoria Walsh]] kazetaria, borrokan hila (Buenos Aires, 1950-1976)
# [[Marie Louise Berneri]] idazle anarkista (Italia, 1918-Londres, 1949)
# [[Marsia Taha]] boliviar sukaldaritzako chef aitzindaria (Bulgaria 1989)
# [[Marta Lois]] irakaslea, politikaria (Vigo, 1969)
# [[Marta Torrejón]] futbolaria, defentsa (Bartzelona 1990)
# [[Martha Asunción Alonso]] poeta itzultzailea (Madril, 1987)
# [[Mary Cynthia Dickerson]] herpetologoa (AEB 1866-1923)
# [[Maud Nathan]] aktibista, sufragista (AEB, 1862-1946)
# [[Maud Slye]] minbizi ikertzailea (AEB 1879-1954)
# [[Maya Hansen]] moda diseinatzailea (Madril 1978)
# [[Mila Abadia]] kultura kudeatzailea (Zaragoza, 1962)
# [[Milagros Pérez Oliva ]] kazetaria, idazlea, irakaslea (Huesca 1955)
# [[Minnehaha ]] poema bateko fikziozko pertsonaia (AEB 1855)
# [[Míriam Nogueras]] politikaria eta enpresaburua (Bartzelona, 1980)
# [[Montse Germán]] aktorea (Bartzelona 1969)
# [[Natalia Ramos (futbolaria)]] defentsa (Tenerife 1999)
# [[Neus Bonet]] kazetaria, irakaslea (Bartzelona 1959)
# [[Neus Bouza Gil]] CNTko militante fusilatua (Bartzelona, 1916- Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Nieve de Medina]] aktore eta zuzendaria (Madril,1962)
# [[Noelia López ]] modeloa, tb aurkezlea (Sevilla 1986)
# [[Noelia Ramos]] futbolaria, atezaina (Tenerife 1999)
# [[Olga Luzardo]] kazetaria eta ekintzailea (Venezuela, 1916-2016)
# [[Patri Guijarro]] futbolaria, defentsa (Palma Mallorcakoa 1998)
# [[Patricia Ferreira]] gidoilaria, zuzendaria (Granada 1958)
# [[Patricia Rodríguez Barrios]] 1. Gizonezko Futbol talde gerentea (Gipuzkoa 1982)
# [[Pazzis Sureda]] eskultorea, margolaria (Mallorca 1907-1939)
# [[Pepita Laguarda Batet]] anarkista,gerra zibilean eraila (Bartzelona, 1919-1936)
# [[Pepita Patiño Páez]] makien laguntzailea, komunista (Kordoba, 1925-2015)
# [[Piedad Arribas]] ekintzailea, frankismoaren biktima (Toledo, 1920-Madril, 2010)
# [[Pilar Montaner Maturana]] margolaria (Mallorca 1876-196119)
# [[Pilar Prades]] garrotez eraildako neskame pozoitzailea (Valentzia, 1928-1959)
# [[Purificación Pérez Benavent]] sindikalista (Valentzia, 1919-Kanada, 1995)
# [[Ramona Peralba Sala|Ramona Peralta Sala]] langile fusilatua (Gironella, 1904-Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Raquel Cabezón]] futboalari ohia (Bartzelona 1978)
# [[Rianna Jarrett]] futbolaria, aurrelaria (Irlanda 1994)
# [[Rocío García Martínez]] txirrindularia (Madril 1974)
# [[Romina Belluscio]] kazetaria, modeloa ( Argentina 1979)
# [[Sandra Hermida Muñiz]] film-, dokumental ekoizlea (Tarragona 1972)
# [[Sandra Paños]] Futbolaria, atezaina (Alacant 1992)
# [[Sandra Vilanova]] futbolari ohia, erdilaria (Bartzelona 1981)
# [[Sara Nieves Matheu García]] irakaslea, zibersegurtasun ikertzailea (Murtzia 1992)
# [[Sara Ortega (futbolaria)]] , aurrelaria (Errioxa 2005)
# [[Sara Serrat]] futbolaria, idazlea (Huelva 1995)
# [[Sara Suárez Solís]] idazle feminista (Oviedo, 1925-2000)
# [[Sarah Bouhaddi]] futbolaria, atezaina (Frantzia 1986)
# [[Sari Van Veenendaal]] futbolaria, atezaina (Herbehereak 1990)
# [[Sarina Wiegman]] entrenatzailea, futbolari ohia (Herbehereak 1969)
# [[Sayaka Fernández Díaz]] dokumentalgilea (Cáceres 1978)
# [[Sha'Carri Richardson]] atleta (AEB 2000)
# [[Silvia Meseguer]] futbolari ohia, medikua (Teruel 1989)
# [[Soledad Gallego-Díaz]] kazetaria (Madril 1951)
# [[Sonia Bermúdez Tribano]] futbolaria, entrenatzailea, berriemailea (Madril 1984)
# [[Sonia García Galán]] historialaria eta feminista (Aviles, 1981)
# [[Sonia Grande]] cinema-jantzi diseinatzailea (Asturias 1964)
# [[Susana Carro]] Filosofoa irakaslea, femilnista (Mieres, 1971)
# [[Tania Martínez Portugal|Tania Martinez Portugal]] poligologoa, irakaslea,feminista (Etxebarri, 1963)
# [[Toña Is ]] futbolaria, entrenatzailea (Asturias 1966)
# [[Tránsito Amaguaña]] ekintzaile indigena (Ekuador,1909-2009)
# [[Urimare]] kazike (Venezuela, XVI. mendea)
# [[Urrezko Neskatoak]] Olinpiar Jokoetako gimnasta erritmiko txapeldunak, Atlanta 1996
# [[Valentina Muñoz]] aktibista feminista (Txile, 2002)
# [[Vera Pauw]] bortxatutako futbolaria, entrenatzailea (Hebehereak 1963)
# [[Vicky Losada]] futbolaria (Bartzelona 1991)
# [[Victoria Prego]] kazetaria (Madril 1948)
# [[Viola Calligaris]] futbolaria (Suitza 1996)
# [[Yolanda Flores]] kazetaria, irrati esataria (Madril, 1960)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''abuztua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Goirigolzarri Alegria]] efef'''SORTUA''' abokatua eta aktibist (Gamiz, 1978- Barakaldo, 2023)
# [[Ana Soto]] --ef'''SORTUA''' kazike (Venezuela, 1618-1668)
# [[Awen Iorwerth]] ----'''SORTUA''' medikua, unibertsitateko irakaslea
# [[Erika Arrizabalaga]] ----'''SORTUA''' txistularia (Gasteiz, 2000)
# [[Gentz del Valle]] ef--'''SORTUA''' artista (Lekeitio, 1957)
# [[Orocomay]] ----'''SORTUA''' kazike (Venezuela, XVI. mendea)
# [[Xochilt Madai|Xochitl Madai]] ----'''SORTUA''' arkitektua eta ekintzailea (Mexiko, 1972)
# [[Ada Liberio]] gimnasta errimikoa (Zaragoza 1974)
# [[Adriana Díaz Enciso]] idazlea (Mexiko, 1964)
# [[Alba González]] idazlea, politikaria (Asturias 1986)
# [[Alice Kellen]] idazlea (Valentzia, 1989)
# [[Amalia Bautista]] poeta (Madril 1962)
# [[Amparo Barayón]] piano-jola eta sindikalista fusilatua (Zamora, 1904-1936)
# [[Ana Bautista]] gimnasta erritmikoa (Kanariak 1972)
# [[Ana Carmona Ruiz]] mutil itxuraz jokatzea lortu zuen futbolaria (Malaga 1908-1940)
# [[Ana María de Foronda|Ana Maria de Foronda]] idazlea eta itzultzailea (1910-1990)
# [[Anna Szatkowska]] idazlea (Polonia, 1928-2015)
# [[Antònia Fontanillas Borràs]] anarko-sindikalista (Bartzelona, 1917-Frantzia, 2014)
# [[Apacuana]] kazikea (Venezuela, XVI. mendea)
# [[Athenea del Castillo]] futbolaria (Kantabria 2000)
# [[Bathsua Makin]] Proto-Feminista (Londres, 1600-1675)
# [[Beatriz Corredor]] legelaria, politikaria (Madril 1968)
# [[Blanche Stuart Scott]] hegazkinlaria (EEBB. 1884-1970)
# [[Carla Barber]] medikua, modeloa (Kanariak 1990)
# [[Carmen Avilés]] atleta (Madril 2002)
# [[Carmen Herrero Vicent]] medikua, ikertzailea (Castelló, 1986-2023)
# [[Carmen Montes]] itzultzailea (Cádiz 1963)
# [[Cata Coll]] futbolaria (Mallorca 2001)
# [[Cathy Xaudaró]] gimnasta erritmikoa (Filipinak/ Espainia 1960)
# [[Cecilia Domínguez Luis|Cecilia Dominguez]] idazlea (La Orotava, 1948)
# [[Cecilia Pantoja]] abeslaria (Txile, 1943 - 2023)
# [[Celia Flores]] abeslaria (Madril, 1981)
# [[Charlotte Maxeke]] aktibista (Hegoafrika, 1871-1936 )
# [[Charlotte von Ahlefeld|Charlotte von Ahlfeld]] idazlea (Alemania, 1782-1849)
# [[Charlotte von Stein|Charlote Von Stein]] (Alemania, 1742-1822)
# [[Christiane Vulpius]] Goetheren emaztea (Alemania, 1765-1816)
# [[Clara Serra]] feminista, ikertzailea, filosofoa, politikari ohia (Madril 1982)
# [[Concha Monrás]] piano-jotzaile fusilatua (Bartzelona, 1898-Huesca 1936)
# [[Conchi Sánchez ]] Espainiako 1. emakume futbolari profesionala (Madril 1957)
# [[Costanza da Varano]] humanista eta poeta (Italia, 1426-1447)
# [[Covadonga Tomé]] pediatra, politikaria (Asturias 1970)
# [[Cristina Gallo]] kirol kazetaria, idazlea, aktibista (Asturias 1965)
# [[Dahteste]] gerlari, itzultzaile, diplomazialari (1860 - Mexiko Berria, 1955)
# [[Diana Wynne Jones]] idazlea (Londres, 1934-2001)
# [[Dolores Pla Brugat]] historialaria eta ikertzailea (Girona, 1954-2014)
# [[Emakume Indigenen Nazioarteko Eguna]]
# [[Emilia Boneva]] gimnasia erritmikoko entrenatzailea (Bulgaria 1938-2019)
# [[Emma Cabal]] poeta (Asturias 1962)
# [[Enith Salón]] futbolaria ( Valentzia 2001)
# [[Esther González]] futbolaria (Granada 1992)
# [[Etta Federn]] idazle, itzultzaile, pedagogo eta anarkofeminista austriarra (1883 - 1951)
# [[Eva Navarro ]] futbolaria (Murtzia 2001)
# [[Fatima Madrilgoa]] ustezko astronomoa (Al-Andalus XI. mendea)
# [[Francisca Saperas|Francesca Saperas]] anarko-sindikalista (Bartzelona, 1851-1933)
# [[Gala Dalí]] artista eta modeloa (Errusia, 1894-1982)
# [[Hansa Mehta]] aktibista, politikaria (India, 1897-1995)
# [[Irene Guerrero]] futbolaria (Sevilla 1996)
# [[Isabel Medina]] idazlea (Gomera, 1943)
# [[Isabel Mozún]] altuera jauziko atleta (Madril 1960)
# [[Ivana Andrés ]] futbolaria (Valentzia 1994)
# [[Jean Batten]] hegazkinlaria (Zeelanda Berria, 1909-Palma Mallorcakoa, 1982)
# [[Johanna Schopenhauer]] idazlea (Alemania, 1766-1838)
# [[Juana Álvarez Molina|Juana Alvarez]] etxekoandre fusilatua (Medina de Rioseco, 1897-Gijon, 1937)
# [[Juana María de los Dolores de León Smith]] espainiar dama (Badajoz, 1798 – Londres, 1872)
# [[Julia Mayoral Márquez]] maistra eta politikaria (Badajoz, 1902 - 1983)
# [[Julia Santibáñez]] idazlea (Mexiko, 1971)
# [[Kyra Galván]] poeta eta eleberrigilea (Mexiko Hiria, 1956)
# [[La Repompa de Málaga]] abeslaria (Malaga 1937-1959)
# [[Laia Codina]] futbolaria (Girona 2000)
# [[Lara Álvarez]] kazetaria (Asturias 1989)
# [[Laura del Río]] futbolaria, mutilen entrenatzailea (Madril, 1982)
# [[Lola Suárez|Lola Suarez]] idazlea (Lanzarote, 1956)
# [[Malebogo Molefhe]] aktibista (Botswana,1980)
# [[María Bernaldo de Quirós]] hegazkinlaria (Madril, 1898-1983)
# [[Maria da Conceição Moita]] aktibista, hezitzailea (Portugal, 1937-2021)
# [[María Francisca de Sales Portocarrero (Montijoko VI. kondesa)]] (Madril, 1754 – Logroño, 1808)
# [[María Josefa Cerrato Rodríguez]] Espainiako lehen emakume albaitaria (Badajoz, 1897-1981)
# [[María Pérez Rabaza]] futbolaria (Bartzelona 2001)
# [[María Rosa Alonso|Maria Rosa Alonso]] idazlea (Tararonte, 1909-2011)
# [[Mariangiola Criscuolo]] margolaria (Italia, 1548-1630)
# [[Mariona Caldentey]] futbolaria (Mallorca 1996)
# [[Melissa Jiménez (kazetaria)]] (Lieja/Bartzelona 1987)
# [[Mercedes Pinto]] idazlea, kazetaria eta feminista (1889-1976)
# [[Mónica García Prieto]] kazetaria, saiakeragilea (Badajoz 1974)
# [[Montse Martín]] gimnasta erritmiko ohia, ilustratzailea, diseinatzailea, aktorea, dantzaria (LLeida 1974)
# [[Montse Tomé]] futbolari ohia, entrenatzailea (Asturias 1982)
# [[Noemí Casquet]] kazetaria, youtuberra (Sabadell 1992)
# [[Olga Carmona]] futbolaria (Sevilla 2000)
# [[Ona Batlle]] futbolaria (Bartzelona 1999)
# [[Paula Guilló]] Miss eta modeloa (Alacant 1989)
# [[Pepa Caballero]] margolaria (Granada, 1943 - Malaga, 2012)
# [[Raymonde de Laroche]] hegazkinlaria (Paris, 1882-1919)
# [[Rebecca Abe|Rebeca Abe]] idazlea (Alemania, 1967)
# [[Rita Bosaho]] sanitarioa, politikaria. Kongresuko 1. Persona beltza (Ginea/Espainia 1965)
# [[Rocío Gálvez ]] futbolaria (Kordoba 1997)
# [[Salma Paralluelo]] futbolaria, atleta (Zaragoza 2003)
# [[Silvia Yustos]] gimnasta erritmikoa (Valladolid 1971)
# [[Simone Segouin]] partisaua, erresistentziako kidea (Frantzia, 1925-2023)
# [[Sofia Behrs]] idazlea, argazkilaria (Errusia, 1844-1919)
# [[Sofia Castañon]] poeta, politikaria (Asturias 1983)
# [[Susan Haack]] irakasle eta filosogoa (Ingalaterra, 1945)
# [[Sybilla]] diseinatzailea (AEB/Espainia 1963)
# [[Teresa Abelleira]] futbolaria (Pontevedra 2000)
# [[Teresa Helbig]] moda-diseinatzailea (Bartzelona 1963)
# [[Teresa Matilde Revaque]] Bigarren Errepublikako espetxe funtzionario fusilatua (Valladolid, 1897-Madril, 1940)
# [[Teresa Táboas]] arkitekto galiziarra (Mexiko Hiria, 1961)
# [[Thelma Nava]] poeta (Mexiko Hiria, 1932-2019)
# [[Thérèse Peltier]] hegazkinlaria (Frantzia, 1873-1926)
# [[Vicenta García Miranda]] idazlea, poeta (Badajoz, 1816-1877)
# [[Yulianna Avdeeva]] piano-jotzailea (Mosku 1985)
# [[Zofia Kossak-Szczucka]] idazlea (Polonia, 1890-1968)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''uztaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainize Gastaka Martínez]] ----'''SORTUA''' abokatua, Laudioko alkatea (Laudio, 1985)
# [[Rosa Mari Artza Azueta]] efef'''SORTUA''' euskaltzalea eta ekintzailea (Iurreta, 1946-2001)
# [[Guruzne Carrason Torrontegi]] ----'''SORTUA''' ingurumen hezitzailea, Sopelako alkatea (Sopela, 1981)
# [[Deniba Konare]] ----'''SORTUA''' judoka (Mali/Durango 2003)
# [[Sorne Rubio Arano]] ----'''SORTUA''' Mundakako alkatea (Mundaka, 1972)
# [[Itziar Iratzagorria]] ef--'''SORTUA''' Urdulizko alkatea
# [[Maite Ibarra Goti]] ----'''SORTUA''' Arrigorriaga alkatea (Arrigorriaga, 1979)
# [[Elisa Kaltzada]] --ef'''SORTUA''' euskaltzalea eta ekintzailea (Busturia, 1929-2022)
# [[Lorea Perosanz]] ef--'''SORTUA''' diseinatzailea eta ilustratzailea (Ermua, 1976)
# [[Maider Morras Azpiazu]] ----'''SORTUA''' abokatua, unibertsitateko irakaslea, Arrasateko alkatea (Arrasate, 1976)
# [[Olatz Lezeta Urzelai]] ef--'''SORTUA''' mekanikaria, Antzuolako alkatea (Antzuola, 1977)
# [[Kristina Rodriguez Mendikute]] ef--'''SORTUA''' Adunako alkatea (Aduna,1971)
# [[Mari Karmen Arregi Agirre]] ef--'''SORTUA''' Aizarnazabalgo alkatea
# [[Beatriz Unzue Esnaola]] ef--'''SORTUA''' Amasa-Villabonako alkatea
# [[Alba Garmendia Castaños]] ef--'''SORTUA''' ikertzailea, filosofoa eta Ikaztegietako alkatea
# [[Yanire Granero]] --ef'''SORTUA''' diseinatzailea, enpresaburua (Abadiño 1988)
# [[Oihana Amundarain Zubillaga]] ef--'''SORTUA''' Elduaingo alkatea
# [[Gurutze Etxezabal Iturrioz]] ef--'''SORTUA''' Orexako alkatea
# [[Anuska Esnal Oliden]] ef--'''SORTUA''' Orioko alkatea (Orio, 1980)
# [[Izarra Urdalleta Iraola]] ef--'''SORTUA''' Segurako alkatea (Errezil, 1975)
# [[Cristina Tapias]] ef--'''SORTUA''' jostuna, irakaslea, enpresaburua (Bilbo 1960)
# [[Teófila Adrada]] ef--'''SORTUA''' jostuna, irakaslea, enpresaburua, asmatzailea (Toledo 1904- ?)
# [[Naroa Azpitarte]] ----'''SORTUA''' errugbilaria (Durango, 2005)
# [[Rosario Tomasena Alzuri]] ef--'''SORTUA''' kirolaria, igerilaria, triatleta (Urnieta, 1946)
# [[Agurtzane Solaberrieta Mesa]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta Usurbilgo alkatea (Usurbil, 1979)
# [[Maite Amenabar Alkorta]] ----'''SORTUA''' Zirzurbilgo alkatea (Azpeitia)
# [[Nagore Alkorta Elorza|Nagore Alkorta]] ef--'''SORTUA''' Azpeitiko alkatea (Azpeitia, 1978)
# [[Alicia Framis]] artista (Mataró, 1967)
# [[Lorena Llamas]] txirrindulari ohia (Bartzelona 1987)
# [[Daisy Elliott]] politikaria (AEB 1917-2015)
# [[Yolanda García Serrano]] gidoilaria (Madril 1958)
# [[Karina Garantivá ]] aktorea, antzerki zuzendaria (Kolonbia 1980)
# [[ Helena Pimenta]] antzerki-zuzendaria (Salamanca 1955)
# [[Verónica Fernández]] gidoilaria (Soria 1971)
# [[Magüi Mira]] aktorea, zuzendaria (Valentzia 1944)
# [[Clara Sanchis]] aktorea, musikaria (Teruel 1968)
# [[Lola Salvador]] gidoilaria (Bartzelona 1938)
# [[Carmen Balagué]] aktorea (Bartzelona 1952)
# [[Luz Casanova]] ongilea (Asturias, 1873-1949)
# [[Jacqueline Guerroudj]] Militante komunista eta antikolonialista (1919 - 2015)
# [[Sheyla Gutiérrez]] txirrindularia (Errioxa 1994)
# [[Lucía González]] txirrindularia (Asturias 1990)
# [[Alicia González]] txirrindularia (Asturias 1995)
# [[Mavi García]] duatleta, txirrindularia (Mallorca 1984)
# [[María Mercedes Cagigas Amedo]] txirrindularia (Kantabria 1979)
# [[Isabel Martin]] txirrindularia (Valladolid 1999)
# [[Sara Martín]] txirrindularia (Burgos 1996)
# [[Cristina Martínez (txirrindularia)]] (Valentzia 1981)
# [[María Isabel Moreno ]] txirrindularia (Girona 1981)
# [[Belén López (txirrindularia)]] irakaslea (Cádiz 1984)
# [[Mayalen Noriega]] igerilaria, txirrindularia, kirol egokituko gidaria (Mexiko/Espainia 1982)
# [[Josefa Benítez Guzmán]] kirol egokitutako txirrindularia (Bartzelona 1969)
# [[Susana Rodríguez Gacio]] medikua, kirol egokitutako txirrindularia (Vigo 1988)
# [[Aauri Bokesa]] kirolari eta gizarte langilea (Madril, 1988)
# [[Cristina Danimarkakoa]] Italiako aristokrata (Danimarka, 1521-Italia, 1590)
# [[Conceição Matos]] aktibista (Portugal, 1936)
# [[María de Estrada]] konsistatzailea (Espainia-Mexiko, XV.mendea)
# [[Maritza M. Buendía]]
# [[Lozen]] gerlari eta xamana (1840-1889)
# [[Elsy Jacobs]] txirrindularia (Luxenburgo 1933-Bretainia 1998)
# [[Anna Ramírez ]] txirrindularia, aktibista (Bartzelona 1981)
# [[Marta Vilajosana]] txirrindularia (Bartzelona 1975)
# [[Audrey Cordon]] txirrindularia (Bretainia 1989)
# [[Alba Teruel ]] txirrindularia (Valentzia 1996)
# [[Anna Sanchis]] txirrindularia (Valentzia 1987)
# [[Dori Ruano]] txirrindularia, zuzendaria, politikaria, irakaslea (Salamanca 1969)
# [[Gloria Rodríguez Sánchez]] txirrindularia ( Murtzia 1992)
# [[Ariadna Ródenas]] txirrindularia (Alacant 1987
# [[Aida Nuño]] txirrindularia (Asturias 1983)
# [[Karin Herrera]] biologo eta politikaria (Guatemala, 1968)
# [[Sonia Gutiérrez Raguay]] politikaria (GUatemala, 1981)
# [[Txirrindularitza eta feminismoa]]
# [[Jean Purdy]] erizaina, 1. enbriologoa (Erresuma Batua 1945-1985)
# [[Victoria Anna Perea]] Espainiako 1. probeta umea (Bartzelona 1984)
# [[Anna Veiga]] biologoa, Espainiako 1. probeta umearen ‘ama zientifikoa’ (Bartzelona 1956)
# [[Elisa Matilla]] aktorea (Madril 1966)
# [[Dunia Ayaso eta Felix Sabroso]] zine zuzenndariak (Kanariak 1961-2014)
# [[Eva Lesmes]] gidoilaria, zine zuzendaria (Asturias 1961)
# [[Imma Colomer]] aktorea (Bartzelona 1948)
# [[Rosa Gàmiz]] aktorea (Bartzelona 1965)
# [[Carlota Subirós]] antzerki-zuzendari (Bartzelona 1974)
# [[Lluïsa Cunillé ]] idazlea (Katalunia 1961)
# [[Hijas de Cynisca]] kirol-arloko genero-desberdintasuna, dokumentala (2019)
# [[Jessica Vall ]] igerilaria, biologoa (Bartzelona 1988)
# [[Jennifer Pareja]] waterpolo jokalari ohia (Girona 1984)
# [[Carmen Martín]] eskubaloi jokalaria (Almeria 1988)
# [[Vanesa Amorós ]] eskubaloi jokalaria, entrenatzialea (Alacant 1982)
# [[Nuria Benzal ]] eskubaloi jokalaria (Malaga 1985)
# [[Estela Estévez Barreiro]] atleta paralinpiarra (Vigo 1965)
# [[Alba Caride]] gimnasta erritmikoa (Vigo 1980)
# [[Susana Garabatos ]] igerilaria (Vigo 1979)
# [[Julia Vaquero]] galiziar atleta (Frantzia 1970)
# [[Thérèse Clerc]] Frantziako ekintzaile feminista (1927 - 2016)
# [[Suhayr al-Qalamawi]] idazlea eta itzultzailea (Egipto, 1911-1997)
# [[Dolors Vives Rodón|Dolors Vives Rodon]] Kataluniar hegazkinlaria (Valls, 1908-Bartzelona, 2007)
# [[Susana Ferrari Billinghurst]] hegazkinlaria (Argentina, 1914-Italia, 1999)
# [[Yevguenia Shajovskaya|Yevguena Shajovskaya]] hegazkinlaria (Errusia, 1889-1920)
# [[Carola Lorenzini]] hegazkinlaria (Buenos Aires, 1899-1941)
# [[Clara Adams]] hagazkinlaria (EEBB, 1884-1971)
# [[Gloria Cuesta]] hegazkinlaria (Asturias, 1911 - Madril, 1987)
# [[Maria Josep Colomer i Luque]] hegazkinlaria (Bartzelona, 1913 - Inglaterra, 2004)
# [[Alia Twal]] hegazkinlaria (Jordania)
# [[Lotfia ElNadi|Loftia Elnadi]] hegazkinlaria (Egipto, 1907-2002)
# [[Erma Franklin]] abeslaria (EEBB, 1938-2002)
# [[Carolyn Franklin]] abeslaria (EEBB, 1944-1968)
# [[Flor Aguilera]] idazlea (Mexico Hiria, 1971)
# [[María Antonieta Mendivil]] idazlea (Mexiko, 1971)
# [[Anne Kingsbury Wollstonecraft]] ilustratzaile botanikoa (EEBB,1781-Kuba, 1828)
# [[Sara Khadem ]] xake jokalaria (Iran 1997)
# [[Tamara Abalde ]] saskibaloi jokalaria (Ferrol 1989)
# [[Begoña Fernández]] eskubaloi jokalaria (Vigo 1980)
# [[Isabel Herguera]] artista, zuzendaria, irakaslea (Donostia 1961)
# [[Karin Boye]] poeta, itzultzailea (Suedia 1900-1941)
# [[Helene Hanff]] idazlea (AEB 1916-1997)
# [[Sopiko Guramishvili]] xake jokalaria (Georgia 1991)
# [[Carol Thatcher ]] kazetaria (Londres 1953)
# [[Mónica Braun|Monica Braun]] idazlea eta poeta (Mexiko, 1965)
# [[Cristina Rivera Garza]] idazlea (Mexiko, 1964)
# [[Martha Cerda]] idazlea (Mexiko, 1945)
# [[Bibiana Gallego Lancharro]] poeta eta damaturgoa (Badajoz, 1799-Madril, 1867)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''ekaina''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainara Otxotorena]] ef--'''SORTUA''' Mañariko alkatea (Hernani, 1984)
# [[Arantxa Arregi]] ----'''SORTUA''' Doneztebeko alkatea
# [[Asun Agiriano]] ef--'''SORTUA''' idazlea eta bibliotekaria (Arrasate, 1963)
# [[Begoña Enbeita]] ef--'''SORTUA''' Muxikako alkatea (Muxika, 1985)
# [[Berta Arizkun González]] ef--'''SORTUA''' Burlatako alkatea
# [[Burdinaren emakumeak]] '''SORTUA''' (Bizkaia, XIX-XX. mendea)
# [[Carmen Mendiguren]] efef''SORTUA'''maistra (Zamudio, 1913-2010)
# [[Eider Olazar]] ef--'''SORTUA''' Gazteluko alkatea (Gaztelu...)
# [[Eneritz Agirre]] ef--'''SORTUA''' Atxondoko alkatea (Atxondo, 1983)
# [[Eneritz Azpitarte]] ef--'''SORTUA''' Zaldibarko alkatea (Zaldibar, 1985 )
# [[Erika Letamendi Hurtado]] ef--'''SORTUA''' Donemiliagako alkatea (Gasteiz, 1985)
# [[Igone Amesti]] ef--'''SORTUA'''mezzosopranoa, musika-irakaslea (Mallabia, 1985)
# [[Iruri Altzerreka]] ef--'''SORTUA''' bertsolaria (Garai, 2000)
# [[Itziar Imaz Artazcoz|Itziar Imaz]] ef--'''SORTUA''' Garesko alkatea (Gares, 1981)
# [[Julene Lazkano]] ef--'''SORTUA''' Elorrioko alkatea (Elorrio, 1985)
# [[Laura Irasuegi Otal]] efef'''SORTUA''' ingeniaria, gerrako umea (Eibar, 1923-Errenteria, 2016)
# [[Malan Alloua]] ----'''SORTUA''' Sanwiko Erresumako ama erregina (Ghana, XIX. mendea)
# [[Maria Sáez de Albéniz Bregaña]] ef--'''SORTUA''' Etxarri Aranazko alkatea (Iruñea, 1966)
# [[Marta Díez Napal]] ef--'''SORTUA''' Antsoaingo alkatea (Antsoain, 1975)
# [[Nadia Nemeh Shomaly]] ----'''SORTUA''' Bermeoko alkatea (Bermeo, 1979)
# [[Noelia Oses]] ef--'''SORTUA''' Matematikaria, ikertzailea (Ermua, 1975)
# [[Oihana Olaberria Jaka]] ef--'''SORTUA''' Arakilgo alkatea (Arakil, 1976
# [[Oihane Irastorza]] ef--''SORTUA''' Izurtzako alkatea (Izurtza, 1981)
# [[Oihane Uribeetxebarria Garmendia]] ef--'''SORTUA''' Lakuntzako alkatea (1979)
# [[Olatz Alberdi Etxeberria]] ef--SORTUA futbolaria, atezaina (Bergara, 1997)
# [[Olatz Irizar Martínez]] ef--'''SORTUA''' Ziordiako alkatea (Ziordia, 1972)
# [[Pilar Arechavaleta]] efef'''SORTUA''' moja (Bilbo, 1880-Madril-1973)
# [[Txelo Auzmendi Jimenez]] ef--'''SORTUA''' Asparrenako alkatea (Araia, 1960)
# [[Olga Mariano]] aktibista ijitoa (Portugal, 1950)
# [[Adriana Caselotti]] ahots aktorea (AEB 1916-1997)
# [[Adrienne Bolland|Adrianne Bolland]] hegazkinlaria (Frantzia, 1895-1975)
# [[Agirre Aristizabal ahizpak]] oroimen memoria babesleak (Lizarra, 1936)
# [[Ahlam Khudr]] aktibista (Sudan)
# [[Aída Bueno Sarduy]] dokumentalgilea (Kuba, ?)
# [[Aida Toledo]] poeta (Guatemala, 1952)
# [[Ainhoa Carbonell Allué ]] zinegotzi ijitoa (?,?)
# [[Alba Cros ]] zinema zuzendaria (Lleida 1991)
# [[Alice Austen]] argazkilaria (AEB 1866-1952)
# [[Alice Pestana]] pedagogoa (Portugal, 1860-Madril, 1929)
# [[Alicja Dorabialska]] kimikaria (Polonia, 1897 – 1975)
# [[Alma Karla Sandoval|Alma Carla Sandoval]] Kazetaria (Mexiko, 1975)
# [[Ana Martínez de Luco]] moja, aktibista (Araba, 1960)
# [[Anaïs Napoleon]] argazkilaria (Narbona, 1831-Bartzelona, 1912)
# [[Ángela de la Cruz (artista)]] artista (Coruña, 1965)
# [[Ángeles Cruz|Angeles Cruz]] aktorea, gidoilaria, zinema zuzendaria (Mexiko, 1969)
# [[Anna-Eva Bergman]] artista (Suedia 1909-Frantzia 1987)
# [[Anoosheh Oskouian]] ingeniaria, CEO-a (Iran/AEB 1964)
# [[Aurèlia Muñoz Ventura]] artista (Bartzelona, 1926-2011)
# [[Barbara Martin Coppola]] telekomunikazio- ingeniaría eta CEO-a (Madril 1977)
# [[Beatriz Corrales]] badminton jokalaria (Madril 1992)
# [[Bernardine Dohrn]] iheslaria, irakaslea (AEB 1942)
# [[Betsy Pecanins]] abeslaria (Mexiko 1954)
# [[Betty Makoni]] Aktibista (Zimbabwe, 1971)
# [[Candida Höfer]] argazkilaria (Alemania, 1944)
# [[Carmen Matute]] idazlea (Guatemala, 1944)
# [[Carol Bove]] artista (Suitza/AEB 1971)
# [[Celia Montoya Montoya]] aktorea, aktibista (Madril, 1971)
# [[Charlotte Posenenske]] artista (Alemania 1930-1985)
# [[Chicks on Speed]] artistak, musika taldea (Alemania 19)
# [[Claude Mossé]] historialaria (Frantzia 1924-2022)
# [[Cristina Álvarez Álvarez]] telekomunikazio ingeniaria (Vigo 1969)
# [[Cristina Cuerno]] aeronautika ingeniaria (Espainia, XX. mendea)
# [[Danielle Michel-Chich]] saiogile, kazetari eta itzultzaile frantsesa (Aljer - 1951)
# [[Daría Vilariño Pintos]] liburuzaina (Galizia 1928-2020)
# [[Djamila Bouazza]] Aljeriako Independentzia Gerrako aktibista (1938 - 2015)
# [[Djamila Bouhired]] Aljeriako ekintzaile politikoa da (Aljer - 1935)
# [[Dulce Muñoz del Rey]] telekominikazio ingeniaria (Badajoz 1978)
# [[Eija-Liisa Ahtila]] artista (Finlandia 1959)
# [[Eileen Power]] historialaria (Erresuma Batua 1889-1940)
# [[Elida Carlés]] hegazkinlaria, artista (Argentina, 1912-1970)
# [[Elisa Hall]] idazlea (Guatemala, 1900-1982)
# [[Eliza Schneider]] ahots aktorea (AEB 1978)
# [[Énia Lipanga]] Poeta, aktibista (Mozambike, 1977)
# [[Erika Groth-Schmachtenberger]] argazkilaria (Alemania 1906-1992)
# [[Ester Partegàs]] artista (La Garriga, 1972)
# [[Esther Paez]] boxeolaria, (Bartzelona 1969)
# [[Eulalia Pérez Sedeño]] ikertzailea (Maroko protektoratua 1954)
# [[Eulàlia Valldosera i Guilera]] artista (Villafranca del Panadés, 1963)
# [[Fátima Tardío Quiroga]] legelaria (Bolivia XX. mendea)
# [[Fernanda Fragateiro]] artista (Portugal 1962)
# [[Gail Bradbrook]] Klima aldaketaren kontrako ekintzailea (Britainiarra)
# [[Grete Stern]] argazkilaria (Alemania 1904-Argentina 1999)
# [[Hannah Collins]] artista (Londres 1956)
# [[Hanne Darboven]] artista (Alemania 1941-2009)
# [[Helga de Alvear Arte Garaikidearen Museoa ]] (Caceres 2021)
# [[Helga de Alvear]] bildumagilea (Alemania/Madril 1936)
# [[Inés Medina]] artista (Caceres 1950)
# [[Inés Peraza]] Kanariar uharteetako andrea (Sevilla, 1424-1503)
# [[Isabel de los Ángeles Ruano]] poeta (Guatemala, 1945)
# [[Isabel Morant Deusa]] historialaria (Valentzia 1947)
# [[Isabel Tolosa Cortés de Moctezuma]] Leonor Cortés Moctezumaren alaba (Mexiko, 1568- ?)
# [[Isatxa Mengíbar]] bikoiztailea ( Espainia 1973)
# [[Janet Maslin ]] kritikaria (AEB 1949)
# [[Joana Pastrana]] boxeolari ohia (Madril 1990)
# [[Jorinde Voigt]] artista (Alemania 1977)
# [[Judith Colell ]] zinema zuzendaria (Bartzelona 1968)
# [[Kadiatu Massaquoi]] aktibista (Sierra Leona, 2002?)
# [[Katalina Lancasterrekoa]] erregina (Hertford, 1373- Valladolid, 1418)
# [[Katharina Fritsch]] eskultorea (Alemania 1956)
# [[Katharina Sieverding]] artista (Alemania 1944)
# [[Kittie Knox]] txirrindularia (AEB 1874-1900)
# [[Laleh Osmany]] aktibista (Afganistan, 1992)
# [[Laura Rius]] zinema zuzendaria (Bartzelona 1991)
# [[Leonor Cortés Moctezuma]] Espainia Berriko Erregeorderriko aristokrata (Mexiko, 1527-1594)
# [[Lidia Zvereva|Lidia Zuéreva]] hegazkinlaria (Errusia, 1890-1916)
# [[Lisa Schwarzbaum]] kritikaria (AEB 1952)
# [[Luz Méndez de la Vega]] poeta eta ikertzaile feminista (Guatemala, 1919-2012)
# [[Mabel Palacín Lahoz]] artista (Bartzelona, 1965)
# [[Maggie Roswell]] ahots aktorea (AEB 1952)
# [[Margarita Carrera]] idazlea (Guatemala, 1929-2018)
# [[María del Carmen Aguayo Torres]] telekomunikazio ingeniaria (Kordoba XX. mendea)
# [[María del Carmen Carrillo Losada]] probintzia hiriburu bateko 1. emakume ziengotzi ijitoa (Madril 1959)
# [[María del Carmen Pallares Méndez]] historialaria (Galizia 1948)
# [[María Jesús Avila Corchero]] museo koordinatzailea (Caceres, 1966)
# [[María Jesús Rosa Reina]] boxeolaria (Madril 1974-2018)
# [[María Luisa Cuerda Arnau]] legelaria (Espainia, XX. mendea)
# [[María Natividad Bermejo Arrieta ]] artista (Logroño 1961)
# [[María Teresa Dalenz Zapata ]] ingeniari zibila (Bolivia, 1958)
# [[María Teresa de Silva]] Albako XIII. dukesa (Madril, 1762-1802)
# [[Marta Verheyen]] zinema zuzendaria, gidoilaria, argazkilaria (Girona 1991)
# [[Mary Bailey (hegazkinlaria)|Mary Bailey]] hegazkilaria (Irlanda, 1890-1960)
# [[Mary Kay Bergman]] ahots aktorea (AEB 1961)
# [[Mary Lynn Rajskub]] aktorea, gidoilaria (AEB 1971)
# [[Mary Taylor Brush]] hegazkinlaria (1866-1949)
# [[Maryse Bastié]] hegazkinlaria (Frantzia, 1898-1952)
# [[Meret Oppenheim]] argazkilaria (Berlin, 1913-Basilia,1985)
# [[Mikaela Loach]] Aktibista (Jamaika, 1998)
# [[Miren Meabe Carro]] Kuartango alkatea (Barakaldo 1986)
# [[Mirtha Luz Pérez]] idazlea, poeta, (Chiapas, Mexiko, 1960)
# [[Mona Simpson (Simpsondarrak)]] pertsonaia (AEB)
# [[Mona Simpson]] idazlea (AEB 1957)
# [[Montserrat Soto]] artista (Bartzelona, 1961)
# [[Nadia Vera]] kazetaria (Mexiko, 1983-2015)
# [[Nancy Cartwright (aktorea)]] ahots aktorea (AEB 1957)Si
# [[Natalia Montellano Durán]] bioteknologoa (Bolivia XX. mendea)
# [[Penelope Lea]] klima-aktibista (Noruega, 2005)
# [[Pilar Heredia Iglesias]] politikari ijitoa (Toledo, 1964)
# [[Pipilotti Rist]] artista (Suitza 1962)
# [[Pocha Lamadrid]] aktibista (Argentina, 1945-2021)
# [[Princy Mangalika]] aktibista (Sri Lanka, XX. mendea)
# [[Rachel Whiteread ]] eskultorea (Londres 1963)
# [[Rafaela Rada]] ilustratzailea
# [[Regina Halmich]] boxeolaria (Alemania 1976)
# [[Régine Pernoud]] historialaria (Frantzia 1909-1998)
# [[Rineke Dijkstra]] argazkilaria (Herbehereak 1965)
# [[Rocío Saiz]] artista (Madril 1991)
# [[Rosa Brun]] artista (Madril 1955)
# [[Rosemarie Trockel]] artista (Alemania 1952)
# [[Salma Kikwete]] aktibista (Tanzania, 1963)
# [[Salomé Cuesta]] artista (Valentzia 1964)
# [[Sandra Baía]] artista(Lisboa 1968)
# [[Sangita Magar]] aktibista (Nepal)
# [[Soleil Moon Frye]] aktorea, gidoilaria, film-zuzendaria (AEB 1976)
# [[Sonia Couoh]] aktorea (Mexiko, 1983)
# [[Susana Solano]] eskultorea (Bartzelona, 1946)
# [[Sylvie Fleury]] artista (Suitza 1961)
# [[Tacita Dean]] artista bisuala (Erresuma Batua 1965)
# [[Tatiana Delgado Yunquera]] bideo-joko garatzailea (Madril 1978)
# [[Tecuelhuetzin Xicohténcatl]] printzesa tlaxcalteka (Mexiko, 1501-Guatemala, 1537)
# [[Tecuichpo Ixcaxochitzin]] inperio aztekaren azken enperatrizea (Mexiko, 1509-1550)
# [[Tiza Mafira]] Ingurumen-aktibista (Indonesia, 1984)
# [[Touria Chaoui|Touria Chaowi]] hegazkinlaria (Fez, 1936-1956)
# [[Tress MacNeille]] ahots aktorea (AEB 1951)
# [[Vanessa Beecroft]] artista (Italia 1969)
# [[Victoria Fonseca González]] fisikaria (Espainia XX. mendea)
# [[Viktória Varga]] halterofilia kirolaria (Hungaria 1981)
# [[Zainab Al Khawaja]] aktibista (Bahrain, 1983)
# [[Zohra Drif]] Aljeriako politikaria, independentzia gerrako mujahida (1934)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''maiatza''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agurtzane Ortiz]] ----'''SORTUA''' medikua (Getxo, 1964)
# [[Ainara Vera]] ----'''SORTUA''' zinegilea (Iruñea, 1985)
# [[Ana Antúnez]] --ef'''SORTUA''' jostuna, brodatzailea (Sevilla 1836-1896)
# [[Ann Marie Skelton]] ef--'''SORTUA''' Haurren Eskubideen Batzordeko burua (Hegoafrika, ?)
# [[Garazi Sampedro]] ef--'''SORTUA''' korrikalaria (Atxondo 1989)
# [[Itsasne Larruskain]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, futbolaria (Traña-Matiena 1992)
# [[Izaro Ieregi]] ----'''SORTUA''' artista (Algorta, 1987)
# [[Josefa Antúnez]] --ef'''SORTUA''' jostuna, brodatzailea (Sevilla 1833-1904)
# [[Juana María Ruiz de Gámiz]] efef'''SORTUA''' ongilea (Betoño, 1841 -?)
# [[Libe Goitia Artetxe]] ef--'''SORTUA''' idazlea (Errusia, 2001)
# [[Maite Toledo]] ----'''SORTUA''' idazlea (Zaldibia, 1966)
# [[Maite Zelaia]] ef--'''SORTUA''' arkitektoa (Eibar, 1946)
# [[María del Carmen Careaga Salazar]] ef--'''SORTUA''' enpresaburua (Getxo, 1934)
# [[Nagore Legarreta]] ----''SORTUA''' argazkilaria (Hernani, 1981)
# [[Oihana Muga]] ef--'''SORTUA''' pediatra (Donostia, 1981)
# [[Quintina Gelbenzu Piérola]] ef-ef '''SORTUA''' emagina (1877-1950)
# [[Salome Campos Beotegi]] efef'''SORTUA''' Emakume aitzindaria kontserba-enpresetan (Bermio, 1893-1974)
# [[Adela Calva Reyes]] idazlea (Mexiko, 1967-2018)
# [[Adenike Oladosu]] klima aktibista (Nigeria 1994)
# [[Alejandra Hannoverkoa]] printzesa (Austria 1999)
# [[Alicia Martín Villanueva]] artista (Madril, 1964)
# [[Aline Pettersson|Aline Petterson]] idazlea (Mexiko Hiria, 1938)
# [[Alva Belmont]] aktibista aberatsa, sufragista (AEB 1853- Frantzia 1933)
# [[Ana de Roque]] kazetaria ( Madril 1963)
# [[Ana Roldán]] kazetaria, aurkezlea (Madril 1976)
# [[Anahí de Cárdenas]] modeloa, aktorea (Peru 1983)
# [[Andrea Guasch]] aktore, abeslari, dantzaria (Bartzelona 1990)
# [[Anežka Drahotová]] atleta (Txekia 19)
# [[Aniela Rodriguez]] idazlea (Mexiko, 1992)
# [[Anna Henderson]] txirrindularia (Britainia 1998)
# [[Anna Howard Shaw ]] sufragista, abade metodista (AEB 1847-1919)
# [[Antía Jácome]] kanoalaria (Pontevedra 1999)
# [[Antúnez ahizpak]] brodatzaileak (Sevilla XIX. mendea)
# [[Ascensión Cambrón]] filosofoa (Kordoba 1943)
# [[Aurora Correa]] poeta (Bartzelona, 1930-Mexiko, 2008)
# [[Beatrice Borromeo]] kazetaria, aristokrata (Italia 1985)
# [[Belén Rodríguez (kazetaria)]] (Madril 1966)
# [[Betty Gilpin]] aktorea (AEB 1986)
# [[Carissa Véliz]] filosofoa, irakaslea, ikertzailea (Mexiko 1986)
# [[Carlota Casiraghi]] zaldizalea, kazetaria (Monako 1986)
# [[Carmel Snow]] moda-kazetaria (Irlanda 1887-AEB 1961)
# [[Carolina Bona]] aktorea (Madril 1980)
# [[Carolina Herrera]] enpresaburua, diseinatzailea (Venezuela 1939)
# [[Carolina Parsons]] modeloa, enpresaburua (Txile 1978)
# [[Caroline Link ]] film-zuzendaria (Alemania 1964)
# [[Caroline Schermerhorn Astor]] aristokrata (AEB 1830-1908)
# [[Chari Gómez Miranda ]] kazetaria (Espainia 1930-2011)
# [[Claudina Domingo]] poeta (Mexiko, 1982)
# [[Claudine Picardet]] zientzialaria, itzultzailea (Frantzia 1735-1820)
# [[Consuelo Duval]] aktorea (Mexiko 1969)
# [[Consuelo Trujillo ]] aktorea (Cádiz 1959)
# [[Consuelo Vanderbilt]] filantropoa (AEB 1877- 1964)
# [[Consuelo Yznaga]] aristokrata (AEB 1853-Londres 1909)
# [[Cristina del Valle (abeslaria)]] aktibista (Asturias 1960)
# [[Cristina del Valle (aktorea)]] (Argentina 1942)
# [[Debora Kayembe]] abokatua, aktibista (Kongo- Eskozia, 1975)
# [[Desirée Bela-Lobedde]] idazlea, aktibista (Bartzelona 1978)
# [[Desirée Ndjambo]] kazetaria (Madril 1976)
# [[Diana Vreeland]] moda-editore aitzindaria (Paris 1903 - AEB 1989 )
# [[Djamila Boupacha]] Aljeriako FLNko aktibista (Bologhine 1938)
# [[Dolores Castro]] poeta (Mexiko, 1923-2022)
# [[Edna Woolman Chase]] kazetaria, argitaratzailea (AEB 1887-1957)
# [[Ekaterina Karavelova]] aktibista, hezitzailea (Bulgaria, 1860-1947)
# [[Elia Barceló]] idazlea (Alacant 1957)
# [[Ella baila sola]] musika bikotea (Espainia)
# [[Elsa Cross]] poeta (Mexiko, 1946)
# [[Elsie de Wolfe ]] dekoratzaile aitzindaria (AEB 1865- Frantzia 1950)
# [[Elvira Quintana]] aktorea (Badajoz, 1935-Mexiko Hiria, 1968)
# [[Esperanza Zambrano]] idazlea (Mexiko, 1901-1992)
# [[Esther García Rodríguez]] cinema ekoizpen zuzendari aitzindaria (Segovia 1956)
# [[Esther Mayoko Ortega]], aktibista (Madril, XX.mendea)
# [[Ethel Krauze]] idazlea (Mexiko Hiria, 1954)
# [[Fausta Gantús]] poeta eta historialaria (Mexiko, 1968)
# [[Flora Drummond]] sufragista, aktibista (Erresuma Batua, 1878-1949)
# [[Françoise Seligmann]] Frantziako erresistentziako kidea, kazetaria eta politikaria (1919-2013)
# [[Françoise Vergès]] politologo eta ekintzaile feminista eta dekolonialista frantsesa (Paris, 1952)
# [[Freda Huson]] aktibista (Kanada, 1964)
# [[Gabriela Jauregi]] idazlea, poeta (Mexiko Hiria, 1979)
# [[Glòria Serra ]] kazetaria (Bartzelona 1964)
# [[Hadja Idrissa Bah]] aktibista (Ginea, 1999)
# [[Helena Normanton]] abokatua, aktibista (Erresuma Batua, 1882-1957)
# [[Ilka Chase]] aktorea, esataria, idazlea (AEB 1905-1978)
# [[Irene Hernández de Jesús]] aktibista (Mexiko, 1958-2021)
# [[Irene Hueche Meliqueo]] aktibista (Txile, 1946-2011)
# [[Isabel Garcés]] aktorea (Madril 1901-1908)
# [[Isabel Pardo de Vera Posada]] ingeniaria (Lugo 1975)
# [[Isatou Ceesay]] aktibista (Gambia, 1972)
# [[Izarne Sarasola]] Errealeko futbolaria (Gipuzkoa, 2002)
# [[Jacqueline Auriol]] hegazkinlaria (Frantzia, 1917-2000)
# [[Javiera Contador]] aktorea, aurkezlea (Txile 1974)
# [[Jhoana Patiño]], poeta, aktibista (Kolonbia, 1982)
# [[Josefina Molina]] film-zuzendari atzindaria (Kordoba 1936)
# [[Julia Maura]] idazlea (Madril 1910-1973)
# [[Julia Solomonoff]] film zuzendaria, gidoilaria… (Argentina 1966)
# [[Juliane Köhler ]] aktorea (Alemania 1965)
# [[Katalina D'Erzel|Katalina Dérzel]] poeta (Mexiko Hiria, 1950)
# [[Laura Pérez Granel]] ilustratzailea (Valentzia 1983)
# [[Leila Khaled]] palestinar aktibista politikoa (1944)
# [[Lidia Poët ]] Italiako 1. emakume abokatua, aktibista (1855-1949)
# [[Lidia Tiatirakoa]] Europako 1. Emakume kristaua, santua, enpresaburua (Tiatira I. mendea)
# [[Lisa Henni]] aktorea (Suedia 1982)
# [[Lolita Bosch]] idazlea (Bartzelona 1970)
# [[Lorenza Izzo]] aktorea, modeloa (Txile 1989)
# [[Louise Dahl-Wolfe]] moda-argazkilaria ( AEB 1895- 1989)
# [[Lucrecia Martel]] film zuzendaria, gidoilaria (Argentina 1966)
# [[Lucy Elmina Anthony]] sufragista (AEB 1859 - 1944)
# [[Luz Marina Hache]] Sindikalista, aktibista (Kolonbia, 1955)
# [[Margo Martindale]] aktorea (AEB 1951)
# [[María Duval (aktorea)]] abeslaria (Mexiko 1937)
# [[María Inés Guerra]] abeslaria, aurkezlea (Mexiko 1983)
# [[María José Sanz Sánchez]] biologoa, ikertzailea (Valentzia 1963)
# [[María Pérez García]] atleta (Granada 1996)
# [[María Remedios del Valle]] Argentinako armadan kapitain independentzia garaian (Argentina, 1766-1847)
# [[Mariana Simionescu]] tenislaria (Errumania 1956)
# [[Maricela Guerrero]] poeta (Mexiko Hiria, 1977)
# [[Marilia Andrés ]] kantautorea (Cuenca 1974)
# [[Marina Rossell]] kantautorea (Bartzelona 1954)
# [[Marta Botía]] kantautorea (Madril 1974)
# [[Marta Ferri]] moda diseinatzailea (Italia 1984)
# [[Marta García Gómez]] kazetara, bikoizlea ( Madril 1961-2013)
# [[Marta Jaumandreu]] kazetaria (Madril 1971)
# [[Marta Martínez Alonso]] matematikaria, IBM zuzendari nagusia (Madril 1966)
# [[Marta Suediakoa]] printzesa (Suedia 1901-Norvegia 1954)
# [[Mary Haʻaheo Atcherley]] aktibista (Hawaii, 1874-1933)
# [[Matilde Borromeo]] jauzi-zaldi hazlea, kirolaria, aristokrata (Italia 1983)
# [[Mercedes de Acosta]] idazlea (AEB 1892-1968)
# [[Milena Smit]] aktorea (Valentzia 1996)
# [[Mónica Laguna]] film zuzendaria, gidoilaria (Madril 1964)
# [[Mònica López]] meteorologoa, aurkezlea (Lerida 1975)
# [[Na'Taki Osborne Jelks]] aktibista (AEB, XX. maendea)
# [[Naty Abascal]] modeloa (Sevilla 1943)
# [[Ngụy Thị Khanh]] Ingurumen aktibista (Vietnam, 1976)
# [[Nina Bang]] historialaria, politikaria, ministroa (Danimarka 1866-1928)
# [[Nuria Villazán Martín]] gidoilaria, film zuzendaria (Bartzelona 1968)
# [[Oyèrónkẹ Oyěwùmí]] ikertzaile feminista dekolonial (Nigeria, 1957)
# [[Pepa Pedroche]] aktorea (Madril 1967)
# [[Pilar García Muñiz]] kazetaria, aurkezlea (Madril 1974)
# [[Pilar Llop ]] magistratua, politikaria (Madril 1973)
# [[Pilar Ulzurrun de Asanza y Peralta]] margolaria (Zaragoza, 1785-Madril, 1864)
# [[Raquel Sánchez Jiménez]] politikaria (Bartzelona 1975)
# [[Rosario Pi]] zinema zuzendaria (Bartzelona, 1899 - Madril, 1967)
# [[Rosita Parsons]] modeloa, enpresaburua (Txile 1970)
# [[Sandra Lorenzano]] idazlea (Argentina, 1960)
# [[Sara Uribe Sánchez|Sara Uribe]] poeta (Mexiko, 1978)
# [[Seloua Luste Boulbina]] Filosofo eta irakasle franko-aljeriarra (1957)
# [[Sheela Patel]], aktibista (India, 1952)
# [[Soledad Sevilla]] margolaria (Valentzia 1944)
# [[Stella Assange]] abokatua, giza eskubideen defendatzailea (Hegoafrika 1983)
# [[Susan Rice]] enbaxadorea (AEB 1964)
# [[Susana Roza]] Kazetaria (Asturias 1965)
# [[Susi Caramelo]] umorista (Bartzelona 1980)
# [[Syrie Barnardo]] barrualdeen diseinatzailea (Ingalaterra 1879-1955)
# [[Tedi López Mills]] poeta (Mexiko Hiria, 1959)
# [[Tuva Novotny]] aktorea (Suedia 1979)
# [[Uta Hagen]] aktorea, maistra (Alemania 1919- AEB 2004)
# [[Vanessa Bryant ]] filantropoa (AEB 1982)
# [[Vanessa Claudio]] modeloa, aktorea, aurkezlea (Puerto Rico 1983)
# [[Vega (abeslaria)]] (Kordoba 1979)
# [[Veronica Ferres]] aktorea (Alemania 1965)
# [[Victoria Rosell]] epailea, politikaria (Murtzia 1968)
# [[Virginia Ruzici ]] tenislari ohia (Errumania 1955)
# [[Yelitza Ruiz]] abokatua eta poeta (Mexiko, 1986)
# [[Yuja Wang]] piano-jolea (Txina 1975)
# [[Yvonne Choquet-Bruhat]] matematikari eta fisikari frantsesa (Lille, 1923)
# [[Zarifa Ghafari]] politikari, aktibista (Afganistan, 1992)
# [[Zonia Palán Tamayo]] aktibista, ekonomialaria (Ekuador, 1954-2003)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''apirila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Irazu]] ----'''SORTUA''' kazetaria, gidoigilea, berdintasun teknikaria (Andoain, 1966)
# [[Eider Conde]] ----'''SORTUA''' Aranzadi elkarteko komunikatzailea (Donostia, 1981)
# [[Elena Martinez Rubio|Elena Martinez]] ----'''SORTUA''' euskal idazlea (Bilbo, 1957)
# [[Felipa Domínguez Taguada]] --ef'''SORTUA''' miliziano (Irun, ?- 2013))
# [[Graciliana Montelongo]] ----'''SORTUA''' artista eta idazlea (Tenerife, 1962)
# [[Iratxe Ormatza]] ----'''SORTUA''' idazlea (Bakio, 1971)
# [[Isabel de Naverán]]----'''SORTUA''' ikertzailea, komisarioa (Getxo, 1976)
# [[Ixabel Millet]] ----'''SORTUA''' ipuin kontalaria (Paris, 1958)
# [[Jasmin_Mara_López]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta zinemagilea (New Orleans xxxx)
# [[Maite Franko]] ----'''SORTUA''' g idazle eta ipuin kontalaria (Irun, 1971)
# [[Maria Rosario de Cruz]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Ermua, 1948)
# [[Marta Von Poroszlay]] ----'''SORTUA''' g margolaria, eskultorea, idazlea (Hungaria, 1952)
# [[Mirari Sagarzazu]] ----'''SORTUA''' ARtisaua, artista, ilustratzailea (Oñati)
# [[Miren Mindegia]] ----'''SORTUA''' g kazetaria, idazlea (Elizondo, 1985)
# [[Silvia Solórzano Foppa]] ef--'''SORTUA''' gerrillari ohia eta politikaria (Guatemala, 1950)
# [[Stella Quan Rossell]] ----'''SORTUA''' antropologoa (Guatemala, 1935-2007)
# [[Adela Guffanti]] hegazkinlaria (Argentina, 1904- ?)
# [[Adelaida O'Dena de Estrada|Adelaida O´Dena de Estrada]] margolaria (Madril, 1823-1853)
# [[Amada García Rodríguez]] exekutatuko komunista (Coruña 1909-1938)
# [[Amandine Gay]] zine-zuzendari, aktore, idazle eta afrofeminista (Frantzia, 1984)
# [[Amina Dahbour]] palestinar aktibista politikoa (1945?)
# [[Amparo Rubiales]] irakaslea, politikaria (Madril 1945)
# [[Anastasia (argitzailea)]] margolaria (Paris XIV-XV. mendea)
# [[Angeles Bravo (kazetaria)]] (?, 1963)
# [[Anna Swenonis]] eskuizkribu argitzailea (Suedia ? - 1527)
# [[Arab Loutfi]] kazetaria, idazlea, film-zuzendaria (Libano 1953)
# [[Arcangela Paladini]] artista eta poeta (1596-1622)
# [[Asunción Crespo de Reigón|Asunción Crespo de Reigon]] margolaria (Madril, 1816.1885)
# [[Beatriz Rico]] aktorea, abeslaria, idazlea (Asturias 1970)
# [[Belén Ortega]] komiki-marrazkilaria (Granada, 1986)
# [[Carmen Calvo (artista)]] eskultorea (Valentzia 1950)
# [[Carmen Rey]] jazz-abeslaria (Galizia ?)
# [[Caterina Cherubini]] margolaria (Erroma, 1730-1811)
# [[Catherine M. Russell]] UNICEFeko zuzendari exekutiboa (AEB, 1961)
# [[Claudia Rueda]] ilustratzailea (Bogota, XX. Mendea)
# [[Cristina Gallach]] kazetaria (Bartzelona 1960)
# [[Cristina Narbona]] polititkaria (Madril 1951)
# [[Daniela Barcellona]] mezzosopranoa (Italia 1969)
# [[Daniela Melchior ]] aktorea (Portugal 1996)
# [[Denisse Buendía]] poeta (Mexiko, 1979)
# [[Elisa Rueda]] maistra, poeta, aktorea (Markina-Xemein, 1959)
# [[Elvira Rodríguez ]] ekonomialaria, politikaria (Madril 1949)
# [[Esperanza Elena Caro]] brodatzailea (Sevilla 1906-1985)
# [[Eva Lootz]] eskultorea (Austria_Espainia 1940)
# [[Farideh Lashai]] margolaria, idazlea (Iran 1944-2013)
# [[Fátima Diame]] jauzietako atleta (Valentzia 1996)
# [[Gabriela Agirre Sánchez]] idazlea, poeta (Mexiko, 1977)
# [[Henrietta H. Fore]] UNICEFeko zuzendari ohia (AEB, 1948)
# [[Hermine Yollo]] aktorea, zuzendaria, idazlea, itzultzailea (Kamerun 1981)
# [[Hermonia Vivarini]] artista (Venezia, XVI.mendea)
# [[Inés Alberdi ]] soziologoa (Sevilla 1948)
# [[Inés Álvarez de Toledo Caro]] aristokrata (Madril 1857-Donostia 1937)
# [[Inés Amor]] galerista (Mexiko 1912-1980)
# [[Ines Artajo Ayesa]] kazetaria (Iruñea 1956)
# [[Inés Edmonson]] aktorea (Argentina 1919-2016)
# [[Inés Fernández-Ordoñez]] hizkuntzalaria (Madril 1961)
# [[Inés Fonseca]] abeslaria, musikagilea, poeta (Santander 1960)
# [[Inés María Calero]] modeloa, aktorea (Venezuela 1969)
# [[Inés Martín Rodrigo]] kazetaria, idazlea (Madril 1983)
# [[Inés París]] film zuzendaria, gidoilaria (Madril 1963)
# [[Inés Saavedra]] abeslaria (Uruguai 1972)
# [[Inés Santé Riveira]] irakaslea, asmatzilea, ikertzailea (Ferrol 1976)
# [[Ines Scaramucci ]] irakaslea (Italia 1908-1990)
# [[Isabel Austriakoa (1501-1526)]] Danimarka, Norvegia, Suediako erregina (Belgika)
# [[Isabel Zapata]] idazlea (Mexiko Hiria, 1984)
# [[Joana Austriakoa]] Portugalgo erregina, Espainiako erregeordea, emakume-jesuita bakarra (Madril 1535-1573)
# [[Josefa Amar Borbón ]] pedagogoa, emakumeen gaitasunaren defendatzailea (Zaragoza 1749-1833)
# [[Josefa Tolrá Abril]] margolaria (Cabrils, 1880-1959)
# [[Juanita Frances]] aktibista (Australia-Erresuma Batua, 1901-1992)
# [[Kaimook Chuto]] eskultorea (Thailandia, 1938-1995)
# [[Klara Bavariakoa]] margolaria (Alemania, 1874-1941)
# [[Lalalimola]] ilustratzailea (Valentzia, 1984)
# [[Lara Siscar]] tb aurkezlea (Valentzia 1977)
# [[Laura Gómez-Lacueva]] aktorea (Zaragoza 1975-2023)
# [[Leonor Austriakoa]] Portugalgo eta Frantziako erregina (Belgika 1498- Badajoz 1558)
# [[Lorenza Cobián]] modeloa (Asturias 1851-Madril 1906)
# [[Lucía Pérez ]] abeslaria (Lugo 1985)
# [[Luisa Rivera]] ilustratzaleak (Santiago-Txile, 1987)
# [[Lynette Yiadom-Boakye]] margolaria, idazlea (Londres 1977)
# [[Mabula Soumahoro]] akademikoa eta ekintzaile afrofeminista (Paris, 1976)
# [[Margarita Alexandre]] zinema zuzendari eta ekoizlea frankismoan (León, 1923 - Madril, 2015)
# [[María Aragoikoa]] Portugalgo erregina (Kordoba 1498- Lisboa 1517)
# [[María Austriakoa]] Germaniako enperatriza (Madril 1528-1603)
# [[Maria Baranda|María Baranda]] poeta (Mexiko, 1962)
# [[María Gámez Gámez ]] politikaria, Guardia Zibilaren 1. Emakume-zuzendaria (Cádiz 1969)
# [[María Gimeno]] artista, ekintzailea (Zamora 1970)
# [[María Gómez (kazetaria)]] (Madrik 1987)
# [[María Gómez González]] 1936an Galiziako emakume alkate bakarra (Kordoba 1905-Lugo 1986)
# [[María Jesús Montero]] medikua, politikaria (Sevilla 1966)
# [[María Silva Cruz]] anarkista (Cadiz 1915-1936)
# [[Marietta Barovier]] artista eta diseinatzailea ( ? - 1496)
# [[Marina Romero]] idazlea (Madril 1908-2001)
# [[Marina Silva]] politikaria, ingurumen aktibista (Brasil 1958)
# [[Marisa Roesset Velasco]] margolaria (Madril 1904-1976)
# [[Marisa Ruiz Trejo]] antropologo feminista (Mexiko, 1984)
# [[Marlène Schiappa]] politikaria, aktibista (Paris 1982)
# [[Mary Jayne Gold ]] iheslarien laguntzailea (AEB 1909-Frantzia 1997)
# [[Mercedes González Fernández]] kazetaria, politikaria (Madril 1975)
# [[Mikiko Otani]] abokatu eta ikertzaile (Japonia, 1964)
# [[Mónica Nepote]] idazlea (Mexiko, 1970)
# [[Myrea Pettit]] ilustratzailea (Britainia Handia, 1970)
# [[Nastasia Zürcher ]] kantautorea, margolaria (Suitza/Galizia 1988)
# [[Nevenka Fernández]] Espainiako ekonomialaria eta Ponferradako zinegotzia
# [[Ninotchka Matute]] Guatemala Hiriko alkatetzari hautagai (Guatemala Hiria, 1967)
# [[Olga Martín-Belloso]] kimikaria, elikaduran aditua (Calahorra 1960)
# [[Paula Fortes]] aktibista, politikaria (Cabo Verde, 1945-2011)
# [[Petronila Guerrero]] politikaria (Cádiz 1953)
# [[Polly Higgins]] abokatua, ingurumen aktibista (1968-2019)
# [[Rashida Obeida]] palestinar aktibista politikoa (XX. mendea)
# [[Reneé Acosta|Renée Acosta]] poeta, filosofoa (Mexiko Hiria, 1976)
# [[Rosario Torres]] politikaria (Malaga 1959)
# [[Solange Fernex]] aktibista (Frantzia, 1934-2006)
# [[Soraya Rodríguez]] politikaria (Valladolid 1963)
# [[Tita Llorens]] igerilaria (Menorca 1968)
# [[Urania Mella]] Saturraranen kartzelaratua (Galizia 1899-1945)
# [[Verónica Gerber Bicecci]] artista, idazlea (Mexiko, 1987)
# [[Vicky Hernández]] aktorea (Kolonbia 1945)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''martxoa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Prudencia Gorrotxategi]] ----'''SORTUA''' Saturrarango kartzelako presoa (Arrankudiaga, ?)
# [[Maria Arriaga]] efef'''SORTUA''' erraketista (Berriz, 1922- Ondarroa, 2014)
# [[Itziar de Blas]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta itzultzailea (Gasteiz, )
# [[Angélica Orue]] ef--'''SORTUA''' albaitaria (Laudio, 1926)
# [[Gemma Orobengoa]] ----'''SORTUA''' argazkilaria (Arrasate, 1985)
# [[Soledad Ruz]] ----'''SORTUA''' flamenko danzaria (Donostia, 1972)
# [[Jennifer Ávila]] ef--'''SORTUA''' kazetaria (Honduras, 1990)
# [[Lur Basterretxea]] ef--'''SORTUA''' eskiatzailea, lasterkaria (Elorrio, 1979)
# [[Maria Eskibel Arratia]] --ef'''SORTUA''' filantropoa (Gasteiz, ? - Valladolid, 1536)
# [[Nieves Cano]] efef'''SORTUA''' filantropoa (Gasteiz, 1847-1899)
# [[María Aranzazu Vélez de Mendizabal]] ----'''SORTUA''' Saturrarango Emakumeen Kartzelako ama nagusia (?)
# [[Magdalena Larrondo]] ----'''SORTUA''' Saturrarango kartzelako zuzendaria (?)
# [[Adriana Bilbao Zarraonandia]] ----'''SORTUA''' flamenko dantzaria (Bilbo, 1988)
# [[Miren Arzak]] ----'''SORTUA''' fisioterapeuta, osteopata, idazlea (Hondarribia, 1966)
# [[Firouzeh Khosrovani]] ----'''SORTUA''' dokumentalgilea (Iran, 1971)
# [[Alba Heredia]] ----'''SORTUA''' flamenko dantzaria (Granada, 1995)
# [[Teodosia Ortega]] efef'''SORTUA''' emagina (Burgos, 1890-Arrigorriaga, 1983)
# [[Assumpta Aierdi]] ----'''SORTUA''' ekintzaile soziala (Donostia, 1972)
# [[Victoriana Herrero Barroso]] efef'''SORTUA''' Saturrarango presoa (Logroño, 1893-1962)
# [[Santa Paula Barbada]] ----'''SORTUA''' emakume santu eta bizarduna (Ávila, ?)
# [[Sara Torres]] ----'''SORTUA''' ikertzailea, idazlea (Gijón, 1991)
# [[Cristina Gutierrez]] ef--'''SORTUA''' ARtista, idazlea, ekintzailea (Bilbo)
# [[Maria Gugelberg von Moos]] botanikaria eta ilustratzailea (Suitza, 1836-1918)
# [[Marika]] ilustratzailea eta komikigilea (Bartzelona, 1949)
# [[Sabrina Van Tassel ]] kazetaria, film-zuzendaria (Frantzia 1975)
# [[Rosie Alfaro]] heriotza zigorraren zain (AEB 1971)
# [[Angelina Rodriguez]] heriotza zigorraren zain (AEB 1968)
# [[Karla Faye Tucker ]] heriotza zigorrez hila (AEB 1959-1998)
# [[Victoria Zárate Zurita]] Bigarren errepublikako maistra eta sindikalista (Madril, 1893-Lisboa, 1964)
# [[Reem Al Numery]] aktibista (Yemen, 1996)
# [[Nimco Ali]] aktibista (Somalia-Ingalaterra, 1983)
# [[Argentina Altobelli]] politikaria, aktibista (Italia, 1866-1942)
# [[Michealene Risley]] amerikar zinegile ekintzailea (Michigan, XX.mendea)
# [[Cindy Amaiza]] aktibista (Kenya, XXI. mendea)
# [[Adjoa Amana]] aktibista (Ghana, XX. mendea)
# [[Florina Alías]] asturiar idazlea (1921-1999)
# [[Lourdes Álvarez García]] asturiar idazlea (Mieres, 1968)
# [[Sharon Olds]] idazlea (Kalifornia, 1942)
# [[Velma Barfield]] serie-hiltzailea (AEB 1932-1984)
# [[Mary Gauthier ]] abeslaria (AEB 1962)
# [[Helen Gibson]] zaldizkoa, especialista (AEB 1892-1977)
# [[Candi Staton]] kantautorea (AEB 1940)
# [[Amy Helm]] kantautorea (AEB 1970)
# [[Bettye LaVette]] soul, blues kantautorea (AEB 1946)
# [[Gemma Escapa]] abokatua, irakaslea (Bizkaia 1965)
# [[Lorina Bulwer]] jostun artista (Ingalaterra 1838-1912)
# [[Lisbeth Añez]] aktibista venezuelarra (Venezuela)
# [[Tchinda Andrade]] trans aktibista (Cabo Verde, 1979)
# [[Yassi Ashki]] osasun-ekintzailea (Iran)
# [[Artearen maistra handiak]] artista-zerrenda
# [[Lucia Anguissola]] margolaria (Italia 1536/38- 1565)
# [[Dorotea de Chopitea]] filantropoa (Txile, 1816- Bartzelona 1891)
# [[Anita Awosusi]] aktibista (Alemania, 1956)
# [[Berta Zúñiga]] aktibista (Honduras, 1990)
# [[Bertha Oliva]] aktibista (Honduras, 1956)
# [[Carmen Castro García]] ekonomialara, aktibista (Valentzia 1967)
# [[Mari Jose Aranguren Querejeta]] ekonomialaria (Gipuzkoa 1969)
# [[Bina Shah ]] kazetaria, idazlea (Pakistan XX. mendea)
# [[Dulce Maria Cardoso]] abokatua, idazlea ( Portugal 1964)
# [[María Franciska Dapena Rico]] margolaria, idazlea (Palentzia 1924-Bilbo 1995)
# [[Laia Soler]] idazlea ( Lleida, 1991)
# [[Remedios Cervantes]] enpresaria, modelo ohia (Malaga 1964)
# [[Isabel Ríos]] sindikalista, ekintzailea (Curtis, Galizia, 1907-1997)
# [[Ana Cano]] Asturierazko idazlea (Somiedo, 1950)
# [[Vanessa Mendoza Cortés]] abortuaren aldeko aktibista (Andorra, 1980)
# [[María Martín Escudero]] dantzaria (Bizkaia XX. mendea)
# [[Mary Treat]] biologoa (AEB 1830-1923)
# [[Sol Panera]] galerista (Bilbo 1946)
# [[Elly Schlein]] Italiako politikaria (Suitza 1985)
# [[Cristina Martín Vega]] kazetaria (Madril 1970)
# [[Maria M. Gosse]] diplomazialaria, enbaxadorea (Alemania 1962)
# [[María del Coro Arizmendi]] ornitologoa ( Mexiko 1963)
# [[Camila Bossa ]] aktorea (Bogota/Galizia 1973)
# [[Karima Baloch]] aktibista (Pakistan-Kanada, 1983-2020)
# [[Marie Inmaculée Ingabire]] feminista, giza-eskubide ekintzailea (Ruanda,?)
# [[Walda Barrios Klee]] soziologoa, aktibista, feminista (Guatemala-Mexiko, 1951-2021)
# [[Ana Lydia Vega]] idazlea (Puerto Rico 1946)
# [[Susana Dans]] aktorea (Coruña 1965)
# [[Maruxa Villanueva]] abeslaria, aktorea (Galizia 1906-1998)
# [[Mabel Rivera]] aktorea (Coruña 1952)
# [[Laura Mañá]] film-zuzendaria, gidoilaria, aktorea (Bartzelona 1962)
# [[Zaza Ceballos]] idazlea (Coruña XX. mendea)
# [[Esther F. Carrodeguas]] dramagilea (Coruña 1979)
# [[María Reimóndez ]] idazlea (Lugo 1759)
# [[Xohana Torres]] idazlea (Galizia 1929-2017)
# [[Erin Mouré]] poeta, itzultzailea (Kanada 1955)
# [[Eva Mejuto]] idazlea (Pontevedra1975)
# [[Nicole Brossard]] poeta (Kanada 1943)
# [[Su Garrido Pombo]] kantautorea ( Galizia1982)
# [[Rosa Sevilla de Alvero]] sufragista, hezitzailea (Filipinak 1879-1954)
# [[Victoria Martín]] umoregilea, gidoilaria (Madril 1989)
# [[Isa Calderón]] umoregilea, gidoilaria ( Madril 1983)
# [[Noemí Sabugal]] idazlea ( Leon, 1979)
# [[Eva Llorach ]] aktorea ( Murtzia 1979)
# [[Alix Payen]] 1871ko Parisko Komunako ambulancière (1842-1903)
# [[Angela Saini]] zientzia-kazetaria (Londres 1980)
# [[Samira Ahmed]] kazetaria, genero diskriminazioagatik BBC salatu eta epaiketaren irabazlea (Londres 1968)
# [[Laura Bates]] idazle feminista, aitzindaria (Oxford 1986)
# [[Caroline Criado Perez]] kazetari ekintzailea (EB 1984)
# [[Deborah Cameron]] hizkuntzalaria (Eskozia 1958)
# [[Teodora Barrio]] idazlea, asturieraz (Marrubio, 1968)
# [[Teresa Cónsul]] idazlea, asturieraz eta gaztelaniaz (?- Oviedo, 1834)
# [[Raquel Fernández Menéndez]] idazlea, asturieraz (Salas, 1993)
# [[Blanca Fernández Quintana]] idazlea, asturieraz (Bimenes, 1994)
# [[Enriqueta González Rubín]] idazlea eta kazetaria, asturieraz (Ribadesella, 1832-Infiesto, 1877)
# [[Nené Losada]] idazlea, asturieraz (Luarca, 1921-2009)
# [[Idoia Rodríguez Buján ]] militarra (Lugo 1983-Afganistan 2007)
# [[Gillian Wearing]] artista (EB 1963)
# [[Cathy Newman]] kazetaria (EB 1974)
# [[Kate Adie ]] kazetaria (EB 1945)
# [[Rebekah Brooks]] kazetaria (EB 1968)
# [[María Teresa González|Maria Teresa Gonzále]] idazlea, asturieraz (Gijón. 1950-1995)
# [[Marta Mori]] idazlea, asturieraz (Gijón, 1965)
# [[María Esther García López]] idazlea, asturieraz (Valdés, 1948)
# [[Esther Prieto]] idazlea, asturieraz (Arenas, Cabrales, 1960)
# [[Helena Trexu]] idazlea, asturieraz (Sama de Langreo, 1945)
# [[Margaret Collins Weitz]] historialaria, Frantziako Erresistentzian aditua (AEB, 1929)
# [[Beatriz Álvarez-Guerra]] aktorea (Madril 1994)
# [[Tina Gascó]] aktorea (Sevilla 1914-Madril 1973)
# [[Zineb Hattab]] sukaldaria (Girona/Suitza 1989)
# [[Rosalía Mera]] jostuna, enpresaburua (Coruña 1944-2013)
# [[Sandra Ortega Mera ]] enpresaburua, filantropoa ( Coruña 1968)
# [[Mey Rahola]] argazkilaria (Leon 1897-Frantzia 1959)
# [[Clara Martínez Alberola]] abokatua (Madrid, 1963)
# [[Elena Vázquez Zendon]] matematikaria (Ourense, 1966)
# [[Elsa Anka]] aurkezlea (Bartzelona 1965)
# [[Paloma Marín]] aurkezlea (?, XX. mendea)
# [[Cristina Urgel]] aurkezlea (Soria 1979)
# [[Kate del Castillo]] aktorea (Mexiko 1972)
# [[Marisa Naranjo]] aurkezlea (Kanariak 1944)
# [[Estela Giménez]] gimnasta (Madril 1979)
# [[Manuela López García]] Maistra, poeta (Cacabelos, 1910-2005)
# [[Jenny Nyström]] ilustratzailea (Suedia, 1854-1946)
# [[Clara Maria Pope]] margolaria (Londres, 1767-1838)
# [[Laurence Suhner]] idazlea eta artista (Geneva, 1968)
# [[Anna Tigerhielm]] margolaria (Suedia, 1832-1906)
# [[Trini Tinturé]] ilustratzailea (Lleida, 1938)
# [[Henar Torinos]] Valladolid, 1985
# [[Elena Francisen kontsultategia]] emakumeentzako irratsaioa (Espainia 1947-1984)
# [[Maruja Fernández]] irrati esataria (Kuba 1925-Bartzelona 2001)
# [[Pepa Fernández]] kazetaria (Lleida 1965)
# [[Mara Torres]] kazetaria, idazlea (Madril 1974)
# [[Macarena Berlín]] kazetaria (Madril 1973)
# [[Florence Rochefort]] historialari frantziarra (Suresnes, 1958)
# [[Giovanna Garzoni]] margolaria (Italia 1960-1970)
# [[Michaelina Wautier]] margolaria (Belgika c.1617-1689)
# [[Louise Moillon]] margolaria (Frantzia 1610-1696)
# [[Maria van Oosterwijck]] margolaria (Herbehereak 1630-1693)
# [[Anne Vallayer-Coster ]] margolaria (Paris 1744-1818)
# [[Marie-Victoire Lemoine]] margolaria (Paris 1754-1820)
# [[Marie Gabrielle Capet]] margolaria (Frantzia 1761-1818)
# [[Constance Mayer]] margolaria ( Frantzia 1775-1821)
# [[Marie-Éléonore Godefroid]] margolaria ( Paris 1778-1849)
# [[Lilly Martin Spencer]] margolaria ( EB1822-AEB 1902)
# [[Clémentine Delait]] emakume bizarduna (Frantzia, 1865-1939)
# [[María Folguera]] idazlea, eszena zuzendaria (Madril, 1984)
# [[AveLina Pérez|Avelina Pérez]] Sortzaile eszenikoa (Oia, 1969)
# [[Raquel García-Tomás]] musikagilea (Bartzelona, 1984)
# [[Lola Blasco]] aktorea, idazlea eta antzerki zuzendaria (Alacant, 1983)
# [[Marta Pazos]] eszena zuzendaria (Pontevedra, 1976)
# [[Helena Tornero]] antzerkigilea (Figueras, 1973)
# [[Helena Antonia]] emakume bizarduna (Lieja, 1550-1595)
# [[Antonietta Gonsalvus]] emakume bizarduna (Frantzia, 1572-?)
# [[Arantza Ozaeta Cortázar]] arkitektoa (Madril 1982)
# [[Victoria Rodríguez]] aktorea (Madril 1931-2020)
# [[Pilar Eyre]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1947)
# [[Teresa Ribera ]] politikaria (Madril 1969)
# [[Carolina Maria de Jesus]] idazlea, poeta, kronista (Brasil 1914-1977)
# [[Jane Barnell]] emakume bizarduna (AEB 1871-1951)
# [[Alice Elizabeth Doherty]] emakume bizarduna ( AEB 1887-1933)
# [[Annie Jones ]] emakume bizarduna ( AEB 1865-1902)
# [[Krao Farini]] emakume bizarduna (Laos 1876-AEB 1926 19)
# [[Josephine Clofullia]] emakume bizarduna (Suitza 1829-1875)
# [[Pilar Pedraza]] idazlea, irakaslea (Toledo 1951)
# [[Carmen Linares]] flamenko-abeslaria (Linares 1951)
# [[María Pagés]] dantzaria, koreografoa (Sevilla 1963)
# [[Ellen MacArthur]] nabigatzailea (EB 1976)
# [[Aurora Vargas]] flamenko-dantzaria, kantaria ( Sevilla 1956)
# [[Bernarda de Utrera]] flamenko-kantaria (Utrera 1927-2009)
# [[Fernanda de Utrera]] flamenko-kantaria (Utrera 1923-2006)
# [[La Serneta]] flamenko kantaria (Cádiz 1837-Utrera 1912)
# [[Caroline van der Plas]] kazetaria, politikaria (Herbehereak 1967)
# [[Marta plana]] Australiara eramandako emakumeak (1960-1963)
# [[Arlette Farge]] historialari frantsesa (Charleville - 1941)
# [[Bibia Pavard]] historialari frantsesa (1980)
# [[Maddalena Casulana]] musikagilea (Italia, 1544-1590)
# [[Lucinda Williams ]] egile abeslaria (AEB 1953)
# [[Ivette Nadal ]] egile abeslaria, poeta (Bartzelona 1988)
# [[Blanca Llum Vidal]] poeta (Bartzelona 1986)
# [[Núria Martínez-Vernis]] poeta (Bartzelona 1976)
# [[Montse Castellà]] egile abeslaria, aktibista (Tarragona 1976)
# [[Rosa Regàs]] idazlea (Bartzelona 1933)
# [[Georgina Regàs]] sukaldaria, idazlea (Bartzelona 1932-Girona 2022)
# [[Carme Canela]] jazz-abeslaria (Bartzelona 1962)
# [[Sheila Jordan]] jazz- abeslaria (AEB 1928)
# [[Galina Balashova]] arkitektoa, diseinatzailea (Errusia 1931)
# [[Urška Djukić]] zinema-zuzendaria, gidoilaria (Eslovenia 1986)
# [[Asha Haji Elmi]] politikaria, aktibista (Somalia, 1962)
# [[Joana Afonso]] diseinatzailea, ilustratzailea (Portugal 1989)
# [[Cani Fernández Vicién]] abokatua (Cartagena 1963)
# [[Mar Sodupe]] aktorea (Kanariak 1972)
# [[Pepa Aniorte]] aktorea, abeslaria (Alacant 1972)
# [[Toni Morillas]] politikaria, feminista (Jaen 1982)
# [[Clementina Díez de Baldeón]] irakaslea, politikaria (Ciudad Real 1953)
# [[Consuelo Rumí]] psikologoa, irakaslea, politikaria (Almeria 1957)
# [[Anita Gutbrod]] igerilaria (Argentina 1903-1967)
# [[Lita Tiraboschi]] igerilaria, irakaslea, idazlea (Argentina 1917-1972)
# [[Pilar Geijo ]] igerilaria (Argentina 1984)
# [[Lilian Harrison]] igerilaria (Argentina 1904-1993)
# [[Enriqueta Agut Armer]] 2. errepublikako(Castelló, 1912-Mexiko, 1998)
# [[Concepción Alfaya]] 2. errepublikako maistra (Madril, 1886-1945)
# [[Elvira Navarro]] idazlea (Huelva, 1978)
# [[Alba Carballal|Alva Carballal]] idazlea (Lugo, 1992)
# [[Marie Equi]] medikua, aktibista (AEB,1872-1952)
# [[Maria Baldó|María Baldó]] 2. Errepublikako maistra (Albacete, 1884-Toulouse, 1964)
# [[María Braña de Diego|Maria Braña de Diego]] 2. Errepublikako maistra (Madril, 1912-2007)
# [[Carmen Castilla Polo]] 2. Errepublikako maistra (Logroño, 1895-Madril, 1979)
# [[Alba Sotorra Clua]] zinema zuzendaria (Reus, 1980)
# [[Carmen Hermosín]] politikaria (Sevilla 1945)
# [[Magdalena Valerio]] legelaria, politikaria (Caceres 1959)
# [[Mar Moreno]] legelaria, politikaria, idazlea (Jaen 1962)
# [[Teresa Jiménez Vílchez]] irakaslea, politikaria (Granada 1962)
# [[Fuensanta Coves]] irakaslea, politikaria (Alacant 1961)
# [[Irene García]] politikaria (Cádiz 1980)
# [[Marina Vega]] espioia, nazi harrapatzailea (Cantabria 1924-Madril 2011)
# [[Braulia Cánovas]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Murtzia 1920- Bartzelona 1993)
# [[Conchita Ramos]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Lleida 1925-Frantzia 2019)
# [[Alfonsina Bueno]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Zaragoza 1904- Frantzia1979)
# [[Margoth Escobar]] Ingurumen eskubideak eta indigenen aldeko aktibista (Ekuador, 1954)
# [[Mercedes Escribano Pérez]] Bigarren Errepublikako maistra (Valdeganga, 1888-Madril, 1958)
# [[Carmen García del Diestro]] Bigarren Errepublikako maistra, pedagogoa (Santander, 1908-Madril, 2001)
# [[Elsa López]] idazlea, poeta (Fernando Poo, 1943)
# [[Elena Gallego Abad|Elena Gallego]] kazetaria, idazlea (Teruel, 1969)
# [[Ana Vanessa Gutiérrez]] asturierazko idazlea (Mieres, 1980)
# [[Elsa Fernández]] galizierazko idazlea (Buenos Aires, 1933-1964)
# [[Avelina Valladares]] galizierazko idazlea (A Estrada 1825.1902)
# [[Violeta Friedman]] aktibista, bizirik atera Auschwitzetik (Errumania 1930- Madril 2000)
# [[Constanza Martínez Prieto]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Madril 1917-Bartzelona 1997))
# [[Laura Seco]] politikaria (Cádiz 1971)
# [[María Teresa Fernández de la Vega]] magistratua, politikaria (Valentzia 1949)
# [[Esperanza Oña]] politikaria (Sevilla 1957)
# [[Nuria Espallargas]] ikertzailea (Bartzelona 1979)
# [[Rosario de Velasco]] margolaria (Madril 1904-Bartzelona 1991)
# [[Marga Gil Roësset]] eskultorea, ilustratzailea, poeta (Madril 1908- 1932)
# [[Ángeles Santos Torroella]] margolaria (Girona 1911- Madril 2013)
# [[Delhy Tejero]] margolaria (Zamora 1904- Madril 1968)
# [[Lauren Bastide]] Frantziako kazetaria eta ekintzaile feminista (Orleans, 1980)
# [[Lima Aafshid]] idazle eta poeta (Afganistan, ?)
# [[Adelaide Estrada]] Mediku, zientzialari eta aktibista (Portugal, 1898-1979)
# [[Martha P. Falconer]] Aktibista, gizarte-langilea (AEB, 1862-1941)
# [[Tamara Alves]] artista, muralista, ilustratzailea, tatuatzailea (Portugal 1983)
# [[Rada Akbar]] artista (Afganistan, 1988)
# [[Maria Lucília Estanco Louro]] irakasle eta aktibista (Portugal, 1922-2018)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''otsaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Toda Likona]] ----'''SORTUA''' merkataria (Lekeitio, XV. mendea)
# [[Mari Juan Mezeta]] ----'''SORTUA''' merkataria (Lekeitio, XV. mendea)
# [[Maria Perez Larrinaga]] ----'''SORTUA''' merkataria (Lekeitio, XV. mendea)
# [[Olatz Urkia]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Donostia, 1986)
# [[Helena Barrenetxea]] ----'''SORTUA''' zestalaria (Durango, 2007)
# [[María Flores]] ----'''SORTUA''' 1824an bere askatasuna lortu zuen esklabua (Eivissa, 1775-?)
# [[Zorione Erezuma]] ----'''SORTUA''' poeta (Bilbo, 1969)
# [[Charo Roquero]] ----'''SORTUA''' historialaria (Donostia)
# [[Maritxu Negelua]] ----'''SORTUA''' idazlea, pastoralgilea (Zuberoa, 1999)
# [[Mari Tere Alberdi]] ef--'''SORTUA''' sukaldaria, tabernaria, aktorea (Berriz)
# [[Fabiola Gutiérrez]] ----'''SORTUA''' idazle (Bolivia, 1989)
# [[Carmen Castro Cardús]] ----'''SORTUA''' Saturrarango kartzelako "zaintzaile" (Huesca, ?-1948)
# [[Maider Galardi]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta ikerlaria (Lasarte-Oria, 1995)
# [[Antoñita La Singla]] dantzaria (Bartzelona 1948)
# [[La Sordita]] dantzaria (Cádiz XIX.mendea-XX.mendea)
# [[Amal Aden]] idazle ekintzailea (1983, Somalia)
# [[Iola Leal Riesco]] ingumenaren aldeko ekintzailea (Lugo, 1977)
# [[Sol León]] dantzaria, koreografoa (Kordoba ç 1919)
# [[Sara Lezana]] dantzaria (Madril 1948)
# [[Cristina Llorente]] dantzaria, abeslaria, aktorea (Valladolid 1985)
# [[Isabel Llull]] dantzaria, maistra (Palma 1946)
# [[Sara Luzita]] dantzaria (Espainia 1922)
# [[Bárbara Lys]] dantzaria (Balearrak 1946)
# [[Claudia Salas]] aktoreak (Madril 1977)
# [[Carlota Pereda]] film-zuzendaria, gidoilaria (Madril 1975)
# [[Esther Cañadas]] modeloa (Albacete 1977)
# [[Joselyn Brea]] kirolaria (Venezuela/Galizia 1994)
# [[Donna Karan]] moda-diseinatzailea (AEB 1948)
# [[Eva Copa]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Bolivia 1987)
# [[Adrienne Avril de Sainte-Croix]] Frantziako filantropo eta feminista (1855 - 1936)
# [[Zahra Mohammadi]] BBCren 100 emakumeak 2022 Kurdinstango irakaslea errepresaliatua (1990)
# [[Layli]] BBCren 100 emakumeak 2022 Irango ekintzaile feminista errepresaliatua (2002)
# [[Wegahta Gebreyohannes Abera]] BBCren 100 emakumeak 2022 Etiopiako langile humanitarioa (xxxx)
# [[Victoria Baptiste]] BBCren 100 emakumeak 2022 Estatu Batuetako erizaina (xxxx)
# [[Velmariri Bambari]] BBCren 100 emakumeak 2022 Indonesiako Sexu-indarkeriaren kontrako ekintzailea (1980)
# [[Tamana Zaryab Paryani]] BBCren 100 emakumeak 2022 Afganistango kazetaria eta youtuberra (1997)
# [[Alice Pataxó]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Brasil, 2001)
# [[Erika Hilton]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Brasil, 1992)
# [[Zahra Joya]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Agfanistan, 1992)
# [[Velia Vidal]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Kolonbia, 1982)
# [[Roza Salih]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Eskozia.1989)
# [[Cecilia Patricia Flores Armenta]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Mexiko XX. mendea)
# [[Mirta Nuñez]] espainaiko gerra zibilaren historialaria (Kuba, 1956)
# [[Mirta Díaz-Balart]] Mirta Nuñezen ama eta Fidel Castroren lehenengo emaztea (Habana, 1928)
# [[Jane Misme]] Kazetari eta feminista frantsesa (1865-1935)
# [[Judith Heumann]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Filadelfia, 1947)
# [[Asonele Kotu]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Hegoafrika, ? )
# [[Nathalie Becquart|Natahalie Becquart]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Frantzia, 1969)
# [[Ida Holz]] informatikaria (Uruguai, 1935)
# [[Simone Tebet]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Brasil 1970)
# [[Ferenice de Rodas]] ama (Grezia, K.a. 396-K.a. V. mendea)
# [[Lashana Lynch]] aktorea (Londres 1987)
# [[Giuseppa Barbapiccola]] filosofoa, poeta, itzultzailea (Italia, 1702-1740)
# [[Taisia Bekbulatova]] kazetaria, BBCren 100 emakumeak 2022 (Errusia, xxxx)
# [[Suvada Selimović]] ekintzailea, BBCren 100 emakumeak 2022 (Bosnia, 1965)
# [[Shonda Rhimes]] gidoilaria, fil-zuzendaria (AEB 1970)
# [[Beatrice Fihn]] arma-nuklearren aurkako aktibista ( Suedia 1982)
# [[Tania Álvarez Yates]] kanoalaria (Pontevedra 1994)
# [[Tania Fernández García]] kanoalaria (Lugo 1992)
# [[Blanca Paloma]] abeslaria (Alacant 1989)
# [[Alice Wonder]] abeslaria ( Madril 1998)
# [[Olga Xirinacs]] idazlea (Tarragona 1936)
# [[Bikimel]] kantautorea (Bartzelona 1976)
# [[Luján Argüelles]] aurkezlea (Asturias 1977)
# [[Virginia Díaz]] kazetaria (Madril 1974)
# [[Kristina Berdínskikh]] kazetaria, BBCren 100 emakumeak 2022 (Ukraina)
# [[Kadri Keung]] moda-diseinatzailea, BBCren 100 emakumeak 2022 (Hong Kong)
# [[Leonor Ferrer Girabau]] delineatzailea (Bartzelona, 1894-1953)
# [[Fatima Sheikh]] hezitzailea (India, 1831-1900)
# [[Jana Zinkevytx|Iana Zinkevitx]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Ukraina, 1995)
# [[Chanel Contos]] sexu-erasoen aurkako aktibista BBCren 100 emakumeak 2022 (Australia)
# [[Aye Nyein Thu]] mediku aktibista BBCren 100 emakumeak 2022 (Birmania, 1996)
# [[Judy Kihumba]] zeinu-hizkuntzako interpretea, BBCren 100 emakumeak 2022 (Kenya)
# [[Paula Púa]] gidoilaria (Valentzia 1992
# [[Minerva Piquero]] kazetaria (Asturias 1967)
# [[Beatriz Pécker]] kazetaria (Madril 1955)
# [[Luisa Alberca]] irrati-nobelagilea (C.Real 1920-Logroño 2006)
# [[Vira Silenti]] aktorea (Italia 1931-2014)
# [[Clementina Albéniz|Clementina Albeniz]] maistra errepublikarra (Madril, 1853-1946)
# [[Ana Canalias Mestres]] maistra errepublikarra (Zaragoza, 1886-1934)
# [[Angelina Colubret]] maistra errepublikarra (Badalona, 1910 -Torroella, 1998)
# [[Isabel Esteban Nieto]] maistra errepublikar eraila (Palentzia, 1893-1936)
# [[Sofia Polo Giménez]] maistra errepublikar eraila (Zaragoza, 1904-Palentzia, 1936)
# [[Cirila Ubaldina García Díaz]] maistra errepublikar eraila (Salamanca, 1893-Palentzia, 1936)
# [[Samara Joy]] jazz abeslaria (AEB 1998)
# [[Sarah Kane]] antzerkigilea (EB 1971-1999)
# [[Toñi Salazar]] abeslaria (Badajoz 1963)
# [[Encarna Salazar]] abeslaria (Badajoz 1961)
# [[Lina Meruane]] Idazlea (Txile 1970)
# [[Nelly Meruane]] aktorea, irakaslea (Txile1927-2018 19)
# [[Teresa Laespada]] ikertzailea (Bilbo 1965)
# [[Ana Santos Aramburo]] liburuzaina (Zaragoza 1957)
# [[Glòria Pérez-Salmerón]] liburuzaina (Bartzelona 1958)
# [[Susana Fortes]] idazlea (Pontevedra 1959)
# [[Ana Belén Fortes]] idazlea (Pontevedra 1967)
# [[Genara Fernández García|Genera Fernández Garcia]] maistra fusilatua (León, 1903-1941)
# [[Josefa García Segret|Josefa Garcia Segret]] maistra errepublikarra (Tui, 1900-Oliveros, 1986}
# [[Gertrudis Ríos Marín|Gertrudis Rios Marín]] torturatu eta exekutatuko maistra (Cádiz, 1901-1936)
# [[Benita Gil]] maistra erbesteratua (Teruel, 1913-Praga, 2015)
# [[Carmen Hombre Ponzoa|Carmen Hombre Pouzoa]] maistra fusilatua (Cádiz, 1898-1936)
# [[Elisa López Velasco]] maistra berritzailea (Málaga, 1884-1936??)
# [[Sirisha Bandla]] BBCren 100 emakumeak 2022, ingeniari aeronautikoa (India 1988)
# [[Nazanin Zaghari-Ratcliffe]] BBCren 100 emakumeak 2022, iraniar-britaniar hiritarra (Tafresh 1978)
# [[Narges Mohammadi]] BBCren 100 emakumeak 2022, eskubideen aldeko ekintzailea (Persia 1972)
# [[Palmira Pla Pechovierto]] maistra, pedagogoa eta polikaria (Teruel, 1914-Castlló, 2007)
# [[Emilia Elias Herrando|Emilia Elias Herrando]] maistra, pedagogoa (Madril, 1898 - Mexiko, 1976)
# [[Veneranda Manzano]] maistra, politikaria, erbesteratua (Asturias, 1893-1992)
# [[Guillermina Medrano]] maistra eta politikaria (Albacete, 1912-Valencia, 2005)
# [[Marguerite Durand (feminista)]] kazetari, aktore, politikari eta feminista frantsesa (1864 - 1936)
# [[Jane Rigby]] BBCren 100 emakumeak 2022 Astrofisika estatubatuarra (EEUU, XXXX)
# [[Iryna Kondratova]] BBCren 100 emakumeak 2022 Anestesiologa eta pediatra (Ukrania, XXXX)
# [[Constance Tipper]] metalurgikaria (Erresuma Batua, 1894-1995)
# [[Johanna Döbereiner]] ingeniari agronomoa (Brasil, 1924-2000)
# [[Txell Alarcón]] saskibaloi jokalaria (Bartzelona 2003)
# [[Maider Castellano]] saskibaloi jokalaria (Gasteiz 2003)
# [[Gregoria Canelo de Paredes]] 'chinato' dialekto hiztuna (Caceres 1861-1917)
# [[Marina Ortiz de Zárate]] saskibaloi jokalaria (Gasteiz 1999)
# [[Chatrice White]] saskibaloi jokalaria (AEB 1996)
# [[Ana Laverón]] aeronautiko ingeniaria(Espainia XX. mendea)
# [[Isaura Clavero]] 1. emakume aeronautiko ingeniaria (Vigo XX. mendea)
# [[Parinoush Saniee]] idazlea (Iran 1949)
# [[Elena Barraquer Compte]] oftalmologoa (Bartzelona 1954)
# [[Jimena Quirós]] 1. emakume ozeonografoa (Almeria 1899-Madril 1983)
# [[Isabelle Junot]] aktorea (AEB 1991)
# [[Tamara Falcó]] moda-diseinatzailea (Madril 1981)
# [[Micaela Navarro]] politikaria (Jaen 1956)
# [[Ibijoke Faborode]] BBCren 100 emakumeak 2022, politikaria (Nigeria XX. mendea)
# [[Gohar Eshghi]] BBCren 100 emakumeak 2022, ekintzailea (Iran 1946-2002)
# [[Fatima Amiri]] BBCren 100 emakumeak 2022, ikaslea (Afganistan, 2005)
# [[Carmen Muñoz Manzano]] Bigarren Errepublikako maistra eta idazlea (Cáceres, 1906-Coruña, 2002)
# [[Carmen García de Castro]] Bigarren Errepublikako maistra eta pedagogoa (Almería, 1886-1969)
# [[Isabel González Turmo]] antropologoa (Espainia XX. mendea)
# [[Elvira Álvarez de Ceballos]] dama (Espainia XIV. mendea -1372)
# [[Difficult Women]] emakume kabareta (Australia)
# [[Mehreen Faruqi]] politikaria (Pakistan 1963)
# [[Katarina Zec]] saskibaloi jokalaria (Serbia 1997)
# [[Mariana Barassi]] film-zuzendaria (Argentina 1977)
# [[Vic Echegoyen]] idazlea (Madril 1969)
# [[Claudia Zapata]] historialaria (Txile 1975)
# [[Christiane Félip Vidal]] idazlea (Frantzia 1950)
# [[Katherine Kurtz]] idazlea (AEB 1944)
# [[Juana Ontañón eta Valiente|Juana Ontañon y Valiente]] Bigarren Errepublikako maistra (Madril, 1886-Mexiko, 1972)
# [[Wally Funk]] astronauta (AEB 1939)
# [[Ida Ørskov]] bakteriologoa (Danimarka 1922- 2007)
# [[Alice Lee]] matematikaria (EB 1858-1939)
# [[Elizabeth Scott]] matematikaria (AEB 1917-1988)
# [[Ainhoa Achutegui]] zuzendari artistikoa ( Venezuela 1978)
# [[Akwaeke Emezi]] idazlea (Nigeria 1987)
# [[Leia Dongue]] saskibalio jokalaria (Mozambike 1991)
# [[Mónica Bruckmann]] soziopolitologoa (Peru XX. mendea)
# [[Claude Ber]] poeta (Frantzai 1948)
# [[Nadia Yala Kisukidi]] filosofoa (Belgika 1978)
# [[Ana Carrique]] musikagilea ( Argentina 1964)
# [[Cristina Montserrat Hendrickse]] abokatua, irakaslea (AEB 1964)
# [[Kristina Higgins]] saskibaloi jokalaria (AEB 1994)
# [[Joy Alexis Brown-Adams]] saskibaloi jokalaria (Guyana 1993)
# [[Dona Tututa]] piano-jolea (Cabo Verde 1919-2014)
# [[Yolanda Morazzo]] poeta (Cabo Verde 1927-Lisboa 2009)
# [[Tuna Mascarenhas]] kimikaria, aktibista, 1. dama (Cabo Verde 1944-2009)
# [[Kate Asabuki]] aktore pornoa (Tokio 1962)
# [[Celina Pereira]] abeslaria, kontalaria (Cabo Verde 1940-Lisboa2020)
# [[Athaliah Molokomme]] fiskala (Botswana 1959)
# [[Constance Cummings-John]] politikaria (Sierra Leona 1918-Londres 2000)
# [[Aspásia Camargo]] politikaria (Brasil, 1946 19)
# [[Rachael Blackmore]] Jokey-a (Irlanda 1989)
# [[Lívia Járóka]] 1. emakumezko ijito eurodiputatua (Hungaria 1974)
# [[Clare Marie Hodges]] AEBko 1. emakumezko basozaina (AEB 1890-1970)
# [[Consuelo González Ramos]] kazetaria, erizaina, feminista (Zamora, 1877-Madril, 1956)
# [[Esperanza Rodríguez Cerdán]] Bigarren Errepublikako maistra erbesteratua (Madril, 1892-Valentzia,1984)
# [[Rosa Roig]] Bigarren Errepublikako maistra (Tarragona, 1890-Bartzelona, 1969)
# [[Pilar Salvo Giménez|Pilar Salvo]] Bigarren Errepublikako maistra fusilatua (Zaragoza, 1889-1936)
# [[Amalia Torrijos]] Bigarren Errepublikako maistra eta alkatea (Sevilla, 1911- ???)
# [[Ekaterina Lermontova]] Paleontologoa (SESB, 1889-1942)
# [[Eva Mameli Calvino]] Botanikaria (Italia, 1886-1978)
# [[Heike Freire]] filosofoa, aktibista (Espainia, ??)
# [[Sabrina Sánchez]] kazetaria, sexu langilea (Mexiko 1981)
# [[Karine Espineira]] soziologoa, trans ekintzailea (Txile 1967)
# [[Nadia Ferreira]] modeloa, enpresaburua (Paraguai 1999)
# [[Elena Sánchez Caballero]] kazetaria (Madril 1957)
# [[Pilar Martín Fernández]] immunologia ikertzailea (Madril 1973)
# [[Maruja Torres]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1943)
# [[Nya de la Rubia]] abeslaria, aktorea (Sevilla 1986)
# [[Aryna Sabalenka]] tenislaria (Bielorrusia 1998)
# [[Aliaksandra Sasnovih]] tenislaria (Bielorrusia 1994)
# [[Lucia Stecher]] ikertzailea (Txile XX. mendea)
# [[Elena Oliva]] soziologoa, ikertzailea (Txile 1982)
# [[Gendengarjaa Baigalimaa]] onkologoa (Mongolia XX. mendea)
# [[Elena Moreno Zaldibar]] saskibaloi jokalaria (Donostia 1959)
# [[Tanaya Mechelle Atkinson]] saskibaloi jokalaria (AEB 1996)
# [[Kinu Nishimura]] ilustratzailea (Japonia 1969)
# [[Asunción Linares]] paleontologoa (Granada, 1921-2005)
# [[Sylvie Denis]] idazlea
# [[Marguerite Durand (hizkuntzalaria)]] hizkuntzalarieta fonetikalari frantziarra (1904)
# [[Jeanne Chauvin]] abokatu eta feminista frantsesa (1862-1926)
# [[Soraya Prieto Fernández]] kimikaria (Gasteiz 1979)
# [[Maimouna Diarra]] saskibaloi jokalaria (Senegal 1991)
# [[Esther Yáñez González - Irun]] Armadako 1. emakumea eta gerra ontzi kapitaina (Cádiz 1971)
# [[María José Escalona]] informatikaria (Sevilla 1976)
# [[Helena Viñes]] ekonomialaria (Espainia, XX. mendea)
# [[María Jesús Almazor]] Telekomunikazio ingeniaria, CEO ( Brtzelona 1970)
# [[Karen Gaines]] ziberdefentsan aditua, CEO (XX. mendea)
# [[Silvia Albert Sopale]] aktore, zuzendari (Donostia 1976)
# [[Midi Achmat]] LGTB aktibista (Hegoafrika, 1964)
# [[Shiva Nazar Ahari]] giza eskubideen aldeko aktibista (Irán, 1984)
# [[Leoncia Gómez Galán]] zerbitzaria, 'vocera' (Caceres 1903-1986)
# [[Irma Estrada Silva]] autodefentsa irakaslea (El Salvador ?)
# [[Anália de Victória Pereira]] politikaria ( Angola 1941-2009)
# [[Belita Palma]] abeslaria (Angola 1932-1988)
# [[Luzia Inglês Van-Dúnem]] politikaria (Angola 1948)
# [[Margarida Rosa da Silva Izata]] diplomazialaria (Angola 1958)
# [[Ana Clara Guerra Marques]] dantzaria (Angola 1962)
# [[Luísa Rogério]] kazetaria (Angola 1967)
# [[Lourdes Van-Dúnem]] musikaria (Angola 1935-2006)
# [[Arlete Leona Chimbinda]] politikaria, irakaslea (Angola 1960)
# [[Silvia Lutucuta]] Kardiologoa, ministroa (Angola 1968)
# [[Josefa Sacko]] agronomoa, enbaxadorea (Angola XX. mendea)
# [[Vera Daves]] ekonomialaria, ministroa (Angola 1984)
# [[Catherine Austin Fitts]] bankaria (AEB 1950)
# [[Marjorie Rice]] matematikaria (AEB, 1923-2017)
# [[Liliana Colanzi]] idazle eta editorea (Bolivia, 1981)
# [[Magela Baudoin]] idazle (Bolivia, 1973)
# [[Trementinaireak]] sendatzeko produktu naturalen saltzaile ibiltariak (Katalunia XIX. mendea-XX. mendea)
# [[Eloísa del Pino Matute]] zientzialari soziala, ikertzailea (Espainia XX. mendea)
# [[María Luisa López Grigera]] filologoa (Coruña 1926)
# [[Paula Dapena Sánchez]] futbolaria (Pontevedra 1996)
# [[ASPEGI elkartea]] emakume profesionalena, enpresariena (Gipuzkoa 1998)
# [[Sari Arponen]] medikua (Finlandia 1977)
# [[Carolina Iglesias]] umoregilea, gidoilaria, youtuberra (Coruña 1993)
# [[Berta Collado]] kazetaria, aurkezlea (Toledo 1979)
# [[Yola Mamani]] komunikatzailea (Bolivia, 1984)
# [[Hélène Dutrieu]] txirrindulari, hegazkinlari (Belgika-Frantzia, 1877-1961)
# [[Virginia Ayllón]] idazle (Bolivia, 1958)
# [[Begonya Pozo]] idazlea (Valentzia 1974)
# [[Carmelina Sánchez-Cutillas]] idazlea (Madril 1921- Valentzia 2009)
# [[Beatriu Civera]] idazlea (Valentzia 1914-1995)
# [[Ana María Ibars]] idazlea, maistra (Valentzia 1892-1965)
# [[Raquel Payá]] pedagogoa (Valentzia 1919-1972)
# [[Alison Spedding]] antropologoa (Ingalaterra/Bolivia, 1962)
# [[Margaret W. Rossiter]] emakumeen historialaria ( AEB 1944)
# [[Maria Beneyto]] idazlea, poeta (Valentzia 1925-2011)
# [[María Villén]] 2. Errepublikako maistra (Burgos 1871-Valentzia 1961)
# [[Lindaura Anzoátegui]] idazle (Bolivia, 1846-1898)
# [[Yolanda Bedregal]] poeta (Bolivia, 1913-1999)
# [[María Virginia Estenssoro]] poeta (Bolivia, 1902-1970)
# [[Hilda Mundy]] poeta (Bolivia, 1912-1980)
# [[Concha Peña Pastor]] bigarren errepublikako maistra eta abokatua (Ciudad Real, 1906-Panama, 1960)
# [[Elpidia Polo Ovejas]] bigarren errepublikako maistra errepresaliatua (Valladolid, 1890-Madrid, 1988)
# [[Carmen Valero Gimeno]] bigarren errepublikako maistra eta pedagogo errepresaliatua (Silla, 1893-1962)
# [[Rosa Menéndez]] zientzialaria, 1. emakumea CSIC burua (Asturias 1956)
# [[Dulceida]] interneteko ospetsua (Bartzelona, 1989)
# [[Juana Macías]] film-zuzendaria, gidoilaria (Madril 1971)
# [[Brisa Fenoy]] musikaria, DJ, modeloa (Cádiz 1991)
# [[María Vargas Montoya]] enologoa (Haro 1971)
# [[María Vargas Fernández]] flamenko abeslaria (Cádiz 1947)
# [[Laura Alonso Cancho]] poeta (Santander 1978)
# [[Dina Abouzeid Sariñena]] badminton entrenatzailea (Zaragoza 1979)
# [[Agostina Burani]] saskibaloi jokalaria ( Argentina 1991)
# [[Carmen Ybarra Careaga]] enpresaburua, markesa (Espainia 1963)
# [[María José Álvarez Mezquíriz]] EULEN enpresaburua (Bilbo 1957)
# [[Margaret H. Wright]] matematikaria (AEB, 1944)
# [[Katharine Way]] fisikaria (AEB, 1902-1995)
# [[Paola Velasco Pinedo]] Boliviako 1. emakume piloto komandantea (1988)
# [[Xian (aktibista)]] LGTB aktibista (Txina, ?)
# [[Laura Hojman]] gidoilaria, film zuzendaria (Sevilla 1981)
# [[Bibisara Assaubayeva]] xake jokalaria (Kazakhstan 2004)
# [[Anne L'Huillier]] fisika atomikoko irakaslea (Frantzia/Suedia 1958)
# [[Tamara Rojo]] datzaria, koreografoa (kanada/Espainia 1974)
# [[Elena S. Sánchez]] kazetaria (Toledo 1979)
# [[Patricia Pardo]] kazetaria (Galizia 1983)
# [[Sonsoles Ónega]]kazetaria, idazlea (Madril 1970)
# [[Cristina Ónega]] kazetaria (Madril 1975)
# [[Tatiana Afanásieva]] matematikari eta fisikaria (Ukraina-Herbereheak, 1876-1964)
# [[Lilli Suburg]] kazetaria (Estonia, 1841-1930)
# [[Esther Szekeres]] matematikaria (Hungaria-Australia, 1910-2005)
# [[Irene Falcón|Irene Falcon]] kazetaria, Dolores Ibarruriren idazkaria (Madril, 1907-1999)
# [[Enriqueta O'Neill|Enriqueta O´Neill]] aktore eta idazlea (Madril, 1909-Bartzelona, 1972)
# [[Encarnación Fuyola Miret]] Bigarren errepublikako maistra (Huesca, 1907-Mexiko, 1982)
# [[Anoka Primrose Abeyrathne]] kontserbazionista, gizarte ekintzailea (Sri Lanka, 1991)
# [[Mar Abad]] kazetaria (Almeria 1972)
# [[Marion Koopmans]] albaitaria, birologoa (Herbehereak 1956)
# [[Carme Valls]] mediku eta politikaria (Bartzelona,' 1945)
# [[Anne Anderson]] ilustratzailea (Eskozia, 1874 - 1930)
# [[Eva Furnari|Eva Furmari]] ilustratzailea (Erroma, 1948)
# [[Matilde Hidalgo]] mediku, poeta, sufragista (Ekuador 1889-1974)
# [[Eva Soriano]] komediantea, aurkezlea (Tarragona 1970)
# [[Cecilia Ansaldo]] idazlea (Ekuador 1949)
# [[Melissa Lucio]] heriotza zigor polemikoan kondenatua (AEB 1968)
# [[Carmen Barbarà]] komikigilea eta irudigilea (Bartzelona, 1933)
# [[Amelia Bauerle|Amelia Banerle]] komikigilea (Londres, 1873-1916)
# [[Pauline Baynes]] liburu ilustratzailea (Sussex, 1922-2008)
# [[ Pamela Adie]] LGBT aktibista (Nigeria, 1984)
# [[ Christine Ahn]] Bakearen aldeko aktibista (Hego Korea, XX. mendea)
# [[Celia Viñas]] poeta, pedagogoa (Lleida-Almeria, 1915-1954)
# [[Chipita Rodriguez]] heriotza zigorrez urkatua eta 100 urtera barkatua (AEB 1799-1863)
# [[Elsa Beskow]] idazlea eta ilustratzailea (Suedia, 1874-1953)
# [[Mary Agnes Chase]] botikaria eta ilustratzailea (EEBB, 1869-1963)
# [[María Conejo]] ilustratzailea (Mexiko, 1958)
# [[Eréndira Derbez]] ilustratzailea, idazlea (Mexiko, 1991)
# [[Kate Greenaway]] ilustratzailea, idazlea (Londres, 1846-1901)
# [[Elizabeth Shippen Green]] ilustratzailea (EEBB, 1871-1954)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''urtarrila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Elorriaga]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Busturia, 1980)
# [[Aiora Zabala]] ----'''SORTUA''' zientzialaria (1982)
# [[Alazne López]] --ef'''SORTUA''' dantzaria (Bilbo, 1993-Alemania, 2015)
# [[Ana Borderas]] ef--''SORTUA''' kazetaria, irrati-esataria (Eibar, 1962)
# [[Anna Fernandez de Paco]] ef--'''SORTUA''' zinemagilea (Bartzelona, 1981)
# [[Belén Balerdi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1937-1982)
# [[Berenice Lopez Reyes]] ef--'''SORTUA''' enpresaburua (Mexiko, 1989)
# [[Bonifacia Zuazola]] efef'''SORTUA''' erraketista (Azkoitia, 1915-2012)
# [[Consuelo Osa]] efef'''SORTUA''' erraketista Mutriku (1922-2015)
# [[Durangoko Emakumeen Kartzela]] '''SORTUA''' (1939-1940)
# [[Eladia Balerdi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1942-1997))
# [[Garbiñe Balerdi]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1935)
# [[Garbiñe Ortega]] ----'''SORTUA''' zinema komisarioa (Gasteiz, 1981)
# [[Gloria Agirrezabalaga]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1922)
# [[Ignacia Idoate Iragui]] efef'''SORTUA''' moja (Orikain, 1900 - Madril, 1975)
# [[Iñasi Illarramendi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Zarautz, 1919-2005)
# [[Josefa Egaña]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1923)
# [[Juncal Alzugaray]] ef--'''SORTUA''' Fisioterateupa eta asmatzailea (Bilbo, 1981)
# [[Justa Domínguez de Vidaurreta e Idoy]] efef'''SORTUA''' moja (Azpeitia, 1975- Madril, 1958)
# [[Koldobike Gezala]] efef'''SORTUA''' erraketista (Lezo, 1917)
# [[Marcelina Zabala]] efef'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1923)
# [[Margarita Arenaza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Arrasate, 1925-Fuengirola, 2019)
# [[Mari Beraza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Anoeta, 1929 -Mexiko, 1986)
# [[Maria Josefa Navascues]] efef'''SORTUA''' erraketista (Errenteria, 1924-2011)
# [[Maria Teresa Egaña]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1925)
# [[Mercedes Agirrezabalaga]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1928)
# [[Mercedes Zubikaray]] efef'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1920-1983)
# [[Merche Olabe]] ef--'''SORTUA''' margolaria (Bilbo, 1957)
# [[Milagros Uranga]] efef'''SORTUA''' erraketista (Mutriku, 1918-1992)
# [[Pilar Zabala]] efef'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1926-1945)
# [[Rafaela Etxaniz]] efef'''SORTUA''' erraketista (Azkoitia, 1926-213)
# [[Saelia Aparicio]] ----'''SORTUA''' artista (Valladolid, 1982)
# [[Victoriana Aizpuru]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Errezil, 1919)
# [[Zornotzako Emakumeen Kartzela]] '''SORTUA''' (1938-1947)
# [[Ada Hitchins]] kimikaria (Ingalaterra, 1891-1972)
# [[Adèle Esquiros]] Frantziako idazle eta kazetari feminista (1819-1886)
# [[Africa González Fernández]] medikua, inmunologoa (Madril 1962)
# [[Agrippina Vagánova]] ballet-maistra (Errusia, 1837-1951)
# [[Aïcha Chenna]] emakume eskubideen aktibista (Maroko 1941-2022)
# [[Aída Gómez]] dantzaria (Madril, 1967)
# [[Aida Pierce]] komediantea (Mexiko, 1956)
# [[Ainhoa Sanz Rodríguez|Ainhoa Sanz]] mendi korrikalaria (Urretxu, 1989)
# [[Alba Gutiérrez]] dantzaria, aktorea ( Madril 1994)
# [[Alice H. Parker]] asmatzailea (EEBB 1895-1920)
# [[Alicia Barrié]] vedettea (Txile 1915- AEB 2002)
# [[Alicia Vignoli]] vedettea (Lima 1911-Argentina 2005)
# [[Almudena Ariza]] korrespontsala (Madril, 1963)
# [[Alyson Eckmann]] aktorea (AEB 1990)
# [[Amalia Iglesias]] idazlea, poeta (Menaza, 1962)
# [[Ana Goya]] dantzaria, aktorea (Iruñea 1962)
# [[Ana José Cancio]] kazetaria (Palentzia 1960)
# [[Ana Orantes]] genero-indarkeriaren biktina (Granada 1937-1997)
# [[Ana Rujas]] aktorea (Madril 1989)
# [[Angela Burdett-Coutts]] filantropoa, pintura-bildumagilea (Londres, 1814-1906)
# [[Ángela T. Leiva Sánchez]] botanikaria (Kuba 1948-2014)
# [[Àngels Ribé]] artista kontzeptuala (Bartzelona 1943)
# [[Anna Jaclard]] Errusiar sozialista eta feminista iraultzailea (1843 - 1887)
# [[Anna Maurizio]] biologoa (Suitza 1900-1993)
# [[Annie Oakley]] tiratzailea (AEB, 1860-1926)
# [[Antonia Gimeno Travesset]] saskibaloi jokalaria eta entrenatzailea (Bartzelona, 1941)
# [[Antonia Torre Yela]] 14. arrosa. Fusilatua (Madril, 1922-1940)
# [[Asha Lul Mohamud Yusuf]] poeta (Somalia, XX. mendea)
# [[Azucena Hernández]] aktorea (Sevilla 1960-Guadalajara 2019)
# [[Barbara Navarro]] legelaria, CEO (Madril 1974)
# [[Bélgica Adela Mirabal]] biziraun zuen Mirabal ahizpa bakarra (Dominikar Errepublika, 1925-2014)
# [[Belle Starr]] Mendebaldeko bidelapurra (AEB, 1848-1889)
# [[Beth (abeslaria)]] (Bartzelona 1981)
# [[Bianca Ceva]] erresistentziaren kidea (Italia, 1897-1982)
# [[Blanche Lefebvre]] 1871ko Parisko Komunako ekintzailea
# [[Carmen Amaya]] dantzaria (Bartzelona, 1918-1963)
# [[Carmen Iglesias]] historialaria (Madril 1942)
# [[Carmen Olmedo Checa]] politikaria (Malaga 1949-2015)
# [[Carmen Ruiz-Tilve]] idazlea (Oviedo 1941)
# [[Carol-Ann Duffy]] poeta (E.B. 1955)
# [[Catherine Allard]] dantzaria (Belgika/Katalunia, 1960)
# [[Cathy Hackl]] futurista teknologikoa ( XX. mendea)
# [[Cecilia Bartolomé]] film-zuzendaria (Alacant 1940)
# [[Celia Correas de Zapata]] idazlea (Argentina 1933-AEB 2022)
# [[Charo (abeslaria)]] dantzaria, aktorea (Murtzia 1941-)
# [[Claire Démar]] kazetari eta feminista frantziarra (1799-1833)
# [[Clara Jiménez Cruz]] kazetaria (Madril 1989)
# [[Claude-Hélène Perrot]] historialaria (Frantzia 1928-2019)
# [[Claudia Piñeiro]] idazlea (Argentina 1960)
# [[Colette Rabaté]] hispanista (Frantzia 1950)
# [[Cristina Olea]] korrespontsala (Vigo, 1982)
# [[Dalila Ennadre]] zinema-zuzendaria (Maroko 1966- Paris 2020)
# [[Dalilah]] dantzaria (Madril 1936-2001)
# [[Danica McKellar]] Matematikaria, aktorea (AEB, 1975)
# [[Daniela Blume]] kazetaria (Mataro 1990)
# [[Daphne Oram]] musikagilea (Erresuma Batua, 1925-2003)
# [[Daria Bertolani Marchetti]] erresistentziaren kidea (Italia, 1919-1994)
# [[Delia del Carril]] margolaria (Argentina, 1884-1989)
# [[Désirée Gay]] kazetari eta feminista frantziarra (1810-1890)
# [[Diana Vishneva]] dantzaria (Errusia, 1976)
# [[Dolores Medio]] idazlea (Oviedo 1911-1996)
# [[Dolors Comas]] antropologoa eta politikaria (Bartzelona, 1951)
# [[Dorothy E. Smith]] antropologoa (E.B 1946-Kanada 2022)
# [[Dorothy Pitman Hughes]] aktibista (AEB 1938-2022)
# [[Drucilla Cornell]] filosofoa (AEB 1950-2022)
# [[Edith Checa]] kazetari, irrati-esatari (Sevilla, 1957-Madril, 2017)
# [[Elda Emma Anderson]] fisikaria (AEB, 1899-1961)
# [[Elena González Iglesias]] dantzaria, aktorea (Asturias 1991)
# [[Elena Quiroga]] idazlea (Santander 1921-Coruña 1995)
# [[Elizabeth Gertrude Britton]] botanikaria, briologoa (AEB, 1858-1934)
# [[Elvira Andrés]] dantzaria (Espainia, 1958)
# [[Elvira Godás]] maistra errepublikarra (Katalunia, 1917-2015)
# [[Elvira Roca Barea]] idazlea (Malaga 1966)
# [[Enedina Alves Marques]] ingeniari zibila (Brasil, 1913-1981)
# [[Erika Martínez]] poeta (Jaen, 1979)
# [[Ernestina Otero]] maistra (Pontevedra 1890-1956)
# [[Eugenia Balcells]] artista bisuala (Bartzelona 1943)
# [[Eva Ortega Paíno]] kimikaria, ikertailea (Madril, 1972)
# [[Felicita Ferrero]] erresistentziaren kidea (Italia, 1899-1984)
# [[Filomena Dato]] poeta, idazlea (Galizia, 1856-1926)
# [[Flor de Torres Porras]] fiskala (Almeria 1961)
# [[Flora Philip]] matematikaria (Erresuma Batua 1865-1943)
# [[Florence Parpart]] asmatzailea (EE.BB. 1856- ?)
# [[Florencia Pérez Padilla]] dantzaria (Sevilla 1918-Madril 2000)
# [[Frances Haugen]] datu-ingeniaria, informatzailea (AEB 1980)
# [[Francesca Gargallo]] filosofoa, idazlea (Italia 1956- Mexiko 2022)
# [[Gabriela Bravo]] fiskala, politikaria (Valentzia 1963)
# [[Gemma Pasqual i Escrivà|Gemma Pasqual i Escrivá]] katalanez idazten duen idazlea (Valentzia, 1967)
# [[Gertrud Woker]] biokimikaria (Suitza, 1878-1968)
# [[Ginetta Sagan]] erresistentziaren kidea (Italia, 1925-2000)
# [[Gloria Leyland]] dantzaria, esataria (Argentina, XX.mendea)
# [[Godeliève Mukasarasi]] gizarte langilea, aktibista (Ruanda 1959)
# [[Grace Nichols]] poeta (Guyab 1950)
# [[Helen Pickett]] koreografoa (AEB,?)
# [[Helena Corbellini]] idazlea (Uruguai 1959)
# [[Helena Cortesina]] dantzaria, zinegile aitzindaria (Valentzia 1903-Buenos Aires 1984)
# [[Ina Grafl]] botanikaria (Suitza 1915-1970)
# [[Irene Rice Pereira]] artista (AEB 1902-Marbella 1971)
# [[Isabel Pérez Montalbán]] poeta (Córdoba, 1964)
# [[Isla Correyero]] idazlea, poeta (Cáceres, 1957)
# [[Jamie Dantzscher]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1982)
# [[Josefina Triguero Agudo]] Espainiako 1.emakume epailea (Madril 1946-2022)
# [[Joyce Lussu]] erresistentziaren kidea (Italia, 1912-1998)
# [[Juana la Macarrona]] dantzaria (Cádiz 1870-Sevilla 1947)
# [[Júlia Creus Garcia]] dantzaria, aktorea (Tarragona 1994)
# [[Julia Manzanal Pérez]] aktibista errepublikanoa (Madril, 1915-2012)
# [[Julia Reichert]] dokumental-zuzendari (AEB 1946-2022)
# [[Kae Tempest]] poeta, abeslaria (Inglaterra, 1985)
# [[Kathryn Woolard]] hizkuntza-antropologoa (AEB 1950)
# [[Kenita Placide]] aktibista (Santa Luzia 1978)
# [[La Chunga]] dantzaria (Marseilla, 1938)
# [[La Malena (dantzaria)]] (Cádiz 1877-Sevilla 1956)
# [[Laura Escanes]] modeloa (Bartzelona 1996)
# [[Laura Palmés]] kazetaria (Bartzelona, 1954-2011)
# [[Laura Pinillos]] vedettea (Espainia 1900-Madril 1970)
# [[Lina Merlin]] erresistentziaren kidea (Italia, 1887-1979)
# [[Lola Greco]] dantzaria, koreogarfoa (Madril 1964)
# [[Louisa Aldrich-Blake]] medikua (Chingford, 1865 – 1925)
# [[Louise Colet]] Frantziako olerkaria (1810-1876)
# [[Lourdes García Campos]] kazetaria (Madril 1975)
# [[Lucero Tena]] dantzaria,kriskitin jotzailea (Mexiko, 1938)
# [[Lucy Weston Pickett]] kimikaria (AEB, 1904-1997)
# [[Luisa Esteso]] aktore komikoa (Valentzia 1906- Madril1986)
# [[Luisa Isabel Álvarez de Toledo]] dukesa eta idazlea (Estoril, 1936-Sanlúcar de Barramenda, 2008)
# [[Lupe Serrano]] dantzaria (Txile, 1930)
# [[Manuela Garín Pinillos]] matemtikaria (Asturias-Mexiko, 1914-2019)
# [[Manuela Manzanares]] arbista, idazlea (Ciudad Real 1910 -AEB 2004)
# [[Margarita García Robayo]] idazlea (Kolonbia 1980)
# [[Marguerite Williams]] geologoa (AEB, 1895-1991)
# [[María Alaniako]] enperatriza (Georgia1050-Bizanzio 1118?)
# [[Maria Branyas Morera]] superehunurtekoak (San Frantzisko/Katalunia 1907)
# [[María Cabrera]] akrobata, lehenengo emakume ijito ezaguna espainian (1467-Guadalajara, 1527)
# [[Maria Cosway]] artista (Italia 1760 -1838)
# [[María Eloy-García|María Eloy-Garcia]] idazle, poeta (Málaga, 1972)
# [[María Ignacia Rodríguez de Velasco]] aktibista (Mexiko, 1778-1850)
# [[María López García]] hockey-jokalaria (Asturias 1990)
# [[María Muñoz]] irrati-esataria (Argentina 1968-2003)
# [[Maria Ossowska]] Filosofoa (Varsovia, 1896-1974)
# [[María Peláe]] kantautorea (Malaga 1990)
# [[María Teresa Mirabal]] ekintzaile politikoa (Dominikar Errepublika, 1935-1960)
# [[Marie Guy-Stéphan]] dantzaria (Paris 1818-1873)
# [[Marina Semiónova]] dantzaria (Errusia, 1908-2010)
# [[Mariola Cubells]] kazetaria (Valentzia 1967)
# [[Marjorie Hyams]] jazz musikaria, bibrafonista (AEB 1920-2012)
# [[Marsha Blackburn]] politikaria (AEB 1952)
# [[Marta Agudo]] poeta (Madril, 1971)
# [[Maruchi Fresno]] aktorea (Madril 1916-2003)
# [[Mercedes Ballesteros]] idazlea ( Madril 1913-1995)
# [[Mercedes Gaibrois de Ballesteros]] historialaria (Paris 1891-Madril 1960)
# [[Mercedes Marrero]] saskibaloi jokalaria eta nabigazio kapitaina (San Cruz Tenerifekoa, 1961)
# [[Mercedes Olivera Bustamante]] antropologoa (Mexiko 1934-2022)
# [[Milagros Calvo]] epailea (Valladolid 1947)
# [[Minerva Mirabal]] ekintzaile politikoa (Dominikar Errepublika, 1926-1960)
# [[Mireia Sentís]] idazlea (Bartzelona 1947)
# [[Miriam Reyes]] poeta (Ourense, 1974)
# [[Mónica Moro]] publizista, zuzendari-nagusia (Madril, 1974)
# [[Montserrat Domínguez]] kazetaria (Madril 1963)
# [[Montserrat Galcerán]] aktibista (Bartzelona, 1946)
# [[Montserrat Soliva Torrentó]] zientzialaria (Katalunia, 1943-2019)
# [[Nannette Streicher]] musikagilea, piano-jolea (Alemania 1769-Austria1833)
# [[Natalia Bessmértnova]] dantzaria (Mosku 1941-2008)
# [[Natalia LL]] artista (Polonia 1937-2022)
# [[Natalia Makarova]] dantzaria (Errusia, 1940)
# [[Nina Timofeeva]] dantzaria (Errusia 1935-Israel 2014)
# [[Noemí Galera]] OT zuzendaria (Bartzelona 1967)
# [[Noni Benegas]] idazlea (Argentina 1951)
# [[Norma Barbolini]] erresistentziaren kidea (Italia, 1922-1993)
# [[Núria Bendicho Giró|Nuria Bendicho]] idazlea (Bartzelona, 1995)
# [[Nuria Oliver]] telekomunikazio ingeniaria (Alacant 1970)
# [[Odette Roy Fombrun]] sufragista (Haiti 1917-2022)
# [[Olga Lepeshínskaya]] dantzaria (Errusia 1941-2008)
# [[Olga María Ramos]] kupletista, musikagilea (Madril 1947)
# [[Olga Ramos (abeslaria)]] (tenerife, 1932)
# [[Olga Ramos (aktorea)]] kupletista (Badajoz 1918-Madril 2005)
# [[Paloma del Río]] kazetaria (Madril 1960)
# [[Pastora Galván]] dantzaria (Sevilla 1980)
# [[Patria Mirabal]] ekintzaile politikoa (Dominikar Errepublika, 1924-1960)
# [[Patricia Guerrero (dantzaria)]] (Granada 1990)
# [[Patrizia Reggiani]] hiltzailea (Italia, 1948)
# [[Pilar de la Oliva]] epailea (Valentzia 1956)
# [[Radhya Al-Mutawakel]] Giza eskubide aktibista (Yemen 1967)
# [[Ramona Maneiro]] aitzindaria (Coruña, 1961)
# [[Rosa Durán]] dantzaria (Cádiz 1922-Madril 1999)
# [[Rosario Guerrero]] dantzaria (Madril XIX. mendea-1960)
# [[Rosemary Radford Ruether]] filosofoa (AEB 1936-2022)
# [[Rossana Rossanda]] erresistentziaren kidea (Italia, 1924-2020)
# [[Sabela Arias Castro]] historietagilea (Lugo, 1969)
# [[Sara Rancaño]] korrespontsala (Bartzelona, 1984)
# [[Sarah Mardini]] igerilaria, errefuxiatuen aldeko aktibista kriminalizatua (Siria, 1995)
# [[Shadi Sadr]] abokatu, aktibista (Iran 1974)
# [[Sharon Presley]] psikologoa (AEB 1943-2022)
# [[Silvia Barrera Ibáñez]] zibersegurtasun aditua, kriminologoa (Madril 1977)
# [[Soledad Antelada Toledano]] hackerra (Argentina 1977)
# [[Soledad Cazorla]] fiskala (Lareche 1955-Madril2015)
# [[Sophie Freud]] psikologoa, idazlea (Austria 1924-AEB 2022)
# [[Stella Cunliffe]] estatistikaria (Erresuma Batua, 1917-2012)
# [[Suzanne Voilquin]] kazetari frantziarra eta saint simonista (1801-1876)
# [[Teresa Burga]] artista (Perú, 1935-2021)
# [[Teresa Freixes]] legelaria (LLeida 1950)
# [[Teresa Perales]] igerilaria (Zaragoza 1975)
# [[Tina Anselmi]] erresistentziaren kidea (Italia, 1927-2016)
# [[Verónica Pascual Boé]] ingeniaria, CEO (Burgos 1979)
# [[Vicky Gómez]] dantzaria (Salamanca 1988)
# [[Victoria Pinillos]] vedettea (Espainia ?- Madril ? )
# [[Victorina Vila Badia]] maistra errepublikarra (Lleida, 1883-1962)
# [[Violeta la Burra]] abeslaria, dantzaria, aitzindaria (Sevilla, 1936-2020)
# [[Virxinia Pereira Renda]] idazlea (Pontevedra 1884-Madril 1969)
# [[Yolanda Ramos]] aktorea (Bartzelona 1968)
# [[Zar Amir Ebrahimi]] aktorea (Iran 1981)
# [[Zeba Islam Seraj]] biologo molekularra (Bangladesh, 1958)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''abendua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Lourdes Herrasti]] ef--'''SORTUA''' antropologoa (Aretxabaleta, 1958)
# [[Marie-José Basurco]] ----'''SORTUA''' idazlea (Donibane Lohitzune, 1947)
# [[Uxue Kerejeta]] ----'''SORTUA''' musikaria (Zumarraga, 1999)
# [[Felisa Libano]] efef'''SORTUA''' pandero jotzailea (Plentzia, 1917-2000)
# [[Esperanza Nuere]] ----'''SORTUA''' margolaria (Bilbo, 1935)
# [[Nadia Hindi Mediavilla]] ----'''SORTUA''' ikertzailea (Bagdad, 1977)
# [[Betisa Ojanguren]] ----'''SORTUA''' Nafarroako Unibertsitate Publikoko irakaslea (Barakaldo, 1978)
# [[Ainhize Belar]] ef--'''SORTUA''' eskalatzailea (Atxondo, 2006)
# [[Miren Urbieta Vega]] ----'''SORTUA''' abeslaria, musikaria (Donostia, 1983)
# [[Begoña Uriarte]] ----'''SORTUA''' piano-jotzailea (Bilbo, 1937)
# [[Dioni Ardanza]] efef'''SORTUA''' jostuna (Ermua, 1914-Dima, 2005)
# [[Bego Alabazan]] ----'''SORTUA''' ipuin-kontalaria (Bilbo, 1966)
# [[Esperanza López Parada]] poeta (Madril, 1962)
# [[María Vázquez Suárez]] maistra, fusilatua (1874-1936)
# [[Kavita Ramdas]] zientzialaria (India, 1963)
# [[Cécile La Grenade]] politikaria, zientzialaria (Grenada, 1952)
# [[Eva Syková]] neurozientzialaria (Txekia, 1944)
# [[Sikivu Hutchinson]] idazlea, ekintzailea (AEB, 1961)
# [[Soumya Swaminathan]] medikua, pediatra eta zientzilaria (India, 1959)
# [[Victoria Ocampo]] idazle, itzultzaile, filantropoa (Argentina 1890-1979)
# [[Marie-Léonide Charvin "Agar"]] Aktore frantziarra eta communarde (1832-1891)
# [[Lorena Conde]] aktore, poeta (Galizia, 1980)
# [[Francisca Herrera Garrido]] idazlea (Galizia, 1869-1950)
# [[Olga Gallego]] historialaria, artxibozaina, idazlea (Galizia, 1923-2010)
# [[Mercedes Romero Abella]] maistra exekutatua (Coruña, 1907-Aranga, 1936)
# [[Marga do Val|Marga Do Val]] itzultzailea eta aktorea (Vigo, 1964)
# [[Sufia Kamal]] feminista (Banglades, 1911-1999)
# [[Oksana Omeliánchik]] ukraniar-sobietar gimnasta (1985)
# [[Laila Ripoll]] antzerkigilea, zuzendaria (Madril, 1964)
# [[Concha Cuetos]] aktorea (Madril, 1944)
# [[Cristina Torres]] aktorea (Madril, 1963)
# [[Pilar Torres]] aktorea (Madril, 1962)
# [[Elisa Montés]] aktorea (Granada, 1934)
# [[Teresita Silva]] aktorea (Valentzia 1911-Madril 1960)
# [[Analia Gadé]] aktorea (Argentina, 131-Madril 2019)
# [[Marisol Ayuso]] aktorea (Madril, 1943)
# [[Eugenia Roca]] aktorea (Bartzelona, 1928-2010)
# [[Encarna Abad]] aktorea (Espainia,1927)
# [[Mara Recatero]] zuzendaria (Espainia, ?)
# [[Lola Membrives]] kantaria,aktorea (Argentina/Espainia, 1885-1969)
# [[María Lado|Maria Lado]] idazlea (Coruña, 1979)
# [[María de las Mercedes Goicoa Fernández|Maria de las Mercedes Goicoa]] pianista (Coruña, 1928-2022)
# [[Beatriz Hernanz]] poeta (Pontevedra, 1963)
# [[Mar Bosch Oliveras|Mar Boch Oliveras]] idazlea (Girona, 1981)
# [[Elena Alonso Frayle]] idazlea (Bilbo, 1965)
# [[Pilar Cabot]] idazlea (1940-2017)
# [[Sandra Alonso Villar|Sandra Alonso]] maistra, idazlea (Zamora, 1993)
# [[Toni Acosta]] aktorea, umoregilea (Tenerife, 1972)
# [[Begoña Vargas]] aktorea, modeloa, dantzaria (Madril, 1999)
# [[Ivana Baquero]] aktorea, modeloa (Bartzelona, 1994)
# [[Mamen García]] aktorea (Valentzia, 1947)
# [[Nuria Herrero]] aktorea, dantzaria (Valentzia, 1987)
# [[Hurtado ahizpak]] aktore hirukotea (Espainia, 1979-1994)
# [[Paloma Hurtado]] vedettea,aktorea (Madril, 1946)
# [[Fernanda Hurtado]] aktorea (Madril, 1947)
# [[Teresa Hurtado]] aktorea (Madril, 1947)
# [[Mary Carrillo]] aktorea (Toledo, 1919-Madril 2009)
# [[Sara Moro]] gimnasta artistikoa (Mexiko, 1984)
# [[Elisa Herrero Uceda|Elisa Herrero]] poeta (Caceres, 1957-Madril, 2020)
# [[Blanca Andreu]] poeta (Coruña, 1959)
# [[Ana Merino]] poeta, komikigilea (Madril, 1971)
# [[Maria Bassó]] aktorea (Espainia,1901-Madril,1992)
# [[Esperanza Navarro]] aktorea (Espainia, 1928-1978)
# [[Eloísa Muro]] aktorea (Madril, 1894-1979)
# [[María Asquerino]] aktorea (Madril, 1925-2013)
# [[Pilar Millán Astray]] idazlea, espioia (Coruña 1879-Madril 1949)
# [[Mayra Gómez Kemp]] aurkezlea, kantaria, aktorea (Kuba, 1948)
# [[Velia Martínez]] aktorea (AEB, 1920-1993)
# [[María Durán]] aurkezlea, kantaria (Madril, 1946)
# [[Beatriz Escudero]] aktorea, kantaria (Asturias, 1950)
# [[Acuario hirukotea]] pop musikariak (Espainia, 1976-1980)
# [[Marián Flores]] idazkaria, aurkezlea (Madril, 1957)
# [[María Casal]] aurkezlea,aktorea, (Madril, 1958)
# [[Cristina Corral Soilán]] kazetaria, idazlea, irakaslea (Lugo, 1976)
# [[Mary Paz Pondal]] aktorea (Asturias, 1942)
# [[Mercedes Prendes]] aktorea (Asturias,1903-Madril,1981)
# [[Milagros Leal]] aktorea (Madril, 1902-1975)
# [[Ana Mariscal]] aktore, zuzendari, ekoizle (Madril, 1923-1995)
# [[Loreto Prado]] aktorea (Madril, 1863-1943)
# [[Consuelo Berlanga]] kazetaria (Kordoba, 1955)
# [[Irma Soriano]] kazetaria (Jaen, 1963)
# [[María Teresa Campos]] kazetaria (Tetuan/Malaga, 1941)
# [[Paula Malia]] aktorea (Bartzelona, 1990)
# [[Silma Lopez]] aktorea (Madril, 1991)
# [[Teresa Riott]] aktorea (Bartzelona, 1990)
# [[Barbara Mestanza]] zuzendaria (Bartzelona 1990)
# [[Inés de León]] zuzendaria (?, XX.mendea)
# [[Carmen Carbonell]] aktorea (Bartzelona, 1900)
# [[Belen Macias]] gidoilaria, zuzendaria (Tarragona, 1968)
# [[Vicky Peña]] aktorea (Bartzelona, 1954)
# [[Miranda Gas]] aktorea (Madril, 1985)
# [[Anna Maleras]] dantzaria (Bartzelona, 1940)
# [[Carlota Ferrer]] aktorea, korografoa (Madril, 1976)
# [[Emma Maleras]] dantzaria, koreografoa (Bartzelona, 1919-2017)
# [[Elena Frías de Chávez]] politikaria eta maistra (Venezuela, 1935)
# [[Rita Sargsyan]] maistra (ARmenia, 1962-2020)
# [[María Xosé Agra Romero]] filosofoa (Santiago de Compostela, 1956)
# [[Montse Barderi Palau]] idazlea eta filosofoa (SAbadell, 1969)
# [[María Canosa]] ingeniaria, idazlea, aurkezlea (Galizia, 1978)
# [[Carmen Borrego]] telebista saio-zuzendaria (Malaga, 1966)
# [[Marisa Abad]] aurkezlea (Alacant, 1947)
# [[Nuria Roca]] aktorea, aurkezlea, idazlea (Valentzia, 1972)
# [[Rocío Carrasco]] aurkezlea (Madril, 1977)
# [[Isabel Borondo]] aurkezlea (Madril, 1948)
# [[Lola Martínez (esataria)]] esataria (Murtzia, XX. mendea)
# [[Mónica Randall]] aktore, aurkezlea (Bartzelona, 1942)
# [[Luciana Wolf]] abeslaria (Zaragoza, 1946)
# [[Lola Rodríguez Aragón]] soprano, maistra (Logroño, 1910-Iruñea 1984)
# [[Elisabeth Schumann]] sopranoa, maistra (Alemania 1888-AEB, 1952)
# [[Neus Campillo Iborra]] filosofoa eta idazlea (Valentzia, 1945)
# [[Carolina del Olmo]] filosofoa (Madril, 1974)
# [[Ana Marta González (filosofoa)|Ana Marta Gonzalez]] filosofoa (Ourense, 1969)
# [[Emma Vilarasau]] aktorea (Bartzelona, 1969)
# [[Faustina Pignatelli]] fisikaria, matematikaria (Italia, 1705-1769)
# [[Toshiko Yuasa]] fisikaria (Japonia-Frantzia, 1909-1980)
# [[Ana Higueras]] sopranoa (Madril, 1944)
# [[Marie Fillunger]] sopranoa (Austria, 1850-Suitza 1930)
# [[Eugenie Schumann]] piano-jolea (Alemania, 1851-Suitza 1938)
# [[Rocío Orsi|Rocio Orsi]] filosofoa, saiakeragilea (Madril, 1976-2014)
# [[Clara Ramas]] filosofoa, politikaria (Madril, 1986)
# [[Begoña Roman]] filosofoa (Petrel, 1965)
# [[Teresa Cameselle]] idazlea (Coruña, 1968)
# [[Isabel Penagos]] sopranoa (Santander, 1931)
# [[Petra Martínez]] aktorea, zuzendaria (Jaen, 1944)
# [[Olga Margallo]] aktorea, zuzendaria (Madril, 1970)
# [[Marta Soto]] egile-abeslaria (Huelva, 1996)
# [[Carmen Boza]] egile-abeslaria (Cádiz, 1987)
# [[Ana María Sánchez Navarro]] sopranoa (Alacant, 1959)
# [[Sophie Poirier]] Jostuna eta Parisko Komunako communarde (1830-1879)
# [[Victorine Eudes]] Botikaria eta Parisko Komunako communarde (1848-1881)
# [[Malvina Poulain]] Maistra eta Parisko Komunako communarde (1851-1921)
# [[Rachel Félix]] Frantziako aktore tragikoa (1821-1858)
# [[Natalia Kobrynska]] idazlea eta feminista (Ukraina, 1855-1920)
# [[Mylène Flicka|Mulène Flicka]] blogaria eta feminista (Benin, 1996)
# [[Joye Hummel]] gidoilaria (EEBB, 1924-2021)
# [[Atika Locke]] idazlea (EEBB, 1974)
# [[Carla Cordua]] filosofoa (Txile, 1925)
# [[Mercè Otero Vidal]] filosofoa, feminista (Bartzelona, 1947)
# [[Marie-Pauline Soyer]] grabatzailea (Caen, Frantzia, 1786-1871)
# [[Ana Gertrudis de Urrutia Garchitorena|Ane Gertrudis de Urrutia Garchitorena]] margolaria (Cádiz, 1812-1850)
# [[Esmée Bulnes]] dantzaria (Erresuma Batua, 1900-Italia 1986)
# [[Gema Castillo]] dantzaria (Argentina, 1907-1979)
# [[Yoly Saa]] egile-abeslaria (Pontevedra, 1992)
# [[Aurora de Albornoz]] idazlea, poeta (Luarca, 1926 - Madril, 1990)
# [[Newsha Tavakolian|Newsha TAvakolian]] artista (Teheran, 1981)
# [[Pauleta Pamies]] dantzaria (Bartzelona, 1851-1937)
# [[Teresina Boronat]] dantzaria (Katalunia, 1904-1983)
# [[Maria de Avila]] dantzaria (Bartzelona, 1920-Zaragoza 2014)
# [[Lola de Avila]] dantzaria (Guadalajara, 1949)
# [[Claudia Faci]] dantzaria (Espainia, 1966)
# [[Rosita Segovia]] dantzaria (Bartzelona, 1922-2003)
# [[Ana Laguna]] dantzaria (Zaragoza, 1954)
# [[Arantxa Argüelles]] dantzaria (Zaragoza, 1970)
# [[Rosella Hightower]] dantzaria (AEB,1920- Frantzia,2008)
# [[Violette Verdy]] dantzaria (Frantzia,1933-AEB,2016)
# [[Marcia Brown]] dantzaria (AEB,1918-2015)
# [[Cristina Aranda]] dantzaria (Madril, 1976)
# [[Maria Gordon]] geologo, paleontologoa (Eskozia, 1864-1939)
# [[Francisca Meléndez]] margolaria (1770-1825 Cádiz)
# [[María Elisa Quinteros|Maria Elisa Quinteros]] politikaria (Txile, 1981)
# [[Verona van de Leur]] gimnasta (Herbehereak, 1985)
# [[Ruth Brown]] abeslaria (EEBB, 1928-2006)
# [[Nancy Chodorow]] psikoanalistaa(AEB, 1944)
# [[Liubov Jegorova (dantzaria)]] (Errusia 1880-Paris 1972)
# [[Bronislava Nijinska]] dantzaria (Errusia 1891-AEB 1972)
# [[Margarita Wallmann]] dantzaria (Alemania 1904- Monako 1992)
# [[Victoria Garabato]] dantzaria (Argentina XX. mendea)
# [[Susana Agüero]] dantzaria (Arhentina 1944-2012)
# [[Mercedes Quintana]] dantzaria (Argentina, 1910-1996)
# [[Dora del Grande]] dantzaria (Argentina, 1909-1966)
# [[María Ruanova]] dantzaria (Argentina 1922-2016)
# [[Inés Malinow]] idazlea (Argentina, 1922-1989)
# [[Ana Itelman]] dantzaria (Txile 1927-Argentina, 1989)
# [[Sole Giménez]] abeslaria (Paris/Murtzia, 1963)
# [[Rafaela López Aguado de Rayón]] independentziaren aldeko heroina (Mexiko, 1754-1822)
# [[Rita Pérez de Moreno]] independentziaren aldeko heroina (Mexiko, 1779-1861)
# [[Montserrat Galí Boadella]] historialaria (Mexiko, 1947)
# [[Lida Martinoli]] dantzaria (Argentina 1914-1994)
# [[Yelena Smirnova]] dantzaria (Errusia 1888-Argentina 1934)
# [[Hanya Holm]] dantzaria (Alemania 1893-AEB 1992)
# [[Marilú Marini]] dantzaria (Argentina 1940)
# [[Iris Marga]] dantzaria (Italia 1901-Argentina 1997)
# [[Renate Schottelius]] dantzaria (Alemania 1921-Argentina 21998)
# [[Agnes de Mille]] dantzaria (AEB 1905-1993)
# [[Ana María Stekelman]] dantzaria (Argentina 1944)
# [[Nieves Herrero Cerezo]] kazetaria (Madril 1957)
# [[Inés Ballester]] kazetaria (Castelló 1958)
# [[Edith Ditmas]] liburuzaina, idazlea (Ingalaterra, 1896-1986)
# [[Aurora Bernárdez]] itzultzailea (Argentina 1920-Frantzia 2014)
# [[Edith Aron]] itzultzailea (Alemania 1923-Londres 2020)
# [[Ugné Karvelis]] itzultzalea (Lituania 1935-Paris 2002)
# [[Carol Dunlop]] itzultzailea (AeB 1946, Frantzia 1982)
# [[Elena Garro]] idazlea (Mexiko, 1916-1998)
# [[Amalia Kahana - Carmon]] idazlea (Israel, 1926-2019)
# [[Félicie de Fauveau]] eskultorea (Italia, 1802-1886)
# [[Louise-Joséphine Sarazin de Belmont]] margolaria (Versalles, 1790- Paris, 1870)
# [[Thérèse Eléonore Lingée]] diseinatzailea, grabatzaile (Paris, 1753-1833)
# [[María Josefa Ascargorta y Rivera]] margolaria eta irakaslea (Madril, 1800-1850)
# [[Maria Luisa Marchori]] margolaria (Madril, 1801-1900)
# [[Chellsie Memmel]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1988)
# [[Bárbara María Hueva]] margolaria (Madril, 1733-1772)
# [[María del Olmo Ibáñez|María del Olmo Ibañez]] artxibozaina, idazlea, historialaria (Alacant, 1965)
# [[Amparo Dávila]] idazlea, poeta (Mexiko, 1928-2020)
# [[Maria Bashir]] Afganistaneko 1. emakumezko fiskala (1970)
# [[Christina Lamb]] kazetaria (Londres, 1965)
# [[Nujeen Mustafa]] aktibista errefuxiatua (Siria, 1999)
# [[Cecilia McDowall]] musikaria (Londres, 1951)
# [[Luzmaría Jiménez Faro]] idazlea (Madril, 1937-2015)
# [[Marina de Castarlenas]] idazlea (Bartzelona, 1900-1974)
# [[Clara Corral]] idazlea (Galizia, 1847-1908)
# [[Salomėja Nėris]] idazlea (Lituania, 1904-1945)
# [[Helena Paz Garro]] idazlea (Mexiko, 1939-2014)
# [[Isabela Corona]] aktorea (Mexiko, 1913-1993)
# [[Olivia Teroba]] idazlea (Mexiko, 1988)
# [[Andrea Muriel]] idazlea (Mexiko, 1988)
# [[Misty Copeland]] dantzaria (AEB, 1982
# [[Inmaculada Aguilar]] dantzaria (Kordoba, 1958)
# [[Mercedes Alfonso]] dantzaria (Espainia, ? )
# [[Rocío Aragón]] dantzaria (Cádiz1925-Madril 2018)
# [[Dores André]] dantzaria (Galizia 1958)
# [[Else Granheim]] liburuzaina (Norvegia 1926-1999)
# [[Carmen Magallón]] fisikaria (Aragoi, 1951)
# [[Baya Hocine]] ekintzaile independentista aljeriarra (1940 - 2000)
# [[Houda Benyamina]] film-zuzendari eta gidoilari frantsesa (1980)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''azaroa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maria Bengoetxea]] efef'''''SORTUA''''' euskaltzalea, hizlaria (Ermua, 1906 - Zornotza, 2006)
# [[Justi Arenaza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Arrasate, 1919-2000)
# [[Miren Arenaza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Arrasate, 1915 - 2003)
# [[Ane Elordi]] ef--'''''SORTUA''''' kazetaria, irakaslea, KORRIKAko koordinatzailea (Zornotza, 1991)
# [[Isolina Pliego]] ----'''SORTUA''' maistra (Iruñea, 1886-Lodosa, 1968)
# [[Ángela Alonso|Angela Alonso]] ef--'''SORTUA''' maistra (Lerin, 1899-Iruñea, 1986).
# [[Oskia Ugarte]] ----'''SORTUA''' artearen historialaria eta kudeatzailea (Iruñea, 1978)
# [[Elisa Arteta]] ef--'''SORTUA''' dantzaria eta koreografoa (Iruñea, 1980)
# [[Isabel Aleman Irungarai]] ef--'''SORTUA''' emagina, Amaiurko alkatea (Amaiur, 1968)
# [[Ioar Oteiza]] ef--'''''SORTUA''''' komunikatzailea, Durango Azokako komunikazio arduraduna (Lesaka, 1988)
# [[Juanita Arenaza]] efef'''SORTUA''' errekatista (Arrasate, 1923-Mexiko, 2015)
# [[Raisa Álava]] ----'''SORTUA''' artista (Zuhatza, 1990)
# [[Asun Ibarrondo]] ef--'''SORTUA''' zerbitzaria, ostalaria (Elorrio, 1952)
# [[Maitane Carballo]] ----'''SORTUA''' zinemagilea (Gasteiz, ?)
# [[Idurre Frías]] ef--'''SORTUA''' futbol entrenatzailea (Gasteiz, 1991)
# [[Ana Aguiriano]] ----'''SORTUA''' 1992ko Paralinpiar jokoetako kirolaria (Gasteiz, 1961)
# [[Josefina Añua]] ----'''SORTUA''' Espainiako saskibaloi selekziorako hautatua izan zen lehenengo arabarra (Gasteiz, ?)
# [[Leguncia de Echebarria]] ----'''SORTUA''' Durangoko kondesa (XI.mendea)
# [[Elur Ulibarrena|Elur Ulibarrena Herce]] ----'''SORTUA''' museo kudeatzailea (Denia, 1969)
# [[Kristina Berasain]] ef--'''''SORTUA''''' kazetaria (Lizarra)
# [[Leire Malkorra]] ----'''SORTUA''' arkitektoa eta arkeologo (Tolosa, 1988 )
# [[Tania Reneaum Panszi]] ----'''SORTUA''' Amerikarteko Giza Eskubideen Batzordeko Idazkari Exekutiboa (Mexiko, ?)
# [[Suylen Milanés]] efef'''SORTUA''' abeslaria (Kuba, 1971-2022)
# [[Lynn Milanés]] ----'''SORTUA''' abeslaria (Kuba, 1970)
# [[Ana Zamorano |Ana Zamorano Ruiz]] ----'''SORTUA''' bidaiaria (Sodupe, 1992)
# [[Yaiza Romero]] ----'''SORTUA''' kirolaria, urpeko arrantza (Zornotza,? )
# [[Loren Eguren]] efef'''SORTUA''' ehun urteduna (Elorrio 1920-Zaldibar 2023)
# [[Juliana Saratxaga]] ??--'''SORTUA''' pandero jotzailea, ehun urtekoa (Araia. 1911-2013)
# [[Mireia Elkoroiribe]] ef--'''SORTUA''' politikaria (Abadiño, 1975)
# [[Loiola Canales]] ef--'''SORTUA''' surflaria, irakaslea (Bilbo, 1995)
# [[Susana Brunetti]] aktorea (Argentina, 1941-1974)
# [[Mimí Pons]] vedette eta aktorea (Argentina, 1948)
# [[Norma Pons]] vedette eta aktorea (Argentina, 1943-2014)
# [[Tosca Musk]] zinemagilea (Hegoafrika, 1974)
# [[Maye Musk]] modeloa eta dietista (Kanada, 1948)
# [[Susana Dalmás]] irakaslea, politikaria (Uruguai, 1948-2012)
# [[Francisca Júlia da Silva]] poeta (Brasil, 1871-1920)
# [[Doris Daou]] astronomoa (Kanada, 1964)
# [[Joany Kane]] gidoilaria, Passionflix plataformaren asmatzailea (AEB, XX. mendea)
# [[Alessandra Torre]] Amazoneko maitasun eleberri idazle salduena, blogaria,(AEB, XX. mendea)
# [[Sylvia Day]] idazlea (AEB, 1973)
# [[Raffaella di Girolamo]] psikologoa, sexologoa (Txile, 1978)
# [[Mariana di Girolamo]] aktorea (Txile, 1990)
# [[Amparo Noguera]] aktorea (Txile, 1965)
# [[Emilia Noguera]] aktorea, zuzendaria (Txile, 1983)
# [[Sonja Vasić]] saskibaloi jokalaria (Serbia, 1989)
# [[Thaïs Blume]] aktorea (Bartzelona, 1984)
# [[Agnès Busquets]] aktorea (Tarragona, 1976)
# [[Elena Espejo]] aktorea, ekoizlea (Tanger, 1930)
# [[Marta Grau]] aktorea, antzerki-pedagogoa (Katalunia, 1891-1992)
# [[Catalina Valls]] aktore, zuzendari, idazlea (Mallorca, 1906-1999)
# [[Cristina Valls]] aktorea (Mallorca, 1901-1982)
# [[Aina Villalonga]] antzerki-idazlea (Mallorca, 1883-1961)
# [[Margalida Caimari]] poeta, ongilea (Kuba 1839-Mallorca 1921)
# [[Rebekah Dawson]] astronomoa (AEB)
# [[Julia de León]] astronomoa (Santa Kruz de Tenerife, 1977)
# [[Audrey C. Delsanti]] astronomoa (Frantzia, 1976)
# [[Juana Salabert]] idazlea (Frantzia-Espainia, 1962)
# [[Milena Rudnitska]] ukraniar kazetaria, ekintzailea (1892-1976)
# [[Manuela de los Herreros]] idazlea, administratzailea (Balearrak 1845-1911)
# [[María Cánepa]] aktorea (Italia, 1921-Txile 2006)
# [[Liliana Ross]] aktorea, zuzendaria (Italia-Txile, 1930-2018)
# [[María Elena Duvauchelle]] aktorea (Txile, 1942)
# [[Zinaida_Tusnolobova-Martxenko]] Armada Gorriko medika (Errusia, 1920)
# [[Felipa de Souza]] aktibista portugaldarra (Tavira, 1556-Brasil, 1600)
# [[Victorine Gorget]] Frantziako ikuzlea eta Parisko Komunan militante errepublikanoa (1843-1901)
# [[Joséphine Marchais]] Frantses jornalaria, Komunan parte hartu izana (1837-1874)
# [[Élisabeth Rétiffe]] Frantziako kartoi-fabrikatzailea, sozialista eta Communarde (1834-1882)
# [[Léontine Suétens]] Ikuzlea eta 1871ko Parisko Komunan 'communarde-a' (1846-1891)
# [[Tonka Tomicic]] modeloa eta aurkezlea (Txile, 1976)
# [[Niní Marshall]] aktorea, gidoilaria, komediantea (Argentina, 1903-1996)
# [[Antonella Costa]] aktorea, zuzendaria (Italia-Argentina, 1980)
# [[Samira Negrouche]] idazlea, poeta (Aljeria, 1980)
# [[Carolina Arregui]] aktorea (Txile, 1965)
# [[Mayte Rodríguez]] aktorea, modeloa (Txile, 1989)
# [[Elsie MacGill]] ingeniaria (Kanada, 1905-AEB 1980)
# [[Helen Gregory MacGill]] epailea, kazetaria (Kanada 1864-1947 )
# [[Helen MacGill Hughes]] soziologoa (Kanada, 1903-1992)
# [[Helen Hughes-Brock]] arkeologoa (Kanada, 1938)
# [[Lauretta Ngcobo]] idazlea (Hego Afrika, 1931-2015)
# [[Patricia Simón Carrasco]] kazetaria, idazlea (Malaga, 1983)
# [[Emily Warren Roebling]] ingeniaria (AEB, 1843-1903)
# [[E. Lilian Todd]] asmatzailea (AEB, 1865-1937)
# [[Margaret Olivia Slocum Sage]] irakaslea, filantropoa (AEB, 1828-1918)
# [[Ruth Crocker]] idazlea (AEB, 1946)
# [[Loida Zabala Ollero]] potentzia egokituko kirolaria(Cáceres, 1987)
# [[Maura Healey]] abokatua, politikaria (AEB, 1971)
# [[Felicitas Guerrero]] dirudun dama, tiroz hila (Argentina, 1846-1872)
# [[María Teresa Costantini]] aktorem, film-zuzendaria, gidoilaria (Argentina, 1949)
# [[Alda Merini]] poeta, idazlea (Italia, 1931-2009)
# [[María del Pilar Maspons y Labrós]] idazlea (1841-1907)
# [[Asunción Balaguer]] aktorea (Bartzelona 1925-Madril 2019)
# [[Teresa Rabal]] aktorea, abeslari (Bartzelona,1952)
# [[María Luisa Merlo]] aktorea (Valentzia, 1941)
# [[Rita Irasema]] barietate-artista, musikagile (Kuba, 1954)
# [[Inés Rivadeneira]] mezzosopranoa, irakaslea (Lugo, 1928)
# [[Isabel Pérez Dobarro]] piano-jolea, irakaslea (Coruña, 1992)
# [[María Luisa Solá]] bikoiztaile-aktorea (Bartzelona, 1939)
# [[Ana Diosdado]] idazle, aktore (Argentina, 1938-Madril 2015)
# [[Mirtha Legrand]] aktorea, aurkezlea (Argentina 1927)
# [[Amelia de la Torre]] aktorea (Guadalajara 1905-Madril 1987)
# [[Josefina Díaz de Artigas]] aktorea (Argentina1891-Madril 1976)
# [[Clara González]] abokatu, politikaria eta hezitzailea. (Kolonbia, 1900-1991)
# [[Lynne Karen Deutsch]] astrofisikaria, astronomoa (AEB, 1956-2004)
# [[Teresa Solana]] idazlea (Bartzelona, 1962)
# [[Annemarie Heinrich]] argazkilaria (Alemania-Argentina, 1912-2005)
# [[Alicia D'Amico]] argazkilaria (Argentina, 1933-2001)
# [[María Cristina Orive]] argazkilaria (Guatemala, 1931-2017)
# [[Luz Sánchez-Mellado]] kazetaria, idazlea (Alacant, 1966)
# [[Gretchen Daily]] biologoa, biogeografoa (AEB, 1964)
# [[Nina]] abeslaria, aktorea, enpresaburua (Bartzelona, 1966)
# [[María Moreno (margolaria)|Maria Moreno]] (Madril, 1933-2020)
# [[Fryda Shultz de Mantovani]] idazlea, kritikaria (Argentina, 1912-1978)
# [[Alicia Jurado]] idazlea, akademikoa (Argenti-1948)
# [[Marguerite Moreno]] aktorea (Frantzia-1871-1948
# [[María Rosa Oliver]] idazlea, aktibista (Argentina, 1898-1977)
# [[Leonor Acevedo Suárez]] itzultzailea (Argentina, 1876-1975)
# [[Harriet Shaw Weaver]] kazetaria, editorea (Ingalaterra, 1876-1961)
# [[María Esther Vázquez]] idazlea (Argenti-1937-2017)
# [[Carmen Bravo-Villasante]] itzultzailea, haur literaturan aitzindaria (Madril-1918-1994)
# [[María Luisa Cresta de Leguizamón]] idazlea, irakaslea (Argentina-1918-2008)
# [[Ana Garralón]] idazlea (Madril-1965)
# [[Montse Pla]] aktorea (Madril, 1978)
# [[Sarah Buschmann]] idazlea (Frantzia, 1992)
# [[Montserrat Abelló]] idazlea (Katalunia, 1918-2014)
# [[Lourdes Tello]] idazlea (Madril, 1974)
# [[Maria Cabrera]] poeta, irakaslea (Katalunia)
# [[Pelegrina Pastorino]] moda-erreportaria (Italia 1902-Argentina 1988)
# [[Carmen Gallardo Martín-Gamero]] itzultzailea (Toledo 1874-Madril 1951)
# [[Rosario Lacy]] 1.ginekologoa, zirujaua (Madril1891-1954)
# [[María Mercedes Coroy]] aktorea (Guatemala, 1994)
# [[Malú Gatica]] aktorea (Txile 1922-1997)
# [[Vanessa Miller]] aktorea,idazlea (Txile, 1965)
# [[Pilar Sordo]] psikologoa, idazlea (Txile, 1965)
# [[Hortense Machu]] 1871ko Parisko Komunako kantiniersa (1836-1893)
# [[Béatrix Excoffon]] 1871ko Parisko Komunako kanpaina-ospitaleko erizaina (1849-1916)
# [[Dee Dee Bridgewater]] AEBko jazz-abeslaria (Memphis, 1950)
# [[Anna Gas]] poeta, idazlea (Bartzelona, 1996)
# [[Laia Martínez i López]] idazlea, itzultzailea, musikaria (Katalunia-Mallorca, 1984)
# [[Elsa Astete Millán]] zaintzailea, idazlea (Argentina 1910-2001)
# [[Luz Valdivieso]] aktorea (Txile 1977)
# [[Francisca Lewin]] aktorea (Txile 1980)
# [[Catherine Flon]] jostuna, heroia (Haiti 1772-1831)
# [[Dédée Bazile]] heroia, kaleko saltzailea (Haiti XVIII-XIX. mendea)
# [[Cécile Fatiman]] vudugilea, sacerdotisa (Dominikar Errepublika 1771-1883?)
# [[Josefina de la Torre]] poeta, idazlea, antzezlea, abeslaria (Las Palmas Kanaria Handikoa, 1907-2002)
# [[Maria Luisa Haitikoa]] erregina ezkontidea (Haiti, 1778-Italia ,1851)
# [[Adelina Haitikoa]] enperatriz ezkontidea (Haiti 1820-1878)
# [[Maria Clara Haitikoa]] enperatriz ezkontidea (Haiti 1758-1858)
# [[Erzulie]] buduen maitasun eta edertasunaren jainkosa (Haiti)
# [[Esperanza Parada Pedrosa]] margolaria (1928-2011)
# [[Pino Ojeda]] idazle, margolari (Kanaria Handia, 1916-2002)
# [[Suzy Vernon]] aktorea (Frantzia 1901-1997)
# [[Rita Macedo]] aktorea, jostuna (Mexiko 1902-1991)
# [[Julissa]] abeslaria, aktorea (Mexiko 1944)
# [[Perpetua Barjau Martín]] jostuna, maistra (Valentzia 1899-Mexiko 1939)
# [[Elena Aub]] idazlea, editorea (Valentzia 1931- Madril 1937)
# [[Estefania Cueto Puertas]] fusilatua, jostuna, komunista (Asturias 1899-1939)
# [[Eladia García Palacios]] fusilatua, maistra, sozialista (Asturias 1904-1937)
# [[Juana Álvarez Molina]] fusilatua, etxekoandrea (Valladolid 1897-Asturias 1937)
# [[Belarmina Suárez Muñiz]] fusilatua, sindikalista (Asturias 1909-1938)
# [[Teresa Santianes Giménez]] fusilatua, etxekoandrea (Asturias 1910-1937)
# [[Anita Vázquez Barrancúa]] fusilatua, nekazaria, espioia, komunista (Asturias 1911-1938)
# [[Maxima Vallinas Fernández]] fusilatua, etxekoandrea (Asturias 1896-1938)
# [[Anita Orejas]] fusilatua, erizaina, sozialista (Asturias 1914-1937)
# [[Gloria Alcahud]] margolaria (Valladolid, 1931)
# [[Angelina Abad Cantavella]] irakaslea, idazlea (Castelló de la Plana, 1893-1965)
# [[Antonieta Sanagustin]] jostuna (Huesca, 1924-2020)
# [[Sarah Walmsley]] jostuna, aktorea, abeslaria (Britainia ?-1798)
# [[Rocío Gutiérrez]] belar-hockey jokalaria (Cadiz, 1985)
# [[Berta Riaza]] aktorea (Madril, 1927-2020)
# [[Fuensanta Nieto]] arkitektoa (Madril, 1957)
# [[Esther Pizarro]] eskultorea (Madril, 1967)
# [[Mónica Domínguez Blanco]] kazetaria (Leon, 1984-2022)
# [[Sara García Alonso]] biologoa, ikertzailea, astronautagaia (Leon, 1988)
# [[Meganne Christian]] zientzialaria, astronautagaia (Britainia, 1987)
# [[Manuela Álvarez Lozano]] filologoa, idazlea (Coruña, 1957)
# [[Ana Arias Saavedra|Ana Arias Saavedra]] idazlea (Lugo, 1951)
# [[Lucía Aldao]] idazlea (Coruña, 1982)
# [[Xiana Arias]] poeta, kazetaria (Lugo, 1983)
# [[Celsa Barja]] idazlea (Orense, 1966)
# [[Pilar Beiro]] poeta (Carnota, 1958)
# [[Emilia Calé |Emilia Calé Torres]] idazlea (Coruña, 1837-1908)
# [[Paula Carballeira]] idazlea (Coruña, 1972)
# [[Helena de Carlos Villamarín|Helena de Carlos]] idazlea (Ourense, 1964)
# [[Valentina Carro]] itzultzaile, diseinatzailea, aktorea (Cambados, 1984)
# [[Mercedes Castro]] idazlea (Ferrol, 1972)
# [[Carmen Aranegui]] arkeologoa (Valentzia, 1945)
# [[Helen Fisher]] antropologoa, biologoa (AEB, 1945)
# [[Maria Toledo]] flamenko kantautore piano-jolea (Toledo, 1983)
# [[Begoña Abad]] idazle, poeta (Burgos, 1952 )
# [[Laia Serra]] abokatua (Bartzelona, 1977)
# [[María Victoria Moreno|Maria Victoria Moreno]] poeta (Valencia de Alcantara, 1939-Pontevedra, 2005)
# [[Juana Teresa Juega López]] poeta(Galizia, 1885-1979)
# [[Lupe Gómez]] idazlea (Coruña, 1972)
# [[Herminia Fariña Cobián]] poeta (S.Compostela, 1904-1966)
# [[Maria Magdalena Domínguez|Maria Magdalena Dominguez]] poeta (Pontevedra, 1922-2021)
# [[María do Cebreiro]] poeta, idazlea (Galizia, 1976)
# [[Alessandra Galloni]] Kazetaria (Italia, 1974)
# [[Paz Esteban López]] Inteligentzia-funtzionarioa (Madril, 1958)
# [[Beatriz Méndez de Vigo]] espioia (Madril, 1958)
# [[Elisabet Benavent]] nobela erromantikoen idazlea (Valentzia, 1984)
# [[Pilar Pallarés|Pilar Pallares]] poeta (Coruña, 1957)
# [[Ánxeles Penas|Ánxeles Peñas]] artista, poeta (Curtis, 1943)
# [[Luz Pichel]] idazlea (Lalin, 1947)
# [[Luz Pozo Garza]] poeta (Ribadeo, 1922-Coruña, 2020)
# [[Carmen Prieto Rouco]] poeta (Villalba, 1901-1977)
# [[Matilde González Palau]] poeta (Almansa, 1912-2002)
# [[Pilar Cibreiro]] poeta, idazlea (Galizia, 1952)
# [[Alba Cid]] poeta, idazlea (Galizia, 1989)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''urria''')===
(Ordena: SORTUAK, IDAZLEAK, ASTRONOMOAK, GAINONTZEKOAK)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Leire Ibarguren]] ef--'''SORTUA''' idazlea eta irakaslea (Azpeitia, 1979)
# [[Cesarea Garbuno Arizmendi]] efef'''SORTUA''' enpresaburua (Errenteria, 1846-1933)
# [[Izaskun Igoa]] ef--'''SORTUA''' idazlea, pedagogoa, zutabegilea (Ziga, 1995)
# [[Maritxu Errazkin]] --ef'''SORTUA''' autobus-txofer aitzindaria (Azkoitia)
# [[Ainhoa Nadia Douhaibi]] ----'''SORTUA''' ikertzaile eta idazlea (Oñati, 1983)
# [[Aurea Etxaniz]] efef'''SORTUA''' erraketista (Soraluze, 1922 - Caracas, 2019)
# [[Gema Arrugaeta]] ef--'''SORTUA''' argazkilaria (Ordizia, 1969)
# [[Amaia Elizagoien]] ef--'''SORTUA''' bertsolaria, idazlea, ipuin kontalaria (Baztan, 1994)
# [[Anabel Sanz]] ef--'''SORTUA''' feminista, ekintzailea (Ermua, 1963)
# [[Elena Mendizabal]] ----'''SORTUA''' artista, eskultorea (Donostia, 1960)
# [[Sandra Garaioa]] ef--'''SORTUA''' irudigilea, ilustratzailea (Donostia, 1993)
# [[Amaia Cazenave]] ----'''SORTUA''' kazetaria (Baiona, 1987)
# [[Begoña Durruty]] ef--'''SORTUA''' ilustratzailea, idazlea (Arizkun, 1968)
# [[Pilartxo Etxeberria]] ef--'''SORTUA''' doktorea, euskaltzain urgazlea (Teruel, 1947)
# [[Eneritz Gorrotxategi]] ----'''SORTUA''' kazetaria (Gabiria, 1985)
# [[Jaione Munarriz]] ef--'''SORTUA''' metereologoa (Idiazabal, 1981)
# [[Christine Etchevers]] ef--'''SORTUA''' margolaria (Baiona, 1953)
# [[Nerea Gastón]] ef--'''SORTUA''' arte-historialaria (Durango, 1995)
# [[Usue Egia]] ----'''SORTUA''' ilustratzailea (Durango, 1992)
# [[Elena Moreno Scheredre]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Bilbo)
# [[Leoni Etxebarren]] efef'''SORTUA''' bertso-jartzailea (Urepele, 1924-Donibane Garazi, 2014)
# [[Rosa Arregi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Mallabia, 1922-Valentzia, 2004)
# [[Maria Amatriain]] --ef'''SORTUA''' hezitzailea (Azkoien, 1867-Azagra, 1955)
# [[Carmen Cascante]] efef'''SORTUA''' maistra (Abaigar, 1885-Madril, 1982)
# [[Blasa Morales]] ----'''SORTUA''' maistra (Nafarroa, XIX-XX)
# [[Julita Beraza|Julia Beraza]] efef'''SORTUA''' erraketista
# [[Mariolein Sabarte Belacortu]] ----idazlea '''SORTU''' (Herbehereak, 1944)
# [[Mercedes Diaz Morales]] tren geltokiburua '''SORTU''' (Araba, 1902-1982)
# [[Anna Pavlyk]] '''IDAZLEA''' eta ekintzaile (Ukraina, 1855-1928)
# [[Hanna Arsenych-Baran]] idazlea (Ukraina, 1970-2021)
# [[Hanna Barvinok]] idazlea (Ukraina, 1828-1911)
# [[Klymentyna Popovych-Boiarska]] idazlea (Ukraina, 1863-1945)
# [[Myroslava Sopilka]] idazlea (Ukraina, 1897-1937)
# [[Bushra al-Maqtari]] idazlea, ekintzailea (Yemen, 1979)
# [[Matilde Zapata]] idazlea, (Sevilla-Santander, 1906-1938)
# [[Matilde Elena López]] idazlea (Salvador, 1929-2010)
# [[Aída Cartagena Portalatín]] idazlea (Ukraina, 1828-1911)
# [[Alcira Soust Scaffo]] idazlea (Uruguai, 1924-1997)
# [[Luisa Carnés]] idazlea (Madril, 1905-1964)
# [[Concha Castroviejo]] idazlea (Coruña, ç 1910-1995)
# [[Zaruhi Bahri]] idazlea, gizarte ekintzailea (Armenia, 1880-1958)
# [[Hanna K. Korany]] idazlea (Siria, 1870-1898)
# [[Porochista Khakpour]] elebegilea (Siriar-Estatubatuarra, 1978)
# [[Salma Kuzbari]] idazlea, feminista (Libano, 1923-2006)
# [[Tsehay Melaku]] idazlea (Etiopia, 1952)
# [[Rangina Hamidi]] idazlea, politikaria, ekintzailea (Afganistan, 1978)
# [[Louise Aslanian]] idazlea, ekintzaile komunista (Iran-Frantzia, 1904-1945)
# [[Fatemeh Keshavarz]] idazlea (Iran-AEB, 1952)
# [[Senedu Gebru]] idazlea (Etiopia, 1916-2009)
# [[Hayganuş Mark]] idazlea (Armenia, 1885-1966)
# [[Khosrovidukht]] idazlea, musikagilea (Armenia, VIII. mendea)
# [[María Dolores Masana]] kazetaria, idazlea (Bartzelona, 1936)
# [[Marija Strojnik]] '''astronomoa''' (Eslovenia, 1950)
# [[Linda Spilker]] astronomoa (AEB, 1890-1981)
# [[Constance M. Rockosi]] astronomoa (AEB, 1980)
# [[Julena Steinheider Duncombe]] astronomoa (AEB, 1911-2003)
# [[Marie-Jeanne de Lalande]] astronomoa (1768, 1832)
# [[Rosaly Lopes]] astronomoa (Brasil, 1957)
# [[Nikole Lewis]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Nicole Capitaine]] astronomoa (Frantzia, 1948)
# [[Paulina Lira]] astronomoa (Txile, XX. mendea)
# [[Rachel Mandelbaum]] astronomoa (AEB, 1977)
# [[María Cristina Pineda Suazo]] astronomoa (Honduras, 1954)
# [[Mirjana Povic]] astronomoa (Serbia, 1981)
# [[Muriel Mussells Seyfert]] astronomoa (AEB, 1909-1997)
# [[Isabel Márquez Pérez]] astronomoa (Badajoz, 1967)
# [[Josefa Masegosa Gallego]] astronomoa (Almeria, 1957)
# [[Agnes Mary Clerke]] astronomoa (Irlanda, 1842-1907)
# [[Yuki Okoda]] astronomoa (Japonia, 1990)
# [[Denise C. Stephens]] astronomoa (AEB, 1973?)
# [[Sarah Tuttle]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Chanda Prescod-Weinstein]] astronomoa (AEB, 1982)
# [[Kyongae Chang]] astrofisikaria (Hego Korea, 1946)
# [[Jessie Christiansen]] astrofisikaria (Australia, XX.mendea)
# [[Rachel Somerville]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Susan Jane Cunningham]] matematikaria, astronomoa (AEB, 1842-1921)
# [[Phoebe Waterman Haas]] astronomoa (AEB, 1882-1967)
# [[Luisa Landová-Štychová]] astronomoa (Austria-Hungaria, 1885-1965)
# [[Anna Estelle Glancy]] astronomoa (AEB, 1883-1975)
# [[Margaret Mayall]] astronomoa (AEB, 1902-1995)
# [[Martha P. Haynes]] astronomoa (AEB, 1951)
# [[Ilse Cleeves]] astrofisikaria (AEB, XX. mendea)
# [[Carolin Crawford]] astronomoa (Erresuma Batua, 1963)
# [[Janine Connes]] astronomoa (Frantzia, 1934)
# [[Joy Crisp]] geologoa, astronomoa (AEB, XX.mendea)
# [[Florence Cushman]] astronomoa (AEB, 1860-1940)
# [[Rosina Dafter]] astronomoa (Australia, 1875-1959)
# [[Mary Osborne|Mary Osbone]] Gitarrista (AEB, 1921-1992)
# [[Olga Smirnova]] dantzaria (Errusia, 1991)
# [[Olga Smirnova (borrokalaria)]] borrokalaria (Errusia, 1979)
# [[Conchita Martínez]] tenislaria (Huesca, 1972)
# [[Margaret Lindsay]] aktorea (AEB, 1910-1981)
# [[Cristina Cruz Mínguez]] aktorea (Espainia, 1983)
# [[Mercedes Díaz]] aktorea (Espainia, 1894-1960)
# [[Elise Harmon]] asmatzailea (AEB, 1909-1985)
# [[Ingeborg Hochmair]] asmatzailea (Austria, 1953)
# [[Ada Henry Van Pelt]] asmatzailea (AEB, 1838-1923)
# [[Elizabeth Lee Hazen]] asmatzailea (AEB, 1885-1975)
# [[Ruth Handler]] asmatzailea (AEB, 1916-2002)
# [[Lil Hardin Armstrong]] musikagilea (AEB, 1898-1971)
# [[Ruth Brito]] triatleta (Lanzarote, 1980)
# [[Ana María Alonso Zarza]] geologoa, ikertzailea (Avila, 1962)
# [[Chantal Loïal]] dantzaria eta koreografoa (Guadalupe, Frantzia, 1969)
# [[Melba Liston]] tronboijolea, musikagilea (AEB, 1926-1999)
# [[Alice Coltrane]] pianojolea, musikagilea (AEB, 1937-2007)
# [[Mahsa Amini]] erahila(Iran, 2000-2022)
# [[Mélanie Joly]] politikaria (Kanada, 1979)
# [[Nazanin Boniadi]] aktorea (Iran, 1980)
# [[Roxana Saberi]] kazetari atxilotua Iranen (AEB, 1977)
# [[Lili Reinhart]] aktorea (AEB, 1996)
# [[Kiernan Shipka]] aktorea (AEB,1999)
# [[Wanuri Kahiu]] zine-zuzendaria (Kenya, 1980)
# [[Eduarda Mansilla]] idazlea, musikagilea (Argentina, 1834-1892)
# [[Agustina Ortiz de Rozas]] politikaria, filantropoa (Argentina, 1816-1898)
# [[Pauline de Meulan]] idazlea eta kazetaria (Frantzia, 1773-1827)
# [[Margaret Satterthwaite]] Epaile eta legelarien independentziaren gaineko Kontalari Berezia (AEB)
# [[Miren Arenzana Letamendi|Miren Arenzana Letamendia]] artista, eskultorea (Bilbo, 1965)
# [[María Gay]] mezzosopranoa (Bartzelona 1876-1943)
# [[Isabella Colbran]] mezzosoprano (Madril, 1784 - Bolonia, 1845)
# [[Florence Van de Walle]] jornalari belgikarra, communarde Parisko Komunan (1838 - )
# [[Pétroleuse (Parisko Komunako su-emaileak)]] Parisko Komunako su-emaileak (1871)
# [[Manuela Rosas]] ekintzaile politikoa (Argentina, 1817-1898)
# [[Camila O'Gorman]] maitasunagatik fusilatua (Argentina, 1825-1848)
# [[Blanca Podestá]] aktorea (Argentina, 1889-1967)
# [[María Podestá]] aktorea (Argentina, 1875-1954)
# [[Marianne Beth]] abokatua (Viena, 1889-1984)
# [[Diana Russell]] soziologoa eta ekintzailea (Hego Afrika, 1938-2020)
# [[María Esther Podestá]] aktorea (Argentina, 1896-1954)
# [[Susú Pecoraro]] aktorea (Argentina, 1952)
# [[Mona Maris]] aktorea (Argentina, 1901-1991)
# [[Ana Perichon]] aristokrata frantsesa (1775-1847)
# [[María Luisa Bemberg]] aktorea (Argentina, 1922-1995)
# [[Zully Moreno]] aktorea (Argentina, 1920-1999)
# [[Luz Gabás]] idazlea, politikaria (Huesca, 1968)
# [[Ángela Jeria]] arkeologoa, ??idazlea?? (Txile, 1926-2020)
# [[Biblioteken eguna]]
# [[Luisa de Medrano]] akademikoa, poeta eta filosofoa (1484-1527)
# [[Begum Rokeya]] idazlea eta ekintzaile feminista (Kalkuta, 1880-1932)
# [[María Antinea]] aktorea (Jaen,Argentina, 1915-1991)
# [[Mecha Ortiz]] aktorea (Argentina, 1900-1987)
# [[Orfilia Rico]] aktorea (Uruguai,Argentina, 1871-1936)
# [[Nury Montsé]] aktorea (Argentina, 1917-1971)
# [[Silvana Roth]] aktorea, politikaria (Italia,Argentina, 1923-2010)
# [[Marta Extramiana]] idazlea, ilustratzailea, (Gasteiz, 1964)
# [[Vida Akoto Bamfo]] epailea (Ghana, 1949)
# [[Celma Ribas]] abeslaria (Angola, 1982)
# [[Beatriz Matar]] aktorea (Argentina, 1954)
# [[Lita Stantic]] zine-zuzendaria, gidoilaria (Argentina, 1942)
# [[Graciela Borges]] aktorea (Argentina, 1917-1971)
# [[Esther Borao]] ingeniaria, asmatzailea (Zaragoza, 1988)
# [[Mary Daly]] filosofo feminista (AEB, 1928-2010)
# [[Terry McMillan]] idazlea (AEB, 1951)
# [[Esther Rebato Ochoa]] antropologoa, ikertzailea (Bilbo,1957)
# [[María Herrera]] motoziklista (Toledo, 1996)
# [[Ana Carrasco]] motoziklista (Murtzia, 1997)
# [[Elena Rosell]] motoziklista (Valentzia, 1986)
# [[Juana Viale]] aktorea, aurkezlea (Argentina, 1982)
# [[Manuela Viale]] aktorea (Argentina, 1991)
# [[Silvia Legrand]] aktorea (Argentina, 1927-2020)
# [[Marcela Tinayre]] aurkezlea, enpresaburua (Argentina, 1950)
# [[Dolores Fonzi]] aktorea (Argentina, 1978)
# [[Florencia Raggi]] modeloa, aktorea (Argentina, 1972)
# [[Nilda Raggi]] aktorea, zuzendaria (Argentina, 1938)
# [[Ana Celentano]] aktorea (Argentina, 1969)
# [[Danielle Casanova]] Frantziako militante komunista eta erresistentziako kidea (1909-1943)
# [[Fanny Gallot]] Frantziako historialaria (1981 - )
# [[Eulalie Papavoine]] Parisko Komunako erizaina, ustezko su-eragilea (1846-1875)
# [[Claudia di Girolamo]] aktorea, zuzendaria, aktibista (Txile, 1956)
# [[Adriana Barraza]] aktorea, maistra, zuzendaria (Mexiko, 1956)
# [[Fernanda Mistral]] aktorea (Argentina, 1934)
# [[Big Mama Thornton]] blues abeslaria (AEB, 1926-1984)
# [[Lita de Lázzari]] etxekoandre mediatikoa (Argentina, 1925-2015)
# [[China Zorrilla]] aktorea, zuzendaria (Uruguai, 1922-2014)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''iraila''')===
(Ordena: SORTU, ASTRONOMOAK, BESTELAKOAK)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Arantza San Sebastian]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, hezkuntzako aholkularia (Donostia, 1958)
# [[Izaskun Etxeberria]] ef--'''SORTUA''' idazlea eta irakaslea (Altsasu, 1964)
# [[Kristina Saralegi]] efef'''SORTUA''' baserritarra, abeltzaina, talogilea (Leitza, 1974-2022)
# [[Gotzone Sestorain]] ef--'''SORTUA''' baserritarra, poeta, irrintzilaria (Leitza, 1965)
# [[Victoria Ariño]] efef'''SORTUA''' filantropoa (Ermua, 1889-1974)
# [[Ines Bengoa]] ef--'''SORTUA''' ipuin kontalaria (Tenerife-Lizarra, 1973)
# [[Jeronima Uriarte Elizalde]] ----'''SORTUA''' filantropoa, ongile (Lizarra, 1855-1929)
# [[Emilia Goyena Arraiza]] ef--'''SORTUA''' idazlea, ekintzaile (Lizarra, 1916-1999)
# [[Garbiñe Basarte]] ef--'''SORTUA''' kale-artista, muralista (Lizarra, 1976)
# [[Libe Agirre]] ef--'''SORTUA''' irrati esataria, kazetaria, (Meñaka)
# [[Irati Martin]] ef--''SORTUA''' futbolaria (Durango, 2003)
# [[Anne-Marie Lagarde]] ----'''SORTUA''' idazlea eta ikertzaile (Zuberoa, 1944)
# [[Edurne Azpitarte]] ef--'''SORTUA''' areto-futbolaria (Garai, 1978)
# [[Carmen Pérez Rodrigo]] ef--'''SORTUA''' Euskal Herriko Medikuntzaren Errege Akademiaren lehenengo emakumezkoa (Alonsotegi, 1960)
# [[Mariela SR Coline Fanon]] '''SORTUA''' Haur lapurtua (Guatemala, 1968)
# [[Felisa Ventura]] ef--'''SORTUA''' erizaina eta emagina (Eibar, 1902-1959)
# [[Ana Belén Pintado]] ef--'''SORTUA''' haur lapurtua (Madril, 1973)
# [[Mariam al-Asturlabi]] '''ASTRONOMOAK''' Alepo astrolabio-egilea (Siria, X. gizaldian)
# [[Nadia Zakamska]] astronomoa (Errusia, 1979)
# [[Idit Zehavi]] astronomoa, ikertzailea (Israel, 1969)
# [[Louise Webster]] astronomoa, fisikaria (Australia, 1941-1990)
# [[Alycia J. Weinberger]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Fiammetta Wilson]] astronomoa (Erresuma Batua, 1864-1920)
# [[Jennifer Wiseman]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Rosemary Wyse]] astronomoa (Erresuma Batua, 1957)
# [[Alice Grace Cook]] astronomoa (Erresuma Batua, 1877-1958)
# [[Priscilla Fairfield Bok]] astronomoa (AEB, 19896-1975)
# [[Shadia Habbal]] astronomoa (Siria, XX. mendea)
# [[Deborah Dultzin Kessler]] astronomoa (Mexiko, 1945)
# [[María Luisa Aguilar]] astronomoa(Jauja Peru 1938)
# [[Claire Armstrong]] astronomo amateurra (Britania)
# [[Emma Vyssotsky]] astronomoa (AEB, 1894-1975)
# [[Julie Vinter Hansen]] astronomoa (Danimarka, 1890-1960)
# [[Gladys Vergara]] astronomoa (Uruguai, 1928-2016)
# [[Esmeralda Mallada]] astronomoa (Uruguai, 1937)
# [[Jacqueline Hewitt]] astronomoa (EEBB, 1958)
# [[Catherine Heymans]] astronomoa (Britainia, XX. mendea)
# [[María Teresa Ruiz]] astronomoa (Txile, 1946)
# [[Silvia Torres Castilleja]] astronomoa (Mexiko, 1940?)
# [[Gloria Suzanne Koenigsberger Horowitz]] astronomoa (Mexiko, XX. mendea)
# [[Silvana Navarro Jiménez]] astronomoa (Mexiko, XX. mendea)
# [[Meg Urry]] astronomoa (AEB, 1945)
# [[Maura Tombelli]] astronomoa (Italia, 1952)
# [[Jana Tichá]] astronomoa (Txekia, 1965)
# [[Alenush Terian]] astronomoa (Iran, 1920-2011)
# [[Bobbie Vaile]] astronomoa (Australia, 1959-1996)
# [[Ann Hornschemeier]] astronomoa (EEBB, XX. mendea)
# [[Svetlana Guerasimenko]] astronomoa (Ukraina, 1945)
# [[Jen Gupta]] astrofisikaria (Britaina, XX. mendea)
# [[Maria Antonella Barucci]] astronomoa (Italia, XX. mendea)
# [[Merieme Chadid]] astronomoa (Maroko, 1969)
# [[Madge Adam]] astronomoa (Erresuma Batua, 1912-2001)
# [[Karlina Leksono Supelli]] astronomoa, filosofoa (Indonesia, 1958)
# [[Annapurni Subramaniam]] astronomoa (India, XX. mendea)
# [[Paris Pişmiş]] astronomoa (Turkia-Mexiko, 1911-1999)
# [[Jane Squire]] astronomoa, idazlea, aktibista (Ingalaterra, 1686-1743)
# [[Maritza Soto]] astronomoa (Txile, 1990)
# [[Sara Seager]] astronomoa (Kanada, 1971)
# [[Caterina Scarpellini]] astronomoa, metereologoa (Italia, 1808-1873)
# [[Lenka Šarounová]] astronomoa (Txekia, 1973)
# [[Anneila Sargent]] astronomoa (Erresuma Batua, 1942)
# [[Carlota de Sajonia-Meiningen]] astronomoa (Alemania, 1751-1827)
# [[Jen Gupta]] astrofikaria (Britainia, XX. mendea)
# [[Pilar Ruiz-Lapuente]] astronomoa (Bartzelona, 1964)
# [[Monica Rubio (astronomoa)]] astronomoa (Txile, 1955)
# [[Claudine Rinner]] astronomoa (Frantzia, 1965)
# [[Julia Riley]] astronomoa (Britainia, XX. mendea)
# [[Mercedes Richards]] astronomoa (Jamaika, 1955-2016)
# [[Gabrielle Renaudot]] astronomoa (Frantzia, 1887-1962)
# [[Hilkka Rantaseppä-Helenius]] astronomoa (Finlandia, 1925-1975)
# [[Zinaída Akséntieva]] astronomoa (Ukraina, 1900-1969)
# [[Mary Proctor]] astronomoa (Erresuma Batua, 1862-1957)
# [[Helen Dodson Prince]] astronomoa (AEB, 1905-2002)
# [[Yelena Pitieva]] astronomoa (Errusia, XX.mendea)
# [[Louise du Pierry]] astronomoa (Frantzia, 1746-1807)
# [[Ľudmila Pajdušáková]] astronomoa (Eslovakia, 1916-1979)
# [[Feryal Özel]] astronomoa (Turkia/AEB, 1975)
# [[Mazlan Othman]] astronomoa (Malaysia, 1951)
# [[Sally Oey]] astronomoa (AEB, 1984)
# [[Janina Ochojska]] astronomoa (Polonia, 1955)
# [[Yaël Nazé]] astronomoa (Belgika, 1955)
# [[Camila Navarrete]] astronomoa (Txile, XX. mendea)
# [[Sultana N. Nahar]] astronomoa (Pakistan, 1990)
# [[Carolyn Porco]] astronomoa (AEB, 1953)
# [[Anne Sewell Young]] astronomoa (AEB)
# [[Margaretha Kirch]] astronomoa (Alemania)
# [[Eva Grebel]] astronomoa (Alemania)
# [[Erika Böhm-Vitense]] astronomoa (Alemania-AEB)
# [[Elizabeth Alexander]] irrati-astronomoa, geologoa, fisikaria (Erresuma Batua, 1908-1958)
# [[Victoria Kaspi]] astrofisikaria (AEB-Kanada, 1967)
# [[Ma Chung-pei]] astronomoa (Txina)
# [[Maud Worcester Makemson]] astronomoa (AEB, 1891-1977)
# [[Ala Masévich]] astronomoa (Georgia, 1918-2008)
# [[Karen Masters]] astronomoa (Erresuma Batua, 1979)
# [[Janet Akyüz Mattei]] astronomoa (Turkia, 1943-2004)
# [[Naomi McClure-Griffiths]] astronomoa (Turkia, 1943-2004)
# [[Susan McKenna-Lawlor]] astronomoa (AEB, 1975)
# [[Karen Jean Meech]] astronomoa (AEB, 1959)
# [[Anja Cetti Andersen]] astronomoa (Danimarka, 1965)
# [[Duília de Mello]] astronomoa (Brasil, 1963)
# [[Ruth Murray-Clay]] astronomoa (AEB, XX.mendea)
# [[Alice Archenhold]] astronomoa (Alemania, 1874-1943)
# [[Anne Archibald]] astronomoa (Kanada- Erresuma Batua, 1976)
# [[Elizabeth Lada]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Nidia Morrell]] astronomoa (Argentina, 1953)
# [[Teresa Lago]] astronomoa (Portugal, 1947)
# [[Gemma Lavender]] astronomoa (Erresuma batua, 1986)
# [[Farzana Aslam]] astronomoa, fisikaria (Pakistan, XX.mendea)
# [[Pauline Barmby]] astronomoa (Kanada, 1972)
# [[Margaret Lindsay Huggins]] astronomoa (Erresuma Batua 1948-1915)
# [[Gemma Lavender]] astronomoa (Erresuma Batua, 1986)
# [[Helen Lines]] astronomoa (AEB, 1918-2001)
# [[Martha Betz Shapley]] astronomoa (AEB, 1890-1981)
# [[Christy A. Tremonti]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Elizabeth Beckley]] argazkilari astronomikoa (Britaina Handia, 1846-1927)
# [[Ewine van Dishoeck]] astronomo eta fisikaria (Herbehereak, 1955)
# [[Kathleen Ollerenshaw]] astronomoa eta matematikaria (Britaina Handia, 1912-2014)
# [[Anna Frebel]] astronomoa (Alemania, 1980)
# [[Alicia M. Soderberg]] astrobomoa (AEB, 1977)
# [[Caroline Furness]] astronomoa (AEB, 1869-1936)
# [[Ethel Bellamy]] astronomo, sismologo (Erresuma Batua, 1981-1960)
# [[Amy Barger]] astronomoa (AEB, 1971)
# [[Yevguenia Bugoslávskaia]] astronomo sobietarra (1899-1960)
# [[Reysa Bernson]] astronomoa (Frantzia, 1904-1944)
# [[Elizabeth Brown]] astronomoa (Erresuma Batua, 1830, 1899)
# [[Miriam Burland]] astronomoa (Kanada, 1902-1996)
# [[María Herreros|Maria Herreros]] ilustratzailea, (Valentzia, 1983)
# [[Yelena Davydova]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1961)
# [[Zoja Grancharova]] gimnasta artistikoa (Bulgaria, 1966)
# [[Natalia Kutxinskaia|Natalia Kuchinskaya]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1949)
# [[Larisa Petrik]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1949)
# [[Dörte Thümmler|Dorte Thummler]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1974)
# [[Klaudia Rapp]] gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Jelena Grosheva]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1979)
# [[Lăcrămioara Filip|Lacramioara Filip]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1973)
# [[Yun Mi Kang]] gimnasta artistikoa (Korea, 1988)
# [[Isabelle Severino]] gimnasta artistikoa (Paris, 1980)
# [[Mo Huilan|Mo Hullan]] gimnasta artistikoa (Txina, 1979)
# [[Xuan Liu]] gimnasta artistikoa (Txina, 1979)
# [[María Teresa Vera]] musikagilea, gitarra-jolea (Kuba, 1895-1965)
# [[Nadine Heredia]] politikaria, Lehen dama (Peru, 1976)
# [[Carolina Malchair]] gimnasta erritmikoa (Malaga, 1982)
# [[Liliana Vitale]] musikagilea, abeslaria (Argentina, 1959)
# [[Rosario Ustáriz Borra]] poeta (Echo, 1927- Jaca, 2009)
# [[Karin Ohlenschläger|Karin Ohlenschlager]] arte kudeatzailea (Alemania, 1959 + Gijon, 2022)
# [[Elise Ray]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1982)
# [[Noor Jordaniakoa]] arkitektoa, erregina ohia (AEB, 1951)
# [[Joyce DiDonato]] mezzosopranoa (AEB, 1969)
# [[Susan Graham]] mezzosopranoa (AEB, 1960)
# [[Simona Amânar]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Amy Chow]] gimnasta artistikoa (Kaliformia, 1978)
# [[Kristen Maloney]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1981)
# [[Tasha Schwikert]] gimnasta artistikoa (Las Vegas, 1984)
# [[Liudmila Yezhova]] gimnasta artistikoa (Mosku, 1982)
# [[Courtney McCool]] gimasta artistikoa (Kansas, 1988)
# [[Patrizia Ciofi]] mezzosopranoa (Italia, 1967)
# [[Miah Persson]] sopranoa (Suedia, 1969)
# [[Karita Mattila]] sopranoa (Finlandia, 1960)
# [[Anne Sofie von Otter]] mezzosopranoa (Suedia, 1955)
# [[Birgitta von Otter]] kazetaria, idazlea (Hungaria-Suedia, 1939)
# [[Vera Rozsa]] abeslaria, kantu-maistra (Hungaria, 1917)
# [[Ileana Cotrubaş]] abeslaria, kantu-maistra (Errumania, 1939)
# [[Hannah Wilke]] artista, performacelaria (AEB, 1940-1993)
# [[Jelena Dolgopolova]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1975)
# [[Rozalia Galiyeva|Rozaliya Galiyeya]] Gimnasta artistikoa (Uzbekistan,1977)
# [[Kim Zmeskal]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1976)
# [[Wendy Bruce]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1992)
# [[Betty Okino]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1975)
# [[Kerri Strug]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1977)
# [[Elena Gómez Servera|Elena Gomez]] gimnasta artistikoa (Manacor, 1985)
# [[Eva Hesse]] eskultorea (Alemania/AEB, 1936-1970)
# [[Yvonne Rainer]] dantzaria, koreografoa (AEB, 1934)
# [[Dorothea Röschmann]] sopranoa (Alemania, 1967)
# [[Teresa Stratas]] sopranoa (Kanada, 1938)
# [[Laura Campos]] gimnasta artistikoa (Merida, 1988)
# [[Barbara Ehrenreich]] saiakeragile eta gizarte ekintzailea (EEBB, 1941-2022)
# [[Silvia Bel]] aktorea (Bartzelona, 1970)
# [[Lucy R. Lippard]] idazlea, arte-kritikaria (AEB, 1937)
# [[Alina Szapocznikow]] eskultorea, holokaustotik bizirik ateratakoa (Polonia, 1926-Frantzia1970)
# [[Nancy Holt]] eskultorea (AEB, 1938-2014)
# [[Beverly Pepper]] eskultorea (AEB, 1922-2020)
# [[Barbara Rose]] arte-kritikaria (AEB, 1936-2020)
# [[Anne Truitt]] eskultorea (AEB, 1921-2004)
# [[Mary Pinchot Meyer]] eskultorea (AEB, 1920-1964)
# [[Lotte Lenya]] abeslaria, aktoreaa (Viena, 1898-1981)
# [[Evelyn Lear]] sopranoa (AEB, 1926-2012)
# [[Gisela May]] aktorea, abeslaria, irakaslea (Alemania, 1924-2016)
# [[Hildegard Knef]] abeslaria, aktorea, idazlea (Alemania, 1925-2002)
# [[Ute Lemper]] aktorea, abeslaria (Alemania, 1963)
# [[Greta Keller]] mezzosopranoa, aktorea (Austria, 1903-1977)
# [[Soile Isokoski]] sopranoa (Finlandia, 1957)
# [[María Cruz Berrocal]] arkeologoa (España. XX. mendea)
# [[Leily Santizo]] abokatua (Guatemala)
# [[Nineth Montenegro]] politikaria (Guatemala, 1957)
# [[Siomara Sosa]] fiskala (Guatemala, 1975)
# [[Lucrecia Hernández Mack]] politikaria (Guatemala, 1973)
# [[Nerea Aresti]] historialaria (Bilbo, 1961)
# [[Ellen Beeman]] idazle, bideojokogilea (AEBo, 1964)
# [[Kathleen Battle]] sopranoa (AEB, 1948)
# [[Zury Ríos]] politikaria (Guatemala, 1968)
# [[Sandra Torres]] politikaria (Guatemala, 1955)
# [[Marta Luxán]] soziologoa (Bilbo, 1970)
# [[Harolyn Blackwell]] sopranoa (AEB, 1955)
# [[Carol Vaness]] sopranoa (AEB, 1952)
# [[Hanna Hammarström]] asmatzailea (tel. kablea) (Suedia, 1829-1914)
# [[Laura Mora]] zinema zuzendaria (Kolonbia, 1981)
# [[Isa Campo]] zinema zuzendaria (Oviedo, 1975)
# [[Susan Tedeschi]] abeslaria (AEB, 1970)
# [[Mary Hallock-Greenewalt]] asmatzailea (siria-AEB, 1871-1950)
# [[Sarah Guppy]] asmatzailea (Britainia, 1770-1852)
# [[Melissa George]] asmatzailea, aktorea (Australia, 1976)
# [[Rachel Blanchard]] aktorea (Kanada, 1976)
# [[Txaro Arrazola]] artista, margolaria (Gasteiz, 1963)
# [[Cristina Lucas]] artista, feminista (Ubeda, 1973)
# [[Laura Mulvey]] zinema feminista teorialaria (Oxford, 1941)
# [[Vi Redd]] jazz abeslaria, saxofoi jolea (AEB, 1928)
# [[Sweet Emma Barrett]] jazz abeslaria, pianojolea (AEB, 1897-1983)
# [[Terin Humphrey]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1986)
# [[Hollie Vise]] gimnasta artistikoa (Texas, 1987)
# [[Renske Endel]] gimnasta artistikoa (Herbereak, 1983)
# [[Dominique Moceanu|Dominique Moceau]] gimnasta artistikoa (Kalifornia, 1981)
# [[Amanda Borden|Amanda Border]] gimnasta artistikoa (Ohio, 1977)
# [[Jaycie Phelps]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1979)
# [[Olesia Dudnik]] gimnasta artistikoa (Ukrania, 1974)
# [[Jadiyetu El Mohtar]] Fronte Polisarioaren Espainiako Ordezkaritzako kidea (Sahara, 1959)
# [[Staša Zajović|Stasa Zajovic]] feminista, giza eskubideen aldeko aktibista (Montenegro, 1953)
# [[Lepa Mladjenovic]] feminista, giza eskubideen aldeko aktibista LGBT (Belgrad, 1954)
# [[Manuela Martelli]] zinema aktore eta zuzendaria (Santiago, Txile, 1983)
# [[Sultana Khaya]] saharar ekintzailea (Sahara ??)
# [[Salma Solaun]] gimnasta erritmikoa (Gasteiz, 2005)
# [[Elena López Riera|Elena Lopez Riera]] zinegilea (Orihuela, 1982)
# [[Martina de Zuricalday]] enpresaburua (Bilbo, 1839-1932)
# [[Isabel Cadenas]] kezetaria, dokumentalista (Basauri, 1982)
# [[Margarita Salaberria Galarraga]] diplomatikoa (Madril?, 1911-2000)
# [[Aline Griffith]] kondesa, espioia (AEB, 1923-2017)
# [[Anne-Marie Ménand]] communarde, Parisko Komunan ibilitako emakumea (Frantzia, 1837- )
# [[Louise Pioger]] communarde, Parisko Komunan ibilitako emakumea (Frantzia, 1848-1920)
# [[Marisa Linton]] Frantziako Iraultzan espezializatutako historiagilea (Erresuma Batua, 1848-1920)
# [[Michèle Riot-Sarcey]] Historia garaikideko eta genero-historiako irakaslea (Frantzia, 1943- )
# [[Emakumeak Parisko Komunan]] (Frantzia, 1871)
}}
=== Hobetuak 2022 ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maite Maruri]] opera abeslaria (Plentzia, 1979)
# [[Maria Angeles Mezkiritz|Maria Angeles Mezkiriz]] nafar arkeologoa (Faltzes, 1929)
# [[María Francés]] nafar aktorea (Tutera, 1887-1987)
# [[Violeta Parra]] abeslaria eta musikagilea (Txile, 1917-1967)
# [[Nekane Sarobe]] bikoizlea (Donostia, 1953)
# [[Consuelo Flecha]] pedagogoa (Bilbo, 1948)
# [[Beatriz Martinez de Antoñana]] aktorea (Araba,1975)
# [[Susan B. Anthony]] feminista eta sufragista (EEBB)
# [[Margot Frank]] Holokaustoaren biktima, Ana Franken ahizpa (Alemania,1926-1945)
# [[Elisabeth Larena]] aktorea (Bizkaia, 1989)
# [[Arantza Idiazabal Gorrotxategi]] irakaslea eta euskaltzain urgazlea (Gipuzkoa, 1945)
# [[Maitane Urbieta]] irratiko kirol-kazetaria eta UEFA Europa Leagueko lehen emakume-berriemailea (Gipuzkoa, 1983)
# [[Blanca Vidal]] aktorea (Bilbo, 1885-1962)
# [[Agustina Aragoikoa]] heroia (Katalunia,1786-1857)
# [[Teresa Aranguren]] Kazetaria (Araba, 1944)
# [[Felisa Mary]] aktorea (Bizkaia, 1892-1956)
# [[Fariba Sheikhan]] aktorea eta abeslaria (Bizkaia, 1988)
# [[Isabel Mellén]] arte-historialaria, ikertzailea eta dibulgatzailea (Araba, 1986)
# [[Maria Moliner]] liburuzaina, filologoa eta hiztegigilea (Zaragoza, 1900-1981)
# [[Alice Stone Blackwell]] feminista, giza-eskubideen defendatzailea (AEB, 1857-1950)
# [[Lucy Stone]] Kazetaria, feminista, abolizionista,sufragista (AEB, 1818-1893)
# [[Rosa Bonheur]] animalia-margolaria eta eskuturagilea (Frantzia, 1822-1899)
# [[Maryse Choisy]] Kazetaria, idazlea eta saiakeragilea (Lapurdi, 1903-1979)
# [[Pilar López Júlvez]] dantzaria eta koreografoa (Gipuzkoa, 1912-2008)
# [[Concepción Aleixandre]] mediku, ginekologo, asmatzaile, zientzialari... (Valentzia, 1862-1952)
# [[María Puy Uitzi]] historialaria (Nafarroa, 1915-2008)
# [[Corín Tellado]] maitasun istorio laburren idazlea (Asturias, 1927-2009)
# [[Matilde Huitzi]] maistra, pedagogoa, abokatua, feminista (Nafarroa, 1980-1965)
# [[Concha Espina]] idazlea (Kantabria, 1869-1955)
# [[Izaskun Uranga]] abeslaria (Bizkaia, 1950)
# [[Ixone Sádaba]] argazkilaria (Bilbo, 1977)
# [[Joaquina Eguaras]] Granadako Unibertsitateko 1. irakaslea, hebraista, arabista (Nafarroa-Granada, 1897-1981)
# [[Sara Baras]] flamenko dantzaria eta koreografoa (Cadiz, 1971)
# [[Ainhoa Garai]] aktorea (Gipuzkoa, 1983)
# [[Laura García]] judo jokalari-paralinpikoa (Nafarroa, 1981)
# [[Marina Ginestà]] Kazetaria, itzultzailea, gerra zibileko militante komunista (Katalunia, 1919-2014)
# [[Axun Aierbe]] itzultzailea (Gipuzkoa,1968-2008)
# [[Amaia Osaba]] piraguista (Nafarroa, 1975)
# [[Fatema Mernissi]] idazlea eta soziologoa (Maroko, 1940-2015)
# [[Eva Gonzalès]] margolaria (Frantzia, 1849-1883)
# [[Maria Luisa Ozaita]] musikagilea eta emakumeek egindako hedapenean aitzindaria (Barakaldo, 1939-2017)
# [[Isabel Fernández Reviriego]] musikaria, ekoizlea eta artista grafikoa (Bizkaia,1979)
# [[Teresa Calo]] aktorea, dramagilea eta gidoigilea (Gipuzkoa, 1955)
# [[Cris Lizarraga]] abeslaria, feminsta eta aktibista (Bizkaia, 1992)
# [[Sonia Ruiz de Azua]] psikologoa, ikertzailea, psikiatria-irakaslea (Bizkaia, 1979)
# [[Begoña Bilbao Alboniga]] idazlea, musikagilea eta euskaralaria (Bizkaia, 1932-2005)
# [[Najat El Hachmi]] idazle amazigha (Katalunia,)
# [[Ellen Ochoa]] astronauta (AEB, 1958)
# [[María Luz Morales]] kazetaria, idazlea (Galizia- Bartzelona)
# [[Cristina Petite]] atleta (Bizkaia,1972)
# [[Irene Loizate]] txirrindularia, duatloilaria (Bizkaia, 1995)
# [[Maritxu Housset]] gomazko paleta pelotaria (Lapurdi, 1981)
# [[Eider Hurtado]] kazetaria (Bizkaia, 1981)
# [[Gina Pane]] artista (Lapurdi, 1939-1990)
# [[Ruth Arnon]] biokimikaria (Israel, 1933)
# [[Andere Arriolabengoa]] bertsolaria (Araba, 1982)
# [[Rosa Chacel]] idazlea (Valladolid, 1898-1994)
# [[Dora Maar]] argazkilaria (Frantzia, 1907-1994)
# [[Maribel Forcadas]] medikua (Zaragoza, 1949-2012)
# [[Eneritz Iturriagaetxebarria]] txirrindularia, zuzendaria (Bizkaia, 1980)
# [[Ziortza Isasi]] txirrindularia (Bizkaia, 1995)
# [[Valentina Tereshkova]] espaiora joandako 1. emakumea (Errusia, 1937)
# [[Izaskun Osés]] paralinpiar atleta (Nafarroa, 1984)
# [[Ziortza Villa]] ultrairaupen-txirrindularia (Bizkaia, 1983)
# [[Penelope Barker]] aktibista (Tearen matxinada) (AEB, 1728-1796)
# [[Susan la Flesche Piccotte]] Ipar Amerikako omaharar natiboa eta 1.mediku indigena (AEB, 1865-1915)
# [[Rosana Ubanell]] kazetaria, eleberrigilea (Nafarroa, 1958)
# [[Julia Juániz]] muntatzailea, zine-zuzendaria eta bideo-artista (Nafarroa, 19??)
# [[Carmen Adarraga]] kirolaria (Gipuzkoa, 1921-2004)
# [[Cristina Pardo]] kazetaria, telebista-aurkezlea (Nafarroa, 1977)
# [[Esther Basurto]] boleibol kirolaria (Gipuzkoa, 1978)
# [[Isabel Urkiola]] arabar esploratzailea (Gasteiz, 1854-1911)
# [[Begoña Pro]] kazetaria eta idazlea (Iruñea, 1971)
# [[Itziar Urretabizkaia]] aktorea (Donostia, 1978)
# [[Maria Abbadia-Ürrüstoi]] idazlea, ekintzaile feminista (Paris, 1837-1913)
# [[Simone Veil]] Holokaustotik bizirik irtendako magistratu eta politikaria (Frantzia, 1927-2017)
# [[Igone Arribas]] gimnasta ohia (Barakaldo, 1983)
# [[Vera Rubin]] astronomoa, aitzindaria (AEB, 1928-2016)
# [[Mary Jobe Akeley]] esploratzailea, alpinista eta argazkilaria (AEB, 1878-1966)
# [[Blanca Castilla de Cortázar]] antropologoa eta filosofoa (Gasteiz, 1951)
# [[Elena Martínez de Madina]] filologoa (Gasteiz, 1962)
# [[Maria Weston Chapman]] abolizionista (AEB, 1806-1885)
# [[Leire Apellaniz]] zinema-ekoizlea (Bilbo, 1975)
# [[Maddi Ariztia]] ipuin bildumagilea, aitzindaria (Lapurdi, 1887-1972)
# [[María Teresa Lozano]] matematikaria, aitzindaria (Iruñea, 1946)
# [[Dorotea Barnés]] kimikaria, aitzindaria (Iruñea, 1904-2003)
# [[Eva Amaral]] abeslaria, konpositorea (Zaragoza, 1972)
# [[Amaia Lasa]] idazlea (Getaria, 1948)
# [[Virginia Apgar]] pediatra, Apgar testaren asmatzailea (AEB, 1909-1974)
# [[Anna Mani]] fisikaria, metereologoa (India, 1918-2001)
# [[Georgia O'Keeffe]] margolaria (AEB, 1887-1986)
# [[Anne Lezea]] gimnasta erritmikoa (Zarautz, 2001)
# [[Oiana Blanco]] judoka (Orio, 1983)
# [[Anne Frank]] alemaniar judu idazlea (Alemania, 1929)
# [[Tessa Andonegi]] aktorea (Donostia 1968, 1983)
# [[Loli Albero]] poeta, idazlea (Iruñea, 1962)
# [[Arantxa Aldalur]] poeta (Azkoitia, 1963)
# [[Olivia Newton-John]] abeslaria, aktorea (Cambridge, 1948-2022)
# [[Regina Salcedo]] idazlea, irudigilea, gidoigilea (Iruñea, 1972)
# [[Regina Araluze]] irrintzilaria (Bermio, 1922-2012)
# [[Olga Holtz]] matematikaria (Errusia, 1973)
# [[Phillis Wheatley]] poesia argitaratutako 1. emakume afroamerikar esklaboa (Afrika/AEB, 1753-1784)
# [[Teresa Lopez de Munain]] aktorea, irakaslea (Bilbo, 1963)
# [[Lizar Begoña]] poeta (Sopela, 1997)
# [[Mertxe Rodriguez]] antzezle eta pailazoa (Lasarte-Oria, 19868)
# [[Maite Gonzalez]] idazlea, itzultzailea (Donostia, 1943)
# [[Olatz Beobide]] aktorea, zuzendaria (Sopela, 1964)
# [[Nerea Elustondo]] bertsolaria, irakaslea (Legazpi, 1981)
# [[Sara Carracelas]] igerilari paralinpikoa (Donostia, 1975)
# [[Aranzazu González]] igerilari paralinpikoa (Donostia, 1981)
# [[Marisa González]] multimedia-artista (Bilbo, 1943)
# [[Mari Carmen Rubio]] arkulari paralinpikoa (Iruñea, 1961)
# [[Pilar Goya]] kimikaria (Gasteiz, 1951)
# [[Elizabeth Kenny]] erizaina, polio tratamentua (erizaina, 1880-1952)
# [[Garazi Kamio]] kazetaria, idazlea (Gipuzkoa, 1979)
# [[Patricia Karrikaburu]] errugbi jokalaria (Zuberoa, 1988)
# [[Emma Fursch-Madi]] sopranoa (Baiona, 1847-1894)
# [[Miriam Arrillaga]] pilotaria (Aginaga, 2000)
# [[Concha Espinosa ]] sindikalista (Bilbo, 1954-2008)
# [[Salome Gabunia]] etnologoa, euskaltzain urgazlea (Georgia, 1951)
# [[Gracianne Hastoy]] eleberrigilea (Oloroe-Donamaria, 1968)
# [[Uxue Juárez]]idazlea, arte-zuzendaria (Iruñea1981)
# [[Amalia Galarraga]] idazlea, feminista (Donostia, 1895-1971)
# [[Gloria Alcorta]] idazlea (Lapurdi-Argentina, 1951-2012)
# [[Arantza Ugalde]] sismologoa (Barakaldo, 1966)
# [[Zinaida Serebriakova]] margolaria (Errusia, 1884-1967)
# [[Siofra O´Leary]] Giza Eskubideen Europako Auzitegiko lehenengo emakume lehendakaria (Irlanda, 1968)
# [[Elena Loyo]] atleta, modelo ohia (Araba, 1983)
# [[Ángeles González-Sinde]] politikaria, gidoilaria eta zinema zuzendaria (Madril, 1965)
# [[Maider Segurola]] kazetaria (Lasarte-Oria, 1982)
# [[Leticia Canales]] surflaria (Bilbo, 1995)
# [[Rosa Elizburu]] irakaslea, alkate ohia (Arrasate, 1958)
# [[Amaia Lanbarri]] futbolaria (Arrigorriaga, 1992)
# [[Lola Rodríguez (aktorea)]] modeloa, aktibista (Las Palmas, 1998)
# [[Esti Markez]] abeslaria (Gipuzkoa, 1999)
# [[Clara Schumann]] piano-jolea, musikagilea (Alemania, 1819-1896)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''abuztua''')===
(Ordena alfabetikoan)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Edurne Garitazelaia]] efef'''SORTUA''' euskaltzalea (Zaldibar, 1926-2005)
# [[Irati Fernandez Gabarain|Irati Fernández Gabarain]] ef--'''SORTUA''' ilustratzailea (Iruñea 1983)
# [[Mercedes Lorenzo]] efef'''SORTUA''' bilbotar ospetsua (Lugo 1915- Arrasate 1996)
# [[Albina Shishova]] gimnasta artistikoa (Ukraina, 1966)
# [[Alexandra Georgiana Eremia]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Alexandra Marinescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1982)
# [[Alice Salomon]] erreformista soziala (Alemania, 1872-1948)
# [[Alicia Pietri de Caldera]] museo zuzendaria, Venezuelako 1. dama (Venezuela, 1923-2011)
# [[Ana Luísa Amaral]] poeta, itzultzailea, irakaslea (Portugal, 1956-2022)
# [[Anabell López]] abeslaria (Kuba, 1963)
# [[Anastasiya Kolesnikova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1983)
# [[Andreea Cacovean]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1978)
# [[Andreea Isărescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1984)
# [[Andreea Munteanu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1998)
# [[Andreea Raducan]] Ginnasta artistikoa (Errumania, 1983)
# [[Andreea Ulmeanu]] Ginnasta artistikoa (Errumania, 1984)
# [[Ángela Irene]] abeslaria (Argentina, 1956)
# [[Anna Chepeleva]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1984)
# [[Anna Grudkó|Ana Grudkó]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1990)
# [[Annia Hatch]] Gimnasta artistikoa (Kuba-EEBB, 1978)
# [[Ashley Miles]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1985)
# [[Ashley Postell]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1986)
# [[Astrid Heese]] Gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Atotoztli II]] erregina azteka (Mexiko, xv. mendea)
# [[Aurelia Dobre]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1972)
# [[Azucena Rodríguez]] film-zuzendaria (Madril, 1955)
# [[Betti Schieferdecker]] Gimnasta artistikoa (Alemana, 1968)
# [[Bi Wenjing]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1981)
# [[Boriana Stoyanova]] Gimnasta artistikoa (Bulgaria, 1969)
# [[Care Santos]] idazlea (Bartzelona, 1970)
# [[Carly Patterson]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1988)
# [[Carmen Ionescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1985)
# [[Cătălina Ponor]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Cecilia Mangini]] Argazkilaria, zinegilea (Erroma, 1927-2021)
# [[Celestina Popa]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1970)
# [[Coco Fusco]] artista bisuala (AEB, 1960)
# [[Corina Ungureanu]] Gimnasta artitikoa (Errumania, 1980)
# [[Courtney Kupets]] gimnasta artistikoa (Texas, 1986)
# [[Cristina Bontaş|Cristina Bontas]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1973)
# [[Cristina Elena Grigoras]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1966)
# [[Dagmar Kersten]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1970)
# [[Daniela Maranduca]] Gimnasta artitikoa (Errumania, 1976)
# [[Diana Morawe]] Gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Diane Schuur]] abeslaria, piano-jolea (AEB, 1953)
# [[Dina Kochetkova]] Gimnasta artistikoa (Mosku, 1977)
# [[Dinah Washington]] abeslaria (AEB, 1937-2018)
# [[Dolores García-Negrete Ruiz Zarco]] politikaria frankismoak eraila (Jaén, 1886-1940)
# [[Dominique Dawes]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1976)
# [[Dora García (artista)]] artista (Valladolid, 1965)
# [[Duan Zhou]] Gimnasta artistikoa (Txina XX.mendea)
# [[Ecaterina Szabo]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1968)
# [[Elena Espinosa]] ekonomialaria eta politikaria (Ourense, 1960)
# [[Elisabeth Altmann-Gottheiner]] ekonomialaria, irakaslea (Alemania, 1874-1930)
# [[Elvira Altés]] kazetaria, irakaslea, genero ikertzailea (Bartzelona, XX. mendea)
# [[Émilie Lepennec|Emilie Lepennec]] Gimnasta artistikoa (Paris, 1987)
# [[Emme (abeslaria)]] aktorea, abeslaria (Argentina, 1982)
# [[Esther Phillips]] abeslaria (AEB, 1935-1984)
# [[Eugenia Golea]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1971)
# [[Eugenia Popa]] gimnasta artistikoa (Bucarest, 1973)
# [[Fernanda Canales]] arkitektoa (Mexiko, 1974)
# [[Florica Leonida]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Francesca Llopis]] margolaria, bideo-artista (Bartzelona, 1958)
# [[Gabriela Potorac]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1973)
# [[Gabriele Faehnrich]] Gimnasta artistikoa (Alemania, 1968)
# [[Germaine Tillion]] etnologoa,erresistentziakoa (Frantzia, 1907-2008)
# [[Gina Gogean]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1977)
# [[Hana Říčná]] Gimnasta artistikoa (Txekia, 1968)
# [[Inga Shkarupa]] Gimnasta artistikoa (Ukaina, 1981)
# [[Ioanna Petrovschi]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1986)
# [[Ionela Loaieş]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Irina Baraksanova|Irina BAraksanova]] Gimnasta artistikoa (Uzbekistan, 1969)
# [[Irina Yarotska]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1985)
# [[Jacqueline Lamba]] margolaria (Frantzia, 1910-1993)
# [[Jekaterina Lobazniuk]] Gimnasta artistikoa (Uzbekintan, 1983)
# [[Jelena Piskun]] Gimnasta artistikoa (Bielorrusia, 1978)
# [[Jelena Produnova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1980)
# [[Jelena Zamolodchikova]] Gimnasta artistikoa (Mosku, 1982)
# [[Jessie Tarbox Beals]] argazkilaria, fotokazetaria (AEB, 1870-1942)
# [[Judith Joy Ross]] argazkilaria (AEB, 1946)
# [[Julia Zenko]] abeslaria, aktorea (Argentina, 1958)
# [[Katie Heenan]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1985)
# [[Kim Kwang-suk (gimnasta)]] Gimnasta artistikoa (Ipar Korea, 1976)
# [[Koko Taylor]] Blues abeslaria (AEB, 1928-2009)
# [[Kristina Pravdina]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1990)
# [[Kui Yuanyuan]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1981)
# [[Larissa Fontaine]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1977)
# [[Laura Cutina]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1968)
# [[Laura Morante]] aktorae, gidoilaria, film-zuzendaria (Italia, 1956)
# [[Lavinia Agache]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1968)
# [[Lavinia Miloşovici]] Gimnasta artistikoa (Errumania,1976)
# [[Léonie Duquet]] Argentinako diktaduran desagertu eta hil zuten moja (Frantzia, 1916-1977)
# [[Leopoldina Núñez Lacret]] musikagilea, irakaslea, gitarra-jolea (Kuba, 1918)
# [[Lilia Podkopayeva]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1996)
# [[Ling Jie]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1982)
# [[Liuba María Hevia]] abeslaria, kantautorea (Kuba, 1964)
# [[Liubov Sheremeta|Liubon Sheremeta]] gimnasta artistikoa (Ukraina, 1980)
# [[Liudmila Yezhova]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1986)
# [[Loredana Boboc]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1984)
# [[Lu Märten]] idazlea, feminista (Alemania, 1879-1970)
# [[Ludivine Furlon]] Gimnasta artistikoa (Nimes, 1980)
# [[Lya Ímber de Coronil]] pediatra (Ukrania-Venezuela, 1914-1981)
# [[María Ángela Nieto]] zientzialaria, ikertzailea (Madril, 1960)
# [[María Eugenia Ibáñez]] kazetaria (Bartzelona, 1946)
# [[Maria Girona i Benet]] margolaria, grabatzailea (Bartzelona, 1923-2015)
# [[María Grever]] musikagilea Mexiko, 1885-1951)
# [[Maria Kriutxkova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1988-2015)
# [[María Luisa Herrera]] arkeologoa (Espainia, 1913-2012)
# [[Maria Mercè Roca]] idazle eta politikaria (Girona, 1958)
# [[Maria Neculita]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1975)
# [[María Soledad Corchón Rodríguez]] Arkeologoa (Santander, 1947)
# [[Marián Farías Gómez]] abeslaria (Argentina, 1944)
# [[Marianela Balbi]] kazetaria (Venezuela, 1963)
# [[Marie Stritt]] aktorea (Austriar Inperioa, 1855-1928)
# [[Martina Jentsch]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1968)
# [[Mary McLeod Bethune]] aktibista (AEB, 1875-1955)
# [[Matilda De Angelis]] abeslaria, aktorea (Italia, 1995)
# [[Maxi Gnauck]] gimnasta artistikoa (Alemania)
# [[Menene Gras]] filosofoa, arte-kritikaria, ikertzailea (Bartzelona, 1957)
# [[Meng Fei]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1981)
# [[Mercedes Oliveira Malvar]] filosofoa (Pontevedra, 1957)
# [[Mihaela Stanulet]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1967)
# [[Milagros Socorro]] kazetaria (Venezuela, 1960)
# [[Mirela Barbălată|Mirela Barbalata]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1967)
# [[Mirela Pasca]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1975)
# [[Mirela Tugurlan]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Mohini Bhardwaj]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1978)
# [[Monica Roșu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Nadia Hategan]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Nancy Wilson (abeslaria)]] abeslaria (AEB, 1937-2018)
# [[Nao Bustamante]] multimedia artista (AEB, 1969)
# [[Natalia Bobrova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1978-2015)
# [[Natalia Ilienko]] gimnasta artistikoa (Kazakhstan, 1967)
# [[Natalia Kalinina]] gimnasta artistikoa (Ukraina, 1973)
# [[Natalia Yurchenko]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1966)
# [[Natalia Ziganshina]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1985)
# [[Nicoleta Daniela Șofronie]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1988)
# [[Oana Ban]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1986)
# [[Olga Bicherova]] gimnasta artistikoa (Mosku, 1967)
# [[Olga Mostepanova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1970)
# [[Olga Rashchupkina]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1984)
# [[Olga Teslenko]] Gimnnasta artiistikoa (Ukaina, 1981)
# [[Paula Heredia]] zinemagilea (El Salvador, 1957)
# [[Pegeen Vail Guggenheim]] margolaria (Suitza-AEB, 1925)
# [[Phoebe Mills]] Gimnasta artistikoa (Illinois, 1972)
# [[Polina Miller]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 2000)
# [[Rachel Tidd]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1984)
# [[Raquel Meller]] kupletista (Tarazona, 1888-1962)
# [[Rosa Bustamante Montoro]] arkitektoa (Madril, 1962)
# [[Rosa María Calaf]] kazetaria (Bartzelona, 1945)
# [[Sabina Cojocar]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1985)
# [[Samantha Sheehan]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1986)
# [[Sandra Mihanovich]] abeslaria, aktorea (Argentina, 1957)
# [[Sandra Uve]] ilustrattzailea, dibilgatzaile zientifikoa (Bartzelona, 1972)
# [[Sara Bendahan]] medikua (Venezuela, 1906-1946)
# [[Sara González]] abeslaria, kantautorea (Kuba, 1949)
# [[Sarah E. Goode]] asmatzailea (AEB, 1855-1905)
# [[Shannon Miller]] gimnasta artistikoa (Estatu Batuak, 1977)
# [[Shemekia Copeland]] Blues-kantaria (New York, 1979)
# [[Silvia Buabent]] politikaria, berdintasunean espezializatua (Madril, 1973)
# [[Silvia Rau]] Gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Silvia Stroescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1985)
# [[Simona Pauca]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1969)
# [[Simona Renciu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1967)
# [[Sofía Ímber]] kazetaria, museo-kontserbadorea (Moldavia-Venezuela, 1924-2017)
# [[Soledad Bravo]] abeslaria (Logroño-Venezuela, 1943)
# [[Tatiana Frolova]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1967)
# [[Tatiana Lysenko (gimnasta)]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1975)
# [[Tatiana Yarosh]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1981)
# [[Teresa Parodi]] kantautorea, politikaria (Argentina, 1947)
# [[Trinidad Taracena del Piñal]] Arkeologoa (Santander, 1926-Ceuta, 2017)
# [[Ulrike Klotz]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1960)
# [[Vanda Hădărean]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1976)
# [[Vera Kolesnikova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1968)
# [[Verónica Condomí]] abeslaria, konpositorea, gitarra jolea (Argentina, 1960)
# [[Viktoria Karpenko]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1984)
# [[Virginia Amposta Amposta]] sindikalista, frankismoak eraila (Bartzelona, 1903-1939)
# [[Virginia Pereira Álvarez]] mediku ikertzailea (Venezuela, 1888-1947)
# [[Xiomara Laugart]] abeslaria (Kuba, 1960)
# [[Yevgueniya Kuznetsova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1980)
# [[Zoila Gálvez]] sopranoa, irakaslea (Kuba, 1899)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''uztaila''')====
(Ordena alfabetikoan)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Arroyo Sagasta]] ef--'''SORTUA''' Irakaslea eta ikertzailea (Aretxabaleta,1983)
# [[Eba Gaminde Egia]] ef--'''SORTUA''' ikertzailea, euskaltzain urgazlea (Mungia, 1968)
# [[Jone Mitxelena]] ----'''SORTUA''' zientzialaria, irakaslea eta ikertzailea (Barakaldo, 1985)
# [[Lurdes Alkorta]] ef--'''SORTUA''' trikitilaria (Azpeitia, 1973)
# [[Maddi Astigarraga]] ef--'''SORTUA''' ilustratzaile zientifikoa (Deba, 1997)
# [[Maria Meharra]] ----'''SORTUA''' kaskaroten erregina (Lapurdi XIX. mendea)
# [[Mentxu Ramilo Araujo]] ef--'''SORTUA''' Wikiemakumea (Gasteiz, 1978)
# [[Vega Asensio]] ef--'''SORTUA''' biologoa, ilustratzailea, ikertzailea (Durango, 1978)
# [[Abigail Hobbs]] Salemgo sorgin prozesuko nerabea (AEB,1678- ? )
# [[Abigail Williams (Salemeko epaiketak)]] Salemgo sorgin epaiketetan akusatua (AEB, 1680-1697)
# [[Adriana Calcanhotto]] abeslari eta konpositorea (Tarragona, 1966)
# [[Agnes Meyer Driscoll|Agnes Meyer]] Kiptografoa (Estatu Batuak)
# [[Aimée Rapin]] margolaria (Suitza)
# [[Aissa Doumara Ngatansou]] ekintzailea (Kamerun, 1972)
# [[Alice Domon]] Argentinako diktaduran desagertu eta hil zuten moja (Frantzia, 1937-1977)
# [[Alicia Sellés Carot]] liburuzaina eta dokumentalista (Castelló, 1977)
# [[Altamira Gonzalo]] jurista, feminista (Zaragoza)
# [[Amalia Avia]] margolaria (Toledo, 1930-2011)
# [[Anastasía Mýskina]] tenislaria (Sobiet Batasuna, 1981)
# [[Ángela Ramos]] kazetaria, erreportaria (Peru)
# [[Anita Malfatti]] margolaria (Brasil, 1889-1964)
# [[Ann Pudeator]] Salemgo sorginkeria prozesuan urkatua (AEB, 1621-1692)
# [[Anna Eriksdotter]] sorgintzat jo eta burua moztuta exekutatua (Suedia, 1624-1704)
# [[Anna Gardell-Ericson]] margolaria (Suedia)
# [[Anna Göldin]] Sorginkeria egotzita burua moztuta exekutatua (Suitza)
# [[Anna Maria Bofarull]] zinemagilea (Tarragona,1979)
# [[Anna Rosina de Gasc]] margolaria (Alemania)
# [[Antonia Maymón|Antonia Maymon]] idazlea, feminista, anarkista (Madril)
# [[Aurora Cáceres Moreno]] idazle, feminista, sufragista (Peru)
# [[Barbara W. Tuchman]] idazle eta kazetaria (Amerikako Estatu Batuak, 1912-1989)
# [[Barbara Walters]] kazetaria, idazlea (EEBB, 1929)
# [[Betty Parris]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatzailea(AEB, 1682-1760)
# [[Bridget Bishop]] Salemgo sorgin epaiketetan exekutatua (AEB, 1632?-1692)
# [[Brita Zippel]] Sorginkeria egotzita burua moztu eta sutan errea (Suedia, 1676)
# [[Candy (Salemgo epaiketak)]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatutako esklabua (AEB,XVII. mendea ?)
# [[Carmen Martínez Sancho]] matematikaria (Toledo)
# [[Carmen París]] abeslari eta konpositorea (Tarragona, 1966)
# [[Carmina Verdú]] gimnasta ohia (Valentzia, 1983)
# [[Catalina Carlota De la Gardie]] Baztanga txertoaren bultzatzailea (Suedia, 1723-1763)
# [[Christiane Amanpour]] kazetaria (Erresuma Batua, 1958)
# [[Cindy Sherman]] argazkilaria eta zinema-zuzendaria (AEB, 1954)
# [[Concha García Campoy|Concha Garcia Campoy]] Kazetaria (Terrasa, 1958)
# [[Cristina Rota]] aktore, arte-dramatiko irakaslea (Argentina, 1945)
# [[Delmira Agustini]] poeta (Uruguai)
# [[Dorcas Hoar]] sorginkeria egotzita zigortua (Beverly, 1634-1711)
# [[Dorothy Good]] Salemgo sorginkeria prozesuan 4 urteko auzipetua (AEB, 1687?)
# [[Draupadi Murmu]] politikaria, tribu-buruzagia, Indiako 1. emakume presidente tribala (India, 1958)
# [[Eglantyne Jebb]] haurren eskubideen defentsa (Erresuma Batua, 1876-1828)
# [[Elena Arregui Cruz-López]] arkitektoa (Irun-Santiago de Compostela)
# [[Eliane Giardini]] aktorea, zinema-zuzendaria (Tarragona, 1966)
# [[Elizabeth Hubbard (Salemeko epaiketak)]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatzaile nagusia (AEB, 1675?-1692etik aurrera)
# [[Elizabeth Jane Gardner]] margolaria (Estatu Batuak-Paris)
# [[Estefanía Chávez Barragán]] arkitektoa, irakaslea (Mexiko)
# [[Esther Koplowitz]] enpresaria (Madril,1950)
# [[Eva Crane]] zientzialaria (Erresuma Batua)
# [[Eva Piquer]] kazetaria eta idazlea (Bartzelona, 1969)
# [[Faith Hill]] abeslaria (EEBB, 1967)
# [[Fanny Elssler]] dantzaria (Austria)
# [[Guirandana de Lay|Guirandina de Lay]] Emagina, sorgintzat jo eta errea (Jaka, 1461)
# [[Haydée Milanés]] abeslaria, konpositorea, moldatzailea eta ekoizlea (Habana, 1980)
# [[Helen Mack Chang]] Myrna Mack Fundazioaren sortzaile (Guatemala)
# [[Helen Vlachos]] kazetaria (Grezia)
# [[India.Arie]] abeslari estatubatuarra (Denver, 1975)
# [[Isabel Azkarate]] argazkilaria, fotokazetaria (Donostia)
# [[Isabel Quintanilla]] margolaria (Madril, 1938-2017)
# [[Jane Wenham (ustezko sorgina)]] emakume akusatua eta askatua (Ingalaterra, ?-1730)
# [[Janet Horne]] Sorginkeria egotzita sutan bizirik errea (Eskozia, 1727)
# [[Jean Adair]] aktorea (Kanada, 1873-1953)
# [[Jeanne Fusier-Gir]] aktorea (Frantzia, 1885-1973)
# [[Juana Martín Manzano]] moda-diseinatzailea (Kordoba, 1974)
# [[Juana Millán|Juana Millan]] inprimatzailea, enpresaburua (Zaragoza)
# [[Juana Mordó]] arte bildumagilea (Tesalonika, 1899-Madril,1984)
# [[Katharina Henot]] posta-burua, sorginkeria egotzita sutan errea (Alemania, 1570-1627)
# [[Laspaulesko sorginkeria prozesua]] 24 emakume urkatuak (Huesca, 1593)
# [[Laura Morera]] ballet dantzaria (Madril, 1977)
# [[Laura Muntz Lyall]] margolaria (Kanada)
# [[Lilia Podkopayeva]] gimnasta (Ukraina, 1978)
# [[Lola Robles]] idazlea eta aktibista (Madril, 1963)
# [[Luciana Aymar]] kirolaria (Argentina, 1977)
# [[Lydia Lunch]] abeslaria, aktorea, idazlea (AEB, 1959)
# [[Margaret Jones]] Emagina, sorginkeria egotzita urkatuz exekutatua (EEBB 1613-1548)
# [[Margaret Scott (Salemgo epaiketak)|Margaret Scott]] Sorginkeria egotzita urkatuz exekutatua (Eskozia, 1615-Salem, 1692)
# [[Margaret Scott Gatty]] botanikaria eta idazlea (Britania Handia, 1809-1873)
# [[Maria Bellonci]] idazlea (Italia, 1902-1986)
# [[María Botto]] aktorea (Argentina, 1974)
# [[María Cabrales]] Kuba independentziaren aldeko protagonista (Kuba)
# [[Maria da Conceição|Maria da Conceicao]] emagina, sorginkeria egotzita sutan errea (Sao Paulo, 1798)
# [[María Eugenia Vaz Ferreira]] irakasle, poeta (Uruguai, 1875-1924)
# [[María Gil Vallejos]] piano-jolea (Alacant, 1892-1981)
# [[María José Gómez Redondo]] artista garaikidea (Valladolig, 1963)
# [[Maria Mercè Cuartiella]] idazlea, antzerkigilea (Katalunia)
# [[Maria Tallchief]] dantzaria (EEBB, 1925-2013)
# [[María Teresa Linares]] musikologoa (Kuba)
# [[Marija Jurić Zagorka|Marija Juric Zagorba]] kazetaria (Kroazia, 1873-1957)
# [[Marta Calamonte]] gimnasta ohia, entrenatzailea, fisioterapeuta (Badajoz,1982)
# [[Martha Corey]] Salemgo sorgin epaiketetan urkatua (AEB, 1619-1672)
# [[Martha Zein]] idazle, narratzaile, zinegile (Alemania, 1962)
# [[Mary Black (Salemeko epaiketak)]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatutako esklabua (AEB,XVII. mendea ?)
# [[Mary Bradbury]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatua (AEB, 1615-1700)
# [[Mary Parker (Salemgo epaiketak)|Mary Parker]] sorginkeria egotzita urkatua (1637-1692)
# [[Mary Pat Gleason]] aktorea eta gidoilaria (AEB, 1950-2020)
# [[Mary Warren]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatzaile nagusiena (AEB, 1674?-1693?)
# [[Matteuccia de Francesco]] sorgintza jo eta sutan errea (Italia, 1428 exekutatua)
# [[Maxine Hong Kingston|Maxime Hong Kingston]] idazlea (EEBB, 1940)
# [[Melissa de la Cruz]] idazlea (Manila-AEB, 1971)
# [[Mercedes Ferrer]] egile abeslaria (Madril, 1963)
# [[Merga Bien]] Sorgintzat jo eta sutan errea (Alemania 1560-1603)
# [[Mia Hamm]] futbolaria (AEB, 1972)
# [[Mia Zapata]] abeslaria (AEB, 1965-1993)
# [[Mira Nair]] zinema zuzendaria (India, 1957)
# [[Mónica Alario Gavilán]] filosofoa eta ikertzailea (Madril)
# [[Myrna Mack]] antropologoa (Guatemala)
# [[Nabyla Maan]] egile abeslaria (Maroko, 1987)
# [[Nancy Usero]] gimnasta ohia, entrenatzailea (Zaragoza, ?)
# [[Narbona Dacal]] Emagina, sorgintzat jo eta errea (Zaragoza, 1498)
# [[Nata Moreno]] zine-zuzendaria, aktorea, ekoizlea (Zaragoza, 1979)
# [[Nazanín Armanian]] idazea eta politologoa (Iran, 1961)
# [[Nora Heysen]] margolaria (Australia)
# [[Nur Levi]] aktorea (Madril, 1979)
# [[Olga Román]] abeslaria eta egile-abeslaria (Madril, 1979)
# [[Olga Wisinger-Florian]] margolaria (Austria)
# [[Paisleyko sorginkeria prozesua]] 7 emakume kondenatuak (Eskozia, 1697)
# [[Pascale Petit (aktorea)]] aktorea (Frantzia, 1938-)
# [[Paula Ortiz]] zine-zuzendaria, gidoilaria, ekoizlea (Zaragoza, 1979)
# [[Paule Minck]] Parisko Komunako iraultzaile feminista (1839 - 1901)
# [[Pendleko sorginkeria prozesua]] 10 urkatu: 9 emakume eta gizon 1 (Ingalaterra, 1612)
# [[Petronilla de Meath]] sorginkeria egotzita sutan errea (Irlanda)
# [[Rebecca Lemp]] Sorginkeria egotzita sutan errea (Alemania, 1550-1590)
# [[Rebecca Nurse]] Salemgo sorginkeria prozesuan exekutatua(AEB, 1621-1692)
# [[Rebecca Walker]] idazlea, feminista (Mississipi, 1969)
# [[Rocío Vitero Pérez|Rocio Vitero Perez]] gizarte langilea eta politikaria (Gasteiz, 1980)
# [[Romola Garai]] aktore britainiarra (1982)
# [[Ruth Osborne (ustezko sorgina)]] hil zuten emakume eskalea (Ingalaterra, 1680-1700)
# [[Sally Salminen]] nobelagilea (Finlandia,1906-1976)
# [[Samlesburyko sorginkeria prozesua]] 20 bat emakume akusatuak (Ingalaterra, 1612)
# [[Sarah Cloyce]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatua (AEB, 1648-1703)
# [[Sarah Good]] Salemgo sorginkeria prozesuan urkatua (AEB, 1653-1962)
# [[Sarah Osborne]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatua (AEB, 1643?-1692)
# [[Sarah Wildes]] Salemgo sorginkeria prozesuan urkatua (AEB, 1627-1692)
# [[Sima Sami Bahous]] NBE Emakumeak-en zuzendaria (Jordania, 1956)
# [[Susana Rinaldi]] aktorea eta tango-abeslaria (Argentina, 1935)
# [[Susannah Sheldon]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatzailea (AEB, 1670?- ?)
# [[Suzana de Moraes]] aktore, zinema-zuzendaria (Brasil, 1940-2015)
# [[Tarsila do Amaral]] margolaria (Brasil, 1886-1973)
# [[Tatiana Bilbao]] arkitektoa (Mexiko)
# [[Tatiana Lióznova]] zinema zuzendaria (Errusia, 1914-2011)
# [[Teresa Duclós]] margolaria (Sevilla, 1934)
# [[Vera Fokina]] ballet dantzaria (1886-1958, Errusia)
# [[Vera Panova]] idazlea eta kazetaria (Errusia, 1905-1973)
# [[Vera Tschechowa]] aktorea, zinemagilea eta ekoizlea (Alemania, 1940)
# [[Victoria Åberg|Victoria Aberg]] margolaria (Finlandia, 1824-1892)
# [[Villanuako sorginak]] Villanuako sorginkeria prozesua (Huesca, XV. mendea)
# [[Wilhelmina Wylie]] igerilaria (Australia, 1984)
# [[Wilmot Redd]] Sorginkeria egotzita urkatua (Salem, 1692)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''ekaina''')====
(ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Colino]] eef--'''SORTUA''' kirolaria, ibiltaria (Durango 2004)
# [[Aitziber Makazaga]] ef--'''SORTUA''' bolaria (Zerain 1976)
# [[Alazne Etxebarria Urizar]] ef--'''SORTUA''' korrikalaria (Santurtzi 1997)
# [[Ane Maruri]] ef--'''SORTUA''' dantzaria eta irakaslea (Bizkaia 1996)
# [[Begoña Guillen]] ef--'''SORTUA''' argazkilaria (Amurrio 1963)
# [[Bernadette Iratzoki Luro]] ----'''SORTUA''' dantzaria, antzerkilaria eta irakaslea (Azkaine, 1959)
# [[Betzaida Urtaza]] ef--'''SORTUA''' idazlea, itzultzailea, editorea (Donostia-Legorreta 1988)
# [[Gabi Etxebarne]] ----'''SORTUA''' idazlea, feminista, serora ohia (Aldude, Nafarroa Beherea 1932)
# [[Garbiñe Alustiza]] ef--'''SORTUA''' bolaria (Zerain 1964)
# [[Lurdes Imaz]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, antzerki zuzendaria eta gidoilaria (Segura 1952)
# [[Margarita Olañeta]] ef--'''SORTUA'' ekintzailea (Ermua 1931)
# [[Olga Uribe]] ef--'''SORTUA''' ehulea (Durango 1958)
# [[Oroitz Jauregi]] ef--'''SORTUA''' Euskaltzain urgazlea (Legorreta 1974)
# [[Patxika Erramuzpe]] ----'''SORTUA''' Abeslaria, ekintzailea (Aldunde. Nafarroa Beherea 1943)
# [[Adelaide Anne Procter]] poeta, filantropoa (Ingalaterra)
# [[Adelina Lopes Vieira]] idazlea, dranagilea (Portugal-Brasil)
# [[Agnes Baltsa]] mezzosopranoa (Grezia)
# [[Alice Rey Colaço]] Ilustratzailea, abeslaria. Portugal
# [[Amelia Orleanskoa]] Portugalgo azken erregina (Frantzia-Portugal)
# [[Amélia Rey Colaço]] aktorea, zuzendaria (Portugal)
# [[Ana Castillo]] idazlea (Chicago, EEBB)
# [[Ana de Gonta Colaço]] eskultorea (Portugal)
# [[André Léo]] Frantziako eleberri eta kazetaria, ekintzaile feminista (1824 - 1900)
# [[Ann Putnam, Jr.]] Salemeko sorgin-epaiketetako lekukoa (AEB)
# [[Anna Waser]] margolaria (Suitza)
# [[Anna Zippel]] sorginkeria leporatuta eraila (Suedia)
# [[Anne de Chantraine]] sorginkeria egotzita sutan erretakoa (Lieja)
# [[Annie Londonderry]] munduari bira egindako txirrindularia (AEB)
# [[Assumpta Roura]] kazetaria eta idazlea (Katalunia)
# [[Barbara Ward]] ekonomialaria, kazetaria eta idazlea (Erresuma Batua)
# [[Beatriz Costa]] aktorea, idazlea (Portugal)
# [[Bessie Rayner Parkes]] poeta, kazetaria, feminista (Alemania-AEB)
# [[Blanca Muñoz]] artista, eskultorea eta grabatzailea (Madril)
# [[Branca de Gonta Colaço]] idazlea, errezitatzailea (Portugal)
# [[Carmen Arozena]] artista, margolaria eta grabatzailea (La Palma)
# [[Carmen Laffón]] artista, margolaria eta eskultorea (Sevilla)
# [[Carola García de Vinuesa]] mediku, zientzialari, irakasle (Espainia-Australia)
# [[Carolina Michaëlis de Vasconcelos]] filologoa, idazlea (Alemania-Portugal)
# [[Caroline de Barrau]] feminista, aktibista (Frantzia)
# [[Caroline Haslett]] ingeniari elektrikari aitzindaria (Erresuma Batua)
# [[Charlotte Saunders Cushman]] aktorea (AEB)
# [[Clémentine Hélène Dufau]] margolaria (Frantzia)
# [[Concepción Bona]] hezitzailea eta ekintzailea (Dominikar Errepublika)
# [[Concha de Albornoz]] intelektual feminista (Asturias)
# [[Conchita Supervía]] mezzosopranoa (Bartzelona)
# [[Corina Freire]] abeslaria, aktorea, enpresaburua (Portugal)
# [[Cynthia Germanotta]] filantropoa, ekintzailea, enresaburua (AEB)
# [[Dinah Craik]] idazlea (Ingalaterra)
# [[Dolores González Pérez]] idazlea (Malaga)
# [[Dora Panofsky]] arte historialaria (Alemania-AEB)
# [[Dorothea Tanning]] margolaria (AEB)
# [[Dorothy Hansine Andersen]] medikua (EEUU)
# [[Eduarda Lapa]] margolaria (Portugal)
# [[Eleanor Pairman]] matematikaria, asmatzailea (Eskozia)
# [[Elizabeth Ann Ashurst Bardonneau]] itzultzailea, aktibista (Ingalaterra)
# [[Elsie Widdowson]] nutrizionista (Erresuna Batua)
# [[Emília de Sousa Costa]] idazlea, feminista (Portugal)
# [[Emily Davies]] sufragista, emakumea unibertsitate eskubide-defensatzailea (Ingalaterra)
# [[Emma Stebbins]] eskultorea (AEB)
# [[Eugénie Le Brun]] intelektual feminista (Frantzia-Egipto)
# [[Eugénie Marie Salanson]] margolaria (Frantzia)
# [[Felícia Fuster i Viladecans]] margolaria eta poeta (Bartzelona-Paris)
# [[Felicia Hemans]] poeta (Ingalaterra)
# [[Fiorenza Cossotto]] mezzosopranoa (Italia)
# [[Franceska Mann]] dantzaria (Polonia)
# [[Frederica von Stade]] mezzosopranoa (AEB)
# [[Geraldine Jewsbury]] eleberrigilea eta kritikaria (Ingalaterra)
# [[Ghada Waly]] politikari eta diplomatikoa (Egipto)
# [[Gina Cigna]] sopranoa (Italia)
# [[Guadalupe Marín]] modeloa eta eleberrigilea (Mexiko)
# [[Hariclea Darclée]] sopranoa (Errumania)
# [[Henriette Michaelis]] hizkuntzalaria (Alemania)
# [[Hoylande Young]] kimikaria (AEB)
# [[Huda Sha'arawi]] aktibista feminista (Egipto)
# [[Irina Vladislavovna Bussen]] minerologoa (Errusia)
# [[Izumi Nakamitsu]] Armagabetzeari lotutako gaiei buruzko Nazio Batuen Bulegoko zuzendaria (Japonia)
# [[Josephine Butler]] feminista eta guzarte erreformatzailea (Erresuma Batua)
# [[Juana Alarco de Dammert]] filantropoa, hezitzailea (Peru)
# [[Júlia Lopes de Almeida]] idazlea, kazetaria, feminista (Brasil)
# [[Julie von May]] sufragista, feminista (Suitza)
# [[Katalina Boloniakoa|Katalina Boloniakoa]] margolaria, idazlea, santa (Bolonia)
# [[Kate Marvel]] zientzilaria (New York EEBB)
# [[Kin Yamei]] doktorea, hezitzailea eta nutrizioan aditua (Txina, EEBB)
# [[Letitia Elizabeth Landon]] poeta (Ingalaterra)
# [[Licia Verde]] astronomoa, fisikaria, irakaslea (Italia)
# [[Lidia Blanco]] filologoa (Burgos)
# [[Lilian Baylis]] britainiar antzerki ekoizle eta zuzendaria
# [[Lola Garrido]] arte kritikaria, komisarioa eta bildumagilea (Donostia)
# [[Lucia Valentini Terrani]] mezzosopranoa (Italia)
# [[Madeleine Pelletier]] psikiatra, aktibista (Frantzia)
# [[Malak Hifni Nasif]] idazle, poeta, maistra (Egipto)
# [[Margarida Lopes de Almeida]] poeta, deklamatzailea, eskultorea (Brasil)
# [[Maria Adelaide Lima Cruz]] margolaria (Portugal)
# [[Maria Archer]] idazlea (Portugal)
# [[María Barbeito]] pedagogo, idazlea (Galizia)
# [[Maria da Cunha]] poeta, kazetaria(Portugal-Brasil)
# [[Maria Jane Jewsbury]] eleberrigilea eta kritikaria (Ingalaterra)
# [[Maria Lamas]] idazlea, kazetaria, ekintzaile politikoa (Portugal)
# [[María Luisa Calero Vaquera]] hizkuntzalaria (Badajoz)
# [[Maria Olga de Moraes Sarmento da Silveira]] idazlea, feminista (Portugal)
# [[María Soriano Llorente]] psikologoa (Valentzia)
# [[María Trinidad Sánchez]] ekintzailea, aberriaren ama (Dominikar Errepublika)
# [[Marie Adelaide Belloc Lowndes]] nobelagilea (Ingalaterra)
# [[Marie La Cécilia]] Frantziako maistra, Komunan aktibista errepublikanoa (1839 - 1922)
# [[Marisa de Leza]] aktorea (Madril)
# [[Martha Carrier]] sorginkeria leporatuta eraila (EEBB)
# [[Mary Eastey]] Salemeko sorgin-epaiketan exekutatua (AEB)
# [[Mary Russell Mitford]] idazlea, dramagilea (Ingalaterra)
# [[Mary Walcott]] Salemeko sorgin-epaiketetako lekukoa (AEB)
# [[Matiel Mogannam]] aktibista, nazionalista (Libano-Palestina)
# [[Matilda Hays]] itzultzaile, idazle, kazetari, aktore (Ingalaterra)
# [[Melissa Aldana]] saxofoi-jotzailea (Txile)
# [[Mercedes Llopart]] sopranoa, irakaslea (Bartzelona)
# [[Mercy Lewis]] Salemeko sorgin-epaiketetako lekukoa (AEB)
# [[Minou Tavárez Mirabal]] filologoa, politikaria (Dominikar Errepublika)
# [[Monica Oliphant]] zientzialari, ikertzailea (Ingalaterra-Australia)
# [[Nabawiyya Musa]]irakaslea, nazionalista, feminista (Egipto)
# [[Natali Germanotta]] moda-diseinatzailea, estilista (AEB)
# [[Natalia Kanem]] UNFPAren zuzendaria (Panama)
# [[Nerilie_Abram]] zientzilaria (Australia)
# [[Nísia Floresta (idazlea)]] idazlea, hezitzailea (Brasil)
# [[Paca Blanco]] ekintzailea (Madril)
# [[Patricia Kraus]] abeslaria, musikagilea, ekoizlea (Milan-Espainia)
# [[Regina Lago García]] pedagogo, psikologo (Palentzia)
# [[Renata Scotto]] sopranoa (Italia)
# [[Rosalba Carriera]] margolaria (Italia)
# [[Ruth Rivera Marín]] arkitektoa (Mexiko)
# [[Safia Zaghloul]] aktibista, politikaria (Egipto)
# [[Sonia Vivas]] pedagogoa, politikaria (Bartzelona)
# [[Tarab Abd al-Hadi]] aktibista feminista, politikaria(Palestina-Egipto)
# [[Valentine de Saint-Point]] idazlea (Frantzia)
# [[Verónika Mendoza]] politikaria (Peru)
# [[Victòria Pujolar Amat|Victoria Pujolar Amat]] margolaria (Bartzelona)
# [[Virgínia Quaresma]] kazetaria, aktibista (Portugal)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''maiatza''')====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Alaitz Biritxinaga]] ef--'''SORTUA''' Txirrindulari epaile eta zuzendaria (Bizkaia 1974)
# [[Angelita Bilbao Bilbao]] efef'''SORTUA''' erizaina, ekintzaile abertzalea (Bilbo 1903-Argentina 1990)
# [[Concha Laca]] efef'''SORTUA''' artisaua, zeramikaria, eskultorea (Madril 1925-Irun 2018)
# [[Estibaliz Urresola Solaguren]] ef--'''SORTUA''' zinema zuzendaria (Laudio 1984)
# [[Haizea Beruete]] efef'''SORTUA''' bertsolaria (Iruñea 1994-2022)
# [[Lina Huarte-Mendikoa]] efef'''SORTUA''' sopranoa (Iruñea 1928-Madril 2017)
# [[Margarita Barainka]] g'''SORTUA''' Gernikako bonbardaketaren lekukoa (Errigoiti 1922)
# [[Acacia Uceta]] poeta (Madril)
# [[Adelaida Abarca Izquierdo]] ekintzailea, kartzelarik ihes egindakoa (Madril)
# [[Adelaida Las Santas]] kazetari eta poeta (Madril)
# [[Alejandra Soler]] maistra errepublikano erbesteratua (Valentzia)
# [[Amanda Jones]] poeta, aktibista, asmatzailea (AEB)
# [[Ana Martínez Collado]] arte estetika eta generoa (Madril)
# [[Ángela García de la Puerta]] Espainiako 1. Fisika eta Kimika katedraduna (Soria)
# [[Ángeles García-Madrid]] idazlea eta presoa (Madril)
# [[Anna Davin]] historialaria, idazlea, feminista( Ingalaterra)
# [[Anna Keichline]] arkitektoa eta asmatzailea (AEB)
# [[Anna Manso Munné]] idazlea, gidoilaria (Bartzelona)
# [[Anna Ruth Fry]] idazlea (Britainia Handia)
# [[Asun Casasola]] genero indarkeriaren aurkako aktibista (Palentzia)
# [[Asunción Bastida]] moda diseinatzailea (Bartzelona)
# [[Aurora Rodríguez Carballeira]] ama eugenesikoa (Galizia)
# [[Barbara Bodichon]] ongilea, eskubideen aldeko aktibista (Erresuma Batua)
# [[Carmen Mir]] moda diseinatzaile (Bartzelona)
# [[Christiana Figueres]] antropologoa, ekonomialaria eta analista(Costa Rica)
# [[Clara Sánchez (idazlea)]] idazlea, Espainaiko zine aditua (Guadalajara)
# [[Concha Alós]] idazlea (Valentzia-Bartzelona)
# [[Consuelo García del Cid Guerra]] idazlea (Bartzelona)
# [[Deepika Kurup]] zientifikoa, asmatzailea (edateko ur garbi 'azkarra') (AEB)
# [[Dorothy Thompson]] kazetaria, idazlea, sufragista, feminista (AEB)
# [[Eldorado Jones]] asmatzailea (hegazkin isilgailua,plantxa elektrikoa)(AEB)
# [[Elena Moncada]] ekintzaile, idazle, prostituzioaren abolizionista (Argentina)
# [[Enriqueta Gallinat]] politikaria, errepresio frankistaren biktima (Bartzelona)
# [[Erna Schneider]] ingenaria, matematikaria eta asmatzailea (AEB)
# [[Ethel Léontine Gabain]] margolaria (Frantzia-Ingalaterra)
# [[Eva Alcón]] errektorea (Castelló)
# [[Flor Cernuda]] preso komunista (Toledo)
# [[Flora Robson]] aktorea (Ingalaterra)
# [[Gema Corredera]] abeslari eta musikagilea (Kuba)
# [[Geneviève de Gaulle-Anthonioz]] Frantziako erresistentziakoa (Frantzia)
# [[Gertrud Bäumer]] aktibista feminista eta politikaria (Alemania)
# [[Gisela Wild]] feminista, kooperatiba-politiketan espezializatua (Argentina)
# [[Gloria Patricia Porras]] abokatu, notario, epaile (Guatemala)
# [[Hannah Slater]] asmatzailea (kotoiaz josteko haria sortzeko metodo berria)(AEB)
# [[Helen Taylor (feminista)]] idazlea, aktorea (Erresuma Batua)
# [[Helen Taylor]] noblea (Ingalaterra)
# [[Helena Lange]] pedagogoa eta emakumeen eskubide defendatzailea (Alemania)
# [[Hilary Wainwright]] kazetaria, ikertzailea, feminista (Ingalaterra)
# [[Hildegart Rodríguez Carballeira]] politikaria, etorkizuneko emakume gisa sortua (Madril)
# [[Ida Henrietta Hyde]] fisiologoa eta asmatzailea (AEB)
# [[Isabel Olesti]] kazetari eta idazlea (Tarragona)
# [[Isabel Risco]] aktorea (Coruña)
# [[Isabel Vicente García|Isabel Vicente Garcia]] ekintzaile komunista (Albacete - Bartzelona)
# [[Jenara Vicenta Arnal Yarza]] 1. Zientzia Kimiko doktorea eta ikertzailea (Zaragoza)
# [[Jessie Boucherett]] emakumeen aldeko aktibista (Ingalaterra)
# [[Joaquina Dorado Pita]] Les Cortseko preso errepublikanoa (Coruña)
# [[Josefa Barba-Gosé Flexner]] zientzialaria (Bartzelona-Filadelfia)
# [[Josefina Amalia Villa]] ekintzailea, preso politikoa (León-Madril)
# [[Joy Mangano]] enpresaria eta asmatzailea (fregona, pertxak) (AEB)
# [[Juana Francisca Rubio]] margolaria eta ilustrailea (Madril)
# [[Judith Malina]] aktorea, ekoizlea eta zuzendaria (Alemania-AEB)
# [[Karen Olsen Beck]] arkitektoa, soziologoa, politikaria eta diplomatikoa (*!)
# [[Laia Berenguer Puget]] Les Cortseko preso sozialista (Bartzelona)
# [[Laura Casielles]] idazlea, poeta (Asturias)
# [[Les Corts emakumeen kartzela]] (Bartzelonako eraikina)
# [[Letizia Battaglia]] kazetari, argazkilari, politikari, editore eta enpresaburua (Italia)
# [[Liane Russell]] genetista, zoologoa (Austria, AEB)
# [[Lidia Guinart]] kazetaria, idazlea eta politikaria (Bartzelona)
# [[Lilí Díaz Rivas]] enpresaburua, idazlea (Galizia)
# [[Lilly Maxwell]] sufragista (Eskozia)
# [[Lina Gálvez]] historialaria, ekonomia feministan aditua (Sevilla)
# [[Lise London]] erresistentzia frantseseko aktibista (Frantzia)
# [[Llum Quiñonero]] kazetaria, ekintzailea, politikaria (Alacant)
# [[Lola Sanjuán]] enpresaburua eta lider feminista (Sevilla)
# [[Magda Bandera]] kazetaria, idazlea(Bartzelona)
# [[Maite Alvarez]] zientzilaria eta ikertzailea (Ermua)
# [[Manolita del Arco]] politikaria, ekintzailea (Bilbo-Madril)
# [[Margarida Abril]] ekintzailea (Katalunia)
# [[María Ángeles Durán]] ikertzailea (Madril)
# [[María Antonia Peña]] errektorea (Cádiz)
# [[María Antonia Zorraquino]] biokimikaria eta ikertzailea (Zaragoza)
# [[Maria Bigordà Montmany]] kataluniar ekintzailea (Ullastre-Tarrasa)
# [[María del Carmen Cuesta Rodríguez|Maria del Carmen Cuesta Rodríguez]]A aktibista (Madril)
# [[Maria Deraismes]] prostituzioaren abolizionista
# [[María Dolores de Pablos]] poeta eta astrologoa (Madril)
# [[Maria Dolors Laffitte]] abeslaria (Bartzelona)
# [[Maria Dolors Renau]] psikologoa, pedagogoa eta politikaria (Bartzelona)
# [[María Elena Moyano]] aktibista (Perú)
# [[María José Figueras]] errektorea (Katalunia)
# [[Maria Lacerda de Moura]] anarkista eta feminista (Brasil)
# [[María Vicenta Mestre Escrivá]] psikologoa, Valentziako Unibertsitateko 1. emakume errektorea (Valentzia)
# [[Marie Killick]] audio-ingeniaria, asmatzailea (gramofonorako zafirozko orratza) (Erresuma Batua)
# [[Marina Vargas]] artista (Granada)
# [[Marisa Mediavilla Herreros]] liburuzaina, dokumentalista, feminsita (Palentzia)
# [[Marjorie Joyner]] asmatzailea (ile kizkur iraunkorrak egiteko makina)(AEB)
# [[Martirio (cantante)|Martirio]] abeslaria (Huelva)
# [[Mary Beale]] margolaria eta erretratista (Ingalaterra)
# [[Mary Dixon Kies]] asmatzailea (kotoiaz josteko haria sortzeko metodo berria) (AEB)
# [[Melania Moscoso]] antropologa, pedagoga, feminista (Bilbo)
# [[Mercedes Fernández-Martorell]] antropologoa (Bartzelona)
# [[Mercedes Núñez Targa]] Las Ventas eta Nazien kontzentrazio-eremuetako preso eta lekukoa (Bartzelona)
# [[Miren Arantza Madariaga Aberasturi]] politikaria eta zuzendari publikoa (Gernika)
# [[Montserrat Minobis]] kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista (Figueras)
# [[Natacha Bustos]] komiki-marrazkilaria (Eivissa)
# [[Nieves Torres]] politikaria, ekintzailea (Madril)
# [[Niña Pastori]] flamenko-kantautorea (Cadiz)
# [[Noeleen Heyzer]] diplomazialaria(Singapur)
# [[Noelia Vera]] kazetaria eta politikaria (Cádiz)
# [[Núria Feliu]] abeslaria eta aktorea (Bartzelona)
# [[Olimpia Altuve]] farmazialaria (Guatemala)
# [[Paz Azzati Cutanda]] Las Ventaseko preso komunista (Valentzia)
# [[Petra Cuevas]] preso komunista (Toledo)
# [[Pilar Aranda Ramírez]] errektorea (Zaragoza)
# [[Pilar López Díez]] maistra, kazetaria, komunikazio eta genero ikertzailea (Asturias)
# [[Rina Lazo]] margolari eta muralista (Guatemala)
# [[Rocio Mora Nieto]] abokatua eta aktibista (Madril)
# [[Rosa Aguilar Chinea]] errektorea (Gomera)
# [[Rosa Aguilar]] politikaria (Kordoba)
# [[Rosa Cremón Parra]] erizaina, ekintzaile antifrankista (Madril)
# [[Rosa Devés]] biokimikaria, akademika eta hezitzailea (Txile)
# [[Sally Alexander]] historialaria, feminista (Ingalaterra)
# [[Sheila Rowbotham ]] historialari feminista sozialista (Erresuma Batua)
# [[Shirley Ann Jackson]] fisikaria, asmatzailea (AEB)
# [[Sofía Moro]] argazkilaria (Madril)
# [[Soledad Murillo]] soziologo feminista, ikertzailea eta politikoa (Madril)
# [[Soledad Real López]] ekintzaile, komunista (Bartzelona)
# [[Susana Blas Brunel]] komisarioa, arte eta feminosmoan aditua (Madril)
# [[Susanna Martín]] ilustratzailea (Bartzelona)
# [[Suzanne Noël]] Zirujau plastikoa (Frantzia)
# [[Teresa Hernández Sagués]] Les Cortseko preso komunista (Avila)
# [[Teresa Rebull]] aktibista politikoa eta kantautorea (Bartzelona)
# [[Teresa Saez Barrao]] aktibista feminista, politikaria (Huesca-Nafarroa)
# [[Trinidad Gallego Prieto]] erizaina, emagina,politikari komunista (Madril)
# [[Valerie Hunter Gordon]] asmatzailea (Erresuma Batua)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''apirila''')====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Antonia Salaberria]] efef'''SORTU''' erraketista (Eibar, 1906-2000)
# [[Aurelia Elkoro-Iturbe]] efef'''SORTU''' erraketista (Eibar 1012-1977)
# [[Haizea Oses]] ef--'''SORTU''' eskalatzailea (Arrasate, 2004)
# [[Irene Sarrionandia]] ef--'''SORTU''' mendi korrikalaria (Deba 1948)
# [[Joana Lasheras]] ef--'''SORTU''' kazetaria EITBn (Iruñea 1980)
# [[Josefina Markina]] efef'''SORTU''' filantropoa (Mallabia 1889-1972)
# [[Julene Bouzo]] ef--'''SORTU''' atleta (Ermua, 2003)
# [[Julia Guerra Lacunza]] efef'''SORTU''' poeta (Iruñea 1953-2008)
# [[María del Villar Berruezo]] efef'''SORTU''' aktorea, dantzaria eta idazlea (Tafalla 1888-1977)
# [[Martija de Jauregui]] XVI. mendeko sendagilea (Nafarroa) '''SORTU'''
# [[Pantxika Urruti]] ef--'''SORTU''' kantaria eta pastoral errejenta (Zuberoa 1955)
# [[Teresa Izu]] margolaria, ilustratzailea (Tafalla) sortu
# [[Adelita Domingo]] pianista, kopla-kantari eta dantzarien maistra(Sevilla)
# [[Aenne Burda]] argitaratzailea, alemaniar ekonomia-mirariaren ikur bat (Alemania)
# [[Amaya Arzuaga]] diseinatzailea eta enpresaburua (Burgos)
# [[Ana María Rodas]] idazlea (Guatemala
# [[Ana Rosa Diego]] zinema-zuzendaria eta gidoilaria (Sevilla)
# [[Angelina Aspuac]] jantzi maien defendatzailea (Guatemala)
# [[Angelina Beloff]] margolaria, grabatzailea eta arte-irakaslea(Errusia-Mexiko)
# [[Asunción Gómez Pérez]] ikertzailea (Badajoz)
# [[Aurelia Gutiérrez-Cueto Blanchard]] pedagogoa(Santander)
# [[Beatrice Hastings]] idazlea(Ingalaterra)
# [[Belén Maya]] flamenko-dantzaria eta koreografoa ( )
# [[Bella Dutton]] tenislaria (Britainia-Espainia)
# [[Bibiana Candia]] idazlea eta kazetaria (Galizia)
# [[Carlota Gurt]] idazlea eta kazetaria (Bartzelona)
# [[Catherine Bauer Wurster]] arkitektoa, etxebizitza publikoaren defendatzailea (AEB)
# [[Catherine Fahringer]] idazlea, aktibista (Estatu Batuak)
# [[Celia Rivas Casais]] kamioilaria, enpresaburua eta ekintzailea (Galizia)
# [[Ch´umilkaj Curruchiche]] abeslaria (Guatemala)
# [[Chona Madera]] idazle kanariarra
# [[Cilly Aussem]] tenislaria (Alemania)
# [[Concha Méndez]] idazlea, poeta eta gidoilaria (Madril)
# [[Concha Monje]] robotika-ikertzailea (Badajoz)
# [[Elena Catena]] filologoa, editorea eta feminista (Salamanca)
# [[Elena Villamandos]] kanariar idazlea
# [[Elvira Dyangani Ose]] Bartzelonako Arte Garaikidearen Museoaren 1. emakume zuzendaria(Kordoba)
# [[Emma Couceiro]] poeta (Lugo)
# [[Enriqueta Martín Ortiz de la Tabla]] irakaslea eta liburuzaina (Badajoz)
# [[Ernestine Rose]] asmatzailea (Polonia)
# [[Eudoxia Píriz]] Medikua (Salamanca)
# [[Fatoumata Diawara]] Maliko aktore eta egile-abeslaria (1982 - )
# [[Francisca Subirana]] tenislaria (Katalunia)
# [[Genie Espinosa]] artista, ilustratzailea (Bartzelona)
# [[Helena Bayona]] dokumentalgilea (Iruña)
# [[Iris Yassmin Barrios Aguilar]] abokatu eta epailea (Guatemala)
# [[Isa Guerra García]] poeta kanariarra (Kanariar uharteak)
# [[Isabel Expósito Morales]] idazlea (Hierro-Kanariak)
# [[Isabel García Hualde]] idazlea (Zarrakaztelu)
# [[Josane Sigart]] tenislaria (Belgika)
# [[Kajsa Ekis Ekman]] kazetari, idazle, ekintzailea (Suedia)
# [[Karma Peiró]] kazetari digitala Adimen Artifizialean aditua (Bartzelona)
# [[La Niña de los Peines]] Kopla-abeslaria (Sevilla)
# [[Las Ventas emakumeen kartzela]] artikulua da.
# [[Laura Fernández]] Idazlea eta kazetaria (Terrassa)
# [[Lenina Amapola García]] idazlea (Guatemala)
# [[Lilí Álvarez]] kirolaria, kazetaria eta Olinpiar jokoetako 1.emakume espainiarra (Erroma-Madril)
# [[Lourdes Pastor]] Kantaria eta aktibista (Kordoba)
# [[Lydia Becker]] Britainia Handiko sufragista, biologoa eta astronomoa (1827-1890)
# [[Madam C. J. Walker]] asmatzailea eta enpresaburua (AEB)
# [[Maddelin Brizuela]] enbaxadorea Bolivian (El Salvador)
# [[Margarita Ucelay]] filologoa, hispanista eta irakaslea (Madril)staño
# [[Marguerite Broquedis]] tenislaria (Frantzia)
# [[Maria Àngels Anglada]] kazetaria, poeta, eleberrigilea (Katalunia)
# [[María Blanca Ferrer García]] Abokatua, idazlea, poeta (Iruñea)
# [[María Blanchard]] margolaria (Santander)
# [[Maria del Carmen Reina Jiménez]] idazlea kanariarra
# [[María Francisca Ulloa del Castillo]] emagina (Utrera)
# [[Maria Furtwängler]] aktore eta medikua (Alemania)
# [[María Josefa Riba]] tenislaria (Katalunia)
# [[María Laffitte]] arte-kritikaria, idazlea, Emakumeen eskubide defendatzailea(Sevilla)
# [[María Rodrigo]] musikagilea, pianista eta irakaslea(Madril)
# [[María Salas Larrazábal]] idazle eta aktibista (Burgos)
# [[Marian Rojas]] mediku psikiatra eta idazlea (Madril)
# [[Maribel Lacave]] idazle kanariarra
# [[Marie Goegg-Pouchoulin]] Suitzako aktibista feminista eta abolizionista (1826-1899)
# [[Marie Vassilieff]] margolaria (Errusua-Frantzia)
# [[Marifé de Triana]] Kopla-abeslaria eta aktorea (Sevilla)
# [[Matilde Coral]] flamenko dantzaria (Sevilla)
# [[Matilde Landa]] politikaria (Badajoz)
# [[Matilde Ras]] grafologoa, idazlea, itzultzailea(Tarragona)
# [[Matilde Ucelay]] Espainiako tituludun 1.emakume arkitektoa (Madril)
# [[Mayte Martín (idazlea)|Mayte Martín]] Las Palmas (Kanariak)
# [[Mayte Martín]] musikagilea, flamenko-abeslaria (Bartzelona)
# [[Melanie Mayron]] asmatzailea eta aktorea (AEB)
# [[Melissa Farley]] psikologo, feminista (AEB)
# [[Mercedes Rodrigo]] Espainiako tituludun 1.emakume psikologoa (Madril)
# [[Merche Esmeralda]] flamenko-dantzaria (Sevilla)
# [[Milagro Almenara Pérez]] Espainiako Gerra Zibilean eraildako farmazialaria (Santander)
# [[Milagros Mengíbar]] flamenko-dantzaria (Sevilla)
# [[Milagros Nuin Monreal]] itzultzailea. (Erriberri-Nafarroa)
# [[Molla Mallory]] tenislaria (Norvegia-AEB)
# [[Morena Herrera]] abortuaren aldeko ekintzailea (El Salvador)
# [[Myriam Palacios]] aktorea (Txile)
# [[Natalia Sosa Ayala]] kanariar idazlea
# [[Norah Borges]] ilustratzailea (Argentina)
# [[Núria Albó]] poeta (Bartzelona)
# [[Nuria Coronado Sopeña]] kazetaria, feminista, abolizionista (Madril)
# [[Olimpia Valencia]] ginekologoa (Galizia)
# [[Oliva Acosta]] zinema-zuzendaria, gidoilaria eta ekoizlea (Cádiz)
# [[Omowunmi Sadik]] asmatzailea (Nigeria)
# [[Patricia Ruiz de Irizar]] farmazialaria eta kooperantea (Iruñea)
# [[Paulina Kellogg Wright Davis]] aktibista, hezitzailea (AEB)
# [[Pepa Chávarri]] tenislaria (Madril)
# [[Pilar Aguilar Carrasco]] idazle, zinemako kritikaria, feminista (Jaén)
# [[Pura Maortua]] antzerki-zuzendaria (Kantabria)
# [[Rafaela Pastor]] aktibista (Malaga)
# [[Rebeca Lane]] abeslaria (Guatemala)
# [[Rita Fernández Queimadelos]] arkitektoa (Galizia)
# [[Rosa Barasoain|Rosa Barasoin]] idazlea (Tafalla)
# [[Rosa Torras]] tenislaria (Katalunia)
# [[Rosa Vergés]] zinema-zuzendaria, gidoilaria eta irakaslea (Bartzelona)
# [[Sabina Spielrein]] psikiatra eta psikoanalista (Errusia)
# [[Salima Ikram]] egiptologoa (Pakistan)
# [[Selena Millares]] kanariar poeta
# [[Simone Iribarne]] tenislaria (Lapurdi)
# [[Sofia Quintino]] Portugalgo mediku, feminista eta errepublikanoa (1879-1964)
# [[Sonsoles Echavarren Roselló|Sonsoles Echavarren]] idazlea eta kazetaria (Iruñea)
# [[Sylvia Ratnasamy]] asmatzailea (Belgika)
# [[Taina Bien-Aimé]] abolizionista
# [[Teresa Zabalza Díez]] musikagilea, musikaria eta musika irakaslea (Iruñea)
# [[Trinidad Lucea Ferrer]] idazlea, poeta eta ilustratzailea (Tutera)
# [[Veena Sahajwalla]] asmatzailea (India-Australia)
# [[Victorina Durán]] margolaria, jantzi-eszenografoa eta diseinatzailea (Madril)
# [[Viera Sparza]] ilustratzailea, idazlea eta umorista grafikoa (Zaragoza)
# [[Virginia Laparra]] fiskal oiha (Guatemala)
# [[Yolanda Castaño]] poeta eta literatura kritikaria (Coruña)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''martxoa''')====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Boni Macarrón]] efef'''SORTU''' martxantera, gozoki saltzailea (Durango)
# [[Carmen Miranda Zubieta]] --ef'''SORTU''' Kultur-ekintzailea (Galdakao)
# [[Elbira Iturri]] ef--'''SORTU''' aktibista (Mundaka)
# [[Eugenia Idoiaga]] efef'''SORTU''' emagina (Forua)
# [[María Ángeles Garai]] efef'''SORTU''' irakaslea, Bizkaiko lehen andereñoa (Bilbo)
# [[Martxelina Lopetegi]] efef'''SORTU''' bertsolaria (Oiartzun 1864-1930)
# [[Tamara Clavería]] ----'''SORTU''' Amuge elkarteko lehendakaria (Bilbo)
# [[Adilia de las Mercedes]] jurista feminista (Guatemala)
# [[Alauda Ruiz de Azúa]] zine-zuzendaria eta gidoilaria (Bizkaia)
# [[Alika Kinan]] Abolizionista (ARgentina)
# [[Almudena Domínguez Arranz]] arkeologoa
# [[Amada López Meneses]] historialari galiziarra
# [[Amalia de Isaura]] aktore komikoa eta kupletista (?)
# [[Amelia Baldeón Iñigo]] arkeologoa (Gasteiz)
# [[Amparo Alonso Betanzos]] adimen artifizialeko ikertzailea(Galizia)
# [[Amparo Cebrián]] pedagogoa (Salamanca)
# [[Ana Delgado Hervás]] arkeologoa (Bartzelona)
# [[Ana María Romero de Campero]] kazetaria, idazlea ekintzailea (Bolivia)
# [[Ángeles Huerta]] zine-zuzendaria (Asturias)
# [[Angelina Vidal]] Portugalgo idazle eta kazetaria (1847-1917)
# [[Anina Ciuciu]] abokatu eta idazle ijitoa (Errumania)
# [[Anne Tyng]] asmatzailea (Txina-AEB)
# [[Anselma de Salces]] Bilbotar ongilea (1815-1885)
# [[Arabako Emakumeen Asanblada]]
# [[Arundhati Bhattacharya]] enpresaburua (India)
# [[Áurea Lucinda Javierre]] artxibozaina eta historialaria (Teruel)
# [[Beatriz Pinheiro]] Portugalgo idazle, poeta, editore eta intelektuala (1871-1922)
# [[Begoña Vila]] astrofisikaria (Galizia)
# [[Berta Wilhelmi]] enpresaburua, hezitzailea, filantropoa eta feminista (Alemania, Granada)
# [[Carla Accardi]] margolari abstraktua (Italia)
# [[Carla Lonzi]] idazlea, arte-kritikaria, feminista (Italia)
# [[Carla Subirana]] zine-zuzendaria (Bartzelona)
# [[Carme Freixa]] kazetaria, feminista, abolizionista (Bartzelona)
# [[Carmen de Zulueta]] idazlea, filosofoa eta irakaslea (Madril)
# [[Carmen García Mateo]] telekomunikazio ingeniaria (Galizia)
# [[Carmen López Alonso|Carmen Lopez Alonso]] historialaria
# [[Carmen Sentandreu Gimeno]] arkeologoa
# [[Carmen Velacoracho de Lara]] Kazetaria (Ciudad Real, 1880-Madril,1960)
# [[Catherine Furbish]] botanikaria (AEB)
# [[Christine Peterson]] estatistikaria, zientzialaria (EEBB)
# [[Chus Gutiérrez]] zine-zuzendaria, gidoilaria eta aktorea (Granada)
# [[Deema Shehabi]] poeta eta idazlea (Kuwait)
# [[Delia Grigore]] filologo ijitoa (Errumania)
# [[Diana Pey]] piano-jotzailea (Madril)
# [[Dolores Cebrián]] irakaslea (Salamanca)
# [[Domitila de Carvalho]] Portugalgo mediku, irakasle eta politikaria (1871-1966)
# [[Elaine N. Aron]] psikologoa (Kalifornia)
# [[Elena Barulina]] botanikaria, genetista eta ikertzailea (Errusia)
# [[Elena Díaz Ereño]] medikua eta irakaslea (Galdakao)
# [[Elena Fortún]] idazlea, haur eta gazte literatura (Madril)
# [[Elena Hernández Sandoica]] historialaria
# [[Elisa Augusta da Conceição Andrade]] Portugalgo lehen emakume medikua (1855-??)
# [[Elisa Garrido González|Elisa Garrido]] historialaria
# [[Elizabeth J. Tasker]] astrofisikaria, idazle zientifikoa eta irakaslea (Britainia)
# [[Elvira Ontañón Sánchez-Arbós]] idazlea, artikulugilea eta pedagogoa (?)
# [[Elza_Dunkels]] Suediako pedagoga
# [[Emma Ihrer]] feminista eta lider sindikala (Alemania)
# [[Esma Redžepova]] abeslari ijitoa (Mazedonia)
# [[Esther Takeuchi]] asmatzailea (AEB)
# [[Fei-fei Li]] konputazioko irakaslea (Txina-AEB)
# [[Fournierreko emakume kartagileak]] emakume langileak (Gasteiz)
# [[Gloria Cabral]] arkitektoa (Brasil-Paraguai)
# [[Gloria Giner de los Ríos García]] irakaslea(Madril)
# [[Glòria Trías Rubiés]] arkeologoa (Bartzelona)
# [[Guiomar Torresão]] Portugaldar idazlea eta feminista (1844-1898)
# [[Halet Çambel]] arkeologaeta Olinpiar Jokoetan lehiatu zen lehen emakume turkiarra, eskriman
# [[Harriet Williams Russell Strong]] asmatzailea (AEB)
# [[Helena Lopes da Silva]] zirujau eta politikaria (Cabo Verde)
# [[Hélène Rioux]] idazle eta itzultzailea (Kanada)
# [[Helene Stöcker]] bakezalea, feminista eta publizista (Alemania)
# [[Isabel Aguirre]] arkitektoa (Galizia)
# [[Isabel García Lorca]] irakaslea eta idazlea (Granada)
# [[Jennifer Miller]] Feminista, artista, idazlea...(EEBB)
# [[Jordina Sales i Carbonell]] historialaria
# [[Josefina Aldecoa]] idazlea eta pedagogoa (Leon)
# [[Juana Capdevielle]] Gerra Zibilean eraildako pedogogo eta liburuzaina (Madril-Galizia)
# [[Juana Romani|Juani Romani]] italiar-frantziar margolaria
# [[Julia Sánchez Carrilero]] arkeologoa
# [[Julia Vigre García]] maistra (Madril)
# [[Julienne Baseke Nzabandora]] aktibista (Kongo)
# [[Julieta Paredes]] feminista komunitarioa (Bolivia)
# [[Juliette Bonheur]] animalia-margolaria (Frantzia)
# [[Katerina Harvati]] paleontologoa, irakaslea eta ikertzailea (Grezia)
# [[La Argentinita]] dantzaria eta koreografoa (Buenos Aires)
# [[Laura de los Ríos Giner]] irakaslea (Granada)
# [[Laura García Hoppe]] margolaria eta idazlea (Malaga)
# [[Leonor Serrano Pablo]] pedagogoa,legelaria, feminista (Ciudad Real-Madril)
# [[Lily Braun]] idazle eta feminista (Alemania)
# [[Linda Braidwood]] arkeologoa
# [[Lita Cabellut]] margolari ijitoa (Espainia)
# [[Lourdes Girón Anguiozar]] arkeologoa (Cadiz)
# [[Maite Larrauri Gómez]] filosofoa, idazlea eta irakaslea (Valentzia)
# [[Manuela Solís]] ginekologoa, Valentziako 1. medikua (Valentzia)
# [[Mapi León]] futbolaria (Zaragoza)
# [[Margarita Ballester Figueres]] poeta, itzultzailea eta irakaslea (Katalunia)
# [[Margarita Sánchez Romero]] arkeologoa (Madril)
# [[Maria Amália Vaz de Carvalho]] Portugalgo idazle poligrafoa, pedagogoa eta poeta (1847-1921)
# [[María Ángeles Pérez Samper]] arkeologoa (Bartzelona, 1949)
# [[María Antonina Sanjurjo Aranaz]] belar-jockey jokalaria (Galizia)
# [[Maria Benedita Mouzinho de Albuquerque de Faria Pinho]] Portugalgo idazle, aktibista errepublikano eta feminista (1865-1939)
# [[María Blázquez|María Blazquez]] idazlea (Extremadura)
# [[María Buj Luna]] liburuzain terueldarra
# [[Maria Clara Correia Alves]] Portugalgo editore, kazetari eta irakasle feminista (1869-1948)
# [[María Cristina Gonzalo Pintor]] arkitektoa (Santander-Madril)
# [[Maria Eugenia Aubet]] arkeologoa (?)
# [[María José Alonso Fernández]] farmakologoa (Leon)
# [[María Juana Ontañón]] arkitekto kanariarra (Tenerife)
# [[María Lacrampe]] erizaina (Madril)
# [[María Sánchez Arbós]] maistra eta pedagogoa (Huesca-Madril)
# [[María Teresa Miras Portugal]] biokimika (Galizia)
# [[María Victoria Lareu]] ikertzailea, auzitegiko medikua (Galizia)
# [[Mariam Kamara]] arkitekto frantziar-nigeriarra
# [[Mariana Angélica de Andrade]] Poeta portugaldarra (1840-1882)
# [[Marie Joséphine Nicolas]] margolari frantziarra
# [[Marisol Soengas]] mikrobiologoa (Galizia)
# [[Marta Moll de Alba]] piano-jotzailea (Kanariak)
# [[Mary Walton]] ingeniaria eta asmatzailea (AEB)
# [[Massouda Kohistani]] aktibista (Afganistan)
# [[Matilde Cantos]] politikaria (Granada)Mpa
# [[Matilde Moliner Ruiz]] liburuzaina eta institutuko katedraduna(Madril)
# [[Mercedes Vegas]] arkeologoa (Bartzelona)
# [[Mercedes Vilanova Ribas]] historialaria eta ikertzailea (Katalunia)
# [[Miren Roji]] musika irakaslea eta piano-jotzailea (Santurtzi, 1917-2018)
# [[Naama Goren-Inbar]] arkeologoa
# [[Nely Reguera]] zine-zuzendaria, gidoilaria eta aktorea (Granada)
# [[Nieves Sánchez Carrilero]] arkeologoa
# [[Noemí Trujillo]] poeta eta idazlea (Bartzelona)
# [[Norma Vázquez]] Bilbon bizi den indarkeria matxistan aditua (Mexiko)
# [[Núria Rafel i Fontanals]] arkeologoa katalana
# [[Ofelia Rey Castelao ]] historialaria,idazlea (Galizia)
# [[Olga Vallespín Gómez]] arkeologoa eta Espainiako lehen urpekari profesionala
# [[Olive Dennis]] ingeniaria, tren diseinu-berrikuntzen egilea (AEB)
# [[Patsy O'Connell Sherman]] asmatzailea (AEB)
# [[Peregrina Quintela Estévez]] matematikaria (Galizia)
# [[Pilar Palomero]] zinemagilea eta idazlea (Zaragoza)
# [[Pilar Pérez Solano]]zinema-zuzendaria, gidoilaria eta ekoizlea (Alacant)
# [[Rachel Zimmerman]] zientzialaria eta asmatzailea (Kanada)
# [[Rilda Paco]] artista, diseinatzailea (Bolivia)
# [[Rita de Morais Sarmento]] Portugalgo lehen emakume ingeniari zibila (1872-1931)
# [[Robin Wall Kimmerer|Robin Wall Kimmerer]] ekologista (EEBB)
# [[Rosa Balaguer Oltra]] Kazetaria (Valentzia)
# [[Rosa María Rodríguez Magda]] filosofoa (Valentzia)
# [[Sally Fox]] asmatzailea (AEB)
# [[Sandra Barrilaro]] argazkilaria eta ekintzailea (Bilbo)
# [[Sandra Sevillano]] mendi korrikalaria (Santurtzi)
# [[Serafina Javierre]] liburuzaina (Tarragona)
# [[Sonia Sánchez]] idazlea, abolizionista (Argentina)
# [[Susan Leeman]] endrokrinologoa (AEB)
# [[Susana Reyes]] dantzari, koreografoa, artista (Ekuador)
# [[Teresa Paneque]] Astronomoa, zientzia-dibulgatzailea (Madril-Txile)
# [[Towanda Rebels]] idazle, komediante, abolizionista, feminista bikotea (Madril)
# [[Vicenta Lorca Romero]] maistra (Granada)
# [[Victoria Cabrera Valdés]] historialaria (Madril)
# [[Violeta Delmonte]] hizkuntzalaria (Argentina-España)
# [[Virginia Auber Noya]] idazlea, itzultzaile (Coruña, 1825-Madril,1897)
# [[Marianne Thyssen]] politikaria (Belgika, 1956)
}}
=== Berriak ===
====Berriak 2022 (Otsaila)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Azpitarte]] ef--'''SORTU''' abeslaria, futbolaria eta aktorea (Bizkaia)
# [[Antonia Salaberria]] efef'''SORTU''' Erraketista (Eibar)
# [[Adelaida de la Calle]] biologoa (Madril)
# [[Adriana Kaplan Marcusán]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Argentina)
# [[Agustina Ruiz Dupont]] fikziozko zientzialaria (Granada)
# [[Aissata Kane]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Gambia)
# [[Alfreda Markowska]] Holokaustoa biziraun zuen emakumea, haur ijito, judu eta alemanak bizirauten lagundu zuena (Polonia)
# [[Alicia Estévez]] Zientzialaria (Pontevedra)
# [[Alicia Hermida]] aktorea (Madril)
# [[Almaclara]] emakume-orkestra taldea (Andaluzia)
# [[Amalia Lobato Rosique]] Gerra zibilean eraildako milizianoa (Murtzia)
# [[Aminata Diop]] mutilazio genitalagatiko lehen errefuxiatua eta aktibista (Mali)
# [[Amparo Soler Leal]] aktorea (Madril)
# [[Ana Locking]] moda-diseinatzailea, enpresaburua eta argazkilaria (Toledo)
# [[Ana Mena]] abeslaria eta aktorea (Malaga)
# [[Angéla Kóczé]] Soziologoa feminista ijitoa (Hungaria)
# [[Ángela López Jiménez]] soziologoa eta feminista (Iruñea)
# [[Angelines Fernández]] aktore errepublikanoa (Madril-Mexiko)
# [[Anika Rahman]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Banglades)
# [[Anna Missuna]] Errusiar geologoa
# [[Antonia Plana]] aktorea (Espainia)
# [[Antónia Pusich]] portugaldar idazle, kazetari eta musikagilea (1805-1883)
# [[Balghis Badri]] feminsta eta aktibista (Sudan)
# [[Beatriz González Calderón]] biolontxelojolea eta orkestra-zuzendaria (Andaluzia)
# [[Binta Jammeh-Sidibe]] emakumeen eskubideen aldeko politikoa (Mauritania)
# [[Blanca Lydia Trejo]] idazlea, aktibista, kantzilerra (Mexiko)
# [[Bogaletch_Gebre]] mikrobiologoa, Emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista eta feminista(Etiopia)
# [[Carmela Nieto]] kazetaria eta idazle feminista (Kuba)
# [[Carmen García Mateo]] zientzialaria (Galizia)
# [[Carmen Herrera (margolaria)|Carmen Herrera]] Kuba-EEBB
# [[Carolina Beatriz Ângelo]] Portugaldar medikua eta feminista, herrialde horretan bozkatu zuen lehen emakumea (1878 - 1911)
# [[Caroline Flack]] telebista-aurkezlea eta irrati esataria (Britainia Handia)
# [[Catalina Martin-Chico]] fotokazetaria (Madril)
# [[Cecilia Seghizzi]] musikagilea, biolin-joleaeta pintorea (Italia)
# [[Ceija Stojka]] ijito margolaria (Austria)
# [[Celia Rico Clavellino]] gidoilasria eta zine zuzendaria(Sevilla)
# [[Charline Effah]] idazlea eta maistra (Gabon)
# [[Chou Kung-shin]] idazlea, historialaria... (Taiwan)
# [[Constanza de Ayala]] Arabako dama (Araba)
# [[Consuelo Díez Fernández]] pianista eta musikagilea (Madril)
# [[Coral del Río Otero]] ekonomialaria eta ikertzailea(Vigo)
# [[Delaine Le Bas]] artista ijitoa (Britania Handia)
# [[Dolores Corbella Díaz]] hizkuntzalaria, akademikoa (Tenerifekoa)
# [[Dolores Corella Piquer]] zientifikoa eta ikertzailea (Valentzia)
# [[Dolores Ruiz Berdún]] zientzia historialaria eta ikertzailea (Espainia)
# [[Dolores Serrano]] pianista, musikagilea eta irakaslea (Cadiz)
# [[Dora Barrancos]] soziologo, historialari, feminista (Argentina)
# [[Dorothy_Reed_Mendenhall]] medika estatubatuarra (Columbus 1874- Chester 1964)
# [[Efua Dorkenoo]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (Ghana)
# [[Elena Gorolová]] indarrez esterilizatutako emakume ijitoa (Txekia)
# [[Elena María Tejeiro]] aktorea (Murtzia)
# [[Elisabeth Guttenberger]] Auschwitz-Birkenau-tik bizirik atera zen emakume ijitoa. (Alemania)
# [[Elvira Quintillá]] aktorea eta abeslaria (Bartzelona)
# [[Emma Kunz]] sendalaria (Suitza)
# [[Estrellita Castro]] abeslaria eta aktorea (Sevilla)
# [[Ethel Brooks]] Soziologo feminista eta ijitoa (AEB)
# [[Eugenia Zuffoli]] abeslaria eta aktorea (Italia)
# [[Eva Villaver Sobrino]] astrofisikaria eta ikertzailea (Palentzia)
# [[Fàtima Bosch i Tubert]] zientzialaria (Girona)
# [[Fatoumata Coulibaly]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (Mali)
# [[Fauziya Kasinga]] emakumeen genital mutilazioa dela eta, AEBko lehen errefuxiatua (Togo)
# [[Florence Price]] orkestra garrantzitsu batek jo zuen lehen musikagile afroamerikarra (AEB)
# [[Fran Hosken]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista ()
# [[Fran Hosken]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (EEBB)
# [[Francisca de Assis Martins Wood]] Lehen aldizkari feministaren argitaratzailea (Lisboa, 1802-1900)
# [[Gavina Viana Viana]]ekintzaile antifaxista (Donostia-Bartzelona)
# [[Gina Ranjičić]] lehenengo ijito idazlea (Serbia)
# [[Gisela Bock ]] historialaria (Alemania)
# [[Hanna Neumann]] matemarikaria (Alemania)
# [[Imperio Argentina]] aktorea, abeslaria eta dantzaria (Argentina)
# [[Inés Núñez de la Parte]] abokatua, kontseilaria eta goi-zuzendaria (Bilbo)
# [[Inna Modja]] ablazioaren kontrako ekintzailea (Mali)
# [[Isabel Parra]] kantautorea eta folklorista (Txile)
# [[Isabel Rodà de Llanza]] epigrafialaria eta arkeologoa (Bartzelona)
# [[Isabelle Stengers]] Bruselako filosofoa (Belgika)
# [[Isatou Touray]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (GAmbia)
# [[Jaha_Dukureh]] giza eskubideen aldeko aktibista (Gambia)
# [[Jane Richardson]] biofisikoa eta Richardson biogramen asmatzailea (AEB)
# [[Javiera Parra]] musikaria eta abeslaria (Txile)
# [[Juana Goizueta Vértiz]] Kontituzio Zuzenbideko irakaslea (Nafarroa)
# [[Julia Lajos]] aktorea (Valladolid)
# [[Julia Robinson]] estatubatuar matematikaria (Misuri)
# [[June Crespo]] artista (Iruñea, 1982)
# [[June Eric-Udorie]] ablazioaren kontrako ekintzailea (Irlanda)
# [[Katarina Taikon]] idazle ijitoa (Suedia)
# [[Laura_Mersini-Houghton]] kosmologa eta fisika teoriko albano-estatubatuarra (Tirana)
# [[Layli Miller-Muro]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (AEB)
# [[Leah Manning]] Politikari britainiarra, giza eskubideen aldeko ekintzailea (Erresuma Batua)
# [[Leena Yadav]] zinema-zuzendaria (India)
# [[Leonore Davidoff]] historialaria, feminista (AEB)
# [[Leyla Hussein]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Somalia)
# [[Lidia Cao]] ilustratzailea eta muralista (Galizia)
# [[Lily van Angeren-Franz]] Auschwitz-Birkenau-tik bizirik atera zen emakume ijitoa. (Alemania)
# [[Loral O'Hara]] ingeniaria eta astronauta NASAn (AEB))
# [[Louise Jopling]] margolaria (Erresuma Batua)
# [[Ma Thida]] Kontzientzia preso ohia eta idazlea (Birmania)
# [[Mae Azango]] Kazetaria eta emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Liberia)
# [[Marcia_Neugebauer]] geofisika estatubatuarra (AEB)
# [[Margaret Bonds]] musikagilea (AEB)
# [[Margarita Comas Camps]] pedagogoa (Menorca-Erresuma Batua)
# [[Mari Carmen Díaz de Mendoza]] aktorea (Madril)
# [[María Banquer]] aktorea (Espainia)
# [[María Bru]] aktorea (Valentzia)
# [[María de Sarmiento y Castilla]] Arabako dama (Araba)
# [[María Dolores Gispert Guart]] bikoizketa aktorea eta irrati esataria (Katalunia)
# [[María Eva Istúriz García|María Eva Istúriz Garcia]] Berdintasunerako teknikaria (Iruñea)
# [[Maria Federici]] komunista, politikaria (Italia)
# [[María Inmaculada Paz-Andrade]] zientzialaria (Galizia)
# [[María Itziar Urrutia San Antón]] arkitektoa eta zuzendari exekutiboa (Malaga)
# [[María Matilde Almendros]] irrati esataria eta aktorea (Katalunia)
# [[María Ripoll]] zinegilea (Bartzelona)
# [[María Ruiz de Gauna]] XV.mendeko emakumea (Gasteiz)
# [[María Teresa Ruiz Cantero]] mediku eta ikertzailea (Melilla)
# [[Maria Veleda]] Portugalgo ekintzaile feminista eta errepublikanoa (1871-1955)
# [[Mary Nash]] historialaria (Irlanda-Katalunia)
# [[Maya Burhanpurkar]] ikertzaile kanadiarra (Ontario)
# [[Melanie Spitta]] zinema zuzendari ijitoa (Belgika)
# [[Mónica Ramos Toro]] antropologoa (Madril)
# [[Nahid Toubia]] Sudaneko lehen emakume-zirujaua eta EGM ikerketan ezpezializatutako aktibista (Sudan)
# [[Najat Maalla M'jid]] NBE Idazkari Nagusiaren Ordezkari Berezia Haurren aurkako Indarkeriari buruzkoa (Maroko)
# [[Nilde Iotti]] politikari komunista (Italia)
# [[Nina Dudarova]] hizkuntzalari ijitoa, erromanieran alfabetatzea (Rusia)
# [[Nitza Margarita Cintron]] medikua (Puerto Rico)
# [[Olayinka Koso-Thomas]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Nigeria)
# [[Panna Cinka]] biolin-jotzailea ijitoa (Hungria)
# [[Pastora Filigrana García]] ijito sindikalista feminista (Sevilla)
# [[Pastora Imperio]] dantzaria (Sevilla)
# [[Pepita de Oliva]] ijito dantzaria, Europan ezaguna (Málaga)
# [[Pratibha Parmar]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Nairobi)
# [[Regina de Lamo]] 98.ko belaunaldiaren idazle anarkista (Jaén)
# [[Rita Montagnana|Rita Montagnama]] Komunista, politikaria (Italia)
# [[Romila Thapar]] historialaria (India)
# [[Rosa Cortés]] 1749ko ijitoen kontrako Sarekada Handian atxilotua (Granada)
# [[Rosa Taikon]] ijito zilargin eta aktorea (Suedia) Gina Ranjičić
# [[Rosario García Ortega]] aktorea (Argentina)
# [[Sagrario Ruiz Elizalde]] maistra eta hezkidetzan erreferentea (Nafarroa)
# [[Saioa Mantzisidor Zilloniz]] nekazaria eta enpresaburua (Bizkaia)
# [[Sandy Powell]] jantzi-diseinatzailea (Britainia Handia)
# [[Shu Otero]] komikigilea (Sunbilla, Nafarroa garaia)
# [[Silvia Agüero]] ijito idazlea, ijitoen memoria berreskuratzen duena (Madril)
# [[Sister Fa]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (Senegal)
# [[Sonia Contera]] fisikaria eta nanoteknologoa (Madril)
# [[Soraya Post]] eurodiputatu ijitoa (Suedia)
# [[Tarsy Carballas]] zientzialaria (Galizia)
# [[Teresa Margarida da Silva e Orta]] lehen emakume eleberrigilea portugesez (1711-1793)
# [[Teresa Mattei]] ekintzaile komunista, feminista (Italia, 1921-2013)
# [[Teresa Noce]] italiar politikaria (1900-1980)
# [[Teresa Sánchez de Bilbao]] XV.mendeko emakumea (Gasteiz)
# [[Teresa Vinyoles Vidal]] historialaria (Bartzelona)
# [[Thais_Russomano]] Brasildarra medikuntza aeroespazialean espezializatuta (Porto Alegre)
# [[Vanderlan da Silva Bolzani]] Kimikaria (Brazil)
# [[Věra Bílá]] ijito abeslaria (Txekia)
}}
====Berriak 2022 (Urtarrila)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aitziber Urrutia]] ----'''SORTU''' Eskalatzailea (Bizkaia)
# [[Alazne Belar]] ef--'''SORTU''' erizaina eta ikerlaria (Atxondo, Bizkaia)
# [[Belén Bengoetxea]] ef--'''SORTU''' Ikertzailea eta EHUko irakaslea (Durango)
# [[Elena Uriz]] ef--'''SORTU''' irakaslea, aktorea, dantzaria, musikaria (Iruñea)
# [[Maixux Rekalde]] efef'''SORTU''' Bakezalea eta euskaltzaile (Oiartzun)
# [[Mercedes Arbaiza]] ----'''SORTU''' Historialaria eta EHUko irakaslea (Bilbo)
# [[Pilar Narbaiza]] efef'''SORTU''' erraketista eta sukaldaria (Mallabia)
# [[Uxue del Río]] ef--'''SORTU''' artista, irudigilea eta diseinatzaile grafikoa (Donostia)
# [[Adelaide Cabete]] Ginekologo feminista, framazona eta errepublikanoa (Portugal, 1867-1935)
# [[Adele Bianchi]] geografoa (Italia)
# [[Aida Peláez de Villa Urrutia]] idazlea,kazetaria, sufragista. (Kuba)
# [[Amalia Mallén|Amalia Mallén de Ostolaza]] saiakeragilea, itzultzailea, sufragista (Kuba)
# [[Ana de Castro Osório]] Portugalgo idazlea, feminista eta militante errepublikanoa(1872-1935)
# [[Ana Maria Lajusticia]] kimikaria, dietetikan eta nutrizioan aitzindaria (Madril)
# [[Ana Revenga]] ekonomialaria (Espainia)
# [[Ángela Molinuevo y Longuebau]] XIX. mendeko karitatea (Gasteiz)
# [[Ángeles Flórez Peón]] bizirik dagoen azken miliziano sozialista (Asturias)
# [[Angélica Morales |Angélica Morales ]] idazlea, aktorea (Teruel, 1970)
# [[Ann Rose Nu Tawng]] bakezalea, erizaina BBC 100 women sariduna (Birmania)
# [[Antonella Picchio]] Ekonomialari feminista (Italia)
# [[Arantxa Rodríguez Álvarez]] ekonomialari feminista (Bilbo)
# [[Arantza Chacón Ormazabal]] ikertzailea, Zehar Errefuxiatuak (Gasteiz)
# [[Asunción Ruiz]] ingurumen teknikaria (Madril)
# [[Aurelia Castillo de González]] idazle eta itzultzailea (Kuba)
# [[Aurora Villar Buceta]] kazetaria (Kuba)
# [[Belén Franch Gras]] zientzialaria (Valentzia)
# [[Belén Frau Uriarte]] ekonomilaria, Espainaiako CEOko eta munduko komunikazioko zuzendaria (Bilbo)
# [[Belén Landáburu]] abokatu eta politikoa (Burgos)
# [[Bianca Maria Meda]] moja eta musikagilea (Italia)
# [[Blanca de los Ríos]] idazlea eta literatura kritikoa (Sevilla)
# [[Camille Kouchner]] Zuzenbide pribatuko irakaslea, abokatua (Frantzia)
# [[Carmen Serdán Alatriste]] iraultzailea (Mexiko)
# [[Catalina Bárcena]] aktore kubatarra (Kantabria)
# [[Consuelo Uranga]] komunista (Mexiko)
# [[Cristina Borderías]] Historialaria (Katalunia)
# [[Cristina Carrasco]] ekonomilari feminista (Txile-Bartzelona)
# [[Cynthia Cockburn]] antimilitarista feminista eta akademikoa (Britania Handia)
# [[Diane Elson]] ekonomilari feminista (Erresuma Batua)
# [[Digna Collazo]] sufragista (Kuba)
# [[Domitila García de Coronado]] editorea, idazlea (Kuba)
# [[Elena Salvador]] aktorea (Madril)
# [[Elisa Garrido Moreno]] ikertzailea, unibertsitateko irakaslea (Valentzia)
# [[Elisa Garrido]] espainiar militante antifaxista (Zaragoza)
# [[Elisa Mújica]] Idazlea (Kolonbia, 1918-2003)
# [[Elisa Soriano Fisher]] mediku-oftalmologoa eta feminista (Madril)
# [[Élisabeth Chaplin]] margolaria (Frantzia, 1890-Italia, 1982)
# [[Ella Fontanals-Cisneros]] enpresaria eta arte-bildumagilea (Kuba)
# [[Elva Raquel Gómez]] kitxua idazlea (Argentina)
# [[Elvira de Hidalgo]] Sopranoa eta kantu-maistra (Teruel)
# [[Erika Aifan]] ustelkeriaren aurkako epailea (Guatemala)
# [[Esperanza Molina Cubillo]] idazlea eta antropologoa (Madril)
# [[Esther Chapa]] sufragista (Mexiko)
# [[Eva Celada]] kazetaria, idazlea eta gastronomoa (Palentzia)
# [[Eva Gancedo]] musikagilea, filmetako soinu-bandetan espezializatua (Madril)
# [[Fanny Garrido]] idazle galiziarra
# [[Fátima Báñez]] legelaria, politikaria eta ekonomilaria (Huelva)
# [[Fatima Singhateh]] Haurren salerosteka eta explotariari buruzko Nazio Batuen Errelatore Berezia (Gambia)
# [[Francia Márquez]] ekintzaile feminista (Kolonbia)
# [[Gisela Vaquero]] bideojokogilea (Girona)
# [[Henriette d'Angeville]] Mont Blanc igo zuen bigarren emakumea (Frantzia)
# [[Hermila Galindo]] politikaria, kazetaria eta ekintzaile feminista (Mexiko)
# [[Hortensia Gelabert]] aktore kubatarra Espainian (Espainia)
# [[Ingrid Robeyns]] filosofo eta ekonomialari feminista (Lovaina, Belgika)
# [[Irene González]] Futbolaria (Coruña, 1909-1928)
# [[Isabel Margarita Ordetx]] idazlea, (Kuba)
# [[Isabel Oyarzábal]] itzultzailea, kazetaria, idazlea, aktorea eta diplomatikoa(Malaga)
# [[Isabella Leonarda]] moja eta musikagilea (Italia)
# [[Jamila Medina Ríos]] idazlea (Kuba)
# [[Josefina Blanco]] aktorea (Leon)
# [[Josefina Gómez Mendoza]] geografo eta idazlea (Madril)
# [[Julia Peguero Sanz]] maistra eta feminista (Zaragoza)
# [[Justa Montero]] aktibista feminista (Bartzelona)
# [[Kate Young]] gizarte-antropologoa (Erresuma Batua)
# [[Laila Haidari]] ekintzailea 100 Women BBC sariduna (Agfanistan)
# [[Leonor Taboada]] kazetaria, idazlea eta ekintzaile feminista
# [[Lourdes Beneria]] ekonomialari feminista (Katalunia)
# [[Lucía López Marco]] albaitaria (Zaragoza)
# [[Manuela Vargas]] flamenko dantzaria (Sevilla, 1941 - Madril, 2007)
# [[Margarita Manso]] 27ko belaunaldiko margolaria (Valladolid, 1908-Madril,1960)
# [[Mari Carmen Martínez Chamorro]] medikua (León)
# [[María Ángeles Pérez López|Maria Ángeles Pérez López]] poeta (Valladolid)
# [[María Cancio]] aktorea (Madril)
# [[María del Adalid]] margolari galiziarra (
# [[María Espinosa de los Monteros]] emakumeen eskubide zibil eta politikoen aldeko aktibista (Malaga)
# [[María Fernanda Ladrón de Guevara]] Aktorea (Madril)
# [[María Guerrero López]] aktorea (Madril)
# [[María Guerrero]] Aktore eta enpresaburua (Madril)
# [[María José Vázquez]] GIB/HIES ekintzailea (Bartzelona)
# [[María Josefa Patricia Muñoz y Jarabeitia]] filantropoa (Bilbo)
# [[María Martos]] Feminista (Madril)
# [[María Muñoz de Quevedo]] piano-jotzailea
# [[Maria Teixidor i Jufresa]] enpresari eta abokatua (Katalunia)
# [[María Teresa Gavarró Castelltort]] pedagogoa(Katalunia)
# [[María Tubau]] aktorea (Madril)
# [[María Villar Buceta]] kazetaria, poeta, ekintzailea (Kuba)
# [[Maria Xaveria Perucona]] moja eta musikagilea (Italia)
# [[Marta Álvarez Guil]] legelaria (Madril)
# [[Matilde de la Torre]] kazetari eta politikaria (Burgos)
# [[Matilde Díez]] aktorea (Madril)
# [[Matilde Rodríguez Cabo]] mediku, psikiatra, idazlea, feminista, sufragista eta aktibista (Mexiko)
# [[Maud de Boer-Buquicchio]] Haurren salerosteka eta explotariari buruzko Nazio Batuen Errelatore Berezi oiha (Herbehereak)
# [[Michelle Perrot]] historialaria (Frantzia)
# [[Natália Pasternak|Natalia Pasternak]] biologoa BBC 100 women sariduna (Brasil)
# [[Négar Djavadi]] eleberrigilea, zinemagilea (Iran/Frantzia)
# [[Nerea Luis]] informatika ingeniaria (Madril)
# [[Nieves Quintana]] Nekazaria (Araba)
# [[Nilofar Bayat]] afganistar abokatua eta saskibaloi jokalaria (Kabul)
# [[Reem Alsalem]] Emakumeen kontrako indarkeriari buruzko Nazio Batuen Errelatorea (Jordania)
# [[Reyna Pastor]] historialaria (Argentina)
# [[Rosa García-Malea López]] lehen emakume kaza-pilotua (Almeria)
# [[Rosika Schwimmer]] kazetaria, idazlea, sufragista (Budapest)
# [[Sabine Weiss]] Argazkilaria (Frantzia)
# [[Sara Baartman]] esklaboa (Afrika)
# [[Serafina Núñez]] idazle kubatarra
# [[Susanna Minguell]] filosofo eta idazlea (Bartzelona)
# [[Tlaleng Mofokeng]] mediku, hizlari, idazle eta emakumeen eskubideen eta sexu eta ugalketa-osasunaren aldeko aktibista BBC 100 women sariduna (Hegoafrika, 1980)
# [[Trinidad Arroyo]] Espainian lan egin zuen lehen oftalmologoa (Palentzia)
# [[Virginia Eubanks]] politologoa (AEB)
# [[Virginia Torrecilla]] futbolaria (Mallorca)
# [[Virginie Demont-Breton]] margolaria (Frantzia, 1859-1935)
# [[Winnaretta Singer]] musika mezenas (Paris)
# [[Zeltia Montes Muñoz]] musikagilea, filmetako soinu-bandetan espezializatua (Madril)
}}
=== Berriak ===
====Berriak 2021 (urria, azaroa, abendua)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aitziber Olaizola]] ef--'''SORTUA''' bolaria (Elgoibar 1974)
# [[Amaia Lejarreta]] ef--'''SORTUA''' artista, makillatzailea (Durango 1983)
# [[Anttoni Etxeberria]] efef'''SORTUA''' tabernaria (Hondarribia 1914-2020)
# [[Begoña Gorospe]]----'''SORTUA''' feminista, zinegilea (Hernani 1942)
# [[Frantxiska Iragorri]] efef'''SORTUA''' Abertzale, ekintzailea (Oiartzun, 1920-2019)
# [[Garbiñe Larrea |Garbiñe Larrea Iturralde]] ef--'''SORTUA''' Naturopata (Urnieta 1976)
# [[Hipolita Ibaibarriaga]] ef--'''SORTUA''' erreketista (Ermua 1914- Bartzelona 1939)
# [[Itziar Ugarte]] ef--'''SORTUA''' Kazetaria eta idazlea (Oñati 1995)
# [[Junkal Guerrero]] ----'''SORTUA''' musikaria (Andoain 1968)
# [[Leire Vargas]] ef--'''SORTUA''' bertsolaria, idazlea eta itzultzailea (Durango 2002)
# [[Lide Urrestarazu]] ef--'''SORTUA''' mendi lasterkaria (Ordizia 1999)
# [[Maria Angeles Esnaola]] efef'''SORTUA''' Maistra abertzalea (Ormaiztegi 1924-2017)
# [[María Bravo]] ----'''SORTUA''' sopranoa (Portugalete 1952)
# [[María Goiricelaya Burón]] ef--'''SORTUA''' aktorea, antzerki-zuzendaria (Bilbo 1983)
# [[Maria Rosario Arrizabalaga]] efef'''SORTUA''' Mariarro bezala ezagunagoa, feminismoa eta justizia soziala bizi-ardatz izan zituen gizarte-ekintzailea (Ermua 1949- Donostia 2021)
# [[Maribel Aiertza]] ef--'''SORTUA''' euskal idazlea (Etxebarria 1962)
# [[Rosario Zubizarreta]] efef'''SORTUA''' erraketista (Ermua 1918-2002)
# [[Shandra Martínez]] ----'''SORTUA''' artista, ilustratzailea. (Errenteria1977)
# [[Susana Serrano]] ef---'''SORTUA''' Unibertsitateko irakaslea (Elorrio)
# [[Tere Jaio]] efef'''SORTUA''' aktorea, bikoiztailea. (Gernika)
# [[Teresa Murga]] efef'''SORTUA''' (Markina-Xemein 1910-2015)
# [[Abia Akram|Abia Akra]] aktibista (Pakistan)
# [[Aida Lafuente]] politikari ekominista (León)
# [[Al Khadra Mabrook]] Saharar poeta (Sahara)
# [[Alice Neel]] margolari erretratugile estatubatuarra (1900 - 1984)
# [[Amaia Bono]] antzerki aktorea (Gasteiz, 1989)
# [[Amaia Nausia]] historialaria (Iruñea)
# [[Amalia Domingo Soler]] Idazlea, espiritista (Sevilla, 1835-Bartzelona,1909)
# [[Ana Santos Payán]] idazlea, poeta, editorea (Guadalajara, 1972-Almeria, 2014)
# [[Ana Teresa Diego]] Argentinan atxilotu-desagertua (Argentina)
# [[Andrea Ixchíu]] kazetaria (Guatemala)
# [[Antonia Adroher Pascual]] maistra, pedagogoa eta politikaria (Girona)
# [[Araceli Sánchez Urquijo|Araceli Sanchez Urquijo]] bide, ubide eta portuetako ingeniaria (Sestao)
# [[Azucena Villaflor|Azuzena Villaflor]] Maiatzeko plazako ekintzailea (Argentina)
# [[Belén Nevado]] aktorea, feminista (Gasteiz, 1969)
# [[Berta Arocena de Martínez Márquez]] Kazetaria, feminista (Habana, 1901-1956)
# [[Blanca Li]] koreografo, dantzari, zinemagile (Granada)
# [[Buchi Emecheta]] idazle nigeriarra
# [[Carlota Pi]] Ingeniaria eta enpresari katalana
# [[Carme Alemany Gómez]] soziologoa, feminista (Bartzelona)
# [[Carme Karr i Alfonsetti]] Kataluniako kazetari, idazle, musikologo eta publizista feminista eta bakezalea (1865 - 1943)
# [[Carme Montoriol i Puig]] Bartzelonako idazlea, itzultzailea eta piano-jotzailea (1892 - 1966)
# [[Carmen Navarro]] Medikua eta ikertzailea (Madril)
# [[Carmen Salinas Alfonso de Villagómez]] Legelaria
# [[Carole Pateman]] Britainiako feminista eta politologoa (Sussex, Ingalaterra)
# [[Carolina Coronado]] idazlea (Badajoz)
# [[Carolina Escobar Sarti]] Guatemala, 1960 feminista, idazlea,
# [[Clara Peeters]] margolari flamendarra. (1580-1621)
# [[Claudette Colvin]] Afro-amerikarren eskubide zibilen mugimenduaren aitzindaria.
# [[Clotilde Cerdá Bosch]] Aktibista eta goi mailako harpa-jotzailea (Bartzelona, 1861-1926)
# [[Concepción Sierra Ordóñez]] Legelaria
# [[Conchita Balparda]] abeslaria, sopranoa. Portugalete (1942)
# [[Constance Naden]] Idazle, poeta eta filosofo ingelesa
# [[Consuelo Rubio]] opera abeslaria (Madril)
# [[Cristina Durán Costell|Cristina Durán]] ilustratzailea eta marrazkilaria (Valentzia, 1970)
# [[Cristina Spínola]] kazetaria, kirolaria, telebistako kazetaria, idazlea eta Kanarietako Youtuber-a da.
# [[Crystal Bayat]] aktibista (Afganistan)
# [[Diana Pinilla]] txirrindulari kolonbiarra
# [[Dolores Aleu Riera]] Mediku titulua lortzen lehena (Bartzelona 1857-1913)
# [[Dolores Prida]] kazetari eta antzerkigile kubatar estatubatuarra
# [[Dolors Monserdà]] Kataluniako idazle eta ekintzaile feminist (1845-1919)
# [[Dolors Piera]] Kataluniako irakasle sindikalista (1910-2002)
# [[Eider Sánchez]] ingeniaria eta "Naru Intelligence"ren sortzailea (Donostia)
# [[Elena Cipriana Álvarez Durán]] idazle, folklorista (Badajoz)
# [[Elena Maseras Ribera]] Mediku, pedagogo eta irakaslea. Medizina fakultatean lehen emakume matrikulatua (Tarragona, 1853-1905)
# [[Elena Mederos Cabaña]] Feminista,aktibista (Kuba)
# [[Elena Molina]] dokumentalgilea (Madril)
# [[Elisa Fernández de la Vega]] medikua, ikertzailea (Asturias-Zaragoza)
# [[Ellen Churchill Semple|Ellen Churchill]] geografo amerikarra (1863-1932)
# [[Elvia Carrillo Puerto]] Lider feminista, politikoa eta sufragista mexikarra
# [[Emilia Bernal]] Kazetaria, itzultzaile (Kuba, 1884-1964)
# [[Fátima Djarra Sani]] Emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea. (Ginea Bissau)
# [[Fede Galizia]] margolaria (Milan 1578-1630)
# [[Feminismoa Herri Katalanetan]]
# [[Flavita Banana]] ilustratzaile, marrazkilaria (Oviedo)
# [[Francesca Bonnemaison i Farriols]] Bartzelonako pedagogo, idazle eta feminista (1872-1949)
# [[Francisca de Pedraza]] etxekoandrea, genero-indarkeriaren borrokaren aurrekari historikoa
# [[Françoise Gilot|Francoise Gilot]] margolaria (Frantzia)
# [[Georgiana Houghton]] Margolaria (Kanaria Uharteak, 1814-Londres, 1884)
# [[Helen Porter]] britainiar biologoa
# [[Isabel Güell i López]] musikagilea (Bartzelona)
# [[Isabel Villenakoa]] lekaime eta idazle protofeminista (Valentzia, 1430 - 1490)
# [[Janet Watson]] geologo britainiarra (1923-1985)
# [[Jeannette Campbell]] igerilaria (Argentina)
# [[Jerònima Galés]] XVI. mendeko inprimatzaile valentziarra (?? - 1587)
# [[Jimena Alonso]] Feminista, irakaslea, pentsalaria, liburu argitaratzaile. Donostia-Madril
# [[Jimena Fernández de la Vega]] medikua, genetista (Galizia)
# [[Joaquima Santamaria i Ventura]] Kataluniako idazle, folklorista eta itzultzailea (1853 - 1930)
# [[Josefa Ortiz de Domínguez]] Mexikoko independentziaren aldeko aktibista (Mexiko)
# [[Juana Doña]] komunista, militantea, idazlea (Madril-Bartzelona)
# [[Júlia Martí Comas]] ikerlari feminista (Bartzelona)
# [[Kathleen Hanna]] musikaria eta aktibista. (Estatu Batuak)
# [[Leona Vicario]] Mexikar ekintzailea (Mexiko Hiria, 1781-1842)
# [[Lesbia Soravilla]] idazlea, feminista, ekintzailea (Camagüey, 1907-1989)
# [[Lisa Çalan]] zinemagilea (Kurdistán)
# [[Lola Gaos]] aktorea, aktibista (Valentzia)
# [[Lola Rodríguez de Tió]] Kazetaria, iraultzailea (Puerto Rico, 1843 - Habana 1924)
# [[Lucia Ixchíu]] aktibista (Guatemala)
# [[Lucía Lahoz Gutiérrez]] Arte historialaria (Leza-Araba)
# [[Luisa Pérez de Zambrana|Luisa Pérez de Zanbran]] Poeta (Santiago, 1837-Habana, 1922)
# [[Luzmila Chiricente Mahuanca]] Giza eskubideen aldeko ekintzailea (Perú)
# [[Marcelina Bautista]] Etxeko langileen aldeko aktibista (Mexiko, 1966)
# [[Margaret Bullen]] antropologoa (Erresuma Batua- Euskal Herria)
# [[Margarita Porete]] Begina, mistika ((Frantzia)
# [[Marge Piercy]] poeta, eleberrigile eta feminista (AEB)
# [[María Cambrils]] Valentziako idazle sozialista eta feminista (1878 - 1939)
# [[María Collado Romero]] idazlea
# [[Maria del Carme Nicolau Massó]] Kataluniako idazle, itzultzaile eta kazetaria (1901-1990)
# [[Maria Domènech i Escoté]] Kataluniako idazlea (1874 - 1952)
# [[María Eugenia Casinelli de García Irureta Goyena]] giza eskubideen aldeko aktibista (Argentina)
# [[María Isidra de Guzmán y de la Cerda]] Medikua (Madril 1767-1884))
# [[María José Fuster]] UNED-eko irakaslea eta GIB/HIESaren ekintzaile eta ikerlaria (Alicante)
# [[María José Martínez Herrero|Maria José Martinez Herrero]] EHUko irakaslea
# [[María Josefa de Larumbe Goñi]] inprimatzailea eta liburu-saltzailea (Iruña 1700-1757)
# [[Maria Lugones]] filosofo feminista eta deskoloniala (Argentina)
# [[María Pineda]] modelo eta enpresaburua
# [[María Ponce|Maria Ponce]] Maiatzeko plazako ekintzailea (Argentina)
# [[María Telo]] Legelaria, familia-abokatua eta feminista extremadurarra
# [[María Wonenburger]] Matematikan doktorea (Galizia)
# [[Mariana Rodríguez del Toro|Mariana Rodriguez del Toro]] Mexiko independiaren aldeko borrokalaria (1775-1821)
# [[Mariasilvia Spolato]] LGBT eskubideen ekintzailea (Italia)
# [[Mariblanca Sabas Alomá|Mariblanca Sabas Alom]] Feminista, kazetaria, ministroa (Kubako Santiago, 1901-1983)
# [[Marie-Thérèse Walter]] modeloa eta Picassoren amorante (Frantzia)
# [[Marilyn Waring]] ekonomia feministaren sortzaile nagusietako bat(Zeelanda Berria)
# [[Marquesa del Ter]] Noble frantziarra, pianista eta ekintzaile feminista (1864-1936)
# [[Marta Espinós]] Valentziar piano-jotzailea. Valentzia
# [[Marta González Gómez]] El Salvador-eko armadaren eraso batean eraila.
# [[Marta Lozano Molano]] musikagilea (Cáceres, 1985)
# [[Martina Casiano y Mayor|Martina Casiano]] maistra, fisika eta kimikaria
# [[Martina Castells Ballespí]] Medikuntzan doktore-gradua lortzen lehen emakumea (Lleida,1852-1884)
# [[Mercè Capdevila i Gaya]] musikagilea, pedagogoa (Bartzelona)
# [[Mercè Torrents Turmo]] piano-jole eta konpositore katalana
# [[Mertxe de Renobales]] biokimikaria (Bilbo)
# [[Miren Llona]] EHUko irakaslea
# [[Mylene Fernández Pintado]] idazlea (Kuba)
# [[Ochy Curiel]] feminismoaren teorialaria eta aktibista, gizarte-antropologoa (Dominikar Errepublika)
# [[Ofelia Rodríguez Acosta|Ofelia Rodriguez Acosta]] Feminista, kazetaria, idazlea (Habana, 1902-1975)
# [[Olimpia Fulvia Morata]] humanista italiarra
# [[Pamela Yates]] estatubatuar dokumentalista eta giza eskubideen aldeko ekintzailea
# [[Pilar Castillo Sánchez]] pianista (Galizia)
# [[Pretty Yende]] sopranoa (Hego Afrika)
# [[Raquel Calvo Larralde]] kazetaria, dokumentalgilea (Durango)
# [[Rita Cetina Gutiérrez]] maistra, poeta eta feminista mexikarra
# [[Rosario de Acuña|Rosario de Acuña y Villanueva]] idazle, librepentsalari eta kazetaria (Madril)
# [[Roya Sadat]] zinegile eta zinema-zuzendaria (Afganistan)
# [[Salutxu Etxebarria]] Amurriko emakume aurreskulari aitzindaria (1924-2008)
# [[Tomasa Cuevas]] efef militante komunista eta antifrankista (Guadalajara 1917 -Bartzelona 2007)
# [[Ulrike Tillmann]] matematikaria (Alemania)
# [[Vicenta Llorente del Moral]] entomologoa (Algorta)
# [[Wendy Flores]] abokatua eta giza eskubideen aldeko defendatzailea. (Nikaragua)
# [[Zulema de la Cruz]] musikagile, konpositore (Madril)
# [[Zuriñe López de Sabando Sainz]] dokumentalgilea (Gasteiz)
}}
====Berriak 2021 (uztaila, abuztua, iraila)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Egidazu]] ef--'''SORTU''' ilustratzailea, biologoa eta idazlea (Durango)
# [[Bea Larrañaga]] ef--'''SORTU''' aktorea (Errenteria)
# [[Begoña Zia]] ef--'''SORTU''' marrazkilaria. (Iruñea 1959-2019)
# [[Dorleta Kortazar]] ef--'''SORTU''' ipuin-kontalaria (Arrasate 1974)
# [[Eider Perez]] ef--'''SORTU''' aktorea, idazlea, bertsozalea eta aurkezlea (Pasaia1995)
# [[Elena Pérez]] efef'''SORTU''' txistularia (Ermua 1968-2021)
# [[Eskarne Aroma]] efef'''SORTU''' irakaslea, aktorea, ekintzailea (Durango 1934-2021)
# [[Esther Gorostiza]] ef--'''SORTU''' pediatra (Atxondo 1953)
# [[Gala Knörr]] ----'''SORTU''' artista (Gasteiz 1984)
# [[Isabel González]] ef--'''SORTU''' liburuzaina, politikaria (Leon-Durango 1974)
# [[Jenni Alvarado]] ef--'''SORTU''' artista (Durango 1981)
# [[Laura Latorre]] ef--'''SORTU''' terapeuta, idazlea (Madril-Huarte 1975)
# [[Maddi Soroa]] ----'''SORTU''' pedagogoa (Lekunberri 1997)
# [[Maitane Azurmendi]] ef--'''SORTU''' artista. (Gernika 1978)
# [[Maria Josefa Aedo]] efef'''SORTU''' lekaimea (Ermua 1786-Compostela 1805)
# [[Marina Lameiro]] ----'''SORTU''' zinemagilea (Iruñea 1986)
# [[Norma Mentxaka]] --ef'''SORTU''' terrorismoaren biktima (Santurtzi 1932-1976)
# [[Rosa Arburua]] ----'''SORTU''' pedagogoa, historia ikertzailea (Irun 1961)
# [[Vanesa Fernández]] ef--'''SORTU''' Zinebiko zuzendaria. (Iurreta 1980)
# [[Agustina González López]] idazle, pentsalari, pintore abangoardista eta politikaria izan zen.(Granada)
# [[Ana Carrillo Domínguez]] Errepublikako Herri Armadako kapitain komunista (1898 - 1974)
# [[Ana María Martínez Sagi]] Kataluniako poeta, sindikalista, kazetaria eta atleta feminista (Bartzelona, 1907-2000)
# [[Anbara Salam Khalidi]] idazle eta itzultzaile feminista (Libano)
# [[Ángela Labordeta]] idazlea (Teruel)
# [[Ángeles Ottein]] sopranoa (Madril)
# [[Angélica Dass]] argazkilaria (Brasil)
# [[Consuelo Zavala]] maistra, feminista (Mexiko)
# [[Esther Bejarano]] musikaria, Auschwitzeko kontzentrazio-eremutik bizirik atera zena (Alemania)
# [[Gertrudis Bocanegra]] Mexikoren indepentziaren aldeko borrokalaria (Mexiko)
# [[Inge Morath]] argazkilaria (Austria- AEB)
# [[Jane Glover]] orkrestra zuzendaria (Erresuma batua)
# [[Mari Luz Cristóbal Caunedo|Mari Luz Cristóbal]] Asturias, 1948. Tonada-kantaria
# [[María "La Jabalina"]] militante anarkista eta miliziano espainiarra (1917 - 1942)
# [[María de Baratta]] musikagilea, piano-jotzailea (El Salvador)
# [[Mariana Pineda]] espainiar liberala (Granada)
# [[Mariela Castro]] politikaria eta sexologoa (Kuba)
# [[Milena Jesenská]] kazetaria, idazlea eta itzultzailea (Txekia)
# [[Olga Bergholz]] Errusiar poeta (1910-1975)
# [[Olga Jojlova]] Ballet dantzaria. Picassoren lehen emaztea. (1891-1955)
# [[Paulina Ódena García]] militante komunista, Espainiako Gerra Zibilean milizianoa (Bartzelona 1911 - Granada 1936)
# [[Peli Romarategui]] misiolari arabarra da, eta egurrez, beiraz eta zeramikaz egindako erlijio-lana egin ditu (Gasteiz)
# [[Sandra Sánchez]] Karateka. Talavera de la Reina (1981)
# [[Shamsia Hassani]] Afganistango grafitigilea.
# [[Silvia Lazarte]] Boliviar-kitxuar politikaria (Bolivia)
# [[Vilma Espín]] iraultzailea, heroia (Kuba)
}}
====Berriak 2021 (apirila, maiatza, ekaina)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Anaje Narbaiza]] ef--'''SORTU''' euskaltzaile eta sindikalista (Bergara 1960)
# [[Delia Lauroba]] --ef'''SORTU''' erresistentea (Donostia 1909-2004)
# [[Estíbaliz Sádaba Murguía]] ----'''SORTU''' artista (Bilbo 1963)
# [[Garazi Arrizabalaga]] ef--'''SORTU''' Durangoko Museoko zuzendaria (Berriz 1984)
# [[Goiuri Aldekoa-Otalora]] ef--'''SORTU''' argazkilaria (Durango 1972)
# [[Idoia Asurmendi]] ef--'''SORTU''' musikaria. (Aramaio 2000)
# [[Idoia Gereñu]] ----'''SORTU''' antzerkigilea (Tolosa 1980)
# [[Jone Guenetxea]] ef--'''SORTU''' kazetaria (Abadiño 1978)
# [[Jone Novo]] ef--'''SORTU''' kameraria (Durango 1982)
# [[Juanita Ibaibarriaga Literatur Saria|Juanita Ibaibarriaga Literatur saria]] '''SORTU''' (Ermua)
# [[Lucrecia Arana]] efef'''SORTU''' zarzuela abeslaria (Haro 1867- Madril 1927)
# [[Maite Berriozabal]] ef--'''SORTU''' Euskara teknikaria (Berriz 1987)
# [[Mariam Bilbatua]] ef--'''SORTU''' Unibertsitateko irakasle ohia. Durangoko zinegotzia 2019tik (Getxo, 1950)
# [[Miren Lazkano]] ef--'''SORTU''' Piraguista (Donostia 1997)
# [[Sagrario Aranburu]] efef'''SORTU''' dantzaria eta abeslaria (Iruñea 1930-2021)
# [[Veronica Werckmeister]] ef--'''SORTU''' margolaria, muralista (Gasteiz 1972)
# [[Amina Hussein]] kazetaria eta itzultzaile (Kurdistan-Bartzelona)
# [[Amparo Poch y Gascón]] idazle eta mediku antifaxista eta libertarioa (Espainia, 1902-1968)
# [[Ana María Pérez del Campo]] ekintzaile feminista (Madril)
# [[Annie Vivanti]] Londresen jaiotako idazle italiarra
# [[Betsi Cadwaladr]] erizaina (Gales)
# [[Carme Riera]] idazlea (Balear Irlak)
# [[Carmen Salinas Alfonso de Villagómez]] Legelaria
# [[Celia del Palacio]] feminista (Durango-Mexiko)
# [[Colette Maze]] piano-jotzailea (Paris)
# [[Concepción Sierra Ordóñez]] Legelaria
# [[Concha Liaño Gil]] Espainiako ekintzaile anarkista ( Épinay-sur-Seine, Frantzia, 1916-2014)
# [[Emma Roca]] korrikalaria, suhiltzailea (Katalunia)
# [[Herminia Fajardo]] kazetaria, feminista (Kanariak)
# [[Hilda Hilst]] idazlea. (Brasil)
# [[Jane Rule]] idazlea (Kanada)
# [[Josefina Carabias]] kazetaria, idazlea (Avila)
# [[Julia Hermosilla Sagredo]] Anarkosindikalista, milizianoa eta frankismoaren aurkako erresistentea (Sestao, 1916-2009)
# [[Julienne Mathieu]] zinema mutuko aktorea (Frantzia)
# [[Kathleen Winter]] idazlea (Kanada)
# [[Katia Reimberg]] etorkin ekintzailea, feminista (Brasil-Donostia)
# [[Leticia Gaspar]] artista. (Bilbo)
# [[Llibertat Ródenas Rodriguez]] Valentziako anarko-sindikalista, milizianoa eta Mujeres Libres taldearen kidea (1892-1970)
# [[Lola Iturbe]] Espainiar anarko-sindikalista (Bartzelona, 1902-1990)
# [[Mahasweta Devi]] Bengalkiar-indiar idazle eta aktibista
# [[Margarita Xirgu]] Aktorea (Katalunia)
# [[María Asunción Català]] matematikaria, astronomoa (Bartzelona)
# [[María Bruguera Pérez]] (Extremadurako militante libertarioa eta feminista) (1913-1992)
# [[María del Carmen de Lara]] zinemagile feminista (Mexiko)
# [[María Dueñas (biolin-jotzailea)]] Granada 2002
# [[María Elena Walsh]] poeta, kantautorea, eleberrigilea, antzerkigilea (Argentina)
# [[María Teresa Rodríguez Sáinz-Rozas|María Teresa Rodríguez Sainz-Rozas]] enpresaburua (Palentzia)
# [[Mercedes Prieto]] Astronomoa (Huelva)
# [[Penelope Fitzgerald]] idazlea (Erresuma Batua)
# [[Pepita Carpeña]] Espainiar feminista eta anarkosindikalista (Bartzelona, 1919-2005)
# [[Sara Facio]] argazkilaria. (Argentina)
# [[Soledad Estorach Esterri]] Espainiako ekintzaile anarkista (Lleida, 1915-1993)
# [[Teresa Aldamiz]] poeta, kazetaria, itzultzailea. (Filipinas-Bilbo)
# [[Teresa Jordá Vitó]] Akuarelista, margolaria (Bartzelona)
# [[Teresa Lanceta]] Artista (Bartzelona)
# [[Vera Mantero]] dantzaria (Portugal)
# [[Xela Arias]] idazlea (Galizia)
}}
====Berriak 2021 (urtarrila, otsaila, martxoa)====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Andereak Elkartea|Andereak Elkartea]] '''SORTU''' (Durango 2005)
# [[Amaia Lopez de Munain]] ef--'''SORTU''' kazetaria (Gasteiz 1972)
# [[Antxone Telleria Mendia]] ef--'''SORTU''' irakaslea (Lekeitio 1956)
# [[Bakarne Altonaga]] ef--'''SORTU''' historialaria (Bilbo 1988)
# [[Bittori Etxeberria]] --ef'''SORTU''' Emakume Abertzale Batza. Erresistentziako kidea (Baztan 1908-1997)
# [[Capitolina Bustince Larrondo]] efef'''SORTU''' irakasle, idazlea (Ujué 1864- Segovia 1934)
# [[Carmen Artaza]] ----'''SORTU''' abeslaria (Donostia 1995)
# [[Eladia Zubizarreta]] efef'''SORTU''' erreketista (Ermua 1923-2020)
# [[Elena Ziordia]] ef--'''SORTU''' ilustratzailea (Bizkaia 1964)
# [[Filomena Baldezate]] efef'''SORTU''' erizaina eta emagina (Valladolid-Bilbo 1895- Miranda de Ebro 1980)
# [[Garazi Mugarza]] ef--'''SORTU''' Margolaria, idazlea eta erizana (Mallabia 1995)
# [[Elvira Iñurrieta]] efef'''SORTU''' emagina (Elorrio 1895-1980)
# [[Haizea Martiartu]] ef--'''SORTU''' saxofoi-jotzailea (Markina 1991)
# [[Irantzu Mendia Azkue]] ----'''SORTU''' irakaslea eta ekintzailea (Gasteiz 1976)
# [[Irati Idiakez]] ef--'''SORTU''' snowboarderra (Getaria 1996)
# [[Isabel Lobiano]] efef'''SORTU''' (Ermua 1583-1673)
# [[Izaro Lasa]] ef--'''SORTU''' txirrindulari ohia eta idazlea (Zumarraga 1987)
# [[Kari Alberdi]] ----'''SORTU''' kimikaria, komunikazio zientifikoan aditua (Azkoitia 1996)
# [[Lilatoia]] '''SORTU'''Donostia
# [[Lorea Zulaika]] ef--'''SORTU''' musikaria (Ziortza-Bolibar 1996)
# [[Lucia Urrutia]] ----'''SORTU''' meteorologoa (Erroibarra 1932)
# [[Maider Mendizabal]] ef--'''SORTU''' pilotaria (Zizurkil 1977)
# [[Maite Axiari]] --ef'''SORTU''' feminista, euskaltzale (Ezpeleta 1949-2021)
# [[Maite Gorrotxategi]] ef--'''SORTU''' erraketista (Ermua 1926)
# [[Mari Carmen Díaz de Lezana]] ----'''SORTU''' txirrindularia (Urduña 1943)
# [[Marta Olazabal]] ----'''SORTU''' ikertzailea (Bilbo 1981)
# [[Matilde Isasi-Isasmendi]] ef--'''SORTU''' emagina (Iurreta 1933)
# [[Mentxu Alkorta]] ef--'''SORTU''' dantzari eta trikitilaria (Donostia 1947)
# [[Miren Begoña Ereñaga]] efef'''SORTU''' erraketista (Durango 1927-2015)
# [[Nahia Zubeldia]] ----'''SORTU''' itzultzaile, musikaria, idazlea (Lapurdi 1982)
# [[Nerea del Campo Aguirre]] ef--'''SORTU''' filologoa (Eibar 1971)
# [[Nicasia Madariaga]] efef'''SORTU''' margolaria (Bilbo 1874-1970)
# [[Sara Estévez]] ----'''SORTU''' kazetaria (Bilbo 1925)
# [[Tere Verdes]] efef'''SORTU''' Emakume Abertzale Batza. Erresistentziako kidea (Bilbo 1907-1959)
# [[Victoria Mallabiabarrena]] efef'''SORTU'''soprano lirikoa (Mallabia 1867-1960)
# [[Adelina Zendejas Gómez]] irakasle, kazetari, aktibista (Mexiko)
# [[Aimé Painé]] abeslari maputxea (Argentina)
# [[Alaíde Foppa]] poeta, itzultzailea, ekintzailea (Bartzelona-Guatemala)
# [[Alice Stewart]] epidemiologa (Erresuma batua)
# [[Amelina Ermeline Devant-Le Gallena]] Frantziako Erresistentziaren kidea
# [[Ana María Moix]] poeta, idazlea (Bartzelona)
# [[Andrea Khalfaoui]] 1. ijito doktorea
# [[Bartolina Sisa]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Benita Galeana]] sindikalista, ekintzailea (Mexiko)
# [[Boliviako Cholitas escaladoras]] Bolivia
# [[Carmen Ballvé]] argazkilaria (Madril)
# [[Carmen Orellana Illescas]] ingurumen agentea, basozaina (Balear Uharteak)
# [[Cira Crespo]] historialaria, idazlea (Katalunia)
# [[Conxa Pérez Collado]] Ekintzaile anarko-feminista eta milizianoa (Katalunia, 1915-2014)
# [[Cora Sadosky]]. Matematikaria (Argentina)
# [[Coraline Labourdette]] Frantziako Erresistentziaren kidea
# [[Cristina López Barrio]] abokatu, idazlea (Madril)
# [[Diana Trujillo]] ingeniari aeroespaziala (Kolonbia)
# [[Domitila Barrios de Chungara]] Boliviar feminista
# [[Edith Pretty]] lurjabea eta filantropoa. (Erresuma Batua)
# [[Esperanza d'Ors|Esperanza D'ors]] eskutorea (Madril)
# [[Ewy Rosqvist-von Korff]] rally pilotua (Suedia)
# [[Fanny Blankers-Koen]] atleta (Herbehereak)
# [[Flora Sandes]] soldadua (Britainia Handia)
# [[Gilka Machado]] poeta (Brasil)
# [[Gregoria Apaza]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Guadalupe Grande]] idazlea, poeta (Madril)
# [[Guillermina Uribe Bone]] ingeniari zibila (Kolonbia)
# [[Hedina Sijerčić]] idazle, kazetari, poeta (Sarajevo)
# [[Helena Janeczek]] idazlea, kazetaria (Italia)
# [[Hella Haasse]] idazlea (Herbehereak)
# [[Idoia Hernández]] HATXE, piano-jotzailea (Errenteria)
# [[Irene Polo]] kazetaria (Katalunia)
# [[Irina Antónova]] Arte kritikaria (Mosku)
# [[Isabella Karle]] X izpien ikertzailea. EEBB
# [[Jacqueline Bidegorri]] Frantziako Erresistentziaren kidea
# [[Joy Adamson]] naturalista (Austria)
# [[Juana Rouco Buela]] anarkista (Argentina)
# [[Katharine Burr Blodgett]] fisikaria eta asmatzailea (Estatu Batuak)
# [[Kalam Kunde|Kalam Kunda]] Kunde-jotzailea (Burkina Faso)
# [[La Voz de la Mujer]] Argentinako aldizkari anarko-feminista. itzulpena
# [[Letitia Mumford Geer]] erizaina eta asmatzailea (Estatu Batuak)
# [[Louisa Garrett Anderson|Louisa Garret]] Medikua eta sufragista (Britainia Handia)
# [[Lucía Sánchez Saornil]] Ekintzaile anarko-feminista eta poeta. Mujeres Libres-en sortzailea (Espainia, 1895-1970).
# [[Lucy Parsons]] anarkista, komunista (EEBB)
# [[Mamen Moreu]] ilustratzaile, komikigile (Huesca)
# [[Manuela León]] Emakume ekintzailea (Ekuador)
# [[Malva Flores]] idazlea (Mexiko)
# [[Marcela Delpastre]] idazlea (Frantzia)
# [[Margaret Roundtree]] Saskibaloi jokalaria (Estatu Batuak)
# [[Margarita del Val]] birologoa (Madril)
# [[Margarita García Flores]] feminista, abokatua (Nexiko)
# [[Marie Langer]] Medikua, psikologoa (Austro-Argentinarra)
# [[Mary Moffat Livingstone]] esploratzailea (Hegoafrika)
# [[Maria Clemencia Herrera]] Lideresa, ekintzailea (Kolonbia)
# [[María Cinta Balagué]] irrati esataria (Bartzelona)
# [[María Collazo]] Argentinako anarko-feminista. itzulpena
# [[Maria del Mar Lozano]] RAEx-eko zuzendaria (Iruñea)
# [[Maria Josefa Saavedra]] abokatua (Bolivia)
# [[María Lorena Ramírez]] korrikalaria (Mexiko)
# [[Maria Paz Jiménez Escudero]] margolaria (Donostia)
# [[Maria Soledad Moral Santa Cruz]] arrain saltzailea, ekintzailea (Portugalete)
# [[Marina Núñez]] artista (Palentzia)
# [[Marta Lamas]] idazlea, feminista, antropologoa (Mexiko)
# [[Maxine Molyneux]] soziologoa, feminista (Pakistan)
# [[Mercedes Ateca]] Txirrindularia (Laredo-Kantabria)
# [[Mujeres Libres]] 36ko Espainiako Gerra garaiko erakunde anarko-feminista. itzulpena
# [[Mujeres Libres (aldizkaria)]] Aurrekoaren aldizkaria. itzulpena
# [[Nancy Porsia]] Kazetaria (Italia)
# [[Nell Leyshon]] idazlea (Erresuma Batua)
# [[Nuria Ruiz de Viñaspre]] poeta (Logroño)
# [[Olvido García Valdés]] poeta (Pravia-Asturias)
# [[Petrona Eyle]] Medikua, feminista (Argentina)
# [[Rebeca Uribe]] poeta, (Mexiko)
# [[Rebeca Uribe Bone]] ingeniari kimikoa (Kolonbia]]
# [[Rosario Pino]] antzezlea (Málaga)
# [[Sara Berenguer Laosa]] Ekintzaile anarko-feminista (Katalunia, 1919-2010)
# [[Shadi Ghadirian]] argazkilaria (Iran)
# [[Simona Manzaneda]] itzultzailea (Bolivia)
# [[Solveig Nordström]] arkeologoa (Suedia)
# [[Úrsula Goyzueta]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Vicenta Juaristi Eguino]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Victoria Aguirre Anchorena]] margolaria (Buenos Aires)
# [[Virginia Bolten]] anarkista, kazetaria (Argentina)
# [[Whina Cooper]] ekintzailea (Zeelanda Berria)
}}
=== Hobetuak 2021 ===
# [[Alicia Iturrioz]] margolaria (Eibar)
# [[Louise Michel]] Frantziako anarkista. Parisko Komunan kiderik garrantzitsuenetakoa.
# [[Luz Zalduegi]] Albaitaria. (Mallabia)
# [[Felisa Areitioaurtena|Felisa Areitioartena]] Antzezlea (Zaldibar)
# [[Maria Magunazelaia]] Txirrindulari aitzindaria (Ermua)
# [[Anna Sundström]] kimikaria (Suedia)
# [[Mariñe Arbeo]] ilustrailea
# [[Mercedes Careaga]] Ekintzailea (Eibar)
# [[Iratxe Ansa]] dantzaria. (Donostia)
====Berriak 2020 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Adela Andikoetxea]] ----'''SORTU''' nekazaria (Urduliz 1954)
# [[Ainhoa Urien]] ef--'''SORTU''' idazlea. (Abadiño 1997)
# [[Amaia Gabantxo]] ef--'''SORTU''' idazlea itzultzailea (Bermeo1973)
# [[Ana Mari Marin]] efef'''SORTU''' margolaria (Elizondo 1933- Iruñea 2020)
# [[Andragunea]] '''SORTU''' Durango
# [[Aroa Uharte]] ----'''SORTU''' itzultzailea (Leitza 1984)
# [[Arrate Hidalgo]] ----'''SORTU''' idazlea, itzultzaile (Bilbo 1987)
# [[Arrate Mardaras]] ef--'''SORTU''' idazlea (Abadiño 1960)
# [[Askoa Etxebarrieta]] ef--'''SORTU''' flamenko dantzaria (Gasteiz 1976)
# [[Dorita Ruiz]] '''SORTU''' Hezkuntza bereziko irakaslea aintzindaria (Burgos-Durango-Euba1944)
# [[Erlea Maneros]] ef--'''SORTU''' Artista. Margolaria. (Bilbo 1977)
# [[Esther Cruz]] ----'''SORTU''' eskalatzailea. (Murtzia-Euskal Herria 1976)
# [[Irati Bilbao]] ef--'''SORTU''' jazz abeslaria. (Durango 1992)
# [[Iratxe Mediavilla]] ef--'''SORTU''' zinegilea (Elorrio 1885)
# [[Eva Guerrero]] ef--'''SOefefRTU''' dantzaria, koreografoa (Bilbo 1982)
# [[Felisa Areitioaurtena]] '''SORTU''' antzezlea (Zaldibar 1902- Donostia 1990)
# [[Garazi López de Armentia]] ef--'''SORTU''' dantzaria eta koreografoa (Gasteiz 1984)
# [[Garbiñe Elizegi]] ef--'''SORTU''' erizaina, feminista (Baztan 1975)
# [[Gemma Sanginés]] ef--'''SORTU''' psikologoa (Bilbo 1970)
# [[Ines Olza]] ef--'''SORTU''' ikertzailea (Nafarroa 1982)
# [[Isabel Sola]] ef--'''SORTU''' Birologoa (Nafarroa 1967)
# [[Ixone Aroma]] ef--'''SORTU''' dantzaria (Durango 1982)
# [[Izaro Zubiria]] ef--'''SORTU''' zientzilaria (Gaztelu 1989)
# [[Izaskun Ayestaran]] ----'''SORTU''' erreketista (Ibarra 1941)
# [[Jaione Camborda]] ef--'''SORTU''' zinegilea (Donostia 1983)
# [[Joana Olasagasti]] ----'''SORTU''' dantzaria (Baiona 1990)
# [[Jone Elorriaga]] ef--'''SORTU''' artista (Durango 1993)
# [[Jone Martinez Palacios]] ef--'''SORTU''' irakaslea, feminista (Bizkaia 1995)
# [[Josune Ilundain]] ef--'''SORTU''' sortzailea, ekintzaile, idazlea. (Nafarroa 1990)
# [[Judit Muñoz]] ef--'''SORTU''' matematikaria eta ikertzailea (Abadiño 1991)
# [[Juana Arrillaga|Juana "Juanita" Arrillaga]] efef'''SORTU''' erraketista (Elgoibar 1925- Mexiko 2022)
# [[Juanita Gorroño]] efef'''SORTU''' panderojolea (Muxika 1913-Zornotza1991)
# [[Juliana Zubizarreta]] efef'''SORTU''' panderojolea (Elgoibar1910-2006)
# [[Julie Adrienne Karrikaburu]] efef'''SORTU''' musikologoa (Zuberoa1827-1898)
# [[Karmele Gisasola]] ef--'''SORTU''' Herri kirolak (Mallabia1994)
# [[Karmele Mitxelena]] ef--'''SORTU''' Idazlea eta iralkaslea (Oiartzun1988)
# [[Larraitz Ariznabarreta]] ----'''SORTU''' antropologoa (Bilbo1968)
# [[Leyre Arrieta |Leyre Arrieta Alberdi]] ef--'''SORTU''' historialaria (Mutriku1971)
# [[Leire Elustondo Quiñones]] ef--'''SORTU''' Abeslaria, kazetaria (Ermua1993)
# [[Lide Arana]] ----'''SORTU''' zientzialaria (Donostia1984)
# [[Lurdes Huizi]] --ef'''SORTU''' irakaslea, (Goizueta1958-2020)
# [[Luzia Sagastasoloa]] efef'''SORTU''' maistra, irakaslea, moja (Mallabia1912-Gasteiz1999)
# [[Maialen Arregi]] ef--'''SORTU''' Arkitektoa (Elorrio1986)
# [[Mabel Cañada Zorrilla]] ----'''SORTU''' feminista, ekintzailea (Bilbo1952)
# [[Mabi Revuelta]] ef--'''SORTU''' artista plastikoa (Bilbo1967)
# [[Maddi Ane Txoperena]] ef--'''SORTU'''bertsolaria, kazetaria eta feminista (Hendaia1994)
# [[Maiana Bidegain]] ----'''SORTU''' zinegilea (Lapurdi1977)
# [[Maite Lephaille]] ----'''SORTU''' irrati-esataria (Zuberoa1957)
# [[Maite López]] ef--'''SORTU''' idazlea, itzultzailea (Azkoitia1985)
# [[Mari Cruz Guruzeta]] efef'''SORTU''' ekintzailea (Aramaio1871-Areatza1934)
# [[Mari Jose Kerejeta]] ----'''SORTU''' idazlea (Zegama1961)
# [[Mari Karmen Goñi]] ----'''SORTU''' irakasle aitzindaria (Baztan ?)
# [[María Jesús Cueto]] ef--'''SORTU''' artista. (Santander-Bilbo1951)
# [[Maria González Gorosarri]] ef--'''SORTU''' Kazetaria, idazlea (Durango1978)
# [[Maria Dolores Larramendi]] efef'''SORTU''' erraketista (Pasaia1926-2023)
# [[Maria Mentxaka]] ef--'''SORTU''' kirol argazkilaria (Mungia1976)
# [[Maria Merino]] ef--'''SORTU''' matematikaria (Bilbo1976)
# [[Maria Txurruka]] efef'''SORTU''' erraketista (Elgoibar1923-2000)
# [[Mari Carmen Ruiz]] ----'''SORTU''' aktore ohia (Bilbo1944)
# [[Marijo Deogracias]] ef--'''SORTU''' kazetaria (Antzuola1973)
# [[Miren Larrea]] ef--'''SORTU''' antzezlea. (Zornotza1981)
# [[Myriam Cameros Sierra|Myriam Cameros]] ef--'''SORTU''' Ilustratzailea (Iruña1978)
# [[Nerea Irastorza]] ----'''SORTU''' zientzialaria (?, 1991)
# [[Nerea Loiola Pikaza|Nerea Loiola]] ef--'''SORTU''' idazlea (Deba1985)
# [[Olga Cazalis]] --ef'''SORTU''' erraketista (Markina-Xemein1925-Tenerife2018)
# [[Pilar Claver]] ----'''SORTU''' aktibista (Izaba1918-2000)
# [[Uxune Martinez Mazaga]] ef--'''SORTU''' Zabalkunde zientifikorako arduraduna (Garai1969)
# [[Udane Ostolaza]] ef--'''SORTU''' Harri-jasotzailea (Orio2005)
# [[Yolanda Mazkiaran]] '''SORTU''' dokumentalgilea (Altsasu1963)
# [[Zaloa Fuertes]] ef--'''SORTU''' Argazkilaria (Mexiko-Abadiño1983)
# [[Zuriñe del Cerro]] efef'''SORTU''' feminista historikoa (Bilbo1956-2020)
# [[Katalin Karikó]] Biokimikaria (Hungaria)
# [[Adela Cortina]] filosofoa (Valentzia) itzulpena
# [[Adelina Gutiérrez]] astrofisikaria (Txile)
# [[Alda Lara]] idazlea. (Angola). itzulpena
# [[Alicia Miyares]] Filosofoa, feminista (Asturias) itzulpena
# [[Alexandra David-Néel]] bidaiaria, idazlea (Frantzia) itzulpena
# [[Alexandra Olaya]] zientzialaria. Kolonbiarra. Itzulpena
# [[Ama Ata Aidoo]] idazle afrikarra. Itzulpena
# [[Amancay Gaztañaga]] abeslaria (Mexiko)
# [[Amelia Opie]] idazlea ingelesa
# [[Aminata Sow Fall]] idazlea (Senegal) itzulpena
# [[Amparo Sánchez]] abeslaria (SEvilla)
# [[Ana de Miguel]] filosofoa, feministra (SAntander) itzulpena
# [[Ana Kiro]] galiziar abeslaria. itzulpena
# [[Ana María Crespo de las Casas]] farmazialaria. (Tenerife) itzulpena
# [[Andrée de Jongh]] belgika erresistentziako kidea
# [[Ángeles López de Ayala]] kazetaria, politikaria, dramaturgoa (Sevilla)
# [[Anna Burns]] idazlea (Belfast)itzulpena
# [[Anna Surinyach]] fotokazetaria (Katalunia)
# [[Anne Carson]] Poeta (Kanada) itzulpena
# [[Anne Palles]] Sorgintzat errea (Danimarka)
# [[Anoushka Shankar]] musikagilea itzulpena
# [[Antonia Ferrín Moreiras]] Matematikaria, astronomoa (Galizia)
# [[Ariane Lopez-Huici]] argazkilaria. Itzulpena
# [[Asha Ismail]] mutilazioaren aurkako ekintzailea (Kenya)
# [[Atala Apodaca]] feminista, iraultzailea (Mexiko)
# [[Aziza Brahim]] abeslari sahararra (Itzulpena)
# [[Beatrice Shilling]] asmatzailea (Ingalaterra) itzulpena
# [[Becky Siegel]] dantzaria, koreografoa, zuzendaria (EEBB) Iruñea
# [[Bel Zaballa]] kazetaria, idazlea (Katalunia)
# [[Belén Bermejo]] idazlea, argazkilaria eta editorea (Madril)
# [[Belén de Sárraga]] kazetaria, ekintzailea (Valladolid-Mexiko
# [[Beryl Markham]] hegazkinlaria, idazlea (Ingalaterra-Kenya) itzulpena
# [[Bertha Benz]] asmatzailea
# [[Bertha Lutz]] Brasilgo urbanista eta feminista.
# [[Blanca Silveira]] astronomoa (Venezuela) itzulpena
# [[Beulah Louise Henry]] asmatzailea (EEBB) itzulpena
# [[Carme Alvariño]] historialaria (Galizia) itzulpena
# [[Carla Simón]] zinegilea (Katalunia)
# [[Carmen Castillo (zinegilea)|Carmen Castillo]] zinegilea (Txile). itzulpena
# [[Carmen de Burgos]] poeta eta kazetaria (Almeria) itzulpena
# [[Carmen Gil Martinez]] idazlea. (Cadiz)
# [[Carmen Portinho]] (itzulpena) (Brasil)
# [[Catherine Destivelle]] eskalatzailea (Frantzia)
# [[Cécile Rol-Tanguy|Cécile Rol]] Erresistentea. Frantzia. Itzulpena
# [[Celinda Arregui]] politikaria, feminista (Txile)
# [[Claire Goll]] kazetaria, idazlea bakearen aldeko altibista (Alemania-Frantzia)
# [[Claudia Paz y Paz]] giza eskubideen defentzailea
# [[Consuelo Álvarez Pool]] idazlea (Katalunia)
# [[Cony Carranza Castro]] feminista, hezitzailea (El Salvador)
# [[Cora Ratto de Sadosky]] matematikaria eta ekintzailea (ARgentina)
# [[Dacia Maraini]] eleberrigilea (Italia)
# [[Diane di Prima]] Poeta (EEBB) itzulpena
# [[Dilhan Eryurt]] astronomoa, astrofisikaria (Turkia)
# [[Dora Alonso]] Kazetaria eta idazlea (Kuba) itzulpena
# [[Dorothea Klumpke]] astronomoa. EEBB
# [[Dorothee Sölle]] Poeta eta teologoa. Itzulpena
# [[Dulce Chacón (idazlea)|Dulce Chacón (Idazlea)]] Zafra. Itzulpena
# [[Ebru Timtik]] abokatu kurdua. (Istambul)
# [[Elena García Armada]]ingeniaria, asmatzailea (Santander)
# [[Elodia Zaragoza-Turki]] idazlea,poeta,editorea
# [[Emilie Flöge]] jostuna
# [[Emma Chacón i Lausaca]] musikagilea (Bartzelona) itzulpena
# [[Emma Lehmer]] matematikaria (Estatu Batuak) itzulpena
# [[Encarnación Cabré]] arkeologoa (Madril) itzulpena
# [[Eugenia Sacerdote de Lustig]] zientzilaria (Turin-Buenos Aires) (Itzulpena)
# [[Eva Gonzalès]] margolaria (Paris) (Itzulpena)
# [[Fanny Bullock Workman]] bidaiaria, idazlea, itzulpena
# [[Filipa César|Filipa Cesar]] zinema zuzendaria (Portugal) itzulpena
# [[Florence Rena Sabin]] zientzialaria. (EEBB) itzulpena
# [[Francisca Vives]] historialaria (Cadiz) itzulpena
# [[Gabrielle Roy]] Kanadar idazlea. (Kanada)
# [[Gertrude Jekyll]] Lorezaina (Erresuma Batua)
# [[Gloria Anzaldúa]] idazlea. aktibista (EEBB) itzulpena
# [[Guadi Galego]] abeslaria (Galizia) (Itzulpena)
# [[Hayley Westenra]] abeslaria (Zeelanda Berria) itzulpena
# [[Helin Bölek]] abeslaria (Turkia)
# [[Helena Maleno]] aktibista (El Ejido) Itzulpena
# [[Ida Vitale]] idazlea. (Uruguai) itzulpena
# [[Idea Vilariño]] idazlea. itzulpena
# [[Inma Chacón]] idazlea (Zafra) itzulpena
# [[Irene Solà]] idazlea, artista (Katalunia)
# [[Irene Vallejo Moreu]] filologa eta idazlea (Zaragoza)
# [[Irma Alicia Velásquez Nimatuj|Irma Alicia Velásques Nimatuj]]Guatemala, kazetaria eta antropologoa
# [[Isabella Bird]] bidaiaria. idazlea (itzulpena)
# [[Isabel Bono]] poeta, (Malaga) itzulpena
# [[Jacinta Ortiz]] poeta (Granada)
# [[Jennifer Doudna]] biokimikaria (EEBB) itzulpena
# [[Jessie Fauset]] Poeta amerikarra itzulpena
# [[Jessica Anderson]] idazle Australiarra. itzulpena
# [[Jineth Bedoya]] Kazetaria. (Kolonbia) itzulpena
# [[Joan Jara]] dantzaria (Txile) Victor Jararen bikotea
# [[Joanne Chory]] biologoa. EEBB itzulpena
# [[Josefa Llanes Escoda]] sugrafista (Filipinas) itzulpena
# [[Judith Wright]] idazlea (Australia) itzulpena
# [[Julia Antivilo]] artista (Txile)
# [[Julie-Victoire Daubié]] idazle franziarra. itzulpena
# [[Katharine Tynan]] idazle, Irlanda, itzulpena
# [[Kenojuak Ashevak|Kenojuak Ashevah]]margolaria (Kanada)
# [[La Yegros]] abeslaria (ARgentina-Okzitania
# [[Laura Freixas]] idazlea (Bartzelona) (Itzulpena)
# [[Leda Valladares]] abeslaria,(Argentina) (itzulpena)
# [[Leila Aboulela]] sudandar idazlea (Itzulpena)
# [[Leona Chalmers]] aktorea eta asmatzailea. EEBB. itzulpena
# [[Leonor Orosa]] Koreografoa (Filipinak)
# [[Lian Monserrate]] Muralgilea (Estatu Batuak)
# [[Elizabeth Magie]] asmatzailea. (EEBB). Itzulpena
# [[Lucía Garibaldi]] Zinegilea (Uruguai) Itzulpena
# [[Luisa Capetillo]] anarkista, sindikalista, faminista (Puerto Rico) itzulpena
# [[Magda Szabó|Magda Szabo]]idazlea (Hungaria)
# [[María Andresa Casamayor]] matematikaria (Zaragoza) itzulpena
# [[Maria Aurèlia Capmany]] eleberrigile, antzerkigile (Katalunia) itzulpena
# [[Maria Isabel Barreno]] idazlea (Portugal) itzulpena
# [[Maria Beasley]]. Asmaztzailea. (EEBB)
# [[María Cumplido]] matematikaria. (itzulpena)
# [[María Malla]] idazlea, katalana. itzulpena
# [[María Mariño]] idazlea. (Galizia). itzulpena
# [[Maria Pereira]] Asmatzailea (Portugal)
# [[María Salvo]] Antifrankisgta (Bartzelona) itzulpena
# [[Maria Teresa Horta]] idazlea (Portugal) itzulpena
# [[María Teresa León]] idazlea (Errioxa) itzulpena
# [[María Vallet Regí|María Vallet Regi]] Kimikaria (Kanaria)
# [[María Y. Orosa|Maria Y. Orosa]] Medikua eta ikertzailea
# [[Mariama Bâ]] idazlea (SEnegal)
# [[Marica Campo]] idazlea (GAlizia)
# [[Marie Hankel]] Esperanto idazlea, sufragista (Alemania) itzulpena
# [[Marie Paradis]] alpinista Suitzarra. Itzulpena
# [[Marie Under]] idazlea (Estonia) itzulpena
# [[Marion Donovan]] asmaitzailea. EEBB. itzulpena
# [[Mariví Ibarrola]] argazkilaria. (Naiara). itzulpena
# [[Marivi Iturbe Etxeberria]] gizarte laguntzailea. Etxebarri. itzulpena
# [[Margaret Harwood|Margaret Harwook]] Astronomoa (Estatu Batuak) itzulpena
# [[Margaret Burbidge]] Astronomoa. (Inglaterra) itzulpena
# [[Margarida Borràs]] Transexuala (Valentzia)
# [[Margarita Michelena]] poeta (Mexiko)
# [[Margarita Parra Álvarez]] Kimikaria, (Valentzia)
# [[Martha Coston]]asmatzailea (EEBB) itzulpena
# [[Marta Elena Casaús Arzú]] historialaria eta idazlea.(Guatemala)
# [[Maruja Mallo]] margolaria (Galizia) itzulpena
# [[Melitta Bentz]] asmatzailea alemaniarra itzulpena
# [[Mercè Company]] idazlea (Katalunia) itzulpena
# [[Mercè Ibarz]] idazlea (ARagoi)
# [[Mikeas Sánchez]] poeta, irakaslea, idazlea (Mexiko)
# [[Mónica Cahen D'Anvers]] kazetaria (Argentina) itzulpena
# [[Montserrat Gudiol]] margolaria, (Bartzelona) itzulpena
# [[Montserrat Torrent i Serra]] organojolea. (Bartzelona) itzulpena
# [[Nella Larsen]] idazlea Afrikar-amerikarra. Itzulpena
# [[Nellie Campobello]] idazlea eta dantzaria (Durango-Mexiko) itzulpena
# [[Nerea Irigoyen]] zientzialaria. Zaragoza
# [[Ngaio Marsh|Ngaio Marsh]] idazle, antzerlea. itzulpena
# [[Olga Orozco]] poeta (Agentina) Itzulpena
# [[Orsola Casagrande]] (Italia)
# [[Pamela Hinkson]] idazle anglo irlandarra
# [[Patricia Bath|Patricia Bath]] Medikua. itzulpena
# [[Paula Nenette Pepín]] musikaria.
# [[Paula Wiesinger]] eskiatzaile italiarra (Izulpena)
# [[Paulina Chiziane]] idazle Monzambike. Itzulpena
# [[Pilar del Río|Pilar del Rio]] kazetaria eta itzultzailea.(Granada). (itzulpena)
# [[Pilar Alonso Ibañez]] etnografoa, historialaria (Markiz, Araba) itzulpena
# [[Pilar Bellver]] idazlea, feminista (Jaen) itzulpena
# [[Policarpa Salabarrieta]] ekintzalea (Kolonbia)(Itzulpena)
# [[Raina Telgemeier]] komikigilea. (EEBB) itzulpena
# [[Rosalinda L. Orosa]] Idazlea (Filipinak)
# [[Saiza Nabarawi]] idazlea, feminista (Egipto) (Itzulpena)
# [[Sagrario Vera Gordo]] Gerrillaria. (Badajoz)
# [[Sandra Morán]] abeslaria, politikaria (Guatemala) itzulpena
# [[Sara Curruchich]] abeslaria. Guatemala. itzulpena
# [[Sarah Mather]] asmatzailea (EEBB) itzulpena
# [[Severina Luna de Orosa]] medikua eta idazlea (Filipinak)
# [[Silvia Cuevas Morales|Silvia Cuevas]] idazlea Txile. itzulpena
# [[Stefi Troguet]] Alpinista (Andorra)
# [[Susana Malón]] astronomoa (Zaragoza) Itzulpena
# [[Susana Thénon]] itzultzaile, poeta (ARgentina). Itzulpena
# [[Susana Vera]] argakilari-kazetaria (Iruñea) itzulpena
# [[Suceso Portales]] jostuna eta anarko-sindikalista (Extremadura)
# [[Syra Alonso]] idazlea, (Galizia). itzulpena
# [[Teresa Eguibar]] eskulturea (Madril). itzulpena
# [[Teresa Flores]] Feminista, ekintzailea (Txile)
# [[Teresa Meana]] ekintzaile feminista (Gijón)
# [[Vandana Shiva]] Idazlea. (India) (Itzulpena)
# [[Violette Leduc]] Idazlea (Frantzia) itzulpena
# [[Violette Szabo]] Espia (Erresuma Batua)
# [[Yaa Gyasi]] idazle afroamerikarra.(Ghana) itzulpena
# [[Yasmina Reza]] idazlea (Frantzia) itzulpena
# [[Zenobia Camprubí]] idazlea eta itzultzailea itzulpena
}}
====2018-2019====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agustina Otaola]] ----'''SORTUA''' Erraketista (Errenteria)
# [[Alaitz Muro]] ef-- '''SORTUA''' ipuin kontalaria eta margolaria (Durango)
# [[Amaia Aroma Lejarreta]] ef-- '''SORTU''' Txistularia (Abadiño)
# [[Ainhoa Zuazua]] ef-- '''SORTUA''' Abeslaria (Ermua)
# [[Angelita Alberdi]] ef-- '''SORTUA''' Erraketista (Eibar)
# [[Arantzazu Ametzaga]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea
# [[Ascensión Badiola]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea(Bilbo)
# [[Aurora Abasolo]] efef '''SORTUA''' Abeslaria (Durango)
# [[Begoña Sopelana]] efef '''SORTUA''' Kooperantea, soziologoa (Iurreta)
# [[Benita Uribarrena]] efef '''SORTUA''' Ekintzailea antifaxista (Durango)
# [[Damaris Pan]] ef--'''SORTUA''' artista (Mallabia)
# [[Digna Garitaonandia]] efef '''SORTUA''' Erraketista
# [[Dina Bilbao]] efef '''SORTUA''' Kirolaria (Ondarroa))
# [[Eladia Altuna]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Irura)
# [[Elena Olabe]] ef-- '''SORTU''' Poeta (Durango)
# [[Elena Solatxi]] ef--'''SORTUA''' Eskultorea (Bilbo)
# [[Elena Orobiogoikoetxea]] ----'''SORTUA''' Piano jolea (Durango)
# [[Emilia Gomez]] ----'''SORTUA''' Erraketistan. (Valentzia)
# [[Estibalitz González]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea (Ermua)
# [[Eugenia Iriondo]] efef '''SORTUA'''Erraketista (Eibar)
# [[Gloria Agirre]] ef-- '''SORTUA'''Erraketista (Asteasu)
# [[Gloria Zubia]] efef '''SORTU''' ekintzailea (Durango)
# [[Ines Etxegibel]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Durango)
# [[Irati Eguren]] ef-- '''SORTUA''' Arkitektoa, ilustratzailea (Durango)
# [[Irene Ibaibarriaga]] efef'''SORTU''' Erraketista (Ermua)
# [[Jesusa Garitaonandia]] efef '''SORTU''' Erraketista (Mallabia)
# [[Juana Elgezabal]] efef '''SORTUA'''Enpresaria (Derio)
# [[Juanita Ibaibarriaga]] efef '''SORTUA''' Ekintzailea (Ermua)
# [[Juanita Mir]] efef '''SORTUA''' Kazetaria, idazlea (Iruñea)
# [[Juanita Unzueta]] efef '''SORTUA''' Dantzaria (Eibar)
# [[Julia Klaudia Gabilondo]] efef '''SORTUA''' Idazlea (Mungia)
# [[June Arbeo]] ef-- '''SORTUA'' Atleta (Durango)
# [[Kattalin Agirre]] efef '''SORTUA''' Mugalaria, Frantziako erresistentziako kide (Sara)
# [[Koro Benito]] ef-- '''SORTUA''' Poeta (Lumbrales)
# [[Lara Izagirre]] ef-- '''SORTUA''' Zinegilea (Zornotza)
# [[Libe Goñi]] ef-- '''SORTUA''' Irakaslea (Oteitza)
# [[Lidia Cañete]] ef-- '''SORTUA''' kirolaria (Durango)
# [[Lourdes Munitxa]] efef '''SORTUA''' Euskaltzalea (Zornotza)
# [[Lucia Areitioaurtena]] efef '''SORTUA'''Erraketista (Ermua)
# [[Luz Zalduegi]] efef '''SORTUA''' Albaitaria (Mallabia)
# [[Maddi Barber]] ef-- '''SORTUA''' Zinegilea (Lakabe)
# [[Maitane Alonso]] ef-- '''SORTU''' Ikertzailea,asmatzailea (Sodupe)
# [[Maria Ana Bidegaray]] ---- '''SORTU''' Idazlea, feminista (Hazparne - Lapurdi)
# [[Maria Arrillaga]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Elgoibar)
# [[Maria Camino Oskoz]] efef '''SORTUA''' Maistra. (Iruñea)
# [[Mari Carmen Lasagabaster]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Eibar)
# [[Mari Carmen Madariaga]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Igorre)
# [[Maria Antonia Uzkudun]] --ef'''SORTUA''' Erraketista (Anoeta)
# [[Maria Luisa Alberdi]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Eibar)
# [[Maria Luisa Senar]] --ef'''SORTUA'''Erraketista (Pasaia)
# [[Maria Pilar Urriza]] ef--'''SORTUA''' Dantzaria (Lantz)
# [[Maria San Juan de Garonda]] ---- '''SORTUA'' emagina. inkisizioa sutan erre zuen (Mungia)
# [[Maribi Unamuno]] ---- '''SORTUA''' Filologoa. (Aulesti)
# [[Meritxel Relaño]] ef-- '''SORTUA''' Unicefeko arduradun nagusia Yemenen (Durango)
# [[Mila Salterain]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea (Durango)
# [[Miren Alazne Iruretagoiena]] ef-- '''SORTU''' ekintzailea (Zarautz)
# [[Miren Maortua]] efef '''SORTUA''' Idazlea (Zaldibar)
# [[Miren Uzkudun]] ef-- '''SORTUA''' Erraketista (Asteasu 1922-)
# [[Nerea Etxegibel]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Durango 1964- )
# [[Oihana Azkorbebeitia]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Abadiño 1981- )
# [[Paula Lamarain]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Eibar 1924-2018)
# [[Rosa Soroa]] ef-- '''SORTUA''' Erraketista (Elduaien 1945- )
# [[Rosario Aranburu]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Eibar 1921-2015)
# [[Silvia Trigueros]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Abadiño 1976)
# [[Teri Ibarrola]] ---- '''SORTUA''' Ipuin kontalaria (Aulesti)
# [[Vanessa Goikoetxea]] ef-- '''SORTU''' abeslaria (Florida 1980- )
# [[Zoila Askasibar]] ef-- '''SORTUA''' inprimatzailea (Elgeta 1877-1945)
# [[Shakuntala Devi]] efef Idazlea (India) (Itzulpena)
# [[Almudena Hernando]] ---- arkeologoa (Madril 1959)(itzulpena)
# [[Gisella Perl]] efef Ginekologoa judua (Hungaria 1907-1988) (itzulpena)
# [[Luna Miguel]] ef-- idazlea (Alcalá de Henares 1990- ) (itzulpena)
# [[Mae Jemison]] ef-- ingeniari (Alabama 1956- ) (Itzulpena)
# [[Maria Antonia Canals]] ef-- matematikaria (Bartzelona) (Itzulpena)
# [[Mercedes Colás]] efef Maiatzeko plazako amak (Argentina 1925-2021) (Itzulpena)
}}
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2020 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agurtzane Elorriaga]] (Iurreta)
# [[Ana Diez]] zinemagilea (Tutera)
# [[Amaia Iturbide]] idazlea (Bilbo-Getxo)
# [[Ariane Lopez-Huici|Ariane López Huici]] argazkilari lapurtarra.
# [[Erika Lagoma]] Bertsolaria, feminista (Lesaka-Durango)
# [[Gurutzi Arregi]] etnografoa (Durango)
# [[Iñaxi Etxabe]] Bertsolaria, (Zumaia-Zarautz)
# [[Isabel Coixet]] zinegilea (Katalunia)
# [[Itziar Mendizabal]] Dantzaria (Gipuzkoa
# [[Luzia Goñi]] bertsolaria (Basaburua)
# [[Maider Fernandez]] zinegilea (Donostia)
# [[Maria Zambrano]] idazlea (Madril)
# [[Martina Ibaibarriaga]] gerrillaria (Berriz)
# [[Matxalen Ziarsolo]] saskibaloi jokalaria (Ermua)
# [[Oihana Alkorta]] musikaria (Orio-Zarautz)
# [[Primi Erostarbe]] panderojolea eta irrintzilaria (Oñati)
# [[Teodora Zuloaga]] zeramikaria (Madril-Segovia)
# [[Trota Salernokoa]] ginekoloagoa(Italia)
# [[Alfonsina Strada]] txirrindulari argentinarra (Mototsa)
}}
==== 2018-2019 ====
# [[Balendiñe Albizu]] efef Idazlea (Zumaia)
# [[Gurutze Frades]] ef-- Kirolaria (Durango-Iurreta)
# [[Lourdes Unzueta]] ef-- Idazlea (Durango)
# [[Uri Ruiz Bikandi]] efef Idazlea (Durango)
== HOBETUAK ==
=== Hobetuak 2023 ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Sonia Etxezarreta]] '''--ef'''mahai-tenislaria (Irun 1968?- 2011)
# [[Yusra Mardini]] '''ef--'''igerilaria, errefuxiatua (Siria 1998)
# [[Olatz González]] '''ef--'''antropologoa (Bilbo 1973)
# [[Eider Cardeñosa]] '''ef--'''karateka (Gasteiz 1995)
# [[Graziana Barrenetxea]] '''----'''sorginkeriaren biktima (Zugarramurdi 1540-Logroño 1610)
# [[Ainara Elbusto]] '''ef--'''txirrindularia (Nafarroa 1992)
# [[Patricia López Arnaiz]] '''ef--''' (Gasteiz 1981)
# [[Sofia Otero]] '''ef--'''aktorea (Basauri 2013)
# [[Estibaliz Urresola Solaguren]] '''ef--'''film zuzendaria, gidoilaria (Laudio 1984)
# [[Kim Ju-ae]] '''ef--'''Kim dinastiako kidea (Ipar Korea 2013)
# [[Barbara Stanwyck]] '''efef'''aktorea (AEB 1907-1990)
# [[Glenn Close ]] '''ef--'''aktorea (AEB 1947)
# [[Lola Baldrich]] '''ef--'''aktorea (Toledo 1967)
# [[Lola Herrera]] '''ef--'''aktorea (Valladolid 1935)
# [[Federica Montseny]] '''efef'''anarkista, idazlea (Madril 1905-Frantzia 1994)
# [[Céline Laguarde]] '''efef'''argazkilaria (Lapurdi 1961)
# [[Aroa Gorostiza]] '''ef--'''txirrindularia (Elorrio 2002)
# [[Anna Muzytxuk ]] '''ef--'''xake-jokalaria, aktibista (Ukraina 1990)
# [[Clara Azurmendi]] '''ef--'''badminton kirolaria (Donostia 1998)
# [[Irene Papas]] '''efef'''aktorea, abeslaria (Grezia 1926-2022)
# [[Uxue Apaolaza]] '''ef--'''idazlea (Hernani 1981)
# [[Hélène Carrère d'Encausse]] '''efef'''historialaria (Paris 1929)
# [[Lisa Simpson]] marrazkietako pertsonaia (AEB 1987)
# [[Maggie Simpson]] marrazkietako pertsonaia (AEB 1987)
# [[Emakumearen historia]] emakumearen eginkizuna historian zehar
# [[Oihana Azkorbebeitia]] '''ef--'''korrikalaria (Abadiño 1981)
# [[Ione Irazabal]] '''ef--'''aktorea (Elorrio 1963)
# [[Hürrem Sultan]] haseki sultan (Poloniako Erresuma,?-Otomandar Inperioa,1558)
# [[Irene Atenaskoa]] '''--ef'''enperatrizea (Atenas,752-Lesbos,803)
# [[Angelique du Coudray]] '''--ef'''emagina (Frantzia, 1712-1794)
# [[Enara López]] '''ef--'''txirrindularia (Bilbo 1997)
# [[Genero-rol]]
# [[Genero-desparekotasun]]
# [[Louise Joy Brown]] '''ef--'''1. probeta umea (Erresuma Batua 1978)
# [[Marije Fullaondo]] '''ef--'''politikaria (Getxo, 1964)
# [[Francisca Pizarro Yupanqui]]'''ef--'' Quispe Sisa eta Francisco Pizarroren alaba (Peru,1534-Cáceres,1598)
# [[Hassiba Ben Bouali]] '''efef''Aljeriako Independentzia Gerrako gudaria (1938 - 1957)
# [[Irene Paredes]] '''ef--'''futbolaria (Legazpi 1991)
# [[Oihane Hernandez]] '''ef--'''futbolaria, defentsa (Sopela 2000)
# [[Misa Rodríguez]] '''ef--'''futbolaria, atezaina (Kanariak 1999)
# [[Filipa Moniz]] '''ef--'''Kristobal Kolonen emaztea (Portugal, 1455-1485)
# [[Agatha Barbara]] '''efef'''presidentea, aitzindaria (Malta 1923-2002)
# [[Elena Furiase]] '''ef--'''aktorea, idazlea (Madril 1988)
# [[Itsaso Arana]] '''ef--'''ktorea, zuzendaria (Nafarroa 1985)
# [[Ane Santesteban]] '''ef--'''txirrindularia (Errenteria 1990)
# [[Maite Ruiz de Larramendi]] '''ef--'''pilotari ohia (Beasain 1973)
# [[Claudia Zornoza]] '''ef--'''futbolaria, erdilaria (Madril 1990)
# [[Alexia Putellas]] '''ef--'''futbolaria, erdilaria (Bartzelona 19)
# [[Susana Zapke]] '''ef--'''musikologoa (Gipuzkoa 1965)
# [[Maite Agirre ]] '''ef--'''aktore, antzerkigilea (Zarautz 1955)
# [[Noe Itō]] '''efef'''aktibista, eraila (Japonia 1895-1923)
# [[Edmonia Lewis]] '''efef'''eskultorea (AEB 1844-Londres 1907)
# [[Libe Mimenza]] '''ef--'''kazetaria, ikertzailea (Elorrio 1988 19)
# [[Maddalen Dorronsoro Amiano]] '''ef--'''abesbatza zuzendaria (Lezo 1987)
# [[Aintzane Encinas]] '''ef--'''futbolaria ohia, entrenatzailea (Donostia 1988)
# [[Alba Redondo]] '''ef--'''futbolaria, aurrelaria (Albacete 1996)
# [[Jennifer Hermoso]] '''ef--'''futbolari aurrelaria eta erdilaria (Madril 1990)
# [[Ainhoa Cantalapiedra]] '''ef--'''abeslaria (Galdakao, 1980)
# [[Zoleka Mandela]] '''efef'''aktibista (Hegoafrika, 1980-2023)
# [[Ana Terradillos]] '''ef--'''kazetaria (Donostia 1973)
# [[Lidia Valentín ]] '''ef--'''pisu-jasotzailea (Leon 1985)
# [[Maite Oroz]] '''ef--'''futbolaria (Nafarroa 1998)
# [[Adania Shibli]] '''e---'''idazlea (Palestina, 1974)
# [[Rafeef Ziadah]] '''e---'''poeta (Libano, 1979)
# [[Yolanda Alzola]] '''ef--'''telebista aurkezlea (Bizkaia, 1970)
# [[Silvia Intxaurrondo]] '''ef--'''kazetaria (Barakaldo, 1979)
# [[Miren Arzallus]] '''----'''moda historialaria, ikertzailea (Bilbo 1978)
# [[June Ansoleaga]] '''ef--'''kazetaria (Sopela 1987)
# [[Zuriñe Zulaika]] '''----'''metereologoa, fisikaria (?, ?)
# [[Maria Eugenia Luc]] '''ef--'''musikagilea ( Argentina/Euskal Herria 1958)
# [[Yurena]] '''ef--'''abeslaria (Santurtzi 1969)
# [[Amanirenas]] '''e-e-'''erregina eta gobernadorea (Kuxeko Erresuma, K.a.57 - K.a.10)
# [[Gabriela Silang]] '''efef'''Filipinetako heroia (Filipinak, 1731-1763)
# [[Bene Bergado]] '''----'''artista, eskultorea (Salamanca/Bizkaia 1963)
# [[Margarita López Maturana]] '''efef''' moja beatoa, Berrizko Mesedeetako Misiolarien sortzailea (Bilbo 1884-Donostia 1934)
# [[Diana Krall]] '''ef--''' piano-jotzailea eta jazz abeslaria (Kanada 1964)
# [[Maria Gebara]] ---- idazlea (Valladolid, ? - ? ,1683)
# [[Janire Gonzalez Etxabarri]] ef-- surflaria (Zumaia 2005)
}}
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
# [[Lankide:Wikimaribarre|Wikimaribarre]] ([[Lankide eztabaida:Wikimaribarre|eztabaida]]) 18:22, 13 ekaina 2018 (CET)
# [[Lankide:Lurdeswiki|Lurdeswiki]] ([[Lankide eztabaida:Lurdeswiki|eztabaida]]) 18:17, 23 urtarrila 2020 (CET)
# [[Lankide:Larrauri|Larrauri]] ([[Lankide eztabaida:Larrauri|eztabaida]]) 18:18, 23 urtarrila 2020 (CET)
# [[Lankide:OrtuUrti|OrtuUrti]] ([[Lankide eztabaida:OrtuUrti|eztabaida]]) 18:22, 23 urtarrila 2020 (CET)
# [[Lankide:Mototsa|Mototsa]] ([[Lankide eztabaida:Mototsa|eztabaida]]) 11:20, 22 uztaila 2020 (CET)
# [[Lankide:Joseintx|Joseintx]] ([[Lankide eztabaida:Joseintx|eztabaida]]) 18:22, 9 urria 2020 (CET)
# [[Lankide:Isabeliraurgi|Isabeliraurgi]] ([[Lankide eztabaida:Isabeliraurgi|eztabaida]]) 17:48, 16 urria 2020
# [[Lankide:Mgaraizabal|Mgaraizabal]] ([[Lankide eztabaida:Mgaraizabal|eztabaida]]) 18:00, 5 azaroa 2021 (CET)
# [[Lankide:josi|Josi]] ([[Lankide eztabaida:Josi|eztabaida]]) 18:00, 5 azaroa 2021 (CET)
== Wikilaguntza ==
* [https://eu.wikipedia.org/wiki/Laguntza:Gida_arina Gida Arina]
* [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:C%C3%B3mo_subir_imagen_con_la_app_de_Wikimedia_Commons.pdf Cómo subir una imagen con la app de Wikimedia Commons]
* [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ejemplo_de_subida_de_imagen_a_Commons,_introduciendo_geolocalizaci%C3%B3n.webm Ejemplo de subida de imagen a Commons, introduciendo geolocalización]
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* Nola igo argazkiak Commons-era? [[c:File:Ejemplo_de_subida_de_imagen_a_Commons,_introduciendo_geolocalización.webm|Ordenagailutik (bideoa)]] | [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/89/C%C3%B3mo_subir_imagen_con_la_app_de_Wikimedia_Commons.pdf App-etik (PDF)] | [[:es:Wikipedia:Encuentros/Wiki_Takes_Vitoria-Gasteiz/Ayuda|Ideia gehiago...]]
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
* [https://amp.eitb.eus/eu/irratia/euskadi-irratia/programak/amarauna/osoa/7892080/magikoa-da-andre-baten-biografia-mundura-zabaltzea/ "Magikoa da andre baten biografia mundura zabaltzea"], EITB - 2021/03/08
* https://www.youtube.com/watch?v=r2Z5CFSLSf8 Lurdes Totorikaguena eta Marisa Barrena Laixiar irratian
* [https://mugakultura.eus/2023/11/10/wikiemakumeok-dokumentala-zinebin-estreinatzea-zorte-ikaragarria-da-bozgorailu-potentea-baita/?fbclid=IwAR2YDcgxq21VEdyB3vM1pju0fA9vtxobJH8n6i2sfPmyLhVQJr9Ys2vCTlw/ Bilbon, Zinebin estrenatzea zorte ikaragarria da, bozgorailu potentea baita. Mugalari 2023ko azaroa. ]
bc6ukf6xv90dvcse3qjy9rk0gzabpgo
9968572
9967731
2024-11-14T05:50:53Z
Aonandi
156348
/* Berriak 2024 (azaroa) */
9968572
wikitext
text/x-wiki
'''''WikiDurangaldea | Durangaldean egiten diren lanaldietako wikilekua '''''
[[Fitxategi:WikiEmakumeok Euskal Herriko 5. Jardunaldi Feministak.jpg|thumb|WikiEmakumeok, Euskal Herriko 5. Jardunaldi Feministak. Azaroak 1 2019, Durangon]]
[[File:5.555 biografia 2024 martxoa.png|thumb|200px|2024.03.08]]
[[File:Durangoko wikilariok 5.000 biografia.png|thumb|200px|2023.12.31]]
[[File:Durangoko wikilariak 2023.jpg|thumb|200px|2023.07.07]]
[[File:WikiEmakumok 3000.jpg|thumb|200px|2023ko otsaila]]
[[File:Wikiemakumeok Durango Abendua 2022.jpg|thumb|200px|2022ko abenduaren 1a]]
[[Fitxategi:Wikiemakumeok Durango.jpg|thumb|200px|Durangoko wikilariak. 2022ko iraila]]
[[Fitxategi:Durangoko wikilariak 1500.jpg|thumb|200px|Durangoko wikilariak. 2022ko ekaina]]
[[Fitxategi:Durangoko Wikilariak.jpg|thumb|200px|Durangoko wikilariak. 2022ko apirila]]
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== EGITEN ===
# [[Mar%C3%ADa_de_los_%C3%81ngeles_Cardona_Florit]] https://es.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%ADa_de_los_%C3%81ngeles_Cardona_Florit (Lurdes)
# [[Emily_Arnesen]] https://es.wikipedia.org/wiki/Emily_Arnesen (Lurdes)
# [[Henriette_Delamarre_de_Monchaux]] https://es.wikipedia.org/wiki/Henriette_Delamarre_de_Monchaux (Lurdes)
# [[Edith_Farkas]] https://es.wikipedia.org/wiki/Edith_Farkas (Lurdes)
# Espainiako 36ko Gerran fusilatutako emakumeak, SORTU (Marisa)
'''Ingelesetik itzultzeko'''
# [[Lydia Flood Jackson]] https://en.wikipedia.org/wiki/Lydia_Flood_Jackson
# [[Kathleen Norris]] https://en.wikipedia.org/wiki/Kathleen_Norris
# [[Georgianna Offutt]] https://en.wikipedia.org/wiki/Georgianna_Offutt
# [[Sarah Massey Overton]] https://en.wikipedia.org/wiki/Sarah_Massey_Overton
# [[Katherine Reed Balentine]] https://en.wikipedia.org/wiki/Katherine_Reed_Balentine
# [[Anna M. Morrison Reed]] https://en.wikipedia.org/wiki/Anna_M._Morrison_Reed
# [[Ellen Clark Sargent]] https://en.wikipedia.org/wiki/Ellen_Clark_Sargent
# [[Selina Solomons]] https://en.wikipedia.org/wiki/Selina_Solomons
# [[Mary Wood Swift]] https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Wood_Swift
#
# [[Naomi Anderson]] https://en.wikipedia.org/wiki/Naomi_Anderson
# [[Mithu Sanyal]] https://en.wikipedia.org/wiki/Mithu_Sanyal (Leire Mi)
Catharine Waugh McCulloch - Wikipedia # [[Catharine Waugh McCulloch]] sufragista (AEB 1862-1945)
Grandma Gatewood - Wikipedia # [[Granma Gatewood McCulloch]] ultrarail mendi-ibileran aitzindaria (AEB 1887-1973)
'''Frantsesetik itzultzeko'''
# [[Émilie Carles]] https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89milie_Carles
# [[Victoria Mas]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Victoria_Mas
# [[Jeanne Humbert]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Jeanne_Humbert
# [[Anna Mahé]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Anna_Mah%C3%A9
# [[Capucine Motte]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Capucine_Motte
'''SORTZEKO'''
# [[Uxue Rey Gorraiz]] idzlea, kazetaria
# [[Lola Lopez de Lacalle]] idazlea (Zornotza)
# [[Ignacia Altolagirre Camarero]] (h.2023.07.22)
# [[Naia Laka]] (Ispaster) https://www.eitb.eus/es/cultura/cine/festival-san-sebastian/videos/detalle/9589117/video-zortzitik-infinitura-recorrido-por-historia-del-cine-vasco-de-mano-de-benito-ansola/
# [[Annette Gonzalez-Etxabarri]] https://www.naiz.eus/es/info/noticia/20230508/annette-gonzalez-etxabarri-zumaiarra-txapeldun-europako-junior-txapelketan
# [[Madalen Etxegarai]] pilotaria. https://goiena.eus/oinati/1727423962644-madalen-etxegarai-haurra-nintzenean-nuen-ametsa-betetzen-nabil
# [[Sylvia Lefanu]] zinemagilea. https://www.berria.eus/kultura/zinemaldia/berria-eus_2130955_102.html
# [[Nagore Urdapilleta]] Errio dokumentalaren aurkezlea. https://ataria.eus/komunitatea/berria/1727420302628-bere-txikitasunean-orio-zeinen-handia-den-erakutsi-nahi-izan-dugu
# [[Maite Ubiria]] kazetaria. https://www.berria.eus/euskal-herria/iparrari-hegoak-ematen_2129951_102.html
# [[Pancracia Ollo de la Mata]] Zumalakarregiren emaztea
# [[Ainhoa Aldazabal Gallastegi]]
# [[Uxua Azpiroz]] hezitzailea https://www.berria.eus/bizigiro/beharrezkoa-da-bizikidetza-oinarri-duten-proiektuak-garatzea-ikastetxeetan_2128805_102.html
# [[Heza Sengal]]. emakume yazikia. https://www.berria.eus/mundua/eiren-gustukoak-baginen-erosi-egiten-gintuzten-merkantzia-hutsa-bagina-bezala_2128867_102.html
# [[Miren Berasategi Zeberio]] Ikertzailea. https://www.berria.eus/euskal-herria/gizon-gazteek-kontserbadurismorako-joera-dute_2128223_102.html
'''Zinegileak - Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldian sarituak'''
# [[Kim Longinotto]] https://es.wikipedia.org/wiki/Kim_Longinotto
# [[Lourdes Portillo]] https://es.wikipedia.org/wiki/Lourdes_Portillo
# [[Deepa Mehta]] https://es.wikipedia.org/wiki/Deepa_Mehta
'''Espainiako Gerra Zibileko emakumeak'''
# [[Sofia Da Blasco]] https://es.wikipedia.org/wiki/Sof%C3%ADa_Blasco
# [[Carolina_Bunjes-Rosenthal]] https://es.wikipedia.org/wiki/Carolina_Bunjes-Rosenthal
# [[Isabel Alonso]] https://es.wikipedia.org/wiki/Isabel_Alonso
'''Emakume interesgarriak'''
# [[Jekaterina Samutsevitx]] https://es.wikipedia.org/wiki/Yekaterina_Samuts%C3%A9vich
# [[Nadezhda Popova]] https://es.wikipedia.org/wiki/Nadezhda_Popova
'''Heroínas de la Unión Soviética''' https://es.wikipedia.org/wiki/Anexo:Hero%C3%ADnas_de_la_Uni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica
'''Emakumeak eta itsasoa'''
https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20210924/las-mujeres-ilustres-de-la-historia-naval-en-el-itsasmuseum-de-bilbo-a-traves-del-arte
'''Kartzelak'''
# Cárcel de mujeres de Málaga https://es.m.wikipedia.org/wiki/Antigua_c%C3%A1rcel_de_mujeres_de_M%C3%A1laga
# Antigua cárcel de Segovia. https://es.wikipedia.org/wiki/Antigua_c%C3%A1rcel_de_Segovia
# Cárcel la Galera https://es.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1rcel_La_Galera
# Cárcel Central/Prisión de Madres Lactantes de San Isidro (Madril)
'''EMAKUME ITZULTZAILEAK'''
# [[Malika Embarek]] https://es.wikipedia.org/wiki/Malika_Embarek
# [[Concha Fernández-Luna Sánchez]] https://es.wikipedia.org/wiki/Concha_Fern%C3%A1ndez-Luna_S%C3%A1nchez
# [[Laura García Corella]] https://es.wikipedia.org/wiki/Laura_Garc%C3%ADa_Corella
'''EMAKUME AKTIBISTAK'''
# https://es.wikipedia.org/wiki/Categor%C3%ADa:Mujeres_activistas
# [[María Dimádi]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%ADa_Dim%C3%A1di (Leire)
# [[Paste Up Morras]], aktibista https://es.wikipedia.org/wiki/Paste_Up_Morras
# [[Elizabeth Wathuti]] aktibista https://es.wikipedia.org/wiki/Elizabeth_Wathuti (Oiber)
# [[Tosia Altman]] https://es.wikipedia.org/wiki/Tosia_Altman
# https://es.wikipedia.org/wiki/V%C3%B5_Th%E1%BB%8B_Th%E1%BA%AFng
# [[Maria Spiridonova]] https://es.wikipedia.org/wiki/Mariya_Spirid%C3%B3nova
# [[Yusra Al Barbar]] https://es.wikipedia.org/wiki/Yusra_al-Barbari palestinarra
'''EMAKUME ILUSTRATZAILEAK''' https://es.wikipedia.org/wiki/Categor%C3%ADa:Ilustradoras
# [[Mitzy Reyes Juárez]] https://es.wikipedia.org/wiki/Mitzy_Reyes_Ju%C3%A1rez
# [[Ellen Robbins]] https://es.wikipedia.org/wiki/Ellen_Robbins
# [[Retta aktibisten zerrendan Scott]] https://es.wikipedia.org/wiki/Retta_Scott
# [[Bahia Shehab]] https://es.wikipedia.org/wiki/Bahia_Shehab
# [[Posy Simmonds]] https://es.wikipedia.org/wiki/Posy_Simmonds
'''EMAKUME IDAZLEAK - POETAK'''
# [[Anna Caballé Masforroll]] https://es.wikipedia.org/wiki/Anna_Caball%C3%A9_Masforroll
# [[Olga Rivero]] https://es.wikipedia.org/wiki/Olga_Rivero_Jord%C3%A1n
'''EMAKUMEAK ZIENTZIAN'''
# [[Ruth Pfau]] https://es.wikipedia.org/wiki/Ruth_Pfau
# [[Gloria Long Anderson]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Gloria_Long_Anderson
# [[Clémence Royer]] https://es.wikipedia.org/wiki/Cl%C3%A9mence_Royer
# [[Tilly Edinger]] https://es.wikipedia.org/wiki/Tilly_Edinger
# [[Isabel Clifton Cookson]] https://es.wikipedia.org/wiki/Isabel_Clifton_Cookson
# [[Cécile DeWitt Morette]] https://es.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9cile_DeWitt-Morette
# [[Wrexie Leonard]] https://es.wikipedia.org/wiki/Wrexie_Leonard
# [[Marjorie Lee Browne]] https://es.wikipedia.org/wiki/Marjorie_Lee_Browne
'''DENETARIK'''
# [[Victorine Brocher]] https://en.wikipedia.org/wiki/Victorine_Brocher (LEIRE MENDIBURU)
# [[Esther Afus Ocloo]] aitzindaria (Ghana) https://es.wikipedia.org/wiki/Esther_Afua_Ocloo
# [[Margaret A. Wilcox]] https://en.wikipedia.org/wiki/Margaret_A._Wilcox (Eider)
# [[Amineh Kakabaveh]] https://en.wikipedia.org/wiki/Amineh_Kakabaveh (Eider)
# [[Comandanta Ramona]] https://es.wikipedia.org/wiki/Comandanta_Ramona Chiapas
# [[Trio Artio]] https://www.musicexport.at/artist/trio-artio/ + Berria egunkaria(Eider)
# [[Fabiola Letelier]] abokatua eta giza eskubideen aldeko ekintzailea.
# [[Ana Belén Montes]] espioia. https://es.wikipedia.org/wiki/Ana_Bel%C3%A9n_Montes
# [[Dorothy Levitt]] asmatzailea eta kotxe lasterketetan aitzindaria https://es.wikipedia.org/wiki/Dorothy_Levitt
== BERRIAK ==
==='''Berriak 2024''' ('''azaroa''')===
# [[Janire Etxabe]] '''SORTUA''' dantzaria da, dantza bertikalean aditua. (Arrankudiaga, Bizkaia, 1979)
# [[Celia Santos]] '''SORTUA''' idazlea (Bergara, 1972)
# [[Tamara García Iglesias]] '''SORTUA''' zinemagilea eta komisarioa (Lasarte, 1978)
# [[Warisha Moradi]] '''SORTUA''' heriotz epaia duen militante kurdua (Kurdistan, XX. mendea)
# [[Araceli González Carballo]] espioia, erizaina (Lugo 1914-Madril 1990)
# [[Margarita Ruiz de Lihory]] margolaria, espioia (Valentzia 1889-Albacete 1968)
# [[Isona Passola]] film zuzendaria, gidoilaria, ekoizlea (Bartzelona 1953)
# [[Cristina Martín-Prieto]] futbolaria (Sevilla 1993)
# [[Melania Olcina]] dantzaria, koreografoa (Bartzelona 1982)
# [[Rafaela Carrasco]] dantzaria, koreografoa (Sevilla 1972)
# [[Lisi Estaràs]] dantzaria, koreografoa (Argentina 1971)
# [[Lorena Nogal]] dantzaria, koreografoa (Bartzelona 1984)
# [[Luz Arcas]] dantzaria (Malaga 1983)
# [[Manuela Carrasco]] flamenko dantzari ijitoa (Sevilla 1958)
# [[Lynda Barry]] komikigile eta irakasle estatubatuarra (Wisconsin, 1956)
# [[Maria Antónia Palla]] kazetaria eta feminista (Portugal, 1933)
# [[Mary Adamson Anderson Marshall]] medikua Edinburgoko 7ak taldekoa (1837-1910)
# [[Sara González Lolo]] patin hockey jokalaria (Asturias 1992)
# [[Natasha Lee]] patin hockey jokalaria, entrenatzailea (Malaysia/Asturias 1992)
# [[María Díez Busqué]] patin hockey jokalaria (Bartzelona 1989)
# [[Anna Casarramona Vivas]] patin hockey jokalaria (Bartzelona 1994)
# [[Anna Serra]] triatleta (Bartzelona 1968)
# [[Mathilde Ollivier]] aktorea, modeloa (Frantzia 1994)
# [[Gimena Llamedo]] psikologoa, politikaria (Asturias 1981)
# [[Mikey Madison]] aktorea (AEB 1999)
# [[Julia Butters]] aktorea (AEB 2009)
# [[Samantha Robinson]] aktorea (AEB 1991)
# [[Irene Flunser Pimentel]] historialaria (Lisboa, 1950)
# [[Cósima Wagner|Cosima Wagner]], Richard Wagner musikagilearen 2. emaztea (Bellagio, 1837 - Bayreuth, 1930)
# [[Verena Wagner]] musikagilea (Alemania, Bayreuth, 1920- Überlingen, 2019)
# [[Eva von Bülow]] Cosima Liszt eta Richard Wagnerren alaba (Tribschen, 1867 - Bayreuth, 1942),
# [[Anne Rearick]] argazkilari estatubatuarra (Idaho, AEB, 1960)
# [[Pauline Harmange]] idazlea eta feminista (Lille, 1994)
# [[Bertha Hirsch Baruch]] poeta, idazle eta sufragista (AEB)
# [[Minora Kibbe]] gizarte erreformatzaile eta sufragista (AEB)
# [[Emily Bovell|Emily Bowel]] medikua (Londres, 1841-1845)
# [[Honor Frost]] urpeko arkeologoa (Erresuma Batua, 1917-2010)
# [[Susan Atkins]] kriminala (AEB 1948-2009)
# [[Abigail Folger]] oinordeko eraila (AEB 1943-1969)
# [[Eva Saldaña]] ekologo aktibista (Madril 1977)
# [[Rosalie Varda]] jantzi diseinatzailea (Frantzia 1958)
# [[Manuela Fernández Pérez]] artista (Madril 1927-2017)
# [[Manuela Saborido Muñoz]] artista (Cadiz 1943)
# [[Sofia Crespo]] artista bisuala (Argentina 1991)
# [[Mercedes Doménech]] irrati esataria (Asturias 1922-Granada 2002)
# [[Barbara Steele]] aktorea (EB 1937)
# [[Arantza Toledo]] piraguista (Cuenca 1999)
# [[Alice Coffin]] kazetaria eta feminista (Tolosa, Ozitania, 1978)
# [[Clara Elizabeth Chan Lee]]
# [[Emily Sturge]]
# [[Gulielma Lister]] botanikaria (Ingalaterra, 1860-1949)
# [[Katharina Wagner]] eszena zuzendaria da. Bayreutheko Jaialdiaren zuzendaria. (Bayreuth, Alemania, 1978)
# [[Isolde Wagner]] Hans von Bülow edo Richard Wagner eta Cosima Wagner-en alaba (Alemania, 1865 - 1919)
# [[Blandine von Bülow]] Hans von Bülow eta Cosima Liszten alaba zen, (Alemania, 1863-1941)
# [[Daniela von Bülow]] piano-jotzailea (Berlin, 1860 - Bayreuth, 1940)
# [[Minna Wagner|Minna Wagner,]] aklorea (Saxonia, 1809- Dresden, 1866)
# [[Eva Wagner-Pasquier]]antzerki-enpresaburu da ( Alemania, 1945)
# [[Yang Huanyi]] nushuaren azken hiztuna (Txina 1906-2004)
# [[Carme Sansa]] aktorea, ekintzailea (Bartzelona 1943)
# [[Ana Romero Galán]] kazetaria, idazlea (Cádiz 1966)
# [[Aimée de Heeren]] socialitatea ( Brasil 1903-AEB 2006)
# [[Rocío Márquez]] flamenko kantaria (Huelva 1985)
# [[Carola Ortiz]] musikagilea, abeslaria, klarinete jolea (Bartzelona 1986)
# [[Isabel de Solís]] esklabu kristaua, Granadako Muley Hacén sultan nazariaren ohaidea (? XV. mendea- Sevilla ?)
# [[Nani Jiménez]] aktorea, modeloa (Valentzia 1981)
# [[Alejandra Herranz]] kazetaria (Bartzelona 1972)
# [[Mar Cabra]] ikerketa kazetaria (Madril 1983)
# [[Marianne Grunberg-Manago]] biokimikaria (Frantzia, 1921-2013)
# [[Angela Becerra]] idazlea (Kolonbia, 1957 )
# [[Codou Bop]] soziologoa, kazetaria, feminista (Senegal, ?)
# [[Ana Gomes]] portugaldar diplomazialari eta politikaria (Lisboa, 1954)
# [[Maria Filomena Mónica]] portugaldar soziologoa (Lisboa, São Mamede, 1943)
# [[Ayşe Sultan]] otomandar printzesa (1608-1656)
# [[Mara Santos]] kanoalaria (Palentzia 1969)
# [[María José Campos]] xakelaria (Argentina 1999)
# [[Fatma Hatun]] Ahmed I.aren 3. ezkontidea (?Bosnia 1590-Istanbul 1660)
# [[Mahfiruz Hatice Hatun]] esklaboa, Ahmed I.a sultanaren 1. ezkontidea (Kaukaso 1590-Istanbul 1620)
# [[Hanzade Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul c.1609-Edirne 1650)
# [[Gevherhan Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul c.1605- c.1631)
# [[Atike Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul 1614-1674)
# [[Abide Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul 1618-1648)
# [[Fatma Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul c.1607-c.1671)
# [[Ida Finney Mackrille]] sufragista, politikaria eta hizlaria(AEB, 1867-1960)
# [[Luella Johnston]] Enpresaria (AEB, 1958)
# [[Elizabeth Thacher Kent]] idazlea (AEB, 1868-1952)
# [[Blandine Le Callet]] idazle eta irakasle frantsesa (Frantzia, 1969)
# [[Rosa Maria Gilart Jiménez]] brodatzailea (Mallorca 1810-Madril 880)
# [[Eugenia Kalnay]] metereologoa (Argentina 1942)
# [[Judeline]] abeslaria (Cádiz 2003)
# [[Claude Pompidou]] politikaria, 1. dama (Frantzia 1942-2007)
# [[Handan Sultan]] otomandar ezkontidea (Bosnia 1565-Istanbul 1605)
# [[Halime Sultan]] otomandar ezkontidea (Abkhazia 1576-Istanbul 1623)
# [[Safiye Sultan]] otomandar ezkontidea (Albania 1550-Istanbul 1618)
# [[Telli Hümaşah Sultan]] otomandar ezkontidea (¿ c.1630-c.1676)
# [[Turhan Hatice Sultan]] otomandar ezkontidea eta erregeordea (Rutenia 1627-Edirne 1683)
# [[Ana Lena Rivera]] idazlea (Asturias 1972)
# [[Emma Maria Harrington]] sufragista (Dinamarka 1881-AEB ?)
# [[Ángela Cenarro Lagunas]] feminista eta historialaria (Zaragoza, 1965)
# [[Aurélie Valognes]] eleberrigilea (Frantzia, 1983)
# [[Sandra Myrna D%C3%ADaz]] biologoa (Argentina, 1961)
# [[Maria Grazia Cutuli]] kazetaria (Italia 1963-2001)
# [[Babe Paley]] socialitatea, editorea (AEB 1915-1978)
# [[Nona Sobo]] aktorea, modeloa (Tailandia/Bartzelona 2000)
# [[Laura Ramos]] aktorea (Kuba 1978)
# [[Araceli González Campa]] kazetaria (Madril XX. mendea)
# [[Paloma Chamorro]] kazetaria (Madril 1949-2017)
# [[María Josefa Pimentel Téllez-Girón]] aristokrata (Madril 1752-1834)
# [[Ann Hui]] aktorea, film zuzendaria (Txina 1947)
# [[Sylvia Chang]] film zuzendaria, idazlea (Txina 1953)
# [[Ángela Rodicio]] kazetaria, idazlea (Ourense 1963)
# [[Laura de Force Gordon]] hizlaria, kazetaria, sufragista (AEB)
# [[Stella Wynne Herron]] idazlea, sufragista (AEB)
# [[Taneko Suzuki]] zientzilaria eta ikertzailea (Japonia, 1926-2020)
# [[Gülistan Sönük]] politikaria (Kurdistan, 1993)
# [[Margarita Torres]] historialaria (León 1969)
# [[Hai Yan]] ekintzailea, idazlea (Txina 1954)
# [[Maria Pilar Perea Sabater]] filologoa (Bartzelona 1960)
# [[Melani García]] abeslaria (Valentzia 2007)
# [[María Luisa Cava de Llano Carrió]] legelaria, politikaria (Bartzelona 1948)
# [[Azahara Palomeque Recio]] kazetaria, idazlea, poeta (Kordoba 1986)
# [[Mirela]] abeslaria (Madril 1990)
# [[Alejandra Kindelán]] ekonomialaria (Venezuela 1971)
# [[Zina%C3%ADda Ierm%C3%B3lieva]] mikrobiologoa (Errusia, 1898-1974)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''urria''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Beatriz Akizu Aizpiri]] '''SORTUA''' Eusko Ikaskuntzako arlo sozio-politiko, dibertsitate eta kohesioko koordinatzailea (Soraluze, 1969)
# [[Onintze Villanueva Goikoetxea]] '''SORTUA''' ekintzailea, dantzazalea, dantza-irakaslea (Mexiko, 1955)
# [[Belen Urutxurtu]] '''SORTUA''' txistularia, eskultorea eta Arte irakaslea (Berriz, 1960)
# [[Julene Etxenike]] '''SORTUA''' mendizale aitzindaria (Irun, 1943-2023)
# [[Beatriz Gámiz Mata]] '''SORTUA''' kriminologoa, politikaria eta alkatea (Ermua, 1983)
# [[Resurrección Martínez Sánchez]] '''SORTUA''' 36ko gerran eraildako maistra (Errioxa, 1898-1936)
# [[Consolación Martínez Sánchez]] '''SORTUA''' 36ko gerran eraildako maistra (Errioxa, 1896-1936)
# [[Teresa Velasco Soto]] '''SORTUA''' zigarrogilea, politikaria (Errioxa, 1902-?)
# [[Felisa Vidorreta Miruri]] '''SORTUA''' maistra fusilatua (Errioxa, 1890-1936)
# [[Mercedes López Cotarelo]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Irun, 1914 - Lesaka, 1936)
# [[Leire Retegi Fernández]] '''SORTUA''' txistularia eta txistu irakaslea da (Leitza, 2002)
# [[Luciana Larreategi Arizaga]] '''SORTUA''' (Eibar, Gipuzkoa, 1912-2003)
# [[Lloy Galpin]] sufragista, idazlea (AEB, 1877-1935)
# [[Ana María Cuervo]] biokimikaria (Bartzelona 1966)
# [[Marta Pujol Ferrusola]] arkitektoa (Bartzelona 1959)
# [[Glenna Cabello]] politologoa, kontsul (Venezuela 1959)
# [[Margaret Leahy]] aktorea (EB 1902-AEB 1967)
# [[Norma Talmadge]] aktorea (AEB 1894-1957)
# [[Constance Talmadge]] aktorea (AEB 1898-1973)
# [[Natalie Talmadge]] aktorea, gidoilaria (AEB 1996-1969)
# [[Cátia Montes]] gizarte hezitzailea, suhiltzailea, ijitoa (Portugal ?)
# [[Toya Prudêncio]] hezitzailea, aktibista, ijitoa (Portugal ?)
# [[Maria Gil]] aktore, aktibista, ijitoa (Portugal 1972)
# [[Estelle Faye]] idazle eta aktore frantsesa (1978)
# [[Rose Morgan French]] sufragista (AEB, 1859-1929)
# [[Ana María Pascual-Leone]] zientzialaria eta farmazialaria (Valentzia, 1930)
# [[Nellie Blessing Eyster]] irakaslea, kazetaria, idazlea (AEB, 1836-1922)
# [[Eileen Chang]] idazlea (Txina 1920-AEB 1995)
# [[Ascensión Marcos]] farmazialaria, ikertzailea (Espainia XX. mendea)
# [[Mririda n'Ait Attik]] poeta amazigea (Maroko 1900-1940)
# [[Maisie Peters]] kantautorea (EB 2000)
# [[Rachel Brosnahan]] aktorea (AEB 1990)
# [[Elaine May]] aktorea (AEB 1932)
# [[Carla Quílez]] aktorea (Bartzelona 2008)
# [[Tita Parra]] kantautorea (Txile 1956)
# [[Alexia Greziakoa]] printzesa (Grezia 1965)
# [[Teodora Greziakoa]] aktorea, printzesa (EB 1983)
# [[Olinpia Greziakoa]] modeloa, printzesa (AEB 1996)
# [[Marie-Chantal Greziakoa]] diseinatzailea, enpresaburua, printzesa (EB 1968)
# [[Marthe Gautier]] pediatra, ikertzailea (Frantzia, 1925-2022)
# [[Mar%C3%ADa Mullerat i Bassedas]] maistra, hezkuntza berezian espezializatua (Catalunya 1903 - 1993)
# [[Rita Harradence]] biokimikaria (Australia, 1915-2012)
# [[Nora Stanton Blatch Barney]] ingeniari zibila (AEB, 1883-1971)
# [[Flora Wambaugh Patterson]] mikologoa (AEB, 1847-1928)
# [[Jhamak Ghimire]] idazlea (Nepal, 1980)
# [[Mireille Havet]] idazlea (Frantzia, 1898-1932)
# [[Montserrat Villar Gonzalez]] idazlea (Ourense 1969)
# [[Regina Orozco]] aktorea (Mexiko, 1964)
# [[Jesusa Rodríguez|Jesusa Rodriguez]] aktorea, antzerki zuzendaria (Mexiko, 1955)
# [[Astrid Hadad]] aktorea (Mexiko, 1957)
# [[Julieta Egurrola]] aktorea (Mexiko, 1953)
# [[Elisa Izaurralde|Elisa_Izaurralde]] biokimikaria molekularra (Uruguai,
# [[Céline Bessière]] soziologoa (Frantzia, 1977)
# [[Cristina Pacheco]] kazetaria, idazlea (Mexiko 1941-2023)
# [[Susana Chavez-Silverman]] idazlea (AEB, ?)
# [[Cristina Lafont]] filosofoa (Valentzia, 1963)
# [[Fumiko Enchi]] idazlea (Japonia 1905-1986)
# [[Pilar Roig Picazo]] ikertzailea (Valentzia 1949)
# [[Isabella Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 2007)
# [[Josephine Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 2011)
# [[Irene Greziakoa]] printzesa (Hegoafrika/ Espainia 1942)
# [[Pia Getty]] film ekoizlea, zuzendaria (AEB 1966)
# [[Benedikte Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 1944)
# [[Alexandrine Danimarkakoa]] erregina (Alemania 1879- Danimarka 1952)
# [[Carolina Matilde Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 1912-1995)
# [[Viktoria Luise Prusiakoa]] printzesa (Alemania 1892-1980)
# [[Rocío Muñoz Morales]] aktorea, aurkezle, modeloa (Madril 1988)
# [[Mary Prince]] idazlea eta esklabua (Bermudak...)
# [[Edith M. Flanigen]] kimikaria (AEB, 1929)
# [[Margaret Fulton]] kazetari gastronomikoa (1924-2009)
# [[Claudia Actea]] esklaboa (Anatolia 40-I. mendea)
# [[Cándida Jiménez Huelva]] esklabo askatua (Angola, 1845 Huelva, 1951)
# [[Rosalia Gómez]] esklabo askatua (Tenerife, 1801-1874)
# [[Elena Conti]] biokimikaria eta biologoa (Italia, 1967)
# [[Edith Pechey]] medikua (EB 1845-1908)
# [[Catherine Raisin]] geologoa (Erresuma Batua, 1855-1945)
# [[Winifred Starr Dobyns]] sufragista (AEB, 1886-1963)
# [[Mary Roberts Coolidge]] sufragista (AEB, 1860-1945)
# [[María Bueno Castellano]] artista (Malaga, 1976)
# [[Rukhmabai]] medikua (India 1864-1955)
# [[Valérie Mangin]] Frantziako komiki-gidoilaria (Nancy, 1973)
# [[Kamala Sohonie]] biokimikaria (India, 1911-1998)
# [[Cy Jung]] idazlea (Frantzia,
# [[Elula Perrin]] idazlea (Frantzia
# [[Anandi Gopal Joshi]] Indiako 1. medikuetako bat (1865-1887)
# [[Agnieszka Osiecka]] poeta, kazetaria (Polonia 1936-1007)
# [[Jeanette Winterson]] idazlea (EB 1959)
# [[Shelagh Delaney]] antzerkigilea, gidoilaria (EB 1938-2011)
# [[Madeleine Suediakoa]] printzesa (Suedia 1982)
# [[Carina Axelsson]] printzesa, modeloa, idazlea (AEB Aguil1968)
# [[Ingeborg Danimarkakoa (1878-1958)]] printzesa (Danimarka 1878-Suedia 1958)
# [[Susie Orbach]] psikoanalista, idazlea (EB 1946)
# [[Doris Duke]] filantropoa , baratzezaina, arte bildumagilea (AEB 1912-1993)
# [[Silvia Laplana]] metereologoa (Bartzelona 1984)
# [[Eva Cosculluela]] kultur kazetaria (Zaragoza 1972)
# [[Pilar Sanjurjo]] metereologoa (Coruña 1942-2022)
# [[Fanny Dalle-Rive]] Frantziako komikigilea (1976)
# [[Emma_Lira]] kazetaria, idazlea eta bidaiaria (Madril 1971)
# [[Mariana Álvarez Bollo Carretero]] pedagogoa eta idazle espainiarra (Zamora, 1866 - 1946)
# [[Margherita Piazzola Beloch]] matematikaria (Italia, 1879-1976)
# [[Mary Ryerson Butin]] medikua (AEB, 1857-1944)
# [[Zabel Yesayan]] idazlea (Armenia 1878-1943)
# [[Eva Carter Buckner]] sufragista, poeta eta konpositorea (1861-1946)
# [[Hélia Correia]] idazlea (Portugal, 1949)
# [[Isabela Figueiredo]] idazlea (Portugal, 1963)
# [[Teresa Imízcoz Beunza|Teresa Imizcoz Beunza]] idazlea (Iruñea, 1965)
# [[Oriana Méndez|Oriana Mendez]] idazlea (Vigo, 1974)
# [[Esperanza Aguilà Ducet|Esperanza Aguila Ducet]] idazlea (Bartzelona, 1951)
# [[Maud Ankaoua]] enpresa kudeatzailea (Frantzia, 1971)
# [[Lucia Pietrelli]] idazlea (Italia/Mallorca 1984)
# [[María Jaén]] idazlea, gidoilaria (Sevilla 1962)
# [[Antonia Bardolet]] idazlea (Bartzelona 1877- 1956)
# [[Dolors Miquel]] idazlea (LLeida 1960)
# [[Míriam Ferradáns]] idazlea (Pontevedra 1960)
# [[Rosa Fabregat]] idazlea (LLeida 1933)
# [[Ingrid Guardiola Sánchez]] film zuzendaria, saiakeragilea (Girona 1980)
# [[Almudena Arteaga]] idazlea (Madril 1967)
# [[Alana S. Portero]] idazlea (Madril 1967)
# [[Maria Antònia Salvà]] poeta (Mallorca 1869-1958)
# [[Maribel Medina]] idazlea eta kultura kudeatzailea (Iruñea, 1969)
# [[Gabrielle Réval]] idazlea (Frantzia,
# [[Martine Roffinella]] idazlea (Frantzia,
# [[Bertha Hernández]] idazlea, politikaria, 1. dama (Kolonbia 1907-1993)
# [[May Borraz]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1966)
# [[Eva Yárnoz]] poeta, artista (Iruñea 1975)
# [[Emilia Salvador]] ikertzailea, idazlea (Zaragoza 1938)
# [[Beatriz Giménez de Ory]] poeta (Madril 1972)
# [[Gema Nieto]] idazlea (Madril 1981)
# [[Mariona Cabassa]] ilustratzailea (Bartzelona 1977)
# [[Mada Carreño]] idazlea, kazetaria (Zamora 1914- Mexiko 2000)
# [[Nicolasa Helguero Alvarado]] poeta, moja, noblea (Palentzia 1719- Burgos 1805)
# [[Sheila Elorza]] futbolaria (Zaratamo 1996)
# [[Suceso Luengo]] maistra, idazlea (Zamora 1884-? 1931)
# [[Yvonne Blake]] jantzi-diseinatzailea (EB 1940-Madril 2018)
# [[Ruth Chepngetich]] atleta, maratoilaria (Kenya 1994)
# [[Salome Lang]] atleta, gorako jauzilaria (Suitza 1997)
# [[Salomé Kora]] atleta, 100m (Suitza 1994)
# [[Vicky Calavia]] zinegilea (Zaragoza 1971)
# [[Marisol Aznar]] aktorea, gidoilaria, abeslaria (Zaragoza 1972)
# [[Emilia Baylo]] dantzaria, koreografoa, irakaslea (Lleida 1946-Zaragoza 2022)
# [[Natividad Zaro]] aktorea, gidoilaria (Zaragoza 1901-Madril 1978)
# [[Marta Marín-Dòmine]] idazlea, dokumetalgilea (Bartzelona 1959)
# [[Uliana Semionova]] saskibaloi jokalaria (Letonia 1952)
# [[Maria do Rosário Pedreira]] idazlea (Portugal 1959)
# [[Reyes Calderon]] idazlea, ekonomialaria, irakaslea (Valladolid 1961)
# [[Paloma Sánchez-Garnica]] idazlea (Madril, 1962)
# [[Ann Scott]] idazlea (Frantzia, 1965)
# [[Chiquinha Gonzaga]] musikaria, konpositore, pianista eta orkestra zuzendaria (Brasil, 1847 - 1935)
# [[Giannina Arangi-Lombardi]] sopranoa (Italia, 1891-1951)
# [[Gilda dalla Rizza]] sopranoa (Italia, 1892-1975)
# [[Magda Olivero]] sopranoa (Italia 1910-2014)
# [[Lucy Tejada]] artista, margolaria (Kolonbia 1920-2011)
# [[Claudia Muzio]] sopranoa (Italia, 1889-1936)
# [[Toti Dal Monte]] sopranoa (Italia, 1893-1975)
# [[Maria Caniglia]] sopranoa (Italia, 1905-1979)
# [[Ebe Stignani]] mezzosopranoa (Italia, 1903-1974)
# [[Violet King Henry]] abokatua (Kanada, 1929-1982)
# [[Tòni Escala]] idazlea (Lleida 1961)
# [[Teresa Azpiazu Paul]] idazlea, irakaslea, politikaria (Cádiz 1862-Málaga 1949)
# [[Luisa Josefina Hernández]] idazlea, irakaslea (Mexiko 1928-2023)
# [[María Asúnsolo]] mezenas, galerista, modelo (AEB 1904-Mexiko 1999)
# [[María Jose Escrivà]] idazlea, poeta (Valentzia 1968)
# [[Meritxell Gené]] kantautorea, poeta (Lleida 1986)
# [[Marià Manent]] poeta, memorialista (Bartzelona 1898-1988)
# [[Marysa Navarro Aranguren]] idazlea, historilaria (Nafarroa 1934)
# [[Esther Novalgos Laso]] idazlea (Errioxa 1942)
# [[Susi Alvarado]] idazlea, antzerki zuzendaria (Kanariak 1960)
# [[Anna Tsing]] antropologoa (AEB, 1950)
# [[Ana Bernal Triviño]] kazetaria eta ikertzailea (Malaga, 1980)
# [[María Francisca Díaz-Carralero Rodelgo]] poeta itsu inprobisatzailea (Ciudad Real 1818-1894)
# [[Sanmao]] idazlea (Txina 1943-1991)
# [[Ana Cristina Herreros Ferreira]] idazlea, ahozko kontalaria (Leon 1965)
# [[Monika Zgustová]] idazlea, itzultzailea (Txekia 1957)
# [[Juana Dolores]] abeslaria, aktorea (Bartzelona 1992)
# [[Valeria Castro (abeslaria)]] kantautorea (Kanariak 1999)
# [[Maria Morera Colomer]] aktorea, abeslaria Girona 2003)
# [[Laura Jou]] antzerki irakaslea, film zuzendaria (Batzelona 1969)
# [[Emakumeen Ospearen Aretoa Coloradon]] aretoa eta saria (Colorado 1965)
# [[Frederika Hannoverkoa]] Greziako erregina ezkontidea (Alemania 1917 – Madril 1981)
# [[Isabel Stilwell]] kazetaria eta idazlea (Portugal)
# [[Maria Xosé Queizán]] idazlea (Galizia, 1939)
# [[Liliana Felipe]] abeslaria, sopranoa (Agentina-Mexiko, 1954)
# [[Zinka Milanov]] sopranoa (1906-1989)
# [[Rosa Ponselle]] sopranoa (AEB, 1897-1981)
# [[Milka Ternina]] sopranoa (Kroazia, 1863-1941)
# [[Geraldine Farrar]] sopranoa (Alemania, 1882-1967)
# [[Lilli Lehmann]] sopranoa (Alemania, 1848 - Berlin, 1929)
# [[Olive Fremstad]] mezzosoprano (Suedia , 1871-AEB,1951)
# [[María Jesús Jabato]] idazlea (Burgos, 1959)
# [[Brenda Navarro]] idazlea (Mexiko, 19982)
# [[Maud Tabachnik]] idazlea (Frantzia, 1938)
# [[Alejandrina_Gessler]] Andaluziako margolaria (Cadiz, 1831 - Paris, 1907)
# [[Rita Ferro]] Portugaleko idazlea (Lisboa, 1955)
# [[Dolors Marín Silvestre]] Kataluniako historialaria (Hospitalet de Llobregat, 1957)
# [[Almudena Campuzano Jimenez de Aldasoro]] idazlea (Santander, 1996)
# [[Dora Vázquez]] idazlea (Ourense, 1913.2010)
# [[Ana Acuña]] idazlea eta ikertzalea (Marin, 1971)
# [[Josefina Cardona i Bosch]] poeta (Valentzia,1957-2022)
# [[Joan Beauchamp Procter]] zoologoa (Erresuma Batua, 1897-1931)
# [[Adela Figueroa]] biologoa, aktibista eta idazle galiziarra (Lugo, 1948)
# [[Mary Blair]] artista, ilustratzailea, (AEB, 1911-1978)
# [[Rita Taborda Duarte]] Portugaldar idazle eta irakaslea (Lisboa, 1973)
# [[Fedora Barbieri]] mezzosopranoa (Trieste, 1920ko- Florentzia, 2003)
# [[Anita Cerquetti]] soprano (Montecosaro, 1931ko apirilaren 13a - Perugia, 2014ko urriaren 11) Italiako soprano dramatiko
# [[Leyla Gencer]] sopranoa (Istanbul, 1928ko- Milan, 2008ko)
# [[Maria Stader]] sopranoa (Budapest, 1911- Zurich, 1999ko)
# [[Tereska Torrès]] idazlea (Paris, 1920-2012)
# [[Marta G. Franco]] kazetari eta ekintzailea (Espainia, )
# [[Josefa Alfaro de Ocampo]] kazetaria, idazlea eta atzerkigilea (Sevilla, XIX-XX)
# [[Milagros Duque Vallejo]] alkatea (Berantevilla, 1941)
# [[Maria Perpinyà i Sais]] idazlea (Katalunia, 1901-1994)
# [[Mercè Vila i Reventós]] idazlea ([[Bartzelona]], [[1902]] - ?)
# [[Arancha Nogueira]] poeta ([[Ourense]], [[1989|1989ko]]
# [[Geneviève Pastre]] idazle, poeta, militantea
# [[Élodie Petit]] poeta eta performena
# [[Narcisa Freixas|Narcisa Freixas i Cruells]] margolaria, eskultorea eta konpositorea (Sabadell – 1859 – Bartzelona, 1926)
# [[Rexina Vega|Rexina Rodriguez Vega]] literatura idazlea, itzultzailea eta ikertzailea da. (Vigo, 1966)
# [[Eva Balaguer-Cortés López]] idazlea (Zaragoza, 1965)
# [[Rita Taborda Duarte]] idazlea (Lisboa, 1973)
# [[Cristina Carvalho]] idazlea (Portugal, 1949)
# [[An Alfaya]] idazlea (Galizia, 1964)
# [[San Luisko kondesa]] idazlea (Murtzia, 1884-Madril, 1929)
# [[Montserrat Aguer Teixidor]] filologoa eta idazlea (Figueres, 1963)
# [[María Rosa de Madariaga]] historialaria (Madril, 1937-2022)
# [[Asima Chatterjee]] botanikaria, kimikaria (India, 1917-2006)
# [[Alicia Fernández Rodríguez]] poeta (Galizia, 1987)
# [[Coloma Rosselló i Miralles]] idazlea (Palma, 1871 - i1955)
# [[Walda Pla i Rosés]] eleberrigilea (Maresme, 1913ko- Badalona, 2014)
# [[Maria Fullana i Montoro]] idazlea(Valentzia, 1958) poeta, narratzaile, itzultzaile eta irakasle ohia
# [[Susana Prieto]] idazlea eta gidoigilea (Puebla de Sanabria, Zamora, 1962)
# [[Isabel Thorne]] medikua, emakumeen eskubideen aldeko ekinzailea (Londres, 1834-1910)
# [[María Gertrudis Hore|Maria Gertrudis Hore]] poeta (Cadiz, 1742 -1801) eko abuztuaren 9a)
# [[Katherine Esau]] botanikaria (Ukrania-AEB, 1898-1997)
# [[Elizabeth Stern]] patologoa (Kanada-AEB, 1915-1980)
# [[Josefina Solsona i Querol]] idazlea (Bartzelona, 1907-1960)
# [[Tamara Andrés]] idazlea (Pontevedra, 1992)
# [[Enriqueta Muñiz]] idazlea, kazetaria eta itzultzailea (Madril, 1934– Buenos Aires, 2013)
# [[Blanca Mira]] eleberrigilea (Jumilla, Murtzia, 1989)
# [[Kei Okami]], medikua (Japonia, 1859 - 1941)
# [[Edinburgoko zazpiak]]
# [[Diana Maff%C3%ADa]] filosofoa eta aktibista (Argentina, 1953)
# [[Carmen Moreno Pérez|Carmen Moreno]] idazlea (Cádiz, 1974)
# [[Marie-Hélène Lafon]] irakasle atxikia eta idazlea (Aurillac, Cantal, Frantzia, 1962) irakasle atxikia eta idazlea
# [[Gaëlle Heureux]] idazlea eta irratiko kronista (Bourg-en-Bresse, Frantzia, 1970)
# [[Matilda Chaplin Ayrton]] medikua (Honfleur, Frantzia, 1846 - 1883ko uztailaren 19a)
# [[Carolina Amaya]] kazetaria (El Salvador)
# [[Isabella W. Blaney]] aktibista, sufragista (AEB)
# [[Fatima Ouassak]] saiakeragilea, hizlaria, politika publikoetako aholkularia eta militante ekologista, feminista eta arrazakeriaren aurkakoa ((Rif, Maroko, 1976)
# [[Helen Evans]] medikua (Irlanda, 1833-1903)
# [[Shin Saimdang]] artista, idazle, kaligrafo eta poeta (Korea, 1504-1551)
}}
'''Berriak 2024''' ('''iraila''')
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[María Fernández García]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (León,1884-Derio,1937)
# [[Juana Abascal Nicolás]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Castro Urdiales, 1908-Derio, 1938)
# [[Elvira Martínez Porres]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Santurtzi, 1883-Derio, 1937)
# [[Conchita Portu Etxeberria|Conchita Portu Exeberria]] '''SORTUA''' irakaslea, zinegotzia, historialaria (Hondarribia, 1943-2017)
# [[Severina Sagarzazu Martínez|Severina Sagarzazu]] '''SORTUA''' arrain-saltzailea (Hondarribia, 1911-1994)
# [[Joxepa Darceles Bengoetxea]] '''SORTUA''' emagina (Hondarribia, 1888-1972)
# [[Merche Gallardo Carrillo]] '''SORTUA''' Saturrarango emakumeen kartzelan jaioa (Mutriku, 1940)
# [[Loli Prieto Arana|Loli Prieto]] '''SORTUA'''kirolaria (Hondarribia, 1943-2019)
# [[Lupe Artola Cornú]] '''SORTUA''' frantses eta euskara irakaslea (Hondarribia, 1945)
# [[Nieves Alza Castillo]] '''SORTUA''' saskibaloi joka laria eta bultzatzailea (Hondarribia, 1954)
# [[Ixabel Alkain Etxeberria|Isabel Alkain]] '''SORTUA''' irakaslea, alardeko kapitaina, bidaiaria (Hondarribia, 1961)
# [[Arantza Mariskal Balerdi]] '''SORTUA''' Dokumentazio eta liburutegi arduraduna (Hondarribia, 1967)
# [[Teresa Gorria Arrizabalaga]] '''SORTUA''' maistra (Hondarribia, 1836-1905)
# [[Jasone Miranda-Bilbao]] '''SORTUA''' artista (Bilbo, 1964)
# [[Rafaela Baigorri Ibañez]] '''SORTUA''' 36ko Gerran Madril Ventas espetxean hila (Mañeru, 1892-Madril, 1943)
# [[Rufina Chocarro Villar]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Allo, 1891-Erreniega, 1936)
# [[Amada Morentín Roldán]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Lodosa, 1910-Deierri, 1936)
# [[Felipa del Pueyo Ruiz]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Tarazona, 1897-Ausejo, 1936)
# [[Bea Lema]] '''SORTUA''' artista, ilustratzaile (Coruña, 1985)
# [[Herminia Domínguez Martínez]] '''SORTUA''' 36ko Gerran borrokan eraila (Buñuel, 1917-Donostia, 1936)
# [[Esperanza Escribano Martínez]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Calahorra, 1881-Azkoien, 1936)
# [[Marian Fernández]] '''SORTUA''' zinemagilea (Iruñea, 1974)
# [[Pilar Fernández Rodríguez]] '''SORTUA''' langilea, 36ko gerran fusilatua (Tudelilla, 1891-Azkoien, 1936)
# [[Carmen Gurrea Fernández]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Alfaro, 1921- Azkoien, 1936)
# [[Dolores Gurrea Fernández]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Alfaro, 1919- Azkoien, 1936)
# [[Gabriela Lorente Sáenz]] '''SORTUA''' etxekoandrea 36ko gerran fusilatua (Calahorra, 1878-Azkoien, 1936)
# [[Lucia Maeso Bergé]] '''SORTUA''' futbol-atezaina (Palentzia 2006)
# [[María Castejón Leorza]] '''SORTUA''' historialaria, zinema-kritikaria (Lizarra, 1975)
# [[Luisa Lasheras Royo]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Cortes, 1912-Gallur,1936)
# [[Nicomedes Marañon Orio|Nicomedes Marañón Orio]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Viana, 1898-Logroño, 1936)
# [[Martina Martínez Bueno]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Buñuel, 1873-Magallón, 1936)
# [[Rosa Zufia Sanz]] '''SORTUA''' kazetaria eta zinemagilea (Tutera, 1958)
# [[Meg Connery]] sufragista (Irlanda, 1879-1958)
# [[Rebekka Haase]] 2024ko Udako Olinpia r Jokoetako dominaduna (Alemania, 1993)
# [[Salwa Eid Naser]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Nigeria, 1998)
# [[Gina Lückenkemper]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Alemania, 1996)
# [[Fatima Surayya Bajia]] idazlea (Pakistan, 1930-2016)
# [[Phoebe Starfield Leboy]] biokimikaria, aktibista (AEB, 1936-2012)
# [[Muriel Barbery]] idazlea (Maroko, 1969)
# [[Ruperta Bautista]] idazle tzotzila (Mexiko, 1975)
# [[Anna Thynne]] itsas zoologoa (Erresuma Batua, 1806-1866)
# [[Loung Ung]] idazlea eta ekintzailea (Kanbodia, 1970)
# [[Elena Cánovas]] antzerkigilea, antzerki zuzendaria, gizarte laguntzailea (Madril 1955)
# [[María Luisa Moneró]] aktorea, kupletista (Madril 1889-1982)
# [[María Jesús Valdés]] aktorea, ahots aktorea (Madril 1927-2011)
# [[Nuria Torray]] aktorea (Bartzelona 1934-Madril 2004)
# [[Alejandra Torray]] aktorea, ahots-aktorea (Madril 1968)
# [[Mercedes Barranco]] aktorea (Bartzelona 1899-Madril 1957)
# [[Julia Martínez]] aktorea (Santander 1931)
# [[María Massip]] aktorea (Albacete 1942- Madril 2002)
# [[Queta Claver]] aktorea (Valentzia 1932- Madril 2003)
# [[Anita Martos]] aktorea, irakaslea (Uruguai 1893- Madril 1953)
# [[Debbie_Brill]] atleta (Kanada, 1953)
# [[Aya Kōda]] eleberrigilea eta saiakeragilea (Japonia, 1904-1990)
# [[Vera de Spinadel|Vera de Spinabel]] matematikaria (Argentina, 1929-2017)
# [[Laetitia Colombani]] idazlea (Frantzia, 1975)
# [[Gloria González Aseguinolaza]] biologoa
# [[Ángeles Mora]] idazlea (Kordoba 1952)
# [[Olive Oatman]] esploratzaile bahitua (AEB 1837-1903)
# [[Rebecca Cheptegei]] atleta (Uganda 1991-2024)
# [[Betty Harris (zientzialaria)]] kimikaria (AEB 1940)
# [[Marie-Béatrice de Baye]] poeta (Frantzia 1859-1928)
# [[Nelly Alard]] aktorea, gidoilaria (Frantzia 1960)
# [[María Topete]] espetxe-funtzionarioa (Espainia 1900-2000)
# [[Constance Reid]] idazlea, matematika dibulgatzailea (AEB, 1918-2010)
# [[Flossie Wong-Staal]] birologoa (Txina-AEB, 1947-2020)
# [[Lucía Caram]] moja aktibista (Argentina/Katalunia 1966)
# [[Magda Roger]] aktorea (Espainia XX. mendea)
# [[Patricia H. Clarke]] kimikaria (EB 1919-2010)
# [[Lila Azam Zanganeh]] idazlea (Paris 1976)
# [[Brigitte Aubert]] idazlea (Cannes 1956)
# [[Simone de Saint-Exupéry]] idazlea (Frantzia 1898-1978)
# [[Marie-Madeleine de Saint-Exupéry]] idazlea (Fratzia 1897-1926)
# [[Teresa Herrera]] filantropoa (Coruña 1712-1791)
# [[Stephanie Beacham]] aktorea (EB 1947)
# [[Ana Maria Vidal]] aktorea (Madril 1944)
# [[Tina Sainz]] aktorea (Madril 1945)
# [[Mari Carmen Yepes]] aktorea (Bartzelona 1942-Madril 2015)
# [[Laly Soldevila]] aktorea (Bartzelona 1933-Madril 1979)
# [[Ángeles Martín]] aktorea, aurkezlea (Madril 1968)
# [[Luisa Rodrigo]] aktorea (Madril 1901-1986)
# [[Mariam Budia]] idazlea, antzerkigilea (Errioxa 1970)
# [[Casey Wilson]] aktorea, komediantea (AEB 1980)
# [[Violetta Villas|Violeta Villas]] abeslaria (Polonia, 1938-2011)
# [[Feliza Bursztyn]] eskultorea (Kolonbia 1933- Paris 1982)
# [[Maria Barrientos]] sopranoa (Bartzelona 1884- Lapurdi 1946)
# [[Eileen Kramer]] dantzaria, koreografoa (Australia 1914)
# [[Antisa Khvichava]] 132 urte bizi izanaren erreklamatzailea (Georgia 1880-2012)
# [[Besse Cooper]] ehun urteduna, maistra, sufragista (AEB 1879-2009)
# [[Sahan Dosova]] ehun urteduna (Kazakhstan 1879?-2009)
# [[Maria Olivia da Silva]] ehun urteduna (Brasil 1880?-2010)
# [[Tomiko Itooka]] ehun urteduna, zaharrena (Japonia 1908-)
# [[Fusa Tatsumi]] ehun urteduna, zaharrena (Japonia 1907-2023)
# [[Pilar Serra]] erakusketa-komisarioa (Zaragoza, XX. mendea)
# [[Concha García (artista)]] eskultorea (Santander 1960)
# [[Susanna Rafart]] idazlea (Girona 1962)
# [[Florence Hedges]] botanikaria (AEB, 1878-1956)
# [[Jeanne Loiseau]] idazlea (Frantzia 1854-1921) Leire
# [[Tahia Halim]] margolaria (Egipto 1919-2003) Isabel
# [[Mercedes Barcha Pardo]] musa, zaintzailea (Kolonbia 1932-2020)
# [[Fanny Mikey]] aktorea, antzerki-zuzendaria (Argentina 1930-Kolonbia 2008)
# [[Nadia Battocletti]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Italia, 2000)
# [[Andreja Leški]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Eslovenia, 1997)
# [[Alice Bellandi]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Italia, 1998)
# [[Mathilda Hodgkins-Byrne]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Londres, 1994)
# [[Gloria Zea]] filosofoa, arte sustatzailea (Kolonbia 1935-2019)
# [[Elena Congost]] atleta paralinpikoa (Bartzelona 1987)
# [[Marta Fernández Infante]] igerilari paralinpikoa (Burgos 1994)
# [[Nuria Marqués ]] igerilari paralinpikoa (Bartzelona 1999)
# [[Virginia Feito]] idazlea (Madril 1988)
# [[María Manjavacas]] kazetaria (Ciudad Real, XX. mendea)
# [[Marta Fernández Vázquez]] kazetaria, idazlea (Madril 1973)
# [[Inmaculada Galván]] kazetaria (Madril 1963)
# [[Marta Reyero]] kazetaria (León 1965)
# [[Fawzia Koofi]] politikaria, aktibista (Afganistan 1975)
# [[Saba Sahar]] film zuzendaria, aktibista (Afganistan 1975)
# [[Blanca Estrella Ruiz Ungo]] maistra eta Clara Campoamor elkartearen sortzaile eta presidentea (1944-2024)
# [[Mayana Itoiz]] ilustratzaile eta komikigile baionarra (1978)
# [[Claire Etcherelli]] idazlea (Frantzia 1941-2023)
# [[Maylis Adhémar]] idazlea, kazetaria (Frantzia 1985)
# [[Françoise Mézières]] fisioterapeuta (Frantzia 1909-1991)
# [[Daisy Roulland-Dussoix]] mikrobiologo molekularra (Suitza 1936– 2014)
# [[Brenda Milner]] neuropsikologoa (Erresuma Batua-Kanada 1918)
# [[Michaela DePrince]] dantzaria (Sierra Leona, 1995-AEB, 2024)
# [[María Ruiz de Burton]] idazlea (Mexiko 1832-AEB 1895)
# [[Blanca Oteyza]] aktorea (Madril 1965)
# [[Rosa Maria Oriol Porta]] bitxigilea, enpresaburua (Bartzelona 1946)
# [[Rocío Delgado]] kazetaria (Pontevedra 1985)
# [[Purificación García]] moda diseinatzailea (Ourense 1952)
# [[Victoria Alonso]] film ekoizlea (Argentina/AEB 1965)
# [[Anna Teixidor Colomer]] kazetaria, historialaria (Girona 1978)
# [[Sara Sorribes]] binaka tenislari brontze olinpikoa (Castelló 1996)
# [[Cristina Bucșa]] binaka tenislari brontze olinpikoa (Moldavia/Kantabria 1998)
# [[Sara Andrés Barrio]] atleta paralinpikoa (Madril 1986)
# [[María Isabel Perelló Doménech]] epailea, Auzitegi Goreneko presidentea (Bartzelona/Coruña 1958)
# [[Mariana Mazzucato]] ekonomialaria (Italia/AEB 1968)
# [[Clara Martínez de Careaga]] magistratua (Madril 1959)
# [[Roser Bach]] epailea (Bartzelona 1964)
# [[Ana Ferrer]] epailea (Madril 1959)
# [[Olga Sánchez Cordero]] epailea (Mexiko 1947)
# [[Margarita Cabello Blanco]] epailea (Kolonbia 1957)
# [[Andrea Muñoz Sánchez]] epailea (Txile 1957)
# [[Zarela Villanueva Monge]] epailea (Costa Rica 1952)
# [[Sue Gray (funtzionarioa)]] politikaria, goi funtzionarioa (EB 1957)
# [[Rocío Sagaón]] aktorea (Mexiko, 1933-2015)
# [[Ana Mérida]] koreografoa (Mexiko, 1922-1991)
# [[Guillermina Bravo]] dantzaria eta koreografoa (1920-2013)
# [[Anna Sokolow]] dantzaria eta koreografoa (1910-2000)
# [[Carmen Herrero Ayllón]] kimikaria, irakaslea (Madril, 1913-1997)
# [[Marie-Michèle Beaufils]] idazlea (Frantzia 1949-2014)
# [[Marie Cosnay]] idazlea (Frantzia 1965)
# [[Columba Dominguez]] aktorea, abeslaria (Mexiko 1929-2014)
# [[Silvia Lemus]] kazetaria (Galizia/Mexiko 1945)
# [[Camila Cañeque]] artista (Bartzelona, 1984-2024)
# [[Carlota Rodr%C3%ADguez de Robles]] kimikaria, irakaslea (Zamora, 1907-1990)
# [[Adela Barn%C3%A9s Gonz%C3%A1lez]] kimikaria, irakaslea (Ávila/Mexiko, 1908-2011)
# [[Élisabeth Badinter]] filosofoa, idazlea (Frantzia 1944)
# [[Lola González Ruiz]] abokatua (León 1946-Madril 2015)
# [[Elisabet Casanovas]] aktorea (Bartzelona 1994)
# [[Aixa Villagrán]] aktorea (Sevilla 1978)
# [[Celia Freijeiro]] ekoizlea, aktorea (Pontevedra 1983)
# [[Patricia Reyes Spíndola]] aktorea, zuzendaria, ekoizlea (Mexiko 1953)
# [[Paula Usero]] aktorea (Valentzia 1991)
# [[Carol Rodríguez Colás]] film zuzedaria (Bartzelona 1982)
# [[Paula Anta]] artista, argazkilaria (Madril 1977)
# [[Meritxell Calvo]] aktorea (Bartzelona 1986)
# [[Raquel Peláez]] aktorea (León 1978)
# [[Edith Marion Patch]] entologoa, idazlea (AEB, 1876-1954)
# [[Petra Barnés González]] kimikaria, farmazialaria (Madril/Mexiko, 1908-1992)
# [[Isabelle Rimbaud]] idazlea (Frantzia 1860-1017)
# [[Jeanne Puchol]] komikigile eta ilustratzaile frantziarra (1957)
# [[Michiyo Tsujimura]] biokimikaria (Japonia, 1888-1969)
# [[Matilde Landeta]] film gidoilaria eta zuzendaria (Mexiko, 1910-1999)
# [[Susana Martín Gijón]] idazlea, nobela beltza (Sevilla 1981)
# [[Carlota Pérez]] ekonomialaria (Venezuela 1939)
# [[Pepa Roma]] kazetaria, argazkilaria, eleberrigilea (Lleida XX. mendea)
# [[Florence Cassez]] Mexikon zigortua (Frantzia 1994)
# [[Denise Maerker]] abokatua, kazetaria (Mexiko 1965)
# [[Cristina Álvarez Rodríguez]] arkitektoa, politikaria (Argentina 1967)
# [[Roser Tapias]] aktorea, modeloa (Bartzelona 1989)
# [[Ángela Cervantes]] aktorea (Bartzelona 1993)
# [[Lurdes Barba Rodríguez]] aktorea, antzerki-zuzendaria (Bartzelona 1949)
# [[Marta Frías Acedo]] futbol-arbitro aitzindaria (Cáceres 1980)
# [[Mabel Purefoy FitzGerald]] fisiologo, patologo klinikoa (Erresuma Batua, 1872-1973)
# [[Anne Baraou]] Frantziako komikigilea (1965)
# [[Claire Chazal]] kazetaria (Frantzia 1956)
# [[Hélène Gordon-Lazareff]] kazetaria (Frantzia 1909-1988)
# [[Mary Winearls Porter]] kristalografoa (Erresuma Batua, 1886-1980)
# [[Agnès Martin-Lugand]] idazlea (Frantzia 1979)
# [[Cécile Bailly]] idazlea (Frantzia 1968)
# [[Mireille Best]] idazlea (Frantzia 1943-2005)
# [[María Zamora]] film ekoizlea (Valentzia 1976)
# [[Ada Wells]] sufragista (EB 1863-Zeelanda Berria 1933)
# [[Carol Rovira]] aktorea, abeslaria (Tarragona 1989)
# [[Mary Ruiz]] aktorea (Madril 1980)
# [[Ángela Cremonte]] aktorea (Madril 1982)
# [[Belinda Washington]] aurkezlea, aktorea (Londres/Espainia 1963)
# [[Blanca Marsillach]] aktorea (Bartzelona 1966)
# [[Cristina Marsillach]] aktorea (Madril 1963)
# [[Mónica Portillo]] aktorea, dantzaria (Bartzelona 1989)
# [[Lucía Veiga]] aktorea, bakarrizketagilea (Coruña 1979)
# [[Mireia Oriol]] modeloa, aktorea (Bartzelona 1996)
# [[María Luisa Oyarzábal Fernández]] enpresaria, irakaslea (Bilbo 1933-2022)
# [[Olga Duque de Ospina]] abokatu, politikaria (Kolonbia 1930-2019)
# [[Beatriz Sanchis]] film-zuzendaria (Valentzia 1976)
# [[Marta Nieto]] aktorea (Murtzia 1982)
# [[Mabel Purefoy FitzGerald]] patologo klinikoa (Erresuma Batua, 1872-1973)
# [[Vera Popova]] kimikaria (Errusia, 1867-1896)
# [[Elena Paunero Ruiz]] botanikaria (Valladolid/Madril, 1906-2009)
# [[Fatima Daas]] idazlea (Frantzia 1995)
# [[Constance Debré]] abokatua, eleberrigilea (Paris 1972)
# [[Jeanne Galzy]] idazlea (Frantzia 1883-1977)
# [[Arati Saha]] igerilaria (Kalkuta 1940-1994)
# [[Caryl Churchill]] antzerkigilea (EB 1938)
# [[Carmen Salinas]] aktorea, imitatzailea (Mexiko 1939-2021)
# [[Malena Narvay]] aktorea, abeslaria (Argentina 1997)
# [[Elisa Mouliaá]] aktorea (Madril 1989)
# [[Rosa Villacastín]] kazetaria (Avila 1947)
# [[Leila Guerriero]] kazetaria (Argentina 1967)
# [[Laura Sisteró]] film-zuzendaria (Bartzelona 1986)
# [[Carmen Rigalt]] kazetaria (Lleida 1949)
# [[Alejandra Meco]] aktorea (Madril 1990)
# [[Azara García de los Salmones Marcano]] ultramaratoilaria (Kantabria 1983)
# [[Elsa y Elmar]] abeslaria (Kolonbia, 1993)
# [[Nancy Peña]] komikigile eta ilustratzaile frantsesa (Tolosa, 1979)
# [[Nadezhda Tolokonnikova]] ekintzaile eta performance artista (Errusia 1989)
# [[Heidi Watney]] kazetaria (Kalifornia, 1981)
# [[Lola Arias]] idazlea, aktorea, zuzendaria (Argentina 1976)
# [[Sarah Rector]] petrolio-handiki afroamerikarra umetatik (AEB, 1902+1967)
# [[Carmen Abela y Espinosa de los Monteros]] maistra eta pedagogoa (Cadiz 1897, Guadalajara 1962)
# [[Carme Bravo Roy]] pianu-jole eta pedagogoa (Bartzelona, 1919-2007)
# [[Gemma Humet]] abeslaria (Bartzelona 1988)
# [[Sara Miquel]] aktorea (Girona 1984)
# [[Nuria Giménez Lorang]] film-zuzendaria (Bartzelona 1976)
# [[Laura Galán]] aktorea (Guadalajara 1986)
# [[María José Rubio]] medikua, politikaria (Coruña 1956)
# [[Virginia García del Pino]] film-zuzendaria (Bartzelona 1966)
# [[Sara Vítores]] kazetaria (Avila 1972-Madril 2024)
# [[Pilar Farjas]] medikua, politikaria (Teruel/Galizia 1956)
# [[Rocío Mosquera]] medikua, politikaria (Ourense 1956)
# [[Marta Molist Codina]] mendi lasterkaria (Bartzelona 1982)
# [[Marianne Jean-Baptiste]] aktorea (Londres, 1967)
# [[Anne Pouget-Tolu]] frantziar idazlea (Sardinia, 1955)
# [[Hilde Mangold]] enbriologoa (Alemania,1898-1924)
# [[Idelisa Bonnelly]] itsas biologoa (Dominikar Errepublika,1931-2022)
# [[Blanca Calvo Moraza]] maistra, kazetaria eta idazlea (Ourense,xxx -1939)
# [[Gertrud Bodenwieser]] dantzaria, koreografoa (Viena, 1890-1959)
# [[Dolly Nazir]] igerilaria (India, 1935-2012)
# [[Lourdes Reparaz]] igerilaria (Gasteiz 1948- 1999)
# [[Sara Barquinero]] filosofoa eta idazlea (Zaragoza, 1994)
# [[Laura Loomer]] aktibista politikoa (AEB 1993)
# [[Irene Villa]] kazetaria, psikologoa, kirolari paralinpikoa (Madril 1978)
# [[Esther Peris]] paralinpiar eskiatzailea (Espainnia XX. mendea)
# [[Nathalie Carpanedo]] paralinpiar eskiatzailea (Madril XX. mendea)
# [[Beatriz Rodríguez]] idazlea (Sevilla 1980)
# [[María Sanjurjo]] patin-hockey jokalaria (Coruña 2000)
# [[Masta Quba]] rap abeslaria, aktibista (Mexiko 1988)
# [[Lucia Riaño]] kazetaria, aurkezlea (Madril 1975)
# [[Rachida Dati]] politikaria (Frantzia 1965)
# [[Sahra Wagenknecht]] politikaria, kazetaria (Alemania 1969)
# [[Carme Aymerich i Barbany]] Catalunyako irakaslea eta pedagogoa (Bartzelona 1915 - 2001)
# [[Rosa Arj%C3%B3 P%C3%A9rez]] Aragoiko maistra (Zaragoza 1885 - 1918)
# [[Gloria Velat]] xakelaria (Bartzelona 1915-1988)
# [[Maria Luisa Gutiérrez]] xakelaria (Menorca 1930)
# [[Sofía Ruiz ]] xakelaria (Bartzelona?- ? 1968)
# [[Eileen Betsy Tranmer]] xakelaria (EB 1910-1983)
# [[Chantal Chaudé de Silans]] xakelaria (Frantzia 1919-2001)
# [[Ana Paula Arósio]] aktorea, modeloa (Brasil 1975)
# [[Alba Planas]] aktorea (Madril 2000)
# [[Leticia Sánchez Ruiz]] idazlea, kazetaria (Asturias 1980)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''abuztua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ania Sáenz de Buruaga]] ----'''SORTUA''' ilustratzailea (Gasteiz, 1988)
# [[Cristina Larrea]] ef-- '''SORTUA''' atleta (Eibar, 1966)
# [[Estefania Etxebeste Giraldo]] ef-- '''SORTUA''' harri-jasotzailea (Ituren, 2002)
# [[Maria Jesus Berrotaran Etxeberria|Maria Jesus Berrotaran]] ----'''SORTUA''' aguazila, mazularia, feminista (Hondarribia, 1949)
# [[Miren Izaskun Asua]] ef-- '''SORTUA''' aktorea eta antzerki zuzendaria (Elorrio, 1963)
# [[Adriana Ruano Oliva]] urrezko domina tiroan 2024 (Guatemala, 1955)
# [[Alba Sidera]] kazetaria (Girona 1979)
# [[Aleksandra Jarecka]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 1995)
# [[Alena Olsen]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1995)
# [[Alev Kelter ]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1991)
# [[Alex Sedrick]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1998)
# [[Alexandra Louis-Marie]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 1996)
# [[Alice Schwarzer]] kazetari aktibista (Alemania 1942)
# [[Alicja Klasik]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 2004)
# [[Ally Wollaston]] txirrindularia, omniumean brontze olinpikoa, talde jazarpenean zilarra (Zeelanda Berria 2001)
# [[Altina Schinasi]] artista, asmatzailea (AEB 1907-1999)
# [[Alysha Corrigan]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1997)
# [[Alysha Newman]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kanada, 1994)
# [[Amanda Donohoe]] aktorea (EB 1962)
# [[Amber Anning]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Londres, 2000)
# [[An Qixuan]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Txina, 2000)
# [[Ana Bokesa]] aktorea (Madril, ?)
# [[Ana Patrícia Ramos|Ana Patricia Ramos]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Brasil, 1997)
# [[Anna Cockrell]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 1997)
# [[Anna Dorothea Therbusch]] margolaria (Prusia 1721-1782)
# [[Anna Mahler]] eskultorea (Austria 1904-EB 1988)
# [[Anna Morris]] txirrindularia, taldekako jazarpen brontze olinpikoa (EB 1995)
# [[Anna R. Figueiredo]] idazlea (Ourense 1963)
# [[Anna Short Harrington]] modeloa, sukaldaria (AEB 1897-1955)
# [[Annette Echikunwoke|Annete Echikunwoke]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (AEB, 1996)
# [[Antsa Proventzakoa]] Frantziako printzesa, Gaztelako infanta (1225-1261)
# [[Ariana Ramsey]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 2000)
# [[Arlen Siú]] abeslari eta poeta sandta (Nikaragua, 1955-1975)
# [[Asia Hogan-Rochester]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1999)
# [[Audrey Mestre]] urpekaria (Frantzia, 1974-2002)
# [[Aunt Jemima]] pertsonaia (AEB 1893)
# [[Barbiturikills]] kaleko artista (Valentzia 1972)
# [[Bavuudorzhiin Baasanjüü]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Mongolia,1999)
# [[Beatriz de Palacios]] soldadua (Andaluzia/Mexiko XVI. mendea)
# [[Beatriz Proventzakoa]] Frantziako printzesa, erregina ezkontidea, latindar enperatriza (1229- Italia1267)
# [[Beatriz Souza]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Brasil, 1998)
# [[Beatriz Suabiakoa]] Gaztela eta Leongo erregina ezkontidea (Germania 1205-Zamora 1235)
# [[Becky Wilde]] arraunlaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan brontzea eskuratu du (Erresuma batua, 1997)
# [[Bertha Badt-Strauss]] kazetaria, judua (Prusia 1885-1970)
# [[Blanca Eekhout]] politikaria (Venezuela, 1968)
# [[Blanka Frantziakoa]] printzesa, Gaztelako infanta (Jaffa 1253-Paris 1320)
# [[Boryana Kaleyn]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Bulgaria, 2000)
# [[Brittany Brown]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (AEB, 1995)
# [[Bryony Botha]] txirrindularia, talde jazarpenean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1997)
# [[Camryn Rogers|Camaryn Rogers]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kanada, 1999)
# [[Cari Champion]] kazetaria (AEB 1978)
# [[Carissa Norsten]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2003)
# [[Carmen Bernardos]] aktorea (Madril 1927-2021)
# [[Carmen Verlichak]] idazlea (Madril/Argentina/Kroazia XX. mendea)
# [[Carola Stern]] kazetaria, idazlea (Alemania 1925-2006)
# [[Catherine Lacey]] idazlea (AEB, 1985)
# [[Charity Williams]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1996)
# [[Chiara Consonni]] txirrindularia, madison urre olinpikoa (Italia 1999)
# [[Chloe Daniels]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2003)
# [[Cierra Burdick]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 1993)
# [[Coraline Vitalis]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 1995)
# [[Cristina Sánchez-Andrade]] idazlea (Coruña 1968)
# [[Cuca Escribano]] aktorea (Madril, 1973)
# [[Cyréna Samba-Mayela]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 2000)
# [[Daisy eta Violet Hilton]] biki pikopagoak, zirkuko musikariak (EB 1908-AEB 1969)
# [[Daria Pikulik]] txirrindularia, omniemean zilar olinpikoa (Polonia 1997)
# [[Darja Varfolomeev|Darja Varfolomeew]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Errusia,2006)
# [[Dearica Hamby]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 1993)
# [[Deng Yawen]] txirrindularia, BMX librean urre olinpikoa (Txina 2005)
# [[Ding Xinyi]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2004)
# [[Dolores Vilavedra]] idazlea, literatura kritikaria (Pontevedra 1963)
# [[Dora Lush]] bakteriologoa (Australia, 1910-1943)
# [[Dorothea Veit]] idazlea (Alemania 1764-1839)
# [[Dorothy Miles]] idazle gorra, keinu hizkuntzan aitzindaria (EB 1931-1993)
# [[Eleanor Patterson]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Australia, 1996)
# [[Elisa Mevius]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 2004)
# [[Elise Reimarus]] idazlea, hezitzailea (Alemania 1735-1805)
# [[Elsie Inglis]] medikua, aktibista (Eskozia, 1864-1917)
# [[Emily Shearman]] txirrindularia, talde jazarpenean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1999)
# [[Emma Ann Reynolds]] erizain, medikua (AEB, 1862-1917)
# [[Emma Finucane]] txirrindularia, taldean urre olinpikoa (EB 2002)
# [[Esther Bendahan]] idazle sefardia (Tetuan 1964)
# [[Esther Vilar]] idazlea, soziologoa, medikua (Argentina 1935)
# [[Eva Canel]] idazlea, hizlaria, (Asturias, 1857-Habana, 1932)
# [[Faith Cherotich]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kenia, 2004)
# [[Fancy Bermudez]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2002)
# [[Fanny Lewald ]] idazlea (Prusia 1811- Alemania 1889)
# [[Farah Nabulsi]] giza eskubideen aldeko zinemagilea (Londres 1978)
# [[Feng Bin]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Txina, 1994)
# [[Florence Symonds]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2002)
# [[Georgia Bell]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Erresuma Batua, 1993)
# [[Georgia Hale]] zinema mutuko aktorea (AEB 1905-1985)
# [[Georgina Hale]] aktorea ( EB 1943-2024)
# [[Gertrud Kornfeld]] kimikaria (Alemania, 1891-1955)
# [[Giulia Rizzi]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Italia, 1989)
# [[Greta Scacchi]] aktorea (Italia/Australia 1960)
# [[Guo Qiqi]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 1998)
# [[Hailey Van Lith]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 2001)
# [[Haley Batten]] txirrindularia, mendian zilar olinpikoa (AEB 1998)
# [[Hao Ting]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2001)
# [[Harriet Boyd Hawes]] arkeologoa (AEB, 1871-1945)
# [[Haruka Funakubo]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Japonia, 1998)
# [[Haruka Kitaguchi]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Japonia, 1998)
# [[Helena Villar Janeiro]] idazlea (Lugo 1940)
# [[Henriette Herz]] idazlea, hezitzailea (Alemania 1764-1847)
# [[Hetty van de Wouw]] txirrindularia, keirinean zilar olinpikoa (Herbehereak 1998)
# [[Hezly Rivera]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 2008)
# [[Hina Hayata]] mahai-tenislaria 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna(Japonia, 2000)
# [[Huang Zhangjiayang]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2000)
# [[Huh Mi-mi]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Korea,2002)
# [[Ida Hahn-Hahn]] idazlea (Alemania 1805-1880)
# [[Ilona Maher]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1996)
# [[Inés de Guevara]] infanta (?- 1265)
# [[Inma López Silva]] idazlea (Coruña 1968)
# [[Ioana Vrinceanu]] arraunlaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Errumania, 1994)
# [[Irene Alba]] aktorea (Madril 1867-Bartzelona 1930)
# [[Irene Angelo]] erregina ezkontidea (Konstantinopla 1181-Alemania 1208)
# [[Irene Caba Alba]] aktorea (Argentina 1899-Madril 1957)
# [[Iryna Herashchenko|Iryma Herashchenko]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Ukraina, 1995)
# [[Jasmine Martin]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Hegoafrika, 2000)
# [[Jasmine Moore]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 2001)
# [[Jemima Montag]] Atleta. 2024ko Olinpiar Jokoetan brontzea eskuratu du (Australia, 1998)
# [[Jenny Rissveds ]] txirrindularia, mendian briontze olinpikoa (Suedia 1994)
# [[Jeon Hun-young]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Hego Korea, 1994)
# [[Jessica Hull]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Australia, 1996)
# [[Jessica Roberts]] txirrindularia, taldekako jazarpen brontze olinpikoa (EB 1999)
# [[Juana Camilión]] saskibaloi jokalaria, 3x3 zilar olinpikoa (Espainia 19)
# [[Julia Caba Alba]] aktorea (Madril1902-1988 19)
# [[Julia Trujillo]] aktorea (Madril 1932-2013)
# [[Julien Alfred]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Santa Luzia, 2001)
# [[June Sutor]] kristalografoa (Zeelanda Berria-1929 Londres)
# [[Katarina Johnson-Thompson]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Erresuma Batua, 1993)
# [[Katy Marchant]] txirrindularia, taldean urre olinpikoa (EB 1993)
# [[Kayla Canett]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1998)
# [[Kaylia Nemour]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 2006)
# [[Kaylyn Brown]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 2004)
# [[Kelsey Teneti]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 2001)
# [[Keyara Wardley]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2000)
# [[Kim Kum-yong|Kimkum-young]] mahai-tenislaria 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Ipar Korea, 2001)
# [[Krissy Scurfield]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2003)
# [[Kristen Thomas]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1993)
# [[Kristi Kirshe]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1994)
# [[Kristina Norvegiakoa]] printzesa, Gaztelako infanta (Norvegia 1234- Sevilla 1262)
# [[Laura Mart%C3%ADnez de Carvajal]] medikua (Kuba, 1869-1941)
# [[Lauren Doyle]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1991)
# [[Laviai Nielsen|Laviani Nielsen]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Londres, 1996)
# [[Leocadia Alba]] sopranoa, aktorea (Valentzia 1866-Madril 1952)
# [[Leonor Rodríguez de Castro]] Gaztelako infanta (?- Burgos 1275)
# [[Li Jiaman]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Txina, 1997)
# [[Lilian Suzette Gibbs]] botanikaria (Erresuma Batua, 1870-1925)
# [[Lim Si-hyeon]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Hego Korea, 2003)
# [[Linda Richards]] erizaina (AEB, 1841-1930)
# [[Lisa Mayer]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Alemania, 1996)
# [[Lisa van Belle]] txirrindularia, madison brontze olinpikoa (Herbehereak 2001)
# [[Louise Blanchard Bethune]] arkitektoa (AEB, 1856-1913)
# [[Lu Gwei-djen]] biokimikaria (Txina, 1904-1991)
# [[Luana Márton]] taekwondo jokalaria (Tenerife, 2006)
# [[Lucía Galán]] abeslaria, aktorea (Argentina 1961)
# [[Lucia Yépez Guzmán]] borrokalaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Ekuador, 2001)
# [[Lydia Rabinowitsch-Kempner]] bakteriologoa (Lituania-Alemania, 1871-1935)
# [[Maddi Wesche]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Zelanda Berria, 1999)
# [[Mahina Paul]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 2001)
# [[Maike van der Duin]] txirrindularia, madison brontze olinpikoa (Herbehereak 2001)
# [[Manon Veenstra]] txirrindularia, BMX lasterketan zilar olinpikoa (Herbehereak 1998
# [[Mar%C3%ADa Teresa Murillo]] botanikaria (Kolonbia, 1929-2017)
# [[Margaret Floy Washburn]] psikologoa (AEB, 1871-1939)
# [[Margarita Proventzakoa]] infanta, Frantziako erregina (Frantzia 1221-1295)
# [[Margarita Skulesdatter]] erregina (Norvegia 1208-1270)
# [[Margit Nordin]] gizonezkoekin lehiatu zen 1. emakume eskiatzailea (Suedia 1897-1982)
# [[María Belón]] medikua (Madril 1965)
# [[Maria Berta Rohangoa]] noblea (Austrohungariar Inperioa, 1868 – Viena, 1945)
# [[Maria Dimádi|Maria Dimadi]] erresistente exekutatua (Grezia, 1907-1944)
# [[María Liñeira]] literatura teorialaria (Coruña 1979)
# [[María Xosé Porteiro]] idazlea (Madril/Vigo 1952)
# [[Marie Lebour]] biologoa (Erresuma Batua, 1876-1971)
# [[Marie Luise Kaschnitz]] idazlea (Alemania 1901-Italia 1974)
# [[Marie Reichert]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 2001)
# [[Marie-Florence Candassamy]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 1991)
# [[Marion Dönhoff]] kazetaria, idazlea, kondesa (Prusia 1909-Alemania 2002)
# [[Marion J. Lamb]] biologoa (Erresuma BAtua, 1939-2021)
# [[Marion Walter]] matematikaria (Berlin 1928-AEB 2021)
# [[Marta Maggetti|Marta Maggeti]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Italia, 1996)
# [[Martyna Swatowska-Wenglarczyk]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 1994)
# [[Mary Moraa]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kenia, 2000)
# [[Mary Vaux Walcott]] botanikaria, ilustratazilea (AEB, 1860-1940)
# [[Matilda Smith]] botanikaria, ilustratzailea (Mumbai 1854- Londres 1926-1990)
# [[Melissa Jefferson]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Hego Carolina, 2001)
# [[Michele Greene]] aktorea (AEB 1962)
# [[Montse Dopico]] kazetaria (Lugo 1977)
# [[Montse Pena]] idazlea, literatura kritikaria (Coruña 1981)
# [[Muthulakshmi Reddy]] medikua eta legelaria (India, 1886-1968)
# [[Nam Su-hyeon]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Hego Korea, 2005)
# [[Nancy Green]] esklabo ohia, modeloa (AEB 1834-1923)
# [[Nancy Rourke]] margolari gorra (Kalifornia, 1957)
# [[Natalya Diehm]] txirrindularia, BMX librean brontze olinpikoa (Australia 1997)
# [[Naya Tapper]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1994)
# [[Nicole Heavirland]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1995)
# [[Nicole Shields]] txirrindularia, talde jazarpenean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1999)
# [[Nicole Yeargin]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (AEB, 1997)
# [[Nikola Ogrodníková|Nikola Ogrodikova]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Txekia, 1990)
# [[Niuta Tajtelbaum]] Varsoviako ghetto altxatzean aktibista eta soldadua (Polonia, 1917-1943)
# [[Noor Vidts]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna Belgika, 1996)
# [[Oi Ye-Jin]] tiratzailea, 10 m-urre olinpikoa (Hego Korea 2005)
# [[Olivia Apps]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1998)
# [[Pauline Ferrand-Prévot]] txirrindularia, mendian urre olinpika (Frantzia 1992)
# [[Pauline Grabosch]] txirrindularia, taldean brontze olinpikoa (Alemania 1998)
# [[Pauline Rifer de Courcelles]] artista (Paris, 1781-1851)
# [[Perris Benegas]] txirrindularia, BMX librean zilar olinpikoa (AEB 1995)
# [[Piper Logan]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2001)
# [[Prisca Awiti Alcaraz]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Londres, 1996)
# [[Rachael Blake]] aktorea (Australia 1971)
# [[Rebecca Petch]] txirrindularia, taldean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1998)
# [[Renata Knapik-Miazga]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 1988)
# [[Rhyne Howard]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 2000)
# [[Rosalia Fernández Rial]] poeta (Coruña 1988)
# [[Rosita Yarza]] aktorea (Madril 1922-1996)
# [[Rutka Laskier]] nerabe judua, egunerokogilea (Polonia 1929-Auschwich 1943)
# [[Sammy Sullivan]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1998)
# [[Sandra Ygueravide]] saskibaloi jokalaria, 3x3 zilar olinpikoa (Espainia 1984)
# [[Sarah Levy (errugbi jokalaria)]] Zazpiko brontze olinpikoa (Hegoafrika/Israel/AEB 1995)
# [[Sarah Stewart]] birologoa (Mexiko-AEB, 1905-1976
# [[Sarah Wynter]] aktorea (Australia 1973)
# [[Saya Sakakibara]] txirrindularia, BMX lasterketan urre olipikoa (Australia 1999)
# [[Shaane Fulton]] txirrindularia,taldean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 2000)
# [[Shanieka Ricketts]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Jamaika, 1992)
# [[Shin Yu-Bin]] mahai-tenislaria 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Ipar Korea, 2004)
# [[Sofia Raffaeli|Sofia Raffali]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Italia, 2004)
# [[Song Jiayuan]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 1997)
# [[Sonja Greinacher]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 1992)
# [[Sophiane Méthot]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kanada, 1998)
# [[Sophie Capewell]] txirrindularia, taldean urre olinpikoa (EB 1998)
# [[Stephanie Rovetti]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1991)
# [[Susana Rodríguez Navarro]] genetikalaria, ikertzailea (Murtzia 1972)
# [[Svenja Brunckhorst]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 2001)
# [[Tara Davis-Woodhall]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 1999)
# [[Taylor Perry (errugbi jokalaria)]] Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2000)
# [[Tenika Willison]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 2001)
# [[Teresa Alonso Otero]] Gerra Zibileko errepresaliatua (Madril, 1916- 1995)
# [[Thea LaFond]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Dominika, 1994)
# [[Tota Alba]] aktorea (Argentina 1914-Madril 1983)
# [[Tysha Ikenasio]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 1997)
# [[Ursula Bellugi]] psikologoa (AEB, 1931-2022)
# [[Vega Gimeno]] saskibaloi jokalaria, 3x3 zilar olinpikoa (Espainia 19)
# [[Věra Kohnová]] nerabe judua, egunerokogilea (Txekoslovakia 1929-Izbica Ghettoa 1942)
# [[Veronica Codesal]] abeslaria (Belgika 1977)
# [[Victoria Ohuruogu]] atleta. 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Londres, 1993)
# [[Viktorija Senkutė]] arraunlaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan brontzea eskuratu du (:ituania, 1996)
# [[Vinesh Phogat]] borrokalaria (India, 1994)
# [[Violante Aragoikoa]] erregina ezkontidea (Zaragoza 1236- Orreaga 1256)
# [[Violante Hungariakoa]] Aragoiko erregina ezkontidea (1215-Huesca 1251)
# [[Virginia Cherrill]] aktorea (AEB 1908-1996)
# [[Vittoria Guazzini]] txirrindularia, madison urre olinpikoa (Italia 2000)
# [[Viviana Márton|Viviana Martón]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Tenerife, 2006)
# [[Wang Lanjing]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2005)
# [[Yang Jiayu|Yang Jiagu]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 1996)
# [[Yemisi Ogunleye|Yamesi Ogunleye]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Alemania, 1998)
# [[Zhang Shan]] urrezko domina tiroan 1992 (Txina, 1968)
# [[Zhao Jie]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Txina, 2002)
# [[Zoé Claessens]] txirrindularia, BMX lasterketan brontze olinpikoa (Suitza 2001)
# [[Zonia Baber]] geografo, geologo, irakaslea (AEB, 1862-1956)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''uztaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Berta Peña Parras]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Valladolid, 1889-Bilbo, 1938)
# [[Beatrice Salvioni]] '''SORTUA''' filologoa eta idazlea (Italia, 1995)
# [[Natalia Ortiz Ceberio]] '''SORTUA''' Marta planaren aurkitzailea (Donosti, ?)
# [[Olatz Osa Zubia|Olatz Osa]] '''SORTUA''' pedagogoa, kudeatzailea (Oñati, 1970)
# [[Maria Cueto]] '''SORTUA''' artista (Avilés, 1960)
# [[Feliciana Etxabe Artola]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Zeberio, 1897-Bilbo, 1938)
# [[Alaine Arruti Lejarzegi]] '''SORTUA''' psikologoa (Gernika, 1983)
# [[Clara Maass]] erizaina (AEB, 1876-1901)
# [[Deborah Sampson]] soldadua (AEB 1760-1827)
# [[Anna Maria Lane]] soldadua (AEB 1755-1810)
# [[Sally St. Clair]] soldadua (AEB ?-1782)
# [[Eleonore Prochaska]] soldadua (Alemania 1785-1813)
# [[Margaret Corbin]] erizaina, soldadua (AEB 1723-1792)
# [[Hannah Snell]] soldadua (EB 1723-1792)
# [[Carme Contreras Verdiales]] aktorea (Zaragoza 1932-2020)
# [[Asunción Sancho]] aktorea (Madril 1930-2018)
# [[Cándida Losada]] aktorea (Argentina 1915-Madril 1922)
# [[Carola Fernán Gómez]] aktorea (Madril 1899-1967)
# [[Françoiz Breut]] abeslaria eta ilustrailea (Frantzia, 1969)
# [[Sankie Mthembi-Mahanyele]] politikaria, aktibista (Hegoafrika 1951)
# [[Nadezhda Alilúyeva]] Stalinen 2. emaztea (Errusia 1901-1932)
# [[Colette Capdevielle]] politikaria (Frantzia, 1958)
# [[Mariana Travacio]] idazlea (Argentina, 1967)
# [[Coccinelle (artista)]] artista, dantzaria, abeslaria eta aktore transgeneroa (Paris, 1931-2006)
# [[Rosaura Ruiz Gutiérrez]] biologoa, idazlea (Mexiko, 1950)
# [[Marie-Andrée Schwindenhammer]] trans ekintzailea (La Neuveville-lès-Raon, Vosges, 1909 - Chartres, Eure-et-Loir, 1981)
# [[Herminia Álvarez Herrera]] iraultzailea, hezitzailea (Mexiko 1888-1955)
# [[Dolores Bolio Cantarell]] idazlea (Mexiko 1880-1950)
# [[Gertrudis Tenorio Zavala]] poeta, hezitzailea (Mexiko 1843-1926)
# [[Elena Sánchez Valenzuela]] aktorea, kazetaria, artxibozaina (Mexiko 1900-1950)
# [[Irene López Heredia]] aktorea (Murtzia 1898-Madril 1962)
# [[Mari Paz Molinero]] aktorea (Txile 1914-Madril 2004)
# [[Carmen Díaz]] aktorea (Sevilla 1896-1979)
# [[Lola Pons Rodríguez]] filologoa, irakaslea (Bartzelona 1976)
# [[Cristina Farfán]] maistra, idazlea (Mexiko 1846-1880)
# [[Natalia Serdán Alatriste]] iraultzailea, aitzindaria (Mexiko 1875-1938)
# [[Chantal Montellier]] Frantziako idazle eta komikigilea (Bouthéon, 19472.1943)
# [[May Ayim]] ekintzaile afroalemaniarra (Alemania, 1960-1996)
# [[Maria Rosaria Omaggio]] aktorea (Italia, 1959-2024)
# [[Clarisa Navas]] zinemagilea (Argentina, 1989)
# [[Jacqueline Harpman]] psikoanalista (Belgika, 1929-2012)
# [[Ana Figuero]] feminista, sufragista (Txile, 1907-1970)
# [[Sara Ahmed]] filosofo angroaustraliarra (Erresuma Batua, 1969)
# [[Katherine Dunn]] eleberrigile, poeta eta kirol-kazetaria (AEB, 1945-2016)
# [[Marianne Baum]] anfifaxista gillotinatua (Alemania, 1912-1942)
# [[Marie-Hélène Schwartz]] matematikaria (Frantzia, 1913-2013)
# [[Victoria Raquel Bajar Simsolo]] zientzialaria (Argentina, 1942-2016)
# [[Juana Manso]] idazle, kazetari, hezitzaile (Argentina, 1819-1875)
# [[Isabel de Liaño]] idazlea (Valladolid, XVI. mendea)
# [[Louise-Victorine Ackermann]] poeta (Frantzia, 1813-1890)
# [[Valentina Pinelo]] moja, poeta (Sevilla, XVI. mendea- 1629?)
# [[Pilar Primo de Rivera]] Sección Femeninako zuzendaria (Madril, 1907-1991)
# [[Basauriko 11k]] Epaiketaren prozesua
# [[Angela Peralta]] sopranoa, konpositorea (Mexiko 1845-1883)
# [[Alicia Arévalo (kazetaria)]] 1. emakumea futbol partida kontatzen ( Bartzelona 1978)
# [[Sara Giménez León]] kirol kazetaria (Girona 1991)
# [[Patricia Campos Doménech]] armadako pilotua, futbol-entrenatzailea (Castelló 1977)
# [[Niní Montiám]] aktorea (Madril 1917-1986)
# [[Ana Adamuz]] aktorea (Jaén 1886-Madril 1971)
# [[Pepita Serrador]] aktorea (Argentina 1913-1964)
# [[Teresa Serrador]] aktorea (Bolivia 1899-Argentina 1982)
# [[Amparo Martí]] aktorea (Valentzia 1903-Madril 1973)
# [[María Mayor]] aktorea (?- Madril 1939)
# [[Rosa Torre González]] maistra, politikaria (Mexiko 1890-1973)
# [[Nadezhda Zabela - Vrubel]] abeslaria (Errusia, 1868-1913)
# [[H%C3%A9l%C3%A8ne Metzger]] zientzia filosofoa (Frantzia, 1889-1944)
# [[Inez Clare Verdoorn]] botanikaria (Hegoafrika, 1896-1989)
# [[Edith Quimby]] medikuntzan eta fisikan ikertzailea (AEB, 1891-1982)
# [[Maria Poumier]] irakasle frantsesa (Cannes, 1950)
# [[Marie-Jo Bonnet]] Frantziako historialaria eta feminista (Deauville, 1949)
# [[Julia Rodríguez-Maribona]] fregonaren asmatzailea (Asturias 1923-Suitza 2005)
# [[Julia Montoussé Fargues]] fregonaren asmatzailea (?-Asturias 1971)
# [[Esperanza Grases]] aktorea (Bartzelona 1920-1995)
# [[Alexandra Trusova]] patinatzailea (Errusia 2004)
# [[Jéssica Bouzas Maneiro]] tenislaria (Pontevedra 2002)
# [[Claudia Fernández Sánchez]] padel jokalaria (Madril 2006)
# [[Gemma Triay]] padel jokalaria (Menorca 1992)
# [[Lucía Sainz]] padel jokalaria (Bartzelona 1984)
# [[Marta Ortega Gallego]] padel jokalaria (Madril 1997)
# [[Alicia Arévalo González]] arkeologoa (Madril 1965)
# [[Manuela Barreiro]] farmazialaria (Galizia, 1877-1953)
# [[Martha Aliaga]] estatistika hezitzailea (Argentina, 1937-2011)
# [[Matilde Carranza]] akademikoa (Costa Rica, 1892-1981)
# [[Erin Andrews]] kirol-kazetaria (AEB, 1978)
# [[Helen Alma Newton Turner]] genetista, estatistikaria (Australia, 1908-1995)
# [[Violet Jessop]] Titanic ontziko zerbitzaria (Argentina 1887-1971)
# [[Celia Giraldo]] zinemagilea (Bartzelona 1995)
# [[Luz Rello Sánchez]] asmatzailea, dislexia- aplikazioa ( 1984)
# [[Fermina Orduña]] asmatzailea, esne zalgurdia (Espainia XIX. mendea)
# [[Gladys West]] matematikari asmatzailea, GPSrako garrantzitsua (AEB 1930)
# [[Ariana Sánchez]] padel jokalaria (Tarragona 1997)
# [[Marta Marrero]] padel jokalaria (Kanariak 1983)
# [[Bea González]] padel jokalaria (Malaga 2001)
# [[Marie Van Brittan Brown]] asmatzailea, telebista zirkuitu itxia (AEB 1922-1999)
# [[Miriam Benjamin]] asmatzailea, seinale aulkia (AEB 1861-1947)
# [[Sarah Boone]] asmatzailea, mahukak eta lisatzeko taula (AEB 1832-1904)
# [[Nancy Johnson (asmatzailea)]] izozkailu artifiziala (AEB 1794-1890)
# [[Victoria Reyes-García]] antropologoa (Bartzelona 1971)
# [[Amaia Yoldi ]] gidoilaria, film-zuzendaria (Iruñea 1973)
# [[Julie Donaldson]] kirol-kazetaria (AEB, 1978)
# [[Faustina Sáez de Melgar]] idazlea (Madril, 1834-1895)
# [[Gloria Melgar |Gloria Melgar Sáez]] margolaria eta musikagilea (Madril, 1859-1938)
# [[Julia de Asensi]] idazlea (Madril, 1849-1921)
# [[María del Pilar Sinués]] idazlea (Zaragoza, 1838 - Madril, 1893)
# [[Margaret Crane]] Predictor-aren asmatzailea (AEB 1941)
# [[Emily Cummins]] asmatzailea, ur-eramaile iraunkorra (EB 1987)
# [[Evelyn Miralles]] NASAko ingeniaria, asmatzailea, ilargirako etxea (Venezuela/AEB 1967)
# [[Janet Emerson Bashen]] asmatzailea, software aplikazioa (AEB 1957)
# [[Jeanne Bertrand]] argazkilaria (Frantzia 1880-1957)
# [[Maral Yazarloo-Pattrick]] motoziklismo ekintzailea, diseinatzailea (Iran 1981)
# [[María del Carmen Ortiz de Arce]] asmatzailea, itsuentzako idazkailua (Espainia ?-1932)
# [[Martine Bertereau]] geologo aitzindaria (Frantzia 1590-1642)
# [[Margarete Steiff]] jostuna, jostaiu diseinatzailea (Alemania 1847-1909)
# [[Heike Makatsch]] aktorea (Alemania 1971)
# [[Leena Peltonen-Palotie]] genetista (Finlandia, 1952-2010)
# [[Gertrude Scharff Goldhaber]] fisikari nuklearra (Alemania-AEB, 1911-1998)
# [[Jackie MacMullan]] kazetaria (AEB, 1960)
# [[María Teresa de Filippis]] 1 Formulako lehen emakume gidaria (Italia 1926-2016)
# [[Suzanne von Borsody]] aktorea (Alemania 1957)
# [[Rosemarie Fendel]] aktorea (Alemania 1927-2013)
# [[Gemma Jones]] aktorea (EB 1942)
# [[Anna Chancellor]] aktorea (EB 1965)
# [[Sienna Guillory]] aktorea (EB 1975)
# [[Jana Pallaske]] aktorea, rock abeslaria (Alemania 1979)
# [[Alysson Paradis]] aktorea (Paris 1984)
# [[Sophie Nélisse]] aktorea (Kanada 2000)
# [[Isabelle Nélisse]] aktorea (Kanada 2003)
# [[Rebeca Gerschman]] biologo, fisiologoa (Argentina, 1903-1986)
# [[Zarina (artista)]] artista (India 1937-Londres 2020)
# [[Marta Pan]] eskultore hungariar eta frantziarra (1923-2008)
# [[Sonia Cotelle]] fisikari, kimikaria (Polonia, 1896-1945)
# [[Anna Barbara Reinhart]] matematikaria (Suitza, 1730-1796)
# [[Helene Weigel]] aktorea (Austria 1900-Alemania 1971)
# [[Marieluise Fleißer]] antzerkigilea (Alemania 1901-1971)
# [[Monica Bleibtreu]] aktorea (Austria 1944-2009)
# [[Hedwig Bleibtreu]] aktorea (Austria 1868-1958)
# [[Martine McCutcheon]] aktorea, abeslaria (EB 1976)
# [[Lyn St. James]] auto gidaria (AEB 1947)
# [[Cathy Muller]] auto gidaria (Frantzia 1962)
# [[Giovanna Amati]] 1 Formulako gidaria (Italia 1959)
# [[Desiré Wilson]] 1 Formulako gidaria (Hegoafrika 1953)
# [[Divina Galica]] atleta, 1 Formulako gidaria (EB 1944)
# [[Patricia Font]] zinema zuzendaria (Bartzelona, 1978)
# [[Sheila Heti]] idazlea (Kanada, 1976)
# [[Judy W. Reed]] asmatzailea (AEB 1826-1905ç)
# [[June Downey]] psikologoa (AEB, 1875-1932)
# [[Else Lasker-Schüler]] judua, poeta, marrazkilaria (Alemania 1869- Palestina1945)
# [[Maria Koppenhöfer]] aktorea (Alemania 1901-2009)
# [[Sibylle Lewitscharoff]] idazlea (Alemania 1954-2023)
# [[Geraldine McEwan]] aktorea (EB 1932-2015)
# [[Emily Beecham]] aktorea (EB/AEB 1984)
# [[Linda Bassett]] aktorea (EB 1950)
# [[Jacqueline McKenzie]] aktorea (Australia 1967)
# [[Susan Prior]] aktorea (Australia 1972)
# [[Hanne Wieder]] aktorea (Alemania 1925-1990)
# [[Mascha Kaléko]] poeta judua (Polonia zaharra 1907-Suitza 1975)
# [[Madge Addy]] ileapaintzaile, erizain eta espia (Erresuma Batua, 1904-1970)
# [[Balamani Amma]] idazle poeta indiarra (India, 1909-2004)
# [[Sybilla Righton Masters]] asmatzailea (AEB 1676-1720)
# [[Lenka Franulic]] kazetaria (Txile 1908-1961)
# [[Ana Ramírez Cañil]] kazetaria (Madril, 1958)
# [[Samantha Bailly]] idazle, gidoilari eta bideogilea (Frantzia, 1988)
# [[Malak Mattar]] margolaria, ilustratzailea (Palestina, 1999)
# [[Sophie Opel]] enpresaburua, ekintzailea, aitzindaria (Alemania 1840-1913)
# [[Joanne Simpson]] meteorologoa (AEB, 1923-2010)
# [[Laura Knight]] artista (Erresuma Batua, 1877-1970)
# [[Myrtelle Canavan]] medikua, ikertzailea (AEB, 1879-1953)
# [[Teresa San Román Espinosa]] antropologoa (Pontevedra 1940- ? 2024)
# [[Phyllis Kaberry]] antropologo aitzindaria (AEB/Australia 1910- Londres 1977)
# [[Dorothea Mackellar]] idazlea (Australia 1885-1968)
# [[Berta Luisi]] margolaria (Uruguai 1924-2008)
# [[Rachel Nichols (kazetaria)]] (AEB 1973)
# [[Yolanda Soler]] judoka eta entrenatzailea (Madril, 1971)
# [[Ariane Toro|Arianne Toro]] Judoka. olinpikoa (Bilbo, 2003)
# [[Gloria Gordon Bolotsky]] informatikaria (AEB, 1921-2009)
# [[Mavis Batey]] kriptoanalista (Erresuma Batua, 1921-2013)
# [[Gertrude Elles]] geologoa, paleontologoa (Erresuma Batua, 1872-1960)
# [[María Assumpción Raventós]] margolaria (Katalunia, 1930)
# [[Jemele Hill]] kirol kazetaria (AEB 1975)
# [[Özlem Türeci]] ikertzailea, inmunologoa (Alemania 1967)
# [[Ai Tsunoda]] judoka (LLeida 2002)
# [[Telma Monteiro]] judoka (Portugal 1985)
# [[Monika Buch]] diseinatzailea (Valentzia/Herbehereak 1936)
# [[Pati Nuñez]] diseinatzaile grafikoa (Girona 1959)
# [[Clara Montagut]] diseinatzaile grafikoa (Madril 1975)
# [[Ena Cardenal de la Nuez]] diseinatzaile grafikoa (Kanariak 1968)
# [[Laura Meseguer]] tipografoa (Bartzelona 1968)
# [[Teresa Wilms Montt]] idazlea (Txile 1893-Paris 1921)
# [[Tatiana Gaviola]] film zuzendaria (Txile 1956)
# [[Mísia]] abeslaria (Portugal 1955-2024)
# [[Maria L. de Hernández]] aktibista (Mexiko 1896-1986)
# [[Saloua Raouda Choucair]] margolaria, eskultorea (Libano 1916-2017)
# [[Françoise Collin]] feminista, filosofoa, idazlea (Belgika 1928-2012)
# [[Ethel Shakespear]] geologoa (Erresuma Batua, 1871-1946)
# [[Eva Lefever]] margolaria (Txile 1955)
# [[Carmen Meneses]] ikertzailea, antropologoa (Madril, 1966)
# [[Henrietta Skelton]] idazlea (AEB, 1839-1900)
# [[Anne Fausto-Sterling]] biologo, sexologo, feminista (AEB, 1944)
# [[Cécile Biéler|Cécile Biéter]] ingeniaria (Suitza, 1884-1966)
# [[Isabelle Gatti de Gamond]] hezitzailea, ekintzaile aitzindaria (Frantzia 1839- Belgika 1905)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''ekaina''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Adela Campaña Ortiz]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Sause, 1886-Izko, 1936)
# [[Adelina Fernández Pérez|Adelina Fernández Perez]] efe- '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Portugal, 1889-Bilbo, 1938)
# [[Ana Naranjo Marín]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Sevilla, 1883 - Bilbo, 1937)
# [[Antonia Caballé]] efe- '''SORTUA''' Frankismoaren biktima (Ziritza, 1873 - Argelès sur Mer, 1945)
# [[Araceli Álvarez Calvo|Araceli Alvarez Calvo]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean bere buruaz beste egin zuen (Iruñea, 1894-Huesca, 1936)
# [[Araceli Oñate]] ----'''SORTUA''' unibertsitateko irakaslea (Valladolid)
# [[Asunción Campaña Ortiz]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Sause, 1869-Izko, 1936)
# [[Cecilia Álvarez Calvo|Cecilia Älvarez Calvo]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean bere buruaz beste egin zuen (Iruñea, 1897-Huesca, 1936)
# [[Cecilia Idirin Garabieta]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Lezama, 1913-Bilbo, 1937)
# [[Dominica Azparren Gil]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua ((Oibar, 1884 - Nardoze Alduate, Urraulbeiti, 1936)
# [[Elizabeth Casillas Valbuena]] e--- '''SORTUA''' kazetaria eta komiki gidoilaria (Bilbo, 1986)
# [[Eloína Linares]] ef-- '''SORTUA''' ekintzailea (Santander 1948)
# [[Emilia Arraiza Garín]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Zirauki, 1894 - Erreniega, 1936)
# [[Enolasca Vela Salvador]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Cortes, 1904 - 1936)
# [[Escolástica Antonia Martina Astibia Iturbe|Escolástica Astibia Iturbe]] efef '''SORTUA''' Durangoko bonbarketan erailda moja (Narvarte, 1881-Durango, 1936)
# [[Eskolastika Mendizabal Imatz]] efef '''SORTUA''' Bizkaiko amama (Bermeo, 1863-1969)
# [[Felisa Aguado Sainz]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Murchante, 1872-Valdierra, 1936)
# [[Felisa Argiñano Arzoz|Felisa Argiñano]] efef '''SORTUA''' Espainiako Gerra Zibilean Ventasko kartelan hildakoa (Zudaire, 1903-Madril, 1939)
# [[Francisca Alonso Prado]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua. (Azagra, 1896 - Rincón de Soto, 1936
# [[Jessica Ruiz Pérez|Jesica Ruiz]] ef-- '''SORTUA''' kimikaria eta politikaria (Durango, 1983)
# [[Josefa Bueno Algárate]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Morata de Jiloca, 1907 - Tutera, 1936)
# [[Josi Sierra Orrantia]] ef-- '''SORTUA''' irakaslea, dokumentalgia eta wikilaria (Bilbo, 1959)
# [[Juana Tomasa Charela Vidas]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Tutera, 1881 - 1936)
# [[Kontxita Martinez de Lezea]] e-ef '''SORTUA''' maistra, ikastola bultzatzailea (Tolosa, 1949-2023)
# [[Laida Arbizu Agirre]] e--- '''SORTUA''' ikertzailea (Ordizia, 2000)
# [[Maite Etxeberria]] e--- '''SORTUA''' Ozazeko auzapeza (Biarritz, 1956)
# [[Maite Rosende Gutierrez]] e--- '''SORTUA''' ilustratzailea (Donostia, 1991)
# [[Maritxu Egiguren]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Zaldibar, 1921 - Bartzelona, 1981)
# [[Misericordia Abad Alcega]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Zaragoza, 1905-Cortes, 1936)
# [[Nerea Ariznabarreta Izkue]] ef-- '''SORTUA''' narratzailea eta antzergilea (Eibar, 1981)
# [[Simona Calleja Aguado]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua. (Cabanillas, 1918-Valtierra, 1936)
# [[Sotera Novia de Salcedo]] --ef '''SORTUA''' Boliviako esploratzaile eta idazlea (Bilbo, XIX. mendea)
# [[Teresa Chiches Ledesma]] e-ef '''SORTUA''' (León, 1911 - Bilbo, 1937)
# [[Xole Aire]] ef--'''SORTUA''' auzapeza eta artzaina (Urepel, 1973)
# [[Ada Martí Vall]] kazetaria, idazlea (Katalunia 1914-Frantzia 1960)
# [[Adelitak]] Mexikoko iraultzako emakume soldaduak,laguntzaileak (1910-1917)
# [[Aída Parada ]] sufragista (Txile 1903-1983)
# [[Alba Rico]] aktorea, abeslaria (Murtzia 1989)
# [[Alice Bolingbroke Woodward]] ilustratzailea (Londres, 1862-1951)
# [[Alicia Asín]] adimen artifizialean aditua (Zaragoza 1982)
# [[Amanda Labarca]] irakaslea, feminista (Txile 1886-1975)
# [[Amy Bailey]] hezitzailea, sufragista (Jamaika, 1875-1990)
# [[Ana Esmeralda]] aktorea, dantzaria (Tetuan 1931-Brasil 2022)
# [[Ana Mar%C3%ADa Zeno]] mediku, sexologo (Argentina, 1922-2011)
# [[Ana Rosa Chacon]] politikaria eta sufragista (Costa Rica, 1889-1985)
# [[Ángela Mazzini Bricala]] idazlea (Cádiz, 1809-Santa Cruz Tenerifekoa, 1894)
# [[Àngels Margarit ]] dantzaria, koreografoa, pedagogoa (Bartzelona 1960)
# [[Anita Brenner]] historialaria, idazlea (Mexiko 1889-1973)
# [[Anita Bryant]] folk-, gospel- abeslaria (AEB 1940)
# [[Anna Gunn]] aktoreak (AEB 1968)
# [[Anna Maria Mozzoni]] kazetaria, politikaria, sufragista (Italia 1837-1920)
# [[Anne Nelson]] antzerkilea (AEB, 1954)
# [[Annette Beveridge]] itzultzailea (EB 1842-1929)
# [[Annie Pardo Cemo]] biologo zelularra (Mexiko 1941)
# [[Antonia Varela Pérez]] astrofisikaria (Kanariak 1965)
# [[Aurélia de Sousa]] margolaria (Txile/Portugal 1866-1922)
# [[Aurora Reyes]] margolaria (Mexiko 1908-1985)
# [[Beau Garrett]] aktorea, modeloa (AEB 1982)
# [[Bega Begum]] enperatriza (Mogol Inperioa 1511-1582)
# [[Begoña Villacís]] abokatua, politikaria (Madril 1977)
# [[Belén Funes]] film zuzendaria, gidoilaria (Bartzelona 1984)
# [[Blanca Álvarez Mantilla]] kazetaria (Madril 1931-2000)
# [[Blanca Catal%C3%A1n de Oc%C3%B3n y Gayol%C3%A1]] botanikaria (Aragoi, 1860-1904)
# [[Brittany Brewer]] saskibaloi-jokalaria (AEB 1997)
# [[Calypso Botez]] idazlea (Errumania, 1880-1933)
# [[Carlota Rosales]] margolaria (Madril 1872-1958)
# [[Carmen Caamaño Díaz]] ekintzaile politikoa (Madril 1909-2006)
# [[Carmen Santonja]] kantautorea, idazea, margolaria (Madril 1934-2000)
# [[Carmen Werner Vallejo]] dantzaria, koreografoa (Madril 1953)
# [[Carmina Virgili]] geologoa, politikaria (Bartzelona, 1927-2014)
# [[Cathay Williams]] esklaboa, militarra (AEB 1844-1893)
# [[Cecilia Álvarez Correa]] ingeniari industriala, politikaria (Kolonbia 1953)
# [[Charlotte de Turckheim]] aktorea, umoregilea (Frantzia 1955)
# [[Charlotte Scott]] matematikaria (Erresuma Batua, 1858-1931)
# [[Chékéba Hachemi]] aktibista, idazlea, 1. emakume diplomazialaria (Afganistan 1974)
# [[Christine Brennan]] kirol kazetaria (AEB, 1958)
# [[Christine Jorgensen ]] aktorea, aktibista (AEB 1926-1989)
# [[Claire Voisin]] matematikaria (Frantzia 1962)
# [[Clara Che Tórtola]] saskibaloi jokalaria (Valentzia 1997)
# [[Clara Isabel Francia]] kazetaria (Errioxa 1940)
# [[Clotilde Catal%C3%A1n de Oc%C3%B3n y Gayol%C3%A1]] entomologoa, poeta (Aragoi, 1863-1946)
# [[Concha Caballero]] politikaria (Baena, 1956 - Sevilla, 2015)
# [[Concha Michel]] abeslaria, ikertzailea (Mexico 1899-1990)
# [[Conchita Goyanes]] aktorea (Malaga 1946-Madril 2016)
# [[Conchita Montes]] aktorea (Sevilla 1914- Portugal 1994)
# [[Dámasa Cabezón]] pedagogo eta hezitzailea (Argentina, 1792 -Txile, 1861)
# [[Desirée de Fez]] kazetaria, idazlea, zinema kritikaria (Bartzeloa 1977)
# [[Diana Navarro]] abeslaria (Malaga 1978)
# [[Dilras Banu Begum]] enperatriza (Mogol Inperioa 1622-1657)
# [[Dodo (komikigilea)|Dodo]] Frantziako komikigilea (Rabat, 1955)
# [[Dolores Correa Zapata]] idazlea (Mexiko 1853-1924)
# [[Dolores Jiménez Muro]] hezitzailea, iraultzailea (Mexiko 1848-1925)
# [[Édith Grattery]] Frantziako ilustratzaile eta komikigilea (Marseilla, 1960)
# [[Edith Lederer]] nazioarteko kazetaria (AEB, 1943)
# [[Elena Arizmendi Mejia]] idazle feminista (Mexiko, 1884-1949)
# [[Elena Martín Ortega]] psikologa eta irakaslea (Espainia 195??)
# [[Elena Santonja]] tb aurkezlea (Madril 1932-2016)
# [[Elena Torres Cuéllar]] lider iraultzailea (Mexiko 1893-1970)
# [[Elizabeth Bugie]] biokimikaria (AEB, 1920-2001)
# [[Elsa von Freytag-Loringhoven|lsa von Freytag-Loringhoven]] Artista (Alemania, 1874-1927)
# [[Emily Bisharat]] legelaria (Jordania, 1913-2004)
# [[Encarnación Cubas Báez]]
# [[Enriqueta Morales]] hezitzailea eta erizain feminista (APanama, 1891-1986)
# [[Estelle Ramey]] endokrinologo, feminista (AEB, 1917-2006)
# [[Ethel Arnold]] kazetari, idazle eta hizlari, emakumeen sufragioaren aldeko aktibista (Britainia Handia 1865- 1930)
# [[Eugénie Brazier]] sukaldaria (Frantzia 1895-1977)
# [[Eunice Odio]] poeta (Costa Rica 1919- exiko 1974)
# [[Fatoumata K%C3%A9b%C3%A9]] astrofisikaria, hezitzailea (Frantzia, 1985)
# [[Fereshteh Ahmadi]] eleberrigilea (Iran 1972)
# [[Florence Cestac]] Frantziako komikigilea
# [[Florence Farmborough]] argazkilaria , idazlea (Britainia, 1887-1978)
# [[Florencia Serranía Soto]] ingeniari mekanikoa (Mexiko 1963)
# [[Franca Rame]] aktorea, idazlea, politikaria (Italia 1929-2013)
# [[Frances Jolliffe]] aktorea (AEB, 1873 – 1925)
# [[Gemma Cuervo]] aktorea (Bartzelona 1934)
# [[Gertrude Mary Woodward]] ilustratzailea (Britainia, 1854-1939)
# [[Greta Fernández]] aktorea (Bartzelona 1995)
# [[Gulbadan Begum]] biografoa, poeta, printzesa (Mogol Inperioa 1523-1603)
# [[Hamida Banu Begum]] enperatriza (Mogol inperioa 1527-1604)
# [[Hedwig Bleuler-Waser]] sufragista (Zurich, 1869 - Zollikon, 1940)
# [[Hiromi Uehara]] piano-jolea (Japonia 1979)
# [[Ifigenia Martinez]] ekonomialaria, politikaria (Mexiko 1930)
# [[Ingibjörg H. Bjarnason]] sufragista, irakaslea, artista eta politikaria (Islandia, 1867-1941)
# [[Inma Serrano]] kantautorea (Alacant 1968)
# [[Isa Duque]] psikologoa, sexologoa (Zaragoza, 1985)
# [[Isabel Andreu de Aguilar]] sufragista,ekintzailea (Puerto Rico, 1887-1948)
# [[Isabel Tenaille]] tb aurkezlea (Madril 1951)
# [[Isabella Mamani|Isabella Brunilda Mamani]] iamara abokatua eta politikaria (Txile, 1988)
# [[Itelvina Massioli]] pedagogo feminista (Brazil, XX. mendea)
# [[Jahanara Begum]] printzesa, poeta (Mogol Inperioa 1614-1681)
# [[Jahanzeb Banu Begum]] printzesa (Mogol Inperioa 1649-1705)
# [[Jan Goodwin]] idazlea eta ikerketa kazetaria (AEB, 1948)
# [[Jane Brigode]] politikaria (Belgika, 1870-1952)
# [[Janeane Garofalo]] komediantea, aktorea (AEB 1964)
# [[Jeanne Córdova]] idazlea, lesbiana aitzindaria (Alemania/AEB 1948-2016)
# [[Jojo Moyes]] kazetaria, idazlea (EB 1969)
# [[Juana Belén Gutiérrez de Mendoza]] hezitzailea, sufragista (Mexiko 1875- 1942)
# [[Julia Piaton]] aktorea (Frantzia 1985)
# [[June Carmona]] saskibaloi jokalaria (Gasteiz 2005)
# [[Karla Jay]] idazlea, ikertzailea (AEB 1947)
# [[Kathryn Bertine]] kirolaria, aktibista eta idazlea (AEB, 1975)
# [[Kelly McEvers]] kazetaria, gerrako korrespontsala (AEB, 1970)
# [[La Niña de La Puebla]] abeslaria (Sevilla 1908-Malaga 1999)
# [[Laia Raventós Roig]]saskibaloi jokalaria (Bartzelona 1997)
# [[Laura Aliaga]] saskibaloi jokalaria (Alacant 1994)
# [[Laura Granados]] kantautorea (Cádiz 1966)
# [[Laura Juliana Ramírez Ruiz]] ilustratzailea, komunikatzalea eta sortzailea (Mexiko...)
# [[Lila Clunas]] sufragisa (Eskozia, 1875-1968)
# [[Lisa Gherardini]] noblea, Mona Lisa (Florentzia 1479-1542)
# [[Louise Weiss]] idazlea, politikaria (Frantzia 1893-1983)
# [[Lucía Gil]] abeslaria, aktorea (Madril 1998)
# [[Luz Vidal]] Sindikalista, politikaria, maputxea (Txile, 1973)
# [[Maite Cazorla]] saskibaloi jokalaria (Kanariak 1997)
# [[Malagako emakumeen kartzela zaharra]] (1937-1954)
# [[Manolita Piña]] artista (Uruguai, 1883-1994)
# [[Mara Goyanes]] aktorea (Madril 1942-2006)
# [[Margaret Ogola]] pediatra, idazlea (Kenya, 1958-2011)
# [[Maria Angela Ardinghelli]] Itzultzailea, matematikaria, fisikaria (Italia, 1728-1825)
# [[Maria Cederschiöld]] kazetaria eta sufragista (Suedia, 1856-1935)
# [[María del Refugio García]] maistra, sufragista (Mexiko 1889-1973)
# [[María Dolores Medina]] kristau erlijiososa (Mexiko 1860- 1925)
# [[María José Goyanes]] aktorea (Madril 1948-)
# [[María Luisa Ponte]] aktorea (Valladolis 1918-Madril 1996)
# [[María Parrado]] abeslaria (Cádiz 2001)
# [[María San Juan]] kazetaria (Asturias 1963)
# [[María Villalón]] abeslaria (Malaga 1989)
# [[Marie Ange Guillaume]] kazetari, idazle eta gidoilaria (Frantzia, 1945)
# [[Marjory Warren]] geriatra (Erresuma Batua, 1897-1960)
# [[Marta Hermida]] saskibaloi jokalaria (Madril 1997)
# [[Martha Jungwirth]] margolaria (Austria 1940)
# [[Maruja Callaved]] tb aurkezlea (Huesca 1921-Madril 2018)
# [[Mary Fields]] esklaboa, 1. postari afroamerikarra (AEB 1832-1914)
# [[Mary Garden]] opera abeslaria (Eskozia, 1874-1967)
# [[Mary J. Rathbun]] zoologoa (AEB, 1860-1943)
# [[Mazie E. Clemens]] Lehen Mundu Gerrako korresponsala (AEB, 1890-1952)
# [[Mélanie Auffret]] film zuzendaria, gidoilaria Frantzia, XX. mendea)
# [[Mercedes Gómez Otero]] preso komunista (Madril 1915-?)
# [[Meredith Monroe]] aktorea (AEB 1969)
# [[Mimí Muñoz]] aktorea (Espainia 1914-1987)
# [[Mireia Hernández]] igeriketa sinkronizatuko kirolaria (Espainia 2002)
# [[Modesta Sanginés Uriarte]] idazle eta musikagilea (Bolivia, 1832-1887)
# [[Mumtaz Mahal]] enperatriza (Mogol Inperioa 1593-1631)
# [[Nadira Banu Begum]] printzesa (India 1618-Pakistan 1659)
# [[Nathalie Roques]] Frantziako idazlea eta komikigilea
# [[Nika Shakarami]] manifestari desagertu eta hila (Iran 2005-2022)
# [[Nina Stemme]] sopranoa (Suedia 1963)
# [[Niña de Antequera]] abeslaria (Malaga 1921-Sevilla 1972)
# [[Noora Niasari]] zinema zuzendari eta gidoilaria (Teheran)
# [[Nur Jehan]] enperatriza, poeta (Kandahar 1577-Lahore 1645)
# [[Olga Bancic]] ekintzaile komunista judua (Errumania 1912- Alemnia 1944)
# [[Olga Skorojodova]] zientzialaria, hezitzailea (SESB, 1911-1982)
# [[Paquita Rico]] aktorea (Sevilla 1929-2017)
# [[Park Wan Suh|Park Wan Sun]] idazlea (Korea, 1981-2011)
# [[Pasión Vega]] abeslaria (Madril 1976)
# [[Paula Cons]] dokumental- eta film zuzendaria (Coruña 1976)
# [[Paula Dalli]] abeslaria, aktorea, idazlea (Alacant 1993)
# [[Petra Herrera]] gizon gudari mozorrotua (Mexiko 1887-1917)
# [[Petronila Riquelme]] Bernardo O'Higgins.en alaba mestizoa (Los Angeles, Txile, 1808? - Valparaiso, 1870)
# [[Piedad Bonnett]] idazlea, poeta (Kolonbia, 1951)
# [[Piedad de la Cierva]] zientzialaria (Murtzia, 1913-2007)
# [[Pilar Muñoz]] aktorea (Madril 1911-1980)
# [[Randi Blehr]] sufragista (Norvegia, 1851-1928)
# [[Rhea Durham]] modeloa (AEB 1978)
# [[Roberta Cowell]] lasterketa- eta borroka-pilotua, 1. Emakume trans britainiarra (EB 1918-2011)
# [[Rocío Molina Cruz]] dantzaria, koreografoa (Malaga 1984)
# [[Rosario Robles]] politikaria (Mexiko 1956)
# [[Rose Mbowa]] idazlea, feminista (Uganda 1943-1999)
# [[Roshanara Begum]] printzesa, poeta (Mogol Inperioa 1617-1671)
# [[Ruja Ignatova]] iruzurgilea (Bulgaria/Alemania 1980)
# [[Ruqaiya Sultan Begum]] enperatriza (Mogol Inperioa 1542-1626)
# [[Ruth Sager]] genetista (AEB, 1918-1997)
# [[Sadie Kneller Miller]] kazetaria (AEB, 1867-1920)
# [[Salima Sultan Begum]] poeta, enperatriza (India 1539- Mogol Inperioa 1612)
# [[Sálvorako emakume heroiak]] erreskatea, Galizia 1921.01.02
# [[Samantha Gilabert]] abeslaria (Alacant 1994)
# [[Sarah Moon]] argazkilaria (Frantzia, 1941)
# [[Sarina Esmailzadeh]] manifestari nerabe erahila (Iran 2006-2022)
# [[Segoviako kartzela zaharra]] emakumeen kartzela (1946-1956)
# [[Soledad Miranda]] aktorea, abeslaria (Sevilla 1943-Portugal 1970)
# [[Sonia Montecino|Sonia Montecinco]] aimara ikertzaile, antropologoa, idazlea (Txile, 1954)
# [[Sophia Delza]] dantzaria, idazlea (AEB, 1903-1996)
# [[Stacey Kent]] abeslaria (AEB 1968)
# [[Suzanne Corkin]] neurozientzialaria (AEB, 1937-2016)
# [[Svetlana Mojsov]] biokimikaria (Jugoslavia 1947)
# [[Tebello Nyokong]] Kimikaria (Hegoafrika, 1951)
# [[Teresa Nieto]] dantzaria, koreografoa (Tanger 1953)
# [[Thea Sharrock]] antzerki eta film zuzendaria (EB 1976)
# [[Vainica Doble]] musika bikotea (1971-2000)
# [[Van Buren ahizpak]] moto bidaiariak, AEB 1916
# [[Vera Peters]] onkologoa (Kanada, 1911-1993)
# [[Vicky Lagos]] aktorea (Madril 1938)
# [[Victoria Teijeiro]] aktorea, irakaslea (Coruña 1974)
# [[Victorina Bridoux]] poeta eta eleberrigilea (Manchester, 1835-San Cruz Tenerifekoa, 1862)
# [[Virginia Grütter]] poeta, aktorea (Costa Rica 1929-2000)
# [[Yolanda Retter]] liburuzaina, idazlea (AEB 1948-2007)
# [[Zeb-un-Nisa Begum]] printzesa poeta (Mogol Inperioa 1638-1702)
# [[Zena Tooze]] biologo, ekologista (Kanada, 1955)
# [[Zenana]] emakumeen etxe zatia (India XII. mendea)
# [[Zoe Ducós]] aktorea, gidoilaria (Argentina 1928-Venezuela 2002)
# [[Zulma Brandoni de Gasparini]] paleontologoa (Argentina, 1944)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''maiatza''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agurtzane Ormatza Imatz]] '''SORTUA''' sexologoa (Bakio, 1967)
# [[Aitziber González García]] '''SORTUA''' arkeologoa, ikertzailea (Gasteiz 1991)
# [[Alaitz Arenzana]] ----'''SORTUA''' artista eta zinemagilea (Bilbo, 1976)
# [[Amaia Barrena García]] ----'''SORTUA'''idazlea, poeta (Basauri, 1989)
# [[Esti Ansotegi Guruziaga]] ----'''SORTUA''' psikologoa (Zornotza, 1976)
# [[Itziar Sapsootham]] '''SORTUA''' geografoa eta ikertzailea (Eibar, 1986)
# [[Lucia Arrube]] '''SORTUA'''erraketista (Iurreta, 1923 - Zornotza, 2012)
# [[Margarita Unzalu Arana]] ----'''SORTUA''' idazlea (Durango, 1892-1973)
# [[Rosa Hernández (artista)]] ----'''SORTUA''' eskultorea eta margolaria (Tenerife, 1955)
# [[Sama Bilbao]] '''SORTUA''' ingeniari industriala eta irakaslea (Bilbo 1961)
# [[Agnes Baden-Powell]] Nesken eskaut talde sortzailea (Ingalaterra 1858-1945)
# [[Aim%C3%A9e Antoinette Camus]] botanikaria (Frantzia, 1879-1965)
# [[Alejandra Rodríguez]] kazetaria, abokatua, 60 urteko Miss Buenos Aires 2024 (Argentina 1963)
# [[Alice Recoque]] informatikaria (Aljeria 1929- Frantzia 2021)
# [[Alicia Machado]] aktorea, Miss Unibertso 1996 (Venezuela 1976)
# [[Alison Hargreaves]] alpinista (EB, 1962-K2, 1992)
# [[Amalia Miranzo]] politikaria eta irakaslea (Cuenca, 1939-2014)
# [[Amelia Vega]] abeslaria, enpresaburua, Miss Unibertso 2003 (Dominikar Errepublika 1984)
# [[Ana de Mendoza de la Vega]] noblea (Valladolid 1554-Guadalajara 1633)
# [[Ana García Carías]] abokatua, lehen dama (Honduras 1968)
# [[Ana Sofía Henao]] modeloa, idazlea, ilustratzailea (Kolonbia, 1982)
# [[Andrea Meza]] Miss Unibertso 2020 (Mexiko 1994)
# [[Anita Conti]] ozeanografoa (Frantzia, 1899-1997)
# [[Anna Cruz]] saskibalioi jokalaria (Bartzelona 1986)
# [[Anna Montañana]] saskibaloi jokalari ohia, entrantzailea (Valentzia 1980)
# [[Anna Pazos]] idazlea (Bartzelona 1991)
# [[Anna Roig Serra]] fisikaria (Katalunia, 1962)
# [[Anne Marie Braafheid]] Miss Unibertsoko 1. Finalista beltza (Surinam 1947)
# [[Anne-Laure Folly]] zinema zuzendaria (Togo, 1954)
# [[Annie Fratellini]] aktorea, pailazoa (Frantzia, 1932-1997)
# [[Ánxela Loureiro]] poeta, idazlea eta abeslaria (Ferrol, 1956)
# [[Barbara May Cameron]] argazkilaria, poeta, idazlea eta giza eskubideen aldeko ekintzailea (AEB, 1954 - 2002ko)
# [[Barbara Sepúlveda|Barbara Sepulveda]] feminista abokatua (Santiago, 1985)
# [[Beatriz Bernal]] Espainiako 1. emakume idazlea (Valladolid 1501/1504- 1562/1586)
# [[Beatriz Domínguez-Gil]] medikua, nefrologoa (Coruña 1971)
# [[Beatriz Sarlo]] idazlea (Argentina, 1942)
# [[Begoña Etayo Ereña]] Euskal Herriko feminista (Bilbo, 1958)
# [[Betty Molesworth]] botanikaria (Zeelanda Berria, 1913-2002)
# [[Bolette Berg]] argazkilaria (Norvegia, 1872-1944)
# [[Brook Lee]] modeloa, Miss Unibertso 1997 (AEB 1971)
# [[Camila Kater]] film zuzendaria (Brasil 1990)
# [[Carla Nieto]] aktorea (Girona 1983)
# [[Carmen Díez de Rivera]] politikaria (Madril 1942-1999)
# [[Carmen Villalobos]] aktorea (Kolonbia 1983)
# [[Carolyn Steel]] arkitektoa, idazlea, ikertzailea eta unibertsitateko irakasle ingelesa (Londres ?)
# [[Catalina de Mendoza y Sandoval]] noblea (Granada 1916-1686)
# [[Catherine Peñán]] patinatzailea (Santiago, 1989)
# [[Catriona Gray]] Miss Unibertso 2018 (Australia 1994)
# [[Cecil Dorrian]] gerrako korrespontsala (AEB, 1882-1926)
# [[Cg'ose Ntcox'o]] artista (Botswana, 1950-2013)
# [[Chefa Alonso]] musikagilea (Coruña 1955)
# [[Clara Roquet]] zinema zuzendaria eta gidoilaria (1988)
# [[Clara Stauffer]] espioia, falangekoa (Madril 1904-984)
# [[Concepción Dancausa]] politikaria, funtzionarioa (Burgos 1952)
# [[Corina Smith]] abeslaria, aktorea (Venezuela 1991)
# [[Cristina Ruiz Ortega]] exekutiboa (Espainia 1970)
# [[Cynthia Elbaum]] fotokazetaria (AEB, 1966-1994)
# [[Dana Randall]] informatikaria (AEB 1968)
# [[Da'Vine Joy Randolph]] aktorea, kantaria (AEB 1986)
# [[Demi-Leigh Nel-Peters]] enpresaburua, Miss Unibertso 2017 (Hegoafrika 1995)
# [[Denise Ferreira da Silva]] filosofoa eta artista (Brasil, 1963)
# [[Denise Quiñones]] aktorea, Mis Unibertso 2001 (Puerto Rico 1977)
# [[Dominga Neculmán]] zeramikagilea (Walmapu, 1937-2022)
# [[Dorothy Liddell]] arkeologoa (Erresuma Batua, 1890-1938)
# [[Eden Golan]] abeslaria (Errusia/Israel 2003)
# [[Ekaterina Zelenko]] hegazkinlari militarra (Errusia 1916-1941)
# [[Elisa Aguilar]] saskibaloi jokalaria (Madril,1976)
# [[Elisabeth Ohlson Wallin]] argazkilaria (Suedia 1961)
# [[Eliza Ruhamah Scidmore]] idazlea, argazkilaria (AEB 1856-1928)
# [[Elizabeth Gould Bell]] medikua eta sufragista (Erresumna Batua, 1862-1934)
# [[Elizabeth McCombs]] 1. emakume parlamentaria (Zeelanda Berria 1873-1935)
# [[Elsa Donaire Malagelada]] saskibaloi jokalaria (Girona, 1979)
# [[Emily Stowe]] medikua (Kanada, 1831-1903)
# [[Encarnación Alzona]] historilaria eta sufragista (Filipinak, 1895-2001)
# [[Enriqueta_Sèculi]] pedagoga, kirolaria eta feminista (Bartzelona, 1897-1976)
# [[Ericka Ñanco]] ekintzailea eta politikari maputxea nén (Walmapu, 1992)
# [[Esther Hill]] arkitektoa (Kanada, 1895-1985)
# [[Eugenie Clark]] iktiologoa (AEB, 1922-2015)
# [[Evaluna Montaner]] aktorea, kantaria (Venezuela 1997)
# [[Felisa Rincón de Gautier]] politikaria (Ameriketako Estatu Batuak, 1897-1994)
# [[Fernanda García Lao]] idazlea (Argentin/ Espainia 1966)
# [[Francisca Linconao]] lider maputxea (Walmapu, 1958)
# [[Fuencisla Clemares]] exekutiboa (Madril 1974)
# [[Gabriela Isler]] modeloa, Miss Unibertso 2013 (Venezuela 1988)
# [[Gabriela Mandujano]] sufragista, politikaria (Txile 1902-1984)
# [[Gidaritza]] neskato-eskaut taldeen mugimendua
# [[Gloria Diaz]] modeloa, Miss Unibertso 1969 (Filipinak 1951)
# [[Grettell Valdez]] aktorea (Mexiko 1976)
# [[Gwendolyn Lizarraga]] ekintzailea, politikaria eta enpresa burua (Belize, 1901-1975)
# [[Hanna Sheehy-Skeffington]] sufragista eta nazionalista (Irlanda, 1877-1946)
# [[Harnaaz Sandhu]] Miss Unibertso 2021 (India 2000)
# [[Harriet Chalmers Adams]] esploratzailea, argazkilaria (AEB 1875-Frantzia 1937)
# [[He Zehui]] fisikari nuklearra (Txina, 1914-2011)
# [[Herminia Aburto Colihueque|Herminia Aburto]] lider maputxea
# [[Huda Akil]] neurozientzialaria (Siria-AEB, 1945)
# [[Inma Rubiales]] idazlea (Badajoz 2002)
# [[Inmaculada Rodríguez-Piñero]] politikaria (Madril 1958)
# [[Iris Mittenaere]] modeloa, Miss Unibertso 2016 (Frantzia 1993)
# [[Iris van Herpen]] moda diseinatzailea (Herbehereak 1984)
# [[Isabel de Liaño]] idazlea (Valladolid XVI. Mendea-XVII. mendea)
# [[Isabel dos Santos]] ekonomialaria, aberatsa (Errusia/Angola 1973)
# [[Isabel Millé Giménez]] ikertzailea, liburuzaina, poeta (Almeria 1894- 1990)
# [[Isabel Ov%C3%ADn Camps]] kimikaria, irakaslea (Sevilla, 1887-1972)
# [[Ivette María Tato]] igerilaria (Bartzelona 1975)
# [[Janet Rowley]] genetikaria (AEB, 1925-2013)
# [[Jayne Atkinson]] aktorea (EB/AEB 1959)
# [[Jennifer Hawkins]] modeloa, Miss Unibertso 2004 (Australia 1983)
# [[Joanna Haigh]] fisikaria (Erresuma Batua, 1954)
# [[Josefa Tito Recalde]] enpresaburua (Donostia, 1802-1858)
# [[Josephine Cecilia Diebitsch Peary]] esploratzaile aitzindaria (AEB 1863-1955)
# [[Júlia Bacardit]] idazlea (Bartzelona 1991)
# [[Juliane Koepcke]] zoologoa (Peru-Alemania, 1954)
# [[Juliette Gordon Low]] Espainian eta Kuban neska eskaut taldeen sortzailea (AEB 1860-1927)
# [[Justine Pasek]] artista, 2. Miss Unibertso 2002 (SESB/Panama 1979)
# [[Karina Riquelme Viveros]] abokatu maputxea (Walmapu, 1981)
# [[Kate Sessions]] botanikaria (AEB, 1857-1940)
# [[Kate Swift]] idazlea, editorea (AEB 1923-2011)
# [[Katharine Blunt]] kimikaria, nutrizionista (AEB, 1876-1954)
# [[Kathleen Cruise O'Brien]] sufragista eta irakaslea (Irlanda, 1886-1938)
# [[Kimberley Tell]] aktorea, abeslaria (Lanzarote 1989)
# [[Kimberly Dozier]] kazetaria, gerrako korrespontsala (AEB,1966)
# [[Kimera (abeslaria)]] (Hego Korea 1954)
# [[Kirsten Vangsness]] aktorea, gidoilaria (AEB 1971)
# [[Laia Palau]] saskibaloi jokalaria (Bartzelona 1979)
# [[Laura Aguilar]] argazkilaria (AEB, 1958-2018)
# [[Laura Gil]] saskibaloi jokalaria (Murtzia 1992)
# [[Lauren Groff]] idazlea (AEB 1962)
# [[Lea Gabrielle]] kazetaria, diplomatiko ohia, hegazkinlaria (AEB,1975)
# [[Lidia Lopujova]] dantzaria (Errusia, 1892-1981)
# [[Liliana Ancalao]] poeta, irakasle maputxea (Walmapu, 1961)
# [[Lisa Randall]] fisikaria (AEB 1962)
# [[Liubov Sóbol]] apolitikaria, ekintzailea (Errusia 1987)
# [[Lola Glaudini ]] aktorea (AEB 1971)
# [[Louise Gavan Duffy]] sufragista eta nazionalista (Niza, 1884 - Dublin, 1969)
# [[Luisa Mendoza y Mendoza]] noblea (1582-Nadril 1619)
# [[Luna Pamies]] aktorea (Alacant, 2003)
# [[Lydia Davis]] idazlea (AEB, 1947)
# [[Małgorzata Szumowska]] film zuzendaria, gidoilaria, ekoizlea (Polonia 1973)
# [[María Abrisqueta de Zulueta]] Espainian eta Kuban neska-eskaut taldeen sortzailea (Donostia 1911-1992)
# [[Maria Bellido]] heroia (Jaen 1755-1809)
# [[María Catrileo|Maria Catrileo]] hizkuntzalari maputxea (Walmapu, 1944)
# [[María de Mendoza y Fonseca]] noblea, arte-bildumagilea (Espainia 1516-1580)
# [[María Dolores Dancausa]] bankaria, exekutiboa (Burgos 1959)
# [[María Gómez de Sandoval y Torres de Navarra]] noblea (?- 19)
# [[María José García Beato]] legelaria, bankaria, exekutiboa (Kordoba 1965)
# [[Maria Koepcke]] ornitologoa (Alemania-Peru, 1924- 1971)
# [[María La Ribot]] koreografoa (Madril 1962)
# [[María Martinón Torres]] Medikua, antropologoa (Orense, 1974)
# [[Maria Rúbies]] maistra eta politikaria (Leida, 1932-1983)
# [[Maria Tereza Jorge P%C3%A1dua]] ekologoa (Brasil, 1943)
# [[Marie Høeg]] sufragista eta argazkilaria (1866-1949)
# [[Marie Pape-Carpantier]] pedagoga eta feminista frantziarra (Frantzia 1815 - 1878)
# [[Marina Geli]] medikua, politikaria (Girona 1958)
# [[Marta Alonso]] onkologo ikertzailea (Lodosa 1974)
# [[Marta Fernández (saskibaloi-jokalaria)]] (Bartzelona,1981 19)
# [[Marta Vergara]] sufragista, idazlea (Txile 1898- 1995)
# [[Marta Xargay]] saskibaloi jokalaria (Girona 1990)
# [[Martha Vasconcellos]] modeloa, Miss Unibertso 1968 (Brasil 1948)
# [[Mary Lowndes]] artista eta sufragista (Dorset, 1856 - Londres, 1929)
# [[Maud Bonneaud]] margolaria (Limoges, 1921-Madril, 1991)
# [[Maya Moore]] saskibaloi jokalaria (AEB 1989)
# [[Melba Roy Mouton]] matematikaria, programatzailea (AEB, 1929-1990)
# [[Mélodie Nakachian]] ume bahitua, psikologoa (AEB 1982)
# [[Mencía de Mendoza]] noblea, arte-bildumagilea (Guadalajara 1508-Valentzia 1554)
# [[Mercè Arànega]] aktorea (Agentina/Katalunia 1957)
# [[Meri Te Tai Mangakāhia]] sufragista (Zeelanda Berria, 1868-1920)
# [[Mónica López (aktorea)]] (Kanariak 1969)
# [[Mpule Kwelagobe]] aktibista, Miss Unibertso 1999 (Bostwana 1979)
# [[Nabila Espanioly]] aktibista, pedagogoa, feminista (Israel 1955)
# [[Nandipha Mntambo]] eskultorea eta artista (Hegoafrika, 1982)
# [[Nanna Aakjær|Nanna Aakjaer]] eskultorea eta sufragista (Danimarka, 1874-1962)
# [[Natalia Torrente]] kirol kazetaria (Madril 1984)
# [[Natividad Almeda-López|Natividad Almeda Lopez]] legelaria (Filipinak, 1892-1977)
# [[Natividad Llanquileo]] Abokatua eta politikari maputxea (Walmapu, 1984)
# [[Neri Oxman]] arkitektoa, diseinatzailea, irakaslea (Israel/AEB 1976)
# [[Nettie Honeyball]] futbolaria (Londres 1871- Argentina XX. mendea))
# [[Oksana Fiodorova]] abeslaria, polizia, Miss Unibertso 2002 (Errusia 1977)
# [[Olga Poblete]] irakaslea, gizarte buruzagia (Txile 1908-1999)
# [[Olha Kobylianska]] idazlea (Ukraina 1863-Errumania 1942)
# [[Olivia Culpo]] influencerra, Miss Unibertso 2012 (AEB 1992)
# [[Oracene Price]] tenis entrenatzailea (AEB 1952)
# [[Orna Grumberg]] informatikaria (Israel 1952)
# [[Paget Brewster]] aktorea (AEB 1969)
# [[Patricia Dauder]] artista (Bartzelona, 1973)
# [[Patricia Goldman-Rakic]] neurologoa (AEB, 1937-2003)
# [[Patricia Manterola]] abeslaria, aktorea (Mexiko 1972)
# [[Patsy Adam-Smith]] idazlea, historialaria (Australia 1924-2001)
# [[Paula Painén Calfumán|Paula Paiñén Calfuman]] Kultura maputxearen ordezkaria (Walmapu, 1931)
# [[Paulina Vega]] enpresaburua, Miss Unibertso 2014 (Kolonbia 1993)
# [[Pia Wurtzbach]] enpresaburua, Miss Unibertso 2015 (Alemania/Filipinak 1989)
# [[Pilar Belzunce de Carlos]] mezenasa (Filipinak, 1925-Donostia, 2015)
# [[Pilar Martín Gila]] idazlea (Segovia 1962)
# [[Queralt Casas]] sakibaloi jokalaria (Girona 1992)
# [[Ramona Reyes]] emagin eta politikari maputxea (Txile, 1967)
# [[R'Bonney Gabriel]] Miss Unibertso 2022 (AEB 1994)
# [[Rebeca Jiménez]] abeslaria (Segovia 1975)
# [[Rivka Oxman]] arkitekto, ikertzailea, irakaslea (Israel 1950)
# [[Robyn Davidson]] idazlea (Australia 1950)
# [[Rochelle Aytes]] aktorea, modeloa (AEB 1976)
# [[Rosa Serra]] eskultorea (Vic, 1944)
# [[Rosa Smith Eigenmann]] iktiologoa (AEB, 1858-1947)
# [[Rose Kennedy|Rose Kenedy]] filantropoa (AEB, 1890-1995)
# [[Rosita Ferrer]] Kopla kantaria eta egilea (Bartzelona,1935)
# [[Safi Faye]] zinema zuzendaria (Senegal, 1934-2023)
# [[Samara de Córdova]] aktore eta idazlea (Guatemala, 1923-2015)
# [[Sasha Waltz ]] dantzaria, koreografoa (Alemania 1963)
# [[Semiha Berksoy]] opera abeslaria (Turkia, 1910-2004)
# [[Séverine Vidal]] idazlea (Frantzia, 1969)
# [[Sheynnis Palacios]] kazetaria, Miss Unibertso 2023 (Nikaragua 2000)
# [[Silvia Palumbo]] kantautorea (Argentina 1961)
# [[Soledad Bacarreza]] psikologo eta kirol kazetaria (Santiago, 1969)
# [[Sonsoles de Icaza]] aristokrata, Balentziagaren musa (Avila 1914- Madril 1996)
# [[Valentina Pinelo]] moja idazlea (Sevilla XVI. Mendea-XVII. mendea)
# [[Vanisha Mittal]] aberatsa, enpresaburua (India 1980)
# [[Verónica Figueroa Huencho|Veronica Figueroa Huencho]] irakasle eta politikari maputxea (Santiago, 1974)
# [[Virginia Cowles]] gerrako idazlea eta kazetaria (1910-1983)
# [[Yehni Djidji|Yenni Djidji]] idazlea eta blogaria (Boli Kosta, 1988)
# [[Yuri Kochiyama]] ekintzailea (AEB 1921-2014)
# [[Zofia Stryjeńska]] margolaria (Krakovia 1891-Geneva 1976)
# [[Zozibini Tunzi]] Miss Unibertso 2019 (Hegoafrika 1993)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''Apirila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Irati Cuadrado Noain]] ef--'''SORTUA''' iraupen eskalatzailea (Burlata, 2001)
# [[Juana Cortés Amunarriz]] ----'''SORTUA''' idazlea (Hondarribia, 1966)
# [[Nerea Intxausti Castiñeira]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Pasai Donibane, 2000)
# [[Abigail eta Brittany Hensel]] maistrak, biki siamdar bizefalikoak (AEB 1990)
# [[Adelaida Avagyan]] medikua, ikertzailea (Armenia-AEB, 1924-2000)
# [[Adelina Jiménez Jiménez]] maistra ijitoa (1945)
# [[Adriana Hoffmann]] biologoa (Txile 1940)
# [[Agnès McLaren]] medikua, sufragista (EB 1837-Frantzia 1913)
# [[Aida Fern%C3%A1ndez R%C3%ADos]] biologoa, ozeanografoa (Galizia, 1947-2015)
# [[Akiko Kojima]] modeloa, Miss Unibertso 1959 (Japonia 1936)
# [[Amelia Cuñat Monleon]] marrazkilaria, zeramikaria (Valentzia 1878-1946)
# [[Amparo Muñoz]] modeloa, aktorea, Miss Unibertso (Malaga 1954-2011)
# [[Amparo Navarro Giner]] maistra (Valentzia, 1900-1986)
# [[Ana Jaren]] ilustratzailea (Sevilla 1985)
# [[Ane Campos]] futbolaria (Getaria, 1999)
# [[Angela Marinescu]] poeta (Errumania 1941-2023)
# [[Anna Callender Brackett]] filosofa eta feminista estatubatuarra (EEUUko Bostonen, 1836-1911)
# [[Anna Güell Torne]] aktorea (Katalunia 1961)
# [[Anna Kolbrún Árnadóttir|Anna Kolbrún]] maistra eta politikaria (1970-2023)
# [[Anna Munro]] sufragista (EB 1881-1962)
# [[Anna Turbau]] argazkilaria (Bartzelona 1949)
# [[Anne Knight]] sufragista (BH 1786-1862)
# [[Anne Marie Pohtamo]] modeloa, aktorea, Miss Unibertso (Finlandia 1955)
# [[Apasra Hongsakula]] modeloa, Miss Unibertso 1965 (Thailandia 1947)
# [[Armi Kuusela]] filantropoa, 1. Miss Unibertso (Finlandia 1934)
# [[Axelle Kabou]] idazlea (Kamerun, 1955)
# [[Aya Nakamura]] abeslaria (Frantzia, 1995)
# [[Barbara Blomberg]] dama, Karlos I.aren maitalea, Joan Austriakoaren ama (Alemania 1527-Kantabria 1597)
# [[Barbara Canepa]] Italiako komikigilea (Genoa, 1969)
# [[Barbara Foxley]] pedagogoa, sufragista (EB 1860-1958)
# [[Bárbara Palacios]] idazlea, Miss Unibertso 1986 (Madril/Venezuela 1963)
# [[Beatriz Iribarne Sánchez]] maistra eta ekintzailea (Almeria, 1942)
# [[Begoña Muruaga Laca]] filologoa, euskara teknikaria (Bermeo 1953)
# [[Bernadette Sanou Dao]] idazlea (Burkina Faso)
# [[Berry Berenson]] argazkilaria, aktorea (AEB 19)
# [[Bertha Gxowa]] politikaria eta ekintzailea (Hegoafrika, 1934-2010)
# [[Betty Lou Raskin]] kimikaria (AEB, 1924-2010)
# [[Bienvenida Sarmiento]] maistra (Argentina, 1804-1900)
# [[Camille Paglia]] kritikari soziala, idazlea (AEB 1947)
# [[Cándida Antonia Bueno Iso|Cándida Antonia Bueno]] maistra fusilatua (Zaragoza, 1912-1936)
# [[Carme Giralt Roses]] hezitzailea (Bartzelona 1940-2022)
# [[Carmen Delgado Vicente|Carmen Delgado]] Maistra eraila (Salamanca, 1899-1936)
# [[Carmen Guillén Lorente]] historialaria, ikertzailea, irakaslea (Murtzia 1988)
# [[Carmen Mola]] idazle taldea (Espainia, 2018)
# [[Carol Morris]] modeloa, Miss Unibertso 1956 (AEB 1936)
# [[Carroll Baker]] aktorea (AEB 1931)
# [[Cecilia Bolocco]] aurkezlea, Miss Unibertso 1987 (Txile 1965)
# [[Chantal van den Heuvel]] Belgikako idazlea
# [[Christiane Martel]] aktorea, Miss Unibertso 1953 (Frantzia 1935)
# [[Cirila Ubaldina García Díaz]] maistra eraila (Salamanca, 1893-1936)
# [[Clara Ragaz]] maistra, feminista (Suitza, 1894-1957)
# [[Clementia Taylor]] sufragista (EB 1810-1908)
# [[Corinna Tsopei]] aktorea, modeloa, Miss Unibertso 1964 (Grezia 1944)
# [[Dayanara Torres]] idazle, abeslari, modeloa, Miss Unibertso 1993 (Puerto Rico 1974)
# [[Deborah Carthy-Deu]] modeloa, enpresaburua, Miss 1985 (Puerto Rico 1966)
# [[Debra Lafave]] maistra, estuproz kondenatua (AEB 1980)
# [[Delia Zapata Olivella]] dantzaria, irakaslea (Kolonbia 1926-2001)
# [[Denise Affonço]] idazlea (Kanbodia, 1944)
# [[Dia Mirza]] modeloa, aktorea, ekoizlea (India 1981)
# [[Djaili Amadou Amal]] idazlea (Kamerun, 1975)
# [[Dorothea Pertz]] botanikaria (EB 1859-1939)
# [[Duygu Asena]] idazlea (Turkia 1946-2006)
# [[Edith Ayrton]] idazlea, sufragista (EB 1879-1945)
# [[Edith Picton-Turbervill]] sufragista (EB 1872-1960)
# [[Edith Rebecca Saunders]] genetista (EB 1865-1945)
# [[Ela Gandhi]] politikaria (Hegoafrika, 1940)
# [[Eleanor Coppola]] dokumentalgilea, idazlea (AEB, 1936-2024)
# [[Elena Mendoza]] musikagilea (Sevilla 1973)
# [[Elisabetta Gnone]] idazle eta kazetari italiarra (Genova, 1965)
# [[Elizabeth Pease Nichol]] sufragista (EB 1807-1897)
# [[Emmeline Pethick-Lawrence]] sufragista (EB 1867- 1954)
# [[Estée Lauder]] kosmetika-enpresaburua (AEB 1906-2004)
# [[Esther Afua Ocloo]] ekintzailea (Ghana 1919-2002)
# [[Esther Pineda G]] idazlea, ikertzailea (Venezuela 1985)
# [[Ethel Ayres Purdie]] sufragista (EB 1874-1923)
# [[Ethel Lilian Voynich]] idazlea eta musikaria (Ballintemple, 1864 - New York, 1960)
# [[Eulalia Guzmán Barrón|Eulalia Guzmán Barrón]] maistra eta arkeologa mexikarra (Mexiko, 1890 - 1985)
# [[Eva Guillamon]] artista, dramagilea (Albacete 1978)
# [[Fannie Flagg]] aktorea, idazlea (AEB 1944)
# [[Fatou Keïta]] idazle (Boli Kosta, 1965)
# [[Frances Ames]] neurologo, aktibista (Hegoafrika, 1920-2002)
# [[Frances Power Cobbe]] sufragista, idazlea ekintzailea (BH 1822-1904)
# [[Francisca de Asís Sanchis Ferrer]] 2.Errepublikako maistra (1896-1982)
# [[Françoise Bettencourt Meyers]] munduko emakume aberatsena (Frantzia 1953)
# [[Georgina Rizk]] modeloa, Miss Unibertso 1971 (Libano 1953
# [[Gladys Zender]] modeloa, Miss Unibertso 1957 (Peru 1939)
# [[Guillenako 17 arrosak]] emakume fusilatuak (Sevilla, 1937)
# [[Hannah Glasse]] idazlea (BH 1708-1770)
# [[Hanni Wenzel]] eskiatzailea (Liechtenstein 1956)
# [[Hema Malini]] aktorea, dantzaria (India 1948)
# [[Hemley Boum ]] idazlea (Kamerun, 1973)
# [[Herminia Gomez Serra]] sopranoa (Castelló 1891-Italia 1977)
# [[Hillevi Rombin]] modeloa, Miss Unibertso 1955 (Suedia 1933- AEB 1996)
# [[Holloway papar-orratza]] kartzelaratutako sufragisten saria
# [[Ieda Maria Vargas]] modeloa, Miss Unibertso 1963 (Brasil 1944)
# [[Irene Sáez]] politikaria, Miss Unibertso 1981 (Venezuela 1961)
# [[Irina Belova]] atleta, heptatloilaria (Errusia 1968)
# [[Iris Chang]] idazlea (AEB 1968-2004)
# [[Itxaso Mardones]] kazetaria (Gasteiz 1979-2024)
# [[Itzel Arcos]] komediantea (Mexiko, 1988)
# [[Janelle Commissiong]] enpresaburua, politikaria, Miss Unibertso 1977 (Trinidad eta Tobago 1953)
# [[Jeanneth Beltran]] etxeko langileen eskubideen sinboloa (Nikaragua 1984- Toledo 2014)
# [[Jerrie Mock]] airez mundu-bira egindako 1. emakumea (AEB 1925-2014)
# [[Joanne Harris]] idazlea (EB 1964)
# [[Joênia Wapichana]] abokatu indigena (Brasil 1974)
# [[Josette Abondio]] irakaslea eta idazlea (Boli Kosta, 1932)
# [[Karen Dianne Baldwin]] gidoilaria, Miss Unibertso 1982 (Kanada 1963)
# [[Kartini]] heroia (Ekialdeko Herbeherear Indiak 1879-1904)
# [[Kate Campbell Hurd-Mead]] feminista, ginekologoa (Kanada-AEB, 1867-1941)
# [[Katharine Murray Lyell]] botanikaria (EB 1817-1915)
# [[Kay Beauchamp]] sufragista (EB 1899-1992)
# [[Kerry Anne Wells]] tb aurkezlea, Miss Unibertso (Australia 1951)
# [[Laia Abril]] artista, argazkilaria (Bartzelona 1986)
# [[Laura Geraldine Lennox]] sufragista (Irlanda, 1883-1958)
# [[Lee Israel]] idazlea, faltsifikatzailea (AEB 1939-2014)
# [[Lettice Fisher]] sufragista (EB 1875-1956)
# [[Liliana Năstase]] atleta, heptatloilaria (Errumania 1962)
# [[Lina Cavalieri]] sopranoa (Italia, 1874-1944)
# [[Linda Bement]] modeloa, Miss Unibertso 1960 (AEB 1941-2018)
# [[Lis Vega]] abeslaria (Kuba 1977)
# [[Livia Veloz]] maistra eta poeta (Santo Domingo, 1889-1980)
# [[Lorraine Downes]] modelo dantzaria, Miss Unibertso 1983 (Zeelanda Berria 1964)
# [[Louie Bennett]] sufragista (Irlanda 1870-1956)
# [[Louise Aitken-Walker]] rally pilotua (Eskozia 1960)
# [[Lucia Perotti]] maistra (Italia, 1586-1641)
# [[Luigia Mandolini]] maistra eta sufragista (1866-1939)
# [[Lupita Jones]] enpresaburu, Miss Unibertso 1991 (Mexiko 1967)
# [[Luz Marina Zuluaga]] modeloa, Miss Unibertso 1958 (Kolonbia 1938-2015)
# [[Luzdivina Megido]] 2. errepublikako maistra erbesteratua (Asturias, 1916-1984)
# [[Mª Luz Montesinos Gutiérrez]] neurozientzialaria, ikertzailea (Sevilla 1969)
# [[Madison Chock]] patinatzaile artistikoa (AEB 1992)
# [[Magdalena de Ulloa]] noblea (Zamora 1525-Valladolid 1598)
# [[Manola Brunet]] klimatologoa (Cariñena, 1955)
# [[Mar Galceran]] Down sindromedun 1.diputatua Espainian (Valentzia 1977)
# [[Mar Regueras]] aktorea, gimnasia erritmoko entrenatzailea (Bartzelona 1970)
# [[Margaret Cousins]] sufragista (Irlanda 1878 -India 1954)
# [[Margaret Gardiner]] kazetaria, modeloa, Miss Unibertso 1978 (Hegoafrika 1959)
# [[Margareta Arvidsson]] aktorea, modeloa, Miss Unibertso 1966 (Suedia 1947)
# [[Margie Moran]] modeloa, Miss Unibertso (Filipinak 1973)
# [[Margot Moles]] kirolaria (Bartzelona, 1910-Madril, 1987)
# [[Mari Carmen Díez Navarro]] maistra (Alicante, 1949)
# [[Maria Alharilla]] futbolaria, 1. amatasun baja (Jaen 1990)
# [[María Arias Bernal]] maistra eta iraultzailea (Mexiko, 1884-1923)
# [[Maria de la Encarnacion Rigada Ramon]] matematikaria (Cadiz 1863- Madril? 1930)
# [[Maria Dolores Ocaña Madrid]] abokatua, 1. emakumea Letizia erreginaren idazkaritza pribatua zuzentzen (Madril 1973)
# [[María Luisa Navarro Margati]] maistra, pedagogo eta psikologo errepublikar erbesteratua (Fantzia, 1890-Argentina, 1947)
# [[María Xesús Lama]] filologoa, idazlea, saiakeragilea (Lugo 1964)
# [[Marifé Arroyo]] maistra (Valentzia, 1946)
# [[Marion Ross]] aktorea (AEB 1928)
# [[Marisa Belaustegigoitia]] idazlea, ikertzailea eta feminista (Mexiko, 1969)
# [[Marisa Berenson]] modeloa, aktorea (AEB 1947)
# [[Marisol Malaret]] modeloa, Miss Unibertso 1970 (Puerto Rico 1949-2023)
# [[Maritza Sayalero]] modeloa, Miss Unibertso 1979 (Venezuela 1961)
# [[Marlene Schmidt]] aktore, ekoizle, modelo, Miss Unibertso 1961 (Alemania 1937)
# [[Marta Segarra]] filologoa, ikertzailea (Bartzelona 1963)
# [[Marthe Ekemeyong Moumié]] idazle eraila (Kamerun, 1931-2009)
# [[Mary Anne Rawson]] abolizionista (BH 1801-1887)
# [[Mary Bennett (pedagogoa)]] (EB 1913-2005)
# [[Mary Corinna Putnam Jacobi]] mediku, idazle, sufragista (AEB, 1842-1906)
# [[Mary Emilie Holmes]] geologoa, irakaslea (AEB, 1850-1906)
# [[Mary Estlin]] aktibista (EB1820-1902)
# [[Mary Horner Lyell]] geologoa (EB 1808-1873)
# [[Mary Kay Letourneau]] maistra, estuproz kondenatua (AEB 1962-2020)
# [[Mary MacSwiney]] ekintzaile independentista, emakume politikari errepublikar irlandarra eta feminista. (Londres, 1872 - Cork, 1942)
# [[Matilde Escuder Vicente]]2. errepublikako maistra (Valentzia, 1913-Frantzia, 2006)
# [[Mercedes Tella]] pedagogoa, idazlea (Coruña 1868-Leon 1934)
# [[Michelle McLean]] modeloa, idazlea, Miss Unibertso 1992 (Namibia 1972)
# [[Millicent Mackenzie]] sufragista (EB 1863-1942)
# [[Miriam Stevenson]] modeloa, Miss Unibertso 1954 (AEB 1933)
# [[Mona Grudt]] kazetaria, Miss Unibertso 1990 (Norvegia 1971)
# [[Monique Ilboudo]] idazlea (Burkina Faso, 1959)
# [[Montserrat Señaba]] maistra eta politikaria (Ekuatore Ginea, 1918-1980)
# [[Morayma Ofir Carvajal]] maistra (Ekuador, 1915-1951)
# [[Naomi Wolf]] idazlea, aktibista (AEB 1962)
# [[Natalie Glebova]] idazlea, modeloa, Miss Unibertso 2005 (Errusia/Kanada 1981)
# [[Nina Jacqmin]] Belgikako komikigilea (Brusela, 1989)
# [[Noralma Vera]] ballet dantzaria eta maistra (Ekuador, 1936)
# [[Norma Nolan]] modeloa, Miss Unibertso 1962 (Argentina 1938)
# [[Novera Ahmed]] artista (Bangladesh, 1939)
# [[Nuria Hosta Pascual]] aktorea (Katalunia, XX. mendea)
# [[Nuria Nuñez Hierro]] musikagilea (Cádiz 1980)
# [[Pascuala Campos de Michelena]] arkitektoa (Jaen/Galizia 1938)
# [[Pauline Dy Phon]] idazlea eta botanikaria (Kanbodia, 1933)
# [[Pauline Peyraud-Magnin]] futbolaria (Frantzia, 1992)
# [[Paz Moreno Feliu]] antropologoa, ikertzailea (Coruña 1956)
# [[Pilar Aymerich Puig]] argazkilaria (Bartzelona 1943)
# [[Pilar Cuartero]] maistra (Zaragoza, 1906-1995)
# [[Pilar Parcerisas]] arte-kritikaria, -historialaria (Bartzelona 1957)
# [[Porntip Nakhirunkanok]] filantropoa, modeloa, Miss 1988 (Thailandia 1969)
# [[Priscilla Bright McLaren]] sufragista (EB 1815-1906)
# [[Purdah]] ohitura
# [[Rafaela Rimbau]] aktorea (Espainia 1819-Valentzia 1896)
# [[Rahel Varnhagen von Ense]] idazlea (Berlin, 1771-1832)
# [[Rebeca Atencia]] primatologoa (Coruña 1977)
# [[Rebecca Saunders]] musikagilea (EB 1967)
# [[Regina Blandón|Regina Blandon]] aktorea (Mexiko, 1990)
# [[Remei Sipi]] hezitzailea, idazlea eta editorea (Rebola - Ginea 1952)
# [[Remigia Nazaroviene]] atleta (Turkmekistan/Lituania 1967)
# [[Renate Mayntz]] soziologoa (Berlin 1929)
# [[Rina Mor]] abokatua, Miss Unibertso 1976 (Israel 1956)
# [[Rita Mae Brown]] idazlea, aktibista (AEB 1944)
# [[Riyo Mori]] Miss Unibertso 2007 (Japonia 1986)
# [[Rosa Garcia Alcon]] ekintzaile antifrankista (Madril 1957)
# [[Rosa May Billinghurst]] sufragista (BH 1875-1953)
# [[Rosalind Pitt-Rivers]] biokimikaria (Erresuma Batua, 1907-1990)
# [[Rosana Alonso]] maistra eta politikaria (Santander, 1970)
# [[Ruth Hubbard]] biokimikaria (Austria-AEB, 1924-2016)
# [[Sabrina Calvo]] Frantziako idazlea (Marseilla, 1974)
# [[Samanta Schweblin]] idazlea (Argentina 1978)
# [[Sandra Pierrette Kanzie|Sandra Pierrete Kanzie]] idazlea (Burkina Faso)
# [[Sarah Bouyain]] idazle eta zinema-zuzendaria (Reims, 1968)
# [[Sarah Jane Baines]] sufragista (EB 1866-1951)
# [[Sarah Winstedt]] medikua, zirujaua eta sufragista irlandarra (Sixmilebridge, 1886- Havant, 1972)
# [[Shawn Weatherly]] modeloa, aktorea, Miss Unibertso 1980 (AEB 1961)
# [[Shazia Ilmi]] kazetaria, aktibista (India 1970)
# [[Shirley Jackson]] idazlea (AEB 1916-1965)
# [[Silvia Caballol]] psikologoa, idazlea (Bartzelona 1983)
# [[Sofia Alaoui]] film zuzendaria (Maroko 1990)
# [[Sonia Megias]] musikagilea, artista (Albacete 1982)
# [[Sonja Sekula]] artista (Suitza 1918-1963)
# [[Sophie Alour]] saxofoi-jotzailea (Bretainia, 1974)
# [[Sunita Narain]] ekologista (India 1961)
# [[Svetlana Buraga]] atleta (Bielorrusia 1965)
# [[Sylvia Hitchcock]] aktorea, modeloa, Miss Unibertso 1967 (AEB 1946-2015)
# [[Tanella Boni]] idazlea (Boli Kosta, 1954)
# [[Teresa Billington-Greig]] sufragista (BH 1877-1964)
# [[Teté Caturla]] abeslari eta maestra (Kuba, 1937-2023)
# [[Tina Thörner]] rally ingeniaria, kopilotoa (Suedia 1966)
# [[Tina Weirather]] eskiatzailea (Liechtenstein 1989)
# [[Touza ahizpak]] giza eskubideen aldeko aktibistak (Ourense, XX. mendea-XX. mendea)
# [[Uemura Shōen]] margolaria (Japonia 1875-1949) ISA
# [[Vennira Aadai Nirmala]] aktore, dantzaria (India 1948)
# [[Vera Danchakoff]] anatomista, enbriologoa (Errusia, 1879-1950)
# [[Victoria Lidiard]] sufragista (BH 1889-1992)
# [[Violeta Denou]] ilustratzailea taldea (Katalunia 1977)
# [[Wendy Fitzwilliam]] abokatua, Miss Unibertso 1998 ( Trinidad eta Tobago 1972)
# [[Werewere Liking]] idazlea eta dantzaria (Kamarun, 1950)
# [[Winifred Coombe Tennant]] sufragista, politikaria (EB 1874-1956)
# [[Xaro Nomdedeu Moreno]] matematikaria (Castelló de la Plana, 1948)
# [[Yvonne Ryding]] modeloa, Miss Unibertso 1984 (Suedia 1962)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''martxoa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainara Agerre Lako]] ---- '''SORTUA''' maskaradako kabana (Jutsi, 2001)
# [[Ainhoa Azurmendi Etxegaray|Ainhoa Azumendi Etxegaray]] ---- '''SORTUA''' Kirolari ohia, unibertsitateko irakasle eta ikertzailea (Hernani, 1978)
# [[Alba Matilla]] ---- '''SORTUA''' artista (Avilés, 1998)
# [[Amany Al-Ali]] ---- '''SORTUA''' karikaturagilea (Siria, 1984)
# [[Arrate Gisasola]] ef-- '''SORTUA''' kirolaria, bertsolaria (Soraluze, 1979)
# [[Catalina Bustamante]] ---- '''SORTUA''' konkistatzailea (Espainia, XV. mendea, Espainia Berria, XVI. mendea)
# [[Esther Galarza]] ef-- '''SORTUA''' margoalaria (Eibar, 1956)
# [[Felisa Basauri Larrañaga]] -- ef '''SORTUA''' baserritarra, esne-saltzailea (Elgeta, 1928-2018)
# [[Josefa Cruz de Gassier]] efef '''SORTUA''' sopranoa (Bilbo, 1821 + Madril, 1870)
# [[Josefina Guerendiain Caro|Josefina Guerendain]] efef '''SORTUA''' frankismoaren biktima(Iruñea, 1918-2011)
# [[Julia Bea Soto]] efef '''SORTUA''' ekintzaile komunista frankismoaren biktima(Sesma, 1912-Iruñea, 1989)
# [[Kontxi Barturen Uriarte]] ---- '''SORTUA''' nekazaria (Bakio 1922)
# [[Laida Martinez Navarro]] ---- '''SORTUA''' idazlea (Bilbo, 1965)
# [[Lourdes Fernández Fernández]] ---- '''SORTUA''' arte kudeatzailea (Donostia, 1961)
# [[Mª Carmen Húder Carlosena|Maria Carmen Húder Carlosena]] ---- '''SORTUA''' ekintzailea frankismoaren biktima (Iruñea, 1897-1987)
# [[Maite Guevara]] ef-- '''SORTUA''' aktorea, klow (Gasteiz, 1981)
# [[Margarita Araneta Urrutia]] ---- '''SORTUA''' ekintzailea, komunista (Hondarribia 1909-2001)
# [[Maria de las Mercedes Isasi]] efef '''SORTUA''' moja (Iurreta, 1900-Berriz,1973)
# [[María Dolores Aldama Alfonso]] efef '''SORTUA''' esklabuen-jabea (Kuba, XIX. mendea)
# [[Maritxu Muñoz Ugartemendia]] ----'''SORTUA''' ekintzailea, saltzailea (Hondarribia 1914-1997)
# [[Maritxu Roteta]] ef-- '''SORTUA''' sopranoa eta abesbatza zuzendaria (Alkiza, 1948)
# [[Matilde Orbegozo]] efef '''SORTUA''' poeta (Bilbo, 1837-1891)
# [[Matilde Urdangarin Palacio]] ---- '''SORTUA''' margolaria (Zaragoza, 1939)
# [[Milagros Txurruka]] ef-- '''SORTUA''' dantzaria (Mallabia 1927)
# [[Nemesia Baztan Turrau]] ---- '''SORTUA''' Ekintzailea, frankismoaren biktima (Nafarroa
# [[Rachita Taneja]] ---- '''SORTUA''' karikaturagilea (India, ?)
# [[Ramona Zapatero Zapatel]] ef-- '''SORTUA''' ekintzailea frankismoaren biktima(Nafarroa, 1898--?
# [[Sonia Rueda]] ---- '''SORTUA''' artista (Bilbo, 1964)
# [[Tere Guenetxea]] ef-- '''SORTUA''' artista (Soraluze, 1953)
# [[Adriana Amado Suárez]] irakasle, ikertzailea (Buenos Aires, 1966)
# [[Alba Lago]] aurkezlea, idazlea (Galizia, 1985)
# [[Alicia Gimenez Bartlett]] idazlea ( Albacete 1951)
# [[Almudena Carracedo]] dokumentalgilea (Madril 1972)
# [[Amaia Peña]] futbolaria (Getxo 1998)
# [[Amparo Sard]] artista (Mallorca 1973)
# [[Amy Bull]] maistra eta sufragista (Erresuma Batua, 1877-1953)
# [[Ana Arzoumanian]] abokatu, idazle eta poeta (Argentina, 1962)
# [[Ana Barbara]] abeslaria (Mexiko 1971)
# [[Ana Flecha Marco]] itzultzaile, idazlea (Leon, 1986)
# [[Ana Romani]] poeta, kazetari kulturala (Coruña 1962)
# [[Andrea Dworkin]] idazlea, feminista erradikala (AEB 1946-2005)
# [[Angelina Pollak]] antropologoa (Austria/Venezuela 1932-2016)
# [[Anna Alma-Tadema]] artista, sufragista (Londres 1867-1943)
# [[Anna Fiske|Anna Fisc]] ilustratzailea, idazlea (Norvegia, 1964)
# [[Anna Starobinets]] idazlea (Errusia 1978)
# [[Anne Isabella Noel Byron]] matematikaria, aktibista (EB 1792-1860)
# [[Antonia Jiménez|Antonia Jimenez]] gitarra jolea (Puerto de Santa Maria, 1972)
# [[Arancha de Benito]] tb aurkezlea (Madril 1969)
# [[Arancha del Sol]] modeloa, aktorea, tb aurkezlea (Asturias 1972)
# [[Asja Lācis]] antzerkilaria (Estonia, 1891-179)
# [[Assumpcio Estivill]] liburuzaina, irakaslea (Tarragona 1949)
# [[Assumpta Montella]] historialaria, idazlea (Bartzelona 1958)
# [[Aurélie Neyret]] Frantziako komikigilea (Lyon, 1983)
# [[Aurora Alonso de Rocha]] idazlea, irakaslea eta ikertzailea (Buenos Aires, 1937-2021)
# [[Barbara Ayrton-Gould]] sufragista (EB 1886-1950)
# [[Beatriz Ariño]] kazetaria (Huesca 1963)
# [[Begoña Alfaro García]] politikaria (Bartzelona/Nafarroa 1982)
# [[Begoña Caamaño]] idazlea (Galizia 1964-2014)
# [[Bel%C3%A9n Garijo]] Almansako medikua (Albacete 1960)
# [[Belen Feliu]] idazlea (Galizia 1961-1997)
# [[Belen Toimil]] atleta (Coruña 1994)
# [[Bessie Blount Griffin]] fisioterapeuta, asmatzailea (AEB, 1914-2019)
# [[Blanca de la Torre]] arte-komisarioa (Leon 1977)
# [[Blanca Manchon]] estropadalaria (Sevilla 1987)
# [[Carmen Ramos Vellon]] atleta (Valentzia 1998)
# [[Carmen Ruiz]] aktorea (Madril 1974)
# [[Carolina de Cepeda]] sopranoa (Coruña 1847-Madril 1910)
# [[Carolina Robles]] atleta (Sevilla 1991)
# [[Caroline Polachek]] kantaria (AEB 1985)
# [[Cassandra Ciangherotti]] aktorea (Mexiko 1987)
# [[Catherine Cesarsky]] astronomoa (Frantzia-Venezuela, 1943)
# [[Cecile McLorin Salvant]] jazz abeslaria (AEB 1989)
# [[Charlotte Marsh]] sufragista (Britainia,
# [[Chloé Cruchaudet]] Frantziako komikigilea (Lyon, 1976)
# [[Chuny Anzorreguy]] idazlea (Buenos Aires, XX.mendea)
# [[Claudia Mori]] aktore, abeslari (Italia 1944)
# [[Concepcion Cascajosa]] ikertzailea, irakaslea (Bartzelona 1979)
# [[Concepcion Garcia Lorca]] errepublikar erbesteratua (Granada 1903-1962)
# [[Concha Hernandez ]] kultur kudeatzailea (Avila 1958)
# [[Danna Paola]] abeslaria, aktorea (Mexiko 1995)
# [[Deborah Charlesworth]] biologoa (Erresuma Batua, 1943)
# [[Dolores Sanchez Palomino]] filologoa (Kantabria 1961)
# [[Doreen Allen]] sufragista (EB 1879-1663)
# [[Dorothy Height]] aktibista (AEB 1912-2010)
# [[Eagle Woman]] lakota indigena liderra (AEB 1820-1888)
# [[Elena Caffarena]] legelaria (Txile 1903-2003)
# [[Elena Guerra]] erlijiosoa, beatoa (Italia 1835-1914)
# [[Eli Bartra]] filosofia (Mexiko, 1947)
# [[Elisabeth Plainacher]] sorgintzat hartua (Austria, 1513-1583)
# [[Elizabeth Inglis]] aktorea (BH 1913- AEB 2007)
# [[Elizabeth Jagger]] modeloa, aktorea (AEB/EB 1984)
# [[Ellen Hutchins]] botanikaria (Irlanda, 1785-1815)
# [[Elnako amaetxea]] Elisabeth Eidenbenz erizain suitzarrak Frantzian sortutako erakundea (1939-1944)
# [[Emilia Currás]] kimikaria, dokumentalista (Madril 1927-2020)
# [[Ende (argitzailea)]] (X.mendea, Leon)
# [[Ester Bonet]] hizkuntzalaria (Bartzelona 1950)
# [[Esther Acebo]] aktorea (Madril 1983)
# [[Esther Corral Diaz]] filologoa (Lugo 1961)
# [[Esther Jaen]] kazetaria (Bartzelona 1968)
# [[Esther Pak]] medikua (Hego Korea, 1877-1910)
# [[Esther Palomera]] kazetaria (Madril 1968)
# [[Esther Peña Camarero]] soziologoa, politikaria (Burgos 1980)
# [[Esther Vaquero]] kazetaria (Salamanca 1982)
# [[Estibaliz Espinosa]] idazlea (Coruña 1974)
# [[Estrella Abecassis de Laredo]] fisikaria (Venezuela, 1940)
# [[Eugenia Osterberger]] musikagilea, piano-jolea (Coruña 1852-Niza 1932 19)
# [[Fabrizia Pons]] auto-pilotua, kopilotua (Italia 1955)
# [[Fatima Anllo Vento]] kultura ikertzailea (Madril 1958)
# [[Fatima Meer]] idazlea eta apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika, 1928-2010)
# [[Faye Webster]] abeslaria (AEB 1997)
# [[Florence Haig]] sufragista (Erresuma Batua, 1856-1952)
# [[Florence Mkhize]] apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika 1932-1999)
# [[Frances Parker]] sufragista (Erresuma Batua, 1875-1924)
# [[Francine Galvez]] kazetaria (Kamerun 1966)
# [[Frieda Hughes]] poeta eta margolaria (Londres, 1960)
# [[Ghislaine Maxwell]] sexu-trafikatzailea (Frantzia 1961)
# [[Greta Lee]] aktorea (AEB 1983)
# [[Habiba Gribi]] kirolaria (Tunisia, 1984)
# [[Hafsa bint al-Hayy al-Rakuniyya]] Al-Andaluseko poeta (Granada 1135-1191)
# [[Harmonia Rosales]] artista afrokubarra (Chicago, 1984)
# [[Helen Joseph]] aktorea, edertasunaren erregina (Plymouth, 1942)
# [[Helen Tolson]] sufragista (Britania, 1888-1955)
# [[Helene Legrais]] historialaria, idazlea (Frantzia 1961)
# [[Henar Alvarez]] kazetaria, umorista (Madril 1984)
# [[Hengameh Ghaziani]] aktorea (Iran, 1970)
# [[Hilda Cid]] zientzialaria (Txile, 1933)
# [[Imma Prieto]] arte-komisarioa (Bartzelona 1975)
# [[Imogen Holst]] konpositorea (EB 1907-1984)
# [[Inger Christensen]] poeta (Danimarca 1935-2009)
# [[Isabel Mijares]] enologoa (Badajoz 1942-Madril 2024)
# [[Isabel Rodríguez (Mexikoko konkista)]] erizain militarra (Espainia, 1480-?)
# [[Jaël Bestué]] atleta (Bartzelona 2000)
# [[Jagmati Sangwan]] kirolaria, aktibista, politikaria (India 1960)
# [[Jane Joseph]] musikagilea (Londres 1894-1929)
# [[Jerry Hall]] modeloa, aktorea (AEB 1956)
# [[Jessica Cediel]] kazetaria, modeloa (Kolonbia 1982)
# [[Josephine St. Pierre Ruffin]] Sufragista (1842-1924)
# [[Jul' Maroh]] komikigile frantsesa (Lens, 1985)
# [[Julia Navalnaia]] ekonomialaria, politikaria (Errusia 1976)
# [[Kathleen Ferrier]] kontraltoa (EB 1912-1953)
# [[Kathleen March]] itzultzailea (AEB 1949)
# [[Kawtar Boulaid]] atleta (Maroko 1989)
# [[Kim Gordon]] rock musikaria, idazlea (AEB 1953)
# [[Kitty O'Neil]] zinemako espezialista (AEB 1946-2018)
# [[La Tortajada]] dantzari eta abeslaria (Granada, 1877-1957)
# [[Lætitia Sadier]] abeslaria (Frantzia, 1968)
# [[Laura Ainsworth]] sufragista (EB 1885-1958)
# [[Laura Baena]] influencerra, ekintzailea (Malaga 1981)
# [[Laura Garcia Lorca]] museo zuzendaria (AEB 1953)
# [[Laura Vilagra]] politikaria (Bartzelona 1976)
# [[Leelah Alcorn]] gazte trans suizidatua (AEB 1997-2014)
# [[Leila Arab]] musikaria (Irain jatorriko britainiarra, 1971)
# [[Lillian Ngoyi]] apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika 1911-1980)
# [[Lina Sandell]] poeta, gospel ereserkigilea (Suedia 1832-1903)
# [[Lisa Mandel]] komikigile frantsesa (Marseilla, 1977)
# [[Loles Vives]] atleta (Bartzelona 1957)
# [[Lorena Peña]] politikaria, gerrillari ohia (Salvador 1955)
# [[Louisa Atkinson]] botanikari, ilustratzaile, idazle (Australia, 1834-1872)
# [[Louise Pearce]] patologoa (AEB, 1885-1959)
# [[Lourdes Muñoz]] ingeniaria, politikaria (Bartzelona 1969)
# [[Lucia Koch]] argazkilaria, artista garaikidea (Brasil, 1966)
# [[Luisa Villalta Gomez]] idazlea (Coruña 1957)
# [[Mabel Balfour]] sindikalista eta apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika, XX. mendea)
# [[Manuela Igartua Olaechea]] farmazian doktorea (Irura, 1970)
# [[Mar%C3%ADa Luisa L%C3%B3pez Fern%C3%A1ndez]] botanikaria (Madrid 1940)
# [[Marcela Iacub]] abokatua, idazlea eta ikertzaile feminista (Buenos Aires, 1964)
# [[Margaret Aldersley]] sufragista, feminista (1851-1940)
# [[Margarita Borja]] poeta, dramagilea (Alacant 1942)
# [[Margarita Ledo Andion]] idazlea, zinemagilea (Lugo 1951)
# [[Mari Pau Dominguez]] kazetaria, idazlea ( Bartzelona 1963)
# [[Maria Amelia Braganzakoa]] Brasilgo printzesa (Paris 1831-Madeira 1853)
# [[Maria Antonia Massanet Mayol]] poeta (Mallorca 1980)
# [[Maria Antonia Sanchez Escalona]] artista (Madril 1941)
# [[María Belén Morales]] eskultorea eta margolaria (Tenerife, 1928-2016)
# [[Maria Castellano Arroyo]] medikua (Jaen 1948)
# [[María de la Candelaria]] Tzeltalko Matxinadaren buruzagia (Mexiko, 1698-1716)
# [[Maria de Nati]] aktorea (Madril 1997)
# [[Maria Denis]] aktorea (Argentina 1916- Italia 2004)
# [[Maria Elvira Pombo Holguin]] diplomazialaria (Kolonbia 1960)
# [[Maria Eugenia Rito]] vedettea (Argentina 1975)
# [[María Fernanda Campa Uranga]] geologoa, aktibista (Mexiko, 1940-2019)
# [[María Gainza]] idazlea (Buenos Aires, 1975)
# [[Maria Jose Saez Carrasco]] kazetaria (Madril 1965)
# [[Maria Lionza]] jainkosa (Venezuela 1802)
# [[Maria Lopez Sandez]] filologoa, idazlea (Lugo 1973)
# [[Maria Luisa Prada Sarasua]] idazlea (Asturias XX. mendea)
# [[Maria Marchant]] hezitzailea, politikaria (Txile 1904-1990)
# [[Maria Nikolaevna O’Rourke]] presoa, hilketa eragilea (Errusia 1877-Argentina 1949)
# [[Maria Nikolaievna Romanova (1899-1918)]] Dukesa Handia (Errusiar Inperioa)
# [[Maria Rosa Fugazot]] aktorea (Argentina 1942)
# [[Maria Rosa Yorio]] rock kantautorea (Argentina 1954)
# [[Maria Thereza Alves]] artista (Brasil, 1961)
# [[Maria Vicente]] atleta (Bartzelona 2001)
# [[Mariam Hernandez]] aktorea (Fuerteventura 1981)
# [[Mariam Shahriar]] film zuzendaria (Iran XX. mendea)
# [[Marta Aledo]] aktorea (Madril 1978)
# [[Marta Galimany]] atleta (Tarragona 1985)
# [[Mary Ann Aldham]] sufragista (Erresuma Batua, 1858-1940)
# [[Mary Carson Breckinridge]] erizaina, emagina (AEB, 1881-1965)
# [[Mary Gawthorpe]] sufragista (Erresuma Batua, 1881-1973)
# [[Mary Sophia Allen]] sufragista, policia (Britainia, 1878-1964)
# [[Maya Erskine]] aktorea (AEB 1987)
# [[Maya Mihindou]] Gabongo ilustratzaile, argazkilari eta kazetaria (Libreville, 1984)
# [[Michela Belmonte]] aktorea (Italia 1925- Alacant 1978)
# [[Michele Mouton]] rally pilotua (Frantzia 1951)
# [[Milena Busquets]] idazlea eta kazetaria (Bartzelona, 1972)
# [[Miri Perez-Cabrero]] aktorea, sukaldaria ( Bartzelna 1993)
# [[Mischa Bredewold ]] txirrindularia (Herbehereak 2000)
# [[Mónica Mayer]] artista eta arte krikikaria (Mexiko, 1954)
# [[Montserrat del Amo]] idazlea (Madril 1927-2015)
# [[Nancy Astor]] lehen emakumea parlamentu britainiarrean (1879-1964)
# [[Natalia Rodriguez (aktorea)]] (Madril 1992)
# [[Natascha Kampusch]] ume bahitua (Austria 1998)
# [[Nazhūn bint al-Qalā'iyya]] poeta (Al-andalus XII. mendea)
# [[Nelly Kaplan]] idazlea (Buenos Aires, 1931-Suitza, 2020)
# [[Neus Aguado]] poeta, kazetaria, literatura kritikaria (Argentina, 1955)
# [[Nicolasa Montt de Marambio]] poeta (Txile 1857-1924)
# [[Nuria Amat]] idazlea ( Bartzelona 1950)
# [[Nuria Montserrat Pulido]] bioingeniaria (Bartzelona 1978)
# [[Oda Krohg]] margolaria (Norvegia 1860-1935)
# [[Paola Cortellesi]] aktorea (Italia 1973)
# [[Paola Rojas]] kazetaria (Mexiko 1976)
# [[Paz Márquez Benítez]] idazlea (Filipinak,
# [[Petra Delicado]] literatura pertsonaia, inspektorea
# [[Phyllis Smith]] aktorea (AEB 1952)
# [[Pilar Carbonero Zalduegi]] ikertzailea (Marokoko protektoratua, 1942)
# [[Pilar de Francisco]] kazetaria, umorista (Madril XX. mendea)
# [[Qiu Zhu]] margolaria (Ming dinastiako txinatarra)
# [[Rachel Reeves]] politikaria (EB 1979)
# [[Rahima Moosa|Rahina Moosa]] apartheidaren aurkako politikaria (Hegoafrika, 1922-1993)
# [[Raisa Smetanina]] iraupen-eskiatzailea (Errusia 1952)
# [[Rekha]] aktorea (India 1954)
# [[Rocio Madrid]] aktore, tb aurkezlea (Malaga 1978)
# [[Rocio San Miguel]] abokatua, aktibista desagertua (Venezuela 1966)
# [[Rocio Santa Cruz]] kultur kudeatzailea (Coruña 1967)
# [[Rocio Vieitez Ferro]] itzultzailea (Pontevedra 1975)
# [[Rosalind Eleazar]] aktorea (EB 1982)
# [[Rosalind Fox Solomon]] argazkilaria (AEB 1930)
# [[Rosalinda Celentano]] aktorea (Italia 1968)
# [[Rosario Valcárcel]] poeta, eleberrigilea (Kananaria Handiko las Palmas, 1949)
# [[Rose Frisch]] zientzialari aitzindaria ( AEB 1918-201519)
# [[Rozenn Milin]] kazetaria (Frantzia, 1960)
# [[Sabina Puertolas]] sopranoa (Zaragoza 1973)
# [[Sahraa Karimi]] dokumentalgilea (Iran/Afganistan 1983)
# [[Sandra Golpe]] kazetaria (Cádiz 1974)
# [[Saridjah Niung]] musikaria, artista (Indonesia 1908-1993)
# [[Selina Cooper]] sufragista (Britainia
# [[Shobhaa De]] idazlea (India 1948)
# [[Shygirl]] DJ (EB 1992)
# [[Silvia Orriols]] politikaria (Girona 1984)
# [[Simona Izzo]] film zuzendaria (Italia 1953)
# [[Sira Rego]] politikaria (Vañentzia 1973)
# [[Sophia Williams-De Bruyn|Sophia Williams de Bruyn]] apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika, 1938)
# [[Susana Gomez Castaño]] musikaria, ekintzailea (Kolonbia 1984)
# [[Sushmita Sen]] aktorea, Miss Unibertso (India 1975)
# [[Susie Porter]] aktorea (Australia 1971)
# [[Suzanne Lacy]] artista (AEB, 1945)
# [[Teresa Rivero]] 1. Emakume-presidente futbolean (Cádiz 1935)
# [[Teresa Shaw]] Idazle, itzultzaile (Uruguai-Bartzelona, 1951)
# [[Theresa Garnett]] ekintzaile sufragista (Erresuna Batua, 1888-1966)
# [[Valentine Penrose]] idazle eta margolaria (Frantzia, 1898-1978)
# [[Vicenta Fernandez-Montesinos]] idazlea (Granada 1930-Madril 2023)
# [[Vicky Luengo]] aktorea (Mallorca 1990)
# [[Victoria Lomasko]] marrazkilaria (Errusia, 1978)
# [[Vidya Balan]] aktorea, abeslaria (India 1979)
# [[Violet Aitken]] sufragista (Erresuma Batua, 1886-1987)
# [[Virginia Giuffre]] sexu-biktima (AEB/Australia 1983)
# [[Virginie Ancelot]] idazlea eta pintorea (Dijon, 1792-Paris, 1875)
# [[Wilma Labate]] film zuzendaria, gidoilaria (Italia 1949)
# [[Zheng Qinwen]] tenislaria (Txina 2002)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''otsaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Casilda Ampuero]] '''SORTUA''' Fronte eta Ospitaleen zuzendaria (San Vicente de la Barquera, 1906-1978)
# [[Conchita Bustinduy]] '''SORTUA''' erraketista (Berriatua, 1927)
# [[Mercedes Herrán]] '''SORTUA''' haur saltzailea (?-Bilbo, 2002)
# [[Aurora Gómez Urrutia]] '''SORTUA''' ekintzaile errepublikarra (Obanos, 1914-Iruñea, 1975)
# [[Adela Tarifa Fernández]] historialaria, ikertzailea (Granada 1949)
# [[Africa Fanlo]] ilustratzailea (Bartzelona, 1972)
# [[Agnes Arber]] botanikaria (Erresuma Batua, 1879-1960)
# [[Ai Yazawa]] mangaka japoniarra (Osaka, 1967)
# [[Alice Henry]] sufrafista (Australia, 1857-1943)
# [[Alicia Dickenstein]] matematikaria (Argentina, 1955)
# [[Aliya Moldagulova]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1925-1944)
# [[Amanda Marsalis]] argazkilaria, film zuzendaria (AEB, XX. mendea)
# [[Ana Bustelo]] editorea eta itzultzailea (Paris, 1964)
# [[Ana de la Cueva]] ekonomialaria (Madril 1966)
# [[Ana María Bejarano Escanilla]] itzultzailea (Salamanca, 1959)
# [[Ana María Campos]] heroia ( Venezuela 1796-1828)
# [[Ana Miralles|Ana Mirelles]] komikigilea eta ilustratzailea (Madril, 1959)
# [[Ana Requena]] kazetaria, blogaria (Madril 1984)
# [[Anabel Flores Salazar]] kazetaria (Mexiko 1984-2016)
# [[Andrea Motis]] musikagilea, tronpeta jolea, jazz kantaria (Bartzelona 1995)
# [[Angeles Mastretta]] kazetaria, idazlea (Mexiko 1949)
# [[Ann Chapman]] limnologoa (Zeelanda Berria, 1937-2009)
# [[Anna Cardús Flaqué]] saskibaloi arbitroa (Bartzelona 1970)
# [[Anna Casanovas|Anna Casanova]] idazlea (Bartzelona, 1975)
# [[Anna Petronella van Heerden]] ginekologoa, sufragista (Hegoafrika 1887- 1975)
# [[Anne Teuf]] ilustratzaile eta komikigile frantsesa (Aspach-le-Haut, 1964)
# [[Annie MacDonald Langstaff]] legelaria, (Kanada,
# [[Antoinette Blackwell]] idazlea eta gizarte ekintzailea (AEB, 1825-1921)
# [[Arantxa Aguirre Carballeira]] dokumentalgilea, gidoilaria (Madril 1958)
# [[Arca (abeslaria)]] (Venezuela/Bartzelona 1989)
# [[Arcelia Ramirez]] aktorea (Mexiko 1967)
# [[Arja Kajermo|Arja Kajerno]] komikigilea (1949)
# [[Arlene Harris]] aktorea (Kanada 1896-AEB 1976)
# [[Arlene Harris]] enpresaburua, asmatzailea (AEB 1948)
# [[Åsa Grennvall|Assa Grennavall]] komikilaria (Suedia, 1973)
# [[Barbara Morgenstern]] elektronika-abeslaria, ekoizlea (Alemania 1946)
# [[Barbara Saavedra]] biologoa (Txile 1967)
# [[Begoña Lolo]] musikologoa (Madril 1958)
# [[Begoña San Jose ]] sindikalista (Segovia 1949)
# [[Begoña Torres]] kultur kudeatzailea (Madril XX. mendea)
# [[Belen Atienza Azcona]] film ekoizlea (Madril 1970)
# [[Bella Guerin]] sufragista eta ekintzaile (Australia, 1858-1923)
# [[Bibi Bourelly]] egile abeslaria (Berlin/AEB 1994)
# [[Blanche Feillet-Hennebutte]] margolaria eta litografoa (1815-1886)
# [[Bodil Schmidt-Nielsen]] fisiologoa (Danimarka-AEB, 1918-2015)
# [[Bríet Bjarnhéðinsdóttir]] politikaria (Islandia, 1856-1940)
# [[Carlota Guerrero]] argazkilaria, zinemagilea (Bartzelona 1989)
# [[Carmen Armendariz]] ekoizlea (Mexiko 1946)
# [[Carolina_Caycedo]] diziplina anitzeko artista (London, 1978)
# [[Catherine Helen Spence]] idazlea, kazetaria, sufragista (Australia, 1829-1910)
# [[Chus Tudelilla]] arte-kudeatzailea (Logroño 1961)
# [[Claire Tomalin]] kazetaria, biografoa (Londres 1933)
# [[Clara Giveen]] sufragista (Irlanda, 1887-1967)
# [[Clara Segura]] aktorea (Bartzelona 1974)
# [[Claudia Malagelada]] aktorea, dantzaria (Bartzelona 2007)
# [[Cristina Gutiérrez (pilotua)]] (Burgos 1991)
# [[Cristina Huete (ekoizlea)]] (Brasil/Espainia XX. mendea)
# [[Diana Athill]] editore, idazle, nobelagile (Londres, 1917-2019)
# [[Doaa el-Adl]] karikaturegilea (Egipto, 1979)
# [[Dolores Hayden]] arkitektoa, historialaria, poeta (AEB, 1945)
# [[Dorothe Engelbretsdotter]] poeta (Norvegia, 1634-1716)
# [[Draga Ljo%C4%8Di%C4%87]] medikua, feminista (Serbia, 1855-1926)
# [[Edwidge Danticat]] idazlea (Haiti/AEB 1969)
# [[Eileen Mary Casey]] sufragista (Australia 1881- 1972)
# [[Elin Wallin|Elin Walin]] artista (Suedia, 1884-1969)
# [[Eliza Ritchie|Eliza Ritche]] sufragista eta filosofoa (Kanada, 1856-1933)
# [[Elizabeth Avery Meriwether]] idazle, sufragista (AEB, 1824-1916-)
# [[Ellen Allien]] DJ (Alemania 1968)
# [[Ellen Ternan]] aktorea (EB 191839-1914)
# [[Elvira Sastre]] poeta, itzultzailea (Segovia 1992)
# [[Emma Miller]] sufragista (EB 1839-Australia 1927)
# [[Esperanza Mendoza Holgado]] saskibaloi arbitroa (Caceres 1983)
# [[Ethel Sargant]] botanikaria (Erresuma Batua, 1863-1918)
# [[Eva Valiño]] soinu teknikaria (Bartzelona 1969)
# [[Fanny Brice]] aktorea ( AEB 1891-1951)
# [[Fatimah Tuggar ]] artista (Nigeria 1967)
# [[Flora de Pablo]] medikua, ikertzailea (Salamanca, 1952)
# [[Florence Lawrence]] aktorea, asmatzailea (Kanada-AEB, 1886-1938)
# [[Fran%C3%A7oise Brauner]] medikua (Austria-Frantzia, 1911-2000)
# [[Františka Plamínková]] kazetaria, feminista, politikaria (Txekia, 1875-1942)
# [[Gabriela Gonz%C3%A1lez]] fisikaria (Argentina, 1965)
# [[Gabriele Schor]] publizista, bildumagilea (Austria 1961)
# [[Garcia Botikaria]] zientzia dibulgatzailea (Cuenca 1995)
# [[Geneviève Thiroux d'Arconville]] idazlea, zientzialaria (Frantzia 1720-1805)
# [[Gertrude Blanch]] matematikaria (Polonia-AEB, 1897-1996)
# [[Gertrude Caton Thompson]] arkeologoa (Britainia Handia, 1888-1985)
# [[Giorgia Marras]] Komikigile eta ilustratzaile franko-italiarra (Genova, 1988)
# [[Giulia Tamayo Leon]] abokatua, aktibista (Peru 1958- Uruguai 2014)
# [[Griselda Pascual i Xufré]] matematikaria (Bartzelona, 1926-2001)
# [[Hedwig Dohm]] idazlea (Alemania 1831-1919)
# [[Helen Frankenthaler]] margolaria (AEB, 1928-2011)
# [[Helene Funke]] margolaria (Alemania,1869-1957)
# [[Henrietta Dugdale]] sufragista (Londres 1827- Australia 1918)
# [[Hiromu Arakawa]] mangaka japoniarra (Tokachi, 1973)
# [[Irene Manton]] botanikaria (Erresuma Batua, 1904-1988)
# [[Irene Stegun]] matematikaria (AEB, 1919-2008)
# [[Irma Thomas]] soul abeslaria (AEB 19)41
# [[Irma Wyman]] ingeniari informatikoa (AEB, 1928-2015)
# [[Isabel Muñoz (argazkilaria)]] (Bartzelona/Madril 1951)
# [[Isabel Tajahuerce Ángel]] irakaslea, ikertzailea (Soria 1960)
# [[Jantina Tammes]] botanikaria (Herbehereak, 1871-1947)
# [[Jeanne Demessieux]] piano-jotzaile, organo-jotzailea (Frantzia, 1921-1968)
# [[Jenny Saville]] margolaria (Britainia, 1970)
# [[Jessica Bennett]] kazetaria, blogaria (AEB 1981)
# [[Jorja Smith]] kantautorea (EB 1997)
# [[Josiane Balasko]] aktorea, zuzendaria, gidoigilea (1950)
# [[Judi Chamberlin]] aktibista (AEB 1944-2010)
# [[Judith Scott (artista)|Judith Scott]] artista (Ohio, 1943-2005)
# [[Kali Uchis]] kantautorea (AEB 1994)
# [[Karo Moret Miranda]] historialaria, ikertzailea (Kuba,...)
# [[Kate Lilley]] poeta (Australia, 1960)
# [[Kate Perugini]] margolaria (EB 1839-1929)
# [[Kehlani]] egile abeslaria (AEB 1995)
# [[Kenia Os]] abeslaria, youtuberra (Mexiko 1999)
# [[Lais Korintokoa]] hetera (Grezia K.a V. mendea- K.a. IV. mendea)
# [[Lala Huete]] figuringilea (Brasil/Espainia 1957)
# [[Laura Lechuga]] kimikaria, ikerlaria (Sevilla 1962)
# [[Lilli Hornig]] kimikaria (Txekoslovakia-AEB, 1921-2017)
# [[Liv Strömquist]] komikigilea (Suedia, 1978)
# [[Louisa Lawson]] idazlea, poeta, sufragista (Australia, 1848-1920)
# [[Louise Brealey]] aktorea (EB 1979)
# [[Ludwika Paleta]] aktorea (Polonia/Mexiko 1978)
# [[Lulu Roman]] komediantea, abeslaria (AEB 1946)
# [[Lynn Fontanne]] aktorea (EB 1887- AEB 1983)
# [[Mabel Sharman Crawford]] abenturazale eta idazlea (Irlanda, 1820-1912)
# [[Madhuri Dixit]] zinema aktorea (India, 1967)
# [[Maevia Noemí Correa]] botanikaria (Argentina, 1914-2005)
# [[Manuela Sambo]] artista (Angola/Alemania 1964)
# [[Margarida Castells]] itzultzailea (Bartzelona, 1962)
# [[Margie Sudre]] Frantziako politikaria (Vinh, 1943)
# [[Marguerite Jeanne Carpentier]] eskultorea (Paris 1886-1965)
# [[Maria Angeles Querol]] historialaria (Badajoz 1948)
# [[María Calcaño]] poeta (Venezuela 1906-1956)
# [[María Eduarda Barjona de Freitas]] kazetaria, kritikaria (Portugal 1882-1952)
# [[Maria Fyodorovna Zibold]] medikua (Serbia, 1849-1939)
# [[Maria Jose Toro Nozal]] zientzialaria (Zamora 1957)
# [[Maria Pia Timon]] etnologoa (Cáceres 1954)
# [[Maria Polivanova]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1922-1942)
# [[María Rosa Urraca Pastor]] karlista eta falangista (Madril, 1900-Bartzelona, 1984)
# [[Maria Sainz Martin]] medikua (Badajoz 1953)
# [[Maria Schwarz]] arkitektoa (Alemania 1956)
# [[Maria Silva]] aktorea (Palentzia 1941-Madril 2023)
# [[Maria Tena]] idazlea, kultur kudeatzailea (Madril 1953)
# [[Maria Teresa Salazar Bermudez]] kimikari aitzindaria (Badajoz 1909-Madril 1982)
# [[Maria Vazquez]] aktorea (Galizia 1979)
# [[María Vinyals|Marina Vinyals]] idazlea eta artikulugilea (Galizia, 1875-1942)
# [[Maria von Linden]] bakteriologo, zoologo (Alemania, 1869-1936)
# [[Maribel Domenech]] artista (Valentzia 1951)
# [[Marilou Berry]] aktorea (Frantzia, 1973)
# [[Marina Picasso]] idazlea (Frantzia, 1950)
# [[Marina Raskova]] pilotua (Sobiet Batasuna, 1912-1943)
# [[Marjorie Courtenay-Latimer]] naturalista (Hegoafrika, 1907-2004)
# [[Marjorie Hasler]] sufragista (Irlanda, 1887-1913)
# [[Marlene Engelhorn]] aktibista, filantropoa (Austria 1992)
# [[Marta Carazo]] kazetaria ( Madril 1973)
# [[Martha Carrillo]] kazetaria, idazlea (Mexiko 1966)
# [[Mary Ann Hilliard]] erizaina eta sufragista (Irlanda, 1860-1912)
# [[Mary Galway]] sufragista eta sindikalista (Irlanda, 1864-1928)
# [[Mary J. Blige]] abeslaria (AEB 1984)
# [[Mary Lee]] sufragista (Australia, 1821-1909)
# [[Mary Martin]] aktorea (AEB 1913-1990)
# [[Mary Richardson]] sufragista (Kanada, 1889-1961)
# [[Mary-Dell Chilton]] biologoa (AEB, 1939)
# [[Mati Diop]] aktore eta zuzendaria (Paris, 1982)
# [[Maya Zankoul]] artista bisuala, blogaria (Libano, 1986)
# [[Maybanke Anderson]] sufragista (Australia, 1845-1927)
# [[Merce Paloma]] jantzi diseinatzailea (Bartzelona 1964)
# [[Mercedes Valdivieso]] idazlea (Txile 1924-1993)
# [[Mihri Müşfik Hanım]] margolaria (Turkia, 1886-1954)
# [[Miluca Sanz]] musikaria, artista (Segovia 1956)
# [[Minna Sundberg]] ilustratzailea (Suedia, 1990)
# [[Miss Kittin]] DJ (Frantzia 1973)
# [[Mónica Oriol Icaza]] enpresaria (Madril, 1961))
# [[Muriel Douru]] komikigile, idazle eta ekintzaile frantsesa (1976)
# [[Muriel Matters]] kazetaria, sufragista (Australia, 1817-1969)
# [[Nadia Khiari]] komikigilea eta irakaslea (Tunisia, 1973)
# [[Natalia Carbajosa]] idazlea eta itzultzailea (Puerto de Santa Maria, 1971)
# [[Natalia Kovxova|Natalia Kovxva]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1920-1942)
# [[Natalka Bilotserkivets]] poeta eta iraultzailea (Ukraina, 1954)
# [[Nh. Dini]] idazle feminista (Indonesia 1936-2018)
# [[Nieves López Martínez]] paleontologoa (Burgos, 1949-2010)
# [[Ninnan Santesson]] eskultoregilea (Suedia, 1891-1969)
# [[Noemí Zaritzky]] ingeniari kimikoa (Argentina, 1951)
# [[Norio Sakurai]] mangaka(Japonia)
# [[Núria Tamarit Castro]] irudigilea (Castelló 1993)
# [[Odile Schweisguth]] medikua (Frantzia 1913-2002)
# [[Olivia Mandle]] ingurumen aktibista (Bartzelona 2007)
# [[Pati Chapoy]] kazetaria (Mexiko 1949)
# [[Peggy McCay]] aktorea (AEB 1927-2018)
# [[Pilar Landeira Guerrero]] saskibaloi arbitroa (Madril 1959)
# [[Polina Osipenko]] hegazkinlari heroia (Sobietar Batasuna, 1907-1939)
# [[Power Paola]] komikigilea (Ekuador, 1977)
# [[Ptazeta]] rap kantugilea (Kanariak 1996)
# [[Regina Silveira]] artista eta unibertsitateko irakaslea (Brasil, 1939)
# [[Remedios Sanchez]] idazlea, ikertzailea (Bartzelona 1975)
# [[Rita Payes]] musikagilea, tronboi jolea, jazz kantaria (Bartzelona 1999)
# [[Roser Berdagué]] itzultzailea (Katalunia, 1929)
# [[Rosina Gomez Baeza]] kultur kudeatzailea (Asturias 1941)
# [[Safia Farhat]] artista (Tunisia, 1924-2004)
# [[Sara Becker (aktorea)]] (Txile 2002)
# [[Sara Fratini]] ilustratzailea (Venezuela, 1985)
# [[Semiramis Gonzalez]] historialaria (Asturias 1988)
# [[Serena Lake]] predikatzailea, sufragista (Australia, 1842-1920)
# [[Sheila Tobias]] administratzaile, idazle (AEB, 1935-2021)
# [[Sita Abellan]] DJ, modeloa (Murtzia 1993)
# [[Sofia Coll]] kantari, dantzari, aktorea (Bartzelona 1999)
# [[Sophie Bryant]] matematikaria (Erresuma Batua, 1850-1922)
# [[Sybille Bedford]] idazlea, kazetaria (Alemania 1911-EB 2006)
# [[Sylvia Earle]] ozeanografoa (AEB 1935)
# [[Tatiana Proskouriakoff]] arkeologo, etnologo (Errusia-AEB, 1909-1985)
# [[Teyana Taylor]] abeslaria, dantzaria, aktorea (AEB 1990)
# [[Tomasa Tito Condemayta]] independentziaren aitzindaria, heroia (Peru 1740-1781)
# [[Tracey Rose]] artista (Hegoafrika 1974)
# [[Valentina Borok]] matematikaria (Ukraina, 1931-2004)
# [[Valentina Grizodubova]] hegazkinlari heroiak (Sobietar Batasuna, 1909-1993)
# [[Vanessa Ciangherotti]] aktorea (Mexiko 1974)
# [[Vanessa Nakate]] klima-aktibista (Uganda, 1996)
# [[Vinciane Despret]] filosofoa (Belgika 1959)
# [[Wangechi Mutu]] artista (Kenya/AEB 1972)
# [[Whitney Wolfe Herd]] enpresaburua, ekintzailea (AEB 1989)
# [[Xulia Vicente]] irudigilea (Coruña 1993)
# [[Yasmina Alcaraz Moreno]] saskibaloi arbitroa (Girona 1989)
# [[Yelizaveta Chaikina]] partisanoa (Sobiet Batasuna, 1918-1941)
# [[Yevdokia Bershanskaia]] hegazkinlaria (Sobietar Batasuna, 1913-1982)
# [[Yvonne Sylvain]] medikua (Haiti, 1907-1989)
# [[Zdenka Braunerová]] margolaria (Txekia, 1858-1934)
# [[Zeina Abirached]] komikigilea, ilustratzailea (Beirut, 1981)
# [[Ziba Ganiyeva]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1923-2010)
# [[Alice Abadam]] sufragista (GAles, 1856-1940)
# [[Lila Avilés|Lila Aviles]] zinema zuzendaria (Mexiko, 1982)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''urtarrila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aintzane Uria]] ef--'''SORTUA''' abeslaria, soinularia (Durango, 1979)
# [[Fatmana Binta]] ----'''SORTUA''' sukaldaria (Sierra Leona, 1984)
# [[Izaro Oliveira]] ef--'''SORTUA''' txirrindularia (Ermua 2005)
# [[Mari Carmen Montoya Azkuna]] --ef'''SORTUA''' farmazialaria (1926-2024)
# [[Gloria Zuazola]] --ef'''SORTUA''' (Uruguai, 1966-2024)
# [[Itsaso Gangoitia]] ----'''SORTUA''' lasterkaria, euskara teknikaria (Abadiño 1988)
# [[Paquita Bretos Andueza]] ----'''SORTUA''' mendizalea, ateoa, komunista (Pasaia, 1927)
# [[Larraitz Amezaga del Fango]] ----'''SORTUA''' endometrosiaren buruzko liburuaren egilea (Donostia, 1990
# [[Erkuden Txokarro]] ----'''SORTUA''' (Iruñea, 1974)
# [[Ru´a Zimawi|Ru´a Rimawi]] ----'''SORTUA''' (Zisjordania, 1998)
# [[Nora Botero]] ----'''SORTUA''' irakaslea, ikertzailea (Kolonbia , ?)
# [[Auxi Díaz]] ef--'''SORTUA''' magistratua (Kanaria Handia 1967)
# [[María Isabel Gutiérrez Velasco]] --ef'''SORTUA''' prostituta (Santander, ? - Basauriko espetxea, 1977))
# [[Begoña Vesga]] ef--'''SORTUA''' ekintzaile, feminista, politikaria (Burgos, Ermua, 1951)
# [[Beatriz Arizaga Bolunburu]] ef--'''SORTUA''' historialaria (Eibar, 1951)
# [[Maialen Etxart Salaberri]] ----'''SORTUA''' irakaslea (Isturitze, 1978)
# [[Sara Oceja Salazar]] ef--'''SORTUA''' arkitektua eta politikaria (Durango, 1970)
# [[Paula Bronstein]] fotokazetaria (AEB, XX. mendea)
# [[Edith Hirsch Luchins]] efef matematikaria (Polonia-AEB, 1921-2002)
# [[Annie Montague Alexander]] paleontologo, filantropoa (AEB, 1867-1950)
# [[Carol Guzy]] ef-- argazkilaria (AEB, Pensilvania, 1956)
# [[Ladislava Bakanic]] gimnasta (New York, 1924)
# [[Julia Kavanagh|Julia Kavabagh]] idazlea (Irlanda, 1824-1877)
# [[Nelly Bodenheim|Nelly Bodenneim]] ilustratzailea (Herbehereak, 1874-1951)
# [[Hamideh Kheirabadi]] aktorea (Irlanda, 1924-2010)
# [[Dorothy Cayley]] mikologoa (Sri Lanka, 1874-1955)
# [[Maria Mauban]] aktorea (Marsella, 1924-2014)
# [[Kate Lester]] aktorea (Ingalaterra, 1857-1924)
# [[Dorothea Wolbert]] aktorea (AEB, 1874-1958)
# [[Gré de Jongh]] lasterketaria (Herbehereak, 1924-2002)
# [[Vera Molnár]] artista (Hungaria, 1924-2023)
# [[Elena Cernei]] mezzo-sopranoa (Errumania, 1924-2000)
# [[Hrytsko Hryhorenko]] poeta eta itzultzailea (Ukrainia, 1867-1924)
# [[Claudine Dupuis]] aktorea (Frantzia, 1924-1991)
# [[Annelise Hovmand]] zinema-zuzendaria (Danimarka, 1924-2016)
# [[Conradine Birgitte Dunker]] idazlea (Norvegia, 1780-1866)
# [[Beatrice Chebet]] atleta (Kenya 2000)
# [[Tsigie Gebreselama]] atleta (Etiopia 2000)
# [[Dawit Seyaum]] atleta (Etiopia 1996)
# [[Shannon Rowbury]] atleta (AEB 1984)
# [[Lisa Dobriskey]] atleta (EB 1983)
# [[Adela Pankhurst]] sufragista, aktibista politikoa (EB 1885-Australia 1961)
# [[Minnie Baldock]] sufragista (EB 1864-1954)
# [[Adelaide Knight]] sufragista (EB 1871-1950)
# [[Christian Jollie Smith]] abokatu ekintzailea (Australia 1885-1963)
# [[Margaret Bondfield]] politikaria, aktibista (EB 1873-1953)
# [[Louisa Martindale]] zirujaua (EB 1872-1966)
# [[Louisa Martindale (feminista)]] sufragista, aktibista (EB 1839-1914)
# [[Hilda Martindale]] funtzionarioa, idazlea (EB 1875-1952)
# [[Cicely Hamilton]] dramagilea, aktorea (EB 1872-1933)
# [[Dora Montefiore]] zirujaua (EB 1872-1966)
# [[Kelly Holmes]] atleta (EB 1970)
# [[Mary Rand]] atleta (EB 1940)
# [[Alemitu Tariku]] atleta (Etiopia 2000)
# [[Shelby Houlihan]] atleta (AEB 1993)
# [[Manuela M. Veloso]] irakaslea, robot-ikertzailea (Lisboa 1957)
# [[Lua Ribeira]] argazkilaria (Coruña, 1986)
# [[Cristina de Middel]] argazkilaria (Alacant, 1979)
# [[María Garay]] tango abeslaria (Argentina, 1941)
# [[Anna Gottlieb]] abeslaria (Viena, 1774-1856)
# [[Hou Bo]] argazkilaria (Txina, 1924-2017)
# [[Montserrat Ubach Tarrés]] espeleologoa aitzindaria (Bartzelona XX. mendea)
# [[Rocío Verdejo García]] artista plastikoa, argazkilaria (Granada 1982)
# [[Olinpia Velasco]] artista bisuala, argakilaria ( Granada 1970)
# [[Ana Vaz]] film zuzendaria, artista (Brasil 1982)
# [[Sara Ramo]] artista bisuala (Madril/Brasil 1975)
# [[Ann Packer]] atleta (EB 1942)
# [[Tatiana Tomashova]] atleta (Errusia 1975)
# [[Svetlana Masterkova]] atleta (Errusia 1968)
# [[Denise Lewis]] atleta (EB 1972)
# [[Sally Gunnell]] atleta (EB 1966)
# [[Eladia Blázquez]] abeslaria (Argentina, 1931-2005)
# [[Zanele Muholi]] artista eta aktibista (Hegoafrika, 1972)
# [[Eva Nogales]] biofisikaria (Colmenar Viejo, 1965)
# [[Ana María Muñoz Amilibia]] arkeologoa (Donostia-Madril, 1932-2019)
# [[Farshid Moussavi]] arkitektoa (Iran/Britainia 1965)
# [[Roma Agrawal]] egitura-ingeniaria (India/EB 1983)
# [[Francine Houben]] arkitektoa (Herbehereak 1955)
# [[Beverly Willis]] arkitektoa (AEB 1928-2023)
# [[Jolanda Ceplak]] atleta (Eslovenia 1976)
# [[Hasna Benhasi]] atleta (Maroko 1978)
# [[Fantu Worku]] atleta (Etiopia 1999)
# [[Karissa Schweizer]] atleta (AEB 1996)
# [[Phylis Smith]] atleta (EB 1963)
# [[Pilar Citoler]] dentista, arte bildumagilea (Zaragoza 1937)
# [[Mary Strong Clemens]] botanikaria (AEB, 1873-1968)
# [[Hortense Powdermaker]] antropologoa (AEB,1900-1970)
# [[Charlotte Abramow]] argazkilari eta bideogilea (Brusela, 1993)
# [[Judy Dater]] argazkilari feminista (AEB, 1941)
# [[Germaine Van Parys]] fotokazetaria (Belgika, 1893-1983)
# [[Alexandra Boulat]] fotokazetaria (Frantzia, 1962-2007)
# [[Ina Higgins]] baratzezaina, paisaia-arkitektoa (Irlanda 1860-Australia 1948)
# [[Nettie Palmer]] idazlea, kritikaria ( Australia 1885-1964)
# [[Vicenta Cortés Alonso]] artxibozaina, ikertzailea, irakaslea (Valentzia 1925-2021)
# [[María Eugenia Rodríguez Palop]] legelaria, politikaria ( Badajoz 1970)
# [[Marisa Rodríguez Palop]] kazetaria, korrespontsala (Badajoz 1966)
# [[Janeene Vickers]] atleta (AEB 1968)
# [[Sandra Farmer]] atleta (Jamaika/AEB 1962)
# [[Debra Flintoff-King ]] atleta (Australia 1960)
# [[Tatiana Ledovskaya]] atleta (Errusia 1966)
# [[Sandra Douglass Morgan]] abokatu, kirol-zuzendaria (Las Vegas 1978)
# [[Mary_Elliott_Hill]] kimikaria (AEB, 1907-1969)
# [[Naomi Parker]] langilea, modeloa (AEB, 1921-2018)
# [[Marica Andallón]] heroina (Oviedo, 1764-1848)
# [[Dana Ulery]] informatiba zientifikoa (AEB, 1938)
# [[Mary Cowden Clarke]] idazlea (Londres, 1809-Italia, 1898)
# [[Fili Chillón|Fili Chillon]] idazle eta eskultore (1918-2012)
# [[Claude Cahun|Claude CAhun]] artista (Frantzia, 1894-1954)
# [[Suzanne Malherbe|Susanne Malherbe]] argazkilaria, diseinatzaile (Frantzia, 1892-1972)
# [[Véronique de Viguerie|Veronique de Viguerie]] fotokazetaria (Frantzia, 1978)
# [[María Amelia Baltar]] abeslaria (Buenos Aires, 1940)
# [[Luz María del Castillo Fregoso]] kimikari-biologoa (Mexiko, 1926-1990)
# [[Li Fanghua]] fisikaria (Txina, 1932-2020)
# [[Elise Ottesen-Jensen]] kazetaria (Suedia, 1886-1973)
# [[Dina Vierny]] modeloa, arte-bildumagilea, museo-zuzendaria, erresistentzian ekintzaile (Errumania 1919-Paris 2009)
# [[Nina Kandinski]] mezenasa (Errusia 1896- Suitza 1980)
# [[Lily Pastré ]] filantropoa (Frantzia 1891-1974)
# [[Manuela Beltrán]] heroia (Kolonbia 724-1819)
# [[Marina Stepanova]] atleta (Errusia 1950)
# [[Linda Keough ]] atleta (EB 1963)
# [[Tracy Goddard]] atleta (EB 1969)
# [[Silvia Rieger]] atleta (Alemania1970)
# [[Katharine Merry]] atleta (EB 1974)
# [[Fahrelnissa Zeid]] artista (Turkia 1901-Jordania 1991)
# [[María Josefa Jiménez Cisneros]] arkeologoa (Cádiz. 1916-2002)
# [[Romina Ressia]] argazkilaria (Argentina, 1981)
# [[Emilie Bieber]] argazkilaria (Alemania, 1810-1884)
# [[Hildegard Jäckel]] argazkilaria (Alemania, 1903-1974)
# [[Alicia Márquez]] aktorea, vedetea (Argentina 1932-2004)
# [[Ethel Rojo]] aktorea, vedetea (Argentina, 1937-2012)
# [[Delphine Diallo]] argazkilaria
# [[Martha Cooper]] argazkilaria (AEB 1943)
# [[Lady Pink]] grafitigilea (AEB 1945)
# [[Thérèse Le Prat]] argazkilaria (1895-1966)
# [[Alice Cherki]] Aljeriako psikoanalista eta idazlea (1936)
# [[Carole Thibaut]] Franziako idazle, antzerki zuzendari eta aktorea (1969)
# [[Gerty Dambury]] Guadalupeko antzerkigile, nobelagile eta poeta frantsesa (1957)
# [[Adele Goldstine]] matematikaria, programatzailea (AEB, 1920-1964)
# [[Marlyn Wescoff Meltzer]] matematikaria, programatzailea (AEB, 1922-2008)
# [[Séraphine Louis ]] margolari autodidakta (Frantzia 1864-1942)
# [[Araceli Martínez Esteban]] politikaria (Guadalajara 1974)
# [[Natalia Sazanovich]] atleta (Bielorrusia 1973)
# [[Jane Flemming]] atleta ( Australia 1965)
# [[Ghada Shouaa ]] atleta (Siria 1972)
# [[Urszula Włodarczyk]] atleta (Polonia 1965)
# [[Eunice Barber]] atleta (Sierra Leona 1974)
# [[Natalya Roshchupkina]] atleta (Errusia 1978)
# [[Carmen Sarmiento]] Espainiako 1. emakume guerra korrespontsala (Madril 1944)
# [[Elena Projorova]] atleta (Errusia 1978)
# [[Karin Specht-Ertl]] atleta (Alemania 1974)
# [[Tiia Hautala]] atleta (Finlandia 1972)
# [[Süreyya Ayhan]] atleta (Turkia 1978)
# [[Hayley Tullett]] atleta (EB 1973)
# [[Olga Jegorova]] atleta (Errusia 1972)
# [[Bouchra Ghezielle]] atleta (Maroko/Frantzia 19)
# [[Janeth Jepkosgei]] atleta (Kenya 1983)
# [[Margarita Ponomariova]] atleta (Kazakhstan 1993-Errusia 2021)
# [[Olga Nazarova]] atleta (Errusia 1965)
# [[Yeveonde Middleton|Yevonde Middleton]] argazkilaria (Erresuma Batua, 1893-1975)
# [[Lea Ypi]] filosofo (Albania, 1979)
# [[Alicia Márquez]] aktoresa (ARgentina, 1923-2004)
# [[Françoise Demulder|Francoise Demulder]] argazkilaria (Frantzia, 1947-2008)
# [[Nélida Roca]] vedetea (Buenos Aires, 1929-1999)
# [[Catherine Stern]] psikologo, hezitzailea (Alemania-AEB, 1894-1973)
# [[Adrienne Clarke]] botanikaria (Australia, 1938)
# [[Alba Solís]] abeslaria (Argentina, 1927-2016)
# [[Isabel Ellsen]] argazkilaria (Frantzia, 1958-2012)
# [[Kate Barry]] argazkilaria (Britainia Handia, 1967-2013)
# [[Cécile DeWitt-Morette]] fisikaria, matematikaria (Frantzia, 1922-2017)
# [[Coline Serreau]] aktore, zuzendari eta gidoilari frantsesa (1947)
# [[Emilia Broomé|Emilia Broome]] politikari liberala, feminista eta bakearen aldeko aktibista (Suedia, 1866-1925)
# [[Tassin Hangbè]] Dahomeyko erregina-ordea (Benin, XVIII. mendea)
# [[Virginia Norwood]] fisikaria, militarra (AEB, 1927-2023)
# [[Renée Gailhoustet|Renee Gailhoustet]] arkitektoa (1929-2023)
# [[Julia Lermontova]] kimikaria (Errusia, 1847- 1919)
# [[Christine Spengler]] fotokazetaria (Frantzia, 1945)
# [[Dickey Chapelle]] argazkilaria (AEB, 1919-1965)
# [[Susan Meiselas]] argazkilaria (AEB, 1948)
# [[Rafia Zakaria]] feminista musulmana (Pakistan, 1977)
# [[Edna Paisano]] matematikaria, soziologoa (AEB, 1948-2014)
# [[Josepha Weber]] abeslaria, sopranoa (Alemania, 1758-1819)
# [[Aloysia Weber]] opera abeslaria (Alemania 1760-1839)
# [[Constanze Mozart]] abeslaria (Alemania, 1762-1842)
# [[Sophie Weber]] abeslaria (Alemania, 1763-1846)
# [[Cäcilia Weber]] Mozarten amaginerraba (Alemania, 1727-1793)
# [[Beatriz Bermúdez de Velasco]] mexikoko konkistatzailea (Espainia, XVI. mendea)
# [[Klara Dan von Neumann]] matematikaria (Hungaria, 1911-1963)
# [[Anna Murray Vail]] botanikaria (AEB, 1863-1955)
# [[Nieves Fariza]] irakaslea,sindikalista (1911-1975)
# [[Faten Hamama|Faten Hamana]] aktorea (Egipto, 1931-2015)
# [[Fanny Navarro]] aktorea (Argentina, 1920-1971)
# [[Zerrenda:Emakume argazkilariak|Emakume argazkilarien zerrenda]]
# [[Rose Wilder Lane]] kazetaria, idazlea (AEB 1886-1968)
# [[Isabel Paterson]] kazetaria, idazlea, filosofo politikoa (Kanada 1886-AEB 1968)
# [[Dilan Yeşilgöz-Zegerius]] politikaria (Turkia,Herbehereak 1967)
# [[Gema Igual ]] politikaria ( Santander 1973)
# [[Pilar Alegría]] politikaria (Zaragoza 1977)
# [[Maria Pinigina]] atleta (Kirgitistan 1958)
# [[Olga Brizgina]] atleta (Errusia/Ukraina 1963)
# [[Liudmila Dzhigalova]] atleta (Ukraina 1962)
# [[Sherri Howard]] atleta (AEB 1962)
# [[Denean Howard-Hill]] atleta (AEB 1964)
# [[Inga Fischer-Hjalmars]] fisikaria (Suedia, 1918-2008)
# [[Waltraut Seitter]] astronomoa (Alemania, 1930-2007)
# [[Amina (Zazzauko erregina)]] Zazzauko erregina (Nigeria, 1533-1610)
# [[Paulina Urrutia]] aktorea (Txile, 1969)
# [[Melissa Gilbert]] aktorea (AEB 1964)
# [[Sara Gilbert]] aktorea (AEB 1975)
# [[Skye McCole Bartusiak]] aktorea (AEB 1992-2014)
# [[Melissa Sue Anderson]] aktorea (AEB 1962)
# [[Katy Kurtzman]] aktorea (AEB 1965)
# [[Leslie Landon]] aktorea (AEB 1962)
# [[Jennifer Landon]] aktorea (AEB 1983)
# [[Alison Arngrim]] aktorea (AEB 1962)
# [[Charlotte Stewart]] aktorea (AEB 1941)
# [[Melissa Francis]] aktorea, kazetaria (AEB 1972)
# [[Susan Solomon]] kimikari atmosferikoa (AEB, 1956)
# [[Mounia Youssef]] argazkilaria (Libano-Togo, 1988)
# [[Felicia Abban]] argazkilaria (Ganna, 1935-2024)
# [[Emily Jacir]] artista plastikoa (Palestina, 1970)
# [[Sarah Waiswa]] argazkilaria (1980 hamarkada)
# [[Gihan Tubbeh]] argazkilaria (Peru, 1984)
# [[Isadora Romero]] argazkilaria (Ekuador, 1987)
# [[Jane Elizabeth Jones|Jane Elizabeth]] sufragista, abolinionista (AEB, 1813-1886)
# [[Aida Muluneh]] argazkilaria eta artista (Etiopia, 1974)
# [[Taslima Akhter]] argazkilaria (Bangladesh, 1974)
# [[Nezha Alaoui]] enpresaria eta argazkilaria (Maroko, 1982)
# [[Ann Oakley]] soziologoa
# [[Caroline List]] epailea (AEB-Austria 1964)
# [[Idoia Murga Castro]] irakaslea, ikertzailea (Madril 1983)
# [[Mónica García Gómez]] mediku, politikaria (Madril 1974)
# [[Ana Redondo]] legelaria, politikaria (Valladolid 1966)
# [[Lorraine Fenton ]] atleta (Jamaika 1973)
# [[Sabine Busch]] atleta (Alemania 1962)
# [[Kim Batten]] atleta (AEB 1969)
# [[Sandie Richards]] atleta (Jamaika 1968)
# [[Elise Cranny]] atleta (AEB 1996)
# [[Colleen Quigley ]] atleta (AEB 1992)
# [[Marcia Barbosa]] fisikaria (Brasil, 1960)
# [[Maria Matos]] aktorea, dramagilea (Lisboa 1886-1952)
# [[Ofelia Marques]] margolaria ( Lisboa 1902-1952)
# [[Mafalda Mouzinho de Albuquerque]] idazlea (Lisboa 1874-1952)
# [[Shalane Flanagan]] atleta (AEB 1981)
# [[Linet Masai]] atleta (Kenya 1989)
# [[Vivian Cheruiyot]] atletak (Kenya 1983)
# [[Sally Kipyego ]] atleta (Kenya 1985)
# [[Julia Petxonkina]] atleta (Errusia 1978)
# [[Lashinda Demus]] atleta (AEB 1983
# [[Colleen Farrington]] modeloa, abeslaria (AEB 1936-2015)
# [[Edelmira Inés Mórtola]] geologoa (Argentina, 1894-1973)
# [[Boushra Yahya Almutawakel|Bousha Yahya]] argazkilaria (Yemen, 1969)
# [[Nikab]]
# [[Anna Hints]] zinema zuzendaria (Estonia, 1982)
# [[Pia Arke]] argazkilaria (Groenlandia, 1958-2007)
# [[Nina Byers]] fisikaria (AEB, 1930-2014)
# [[Genoveva Dawson]] botanikaria (Argentina, 1918-2012)
# [[Astrid Cleve]] botanikaria, kimikaria (Suedia, 1875-1968)
# [[Audrey_Richards]] Britaniako antropologa (London, 1899-1984)
# [[Anush Babajanyan]] fotokazetaria (Armenia
# [[Louise Abel]] argazkilaria (Norvegia, 1841-1907)
# [[Carolina Henriette Mac Gillavry]] kimikaria (Holanda, 1904-1993)
# [[Hilaria Supa]] indígena, aktibista (Peru 1957)
# [[Maria Sumire]] abokatu, politikaria (Peru 1951)
# [[Claudia Coari]] politikaria (Peru 1967)
# [[Juana Huancahuari]] nekazaria, politikaria (Peru 1969)
# [[Yaneth Cajahuanca]] ingeniaria, politikaria (Peru 1971)
# [[Nancy Obregon]] politikaria (Peru 1970)
# [[Elsa Malpartida]] politikaria (Peru 1961ç-2022)
# [[Karibu]] GKE, Fca Pedraza saria 2023
# [[America Valenzuela]] zientzia-kazetaria (Madril 1977)
# [[Diane Pernet]] moda blogaria, kritikaria (AEB XX. mendea)
# [[Carmen de Icaza]] eleberrigilea eta lider falangista (Madril, 1899-1979)
# [[Margarita Abella Caprile|Margarita Abella Caprile]] poeta, kazetaria (Argentina, 1901-1960)
# [[Amber Bracken]] fotokazetaria (Kanada, 1984)
# [[Marlene Bergamo]] fotokazetaria (Brasil, 1965)
# [[Claire Beck Loos]] idazlea eta fotokazetaria (Txekia, 1904-1942)
# [[Ruth Asawa]] eskultorea (AEB, 1926-2013)
# [[Zofia Kielan-Jaworowska]] paleobiologoa (Polonia, 1925-2015)
# [[Brigida Baltar]] argazkilaria (Brasil,1959)
# [[Lara Baladi]] argazkilaria (Egipto-libanoar, 1969)
# [[Maja Bajević|Maja Bajevi´c]] argazkilaria (Bosnia, 1967)
# [[Damaris Cudworth Masham]] idazle, filosofo (Britainia Handia, 1659-1708)
# [[Kathleen Kenyon]] arkeologoa (Erresuma Batua, 1906-1978)
# [[Anna Maria Colucci]] argazkilaria (Italia, 1938-2015)
# [[Joana Choumali]] argazkilaria (Bolin
# [[Fleur Pellerin]] Frantziako politikari eta enpresaburua (1973)
# [[Pascale Faublas|Pascale Faubas]] artista (Haiti, 1981)
# [[Anabel Colazo]] komikigilea eta ilustratzaile (Eivissa, 1993)
# [[Elizabeth Riddle Graves]] fisikaria (AEB, 1916-1972)
# [[Mignon Talbot]] paleontologoa (AEB, 1869-1950)
# [[Alicia Güemes Fraga]] komikigilea eta ilustrailea (Bartzelona, 1987)
# [[Emma Ríos Maneiro]] istoriotxogilea eta komikigilea (Galizia, 1976)
# [[Caridad Zazo Cardeña]] geologoa (Toledo, 1945)
# [[Caroline Ingalls]] irakaslea, autobiografialaria (AEB 1839-1924)
# [[Mary Ingalls]] idazlea (AEB 1865-1924)
# [[Carrie Ingalls]] zaintzailea (AEB 1870- 1946)
# [[Grace Ingalls]] irakaslea, idazlea (AEB 1877-1941)
# [[Ketty Lester]] aktorea, abeslaria (AEB 1934)
# [[Hersha Parady]] aktorea (AEB 1945-2023)
# [[Bonnie Bartlett]] aktorea (AEB 1929)
}}
== Hobetuak 2024 ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Olatz Agorria]] '''ef--''' txirrindularia (Zornotza 1958)
# [[Ane Ibarzabal]] '''ef--''' kazetaria (Durango, 1982)
# [[María Jesús Cava ]] '''ef--''' historialaria (Bilbo 1949)
# [[Amaia Agirre Gonzalez]] '''----''' medikua, alpinista (Urnieta 1992-Patagonia 2023)
# [[Haizea Barcenilla]] '''----''' arte kudeatzailea, ikertzailea (Lezo 1981)
# [[Carmen Valero Omedes]] '''efef''' atleta (Teruel 1955-Sabadell 2024)
# [[Laura Ingalls Wilder]] '''efef''' idazlea (AEB 1867-1957)
# [[Marixa Osés]] '''ef--'''gidoilaria, aktorea (Gasteiz 1969)
# [[Micaela Bastidas]] '''efef''' aitzindaria, heroia, martiria (Peruko Erregeorderria 1744-1781)*
# [[Chanel Terrero]] '''ef--'''abeslari, dantzari, aktorea (Kuba 1991)
# [[Carmen Mijangos]] '''---- ''' kimikaria (Bilbo 1949)
# [[Paula Badosa]] '''ef--'''tenislaria (AEB/Katalunia 1997)
# [[Pilar Arostegi]] '''efef''' artxibozaina (Gasteiz 1944-2006)
# [[Nina Lobkovskaia]] '''ef--'''frankotiratzailea (Errusia 1925)
# [[Maite Dono]] '''ef--'''poeta, abeslaria (Gasteiz/Galizia 1969)
# [[Garazi Sánchez]] '''ef--'''surflari, zinemagilea (Getxo 1992)
# [[Ana Pontón]] '''ef--'''politikaria (Lugo 1977)
# [[Maria Gembero-Ustarrotz]] '''ef--'''historialaria, musikologoa (Nafarroa 1959)
# [[Adela Bazo]] '''ef--'''margolaria (Nafarroa 1905-Argentina 1984)
# [[Mónica Ojeda]] '''ef--'''idazlea (Ekuador 1988)
# [[Celia Amoros ]]'''ef--'''filosofoa, idazlea (Valentzia 1944)
# [[Carolina Yuste]] '''ef--'''aktorea (Badajoz 1991)
# [[Ángeles Caso]] '''ef--'''idazlea (Asturias 1959)
# [[Majida Maayouf]] '''ef--'''atleta (Maroko/Araba 1989)
# [[Camila Sosa Villada]] '''ef--'''idazlea, aktorea, antzerkigilea (Argentina 1982)
# [[Ane Gabarain]] '''ef--'''aktorea (Donostia 1963)
# [[Icíar Bollain]] '''ef--'''film zuzendaria (Madril 1967)
# [[Ann Walker]] '''efef''' filantropoa, 2 emakumeren lehen ezkontza (BH, 1803-1854)
# [[Ana Rioja]] '''ef--'''idazlea, kazetaria (Tudela 1962)
# [[Carmen Laforet]] '''efef''' idazlea (Bartzelona 1921-Madril 2004 19)
# [[Iraide Ibarretxe]] '''ef--'''hizkuntzalaria (Bilbo 1972)
# [[María Luisa Elio]] '''efef''' idazlea, aktorea (Iruñea 1926-Mexiko 2009)
# [[Iris Apfel]] '''efef''' barne-diseinatzailea ( AEB 1921-2024)
# [[Helena Taberna]] '''----''' film zuzendaria (Nafarroa 19..?)
# [[Ana Blanco]] '''ef--''' tb aurkezlea (Bilbo 1960)
# [[Maria Lejarraga]] '''efef''' idazlea (Errioxa 1874-Argentina 1974)
# [[Isabel Alba Rico]] '''ef--''' idazlea, gidoilaria ( Madril 1959)
# [[Sigourney Weaver]] '''ef--'''aktorea (AEB 1949)
# [[Virginia Berasategi]] '''ef--'''triatloilaria (Bilbo 1975)
# [[Aia Kruse]] '''ef--'''aktorea (Donostia 1994)
# [[Jutta Kleinschmidt ]] '''ef--'''rally-pilotua (Alemania 1962)
# [[Clara Bilbao]] '''ef--'''jantzi-deseinatzailea, film zuzendaria (Bilbo 1971)
# [[Martina Gorostitza]]'''--ef'''inprimatzailea, enpresaburua (Gasteiz 1790-1862)
# [[Silvia Tortosa]] '''efef''' aktore, tb aurkezle (Bartzelona 1947-2024)
# [[Sacagawea]] –ef indigena, interpretea, esploratzailea (AEB 1788-1812)
# [[Ángela Ruiz Robles]] '''efef''' asmatzailea (Leon 1895-Ferrol 1975)
# [[Carmen Maura]] '''ef--''' aktorea (Madril 1945)
# [[Chelsi Smith]] ''ef--'' Miss Unibertso 1995 (AEB 1973-2018)
# [[Lara Dutta]] ''ef--'' Miss Unibertso 2000 (India 1978)
# [[Zuleyka Rivera]] ''ef--'' enpresaburua, Miss Unibertso 2006 (Puerto Rico 1987)
# [[Dayana Mendoza]] ''ef--'' Miss Unibertso 2008 (Venezuela 1986)
# [[Stefanía Fernández]] ''ef--'' kazetaria, Miss Unibertso 2009 (Venezuela 1990)
# [[Ximena Navarrete]] ''ef--'' Miss Unibertso 2010 (Mexiko 1988)
# [[Leila Lopes]] ''ef--'' Miss Unibertson 2011 (Angola 1986)
# [[Teresa Castro]] ''ef--'' ilustratzailea (Donostia 1968)
# [[Wilma Rudolph]] ''efef'' atleta (AEB 1940-1994)
# [[Tara Lipinski]] ''ef--'' patinatzailea, aktorea, kirol esataria (AEB 1982)
# [[Isabel Lizarraga]] ''ef--'' ikertzailea, idazlea (Nafarroa 1958)
# [[Jessica Watson]] ''ef--'' nabigatzailea (Australia 1993)
# [[Tamara Karsavina]] '''efef''' dantzaria (Errusia 1885-1978)
# [[Cate Blanchett]] '''ef--''' aktorea (Australia 1969)
# [[Sojourner Truth]] '''--ef''' esklabu abolizionista (AEB 1797-1883)
# [[Serena Williams]] '''ef--''' tenislaria (AEB 1981)
# [[Mary Harris]] '''efef''' amama astintzailea (Irlanda 1837-AEB 1930)
# [[Claudia Sheinbaum]] ef-- Mexikoko 1.emakume presidentea (Mexiko 1962)
# [[Naomi Campbell]] ef-- modeloa (EB 1970)
# [[Rosa María Sardà]] efef aktorea (Bartzelona 1941-2020)
# [[Milagros Rubio]] ef-- politikaria, poeta (Tutera 1952)
# [[Usoa Ostolaza]] ef-- txirrindularia (Zarautz 1998)
# [[Naomie Harris]] ef-- aktorea (EB 1976)
# [[Nerea Barros]] ef-- aktorea, zuzendaria (Coruña 1981)
# [[Nerea Pagaldai]] ef-- biologoa (Arrasate 1993)
# [[Ekhiñe Atorrasagasti]] ---- kazetaria (Gipuzkoa 1982)
# [[Danae Boronat]] ef-- kirol kazetaria (Tarragona 1985)
# [[Idoia Montón]] ef-- margolaria (Donostia 1969)
# [[Lella Lombardi]] efef 1 Formulako gidaria (Italia 1941-1992)
# [[Alma Mahler]] efef musikagilea (Austria 1879-AEB 1964)
# [[Nadia Erostarbe]] ef-- surflaria (Zarautz 2000)
# [[Teresa Forcades]] ef-- moja aktibista, medikua, politikaria (Bartzelona 1966)
# [[Luisa Roldán]] efef eskultorea (Sevilla 1652-Madril 1706)
# [[Rakel Mateo]] ef-- triatleta paralinpikoa (Mungia 1975)
# [[María Teresa Castells]] –ef liburu saltzailea (Busturia 1935- Donostia 2017)
# [[Arantxa Lazkano]] zinema-zuzendaria (Zarautz, 1949)
# [[Emakume Abertzale Batza]]
# [[Elena Irureta]] ef-- aktorea (Zumaia 1955)
# [[Sara Alonso Martinez]] ef-- iraupen lasterkaria (Donostia 1999)
# [[Kate Sheppard]] efef sufragista (EB 1847-Zeelanda Berria 1934)
# [[Amaia Uribe]] ef-- kazetaria, bertsolaria (Forua 19)
# [[Amaia Lizarralde]] ef-- aktorea (Donostia 19)
# [[Jessika Ponchet]] ef-- tenislaria (Baiona 1996)
# [[Miriam Bravo]] ef-- lasterkaria (Deba/Errioxa 1974)
# [[Kate Spade]] efef diseinatzailea (AEB 1962-2018)
# [[Sylvia Fedoruk]] efef fisikaria (Kanada 1927-2012)
# [[Agnès Souret]] efef modeloa, dantzaria, aktorea (Lapurdi 1902-1928)
# [[Valeria Ros]] ef-- aurkezlea, umoregilea (Bizkaia 1986)
# [[Lorea Ibarra]] ef-- aktorea (Gipuzkoa 2002)
# [[Aránzazu Calleja]] e--- musikagilea (Bilbo 1977)
# [[Ana Laura Alaez]] e--- artista, eskultorea (Bilbo 1964)
# [[Han Kang]] ef-- idazlea (Hego Korea 1970)
# [[Annie Leibovitz]] ef-- argazkilaria (AEB 1949)
# [[Arene Altonaga]] ef-- fubolaria (Leioa 1993)
# [[Puy Oria]] zinemagilea (Nafarroa, 1962)
# [[Régine Crespin ]] efef sopranoa (Frantzia 1927-2007)
# [[Pilar García]] ef-- margolaria (Nafarroa 1942)
# [[Inmaculada Pereiro]] ef-- triatleta (Bilbo 1972)
# [[Agnès Varda]] efef argazkilaria, film zuzendaria (Frantzia 1928-2019)
# [[Eukene Lacarra]]efef literatura-kritikaria (Lizarra 1944-? 2023)
# [[Irati Osa]] ef-- piraguista (Zumaia 1997
}}
==='''Berriak 2023''' ('''abendua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aitziber Ugartemendia Zubeldia]] efef '''SORTUA''' zinegotzi ohia, ekintzailea (Andoain, 1978-Donostia, 2023)
# [[Alazne Intxauspe]] ef-- '''SORTUA''' nekazaria (Andoain, 1984)
# [[Esther Vital]] ---- '''SORTUA''' psikologoa, artista eta zinemazuzendaria (Artaxoa, 1983)
# [[Gema López Las Heras]] ef-- '''SORTUA''' itzultzailea (Azkoitia, 1989)
# [[Intza Olabarria]] ef-- '''SORTUA''' geologoa, artisaua (Elorrio 1994)
# [[Josune Escota Bisbal]] ---- '''SORTUA''' abokatua, politikaria (Durango, 1970)
# [[Maider del Río Larramendi]] eff--'''SORTUA''' psikologoa (Elorrio 1971)
# [[Adela Khanum]] lider kurdua (?- 1924)
# [[Ain Yoon]] pianojolea (Hego Korea 1996)
# [[Aisha Yesufu]] aktibista (Nigeria 1973)
# [[Alice Colonieu]] artista (Frantzia, 1924-2010)
# [[Alice Constance Austin]] arkitektoa (AEB, 1862-1955)
# [[Alicia García-Salcedo González]] 1935ean Asturiasen jardun zuen 1. emakume abokatua (1903-2003)
# [[Alicia Herrera Rivera]] abokatu erbesteratua (Txile 1928-2013)
# [[Amanishajeto]] erregina (Kuxeko Erregina, ?)
# [[Amélie Beaury-Saurel]] margolaria (Bartzelona, 1848-Paris, 1924)
# [[Ana Mayayo Salvo]] maistra (Buenos Aires, 1880-Zaragoza, 1968)
# [[Ana Vidovic ]] gitarra jolea (Kroazia/AEB 1980)
# [[Anastassia Virsaladze]] piano jolea, irakaslea (Errusia 883-1952)
# [[Andrea López Chao]] maistra (Mondoñedo, XIX-XX)
# [[Ángela Cerrillos Valledor]] abokatu ekintzailea (?, XX. mendea)
# [[Ángela Contreras]] aktorea (Txile 1971)
# [[Angela Hewitt]] piano jolea (Kanada 1958)
# [[Angie Turner King]] kimikaria, matematikaria (AEB, 1905-2004)
# [[Anita-Pearl Ankor]] margolaria eta muralista (Ghana)
# [[Anja Niedringhaus|Anja Niedringahaus]] fotokazetaria (Alemania, 1965-Afganistan, 2014)
# [[Anna Bunina]] olerkaria (Errusia, 1874-1829)
# [[Anna Hirzel-Langenhan]] piano-jolea, irakaslea (Suitza 1874-1951)
# [[Anna Jesipova]] piano jolea (Errusia 1851-1914)
# [[Anna Palm de Rosa]] margolaria (Suedia, 1859-1924)
# [[Antonia Gutiérrez Bueno]] idazlea, itzultzailea. Madrilgo Libututegian 1 emakume baimendua (Madril 1781-1874)
# [[Argentina Santos]] abeslaria (Portugal,1924-2019)
# [[Beatriz Barral]] artista ( Madril 1978)
# [[Beatriz Maggi]] idazlea (Kuba, 1924-2017)
# [[Bertha Valerius]] argazkilaria, pintorea (Suedia 1824-1895)
# [[Bianca Maria Piccinino|Bianca Maria Piccinio]] kazetaria, idazlea (Italia, 1924)
# [[Blanca Riestra]] idazlea (Coruña 1970)
# [[Brenda Helser|Brenda Elser]] igerilaria (EEBB, 1924)
# [[Carla Cerati]] argazkilaria eta idazlea (Italia, Bergamo, 1926, Milan, 2016)
# [[Carmen López-Cortón|Carmen López Cortón]] maistra (Galizia, 1866-Madril, 1938)
# [[Caroline Quarlls]] esklaboa, askapena lortzeko lurpeko trenbidea erabiliz Wisconsinetik Kanadara bidaiatutako lehen pertsona (AEB 1824- Kanada 1892)
# [[Catherine Chamié]] kimikaria (Frantzia, 1888-1950)
# [[Catherine Tolson]] erizaina, sufragista, aktibista (EB 1890- Errusia 1924)
# [[Cecilia Berdichevski]] programatzailea, informatikan aitzindaria (Polonia 1925- Argentina 2010)
# [[Cheryl Diaz Meyer]] fotokazetari independientea (EE.BB. 1968)
# [[Chikage Awashima]] aktorea (Japonia, 1924-2012)
# [[Chloe Clark Willson]] aitzindaria, irakaslea (AEB 1818-1874)
# [[Christine_Ladd-Franklin]] matematikaria (AEB, 1847-1930)
# [[Cicely Popplewell]] software ingeniaria (Erresuma Batua 1920-1995)
# [[Clara Belle Williams]] maistra, 1. afroamerikar lizentziatua Mexiko Berrian (AEB 1885-1994)
# [[Clara Obligado]] idazlea (Argentina/Espainia 1950)
# [[Claudine Hermann]] fisikaria (Frantzia, 1945-2021)
# [[Cristina Alberdi]] abokatua (Sevilla 1946)
# [[Cristina Cerrada]] idazlea (Madril 1970)
# [[Cristina Fallarás]] kazetaria, idazlea, ekintzailea ( Zaragoza 1968)
# [[Daria Diachenko]] partisanoa (Sobietar Batasuna, 1924-1944)
# [[Diana Agrest]] arkitektoa (Argentina, 1945)
# [[Dolores Gray]] aktorea (EE.BB.1924-2002)
# [[Dolores Martí de Detrell]] maistra eta idazlea (Bartzelona, ? - 1880)
# [[Dora Hitz]] margolaria (Alemania, 1856-1924)
# [[Dorothy Maharam]] matematikaria (AEB, 1917-2014)
# [[Dorothy Pitman Hughes]] feminista, aktibista (Georgia, 1928-Florida, 2022)
# [[Edith Gertrude Schwartz]] botanikaria (AEB, 1877-1971)
# [[Elena O'Callaghan Duch]] pedagogoa, idazlea (Bartzelona 1955)
# [[Elisa Acuña]] Mexikoko irakasle eta kazetari anarkista (1887-1946)
# [[Elisa Maria Reyes Vargas]] maistra (Jaen, 1983)
# [[Elise Hall]] musikaria (EE.BB, 1853-1924)
# [[Elisso Virssaladze]] piano jolea (Georgia 1942)
# [[Elizabeth Cabot Agassiz]] hezitzaile, naturalista (AEB, 1822-1907)
# [[Elspeth Beard]] arkitekto eta motorzalea (Erresuma Batua, 1959)
# [[Émilienne Malfatto]] idazlea eta fotokazetaria (Frantzia, 1989)
# [[Emma Calderón y de Gálvez|Emma Calderon y de Galvez]] kazetaria, maistra eta idazlea (Cádiz, XIX. mendea)
# [[Emma Gramatica]] aktorea (Italia, 1874-1965)
# [[Erzesbet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás Köteles]] gimnasta (Hungaria, 1924-2019)
# [[Esther García Llovet]] idazlea, itzultzailea ( Malaga 1963)
# [[Ethel Houston]] abokatua, kriptologoa (Albacete/Eskozia 1924-2017)
# [[Eulalia Vicenti]] kazetaria, emakumeen eskubideen aldeko politikaria (Madril 1884 - Porto 1979)
# [[Eva Díaz Riobello]] idazlea (Asturias 1980)
# [[Eva May]] zinema aktorea (Austria, 1902-1924)
# [[Fannie Bloomfield Zeisler]] piano jolea (Austria 1863-AEB 1927)
# [[Fanny Tur Riera ]] historialaria, politikaria ( Eivissa 1961)
# [[Farzana Wahidy]] Fotokazetaria (Agfanistan, 1997)
# [[Fatima Shbair]] fotokazetaria (Palestina, 1997)
# [[Felisa Núñez Cubero]] fisikaria , kimikaria (Valladolid 1924- Madril 2017)
# [[Fifi Mukuna]] karikaturagilea (Kongo,)
# [[Florynce Kennedy|Glorynce Kennedy]] feminista, ekintzailea (EE.BB.1916-2000)
# [[Francisca de Braganza]] aristokrata (Brasil, 1824-1898)
# [[Françoise Adnet|Francoise Adnet]] margolaria (Paris, 1924-2014)
# [[Françoise Blomme]] arkitektoa (Belgika, 1933)
# [[Galina Kmit]] argazkilaria (Errusia, 1921-2019)
# [[Geraldine Doyle]] modeloa, metaleko langilea (EE.BB.1924-2010)
# [[Gina Pellon|Gina Pellón]] artista (Kuba, 1926-Frantzia, 1914)
# [[Gloria Sanchez]] idazlea eta maistra (Villagarcia de Arosa, 1958)
# [[Guadalupe Rivera Marín]] politikaria (Mexiko 1924-2023)
# [[Hannah Marie Wormington]] arkeologoa (AEB, 1914-1994)
# [[Hannie Lips]] telebista aurkezlea (Herbehereak, 1924-2012)
# [[Hazel Brooks]] aktorea (EE.BB. 1924-2002)
# [[Hazel Brooks]] aktorea (Hegoafrika, 1924-EEBB 2002)
# [[Heidi Levine]] fotokazetaria (AEB, 1987)
# [[Hengameh Golestan]] argazkilari konprometitua (Iran, 1952)
# [[Henrietta Muir Edwards]] feminista, ekintzailea (Kanada, 1849-1931)
# [[Isabelle Vengerova]] pialo jolea, irakaslea (Errusia 1877-1956)
# [[JoAnn H. Morgan]] ingeniari aeroespaziala (AEB, 1940)
# [[Johanne Cathrine Krebs]] margolaria (Danimarka, 1848-1924)
# [[Joy Page|Joe Page]] aktorea (EE.BB, 1924-2008)
# [[Julia Slingo]] meteorologoa (Erresuma Batua, 1950)
# [[Julie de Graag]] margolaria (Herbehereak, 1877-1924)
# [[Julie Wilhelmine Hagen-Schwarz|Julie Wilhelmine]] margolaria (Estonia, 1824-1902)
# [[Justyna Mielnikiewicz]] fotokazetaria (Polonia, 1973)
# [[Karen Margrete Harup]] igerilaria (Danimarka, 1924-2009)
# [[Kate Gleason]] ingeniaria (AEB, 1865-1933)
# [[Kuhne Beveridge]] eskultorea, aktorea (AEB 1874-XX. mendea)
# [[La Perla de Cádiz]] flamenko kantaria (Cádiz 1924-1975)
# [[Lallie Charles]] argazkilaria (Irlanda,1869-1919)
# [[Laurence Geai]] Fotokazetaria (Frantzia, 1984)
# [[Lillian Elliott]] aktorea (Kanada, 1814-1959)
# [[Lourdes Vega]] zientzialaria (Badajoz 1965)
# [[Lula Romero]] musikagilea (Palma Mallorcakoa, 1976)
# [[Lys Assia]] abeslaria (Suitza 1924-2018)
# [[Mabel Allington Royds]] artista (EB 1874-941)
# [[Małgorzata Malicka|Malgorzata Malicka]] fotokazetaria, idazlea, poeta (Varsovia, 1959)
# [[Manizha Wafeq ]] ekonomialaria, ekintzailea (Afganistan,?)
# [[Manuela Villa]] kutur kudeatzailea, politikaria (Madril 1976)
# [[Mar Villaespesa]] kultur kudeatzailea, arte kritikaria (Almeria 1953)
# [[Marga López]] aktorea (Mexiko, 1924-2005)
# [[Margaret Boden]] ikerketa-irakaslea (Erresuma Batua, 1936)
# [[Margaret Yorke]] idazlea (Irlanda, 1924-2012)
# [[Margarita de Mayo Izarra]] idazlea, kazetaria eta maistra (Toledo, 1889-Madril,1969)
# [[Marguerite Long]] musikaria eta pedagogoa (Frantzia, 1874-1966)
# [[Marguerite Vogt]] birologoa, biologoa (Alemania 1913-AEB 2007)
# [[Maria Auböck]] arkitektoa (Viena, 1951)
# [[María del Mar Terrones Villanueva|Maria del Mar Terrores Villanueva]] maistra, medikua eta kazetaria (Granada, 1892-1980)
# [[María Durán Febrer]] emakumeen eskubideetan espezializatutako legelari feminista (Mallorca 1953)
# [[María Emilia Casas]] legelaria, Konstituzio Auzitegiko 1. emakume presidentea (León 1950)
# [[Maria Golubnitxaia|Maria Golubnichaya]] atleta (Errusia 1924-2015)
# [[Maria Jose Marques da Silva]] artikektoa (Porto, 1914-1996)
# [[Maria Lainá]] poeta (Grezia, 1947-1923)
# [[María Luz Navarro Mayor|Maria Luz Navarro Mayor]] maistra (Soria, 1918-Madril, 2014)
# [[Maria Sander]] atleta (Alemania, 1924-1999)
# [[Maria Vos]] margolaria (Amsterdan, 1824-1906)
# [[María Zaragoza]] idazlea (Madril 1982)
# [[Maria_Walanda_Maramis]] Indonesiako "heroi nazionala" (Kema, Iparraldeko Minahasa 1872 - 1924)
# [[Marianne Werner]] atleta (Alemania, 1924-2023)
# [[Marie Dorigny]] fotokazetaria (Frantzia, 1959)
# [[Marie Gutheil-Schoder]] opera sopranoa (Alemania, 1874-1935)
# [[Marina Berti|Martina Berti]] (Londres, 1924-Italia, 2002)
# [[Marina Perezagua]] idazlea (Sevilla 1979)
# [[Mariya Yúdina]] piano jolea (Errusia 1899-1970)
# [[Marjorie Boulton|Majorie Boulton]] idazlea, poeta (Erresuma Batua, 1924-1977)
# [[Marlena Fejzo]] genetista (AEB, 1968)
# [[Marta Verde]] artista (Pontevedra 1985)
# [[Marthe Vogt]] neurozientzialaria (Berlin 1903-AEB 2003)
# [[Martina Bacigalupo]] fotokazetaria (Italia, 1978)
# [[Mary Ann Bevan]] erizaina (EB 1874-1933)
# [[Mary Berg]] Varsoviako getto judutik bizitik irtendakoa (Polonia 1924-2013)
# [[Mary Carr]] aktorea (EE.BB, 1874-1973)
# [[Mary Gardiner Horsford]] poeta (AEB 1818-1874)
# [[Mary Helen Wright Greuter]] astronomo, historialaria (AEB, 1914-1997)
# [[Mary Katharine Brandegee]] botanikaria (AEB 1844-1920)
# [[Mary Lee Woods]] matematikaria, programatzailea (Erresuma Batua, 1924-2017)
# [[Maryse Goudreau]] argazkilaria (Kanada, 1980)
# [[Marzieh]] abeslaria (Teheran, 1924-Paris, 2010)
# [[Maxine Singer|Maxime Singer]] biologoa (New York, 1931)
# [[Mercedes Cebrián]] idazlea, itzultzailea (Madril 1971)
# [[Mercedes Vieito]] kazetaria eta maistra (Kuba, 1887-1960)
# [[Meri Torras]] filologoa, saiakeragilea, ikertzailea (Bartzelona 1968)
# [[Minda Ramm]] idazlea (Norvegia, 1859-1924)
# [[Montserrat Pujol Vilarnau]] maistra eta pedagogoa (Galizia, 1941)
# [[Nahirqo]] erregina (Kuxeko Erregina, ?)
# [[Nahla El Fatiha Naili]] eskultorea (Aljeria, 1986)
# [[Nana Akua Oppong Birmech]] arkitektoa (Ghana, 1980ko hamarkada)
# [[Naomi Shihab Nye]] poeta, idazlea (AEB-Palestina, 1952)
# [[Natalia Gutman]] piano jolea (Errusia 11877-1952)
# [[Natalia Pozniakovskaia]] piano jola, irakaslea (Errusia 1889-1981)
# [[Nathalie de Vries]] arkitektoa, hirigilea, irakaslea (Herbehereak 1965)
# [[Neda Razavipour]] artista (Iran, 1969)
# [[Oby Ezekwesili]] ekonomia politikan aditua (Nigeria 1963)
# [[Olga Gyarmati]] atleta (Hungaria, 1924-2013)
# [[Olga Kalantarova]] piano jolea, irakaslea (Errusia 1877-1952)
# [[Paloma Pedrero]] dramagilea, irakaslea (Madril 1957)
# [[Paula Lapido]] idazlea (Madril 1975)
# [[Paulete Furacão|Paulete Furacao]] giza eskubideen aldeko ekintzailea (Salvador, 1964)
# [[Paulette Nardal]] Martinikako kazetari, idazle eta feminista frantziarra (Frantzia1896-1985)
# [[Pauline Chaponnière-Chaix]] erizain, sufragista, (Suitza, 1850-1934)
# [[Priscilla Pointer]] aktorea (EE.BB, 1924)
# [[Ragna Nielsen]] politikaria (Norvegia, 1845-1924)
# [[Raquel Lanseros]] poeta, itzultzailea (Cádiz 1973)
# [[Rebeca Guber]] matematikaria, informatikaren aitzindaria (Argentina 1926-2020)
# [[Renée Lafont]] itzultzaile, fotokazetaria (Frantzia, 1876-Kordoba, 1936, gerran eraila)
# [[Rita Martin]] argazkilaria (Irlanda, 1958)
# [[Robin Canup]] astrofisikaria (AEB, 1968)
# [[Rosa Cursach]] filosofoa, teologoa, politikari ekintzailea (Mallorca 1967)
# [[Rosa Smester]] maistra, idazlea (Dominikar Errepublika 1874-1945)
# [[Rosalind Tanner]] matematikaria (Erresuma Batua, 1900-1992)
# [[Rosalyn Tureck]] piano jolea (AEB 1914-2003)
# [[Ruth Robertson]] fotokazetaria eta esploratzailea (EE.BB, 1905-1998)
# [[Sandra Vilardy]] biologoa, politikaria, ekintzaile ekologista (Kolonbia 1977)
# [[Sara Rietti]] Argentinako 1. emakume kimikari nuklearra (1930-2017)
# [[Selene Mahri ]] modeloa (Finlandia 1924- AEB 2020)
# [[Shanakdakhete]] erregina (Kuxeko Erregina, ?)
# [[Sharon Isbin]] gitarra jolea (AEB 1980)
# [[Shirin Neshat]] artista, film-zuzendaria (Iran, 1957)
# [[Silvana Estrada]] mexikar musikagilea (Veracruz, 1997)
# [[Silvia Vidal]] eskalatzailea (Bartzelona, 1970)
# [[Sofía Rhei]] idazle, poeta (Madril 1978)
# [[Solmaz Daryani]] fotokazetaria (Iran, 1989)
# [[Soltan Achilova]] fotokazetaria (Turkemistan, 1950?)
# [[Sophie Menter]] piano jolea, musikagilea, irakaslea (Errusia 1846-1918)
# [[Souzana Antonakáki]] arkitektoa (Grezia, 1935-2020)
# [[Stephanie Sinclair]] fotokazetaria (AEB, 1973)
# [[Sue_Hendrickson]] paleontologoa (AEB, 1949)
# [[Susana Vallejo]] fikzio-idazlea ( Madril 1968)
# [[Susanna Amatuni]] musikologoa (Armenia, 1924-2010)
# [[Tara Westover]] historialaria, idazlea (AEB 1986)
# [[Tatiana Nikolayeva]] piano jolea, musikagilea (Errusia 1993)
# [[Tatiana Warsher]] arkeologoa (Errusia 1880- Erroma 1960)
# [[Teresa Carreño]] piano jolea, musikagilea (Venezuela 1853-AEB 1917)
# [[Teresa Peramato Martín]] legelaria, herri-salataria (Salamanca 1962)
# [[Teresa Solà i Vilà|Teresa Solà i Vila]] maistra (Katalunia, 1886-1979)
# [[Themis Emakume Juristen Elkartea]] 1987ko GKEa: abokatu, prokuradore, epaile, magistratu eta legelariak
# [[Valentina Babor]] piano jotzailea (Alemania 1989)
# [[Vanessa Montfort]] idazlea, dramagilea (Bartzelona 1975)
# [[Vithika Yadav]] giza eskubideen aldeko ekintzailea (India 1980)
# [[Widad Hamdi]] aktorea (Egipto 1924-1994)
# [[Xuefei Yang]] gitarra jolea (Pekin 1977)
# [[Yolanda Morató]] irakaslea, itzultzailea (Huelva 1976)
# [[Zahra Kazemi]] argazkilari eraila (Iran, 1948-2003)
# [[Zohra Bensemra]] argazkilaria (Aljeria, 1968)
# [[Zona Gale]] idazlea (EE.BB., 1874-1938)
# [[Zulfiya]] poeta (Uzbekistan 115)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''azaroa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Olaso]] ef-- '''SORTUA''' film zuzendaria, ekintzailea (Durango 1996)
# [[Amets Ormaetxea Ezpeleta]] ---- '''SORTUA''' barne diseinatzailea eta musikaria (Arrasate, 1997)
# [[Ane Lindane]] ef-- '''SORTUA''' aktorea eta umoregilea (Barakaldo, 1988)
# [[Araks Sahakyan]] ---- '''SORTUA''' itzultzailea eta artista (Armenia, 1990)
# [[Ebru Baybara Demir]] ---- '''SORTUA''' sukaldaria (Turkia, 1976)
# [[Elisabeth Luengo]] ---- '''SORTUA''' bide-ingeniaria, arkularia (Durango 1992)
# [[Eneritz Aranburu]] ef-- '''SORTUA''' abeslaria, panderojolea (Mallabia, 1980)
# [[Idoia Telleria Maritxalar]] ---- '''SORTUA''' argazkilaria (Lasarte-Oria, 1977)
# [[Ihitz Iriart Casenave]] ---- '''SORTUA''' abeslaria, gidoilaria (Aloze)
# [[Ione Zuluaga Muxika]] ---- '''SORTUA''' historialari eta ikertzailea (Azkoitia, 1995)
# [[Itziar Irakulis Loitxate]] ---- '''SORTUA''' zientzialaria (Zornotza, 1996)
# [[Itziar Leemans]] ---- '''SORTUA''' euskal zinemagilea (Donibane Lohitzun, 1983)
# [[Jaione Arregi Urizar]] ---- '''SORTUA''' itzultzaile, interpretea (Barakaldo/Zaldibar, 1976)
# [[Jasone Mendizabal Altuna]] ---- '''SORTUA''' topaguneko zuzendaria (Arrasate, 1968)
# [[Josebe Blanco]] ---- '''SORTUA''' artzaina, gaztagilea eta idazlea (Galizia, 1973)
# [[June Baonza Pagaldai]] ef-- '''SORTUA''' diseinatzaile grafikoa (Durango, 1979)
# [[Koro Zumalabe Goenaga]] ---- '''SORTUA''' itzultzailea (Donostia, 1947)
# [[Maria Uriarte Artamendi]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, kontalaria (Elorrio 1966)
# [[Maryse Cachenaut]] ---- '''SORTUA''' laboraria (Itsasu, 1971)
# [[Morgan Ody]] ---- '''SORTUA''' baratzezaina (Frantzia, 1979)
# [[Nati Bilbao Onaindia]] efef '''SORTUA''' pandejolea, tabernaria, sukaldaria (Durango, 1929-2023)
# [[Rosa Moro]] ---- '''SORTUA''' idazlea eta kazetaria (Salamanca, 1969)
# [[Seberi Mardaras]] ef--'''SORTUA''' andereño ohia (Mungia, 1932)
# [[Silvia Bonoli]] ---- '''SORTUA''' astrofisikaria eta ikertzailea (Bolonia, 1979)
# [[Aída Doninelli]] sopranoa (Guatemala, 1898-1996)
# [[Aitziber López Cortajarena ]] irakaslea, ikertzailea (Bilbo 1974)
# [[Alejandra Flores]] sopranoa (Guatemala, 1986)
# [[Alexandra Sophia Handal]] artista, zinemagilea eta entsegugilea ('''Palestina''', 1975)
# [[Alice Catherine Evans]] mikrobiologoa (AEB, 1881-1975)
# [[Alice Eastwood]] botanikaria (Kanada 1859- AEB 1953)
# [[Almudena Alonso-Herrero]] astrofisikaria, ikertzailea (Madril, 1968)
# [[Amparo Alvajar]] idazlea, itzultzailea (Coruña, 1916-Moncano, 1998)
# [[Amparo Amorós]] poeta, saiakeragilea ( Valentzia 1950)
# [[Ana Alcolea]] irakaslea, idazlea (Zaragoza 1962)
# [[Ana de Valle]] poeta (Asturias 1900-Belgika 1984)
# [[Ana Maria Cetto]] fisikaria (Mexiko, 1946)
# [[Ana Pomares Martínez]] idazlea (Alacant, 1991)
# [[Ángeles Blanco]] kazetaria (Badajoz 1972)
# [[Angelina Acuña]] poeta, idazlea (Guatemala, 1905-2006)
# [[Aniela Wolberg]] (Polonia, 1907-Varsovia, 1937)
# [[Anna Verouli]] xabalina jaurtitzailea (Grezia 1956)
# [[Armita Geravanden heriotza]] emakume kurdua, eraila (Teheran, 2006-2023)
# [[Augusta La Torre]] iraultzailea (Peru, 1946)
# [[Aurora Luque]] poeta, itzultzaile. (Almeria, 1962)
# [[Bea Uusma]] idazlea, ikustratzailea eta medikua (Suedia, 1966)
# [[Beata Peters]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1959)
# [[Beate Koch]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1967)
# [[Beatriz Pichi Malen]] abeslari maputxea (Buenos Aires, 1953)
# [[Berta Castañé]] modeloa, aktorea (Bartzelona 2002)
# [[Bessie Pease Gutmann]] artista, ilustratzailea (AEB 1876-1960)
# [[Betsabé Espinal]] aktibista (Kolonbia, 1896-1932)
# [[Camila Loboguerrero]] zinema-zuzendaria (kolonbia, 1941)
# [[Camille Aumont Carnel]] feminista, idazlea, blogaria (Niger, 1996)
# [[Camille Lellouche]] abeslaria, youtuberra (Paris, 1965)
# [[Carmen Pujals ]] botanikaria, ikertzailea (Argentina 1916-2003)
# [[Carmen Soler]] poeta, komunista, irakasle (Paraguai, 1924-1985)
# [[Casta Álvarez]] Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Aljeria 1786-Zaragoza 1846)
# [[Caty Juan de Corral]] idazlea, margolaria ( Palma 1926-2014)
# [[Cecilia Magni]] Pinochet-en aurkako iraultzailea (Txile, 1956-1988)
# [[Celia de Molina]] aktorea, gidoilaria (Jaen 1983)
# [[Chus Pato]] idazlea (Ourense 1955)
# [[Claudia Losch]] atleta, pisu jaurtitzailea (Alemania 1960)
# [[Claudia Sagastizabal]] matematikaria (ARgentina...?)
# [[Concepción Ramírez]] indigena, ekintzailea (Guatemala, 1942-2021)
# [[Concha Lagos]] poeta (Kordona 1907-Madril 2007)
# [[Conchita Cintrón]] burtzikaria, toreatzailea, aitzindaria (Txile 1922- Portugal 2009)
# [[Cristina Andreu Cuevas]] film zuzendaria (Casablanca 1960)
# [[Cristina Fernández Cubas]] idazlea, kazetaria ( Bartzelona 1945)
# [[Cristina Sánchez]] toreatzailea (Madril 1972)
# [[Débora Arango]] artista politikoa (Kolonbia 1907-2005)
# [[Dima Khatib]] Kazetaria, poeta, blogaria (Siria, 1971)
# [[Dionisia García]] idazlea (Albacete 1929)
# [[Dolores Franco Manera]] irakaslea, idazlea, itzultzailea (Madril 1912-1977)
# [[Dulcinea Bellido]] jostuna, politikaria (Badajoz 1936-Madril 2001)
# [[Elena Iparragirre]] iraultzailea (Peru, 1947)
# [[Elena Martín Vivaldi]] poeta, idazlea, liburuzaina (Granada 1907-1998)
# [[Elena Martínez Fontes]] biologoa, ikertzailea (Argentina 1912-1987)
# [[Elisa Bachofen]] ingeniaria, aktibista (Argentina 1891-1976)
# [[Eliška Junková]] auto-gidaria (Austria-Hungaria 1900-Txekoslovakia 1994)
# [[Elvira López ]] aktorea (Txile 1966)
# [[Esperança Camps Barber]] kazetaria, idazlea, politikaria (Menorca 1964)
# [[Ethelwynn Trewavas]] iktiologoa, zientzialaria (Erresuma Batua, 1900-1993)
# [[Fanny Rubio]] idazlea, ikertzailea (Jaen 1949)
# [[Fatima Whitbread]] xabalina jaurtitzailea (Erresuma Batua 1961)
# [[Felicia Țilea-Moldovan]] xabalina jaurtitzailea (Errumania 1967)
# [[Gracia Morales]] antzerkigilea, poeta (Granada 1973)
# [[Graciela Rodo Boulanger]] artista (Bolivia, 1935)
# [[Guadalupe Muñoz Sampedro]] aktorea, enpresaburua (Madril 1896-1975)
# [[Gudrun Ensslin]] irakaslea, emakumeen aldeko ekintzailea, iraultzailea (Alemania 1940-1977)
# [[Hale Asaf]] margolaria (Turkia, 1906- Paris, 1938)
# [[Haneen Zoabi]] '''palestinar-israeldar''' politikaria (Israel 1969)
# [[Helena González Fernández]] irakaslea, ikertzailea (Pontevedra 1967)
# [[Heli Rantanen]] xabalina jaurtitzailea (Finlandia 1970)
# [[Hind Shoufani]] poeta eta film zuzendari '''palestinarra''' (Libano, 1978)
# [[Huzama Habayeb]] idazlea ('''Palestina,''' 1965)
# [[Iraida Noriega]] abeslaria (Mexiko Hiria, 1971)
# [[Irene Bernasconi]] biologoa, ikertzailea, aitzindaria (Argentina 1896-1989)
# [[Iris Cochón]] itzultzailea, literatura kritikaria (Galizia 1968)
# [[Irmgard Möller]] aktibista politikoa (Alemania 1947)
# [[Isabel de Ocampo]] zinegilea, gidoilaria (Salamanca 1970)
# [[Isabel Echarri]] euskal artista (Bera, 1929-Formentera, 2022)
# [[Isabel Ruiz Lara]] kazetaria (Espainia, XX. mendea)
# [[Isabel Ruiz Ruiz]] artista (Guatemala, 1945-2019)
# [[Isabel Vilallonga]] politikaria (Badajoz 1949)
# [[Jackie Forster]] kazetaria, aktorea, ekintzaile lesbiana (Erresuma Batua, 1926-1998)
# [[Jennifer Lee Carrell]] idazlea (AEB 1962)
# [[Joana Bonet]] kazetaria (Leida, 1966)
# [[Juana Castro Muñoz]] poeta (Kordoba 1945)
# [[Juana Cruz]] toreatzaile aitzindaria (Madril 1917-1981)
# [[Julia Castillo]] antropologoa, poeta (Madril 1956)
# [[Julia Uceda]] poeta (Sevilla 1925)
# [[Karen Forkel ]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1970)
# [[Karimeh Abbud]] argazkilaria eta artista ('''Palestina''' 1896-1940)
# [[Khalida Jarrar]] politikari '''palestinarra''' (Jordania 1963)
# [[Laila Shawa]] artista bisuala ('''Palestina''' 1940-Londres 2002)
# [[Lamia Ziadé]] Libanoko pintore eta komikigilea (Beirut, 1968)
# [[Laura Zambrano Padilla]] hezitzailea eta iraultzailea (Peru, 1945)
# [[Leonor Fernández de Torreblanca]] dama, Cervantesen amama (Kordoba ?-1557)
# [[Lia (abeslaria)]] (Japonia 1981)
# [[Lil Milagro Ramírez]] poeta, gerrillaria (Salvador 1946-1979)
# [[Linda Maria Baros]] hizkuntzalaria, itzultzailea (Errumania 1981)
# [[Linda Sobeh Alí]] diplomazialaria ('''Palestina''' 1968)
# [[Livia Gouverneur]] gerrillaria (Venezuela, 1941-1961)
# [[Lola Lorente]] ilustratzailea (Bigastro, Valentzia, 1980)
# [[Lola Mora]] eskultorea, asmatzailea, aitzindaria (Argentina 1866-1936)
# [[Louise McPaul]] xabalina jaurtitzailea (Australia 1969)
# [[Lucrecia Pérez]] etxeko langilea, arrazismoaren lehenengo biktima aitortua Espainian (Dominikar Errepublika, 1959 - Madril, 1992)
# [[Maider Oleaga]] zinema-zuzendari eta gidoigilea (Bilbo, 1976)
# [[Malika Gaïd]] Aljeriako erizaina eta militante independentista (1933-1958)
# [[Manuela Burló]] film zuzendaria, gidoilaria (Murtzia 1978)
# [[Manuela Sancho]] Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Zaragoza 1783-1863)
# [[Margaluz]] aktorea, abeslaria, dantzaria (Palma 1939-2006)
# [[Margarida Pinto]] aktorea, kazetaria ( Portugal 1966)
# [[Marguerite Buffet]] idazlea (Frantzia, 1620-1680)
# [[María Adela Caría]] bakteriologoa, ikertzailea (Argentina 1915-1989)
# [[María Agustín]] Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Zaragoza 1784-1831)
# [[María Antonia Ortega]] poeta (Madril 1954)
# [[María de la Consolación Azlor]] noblea, Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Girona 1775- Zaragoza 1814)
# [[María de los Reyes Fuentes]] poeta ( Sevilla 1927-2010)
# [[María Forteza]] aitzindaria. Seguraski, Espainiako 1. emakume zinegilea (Mallorca 1913-1961)
# [[María Guerra]] kazetaria, zinema kritikaria (Madril 1965)
# [[Maria Hervás]] aktorea (Madril 1978)
# [[María Isabel Sánchez Vegara]] idazlea...(Bartzelona ?)
# [[Maria Josefa Yzuel Giménez]] fisikaria (Huesca, 1940)
# [[Maria Keil]] artista (Portugal 1914.2012)
# [[María Larrea|Maria Larrea]] zinegilea (Bilbo, 1979)
# [[María Lostal]] heroia ( ?- Zaragoza ç1809)
# [[María Manuela Pignatelli de Aragón Gonzaga]] noblea, Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Zaragoza 1753-Madril 1816)
# [[María Martín Barranco]] idazlea, genero ikuspegian aditua (Granada XX. mendea)
# [[Maria Occhipinti]] anarkista eta idazlea (Italia 1921-Erroma 1996)
# [[María Pantoja Sánchez]] soziologoa eta iraultzailea (Peru, 1953)
# [[María Pilar Fumanal]] geomorfologoa (Valentzia 1940-1998)
# [[María Rosal]] poeta, irakaslea (Kordoba 1961)
# [[María Victoria Atencia]] poeta (Malaga 1931)
# [[Marie Sara]] burtzikaria (Frantzia 1964)
# [[Marie-Castille Mention-Schaar]] film zuzendaria, gidoilaria, kazetaria ( Frantzia 1963)
# [[Marisa Soleto]] legelaria (Cáceres 1966)
# [[Mary Montagu]] idazlea (EB 1689-1762)
# [[Matilde Cherner]] idazlea (Salamanca, 1833-Madril 1880)
# [[Matilde Muñoz Sampedro]] aktorea ( Madril 1900-1969)
# [[Mercedes Muñoz Sampedro]] aktorea (Madril 1896-1979)
# [[Mikaela Ingberg ]] xabalina jaurtitzailea (Finlandia 1974)
# [[Mily Possoz]] margolaria (Portugal, 1888-1968)
# [[Mirela Manjani]] xabalina jaurtitzailea (Albania 1976)
# [[Miriam Rothschild]] zientzialaria (Erresuma Batua, 1908-2005)
# [[Miriam Tlali]] emakume beltz eta idazlea (Hego Afrika, 1933-2017)
# [[Montserrat Casas]] fisikaria (Girona 1955-Bartzelona2013)
# [[Nandar]] aktibista feminista (Myanmar, 1995)
# [[Natalia Lisovskaya]] atleta, pisu jaurtitzailea (Errusia 1962)
# [[Natalia Xikolenko]] xabalina jaurtitzailea ( Bielorrusia 1964)
# [[Nathalie Handal]] idazlea (EE.BB. 1969)
# [[Nelly Evans Risco]] iraultzailea (Peru, 1943)
# [[Nicole Girard-Mangin]] medikua (Frantzia, 1878-1919)
# [[Nina Bari]] matematikaria (Errusia, 1901-1961)
# [[Olga Gavrilova]] xabalina jaurtitzailea (Errusia 1957-2022)
# [[Olga Rivero Jordán]] poeta (La Laguna, 1928-2021)
# [[Päivi Alafrantti]] xabalina jaurtitzailea ( Finlandia 1964)
# [[Panmela Castro]] grafitigile, artista, ekintzaile (Brasil, 1981)
# [[Petra Felke]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1959)
# [[Pilar Costa]] abokatua, politikaria (Eivissa 1967)
# [[Pureza Canelo]] poeta (Cáceres 1946)
# [[Quan Zhou Wu]] ilustratzaile eta komikigilea (Algeciras, 1989)
# [[Randa Siniora]] eskubideen aldeko ekintzailea ('''Palestina''' ç1961)
# [[Rauda Morcos]] LGBTIQ ekintzaile (Palestina, 1974)
# [[Raymonde Arcier]] artista, feminista (Frantzia, 1939)
# [[Raymonde Peschard]] Aljeriako gerrako militante nazionalista (1927-1957)
# [[Rebecca Guay]] akuarelista (EE.BB. XX. mendea)
# [[Rita Azevedo Gomes]] zinema zuzendaria (Lisboa, 1952)
# [[Romelia Alarcón Folgar|Rogelia Alarcón]] idazlea, pianista (Guatemala, 1900-1971)
# [[Rosa Chávez]] poeta, aktorea, kultura kudeatzailea (Guatelama, 1980)
# [[Rosa Pereda]] idazlea, kritikaria (Santander 1949)
# [[Rosa Romojaro ]] poeta, ikertzailea (Cádiz 1948)
# [[Rosa Spottorno Topete]] itzultzailea, feminista ( Murtzia 1884-1980)
# [[Rosario Pardo]] aktorea, zuzendaria (Jaen 1959)
# [[Rosaura Álvarez]] poeta, margolaria, irakaslea (Granada 1945)
# [[Roxana Stinchfield Ferris]] botanikaria (AEB 1895-1978)
# [[Ruth Mateu Vinent]] politikaria (Menorca 1976)
# [[Sabine Braun]] heptatloi- atleta (Alemania 1965)
# [[Sara Doke]] belgikar kazetaria, itzultzaile (Frantziar, 1968)
# [[Sara Estela Ramírez]] irakasle, kazetari, feminista ..(Mexiko, 1881-1910)
# [[Sheila Minor]] ikertzailea (EE.BB., 1946)
# [[Silke Renk]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1967)
# [[Sofia Montaner Arnau]] azken trementinairea (Lleida 1908-1996)
# [[Sofía Sakorafa]] greziar-'''palestinar''' politikaria, xabalina-jaurtitzailea (Grezia 1957)
# [[Soledad Ortega Spottorno]] filosofoa, irakaslea, editorea (Madril 1914-2007)
# [[Soledad Varela Ortega]] filologoa, ikertzailea (Madril 1945)
# [[Sonia Nimr]] idazlea ('''Palestina''', 1955)
# [[Sonia Pulido]] ilustratzailea (Bartzelona, 1973)
# [[Steffi Nerius]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1972)
# [[Suheir Hammad]] poeta ('''Jordania''', 1973)
# [[Tatiana Xikolenko]] xabalina jaurtitzailea (Errusia 1968)
# [[Telma Reca]] psikiatra aitzindaria (Argentina 1904-1979)
# [[Teresa Bolaños de Zarco]] idazlea, pianojolea eta margolaria (Guatemala, 1922-1998)
# [[Tiina Lillak ]] xabalina jaurtitzailea ( Finlandia 1961)
# [[Truus Menger-Oversteegen|Truus Menger]] eskultorea, aktibista (Holanda 1923-2016)
# [[Virginia Yagüe]] gidoilaria, idazlea ( Madril 1973)
# [[Ynes Mexia]] botanikaria (Mexiko/AEB 1870-1938)
# [[Zahia Ziouani]] orquestra zuzendaria (Paris 1978)
# [[Zinaída Guipius]] poeta, idazlea (Errusia- Frantzia, 1869-1945)
# [[Ziza Massika]] Aljeriako erizaina eta militante independentista (1934-1959
}}
==='''Berriak 2023''' ('''urria''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Abanda Elustondo]] ----'''SORTUA''' ikertzailea (Donostia, 1989)
# [[Amaia Arranz Mendiguren]] ----'''SORTUA''' biologoa eta ikertzailea (Bilbo 1978)
# [[Andrea Garcia-Santesmases]] ----'''SORTUA''' soziologoa, antropologoa (Madril 1988)
# [[Carmen Albisu]] efef'''SORTUA''' euskaltzailea, euskara irakaslea (Errenteria, 1916-Tutera, 2007)
# [[Irati Gorostidi Agirretxe]] '''SORTUA''' artista, zinemagilea (Egues, 1988)
# [[Itziar Eguren]] ef--'''SORTUA''' erizaina, txistularia (Elorrio 1953)
# [[Izar Zubiaga]] ef--'''SORTUA''' futbolaria (Durango 2006)
# [[Leire Ayala]] ef--'''SORTUA''' abeltzaina (Bilbo/Elorrio 1972)
# [[Maialen Braña]] ----'''SORTUA''' abeslaria, irakaslea (Elizondo, 1998)
# [[María Ángeles Sallé Alonso]] ef--'''SORTUA''' soziologoa, ikertzailea (Panama, 1956)
# [[Maria Pilar Zuriarrain]] ef--'''SORTUA''' txistularia (Zizurkil, 1953)
# [[Marta Rodríguez Fouz]] ef--'''SORTUA''' soziologoa, kazetaria eta futbolaria (Coruña, 1972)
# [[Patricia Tornero]] ----'''SORTUA''' gaztagilea (Valentzia....)
# [[Tatiana Romero Reina]] ----'''SORTUA''' historialaria, aktibista (Mexiko, 1984)
# [[Julia Arévalo]] aktibista, politikaria (Uruguai, 1898-1985)
# [[Abala Bose]] gizarte langilea (Bangladesh, 1864-1951)
# [[Alberta Ferretti ]] diseinatzailea (Italia 1950)
# [[Alessandra Korap]] lider indigena (Brasil, 1958)
# [[Alicia Luna]] gidoilaria, irakaslea (Madril 1963)
# [[Alicia Senovilla ]] aurkezlea (Madril 1969 )
# [[Amna Suleiman]] maistra eta txirrindularia Palestinan (Damasco, 1982)
# [[Amparo Fortuny]] dokumentalgilea, ekoizlea (Valentzia XX. mendea)
# [[Ana García Lozano]] kazetaria (Valentzia 1963)
# [[Ana Iris Simón ]] kazetaria, idazlea (Ciudad Real 1991)
# [[Anita Sirgo]] sindikalista, komunista, ekintzailea (Asturias, 1030)
# [[Anna Lizaran]] aktorea (Bartzelona 1944-2013)
# [[Anna Murià]] idazlea, kazetaria, ekintzaile erbesteratua (Bartzelona, 1904-Tarrasa, 2002)
# [[Annie Baker]] film zuzendaria (AEB 1981)
# [[Antonia Dell'Atte ]] modelo ohia, aurkezlea (Italia 1960)
# [[Anwara Bahar Chowdhury]] idazlea eta ekintzailea (Bangladesh, 1919-1987)
# [[Asma al-Ghul]] kazetaria, feminista (Palestina, 1982)
# [[Asma Tubi]] poeta eta kazetaria (Palestina, 1905-1983)
# [[Assumpció Casals]] aktore erbesteratua (Bartzelona, 1896-1975)
# [[Auguste Deter]] dokumentatutako 1. Alzheimer goiztiar kasua (Alemania 1850-1906)
# [[Beatriz de Bobadilla (Gomerako andrea)]] Tenerifeko konkistatzailea (Medina del Campo, ?-1504)
# [[Beatriz Enríquez de Arana]] Kolonen bikotea eta Fernando Kolonen ama (Kordoba, 1465-1522)
# [[Blanca Padilla]] modeloa, diseinatzailea (Madril 1995)
# [[Bushra al-Tawil ]] kazetaria, aktibista (Palestina 1993)
# [[Carlota Soldevila]] aktorea, irakaslea (Bartzelona 1929-2005)
# [[Carme Ballester|Carmen Ballester]] kataluniar politikari erbesteratua (Bartzelona, 1900-Paris, 1972)
# [[Carme Serrallonga]] pedagogoa, itzultzailea (Bartzelona 1909-1997)
# [[Carmen Alcázar]] wikilaria (Mexiko)
# [[Carmen Domingo]] idazlea, aktibista (Bartzelona 1970)
# [[Carmen Lomana]] enpresaburua, socialitea (Leon 1948)
# [[Carolina Punset]] politikaria (AEB/Katalunia 1971)
# [[Celestina Marrón]] sindikalista (Asturias, 1926-2016)
# [[Chelo García-Cortés]] kazetaria (Ourense 1951)
# [[Clotilde Luisi]] abokatu, dramaturgo, feminista (Uruguai, 1882-1969)
# [[Conchi Arnal Claro]] ekintzaile feminista (Tanger, 1950)
# [[Conxita Herrero]] komik ilustratzailea (Katalunia, 1993)
# [[Daniela Catrileo]] poeta maputxea (Txile, 1987)
# [[Daniela Feixas]] idazlea, aktorea, zuzendaria (Katalunia 1973)
# [[Dolors Oller]] irakaslea, idazlea, literatura kritikaria (Girona 1942)
# [[Eileen O'Shaughnessy]] Britainia Handiko idazlea (1905–1945)
# [[Elisa Coll]] idazlea, ekintzailea, bisexuala (Madril 1992)
# [[Elisabeth Reyes]] modeloa (Malaga 1985)
# [[Elsa Punset]] idazlea ( Londres/Katalunia 1964)
# [[Elvira Espejo Ayca]] artista, poeta, ehulea (Bolivia, 1981)
# [[Eva García Magriñá]] ikertzaile eta idazle (Donostia, 1966)
# [[Eva Hache]] umorista, aurkezlea (Segovia 1971)
# [[Fadila Saâdane]] Aljeriako gerrako zuen militante nazionalista (1938-1960)
# [[Fanny Kemble]] aktore, idazle eta esklabotzaren aurkako abolizionista (Britainia Handia, 1809-1893)
# [[Gema López]] kazetaria (Madril 1971)
# [[Georgette Rizk]] ekintzailea (Palestina 1925-2018)
# [[Hanan Al-Agha]] idazle eta artista (Palestina, 1948-2008)
# [[Helena Béjar]] soziologoa, irakaslea (Madril 1956-2023)
# [[Helga Tawil-Souri]] dokumentalgile, ikertzaile eta idazle (Kuwait, 1969)
# [[Hiba Kamal Abu Nada]] poeta, eleberrigilea, wikilaria (Meka, 1991-Gazako zerrenda, 2023)
# [[Hind al-Husseini]] aktibista, hezitzailea (Palestina, 1916-1994)
# [[Inés Luisi]] medikua (Uruguai, XIX.mendea- 1965)
# [[Irene Bordoy]] margolaria, irudigilea (Mallorca 1940)
# [[Isabel Gemio]] kazetaria (Badajoz 1961)
# [[Isabel González González]] politikaria eta ekintzailea (Tenerife, 1890-1968)
# [[Isabel Pinto de Vidal]] politikaria, aktibista (Uruguai, 1885-1969)
# [[Isabella Eklöf]] zinemagilea (Suedia, 1978)
# [[Islah Jad]] aktibista, ikertzailea, irakaslea (Palestina 1951)
# [[Jackie Salloum ]] artista, film zuzendari palestinarra (AEB XX. mendea)
# [[Jahanara Arzu]] poeta (Bangladesh, 1929)
# [[Jenna Elfman]] aktorea (AEB 1971)
# [[Jimena Menéndez-Pidal|Jimena Menendez Pidal]] pedagogoa (Madril, 1901-1990)
# [[Júlia Coromines]] medikua, psikiatra erbesteratua (Bartzelona 1910-2011)
# [[Julud Daibes]] palestinar arkitektoa eta politikaria (Betleem, 1965)
# [[Jutta Koether]] artista, musikaria eta kritikaria (Alemania, 1958)
# [[Kamilya Jubran]] abeslari palestinarra (Israel, 1962)
# [[Kamini Roy]] poeta eta ekintzailea (Bangladesh, 1864-1933)
# [[Kapitolina Díaz]] soziologoa (Leon, )
# [[Kholoud Faqih|Kholoud Faqin]] epailea (Palestina, XX.mendea)
# [[Laudelina de Campos Melo]] etxeko-langileen aldeko sindikalista (Brasil, 1904-1991)
# [[Laura Caballero]] gidoilaria, zuzendaria (Madril 1978)
# [[Lola Lizaran]] aktorea (Almeria/Bartzelona 1931-2003)
# [[Lucila Gamero]] mediku, zirujau, idazle eta feminista (Honduras, 1873-1964)
# [[Lucy Prebble]] antzerkigilea (Britainia Handia 1981)
# [[Luisa Luisi]] poeta, pedagogoa (Uruguai, 1883-1940)
# [[Lurdes Lekuona Laburu|Lurdes Lekuona]] Zalduondoko alkatea (Gasteiz, 1958)
# [[Magdalena Antonelli Moreno]] politikaria, aktibista (Uruguai, 1877-1955)
# [[Maha Haj]] palestinar jatorriko zinema zuzendari israeldarra (Nazaret, 1970)
# [[Mai Masri]] zinema-zuzendaria (Jordania, 1959)
# [[Maliha Hamidou]] Aljeriako gerrako militante nazionalista (1942-1959)
# [[Mar Coll]] gidoilaria, film zuzendaria (Bartzelona 1981)
# [[Margarida Minguillón]] aktorea, ahots aktorea (Bartzelona 1947)
# [[Maria Dolors Bargalló]] Kataluniar politikari erbesteratua (Bartzelona, 1902-Mexiko,1980)
# [[María España Almendro]] saskibalio-jokalaria (Mallorca 1992)
# [[Maria Majoral]] trementinairea (LLeida 1887-1976)
# [[Maria Mies]] soziologoa (Alemania, 1931-2023)
# [[María Patiño]] kazetaria (Coruña 1971)
# [[María Teresa Josefina Janicki]] hezitzailea (Frantzia-Uruguai, XIX. mendea- ?)
# [[Mariam Barghouti]] amerikar-palestinar kazetari, aktibista (Palestina-AEB, 1993)
# [[Marina Comas]] aktorea (Bartzelona 1996)
# [[Marta Angelat ]] aktorea, ahots aktorea (Bartzelona 1953)
# [[Marta Corredera]] futbolaria (Bartzelona 1991)
# [[Marta Nebot]] kazetaria (Sevilla 1975)
# [[Marta Pérez Sierra]] idazlea, poeta (Bartzelona 1957)
# [[Maruja Lozano]] bolero eta kopla abeslaria (Valentzia 1935 - Malaga 2022)
# [[Mary Al-Atrash]] igerilaria (Palestina 1994)
# [[Mary Ann Shadd]] aktibista abolizionista, kazetaria, irakaslea (AEB, 1823-1893)
# [[Maryse Gargour]] zinemagilea eta kazetaria (Palestina, XX. mendea)
# [[Matilde_Fern%C3%A1ndez]] Politikaria feminista (Madril, 1950)
# [[Mayada Al-Sayad]] alemaniar-palestinar atleta (Berlin, 1992)
# [[Mériem Bouatoura]] Aljeriako gerrako borrokalari independentista (1938-1960)
# [[Meriem Saâdane]] aljeriar erizaina eta militante nazionalista (1932-1958)
# [[Mila Abadia]] kultura kudeatzailea (Zaragoza, 1962)
# [[Miriam Saavedra]] modeloa, aktorea (Peru 1993)
# [[Montse Amenós]] eszenografoa, jantzi-deseinatzailea (Bartzelona 1954)
# [[Montse Guallar]] aktorea, aurkezlea (Bartzelona 1960)
# [[Montserrat Cornet]] idazlea (Bartzelona 1934)
# [[Mrinalini Sen]] idazlea (Bangladesh, 1879-1972)
# [[Nadia Hafid]] ilustratzailea (Katalunia, 1990)
# [[Nancy Meyers]] zuzendari, ekoizle eta gidoilaria (AEB 1947)
# [[Natalia (abeslaria)]] tb aurkezlea (Cádiz 1982)
# [[Natasha Neri]] aktibista, zinema zuzendaria (Brasil, XX. mendea)
# [[Norma Andrade]] ekinzailea (Mexiko)
# [[Noura Erakat]] amerikar-palestinar aktibista, irakaslea (Kalifornia, 1980)
# [[Olatz Arregui]] piraguista (Donostia, 1999)
# [[Paula Hernández (ahots aktorea)]] (Girona 1998)
# [[Paula Hernández ]] aktorea, gidoilaria, zuzendaria (Argentina 1969)
# [[Paulina Luisi]] mediku, sufragista, aktibista feminista (Uruguai, 1875-1950)
# [[Pilar Boyero]] kopla abeslaria, irakaslea (Cáceres 1974)
# [[Reem Frainah]] psikologoa, aktibista (Palestina ?)
# [[Rosa Catrileo|Rosa Castrilleo]] abokatu maputxea (Temuco, Txile, 1981)
# [[Rosa Estiarte]] igerilari olinpikoa (Manresa 1959-1985)
# [[Rosa María Fernández García|Rosa María Fernandez García]] sindikalista (Asturias, 1942-2021)
# [[Rosa Novell ]] aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1952)
# [[Sahar Jalifa]] idazlea (Palestina, 1942)
# [[Samar Nassar]] igelaria (Libano, 1978)
# [[Samiha Khalil]] politikaria, ekintzailea (Palestina 1923-1999)
# [[Shadia Mansour]] hip-hoparen 1. dama arabiarra (Londres 1985)
# [[Shamim Azad|Shamin Azad]] poeta eta idazlea (Bangladesh, 1952)
# [[Sílvia Quer]] film zuzendaria ( Bartzelona 1962)
# [[Sofía Álvarez Vignoli]] aktibista, politikaria (Uruguai, 1899-1986)
# [[Sònia Moll]] filologoa, poeta, itzultzailea (Bartzelona 1974)
# [[Suad Amiry]] idazle eta arkitektoa (Siria, 1951)
# [[Susanna Barranco]] aktorea, zuzendaria, ekoizlea (Bartzelona 1975)
# [[Tania Safura Adam Mogne]] ikertzaile eta erakusketa komisario (Mozambike, 1979)
# [[Teresa Font]] film-editorea (Bartzelona 1956)
# [[Tina Pérez]] sindikalista, ekintzalea (Asturias, 1929-1965)
# [[Umayya Abu-Hanna]] kazetaria eta idazlea (Palestina-Finlandia, 1961)
# [[Woroud Sawalha]] atleta (Palestina, 1991)
# [[Yamila Abdalá Taha al Shanti]] irakaslea, politikaria (Palestina 1955-2023)
# [[Zaha Hassan]] aktibista, abokatua (Palestina, XX.mendea)
# [[Zulaija Al-Shahabi]] Palestinako feminismoaren ekintzaile aitzindaria (1901-1992)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''iraila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Barrena García]] ----'''SORTUA''' idazlea, poeta (Basauri)
# [[Bego Zubia Gallastegi]] ----'''SORTUA''' ikertzaile (Arrasate, 1965)
# [[Dora Manchado]] --ef'''SORTUA''' Tehueltxeeraren azken hiztuna (Argentina, 1934-2019)
# [[Jaione López]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, misiolaria (Elorrio 1998)
# [[Marta Goikoetxea Luquin]] ef--'''SORTUA''' blogaria (Lizarra, 1984)
# [[Nagore Belastegi Martín|Nagore Belaustegi]] ----'''SORTUA''' (Legazpia, 1987)
# [[Nerea Azkona]] ----'''SORTUA''' antropologoa, idazlea (Sopela, 1982)
# [[Oihane Unzalu]] ef--'''SORTUA''' nutrizionista, kirol monitorea, lasterkaria (Abadiño 1987)
# [[Pantxonerak]] '''SORTUA''' arrain saltzaileak (Laredo 1970 hamarkadara arte)
# [[Presen Zubillaga Auza]] efef'''SORTUA''' feminista, ekintzailea (Iruñea, 1951-2023)
# [[Raquel Esteban Terradillos]] ----'''SORTUA''' ekofisiologoa (Barakaldo, 1982)
# [[Adriana Abenia]] aurkezlea, idazlea (Zaragoza 1984)
# [[Aina Clotet ]] aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1982ko)
# [[Alexandra Narváez]] aktibista, zientzialaria (Ekuador, XX. mendea)
# [[Alicia de los Ríos Merino|Alicia de los Rios Merino]] ikasle, gerrilari desagertua (Mexiko, 1952)
# [[Amalia Anglés y Mayer]] opera kantaria eta gitarra-jotzailea (Badajoz, 1827-Stuttgart, 1859)
# [[Amèlia Jover Velasco]] sindikalista, anarkista eta feminista (Cullera, 1910-Paris, 1997)
# [[Amelia Quintanal Martínez-Conde]] futbolean Espainiako emakume talde baten 1. entrenatzailea (Kantabria 1937)
# [[Amrita Pritam]] idazlea (Pakistan, 1919-India, 2005)
# [[Ana Alba García]] kazetaria, gerra gatazketan aditua (Bartzelona 1971-2020)
# [[Ana Borges]] futbolaria, aurrelaria (Portugal 1990)
# [[Ana Paris Garcia]] lider sindikalista garrotez eraila (Sevilla, 1898-1938)
# [[Ángeles García-Madrid|Ángeles Garcia-Madrid]] idazlea eta preso politikoa (Torrejón, 1918-Madrid, 2015)
# [[Angustias Lara Sánchez|Maruja Lara Sánchez]] sindikalista (Granada, 1917-Valentzia, 2012)
# [[Anna Cabot Quincy Waterston]] idazlea (AEB 1812-1899)
# [[Anna Gréki]] poeta eta ekintzaile aljeriarra (1931-1936)
# [[Anna Rodríguez Costa]] dramagilea, zuzendaria (Granada 1972)
# [[Anna Stewart (aktibista)]] emakumeen eskubideen aldekoa (Australia 1947-1983)
# [[Annette Frances Braun]] entomologoa (EEBB, 1884-1978)
# [[Antònia Pascual Flaquer]] komunista fusilatua (Capdepera 1911-Porreres,1937)
# [[Assumpció Puigdelloses Vila]] etxekoandre fusilatua (1906 - Sant Adrià de Besòs, 1940)
# [[Aurora Picornell]] komunista fusilatua (Palma, 1912-Manacor, 1937)
# [[Ayo Edebiri]] komediantea, idazlea (AEB1995)
# [[Balbina Gayo Gutiérrez|Balbina Gayo Gutierrez]] maistra errepublikarra (1901-1936)
# [[Begoña Alberdi]] sopranoa (Bartzelona 1964)
# [[Belarmina González Rodríguez]] ekintzaile fusilatua (Palencia, 1914-Porreres, 1937)
# [[Blanca Jeannette Kawas]] aktibista (Honduras, 1946-1995)
# [[Brígida Pardo López]] etxekoandre fusilatua (Granada, 1904-1936)
# [[Carlota Planas Riera]] Espainiako 1. emakume futbolarien ordezkaria (Bartzelona 1992)
# [[Carme Claramunt i Barot]] ekintzaile fusilatua (Tarragona, 1897 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Carme Portaceli]] antzerki-zuzendaria, irakaslea (Valentzia 1957)
# [[Carmen Arrojo]] maistra, memoriaren aldeko ekintzailea (Madril, 1918-2017)
# [[Carmen Arrufat]] aktorea (Castelló 2002)
# [[Carmen del Riego]] kazetaria, 1. emakume-presidentea Madrileko Prentsa Elkartean (Asturias 1960)
# [[Carmen Maria Garcia "García de Saura"|Carmen María Garcia]] idazle eta margolaria ( Molina de Segura)
# [[Carol López ]] dramagilea, aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1969)
# [[Carolina Ferre]] kazetaria (Alacant 1974)
# [[Caroline Rémy de Guebhard]] idazle feminista (Frantzia, 1855-1929)
# [[Catalina Flaquer]] ekintzailea fusilatua (Capdepera, 1876-Porreres,1937)
# [[Catalina Martín López de Bustamante]] gerrillara, alfereza (Espainia ?-XIX. mendea)
# [[Catalina Narváez de Ruiz]] brodatzailea, margolaria (Cádiz 1861- ¿ 1929)
# [[Catherine Cusset]] filosofoa (Frantzia 1963)
# [[Celia Tapias]] Buenos Airesko lehen emakume abokatua (1885-1964)
# [[Chelsea Ashurst]] futbolaria, atezaina (Ingalaterra 1990)
# [[Cinta Sabaté]] eskultorea, margolaria (Tarragona 1946)
# [[Clara Pueyo Jornet]] Errepublikano desagertua (Villanueva eta GEltrú, 1914-1943)
# [[Claudia López Benaiges]] feminista, anarkista eraila (Txileko Santiago, 1972-1998)
# [[Clotilde García del Castillo]] Sorollaren musa eta Sorolla Museoaren sortzailea (Valentzia, 1865-Madril, 1929)
# [[Concepción Caceres|Concepción Cáceres]] emagin fusilatua (Montijo, 1912-1938)
# [[Concha Carretero]] frankismoaren biktima (Madril, 1918-2014)
# [[Concita De Gregorio]] kazetaria, idazlea (Italia 1963)
# [[Coral Bracho]] hizkuntzalaria, poeta (Mexiko 1951)
# [[Courtney Barnett ]] rock abeslaria (Australia 1987)
# [[Cristina Clemente]] idazlea, gidoilaria, zuzendaria( Bartzelona 1977)
# [[Cristina Fernández Pereda]] atezain fusilatua (Leon, 1900 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Diana Nyad]] igerilaria eta kazetaria (New York, 1949)
# [[Djamila Amrane-Minne]] poeta eta historialaria, Aljeriako Independentzia Gerrako ekintzailea (1939-2017)
# [[Dolores Cacuango]] Indigenen aldeko ekintzailea (Ekuador, 1881-1971)
# [[Dolors Feliu]] abokatua, unibertsitateko irakaslea, politikaria (Roda de Ter, 1964)
# [[Dolors Giorla Laribal]] etxekoandre fusilatua (Bartzelona, 1912 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Dolors Prat Coll]] anarkosindikalista (Ripoll, 1905-Tolosa, 2001)
# [[Elena Martín]] aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1992)
# [[Elina Garanca]] mezozosopranoa (Letonia 1976)
# [[Elionor Malich Salvador]] emakume errepublikano fusilatua (Piorat, 188?- Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Elisa García Sáez]] sindikalista, erizaina, Gerra Zibilean hildako milizianoa (Bartzelona, 1916-Huesca, 1936)
# [[Elizabeth Evatt ]] epailea (Australia 1933)
# [[Emakumezkoen Nazioarteko Zinemaldia (Australia)]] Australia 1975
# [[Emilia Dilke]] idazlea (Erresuma Batua, 1840-1904)
# [[Encarnación Magaña]] antifrankista eraila (Almeria, 1921-1942)
# [[Estefanía Banini]] futbolaria, aurrelaria (Argentina 1990)
# [[Eugenia González Ramos]] sindikalista fusilatua (Bartzelona, 1919 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Eumelia Hernández]] sindikalista eta feminista (Venezuela, 1913-1990)
# [[Eveline Safir Lavalette]] frantses jatorriko ekintzaile aljeriarra (1927-2014)
# [[Evelyn Glennie]] perkusionista gorra (Eskozia 1965)
# [[Fabiana da Silva Simões]] furbolaria (Brasil 1989)
# [[Felicidad Duce]] jostuna, aitzindaria, enpresaburua (Bartzelona 1908-2000)
# [[Flora Sanhueza]] pedagogo anarkista (Txile, 1911-1974)
# [[Florence Ethel Johnson]] sindikalista, maistra (Australia 1884-1934)
# [[Florencia Bonsegundo]] futbolaria (Argentina 1993)
# [[Francisca Senhorinha da Motta Diniz|Francisca Sehorinha]] idazlea (Brasil,1834- ?)
# [[Giovanna Berneri]] anarkista ekintzailea (Italia, 1897-1962)
# [[Hélène Monastier]] aktibista, irakasle (Suitza, 1882-1976)
# [[Hubertine Auclert|Hubertine Auchert]] feminista ekintzailea (Frantzia, 1848-1914)
# [[Inés Jiménez Lumbreras]] errepublikano fusilatua (Madril, 1915-Sant Adrià de Besòs, 1940)
# [[Irene Moray]] argazkilaria, film-zuzendaria (Bartzelona 1992)
# [[Isabel Mesa Delgado]] Sindikalista (Ronda, 1913-Valentzia, 2002)
# [[Jane eta Louise Wilson]] artistak (Ingalaterra 1967)
# [[Jessica Gleeson]] futbolaria, defentsa (Irlanda 1993)
# [[Jessie Street Emakumeen Liburutegi Nazionala]] Australia 1989
# [[Jessie Street]] ekintzailea (Brithis Raj/India 1889-Australia 1970)
# [[Jill Ellis]] futbolari, entrenatzaile ohia (Erresuma Batua 1966)
# [[Joaquina Charro Gómez]] sindikalista fusilatua (Montijo, 1912-1938)
# [[Josephine Shaw Lowell]] aktibista (AEB, 1843-1905)
# [[Juana Aranguren Rica]] abokatu feminista (Bilbo, 1952)
# [[Julia López (artista)]] margolari autodidakta (Mexiko 1936)
# [[Kamilla Seidler ]] sukaldariburua (Danimarka 1983)
# [[Kristine Lilly]] nazioarteko partida gehien jokatutako futbolari ohia (AEB 1971)
# [[Laura Ràfols]] futbolaria, atezaina (Bartzelona 1990)
# [[Leda Rafanelli]] feminista, sufia, idazlea (Italia, 1880-1971)
# [[Leila Ouahabi]] futbolaria, defentsa (Bartzelona 1993)
# [[Leonor Lavado]] imitatzailea, aktorea (Kordoba 1987)
# [[Lesbia Urquía]] aktibista (Honduras, 1967-2016)
# [[Lola Gallardo]] futbolaria, atezaina (Sevilla 1993)
# [[Lucía Alemany]] film-zuzendaria(Castelló 1985)
# [[Lucía Pascual Palomo]] xake-jokalaria (Madril 19)
# [[Luisa Gómez de la Torre|Luisa Gomez de la Torre]] ekintzailea (Quito,1887-1976)
# [[Magdalena Nolla Montseny]] etxekoandre fusilatua (Tarragona, 1904-Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Malena Costa]] modeloa (Mallorca 1989)
# [[Manuela Díaz Cabezas]] ekintzaile antifrankista (Kordoba, 1920-Suitza, 2006)
# [[Margarita Murillo]] aktibista (Honduras, 1958 - 2014)
# [[Margarita Rivière]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1944-2015)
# [[María Angélica Barreda|Maria Angelica Barreda]] Argentinako lehen emakume abokatua (1887-1963)
# [[María Antonia Iglesias]] kazetaria, idazlea (Madril 1945-Pontevedra 2014)
# [[María de la Purificación de la Aldea y Ruiz de Castañeda|Purificación de la Aldea]] emagina, ekintzailea ( Madrid, 1889-1976)
# [[María Escoté]] jostuna, arropa diseinatzailea (Bartzelona 1979)
# [[María Esteve |María Esteve Flores]] aktorea (Argentina, 1974)
# [[María Herrera Magdaleno|Maria Herrera Magdaleno]] Giza eskubideen aldeko aktibista (Mexiko, 1950)
# [[Maria Jiménez]] abeslatia eta aktorea (SEvilla, 1950-2023)
# [[María Joaquina de Viera y Clavijo]] idazlea (Kanariak, 1737-1819)
# [[Maria Jose Pons]] futbolaria, atezaina (Bartzelona 1984)
# [[María Martín López]] memoria historikoaren aldeko borrokalaria, frankismoaren biktima (Avila, 1930-Toledo,2014)
# [[Maria Mies]] alemaniar soziologoa (Steffeln, 1931-2023)
# [[María Moreno]] idazlea eta kazetaria (Buenos Aires, 1947)
# [[Maria Pascual Flaquer]] komunista fusilatua (Capdepera 1911-Porreres,1937)
# [[María Pry]] entrenatzailea, futbolari ohia (Sevilla 1984)
# [[María Victoria Walsh]] kazetaria, borrokan hila (Buenos Aires, 1950-1976)
# [[Marie Louise Berneri]] idazle anarkista (Italia, 1918-Londres, 1949)
# [[Marsia Taha]] boliviar sukaldaritzako chef aitzindaria (Bulgaria 1989)
# [[Marta Lois]] irakaslea, politikaria (Vigo, 1969)
# [[Marta Torrejón]] futbolaria, defentsa (Bartzelona 1990)
# [[Martha Asunción Alonso]] poeta itzultzailea (Madril, 1987)
# [[Mary Cynthia Dickerson]] herpetologoa (AEB 1866-1923)
# [[Maud Nathan]] aktibista, sufragista (AEB, 1862-1946)
# [[Maud Slye]] minbizi ikertzailea (AEB 1879-1954)
# [[Maya Hansen]] moda diseinatzailea (Madril 1978)
# [[Mila Abadia]] kultura kudeatzailea (Zaragoza, 1962)
# [[Milagros Pérez Oliva ]] kazetaria, idazlea, irakaslea (Huesca 1955)
# [[Minnehaha ]] poema bateko fikziozko pertsonaia (AEB 1855)
# [[Míriam Nogueras]] politikaria eta enpresaburua (Bartzelona, 1980)
# [[Montse Germán]] aktorea (Bartzelona 1969)
# [[Natalia Ramos (futbolaria)]] defentsa (Tenerife 1999)
# [[Neus Bonet]] kazetaria, irakaslea (Bartzelona 1959)
# [[Neus Bouza Gil]] CNTko militante fusilatua (Bartzelona, 1916- Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Nieve de Medina]] aktore eta zuzendaria (Madril,1962)
# [[Noelia López ]] modeloa, tb aurkezlea (Sevilla 1986)
# [[Noelia Ramos]] futbolaria, atezaina (Tenerife 1999)
# [[Olga Luzardo]] kazetaria eta ekintzailea (Venezuela, 1916-2016)
# [[Patri Guijarro]] futbolaria, defentsa (Palma Mallorcakoa 1998)
# [[Patricia Ferreira]] gidoilaria, zuzendaria (Granada 1958)
# [[Patricia Rodríguez Barrios]] 1. Gizonezko Futbol talde gerentea (Gipuzkoa 1982)
# [[Pazzis Sureda]] eskultorea, margolaria (Mallorca 1907-1939)
# [[Pepita Laguarda Batet]] anarkista,gerra zibilean eraila (Bartzelona, 1919-1936)
# [[Pepita Patiño Páez]] makien laguntzailea, komunista (Kordoba, 1925-2015)
# [[Piedad Arribas]] ekintzailea, frankismoaren biktima (Toledo, 1920-Madril, 2010)
# [[Pilar Montaner Maturana]] margolaria (Mallorca 1876-196119)
# [[Pilar Prades]] garrotez eraildako neskame pozoitzailea (Valentzia, 1928-1959)
# [[Purificación Pérez Benavent]] sindikalista (Valentzia, 1919-Kanada, 1995)
# [[Ramona Peralba Sala|Ramona Peralta Sala]] langile fusilatua (Gironella, 1904-Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Raquel Cabezón]] futboalari ohia (Bartzelona 1978)
# [[Rianna Jarrett]] futbolaria, aurrelaria (Irlanda 1994)
# [[Rocío García Martínez]] txirrindularia (Madril 1974)
# [[Romina Belluscio]] kazetaria, modeloa ( Argentina 1979)
# [[Sandra Hermida Muñiz]] film-, dokumental ekoizlea (Tarragona 1972)
# [[Sandra Paños]] Futbolaria, atezaina (Alacant 1992)
# [[Sandra Vilanova]] futbolari ohia, erdilaria (Bartzelona 1981)
# [[Sara Nieves Matheu García]] irakaslea, zibersegurtasun ikertzailea (Murtzia 1992)
# [[Sara Ortega (futbolaria)]] , aurrelaria (Errioxa 2005)
# [[Sara Serrat]] futbolaria, idazlea (Huelva 1995)
# [[Sara Suárez Solís]] idazle feminista (Oviedo, 1925-2000)
# [[Sarah Bouhaddi]] futbolaria, atezaina (Frantzia 1986)
# [[Sari Van Veenendaal]] futbolaria, atezaina (Herbehereak 1990)
# [[Sarina Wiegman]] entrenatzailea, futbolari ohia (Herbehereak 1969)
# [[Sayaka Fernández Díaz]] dokumentalgilea (Cáceres 1978)
# [[Sha'Carri Richardson]] atleta (AEB 2000)
# [[Silvia Meseguer]] futbolari ohia, medikua (Teruel 1989)
# [[Soledad Gallego-Díaz]] kazetaria (Madril 1951)
# [[Sonia Bermúdez Tribano]] futbolaria, entrenatzailea, berriemailea (Madril 1984)
# [[Sonia García Galán]] historialaria eta feminista (Aviles, 1981)
# [[Sonia Grande]] cinema-jantzi diseinatzailea (Asturias 1964)
# [[Susana Carro]] Filosofoa irakaslea, femilnista (Mieres, 1971)
# [[Tania Martínez Portugal|Tania Martinez Portugal]] poligologoa, irakaslea,feminista (Etxebarri, 1963)
# [[Toña Is ]] futbolaria, entrenatzailea (Asturias 1966)
# [[Tránsito Amaguaña]] ekintzaile indigena (Ekuador,1909-2009)
# [[Urimare]] kazike (Venezuela, XVI. mendea)
# [[Urrezko Neskatoak]] Olinpiar Jokoetako gimnasta erritmiko txapeldunak, Atlanta 1996
# [[Valentina Muñoz]] aktibista feminista (Txile, 2002)
# [[Vera Pauw]] bortxatutako futbolaria, entrenatzailea (Hebehereak 1963)
# [[Vicky Losada]] futbolaria (Bartzelona 1991)
# [[Victoria Prego]] kazetaria (Madril 1948)
# [[Viola Calligaris]] futbolaria (Suitza 1996)
# [[Yolanda Flores]] kazetaria, irrati esataria (Madril, 1960)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''abuztua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Goirigolzarri Alegria]] efef'''SORTUA''' abokatua eta aktibist (Gamiz, 1978- Barakaldo, 2023)
# [[Ana Soto]] --ef'''SORTUA''' kazike (Venezuela, 1618-1668)
# [[Awen Iorwerth]] ----'''SORTUA''' medikua, unibertsitateko irakaslea
# [[Erika Arrizabalaga]] ----'''SORTUA''' txistularia (Gasteiz, 2000)
# [[Gentz del Valle]] ef--'''SORTUA''' artista (Lekeitio, 1957)
# [[Orocomay]] ----'''SORTUA''' kazike (Venezuela, XVI. mendea)
# [[Xochilt Madai|Xochitl Madai]] ----'''SORTUA''' arkitektua eta ekintzailea (Mexiko, 1972)
# [[Ada Liberio]] gimnasta errimikoa (Zaragoza 1974)
# [[Adriana Díaz Enciso]] idazlea (Mexiko, 1964)
# [[Alba González]] idazlea, politikaria (Asturias 1986)
# [[Alice Kellen]] idazlea (Valentzia, 1989)
# [[Amalia Bautista]] poeta (Madril 1962)
# [[Amparo Barayón]] piano-jola eta sindikalista fusilatua (Zamora, 1904-1936)
# [[Ana Bautista]] gimnasta erritmikoa (Kanariak 1972)
# [[Ana Carmona Ruiz]] mutil itxuraz jokatzea lortu zuen futbolaria (Malaga 1908-1940)
# [[Ana María de Foronda|Ana Maria de Foronda]] idazlea eta itzultzailea (1910-1990)
# [[Anna Szatkowska]] idazlea (Polonia, 1928-2015)
# [[Antònia Fontanillas Borràs]] anarko-sindikalista (Bartzelona, 1917-Frantzia, 2014)
# [[Apacuana]] kazikea (Venezuela, XVI. mendea)
# [[Athenea del Castillo]] futbolaria (Kantabria 2000)
# [[Bathsua Makin]] Proto-Feminista (Londres, 1600-1675)
# [[Beatriz Corredor]] legelaria, politikaria (Madril 1968)
# [[Blanche Stuart Scott]] hegazkinlaria (EEBB. 1884-1970)
# [[Carla Barber]] medikua, modeloa (Kanariak 1990)
# [[Carmen Avilés]] atleta (Madril 2002)
# [[Carmen Herrero Vicent]] medikua, ikertzailea (Castelló, 1986-2023)
# [[Carmen Montes]] itzultzailea (Cádiz 1963)
# [[Cata Coll]] futbolaria (Mallorca 2001)
# [[Cathy Xaudaró]] gimnasta erritmikoa (Filipinak/ Espainia 1960)
# [[Cecilia Domínguez Luis|Cecilia Dominguez]] idazlea (La Orotava, 1948)
# [[Cecilia Pantoja]] abeslaria (Txile, 1943 - 2023)
# [[Celia Flores]] abeslaria (Madril, 1981)
# [[Charlotte Maxeke]] aktibista (Hegoafrika, 1871-1936 )
# [[Charlotte von Ahlefeld|Charlotte von Ahlfeld]] idazlea (Alemania, 1782-1849)
# [[Charlotte von Stein|Charlote Von Stein]] (Alemania, 1742-1822)
# [[Christiane Vulpius]] Goetheren emaztea (Alemania, 1765-1816)
# [[Clara Serra]] feminista, ikertzailea, filosofoa, politikari ohia (Madril 1982)
# [[Concha Monrás]] piano-jotzaile fusilatua (Bartzelona, 1898-Huesca 1936)
# [[Conchi Sánchez ]] Espainiako 1. emakume futbolari profesionala (Madril 1957)
# [[Costanza da Varano]] humanista eta poeta (Italia, 1426-1447)
# [[Covadonga Tomé]] pediatra, politikaria (Asturias 1970)
# [[Cristina Gallo]] kirol kazetaria, idazlea, aktibista (Asturias 1965)
# [[Dahteste]] gerlari, itzultzaile, diplomazialari (1860 - Mexiko Berria, 1955)
# [[Diana Wynne Jones]] idazlea (Londres, 1934-2001)
# [[Dolores Pla Brugat]] historialaria eta ikertzailea (Girona, 1954-2014)
# [[Emakume Indigenen Nazioarteko Eguna]]
# [[Emilia Boneva]] gimnasia erritmikoko entrenatzailea (Bulgaria 1938-2019)
# [[Emma Cabal]] poeta (Asturias 1962)
# [[Enith Salón]] futbolaria ( Valentzia 2001)
# [[Esther González]] futbolaria (Granada 1992)
# [[Etta Federn]] idazle, itzultzaile, pedagogo eta anarkofeminista austriarra (1883 - 1951)
# [[Eva Navarro ]] futbolaria (Murtzia 2001)
# [[Fatima Madrilgoa]] ustezko astronomoa (Al-Andalus XI. mendea)
# [[Francisca Saperas|Francesca Saperas]] anarko-sindikalista (Bartzelona, 1851-1933)
# [[Gala Dalí]] artista eta modeloa (Errusia, 1894-1982)
# [[Hansa Mehta]] aktibista, politikaria (India, 1897-1995)
# [[Irene Guerrero]] futbolaria (Sevilla 1996)
# [[Isabel Medina]] idazlea (Gomera, 1943)
# [[Isabel Mozún]] altuera jauziko atleta (Madril 1960)
# [[Ivana Andrés ]] futbolaria (Valentzia 1994)
# [[Jean Batten]] hegazkinlaria (Zeelanda Berria, 1909-Palma Mallorcakoa, 1982)
# [[Johanna Schopenhauer]] idazlea (Alemania, 1766-1838)
# [[Juana Álvarez Molina|Juana Alvarez]] etxekoandre fusilatua (Medina de Rioseco, 1897-Gijon, 1937)
# [[Juana María de los Dolores de León Smith]] espainiar dama (Badajoz, 1798 – Londres, 1872)
# [[Julia Mayoral Márquez]] maistra eta politikaria (Badajoz, 1902 - 1983)
# [[Julia Santibáñez]] idazlea (Mexiko, 1971)
# [[Kyra Galván]] poeta eta eleberrigilea (Mexiko Hiria, 1956)
# [[La Repompa de Málaga]] abeslaria (Malaga 1937-1959)
# [[Laia Codina]] futbolaria (Girona 2000)
# [[Lara Álvarez]] kazetaria (Asturias 1989)
# [[Laura del Río]] futbolaria, mutilen entrenatzailea (Madril, 1982)
# [[Lola Suárez|Lola Suarez]] idazlea (Lanzarote, 1956)
# [[Malebogo Molefhe]] aktibista (Botswana,1980)
# [[María Bernaldo de Quirós]] hegazkinlaria (Madril, 1898-1983)
# [[Maria da Conceição Moita]] aktibista, hezitzailea (Portugal, 1937-2021)
# [[María Francisca de Sales Portocarrero (Montijoko VI. kondesa)]] (Madril, 1754 – Logroño, 1808)
# [[María Josefa Cerrato Rodríguez]] Espainiako lehen emakume albaitaria (Badajoz, 1897-1981)
# [[María Pérez Rabaza]] futbolaria (Bartzelona 2001)
# [[María Rosa Alonso|Maria Rosa Alonso]] idazlea (Tararonte, 1909-2011)
# [[Mariangiola Criscuolo]] margolaria (Italia, 1548-1630)
# [[Mariona Caldentey]] futbolaria (Mallorca 1996)
# [[Melissa Jiménez (kazetaria)]] (Lieja/Bartzelona 1987)
# [[Mercedes Pinto]] idazlea, kazetaria eta feminista (1889-1976)
# [[Mónica García Prieto]] kazetaria, saiakeragilea (Badajoz 1974)
# [[Montse Martín]] gimnasta erritmiko ohia, ilustratzailea, diseinatzailea, aktorea, dantzaria (LLeida 1974)
# [[Montse Tomé]] futbolari ohia, entrenatzailea (Asturias 1982)
# [[Noemí Casquet]] kazetaria, youtuberra (Sabadell 1992)
# [[Olga Carmona]] futbolaria (Sevilla 2000)
# [[Ona Batlle]] futbolaria (Bartzelona 1999)
# [[Paula Guilló]] Miss eta modeloa (Alacant 1989)
# [[Pepa Caballero]] margolaria (Granada, 1943 - Malaga, 2012)
# [[Raymonde de Laroche]] hegazkinlaria (Paris, 1882-1919)
# [[Rebecca Abe|Rebeca Abe]] idazlea (Alemania, 1967)
# [[Rita Bosaho]] sanitarioa, politikaria. Kongresuko 1. Persona beltza (Ginea/Espainia 1965)
# [[Rocío Gálvez ]] futbolaria (Kordoba 1997)
# [[Salma Paralluelo]] futbolaria, atleta (Zaragoza 2003)
# [[Silvia Yustos]] gimnasta erritmikoa (Valladolid 1971)
# [[Simone Segouin]] partisaua, erresistentziako kidea (Frantzia, 1925-2023)
# [[Sofia Behrs]] idazlea, argazkilaria (Errusia, 1844-1919)
# [[Sofia Castañon]] poeta, politikaria (Asturias 1983)
# [[Susan Haack]] irakasle eta filosogoa (Ingalaterra, 1945)
# [[Sybilla]] diseinatzailea (AEB/Espainia 1963)
# [[Teresa Abelleira]] futbolaria (Pontevedra 2000)
# [[Teresa Helbig]] moda-diseinatzailea (Bartzelona 1963)
# [[Teresa Matilde Revaque]] Bigarren Errepublikako espetxe funtzionario fusilatua (Valladolid, 1897-Madril, 1940)
# [[Teresa Táboas]] arkitekto galiziarra (Mexiko Hiria, 1961)
# [[Thelma Nava]] poeta (Mexiko Hiria, 1932-2019)
# [[Thérèse Peltier]] hegazkinlaria (Frantzia, 1873-1926)
# [[Vicenta García Miranda]] idazlea, poeta (Badajoz, 1816-1877)
# [[Yulianna Avdeeva]] piano-jotzailea (Mosku 1985)
# [[Zofia Kossak-Szczucka]] idazlea (Polonia, 1890-1968)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''uztaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainize Gastaka Martínez]] ----'''SORTUA''' abokatua, Laudioko alkatea (Laudio, 1985)
# [[Rosa Mari Artza Azueta]] efef'''SORTUA''' euskaltzalea eta ekintzailea (Iurreta, 1946-2001)
# [[Guruzne Carrason Torrontegi]] ----'''SORTUA''' ingurumen hezitzailea, Sopelako alkatea (Sopela, 1981)
# [[Deniba Konare]] ----'''SORTUA''' judoka (Mali/Durango 2003)
# [[Sorne Rubio Arano]] ----'''SORTUA''' Mundakako alkatea (Mundaka, 1972)
# [[Itziar Iratzagorria]] ef--'''SORTUA''' Urdulizko alkatea
# [[Maite Ibarra Goti]] ----'''SORTUA''' Arrigorriaga alkatea (Arrigorriaga, 1979)
# [[Elisa Kaltzada]] --ef'''SORTUA''' euskaltzalea eta ekintzailea (Busturia, 1929-2022)
# [[Lorea Perosanz]] ef--'''SORTUA''' diseinatzailea eta ilustratzailea (Ermua, 1976)
# [[Maider Morras Azpiazu]] ----'''SORTUA''' abokatua, unibertsitateko irakaslea, Arrasateko alkatea (Arrasate, 1976)
# [[Olatz Lezeta Urzelai]] ef--'''SORTUA''' mekanikaria, Antzuolako alkatea (Antzuola, 1977)
# [[Kristina Rodriguez Mendikute]] ef--'''SORTUA''' Adunako alkatea (Aduna,1971)
# [[Mari Karmen Arregi Agirre]] ef--'''SORTUA''' Aizarnazabalgo alkatea
# [[Beatriz Unzue Esnaola]] ef--'''SORTUA''' Amasa-Villabonako alkatea
# [[Alba Garmendia Castaños]] ef--'''SORTUA''' ikertzailea, filosofoa eta Ikaztegietako alkatea
# [[Yanire Granero]] --ef'''SORTUA''' diseinatzailea, enpresaburua (Abadiño 1988)
# [[Oihana Amundarain Zubillaga]] ef--'''SORTUA''' Elduaingo alkatea
# [[Gurutze Etxezabal Iturrioz]] ef--'''SORTUA''' Orexako alkatea
# [[Anuska Esnal Oliden]] ef--'''SORTUA''' Orioko alkatea (Orio, 1980)
# [[Izarra Urdalleta Iraola]] ef--'''SORTUA''' Segurako alkatea (Errezil, 1975)
# [[Cristina Tapias]] ef--'''SORTUA''' jostuna, irakaslea, enpresaburua (Bilbo 1960)
# [[Teófila Adrada]] ef--'''SORTUA''' jostuna, irakaslea, enpresaburua, asmatzailea (Toledo 1904- ?)
# [[Naroa Azpitarte]] ----'''SORTUA''' errugbilaria (Durango, 2005)
# [[Rosario Tomasena Alzuri]] ef--'''SORTUA''' kirolaria, igerilaria, triatleta (Urnieta, 1946)
# [[Agurtzane Solaberrieta Mesa]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta Usurbilgo alkatea (Usurbil, 1979)
# [[Maite Amenabar Alkorta]] ----'''SORTUA''' Zirzurbilgo alkatea (Azpeitia)
# [[Nagore Alkorta Elorza|Nagore Alkorta]] ef--'''SORTUA''' Azpeitiko alkatea (Azpeitia, 1978)
# [[Alicia Framis]] artista (Mataró, 1967)
# [[Lorena Llamas]] txirrindulari ohia (Bartzelona 1987)
# [[Daisy Elliott]] politikaria (AEB 1917-2015)
# [[Yolanda García Serrano]] gidoilaria (Madril 1958)
# [[Karina Garantivá ]] aktorea, antzerki zuzendaria (Kolonbia 1980)
# [[ Helena Pimenta]] antzerki-zuzendaria (Salamanca 1955)
# [[Verónica Fernández]] gidoilaria (Soria 1971)
# [[Magüi Mira]] aktorea, zuzendaria (Valentzia 1944)
# [[Clara Sanchis]] aktorea, musikaria (Teruel 1968)
# [[Lola Salvador]] gidoilaria (Bartzelona 1938)
# [[Carmen Balagué]] aktorea (Bartzelona 1952)
# [[Luz Casanova]] ongilea (Asturias, 1873-1949)
# [[Jacqueline Guerroudj]] Militante komunista eta antikolonialista (1919 - 2015)
# [[Sheyla Gutiérrez]] txirrindularia (Errioxa 1994)
# [[Lucía González]] txirrindularia (Asturias 1990)
# [[Alicia González]] txirrindularia (Asturias 1995)
# [[Mavi García]] duatleta, txirrindularia (Mallorca 1984)
# [[María Mercedes Cagigas Amedo]] txirrindularia (Kantabria 1979)
# [[Isabel Martin]] txirrindularia (Valladolid 1999)
# [[Sara Martín]] txirrindularia (Burgos 1996)
# [[Cristina Martínez (txirrindularia)]] (Valentzia 1981)
# [[María Isabel Moreno ]] txirrindularia (Girona 1981)
# [[Belén López (txirrindularia)]] irakaslea (Cádiz 1984)
# [[Mayalen Noriega]] igerilaria, txirrindularia, kirol egokituko gidaria (Mexiko/Espainia 1982)
# [[Josefa Benítez Guzmán]] kirol egokitutako txirrindularia (Bartzelona 1969)
# [[Susana Rodríguez Gacio]] medikua, kirol egokitutako txirrindularia (Vigo 1988)
# [[Aauri Bokesa]] kirolari eta gizarte langilea (Madril, 1988)
# [[Cristina Danimarkakoa]] Italiako aristokrata (Danimarka, 1521-Italia, 1590)
# [[Conceição Matos]] aktibista (Portugal, 1936)
# [[María de Estrada]] konsistatzailea (Espainia-Mexiko, XV.mendea)
# [[Maritza M. Buendía]]
# [[Lozen]] gerlari eta xamana (1840-1889)
# [[Elsy Jacobs]] txirrindularia (Luxenburgo 1933-Bretainia 1998)
# [[Anna Ramírez ]] txirrindularia, aktibista (Bartzelona 1981)
# [[Marta Vilajosana]] txirrindularia (Bartzelona 1975)
# [[Audrey Cordon]] txirrindularia (Bretainia 1989)
# [[Alba Teruel ]] txirrindularia (Valentzia 1996)
# [[Anna Sanchis]] txirrindularia (Valentzia 1987)
# [[Dori Ruano]] txirrindularia, zuzendaria, politikaria, irakaslea (Salamanca 1969)
# [[Gloria Rodríguez Sánchez]] txirrindularia ( Murtzia 1992)
# [[Ariadna Ródenas]] txirrindularia (Alacant 1987
# [[Aida Nuño]] txirrindularia (Asturias 1983)
# [[Karin Herrera]] biologo eta politikaria (Guatemala, 1968)
# [[Sonia Gutiérrez Raguay]] politikaria (GUatemala, 1981)
# [[Txirrindularitza eta feminismoa]]
# [[Jean Purdy]] erizaina, 1. enbriologoa (Erresuma Batua 1945-1985)
# [[Victoria Anna Perea]] Espainiako 1. probeta umea (Bartzelona 1984)
# [[Anna Veiga]] biologoa, Espainiako 1. probeta umearen ‘ama zientifikoa’ (Bartzelona 1956)
# [[Elisa Matilla]] aktorea (Madril 1966)
# [[Dunia Ayaso eta Felix Sabroso]] zine zuzenndariak (Kanariak 1961-2014)
# [[Eva Lesmes]] gidoilaria, zine zuzendaria (Asturias 1961)
# [[Imma Colomer]] aktorea (Bartzelona 1948)
# [[Rosa Gàmiz]] aktorea (Bartzelona 1965)
# [[Carlota Subirós]] antzerki-zuzendari (Bartzelona 1974)
# [[Lluïsa Cunillé ]] idazlea (Katalunia 1961)
# [[Hijas de Cynisca]] kirol-arloko genero-desberdintasuna, dokumentala (2019)
# [[Jessica Vall ]] igerilaria, biologoa (Bartzelona 1988)
# [[Jennifer Pareja]] waterpolo jokalari ohia (Girona 1984)
# [[Carmen Martín]] eskubaloi jokalaria (Almeria 1988)
# [[Vanesa Amorós ]] eskubaloi jokalaria, entrenatzialea (Alacant 1982)
# [[Nuria Benzal ]] eskubaloi jokalaria (Malaga 1985)
# [[Estela Estévez Barreiro]] atleta paralinpiarra (Vigo 1965)
# [[Alba Caride]] gimnasta erritmikoa (Vigo 1980)
# [[Susana Garabatos ]] igerilaria (Vigo 1979)
# [[Julia Vaquero]] galiziar atleta (Frantzia 1970)
# [[Thérèse Clerc]] Frantziako ekintzaile feminista (1927 - 2016)
# [[Suhayr al-Qalamawi]] idazlea eta itzultzailea (Egipto, 1911-1997)
# [[Dolors Vives Rodón|Dolors Vives Rodon]] Kataluniar hegazkinlaria (Valls, 1908-Bartzelona, 2007)
# [[Susana Ferrari Billinghurst]] hegazkinlaria (Argentina, 1914-Italia, 1999)
# [[Yevguenia Shajovskaya|Yevguena Shajovskaya]] hegazkinlaria (Errusia, 1889-1920)
# [[Carola Lorenzini]] hegazkinlaria (Buenos Aires, 1899-1941)
# [[Clara Adams]] hagazkinlaria (EEBB, 1884-1971)
# [[Gloria Cuesta]] hegazkinlaria (Asturias, 1911 - Madril, 1987)
# [[Maria Josep Colomer i Luque]] hegazkinlaria (Bartzelona, 1913 - Inglaterra, 2004)
# [[Alia Twal]] hegazkinlaria (Jordania)
# [[Lotfia ElNadi|Loftia Elnadi]] hegazkinlaria (Egipto, 1907-2002)
# [[Erma Franklin]] abeslaria (EEBB, 1938-2002)
# [[Carolyn Franklin]] abeslaria (EEBB, 1944-1968)
# [[Flor Aguilera]] idazlea (Mexico Hiria, 1971)
# [[María Antonieta Mendivil]] idazlea (Mexiko, 1971)
# [[Anne Kingsbury Wollstonecraft]] ilustratzaile botanikoa (EEBB,1781-Kuba, 1828)
# [[Sara Khadem ]] xake jokalaria (Iran 1997)
# [[Tamara Abalde ]] saskibaloi jokalaria (Ferrol 1989)
# [[Begoña Fernández]] eskubaloi jokalaria (Vigo 1980)
# [[Isabel Herguera]] artista, zuzendaria, irakaslea (Donostia 1961)
# [[Karin Boye]] poeta, itzultzailea (Suedia 1900-1941)
# [[Helene Hanff]] idazlea (AEB 1916-1997)
# [[Sopiko Guramishvili]] xake jokalaria (Georgia 1991)
# [[Carol Thatcher ]] kazetaria (Londres 1953)
# [[Mónica Braun|Monica Braun]] idazlea eta poeta (Mexiko, 1965)
# [[Cristina Rivera Garza]] idazlea (Mexiko, 1964)
# [[Martha Cerda]] idazlea (Mexiko, 1945)
# [[Bibiana Gallego Lancharro]] poeta eta damaturgoa (Badajoz, 1799-Madril, 1867)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''ekaina''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainara Otxotorena]] ef--'''SORTUA''' Mañariko alkatea (Hernani, 1984)
# [[Arantxa Arregi]] ----'''SORTUA''' Doneztebeko alkatea
# [[Asun Agiriano]] ef--'''SORTUA''' idazlea eta bibliotekaria (Arrasate, 1963)
# [[Begoña Enbeita]] ef--'''SORTUA''' Muxikako alkatea (Muxika, 1985)
# [[Berta Arizkun González]] ef--'''SORTUA''' Burlatako alkatea
# [[Burdinaren emakumeak]] '''SORTUA''' (Bizkaia, XIX-XX. mendea)
# [[Carmen Mendiguren]] efef''SORTUA'''maistra (Zamudio, 1913-2010)
# [[Eider Olazar]] ef--'''SORTUA''' Gazteluko alkatea (Gaztelu...)
# [[Eneritz Agirre]] ef--'''SORTUA''' Atxondoko alkatea (Atxondo, 1983)
# [[Eneritz Azpitarte]] ef--'''SORTUA''' Zaldibarko alkatea (Zaldibar, 1985 )
# [[Erika Letamendi Hurtado]] ef--'''SORTUA''' Donemiliagako alkatea (Gasteiz, 1985)
# [[Igone Amesti]] ef--'''SORTUA'''mezzosopranoa, musika-irakaslea (Mallabia, 1985)
# [[Iruri Altzerreka]] ef--'''SORTUA''' bertsolaria (Garai, 2000)
# [[Itziar Imaz Artazcoz|Itziar Imaz]] ef--'''SORTUA''' Garesko alkatea (Gares, 1981)
# [[Julene Lazkano]] ef--'''SORTUA''' Elorrioko alkatea (Elorrio, 1985)
# [[Laura Irasuegi Otal]] efef'''SORTUA''' ingeniaria, gerrako umea (Eibar, 1923-Errenteria, 2016)
# [[Malan Alloua]] ----'''SORTUA''' Sanwiko Erresumako ama erregina (Ghana, XIX. mendea)
# [[Maria Sáez de Albéniz Bregaña]] ef--'''SORTUA''' Etxarri Aranazko alkatea (Iruñea, 1966)
# [[Marta Díez Napal]] ef--'''SORTUA''' Antsoaingo alkatea (Antsoain, 1975)
# [[Nadia Nemeh Shomaly]] ----'''SORTUA''' Bermeoko alkatea (Bermeo, 1979)
# [[Noelia Oses]] ef--'''SORTUA''' Matematikaria, ikertzailea (Ermua, 1975)
# [[Oihana Olaberria Jaka]] ef--'''SORTUA''' Arakilgo alkatea (Arakil, 1976
# [[Oihane Irastorza]] ef--''SORTUA''' Izurtzako alkatea (Izurtza, 1981)
# [[Oihane Uribeetxebarria Garmendia]] ef--'''SORTUA''' Lakuntzako alkatea (1979)
# [[Olatz Alberdi Etxeberria]] ef--SORTUA futbolaria, atezaina (Bergara, 1997)
# [[Olatz Irizar Martínez]] ef--'''SORTUA''' Ziordiako alkatea (Ziordia, 1972)
# [[Pilar Arechavaleta]] efef'''SORTUA''' moja (Bilbo, 1880-Madril-1973)
# [[Txelo Auzmendi Jimenez]] ef--'''SORTUA''' Asparrenako alkatea (Araia, 1960)
# [[Olga Mariano]] aktibista ijitoa (Portugal, 1950)
# [[Adriana Caselotti]] ahots aktorea (AEB 1916-1997)
# [[Adrienne Bolland|Adrianne Bolland]] hegazkinlaria (Frantzia, 1895-1975)
# [[Agirre Aristizabal ahizpak]] oroimen memoria babesleak (Lizarra, 1936)
# [[Ahlam Khudr]] aktibista (Sudan)
# [[Aída Bueno Sarduy]] dokumentalgilea (Kuba, ?)
# [[Aida Toledo]] poeta (Guatemala, 1952)
# [[Ainhoa Carbonell Allué ]] zinegotzi ijitoa (?,?)
# [[Alba Cros ]] zinema zuzendaria (Lleida 1991)
# [[Alice Austen]] argazkilaria (AEB 1866-1952)
# [[Alice Pestana]] pedagogoa (Portugal, 1860-Madril, 1929)
# [[Alicja Dorabialska]] kimikaria (Polonia, 1897 – 1975)
# [[Alma Karla Sandoval|Alma Carla Sandoval]] Kazetaria (Mexiko, 1975)
# [[Ana Martínez de Luco]] moja, aktibista (Araba, 1960)
# [[Anaïs Napoleon]] argazkilaria (Narbona, 1831-Bartzelona, 1912)
# [[Ángela de la Cruz (artista)]] artista (Coruña, 1965)
# [[Ángeles Cruz|Angeles Cruz]] aktorea, gidoilaria, zinema zuzendaria (Mexiko, 1969)
# [[Anna-Eva Bergman]] artista (Suedia 1909-Frantzia 1987)
# [[Anoosheh Oskouian]] ingeniaria, CEO-a (Iran/AEB 1964)
# [[Aurèlia Muñoz Ventura]] artista (Bartzelona, 1926-2011)
# [[Barbara Martin Coppola]] telekomunikazio- ingeniaría eta CEO-a (Madril 1977)
# [[Beatriz Corrales]] badminton jokalaria (Madril 1992)
# [[Bernardine Dohrn]] iheslaria, irakaslea (AEB 1942)
# [[Betsy Pecanins]] abeslaria (Mexiko 1954)
# [[Betty Makoni]] Aktibista (Zimbabwe, 1971)
# [[Candida Höfer]] argazkilaria (Alemania, 1944)
# [[Carmen Matute]] idazlea (Guatemala, 1944)
# [[Carol Bove]] artista (Suitza/AEB 1971)
# [[Celia Montoya Montoya]] aktorea, aktibista (Madril, 1971)
# [[Charlotte Posenenske]] artista (Alemania 1930-1985)
# [[Chicks on Speed]] artistak, musika taldea (Alemania 19)
# [[Claude Mossé]] historialaria (Frantzia 1924-2022)
# [[Cristina Álvarez Álvarez]] telekomunikazio ingeniaria (Vigo 1969)
# [[Cristina Cuerno]] aeronautika ingeniaria (Espainia, XX. mendea)
# [[Danielle Michel-Chich]] saiogile, kazetari eta itzultzaile frantsesa (Aljer - 1951)
# [[Daría Vilariño Pintos]] liburuzaina (Galizia 1928-2020)
# [[Djamila Bouazza]] Aljeriako Independentzia Gerrako aktibista (1938 - 2015)
# [[Djamila Bouhired]] Aljeriako ekintzaile politikoa da (Aljer - 1935)
# [[Dulce Muñoz del Rey]] telekominikazio ingeniaria (Badajoz 1978)
# [[Eija-Liisa Ahtila]] artista (Finlandia 1959)
# [[Eileen Power]] historialaria (Erresuma Batua 1889-1940)
# [[Elida Carlés]] hegazkinlaria, artista (Argentina, 1912-1970)
# [[Elisa Hall]] idazlea (Guatemala, 1900-1982)
# [[Eliza Schneider]] ahots aktorea (AEB 1978)
# [[Énia Lipanga]] Poeta, aktibista (Mozambike, 1977)
# [[Erika Groth-Schmachtenberger]] argazkilaria (Alemania 1906-1992)
# [[Ester Partegàs]] artista (La Garriga, 1972)
# [[Esther Paez]] boxeolaria, (Bartzelona 1969)
# [[Eulalia Pérez Sedeño]] ikertzailea (Maroko protektoratua 1954)
# [[Eulàlia Valldosera i Guilera]] artista (Villafranca del Panadés, 1963)
# [[Fátima Tardío Quiroga]] legelaria (Bolivia XX. mendea)
# [[Fernanda Fragateiro]] artista (Portugal 1962)
# [[Gail Bradbrook]] Klima aldaketaren kontrako ekintzailea (Britainiarra)
# [[Grete Stern]] argazkilaria (Alemania 1904-Argentina 1999)
# [[Hannah Collins]] artista (Londres 1956)
# [[Hanne Darboven]] artista (Alemania 1941-2009)
# [[Helga de Alvear Arte Garaikidearen Museoa ]] (Caceres 2021)
# [[Helga de Alvear]] bildumagilea (Alemania/Madril 1936)
# [[Inés Medina]] artista (Caceres 1950)
# [[Inés Peraza]] Kanariar uharteetako andrea (Sevilla, 1424-1503)
# [[Isabel de los Ángeles Ruano]] poeta (Guatemala, 1945)
# [[Isabel Morant Deusa]] historialaria (Valentzia 1947)
# [[Isabel Tolosa Cortés de Moctezuma]] Leonor Cortés Moctezumaren alaba (Mexiko, 1568- ?)
# [[Isatxa Mengíbar]] bikoiztailea ( Espainia 1973)
# [[Janet Maslin ]] kritikaria (AEB 1949)
# [[Joana Pastrana]] boxeolari ohia (Madril 1990)
# [[Jorinde Voigt]] artista (Alemania 1977)
# [[Judith Colell ]] zinema zuzendaria (Bartzelona 1968)
# [[Kadiatu Massaquoi]] aktibista (Sierra Leona, 2002?)
# [[Katalina Lancasterrekoa]] erregina (Hertford, 1373- Valladolid, 1418)
# [[Katharina Fritsch]] eskultorea (Alemania 1956)
# [[Katharina Sieverding]] artista (Alemania 1944)
# [[Kittie Knox]] txirrindularia (AEB 1874-1900)
# [[Laleh Osmany]] aktibista (Afganistan, 1992)
# [[Laura Rius]] zinema zuzendaria (Bartzelona 1991)
# [[Leonor Cortés Moctezuma]] Espainia Berriko Erregeorderriko aristokrata (Mexiko, 1527-1594)
# [[Lidia Zvereva|Lidia Zuéreva]] hegazkinlaria (Errusia, 1890-1916)
# [[Lisa Schwarzbaum]] kritikaria (AEB 1952)
# [[Luz Méndez de la Vega]] poeta eta ikertzaile feminista (Guatemala, 1919-2012)
# [[Mabel Palacín Lahoz]] artista (Bartzelona, 1965)
# [[Maggie Roswell]] ahots aktorea (AEB 1952)
# [[Margarita Carrera]] idazlea (Guatemala, 1929-2018)
# [[María del Carmen Aguayo Torres]] telekomunikazio ingeniaria (Kordoba XX. mendea)
# [[María del Carmen Carrillo Losada]] probintzia hiriburu bateko 1. emakume ziengotzi ijitoa (Madril 1959)
# [[María del Carmen Pallares Méndez]] historialaria (Galizia 1948)
# [[María Jesús Avila Corchero]] museo koordinatzailea (Caceres, 1966)
# [[María Jesús Rosa Reina]] boxeolaria (Madril 1974-2018)
# [[María Luisa Cuerda Arnau]] legelaria (Espainia, XX. mendea)
# [[María Natividad Bermejo Arrieta ]] artista (Logroño 1961)
# [[María Teresa Dalenz Zapata ]] ingeniari zibila (Bolivia, 1958)
# [[María Teresa de Silva]] Albako XIII. dukesa (Madril, 1762-1802)
# [[Marta Verheyen]] zinema zuzendaria, gidoilaria, argazkilaria (Girona 1991)
# [[Mary Bailey (hegazkinlaria)|Mary Bailey]] hegazkilaria (Irlanda, 1890-1960)
# [[Mary Kay Bergman]] ahots aktorea (AEB 1961)
# [[Mary Lynn Rajskub]] aktorea, gidoilaria (AEB 1971)
# [[Mary Taylor Brush]] hegazkinlaria (1866-1949)
# [[Maryse Bastié]] hegazkinlaria (Frantzia, 1898-1952)
# [[Meret Oppenheim]] argazkilaria (Berlin, 1913-Basilia,1985)
# [[Mikaela Loach]] Aktibista (Jamaika, 1998)
# [[Miren Meabe Carro]] Kuartango alkatea (Barakaldo 1986)
# [[Mirtha Luz Pérez]] idazlea, poeta, (Chiapas, Mexiko, 1960)
# [[Mona Simpson (Simpsondarrak)]] pertsonaia (AEB)
# [[Mona Simpson]] idazlea (AEB 1957)
# [[Montserrat Soto]] artista (Bartzelona, 1961)
# [[Nadia Vera]] kazetaria (Mexiko, 1983-2015)
# [[Nancy Cartwright (aktorea)]] ahots aktorea (AEB 1957)Si
# [[Natalia Montellano Durán]] bioteknologoa (Bolivia XX. mendea)
# [[Penelope Lea]] klima-aktibista (Noruega, 2005)
# [[Pilar Heredia Iglesias]] politikari ijitoa (Toledo, 1964)
# [[Pipilotti Rist]] artista (Suitza 1962)
# [[Pocha Lamadrid]] aktibista (Argentina, 1945-2021)
# [[Princy Mangalika]] aktibista (Sri Lanka, XX. mendea)
# [[Rachel Whiteread ]] eskultorea (Londres 1963)
# [[Rafaela Rada]] ilustratzailea
# [[Regina Halmich]] boxeolaria (Alemania 1976)
# [[Régine Pernoud]] historialaria (Frantzia 1909-1998)
# [[Rineke Dijkstra]] argazkilaria (Herbehereak 1965)
# [[Rocío Saiz]] artista (Madril 1991)
# [[Rosa Brun]] artista (Madril 1955)
# [[Rosemarie Trockel]] artista (Alemania 1952)
# [[Salma Kikwete]] aktibista (Tanzania, 1963)
# [[Salomé Cuesta]] artista (Valentzia 1964)
# [[Sandra Baía]] artista(Lisboa 1968)
# [[Sangita Magar]] aktibista (Nepal)
# [[Soleil Moon Frye]] aktorea, gidoilaria, film-zuzendaria (AEB 1976)
# [[Sonia Couoh]] aktorea (Mexiko, 1983)
# [[Susana Solano]] eskultorea (Bartzelona, 1946)
# [[Sylvie Fleury]] artista (Suitza 1961)
# [[Tacita Dean]] artista bisuala (Erresuma Batua 1965)
# [[Tatiana Delgado Yunquera]] bideo-joko garatzailea (Madril 1978)
# [[Tecuelhuetzin Xicohténcatl]] printzesa tlaxcalteka (Mexiko, 1501-Guatemala, 1537)
# [[Tecuichpo Ixcaxochitzin]] inperio aztekaren azken enperatrizea (Mexiko, 1509-1550)
# [[Tiza Mafira]] Ingurumen-aktibista (Indonesia, 1984)
# [[Touria Chaoui|Touria Chaowi]] hegazkinlaria (Fez, 1936-1956)
# [[Tress MacNeille]] ahots aktorea (AEB 1951)
# [[Vanessa Beecroft]] artista (Italia 1969)
# [[Victoria Fonseca González]] fisikaria (Espainia XX. mendea)
# [[Viktória Varga]] halterofilia kirolaria (Hungaria 1981)
# [[Zainab Al Khawaja]] aktibista (Bahrain, 1983)
# [[Zohra Drif]] Aljeriako politikaria, independentzia gerrako mujahida (1934)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''maiatza''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agurtzane Ortiz]] ----'''SORTUA''' medikua (Getxo, 1964)
# [[Ainara Vera]] ----'''SORTUA''' zinegilea (Iruñea, 1985)
# [[Ana Antúnez]] --ef'''SORTUA''' jostuna, brodatzailea (Sevilla 1836-1896)
# [[Ann Marie Skelton]] ef--'''SORTUA''' Haurren Eskubideen Batzordeko burua (Hegoafrika, ?)
# [[Garazi Sampedro]] ef--'''SORTUA''' korrikalaria (Atxondo 1989)
# [[Itsasne Larruskain]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, futbolaria (Traña-Matiena 1992)
# [[Izaro Ieregi]] ----'''SORTUA''' artista (Algorta, 1987)
# [[Josefa Antúnez]] --ef'''SORTUA''' jostuna, brodatzailea (Sevilla 1833-1904)
# [[Juana María Ruiz de Gámiz]] efef'''SORTUA''' ongilea (Betoño, 1841 -?)
# [[Libe Goitia Artetxe]] ef--'''SORTUA''' idazlea (Errusia, 2001)
# [[Maite Toledo]] ----'''SORTUA''' idazlea (Zaldibia, 1966)
# [[Maite Zelaia]] ef--'''SORTUA''' arkitektoa (Eibar, 1946)
# [[María del Carmen Careaga Salazar]] ef--'''SORTUA''' enpresaburua (Getxo, 1934)
# [[Nagore Legarreta]] ----''SORTUA''' argazkilaria (Hernani, 1981)
# [[Oihana Muga]] ef--'''SORTUA''' pediatra (Donostia, 1981)
# [[Quintina Gelbenzu Piérola]] ef-ef '''SORTUA''' emagina (1877-1950)
# [[Salome Campos Beotegi]] efef'''SORTUA''' Emakume aitzindaria kontserba-enpresetan (Bermio, 1893-1974)
# [[Adela Calva Reyes]] idazlea (Mexiko, 1967-2018)
# [[Adenike Oladosu]] klima aktibista (Nigeria 1994)
# [[Alejandra Hannoverkoa]] printzesa (Austria 1999)
# [[Alicia Martín Villanueva]] artista (Madril, 1964)
# [[Aline Pettersson|Aline Petterson]] idazlea (Mexiko Hiria, 1938)
# [[Alva Belmont]] aktibista aberatsa, sufragista (AEB 1853- Frantzia 1933)
# [[Ana de Roque]] kazetaria ( Madril 1963)
# [[Ana Roldán]] kazetaria, aurkezlea (Madril 1976)
# [[Anahí de Cárdenas]] modeloa, aktorea (Peru 1983)
# [[Andrea Guasch]] aktore, abeslari, dantzaria (Bartzelona 1990)
# [[Anežka Drahotová]] atleta (Txekia 19)
# [[Aniela Rodriguez]] idazlea (Mexiko, 1992)
# [[Anna Henderson]] txirrindularia (Britainia 1998)
# [[Anna Howard Shaw ]] sufragista, abade metodista (AEB 1847-1919)
# [[Antía Jácome]] kanoalaria (Pontevedra 1999)
# [[Antúnez ahizpak]] brodatzaileak (Sevilla XIX. mendea)
# [[Ascensión Cambrón]] filosofoa (Kordoba 1943)
# [[Aurora Correa]] poeta (Bartzelona, 1930-Mexiko, 2008)
# [[Beatrice Borromeo]] kazetaria, aristokrata (Italia 1985)
# [[Belén Rodríguez (kazetaria)]] (Madril 1966)
# [[Betty Gilpin]] aktorea (AEB 1986)
# [[Carissa Véliz]] filosofoa, irakaslea, ikertzailea (Mexiko 1986)
# [[Carlota Casiraghi]] zaldizalea, kazetaria (Monako 1986)
# [[Carmel Snow]] moda-kazetaria (Irlanda 1887-AEB 1961)
# [[Carolina Bona]] aktorea (Madril 1980)
# [[Carolina Herrera]] enpresaburua, diseinatzailea (Venezuela 1939)
# [[Carolina Parsons]] modeloa, enpresaburua (Txile 1978)
# [[Caroline Link ]] film-zuzendaria (Alemania 1964)
# [[Caroline Schermerhorn Astor]] aristokrata (AEB 1830-1908)
# [[Chari Gómez Miranda ]] kazetaria (Espainia 1930-2011)
# [[Claudina Domingo]] poeta (Mexiko, 1982)
# [[Claudine Picardet]] zientzialaria, itzultzailea (Frantzia 1735-1820)
# [[Consuelo Duval]] aktorea (Mexiko 1969)
# [[Consuelo Trujillo ]] aktorea (Cádiz 1959)
# [[Consuelo Vanderbilt]] filantropoa (AEB 1877- 1964)
# [[Consuelo Yznaga]] aristokrata (AEB 1853-Londres 1909)
# [[Cristina del Valle (abeslaria)]] aktibista (Asturias 1960)
# [[Cristina del Valle (aktorea)]] (Argentina 1942)
# [[Debora Kayembe]] abokatua, aktibista (Kongo- Eskozia, 1975)
# [[Desirée Bela-Lobedde]] idazlea, aktibista (Bartzelona 1978)
# [[Desirée Ndjambo]] kazetaria (Madril 1976)
# [[Diana Vreeland]] moda-editore aitzindaria (Paris 1903 - AEB 1989 )
# [[Djamila Boupacha]] Aljeriako FLNko aktibista (Bologhine 1938)
# [[Dolores Castro]] poeta (Mexiko, 1923-2022)
# [[Edna Woolman Chase]] kazetaria, argitaratzailea (AEB 1887-1957)
# [[Ekaterina Karavelova]] aktibista, hezitzailea (Bulgaria, 1860-1947)
# [[Elia Barceló]] idazlea (Alacant 1957)
# [[Ella baila sola]] musika bikotea (Espainia)
# [[Elsa Cross]] poeta (Mexiko, 1946)
# [[Elsie de Wolfe ]] dekoratzaile aitzindaria (AEB 1865- Frantzia 1950)
# [[Elvira Quintana]] aktorea (Badajoz, 1935-Mexiko Hiria, 1968)
# [[Esperanza Zambrano]] idazlea (Mexiko, 1901-1992)
# [[Esther García Rodríguez]] cinema ekoizpen zuzendari aitzindaria (Segovia 1956)
# [[Esther Mayoko Ortega]], aktibista (Madril, XX.mendea)
# [[Ethel Krauze]] idazlea (Mexiko Hiria, 1954)
# [[Fausta Gantús]] poeta eta historialaria (Mexiko, 1968)
# [[Flora Drummond]] sufragista, aktibista (Erresuma Batua, 1878-1949)
# [[Françoise Seligmann]] Frantziako erresistentziako kidea, kazetaria eta politikaria (1919-2013)
# [[Françoise Vergès]] politologo eta ekintzaile feminista eta dekolonialista frantsesa (Paris, 1952)
# [[Freda Huson]] aktibista (Kanada, 1964)
# [[Gabriela Jauregi]] idazlea, poeta (Mexiko Hiria, 1979)
# [[Glòria Serra ]] kazetaria (Bartzelona 1964)
# [[Hadja Idrissa Bah]] aktibista (Ginea, 1999)
# [[Helena Normanton]] abokatua, aktibista (Erresuma Batua, 1882-1957)
# [[Ilka Chase]] aktorea, esataria, idazlea (AEB 1905-1978)
# [[Irene Hernández de Jesús]] aktibista (Mexiko, 1958-2021)
# [[Irene Hueche Meliqueo]] aktibista (Txile, 1946-2011)
# [[Isabel Garcés]] aktorea (Madril 1901-1908)
# [[Isabel Pardo de Vera Posada]] ingeniaria (Lugo 1975)
# [[Isatou Ceesay]] aktibista (Gambia, 1972)
# [[Izarne Sarasola]] Errealeko futbolaria (Gipuzkoa, 2002)
# [[Jacqueline Auriol]] hegazkinlaria (Frantzia, 1917-2000)
# [[Javiera Contador]] aktorea, aurkezlea (Txile 1974)
# [[Jhoana Patiño]], poeta, aktibista (Kolonbia, 1982)
# [[Josefina Molina]] film-zuzendari atzindaria (Kordoba 1936)
# [[Julia Maura]] idazlea (Madril 1910-1973)
# [[Julia Solomonoff]] film zuzendaria, gidoilaria… (Argentina 1966)
# [[Juliane Köhler ]] aktorea (Alemania 1965)
# [[Katalina D'Erzel|Katalina Dérzel]] poeta (Mexiko Hiria, 1950)
# [[Laura Pérez Granel]] ilustratzailea (Valentzia 1983)
# [[Leila Khaled]] palestinar aktibista politikoa (1944)
# [[Lidia Poët ]] Italiako 1. emakume abokatua, aktibista (1855-1949)
# [[Lidia Tiatirakoa]] Europako 1. Emakume kristaua, santua, enpresaburua (Tiatira I. mendea)
# [[Lisa Henni]] aktorea (Suedia 1982)
# [[Lolita Bosch]] idazlea (Bartzelona 1970)
# [[Lorenza Izzo]] aktorea, modeloa (Txile 1989)
# [[Louise Dahl-Wolfe]] moda-argazkilaria ( AEB 1895- 1989)
# [[Lucrecia Martel]] film zuzendaria, gidoilaria (Argentina 1966)
# [[Lucy Elmina Anthony]] sufragista (AEB 1859 - 1944)
# [[Luz Marina Hache]] Sindikalista, aktibista (Kolonbia, 1955)
# [[Margo Martindale]] aktorea (AEB 1951)
# [[María Duval (aktorea)]] abeslaria (Mexiko 1937)
# [[María Inés Guerra]] abeslaria, aurkezlea (Mexiko 1983)
# [[María José Sanz Sánchez]] biologoa, ikertzailea (Valentzia 1963)
# [[María Pérez García]] atleta (Granada 1996)
# [[María Remedios del Valle]] Argentinako armadan kapitain independentzia garaian (Argentina, 1766-1847)
# [[Mariana Simionescu]] tenislaria (Errumania 1956)
# [[Maricela Guerrero]] poeta (Mexiko Hiria, 1977)
# [[Marilia Andrés ]] kantautorea (Cuenca 1974)
# [[Marina Rossell]] kantautorea (Bartzelona 1954)
# [[Marta Botía]] kantautorea (Madril 1974)
# [[Marta Ferri]] moda diseinatzailea (Italia 1984)
# [[Marta García Gómez]] kazetara, bikoizlea ( Madril 1961-2013)
# [[Marta Jaumandreu]] kazetaria (Madril 1971)
# [[Marta Martínez Alonso]] matematikaria, IBM zuzendari nagusia (Madril 1966)
# [[Marta Suediakoa]] printzesa (Suedia 1901-Norvegia 1954)
# [[Mary Haʻaheo Atcherley]] aktibista (Hawaii, 1874-1933)
# [[Matilde Borromeo]] jauzi-zaldi hazlea, kirolaria, aristokrata (Italia 1983)
# [[Mercedes de Acosta]] idazlea (AEB 1892-1968)
# [[Milena Smit]] aktorea (Valentzia 1996)
# [[Mónica Laguna]] film zuzendaria, gidoilaria (Madril 1964)
# [[Mònica López]] meteorologoa, aurkezlea (Lerida 1975)
# [[Na'Taki Osborne Jelks]] aktibista (AEB, XX. maendea)
# [[Naty Abascal]] modeloa (Sevilla 1943)
# [[Ngụy Thị Khanh]] Ingurumen aktibista (Vietnam, 1976)
# [[Nina Bang]] historialaria, politikaria, ministroa (Danimarka 1866-1928)
# [[Nuria Villazán Martín]] gidoilaria, film zuzendaria (Bartzelona 1968)
# [[Oyèrónkẹ Oyěwùmí]] ikertzaile feminista dekolonial (Nigeria, 1957)
# [[Pepa Pedroche]] aktorea (Madril 1967)
# [[Pilar García Muñiz]] kazetaria, aurkezlea (Madril 1974)
# [[Pilar Llop ]] magistratua, politikaria (Madril 1973)
# [[Pilar Ulzurrun de Asanza y Peralta]] margolaria (Zaragoza, 1785-Madril, 1864)
# [[Raquel Sánchez Jiménez]] politikaria (Bartzelona 1975)
# [[Rosario Pi]] zinema zuzendaria (Bartzelona, 1899 - Madril, 1967)
# [[Rosita Parsons]] modeloa, enpresaburua (Txile 1970)
# [[Sandra Lorenzano]] idazlea (Argentina, 1960)
# [[Sara Uribe Sánchez|Sara Uribe]] poeta (Mexiko, 1978)
# [[Seloua Luste Boulbina]] Filosofo eta irakasle franko-aljeriarra (1957)
# [[Sheela Patel]], aktibista (India, 1952)
# [[Soledad Sevilla]] margolaria (Valentzia 1944)
# [[Stella Assange]] abokatua, giza eskubideen defendatzailea (Hegoafrika 1983)
# [[Susan Rice]] enbaxadorea (AEB 1964)
# [[Susana Roza]] Kazetaria (Asturias 1965)
# [[Susi Caramelo]] umorista (Bartzelona 1980)
# [[Syrie Barnardo]] barrualdeen diseinatzailea (Ingalaterra 1879-1955)
# [[Tedi López Mills]] poeta (Mexiko Hiria, 1959)
# [[Tuva Novotny]] aktorea (Suedia 1979)
# [[Uta Hagen]] aktorea, maistra (Alemania 1919- AEB 2004)
# [[Vanessa Bryant ]] filantropoa (AEB 1982)
# [[Vanessa Claudio]] modeloa, aktorea, aurkezlea (Puerto Rico 1983)
# [[Vega (abeslaria)]] (Kordoba 1979)
# [[Veronica Ferres]] aktorea (Alemania 1965)
# [[Victoria Rosell]] epailea, politikaria (Murtzia 1968)
# [[Virginia Ruzici ]] tenislari ohia (Errumania 1955)
# [[Yelitza Ruiz]] abokatua eta poeta (Mexiko, 1986)
# [[Yuja Wang]] piano-jolea (Txina 1975)
# [[Yvonne Choquet-Bruhat]] matematikari eta fisikari frantsesa (Lille, 1923)
# [[Zarifa Ghafari]] politikari, aktibista (Afganistan, 1992)
# [[Zonia Palán Tamayo]] aktibista, ekonomialaria (Ekuador, 1954-2003)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''apirila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Irazu]] ----'''SORTUA''' kazetaria, gidoigilea, berdintasun teknikaria (Andoain, 1966)
# [[Eider Conde]] ----'''SORTUA''' Aranzadi elkarteko komunikatzailea (Donostia, 1981)
# [[Elena Martinez Rubio|Elena Martinez]] ----'''SORTUA''' euskal idazlea (Bilbo, 1957)
# [[Felipa Domínguez Taguada]] --ef'''SORTUA''' miliziano (Irun, ?- 2013))
# [[Graciliana Montelongo]] ----'''SORTUA''' artista eta idazlea (Tenerife, 1962)
# [[Iratxe Ormatza]] ----'''SORTUA''' idazlea (Bakio, 1971)
# [[Isabel de Naverán]]----'''SORTUA''' ikertzailea, komisarioa (Getxo, 1976)
# [[Ixabel Millet]] ----'''SORTUA''' ipuin kontalaria (Paris, 1958)
# [[Jasmin_Mara_López]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta zinemagilea (New Orleans xxxx)
# [[Maite Franko]] ----'''SORTUA''' g idazle eta ipuin kontalaria (Irun, 1971)
# [[Maria Rosario de Cruz]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Ermua, 1948)
# [[Marta Von Poroszlay]] ----'''SORTUA''' g margolaria, eskultorea, idazlea (Hungaria, 1952)
# [[Mirari Sagarzazu]] ----'''SORTUA''' ARtisaua, artista, ilustratzailea (Oñati)
# [[Miren Mindegia]] ----'''SORTUA''' g kazetaria, idazlea (Elizondo, 1985)
# [[Silvia Solórzano Foppa]] ef--'''SORTUA''' gerrillari ohia eta politikaria (Guatemala, 1950)
# [[Stella Quan Rossell]] ----'''SORTUA''' antropologoa (Guatemala, 1935-2007)
# [[Adela Guffanti]] hegazkinlaria (Argentina, 1904- ?)
# [[Adelaida O'Dena de Estrada|Adelaida O´Dena de Estrada]] margolaria (Madril, 1823-1853)
# [[Amada García Rodríguez]] exekutatuko komunista (Coruña 1909-1938)
# [[Amandine Gay]] zine-zuzendari, aktore, idazle eta afrofeminista (Frantzia, 1984)
# [[Amina Dahbour]] palestinar aktibista politikoa (1945?)
# [[Amparo Rubiales]] irakaslea, politikaria (Madril 1945)
# [[Anastasia (argitzailea)]] margolaria (Paris XIV-XV. mendea)
# [[Angeles Bravo (kazetaria)]] (?, 1963)
# [[Anna Swenonis]] eskuizkribu argitzailea (Suedia ? - 1527)
# [[Arab Loutfi]] kazetaria, idazlea, film-zuzendaria (Libano 1953)
# [[Arcangela Paladini]] artista eta poeta (1596-1622)
# [[Asunción Crespo de Reigón|Asunción Crespo de Reigon]] margolaria (Madril, 1816.1885)
# [[Beatriz Rico]] aktorea, abeslaria, idazlea (Asturias 1970)
# [[Belén Ortega]] komiki-marrazkilaria (Granada, 1986)
# [[Carmen Calvo (artista)]] eskultorea (Valentzia 1950)
# [[Carmen Rey]] jazz-abeslaria (Galizia ?)
# [[Caterina Cherubini]] margolaria (Erroma, 1730-1811)
# [[Catherine M. Russell]] UNICEFeko zuzendari exekutiboa (AEB, 1961)
# [[Claudia Rueda]] ilustratzailea (Bogota, XX. Mendea)
# [[Cristina Gallach]] kazetaria (Bartzelona 1960)
# [[Cristina Narbona]] polititkaria (Madril 1951)
# [[Daniela Barcellona]] mezzosopranoa (Italia 1969)
# [[Daniela Melchior ]] aktorea (Portugal 1996)
# [[Denisse Buendía]] poeta (Mexiko, 1979)
# [[Elisa Rueda]] maistra, poeta, aktorea (Markina-Xemein, 1959)
# [[Elvira Rodríguez ]] ekonomialaria, politikaria (Madril 1949)
# [[Esperanza Elena Caro]] brodatzailea (Sevilla 1906-1985)
# [[Eva Lootz]] eskultorea (Austria_Espainia 1940)
# [[Farideh Lashai]] margolaria, idazlea (Iran 1944-2013)
# [[Fátima Diame]] jauzietako atleta (Valentzia 1996)
# [[Gabriela Agirre Sánchez]] idazlea, poeta (Mexiko, 1977)
# [[Henrietta H. Fore]] UNICEFeko zuzendari ohia (AEB, 1948)
# [[Hermine Yollo]] aktorea, zuzendaria, idazlea, itzultzailea (Kamerun 1981)
# [[Hermonia Vivarini]] artista (Venezia, XVI.mendea)
# [[Inés Alberdi ]] soziologoa (Sevilla 1948)
# [[Inés Álvarez de Toledo Caro]] aristokrata (Madril 1857-Donostia 1937)
# [[Inés Amor]] galerista (Mexiko 1912-1980)
# [[Ines Artajo Ayesa]] kazetaria (Iruñea 1956)
# [[Inés Edmonson]] aktorea (Argentina 1919-2016)
# [[Inés Fernández-Ordoñez]] hizkuntzalaria (Madril 1961)
# [[Inés Fonseca]] abeslaria, musikagilea, poeta (Santander 1960)
# [[Inés María Calero]] modeloa, aktorea (Venezuela 1969)
# [[Inés Martín Rodrigo]] kazetaria, idazlea (Madril 1983)
# [[Inés París]] film zuzendaria, gidoilaria (Madril 1963)
# [[Inés Saavedra]] abeslaria (Uruguai 1972)
# [[Inés Santé Riveira]] irakaslea, asmatzilea, ikertzailea (Ferrol 1976)
# [[Ines Scaramucci ]] irakaslea (Italia 1908-1990)
# [[Isabel Austriakoa (1501-1526)]] Danimarka, Norvegia, Suediako erregina (Belgika)
# [[Isabel Zapata]] idazlea (Mexiko Hiria, 1984)
# [[Joana Austriakoa]] Portugalgo erregina, Espainiako erregeordea, emakume-jesuita bakarra (Madril 1535-1573)
# [[Josefa Amar Borbón ]] pedagogoa, emakumeen gaitasunaren defendatzailea (Zaragoza 1749-1833)
# [[Josefa Tolrá Abril]] margolaria (Cabrils, 1880-1959)
# [[Juanita Frances]] aktibista (Australia-Erresuma Batua, 1901-1992)
# [[Kaimook Chuto]] eskultorea (Thailandia, 1938-1995)
# [[Klara Bavariakoa]] margolaria (Alemania, 1874-1941)
# [[Lalalimola]] ilustratzailea (Valentzia, 1984)
# [[Lara Siscar]] tb aurkezlea (Valentzia 1977)
# [[Laura Gómez-Lacueva]] aktorea (Zaragoza 1975-2023)
# [[Leonor Austriakoa]] Portugalgo eta Frantziako erregina (Belgika 1498- Badajoz 1558)
# [[Lorenza Cobián]] modeloa (Asturias 1851-Madril 1906)
# [[Lucía Pérez ]] abeslaria (Lugo 1985)
# [[Luisa Rivera]] ilustratzaleak (Santiago-Txile, 1987)
# [[Lynette Yiadom-Boakye]] margolaria, idazlea (Londres 1977)
# [[Mabula Soumahoro]] akademikoa eta ekintzaile afrofeminista (Paris, 1976)
# [[Margarita Alexandre]] zinema zuzendari eta ekoizlea frankismoan (León, 1923 - Madril, 2015)
# [[María Aragoikoa]] Portugalgo erregina (Kordoba 1498- Lisboa 1517)
# [[María Austriakoa]] Germaniako enperatriza (Madril 1528-1603)
# [[Maria Baranda|María Baranda]] poeta (Mexiko, 1962)
# [[María Gámez Gámez ]] politikaria, Guardia Zibilaren 1. Emakume-zuzendaria (Cádiz 1969)
# [[María Gimeno]] artista, ekintzailea (Zamora 1970)
# [[María Gómez (kazetaria)]] (Madrik 1987)
# [[María Gómez González]] 1936an Galiziako emakume alkate bakarra (Kordoba 1905-Lugo 1986)
# [[María Jesús Montero]] medikua, politikaria (Sevilla 1966)
# [[María Silva Cruz]] anarkista (Cadiz 1915-1936)
# [[Marietta Barovier]] artista eta diseinatzailea ( ? - 1496)
# [[Marina Romero]] idazlea (Madril 1908-2001)
# [[Marina Silva]] politikaria, ingurumen aktibista (Brasil 1958)
# [[Marisa Roesset Velasco]] margolaria (Madril 1904-1976)
# [[Marisa Ruiz Trejo]] antropologo feminista (Mexiko, 1984)
# [[Marlène Schiappa]] politikaria, aktibista (Paris 1982)
# [[Mary Jayne Gold ]] iheslarien laguntzailea (AEB 1909-Frantzia 1997)
# [[Mercedes González Fernández]] kazetaria, politikaria (Madril 1975)
# [[Mikiko Otani]] abokatu eta ikertzaile (Japonia, 1964)
# [[Mónica Nepote]] idazlea (Mexiko, 1970)
# [[Myrea Pettit]] ilustratzailea (Britainia Handia, 1970)
# [[Nastasia Zürcher ]] kantautorea, margolaria (Suitza/Galizia 1988)
# [[Nevenka Fernández]] Espainiako ekonomialaria eta Ponferradako zinegotzia
# [[Ninotchka Matute]] Guatemala Hiriko alkatetzari hautagai (Guatemala Hiria, 1967)
# [[Olga Martín-Belloso]] kimikaria, elikaduran aditua (Calahorra 1960)
# [[Paula Fortes]] aktibista, politikaria (Cabo Verde, 1945-2011)
# [[Petronila Guerrero]] politikaria (Cádiz 1953)
# [[Polly Higgins]] abokatua, ingurumen aktibista (1968-2019)
# [[Rashida Obeida]] palestinar aktibista politikoa (XX. mendea)
# [[Reneé Acosta|Renée Acosta]] poeta, filosofoa (Mexiko Hiria, 1976)
# [[Rosario Torres]] politikaria (Malaga 1959)
# [[Solange Fernex]] aktibista (Frantzia, 1934-2006)
# [[Soraya Rodríguez]] politikaria (Valladolid 1963)
# [[Tita Llorens]] igerilaria (Menorca 1968)
# [[Urania Mella]] Saturraranen kartzelaratua (Galizia 1899-1945)
# [[Verónica Gerber Bicecci]] artista, idazlea (Mexiko, 1987)
# [[Vicky Hernández]] aktorea (Kolonbia 1945)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''martxoa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Prudencia Gorrotxategi]] ----'''SORTUA''' Saturrarango kartzelako presoa (Arrankudiaga, ?)
# [[Maria Arriaga]] efef'''SORTUA''' erraketista (Berriz, 1922- Ondarroa, 2014)
# [[Itziar de Blas]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta itzultzailea (Gasteiz, )
# [[Angélica Orue]] ef--'''SORTUA''' albaitaria (Laudio, 1926)
# [[Gemma Orobengoa]] ----'''SORTUA''' argazkilaria (Arrasate, 1985)
# [[Soledad Ruz]] ----'''SORTUA''' flamenko danzaria (Donostia, 1972)
# [[Jennifer Ávila]] ef--'''SORTUA''' kazetaria (Honduras, 1990)
# [[Lur Basterretxea]] ef--'''SORTUA''' eskiatzailea, lasterkaria (Elorrio, 1979)
# [[Maria Eskibel Arratia]] --ef'''SORTUA''' filantropoa (Gasteiz, ? - Valladolid, 1536)
# [[Nieves Cano]] efef'''SORTUA''' filantropoa (Gasteiz, 1847-1899)
# [[María Aranzazu Vélez de Mendizabal]] ----'''SORTUA''' Saturrarango Emakumeen Kartzelako ama nagusia (?)
# [[Magdalena Larrondo]] ----'''SORTUA''' Saturrarango kartzelako zuzendaria (?)
# [[Adriana Bilbao Zarraonandia]] ----'''SORTUA''' flamenko dantzaria (Bilbo, 1988)
# [[Miren Arzak]] ----'''SORTUA''' fisioterapeuta, osteopata, idazlea (Hondarribia, 1966)
# [[Firouzeh Khosrovani]] ----'''SORTUA''' dokumentalgilea (Iran, 1971)
# [[Alba Heredia]] ----'''SORTUA''' flamenko dantzaria (Granada, 1995)
# [[Teodosia Ortega]] efef'''SORTUA''' emagina (Burgos, 1890-Arrigorriaga, 1983)
# [[Assumpta Aierdi]] ----'''SORTUA''' ekintzaile soziala (Donostia, 1972)
# [[Victoriana Herrero Barroso]] efef'''SORTUA''' Saturrarango presoa (Logroño, 1893-1962)
# [[Santa Paula Barbada]] ----'''SORTUA''' emakume santu eta bizarduna (Ávila, ?)
# [[Sara Torres]] ----'''SORTUA''' ikertzailea, idazlea (Gijón, 1991)
# [[Cristina Gutierrez]] ef--'''SORTUA''' ARtista, idazlea, ekintzailea (Bilbo)
# [[Maria Gugelberg von Moos]] botanikaria eta ilustratzailea (Suitza, 1836-1918)
# [[Marika]] ilustratzailea eta komikigilea (Bartzelona, 1949)
# [[Sabrina Van Tassel ]] kazetaria, film-zuzendaria (Frantzia 1975)
# [[Rosie Alfaro]] heriotza zigorraren zain (AEB 1971)
# [[Angelina Rodriguez]] heriotza zigorraren zain (AEB 1968)
# [[Karla Faye Tucker ]] heriotza zigorrez hila (AEB 1959-1998)
# [[Victoria Zárate Zurita]] Bigarren errepublikako maistra eta sindikalista (Madril, 1893-Lisboa, 1964)
# [[Reem Al Numery]] aktibista (Yemen, 1996)
# [[Nimco Ali]] aktibista (Somalia-Ingalaterra, 1983)
# [[Argentina Altobelli]] politikaria, aktibista (Italia, 1866-1942)
# [[Michealene Risley]] amerikar zinegile ekintzailea (Michigan, XX.mendea)
# [[Cindy Amaiza]] aktibista (Kenya, XXI. mendea)
# [[Adjoa Amana]] aktibista (Ghana, XX. mendea)
# [[Florina Alías]] asturiar idazlea (1921-1999)
# [[Lourdes Álvarez García]] asturiar idazlea (Mieres, 1968)
# [[Sharon Olds]] idazlea (Kalifornia, 1942)
# [[Velma Barfield]] serie-hiltzailea (AEB 1932-1984)
# [[Mary Gauthier ]] abeslaria (AEB 1962)
# [[Helen Gibson]] zaldizkoa, especialista (AEB 1892-1977)
# [[Candi Staton]] kantautorea (AEB 1940)
# [[Amy Helm]] kantautorea (AEB 1970)
# [[Bettye LaVette]] soul, blues kantautorea (AEB 1946)
# [[Gemma Escapa]] abokatua, irakaslea (Bizkaia 1965)
# [[Lorina Bulwer]] jostun artista (Ingalaterra 1838-1912)
# [[Lisbeth Añez]] aktibista venezuelarra (Venezuela)
# [[Tchinda Andrade]] trans aktibista (Cabo Verde, 1979)
# [[Yassi Ashki]] osasun-ekintzailea (Iran)
# [[Artearen maistra handiak]] artista-zerrenda
# [[Lucia Anguissola]] margolaria (Italia 1536/38- 1565)
# [[Dorotea de Chopitea]] filantropoa (Txile, 1816- Bartzelona 1891)
# [[Anita Awosusi]] aktibista (Alemania, 1956)
# [[Berta Zúñiga]] aktibista (Honduras, 1990)
# [[Bertha Oliva]] aktibista (Honduras, 1956)
# [[Carmen Castro García]] ekonomialara, aktibista (Valentzia 1967)
# [[Mari Jose Aranguren Querejeta]] ekonomialaria (Gipuzkoa 1969)
# [[Bina Shah ]] kazetaria, idazlea (Pakistan XX. mendea)
# [[Dulce Maria Cardoso]] abokatua, idazlea ( Portugal 1964)
# [[María Franciska Dapena Rico]] margolaria, idazlea (Palentzia 1924-Bilbo 1995)
# [[Laia Soler]] idazlea ( Lleida, 1991)
# [[Remedios Cervantes]] enpresaria, modelo ohia (Malaga 1964)
# [[Isabel Ríos]] sindikalista, ekintzailea (Curtis, Galizia, 1907-1997)
# [[Ana Cano]] Asturierazko idazlea (Somiedo, 1950)
# [[Vanessa Mendoza Cortés]] abortuaren aldeko aktibista (Andorra, 1980)
# [[María Martín Escudero]] dantzaria (Bizkaia XX. mendea)
# [[Mary Treat]] biologoa (AEB 1830-1923)
# [[Sol Panera]] galerista (Bilbo 1946)
# [[Elly Schlein]] Italiako politikaria (Suitza 1985)
# [[Cristina Martín Vega]] kazetaria (Madril 1970)
# [[Maria M. Gosse]] diplomazialaria, enbaxadorea (Alemania 1962)
# [[María del Coro Arizmendi]] ornitologoa ( Mexiko 1963)
# [[Camila Bossa ]] aktorea (Bogota/Galizia 1973)
# [[Karima Baloch]] aktibista (Pakistan-Kanada, 1983-2020)
# [[Marie Inmaculée Ingabire]] feminista, giza-eskubide ekintzailea (Ruanda,?)
# [[Walda Barrios Klee]] soziologoa, aktibista, feminista (Guatemala-Mexiko, 1951-2021)
# [[Ana Lydia Vega]] idazlea (Puerto Rico 1946)
# [[Susana Dans]] aktorea (Coruña 1965)
# [[Maruxa Villanueva]] abeslaria, aktorea (Galizia 1906-1998)
# [[Mabel Rivera]] aktorea (Coruña 1952)
# [[Laura Mañá]] film-zuzendaria, gidoilaria, aktorea (Bartzelona 1962)
# [[Zaza Ceballos]] idazlea (Coruña XX. mendea)
# [[Esther F. Carrodeguas]] dramagilea (Coruña 1979)
# [[María Reimóndez ]] idazlea (Lugo 1759)
# [[Xohana Torres]] idazlea (Galizia 1929-2017)
# [[Erin Mouré]] poeta, itzultzailea (Kanada 1955)
# [[Eva Mejuto]] idazlea (Pontevedra1975)
# [[Nicole Brossard]] poeta (Kanada 1943)
# [[Su Garrido Pombo]] kantautorea ( Galizia1982)
# [[Rosa Sevilla de Alvero]] sufragista, hezitzailea (Filipinak 1879-1954)
# [[Victoria Martín]] umoregilea, gidoilaria (Madril 1989)
# [[Isa Calderón]] umoregilea, gidoilaria ( Madril 1983)
# [[Noemí Sabugal]] idazlea ( Leon, 1979)
# [[Eva Llorach ]] aktorea ( Murtzia 1979)
# [[Alix Payen]] 1871ko Parisko Komunako ambulancière (1842-1903)
# [[Angela Saini]] zientzia-kazetaria (Londres 1980)
# [[Samira Ahmed]] kazetaria, genero diskriminazioagatik BBC salatu eta epaiketaren irabazlea (Londres 1968)
# [[Laura Bates]] idazle feminista, aitzindaria (Oxford 1986)
# [[Caroline Criado Perez]] kazetari ekintzailea (EB 1984)
# [[Deborah Cameron]] hizkuntzalaria (Eskozia 1958)
# [[Teodora Barrio]] idazlea, asturieraz (Marrubio, 1968)
# [[Teresa Cónsul]] idazlea, asturieraz eta gaztelaniaz (?- Oviedo, 1834)
# [[Raquel Fernández Menéndez]] idazlea, asturieraz (Salas, 1993)
# [[Blanca Fernández Quintana]] idazlea, asturieraz (Bimenes, 1994)
# [[Enriqueta González Rubín]] idazlea eta kazetaria, asturieraz (Ribadesella, 1832-Infiesto, 1877)
# [[Nené Losada]] idazlea, asturieraz (Luarca, 1921-2009)
# [[Idoia Rodríguez Buján ]] militarra (Lugo 1983-Afganistan 2007)
# [[Gillian Wearing]] artista (EB 1963)
# [[Cathy Newman]] kazetaria (EB 1974)
# [[Kate Adie ]] kazetaria (EB 1945)
# [[Rebekah Brooks]] kazetaria (EB 1968)
# [[María Teresa González|Maria Teresa Gonzále]] idazlea, asturieraz (Gijón. 1950-1995)
# [[Marta Mori]] idazlea, asturieraz (Gijón, 1965)
# [[María Esther García López]] idazlea, asturieraz (Valdés, 1948)
# [[Esther Prieto]] idazlea, asturieraz (Arenas, Cabrales, 1960)
# [[Helena Trexu]] idazlea, asturieraz (Sama de Langreo, 1945)
# [[Margaret Collins Weitz]] historialaria, Frantziako Erresistentzian aditua (AEB, 1929)
# [[Beatriz Álvarez-Guerra]] aktorea (Madril 1994)
# [[Tina Gascó]] aktorea (Sevilla 1914-Madril 1973)
# [[Zineb Hattab]] sukaldaria (Girona/Suitza 1989)
# [[Rosalía Mera]] jostuna, enpresaburua (Coruña 1944-2013)
# [[Sandra Ortega Mera ]] enpresaburua, filantropoa ( Coruña 1968)
# [[Mey Rahola]] argazkilaria (Leon 1897-Frantzia 1959)
# [[Clara Martínez Alberola]] abokatua (Madrid, 1963)
# [[Elena Vázquez Zendon]] matematikaria (Ourense, 1966)
# [[Elsa Anka]] aurkezlea (Bartzelona 1965)
# [[Paloma Marín]] aurkezlea (?, XX. mendea)
# [[Cristina Urgel]] aurkezlea (Soria 1979)
# [[Kate del Castillo]] aktorea (Mexiko 1972)
# [[Marisa Naranjo]] aurkezlea (Kanariak 1944)
# [[Estela Giménez]] gimnasta (Madril 1979)
# [[Manuela López García]] Maistra, poeta (Cacabelos, 1910-2005)
# [[Jenny Nyström]] ilustratzailea (Suedia, 1854-1946)
# [[Clara Maria Pope]] margolaria (Londres, 1767-1838)
# [[Laurence Suhner]] idazlea eta artista (Geneva, 1968)
# [[Anna Tigerhielm]] margolaria (Suedia, 1832-1906)
# [[Trini Tinturé]] ilustratzailea (Lleida, 1938)
# [[Henar Torinos]] Valladolid, 1985
# [[Elena Francisen kontsultategia]] emakumeentzako irratsaioa (Espainia 1947-1984)
# [[Maruja Fernández]] irrati esataria (Kuba 1925-Bartzelona 2001)
# [[Pepa Fernández]] kazetaria (Lleida 1965)
# [[Mara Torres]] kazetaria, idazlea (Madril 1974)
# [[Macarena Berlín]] kazetaria (Madril 1973)
# [[Florence Rochefort]] historialari frantziarra (Suresnes, 1958)
# [[Giovanna Garzoni]] margolaria (Italia 1960-1970)
# [[Michaelina Wautier]] margolaria (Belgika c.1617-1689)
# [[Louise Moillon]] margolaria (Frantzia 1610-1696)
# [[Maria van Oosterwijck]] margolaria (Herbehereak 1630-1693)
# [[Anne Vallayer-Coster ]] margolaria (Paris 1744-1818)
# [[Marie-Victoire Lemoine]] margolaria (Paris 1754-1820)
# [[Marie Gabrielle Capet]] margolaria (Frantzia 1761-1818)
# [[Constance Mayer]] margolaria ( Frantzia 1775-1821)
# [[Marie-Éléonore Godefroid]] margolaria ( Paris 1778-1849)
# [[Lilly Martin Spencer]] margolaria ( EB1822-AEB 1902)
# [[Clémentine Delait]] emakume bizarduna (Frantzia, 1865-1939)
# [[María Folguera]] idazlea, eszena zuzendaria (Madril, 1984)
# [[AveLina Pérez|Avelina Pérez]] Sortzaile eszenikoa (Oia, 1969)
# [[Raquel García-Tomás]] musikagilea (Bartzelona, 1984)
# [[Lola Blasco]] aktorea, idazlea eta antzerki zuzendaria (Alacant, 1983)
# [[Marta Pazos]] eszena zuzendaria (Pontevedra, 1976)
# [[Helena Tornero]] antzerkigilea (Figueras, 1973)
# [[Helena Antonia]] emakume bizarduna (Lieja, 1550-1595)
# [[Antonietta Gonsalvus]] emakume bizarduna (Frantzia, 1572-?)
# [[Arantza Ozaeta Cortázar]] arkitektoa (Madril 1982)
# [[Victoria Rodríguez]] aktorea (Madril 1931-2020)
# [[Pilar Eyre]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1947)
# [[Teresa Ribera ]] politikaria (Madril 1969)
# [[Carolina Maria de Jesus]] idazlea, poeta, kronista (Brasil 1914-1977)
# [[Jane Barnell]] emakume bizarduna (AEB 1871-1951)
# [[Alice Elizabeth Doherty]] emakume bizarduna ( AEB 1887-1933)
# [[Annie Jones ]] emakume bizarduna ( AEB 1865-1902)
# [[Krao Farini]] emakume bizarduna (Laos 1876-AEB 1926 19)
# [[Josephine Clofullia]] emakume bizarduna (Suitza 1829-1875)
# [[Pilar Pedraza]] idazlea, irakaslea (Toledo 1951)
# [[Carmen Linares]] flamenko-abeslaria (Linares 1951)
# [[María Pagés]] dantzaria, koreografoa (Sevilla 1963)
# [[Ellen MacArthur]] nabigatzailea (EB 1976)
# [[Aurora Vargas]] flamenko-dantzaria, kantaria ( Sevilla 1956)
# [[Bernarda de Utrera]] flamenko-kantaria (Utrera 1927-2009)
# [[Fernanda de Utrera]] flamenko-kantaria (Utrera 1923-2006)
# [[La Serneta]] flamenko kantaria (Cádiz 1837-Utrera 1912)
# [[Caroline van der Plas]] kazetaria, politikaria (Herbehereak 1967)
# [[Marta plana]] Australiara eramandako emakumeak (1960-1963)
# [[Arlette Farge]] historialari frantsesa (Charleville - 1941)
# [[Bibia Pavard]] historialari frantsesa (1980)
# [[Maddalena Casulana]] musikagilea (Italia, 1544-1590)
# [[Lucinda Williams ]] egile abeslaria (AEB 1953)
# [[Ivette Nadal ]] egile abeslaria, poeta (Bartzelona 1988)
# [[Blanca Llum Vidal]] poeta (Bartzelona 1986)
# [[Núria Martínez-Vernis]] poeta (Bartzelona 1976)
# [[Montse Castellà]] egile abeslaria, aktibista (Tarragona 1976)
# [[Rosa Regàs]] idazlea (Bartzelona 1933)
# [[Georgina Regàs]] sukaldaria, idazlea (Bartzelona 1932-Girona 2022)
# [[Carme Canela]] jazz-abeslaria (Bartzelona 1962)
# [[Sheila Jordan]] jazz- abeslaria (AEB 1928)
# [[Galina Balashova]] arkitektoa, diseinatzailea (Errusia 1931)
# [[Urška Djukić]] zinema-zuzendaria, gidoilaria (Eslovenia 1986)
# [[Asha Haji Elmi]] politikaria, aktibista (Somalia, 1962)
# [[Joana Afonso]] diseinatzailea, ilustratzailea (Portugal 1989)
# [[Cani Fernández Vicién]] abokatua (Cartagena 1963)
# [[Mar Sodupe]] aktorea (Kanariak 1972)
# [[Pepa Aniorte]] aktorea, abeslaria (Alacant 1972)
# [[Toni Morillas]] politikaria, feminista (Jaen 1982)
# [[Clementina Díez de Baldeón]] irakaslea, politikaria (Ciudad Real 1953)
# [[Consuelo Rumí]] psikologoa, irakaslea, politikaria (Almeria 1957)
# [[Anita Gutbrod]] igerilaria (Argentina 1903-1967)
# [[Lita Tiraboschi]] igerilaria, irakaslea, idazlea (Argentina 1917-1972)
# [[Pilar Geijo ]] igerilaria (Argentina 1984)
# [[Lilian Harrison]] igerilaria (Argentina 1904-1993)
# [[Enriqueta Agut Armer]] 2. errepublikako(Castelló, 1912-Mexiko, 1998)
# [[Concepción Alfaya]] 2. errepublikako maistra (Madril, 1886-1945)
# [[Elvira Navarro]] idazlea (Huelva, 1978)
# [[Alba Carballal|Alva Carballal]] idazlea (Lugo, 1992)
# [[Marie Equi]] medikua, aktibista (AEB,1872-1952)
# [[Maria Baldó|María Baldó]] 2. Errepublikako maistra (Albacete, 1884-Toulouse, 1964)
# [[María Braña de Diego|Maria Braña de Diego]] 2. Errepublikako maistra (Madril, 1912-2007)
# [[Carmen Castilla Polo]] 2. Errepublikako maistra (Logroño, 1895-Madril, 1979)
# [[Alba Sotorra Clua]] zinema zuzendaria (Reus, 1980)
# [[Carmen Hermosín]] politikaria (Sevilla 1945)
# [[Magdalena Valerio]] legelaria, politikaria (Caceres 1959)
# [[Mar Moreno]] legelaria, politikaria, idazlea (Jaen 1962)
# [[Teresa Jiménez Vílchez]] irakaslea, politikaria (Granada 1962)
# [[Fuensanta Coves]] irakaslea, politikaria (Alacant 1961)
# [[Irene García]] politikaria (Cádiz 1980)
# [[Marina Vega]] espioia, nazi harrapatzailea (Cantabria 1924-Madril 2011)
# [[Braulia Cánovas]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Murtzia 1920- Bartzelona 1993)
# [[Conchita Ramos]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Lleida 1925-Frantzia 2019)
# [[Alfonsina Bueno]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Zaragoza 1904- Frantzia1979)
# [[Margoth Escobar]] Ingurumen eskubideak eta indigenen aldeko aktibista (Ekuador, 1954)
# [[Mercedes Escribano Pérez]] Bigarren Errepublikako maistra (Valdeganga, 1888-Madril, 1958)
# [[Carmen García del Diestro]] Bigarren Errepublikako maistra, pedagogoa (Santander, 1908-Madril, 2001)
# [[Elsa López]] idazlea, poeta (Fernando Poo, 1943)
# [[Elena Gallego Abad|Elena Gallego]] kazetaria, idazlea (Teruel, 1969)
# [[Ana Vanessa Gutiérrez]] asturierazko idazlea (Mieres, 1980)
# [[Elsa Fernández]] galizierazko idazlea (Buenos Aires, 1933-1964)
# [[Avelina Valladares]] galizierazko idazlea (A Estrada 1825.1902)
# [[Violeta Friedman]] aktibista, bizirik atera Auschwitzetik (Errumania 1930- Madril 2000)
# [[Constanza Martínez Prieto]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Madril 1917-Bartzelona 1997))
# [[Laura Seco]] politikaria (Cádiz 1971)
# [[María Teresa Fernández de la Vega]] magistratua, politikaria (Valentzia 1949)
# [[Esperanza Oña]] politikaria (Sevilla 1957)
# [[Nuria Espallargas]] ikertzailea (Bartzelona 1979)
# [[Rosario de Velasco]] margolaria (Madril 1904-Bartzelona 1991)
# [[Marga Gil Roësset]] eskultorea, ilustratzailea, poeta (Madril 1908- 1932)
# [[Ángeles Santos Torroella]] margolaria (Girona 1911- Madril 2013)
# [[Delhy Tejero]] margolaria (Zamora 1904- Madril 1968)
# [[Lauren Bastide]] Frantziako kazetaria eta ekintzaile feminista (Orleans, 1980)
# [[Lima Aafshid]] idazle eta poeta (Afganistan, ?)
# [[Adelaide Estrada]] Mediku, zientzialari eta aktibista (Portugal, 1898-1979)
# [[Martha P. Falconer]] Aktibista, gizarte-langilea (AEB, 1862-1941)
# [[Tamara Alves]] artista, muralista, ilustratzailea, tatuatzailea (Portugal 1983)
# [[Rada Akbar]] artista (Afganistan, 1988)
# [[Maria Lucília Estanco Louro]] irakasle eta aktibista (Portugal, 1922-2018)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''otsaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Toda Likona]] ----'''SORTUA''' merkataria (Lekeitio, XV. mendea)
# [[Mari Juan Mezeta]] ----'''SORTUA''' merkataria (Lekeitio, XV. mendea)
# [[Maria Perez Larrinaga]] ----'''SORTUA''' merkataria (Lekeitio, XV. mendea)
# [[Olatz Urkia]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Donostia, 1986)
# [[Helena Barrenetxea]] ----'''SORTUA''' zestalaria (Durango, 2007)
# [[María Flores]] ----'''SORTUA''' 1824an bere askatasuna lortu zuen esklabua (Eivissa, 1775-?)
# [[Zorione Erezuma]] ----'''SORTUA''' poeta (Bilbo, 1969)
# [[Charo Roquero]] ----'''SORTUA''' historialaria (Donostia)
# [[Maritxu Negelua]] ----'''SORTUA''' idazlea, pastoralgilea (Zuberoa, 1999)
# [[Mari Tere Alberdi]] ef--'''SORTUA''' sukaldaria, tabernaria, aktorea (Berriz)
# [[Fabiola Gutiérrez]] ----'''SORTUA''' idazle (Bolivia, 1989)
# [[Carmen Castro Cardús]] ----'''SORTUA''' Saturrarango kartzelako "zaintzaile" (Huesca, ?-1948)
# [[Maider Galardi]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta ikerlaria (Lasarte-Oria, 1995)
# [[Antoñita La Singla]] dantzaria (Bartzelona 1948)
# [[La Sordita]] dantzaria (Cádiz XIX.mendea-XX.mendea)
# [[Amal Aden]] idazle ekintzailea (1983, Somalia)
# [[Iola Leal Riesco]] ingumenaren aldeko ekintzailea (Lugo, 1977)
# [[Sol León]] dantzaria, koreografoa (Kordoba ç 1919)
# [[Sara Lezana]] dantzaria (Madril 1948)
# [[Cristina Llorente]] dantzaria, abeslaria, aktorea (Valladolid 1985)
# [[Isabel Llull]] dantzaria, maistra (Palma 1946)
# [[Sara Luzita]] dantzaria (Espainia 1922)
# [[Bárbara Lys]] dantzaria (Balearrak 1946)
# [[Claudia Salas]] aktoreak (Madril 1977)
# [[Carlota Pereda]] film-zuzendaria, gidoilaria (Madril 1975)
# [[Esther Cañadas]] modeloa (Albacete 1977)
# [[Joselyn Brea]] kirolaria (Venezuela/Galizia 1994)
# [[Donna Karan]] moda-diseinatzailea (AEB 1948)
# [[Eva Copa]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Bolivia 1987)
# [[Adrienne Avril de Sainte-Croix]] Frantziako filantropo eta feminista (1855 - 1936)
# [[Zahra Mohammadi]] BBCren 100 emakumeak 2022 Kurdinstango irakaslea errepresaliatua (1990)
# [[Layli]] BBCren 100 emakumeak 2022 Irango ekintzaile feminista errepresaliatua (2002)
# [[Wegahta Gebreyohannes Abera]] BBCren 100 emakumeak 2022 Etiopiako langile humanitarioa (xxxx)
# [[Victoria Baptiste]] BBCren 100 emakumeak 2022 Estatu Batuetako erizaina (xxxx)
# [[Velmariri Bambari]] BBCren 100 emakumeak 2022 Indonesiako Sexu-indarkeriaren kontrako ekintzailea (1980)
# [[Tamana Zaryab Paryani]] BBCren 100 emakumeak 2022 Afganistango kazetaria eta youtuberra (1997)
# [[Alice Pataxó]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Brasil, 2001)
# [[Erika Hilton]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Brasil, 1992)
# [[Zahra Joya]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Agfanistan, 1992)
# [[Velia Vidal]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Kolonbia, 1982)
# [[Roza Salih]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Eskozia.1989)
# [[Cecilia Patricia Flores Armenta]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Mexiko XX. mendea)
# [[Mirta Nuñez]] espainaiko gerra zibilaren historialaria (Kuba, 1956)
# [[Mirta Díaz-Balart]] Mirta Nuñezen ama eta Fidel Castroren lehenengo emaztea (Habana, 1928)
# [[Jane Misme]] Kazetari eta feminista frantsesa (1865-1935)
# [[Judith Heumann]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Filadelfia, 1947)
# [[Asonele Kotu]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Hegoafrika, ? )
# [[Nathalie Becquart|Natahalie Becquart]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Frantzia, 1969)
# [[Ida Holz]] informatikaria (Uruguai, 1935)
# [[Simone Tebet]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Brasil 1970)
# [[Ferenice de Rodas]] ama (Grezia, K.a. 396-K.a. V. mendea)
# [[Lashana Lynch]] aktorea (Londres 1987)
# [[Giuseppa Barbapiccola]] filosofoa, poeta, itzultzailea (Italia, 1702-1740)
# [[Taisia Bekbulatova]] kazetaria, BBCren 100 emakumeak 2022 (Errusia, xxxx)
# [[Suvada Selimović]] ekintzailea, BBCren 100 emakumeak 2022 (Bosnia, 1965)
# [[Shonda Rhimes]] gidoilaria, fil-zuzendaria (AEB 1970)
# [[Beatrice Fihn]] arma-nuklearren aurkako aktibista ( Suedia 1982)
# [[Tania Álvarez Yates]] kanoalaria (Pontevedra 1994)
# [[Tania Fernández García]] kanoalaria (Lugo 1992)
# [[Blanca Paloma]] abeslaria (Alacant 1989)
# [[Alice Wonder]] abeslaria ( Madril 1998)
# [[Olga Xirinacs]] idazlea (Tarragona 1936)
# [[Bikimel]] kantautorea (Bartzelona 1976)
# [[Luján Argüelles]] aurkezlea (Asturias 1977)
# [[Virginia Díaz]] kazetaria (Madril 1974)
# [[Kristina Berdínskikh]] kazetaria, BBCren 100 emakumeak 2022 (Ukraina)
# [[Kadri Keung]] moda-diseinatzailea, BBCren 100 emakumeak 2022 (Hong Kong)
# [[Leonor Ferrer Girabau]] delineatzailea (Bartzelona, 1894-1953)
# [[Fatima Sheikh]] hezitzailea (India, 1831-1900)
# [[Jana Zinkevytx|Iana Zinkevitx]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Ukraina, 1995)
# [[Chanel Contos]] sexu-erasoen aurkako aktibista BBCren 100 emakumeak 2022 (Australia)
# [[Aye Nyein Thu]] mediku aktibista BBCren 100 emakumeak 2022 (Birmania, 1996)
# [[Judy Kihumba]] zeinu-hizkuntzako interpretea, BBCren 100 emakumeak 2022 (Kenya)
# [[Paula Púa]] gidoilaria (Valentzia 1992
# [[Minerva Piquero]] kazetaria (Asturias 1967)
# [[Beatriz Pécker]] kazetaria (Madril 1955)
# [[Luisa Alberca]] irrati-nobelagilea (C.Real 1920-Logroño 2006)
# [[Vira Silenti]] aktorea (Italia 1931-2014)
# [[Clementina Albéniz|Clementina Albeniz]] maistra errepublikarra (Madril, 1853-1946)
# [[Ana Canalias Mestres]] maistra errepublikarra (Zaragoza, 1886-1934)
# [[Angelina Colubret]] maistra errepublikarra (Badalona, 1910 -Torroella, 1998)
# [[Isabel Esteban Nieto]] maistra errepublikar eraila (Palentzia, 1893-1936)
# [[Sofia Polo Giménez]] maistra errepublikar eraila (Zaragoza, 1904-Palentzia, 1936)
# [[Cirila Ubaldina García Díaz]] maistra errepublikar eraila (Salamanca, 1893-Palentzia, 1936)
# [[Samara Joy]] jazz abeslaria (AEB 1998)
# [[Sarah Kane]] antzerkigilea (EB 1971-1999)
# [[Toñi Salazar]] abeslaria (Badajoz 1963)
# [[Encarna Salazar]] abeslaria (Badajoz 1961)
# [[Lina Meruane]] Idazlea (Txile 1970)
# [[Nelly Meruane]] aktorea, irakaslea (Txile1927-2018 19)
# [[Teresa Laespada]] ikertzailea (Bilbo 1965)
# [[Ana Santos Aramburo]] liburuzaina (Zaragoza 1957)
# [[Glòria Pérez-Salmerón]] liburuzaina (Bartzelona 1958)
# [[Susana Fortes]] idazlea (Pontevedra 1959)
# [[Ana Belén Fortes]] idazlea (Pontevedra 1967)
# [[Genara Fernández García|Genera Fernández Garcia]] maistra fusilatua (León, 1903-1941)
# [[Josefa García Segret|Josefa Garcia Segret]] maistra errepublikarra (Tui, 1900-Oliveros, 1986}
# [[Gertrudis Ríos Marín|Gertrudis Rios Marín]] torturatu eta exekutatuko maistra (Cádiz, 1901-1936)
# [[Benita Gil]] maistra erbesteratua (Teruel, 1913-Praga, 2015)
# [[Carmen Hombre Ponzoa|Carmen Hombre Pouzoa]] maistra fusilatua (Cádiz, 1898-1936)
# [[Elisa López Velasco]] maistra berritzailea (Málaga, 1884-1936??)
# [[Sirisha Bandla]] BBCren 100 emakumeak 2022, ingeniari aeronautikoa (India 1988)
# [[Nazanin Zaghari-Ratcliffe]] BBCren 100 emakumeak 2022, iraniar-britaniar hiritarra (Tafresh 1978)
# [[Narges Mohammadi]] BBCren 100 emakumeak 2022, eskubideen aldeko ekintzailea (Persia 1972)
# [[Palmira Pla Pechovierto]] maistra, pedagogoa eta polikaria (Teruel, 1914-Castlló, 2007)
# [[Emilia Elias Herrando|Emilia Elias Herrando]] maistra, pedagogoa (Madril, 1898 - Mexiko, 1976)
# [[Veneranda Manzano]] maistra, politikaria, erbesteratua (Asturias, 1893-1992)
# [[Guillermina Medrano]] maistra eta politikaria (Albacete, 1912-Valencia, 2005)
# [[Marguerite Durand (feminista)]] kazetari, aktore, politikari eta feminista frantsesa (1864 - 1936)
# [[Jane Rigby]] BBCren 100 emakumeak 2022 Astrofisika estatubatuarra (EEUU, XXXX)
# [[Iryna Kondratova]] BBCren 100 emakumeak 2022 Anestesiologa eta pediatra (Ukrania, XXXX)
# [[Constance Tipper]] metalurgikaria (Erresuma Batua, 1894-1995)
# [[Johanna Döbereiner]] ingeniari agronomoa (Brasil, 1924-2000)
# [[Txell Alarcón]] saskibaloi jokalaria (Bartzelona 2003)
# [[Maider Castellano]] saskibaloi jokalaria (Gasteiz 2003)
# [[Gregoria Canelo de Paredes]] 'chinato' dialekto hiztuna (Caceres 1861-1917)
# [[Marina Ortiz de Zárate]] saskibaloi jokalaria (Gasteiz 1999)
# [[Chatrice White]] saskibaloi jokalaria (AEB 1996)
# [[Ana Laverón]] aeronautiko ingeniaria(Espainia XX. mendea)
# [[Isaura Clavero]] 1. emakume aeronautiko ingeniaria (Vigo XX. mendea)
# [[Parinoush Saniee]] idazlea (Iran 1949)
# [[Elena Barraquer Compte]] oftalmologoa (Bartzelona 1954)
# [[Jimena Quirós]] 1. emakume ozeonografoa (Almeria 1899-Madril 1983)
# [[Isabelle Junot]] aktorea (AEB 1991)
# [[Tamara Falcó]] moda-diseinatzailea (Madril 1981)
# [[Micaela Navarro]] politikaria (Jaen 1956)
# [[Ibijoke Faborode]] BBCren 100 emakumeak 2022, politikaria (Nigeria XX. mendea)
# [[Gohar Eshghi]] BBCren 100 emakumeak 2022, ekintzailea (Iran 1946-2002)
# [[Fatima Amiri]] BBCren 100 emakumeak 2022, ikaslea (Afganistan, 2005)
# [[Carmen Muñoz Manzano]] Bigarren Errepublikako maistra eta idazlea (Cáceres, 1906-Coruña, 2002)
# [[Carmen García de Castro]] Bigarren Errepublikako maistra eta pedagogoa (Almería, 1886-1969)
# [[Isabel González Turmo]] antropologoa (Espainia XX. mendea)
# [[Elvira Álvarez de Ceballos]] dama (Espainia XIV. mendea -1372)
# [[Difficult Women]] emakume kabareta (Australia)
# [[Mehreen Faruqi]] politikaria (Pakistan 1963)
# [[Katarina Zec]] saskibaloi jokalaria (Serbia 1997)
# [[Mariana Barassi]] film-zuzendaria (Argentina 1977)
# [[Vic Echegoyen]] idazlea (Madril 1969)
# [[Claudia Zapata]] historialaria (Txile 1975)
# [[Christiane Félip Vidal]] idazlea (Frantzia 1950)
# [[Katherine Kurtz]] idazlea (AEB 1944)
# [[Juana Ontañón eta Valiente|Juana Ontañon y Valiente]] Bigarren Errepublikako maistra (Madril, 1886-Mexiko, 1972)
# [[Wally Funk]] astronauta (AEB 1939)
# [[Ida Ørskov]] bakteriologoa (Danimarka 1922- 2007)
# [[Alice Lee]] matematikaria (EB 1858-1939)
# [[Elizabeth Scott]] matematikaria (AEB 1917-1988)
# [[Ainhoa Achutegui]] zuzendari artistikoa ( Venezuela 1978)
# [[Akwaeke Emezi]] idazlea (Nigeria 1987)
# [[Leia Dongue]] saskibalio jokalaria (Mozambike 1991)
# [[Mónica Bruckmann]] soziopolitologoa (Peru XX. mendea)
# [[Claude Ber]] poeta (Frantzai 1948)
# [[Nadia Yala Kisukidi]] filosofoa (Belgika 1978)
# [[Ana Carrique]] musikagilea ( Argentina 1964)
# [[Cristina Montserrat Hendrickse]] abokatua, irakaslea (AEB 1964)
# [[Kristina Higgins]] saskibaloi jokalaria (AEB 1994)
# [[Joy Alexis Brown-Adams]] saskibaloi jokalaria (Guyana 1993)
# [[Dona Tututa]] piano-jolea (Cabo Verde 1919-2014)
# [[Yolanda Morazzo]] poeta (Cabo Verde 1927-Lisboa 2009)
# [[Tuna Mascarenhas]] kimikaria, aktibista, 1. dama (Cabo Verde 1944-2009)
# [[Kate Asabuki]] aktore pornoa (Tokio 1962)
# [[Celina Pereira]] abeslaria, kontalaria (Cabo Verde 1940-Lisboa2020)
# [[Athaliah Molokomme]] fiskala (Botswana 1959)
# [[Constance Cummings-John]] politikaria (Sierra Leona 1918-Londres 2000)
# [[Aspásia Camargo]] politikaria (Brasil, 1946 19)
# [[Rachael Blackmore]] Jokey-a (Irlanda 1989)
# [[Lívia Járóka]] 1. emakumezko ijito eurodiputatua (Hungaria 1974)
# [[Clare Marie Hodges]] AEBko 1. emakumezko basozaina (AEB 1890-1970)
# [[Consuelo González Ramos]] kazetaria, erizaina, feminista (Zamora, 1877-Madril, 1956)
# [[Esperanza Rodríguez Cerdán]] Bigarren Errepublikako maistra erbesteratua (Madril, 1892-Valentzia,1984)
# [[Rosa Roig]] Bigarren Errepublikako maistra (Tarragona, 1890-Bartzelona, 1969)
# [[Pilar Salvo Giménez|Pilar Salvo]] Bigarren Errepublikako maistra fusilatua (Zaragoza, 1889-1936)
# [[Amalia Torrijos]] Bigarren Errepublikako maistra eta alkatea (Sevilla, 1911- ???)
# [[Ekaterina Lermontova]] Paleontologoa (SESB, 1889-1942)
# [[Eva Mameli Calvino]] Botanikaria (Italia, 1886-1978)
# [[Heike Freire]] filosofoa, aktibista (Espainia, ??)
# [[Sabrina Sánchez]] kazetaria, sexu langilea (Mexiko 1981)
# [[Karine Espineira]] soziologoa, trans ekintzailea (Txile 1967)
# [[Nadia Ferreira]] modeloa, enpresaburua (Paraguai 1999)
# [[Elena Sánchez Caballero]] kazetaria (Madril 1957)
# [[Pilar Martín Fernández]] immunologia ikertzailea (Madril 1973)
# [[Maruja Torres]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1943)
# [[Nya de la Rubia]] abeslaria, aktorea (Sevilla 1986)
# [[Aryna Sabalenka]] tenislaria (Bielorrusia 1998)
# [[Aliaksandra Sasnovih]] tenislaria (Bielorrusia 1994)
# [[Lucia Stecher]] ikertzailea (Txile XX. mendea)
# [[Elena Oliva]] soziologoa, ikertzailea (Txile 1982)
# [[Gendengarjaa Baigalimaa]] onkologoa (Mongolia XX. mendea)
# [[Elena Moreno Zaldibar]] saskibaloi jokalaria (Donostia 1959)
# [[Tanaya Mechelle Atkinson]] saskibaloi jokalaria (AEB 1996)
# [[Kinu Nishimura]] ilustratzailea (Japonia 1969)
# [[Asunción Linares]] paleontologoa (Granada, 1921-2005)
# [[Sylvie Denis]] idazlea
# [[Marguerite Durand (hizkuntzalaria)]] hizkuntzalarieta fonetikalari frantziarra (1904)
# [[Jeanne Chauvin]] abokatu eta feminista frantsesa (1862-1926)
# [[Soraya Prieto Fernández]] kimikaria (Gasteiz 1979)
# [[Maimouna Diarra]] saskibaloi jokalaria (Senegal 1991)
# [[Esther Yáñez González - Irun]] Armadako 1. emakumea eta gerra ontzi kapitaina (Cádiz 1971)
# [[María José Escalona]] informatikaria (Sevilla 1976)
# [[Helena Viñes]] ekonomialaria (Espainia, XX. mendea)
# [[María Jesús Almazor]] Telekomunikazio ingeniaria, CEO ( Brtzelona 1970)
# [[Karen Gaines]] ziberdefentsan aditua, CEO (XX. mendea)
# [[Silvia Albert Sopale]] aktore, zuzendari (Donostia 1976)
# [[Midi Achmat]] LGTB aktibista (Hegoafrika, 1964)
# [[Shiva Nazar Ahari]] giza eskubideen aldeko aktibista (Irán, 1984)
# [[Leoncia Gómez Galán]] zerbitzaria, 'vocera' (Caceres 1903-1986)
# [[Irma Estrada Silva]] autodefentsa irakaslea (El Salvador ?)
# [[Anália de Victória Pereira]] politikaria ( Angola 1941-2009)
# [[Belita Palma]] abeslaria (Angola 1932-1988)
# [[Luzia Inglês Van-Dúnem]] politikaria (Angola 1948)
# [[Margarida Rosa da Silva Izata]] diplomazialaria (Angola 1958)
# [[Ana Clara Guerra Marques]] dantzaria (Angola 1962)
# [[Luísa Rogério]] kazetaria (Angola 1967)
# [[Lourdes Van-Dúnem]] musikaria (Angola 1935-2006)
# [[Arlete Leona Chimbinda]] politikaria, irakaslea (Angola 1960)
# [[Silvia Lutucuta]] Kardiologoa, ministroa (Angola 1968)
# [[Josefa Sacko]] agronomoa, enbaxadorea (Angola XX. mendea)
# [[Vera Daves]] ekonomialaria, ministroa (Angola 1984)
# [[Catherine Austin Fitts]] bankaria (AEB 1950)
# [[Marjorie Rice]] matematikaria (AEB, 1923-2017)
# [[Liliana Colanzi]] idazle eta editorea (Bolivia, 1981)
# [[Magela Baudoin]] idazle (Bolivia, 1973)
# [[Trementinaireak]] sendatzeko produktu naturalen saltzaile ibiltariak (Katalunia XIX. mendea-XX. mendea)
# [[Eloísa del Pino Matute]] zientzialari soziala, ikertzailea (Espainia XX. mendea)
# [[María Luisa López Grigera]] filologoa (Coruña 1926)
# [[Paula Dapena Sánchez]] futbolaria (Pontevedra 1996)
# [[ASPEGI elkartea]] emakume profesionalena, enpresariena (Gipuzkoa 1998)
# [[Sari Arponen]] medikua (Finlandia 1977)
# [[Carolina Iglesias]] umoregilea, gidoilaria, youtuberra (Coruña 1993)
# [[Berta Collado]] kazetaria, aurkezlea (Toledo 1979)
# [[Yola Mamani]] komunikatzailea (Bolivia, 1984)
# [[Hélène Dutrieu]] txirrindulari, hegazkinlari (Belgika-Frantzia, 1877-1961)
# [[Virginia Ayllón]] idazle (Bolivia, 1958)
# [[Begonya Pozo]] idazlea (Valentzia 1974)
# [[Carmelina Sánchez-Cutillas]] idazlea (Madril 1921- Valentzia 2009)
# [[Beatriu Civera]] idazlea (Valentzia 1914-1995)
# [[Ana María Ibars]] idazlea, maistra (Valentzia 1892-1965)
# [[Raquel Payá]] pedagogoa (Valentzia 1919-1972)
# [[Alison Spedding]] antropologoa (Ingalaterra/Bolivia, 1962)
# [[Margaret W. Rossiter]] emakumeen historialaria ( AEB 1944)
# [[Maria Beneyto]] idazlea, poeta (Valentzia 1925-2011)
# [[María Villén]] 2. Errepublikako maistra (Burgos 1871-Valentzia 1961)
# [[Lindaura Anzoátegui]] idazle (Bolivia, 1846-1898)
# [[Yolanda Bedregal]] poeta (Bolivia, 1913-1999)
# [[María Virginia Estenssoro]] poeta (Bolivia, 1902-1970)
# [[Hilda Mundy]] poeta (Bolivia, 1912-1980)
# [[Concha Peña Pastor]] bigarren errepublikako maistra eta abokatua (Ciudad Real, 1906-Panama, 1960)
# [[Elpidia Polo Ovejas]] bigarren errepublikako maistra errepresaliatua (Valladolid, 1890-Madrid, 1988)
# [[Carmen Valero Gimeno]] bigarren errepublikako maistra eta pedagogo errepresaliatua (Silla, 1893-1962)
# [[Rosa Menéndez]] zientzialaria, 1. emakumea CSIC burua (Asturias 1956)
# [[Dulceida]] interneteko ospetsua (Bartzelona, 1989)
# [[Juana Macías]] film-zuzendaria, gidoilaria (Madril 1971)
# [[Brisa Fenoy]] musikaria, DJ, modeloa (Cádiz 1991)
# [[María Vargas Montoya]] enologoa (Haro 1971)
# [[María Vargas Fernández]] flamenko abeslaria (Cádiz 1947)
# [[Laura Alonso Cancho]] poeta (Santander 1978)
# [[Dina Abouzeid Sariñena]] badminton entrenatzailea (Zaragoza 1979)
# [[Agostina Burani]] saskibaloi jokalaria ( Argentina 1991)
# [[Carmen Ybarra Careaga]] enpresaburua, markesa (Espainia 1963)
# [[María José Álvarez Mezquíriz]] EULEN enpresaburua (Bilbo 1957)
# [[Margaret H. Wright]] matematikaria (AEB, 1944)
# [[Katharine Way]] fisikaria (AEB, 1902-1995)
# [[Paola Velasco Pinedo]] Boliviako 1. emakume piloto komandantea (1988)
# [[Xian (aktibista)]] LGTB aktibista (Txina, ?)
# [[Laura Hojman]] gidoilaria, film zuzendaria (Sevilla 1981)
# [[Bibisara Assaubayeva]] xake jokalaria (Kazakhstan 2004)
# [[Anne L'Huillier]] fisika atomikoko irakaslea (Frantzia/Suedia 1958)
# [[Tamara Rojo]] datzaria, koreografoa (kanada/Espainia 1974)
# [[Elena S. Sánchez]] kazetaria (Toledo 1979)
# [[Patricia Pardo]] kazetaria (Galizia 1983)
# [[Sonsoles Ónega]]kazetaria, idazlea (Madril 1970)
# [[Cristina Ónega]] kazetaria (Madril 1975)
# [[Tatiana Afanásieva]] matematikari eta fisikaria (Ukraina-Herbereheak, 1876-1964)
# [[Lilli Suburg]] kazetaria (Estonia, 1841-1930)
# [[Esther Szekeres]] matematikaria (Hungaria-Australia, 1910-2005)
# [[Irene Falcón|Irene Falcon]] kazetaria, Dolores Ibarruriren idazkaria (Madril, 1907-1999)
# [[Enriqueta O'Neill|Enriqueta O´Neill]] aktore eta idazlea (Madril, 1909-Bartzelona, 1972)
# [[Encarnación Fuyola Miret]] Bigarren errepublikako maistra (Huesca, 1907-Mexiko, 1982)
# [[Anoka Primrose Abeyrathne]] kontserbazionista, gizarte ekintzailea (Sri Lanka, 1991)
# [[Mar Abad]] kazetaria (Almeria 1972)
# [[Marion Koopmans]] albaitaria, birologoa (Herbehereak 1956)
# [[Carme Valls]] mediku eta politikaria (Bartzelona,' 1945)
# [[Anne Anderson]] ilustratzailea (Eskozia, 1874 - 1930)
# [[Eva Furnari|Eva Furmari]] ilustratzailea (Erroma, 1948)
# [[Matilde Hidalgo]] mediku, poeta, sufragista (Ekuador 1889-1974)
# [[Eva Soriano]] komediantea, aurkezlea (Tarragona 1970)
# [[Cecilia Ansaldo]] idazlea (Ekuador 1949)
# [[Melissa Lucio]] heriotza zigor polemikoan kondenatua (AEB 1968)
# [[Carmen Barbarà]] komikigilea eta irudigilea (Bartzelona, 1933)
# [[Amelia Bauerle|Amelia Banerle]] komikigilea (Londres, 1873-1916)
# [[Pauline Baynes]] liburu ilustratzailea (Sussex, 1922-2008)
# [[ Pamela Adie]] LGBT aktibista (Nigeria, 1984)
# [[ Christine Ahn]] Bakearen aldeko aktibista (Hego Korea, XX. mendea)
# [[Celia Viñas]] poeta, pedagogoa (Lleida-Almeria, 1915-1954)
# [[Chipita Rodriguez]] heriotza zigorrez urkatua eta 100 urtera barkatua (AEB 1799-1863)
# [[Elsa Beskow]] idazlea eta ilustratzailea (Suedia, 1874-1953)
# [[Mary Agnes Chase]] botikaria eta ilustratzailea (EEBB, 1869-1963)
# [[María Conejo]] ilustratzailea (Mexiko, 1958)
# [[Eréndira Derbez]] ilustratzailea, idazlea (Mexiko, 1991)
# [[Kate Greenaway]] ilustratzailea, idazlea (Londres, 1846-1901)
# [[Elizabeth Shippen Green]] ilustratzailea (EEBB, 1871-1954)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''urtarrila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Elorriaga]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Busturia, 1980)
# [[Aiora Zabala]] ----'''SORTUA''' zientzialaria (1982)
# [[Alazne López]] --ef'''SORTUA''' dantzaria (Bilbo, 1993-Alemania, 2015)
# [[Ana Borderas]] ef--''SORTUA''' kazetaria, irrati-esataria (Eibar, 1962)
# [[Anna Fernandez de Paco]] ef--'''SORTUA''' zinemagilea (Bartzelona, 1981)
# [[Belén Balerdi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1937-1982)
# [[Berenice Lopez Reyes]] ef--'''SORTUA''' enpresaburua (Mexiko, 1989)
# [[Bonifacia Zuazola]] efef'''SORTUA''' erraketista (Azkoitia, 1915-2012)
# [[Consuelo Osa]] efef'''SORTUA''' erraketista Mutriku (1922-2015)
# [[Durangoko Emakumeen Kartzela]] '''SORTUA''' (1939-1940)
# [[Eladia Balerdi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1942-1997))
# [[Garbiñe Balerdi]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1935)
# [[Garbiñe Ortega]] ----'''SORTUA''' zinema komisarioa (Gasteiz, 1981)
# [[Gloria Agirrezabalaga]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1922)
# [[Ignacia Idoate Iragui]] efef'''SORTUA''' moja (Orikain, 1900 - Madril, 1975)
# [[Iñasi Illarramendi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Zarautz, 1919-2005)
# [[Josefa Egaña]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1923)
# [[Juncal Alzugaray]] ef--'''SORTUA''' Fisioterateupa eta asmatzailea (Bilbo, 1981)
# [[Justa Domínguez de Vidaurreta e Idoy]] efef'''SORTUA''' moja (Azpeitia, 1975- Madril, 1958)
# [[Koldobike Gezala]] efef'''SORTUA''' erraketista (Lezo, 1917)
# [[Marcelina Zabala]] efef'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1923)
# [[Margarita Arenaza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Arrasate, 1925-Fuengirola, 2019)
# [[Mari Beraza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Anoeta, 1929 -Mexiko, 1986)
# [[Maria Josefa Navascues]] efef'''SORTUA''' erraketista (Errenteria, 1924-2011)
# [[Maria Teresa Egaña]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1925)
# [[Mercedes Agirrezabalaga]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1928)
# [[Mercedes Zubikaray]] efef'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1920-1983)
# [[Merche Olabe]] ef--'''SORTUA''' margolaria (Bilbo, 1957)
# [[Milagros Uranga]] efef'''SORTUA''' erraketista (Mutriku, 1918-1992)
# [[Pilar Zabala]] efef'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1926-1945)
# [[Rafaela Etxaniz]] efef'''SORTUA''' erraketista (Azkoitia, 1926-213)
# [[Saelia Aparicio]] ----'''SORTUA''' artista (Valladolid, 1982)
# [[Victoriana Aizpuru]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Errezil, 1919)
# [[Zornotzako Emakumeen Kartzela]] '''SORTUA''' (1938-1947)
# [[Ada Hitchins]] kimikaria (Ingalaterra, 1891-1972)
# [[Adèle Esquiros]] Frantziako idazle eta kazetari feminista (1819-1886)
# [[Africa González Fernández]] medikua, inmunologoa (Madril 1962)
# [[Agrippina Vagánova]] ballet-maistra (Errusia, 1837-1951)
# [[Aïcha Chenna]] emakume eskubideen aktibista (Maroko 1941-2022)
# [[Aída Gómez]] dantzaria (Madril, 1967)
# [[Aida Pierce]] komediantea (Mexiko, 1956)
# [[Ainhoa Sanz Rodríguez|Ainhoa Sanz]] mendi korrikalaria (Urretxu, 1989)
# [[Alba Gutiérrez]] dantzaria, aktorea ( Madril 1994)
# [[Alice H. Parker]] asmatzailea (EEBB 1895-1920)
# [[Alicia Barrié]] vedettea (Txile 1915- AEB 2002)
# [[Alicia Vignoli]] vedettea (Lima 1911-Argentina 2005)
# [[Almudena Ariza]] korrespontsala (Madril, 1963)
# [[Alyson Eckmann]] aktorea (AEB 1990)
# [[Amalia Iglesias]] idazlea, poeta (Menaza, 1962)
# [[Ana Goya]] dantzaria, aktorea (Iruñea 1962)
# [[Ana José Cancio]] kazetaria (Palentzia 1960)
# [[Ana Orantes]] genero-indarkeriaren biktina (Granada 1937-1997)
# [[Ana Rujas]] aktorea (Madril 1989)
# [[Angela Burdett-Coutts]] filantropoa, pintura-bildumagilea (Londres, 1814-1906)
# [[Ángela T. Leiva Sánchez]] botanikaria (Kuba 1948-2014)
# [[Àngels Ribé]] artista kontzeptuala (Bartzelona 1943)
# [[Anna Jaclard]] Errusiar sozialista eta feminista iraultzailea (1843 - 1887)
# [[Anna Maurizio]] biologoa (Suitza 1900-1993)
# [[Annie Oakley]] tiratzailea (AEB, 1860-1926)
# [[Antonia Gimeno Travesset]] saskibaloi jokalaria eta entrenatzailea (Bartzelona, 1941)
# [[Antonia Torre Yela]] 14. arrosa. Fusilatua (Madril, 1922-1940)
# [[Asha Lul Mohamud Yusuf]] poeta (Somalia, XX. mendea)
# [[Azucena Hernández]] aktorea (Sevilla 1960-Guadalajara 2019)
# [[Barbara Navarro]] legelaria, CEO (Madril 1974)
# [[Bélgica Adela Mirabal]] biziraun zuen Mirabal ahizpa bakarra (Dominikar Errepublika, 1925-2014)
# [[Belle Starr]] Mendebaldeko bidelapurra (AEB, 1848-1889)
# [[Beth (abeslaria)]] (Bartzelona 1981)
# [[Bianca Ceva]] erresistentziaren kidea (Italia, 1897-1982)
# [[Blanche Lefebvre]] 1871ko Parisko Komunako ekintzailea
# [[Carmen Amaya]] dantzaria (Bartzelona, 1918-1963)
# [[Carmen Iglesias]] historialaria (Madril 1942)
# [[Carmen Olmedo Checa]] politikaria (Malaga 1949-2015)
# [[Carmen Ruiz-Tilve]] idazlea (Oviedo 1941)
# [[Carol-Ann Duffy]] poeta (E.B. 1955)
# [[Catherine Allard]] dantzaria (Belgika/Katalunia, 1960)
# [[Cathy Hackl]] futurista teknologikoa ( XX. mendea)
# [[Cecilia Bartolomé]] film-zuzendaria (Alacant 1940)
# [[Celia Correas de Zapata]] idazlea (Argentina 1933-AEB 2022)
# [[Charo (abeslaria)]] dantzaria, aktorea (Murtzia 1941-)
# [[Claire Démar]] kazetari eta feminista frantziarra (1799-1833)
# [[Clara Jiménez Cruz]] kazetaria (Madril 1989)
# [[Claude-Hélène Perrot]] historialaria (Frantzia 1928-2019)
# [[Claudia Piñeiro]] idazlea (Argentina 1960)
# [[Colette Rabaté]] hispanista (Frantzia 1950)
# [[Cristina Olea]] korrespontsala (Vigo, 1982)
# [[Dalila Ennadre]] zinema-zuzendaria (Maroko 1966- Paris 2020)
# [[Dalilah]] dantzaria (Madril 1936-2001)
# [[Danica McKellar]] Matematikaria, aktorea (AEB, 1975)
# [[Daniela Blume]] kazetaria (Mataro 1990)
# [[Daphne Oram]] musikagilea (Erresuma Batua, 1925-2003)
# [[Daria Bertolani Marchetti]] erresistentziaren kidea (Italia, 1919-1994)
# [[Delia del Carril]] margolaria (Argentina, 1884-1989)
# [[Désirée Gay]] kazetari eta feminista frantziarra (1810-1890)
# [[Diana Vishneva]] dantzaria (Errusia, 1976)
# [[Dolores Medio]] idazlea (Oviedo 1911-1996)
# [[Dolors Comas]] antropologoa eta politikaria (Bartzelona, 1951)
# [[Dorothy E. Smith]] antropologoa (E.B 1946-Kanada 2022)
# [[Dorothy Pitman Hughes]] aktibista (AEB 1938-2022)
# [[Drucilla Cornell]] filosofoa (AEB 1950-2022)
# [[Edith Checa]] kazetari, irrati-esatari (Sevilla, 1957-Madril, 2017)
# [[Elda Emma Anderson]] fisikaria (AEB, 1899-1961)
# [[Elena González Iglesias]] dantzaria, aktorea (Asturias 1991)
# [[Elena Quiroga]] idazlea (Santander 1921-Coruña 1995)
# [[Elizabeth Gertrude Britton]] botanikaria, briologoa (AEB, 1858-1934)
# [[Elvira Andrés]] dantzaria (Espainia, 1958)
# [[Elvira Godás]] maistra errepublikarra (Katalunia, 1917-2015)
# [[Elvira Roca Barea]] idazlea (Malaga 1966)
# [[Enedina Alves Marques]] ingeniari zibila (Brasil, 1913-1981)
# [[Erika Martínez]] poeta (Jaen, 1979)
# [[Ernestina Otero]] maistra (Pontevedra 1890-1956)
# [[Eugenia Balcells]] artista bisuala (Bartzelona 1943)
# [[Eva Ortega Paíno]] kimikaria, ikertailea (Madril, 1972)
# [[Felicita Ferrero]] erresistentziaren kidea (Italia, 1899-1984)
# [[Filomena Dato]] poeta, idazlea (Galizia, 1856-1926)
# [[Flor de Torres Porras]] fiskala (Almeria 1961)
# [[Flora Philip]] matematikaria (Erresuma Batua 1865-1943)
# [[Florence Parpart]] asmatzailea (EE.BB. 1856- ?)
# [[Florencia Pérez Padilla]] dantzaria (Sevilla 1918-Madril 2000)
# [[Frances Haugen]] datu-ingeniaria, informatzailea (AEB 1980)
# [[Francesca Gargallo]] filosofoa, idazlea (Italia 1956- Mexiko 2022)
# [[Gabriela Bravo]] fiskala, politikaria (Valentzia 1963)
# [[Gemma Pasqual i Escrivà|Gemma Pasqual i Escrivá]] katalanez idazten duen idazlea (Valentzia, 1967)
# [[Gertrud Woker]] biokimikaria (Suitza, 1878-1968)
# [[Ginetta Sagan]] erresistentziaren kidea (Italia, 1925-2000)
# [[Gloria Leyland]] dantzaria, esataria (Argentina, XX.mendea)
# [[Godeliève Mukasarasi]] gizarte langilea, aktibista (Ruanda 1959)
# [[Grace Nichols]] poeta (Guyab 1950)
# [[Helen Pickett]] koreografoa (AEB,?)
# [[Helena Corbellini]] idazlea (Uruguai 1959)
# [[Helena Cortesina]] dantzaria, zinegile aitzindaria (Valentzia 1903-Buenos Aires 1984)
# [[Ina Grafl]] botanikaria (Suitza 1915-1970)
# [[Irene Rice Pereira]] artista (AEB 1902-Marbella 1971)
# [[Isabel Pérez Montalbán]] poeta (Córdoba, 1964)
# [[Isla Correyero]] idazlea, poeta (Cáceres, 1957)
# [[Jamie Dantzscher]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1982)
# [[Josefina Triguero Agudo]] Espainiako 1.emakume epailea (Madril 1946-2022)
# [[Joyce Lussu]] erresistentziaren kidea (Italia, 1912-1998)
# [[Juana la Macarrona]] dantzaria (Cádiz 1870-Sevilla 1947)
# [[Júlia Creus Garcia]] dantzaria, aktorea (Tarragona 1994)
# [[Julia Manzanal Pérez]] aktibista errepublikanoa (Madril, 1915-2012)
# [[Julia Reichert]] dokumental-zuzendari (AEB 1946-2022)
# [[Kae Tempest]] poeta, abeslaria (Inglaterra, 1985)
# [[Kathryn Woolard]] hizkuntza-antropologoa (AEB 1950)
# [[Kenita Placide]] aktibista (Santa Luzia 1978)
# [[La Chunga]] dantzaria (Marseilla, 1938)
# [[La Malena (dantzaria)]] (Cádiz 1877-Sevilla 1956)
# [[Laura Escanes]] modeloa (Bartzelona 1996)
# [[Laura Palmés]] kazetaria (Bartzelona, 1954-2011)
# [[Laura Pinillos]] vedettea (Espainia 1900-Madril 1970)
# [[Lina Merlin]] erresistentziaren kidea (Italia, 1887-1979)
# [[Lola Greco]] dantzaria, koreogarfoa (Madril 1964)
# [[Louisa Aldrich-Blake]] medikua (Chingford, 1865 – 1925)
# [[Louise Colet]] Frantziako olerkaria (1810-1876)
# [[Lourdes García Campos]] kazetaria (Madril 1975)
# [[Lucero Tena]] dantzaria,kriskitin jotzailea (Mexiko, 1938)
# [[Lucy Weston Pickett]] kimikaria (AEB, 1904-1997)
# [[Luisa Esteso]] aktore komikoa (Valentzia 1906- Madril1986)
# [[Luisa Isabel Álvarez de Toledo]] dukesa eta idazlea (Estoril, 1936-Sanlúcar de Barramenda, 2008)
# [[Lupe Serrano]] dantzaria (Txile, 1930)
# [[Manuela Garín Pinillos]] matemtikaria (Asturias-Mexiko, 1914-2019)
# [[Manuela Manzanares]] arbista, idazlea (Ciudad Real 1910 -AEB 2004)
# [[Margarita García Robayo]] idazlea (Kolonbia 1980)
# [[Marguerite Williams]] geologoa (AEB, 1895-1991)
# [[María Alaniako]] enperatriza (Georgia1050-Bizanzio 1118?)
# [[Maria Branyas Morera]] superehunurtekoak (San Frantzisko/Katalunia 1907)
# [[María Cabrera]] akrobata, lehenengo emakume ijito ezaguna espainian (1467-Guadalajara, 1527)
# [[Maria Cosway]] artista (Italia 1760 -1838)
# [[María Eloy-García|María Eloy-Garcia]] idazle, poeta (Málaga, 1972)
# [[María Ignacia Rodríguez de Velasco]] aktibista (Mexiko, 1778-1850)
# [[María López García]] hockey-jokalaria (Asturias 1990)
# [[María Muñoz]] irrati-esataria (Argentina 1968-2003)
# [[Maria Ossowska]] Filosofoa (Varsovia, 1896-1974)
# [[María Peláe]] kantautorea (Malaga 1990)
# [[María Teresa Mirabal]] ekintzaile politikoa (Dominikar Errepublika, 1935-1960)
# [[Marie Guy-Stéphan]] dantzaria (Paris 1818-1873)
# [[Marina Semiónova]] dantzaria (Errusia, 1908-2010)
# [[Mariola Cubells]] kazetaria (Valentzia 1967)
# [[Marjorie Hyams]] jazz musikaria, bibrafonista (AEB 1920-2012)
# [[Marsha Blackburn]] politikaria (AEB 1952)
# [[Marta Agudo]] poeta (Madril, 1971)
# [[Maruchi Fresno]] aktorea (Madril 1916-2003)
# [[Mercedes Ballesteros]] idazlea ( Madril 1913-1995)
# [[Mercedes Gaibrois de Ballesteros]] historialaria (Paris 1891-Madril 1960)
# [[Mercedes Marrero]] saskibaloi jokalaria eta nabigazio kapitaina (San Cruz Tenerifekoa, 1961)
# [[Mercedes Olivera Bustamante]] antropologoa (Mexiko 1934-2022)
# [[Milagros Calvo]] epailea (Valladolid 1947)
# [[Minerva Mirabal]] ekintzaile politikoa (Dominikar Errepublika, 1926-1960)
# [[Mireia Sentís]] idazlea (Bartzelona 1947)
# [[Miriam Reyes]] poeta (Ourense, 1974)
# [[Mónica Moro]] publizista, zuzendari-nagusia (Madril, 1974)
# [[Montserrat Domínguez]] kazetaria (Madril 1963)
# [[Montserrat Galcerán]] aktibista (Bartzelona, 1946)
# [[Montserrat Soliva Torrentó]] zientzialaria (Katalunia, 1943-2019)
# [[Nannette Streicher]] musikagilea, piano-jolea (Alemania 1769-Austria1833)
# [[Natalia Bessmértnova]] dantzaria (Mosku 1941-2008)
# [[Natalia LL]] artista (Polonia 1937-2022)
# [[Natalia Makarova]] dantzaria (Errusia, 1940)
# [[Nina Timofeeva]] dantzaria (Errusia 1935-Israel 2014)
# [[Noemí Galera]] OT zuzendaria (Bartzelona 1967)
# [[Noni Benegas]] idazlea (Argentina 1951)
# [[Norma Barbolini]] erresistentziaren kidea (Italia, 1922-1993)
# [[Núria Bendicho Giró|Nuria Bendicho]] idazlea (Bartzelona, 1995)
# [[Nuria Oliver]] telekomunikazio ingeniaria (Alacant 1970)
# [[Odette Roy Fombrun]] sufragista (Haiti 1917-2022)
# [[Olga Lepeshínskaya]] dantzaria (Errusia 1941-2008)
# [[Olga María Ramos]] kupletista, musikagilea (Madril 1947)
# [[Olga Ramos (abeslaria)]] (tenerife, 1932)
# [[Olga Ramos (aktorea)]] kupletista (Badajoz 1918-Madril 2005)
# [[Paloma del Río]] kazetaria (Madril 1960)
# [[Pastora Galván]] dantzaria (Sevilla 1980)
# [[Patria Mirabal]] ekintzaile politikoa (Dominikar Errepublika, 1924-1960)
# [[Patricia Guerrero (dantzaria)]] (Granada 1990)
# [[Patrizia Reggiani]] hiltzailea (Italia, 1948)
# [[Pilar de la Oliva]] epailea (Valentzia 1956)
# [[Radhya Al-Mutawakel]] Giza eskubide aktibista (Yemen 1967)
# [[Ramona Maneiro]] aitzindaria (Coruña, 1961)
# [[Rosa Durán]] dantzaria (Cádiz 1922-Madril 1999)
# [[Rosario Guerrero]] dantzaria (Madril XIX. mendea-1960)
# [[Rosemary Radford Ruether]] filosofoa (AEB 1936-2022)
# [[Rossana Rossanda]] erresistentziaren kidea (Italia, 1924-2020)
# [[Sabela Arias Castro]] historietagilea (Lugo, 1969)
# [[Sara Rancaño]] korrespontsala (Bartzelona, 1984)
# [[Sarah Mardini]] igerilaria, errefuxiatuen aldeko aktibista kriminalizatua (Siria, 1995)
# [[Shadi Sadr]] abokatu, aktibista (Iran 1974)
# [[Sharon Presley]] psikologoa (AEB 1943-2022)
# [[Silvia Barrera Ibáñez]] zibersegurtasun aditua, kriminologoa (Madril 1977)
# [[Soledad Antelada Toledano]] hackerra (Argentina 1977)
# [[Soledad Cazorla]] fiskala (Lareche 1955-Madril2015)
# [[Sophie Freud]] psikologoa, idazlea (Austria 1924-AEB 2022)
# [[Stella Cunliffe]] estatistikaria (Erresuma Batua, 1917-2012)
# [[Suzanne Voilquin]] kazetari frantziarra eta saint simonista (1801-1876)
# [[Teresa Burga]] artista (Perú, 1935-2021)
# [[Teresa Freixes]] legelaria (LLeida 1950)
# [[Teresa Perales]] igerilaria (Zaragoza 1975)
# [[Tina Anselmi]] erresistentziaren kidea (Italia, 1927-2016)
# [[Verónica Pascual Boé]] ingeniaria, CEO (Burgos 1979)
# [[Vicky Gómez]] dantzaria (Salamanca 1988)
# [[Victoria Pinillos]] vedettea (Espainia ?- Madril ? )
# [[Victorina Vila Badia]] maistra errepublikarra (Lleida, 1883-1962)
# [[Violeta la Burra]] abeslaria, dantzaria, aitzindaria (Sevilla, 1936-2020)
# [[Virxinia Pereira Renda]] idazlea (Pontevedra 1884-Madril 1969)
# [[Yolanda Ramos]] aktorea (Bartzelona 1968)
# [[Zar Amir Ebrahimi]] aktorea (Iran 1981)
# [[Zeba Islam Seraj]] biologo molekularra (Bangladesh, 1958)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''abendua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Lourdes Herrasti]] ef--'''SORTUA''' antropologoa (Aretxabaleta, 1958)
# [[Marie-José Basurco]] ----'''SORTUA''' idazlea (Donibane Lohitzune, 1947)
# [[Uxue Kerejeta]] ----'''SORTUA''' musikaria (Zumarraga, 1999)
# [[Felisa Libano]] efef'''SORTUA''' pandero jotzailea (Plentzia, 1917-2000)
# [[Esperanza Nuere]] ----'''SORTUA''' margolaria (Bilbo, 1935)
# [[Nadia Hindi Mediavilla]] ----'''SORTUA''' ikertzailea (Bagdad, 1977)
# [[Betisa Ojanguren]] ----'''SORTUA''' Nafarroako Unibertsitate Publikoko irakaslea (Barakaldo, 1978)
# [[Ainhize Belar]] ef--'''SORTUA''' eskalatzailea (Atxondo, 2006)
# [[Miren Urbieta Vega]] ----'''SORTUA''' abeslaria, musikaria (Donostia, 1983)
# [[Begoña Uriarte]] ----'''SORTUA''' piano-jotzailea (Bilbo, 1937)
# [[Dioni Ardanza]] efef'''SORTUA''' jostuna (Ermua, 1914-Dima, 2005)
# [[Bego Alabazan]] ----'''SORTUA''' ipuin-kontalaria (Bilbo, 1966)
# [[Esperanza López Parada]] poeta (Madril, 1962)
# [[María Vázquez Suárez]] maistra, fusilatua (1874-1936)
# [[Kavita Ramdas]] zientzialaria (India, 1963)
# [[Cécile La Grenade]] politikaria, zientzialaria (Grenada, 1952)
# [[Eva Syková]] neurozientzialaria (Txekia, 1944)
# [[Sikivu Hutchinson]] idazlea, ekintzailea (AEB, 1961)
# [[Soumya Swaminathan]] medikua, pediatra eta zientzilaria (India, 1959)
# [[Victoria Ocampo]] idazle, itzultzaile, filantropoa (Argentina 1890-1979)
# [[Marie-Léonide Charvin "Agar"]] Aktore frantziarra eta communarde (1832-1891)
# [[Lorena Conde]] aktore, poeta (Galizia, 1980)
# [[Francisca Herrera Garrido]] idazlea (Galizia, 1869-1950)
# [[Olga Gallego]] historialaria, artxibozaina, idazlea (Galizia, 1923-2010)
# [[Mercedes Romero Abella]] maistra exekutatua (Coruña, 1907-Aranga, 1936)
# [[Marga do Val|Marga Do Val]] itzultzailea eta aktorea (Vigo, 1964)
# [[Sufia Kamal]] feminista (Banglades, 1911-1999)
# [[Oksana Omeliánchik]] ukraniar-sobietar gimnasta (1985)
# [[Laila Ripoll]] antzerkigilea, zuzendaria (Madril, 1964)
# [[Concha Cuetos]] aktorea (Madril, 1944)
# [[Cristina Torres]] aktorea (Madril, 1963)
# [[Pilar Torres]] aktorea (Madril, 1962)
# [[Elisa Montés]] aktorea (Granada, 1934)
# [[Teresita Silva]] aktorea (Valentzia 1911-Madril 1960)
# [[Analia Gadé]] aktorea (Argentina, 131-Madril 2019)
# [[Marisol Ayuso]] aktorea (Madril, 1943)
# [[Eugenia Roca]] aktorea (Bartzelona, 1928-2010)
# [[Encarna Abad]] aktorea (Espainia,1927)
# [[Mara Recatero]] zuzendaria (Espainia, ?)
# [[Lola Membrives]] kantaria,aktorea (Argentina/Espainia, 1885-1969)
# [[María Lado|Maria Lado]] idazlea (Coruña, 1979)
# [[María de las Mercedes Goicoa Fernández|Maria de las Mercedes Goicoa]] pianista (Coruña, 1928-2022)
# [[Beatriz Hernanz]] poeta (Pontevedra, 1963)
# [[Mar Bosch Oliveras|Mar Boch Oliveras]] idazlea (Girona, 1981)
# [[Elena Alonso Frayle]] idazlea (Bilbo, 1965)
# [[Pilar Cabot]] idazlea (1940-2017)
# [[Sandra Alonso Villar|Sandra Alonso]] maistra, idazlea (Zamora, 1993)
# [[Toni Acosta]] aktorea, umoregilea (Tenerife, 1972)
# [[Begoña Vargas]] aktorea, modeloa, dantzaria (Madril, 1999)
# [[Ivana Baquero]] aktorea, modeloa (Bartzelona, 1994)
# [[Mamen García]] aktorea (Valentzia, 1947)
# [[Nuria Herrero]] aktorea, dantzaria (Valentzia, 1987)
# [[Hurtado ahizpak]] aktore hirukotea (Espainia, 1979-1994)
# [[Paloma Hurtado]] vedettea,aktorea (Madril, 1946)
# [[Fernanda Hurtado]] aktorea (Madril, 1947)
# [[Teresa Hurtado]] aktorea (Madril, 1947)
# [[Mary Carrillo]] aktorea (Toledo, 1919-Madril 2009)
# [[Sara Moro]] gimnasta artistikoa (Mexiko, 1984)
# [[Elisa Herrero Uceda|Elisa Herrero]] poeta (Caceres, 1957-Madril, 2020)
# [[Blanca Andreu]] poeta (Coruña, 1959)
# [[Ana Merino]] poeta, komikigilea (Madril, 1971)
# [[Maria Bassó]] aktorea (Espainia,1901-Madril,1992)
# [[Esperanza Navarro]] aktorea (Espainia, 1928-1978)
# [[Eloísa Muro]] aktorea (Madril, 1894-1979)
# [[María Asquerino]] aktorea (Madril, 1925-2013)
# [[Pilar Millán Astray]] idazlea, espioia (Coruña 1879-Madril 1949)
# [[Mayra Gómez Kemp]] aurkezlea, kantaria, aktorea (Kuba, 1948)
# [[Velia Martínez]] aktorea (AEB, 1920-1993)
# [[María Durán]] aurkezlea, kantaria (Madril, 1946)
# [[Beatriz Escudero]] aktorea, kantaria (Asturias, 1950)
# [[Acuario hirukotea]] pop musikariak (Espainia, 1976-1980)
# [[Marián Flores]] idazkaria, aurkezlea (Madril, 1957)
# [[María Casal]] aurkezlea,aktorea, (Madril, 1958)
# [[Cristina Corral Soilán]] kazetaria, idazlea, irakaslea (Lugo, 1976)
# [[Mary Paz Pondal]] aktorea (Asturias, 1942)
# [[Mercedes Prendes]] aktorea (Asturias,1903-Madril,1981)
# [[Milagros Leal]] aktorea (Madril, 1902-1975)
# [[Ana Mariscal]] aktore, zuzendari, ekoizle (Madril, 1923-1995)
# [[Loreto Prado]] aktorea (Madril, 1863-1943)
# [[Consuelo Berlanga]] kazetaria (Kordoba, 1955)
# [[Irma Soriano]] kazetaria (Jaen, 1963)
# [[María Teresa Campos]] kazetaria (Tetuan/Malaga, 1941)
# [[Paula Malia]] aktorea (Bartzelona, 1990)
# [[Silma Lopez]] aktorea (Madril, 1991)
# [[Teresa Riott]] aktorea (Bartzelona, 1990)
# [[Barbara Mestanza]] zuzendaria (Bartzelona 1990)
# [[Inés de León]] zuzendaria (?, XX.mendea)
# [[Carmen Carbonell]] aktorea (Bartzelona, 1900)
# [[Belen Macias]] gidoilaria, zuzendaria (Tarragona, 1968)
# [[Vicky Peña]] aktorea (Bartzelona, 1954)
# [[Miranda Gas]] aktorea (Madril, 1985)
# [[Anna Maleras]] dantzaria (Bartzelona, 1940)
# [[Carlota Ferrer]] aktorea, korografoa (Madril, 1976)
# [[Emma Maleras]] dantzaria, koreografoa (Bartzelona, 1919-2017)
# [[Elena Frías de Chávez]] politikaria eta maistra (Venezuela, 1935)
# [[Rita Sargsyan]] maistra (ARmenia, 1962-2020)
# [[María Xosé Agra Romero]] filosofoa (Santiago de Compostela, 1956)
# [[Montse Barderi Palau]] idazlea eta filosofoa (SAbadell, 1969)
# [[María Canosa]] ingeniaria, idazlea, aurkezlea (Galizia, 1978)
# [[Carmen Borrego]] telebista saio-zuzendaria (Malaga, 1966)
# [[Marisa Abad]] aurkezlea (Alacant, 1947)
# [[Nuria Roca]] aktorea, aurkezlea, idazlea (Valentzia, 1972)
# [[Rocío Carrasco]] aurkezlea (Madril, 1977)
# [[Isabel Borondo]] aurkezlea (Madril, 1948)
# [[Lola Martínez (esataria)]] esataria (Murtzia, XX. mendea)
# [[Mónica Randall]] aktore, aurkezlea (Bartzelona, 1942)
# [[Luciana Wolf]] abeslaria (Zaragoza, 1946)
# [[Lola Rodríguez Aragón]] soprano, maistra (Logroño, 1910-Iruñea 1984)
# [[Elisabeth Schumann]] sopranoa, maistra (Alemania 1888-AEB, 1952)
# [[Neus Campillo Iborra]] filosofoa eta idazlea (Valentzia, 1945)
# [[Carolina del Olmo]] filosofoa (Madril, 1974)
# [[Ana Marta González (filosofoa)|Ana Marta Gonzalez]] filosofoa (Ourense, 1969)
# [[Emma Vilarasau]] aktorea (Bartzelona, 1969)
# [[Faustina Pignatelli]] fisikaria, matematikaria (Italia, 1705-1769)
# [[Toshiko Yuasa]] fisikaria (Japonia-Frantzia, 1909-1980)
# [[Ana Higueras]] sopranoa (Madril, 1944)
# [[Marie Fillunger]] sopranoa (Austria, 1850-Suitza 1930)
# [[Eugenie Schumann]] piano-jolea (Alemania, 1851-Suitza 1938)
# [[Rocío Orsi|Rocio Orsi]] filosofoa, saiakeragilea (Madril, 1976-2014)
# [[Clara Ramas]] filosofoa, politikaria (Madril, 1986)
# [[Begoña Roman]] filosofoa (Petrel, 1965)
# [[Teresa Cameselle]] idazlea (Coruña, 1968)
# [[Isabel Penagos]] sopranoa (Santander, 1931)
# [[Petra Martínez]] aktorea, zuzendaria (Jaen, 1944)
# [[Olga Margallo]] aktorea, zuzendaria (Madril, 1970)
# [[Marta Soto]] egile-abeslaria (Huelva, 1996)
# [[Carmen Boza]] egile-abeslaria (Cádiz, 1987)
# [[Ana María Sánchez Navarro]] sopranoa (Alacant, 1959)
# [[Sophie Poirier]] Jostuna eta Parisko Komunako communarde (1830-1879)
# [[Victorine Eudes]] Botikaria eta Parisko Komunako communarde (1848-1881)
# [[Malvina Poulain]] Maistra eta Parisko Komunako communarde (1851-1921)
# [[Rachel Félix]] Frantziako aktore tragikoa (1821-1858)
# [[Natalia Kobrynska]] idazlea eta feminista (Ukraina, 1855-1920)
# [[Mylène Flicka|Mulène Flicka]] blogaria eta feminista (Benin, 1996)
# [[Joye Hummel]] gidoilaria (EEBB, 1924-2021)
# [[Atika Locke]] idazlea (EEBB, 1974)
# [[Carla Cordua]] filosofoa (Txile, 1925)
# [[Mercè Otero Vidal]] filosofoa, feminista (Bartzelona, 1947)
# [[Marie-Pauline Soyer]] grabatzailea (Caen, Frantzia, 1786-1871)
# [[Ana Gertrudis de Urrutia Garchitorena|Ane Gertrudis de Urrutia Garchitorena]] margolaria (Cádiz, 1812-1850)
# [[Esmée Bulnes]] dantzaria (Erresuma Batua, 1900-Italia 1986)
# [[Gema Castillo]] dantzaria (Argentina, 1907-1979)
# [[Yoly Saa]] egile-abeslaria (Pontevedra, 1992)
# [[Aurora de Albornoz]] idazlea, poeta (Luarca, 1926 - Madril, 1990)
# [[Newsha Tavakolian|Newsha TAvakolian]] artista (Teheran, 1981)
# [[Pauleta Pamies]] dantzaria (Bartzelona, 1851-1937)
# [[Teresina Boronat]] dantzaria (Katalunia, 1904-1983)
# [[Maria de Avila]] dantzaria (Bartzelona, 1920-Zaragoza 2014)
# [[Lola de Avila]] dantzaria (Guadalajara, 1949)
# [[Claudia Faci]] dantzaria (Espainia, 1966)
# [[Rosita Segovia]] dantzaria (Bartzelona, 1922-2003)
# [[Ana Laguna]] dantzaria (Zaragoza, 1954)
# [[Arantxa Argüelles]] dantzaria (Zaragoza, 1970)
# [[Rosella Hightower]] dantzaria (AEB,1920- Frantzia,2008)
# [[Violette Verdy]] dantzaria (Frantzia,1933-AEB,2016)
# [[Marcia Brown]] dantzaria (AEB,1918-2015)
# [[Cristina Aranda]] dantzaria (Madril, 1976)
# [[Maria Gordon]] geologo, paleontologoa (Eskozia, 1864-1939)
# [[Francisca Meléndez]] margolaria (1770-1825 Cádiz)
# [[María Elisa Quinteros|Maria Elisa Quinteros]] politikaria (Txile, 1981)
# [[Verona van de Leur]] gimnasta (Herbehereak, 1985)
# [[Ruth Brown]] abeslaria (EEBB, 1928-2006)
# [[Nancy Chodorow]] psikoanalistaa(AEB, 1944)
# [[Liubov Jegorova (dantzaria)]] (Errusia 1880-Paris 1972)
# [[Bronislava Nijinska]] dantzaria (Errusia 1891-AEB 1972)
# [[Margarita Wallmann]] dantzaria (Alemania 1904- Monako 1992)
# [[Victoria Garabato]] dantzaria (Argentina XX. mendea)
# [[Susana Agüero]] dantzaria (Arhentina 1944-2012)
# [[Mercedes Quintana]] dantzaria (Argentina, 1910-1996)
# [[Dora del Grande]] dantzaria (Argentina, 1909-1966)
# [[María Ruanova]] dantzaria (Argentina 1922-2016)
# [[Inés Malinow]] idazlea (Argentina, 1922-1989)
# [[Ana Itelman]] dantzaria (Txile 1927-Argentina, 1989)
# [[Sole Giménez]] abeslaria (Paris/Murtzia, 1963)
# [[Rafaela López Aguado de Rayón]] independentziaren aldeko heroina (Mexiko, 1754-1822)
# [[Rita Pérez de Moreno]] independentziaren aldeko heroina (Mexiko, 1779-1861)
# [[Montserrat Galí Boadella]] historialaria (Mexiko, 1947)
# [[Lida Martinoli]] dantzaria (Argentina 1914-1994)
# [[Yelena Smirnova]] dantzaria (Errusia 1888-Argentina 1934)
# [[Hanya Holm]] dantzaria (Alemania 1893-AEB 1992)
# [[Marilú Marini]] dantzaria (Argentina 1940)
# [[Iris Marga]] dantzaria (Italia 1901-Argentina 1997)
# [[Renate Schottelius]] dantzaria (Alemania 1921-Argentina 21998)
# [[Agnes de Mille]] dantzaria (AEB 1905-1993)
# [[Ana María Stekelman]] dantzaria (Argentina 1944)
# [[Nieves Herrero Cerezo]] kazetaria (Madril 1957)
# [[Inés Ballester]] kazetaria (Castelló 1958)
# [[Edith Ditmas]] liburuzaina, idazlea (Ingalaterra, 1896-1986)
# [[Aurora Bernárdez]] itzultzailea (Argentina 1920-Frantzia 2014)
# [[Edith Aron]] itzultzailea (Alemania 1923-Londres 2020)
# [[Ugné Karvelis]] itzultzalea (Lituania 1935-Paris 2002)
# [[Carol Dunlop]] itzultzailea (AeB 1946, Frantzia 1982)
# [[Elena Garro]] idazlea (Mexiko, 1916-1998)
# [[Amalia Kahana - Carmon]] idazlea (Israel, 1926-2019)
# [[Félicie de Fauveau]] eskultorea (Italia, 1802-1886)
# [[Louise-Joséphine Sarazin de Belmont]] margolaria (Versalles, 1790- Paris, 1870)
# [[Thérèse Eléonore Lingée]] diseinatzailea, grabatzaile (Paris, 1753-1833)
# [[María Josefa Ascargorta y Rivera]] margolaria eta irakaslea (Madril, 1800-1850)
# [[Maria Luisa Marchori]] margolaria (Madril, 1801-1900)
# [[Chellsie Memmel]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1988)
# [[Bárbara María Hueva]] margolaria (Madril, 1733-1772)
# [[María del Olmo Ibáñez|María del Olmo Ibañez]] artxibozaina, idazlea, historialaria (Alacant, 1965)
# [[Amparo Dávila]] idazlea, poeta (Mexiko, 1928-2020)
# [[Maria Bashir]] Afganistaneko 1. emakumezko fiskala (1970)
# [[Christina Lamb]] kazetaria (Londres, 1965)
# [[Nujeen Mustafa]] aktibista errefuxiatua (Siria, 1999)
# [[Cecilia McDowall]] musikaria (Londres, 1951)
# [[Luzmaría Jiménez Faro]] idazlea (Madril, 1937-2015)
# [[Marina de Castarlenas]] idazlea (Bartzelona, 1900-1974)
# [[Clara Corral]] idazlea (Galizia, 1847-1908)
# [[Salomėja Nėris]] idazlea (Lituania, 1904-1945)
# [[Helena Paz Garro]] idazlea (Mexiko, 1939-2014)
# [[Isabela Corona]] aktorea (Mexiko, 1913-1993)
# [[Olivia Teroba]] idazlea (Mexiko, 1988)
# [[Andrea Muriel]] idazlea (Mexiko, 1988)
# [[Misty Copeland]] dantzaria (AEB, 1982
# [[Inmaculada Aguilar]] dantzaria (Kordoba, 1958)
# [[Mercedes Alfonso]] dantzaria (Espainia, ? )
# [[Rocío Aragón]] dantzaria (Cádiz1925-Madril 2018)
# [[Dores André]] dantzaria (Galizia 1958)
# [[Else Granheim]] liburuzaina (Norvegia 1926-1999)
# [[Carmen Magallón]] fisikaria (Aragoi, 1951)
# [[Baya Hocine]] ekintzaile independentista aljeriarra (1940 - 2000)
# [[Houda Benyamina]] film-zuzendari eta gidoilari frantsesa (1980)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''azaroa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maria Bengoetxea]] efef'''''SORTUA''''' euskaltzalea, hizlaria (Ermua, 1906 - Zornotza, 2006)
# [[Justi Arenaza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Arrasate, 1919-2000)
# [[Miren Arenaza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Arrasate, 1915 - 2003)
# [[Ane Elordi]] ef--'''''SORTUA''''' kazetaria, irakaslea, KORRIKAko koordinatzailea (Zornotza, 1991)
# [[Isolina Pliego]] ----'''SORTUA''' maistra (Iruñea, 1886-Lodosa, 1968)
# [[Ángela Alonso|Angela Alonso]] ef--'''SORTUA''' maistra (Lerin, 1899-Iruñea, 1986).
# [[Oskia Ugarte]] ----'''SORTUA''' artearen historialaria eta kudeatzailea (Iruñea, 1978)
# [[Elisa Arteta]] ef--'''SORTUA''' dantzaria eta koreografoa (Iruñea, 1980)
# [[Isabel Aleman Irungarai]] ef--'''SORTUA''' emagina, Amaiurko alkatea (Amaiur, 1968)
# [[Ioar Oteiza]] ef--'''''SORTUA''''' komunikatzailea, Durango Azokako komunikazio arduraduna (Lesaka, 1988)
# [[Juanita Arenaza]] efef'''SORTUA''' errekatista (Arrasate, 1923-Mexiko, 2015)
# [[Raisa Álava]] ----'''SORTUA''' artista (Zuhatza, 1990)
# [[Asun Ibarrondo]] ef--'''SORTUA''' zerbitzaria, ostalaria (Elorrio, 1952)
# [[Maitane Carballo]] ----'''SORTUA''' zinemagilea (Gasteiz, ?)
# [[Idurre Frías]] ef--'''SORTUA''' futbol entrenatzailea (Gasteiz, 1991)
# [[Ana Aguiriano]] ----'''SORTUA''' 1992ko Paralinpiar jokoetako kirolaria (Gasteiz, 1961)
# [[Josefina Añua]] ----'''SORTUA''' Espainiako saskibaloi selekziorako hautatua izan zen lehenengo arabarra (Gasteiz, ?)
# [[Leguncia de Echebarria]] ----'''SORTUA''' Durangoko kondesa (XI.mendea)
# [[Elur Ulibarrena|Elur Ulibarrena Herce]] ----'''SORTUA''' museo kudeatzailea (Denia, 1969)
# [[Kristina Berasain]] ef--'''''SORTUA''''' kazetaria (Lizarra)
# [[Leire Malkorra]] ----'''SORTUA''' arkitektoa eta arkeologo (Tolosa, 1988 )
# [[Tania Reneaum Panszi]] ----'''SORTUA''' Amerikarteko Giza Eskubideen Batzordeko Idazkari Exekutiboa (Mexiko, ?)
# [[Suylen Milanés]] efef'''SORTUA''' abeslaria (Kuba, 1971-2022)
# [[Lynn Milanés]] ----'''SORTUA''' abeslaria (Kuba, 1970)
# [[Ana Zamorano |Ana Zamorano Ruiz]] ----'''SORTUA''' bidaiaria (Sodupe, 1992)
# [[Yaiza Romero]] ----'''SORTUA''' kirolaria, urpeko arrantza (Zornotza,? )
# [[Loren Eguren]] efef'''SORTUA''' ehun urteduna (Elorrio 1920-Zaldibar 2023)
# [[Juliana Saratxaga]] ??--'''SORTUA''' pandero jotzailea, ehun urtekoa (Araia. 1911-2013)
# [[Mireia Elkoroiribe]] ef--'''SORTUA''' politikaria (Abadiño, 1975)
# [[Loiola Canales]] ef--'''SORTUA''' surflaria, irakaslea (Bilbo, 1995)
# [[Susana Brunetti]] aktorea (Argentina, 1941-1974)
# [[Mimí Pons]] vedette eta aktorea (Argentina, 1948)
# [[Norma Pons]] vedette eta aktorea (Argentina, 1943-2014)
# [[Tosca Musk]] zinemagilea (Hegoafrika, 1974)
# [[Maye Musk]] modeloa eta dietista (Kanada, 1948)
# [[Susana Dalmás]] irakaslea, politikaria (Uruguai, 1948-2012)
# [[Francisca Júlia da Silva]] poeta (Brasil, 1871-1920)
# [[Doris Daou]] astronomoa (Kanada, 1964)
# [[Joany Kane]] gidoilaria, Passionflix plataformaren asmatzailea (AEB, XX. mendea)
# [[Alessandra Torre]] Amazoneko maitasun eleberri idazle salduena, blogaria,(AEB, XX. mendea)
# [[Sylvia Day]] idazlea (AEB, 1973)
# [[Raffaella di Girolamo]] psikologoa, sexologoa (Txile, 1978)
# [[Mariana di Girolamo]] aktorea (Txile, 1990)
# [[Amparo Noguera]] aktorea (Txile, 1965)
# [[Emilia Noguera]] aktorea, zuzendaria (Txile, 1983)
# [[Sonja Vasić]] saskibaloi jokalaria (Serbia, 1989)
# [[Thaïs Blume]] aktorea (Bartzelona, 1984)
# [[Agnès Busquets]] aktorea (Tarragona, 1976)
# [[Elena Espejo]] aktorea, ekoizlea (Tanger, 1930)
# [[Marta Grau]] aktorea, antzerki-pedagogoa (Katalunia, 1891-1992)
# [[Catalina Valls]] aktore, zuzendari, idazlea (Mallorca, 1906-1999)
# [[Cristina Valls]] aktorea (Mallorca, 1901-1982)
# [[Aina Villalonga]] antzerki-idazlea (Mallorca, 1883-1961)
# [[Margalida Caimari]] poeta, ongilea (Kuba 1839-Mallorca 1921)
# [[Rebekah Dawson]] astronomoa (AEB)
# [[Julia de León]] astronomoa (Santa Kruz de Tenerife, 1977)
# [[Audrey C. Delsanti]] astronomoa (Frantzia, 1976)
# [[Juana Salabert]] idazlea (Frantzia-Espainia, 1962)
# [[Milena Rudnitska]] ukraniar kazetaria, ekintzailea (1892-1976)
# [[Manuela de los Herreros]] idazlea, administratzailea (Balearrak 1845-1911)
# [[María Cánepa]] aktorea (Italia, 1921-Txile 2006)
# [[Liliana Ross]] aktorea, zuzendaria (Italia-Txile, 1930-2018)
# [[María Elena Duvauchelle]] aktorea (Txile, 1942)
# [[Zinaida_Tusnolobova-Martxenko]] Armada Gorriko medika (Errusia, 1920)
# [[Felipa de Souza]] aktibista portugaldarra (Tavira, 1556-Brasil, 1600)
# [[Victorine Gorget]] Frantziako ikuzlea eta Parisko Komunan militante errepublikanoa (1843-1901)
# [[Joséphine Marchais]] Frantses jornalaria, Komunan parte hartu izana (1837-1874)
# [[Élisabeth Rétiffe]] Frantziako kartoi-fabrikatzailea, sozialista eta Communarde (1834-1882)
# [[Léontine Suétens]] Ikuzlea eta 1871ko Parisko Komunan 'communarde-a' (1846-1891)
# [[Tonka Tomicic]] modeloa eta aurkezlea (Txile, 1976)
# [[Niní Marshall]] aktorea, gidoilaria, komediantea (Argentina, 1903-1996)
# [[Antonella Costa]] aktorea, zuzendaria (Italia-Argentina, 1980)
# [[Samira Negrouche]] idazlea, poeta (Aljeria, 1980)
# [[Carolina Arregui]] aktorea (Txile, 1965)
# [[Mayte Rodríguez]] aktorea, modeloa (Txile, 1989)
# [[Elsie MacGill]] ingeniaria (Kanada, 1905-AEB 1980)
# [[Helen Gregory MacGill]] epailea, kazetaria (Kanada 1864-1947 )
# [[Helen MacGill Hughes]] soziologoa (Kanada, 1903-1992)
# [[Helen Hughes-Brock]] arkeologoa (Kanada, 1938)
# [[Lauretta Ngcobo]] idazlea (Hego Afrika, 1931-2015)
# [[Patricia Simón Carrasco]] kazetaria, idazlea (Malaga, 1983)
# [[Emily Warren Roebling]] ingeniaria (AEB, 1843-1903)
# [[E. Lilian Todd]] asmatzailea (AEB, 1865-1937)
# [[Margaret Olivia Slocum Sage]] irakaslea, filantropoa (AEB, 1828-1918)
# [[Ruth Crocker]] idazlea (AEB, 1946)
# [[Loida Zabala Ollero]] potentzia egokituko kirolaria(Cáceres, 1987)
# [[Maura Healey]] abokatua, politikaria (AEB, 1971)
# [[Felicitas Guerrero]] dirudun dama, tiroz hila (Argentina, 1846-1872)
# [[María Teresa Costantini]] aktorem, film-zuzendaria, gidoilaria (Argentina, 1949)
# [[Alda Merini]] poeta, idazlea (Italia, 1931-2009)
# [[María del Pilar Maspons y Labrós]] idazlea (1841-1907)
# [[Asunción Balaguer]] aktorea (Bartzelona 1925-Madril 2019)
# [[Teresa Rabal]] aktorea, abeslari (Bartzelona,1952)
# [[María Luisa Merlo]] aktorea (Valentzia, 1941)
# [[Rita Irasema]] barietate-artista, musikagile (Kuba, 1954)
# [[Inés Rivadeneira]] mezzosopranoa, irakaslea (Lugo, 1928)
# [[Isabel Pérez Dobarro]] piano-jolea, irakaslea (Coruña, 1992)
# [[María Luisa Solá]] bikoiztaile-aktorea (Bartzelona, 1939)
# [[Ana Diosdado]] idazle, aktore (Argentina, 1938-Madril 2015)
# [[Mirtha Legrand]] aktorea, aurkezlea (Argentina 1927)
# [[Amelia de la Torre]] aktorea (Guadalajara 1905-Madril 1987)
# [[Josefina Díaz de Artigas]] aktorea (Argentina1891-Madril 1976)
# [[Clara González]] abokatu, politikaria eta hezitzailea. (Kolonbia, 1900-1991)
# [[Lynne Karen Deutsch]] astrofisikaria, astronomoa (AEB, 1956-2004)
# [[Teresa Solana]] idazlea (Bartzelona, 1962)
# [[Annemarie Heinrich]] argazkilaria (Alemania-Argentina, 1912-2005)
# [[Alicia D'Amico]] argazkilaria (Argentina, 1933-2001)
# [[María Cristina Orive]] argazkilaria (Guatemala, 1931-2017)
# [[Luz Sánchez-Mellado]] kazetaria, idazlea (Alacant, 1966)
# [[Gretchen Daily]] biologoa, biogeografoa (AEB, 1964)
# [[Nina]] abeslaria, aktorea, enpresaburua (Bartzelona, 1966)
# [[María Moreno (margolaria)|Maria Moreno]] (Madril, 1933-2020)
# [[Fryda Shultz de Mantovani]] idazlea, kritikaria (Argentina, 1912-1978)
# [[Alicia Jurado]] idazlea, akademikoa (Argenti-1948)
# [[Marguerite Moreno]] aktorea (Frantzia-1871-1948
# [[María Rosa Oliver]] idazlea, aktibista (Argentina, 1898-1977)
# [[Leonor Acevedo Suárez]] itzultzailea (Argentina, 1876-1975)
# [[Harriet Shaw Weaver]] kazetaria, editorea (Ingalaterra, 1876-1961)
# [[María Esther Vázquez]] idazlea (Argenti-1937-2017)
# [[Carmen Bravo-Villasante]] itzultzailea, haur literaturan aitzindaria (Madril-1918-1994)
# [[María Luisa Cresta de Leguizamón]] idazlea, irakaslea (Argentina-1918-2008)
# [[Ana Garralón]] idazlea (Madril-1965)
# [[Montse Pla]] aktorea (Madril, 1978)
# [[Sarah Buschmann]] idazlea (Frantzia, 1992)
# [[Montserrat Abelló]] idazlea (Katalunia, 1918-2014)
# [[Lourdes Tello]] idazlea (Madril, 1974)
# [[Maria Cabrera]] poeta, irakaslea (Katalunia)
# [[Pelegrina Pastorino]] moda-erreportaria (Italia 1902-Argentina 1988)
# [[Carmen Gallardo Martín-Gamero]] itzultzailea (Toledo 1874-Madril 1951)
# [[Rosario Lacy]] 1.ginekologoa, zirujaua (Madril1891-1954)
# [[María Mercedes Coroy]] aktorea (Guatemala, 1994)
# [[Malú Gatica]] aktorea (Txile 1922-1997)
# [[Vanessa Miller]] aktorea,idazlea (Txile, 1965)
# [[Pilar Sordo]] psikologoa, idazlea (Txile, 1965)
# [[Hortense Machu]] 1871ko Parisko Komunako kantiniersa (1836-1893)
# [[Béatrix Excoffon]] 1871ko Parisko Komunako kanpaina-ospitaleko erizaina (1849-1916)
# [[Dee Dee Bridgewater]] AEBko jazz-abeslaria (Memphis, 1950)
# [[Anna Gas]] poeta, idazlea (Bartzelona, 1996)
# [[Laia Martínez i López]] idazlea, itzultzailea, musikaria (Katalunia-Mallorca, 1984)
# [[Elsa Astete Millán]] zaintzailea, idazlea (Argentina 1910-2001)
# [[Luz Valdivieso]] aktorea (Txile 1977)
# [[Francisca Lewin]] aktorea (Txile 1980)
# [[Catherine Flon]] jostuna, heroia (Haiti 1772-1831)
# [[Dédée Bazile]] heroia, kaleko saltzailea (Haiti XVIII-XIX. mendea)
# [[Cécile Fatiman]] vudugilea, sacerdotisa (Dominikar Errepublika 1771-1883?)
# [[Josefina de la Torre]] poeta, idazlea, antzezlea, abeslaria (Las Palmas Kanaria Handikoa, 1907-2002)
# [[Maria Luisa Haitikoa]] erregina ezkontidea (Haiti, 1778-Italia ,1851)
# [[Adelina Haitikoa]] enperatriz ezkontidea (Haiti 1820-1878)
# [[Maria Clara Haitikoa]] enperatriz ezkontidea (Haiti 1758-1858)
# [[Erzulie]] buduen maitasun eta edertasunaren jainkosa (Haiti)
# [[Esperanza Parada Pedrosa]] margolaria (1928-2011)
# [[Pino Ojeda]] idazle, margolari (Kanaria Handia, 1916-2002)
# [[Suzy Vernon]] aktorea (Frantzia 1901-1997)
# [[Rita Macedo]] aktorea, jostuna (Mexiko 1902-1991)
# [[Julissa]] abeslaria, aktorea (Mexiko 1944)
# [[Perpetua Barjau Martín]] jostuna, maistra (Valentzia 1899-Mexiko 1939)
# [[Elena Aub]] idazlea, editorea (Valentzia 1931- Madril 1937)
# [[Estefania Cueto Puertas]] fusilatua, jostuna, komunista (Asturias 1899-1939)
# [[Eladia García Palacios]] fusilatua, maistra, sozialista (Asturias 1904-1937)
# [[Juana Álvarez Molina]] fusilatua, etxekoandrea (Valladolid 1897-Asturias 1937)
# [[Belarmina Suárez Muñiz]] fusilatua, sindikalista (Asturias 1909-1938)
# [[Teresa Santianes Giménez]] fusilatua, etxekoandrea (Asturias 1910-1937)
# [[Anita Vázquez Barrancúa]] fusilatua, nekazaria, espioia, komunista (Asturias 1911-1938)
# [[Maxima Vallinas Fernández]] fusilatua, etxekoandrea (Asturias 1896-1938)
# [[Anita Orejas]] fusilatua, erizaina, sozialista (Asturias 1914-1937)
# [[Gloria Alcahud]] margolaria (Valladolid, 1931)
# [[Angelina Abad Cantavella]] irakaslea, idazlea (Castelló de la Plana, 1893-1965)
# [[Antonieta Sanagustin]] jostuna (Huesca, 1924-2020)
# [[Sarah Walmsley]] jostuna, aktorea, abeslaria (Britainia ?-1798)
# [[Rocío Gutiérrez]] belar-hockey jokalaria (Cadiz, 1985)
# [[Berta Riaza]] aktorea (Madril, 1927-2020)
# [[Fuensanta Nieto]] arkitektoa (Madril, 1957)
# [[Esther Pizarro]] eskultorea (Madril, 1967)
# [[Mónica Domínguez Blanco]] kazetaria (Leon, 1984-2022)
# [[Sara García Alonso]] biologoa, ikertzailea, astronautagaia (Leon, 1988)
# [[Meganne Christian]] zientzialaria, astronautagaia (Britainia, 1987)
# [[Manuela Álvarez Lozano]] filologoa, idazlea (Coruña, 1957)
# [[Ana Arias Saavedra|Ana Arias Saavedra]] idazlea (Lugo, 1951)
# [[Lucía Aldao]] idazlea (Coruña, 1982)
# [[Xiana Arias]] poeta, kazetaria (Lugo, 1983)
# [[Celsa Barja]] idazlea (Orense, 1966)
# [[Pilar Beiro]] poeta (Carnota, 1958)
# [[Emilia Calé |Emilia Calé Torres]] idazlea (Coruña, 1837-1908)
# [[Paula Carballeira]] idazlea (Coruña, 1972)
# [[Helena de Carlos Villamarín|Helena de Carlos]] idazlea (Ourense, 1964)
# [[Valentina Carro]] itzultzaile, diseinatzailea, aktorea (Cambados, 1984)
# [[Mercedes Castro]] idazlea (Ferrol, 1972)
# [[Carmen Aranegui]] arkeologoa (Valentzia, 1945)
# [[Helen Fisher]] antropologoa, biologoa (AEB, 1945)
# [[Maria Toledo]] flamenko kantautore piano-jolea (Toledo, 1983)
# [[Begoña Abad]] idazle, poeta (Burgos, 1952 )
# [[Laia Serra]] abokatua (Bartzelona, 1977)
# [[María Victoria Moreno|Maria Victoria Moreno]] poeta (Valencia de Alcantara, 1939-Pontevedra, 2005)
# [[Juana Teresa Juega López]] poeta(Galizia, 1885-1979)
# [[Lupe Gómez]] idazlea (Coruña, 1972)
# [[Herminia Fariña Cobián]] poeta (S.Compostela, 1904-1966)
# [[Maria Magdalena Domínguez|Maria Magdalena Dominguez]] poeta (Pontevedra, 1922-2021)
# [[María do Cebreiro]] poeta, idazlea (Galizia, 1976)
# [[Alessandra Galloni]] Kazetaria (Italia, 1974)
# [[Paz Esteban López]] Inteligentzia-funtzionarioa (Madril, 1958)
# [[Beatriz Méndez de Vigo]] espioia (Madril, 1958)
# [[Elisabet Benavent]] nobela erromantikoen idazlea (Valentzia, 1984)
# [[Pilar Pallarés|Pilar Pallares]] poeta (Coruña, 1957)
# [[Ánxeles Penas|Ánxeles Peñas]] artista, poeta (Curtis, 1943)
# [[Luz Pichel]] idazlea (Lalin, 1947)
# [[Luz Pozo Garza]] poeta (Ribadeo, 1922-Coruña, 2020)
# [[Carmen Prieto Rouco]] poeta (Villalba, 1901-1977)
# [[Matilde González Palau]] poeta (Almansa, 1912-2002)
# [[Pilar Cibreiro]] poeta, idazlea (Galizia, 1952)
# [[Alba Cid]] poeta, idazlea (Galizia, 1989)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''urria''')===
(Ordena: SORTUAK, IDAZLEAK, ASTRONOMOAK, GAINONTZEKOAK)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Leire Ibarguren]] ef--'''SORTUA''' idazlea eta irakaslea (Azpeitia, 1979)
# [[Cesarea Garbuno Arizmendi]] efef'''SORTUA''' enpresaburua (Errenteria, 1846-1933)
# [[Izaskun Igoa]] ef--'''SORTUA''' idazlea, pedagogoa, zutabegilea (Ziga, 1995)
# [[Maritxu Errazkin]] --ef'''SORTUA''' autobus-txofer aitzindaria (Azkoitia)
# [[Ainhoa Nadia Douhaibi]] ----'''SORTUA''' ikertzaile eta idazlea (Oñati, 1983)
# [[Aurea Etxaniz]] efef'''SORTUA''' erraketista (Soraluze, 1922 - Caracas, 2019)
# [[Gema Arrugaeta]] ef--'''SORTUA''' argazkilaria (Ordizia, 1969)
# [[Amaia Elizagoien]] ef--'''SORTUA''' bertsolaria, idazlea, ipuin kontalaria (Baztan, 1994)
# [[Anabel Sanz]] ef--'''SORTUA''' feminista, ekintzailea (Ermua, 1963)
# [[Elena Mendizabal]] ----'''SORTUA''' artista, eskultorea (Donostia, 1960)
# [[Sandra Garaioa]] ef--'''SORTUA''' irudigilea, ilustratzailea (Donostia, 1993)
# [[Amaia Cazenave]] ----'''SORTUA''' kazetaria (Baiona, 1987)
# [[Begoña Durruty]] ef--'''SORTUA''' ilustratzailea, idazlea (Arizkun, 1968)
# [[Pilartxo Etxeberria]] ef--'''SORTUA''' doktorea, euskaltzain urgazlea (Teruel, 1947)
# [[Eneritz Gorrotxategi]] ----'''SORTUA''' kazetaria (Gabiria, 1985)
# [[Jaione Munarriz]] ef--'''SORTUA''' metereologoa (Idiazabal, 1981)
# [[Christine Etchevers]] ef--'''SORTUA''' margolaria (Baiona, 1953)
# [[Nerea Gastón]] ef--'''SORTUA''' arte-historialaria (Durango, 1995)
# [[Usue Egia]] ----'''SORTUA''' ilustratzailea (Durango, 1992)
# [[Elena Moreno Scheredre]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Bilbo)
# [[Leoni Etxebarren]] efef'''SORTUA''' bertso-jartzailea (Urepele, 1924-Donibane Garazi, 2014)
# [[Rosa Arregi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Mallabia, 1922-Valentzia, 2004)
# [[Maria Amatriain]] --ef'''SORTUA''' hezitzailea (Azkoien, 1867-Azagra, 1955)
# [[Carmen Cascante]] efef'''SORTUA''' maistra (Abaigar, 1885-Madril, 1982)
# [[Blasa Morales]] ----'''SORTUA''' maistra (Nafarroa, XIX-XX)
# [[Julita Beraza|Julia Beraza]] efef'''SORTUA''' erraketista
# [[Mariolein Sabarte Belacortu]] ----idazlea '''SORTU''' (Herbehereak, 1944)
# [[Mercedes Diaz Morales]] tren geltokiburua '''SORTU''' (Araba, 1902-1982)
# [[Anna Pavlyk]] '''IDAZLEA''' eta ekintzaile (Ukraina, 1855-1928)
# [[Hanna Arsenych-Baran]] idazlea (Ukraina, 1970-2021)
# [[Hanna Barvinok]] idazlea (Ukraina, 1828-1911)
# [[Klymentyna Popovych-Boiarska]] idazlea (Ukraina, 1863-1945)
# [[Myroslava Sopilka]] idazlea (Ukraina, 1897-1937)
# [[Bushra al-Maqtari]] idazlea, ekintzailea (Yemen, 1979)
# [[Matilde Zapata]] idazlea, (Sevilla-Santander, 1906-1938)
# [[Matilde Elena López]] idazlea (Salvador, 1929-2010)
# [[Aída Cartagena Portalatín]] idazlea (Ukraina, 1828-1911)
# [[Alcira Soust Scaffo]] idazlea (Uruguai, 1924-1997)
# [[Luisa Carnés]] idazlea (Madril, 1905-1964)
# [[Concha Castroviejo]] idazlea (Coruña, ç 1910-1995)
# [[Zaruhi Bahri]] idazlea, gizarte ekintzailea (Armenia, 1880-1958)
# [[Hanna K. Korany]] idazlea (Siria, 1870-1898)
# [[Porochista Khakpour]] elebegilea (Siriar-Estatubatuarra, 1978)
# [[Salma Kuzbari]] idazlea, feminista (Libano, 1923-2006)
# [[Tsehay Melaku]] idazlea (Etiopia, 1952)
# [[Rangina Hamidi]] idazlea, politikaria, ekintzailea (Afganistan, 1978)
# [[Louise Aslanian]] idazlea, ekintzaile komunista (Iran-Frantzia, 1904-1945)
# [[Fatemeh Keshavarz]] idazlea (Iran-AEB, 1952)
# [[Senedu Gebru]] idazlea (Etiopia, 1916-2009)
# [[Hayganuş Mark]] idazlea (Armenia, 1885-1966)
# [[Khosrovidukht]] idazlea, musikagilea (Armenia, VIII. mendea)
# [[María Dolores Masana]] kazetaria, idazlea (Bartzelona, 1936)
# [[Marija Strojnik]] '''astronomoa''' (Eslovenia, 1950)
# [[Linda Spilker]] astronomoa (AEB, 1890-1981)
# [[Constance M. Rockosi]] astronomoa (AEB, 1980)
# [[Julena Steinheider Duncombe]] astronomoa (AEB, 1911-2003)
# [[Marie-Jeanne de Lalande]] astronomoa (1768, 1832)
# [[Rosaly Lopes]] astronomoa (Brasil, 1957)
# [[Nikole Lewis]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Nicole Capitaine]] astronomoa (Frantzia, 1948)
# [[Paulina Lira]] astronomoa (Txile, XX. mendea)
# [[Rachel Mandelbaum]] astronomoa (AEB, 1977)
# [[María Cristina Pineda Suazo]] astronomoa (Honduras, 1954)
# [[Mirjana Povic]] astronomoa (Serbia, 1981)
# [[Muriel Mussells Seyfert]] astronomoa (AEB, 1909-1997)
# [[Isabel Márquez Pérez]] astronomoa (Badajoz, 1967)
# [[Josefa Masegosa Gallego]] astronomoa (Almeria, 1957)
# [[Agnes Mary Clerke]] astronomoa (Irlanda, 1842-1907)
# [[Yuki Okoda]] astronomoa (Japonia, 1990)
# [[Denise C. Stephens]] astronomoa (AEB, 1973?)
# [[Sarah Tuttle]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Chanda Prescod-Weinstein]] astronomoa (AEB, 1982)
# [[Kyongae Chang]] astrofisikaria (Hego Korea, 1946)
# [[Jessie Christiansen]] astrofisikaria (Australia, XX.mendea)
# [[Rachel Somerville]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Susan Jane Cunningham]] matematikaria, astronomoa (AEB, 1842-1921)
# [[Phoebe Waterman Haas]] astronomoa (AEB, 1882-1967)
# [[Luisa Landová-Štychová]] astronomoa (Austria-Hungaria, 1885-1965)
# [[Anna Estelle Glancy]] astronomoa (AEB, 1883-1975)
# [[Margaret Mayall]] astronomoa (AEB, 1902-1995)
# [[Martha P. Haynes]] astronomoa (AEB, 1951)
# [[Ilse Cleeves]] astrofisikaria (AEB, XX. mendea)
# [[Carolin Crawford]] astronomoa (Erresuma Batua, 1963)
# [[Janine Connes]] astronomoa (Frantzia, 1934)
# [[Joy Crisp]] geologoa, astronomoa (AEB, XX.mendea)
# [[Florence Cushman]] astronomoa (AEB, 1860-1940)
# [[Rosina Dafter]] astronomoa (Australia, 1875-1959)
# [[Mary Osborne|Mary Osbone]] Gitarrista (AEB, 1921-1992)
# [[Olga Smirnova]] dantzaria (Errusia, 1991)
# [[Olga Smirnova (borrokalaria)]] borrokalaria (Errusia, 1979)
# [[Conchita Martínez]] tenislaria (Huesca, 1972)
# [[Margaret Lindsay]] aktorea (AEB, 1910-1981)
# [[Cristina Cruz Mínguez]] aktorea (Espainia, 1983)
# [[Mercedes Díaz]] aktorea (Espainia, 1894-1960)
# [[Elise Harmon]] asmatzailea (AEB, 1909-1985)
# [[Ingeborg Hochmair]] asmatzailea (Austria, 1953)
# [[Ada Henry Van Pelt]] asmatzailea (AEB, 1838-1923)
# [[Elizabeth Lee Hazen]] asmatzailea (AEB, 1885-1975)
# [[Ruth Handler]] asmatzailea (AEB, 1916-2002)
# [[Lil Hardin Armstrong]] musikagilea (AEB, 1898-1971)
# [[Ruth Brito]] triatleta (Lanzarote, 1980)
# [[Ana María Alonso Zarza]] geologoa, ikertzailea (Avila, 1962)
# [[Chantal Loïal]] dantzaria eta koreografoa (Guadalupe, Frantzia, 1969)
# [[Melba Liston]] tronboijolea, musikagilea (AEB, 1926-1999)
# [[Alice Coltrane]] pianojolea, musikagilea (AEB, 1937-2007)
# [[Mahsa Amini]] erahila(Iran, 2000-2022)
# [[Mélanie Joly]] politikaria (Kanada, 1979)
# [[Nazanin Boniadi]] aktorea (Iran, 1980)
# [[Roxana Saberi]] kazetari atxilotua Iranen (AEB, 1977)
# [[Lili Reinhart]] aktorea (AEB, 1996)
# [[Kiernan Shipka]] aktorea (AEB,1999)
# [[Wanuri Kahiu]] zine-zuzendaria (Kenya, 1980)
# [[Eduarda Mansilla]] idazlea, musikagilea (Argentina, 1834-1892)
# [[Agustina Ortiz de Rozas]] politikaria, filantropoa (Argentina, 1816-1898)
# [[Pauline de Meulan]] idazlea eta kazetaria (Frantzia, 1773-1827)
# [[Margaret Satterthwaite]] Epaile eta legelarien independentziaren gaineko Kontalari Berezia (AEB)
# [[Miren Arenzana Letamendi|Miren Arenzana Letamendia]] artista, eskultorea (Bilbo, 1965)
# [[María Gay]] mezzosopranoa (Bartzelona 1876-1943)
# [[Isabella Colbran]] mezzosoprano (Madril, 1784 - Bolonia, 1845)
# [[Florence Van de Walle]] jornalari belgikarra, communarde Parisko Komunan (1838 - )
# [[Pétroleuse (Parisko Komunako su-emaileak)]] Parisko Komunako su-emaileak (1871)
# [[Manuela Rosas]] ekintzaile politikoa (Argentina, 1817-1898)
# [[Camila O'Gorman]] maitasunagatik fusilatua (Argentina, 1825-1848)
# [[Blanca Podestá]] aktorea (Argentina, 1889-1967)
# [[María Podestá]] aktorea (Argentina, 1875-1954)
# [[Marianne Beth]] abokatua (Viena, 1889-1984)
# [[Diana Russell]] soziologoa eta ekintzailea (Hego Afrika, 1938-2020)
# [[María Esther Podestá]] aktorea (Argentina, 1896-1954)
# [[Susú Pecoraro]] aktorea (Argentina, 1952)
# [[Mona Maris]] aktorea (Argentina, 1901-1991)
# [[Ana Perichon]] aristokrata frantsesa (1775-1847)
# [[María Luisa Bemberg]] aktorea (Argentina, 1922-1995)
# [[Zully Moreno]] aktorea (Argentina, 1920-1999)
# [[Luz Gabás]] idazlea, politikaria (Huesca, 1968)
# [[Ángela Jeria]] arkeologoa, ??idazlea?? (Txile, 1926-2020)
# [[Biblioteken eguna]]
# [[Luisa de Medrano]] akademikoa, poeta eta filosofoa (1484-1527)
# [[Begum Rokeya]] idazlea eta ekintzaile feminista (Kalkuta, 1880-1932)
# [[María Antinea]] aktorea (Jaen,Argentina, 1915-1991)
# [[Mecha Ortiz]] aktorea (Argentina, 1900-1987)
# [[Orfilia Rico]] aktorea (Uruguai,Argentina, 1871-1936)
# [[Nury Montsé]] aktorea (Argentina, 1917-1971)
# [[Silvana Roth]] aktorea, politikaria (Italia,Argentina, 1923-2010)
# [[Marta Extramiana]] idazlea, ilustratzailea, (Gasteiz, 1964)
# [[Vida Akoto Bamfo]] epailea (Ghana, 1949)
# [[Celma Ribas]] abeslaria (Angola, 1982)
# [[Beatriz Matar]] aktorea (Argentina, 1954)
# [[Lita Stantic]] zine-zuzendaria, gidoilaria (Argentina, 1942)
# [[Graciela Borges]] aktorea (Argentina, 1917-1971)
# [[Esther Borao]] ingeniaria, asmatzailea (Zaragoza, 1988)
# [[Mary Daly]] filosofo feminista (AEB, 1928-2010)
# [[Terry McMillan]] idazlea (AEB, 1951)
# [[Esther Rebato Ochoa]] antropologoa, ikertzailea (Bilbo,1957)
# [[María Herrera]] motoziklista (Toledo, 1996)
# [[Ana Carrasco]] motoziklista (Murtzia, 1997)
# [[Elena Rosell]] motoziklista (Valentzia, 1986)
# [[Juana Viale]] aktorea, aurkezlea (Argentina, 1982)
# [[Manuela Viale]] aktorea (Argentina, 1991)
# [[Silvia Legrand]] aktorea (Argentina, 1927-2020)
# [[Marcela Tinayre]] aurkezlea, enpresaburua (Argentina, 1950)
# [[Dolores Fonzi]] aktorea (Argentina, 1978)
# [[Florencia Raggi]] modeloa, aktorea (Argentina, 1972)
# [[Nilda Raggi]] aktorea, zuzendaria (Argentina, 1938)
# [[Ana Celentano]] aktorea (Argentina, 1969)
# [[Danielle Casanova]] Frantziako militante komunista eta erresistentziako kidea (1909-1943)
# [[Fanny Gallot]] Frantziako historialaria (1981 - )
# [[Eulalie Papavoine]] Parisko Komunako erizaina, ustezko su-eragilea (1846-1875)
# [[Claudia di Girolamo]] aktorea, zuzendaria, aktibista (Txile, 1956)
# [[Adriana Barraza]] aktorea, maistra, zuzendaria (Mexiko, 1956)
# [[Fernanda Mistral]] aktorea (Argentina, 1934)
# [[Big Mama Thornton]] blues abeslaria (AEB, 1926-1984)
# [[Lita de Lázzari]] etxekoandre mediatikoa (Argentina, 1925-2015)
# [[China Zorrilla]] aktorea, zuzendaria (Uruguai, 1922-2014)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''iraila''')===
(Ordena: SORTU, ASTRONOMOAK, BESTELAKOAK)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Arantza San Sebastian]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, hezkuntzako aholkularia (Donostia, 1958)
# [[Izaskun Etxeberria]] ef--'''SORTUA''' idazlea eta irakaslea (Altsasu, 1964)
# [[Kristina Saralegi]] efef'''SORTUA''' baserritarra, abeltzaina, talogilea (Leitza, 1974-2022)
# [[Gotzone Sestorain]] ef--'''SORTUA''' baserritarra, poeta, irrintzilaria (Leitza, 1965)
# [[Victoria Ariño]] efef'''SORTUA''' filantropoa (Ermua, 1889-1974)
# [[Ines Bengoa]] ef--'''SORTUA''' ipuin kontalaria (Tenerife-Lizarra, 1973)
# [[Jeronima Uriarte Elizalde]] ----'''SORTUA''' filantropoa, ongile (Lizarra, 1855-1929)
# [[Emilia Goyena Arraiza]] ef--'''SORTUA''' idazlea, ekintzaile (Lizarra, 1916-1999)
# [[Garbiñe Basarte]] ef--'''SORTUA''' kale-artista, muralista (Lizarra, 1976)
# [[Libe Agirre]] ef--'''SORTUA''' irrati esataria, kazetaria, (Meñaka)
# [[Irati Martin]] ef--''SORTUA''' futbolaria (Durango, 2003)
# [[Anne-Marie Lagarde]] ----'''SORTUA''' idazlea eta ikertzaile (Zuberoa, 1944)
# [[Edurne Azpitarte]] ef--'''SORTUA''' areto-futbolaria (Garai, 1978)
# [[Carmen Pérez Rodrigo]] ef--'''SORTUA''' Euskal Herriko Medikuntzaren Errege Akademiaren lehenengo emakumezkoa (Alonsotegi, 1960)
# [[Mariela SR Coline Fanon]] '''SORTUA''' Haur lapurtua (Guatemala, 1968)
# [[Felisa Ventura]] ef--'''SORTUA''' erizaina eta emagina (Eibar, 1902-1959)
# [[Ana Belén Pintado]] ef--'''SORTUA''' haur lapurtua (Madril, 1973)
# [[Mariam al-Asturlabi]] '''ASTRONOMOAK''' Alepo astrolabio-egilea (Siria, X. gizaldian)
# [[Nadia Zakamska]] astronomoa (Errusia, 1979)
# [[Idit Zehavi]] astronomoa, ikertzailea (Israel, 1969)
# [[Louise Webster]] astronomoa, fisikaria (Australia, 1941-1990)
# [[Alycia J. Weinberger]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Fiammetta Wilson]] astronomoa (Erresuma Batua, 1864-1920)
# [[Jennifer Wiseman]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Rosemary Wyse]] astronomoa (Erresuma Batua, 1957)
# [[Alice Grace Cook]] astronomoa (Erresuma Batua, 1877-1958)
# [[Priscilla Fairfield Bok]] astronomoa (AEB, 19896-1975)
# [[Shadia Habbal]] astronomoa (Siria, XX. mendea)
# [[Deborah Dultzin Kessler]] astronomoa (Mexiko, 1945)
# [[María Luisa Aguilar]] astronomoa(Jauja Peru 1938)
# [[Claire Armstrong]] astronomo amateurra (Britania)
# [[Emma Vyssotsky]] astronomoa (AEB, 1894-1975)
# [[Julie Vinter Hansen]] astronomoa (Danimarka, 1890-1960)
# [[Gladys Vergara]] astronomoa (Uruguai, 1928-2016)
# [[Esmeralda Mallada]] astronomoa (Uruguai, 1937)
# [[Jacqueline Hewitt]] astronomoa (EEBB, 1958)
# [[Catherine Heymans]] astronomoa (Britainia, XX. mendea)
# [[María Teresa Ruiz]] astronomoa (Txile, 1946)
# [[Silvia Torres Castilleja]] astronomoa (Mexiko, 1940?)
# [[Gloria Suzanne Koenigsberger Horowitz]] astronomoa (Mexiko, XX. mendea)
# [[Silvana Navarro Jiménez]] astronomoa (Mexiko, XX. mendea)
# [[Meg Urry]] astronomoa (AEB, 1945)
# [[Maura Tombelli]] astronomoa (Italia, 1952)
# [[Jana Tichá]] astronomoa (Txekia, 1965)
# [[Alenush Terian]] astronomoa (Iran, 1920-2011)
# [[Bobbie Vaile]] astronomoa (Australia, 1959-1996)
# [[Ann Hornschemeier]] astronomoa (EEBB, XX. mendea)
# [[Svetlana Guerasimenko]] astronomoa (Ukraina, 1945)
# [[Jen Gupta]] astrofisikaria (Britaina, XX. mendea)
# [[Maria Antonella Barucci]] astronomoa (Italia, XX. mendea)
# [[Merieme Chadid]] astronomoa (Maroko, 1969)
# [[Madge Adam]] astronomoa (Erresuma Batua, 1912-2001)
# [[Karlina Leksono Supelli]] astronomoa, filosofoa (Indonesia, 1958)
# [[Annapurni Subramaniam]] astronomoa (India, XX. mendea)
# [[Paris Pişmiş]] astronomoa (Turkia-Mexiko, 1911-1999)
# [[Jane Squire]] astronomoa, idazlea, aktibista (Ingalaterra, 1686-1743)
# [[Maritza Soto]] astronomoa (Txile, 1990)
# [[Sara Seager]] astronomoa (Kanada, 1971)
# [[Caterina Scarpellini]] astronomoa, metereologoa (Italia, 1808-1873)
# [[Lenka Šarounová]] astronomoa (Txekia, 1973)
# [[Anneila Sargent]] astronomoa (Erresuma Batua, 1942)
# [[Carlota de Sajonia-Meiningen]] astronomoa (Alemania, 1751-1827)
# [[Jen Gupta]] astrofikaria (Britainia, XX. mendea)
# [[Pilar Ruiz-Lapuente]] astronomoa (Bartzelona, 1964)
# [[Monica Rubio (astronomoa)]] astronomoa (Txile, 1955)
# [[Claudine Rinner]] astronomoa (Frantzia, 1965)
# [[Julia Riley]] astronomoa (Britainia, XX. mendea)
# [[Mercedes Richards]] astronomoa (Jamaika, 1955-2016)
# [[Gabrielle Renaudot]] astronomoa (Frantzia, 1887-1962)
# [[Hilkka Rantaseppä-Helenius]] astronomoa (Finlandia, 1925-1975)
# [[Zinaída Akséntieva]] astronomoa (Ukraina, 1900-1969)
# [[Mary Proctor]] astronomoa (Erresuma Batua, 1862-1957)
# [[Helen Dodson Prince]] astronomoa (AEB, 1905-2002)
# [[Yelena Pitieva]] astronomoa (Errusia, XX.mendea)
# [[Louise du Pierry]] astronomoa (Frantzia, 1746-1807)
# [[Ľudmila Pajdušáková]] astronomoa (Eslovakia, 1916-1979)
# [[Feryal Özel]] astronomoa (Turkia/AEB, 1975)
# [[Mazlan Othman]] astronomoa (Malaysia, 1951)
# [[Sally Oey]] astronomoa (AEB, 1984)
# [[Janina Ochojska]] astronomoa (Polonia, 1955)
# [[Yaël Nazé]] astronomoa (Belgika, 1955)
# [[Camila Navarrete]] astronomoa (Txile, XX. mendea)
# [[Sultana N. Nahar]] astronomoa (Pakistan, 1990)
# [[Carolyn Porco]] astronomoa (AEB, 1953)
# [[Anne Sewell Young]] astronomoa (AEB)
# [[Margaretha Kirch]] astronomoa (Alemania)
# [[Eva Grebel]] astronomoa (Alemania)
# [[Erika Böhm-Vitense]] astronomoa (Alemania-AEB)
# [[Elizabeth Alexander]] irrati-astronomoa, geologoa, fisikaria (Erresuma Batua, 1908-1958)
# [[Victoria Kaspi]] astrofisikaria (AEB-Kanada, 1967)
# [[Ma Chung-pei]] astronomoa (Txina)
# [[Maud Worcester Makemson]] astronomoa (AEB, 1891-1977)
# [[Ala Masévich]] astronomoa (Georgia, 1918-2008)
# [[Karen Masters]] astronomoa (Erresuma Batua, 1979)
# [[Janet Akyüz Mattei]] astronomoa (Turkia, 1943-2004)
# [[Naomi McClure-Griffiths]] astronomoa (Turkia, 1943-2004)
# [[Susan McKenna-Lawlor]] astronomoa (AEB, 1975)
# [[Karen Jean Meech]] astronomoa (AEB, 1959)
# [[Anja Cetti Andersen]] astronomoa (Danimarka, 1965)
# [[Duília de Mello]] astronomoa (Brasil, 1963)
# [[Ruth Murray-Clay]] astronomoa (AEB, XX.mendea)
# [[Alice Archenhold]] astronomoa (Alemania, 1874-1943)
# [[Anne Archibald]] astronomoa (Kanada- Erresuma Batua, 1976)
# [[Elizabeth Lada]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Nidia Morrell]] astronomoa (Argentina, 1953)
# [[Teresa Lago]] astronomoa (Portugal, 1947)
# [[Gemma Lavender]] astronomoa (Erresuma batua, 1986)
# [[Farzana Aslam]] astronomoa, fisikaria (Pakistan, XX.mendea)
# [[Pauline Barmby]] astronomoa (Kanada, 1972)
# [[Margaret Lindsay Huggins]] astronomoa (Erresuma Batua 1948-1915)
# [[Gemma Lavender]] astronomoa (Erresuma Batua, 1986)
# [[Helen Lines]] astronomoa (AEB, 1918-2001)
# [[Martha Betz Shapley]] astronomoa (AEB, 1890-1981)
# [[Christy A. Tremonti]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Elizabeth Beckley]] argazkilari astronomikoa (Britaina Handia, 1846-1927)
# [[Ewine van Dishoeck]] astronomo eta fisikaria (Herbehereak, 1955)
# [[Kathleen Ollerenshaw]] astronomoa eta matematikaria (Britaina Handia, 1912-2014)
# [[Anna Frebel]] astronomoa (Alemania, 1980)
# [[Alicia M. Soderberg]] astrobomoa (AEB, 1977)
# [[Caroline Furness]] astronomoa (AEB, 1869-1936)
# [[Ethel Bellamy]] astronomo, sismologo (Erresuma Batua, 1981-1960)
# [[Amy Barger]] astronomoa (AEB, 1971)
# [[Yevguenia Bugoslávskaia]] astronomo sobietarra (1899-1960)
# [[Reysa Bernson]] astronomoa (Frantzia, 1904-1944)
# [[Elizabeth Brown]] astronomoa (Erresuma Batua, 1830, 1899)
# [[Miriam Burland]] astronomoa (Kanada, 1902-1996)
# [[María Herreros|Maria Herreros]] ilustratzailea, (Valentzia, 1983)
# [[Yelena Davydova]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1961)
# [[Zoja Grancharova]] gimnasta artistikoa (Bulgaria, 1966)
# [[Natalia Kutxinskaia|Natalia Kuchinskaya]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1949)
# [[Larisa Petrik]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1949)
# [[Dörte Thümmler|Dorte Thummler]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1974)
# [[Klaudia Rapp]] gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Jelena Grosheva]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1979)
# [[Lăcrămioara Filip|Lacramioara Filip]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1973)
# [[Yun Mi Kang]] gimnasta artistikoa (Korea, 1988)
# [[Isabelle Severino]] gimnasta artistikoa (Paris, 1980)
# [[Mo Huilan|Mo Hullan]] gimnasta artistikoa (Txina, 1979)
# [[Xuan Liu]] gimnasta artistikoa (Txina, 1979)
# [[María Teresa Vera]] musikagilea, gitarra-jolea (Kuba, 1895-1965)
# [[Nadine Heredia]] politikaria, Lehen dama (Peru, 1976)
# [[Carolina Malchair]] gimnasta erritmikoa (Malaga, 1982)
# [[Liliana Vitale]] musikagilea, abeslaria (Argentina, 1959)
# [[Rosario Ustáriz Borra]] poeta (Echo, 1927- Jaca, 2009)
# [[Karin Ohlenschläger|Karin Ohlenschlager]] arte kudeatzailea (Alemania, 1959 + Gijon, 2022)
# [[Elise Ray]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1982)
# [[Noor Jordaniakoa]] arkitektoa, erregina ohia (AEB, 1951)
# [[Joyce DiDonato]] mezzosopranoa (AEB, 1969)
# [[Susan Graham]] mezzosopranoa (AEB, 1960)
# [[Simona Amânar]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Amy Chow]] gimnasta artistikoa (Kaliformia, 1978)
# [[Kristen Maloney]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1981)
# [[Tasha Schwikert]] gimnasta artistikoa (Las Vegas, 1984)
# [[Liudmila Yezhova]] gimnasta artistikoa (Mosku, 1982)
# [[Courtney McCool]] gimasta artistikoa (Kansas, 1988)
# [[Patrizia Ciofi]] mezzosopranoa (Italia, 1967)
# [[Miah Persson]] sopranoa (Suedia, 1969)
# [[Karita Mattila]] sopranoa (Finlandia, 1960)
# [[Anne Sofie von Otter]] mezzosopranoa (Suedia, 1955)
# [[Birgitta von Otter]] kazetaria, idazlea (Hungaria-Suedia, 1939)
# [[Vera Rozsa]] abeslaria, kantu-maistra (Hungaria, 1917)
# [[Ileana Cotrubaş]] abeslaria, kantu-maistra (Errumania, 1939)
# [[Hannah Wilke]] artista, performacelaria (AEB, 1940-1993)
# [[Jelena Dolgopolova]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1975)
# [[Rozalia Galiyeva|Rozaliya Galiyeya]] Gimnasta artistikoa (Uzbekistan,1977)
# [[Kim Zmeskal]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1976)
# [[Wendy Bruce]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1992)
# [[Betty Okino]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1975)
# [[Kerri Strug]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1977)
# [[Elena Gómez Servera|Elena Gomez]] gimnasta artistikoa (Manacor, 1985)
# [[Eva Hesse]] eskultorea (Alemania/AEB, 1936-1970)
# [[Yvonne Rainer]] dantzaria, koreografoa (AEB, 1934)
# [[Dorothea Röschmann]] sopranoa (Alemania, 1967)
# [[Teresa Stratas]] sopranoa (Kanada, 1938)
# [[Laura Campos]] gimnasta artistikoa (Merida, 1988)
# [[Barbara Ehrenreich]] saiakeragile eta gizarte ekintzailea (EEBB, 1941-2022)
# [[Silvia Bel]] aktorea (Bartzelona, 1970)
# [[Lucy R. Lippard]] idazlea, arte-kritikaria (AEB, 1937)
# [[Alina Szapocznikow]] eskultorea, holokaustotik bizirik ateratakoa (Polonia, 1926-Frantzia1970)
# [[Nancy Holt]] eskultorea (AEB, 1938-2014)
# [[Beverly Pepper]] eskultorea (AEB, 1922-2020)
# [[Barbara Rose]] arte-kritikaria (AEB, 1936-2020)
# [[Anne Truitt]] eskultorea (AEB, 1921-2004)
# [[Mary Pinchot Meyer]] eskultorea (AEB, 1920-1964)
# [[Lotte Lenya]] abeslaria, aktoreaa (Viena, 1898-1981)
# [[Evelyn Lear]] sopranoa (AEB, 1926-2012)
# [[Gisela May]] aktorea, abeslaria, irakaslea (Alemania, 1924-2016)
# [[Hildegard Knef]] abeslaria, aktorea, idazlea (Alemania, 1925-2002)
# [[Ute Lemper]] aktorea, abeslaria (Alemania, 1963)
# [[Greta Keller]] mezzosopranoa, aktorea (Austria, 1903-1977)
# [[Soile Isokoski]] sopranoa (Finlandia, 1957)
# [[María Cruz Berrocal]] arkeologoa (España. XX. mendea)
# [[Leily Santizo]] abokatua (Guatemala)
# [[Nineth Montenegro]] politikaria (Guatemala, 1957)
# [[Siomara Sosa]] fiskala (Guatemala, 1975)
# [[Lucrecia Hernández Mack]] politikaria (Guatemala, 1973)
# [[Nerea Aresti]] historialaria (Bilbo, 1961)
# [[Ellen Beeman]] idazle, bideojokogilea (AEBo, 1964)
# [[Kathleen Battle]] sopranoa (AEB, 1948)
# [[Zury Ríos]] politikaria (Guatemala, 1968)
# [[Sandra Torres]] politikaria (Guatemala, 1955)
# [[Marta Luxán]] soziologoa (Bilbo, 1970)
# [[Harolyn Blackwell]] sopranoa (AEB, 1955)
# [[Carol Vaness]] sopranoa (AEB, 1952)
# [[Hanna Hammarström]] asmatzailea (tel. kablea) (Suedia, 1829-1914)
# [[Laura Mora]] zinema zuzendaria (Kolonbia, 1981)
# [[Isa Campo]] zinema zuzendaria (Oviedo, 1975)
# [[Susan Tedeschi]] abeslaria (AEB, 1970)
# [[Mary Hallock-Greenewalt]] asmatzailea (siria-AEB, 1871-1950)
# [[Sarah Guppy]] asmatzailea (Britainia, 1770-1852)
# [[Melissa George]] asmatzailea, aktorea (Australia, 1976)
# [[Rachel Blanchard]] aktorea (Kanada, 1976)
# [[Txaro Arrazola]] artista, margolaria (Gasteiz, 1963)
# [[Cristina Lucas]] artista, feminista (Ubeda, 1973)
# [[Laura Mulvey]] zinema feminista teorialaria (Oxford, 1941)
# [[Vi Redd]] jazz abeslaria, saxofoi jolea (AEB, 1928)
# [[Sweet Emma Barrett]] jazz abeslaria, pianojolea (AEB, 1897-1983)
# [[Terin Humphrey]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1986)
# [[Hollie Vise]] gimnasta artistikoa (Texas, 1987)
# [[Renske Endel]] gimnasta artistikoa (Herbereak, 1983)
# [[Dominique Moceanu|Dominique Moceau]] gimnasta artistikoa (Kalifornia, 1981)
# [[Amanda Borden|Amanda Border]] gimnasta artistikoa (Ohio, 1977)
# [[Jaycie Phelps]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1979)
# [[Olesia Dudnik]] gimnasta artistikoa (Ukrania, 1974)
# [[Jadiyetu El Mohtar]] Fronte Polisarioaren Espainiako Ordezkaritzako kidea (Sahara, 1959)
# [[Staša Zajović|Stasa Zajovic]] feminista, giza eskubideen aldeko aktibista (Montenegro, 1953)
# [[Lepa Mladjenovic]] feminista, giza eskubideen aldeko aktibista LGBT (Belgrad, 1954)
# [[Manuela Martelli]] zinema aktore eta zuzendaria (Santiago, Txile, 1983)
# [[Sultana Khaya]] saharar ekintzailea (Sahara ??)
# [[Salma Solaun]] gimnasta erritmikoa (Gasteiz, 2005)
# [[Elena López Riera|Elena Lopez Riera]] zinegilea (Orihuela, 1982)
# [[Martina de Zuricalday]] enpresaburua (Bilbo, 1839-1932)
# [[Isabel Cadenas]] kezetaria, dokumentalista (Basauri, 1982)
# [[Margarita Salaberria Galarraga]] diplomatikoa (Madril?, 1911-2000)
# [[Aline Griffith]] kondesa, espioia (AEB, 1923-2017)
# [[Anne-Marie Ménand]] communarde, Parisko Komunan ibilitako emakumea (Frantzia, 1837- )
# [[Louise Pioger]] communarde, Parisko Komunan ibilitako emakumea (Frantzia, 1848-1920)
# [[Marisa Linton]] Frantziako Iraultzan espezializatutako historiagilea (Erresuma Batua, 1848-1920)
# [[Michèle Riot-Sarcey]] Historia garaikideko eta genero-historiako irakaslea (Frantzia, 1943- )
# [[Emakumeak Parisko Komunan]] (Frantzia, 1871)
}}
=== Hobetuak 2022 ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maite Maruri]] opera abeslaria (Plentzia, 1979)
# [[Maria Angeles Mezkiritz|Maria Angeles Mezkiriz]] nafar arkeologoa (Faltzes, 1929)
# [[María Francés]] nafar aktorea (Tutera, 1887-1987)
# [[Violeta Parra]] abeslaria eta musikagilea (Txile, 1917-1967)
# [[Nekane Sarobe]] bikoizlea (Donostia, 1953)
# [[Consuelo Flecha]] pedagogoa (Bilbo, 1948)
# [[Beatriz Martinez de Antoñana]] aktorea (Araba,1975)
# [[Susan B. Anthony]] feminista eta sufragista (EEBB)
# [[Margot Frank]] Holokaustoaren biktima, Ana Franken ahizpa (Alemania,1926-1945)
# [[Elisabeth Larena]] aktorea (Bizkaia, 1989)
# [[Arantza Idiazabal Gorrotxategi]] irakaslea eta euskaltzain urgazlea (Gipuzkoa, 1945)
# [[Maitane Urbieta]] irratiko kirol-kazetaria eta UEFA Europa Leagueko lehen emakume-berriemailea (Gipuzkoa, 1983)
# [[Blanca Vidal]] aktorea (Bilbo, 1885-1962)
# [[Agustina Aragoikoa]] heroia (Katalunia,1786-1857)
# [[Teresa Aranguren]] Kazetaria (Araba, 1944)
# [[Felisa Mary]] aktorea (Bizkaia, 1892-1956)
# [[Fariba Sheikhan]] aktorea eta abeslaria (Bizkaia, 1988)
# [[Isabel Mellén]] arte-historialaria, ikertzailea eta dibulgatzailea (Araba, 1986)
# [[Maria Moliner]] liburuzaina, filologoa eta hiztegigilea (Zaragoza, 1900-1981)
# [[Alice Stone Blackwell]] feminista, giza-eskubideen defendatzailea (AEB, 1857-1950)
# [[Lucy Stone]] Kazetaria, feminista, abolizionista,sufragista (AEB, 1818-1893)
# [[Rosa Bonheur]] animalia-margolaria eta eskuturagilea (Frantzia, 1822-1899)
# [[Maryse Choisy]] Kazetaria, idazlea eta saiakeragilea (Lapurdi, 1903-1979)
# [[Pilar López Júlvez]] dantzaria eta koreografoa (Gipuzkoa, 1912-2008)
# [[Concepción Aleixandre]] mediku, ginekologo, asmatzaile, zientzialari... (Valentzia, 1862-1952)
# [[María Puy Uitzi]] historialaria (Nafarroa, 1915-2008)
# [[Corín Tellado]] maitasun istorio laburren idazlea (Asturias, 1927-2009)
# [[Matilde Huitzi]] maistra, pedagogoa, abokatua, feminista (Nafarroa, 1980-1965)
# [[Concha Espina]] idazlea (Kantabria, 1869-1955)
# [[Izaskun Uranga]] abeslaria (Bizkaia, 1950)
# [[Ixone Sádaba]] argazkilaria (Bilbo, 1977)
# [[Joaquina Eguaras]] Granadako Unibertsitateko 1. irakaslea, hebraista, arabista (Nafarroa-Granada, 1897-1981)
# [[Sara Baras]] flamenko dantzaria eta koreografoa (Cadiz, 1971)
# [[Ainhoa Garai]] aktorea (Gipuzkoa, 1983)
# [[Laura García]] judo jokalari-paralinpikoa (Nafarroa, 1981)
# [[Marina Ginestà]] Kazetaria, itzultzailea, gerra zibileko militante komunista (Katalunia, 1919-2014)
# [[Axun Aierbe]] itzultzailea (Gipuzkoa,1968-2008)
# [[Amaia Osaba]] piraguista (Nafarroa, 1975)
# [[Fatema Mernissi]] idazlea eta soziologoa (Maroko, 1940-2015)
# [[Eva Gonzalès]] margolaria (Frantzia, 1849-1883)
# [[Maria Luisa Ozaita]] musikagilea eta emakumeek egindako hedapenean aitzindaria (Barakaldo, 1939-2017)
# [[Isabel Fernández Reviriego]] musikaria, ekoizlea eta artista grafikoa (Bizkaia,1979)
# [[Teresa Calo]] aktorea, dramagilea eta gidoigilea (Gipuzkoa, 1955)
# [[Cris Lizarraga]] abeslaria, feminsta eta aktibista (Bizkaia, 1992)
# [[Sonia Ruiz de Azua]] psikologoa, ikertzailea, psikiatria-irakaslea (Bizkaia, 1979)
# [[Begoña Bilbao Alboniga]] idazlea, musikagilea eta euskaralaria (Bizkaia, 1932-2005)
# [[Najat El Hachmi]] idazle amazigha (Katalunia,)
# [[Ellen Ochoa]] astronauta (AEB, 1958)
# [[María Luz Morales]] kazetaria, idazlea (Galizia- Bartzelona)
# [[Cristina Petite]] atleta (Bizkaia,1972)
# [[Irene Loizate]] txirrindularia, duatloilaria (Bizkaia, 1995)
# [[Maritxu Housset]] gomazko paleta pelotaria (Lapurdi, 1981)
# [[Eider Hurtado]] kazetaria (Bizkaia, 1981)
# [[Gina Pane]] artista (Lapurdi, 1939-1990)
# [[Ruth Arnon]] biokimikaria (Israel, 1933)
# [[Andere Arriolabengoa]] bertsolaria (Araba, 1982)
# [[Rosa Chacel]] idazlea (Valladolid, 1898-1994)
# [[Dora Maar]] argazkilaria (Frantzia, 1907-1994)
# [[Maribel Forcadas]] medikua (Zaragoza, 1949-2012)
# [[Eneritz Iturriagaetxebarria]] txirrindularia, zuzendaria (Bizkaia, 1980)
# [[Ziortza Isasi]] txirrindularia (Bizkaia, 1995)
# [[Valentina Tereshkova]] espaiora joandako 1. emakumea (Errusia, 1937)
# [[Izaskun Osés]] paralinpiar atleta (Nafarroa, 1984)
# [[Ziortza Villa]] ultrairaupen-txirrindularia (Bizkaia, 1983)
# [[Penelope Barker]] aktibista (Tearen matxinada) (AEB, 1728-1796)
# [[Susan la Flesche Piccotte]] Ipar Amerikako omaharar natiboa eta 1.mediku indigena (AEB, 1865-1915)
# [[Rosana Ubanell]] kazetaria, eleberrigilea (Nafarroa, 1958)
# [[Julia Juániz]] muntatzailea, zine-zuzendaria eta bideo-artista (Nafarroa, 19??)
# [[Carmen Adarraga]] kirolaria (Gipuzkoa, 1921-2004)
# [[Cristina Pardo]] kazetaria, telebista-aurkezlea (Nafarroa, 1977)
# [[Esther Basurto]] boleibol kirolaria (Gipuzkoa, 1978)
# [[Isabel Urkiola]] arabar esploratzailea (Gasteiz, 1854-1911)
# [[Begoña Pro]] kazetaria eta idazlea (Iruñea, 1971)
# [[Itziar Urretabizkaia]] aktorea (Donostia, 1978)
# [[Maria Abbadia-Ürrüstoi]] idazlea, ekintzaile feminista (Paris, 1837-1913)
# [[Simone Veil]] Holokaustotik bizirik irtendako magistratu eta politikaria (Frantzia, 1927-2017)
# [[Igone Arribas]] gimnasta ohia (Barakaldo, 1983)
# [[Vera Rubin]] astronomoa, aitzindaria (AEB, 1928-2016)
# [[Mary Jobe Akeley]] esploratzailea, alpinista eta argazkilaria (AEB, 1878-1966)
# [[Blanca Castilla de Cortázar]] antropologoa eta filosofoa (Gasteiz, 1951)
# [[Elena Martínez de Madina]] filologoa (Gasteiz, 1962)
# [[Maria Weston Chapman]] abolizionista (AEB, 1806-1885)
# [[Leire Apellaniz]] zinema-ekoizlea (Bilbo, 1975)
# [[Maddi Ariztia]] ipuin bildumagilea, aitzindaria (Lapurdi, 1887-1972)
# [[María Teresa Lozano]] matematikaria, aitzindaria (Iruñea, 1946)
# [[Dorotea Barnés]] kimikaria, aitzindaria (Iruñea, 1904-2003)
# [[Eva Amaral]] abeslaria, konpositorea (Zaragoza, 1972)
# [[Amaia Lasa]] idazlea (Getaria, 1948)
# [[Virginia Apgar]] pediatra, Apgar testaren asmatzailea (AEB, 1909-1974)
# [[Anna Mani]] fisikaria, metereologoa (India, 1918-2001)
# [[Georgia O'Keeffe]] margolaria (AEB, 1887-1986)
# [[Anne Lezea]] gimnasta erritmikoa (Zarautz, 2001)
# [[Oiana Blanco]] judoka (Orio, 1983)
# [[Anne Frank]] alemaniar judu idazlea (Alemania, 1929)
# [[Tessa Andonegi]] aktorea (Donostia 1968, 1983)
# [[Loli Albero]] poeta, idazlea (Iruñea, 1962)
# [[Arantxa Aldalur]] poeta (Azkoitia, 1963)
# [[Olivia Newton-John]] abeslaria, aktorea (Cambridge, 1948-2022)
# [[Regina Salcedo]] idazlea, irudigilea, gidoigilea (Iruñea, 1972)
# [[Regina Araluze]] irrintzilaria (Bermio, 1922-2012)
# [[Olga Holtz]] matematikaria (Errusia, 1973)
# [[Phillis Wheatley]] poesia argitaratutako 1. emakume afroamerikar esklaboa (Afrika/AEB, 1753-1784)
# [[Teresa Lopez de Munain]] aktorea, irakaslea (Bilbo, 1963)
# [[Lizar Begoña]] poeta (Sopela, 1997)
# [[Mertxe Rodriguez]] antzezle eta pailazoa (Lasarte-Oria, 19868)
# [[Maite Gonzalez]] idazlea, itzultzailea (Donostia, 1943)
# [[Olatz Beobide]] aktorea, zuzendaria (Sopela, 1964)
# [[Nerea Elustondo]] bertsolaria, irakaslea (Legazpi, 1981)
# [[Sara Carracelas]] igerilari paralinpikoa (Donostia, 1975)
# [[Aranzazu González]] igerilari paralinpikoa (Donostia, 1981)
# [[Marisa González]] multimedia-artista (Bilbo, 1943)
# [[Mari Carmen Rubio]] arkulari paralinpikoa (Iruñea, 1961)
# [[Pilar Goya]] kimikaria (Gasteiz, 1951)
# [[Elizabeth Kenny]] erizaina, polio tratamentua (erizaina, 1880-1952)
# [[Garazi Kamio]] kazetaria, idazlea (Gipuzkoa, 1979)
# [[Patricia Karrikaburu]] errugbi jokalaria (Zuberoa, 1988)
# [[Emma Fursch-Madi]] sopranoa (Baiona, 1847-1894)
# [[Miriam Arrillaga]] pilotaria (Aginaga, 2000)
# [[Concha Espinosa ]] sindikalista (Bilbo, 1954-2008)
# [[Salome Gabunia]] etnologoa, euskaltzain urgazlea (Georgia, 1951)
# [[Gracianne Hastoy]] eleberrigilea (Oloroe-Donamaria, 1968)
# [[Uxue Juárez]]idazlea, arte-zuzendaria (Iruñea1981)
# [[Amalia Galarraga]] idazlea, feminista (Donostia, 1895-1971)
# [[Gloria Alcorta]] idazlea (Lapurdi-Argentina, 1951-2012)
# [[Arantza Ugalde]] sismologoa (Barakaldo, 1966)
# [[Zinaida Serebriakova]] margolaria (Errusia, 1884-1967)
# [[Siofra O´Leary]] Giza Eskubideen Europako Auzitegiko lehenengo emakume lehendakaria (Irlanda, 1968)
# [[Elena Loyo]] atleta, modelo ohia (Araba, 1983)
# [[Ángeles González-Sinde]] politikaria, gidoilaria eta zinema zuzendaria (Madril, 1965)
# [[Maider Segurola]] kazetaria (Lasarte-Oria, 1982)
# [[Leticia Canales]] surflaria (Bilbo, 1995)
# [[Rosa Elizburu]] irakaslea, alkate ohia (Arrasate, 1958)
# [[Amaia Lanbarri]] futbolaria (Arrigorriaga, 1992)
# [[Lola Rodríguez (aktorea)]] modeloa, aktibista (Las Palmas, 1998)
# [[Esti Markez]] abeslaria (Gipuzkoa, 1999)
# [[Clara Schumann]] piano-jolea, musikagilea (Alemania, 1819-1896)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''abuztua''')===
(Ordena alfabetikoan)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Edurne Garitazelaia]] efef'''SORTUA''' euskaltzalea (Zaldibar, 1926-2005)
# [[Irati Fernandez Gabarain|Irati Fernández Gabarain]] ef--'''SORTUA''' ilustratzailea (Iruñea 1983)
# [[Mercedes Lorenzo]] efef'''SORTUA''' bilbotar ospetsua (Lugo 1915- Arrasate 1996)
# [[Albina Shishova]] gimnasta artistikoa (Ukraina, 1966)
# [[Alexandra Georgiana Eremia]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Alexandra Marinescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1982)
# [[Alice Salomon]] erreformista soziala (Alemania, 1872-1948)
# [[Alicia Pietri de Caldera]] museo zuzendaria, Venezuelako 1. dama (Venezuela, 1923-2011)
# [[Ana Luísa Amaral]] poeta, itzultzailea, irakaslea (Portugal, 1956-2022)
# [[Anabell López]] abeslaria (Kuba, 1963)
# [[Anastasiya Kolesnikova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1983)
# [[Andreea Cacovean]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1978)
# [[Andreea Isărescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1984)
# [[Andreea Munteanu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1998)
# [[Andreea Raducan]] Ginnasta artistikoa (Errumania, 1983)
# [[Andreea Ulmeanu]] Ginnasta artistikoa (Errumania, 1984)
# [[Ángela Irene]] abeslaria (Argentina, 1956)
# [[Anna Chepeleva]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1984)
# [[Anna Grudkó|Ana Grudkó]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1990)
# [[Annia Hatch]] Gimnasta artistikoa (Kuba-EEBB, 1978)
# [[Ashley Miles]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1985)
# [[Ashley Postell]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1986)
# [[Astrid Heese]] Gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Atotoztli II]] erregina azteka (Mexiko, xv. mendea)
# [[Aurelia Dobre]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1972)
# [[Azucena Rodríguez]] film-zuzendaria (Madril, 1955)
# [[Betti Schieferdecker]] Gimnasta artistikoa (Alemana, 1968)
# [[Bi Wenjing]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1981)
# [[Boriana Stoyanova]] Gimnasta artistikoa (Bulgaria, 1969)
# [[Care Santos]] idazlea (Bartzelona, 1970)
# [[Carly Patterson]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1988)
# [[Carmen Ionescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1985)
# [[Cătălina Ponor]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Cecilia Mangini]] Argazkilaria, zinegilea (Erroma, 1927-2021)
# [[Celestina Popa]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1970)
# [[Coco Fusco]] artista bisuala (AEB, 1960)
# [[Corina Ungureanu]] Gimnasta artitikoa (Errumania, 1980)
# [[Courtney Kupets]] gimnasta artistikoa (Texas, 1986)
# [[Cristina Bontaş|Cristina Bontas]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1973)
# [[Cristina Elena Grigoras]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1966)
# [[Dagmar Kersten]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1970)
# [[Daniela Maranduca]] Gimnasta artitikoa (Errumania, 1976)
# [[Diana Morawe]] Gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Diane Schuur]] abeslaria, piano-jolea (AEB, 1953)
# [[Dina Kochetkova]] Gimnasta artistikoa (Mosku, 1977)
# [[Dinah Washington]] abeslaria (AEB, 1937-2018)
# [[Dolores García-Negrete Ruiz Zarco]] politikaria frankismoak eraila (Jaén, 1886-1940)
# [[Dominique Dawes]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1976)
# [[Dora García (artista)]] artista (Valladolid, 1965)
# [[Duan Zhou]] Gimnasta artistikoa (Txina XX.mendea)
# [[Ecaterina Szabo]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1968)
# [[Elena Espinosa]] ekonomialaria eta politikaria (Ourense, 1960)
# [[Elisabeth Altmann-Gottheiner]] ekonomialaria, irakaslea (Alemania, 1874-1930)
# [[Elvira Altés]] kazetaria, irakaslea, genero ikertzailea (Bartzelona, XX. mendea)
# [[Émilie Lepennec|Emilie Lepennec]] Gimnasta artistikoa (Paris, 1987)
# [[Emme (abeslaria)]] aktorea, abeslaria (Argentina, 1982)
# [[Esther Phillips]] abeslaria (AEB, 1935-1984)
# [[Eugenia Golea]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1971)
# [[Eugenia Popa]] gimnasta artistikoa (Bucarest, 1973)
# [[Fernanda Canales]] arkitektoa (Mexiko, 1974)
# [[Florica Leonida]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Francesca Llopis]] margolaria, bideo-artista (Bartzelona, 1958)
# [[Gabriela Potorac]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1973)
# [[Gabriele Faehnrich]] Gimnasta artistikoa (Alemania, 1968)
# [[Germaine Tillion]] etnologoa,erresistentziakoa (Frantzia, 1907-2008)
# [[Gina Gogean]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1977)
# [[Hana Říčná]] Gimnasta artistikoa (Txekia, 1968)
# [[Inga Shkarupa]] Gimnasta artistikoa (Ukaina, 1981)
# [[Ioanna Petrovschi]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1986)
# [[Ionela Loaieş]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Irina Baraksanova|Irina BAraksanova]] Gimnasta artistikoa (Uzbekistan, 1969)
# [[Irina Yarotska]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1985)
# [[Jacqueline Lamba]] margolaria (Frantzia, 1910-1993)
# [[Jekaterina Lobazniuk]] Gimnasta artistikoa (Uzbekintan, 1983)
# [[Jelena Piskun]] Gimnasta artistikoa (Bielorrusia, 1978)
# [[Jelena Produnova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1980)
# [[Jelena Zamolodchikova]] Gimnasta artistikoa (Mosku, 1982)
# [[Jessie Tarbox Beals]] argazkilaria, fotokazetaria (AEB, 1870-1942)
# [[Judith Joy Ross]] argazkilaria (AEB, 1946)
# [[Julia Zenko]] abeslaria, aktorea (Argentina, 1958)
# [[Katie Heenan]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1985)
# [[Kim Kwang-suk (gimnasta)]] Gimnasta artistikoa (Ipar Korea, 1976)
# [[Koko Taylor]] Blues abeslaria (AEB, 1928-2009)
# [[Kristina Pravdina]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1990)
# [[Kui Yuanyuan]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1981)
# [[Larissa Fontaine]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1977)
# [[Laura Cutina]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1968)
# [[Laura Morante]] aktorae, gidoilaria, film-zuzendaria (Italia, 1956)
# [[Lavinia Agache]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1968)
# [[Lavinia Miloşovici]] Gimnasta artistikoa (Errumania,1976)
# [[Léonie Duquet]] Argentinako diktaduran desagertu eta hil zuten moja (Frantzia, 1916-1977)
# [[Leopoldina Núñez Lacret]] musikagilea, irakaslea, gitarra-jolea (Kuba, 1918)
# [[Lilia Podkopayeva]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1996)
# [[Ling Jie]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1982)
# [[Liuba María Hevia]] abeslaria, kantautorea (Kuba, 1964)
# [[Liubov Sheremeta|Liubon Sheremeta]] gimnasta artistikoa (Ukraina, 1980)
# [[Liudmila Yezhova]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1986)
# [[Loredana Boboc]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1984)
# [[Lu Märten]] idazlea, feminista (Alemania, 1879-1970)
# [[Ludivine Furlon]] Gimnasta artistikoa (Nimes, 1980)
# [[Lya Ímber de Coronil]] pediatra (Ukrania-Venezuela, 1914-1981)
# [[María Ángela Nieto]] zientzialaria, ikertzailea (Madril, 1960)
# [[María Eugenia Ibáñez]] kazetaria (Bartzelona, 1946)
# [[Maria Girona i Benet]] margolaria, grabatzailea (Bartzelona, 1923-2015)
# [[María Grever]] musikagilea Mexiko, 1885-1951)
# [[Maria Kriutxkova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1988-2015)
# [[María Luisa Herrera]] arkeologoa (Espainia, 1913-2012)
# [[Maria Mercè Roca]] idazle eta politikaria (Girona, 1958)
# [[Maria Neculita]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1975)
# [[María Soledad Corchón Rodríguez]] Arkeologoa (Santander, 1947)
# [[Marián Farías Gómez]] abeslaria (Argentina, 1944)
# [[Marianela Balbi]] kazetaria (Venezuela, 1963)
# [[Marie Stritt]] aktorea (Austriar Inperioa, 1855-1928)
# [[Martina Jentsch]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1968)
# [[Mary McLeod Bethune]] aktibista (AEB, 1875-1955)
# [[Matilda De Angelis]] abeslaria, aktorea (Italia, 1995)
# [[Maxi Gnauck]] gimnasta artistikoa (Alemania)
# [[Menene Gras]] filosofoa, arte-kritikaria, ikertzailea (Bartzelona, 1957)
# [[Meng Fei]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1981)
# [[Mercedes Oliveira Malvar]] filosofoa (Pontevedra, 1957)
# [[Mihaela Stanulet]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1967)
# [[Milagros Socorro]] kazetaria (Venezuela, 1960)
# [[Mirela Barbălată|Mirela Barbalata]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1967)
# [[Mirela Pasca]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1975)
# [[Mirela Tugurlan]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Mohini Bhardwaj]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1978)
# [[Monica Roșu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Nadia Hategan]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Nancy Wilson (abeslaria)]] abeslaria (AEB, 1937-2018)
# [[Nao Bustamante]] multimedia artista (AEB, 1969)
# [[Natalia Bobrova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1978-2015)
# [[Natalia Ilienko]] gimnasta artistikoa (Kazakhstan, 1967)
# [[Natalia Kalinina]] gimnasta artistikoa (Ukraina, 1973)
# [[Natalia Yurchenko]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1966)
# [[Natalia Ziganshina]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1985)
# [[Nicoleta Daniela Șofronie]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1988)
# [[Oana Ban]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1986)
# [[Olga Bicherova]] gimnasta artistikoa (Mosku, 1967)
# [[Olga Mostepanova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1970)
# [[Olga Rashchupkina]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1984)
# [[Olga Teslenko]] Gimnnasta artiistikoa (Ukaina, 1981)
# [[Paula Heredia]] zinemagilea (El Salvador, 1957)
# [[Pegeen Vail Guggenheim]] margolaria (Suitza-AEB, 1925)
# [[Phoebe Mills]] Gimnasta artistikoa (Illinois, 1972)
# [[Polina Miller]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 2000)
# [[Rachel Tidd]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1984)
# [[Raquel Meller]] kupletista (Tarazona, 1888-1962)
# [[Rosa Bustamante Montoro]] arkitektoa (Madril, 1962)
# [[Rosa María Calaf]] kazetaria (Bartzelona, 1945)
# [[Sabina Cojocar]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1985)
# [[Samantha Sheehan]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1986)
# [[Sandra Mihanovich]] abeslaria, aktorea (Argentina, 1957)
# [[Sandra Uve]] ilustrattzailea, dibilgatzaile zientifikoa (Bartzelona, 1972)
# [[Sara Bendahan]] medikua (Venezuela, 1906-1946)
# [[Sara González]] abeslaria, kantautorea (Kuba, 1949)
# [[Sarah E. Goode]] asmatzailea (AEB, 1855-1905)
# [[Shannon Miller]] gimnasta artistikoa (Estatu Batuak, 1977)
# [[Shemekia Copeland]] Blues-kantaria (New York, 1979)
# [[Silvia Buabent]] politikaria, berdintasunean espezializatua (Madril, 1973)
# [[Silvia Rau]] Gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Silvia Stroescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1985)
# [[Simona Pauca]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1969)
# [[Simona Renciu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1967)
# [[Sofía Ímber]] kazetaria, museo-kontserbadorea (Moldavia-Venezuela, 1924-2017)
# [[Soledad Bravo]] abeslaria (Logroño-Venezuela, 1943)
# [[Tatiana Frolova]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1967)
# [[Tatiana Lysenko (gimnasta)]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1975)
# [[Tatiana Yarosh]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1981)
# [[Teresa Parodi]] kantautorea, politikaria (Argentina, 1947)
# [[Trinidad Taracena del Piñal]] Arkeologoa (Santander, 1926-Ceuta, 2017)
# [[Ulrike Klotz]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1960)
# [[Vanda Hădărean]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1976)
# [[Vera Kolesnikova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1968)
# [[Verónica Condomí]] abeslaria, konpositorea, gitarra jolea (Argentina, 1960)
# [[Viktoria Karpenko]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1984)
# [[Virginia Amposta Amposta]] sindikalista, frankismoak eraila (Bartzelona, 1903-1939)
# [[Virginia Pereira Álvarez]] mediku ikertzailea (Venezuela, 1888-1947)
# [[Xiomara Laugart]] abeslaria (Kuba, 1960)
# [[Yevgueniya Kuznetsova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1980)
# [[Zoila Gálvez]] sopranoa, irakaslea (Kuba, 1899)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''uztaila''')====
(Ordena alfabetikoan)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Arroyo Sagasta]] ef--'''SORTUA''' Irakaslea eta ikertzailea (Aretxabaleta,1983)
# [[Eba Gaminde Egia]] ef--'''SORTUA''' ikertzailea, euskaltzain urgazlea (Mungia, 1968)
# [[Jone Mitxelena]] ----'''SORTUA''' zientzialaria, irakaslea eta ikertzailea (Barakaldo, 1985)
# [[Lurdes Alkorta]] ef--'''SORTUA''' trikitilaria (Azpeitia, 1973)
# [[Maddi Astigarraga]] ef--'''SORTUA''' ilustratzaile zientifikoa (Deba, 1997)
# [[Maria Meharra]] ----'''SORTUA''' kaskaroten erregina (Lapurdi XIX. mendea)
# [[Mentxu Ramilo Araujo]] ef--'''SORTUA''' Wikiemakumea (Gasteiz, 1978)
# [[Vega Asensio]] ef--'''SORTUA''' biologoa, ilustratzailea, ikertzailea (Durango, 1978)
# [[Abigail Hobbs]] Salemgo sorgin prozesuko nerabea (AEB,1678- ? )
# [[Abigail Williams (Salemeko epaiketak)]] Salemgo sorgin epaiketetan akusatua (AEB, 1680-1697)
# [[Adriana Calcanhotto]] abeslari eta konpositorea (Tarragona, 1966)
# [[Agnes Meyer Driscoll|Agnes Meyer]] Kiptografoa (Estatu Batuak)
# [[Aimée Rapin]] margolaria (Suitza)
# [[Aissa Doumara Ngatansou]] ekintzailea (Kamerun, 1972)
# [[Alice Domon]] Argentinako diktaduran desagertu eta hil zuten moja (Frantzia, 1937-1977)
# [[Alicia Sellés Carot]] liburuzaina eta dokumentalista (Castelló, 1977)
# [[Altamira Gonzalo]] jurista, feminista (Zaragoza)
# [[Amalia Avia]] margolaria (Toledo, 1930-2011)
# [[Anastasía Mýskina]] tenislaria (Sobiet Batasuna, 1981)
# [[Ángela Ramos]] kazetaria, erreportaria (Peru)
# [[Anita Malfatti]] margolaria (Brasil, 1889-1964)
# [[Ann Pudeator]] Salemgo sorginkeria prozesuan urkatua (AEB, 1621-1692)
# [[Anna Eriksdotter]] sorgintzat jo eta burua moztuta exekutatua (Suedia, 1624-1704)
# [[Anna Gardell-Ericson]] margolaria (Suedia)
# [[Anna Göldin]] Sorginkeria egotzita burua moztuta exekutatua (Suitza)
# [[Anna Maria Bofarull]] zinemagilea (Tarragona,1979)
# [[Anna Rosina de Gasc]] margolaria (Alemania)
# [[Antonia Maymón|Antonia Maymon]] idazlea, feminista, anarkista (Madril)
# [[Aurora Cáceres Moreno]] idazle, feminista, sufragista (Peru)
# [[Barbara W. Tuchman]] idazle eta kazetaria (Amerikako Estatu Batuak, 1912-1989)
# [[Barbara Walters]] kazetaria, idazlea (EEBB, 1929)
# [[Betty Parris]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatzailea(AEB, 1682-1760)
# [[Bridget Bishop]] Salemgo sorgin epaiketetan exekutatua (AEB, 1632?-1692)
# [[Brita Zippel]] Sorginkeria egotzita burua moztu eta sutan errea (Suedia, 1676)
# [[Candy (Salemgo epaiketak)]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatutako esklabua (AEB,XVII. mendea ?)
# [[Carmen Martínez Sancho]] matematikaria (Toledo)
# [[Carmen París]] abeslari eta konpositorea (Tarragona, 1966)
# [[Carmina Verdú]] gimnasta ohia (Valentzia, 1983)
# [[Catalina Carlota De la Gardie]] Baztanga txertoaren bultzatzailea (Suedia, 1723-1763)
# [[Christiane Amanpour]] kazetaria (Erresuma Batua, 1958)
# [[Cindy Sherman]] argazkilaria eta zinema-zuzendaria (AEB, 1954)
# [[Concha García Campoy|Concha Garcia Campoy]] Kazetaria (Terrasa, 1958)
# [[Cristina Rota]] aktore, arte-dramatiko irakaslea (Argentina, 1945)
# [[Delmira Agustini]] poeta (Uruguai)
# [[Dorcas Hoar]] sorginkeria egotzita zigortua (Beverly, 1634-1711)
# [[Dorothy Good]] Salemgo sorginkeria prozesuan 4 urteko auzipetua (AEB, 1687?)
# [[Draupadi Murmu]] politikaria, tribu-buruzagia, Indiako 1. emakume presidente tribala (India, 1958)
# [[Eglantyne Jebb]] haurren eskubideen defentsa (Erresuma Batua, 1876-1828)
# [[Elena Arregui Cruz-López]] arkitektoa (Irun-Santiago de Compostela)
# [[Eliane Giardini]] aktorea, zinema-zuzendaria (Tarragona, 1966)
# [[Elizabeth Hubbard (Salemeko epaiketak)]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatzaile nagusia (AEB, 1675?-1692etik aurrera)
# [[Elizabeth Jane Gardner]] margolaria (Estatu Batuak-Paris)
# [[Estefanía Chávez Barragán]] arkitektoa, irakaslea (Mexiko)
# [[Esther Koplowitz]] enpresaria (Madril,1950)
# [[Eva Crane]] zientzialaria (Erresuma Batua)
# [[Eva Piquer]] kazetaria eta idazlea (Bartzelona, 1969)
# [[Faith Hill]] abeslaria (EEBB, 1967)
# [[Fanny Elssler]] dantzaria (Austria)
# [[Guirandana de Lay|Guirandina de Lay]] Emagina, sorgintzat jo eta errea (Jaka, 1461)
# [[Haydée Milanés]] abeslaria, konpositorea, moldatzailea eta ekoizlea (Habana, 1980)
# [[Helen Mack Chang]] Myrna Mack Fundazioaren sortzaile (Guatemala)
# [[Helen Vlachos]] kazetaria (Grezia)
# [[India.Arie]] abeslari estatubatuarra (Denver, 1975)
# [[Isabel Azkarate]] argazkilaria, fotokazetaria (Donostia)
# [[Isabel Quintanilla]] margolaria (Madril, 1938-2017)
# [[Jane Wenham (ustezko sorgina)]] emakume akusatua eta askatua (Ingalaterra, ?-1730)
# [[Janet Horne]] Sorginkeria egotzita sutan bizirik errea (Eskozia, 1727)
# [[Jean Adair]] aktorea (Kanada, 1873-1953)
# [[Jeanne Fusier-Gir]] aktorea (Frantzia, 1885-1973)
# [[Juana Martín Manzano]] moda-diseinatzailea (Kordoba, 1974)
# [[Juana Millán|Juana Millan]] inprimatzailea, enpresaburua (Zaragoza)
# [[Juana Mordó]] arte bildumagilea (Tesalonika, 1899-Madril,1984)
# [[Katharina Henot]] posta-burua, sorginkeria egotzita sutan errea (Alemania, 1570-1627)
# [[Laspaulesko sorginkeria prozesua]] 24 emakume urkatuak (Huesca, 1593)
# [[Laura Morera]] ballet dantzaria (Madril, 1977)
# [[Laura Muntz Lyall]] margolaria (Kanada)
# [[Lilia Podkopayeva]] gimnasta (Ukraina, 1978)
# [[Lola Robles]] idazlea eta aktibista (Madril, 1963)
# [[Luciana Aymar]] kirolaria (Argentina, 1977)
# [[Lydia Lunch]] abeslaria, aktorea, idazlea (AEB, 1959)
# [[Margaret Jones]] Emagina, sorginkeria egotzita urkatuz exekutatua (EEBB 1613-1548)
# [[Margaret Scott (Salemgo epaiketak)|Margaret Scott]] Sorginkeria egotzita urkatuz exekutatua (Eskozia, 1615-Salem, 1692)
# [[Margaret Scott Gatty]] botanikaria eta idazlea (Britania Handia, 1809-1873)
# [[Maria Bellonci]] idazlea (Italia, 1902-1986)
# [[María Botto]] aktorea (Argentina, 1974)
# [[María Cabrales]] Kuba independentziaren aldeko protagonista (Kuba)
# [[Maria da Conceição|Maria da Conceicao]] emagina, sorginkeria egotzita sutan errea (Sao Paulo, 1798)
# [[María Eugenia Vaz Ferreira]] irakasle, poeta (Uruguai, 1875-1924)
# [[María Gil Vallejos]] piano-jolea (Alacant, 1892-1981)
# [[María José Gómez Redondo]] artista garaikidea (Valladolig, 1963)
# [[Maria Mercè Cuartiella]] idazlea, antzerkigilea (Katalunia)
# [[Maria Tallchief]] dantzaria (EEBB, 1925-2013)
# [[María Teresa Linares]] musikologoa (Kuba)
# [[Marija Jurić Zagorka|Marija Juric Zagorba]] kazetaria (Kroazia, 1873-1957)
# [[Marta Calamonte]] gimnasta ohia, entrenatzailea, fisioterapeuta (Badajoz,1982)
# [[Martha Corey]] Salemgo sorgin epaiketetan urkatua (AEB, 1619-1672)
# [[Martha Zein]] idazle, narratzaile, zinegile (Alemania, 1962)
# [[Mary Black (Salemeko epaiketak)]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatutako esklabua (AEB,XVII. mendea ?)
# [[Mary Bradbury]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatua (AEB, 1615-1700)
# [[Mary Parker (Salemgo epaiketak)|Mary Parker]] sorginkeria egotzita urkatua (1637-1692)
# [[Mary Pat Gleason]] aktorea eta gidoilaria (AEB, 1950-2020)
# [[Mary Warren]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatzaile nagusiena (AEB, 1674?-1693?)
# [[Matteuccia de Francesco]] sorgintza jo eta sutan errea (Italia, 1428 exekutatua)
# [[Maxine Hong Kingston|Maxime Hong Kingston]] idazlea (EEBB, 1940)
# [[Melissa de la Cruz]] idazlea (Manila-AEB, 1971)
# [[Mercedes Ferrer]] egile abeslaria (Madril, 1963)
# [[Merga Bien]] Sorgintzat jo eta sutan errea (Alemania 1560-1603)
# [[Mia Hamm]] futbolaria (AEB, 1972)
# [[Mia Zapata]] abeslaria (AEB, 1965-1993)
# [[Mira Nair]] zinema zuzendaria (India, 1957)
# [[Mónica Alario Gavilán]] filosofoa eta ikertzailea (Madril)
# [[Myrna Mack]] antropologoa (Guatemala)
# [[Nabyla Maan]] egile abeslaria (Maroko, 1987)
# [[Nancy Usero]] gimnasta ohia, entrenatzailea (Zaragoza, ?)
# [[Narbona Dacal]] Emagina, sorgintzat jo eta errea (Zaragoza, 1498)
# [[Nata Moreno]] zine-zuzendaria, aktorea, ekoizlea (Zaragoza, 1979)
# [[Nazanín Armanian]] idazea eta politologoa (Iran, 1961)
# [[Nora Heysen]] margolaria (Australia)
# [[Nur Levi]] aktorea (Madril, 1979)
# [[Olga Román]] abeslaria eta egile-abeslaria (Madril, 1979)
# [[Olga Wisinger-Florian]] margolaria (Austria)
# [[Paisleyko sorginkeria prozesua]] 7 emakume kondenatuak (Eskozia, 1697)
# [[Pascale Petit (aktorea)]] aktorea (Frantzia, 1938-)
# [[Paula Ortiz]] zine-zuzendaria, gidoilaria, ekoizlea (Zaragoza, 1979)
# [[Paule Minck]] Parisko Komunako iraultzaile feminista (1839 - 1901)
# [[Pendleko sorginkeria prozesua]] 10 urkatu: 9 emakume eta gizon 1 (Ingalaterra, 1612)
# [[Petronilla de Meath]] sorginkeria egotzita sutan errea (Irlanda)
# [[Rebecca Lemp]] Sorginkeria egotzita sutan errea (Alemania, 1550-1590)
# [[Rebecca Nurse]] Salemgo sorginkeria prozesuan exekutatua(AEB, 1621-1692)
# [[Rebecca Walker]] idazlea, feminista (Mississipi, 1969)
# [[Rocío Vitero Pérez|Rocio Vitero Perez]] gizarte langilea eta politikaria (Gasteiz, 1980)
# [[Romola Garai]] aktore britainiarra (1982)
# [[Ruth Osborne (ustezko sorgina)]] hil zuten emakume eskalea (Ingalaterra, 1680-1700)
# [[Sally Salminen]] nobelagilea (Finlandia,1906-1976)
# [[Samlesburyko sorginkeria prozesua]] 20 bat emakume akusatuak (Ingalaterra, 1612)
# [[Sarah Cloyce]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatua (AEB, 1648-1703)
# [[Sarah Good]] Salemgo sorginkeria prozesuan urkatua (AEB, 1653-1962)
# [[Sarah Osborne]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatua (AEB, 1643?-1692)
# [[Sarah Wildes]] Salemgo sorginkeria prozesuan urkatua (AEB, 1627-1692)
# [[Sima Sami Bahous]] NBE Emakumeak-en zuzendaria (Jordania, 1956)
# [[Susana Rinaldi]] aktorea eta tango-abeslaria (Argentina, 1935)
# [[Susannah Sheldon]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatzailea (AEB, 1670?- ?)
# [[Suzana de Moraes]] aktore, zinema-zuzendaria (Brasil, 1940-2015)
# [[Tarsila do Amaral]] margolaria (Brasil, 1886-1973)
# [[Tatiana Bilbao]] arkitektoa (Mexiko)
# [[Tatiana Lióznova]] zinema zuzendaria (Errusia, 1914-2011)
# [[Teresa Duclós]] margolaria (Sevilla, 1934)
# [[Vera Fokina]] ballet dantzaria (1886-1958, Errusia)
# [[Vera Panova]] idazlea eta kazetaria (Errusia, 1905-1973)
# [[Vera Tschechowa]] aktorea, zinemagilea eta ekoizlea (Alemania, 1940)
# [[Victoria Åberg|Victoria Aberg]] margolaria (Finlandia, 1824-1892)
# [[Villanuako sorginak]] Villanuako sorginkeria prozesua (Huesca, XV. mendea)
# [[Wilhelmina Wylie]] igerilaria (Australia, 1984)
# [[Wilmot Redd]] Sorginkeria egotzita urkatua (Salem, 1692)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''ekaina''')====
(ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Colino]] eef--'''SORTUA''' kirolaria, ibiltaria (Durango 2004)
# [[Aitziber Makazaga]] ef--'''SORTUA''' bolaria (Zerain 1976)
# [[Alazne Etxebarria Urizar]] ef--'''SORTUA''' korrikalaria (Santurtzi 1997)
# [[Ane Maruri]] ef--'''SORTUA''' dantzaria eta irakaslea (Bizkaia 1996)
# [[Begoña Guillen]] ef--'''SORTUA''' argazkilaria (Amurrio 1963)
# [[Bernadette Iratzoki Luro]] ----'''SORTUA''' dantzaria, antzerkilaria eta irakaslea (Azkaine, 1959)
# [[Betzaida Urtaza]] ef--'''SORTUA''' idazlea, itzultzailea, editorea (Donostia-Legorreta 1988)
# [[Gabi Etxebarne]] ----'''SORTUA''' idazlea, feminista, serora ohia (Aldude, Nafarroa Beherea 1932)
# [[Garbiñe Alustiza]] ef--'''SORTUA''' bolaria (Zerain 1964)
# [[Lurdes Imaz]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, antzerki zuzendaria eta gidoilaria (Segura 1952)
# [[Margarita Olañeta]] ef--'''SORTUA'' ekintzailea (Ermua 1931)
# [[Olga Uribe]] ef--'''SORTUA''' ehulea (Durango 1958)
# [[Oroitz Jauregi]] ef--'''SORTUA''' Euskaltzain urgazlea (Legorreta 1974)
# [[Patxika Erramuzpe]] ----'''SORTUA''' Abeslaria, ekintzailea (Aldunde. Nafarroa Beherea 1943)
# [[Adelaide Anne Procter]] poeta, filantropoa (Ingalaterra)
# [[Adelina Lopes Vieira]] idazlea, dranagilea (Portugal-Brasil)
# [[Agnes Baltsa]] mezzosopranoa (Grezia)
# [[Alice Rey Colaço]] Ilustratzailea, abeslaria. Portugal
# [[Amelia Orleanskoa]] Portugalgo azken erregina (Frantzia-Portugal)
# [[Amélia Rey Colaço]] aktorea, zuzendaria (Portugal)
# [[Ana Castillo]] idazlea (Chicago, EEBB)
# [[Ana de Gonta Colaço]] eskultorea (Portugal)
# [[André Léo]] Frantziako eleberri eta kazetaria, ekintzaile feminista (1824 - 1900)
# [[Ann Putnam, Jr.]] Salemeko sorgin-epaiketetako lekukoa (AEB)
# [[Anna Waser]] margolaria (Suitza)
# [[Anna Zippel]] sorginkeria leporatuta eraila (Suedia)
# [[Anne de Chantraine]] sorginkeria egotzita sutan erretakoa (Lieja)
# [[Annie Londonderry]] munduari bira egindako txirrindularia (AEB)
# [[Assumpta Roura]] kazetaria eta idazlea (Katalunia)
# [[Barbara Ward]] ekonomialaria, kazetaria eta idazlea (Erresuma Batua)
# [[Beatriz Costa]] aktorea, idazlea (Portugal)
# [[Bessie Rayner Parkes]] poeta, kazetaria, feminista (Alemania-AEB)
# [[Blanca Muñoz]] artista, eskultorea eta grabatzailea (Madril)
# [[Branca de Gonta Colaço]] idazlea, errezitatzailea (Portugal)
# [[Carmen Arozena]] artista, margolaria eta grabatzailea (La Palma)
# [[Carmen Laffón]] artista, margolaria eta eskultorea (Sevilla)
# [[Carola García de Vinuesa]] mediku, zientzialari, irakasle (Espainia-Australia)
# [[Carolina Michaëlis de Vasconcelos]] filologoa, idazlea (Alemania-Portugal)
# [[Caroline de Barrau]] feminista, aktibista (Frantzia)
# [[Caroline Haslett]] ingeniari elektrikari aitzindaria (Erresuma Batua)
# [[Charlotte Saunders Cushman]] aktorea (AEB)
# [[Clémentine Hélène Dufau]] margolaria (Frantzia)
# [[Concepción Bona]] hezitzailea eta ekintzailea (Dominikar Errepublika)
# [[Concha de Albornoz]] intelektual feminista (Asturias)
# [[Conchita Supervía]] mezzosopranoa (Bartzelona)
# [[Corina Freire]] abeslaria, aktorea, enpresaburua (Portugal)
# [[Cynthia Germanotta]] filantropoa, ekintzailea, enresaburua (AEB)
# [[Dinah Craik]] idazlea (Ingalaterra)
# [[Dolores González Pérez]] idazlea (Malaga)
# [[Dora Panofsky]] arte historialaria (Alemania-AEB)
# [[Dorothea Tanning]] margolaria (AEB)
# [[Dorothy Hansine Andersen]] medikua (EEUU)
# [[Eduarda Lapa]] margolaria (Portugal)
# [[Eleanor Pairman]] matematikaria, asmatzailea (Eskozia)
# [[Elizabeth Ann Ashurst Bardonneau]] itzultzailea, aktibista (Ingalaterra)
# [[Elsie Widdowson]] nutrizionista (Erresuna Batua)
# [[Emília de Sousa Costa]] idazlea, feminista (Portugal)
# [[Emily Davies]] sufragista, emakumea unibertsitate eskubide-defensatzailea (Ingalaterra)
# [[Emma Stebbins]] eskultorea (AEB)
# [[Eugénie Le Brun]] intelektual feminista (Frantzia-Egipto)
# [[Eugénie Marie Salanson]] margolaria (Frantzia)
# [[Felícia Fuster i Viladecans]] margolaria eta poeta (Bartzelona-Paris)
# [[Felicia Hemans]] poeta (Ingalaterra)
# [[Fiorenza Cossotto]] mezzosopranoa (Italia)
# [[Franceska Mann]] dantzaria (Polonia)
# [[Frederica von Stade]] mezzosopranoa (AEB)
# [[Geraldine Jewsbury]] eleberrigilea eta kritikaria (Ingalaterra)
# [[Ghada Waly]] politikari eta diplomatikoa (Egipto)
# [[Gina Cigna]] sopranoa (Italia)
# [[Guadalupe Marín]] modeloa eta eleberrigilea (Mexiko)
# [[Hariclea Darclée]] sopranoa (Errumania)
# [[Henriette Michaelis]] hizkuntzalaria (Alemania)
# [[Hoylande Young]] kimikaria (AEB)
# [[Huda Sha'arawi]] aktibista feminista (Egipto)
# [[Irina Vladislavovna Bussen]] minerologoa (Errusia)
# [[Izumi Nakamitsu]] Armagabetzeari lotutako gaiei buruzko Nazio Batuen Bulegoko zuzendaria (Japonia)
# [[Josephine Butler]] feminista eta guzarte erreformatzailea (Erresuma Batua)
# [[Juana Alarco de Dammert]] filantropoa, hezitzailea (Peru)
# [[Júlia Lopes de Almeida]] idazlea, kazetaria, feminista (Brasil)
# [[Julie von May]] sufragista, feminista (Suitza)
# [[Katalina Boloniakoa|Katalina Boloniakoa]] margolaria, idazlea, santa (Bolonia)
# [[Kate Marvel]] zientzilaria (New York EEBB)
# [[Kin Yamei]] doktorea, hezitzailea eta nutrizioan aditua (Txina, EEBB)
# [[Letitia Elizabeth Landon]] poeta (Ingalaterra)
# [[Licia Verde]] astronomoa, fisikaria, irakaslea (Italia)
# [[Lidia Blanco]] filologoa (Burgos)
# [[Lilian Baylis]] britainiar antzerki ekoizle eta zuzendaria
# [[Lola Garrido]] arte kritikaria, komisarioa eta bildumagilea (Donostia)
# [[Lucia Valentini Terrani]] mezzosopranoa (Italia)
# [[Madeleine Pelletier]] psikiatra, aktibista (Frantzia)
# [[Malak Hifni Nasif]] idazle, poeta, maistra (Egipto)
# [[Margarida Lopes de Almeida]] poeta, deklamatzailea, eskultorea (Brasil)
# [[Maria Adelaide Lima Cruz]] margolaria (Portugal)
# [[Maria Archer]] idazlea (Portugal)
# [[María Barbeito]] pedagogo, idazlea (Galizia)
# [[Maria da Cunha]] poeta, kazetaria(Portugal-Brasil)
# [[Maria Jane Jewsbury]] eleberrigilea eta kritikaria (Ingalaterra)
# [[Maria Lamas]] idazlea, kazetaria, ekintzaile politikoa (Portugal)
# [[María Luisa Calero Vaquera]] hizkuntzalaria (Badajoz)
# [[Maria Olga de Moraes Sarmento da Silveira]] idazlea, feminista (Portugal)
# [[María Soriano Llorente]] psikologoa (Valentzia)
# [[María Trinidad Sánchez]] ekintzailea, aberriaren ama (Dominikar Errepublika)
# [[Marie Adelaide Belloc Lowndes]] nobelagilea (Ingalaterra)
# [[Marie La Cécilia]] Frantziako maistra, Komunan aktibista errepublikanoa (1839 - 1922)
# [[Marisa de Leza]] aktorea (Madril)
# [[Martha Carrier]] sorginkeria leporatuta eraila (EEBB)
# [[Mary Eastey]] Salemeko sorgin-epaiketan exekutatua (AEB)
# [[Mary Russell Mitford]] idazlea, dramagilea (Ingalaterra)
# [[Mary Walcott]] Salemeko sorgin-epaiketetako lekukoa (AEB)
# [[Matiel Mogannam]] aktibista, nazionalista (Libano-Palestina)
# [[Matilda Hays]] itzultzaile, idazle, kazetari, aktore (Ingalaterra)
# [[Melissa Aldana]] saxofoi-jotzailea (Txile)
# [[Mercedes Llopart]] sopranoa, irakaslea (Bartzelona)
# [[Mercy Lewis]] Salemeko sorgin-epaiketetako lekukoa (AEB)
# [[Minou Tavárez Mirabal]] filologoa, politikaria (Dominikar Errepublika)
# [[Monica Oliphant]] zientzialari, ikertzailea (Ingalaterra-Australia)
# [[Nabawiyya Musa]]irakaslea, nazionalista, feminista (Egipto)
# [[Natali Germanotta]] moda-diseinatzailea, estilista (AEB)
# [[Natalia Kanem]] UNFPAren zuzendaria (Panama)
# [[Nerilie_Abram]] zientzilaria (Australia)
# [[Nísia Floresta (idazlea)]] idazlea, hezitzailea (Brasil)
# [[Paca Blanco]] ekintzailea (Madril)
# [[Patricia Kraus]] abeslaria, musikagilea, ekoizlea (Milan-Espainia)
# [[Regina Lago García]] pedagogo, psikologo (Palentzia)
# [[Renata Scotto]] sopranoa (Italia)
# [[Rosalba Carriera]] margolaria (Italia)
# [[Ruth Rivera Marín]] arkitektoa (Mexiko)
# [[Safia Zaghloul]] aktibista, politikaria (Egipto)
# [[Sonia Vivas]] pedagogoa, politikaria (Bartzelona)
# [[Tarab Abd al-Hadi]] aktibista feminista, politikaria(Palestina-Egipto)
# [[Valentine de Saint-Point]] idazlea (Frantzia)
# [[Verónika Mendoza]] politikaria (Peru)
# [[Victòria Pujolar Amat|Victoria Pujolar Amat]] margolaria (Bartzelona)
# [[Virgínia Quaresma]] kazetaria, aktibista (Portugal)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''maiatza''')====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Alaitz Biritxinaga]] ef--'''SORTUA''' Txirrindulari epaile eta zuzendaria (Bizkaia 1974)
# [[Angelita Bilbao Bilbao]] efef'''SORTUA''' erizaina, ekintzaile abertzalea (Bilbo 1903-Argentina 1990)
# [[Concha Laca]] efef'''SORTUA''' artisaua, zeramikaria, eskultorea (Madril 1925-Irun 2018)
# [[Estibaliz Urresola Solaguren]] ef--'''SORTUA''' zinema zuzendaria (Laudio 1984)
# [[Haizea Beruete]] efef'''SORTUA''' bertsolaria (Iruñea 1994-2022)
# [[Lina Huarte-Mendikoa]] efef'''SORTUA''' sopranoa (Iruñea 1928-Madril 2017)
# [[Margarita Barainka]] g'''SORTUA''' Gernikako bonbardaketaren lekukoa (Errigoiti 1922)
# [[Acacia Uceta]] poeta (Madril)
# [[Adelaida Abarca Izquierdo]] ekintzailea, kartzelarik ihes egindakoa (Madril)
# [[Adelaida Las Santas]] kazetari eta poeta (Madril)
# [[Alejandra Soler]] maistra errepublikano erbesteratua (Valentzia)
# [[Amanda Jones]] poeta, aktibista, asmatzailea (AEB)
# [[Ana Martínez Collado]] arte estetika eta generoa (Madril)
# [[Ángela García de la Puerta]] Espainiako 1. Fisika eta Kimika katedraduna (Soria)
# [[Ángeles García-Madrid]] idazlea eta presoa (Madril)
# [[Anna Davin]] historialaria, idazlea, feminista( Ingalaterra)
# [[Anna Keichline]] arkitektoa eta asmatzailea (AEB)
# [[Anna Manso Munné]] idazlea, gidoilaria (Bartzelona)
# [[Anna Ruth Fry]] idazlea (Britainia Handia)
# [[Asun Casasola]] genero indarkeriaren aurkako aktibista (Palentzia)
# [[Asunción Bastida]] moda diseinatzailea (Bartzelona)
# [[Aurora Rodríguez Carballeira]] ama eugenesikoa (Galizia)
# [[Barbara Bodichon]] ongilea, eskubideen aldeko aktibista (Erresuma Batua)
# [[Carmen Mir]] moda diseinatzaile (Bartzelona)
# [[Christiana Figueres]] antropologoa, ekonomialaria eta analista(Costa Rica)
# [[Clara Sánchez (idazlea)]] idazlea, Espainaiko zine aditua (Guadalajara)
# [[Concha Alós]] idazlea (Valentzia-Bartzelona)
# [[Consuelo García del Cid Guerra]] idazlea (Bartzelona)
# [[Deepika Kurup]] zientifikoa, asmatzailea (edateko ur garbi 'azkarra') (AEB)
# [[Dorothy Thompson]] kazetaria, idazlea, sufragista, feminista (AEB)
# [[Eldorado Jones]] asmatzailea (hegazkin isilgailua,plantxa elektrikoa)(AEB)
# [[Elena Moncada]] ekintzaile, idazle, prostituzioaren abolizionista (Argentina)
# [[Enriqueta Gallinat]] politikaria, errepresio frankistaren biktima (Bartzelona)
# [[Erna Schneider]] ingenaria, matematikaria eta asmatzailea (AEB)
# [[Ethel Léontine Gabain]] margolaria (Frantzia-Ingalaterra)
# [[Eva Alcón]] errektorea (Castelló)
# [[Flor Cernuda]] preso komunista (Toledo)
# [[Flora Robson]] aktorea (Ingalaterra)
# [[Gema Corredera]] abeslari eta musikagilea (Kuba)
# [[Geneviève de Gaulle-Anthonioz]] Frantziako erresistentziakoa (Frantzia)
# [[Gertrud Bäumer]] aktibista feminista eta politikaria (Alemania)
# [[Gisela Wild]] feminista, kooperatiba-politiketan espezializatua (Argentina)
# [[Gloria Patricia Porras]] abokatu, notario, epaile (Guatemala)
# [[Hannah Slater]] asmatzailea (kotoiaz josteko haria sortzeko metodo berria)(AEB)
# [[Helen Taylor (feminista)]] idazlea, aktorea (Erresuma Batua)
# [[Helen Taylor]] noblea (Ingalaterra)
# [[Helena Lange]] pedagogoa eta emakumeen eskubide defendatzailea (Alemania)
# [[Hilary Wainwright]] kazetaria, ikertzailea, feminista (Ingalaterra)
# [[Hildegart Rodríguez Carballeira]] politikaria, etorkizuneko emakume gisa sortua (Madril)
# [[Ida Henrietta Hyde]] fisiologoa eta asmatzailea (AEB)
# [[Isabel Olesti]] kazetari eta idazlea (Tarragona)
# [[Isabel Risco]] aktorea (Coruña)
# [[Isabel Vicente García|Isabel Vicente Garcia]] ekintzaile komunista (Albacete - Bartzelona)
# [[Jenara Vicenta Arnal Yarza]] 1. Zientzia Kimiko doktorea eta ikertzailea (Zaragoza)
# [[Jessie Boucherett]] emakumeen aldeko aktibista (Ingalaterra)
# [[Joaquina Dorado Pita]] Les Cortseko preso errepublikanoa (Coruña)
# [[Josefa Barba-Gosé Flexner]] zientzialaria (Bartzelona-Filadelfia)
# [[Josefina Amalia Villa]] ekintzailea, preso politikoa (León-Madril)
# [[Joy Mangano]] enpresaria eta asmatzailea (fregona, pertxak) (AEB)
# [[Juana Francisca Rubio]] margolaria eta ilustrailea (Madril)
# [[Judith Malina]] aktorea, ekoizlea eta zuzendaria (Alemania-AEB)
# [[Karen Olsen Beck]] arkitektoa, soziologoa, politikaria eta diplomatikoa (*!)
# [[Laia Berenguer Puget]] Les Cortseko preso sozialista (Bartzelona)
# [[Laura Casielles]] idazlea, poeta (Asturias)
# [[Les Corts emakumeen kartzela]] (Bartzelonako eraikina)
# [[Letizia Battaglia]] kazetari, argazkilari, politikari, editore eta enpresaburua (Italia)
# [[Liane Russell]] genetista, zoologoa (Austria, AEB)
# [[Lidia Guinart]] kazetaria, idazlea eta politikaria (Bartzelona)
# [[Lilí Díaz Rivas]] enpresaburua, idazlea (Galizia)
# [[Lilly Maxwell]] sufragista (Eskozia)
# [[Lina Gálvez]] historialaria, ekonomia feministan aditua (Sevilla)
# [[Lise London]] erresistentzia frantseseko aktibista (Frantzia)
# [[Llum Quiñonero]] kazetaria, ekintzailea, politikaria (Alacant)
# [[Lola Sanjuán]] enpresaburua eta lider feminista (Sevilla)
# [[Magda Bandera]] kazetaria, idazlea(Bartzelona)
# [[Maite Alvarez]] zientzilaria eta ikertzailea (Ermua)
# [[Manolita del Arco]] politikaria, ekintzailea (Bilbo-Madril)
# [[Margarida Abril]] ekintzailea (Katalunia)
# [[María Ángeles Durán]] ikertzailea (Madril)
# [[María Antonia Peña]] errektorea (Cádiz)
# [[María Antonia Zorraquino]] biokimikaria eta ikertzailea (Zaragoza)
# [[Maria Bigordà Montmany]] kataluniar ekintzailea (Ullastre-Tarrasa)
# [[María del Carmen Cuesta Rodríguez|Maria del Carmen Cuesta Rodríguez]]A aktibista (Madril)
# [[Maria Deraismes]] prostituzioaren abolizionista
# [[María Dolores de Pablos]] poeta eta astrologoa (Madril)
# [[Maria Dolors Laffitte]] abeslaria (Bartzelona)
# [[Maria Dolors Renau]] psikologoa, pedagogoa eta politikaria (Bartzelona)
# [[María Elena Moyano]] aktibista (Perú)
# [[María José Figueras]] errektorea (Katalunia)
# [[Maria Lacerda de Moura]] anarkista eta feminista (Brasil)
# [[María Vicenta Mestre Escrivá]] psikologoa, Valentziako Unibertsitateko 1. emakume errektorea (Valentzia)
# [[Marie Killick]] audio-ingeniaria, asmatzailea (gramofonorako zafirozko orratza) (Erresuma Batua)
# [[Marina Vargas]] artista (Granada)
# [[Marisa Mediavilla Herreros]] liburuzaina, dokumentalista, feminsita (Palentzia)
# [[Marjorie Joyner]] asmatzailea (ile kizkur iraunkorrak egiteko makina)(AEB)
# [[Martirio (cantante)|Martirio]] abeslaria (Huelva)
# [[Mary Beale]] margolaria eta erretratista (Ingalaterra)
# [[Mary Dixon Kies]] asmatzailea (kotoiaz josteko haria sortzeko metodo berria) (AEB)
# [[Melania Moscoso]] antropologa, pedagoga, feminista (Bilbo)
# [[Mercedes Fernández-Martorell]] antropologoa (Bartzelona)
# [[Mercedes Núñez Targa]] Las Ventas eta Nazien kontzentrazio-eremuetako preso eta lekukoa (Bartzelona)
# [[Miren Arantza Madariaga Aberasturi]] politikaria eta zuzendari publikoa (Gernika)
# [[Montserrat Minobis]] kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista (Figueras)
# [[Natacha Bustos]] komiki-marrazkilaria (Eivissa)
# [[Nieves Torres]] politikaria, ekintzailea (Madril)
# [[Niña Pastori]] flamenko-kantautorea (Cadiz)
# [[Noeleen Heyzer]] diplomazialaria(Singapur)
# [[Noelia Vera]] kazetaria eta politikaria (Cádiz)
# [[Núria Feliu]] abeslaria eta aktorea (Bartzelona)
# [[Olimpia Altuve]] farmazialaria (Guatemala)
# [[Paz Azzati Cutanda]] Las Ventaseko preso komunista (Valentzia)
# [[Petra Cuevas]] preso komunista (Toledo)
# [[Pilar Aranda Ramírez]] errektorea (Zaragoza)
# [[Pilar López Díez]] maistra, kazetaria, komunikazio eta genero ikertzailea (Asturias)
# [[Rina Lazo]] margolari eta muralista (Guatemala)
# [[Rocio Mora Nieto]] abokatua eta aktibista (Madril)
# [[Rosa Aguilar Chinea]] errektorea (Gomera)
# [[Rosa Aguilar]] politikaria (Kordoba)
# [[Rosa Cremón Parra]] erizaina, ekintzaile antifrankista (Madril)
# [[Rosa Devés]] biokimikaria, akademika eta hezitzailea (Txile)
# [[Sally Alexander]] historialaria, feminista (Ingalaterra)
# [[Sheila Rowbotham ]] historialari feminista sozialista (Erresuma Batua)
# [[Shirley Ann Jackson]] fisikaria, asmatzailea (AEB)
# [[Sofía Moro]] argazkilaria (Madril)
# [[Soledad Murillo]] soziologo feminista, ikertzailea eta politikoa (Madril)
# [[Soledad Real López]] ekintzaile, komunista (Bartzelona)
# [[Susana Blas Brunel]] komisarioa, arte eta feminosmoan aditua (Madril)
# [[Susanna Martín]] ilustratzailea (Bartzelona)
# [[Suzanne Noël]] Zirujau plastikoa (Frantzia)
# [[Teresa Hernández Sagués]] Les Cortseko preso komunista (Avila)
# [[Teresa Rebull]] aktibista politikoa eta kantautorea (Bartzelona)
# [[Teresa Saez Barrao]] aktibista feminista, politikaria (Huesca-Nafarroa)
# [[Trinidad Gallego Prieto]] erizaina, emagina,politikari komunista (Madril)
# [[Valerie Hunter Gordon]] asmatzailea (Erresuma Batua)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''apirila''')====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Antonia Salaberria]] efef'''SORTU''' erraketista (Eibar, 1906-2000)
# [[Aurelia Elkoro-Iturbe]] efef'''SORTU''' erraketista (Eibar 1012-1977)
# [[Haizea Oses]] ef--'''SORTU''' eskalatzailea (Arrasate, 2004)
# [[Irene Sarrionandia]] ef--'''SORTU''' mendi korrikalaria (Deba 1948)
# [[Joana Lasheras]] ef--'''SORTU''' kazetaria EITBn (Iruñea 1980)
# [[Josefina Markina]] efef'''SORTU''' filantropoa (Mallabia 1889-1972)
# [[Julene Bouzo]] ef--'''SORTU''' atleta (Ermua, 2003)
# [[Julia Guerra Lacunza]] efef'''SORTU''' poeta (Iruñea 1953-2008)
# [[María del Villar Berruezo]] efef'''SORTU''' aktorea, dantzaria eta idazlea (Tafalla 1888-1977)
# [[Martija de Jauregui]] XVI. mendeko sendagilea (Nafarroa) '''SORTU'''
# [[Pantxika Urruti]] ef--'''SORTU''' kantaria eta pastoral errejenta (Zuberoa 1955)
# [[Teresa Izu]] margolaria, ilustratzailea (Tafalla) sortu
# [[Adelita Domingo]] pianista, kopla-kantari eta dantzarien maistra(Sevilla)
# [[Aenne Burda]] argitaratzailea, alemaniar ekonomia-mirariaren ikur bat (Alemania)
# [[Amaya Arzuaga]] diseinatzailea eta enpresaburua (Burgos)
# [[Ana María Rodas]] idazlea (Guatemala
# [[Ana Rosa Diego]] zinema-zuzendaria eta gidoilaria (Sevilla)
# [[Angelina Aspuac]] jantzi maien defendatzailea (Guatemala)
# [[Angelina Beloff]] margolaria, grabatzailea eta arte-irakaslea(Errusia-Mexiko)
# [[Asunción Gómez Pérez]] ikertzailea (Badajoz)
# [[Aurelia Gutiérrez-Cueto Blanchard]] pedagogoa(Santander)
# [[Beatrice Hastings]] idazlea(Ingalaterra)
# [[Belén Maya]] flamenko-dantzaria eta koreografoa ( )
# [[Bella Dutton]] tenislaria (Britainia-Espainia)
# [[Bibiana Candia]] idazlea eta kazetaria (Galizia)
# [[Carlota Gurt]] idazlea eta kazetaria (Bartzelona)
# [[Catherine Bauer Wurster]] arkitektoa, etxebizitza publikoaren defendatzailea (AEB)
# [[Catherine Fahringer]] idazlea, aktibista (Estatu Batuak)
# [[Celia Rivas Casais]] kamioilaria, enpresaburua eta ekintzailea (Galizia)
# [[Ch´umilkaj Curruchiche]] abeslaria (Guatemala)
# [[Chona Madera]] idazle kanariarra
# [[Cilly Aussem]] tenislaria (Alemania)
# [[Concha Méndez]] idazlea, poeta eta gidoilaria (Madril)
# [[Concha Monje]] robotika-ikertzailea (Badajoz)
# [[Elena Catena]] filologoa, editorea eta feminista (Salamanca)
# [[Elena Villamandos]] kanariar idazlea
# [[Elvira Dyangani Ose]] Bartzelonako Arte Garaikidearen Museoaren 1. emakume zuzendaria(Kordoba)
# [[Emma Couceiro]] poeta (Lugo)
# [[Enriqueta Martín Ortiz de la Tabla]] irakaslea eta liburuzaina (Badajoz)
# [[Ernestine Rose]] asmatzailea (Polonia)
# [[Eudoxia Píriz]] Medikua (Salamanca)
# [[Fatoumata Diawara]] Maliko aktore eta egile-abeslaria (1982 - )
# [[Francisca Subirana]] tenislaria (Katalunia)
# [[Genie Espinosa]] artista, ilustratzailea (Bartzelona)
# [[Helena Bayona]] dokumentalgilea (Iruña)
# [[Iris Yassmin Barrios Aguilar]] abokatu eta epailea (Guatemala)
# [[Isa Guerra García]] poeta kanariarra (Kanariar uharteak)
# [[Isabel Expósito Morales]] idazlea (Hierro-Kanariak)
# [[Isabel García Hualde]] idazlea (Zarrakaztelu)
# [[Josane Sigart]] tenislaria (Belgika)
# [[Kajsa Ekis Ekman]] kazetari, idazle, ekintzailea (Suedia)
# [[Karma Peiró]] kazetari digitala Adimen Artifizialean aditua (Bartzelona)
# [[La Niña de los Peines]] Kopla-abeslaria (Sevilla)
# [[Las Ventas emakumeen kartzela]] artikulua da.
# [[Laura Fernández]] Idazlea eta kazetaria (Terrassa)
# [[Lenina Amapola García]] idazlea (Guatemala)
# [[Lilí Álvarez]] kirolaria, kazetaria eta Olinpiar jokoetako 1.emakume espainiarra (Erroma-Madril)
# [[Lourdes Pastor]] Kantaria eta aktibista (Kordoba)
# [[Lydia Becker]] Britainia Handiko sufragista, biologoa eta astronomoa (1827-1890)
# [[Madam C. J. Walker]] asmatzailea eta enpresaburua (AEB)
# [[Maddelin Brizuela]] enbaxadorea Bolivian (El Salvador)
# [[Margarita Ucelay]] filologoa, hispanista eta irakaslea (Madril)staño
# [[Marguerite Broquedis]] tenislaria (Frantzia)
# [[Maria Àngels Anglada]] kazetaria, poeta, eleberrigilea (Katalunia)
# [[María Blanca Ferrer García]] Abokatua, idazlea, poeta (Iruñea)
# [[María Blanchard]] margolaria (Santander)
# [[Maria del Carmen Reina Jiménez]] idazlea kanariarra
# [[María Francisca Ulloa del Castillo]] emagina (Utrera)
# [[Maria Furtwängler]] aktore eta medikua (Alemania)
# [[María Josefa Riba]] tenislaria (Katalunia)
# [[María Laffitte]] arte-kritikaria, idazlea, Emakumeen eskubide defendatzailea(Sevilla)
# [[María Rodrigo]] musikagilea, pianista eta irakaslea(Madril)
# [[María Salas Larrazábal]] idazle eta aktibista (Burgos)
# [[Marian Rojas]] mediku psikiatra eta idazlea (Madril)
# [[Maribel Lacave]] idazle kanariarra
# [[Marie Goegg-Pouchoulin]] Suitzako aktibista feminista eta abolizionista (1826-1899)
# [[Marie Vassilieff]] margolaria (Errusua-Frantzia)
# [[Marifé de Triana]] Kopla-abeslaria eta aktorea (Sevilla)
# [[Matilde Coral]] flamenko dantzaria (Sevilla)
# [[Matilde Landa]] politikaria (Badajoz)
# [[Matilde Ras]] grafologoa, idazlea, itzultzailea(Tarragona)
# [[Matilde Ucelay]] Espainiako tituludun 1.emakume arkitektoa (Madril)
# [[Mayte Martín (idazlea)|Mayte Martín]] Las Palmas (Kanariak)
# [[Mayte Martín]] musikagilea, flamenko-abeslaria (Bartzelona)
# [[Melanie Mayron]] asmatzailea eta aktorea (AEB)
# [[Melissa Farley]] psikologo, feminista (AEB)
# [[Mercedes Rodrigo]] Espainiako tituludun 1.emakume psikologoa (Madril)
# [[Merche Esmeralda]] flamenko-dantzaria (Sevilla)
# [[Milagro Almenara Pérez]] Espainiako Gerra Zibilean eraildako farmazialaria (Santander)
# [[Milagros Mengíbar]] flamenko-dantzaria (Sevilla)
# [[Milagros Nuin Monreal]] itzultzailea. (Erriberri-Nafarroa)
# [[Molla Mallory]] tenislaria (Norvegia-AEB)
# [[Morena Herrera]] abortuaren aldeko ekintzailea (El Salvador)
# [[Myriam Palacios]] aktorea (Txile)
# [[Natalia Sosa Ayala]] kanariar idazlea
# [[Norah Borges]] ilustratzailea (Argentina)
# [[Núria Albó]] poeta (Bartzelona)
# [[Nuria Coronado Sopeña]] kazetaria, feminista, abolizionista (Madril)
# [[Olimpia Valencia]] ginekologoa (Galizia)
# [[Oliva Acosta]] zinema-zuzendaria, gidoilaria eta ekoizlea (Cádiz)
# [[Omowunmi Sadik]] asmatzailea (Nigeria)
# [[Patricia Ruiz de Irizar]] farmazialaria eta kooperantea (Iruñea)
# [[Paulina Kellogg Wright Davis]] aktibista, hezitzailea (AEB)
# [[Pepa Chávarri]] tenislaria (Madril)
# [[Pilar Aguilar Carrasco]] idazle, zinemako kritikaria, feminista (Jaén)
# [[Pura Maortua]] antzerki-zuzendaria (Kantabria)
# [[Rafaela Pastor]] aktibista (Malaga)
# [[Rebeca Lane]] abeslaria (Guatemala)
# [[Rita Fernández Queimadelos]] arkitektoa (Galizia)
# [[Rosa Barasoain|Rosa Barasoin]] idazlea (Tafalla)
# [[Rosa Torras]] tenislaria (Katalunia)
# [[Rosa Vergés]] zinema-zuzendaria, gidoilaria eta irakaslea (Bartzelona)
# [[Sabina Spielrein]] psikiatra eta psikoanalista (Errusia)
# [[Salima Ikram]] egiptologoa (Pakistan)
# [[Selena Millares]] kanariar poeta
# [[Simone Iribarne]] tenislaria (Lapurdi)
# [[Sofia Quintino]] Portugalgo mediku, feminista eta errepublikanoa (1879-1964)
# [[Sonsoles Echavarren Roselló|Sonsoles Echavarren]] idazlea eta kazetaria (Iruñea)
# [[Sylvia Ratnasamy]] asmatzailea (Belgika)
# [[Taina Bien-Aimé]] abolizionista
# [[Teresa Zabalza Díez]] musikagilea, musikaria eta musika irakaslea (Iruñea)
# [[Trinidad Lucea Ferrer]] idazlea, poeta eta ilustratzailea (Tutera)
# [[Veena Sahajwalla]] asmatzailea (India-Australia)
# [[Victorina Durán]] margolaria, jantzi-eszenografoa eta diseinatzailea (Madril)
# [[Viera Sparza]] ilustratzailea, idazlea eta umorista grafikoa (Zaragoza)
# [[Virginia Laparra]] fiskal oiha (Guatemala)
# [[Yolanda Castaño]] poeta eta literatura kritikaria (Coruña)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''martxoa''')====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Boni Macarrón]] efef'''SORTU''' martxantera, gozoki saltzailea (Durango)
# [[Carmen Miranda Zubieta]] --ef'''SORTU''' Kultur-ekintzailea (Galdakao)
# [[Elbira Iturri]] ef--'''SORTU''' aktibista (Mundaka)
# [[Eugenia Idoiaga]] efef'''SORTU''' emagina (Forua)
# [[María Ángeles Garai]] efef'''SORTU''' irakaslea, Bizkaiko lehen andereñoa (Bilbo)
# [[Martxelina Lopetegi]] efef'''SORTU''' bertsolaria (Oiartzun 1864-1930)
# [[Tamara Clavería]] ----'''SORTU''' Amuge elkarteko lehendakaria (Bilbo)
# [[Adilia de las Mercedes]] jurista feminista (Guatemala)
# [[Alauda Ruiz de Azúa]] zine-zuzendaria eta gidoilaria (Bizkaia)
# [[Alika Kinan]] Abolizionista (ARgentina)
# [[Almudena Domínguez Arranz]] arkeologoa
# [[Amada López Meneses]] historialari galiziarra
# [[Amalia de Isaura]] aktore komikoa eta kupletista (?)
# [[Amelia Baldeón Iñigo]] arkeologoa (Gasteiz)
# [[Amparo Alonso Betanzos]] adimen artifizialeko ikertzailea(Galizia)
# [[Amparo Cebrián]] pedagogoa (Salamanca)
# [[Ana Delgado Hervás]] arkeologoa (Bartzelona)
# [[Ana María Romero de Campero]] kazetaria, idazlea ekintzailea (Bolivia)
# [[Ángeles Huerta]] zine-zuzendaria (Asturias)
# [[Angelina Vidal]] Portugalgo idazle eta kazetaria (1847-1917)
# [[Anina Ciuciu]] abokatu eta idazle ijitoa (Errumania)
# [[Anne Tyng]] asmatzailea (Txina-AEB)
# [[Anselma de Salces]] Bilbotar ongilea (1815-1885)
# [[Arabako Emakumeen Asanblada]]
# [[Arundhati Bhattacharya]] enpresaburua (India)
# [[Áurea Lucinda Javierre]] artxibozaina eta historialaria (Teruel)
# [[Beatriz Pinheiro]] Portugalgo idazle, poeta, editore eta intelektuala (1871-1922)
# [[Begoña Vila]] astrofisikaria (Galizia)
# [[Berta Wilhelmi]] enpresaburua, hezitzailea, filantropoa eta feminista (Alemania, Granada)
# [[Carla Accardi]] margolari abstraktua (Italia)
# [[Carla Lonzi]] idazlea, arte-kritikaria, feminista (Italia)
# [[Carla Subirana]] zine-zuzendaria (Bartzelona)
# [[Carme Freixa]] kazetaria, feminista, abolizionista (Bartzelona)
# [[Carmen de Zulueta]] idazlea, filosofoa eta irakaslea (Madril)
# [[Carmen García Mateo]] telekomunikazio ingeniaria (Galizia)
# [[Carmen López Alonso|Carmen Lopez Alonso]] historialaria
# [[Carmen Sentandreu Gimeno]] arkeologoa
# [[Carmen Velacoracho de Lara]] Kazetaria (Ciudad Real, 1880-Madril,1960)
# [[Catherine Furbish]] botanikaria (AEB)
# [[Christine Peterson]] estatistikaria, zientzialaria (EEBB)
# [[Chus Gutiérrez]] zine-zuzendaria, gidoilaria eta aktorea (Granada)
# [[Deema Shehabi]] poeta eta idazlea (Kuwait)
# [[Delia Grigore]] filologo ijitoa (Errumania)
# [[Diana Pey]] piano-jotzailea (Madril)
# [[Dolores Cebrián]] irakaslea (Salamanca)
# [[Domitila de Carvalho]] Portugalgo mediku, irakasle eta politikaria (1871-1966)
# [[Elaine N. Aron]] psikologoa (Kalifornia)
# [[Elena Barulina]] botanikaria, genetista eta ikertzailea (Errusia)
# [[Elena Díaz Ereño]] medikua eta irakaslea (Galdakao)
# [[Elena Fortún]] idazlea, haur eta gazte literatura (Madril)
# [[Elena Hernández Sandoica]] historialaria
# [[Elisa Augusta da Conceição Andrade]] Portugalgo lehen emakume medikua (1855-??)
# [[Elisa Garrido González|Elisa Garrido]] historialaria
# [[Elizabeth J. Tasker]] astrofisikaria, idazle zientifikoa eta irakaslea (Britainia)
# [[Elvira Ontañón Sánchez-Arbós]] idazlea, artikulugilea eta pedagogoa (?)
# [[Elza_Dunkels]] Suediako pedagoga
# [[Emma Ihrer]] feminista eta lider sindikala (Alemania)
# [[Esma Redžepova]] abeslari ijitoa (Mazedonia)
# [[Esther Takeuchi]] asmatzailea (AEB)
# [[Fei-fei Li]] konputazioko irakaslea (Txina-AEB)
# [[Fournierreko emakume kartagileak]] emakume langileak (Gasteiz)
# [[Gloria Cabral]] arkitektoa (Brasil-Paraguai)
# [[Gloria Giner de los Ríos García]] irakaslea(Madril)
# [[Glòria Trías Rubiés]] arkeologoa (Bartzelona)
# [[Guiomar Torresão]] Portugaldar idazlea eta feminista (1844-1898)
# [[Halet Çambel]] arkeologaeta Olinpiar Jokoetan lehiatu zen lehen emakume turkiarra, eskriman
# [[Harriet Williams Russell Strong]] asmatzailea (AEB)
# [[Helena Lopes da Silva]] zirujau eta politikaria (Cabo Verde)
# [[Hélène Rioux]] idazle eta itzultzailea (Kanada)
# [[Helene Stöcker]] bakezalea, feminista eta publizista (Alemania)
# [[Isabel Aguirre]] arkitektoa (Galizia)
# [[Isabel García Lorca]] irakaslea eta idazlea (Granada)
# [[Jennifer Miller]] Feminista, artista, idazlea...(EEBB)
# [[Jordina Sales i Carbonell]] historialaria
# [[Josefina Aldecoa]] idazlea eta pedagogoa (Leon)
# [[Juana Capdevielle]] Gerra Zibilean eraildako pedogogo eta liburuzaina (Madril-Galizia)
# [[Juana Romani|Juani Romani]] italiar-frantziar margolaria
# [[Julia Sánchez Carrilero]] arkeologoa
# [[Julia Vigre García]] maistra (Madril)
# [[Julienne Baseke Nzabandora]] aktibista (Kongo)
# [[Julieta Paredes]] feminista komunitarioa (Bolivia)
# [[Juliette Bonheur]] animalia-margolaria (Frantzia)
# [[Katerina Harvati]] paleontologoa, irakaslea eta ikertzailea (Grezia)
# [[La Argentinita]] dantzaria eta koreografoa (Buenos Aires)
# [[Laura de los Ríos Giner]] irakaslea (Granada)
# [[Laura García Hoppe]] margolaria eta idazlea (Malaga)
# [[Leonor Serrano Pablo]] pedagogoa,legelaria, feminista (Ciudad Real-Madril)
# [[Lily Braun]] idazle eta feminista (Alemania)
# [[Linda Braidwood]] arkeologoa
# [[Lita Cabellut]] margolari ijitoa (Espainia)
# [[Lourdes Girón Anguiozar]] arkeologoa (Cadiz)
# [[Maite Larrauri Gómez]] filosofoa, idazlea eta irakaslea (Valentzia)
# [[Manuela Solís]] ginekologoa, Valentziako 1. medikua (Valentzia)
# [[Mapi León]] futbolaria (Zaragoza)
# [[Margarita Ballester Figueres]] poeta, itzultzailea eta irakaslea (Katalunia)
# [[Margarita Sánchez Romero]] arkeologoa (Madril)
# [[Maria Amália Vaz de Carvalho]] Portugalgo idazle poligrafoa, pedagogoa eta poeta (1847-1921)
# [[María Ángeles Pérez Samper]] arkeologoa (Bartzelona, 1949)
# [[María Antonina Sanjurjo Aranaz]] belar-jockey jokalaria (Galizia)
# [[Maria Benedita Mouzinho de Albuquerque de Faria Pinho]] Portugalgo idazle, aktibista errepublikano eta feminista (1865-1939)
# [[María Blázquez|María Blazquez]] idazlea (Extremadura)
# [[María Buj Luna]] liburuzain terueldarra
# [[Maria Clara Correia Alves]] Portugalgo editore, kazetari eta irakasle feminista (1869-1948)
# [[María Cristina Gonzalo Pintor]] arkitektoa (Santander-Madril)
# [[Maria Eugenia Aubet]] arkeologoa (?)
# [[María José Alonso Fernández]] farmakologoa (Leon)
# [[María Juana Ontañón]] arkitekto kanariarra (Tenerife)
# [[María Lacrampe]] erizaina (Madril)
# [[María Sánchez Arbós]] maistra eta pedagogoa (Huesca-Madril)
# [[María Teresa Miras Portugal]] biokimika (Galizia)
# [[María Victoria Lareu]] ikertzailea, auzitegiko medikua (Galizia)
# [[Mariam Kamara]] arkitekto frantziar-nigeriarra
# [[Mariana Angélica de Andrade]] Poeta portugaldarra (1840-1882)
# [[Marie Joséphine Nicolas]] margolari frantziarra
# [[Marisol Soengas]] mikrobiologoa (Galizia)
# [[Marta Moll de Alba]] piano-jotzailea (Kanariak)
# [[Mary Walton]] ingeniaria eta asmatzailea (AEB)
# [[Massouda Kohistani]] aktibista (Afganistan)
# [[Matilde Cantos]] politikaria (Granada)Mpa
# [[Matilde Moliner Ruiz]] liburuzaina eta institutuko katedraduna(Madril)
# [[Mercedes Vegas]] arkeologoa (Bartzelona)
# [[Mercedes Vilanova Ribas]] historialaria eta ikertzailea (Katalunia)
# [[Miren Roji]] musika irakaslea eta piano-jotzailea (Santurtzi, 1917-2018)
# [[Naama Goren-Inbar]] arkeologoa
# [[Nely Reguera]] zine-zuzendaria, gidoilaria eta aktorea (Granada)
# [[Nieves Sánchez Carrilero]] arkeologoa
# [[Noemí Trujillo]] poeta eta idazlea (Bartzelona)
# [[Norma Vázquez]] Bilbon bizi den indarkeria matxistan aditua (Mexiko)
# [[Núria Rafel i Fontanals]] arkeologoa katalana
# [[Ofelia Rey Castelao ]] historialaria,idazlea (Galizia)
# [[Olga Vallespín Gómez]] arkeologoa eta Espainiako lehen urpekari profesionala
# [[Olive Dennis]] ingeniaria, tren diseinu-berrikuntzen egilea (AEB)
# [[Patsy O'Connell Sherman]] asmatzailea (AEB)
# [[Peregrina Quintela Estévez]] matematikaria (Galizia)
# [[Pilar Palomero]] zinemagilea eta idazlea (Zaragoza)
# [[Pilar Pérez Solano]]zinema-zuzendaria, gidoilaria eta ekoizlea (Alacant)
# [[Rachel Zimmerman]] zientzialaria eta asmatzailea (Kanada)
# [[Rilda Paco]] artista, diseinatzailea (Bolivia)
# [[Rita de Morais Sarmento]] Portugalgo lehen emakume ingeniari zibila (1872-1931)
# [[Robin Wall Kimmerer|Robin Wall Kimmerer]] ekologista (EEBB)
# [[Rosa Balaguer Oltra]] Kazetaria (Valentzia)
# [[Rosa María Rodríguez Magda]] filosofoa (Valentzia)
# [[Sally Fox]] asmatzailea (AEB)
# [[Sandra Barrilaro]] argazkilaria eta ekintzailea (Bilbo)
# [[Sandra Sevillano]] mendi korrikalaria (Santurtzi)
# [[Serafina Javierre]] liburuzaina (Tarragona)
# [[Sonia Sánchez]] idazlea, abolizionista (Argentina)
# [[Susan Leeman]] endrokrinologoa (AEB)
# [[Susana Reyes]] dantzari, koreografoa, artista (Ekuador)
# [[Teresa Paneque]] Astronomoa, zientzia-dibulgatzailea (Madril-Txile)
# [[Towanda Rebels]] idazle, komediante, abolizionista, feminista bikotea (Madril)
# [[Vicenta Lorca Romero]] maistra (Granada)
# [[Victoria Cabrera Valdés]] historialaria (Madril)
# [[Violeta Delmonte]] hizkuntzalaria (Argentina-España)
# [[Virginia Auber Noya]] idazlea, itzultzaile (Coruña, 1825-Madril,1897)
# [[Marianne Thyssen]] politikaria (Belgika, 1956)
}}
=== Berriak ===
====Berriak 2022 (Otsaila)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Azpitarte]] ef--'''SORTU''' abeslaria, futbolaria eta aktorea (Bizkaia)
# [[Antonia Salaberria]] efef'''SORTU''' Erraketista (Eibar)
# [[Adelaida de la Calle]] biologoa (Madril)
# [[Adriana Kaplan Marcusán]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Argentina)
# [[Agustina Ruiz Dupont]] fikziozko zientzialaria (Granada)
# [[Aissata Kane]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Gambia)
# [[Alfreda Markowska]] Holokaustoa biziraun zuen emakumea, haur ijito, judu eta alemanak bizirauten lagundu zuena (Polonia)
# [[Alicia Estévez]] Zientzialaria (Pontevedra)
# [[Alicia Hermida]] aktorea (Madril)
# [[Almaclara]] emakume-orkestra taldea (Andaluzia)
# [[Amalia Lobato Rosique]] Gerra zibilean eraildako milizianoa (Murtzia)
# [[Aminata Diop]] mutilazio genitalagatiko lehen errefuxiatua eta aktibista (Mali)
# [[Amparo Soler Leal]] aktorea (Madril)
# [[Ana Locking]] moda-diseinatzailea, enpresaburua eta argazkilaria (Toledo)
# [[Ana Mena]] abeslaria eta aktorea (Malaga)
# [[Angéla Kóczé]] Soziologoa feminista ijitoa (Hungaria)
# [[Ángela López Jiménez]] soziologoa eta feminista (Iruñea)
# [[Angelines Fernández]] aktore errepublikanoa (Madril-Mexiko)
# [[Anika Rahman]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Banglades)
# [[Anna Missuna]] Errusiar geologoa
# [[Antonia Plana]] aktorea (Espainia)
# [[Antónia Pusich]] portugaldar idazle, kazetari eta musikagilea (1805-1883)
# [[Balghis Badri]] feminsta eta aktibista (Sudan)
# [[Beatriz González Calderón]] biolontxelojolea eta orkestra-zuzendaria (Andaluzia)
# [[Binta Jammeh-Sidibe]] emakumeen eskubideen aldeko politikoa (Mauritania)
# [[Blanca Lydia Trejo]] idazlea, aktibista, kantzilerra (Mexiko)
# [[Bogaletch_Gebre]] mikrobiologoa, Emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista eta feminista(Etiopia)
# [[Carmela Nieto]] kazetaria eta idazle feminista (Kuba)
# [[Carmen García Mateo]] zientzialaria (Galizia)
# [[Carmen Herrera (margolaria)|Carmen Herrera]] Kuba-EEBB
# [[Carolina Beatriz Ângelo]] Portugaldar medikua eta feminista, herrialde horretan bozkatu zuen lehen emakumea (1878 - 1911)
# [[Caroline Flack]] telebista-aurkezlea eta irrati esataria (Britainia Handia)
# [[Catalina Martin-Chico]] fotokazetaria (Madril)
# [[Cecilia Seghizzi]] musikagilea, biolin-joleaeta pintorea (Italia)
# [[Ceija Stojka]] ijito margolaria (Austria)
# [[Celia Rico Clavellino]] gidoilasria eta zine zuzendaria(Sevilla)
# [[Charline Effah]] idazlea eta maistra (Gabon)
# [[Chou Kung-shin]] idazlea, historialaria... (Taiwan)
# [[Constanza de Ayala]] Arabako dama (Araba)
# [[Consuelo Díez Fernández]] pianista eta musikagilea (Madril)
# [[Coral del Río Otero]] ekonomialaria eta ikertzailea(Vigo)
# [[Delaine Le Bas]] artista ijitoa (Britania Handia)
# [[Dolores Corbella Díaz]] hizkuntzalaria, akademikoa (Tenerifekoa)
# [[Dolores Corella Piquer]] zientifikoa eta ikertzailea (Valentzia)
# [[Dolores Ruiz Berdún]] zientzia historialaria eta ikertzailea (Espainia)
# [[Dolores Serrano]] pianista, musikagilea eta irakaslea (Cadiz)
# [[Dora Barrancos]] soziologo, historialari, feminista (Argentina)
# [[Dorothy_Reed_Mendenhall]] medika estatubatuarra (Columbus 1874- Chester 1964)
# [[Efua Dorkenoo]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (Ghana)
# [[Elena Gorolová]] indarrez esterilizatutako emakume ijitoa (Txekia)
# [[Elena María Tejeiro]] aktorea (Murtzia)
# [[Elisabeth Guttenberger]] Auschwitz-Birkenau-tik bizirik atera zen emakume ijitoa. (Alemania)
# [[Elvira Quintillá]] aktorea eta abeslaria (Bartzelona)
# [[Emma Kunz]] sendalaria (Suitza)
# [[Estrellita Castro]] abeslaria eta aktorea (Sevilla)
# [[Ethel Brooks]] Soziologo feminista eta ijitoa (AEB)
# [[Eugenia Zuffoli]] abeslaria eta aktorea (Italia)
# [[Eva Villaver Sobrino]] astrofisikaria eta ikertzailea (Palentzia)
# [[Fàtima Bosch i Tubert]] zientzialaria (Girona)
# [[Fatoumata Coulibaly]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (Mali)
# [[Fauziya Kasinga]] emakumeen genital mutilazioa dela eta, AEBko lehen errefuxiatua (Togo)
# [[Florence Price]] orkestra garrantzitsu batek jo zuen lehen musikagile afroamerikarra (AEB)
# [[Fran Hosken]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista ()
# [[Fran Hosken]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (EEBB)
# [[Francisca de Assis Martins Wood]] Lehen aldizkari feministaren argitaratzailea (Lisboa, 1802-1900)
# [[Gavina Viana Viana]]ekintzaile antifaxista (Donostia-Bartzelona)
# [[Gina Ranjičić]] lehenengo ijito idazlea (Serbia)
# [[Gisela Bock ]] historialaria (Alemania)
# [[Hanna Neumann]] matemarikaria (Alemania)
# [[Imperio Argentina]] aktorea, abeslaria eta dantzaria (Argentina)
# [[Inés Núñez de la Parte]] abokatua, kontseilaria eta goi-zuzendaria (Bilbo)
# [[Inna Modja]] ablazioaren kontrako ekintzailea (Mali)
# [[Isabel Parra]] kantautorea eta folklorista (Txile)
# [[Isabel Rodà de Llanza]] epigrafialaria eta arkeologoa (Bartzelona)
# [[Isabelle Stengers]] Bruselako filosofoa (Belgika)
# [[Isatou Touray]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (GAmbia)
# [[Jaha_Dukureh]] giza eskubideen aldeko aktibista (Gambia)
# [[Jane Richardson]] biofisikoa eta Richardson biogramen asmatzailea (AEB)
# [[Javiera Parra]] musikaria eta abeslaria (Txile)
# [[Juana Goizueta Vértiz]] Kontituzio Zuzenbideko irakaslea (Nafarroa)
# [[Julia Lajos]] aktorea (Valladolid)
# [[Julia Robinson]] estatubatuar matematikaria (Misuri)
# [[June Crespo]] artista (Iruñea, 1982)
# [[June Eric-Udorie]] ablazioaren kontrako ekintzailea (Irlanda)
# [[Katarina Taikon]] idazle ijitoa (Suedia)
# [[Laura_Mersini-Houghton]] kosmologa eta fisika teoriko albano-estatubatuarra (Tirana)
# [[Layli Miller-Muro]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (AEB)
# [[Leah Manning]] Politikari britainiarra, giza eskubideen aldeko ekintzailea (Erresuma Batua)
# [[Leena Yadav]] zinema-zuzendaria (India)
# [[Leonore Davidoff]] historialaria, feminista (AEB)
# [[Leyla Hussein]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Somalia)
# [[Lidia Cao]] ilustratzailea eta muralista (Galizia)
# [[Lily van Angeren-Franz]] Auschwitz-Birkenau-tik bizirik atera zen emakume ijitoa. (Alemania)
# [[Loral O'Hara]] ingeniaria eta astronauta NASAn (AEB))
# [[Louise Jopling]] margolaria (Erresuma Batua)
# [[Ma Thida]] Kontzientzia preso ohia eta idazlea (Birmania)
# [[Mae Azango]] Kazetaria eta emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Liberia)
# [[Marcia_Neugebauer]] geofisika estatubatuarra (AEB)
# [[Margaret Bonds]] musikagilea (AEB)
# [[Margarita Comas Camps]] pedagogoa (Menorca-Erresuma Batua)
# [[Mari Carmen Díaz de Mendoza]] aktorea (Madril)
# [[María Banquer]] aktorea (Espainia)
# [[María Bru]] aktorea (Valentzia)
# [[María de Sarmiento y Castilla]] Arabako dama (Araba)
# [[María Dolores Gispert Guart]] bikoizketa aktorea eta irrati esataria (Katalunia)
# [[María Eva Istúriz García|María Eva Istúriz Garcia]] Berdintasunerako teknikaria (Iruñea)
# [[Maria Federici]] komunista, politikaria (Italia)
# [[María Inmaculada Paz-Andrade]] zientzialaria (Galizia)
# [[María Itziar Urrutia San Antón]] arkitektoa eta zuzendari exekutiboa (Malaga)
# [[María Matilde Almendros]] irrati esataria eta aktorea (Katalunia)
# [[María Ripoll]] zinegilea (Bartzelona)
# [[María Ruiz de Gauna]] XV.mendeko emakumea (Gasteiz)
# [[María Teresa Ruiz Cantero]] mediku eta ikertzailea (Melilla)
# [[Maria Veleda]] Portugalgo ekintzaile feminista eta errepublikanoa (1871-1955)
# [[Mary Nash]] historialaria (Irlanda-Katalunia)
# [[Maya Burhanpurkar]] ikertzaile kanadiarra (Ontario)
# [[Melanie Spitta]] zinema zuzendari ijitoa (Belgika)
# [[Mónica Ramos Toro]] antropologoa (Madril)
# [[Nahid Toubia]] Sudaneko lehen emakume-zirujaua eta EGM ikerketan ezpezializatutako aktibista (Sudan)
# [[Najat Maalla M'jid]] NBE Idazkari Nagusiaren Ordezkari Berezia Haurren aurkako Indarkeriari buruzkoa (Maroko)
# [[Nilde Iotti]] politikari komunista (Italia)
# [[Nina Dudarova]] hizkuntzalari ijitoa, erromanieran alfabetatzea (Rusia)
# [[Nitza Margarita Cintron]] medikua (Puerto Rico)
# [[Olayinka Koso-Thomas]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Nigeria)
# [[Panna Cinka]] biolin-jotzailea ijitoa (Hungria)
# [[Pastora Filigrana García]] ijito sindikalista feminista (Sevilla)
# [[Pastora Imperio]] dantzaria (Sevilla)
# [[Pepita de Oliva]] ijito dantzaria, Europan ezaguna (Málaga)
# [[Pratibha Parmar]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Nairobi)
# [[Regina de Lamo]] 98.ko belaunaldiaren idazle anarkista (Jaén)
# [[Rita Montagnana|Rita Montagnama]] Komunista, politikaria (Italia)
# [[Romila Thapar]] historialaria (India)
# [[Rosa Cortés]] 1749ko ijitoen kontrako Sarekada Handian atxilotua (Granada)
# [[Rosa Taikon]] ijito zilargin eta aktorea (Suedia) Gina Ranjičić
# [[Rosario García Ortega]] aktorea (Argentina)
# [[Sagrario Ruiz Elizalde]] maistra eta hezkidetzan erreferentea (Nafarroa)
# [[Saioa Mantzisidor Zilloniz]] nekazaria eta enpresaburua (Bizkaia)
# [[Sandy Powell]] jantzi-diseinatzailea (Britainia Handia)
# [[Shu Otero]] komikigilea (Sunbilla, Nafarroa garaia)
# [[Silvia Agüero]] ijito idazlea, ijitoen memoria berreskuratzen duena (Madril)
# [[Sister Fa]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (Senegal)
# [[Sonia Contera]] fisikaria eta nanoteknologoa (Madril)
# [[Soraya Post]] eurodiputatu ijitoa (Suedia)
# [[Tarsy Carballas]] zientzialaria (Galizia)
# [[Teresa Margarida da Silva e Orta]] lehen emakume eleberrigilea portugesez (1711-1793)
# [[Teresa Mattei]] ekintzaile komunista, feminista (Italia, 1921-2013)
# [[Teresa Noce]] italiar politikaria (1900-1980)
# [[Teresa Sánchez de Bilbao]] XV.mendeko emakumea (Gasteiz)
# [[Teresa Vinyoles Vidal]] historialaria (Bartzelona)
# [[Thais_Russomano]] Brasildarra medikuntza aeroespazialean espezializatuta (Porto Alegre)
# [[Vanderlan da Silva Bolzani]] Kimikaria (Brazil)
# [[Věra Bílá]] ijito abeslaria (Txekia)
}}
====Berriak 2022 (Urtarrila)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aitziber Urrutia]] ----'''SORTU''' Eskalatzailea (Bizkaia)
# [[Alazne Belar]] ef--'''SORTU''' erizaina eta ikerlaria (Atxondo, Bizkaia)
# [[Belén Bengoetxea]] ef--'''SORTU''' Ikertzailea eta EHUko irakaslea (Durango)
# [[Elena Uriz]] ef--'''SORTU''' irakaslea, aktorea, dantzaria, musikaria (Iruñea)
# [[Maixux Rekalde]] efef'''SORTU''' Bakezalea eta euskaltzaile (Oiartzun)
# [[Mercedes Arbaiza]] ----'''SORTU''' Historialaria eta EHUko irakaslea (Bilbo)
# [[Pilar Narbaiza]] efef'''SORTU''' erraketista eta sukaldaria (Mallabia)
# [[Uxue del Río]] ef--'''SORTU''' artista, irudigilea eta diseinatzaile grafikoa (Donostia)
# [[Adelaide Cabete]] Ginekologo feminista, framazona eta errepublikanoa (Portugal, 1867-1935)
# [[Adele Bianchi]] geografoa (Italia)
# [[Aida Peláez de Villa Urrutia]] idazlea,kazetaria, sufragista. (Kuba)
# [[Amalia Mallén|Amalia Mallén de Ostolaza]] saiakeragilea, itzultzailea, sufragista (Kuba)
# [[Ana de Castro Osório]] Portugalgo idazlea, feminista eta militante errepublikanoa(1872-1935)
# [[Ana Maria Lajusticia]] kimikaria, dietetikan eta nutrizioan aitzindaria (Madril)
# [[Ana Revenga]] ekonomialaria (Espainia)
# [[Ángela Molinuevo y Longuebau]] XIX. mendeko karitatea (Gasteiz)
# [[Ángeles Flórez Peón]] bizirik dagoen azken miliziano sozialista (Asturias)
# [[Angélica Morales |Angélica Morales ]] idazlea, aktorea (Teruel, 1970)
# [[Ann Rose Nu Tawng]] bakezalea, erizaina BBC 100 women sariduna (Birmania)
# [[Antonella Picchio]] Ekonomialari feminista (Italia)
# [[Arantxa Rodríguez Álvarez]] ekonomialari feminista (Bilbo)
# [[Arantza Chacón Ormazabal]] ikertzailea, Zehar Errefuxiatuak (Gasteiz)
# [[Asunción Ruiz]] ingurumen teknikaria (Madril)
# [[Aurelia Castillo de González]] idazle eta itzultzailea (Kuba)
# [[Aurora Villar Buceta]] kazetaria (Kuba)
# [[Belén Franch Gras]] zientzialaria (Valentzia)
# [[Belén Frau Uriarte]] ekonomilaria, Espainaiako CEOko eta munduko komunikazioko zuzendaria (Bilbo)
# [[Belén Landáburu]] abokatu eta politikoa (Burgos)
# [[Bianca Maria Meda]] moja eta musikagilea (Italia)
# [[Blanca de los Ríos]] idazlea eta literatura kritikoa (Sevilla)
# [[Camille Kouchner]] Zuzenbide pribatuko irakaslea, abokatua (Frantzia)
# [[Carmen Serdán Alatriste]] iraultzailea (Mexiko)
# [[Catalina Bárcena]] aktore kubatarra (Kantabria)
# [[Consuelo Uranga]] komunista (Mexiko)
# [[Cristina Borderías]] Historialaria (Katalunia)
# [[Cristina Carrasco]] ekonomilari feminista (Txile-Bartzelona)
# [[Cynthia Cockburn]] antimilitarista feminista eta akademikoa (Britania Handia)
# [[Diane Elson]] ekonomilari feminista (Erresuma Batua)
# [[Digna Collazo]] sufragista (Kuba)
# [[Domitila García de Coronado]] editorea, idazlea (Kuba)
# [[Elena Salvador]] aktorea (Madril)
# [[Elisa Garrido Moreno]] ikertzailea, unibertsitateko irakaslea (Valentzia)
# [[Elisa Garrido]] espainiar militante antifaxista (Zaragoza)
# [[Elisa Mújica]] Idazlea (Kolonbia, 1918-2003)
# [[Elisa Soriano Fisher]] mediku-oftalmologoa eta feminista (Madril)
# [[Élisabeth Chaplin]] margolaria (Frantzia, 1890-Italia, 1982)
# [[Ella Fontanals-Cisneros]] enpresaria eta arte-bildumagilea (Kuba)
# [[Elva Raquel Gómez]] kitxua idazlea (Argentina)
# [[Elvira de Hidalgo]] Sopranoa eta kantu-maistra (Teruel)
# [[Erika Aifan]] ustelkeriaren aurkako epailea (Guatemala)
# [[Esperanza Molina Cubillo]] idazlea eta antropologoa (Madril)
# [[Esther Chapa]] sufragista (Mexiko)
# [[Eva Celada]] kazetaria, idazlea eta gastronomoa (Palentzia)
# [[Eva Gancedo]] musikagilea, filmetako soinu-bandetan espezializatua (Madril)
# [[Fanny Garrido]] idazle galiziarra
# [[Fátima Báñez]] legelaria, politikaria eta ekonomilaria (Huelva)
# [[Fatima Singhateh]] Haurren salerosteka eta explotariari buruzko Nazio Batuen Errelatore Berezia (Gambia)
# [[Francia Márquez]] ekintzaile feminista (Kolonbia)
# [[Gisela Vaquero]] bideojokogilea (Girona)
# [[Henriette d'Angeville]] Mont Blanc igo zuen bigarren emakumea (Frantzia)
# [[Hermila Galindo]] politikaria, kazetaria eta ekintzaile feminista (Mexiko)
# [[Hortensia Gelabert]] aktore kubatarra Espainian (Espainia)
# [[Ingrid Robeyns]] filosofo eta ekonomialari feminista (Lovaina, Belgika)
# [[Irene González]] Futbolaria (Coruña, 1909-1928)
# [[Isabel Margarita Ordetx]] idazlea, (Kuba)
# [[Isabel Oyarzábal]] itzultzailea, kazetaria, idazlea, aktorea eta diplomatikoa(Malaga)
# [[Isabella Leonarda]] moja eta musikagilea (Italia)
# [[Jamila Medina Ríos]] idazlea (Kuba)
# [[Josefina Blanco]] aktorea (Leon)
# [[Josefina Gómez Mendoza]] geografo eta idazlea (Madril)
# [[Julia Peguero Sanz]] maistra eta feminista (Zaragoza)
# [[Justa Montero]] aktibista feminista (Bartzelona)
# [[Kate Young]] gizarte-antropologoa (Erresuma Batua)
# [[Laila Haidari]] ekintzailea 100 Women BBC sariduna (Agfanistan)
# [[Leonor Taboada]] kazetaria, idazlea eta ekintzaile feminista
# [[Lourdes Beneria]] ekonomialari feminista (Katalunia)
# [[Lucía López Marco]] albaitaria (Zaragoza)
# [[Manuela Vargas]] flamenko dantzaria (Sevilla, 1941 - Madril, 2007)
# [[Margarita Manso]] 27ko belaunaldiko margolaria (Valladolid, 1908-Madril,1960)
# [[Mari Carmen Martínez Chamorro]] medikua (León)
# [[María Ángeles Pérez López|Maria Ángeles Pérez López]] poeta (Valladolid)
# [[María Cancio]] aktorea (Madril)
# [[María del Adalid]] margolari galiziarra (
# [[María Espinosa de los Monteros]] emakumeen eskubide zibil eta politikoen aldeko aktibista (Malaga)
# [[María Fernanda Ladrón de Guevara]] Aktorea (Madril)
# [[María Guerrero López]] aktorea (Madril)
# [[María Guerrero]] Aktore eta enpresaburua (Madril)
# [[María José Vázquez]] GIB/HIES ekintzailea (Bartzelona)
# [[María Josefa Patricia Muñoz y Jarabeitia]] filantropoa (Bilbo)
# [[María Martos]] Feminista (Madril)
# [[María Muñoz de Quevedo]] piano-jotzailea
# [[Maria Teixidor i Jufresa]] enpresari eta abokatua (Katalunia)
# [[María Teresa Gavarró Castelltort]] pedagogoa(Katalunia)
# [[María Tubau]] aktorea (Madril)
# [[María Villar Buceta]] kazetaria, poeta, ekintzailea (Kuba)
# [[Maria Xaveria Perucona]] moja eta musikagilea (Italia)
# [[Marta Álvarez Guil]] legelaria (Madril)
# [[Matilde de la Torre]] kazetari eta politikaria (Burgos)
# [[Matilde Díez]] aktorea (Madril)
# [[Matilde Rodríguez Cabo]] mediku, psikiatra, idazlea, feminista, sufragista eta aktibista (Mexiko)
# [[Maud de Boer-Buquicchio]] Haurren salerosteka eta explotariari buruzko Nazio Batuen Errelatore Berezi oiha (Herbehereak)
# [[Michelle Perrot]] historialaria (Frantzia)
# [[Natália Pasternak|Natalia Pasternak]] biologoa BBC 100 women sariduna (Brasil)
# [[Négar Djavadi]] eleberrigilea, zinemagilea (Iran/Frantzia)
# [[Nerea Luis]] informatika ingeniaria (Madril)
# [[Nieves Quintana]] Nekazaria (Araba)
# [[Nilofar Bayat]] afganistar abokatua eta saskibaloi jokalaria (Kabul)
# [[Reem Alsalem]] Emakumeen kontrako indarkeriari buruzko Nazio Batuen Errelatorea (Jordania)
# [[Reyna Pastor]] historialaria (Argentina)
# [[Rosa García-Malea López]] lehen emakume kaza-pilotua (Almeria)
# [[Rosika Schwimmer]] kazetaria, idazlea, sufragista (Budapest)
# [[Sabine Weiss]] Argazkilaria (Frantzia)
# [[Sara Baartman]] esklaboa (Afrika)
# [[Serafina Núñez]] idazle kubatarra
# [[Susanna Minguell]] filosofo eta idazlea (Bartzelona)
# [[Tlaleng Mofokeng]] mediku, hizlari, idazle eta emakumeen eskubideen eta sexu eta ugalketa-osasunaren aldeko aktibista BBC 100 women sariduna (Hegoafrika, 1980)
# [[Trinidad Arroyo]] Espainian lan egin zuen lehen oftalmologoa (Palentzia)
# [[Virginia Eubanks]] politologoa (AEB)
# [[Virginia Torrecilla]] futbolaria (Mallorca)
# [[Virginie Demont-Breton]] margolaria (Frantzia, 1859-1935)
# [[Winnaretta Singer]] musika mezenas (Paris)
# [[Zeltia Montes Muñoz]] musikagilea, filmetako soinu-bandetan espezializatua (Madril)
}}
=== Berriak ===
====Berriak 2021 (urria, azaroa, abendua)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aitziber Olaizola]] ef--'''SORTUA''' bolaria (Elgoibar 1974)
# [[Amaia Lejarreta]] ef--'''SORTUA''' artista, makillatzailea (Durango 1983)
# [[Anttoni Etxeberria]] efef'''SORTUA''' tabernaria (Hondarribia 1914-2020)
# [[Begoña Gorospe]]----'''SORTUA''' feminista, zinegilea (Hernani 1942)
# [[Frantxiska Iragorri]] efef'''SORTUA''' Abertzale, ekintzailea (Oiartzun, 1920-2019)
# [[Garbiñe Larrea |Garbiñe Larrea Iturralde]] ef--'''SORTUA''' Naturopata (Urnieta 1976)
# [[Hipolita Ibaibarriaga]] ef--'''SORTUA''' erreketista (Ermua 1914- Bartzelona 1939)
# [[Itziar Ugarte]] ef--'''SORTUA''' Kazetaria eta idazlea (Oñati 1995)
# [[Junkal Guerrero]] ----'''SORTUA''' musikaria (Andoain 1968)
# [[Leire Vargas]] ef--'''SORTUA''' bertsolaria, idazlea eta itzultzailea (Durango 2002)
# [[Lide Urrestarazu]] ef--'''SORTUA''' mendi lasterkaria (Ordizia 1999)
# [[Maria Angeles Esnaola]] efef'''SORTUA''' Maistra abertzalea (Ormaiztegi 1924-2017)
# [[María Bravo]] ----'''SORTUA''' sopranoa (Portugalete 1952)
# [[María Goiricelaya Burón]] ef--'''SORTUA''' aktorea, antzerki-zuzendaria (Bilbo 1983)
# [[Maria Rosario Arrizabalaga]] efef'''SORTUA''' Mariarro bezala ezagunagoa, feminismoa eta justizia soziala bizi-ardatz izan zituen gizarte-ekintzailea (Ermua 1949- Donostia 2021)
# [[Maribel Aiertza]] ef--'''SORTUA''' euskal idazlea (Etxebarria 1962)
# [[Rosario Zubizarreta]] efef'''SORTUA''' erraketista (Ermua 1918-2002)
# [[Shandra Martínez]] ----'''SORTUA''' artista, ilustratzailea. (Errenteria1977)
# [[Susana Serrano]] ef---'''SORTUA''' Unibertsitateko irakaslea (Elorrio)
# [[Tere Jaio]] efef'''SORTUA''' aktorea, bikoiztailea. (Gernika)
# [[Teresa Murga]] efef'''SORTUA''' (Markina-Xemein 1910-2015)
# [[Abia Akram|Abia Akra]] aktibista (Pakistan)
# [[Aida Lafuente]] politikari ekominista (León)
# [[Al Khadra Mabrook]] Saharar poeta (Sahara)
# [[Alice Neel]] margolari erretratugile estatubatuarra (1900 - 1984)
# [[Amaia Bono]] antzerki aktorea (Gasteiz, 1989)
# [[Amaia Nausia]] historialaria (Iruñea)
# [[Amalia Domingo Soler]] Idazlea, espiritista (Sevilla, 1835-Bartzelona,1909)
# [[Ana Santos Payán]] idazlea, poeta, editorea (Guadalajara, 1972-Almeria, 2014)
# [[Ana Teresa Diego]] Argentinan atxilotu-desagertua (Argentina)
# [[Andrea Ixchíu]] kazetaria (Guatemala)
# [[Antonia Adroher Pascual]] maistra, pedagogoa eta politikaria (Girona)
# [[Araceli Sánchez Urquijo|Araceli Sanchez Urquijo]] bide, ubide eta portuetako ingeniaria (Sestao)
# [[Azucena Villaflor|Azuzena Villaflor]] Maiatzeko plazako ekintzailea (Argentina)
# [[Belén Nevado]] aktorea, feminista (Gasteiz, 1969)
# [[Berta Arocena de Martínez Márquez]] Kazetaria, feminista (Habana, 1901-1956)
# [[Blanca Li]] koreografo, dantzari, zinemagile (Granada)
# [[Buchi Emecheta]] idazle nigeriarra
# [[Carlota Pi]] Ingeniaria eta enpresari katalana
# [[Carme Alemany Gómez]] soziologoa, feminista (Bartzelona)
# [[Carme Karr i Alfonsetti]] Kataluniako kazetari, idazle, musikologo eta publizista feminista eta bakezalea (1865 - 1943)
# [[Carme Montoriol i Puig]] Bartzelonako idazlea, itzultzailea eta piano-jotzailea (1892 - 1966)
# [[Carmen Navarro]] Medikua eta ikertzailea (Madril)
# [[Carmen Salinas Alfonso de Villagómez]] Legelaria
# [[Carole Pateman]] Britainiako feminista eta politologoa (Sussex, Ingalaterra)
# [[Carolina Coronado]] idazlea (Badajoz)
# [[Carolina Escobar Sarti]] Guatemala, 1960 feminista, idazlea,
# [[Clara Peeters]] margolari flamendarra. (1580-1621)
# [[Claudette Colvin]] Afro-amerikarren eskubide zibilen mugimenduaren aitzindaria.
# [[Clotilde Cerdá Bosch]] Aktibista eta goi mailako harpa-jotzailea (Bartzelona, 1861-1926)
# [[Concepción Sierra Ordóñez]] Legelaria
# [[Conchita Balparda]] abeslaria, sopranoa. Portugalete (1942)
# [[Constance Naden]] Idazle, poeta eta filosofo ingelesa
# [[Consuelo Rubio]] opera abeslaria (Madril)
# [[Cristina Durán Costell|Cristina Durán]] ilustratzailea eta marrazkilaria (Valentzia, 1970)
# [[Cristina Spínola]] kazetaria, kirolaria, telebistako kazetaria, idazlea eta Kanarietako Youtuber-a da.
# [[Crystal Bayat]] aktibista (Afganistan)
# [[Diana Pinilla]] txirrindulari kolonbiarra
# [[Dolores Aleu Riera]] Mediku titulua lortzen lehena (Bartzelona 1857-1913)
# [[Dolores Prida]] kazetari eta antzerkigile kubatar estatubatuarra
# [[Dolors Monserdà]] Kataluniako idazle eta ekintzaile feminist (1845-1919)
# [[Dolors Piera]] Kataluniako irakasle sindikalista (1910-2002)
# [[Eider Sánchez]] ingeniaria eta "Naru Intelligence"ren sortzailea (Donostia)
# [[Elena Cipriana Álvarez Durán]] idazle, folklorista (Badajoz)
# [[Elena Maseras Ribera]] Mediku, pedagogo eta irakaslea. Medizina fakultatean lehen emakume matrikulatua (Tarragona, 1853-1905)
# [[Elena Mederos Cabaña]] Feminista,aktibista (Kuba)
# [[Elena Molina]] dokumentalgilea (Madril)
# [[Elisa Fernández de la Vega]] medikua, ikertzailea (Asturias-Zaragoza)
# [[Ellen Churchill Semple|Ellen Churchill]] geografo amerikarra (1863-1932)
# [[Elvia Carrillo Puerto]] Lider feminista, politikoa eta sufragista mexikarra
# [[Emilia Bernal]] Kazetaria, itzultzaile (Kuba, 1884-1964)
# [[Fátima Djarra Sani]] Emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea. (Ginea Bissau)
# [[Fede Galizia]] margolaria (Milan 1578-1630)
# [[Feminismoa Herri Katalanetan]]
# [[Flavita Banana]] ilustratzaile, marrazkilaria (Oviedo)
# [[Francesca Bonnemaison i Farriols]] Bartzelonako pedagogo, idazle eta feminista (1872-1949)
# [[Francisca de Pedraza]] etxekoandrea, genero-indarkeriaren borrokaren aurrekari historikoa
# [[Françoise Gilot|Francoise Gilot]] margolaria (Frantzia)
# [[Georgiana Houghton]] Margolaria (Kanaria Uharteak, 1814-Londres, 1884)
# [[Helen Porter]] britainiar biologoa
# [[Isabel Güell i López]] musikagilea (Bartzelona)
# [[Isabel Villenakoa]] lekaime eta idazle protofeminista (Valentzia, 1430 - 1490)
# [[Janet Watson]] geologo britainiarra (1923-1985)
# [[Jeannette Campbell]] igerilaria (Argentina)
# [[Jerònima Galés]] XVI. mendeko inprimatzaile valentziarra (?? - 1587)
# [[Jimena Alonso]] Feminista, irakaslea, pentsalaria, liburu argitaratzaile. Donostia-Madril
# [[Jimena Fernández de la Vega]] medikua, genetista (Galizia)
# [[Joaquima Santamaria i Ventura]] Kataluniako idazle, folklorista eta itzultzailea (1853 - 1930)
# [[Josefa Ortiz de Domínguez]] Mexikoko independentziaren aldeko aktibista (Mexiko)
# [[Juana Doña]] komunista, militantea, idazlea (Madril-Bartzelona)
# [[Júlia Martí Comas]] ikerlari feminista (Bartzelona)
# [[Kathleen Hanna]] musikaria eta aktibista. (Estatu Batuak)
# [[Leona Vicario]] Mexikar ekintzailea (Mexiko Hiria, 1781-1842)
# [[Lesbia Soravilla]] idazlea, feminista, ekintzailea (Camagüey, 1907-1989)
# [[Lisa Çalan]] zinemagilea (Kurdistán)
# [[Lola Gaos]] aktorea, aktibista (Valentzia)
# [[Lola Rodríguez de Tió]] Kazetaria, iraultzailea (Puerto Rico, 1843 - Habana 1924)
# [[Lucia Ixchíu]] aktibista (Guatemala)
# [[Lucía Lahoz Gutiérrez]] Arte historialaria (Leza-Araba)
# [[Luisa Pérez de Zambrana|Luisa Pérez de Zanbran]] Poeta (Santiago, 1837-Habana, 1922)
# [[Luzmila Chiricente Mahuanca]] Giza eskubideen aldeko ekintzailea (Perú)
# [[Marcelina Bautista]] Etxeko langileen aldeko aktibista (Mexiko, 1966)
# [[Margaret Bullen]] antropologoa (Erresuma Batua- Euskal Herria)
# [[Margarita Porete]] Begina, mistika ((Frantzia)
# [[Marge Piercy]] poeta, eleberrigile eta feminista (AEB)
# [[María Cambrils]] Valentziako idazle sozialista eta feminista (1878 - 1939)
# [[María Collado Romero]] idazlea
# [[Maria del Carme Nicolau Massó]] Kataluniako idazle, itzultzaile eta kazetaria (1901-1990)
# [[Maria Domènech i Escoté]] Kataluniako idazlea (1874 - 1952)
# [[María Eugenia Casinelli de García Irureta Goyena]] giza eskubideen aldeko aktibista (Argentina)
# [[María Isidra de Guzmán y de la Cerda]] Medikua (Madril 1767-1884))
# [[María José Fuster]] UNED-eko irakaslea eta GIB/HIESaren ekintzaile eta ikerlaria (Alicante)
# [[María José Martínez Herrero|Maria José Martinez Herrero]] EHUko irakaslea
# [[María Josefa de Larumbe Goñi]] inprimatzailea eta liburu-saltzailea (Iruña 1700-1757)
# [[Maria Lugones]] filosofo feminista eta deskoloniala (Argentina)
# [[María Pineda]] modelo eta enpresaburua
# [[María Ponce|Maria Ponce]] Maiatzeko plazako ekintzailea (Argentina)
# [[María Telo]] Legelaria, familia-abokatua eta feminista extremadurarra
# [[María Wonenburger]] Matematikan doktorea (Galizia)
# [[Mariana Rodríguez del Toro|Mariana Rodriguez del Toro]] Mexiko independiaren aldeko borrokalaria (1775-1821)
# [[Mariasilvia Spolato]] LGBT eskubideen ekintzailea (Italia)
# [[Mariblanca Sabas Alomá|Mariblanca Sabas Alom]] Feminista, kazetaria, ministroa (Kubako Santiago, 1901-1983)
# [[Marie-Thérèse Walter]] modeloa eta Picassoren amorante (Frantzia)
# [[Marilyn Waring]] ekonomia feministaren sortzaile nagusietako bat(Zeelanda Berria)
# [[Marquesa del Ter]] Noble frantziarra, pianista eta ekintzaile feminista (1864-1936)
# [[Marta Espinós]] Valentziar piano-jotzailea. Valentzia
# [[Marta González Gómez]] El Salvador-eko armadaren eraso batean eraila.
# [[Marta Lozano Molano]] musikagilea (Cáceres, 1985)
# [[Martina Casiano y Mayor|Martina Casiano]] maistra, fisika eta kimikaria
# [[Martina Castells Ballespí]] Medikuntzan doktore-gradua lortzen lehen emakumea (Lleida,1852-1884)
# [[Mercè Capdevila i Gaya]] musikagilea, pedagogoa (Bartzelona)
# [[Mercè Torrents Turmo]] piano-jole eta konpositore katalana
# [[Mertxe de Renobales]] biokimikaria (Bilbo)
# [[Miren Llona]] EHUko irakaslea
# [[Mylene Fernández Pintado]] idazlea (Kuba)
# [[Ochy Curiel]] feminismoaren teorialaria eta aktibista, gizarte-antropologoa (Dominikar Errepublika)
# [[Ofelia Rodríguez Acosta|Ofelia Rodriguez Acosta]] Feminista, kazetaria, idazlea (Habana, 1902-1975)
# [[Olimpia Fulvia Morata]] humanista italiarra
# [[Pamela Yates]] estatubatuar dokumentalista eta giza eskubideen aldeko ekintzailea
# [[Pilar Castillo Sánchez]] pianista (Galizia)
# [[Pretty Yende]] sopranoa (Hego Afrika)
# [[Raquel Calvo Larralde]] kazetaria, dokumentalgilea (Durango)
# [[Rita Cetina Gutiérrez]] maistra, poeta eta feminista mexikarra
# [[Rosario de Acuña|Rosario de Acuña y Villanueva]] idazle, librepentsalari eta kazetaria (Madril)
# [[Roya Sadat]] zinegile eta zinema-zuzendaria (Afganistan)
# [[Salutxu Etxebarria]] Amurriko emakume aurreskulari aitzindaria (1924-2008)
# [[Tomasa Cuevas]] efef militante komunista eta antifrankista (Guadalajara 1917 -Bartzelona 2007)
# [[Ulrike Tillmann]] matematikaria (Alemania)
# [[Vicenta Llorente del Moral]] entomologoa (Algorta)
# [[Wendy Flores]] abokatua eta giza eskubideen aldeko defendatzailea. (Nikaragua)
# [[Zulema de la Cruz]] musikagile, konpositore (Madril)
# [[Zuriñe López de Sabando Sainz]] dokumentalgilea (Gasteiz)
}}
====Berriak 2021 (uztaila, abuztua, iraila)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Egidazu]] ef--'''SORTU''' ilustratzailea, biologoa eta idazlea (Durango)
# [[Bea Larrañaga]] ef--'''SORTU''' aktorea (Errenteria)
# [[Begoña Zia]] ef--'''SORTU''' marrazkilaria. (Iruñea 1959-2019)
# [[Dorleta Kortazar]] ef--'''SORTU''' ipuin-kontalaria (Arrasate 1974)
# [[Eider Perez]] ef--'''SORTU''' aktorea, idazlea, bertsozalea eta aurkezlea (Pasaia1995)
# [[Elena Pérez]] efef'''SORTU''' txistularia (Ermua 1968-2021)
# [[Eskarne Aroma]] efef'''SORTU''' irakaslea, aktorea, ekintzailea (Durango 1934-2021)
# [[Esther Gorostiza]] ef--'''SORTU''' pediatra (Atxondo 1953)
# [[Gala Knörr]] ----'''SORTU''' artista (Gasteiz 1984)
# [[Isabel González]] ef--'''SORTU''' liburuzaina, politikaria (Leon-Durango 1974)
# [[Jenni Alvarado]] ef--'''SORTU''' artista (Durango 1981)
# [[Laura Latorre]] ef--'''SORTU''' terapeuta, idazlea (Madril-Huarte 1975)
# [[Maddi Soroa]] ----'''SORTU''' pedagogoa (Lekunberri 1997)
# [[Maitane Azurmendi]] ef--'''SORTU''' artista. (Gernika 1978)
# [[Maria Josefa Aedo]] efef'''SORTU''' lekaimea (Ermua 1786-Compostela 1805)
# [[Marina Lameiro]] ----'''SORTU''' zinemagilea (Iruñea 1986)
# [[Norma Mentxaka]] --ef'''SORTU''' terrorismoaren biktima (Santurtzi 1932-1976)
# [[Rosa Arburua]] ----'''SORTU''' pedagogoa, historia ikertzailea (Irun 1961)
# [[Vanesa Fernández]] ef--'''SORTU''' Zinebiko zuzendaria. (Iurreta 1980)
# [[Agustina González López]] idazle, pentsalari, pintore abangoardista eta politikaria izan zen.(Granada)
# [[Ana Carrillo Domínguez]] Errepublikako Herri Armadako kapitain komunista (1898 - 1974)
# [[Ana María Martínez Sagi]] Kataluniako poeta, sindikalista, kazetaria eta atleta feminista (Bartzelona, 1907-2000)
# [[Anbara Salam Khalidi]] idazle eta itzultzaile feminista (Libano)
# [[Ángela Labordeta]] idazlea (Teruel)
# [[Ángeles Ottein]] sopranoa (Madril)
# [[Angélica Dass]] argazkilaria (Brasil)
# [[Consuelo Zavala]] maistra, feminista (Mexiko)
# [[Esther Bejarano]] musikaria, Auschwitzeko kontzentrazio-eremutik bizirik atera zena (Alemania)
# [[Gertrudis Bocanegra]] Mexikoren indepentziaren aldeko borrokalaria (Mexiko)
# [[Inge Morath]] argazkilaria (Austria- AEB)
# [[Jane Glover]] orkrestra zuzendaria (Erresuma batua)
# [[Mari Luz Cristóbal Caunedo|Mari Luz Cristóbal]] Asturias, 1948. Tonada-kantaria
# [[María "La Jabalina"]] militante anarkista eta miliziano espainiarra (1917 - 1942)
# [[María de Baratta]] musikagilea, piano-jotzailea (El Salvador)
# [[Mariana Pineda]] espainiar liberala (Granada)
# [[Mariela Castro]] politikaria eta sexologoa (Kuba)
# [[Milena Jesenská]] kazetaria, idazlea eta itzultzailea (Txekia)
# [[Olga Bergholz]] Errusiar poeta (1910-1975)
# [[Olga Jojlova]] Ballet dantzaria. Picassoren lehen emaztea. (1891-1955)
# [[Paulina Ódena García]] militante komunista, Espainiako Gerra Zibilean milizianoa (Bartzelona 1911 - Granada 1936)
# [[Peli Romarategui]] misiolari arabarra da, eta egurrez, beiraz eta zeramikaz egindako erlijio-lana egin ditu (Gasteiz)
# [[Sandra Sánchez]] Karateka. Talavera de la Reina (1981)
# [[Shamsia Hassani]] Afganistango grafitigilea.
# [[Silvia Lazarte]] Boliviar-kitxuar politikaria (Bolivia)
# [[Vilma Espín]] iraultzailea, heroia (Kuba)
}}
====Berriak 2021 (apirila, maiatza, ekaina)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Anaje Narbaiza]] ef--'''SORTU''' euskaltzaile eta sindikalista (Bergara 1960)
# [[Delia Lauroba]] --ef'''SORTU''' erresistentea (Donostia 1909-2004)
# [[Estíbaliz Sádaba Murguía]] ----'''SORTU''' artista (Bilbo 1963)
# [[Garazi Arrizabalaga]] ef--'''SORTU''' Durangoko Museoko zuzendaria (Berriz 1984)
# [[Goiuri Aldekoa-Otalora]] ef--'''SORTU''' argazkilaria (Durango 1972)
# [[Idoia Asurmendi]] ef--'''SORTU''' musikaria. (Aramaio 2000)
# [[Idoia Gereñu]] ----'''SORTU''' antzerkigilea (Tolosa 1980)
# [[Jone Guenetxea]] ef--'''SORTU''' kazetaria (Abadiño 1978)
# [[Jone Novo]] ef--'''SORTU''' kameraria (Durango 1982)
# [[Juanita Ibaibarriaga Literatur Saria|Juanita Ibaibarriaga Literatur saria]] '''SORTU''' (Ermua)
# [[Lucrecia Arana]] efef'''SORTU''' zarzuela abeslaria (Haro 1867- Madril 1927)
# [[Maite Berriozabal]] ef--'''SORTU''' Euskara teknikaria (Berriz 1987)
# [[Mariam Bilbatua]] ef--'''SORTU''' Unibertsitateko irakasle ohia. Durangoko zinegotzia 2019tik (Getxo, 1950)
# [[Miren Lazkano]] ef--'''SORTU''' Piraguista (Donostia 1997)
# [[Sagrario Aranburu]] efef'''SORTU''' dantzaria eta abeslaria (Iruñea 1930-2021)
# [[Veronica Werckmeister]] ef--'''SORTU''' margolaria, muralista (Gasteiz 1972)
# [[Amina Hussein]] kazetaria eta itzultzaile (Kurdistan-Bartzelona)
# [[Amparo Poch y Gascón]] idazle eta mediku antifaxista eta libertarioa (Espainia, 1902-1968)
# [[Ana María Pérez del Campo]] ekintzaile feminista (Madril)
# [[Annie Vivanti]] Londresen jaiotako idazle italiarra
# [[Betsi Cadwaladr]] erizaina (Gales)
# [[Carme Riera]] idazlea (Balear Irlak)
# [[Carmen Salinas Alfonso de Villagómez]] Legelaria
# [[Celia del Palacio]] feminista (Durango-Mexiko)
# [[Colette Maze]] piano-jotzailea (Paris)
# [[Concepción Sierra Ordóñez]] Legelaria
# [[Concha Liaño Gil]] Espainiako ekintzaile anarkista ( Épinay-sur-Seine, Frantzia, 1916-2014)
# [[Emma Roca]] korrikalaria, suhiltzailea (Katalunia)
# [[Herminia Fajardo]] kazetaria, feminista (Kanariak)
# [[Hilda Hilst]] idazlea. (Brasil)
# [[Jane Rule]] idazlea (Kanada)
# [[Josefina Carabias]] kazetaria, idazlea (Avila)
# [[Julia Hermosilla Sagredo]] Anarkosindikalista, milizianoa eta frankismoaren aurkako erresistentea (Sestao, 1916-2009)
# [[Julienne Mathieu]] zinema mutuko aktorea (Frantzia)
# [[Kathleen Winter]] idazlea (Kanada)
# [[Katia Reimberg]] etorkin ekintzailea, feminista (Brasil-Donostia)
# [[Leticia Gaspar]] artista. (Bilbo)
# [[Llibertat Ródenas Rodriguez]] Valentziako anarko-sindikalista, milizianoa eta Mujeres Libres taldearen kidea (1892-1970)
# [[Lola Iturbe]] Espainiar anarko-sindikalista (Bartzelona, 1902-1990)
# [[Mahasweta Devi]] Bengalkiar-indiar idazle eta aktibista
# [[Margarita Xirgu]] Aktorea (Katalunia)
# [[María Asunción Català]] matematikaria, astronomoa (Bartzelona)
# [[María Bruguera Pérez]] (Extremadurako militante libertarioa eta feminista) (1913-1992)
# [[María del Carmen de Lara]] zinemagile feminista (Mexiko)
# [[María Dueñas (biolin-jotzailea)]] Granada 2002
# [[María Elena Walsh]] poeta, kantautorea, eleberrigilea, antzerkigilea (Argentina)
# [[María Teresa Rodríguez Sáinz-Rozas|María Teresa Rodríguez Sainz-Rozas]] enpresaburua (Palentzia)
# [[Mercedes Prieto]] Astronomoa (Huelva)
# [[Penelope Fitzgerald]] idazlea (Erresuma Batua)
# [[Pepita Carpeña]] Espainiar feminista eta anarkosindikalista (Bartzelona, 1919-2005)
# [[Sara Facio]] argazkilaria. (Argentina)
# [[Soledad Estorach Esterri]] Espainiako ekintzaile anarkista (Lleida, 1915-1993)
# [[Teresa Aldamiz]] poeta, kazetaria, itzultzailea. (Filipinas-Bilbo)
# [[Teresa Jordá Vitó]] Akuarelista, margolaria (Bartzelona)
# [[Teresa Lanceta]] Artista (Bartzelona)
# [[Vera Mantero]] dantzaria (Portugal)
# [[Xela Arias]] idazlea (Galizia)
}}
====Berriak 2021 (urtarrila, otsaila, martxoa)====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Andereak Elkartea|Andereak Elkartea]] '''SORTU''' (Durango 2005)
# [[Amaia Lopez de Munain]] ef--'''SORTU''' kazetaria (Gasteiz 1972)
# [[Antxone Telleria Mendia]] ef--'''SORTU''' irakaslea (Lekeitio 1956)
# [[Bakarne Altonaga]] ef--'''SORTU''' historialaria (Bilbo 1988)
# [[Bittori Etxeberria]] --ef'''SORTU''' Emakume Abertzale Batza. Erresistentziako kidea (Baztan 1908-1997)
# [[Capitolina Bustince Larrondo]] efef'''SORTU''' irakasle, idazlea (Ujué 1864- Segovia 1934)
# [[Carmen Artaza]] ----'''SORTU''' abeslaria (Donostia 1995)
# [[Eladia Zubizarreta]] efef'''SORTU''' erreketista (Ermua 1923-2020)
# [[Elena Ziordia]] ef--'''SORTU''' ilustratzailea (Bizkaia 1964)
# [[Filomena Baldezate]] efef'''SORTU''' erizaina eta emagina (Valladolid-Bilbo 1895- Miranda de Ebro 1980)
# [[Garazi Mugarza]] ef--'''SORTU''' Margolaria, idazlea eta erizana (Mallabia 1995)
# [[Elvira Iñurrieta]] efef'''SORTU''' emagina (Elorrio 1895-1980)
# [[Haizea Martiartu]] ef--'''SORTU''' saxofoi-jotzailea (Markina 1991)
# [[Irantzu Mendia Azkue]] ----'''SORTU''' irakaslea eta ekintzailea (Gasteiz 1976)
# [[Irati Idiakez]] ef--'''SORTU''' snowboarderra (Getaria 1996)
# [[Isabel Lobiano]] efef'''SORTU''' (Ermua 1583-1673)
# [[Izaro Lasa]] ef--'''SORTU''' txirrindulari ohia eta idazlea (Zumarraga 1987)
# [[Kari Alberdi]] ----'''SORTU''' kimikaria, komunikazio zientifikoan aditua (Azkoitia 1996)
# [[Lilatoia]] '''SORTU'''Donostia
# [[Lorea Zulaika]] ef--'''SORTU''' musikaria (Ziortza-Bolibar 1996)
# [[Lucia Urrutia]] ----'''SORTU''' meteorologoa (Erroibarra 1932)
# [[Maider Mendizabal]] ef--'''SORTU''' pilotaria (Zizurkil 1977)
# [[Maite Axiari]] --ef'''SORTU''' feminista, euskaltzale (Ezpeleta 1949-2021)
# [[Maite Gorrotxategi]] ef--'''SORTU''' erraketista (Ermua 1926)
# [[Mari Carmen Díaz de Lezana]] ----'''SORTU''' txirrindularia (Urduña 1943)
# [[Marta Olazabal]] ----'''SORTU''' ikertzailea (Bilbo 1981)
# [[Matilde Isasi-Isasmendi]] ef--'''SORTU''' emagina (Iurreta 1933)
# [[Mentxu Alkorta]] ef--'''SORTU''' dantzari eta trikitilaria (Donostia 1947)
# [[Miren Begoña Ereñaga]] efef'''SORTU''' erraketista (Durango 1927-2015)
# [[Nahia Zubeldia]] ----'''SORTU''' itzultzaile, musikaria, idazlea (Lapurdi 1982)
# [[Nerea del Campo Aguirre]] ef--'''SORTU''' filologoa (Eibar 1971)
# [[Nicasia Madariaga]] efef'''SORTU''' margolaria (Bilbo 1874-1970)
# [[Sara Estévez]] ----'''SORTU''' kazetaria (Bilbo 1925)
# [[Tere Verdes]] efef'''SORTU''' Emakume Abertzale Batza. Erresistentziako kidea (Bilbo 1907-1959)
# [[Victoria Mallabiabarrena]] efef'''SORTU'''soprano lirikoa (Mallabia 1867-1960)
# [[Adelina Zendejas Gómez]] irakasle, kazetari, aktibista (Mexiko)
# [[Aimé Painé]] abeslari maputxea (Argentina)
# [[Alaíde Foppa]] poeta, itzultzailea, ekintzailea (Bartzelona-Guatemala)
# [[Alice Stewart]] epidemiologa (Erresuma batua)
# [[Amelina Ermeline Devant-Le Gallena]] Frantziako Erresistentziaren kidea
# [[Ana María Moix]] poeta, idazlea (Bartzelona)
# [[Andrea Khalfaoui]] 1. ijito doktorea
# [[Bartolina Sisa]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Benita Galeana]] sindikalista, ekintzailea (Mexiko)
# [[Boliviako Cholitas escaladoras]] Bolivia
# [[Carmen Ballvé]] argazkilaria (Madril)
# [[Carmen Orellana Illescas]] ingurumen agentea, basozaina (Balear Uharteak)
# [[Cira Crespo]] historialaria, idazlea (Katalunia)
# [[Conxa Pérez Collado]] Ekintzaile anarko-feminista eta milizianoa (Katalunia, 1915-2014)
# [[Cora Sadosky]]. Matematikaria (Argentina)
# [[Coraline Labourdette]] Frantziako Erresistentziaren kidea
# [[Cristina López Barrio]] abokatu, idazlea (Madril)
# [[Diana Trujillo]] ingeniari aeroespaziala (Kolonbia)
# [[Domitila Barrios de Chungara]] Boliviar feminista
# [[Edith Pretty]] lurjabea eta filantropoa. (Erresuma Batua)
# [[Esperanza d'Ors|Esperanza D'ors]] eskutorea (Madril)
# [[Ewy Rosqvist-von Korff]] rally pilotua (Suedia)
# [[Fanny Blankers-Koen]] atleta (Herbehereak)
# [[Flora Sandes]] soldadua (Britainia Handia)
# [[Gilka Machado]] poeta (Brasil)
# [[Gregoria Apaza]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Guadalupe Grande]] idazlea, poeta (Madril)
# [[Guillermina Uribe Bone]] ingeniari zibila (Kolonbia)
# [[Hedina Sijerčić]] idazle, kazetari, poeta (Sarajevo)
# [[Helena Janeczek]] idazlea, kazetaria (Italia)
# [[Hella Haasse]] idazlea (Herbehereak)
# [[Idoia Hernández]] HATXE, piano-jotzailea (Errenteria)
# [[Irene Polo]] kazetaria (Katalunia)
# [[Irina Antónova]] Arte kritikaria (Mosku)
# [[Isabella Karle]] X izpien ikertzailea. EEBB
# [[Jacqueline Bidegorri]] Frantziako Erresistentziaren kidea
# [[Joy Adamson]] naturalista (Austria)
# [[Juana Rouco Buela]] anarkista (Argentina)
# [[Katharine Burr Blodgett]] fisikaria eta asmatzailea (Estatu Batuak)
# [[Kalam Kunde|Kalam Kunda]] Kunde-jotzailea (Burkina Faso)
# [[La Voz de la Mujer]] Argentinako aldizkari anarko-feminista. itzulpena
# [[Letitia Mumford Geer]] erizaina eta asmatzailea (Estatu Batuak)
# [[Louisa Garrett Anderson|Louisa Garret]] Medikua eta sufragista (Britainia Handia)
# [[Lucía Sánchez Saornil]] Ekintzaile anarko-feminista eta poeta. Mujeres Libres-en sortzailea (Espainia, 1895-1970).
# [[Lucy Parsons]] anarkista, komunista (EEBB)
# [[Mamen Moreu]] ilustratzaile, komikigile (Huesca)
# [[Manuela León]] Emakume ekintzailea (Ekuador)
# [[Malva Flores]] idazlea (Mexiko)
# [[Marcela Delpastre]] idazlea (Frantzia)
# [[Margaret Roundtree]] Saskibaloi jokalaria (Estatu Batuak)
# [[Margarita del Val]] birologoa (Madril)
# [[Margarita García Flores]] feminista, abokatua (Nexiko)
# [[Marie Langer]] Medikua, psikologoa (Austro-Argentinarra)
# [[Mary Moffat Livingstone]] esploratzailea (Hegoafrika)
# [[Maria Clemencia Herrera]] Lideresa, ekintzailea (Kolonbia)
# [[María Cinta Balagué]] irrati esataria (Bartzelona)
# [[María Collazo]] Argentinako anarko-feminista. itzulpena
# [[Maria del Mar Lozano]] RAEx-eko zuzendaria (Iruñea)
# [[Maria Josefa Saavedra]] abokatua (Bolivia)
# [[María Lorena Ramírez]] korrikalaria (Mexiko)
# [[Maria Paz Jiménez Escudero]] margolaria (Donostia)
# [[Maria Soledad Moral Santa Cruz]] arrain saltzailea, ekintzailea (Portugalete)
# [[Marina Núñez]] artista (Palentzia)
# [[Marta Lamas]] idazlea, feminista, antropologoa (Mexiko)
# [[Maxine Molyneux]] soziologoa, feminista (Pakistan)
# [[Mercedes Ateca]] Txirrindularia (Laredo-Kantabria)
# [[Mujeres Libres]] 36ko Espainiako Gerra garaiko erakunde anarko-feminista. itzulpena
# [[Mujeres Libres (aldizkaria)]] Aurrekoaren aldizkaria. itzulpena
# [[Nancy Porsia]] Kazetaria (Italia)
# [[Nell Leyshon]] idazlea (Erresuma Batua)
# [[Nuria Ruiz de Viñaspre]] poeta (Logroño)
# [[Olvido García Valdés]] poeta (Pravia-Asturias)
# [[Petrona Eyle]] Medikua, feminista (Argentina)
# [[Rebeca Uribe]] poeta, (Mexiko)
# [[Rebeca Uribe Bone]] ingeniari kimikoa (Kolonbia]]
# [[Rosario Pino]] antzezlea (Málaga)
# [[Sara Berenguer Laosa]] Ekintzaile anarko-feminista (Katalunia, 1919-2010)
# [[Shadi Ghadirian]] argazkilaria (Iran)
# [[Simona Manzaneda]] itzultzailea (Bolivia)
# [[Solveig Nordström]] arkeologoa (Suedia)
# [[Úrsula Goyzueta]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Vicenta Juaristi Eguino]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Victoria Aguirre Anchorena]] margolaria (Buenos Aires)
# [[Virginia Bolten]] anarkista, kazetaria (Argentina)
# [[Whina Cooper]] ekintzailea (Zeelanda Berria)
}}
=== Hobetuak 2021 ===
# [[Alicia Iturrioz]] margolaria (Eibar)
# [[Louise Michel]] Frantziako anarkista. Parisko Komunan kiderik garrantzitsuenetakoa.
# [[Luz Zalduegi]] Albaitaria. (Mallabia)
# [[Felisa Areitioaurtena|Felisa Areitioartena]] Antzezlea (Zaldibar)
# [[Maria Magunazelaia]] Txirrindulari aitzindaria (Ermua)
# [[Anna Sundström]] kimikaria (Suedia)
# [[Mariñe Arbeo]] ilustrailea
# [[Mercedes Careaga]] Ekintzailea (Eibar)
# [[Iratxe Ansa]] dantzaria. (Donostia)
====Berriak 2020 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Adela Andikoetxea]] ----'''SORTU''' nekazaria (Urduliz 1954)
# [[Ainhoa Urien]] ef--'''SORTU''' idazlea. (Abadiño 1997)
# [[Amaia Gabantxo]] ef--'''SORTU''' idazlea itzultzailea (Bermeo1973)
# [[Ana Mari Marin]] efef'''SORTU''' margolaria (Elizondo 1933- Iruñea 2020)
# [[Andragunea]] '''SORTU''' Durango
# [[Aroa Uharte]] ----'''SORTU''' itzultzailea (Leitza 1984)
# [[Arrate Hidalgo]] ----'''SORTU''' idazlea, itzultzaile (Bilbo 1987)
# [[Arrate Mardaras]] ef--'''SORTU''' idazlea (Abadiño 1960)
# [[Askoa Etxebarrieta]] ef--'''SORTU''' flamenko dantzaria (Gasteiz 1976)
# [[Dorita Ruiz]] '''SORTU''' Hezkuntza bereziko irakaslea aintzindaria (Burgos-Durango-Euba1944)
# [[Erlea Maneros]] ef--'''SORTU''' Artista. Margolaria. (Bilbo 1977)
# [[Esther Cruz]] ----'''SORTU''' eskalatzailea. (Murtzia-Euskal Herria 1976)
# [[Irati Bilbao]] ef--'''SORTU''' jazz abeslaria. (Durango 1992)
# [[Iratxe Mediavilla]] ef--'''SORTU''' zinegilea (Elorrio 1885)
# [[Eva Guerrero]] ef--'''SOefefRTU''' dantzaria, koreografoa (Bilbo 1982)
# [[Felisa Areitioaurtena]] '''SORTU''' antzezlea (Zaldibar 1902- Donostia 1990)
# [[Garazi López de Armentia]] ef--'''SORTU''' dantzaria eta koreografoa (Gasteiz 1984)
# [[Garbiñe Elizegi]] ef--'''SORTU''' erizaina, feminista (Baztan 1975)
# [[Gemma Sanginés]] ef--'''SORTU''' psikologoa (Bilbo 1970)
# [[Ines Olza]] ef--'''SORTU''' ikertzailea (Nafarroa 1982)
# [[Isabel Sola]] ef--'''SORTU''' Birologoa (Nafarroa 1967)
# [[Ixone Aroma]] ef--'''SORTU''' dantzaria (Durango 1982)
# [[Izaro Zubiria]] ef--'''SORTU''' zientzilaria (Gaztelu 1989)
# [[Izaskun Ayestaran]] ----'''SORTU''' erreketista (Ibarra 1941)
# [[Jaione Camborda]] ef--'''SORTU''' zinegilea (Donostia 1983)
# [[Joana Olasagasti]] ----'''SORTU''' dantzaria (Baiona 1990)
# [[Jone Elorriaga]] ef--'''SORTU''' artista (Durango 1993)
# [[Jone Martinez Palacios]] ef--'''SORTU''' irakaslea, feminista (Bizkaia 1995)
# [[Josune Ilundain]] ef--'''SORTU''' sortzailea, ekintzaile, idazlea. (Nafarroa 1990)
# [[Judit Muñoz]] ef--'''SORTU''' matematikaria eta ikertzailea (Abadiño 1991)
# [[Juana Arrillaga|Juana "Juanita" Arrillaga]] efef'''SORTU''' erraketista (Elgoibar 1925- Mexiko 2022)
# [[Juanita Gorroño]] efef'''SORTU''' panderojolea (Muxika 1913-Zornotza1991)
# [[Juliana Zubizarreta]] efef'''SORTU''' panderojolea (Elgoibar1910-2006)
# [[Julie Adrienne Karrikaburu]] efef'''SORTU''' musikologoa (Zuberoa1827-1898)
# [[Karmele Gisasola]] ef--'''SORTU''' Herri kirolak (Mallabia1994)
# [[Karmele Mitxelena]] ef--'''SORTU''' Idazlea eta iralkaslea (Oiartzun1988)
# [[Larraitz Ariznabarreta]] ----'''SORTU''' antropologoa (Bilbo1968)
# [[Leyre Arrieta |Leyre Arrieta Alberdi]] ef--'''SORTU''' historialaria (Mutriku1971)
# [[Leire Elustondo Quiñones]] ef--'''SORTU''' Abeslaria, kazetaria (Ermua1993)
# [[Lide Arana]] ----'''SORTU''' zientzialaria (Donostia1984)
# [[Lurdes Huizi]] --ef'''SORTU''' irakaslea, (Goizueta1958-2020)
# [[Luzia Sagastasoloa]] efef'''SORTU''' maistra, irakaslea, moja (Mallabia1912-Gasteiz1999)
# [[Maialen Arregi]] ef--'''SORTU''' Arkitektoa (Elorrio1986)
# [[Mabel Cañada Zorrilla]] ----'''SORTU''' feminista, ekintzailea (Bilbo1952)
# [[Mabi Revuelta]] ef--'''SORTU''' artista plastikoa (Bilbo1967)
# [[Maddi Ane Txoperena]] ef--'''SORTU'''bertsolaria, kazetaria eta feminista (Hendaia1994)
# [[Maiana Bidegain]] ----'''SORTU''' zinegilea (Lapurdi1977)
# [[Maite Lephaille]] ----'''SORTU''' irrati-esataria (Zuberoa1957)
# [[Maite López]] ef--'''SORTU''' idazlea, itzultzailea (Azkoitia1985)
# [[Mari Cruz Guruzeta]] efef'''SORTU''' ekintzailea (Aramaio1871-Areatza1934)
# [[Mari Jose Kerejeta]] ----'''SORTU''' idazlea (Zegama1961)
# [[Mari Karmen Goñi]] ----'''SORTU''' irakasle aitzindaria (Baztan ?)
# [[María Jesús Cueto]] ef--'''SORTU''' artista. (Santander-Bilbo1951)
# [[Maria González Gorosarri]] ef--'''SORTU''' Kazetaria, idazlea (Durango1978)
# [[Maria Dolores Larramendi]] efef'''SORTU''' erraketista (Pasaia1926-2023)
# [[Maria Mentxaka]] ef--'''SORTU''' kirol argazkilaria (Mungia1976)
# [[Maria Merino]] ef--'''SORTU''' matematikaria (Bilbo1976)
# [[Maria Txurruka]] efef'''SORTU''' erraketista (Elgoibar1923-2000)
# [[Mari Carmen Ruiz]] ----'''SORTU''' aktore ohia (Bilbo1944)
# [[Marijo Deogracias]] ef--'''SORTU''' kazetaria (Antzuola1973)
# [[Miren Larrea]] ef--'''SORTU''' antzezlea. (Zornotza1981)
# [[Myriam Cameros Sierra|Myriam Cameros]] ef--'''SORTU''' Ilustratzailea (Iruña1978)
# [[Nerea Irastorza]] ----'''SORTU''' zientzialaria (?, 1991)
# [[Nerea Loiola Pikaza|Nerea Loiola]] ef--'''SORTU''' idazlea (Deba1985)
# [[Olga Cazalis]] --ef'''SORTU''' erraketista (Markina-Xemein1925-Tenerife2018)
# [[Pilar Claver]] ----'''SORTU''' aktibista (Izaba1918-2000)
# [[Uxune Martinez Mazaga]] ef--'''SORTU''' Zabalkunde zientifikorako arduraduna (Garai1969)
# [[Udane Ostolaza]] ef--'''SORTU''' Harri-jasotzailea (Orio2005)
# [[Yolanda Mazkiaran]] '''SORTU''' dokumentalgilea (Altsasu1963)
# [[Zaloa Fuertes]] ef--'''SORTU''' Argazkilaria (Mexiko-Abadiño1983)
# [[Zuriñe del Cerro]] efef'''SORTU''' feminista historikoa (Bilbo1956-2020)
# [[Katalin Karikó]] Biokimikaria (Hungaria)
# [[Adela Cortina]] filosofoa (Valentzia) itzulpena
# [[Adelina Gutiérrez]] astrofisikaria (Txile)
# [[Alda Lara]] idazlea. (Angola). itzulpena
# [[Alicia Miyares]] Filosofoa, feminista (Asturias) itzulpena
# [[Alexandra David-Néel]] bidaiaria, idazlea (Frantzia) itzulpena
# [[Alexandra Olaya]] zientzialaria. Kolonbiarra. Itzulpena
# [[Ama Ata Aidoo]] idazle afrikarra. Itzulpena
# [[Amancay Gaztañaga]] abeslaria (Mexiko)
# [[Amelia Opie]] idazlea ingelesa
# [[Aminata Sow Fall]] idazlea (Senegal) itzulpena
# [[Amparo Sánchez]] abeslaria (SEvilla)
# [[Ana de Miguel]] filosofoa, feministra (SAntander) itzulpena
# [[Ana Kiro]] galiziar abeslaria. itzulpena
# [[Ana María Crespo de las Casas]] farmazialaria. (Tenerife) itzulpena
# [[Andrée de Jongh]] belgika erresistentziako kidea
# [[Ángeles López de Ayala]] kazetaria, politikaria, dramaturgoa (Sevilla)
# [[Anna Burns]] idazlea (Belfast)itzulpena
# [[Anna Surinyach]] fotokazetaria (Katalunia)
# [[Anne Carson]] Poeta (Kanada) itzulpena
# [[Anne Palles]] Sorgintzat errea (Danimarka)
# [[Anoushka Shankar]] musikagilea itzulpena
# [[Antonia Ferrín Moreiras]] Matematikaria, astronomoa (Galizia)
# [[Ariane Lopez-Huici]] argazkilaria. Itzulpena
# [[Asha Ismail]] mutilazioaren aurkako ekintzailea (Kenya)
# [[Atala Apodaca]] feminista, iraultzailea (Mexiko)
# [[Aziza Brahim]] abeslari sahararra (Itzulpena)
# [[Beatrice Shilling]] asmatzailea (Ingalaterra) itzulpena
# [[Becky Siegel]] dantzaria, koreografoa, zuzendaria (EEBB) Iruñea
# [[Bel Zaballa]] kazetaria, idazlea (Katalunia)
# [[Belén Bermejo]] idazlea, argazkilaria eta editorea (Madril)
# [[Belén de Sárraga]] kazetaria, ekintzailea (Valladolid-Mexiko
# [[Beryl Markham]] hegazkinlaria, idazlea (Ingalaterra-Kenya) itzulpena
# [[Bertha Benz]] asmatzailea
# [[Bertha Lutz]] Brasilgo urbanista eta feminista.
# [[Blanca Silveira]] astronomoa (Venezuela) itzulpena
# [[Beulah Louise Henry]] asmatzailea (EEBB) itzulpena
# [[Carme Alvariño]] historialaria (Galizia) itzulpena
# [[Carla Simón]] zinegilea (Katalunia)
# [[Carmen Castillo (zinegilea)|Carmen Castillo]] zinegilea (Txile). itzulpena
# [[Carmen de Burgos]] poeta eta kazetaria (Almeria) itzulpena
# [[Carmen Gil Martinez]] idazlea. (Cadiz)
# [[Carmen Portinho]] (itzulpena) (Brasil)
# [[Catherine Destivelle]] eskalatzailea (Frantzia)
# [[Cécile Rol-Tanguy|Cécile Rol]] Erresistentea. Frantzia. Itzulpena
# [[Celinda Arregui]] politikaria, feminista (Txile)
# [[Claire Goll]] kazetaria, idazlea bakearen aldeko altibista (Alemania-Frantzia)
# [[Claudia Paz y Paz]] giza eskubideen defentzailea
# [[Consuelo Álvarez Pool]] idazlea (Katalunia)
# [[Cony Carranza Castro]] feminista, hezitzailea (El Salvador)
# [[Cora Ratto de Sadosky]] matematikaria eta ekintzailea (ARgentina)
# [[Dacia Maraini]] eleberrigilea (Italia)
# [[Diane di Prima]] Poeta (EEBB) itzulpena
# [[Dilhan Eryurt]] astronomoa, astrofisikaria (Turkia)
# [[Dora Alonso]] Kazetaria eta idazlea (Kuba) itzulpena
# [[Dorothea Klumpke]] astronomoa. EEBB
# [[Dorothee Sölle]] Poeta eta teologoa. Itzulpena
# [[Dulce Chacón (idazlea)|Dulce Chacón (Idazlea)]] Zafra. Itzulpena
# [[Ebru Timtik]] abokatu kurdua. (Istambul)
# [[Elena García Armada]]ingeniaria, asmatzailea (Santander)
# [[Elodia Zaragoza-Turki]] idazlea,poeta,editorea
# [[Emilie Flöge]] jostuna
# [[Emma Chacón i Lausaca]] musikagilea (Bartzelona) itzulpena
# [[Emma Lehmer]] matematikaria (Estatu Batuak) itzulpena
# [[Encarnación Cabré]] arkeologoa (Madril) itzulpena
# [[Eugenia Sacerdote de Lustig]] zientzilaria (Turin-Buenos Aires) (Itzulpena)
# [[Eva Gonzalès]] margolaria (Paris) (Itzulpena)
# [[Fanny Bullock Workman]] bidaiaria, idazlea, itzulpena
# [[Filipa César|Filipa Cesar]] zinema zuzendaria (Portugal) itzulpena
# [[Florence Rena Sabin]] zientzialaria. (EEBB) itzulpena
# [[Francisca Vives]] historialaria (Cadiz) itzulpena
# [[Gabrielle Roy]] Kanadar idazlea. (Kanada)
# [[Gertrude Jekyll]] Lorezaina (Erresuma Batua)
# [[Gloria Anzaldúa]] idazlea. aktibista (EEBB) itzulpena
# [[Guadi Galego]] abeslaria (Galizia) (Itzulpena)
# [[Hayley Westenra]] abeslaria (Zeelanda Berria) itzulpena
# [[Helin Bölek]] abeslaria (Turkia)
# [[Helena Maleno]] aktibista (El Ejido) Itzulpena
# [[Ida Vitale]] idazlea. (Uruguai) itzulpena
# [[Idea Vilariño]] idazlea. itzulpena
# [[Inma Chacón]] idazlea (Zafra) itzulpena
# [[Irene Solà]] idazlea, artista (Katalunia)
# [[Irene Vallejo Moreu]] filologa eta idazlea (Zaragoza)
# [[Irma Alicia Velásquez Nimatuj|Irma Alicia Velásques Nimatuj]]Guatemala, kazetaria eta antropologoa
# [[Isabella Bird]] bidaiaria. idazlea (itzulpena)
# [[Isabel Bono]] poeta, (Malaga) itzulpena
# [[Jacinta Ortiz]] poeta (Granada)
# [[Jennifer Doudna]] biokimikaria (EEBB) itzulpena
# [[Jessie Fauset]] Poeta amerikarra itzulpena
# [[Jessica Anderson]] idazle Australiarra. itzulpena
# [[Jineth Bedoya]] Kazetaria. (Kolonbia) itzulpena
# [[Joan Jara]] dantzaria (Txile) Victor Jararen bikotea
# [[Joanne Chory]] biologoa. EEBB itzulpena
# [[Josefa Llanes Escoda]] sugrafista (Filipinas) itzulpena
# [[Judith Wright]] idazlea (Australia) itzulpena
# [[Julia Antivilo]] artista (Txile)
# [[Julie-Victoire Daubié]] idazle franziarra. itzulpena
# [[Katharine Tynan]] idazle, Irlanda, itzulpena
# [[Kenojuak Ashevak|Kenojuak Ashevah]]margolaria (Kanada)
# [[La Yegros]] abeslaria (ARgentina-Okzitania
# [[Laura Freixas]] idazlea (Bartzelona) (Itzulpena)
# [[Leda Valladares]] abeslaria,(Argentina) (itzulpena)
# [[Leila Aboulela]] sudandar idazlea (Itzulpena)
# [[Leona Chalmers]] aktorea eta asmatzailea. EEBB. itzulpena
# [[Leonor Orosa]] Koreografoa (Filipinak)
# [[Lian Monserrate]] Muralgilea (Estatu Batuak)
# [[Elizabeth Magie]] asmatzailea. (EEBB). Itzulpena
# [[Lucía Garibaldi]] Zinegilea (Uruguai) Itzulpena
# [[Luisa Capetillo]] anarkista, sindikalista, faminista (Puerto Rico) itzulpena
# [[Magda Szabó|Magda Szabo]]idazlea (Hungaria)
# [[María Andresa Casamayor]] matematikaria (Zaragoza) itzulpena
# [[Maria Aurèlia Capmany]] eleberrigile, antzerkigile (Katalunia) itzulpena
# [[Maria Isabel Barreno]] idazlea (Portugal) itzulpena
# [[Maria Beasley]]. Asmaztzailea. (EEBB)
# [[María Cumplido]] matematikaria. (itzulpena)
# [[María Malla]] idazlea, katalana. itzulpena
# [[María Mariño]] idazlea. (Galizia). itzulpena
# [[Maria Pereira]] Asmatzailea (Portugal)
# [[María Salvo]] Antifrankisgta (Bartzelona) itzulpena
# [[Maria Teresa Horta]] idazlea (Portugal) itzulpena
# [[María Teresa León]] idazlea (Errioxa) itzulpena
# [[María Vallet Regí|María Vallet Regi]] Kimikaria (Kanaria)
# [[María Y. Orosa|Maria Y. Orosa]] Medikua eta ikertzailea
# [[Mariama Bâ]] idazlea (SEnegal)
# [[Marica Campo]] idazlea (GAlizia)
# [[Marie Hankel]] Esperanto idazlea, sufragista (Alemania) itzulpena
# [[Marie Paradis]] alpinista Suitzarra. Itzulpena
# [[Marie Under]] idazlea (Estonia) itzulpena
# [[Marion Donovan]] asmaitzailea. EEBB. itzulpena
# [[Mariví Ibarrola]] argazkilaria. (Naiara). itzulpena
# [[Marivi Iturbe Etxeberria]] gizarte laguntzailea. Etxebarri. itzulpena
# [[Margaret Harwood|Margaret Harwook]] Astronomoa (Estatu Batuak) itzulpena
# [[Margaret Burbidge]] Astronomoa. (Inglaterra) itzulpena
# [[Margarida Borràs]] Transexuala (Valentzia)
# [[Margarita Michelena]] poeta (Mexiko)
# [[Margarita Parra Álvarez]] Kimikaria, (Valentzia)
# [[Martha Coston]]asmatzailea (EEBB) itzulpena
# [[Marta Elena Casaús Arzú]] historialaria eta idazlea.(Guatemala)
# [[Maruja Mallo]] margolaria (Galizia) itzulpena
# [[Melitta Bentz]] asmatzailea alemaniarra itzulpena
# [[Mercè Company]] idazlea (Katalunia) itzulpena
# [[Mercè Ibarz]] idazlea (ARagoi)
# [[Mikeas Sánchez]] poeta, irakaslea, idazlea (Mexiko)
# [[Mónica Cahen D'Anvers]] kazetaria (Argentina) itzulpena
# [[Montserrat Gudiol]] margolaria, (Bartzelona) itzulpena
# [[Montserrat Torrent i Serra]] organojolea. (Bartzelona) itzulpena
# [[Nella Larsen]] idazlea Afrikar-amerikarra. Itzulpena
# [[Nellie Campobello]] idazlea eta dantzaria (Durango-Mexiko) itzulpena
# [[Nerea Irigoyen]] zientzialaria. Zaragoza
# [[Ngaio Marsh|Ngaio Marsh]] idazle, antzerlea. itzulpena
# [[Olga Orozco]] poeta (Agentina) Itzulpena
# [[Orsola Casagrande]] (Italia)
# [[Pamela Hinkson]] idazle anglo irlandarra
# [[Patricia Bath|Patricia Bath]] Medikua. itzulpena
# [[Paula Nenette Pepín]] musikaria.
# [[Paula Wiesinger]] eskiatzaile italiarra (Izulpena)
# [[Paulina Chiziane]] idazle Monzambike. Itzulpena
# [[Pilar del Río|Pilar del Rio]] kazetaria eta itzultzailea.(Granada). (itzulpena)
# [[Pilar Alonso Ibañez]] etnografoa, historialaria (Markiz, Araba) itzulpena
# [[Pilar Bellver]] idazlea, feminista (Jaen) itzulpena
# [[Policarpa Salabarrieta]] ekintzalea (Kolonbia)(Itzulpena)
# [[Raina Telgemeier]] komikigilea. (EEBB) itzulpena
# [[Rosalinda L. Orosa]] Idazlea (Filipinak)
# [[Saiza Nabarawi]] idazlea, feminista (Egipto) (Itzulpena)
# [[Sagrario Vera Gordo]] Gerrillaria. (Badajoz)
# [[Sandra Morán]] abeslaria, politikaria (Guatemala) itzulpena
# [[Sara Curruchich]] abeslaria. Guatemala. itzulpena
# [[Sarah Mather]] asmatzailea (EEBB) itzulpena
# [[Severina Luna de Orosa]] medikua eta idazlea (Filipinak)
# [[Silvia Cuevas Morales|Silvia Cuevas]] idazlea Txile. itzulpena
# [[Stefi Troguet]] Alpinista (Andorra)
# [[Susana Malón]] astronomoa (Zaragoza) Itzulpena
# [[Susana Thénon]] itzultzaile, poeta (ARgentina). Itzulpena
# [[Susana Vera]] argakilari-kazetaria (Iruñea) itzulpena
# [[Suceso Portales]] jostuna eta anarko-sindikalista (Extremadura)
# [[Syra Alonso]] idazlea, (Galizia). itzulpena
# [[Teresa Eguibar]] eskulturea (Madril). itzulpena
# [[Teresa Flores]] Feminista, ekintzailea (Txile)
# [[Teresa Meana]] ekintzaile feminista (Gijón)
# [[Vandana Shiva]] Idazlea. (India) (Itzulpena)
# [[Violette Leduc]] Idazlea (Frantzia) itzulpena
# [[Violette Szabo]] Espia (Erresuma Batua)
# [[Yaa Gyasi]] idazle afroamerikarra.(Ghana) itzulpena
# [[Yasmina Reza]] idazlea (Frantzia) itzulpena
# [[Zenobia Camprubí]] idazlea eta itzultzailea itzulpena
}}
====2018-2019====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agustina Otaola]] ----'''SORTUA''' Erraketista (Errenteria)
# [[Alaitz Muro]] ef-- '''SORTUA''' ipuin kontalaria eta margolaria (Durango)
# [[Amaia Aroma Lejarreta]] ef-- '''SORTU''' Txistularia (Abadiño)
# [[Ainhoa Zuazua]] ef-- '''SORTUA''' Abeslaria (Ermua)
# [[Angelita Alberdi]] ef-- '''SORTUA''' Erraketista (Eibar)
# [[Arantzazu Ametzaga]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea
# [[Ascensión Badiola]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea(Bilbo)
# [[Aurora Abasolo]] efef '''SORTUA''' Abeslaria (Durango)
# [[Begoña Sopelana]] efef '''SORTUA''' Kooperantea, soziologoa (Iurreta)
# [[Benita Uribarrena]] efef '''SORTUA''' Ekintzailea antifaxista (Durango)
# [[Damaris Pan]] ef--'''SORTUA''' artista (Mallabia)
# [[Digna Garitaonandia]] efef '''SORTUA''' Erraketista
# [[Dina Bilbao]] efef '''SORTUA''' Kirolaria (Ondarroa))
# [[Eladia Altuna]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Irura)
# [[Elena Olabe]] ef-- '''SORTU''' Poeta (Durango)
# [[Elena Solatxi]] ef--'''SORTUA''' Eskultorea (Bilbo)
# [[Elena Orobiogoikoetxea]] ----'''SORTUA''' Piano jolea (Durango)
# [[Emilia Gomez]] ----'''SORTUA''' Erraketistan. (Valentzia)
# [[Estibalitz González]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea (Ermua)
# [[Eugenia Iriondo]] efef '''SORTUA'''Erraketista (Eibar)
# [[Gloria Agirre]] ef-- '''SORTUA'''Erraketista (Asteasu)
# [[Gloria Zubia]] efef '''SORTU''' ekintzailea (Durango)
# [[Ines Etxegibel]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Durango)
# [[Irati Eguren]] ef-- '''SORTUA''' Arkitektoa, ilustratzailea (Durango)
# [[Irene Ibaibarriaga]] efef'''SORTU''' Erraketista (Ermua)
# [[Jesusa Garitaonandia]] efef '''SORTU''' Erraketista (Mallabia)
# [[Juana Elgezabal]] efef '''SORTUA'''Enpresaria (Derio)
# [[Juanita Ibaibarriaga]] efef '''SORTUA''' Ekintzailea (Ermua)
# [[Juanita Mir]] efef '''SORTUA''' Kazetaria, idazlea (Iruñea)
# [[Juanita Unzueta]] efef '''SORTUA''' Dantzaria (Eibar)
# [[Julia Klaudia Gabilondo]] efef '''SORTUA''' Idazlea (Mungia)
# [[June Arbeo]] ef-- '''SORTUA'' Atleta (Durango)
# [[Kattalin Agirre]] efef '''SORTUA''' Mugalaria, Frantziako erresistentziako kide (Sara)
# [[Koro Benito]] ef-- '''SORTUA''' Poeta (Lumbrales)
# [[Lara Izagirre]] ef-- '''SORTUA''' Zinegilea (Zornotza)
# [[Libe Goñi]] ef-- '''SORTUA''' Irakaslea (Oteitza)
# [[Lidia Cañete]] ef-- '''SORTUA''' kirolaria (Durango)
# [[Lourdes Munitxa]] efef '''SORTUA''' Euskaltzalea (Zornotza)
# [[Lucia Areitioaurtena]] efef '''SORTUA'''Erraketista (Ermua)
# [[Luz Zalduegi]] efef '''SORTUA''' Albaitaria (Mallabia)
# [[Maddi Barber]] ef-- '''SORTUA''' Zinegilea (Lakabe)
# [[Maitane Alonso]] ef-- '''SORTU''' Ikertzailea,asmatzailea (Sodupe)
# [[Maria Ana Bidegaray]] ---- '''SORTU''' Idazlea, feminista (Hazparne - Lapurdi)
# [[Maria Arrillaga]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Elgoibar)
# [[Maria Camino Oskoz]] efef '''SORTUA''' Maistra. (Iruñea)
# [[Mari Carmen Lasagabaster]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Eibar)
# [[Mari Carmen Madariaga]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Igorre)
# [[Maria Antonia Uzkudun]] --ef'''SORTUA''' Erraketista (Anoeta)
# [[Maria Luisa Alberdi]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Eibar)
# [[Maria Luisa Senar]] --ef'''SORTUA'''Erraketista (Pasaia)
# [[Maria Pilar Urriza]] ef--'''SORTUA''' Dantzaria (Lantz)
# [[Maria San Juan de Garonda]] ---- '''SORTUA'' emagina. inkisizioa sutan erre zuen (Mungia)
# [[Maribi Unamuno]] ---- '''SORTUA''' Filologoa. (Aulesti)
# [[Meritxel Relaño]] ef-- '''SORTUA''' Unicefeko arduradun nagusia Yemenen (Durango)
# [[Mila Salterain]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea (Durango)
# [[Miren Alazne Iruretagoiena]] ef-- '''SORTU''' ekintzailea (Zarautz)
# [[Miren Maortua]] efef '''SORTUA''' Idazlea (Zaldibar)
# [[Miren Uzkudun]] ef-- '''SORTUA''' Erraketista (Asteasu 1922-)
# [[Nerea Etxegibel]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Durango 1964- )
# [[Oihana Azkorbebeitia]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Abadiño 1981- )
# [[Paula Lamarain]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Eibar 1924-2018)
# [[Rosa Soroa]] ef-- '''SORTUA''' Erraketista (Elduaien 1945- )
# [[Rosario Aranburu]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Eibar 1921-2015)
# [[Silvia Trigueros]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Abadiño 1976)
# [[Teri Ibarrola]] ---- '''SORTUA''' Ipuin kontalaria (Aulesti)
# [[Vanessa Goikoetxea]] ef-- '''SORTU''' abeslaria (Florida 1980- )
# [[Zoila Askasibar]] ef-- '''SORTUA''' inprimatzailea (Elgeta 1877-1945)
# [[Shakuntala Devi]] efef Idazlea (India) (Itzulpena)
# [[Almudena Hernando]] ---- arkeologoa (Madril 1959)(itzulpena)
# [[Gisella Perl]] efef Ginekologoa judua (Hungaria 1907-1988) (itzulpena)
# [[Luna Miguel]] ef-- idazlea (Alcalá de Henares 1990- ) (itzulpena)
# [[Mae Jemison]] ef-- ingeniari (Alabama 1956- ) (Itzulpena)
# [[Maria Antonia Canals]] ef-- matematikaria (Bartzelona) (Itzulpena)
# [[Mercedes Colás]] efef Maiatzeko plazako amak (Argentina 1925-2021) (Itzulpena)
}}
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2020 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agurtzane Elorriaga]] (Iurreta)
# [[Ana Diez]] zinemagilea (Tutera)
# [[Amaia Iturbide]] idazlea (Bilbo-Getxo)
# [[Ariane Lopez-Huici|Ariane López Huici]] argazkilari lapurtarra.
# [[Erika Lagoma]] Bertsolaria, feminista (Lesaka-Durango)
# [[Gurutzi Arregi]] etnografoa (Durango)
# [[Iñaxi Etxabe]] Bertsolaria, (Zumaia-Zarautz)
# [[Isabel Coixet]] zinegilea (Katalunia)
# [[Itziar Mendizabal]] Dantzaria (Gipuzkoa
# [[Luzia Goñi]] bertsolaria (Basaburua)
# [[Maider Fernandez]] zinegilea (Donostia)
# [[Maria Zambrano]] idazlea (Madril)
# [[Martina Ibaibarriaga]] gerrillaria (Berriz)
# [[Matxalen Ziarsolo]] saskibaloi jokalaria (Ermua)
# [[Oihana Alkorta]] musikaria (Orio-Zarautz)
# [[Primi Erostarbe]] panderojolea eta irrintzilaria (Oñati)
# [[Teodora Zuloaga]] zeramikaria (Madril-Segovia)
# [[Trota Salernokoa]] ginekoloagoa(Italia)
# [[Alfonsina Strada]] txirrindulari argentinarra (Mototsa)
}}
==== 2018-2019 ====
# [[Balendiñe Albizu]] efef Idazlea (Zumaia)
# [[Gurutze Frades]] ef-- Kirolaria (Durango-Iurreta)
# [[Lourdes Unzueta]] ef-- Idazlea (Durango)
# [[Uri Ruiz Bikandi]] efef Idazlea (Durango)
== HOBETUAK ==
=== Hobetuak 2023 ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Sonia Etxezarreta]] '''--ef'''mahai-tenislaria (Irun 1968?- 2011)
# [[Yusra Mardini]] '''ef--'''igerilaria, errefuxiatua (Siria 1998)
# [[Olatz González]] '''ef--'''antropologoa (Bilbo 1973)
# [[Eider Cardeñosa]] '''ef--'''karateka (Gasteiz 1995)
# [[Graziana Barrenetxea]] '''----'''sorginkeriaren biktima (Zugarramurdi 1540-Logroño 1610)
# [[Ainara Elbusto]] '''ef--'''txirrindularia (Nafarroa 1992)
# [[Patricia López Arnaiz]] '''ef--''' (Gasteiz 1981)
# [[Sofia Otero]] '''ef--'''aktorea (Basauri 2013)
# [[Estibaliz Urresola Solaguren]] '''ef--'''film zuzendaria, gidoilaria (Laudio 1984)
# [[Kim Ju-ae]] '''ef--'''Kim dinastiako kidea (Ipar Korea 2013)
# [[Barbara Stanwyck]] '''efef'''aktorea (AEB 1907-1990)
# [[Glenn Close ]] '''ef--'''aktorea (AEB 1947)
# [[Lola Baldrich]] '''ef--'''aktorea (Toledo 1967)
# [[Lola Herrera]] '''ef--'''aktorea (Valladolid 1935)
# [[Federica Montseny]] '''efef'''anarkista, idazlea (Madril 1905-Frantzia 1994)
# [[Céline Laguarde]] '''efef'''argazkilaria (Lapurdi 1961)
# [[Aroa Gorostiza]] '''ef--'''txirrindularia (Elorrio 2002)
# [[Anna Muzytxuk ]] '''ef--'''xake-jokalaria, aktibista (Ukraina 1990)
# [[Clara Azurmendi]] '''ef--'''badminton kirolaria (Donostia 1998)
# [[Irene Papas]] '''efef'''aktorea, abeslaria (Grezia 1926-2022)
# [[Uxue Apaolaza]] '''ef--'''idazlea (Hernani 1981)
# [[Hélène Carrère d'Encausse]] '''efef'''historialaria (Paris 1929)
# [[Lisa Simpson]] marrazkietako pertsonaia (AEB 1987)
# [[Maggie Simpson]] marrazkietako pertsonaia (AEB 1987)
# [[Emakumearen historia]] emakumearen eginkizuna historian zehar
# [[Oihana Azkorbebeitia]] '''ef--'''korrikalaria (Abadiño 1981)
# [[Ione Irazabal]] '''ef--'''aktorea (Elorrio 1963)
# [[Hürrem Sultan]] haseki sultan (Poloniako Erresuma,?-Otomandar Inperioa,1558)
# [[Irene Atenaskoa]] '''--ef'''enperatrizea (Atenas,752-Lesbos,803)
# [[Angelique du Coudray]] '''--ef'''emagina (Frantzia, 1712-1794)
# [[Enara López]] '''ef--'''txirrindularia (Bilbo 1997)
# [[Genero-rol]]
# [[Genero-desparekotasun]]
# [[Louise Joy Brown]] '''ef--'''1. probeta umea (Erresuma Batua 1978)
# [[Marije Fullaondo]] '''ef--'''politikaria (Getxo, 1964)
# [[Francisca Pizarro Yupanqui]]'''ef--'' Quispe Sisa eta Francisco Pizarroren alaba (Peru,1534-Cáceres,1598)
# [[Hassiba Ben Bouali]] '''efef''Aljeriako Independentzia Gerrako gudaria (1938 - 1957)
# [[Irene Paredes]] '''ef--'''futbolaria (Legazpi 1991)
# [[Oihane Hernandez]] '''ef--'''futbolaria, defentsa (Sopela 2000)
# [[Misa Rodríguez]] '''ef--'''futbolaria, atezaina (Kanariak 1999)
# [[Filipa Moniz]] '''ef--'''Kristobal Kolonen emaztea (Portugal, 1455-1485)
# [[Agatha Barbara]] '''efef'''presidentea, aitzindaria (Malta 1923-2002)
# [[Elena Furiase]] '''ef--'''aktorea, idazlea (Madril 1988)
# [[Itsaso Arana]] '''ef--'''ktorea, zuzendaria (Nafarroa 1985)
# [[Ane Santesteban]] '''ef--'''txirrindularia (Errenteria 1990)
# [[Maite Ruiz de Larramendi]] '''ef--'''pilotari ohia (Beasain 1973)
# [[Claudia Zornoza]] '''ef--'''futbolaria, erdilaria (Madril 1990)
# [[Alexia Putellas]] '''ef--'''futbolaria, erdilaria (Bartzelona 19)
# [[Susana Zapke]] '''ef--'''musikologoa (Gipuzkoa 1965)
# [[Maite Agirre ]] '''ef--'''aktore, antzerkigilea (Zarautz 1955)
# [[Noe Itō]] '''efef'''aktibista, eraila (Japonia 1895-1923)
# [[Edmonia Lewis]] '''efef'''eskultorea (AEB 1844-Londres 1907)
# [[Libe Mimenza]] '''ef--'''kazetaria, ikertzailea (Elorrio 1988 19)
# [[Maddalen Dorronsoro Amiano]] '''ef--'''abesbatza zuzendaria (Lezo 1987)
# [[Aintzane Encinas]] '''ef--'''futbolaria ohia, entrenatzailea (Donostia 1988)
# [[Alba Redondo]] '''ef--'''futbolaria, aurrelaria (Albacete 1996)
# [[Jennifer Hermoso]] '''ef--'''futbolari aurrelaria eta erdilaria (Madril 1990)
# [[Ainhoa Cantalapiedra]] '''ef--'''abeslaria (Galdakao, 1980)
# [[Zoleka Mandela]] '''efef'''aktibista (Hegoafrika, 1980-2023)
# [[Ana Terradillos]] '''ef--'''kazetaria (Donostia 1973)
# [[Lidia Valentín ]] '''ef--'''pisu-jasotzailea (Leon 1985)
# [[Maite Oroz]] '''ef--'''futbolaria (Nafarroa 1998)
# [[Adania Shibli]] '''e---'''idazlea (Palestina, 1974)
# [[Rafeef Ziadah]] '''e---'''poeta (Libano, 1979)
# [[Yolanda Alzola]] '''ef--'''telebista aurkezlea (Bizkaia, 1970)
# [[Silvia Intxaurrondo]] '''ef--'''kazetaria (Barakaldo, 1979)
# [[Miren Arzallus]] '''----'''moda historialaria, ikertzailea (Bilbo 1978)
# [[June Ansoleaga]] '''ef--'''kazetaria (Sopela 1987)
# [[Zuriñe Zulaika]] '''----'''metereologoa, fisikaria (?, ?)
# [[Maria Eugenia Luc]] '''ef--'''musikagilea ( Argentina/Euskal Herria 1958)
# [[Yurena]] '''ef--'''abeslaria (Santurtzi 1969)
# [[Amanirenas]] '''e-e-'''erregina eta gobernadorea (Kuxeko Erresuma, K.a.57 - K.a.10)
# [[Gabriela Silang]] '''efef'''Filipinetako heroia (Filipinak, 1731-1763)
# [[Bene Bergado]] '''----'''artista, eskultorea (Salamanca/Bizkaia 1963)
# [[Margarita López Maturana]] '''efef''' moja beatoa, Berrizko Mesedeetako Misiolarien sortzailea (Bilbo 1884-Donostia 1934)
# [[Diana Krall]] '''ef--''' piano-jotzailea eta jazz abeslaria (Kanada 1964)
# [[Maria Gebara]] ---- idazlea (Valladolid, ? - ? ,1683)
# [[Janire Gonzalez Etxabarri]] ef-- surflaria (Zumaia 2005)
}}
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
# [[Lankide:Wikimaribarre|Wikimaribarre]] ([[Lankide eztabaida:Wikimaribarre|eztabaida]]) 18:22, 13 ekaina 2018 (CET)
# [[Lankide:Lurdeswiki|Lurdeswiki]] ([[Lankide eztabaida:Lurdeswiki|eztabaida]]) 18:17, 23 urtarrila 2020 (CET)
# [[Lankide:Larrauri|Larrauri]] ([[Lankide eztabaida:Larrauri|eztabaida]]) 18:18, 23 urtarrila 2020 (CET)
# [[Lankide:OrtuUrti|OrtuUrti]] ([[Lankide eztabaida:OrtuUrti|eztabaida]]) 18:22, 23 urtarrila 2020 (CET)
# [[Lankide:Mototsa|Mototsa]] ([[Lankide eztabaida:Mototsa|eztabaida]]) 11:20, 22 uztaila 2020 (CET)
# [[Lankide:Joseintx|Joseintx]] ([[Lankide eztabaida:Joseintx|eztabaida]]) 18:22, 9 urria 2020 (CET)
# [[Lankide:Isabeliraurgi|Isabeliraurgi]] ([[Lankide eztabaida:Isabeliraurgi|eztabaida]]) 17:48, 16 urria 2020
# [[Lankide:Mgaraizabal|Mgaraizabal]] ([[Lankide eztabaida:Mgaraizabal|eztabaida]]) 18:00, 5 azaroa 2021 (CET)
# [[Lankide:josi|Josi]] ([[Lankide eztabaida:Josi|eztabaida]]) 18:00, 5 azaroa 2021 (CET)
== Wikilaguntza ==
* [https://eu.wikipedia.org/wiki/Laguntza:Gida_arina Gida Arina]
* [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:C%C3%B3mo_subir_imagen_con_la_app_de_Wikimedia_Commons.pdf Cómo subir una imagen con la app de Wikimedia Commons]
* [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ejemplo_de_subida_de_imagen_a_Commons,_introduciendo_geolocalizaci%C3%B3n.webm Ejemplo de subida de imagen a Commons, introduciendo geolocalización]
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* Nola igo argazkiak Commons-era? [[c:File:Ejemplo_de_subida_de_imagen_a_Commons,_introduciendo_geolocalización.webm|Ordenagailutik (bideoa)]] | [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/89/C%C3%B3mo_subir_imagen_con_la_app_de_Wikimedia_Commons.pdf App-etik (PDF)] | [[:es:Wikipedia:Encuentros/Wiki_Takes_Vitoria-Gasteiz/Ayuda|Ideia gehiago...]]
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
* [https://amp.eitb.eus/eu/irratia/euskadi-irratia/programak/amarauna/osoa/7892080/magikoa-da-andre-baten-biografia-mundura-zabaltzea/ "Magikoa da andre baten biografia mundura zabaltzea"], EITB - 2021/03/08
* https://www.youtube.com/watch?v=r2Z5CFSLSf8 Lurdes Totorikaguena eta Marisa Barrena Laixiar irratian
* [https://mugakultura.eus/2023/11/10/wikiemakumeok-dokumentala-zinebin-estreinatzea-zorte-ikaragarria-da-bozgorailu-potentea-baita/?fbclid=IwAR2YDcgxq21VEdyB3vM1pju0fA9vtxobJH8n6i2sfPmyLhVQJr9Ys2vCTlw/ Bilbon, Zinebin estrenatzea zorte ikaragarria da, bozgorailu potentea baita. Mugalari 2023ko azaroa. ]
lyn9j70wtmkeaaewj1yonpg19ceossg
9968906
9968572
2024-11-14T11:33:25Z
Joseintx
116015
/* BERRIAK */
9968906
wikitext
text/x-wiki
'''''WikiDurangaldea | Durangaldean egiten diren lanaldietako wikilekua '''''
[[Fitxategi:WikiEmakumeok Euskal Herriko 5. Jardunaldi Feministak.jpg|thumb|WikiEmakumeok, Euskal Herriko 5. Jardunaldi Feministak. Azaroak 1 2019, Durangon]]
[[File:5.555 biografia 2024 martxoa.png|thumb|200px|2024.03.08]]
[[File:Durangoko wikilariok 5.000 biografia.png|thumb|200px|2023.12.31]]
[[File:Durangoko wikilariak 2023.jpg|thumb|200px|2023.07.07]]
[[File:WikiEmakumok 3000.jpg|thumb|200px|2023ko otsaila]]
[[File:Wikiemakumeok Durango Abendua 2022.jpg|thumb|200px|2022ko abenduaren 1a]]
[[Fitxategi:Wikiemakumeok Durango.jpg|thumb|200px|Durangoko wikilariak. 2022ko iraila]]
[[Fitxategi:Durangoko wikilariak 1500.jpg|thumb|200px|Durangoko wikilariak. 2022ko ekaina]]
[[Fitxategi:Durangoko Wikilariak.jpg|thumb|200px|Durangoko wikilariak. 2022ko apirila]]
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== EGITEN ===
# [[Mar%C3%ADa_de_los_%C3%81ngeles_Cardona_Florit]] https://es.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%ADa_de_los_%C3%81ngeles_Cardona_Florit (Lurdes)
# [[Emily_Arnesen]] https://es.wikipedia.org/wiki/Emily_Arnesen (Lurdes)
# [[Henriette_Delamarre_de_Monchaux]] https://es.wikipedia.org/wiki/Henriette_Delamarre_de_Monchaux (Lurdes)
# [[Edith_Farkas]] https://es.wikipedia.org/wiki/Edith_Farkas (Lurdes)
# Espainiako 36ko Gerran fusilatutako emakumeak, SORTU (Marisa)
'''Ingelesetik itzultzeko'''
# [[Lydia Flood Jackson]] https://en.wikipedia.org/wiki/Lydia_Flood_Jackson
# [[Kathleen Norris]] https://en.wikipedia.org/wiki/Kathleen_Norris
# [[Georgianna Offutt]] https://en.wikipedia.org/wiki/Georgianna_Offutt
# [[Sarah Massey Overton]] https://en.wikipedia.org/wiki/Sarah_Massey_Overton
# [[Katherine Reed Balentine]] https://en.wikipedia.org/wiki/Katherine_Reed_Balentine
# [[Anna M. Morrison Reed]] https://en.wikipedia.org/wiki/Anna_M._Morrison_Reed
# [[Ellen Clark Sargent]] https://en.wikipedia.org/wiki/Ellen_Clark_Sargent
# [[Selina Solomons]] https://en.wikipedia.org/wiki/Selina_Solomons
# [[Mary Wood Swift]] https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Wood_Swift
#
# [[Naomi Anderson]] https://en.wikipedia.org/wiki/Naomi_Anderson
# [[Mithu Sanyal]] https://en.wikipedia.org/wiki/Mithu_Sanyal (Leire Mi)
Catharine Waugh McCulloch - Wikipedia # [[Catharine Waugh McCulloch]] sufragista (AEB 1862-1945)
Grandma Gatewood - Wikipedia # [[Granma Gatewood McCulloch]] ultrarail mendi-ibileran aitzindaria (AEB 1887-1973)
'''Frantsesetik itzultzeko'''
# [[Émilie Carles]] https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89milie_Carles
# [[Victoria Mas]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Victoria_Mas
# [[Jeanne Humbert]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Jeanne_Humbert
# [[Anna Mahé]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Anna_Mah%C3%A9
# [[Capucine Motte]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Capucine_Motte
'''SORTZEKO'''
# [[Uxue Rey Gorraiz]] idzlea, kazetaria
# [[Lola Lopez de Lacalle]] idazlea (Zornotza)
# [[Ignacia Altolagirre Camarero]] (h.2023.07.22)
# [[Naia Laka]] (Ispaster) https://www.eitb.eus/es/cultura/cine/festival-san-sebastian/videos/detalle/9589117/video-zortzitik-infinitura-recorrido-por-historia-del-cine-vasco-de-mano-de-benito-ansola/
# [[Annette Gonzalez-Etxabarri]] https://www.naiz.eus/es/info/noticia/20230508/annette-gonzalez-etxabarri-zumaiarra-txapeldun-europako-junior-txapelketan
# [[Madalen Etxegarai]] pilotaria. https://goiena.eus/oinati/1727423962644-madalen-etxegarai-haurra-nintzenean-nuen-ametsa-betetzen-nabil
# [[Sylvia Lefanu]] zinemagilea. https://www.berria.eus/kultura/zinemaldia/berria-eus_2130955_102.html
# [[Nagore Urdapilleta]] Errio dokumentalaren aurkezlea. https://ataria.eus/komunitatea/berria/1727420302628-bere-txikitasunean-orio-zeinen-handia-den-erakutsi-nahi-izan-dugu
# [[Maite Ubiria]] kazetaria. https://www.berria.eus/euskal-herria/iparrari-hegoak-ematen_2129951_102.html
# [[Pancracia Ollo de la Mata]] Zumalakarregiren emaztea
# [[Ainhoa Aldazabal Gallastegi]]
# [[Uxua Azpiroz]] hezitzailea https://www.berria.eus/bizigiro/beharrezkoa-da-bizikidetza-oinarri-duten-proiektuak-garatzea-ikastetxeetan_2128805_102.html
# [[Heza Sengal]]. emakume yazikia. https://www.berria.eus/mundua/eiren-gustukoak-baginen-erosi-egiten-gintuzten-merkantzia-hutsa-bagina-bezala_2128867_102.html
# [[Miren Berasategi Zeberio]] Ikertzailea. https://www.berria.eus/euskal-herria/gizon-gazteek-kontserbadurismorako-joera-dute_2128223_102.html
'''Zinegileak - Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldian sarituak'''
# [[Kim Longinotto]] https://es.wikipedia.org/wiki/Kim_Longinotto
# [[Lourdes Portillo]] https://es.wikipedia.org/wiki/Lourdes_Portillo
# [[Deepa Mehta]] https://es.wikipedia.org/wiki/Deepa_Mehta
'''Espainiako Gerra Zibileko emakumeak'''
# [[Sofia Da Blasco]] https://es.wikipedia.org/wiki/Sof%C3%ADa_Blasco
# [[Carolina_Bunjes-Rosenthal]] https://es.wikipedia.org/wiki/Carolina_Bunjes-Rosenthal
# [[Isabel Alonso]] https://es.wikipedia.org/wiki/Isabel_Alonso
'''Emakume interesgarriak'''
# [[Jekaterina Samutsevitx]] https://es.wikipedia.org/wiki/Yekaterina_Samuts%C3%A9vich
# [[Nadezhda Popova]] https://es.wikipedia.org/wiki/Nadezhda_Popova
'''Heroínas de la Unión Soviética''' https://es.wikipedia.org/wiki/Anexo:Hero%C3%ADnas_de_la_Uni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica
'''Emakumeak eta itsasoa'''
https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20210924/las-mujeres-ilustres-de-la-historia-naval-en-el-itsasmuseum-de-bilbo-a-traves-del-arte
'''Kartzelak'''
# Cárcel de mujeres de Málaga https://es.m.wikipedia.org/wiki/Antigua_c%C3%A1rcel_de_mujeres_de_M%C3%A1laga
# Antigua cárcel de Segovia. https://es.wikipedia.org/wiki/Antigua_c%C3%A1rcel_de_Segovia
# Cárcel la Galera https://es.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1rcel_La_Galera
# Cárcel Central/Prisión de Madres Lactantes de San Isidro (Madril)
'''EMAKUME ITZULTZAILEAK'''
# [[Malika Embarek]] https://es.wikipedia.org/wiki/Malika_Embarek
# [[Concha Fernández-Luna Sánchez]] https://es.wikipedia.org/wiki/Concha_Fern%C3%A1ndez-Luna_S%C3%A1nchez
# [[Laura García Corella]] https://es.wikipedia.org/wiki/Laura_Garc%C3%ADa_Corella
'''EMAKUME AKTIBISTAK'''
# https://es.wikipedia.org/wiki/Categor%C3%ADa:Mujeres_activistas
# [[María Dimádi]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%ADa_Dim%C3%A1di (Leire)
# [[Paste Up Morras]], aktibista https://es.wikipedia.org/wiki/Paste_Up_Morras
# [[Elizabeth Wathuti]] aktibista https://es.wikipedia.org/wiki/Elizabeth_Wathuti (Oiber)
# [[Tosia Altman]] https://es.wikipedia.org/wiki/Tosia_Altman
# https://es.wikipedia.org/wiki/V%C3%B5_Th%E1%BB%8B_Th%E1%BA%AFng
# [[Maria Spiridonova]] https://es.wikipedia.org/wiki/Mariya_Spirid%C3%B3nova
# [[Yusra Al Barbar]] https://es.wikipedia.org/wiki/Yusra_al-Barbari palestinarra
'''EMAKUME ILUSTRATZAILEAK''' https://es.wikipedia.org/wiki/Categor%C3%ADa:Ilustradoras
# [[Mitzy Reyes Juárez]] https://es.wikipedia.org/wiki/Mitzy_Reyes_Ju%C3%A1rez
# [[Ellen Robbins]] https://es.wikipedia.org/wiki/Ellen_Robbins
# [[Retta aktibisten zerrendan Scott]] https://es.wikipedia.org/wiki/Retta_Scott
# [[Bahia Shehab]] https://es.wikipedia.org/wiki/Bahia_Shehab
# [[Posy Simmonds]] https://es.wikipedia.org/wiki/Posy_Simmonds
'''EMAKUME IDAZLEAK - POETAK'''
# [[Anna Caballé Masforroll]] https://es.wikipedia.org/wiki/Anna_Caball%C3%A9_Masforroll
# [[Olga Rivero]] https://es.wikipedia.org/wiki/Olga_Rivero_Jord%C3%A1n
'''EMAKUMEAK ZIENTZIAN'''
# [[Ruth Pfau]] https://es.wikipedia.org/wiki/Ruth_Pfau
# [[Gloria Long Anderson]] https://fr.wikipedia.org/wiki/Gloria_Long_Anderson
# [[Clémence Royer]] https://es.wikipedia.org/wiki/Cl%C3%A9mence_Royer
# [[Tilly Edinger]] https://es.wikipedia.org/wiki/Tilly_Edinger
# [[Isabel Clifton Cookson]] https://es.wikipedia.org/wiki/Isabel_Clifton_Cookson
# [[Cécile DeWitt Morette]] https://es.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9cile_DeWitt-Morette
# [[Wrexie Leonard]] https://es.wikipedia.org/wiki/Wrexie_Leonard
# [[Marjorie Lee Browne]] https://es.wikipedia.org/wiki/Marjorie_Lee_Browne
'''DENETARIK'''
# [[Victorine Brocher]] https://en.wikipedia.org/wiki/Victorine_Brocher (LEIRE MENDIBURU)
# [[Esther Afus Ocloo]] aitzindaria (Ghana) https://es.wikipedia.org/wiki/Esther_Afua_Ocloo
# [[Margaret A. Wilcox]] https://en.wikipedia.org/wiki/Margaret_A._Wilcox (Eider)
# [[Amineh Kakabaveh]] https://en.wikipedia.org/wiki/Amineh_Kakabaveh (Eider)
# [[Comandanta Ramona]] https://es.wikipedia.org/wiki/Comandanta_Ramona Chiapas
# [[Trio Artio]] https://www.musicexport.at/artist/trio-artio/ + Berria egunkaria(Eider)
# [[Fabiola Letelier]] abokatua eta giza eskubideen aldeko ekintzailea.
# [[Ana Belén Montes]] espioia. https://es.wikipedia.org/wiki/Ana_Bel%C3%A9n_Montes
# [[Dorothy Levitt]] asmatzailea eta kotxe lasterketetan aitzindaria https://es.wikipedia.org/wiki/Dorothy_Levitt
== BERRIAK ==
==='''Berriak 2024''' ('''azaroa''')===
# [[Janire Etxabe]] '''SORTUA''' dantzaria da, dantza bertikalean aditua. (Arrankudiaga, Bizkaia, 1979)
# [[Celia Santos]] '''SORTUA''' idazlea (Bergara, 1972)
# [[Tamara García Iglesias]] '''SORTUA''' zinemagilea eta komisarioa (Lasarte, 1978)
# [[Warisha Moradi]] '''SORTUA''' heriotz epaia duen militante kurdua (Kurdistan, XX. mendea)
# [[Araceli González Carballo]] espioia, erizaina (Lugo 1914-Madril 1990)
# [[Margarita Ruiz de Lihory]] margolaria, espioia (Valentzia 1889-Albacete 1968)
# [[Isona Passola]] film zuzendaria, gidoilaria, ekoizlea (Bartzelona 1953)
# [[Cristina Martín-Prieto]] futbolaria (Sevilla 1993)
# [[Melania Olcina]] dantzaria, koreografoa (Bartzelona 1982)
# [[Rafaela Carrasco]] dantzaria, koreografoa (Sevilla 1972)
# [[Lisi Estaràs]] dantzaria, koreografoa (Argentina 1971)
# [[Lorena Nogal]] dantzaria, koreografoa (Bartzelona 1984)
# [[Luz Arcas]] dantzaria (Malaga 1983)
# [[Manuela Carrasco]] flamenko dantzari ijitoa (Sevilla 1958)
# [[Lynda Barry]] komikigile eta irakasle estatubatuarra (Wisconsin, 1956)
# [[Maria Antónia Palla]] kazetaria eta feminista (Portugal, 1933)
# [[Mary Adamson Anderson Marshall]] medikua Edinburgoko 7ak taldekoa (1837-1910)
# [[Sara González Lolo]] patin hockey jokalaria (Asturias 1992)
# [[Natasha Lee]] patin hockey jokalaria, entrenatzailea (Malaysia/Asturias 1992)
# [[María Díez Busqué]] patin hockey jokalaria (Bartzelona 1989)
# [[Anna Casarramona Vivas]] patin hockey jokalaria (Bartzelona 1994)
# [[Anna Serra]] triatleta (Bartzelona 1968)
# [[Mathilde Ollivier]] aktorea, modeloa (Frantzia 1994)
# [[Gimena Llamedo]] psikologoa, politikaria (Asturias 1981)
# [[Mikey Madison]] aktorea (AEB 1999)
# [[Julia Butters]] aktorea (AEB 2009)
# [[Samantha Robinson]] aktorea (AEB 1991)
# [[Irene Flunser Pimentel]] historialaria (Lisboa, 1950)
# [[Cósima Wagner|Cosima Wagner]], Richard Wagner musikagilearen 2. emaztea (Bellagio, 1837 - Bayreuth, 1930)
# [[Verena Wagner]] musikagilea (Alemania, Bayreuth, 1920- Überlingen, 2019)
# [[Eva von Bülow]] Cosima Liszt eta Richard Wagnerren alaba (Tribschen, 1867 - Bayreuth, 1942),
# [[Anne Rearick]] argazkilari estatubatuarra (Idaho, AEB, 1960)
# [[Pauline Harmange]] idazlea eta feminista (Lille, 1994)
# [[Bertha Hirsch Baruch]] poeta, idazle eta sufragista (AEB)
# [[Minora Kibbe]] gizarte erreformatzaile eta sufragista (AEB)
# [[Emily Bovell|Emily Bowel]] medikua (Londres, 1841-1845)
# [[Honor Frost]] urpeko arkeologoa (Erresuma Batua, 1917-2010)
# [[Susan Atkins]] kriminala (AEB 1948-2009)
# [[Abigail Folger]] oinordeko eraila (AEB 1943-1969)
# [[Eva Saldaña]] ekologo aktibista (Madril 1977)
# [[Rosalie Varda]] jantzi diseinatzailea (Frantzia 1958)
# [[Manuela Fernández Pérez]] artista (Madril 1927-2017)
# [[Manuela Saborido Muñoz]] artista (Cadiz 1943)
# [[Sofia Crespo]] artista bisuala (Argentina 1991)
# [[Mercedes Doménech]] irrati esataria (Asturias 1922-Granada 2002)
# [[Barbara Steele]] aktorea (EB 1937)
# [[Arantza Toledo]] piraguista (Cuenca 1999)
# [[Alice Coffin]] kazetaria eta feminista (Tolosa, Ozitania, 1978)
# [[Clara Elizabeth Chan Lee]]
# [[Emily Sturge]]
# [[Gulielma Lister]] botanikaria (Ingalaterra, 1860-1949)
# [[Katharina Wagner]] eszena zuzendaria da. Bayreutheko Jaialdiaren zuzendaria. (Bayreuth, Alemania, 1978)
# [[Isolde Wagner]] Hans von Bülow edo Richard Wagner eta Cosima Wagner-en alaba (Alemania, 1865 - 1919)
# [[Blandine von Bülow]] Hans von Bülow eta Cosima Liszten alaba zen, (Alemania, 1863-1941)
# [[Daniela von Bülow]] piano-jotzailea (Berlin, 1860 - Bayreuth, 1940)
# [[Minna Wagner|Minna Wagner,]] aklorea (Saxonia, 1809- Dresden, 1866)
# [[Eva Wagner-Pasquier]]antzerki-enpresaburu da ( Alemania, 1945)
# [[Yang Huanyi]] nushuaren azken hiztuna (Txina 1906-2004)
# [[Carme Sansa]] aktorea, ekintzailea (Bartzelona 1943)
# [[Ana Romero Galán]] kazetaria, idazlea (Cádiz 1966)
# [[Aimée de Heeren]] socialitatea ( Brasil 1903-AEB 2006)
# [[Rocío Márquez]] flamenko kantaria (Huelva 1985)
# [[Carola Ortiz]] musikagilea, abeslaria, klarinete jolea (Bartzelona 1986)
# [[Isabel de Solís]] esklabu kristaua, Granadako Muley Hacén sultan nazariaren ohaidea (? XV. mendea- Sevilla ?)
# [[Nani Jiménez]] aktorea, modeloa (Valentzia 1981)
# [[Alejandra Herranz]] kazetaria (Bartzelona 1972)
# [[Mar Cabra]] ikerketa kazetaria (Madril 1983)
# [[Marianne Grunberg-Manago]] biokimikaria (Frantzia, 1921-2013)
# [[Angela Becerra]] idazlea (Kolonbia, 1957 )
# [[Codou Bop]] soziologoa, kazetaria, feminista (Senegal, ?)
# [[Ana Gomes]] portugaldar diplomazialari eta politikaria (Lisboa, 1954)
# [[Maria Filomena Mónica]] portugaldar soziologoa (Lisboa, São Mamede, 1943)
# [[Ayşe Sultan]] otomandar printzesa (1608-1656)
# [[Mara Santos]] kanoalaria (Palentzia 1969)
# [[María José Campos]] xakelaria (Argentina 1999)
# [[Fatma Hatun]] Ahmed I.aren 3. ezkontidea (?Bosnia 1590-Istanbul 1660)
# [[Mahfiruz Hatice Hatun]] esklaboa, Ahmed I.a sultanaren 1. ezkontidea (Kaukaso 1590-Istanbul 1620)
# [[Hanzade Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul c.1609-Edirne 1650)
# [[Gevherhan Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul c.1605- c.1631)
# [[Atike Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul 1614-1674)
# [[Abide Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul 1618-1648)
# [[Fatma Sultan (Ahmed I.aren alaba)]] printzesa (Istanbul c.1607-c.1671)
# [[Ida Finney Mackrille]] sufragista, politikaria eta hizlaria(AEB, 1867-1960)
# [[Luella Johnston]] Enpresaria (AEB, 1958)
# [[Elizabeth Thacher Kent]] idazlea (AEB, 1868-1952)
# [[Blandine Le Callet]] idazle eta irakasle frantsesa (Frantzia, 1969)
# [[Rosa Maria Gilart Jiménez]] brodatzailea (Mallorca 1810-Madril 880)
# [[Eugenia Kalnay]] metereologoa (Argentina 1942)
# [[Judeline]] abeslaria (Cádiz 2003)
# [[Claude Pompidou]] politikaria, 1. dama (Frantzia 1942-2007)
# [[Handan Sultan]] otomandar ezkontidea (Bosnia 1565-Istanbul 1605)
# [[Halime Sultan]] otomandar ezkontidea (Abkhazia 1576-Istanbul 1623)
# [[Safiye Sultan]] otomandar ezkontidea (Albania 1550-Istanbul 1618)
# [[Telli Hümaşah Sultan]] otomandar ezkontidea (¿ c.1630-c.1676)
# [[Turhan Hatice Sultan]] otomandar ezkontidea eta erregeordea (Rutenia 1627-Edirne 1683)
# [[Ana Lena Rivera]] idazlea (Asturias 1972)
# [[Emma Maria Harrington]] sufragista (Dinamarka 1881-AEB ?)
# [[Ángela Cenarro Lagunas]] feminista eta historialaria (Zaragoza, 1965)
# [[Aurélie Valognes]] eleberrigilea (Frantzia, 1983)
# [[Sandra Myrna D%C3%ADaz]] biologoa (Argentina, 1961)
# [[Maria Grazia Cutuli]] kazetaria (Italia 1963-2001)
# [[Babe Paley]] socialitatea, editorea (AEB 1915-1978)
# [[Nona Sobo]] aktorea, modeloa (Tailandia/Bartzelona 2000)
# [[Laura Ramos]] aktorea (Kuba 1978)
# [[Araceli González Campa]] kazetaria (Madril XX. mendea)
# [[Paloma Chamorro]] kazetaria (Madril 1949-2017)
# [[María Josefa Pimentel Téllez-Girón]] aristokrata (Madril 1752-1834)
# [[Ann Hui]] aktorea, film zuzendaria (Txina 1947)
# [[Sylvia Chang]] film zuzendaria, idazlea (Txina 1953)
# [[Ángela Rodicio]] kazetaria, idazlea (Ourense 1963)
# [[Laura de Force Gordon]] hizlaria, kazetaria, sufragista (AEB)
# [[Stella Wynne Herron]] idazlea, sufragista (AEB)
# [[Taneko Suzuki]] zientzilaria eta ikertzailea (Japonia, 1926-2020)
# [[Gülistan Sönük]] politikaria (Kurdistan, 1993)
# [[Margarita Torres]] historialaria (León 1969)
# [[Hai Yan]] ekintzailea, idazlea (Txina 1954)
# [[Maria Pilar Perea Sabater]] filologoa (Bartzelona 1960)
# [[Melani García]] abeslaria (Valentzia 2007)
# [[María Luisa Cava de Llano Carrió]] legelaria, politikaria (Bartzelona 1948)
# [[Azahara Palomeque Recio]] kazetaria, idazlea, poeta (Kordoba 1986)
# [[Mirela]] abeslaria (Madril 1990)
# [[Alejandra Kindelán]] ekonomialaria (Venezuela 1971)
# [[Zina%C3%ADda Ierm%C3%B3lieva]] mikrobiologoa (Errusia, 1898-1974)
# [[Marie Pascale Osterrieth|Marie-Pascale Osterrieth]] Belgikako antzerki- eta zinema-zuzendari eta produktorea (Basoko, 1956)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''urria''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Beatriz Akizu Aizpiri]] '''SORTUA''' Eusko Ikaskuntzako arlo sozio-politiko, dibertsitate eta kohesioko koordinatzailea (Soraluze, 1969)
# [[Onintze Villanueva Goikoetxea]] '''SORTUA''' ekintzailea, dantzazalea, dantza-irakaslea (Mexiko, 1955)
# [[Belen Urutxurtu]] '''SORTUA''' txistularia, eskultorea eta Arte irakaslea (Berriz, 1960)
# [[Julene Etxenike]] '''SORTUA''' mendizale aitzindaria (Irun, 1943-2023)
# [[Beatriz Gámiz Mata]] '''SORTUA''' kriminologoa, politikaria eta alkatea (Ermua, 1983)
# [[Resurrección Martínez Sánchez]] '''SORTUA''' 36ko gerran eraildako maistra (Errioxa, 1898-1936)
# [[Consolación Martínez Sánchez]] '''SORTUA''' 36ko gerran eraildako maistra (Errioxa, 1896-1936)
# [[Teresa Velasco Soto]] '''SORTUA''' zigarrogilea, politikaria (Errioxa, 1902-?)
# [[Felisa Vidorreta Miruri]] '''SORTUA''' maistra fusilatua (Errioxa, 1890-1936)
# [[Mercedes López Cotarelo]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Irun, 1914 - Lesaka, 1936)
# [[Leire Retegi Fernández]] '''SORTUA''' txistularia eta txistu irakaslea da (Leitza, 2002)
# [[Luciana Larreategi Arizaga]] '''SORTUA''' (Eibar, Gipuzkoa, 1912-2003)
# [[Lloy Galpin]] sufragista, idazlea (AEB, 1877-1935)
# [[Ana María Cuervo]] biokimikaria (Bartzelona 1966)
# [[Marta Pujol Ferrusola]] arkitektoa (Bartzelona 1959)
# [[Glenna Cabello]] politologoa, kontsul (Venezuela 1959)
# [[Margaret Leahy]] aktorea (EB 1902-AEB 1967)
# [[Norma Talmadge]] aktorea (AEB 1894-1957)
# [[Constance Talmadge]] aktorea (AEB 1898-1973)
# [[Natalie Talmadge]] aktorea, gidoilaria (AEB 1996-1969)
# [[Cátia Montes]] gizarte hezitzailea, suhiltzailea, ijitoa (Portugal ?)
# [[Toya Prudêncio]] hezitzailea, aktibista, ijitoa (Portugal ?)
# [[Maria Gil]] aktore, aktibista, ijitoa (Portugal 1972)
# [[Estelle Faye]] idazle eta aktore frantsesa (1978)
# [[Rose Morgan French]] sufragista (AEB, 1859-1929)
# [[Ana María Pascual-Leone]] zientzialaria eta farmazialaria (Valentzia, 1930)
# [[Nellie Blessing Eyster]] irakaslea, kazetaria, idazlea (AEB, 1836-1922)
# [[Eileen Chang]] idazlea (Txina 1920-AEB 1995)
# [[Ascensión Marcos]] farmazialaria, ikertzailea (Espainia XX. mendea)
# [[Mririda n'Ait Attik]] poeta amazigea (Maroko 1900-1940)
# [[Maisie Peters]] kantautorea (EB 2000)
# [[Rachel Brosnahan]] aktorea (AEB 1990)
# [[Elaine May]] aktorea (AEB 1932)
# [[Carla Quílez]] aktorea (Bartzelona 2008)
# [[Tita Parra]] kantautorea (Txile 1956)
# [[Alexia Greziakoa]] printzesa (Grezia 1965)
# [[Teodora Greziakoa]] aktorea, printzesa (EB 1983)
# [[Olinpia Greziakoa]] modeloa, printzesa (AEB 1996)
# [[Marie-Chantal Greziakoa]] diseinatzailea, enpresaburua, printzesa (EB 1968)
# [[Marthe Gautier]] pediatra, ikertzailea (Frantzia, 1925-2022)
# [[Mar%C3%ADa Mullerat i Bassedas]] maistra, hezkuntza berezian espezializatua (Catalunya 1903 - 1993)
# [[Rita Harradence]] biokimikaria (Australia, 1915-2012)
# [[Nora Stanton Blatch Barney]] ingeniari zibila (AEB, 1883-1971)
# [[Flora Wambaugh Patterson]] mikologoa (AEB, 1847-1928)
# [[Jhamak Ghimire]] idazlea (Nepal, 1980)
# [[Mireille Havet]] idazlea (Frantzia, 1898-1932)
# [[Montserrat Villar Gonzalez]] idazlea (Ourense 1969)
# [[Regina Orozco]] aktorea (Mexiko, 1964)
# [[Jesusa Rodríguez|Jesusa Rodriguez]] aktorea, antzerki zuzendaria (Mexiko, 1955)
# [[Astrid Hadad]] aktorea (Mexiko, 1957)
# [[Julieta Egurrola]] aktorea (Mexiko, 1953)
# [[Elisa Izaurralde|Elisa_Izaurralde]] biokimikaria molekularra (Uruguai,
# [[Céline Bessière]] soziologoa (Frantzia, 1977)
# [[Cristina Pacheco]] kazetaria, idazlea (Mexiko 1941-2023)
# [[Susana Chavez-Silverman]] idazlea (AEB, ?)
# [[Cristina Lafont]] filosofoa (Valentzia, 1963)
# [[Fumiko Enchi]] idazlea (Japonia 1905-1986)
# [[Pilar Roig Picazo]] ikertzailea (Valentzia 1949)
# [[Isabella Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 2007)
# [[Josephine Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 2011)
# [[Irene Greziakoa]] printzesa (Hegoafrika/ Espainia 1942)
# [[Pia Getty]] film ekoizlea, zuzendaria (AEB 1966)
# [[Benedikte Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 1944)
# [[Alexandrine Danimarkakoa]] erregina (Alemania 1879- Danimarka 1952)
# [[Carolina Matilde Danimarkakoa]] printzesa (Danimarka 1912-1995)
# [[Viktoria Luise Prusiakoa]] printzesa (Alemania 1892-1980)
# [[Rocío Muñoz Morales]] aktorea, aurkezle, modeloa (Madril 1988)
# [[Mary Prince]] idazlea eta esklabua (Bermudak...)
# [[Edith M. Flanigen]] kimikaria (AEB, 1929)
# [[Margaret Fulton]] kazetari gastronomikoa (1924-2009)
# [[Claudia Actea]] esklaboa (Anatolia 40-I. mendea)
# [[Cándida Jiménez Huelva]] esklabo askatua (Angola, 1845 Huelva, 1951)
# [[Rosalia Gómez]] esklabo askatua (Tenerife, 1801-1874)
# [[Elena Conti]] biokimikaria eta biologoa (Italia, 1967)
# [[Edith Pechey]] medikua (EB 1845-1908)
# [[Catherine Raisin]] geologoa (Erresuma Batua, 1855-1945)
# [[Winifred Starr Dobyns]] sufragista (AEB, 1886-1963)
# [[Mary Roberts Coolidge]] sufragista (AEB, 1860-1945)
# [[María Bueno Castellano]] artista (Malaga, 1976)
# [[Rukhmabai]] medikua (India 1864-1955)
# [[Valérie Mangin]] Frantziako komiki-gidoilaria (Nancy, 1973)
# [[Kamala Sohonie]] biokimikaria (India, 1911-1998)
# [[Cy Jung]] idazlea (Frantzia,
# [[Elula Perrin]] idazlea (Frantzia
# [[Anandi Gopal Joshi]] Indiako 1. medikuetako bat (1865-1887)
# [[Agnieszka Osiecka]] poeta, kazetaria (Polonia 1936-1007)
# [[Jeanette Winterson]] idazlea (EB 1959)
# [[Shelagh Delaney]] antzerkigilea, gidoilaria (EB 1938-2011)
# [[Madeleine Suediakoa]] printzesa (Suedia 1982)
# [[Carina Axelsson]] printzesa, modeloa, idazlea (AEB Aguil1968)
# [[Ingeborg Danimarkakoa (1878-1958)]] printzesa (Danimarka 1878-Suedia 1958)
# [[Susie Orbach]] psikoanalista, idazlea (EB 1946)
# [[Doris Duke]] filantropoa , baratzezaina, arte bildumagilea (AEB 1912-1993)
# [[Silvia Laplana]] metereologoa (Bartzelona 1984)
# [[Eva Cosculluela]] kultur kazetaria (Zaragoza 1972)
# [[Pilar Sanjurjo]] metereologoa (Coruña 1942-2022)
# [[Fanny Dalle-Rive]] Frantziako komikigilea (1976)
# [[Emma_Lira]] kazetaria, idazlea eta bidaiaria (Madril 1971)
# [[Mariana Álvarez Bollo Carretero]] pedagogoa eta idazle espainiarra (Zamora, 1866 - 1946)
# [[Margherita Piazzola Beloch]] matematikaria (Italia, 1879-1976)
# [[Mary Ryerson Butin]] medikua (AEB, 1857-1944)
# [[Zabel Yesayan]] idazlea (Armenia 1878-1943)
# [[Eva Carter Buckner]] sufragista, poeta eta konpositorea (1861-1946)
# [[Hélia Correia]] idazlea (Portugal, 1949)
# [[Isabela Figueiredo]] idazlea (Portugal, 1963)
# [[Teresa Imízcoz Beunza|Teresa Imizcoz Beunza]] idazlea (Iruñea, 1965)
# [[Oriana Méndez|Oriana Mendez]] idazlea (Vigo, 1974)
# [[Esperanza Aguilà Ducet|Esperanza Aguila Ducet]] idazlea (Bartzelona, 1951)
# [[Maud Ankaoua]] enpresa kudeatzailea (Frantzia, 1971)
# [[Lucia Pietrelli]] idazlea (Italia/Mallorca 1984)
# [[María Jaén]] idazlea, gidoilaria (Sevilla 1962)
# [[Antonia Bardolet]] idazlea (Bartzelona 1877- 1956)
# [[Dolors Miquel]] idazlea (LLeida 1960)
# [[Míriam Ferradáns]] idazlea (Pontevedra 1960)
# [[Rosa Fabregat]] idazlea (LLeida 1933)
# [[Ingrid Guardiola Sánchez]] film zuzendaria, saiakeragilea (Girona 1980)
# [[Almudena Arteaga]] idazlea (Madril 1967)
# [[Alana S. Portero]] idazlea (Madril 1967)
# [[Maria Antònia Salvà]] poeta (Mallorca 1869-1958)
# [[Maribel Medina]] idazlea eta kultura kudeatzailea (Iruñea, 1969)
# [[Gabrielle Réval]] idazlea (Frantzia,
# [[Martine Roffinella]] idazlea (Frantzia,
# [[Bertha Hernández]] idazlea, politikaria, 1. dama (Kolonbia 1907-1993)
# [[May Borraz]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1966)
# [[Eva Yárnoz]] poeta, artista (Iruñea 1975)
# [[Emilia Salvador]] ikertzailea, idazlea (Zaragoza 1938)
# [[Beatriz Giménez de Ory]] poeta (Madril 1972)
# [[Gema Nieto]] idazlea (Madril 1981)
# [[Mariona Cabassa]] ilustratzailea (Bartzelona 1977)
# [[Mada Carreño]] idazlea, kazetaria (Zamora 1914- Mexiko 2000)
# [[Nicolasa Helguero Alvarado]] poeta, moja, noblea (Palentzia 1719- Burgos 1805)
# [[Sheila Elorza]] futbolaria (Zaratamo 1996)
# [[Suceso Luengo]] maistra, idazlea (Zamora 1884-? 1931)
# [[Yvonne Blake]] jantzi-diseinatzailea (EB 1940-Madril 2018)
# [[Ruth Chepngetich]] atleta, maratoilaria (Kenya 1994)
# [[Salome Lang]] atleta, gorako jauzilaria (Suitza 1997)
# [[Salomé Kora]] atleta, 100m (Suitza 1994)
# [[Vicky Calavia]] zinegilea (Zaragoza 1971)
# [[Marisol Aznar]] aktorea, gidoilaria, abeslaria (Zaragoza 1972)
# [[Emilia Baylo]] dantzaria, koreografoa, irakaslea (Lleida 1946-Zaragoza 2022)
# [[Natividad Zaro]] aktorea, gidoilaria (Zaragoza 1901-Madril 1978)
# [[Marta Marín-Dòmine]] idazlea, dokumetalgilea (Bartzelona 1959)
# [[Uliana Semionova]] saskibaloi jokalaria (Letonia 1952)
# [[Maria do Rosário Pedreira]] idazlea (Portugal 1959)
# [[Reyes Calderon]] idazlea, ekonomialaria, irakaslea (Valladolid 1961)
# [[Paloma Sánchez-Garnica]] idazlea (Madril, 1962)
# [[Ann Scott]] idazlea (Frantzia, 1965)
# [[Chiquinha Gonzaga]] musikaria, konpositore, pianista eta orkestra zuzendaria (Brasil, 1847 - 1935)
# [[Giannina Arangi-Lombardi]] sopranoa (Italia, 1891-1951)
# [[Gilda dalla Rizza]] sopranoa (Italia, 1892-1975)
# [[Magda Olivero]] sopranoa (Italia 1910-2014)
# [[Lucy Tejada]] artista, margolaria (Kolonbia 1920-2011)
# [[Claudia Muzio]] sopranoa (Italia, 1889-1936)
# [[Toti Dal Monte]] sopranoa (Italia, 1893-1975)
# [[Maria Caniglia]] sopranoa (Italia, 1905-1979)
# [[Ebe Stignani]] mezzosopranoa (Italia, 1903-1974)
# [[Violet King Henry]] abokatua (Kanada, 1929-1982)
# [[Tòni Escala]] idazlea (Lleida 1961)
# [[Teresa Azpiazu Paul]] idazlea, irakaslea, politikaria (Cádiz 1862-Málaga 1949)
# [[Luisa Josefina Hernández]] idazlea, irakaslea (Mexiko 1928-2023)
# [[María Asúnsolo]] mezenas, galerista, modelo (AEB 1904-Mexiko 1999)
# [[María Jose Escrivà]] idazlea, poeta (Valentzia 1968)
# [[Meritxell Gené]] kantautorea, poeta (Lleida 1986)
# [[Marià Manent]] poeta, memorialista (Bartzelona 1898-1988)
# [[Marysa Navarro Aranguren]] idazlea, historilaria (Nafarroa 1934)
# [[Esther Novalgos Laso]] idazlea (Errioxa 1942)
# [[Susi Alvarado]] idazlea, antzerki zuzendaria (Kanariak 1960)
# [[Anna Tsing]] antropologoa (AEB, 1950)
# [[Ana Bernal Triviño]] kazetaria eta ikertzailea (Malaga, 1980)
# [[María Francisca Díaz-Carralero Rodelgo]] poeta itsu inprobisatzailea (Ciudad Real 1818-1894)
# [[Sanmao]] idazlea (Txina 1943-1991)
# [[Ana Cristina Herreros Ferreira]] idazlea, ahozko kontalaria (Leon 1965)
# [[Monika Zgustová]] idazlea, itzultzailea (Txekia 1957)
# [[Juana Dolores]] abeslaria, aktorea (Bartzelona 1992)
# [[Valeria Castro (abeslaria)]] kantautorea (Kanariak 1999)
# [[Maria Morera Colomer]] aktorea, abeslaria Girona 2003)
# [[Laura Jou]] antzerki irakaslea, film zuzendaria (Batzelona 1969)
# [[Emakumeen Ospearen Aretoa Coloradon]] aretoa eta saria (Colorado 1965)
# [[Frederika Hannoverkoa]] Greziako erregina ezkontidea (Alemania 1917 – Madril 1981)
# [[Isabel Stilwell]] kazetaria eta idazlea (Portugal)
# [[Maria Xosé Queizán]] idazlea (Galizia, 1939)
# [[Liliana Felipe]] abeslaria, sopranoa (Agentina-Mexiko, 1954)
# [[Zinka Milanov]] sopranoa (1906-1989)
# [[Rosa Ponselle]] sopranoa (AEB, 1897-1981)
# [[Milka Ternina]] sopranoa (Kroazia, 1863-1941)
# [[Geraldine Farrar]] sopranoa (Alemania, 1882-1967)
# [[Lilli Lehmann]] sopranoa (Alemania, 1848 - Berlin, 1929)
# [[Olive Fremstad]] mezzosoprano (Suedia , 1871-AEB,1951)
# [[María Jesús Jabato]] idazlea (Burgos, 1959)
# [[Brenda Navarro]] idazlea (Mexiko, 19982)
# [[Maud Tabachnik]] idazlea (Frantzia, 1938)
# [[Alejandrina_Gessler]] Andaluziako margolaria (Cadiz, 1831 - Paris, 1907)
# [[Rita Ferro]] Portugaleko idazlea (Lisboa, 1955)
# [[Dolors Marín Silvestre]] Kataluniako historialaria (Hospitalet de Llobregat, 1957)
# [[Almudena Campuzano Jimenez de Aldasoro]] idazlea (Santander, 1996)
# [[Dora Vázquez]] idazlea (Ourense, 1913.2010)
# [[Ana Acuña]] idazlea eta ikertzalea (Marin, 1971)
# [[Josefina Cardona i Bosch]] poeta (Valentzia,1957-2022)
# [[Joan Beauchamp Procter]] zoologoa (Erresuma Batua, 1897-1931)
# [[Adela Figueroa]] biologoa, aktibista eta idazle galiziarra (Lugo, 1948)
# [[Mary Blair]] artista, ilustratzailea, (AEB, 1911-1978)
# [[Rita Taborda Duarte]] Portugaldar idazle eta irakaslea (Lisboa, 1973)
# [[Fedora Barbieri]] mezzosopranoa (Trieste, 1920ko- Florentzia, 2003)
# [[Anita Cerquetti]] soprano (Montecosaro, 1931ko apirilaren 13a - Perugia, 2014ko urriaren 11) Italiako soprano dramatiko
# [[Leyla Gencer]] sopranoa (Istanbul, 1928ko- Milan, 2008ko)
# [[Maria Stader]] sopranoa (Budapest, 1911- Zurich, 1999ko)
# [[Tereska Torrès]] idazlea (Paris, 1920-2012)
# [[Marta G. Franco]] kazetari eta ekintzailea (Espainia, )
# [[Josefa Alfaro de Ocampo]] kazetaria, idazlea eta atzerkigilea (Sevilla, XIX-XX)
# [[Milagros Duque Vallejo]] alkatea (Berantevilla, 1941)
# [[Maria Perpinyà i Sais]] idazlea (Katalunia, 1901-1994)
# [[Mercè Vila i Reventós]] idazlea ([[Bartzelona]], [[1902]] - ?)
# [[Arancha Nogueira]] poeta ([[Ourense]], [[1989|1989ko]]
# [[Geneviève Pastre]] idazle, poeta, militantea
# [[Élodie Petit]] poeta eta performena
# [[Narcisa Freixas|Narcisa Freixas i Cruells]] margolaria, eskultorea eta konpositorea (Sabadell – 1859 – Bartzelona, 1926)
# [[Rexina Vega|Rexina Rodriguez Vega]] literatura idazlea, itzultzailea eta ikertzailea da. (Vigo, 1966)
# [[Eva Balaguer-Cortés López]] idazlea (Zaragoza, 1965)
# [[Rita Taborda Duarte]] idazlea (Lisboa, 1973)
# [[Cristina Carvalho]] idazlea (Portugal, 1949)
# [[An Alfaya]] idazlea (Galizia, 1964)
# [[San Luisko kondesa]] idazlea (Murtzia, 1884-Madril, 1929)
# [[Montserrat Aguer Teixidor]] filologoa eta idazlea (Figueres, 1963)
# [[María Rosa de Madariaga]] historialaria (Madril, 1937-2022)
# [[Asima Chatterjee]] botanikaria, kimikaria (India, 1917-2006)
# [[Alicia Fernández Rodríguez]] poeta (Galizia, 1987)
# [[Coloma Rosselló i Miralles]] idazlea (Palma, 1871 - i1955)
# [[Walda Pla i Rosés]] eleberrigilea (Maresme, 1913ko- Badalona, 2014)
# [[Maria Fullana i Montoro]] idazlea(Valentzia, 1958) poeta, narratzaile, itzultzaile eta irakasle ohia
# [[Susana Prieto]] idazlea eta gidoigilea (Puebla de Sanabria, Zamora, 1962)
# [[Isabel Thorne]] medikua, emakumeen eskubideen aldeko ekinzailea (Londres, 1834-1910)
# [[María Gertrudis Hore|Maria Gertrudis Hore]] poeta (Cadiz, 1742 -1801) eko abuztuaren 9a)
# [[Katherine Esau]] botanikaria (Ukrania-AEB, 1898-1997)
# [[Elizabeth Stern]] patologoa (Kanada-AEB, 1915-1980)
# [[Josefina Solsona i Querol]] idazlea (Bartzelona, 1907-1960)
# [[Tamara Andrés]] idazlea (Pontevedra, 1992)
# [[Enriqueta Muñiz]] idazlea, kazetaria eta itzultzailea (Madril, 1934– Buenos Aires, 2013)
# [[Blanca Mira]] eleberrigilea (Jumilla, Murtzia, 1989)
# [[Kei Okami]], medikua (Japonia, 1859 - 1941)
# [[Edinburgoko zazpiak]]
# [[Diana Maff%C3%ADa]] filosofoa eta aktibista (Argentina, 1953)
# [[Carmen Moreno Pérez|Carmen Moreno]] idazlea (Cádiz, 1974)
# [[Marie-Hélène Lafon]] irakasle atxikia eta idazlea (Aurillac, Cantal, Frantzia, 1962) irakasle atxikia eta idazlea
# [[Gaëlle Heureux]] idazlea eta irratiko kronista (Bourg-en-Bresse, Frantzia, 1970)
# [[Matilda Chaplin Ayrton]] medikua (Honfleur, Frantzia, 1846 - 1883ko uztailaren 19a)
# [[Carolina Amaya]] kazetaria (El Salvador)
# [[Isabella W. Blaney]] aktibista, sufragista (AEB)
# [[Fatima Ouassak]] saiakeragilea, hizlaria, politika publikoetako aholkularia eta militante ekologista, feminista eta arrazakeriaren aurkakoa ((Rif, Maroko, 1976)
# [[Helen Evans]] medikua (Irlanda, 1833-1903)
# [[Shin Saimdang]] artista, idazle, kaligrafo eta poeta (Korea, 1504-1551)
}}
'''Berriak 2024''' ('''iraila''')
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[María Fernández García]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (León,1884-Derio,1937)
# [[Juana Abascal Nicolás]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Castro Urdiales, 1908-Derio, 1938)
# [[Elvira Martínez Porres]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Santurtzi, 1883-Derio, 1937)
# [[Conchita Portu Etxeberria|Conchita Portu Exeberria]] '''SORTUA''' irakaslea, zinegotzia, historialaria (Hondarribia, 1943-2017)
# [[Severina Sagarzazu Martínez|Severina Sagarzazu]] '''SORTUA''' arrain-saltzailea (Hondarribia, 1911-1994)
# [[Joxepa Darceles Bengoetxea]] '''SORTUA''' emagina (Hondarribia, 1888-1972)
# [[Merche Gallardo Carrillo]] '''SORTUA''' Saturrarango emakumeen kartzelan jaioa (Mutriku, 1940)
# [[Loli Prieto Arana|Loli Prieto]] '''SORTUA'''kirolaria (Hondarribia, 1943-2019)
# [[Lupe Artola Cornú]] '''SORTUA''' frantses eta euskara irakaslea (Hondarribia, 1945)
# [[Nieves Alza Castillo]] '''SORTUA''' saskibaloi joka laria eta bultzatzailea (Hondarribia, 1954)
# [[Ixabel Alkain Etxeberria|Isabel Alkain]] '''SORTUA''' irakaslea, alardeko kapitaina, bidaiaria (Hondarribia, 1961)
# [[Arantza Mariskal Balerdi]] '''SORTUA''' Dokumentazio eta liburutegi arduraduna (Hondarribia, 1967)
# [[Teresa Gorria Arrizabalaga]] '''SORTUA''' maistra (Hondarribia, 1836-1905)
# [[Jasone Miranda-Bilbao]] '''SORTUA''' artista (Bilbo, 1964)
# [[Rafaela Baigorri Ibañez]] '''SORTUA''' 36ko Gerran Madril Ventas espetxean hila (Mañeru, 1892-Madril, 1943)
# [[Rufina Chocarro Villar]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Allo, 1891-Erreniega, 1936)
# [[Amada Morentín Roldán]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Lodosa, 1910-Deierri, 1936)
# [[Felipa del Pueyo Ruiz]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Tarazona, 1897-Ausejo, 1936)
# [[Bea Lema]] '''SORTUA''' artista, ilustratzaile (Coruña, 1985)
# [[Herminia Domínguez Martínez]] '''SORTUA''' 36ko Gerran borrokan eraila (Buñuel, 1917-Donostia, 1936)
# [[Esperanza Escribano Martínez]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Calahorra, 1881-Azkoien, 1936)
# [[Marian Fernández]] '''SORTUA''' zinemagilea (Iruñea, 1974)
# [[Pilar Fernández Rodríguez]] '''SORTUA''' langilea, 36ko gerran fusilatua (Tudelilla, 1891-Azkoien, 1936)
# [[Carmen Gurrea Fernández]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Alfaro, 1921- Azkoien, 1936)
# [[Dolores Gurrea Fernández]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Alfaro, 1919- Azkoien, 1936)
# [[Gabriela Lorente Sáenz]] '''SORTUA''' etxekoandrea 36ko gerran fusilatua (Calahorra, 1878-Azkoien, 1936)
# [[Lucia Maeso Bergé]] '''SORTUA''' futbol-atezaina (Palentzia 2006)
# [[María Castejón Leorza]] '''SORTUA''' historialaria, zinema-kritikaria (Lizarra, 1975)
# [[Luisa Lasheras Royo]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Cortes, 1912-Gallur,1936)
# [[Nicomedes Marañon Orio|Nicomedes Marañón Orio]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Viana, 1898-Logroño, 1936)
# [[Martina Martínez Bueno]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Buñuel, 1873-Magallón, 1936)
# [[Rosa Zufia Sanz]] '''SORTUA''' kazetaria eta zinemagilea (Tutera, 1958)
# [[Meg Connery]] sufragista (Irlanda, 1879-1958)
# [[Rebekka Haase]] 2024ko Udako Olinpia r Jokoetako dominaduna (Alemania, 1993)
# [[Salwa Eid Naser]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Nigeria, 1998)
# [[Gina Lückenkemper]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Alemania, 1996)
# [[Fatima Surayya Bajia]] idazlea (Pakistan, 1930-2016)
# [[Phoebe Starfield Leboy]] biokimikaria, aktibista (AEB, 1936-2012)
# [[Muriel Barbery]] idazlea (Maroko, 1969)
# [[Ruperta Bautista]] idazle tzotzila (Mexiko, 1975)
# [[Anna Thynne]] itsas zoologoa (Erresuma Batua, 1806-1866)
# [[Loung Ung]] idazlea eta ekintzailea (Kanbodia, 1970)
# [[Elena Cánovas]] antzerkigilea, antzerki zuzendaria, gizarte laguntzailea (Madril 1955)
# [[María Luisa Moneró]] aktorea, kupletista (Madril 1889-1982)
# [[María Jesús Valdés]] aktorea, ahots aktorea (Madril 1927-2011)
# [[Nuria Torray]] aktorea (Bartzelona 1934-Madril 2004)
# [[Alejandra Torray]] aktorea, ahots-aktorea (Madril 1968)
# [[Mercedes Barranco]] aktorea (Bartzelona 1899-Madril 1957)
# [[Julia Martínez]] aktorea (Santander 1931)
# [[María Massip]] aktorea (Albacete 1942- Madril 2002)
# [[Queta Claver]] aktorea (Valentzia 1932- Madril 2003)
# [[Anita Martos]] aktorea, irakaslea (Uruguai 1893- Madril 1953)
# [[Debbie_Brill]] atleta (Kanada, 1953)
# [[Aya Kōda]] eleberrigilea eta saiakeragilea (Japonia, 1904-1990)
# [[Vera de Spinadel|Vera de Spinabel]] matematikaria (Argentina, 1929-2017)
# [[Laetitia Colombani]] idazlea (Frantzia, 1975)
# [[Gloria González Aseguinolaza]] biologoa
# [[Ángeles Mora]] idazlea (Kordoba 1952)
# [[Olive Oatman]] esploratzaile bahitua (AEB 1837-1903)
# [[Rebecca Cheptegei]] atleta (Uganda 1991-2024)
# [[Betty Harris (zientzialaria)]] kimikaria (AEB 1940)
# [[Marie-Béatrice de Baye]] poeta (Frantzia 1859-1928)
# [[Nelly Alard]] aktorea, gidoilaria (Frantzia 1960)
# [[María Topete]] espetxe-funtzionarioa (Espainia 1900-2000)
# [[Constance Reid]] idazlea, matematika dibulgatzailea (AEB, 1918-2010)
# [[Flossie Wong-Staal]] birologoa (Txina-AEB, 1947-2020)
# [[Lucía Caram]] moja aktibista (Argentina/Katalunia 1966)
# [[Magda Roger]] aktorea (Espainia XX. mendea)
# [[Patricia H. Clarke]] kimikaria (EB 1919-2010)
# [[Lila Azam Zanganeh]] idazlea (Paris 1976)
# [[Brigitte Aubert]] idazlea (Cannes 1956)
# [[Simone de Saint-Exupéry]] idazlea (Frantzia 1898-1978)
# [[Marie-Madeleine de Saint-Exupéry]] idazlea (Fratzia 1897-1926)
# [[Teresa Herrera]] filantropoa (Coruña 1712-1791)
# [[Stephanie Beacham]] aktorea (EB 1947)
# [[Ana Maria Vidal]] aktorea (Madril 1944)
# [[Tina Sainz]] aktorea (Madril 1945)
# [[Mari Carmen Yepes]] aktorea (Bartzelona 1942-Madril 2015)
# [[Laly Soldevila]] aktorea (Bartzelona 1933-Madril 1979)
# [[Ángeles Martín]] aktorea, aurkezlea (Madril 1968)
# [[Luisa Rodrigo]] aktorea (Madril 1901-1986)
# [[Mariam Budia]] idazlea, antzerkigilea (Errioxa 1970)
# [[Casey Wilson]] aktorea, komediantea (AEB 1980)
# [[Violetta Villas|Violeta Villas]] abeslaria (Polonia, 1938-2011)
# [[Feliza Bursztyn]] eskultorea (Kolonbia 1933- Paris 1982)
# [[Maria Barrientos]] sopranoa (Bartzelona 1884- Lapurdi 1946)
# [[Eileen Kramer]] dantzaria, koreografoa (Australia 1914)
# [[Antisa Khvichava]] 132 urte bizi izanaren erreklamatzailea (Georgia 1880-2012)
# [[Besse Cooper]] ehun urteduna, maistra, sufragista (AEB 1879-2009)
# [[Sahan Dosova]] ehun urteduna (Kazakhstan 1879?-2009)
# [[Maria Olivia da Silva]] ehun urteduna (Brasil 1880?-2010)
# [[Tomiko Itooka]] ehun urteduna, zaharrena (Japonia 1908-)
# [[Fusa Tatsumi]] ehun urteduna, zaharrena (Japonia 1907-2023)
# [[Pilar Serra]] erakusketa-komisarioa (Zaragoza, XX. mendea)
# [[Concha García (artista)]] eskultorea (Santander 1960)
# [[Susanna Rafart]] idazlea (Girona 1962)
# [[Florence Hedges]] botanikaria (AEB, 1878-1956)
# [[Jeanne Loiseau]] idazlea (Frantzia 1854-1921) Leire
# [[Tahia Halim]] margolaria (Egipto 1919-2003) Isabel
# [[Mercedes Barcha Pardo]] musa, zaintzailea (Kolonbia 1932-2020)
# [[Fanny Mikey]] aktorea, antzerki-zuzendaria (Argentina 1930-Kolonbia 2008)
# [[Nadia Battocletti]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Italia, 2000)
# [[Andreja Leški]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Eslovenia, 1997)
# [[Alice Bellandi]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Italia, 1998)
# [[Mathilda Hodgkins-Byrne]] 2024ko olinpiar jokoetako dominaduna (Londres, 1994)
# [[Gloria Zea]] filosofoa, arte sustatzailea (Kolonbia 1935-2019)
# [[Elena Congost]] atleta paralinpikoa (Bartzelona 1987)
# [[Marta Fernández Infante]] igerilari paralinpikoa (Burgos 1994)
# [[Nuria Marqués ]] igerilari paralinpikoa (Bartzelona 1999)
# [[Virginia Feito]] idazlea (Madril 1988)
# [[María Manjavacas]] kazetaria (Ciudad Real, XX. mendea)
# [[Marta Fernández Vázquez]] kazetaria, idazlea (Madril 1973)
# [[Inmaculada Galván]] kazetaria (Madril 1963)
# [[Marta Reyero]] kazetaria (León 1965)
# [[Fawzia Koofi]] politikaria, aktibista (Afganistan 1975)
# [[Saba Sahar]] film zuzendaria, aktibista (Afganistan 1975)
# [[Blanca Estrella Ruiz Ungo]] maistra eta Clara Campoamor elkartearen sortzaile eta presidentea (1944-2024)
# [[Mayana Itoiz]] ilustratzaile eta komikigile baionarra (1978)
# [[Claire Etcherelli]] idazlea (Frantzia 1941-2023)
# [[Maylis Adhémar]] idazlea, kazetaria (Frantzia 1985)
# [[Françoise Mézières]] fisioterapeuta (Frantzia 1909-1991)
# [[Daisy Roulland-Dussoix]] mikrobiologo molekularra (Suitza 1936– 2014)
# [[Brenda Milner]] neuropsikologoa (Erresuma Batua-Kanada 1918)
# [[Michaela DePrince]] dantzaria (Sierra Leona, 1995-AEB, 2024)
# [[María Ruiz de Burton]] idazlea (Mexiko 1832-AEB 1895)
# [[Blanca Oteyza]] aktorea (Madril 1965)
# [[Rosa Maria Oriol Porta]] bitxigilea, enpresaburua (Bartzelona 1946)
# [[Rocío Delgado]] kazetaria (Pontevedra 1985)
# [[Purificación García]] moda diseinatzailea (Ourense 1952)
# [[Victoria Alonso]] film ekoizlea (Argentina/AEB 1965)
# [[Anna Teixidor Colomer]] kazetaria, historialaria (Girona 1978)
# [[Sara Sorribes]] binaka tenislari brontze olinpikoa (Castelló 1996)
# [[Cristina Bucșa]] binaka tenislari brontze olinpikoa (Moldavia/Kantabria 1998)
# [[Sara Andrés Barrio]] atleta paralinpikoa (Madril 1986)
# [[María Isabel Perelló Doménech]] epailea, Auzitegi Goreneko presidentea (Bartzelona/Coruña 1958)
# [[Mariana Mazzucato]] ekonomialaria (Italia/AEB 1968)
# [[Clara Martínez de Careaga]] magistratua (Madril 1959)
# [[Roser Bach]] epailea (Bartzelona 1964)
# [[Ana Ferrer]] epailea (Madril 1959)
# [[Olga Sánchez Cordero]] epailea (Mexiko 1947)
# [[Margarita Cabello Blanco]] epailea (Kolonbia 1957)
# [[Andrea Muñoz Sánchez]] epailea (Txile 1957)
# [[Zarela Villanueva Monge]] epailea (Costa Rica 1952)
# [[Sue Gray (funtzionarioa)]] politikaria, goi funtzionarioa (EB 1957)
# [[Rocío Sagaón]] aktorea (Mexiko, 1933-2015)
# [[Ana Mérida]] koreografoa (Mexiko, 1922-1991)
# [[Guillermina Bravo]] dantzaria eta koreografoa (1920-2013)
# [[Anna Sokolow]] dantzaria eta koreografoa (1910-2000)
# [[Carmen Herrero Ayllón]] kimikaria, irakaslea (Madril, 1913-1997)
# [[Marie-Michèle Beaufils]] idazlea (Frantzia 1949-2014)
# [[Marie Cosnay]] idazlea (Frantzia 1965)
# [[Columba Dominguez]] aktorea, abeslaria (Mexiko 1929-2014)
# [[Silvia Lemus]] kazetaria (Galizia/Mexiko 1945)
# [[Camila Cañeque]] artista (Bartzelona, 1984-2024)
# [[Carlota Rodr%C3%ADguez de Robles]] kimikaria, irakaslea (Zamora, 1907-1990)
# [[Adela Barn%C3%A9s Gonz%C3%A1lez]] kimikaria, irakaslea (Ávila/Mexiko, 1908-2011)
# [[Élisabeth Badinter]] filosofoa, idazlea (Frantzia 1944)
# [[Lola González Ruiz]] abokatua (León 1946-Madril 2015)
# [[Elisabet Casanovas]] aktorea (Bartzelona 1994)
# [[Aixa Villagrán]] aktorea (Sevilla 1978)
# [[Celia Freijeiro]] ekoizlea, aktorea (Pontevedra 1983)
# [[Patricia Reyes Spíndola]] aktorea, zuzendaria, ekoizlea (Mexiko 1953)
# [[Paula Usero]] aktorea (Valentzia 1991)
# [[Carol Rodríguez Colás]] film zuzedaria (Bartzelona 1982)
# [[Paula Anta]] artista, argazkilaria (Madril 1977)
# [[Meritxell Calvo]] aktorea (Bartzelona 1986)
# [[Raquel Peláez]] aktorea (León 1978)
# [[Edith Marion Patch]] entologoa, idazlea (AEB, 1876-1954)
# [[Petra Barnés González]] kimikaria, farmazialaria (Madril/Mexiko, 1908-1992)
# [[Isabelle Rimbaud]] idazlea (Frantzia 1860-1017)
# [[Jeanne Puchol]] komikigile eta ilustratzaile frantziarra (1957)
# [[Michiyo Tsujimura]] biokimikaria (Japonia, 1888-1969)
# [[Matilde Landeta]] film gidoilaria eta zuzendaria (Mexiko, 1910-1999)
# [[Susana Martín Gijón]] idazlea, nobela beltza (Sevilla 1981)
# [[Carlota Pérez]] ekonomialaria (Venezuela 1939)
# [[Pepa Roma]] kazetaria, argazkilaria, eleberrigilea (Lleida XX. mendea)
# [[Florence Cassez]] Mexikon zigortua (Frantzia 1994)
# [[Denise Maerker]] abokatua, kazetaria (Mexiko 1965)
# [[Cristina Álvarez Rodríguez]] arkitektoa, politikaria (Argentina 1967)
# [[Roser Tapias]] aktorea, modeloa (Bartzelona 1989)
# [[Ángela Cervantes]] aktorea (Bartzelona 1993)
# [[Lurdes Barba Rodríguez]] aktorea, antzerki-zuzendaria (Bartzelona 1949)
# [[Marta Frías Acedo]] futbol-arbitro aitzindaria (Cáceres 1980)
# [[Mabel Purefoy FitzGerald]] fisiologo, patologo klinikoa (Erresuma Batua, 1872-1973)
# [[Anne Baraou]] Frantziako komikigilea (1965)
# [[Claire Chazal]] kazetaria (Frantzia 1956)
# [[Hélène Gordon-Lazareff]] kazetaria (Frantzia 1909-1988)
# [[Mary Winearls Porter]] kristalografoa (Erresuma Batua, 1886-1980)
# [[Agnès Martin-Lugand]] idazlea (Frantzia 1979)
# [[Cécile Bailly]] idazlea (Frantzia 1968)
# [[Mireille Best]] idazlea (Frantzia 1943-2005)
# [[María Zamora]] film ekoizlea (Valentzia 1976)
# [[Ada Wells]] sufragista (EB 1863-Zeelanda Berria 1933)
# [[Carol Rovira]] aktorea, abeslaria (Tarragona 1989)
# [[Mary Ruiz]] aktorea (Madril 1980)
# [[Ángela Cremonte]] aktorea (Madril 1982)
# [[Belinda Washington]] aurkezlea, aktorea (Londres/Espainia 1963)
# [[Blanca Marsillach]] aktorea (Bartzelona 1966)
# [[Cristina Marsillach]] aktorea (Madril 1963)
# [[Mónica Portillo]] aktorea, dantzaria (Bartzelona 1989)
# [[Lucía Veiga]] aktorea, bakarrizketagilea (Coruña 1979)
# [[Mireia Oriol]] modeloa, aktorea (Bartzelona 1996)
# [[María Luisa Oyarzábal Fernández]] enpresaria, irakaslea (Bilbo 1933-2022)
# [[Olga Duque de Ospina]] abokatu, politikaria (Kolonbia 1930-2019)
# [[Beatriz Sanchis]] film-zuzendaria (Valentzia 1976)
# [[Marta Nieto]] aktorea (Murtzia 1982)
# [[Mabel Purefoy FitzGerald]] patologo klinikoa (Erresuma Batua, 1872-1973)
# [[Vera Popova]] kimikaria (Errusia, 1867-1896)
# [[Elena Paunero Ruiz]] botanikaria (Valladolid/Madril, 1906-2009)
# [[Fatima Daas]] idazlea (Frantzia 1995)
# [[Constance Debré]] abokatua, eleberrigilea (Paris 1972)
# [[Jeanne Galzy]] idazlea (Frantzia 1883-1977)
# [[Arati Saha]] igerilaria (Kalkuta 1940-1994)
# [[Caryl Churchill]] antzerkigilea (EB 1938)
# [[Carmen Salinas]] aktorea, imitatzailea (Mexiko 1939-2021)
# [[Malena Narvay]] aktorea, abeslaria (Argentina 1997)
# [[Elisa Mouliaá]] aktorea (Madril 1989)
# [[Rosa Villacastín]] kazetaria (Avila 1947)
# [[Leila Guerriero]] kazetaria (Argentina 1967)
# [[Laura Sisteró]] film-zuzendaria (Bartzelona 1986)
# [[Carmen Rigalt]] kazetaria (Lleida 1949)
# [[Alejandra Meco]] aktorea (Madril 1990)
# [[Azara García de los Salmones Marcano]] ultramaratoilaria (Kantabria 1983)
# [[Elsa y Elmar]] abeslaria (Kolonbia, 1993)
# [[Nancy Peña]] komikigile eta ilustratzaile frantsesa (Tolosa, 1979)
# [[Nadezhda Tolokonnikova]] ekintzaile eta performance artista (Errusia 1989)
# [[Heidi Watney]] kazetaria (Kalifornia, 1981)
# [[Lola Arias]] idazlea, aktorea, zuzendaria (Argentina 1976)
# [[Sarah Rector]] petrolio-handiki afroamerikarra umetatik (AEB, 1902+1967)
# [[Carmen Abela y Espinosa de los Monteros]] maistra eta pedagogoa (Cadiz 1897, Guadalajara 1962)
# [[Carme Bravo Roy]] pianu-jole eta pedagogoa (Bartzelona, 1919-2007)
# [[Gemma Humet]] abeslaria (Bartzelona 1988)
# [[Sara Miquel]] aktorea (Girona 1984)
# [[Nuria Giménez Lorang]] film-zuzendaria (Bartzelona 1976)
# [[Laura Galán]] aktorea (Guadalajara 1986)
# [[María José Rubio]] medikua, politikaria (Coruña 1956)
# [[Virginia García del Pino]] film-zuzendaria (Bartzelona 1966)
# [[Sara Vítores]] kazetaria (Avila 1972-Madril 2024)
# [[Pilar Farjas]] medikua, politikaria (Teruel/Galizia 1956)
# [[Rocío Mosquera]] medikua, politikaria (Ourense 1956)
# [[Marta Molist Codina]] mendi lasterkaria (Bartzelona 1982)
# [[Marianne Jean-Baptiste]] aktorea (Londres, 1967)
# [[Anne Pouget-Tolu]] frantziar idazlea (Sardinia, 1955)
# [[Hilde Mangold]] enbriologoa (Alemania,1898-1924)
# [[Idelisa Bonnelly]] itsas biologoa (Dominikar Errepublika,1931-2022)
# [[Blanca Calvo Moraza]] maistra, kazetaria eta idazlea (Ourense,xxx -1939)
# [[Gertrud Bodenwieser]] dantzaria, koreografoa (Viena, 1890-1959)
# [[Dolly Nazir]] igerilaria (India, 1935-2012)
# [[Lourdes Reparaz]] igerilaria (Gasteiz 1948- 1999)
# [[Sara Barquinero]] filosofoa eta idazlea (Zaragoza, 1994)
# [[Laura Loomer]] aktibista politikoa (AEB 1993)
# [[Irene Villa]] kazetaria, psikologoa, kirolari paralinpikoa (Madril 1978)
# [[Esther Peris]] paralinpiar eskiatzailea (Espainnia XX. mendea)
# [[Nathalie Carpanedo]] paralinpiar eskiatzailea (Madril XX. mendea)
# [[Beatriz Rodríguez]] idazlea (Sevilla 1980)
# [[María Sanjurjo]] patin-hockey jokalaria (Coruña 2000)
# [[Masta Quba]] rap abeslaria, aktibista (Mexiko 1988)
# [[Lucia Riaño]] kazetaria, aurkezlea (Madril 1975)
# [[Rachida Dati]] politikaria (Frantzia 1965)
# [[Sahra Wagenknecht]] politikaria, kazetaria (Alemania 1969)
# [[Carme Aymerich i Barbany]] Catalunyako irakaslea eta pedagogoa (Bartzelona 1915 - 2001)
# [[Rosa Arj%C3%B3 P%C3%A9rez]] Aragoiko maistra (Zaragoza 1885 - 1918)
# [[Gloria Velat]] xakelaria (Bartzelona 1915-1988)
# [[Maria Luisa Gutiérrez]] xakelaria (Menorca 1930)
# [[Sofía Ruiz ]] xakelaria (Bartzelona?- ? 1968)
# [[Eileen Betsy Tranmer]] xakelaria (EB 1910-1983)
# [[Chantal Chaudé de Silans]] xakelaria (Frantzia 1919-2001)
# [[Ana Paula Arósio]] aktorea, modeloa (Brasil 1975)
# [[Alba Planas]] aktorea (Madril 2000)
# [[Leticia Sánchez Ruiz]] idazlea, kazetaria (Asturias 1980)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''abuztua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ania Sáenz de Buruaga]] ----'''SORTUA''' ilustratzailea (Gasteiz, 1988)
# [[Cristina Larrea]] ef-- '''SORTUA''' atleta (Eibar, 1966)
# [[Estefania Etxebeste Giraldo]] ef-- '''SORTUA''' harri-jasotzailea (Ituren, 2002)
# [[Maria Jesus Berrotaran Etxeberria|Maria Jesus Berrotaran]] ----'''SORTUA''' aguazila, mazularia, feminista (Hondarribia, 1949)
# [[Miren Izaskun Asua]] ef-- '''SORTUA''' aktorea eta antzerki zuzendaria (Elorrio, 1963)
# [[Adriana Ruano Oliva]] urrezko domina tiroan 2024 (Guatemala, 1955)
# [[Alba Sidera]] kazetaria (Girona 1979)
# [[Aleksandra Jarecka]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 1995)
# [[Alena Olsen]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1995)
# [[Alev Kelter ]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1991)
# [[Alex Sedrick]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1998)
# [[Alexandra Louis-Marie]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 1996)
# [[Alice Schwarzer]] kazetari aktibista (Alemania 1942)
# [[Alicja Klasik]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 2004)
# [[Ally Wollaston]] txirrindularia, omniumean brontze olinpikoa, talde jazarpenean zilarra (Zeelanda Berria 2001)
# [[Altina Schinasi]] artista, asmatzailea (AEB 1907-1999)
# [[Alysha Corrigan]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1997)
# [[Alysha Newman]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kanada, 1994)
# [[Amanda Donohoe]] aktorea (EB 1962)
# [[Amber Anning]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Londres, 2000)
# [[An Qixuan]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Txina, 2000)
# [[Ana Bokesa]] aktorea (Madril, ?)
# [[Ana Patrícia Ramos|Ana Patricia Ramos]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Brasil, 1997)
# [[Anna Cockrell]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 1997)
# [[Anna Dorothea Therbusch]] margolaria (Prusia 1721-1782)
# [[Anna Mahler]] eskultorea (Austria 1904-EB 1988)
# [[Anna Morris]] txirrindularia, taldekako jazarpen brontze olinpikoa (EB 1995)
# [[Anna R. Figueiredo]] idazlea (Ourense 1963)
# [[Anna Short Harrington]] modeloa, sukaldaria (AEB 1897-1955)
# [[Annette Echikunwoke|Annete Echikunwoke]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (AEB, 1996)
# [[Antsa Proventzakoa]] Frantziako printzesa, Gaztelako infanta (1225-1261)
# [[Ariana Ramsey]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 2000)
# [[Arlen Siú]] abeslari eta poeta sandta (Nikaragua, 1955-1975)
# [[Asia Hogan-Rochester]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1999)
# [[Audrey Mestre]] urpekaria (Frantzia, 1974-2002)
# [[Aunt Jemima]] pertsonaia (AEB 1893)
# [[Barbiturikills]] kaleko artista (Valentzia 1972)
# [[Bavuudorzhiin Baasanjüü]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Mongolia,1999)
# [[Beatriz de Palacios]] soldadua (Andaluzia/Mexiko XVI. mendea)
# [[Beatriz Proventzakoa]] Frantziako printzesa, erregina ezkontidea, latindar enperatriza (1229- Italia1267)
# [[Beatriz Souza]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Brasil, 1998)
# [[Beatriz Suabiakoa]] Gaztela eta Leongo erregina ezkontidea (Germania 1205-Zamora 1235)
# [[Becky Wilde]] arraunlaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan brontzea eskuratu du (Erresuma batua, 1997)
# [[Bertha Badt-Strauss]] kazetaria, judua (Prusia 1885-1970)
# [[Blanca Eekhout]] politikaria (Venezuela, 1968)
# [[Blanka Frantziakoa]] printzesa, Gaztelako infanta (Jaffa 1253-Paris 1320)
# [[Boryana Kaleyn]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Bulgaria, 2000)
# [[Brittany Brown]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (AEB, 1995)
# [[Bryony Botha]] txirrindularia, talde jazarpenean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1997)
# [[Camryn Rogers|Camaryn Rogers]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kanada, 1999)
# [[Cari Champion]] kazetaria (AEB 1978)
# [[Carissa Norsten]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2003)
# [[Carmen Bernardos]] aktorea (Madril 1927-2021)
# [[Carmen Verlichak]] idazlea (Madril/Argentina/Kroazia XX. mendea)
# [[Carola Stern]] kazetaria, idazlea (Alemania 1925-2006)
# [[Catherine Lacey]] idazlea (AEB, 1985)
# [[Charity Williams]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1996)
# [[Chiara Consonni]] txirrindularia, madison urre olinpikoa (Italia 1999)
# [[Chloe Daniels]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2003)
# [[Cierra Burdick]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 1993)
# [[Coraline Vitalis]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 1995)
# [[Cristina Sánchez-Andrade]] idazlea (Coruña 1968)
# [[Cuca Escribano]] aktorea (Madril, 1973)
# [[Cyréna Samba-Mayela]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 2000)
# [[Daisy eta Violet Hilton]] biki pikopagoak, zirkuko musikariak (EB 1908-AEB 1969)
# [[Daria Pikulik]] txirrindularia, omniemean zilar olinpikoa (Polonia 1997)
# [[Darja Varfolomeev|Darja Varfolomeew]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Errusia,2006)
# [[Dearica Hamby]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 1993)
# [[Deng Yawen]] txirrindularia, BMX librean urre olinpikoa (Txina 2005)
# [[Ding Xinyi]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2004)
# [[Dolores Vilavedra]] idazlea, literatura kritikaria (Pontevedra 1963)
# [[Dora Lush]] bakteriologoa (Australia, 1910-1943)
# [[Dorothea Veit]] idazlea (Alemania 1764-1839)
# [[Dorothy Miles]] idazle gorra, keinu hizkuntzan aitzindaria (EB 1931-1993)
# [[Eleanor Patterson]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Australia, 1996)
# [[Elisa Mevius]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 2004)
# [[Elise Reimarus]] idazlea, hezitzailea (Alemania 1735-1805)
# [[Elsie Inglis]] medikua, aktibista (Eskozia, 1864-1917)
# [[Emily Shearman]] txirrindularia, talde jazarpenean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1999)
# [[Emma Ann Reynolds]] erizain, medikua (AEB, 1862-1917)
# [[Emma Finucane]] txirrindularia, taldean urre olinpikoa (EB 2002)
# [[Esther Bendahan]] idazle sefardia (Tetuan 1964)
# [[Esther Vilar]] idazlea, soziologoa, medikua (Argentina 1935)
# [[Eva Canel]] idazlea, hizlaria, (Asturias, 1857-Habana, 1932)
# [[Faith Cherotich]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kenia, 2004)
# [[Fancy Bermudez]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2002)
# [[Fanny Lewald ]] idazlea (Prusia 1811- Alemania 1889)
# [[Farah Nabulsi]] giza eskubideen aldeko zinemagilea (Londres 1978)
# [[Feng Bin]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Txina, 1994)
# [[Florence Symonds]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2002)
# [[Georgia Bell]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Erresuma Batua, 1993)
# [[Georgia Hale]] zinema mutuko aktorea (AEB 1905-1985)
# [[Georgina Hale]] aktorea ( EB 1943-2024)
# [[Gertrud Kornfeld]] kimikaria (Alemania, 1891-1955)
# [[Giulia Rizzi]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Italia, 1989)
# [[Greta Scacchi]] aktorea (Italia/Australia 1960)
# [[Guo Qiqi]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 1998)
# [[Hailey Van Lith]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 2001)
# [[Haley Batten]] txirrindularia, mendian zilar olinpikoa (AEB 1998)
# [[Hao Ting]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2001)
# [[Harriet Boyd Hawes]] arkeologoa (AEB, 1871-1945)
# [[Haruka Funakubo]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Japonia, 1998)
# [[Haruka Kitaguchi]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Japonia, 1998)
# [[Helena Villar Janeiro]] idazlea (Lugo 1940)
# [[Henriette Herz]] idazlea, hezitzailea (Alemania 1764-1847)
# [[Hetty van de Wouw]] txirrindularia, keirinean zilar olinpikoa (Herbehereak 1998)
# [[Hezly Rivera]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 2008)
# [[Hina Hayata]] mahai-tenislaria 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna(Japonia, 2000)
# [[Huang Zhangjiayang]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2000)
# [[Huh Mi-mi]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Korea,2002)
# [[Ida Hahn-Hahn]] idazlea (Alemania 1805-1880)
# [[Ilona Maher]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1996)
# [[Inés de Guevara]] infanta (?- 1265)
# [[Inma López Silva]] idazlea (Coruña 1968)
# [[Ioana Vrinceanu]] arraunlaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Errumania, 1994)
# [[Irene Alba]] aktorea (Madril 1867-Bartzelona 1930)
# [[Irene Angelo]] erregina ezkontidea (Konstantinopla 1181-Alemania 1208)
# [[Irene Caba Alba]] aktorea (Argentina 1899-Madril 1957)
# [[Iryna Herashchenko|Iryma Herashchenko]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Ukraina, 1995)
# [[Jasmine Martin]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Hegoafrika, 2000)
# [[Jasmine Moore]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 2001)
# [[Jemima Montag]] Atleta. 2024ko Olinpiar Jokoetan brontzea eskuratu du (Australia, 1998)
# [[Jenny Rissveds ]] txirrindularia, mendian briontze olinpikoa (Suedia 1994)
# [[Jeon Hun-young]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Hego Korea, 1994)
# [[Jessica Hull]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Australia, 1996)
# [[Jessica Roberts]] txirrindularia, taldekako jazarpen brontze olinpikoa (EB 1999)
# [[Juana Camilión]] saskibaloi jokalaria, 3x3 zilar olinpikoa (Espainia 19)
# [[Julia Caba Alba]] aktorea (Madril1902-1988 19)
# [[Julia Trujillo]] aktorea (Madril 1932-2013)
# [[Julien Alfred]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Santa Luzia, 2001)
# [[June Sutor]] kristalografoa (Zeelanda Berria-1929 Londres)
# [[Katarina Johnson-Thompson]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Erresuma Batua, 1993)
# [[Katy Marchant]] txirrindularia, taldean urre olinpikoa (EB 1993)
# [[Kayla Canett]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1998)
# [[Kaylia Nemour]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 2006)
# [[Kaylyn Brown]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 2004)
# [[Kelsey Teneti]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 2001)
# [[Keyara Wardley]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2000)
# [[Kim Kum-yong|Kimkum-young]] mahai-tenislaria 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Ipar Korea, 2001)
# [[Krissy Scurfield]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2003)
# [[Kristen Thomas]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1993)
# [[Kristi Kirshe]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1994)
# [[Kristina Norvegiakoa]] printzesa, Gaztelako infanta (Norvegia 1234- Sevilla 1262)
# [[Laura Mart%C3%ADnez de Carvajal]] medikua (Kuba, 1869-1941)
# [[Lauren Doyle]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1991)
# [[Laviai Nielsen|Laviani Nielsen]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Londres, 1996)
# [[Leocadia Alba]] sopranoa, aktorea (Valentzia 1866-Madril 1952)
# [[Leonor Rodríguez de Castro]] Gaztelako infanta (?- Burgos 1275)
# [[Li Jiaman]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan zilarra eskuratu du (Txina, 1997)
# [[Lilian Suzette Gibbs]] botanikaria (Erresuma Batua, 1870-1925)
# [[Lim Si-hyeon]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Hego Korea, 2003)
# [[Linda Richards]] erizaina (AEB, 1841-1930)
# [[Lisa Mayer]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Alemania, 1996)
# [[Lisa van Belle]] txirrindularia, madison brontze olinpikoa (Herbehereak 2001)
# [[Louise Blanchard Bethune]] arkitektoa (AEB, 1856-1913)
# [[Lu Gwei-djen]] biokimikaria (Txina, 1904-1991)
# [[Luana Márton]] taekwondo jokalaria (Tenerife, 2006)
# [[Lucía Galán]] abeslaria, aktorea (Argentina 1961)
# [[Lucia Yépez Guzmán]] borrokalaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Ekuador, 2001)
# [[Lydia Rabinowitsch-Kempner]] bakteriologoa (Lituania-Alemania, 1871-1935)
# [[Maddi Wesche]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Zelanda Berria, 1999)
# [[Mahina Paul]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 2001)
# [[Maike van der Duin]] txirrindularia, madison brontze olinpikoa (Herbehereak 2001)
# [[Manon Veenstra]] txirrindularia, BMX lasterketan zilar olinpikoa (Herbehereak 1998
# [[Mar%C3%ADa Teresa Murillo]] botanikaria (Kolonbia, 1929-2017)
# [[Margaret Floy Washburn]] psikologoa (AEB, 1871-1939)
# [[Margarita Proventzakoa]] infanta, Frantziako erregina (Frantzia 1221-1295)
# [[Margarita Skulesdatter]] erregina (Norvegia 1208-1270)
# [[Margit Nordin]] gizonezkoekin lehiatu zen 1. emakume eskiatzailea (Suedia 1897-1982)
# [[María Belón]] medikua (Madril 1965)
# [[Maria Berta Rohangoa]] noblea (Austrohungariar Inperioa, 1868 – Viena, 1945)
# [[Maria Dimádi|Maria Dimadi]] erresistente exekutatua (Grezia, 1907-1944)
# [[María Liñeira]] literatura teorialaria (Coruña 1979)
# [[María Xosé Porteiro]] idazlea (Madril/Vigo 1952)
# [[Marie Lebour]] biologoa (Erresuma Batua, 1876-1971)
# [[Marie Luise Kaschnitz]] idazlea (Alemania 1901-Italia 1974)
# [[Marie Reichert]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 2001)
# [[Marie-Florence Candassamy]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Frantzia, 1991)
# [[Marion Dönhoff]] kazetaria, idazlea, kondesa (Prusia 1909-Alemania 2002)
# [[Marion J. Lamb]] biologoa (Erresuma BAtua, 1939-2021)
# [[Marion Walter]] matematikaria (Berlin 1928-AEB 2021)
# [[Marta Maggetti|Marta Maggeti]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Italia, 1996)
# [[Martyna Swatowska-Wenglarczyk]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 1994)
# [[Mary Moraa]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kenia, 2000)
# [[Mary Vaux Walcott]] botanikaria, ilustratazilea (AEB, 1860-1940)
# [[Matilda Smith]] botanikaria, ilustratzailea (Mumbai 1854- Londres 1926-1990)
# [[Melissa Jefferson]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Hego Carolina, 2001)
# [[Michele Greene]] aktorea (AEB 1962)
# [[Montse Dopico]] kazetaria (Lugo 1977)
# [[Montse Pena]] idazlea, literatura kritikaria (Coruña 1981)
# [[Muthulakshmi Reddy]] medikua eta legelaria (India, 1886-1968)
# [[Nam Su-hyeon]] arkularia. 2024ko Olinpiar Jokoetan urrea eskuratu du (Hego Korea, 2005)
# [[Nancy Green]] esklabo ohia, modeloa (AEB 1834-1923)
# [[Nancy Rourke]] margolari gorra (Kalifornia, 1957)
# [[Natalya Diehm]] txirrindularia, BMX librean brontze olinpikoa (Australia 1997)
# [[Naya Tapper]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1994)
# [[Nicole Heavirland]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1995)
# [[Nicole Shields]] txirrindularia, talde jazarpenean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1999)
# [[Nicole Yeargin]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (AEB, 1997)
# [[Nikola Ogrodníková|Nikola Ogrodikova]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Txekia, 1990)
# [[Niuta Tajtelbaum]] Varsoviako ghetto altxatzean aktibista eta soldadua (Polonia, 1917-1943)
# [[Noor Vidts]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna Belgika, 1996)
# [[Oi Ye-Jin]] tiratzailea, 10 m-urre olinpikoa (Hego Korea 2005)
# [[Olivia Apps]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 1998)
# [[Pauline Ferrand-Prévot]] txirrindularia, mendian urre olinpika (Frantzia 1992)
# [[Pauline Grabosch]] txirrindularia, taldean brontze olinpikoa (Alemania 1998)
# [[Pauline Rifer de Courcelles]] artista (Paris, 1781-1851)
# [[Perris Benegas]] txirrindularia, BMX librean zilar olinpikoa (AEB 1995)
# [[Piper Logan]] errugbi jokalaria, Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2001)
# [[Prisca Awiti Alcaraz]] judoka 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Londres, 1996)
# [[Rachael Blake]] aktorea (Australia 1971)
# [[Rebecca Petch]] txirrindularia, taldean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 1998)
# [[Renata Knapik-Miazga]] eskrimatzailea. 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Polonia, 1988)
# [[Rhyne Howard]] saskibaloi jokalaria, 3x3 brontze olinpikoa (AEB 2000)
# [[Rosalia Fernández Rial]] poeta (Coruña 1988)
# [[Rosita Yarza]] aktorea (Madril 1922-1996)
# [[Rutka Laskier]] nerabe judua, egunerokogilea (Polonia 1929-Auschwich 1943)
# [[Sammy Sullivan]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1998)
# [[Sandra Ygueravide]] saskibaloi jokalaria, 3x3 zilar olinpikoa (Espainia 1984)
# [[Sarah Levy (errugbi jokalaria)]] Zazpiko brontze olinpikoa (Hegoafrika/Israel/AEB 1995)
# [[Sarah Stewart]] birologoa (Mexiko-AEB, 1905-1976
# [[Sarah Wynter]] aktorea (Australia 1973)
# [[Saya Sakakibara]] txirrindularia, BMX lasterketan urre olipikoa (Australia 1999)
# [[Shaane Fulton]] txirrindularia,taldean zilar olinpikoa (Zeelanda Berria 2000)
# [[Shanieka Ricketts]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Jamaika, 1992)
# [[Shin Yu-Bin]] mahai-tenislaria 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Ipar Korea, 2004)
# [[Sofia Raffaeli|Sofia Raffali]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Italia, 2004)
# [[Song Jiayuan]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 1997)
# [[Sonja Greinacher]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 1992)
# [[Sophiane Méthot]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Kanada, 1998)
# [[Sophie Capewell]] txirrindularia, taldean urre olinpikoa (EB 1998)
# [[Stephanie Rovetti]] errugbi jokalaria, Zazpiko brontze olinpikoa (AEB 1991)
# [[Susana Rodríguez Navarro]] genetikalaria, ikertzailea (Murtzia 1972)
# [[Svenja Brunckhorst]] saskibaloi jokalaria, 3x3 urre olinpikoa (Alemania 2001)
# [[Tara Davis-Woodhall]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (AEB, 1999)
# [[Taylor Perry (errugbi jokalaria)]] Zazpiko zilar olinpikoa (Kanada 2000)
# [[Tenika Willison]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 2001)
# [[Teresa Alonso Otero]] Gerra Zibileko errepresaliatua (Madril, 1916- 1995)
# [[Thea LaFond]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Dominika, 1994)
# [[Tota Alba]] aktorea (Argentina 1914-Madril 1983)
# [[Tysha Ikenasio]] errugbi jokalaria, Zazpiko urre olinpikoa (Zeelanda Berria 1997)
# [[Ursula Bellugi]] psikologoa (AEB, 1931-2022)
# [[Vega Gimeno]] saskibaloi jokalaria, 3x3 zilar olinpikoa (Espainia 19)
# [[Věra Kohnová]] nerabe judua, egunerokogilea (Txekoslovakia 1929-Izbica Ghettoa 1942)
# [[Veronica Codesal]] abeslaria (Belgika 1977)
# [[Victoria Ohuruogu]] atleta. 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Londres, 1993)
# [[Viktorija Senkutė]] arraunlaria. 2024ko Olinpiar Jokoetan brontzea eskuratu du (:ituania, 1996)
# [[Vinesh Phogat]] borrokalaria (India, 1994)
# [[Violante Aragoikoa]] erregina ezkontidea (Zaragoza 1236- Orreaga 1256)
# [[Violante Hungariakoa]] Aragoiko erregina ezkontidea (1215-Huesca 1251)
# [[Virginia Cherrill]] aktorea (AEB 1908-1996)
# [[Vittoria Guazzini]] txirrindularia, madison urre olinpikoa (Italia 2000)
# [[Viviana Márton|Viviana Martón]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Tenerife, 2006)
# [[Wang Lanjing]] gimnasta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 2005)
# [[Yang Jiayu|Yang Jiagu]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Txina, 1996)
# [[Yemisi Ogunleye|Yamesi Ogunleye]] atleta, 2024ko Olinpiar Jokoetan dominaduna (Alemania, 1998)
# [[Zhang Shan]] urrezko domina tiroan 1992 (Txina, 1968)
# [[Zhao Jie]] 2024ko Udako Olinpiar Jokoetako dominaduna (Txina, 2002)
# [[Zoé Claessens]] txirrindularia, BMX lasterketan brontze olinpikoa (Suitza 2001)
# [[Zonia Baber]] geografo, geologo, irakaslea (AEB, 1862-1956)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''uztaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Berta Peña Parras]] '''SORTUA''' 36ko gerran fusilatua (Valladolid, 1889-Bilbo, 1938)
# [[Beatrice Salvioni]] '''SORTUA''' filologoa eta idazlea (Italia, 1995)
# [[Natalia Ortiz Ceberio]] '''SORTUA''' Marta planaren aurkitzailea (Donosti, ?)
# [[Olatz Osa Zubia|Olatz Osa]] '''SORTUA''' pedagogoa, kudeatzailea (Oñati, 1970)
# [[Maria Cueto]] '''SORTUA''' artista (Avilés, 1960)
# [[Feliciana Etxabe Artola]] '''SORTUA''' 36ko Gerran fusilatua (Zeberio, 1897-Bilbo, 1938)
# [[Alaine Arruti Lejarzegi]] '''SORTUA''' psikologoa (Gernika, 1983)
# [[Clara Maass]] erizaina (AEB, 1876-1901)
# [[Deborah Sampson]] soldadua (AEB 1760-1827)
# [[Anna Maria Lane]] soldadua (AEB 1755-1810)
# [[Sally St. Clair]] soldadua (AEB ?-1782)
# [[Eleonore Prochaska]] soldadua (Alemania 1785-1813)
# [[Margaret Corbin]] erizaina, soldadua (AEB 1723-1792)
# [[Hannah Snell]] soldadua (EB 1723-1792)
# [[Carme Contreras Verdiales]] aktorea (Zaragoza 1932-2020)
# [[Asunción Sancho]] aktorea (Madril 1930-2018)
# [[Cándida Losada]] aktorea (Argentina 1915-Madril 1922)
# [[Carola Fernán Gómez]] aktorea (Madril 1899-1967)
# [[Françoiz Breut]] abeslaria eta ilustrailea (Frantzia, 1969)
# [[Sankie Mthembi-Mahanyele]] politikaria, aktibista (Hegoafrika 1951)
# [[Nadezhda Alilúyeva]] Stalinen 2. emaztea (Errusia 1901-1932)
# [[Colette Capdevielle]] politikaria (Frantzia, 1958)
# [[Mariana Travacio]] idazlea (Argentina, 1967)
# [[Coccinelle (artista)]] artista, dantzaria, abeslaria eta aktore transgeneroa (Paris, 1931-2006)
# [[Rosaura Ruiz Gutiérrez]] biologoa, idazlea (Mexiko, 1950)
# [[Marie-Andrée Schwindenhammer]] trans ekintzailea (La Neuveville-lès-Raon, Vosges, 1909 - Chartres, Eure-et-Loir, 1981)
# [[Herminia Álvarez Herrera]] iraultzailea, hezitzailea (Mexiko 1888-1955)
# [[Dolores Bolio Cantarell]] idazlea (Mexiko 1880-1950)
# [[Gertrudis Tenorio Zavala]] poeta, hezitzailea (Mexiko 1843-1926)
# [[Elena Sánchez Valenzuela]] aktorea, kazetaria, artxibozaina (Mexiko 1900-1950)
# [[Irene López Heredia]] aktorea (Murtzia 1898-Madril 1962)
# [[Mari Paz Molinero]] aktorea (Txile 1914-Madril 2004)
# [[Carmen Díaz]] aktorea (Sevilla 1896-1979)
# [[Lola Pons Rodríguez]] filologoa, irakaslea (Bartzelona 1976)
# [[Cristina Farfán]] maistra, idazlea (Mexiko 1846-1880)
# [[Natalia Serdán Alatriste]] iraultzailea, aitzindaria (Mexiko 1875-1938)
# [[Chantal Montellier]] Frantziako idazle eta komikigilea (Bouthéon, 19472.1943)
# [[May Ayim]] ekintzaile afroalemaniarra (Alemania, 1960-1996)
# [[Maria Rosaria Omaggio]] aktorea (Italia, 1959-2024)
# [[Clarisa Navas]] zinemagilea (Argentina, 1989)
# [[Jacqueline Harpman]] psikoanalista (Belgika, 1929-2012)
# [[Ana Figuero]] feminista, sufragista (Txile, 1907-1970)
# [[Sara Ahmed]] filosofo angroaustraliarra (Erresuma Batua, 1969)
# [[Katherine Dunn]] eleberrigile, poeta eta kirol-kazetaria (AEB, 1945-2016)
# [[Marianne Baum]] anfifaxista gillotinatua (Alemania, 1912-1942)
# [[Marie-Hélène Schwartz]] matematikaria (Frantzia, 1913-2013)
# [[Victoria Raquel Bajar Simsolo]] zientzialaria (Argentina, 1942-2016)
# [[Juana Manso]] idazle, kazetari, hezitzaile (Argentina, 1819-1875)
# [[Isabel de Liaño]] idazlea (Valladolid, XVI. mendea)
# [[Louise-Victorine Ackermann]] poeta (Frantzia, 1813-1890)
# [[Valentina Pinelo]] moja, poeta (Sevilla, XVI. mendea- 1629?)
# [[Pilar Primo de Rivera]] Sección Femeninako zuzendaria (Madril, 1907-1991)
# [[Basauriko 11k]] Epaiketaren prozesua
# [[Angela Peralta]] sopranoa, konpositorea (Mexiko 1845-1883)
# [[Alicia Arévalo (kazetaria)]] 1. emakumea futbol partida kontatzen ( Bartzelona 1978)
# [[Sara Giménez León]] kirol kazetaria (Girona 1991)
# [[Patricia Campos Doménech]] armadako pilotua, futbol-entrenatzailea (Castelló 1977)
# [[Niní Montiám]] aktorea (Madril 1917-1986)
# [[Ana Adamuz]] aktorea (Jaén 1886-Madril 1971)
# [[Pepita Serrador]] aktorea (Argentina 1913-1964)
# [[Teresa Serrador]] aktorea (Bolivia 1899-Argentina 1982)
# [[Amparo Martí]] aktorea (Valentzia 1903-Madril 1973)
# [[María Mayor]] aktorea (?- Madril 1939)
# [[Rosa Torre González]] maistra, politikaria (Mexiko 1890-1973)
# [[Nadezhda Zabela - Vrubel]] abeslaria (Errusia, 1868-1913)
# [[H%C3%A9l%C3%A8ne Metzger]] zientzia filosofoa (Frantzia, 1889-1944)
# [[Inez Clare Verdoorn]] botanikaria (Hegoafrika, 1896-1989)
# [[Edith Quimby]] medikuntzan eta fisikan ikertzailea (AEB, 1891-1982)
# [[Maria Poumier]] irakasle frantsesa (Cannes, 1950)
# [[Marie-Jo Bonnet]] Frantziako historialaria eta feminista (Deauville, 1949)
# [[Julia Rodríguez-Maribona]] fregonaren asmatzailea (Asturias 1923-Suitza 2005)
# [[Julia Montoussé Fargues]] fregonaren asmatzailea (?-Asturias 1971)
# [[Esperanza Grases]] aktorea (Bartzelona 1920-1995)
# [[Alexandra Trusova]] patinatzailea (Errusia 2004)
# [[Jéssica Bouzas Maneiro]] tenislaria (Pontevedra 2002)
# [[Claudia Fernández Sánchez]] padel jokalaria (Madril 2006)
# [[Gemma Triay]] padel jokalaria (Menorca 1992)
# [[Lucía Sainz]] padel jokalaria (Bartzelona 1984)
# [[Marta Ortega Gallego]] padel jokalaria (Madril 1997)
# [[Alicia Arévalo González]] arkeologoa (Madril 1965)
# [[Manuela Barreiro]] farmazialaria (Galizia, 1877-1953)
# [[Martha Aliaga]] estatistika hezitzailea (Argentina, 1937-2011)
# [[Matilde Carranza]] akademikoa (Costa Rica, 1892-1981)
# [[Erin Andrews]] kirol-kazetaria (AEB, 1978)
# [[Helen Alma Newton Turner]] genetista, estatistikaria (Australia, 1908-1995)
# [[Violet Jessop]] Titanic ontziko zerbitzaria (Argentina 1887-1971)
# [[Celia Giraldo]] zinemagilea (Bartzelona 1995)
# [[Luz Rello Sánchez]] asmatzailea, dislexia- aplikazioa ( 1984)
# [[Fermina Orduña]] asmatzailea, esne zalgurdia (Espainia XIX. mendea)
# [[Gladys West]] matematikari asmatzailea, GPSrako garrantzitsua (AEB 1930)
# [[Ariana Sánchez]] padel jokalaria (Tarragona 1997)
# [[Marta Marrero]] padel jokalaria (Kanariak 1983)
# [[Bea González]] padel jokalaria (Malaga 2001)
# [[Marie Van Brittan Brown]] asmatzailea, telebista zirkuitu itxia (AEB 1922-1999)
# [[Miriam Benjamin]] asmatzailea, seinale aulkia (AEB 1861-1947)
# [[Sarah Boone]] asmatzailea, mahukak eta lisatzeko taula (AEB 1832-1904)
# [[Nancy Johnson (asmatzailea)]] izozkailu artifiziala (AEB 1794-1890)
# [[Victoria Reyes-García]] antropologoa (Bartzelona 1971)
# [[Amaia Yoldi ]] gidoilaria, film-zuzendaria (Iruñea 1973)
# [[Julie Donaldson]] kirol-kazetaria (AEB, 1978)
# [[Faustina Sáez de Melgar]] idazlea (Madril, 1834-1895)
# [[Gloria Melgar |Gloria Melgar Sáez]] margolaria eta musikagilea (Madril, 1859-1938)
# [[Julia de Asensi]] idazlea (Madril, 1849-1921)
# [[María del Pilar Sinués]] idazlea (Zaragoza, 1838 - Madril, 1893)
# [[Margaret Crane]] Predictor-aren asmatzailea (AEB 1941)
# [[Emily Cummins]] asmatzailea, ur-eramaile iraunkorra (EB 1987)
# [[Evelyn Miralles]] NASAko ingeniaria, asmatzailea, ilargirako etxea (Venezuela/AEB 1967)
# [[Janet Emerson Bashen]] asmatzailea, software aplikazioa (AEB 1957)
# [[Jeanne Bertrand]] argazkilaria (Frantzia 1880-1957)
# [[Maral Yazarloo-Pattrick]] motoziklismo ekintzailea, diseinatzailea (Iran 1981)
# [[María del Carmen Ortiz de Arce]] asmatzailea, itsuentzako idazkailua (Espainia ?-1932)
# [[Martine Bertereau]] geologo aitzindaria (Frantzia 1590-1642)
# [[Margarete Steiff]] jostuna, jostaiu diseinatzailea (Alemania 1847-1909)
# [[Heike Makatsch]] aktorea (Alemania 1971)
# [[Leena Peltonen-Palotie]] genetista (Finlandia, 1952-2010)
# [[Gertrude Scharff Goldhaber]] fisikari nuklearra (Alemania-AEB, 1911-1998)
# [[Jackie MacMullan]] kazetaria (AEB, 1960)
# [[María Teresa de Filippis]] 1 Formulako lehen emakume gidaria (Italia 1926-2016)
# [[Suzanne von Borsody]] aktorea (Alemania 1957)
# [[Rosemarie Fendel]] aktorea (Alemania 1927-2013)
# [[Gemma Jones]] aktorea (EB 1942)
# [[Anna Chancellor]] aktorea (EB 1965)
# [[Sienna Guillory]] aktorea (EB 1975)
# [[Jana Pallaske]] aktorea, rock abeslaria (Alemania 1979)
# [[Alysson Paradis]] aktorea (Paris 1984)
# [[Sophie Nélisse]] aktorea (Kanada 2000)
# [[Isabelle Nélisse]] aktorea (Kanada 2003)
# [[Rebeca Gerschman]] biologo, fisiologoa (Argentina, 1903-1986)
# [[Zarina (artista)]] artista (India 1937-Londres 2020)
# [[Marta Pan]] eskultore hungariar eta frantziarra (1923-2008)
# [[Sonia Cotelle]] fisikari, kimikaria (Polonia, 1896-1945)
# [[Anna Barbara Reinhart]] matematikaria (Suitza, 1730-1796)
# [[Helene Weigel]] aktorea (Austria 1900-Alemania 1971)
# [[Marieluise Fleißer]] antzerkigilea (Alemania 1901-1971)
# [[Monica Bleibtreu]] aktorea (Austria 1944-2009)
# [[Hedwig Bleibtreu]] aktorea (Austria 1868-1958)
# [[Martine McCutcheon]] aktorea, abeslaria (EB 1976)
# [[Lyn St. James]] auto gidaria (AEB 1947)
# [[Cathy Muller]] auto gidaria (Frantzia 1962)
# [[Giovanna Amati]] 1 Formulako gidaria (Italia 1959)
# [[Desiré Wilson]] 1 Formulako gidaria (Hegoafrika 1953)
# [[Divina Galica]] atleta, 1 Formulako gidaria (EB 1944)
# [[Patricia Font]] zinema zuzendaria (Bartzelona, 1978)
# [[Sheila Heti]] idazlea (Kanada, 1976)
# [[Judy W. Reed]] asmatzailea (AEB 1826-1905ç)
# [[June Downey]] psikologoa (AEB, 1875-1932)
# [[Else Lasker-Schüler]] judua, poeta, marrazkilaria (Alemania 1869- Palestina1945)
# [[Maria Koppenhöfer]] aktorea (Alemania 1901-2009)
# [[Sibylle Lewitscharoff]] idazlea (Alemania 1954-2023)
# [[Geraldine McEwan]] aktorea (EB 1932-2015)
# [[Emily Beecham]] aktorea (EB/AEB 1984)
# [[Linda Bassett]] aktorea (EB 1950)
# [[Jacqueline McKenzie]] aktorea (Australia 1967)
# [[Susan Prior]] aktorea (Australia 1972)
# [[Hanne Wieder]] aktorea (Alemania 1925-1990)
# [[Mascha Kaléko]] poeta judua (Polonia zaharra 1907-Suitza 1975)
# [[Madge Addy]] ileapaintzaile, erizain eta espia (Erresuma Batua, 1904-1970)
# [[Balamani Amma]] idazle poeta indiarra (India, 1909-2004)
# [[Sybilla Righton Masters]] asmatzailea (AEB 1676-1720)
# [[Lenka Franulic]] kazetaria (Txile 1908-1961)
# [[Ana Ramírez Cañil]] kazetaria (Madril, 1958)
# [[Samantha Bailly]] idazle, gidoilari eta bideogilea (Frantzia, 1988)
# [[Malak Mattar]] margolaria, ilustratzailea (Palestina, 1999)
# [[Sophie Opel]] enpresaburua, ekintzailea, aitzindaria (Alemania 1840-1913)
# [[Joanne Simpson]] meteorologoa (AEB, 1923-2010)
# [[Laura Knight]] artista (Erresuma Batua, 1877-1970)
# [[Myrtelle Canavan]] medikua, ikertzailea (AEB, 1879-1953)
# [[Teresa San Román Espinosa]] antropologoa (Pontevedra 1940- ? 2024)
# [[Phyllis Kaberry]] antropologo aitzindaria (AEB/Australia 1910- Londres 1977)
# [[Dorothea Mackellar]] idazlea (Australia 1885-1968)
# [[Berta Luisi]] margolaria (Uruguai 1924-2008)
# [[Rachel Nichols (kazetaria)]] (AEB 1973)
# [[Yolanda Soler]] judoka eta entrenatzailea (Madril, 1971)
# [[Ariane Toro|Arianne Toro]] Judoka. olinpikoa (Bilbo, 2003)
# [[Gloria Gordon Bolotsky]] informatikaria (AEB, 1921-2009)
# [[Mavis Batey]] kriptoanalista (Erresuma Batua, 1921-2013)
# [[Gertrude Elles]] geologoa, paleontologoa (Erresuma Batua, 1872-1960)
# [[María Assumpción Raventós]] margolaria (Katalunia, 1930)
# [[Jemele Hill]] kirol kazetaria (AEB 1975)
# [[Özlem Türeci]] ikertzailea, inmunologoa (Alemania 1967)
# [[Ai Tsunoda]] judoka (LLeida 2002)
# [[Telma Monteiro]] judoka (Portugal 1985)
# [[Monika Buch]] diseinatzailea (Valentzia/Herbehereak 1936)
# [[Pati Nuñez]] diseinatzaile grafikoa (Girona 1959)
# [[Clara Montagut]] diseinatzaile grafikoa (Madril 1975)
# [[Ena Cardenal de la Nuez]] diseinatzaile grafikoa (Kanariak 1968)
# [[Laura Meseguer]] tipografoa (Bartzelona 1968)
# [[Teresa Wilms Montt]] idazlea (Txile 1893-Paris 1921)
# [[Tatiana Gaviola]] film zuzendaria (Txile 1956)
# [[Mísia]] abeslaria (Portugal 1955-2024)
# [[Maria L. de Hernández]] aktibista (Mexiko 1896-1986)
# [[Saloua Raouda Choucair]] margolaria, eskultorea (Libano 1916-2017)
# [[Françoise Collin]] feminista, filosofoa, idazlea (Belgika 1928-2012)
# [[Ethel Shakespear]] geologoa (Erresuma Batua, 1871-1946)
# [[Eva Lefever]] margolaria (Txile 1955)
# [[Carmen Meneses]] ikertzailea, antropologoa (Madril, 1966)
# [[Henrietta Skelton]] idazlea (AEB, 1839-1900)
# [[Anne Fausto-Sterling]] biologo, sexologo, feminista (AEB, 1944)
# [[Cécile Biéler|Cécile Biéter]] ingeniaria (Suitza, 1884-1966)
# [[Isabelle Gatti de Gamond]] hezitzailea, ekintzaile aitzindaria (Frantzia 1839- Belgika 1905)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''ekaina''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Adela Campaña Ortiz]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Sause, 1886-Izko, 1936)
# [[Adelina Fernández Pérez|Adelina Fernández Perez]] efe- '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Portugal, 1889-Bilbo, 1938)
# [[Ana Naranjo Marín]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Sevilla, 1883 - Bilbo, 1937)
# [[Antonia Caballé]] efe- '''SORTUA''' Frankismoaren biktima (Ziritza, 1873 - Argelès sur Mer, 1945)
# [[Araceli Álvarez Calvo|Araceli Alvarez Calvo]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean bere buruaz beste egin zuen (Iruñea, 1894-Huesca, 1936)
# [[Araceli Oñate]] ----'''SORTUA''' unibertsitateko irakaslea (Valladolid)
# [[Asunción Campaña Ortiz]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Sause, 1869-Izko, 1936)
# [[Cecilia Álvarez Calvo|Cecilia Älvarez Calvo]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean bere buruaz beste egin zuen (Iruñea, 1897-Huesca, 1936)
# [[Cecilia Idirin Garabieta]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Lezama, 1913-Bilbo, 1937)
# [[Dominica Azparren Gil]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua ((Oibar, 1884 - Nardoze Alduate, Urraulbeiti, 1936)
# [[Elizabeth Casillas Valbuena]] e--- '''SORTUA''' kazetaria eta komiki gidoilaria (Bilbo, 1986)
# [[Eloína Linares]] ef-- '''SORTUA''' ekintzailea (Santander 1948)
# [[Emilia Arraiza Garín]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Zirauki, 1894 - Erreniega, 1936)
# [[Enolasca Vela Salvador]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Cortes, 1904 - 1936)
# [[Escolástica Antonia Martina Astibia Iturbe|Escolástica Astibia Iturbe]] efef '''SORTUA''' Durangoko bonbarketan erailda moja (Narvarte, 1881-Durango, 1936)
# [[Eskolastika Mendizabal Imatz]] efef '''SORTUA''' Bizkaiko amama (Bermeo, 1863-1969)
# [[Felisa Aguado Sainz]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Murchante, 1872-Valdierra, 1936)
# [[Felisa Argiñano Arzoz|Felisa Argiñano]] efef '''SORTUA''' Espainiako Gerra Zibilean Ventasko kartelan hildakoa (Zudaire, 1903-Madril, 1939)
# [[Francisca Alonso Prado]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua. (Azagra, 1896 - Rincón de Soto, 1936
# [[Jessica Ruiz Pérez|Jesica Ruiz]] ef-- '''SORTUA''' kimikaria eta politikaria (Durango, 1983)
# [[Josefa Bueno Algárate]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Morata de Jiloca, 1907 - Tutera, 1936)
# [[Josi Sierra Orrantia]] ef-- '''SORTUA''' irakaslea, dokumentalgia eta wikilaria (Bilbo, 1959)
# [[Juana Tomasa Charela Vidas]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Tutera, 1881 - 1936)
# [[Kontxita Martinez de Lezea]] e-ef '''SORTUA''' maistra, ikastola bultzatzailea (Tolosa, 1949-2023)
# [[Laida Arbizu Agirre]] e--- '''SORTUA''' ikertzailea (Ordizia, 2000)
# [[Maite Etxeberria]] e--- '''SORTUA''' Ozazeko auzapeza (Biarritz, 1956)
# [[Maite Rosende Gutierrez]] e--- '''SORTUA''' ilustratzailea (Donostia, 1991)
# [[Maritxu Egiguren]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Zaldibar, 1921 - Bartzelona, 1981)
# [[Misericordia Abad Alcega]] efef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua (Zaragoza, 1905-Cortes, 1936)
# [[Nerea Ariznabarreta Izkue]] ef-- '''SORTUA''' narratzailea eta antzergilea (Eibar, 1981)
# [[Simona Calleja Aguado]] e-ef '''SORTUA''' Espaniako Gerra Zibilean fusilatua. (Cabanillas, 1918-Valtierra, 1936)
# [[Sotera Novia de Salcedo]] --ef '''SORTUA''' Boliviako esploratzaile eta idazlea (Bilbo, XIX. mendea)
# [[Teresa Chiches Ledesma]] e-ef '''SORTUA''' (León, 1911 - Bilbo, 1937)
# [[Xole Aire]] ef--'''SORTUA''' auzapeza eta artzaina (Urepel, 1973)
# [[Ada Martí Vall]] kazetaria, idazlea (Katalunia 1914-Frantzia 1960)
# [[Adelitak]] Mexikoko iraultzako emakume soldaduak,laguntzaileak (1910-1917)
# [[Aída Parada ]] sufragista (Txile 1903-1983)
# [[Alba Rico]] aktorea, abeslaria (Murtzia 1989)
# [[Alice Bolingbroke Woodward]] ilustratzailea (Londres, 1862-1951)
# [[Alicia Asín]] adimen artifizialean aditua (Zaragoza 1982)
# [[Amanda Labarca]] irakaslea, feminista (Txile 1886-1975)
# [[Amy Bailey]] hezitzailea, sufragista (Jamaika, 1875-1990)
# [[Ana Esmeralda]] aktorea, dantzaria (Tetuan 1931-Brasil 2022)
# [[Ana Mar%C3%ADa Zeno]] mediku, sexologo (Argentina, 1922-2011)
# [[Ana Rosa Chacon]] politikaria eta sufragista (Costa Rica, 1889-1985)
# [[Ángela Mazzini Bricala]] idazlea (Cádiz, 1809-Santa Cruz Tenerifekoa, 1894)
# [[Àngels Margarit ]] dantzaria, koreografoa, pedagogoa (Bartzelona 1960)
# [[Anita Brenner]] historialaria, idazlea (Mexiko 1889-1973)
# [[Anita Bryant]] folk-, gospel- abeslaria (AEB 1940)
# [[Anna Gunn]] aktoreak (AEB 1968)
# [[Anna Maria Mozzoni]] kazetaria, politikaria, sufragista (Italia 1837-1920)
# [[Anne Nelson]] antzerkilea (AEB, 1954)
# [[Annette Beveridge]] itzultzailea (EB 1842-1929)
# [[Annie Pardo Cemo]] biologo zelularra (Mexiko 1941)
# [[Antonia Varela Pérez]] astrofisikaria (Kanariak 1965)
# [[Aurélia de Sousa]] margolaria (Txile/Portugal 1866-1922)
# [[Aurora Reyes]] margolaria (Mexiko 1908-1985)
# [[Beau Garrett]] aktorea, modeloa (AEB 1982)
# [[Bega Begum]] enperatriza (Mogol Inperioa 1511-1582)
# [[Begoña Villacís]] abokatua, politikaria (Madril 1977)
# [[Belén Funes]] film zuzendaria, gidoilaria (Bartzelona 1984)
# [[Blanca Álvarez Mantilla]] kazetaria (Madril 1931-2000)
# [[Blanca Catal%C3%A1n de Oc%C3%B3n y Gayol%C3%A1]] botanikaria (Aragoi, 1860-1904)
# [[Brittany Brewer]] saskibaloi-jokalaria (AEB 1997)
# [[Calypso Botez]] idazlea (Errumania, 1880-1933)
# [[Carlota Rosales]] margolaria (Madril 1872-1958)
# [[Carmen Caamaño Díaz]] ekintzaile politikoa (Madril 1909-2006)
# [[Carmen Santonja]] kantautorea, idazea, margolaria (Madril 1934-2000)
# [[Carmen Werner Vallejo]] dantzaria, koreografoa (Madril 1953)
# [[Carmina Virgili]] geologoa, politikaria (Bartzelona, 1927-2014)
# [[Cathay Williams]] esklaboa, militarra (AEB 1844-1893)
# [[Cecilia Álvarez Correa]] ingeniari industriala, politikaria (Kolonbia 1953)
# [[Charlotte de Turckheim]] aktorea, umoregilea (Frantzia 1955)
# [[Charlotte Scott]] matematikaria (Erresuma Batua, 1858-1931)
# [[Chékéba Hachemi]] aktibista, idazlea, 1. emakume diplomazialaria (Afganistan 1974)
# [[Christine Brennan]] kirol kazetaria (AEB, 1958)
# [[Christine Jorgensen ]] aktorea, aktibista (AEB 1926-1989)
# [[Claire Voisin]] matematikaria (Frantzia 1962)
# [[Clara Che Tórtola]] saskibaloi jokalaria (Valentzia 1997)
# [[Clara Isabel Francia]] kazetaria (Errioxa 1940)
# [[Clotilde Catal%C3%A1n de Oc%C3%B3n y Gayol%C3%A1]] entomologoa, poeta (Aragoi, 1863-1946)
# [[Concha Caballero]] politikaria (Baena, 1956 - Sevilla, 2015)
# [[Concha Michel]] abeslaria, ikertzailea (Mexico 1899-1990)
# [[Conchita Goyanes]] aktorea (Malaga 1946-Madril 2016)
# [[Conchita Montes]] aktorea (Sevilla 1914- Portugal 1994)
# [[Dámasa Cabezón]] pedagogo eta hezitzailea (Argentina, 1792 -Txile, 1861)
# [[Desirée de Fez]] kazetaria, idazlea, zinema kritikaria (Bartzeloa 1977)
# [[Diana Navarro]] abeslaria (Malaga 1978)
# [[Dilras Banu Begum]] enperatriza (Mogol Inperioa 1622-1657)
# [[Dodo (komikigilea)|Dodo]] Frantziako komikigilea (Rabat, 1955)
# [[Dolores Correa Zapata]] idazlea (Mexiko 1853-1924)
# [[Dolores Jiménez Muro]] hezitzailea, iraultzailea (Mexiko 1848-1925)
# [[Édith Grattery]] Frantziako ilustratzaile eta komikigilea (Marseilla, 1960)
# [[Edith Lederer]] nazioarteko kazetaria (AEB, 1943)
# [[Elena Arizmendi Mejia]] idazle feminista (Mexiko, 1884-1949)
# [[Elena Martín Ortega]] psikologa eta irakaslea (Espainia 195??)
# [[Elena Santonja]] tb aurkezlea (Madril 1932-2016)
# [[Elena Torres Cuéllar]] lider iraultzailea (Mexiko 1893-1970)
# [[Elizabeth Bugie]] biokimikaria (AEB, 1920-2001)
# [[Elsa von Freytag-Loringhoven|lsa von Freytag-Loringhoven]] Artista (Alemania, 1874-1927)
# [[Emily Bisharat]] legelaria (Jordania, 1913-2004)
# [[Encarnación Cubas Báez]]
# [[Enriqueta Morales]] hezitzailea eta erizain feminista (APanama, 1891-1986)
# [[Estelle Ramey]] endokrinologo, feminista (AEB, 1917-2006)
# [[Ethel Arnold]] kazetari, idazle eta hizlari, emakumeen sufragioaren aldeko aktibista (Britainia Handia 1865- 1930)
# [[Eugénie Brazier]] sukaldaria (Frantzia 1895-1977)
# [[Eunice Odio]] poeta (Costa Rica 1919- exiko 1974)
# [[Fatoumata K%C3%A9b%C3%A9]] astrofisikaria, hezitzailea (Frantzia, 1985)
# [[Fereshteh Ahmadi]] eleberrigilea (Iran 1972)
# [[Florence Cestac]] Frantziako komikigilea
# [[Florence Farmborough]] argazkilaria , idazlea (Britainia, 1887-1978)
# [[Florencia Serranía Soto]] ingeniari mekanikoa (Mexiko 1963)
# [[Franca Rame]] aktorea, idazlea, politikaria (Italia 1929-2013)
# [[Frances Jolliffe]] aktorea (AEB, 1873 – 1925)
# [[Gemma Cuervo]] aktorea (Bartzelona 1934)
# [[Gertrude Mary Woodward]] ilustratzailea (Britainia, 1854-1939)
# [[Greta Fernández]] aktorea (Bartzelona 1995)
# [[Gulbadan Begum]] biografoa, poeta, printzesa (Mogol Inperioa 1523-1603)
# [[Hamida Banu Begum]] enperatriza (Mogol inperioa 1527-1604)
# [[Hedwig Bleuler-Waser]] sufragista (Zurich, 1869 - Zollikon, 1940)
# [[Hiromi Uehara]] piano-jolea (Japonia 1979)
# [[Ifigenia Martinez]] ekonomialaria, politikaria (Mexiko 1930)
# [[Ingibjörg H. Bjarnason]] sufragista, irakaslea, artista eta politikaria (Islandia, 1867-1941)
# [[Inma Serrano]] kantautorea (Alacant 1968)
# [[Isa Duque]] psikologoa, sexologoa (Zaragoza, 1985)
# [[Isabel Andreu de Aguilar]] sufragista,ekintzailea (Puerto Rico, 1887-1948)
# [[Isabel Tenaille]] tb aurkezlea (Madril 1951)
# [[Isabella Mamani|Isabella Brunilda Mamani]] iamara abokatua eta politikaria (Txile, 1988)
# [[Itelvina Massioli]] pedagogo feminista (Brazil, XX. mendea)
# [[Jahanara Begum]] printzesa, poeta (Mogol Inperioa 1614-1681)
# [[Jahanzeb Banu Begum]] printzesa (Mogol Inperioa 1649-1705)
# [[Jan Goodwin]] idazlea eta ikerketa kazetaria (AEB, 1948)
# [[Jane Brigode]] politikaria (Belgika, 1870-1952)
# [[Janeane Garofalo]] komediantea, aktorea (AEB 1964)
# [[Jeanne Córdova]] idazlea, lesbiana aitzindaria (Alemania/AEB 1948-2016)
# [[Jojo Moyes]] kazetaria, idazlea (EB 1969)
# [[Juana Belén Gutiérrez de Mendoza]] hezitzailea, sufragista (Mexiko 1875- 1942)
# [[Julia Piaton]] aktorea (Frantzia 1985)
# [[June Carmona]] saskibaloi jokalaria (Gasteiz 2005)
# [[Karla Jay]] idazlea, ikertzailea (AEB 1947)
# [[Kathryn Bertine]] kirolaria, aktibista eta idazlea (AEB, 1975)
# [[Kelly McEvers]] kazetaria, gerrako korrespontsala (AEB, 1970)
# [[La Niña de La Puebla]] abeslaria (Sevilla 1908-Malaga 1999)
# [[Laia Raventós Roig]]saskibaloi jokalaria (Bartzelona 1997)
# [[Laura Aliaga]] saskibaloi jokalaria (Alacant 1994)
# [[Laura Granados]] kantautorea (Cádiz 1966)
# [[Laura Juliana Ramírez Ruiz]] ilustratzailea, komunikatzalea eta sortzailea (Mexiko...)
# [[Lila Clunas]] sufragisa (Eskozia, 1875-1968)
# [[Lisa Gherardini]] noblea, Mona Lisa (Florentzia 1479-1542)
# [[Louise Weiss]] idazlea, politikaria (Frantzia 1893-1983)
# [[Lucía Gil]] abeslaria, aktorea (Madril 1998)
# [[Luz Vidal]] Sindikalista, politikaria, maputxea (Txile, 1973)
# [[Maite Cazorla]] saskibaloi jokalaria (Kanariak 1997)
# [[Malagako emakumeen kartzela zaharra]] (1937-1954)
# [[Manolita Piña]] artista (Uruguai, 1883-1994)
# [[Mara Goyanes]] aktorea (Madril 1942-2006)
# [[Margaret Ogola]] pediatra, idazlea (Kenya, 1958-2011)
# [[Maria Angela Ardinghelli]] Itzultzailea, matematikaria, fisikaria (Italia, 1728-1825)
# [[Maria Cederschiöld]] kazetaria eta sufragista (Suedia, 1856-1935)
# [[María del Refugio García]] maistra, sufragista (Mexiko 1889-1973)
# [[María Dolores Medina]] kristau erlijiososa (Mexiko 1860- 1925)
# [[María José Goyanes]] aktorea (Madril 1948-)
# [[María Luisa Ponte]] aktorea (Valladolis 1918-Madril 1996)
# [[María Parrado]] abeslaria (Cádiz 2001)
# [[María San Juan]] kazetaria (Asturias 1963)
# [[María Villalón]] abeslaria (Malaga 1989)
# [[Marie Ange Guillaume]] kazetari, idazle eta gidoilaria (Frantzia, 1945)
# [[Marjory Warren]] geriatra (Erresuma Batua, 1897-1960)
# [[Marta Hermida]] saskibaloi jokalaria (Madril 1997)
# [[Martha Jungwirth]] margolaria (Austria 1940)
# [[Maruja Callaved]] tb aurkezlea (Huesca 1921-Madril 2018)
# [[Mary Fields]] esklaboa, 1. postari afroamerikarra (AEB 1832-1914)
# [[Mary Garden]] opera abeslaria (Eskozia, 1874-1967)
# [[Mary J. Rathbun]] zoologoa (AEB, 1860-1943)
# [[Mazie E. Clemens]] Lehen Mundu Gerrako korresponsala (AEB, 1890-1952)
# [[Mélanie Auffret]] film zuzendaria, gidoilaria Frantzia, XX. mendea)
# [[Mercedes Gómez Otero]] preso komunista (Madril 1915-?)
# [[Meredith Monroe]] aktorea (AEB 1969)
# [[Mimí Muñoz]] aktorea (Espainia 1914-1987)
# [[Mireia Hernández]] igeriketa sinkronizatuko kirolaria (Espainia 2002)
# [[Modesta Sanginés Uriarte]] idazle eta musikagilea (Bolivia, 1832-1887)
# [[Mumtaz Mahal]] enperatriza (Mogol Inperioa 1593-1631)
# [[Nadira Banu Begum]] printzesa (India 1618-Pakistan 1659)
# [[Nathalie Roques]] Frantziako idazlea eta komikigilea
# [[Nika Shakarami]] manifestari desagertu eta hila (Iran 2005-2022)
# [[Nina Stemme]] sopranoa (Suedia 1963)
# [[Niña de Antequera]] abeslaria (Malaga 1921-Sevilla 1972)
# [[Noora Niasari]] zinema zuzendari eta gidoilaria (Teheran)
# [[Nur Jehan]] enperatriza, poeta (Kandahar 1577-Lahore 1645)
# [[Olga Bancic]] ekintzaile komunista judua (Errumania 1912- Alemnia 1944)
# [[Olga Skorojodova]] zientzialaria, hezitzailea (SESB, 1911-1982)
# [[Paquita Rico]] aktorea (Sevilla 1929-2017)
# [[Park Wan Suh|Park Wan Sun]] idazlea (Korea, 1981-2011)
# [[Pasión Vega]] abeslaria (Madril 1976)
# [[Paula Cons]] dokumental- eta film zuzendaria (Coruña 1976)
# [[Paula Dalli]] abeslaria, aktorea, idazlea (Alacant 1993)
# [[Petra Herrera]] gizon gudari mozorrotua (Mexiko 1887-1917)
# [[Petronila Riquelme]] Bernardo O'Higgins.en alaba mestizoa (Los Angeles, Txile, 1808? - Valparaiso, 1870)
# [[Piedad Bonnett]] idazlea, poeta (Kolonbia, 1951)
# [[Piedad de la Cierva]] zientzialaria (Murtzia, 1913-2007)
# [[Pilar Muñoz]] aktorea (Madril 1911-1980)
# [[Randi Blehr]] sufragista (Norvegia, 1851-1928)
# [[Rhea Durham]] modeloa (AEB 1978)
# [[Roberta Cowell]] lasterketa- eta borroka-pilotua, 1. Emakume trans britainiarra (EB 1918-2011)
# [[Rocío Molina Cruz]] dantzaria, koreografoa (Malaga 1984)
# [[Rosario Robles]] politikaria (Mexiko 1956)
# [[Rose Mbowa]] idazlea, feminista (Uganda 1943-1999)
# [[Roshanara Begum]] printzesa, poeta (Mogol Inperioa 1617-1671)
# [[Ruja Ignatova]] iruzurgilea (Bulgaria/Alemania 1980)
# [[Ruqaiya Sultan Begum]] enperatriza (Mogol Inperioa 1542-1626)
# [[Ruth Sager]] genetista (AEB, 1918-1997)
# [[Sadie Kneller Miller]] kazetaria (AEB, 1867-1920)
# [[Salima Sultan Begum]] poeta, enperatriza (India 1539- Mogol Inperioa 1612)
# [[Sálvorako emakume heroiak]] erreskatea, Galizia 1921.01.02
# [[Samantha Gilabert]] abeslaria (Alacant 1994)
# [[Sarah Moon]] argazkilaria (Frantzia, 1941)
# [[Sarina Esmailzadeh]] manifestari nerabe erahila (Iran 2006-2022)
# [[Segoviako kartzela zaharra]] emakumeen kartzela (1946-1956)
# [[Soledad Miranda]] aktorea, abeslaria (Sevilla 1943-Portugal 1970)
# [[Sonia Montecino|Sonia Montecinco]] aimara ikertzaile, antropologoa, idazlea (Txile, 1954)
# [[Sophia Delza]] dantzaria, idazlea (AEB, 1903-1996)
# [[Stacey Kent]] abeslaria (AEB 1968)
# [[Suzanne Corkin]] neurozientzialaria (AEB, 1937-2016)
# [[Svetlana Mojsov]] biokimikaria (Jugoslavia 1947)
# [[Tebello Nyokong]] Kimikaria (Hegoafrika, 1951)
# [[Teresa Nieto]] dantzaria, koreografoa (Tanger 1953)
# [[Thea Sharrock]] antzerki eta film zuzendaria (EB 1976)
# [[Vainica Doble]] musika bikotea (1971-2000)
# [[Van Buren ahizpak]] moto bidaiariak, AEB 1916
# [[Vera Peters]] onkologoa (Kanada, 1911-1993)
# [[Vicky Lagos]] aktorea (Madril 1938)
# [[Victoria Teijeiro]] aktorea, irakaslea (Coruña 1974)
# [[Victorina Bridoux]] poeta eta eleberrigilea (Manchester, 1835-San Cruz Tenerifekoa, 1862)
# [[Virginia Grütter]] poeta, aktorea (Costa Rica 1929-2000)
# [[Yolanda Retter]] liburuzaina, idazlea (AEB 1948-2007)
# [[Zeb-un-Nisa Begum]] printzesa poeta (Mogol Inperioa 1638-1702)
# [[Zena Tooze]] biologo, ekologista (Kanada, 1955)
# [[Zenana]] emakumeen etxe zatia (India XII. mendea)
# [[Zoe Ducós]] aktorea, gidoilaria (Argentina 1928-Venezuela 2002)
# [[Zulma Brandoni de Gasparini]] paleontologoa (Argentina, 1944)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''maiatza''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agurtzane Ormatza Imatz]] '''SORTUA''' sexologoa (Bakio, 1967)
# [[Aitziber González García]] '''SORTUA''' arkeologoa, ikertzailea (Gasteiz 1991)
# [[Alaitz Arenzana]] ----'''SORTUA''' artista eta zinemagilea (Bilbo, 1976)
# [[Amaia Barrena García]] ----'''SORTUA'''idazlea, poeta (Basauri, 1989)
# [[Esti Ansotegi Guruziaga]] ----'''SORTUA''' psikologoa (Zornotza, 1976)
# [[Itziar Sapsootham]] '''SORTUA''' geografoa eta ikertzailea (Eibar, 1986)
# [[Lucia Arrube]] '''SORTUA'''erraketista (Iurreta, 1923 - Zornotza, 2012)
# [[Margarita Unzalu Arana]] ----'''SORTUA''' idazlea (Durango, 1892-1973)
# [[Rosa Hernández (artista)]] ----'''SORTUA''' eskultorea eta margolaria (Tenerife, 1955)
# [[Sama Bilbao]] '''SORTUA''' ingeniari industriala eta irakaslea (Bilbo 1961)
# [[Agnes Baden-Powell]] Nesken eskaut talde sortzailea (Ingalaterra 1858-1945)
# [[Aim%C3%A9e Antoinette Camus]] botanikaria (Frantzia, 1879-1965)
# [[Alejandra Rodríguez]] kazetaria, abokatua, 60 urteko Miss Buenos Aires 2024 (Argentina 1963)
# [[Alice Recoque]] informatikaria (Aljeria 1929- Frantzia 2021)
# [[Alicia Machado]] aktorea, Miss Unibertso 1996 (Venezuela 1976)
# [[Alison Hargreaves]] alpinista (EB, 1962-K2, 1992)
# [[Amalia Miranzo]] politikaria eta irakaslea (Cuenca, 1939-2014)
# [[Amelia Vega]] abeslaria, enpresaburua, Miss Unibertso 2003 (Dominikar Errepublika 1984)
# [[Ana de Mendoza de la Vega]] noblea (Valladolid 1554-Guadalajara 1633)
# [[Ana García Carías]] abokatua, lehen dama (Honduras 1968)
# [[Ana Sofía Henao]] modeloa, idazlea, ilustratzailea (Kolonbia, 1982)
# [[Andrea Meza]] Miss Unibertso 2020 (Mexiko 1994)
# [[Anita Conti]] ozeanografoa (Frantzia, 1899-1997)
# [[Anna Cruz]] saskibalioi jokalaria (Bartzelona 1986)
# [[Anna Montañana]] saskibaloi jokalari ohia, entrantzailea (Valentzia 1980)
# [[Anna Pazos]] idazlea (Bartzelona 1991)
# [[Anna Roig Serra]] fisikaria (Katalunia, 1962)
# [[Anne Marie Braafheid]] Miss Unibertsoko 1. Finalista beltza (Surinam 1947)
# [[Anne-Laure Folly]] zinema zuzendaria (Togo, 1954)
# [[Annie Fratellini]] aktorea, pailazoa (Frantzia, 1932-1997)
# [[Ánxela Loureiro]] poeta, idazlea eta abeslaria (Ferrol, 1956)
# [[Barbara May Cameron]] argazkilaria, poeta, idazlea eta giza eskubideen aldeko ekintzailea (AEB, 1954 - 2002ko)
# [[Barbara Sepúlveda|Barbara Sepulveda]] feminista abokatua (Santiago, 1985)
# [[Beatriz Bernal]] Espainiako 1. emakume idazlea (Valladolid 1501/1504- 1562/1586)
# [[Beatriz Domínguez-Gil]] medikua, nefrologoa (Coruña 1971)
# [[Beatriz Sarlo]] idazlea (Argentina, 1942)
# [[Begoña Etayo Ereña]] Euskal Herriko feminista (Bilbo, 1958)
# [[Betty Molesworth]] botanikaria (Zeelanda Berria, 1913-2002)
# [[Bolette Berg]] argazkilaria (Norvegia, 1872-1944)
# [[Brook Lee]] modeloa, Miss Unibertso 1997 (AEB 1971)
# [[Camila Kater]] film zuzendaria (Brasil 1990)
# [[Carla Nieto]] aktorea (Girona 1983)
# [[Carmen Díez de Rivera]] politikaria (Madril 1942-1999)
# [[Carmen Villalobos]] aktorea (Kolonbia 1983)
# [[Carolyn Steel]] arkitektoa, idazlea, ikertzailea eta unibertsitateko irakasle ingelesa (Londres ?)
# [[Catalina de Mendoza y Sandoval]] noblea (Granada 1916-1686)
# [[Catherine Peñán]] patinatzailea (Santiago, 1989)
# [[Catriona Gray]] Miss Unibertso 2018 (Australia 1994)
# [[Cecil Dorrian]] gerrako korrespontsala (AEB, 1882-1926)
# [[Cg'ose Ntcox'o]] artista (Botswana, 1950-2013)
# [[Chefa Alonso]] musikagilea (Coruña 1955)
# [[Clara Roquet]] zinema zuzendaria eta gidoilaria (1988)
# [[Clara Stauffer]] espioia, falangekoa (Madril 1904-984)
# [[Concepción Dancausa]] politikaria, funtzionarioa (Burgos 1952)
# [[Corina Smith]] abeslaria, aktorea (Venezuela 1991)
# [[Cristina Ruiz Ortega]] exekutiboa (Espainia 1970)
# [[Cynthia Elbaum]] fotokazetaria (AEB, 1966-1994)
# [[Dana Randall]] informatikaria (AEB 1968)
# [[Da'Vine Joy Randolph]] aktorea, kantaria (AEB 1986)
# [[Demi-Leigh Nel-Peters]] enpresaburua, Miss Unibertso 2017 (Hegoafrika 1995)
# [[Denise Ferreira da Silva]] filosofoa eta artista (Brasil, 1963)
# [[Denise Quiñones]] aktorea, Mis Unibertso 2001 (Puerto Rico 1977)
# [[Dominga Neculmán]] zeramikagilea (Walmapu, 1937-2022)
# [[Dorothy Liddell]] arkeologoa (Erresuma Batua, 1890-1938)
# [[Eden Golan]] abeslaria (Errusia/Israel 2003)
# [[Ekaterina Zelenko]] hegazkinlari militarra (Errusia 1916-1941)
# [[Elisa Aguilar]] saskibaloi jokalaria (Madril,1976)
# [[Elisabeth Ohlson Wallin]] argazkilaria (Suedia 1961)
# [[Eliza Ruhamah Scidmore]] idazlea, argazkilaria (AEB 1856-1928)
# [[Elizabeth Gould Bell]] medikua eta sufragista (Erresumna Batua, 1862-1934)
# [[Elizabeth McCombs]] 1. emakume parlamentaria (Zeelanda Berria 1873-1935)
# [[Elsa Donaire Malagelada]] saskibaloi jokalaria (Girona, 1979)
# [[Emily Stowe]] medikua (Kanada, 1831-1903)
# [[Encarnación Alzona]] historilaria eta sufragista (Filipinak, 1895-2001)
# [[Enriqueta_Sèculi]] pedagoga, kirolaria eta feminista (Bartzelona, 1897-1976)
# [[Ericka Ñanco]] ekintzailea eta politikari maputxea nén (Walmapu, 1992)
# [[Esther Hill]] arkitektoa (Kanada, 1895-1985)
# [[Eugenie Clark]] iktiologoa (AEB, 1922-2015)
# [[Evaluna Montaner]] aktorea, kantaria (Venezuela 1997)
# [[Felisa Rincón de Gautier]] politikaria (Ameriketako Estatu Batuak, 1897-1994)
# [[Fernanda García Lao]] idazlea (Argentin/ Espainia 1966)
# [[Francisca Linconao]] lider maputxea (Walmapu, 1958)
# [[Fuencisla Clemares]] exekutiboa (Madril 1974)
# [[Gabriela Isler]] modeloa, Miss Unibertso 2013 (Venezuela 1988)
# [[Gabriela Mandujano]] sufragista, politikaria (Txile 1902-1984)
# [[Gidaritza]] neskato-eskaut taldeen mugimendua
# [[Gloria Diaz]] modeloa, Miss Unibertso 1969 (Filipinak 1951)
# [[Grettell Valdez]] aktorea (Mexiko 1976)
# [[Gwendolyn Lizarraga]] ekintzailea, politikaria eta enpresa burua (Belize, 1901-1975)
# [[Hanna Sheehy-Skeffington]] sufragista eta nazionalista (Irlanda, 1877-1946)
# [[Harnaaz Sandhu]] Miss Unibertso 2021 (India 2000)
# [[Harriet Chalmers Adams]] esploratzailea, argazkilaria (AEB 1875-Frantzia 1937)
# [[He Zehui]] fisikari nuklearra (Txina, 1914-2011)
# [[Herminia Aburto Colihueque|Herminia Aburto]] lider maputxea
# [[Huda Akil]] neurozientzialaria (Siria-AEB, 1945)
# [[Inma Rubiales]] idazlea (Badajoz 2002)
# [[Inmaculada Rodríguez-Piñero]] politikaria (Madril 1958)
# [[Iris Mittenaere]] modeloa, Miss Unibertso 2016 (Frantzia 1993)
# [[Iris van Herpen]] moda diseinatzailea (Herbehereak 1984)
# [[Isabel de Liaño]] idazlea (Valladolid XVI. Mendea-XVII. mendea)
# [[Isabel dos Santos]] ekonomialaria, aberatsa (Errusia/Angola 1973)
# [[Isabel Millé Giménez]] ikertzailea, liburuzaina, poeta (Almeria 1894- 1990)
# [[Isabel Ov%C3%ADn Camps]] kimikaria, irakaslea (Sevilla, 1887-1972)
# [[Ivette María Tato]] igerilaria (Bartzelona 1975)
# [[Janet Rowley]] genetikaria (AEB, 1925-2013)
# [[Jayne Atkinson]] aktorea (EB/AEB 1959)
# [[Jennifer Hawkins]] modeloa, Miss Unibertso 2004 (Australia 1983)
# [[Joanna Haigh]] fisikaria (Erresuma Batua, 1954)
# [[Josefa Tito Recalde]] enpresaburua (Donostia, 1802-1858)
# [[Josephine Cecilia Diebitsch Peary]] esploratzaile aitzindaria (AEB 1863-1955)
# [[Júlia Bacardit]] idazlea (Bartzelona 1991)
# [[Juliane Koepcke]] zoologoa (Peru-Alemania, 1954)
# [[Juliette Gordon Low]] Espainian eta Kuban neska eskaut taldeen sortzailea (AEB 1860-1927)
# [[Justine Pasek]] artista, 2. Miss Unibertso 2002 (SESB/Panama 1979)
# [[Karina Riquelme Viveros]] abokatu maputxea (Walmapu, 1981)
# [[Kate Sessions]] botanikaria (AEB, 1857-1940)
# [[Kate Swift]] idazlea, editorea (AEB 1923-2011)
# [[Katharine Blunt]] kimikaria, nutrizionista (AEB, 1876-1954)
# [[Kathleen Cruise O'Brien]] sufragista eta irakaslea (Irlanda, 1886-1938)
# [[Kimberley Tell]] aktorea, abeslaria (Lanzarote 1989)
# [[Kimberly Dozier]] kazetaria, gerrako korrespontsala (AEB,1966)
# [[Kimera (abeslaria)]] (Hego Korea 1954)
# [[Kirsten Vangsness]] aktorea, gidoilaria (AEB 1971)
# [[Laia Palau]] saskibaloi jokalaria (Bartzelona 1979)
# [[Laura Aguilar]] argazkilaria (AEB, 1958-2018)
# [[Laura Gil]] saskibaloi jokalaria (Murtzia 1992)
# [[Lauren Groff]] idazlea (AEB 1962)
# [[Lea Gabrielle]] kazetaria, diplomatiko ohia, hegazkinlaria (AEB,1975)
# [[Lidia Lopujova]] dantzaria (Errusia, 1892-1981)
# [[Liliana Ancalao]] poeta, irakasle maputxea (Walmapu, 1961)
# [[Lisa Randall]] fisikaria (AEB 1962)
# [[Liubov Sóbol]] apolitikaria, ekintzailea (Errusia 1987)
# [[Lola Glaudini ]] aktorea (AEB 1971)
# [[Louise Gavan Duffy]] sufragista eta nazionalista (Niza, 1884 - Dublin, 1969)
# [[Luisa Mendoza y Mendoza]] noblea (1582-Nadril 1619)
# [[Luna Pamies]] aktorea (Alacant, 2003)
# [[Lydia Davis]] idazlea (AEB, 1947)
# [[Małgorzata Szumowska]] film zuzendaria, gidoilaria, ekoizlea (Polonia 1973)
# [[María Abrisqueta de Zulueta]] Espainian eta Kuban neska-eskaut taldeen sortzailea (Donostia 1911-1992)
# [[Maria Bellido]] heroia (Jaen 1755-1809)
# [[María Catrileo|Maria Catrileo]] hizkuntzalari maputxea (Walmapu, 1944)
# [[María de Mendoza y Fonseca]] noblea, arte-bildumagilea (Espainia 1516-1580)
# [[María Dolores Dancausa]] bankaria, exekutiboa (Burgos 1959)
# [[María Gómez de Sandoval y Torres de Navarra]] noblea (?- 19)
# [[María José García Beato]] legelaria, bankaria, exekutiboa (Kordoba 1965)
# [[Maria Koepcke]] ornitologoa (Alemania-Peru, 1924- 1971)
# [[María La Ribot]] koreografoa (Madril 1962)
# [[María Martinón Torres]] Medikua, antropologoa (Orense, 1974)
# [[Maria Rúbies]] maistra eta politikaria (Leida, 1932-1983)
# [[Maria Tereza Jorge P%C3%A1dua]] ekologoa (Brasil, 1943)
# [[Marie Høeg]] sufragista eta argazkilaria (1866-1949)
# [[Marie Pape-Carpantier]] pedagoga eta feminista frantziarra (Frantzia 1815 - 1878)
# [[Marina Geli]] medikua, politikaria (Girona 1958)
# [[Marta Alonso]] onkologo ikertzailea (Lodosa 1974)
# [[Marta Fernández (saskibaloi-jokalaria)]] (Bartzelona,1981 19)
# [[Marta Vergara]] sufragista, idazlea (Txile 1898- 1995)
# [[Marta Xargay]] saskibaloi jokalaria (Girona 1990)
# [[Martha Vasconcellos]] modeloa, Miss Unibertso 1968 (Brasil 1948)
# [[Mary Lowndes]] artista eta sufragista (Dorset, 1856 - Londres, 1929)
# [[Maud Bonneaud]] margolaria (Limoges, 1921-Madril, 1991)
# [[Maya Moore]] saskibaloi jokalaria (AEB 1989)
# [[Melba Roy Mouton]] matematikaria, programatzailea (AEB, 1929-1990)
# [[Mélodie Nakachian]] ume bahitua, psikologoa (AEB 1982)
# [[Mencía de Mendoza]] noblea, arte-bildumagilea (Guadalajara 1508-Valentzia 1554)
# [[Mercè Arànega]] aktorea (Agentina/Katalunia 1957)
# [[Meri Te Tai Mangakāhia]] sufragista (Zeelanda Berria, 1868-1920)
# [[Mónica López (aktorea)]] (Kanariak 1969)
# [[Mpule Kwelagobe]] aktibista, Miss Unibertso 1999 (Bostwana 1979)
# [[Nabila Espanioly]] aktibista, pedagogoa, feminista (Israel 1955)
# [[Nandipha Mntambo]] eskultorea eta artista (Hegoafrika, 1982)
# [[Nanna Aakjær|Nanna Aakjaer]] eskultorea eta sufragista (Danimarka, 1874-1962)
# [[Natalia Torrente]] kirol kazetaria (Madril 1984)
# [[Natividad Almeda-López|Natividad Almeda Lopez]] legelaria (Filipinak, 1892-1977)
# [[Natividad Llanquileo]] Abokatua eta politikari maputxea (Walmapu, 1984)
# [[Neri Oxman]] arkitektoa, diseinatzailea, irakaslea (Israel/AEB 1976)
# [[Nettie Honeyball]] futbolaria (Londres 1871- Argentina XX. mendea))
# [[Oksana Fiodorova]] abeslaria, polizia, Miss Unibertso 2002 (Errusia 1977)
# [[Olga Poblete]] irakaslea, gizarte buruzagia (Txile 1908-1999)
# [[Olha Kobylianska]] idazlea (Ukraina 1863-Errumania 1942)
# [[Olivia Culpo]] influencerra, Miss Unibertso 2012 (AEB 1992)
# [[Oracene Price]] tenis entrenatzailea (AEB 1952)
# [[Orna Grumberg]] informatikaria (Israel 1952)
# [[Paget Brewster]] aktorea (AEB 1969)
# [[Patricia Dauder]] artista (Bartzelona, 1973)
# [[Patricia Goldman-Rakic]] neurologoa (AEB, 1937-2003)
# [[Patricia Manterola]] abeslaria, aktorea (Mexiko 1972)
# [[Patsy Adam-Smith]] idazlea, historialaria (Australia 1924-2001)
# [[Paula Painén Calfumán|Paula Paiñén Calfuman]] Kultura maputxearen ordezkaria (Walmapu, 1931)
# [[Paulina Vega]] enpresaburua, Miss Unibertso 2014 (Kolonbia 1993)
# [[Pia Wurtzbach]] enpresaburua, Miss Unibertso 2015 (Alemania/Filipinak 1989)
# [[Pilar Belzunce de Carlos]] mezenasa (Filipinak, 1925-Donostia, 2015)
# [[Pilar Martín Gila]] idazlea (Segovia 1962)
# [[Queralt Casas]] sakibaloi jokalaria (Girona 1992)
# [[Ramona Reyes]] emagin eta politikari maputxea (Txile, 1967)
# [[R'Bonney Gabriel]] Miss Unibertso 2022 (AEB 1994)
# [[Rebeca Jiménez]] abeslaria (Segovia 1975)
# [[Rivka Oxman]] arkitekto, ikertzailea, irakaslea (Israel 1950)
# [[Robyn Davidson]] idazlea (Australia 1950)
# [[Rochelle Aytes]] aktorea, modeloa (AEB 1976)
# [[Rosa Serra]] eskultorea (Vic, 1944)
# [[Rosa Smith Eigenmann]] iktiologoa (AEB, 1858-1947)
# [[Rose Kennedy|Rose Kenedy]] filantropoa (AEB, 1890-1995)
# [[Rosita Ferrer]] Kopla kantaria eta egilea (Bartzelona,1935)
# [[Safi Faye]] zinema zuzendaria (Senegal, 1934-2023)
# [[Samara de Córdova]] aktore eta idazlea (Guatemala, 1923-2015)
# [[Sasha Waltz ]] dantzaria, koreografoa (Alemania 1963)
# [[Semiha Berksoy]] opera abeslaria (Turkia, 1910-2004)
# [[Séverine Vidal]] idazlea (Frantzia, 1969)
# [[Sheynnis Palacios]] kazetaria, Miss Unibertso 2023 (Nikaragua 2000)
# [[Silvia Palumbo]] kantautorea (Argentina 1961)
# [[Soledad Bacarreza]] psikologo eta kirol kazetaria (Santiago, 1969)
# [[Sonsoles de Icaza]] aristokrata, Balentziagaren musa (Avila 1914- Madril 1996)
# [[Valentina Pinelo]] moja idazlea (Sevilla XVI. Mendea-XVII. mendea)
# [[Vanisha Mittal]] aberatsa, enpresaburua (India 1980)
# [[Verónica Figueroa Huencho|Veronica Figueroa Huencho]] irakasle eta politikari maputxea (Santiago, 1974)
# [[Virginia Cowles]] gerrako idazlea eta kazetaria (1910-1983)
# [[Yehni Djidji|Yenni Djidji]] idazlea eta blogaria (Boli Kosta, 1988)
# [[Yuri Kochiyama]] ekintzailea (AEB 1921-2014)
# [[Zofia Stryjeńska]] margolaria (Krakovia 1891-Geneva 1976)
# [[Zozibini Tunzi]] Miss Unibertso 2019 (Hegoafrika 1993)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''Apirila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Irati Cuadrado Noain]] ef--'''SORTUA''' iraupen eskalatzailea (Burlata, 2001)
# [[Juana Cortés Amunarriz]] ----'''SORTUA''' idazlea (Hondarribia, 1966)
# [[Nerea Intxausti Castiñeira]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Pasai Donibane, 2000)
# [[Abigail eta Brittany Hensel]] maistrak, biki siamdar bizefalikoak (AEB 1990)
# [[Adelaida Avagyan]] medikua, ikertzailea (Armenia-AEB, 1924-2000)
# [[Adelina Jiménez Jiménez]] maistra ijitoa (1945)
# [[Adriana Hoffmann]] biologoa (Txile 1940)
# [[Agnès McLaren]] medikua, sufragista (EB 1837-Frantzia 1913)
# [[Aida Fern%C3%A1ndez R%C3%ADos]] biologoa, ozeanografoa (Galizia, 1947-2015)
# [[Akiko Kojima]] modeloa, Miss Unibertso 1959 (Japonia 1936)
# [[Amelia Cuñat Monleon]] marrazkilaria, zeramikaria (Valentzia 1878-1946)
# [[Amparo Muñoz]] modeloa, aktorea, Miss Unibertso (Malaga 1954-2011)
# [[Amparo Navarro Giner]] maistra (Valentzia, 1900-1986)
# [[Ana Jaren]] ilustratzailea (Sevilla 1985)
# [[Ane Campos]] futbolaria (Getaria, 1999)
# [[Angela Marinescu]] poeta (Errumania 1941-2023)
# [[Anna Callender Brackett]] filosofa eta feminista estatubatuarra (EEUUko Bostonen, 1836-1911)
# [[Anna Güell Torne]] aktorea (Katalunia 1961)
# [[Anna Kolbrún Árnadóttir|Anna Kolbrún]] maistra eta politikaria (1970-2023)
# [[Anna Munro]] sufragista (EB 1881-1962)
# [[Anna Turbau]] argazkilaria (Bartzelona 1949)
# [[Anne Knight]] sufragista (BH 1786-1862)
# [[Anne Marie Pohtamo]] modeloa, aktorea, Miss Unibertso (Finlandia 1955)
# [[Apasra Hongsakula]] modeloa, Miss Unibertso 1965 (Thailandia 1947)
# [[Armi Kuusela]] filantropoa, 1. Miss Unibertso (Finlandia 1934)
# [[Axelle Kabou]] idazlea (Kamerun, 1955)
# [[Aya Nakamura]] abeslaria (Frantzia, 1995)
# [[Barbara Blomberg]] dama, Karlos I.aren maitalea, Joan Austriakoaren ama (Alemania 1527-Kantabria 1597)
# [[Barbara Canepa]] Italiako komikigilea (Genoa, 1969)
# [[Barbara Foxley]] pedagogoa, sufragista (EB 1860-1958)
# [[Bárbara Palacios]] idazlea, Miss Unibertso 1986 (Madril/Venezuela 1963)
# [[Beatriz Iribarne Sánchez]] maistra eta ekintzailea (Almeria, 1942)
# [[Begoña Muruaga Laca]] filologoa, euskara teknikaria (Bermeo 1953)
# [[Bernadette Sanou Dao]] idazlea (Burkina Faso)
# [[Berry Berenson]] argazkilaria, aktorea (AEB 19)
# [[Bertha Gxowa]] politikaria eta ekintzailea (Hegoafrika, 1934-2010)
# [[Betty Lou Raskin]] kimikaria (AEB, 1924-2010)
# [[Bienvenida Sarmiento]] maistra (Argentina, 1804-1900)
# [[Camille Paglia]] kritikari soziala, idazlea (AEB 1947)
# [[Cándida Antonia Bueno Iso|Cándida Antonia Bueno]] maistra fusilatua (Zaragoza, 1912-1936)
# [[Carme Giralt Roses]] hezitzailea (Bartzelona 1940-2022)
# [[Carmen Delgado Vicente|Carmen Delgado]] Maistra eraila (Salamanca, 1899-1936)
# [[Carmen Guillén Lorente]] historialaria, ikertzailea, irakaslea (Murtzia 1988)
# [[Carmen Mola]] idazle taldea (Espainia, 2018)
# [[Carol Morris]] modeloa, Miss Unibertso 1956 (AEB 1936)
# [[Carroll Baker]] aktorea (AEB 1931)
# [[Cecilia Bolocco]] aurkezlea, Miss Unibertso 1987 (Txile 1965)
# [[Chantal van den Heuvel]] Belgikako idazlea
# [[Christiane Martel]] aktorea, Miss Unibertso 1953 (Frantzia 1935)
# [[Cirila Ubaldina García Díaz]] maistra eraila (Salamanca, 1893-1936)
# [[Clara Ragaz]] maistra, feminista (Suitza, 1894-1957)
# [[Clementia Taylor]] sufragista (EB 1810-1908)
# [[Corinna Tsopei]] aktorea, modeloa, Miss Unibertso 1964 (Grezia 1944)
# [[Dayanara Torres]] idazle, abeslari, modeloa, Miss Unibertso 1993 (Puerto Rico 1974)
# [[Deborah Carthy-Deu]] modeloa, enpresaburua, Miss 1985 (Puerto Rico 1966)
# [[Debra Lafave]] maistra, estuproz kondenatua (AEB 1980)
# [[Delia Zapata Olivella]] dantzaria, irakaslea (Kolonbia 1926-2001)
# [[Denise Affonço]] idazlea (Kanbodia, 1944)
# [[Dia Mirza]] modeloa, aktorea, ekoizlea (India 1981)
# [[Djaili Amadou Amal]] idazlea (Kamerun, 1975)
# [[Dorothea Pertz]] botanikaria (EB 1859-1939)
# [[Duygu Asena]] idazlea (Turkia 1946-2006)
# [[Edith Ayrton]] idazlea, sufragista (EB 1879-1945)
# [[Edith Picton-Turbervill]] sufragista (EB 1872-1960)
# [[Edith Rebecca Saunders]] genetista (EB 1865-1945)
# [[Ela Gandhi]] politikaria (Hegoafrika, 1940)
# [[Eleanor Coppola]] dokumentalgilea, idazlea (AEB, 1936-2024)
# [[Elena Mendoza]] musikagilea (Sevilla 1973)
# [[Elisabetta Gnone]] idazle eta kazetari italiarra (Genova, 1965)
# [[Elizabeth Pease Nichol]] sufragista (EB 1807-1897)
# [[Emmeline Pethick-Lawrence]] sufragista (EB 1867- 1954)
# [[Estée Lauder]] kosmetika-enpresaburua (AEB 1906-2004)
# [[Esther Afua Ocloo]] ekintzailea (Ghana 1919-2002)
# [[Esther Pineda G]] idazlea, ikertzailea (Venezuela 1985)
# [[Ethel Ayres Purdie]] sufragista (EB 1874-1923)
# [[Ethel Lilian Voynich]] idazlea eta musikaria (Ballintemple, 1864 - New York, 1960)
# [[Eulalia Guzmán Barrón|Eulalia Guzmán Barrón]] maistra eta arkeologa mexikarra (Mexiko, 1890 - 1985)
# [[Eva Guillamon]] artista, dramagilea (Albacete 1978)
# [[Fannie Flagg]] aktorea, idazlea (AEB 1944)
# [[Fatou Keïta]] idazle (Boli Kosta, 1965)
# [[Frances Ames]] neurologo, aktibista (Hegoafrika, 1920-2002)
# [[Frances Power Cobbe]] sufragista, idazlea ekintzailea (BH 1822-1904)
# [[Francisca de Asís Sanchis Ferrer]] 2.Errepublikako maistra (1896-1982)
# [[Françoise Bettencourt Meyers]] munduko emakume aberatsena (Frantzia 1953)
# [[Georgina Rizk]] modeloa, Miss Unibertso 1971 (Libano 1953
# [[Gladys Zender]] modeloa, Miss Unibertso 1957 (Peru 1939)
# [[Guillenako 17 arrosak]] emakume fusilatuak (Sevilla, 1937)
# [[Hannah Glasse]] idazlea (BH 1708-1770)
# [[Hanni Wenzel]] eskiatzailea (Liechtenstein 1956)
# [[Hema Malini]] aktorea, dantzaria (India 1948)
# [[Hemley Boum ]] idazlea (Kamerun, 1973)
# [[Herminia Gomez Serra]] sopranoa (Castelló 1891-Italia 1977)
# [[Hillevi Rombin]] modeloa, Miss Unibertso 1955 (Suedia 1933- AEB 1996)
# [[Holloway papar-orratza]] kartzelaratutako sufragisten saria
# [[Ieda Maria Vargas]] modeloa, Miss Unibertso 1963 (Brasil 1944)
# [[Irene Sáez]] politikaria, Miss Unibertso 1981 (Venezuela 1961)
# [[Irina Belova]] atleta, heptatloilaria (Errusia 1968)
# [[Iris Chang]] idazlea (AEB 1968-2004)
# [[Itxaso Mardones]] kazetaria (Gasteiz 1979-2024)
# [[Itzel Arcos]] komediantea (Mexiko, 1988)
# [[Janelle Commissiong]] enpresaburua, politikaria, Miss Unibertso 1977 (Trinidad eta Tobago 1953)
# [[Jeanneth Beltran]] etxeko langileen eskubideen sinboloa (Nikaragua 1984- Toledo 2014)
# [[Jerrie Mock]] airez mundu-bira egindako 1. emakumea (AEB 1925-2014)
# [[Joanne Harris]] idazlea (EB 1964)
# [[Joênia Wapichana]] abokatu indigena (Brasil 1974)
# [[Josette Abondio]] irakaslea eta idazlea (Boli Kosta, 1932)
# [[Karen Dianne Baldwin]] gidoilaria, Miss Unibertso 1982 (Kanada 1963)
# [[Kartini]] heroia (Ekialdeko Herbeherear Indiak 1879-1904)
# [[Kate Campbell Hurd-Mead]] feminista, ginekologoa (Kanada-AEB, 1867-1941)
# [[Katharine Murray Lyell]] botanikaria (EB 1817-1915)
# [[Kay Beauchamp]] sufragista (EB 1899-1992)
# [[Kerry Anne Wells]] tb aurkezlea, Miss Unibertso (Australia 1951)
# [[Laia Abril]] artista, argazkilaria (Bartzelona 1986)
# [[Laura Geraldine Lennox]] sufragista (Irlanda, 1883-1958)
# [[Lee Israel]] idazlea, faltsifikatzailea (AEB 1939-2014)
# [[Lettice Fisher]] sufragista (EB 1875-1956)
# [[Liliana Năstase]] atleta, heptatloilaria (Errumania 1962)
# [[Lina Cavalieri]] sopranoa (Italia, 1874-1944)
# [[Linda Bement]] modeloa, Miss Unibertso 1960 (AEB 1941-2018)
# [[Lis Vega]] abeslaria (Kuba 1977)
# [[Livia Veloz]] maistra eta poeta (Santo Domingo, 1889-1980)
# [[Lorraine Downes]] modelo dantzaria, Miss Unibertso 1983 (Zeelanda Berria 1964)
# [[Louie Bennett]] sufragista (Irlanda 1870-1956)
# [[Louise Aitken-Walker]] rally pilotua (Eskozia 1960)
# [[Lucia Perotti]] maistra (Italia, 1586-1641)
# [[Luigia Mandolini]] maistra eta sufragista (1866-1939)
# [[Lupita Jones]] enpresaburu, Miss Unibertso 1991 (Mexiko 1967)
# [[Luz Marina Zuluaga]] modeloa, Miss Unibertso 1958 (Kolonbia 1938-2015)
# [[Luzdivina Megido]] 2. errepublikako maistra erbesteratua (Asturias, 1916-1984)
# [[Mª Luz Montesinos Gutiérrez]] neurozientzialaria, ikertzailea (Sevilla 1969)
# [[Madison Chock]] patinatzaile artistikoa (AEB 1992)
# [[Magdalena de Ulloa]] noblea (Zamora 1525-Valladolid 1598)
# [[Manola Brunet]] klimatologoa (Cariñena, 1955)
# [[Mar Galceran]] Down sindromedun 1.diputatua Espainian (Valentzia 1977)
# [[Mar Regueras]] aktorea, gimnasia erritmoko entrenatzailea (Bartzelona 1970)
# [[Margaret Cousins]] sufragista (Irlanda 1878 -India 1954)
# [[Margaret Gardiner]] kazetaria, modeloa, Miss Unibertso 1978 (Hegoafrika 1959)
# [[Margareta Arvidsson]] aktorea, modeloa, Miss Unibertso 1966 (Suedia 1947)
# [[Margie Moran]] modeloa, Miss Unibertso (Filipinak 1973)
# [[Margot Moles]] kirolaria (Bartzelona, 1910-Madril, 1987)
# [[Mari Carmen Díez Navarro]] maistra (Alicante, 1949)
# [[Maria Alharilla]] futbolaria, 1. amatasun baja (Jaen 1990)
# [[María Arias Bernal]] maistra eta iraultzailea (Mexiko, 1884-1923)
# [[Maria de la Encarnacion Rigada Ramon]] matematikaria (Cadiz 1863- Madril? 1930)
# [[Maria Dolores Ocaña Madrid]] abokatua, 1. emakumea Letizia erreginaren idazkaritza pribatua zuzentzen (Madril 1973)
# [[María Luisa Navarro Margati]] maistra, pedagogo eta psikologo errepublikar erbesteratua (Fantzia, 1890-Argentina, 1947)
# [[María Xesús Lama]] filologoa, idazlea, saiakeragilea (Lugo 1964)
# [[Marifé Arroyo]] maistra (Valentzia, 1946)
# [[Marion Ross]] aktorea (AEB 1928)
# [[Marisa Belaustegigoitia]] idazlea, ikertzailea eta feminista (Mexiko, 1969)
# [[Marisa Berenson]] modeloa, aktorea (AEB 1947)
# [[Marisol Malaret]] modeloa, Miss Unibertso 1970 (Puerto Rico 1949-2023)
# [[Maritza Sayalero]] modeloa, Miss Unibertso 1979 (Venezuela 1961)
# [[Marlene Schmidt]] aktore, ekoizle, modelo, Miss Unibertso 1961 (Alemania 1937)
# [[Marta Segarra]] filologoa, ikertzailea (Bartzelona 1963)
# [[Marthe Ekemeyong Moumié]] idazle eraila (Kamerun, 1931-2009)
# [[Mary Anne Rawson]] abolizionista (BH 1801-1887)
# [[Mary Bennett (pedagogoa)]] (EB 1913-2005)
# [[Mary Corinna Putnam Jacobi]] mediku, idazle, sufragista (AEB, 1842-1906)
# [[Mary Emilie Holmes]] geologoa, irakaslea (AEB, 1850-1906)
# [[Mary Estlin]] aktibista (EB1820-1902)
# [[Mary Horner Lyell]] geologoa (EB 1808-1873)
# [[Mary Kay Letourneau]] maistra, estuproz kondenatua (AEB 1962-2020)
# [[Mary MacSwiney]] ekintzaile independentista, emakume politikari errepublikar irlandarra eta feminista. (Londres, 1872 - Cork, 1942)
# [[Matilde Escuder Vicente]]2. errepublikako maistra (Valentzia, 1913-Frantzia, 2006)
# [[Mercedes Tella]] pedagogoa, idazlea (Coruña 1868-Leon 1934)
# [[Michelle McLean]] modeloa, idazlea, Miss Unibertso 1992 (Namibia 1972)
# [[Millicent Mackenzie]] sufragista (EB 1863-1942)
# [[Miriam Stevenson]] modeloa, Miss Unibertso 1954 (AEB 1933)
# [[Mona Grudt]] kazetaria, Miss Unibertso 1990 (Norvegia 1971)
# [[Monique Ilboudo]] idazlea (Burkina Faso, 1959)
# [[Montserrat Señaba]] maistra eta politikaria (Ekuatore Ginea, 1918-1980)
# [[Morayma Ofir Carvajal]] maistra (Ekuador, 1915-1951)
# [[Naomi Wolf]] idazlea, aktibista (AEB 1962)
# [[Natalie Glebova]] idazlea, modeloa, Miss Unibertso 2005 (Errusia/Kanada 1981)
# [[Nina Jacqmin]] Belgikako komikigilea (Brusela, 1989)
# [[Noralma Vera]] ballet dantzaria eta maistra (Ekuador, 1936)
# [[Norma Nolan]] modeloa, Miss Unibertso 1962 (Argentina 1938)
# [[Novera Ahmed]] artista (Bangladesh, 1939)
# [[Nuria Hosta Pascual]] aktorea (Katalunia, XX. mendea)
# [[Nuria Nuñez Hierro]] musikagilea (Cádiz 1980)
# [[Pascuala Campos de Michelena]] arkitektoa (Jaen/Galizia 1938)
# [[Pauline Dy Phon]] idazlea eta botanikaria (Kanbodia, 1933)
# [[Pauline Peyraud-Magnin]] futbolaria (Frantzia, 1992)
# [[Paz Moreno Feliu]] antropologoa, ikertzailea (Coruña 1956)
# [[Pilar Aymerich Puig]] argazkilaria (Bartzelona 1943)
# [[Pilar Cuartero]] maistra (Zaragoza, 1906-1995)
# [[Pilar Parcerisas]] arte-kritikaria, -historialaria (Bartzelona 1957)
# [[Porntip Nakhirunkanok]] filantropoa, modeloa, Miss 1988 (Thailandia 1969)
# [[Priscilla Bright McLaren]] sufragista (EB 1815-1906)
# [[Purdah]] ohitura
# [[Rafaela Rimbau]] aktorea (Espainia 1819-Valentzia 1896)
# [[Rahel Varnhagen von Ense]] idazlea (Berlin, 1771-1832)
# [[Rebeca Atencia]] primatologoa (Coruña 1977)
# [[Rebecca Saunders]] musikagilea (EB 1967)
# [[Regina Blandón|Regina Blandon]] aktorea (Mexiko, 1990)
# [[Remei Sipi]] hezitzailea, idazlea eta editorea (Rebola - Ginea 1952)
# [[Remigia Nazaroviene]] atleta (Turkmekistan/Lituania 1967)
# [[Renate Mayntz]] soziologoa (Berlin 1929)
# [[Rina Mor]] abokatua, Miss Unibertso 1976 (Israel 1956)
# [[Rita Mae Brown]] idazlea, aktibista (AEB 1944)
# [[Riyo Mori]] Miss Unibertso 2007 (Japonia 1986)
# [[Rosa Garcia Alcon]] ekintzaile antifrankista (Madril 1957)
# [[Rosa May Billinghurst]] sufragista (BH 1875-1953)
# [[Rosalind Pitt-Rivers]] biokimikaria (Erresuma Batua, 1907-1990)
# [[Rosana Alonso]] maistra eta politikaria (Santander, 1970)
# [[Ruth Hubbard]] biokimikaria (Austria-AEB, 1924-2016)
# [[Sabrina Calvo]] Frantziako idazlea (Marseilla, 1974)
# [[Samanta Schweblin]] idazlea (Argentina 1978)
# [[Sandra Pierrette Kanzie|Sandra Pierrete Kanzie]] idazlea (Burkina Faso)
# [[Sarah Bouyain]] idazle eta zinema-zuzendaria (Reims, 1968)
# [[Sarah Jane Baines]] sufragista (EB 1866-1951)
# [[Sarah Winstedt]] medikua, zirujaua eta sufragista irlandarra (Sixmilebridge, 1886- Havant, 1972)
# [[Shawn Weatherly]] modeloa, aktorea, Miss Unibertso 1980 (AEB 1961)
# [[Shazia Ilmi]] kazetaria, aktibista (India 1970)
# [[Shirley Jackson]] idazlea (AEB 1916-1965)
# [[Silvia Caballol]] psikologoa, idazlea (Bartzelona 1983)
# [[Sofia Alaoui]] film zuzendaria (Maroko 1990)
# [[Sonia Megias]] musikagilea, artista (Albacete 1982)
# [[Sonja Sekula]] artista (Suitza 1918-1963)
# [[Sophie Alour]] saxofoi-jotzailea (Bretainia, 1974)
# [[Sunita Narain]] ekologista (India 1961)
# [[Svetlana Buraga]] atleta (Bielorrusia 1965)
# [[Sylvia Hitchcock]] aktorea, modeloa, Miss Unibertso 1967 (AEB 1946-2015)
# [[Tanella Boni]] idazlea (Boli Kosta, 1954)
# [[Teresa Billington-Greig]] sufragista (BH 1877-1964)
# [[Teté Caturla]] abeslari eta maestra (Kuba, 1937-2023)
# [[Tina Thörner]] rally ingeniaria, kopilotoa (Suedia 1966)
# [[Tina Weirather]] eskiatzailea (Liechtenstein 1989)
# [[Touza ahizpak]] giza eskubideen aldeko aktibistak (Ourense, XX. mendea-XX. mendea)
# [[Uemura Shōen]] margolaria (Japonia 1875-1949) ISA
# [[Vennira Aadai Nirmala]] aktore, dantzaria (India 1948)
# [[Vera Danchakoff]] anatomista, enbriologoa (Errusia, 1879-1950)
# [[Victoria Lidiard]] sufragista (BH 1889-1992)
# [[Violeta Denou]] ilustratzailea taldea (Katalunia 1977)
# [[Wendy Fitzwilliam]] abokatua, Miss Unibertso 1998 ( Trinidad eta Tobago 1972)
# [[Werewere Liking]] idazlea eta dantzaria (Kamarun, 1950)
# [[Winifred Coombe Tennant]] sufragista, politikaria (EB 1874-1956)
# [[Xaro Nomdedeu Moreno]] matematikaria (Castelló de la Plana, 1948)
# [[Yvonne Ryding]] modeloa, Miss Unibertso 1984 (Suedia 1962)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''martxoa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainara Agerre Lako]] ---- '''SORTUA''' maskaradako kabana (Jutsi, 2001)
# [[Ainhoa Azurmendi Etxegaray|Ainhoa Azumendi Etxegaray]] ---- '''SORTUA''' Kirolari ohia, unibertsitateko irakasle eta ikertzailea (Hernani, 1978)
# [[Alba Matilla]] ---- '''SORTUA''' artista (Avilés, 1998)
# [[Amany Al-Ali]] ---- '''SORTUA''' karikaturagilea (Siria, 1984)
# [[Arrate Gisasola]] ef-- '''SORTUA''' kirolaria, bertsolaria (Soraluze, 1979)
# [[Catalina Bustamante]] ---- '''SORTUA''' konkistatzailea (Espainia, XV. mendea, Espainia Berria, XVI. mendea)
# [[Esther Galarza]] ef-- '''SORTUA''' margoalaria (Eibar, 1956)
# [[Felisa Basauri Larrañaga]] -- ef '''SORTUA''' baserritarra, esne-saltzailea (Elgeta, 1928-2018)
# [[Josefa Cruz de Gassier]] efef '''SORTUA''' sopranoa (Bilbo, 1821 + Madril, 1870)
# [[Josefina Guerendiain Caro|Josefina Guerendain]] efef '''SORTUA''' frankismoaren biktima(Iruñea, 1918-2011)
# [[Julia Bea Soto]] efef '''SORTUA''' ekintzaile komunista frankismoaren biktima(Sesma, 1912-Iruñea, 1989)
# [[Kontxi Barturen Uriarte]] ---- '''SORTUA''' nekazaria (Bakio 1922)
# [[Laida Martinez Navarro]] ---- '''SORTUA''' idazlea (Bilbo, 1965)
# [[Lourdes Fernández Fernández]] ---- '''SORTUA''' arte kudeatzailea (Donostia, 1961)
# [[Mª Carmen Húder Carlosena|Maria Carmen Húder Carlosena]] ---- '''SORTUA''' ekintzailea frankismoaren biktima (Iruñea, 1897-1987)
# [[Maite Guevara]] ef-- '''SORTUA''' aktorea, klow (Gasteiz, 1981)
# [[Margarita Araneta Urrutia]] ---- '''SORTUA''' ekintzailea, komunista (Hondarribia 1909-2001)
# [[Maria de las Mercedes Isasi]] efef '''SORTUA''' moja (Iurreta, 1900-Berriz,1973)
# [[María Dolores Aldama Alfonso]] efef '''SORTUA''' esklabuen-jabea (Kuba, XIX. mendea)
# [[Maritxu Muñoz Ugartemendia]] ----'''SORTUA''' ekintzailea, saltzailea (Hondarribia 1914-1997)
# [[Maritxu Roteta]] ef-- '''SORTUA''' sopranoa eta abesbatza zuzendaria (Alkiza, 1948)
# [[Matilde Orbegozo]] efef '''SORTUA''' poeta (Bilbo, 1837-1891)
# [[Matilde Urdangarin Palacio]] ---- '''SORTUA''' margolaria (Zaragoza, 1939)
# [[Milagros Txurruka]] ef-- '''SORTUA''' dantzaria (Mallabia 1927)
# [[Nemesia Baztan Turrau]] ---- '''SORTUA''' Ekintzailea, frankismoaren biktima (Nafarroa
# [[Rachita Taneja]] ---- '''SORTUA''' karikaturagilea (India, ?)
# [[Ramona Zapatero Zapatel]] ef-- '''SORTUA''' ekintzailea frankismoaren biktima(Nafarroa, 1898--?
# [[Sonia Rueda]] ---- '''SORTUA''' artista (Bilbo, 1964)
# [[Tere Guenetxea]] ef-- '''SORTUA''' artista (Soraluze, 1953)
# [[Adriana Amado Suárez]] irakasle, ikertzailea (Buenos Aires, 1966)
# [[Alba Lago]] aurkezlea, idazlea (Galizia, 1985)
# [[Alicia Gimenez Bartlett]] idazlea ( Albacete 1951)
# [[Almudena Carracedo]] dokumentalgilea (Madril 1972)
# [[Amaia Peña]] futbolaria (Getxo 1998)
# [[Amparo Sard]] artista (Mallorca 1973)
# [[Amy Bull]] maistra eta sufragista (Erresuma Batua, 1877-1953)
# [[Ana Arzoumanian]] abokatu, idazle eta poeta (Argentina, 1962)
# [[Ana Barbara]] abeslaria (Mexiko 1971)
# [[Ana Flecha Marco]] itzultzaile, idazlea (Leon, 1986)
# [[Ana Romani]] poeta, kazetari kulturala (Coruña 1962)
# [[Andrea Dworkin]] idazlea, feminista erradikala (AEB 1946-2005)
# [[Angelina Pollak]] antropologoa (Austria/Venezuela 1932-2016)
# [[Anna Alma-Tadema]] artista, sufragista (Londres 1867-1943)
# [[Anna Fiske|Anna Fisc]] ilustratzailea, idazlea (Norvegia, 1964)
# [[Anna Starobinets]] idazlea (Errusia 1978)
# [[Anne Isabella Noel Byron]] matematikaria, aktibista (EB 1792-1860)
# [[Antonia Jiménez|Antonia Jimenez]] gitarra jolea (Puerto de Santa Maria, 1972)
# [[Arancha de Benito]] tb aurkezlea (Madril 1969)
# [[Arancha del Sol]] modeloa, aktorea, tb aurkezlea (Asturias 1972)
# [[Asja Lācis]] antzerkilaria (Estonia, 1891-179)
# [[Assumpcio Estivill]] liburuzaina, irakaslea (Tarragona 1949)
# [[Assumpta Montella]] historialaria, idazlea (Bartzelona 1958)
# [[Aurélie Neyret]] Frantziako komikigilea (Lyon, 1983)
# [[Aurora Alonso de Rocha]] idazlea, irakaslea eta ikertzailea (Buenos Aires, 1937-2021)
# [[Barbara Ayrton-Gould]] sufragista (EB 1886-1950)
# [[Beatriz Ariño]] kazetaria (Huesca 1963)
# [[Begoña Alfaro García]] politikaria (Bartzelona/Nafarroa 1982)
# [[Begoña Caamaño]] idazlea (Galizia 1964-2014)
# [[Bel%C3%A9n Garijo]] Almansako medikua (Albacete 1960)
# [[Belen Feliu]] idazlea (Galizia 1961-1997)
# [[Belen Toimil]] atleta (Coruña 1994)
# [[Bessie Blount Griffin]] fisioterapeuta, asmatzailea (AEB, 1914-2019)
# [[Blanca de la Torre]] arte-komisarioa (Leon 1977)
# [[Blanca Manchon]] estropadalaria (Sevilla 1987)
# [[Carmen Ramos Vellon]] atleta (Valentzia 1998)
# [[Carmen Ruiz]] aktorea (Madril 1974)
# [[Carolina de Cepeda]] sopranoa (Coruña 1847-Madril 1910)
# [[Carolina Robles]] atleta (Sevilla 1991)
# [[Caroline Polachek]] kantaria (AEB 1985)
# [[Cassandra Ciangherotti]] aktorea (Mexiko 1987)
# [[Catherine Cesarsky]] astronomoa (Frantzia-Venezuela, 1943)
# [[Cecile McLorin Salvant]] jazz abeslaria (AEB 1989)
# [[Charlotte Marsh]] sufragista (Britainia,
# [[Chloé Cruchaudet]] Frantziako komikigilea (Lyon, 1976)
# [[Chuny Anzorreguy]] idazlea (Buenos Aires, XX.mendea)
# [[Claudia Mori]] aktore, abeslari (Italia 1944)
# [[Concepcion Cascajosa]] ikertzailea, irakaslea (Bartzelona 1979)
# [[Concepcion Garcia Lorca]] errepublikar erbesteratua (Granada 1903-1962)
# [[Concha Hernandez ]] kultur kudeatzailea (Avila 1958)
# [[Danna Paola]] abeslaria, aktorea (Mexiko 1995)
# [[Deborah Charlesworth]] biologoa (Erresuma Batua, 1943)
# [[Dolores Sanchez Palomino]] filologoa (Kantabria 1961)
# [[Doreen Allen]] sufragista (EB 1879-1663)
# [[Dorothy Height]] aktibista (AEB 1912-2010)
# [[Eagle Woman]] lakota indigena liderra (AEB 1820-1888)
# [[Elena Caffarena]] legelaria (Txile 1903-2003)
# [[Elena Guerra]] erlijiosoa, beatoa (Italia 1835-1914)
# [[Eli Bartra]] filosofia (Mexiko, 1947)
# [[Elisabeth Plainacher]] sorgintzat hartua (Austria, 1513-1583)
# [[Elizabeth Inglis]] aktorea (BH 1913- AEB 2007)
# [[Elizabeth Jagger]] modeloa, aktorea (AEB/EB 1984)
# [[Ellen Hutchins]] botanikaria (Irlanda, 1785-1815)
# [[Elnako amaetxea]] Elisabeth Eidenbenz erizain suitzarrak Frantzian sortutako erakundea (1939-1944)
# [[Emilia Currás]] kimikaria, dokumentalista (Madril 1927-2020)
# [[Ende (argitzailea)]] (X.mendea, Leon)
# [[Ester Bonet]] hizkuntzalaria (Bartzelona 1950)
# [[Esther Acebo]] aktorea (Madril 1983)
# [[Esther Corral Diaz]] filologoa (Lugo 1961)
# [[Esther Jaen]] kazetaria (Bartzelona 1968)
# [[Esther Pak]] medikua (Hego Korea, 1877-1910)
# [[Esther Palomera]] kazetaria (Madril 1968)
# [[Esther Peña Camarero]] soziologoa, politikaria (Burgos 1980)
# [[Esther Vaquero]] kazetaria (Salamanca 1982)
# [[Estibaliz Espinosa]] idazlea (Coruña 1974)
# [[Estrella Abecassis de Laredo]] fisikaria (Venezuela, 1940)
# [[Eugenia Osterberger]] musikagilea, piano-jolea (Coruña 1852-Niza 1932 19)
# [[Fabrizia Pons]] auto-pilotua, kopilotua (Italia 1955)
# [[Fatima Anllo Vento]] kultura ikertzailea (Madril 1958)
# [[Fatima Meer]] idazlea eta apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika, 1928-2010)
# [[Faye Webster]] abeslaria (AEB 1997)
# [[Florence Haig]] sufragista (Erresuma Batua, 1856-1952)
# [[Florence Mkhize]] apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika 1932-1999)
# [[Frances Parker]] sufragista (Erresuma Batua, 1875-1924)
# [[Francine Galvez]] kazetaria (Kamerun 1966)
# [[Frieda Hughes]] poeta eta margolaria (Londres, 1960)
# [[Ghislaine Maxwell]] sexu-trafikatzailea (Frantzia 1961)
# [[Greta Lee]] aktorea (AEB 1983)
# [[Habiba Gribi]] kirolaria (Tunisia, 1984)
# [[Hafsa bint al-Hayy al-Rakuniyya]] Al-Andaluseko poeta (Granada 1135-1191)
# [[Harmonia Rosales]] artista afrokubarra (Chicago, 1984)
# [[Helen Joseph]] aktorea, edertasunaren erregina (Plymouth, 1942)
# [[Helen Tolson]] sufragista (Britania, 1888-1955)
# [[Helene Legrais]] historialaria, idazlea (Frantzia 1961)
# [[Henar Alvarez]] kazetaria, umorista (Madril 1984)
# [[Hengameh Ghaziani]] aktorea (Iran, 1970)
# [[Hilda Cid]] zientzialaria (Txile, 1933)
# [[Imma Prieto]] arte-komisarioa (Bartzelona 1975)
# [[Imogen Holst]] konpositorea (EB 1907-1984)
# [[Inger Christensen]] poeta (Danimarca 1935-2009)
# [[Isabel Mijares]] enologoa (Badajoz 1942-Madril 2024)
# [[Isabel Rodríguez (Mexikoko konkista)]] erizain militarra (Espainia, 1480-?)
# [[Jaël Bestué]] atleta (Bartzelona 2000)
# [[Jagmati Sangwan]] kirolaria, aktibista, politikaria (India 1960)
# [[Jane Joseph]] musikagilea (Londres 1894-1929)
# [[Jerry Hall]] modeloa, aktorea (AEB 1956)
# [[Jessica Cediel]] kazetaria, modeloa (Kolonbia 1982)
# [[Josephine St. Pierre Ruffin]] Sufragista (1842-1924)
# [[Jul' Maroh]] komikigile frantsesa (Lens, 1985)
# [[Julia Navalnaia]] ekonomialaria, politikaria (Errusia 1976)
# [[Kathleen Ferrier]] kontraltoa (EB 1912-1953)
# [[Kathleen March]] itzultzailea (AEB 1949)
# [[Kawtar Boulaid]] atleta (Maroko 1989)
# [[Kim Gordon]] rock musikaria, idazlea (AEB 1953)
# [[Kitty O'Neil]] zinemako espezialista (AEB 1946-2018)
# [[La Tortajada]] dantzari eta abeslaria (Granada, 1877-1957)
# [[Lætitia Sadier]] abeslaria (Frantzia, 1968)
# [[Laura Ainsworth]] sufragista (EB 1885-1958)
# [[Laura Baena]] influencerra, ekintzailea (Malaga 1981)
# [[Laura Garcia Lorca]] museo zuzendaria (AEB 1953)
# [[Laura Vilagra]] politikaria (Bartzelona 1976)
# [[Leelah Alcorn]] gazte trans suizidatua (AEB 1997-2014)
# [[Leila Arab]] musikaria (Irain jatorriko britainiarra, 1971)
# [[Lillian Ngoyi]] apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika 1911-1980)
# [[Lina Sandell]] poeta, gospel ereserkigilea (Suedia 1832-1903)
# [[Lisa Mandel]] komikigile frantsesa (Marseilla, 1977)
# [[Loles Vives]] atleta (Bartzelona 1957)
# [[Lorena Peña]] politikaria, gerrillari ohia (Salvador 1955)
# [[Louisa Atkinson]] botanikari, ilustratzaile, idazle (Australia, 1834-1872)
# [[Louise Pearce]] patologoa (AEB, 1885-1959)
# [[Lourdes Muñoz]] ingeniaria, politikaria (Bartzelona 1969)
# [[Lucia Koch]] argazkilaria, artista garaikidea (Brasil, 1966)
# [[Luisa Villalta Gomez]] idazlea (Coruña 1957)
# [[Mabel Balfour]] sindikalista eta apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika, XX. mendea)
# [[Manuela Igartua Olaechea]] farmazian doktorea (Irura, 1970)
# [[Mar%C3%ADa Luisa L%C3%B3pez Fern%C3%A1ndez]] botanikaria (Madrid 1940)
# [[Marcela Iacub]] abokatua, idazlea eta ikertzaile feminista (Buenos Aires, 1964)
# [[Margaret Aldersley]] sufragista, feminista (1851-1940)
# [[Margarita Borja]] poeta, dramagilea (Alacant 1942)
# [[Margarita Ledo Andion]] idazlea, zinemagilea (Lugo 1951)
# [[Mari Pau Dominguez]] kazetaria, idazlea ( Bartzelona 1963)
# [[Maria Amelia Braganzakoa]] Brasilgo printzesa (Paris 1831-Madeira 1853)
# [[Maria Antonia Massanet Mayol]] poeta (Mallorca 1980)
# [[Maria Antonia Sanchez Escalona]] artista (Madril 1941)
# [[María Belén Morales]] eskultorea eta margolaria (Tenerife, 1928-2016)
# [[Maria Castellano Arroyo]] medikua (Jaen 1948)
# [[María de la Candelaria]] Tzeltalko Matxinadaren buruzagia (Mexiko, 1698-1716)
# [[Maria de Nati]] aktorea (Madril 1997)
# [[Maria Denis]] aktorea (Argentina 1916- Italia 2004)
# [[Maria Elvira Pombo Holguin]] diplomazialaria (Kolonbia 1960)
# [[Maria Eugenia Rito]] vedettea (Argentina 1975)
# [[María Fernanda Campa Uranga]] geologoa, aktibista (Mexiko, 1940-2019)
# [[María Gainza]] idazlea (Buenos Aires, 1975)
# [[Maria Jose Saez Carrasco]] kazetaria (Madril 1965)
# [[Maria Lionza]] jainkosa (Venezuela 1802)
# [[Maria Lopez Sandez]] filologoa, idazlea (Lugo 1973)
# [[Maria Luisa Prada Sarasua]] idazlea (Asturias XX. mendea)
# [[Maria Marchant]] hezitzailea, politikaria (Txile 1904-1990)
# [[Maria Nikolaevna O’Rourke]] presoa, hilketa eragilea (Errusia 1877-Argentina 1949)
# [[Maria Nikolaievna Romanova (1899-1918)]] Dukesa Handia (Errusiar Inperioa)
# [[Maria Rosa Fugazot]] aktorea (Argentina 1942)
# [[Maria Rosa Yorio]] rock kantautorea (Argentina 1954)
# [[Maria Thereza Alves]] artista (Brasil, 1961)
# [[Maria Vicente]] atleta (Bartzelona 2001)
# [[Mariam Hernandez]] aktorea (Fuerteventura 1981)
# [[Mariam Shahriar]] film zuzendaria (Iran XX. mendea)
# [[Marta Aledo]] aktorea (Madril 1978)
# [[Marta Galimany]] atleta (Tarragona 1985)
# [[Mary Ann Aldham]] sufragista (Erresuma Batua, 1858-1940)
# [[Mary Carson Breckinridge]] erizaina, emagina (AEB, 1881-1965)
# [[Mary Gawthorpe]] sufragista (Erresuma Batua, 1881-1973)
# [[Mary Sophia Allen]] sufragista, policia (Britainia, 1878-1964)
# [[Maya Erskine]] aktorea (AEB 1987)
# [[Maya Mihindou]] Gabongo ilustratzaile, argazkilari eta kazetaria (Libreville, 1984)
# [[Michela Belmonte]] aktorea (Italia 1925- Alacant 1978)
# [[Michele Mouton]] rally pilotua (Frantzia 1951)
# [[Milena Busquets]] idazlea eta kazetaria (Bartzelona, 1972)
# [[Miri Perez-Cabrero]] aktorea, sukaldaria ( Bartzelna 1993)
# [[Mischa Bredewold ]] txirrindularia (Herbehereak 2000)
# [[Mónica Mayer]] artista eta arte krikikaria (Mexiko, 1954)
# [[Montserrat del Amo]] idazlea (Madril 1927-2015)
# [[Nancy Astor]] lehen emakumea parlamentu britainiarrean (1879-1964)
# [[Natalia Rodriguez (aktorea)]] (Madril 1992)
# [[Natascha Kampusch]] ume bahitua (Austria 1998)
# [[Nazhūn bint al-Qalā'iyya]] poeta (Al-andalus XII. mendea)
# [[Nelly Kaplan]] idazlea (Buenos Aires, 1931-Suitza, 2020)
# [[Neus Aguado]] poeta, kazetaria, literatura kritikaria (Argentina, 1955)
# [[Nicolasa Montt de Marambio]] poeta (Txile 1857-1924)
# [[Nuria Amat]] idazlea ( Bartzelona 1950)
# [[Nuria Montserrat Pulido]] bioingeniaria (Bartzelona 1978)
# [[Oda Krohg]] margolaria (Norvegia 1860-1935)
# [[Paola Cortellesi]] aktorea (Italia 1973)
# [[Paola Rojas]] kazetaria (Mexiko 1976)
# [[Paz Márquez Benítez]] idazlea (Filipinak,
# [[Petra Delicado]] literatura pertsonaia, inspektorea
# [[Phyllis Smith]] aktorea (AEB 1952)
# [[Pilar Carbonero Zalduegi]] ikertzailea (Marokoko protektoratua, 1942)
# [[Pilar de Francisco]] kazetaria, umorista (Madril XX. mendea)
# [[Qiu Zhu]] margolaria (Ming dinastiako txinatarra)
# [[Rachel Reeves]] politikaria (EB 1979)
# [[Rahima Moosa|Rahina Moosa]] apartheidaren aurkako politikaria (Hegoafrika, 1922-1993)
# [[Raisa Smetanina]] iraupen-eskiatzailea (Errusia 1952)
# [[Rekha]] aktorea (India 1954)
# [[Rocio Madrid]] aktore, tb aurkezlea (Malaga 1978)
# [[Rocio San Miguel]] abokatua, aktibista desagertua (Venezuela 1966)
# [[Rocio Santa Cruz]] kultur kudeatzailea (Coruña 1967)
# [[Rocio Vieitez Ferro]] itzultzailea (Pontevedra 1975)
# [[Rosalind Eleazar]] aktorea (EB 1982)
# [[Rosalind Fox Solomon]] argazkilaria (AEB 1930)
# [[Rosalinda Celentano]] aktorea (Italia 1968)
# [[Rosario Valcárcel]] poeta, eleberrigilea (Kananaria Handiko las Palmas, 1949)
# [[Rose Frisch]] zientzialari aitzindaria ( AEB 1918-201519)
# [[Rozenn Milin]] kazetaria (Frantzia, 1960)
# [[Sabina Puertolas]] sopranoa (Zaragoza 1973)
# [[Sahraa Karimi]] dokumentalgilea (Iran/Afganistan 1983)
# [[Sandra Golpe]] kazetaria (Cádiz 1974)
# [[Saridjah Niung]] musikaria, artista (Indonesia 1908-1993)
# [[Selina Cooper]] sufragista (Britainia
# [[Shobhaa De]] idazlea (India 1948)
# [[Shygirl]] DJ (EB 1992)
# [[Silvia Orriols]] politikaria (Girona 1984)
# [[Simona Izzo]] film zuzendaria (Italia 1953)
# [[Sira Rego]] politikaria (Vañentzia 1973)
# [[Sophia Williams-De Bruyn|Sophia Williams de Bruyn]] apartheidaren aurkako ekintzailea (Hegoafrika, 1938)
# [[Susana Gomez Castaño]] musikaria, ekintzailea (Kolonbia 1984)
# [[Sushmita Sen]] aktorea, Miss Unibertso (India 1975)
# [[Susie Porter]] aktorea (Australia 1971)
# [[Suzanne Lacy]] artista (AEB, 1945)
# [[Teresa Rivero]] 1. Emakume-presidente futbolean (Cádiz 1935)
# [[Teresa Shaw]] Idazle, itzultzaile (Uruguai-Bartzelona, 1951)
# [[Theresa Garnett]] ekintzaile sufragista (Erresuna Batua, 1888-1966)
# [[Valentine Penrose]] idazle eta margolaria (Frantzia, 1898-1978)
# [[Vicenta Fernandez-Montesinos]] idazlea (Granada 1930-Madril 2023)
# [[Vicky Luengo]] aktorea (Mallorca 1990)
# [[Victoria Lomasko]] marrazkilaria (Errusia, 1978)
# [[Vidya Balan]] aktorea, abeslaria (India 1979)
# [[Violet Aitken]] sufragista (Erresuma Batua, 1886-1987)
# [[Virginia Giuffre]] sexu-biktima (AEB/Australia 1983)
# [[Virginie Ancelot]] idazlea eta pintorea (Dijon, 1792-Paris, 1875)
# [[Wilma Labate]] film zuzendaria, gidoilaria (Italia 1949)
# [[Zheng Qinwen]] tenislaria (Txina 2002)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''otsaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Casilda Ampuero]] '''SORTUA''' Fronte eta Ospitaleen zuzendaria (San Vicente de la Barquera, 1906-1978)
# [[Conchita Bustinduy]] '''SORTUA''' erraketista (Berriatua, 1927)
# [[Mercedes Herrán]] '''SORTUA''' haur saltzailea (?-Bilbo, 2002)
# [[Aurora Gómez Urrutia]] '''SORTUA''' ekintzaile errepublikarra (Obanos, 1914-Iruñea, 1975)
# [[Adela Tarifa Fernández]] historialaria, ikertzailea (Granada 1949)
# [[Africa Fanlo]] ilustratzailea (Bartzelona, 1972)
# [[Agnes Arber]] botanikaria (Erresuma Batua, 1879-1960)
# [[Ai Yazawa]] mangaka japoniarra (Osaka, 1967)
# [[Alice Henry]] sufrafista (Australia, 1857-1943)
# [[Alicia Dickenstein]] matematikaria (Argentina, 1955)
# [[Aliya Moldagulova]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1925-1944)
# [[Amanda Marsalis]] argazkilaria, film zuzendaria (AEB, XX. mendea)
# [[Ana Bustelo]] editorea eta itzultzailea (Paris, 1964)
# [[Ana de la Cueva]] ekonomialaria (Madril 1966)
# [[Ana María Bejarano Escanilla]] itzultzailea (Salamanca, 1959)
# [[Ana María Campos]] heroia ( Venezuela 1796-1828)
# [[Ana Miralles|Ana Mirelles]] komikigilea eta ilustratzailea (Madril, 1959)
# [[Ana Requena]] kazetaria, blogaria (Madril 1984)
# [[Anabel Flores Salazar]] kazetaria (Mexiko 1984-2016)
# [[Andrea Motis]] musikagilea, tronpeta jolea, jazz kantaria (Bartzelona 1995)
# [[Angeles Mastretta]] kazetaria, idazlea (Mexiko 1949)
# [[Ann Chapman]] limnologoa (Zeelanda Berria, 1937-2009)
# [[Anna Cardús Flaqué]] saskibaloi arbitroa (Bartzelona 1970)
# [[Anna Casanovas|Anna Casanova]] idazlea (Bartzelona, 1975)
# [[Anna Petronella van Heerden]] ginekologoa, sufragista (Hegoafrika 1887- 1975)
# [[Anne Teuf]] ilustratzaile eta komikigile frantsesa (Aspach-le-Haut, 1964)
# [[Annie MacDonald Langstaff]] legelaria, (Kanada,
# [[Antoinette Blackwell]] idazlea eta gizarte ekintzailea (AEB, 1825-1921)
# [[Arantxa Aguirre Carballeira]] dokumentalgilea, gidoilaria (Madril 1958)
# [[Arca (abeslaria)]] (Venezuela/Bartzelona 1989)
# [[Arcelia Ramirez]] aktorea (Mexiko 1967)
# [[Arja Kajermo|Arja Kajerno]] komikigilea (1949)
# [[Arlene Harris]] aktorea (Kanada 1896-AEB 1976)
# [[Arlene Harris]] enpresaburua, asmatzailea (AEB 1948)
# [[Åsa Grennvall|Assa Grennavall]] komikilaria (Suedia, 1973)
# [[Barbara Morgenstern]] elektronika-abeslaria, ekoizlea (Alemania 1946)
# [[Barbara Saavedra]] biologoa (Txile 1967)
# [[Begoña Lolo]] musikologoa (Madril 1958)
# [[Begoña San Jose ]] sindikalista (Segovia 1949)
# [[Begoña Torres]] kultur kudeatzailea (Madril XX. mendea)
# [[Belen Atienza Azcona]] film ekoizlea (Madril 1970)
# [[Bella Guerin]] sufragista eta ekintzaile (Australia, 1858-1923)
# [[Bibi Bourelly]] egile abeslaria (Berlin/AEB 1994)
# [[Blanche Feillet-Hennebutte]] margolaria eta litografoa (1815-1886)
# [[Bodil Schmidt-Nielsen]] fisiologoa (Danimarka-AEB, 1918-2015)
# [[Bríet Bjarnhéðinsdóttir]] politikaria (Islandia, 1856-1940)
# [[Carlota Guerrero]] argazkilaria, zinemagilea (Bartzelona 1989)
# [[Carmen Armendariz]] ekoizlea (Mexiko 1946)
# [[Carolina_Caycedo]] diziplina anitzeko artista (London, 1978)
# [[Catherine Helen Spence]] idazlea, kazetaria, sufragista (Australia, 1829-1910)
# [[Chus Tudelilla]] arte-kudeatzailea (Logroño 1961)
# [[Claire Tomalin]] kazetaria, biografoa (Londres 1933)
# [[Clara Giveen]] sufragista (Irlanda, 1887-1967)
# [[Clara Segura]] aktorea (Bartzelona 1974)
# [[Claudia Malagelada]] aktorea, dantzaria (Bartzelona 2007)
# [[Cristina Gutiérrez (pilotua)]] (Burgos 1991)
# [[Cristina Huete (ekoizlea)]] (Brasil/Espainia XX. mendea)
# [[Diana Athill]] editore, idazle, nobelagile (Londres, 1917-2019)
# [[Doaa el-Adl]] karikaturegilea (Egipto, 1979)
# [[Dolores Hayden]] arkitektoa, historialaria, poeta (AEB, 1945)
# [[Dorothe Engelbretsdotter]] poeta (Norvegia, 1634-1716)
# [[Draga Ljo%C4%8Di%C4%87]] medikua, feminista (Serbia, 1855-1926)
# [[Edwidge Danticat]] idazlea (Haiti/AEB 1969)
# [[Eileen Mary Casey]] sufragista (Australia 1881- 1972)
# [[Elin Wallin|Elin Walin]] artista (Suedia, 1884-1969)
# [[Eliza Ritchie|Eliza Ritche]] sufragista eta filosofoa (Kanada, 1856-1933)
# [[Elizabeth Avery Meriwether]] idazle, sufragista (AEB, 1824-1916-)
# [[Ellen Allien]] DJ (Alemania 1968)
# [[Ellen Ternan]] aktorea (EB 191839-1914)
# [[Elvira Sastre]] poeta, itzultzailea (Segovia 1992)
# [[Emma Miller]] sufragista (EB 1839-Australia 1927)
# [[Esperanza Mendoza Holgado]] saskibaloi arbitroa (Caceres 1983)
# [[Ethel Sargant]] botanikaria (Erresuma Batua, 1863-1918)
# [[Eva Valiño]] soinu teknikaria (Bartzelona 1969)
# [[Fanny Brice]] aktorea ( AEB 1891-1951)
# [[Fatimah Tuggar ]] artista (Nigeria 1967)
# [[Flora de Pablo]] medikua, ikertzailea (Salamanca, 1952)
# [[Florence Lawrence]] aktorea, asmatzailea (Kanada-AEB, 1886-1938)
# [[Fran%C3%A7oise Brauner]] medikua (Austria-Frantzia, 1911-2000)
# [[Františka Plamínková]] kazetaria, feminista, politikaria (Txekia, 1875-1942)
# [[Gabriela Gonz%C3%A1lez]] fisikaria (Argentina, 1965)
# [[Gabriele Schor]] publizista, bildumagilea (Austria 1961)
# [[Garcia Botikaria]] zientzia dibulgatzailea (Cuenca 1995)
# [[Geneviève Thiroux d'Arconville]] idazlea, zientzialaria (Frantzia 1720-1805)
# [[Gertrude Blanch]] matematikaria (Polonia-AEB, 1897-1996)
# [[Gertrude Caton Thompson]] arkeologoa (Britainia Handia, 1888-1985)
# [[Giorgia Marras]] Komikigile eta ilustratzaile franko-italiarra (Genova, 1988)
# [[Giulia Tamayo Leon]] abokatua, aktibista (Peru 1958- Uruguai 2014)
# [[Griselda Pascual i Xufré]] matematikaria (Bartzelona, 1926-2001)
# [[Hedwig Dohm]] idazlea (Alemania 1831-1919)
# [[Helen Frankenthaler]] margolaria (AEB, 1928-2011)
# [[Helene Funke]] margolaria (Alemania,1869-1957)
# [[Henrietta Dugdale]] sufragista (Londres 1827- Australia 1918)
# [[Hiromu Arakawa]] mangaka japoniarra (Tokachi, 1973)
# [[Irene Manton]] botanikaria (Erresuma Batua, 1904-1988)
# [[Irene Stegun]] matematikaria (AEB, 1919-2008)
# [[Irma Thomas]] soul abeslaria (AEB 19)41
# [[Irma Wyman]] ingeniari informatikoa (AEB, 1928-2015)
# [[Isabel Muñoz (argazkilaria)]] (Bartzelona/Madril 1951)
# [[Isabel Tajahuerce Ángel]] irakaslea, ikertzailea (Soria 1960)
# [[Jantina Tammes]] botanikaria (Herbehereak, 1871-1947)
# [[Jeanne Demessieux]] piano-jotzaile, organo-jotzailea (Frantzia, 1921-1968)
# [[Jenny Saville]] margolaria (Britainia, 1970)
# [[Jessica Bennett]] kazetaria, blogaria (AEB 1981)
# [[Jorja Smith]] kantautorea (EB 1997)
# [[Josiane Balasko]] aktorea, zuzendaria, gidoigilea (1950)
# [[Judi Chamberlin]] aktibista (AEB 1944-2010)
# [[Judith Scott (artista)|Judith Scott]] artista (Ohio, 1943-2005)
# [[Kali Uchis]] kantautorea (AEB 1994)
# [[Karo Moret Miranda]] historialaria, ikertzailea (Kuba,...)
# [[Kate Lilley]] poeta (Australia, 1960)
# [[Kate Perugini]] margolaria (EB 1839-1929)
# [[Kehlani]] egile abeslaria (AEB 1995)
# [[Kenia Os]] abeslaria, youtuberra (Mexiko 1999)
# [[Lais Korintokoa]] hetera (Grezia K.a V. mendea- K.a. IV. mendea)
# [[Lala Huete]] figuringilea (Brasil/Espainia 1957)
# [[Laura Lechuga]] kimikaria, ikerlaria (Sevilla 1962)
# [[Lilli Hornig]] kimikaria (Txekoslovakia-AEB, 1921-2017)
# [[Liv Strömquist]] komikigilea (Suedia, 1978)
# [[Louisa Lawson]] idazlea, poeta, sufragista (Australia, 1848-1920)
# [[Louise Brealey]] aktorea (EB 1979)
# [[Ludwika Paleta]] aktorea (Polonia/Mexiko 1978)
# [[Lulu Roman]] komediantea, abeslaria (AEB 1946)
# [[Lynn Fontanne]] aktorea (EB 1887- AEB 1983)
# [[Mabel Sharman Crawford]] abenturazale eta idazlea (Irlanda, 1820-1912)
# [[Madhuri Dixit]] zinema aktorea (India, 1967)
# [[Maevia Noemí Correa]] botanikaria (Argentina, 1914-2005)
# [[Manuela Sambo]] artista (Angola/Alemania 1964)
# [[Margarida Castells]] itzultzailea (Bartzelona, 1962)
# [[Margie Sudre]] Frantziako politikaria (Vinh, 1943)
# [[Marguerite Jeanne Carpentier]] eskultorea (Paris 1886-1965)
# [[Maria Angeles Querol]] historialaria (Badajoz 1948)
# [[María Calcaño]] poeta (Venezuela 1906-1956)
# [[María Eduarda Barjona de Freitas]] kazetaria, kritikaria (Portugal 1882-1952)
# [[Maria Fyodorovna Zibold]] medikua (Serbia, 1849-1939)
# [[Maria Jose Toro Nozal]] zientzialaria (Zamora 1957)
# [[Maria Pia Timon]] etnologoa (Cáceres 1954)
# [[Maria Polivanova]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1922-1942)
# [[María Rosa Urraca Pastor]] karlista eta falangista (Madril, 1900-Bartzelona, 1984)
# [[Maria Sainz Martin]] medikua (Badajoz 1953)
# [[Maria Schwarz]] arkitektoa (Alemania 1956)
# [[Maria Silva]] aktorea (Palentzia 1941-Madril 2023)
# [[Maria Tena]] idazlea, kultur kudeatzailea (Madril 1953)
# [[Maria Teresa Salazar Bermudez]] kimikari aitzindaria (Badajoz 1909-Madril 1982)
# [[Maria Vazquez]] aktorea (Galizia 1979)
# [[María Vinyals|Marina Vinyals]] idazlea eta artikulugilea (Galizia, 1875-1942)
# [[Maria von Linden]] bakteriologo, zoologo (Alemania, 1869-1936)
# [[Maribel Domenech]] artista (Valentzia 1951)
# [[Marilou Berry]] aktorea (Frantzia, 1973)
# [[Marina Picasso]] idazlea (Frantzia, 1950)
# [[Marina Raskova]] pilotua (Sobiet Batasuna, 1912-1943)
# [[Marjorie Courtenay-Latimer]] naturalista (Hegoafrika, 1907-2004)
# [[Marjorie Hasler]] sufragista (Irlanda, 1887-1913)
# [[Marlene Engelhorn]] aktibista, filantropoa (Austria 1992)
# [[Marta Carazo]] kazetaria ( Madril 1973)
# [[Martha Carrillo]] kazetaria, idazlea (Mexiko 1966)
# [[Mary Ann Hilliard]] erizaina eta sufragista (Irlanda, 1860-1912)
# [[Mary Galway]] sufragista eta sindikalista (Irlanda, 1864-1928)
# [[Mary J. Blige]] abeslaria (AEB 1984)
# [[Mary Lee]] sufragista (Australia, 1821-1909)
# [[Mary Martin]] aktorea (AEB 1913-1990)
# [[Mary Richardson]] sufragista (Kanada, 1889-1961)
# [[Mary-Dell Chilton]] biologoa (AEB, 1939)
# [[Mati Diop]] aktore eta zuzendaria (Paris, 1982)
# [[Maya Zankoul]] artista bisuala, blogaria (Libano, 1986)
# [[Maybanke Anderson]] sufragista (Australia, 1845-1927)
# [[Merce Paloma]] jantzi diseinatzailea (Bartzelona 1964)
# [[Mercedes Valdivieso]] idazlea (Txile 1924-1993)
# [[Mihri Müşfik Hanım]] margolaria (Turkia, 1886-1954)
# [[Miluca Sanz]] musikaria, artista (Segovia 1956)
# [[Minna Sundberg]] ilustratzailea (Suedia, 1990)
# [[Miss Kittin]] DJ (Frantzia 1973)
# [[Mónica Oriol Icaza]] enpresaria (Madril, 1961))
# [[Muriel Douru]] komikigile, idazle eta ekintzaile frantsesa (1976)
# [[Muriel Matters]] kazetaria, sufragista (Australia, 1817-1969)
# [[Nadia Khiari]] komikigilea eta irakaslea (Tunisia, 1973)
# [[Natalia Carbajosa]] idazlea eta itzultzailea (Puerto de Santa Maria, 1971)
# [[Natalia Kovxova|Natalia Kovxva]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1920-1942)
# [[Natalka Bilotserkivets]] poeta eta iraultzailea (Ukraina, 1954)
# [[Nh. Dini]] idazle feminista (Indonesia 1936-2018)
# [[Nieves López Martínez]] paleontologoa (Burgos, 1949-2010)
# [[Ninnan Santesson]] eskultoregilea (Suedia, 1891-1969)
# [[Noemí Zaritzky]] ingeniari kimikoa (Argentina, 1951)
# [[Norio Sakurai]] mangaka(Japonia)
# [[Núria Tamarit Castro]] irudigilea (Castelló 1993)
# [[Odile Schweisguth]] medikua (Frantzia 1913-2002)
# [[Olivia Mandle]] ingurumen aktibista (Bartzelona 2007)
# [[Pati Chapoy]] kazetaria (Mexiko 1949)
# [[Peggy McCay]] aktorea (AEB 1927-2018)
# [[Pilar Landeira Guerrero]] saskibaloi arbitroa (Madril 1959)
# [[Polina Osipenko]] hegazkinlari heroia (Sobietar Batasuna, 1907-1939)
# [[Power Paola]] komikigilea (Ekuador, 1977)
# [[Ptazeta]] rap kantugilea (Kanariak 1996)
# [[Regina Silveira]] artista eta unibertsitateko irakaslea (Brasil, 1939)
# [[Remedios Sanchez]] idazlea, ikertzailea (Bartzelona 1975)
# [[Rita Payes]] musikagilea, tronboi jolea, jazz kantaria (Bartzelona 1999)
# [[Roser Berdagué]] itzultzailea (Katalunia, 1929)
# [[Rosina Gomez Baeza]] kultur kudeatzailea (Asturias 1941)
# [[Safia Farhat]] artista (Tunisia, 1924-2004)
# [[Sara Becker (aktorea)]] (Txile 2002)
# [[Sara Fratini]] ilustratzailea (Venezuela, 1985)
# [[Semiramis Gonzalez]] historialaria (Asturias 1988)
# [[Serena Lake]] predikatzailea, sufragista (Australia, 1842-1920)
# [[Sheila Tobias]] administratzaile, idazle (AEB, 1935-2021)
# [[Sita Abellan]] DJ, modeloa (Murtzia 1993)
# [[Sofia Coll]] kantari, dantzari, aktorea (Bartzelona 1999)
# [[Sophie Bryant]] matematikaria (Erresuma Batua, 1850-1922)
# [[Sybille Bedford]] idazlea, kazetaria (Alemania 1911-EB 2006)
# [[Sylvia Earle]] ozeanografoa (AEB 1935)
# [[Tatiana Proskouriakoff]] arkeologo, etnologo (Errusia-AEB, 1909-1985)
# [[Teyana Taylor]] abeslaria, dantzaria, aktorea (AEB 1990)
# [[Tomasa Tito Condemayta]] independentziaren aitzindaria, heroia (Peru 1740-1781)
# [[Tracey Rose]] artista (Hegoafrika 1974)
# [[Valentina Borok]] matematikaria (Ukraina, 1931-2004)
# [[Valentina Grizodubova]] hegazkinlari heroiak (Sobietar Batasuna, 1909-1993)
# [[Vanessa Ciangherotti]] aktorea (Mexiko 1974)
# [[Vanessa Nakate]] klima-aktibista (Uganda, 1996)
# [[Vinciane Despret]] filosofoa (Belgika 1959)
# [[Wangechi Mutu]] artista (Kenya/AEB 1972)
# [[Whitney Wolfe Herd]] enpresaburua, ekintzailea (AEB 1989)
# [[Xulia Vicente]] irudigilea (Coruña 1993)
# [[Yasmina Alcaraz Moreno]] saskibaloi arbitroa (Girona 1989)
# [[Yelizaveta Chaikina]] partisanoa (Sobiet Batasuna, 1918-1941)
# [[Yevdokia Bershanskaia]] hegazkinlaria (Sobietar Batasuna, 1913-1982)
# [[Yvonne Sylvain]] medikua (Haiti, 1907-1989)
# [[Zdenka Braunerová]] margolaria (Txekia, 1858-1934)
# [[Zeina Abirached]] komikigilea, ilustratzailea (Beirut, 1981)
# [[Ziba Ganiyeva]] frankotiratzailea (Sobiet Batasuna, 1923-2010)
# [[Alice Abadam]] sufragista (GAles, 1856-1940)
# [[Lila Avilés|Lila Aviles]] zinema zuzendaria (Mexiko, 1982)
}}
==='''Berriak 2024''' ('''urtarrila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aintzane Uria]] ef--'''SORTUA''' abeslaria, soinularia (Durango, 1979)
# [[Fatmana Binta]] ----'''SORTUA''' sukaldaria (Sierra Leona, 1984)
# [[Izaro Oliveira]] ef--'''SORTUA''' txirrindularia (Ermua 2005)
# [[Mari Carmen Montoya Azkuna]] --ef'''SORTUA''' farmazialaria (1926-2024)
# [[Gloria Zuazola]] --ef'''SORTUA''' (Uruguai, 1966-2024)
# [[Itsaso Gangoitia]] ----'''SORTUA''' lasterkaria, euskara teknikaria (Abadiño 1988)
# [[Paquita Bretos Andueza]] ----'''SORTUA''' mendizalea, ateoa, komunista (Pasaia, 1927)
# [[Larraitz Amezaga del Fango]] ----'''SORTUA''' endometrosiaren buruzko liburuaren egilea (Donostia, 1990
# [[Erkuden Txokarro]] ----'''SORTUA''' (Iruñea, 1974)
# [[Ru´a Zimawi|Ru´a Rimawi]] ----'''SORTUA''' (Zisjordania, 1998)
# [[Nora Botero]] ----'''SORTUA''' irakaslea, ikertzailea (Kolonbia , ?)
# [[Auxi Díaz]] ef--'''SORTUA''' magistratua (Kanaria Handia 1967)
# [[María Isabel Gutiérrez Velasco]] --ef'''SORTUA''' prostituta (Santander, ? - Basauriko espetxea, 1977))
# [[Begoña Vesga]] ef--'''SORTUA''' ekintzaile, feminista, politikaria (Burgos, Ermua, 1951)
# [[Beatriz Arizaga Bolunburu]] ef--'''SORTUA''' historialaria (Eibar, 1951)
# [[Maialen Etxart Salaberri]] ----'''SORTUA''' irakaslea (Isturitze, 1978)
# [[Sara Oceja Salazar]] ef--'''SORTUA''' arkitektua eta politikaria (Durango, 1970)
# [[Paula Bronstein]] fotokazetaria (AEB, XX. mendea)
# [[Edith Hirsch Luchins]] efef matematikaria (Polonia-AEB, 1921-2002)
# [[Annie Montague Alexander]] paleontologo, filantropoa (AEB, 1867-1950)
# [[Carol Guzy]] ef-- argazkilaria (AEB, Pensilvania, 1956)
# [[Ladislava Bakanic]] gimnasta (New York, 1924)
# [[Julia Kavanagh|Julia Kavabagh]] idazlea (Irlanda, 1824-1877)
# [[Nelly Bodenheim|Nelly Bodenneim]] ilustratzailea (Herbehereak, 1874-1951)
# [[Hamideh Kheirabadi]] aktorea (Irlanda, 1924-2010)
# [[Dorothy Cayley]] mikologoa (Sri Lanka, 1874-1955)
# [[Maria Mauban]] aktorea (Marsella, 1924-2014)
# [[Kate Lester]] aktorea (Ingalaterra, 1857-1924)
# [[Dorothea Wolbert]] aktorea (AEB, 1874-1958)
# [[Gré de Jongh]] lasterketaria (Herbehereak, 1924-2002)
# [[Vera Molnár]] artista (Hungaria, 1924-2023)
# [[Elena Cernei]] mezzo-sopranoa (Errumania, 1924-2000)
# [[Hrytsko Hryhorenko]] poeta eta itzultzailea (Ukrainia, 1867-1924)
# [[Claudine Dupuis]] aktorea (Frantzia, 1924-1991)
# [[Annelise Hovmand]] zinema-zuzendaria (Danimarka, 1924-2016)
# [[Conradine Birgitte Dunker]] idazlea (Norvegia, 1780-1866)
# [[Beatrice Chebet]] atleta (Kenya 2000)
# [[Tsigie Gebreselama]] atleta (Etiopia 2000)
# [[Dawit Seyaum]] atleta (Etiopia 1996)
# [[Shannon Rowbury]] atleta (AEB 1984)
# [[Lisa Dobriskey]] atleta (EB 1983)
# [[Adela Pankhurst]] sufragista, aktibista politikoa (EB 1885-Australia 1961)
# [[Minnie Baldock]] sufragista (EB 1864-1954)
# [[Adelaide Knight]] sufragista (EB 1871-1950)
# [[Christian Jollie Smith]] abokatu ekintzailea (Australia 1885-1963)
# [[Margaret Bondfield]] politikaria, aktibista (EB 1873-1953)
# [[Louisa Martindale]] zirujaua (EB 1872-1966)
# [[Louisa Martindale (feminista)]] sufragista, aktibista (EB 1839-1914)
# [[Hilda Martindale]] funtzionarioa, idazlea (EB 1875-1952)
# [[Cicely Hamilton]] dramagilea, aktorea (EB 1872-1933)
# [[Dora Montefiore]] zirujaua (EB 1872-1966)
# [[Kelly Holmes]] atleta (EB 1970)
# [[Mary Rand]] atleta (EB 1940)
# [[Alemitu Tariku]] atleta (Etiopia 2000)
# [[Shelby Houlihan]] atleta (AEB 1993)
# [[Manuela M. Veloso]] irakaslea, robot-ikertzailea (Lisboa 1957)
# [[Lua Ribeira]] argazkilaria (Coruña, 1986)
# [[Cristina de Middel]] argazkilaria (Alacant, 1979)
# [[María Garay]] tango abeslaria (Argentina, 1941)
# [[Anna Gottlieb]] abeslaria (Viena, 1774-1856)
# [[Hou Bo]] argazkilaria (Txina, 1924-2017)
# [[Montserrat Ubach Tarrés]] espeleologoa aitzindaria (Bartzelona XX. mendea)
# [[Rocío Verdejo García]] artista plastikoa, argazkilaria (Granada 1982)
# [[Olinpia Velasco]] artista bisuala, argakilaria ( Granada 1970)
# [[Ana Vaz]] film zuzendaria, artista (Brasil 1982)
# [[Sara Ramo]] artista bisuala (Madril/Brasil 1975)
# [[Ann Packer]] atleta (EB 1942)
# [[Tatiana Tomashova]] atleta (Errusia 1975)
# [[Svetlana Masterkova]] atleta (Errusia 1968)
# [[Denise Lewis]] atleta (EB 1972)
# [[Sally Gunnell]] atleta (EB 1966)
# [[Eladia Blázquez]] abeslaria (Argentina, 1931-2005)
# [[Zanele Muholi]] artista eta aktibista (Hegoafrika, 1972)
# [[Eva Nogales]] biofisikaria (Colmenar Viejo, 1965)
# [[Ana María Muñoz Amilibia]] arkeologoa (Donostia-Madril, 1932-2019)
# [[Farshid Moussavi]] arkitektoa (Iran/Britainia 1965)
# [[Roma Agrawal]] egitura-ingeniaria (India/EB 1983)
# [[Francine Houben]] arkitektoa (Herbehereak 1955)
# [[Beverly Willis]] arkitektoa (AEB 1928-2023)
# [[Jolanda Ceplak]] atleta (Eslovenia 1976)
# [[Hasna Benhasi]] atleta (Maroko 1978)
# [[Fantu Worku]] atleta (Etiopia 1999)
# [[Karissa Schweizer]] atleta (AEB 1996)
# [[Phylis Smith]] atleta (EB 1963)
# [[Pilar Citoler]] dentista, arte bildumagilea (Zaragoza 1937)
# [[Mary Strong Clemens]] botanikaria (AEB, 1873-1968)
# [[Hortense Powdermaker]] antropologoa (AEB,1900-1970)
# [[Charlotte Abramow]] argazkilari eta bideogilea (Brusela, 1993)
# [[Judy Dater]] argazkilari feminista (AEB, 1941)
# [[Germaine Van Parys]] fotokazetaria (Belgika, 1893-1983)
# [[Alexandra Boulat]] fotokazetaria (Frantzia, 1962-2007)
# [[Ina Higgins]] baratzezaina, paisaia-arkitektoa (Irlanda 1860-Australia 1948)
# [[Nettie Palmer]] idazlea, kritikaria ( Australia 1885-1964)
# [[Vicenta Cortés Alonso]] artxibozaina, ikertzailea, irakaslea (Valentzia 1925-2021)
# [[María Eugenia Rodríguez Palop]] legelaria, politikaria ( Badajoz 1970)
# [[Marisa Rodríguez Palop]] kazetaria, korrespontsala (Badajoz 1966)
# [[Janeene Vickers]] atleta (AEB 1968)
# [[Sandra Farmer]] atleta (Jamaika/AEB 1962)
# [[Debra Flintoff-King ]] atleta (Australia 1960)
# [[Tatiana Ledovskaya]] atleta (Errusia 1966)
# [[Sandra Douglass Morgan]] abokatu, kirol-zuzendaria (Las Vegas 1978)
# [[Mary_Elliott_Hill]] kimikaria (AEB, 1907-1969)
# [[Naomi Parker]] langilea, modeloa (AEB, 1921-2018)
# [[Marica Andallón]] heroina (Oviedo, 1764-1848)
# [[Dana Ulery]] informatiba zientifikoa (AEB, 1938)
# [[Mary Cowden Clarke]] idazlea (Londres, 1809-Italia, 1898)
# [[Fili Chillón|Fili Chillon]] idazle eta eskultore (1918-2012)
# [[Claude Cahun|Claude CAhun]] artista (Frantzia, 1894-1954)
# [[Suzanne Malherbe|Susanne Malherbe]] argazkilaria, diseinatzaile (Frantzia, 1892-1972)
# [[Véronique de Viguerie|Veronique de Viguerie]] fotokazetaria (Frantzia, 1978)
# [[María Amelia Baltar]] abeslaria (Buenos Aires, 1940)
# [[Luz María del Castillo Fregoso]] kimikari-biologoa (Mexiko, 1926-1990)
# [[Li Fanghua]] fisikaria (Txina, 1932-2020)
# [[Elise Ottesen-Jensen]] kazetaria (Suedia, 1886-1973)
# [[Dina Vierny]] modeloa, arte-bildumagilea, museo-zuzendaria, erresistentzian ekintzaile (Errumania 1919-Paris 2009)
# [[Nina Kandinski]] mezenasa (Errusia 1896- Suitza 1980)
# [[Lily Pastré ]] filantropoa (Frantzia 1891-1974)
# [[Manuela Beltrán]] heroia (Kolonbia 724-1819)
# [[Marina Stepanova]] atleta (Errusia 1950)
# [[Linda Keough ]] atleta (EB 1963)
# [[Tracy Goddard]] atleta (EB 1969)
# [[Silvia Rieger]] atleta (Alemania1970)
# [[Katharine Merry]] atleta (EB 1974)
# [[Fahrelnissa Zeid]] artista (Turkia 1901-Jordania 1991)
# [[María Josefa Jiménez Cisneros]] arkeologoa (Cádiz. 1916-2002)
# [[Romina Ressia]] argazkilaria (Argentina, 1981)
# [[Emilie Bieber]] argazkilaria (Alemania, 1810-1884)
# [[Hildegard Jäckel]] argazkilaria (Alemania, 1903-1974)
# [[Alicia Márquez]] aktorea, vedetea (Argentina 1932-2004)
# [[Ethel Rojo]] aktorea, vedetea (Argentina, 1937-2012)
# [[Delphine Diallo]] argazkilaria
# [[Martha Cooper]] argazkilaria (AEB 1943)
# [[Lady Pink]] grafitigilea (AEB 1945)
# [[Thérèse Le Prat]] argazkilaria (1895-1966)
# [[Alice Cherki]] Aljeriako psikoanalista eta idazlea (1936)
# [[Carole Thibaut]] Franziako idazle, antzerki zuzendari eta aktorea (1969)
# [[Gerty Dambury]] Guadalupeko antzerkigile, nobelagile eta poeta frantsesa (1957)
# [[Adele Goldstine]] matematikaria, programatzailea (AEB, 1920-1964)
# [[Marlyn Wescoff Meltzer]] matematikaria, programatzailea (AEB, 1922-2008)
# [[Séraphine Louis ]] margolari autodidakta (Frantzia 1864-1942)
# [[Araceli Martínez Esteban]] politikaria (Guadalajara 1974)
# [[Natalia Sazanovich]] atleta (Bielorrusia 1973)
# [[Jane Flemming]] atleta ( Australia 1965)
# [[Ghada Shouaa ]] atleta (Siria 1972)
# [[Urszula Włodarczyk]] atleta (Polonia 1965)
# [[Eunice Barber]] atleta (Sierra Leona 1974)
# [[Natalya Roshchupkina]] atleta (Errusia 1978)
# [[Carmen Sarmiento]] Espainiako 1. emakume guerra korrespontsala (Madril 1944)
# [[Elena Projorova]] atleta (Errusia 1978)
# [[Karin Specht-Ertl]] atleta (Alemania 1974)
# [[Tiia Hautala]] atleta (Finlandia 1972)
# [[Süreyya Ayhan]] atleta (Turkia 1978)
# [[Hayley Tullett]] atleta (EB 1973)
# [[Olga Jegorova]] atleta (Errusia 1972)
# [[Bouchra Ghezielle]] atleta (Maroko/Frantzia 19)
# [[Janeth Jepkosgei]] atleta (Kenya 1983)
# [[Margarita Ponomariova]] atleta (Kazakhstan 1993-Errusia 2021)
# [[Olga Nazarova]] atleta (Errusia 1965)
# [[Yeveonde Middleton|Yevonde Middleton]] argazkilaria (Erresuma Batua, 1893-1975)
# [[Lea Ypi]] filosofo (Albania, 1979)
# [[Alicia Márquez]] aktoresa (ARgentina, 1923-2004)
# [[Françoise Demulder|Francoise Demulder]] argazkilaria (Frantzia, 1947-2008)
# [[Nélida Roca]] vedetea (Buenos Aires, 1929-1999)
# [[Catherine Stern]] psikologo, hezitzailea (Alemania-AEB, 1894-1973)
# [[Adrienne Clarke]] botanikaria (Australia, 1938)
# [[Alba Solís]] abeslaria (Argentina, 1927-2016)
# [[Isabel Ellsen]] argazkilaria (Frantzia, 1958-2012)
# [[Kate Barry]] argazkilaria (Britainia Handia, 1967-2013)
# [[Cécile DeWitt-Morette]] fisikaria, matematikaria (Frantzia, 1922-2017)
# [[Coline Serreau]] aktore, zuzendari eta gidoilari frantsesa (1947)
# [[Emilia Broomé|Emilia Broome]] politikari liberala, feminista eta bakearen aldeko aktibista (Suedia, 1866-1925)
# [[Tassin Hangbè]] Dahomeyko erregina-ordea (Benin, XVIII. mendea)
# [[Virginia Norwood]] fisikaria, militarra (AEB, 1927-2023)
# [[Renée Gailhoustet|Renee Gailhoustet]] arkitektoa (1929-2023)
# [[Julia Lermontova]] kimikaria (Errusia, 1847- 1919)
# [[Christine Spengler]] fotokazetaria (Frantzia, 1945)
# [[Dickey Chapelle]] argazkilaria (AEB, 1919-1965)
# [[Susan Meiselas]] argazkilaria (AEB, 1948)
# [[Rafia Zakaria]] feminista musulmana (Pakistan, 1977)
# [[Edna Paisano]] matematikaria, soziologoa (AEB, 1948-2014)
# [[Josepha Weber]] abeslaria, sopranoa (Alemania, 1758-1819)
# [[Aloysia Weber]] opera abeslaria (Alemania 1760-1839)
# [[Constanze Mozart]] abeslaria (Alemania, 1762-1842)
# [[Sophie Weber]] abeslaria (Alemania, 1763-1846)
# [[Cäcilia Weber]] Mozarten amaginerraba (Alemania, 1727-1793)
# [[Beatriz Bermúdez de Velasco]] mexikoko konkistatzailea (Espainia, XVI. mendea)
# [[Klara Dan von Neumann]] matematikaria (Hungaria, 1911-1963)
# [[Anna Murray Vail]] botanikaria (AEB, 1863-1955)
# [[Nieves Fariza]] irakaslea,sindikalista (1911-1975)
# [[Faten Hamama|Faten Hamana]] aktorea (Egipto, 1931-2015)
# [[Fanny Navarro]] aktorea (Argentina, 1920-1971)
# [[Zerrenda:Emakume argazkilariak|Emakume argazkilarien zerrenda]]
# [[Rose Wilder Lane]] kazetaria, idazlea (AEB 1886-1968)
# [[Isabel Paterson]] kazetaria, idazlea, filosofo politikoa (Kanada 1886-AEB 1968)
# [[Dilan Yeşilgöz-Zegerius]] politikaria (Turkia,Herbehereak 1967)
# [[Gema Igual ]] politikaria ( Santander 1973)
# [[Pilar Alegría]] politikaria (Zaragoza 1977)
# [[Maria Pinigina]] atleta (Kirgitistan 1958)
# [[Olga Brizgina]] atleta (Errusia/Ukraina 1963)
# [[Liudmila Dzhigalova]] atleta (Ukraina 1962)
# [[Sherri Howard]] atleta (AEB 1962)
# [[Denean Howard-Hill]] atleta (AEB 1964)
# [[Inga Fischer-Hjalmars]] fisikaria (Suedia, 1918-2008)
# [[Waltraut Seitter]] astronomoa (Alemania, 1930-2007)
# [[Amina (Zazzauko erregina)]] Zazzauko erregina (Nigeria, 1533-1610)
# [[Paulina Urrutia]] aktorea (Txile, 1969)
# [[Melissa Gilbert]] aktorea (AEB 1964)
# [[Sara Gilbert]] aktorea (AEB 1975)
# [[Skye McCole Bartusiak]] aktorea (AEB 1992-2014)
# [[Melissa Sue Anderson]] aktorea (AEB 1962)
# [[Katy Kurtzman]] aktorea (AEB 1965)
# [[Leslie Landon]] aktorea (AEB 1962)
# [[Jennifer Landon]] aktorea (AEB 1983)
# [[Alison Arngrim]] aktorea (AEB 1962)
# [[Charlotte Stewart]] aktorea (AEB 1941)
# [[Melissa Francis]] aktorea, kazetaria (AEB 1972)
# [[Susan Solomon]] kimikari atmosferikoa (AEB, 1956)
# [[Mounia Youssef]] argazkilaria (Libano-Togo, 1988)
# [[Felicia Abban]] argazkilaria (Ganna, 1935-2024)
# [[Emily Jacir]] artista plastikoa (Palestina, 1970)
# [[Sarah Waiswa]] argazkilaria (1980 hamarkada)
# [[Gihan Tubbeh]] argazkilaria (Peru, 1984)
# [[Isadora Romero]] argazkilaria (Ekuador, 1987)
# [[Jane Elizabeth Jones|Jane Elizabeth]] sufragista, abolinionista (AEB, 1813-1886)
# [[Aida Muluneh]] argazkilaria eta artista (Etiopia, 1974)
# [[Taslima Akhter]] argazkilaria (Bangladesh, 1974)
# [[Nezha Alaoui]] enpresaria eta argazkilaria (Maroko, 1982)
# [[Ann Oakley]] soziologoa
# [[Caroline List]] epailea (AEB-Austria 1964)
# [[Idoia Murga Castro]] irakaslea, ikertzailea (Madril 1983)
# [[Mónica García Gómez]] mediku, politikaria (Madril 1974)
# [[Ana Redondo]] legelaria, politikaria (Valladolid 1966)
# [[Lorraine Fenton ]] atleta (Jamaika 1973)
# [[Sabine Busch]] atleta (Alemania 1962)
# [[Kim Batten]] atleta (AEB 1969)
# [[Sandie Richards]] atleta (Jamaika 1968)
# [[Elise Cranny]] atleta (AEB 1996)
# [[Colleen Quigley ]] atleta (AEB 1992)
# [[Marcia Barbosa]] fisikaria (Brasil, 1960)
# [[Maria Matos]] aktorea, dramagilea (Lisboa 1886-1952)
# [[Ofelia Marques]] margolaria ( Lisboa 1902-1952)
# [[Mafalda Mouzinho de Albuquerque]] idazlea (Lisboa 1874-1952)
# [[Shalane Flanagan]] atleta (AEB 1981)
# [[Linet Masai]] atleta (Kenya 1989)
# [[Vivian Cheruiyot]] atletak (Kenya 1983)
# [[Sally Kipyego ]] atleta (Kenya 1985)
# [[Julia Petxonkina]] atleta (Errusia 1978)
# [[Lashinda Demus]] atleta (AEB 1983
# [[Colleen Farrington]] modeloa, abeslaria (AEB 1936-2015)
# [[Edelmira Inés Mórtola]] geologoa (Argentina, 1894-1973)
# [[Boushra Yahya Almutawakel|Bousha Yahya]] argazkilaria (Yemen, 1969)
# [[Nikab]]
# [[Anna Hints]] zinema zuzendaria (Estonia, 1982)
# [[Pia Arke]] argazkilaria (Groenlandia, 1958-2007)
# [[Nina Byers]] fisikaria (AEB, 1930-2014)
# [[Genoveva Dawson]] botanikaria (Argentina, 1918-2012)
# [[Astrid Cleve]] botanikaria, kimikaria (Suedia, 1875-1968)
# [[Audrey_Richards]] Britaniako antropologa (London, 1899-1984)
# [[Anush Babajanyan]] fotokazetaria (Armenia
# [[Louise Abel]] argazkilaria (Norvegia, 1841-1907)
# [[Carolina Henriette Mac Gillavry]] kimikaria (Holanda, 1904-1993)
# [[Hilaria Supa]] indígena, aktibista (Peru 1957)
# [[Maria Sumire]] abokatu, politikaria (Peru 1951)
# [[Claudia Coari]] politikaria (Peru 1967)
# [[Juana Huancahuari]] nekazaria, politikaria (Peru 1969)
# [[Yaneth Cajahuanca]] ingeniaria, politikaria (Peru 1971)
# [[Nancy Obregon]] politikaria (Peru 1970)
# [[Elsa Malpartida]] politikaria (Peru 1961ç-2022)
# [[Karibu]] GKE, Fca Pedraza saria 2023
# [[America Valenzuela]] zientzia-kazetaria (Madril 1977)
# [[Diane Pernet]] moda blogaria, kritikaria (AEB XX. mendea)
# [[Carmen de Icaza]] eleberrigilea eta lider falangista (Madril, 1899-1979)
# [[Margarita Abella Caprile|Margarita Abella Caprile]] poeta, kazetaria (Argentina, 1901-1960)
# [[Amber Bracken]] fotokazetaria (Kanada, 1984)
# [[Marlene Bergamo]] fotokazetaria (Brasil, 1965)
# [[Claire Beck Loos]] idazlea eta fotokazetaria (Txekia, 1904-1942)
# [[Ruth Asawa]] eskultorea (AEB, 1926-2013)
# [[Zofia Kielan-Jaworowska]] paleobiologoa (Polonia, 1925-2015)
# [[Brigida Baltar]] argazkilaria (Brasil,1959)
# [[Lara Baladi]] argazkilaria (Egipto-libanoar, 1969)
# [[Maja Bajević|Maja Bajevi´c]] argazkilaria (Bosnia, 1967)
# [[Damaris Cudworth Masham]] idazle, filosofo (Britainia Handia, 1659-1708)
# [[Kathleen Kenyon]] arkeologoa (Erresuma Batua, 1906-1978)
# [[Anna Maria Colucci]] argazkilaria (Italia, 1938-2015)
# [[Joana Choumali]] argazkilaria (Bolin
# [[Fleur Pellerin]] Frantziako politikari eta enpresaburua (1973)
# [[Pascale Faublas|Pascale Faubas]] artista (Haiti, 1981)
# [[Anabel Colazo]] komikigilea eta ilustratzaile (Eivissa, 1993)
# [[Elizabeth Riddle Graves]] fisikaria (AEB, 1916-1972)
# [[Mignon Talbot]] paleontologoa (AEB, 1869-1950)
# [[Alicia Güemes Fraga]] komikigilea eta ilustrailea (Bartzelona, 1987)
# [[Emma Ríos Maneiro]] istoriotxogilea eta komikigilea (Galizia, 1976)
# [[Caridad Zazo Cardeña]] geologoa (Toledo, 1945)
# [[Caroline Ingalls]] irakaslea, autobiografialaria (AEB 1839-1924)
# [[Mary Ingalls]] idazlea (AEB 1865-1924)
# [[Carrie Ingalls]] zaintzailea (AEB 1870- 1946)
# [[Grace Ingalls]] irakaslea, idazlea (AEB 1877-1941)
# [[Ketty Lester]] aktorea, abeslaria (AEB 1934)
# [[Hersha Parady]] aktorea (AEB 1945-2023)
# [[Bonnie Bartlett]] aktorea (AEB 1929)
}}
== Hobetuak 2024 ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Olatz Agorria]] '''ef--''' txirrindularia (Zornotza 1958)
# [[Ane Ibarzabal]] '''ef--''' kazetaria (Durango, 1982)
# [[María Jesús Cava ]] '''ef--''' historialaria (Bilbo 1949)
# [[Amaia Agirre Gonzalez]] '''----''' medikua, alpinista (Urnieta 1992-Patagonia 2023)
# [[Haizea Barcenilla]] '''----''' arte kudeatzailea, ikertzailea (Lezo 1981)
# [[Carmen Valero Omedes]] '''efef''' atleta (Teruel 1955-Sabadell 2024)
# [[Laura Ingalls Wilder]] '''efef''' idazlea (AEB 1867-1957)
# [[Marixa Osés]] '''ef--'''gidoilaria, aktorea (Gasteiz 1969)
# [[Micaela Bastidas]] '''efef''' aitzindaria, heroia, martiria (Peruko Erregeorderria 1744-1781)*
# [[Chanel Terrero]] '''ef--'''abeslari, dantzari, aktorea (Kuba 1991)
# [[Carmen Mijangos]] '''---- ''' kimikaria (Bilbo 1949)
# [[Paula Badosa]] '''ef--'''tenislaria (AEB/Katalunia 1997)
# [[Pilar Arostegi]] '''efef''' artxibozaina (Gasteiz 1944-2006)
# [[Nina Lobkovskaia]] '''ef--'''frankotiratzailea (Errusia 1925)
# [[Maite Dono]] '''ef--'''poeta, abeslaria (Gasteiz/Galizia 1969)
# [[Garazi Sánchez]] '''ef--'''surflari, zinemagilea (Getxo 1992)
# [[Ana Pontón]] '''ef--'''politikaria (Lugo 1977)
# [[Maria Gembero-Ustarrotz]] '''ef--'''historialaria, musikologoa (Nafarroa 1959)
# [[Adela Bazo]] '''ef--'''margolaria (Nafarroa 1905-Argentina 1984)
# [[Mónica Ojeda]] '''ef--'''idazlea (Ekuador 1988)
# [[Celia Amoros ]]'''ef--'''filosofoa, idazlea (Valentzia 1944)
# [[Carolina Yuste]] '''ef--'''aktorea (Badajoz 1991)
# [[Ángeles Caso]] '''ef--'''idazlea (Asturias 1959)
# [[Majida Maayouf]] '''ef--'''atleta (Maroko/Araba 1989)
# [[Camila Sosa Villada]] '''ef--'''idazlea, aktorea, antzerkigilea (Argentina 1982)
# [[Ane Gabarain]] '''ef--'''aktorea (Donostia 1963)
# [[Icíar Bollain]] '''ef--'''film zuzendaria (Madril 1967)
# [[Ann Walker]] '''efef''' filantropoa, 2 emakumeren lehen ezkontza (BH, 1803-1854)
# [[Ana Rioja]] '''ef--'''idazlea, kazetaria (Tudela 1962)
# [[Carmen Laforet]] '''efef''' idazlea (Bartzelona 1921-Madril 2004 19)
# [[Iraide Ibarretxe]] '''ef--'''hizkuntzalaria (Bilbo 1972)
# [[María Luisa Elio]] '''efef''' idazlea, aktorea (Iruñea 1926-Mexiko 2009)
# [[Iris Apfel]] '''efef''' barne-diseinatzailea ( AEB 1921-2024)
# [[Helena Taberna]] '''----''' film zuzendaria (Nafarroa 19..?)
# [[Ana Blanco]] '''ef--''' tb aurkezlea (Bilbo 1960)
# [[Maria Lejarraga]] '''efef''' idazlea (Errioxa 1874-Argentina 1974)
# [[Isabel Alba Rico]] '''ef--''' idazlea, gidoilaria ( Madril 1959)
# [[Sigourney Weaver]] '''ef--'''aktorea (AEB 1949)
# [[Virginia Berasategi]] '''ef--'''triatloilaria (Bilbo 1975)
# [[Aia Kruse]] '''ef--'''aktorea (Donostia 1994)
# [[Jutta Kleinschmidt ]] '''ef--'''rally-pilotua (Alemania 1962)
# [[Clara Bilbao]] '''ef--'''jantzi-deseinatzailea, film zuzendaria (Bilbo 1971)
# [[Martina Gorostitza]]'''--ef'''inprimatzailea, enpresaburua (Gasteiz 1790-1862)
# [[Silvia Tortosa]] '''efef''' aktore, tb aurkezle (Bartzelona 1947-2024)
# [[Sacagawea]] –ef indigena, interpretea, esploratzailea (AEB 1788-1812)
# [[Ángela Ruiz Robles]] '''efef''' asmatzailea (Leon 1895-Ferrol 1975)
# [[Carmen Maura]] '''ef--''' aktorea (Madril 1945)
# [[Chelsi Smith]] ''ef--'' Miss Unibertso 1995 (AEB 1973-2018)
# [[Lara Dutta]] ''ef--'' Miss Unibertso 2000 (India 1978)
# [[Zuleyka Rivera]] ''ef--'' enpresaburua, Miss Unibertso 2006 (Puerto Rico 1987)
# [[Dayana Mendoza]] ''ef--'' Miss Unibertso 2008 (Venezuela 1986)
# [[Stefanía Fernández]] ''ef--'' kazetaria, Miss Unibertso 2009 (Venezuela 1990)
# [[Ximena Navarrete]] ''ef--'' Miss Unibertso 2010 (Mexiko 1988)
# [[Leila Lopes]] ''ef--'' Miss Unibertson 2011 (Angola 1986)
# [[Teresa Castro]] ''ef--'' ilustratzailea (Donostia 1968)
# [[Wilma Rudolph]] ''efef'' atleta (AEB 1940-1994)
# [[Tara Lipinski]] ''ef--'' patinatzailea, aktorea, kirol esataria (AEB 1982)
# [[Isabel Lizarraga]] ''ef--'' ikertzailea, idazlea (Nafarroa 1958)
# [[Jessica Watson]] ''ef--'' nabigatzailea (Australia 1993)
# [[Tamara Karsavina]] '''efef''' dantzaria (Errusia 1885-1978)
# [[Cate Blanchett]] '''ef--''' aktorea (Australia 1969)
# [[Sojourner Truth]] '''--ef''' esklabu abolizionista (AEB 1797-1883)
# [[Serena Williams]] '''ef--''' tenislaria (AEB 1981)
# [[Mary Harris]] '''efef''' amama astintzailea (Irlanda 1837-AEB 1930)
# [[Claudia Sheinbaum]] ef-- Mexikoko 1.emakume presidentea (Mexiko 1962)
# [[Naomi Campbell]] ef-- modeloa (EB 1970)
# [[Rosa María Sardà]] efef aktorea (Bartzelona 1941-2020)
# [[Milagros Rubio]] ef-- politikaria, poeta (Tutera 1952)
# [[Usoa Ostolaza]] ef-- txirrindularia (Zarautz 1998)
# [[Naomie Harris]] ef-- aktorea (EB 1976)
# [[Nerea Barros]] ef-- aktorea, zuzendaria (Coruña 1981)
# [[Nerea Pagaldai]] ef-- biologoa (Arrasate 1993)
# [[Ekhiñe Atorrasagasti]] ---- kazetaria (Gipuzkoa 1982)
# [[Danae Boronat]] ef-- kirol kazetaria (Tarragona 1985)
# [[Idoia Montón]] ef-- margolaria (Donostia 1969)
# [[Lella Lombardi]] efef 1 Formulako gidaria (Italia 1941-1992)
# [[Alma Mahler]] efef musikagilea (Austria 1879-AEB 1964)
# [[Nadia Erostarbe]] ef-- surflaria (Zarautz 2000)
# [[Teresa Forcades]] ef-- moja aktibista, medikua, politikaria (Bartzelona 1966)
# [[Luisa Roldán]] efef eskultorea (Sevilla 1652-Madril 1706)
# [[Rakel Mateo]] ef-- triatleta paralinpikoa (Mungia 1975)
# [[María Teresa Castells]] –ef liburu saltzailea (Busturia 1935- Donostia 2017)
# [[Arantxa Lazkano]] zinema-zuzendaria (Zarautz, 1949)
# [[Emakume Abertzale Batza]]
# [[Elena Irureta]] ef-- aktorea (Zumaia 1955)
# [[Sara Alonso Martinez]] ef-- iraupen lasterkaria (Donostia 1999)
# [[Kate Sheppard]] efef sufragista (EB 1847-Zeelanda Berria 1934)
# [[Amaia Uribe]] ef-- kazetaria, bertsolaria (Forua 19)
# [[Amaia Lizarralde]] ef-- aktorea (Donostia 19)
# [[Jessika Ponchet]] ef-- tenislaria (Baiona 1996)
# [[Miriam Bravo]] ef-- lasterkaria (Deba/Errioxa 1974)
# [[Kate Spade]] efef diseinatzailea (AEB 1962-2018)
# [[Sylvia Fedoruk]] efef fisikaria (Kanada 1927-2012)
# [[Agnès Souret]] efef modeloa, dantzaria, aktorea (Lapurdi 1902-1928)
# [[Valeria Ros]] ef-- aurkezlea, umoregilea (Bizkaia 1986)
# [[Lorea Ibarra]] ef-- aktorea (Gipuzkoa 2002)
# [[Aránzazu Calleja]] e--- musikagilea (Bilbo 1977)
# [[Ana Laura Alaez]] e--- artista, eskultorea (Bilbo 1964)
# [[Han Kang]] ef-- idazlea (Hego Korea 1970)
# [[Annie Leibovitz]] ef-- argazkilaria (AEB 1949)
# [[Arene Altonaga]] ef-- fubolaria (Leioa 1993)
# [[Puy Oria]] zinemagilea (Nafarroa, 1962)
# [[Régine Crespin ]] efef sopranoa (Frantzia 1927-2007)
# [[Pilar García]] ef-- margolaria (Nafarroa 1942)
# [[Inmaculada Pereiro]] ef-- triatleta (Bilbo 1972)
# [[Agnès Varda]] efef argazkilaria, film zuzendaria (Frantzia 1928-2019)
# [[Eukene Lacarra]]efef literatura-kritikaria (Lizarra 1944-? 2023)
# [[Irati Osa]] ef-- piraguista (Zumaia 1997
}}
==='''Berriak 2023''' ('''abendua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aitziber Ugartemendia Zubeldia]] efef '''SORTUA''' zinegotzi ohia, ekintzailea (Andoain, 1978-Donostia, 2023)
# [[Alazne Intxauspe]] ef-- '''SORTUA''' nekazaria (Andoain, 1984)
# [[Esther Vital]] ---- '''SORTUA''' psikologoa, artista eta zinemazuzendaria (Artaxoa, 1983)
# [[Gema López Las Heras]] ef-- '''SORTUA''' itzultzailea (Azkoitia, 1989)
# [[Intza Olabarria]] ef-- '''SORTUA''' geologoa, artisaua (Elorrio 1994)
# [[Josune Escota Bisbal]] ---- '''SORTUA''' abokatua, politikaria (Durango, 1970)
# [[Maider del Río Larramendi]] eff--'''SORTUA''' psikologoa (Elorrio 1971)
# [[Adela Khanum]] lider kurdua (?- 1924)
# [[Ain Yoon]] pianojolea (Hego Korea 1996)
# [[Aisha Yesufu]] aktibista (Nigeria 1973)
# [[Alice Colonieu]] artista (Frantzia, 1924-2010)
# [[Alice Constance Austin]] arkitektoa (AEB, 1862-1955)
# [[Alicia García-Salcedo González]] 1935ean Asturiasen jardun zuen 1. emakume abokatua (1903-2003)
# [[Alicia Herrera Rivera]] abokatu erbesteratua (Txile 1928-2013)
# [[Amanishajeto]] erregina (Kuxeko Erregina, ?)
# [[Amélie Beaury-Saurel]] margolaria (Bartzelona, 1848-Paris, 1924)
# [[Ana Mayayo Salvo]] maistra (Buenos Aires, 1880-Zaragoza, 1968)
# [[Ana Vidovic ]] gitarra jolea (Kroazia/AEB 1980)
# [[Anastassia Virsaladze]] piano jolea, irakaslea (Errusia 883-1952)
# [[Andrea López Chao]] maistra (Mondoñedo, XIX-XX)
# [[Ángela Cerrillos Valledor]] abokatu ekintzailea (?, XX. mendea)
# [[Ángela Contreras]] aktorea (Txile 1971)
# [[Angela Hewitt]] piano jolea (Kanada 1958)
# [[Angie Turner King]] kimikaria, matematikaria (AEB, 1905-2004)
# [[Anita-Pearl Ankor]] margolaria eta muralista (Ghana)
# [[Anja Niedringhaus|Anja Niedringahaus]] fotokazetaria (Alemania, 1965-Afganistan, 2014)
# [[Anna Bunina]] olerkaria (Errusia, 1874-1829)
# [[Anna Hirzel-Langenhan]] piano-jolea, irakaslea (Suitza 1874-1951)
# [[Anna Jesipova]] piano jolea (Errusia 1851-1914)
# [[Anna Palm de Rosa]] margolaria (Suedia, 1859-1924)
# [[Antonia Gutiérrez Bueno]] idazlea, itzultzailea. Madrilgo Libututegian 1 emakume baimendua (Madril 1781-1874)
# [[Argentina Santos]] abeslaria (Portugal,1924-2019)
# [[Beatriz Barral]] artista ( Madril 1978)
# [[Beatriz Maggi]] idazlea (Kuba, 1924-2017)
# [[Bertha Valerius]] argazkilaria, pintorea (Suedia 1824-1895)
# [[Bianca Maria Piccinino|Bianca Maria Piccinio]] kazetaria, idazlea (Italia, 1924)
# [[Blanca Riestra]] idazlea (Coruña 1970)
# [[Brenda Helser|Brenda Elser]] igerilaria (EEBB, 1924)
# [[Carla Cerati]] argazkilaria eta idazlea (Italia, Bergamo, 1926, Milan, 2016)
# [[Carmen López-Cortón|Carmen López Cortón]] maistra (Galizia, 1866-Madril, 1938)
# [[Caroline Quarlls]] esklaboa, askapena lortzeko lurpeko trenbidea erabiliz Wisconsinetik Kanadara bidaiatutako lehen pertsona (AEB 1824- Kanada 1892)
# [[Catherine Chamié]] kimikaria (Frantzia, 1888-1950)
# [[Catherine Tolson]] erizaina, sufragista, aktibista (EB 1890- Errusia 1924)
# [[Cecilia Berdichevski]] programatzailea, informatikan aitzindaria (Polonia 1925- Argentina 2010)
# [[Cheryl Diaz Meyer]] fotokazetari independientea (EE.BB. 1968)
# [[Chikage Awashima]] aktorea (Japonia, 1924-2012)
# [[Chloe Clark Willson]] aitzindaria, irakaslea (AEB 1818-1874)
# [[Christine_Ladd-Franklin]] matematikaria (AEB, 1847-1930)
# [[Cicely Popplewell]] software ingeniaria (Erresuma Batua 1920-1995)
# [[Clara Belle Williams]] maistra, 1. afroamerikar lizentziatua Mexiko Berrian (AEB 1885-1994)
# [[Clara Obligado]] idazlea (Argentina/Espainia 1950)
# [[Claudine Hermann]] fisikaria (Frantzia, 1945-2021)
# [[Cristina Alberdi]] abokatua (Sevilla 1946)
# [[Cristina Cerrada]] idazlea (Madril 1970)
# [[Cristina Fallarás]] kazetaria, idazlea, ekintzailea ( Zaragoza 1968)
# [[Daria Diachenko]] partisanoa (Sobietar Batasuna, 1924-1944)
# [[Diana Agrest]] arkitektoa (Argentina, 1945)
# [[Dolores Gray]] aktorea (EE.BB.1924-2002)
# [[Dolores Martí de Detrell]] maistra eta idazlea (Bartzelona, ? - 1880)
# [[Dora Hitz]] margolaria (Alemania, 1856-1924)
# [[Dorothy Maharam]] matematikaria (AEB, 1917-2014)
# [[Dorothy Pitman Hughes]] feminista, aktibista (Georgia, 1928-Florida, 2022)
# [[Edith Gertrude Schwartz]] botanikaria (AEB, 1877-1971)
# [[Elena O'Callaghan Duch]] pedagogoa, idazlea (Bartzelona 1955)
# [[Elisa Acuña]] Mexikoko irakasle eta kazetari anarkista (1887-1946)
# [[Elisa Maria Reyes Vargas]] maistra (Jaen, 1983)
# [[Elise Hall]] musikaria (EE.BB, 1853-1924)
# [[Elisso Virssaladze]] piano jolea (Georgia 1942)
# [[Elizabeth Cabot Agassiz]] hezitzaile, naturalista (AEB, 1822-1907)
# [[Elspeth Beard]] arkitekto eta motorzalea (Erresuma Batua, 1959)
# [[Émilienne Malfatto]] idazlea eta fotokazetaria (Frantzia, 1989)
# [[Emma Calderón y de Gálvez|Emma Calderon y de Galvez]] kazetaria, maistra eta idazlea (Cádiz, XIX. mendea)
# [[Emma Gramatica]] aktorea (Italia, 1874-1965)
# [[Erzesbet Gulyás Köteles|Erzsébet Gulyás Köteles]] gimnasta (Hungaria, 1924-2019)
# [[Esther García Llovet]] idazlea, itzultzailea ( Malaga 1963)
# [[Ethel Houston]] abokatua, kriptologoa (Albacete/Eskozia 1924-2017)
# [[Eulalia Vicenti]] kazetaria, emakumeen eskubideen aldeko politikaria (Madril 1884 - Porto 1979)
# [[Eva Díaz Riobello]] idazlea (Asturias 1980)
# [[Eva May]] zinema aktorea (Austria, 1902-1924)
# [[Fannie Bloomfield Zeisler]] piano jolea (Austria 1863-AEB 1927)
# [[Fanny Tur Riera ]] historialaria, politikaria ( Eivissa 1961)
# [[Farzana Wahidy]] Fotokazetaria (Agfanistan, 1997)
# [[Fatima Shbair]] fotokazetaria (Palestina, 1997)
# [[Felisa Núñez Cubero]] fisikaria , kimikaria (Valladolid 1924- Madril 2017)
# [[Fifi Mukuna]] karikaturagilea (Kongo,)
# [[Florynce Kennedy|Glorynce Kennedy]] feminista, ekintzailea (EE.BB.1916-2000)
# [[Francisca de Braganza]] aristokrata (Brasil, 1824-1898)
# [[Françoise Adnet|Francoise Adnet]] margolaria (Paris, 1924-2014)
# [[Françoise Blomme]] arkitektoa (Belgika, 1933)
# [[Galina Kmit]] argazkilaria (Errusia, 1921-2019)
# [[Geraldine Doyle]] modeloa, metaleko langilea (EE.BB.1924-2010)
# [[Gina Pellon|Gina Pellón]] artista (Kuba, 1926-Frantzia, 1914)
# [[Gloria Sanchez]] idazlea eta maistra (Villagarcia de Arosa, 1958)
# [[Guadalupe Rivera Marín]] politikaria (Mexiko 1924-2023)
# [[Hannah Marie Wormington]] arkeologoa (AEB, 1914-1994)
# [[Hannie Lips]] telebista aurkezlea (Herbehereak, 1924-2012)
# [[Hazel Brooks]] aktorea (EE.BB. 1924-2002)
# [[Hazel Brooks]] aktorea (Hegoafrika, 1924-EEBB 2002)
# [[Heidi Levine]] fotokazetaria (AEB, 1987)
# [[Hengameh Golestan]] argazkilari konprometitua (Iran, 1952)
# [[Henrietta Muir Edwards]] feminista, ekintzailea (Kanada, 1849-1931)
# [[Isabelle Vengerova]] pialo jolea, irakaslea (Errusia 1877-1956)
# [[JoAnn H. Morgan]] ingeniari aeroespaziala (AEB, 1940)
# [[Johanne Cathrine Krebs]] margolaria (Danimarka, 1848-1924)
# [[Joy Page|Joe Page]] aktorea (EE.BB, 1924-2008)
# [[Julia Slingo]] meteorologoa (Erresuma Batua, 1950)
# [[Julie de Graag]] margolaria (Herbehereak, 1877-1924)
# [[Julie Wilhelmine Hagen-Schwarz|Julie Wilhelmine]] margolaria (Estonia, 1824-1902)
# [[Justyna Mielnikiewicz]] fotokazetaria (Polonia, 1973)
# [[Karen Margrete Harup]] igerilaria (Danimarka, 1924-2009)
# [[Kate Gleason]] ingeniaria (AEB, 1865-1933)
# [[Kuhne Beveridge]] eskultorea, aktorea (AEB 1874-XX. mendea)
# [[La Perla de Cádiz]] flamenko kantaria (Cádiz 1924-1975)
# [[Lallie Charles]] argazkilaria (Irlanda,1869-1919)
# [[Laurence Geai]] Fotokazetaria (Frantzia, 1984)
# [[Lillian Elliott]] aktorea (Kanada, 1814-1959)
# [[Lourdes Vega]] zientzialaria (Badajoz 1965)
# [[Lula Romero]] musikagilea (Palma Mallorcakoa, 1976)
# [[Lys Assia]] abeslaria (Suitza 1924-2018)
# [[Mabel Allington Royds]] artista (EB 1874-941)
# [[Małgorzata Malicka|Malgorzata Malicka]] fotokazetaria, idazlea, poeta (Varsovia, 1959)
# [[Manizha Wafeq ]] ekonomialaria, ekintzailea (Afganistan,?)
# [[Manuela Villa]] kutur kudeatzailea, politikaria (Madril 1976)
# [[Mar Villaespesa]] kultur kudeatzailea, arte kritikaria (Almeria 1953)
# [[Marga López]] aktorea (Mexiko, 1924-2005)
# [[Margaret Boden]] ikerketa-irakaslea (Erresuma Batua, 1936)
# [[Margaret Yorke]] idazlea (Irlanda, 1924-2012)
# [[Margarita de Mayo Izarra]] idazlea, kazetaria eta maistra (Toledo, 1889-Madril,1969)
# [[Marguerite Long]] musikaria eta pedagogoa (Frantzia, 1874-1966)
# [[Marguerite Vogt]] birologoa, biologoa (Alemania 1913-AEB 2007)
# [[Maria Auböck]] arkitektoa (Viena, 1951)
# [[María del Mar Terrones Villanueva|Maria del Mar Terrores Villanueva]] maistra, medikua eta kazetaria (Granada, 1892-1980)
# [[María Durán Febrer]] emakumeen eskubideetan espezializatutako legelari feminista (Mallorca 1953)
# [[María Emilia Casas]] legelaria, Konstituzio Auzitegiko 1. emakume presidentea (León 1950)
# [[Maria Golubnitxaia|Maria Golubnichaya]] atleta (Errusia 1924-2015)
# [[Maria Jose Marques da Silva]] artikektoa (Porto, 1914-1996)
# [[Maria Lainá]] poeta (Grezia, 1947-1923)
# [[María Luz Navarro Mayor|Maria Luz Navarro Mayor]] maistra (Soria, 1918-Madril, 2014)
# [[Maria Sander]] atleta (Alemania, 1924-1999)
# [[Maria Vos]] margolaria (Amsterdan, 1824-1906)
# [[María Zaragoza]] idazlea (Madril 1982)
# [[Maria_Walanda_Maramis]] Indonesiako "heroi nazionala" (Kema, Iparraldeko Minahasa 1872 - 1924)
# [[Marianne Werner]] atleta (Alemania, 1924-2023)
# [[Marie Dorigny]] fotokazetaria (Frantzia, 1959)
# [[Marie Gutheil-Schoder]] opera sopranoa (Alemania, 1874-1935)
# [[Marina Berti|Martina Berti]] (Londres, 1924-Italia, 2002)
# [[Marina Perezagua]] idazlea (Sevilla 1979)
# [[Mariya Yúdina]] piano jolea (Errusia 1899-1970)
# [[Marjorie Boulton|Majorie Boulton]] idazlea, poeta (Erresuma Batua, 1924-1977)
# [[Marlena Fejzo]] genetista (AEB, 1968)
# [[Marta Verde]] artista (Pontevedra 1985)
# [[Marthe Vogt]] neurozientzialaria (Berlin 1903-AEB 2003)
# [[Martina Bacigalupo]] fotokazetaria (Italia, 1978)
# [[Mary Ann Bevan]] erizaina (EB 1874-1933)
# [[Mary Berg]] Varsoviako getto judutik bizitik irtendakoa (Polonia 1924-2013)
# [[Mary Carr]] aktorea (EE.BB, 1874-1973)
# [[Mary Gardiner Horsford]] poeta (AEB 1818-1874)
# [[Mary Helen Wright Greuter]] astronomo, historialaria (AEB, 1914-1997)
# [[Mary Katharine Brandegee]] botanikaria (AEB 1844-1920)
# [[Mary Lee Woods]] matematikaria, programatzailea (Erresuma Batua, 1924-2017)
# [[Maryse Goudreau]] argazkilaria (Kanada, 1980)
# [[Marzieh]] abeslaria (Teheran, 1924-Paris, 2010)
# [[Maxine Singer|Maxime Singer]] biologoa (New York, 1931)
# [[Mercedes Cebrián]] idazlea, itzultzailea (Madril 1971)
# [[Mercedes Vieito]] kazetaria eta maistra (Kuba, 1887-1960)
# [[Meri Torras]] filologoa, saiakeragilea, ikertzailea (Bartzelona 1968)
# [[Minda Ramm]] idazlea (Norvegia, 1859-1924)
# [[Montserrat Pujol Vilarnau]] maistra eta pedagogoa (Galizia, 1941)
# [[Nahirqo]] erregina (Kuxeko Erregina, ?)
# [[Nahla El Fatiha Naili]] eskultorea (Aljeria, 1986)
# [[Nana Akua Oppong Birmech]] arkitektoa (Ghana, 1980ko hamarkada)
# [[Naomi Shihab Nye]] poeta, idazlea (AEB-Palestina, 1952)
# [[Natalia Gutman]] piano jolea (Errusia 11877-1952)
# [[Natalia Pozniakovskaia]] piano jola, irakaslea (Errusia 1889-1981)
# [[Nathalie de Vries]] arkitektoa, hirigilea, irakaslea (Herbehereak 1965)
# [[Neda Razavipour]] artista (Iran, 1969)
# [[Oby Ezekwesili]] ekonomia politikan aditua (Nigeria 1963)
# [[Olga Gyarmati]] atleta (Hungaria, 1924-2013)
# [[Olga Kalantarova]] piano jolea, irakaslea (Errusia 1877-1952)
# [[Paloma Pedrero]] dramagilea, irakaslea (Madril 1957)
# [[Paula Lapido]] idazlea (Madril 1975)
# [[Paulete Furacão|Paulete Furacao]] giza eskubideen aldeko ekintzailea (Salvador, 1964)
# [[Paulette Nardal]] Martinikako kazetari, idazle eta feminista frantziarra (Frantzia1896-1985)
# [[Pauline Chaponnière-Chaix]] erizain, sufragista, (Suitza, 1850-1934)
# [[Priscilla Pointer]] aktorea (EE.BB, 1924)
# [[Ragna Nielsen]] politikaria (Norvegia, 1845-1924)
# [[Raquel Lanseros]] poeta, itzultzailea (Cádiz 1973)
# [[Rebeca Guber]] matematikaria, informatikaren aitzindaria (Argentina 1926-2020)
# [[Renée Lafont]] itzultzaile, fotokazetaria (Frantzia, 1876-Kordoba, 1936, gerran eraila)
# [[Rita Martin]] argazkilaria (Irlanda, 1958)
# [[Robin Canup]] astrofisikaria (AEB, 1968)
# [[Rosa Cursach]] filosofoa, teologoa, politikari ekintzailea (Mallorca 1967)
# [[Rosa Smester]] maistra, idazlea (Dominikar Errepublika 1874-1945)
# [[Rosalind Tanner]] matematikaria (Erresuma Batua, 1900-1992)
# [[Rosalyn Tureck]] piano jolea (AEB 1914-2003)
# [[Ruth Robertson]] fotokazetaria eta esploratzailea (EE.BB, 1905-1998)
# [[Sandra Vilardy]] biologoa, politikaria, ekintzaile ekologista (Kolonbia 1977)
# [[Sara Rietti]] Argentinako 1. emakume kimikari nuklearra (1930-2017)
# [[Selene Mahri ]] modeloa (Finlandia 1924- AEB 2020)
# [[Shanakdakhete]] erregina (Kuxeko Erregina, ?)
# [[Sharon Isbin]] gitarra jolea (AEB 1980)
# [[Shirin Neshat]] artista, film-zuzendaria (Iran, 1957)
# [[Silvana Estrada]] mexikar musikagilea (Veracruz, 1997)
# [[Silvia Vidal]] eskalatzailea (Bartzelona, 1970)
# [[Sofía Rhei]] idazle, poeta (Madril 1978)
# [[Solmaz Daryani]] fotokazetaria (Iran, 1989)
# [[Soltan Achilova]] fotokazetaria (Turkemistan, 1950?)
# [[Sophie Menter]] piano jolea, musikagilea, irakaslea (Errusia 1846-1918)
# [[Souzana Antonakáki]] arkitektoa (Grezia, 1935-2020)
# [[Stephanie Sinclair]] fotokazetaria (AEB, 1973)
# [[Sue_Hendrickson]] paleontologoa (AEB, 1949)
# [[Susana Vallejo]] fikzio-idazlea ( Madril 1968)
# [[Susanna Amatuni]] musikologoa (Armenia, 1924-2010)
# [[Tara Westover]] historialaria, idazlea (AEB 1986)
# [[Tatiana Nikolayeva]] piano jolea, musikagilea (Errusia 1993)
# [[Tatiana Warsher]] arkeologoa (Errusia 1880- Erroma 1960)
# [[Teresa Carreño]] piano jolea, musikagilea (Venezuela 1853-AEB 1917)
# [[Teresa Peramato Martín]] legelaria, herri-salataria (Salamanca 1962)
# [[Teresa Solà i Vilà|Teresa Solà i Vila]] maistra (Katalunia, 1886-1979)
# [[Themis Emakume Juristen Elkartea]] 1987ko GKEa: abokatu, prokuradore, epaile, magistratu eta legelariak
# [[Valentina Babor]] piano jotzailea (Alemania 1989)
# [[Vanessa Montfort]] idazlea, dramagilea (Bartzelona 1975)
# [[Vithika Yadav]] giza eskubideen aldeko ekintzailea (India 1980)
# [[Widad Hamdi]] aktorea (Egipto 1924-1994)
# [[Xuefei Yang]] gitarra jolea (Pekin 1977)
# [[Yolanda Morató]] irakaslea, itzultzailea (Huelva 1976)
# [[Zahra Kazemi]] argazkilari eraila (Iran, 1948-2003)
# [[Zohra Bensemra]] argazkilaria (Aljeria, 1968)
# [[Zona Gale]] idazlea (EE.BB., 1874-1938)
# [[Zulfiya]] poeta (Uzbekistan 115)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''azaroa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Olaso]] ef-- '''SORTUA''' film zuzendaria, ekintzailea (Durango 1996)
# [[Amets Ormaetxea Ezpeleta]] ---- '''SORTUA''' barne diseinatzailea eta musikaria (Arrasate, 1997)
# [[Ane Lindane]] ef-- '''SORTUA''' aktorea eta umoregilea (Barakaldo, 1988)
# [[Araks Sahakyan]] ---- '''SORTUA''' itzultzailea eta artista (Armenia, 1990)
# [[Ebru Baybara Demir]] ---- '''SORTUA''' sukaldaria (Turkia, 1976)
# [[Elisabeth Luengo]] ---- '''SORTUA''' bide-ingeniaria, arkularia (Durango 1992)
# [[Eneritz Aranburu]] ef-- '''SORTUA''' abeslaria, panderojolea (Mallabia, 1980)
# [[Idoia Telleria Maritxalar]] ---- '''SORTUA''' argazkilaria (Lasarte-Oria, 1977)
# [[Ihitz Iriart Casenave]] ---- '''SORTUA''' abeslaria, gidoilaria (Aloze)
# [[Ione Zuluaga Muxika]] ---- '''SORTUA''' historialari eta ikertzailea (Azkoitia, 1995)
# [[Itziar Irakulis Loitxate]] ---- '''SORTUA''' zientzialaria (Zornotza, 1996)
# [[Itziar Leemans]] ---- '''SORTUA''' euskal zinemagilea (Donibane Lohitzun, 1983)
# [[Jaione Arregi Urizar]] ---- '''SORTUA''' itzultzaile, interpretea (Barakaldo/Zaldibar, 1976)
# [[Jasone Mendizabal Altuna]] ---- '''SORTUA''' topaguneko zuzendaria (Arrasate, 1968)
# [[Josebe Blanco]] ---- '''SORTUA''' artzaina, gaztagilea eta idazlea (Galizia, 1973)
# [[June Baonza Pagaldai]] ef-- '''SORTUA''' diseinatzaile grafikoa (Durango, 1979)
# [[Koro Zumalabe Goenaga]] ---- '''SORTUA''' itzultzailea (Donostia, 1947)
# [[Maria Uriarte Artamendi]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, kontalaria (Elorrio 1966)
# [[Maryse Cachenaut]] ---- '''SORTUA''' laboraria (Itsasu, 1971)
# [[Morgan Ody]] ---- '''SORTUA''' baratzezaina (Frantzia, 1979)
# [[Nati Bilbao Onaindia]] efef '''SORTUA''' pandejolea, tabernaria, sukaldaria (Durango, 1929-2023)
# [[Rosa Moro]] ---- '''SORTUA''' idazlea eta kazetaria (Salamanca, 1969)
# [[Seberi Mardaras]] ef--'''SORTUA''' andereño ohia (Mungia, 1932)
# [[Silvia Bonoli]] ---- '''SORTUA''' astrofisikaria eta ikertzailea (Bolonia, 1979)
# [[Aída Doninelli]] sopranoa (Guatemala, 1898-1996)
# [[Aitziber López Cortajarena ]] irakaslea, ikertzailea (Bilbo 1974)
# [[Alejandra Flores]] sopranoa (Guatemala, 1986)
# [[Alexandra Sophia Handal]] artista, zinemagilea eta entsegugilea ('''Palestina''', 1975)
# [[Alice Catherine Evans]] mikrobiologoa (AEB, 1881-1975)
# [[Alice Eastwood]] botanikaria (Kanada 1859- AEB 1953)
# [[Almudena Alonso-Herrero]] astrofisikaria, ikertzailea (Madril, 1968)
# [[Amparo Alvajar]] idazlea, itzultzailea (Coruña, 1916-Moncano, 1998)
# [[Amparo Amorós]] poeta, saiakeragilea ( Valentzia 1950)
# [[Ana Alcolea]] irakaslea, idazlea (Zaragoza 1962)
# [[Ana de Valle]] poeta (Asturias 1900-Belgika 1984)
# [[Ana Maria Cetto]] fisikaria (Mexiko, 1946)
# [[Ana Pomares Martínez]] idazlea (Alacant, 1991)
# [[Ángeles Blanco]] kazetaria (Badajoz 1972)
# [[Angelina Acuña]] poeta, idazlea (Guatemala, 1905-2006)
# [[Aniela Wolberg]] (Polonia, 1907-Varsovia, 1937)
# [[Anna Verouli]] xabalina jaurtitzailea (Grezia 1956)
# [[Armita Geravanden heriotza]] emakume kurdua, eraila (Teheran, 2006-2023)
# [[Augusta La Torre]] iraultzailea (Peru, 1946)
# [[Aurora Luque]] poeta, itzultzaile. (Almeria, 1962)
# [[Bea Uusma]] idazlea, ikustratzailea eta medikua (Suedia, 1966)
# [[Beata Peters]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1959)
# [[Beate Koch]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1967)
# [[Beatriz Pichi Malen]] abeslari maputxea (Buenos Aires, 1953)
# [[Berta Castañé]] modeloa, aktorea (Bartzelona 2002)
# [[Bessie Pease Gutmann]] artista, ilustratzailea (AEB 1876-1960)
# [[Betsabé Espinal]] aktibista (Kolonbia, 1896-1932)
# [[Camila Loboguerrero]] zinema-zuzendaria (kolonbia, 1941)
# [[Camille Aumont Carnel]] feminista, idazlea, blogaria (Niger, 1996)
# [[Camille Lellouche]] abeslaria, youtuberra (Paris, 1965)
# [[Carmen Pujals ]] botanikaria, ikertzailea (Argentina 1916-2003)
# [[Carmen Soler]] poeta, komunista, irakasle (Paraguai, 1924-1985)
# [[Casta Álvarez]] Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Aljeria 1786-Zaragoza 1846)
# [[Caty Juan de Corral]] idazlea, margolaria ( Palma 1926-2014)
# [[Cecilia Magni]] Pinochet-en aurkako iraultzailea (Txile, 1956-1988)
# [[Celia de Molina]] aktorea, gidoilaria (Jaen 1983)
# [[Chus Pato]] idazlea (Ourense 1955)
# [[Claudia Losch]] atleta, pisu jaurtitzailea (Alemania 1960)
# [[Claudia Sagastizabal]] matematikaria (ARgentina...?)
# [[Concepción Ramírez]] indigena, ekintzailea (Guatemala, 1942-2021)
# [[Concha Lagos]] poeta (Kordona 1907-Madril 2007)
# [[Conchita Cintrón]] burtzikaria, toreatzailea, aitzindaria (Txile 1922- Portugal 2009)
# [[Cristina Andreu Cuevas]] film zuzendaria (Casablanca 1960)
# [[Cristina Fernández Cubas]] idazlea, kazetaria ( Bartzelona 1945)
# [[Cristina Sánchez]] toreatzailea (Madril 1972)
# [[Débora Arango]] artista politikoa (Kolonbia 1907-2005)
# [[Dima Khatib]] Kazetaria, poeta, blogaria (Siria, 1971)
# [[Dionisia García]] idazlea (Albacete 1929)
# [[Dolores Franco Manera]] irakaslea, idazlea, itzultzailea (Madril 1912-1977)
# [[Dulcinea Bellido]] jostuna, politikaria (Badajoz 1936-Madril 2001)
# [[Elena Iparragirre]] iraultzailea (Peru, 1947)
# [[Elena Martín Vivaldi]] poeta, idazlea, liburuzaina (Granada 1907-1998)
# [[Elena Martínez Fontes]] biologoa, ikertzailea (Argentina 1912-1987)
# [[Elisa Bachofen]] ingeniaria, aktibista (Argentina 1891-1976)
# [[Eliška Junková]] auto-gidaria (Austria-Hungaria 1900-Txekoslovakia 1994)
# [[Elvira López ]] aktorea (Txile 1966)
# [[Esperança Camps Barber]] kazetaria, idazlea, politikaria (Menorca 1964)
# [[Ethelwynn Trewavas]] iktiologoa, zientzialaria (Erresuma Batua, 1900-1993)
# [[Fanny Rubio]] idazlea, ikertzailea (Jaen 1949)
# [[Fatima Whitbread]] xabalina jaurtitzailea (Erresuma Batua 1961)
# [[Felicia Țilea-Moldovan]] xabalina jaurtitzailea (Errumania 1967)
# [[Gracia Morales]] antzerkigilea, poeta (Granada 1973)
# [[Graciela Rodo Boulanger]] artista (Bolivia, 1935)
# [[Guadalupe Muñoz Sampedro]] aktorea, enpresaburua (Madril 1896-1975)
# [[Gudrun Ensslin]] irakaslea, emakumeen aldeko ekintzailea, iraultzailea (Alemania 1940-1977)
# [[Hale Asaf]] margolaria (Turkia, 1906- Paris, 1938)
# [[Haneen Zoabi]] '''palestinar-israeldar''' politikaria (Israel 1969)
# [[Helena González Fernández]] irakaslea, ikertzailea (Pontevedra 1967)
# [[Heli Rantanen]] xabalina jaurtitzailea (Finlandia 1970)
# [[Hind Shoufani]] poeta eta film zuzendari '''palestinarra''' (Libano, 1978)
# [[Huzama Habayeb]] idazlea ('''Palestina,''' 1965)
# [[Iraida Noriega]] abeslaria (Mexiko Hiria, 1971)
# [[Irene Bernasconi]] biologoa, ikertzailea, aitzindaria (Argentina 1896-1989)
# [[Iris Cochón]] itzultzailea, literatura kritikaria (Galizia 1968)
# [[Irmgard Möller]] aktibista politikoa (Alemania 1947)
# [[Isabel de Ocampo]] zinegilea, gidoilaria (Salamanca 1970)
# [[Isabel Echarri]] euskal artista (Bera, 1929-Formentera, 2022)
# [[Isabel Ruiz Lara]] kazetaria (Espainia, XX. mendea)
# [[Isabel Ruiz Ruiz]] artista (Guatemala, 1945-2019)
# [[Isabel Vilallonga]] politikaria (Badajoz 1949)
# [[Jackie Forster]] kazetaria, aktorea, ekintzaile lesbiana (Erresuma Batua, 1926-1998)
# [[Jennifer Lee Carrell]] idazlea (AEB 1962)
# [[Joana Bonet]] kazetaria (Leida, 1966)
# [[Juana Castro Muñoz]] poeta (Kordoba 1945)
# [[Juana Cruz]] toreatzaile aitzindaria (Madril 1917-1981)
# [[Julia Castillo]] antropologoa, poeta (Madril 1956)
# [[Julia Uceda]] poeta (Sevilla 1925)
# [[Karen Forkel ]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1970)
# [[Karimeh Abbud]] argazkilaria eta artista ('''Palestina''' 1896-1940)
# [[Khalida Jarrar]] politikari '''palestinarra''' (Jordania 1963)
# [[Laila Shawa]] artista bisuala ('''Palestina''' 1940-Londres 2002)
# [[Lamia Ziadé]] Libanoko pintore eta komikigilea (Beirut, 1968)
# [[Laura Zambrano Padilla]] hezitzailea eta iraultzailea (Peru, 1945)
# [[Leonor Fernández de Torreblanca]] dama, Cervantesen amama (Kordoba ?-1557)
# [[Lia (abeslaria)]] (Japonia 1981)
# [[Lil Milagro Ramírez]] poeta, gerrillaria (Salvador 1946-1979)
# [[Linda Maria Baros]] hizkuntzalaria, itzultzailea (Errumania 1981)
# [[Linda Sobeh Alí]] diplomazialaria ('''Palestina''' 1968)
# [[Livia Gouverneur]] gerrillaria (Venezuela, 1941-1961)
# [[Lola Lorente]] ilustratzailea (Bigastro, Valentzia, 1980)
# [[Lola Mora]] eskultorea, asmatzailea, aitzindaria (Argentina 1866-1936)
# [[Louise McPaul]] xabalina jaurtitzailea (Australia 1969)
# [[Lucrecia Pérez]] etxeko langilea, arrazismoaren lehenengo biktima aitortua Espainian (Dominikar Errepublika, 1959 - Madril, 1992)
# [[Maider Oleaga]] zinema-zuzendari eta gidoigilea (Bilbo, 1976)
# [[Malika Gaïd]] Aljeriako erizaina eta militante independentista (1933-1958)
# [[Manuela Burló]] film zuzendaria, gidoilaria (Murtzia 1978)
# [[Manuela Sancho]] Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Zaragoza 1783-1863)
# [[Margaluz]] aktorea, abeslaria, dantzaria (Palma 1939-2006)
# [[Margarida Pinto]] aktorea, kazetaria ( Portugal 1966)
# [[Marguerite Buffet]] idazlea (Frantzia, 1620-1680)
# [[María Adela Caría]] bakteriologoa, ikertzailea (Argentina 1915-1989)
# [[María Agustín]] Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Zaragoza 1784-1831)
# [[María Antonia Ortega]] poeta (Madril 1954)
# [[María de la Consolación Azlor]] noblea, Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Girona 1775- Zaragoza 1814)
# [[María de los Reyes Fuentes]] poeta ( Sevilla 1927-2010)
# [[María Forteza]] aitzindaria. Seguraski, Espainiako 1. emakume zinegilea (Mallorca 1913-1961)
# [[María Guerra]] kazetaria, zinema kritikaria (Madril 1965)
# [[Maria Hervás]] aktorea (Madril 1978)
# [[María Isabel Sánchez Vegara]] idazlea...(Bartzelona ?)
# [[Maria Josefa Yzuel Giménez]] fisikaria (Huesca, 1940)
# [[Maria Keil]] artista (Portugal 1914.2012)
# [[María Larrea|Maria Larrea]] zinegilea (Bilbo, 1979)
# [[María Lostal]] heroia ( ?- Zaragoza ç1809)
# [[María Manuela Pignatelli de Aragón Gonzaga]] noblea, Napoleonen aurkako aragoiar heroia (Zaragoza 1753-Madril 1816)
# [[María Martín Barranco]] idazlea, genero ikuspegian aditua (Granada XX. mendea)
# [[Maria Occhipinti]] anarkista eta idazlea (Italia 1921-Erroma 1996)
# [[María Pantoja Sánchez]] soziologoa eta iraultzailea (Peru, 1953)
# [[María Pilar Fumanal]] geomorfologoa (Valentzia 1940-1998)
# [[María Rosal]] poeta, irakaslea (Kordoba 1961)
# [[María Victoria Atencia]] poeta (Malaga 1931)
# [[Marie Sara]] burtzikaria (Frantzia 1964)
# [[Marie-Castille Mention-Schaar]] film zuzendaria, gidoilaria, kazetaria ( Frantzia 1963)
# [[Marisa Soleto]] legelaria (Cáceres 1966)
# [[Mary Montagu]] idazlea (EB 1689-1762)
# [[Matilde Cherner]] idazlea (Salamanca, 1833-Madril 1880)
# [[Matilde Muñoz Sampedro]] aktorea ( Madril 1900-1969)
# [[Mercedes Muñoz Sampedro]] aktorea (Madril 1896-1979)
# [[Mikaela Ingberg ]] xabalina jaurtitzailea (Finlandia 1974)
# [[Mily Possoz]] margolaria (Portugal, 1888-1968)
# [[Mirela Manjani]] xabalina jaurtitzailea (Albania 1976)
# [[Miriam Rothschild]] zientzialaria (Erresuma Batua, 1908-2005)
# [[Miriam Tlali]] emakume beltz eta idazlea (Hego Afrika, 1933-2017)
# [[Montserrat Casas]] fisikaria (Girona 1955-Bartzelona2013)
# [[Nandar]] aktibista feminista (Myanmar, 1995)
# [[Natalia Lisovskaya]] atleta, pisu jaurtitzailea (Errusia 1962)
# [[Natalia Xikolenko]] xabalina jaurtitzailea ( Bielorrusia 1964)
# [[Nathalie Handal]] idazlea (EE.BB. 1969)
# [[Nelly Evans Risco]] iraultzailea (Peru, 1943)
# [[Nicole Girard-Mangin]] medikua (Frantzia, 1878-1919)
# [[Nina Bari]] matematikaria (Errusia, 1901-1961)
# [[Olga Gavrilova]] xabalina jaurtitzailea (Errusia 1957-2022)
# [[Olga Rivero Jordán]] poeta (La Laguna, 1928-2021)
# [[Päivi Alafrantti]] xabalina jaurtitzailea ( Finlandia 1964)
# [[Panmela Castro]] grafitigile, artista, ekintzaile (Brasil, 1981)
# [[Petra Felke]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1959)
# [[Pilar Costa]] abokatua, politikaria (Eivissa 1967)
# [[Pureza Canelo]] poeta (Cáceres 1946)
# [[Quan Zhou Wu]] ilustratzaile eta komikigilea (Algeciras, 1989)
# [[Randa Siniora]] eskubideen aldeko ekintzailea ('''Palestina''' ç1961)
# [[Rauda Morcos]] LGBTIQ ekintzaile (Palestina, 1974)
# [[Raymonde Arcier]] artista, feminista (Frantzia, 1939)
# [[Raymonde Peschard]] Aljeriako gerrako militante nazionalista (1927-1957)
# [[Rebecca Guay]] akuarelista (EE.BB. XX. mendea)
# [[Rita Azevedo Gomes]] zinema zuzendaria (Lisboa, 1952)
# [[Romelia Alarcón Folgar|Rogelia Alarcón]] idazlea, pianista (Guatemala, 1900-1971)
# [[Rosa Chávez]] poeta, aktorea, kultura kudeatzailea (Guatelama, 1980)
# [[Rosa Pereda]] idazlea, kritikaria (Santander 1949)
# [[Rosa Romojaro ]] poeta, ikertzailea (Cádiz 1948)
# [[Rosa Spottorno Topete]] itzultzailea, feminista ( Murtzia 1884-1980)
# [[Rosario Pardo]] aktorea, zuzendaria (Jaen 1959)
# [[Rosaura Álvarez]] poeta, margolaria, irakaslea (Granada 1945)
# [[Roxana Stinchfield Ferris]] botanikaria (AEB 1895-1978)
# [[Ruth Mateu Vinent]] politikaria (Menorca 1976)
# [[Sabine Braun]] heptatloi- atleta (Alemania 1965)
# [[Sara Doke]] belgikar kazetaria, itzultzaile (Frantziar, 1968)
# [[Sara Estela Ramírez]] irakasle, kazetari, feminista ..(Mexiko, 1881-1910)
# [[Sheila Minor]] ikertzailea (EE.BB., 1946)
# [[Silke Renk]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1967)
# [[Sofia Montaner Arnau]] azken trementinairea (Lleida 1908-1996)
# [[Sofía Sakorafa]] greziar-'''palestinar''' politikaria, xabalina-jaurtitzailea (Grezia 1957)
# [[Soledad Ortega Spottorno]] filosofoa, irakaslea, editorea (Madril 1914-2007)
# [[Soledad Varela Ortega]] filologoa, ikertzailea (Madril 1945)
# [[Sonia Nimr]] idazlea ('''Palestina''', 1955)
# [[Sonia Pulido]] ilustratzailea (Bartzelona, 1973)
# [[Steffi Nerius]] xabalina jaurtitzailea (Alemania 1972)
# [[Suheir Hammad]] poeta ('''Jordania''', 1973)
# [[Tatiana Xikolenko]] xabalina jaurtitzailea (Errusia 1968)
# [[Telma Reca]] psikiatra aitzindaria (Argentina 1904-1979)
# [[Teresa Bolaños de Zarco]] idazlea, pianojolea eta margolaria (Guatemala, 1922-1998)
# [[Tiina Lillak ]] xabalina jaurtitzailea ( Finlandia 1961)
# [[Truus Menger-Oversteegen|Truus Menger]] eskultorea, aktibista (Holanda 1923-2016)
# [[Virginia Yagüe]] gidoilaria, idazlea ( Madril 1973)
# [[Ynes Mexia]] botanikaria (Mexiko/AEB 1870-1938)
# [[Zahia Ziouani]] orquestra zuzendaria (Paris 1978)
# [[Zinaída Guipius]] poeta, idazlea (Errusia- Frantzia, 1869-1945)
# [[Ziza Massika]] Aljeriako erizaina eta militante independentista (1934-1959
}}
==='''Berriak 2023''' ('''urria''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Abanda Elustondo]] ----'''SORTUA''' ikertzailea (Donostia, 1989)
# [[Amaia Arranz Mendiguren]] ----'''SORTUA''' biologoa eta ikertzailea (Bilbo 1978)
# [[Andrea Garcia-Santesmases]] ----'''SORTUA''' soziologoa, antropologoa (Madril 1988)
# [[Carmen Albisu]] efef'''SORTUA''' euskaltzailea, euskara irakaslea (Errenteria, 1916-Tutera, 2007)
# [[Irati Gorostidi Agirretxe]] '''SORTUA''' artista, zinemagilea (Egues, 1988)
# [[Itziar Eguren]] ef--'''SORTUA''' erizaina, txistularia (Elorrio 1953)
# [[Izar Zubiaga]] ef--'''SORTUA''' futbolaria (Durango 2006)
# [[Leire Ayala]] ef--'''SORTUA''' abeltzaina (Bilbo/Elorrio 1972)
# [[Maialen Braña]] ----'''SORTUA''' abeslaria, irakaslea (Elizondo, 1998)
# [[María Ángeles Sallé Alonso]] ef--'''SORTUA''' soziologoa, ikertzailea (Panama, 1956)
# [[Maria Pilar Zuriarrain]] ef--'''SORTUA''' txistularia (Zizurkil, 1953)
# [[Marta Rodríguez Fouz]] ef--'''SORTUA''' soziologoa, kazetaria eta futbolaria (Coruña, 1972)
# [[Patricia Tornero]] ----'''SORTUA''' gaztagilea (Valentzia....)
# [[Tatiana Romero Reina]] ----'''SORTUA''' historialaria, aktibista (Mexiko, 1984)
# [[Julia Arévalo]] aktibista, politikaria (Uruguai, 1898-1985)
# [[Abala Bose]] gizarte langilea (Bangladesh, 1864-1951)
# [[Alberta Ferretti ]] diseinatzailea (Italia 1950)
# [[Alessandra Korap]] lider indigena (Brasil, 1958)
# [[Alicia Luna]] gidoilaria, irakaslea (Madril 1963)
# [[Alicia Senovilla ]] aurkezlea (Madril 1969 )
# [[Amna Suleiman]] maistra eta txirrindularia Palestinan (Damasco, 1982)
# [[Amparo Fortuny]] dokumentalgilea, ekoizlea (Valentzia XX. mendea)
# [[Ana García Lozano]] kazetaria (Valentzia 1963)
# [[Ana Iris Simón ]] kazetaria, idazlea (Ciudad Real 1991)
# [[Anita Sirgo]] sindikalista, komunista, ekintzailea (Asturias, 1030)
# [[Anna Lizaran]] aktorea (Bartzelona 1944-2013)
# [[Anna Murià]] idazlea, kazetaria, ekintzaile erbesteratua (Bartzelona, 1904-Tarrasa, 2002)
# [[Annie Baker]] film zuzendaria (AEB 1981)
# [[Antonia Dell'Atte ]] modelo ohia, aurkezlea (Italia 1960)
# [[Anwara Bahar Chowdhury]] idazlea eta ekintzailea (Bangladesh, 1919-1987)
# [[Asma al-Ghul]] kazetaria, feminista (Palestina, 1982)
# [[Asma Tubi]] poeta eta kazetaria (Palestina, 1905-1983)
# [[Assumpció Casals]] aktore erbesteratua (Bartzelona, 1896-1975)
# [[Auguste Deter]] dokumentatutako 1. Alzheimer goiztiar kasua (Alemania 1850-1906)
# [[Beatriz de Bobadilla (Gomerako andrea)]] Tenerifeko konkistatzailea (Medina del Campo, ?-1504)
# [[Beatriz Enríquez de Arana]] Kolonen bikotea eta Fernando Kolonen ama (Kordoba, 1465-1522)
# [[Blanca Padilla]] modeloa, diseinatzailea (Madril 1995)
# [[Bushra al-Tawil ]] kazetaria, aktibista (Palestina 1993)
# [[Carlota Soldevila]] aktorea, irakaslea (Bartzelona 1929-2005)
# [[Carme Ballester|Carmen Ballester]] kataluniar politikari erbesteratua (Bartzelona, 1900-Paris, 1972)
# [[Carme Serrallonga]] pedagogoa, itzultzailea (Bartzelona 1909-1997)
# [[Carmen Alcázar]] wikilaria (Mexiko)
# [[Carmen Domingo]] idazlea, aktibista (Bartzelona 1970)
# [[Carmen Lomana]] enpresaburua, socialitea (Leon 1948)
# [[Carolina Punset]] politikaria (AEB/Katalunia 1971)
# [[Celestina Marrón]] sindikalista (Asturias, 1926-2016)
# [[Chelo García-Cortés]] kazetaria (Ourense 1951)
# [[Clotilde Luisi]] abokatu, dramaturgo, feminista (Uruguai, 1882-1969)
# [[Conchi Arnal Claro]] ekintzaile feminista (Tanger, 1950)
# [[Conxita Herrero]] komik ilustratzailea (Katalunia, 1993)
# [[Daniela Catrileo]] poeta maputxea (Txile, 1987)
# [[Daniela Feixas]] idazlea, aktorea, zuzendaria (Katalunia 1973)
# [[Dolors Oller]] irakaslea, idazlea, literatura kritikaria (Girona 1942)
# [[Eileen O'Shaughnessy]] Britainia Handiko idazlea (1905–1945)
# [[Elisa Coll]] idazlea, ekintzailea, bisexuala (Madril 1992)
# [[Elisabeth Reyes]] modeloa (Malaga 1985)
# [[Elsa Punset]] idazlea ( Londres/Katalunia 1964)
# [[Elvira Espejo Ayca]] artista, poeta, ehulea (Bolivia, 1981)
# [[Eva García Magriñá]] ikertzaile eta idazle (Donostia, 1966)
# [[Eva Hache]] umorista, aurkezlea (Segovia 1971)
# [[Fadila Saâdane]] Aljeriako gerrako zuen militante nazionalista (1938-1960)
# [[Fanny Kemble]] aktore, idazle eta esklabotzaren aurkako abolizionista (Britainia Handia, 1809-1893)
# [[Gema López]] kazetaria (Madril 1971)
# [[Georgette Rizk]] ekintzailea (Palestina 1925-2018)
# [[Hanan Al-Agha]] idazle eta artista (Palestina, 1948-2008)
# [[Helena Béjar]] soziologoa, irakaslea (Madril 1956-2023)
# [[Helga Tawil-Souri]] dokumentalgile, ikertzaile eta idazle (Kuwait, 1969)
# [[Hiba Kamal Abu Nada]] poeta, eleberrigilea, wikilaria (Meka, 1991-Gazako zerrenda, 2023)
# [[Hind al-Husseini]] aktibista, hezitzailea (Palestina, 1916-1994)
# [[Inés Luisi]] medikua (Uruguai, XIX.mendea- 1965)
# [[Irene Bordoy]] margolaria, irudigilea (Mallorca 1940)
# [[Isabel Gemio]] kazetaria (Badajoz 1961)
# [[Isabel González González]] politikaria eta ekintzailea (Tenerife, 1890-1968)
# [[Isabel Pinto de Vidal]] politikaria, aktibista (Uruguai, 1885-1969)
# [[Isabella Eklöf]] zinemagilea (Suedia, 1978)
# [[Islah Jad]] aktibista, ikertzailea, irakaslea (Palestina 1951)
# [[Jackie Salloum ]] artista, film zuzendari palestinarra (AEB XX. mendea)
# [[Jahanara Arzu]] poeta (Bangladesh, 1929)
# [[Jenna Elfman]] aktorea (AEB 1971)
# [[Jimena Menéndez-Pidal|Jimena Menendez Pidal]] pedagogoa (Madril, 1901-1990)
# [[Júlia Coromines]] medikua, psikiatra erbesteratua (Bartzelona 1910-2011)
# [[Julud Daibes]] palestinar arkitektoa eta politikaria (Betleem, 1965)
# [[Jutta Koether]] artista, musikaria eta kritikaria (Alemania, 1958)
# [[Kamilya Jubran]] abeslari palestinarra (Israel, 1962)
# [[Kamini Roy]] poeta eta ekintzailea (Bangladesh, 1864-1933)
# [[Kapitolina Díaz]] soziologoa (Leon, )
# [[Kholoud Faqih|Kholoud Faqin]] epailea (Palestina, XX.mendea)
# [[Laudelina de Campos Melo]] etxeko-langileen aldeko sindikalista (Brasil, 1904-1991)
# [[Laura Caballero]] gidoilaria, zuzendaria (Madril 1978)
# [[Lola Lizaran]] aktorea (Almeria/Bartzelona 1931-2003)
# [[Lucila Gamero]] mediku, zirujau, idazle eta feminista (Honduras, 1873-1964)
# [[Lucy Prebble]] antzerkigilea (Britainia Handia 1981)
# [[Luisa Luisi]] poeta, pedagogoa (Uruguai, 1883-1940)
# [[Lurdes Lekuona Laburu|Lurdes Lekuona]] Zalduondoko alkatea (Gasteiz, 1958)
# [[Magdalena Antonelli Moreno]] politikaria, aktibista (Uruguai, 1877-1955)
# [[Maha Haj]] palestinar jatorriko zinema zuzendari israeldarra (Nazaret, 1970)
# [[Mai Masri]] zinema-zuzendaria (Jordania, 1959)
# [[Maliha Hamidou]] Aljeriako gerrako militante nazionalista (1942-1959)
# [[Mar Coll]] gidoilaria, film zuzendaria (Bartzelona 1981)
# [[Margarida Minguillón]] aktorea, ahots aktorea (Bartzelona 1947)
# [[Maria Dolors Bargalló]] Kataluniar politikari erbesteratua (Bartzelona, 1902-Mexiko,1980)
# [[María España Almendro]] saskibalio-jokalaria (Mallorca 1992)
# [[Maria Majoral]] trementinairea (LLeida 1887-1976)
# [[Maria Mies]] soziologoa (Alemania, 1931-2023)
# [[María Patiño]] kazetaria (Coruña 1971)
# [[María Teresa Josefina Janicki]] hezitzailea (Frantzia-Uruguai, XIX. mendea- ?)
# [[Mariam Barghouti]] amerikar-palestinar kazetari, aktibista (Palestina-AEB, 1993)
# [[Marina Comas]] aktorea (Bartzelona 1996)
# [[Marta Angelat ]] aktorea, ahots aktorea (Bartzelona 1953)
# [[Marta Corredera]] futbolaria (Bartzelona 1991)
# [[Marta Nebot]] kazetaria (Sevilla 1975)
# [[Marta Pérez Sierra]] idazlea, poeta (Bartzelona 1957)
# [[Maruja Lozano]] bolero eta kopla abeslaria (Valentzia 1935 - Malaga 2022)
# [[Mary Al-Atrash]] igerilaria (Palestina 1994)
# [[Mary Ann Shadd]] aktibista abolizionista, kazetaria, irakaslea (AEB, 1823-1893)
# [[Maryse Gargour]] zinemagilea eta kazetaria (Palestina, XX. mendea)
# [[Matilde_Fern%C3%A1ndez]] Politikaria feminista (Madril, 1950)
# [[Mayada Al-Sayad]] alemaniar-palestinar atleta (Berlin, 1992)
# [[Mériem Bouatoura]] Aljeriako gerrako borrokalari independentista (1938-1960)
# [[Meriem Saâdane]] aljeriar erizaina eta militante nazionalista (1932-1958)
# [[Mila Abadia]] kultura kudeatzailea (Zaragoza, 1962)
# [[Miriam Saavedra]] modeloa, aktorea (Peru 1993)
# [[Montse Amenós]] eszenografoa, jantzi-deseinatzailea (Bartzelona 1954)
# [[Montse Guallar]] aktorea, aurkezlea (Bartzelona 1960)
# [[Montserrat Cornet]] idazlea (Bartzelona 1934)
# [[Mrinalini Sen]] idazlea (Bangladesh, 1879-1972)
# [[Nadia Hafid]] ilustratzailea (Katalunia, 1990)
# [[Nancy Meyers]] zuzendari, ekoizle eta gidoilaria (AEB 1947)
# [[Natalia (abeslaria)]] tb aurkezlea (Cádiz 1982)
# [[Natasha Neri]] aktibista, zinema zuzendaria (Brasil, XX. mendea)
# [[Norma Andrade]] ekinzailea (Mexiko)
# [[Noura Erakat]] amerikar-palestinar aktibista, irakaslea (Kalifornia, 1980)
# [[Olatz Arregui]] piraguista (Donostia, 1999)
# [[Paula Hernández (ahots aktorea)]] (Girona 1998)
# [[Paula Hernández ]] aktorea, gidoilaria, zuzendaria (Argentina 1969)
# [[Paulina Luisi]] mediku, sufragista, aktibista feminista (Uruguai, 1875-1950)
# [[Pilar Boyero]] kopla abeslaria, irakaslea (Cáceres 1974)
# [[Reem Frainah]] psikologoa, aktibista (Palestina ?)
# [[Rosa Catrileo|Rosa Castrilleo]] abokatu maputxea (Temuco, Txile, 1981)
# [[Rosa Estiarte]] igerilari olinpikoa (Manresa 1959-1985)
# [[Rosa María Fernández García|Rosa María Fernandez García]] sindikalista (Asturias, 1942-2021)
# [[Rosa Novell ]] aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1952)
# [[Sahar Jalifa]] idazlea (Palestina, 1942)
# [[Samar Nassar]] igelaria (Libano, 1978)
# [[Samiha Khalil]] politikaria, ekintzailea (Palestina 1923-1999)
# [[Shadia Mansour]] hip-hoparen 1. dama arabiarra (Londres 1985)
# [[Shamim Azad|Shamin Azad]] poeta eta idazlea (Bangladesh, 1952)
# [[Sílvia Quer]] film zuzendaria ( Bartzelona 1962)
# [[Sofía Álvarez Vignoli]] aktibista, politikaria (Uruguai, 1899-1986)
# [[Sònia Moll]] filologoa, poeta, itzultzailea (Bartzelona 1974)
# [[Suad Amiry]] idazle eta arkitektoa (Siria, 1951)
# [[Susanna Barranco]] aktorea, zuzendaria, ekoizlea (Bartzelona 1975)
# [[Tania Safura Adam Mogne]] ikertzaile eta erakusketa komisario (Mozambike, 1979)
# [[Teresa Font]] film-editorea (Bartzelona 1956)
# [[Tina Pérez]] sindikalista, ekintzalea (Asturias, 1929-1965)
# [[Umayya Abu-Hanna]] kazetaria eta idazlea (Palestina-Finlandia, 1961)
# [[Woroud Sawalha]] atleta (Palestina, 1991)
# [[Yamila Abdalá Taha al Shanti]] irakaslea, politikaria (Palestina 1955-2023)
# [[Zaha Hassan]] aktibista, abokatua (Palestina, XX.mendea)
# [[Zulaija Al-Shahabi]] Palestinako feminismoaren ekintzaile aitzindaria (1901-1992)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''iraila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Barrena García]] ----'''SORTUA''' idazlea, poeta (Basauri)
# [[Bego Zubia Gallastegi]] ----'''SORTUA''' ikertzaile (Arrasate, 1965)
# [[Dora Manchado]] --ef'''SORTUA''' Tehueltxeeraren azken hiztuna (Argentina, 1934-2019)
# [[Jaione López]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, misiolaria (Elorrio 1998)
# [[Marta Goikoetxea Luquin]] ef--'''SORTUA''' blogaria (Lizarra, 1984)
# [[Nagore Belastegi Martín|Nagore Belaustegi]] ----'''SORTUA''' (Legazpia, 1987)
# [[Nerea Azkona]] ----'''SORTUA''' antropologoa, idazlea (Sopela, 1982)
# [[Oihane Unzalu]] ef--'''SORTUA''' nutrizionista, kirol monitorea, lasterkaria (Abadiño 1987)
# [[Pantxonerak]] '''SORTUA''' arrain saltzaileak (Laredo 1970 hamarkadara arte)
# [[Presen Zubillaga Auza]] efef'''SORTUA''' feminista, ekintzailea (Iruñea, 1951-2023)
# [[Raquel Esteban Terradillos]] ----'''SORTUA''' ekofisiologoa (Barakaldo, 1982)
# [[Adriana Abenia]] aurkezlea, idazlea (Zaragoza 1984)
# [[Aina Clotet ]] aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1982ko)
# [[Alexandra Narváez]] aktibista, zientzialaria (Ekuador, XX. mendea)
# [[Alicia de los Ríos Merino|Alicia de los Rios Merino]] ikasle, gerrilari desagertua (Mexiko, 1952)
# [[Amalia Anglés y Mayer]] opera kantaria eta gitarra-jotzailea (Badajoz, 1827-Stuttgart, 1859)
# [[Amèlia Jover Velasco]] sindikalista, anarkista eta feminista (Cullera, 1910-Paris, 1997)
# [[Amelia Quintanal Martínez-Conde]] futbolean Espainiako emakume talde baten 1. entrenatzailea (Kantabria 1937)
# [[Amrita Pritam]] idazlea (Pakistan, 1919-India, 2005)
# [[Ana Alba García]] kazetaria, gerra gatazketan aditua (Bartzelona 1971-2020)
# [[Ana Borges]] futbolaria, aurrelaria (Portugal 1990)
# [[Ana Paris Garcia]] lider sindikalista garrotez eraila (Sevilla, 1898-1938)
# [[Ángeles García-Madrid|Ángeles Garcia-Madrid]] idazlea eta preso politikoa (Torrejón, 1918-Madrid, 2015)
# [[Angustias Lara Sánchez|Maruja Lara Sánchez]] sindikalista (Granada, 1917-Valentzia, 2012)
# [[Anna Cabot Quincy Waterston]] idazlea (AEB 1812-1899)
# [[Anna Gréki]] poeta eta ekintzaile aljeriarra (1931-1936)
# [[Anna Rodríguez Costa]] dramagilea, zuzendaria (Granada 1972)
# [[Anna Stewart (aktibista)]] emakumeen eskubideen aldekoa (Australia 1947-1983)
# [[Annette Frances Braun]] entomologoa (EEBB, 1884-1978)
# [[Antònia Pascual Flaquer]] komunista fusilatua (Capdepera 1911-Porreres,1937)
# [[Assumpció Puigdelloses Vila]] etxekoandre fusilatua (1906 - Sant Adrià de Besòs, 1940)
# [[Aurora Picornell]] komunista fusilatua (Palma, 1912-Manacor, 1937)
# [[Ayo Edebiri]] komediantea, idazlea (AEB1995)
# [[Balbina Gayo Gutiérrez|Balbina Gayo Gutierrez]] maistra errepublikarra (1901-1936)
# [[Begoña Alberdi]] sopranoa (Bartzelona 1964)
# [[Belarmina González Rodríguez]] ekintzaile fusilatua (Palencia, 1914-Porreres, 1937)
# [[Blanca Jeannette Kawas]] aktibista (Honduras, 1946-1995)
# [[Brígida Pardo López]] etxekoandre fusilatua (Granada, 1904-1936)
# [[Carlota Planas Riera]] Espainiako 1. emakume futbolarien ordezkaria (Bartzelona 1992)
# [[Carme Claramunt i Barot]] ekintzaile fusilatua (Tarragona, 1897 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Carme Portaceli]] antzerki-zuzendaria, irakaslea (Valentzia 1957)
# [[Carmen Arrojo]] maistra, memoriaren aldeko ekintzailea (Madril, 1918-2017)
# [[Carmen Arrufat]] aktorea (Castelló 2002)
# [[Carmen del Riego]] kazetaria, 1. emakume-presidentea Madrileko Prentsa Elkartean (Asturias 1960)
# [[Carmen Maria Garcia "García de Saura"|Carmen María Garcia]] idazle eta margolaria ( Molina de Segura)
# [[Carol López ]] dramagilea, aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1969)
# [[Carolina Ferre]] kazetaria (Alacant 1974)
# [[Caroline Rémy de Guebhard]] idazle feminista (Frantzia, 1855-1929)
# [[Catalina Flaquer]] ekintzailea fusilatua (Capdepera, 1876-Porreres,1937)
# [[Catalina Martín López de Bustamante]] gerrillara, alfereza (Espainia ?-XIX. mendea)
# [[Catalina Narváez de Ruiz]] brodatzailea, margolaria (Cádiz 1861- ¿ 1929)
# [[Catherine Cusset]] filosofoa (Frantzia 1963)
# [[Celia Tapias]] Buenos Airesko lehen emakume abokatua (1885-1964)
# [[Chelsea Ashurst]] futbolaria, atezaina (Ingalaterra 1990)
# [[Cinta Sabaté]] eskultorea, margolaria (Tarragona 1946)
# [[Clara Pueyo Jornet]] Errepublikano desagertua (Villanueva eta GEltrú, 1914-1943)
# [[Claudia López Benaiges]] feminista, anarkista eraila (Txileko Santiago, 1972-1998)
# [[Clotilde García del Castillo]] Sorollaren musa eta Sorolla Museoaren sortzailea (Valentzia, 1865-Madril, 1929)
# [[Concepción Caceres|Concepción Cáceres]] emagin fusilatua (Montijo, 1912-1938)
# [[Concha Carretero]] frankismoaren biktima (Madril, 1918-2014)
# [[Concita De Gregorio]] kazetaria, idazlea (Italia 1963)
# [[Coral Bracho]] hizkuntzalaria, poeta (Mexiko 1951)
# [[Courtney Barnett ]] rock abeslaria (Australia 1987)
# [[Cristina Clemente]] idazlea, gidoilaria, zuzendaria( Bartzelona 1977)
# [[Cristina Fernández Pereda]] atezain fusilatua (Leon, 1900 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Diana Nyad]] igerilaria eta kazetaria (New York, 1949)
# [[Djamila Amrane-Minne]] poeta eta historialaria, Aljeriako Independentzia Gerrako ekintzailea (1939-2017)
# [[Dolores Cacuango]] Indigenen aldeko ekintzailea (Ekuador, 1881-1971)
# [[Dolors Feliu]] abokatua, unibertsitateko irakaslea, politikaria (Roda de Ter, 1964)
# [[Dolors Giorla Laribal]] etxekoandre fusilatua (Bartzelona, 1912 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Dolors Prat Coll]] anarkosindikalista (Ripoll, 1905-Tolosa, 2001)
# [[Elena Martín]] aktorea, zuzendaria (Bartzelona 1992)
# [[Elina Garanca]] mezozosopranoa (Letonia 1976)
# [[Elionor Malich Salvador]] emakume errepublikano fusilatua (Piorat, 188?- Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Elisa García Sáez]] sindikalista, erizaina, Gerra Zibilean hildako milizianoa (Bartzelona, 1916-Huesca, 1936)
# [[Elizabeth Evatt ]] epailea (Australia 1933)
# [[Emakumezkoen Nazioarteko Zinemaldia (Australia)]] Australia 1975
# [[Emilia Dilke]] idazlea (Erresuma Batua, 1840-1904)
# [[Encarnación Magaña]] antifrankista eraila (Almeria, 1921-1942)
# [[Estefanía Banini]] futbolaria, aurrelaria (Argentina 1990)
# [[Eugenia González Ramos]] sindikalista fusilatua (Bartzelona, 1919 - Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Eumelia Hernández]] sindikalista eta feminista (Venezuela, 1913-1990)
# [[Eveline Safir Lavalette]] frantses jatorriko ekintzaile aljeriarra (1927-2014)
# [[Evelyn Glennie]] perkusionista gorra (Eskozia 1965)
# [[Fabiana da Silva Simões]] furbolaria (Brasil 1989)
# [[Felicidad Duce]] jostuna, aitzindaria, enpresaburua (Bartzelona 1908-2000)
# [[Flora Sanhueza]] pedagogo anarkista (Txile, 1911-1974)
# [[Florence Ethel Johnson]] sindikalista, maistra (Australia 1884-1934)
# [[Florencia Bonsegundo]] futbolaria (Argentina 1993)
# [[Francisca Senhorinha da Motta Diniz|Francisca Sehorinha]] idazlea (Brasil,1834- ?)
# [[Giovanna Berneri]] anarkista ekintzailea (Italia, 1897-1962)
# [[Hélène Monastier]] aktibista, irakasle (Suitza, 1882-1976)
# [[Hubertine Auclert|Hubertine Auchert]] feminista ekintzailea (Frantzia, 1848-1914)
# [[Inés Jiménez Lumbreras]] errepublikano fusilatua (Madril, 1915-Sant Adrià de Besòs, 1940)
# [[Irene Moray]] argazkilaria, film-zuzendaria (Bartzelona 1992)
# [[Isabel Mesa Delgado]] Sindikalista (Ronda, 1913-Valentzia, 2002)
# [[Jane eta Louise Wilson]] artistak (Ingalaterra 1967)
# [[Jessica Gleeson]] futbolaria, defentsa (Irlanda 1993)
# [[Jessie Street Emakumeen Liburutegi Nazionala]] Australia 1989
# [[Jessie Street]] ekintzailea (Brithis Raj/India 1889-Australia 1970)
# [[Jill Ellis]] futbolari, entrenatzaile ohia (Erresuma Batua 1966)
# [[Joaquina Charro Gómez]] sindikalista fusilatua (Montijo, 1912-1938)
# [[Josephine Shaw Lowell]] aktibista (AEB, 1843-1905)
# [[Juana Aranguren Rica]] abokatu feminista (Bilbo, 1952)
# [[Julia López (artista)]] margolari autodidakta (Mexiko 1936)
# [[Kamilla Seidler ]] sukaldariburua (Danimarka 1983)
# [[Kristine Lilly]] nazioarteko partida gehien jokatutako futbolari ohia (AEB 1971)
# [[Laura Ràfols]] futbolaria, atezaina (Bartzelona 1990)
# [[Leda Rafanelli]] feminista, sufia, idazlea (Italia, 1880-1971)
# [[Leila Ouahabi]] futbolaria, defentsa (Bartzelona 1993)
# [[Leonor Lavado]] imitatzailea, aktorea (Kordoba 1987)
# [[Lesbia Urquía]] aktibista (Honduras, 1967-2016)
# [[Lola Gallardo]] futbolaria, atezaina (Sevilla 1993)
# [[Lucía Alemany]] film-zuzendaria(Castelló 1985)
# [[Lucía Pascual Palomo]] xake-jokalaria (Madril 19)
# [[Luisa Gómez de la Torre|Luisa Gomez de la Torre]] ekintzailea (Quito,1887-1976)
# [[Magdalena Nolla Montseny]] etxekoandre fusilatua (Tarragona, 1904-Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Malena Costa]] modeloa (Mallorca 1989)
# [[Manuela Díaz Cabezas]] ekintzaile antifrankista (Kordoba, 1920-Suitza, 2006)
# [[Margarita Murillo]] aktibista (Honduras, 1958 - 2014)
# [[Margarita Rivière]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1944-2015)
# [[María Angélica Barreda|Maria Angelica Barreda]] Argentinako lehen emakume abokatua (1887-1963)
# [[María Antonia Iglesias]] kazetaria, idazlea (Madril 1945-Pontevedra 2014)
# [[María de la Purificación de la Aldea y Ruiz de Castañeda|Purificación de la Aldea]] emagina, ekintzailea ( Madrid, 1889-1976)
# [[María Escoté]] jostuna, arropa diseinatzailea (Bartzelona 1979)
# [[María Esteve |María Esteve Flores]] aktorea (Argentina, 1974)
# [[María Herrera Magdaleno|Maria Herrera Magdaleno]] Giza eskubideen aldeko aktibista (Mexiko, 1950)
# [[Maria Jiménez]] abeslatia eta aktorea (SEvilla, 1950-2023)
# [[María Joaquina de Viera y Clavijo]] idazlea (Kanariak, 1737-1819)
# [[Maria Jose Pons]] futbolaria, atezaina (Bartzelona 1984)
# [[María Martín López]] memoria historikoaren aldeko borrokalaria, frankismoaren biktima (Avila, 1930-Toledo,2014)
# [[Maria Mies]] alemaniar soziologoa (Steffeln, 1931-2023)
# [[María Moreno]] idazlea eta kazetaria (Buenos Aires, 1947)
# [[Maria Pascual Flaquer]] komunista fusilatua (Capdepera 1911-Porreres,1937)
# [[María Pry]] entrenatzailea, futbolari ohia (Sevilla 1984)
# [[María Victoria Walsh]] kazetaria, borrokan hila (Buenos Aires, 1950-1976)
# [[Marie Louise Berneri]] idazle anarkista (Italia, 1918-Londres, 1949)
# [[Marsia Taha]] boliviar sukaldaritzako chef aitzindaria (Bulgaria 1989)
# [[Marta Lois]] irakaslea, politikaria (Vigo, 1969)
# [[Marta Torrejón]] futbolaria, defentsa (Bartzelona 1990)
# [[Martha Asunción Alonso]] poeta itzultzailea (Madril, 1987)
# [[Mary Cynthia Dickerson]] herpetologoa (AEB 1866-1923)
# [[Maud Nathan]] aktibista, sufragista (AEB, 1862-1946)
# [[Maud Slye]] minbizi ikertzailea (AEB 1879-1954)
# [[Maya Hansen]] moda diseinatzailea (Madril 1978)
# [[Mila Abadia]] kultura kudeatzailea (Zaragoza, 1962)
# [[Milagros Pérez Oliva ]] kazetaria, idazlea, irakaslea (Huesca 1955)
# [[Minnehaha ]] poema bateko fikziozko pertsonaia (AEB 1855)
# [[Míriam Nogueras]] politikaria eta enpresaburua (Bartzelona, 1980)
# [[Montse Germán]] aktorea (Bartzelona 1969)
# [[Natalia Ramos (futbolaria)]] defentsa (Tenerife 1999)
# [[Neus Bonet]] kazetaria, irakaslea (Bartzelona 1959)
# [[Neus Bouza Gil]] CNTko militante fusilatua (Bartzelona, 1916- Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Nieve de Medina]] aktore eta zuzendaria (Madril,1962)
# [[Noelia López ]] modeloa, tb aurkezlea (Sevilla 1986)
# [[Noelia Ramos]] futbolaria, atezaina (Tenerife 1999)
# [[Olga Luzardo]] kazetaria eta ekintzailea (Venezuela, 1916-2016)
# [[Patri Guijarro]] futbolaria, defentsa (Palma Mallorcakoa 1998)
# [[Patricia Ferreira]] gidoilaria, zuzendaria (Granada 1958)
# [[Patricia Rodríguez Barrios]] 1. Gizonezko Futbol talde gerentea (Gipuzkoa 1982)
# [[Pazzis Sureda]] eskultorea, margolaria (Mallorca 1907-1939)
# [[Pepita Laguarda Batet]] anarkista,gerra zibilean eraila (Bartzelona, 1919-1936)
# [[Pepita Patiño Páez]] makien laguntzailea, komunista (Kordoba, 1925-2015)
# [[Piedad Arribas]] ekintzailea, frankismoaren biktima (Toledo, 1920-Madril, 2010)
# [[Pilar Montaner Maturana]] margolaria (Mallorca 1876-196119)
# [[Pilar Prades]] garrotez eraildako neskame pozoitzailea (Valentzia, 1928-1959)
# [[Purificación Pérez Benavent]] sindikalista (Valentzia, 1919-Kanada, 1995)
# [[Ramona Peralba Sala|Ramona Peralta Sala]] langile fusilatua (Gironella, 1904-Sant Adrià de Besòs, 1939)
# [[Raquel Cabezón]] futboalari ohia (Bartzelona 1978)
# [[Rianna Jarrett]] futbolaria, aurrelaria (Irlanda 1994)
# [[Rocío García Martínez]] txirrindularia (Madril 1974)
# [[Romina Belluscio]] kazetaria, modeloa ( Argentina 1979)
# [[Sandra Hermida Muñiz]] film-, dokumental ekoizlea (Tarragona 1972)
# [[Sandra Paños]] Futbolaria, atezaina (Alacant 1992)
# [[Sandra Vilanova]] futbolari ohia, erdilaria (Bartzelona 1981)
# [[Sara Nieves Matheu García]] irakaslea, zibersegurtasun ikertzailea (Murtzia 1992)
# [[Sara Ortega (futbolaria)]] , aurrelaria (Errioxa 2005)
# [[Sara Serrat]] futbolaria, idazlea (Huelva 1995)
# [[Sara Suárez Solís]] idazle feminista (Oviedo, 1925-2000)
# [[Sarah Bouhaddi]] futbolaria, atezaina (Frantzia 1986)
# [[Sari Van Veenendaal]] futbolaria, atezaina (Herbehereak 1990)
# [[Sarina Wiegman]] entrenatzailea, futbolari ohia (Herbehereak 1969)
# [[Sayaka Fernández Díaz]] dokumentalgilea (Cáceres 1978)
# [[Sha'Carri Richardson]] atleta (AEB 2000)
# [[Silvia Meseguer]] futbolari ohia, medikua (Teruel 1989)
# [[Soledad Gallego-Díaz]] kazetaria (Madril 1951)
# [[Sonia Bermúdez Tribano]] futbolaria, entrenatzailea, berriemailea (Madril 1984)
# [[Sonia García Galán]] historialaria eta feminista (Aviles, 1981)
# [[Sonia Grande]] cinema-jantzi diseinatzailea (Asturias 1964)
# [[Susana Carro]] Filosofoa irakaslea, femilnista (Mieres, 1971)
# [[Tania Martínez Portugal|Tania Martinez Portugal]] poligologoa, irakaslea,feminista (Etxebarri, 1963)
# [[Toña Is ]] futbolaria, entrenatzailea (Asturias 1966)
# [[Tránsito Amaguaña]] ekintzaile indigena (Ekuador,1909-2009)
# [[Urimare]] kazike (Venezuela, XVI. mendea)
# [[Urrezko Neskatoak]] Olinpiar Jokoetako gimnasta erritmiko txapeldunak, Atlanta 1996
# [[Valentina Muñoz]] aktibista feminista (Txile, 2002)
# [[Vera Pauw]] bortxatutako futbolaria, entrenatzailea (Hebehereak 1963)
# [[Vicky Losada]] futbolaria (Bartzelona 1991)
# [[Victoria Prego]] kazetaria (Madril 1948)
# [[Viola Calligaris]] futbolaria (Suitza 1996)
# [[Yolanda Flores]] kazetaria, irrati esataria (Madril, 1960)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''abuztua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Goirigolzarri Alegria]] efef'''SORTUA''' abokatua eta aktibist (Gamiz, 1978- Barakaldo, 2023)
# [[Ana Soto]] --ef'''SORTUA''' kazike (Venezuela, 1618-1668)
# [[Awen Iorwerth]] ----'''SORTUA''' medikua, unibertsitateko irakaslea
# [[Erika Arrizabalaga]] ----'''SORTUA''' txistularia (Gasteiz, 2000)
# [[Gentz del Valle]] ef--'''SORTUA''' artista (Lekeitio, 1957)
# [[Orocomay]] ----'''SORTUA''' kazike (Venezuela, XVI. mendea)
# [[Xochilt Madai|Xochitl Madai]] ----'''SORTUA''' arkitektua eta ekintzailea (Mexiko, 1972)
# [[Ada Liberio]] gimnasta errimikoa (Zaragoza 1974)
# [[Adriana Díaz Enciso]] idazlea (Mexiko, 1964)
# [[Alba González]] idazlea, politikaria (Asturias 1986)
# [[Alice Kellen]] idazlea (Valentzia, 1989)
# [[Amalia Bautista]] poeta (Madril 1962)
# [[Amparo Barayón]] piano-jola eta sindikalista fusilatua (Zamora, 1904-1936)
# [[Ana Bautista]] gimnasta erritmikoa (Kanariak 1972)
# [[Ana Carmona Ruiz]] mutil itxuraz jokatzea lortu zuen futbolaria (Malaga 1908-1940)
# [[Ana María de Foronda|Ana Maria de Foronda]] idazlea eta itzultzailea (1910-1990)
# [[Anna Szatkowska]] idazlea (Polonia, 1928-2015)
# [[Antònia Fontanillas Borràs]] anarko-sindikalista (Bartzelona, 1917-Frantzia, 2014)
# [[Apacuana]] kazikea (Venezuela, XVI. mendea)
# [[Athenea del Castillo]] futbolaria (Kantabria 2000)
# [[Bathsua Makin]] Proto-Feminista (Londres, 1600-1675)
# [[Beatriz Corredor]] legelaria, politikaria (Madril 1968)
# [[Blanche Stuart Scott]] hegazkinlaria (EEBB. 1884-1970)
# [[Carla Barber]] medikua, modeloa (Kanariak 1990)
# [[Carmen Avilés]] atleta (Madril 2002)
# [[Carmen Herrero Vicent]] medikua, ikertzailea (Castelló, 1986-2023)
# [[Carmen Montes]] itzultzailea (Cádiz 1963)
# [[Cata Coll]] futbolaria (Mallorca 2001)
# [[Cathy Xaudaró]] gimnasta erritmikoa (Filipinak/ Espainia 1960)
# [[Cecilia Domínguez Luis|Cecilia Dominguez]] idazlea (La Orotava, 1948)
# [[Cecilia Pantoja]] abeslaria (Txile, 1943 - 2023)
# [[Celia Flores]] abeslaria (Madril, 1981)
# [[Charlotte Maxeke]] aktibista (Hegoafrika, 1871-1936 )
# [[Charlotte von Ahlefeld|Charlotte von Ahlfeld]] idazlea (Alemania, 1782-1849)
# [[Charlotte von Stein|Charlote Von Stein]] (Alemania, 1742-1822)
# [[Christiane Vulpius]] Goetheren emaztea (Alemania, 1765-1816)
# [[Clara Serra]] feminista, ikertzailea, filosofoa, politikari ohia (Madril 1982)
# [[Concha Monrás]] piano-jotzaile fusilatua (Bartzelona, 1898-Huesca 1936)
# [[Conchi Sánchez ]] Espainiako 1. emakume futbolari profesionala (Madril 1957)
# [[Costanza da Varano]] humanista eta poeta (Italia, 1426-1447)
# [[Covadonga Tomé]] pediatra, politikaria (Asturias 1970)
# [[Cristina Gallo]] kirol kazetaria, idazlea, aktibista (Asturias 1965)
# [[Dahteste]] gerlari, itzultzaile, diplomazialari (1860 - Mexiko Berria, 1955)
# [[Diana Wynne Jones]] idazlea (Londres, 1934-2001)
# [[Dolores Pla Brugat]] historialaria eta ikertzailea (Girona, 1954-2014)
# [[Emakume Indigenen Nazioarteko Eguna]]
# [[Emilia Boneva]] gimnasia erritmikoko entrenatzailea (Bulgaria 1938-2019)
# [[Emma Cabal]] poeta (Asturias 1962)
# [[Enith Salón]] futbolaria ( Valentzia 2001)
# [[Esther González]] futbolaria (Granada 1992)
# [[Etta Federn]] idazle, itzultzaile, pedagogo eta anarkofeminista austriarra (1883 - 1951)
# [[Eva Navarro ]] futbolaria (Murtzia 2001)
# [[Fatima Madrilgoa]] ustezko astronomoa (Al-Andalus XI. mendea)
# [[Francisca Saperas|Francesca Saperas]] anarko-sindikalista (Bartzelona, 1851-1933)
# [[Gala Dalí]] artista eta modeloa (Errusia, 1894-1982)
# [[Hansa Mehta]] aktibista, politikaria (India, 1897-1995)
# [[Irene Guerrero]] futbolaria (Sevilla 1996)
# [[Isabel Medina]] idazlea (Gomera, 1943)
# [[Isabel Mozún]] altuera jauziko atleta (Madril 1960)
# [[Ivana Andrés ]] futbolaria (Valentzia 1994)
# [[Jean Batten]] hegazkinlaria (Zeelanda Berria, 1909-Palma Mallorcakoa, 1982)
# [[Johanna Schopenhauer]] idazlea (Alemania, 1766-1838)
# [[Juana Álvarez Molina|Juana Alvarez]] etxekoandre fusilatua (Medina de Rioseco, 1897-Gijon, 1937)
# [[Juana María de los Dolores de León Smith]] espainiar dama (Badajoz, 1798 – Londres, 1872)
# [[Julia Mayoral Márquez]] maistra eta politikaria (Badajoz, 1902 - 1983)
# [[Julia Santibáñez]] idazlea (Mexiko, 1971)
# [[Kyra Galván]] poeta eta eleberrigilea (Mexiko Hiria, 1956)
# [[La Repompa de Málaga]] abeslaria (Malaga 1937-1959)
# [[Laia Codina]] futbolaria (Girona 2000)
# [[Lara Álvarez]] kazetaria (Asturias 1989)
# [[Laura del Río]] futbolaria, mutilen entrenatzailea (Madril, 1982)
# [[Lola Suárez|Lola Suarez]] idazlea (Lanzarote, 1956)
# [[Malebogo Molefhe]] aktibista (Botswana,1980)
# [[María Bernaldo de Quirós]] hegazkinlaria (Madril, 1898-1983)
# [[Maria da Conceição Moita]] aktibista, hezitzailea (Portugal, 1937-2021)
# [[María Francisca de Sales Portocarrero (Montijoko VI. kondesa)]] (Madril, 1754 – Logroño, 1808)
# [[María Josefa Cerrato Rodríguez]] Espainiako lehen emakume albaitaria (Badajoz, 1897-1981)
# [[María Pérez Rabaza]] futbolaria (Bartzelona 2001)
# [[María Rosa Alonso|Maria Rosa Alonso]] idazlea (Tararonte, 1909-2011)
# [[Mariangiola Criscuolo]] margolaria (Italia, 1548-1630)
# [[Mariona Caldentey]] futbolaria (Mallorca 1996)
# [[Melissa Jiménez (kazetaria)]] (Lieja/Bartzelona 1987)
# [[Mercedes Pinto]] idazlea, kazetaria eta feminista (1889-1976)
# [[Mónica García Prieto]] kazetaria, saiakeragilea (Badajoz 1974)
# [[Montse Martín]] gimnasta erritmiko ohia, ilustratzailea, diseinatzailea, aktorea, dantzaria (LLeida 1974)
# [[Montse Tomé]] futbolari ohia, entrenatzailea (Asturias 1982)
# [[Noemí Casquet]] kazetaria, youtuberra (Sabadell 1992)
# [[Olga Carmona]] futbolaria (Sevilla 2000)
# [[Ona Batlle]] futbolaria (Bartzelona 1999)
# [[Paula Guilló]] Miss eta modeloa (Alacant 1989)
# [[Pepa Caballero]] margolaria (Granada, 1943 - Malaga, 2012)
# [[Raymonde de Laroche]] hegazkinlaria (Paris, 1882-1919)
# [[Rebecca Abe|Rebeca Abe]] idazlea (Alemania, 1967)
# [[Rita Bosaho]] sanitarioa, politikaria. Kongresuko 1. Persona beltza (Ginea/Espainia 1965)
# [[Rocío Gálvez ]] futbolaria (Kordoba 1997)
# [[Salma Paralluelo]] futbolaria, atleta (Zaragoza 2003)
# [[Silvia Yustos]] gimnasta erritmikoa (Valladolid 1971)
# [[Simone Segouin]] partisaua, erresistentziako kidea (Frantzia, 1925-2023)
# [[Sofia Behrs]] idazlea, argazkilaria (Errusia, 1844-1919)
# [[Sofia Castañon]] poeta, politikaria (Asturias 1983)
# [[Susan Haack]] irakasle eta filosogoa (Ingalaterra, 1945)
# [[Sybilla]] diseinatzailea (AEB/Espainia 1963)
# [[Teresa Abelleira]] futbolaria (Pontevedra 2000)
# [[Teresa Helbig]] moda-diseinatzailea (Bartzelona 1963)
# [[Teresa Matilde Revaque]] Bigarren Errepublikako espetxe funtzionario fusilatua (Valladolid, 1897-Madril, 1940)
# [[Teresa Táboas]] arkitekto galiziarra (Mexiko Hiria, 1961)
# [[Thelma Nava]] poeta (Mexiko Hiria, 1932-2019)
# [[Thérèse Peltier]] hegazkinlaria (Frantzia, 1873-1926)
# [[Vicenta García Miranda]] idazlea, poeta (Badajoz, 1816-1877)
# [[Yulianna Avdeeva]] piano-jotzailea (Mosku 1985)
# [[Zofia Kossak-Szczucka]] idazlea (Polonia, 1890-1968)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''uztaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainize Gastaka Martínez]] ----'''SORTUA''' abokatua, Laudioko alkatea (Laudio, 1985)
# [[Rosa Mari Artza Azueta]] efef'''SORTUA''' euskaltzalea eta ekintzailea (Iurreta, 1946-2001)
# [[Guruzne Carrason Torrontegi]] ----'''SORTUA''' ingurumen hezitzailea, Sopelako alkatea (Sopela, 1981)
# [[Deniba Konare]] ----'''SORTUA''' judoka (Mali/Durango 2003)
# [[Sorne Rubio Arano]] ----'''SORTUA''' Mundakako alkatea (Mundaka, 1972)
# [[Itziar Iratzagorria]] ef--'''SORTUA''' Urdulizko alkatea
# [[Maite Ibarra Goti]] ----'''SORTUA''' Arrigorriaga alkatea (Arrigorriaga, 1979)
# [[Elisa Kaltzada]] --ef'''SORTUA''' euskaltzalea eta ekintzailea (Busturia, 1929-2022)
# [[Lorea Perosanz]] ef--'''SORTUA''' diseinatzailea eta ilustratzailea (Ermua, 1976)
# [[Maider Morras Azpiazu]] ----'''SORTUA''' abokatua, unibertsitateko irakaslea, Arrasateko alkatea (Arrasate, 1976)
# [[Olatz Lezeta Urzelai]] ef--'''SORTUA''' mekanikaria, Antzuolako alkatea (Antzuola, 1977)
# [[Kristina Rodriguez Mendikute]] ef--'''SORTUA''' Adunako alkatea (Aduna,1971)
# [[Mari Karmen Arregi Agirre]] ef--'''SORTUA''' Aizarnazabalgo alkatea
# [[Beatriz Unzue Esnaola]] ef--'''SORTUA''' Amasa-Villabonako alkatea
# [[Alba Garmendia Castaños]] ef--'''SORTUA''' ikertzailea, filosofoa eta Ikaztegietako alkatea
# [[Yanire Granero]] --ef'''SORTUA''' diseinatzailea, enpresaburua (Abadiño 1988)
# [[Oihana Amundarain Zubillaga]] ef--'''SORTUA''' Elduaingo alkatea
# [[Gurutze Etxezabal Iturrioz]] ef--'''SORTUA''' Orexako alkatea
# [[Anuska Esnal Oliden]] ef--'''SORTUA''' Orioko alkatea (Orio, 1980)
# [[Izarra Urdalleta Iraola]] ef--'''SORTUA''' Segurako alkatea (Errezil, 1975)
# [[Cristina Tapias]] ef--'''SORTUA''' jostuna, irakaslea, enpresaburua (Bilbo 1960)
# [[Teófila Adrada]] ef--'''SORTUA''' jostuna, irakaslea, enpresaburua, asmatzailea (Toledo 1904- ?)
# [[Naroa Azpitarte]] ----'''SORTUA''' errugbilaria (Durango, 2005)
# [[Rosario Tomasena Alzuri]] ef--'''SORTUA''' kirolaria, igerilaria, triatleta (Urnieta, 1946)
# [[Agurtzane Solaberrieta Mesa]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta Usurbilgo alkatea (Usurbil, 1979)
# [[Maite Amenabar Alkorta]] ----'''SORTUA''' Zirzurbilgo alkatea (Azpeitia)
# [[Nagore Alkorta Elorza|Nagore Alkorta]] ef--'''SORTUA''' Azpeitiko alkatea (Azpeitia, 1978)
# [[Alicia Framis]] artista (Mataró, 1967)
# [[Lorena Llamas]] txirrindulari ohia (Bartzelona 1987)
# [[Daisy Elliott]] politikaria (AEB 1917-2015)
# [[Yolanda García Serrano]] gidoilaria (Madril 1958)
# [[Karina Garantivá ]] aktorea, antzerki zuzendaria (Kolonbia 1980)
# [[ Helena Pimenta]] antzerki-zuzendaria (Salamanca 1955)
# [[Verónica Fernández]] gidoilaria (Soria 1971)
# [[Magüi Mira]] aktorea, zuzendaria (Valentzia 1944)
# [[Clara Sanchis]] aktorea, musikaria (Teruel 1968)
# [[Lola Salvador]] gidoilaria (Bartzelona 1938)
# [[Carmen Balagué]] aktorea (Bartzelona 1952)
# [[Luz Casanova]] ongilea (Asturias, 1873-1949)
# [[Jacqueline Guerroudj]] Militante komunista eta antikolonialista (1919 - 2015)
# [[Sheyla Gutiérrez]] txirrindularia (Errioxa 1994)
# [[Lucía González]] txirrindularia (Asturias 1990)
# [[Alicia González]] txirrindularia (Asturias 1995)
# [[Mavi García]] duatleta, txirrindularia (Mallorca 1984)
# [[María Mercedes Cagigas Amedo]] txirrindularia (Kantabria 1979)
# [[Isabel Martin]] txirrindularia (Valladolid 1999)
# [[Sara Martín]] txirrindularia (Burgos 1996)
# [[Cristina Martínez (txirrindularia)]] (Valentzia 1981)
# [[María Isabel Moreno ]] txirrindularia (Girona 1981)
# [[Belén López (txirrindularia)]] irakaslea (Cádiz 1984)
# [[Mayalen Noriega]] igerilaria, txirrindularia, kirol egokituko gidaria (Mexiko/Espainia 1982)
# [[Josefa Benítez Guzmán]] kirol egokitutako txirrindularia (Bartzelona 1969)
# [[Susana Rodríguez Gacio]] medikua, kirol egokitutako txirrindularia (Vigo 1988)
# [[Aauri Bokesa]] kirolari eta gizarte langilea (Madril, 1988)
# [[Cristina Danimarkakoa]] Italiako aristokrata (Danimarka, 1521-Italia, 1590)
# [[Conceição Matos]] aktibista (Portugal, 1936)
# [[María de Estrada]] konsistatzailea (Espainia-Mexiko, XV.mendea)
# [[Maritza M. Buendía]]
# [[Lozen]] gerlari eta xamana (1840-1889)
# [[Elsy Jacobs]] txirrindularia (Luxenburgo 1933-Bretainia 1998)
# [[Anna Ramírez ]] txirrindularia, aktibista (Bartzelona 1981)
# [[Marta Vilajosana]] txirrindularia (Bartzelona 1975)
# [[Audrey Cordon]] txirrindularia (Bretainia 1989)
# [[Alba Teruel ]] txirrindularia (Valentzia 1996)
# [[Anna Sanchis]] txirrindularia (Valentzia 1987)
# [[Dori Ruano]] txirrindularia, zuzendaria, politikaria, irakaslea (Salamanca 1969)
# [[Gloria Rodríguez Sánchez]] txirrindularia ( Murtzia 1992)
# [[Ariadna Ródenas]] txirrindularia (Alacant 1987
# [[Aida Nuño]] txirrindularia (Asturias 1983)
# [[Karin Herrera]] biologo eta politikaria (Guatemala, 1968)
# [[Sonia Gutiérrez Raguay]] politikaria (GUatemala, 1981)
# [[Txirrindularitza eta feminismoa]]
# [[Jean Purdy]] erizaina, 1. enbriologoa (Erresuma Batua 1945-1985)
# [[Victoria Anna Perea]] Espainiako 1. probeta umea (Bartzelona 1984)
# [[Anna Veiga]] biologoa, Espainiako 1. probeta umearen ‘ama zientifikoa’ (Bartzelona 1956)
# [[Elisa Matilla]] aktorea (Madril 1966)
# [[Dunia Ayaso eta Felix Sabroso]] zine zuzenndariak (Kanariak 1961-2014)
# [[Eva Lesmes]] gidoilaria, zine zuzendaria (Asturias 1961)
# [[Imma Colomer]] aktorea (Bartzelona 1948)
# [[Rosa Gàmiz]] aktorea (Bartzelona 1965)
# [[Carlota Subirós]] antzerki-zuzendari (Bartzelona 1974)
# [[Lluïsa Cunillé ]] idazlea (Katalunia 1961)
# [[Hijas de Cynisca]] kirol-arloko genero-desberdintasuna, dokumentala (2019)
# [[Jessica Vall ]] igerilaria, biologoa (Bartzelona 1988)
# [[Jennifer Pareja]] waterpolo jokalari ohia (Girona 1984)
# [[Carmen Martín]] eskubaloi jokalaria (Almeria 1988)
# [[Vanesa Amorós ]] eskubaloi jokalaria, entrenatzialea (Alacant 1982)
# [[Nuria Benzal ]] eskubaloi jokalaria (Malaga 1985)
# [[Estela Estévez Barreiro]] atleta paralinpiarra (Vigo 1965)
# [[Alba Caride]] gimnasta erritmikoa (Vigo 1980)
# [[Susana Garabatos ]] igerilaria (Vigo 1979)
# [[Julia Vaquero]] galiziar atleta (Frantzia 1970)
# [[Thérèse Clerc]] Frantziako ekintzaile feminista (1927 - 2016)
# [[Suhayr al-Qalamawi]] idazlea eta itzultzailea (Egipto, 1911-1997)
# [[Dolors Vives Rodón|Dolors Vives Rodon]] Kataluniar hegazkinlaria (Valls, 1908-Bartzelona, 2007)
# [[Susana Ferrari Billinghurst]] hegazkinlaria (Argentina, 1914-Italia, 1999)
# [[Yevguenia Shajovskaya|Yevguena Shajovskaya]] hegazkinlaria (Errusia, 1889-1920)
# [[Carola Lorenzini]] hegazkinlaria (Buenos Aires, 1899-1941)
# [[Clara Adams]] hagazkinlaria (EEBB, 1884-1971)
# [[Gloria Cuesta]] hegazkinlaria (Asturias, 1911 - Madril, 1987)
# [[Maria Josep Colomer i Luque]] hegazkinlaria (Bartzelona, 1913 - Inglaterra, 2004)
# [[Alia Twal]] hegazkinlaria (Jordania)
# [[Lotfia ElNadi|Loftia Elnadi]] hegazkinlaria (Egipto, 1907-2002)
# [[Erma Franklin]] abeslaria (EEBB, 1938-2002)
# [[Carolyn Franklin]] abeslaria (EEBB, 1944-1968)
# [[Flor Aguilera]] idazlea (Mexico Hiria, 1971)
# [[María Antonieta Mendivil]] idazlea (Mexiko, 1971)
# [[Anne Kingsbury Wollstonecraft]] ilustratzaile botanikoa (EEBB,1781-Kuba, 1828)
# [[Sara Khadem ]] xake jokalaria (Iran 1997)
# [[Tamara Abalde ]] saskibaloi jokalaria (Ferrol 1989)
# [[Begoña Fernández]] eskubaloi jokalaria (Vigo 1980)
# [[Isabel Herguera]] artista, zuzendaria, irakaslea (Donostia 1961)
# [[Karin Boye]] poeta, itzultzailea (Suedia 1900-1941)
# [[Helene Hanff]] idazlea (AEB 1916-1997)
# [[Sopiko Guramishvili]] xake jokalaria (Georgia 1991)
# [[Carol Thatcher ]] kazetaria (Londres 1953)
# [[Mónica Braun|Monica Braun]] idazlea eta poeta (Mexiko, 1965)
# [[Cristina Rivera Garza]] idazlea (Mexiko, 1964)
# [[Martha Cerda]] idazlea (Mexiko, 1945)
# [[Bibiana Gallego Lancharro]] poeta eta damaturgoa (Badajoz, 1799-Madril, 1867)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''ekaina''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainara Otxotorena]] ef--'''SORTUA''' Mañariko alkatea (Hernani, 1984)
# [[Arantxa Arregi]] ----'''SORTUA''' Doneztebeko alkatea
# [[Asun Agiriano]] ef--'''SORTUA''' idazlea eta bibliotekaria (Arrasate, 1963)
# [[Begoña Enbeita]] ef--'''SORTUA''' Muxikako alkatea (Muxika, 1985)
# [[Berta Arizkun González]] ef--'''SORTUA''' Burlatako alkatea
# [[Burdinaren emakumeak]] '''SORTUA''' (Bizkaia, XIX-XX. mendea)
# [[Carmen Mendiguren]] efef''SORTUA'''maistra (Zamudio, 1913-2010)
# [[Eider Olazar]] ef--'''SORTUA''' Gazteluko alkatea (Gaztelu...)
# [[Eneritz Agirre]] ef--'''SORTUA''' Atxondoko alkatea (Atxondo, 1983)
# [[Eneritz Azpitarte]] ef--'''SORTUA''' Zaldibarko alkatea (Zaldibar, 1985 )
# [[Erika Letamendi Hurtado]] ef--'''SORTUA''' Donemiliagako alkatea (Gasteiz, 1985)
# [[Igone Amesti]] ef--'''SORTUA'''mezzosopranoa, musika-irakaslea (Mallabia, 1985)
# [[Iruri Altzerreka]] ef--'''SORTUA''' bertsolaria (Garai, 2000)
# [[Itziar Imaz Artazcoz|Itziar Imaz]] ef--'''SORTUA''' Garesko alkatea (Gares, 1981)
# [[Julene Lazkano]] ef--'''SORTUA''' Elorrioko alkatea (Elorrio, 1985)
# [[Laura Irasuegi Otal]] efef'''SORTUA''' ingeniaria, gerrako umea (Eibar, 1923-Errenteria, 2016)
# [[Malan Alloua]] ----'''SORTUA''' Sanwiko Erresumako ama erregina (Ghana, XIX. mendea)
# [[Maria Sáez de Albéniz Bregaña]] ef--'''SORTUA''' Etxarri Aranazko alkatea (Iruñea, 1966)
# [[Marta Díez Napal]] ef--'''SORTUA''' Antsoaingo alkatea (Antsoain, 1975)
# [[Nadia Nemeh Shomaly]] ----'''SORTUA''' Bermeoko alkatea (Bermeo, 1979)
# [[Noelia Oses]] ef--'''SORTUA''' Matematikaria, ikertzailea (Ermua, 1975)
# [[Oihana Olaberria Jaka]] ef--'''SORTUA''' Arakilgo alkatea (Arakil, 1976
# [[Oihane Irastorza]] ef--''SORTUA''' Izurtzako alkatea (Izurtza, 1981)
# [[Oihane Uribeetxebarria Garmendia]] ef--'''SORTUA''' Lakuntzako alkatea (1979)
# [[Olatz Alberdi Etxeberria]] ef--SORTUA futbolaria, atezaina (Bergara, 1997)
# [[Olatz Irizar Martínez]] ef--'''SORTUA''' Ziordiako alkatea (Ziordia, 1972)
# [[Pilar Arechavaleta]] efef'''SORTUA''' moja (Bilbo, 1880-Madril-1973)
# [[Txelo Auzmendi Jimenez]] ef--'''SORTUA''' Asparrenako alkatea (Araia, 1960)
# [[Olga Mariano]] aktibista ijitoa (Portugal, 1950)
# [[Adriana Caselotti]] ahots aktorea (AEB 1916-1997)
# [[Adrienne Bolland|Adrianne Bolland]] hegazkinlaria (Frantzia, 1895-1975)
# [[Agirre Aristizabal ahizpak]] oroimen memoria babesleak (Lizarra, 1936)
# [[Ahlam Khudr]] aktibista (Sudan)
# [[Aída Bueno Sarduy]] dokumentalgilea (Kuba, ?)
# [[Aida Toledo]] poeta (Guatemala, 1952)
# [[Ainhoa Carbonell Allué ]] zinegotzi ijitoa (?,?)
# [[Alba Cros ]] zinema zuzendaria (Lleida 1991)
# [[Alice Austen]] argazkilaria (AEB 1866-1952)
# [[Alice Pestana]] pedagogoa (Portugal, 1860-Madril, 1929)
# [[Alicja Dorabialska]] kimikaria (Polonia, 1897 – 1975)
# [[Alma Karla Sandoval|Alma Carla Sandoval]] Kazetaria (Mexiko, 1975)
# [[Ana Martínez de Luco]] moja, aktibista (Araba, 1960)
# [[Anaïs Napoleon]] argazkilaria (Narbona, 1831-Bartzelona, 1912)
# [[Ángela de la Cruz (artista)]] artista (Coruña, 1965)
# [[Ángeles Cruz|Angeles Cruz]] aktorea, gidoilaria, zinema zuzendaria (Mexiko, 1969)
# [[Anna-Eva Bergman]] artista (Suedia 1909-Frantzia 1987)
# [[Anoosheh Oskouian]] ingeniaria, CEO-a (Iran/AEB 1964)
# [[Aurèlia Muñoz Ventura]] artista (Bartzelona, 1926-2011)
# [[Barbara Martin Coppola]] telekomunikazio- ingeniaría eta CEO-a (Madril 1977)
# [[Beatriz Corrales]] badminton jokalaria (Madril 1992)
# [[Bernardine Dohrn]] iheslaria, irakaslea (AEB 1942)
# [[Betsy Pecanins]] abeslaria (Mexiko 1954)
# [[Betty Makoni]] Aktibista (Zimbabwe, 1971)
# [[Candida Höfer]] argazkilaria (Alemania, 1944)
# [[Carmen Matute]] idazlea (Guatemala, 1944)
# [[Carol Bove]] artista (Suitza/AEB 1971)
# [[Celia Montoya Montoya]] aktorea, aktibista (Madril, 1971)
# [[Charlotte Posenenske]] artista (Alemania 1930-1985)
# [[Chicks on Speed]] artistak, musika taldea (Alemania 19)
# [[Claude Mossé]] historialaria (Frantzia 1924-2022)
# [[Cristina Álvarez Álvarez]] telekomunikazio ingeniaria (Vigo 1969)
# [[Cristina Cuerno]] aeronautika ingeniaria (Espainia, XX. mendea)
# [[Danielle Michel-Chich]] saiogile, kazetari eta itzultzaile frantsesa (Aljer - 1951)
# [[Daría Vilariño Pintos]] liburuzaina (Galizia 1928-2020)
# [[Djamila Bouazza]] Aljeriako Independentzia Gerrako aktibista (1938 - 2015)
# [[Djamila Bouhired]] Aljeriako ekintzaile politikoa da (Aljer - 1935)
# [[Dulce Muñoz del Rey]] telekominikazio ingeniaria (Badajoz 1978)
# [[Eija-Liisa Ahtila]] artista (Finlandia 1959)
# [[Eileen Power]] historialaria (Erresuma Batua 1889-1940)
# [[Elida Carlés]] hegazkinlaria, artista (Argentina, 1912-1970)
# [[Elisa Hall]] idazlea (Guatemala, 1900-1982)
# [[Eliza Schneider]] ahots aktorea (AEB 1978)
# [[Énia Lipanga]] Poeta, aktibista (Mozambike, 1977)
# [[Erika Groth-Schmachtenberger]] argazkilaria (Alemania 1906-1992)
# [[Ester Partegàs]] artista (La Garriga, 1972)
# [[Esther Paez]] boxeolaria, (Bartzelona 1969)
# [[Eulalia Pérez Sedeño]] ikertzailea (Maroko protektoratua 1954)
# [[Eulàlia Valldosera i Guilera]] artista (Villafranca del Panadés, 1963)
# [[Fátima Tardío Quiroga]] legelaria (Bolivia XX. mendea)
# [[Fernanda Fragateiro]] artista (Portugal 1962)
# [[Gail Bradbrook]] Klima aldaketaren kontrako ekintzailea (Britainiarra)
# [[Grete Stern]] argazkilaria (Alemania 1904-Argentina 1999)
# [[Hannah Collins]] artista (Londres 1956)
# [[Hanne Darboven]] artista (Alemania 1941-2009)
# [[Helga de Alvear Arte Garaikidearen Museoa ]] (Caceres 2021)
# [[Helga de Alvear]] bildumagilea (Alemania/Madril 1936)
# [[Inés Medina]] artista (Caceres 1950)
# [[Inés Peraza]] Kanariar uharteetako andrea (Sevilla, 1424-1503)
# [[Isabel de los Ángeles Ruano]] poeta (Guatemala, 1945)
# [[Isabel Morant Deusa]] historialaria (Valentzia 1947)
# [[Isabel Tolosa Cortés de Moctezuma]] Leonor Cortés Moctezumaren alaba (Mexiko, 1568- ?)
# [[Isatxa Mengíbar]] bikoiztailea ( Espainia 1973)
# [[Janet Maslin ]] kritikaria (AEB 1949)
# [[Joana Pastrana]] boxeolari ohia (Madril 1990)
# [[Jorinde Voigt]] artista (Alemania 1977)
# [[Judith Colell ]] zinema zuzendaria (Bartzelona 1968)
# [[Kadiatu Massaquoi]] aktibista (Sierra Leona, 2002?)
# [[Katalina Lancasterrekoa]] erregina (Hertford, 1373- Valladolid, 1418)
# [[Katharina Fritsch]] eskultorea (Alemania 1956)
# [[Katharina Sieverding]] artista (Alemania 1944)
# [[Kittie Knox]] txirrindularia (AEB 1874-1900)
# [[Laleh Osmany]] aktibista (Afganistan, 1992)
# [[Laura Rius]] zinema zuzendaria (Bartzelona 1991)
# [[Leonor Cortés Moctezuma]] Espainia Berriko Erregeorderriko aristokrata (Mexiko, 1527-1594)
# [[Lidia Zvereva|Lidia Zuéreva]] hegazkinlaria (Errusia, 1890-1916)
# [[Lisa Schwarzbaum]] kritikaria (AEB 1952)
# [[Luz Méndez de la Vega]] poeta eta ikertzaile feminista (Guatemala, 1919-2012)
# [[Mabel Palacín Lahoz]] artista (Bartzelona, 1965)
# [[Maggie Roswell]] ahots aktorea (AEB 1952)
# [[Margarita Carrera]] idazlea (Guatemala, 1929-2018)
# [[María del Carmen Aguayo Torres]] telekomunikazio ingeniaria (Kordoba XX. mendea)
# [[María del Carmen Carrillo Losada]] probintzia hiriburu bateko 1. emakume ziengotzi ijitoa (Madril 1959)
# [[María del Carmen Pallares Méndez]] historialaria (Galizia 1948)
# [[María Jesús Avila Corchero]] museo koordinatzailea (Caceres, 1966)
# [[María Jesús Rosa Reina]] boxeolaria (Madril 1974-2018)
# [[María Luisa Cuerda Arnau]] legelaria (Espainia, XX. mendea)
# [[María Natividad Bermejo Arrieta ]] artista (Logroño 1961)
# [[María Teresa Dalenz Zapata ]] ingeniari zibila (Bolivia, 1958)
# [[María Teresa de Silva]] Albako XIII. dukesa (Madril, 1762-1802)
# [[Marta Verheyen]] zinema zuzendaria, gidoilaria, argazkilaria (Girona 1991)
# [[Mary Bailey (hegazkinlaria)|Mary Bailey]] hegazkilaria (Irlanda, 1890-1960)
# [[Mary Kay Bergman]] ahots aktorea (AEB 1961)
# [[Mary Lynn Rajskub]] aktorea, gidoilaria (AEB 1971)
# [[Mary Taylor Brush]] hegazkinlaria (1866-1949)
# [[Maryse Bastié]] hegazkinlaria (Frantzia, 1898-1952)
# [[Meret Oppenheim]] argazkilaria (Berlin, 1913-Basilia,1985)
# [[Mikaela Loach]] Aktibista (Jamaika, 1998)
# [[Miren Meabe Carro]] Kuartango alkatea (Barakaldo 1986)
# [[Mirtha Luz Pérez]] idazlea, poeta, (Chiapas, Mexiko, 1960)
# [[Mona Simpson (Simpsondarrak)]] pertsonaia (AEB)
# [[Mona Simpson]] idazlea (AEB 1957)
# [[Montserrat Soto]] artista (Bartzelona, 1961)
# [[Nadia Vera]] kazetaria (Mexiko, 1983-2015)
# [[Nancy Cartwright (aktorea)]] ahots aktorea (AEB 1957)Si
# [[Natalia Montellano Durán]] bioteknologoa (Bolivia XX. mendea)
# [[Penelope Lea]] klima-aktibista (Noruega, 2005)
# [[Pilar Heredia Iglesias]] politikari ijitoa (Toledo, 1964)
# [[Pipilotti Rist]] artista (Suitza 1962)
# [[Pocha Lamadrid]] aktibista (Argentina, 1945-2021)
# [[Princy Mangalika]] aktibista (Sri Lanka, XX. mendea)
# [[Rachel Whiteread ]] eskultorea (Londres 1963)
# [[Rafaela Rada]] ilustratzailea
# [[Regina Halmich]] boxeolaria (Alemania 1976)
# [[Régine Pernoud]] historialaria (Frantzia 1909-1998)
# [[Rineke Dijkstra]] argazkilaria (Herbehereak 1965)
# [[Rocío Saiz]] artista (Madril 1991)
# [[Rosa Brun]] artista (Madril 1955)
# [[Rosemarie Trockel]] artista (Alemania 1952)
# [[Salma Kikwete]] aktibista (Tanzania, 1963)
# [[Salomé Cuesta]] artista (Valentzia 1964)
# [[Sandra Baía]] artista(Lisboa 1968)
# [[Sangita Magar]] aktibista (Nepal)
# [[Soleil Moon Frye]] aktorea, gidoilaria, film-zuzendaria (AEB 1976)
# [[Sonia Couoh]] aktorea (Mexiko, 1983)
# [[Susana Solano]] eskultorea (Bartzelona, 1946)
# [[Sylvie Fleury]] artista (Suitza 1961)
# [[Tacita Dean]] artista bisuala (Erresuma Batua 1965)
# [[Tatiana Delgado Yunquera]] bideo-joko garatzailea (Madril 1978)
# [[Tecuelhuetzin Xicohténcatl]] printzesa tlaxcalteka (Mexiko, 1501-Guatemala, 1537)
# [[Tecuichpo Ixcaxochitzin]] inperio aztekaren azken enperatrizea (Mexiko, 1509-1550)
# [[Tiza Mafira]] Ingurumen-aktibista (Indonesia, 1984)
# [[Touria Chaoui|Touria Chaowi]] hegazkinlaria (Fez, 1936-1956)
# [[Tress MacNeille]] ahots aktorea (AEB 1951)
# [[Vanessa Beecroft]] artista (Italia 1969)
# [[Victoria Fonseca González]] fisikaria (Espainia XX. mendea)
# [[Viktória Varga]] halterofilia kirolaria (Hungaria 1981)
# [[Zainab Al Khawaja]] aktibista (Bahrain, 1983)
# [[Zohra Drif]] Aljeriako politikaria, independentzia gerrako mujahida (1934)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''maiatza''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agurtzane Ortiz]] ----'''SORTUA''' medikua (Getxo, 1964)
# [[Ainara Vera]] ----'''SORTUA''' zinegilea (Iruñea, 1985)
# [[Ana Antúnez]] --ef'''SORTUA''' jostuna, brodatzailea (Sevilla 1836-1896)
# [[Ann Marie Skelton]] ef--'''SORTUA''' Haurren Eskubideen Batzordeko burua (Hegoafrika, ?)
# [[Garazi Sampedro]] ef--'''SORTUA''' korrikalaria (Atxondo 1989)
# [[Itsasne Larruskain]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, futbolaria (Traña-Matiena 1992)
# [[Izaro Ieregi]] ----'''SORTUA''' artista (Algorta, 1987)
# [[Josefa Antúnez]] --ef'''SORTUA''' jostuna, brodatzailea (Sevilla 1833-1904)
# [[Juana María Ruiz de Gámiz]] efef'''SORTUA''' ongilea (Betoño, 1841 -?)
# [[Libe Goitia Artetxe]] ef--'''SORTUA''' idazlea (Errusia, 2001)
# [[Maite Toledo]] ----'''SORTUA''' idazlea (Zaldibia, 1966)
# [[Maite Zelaia]] ef--'''SORTUA''' arkitektoa (Eibar, 1946)
# [[María del Carmen Careaga Salazar]] ef--'''SORTUA''' enpresaburua (Getxo, 1934)
# [[Nagore Legarreta]] ----''SORTUA''' argazkilaria (Hernani, 1981)
# [[Oihana Muga]] ef--'''SORTUA''' pediatra (Donostia, 1981)
# [[Quintina Gelbenzu Piérola]] ef-ef '''SORTUA''' emagina (1877-1950)
# [[Salome Campos Beotegi]] efef'''SORTUA''' Emakume aitzindaria kontserba-enpresetan (Bermio, 1893-1974)
# [[Adela Calva Reyes]] idazlea (Mexiko, 1967-2018)
# [[Adenike Oladosu]] klima aktibista (Nigeria 1994)
# [[Alejandra Hannoverkoa]] printzesa (Austria 1999)
# [[Alicia Martín Villanueva]] artista (Madril, 1964)
# [[Aline Pettersson|Aline Petterson]] idazlea (Mexiko Hiria, 1938)
# [[Alva Belmont]] aktibista aberatsa, sufragista (AEB 1853- Frantzia 1933)
# [[Ana de Roque]] kazetaria ( Madril 1963)
# [[Ana Roldán]] kazetaria, aurkezlea (Madril 1976)
# [[Anahí de Cárdenas]] modeloa, aktorea (Peru 1983)
# [[Andrea Guasch]] aktore, abeslari, dantzaria (Bartzelona 1990)
# [[Anežka Drahotová]] atleta (Txekia 19)
# [[Aniela Rodriguez]] idazlea (Mexiko, 1992)
# [[Anna Henderson]] txirrindularia (Britainia 1998)
# [[Anna Howard Shaw ]] sufragista, abade metodista (AEB 1847-1919)
# [[Antía Jácome]] kanoalaria (Pontevedra 1999)
# [[Antúnez ahizpak]] brodatzaileak (Sevilla XIX. mendea)
# [[Ascensión Cambrón]] filosofoa (Kordoba 1943)
# [[Aurora Correa]] poeta (Bartzelona, 1930-Mexiko, 2008)
# [[Beatrice Borromeo]] kazetaria, aristokrata (Italia 1985)
# [[Belén Rodríguez (kazetaria)]] (Madril 1966)
# [[Betty Gilpin]] aktorea (AEB 1986)
# [[Carissa Véliz]] filosofoa, irakaslea, ikertzailea (Mexiko 1986)
# [[Carlota Casiraghi]] zaldizalea, kazetaria (Monako 1986)
# [[Carmel Snow]] moda-kazetaria (Irlanda 1887-AEB 1961)
# [[Carolina Bona]] aktorea (Madril 1980)
# [[Carolina Herrera]] enpresaburua, diseinatzailea (Venezuela 1939)
# [[Carolina Parsons]] modeloa, enpresaburua (Txile 1978)
# [[Caroline Link ]] film-zuzendaria (Alemania 1964)
# [[Caroline Schermerhorn Astor]] aristokrata (AEB 1830-1908)
# [[Chari Gómez Miranda ]] kazetaria (Espainia 1930-2011)
# [[Claudina Domingo]] poeta (Mexiko, 1982)
# [[Claudine Picardet]] zientzialaria, itzultzailea (Frantzia 1735-1820)
# [[Consuelo Duval]] aktorea (Mexiko 1969)
# [[Consuelo Trujillo ]] aktorea (Cádiz 1959)
# [[Consuelo Vanderbilt]] filantropoa (AEB 1877- 1964)
# [[Consuelo Yznaga]] aristokrata (AEB 1853-Londres 1909)
# [[Cristina del Valle (abeslaria)]] aktibista (Asturias 1960)
# [[Cristina del Valle (aktorea)]] (Argentina 1942)
# [[Debora Kayembe]] abokatua, aktibista (Kongo- Eskozia, 1975)
# [[Desirée Bela-Lobedde]] idazlea, aktibista (Bartzelona 1978)
# [[Desirée Ndjambo]] kazetaria (Madril 1976)
# [[Diana Vreeland]] moda-editore aitzindaria (Paris 1903 - AEB 1989 )
# [[Djamila Boupacha]] Aljeriako FLNko aktibista (Bologhine 1938)
# [[Dolores Castro]] poeta (Mexiko, 1923-2022)
# [[Edna Woolman Chase]] kazetaria, argitaratzailea (AEB 1887-1957)
# [[Ekaterina Karavelova]] aktibista, hezitzailea (Bulgaria, 1860-1947)
# [[Elia Barceló]] idazlea (Alacant 1957)
# [[Ella baila sola]] musika bikotea (Espainia)
# [[Elsa Cross]] poeta (Mexiko, 1946)
# [[Elsie de Wolfe ]] dekoratzaile aitzindaria (AEB 1865- Frantzia 1950)
# [[Elvira Quintana]] aktorea (Badajoz, 1935-Mexiko Hiria, 1968)
# [[Esperanza Zambrano]] idazlea (Mexiko, 1901-1992)
# [[Esther García Rodríguez]] cinema ekoizpen zuzendari aitzindaria (Segovia 1956)
# [[Esther Mayoko Ortega]], aktibista (Madril, XX.mendea)
# [[Ethel Krauze]] idazlea (Mexiko Hiria, 1954)
# [[Fausta Gantús]] poeta eta historialaria (Mexiko, 1968)
# [[Flora Drummond]] sufragista, aktibista (Erresuma Batua, 1878-1949)
# [[Françoise Seligmann]] Frantziako erresistentziako kidea, kazetaria eta politikaria (1919-2013)
# [[Françoise Vergès]] politologo eta ekintzaile feminista eta dekolonialista frantsesa (Paris, 1952)
# [[Freda Huson]] aktibista (Kanada, 1964)
# [[Gabriela Jauregi]] idazlea, poeta (Mexiko Hiria, 1979)
# [[Glòria Serra ]] kazetaria (Bartzelona 1964)
# [[Hadja Idrissa Bah]] aktibista (Ginea, 1999)
# [[Helena Normanton]] abokatua, aktibista (Erresuma Batua, 1882-1957)
# [[Ilka Chase]] aktorea, esataria, idazlea (AEB 1905-1978)
# [[Irene Hernández de Jesús]] aktibista (Mexiko, 1958-2021)
# [[Irene Hueche Meliqueo]] aktibista (Txile, 1946-2011)
# [[Isabel Garcés]] aktorea (Madril 1901-1908)
# [[Isabel Pardo de Vera Posada]] ingeniaria (Lugo 1975)
# [[Isatou Ceesay]] aktibista (Gambia, 1972)
# [[Izarne Sarasola]] Errealeko futbolaria (Gipuzkoa, 2002)
# [[Jacqueline Auriol]] hegazkinlaria (Frantzia, 1917-2000)
# [[Javiera Contador]] aktorea, aurkezlea (Txile 1974)
# [[Jhoana Patiño]], poeta, aktibista (Kolonbia, 1982)
# [[Josefina Molina]] film-zuzendari atzindaria (Kordoba 1936)
# [[Julia Maura]] idazlea (Madril 1910-1973)
# [[Julia Solomonoff]] film zuzendaria, gidoilaria… (Argentina 1966)
# [[Juliane Köhler ]] aktorea (Alemania 1965)
# [[Katalina D'Erzel|Katalina Dérzel]] poeta (Mexiko Hiria, 1950)
# [[Laura Pérez Granel]] ilustratzailea (Valentzia 1983)
# [[Leila Khaled]] palestinar aktibista politikoa (1944)
# [[Lidia Poët ]] Italiako 1. emakume abokatua, aktibista (1855-1949)
# [[Lidia Tiatirakoa]] Europako 1. Emakume kristaua, santua, enpresaburua (Tiatira I. mendea)
# [[Lisa Henni]] aktorea (Suedia 1982)
# [[Lolita Bosch]] idazlea (Bartzelona 1970)
# [[Lorenza Izzo]] aktorea, modeloa (Txile 1989)
# [[Louise Dahl-Wolfe]] moda-argazkilaria ( AEB 1895- 1989)
# [[Lucrecia Martel]] film zuzendaria, gidoilaria (Argentina 1966)
# [[Lucy Elmina Anthony]] sufragista (AEB 1859 - 1944)
# [[Luz Marina Hache]] Sindikalista, aktibista (Kolonbia, 1955)
# [[Margo Martindale]] aktorea (AEB 1951)
# [[María Duval (aktorea)]] abeslaria (Mexiko 1937)
# [[María Inés Guerra]] abeslaria, aurkezlea (Mexiko 1983)
# [[María José Sanz Sánchez]] biologoa, ikertzailea (Valentzia 1963)
# [[María Pérez García]] atleta (Granada 1996)
# [[María Remedios del Valle]] Argentinako armadan kapitain independentzia garaian (Argentina, 1766-1847)
# [[Mariana Simionescu]] tenislaria (Errumania 1956)
# [[Maricela Guerrero]] poeta (Mexiko Hiria, 1977)
# [[Marilia Andrés ]] kantautorea (Cuenca 1974)
# [[Marina Rossell]] kantautorea (Bartzelona 1954)
# [[Marta Botía]] kantautorea (Madril 1974)
# [[Marta Ferri]] moda diseinatzailea (Italia 1984)
# [[Marta García Gómez]] kazetara, bikoizlea ( Madril 1961-2013)
# [[Marta Jaumandreu]] kazetaria (Madril 1971)
# [[Marta Martínez Alonso]] matematikaria, IBM zuzendari nagusia (Madril 1966)
# [[Marta Suediakoa]] printzesa (Suedia 1901-Norvegia 1954)
# [[Mary Haʻaheo Atcherley]] aktibista (Hawaii, 1874-1933)
# [[Matilde Borromeo]] jauzi-zaldi hazlea, kirolaria, aristokrata (Italia 1983)
# [[Mercedes de Acosta]] idazlea (AEB 1892-1968)
# [[Milena Smit]] aktorea (Valentzia 1996)
# [[Mónica Laguna]] film zuzendaria, gidoilaria (Madril 1964)
# [[Mònica López]] meteorologoa, aurkezlea (Lerida 1975)
# [[Na'Taki Osborne Jelks]] aktibista (AEB, XX. maendea)
# [[Naty Abascal]] modeloa (Sevilla 1943)
# [[Ngụy Thị Khanh]] Ingurumen aktibista (Vietnam, 1976)
# [[Nina Bang]] historialaria, politikaria, ministroa (Danimarka 1866-1928)
# [[Nuria Villazán Martín]] gidoilaria, film zuzendaria (Bartzelona 1968)
# [[Oyèrónkẹ Oyěwùmí]] ikertzaile feminista dekolonial (Nigeria, 1957)
# [[Pepa Pedroche]] aktorea (Madril 1967)
# [[Pilar García Muñiz]] kazetaria, aurkezlea (Madril 1974)
# [[Pilar Llop ]] magistratua, politikaria (Madril 1973)
# [[Pilar Ulzurrun de Asanza y Peralta]] margolaria (Zaragoza, 1785-Madril, 1864)
# [[Raquel Sánchez Jiménez]] politikaria (Bartzelona 1975)
# [[Rosario Pi]] zinema zuzendaria (Bartzelona, 1899 - Madril, 1967)
# [[Rosita Parsons]] modeloa, enpresaburua (Txile 1970)
# [[Sandra Lorenzano]] idazlea (Argentina, 1960)
# [[Sara Uribe Sánchez|Sara Uribe]] poeta (Mexiko, 1978)
# [[Seloua Luste Boulbina]] Filosofo eta irakasle franko-aljeriarra (1957)
# [[Sheela Patel]], aktibista (India, 1952)
# [[Soledad Sevilla]] margolaria (Valentzia 1944)
# [[Stella Assange]] abokatua, giza eskubideen defendatzailea (Hegoafrika 1983)
# [[Susan Rice]] enbaxadorea (AEB 1964)
# [[Susana Roza]] Kazetaria (Asturias 1965)
# [[Susi Caramelo]] umorista (Bartzelona 1980)
# [[Syrie Barnardo]] barrualdeen diseinatzailea (Ingalaterra 1879-1955)
# [[Tedi López Mills]] poeta (Mexiko Hiria, 1959)
# [[Tuva Novotny]] aktorea (Suedia 1979)
# [[Uta Hagen]] aktorea, maistra (Alemania 1919- AEB 2004)
# [[Vanessa Bryant ]] filantropoa (AEB 1982)
# [[Vanessa Claudio]] modeloa, aktorea, aurkezlea (Puerto Rico 1983)
# [[Vega (abeslaria)]] (Kordoba 1979)
# [[Veronica Ferres]] aktorea (Alemania 1965)
# [[Victoria Rosell]] epailea, politikaria (Murtzia 1968)
# [[Virginia Ruzici ]] tenislari ohia (Errumania 1955)
# [[Yelitza Ruiz]] abokatua eta poeta (Mexiko, 1986)
# [[Yuja Wang]] piano-jolea (Txina 1975)
# [[Yvonne Choquet-Bruhat]] matematikari eta fisikari frantsesa (Lille, 1923)
# [[Zarifa Ghafari]] politikari, aktibista (Afganistan, 1992)
# [[Zonia Palán Tamayo]] aktibista, ekonomialaria (Ekuador, 1954-2003)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''apirila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Irazu]] ----'''SORTUA''' kazetaria, gidoigilea, berdintasun teknikaria (Andoain, 1966)
# [[Eider Conde]] ----'''SORTUA''' Aranzadi elkarteko komunikatzailea (Donostia, 1981)
# [[Elena Martinez Rubio|Elena Martinez]] ----'''SORTUA''' euskal idazlea (Bilbo, 1957)
# [[Felipa Domínguez Taguada]] --ef'''SORTUA''' miliziano (Irun, ?- 2013))
# [[Graciliana Montelongo]] ----'''SORTUA''' artista eta idazlea (Tenerife, 1962)
# [[Iratxe Ormatza]] ----'''SORTUA''' idazlea (Bakio, 1971)
# [[Isabel de Naverán]]----'''SORTUA''' ikertzailea, komisarioa (Getxo, 1976)
# [[Ixabel Millet]] ----'''SORTUA''' ipuin kontalaria (Paris, 1958)
# [[Jasmin_Mara_López]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta zinemagilea (New Orleans xxxx)
# [[Maite Franko]] ----'''SORTUA''' g idazle eta ipuin kontalaria (Irun, 1971)
# [[Maria Rosario de Cruz]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Ermua, 1948)
# [[Marta Von Poroszlay]] ----'''SORTUA''' g margolaria, eskultorea, idazlea (Hungaria, 1952)
# [[Mirari Sagarzazu]] ----'''SORTUA''' ARtisaua, artista, ilustratzailea (Oñati)
# [[Miren Mindegia]] ----'''SORTUA''' g kazetaria, idazlea (Elizondo, 1985)
# [[Silvia Solórzano Foppa]] ef--'''SORTUA''' gerrillari ohia eta politikaria (Guatemala, 1950)
# [[Stella Quan Rossell]] ----'''SORTUA''' antropologoa (Guatemala, 1935-2007)
# [[Adela Guffanti]] hegazkinlaria (Argentina, 1904- ?)
# [[Adelaida O'Dena de Estrada|Adelaida O´Dena de Estrada]] margolaria (Madril, 1823-1853)
# [[Amada García Rodríguez]] exekutatuko komunista (Coruña 1909-1938)
# [[Amandine Gay]] zine-zuzendari, aktore, idazle eta afrofeminista (Frantzia, 1984)
# [[Amina Dahbour]] palestinar aktibista politikoa (1945?)
# [[Amparo Rubiales]] irakaslea, politikaria (Madril 1945)
# [[Anastasia (argitzailea)]] margolaria (Paris XIV-XV. mendea)
# [[Angeles Bravo (kazetaria)]] (?, 1963)
# [[Anna Swenonis]] eskuizkribu argitzailea (Suedia ? - 1527)
# [[Arab Loutfi]] kazetaria, idazlea, film-zuzendaria (Libano 1953)
# [[Arcangela Paladini]] artista eta poeta (1596-1622)
# [[Asunción Crespo de Reigón|Asunción Crespo de Reigon]] margolaria (Madril, 1816.1885)
# [[Beatriz Rico]] aktorea, abeslaria, idazlea (Asturias 1970)
# [[Belén Ortega]] komiki-marrazkilaria (Granada, 1986)
# [[Carmen Calvo (artista)]] eskultorea (Valentzia 1950)
# [[Carmen Rey]] jazz-abeslaria (Galizia ?)
# [[Caterina Cherubini]] margolaria (Erroma, 1730-1811)
# [[Catherine M. Russell]] UNICEFeko zuzendari exekutiboa (AEB, 1961)
# [[Claudia Rueda]] ilustratzailea (Bogota, XX. Mendea)
# [[Cristina Gallach]] kazetaria (Bartzelona 1960)
# [[Cristina Narbona]] polititkaria (Madril 1951)
# [[Daniela Barcellona]] mezzosopranoa (Italia 1969)
# [[Daniela Melchior ]] aktorea (Portugal 1996)
# [[Denisse Buendía]] poeta (Mexiko, 1979)
# [[Elisa Rueda]] maistra, poeta, aktorea (Markina-Xemein, 1959)
# [[Elvira Rodríguez ]] ekonomialaria, politikaria (Madril 1949)
# [[Esperanza Elena Caro]] brodatzailea (Sevilla 1906-1985)
# [[Eva Lootz]] eskultorea (Austria_Espainia 1940)
# [[Farideh Lashai]] margolaria, idazlea (Iran 1944-2013)
# [[Fátima Diame]] jauzietako atleta (Valentzia 1996)
# [[Gabriela Agirre Sánchez]] idazlea, poeta (Mexiko, 1977)
# [[Henrietta H. Fore]] UNICEFeko zuzendari ohia (AEB, 1948)
# [[Hermine Yollo]] aktorea, zuzendaria, idazlea, itzultzailea (Kamerun 1981)
# [[Hermonia Vivarini]] artista (Venezia, XVI.mendea)
# [[Inés Alberdi ]] soziologoa (Sevilla 1948)
# [[Inés Álvarez de Toledo Caro]] aristokrata (Madril 1857-Donostia 1937)
# [[Inés Amor]] galerista (Mexiko 1912-1980)
# [[Ines Artajo Ayesa]] kazetaria (Iruñea 1956)
# [[Inés Edmonson]] aktorea (Argentina 1919-2016)
# [[Inés Fernández-Ordoñez]] hizkuntzalaria (Madril 1961)
# [[Inés Fonseca]] abeslaria, musikagilea, poeta (Santander 1960)
# [[Inés María Calero]] modeloa, aktorea (Venezuela 1969)
# [[Inés Martín Rodrigo]] kazetaria, idazlea (Madril 1983)
# [[Inés París]] film zuzendaria, gidoilaria (Madril 1963)
# [[Inés Saavedra]] abeslaria (Uruguai 1972)
# [[Inés Santé Riveira]] irakaslea, asmatzilea, ikertzailea (Ferrol 1976)
# [[Ines Scaramucci ]] irakaslea (Italia 1908-1990)
# [[Isabel Austriakoa (1501-1526)]] Danimarka, Norvegia, Suediako erregina (Belgika)
# [[Isabel Zapata]] idazlea (Mexiko Hiria, 1984)
# [[Joana Austriakoa]] Portugalgo erregina, Espainiako erregeordea, emakume-jesuita bakarra (Madril 1535-1573)
# [[Josefa Amar Borbón ]] pedagogoa, emakumeen gaitasunaren defendatzailea (Zaragoza 1749-1833)
# [[Josefa Tolrá Abril]] margolaria (Cabrils, 1880-1959)
# [[Juanita Frances]] aktibista (Australia-Erresuma Batua, 1901-1992)
# [[Kaimook Chuto]] eskultorea (Thailandia, 1938-1995)
# [[Klara Bavariakoa]] margolaria (Alemania, 1874-1941)
# [[Lalalimola]] ilustratzailea (Valentzia, 1984)
# [[Lara Siscar]] tb aurkezlea (Valentzia 1977)
# [[Laura Gómez-Lacueva]] aktorea (Zaragoza 1975-2023)
# [[Leonor Austriakoa]] Portugalgo eta Frantziako erregina (Belgika 1498- Badajoz 1558)
# [[Lorenza Cobián]] modeloa (Asturias 1851-Madril 1906)
# [[Lucía Pérez ]] abeslaria (Lugo 1985)
# [[Luisa Rivera]] ilustratzaleak (Santiago-Txile, 1987)
# [[Lynette Yiadom-Boakye]] margolaria, idazlea (Londres 1977)
# [[Mabula Soumahoro]] akademikoa eta ekintzaile afrofeminista (Paris, 1976)
# [[Margarita Alexandre]] zinema zuzendari eta ekoizlea frankismoan (León, 1923 - Madril, 2015)
# [[María Aragoikoa]] Portugalgo erregina (Kordoba 1498- Lisboa 1517)
# [[María Austriakoa]] Germaniako enperatriza (Madril 1528-1603)
# [[Maria Baranda|María Baranda]] poeta (Mexiko, 1962)
# [[María Gámez Gámez ]] politikaria, Guardia Zibilaren 1. Emakume-zuzendaria (Cádiz 1969)
# [[María Gimeno]] artista, ekintzailea (Zamora 1970)
# [[María Gómez (kazetaria)]] (Madrik 1987)
# [[María Gómez González]] 1936an Galiziako emakume alkate bakarra (Kordoba 1905-Lugo 1986)
# [[María Jesús Montero]] medikua, politikaria (Sevilla 1966)
# [[María Silva Cruz]] anarkista (Cadiz 1915-1936)
# [[Marietta Barovier]] artista eta diseinatzailea ( ? - 1496)
# [[Marina Romero]] idazlea (Madril 1908-2001)
# [[Marina Silva]] politikaria, ingurumen aktibista (Brasil 1958)
# [[Marisa Roesset Velasco]] margolaria (Madril 1904-1976)
# [[Marisa Ruiz Trejo]] antropologo feminista (Mexiko, 1984)
# [[Marlène Schiappa]] politikaria, aktibista (Paris 1982)
# [[Mary Jayne Gold ]] iheslarien laguntzailea (AEB 1909-Frantzia 1997)
# [[Mercedes González Fernández]] kazetaria, politikaria (Madril 1975)
# [[Mikiko Otani]] abokatu eta ikertzaile (Japonia, 1964)
# [[Mónica Nepote]] idazlea (Mexiko, 1970)
# [[Myrea Pettit]] ilustratzailea (Britainia Handia, 1970)
# [[Nastasia Zürcher ]] kantautorea, margolaria (Suitza/Galizia 1988)
# [[Nevenka Fernández]] Espainiako ekonomialaria eta Ponferradako zinegotzia
# [[Ninotchka Matute]] Guatemala Hiriko alkatetzari hautagai (Guatemala Hiria, 1967)
# [[Olga Martín-Belloso]] kimikaria, elikaduran aditua (Calahorra 1960)
# [[Paula Fortes]] aktibista, politikaria (Cabo Verde, 1945-2011)
# [[Petronila Guerrero]] politikaria (Cádiz 1953)
# [[Polly Higgins]] abokatua, ingurumen aktibista (1968-2019)
# [[Rashida Obeida]] palestinar aktibista politikoa (XX. mendea)
# [[Reneé Acosta|Renée Acosta]] poeta, filosofoa (Mexiko Hiria, 1976)
# [[Rosario Torres]] politikaria (Malaga 1959)
# [[Solange Fernex]] aktibista (Frantzia, 1934-2006)
# [[Soraya Rodríguez]] politikaria (Valladolid 1963)
# [[Tita Llorens]] igerilaria (Menorca 1968)
# [[Urania Mella]] Saturraranen kartzelaratua (Galizia 1899-1945)
# [[Verónica Gerber Bicecci]] artista, idazlea (Mexiko, 1987)
# [[Vicky Hernández]] aktorea (Kolonbia 1945)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''martxoa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Prudencia Gorrotxategi]] ----'''SORTUA''' Saturrarango kartzelako presoa (Arrankudiaga, ?)
# [[Maria Arriaga]] efef'''SORTUA''' erraketista (Berriz, 1922- Ondarroa, 2014)
# [[Itziar de Blas]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta itzultzailea (Gasteiz, )
# [[Angélica Orue]] ef--'''SORTUA''' albaitaria (Laudio, 1926)
# [[Gemma Orobengoa]] ----'''SORTUA''' argazkilaria (Arrasate, 1985)
# [[Soledad Ruz]] ----'''SORTUA''' flamenko danzaria (Donostia, 1972)
# [[Jennifer Ávila]] ef--'''SORTUA''' kazetaria (Honduras, 1990)
# [[Lur Basterretxea]] ef--'''SORTUA''' eskiatzailea, lasterkaria (Elorrio, 1979)
# [[Maria Eskibel Arratia]] --ef'''SORTUA''' filantropoa (Gasteiz, ? - Valladolid, 1536)
# [[Nieves Cano]] efef'''SORTUA''' filantropoa (Gasteiz, 1847-1899)
# [[María Aranzazu Vélez de Mendizabal]] ----'''SORTUA''' Saturrarango Emakumeen Kartzelako ama nagusia (?)
# [[Magdalena Larrondo]] ----'''SORTUA''' Saturrarango kartzelako zuzendaria (?)
# [[Adriana Bilbao Zarraonandia]] ----'''SORTUA''' flamenko dantzaria (Bilbo, 1988)
# [[Miren Arzak]] ----'''SORTUA''' fisioterapeuta, osteopata, idazlea (Hondarribia, 1966)
# [[Firouzeh Khosrovani]] ----'''SORTUA''' dokumentalgilea (Iran, 1971)
# [[Alba Heredia]] ----'''SORTUA''' flamenko dantzaria (Granada, 1995)
# [[Teodosia Ortega]] efef'''SORTUA''' emagina (Burgos, 1890-Arrigorriaga, 1983)
# [[Assumpta Aierdi]] ----'''SORTUA''' ekintzaile soziala (Donostia, 1972)
# [[Victoriana Herrero Barroso]] efef'''SORTUA''' Saturrarango presoa (Logroño, 1893-1962)
# [[Santa Paula Barbada]] ----'''SORTUA''' emakume santu eta bizarduna (Ávila, ?)
# [[Sara Torres]] ----'''SORTUA''' ikertzailea, idazlea (Gijón, 1991)
# [[Cristina Gutierrez]] ef--'''SORTUA''' ARtista, idazlea, ekintzailea (Bilbo)
# [[Maria Gugelberg von Moos]] botanikaria eta ilustratzailea (Suitza, 1836-1918)
# [[Marika]] ilustratzailea eta komikigilea (Bartzelona, 1949)
# [[Sabrina Van Tassel ]] kazetaria, film-zuzendaria (Frantzia 1975)
# [[Rosie Alfaro]] heriotza zigorraren zain (AEB 1971)
# [[Angelina Rodriguez]] heriotza zigorraren zain (AEB 1968)
# [[Karla Faye Tucker ]] heriotza zigorrez hila (AEB 1959-1998)
# [[Victoria Zárate Zurita]] Bigarren errepublikako maistra eta sindikalista (Madril, 1893-Lisboa, 1964)
# [[Reem Al Numery]] aktibista (Yemen, 1996)
# [[Nimco Ali]] aktibista (Somalia-Ingalaterra, 1983)
# [[Argentina Altobelli]] politikaria, aktibista (Italia, 1866-1942)
# [[Michealene Risley]] amerikar zinegile ekintzailea (Michigan, XX.mendea)
# [[Cindy Amaiza]] aktibista (Kenya, XXI. mendea)
# [[Adjoa Amana]] aktibista (Ghana, XX. mendea)
# [[Florina Alías]] asturiar idazlea (1921-1999)
# [[Lourdes Álvarez García]] asturiar idazlea (Mieres, 1968)
# [[Sharon Olds]] idazlea (Kalifornia, 1942)
# [[Velma Barfield]] serie-hiltzailea (AEB 1932-1984)
# [[Mary Gauthier ]] abeslaria (AEB 1962)
# [[Helen Gibson]] zaldizkoa, especialista (AEB 1892-1977)
# [[Candi Staton]] kantautorea (AEB 1940)
# [[Amy Helm]] kantautorea (AEB 1970)
# [[Bettye LaVette]] soul, blues kantautorea (AEB 1946)
# [[Gemma Escapa]] abokatua, irakaslea (Bizkaia 1965)
# [[Lorina Bulwer]] jostun artista (Ingalaterra 1838-1912)
# [[Lisbeth Añez]] aktibista venezuelarra (Venezuela)
# [[Tchinda Andrade]] trans aktibista (Cabo Verde, 1979)
# [[Yassi Ashki]] osasun-ekintzailea (Iran)
# [[Artearen maistra handiak]] artista-zerrenda
# [[Lucia Anguissola]] margolaria (Italia 1536/38- 1565)
# [[Dorotea de Chopitea]] filantropoa (Txile, 1816- Bartzelona 1891)
# [[Anita Awosusi]] aktibista (Alemania, 1956)
# [[Berta Zúñiga]] aktibista (Honduras, 1990)
# [[Bertha Oliva]] aktibista (Honduras, 1956)
# [[Carmen Castro García]] ekonomialara, aktibista (Valentzia 1967)
# [[Mari Jose Aranguren Querejeta]] ekonomialaria (Gipuzkoa 1969)
# [[Bina Shah ]] kazetaria, idazlea (Pakistan XX. mendea)
# [[Dulce Maria Cardoso]] abokatua, idazlea ( Portugal 1964)
# [[María Franciska Dapena Rico]] margolaria, idazlea (Palentzia 1924-Bilbo 1995)
# [[Laia Soler]] idazlea ( Lleida, 1991)
# [[Remedios Cervantes]] enpresaria, modelo ohia (Malaga 1964)
# [[Isabel Ríos]] sindikalista, ekintzailea (Curtis, Galizia, 1907-1997)
# [[Ana Cano]] Asturierazko idazlea (Somiedo, 1950)
# [[Vanessa Mendoza Cortés]] abortuaren aldeko aktibista (Andorra, 1980)
# [[María Martín Escudero]] dantzaria (Bizkaia XX. mendea)
# [[Mary Treat]] biologoa (AEB 1830-1923)
# [[Sol Panera]] galerista (Bilbo 1946)
# [[Elly Schlein]] Italiako politikaria (Suitza 1985)
# [[Cristina Martín Vega]] kazetaria (Madril 1970)
# [[Maria M. Gosse]] diplomazialaria, enbaxadorea (Alemania 1962)
# [[María del Coro Arizmendi]] ornitologoa ( Mexiko 1963)
# [[Camila Bossa ]] aktorea (Bogota/Galizia 1973)
# [[Karima Baloch]] aktibista (Pakistan-Kanada, 1983-2020)
# [[Marie Inmaculée Ingabire]] feminista, giza-eskubide ekintzailea (Ruanda,?)
# [[Walda Barrios Klee]] soziologoa, aktibista, feminista (Guatemala-Mexiko, 1951-2021)
# [[Ana Lydia Vega]] idazlea (Puerto Rico 1946)
# [[Susana Dans]] aktorea (Coruña 1965)
# [[Maruxa Villanueva]] abeslaria, aktorea (Galizia 1906-1998)
# [[Mabel Rivera]] aktorea (Coruña 1952)
# [[Laura Mañá]] film-zuzendaria, gidoilaria, aktorea (Bartzelona 1962)
# [[Zaza Ceballos]] idazlea (Coruña XX. mendea)
# [[Esther F. Carrodeguas]] dramagilea (Coruña 1979)
# [[María Reimóndez ]] idazlea (Lugo 1759)
# [[Xohana Torres]] idazlea (Galizia 1929-2017)
# [[Erin Mouré]] poeta, itzultzailea (Kanada 1955)
# [[Eva Mejuto]] idazlea (Pontevedra1975)
# [[Nicole Brossard]] poeta (Kanada 1943)
# [[Su Garrido Pombo]] kantautorea ( Galizia1982)
# [[Rosa Sevilla de Alvero]] sufragista, hezitzailea (Filipinak 1879-1954)
# [[Victoria Martín]] umoregilea, gidoilaria (Madril 1989)
# [[Isa Calderón]] umoregilea, gidoilaria ( Madril 1983)
# [[Noemí Sabugal]] idazlea ( Leon, 1979)
# [[Eva Llorach ]] aktorea ( Murtzia 1979)
# [[Alix Payen]] 1871ko Parisko Komunako ambulancière (1842-1903)
# [[Angela Saini]] zientzia-kazetaria (Londres 1980)
# [[Samira Ahmed]] kazetaria, genero diskriminazioagatik BBC salatu eta epaiketaren irabazlea (Londres 1968)
# [[Laura Bates]] idazle feminista, aitzindaria (Oxford 1986)
# [[Caroline Criado Perez]] kazetari ekintzailea (EB 1984)
# [[Deborah Cameron]] hizkuntzalaria (Eskozia 1958)
# [[Teodora Barrio]] idazlea, asturieraz (Marrubio, 1968)
# [[Teresa Cónsul]] idazlea, asturieraz eta gaztelaniaz (?- Oviedo, 1834)
# [[Raquel Fernández Menéndez]] idazlea, asturieraz (Salas, 1993)
# [[Blanca Fernández Quintana]] idazlea, asturieraz (Bimenes, 1994)
# [[Enriqueta González Rubín]] idazlea eta kazetaria, asturieraz (Ribadesella, 1832-Infiesto, 1877)
# [[Nené Losada]] idazlea, asturieraz (Luarca, 1921-2009)
# [[Idoia Rodríguez Buján ]] militarra (Lugo 1983-Afganistan 2007)
# [[Gillian Wearing]] artista (EB 1963)
# [[Cathy Newman]] kazetaria (EB 1974)
# [[Kate Adie ]] kazetaria (EB 1945)
# [[Rebekah Brooks]] kazetaria (EB 1968)
# [[María Teresa González|Maria Teresa Gonzále]] idazlea, asturieraz (Gijón. 1950-1995)
# [[Marta Mori]] idazlea, asturieraz (Gijón, 1965)
# [[María Esther García López]] idazlea, asturieraz (Valdés, 1948)
# [[Esther Prieto]] idazlea, asturieraz (Arenas, Cabrales, 1960)
# [[Helena Trexu]] idazlea, asturieraz (Sama de Langreo, 1945)
# [[Margaret Collins Weitz]] historialaria, Frantziako Erresistentzian aditua (AEB, 1929)
# [[Beatriz Álvarez-Guerra]] aktorea (Madril 1994)
# [[Tina Gascó]] aktorea (Sevilla 1914-Madril 1973)
# [[Zineb Hattab]] sukaldaria (Girona/Suitza 1989)
# [[Rosalía Mera]] jostuna, enpresaburua (Coruña 1944-2013)
# [[Sandra Ortega Mera ]] enpresaburua, filantropoa ( Coruña 1968)
# [[Mey Rahola]] argazkilaria (Leon 1897-Frantzia 1959)
# [[Clara Martínez Alberola]] abokatua (Madrid, 1963)
# [[Elena Vázquez Zendon]] matematikaria (Ourense, 1966)
# [[Elsa Anka]] aurkezlea (Bartzelona 1965)
# [[Paloma Marín]] aurkezlea (?, XX. mendea)
# [[Cristina Urgel]] aurkezlea (Soria 1979)
# [[Kate del Castillo]] aktorea (Mexiko 1972)
# [[Marisa Naranjo]] aurkezlea (Kanariak 1944)
# [[Estela Giménez]] gimnasta (Madril 1979)
# [[Manuela López García]] Maistra, poeta (Cacabelos, 1910-2005)
# [[Jenny Nyström]] ilustratzailea (Suedia, 1854-1946)
# [[Clara Maria Pope]] margolaria (Londres, 1767-1838)
# [[Laurence Suhner]] idazlea eta artista (Geneva, 1968)
# [[Anna Tigerhielm]] margolaria (Suedia, 1832-1906)
# [[Trini Tinturé]] ilustratzailea (Lleida, 1938)
# [[Henar Torinos]] Valladolid, 1985
# [[Elena Francisen kontsultategia]] emakumeentzako irratsaioa (Espainia 1947-1984)
# [[Maruja Fernández]] irrati esataria (Kuba 1925-Bartzelona 2001)
# [[Pepa Fernández]] kazetaria (Lleida 1965)
# [[Mara Torres]] kazetaria, idazlea (Madril 1974)
# [[Macarena Berlín]] kazetaria (Madril 1973)
# [[Florence Rochefort]] historialari frantziarra (Suresnes, 1958)
# [[Giovanna Garzoni]] margolaria (Italia 1960-1970)
# [[Michaelina Wautier]] margolaria (Belgika c.1617-1689)
# [[Louise Moillon]] margolaria (Frantzia 1610-1696)
# [[Maria van Oosterwijck]] margolaria (Herbehereak 1630-1693)
# [[Anne Vallayer-Coster ]] margolaria (Paris 1744-1818)
# [[Marie-Victoire Lemoine]] margolaria (Paris 1754-1820)
# [[Marie Gabrielle Capet]] margolaria (Frantzia 1761-1818)
# [[Constance Mayer]] margolaria ( Frantzia 1775-1821)
# [[Marie-Éléonore Godefroid]] margolaria ( Paris 1778-1849)
# [[Lilly Martin Spencer]] margolaria ( EB1822-AEB 1902)
# [[Clémentine Delait]] emakume bizarduna (Frantzia, 1865-1939)
# [[María Folguera]] idazlea, eszena zuzendaria (Madril, 1984)
# [[AveLina Pérez|Avelina Pérez]] Sortzaile eszenikoa (Oia, 1969)
# [[Raquel García-Tomás]] musikagilea (Bartzelona, 1984)
# [[Lola Blasco]] aktorea, idazlea eta antzerki zuzendaria (Alacant, 1983)
# [[Marta Pazos]] eszena zuzendaria (Pontevedra, 1976)
# [[Helena Tornero]] antzerkigilea (Figueras, 1973)
# [[Helena Antonia]] emakume bizarduna (Lieja, 1550-1595)
# [[Antonietta Gonsalvus]] emakume bizarduna (Frantzia, 1572-?)
# [[Arantza Ozaeta Cortázar]] arkitektoa (Madril 1982)
# [[Victoria Rodríguez]] aktorea (Madril 1931-2020)
# [[Pilar Eyre]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1947)
# [[Teresa Ribera ]] politikaria (Madril 1969)
# [[Carolina Maria de Jesus]] idazlea, poeta, kronista (Brasil 1914-1977)
# [[Jane Barnell]] emakume bizarduna (AEB 1871-1951)
# [[Alice Elizabeth Doherty]] emakume bizarduna ( AEB 1887-1933)
# [[Annie Jones ]] emakume bizarduna ( AEB 1865-1902)
# [[Krao Farini]] emakume bizarduna (Laos 1876-AEB 1926 19)
# [[Josephine Clofullia]] emakume bizarduna (Suitza 1829-1875)
# [[Pilar Pedraza]] idazlea, irakaslea (Toledo 1951)
# [[Carmen Linares]] flamenko-abeslaria (Linares 1951)
# [[María Pagés]] dantzaria, koreografoa (Sevilla 1963)
# [[Ellen MacArthur]] nabigatzailea (EB 1976)
# [[Aurora Vargas]] flamenko-dantzaria, kantaria ( Sevilla 1956)
# [[Bernarda de Utrera]] flamenko-kantaria (Utrera 1927-2009)
# [[Fernanda de Utrera]] flamenko-kantaria (Utrera 1923-2006)
# [[La Serneta]] flamenko kantaria (Cádiz 1837-Utrera 1912)
# [[Caroline van der Plas]] kazetaria, politikaria (Herbehereak 1967)
# [[Marta plana]] Australiara eramandako emakumeak (1960-1963)
# [[Arlette Farge]] historialari frantsesa (Charleville - 1941)
# [[Bibia Pavard]] historialari frantsesa (1980)
# [[Maddalena Casulana]] musikagilea (Italia, 1544-1590)
# [[Lucinda Williams ]] egile abeslaria (AEB 1953)
# [[Ivette Nadal ]] egile abeslaria, poeta (Bartzelona 1988)
# [[Blanca Llum Vidal]] poeta (Bartzelona 1986)
# [[Núria Martínez-Vernis]] poeta (Bartzelona 1976)
# [[Montse Castellà]] egile abeslaria, aktibista (Tarragona 1976)
# [[Rosa Regàs]] idazlea (Bartzelona 1933)
# [[Georgina Regàs]] sukaldaria, idazlea (Bartzelona 1932-Girona 2022)
# [[Carme Canela]] jazz-abeslaria (Bartzelona 1962)
# [[Sheila Jordan]] jazz- abeslaria (AEB 1928)
# [[Galina Balashova]] arkitektoa, diseinatzailea (Errusia 1931)
# [[Urška Djukić]] zinema-zuzendaria, gidoilaria (Eslovenia 1986)
# [[Asha Haji Elmi]] politikaria, aktibista (Somalia, 1962)
# [[Joana Afonso]] diseinatzailea, ilustratzailea (Portugal 1989)
# [[Cani Fernández Vicién]] abokatua (Cartagena 1963)
# [[Mar Sodupe]] aktorea (Kanariak 1972)
# [[Pepa Aniorte]] aktorea, abeslaria (Alacant 1972)
# [[Toni Morillas]] politikaria, feminista (Jaen 1982)
# [[Clementina Díez de Baldeón]] irakaslea, politikaria (Ciudad Real 1953)
# [[Consuelo Rumí]] psikologoa, irakaslea, politikaria (Almeria 1957)
# [[Anita Gutbrod]] igerilaria (Argentina 1903-1967)
# [[Lita Tiraboschi]] igerilaria, irakaslea, idazlea (Argentina 1917-1972)
# [[Pilar Geijo ]] igerilaria (Argentina 1984)
# [[Lilian Harrison]] igerilaria (Argentina 1904-1993)
# [[Enriqueta Agut Armer]] 2. errepublikako(Castelló, 1912-Mexiko, 1998)
# [[Concepción Alfaya]] 2. errepublikako maistra (Madril, 1886-1945)
# [[Elvira Navarro]] idazlea (Huelva, 1978)
# [[Alba Carballal|Alva Carballal]] idazlea (Lugo, 1992)
# [[Marie Equi]] medikua, aktibista (AEB,1872-1952)
# [[Maria Baldó|María Baldó]] 2. Errepublikako maistra (Albacete, 1884-Toulouse, 1964)
# [[María Braña de Diego|Maria Braña de Diego]] 2. Errepublikako maistra (Madril, 1912-2007)
# [[Carmen Castilla Polo]] 2. Errepublikako maistra (Logroño, 1895-Madril, 1979)
# [[Alba Sotorra Clua]] zinema zuzendaria (Reus, 1980)
# [[Carmen Hermosín]] politikaria (Sevilla 1945)
# [[Magdalena Valerio]] legelaria, politikaria (Caceres 1959)
# [[Mar Moreno]] legelaria, politikaria, idazlea (Jaen 1962)
# [[Teresa Jiménez Vílchez]] irakaslea, politikaria (Granada 1962)
# [[Fuensanta Coves]] irakaslea, politikaria (Alacant 1961)
# [[Irene García]] politikaria (Cádiz 1980)
# [[Marina Vega]] espioia, nazi harrapatzailea (Cantabria 1924-Madril 2011)
# [[Braulia Cánovas]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Murtzia 1920- Bartzelona 1993)
# [[Conchita Ramos]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Lleida 1925-Frantzia 2019)
# [[Alfonsina Bueno]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Zaragoza 1904- Frantzia1979)
# [[Margoth Escobar]] Ingurumen eskubideak eta indigenen aldeko aktibista (Ekuador, 1954)
# [[Mercedes Escribano Pérez]] Bigarren Errepublikako maistra (Valdeganga, 1888-Madril, 1958)
# [[Carmen García del Diestro]] Bigarren Errepublikako maistra, pedagogoa (Santander, 1908-Madril, 2001)
# [[Elsa López]] idazlea, poeta (Fernando Poo, 1943)
# [[Elena Gallego Abad|Elena Gallego]] kazetaria, idazlea (Teruel, 1969)
# [[Ana Vanessa Gutiérrez]] asturierazko idazlea (Mieres, 1980)
# [[Elsa Fernández]] galizierazko idazlea (Buenos Aires, 1933-1964)
# [[Avelina Valladares]] galizierazko idazlea (A Estrada 1825.1902)
# [[Violeta Friedman]] aktibista, bizirik atera Auschwitzetik (Errumania 1930- Madril 2000)
# [[Constanza Martínez Prieto]] aktibista, nazi eremutik bizirik irtendakoa (Madril 1917-Bartzelona 1997))
# [[Laura Seco]] politikaria (Cádiz 1971)
# [[María Teresa Fernández de la Vega]] magistratua, politikaria (Valentzia 1949)
# [[Esperanza Oña]] politikaria (Sevilla 1957)
# [[Nuria Espallargas]] ikertzailea (Bartzelona 1979)
# [[Rosario de Velasco]] margolaria (Madril 1904-Bartzelona 1991)
# [[Marga Gil Roësset]] eskultorea, ilustratzailea, poeta (Madril 1908- 1932)
# [[Ángeles Santos Torroella]] margolaria (Girona 1911- Madril 2013)
# [[Delhy Tejero]] margolaria (Zamora 1904- Madril 1968)
# [[Lauren Bastide]] Frantziako kazetaria eta ekintzaile feminista (Orleans, 1980)
# [[Lima Aafshid]] idazle eta poeta (Afganistan, ?)
# [[Adelaide Estrada]] Mediku, zientzialari eta aktibista (Portugal, 1898-1979)
# [[Martha P. Falconer]] Aktibista, gizarte-langilea (AEB, 1862-1941)
# [[Tamara Alves]] artista, muralista, ilustratzailea, tatuatzailea (Portugal 1983)
# [[Rada Akbar]] artista (Afganistan, 1988)
# [[Maria Lucília Estanco Louro]] irakasle eta aktibista (Portugal, 1922-2018)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''otsaila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Toda Likona]] ----'''SORTUA''' merkataria (Lekeitio, XV. mendea)
# [[Mari Juan Mezeta]] ----'''SORTUA''' merkataria (Lekeitio, XV. mendea)
# [[Maria Perez Larrinaga]] ----'''SORTUA''' merkataria (Lekeitio, XV. mendea)
# [[Olatz Urkia]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Donostia, 1986)
# [[Helena Barrenetxea]] ----'''SORTUA''' zestalaria (Durango, 2007)
# [[María Flores]] ----'''SORTUA''' 1824an bere askatasuna lortu zuen esklabua (Eivissa, 1775-?)
# [[Zorione Erezuma]] ----'''SORTUA''' poeta (Bilbo, 1969)
# [[Charo Roquero]] ----'''SORTUA''' historialaria (Donostia)
# [[Maritxu Negelua]] ----'''SORTUA''' idazlea, pastoralgilea (Zuberoa, 1999)
# [[Mari Tere Alberdi]] ef--'''SORTUA''' sukaldaria, tabernaria, aktorea (Berriz)
# [[Fabiola Gutiérrez]] ----'''SORTUA''' idazle (Bolivia, 1989)
# [[Carmen Castro Cardús]] ----'''SORTUA''' Saturrarango kartzelako "zaintzaile" (Huesca, ?-1948)
# [[Maider Galardi]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta ikerlaria (Lasarte-Oria, 1995)
# [[Antoñita La Singla]] dantzaria (Bartzelona 1948)
# [[La Sordita]] dantzaria (Cádiz XIX.mendea-XX.mendea)
# [[Amal Aden]] idazle ekintzailea (1983, Somalia)
# [[Iola Leal Riesco]] ingumenaren aldeko ekintzailea (Lugo, 1977)
# [[Sol León]] dantzaria, koreografoa (Kordoba ç 1919)
# [[Sara Lezana]] dantzaria (Madril 1948)
# [[Cristina Llorente]] dantzaria, abeslaria, aktorea (Valladolid 1985)
# [[Isabel Llull]] dantzaria, maistra (Palma 1946)
# [[Sara Luzita]] dantzaria (Espainia 1922)
# [[Bárbara Lys]] dantzaria (Balearrak 1946)
# [[Claudia Salas]] aktoreak (Madril 1977)
# [[Carlota Pereda]] film-zuzendaria, gidoilaria (Madril 1975)
# [[Esther Cañadas]] modeloa (Albacete 1977)
# [[Joselyn Brea]] kirolaria (Venezuela/Galizia 1994)
# [[Donna Karan]] moda-diseinatzailea (AEB 1948)
# [[Eva Copa]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Bolivia 1987)
# [[Adrienne Avril de Sainte-Croix]] Frantziako filantropo eta feminista (1855 - 1936)
# [[Zahra Mohammadi]] BBCren 100 emakumeak 2022 Kurdinstango irakaslea errepresaliatua (1990)
# [[Layli]] BBCren 100 emakumeak 2022 Irango ekintzaile feminista errepresaliatua (2002)
# [[Wegahta Gebreyohannes Abera]] BBCren 100 emakumeak 2022 Etiopiako langile humanitarioa (xxxx)
# [[Victoria Baptiste]] BBCren 100 emakumeak 2022 Estatu Batuetako erizaina (xxxx)
# [[Velmariri Bambari]] BBCren 100 emakumeak 2022 Indonesiako Sexu-indarkeriaren kontrako ekintzailea (1980)
# [[Tamana Zaryab Paryani]] BBCren 100 emakumeak 2022 Afganistango kazetaria eta youtuberra (1997)
# [[Alice Pataxó]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Brasil, 2001)
# [[Erika Hilton]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Brasil, 1992)
# [[Zahra Joya]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Agfanistan, 1992)
# [[Velia Vidal]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Kolonbia, 1982)
# [[Roza Salih]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Eskozia.1989)
# [[Cecilia Patricia Flores Armenta]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Mexiko XX. mendea)
# [[Mirta Nuñez]] espainaiko gerra zibilaren historialaria (Kuba, 1956)
# [[Mirta Díaz-Balart]] Mirta Nuñezen ama eta Fidel Castroren lehenengo emaztea (Habana, 1928)
# [[Jane Misme]] Kazetari eta feminista frantsesa (1865-1935)
# [[Judith Heumann]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Filadelfia, 1947)
# [[Asonele Kotu]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Hegoafrika, ? )
# [[Nathalie Becquart|Natahalie Becquart]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Frantzia, 1969)
# [[Ida Holz]] informatikaria (Uruguai, 1935)
# [[Simone Tebet]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Brasil 1970)
# [[Ferenice de Rodas]] ama (Grezia, K.a. 396-K.a. V. mendea)
# [[Lashana Lynch]] aktorea (Londres 1987)
# [[Giuseppa Barbapiccola]] filosofoa, poeta, itzultzailea (Italia, 1702-1740)
# [[Taisia Bekbulatova]] kazetaria, BBCren 100 emakumeak 2022 (Errusia, xxxx)
# [[Suvada Selimović]] ekintzailea, BBCren 100 emakumeak 2022 (Bosnia, 1965)
# [[Shonda Rhimes]] gidoilaria, fil-zuzendaria (AEB 1970)
# [[Beatrice Fihn]] arma-nuklearren aurkako aktibista ( Suedia 1982)
# [[Tania Álvarez Yates]] kanoalaria (Pontevedra 1994)
# [[Tania Fernández García]] kanoalaria (Lugo 1992)
# [[Blanca Paloma]] abeslaria (Alacant 1989)
# [[Alice Wonder]] abeslaria ( Madril 1998)
# [[Olga Xirinacs]] idazlea (Tarragona 1936)
# [[Bikimel]] kantautorea (Bartzelona 1976)
# [[Luján Argüelles]] aurkezlea (Asturias 1977)
# [[Virginia Díaz]] kazetaria (Madril 1974)
# [[Kristina Berdínskikh]] kazetaria, BBCren 100 emakumeak 2022 (Ukraina)
# [[Kadri Keung]] moda-diseinatzailea, BBCren 100 emakumeak 2022 (Hong Kong)
# [[Leonor Ferrer Girabau]] delineatzailea (Bartzelona, 1894-1953)
# [[Fatima Sheikh]] hezitzailea (India, 1831-1900)
# [[Jana Zinkevytx|Iana Zinkevitx]] BBCren 100 emakumeak 2022 (Ukraina, 1995)
# [[Chanel Contos]] sexu-erasoen aurkako aktibista BBCren 100 emakumeak 2022 (Australia)
# [[Aye Nyein Thu]] mediku aktibista BBCren 100 emakumeak 2022 (Birmania, 1996)
# [[Judy Kihumba]] zeinu-hizkuntzako interpretea, BBCren 100 emakumeak 2022 (Kenya)
# [[Paula Púa]] gidoilaria (Valentzia 1992
# [[Minerva Piquero]] kazetaria (Asturias 1967)
# [[Beatriz Pécker]] kazetaria (Madril 1955)
# [[Luisa Alberca]] irrati-nobelagilea (C.Real 1920-Logroño 2006)
# [[Vira Silenti]] aktorea (Italia 1931-2014)
# [[Clementina Albéniz|Clementina Albeniz]] maistra errepublikarra (Madril, 1853-1946)
# [[Ana Canalias Mestres]] maistra errepublikarra (Zaragoza, 1886-1934)
# [[Angelina Colubret]] maistra errepublikarra (Badalona, 1910 -Torroella, 1998)
# [[Isabel Esteban Nieto]] maistra errepublikar eraila (Palentzia, 1893-1936)
# [[Sofia Polo Giménez]] maistra errepublikar eraila (Zaragoza, 1904-Palentzia, 1936)
# [[Cirila Ubaldina García Díaz]] maistra errepublikar eraila (Salamanca, 1893-Palentzia, 1936)
# [[Samara Joy]] jazz abeslaria (AEB 1998)
# [[Sarah Kane]] antzerkigilea (EB 1971-1999)
# [[Toñi Salazar]] abeslaria (Badajoz 1963)
# [[Encarna Salazar]] abeslaria (Badajoz 1961)
# [[Lina Meruane]] Idazlea (Txile 1970)
# [[Nelly Meruane]] aktorea, irakaslea (Txile1927-2018 19)
# [[Teresa Laespada]] ikertzailea (Bilbo 1965)
# [[Ana Santos Aramburo]] liburuzaina (Zaragoza 1957)
# [[Glòria Pérez-Salmerón]] liburuzaina (Bartzelona 1958)
# [[Susana Fortes]] idazlea (Pontevedra 1959)
# [[Ana Belén Fortes]] idazlea (Pontevedra 1967)
# [[Genara Fernández García|Genera Fernández Garcia]] maistra fusilatua (León, 1903-1941)
# [[Josefa García Segret|Josefa Garcia Segret]] maistra errepublikarra (Tui, 1900-Oliveros, 1986}
# [[Gertrudis Ríos Marín|Gertrudis Rios Marín]] torturatu eta exekutatuko maistra (Cádiz, 1901-1936)
# [[Benita Gil]] maistra erbesteratua (Teruel, 1913-Praga, 2015)
# [[Carmen Hombre Ponzoa|Carmen Hombre Pouzoa]] maistra fusilatua (Cádiz, 1898-1936)
# [[Elisa López Velasco]] maistra berritzailea (Málaga, 1884-1936??)
# [[Sirisha Bandla]] BBCren 100 emakumeak 2022, ingeniari aeronautikoa (India 1988)
# [[Nazanin Zaghari-Ratcliffe]] BBCren 100 emakumeak 2022, iraniar-britaniar hiritarra (Tafresh 1978)
# [[Narges Mohammadi]] BBCren 100 emakumeak 2022, eskubideen aldeko ekintzailea (Persia 1972)
# [[Palmira Pla Pechovierto]] maistra, pedagogoa eta polikaria (Teruel, 1914-Castlló, 2007)
# [[Emilia Elias Herrando|Emilia Elias Herrando]] maistra, pedagogoa (Madril, 1898 - Mexiko, 1976)
# [[Veneranda Manzano]] maistra, politikaria, erbesteratua (Asturias, 1893-1992)
# [[Guillermina Medrano]] maistra eta politikaria (Albacete, 1912-Valencia, 2005)
# [[Marguerite Durand (feminista)]] kazetari, aktore, politikari eta feminista frantsesa (1864 - 1936)
# [[Jane Rigby]] BBCren 100 emakumeak 2022 Astrofisika estatubatuarra (EEUU, XXXX)
# [[Iryna Kondratova]] BBCren 100 emakumeak 2022 Anestesiologa eta pediatra (Ukrania, XXXX)
# [[Constance Tipper]] metalurgikaria (Erresuma Batua, 1894-1995)
# [[Johanna Döbereiner]] ingeniari agronomoa (Brasil, 1924-2000)
# [[Txell Alarcón]] saskibaloi jokalaria (Bartzelona 2003)
# [[Maider Castellano]] saskibaloi jokalaria (Gasteiz 2003)
# [[Gregoria Canelo de Paredes]] 'chinato' dialekto hiztuna (Caceres 1861-1917)
# [[Marina Ortiz de Zárate]] saskibaloi jokalaria (Gasteiz 1999)
# [[Chatrice White]] saskibaloi jokalaria (AEB 1996)
# [[Ana Laverón]] aeronautiko ingeniaria(Espainia XX. mendea)
# [[Isaura Clavero]] 1. emakume aeronautiko ingeniaria (Vigo XX. mendea)
# [[Parinoush Saniee]] idazlea (Iran 1949)
# [[Elena Barraquer Compte]] oftalmologoa (Bartzelona 1954)
# [[Jimena Quirós]] 1. emakume ozeonografoa (Almeria 1899-Madril 1983)
# [[Isabelle Junot]] aktorea (AEB 1991)
# [[Tamara Falcó]] moda-diseinatzailea (Madril 1981)
# [[Micaela Navarro]] politikaria (Jaen 1956)
# [[Ibijoke Faborode]] BBCren 100 emakumeak 2022, politikaria (Nigeria XX. mendea)
# [[Gohar Eshghi]] BBCren 100 emakumeak 2022, ekintzailea (Iran 1946-2002)
# [[Fatima Amiri]] BBCren 100 emakumeak 2022, ikaslea (Afganistan, 2005)
# [[Carmen Muñoz Manzano]] Bigarren Errepublikako maistra eta idazlea (Cáceres, 1906-Coruña, 2002)
# [[Carmen García de Castro]] Bigarren Errepublikako maistra eta pedagogoa (Almería, 1886-1969)
# [[Isabel González Turmo]] antropologoa (Espainia XX. mendea)
# [[Elvira Álvarez de Ceballos]] dama (Espainia XIV. mendea -1372)
# [[Difficult Women]] emakume kabareta (Australia)
# [[Mehreen Faruqi]] politikaria (Pakistan 1963)
# [[Katarina Zec]] saskibaloi jokalaria (Serbia 1997)
# [[Mariana Barassi]] film-zuzendaria (Argentina 1977)
# [[Vic Echegoyen]] idazlea (Madril 1969)
# [[Claudia Zapata]] historialaria (Txile 1975)
# [[Christiane Félip Vidal]] idazlea (Frantzia 1950)
# [[Katherine Kurtz]] idazlea (AEB 1944)
# [[Juana Ontañón eta Valiente|Juana Ontañon y Valiente]] Bigarren Errepublikako maistra (Madril, 1886-Mexiko, 1972)
# [[Wally Funk]] astronauta (AEB 1939)
# [[Ida Ørskov]] bakteriologoa (Danimarka 1922- 2007)
# [[Alice Lee]] matematikaria (EB 1858-1939)
# [[Elizabeth Scott]] matematikaria (AEB 1917-1988)
# [[Ainhoa Achutegui]] zuzendari artistikoa ( Venezuela 1978)
# [[Akwaeke Emezi]] idazlea (Nigeria 1987)
# [[Leia Dongue]] saskibalio jokalaria (Mozambike 1991)
# [[Mónica Bruckmann]] soziopolitologoa (Peru XX. mendea)
# [[Claude Ber]] poeta (Frantzai 1948)
# [[Nadia Yala Kisukidi]] filosofoa (Belgika 1978)
# [[Ana Carrique]] musikagilea ( Argentina 1964)
# [[Cristina Montserrat Hendrickse]] abokatua, irakaslea (AEB 1964)
# [[Kristina Higgins]] saskibaloi jokalaria (AEB 1994)
# [[Joy Alexis Brown-Adams]] saskibaloi jokalaria (Guyana 1993)
# [[Dona Tututa]] piano-jolea (Cabo Verde 1919-2014)
# [[Yolanda Morazzo]] poeta (Cabo Verde 1927-Lisboa 2009)
# [[Tuna Mascarenhas]] kimikaria, aktibista, 1. dama (Cabo Verde 1944-2009)
# [[Kate Asabuki]] aktore pornoa (Tokio 1962)
# [[Celina Pereira]] abeslaria, kontalaria (Cabo Verde 1940-Lisboa2020)
# [[Athaliah Molokomme]] fiskala (Botswana 1959)
# [[Constance Cummings-John]] politikaria (Sierra Leona 1918-Londres 2000)
# [[Aspásia Camargo]] politikaria (Brasil, 1946 19)
# [[Rachael Blackmore]] Jokey-a (Irlanda 1989)
# [[Lívia Járóka]] 1. emakumezko ijito eurodiputatua (Hungaria 1974)
# [[Clare Marie Hodges]] AEBko 1. emakumezko basozaina (AEB 1890-1970)
# [[Consuelo González Ramos]] kazetaria, erizaina, feminista (Zamora, 1877-Madril, 1956)
# [[Esperanza Rodríguez Cerdán]] Bigarren Errepublikako maistra erbesteratua (Madril, 1892-Valentzia,1984)
# [[Rosa Roig]] Bigarren Errepublikako maistra (Tarragona, 1890-Bartzelona, 1969)
# [[Pilar Salvo Giménez|Pilar Salvo]] Bigarren Errepublikako maistra fusilatua (Zaragoza, 1889-1936)
# [[Amalia Torrijos]] Bigarren Errepublikako maistra eta alkatea (Sevilla, 1911- ???)
# [[Ekaterina Lermontova]] Paleontologoa (SESB, 1889-1942)
# [[Eva Mameli Calvino]] Botanikaria (Italia, 1886-1978)
# [[Heike Freire]] filosofoa, aktibista (Espainia, ??)
# [[Sabrina Sánchez]] kazetaria, sexu langilea (Mexiko 1981)
# [[Karine Espineira]] soziologoa, trans ekintzailea (Txile 1967)
# [[Nadia Ferreira]] modeloa, enpresaburua (Paraguai 1999)
# [[Elena Sánchez Caballero]] kazetaria (Madril 1957)
# [[Pilar Martín Fernández]] immunologia ikertzailea (Madril 1973)
# [[Maruja Torres]] kazetaria, idazlea (Bartzelona 1943)
# [[Nya de la Rubia]] abeslaria, aktorea (Sevilla 1986)
# [[Aryna Sabalenka]] tenislaria (Bielorrusia 1998)
# [[Aliaksandra Sasnovih]] tenislaria (Bielorrusia 1994)
# [[Lucia Stecher]] ikertzailea (Txile XX. mendea)
# [[Elena Oliva]] soziologoa, ikertzailea (Txile 1982)
# [[Gendengarjaa Baigalimaa]] onkologoa (Mongolia XX. mendea)
# [[Elena Moreno Zaldibar]] saskibaloi jokalaria (Donostia 1959)
# [[Tanaya Mechelle Atkinson]] saskibaloi jokalaria (AEB 1996)
# [[Kinu Nishimura]] ilustratzailea (Japonia 1969)
# [[Asunción Linares]] paleontologoa (Granada, 1921-2005)
# [[Sylvie Denis]] idazlea
# [[Marguerite Durand (hizkuntzalaria)]] hizkuntzalarieta fonetikalari frantziarra (1904)
# [[Jeanne Chauvin]] abokatu eta feminista frantsesa (1862-1926)
# [[Soraya Prieto Fernández]] kimikaria (Gasteiz 1979)
# [[Maimouna Diarra]] saskibaloi jokalaria (Senegal 1991)
# [[Esther Yáñez González - Irun]] Armadako 1. emakumea eta gerra ontzi kapitaina (Cádiz 1971)
# [[María José Escalona]] informatikaria (Sevilla 1976)
# [[Helena Viñes]] ekonomialaria (Espainia, XX. mendea)
# [[María Jesús Almazor]] Telekomunikazio ingeniaria, CEO ( Brtzelona 1970)
# [[Karen Gaines]] ziberdefentsan aditua, CEO (XX. mendea)
# [[Silvia Albert Sopale]] aktore, zuzendari (Donostia 1976)
# [[Midi Achmat]] LGTB aktibista (Hegoafrika, 1964)
# [[Shiva Nazar Ahari]] giza eskubideen aldeko aktibista (Irán, 1984)
# [[Leoncia Gómez Galán]] zerbitzaria, 'vocera' (Caceres 1903-1986)
# [[Irma Estrada Silva]] autodefentsa irakaslea (El Salvador ?)
# [[Anália de Victória Pereira]] politikaria ( Angola 1941-2009)
# [[Belita Palma]] abeslaria (Angola 1932-1988)
# [[Luzia Inglês Van-Dúnem]] politikaria (Angola 1948)
# [[Margarida Rosa da Silva Izata]] diplomazialaria (Angola 1958)
# [[Ana Clara Guerra Marques]] dantzaria (Angola 1962)
# [[Luísa Rogério]] kazetaria (Angola 1967)
# [[Lourdes Van-Dúnem]] musikaria (Angola 1935-2006)
# [[Arlete Leona Chimbinda]] politikaria, irakaslea (Angola 1960)
# [[Silvia Lutucuta]] Kardiologoa, ministroa (Angola 1968)
# [[Josefa Sacko]] agronomoa, enbaxadorea (Angola XX. mendea)
# [[Vera Daves]] ekonomialaria, ministroa (Angola 1984)
# [[Catherine Austin Fitts]] bankaria (AEB 1950)
# [[Marjorie Rice]] matematikaria (AEB, 1923-2017)
# [[Liliana Colanzi]] idazle eta editorea (Bolivia, 1981)
# [[Magela Baudoin]] idazle (Bolivia, 1973)
# [[Trementinaireak]] sendatzeko produktu naturalen saltzaile ibiltariak (Katalunia XIX. mendea-XX. mendea)
# [[Eloísa del Pino Matute]] zientzialari soziala, ikertzailea (Espainia XX. mendea)
# [[María Luisa López Grigera]] filologoa (Coruña 1926)
# [[Paula Dapena Sánchez]] futbolaria (Pontevedra 1996)
# [[ASPEGI elkartea]] emakume profesionalena, enpresariena (Gipuzkoa 1998)
# [[Sari Arponen]] medikua (Finlandia 1977)
# [[Carolina Iglesias]] umoregilea, gidoilaria, youtuberra (Coruña 1993)
# [[Berta Collado]] kazetaria, aurkezlea (Toledo 1979)
# [[Yola Mamani]] komunikatzailea (Bolivia, 1984)
# [[Hélène Dutrieu]] txirrindulari, hegazkinlari (Belgika-Frantzia, 1877-1961)
# [[Virginia Ayllón]] idazle (Bolivia, 1958)
# [[Begonya Pozo]] idazlea (Valentzia 1974)
# [[Carmelina Sánchez-Cutillas]] idazlea (Madril 1921- Valentzia 2009)
# [[Beatriu Civera]] idazlea (Valentzia 1914-1995)
# [[Ana María Ibars]] idazlea, maistra (Valentzia 1892-1965)
# [[Raquel Payá]] pedagogoa (Valentzia 1919-1972)
# [[Alison Spedding]] antropologoa (Ingalaterra/Bolivia, 1962)
# [[Margaret W. Rossiter]] emakumeen historialaria ( AEB 1944)
# [[Maria Beneyto]] idazlea, poeta (Valentzia 1925-2011)
# [[María Villén]] 2. Errepublikako maistra (Burgos 1871-Valentzia 1961)
# [[Lindaura Anzoátegui]] idazle (Bolivia, 1846-1898)
# [[Yolanda Bedregal]] poeta (Bolivia, 1913-1999)
# [[María Virginia Estenssoro]] poeta (Bolivia, 1902-1970)
# [[Hilda Mundy]] poeta (Bolivia, 1912-1980)
# [[Concha Peña Pastor]] bigarren errepublikako maistra eta abokatua (Ciudad Real, 1906-Panama, 1960)
# [[Elpidia Polo Ovejas]] bigarren errepublikako maistra errepresaliatua (Valladolid, 1890-Madrid, 1988)
# [[Carmen Valero Gimeno]] bigarren errepublikako maistra eta pedagogo errepresaliatua (Silla, 1893-1962)
# [[Rosa Menéndez]] zientzialaria, 1. emakumea CSIC burua (Asturias 1956)
# [[Dulceida]] interneteko ospetsua (Bartzelona, 1989)
# [[Juana Macías]] film-zuzendaria, gidoilaria (Madril 1971)
# [[Brisa Fenoy]] musikaria, DJ, modeloa (Cádiz 1991)
# [[María Vargas Montoya]] enologoa (Haro 1971)
# [[María Vargas Fernández]] flamenko abeslaria (Cádiz 1947)
# [[Laura Alonso Cancho]] poeta (Santander 1978)
# [[Dina Abouzeid Sariñena]] badminton entrenatzailea (Zaragoza 1979)
# [[Agostina Burani]] saskibaloi jokalaria ( Argentina 1991)
# [[Carmen Ybarra Careaga]] enpresaburua, markesa (Espainia 1963)
# [[María José Álvarez Mezquíriz]] EULEN enpresaburua (Bilbo 1957)
# [[Margaret H. Wright]] matematikaria (AEB, 1944)
# [[Katharine Way]] fisikaria (AEB, 1902-1995)
# [[Paola Velasco Pinedo]] Boliviako 1. emakume piloto komandantea (1988)
# [[Xian (aktibista)]] LGTB aktibista (Txina, ?)
# [[Laura Hojman]] gidoilaria, film zuzendaria (Sevilla 1981)
# [[Bibisara Assaubayeva]] xake jokalaria (Kazakhstan 2004)
# [[Anne L'Huillier]] fisika atomikoko irakaslea (Frantzia/Suedia 1958)
# [[Tamara Rojo]] datzaria, koreografoa (kanada/Espainia 1974)
# [[Elena S. Sánchez]] kazetaria (Toledo 1979)
# [[Patricia Pardo]] kazetaria (Galizia 1983)
# [[Sonsoles Ónega]]kazetaria, idazlea (Madril 1970)
# [[Cristina Ónega]] kazetaria (Madril 1975)
# [[Tatiana Afanásieva]] matematikari eta fisikaria (Ukraina-Herbereheak, 1876-1964)
# [[Lilli Suburg]] kazetaria (Estonia, 1841-1930)
# [[Esther Szekeres]] matematikaria (Hungaria-Australia, 1910-2005)
# [[Irene Falcón|Irene Falcon]] kazetaria, Dolores Ibarruriren idazkaria (Madril, 1907-1999)
# [[Enriqueta O'Neill|Enriqueta O´Neill]] aktore eta idazlea (Madril, 1909-Bartzelona, 1972)
# [[Encarnación Fuyola Miret]] Bigarren errepublikako maistra (Huesca, 1907-Mexiko, 1982)
# [[Anoka Primrose Abeyrathne]] kontserbazionista, gizarte ekintzailea (Sri Lanka, 1991)
# [[Mar Abad]] kazetaria (Almeria 1972)
# [[Marion Koopmans]] albaitaria, birologoa (Herbehereak 1956)
# [[Carme Valls]] mediku eta politikaria (Bartzelona,' 1945)
# [[Anne Anderson]] ilustratzailea (Eskozia, 1874 - 1930)
# [[Eva Furnari|Eva Furmari]] ilustratzailea (Erroma, 1948)
# [[Matilde Hidalgo]] mediku, poeta, sufragista (Ekuador 1889-1974)
# [[Eva Soriano]] komediantea, aurkezlea (Tarragona 1970)
# [[Cecilia Ansaldo]] idazlea (Ekuador 1949)
# [[Melissa Lucio]] heriotza zigor polemikoan kondenatua (AEB 1968)
# [[Carmen Barbarà]] komikigilea eta irudigilea (Bartzelona, 1933)
# [[Amelia Bauerle|Amelia Banerle]] komikigilea (Londres, 1873-1916)
# [[Pauline Baynes]] liburu ilustratzailea (Sussex, 1922-2008)
# [[ Pamela Adie]] LGBT aktibista (Nigeria, 1984)
# [[ Christine Ahn]] Bakearen aldeko aktibista (Hego Korea, XX. mendea)
# [[Celia Viñas]] poeta, pedagogoa (Lleida-Almeria, 1915-1954)
# [[Chipita Rodriguez]] heriotza zigorrez urkatua eta 100 urtera barkatua (AEB 1799-1863)
# [[Elsa Beskow]] idazlea eta ilustratzailea (Suedia, 1874-1953)
# [[Mary Agnes Chase]] botikaria eta ilustratzailea (EEBB, 1869-1963)
# [[María Conejo]] ilustratzailea (Mexiko, 1958)
# [[Eréndira Derbez]] ilustratzailea, idazlea (Mexiko, 1991)
# [[Kate Greenaway]] ilustratzailea, idazlea (Londres, 1846-1901)
# [[Elizabeth Shippen Green]] ilustratzailea (EEBB, 1871-1954)
}}
==='''Berriak 2023''' ('''urtarrila''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Elorriaga]] ef--'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Busturia, 1980)
# [[Aiora Zabala]] ----'''SORTUA''' zientzialaria (1982)
# [[Alazne López]] --ef'''SORTUA''' dantzaria (Bilbo, 1993-Alemania, 2015)
# [[Ana Borderas]] ef--''SORTUA''' kazetaria, irrati-esataria (Eibar, 1962)
# [[Anna Fernandez de Paco]] ef--'''SORTUA''' zinemagilea (Bartzelona, 1981)
# [[Belén Balerdi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1937-1982)
# [[Berenice Lopez Reyes]] ef--'''SORTUA''' enpresaburua (Mexiko, 1989)
# [[Bonifacia Zuazola]] efef'''SORTUA''' erraketista (Azkoitia, 1915-2012)
# [[Consuelo Osa]] efef'''SORTUA''' erraketista Mutriku (1922-2015)
# [[Durangoko Emakumeen Kartzela]] '''SORTUA''' (1939-1940)
# [[Eladia Balerdi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1942-1997))
# [[Garbiñe Balerdi]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1935)
# [[Garbiñe Ortega]] ----'''SORTUA''' zinema komisarioa (Gasteiz, 1981)
# [[Gloria Agirrezabalaga]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1922)
# [[Ignacia Idoate Iragui]] efef'''SORTUA''' moja (Orikain, 1900 - Madril, 1975)
# [[Iñasi Illarramendi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Zarautz, 1919-2005)
# [[Josefa Egaña]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1923)
# [[Juncal Alzugaray]] ef--'''SORTUA''' Fisioterateupa eta asmatzailea (Bilbo, 1981)
# [[Justa Domínguez de Vidaurreta e Idoy]] efef'''SORTUA''' moja (Azpeitia, 1975- Madril, 1958)
# [[Koldobike Gezala]] efef'''SORTUA''' erraketista (Lezo, 1917)
# [[Marcelina Zabala]] efef'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1923)
# [[Margarita Arenaza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Arrasate, 1925-Fuengirola, 2019)
# [[Mari Beraza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Anoeta, 1929 -Mexiko, 1986)
# [[Maria Josefa Navascues]] efef'''SORTUA''' erraketista (Errenteria, 1924-2011)
# [[Maria Teresa Egaña]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1925)
# [[Mercedes Agirrezabalaga]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Irura, 1928)
# [[Mercedes Zubikaray]] efef'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1920-1983)
# [[Merche Olabe]] ef--'''SORTUA''' margolaria (Bilbo, 1957)
# [[Milagros Uranga]] efef'''SORTUA''' erraketista (Mutriku, 1918-1992)
# [[Pilar Zabala]] efef'''SORTUA''' erraketista (Deba, 1926-1945)
# [[Rafaela Etxaniz]] efef'''SORTUA''' erraketista (Azkoitia, 1926-213)
# [[Saelia Aparicio]] ----'''SORTUA''' artista (Valladolid, 1982)
# [[Victoriana Aizpuru]] ef--'''SORTUA''' erraketista (Errezil, 1919)
# [[Zornotzako Emakumeen Kartzela]] '''SORTUA''' (1938-1947)
# [[Ada Hitchins]] kimikaria (Ingalaterra, 1891-1972)
# [[Adèle Esquiros]] Frantziako idazle eta kazetari feminista (1819-1886)
# [[Africa González Fernández]] medikua, inmunologoa (Madril 1962)
# [[Agrippina Vagánova]] ballet-maistra (Errusia, 1837-1951)
# [[Aïcha Chenna]] emakume eskubideen aktibista (Maroko 1941-2022)
# [[Aída Gómez]] dantzaria (Madril, 1967)
# [[Aida Pierce]] komediantea (Mexiko, 1956)
# [[Ainhoa Sanz Rodríguez|Ainhoa Sanz]] mendi korrikalaria (Urretxu, 1989)
# [[Alba Gutiérrez]] dantzaria, aktorea ( Madril 1994)
# [[Alice H. Parker]] asmatzailea (EEBB 1895-1920)
# [[Alicia Barrié]] vedettea (Txile 1915- AEB 2002)
# [[Alicia Vignoli]] vedettea (Lima 1911-Argentina 2005)
# [[Almudena Ariza]] korrespontsala (Madril, 1963)
# [[Alyson Eckmann]] aktorea (AEB 1990)
# [[Amalia Iglesias]] idazlea, poeta (Menaza, 1962)
# [[Ana Goya]] dantzaria, aktorea (Iruñea 1962)
# [[Ana José Cancio]] kazetaria (Palentzia 1960)
# [[Ana Orantes]] genero-indarkeriaren biktina (Granada 1937-1997)
# [[Ana Rujas]] aktorea (Madril 1989)
# [[Angela Burdett-Coutts]] filantropoa, pintura-bildumagilea (Londres, 1814-1906)
# [[Ángela T. Leiva Sánchez]] botanikaria (Kuba 1948-2014)
# [[Àngels Ribé]] artista kontzeptuala (Bartzelona 1943)
# [[Anna Jaclard]] Errusiar sozialista eta feminista iraultzailea (1843 - 1887)
# [[Anna Maurizio]] biologoa (Suitza 1900-1993)
# [[Annie Oakley]] tiratzailea (AEB, 1860-1926)
# [[Antonia Gimeno Travesset]] saskibaloi jokalaria eta entrenatzailea (Bartzelona, 1941)
# [[Antonia Torre Yela]] 14. arrosa. Fusilatua (Madril, 1922-1940)
# [[Asha Lul Mohamud Yusuf]] poeta (Somalia, XX. mendea)
# [[Azucena Hernández]] aktorea (Sevilla 1960-Guadalajara 2019)
# [[Barbara Navarro]] legelaria, CEO (Madril 1974)
# [[Bélgica Adela Mirabal]] biziraun zuen Mirabal ahizpa bakarra (Dominikar Errepublika, 1925-2014)
# [[Belle Starr]] Mendebaldeko bidelapurra (AEB, 1848-1889)
# [[Beth (abeslaria)]] (Bartzelona 1981)
# [[Bianca Ceva]] erresistentziaren kidea (Italia, 1897-1982)
# [[Blanche Lefebvre]] 1871ko Parisko Komunako ekintzailea
# [[Carmen Amaya]] dantzaria (Bartzelona, 1918-1963)
# [[Carmen Iglesias]] historialaria (Madril 1942)
# [[Carmen Olmedo Checa]] politikaria (Malaga 1949-2015)
# [[Carmen Ruiz-Tilve]] idazlea (Oviedo 1941)
# [[Carol-Ann Duffy]] poeta (E.B. 1955)
# [[Catherine Allard]] dantzaria (Belgika/Katalunia, 1960)
# [[Cathy Hackl]] futurista teknologikoa ( XX. mendea)
# [[Cecilia Bartolomé]] film-zuzendaria (Alacant 1940)
# [[Celia Correas de Zapata]] idazlea (Argentina 1933-AEB 2022)
# [[Charo (abeslaria)]] dantzaria, aktorea (Murtzia 1941-)
# [[Claire Démar]] kazetari eta feminista frantziarra (1799-1833)
# [[Clara Jiménez Cruz]] kazetaria (Madril 1989)
# [[Claude-Hélène Perrot]] historialaria (Frantzia 1928-2019)
# [[Claudia Piñeiro]] idazlea (Argentina 1960)
# [[Colette Rabaté]] hispanista (Frantzia 1950)
# [[Cristina Olea]] korrespontsala (Vigo, 1982)
# [[Dalila Ennadre]] zinema-zuzendaria (Maroko 1966- Paris 2020)
# [[Dalilah]] dantzaria (Madril 1936-2001)
# [[Danica McKellar]] Matematikaria, aktorea (AEB, 1975)
# [[Daniela Blume]] kazetaria (Mataro 1990)
# [[Daphne Oram]] musikagilea (Erresuma Batua, 1925-2003)
# [[Daria Bertolani Marchetti]] erresistentziaren kidea (Italia, 1919-1994)
# [[Delia del Carril]] margolaria (Argentina, 1884-1989)
# [[Désirée Gay]] kazetari eta feminista frantziarra (1810-1890)
# [[Diana Vishneva]] dantzaria (Errusia, 1976)
# [[Dolores Medio]] idazlea (Oviedo 1911-1996)
# [[Dolors Comas]] antropologoa eta politikaria (Bartzelona, 1951)
# [[Dorothy E. Smith]] antropologoa (E.B 1946-Kanada 2022)
# [[Dorothy Pitman Hughes]] aktibista (AEB 1938-2022)
# [[Drucilla Cornell]] filosofoa (AEB 1950-2022)
# [[Edith Checa]] kazetari, irrati-esatari (Sevilla, 1957-Madril, 2017)
# [[Elda Emma Anderson]] fisikaria (AEB, 1899-1961)
# [[Elena González Iglesias]] dantzaria, aktorea (Asturias 1991)
# [[Elena Quiroga]] idazlea (Santander 1921-Coruña 1995)
# [[Elizabeth Gertrude Britton]] botanikaria, briologoa (AEB, 1858-1934)
# [[Elvira Andrés]] dantzaria (Espainia, 1958)
# [[Elvira Godás]] maistra errepublikarra (Katalunia, 1917-2015)
# [[Elvira Roca Barea]] idazlea (Malaga 1966)
# [[Enedina Alves Marques]] ingeniari zibila (Brasil, 1913-1981)
# [[Erika Martínez]] poeta (Jaen, 1979)
# [[Ernestina Otero]] maistra (Pontevedra 1890-1956)
# [[Eugenia Balcells]] artista bisuala (Bartzelona 1943)
# [[Eva Ortega Paíno]] kimikaria, ikertailea (Madril, 1972)
# [[Felicita Ferrero]] erresistentziaren kidea (Italia, 1899-1984)
# [[Filomena Dato]] poeta, idazlea (Galizia, 1856-1926)
# [[Flor de Torres Porras]] fiskala (Almeria 1961)
# [[Flora Philip]] matematikaria (Erresuma Batua 1865-1943)
# [[Florence Parpart]] asmatzailea (EE.BB. 1856- ?)
# [[Florencia Pérez Padilla]] dantzaria (Sevilla 1918-Madril 2000)
# [[Frances Haugen]] datu-ingeniaria, informatzailea (AEB 1980)
# [[Francesca Gargallo]] filosofoa, idazlea (Italia 1956- Mexiko 2022)
# [[Gabriela Bravo]] fiskala, politikaria (Valentzia 1963)
# [[Gemma Pasqual i Escrivà|Gemma Pasqual i Escrivá]] katalanez idazten duen idazlea (Valentzia, 1967)
# [[Gertrud Woker]] biokimikaria (Suitza, 1878-1968)
# [[Ginetta Sagan]] erresistentziaren kidea (Italia, 1925-2000)
# [[Gloria Leyland]] dantzaria, esataria (Argentina, XX.mendea)
# [[Godeliève Mukasarasi]] gizarte langilea, aktibista (Ruanda 1959)
# [[Grace Nichols]] poeta (Guyab 1950)
# [[Helen Pickett]] koreografoa (AEB,?)
# [[Helena Corbellini]] idazlea (Uruguai 1959)
# [[Helena Cortesina]] dantzaria, zinegile aitzindaria (Valentzia 1903-Buenos Aires 1984)
# [[Ina Grafl]] botanikaria (Suitza 1915-1970)
# [[Irene Rice Pereira]] artista (AEB 1902-Marbella 1971)
# [[Isabel Pérez Montalbán]] poeta (Córdoba, 1964)
# [[Isla Correyero]] idazlea, poeta (Cáceres, 1957)
# [[Jamie Dantzscher]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1982)
# [[Josefina Triguero Agudo]] Espainiako 1.emakume epailea (Madril 1946-2022)
# [[Joyce Lussu]] erresistentziaren kidea (Italia, 1912-1998)
# [[Juana la Macarrona]] dantzaria (Cádiz 1870-Sevilla 1947)
# [[Júlia Creus Garcia]] dantzaria, aktorea (Tarragona 1994)
# [[Julia Manzanal Pérez]] aktibista errepublikanoa (Madril, 1915-2012)
# [[Julia Reichert]] dokumental-zuzendari (AEB 1946-2022)
# [[Kae Tempest]] poeta, abeslaria (Inglaterra, 1985)
# [[Kathryn Woolard]] hizkuntza-antropologoa (AEB 1950)
# [[Kenita Placide]] aktibista (Santa Luzia 1978)
# [[La Chunga]] dantzaria (Marseilla, 1938)
# [[La Malena (dantzaria)]] (Cádiz 1877-Sevilla 1956)
# [[Laura Escanes]] modeloa (Bartzelona 1996)
# [[Laura Palmés]] kazetaria (Bartzelona, 1954-2011)
# [[Laura Pinillos]] vedettea (Espainia 1900-Madril 1970)
# [[Lina Merlin]] erresistentziaren kidea (Italia, 1887-1979)
# [[Lola Greco]] dantzaria, koreogarfoa (Madril 1964)
# [[Louisa Aldrich-Blake]] medikua (Chingford, 1865 – 1925)
# [[Louise Colet]] Frantziako olerkaria (1810-1876)
# [[Lourdes García Campos]] kazetaria (Madril 1975)
# [[Lucero Tena]] dantzaria,kriskitin jotzailea (Mexiko, 1938)
# [[Lucy Weston Pickett]] kimikaria (AEB, 1904-1997)
# [[Luisa Esteso]] aktore komikoa (Valentzia 1906- Madril1986)
# [[Luisa Isabel Álvarez de Toledo]] dukesa eta idazlea (Estoril, 1936-Sanlúcar de Barramenda, 2008)
# [[Lupe Serrano]] dantzaria (Txile, 1930)
# [[Manuela Garín Pinillos]] matemtikaria (Asturias-Mexiko, 1914-2019)
# [[Manuela Manzanares]] arbista, idazlea (Ciudad Real 1910 -AEB 2004)
# [[Margarita García Robayo]] idazlea (Kolonbia 1980)
# [[Marguerite Williams]] geologoa (AEB, 1895-1991)
# [[María Alaniako]] enperatriza (Georgia1050-Bizanzio 1118?)
# [[Maria Branyas Morera]] superehunurtekoak (San Frantzisko/Katalunia 1907)
# [[María Cabrera]] akrobata, lehenengo emakume ijito ezaguna espainian (1467-Guadalajara, 1527)
# [[Maria Cosway]] artista (Italia 1760 -1838)
# [[María Eloy-García|María Eloy-Garcia]] idazle, poeta (Málaga, 1972)
# [[María Ignacia Rodríguez de Velasco]] aktibista (Mexiko, 1778-1850)
# [[María López García]] hockey-jokalaria (Asturias 1990)
# [[María Muñoz]] irrati-esataria (Argentina 1968-2003)
# [[Maria Ossowska]] Filosofoa (Varsovia, 1896-1974)
# [[María Peláe]] kantautorea (Malaga 1990)
# [[María Teresa Mirabal]] ekintzaile politikoa (Dominikar Errepublika, 1935-1960)
# [[Marie Guy-Stéphan]] dantzaria (Paris 1818-1873)
# [[Marina Semiónova]] dantzaria (Errusia, 1908-2010)
# [[Mariola Cubells]] kazetaria (Valentzia 1967)
# [[Marjorie Hyams]] jazz musikaria, bibrafonista (AEB 1920-2012)
# [[Marsha Blackburn]] politikaria (AEB 1952)
# [[Marta Agudo]] poeta (Madril, 1971)
# [[Maruchi Fresno]] aktorea (Madril 1916-2003)
# [[Mercedes Ballesteros]] idazlea ( Madril 1913-1995)
# [[Mercedes Gaibrois de Ballesteros]] historialaria (Paris 1891-Madril 1960)
# [[Mercedes Marrero]] saskibaloi jokalaria eta nabigazio kapitaina (San Cruz Tenerifekoa, 1961)
# [[Mercedes Olivera Bustamante]] antropologoa (Mexiko 1934-2022)
# [[Milagros Calvo]] epailea (Valladolid 1947)
# [[Minerva Mirabal]] ekintzaile politikoa (Dominikar Errepublika, 1926-1960)
# [[Mireia Sentís]] idazlea (Bartzelona 1947)
# [[Miriam Reyes]] poeta (Ourense, 1974)
# [[Mónica Moro]] publizista, zuzendari-nagusia (Madril, 1974)
# [[Montserrat Domínguez]] kazetaria (Madril 1963)
# [[Montserrat Galcerán]] aktibista (Bartzelona, 1946)
# [[Montserrat Soliva Torrentó]] zientzialaria (Katalunia, 1943-2019)
# [[Nannette Streicher]] musikagilea, piano-jolea (Alemania 1769-Austria1833)
# [[Natalia Bessmértnova]] dantzaria (Mosku 1941-2008)
# [[Natalia LL]] artista (Polonia 1937-2022)
# [[Natalia Makarova]] dantzaria (Errusia, 1940)
# [[Nina Timofeeva]] dantzaria (Errusia 1935-Israel 2014)
# [[Noemí Galera]] OT zuzendaria (Bartzelona 1967)
# [[Noni Benegas]] idazlea (Argentina 1951)
# [[Norma Barbolini]] erresistentziaren kidea (Italia, 1922-1993)
# [[Núria Bendicho Giró|Nuria Bendicho]] idazlea (Bartzelona, 1995)
# [[Nuria Oliver]] telekomunikazio ingeniaria (Alacant 1970)
# [[Odette Roy Fombrun]] sufragista (Haiti 1917-2022)
# [[Olga Lepeshínskaya]] dantzaria (Errusia 1941-2008)
# [[Olga María Ramos]] kupletista, musikagilea (Madril 1947)
# [[Olga Ramos (abeslaria)]] (tenerife, 1932)
# [[Olga Ramos (aktorea)]] kupletista (Badajoz 1918-Madril 2005)
# [[Paloma del Río]] kazetaria (Madril 1960)
# [[Pastora Galván]] dantzaria (Sevilla 1980)
# [[Patria Mirabal]] ekintzaile politikoa (Dominikar Errepublika, 1924-1960)
# [[Patricia Guerrero (dantzaria)]] (Granada 1990)
# [[Patrizia Reggiani]] hiltzailea (Italia, 1948)
# [[Pilar de la Oliva]] epailea (Valentzia 1956)
# [[Radhya Al-Mutawakel]] Giza eskubide aktibista (Yemen 1967)
# [[Ramona Maneiro]] aitzindaria (Coruña, 1961)
# [[Rosa Durán]] dantzaria (Cádiz 1922-Madril 1999)
# [[Rosario Guerrero]] dantzaria (Madril XIX. mendea-1960)
# [[Rosemary Radford Ruether]] filosofoa (AEB 1936-2022)
# [[Rossana Rossanda]] erresistentziaren kidea (Italia, 1924-2020)
# [[Sabela Arias Castro]] historietagilea (Lugo, 1969)
# [[Sara Rancaño]] korrespontsala (Bartzelona, 1984)
# [[Sarah Mardini]] igerilaria, errefuxiatuen aldeko aktibista kriminalizatua (Siria, 1995)
# [[Shadi Sadr]] abokatu, aktibista (Iran 1974)
# [[Sharon Presley]] psikologoa (AEB 1943-2022)
# [[Silvia Barrera Ibáñez]] zibersegurtasun aditua, kriminologoa (Madril 1977)
# [[Soledad Antelada Toledano]] hackerra (Argentina 1977)
# [[Soledad Cazorla]] fiskala (Lareche 1955-Madril2015)
# [[Sophie Freud]] psikologoa, idazlea (Austria 1924-AEB 2022)
# [[Stella Cunliffe]] estatistikaria (Erresuma Batua, 1917-2012)
# [[Suzanne Voilquin]] kazetari frantziarra eta saint simonista (1801-1876)
# [[Teresa Burga]] artista (Perú, 1935-2021)
# [[Teresa Freixes]] legelaria (LLeida 1950)
# [[Teresa Perales]] igerilaria (Zaragoza 1975)
# [[Tina Anselmi]] erresistentziaren kidea (Italia, 1927-2016)
# [[Verónica Pascual Boé]] ingeniaria, CEO (Burgos 1979)
# [[Vicky Gómez]] dantzaria (Salamanca 1988)
# [[Victoria Pinillos]] vedettea (Espainia ?- Madril ? )
# [[Victorina Vila Badia]] maistra errepublikarra (Lleida, 1883-1962)
# [[Violeta la Burra]] abeslaria, dantzaria, aitzindaria (Sevilla, 1936-2020)
# [[Virxinia Pereira Renda]] idazlea (Pontevedra 1884-Madril 1969)
# [[Yolanda Ramos]] aktorea (Bartzelona 1968)
# [[Zar Amir Ebrahimi]] aktorea (Iran 1981)
# [[Zeba Islam Seraj]] biologo molekularra (Bangladesh, 1958)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''abendua''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Lourdes Herrasti]] ef--'''SORTUA''' antropologoa (Aretxabaleta, 1958)
# [[Marie-José Basurco]] ----'''SORTUA''' idazlea (Donibane Lohitzune, 1947)
# [[Uxue Kerejeta]] ----'''SORTUA''' musikaria (Zumarraga, 1999)
# [[Felisa Libano]] efef'''SORTUA''' pandero jotzailea (Plentzia, 1917-2000)
# [[Esperanza Nuere]] ----'''SORTUA''' margolaria (Bilbo, 1935)
# [[Nadia Hindi Mediavilla]] ----'''SORTUA''' ikertzailea (Bagdad, 1977)
# [[Betisa Ojanguren]] ----'''SORTUA''' Nafarroako Unibertsitate Publikoko irakaslea (Barakaldo, 1978)
# [[Ainhize Belar]] ef--'''SORTUA''' eskalatzailea (Atxondo, 2006)
# [[Miren Urbieta Vega]] ----'''SORTUA''' abeslaria, musikaria (Donostia, 1983)
# [[Begoña Uriarte]] ----'''SORTUA''' piano-jotzailea (Bilbo, 1937)
# [[Dioni Ardanza]] efef'''SORTUA''' jostuna (Ermua, 1914-Dima, 2005)
# [[Bego Alabazan]] ----'''SORTUA''' ipuin-kontalaria (Bilbo, 1966)
# [[Esperanza López Parada]] poeta (Madril, 1962)
# [[María Vázquez Suárez]] maistra, fusilatua (1874-1936)
# [[Kavita Ramdas]] zientzialaria (India, 1963)
# [[Cécile La Grenade]] politikaria, zientzialaria (Grenada, 1952)
# [[Eva Syková]] neurozientzialaria (Txekia, 1944)
# [[Sikivu Hutchinson]] idazlea, ekintzailea (AEB, 1961)
# [[Soumya Swaminathan]] medikua, pediatra eta zientzilaria (India, 1959)
# [[Victoria Ocampo]] idazle, itzultzaile, filantropoa (Argentina 1890-1979)
# [[Marie-Léonide Charvin "Agar"]] Aktore frantziarra eta communarde (1832-1891)
# [[Lorena Conde]] aktore, poeta (Galizia, 1980)
# [[Francisca Herrera Garrido]] idazlea (Galizia, 1869-1950)
# [[Olga Gallego]] historialaria, artxibozaina, idazlea (Galizia, 1923-2010)
# [[Mercedes Romero Abella]] maistra exekutatua (Coruña, 1907-Aranga, 1936)
# [[Marga do Val|Marga Do Val]] itzultzailea eta aktorea (Vigo, 1964)
# [[Sufia Kamal]] feminista (Banglades, 1911-1999)
# [[Oksana Omeliánchik]] ukraniar-sobietar gimnasta (1985)
# [[Laila Ripoll]] antzerkigilea, zuzendaria (Madril, 1964)
# [[Concha Cuetos]] aktorea (Madril, 1944)
# [[Cristina Torres]] aktorea (Madril, 1963)
# [[Pilar Torres]] aktorea (Madril, 1962)
# [[Elisa Montés]] aktorea (Granada, 1934)
# [[Teresita Silva]] aktorea (Valentzia 1911-Madril 1960)
# [[Analia Gadé]] aktorea (Argentina, 131-Madril 2019)
# [[Marisol Ayuso]] aktorea (Madril, 1943)
# [[Eugenia Roca]] aktorea (Bartzelona, 1928-2010)
# [[Encarna Abad]] aktorea (Espainia,1927)
# [[Mara Recatero]] zuzendaria (Espainia, ?)
# [[Lola Membrives]] kantaria,aktorea (Argentina/Espainia, 1885-1969)
# [[María Lado|Maria Lado]] idazlea (Coruña, 1979)
# [[María de las Mercedes Goicoa Fernández|Maria de las Mercedes Goicoa]] pianista (Coruña, 1928-2022)
# [[Beatriz Hernanz]] poeta (Pontevedra, 1963)
# [[Mar Bosch Oliveras|Mar Boch Oliveras]] idazlea (Girona, 1981)
# [[Elena Alonso Frayle]] idazlea (Bilbo, 1965)
# [[Pilar Cabot]] idazlea (1940-2017)
# [[Sandra Alonso Villar|Sandra Alonso]] maistra, idazlea (Zamora, 1993)
# [[Toni Acosta]] aktorea, umoregilea (Tenerife, 1972)
# [[Begoña Vargas]] aktorea, modeloa, dantzaria (Madril, 1999)
# [[Ivana Baquero]] aktorea, modeloa (Bartzelona, 1994)
# [[Mamen García]] aktorea (Valentzia, 1947)
# [[Nuria Herrero]] aktorea, dantzaria (Valentzia, 1987)
# [[Hurtado ahizpak]] aktore hirukotea (Espainia, 1979-1994)
# [[Paloma Hurtado]] vedettea,aktorea (Madril, 1946)
# [[Fernanda Hurtado]] aktorea (Madril, 1947)
# [[Teresa Hurtado]] aktorea (Madril, 1947)
# [[Mary Carrillo]] aktorea (Toledo, 1919-Madril 2009)
# [[Sara Moro]] gimnasta artistikoa (Mexiko, 1984)
# [[Elisa Herrero Uceda|Elisa Herrero]] poeta (Caceres, 1957-Madril, 2020)
# [[Blanca Andreu]] poeta (Coruña, 1959)
# [[Ana Merino]] poeta, komikigilea (Madril, 1971)
# [[Maria Bassó]] aktorea (Espainia,1901-Madril,1992)
# [[Esperanza Navarro]] aktorea (Espainia, 1928-1978)
# [[Eloísa Muro]] aktorea (Madril, 1894-1979)
# [[María Asquerino]] aktorea (Madril, 1925-2013)
# [[Pilar Millán Astray]] idazlea, espioia (Coruña 1879-Madril 1949)
# [[Mayra Gómez Kemp]] aurkezlea, kantaria, aktorea (Kuba, 1948)
# [[Velia Martínez]] aktorea (AEB, 1920-1993)
# [[María Durán]] aurkezlea, kantaria (Madril, 1946)
# [[Beatriz Escudero]] aktorea, kantaria (Asturias, 1950)
# [[Acuario hirukotea]] pop musikariak (Espainia, 1976-1980)
# [[Marián Flores]] idazkaria, aurkezlea (Madril, 1957)
# [[María Casal]] aurkezlea,aktorea, (Madril, 1958)
# [[Cristina Corral Soilán]] kazetaria, idazlea, irakaslea (Lugo, 1976)
# [[Mary Paz Pondal]] aktorea (Asturias, 1942)
# [[Mercedes Prendes]] aktorea (Asturias,1903-Madril,1981)
# [[Milagros Leal]] aktorea (Madril, 1902-1975)
# [[Ana Mariscal]] aktore, zuzendari, ekoizle (Madril, 1923-1995)
# [[Loreto Prado]] aktorea (Madril, 1863-1943)
# [[Consuelo Berlanga]] kazetaria (Kordoba, 1955)
# [[Irma Soriano]] kazetaria (Jaen, 1963)
# [[María Teresa Campos]] kazetaria (Tetuan/Malaga, 1941)
# [[Paula Malia]] aktorea (Bartzelona, 1990)
# [[Silma Lopez]] aktorea (Madril, 1991)
# [[Teresa Riott]] aktorea (Bartzelona, 1990)
# [[Barbara Mestanza]] zuzendaria (Bartzelona 1990)
# [[Inés de León]] zuzendaria (?, XX.mendea)
# [[Carmen Carbonell]] aktorea (Bartzelona, 1900)
# [[Belen Macias]] gidoilaria, zuzendaria (Tarragona, 1968)
# [[Vicky Peña]] aktorea (Bartzelona, 1954)
# [[Miranda Gas]] aktorea (Madril, 1985)
# [[Anna Maleras]] dantzaria (Bartzelona, 1940)
# [[Carlota Ferrer]] aktorea, korografoa (Madril, 1976)
# [[Emma Maleras]] dantzaria, koreografoa (Bartzelona, 1919-2017)
# [[Elena Frías de Chávez]] politikaria eta maistra (Venezuela, 1935)
# [[Rita Sargsyan]] maistra (ARmenia, 1962-2020)
# [[María Xosé Agra Romero]] filosofoa (Santiago de Compostela, 1956)
# [[Montse Barderi Palau]] idazlea eta filosofoa (SAbadell, 1969)
# [[María Canosa]] ingeniaria, idazlea, aurkezlea (Galizia, 1978)
# [[Carmen Borrego]] telebista saio-zuzendaria (Malaga, 1966)
# [[Marisa Abad]] aurkezlea (Alacant, 1947)
# [[Nuria Roca]] aktorea, aurkezlea, idazlea (Valentzia, 1972)
# [[Rocío Carrasco]] aurkezlea (Madril, 1977)
# [[Isabel Borondo]] aurkezlea (Madril, 1948)
# [[Lola Martínez (esataria)]] esataria (Murtzia, XX. mendea)
# [[Mónica Randall]] aktore, aurkezlea (Bartzelona, 1942)
# [[Luciana Wolf]] abeslaria (Zaragoza, 1946)
# [[Lola Rodríguez Aragón]] soprano, maistra (Logroño, 1910-Iruñea 1984)
# [[Elisabeth Schumann]] sopranoa, maistra (Alemania 1888-AEB, 1952)
# [[Neus Campillo Iborra]] filosofoa eta idazlea (Valentzia, 1945)
# [[Carolina del Olmo]] filosofoa (Madril, 1974)
# [[Ana Marta González (filosofoa)|Ana Marta Gonzalez]] filosofoa (Ourense, 1969)
# [[Emma Vilarasau]] aktorea (Bartzelona, 1969)
# [[Faustina Pignatelli]] fisikaria, matematikaria (Italia, 1705-1769)
# [[Toshiko Yuasa]] fisikaria (Japonia-Frantzia, 1909-1980)
# [[Ana Higueras]] sopranoa (Madril, 1944)
# [[Marie Fillunger]] sopranoa (Austria, 1850-Suitza 1930)
# [[Eugenie Schumann]] piano-jolea (Alemania, 1851-Suitza 1938)
# [[Rocío Orsi|Rocio Orsi]] filosofoa, saiakeragilea (Madril, 1976-2014)
# [[Clara Ramas]] filosofoa, politikaria (Madril, 1986)
# [[Begoña Roman]] filosofoa (Petrel, 1965)
# [[Teresa Cameselle]] idazlea (Coruña, 1968)
# [[Isabel Penagos]] sopranoa (Santander, 1931)
# [[Petra Martínez]] aktorea, zuzendaria (Jaen, 1944)
# [[Olga Margallo]] aktorea, zuzendaria (Madril, 1970)
# [[Marta Soto]] egile-abeslaria (Huelva, 1996)
# [[Carmen Boza]] egile-abeslaria (Cádiz, 1987)
# [[Ana María Sánchez Navarro]] sopranoa (Alacant, 1959)
# [[Sophie Poirier]] Jostuna eta Parisko Komunako communarde (1830-1879)
# [[Victorine Eudes]] Botikaria eta Parisko Komunako communarde (1848-1881)
# [[Malvina Poulain]] Maistra eta Parisko Komunako communarde (1851-1921)
# [[Rachel Félix]] Frantziako aktore tragikoa (1821-1858)
# [[Natalia Kobrynska]] idazlea eta feminista (Ukraina, 1855-1920)
# [[Mylène Flicka|Mulène Flicka]] blogaria eta feminista (Benin, 1996)
# [[Joye Hummel]] gidoilaria (EEBB, 1924-2021)
# [[Atika Locke]] idazlea (EEBB, 1974)
# [[Carla Cordua]] filosofoa (Txile, 1925)
# [[Mercè Otero Vidal]] filosofoa, feminista (Bartzelona, 1947)
# [[Marie-Pauline Soyer]] grabatzailea (Caen, Frantzia, 1786-1871)
# [[Ana Gertrudis de Urrutia Garchitorena|Ane Gertrudis de Urrutia Garchitorena]] margolaria (Cádiz, 1812-1850)
# [[Esmée Bulnes]] dantzaria (Erresuma Batua, 1900-Italia 1986)
# [[Gema Castillo]] dantzaria (Argentina, 1907-1979)
# [[Yoly Saa]] egile-abeslaria (Pontevedra, 1992)
# [[Aurora de Albornoz]] idazlea, poeta (Luarca, 1926 - Madril, 1990)
# [[Newsha Tavakolian|Newsha TAvakolian]] artista (Teheran, 1981)
# [[Pauleta Pamies]] dantzaria (Bartzelona, 1851-1937)
# [[Teresina Boronat]] dantzaria (Katalunia, 1904-1983)
# [[Maria de Avila]] dantzaria (Bartzelona, 1920-Zaragoza 2014)
# [[Lola de Avila]] dantzaria (Guadalajara, 1949)
# [[Claudia Faci]] dantzaria (Espainia, 1966)
# [[Rosita Segovia]] dantzaria (Bartzelona, 1922-2003)
# [[Ana Laguna]] dantzaria (Zaragoza, 1954)
# [[Arantxa Argüelles]] dantzaria (Zaragoza, 1970)
# [[Rosella Hightower]] dantzaria (AEB,1920- Frantzia,2008)
# [[Violette Verdy]] dantzaria (Frantzia,1933-AEB,2016)
# [[Marcia Brown]] dantzaria (AEB,1918-2015)
# [[Cristina Aranda]] dantzaria (Madril, 1976)
# [[Maria Gordon]] geologo, paleontologoa (Eskozia, 1864-1939)
# [[Francisca Meléndez]] margolaria (1770-1825 Cádiz)
# [[María Elisa Quinteros|Maria Elisa Quinteros]] politikaria (Txile, 1981)
# [[Verona van de Leur]] gimnasta (Herbehereak, 1985)
# [[Ruth Brown]] abeslaria (EEBB, 1928-2006)
# [[Nancy Chodorow]] psikoanalistaa(AEB, 1944)
# [[Liubov Jegorova (dantzaria)]] (Errusia 1880-Paris 1972)
# [[Bronislava Nijinska]] dantzaria (Errusia 1891-AEB 1972)
# [[Margarita Wallmann]] dantzaria (Alemania 1904- Monako 1992)
# [[Victoria Garabato]] dantzaria (Argentina XX. mendea)
# [[Susana Agüero]] dantzaria (Arhentina 1944-2012)
# [[Mercedes Quintana]] dantzaria (Argentina, 1910-1996)
# [[Dora del Grande]] dantzaria (Argentina, 1909-1966)
# [[María Ruanova]] dantzaria (Argentina 1922-2016)
# [[Inés Malinow]] idazlea (Argentina, 1922-1989)
# [[Ana Itelman]] dantzaria (Txile 1927-Argentina, 1989)
# [[Sole Giménez]] abeslaria (Paris/Murtzia, 1963)
# [[Rafaela López Aguado de Rayón]] independentziaren aldeko heroina (Mexiko, 1754-1822)
# [[Rita Pérez de Moreno]] independentziaren aldeko heroina (Mexiko, 1779-1861)
# [[Montserrat Galí Boadella]] historialaria (Mexiko, 1947)
# [[Lida Martinoli]] dantzaria (Argentina 1914-1994)
# [[Yelena Smirnova]] dantzaria (Errusia 1888-Argentina 1934)
# [[Hanya Holm]] dantzaria (Alemania 1893-AEB 1992)
# [[Marilú Marini]] dantzaria (Argentina 1940)
# [[Iris Marga]] dantzaria (Italia 1901-Argentina 1997)
# [[Renate Schottelius]] dantzaria (Alemania 1921-Argentina 21998)
# [[Agnes de Mille]] dantzaria (AEB 1905-1993)
# [[Ana María Stekelman]] dantzaria (Argentina 1944)
# [[Nieves Herrero Cerezo]] kazetaria (Madril 1957)
# [[Inés Ballester]] kazetaria (Castelló 1958)
# [[Edith Ditmas]] liburuzaina, idazlea (Ingalaterra, 1896-1986)
# [[Aurora Bernárdez]] itzultzailea (Argentina 1920-Frantzia 2014)
# [[Edith Aron]] itzultzailea (Alemania 1923-Londres 2020)
# [[Ugné Karvelis]] itzultzalea (Lituania 1935-Paris 2002)
# [[Carol Dunlop]] itzultzailea (AeB 1946, Frantzia 1982)
# [[Elena Garro]] idazlea (Mexiko, 1916-1998)
# [[Amalia Kahana - Carmon]] idazlea (Israel, 1926-2019)
# [[Félicie de Fauveau]] eskultorea (Italia, 1802-1886)
# [[Louise-Joséphine Sarazin de Belmont]] margolaria (Versalles, 1790- Paris, 1870)
# [[Thérèse Eléonore Lingée]] diseinatzailea, grabatzaile (Paris, 1753-1833)
# [[María Josefa Ascargorta y Rivera]] margolaria eta irakaslea (Madril, 1800-1850)
# [[Maria Luisa Marchori]] margolaria (Madril, 1801-1900)
# [[Chellsie Memmel]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1988)
# [[Bárbara María Hueva]] margolaria (Madril, 1733-1772)
# [[María del Olmo Ibáñez|María del Olmo Ibañez]] artxibozaina, idazlea, historialaria (Alacant, 1965)
# [[Amparo Dávila]] idazlea, poeta (Mexiko, 1928-2020)
# [[Maria Bashir]] Afganistaneko 1. emakumezko fiskala (1970)
# [[Christina Lamb]] kazetaria (Londres, 1965)
# [[Nujeen Mustafa]] aktibista errefuxiatua (Siria, 1999)
# [[Cecilia McDowall]] musikaria (Londres, 1951)
# [[Luzmaría Jiménez Faro]] idazlea (Madril, 1937-2015)
# [[Marina de Castarlenas]] idazlea (Bartzelona, 1900-1974)
# [[Clara Corral]] idazlea (Galizia, 1847-1908)
# [[Salomėja Nėris]] idazlea (Lituania, 1904-1945)
# [[Helena Paz Garro]] idazlea (Mexiko, 1939-2014)
# [[Isabela Corona]] aktorea (Mexiko, 1913-1993)
# [[Olivia Teroba]] idazlea (Mexiko, 1988)
# [[Andrea Muriel]] idazlea (Mexiko, 1988)
# [[Misty Copeland]] dantzaria (AEB, 1982
# [[Inmaculada Aguilar]] dantzaria (Kordoba, 1958)
# [[Mercedes Alfonso]] dantzaria (Espainia, ? )
# [[Rocío Aragón]] dantzaria (Cádiz1925-Madril 2018)
# [[Dores André]] dantzaria (Galizia 1958)
# [[Else Granheim]] liburuzaina (Norvegia 1926-1999)
# [[Carmen Magallón]] fisikaria (Aragoi, 1951)
# [[Baya Hocine]] ekintzaile independentista aljeriarra (1940 - 2000)
# [[Houda Benyamina]] film-zuzendari eta gidoilari frantsesa (1980)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''azaroa''')===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maria Bengoetxea]] efef'''''SORTUA''''' euskaltzalea, hizlaria (Ermua, 1906 - Zornotza, 2006)
# [[Justi Arenaza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Arrasate, 1919-2000)
# [[Miren Arenaza]] efef'''SORTUA''' erraketista (Arrasate, 1915 - 2003)
# [[Ane Elordi]] ef--'''''SORTUA''''' kazetaria, irakaslea, KORRIKAko koordinatzailea (Zornotza, 1991)
# [[Isolina Pliego]] ----'''SORTUA''' maistra (Iruñea, 1886-Lodosa, 1968)
# [[Ángela Alonso|Angela Alonso]] ef--'''SORTUA''' maistra (Lerin, 1899-Iruñea, 1986).
# [[Oskia Ugarte]] ----'''SORTUA''' artearen historialaria eta kudeatzailea (Iruñea, 1978)
# [[Elisa Arteta]] ef--'''SORTUA''' dantzaria eta koreografoa (Iruñea, 1980)
# [[Isabel Aleman Irungarai]] ef--'''SORTUA''' emagina, Amaiurko alkatea (Amaiur, 1968)
# [[Ioar Oteiza]] ef--'''''SORTUA''''' komunikatzailea, Durango Azokako komunikazio arduraduna (Lesaka, 1988)
# [[Juanita Arenaza]] efef'''SORTUA''' errekatista (Arrasate, 1923-Mexiko, 2015)
# [[Raisa Álava]] ----'''SORTUA''' artista (Zuhatza, 1990)
# [[Asun Ibarrondo]] ef--'''SORTUA''' zerbitzaria, ostalaria (Elorrio, 1952)
# [[Maitane Carballo]] ----'''SORTUA''' zinemagilea (Gasteiz, ?)
# [[Idurre Frías]] ef--'''SORTUA''' futbol entrenatzailea (Gasteiz, 1991)
# [[Ana Aguiriano]] ----'''SORTUA''' 1992ko Paralinpiar jokoetako kirolaria (Gasteiz, 1961)
# [[Josefina Añua]] ----'''SORTUA''' Espainiako saskibaloi selekziorako hautatua izan zen lehenengo arabarra (Gasteiz, ?)
# [[Leguncia de Echebarria]] ----'''SORTUA''' Durangoko kondesa (XI.mendea)
# [[Elur Ulibarrena|Elur Ulibarrena Herce]] ----'''SORTUA''' museo kudeatzailea (Denia, 1969)
# [[Kristina Berasain]] ef--'''''SORTUA''''' kazetaria (Lizarra)
# [[Leire Malkorra]] ----'''SORTUA''' arkitektoa eta arkeologo (Tolosa, 1988 )
# [[Tania Reneaum Panszi]] ----'''SORTUA''' Amerikarteko Giza Eskubideen Batzordeko Idazkari Exekutiboa (Mexiko, ?)
# [[Suylen Milanés]] efef'''SORTUA''' abeslaria (Kuba, 1971-2022)
# [[Lynn Milanés]] ----'''SORTUA''' abeslaria (Kuba, 1970)
# [[Ana Zamorano |Ana Zamorano Ruiz]] ----'''SORTUA''' bidaiaria (Sodupe, 1992)
# [[Yaiza Romero]] ----'''SORTUA''' kirolaria, urpeko arrantza (Zornotza,? )
# [[Loren Eguren]] efef'''SORTUA''' ehun urteduna (Elorrio 1920-Zaldibar 2023)
# [[Juliana Saratxaga]] ??--'''SORTUA''' pandero jotzailea, ehun urtekoa (Araia. 1911-2013)
# [[Mireia Elkoroiribe]] ef--'''SORTUA''' politikaria (Abadiño, 1975)
# [[Loiola Canales]] ef--'''SORTUA''' surflaria, irakaslea (Bilbo, 1995)
# [[Susana Brunetti]] aktorea (Argentina, 1941-1974)
# [[Mimí Pons]] vedette eta aktorea (Argentina, 1948)
# [[Norma Pons]] vedette eta aktorea (Argentina, 1943-2014)
# [[Tosca Musk]] zinemagilea (Hegoafrika, 1974)
# [[Maye Musk]] modeloa eta dietista (Kanada, 1948)
# [[Susana Dalmás]] irakaslea, politikaria (Uruguai, 1948-2012)
# [[Francisca Júlia da Silva]] poeta (Brasil, 1871-1920)
# [[Doris Daou]] astronomoa (Kanada, 1964)
# [[Joany Kane]] gidoilaria, Passionflix plataformaren asmatzailea (AEB, XX. mendea)
# [[Alessandra Torre]] Amazoneko maitasun eleberri idazle salduena, blogaria,(AEB, XX. mendea)
# [[Sylvia Day]] idazlea (AEB, 1973)
# [[Raffaella di Girolamo]] psikologoa, sexologoa (Txile, 1978)
# [[Mariana di Girolamo]] aktorea (Txile, 1990)
# [[Amparo Noguera]] aktorea (Txile, 1965)
# [[Emilia Noguera]] aktorea, zuzendaria (Txile, 1983)
# [[Sonja Vasić]] saskibaloi jokalaria (Serbia, 1989)
# [[Thaïs Blume]] aktorea (Bartzelona, 1984)
# [[Agnès Busquets]] aktorea (Tarragona, 1976)
# [[Elena Espejo]] aktorea, ekoizlea (Tanger, 1930)
# [[Marta Grau]] aktorea, antzerki-pedagogoa (Katalunia, 1891-1992)
# [[Catalina Valls]] aktore, zuzendari, idazlea (Mallorca, 1906-1999)
# [[Cristina Valls]] aktorea (Mallorca, 1901-1982)
# [[Aina Villalonga]] antzerki-idazlea (Mallorca, 1883-1961)
# [[Margalida Caimari]] poeta, ongilea (Kuba 1839-Mallorca 1921)
# [[Rebekah Dawson]] astronomoa (AEB)
# [[Julia de León]] astronomoa (Santa Kruz de Tenerife, 1977)
# [[Audrey C. Delsanti]] astronomoa (Frantzia, 1976)
# [[Juana Salabert]] idazlea (Frantzia-Espainia, 1962)
# [[Milena Rudnitska]] ukraniar kazetaria, ekintzailea (1892-1976)
# [[Manuela de los Herreros]] idazlea, administratzailea (Balearrak 1845-1911)
# [[María Cánepa]] aktorea (Italia, 1921-Txile 2006)
# [[Liliana Ross]] aktorea, zuzendaria (Italia-Txile, 1930-2018)
# [[María Elena Duvauchelle]] aktorea (Txile, 1942)
# [[Zinaida_Tusnolobova-Martxenko]] Armada Gorriko medika (Errusia, 1920)
# [[Felipa de Souza]] aktibista portugaldarra (Tavira, 1556-Brasil, 1600)
# [[Victorine Gorget]] Frantziako ikuzlea eta Parisko Komunan militante errepublikanoa (1843-1901)
# [[Joséphine Marchais]] Frantses jornalaria, Komunan parte hartu izana (1837-1874)
# [[Élisabeth Rétiffe]] Frantziako kartoi-fabrikatzailea, sozialista eta Communarde (1834-1882)
# [[Léontine Suétens]] Ikuzlea eta 1871ko Parisko Komunan 'communarde-a' (1846-1891)
# [[Tonka Tomicic]] modeloa eta aurkezlea (Txile, 1976)
# [[Niní Marshall]] aktorea, gidoilaria, komediantea (Argentina, 1903-1996)
# [[Antonella Costa]] aktorea, zuzendaria (Italia-Argentina, 1980)
# [[Samira Negrouche]] idazlea, poeta (Aljeria, 1980)
# [[Carolina Arregui]] aktorea (Txile, 1965)
# [[Mayte Rodríguez]] aktorea, modeloa (Txile, 1989)
# [[Elsie MacGill]] ingeniaria (Kanada, 1905-AEB 1980)
# [[Helen Gregory MacGill]] epailea, kazetaria (Kanada 1864-1947 )
# [[Helen MacGill Hughes]] soziologoa (Kanada, 1903-1992)
# [[Helen Hughes-Brock]] arkeologoa (Kanada, 1938)
# [[Lauretta Ngcobo]] idazlea (Hego Afrika, 1931-2015)
# [[Patricia Simón Carrasco]] kazetaria, idazlea (Malaga, 1983)
# [[Emily Warren Roebling]] ingeniaria (AEB, 1843-1903)
# [[E. Lilian Todd]] asmatzailea (AEB, 1865-1937)
# [[Margaret Olivia Slocum Sage]] irakaslea, filantropoa (AEB, 1828-1918)
# [[Ruth Crocker]] idazlea (AEB, 1946)
# [[Loida Zabala Ollero]] potentzia egokituko kirolaria(Cáceres, 1987)
# [[Maura Healey]] abokatua, politikaria (AEB, 1971)
# [[Felicitas Guerrero]] dirudun dama, tiroz hila (Argentina, 1846-1872)
# [[María Teresa Costantini]] aktorem, film-zuzendaria, gidoilaria (Argentina, 1949)
# [[Alda Merini]] poeta, idazlea (Italia, 1931-2009)
# [[María del Pilar Maspons y Labrós]] idazlea (1841-1907)
# [[Asunción Balaguer]] aktorea (Bartzelona 1925-Madril 2019)
# [[Teresa Rabal]] aktorea, abeslari (Bartzelona,1952)
# [[María Luisa Merlo]] aktorea (Valentzia, 1941)
# [[Rita Irasema]] barietate-artista, musikagile (Kuba, 1954)
# [[Inés Rivadeneira]] mezzosopranoa, irakaslea (Lugo, 1928)
# [[Isabel Pérez Dobarro]] piano-jolea, irakaslea (Coruña, 1992)
# [[María Luisa Solá]] bikoiztaile-aktorea (Bartzelona, 1939)
# [[Ana Diosdado]] idazle, aktore (Argentina, 1938-Madril 2015)
# [[Mirtha Legrand]] aktorea, aurkezlea (Argentina 1927)
# [[Amelia de la Torre]] aktorea (Guadalajara 1905-Madril 1987)
# [[Josefina Díaz de Artigas]] aktorea (Argentina1891-Madril 1976)
# [[Clara González]] abokatu, politikaria eta hezitzailea. (Kolonbia, 1900-1991)
# [[Lynne Karen Deutsch]] astrofisikaria, astronomoa (AEB, 1956-2004)
# [[Teresa Solana]] idazlea (Bartzelona, 1962)
# [[Annemarie Heinrich]] argazkilaria (Alemania-Argentina, 1912-2005)
# [[Alicia D'Amico]] argazkilaria (Argentina, 1933-2001)
# [[María Cristina Orive]] argazkilaria (Guatemala, 1931-2017)
# [[Luz Sánchez-Mellado]] kazetaria, idazlea (Alacant, 1966)
# [[Gretchen Daily]] biologoa, biogeografoa (AEB, 1964)
# [[Nina]] abeslaria, aktorea, enpresaburua (Bartzelona, 1966)
# [[María Moreno (margolaria)|Maria Moreno]] (Madril, 1933-2020)
# [[Fryda Shultz de Mantovani]] idazlea, kritikaria (Argentina, 1912-1978)
# [[Alicia Jurado]] idazlea, akademikoa (Argenti-1948)
# [[Marguerite Moreno]] aktorea (Frantzia-1871-1948
# [[María Rosa Oliver]] idazlea, aktibista (Argentina, 1898-1977)
# [[Leonor Acevedo Suárez]] itzultzailea (Argentina, 1876-1975)
# [[Harriet Shaw Weaver]] kazetaria, editorea (Ingalaterra, 1876-1961)
# [[María Esther Vázquez]] idazlea (Argenti-1937-2017)
# [[Carmen Bravo-Villasante]] itzultzailea, haur literaturan aitzindaria (Madril-1918-1994)
# [[María Luisa Cresta de Leguizamón]] idazlea, irakaslea (Argentina-1918-2008)
# [[Ana Garralón]] idazlea (Madril-1965)
# [[Montse Pla]] aktorea (Madril, 1978)
# [[Sarah Buschmann]] idazlea (Frantzia, 1992)
# [[Montserrat Abelló]] idazlea (Katalunia, 1918-2014)
# [[Lourdes Tello]] idazlea (Madril, 1974)
# [[Maria Cabrera]] poeta, irakaslea (Katalunia)
# [[Pelegrina Pastorino]] moda-erreportaria (Italia 1902-Argentina 1988)
# [[Carmen Gallardo Martín-Gamero]] itzultzailea (Toledo 1874-Madril 1951)
# [[Rosario Lacy]] 1.ginekologoa, zirujaua (Madril1891-1954)
# [[María Mercedes Coroy]] aktorea (Guatemala, 1994)
# [[Malú Gatica]] aktorea (Txile 1922-1997)
# [[Vanessa Miller]] aktorea,idazlea (Txile, 1965)
# [[Pilar Sordo]] psikologoa, idazlea (Txile, 1965)
# [[Hortense Machu]] 1871ko Parisko Komunako kantiniersa (1836-1893)
# [[Béatrix Excoffon]] 1871ko Parisko Komunako kanpaina-ospitaleko erizaina (1849-1916)
# [[Dee Dee Bridgewater]] AEBko jazz-abeslaria (Memphis, 1950)
# [[Anna Gas]] poeta, idazlea (Bartzelona, 1996)
# [[Laia Martínez i López]] idazlea, itzultzailea, musikaria (Katalunia-Mallorca, 1984)
# [[Elsa Astete Millán]] zaintzailea, idazlea (Argentina 1910-2001)
# [[Luz Valdivieso]] aktorea (Txile 1977)
# [[Francisca Lewin]] aktorea (Txile 1980)
# [[Catherine Flon]] jostuna, heroia (Haiti 1772-1831)
# [[Dédée Bazile]] heroia, kaleko saltzailea (Haiti XVIII-XIX. mendea)
# [[Cécile Fatiman]] vudugilea, sacerdotisa (Dominikar Errepublika 1771-1883?)
# [[Josefina de la Torre]] poeta, idazlea, antzezlea, abeslaria (Las Palmas Kanaria Handikoa, 1907-2002)
# [[Maria Luisa Haitikoa]] erregina ezkontidea (Haiti, 1778-Italia ,1851)
# [[Adelina Haitikoa]] enperatriz ezkontidea (Haiti 1820-1878)
# [[Maria Clara Haitikoa]] enperatriz ezkontidea (Haiti 1758-1858)
# [[Erzulie]] buduen maitasun eta edertasunaren jainkosa (Haiti)
# [[Esperanza Parada Pedrosa]] margolaria (1928-2011)
# [[Pino Ojeda]] idazle, margolari (Kanaria Handia, 1916-2002)
# [[Suzy Vernon]] aktorea (Frantzia 1901-1997)
# [[Rita Macedo]] aktorea, jostuna (Mexiko 1902-1991)
# [[Julissa]] abeslaria, aktorea (Mexiko 1944)
# [[Perpetua Barjau Martín]] jostuna, maistra (Valentzia 1899-Mexiko 1939)
# [[Elena Aub]] idazlea, editorea (Valentzia 1931- Madril 1937)
# [[Estefania Cueto Puertas]] fusilatua, jostuna, komunista (Asturias 1899-1939)
# [[Eladia García Palacios]] fusilatua, maistra, sozialista (Asturias 1904-1937)
# [[Juana Álvarez Molina]] fusilatua, etxekoandrea (Valladolid 1897-Asturias 1937)
# [[Belarmina Suárez Muñiz]] fusilatua, sindikalista (Asturias 1909-1938)
# [[Teresa Santianes Giménez]] fusilatua, etxekoandrea (Asturias 1910-1937)
# [[Anita Vázquez Barrancúa]] fusilatua, nekazaria, espioia, komunista (Asturias 1911-1938)
# [[Maxima Vallinas Fernández]] fusilatua, etxekoandrea (Asturias 1896-1938)
# [[Anita Orejas]] fusilatua, erizaina, sozialista (Asturias 1914-1937)
# [[Gloria Alcahud]] margolaria (Valladolid, 1931)
# [[Angelina Abad Cantavella]] irakaslea, idazlea (Castelló de la Plana, 1893-1965)
# [[Antonieta Sanagustin]] jostuna (Huesca, 1924-2020)
# [[Sarah Walmsley]] jostuna, aktorea, abeslaria (Britainia ?-1798)
# [[Rocío Gutiérrez]] belar-hockey jokalaria (Cadiz, 1985)
# [[Berta Riaza]] aktorea (Madril, 1927-2020)
# [[Fuensanta Nieto]] arkitektoa (Madril, 1957)
# [[Esther Pizarro]] eskultorea (Madril, 1967)
# [[Mónica Domínguez Blanco]] kazetaria (Leon, 1984-2022)
# [[Sara García Alonso]] biologoa, ikertzailea, astronautagaia (Leon, 1988)
# [[Meganne Christian]] zientzialaria, astronautagaia (Britainia, 1987)
# [[Manuela Álvarez Lozano]] filologoa, idazlea (Coruña, 1957)
# [[Ana Arias Saavedra|Ana Arias Saavedra]] idazlea (Lugo, 1951)
# [[Lucía Aldao]] idazlea (Coruña, 1982)
# [[Xiana Arias]] poeta, kazetaria (Lugo, 1983)
# [[Celsa Barja]] idazlea (Orense, 1966)
# [[Pilar Beiro]] poeta (Carnota, 1958)
# [[Emilia Calé |Emilia Calé Torres]] idazlea (Coruña, 1837-1908)
# [[Paula Carballeira]] idazlea (Coruña, 1972)
# [[Helena de Carlos Villamarín|Helena de Carlos]] idazlea (Ourense, 1964)
# [[Valentina Carro]] itzultzaile, diseinatzailea, aktorea (Cambados, 1984)
# [[Mercedes Castro]] idazlea (Ferrol, 1972)
# [[Carmen Aranegui]] arkeologoa (Valentzia, 1945)
# [[Helen Fisher]] antropologoa, biologoa (AEB, 1945)
# [[Maria Toledo]] flamenko kantautore piano-jolea (Toledo, 1983)
# [[Begoña Abad]] idazle, poeta (Burgos, 1952 )
# [[Laia Serra]] abokatua (Bartzelona, 1977)
# [[María Victoria Moreno|Maria Victoria Moreno]] poeta (Valencia de Alcantara, 1939-Pontevedra, 2005)
# [[Juana Teresa Juega López]] poeta(Galizia, 1885-1979)
# [[Lupe Gómez]] idazlea (Coruña, 1972)
# [[Herminia Fariña Cobián]] poeta (S.Compostela, 1904-1966)
# [[Maria Magdalena Domínguez|Maria Magdalena Dominguez]] poeta (Pontevedra, 1922-2021)
# [[María do Cebreiro]] poeta, idazlea (Galizia, 1976)
# [[Alessandra Galloni]] Kazetaria (Italia, 1974)
# [[Paz Esteban López]] Inteligentzia-funtzionarioa (Madril, 1958)
# [[Beatriz Méndez de Vigo]] espioia (Madril, 1958)
# [[Elisabet Benavent]] nobela erromantikoen idazlea (Valentzia, 1984)
# [[Pilar Pallarés|Pilar Pallares]] poeta (Coruña, 1957)
# [[Ánxeles Penas|Ánxeles Peñas]] artista, poeta (Curtis, 1943)
# [[Luz Pichel]] idazlea (Lalin, 1947)
# [[Luz Pozo Garza]] poeta (Ribadeo, 1922-Coruña, 2020)
# [[Carmen Prieto Rouco]] poeta (Villalba, 1901-1977)
# [[Matilde González Palau]] poeta (Almansa, 1912-2002)
# [[Pilar Cibreiro]] poeta, idazlea (Galizia, 1952)
# [[Alba Cid]] poeta, idazlea (Galizia, 1989)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''urria''')===
(Ordena: SORTUAK, IDAZLEAK, ASTRONOMOAK, GAINONTZEKOAK)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Leire Ibarguren]] ef--'''SORTUA''' idazlea eta irakaslea (Azpeitia, 1979)
# [[Cesarea Garbuno Arizmendi]] efef'''SORTUA''' enpresaburua (Errenteria, 1846-1933)
# [[Izaskun Igoa]] ef--'''SORTUA''' idazlea, pedagogoa, zutabegilea (Ziga, 1995)
# [[Maritxu Errazkin]] --ef'''SORTUA''' autobus-txofer aitzindaria (Azkoitia)
# [[Ainhoa Nadia Douhaibi]] ----'''SORTUA''' ikertzaile eta idazlea (Oñati, 1983)
# [[Aurea Etxaniz]] efef'''SORTUA''' erraketista (Soraluze, 1922 - Caracas, 2019)
# [[Gema Arrugaeta]] ef--'''SORTUA''' argazkilaria (Ordizia, 1969)
# [[Amaia Elizagoien]] ef--'''SORTUA''' bertsolaria, idazlea, ipuin kontalaria (Baztan, 1994)
# [[Anabel Sanz]] ef--'''SORTUA''' feminista, ekintzailea (Ermua, 1963)
# [[Elena Mendizabal]] ----'''SORTUA''' artista, eskultorea (Donostia, 1960)
# [[Sandra Garaioa]] ef--'''SORTUA''' irudigilea, ilustratzailea (Donostia, 1993)
# [[Amaia Cazenave]] ----'''SORTUA''' kazetaria (Baiona, 1987)
# [[Begoña Durruty]] ef--'''SORTUA''' ilustratzailea, idazlea (Arizkun, 1968)
# [[Pilartxo Etxeberria]] ef--'''SORTUA''' doktorea, euskaltzain urgazlea (Teruel, 1947)
# [[Eneritz Gorrotxategi]] ----'''SORTUA''' kazetaria (Gabiria, 1985)
# [[Jaione Munarriz]] ef--'''SORTUA''' metereologoa (Idiazabal, 1981)
# [[Christine Etchevers]] ef--'''SORTUA''' margolaria (Baiona, 1953)
# [[Nerea Gastón]] ef--'''SORTUA''' arte-historialaria (Durango, 1995)
# [[Usue Egia]] ----'''SORTUA''' ilustratzailea (Durango, 1992)
# [[Elena Moreno Scheredre]] ----'''SORTUA''' kazetaria eta idazlea (Bilbo)
# [[Leoni Etxebarren]] efef'''SORTUA''' bertso-jartzailea (Urepele, 1924-Donibane Garazi, 2014)
# [[Rosa Arregi]] efef'''SORTUA''' erraketista (Mallabia, 1922-Valentzia, 2004)
# [[Maria Amatriain]] --ef'''SORTUA''' hezitzailea (Azkoien, 1867-Azagra, 1955)
# [[Carmen Cascante]] efef'''SORTUA''' maistra (Abaigar, 1885-Madril, 1982)
# [[Blasa Morales]] ----'''SORTUA''' maistra (Nafarroa, XIX-XX)
# [[Julita Beraza|Julia Beraza]] efef'''SORTUA''' erraketista
# [[Mariolein Sabarte Belacortu]] ----idazlea '''SORTU''' (Herbehereak, 1944)
# [[Mercedes Diaz Morales]] tren geltokiburua '''SORTU''' (Araba, 1902-1982)
# [[Anna Pavlyk]] '''IDAZLEA''' eta ekintzaile (Ukraina, 1855-1928)
# [[Hanna Arsenych-Baran]] idazlea (Ukraina, 1970-2021)
# [[Hanna Barvinok]] idazlea (Ukraina, 1828-1911)
# [[Klymentyna Popovych-Boiarska]] idazlea (Ukraina, 1863-1945)
# [[Myroslava Sopilka]] idazlea (Ukraina, 1897-1937)
# [[Bushra al-Maqtari]] idazlea, ekintzailea (Yemen, 1979)
# [[Matilde Zapata]] idazlea, (Sevilla-Santander, 1906-1938)
# [[Matilde Elena López]] idazlea (Salvador, 1929-2010)
# [[Aída Cartagena Portalatín]] idazlea (Ukraina, 1828-1911)
# [[Alcira Soust Scaffo]] idazlea (Uruguai, 1924-1997)
# [[Luisa Carnés]] idazlea (Madril, 1905-1964)
# [[Concha Castroviejo]] idazlea (Coruña, ç 1910-1995)
# [[Zaruhi Bahri]] idazlea, gizarte ekintzailea (Armenia, 1880-1958)
# [[Hanna K. Korany]] idazlea (Siria, 1870-1898)
# [[Porochista Khakpour]] elebegilea (Siriar-Estatubatuarra, 1978)
# [[Salma Kuzbari]] idazlea, feminista (Libano, 1923-2006)
# [[Tsehay Melaku]] idazlea (Etiopia, 1952)
# [[Rangina Hamidi]] idazlea, politikaria, ekintzailea (Afganistan, 1978)
# [[Louise Aslanian]] idazlea, ekintzaile komunista (Iran-Frantzia, 1904-1945)
# [[Fatemeh Keshavarz]] idazlea (Iran-AEB, 1952)
# [[Senedu Gebru]] idazlea (Etiopia, 1916-2009)
# [[Hayganuş Mark]] idazlea (Armenia, 1885-1966)
# [[Khosrovidukht]] idazlea, musikagilea (Armenia, VIII. mendea)
# [[María Dolores Masana]] kazetaria, idazlea (Bartzelona, 1936)
# [[Marija Strojnik]] '''astronomoa''' (Eslovenia, 1950)
# [[Linda Spilker]] astronomoa (AEB, 1890-1981)
# [[Constance M. Rockosi]] astronomoa (AEB, 1980)
# [[Julena Steinheider Duncombe]] astronomoa (AEB, 1911-2003)
# [[Marie-Jeanne de Lalande]] astronomoa (1768, 1832)
# [[Rosaly Lopes]] astronomoa (Brasil, 1957)
# [[Nikole Lewis]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Nicole Capitaine]] astronomoa (Frantzia, 1948)
# [[Paulina Lira]] astronomoa (Txile, XX. mendea)
# [[Rachel Mandelbaum]] astronomoa (AEB, 1977)
# [[María Cristina Pineda Suazo]] astronomoa (Honduras, 1954)
# [[Mirjana Povic]] astronomoa (Serbia, 1981)
# [[Muriel Mussells Seyfert]] astronomoa (AEB, 1909-1997)
# [[Isabel Márquez Pérez]] astronomoa (Badajoz, 1967)
# [[Josefa Masegosa Gallego]] astronomoa (Almeria, 1957)
# [[Agnes Mary Clerke]] astronomoa (Irlanda, 1842-1907)
# [[Yuki Okoda]] astronomoa (Japonia, 1990)
# [[Denise C. Stephens]] astronomoa (AEB, 1973?)
# [[Sarah Tuttle]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Chanda Prescod-Weinstein]] astronomoa (AEB, 1982)
# [[Kyongae Chang]] astrofisikaria (Hego Korea, 1946)
# [[Jessie Christiansen]] astrofisikaria (Australia, XX.mendea)
# [[Rachel Somerville]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Susan Jane Cunningham]] matematikaria, astronomoa (AEB, 1842-1921)
# [[Phoebe Waterman Haas]] astronomoa (AEB, 1882-1967)
# [[Luisa Landová-Štychová]] astronomoa (Austria-Hungaria, 1885-1965)
# [[Anna Estelle Glancy]] astronomoa (AEB, 1883-1975)
# [[Margaret Mayall]] astronomoa (AEB, 1902-1995)
# [[Martha P. Haynes]] astronomoa (AEB, 1951)
# [[Ilse Cleeves]] astrofisikaria (AEB, XX. mendea)
# [[Carolin Crawford]] astronomoa (Erresuma Batua, 1963)
# [[Janine Connes]] astronomoa (Frantzia, 1934)
# [[Joy Crisp]] geologoa, astronomoa (AEB, XX.mendea)
# [[Florence Cushman]] astronomoa (AEB, 1860-1940)
# [[Rosina Dafter]] astronomoa (Australia, 1875-1959)
# [[Mary Osborne|Mary Osbone]] Gitarrista (AEB, 1921-1992)
# [[Olga Smirnova]] dantzaria (Errusia, 1991)
# [[Olga Smirnova (borrokalaria)]] borrokalaria (Errusia, 1979)
# [[Conchita Martínez]] tenislaria (Huesca, 1972)
# [[Margaret Lindsay]] aktorea (AEB, 1910-1981)
# [[Cristina Cruz Mínguez]] aktorea (Espainia, 1983)
# [[Mercedes Díaz]] aktorea (Espainia, 1894-1960)
# [[Elise Harmon]] asmatzailea (AEB, 1909-1985)
# [[Ingeborg Hochmair]] asmatzailea (Austria, 1953)
# [[Ada Henry Van Pelt]] asmatzailea (AEB, 1838-1923)
# [[Elizabeth Lee Hazen]] asmatzailea (AEB, 1885-1975)
# [[Ruth Handler]] asmatzailea (AEB, 1916-2002)
# [[Lil Hardin Armstrong]] musikagilea (AEB, 1898-1971)
# [[Ruth Brito]] triatleta (Lanzarote, 1980)
# [[Ana María Alonso Zarza]] geologoa, ikertzailea (Avila, 1962)
# [[Chantal Loïal]] dantzaria eta koreografoa (Guadalupe, Frantzia, 1969)
# [[Melba Liston]] tronboijolea, musikagilea (AEB, 1926-1999)
# [[Alice Coltrane]] pianojolea, musikagilea (AEB, 1937-2007)
# [[Mahsa Amini]] erahila(Iran, 2000-2022)
# [[Mélanie Joly]] politikaria (Kanada, 1979)
# [[Nazanin Boniadi]] aktorea (Iran, 1980)
# [[Roxana Saberi]] kazetari atxilotua Iranen (AEB, 1977)
# [[Lili Reinhart]] aktorea (AEB, 1996)
# [[Kiernan Shipka]] aktorea (AEB,1999)
# [[Wanuri Kahiu]] zine-zuzendaria (Kenya, 1980)
# [[Eduarda Mansilla]] idazlea, musikagilea (Argentina, 1834-1892)
# [[Agustina Ortiz de Rozas]] politikaria, filantropoa (Argentina, 1816-1898)
# [[Pauline de Meulan]] idazlea eta kazetaria (Frantzia, 1773-1827)
# [[Margaret Satterthwaite]] Epaile eta legelarien independentziaren gaineko Kontalari Berezia (AEB)
# [[Miren Arenzana Letamendi|Miren Arenzana Letamendia]] artista, eskultorea (Bilbo, 1965)
# [[María Gay]] mezzosopranoa (Bartzelona 1876-1943)
# [[Isabella Colbran]] mezzosoprano (Madril, 1784 - Bolonia, 1845)
# [[Florence Van de Walle]] jornalari belgikarra, communarde Parisko Komunan (1838 - )
# [[Pétroleuse (Parisko Komunako su-emaileak)]] Parisko Komunako su-emaileak (1871)
# [[Manuela Rosas]] ekintzaile politikoa (Argentina, 1817-1898)
# [[Camila O'Gorman]] maitasunagatik fusilatua (Argentina, 1825-1848)
# [[Blanca Podestá]] aktorea (Argentina, 1889-1967)
# [[María Podestá]] aktorea (Argentina, 1875-1954)
# [[Marianne Beth]] abokatua (Viena, 1889-1984)
# [[Diana Russell]] soziologoa eta ekintzailea (Hego Afrika, 1938-2020)
# [[María Esther Podestá]] aktorea (Argentina, 1896-1954)
# [[Susú Pecoraro]] aktorea (Argentina, 1952)
# [[Mona Maris]] aktorea (Argentina, 1901-1991)
# [[Ana Perichon]] aristokrata frantsesa (1775-1847)
# [[María Luisa Bemberg]] aktorea (Argentina, 1922-1995)
# [[Zully Moreno]] aktorea (Argentina, 1920-1999)
# [[Luz Gabás]] idazlea, politikaria (Huesca, 1968)
# [[Ángela Jeria]] arkeologoa, ??idazlea?? (Txile, 1926-2020)
# [[Biblioteken eguna]]
# [[Luisa de Medrano]] akademikoa, poeta eta filosofoa (1484-1527)
# [[Begum Rokeya]] idazlea eta ekintzaile feminista (Kalkuta, 1880-1932)
# [[María Antinea]] aktorea (Jaen,Argentina, 1915-1991)
# [[Mecha Ortiz]] aktorea (Argentina, 1900-1987)
# [[Orfilia Rico]] aktorea (Uruguai,Argentina, 1871-1936)
# [[Nury Montsé]] aktorea (Argentina, 1917-1971)
# [[Silvana Roth]] aktorea, politikaria (Italia,Argentina, 1923-2010)
# [[Marta Extramiana]] idazlea, ilustratzailea, (Gasteiz, 1964)
# [[Vida Akoto Bamfo]] epailea (Ghana, 1949)
# [[Celma Ribas]] abeslaria (Angola, 1982)
# [[Beatriz Matar]] aktorea (Argentina, 1954)
# [[Lita Stantic]] zine-zuzendaria, gidoilaria (Argentina, 1942)
# [[Graciela Borges]] aktorea (Argentina, 1917-1971)
# [[Esther Borao]] ingeniaria, asmatzailea (Zaragoza, 1988)
# [[Mary Daly]] filosofo feminista (AEB, 1928-2010)
# [[Terry McMillan]] idazlea (AEB, 1951)
# [[Esther Rebato Ochoa]] antropologoa, ikertzailea (Bilbo,1957)
# [[María Herrera]] motoziklista (Toledo, 1996)
# [[Ana Carrasco]] motoziklista (Murtzia, 1997)
# [[Elena Rosell]] motoziklista (Valentzia, 1986)
# [[Juana Viale]] aktorea, aurkezlea (Argentina, 1982)
# [[Manuela Viale]] aktorea (Argentina, 1991)
# [[Silvia Legrand]] aktorea (Argentina, 1927-2020)
# [[Marcela Tinayre]] aurkezlea, enpresaburua (Argentina, 1950)
# [[Dolores Fonzi]] aktorea (Argentina, 1978)
# [[Florencia Raggi]] modeloa, aktorea (Argentina, 1972)
# [[Nilda Raggi]] aktorea, zuzendaria (Argentina, 1938)
# [[Ana Celentano]] aktorea (Argentina, 1969)
# [[Danielle Casanova]] Frantziako militante komunista eta erresistentziako kidea (1909-1943)
# [[Fanny Gallot]] Frantziako historialaria (1981 - )
# [[Eulalie Papavoine]] Parisko Komunako erizaina, ustezko su-eragilea (1846-1875)
# [[Claudia di Girolamo]] aktorea, zuzendaria, aktibista (Txile, 1956)
# [[Adriana Barraza]] aktorea, maistra, zuzendaria (Mexiko, 1956)
# [[Fernanda Mistral]] aktorea (Argentina, 1934)
# [[Big Mama Thornton]] blues abeslaria (AEB, 1926-1984)
# [[Lita de Lázzari]] etxekoandre mediatikoa (Argentina, 1925-2015)
# [[China Zorrilla]] aktorea, zuzendaria (Uruguai, 1922-2014)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''iraila''')===
(Ordena: SORTU, ASTRONOMOAK, BESTELAKOAK)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Arantza San Sebastian]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, hezkuntzako aholkularia (Donostia, 1958)
# [[Izaskun Etxeberria]] ef--'''SORTUA''' idazlea eta irakaslea (Altsasu, 1964)
# [[Kristina Saralegi]] efef'''SORTUA''' baserritarra, abeltzaina, talogilea (Leitza, 1974-2022)
# [[Gotzone Sestorain]] ef--'''SORTUA''' baserritarra, poeta, irrintzilaria (Leitza, 1965)
# [[Victoria Ariño]] efef'''SORTUA''' filantropoa (Ermua, 1889-1974)
# [[Ines Bengoa]] ef--'''SORTUA''' ipuin kontalaria (Tenerife-Lizarra, 1973)
# [[Jeronima Uriarte Elizalde]] ----'''SORTUA''' filantropoa, ongile (Lizarra, 1855-1929)
# [[Emilia Goyena Arraiza]] ef--'''SORTUA''' idazlea, ekintzaile (Lizarra, 1916-1999)
# [[Garbiñe Basarte]] ef--'''SORTUA''' kale-artista, muralista (Lizarra, 1976)
# [[Libe Agirre]] ef--'''SORTUA''' irrati esataria, kazetaria, (Meñaka)
# [[Irati Martin]] ef--''SORTUA''' futbolaria (Durango, 2003)
# [[Anne-Marie Lagarde]] ----'''SORTUA''' idazlea eta ikertzaile (Zuberoa, 1944)
# [[Edurne Azpitarte]] ef--'''SORTUA''' areto-futbolaria (Garai, 1978)
# [[Carmen Pérez Rodrigo]] ef--'''SORTUA''' Euskal Herriko Medikuntzaren Errege Akademiaren lehenengo emakumezkoa (Alonsotegi, 1960)
# [[Mariela SR Coline Fanon]] '''SORTUA''' Haur lapurtua (Guatemala, 1968)
# [[Felisa Ventura]] ef--'''SORTUA''' erizaina eta emagina (Eibar, 1902-1959)
# [[Ana Belén Pintado]] ef--'''SORTUA''' haur lapurtua (Madril, 1973)
# [[Mariam al-Asturlabi]] '''ASTRONOMOAK''' Alepo astrolabio-egilea (Siria, X. gizaldian)
# [[Nadia Zakamska]] astronomoa (Errusia, 1979)
# [[Idit Zehavi]] astronomoa, ikertzailea (Israel, 1969)
# [[Louise Webster]] astronomoa, fisikaria (Australia, 1941-1990)
# [[Alycia J. Weinberger]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Fiammetta Wilson]] astronomoa (Erresuma Batua, 1864-1920)
# [[Jennifer Wiseman]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Rosemary Wyse]] astronomoa (Erresuma Batua, 1957)
# [[Alice Grace Cook]] astronomoa (Erresuma Batua, 1877-1958)
# [[Priscilla Fairfield Bok]] astronomoa (AEB, 19896-1975)
# [[Shadia Habbal]] astronomoa (Siria, XX. mendea)
# [[Deborah Dultzin Kessler]] astronomoa (Mexiko, 1945)
# [[María Luisa Aguilar]] astronomoa(Jauja Peru 1938)
# [[Claire Armstrong]] astronomo amateurra (Britania)
# [[Emma Vyssotsky]] astronomoa (AEB, 1894-1975)
# [[Julie Vinter Hansen]] astronomoa (Danimarka, 1890-1960)
# [[Gladys Vergara]] astronomoa (Uruguai, 1928-2016)
# [[Esmeralda Mallada]] astronomoa (Uruguai, 1937)
# [[Jacqueline Hewitt]] astronomoa (EEBB, 1958)
# [[Catherine Heymans]] astronomoa (Britainia, XX. mendea)
# [[María Teresa Ruiz]] astronomoa (Txile, 1946)
# [[Silvia Torres Castilleja]] astronomoa (Mexiko, 1940?)
# [[Gloria Suzanne Koenigsberger Horowitz]] astronomoa (Mexiko, XX. mendea)
# [[Silvana Navarro Jiménez]] astronomoa (Mexiko, XX. mendea)
# [[Meg Urry]] astronomoa (AEB, 1945)
# [[Maura Tombelli]] astronomoa (Italia, 1952)
# [[Jana Tichá]] astronomoa (Txekia, 1965)
# [[Alenush Terian]] astronomoa (Iran, 1920-2011)
# [[Bobbie Vaile]] astronomoa (Australia, 1959-1996)
# [[Ann Hornschemeier]] astronomoa (EEBB, XX. mendea)
# [[Svetlana Guerasimenko]] astronomoa (Ukraina, 1945)
# [[Jen Gupta]] astrofisikaria (Britaina, XX. mendea)
# [[Maria Antonella Barucci]] astronomoa (Italia, XX. mendea)
# [[Merieme Chadid]] astronomoa (Maroko, 1969)
# [[Madge Adam]] astronomoa (Erresuma Batua, 1912-2001)
# [[Karlina Leksono Supelli]] astronomoa, filosofoa (Indonesia, 1958)
# [[Annapurni Subramaniam]] astronomoa (India, XX. mendea)
# [[Paris Pişmiş]] astronomoa (Turkia-Mexiko, 1911-1999)
# [[Jane Squire]] astronomoa, idazlea, aktibista (Ingalaterra, 1686-1743)
# [[Maritza Soto]] astronomoa (Txile, 1990)
# [[Sara Seager]] astronomoa (Kanada, 1971)
# [[Caterina Scarpellini]] astronomoa, metereologoa (Italia, 1808-1873)
# [[Lenka Šarounová]] astronomoa (Txekia, 1973)
# [[Anneila Sargent]] astronomoa (Erresuma Batua, 1942)
# [[Carlota de Sajonia-Meiningen]] astronomoa (Alemania, 1751-1827)
# [[Jen Gupta]] astrofikaria (Britainia, XX. mendea)
# [[Pilar Ruiz-Lapuente]] astronomoa (Bartzelona, 1964)
# [[Monica Rubio (astronomoa)]] astronomoa (Txile, 1955)
# [[Claudine Rinner]] astronomoa (Frantzia, 1965)
# [[Julia Riley]] astronomoa (Britainia, XX. mendea)
# [[Mercedes Richards]] astronomoa (Jamaika, 1955-2016)
# [[Gabrielle Renaudot]] astronomoa (Frantzia, 1887-1962)
# [[Hilkka Rantaseppä-Helenius]] astronomoa (Finlandia, 1925-1975)
# [[Zinaída Akséntieva]] astronomoa (Ukraina, 1900-1969)
# [[Mary Proctor]] astronomoa (Erresuma Batua, 1862-1957)
# [[Helen Dodson Prince]] astronomoa (AEB, 1905-2002)
# [[Yelena Pitieva]] astronomoa (Errusia, XX.mendea)
# [[Louise du Pierry]] astronomoa (Frantzia, 1746-1807)
# [[Ľudmila Pajdušáková]] astronomoa (Eslovakia, 1916-1979)
# [[Feryal Özel]] astronomoa (Turkia/AEB, 1975)
# [[Mazlan Othman]] astronomoa (Malaysia, 1951)
# [[Sally Oey]] astronomoa (AEB, 1984)
# [[Janina Ochojska]] astronomoa (Polonia, 1955)
# [[Yaël Nazé]] astronomoa (Belgika, 1955)
# [[Camila Navarrete]] astronomoa (Txile, XX. mendea)
# [[Sultana N. Nahar]] astronomoa (Pakistan, 1990)
# [[Carolyn Porco]] astronomoa (AEB, 1953)
# [[Anne Sewell Young]] astronomoa (AEB)
# [[Margaretha Kirch]] astronomoa (Alemania)
# [[Eva Grebel]] astronomoa (Alemania)
# [[Erika Böhm-Vitense]] astronomoa (Alemania-AEB)
# [[Elizabeth Alexander]] irrati-astronomoa, geologoa, fisikaria (Erresuma Batua, 1908-1958)
# [[Victoria Kaspi]] astrofisikaria (AEB-Kanada, 1967)
# [[Ma Chung-pei]] astronomoa (Txina)
# [[Maud Worcester Makemson]] astronomoa (AEB, 1891-1977)
# [[Ala Masévich]] astronomoa (Georgia, 1918-2008)
# [[Karen Masters]] astronomoa (Erresuma Batua, 1979)
# [[Janet Akyüz Mattei]] astronomoa (Turkia, 1943-2004)
# [[Naomi McClure-Griffiths]] astronomoa (Turkia, 1943-2004)
# [[Susan McKenna-Lawlor]] astronomoa (AEB, 1975)
# [[Karen Jean Meech]] astronomoa (AEB, 1959)
# [[Anja Cetti Andersen]] astronomoa (Danimarka, 1965)
# [[Duília de Mello]] astronomoa (Brasil, 1963)
# [[Ruth Murray-Clay]] astronomoa (AEB, XX.mendea)
# [[Alice Archenhold]] astronomoa (Alemania, 1874-1943)
# [[Anne Archibald]] astronomoa (Kanada- Erresuma Batua, 1976)
# [[Elizabeth Lada]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Nidia Morrell]] astronomoa (Argentina, 1953)
# [[Teresa Lago]] astronomoa (Portugal, 1947)
# [[Gemma Lavender]] astronomoa (Erresuma batua, 1986)
# [[Farzana Aslam]] astronomoa, fisikaria (Pakistan, XX.mendea)
# [[Pauline Barmby]] astronomoa (Kanada, 1972)
# [[Margaret Lindsay Huggins]] astronomoa (Erresuma Batua 1948-1915)
# [[Gemma Lavender]] astronomoa (Erresuma Batua, 1986)
# [[Helen Lines]] astronomoa (AEB, 1918-2001)
# [[Martha Betz Shapley]] astronomoa (AEB, 1890-1981)
# [[Christy A. Tremonti]] astronomoa (AEB, XX. mendea)
# [[Elizabeth Beckley]] argazkilari astronomikoa (Britaina Handia, 1846-1927)
# [[Ewine van Dishoeck]] astronomo eta fisikaria (Herbehereak, 1955)
# [[Kathleen Ollerenshaw]] astronomoa eta matematikaria (Britaina Handia, 1912-2014)
# [[Anna Frebel]] astronomoa (Alemania, 1980)
# [[Alicia M. Soderberg]] astrobomoa (AEB, 1977)
# [[Caroline Furness]] astronomoa (AEB, 1869-1936)
# [[Ethel Bellamy]] astronomo, sismologo (Erresuma Batua, 1981-1960)
# [[Amy Barger]] astronomoa (AEB, 1971)
# [[Yevguenia Bugoslávskaia]] astronomo sobietarra (1899-1960)
# [[Reysa Bernson]] astronomoa (Frantzia, 1904-1944)
# [[Elizabeth Brown]] astronomoa (Erresuma Batua, 1830, 1899)
# [[Miriam Burland]] astronomoa (Kanada, 1902-1996)
# [[María Herreros|Maria Herreros]] ilustratzailea, (Valentzia, 1983)
# [[Yelena Davydova]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1961)
# [[Zoja Grancharova]] gimnasta artistikoa (Bulgaria, 1966)
# [[Natalia Kutxinskaia|Natalia Kuchinskaya]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1949)
# [[Larisa Petrik]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1949)
# [[Dörte Thümmler|Dorte Thummler]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1974)
# [[Klaudia Rapp]] gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Jelena Grosheva]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1979)
# [[Lăcrămioara Filip|Lacramioara Filip]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1973)
# [[Yun Mi Kang]] gimnasta artistikoa (Korea, 1988)
# [[Isabelle Severino]] gimnasta artistikoa (Paris, 1980)
# [[Mo Huilan|Mo Hullan]] gimnasta artistikoa (Txina, 1979)
# [[Xuan Liu]] gimnasta artistikoa (Txina, 1979)
# [[María Teresa Vera]] musikagilea, gitarra-jolea (Kuba, 1895-1965)
# [[Nadine Heredia]] politikaria, Lehen dama (Peru, 1976)
# [[Carolina Malchair]] gimnasta erritmikoa (Malaga, 1982)
# [[Liliana Vitale]] musikagilea, abeslaria (Argentina, 1959)
# [[Rosario Ustáriz Borra]] poeta (Echo, 1927- Jaca, 2009)
# [[Karin Ohlenschläger|Karin Ohlenschlager]] arte kudeatzailea (Alemania, 1959 + Gijon, 2022)
# [[Elise Ray]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1982)
# [[Noor Jordaniakoa]] arkitektoa, erregina ohia (AEB, 1951)
# [[Joyce DiDonato]] mezzosopranoa (AEB, 1969)
# [[Susan Graham]] mezzosopranoa (AEB, 1960)
# [[Simona Amânar]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Amy Chow]] gimnasta artistikoa (Kaliformia, 1978)
# [[Kristen Maloney]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1981)
# [[Tasha Schwikert]] gimnasta artistikoa (Las Vegas, 1984)
# [[Liudmila Yezhova]] gimnasta artistikoa (Mosku, 1982)
# [[Courtney McCool]] gimasta artistikoa (Kansas, 1988)
# [[Patrizia Ciofi]] mezzosopranoa (Italia, 1967)
# [[Miah Persson]] sopranoa (Suedia, 1969)
# [[Karita Mattila]] sopranoa (Finlandia, 1960)
# [[Anne Sofie von Otter]] mezzosopranoa (Suedia, 1955)
# [[Birgitta von Otter]] kazetaria, idazlea (Hungaria-Suedia, 1939)
# [[Vera Rozsa]] abeslaria, kantu-maistra (Hungaria, 1917)
# [[Ileana Cotrubaş]] abeslaria, kantu-maistra (Errumania, 1939)
# [[Hannah Wilke]] artista, performacelaria (AEB, 1940-1993)
# [[Jelena Dolgopolova]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1975)
# [[Rozalia Galiyeva|Rozaliya Galiyeya]] Gimnasta artistikoa (Uzbekistan,1977)
# [[Kim Zmeskal]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1976)
# [[Wendy Bruce]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1992)
# [[Betty Okino]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1975)
# [[Kerri Strug]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1977)
# [[Elena Gómez Servera|Elena Gomez]] gimnasta artistikoa (Manacor, 1985)
# [[Eva Hesse]] eskultorea (Alemania/AEB, 1936-1970)
# [[Yvonne Rainer]] dantzaria, koreografoa (AEB, 1934)
# [[Dorothea Röschmann]] sopranoa (Alemania, 1967)
# [[Teresa Stratas]] sopranoa (Kanada, 1938)
# [[Laura Campos]] gimnasta artistikoa (Merida, 1988)
# [[Barbara Ehrenreich]] saiakeragile eta gizarte ekintzailea (EEBB, 1941-2022)
# [[Silvia Bel]] aktorea (Bartzelona, 1970)
# [[Lucy R. Lippard]] idazlea, arte-kritikaria (AEB, 1937)
# [[Alina Szapocznikow]] eskultorea, holokaustotik bizirik ateratakoa (Polonia, 1926-Frantzia1970)
# [[Nancy Holt]] eskultorea (AEB, 1938-2014)
# [[Beverly Pepper]] eskultorea (AEB, 1922-2020)
# [[Barbara Rose]] arte-kritikaria (AEB, 1936-2020)
# [[Anne Truitt]] eskultorea (AEB, 1921-2004)
# [[Mary Pinchot Meyer]] eskultorea (AEB, 1920-1964)
# [[Lotte Lenya]] abeslaria, aktoreaa (Viena, 1898-1981)
# [[Evelyn Lear]] sopranoa (AEB, 1926-2012)
# [[Gisela May]] aktorea, abeslaria, irakaslea (Alemania, 1924-2016)
# [[Hildegard Knef]] abeslaria, aktorea, idazlea (Alemania, 1925-2002)
# [[Ute Lemper]] aktorea, abeslaria (Alemania, 1963)
# [[Greta Keller]] mezzosopranoa, aktorea (Austria, 1903-1977)
# [[Soile Isokoski]] sopranoa (Finlandia, 1957)
# [[María Cruz Berrocal]] arkeologoa (España. XX. mendea)
# [[Leily Santizo]] abokatua (Guatemala)
# [[Nineth Montenegro]] politikaria (Guatemala, 1957)
# [[Siomara Sosa]] fiskala (Guatemala, 1975)
# [[Lucrecia Hernández Mack]] politikaria (Guatemala, 1973)
# [[Nerea Aresti]] historialaria (Bilbo, 1961)
# [[Ellen Beeman]] idazle, bideojokogilea (AEBo, 1964)
# [[Kathleen Battle]] sopranoa (AEB, 1948)
# [[Zury Ríos]] politikaria (Guatemala, 1968)
# [[Sandra Torres]] politikaria (Guatemala, 1955)
# [[Marta Luxán]] soziologoa (Bilbo, 1970)
# [[Harolyn Blackwell]] sopranoa (AEB, 1955)
# [[Carol Vaness]] sopranoa (AEB, 1952)
# [[Hanna Hammarström]] asmatzailea (tel. kablea) (Suedia, 1829-1914)
# [[Laura Mora]] zinema zuzendaria (Kolonbia, 1981)
# [[Isa Campo]] zinema zuzendaria (Oviedo, 1975)
# [[Susan Tedeschi]] abeslaria (AEB, 1970)
# [[Mary Hallock-Greenewalt]] asmatzailea (siria-AEB, 1871-1950)
# [[Sarah Guppy]] asmatzailea (Britainia, 1770-1852)
# [[Melissa George]] asmatzailea, aktorea (Australia, 1976)
# [[Rachel Blanchard]] aktorea (Kanada, 1976)
# [[Txaro Arrazola]] artista, margolaria (Gasteiz, 1963)
# [[Cristina Lucas]] artista, feminista (Ubeda, 1973)
# [[Laura Mulvey]] zinema feminista teorialaria (Oxford, 1941)
# [[Vi Redd]] jazz abeslaria, saxofoi jolea (AEB, 1928)
# [[Sweet Emma Barrett]] jazz abeslaria, pianojolea (AEB, 1897-1983)
# [[Terin Humphrey]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1986)
# [[Hollie Vise]] gimnasta artistikoa (Texas, 1987)
# [[Renske Endel]] gimnasta artistikoa (Herbereak, 1983)
# [[Dominique Moceanu|Dominique Moceau]] gimnasta artistikoa (Kalifornia, 1981)
# [[Amanda Borden|Amanda Border]] gimnasta artistikoa (Ohio, 1977)
# [[Jaycie Phelps]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1979)
# [[Olesia Dudnik]] gimnasta artistikoa (Ukrania, 1974)
# [[Jadiyetu El Mohtar]] Fronte Polisarioaren Espainiako Ordezkaritzako kidea (Sahara, 1959)
# [[Staša Zajović|Stasa Zajovic]] feminista, giza eskubideen aldeko aktibista (Montenegro, 1953)
# [[Lepa Mladjenovic]] feminista, giza eskubideen aldeko aktibista LGBT (Belgrad, 1954)
# [[Manuela Martelli]] zinema aktore eta zuzendaria (Santiago, Txile, 1983)
# [[Sultana Khaya]] saharar ekintzailea (Sahara ??)
# [[Salma Solaun]] gimnasta erritmikoa (Gasteiz, 2005)
# [[Elena López Riera|Elena Lopez Riera]] zinegilea (Orihuela, 1982)
# [[Martina de Zuricalday]] enpresaburua (Bilbo, 1839-1932)
# [[Isabel Cadenas]] kezetaria, dokumentalista (Basauri, 1982)
# [[Margarita Salaberria Galarraga]] diplomatikoa (Madril?, 1911-2000)
# [[Aline Griffith]] kondesa, espioia (AEB, 1923-2017)
# [[Anne-Marie Ménand]] communarde, Parisko Komunan ibilitako emakumea (Frantzia, 1837- )
# [[Louise Pioger]] communarde, Parisko Komunan ibilitako emakumea (Frantzia, 1848-1920)
# [[Marisa Linton]] Frantziako Iraultzan espezializatutako historiagilea (Erresuma Batua, 1848-1920)
# [[Michèle Riot-Sarcey]] Historia garaikideko eta genero-historiako irakaslea (Frantzia, 1943- )
# [[Emakumeak Parisko Komunan]] (Frantzia, 1871)
}}
=== Hobetuak 2022 ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maite Maruri]] opera abeslaria (Plentzia, 1979)
# [[Maria Angeles Mezkiritz|Maria Angeles Mezkiriz]] nafar arkeologoa (Faltzes, 1929)
# [[María Francés]] nafar aktorea (Tutera, 1887-1987)
# [[Violeta Parra]] abeslaria eta musikagilea (Txile, 1917-1967)
# [[Nekane Sarobe]] bikoizlea (Donostia, 1953)
# [[Consuelo Flecha]] pedagogoa (Bilbo, 1948)
# [[Beatriz Martinez de Antoñana]] aktorea (Araba,1975)
# [[Susan B. Anthony]] feminista eta sufragista (EEBB)
# [[Margot Frank]] Holokaustoaren biktima, Ana Franken ahizpa (Alemania,1926-1945)
# [[Elisabeth Larena]] aktorea (Bizkaia, 1989)
# [[Arantza Idiazabal Gorrotxategi]] irakaslea eta euskaltzain urgazlea (Gipuzkoa, 1945)
# [[Maitane Urbieta]] irratiko kirol-kazetaria eta UEFA Europa Leagueko lehen emakume-berriemailea (Gipuzkoa, 1983)
# [[Blanca Vidal]] aktorea (Bilbo, 1885-1962)
# [[Agustina Aragoikoa]] heroia (Katalunia,1786-1857)
# [[Teresa Aranguren]] Kazetaria (Araba, 1944)
# [[Felisa Mary]] aktorea (Bizkaia, 1892-1956)
# [[Fariba Sheikhan]] aktorea eta abeslaria (Bizkaia, 1988)
# [[Isabel Mellén]] arte-historialaria, ikertzailea eta dibulgatzailea (Araba, 1986)
# [[Maria Moliner]] liburuzaina, filologoa eta hiztegigilea (Zaragoza, 1900-1981)
# [[Alice Stone Blackwell]] feminista, giza-eskubideen defendatzailea (AEB, 1857-1950)
# [[Lucy Stone]] Kazetaria, feminista, abolizionista,sufragista (AEB, 1818-1893)
# [[Rosa Bonheur]] animalia-margolaria eta eskuturagilea (Frantzia, 1822-1899)
# [[Maryse Choisy]] Kazetaria, idazlea eta saiakeragilea (Lapurdi, 1903-1979)
# [[Pilar López Júlvez]] dantzaria eta koreografoa (Gipuzkoa, 1912-2008)
# [[Concepción Aleixandre]] mediku, ginekologo, asmatzaile, zientzialari... (Valentzia, 1862-1952)
# [[María Puy Uitzi]] historialaria (Nafarroa, 1915-2008)
# [[Corín Tellado]] maitasun istorio laburren idazlea (Asturias, 1927-2009)
# [[Matilde Huitzi]] maistra, pedagogoa, abokatua, feminista (Nafarroa, 1980-1965)
# [[Concha Espina]] idazlea (Kantabria, 1869-1955)
# [[Izaskun Uranga]] abeslaria (Bizkaia, 1950)
# [[Ixone Sádaba]] argazkilaria (Bilbo, 1977)
# [[Joaquina Eguaras]] Granadako Unibertsitateko 1. irakaslea, hebraista, arabista (Nafarroa-Granada, 1897-1981)
# [[Sara Baras]] flamenko dantzaria eta koreografoa (Cadiz, 1971)
# [[Ainhoa Garai]] aktorea (Gipuzkoa, 1983)
# [[Laura García]] judo jokalari-paralinpikoa (Nafarroa, 1981)
# [[Marina Ginestà]] Kazetaria, itzultzailea, gerra zibileko militante komunista (Katalunia, 1919-2014)
# [[Axun Aierbe]] itzultzailea (Gipuzkoa,1968-2008)
# [[Amaia Osaba]] piraguista (Nafarroa, 1975)
# [[Fatema Mernissi]] idazlea eta soziologoa (Maroko, 1940-2015)
# [[Eva Gonzalès]] margolaria (Frantzia, 1849-1883)
# [[Maria Luisa Ozaita]] musikagilea eta emakumeek egindako hedapenean aitzindaria (Barakaldo, 1939-2017)
# [[Isabel Fernández Reviriego]] musikaria, ekoizlea eta artista grafikoa (Bizkaia,1979)
# [[Teresa Calo]] aktorea, dramagilea eta gidoigilea (Gipuzkoa, 1955)
# [[Cris Lizarraga]] abeslaria, feminsta eta aktibista (Bizkaia, 1992)
# [[Sonia Ruiz de Azua]] psikologoa, ikertzailea, psikiatria-irakaslea (Bizkaia, 1979)
# [[Begoña Bilbao Alboniga]] idazlea, musikagilea eta euskaralaria (Bizkaia, 1932-2005)
# [[Najat El Hachmi]] idazle amazigha (Katalunia,)
# [[Ellen Ochoa]] astronauta (AEB, 1958)
# [[María Luz Morales]] kazetaria, idazlea (Galizia- Bartzelona)
# [[Cristina Petite]] atleta (Bizkaia,1972)
# [[Irene Loizate]] txirrindularia, duatloilaria (Bizkaia, 1995)
# [[Maritxu Housset]] gomazko paleta pelotaria (Lapurdi, 1981)
# [[Eider Hurtado]] kazetaria (Bizkaia, 1981)
# [[Gina Pane]] artista (Lapurdi, 1939-1990)
# [[Ruth Arnon]] biokimikaria (Israel, 1933)
# [[Andere Arriolabengoa]] bertsolaria (Araba, 1982)
# [[Rosa Chacel]] idazlea (Valladolid, 1898-1994)
# [[Dora Maar]] argazkilaria (Frantzia, 1907-1994)
# [[Maribel Forcadas]] medikua (Zaragoza, 1949-2012)
# [[Eneritz Iturriagaetxebarria]] txirrindularia, zuzendaria (Bizkaia, 1980)
# [[Ziortza Isasi]] txirrindularia (Bizkaia, 1995)
# [[Valentina Tereshkova]] espaiora joandako 1. emakumea (Errusia, 1937)
# [[Izaskun Osés]] paralinpiar atleta (Nafarroa, 1984)
# [[Ziortza Villa]] ultrairaupen-txirrindularia (Bizkaia, 1983)
# [[Penelope Barker]] aktibista (Tearen matxinada) (AEB, 1728-1796)
# [[Susan la Flesche Piccotte]] Ipar Amerikako omaharar natiboa eta 1.mediku indigena (AEB, 1865-1915)
# [[Rosana Ubanell]] kazetaria, eleberrigilea (Nafarroa, 1958)
# [[Julia Juániz]] muntatzailea, zine-zuzendaria eta bideo-artista (Nafarroa, 19??)
# [[Carmen Adarraga]] kirolaria (Gipuzkoa, 1921-2004)
# [[Cristina Pardo]] kazetaria, telebista-aurkezlea (Nafarroa, 1977)
# [[Esther Basurto]] boleibol kirolaria (Gipuzkoa, 1978)
# [[Isabel Urkiola]] arabar esploratzailea (Gasteiz, 1854-1911)
# [[Begoña Pro]] kazetaria eta idazlea (Iruñea, 1971)
# [[Itziar Urretabizkaia]] aktorea (Donostia, 1978)
# [[Maria Abbadia-Ürrüstoi]] idazlea, ekintzaile feminista (Paris, 1837-1913)
# [[Simone Veil]] Holokaustotik bizirik irtendako magistratu eta politikaria (Frantzia, 1927-2017)
# [[Igone Arribas]] gimnasta ohia (Barakaldo, 1983)
# [[Vera Rubin]] astronomoa, aitzindaria (AEB, 1928-2016)
# [[Mary Jobe Akeley]] esploratzailea, alpinista eta argazkilaria (AEB, 1878-1966)
# [[Blanca Castilla de Cortázar]] antropologoa eta filosofoa (Gasteiz, 1951)
# [[Elena Martínez de Madina]] filologoa (Gasteiz, 1962)
# [[Maria Weston Chapman]] abolizionista (AEB, 1806-1885)
# [[Leire Apellaniz]] zinema-ekoizlea (Bilbo, 1975)
# [[Maddi Ariztia]] ipuin bildumagilea, aitzindaria (Lapurdi, 1887-1972)
# [[María Teresa Lozano]] matematikaria, aitzindaria (Iruñea, 1946)
# [[Dorotea Barnés]] kimikaria, aitzindaria (Iruñea, 1904-2003)
# [[Eva Amaral]] abeslaria, konpositorea (Zaragoza, 1972)
# [[Amaia Lasa]] idazlea (Getaria, 1948)
# [[Virginia Apgar]] pediatra, Apgar testaren asmatzailea (AEB, 1909-1974)
# [[Anna Mani]] fisikaria, metereologoa (India, 1918-2001)
# [[Georgia O'Keeffe]] margolaria (AEB, 1887-1986)
# [[Anne Lezea]] gimnasta erritmikoa (Zarautz, 2001)
# [[Oiana Blanco]] judoka (Orio, 1983)
# [[Anne Frank]] alemaniar judu idazlea (Alemania, 1929)
# [[Tessa Andonegi]] aktorea (Donostia 1968, 1983)
# [[Loli Albero]] poeta, idazlea (Iruñea, 1962)
# [[Arantxa Aldalur]] poeta (Azkoitia, 1963)
# [[Olivia Newton-John]] abeslaria, aktorea (Cambridge, 1948-2022)
# [[Regina Salcedo]] idazlea, irudigilea, gidoigilea (Iruñea, 1972)
# [[Regina Araluze]] irrintzilaria (Bermio, 1922-2012)
# [[Olga Holtz]] matematikaria (Errusia, 1973)
# [[Phillis Wheatley]] poesia argitaratutako 1. emakume afroamerikar esklaboa (Afrika/AEB, 1753-1784)
# [[Teresa Lopez de Munain]] aktorea, irakaslea (Bilbo, 1963)
# [[Lizar Begoña]] poeta (Sopela, 1997)
# [[Mertxe Rodriguez]] antzezle eta pailazoa (Lasarte-Oria, 19868)
# [[Maite Gonzalez]] idazlea, itzultzailea (Donostia, 1943)
# [[Olatz Beobide]] aktorea, zuzendaria (Sopela, 1964)
# [[Nerea Elustondo]] bertsolaria, irakaslea (Legazpi, 1981)
# [[Sara Carracelas]] igerilari paralinpikoa (Donostia, 1975)
# [[Aranzazu González]] igerilari paralinpikoa (Donostia, 1981)
# [[Marisa González]] multimedia-artista (Bilbo, 1943)
# [[Mari Carmen Rubio]] arkulari paralinpikoa (Iruñea, 1961)
# [[Pilar Goya]] kimikaria (Gasteiz, 1951)
# [[Elizabeth Kenny]] erizaina, polio tratamentua (erizaina, 1880-1952)
# [[Garazi Kamio]] kazetaria, idazlea (Gipuzkoa, 1979)
# [[Patricia Karrikaburu]] errugbi jokalaria (Zuberoa, 1988)
# [[Emma Fursch-Madi]] sopranoa (Baiona, 1847-1894)
# [[Miriam Arrillaga]] pilotaria (Aginaga, 2000)
# [[Concha Espinosa ]] sindikalista (Bilbo, 1954-2008)
# [[Salome Gabunia]] etnologoa, euskaltzain urgazlea (Georgia, 1951)
# [[Gracianne Hastoy]] eleberrigilea (Oloroe-Donamaria, 1968)
# [[Uxue Juárez]]idazlea, arte-zuzendaria (Iruñea1981)
# [[Amalia Galarraga]] idazlea, feminista (Donostia, 1895-1971)
# [[Gloria Alcorta]] idazlea (Lapurdi-Argentina, 1951-2012)
# [[Arantza Ugalde]] sismologoa (Barakaldo, 1966)
# [[Zinaida Serebriakova]] margolaria (Errusia, 1884-1967)
# [[Siofra O´Leary]] Giza Eskubideen Europako Auzitegiko lehenengo emakume lehendakaria (Irlanda, 1968)
# [[Elena Loyo]] atleta, modelo ohia (Araba, 1983)
# [[Ángeles González-Sinde]] politikaria, gidoilaria eta zinema zuzendaria (Madril, 1965)
# [[Maider Segurola]] kazetaria (Lasarte-Oria, 1982)
# [[Leticia Canales]] surflaria (Bilbo, 1995)
# [[Rosa Elizburu]] irakaslea, alkate ohia (Arrasate, 1958)
# [[Amaia Lanbarri]] futbolaria (Arrigorriaga, 1992)
# [[Lola Rodríguez (aktorea)]] modeloa, aktibista (Las Palmas, 1998)
# [[Esti Markez]] abeslaria (Gipuzkoa, 1999)
# [[Clara Schumann]] piano-jolea, musikagilea (Alemania, 1819-1896)
}}
==='''Berriak 2022''' ('''abuztua''')===
(Ordena alfabetikoan)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Edurne Garitazelaia]] efef'''SORTUA''' euskaltzalea (Zaldibar, 1926-2005)
# [[Irati Fernandez Gabarain|Irati Fernández Gabarain]] ef--'''SORTUA''' ilustratzailea (Iruñea 1983)
# [[Mercedes Lorenzo]] efef'''SORTUA''' bilbotar ospetsua (Lugo 1915- Arrasate 1996)
# [[Albina Shishova]] gimnasta artistikoa (Ukraina, 1966)
# [[Alexandra Georgiana Eremia]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Alexandra Marinescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1982)
# [[Alice Salomon]] erreformista soziala (Alemania, 1872-1948)
# [[Alicia Pietri de Caldera]] museo zuzendaria, Venezuelako 1. dama (Venezuela, 1923-2011)
# [[Ana Luísa Amaral]] poeta, itzultzailea, irakaslea (Portugal, 1956-2022)
# [[Anabell López]] abeslaria (Kuba, 1963)
# [[Anastasiya Kolesnikova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1983)
# [[Andreea Cacovean]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1978)
# [[Andreea Isărescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1984)
# [[Andreea Munteanu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1998)
# [[Andreea Raducan]] Ginnasta artistikoa (Errumania, 1983)
# [[Andreea Ulmeanu]] Ginnasta artistikoa (Errumania, 1984)
# [[Ángela Irene]] abeslaria (Argentina, 1956)
# [[Anna Chepeleva]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1984)
# [[Anna Grudkó|Ana Grudkó]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1990)
# [[Annia Hatch]] Gimnasta artistikoa (Kuba-EEBB, 1978)
# [[Ashley Miles]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1985)
# [[Ashley Postell]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1986)
# [[Astrid Heese]] Gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Atotoztli II]] erregina azteka (Mexiko, xv. mendea)
# [[Aurelia Dobre]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1972)
# [[Azucena Rodríguez]] film-zuzendaria (Madril, 1955)
# [[Betti Schieferdecker]] Gimnasta artistikoa (Alemana, 1968)
# [[Bi Wenjing]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1981)
# [[Boriana Stoyanova]] Gimnasta artistikoa (Bulgaria, 1969)
# [[Care Santos]] idazlea (Bartzelona, 1970)
# [[Carly Patterson]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1988)
# [[Carmen Ionescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1985)
# [[Cătălina Ponor]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Cecilia Mangini]] Argazkilaria, zinegilea (Erroma, 1927-2021)
# [[Celestina Popa]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1970)
# [[Coco Fusco]] artista bisuala (AEB, 1960)
# [[Corina Ungureanu]] Gimnasta artitikoa (Errumania, 1980)
# [[Courtney Kupets]] gimnasta artistikoa (Texas, 1986)
# [[Cristina Bontaş|Cristina Bontas]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1973)
# [[Cristina Elena Grigoras]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1966)
# [[Dagmar Kersten]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1970)
# [[Daniela Maranduca]] Gimnasta artitikoa (Errumania, 1976)
# [[Diana Morawe]] Gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Diane Schuur]] abeslaria, piano-jolea (AEB, 1953)
# [[Dina Kochetkova]] Gimnasta artistikoa (Mosku, 1977)
# [[Dinah Washington]] abeslaria (AEB, 1937-2018)
# [[Dolores García-Negrete Ruiz Zarco]] politikaria frankismoak eraila (Jaén, 1886-1940)
# [[Dominique Dawes]] gimnasta artistikoa (EEBB, 1976)
# [[Dora García (artista)]] artista (Valladolid, 1965)
# [[Duan Zhou]] Gimnasta artistikoa (Txina XX.mendea)
# [[Ecaterina Szabo]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1968)
# [[Elena Espinosa]] ekonomialaria eta politikaria (Ourense, 1960)
# [[Elisabeth Altmann-Gottheiner]] ekonomialaria, irakaslea (Alemania, 1874-1930)
# [[Elvira Altés]] kazetaria, irakaslea, genero ikertzailea (Bartzelona, XX. mendea)
# [[Émilie Lepennec|Emilie Lepennec]] Gimnasta artistikoa (Paris, 1987)
# [[Emme (abeslaria)]] aktorea, abeslaria (Argentina, 1982)
# [[Esther Phillips]] abeslaria (AEB, 1935-1984)
# [[Eugenia Golea]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1971)
# [[Eugenia Popa]] gimnasta artistikoa (Bucarest, 1973)
# [[Fernanda Canales]] arkitektoa (Mexiko, 1974)
# [[Florica Leonida]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Francesca Llopis]] margolaria, bideo-artista (Bartzelona, 1958)
# [[Gabriela Potorac]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1973)
# [[Gabriele Faehnrich]] Gimnasta artistikoa (Alemania, 1968)
# [[Germaine Tillion]] etnologoa,erresistentziakoa (Frantzia, 1907-2008)
# [[Gina Gogean]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1977)
# [[Hana Říčná]] Gimnasta artistikoa (Txekia, 1968)
# [[Inga Shkarupa]] Gimnasta artistikoa (Ukaina, 1981)
# [[Ioanna Petrovschi]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1986)
# [[Ionela Loaieş]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Irina Baraksanova|Irina BAraksanova]] Gimnasta artistikoa (Uzbekistan, 1969)
# [[Irina Yarotska]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1985)
# [[Jacqueline Lamba]] margolaria (Frantzia, 1910-1993)
# [[Jekaterina Lobazniuk]] Gimnasta artistikoa (Uzbekintan, 1983)
# [[Jelena Piskun]] Gimnasta artistikoa (Bielorrusia, 1978)
# [[Jelena Produnova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1980)
# [[Jelena Zamolodchikova]] Gimnasta artistikoa (Mosku, 1982)
# [[Jessie Tarbox Beals]] argazkilaria, fotokazetaria (AEB, 1870-1942)
# [[Judith Joy Ross]] argazkilaria (AEB, 1946)
# [[Julia Zenko]] abeslaria, aktorea (Argentina, 1958)
# [[Katie Heenan]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1985)
# [[Kim Kwang-suk (gimnasta)]] Gimnasta artistikoa (Ipar Korea, 1976)
# [[Koko Taylor]] Blues abeslaria (AEB, 1928-2009)
# [[Kristina Pravdina]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1990)
# [[Kui Yuanyuan]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1981)
# [[Larissa Fontaine]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1977)
# [[Laura Cutina]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1968)
# [[Laura Morante]] aktorae, gidoilaria, film-zuzendaria (Italia, 1956)
# [[Lavinia Agache]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1968)
# [[Lavinia Miloşovici]] Gimnasta artistikoa (Errumania,1976)
# [[Léonie Duquet]] Argentinako diktaduran desagertu eta hil zuten moja (Frantzia, 1916-1977)
# [[Leopoldina Núñez Lacret]] musikagilea, irakaslea, gitarra-jolea (Kuba, 1918)
# [[Lilia Podkopayeva]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1996)
# [[Ling Jie]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1982)
# [[Liuba María Hevia]] abeslaria, kantautorea (Kuba, 1964)
# [[Liubov Sheremeta|Liubon Sheremeta]] gimnasta artistikoa (Ukraina, 1980)
# [[Liudmila Yezhova]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1986)
# [[Loredana Boboc]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1984)
# [[Lu Märten]] idazlea, feminista (Alemania, 1879-1970)
# [[Ludivine Furlon]] Gimnasta artistikoa (Nimes, 1980)
# [[Lya Ímber de Coronil]] pediatra (Ukrania-Venezuela, 1914-1981)
# [[María Ángela Nieto]] zientzialaria, ikertzailea (Madril, 1960)
# [[María Eugenia Ibáñez]] kazetaria (Bartzelona, 1946)
# [[Maria Girona i Benet]] margolaria, grabatzailea (Bartzelona, 1923-2015)
# [[María Grever]] musikagilea Mexiko, 1885-1951)
# [[Maria Kriutxkova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1988-2015)
# [[María Luisa Herrera]] arkeologoa (Espainia, 1913-2012)
# [[Maria Mercè Roca]] idazle eta politikaria (Girona, 1958)
# [[Maria Neculita]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1975)
# [[María Soledad Corchón Rodríguez]] Arkeologoa (Santander, 1947)
# [[Marián Farías Gómez]] abeslaria (Argentina, 1944)
# [[Marianela Balbi]] kazetaria (Venezuela, 1963)
# [[Marie Stritt]] aktorea (Austriar Inperioa, 1855-1928)
# [[Martina Jentsch]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1968)
# [[Mary McLeod Bethune]] aktibista (AEB, 1875-1955)
# [[Matilda De Angelis]] abeslaria, aktorea (Italia, 1995)
# [[Maxi Gnauck]] gimnasta artistikoa (Alemania)
# [[Menene Gras]] filosofoa, arte-kritikaria, ikertzailea (Bartzelona, 1957)
# [[Meng Fei]] Gimnasta artistikoa (Txina, 1981)
# [[Mercedes Oliveira Malvar]] filosofoa (Pontevedra, 1957)
# [[Mihaela Stanulet]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1967)
# [[Milagros Socorro]] kazetaria (Venezuela, 1960)
# [[Mirela Barbălată|Mirela Barbalata]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1967)
# [[Mirela Pasca]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1975)
# [[Mirela Tugurlan]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Mohini Bhardwaj]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1978)
# [[Monica Roșu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1987)
# [[Nadia Hategan]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1979)
# [[Nancy Wilson (abeslaria)]] abeslaria (AEB, 1937-2018)
# [[Nao Bustamante]] multimedia artista (AEB, 1969)
# [[Natalia Bobrova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1978-2015)
# [[Natalia Ilienko]] gimnasta artistikoa (Kazakhstan, 1967)
# [[Natalia Kalinina]] gimnasta artistikoa (Ukraina, 1973)
# [[Natalia Yurchenko]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1966)
# [[Natalia Ziganshina]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1985)
# [[Nicoleta Daniela Șofronie]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1988)
# [[Oana Ban]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1986)
# [[Olga Bicherova]] gimnasta artistikoa (Mosku, 1967)
# [[Olga Mostepanova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1970)
# [[Olga Rashchupkina]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1984)
# [[Olga Teslenko]] Gimnnasta artiistikoa (Ukaina, 1981)
# [[Paula Heredia]] zinemagilea (El Salvador, 1957)
# [[Pegeen Vail Guggenheim]] margolaria (Suitza-AEB, 1925)
# [[Phoebe Mills]] Gimnasta artistikoa (Illinois, 1972)
# [[Polina Miller]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 2000)
# [[Rachel Tidd]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1984)
# [[Raquel Meller]] kupletista (Tarazona, 1888-1962)
# [[Rosa Bustamante Montoro]] arkitektoa (Madril, 1962)
# [[Rosa María Calaf]] kazetaria (Bartzelona, 1945)
# [[Sabina Cojocar]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1985)
# [[Samantha Sheehan]] Gimmasta artistikoa (EE.BB., 1986)
# [[Sandra Mihanovich]] abeslaria, aktorea (Argentina, 1957)
# [[Sandra Uve]] ilustrattzailea, dibilgatzaile zientifikoa (Bartzelona, 1972)
# [[Sara Bendahan]] medikua (Venezuela, 1906-1946)
# [[Sara González]] abeslaria, kantautorea (Kuba, 1949)
# [[Sarah E. Goode]] asmatzailea (AEB, 1855-1905)
# [[Shannon Miller]] gimnasta artistikoa (Estatu Batuak, 1977)
# [[Shemekia Copeland]] Blues-kantaria (New York, 1979)
# [[Silvia Buabent]] politikaria, berdintasunean espezializatua (Madril, 1973)
# [[Silvia Rau]] Gimnasta artistikoa (Alemania, XX. mendea)
# [[Silvia Stroescu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1985)
# [[Simona Pauca]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1969)
# [[Simona Renciu]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1967)
# [[Sofía Ímber]] kazetaria, museo-kontserbadorea (Moldavia-Venezuela, 1924-2017)
# [[Soledad Bravo]] abeslaria (Logroño-Venezuela, 1943)
# [[Tatiana Frolova]] gimnasta artistikoa (Errusia, 1967)
# [[Tatiana Lysenko (gimnasta)]] Gimnasta artistikoa (Errumania, 1975)
# [[Tatiana Yarosh]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1981)
# [[Teresa Parodi]] kantautorea, politikaria (Argentina, 1947)
# [[Trinidad Taracena del Piñal]] Arkeologoa (Santander, 1926-Ceuta, 2017)
# [[Ulrike Klotz]] gimnasta artistikoa (Alemania, 1960)
# [[Vanda Hădărean]] gimnasta artistikoa (Errumania, 1976)
# [[Vera Kolesnikova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1968)
# [[Verónica Condomí]] abeslaria, konpositorea, gitarra jolea (Argentina, 1960)
# [[Viktoria Karpenko]] Gimnasta artistikoa (Ukraina, 1984)
# [[Virginia Amposta Amposta]] sindikalista, frankismoak eraila (Bartzelona, 1903-1939)
# [[Virginia Pereira Álvarez]] mediku ikertzailea (Venezuela, 1888-1947)
# [[Xiomara Laugart]] abeslaria (Kuba, 1960)
# [[Yevgueniya Kuznetsova]] Gimnasta artistikoa (Errusia, 1980)
# [[Zoila Gálvez]] sopranoa, irakaslea (Kuba, 1899)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''uztaila''')====
(Ordena alfabetikoan)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Arroyo Sagasta]] ef--'''SORTUA''' Irakaslea eta ikertzailea (Aretxabaleta,1983)
# [[Eba Gaminde Egia]] ef--'''SORTUA''' ikertzailea, euskaltzain urgazlea (Mungia, 1968)
# [[Jone Mitxelena]] ----'''SORTUA''' zientzialaria, irakaslea eta ikertzailea (Barakaldo, 1985)
# [[Lurdes Alkorta]] ef--'''SORTUA''' trikitilaria (Azpeitia, 1973)
# [[Maddi Astigarraga]] ef--'''SORTUA''' ilustratzaile zientifikoa (Deba, 1997)
# [[Maria Meharra]] ----'''SORTUA''' kaskaroten erregina (Lapurdi XIX. mendea)
# [[Mentxu Ramilo Araujo]] ef--'''SORTUA''' Wikiemakumea (Gasteiz, 1978)
# [[Vega Asensio]] ef--'''SORTUA''' biologoa, ilustratzailea, ikertzailea (Durango, 1978)
# [[Abigail Hobbs]] Salemgo sorgin prozesuko nerabea (AEB,1678- ? )
# [[Abigail Williams (Salemeko epaiketak)]] Salemgo sorgin epaiketetan akusatua (AEB, 1680-1697)
# [[Adriana Calcanhotto]] abeslari eta konpositorea (Tarragona, 1966)
# [[Agnes Meyer Driscoll|Agnes Meyer]] Kiptografoa (Estatu Batuak)
# [[Aimée Rapin]] margolaria (Suitza)
# [[Aissa Doumara Ngatansou]] ekintzailea (Kamerun, 1972)
# [[Alice Domon]] Argentinako diktaduran desagertu eta hil zuten moja (Frantzia, 1937-1977)
# [[Alicia Sellés Carot]] liburuzaina eta dokumentalista (Castelló, 1977)
# [[Altamira Gonzalo]] jurista, feminista (Zaragoza)
# [[Amalia Avia]] margolaria (Toledo, 1930-2011)
# [[Anastasía Mýskina]] tenislaria (Sobiet Batasuna, 1981)
# [[Ángela Ramos]] kazetaria, erreportaria (Peru)
# [[Anita Malfatti]] margolaria (Brasil, 1889-1964)
# [[Ann Pudeator]] Salemgo sorginkeria prozesuan urkatua (AEB, 1621-1692)
# [[Anna Eriksdotter]] sorgintzat jo eta burua moztuta exekutatua (Suedia, 1624-1704)
# [[Anna Gardell-Ericson]] margolaria (Suedia)
# [[Anna Göldin]] Sorginkeria egotzita burua moztuta exekutatua (Suitza)
# [[Anna Maria Bofarull]] zinemagilea (Tarragona,1979)
# [[Anna Rosina de Gasc]] margolaria (Alemania)
# [[Antonia Maymón|Antonia Maymon]] idazlea, feminista, anarkista (Madril)
# [[Aurora Cáceres Moreno]] idazle, feminista, sufragista (Peru)
# [[Barbara W. Tuchman]] idazle eta kazetaria (Amerikako Estatu Batuak, 1912-1989)
# [[Barbara Walters]] kazetaria, idazlea (EEBB, 1929)
# [[Betty Parris]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatzailea(AEB, 1682-1760)
# [[Bridget Bishop]] Salemgo sorgin epaiketetan exekutatua (AEB, 1632?-1692)
# [[Brita Zippel]] Sorginkeria egotzita burua moztu eta sutan errea (Suedia, 1676)
# [[Candy (Salemgo epaiketak)]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatutako esklabua (AEB,XVII. mendea ?)
# [[Carmen Martínez Sancho]] matematikaria (Toledo)
# [[Carmen París]] abeslari eta konpositorea (Tarragona, 1966)
# [[Carmina Verdú]] gimnasta ohia (Valentzia, 1983)
# [[Catalina Carlota De la Gardie]] Baztanga txertoaren bultzatzailea (Suedia, 1723-1763)
# [[Christiane Amanpour]] kazetaria (Erresuma Batua, 1958)
# [[Cindy Sherman]] argazkilaria eta zinema-zuzendaria (AEB, 1954)
# [[Concha García Campoy|Concha Garcia Campoy]] Kazetaria (Terrasa, 1958)
# [[Cristina Rota]] aktore, arte-dramatiko irakaslea (Argentina, 1945)
# [[Delmira Agustini]] poeta (Uruguai)
# [[Dorcas Hoar]] sorginkeria egotzita zigortua (Beverly, 1634-1711)
# [[Dorothy Good]] Salemgo sorginkeria prozesuan 4 urteko auzipetua (AEB, 1687?)
# [[Draupadi Murmu]] politikaria, tribu-buruzagia, Indiako 1. emakume presidente tribala (India, 1958)
# [[Eglantyne Jebb]] haurren eskubideen defentsa (Erresuma Batua, 1876-1828)
# [[Elena Arregui Cruz-López]] arkitektoa (Irun-Santiago de Compostela)
# [[Eliane Giardini]] aktorea, zinema-zuzendaria (Tarragona, 1966)
# [[Elizabeth Hubbard (Salemeko epaiketak)]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatzaile nagusia (AEB, 1675?-1692etik aurrera)
# [[Elizabeth Jane Gardner]] margolaria (Estatu Batuak-Paris)
# [[Estefanía Chávez Barragán]] arkitektoa, irakaslea (Mexiko)
# [[Esther Koplowitz]] enpresaria (Madril,1950)
# [[Eva Crane]] zientzialaria (Erresuma Batua)
# [[Eva Piquer]] kazetaria eta idazlea (Bartzelona, 1969)
# [[Faith Hill]] abeslaria (EEBB, 1967)
# [[Fanny Elssler]] dantzaria (Austria)
# [[Guirandana de Lay|Guirandina de Lay]] Emagina, sorgintzat jo eta errea (Jaka, 1461)
# [[Haydée Milanés]] abeslaria, konpositorea, moldatzailea eta ekoizlea (Habana, 1980)
# [[Helen Mack Chang]] Myrna Mack Fundazioaren sortzaile (Guatemala)
# [[Helen Vlachos]] kazetaria (Grezia)
# [[India.Arie]] abeslari estatubatuarra (Denver, 1975)
# [[Isabel Azkarate]] argazkilaria, fotokazetaria (Donostia)
# [[Isabel Quintanilla]] margolaria (Madril, 1938-2017)
# [[Jane Wenham (ustezko sorgina)]] emakume akusatua eta askatua (Ingalaterra, ?-1730)
# [[Janet Horne]] Sorginkeria egotzita sutan bizirik errea (Eskozia, 1727)
# [[Jean Adair]] aktorea (Kanada, 1873-1953)
# [[Jeanne Fusier-Gir]] aktorea (Frantzia, 1885-1973)
# [[Juana Martín Manzano]] moda-diseinatzailea (Kordoba, 1974)
# [[Juana Millán|Juana Millan]] inprimatzailea, enpresaburua (Zaragoza)
# [[Juana Mordó]] arte bildumagilea (Tesalonika, 1899-Madril,1984)
# [[Katharina Henot]] posta-burua, sorginkeria egotzita sutan errea (Alemania, 1570-1627)
# [[Laspaulesko sorginkeria prozesua]] 24 emakume urkatuak (Huesca, 1593)
# [[Laura Morera]] ballet dantzaria (Madril, 1977)
# [[Laura Muntz Lyall]] margolaria (Kanada)
# [[Lilia Podkopayeva]] gimnasta (Ukraina, 1978)
# [[Lola Robles]] idazlea eta aktibista (Madril, 1963)
# [[Luciana Aymar]] kirolaria (Argentina, 1977)
# [[Lydia Lunch]] abeslaria, aktorea, idazlea (AEB, 1959)
# [[Margaret Jones]] Emagina, sorginkeria egotzita urkatuz exekutatua (EEBB 1613-1548)
# [[Margaret Scott (Salemgo epaiketak)|Margaret Scott]] Sorginkeria egotzita urkatuz exekutatua (Eskozia, 1615-Salem, 1692)
# [[Margaret Scott Gatty]] botanikaria eta idazlea (Britania Handia, 1809-1873)
# [[Maria Bellonci]] idazlea (Italia, 1902-1986)
# [[María Botto]] aktorea (Argentina, 1974)
# [[María Cabrales]] Kuba independentziaren aldeko protagonista (Kuba)
# [[Maria da Conceição|Maria da Conceicao]] emagina, sorginkeria egotzita sutan errea (Sao Paulo, 1798)
# [[María Eugenia Vaz Ferreira]] irakasle, poeta (Uruguai, 1875-1924)
# [[María Gil Vallejos]] piano-jolea (Alacant, 1892-1981)
# [[María José Gómez Redondo]] artista garaikidea (Valladolig, 1963)
# [[Maria Mercè Cuartiella]] idazlea, antzerkigilea (Katalunia)
# [[Maria Tallchief]] dantzaria (EEBB, 1925-2013)
# [[María Teresa Linares]] musikologoa (Kuba)
# [[Marija Jurić Zagorka|Marija Juric Zagorba]] kazetaria (Kroazia, 1873-1957)
# [[Marta Calamonte]] gimnasta ohia, entrenatzailea, fisioterapeuta (Badajoz,1982)
# [[Martha Corey]] Salemgo sorgin epaiketetan urkatua (AEB, 1619-1672)
# [[Martha Zein]] idazle, narratzaile, zinegile (Alemania, 1962)
# [[Mary Black (Salemeko epaiketak)]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatutako esklabua (AEB,XVII. mendea ?)
# [[Mary Bradbury]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatua (AEB, 1615-1700)
# [[Mary Parker (Salemgo epaiketak)|Mary Parker]] sorginkeria egotzita urkatua (1637-1692)
# [[Mary Pat Gleason]] aktorea eta gidoilaria (AEB, 1950-2020)
# [[Mary Warren]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatzaile nagusiena (AEB, 1674?-1693?)
# [[Matteuccia de Francesco]] sorgintza jo eta sutan errea (Italia, 1428 exekutatua)
# [[Maxine Hong Kingston|Maxime Hong Kingston]] idazlea (EEBB, 1940)
# [[Melissa de la Cruz]] idazlea (Manila-AEB, 1971)
# [[Mercedes Ferrer]] egile abeslaria (Madril, 1963)
# [[Merga Bien]] Sorgintzat jo eta sutan errea (Alemania 1560-1603)
# [[Mia Hamm]] futbolaria (AEB, 1972)
# [[Mia Zapata]] abeslaria (AEB, 1965-1993)
# [[Mira Nair]] zinema zuzendaria (India, 1957)
# [[Mónica Alario Gavilán]] filosofoa eta ikertzailea (Madril)
# [[Myrna Mack]] antropologoa (Guatemala)
# [[Nabyla Maan]] egile abeslaria (Maroko, 1987)
# [[Nancy Usero]] gimnasta ohia, entrenatzailea (Zaragoza, ?)
# [[Narbona Dacal]] Emagina, sorgintzat jo eta errea (Zaragoza, 1498)
# [[Nata Moreno]] zine-zuzendaria, aktorea, ekoizlea (Zaragoza, 1979)
# [[Nazanín Armanian]] idazea eta politologoa (Iran, 1961)
# [[Nora Heysen]] margolaria (Australia)
# [[Nur Levi]] aktorea (Madril, 1979)
# [[Olga Román]] abeslaria eta egile-abeslaria (Madril, 1979)
# [[Olga Wisinger-Florian]] margolaria (Austria)
# [[Paisleyko sorginkeria prozesua]] 7 emakume kondenatuak (Eskozia, 1697)
# [[Pascale Petit (aktorea)]] aktorea (Frantzia, 1938-)
# [[Paula Ortiz]] zine-zuzendaria, gidoilaria, ekoizlea (Zaragoza, 1979)
# [[Paule Minck]] Parisko Komunako iraultzaile feminista (1839 - 1901)
# [[Pendleko sorginkeria prozesua]] 10 urkatu: 9 emakume eta gizon 1 (Ingalaterra, 1612)
# [[Petronilla de Meath]] sorginkeria egotzita sutan errea (Irlanda)
# [[Rebecca Lemp]] Sorginkeria egotzita sutan errea (Alemania, 1550-1590)
# [[Rebecca Nurse]] Salemgo sorginkeria prozesuan exekutatua(AEB, 1621-1692)
# [[Rebecca Walker]] idazlea, feminista (Mississipi, 1969)
# [[Rocío Vitero Pérez|Rocio Vitero Perez]] gizarte langilea eta politikaria (Gasteiz, 1980)
# [[Romola Garai]] aktore britainiarra (1982)
# [[Ruth Osborne (ustezko sorgina)]] hil zuten emakume eskalea (Ingalaterra, 1680-1700)
# [[Sally Salminen]] nobelagilea (Finlandia,1906-1976)
# [[Samlesburyko sorginkeria prozesua]] 20 bat emakume akusatuak (Ingalaterra, 1612)
# [[Sarah Cloyce]] Salemgo sorginkeria prozesuan salatua (AEB, 1648-1703)
# [[Sarah Good]] Salemgo sorginkeria prozesuan urkatua (AEB, 1653-1962)
# [[Sarah Osborne]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatua (AEB, 1643?-1692)
# [[Sarah Wildes]] Salemgo sorginkeria prozesuan urkatua (AEB, 1627-1692)
# [[Sima Sami Bahous]] NBE Emakumeak-en zuzendaria (Jordania, 1956)
# [[Susana Rinaldi]] aktorea eta tango-abeslaria (Argentina, 1935)
# [[Susannah Sheldon]] Salemgo sorginkeria prozesuan akusatzailea (AEB, 1670?- ?)
# [[Suzana de Moraes]] aktore, zinema-zuzendaria (Brasil, 1940-2015)
# [[Tarsila do Amaral]] margolaria (Brasil, 1886-1973)
# [[Tatiana Bilbao]] arkitektoa (Mexiko)
# [[Tatiana Lióznova]] zinema zuzendaria (Errusia, 1914-2011)
# [[Teresa Duclós]] margolaria (Sevilla, 1934)
# [[Vera Fokina]] ballet dantzaria (1886-1958, Errusia)
# [[Vera Panova]] idazlea eta kazetaria (Errusia, 1905-1973)
# [[Vera Tschechowa]] aktorea, zinemagilea eta ekoizlea (Alemania, 1940)
# [[Victoria Åberg|Victoria Aberg]] margolaria (Finlandia, 1824-1892)
# [[Villanuako sorginak]] Villanuako sorginkeria prozesua (Huesca, XV. mendea)
# [[Wilhelmina Wylie]] igerilaria (Australia, 1984)
# [[Wilmot Redd]] Sorginkeria egotzita urkatua (Salem, 1692)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''ekaina''')====
(ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Colino]] eef--'''SORTUA''' kirolaria, ibiltaria (Durango 2004)
# [[Aitziber Makazaga]] ef--'''SORTUA''' bolaria (Zerain 1976)
# [[Alazne Etxebarria Urizar]] ef--'''SORTUA''' korrikalaria (Santurtzi 1997)
# [[Ane Maruri]] ef--'''SORTUA''' dantzaria eta irakaslea (Bizkaia 1996)
# [[Begoña Guillen]] ef--'''SORTUA''' argazkilaria (Amurrio 1963)
# [[Bernadette Iratzoki Luro]] ----'''SORTUA''' dantzaria, antzerkilaria eta irakaslea (Azkaine, 1959)
# [[Betzaida Urtaza]] ef--'''SORTUA''' idazlea, itzultzailea, editorea (Donostia-Legorreta 1988)
# [[Gabi Etxebarne]] ----'''SORTUA''' idazlea, feminista, serora ohia (Aldude, Nafarroa Beherea 1932)
# [[Garbiñe Alustiza]] ef--'''SORTUA''' bolaria (Zerain 1964)
# [[Lurdes Imaz]] ef--'''SORTUA''' irakaslea, antzerki zuzendaria eta gidoilaria (Segura 1952)
# [[Margarita Olañeta]] ef--'''SORTUA'' ekintzailea (Ermua 1931)
# [[Olga Uribe]] ef--'''SORTUA''' ehulea (Durango 1958)
# [[Oroitz Jauregi]] ef--'''SORTUA''' Euskaltzain urgazlea (Legorreta 1974)
# [[Patxika Erramuzpe]] ----'''SORTUA''' Abeslaria, ekintzailea (Aldunde. Nafarroa Beherea 1943)
# [[Adelaide Anne Procter]] poeta, filantropoa (Ingalaterra)
# [[Adelina Lopes Vieira]] idazlea, dranagilea (Portugal-Brasil)
# [[Agnes Baltsa]] mezzosopranoa (Grezia)
# [[Alice Rey Colaço]] Ilustratzailea, abeslaria. Portugal
# [[Amelia Orleanskoa]] Portugalgo azken erregina (Frantzia-Portugal)
# [[Amélia Rey Colaço]] aktorea, zuzendaria (Portugal)
# [[Ana Castillo]] idazlea (Chicago, EEBB)
# [[Ana de Gonta Colaço]] eskultorea (Portugal)
# [[André Léo]] Frantziako eleberri eta kazetaria, ekintzaile feminista (1824 - 1900)
# [[Ann Putnam, Jr.]] Salemeko sorgin-epaiketetako lekukoa (AEB)
# [[Anna Waser]] margolaria (Suitza)
# [[Anna Zippel]] sorginkeria leporatuta eraila (Suedia)
# [[Anne de Chantraine]] sorginkeria egotzita sutan erretakoa (Lieja)
# [[Annie Londonderry]] munduari bira egindako txirrindularia (AEB)
# [[Assumpta Roura]] kazetaria eta idazlea (Katalunia)
# [[Barbara Ward]] ekonomialaria, kazetaria eta idazlea (Erresuma Batua)
# [[Beatriz Costa]] aktorea, idazlea (Portugal)
# [[Bessie Rayner Parkes]] poeta, kazetaria, feminista (Alemania-AEB)
# [[Blanca Muñoz]] artista, eskultorea eta grabatzailea (Madril)
# [[Branca de Gonta Colaço]] idazlea, errezitatzailea (Portugal)
# [[Carmen Arozena]] artista, margolaria eta grabatzailea (La Palma)
# [[Carmen Laffón]] artista, margolaria eta eskultorea (Sevilla)
# [[Carola García de Vinuesa]] mediku, zientzialari, irakasle (Espainia-Australia)
# [[Carolina Michaëlis de Vasconcelos]] filologoa, idazlea (Alemania-Portugal)
# [[Caroline de Barrau]] feminista, aktibista (Frantzia)
# [[Caroline Haslett]] ingeniari elektrikari aitzindaria (Erresuma Batua)
# [[Charlotte Saunders Cushman]] aktorea (AEB)
# [[Clémentine Hélène Dufau]] margolaria (Frantzia)
# [[Concepción Bona]] hezitzailea eta ekintzailea (Dominikar Errepublika)
# [[Concha de Albornoz]] intelektual feminista (Asturias)
# [[Conchita Supervía]] mezzosopranoa (Bartzelona)
# [[Corina Freire]] abeslaria, aktorea, enpresaburua (Portugal)
# [[Cynthia Germanotta]] filantropoa, ekintzailea, enresaburua (AEB)
# [[Dinah Craik]] idazlea (Ingalaterra)
# [[Dolores González Pérez]] idazlea (Malaga)
# [[Dora Panofsky]] arte historialaria (Alemania-AEB)
# [[Dorothea Tanning]] margolaria (AEB)
# [[Dorothy Hansine Andersen]] medikua (EEUU)
# [[Eduarda Lapa]] margolaria (Portugal)
# [[Eleanor Pairman]] matematikaria, asmatzailea (Eskozia)
# [[Elizabeth Ann Ashurst Bardonneau]] itzultzailea, aktibista (Ingalaterra)
# [[Elsie Widdowson]] nutrizionista (Erresuna Batua)
# [[Emília de Sousa Costa]] idazlea, feminista (Portugal)
# [[Emily Davies]] sufragista, emakumea unibertsitate eskubide-defensatzailea (Ingalaterra)
# [[Emma Stebbins]] eskultorea (AEB)
# [[Eugénie Le Brun]] intelektual feminista (Frantzia-Egipto)
# [[Eugénie Marie Salanson]] margolaria (Frantzia)
# [[Felícia Fuster i Viladecans]] margolaria eta poeta (Bartzelona-Paris)
# [[Felicia Hemans]] poeta (Ingalaterra)
# [[Fiorenza Cossotto]] mezzosopranoa (Italia)
# [[Franceska Mann]] dantzaria (Polonia)
# [[Frederica von Stade]] mezzosopranoa (AEB)
# [[Geraldine Jewsbury]] eleberrigilea eta kritikaria (Ingalaterra)
# [[Ghada Waly]] politikari eta diplomatikoa (Egipto)
# [[Gina Cigna]] sopranoa (Italia)
# [[Guadalupe Marín]] modeloa eta eleberrigilea (Mexiko)
# [[Hariclea Darclée]] sopranoa (Errumania)
# [[Henriette Michaelis]] hizkuntzalaria (Alemania)
# [[Hoylande Young]] kimikaria (AEB)
# [[Huda Sha'arawi]] aktibista feminista (Egipto)
# [[Irina Vladislavovna Bussen]] minerologoa (Errusia)
# [[Izumi Nakamitsu]] Armagabetzeari lotutako gaiei buruzko Nazio Batuen Bulegoko zuzendaria (Japonia)
# [[Josephine Butler]] feminista eta guzarte erreformatzailea (Erresuma Batua)
# [[Juana Alarco de Dammert]] filantropoa, hezitzailea (Peru)
# [[Júlia Lopes de Almeida]] idazlea, kazetaria, feminista (Brasil)
# [[Julie von May]] sufragista, feminista (Suitza)
# [[Katalina Boloniakoa|Katalina Boloniakoa]] margolaria, idazlea, santa (Bolonia)
# [[Kate Marvel]] zientzilaria (New York EEBB)
# [[Kin Yamei]] doktorea, hezitzailea eta nutrizioan aditua (Txina, EEBB)
# [[Letitia Elizabeth Landon]] poeta (Ingalaterra)
# [[Licia Verde]] astronomoa, fisikaria, irakaslea (Italia)
# [[Lidia Blanco]] filologoa (Burgos)
# [[Lilian Baylis]] britainiar antzerki ekoizle eta zuzendaria
# [[Lola Garrido]] arte kritikaria, komisarioa eta bildumagilea (Donostia)
# [[Lucia Valentini Terrani]] mezzosopranoa (Italia)
# [[Madeleine Pelletier]] psikiatra, aktibista (Frantzia)
# [[Malak Hifni Nasif]] idazle, poeta, maistra (Egipto)
# [[Margarida Lopes de Almeida]] poeta, deklamatzailea, eskultorea (Brasil)
# [[Maria Adelaide Lima Cruz]] margolaria (Portugal)
# [[Maria Archer]] idazlea (Portugal)
# [[María Barbeito]] pedagogo, idazlea (Galizia)
# [[Maria da Cunha]] poeta, kazetaria(Portugal-Brasil)
# [[Maria Jane Jewsbury]] eleberrigilea eta kritikaria (Ingalaterra)
# [[Maria Lamas]] idazlea, kazetaria, ekintzaile politikoa (Portugal)
# [[María Luisa Calero Vaquera]] hizkuntzalaria (Badajoz)
# [[Maria Olga de Moraes Sarmento da Silveira]] idazlea, feminista (Portugal)
# [[María Soriano Llorente]] psikologoa (Valentzia)
# [[María Trinidad Sánchez]] ekintzailea, aberriaren ama (Dominikar Errepublika)
# [[Marie Adelaide Belloc Lowndes]] nobelagilea (Ingalaterra)
# [[Marie La Cécilia]] Frantziako maistra, Komunan aktibista errepublikanoa (1839 - 1922)
# [[Marisa de Leza]] aktorea (Madril)
# [[Martha Carrier]] sorginkeria leporatuta eraila (EEBB)
# [[Mary Eastey]] Salemeko sorgin-epaiketan exekutatua (AEB)
# [[Mary Russell Mitford]] idazlea, dramagilea (Ingalaterra)
# [[Mary Walcott]] Salemeko sorgin-epaiketetako lekukoa (AEB)
# [[Matiel Mogannam]] aktibista, nazionalista (Libano-Palestina)
# [[Matilda Hays]] itzultzaile, idazle, kazetari, aktore (Ingalaterra)
# [[Melissa Aldana]] saxofoi-jotzailea (Txile)
# [[Mercedes Llopart]] sopranoa, irakaslea (Bartzelona)
# [[Mercy Lewis]] Salemeko sorgin-epaiketetako lekukoa (AEB)
# [[Minou Tavárez Mirabal]] filologoa, politikaria (Dominikar Errepublika)
# [[Monica Oliphant]] zientzialari, ikertzailea (Ingalaterra-Australia)
# [[Nabawiyya Musa]]irakaslea, nazionalista, feminista (Egipto)
# [[Natali Germanotta]] moda-diseinatzailea, estilista (AEB)
# [[Natalia Kanem]] UNFPAren zuzendaria (Panama)
# [[Nerilie_Abram]] zientzilaria (Australia)
# [[Nísia Floresta (idazlea)]] idazlea, hezitzailea (Brasil)
# [[Paca Blanco]] ekintzailea (Madril)
# [[Patricia Kraus]] abeslaria, musikagilea, ekoizlea (Milan-Espainia)
# [[Regina Lago García]] pedagogo, psikologo (Palentzia)
# [[Renata Scotto]] sopranoa (Italia)
# [[Rosalba Carriera]] margolaria (Italia)
# [[Ruth Rivera Marín]] arkitektoa (Mexiko)
# [[Safia Zaghloul]] aktibista, politikaria (Egipto)
# [[Sonia Vivas]] pedagogoa, politikaria (Bartzelona)
# [[Tarab Abd al-Hadi]] aktibista feminista, politikaria(Palestina-Egipto)
# [[Valentine de Saint-Point]] idazlea (Frantzia)
# [[Verónika Mendoza]] politikaria (Peru)
# [[Victòria Pujolar Amat|Victoria Pujolar Amat]] margolaria (Bartzelona)
# [[Virgínia Quaresma]] kazetaria, aktibista (Portugal)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''maiatza''')====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Alaitz Biritxinaga]] ef--'''SORTUA''' Txirrindulari epaile eta zuzendaria (Bizkaia 1974)
# [[Angelita Bilbao Bilbao]] efef'''SORTUA''' erizaina, ekintzaile abertzalea (Bilbo 1903-Argentina 1990)
# [[Concha Laca]] efef'''SORTUA''' artisaua, zeramikaria, eskultorea (Madril 1925-Irun 2018)
# [[Estibaliz Urresola Solaguren]] ef--'''SORTUA''' zinema zuzendaria (Laudio 1984)
# [[Haizea Beruete]] efef'''SORTUA''' bertsolaria (Iruñea 1994-2022)
# [[Lina Huarte-Mendikoa]] efef'''SORTUA''' sopranoa (Iruñea 1928-Madril 2017)
# [[Margarita Barainka]] g'''SORTUA''' Gernikako bonbardaketaren lekukoa (Errigoiti 1922)
# [[Acacia Uceta]] poeta (Madril)
# [[Adelaida Abarca Izquierdo]] ekintzailea, kartzelarik ihes egindakoa (Madril)
# [[Adelaida Las Santas]] kazetari eta poeta (Madril)
# [[Alejandra Soler]] maistra errepublikano erbesteratua (Valentzia)
# [[Amanda Jones]] poeta, aktibista, asmatzailea (AEB)
# [[Ana Martínez Collado]] arte estetika eta generoa (Madril)
# [[Ángela García de la Puerta]] Espainiako 1. Fisika eta Kimika katedraduna (Soria)
# [[Ángeles García-Madrid]] idazlea eta presoa (Madril)
# [[Anna Davin]] historialaria, idazlea, feminista( Ingalaterra)
# [[Anna Keichline]] arkitektoa eta asmatzailea (AEB)
# [[Anna Manso Munné]] idazlea, gidoilaria (Bartzelona)
# [[Anna Ruth Fry]] idazlea (Britainia Handia)
# [[Asun Casasola]] genero indarkeriaren aurkako aktibista (Palentzia)
# [[Asunción Bastida]] moda diseinatzailea (Bartzelona)
# [[Aurora Rodríguez Carballeira]] ama eugenesikoa (Galizia)
# [[Barbara Bodichon]] ongilea, eskubideen aldeko aktibista (Erresuma Batua)
# [[Carmen Mir]] moda diseinatzaile (Bartzelona)
# [[Christiana Figueres]] antropologoa, ekonomialaria eta analista(Costa Rica)
# [[Clara Sánchez (idazlea)]] idazlea, Espainaiko zine aditua (Guadalajara)
# [[Concha Alós]] idazlea (Valentzia-Bartzelona)
# [[Consuelo García del Cid Guerra]] idazlea (Bartzelona)
# [[Deepika Kurup]] zientifikoa, asmatzailea (edateko ur garbi 'azkarra') (AEB)
# [[Dorothy Thompson]] kazetaria, idazlea, sufragista, feminista (AEB)
# [[Eldorado Jones]] asmatzailea (hegazkin isilgailua,plantxa elektrikoa)(AEB)
# [[Elena Moncada]] ekintzaile, idazle, prostituzioaren abolizionista (Argentina)
# [[Enriqueta Gallinat]] politikaria, errepresio frankistaren biktima (Bartzelona)
# [[Erna Schneider]] ingenaria, matematikaria eta asmatzailea (AEB)
# [[Ethel Léontine Gabain]] margolaria (Frantzia-Ingalaterra)
# [[Eva Alcón]] errektorea (Castelló)
# [[Flor Cernuda]] preso komunista (Toledo)
# [[Flora Robson]] aktorea (Ingalaterra)
# [[Gema Corredera]] abeslari eta musikagilea (Kuba)
# [[Geneviève de Gaulle-Anthonioz]] Frantziako erresistentziakoa (Frantzia)
# [[Gertrud Bäumer]] aktibista feminista eta politikaria (Alemania)
# [[Gisela Wild]] feminista, kooperatiba-politiketan espezializatua (Argentina)
# [[Gloria Patricia Porras]] abokatu, notario, epaile (Guatemala)
# [[Hannah Slater]] asmatzailea (kotoiaz josteko haria sortzeko metodo berria)(AEB)
# [[Helen Taylor (feminista)]] idazlea, aktorea (Erresuma Batua)
# [[Helen Taylor]] noblea (Ingalaterra)
# [[Helena Lange]] pedagogoa eta emakumeen eskubide defendatzailea (Alemania)
# [[Hilary Wainwright]] kazetaria, ikertzailea, feminista (Ingalaterra)
# [[Hildegart Rodríguez Carballeira]] politikaria, etorkizuneko emakume gisa sortua (Madril)
# [[Ida Henrietta Hyde]] fisiologoa eta asmatzailea (AEB)
# [[Isabel Olesti]] kazetari eta idazlea (Tarragona)
# [[Isabel Risco]] aktorea (Coruña)
# [[Isabel Vicente García|Isabel Vicente Garcia]] ekintzaile komunista (Albacete - Bartzelona)
# [[Jenara Vicenta Arnal Yarza]] 1. Zientzia Kimiko doktorea eta ikertzailea (Zaragoza)
# [[Jessie Boucherett]] emakumeen aldeko aktibista (Ingalaterra)
# [[Joaquina Dorado Pita]] Les Cortseko preso errepublikanoa (Coruña)
# [[Josefa Barba-Gosé Flexner]] zientzialaria (Bartzelona-Filadelfia)
# [[Josefina Amalia Villa]] ekintzailea, preso politikoa (León-Madril)
# [[Joy Mangano]] enpresaria eta asmatzailea (fregona, pertxak) (AEB)
# [[Juana Francisca Rubio]] margolaria eta ilustrailea (Madril)
# [[Judith Malina]] aktorea, ekoizlea eta zuzendaria (Alemania-AEB)
# [[Karen Olsen Beck]] arkitektoa, soziologoa, politikaria eta diplomatikoa (*!)
# [[Laia Berenguer Puget]] Les Cortseko preso sozialista (Bartzelona)
# [[Laura Casielles]] idazlea, poeta (Asturias)
# [[Les Corts emakumeen kartzela]] (Bartzelonako eraikina)
# [[Letizia Battaglia]] kazetari, argazkilari, politikari, editore eta enpresaburua (Italia)
# [[Liane Russell]] genetista, zoologoa (Austria, AEB)
# [[Lidia Guinart]] kazetaria, idazlea eta politikaria (Bartzelona)
# [[Lilí Díaz Rivas]] enpresaburua, idazlea (Galizia)
# [[Lilly Maxwell]] sufragista (Eskozia)
# [[Lina Gálvez]] historialaria, ekonomia feministan aditua (Sevilla)
# [[Lise London]] erresistentzia frantseseko aktibista (Frantzia)
# [[Llum Quiñonero]] kazetaria, ekintzailea, politikaria (Alacant)
# [[Lola Sanjuán]] enpresaburua eta lider feminista (Sevilla)
# [[Magda Bandera]] kazetaria, idazlea(Bartzelona)
# [[Maite Alvarez]] zientzilaria eta ikertzailea (Ermua)
# [[Manolita del Arco]] politikaria, ekintzailea (Bilbo-Madril)
# [[Margarida Abril]] ekintzailea (Katalunia)
# [[María Ángeles Durán]] ikertzailea (Madril)
# [[María Antonia Peña]] errektorea (Cádiz)
# [[María Antonia Zorraquino]] biokimikaria eta ikertzailea (Zaragoza)
# [[Maria Bigordà Montmany]] kataluniar ekintzailea (Ullastre-Tarrasa)
# [[María del Carmen Cuesta Rodríguez|Maria del Carmen Cuesta Rodríguez]]A aktibista (Madril)
# [[Maria Deraismes]] prostituzioaren abolizionista
# [[María Dolores de Pablos]] poeta eta astrologoa (Madril)
# [[Maria Dolors Laffitte]] abeslaria (Bartzelona)
# [[Maria Dolors Renau]] psikologoa, pedagogoa eta politikaria (Bartzelona)
# [[María Elena Moyano]] aktibista (Perú)
# [[María José Figueras]] errektorea (Katalunia)
# [[Maria Lacerda de Moura]] anarkista eta feminista (Brasil)
# [[María Vicenta Mestre Escrivá]] psikologoa, Valentziako Unibertsitateko 1. emakume errektorea (Valentzia)
# [[Marie Killick]] audio-ingeniaria, asmatzailea (gramofonorako zafirozko orratza) (Erresuma Batua)
# [[Marina Vargas]] artista (Granada)
# [[Marisa Mediavilla Herreros]] liburuzaina, dokumentalista, feminsita (Palentzia)
# [[Marjorie Joyner]] asmatzailea (ile kizkur iraunkorrak egiteko makina)(AEB)
# [[Martirio (cantante)|Martirio]] abeslaria (Huelva)
# [[Mary Beale]] margolaria eta erretratista (Ingalaterra)
# [[Mary Dixon Kies]] asmatzailea (kotoiaz josteko haria sortzeko metodo berria) (AEB)
# [[Melania Moscoso]] antropologa, pedagoga, feminista (Bilbo)
# [[Mercedes Fernández-Martorell]] antropologoa (Bartzelona)
# [[Mercedes Núñez Targa]] Las Ventas eta Nazien kontzentrazio-eremuetako preso eta lekukoa (Bartzelona)
# [[Miren Arantza Madariaga Aberasturi]] politikaria eta zuzendari publikoa (Gernika)
# [[Montserrat Minobis]] kazetaria, irakaslea, idazlea eta feminista (Figueras)
# [[Natacha Bustos]] komiki-marrazkilaria (Eivissa)
# [[Nieves Torres]] politikaria, ekintzailea (Madril)
# [[Niña Pastori]] flamenko-kantautorea (Cadiz)
# [[Noeleen Heyzer]] diplomazialaria(Singapur)
# [[Noelia Vera]] kazetaria eta politikaria (Cádiz)
# [[Núria Feliu]] abeslaria eta aktorea (Bartzelona)
# [[Olimpia Altuve]] farmazialaria (Guatemala)
# [[Paz Azzati Cutanda]] Las Ventaseko preso komunista (Valentzia)
# [[Petra Cuevas]] preso komunista (Toledo)
# [[Pilar Aranda Ramírez]] errektorea (Zaragoza)
# [[Pilar López Díez]] maistra, kazetaria, komunikazio eta genero ikertzailea (Asturias)
# [[Rina Lazo]] margolari eta muralista (Guatemala)
# [[Rocio Mora Nieto]] abokatua eta aktibista (Madril)
# [[Rosa Aguilar Chinea]] errektorea (Gomera)
# [[Rosa Aguilar]] politikaria (Kordoba)
# [[Rosa Cremón Parra]] erizaina, ekintzaile antifrankista (Madril)
# [[Rosa Devés]] biokimikaria, akademika eta hezitzailea (Txile)
# [[Sally Alexander]] historialaria, feminista (Ingalaterra)
# [[Sheila Rowbotham ]] historialari feminista sozialista (Erresuma Batua)
# [[Shirley Ann Jackson]] fisikaria, asmatzailea (AEB)
# [[Sofía Moro]] argazkilaria (Madril)
# [[Soledad Murillo]] soziologo feminista, ikertzailea eta politikoa (Madril)
# [[Soledad Real López]] ekintzaile, komunista (Bartzelona)
# [[Susana Blas Brunel]] komisarioa, arte eta feminosmoan aditua (Madril)
# [[Susanna Martín]] ilustratzailea (Bartzelona)
# [[Suzanne Noël]] Zirujau plastikoa (Frantzia)
# [[Teresa Hernández Sagués]] Les Cortseko preso komunista (Avila)
# [[Teresa Rebull]] aktibista politikoa eta kantautorea (Bartzelona)
# [[Teresa Saez Barrao]] aktibista feminista, politikaria (Huesca-Nafarroa)
# [[Trinidad Gallego Prieto]] erizaina, emagina,politikari komunista (Madril)
# [[Valerie Hunter Gordon]] asmatzailea (Erresuma Batua)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''apirila''')====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Antonia Salaberria]] efef'''SORTU''' erraketista (Eibar, 1906-2000)
# [[Aurelia Elkoro-Iturbe]] efef'''SORTU''' erraketista (Eibar 1012-1977)
# [[Haizea Oses]] ef--'''SORTU''' eskalatzailea (Arrasate, 2004)
# [[Irene Sarrionandia]] ef--'''SORTU''' mendi korrikalaria (Deba 1948)
# [[Joana Lasheras]] ef--'''SORTU''' kazetaria EITBn (Iruñea 1980)
# [[Josefina Markina]] efef'''SORTU''' filantropoa (Mallabia 1889-1972)
# [[Julene Bouzo]] ef--'''SORTU''' atleta (Ermua, 2003)
# [[Julia Guerra Lacunza]] efef'''SORTU''' poeta (Iruñea 1953-2008)
# [[María del Villar Berruezo]] efef'''SORTU''' aktorea, dantzaria eta idazlea (Tafalla 1888-1977)
# [[Martija de Jauregui]] XVI. mendeko sendagilea (Nafarroa) '''SORTU'''
# [[Pantxika Urruti]] ef--'''SORTU''' kantaria eta pastoral errejenta (Zuberoa 1955)
# [[Teresa Izu]] margolaria, ilustratzailea (Tafalla) sortu
# [[Adelita Domingo]] pianista, kopla-kantari eta dantzarien maistra(Sevilla)
# [[Aenne Burda]] argitaratzailea, alemaniar ekonomia-mirariaren ikur bat (Alemania)
# [[Amaya Arzuaga]] diseinatzailea eta enpresaburua (Burgos)
# [[Ana María Rodas]] idazlea (Guatemala
# [[Ana Rosa Diego]] zinema-zuzendaria eta gidoilaria (Sevilla)
# [[Angelina Aspuac]] jantzi maien defendatzailea (Guatemala)
# [[Angelina Beloff]] margolaria, grabatzailea eta arte-irakaslea(Errusia-Mexiko)
# [[Asunción Gómez Pérez]] ikertzailea (Badajoz)
# [[Aurelia Gutiérrez-Cueto Blanchard]] pedagogoa(Santander)
# [[Beatrice Hastings]] idazlea(Ingalaterra)
# [[Belén Maya]] flamenko-dantzaria eta koreografoa ( )
# [[Bella Dutton]] tenislaria (Britainia-Espainia)
# [[Bibiana Candia]] idazlea eta kazetaria (Galizia)
# [[Carlota Gurt]] idazlea eta kazetaria (Bartzelona)
# [[Catherine Bauer Wurster]] arkitektoa, etxebizitza publikoaren defendatzailea (AEB)
# [[Catherine Fahringer]] idazlea, aktibista (Estatu Batuak)
# [[Celia Rivas Casais]] kamioilaria, enpresaburua eta ekintzailea (Galizia)
# [[Ch´umilkaj Curruchiche]] abeslaria (Guatemala)
# [[Chona Madera]] idazle kanariarra
# [[Cilly Aussem]] tenislaria (Alemania)
# [[Concha Méndez]] idazlea, poeta eta gidoilaria (Madril)
# [[Concha Monje]] robotika-ikertzailea (Badajoz)
# [[Elena Catena]] filologoa, editorea eta feminista (Salamanca)
# [[Elena Villamandos]] kanariar idazlea
# [[Elvira Dyangani Ose]] Bartzelonako Arte Garaikidearen Museoaren 1. emakume zuzendaria(Kordoba)
# [[Emma Couceiro]] poeta (Lugo)
# [[Enriqueta Martín Ortiz de la Tabla]] irakaslea eta liburuzaina (Badajoz)
# [[Ernestine Rose]] asmatzailea (Polonia)
# [[Eudoxia Píriz]] Medikua (Salamanca)
# [[Fatoumata Diawara]] Maliko aktore eta egile-abeslaria (1982 - )
# [[Francisca Subirana]] tenislaria (Katalunia)
# [[Genie Espinosa]] artista, ilustratzailea (Bartzelona)
# [[Helena Bayona]] dokumentalgilea (Iruña)
# [[Iris Yassmin Barrios Aguilar]] abokatu eta epailea (Guatemala)
# [[Isa Guerra García]] poeta kanariarra (Kanariar uharteak)
# [[Isabel Expósito Morales]] idazlea (Hierro-Kanariak)
# [[Isabel García Hualde]] idazlea (Zarrakaztelu)
# [[Josane Sigart]] tenislaria (Belgika)
# [[Kajsa Ekis Ekman]] kazetari, idazle, ekintzailea (Suedia)
# [[Karma Peiró]] kazetari digitala Adimen Artifizialean aditua (Bartzelona)
# [[La Niña de los Peines]] Kopla-abeslaria (Sevilla)
# [[Las Ventas emakumeen kartzela]] artikulua da.
# [[Laura Fernández]] Idazlea eta kazetaria (Terrassa)
# [[Lenina Amapola García]] idazlea (Guatemala)
# [[Lilí Álvarez]] kirolaria, kazetaria eta Olinpiar jokoetako 1.emakume espainiarra (Erroma-Madril)
# [[Lourdes Pastor]] Kantaria eta aktibista (Kordoba)
# [[Lydia Becker]] Britainia Handiko sufragista, biologoa eta astronomoa (1827-1890)
# [[Madam C. J. Walker]] asmatzailea eta enpresaburua (AEB)
# [[Maddelin Brizuela]] enbaxadorea Bolivian (El Salvador)
# [[Margarita Ucelay]] filologoa, hispanista eta irakaslea (Madril)staño
# [[Marguerite Broquedis]] tenislaria (Frantzia)
# [[Maria Àngels Anglada]] kazetaria, poeta, eleberrigilea (Katalunia)
# [[María Blanca Ferrer García]] Abokatua, idazlea, poeta (Iruñea)
# [[María Blanchard]] margolaria (Santander)
# [[Maria del Carmen Reina Jiménez]] idazlea kanariarra
# [[María Francisca Ulloa del Castillo]] emagina (Utrera)
# [[Maria Furtwängler]] aktore eta medikua (Alemania)
# [[María Josefa Riba]] tenislaria (Katalunia)
# [[María Laffitte]] arte-kritikaria, idazlea, Emakumeen eskubide defendatzailea(Sevilla)
# [[María Rodrigo]] musikagilea, pianista eta irakaslea(Madril)
# [[María Salas Larrazábal]] idazle eta aktibista (Burgos)
# [[Marian Rojas]] mediku psikiatra eta idazlea (Madril)
# [[Maribel Lacave]] idazle kanariarra
# [[Marie Goegg-Pouchoulin]] Suitzako aktibista feminista eta abolizionista (1826-1899)
# [[Marie Vassilieff]] margolaria (Errusua-Frantzia)
# [[Marifé de Triana]] Kopla-abeslaria eta aktorea (Sevilla)
# [[Matilde Coral]] flamenko dantzaria (Sevilla)
# [[Matilde Landa]] politikaria (Badajoz)
# [[Matilde Ras]] grafologoa, idazlea, itzultzailea(Tarragona)
# [[Matilde Ucelay]] Espainiako tituludun 1.emakume arkitektoa (Madril)
# [[Mayte Martín (idazlea)|Mayte Martín]] Las Palmas (Kanariak)
# [[Mayte Martín]] musikagilea, flamenko-abeslaria (Bartzelona)
# [[Melanie Mayron]] asmatzailea eta aktorea (AEB)
# [[Melissa Farley]] psikologo, feminista (AEB)
# [[Mercedes Rodrigo]] Espainiako tituludun 1.emakume psikologoa (Madril)
# [[Merche Esmeralda]] flamenko-dantzaria (Sevilla)
# [[Milagro Almenara Pérez]] Espainiako Gerra Zibilean eraildako farmazialaria (Santander)
# [[Milagros Mengíbar]] flamenko-dantzaria (Sevilla)
# [[Milagros Nuin Monreal]] itzultzailea. (Erriberri-Nafarroa)
# [[Molla Mallory]] tenislaria (Norvegia-AEB)
# [[Morena Herrera]] abortuaren aldeko ekintzailea (El Salvador)
# [[Myriam Palacios]] aktorea (Txile)
# [[Natalia Sosa Ayala]] kanariar idazlea
# [[Norah Borges]] ilustratzailea (Argentina)
# [[Núria Albó]] poeta (Bartzelona)
# [[Nuria Coronado Sopeña]] kazetaria, feminista, abolizionista (Madril)
# [[Olimpia Valencia]] ginekologoa (Galizia)
# [[Oliva Acosta]] zinema-zuzendaria, gidoilaria eta ekoizlea (Cádiz)
# [[Omowunmi Sadik]] asmatzailea (Nigeria)
# [[Patricia Ruiz de Irizar]] farmazialaria eta kooperantea (Iruñea)
# [[Paulina Kellogg Wright Davis]] aktibista, hezitzailea (AEB)
# [[Pepa Chávarri]] tenislaria (Madril)
# [[Pilar Aguilar Carrasco]] idazle, zinemako kritikaria, feminista (Jaén)
# [[Pura Maortua]] antzerki-zuzendaria (Kantabria)
# [[Rafaela Pastor]] aktibista (Malaga)
# [[Rebeca Lane]] abeslaria (Guatemala)
# [[Rita Fernández Queimadelos]] arkitektoa (Galizia)
# [[Rosa Barasoain|Rosa Barasoin]] idazlea (Tafalla)
# [[Rosa Torras]] tenislaria (Katalunia)
# [[Rosa Vergés]] zinema-zuzendaria, gidoilaria eta irakaslea (Bartzelona)
# [[Sabina Spielrein]] psikiatra eta psikoanalista (Errusia)
# [[Salima Ikram]] egiptologoa (Pakistan)
# [[Selena Millares]] kanariar poeta
# [[Simone Iribarne]] tenislaria (Lapurdi)
# [[Sofia Quintino]] Portugalgo mediku, feminista eta errepublikanoa (1879-1964)
# [[Sonsoles Echavarren Roselló|Sonsoles Echavarren]] idazlea eta kazetaria (Iruñea)
# [[Sylvia Ratnasamy]] asmatzailea (Belgika)
# [[Taina Bien-Aimé]] abolizionista
# [[Teresa Zabalza Díez]] musikagilea, musikaria eta musika irakaslea (Iruñea)
# [[Trinidad Lucea Ferrer]] idazlea, poeta eta ilustratzailea (Tutera)
# [[Veena Sahajwalla]] asmatzailea (India-Australia)
# [[Victorina Durán]] margolaria, jantzi-eszenografoa eta diseinatzailea (Madril)
# [[Viera Sparza]] ilustratzailea, idazlea eta umorista grafikoa (Zaragoza)
# [[Virginia Laparra]] fiskal oiha (Guatemala)
# [[Yolanda Castaño]] poeta eta literatura kritikaria (Coruña)
}}
===='''Berriak 2022''' ('''martxoa''')====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Boni Macarrón]] efef'''SORTU''' martxantera, gozoki saltzailea (Durango)
# [[Carmen Miranda Zubieta]] --ef'''SORTU''' Kultur-ekintzailea (Galdakao)
# [[Elbira Iturri]] ef--'''SORTU''' aktibista (Mundaka)
# [[Eugenia Idoiaga]] efef'''SORTU''' emagina (Forua)
# [[María Ángeles Garai]] efef'''SORTU''' irakaslea, Bizkaiko lehen andereñoa (Bilbo)
# [[Martxelina Lopetegi]] efef'''SORTU''' bertsolaria (Oiartzun 1864-1930)
# [[Tamara Clavería]] ----'''SORTU''' Amuge elkarteko lehendakaria (Bilbo)
# [[Adilia de las Mercedes]] jurista feminista (Guatemala)
# [[Alauda Ruiz de Azúa]] zine-zuzendaria eta gidoilaria (Bizkaia)
# [[Alika Kinan]] Abolizionista (ARgentina)
# [[Almudena Domínguez Arranz]] arkeologoa
# [[Amada López Meneses]] historialari galiziarra
# [[Amalia de Isaura]] aktore komikoa eta kupletista (?)
# [[Amelia Baldeón Iñigo]] arkeologoa (Gasteiz)
# [[Amparo Alonso Betanzos]] adimen artifizialeko ikertzailea(Galizia)
# [[Amparo Cebrián]] pedagogoa (Salamanca)
# [[Ana Delgado Hervás]] arkeologoa (Bartzelona)
# [[Ana María Romero de Campero]] kazetaria, idazlea ekintzailea (Bolivia)
# [[Ángeles Huerta]] zine-zuzendaria (Asturias)
# [[Angelina Vidal]] Portugalgo idazle eta kazetaria (1847-1917)
# [[Anina Ciuciu]] abokatu eta idazle ijitoa (Errumania)
# [[Anne Tyng]] asmatzailea (Txina-AEB)
# [[Anselma de Salces]] Bilbotar ongilea (1815-1885)
# [[Arabako Emakumeen Asanblada]]
# [[Arundhati Bhattacharya]] enpresaburua (India)
# [[Áurea Lucinda Javierre]] artxibozaina eta historialaria (Teruel)
# [[Beatriz Pinheiro]] Portugalgo idazle, poeta, editore eta intelektuala (1871-1922)
# [[Begoña Vila]] astrofisikaria (Galizia)
# [[Berta Wilhelmi]] enpresaburua, hezitzailea, filantropoa eta feminista (Alemania, Granada)
# [[Carla Accardi]] margolari abstraktua (Italia)
# [[Carla Lonzi]] idazlea, arte-kritikaria, feminista (Italia)
# [[Carla Subirana]] zine-zuzendaria (Bartzelona)
# [[Carme Freixa]] kazetaria, feminista, abolizionista (Bartzelona)
# [[Carmen de Zulueta]] idazlea, filosofoa eta irakaslea (Madril)
# [[Carmen García Mateo]] telekomunikazio ingeniaria (Galizia)
# [[Carmen López Alonso|Carmen Lopez Alonso]] historialaria
# [[Carmen Sentandreu Gimeno]] arkeologoa
# [[Carmen Velacoracho de Lara]] Kazetaria (Ciudad Real, 1880-Madril,1960)
# [[Catherine Furbish]] botanikaria (AEB)
# [[Christine Peterson]] estatistikaria, zientzialaria (EEBB)
# [[Chus Gutiérrez]] zine-zuzendaria, gidoilaria eta aktorea (Granada)
# [[Deema Shehabi]] poeta eta idazlea (Kuwait)
# [[Delia Grigore]] filologo ijitoa (Errumania)
# [[Diana Pey]] piano-jotzailea (Madril)
# [[Dolores Cebrián]] irakaslea (Salamanca)
# [[Domitila de Carvalho]] Portugalgo mediku, irakasle eta politikaria (1871-1966)
# [[Elaine N. Aron]] psikologoa (Kalifornia)
# [[Elena Barulina]] botanikaria, genetista eta ikertzailea (Errusia)
# [[Elena Díaz Ereño]] medikua eta irakaslea (Galdakao)
# [[Elena Fortún]] idazlea, haur eta gazte literatura (Madril)
# [[Elena Hernández Sandoica]] historialaria
# [[Elisa Augusta da Conceição Andrade]] Portugalgo lehen emakume medikua (1855-??)
# [[Elisa Garrido González|Elisa Garrido]] historialaria
# [[Elizabeth J. Tasker]] astrofisikaria, idazle zientifikoa eta irakaslea (Britainia)
# [[Elvira Ontañón Sánchez-Arbós]] idazlea, artikulugilea eta pedagogoa (?)
# [[Elza_Dunkels]] Suediako pedagoga
# [[Emma Ihrer]] feminista eta lider sindikala (Alemania)
# [[Esma Redžepova]] abeslari ijitoa (Mazedonia)
# [[Esther Takeuchi]] asmatzailea (AEB)
# [[Fei-fei Li]] konputazioko irakaslea (Txina-AEB)
# [[Fournierreko emakume kartagileak]] emakume langileak (Gasteiz)
# [[Gloria Cabral]] arkitektoa (Brasil-Paraguai)
# [[Gloria Giner de los Ríos García]] irakaslea(Madril)
# [[Glòria Trías Rubiés]] arkeologoa (Bartzelona)
# [[Guiomar Torresão]] Portugaldar idazlea eta feminista (1844-1898)
# [[Halet Çambel]] arkeologaeta Olinpiar Jokoetan lehiatu zen lehen emakume turkiarra, eskriman
# [[Harriet Williams Russell Strong]] asmatzailea (AEB)
# [[Helena Lopes da Silva]] zirujau eta politikaria (Cabo Verde)
# [[Hélène Rioux]] idazle eta itzultzailea (Kanada)
# [[Helene Stöcker]] bakezalea, feminista eta publizista (Alemania)
# [[Isabel Aguirre]] arkitektoa (Galizia)
# [[Isabel García Lorca]] irakaslea eta idazlea (Granada)
# [[Jennifer Miller]] Feminista, artista, idazlea...(EEBB)
# [[Jordina Sales i Carbonell]] historialaria
# [[Josefina Aldecoa]] idazlea eta pedagogoa (Leon)
# [[Juana Capdevielle]] Gerra Zibilean eraildako pedogogo eta liburuzaina (Madril-Galizia)
# [[Juana Romani|Juani Romani]] italiar-frantziar margolaria
# [[Julia Sánchez Carrilero]] arkeologoa
# [[Julia Vigre García]] maistra (Madril)
# [[Julienne Baseke Nzabandora]] aktibista (Kongo)
# [[Julieta Paredes]] feminista komunitarioa (Bolivia)
# [[Juliette Bonheur]] animalia-margolaria (Frantzia)
# [[Katerina Harvati]] paleontologoa, irakaslea eta ikertzailea (Grezia)
# [[La Argentinita]] dantzaria eta koreografoa (Buenos Aires)
# [[Laura de los Ríos Giner]] irakaslea (Granada)
# [[Laura García Hoppe]] margolaria eta idazlea (Malaga)
# [[Leonor Serrano Pablo]] pedagogoa,legelaria, feminista (Ciudad Real-Madril)
# [[Lily Braun]] idazle eta feminista (Alemania)
# [[Linda Braidwood]] arkeologoa
# [[Lita Cabellut]] margolari ijitoa (Espainia)
# [[Lourdes Girón Anguiozar]] arkeologoa (Cadiz)
# [[Maite Larrauri Gómez]] filosofoa, idazlea eta irakaslea (Valentzia)
# [[Manuela Solís]] ginekologoa, Valentziako 1. medikua (Valentzia)
# [[Mapi León]] futbolaria (Zaragoza)
# [[Margarita Ballester Figueres]] poeta, itzultzailea eta irakaslea (Katalunia)
# [[Margarita Sánchez Romero]] arkeologoa (Madril)
# [[Maria Amália Vaz de Carvalho]] Portugalgo idazle poligrafoa, pedagogoa eta poeta (1847-1921)
# [[María Ángeles Pérez Samper]] arkeologoa (Bartzelona, 1949)
# [[María Antonina Sanjurjo Aranaz]] belar-jockey jokalaria (Galizia)
# [[Maria Benedita Mouzinho de Albuquerque de Faria Pinho]] Portugalgo idazle, aktibista errepublikano eta feminista (1865-1939)
# [[María Blázquez|María Blazquez]] idazlea (Extremadura)
# [[María Buj Luna]] liburuzain terueldarra
# [[Maria Clara Correia Alves]] Portugalgo editore, kazetari eta irakasle feminista (1869-1948)
# [[María Cristina Gonzalo Pintor]] arkitektoa (Santander-Madril)
# [[Maria Eugenia Aubet]] arkeologoa (?)
# [[María José Alonso Fernández]] farmakologoa (Leon)
# [[María Juana Ontañón]] arkitekto kanariarra (Tenerife)
# [[María Lacrampe]] erizaina (Madril)
# [[María Sánchez Arbós]] maistra eta pedagogoa (Huesca-Madril)
# [[María Teresa Miras Portugal]] biokimika (Galizia)
# [[María Victoria Lareu]] ikertzailea, auzitegiko medikua (Galizia)
# [[Mariam Kamara]] arkitekto frantziar-nigeriarra
# [[Mariana Angélica de Andrade]] Poeta portugaldarra (1840-1882)
# [[Marie Joséphine Nicolas]] margolari frantziarra
# [[Marisol Soengas]] mikrobiologoa (Galizia)
# [[Marta Moll de Alba]] piano-jotzailea (Kanariak)
# [[Mary Walton]] ingeniaria eta asmatzailea (AEB)
# [[Massouda Kohistani]] aktibista (Afganistan)
# [[Matilde Cantos]] politikaria (Granada)Mpa
# [[Matilde Moliner Ruiz]] liburuzaina eta institutuko katedraduna(Madril)
# [[Mercedes Vegas]] arkeologoa (Bartzelona)
# [[Mercedes Vilanova Ribas]] historialaria eta ikertzailea (Katalunia)
# [[Miren Roji]] musika irakaslea eta piano-jotzailea (Santurtzi, 1917-2018)
# [[Naama Goren-Inbar]] arkeologoa
# [[Nely Reguera]] zine-zuzendaria, gidoilaria eta aktorea (Granada)
# [[Nieves Sánchez Carrilero]] arkeologoa
# [[Noemí Trujillo]] poeta eta idazlea (Bartzelona)
# [[Norma Vázquez]] Bilbon bizi den indarkeria matxistan aditua (Mexiko)
# [[Núria Rafel i Fontanals]] arkeologoa katalana
# [[Ofelia Rey Castelao ]] historialaria,idazlea (Galizia)
# [[Olga Vallespín Gómez]] arkeologoa eta Espainiako lehen urpekari profesionala
# [[Olive Dennis]] ingeniaria, tren diseinu-berrikuntzen egilea (AEB)
# [[Patsy O'Connell Sherman]] asmatzailea (AEB)
# [[Peregrina Quintela Estévez]] matematikaria (Galizia)
# [[Pilar Palomero]] zinemagilea eta idazlea (Zaragoza)
# [[Pilar Pérez Solano]]zinema-zuzendaria, gidoilaria eta ekoizlea (Alacant)
# [[Rachel Zimmerman]] zientzialaria eta asmatzailea (Kanada)
# [[Rilda Paco]] artista, diseinatzailea (Bolivia)
# [[Rita de Morais Sarmento]] Portugalgo lehen emakume ingeniari zibila (1872-1931)
# [[Robin Wall Kimmerer|Robin Wall Kimmerer]] ekologista (EEBB)
# [[Rosa Balaguer Oltra]] Kazetaria (Valentzia)
# [[Rosa María Rodríguez Magda]] filosofoa (Valentzia)
# [[Sally Fox]] asmatzailea (AEB)
# [[Sandra Barrilaro]] argazkilaria eta ekintzailea (Bilbo)
# [[Sandra Sevillano]] mendi korrikalaria (Santurtzi)
# [[Serafina Javierre]] liburuzaina (Tarragona)
# [[Sonia Sánchez]] idazlea, abolizionista (Argentina)
# [[Susan Leeman]] endrokrinologoa (AEB)
# [[Susana Reyes]] dantzari, koreografoa, artista (Ekuador)
# [[Teresa Paneque]] Astronomoa, zientzia-dibulgatzailea (Madril-Txile)
# [[Towanda Rebels]] idazle, komediante, abolizionista, feminista bikotea (Madril)
# [[Vicenta Lorca Romero]] maistra (Granada)
# [[Victoria Cabrera Valdés]] historialaria (Madril)
# [[Violeta Delmonte]] hizkuntzalaria (Argentina-España)
# [[Virginia Auber Noya]] idazlea, itzultzaile (Coruña, 1825-Madril,1897)
# [[Marianne Thyssen]] politikaria (Belgika, 1956)
}}
=== Berriak ===
====Berriak 2022 (Otsaila)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Ainhoa Azpitarte]] ef--'''SORTU''' abeslaria, futbolaria eta aktorea (Bizkaia)
# [[Antonia Salaberria]] efef'''SORTU''' Erraketista (Eibar)
# [[Adelaida de la Calle]] biologoa (Madril)
# [[Adriana Kaplan Marcusán]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Argentina)
# [[Agustina Ruiz Dupont]] fikziozko zientzialaria (Granada)
# [[Aissata Kane]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Gambia)
# [[Alfreda Markowska]] Holokaustoa biziraun zuen emakumea, haur ijito, judu eta alemanak bizirauten lagundu zuena (Polonia)
# [[Alicia Estévez]] Zientzialaria (Pontevedra)
# [[Alicia Hermida]] aktorea (Madril)
# [[Almaclara]] emakume-orkestra taldea (Andaluzia)
# [[Amalia Lobato Rosique]] Gerra zibilean eraildako milizianoa (Murtzia)
# [[Aminata Diop]] mutilazio genitalagatiko lehen errefuxiatua eta aktibista (Mali)
# [[Amparo Soler Leal]] aktorea (Madril)
# [[Ana Locking]] moda-diseinatzailea, enpresaburua eta argazkilaria (Toledo)
# [[Ana Mena]] abeslaria eta aktorea (Malaga)
# [[Angéla Kóczé]] Soziologoa feminista ijitoa (Hungaria)
# [[Ángela López Jiménez]] soziologoa eta feminista (Iruñea)
# [[Angelines Fernández]] aktore errepublikanoa (Madril-Mexiko)
# [[Anika Rahman]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Banglades)
# [[Anna Missuna]] Errusiar geologoa
# [[Antonia Plana]] aktorea (Espainia)
# [[Antónia Pusich]] portugaldar idazle, kazetari eta musikagilea (1805-1883)
# [[Balghis Badri]] feminsta eta aktibista (Sudan)
# [[Beatriz González Calderón]] biolontxelojolea eta orkestra-zuzendaria (Andaluzia)
# [[Binta Jammeh-Sidibe]] emakumeen eskubideen aldeko politikoa (Mauritania)
# [[Blanca Lydia Trejo]] idazlea, aktibista, kantzilerra (Mexiko)
# [[Bogaletch_Gebre]] mikrobiologoa, Emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista eta feminista(Etiopia)
# [[Carmela Nieto]] kazetaria eta idazle feminista (Kuba)
# [[Carmen García Mateo]] zientzialaria (Galizia)
# [[Carmen Herrera (margolaria)|Carmen Herrera]] Kuba-EEBB
# [[Carolina Beatriz Ângelo]] Portugaldar medikua eta feminista, herrialde horretan bozkatu zuen lehen emakumea (1878 - 1911)
# [[Caroline Flack]] telebista-aurkezlea eta irrati esataria (Britainia Handia)
# [[Catalina Martin-Chico]] fotokazetaria (Madril)
# [[Cecilia Seghizzi]] musikagilea, biolin-joleaeta pintorea (Italia)
# [[Ceija Stojka]] ijito margolaria (Austria)
# [[Celia Rico Clavellino]] gidoilasria eta zine zuzendaria(Sevilla)
# [[Charline Effah]] idazlea eta maistra (Gabon)
# [[Chou Kung-shin]] idazlea, historialaria... (Taiwan)
# [[Constanza de Ayala]] Arabako dama (Araba)
# [[Consuelo Díez Fernández]] pianista eta musikagilea (Madril)
# [[Coral del Río Otero]] ekonomialaria eta ikertzailea(Vigo)
# [[Delaine Le Bas]] artista ijitoa (Britania Handia)
# [[Dolores Corbella Díaz]] hizkuntzalaria, akademikoa (Tenerifekoa)
# [[Dolores Corella Piquer]] zientifikoa eta ikertzailea (Valentzia)
# [[Dolores Ruiz Berdún]] zientzia historialaria eta ikertzailea (Espainia)
# [[Dolores Serrano]] pianista, musikagilea eta irakaslea (Cadiz)
# [[Dora Barrancos]] soziologo, historialari, feminista (Argentina)
# [[Dorothy_Reed_Mendenhall]] medika estatubatuarra (Columbus 1874- Chester 1964)
# [[Efua Dorkenoo]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (Ghana)
# [[Elena Gorolová]] indarrez esterilizatutako emakume ijitoa (Txekia)
# [[Elena María Tejeiro]] aktorea (Murtzia)
# [[Elisabeth Guttenberger]] Auschwitz-Birkenau-tik bizirik atera zen emakume ijitoa. (Alemania)
# [[Elvira Quintillá]] aktorea eta abeslaria (Bartzelona)
# [[Emma Kunz]] sendalaria (Suitza)
# [[Estrellita Castro]] abeslaria eta aktorea (Sevilla)
# [[Ethel Brooks]] Soziologo feminista eta ijitoa (AEB)
# [[Eugenia Zuffoli]] abeslaria eta aktorea (Italia)
# [[Eva Villaver Sobrino]] astrofisikaria eta ikertzailea (Palentzia)
# [[Fàtima Bosch i Tubert]] zientzialaria (Girona)
# [[Fatoumata Coulibaly]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (Mali)
# [[Fauziya Kasinga]] emakumeen genital mutilazioa dela eta, AEBko lehen errefuxiatua (Togo)
# [[Florence Price]] orkestra garrantzitsu batek jo zuen lehen musikagile afroamerikarra (AEB)
# [[Fran Hosken]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista ()
# [[Fran Hosken]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (EEBB)
# [[Francisca de Assis Martins Wood]] Lehen aldizkari feministaren argitaratzailea (Lisboa, 1802-1900)
# [[Gavina Viana Viana]]ekintzaile antifaxista (Donostia-Bartzelona)
# [[Gina Ranjičić]] lehenengo ijito idazlea (Serbia)
# [[Gisela Bock ]] historialaria (Alemania)
# [[Hanna Neumann]] matemarikaria (Alemania)
# [[Imperio Argentina]] aktorea, abeslaria eta dantzaria (Argentina)
# [[Inés Núñez de la Parte]] abokatua, kontseilaria eta goi-zuzendaria (Bilbo)
# [[Inna Modja]] ablazioaren kontrako ekintzailea (Mali)
# [[Isabel Parra]] kantautorea eta folklorista (Txile)
# [[Isabel Rodà de Llanza]] epigrafialaria eta arkeologoa (Bartzelona)
# [[Isabelle Stengers]] Bruselako filosofoa (Belgika)
# [[Isatou Touray]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (GAmbia)
# [[Jaha_Dukureh]] giza eskubideen aldeko aktibista (Gambia)
# [[Jane Richardson]] biofisikoa eta Richardson biogramen asmatzailea (AEB)
# [[Javiera Parra]] musikaria eta abeslaria (Txile)
# [[Juana Goizueta Vértiz]] Kontituzio Zuzenbideko irakaslea (Nafarroa)
# [[Julia Lajos]] aktorea (Valladolid)
# [[Julia Robinson]] estatubatuar matematikaria (Misuri)
# [[June Crespo]] artista (Iruñea, 1982)
# [[June Eric-Udorie]] ablazioaren kontrako ekintzailea (Irlanda)
# [[Katarina Taikon]] idazle ijitoa (Suedia)
# [[Laura_Mersini-Houghton]] kosmologa eta fisika teoriko albano-estatubatuarra (Tirana)
# [[Layli Miller-Muro]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (AEB)
# [[Leah Manning]] Politikari britainiarra, giza eskubideen aldeko ekintzailea (Erresuma Batua)
# [[Leena Yadav]] zinema-zuzendaria (India)
# [[Leonore Davidoff]] historialaria, feminista (AEB)
# [[Leyla Hussein]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Somalia)
# [[Lidia Cao]] ilustratzailea eta muralista (Galizia)
# [[Lily van Angeren-Franz]] Auschwitz-Birkenau-tik bizirik atera zen emakume ijitoa. (Alemania)
# [[Loral O'Hara]] ingeniaria eta astronauta NASAn (AEB))
# [[Louise Jopling]] margolaria (Erresuma Batua)
# [[Ma Thida]] Kontzientzia preso ohia eta idazlea (Birmania)
# [[Mae Azango]] Kazetaria eta emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Liberia)
# [[Marcia_Neugebauer]] geofisika estatubatuarra (AEB)
# [[Margaret Bonds]] musikagilea (AEB)
# [[Margarita Comas Camps]] pedagogoa (Menorca-Erresuma Batua)
# [[Mari Carmen Díaz de Mendoza]] aktorea (Madril)
# [[María Banquer]] aktorea (Espainia)
# [[María Bru]] aktorea (Valentzia)
# [[María de Sarmiento y Castilla]] Arabako dama (Araba)
# [[María Dolores Gispert Guart]] bikoizketa aktorea eta irrati esataria (Katalunia)
# [[María Eva Istúriz García|María Eva Istúriz Garcia]] Berdintasunerako teknikaria (Iruñea)
# [[Maria Federici]] komunista, politikaria (Italia)
# [[María Inmaculada Paz-Andrade]] zientzialaria (Galizia)
# [[María Itziar Urrutia San Antón]] arkitektoa eta zuzendari exekutiboa (Malaga)
# [[María Matilde Almendros]] irrati esataria eta aktorea (Katalunia)
# [[María Ripoll]] zinegilea (Bartzelona)
# [[María Ruiz de Gauna]] XV.mendeko emakumea (Gasteiz)
# [[María Teresa Ruiz Cantero]] mediku eta ikertzailea (Melilla)
# [[Maria Veleda]] Portugalgo ekintzaile feminista eta errepublikanoa (1871-1955)
# [[Mary Nash]] historialaria (Irlanda-Katalunia)
# [[Maya Burhanpurkar]] ikertzaile kanadiarra (Ontario)
# [[Melanie Spitta]] zinema zuzendari ijitoa (Belgika)
# [[Mónica Ramos Toro]] antropologoa (Madril)
# [[Nahid Toubia]] Sudaneko lehen emakume-zirujaua eta EGM ikerketan ezpezializatutako aktibista (Sudan)
# [[Najat Maalla M'jid]] NBE Idazkari Nagusiaren Ordezkari Berezia Haurren aurkako Indarkeriari buruzkoa (Maroko)
# [[Nilde Iotti]] politikari komunista (Italia)
# [[Nina Dudarova]] hizkuntzalari ijitoa, erromanieran alfabetatzea (Rusia)
# [[Nitza Margarita Cintron]] medikua (Puerto Rico)
# [[Olayinka Koso-Thomas]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Nigeria)
# [[Panna Cinka]] biolin-jotzailea ijitoa (Hungria)
# [[Pastora Filigrana García]] ijito sindikalista feminista (Sevilla)
# [[Pastora Imperio]] dantzaria (Sevilla)
# [[Pepita de Oliva]] ijito dantzaria, Europan ezaguna (Málaga)
# [[Pratibha Parmar]] emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako aktibista (Nairobi)
# [[Regina de Lamo]] 98.ko belaunaldiaren idazle anarkista (Jaén)
# [[Rita Montagnana|Rita Montagnama]] Komunista, politikaria (Italia)
# [[Romila Thapar]] historialaria (India)
# [[Rosa Cortés]] 1749ko ijitoen kontrako Sarekada Handian atxilotua (Granada)
# [[Rosa Taikon]] ijito zilargin eta aktorea (Suedia) Gina Ranjičić
# [[Rosario García Ortega]] aktorea (Argentina)
# [[Sagrario Ruiz Elizalde]] maistra eta hezkidetzan erreferentea (Nafarroa)
# [[Saioa Mantzisidor Zilloniz]] nekazaria eta enpresaburua (Bizkaia)
# [[Sandy Powell]] jantzi-diseinatzailea (Britainia Handia)
# [[Shu Otero]] komikigilea (Sunbilla, Nafarroa garaia)
# [[Silvia Agüero]] ijito idazlea, ijitoen memoria berreskuratzen duena (Madril)
# [[Sister Fa]] Emakumeen genitalen mutilazioaren kontrako aktibista (Senegal)
# [[Sonia Contera]] fisikaria eta nanoteknologoa (Madril)
# [[Soraya Post]] eurodiputatu ijitoa (Suedia)
# [[Tarsy Carballas]] zientzialaria (Galizia)
# [[Teresa Margarida da Silva e Orta]] lehen emakume eleberrigilea portugesez (1711-1793)
# [[Teresa Mattei]] ekintzaile komunista, feminista (Italia, 1921-2013)
# [[Teresa Noce]] italiar politikaria (1900-1980)
# [[Teresa Sánchez de Bilbao]] XV.mendeko emakumea (Gasteiz)
# [[Teresa Vinyoles Vidal]] historialaria (Bartzelona)
# [[Thais_Russomano]] Brasildarra medikuntza aeroespazialean espezializatuta (Porto Alegre)
# [[Vanderlan da Silva Bolzani]] Kimikaria (Brazil)
# [[Věra Bílá]] ijito abeslaria (Txekia)
}}
====Berriak 2022 (Urtarrila)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aitziber Urrutia]] ----'''SORTU''' Eskalatzailea (Bizkaia)
# [[Alazne Belar]] ef--'''SORTU''' erizaina eta ikerlaria (Atxondo, Bizkaia)
# [[Belén Bengoetxea]] ef--'''SORTU''' Ikertzailea eta EHUko irakaslea (Durango)
# [[Elena Uriz]] ef--'''SORTU''' irakaslea, aktorea, dantzaria, musikaria (Iruñea)
# [[Maixux Rekalde]] efef'''SORTU''' Bakezalea eta euskaltzaile (Oiartzun)
# [[Mercedes Arbaiza]] ----'''SORTU''' Historialaria eta EHUko irakaslea (Bilbo)
# [[Pilar Narbaiza]] efef'''SORTU''' erraketista eta sukaldaria (Mallabia)
# [[Uxue del Río]] ef--'''SORTU''' artista, irudigilea eta diseinatzaile grafikoa (Donostia)
# [[Adelaide Cabete]] Ginekologo feminista, framazona eta errepublikanoa (Portugal, 1867-1935)
# [[Adele Bianchi]] geografoa (Italia)
# [[Aida Peláez de Villa Urrutia]] idazlea,kazetaria, sufragista. (Kuba)
# [[Amalia Mallén|Amalia Mallén de Ostolaza]] saiakeragilea, itzultzailea, sufragista (Kuba)
# [[Ana de Castro Osório]] Portugalgo idazlea, feminista eta militante errepublikanoa(1872-1935)
# [[Ana Maria Lajusticia]] kimikaria, dietetikan eta nutrizioan aitzindaria (Madril)
# [[Ana Revenga]] ekonomialaria (Espainia)
# [[Ángela Molinuevo y Longuebau]] XIX. mendeko karitatea (Gasteiz)
# [[Ángeles Flórez Peón]] bizirik dagoen azken miliziano sozialista (Asturias)
# [[Angélica Morales |Angélica Morales ]] idazlea, aktorea (Teruel, 1970)
# [[Ann Rose Nu Tawng]] bakezalea, erizaina BBC 100 women sariduna (Birmania)
# [[Antonella Picchio]] Ekonomialari feminista (Italia)
# [[Arantxa Rodríguez Álvarez]] ekonomialari feminista (Bilbo)
# [[Arantza Chacón Ormazabal]] ikertzailea, Zehar Errefuxiatuak (Gasteiz)
# [[Asunción Ruiz]] ingurumen teknikaria (Madril)
# [[Aurelia Castillo de González]] idazle eta itzultzailea (Kuba)
# [[Aurora Villar Buceta]] kazetaria (Kuba)
# [[Belén Franch Gras]] zientzialaria (Valentzia)
# [[Belén Frau Uriarte]] ekonomilaria, Espainaiako CEOko eta munduko komunikazioko zuzendaria (Bilbo)
# [[Belén Landáburu]] abokatu eta politikoa (Burgos)
# [[Bianca Maria Meda]] moja eta musikagilea (Italia)
# [[Blanca de los Ríos]] idazlea eta literatura kritikoa (Sevilla)
# [[Camille Kouchner]] Zuzenbide pribatuko irakaslea, abokatua (Frantzia)
# [[Carmen Serdán Alatriste]] iraultzailea (Mexiko)
# [[Catalina Bárcena]] aktore kubatarra (Kantabria)
# [[Consuelo Uranga]] komunista (Mexiko)
# [[Cristina Borderías]] Historialaria (Katalunia)
# [[Cristina Carrasco]] ekonomilari feminista (Txile-Bartzelona)
# [[Cynthia Cockburn]] antimilitarista feminista eta akademikoa (Britania Handia)
# [[Diane Elson]] ekonomilari feminista (Erresuma Batua)
# [[Digna Collazo]] sufragista (Kuba)
# [[Domitila García de Coronado]] editorea, idazlea (Kuba)
# [[Elena Salvador]] aktorea (Madril)
# [[Elisa Garrido Moreno]] ikertzailea, unibertsitateko irakaslea (Valentzia)
# [[Elisa Garrido]] espainiar militante antifaxista (Zaragoza)
# [[Elisa Mújica]] Idazlea (Kolonbia, 1918-2003)
# [[Elisa Soriano Fisher]] mediku-oftalmologoa eta feminista (Madril)
# [[Élisabeth Chaplin]] margolaria (Frantzia, 1890-Italia, 1982)
# [[Ella Fontanals-Cisneros]] enpresaria eta arte-bildumagilea (Kuba)
# [[Elva Raquel Gómez]] kitxua idazlea (Argentina)
# [[Elvira de Hidalgo]] Sopranoa eta kantu-maistra (Teruel)
# [[Erika Aifan]] ustelkeriaren aurkako epailea (Guatemala)
# [[Esperanza Molina Cubillo]] idazlea eta antropologoa (Madril)
# [[Esther Chapa]] sufragista (Mexiko)
# [[Eva Celada]] kazetaria, idazlea eta gastronomoa (Palentzia)
# [[Eva Gancedo]] musikagilea, filmetako soinu-bandetan espezializatua (Madril)
# [[Fanny Garrido]] idazle galiziarra
# [[Fátima Báñez]] legelaria, politikaria eta ekonomilaria (Huelva)
# [[Fatima Singhateh]] Haurren salerosteka eta explotariari buruzko Nazio Batuen Errelatore Berezia (Gambia)
# [[Francia Márquez]] ekintzaile feminista (Kolonbia)
# [[Gisela Vaquero]] bideojokogilea (Girona)
# [[Henriette d'Angeville]] Mont Blanc igo zuen bigarren emakumea (Frantzia)
# [[Hermila Galindo]] politikaria, kazetaria eta ekintzaile feminista (Mexiko)
# [[Hortensia Gelabert]] aktore kubatarra Espainian (Espainia)
# [[Ingrid Robeyns]] filosofo eta ekonomialari feminista (Lovaina, Belgika)
# [[Irene González]] Futbolaria (Coruña, 1909-1928)
# [[Isabel Margarita Ordetx]] idazlea, (Kuba)
# [[Isabel Oyarzábal]] itzultzailea, kazetaria, idazlea, aktorea eta diplomatikoa(Malaga)
# [[Isabella Leonarda]] moja eta musikagilea (Italia)
# [[Jamila Medina Ríos]] idazlea (Kuba)
# [[Josefina Blanco]] aktorea (Leon)
# [[Josefina Gómez Mendoza]] geografo eta idazlea (Madril)
# [[Julia Peguero Sanz]] maistra eta feminista (Zaragoza)
# [[Justa Montero]] aktibista feminista (Bartzelona)
# [[Kate Young]] gizarte-antropologoa (Erresuma Batua)
# [[Laila Haidari]] ekintzailea 100 Women BBC sariduna (Agfanistan)
# [[Leonor Taboada]] kazetaria, idazlea eta ekintzaile feminista
# [[Lourdes Beneria]] ekonomialari feminista (Katalunia)
# [[Lucía López Marco]] albaitaria (Zaragoza)
# [[Manuela Vargas]] flamenko dantzaria (Sevilla, 1941 - Madril, 2007)
# [[Margarita Manso]] 27ko belaunaldiko margolaria (Valladolid, 1908-Madril,1960)
# [[Mari Carmen Martínez Chamorro]] medikua (León)
# [[María Ángeles Pérez López|Maria Ángeles Pérez López]] poeta (Valladolid)
# [[María Cancio]] aktorea (Madril)
# [[María del Adalid]] margolari galiziarra (
# [[María Espinosa de los Monteros]] emakumeen eskubide zibil eta politikoen aldeko aktibista (Malaga)
# [[María Fernanda Ladrón de Guevara]] Aktorea (Madril)
# [[María Guerrero López]] aktorea (Madril)
# [[María Guerrero]] Aktore eta enpresaburua (Madril)
# [[María José Vázquez]] GIB/HIES ekintzailea (Bartzelona)
# [[María Josefa Patricia Muñoz y Jarabeitia]] filantropoa (Bilbo)
# [[María Martos]] Feminista (Madril)
# [[María Muñoz de Quevedo]] piano-jotzailea
# [[Maria Teixidor i Jufresa]] enpresari eta abokatua (Katalunia)
# [[María Teresa Gavarró Castelltort]] pedagogoa(Katalunia)
# [[María Tubau]] aktorea (Madril)
# [[María Villar Buceta]] kazetaria, poeta, ekintzailea (Kuba)
# [[Maria Xaveria Perucona]] moja eta musikagilea (Italia)
# [[Marta Álvarez Guil]] legelaria (Madril)
# [[Matilde de la Torre]] kazetari eta politikaria (Burgos)
# [[Matilde Díez]] aktorea (Madril)
# [[Matilde Rodríguez Cabo]] mediku, psikiatra, idazlea, feminista, sufragista eta aktibista (Mexiko)
# [[Maud de Boer-Buquicchio]] Haurren salerosteka eta explotariari buruzko Nazio Batuen Errelatore Berezi oiha (Herbehereak)
# [[Michelle Perrot]] historialaria (Frantzia)
# [[Natália Pasternak|Natalia Pasternak]] biologoa BBC 100 women sariduna (Brasil)
# [[Négar Djavadi]] eleberrigilea, zinemagilea (Iran/Frantzia)
# [[Nerea Luis]] informatika ingeniaria (Madril)
# [[Nieves Quintana]] Nekazaria (Araba)
# [[Nilofar Bayat]] afganistar abokatua eta saskibaloi jokalaria (Kabul)
# [[Reem Alsalem]] Emakumeen kontrako indarkeriari buruzko Nazio Batuen Errelatorea (Jordania)
# [[Reyna Pastor]] historialaria (Argentina)
# [[Rosa García-Malea López]] lehen emakume kaza-pilotua (Almeria)
# [[Rosika Schwimmer]] kazetaria, idazlea, sufragista (Budapest)
# [[Sabine Weiss]] Argazkilaria (Frantzia)
# [[Sara Baartman]] esklaboa (Afrika)
# [[Serafina Núñez]] idazle kubatarra
# [[Susanna Minguell]] filosofo eta idazlea (Bartzelona)
# [[Tlaleng Mofokeng]] mediku, hizlari, idazle eta emakumeen eskubideen eta sexu eta ugalketa-osasunaren aldeko aktibista BBC 100 women sariduna (Hegoafrika, 1980)
# [[Trinidad Arroyo]] Espainian lan egin zuen lehen oftalmologoa (Palentzia)
# [[Virginia Eubanks]] politologoa (AEB)
# [[Virginia Torrecilla]] futbolaria (Mallorca)
# [[Virginie Demont-Breton]] margolaria (Frantzia, 1859-1935)
# [[Winnaretta Singer]] musika mezenas (Paris)
# [[Zeltia Montes Muñoz]] musikagilea, filmetako soinu-bandetan espezializatua (Madril)
}}
=== Berriak ===
====Berriak 2021 (urria, azaroa, abendua)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Aitziber Olaizola]] ef--'''SORTUA''' bolaria (Elgoibar 1974)
# [[Amaia Lejarreta]] ef--'''SORTUA''' artista, makillatzailea (Durango 1983)
# [[Anttoni Etxeberria]] efef'''SORTUA''' tabernaria (Hondarribia 1914-2020)
# [[Begoña Gorospe]]----'''SORTUA''' feminista, zinegilea (Hernani 1942)
# [[Frantxiska Iragorri]] efef'''SORTUA''' Abertzale, ekintzailea (Oiartzun, 1920-2019)
# [[Garbiñe Larrea |Garbiñe Larrea Iturralde]] ef--'''SORTUA''' Naturopata (Urnieta 1976)
# [[Hipolita Ibaibarriaga]] ef--'''SORTUA''' erreketista (Ermua 1914- Bartzelona 1939)
# [[Itziar Ugarte]] ef--'''SORTUA''' Kazetaria eta idazlea (Oñati 1995)
# [[Junkal Guerrero]] ----'''SORTUA''' musikaria (Andoain 1968)
# [[Leire Vargas]] ef--'''SORTUA''' bertsolaria, idazlea eta itzultzailea (Durango 2002)
# [[Lide Urrestarazu]] ef--'''SORTUA''' mendi lasterkaria (Ordizia 1999)
# [[Maria Angeles Esnaola]] efef'''SORTUA''' Maistra abertzalea (Ormaiztegi 1924-2017)
# [[María Bravo]] ----'''SORTUA''' sopranoa (Portugalete 1952)
# [[María Goiricelaya Burón]] ef--'''SORTUA''' aktorea, antzerki-zuzendaria (Bilbo 1983)
# [[Maria Rosario Arrizabalaga]] efef'''SORTUA''' Mariarro bezala ezagunagoa, feminismoa eta justizia soziala bizi-ardatz izan zituen gizarte-ekintzailea (Ermua 1949- Donostia 2021)
# [[Maribel Aiertza]] ef--'''SORTUA''' euskal idazlea (Etxebarria 1962)
# [[Rosario Zubizarreta]] efef'''SORTUA''' erraketista (Ermua 1918-2002)
# [[Shandra Martínez]] ----'''SORTUA''' artista, ilustratzailea. (Errenteria1977)
# [[Susana Serrano]] ef---'''SORTUA''' Unibertsitateko irakaslea (Elorrio)
# [[Tere Jaio]] efef'''SORTUA''' aktorea, bikoiztailea. (Gernika)
# [[Teresa Murga]] efef'''SORTUA''' (Markina-Xemein 1910-2015)
# [[Abia Akram|Abia Akra]] aktibista (Pakistan)
# [[Aida Lafuente]] politikari ekominista (León)
# [[Al Khadra Mabrook]] Saharar poeta (Sahara)
# [[Alice Neel]] margolari erretratugile estatubatuarra (1900 - 1984)
# [[Amaia Bono]] antzerki aktorea (Gasteiz, 1989)
# [[Amaia Nausia]] historialaria (Iruñea)
# [[Amalia Domingo Soler]] Idazlea, espiritista (Sevilla, 1835-Bartzelona,1909)
# [[Ana Santos Payán]] idazlea, poeta, editorea (Guadalajara, 1972-Almeria, 2014)
# [[Ana Teresa Diego]] Argentinan atxilotu-desagertua (Argentina)
# [[Andrea Ixchíu]] kazetaria (Guatemala)
# [[Antonia Adroher Pascual]] maistra, pedagogoa eta politikaria (Girona)
# [[Araceli Sánchez Urquijo|Araceli Sanchez Urquijo]] bide, ubide eta portuetako ingeniaria (Sestao)
# [[Azucena Villaflor|Azuzena Villaflor]] Maiatzeko plazako ekintzailea (Argentina)
# [[Belén Nevado]] aktorea, feminista (Gasteiz, 1969)
# [[Berta Arocena de Martínez Márquez]] Kazetaria, feminista (Habana, 1901-1956)
# [[Blanca Li]] koreografo, dantzari, zinemagile (Granada)
# [[Buchi Emecheta]] idazle nigeriarra
# [[Carlota Pi]] Ingeniaria eta enpresari katalana
# [[Carme Alemany Gómez]] soziologoa, feminista (Bartzelona)
# [[Carme Karr i Alfonsetti]] Kataluniako kazetari, idazle, musikologo eta publizista feminista eta bakezalea (1865 - 1943)
# [[Carme Montoriol i Puig]] Bartzelonako idazlea, itzultzailea eta piano-jotzailea (1892 - 1966)
# [[Carmen Navarro]] Medikua eta ikertzailea (Madril)
# [[Carmen Salinas Alfonso de Villagómez]] Legelaria
# [[Carole Pateman]] Britainiako feminista eta politologoa (Sussex, Ingalaterra)
# [[Carolina Coronado]] idazlea (Badajoz)
# [[Carolina Escobar Sarti]] Guatemala, 1960 feminista, idazlea,
# [[Clara Peeters]] margolari flamendarra. (1580-1621)
# [[Claudette Colvin]] Afro-amerikarren eskubide zibilen mugimenduaren aitzindaria.
# [[Clotilde Cerdá Bosch]] Aktibista eta goi mailako harpa-jotzailea (Bartzelona, 1861-1926)
# [[Concepción Sierra Ordóñez]] Legelaria
# [[Conchita Balparda]] abeslaria, sopranoa. Portugalete (1942)
# [[Constance Naden]] Idazle, poeta eta filosofo ingelesa
# [[Consuelo Rubio]] opera abeslaria (Madril)
# [[Cristina Durán Costell|Cristina Durán]] ilustratzailea eta marrazkilaria (Valentzia, 1970)
# [[Cristina Spínola]] kazetaria, kirolaria, telebistako kazetaria, idazlea eta Kanarietako Youtuber-a da.
# [[Crystal Bayat]] aktibista (Afganistan)
# [[Diana Pinilla]] txirrindulari kolonbiarra
# [[Dolores Aleu Riera]] Mediku titulua lortzen lehena (Bartzelona 1857-1913)
# [[Dolores Prida]] kazetari eta antzerkigile kubatar estatubatuarra
# [[Dolors Monserdà]] Kataluniako idazle eta ekintzaile feminist (1845-1919)
# [[Dolors Piera]] Kataluniako irakasle sindikalista (1910-2002)
# [[Eider Sánchez]] ingeniaria eta "Naru Intelligence"ren sortzailea (Donostia)
# [[Elena Cipriana Álvarez Durán]] idazle, folklorista (Badajoz)
# [[Elena Maseras Ribera]] Mediku, pedagogo eta irakaslea. Medizina fakultatean lehen emakume matrikulatua (Tarragona, 1853-1905)
# [[Elena Mederos Cabaña]] Feminista,aktibista (Kuba)
# [[Elena Molina]] dokumentalgilea (Madril)
# [[Elisa Fernández de la Vega]] medikua, ikertzailea (Asturias-Zaragoza)
# [[Ellen Churchill Semple|Ellen Churchill]] geografo amerikarra (1863-1932)
# [[Elvia Carrillo Puerto]] Lider feminista, politikoa eta sufragista mexikarra
# [[Emilia Bernal]] Kazetaria, itzultzaile (Kuba, 1884-1964)
# [[Fátima Djarra Sani]] Emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea. (Ginea Bissau)
# [[Fede Galizia]] margolaria (Milan 1578-1630)
# [[Feminismoa Herri Katalanetan]]
# [[Flavita Banana]] ilustratzaile, marrazkilaria (Oviedo)
# [[Francesca Bonnemaison i Farriols]] Bartzelonako pedagogo, idazle eta feminista (1872-1949)
# [[Francisca de Pedraza]] etxekoandrea, genero-indarkeriaren borrokaren aurrekari historikoa
# [[Françoise Gilot|Francoise Gilot]] margolaria (Frantzia)
# [[Georgiana Houghton]] Margolaria (Kanaria Uharteak, 1814-Londres, 1884)
# [[Helen Porter]] britainiar biologoa
# [[Isabel Güell i López]] musikagilea (Bartzelona)
# [[Isabel Villenakoa]] lekaime eta idazle protofeminista (Valentzia, 1430 - 1490)
# [[Janet Watson]] geologo britainiarra (1923-1985)
# [[Jeannette Campbell]] igerilaria (Argentina)
# [[Jerònima Galés]] XVI. mendeko inprimatzaile valentziarra (?? - 1587)
# [[Jimena Alonso]] Feminista, irakaslea, pentsalaria, liburu argitaratzaile. Donostia-Madril
# [[Jimena Fernández de la Vega]] medikua, genetista (Galizia)
# [[Joaquima Santamaria i Ventura]] Kataluniako idazle, folklorista eta itzultzailea (1853 - 1930)
# [[Josefa Ortiz de Domínguez]] Mexikoko independentziaren aldeko aktibista (Mexiko)
# [[Juana Doña]] komunista, militantea, idazlea (Madril-Bartzelona)
# [[Júlia Martí Comas]] ikerlari feminista (Bartzelona)
# [[Kathleen Hanna]] musikaria eta aktibista. (Estatu Batuak)
# [[Leona Vicario]] Mexikar ekintzailea (Mexiko Hiria, 1781-1842)
# [[Lesbia Soravilla]] idazlea, feminista, ekintzailea (Camagüey, 1907-1989)
# [[Lisa Çalan]] zinemagilea (Kurdistán)
# [[Lola Gaos]] aktorea, aktibista (Valentzia)
# [[Lola Rodríguez de Tió]] Kazetaria, iraultzailea (Puerto Rico, 1843 - Habana 1924)
# [[Lucia Ixchíu]] aktibista (Guatemala)
# [[Lucía Lahoz Gutiérrez]] Arte historialaria (Leza-Araba)
# [[Luisa Pérez de Zambrana|Luisa Pérez de Zanbran]] Poeta (Santiago, 1837-Habana, 1922)
# [[Luzmila Chiricente Mahuanca]] Giza eskubideen aldeko ekintzailea (Perú)
# [[Marcelina Bautista]] Etxeko langileen aldeko aktibista (Mexiko, 1966)
# [[Margaret Bullen]] antropologoa (Erresuma Batua- Euskal Herria)
# [[Margarita Porete]] Begina, mistika ((Frantzia)
# [[Marge Piercy]] poeta, eleberrigile eta feminista (AEB)
# [[María Cambrils]] Valentziako idazle sozialista eta feminista (1878 - 1939)
# [[María Collado Romero]] idazlea
# [[Maria del Carme Nicolau Massó]] Kataluniako idazle, itzultzaile eta kazetaria (1901-1990)
# [[Maria Domènech i Escoté]] Kataluniako idazlea (1874 - 1952)
# [[María Eugenia Casinelli de García Irureta Goyena]] giza eskubideen aldeko aktibista (Argentina)
# [[María Isidra de Guzmán y de la Cerda]] Medikua (Madril 1767-1884))
# [[María José Fuster]] UNED-eko irakaslea eta GIB/HIESaren ekintzaile eta ikerlaria (Alicante)
# [[María José Martínez Herrero|Maria José Martinez Herrero]] EHUko irakaslea
# [[María Josefa de Larumbe Goñi]] inprimatzailea eta liburu-saltzailea (Iruña 1700-1757)
# [[Maria Lugones]] filosofo feminista eta deskoloniala (Argentina)
# [[María Pineda]] modelo eta enpresaburua
# [[María Ponce|Maria Ponce]] Maiatzeko plazako ekintzailea (Argentina)
# [[María Telo]] Legelaria, familia-abokatua eta feminista extremadurarra
# [[María Wonenburger]] Matematikan doktorea (Galizia)
# [[Mariana Rodríguez del Toro|Mariana Rodriguez del Toro]] Mexiko independiaren aldeko borrokalaria (1775-1821)
# [[Mariasilvia Spolato]] LGBT eskubideen ekintzailea (Italia)
# [[Mariblanca Sabas Alomá|Mariblanca Sabas Alom]] Feminista, kazetaria, ministroa (Kubako Santiago, 1901-1983)
# [[Marie-Thérèse Walter]] modeloa eta Picassoren amorante (Frantzia)
# [[Marilyn Waring]] ekonomia feministaren sortzaile nagusietako bat(Zeelanda Berria)
# [[Marquesa del Ter]] Noble frantziarra, pianista eta ekintzaile feminista (1864-1936)
# [[Marta Espinós]] Valentziar piano-jotzailea. Valentzia
# [[Marta González Gómez]] El Salvador-eko armadaren eraso batean eraila.
# [[Marta Lozano Molano]] musikagilea (Cáceres, 1985)
# [[Martina Casiano y Mayor|Martina Casiano]] maistra, fisika eta kimikaria
# [[Martina Castells Ballespí]] Medikuntzan doktore-gradua lortzen lehen emakumea (Lleida,1852-1884)
# [[Mercè Capdevila i Gaya]] musikagilea, pedagogoa (Bartzelona)
# [[Mercè Torrents Turmo]] piano-jole eta konpositore katalana
# [[Mertxe de Renobales]] biokimikaria (Bilbo)
# [[Miren Llona]] EHUko irakaslea
# [[Mylene Fernández Pintado]] idazlea (Kuba)
# [[Ochy Curiel]] feminismoaren teorialaria eta aktibista, gizarte-antropologoa (Dominikar Errepublika)
# [[Ofelia Rodríguez Acosta|Ofelia Rodriguez Acosta]] Feminista, kazetaria, idazlea (Habana, 1902-1975)
# [[Olimpia Fulvia Morata]] humanista italiarra
# [[Pamela Yates]] estatubatuar dokumentalista eta giza eskubideen aldeko ekintzailea
# [[Pilar Castillo Sánchez]] pianista (Galizia)
# [[Pretty Yende]] sopranoa (Hego Afrika)
# [[Raquel Calvo Larralde]] kazetaria, dokumentalgilea (Durango)
# [[Rita Cetina Gutiérrez]] maistra, poeta eta feminista mexikarra
# [[Rosario de Acuña|Rosario de Acuña y Villanueva]] idazle, librepentsalari eta kazetaria (Madril)
# [[Roya Sadat]] zinegile eta zinema-zuzendaria (Afganistan)
# [[Salutxu Etxebarria]] Amurriko emakume aurreskulari aitzindaria (1924-2008)
# [[Tomasa Cuevas]] efef militante komunista eta antifrankista (Guadalajara 1917 -Bartzelona 2007)
# [[Ulrike Tillmann]] matematikaria (Alemania)
# [[Vicenta Llorente del Moral]] entomologoa (Algorta)
# [[Wendy Flores]] abokatua eta giza eskubideen aldeko defendatzailea. (Nikaragua)
# [[Zulema de la Cruz]] musikagile, konpositore (Madril)
# [[Zuriñe López de Sabando Sainz]] dokumentalgilea (Gasteiz)
}}
====Berriak 2021 (uztaila, abuztua, iraila)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Amaia Egidazu]] ef--'''SORTU''' ilustratzailea, biologoa eta idazlea (Durango)
# [[Bea Larrañaga]] ef--'''SORTU''' aktorea (Errenteria)
# [[Begoña Zia]] ef--'''SORTU''' marrazkilaria. (Iruñea 1959-2019)
# [[Dorleta Kortazar]] ef--'''SORTU''' ipuin-kontalaria (Arrasate 1974)
# [[Eider Perez]] ef--'''SORTU''' aktorea, idazlea, bertsozalea eta aurkezlea (Pasaia1995)
# [[Elena Pérez]] efef'''SORTU''' txistularia (Ermua 1968-2021)
# [[Eskarne Aroma]] efef'''SORTU''' irakaslea, aktorea, ekintzailea (Durango 1934-2021)
# [[Esther Gorostiza]] ef--'''SORTU''' pediatra (Atxondo 1953)
# [[Gala Knörr]] ----'''SORTU''' artista (Gasteiz 1984)
# [[Isabel González]] ef--'''SORTU''' liburuzaina, politikaria (Leon-Durango 1974)
# [[Jenni Alvarado]] ef--'''SORTU''' artista (Durango 1981)
# [[Laura Latorre]] ef--'''SORTU''' terapeuta, idazlea (Madril-Huarte 1975)
# [[Maddi Soroa]] ----'''SORTU''' pedagogoa (Lekunberri 1997)
# [[Maitane Azurmendi]] ef--'''SORTU''' artista. (Gernika 1978)
# [[Maria Josefa Aedo]] efef'''SORTU''' lekaimea (Ermua 1786-Compostela 1805)
# [[Marina Lameiro]] ----'''SORTU''' zinemagilea (Iruñea 1986)
# [[Norma Mentxaka]] --ef'''SORTU''' terrorismoaren biktima (Santurtzi 1932-1976)
# [[Rosa Arburua]] ----'''SORTU''' pedagogoa, historia ikertzailea (Irun 1961)
# [[Vanesa Fernández]] ef--'''SORTU''' Zinebiko zuzendaria. (Iurreta 1980)
# [[Agustina González López]] idazle, pentsalari, pintore abangoardista eta politikaria izan zen.(Granada)
# [[Ana Carrillo Domínguez]] Errepublikako Herri Armadako kapitain komunista (1898 - 1974)
# [[Ana María Martínez Sagi]] Kataluniako poeta, sindikalista, kazetaria eta atleta feminista (Bartzelona, 1907-2000)
# [[Anbara Salam Khalidi]] idazle eta itzultzaile feminista (Libano)
# [[Ángela Labordeta]] idazlea (Teruel)
# [[Ángeles Ottein]] sopranoa (Madril)
# [[Angélica Dass]] argazkilaria (Brasil)
# [[Consuelo Zavala]] maistra, feminista (Mexiko)
# [[Esther Bejarano]] musikaria, Auschwitzeko kontzentrazio-eremutik bizirik atera zena (Alemania)
# [[Gertrudis Bocanegra]] Mexikoren indepentziaren aldeko borrokalaria (Mexiko)
# [[Inge Morath]] argazkilaria (Austria- AEB)
# [[Jane Glover]] orkrestra zuzendaria (Erresuma batua)
# [[Mari Luz Cristóbal Caunedo|Mari Luz Cristóbal]] Asturias, 1948. Tonada-kantaria
# [[María "La Jabalina"]] militante anarkista eta miliziano espainiarra (1917 - 1942)
# [[María de Baratta]] musikagilea, piano-jotzailea (El Salvador)
# [[Mariana Pineda]] espainiar liberala (Granada)
# [[Mariela Castro]] politikaria eta sexologoa (Kuba)
# [[Milena Jesenská]] kazetaria, idazlea eta itzultzailea (Txekia)
# [[Olga Bergholz]] Errusiar poeta (1910-1975)
# [[Olga Jojlova]] Ballet dantzaria. Picassoren lehen emaztea. (1891-1955)
# [[Paulina Ódena García]] militante komunista, Espainiako Gerra Zibilean milizianoa (Bartzelona 1911 - Granada 1936)
# [[Peli Romarategui]] misiolari arabarra da, eta egurrez, beiraz eta zeramikaz egindako erlijio-lana egin ditu (Gasteiz)
# [[Sandra Sánchez]] Karateka. Talavera de la Reina (1981)
# [[Shamsia Hassani]] Afganistango grafitigilea.
# [[Silvia Lazarte]] Boliviar-kitxuar politikaria (Bolivia)
# [[Vilma Espín]] iraultzailea, heroia (Kuba)
}}
====Berriak 2021 (apirila, maiatza, ekaina)====
(Ordena alfabetikoz)
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Anaje Narbaiza]] ef--'''SORTU''' euskaltzaile eta sindikalista (Bergara 1960)
# [[Delia Lauroba]] --ef'''SORTU''' erresistentea (Donostia 1909-2004)
# [[Estíbaliz Sádaba Murguía]] ----'''SORTU''' artista (Bilbo 1963)
# [[Garazi Arrizabalaga]] ef--'''SORTU''' Durangoko Museoko zuzendaria (Berriz 1984)
# [[Goiuri Aldekoa-Otalora]] ef--'''SORTU''' argazkilaria (Durango 1972)
# [[Idoia Asurmendi]] ef--'''SORTU''' musikaria. (Aramaio 2000)
# [[Idoia Gereñu]] ----'''SORTU''' antzerkigilea (Tolosa 1980)
# [[Jone Guenetxea]] ef--'''SORTU''' kazetaria (Abadiño 1978)
# [[Jone Novo]] ef--'''SORTU''' kameraria (Durango 1982)
# [[Juanita Ibaibarriaga Literatur Saria|Juanita Ibaibarriaga Literatur saria]] '''SORTU''' (Ermua)
# [[Lucrecia Arana]] efef'''SORTU''' zarzuela abeslaria (Haro 1867- Madril 1927)
# [[Maite Berriozabal]] ef--'''SORTU''' Euskara teknikaria (Berriz 1987)
# [[Mariam Bilbatua]] ef--'''SORTU''' Unibertsitateko irakasle ohia. Durangoko zinegotzia 2019tik (Getxo, 1950)
# [[Miren Lazkano]] ef--'''SORTU''' Piraguista (Donostia 1997)
# [[Sagrario Aranburu]] efef'''SORTU''' dantzaria eta abeslaria (Iruñea 1930-2021)
# [[Veronica Werckmeister]] ef--'''SORTU''' margolaria, muralista (Gasteiz 1972)
# [[Amina Hussein]] kazetaria eta itzultzaile (Kurdistan-Bartzelona)
# [[Amparo Poch y Gascón]] idazle eta mediku antifaxista eta libertarioa (Espainia, 1902-1968)
# [[Ana María Pérez del Campo]] ekintzaile feminista (Madril)
# [[Annie Vivanti]] Londresen jaiotako idazle italiarra
# [[Betsi Cadwaladr]] erizaina (Gales)
# [[Carme Riera]] idazlea (Balear Irlak)
# [[Carmen Salinas Alfonso de Villagómez]] Legelaria
# [[Celia del Palacio]] feminista (Durango-Mexiko)
# [[Colette Maze]] piano-jotzailea (Paris)
# [[Concepción Sierra Ordóñez]] Legelaria
# [[Concha Liaño Gil]] Espainiako ekintzaile anarkista ( Épinay-sur-Seine, Frantzia, 1916-2014)
# [[Emma Roca]] korrikalaria, suhiltzailea (Katalunia)
# [[Herminia Fajardo]] kazetaria, feminista (Kanariak)
# [[Hilda Hilst]] idazlea. (Brasil)
# [[Jane Rule]] idazlea (Kanada)
# [[Josefina Carabias]] kazetaria, idazlea (Avila)
# [[Julia Hermosilla Sagredo]] Anarkosindikalista, milizianoa eta frankismoaren aurkako erresistentea (Sestao, 1916-2009)
# [[Julienne Mathieu]] zinema mutuko aktorea (Frantzia)
# [[Kathleen Winter]] idazlea (Kanada)
# [[Katia Reimberg]] etorkin ekintzailea, feminista (Brasil-Donostia)
# [[Leticia Gaspar]] artista. (Bilbo)
# [[Llibertat Ródenas Rodriguez]] Valentziako anarko-sindikalista, milizianoa eta Mujeres Libres taldearen kidea (1892-1970)
# [[Lola Iturbe]] Espainiar anarko-sindikalista (Bartzelona, 1902-1990)
# [[Mahasweta Devi]] Bengalkiar-indiar idazle eta aktibista
# [[Margarita Xirgu]] Aktorea (Katalunia)
# [[María Asunción Català]] matematikaria, astronomoa (Bartzelona)
# [[María Bruguera Pérez]] (Extremadurako militante libertarioa eta feminista) (1913-1992)
# [[María del Carmen de Lara]] zinemagile feminista (Mexiko)
# [[María Dueñas (biolin-jotzailea)]] Granada 2002
# [[María Elena Walsh]] poeta, kantautorea, eleberrigilea, antzerkigilea (Argentina)
# [[María Teresa Rodríguez Sáinz-Rozas|María Teresa Rodríguez Sainz-Rozas]] enpresaburua (Palentzia)
# [[Mercedes Prieto]] Astronomoa (Huelva)
# [[Penelope Fitzgerald]] idazlea (Erresuma Batua)
# [[Pepita Carpeña]] Espainiar feminista eta anarkosindikalista (Bartzelona, 1919-2005)
# [[Sara Facio]] argazkilaria. (Argentina)
# [[Soledad Estorach Esterri]] Espainiako ekintzaile anarkista (Lleida, 1915-1993)
# [[Teresa Aldamiz]] poeta, kazetaria, itzultzailea. (Filipinas-Bilbo)
# [[Teresa Jordá Vitó]] Akuarelista, margolaria (Bartzelona)
# [[Teresa Lanceta]] Artista (Bartzelona)
# [[Vera Mantero]] dantzaria (Portugal)
# [[Xela Arias]] idazlea (Galizia)
}}
====Berriak 2021 (urtarrila, otsaila, martxoa)====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Andereak Elkartea|Andereak Elkartea]] '''SORTU''' (Durango 2005)
# [[Amaia Lopez de Munain]] ef--'''SORTU''' kazetaria (Gasteiz 1972)
# [[Antxone Telleria Mendia]] ef--'''SORTU''' irakaslea (Lekeitio 1956)
# [[Bakarne Altonaga]] ef--'''SORTU''' historialaria (Bilbo 1988)
# [[Bittori Etxeberria]] --ef'''SORTU''' Emakume Abertzale Batza. Erresistentziako kidea (Baztan 1908-1997)
# [[Capitolina Bustince Larrondo]] efef'''SORTU''' irakasle, idazlea (Ujué 1864- Segovia 1934)
# [[Carmen Artaza]] ----'''SORTU''' abeslaria (Donostia 1995)
# [[Eladia Zubizarreta]] efef'''SORTU''' erreketista (Ermua 1923-2020)
# [[Elena Ziordia]] ef--'''SORTU''' ilustratzailea (Bizkaia 1964)
# [[Filomena Baldezate]] efef'''SORTU''' erizaina eta emagina (Valladolid-Bilbo 1895- Miranda de Ebro 1980)
# [[Garazi Mugarza]] ef--'''SORTU''' Margolaria, idazlea eta erizana (Mallabia 1995)
# [[Elvira Iñurrieta]] efef'''SORTU''' emagina (Elorrio 1895-1980)
# [[Haizea Martiartu]] ef--'''SORTU''' saxofoi-jotzailea (Markina 1991)
# [[Irantzu Mendia Azkue]] ----'''SORTU''' irakaslea eta ekintzailea (Gasteiz 1976)
# [[Irati Idiakez]] ef--'''SORTU''' snowboarderra (Getaria 1996)
# [[Isabel Lobiano]] efef'''SORTU''' (Ermua 1583-1673)
# [[Izaro Lasa]] ef--'''SORTU''' txirrindulari ohia eta idazlea (Zumarraga 1987)
# [[Kari Alberdi]] ----'''SORTU''' kimikaria, komunikazio zientifikoan aditua (Azkoitia 1996)
# [[Lilatoia]] '''SORTU'''Donostia
# [[Lorea Zulaika]] ef--'''SORTU''' musikaria (Ziortza-Bolibar 1996)
# [[Lucia Urrutia]] ----'''SORTU''' meteorologoa (Erroibarra 1932)
# [[Maider Mendizabal]] ef--'''SORTU''' pilotaria (Zizurkil 1977)
# [[Maite Axiari]] --ef'''SORTU''' feminista, euskaltzale (Ezpeleta 1949-2021)
# [[Maite Gorrotxategi]] ef--'''SORTU''' erraketista (Ermua 1926)
# [[Mari Carmen Díaz de Lezana]] ----'''SORTU''' txirrindularia (Urduña 1943)
# [[Marta Olazabal]] ----'''SORTU''' ikertzailea (Bilbo 1981)
# [[Matilde Isasi-Isasmendi]] ef--'''SORTU''' emagina (Iurreta 1933)
# [[Mentxu Alkorta]] ef--'''SORTU''' dantzari eta trikitilaria (Donostia 1947)
# [[Miren Begoña Ereñaga]] efef'''SORTU''' erraketista (Durango 1927-2015)
# [[Nahia Zubeldia]] ----'''SORTU''' itzultzaile, musikaria, idazlea (Lapurdi 1982)
# [[Nerea del Campo Aguirre]] ef--'''SORTU''' filologoa (Eibar 1971)
# [[Nicasia Madariaga]] efef'''SORTU''' margolaria (Bilbo 1874-1970)
# [[Sara Estévez]] ----'''SORTU''' kazetaria (Bilbo 1925)
# [[Tere Verdes]] efef'''SORTU''' Emakume Abertzale Batza. Erresistentziako kidea (Bilbo 1907-1959)
# [[Victoria Mallabiabarrena]] efef'''SORTU'''soprano lirikoa (Mallabia 1867-1960)
# [[Adelina Zendejas Gómez]] irakasle, kazetari, aktibista (Mexiko)
# [[Aimé Painé]] abeslari maputxea (Argentina)
# [[Alaíde Foppa]] poeta, itzultzailea, ekintzailea (Bartzelona-Guatemala)
# [[Alice Stewart]] epidemiologa (Erresuma batua)
# [[Amelina Ermeline Devant-Le Gallena]] Frantziako Erresistentziaren kidea
# [[Ana María Moix]] poeta, idazlea (Bartzelona)
# [[Andrea Khalfaoui]] 1. ijito doktorea
# [[Bartolina Sisa]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Benita Galeana]] sindikalista, ekintzailea (Mexiko)
# [[Boliviako Cholitas escaladoras]] Bolivia
# [[Carmen Ballvé]] argazkilaria (Madril)
# [[Carmen Orellana Illescas]] ingurumen agentea, basozaina (Balear Uharteak)
# [[Cira Crespo]] historialaria, idazlea (Katalunia)
# [[Conxa Pérez Collado]] Ekintzaile anarko-feminista eta milizianoa (Katalunia, 1915-2014)
# [[Cora Sadosky]]. Matematikaria (Argentina)
# [[Coraline Labourdette]] Frantziako Erresistentziaren kidea
# [[Cristina López Barrio]] abokatu, idazlea (Madril)
# [[Diana Trujillo]] ingeniari aeroespaziala (Kolonbia)
# [[Domitila Barrios de Chungara]] Boliviar feminista
# [[Edith Pretty]] lurjabea eta filantropoa. (Erresuma Batua)
# [[Esperanza d'Ors|Esperanza D'ors]] eskutorea (Madril)
# [[Ewy Rosqvist-von Korff]] rally pilotua (Suedia)
# [[Fanny Blankers-Koen]] atleta (Herbehereak)
# [[Flora Sandes]] soldadua (Britainia Handia)
# [[Gilka Machado]] poeta (Brasil)
# [[Gregoria Apaza]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Guadalupe Grande]] idazlea, poeta (Madril)
# [[Guillermina Uribe Bone]] ingeniari zibila (Kolonbia)
# [[Hedina Sijerčić]] idazle, kazetari, poeta (Sarajevo)
# [[Helena Janeczek]] idazlea, kazetaria (Italia)
# [[Hella Haasse]] idazlea (Herbehereak)
# [[Idoia Hernández]] HATXE, piano-jotzailea (Errenteria)
# [[Irene Polo]] kazetaria (Katalunia)
# [[Irina Antónova]] Arte kritikaria (Mosku)
# [[Isabella Karle]] X izpien ikertzailea. EEBB
# [[Jacqueline Bidegorri]] Frantziako Erresistentziaren kidea
# [[Joy Adamson]] naturalista (Austria)
# [[Juana Rouco Buela]] anarkista (Argentina)
# [[Katharine Burr Blodgett]] fisikaria eta asmatzailea (Estatu Batuak)
# [[Kalam Kunde|Kalam Kunda]] Kunde-jotzailea (Burkina Faso)
# [[La Voz de la Mujer]] Argentinako aldizkari anarko-feminista. itzulpena
# [[Letitia Mumford Geer]] erizaina eta asmatzailea (Estatu Batuak)
# [[Louisa Garrett Anderson|Louisa Garret]] Medikua eta sufragista (Britainia Handia)
# [[Lucía Sánchez Saornil]] Ekintzaile anarko-feminista eta poeta. Mujeres Libres-en sortzailea (Espainia, 1895-1970).
# [[Lucy Parsons]] anarkista, komunista (EEBB)
# [[Mamen Moreu]] ilustratzaile, komikigile (Huesca)
# [[Manuela León]] Emakume ekintzailea (Ekuador)
# [[Malva Flores]] idazlea (Mexiko)
# [[Marcela Delpastre]] idazlea (Frantzia)
# [[Margaret Roundtree]] Saskibaloi jokalaria (Estatu Batuak)
# [[Margarita del Val]] birologoa (Madril)
# [[Margarita García Flores]] feminista, abokatua (Nexiko)
# [[Marie Langer]] Medikua, psikologoa (Austro-Argentinarra)
# [[Mary Moffat Livingstone]] esploratzailea (Hegoafrika)
# [[Maria Clemencia Herrera]] Lideresa, ekintzailea (Kolonbia)
# [[María Cinta Balagué]] irrati esataria (Bartzelona)
# [[María Collazo]] Argentinako anarko-feminista. itzulpena
# [[Maria del Mar Lozano]] RAEx-eko zuzendaria (Iruñea)
# [[Maria Josefa Saavedra]] abokatua (Bolivia)
# [[María Lorena Ramírez]] korrikalaria (Mexiko)
# [[Maria Paz Jiménez Escudero]] margolaria (Donostia)
# [[Maria Soledad Moral Santa Cruz]] arrain saltzailea, ekintzailea (Portugalete)
# [[Marina Núñez]] artista (Palentzia)
# [[Marta Lamas]] idazlea, feminista, antropologoa (Mexiko)
# [[Maxine Molyneux]] soziologoa, feminista (Pakistan)
# [[Mercedes Ateca]] Txirrindularia (Laredo-Kantabria)
# [[Mujeres Libres]] 36ko Espainiako Gerra garaiko erakunde anarko-feminista. itzulpena
# [[Mujeres Libres (aldizkaria)]] Aurrekoaren aldizkaria. itzulpena
# [[Nancy Porsia]] Kazetaria (Italia)
# [[Nell Leyshon]] idazlea (Erresuma Batua)
# [[Nuria Ruiz de Viñaspre]] poeta (Logroño)
# [[Olvido García Valdés]] poeta (Pravia-Asturias)
# [[Petrona Eyle]] Medikua, feminista (Argentina)
# [[Rebeca Uribe]] poeta, (Mexiko)
# [[Rebeca Uribe Bone]] ingeniari kimikoa (Kolonbia]]
# [[Rosario Pino]] antzezlea (Málaga)
# [[Sara Berenguer Laosa]] Ekintzaile anarko-feminista (Katalunia, 1919-2010)
# [[Shadi Ghadirian]] argazkilaria (Iran)
# [[Simona Manzaneda]] itzultzailea (Bolivia)
# [[Solveig Nordström]] arkeologoa (Suedia)
# [[Úrsula Goyzueta]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Vicenta Juaristi Eguino]] iraultzailea (Bolivia)
# [[Victoria Aguirre Anchorena]] margolaria (Buenos Aires)
# [[Virginia Bolten]] anarkista, kazetaria (Argentina)
# [[Whina Cooper]] ekintzailea (Zeelanda Berria)
}}
=== Hobetuak 2021 ===
# [[Alicia Iturrioz]] margolaria (Eibar)
# [[Louise Michel]] Frantziako anarkista. Parisko Komunan kiderik garrantzitsuenetakoa.
# [[Luz Zalduegi]] Albaitaria. (Mallabia)
# [[Felisa Areitioaurtena|Felisa Areitioartena]] Antzezlea (Zaldibar)
# [[Maria Magunazelaia]] Txirrindulari aitzindaria (Ermua)
# [[Anna Sundström]] kimikaria (Suedia)
# [[Mariñe Arbeo]] ilustrailea
# [[Mercedes Careaga]] Ekintzailea (Eibar)
# [[Iratxe Ansa]] dantzaria. (Donostia)
====Berriak 2020 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Adela Andikoetxea]] ----'''SORTU''' nekazaria (Urduliz 1954)
# [[Ainhoa Urien]] ef--'''SORTU''' idazlea. (Abadiño 1997)
# [[Amaia Gabantxo]] ef--'''SORTU''' idazlea itzultzailea (Bermeo1973)
# [[Ana Mari Marin]] efef'''SORTU''' margolaria (Elizondo 1933- Iruñea 2020)
# [[Andragunea]] '''SORTU''' Durango
# [[Aroa Uharte]] ----'''SORTU''' itzultzailea (Leitza 1984)
# [[Arrate Hidalgo]] ----'''SORTU''' idazlea, itzultzaile (Bilbo 1987)
# [[Arrate Mardaras]] ef--'''SORTU''' idazlea (Abadiño 1960)
# [[Askoa Etxebarrieta]] ef--'''SORTU''' flamenko dantzaria (Gasteiz 1976)
# [[Dorita Ruiz]] '''SORTU''' Hezkuntza bereziko irakaslea aintzindaria (Burgos-Durango-Euba1944)
# [[Erlea Maneros]] ef--'''SORTU''' Artista. Margolaria. (Bilbo 1977)
# [[Esther Cruz]] ----'''SORTU''' eskalatzailea. (Murtzia-Euskal Herria 1976)
# [[Irati Bilbao]] ef--'''SORTU''' jazz abeslaria. (Durango 1992)
# [[Iratxe Mediavilla]] ef--'''SORTU''' zinegilea (Elorrio 1885)
# [[Eva Guerrero]] ef--'''SOefefRTU''' dantzaria, koreografoa (Bilbo 1982)
# [[Felisa Areitioaurtena]] '''SORTU''' antzezlea (Zaldibar 1902- Donostia 1990)
# [[Garazi López de Armentia]] ef--'''SORTU''' dantzaria eta koreografoa (Gasteiz 1984)
# [[Garbiñe Elizegi]] ef--'''SORTU''' erizaina, feminista (Baztan 1975)
# [[Gemma Sanginés]] ef--'''SORTU''' psikologoa (Bilbo 1970)
# [[Ines Olza]] ef--'''SORTU''' ikertzailea (Nafarroa 1982)
# [[Isabel Sola]] ef--'''SORTU''' Birologoa (Nafarroa 1967)
# [[Ixone Aroma]] ef--'''SORTU''' dantzaria (Durango 1982)
# [[Izaro Zubiria]] ef--'''SORTU''' zientzilaria (Gaztelu 1989)
# [[Izaskun Ayestaran]] ----'''SORTU''' erreketista (Ibarra 1941)
# [[Jaione Camborda]] ef--'''SORTU''' zinegilea (Donostia 1983)
# [[Joana Olasagasti]] ----'''SORTU''' dantzaria (Baiona 1990)
# [[Jone Elorriaga]] ef--'''SORTU''' artista (Durango 1993)
# [[Jone Martinez Palacios]] ef--'''SORTU''' irakaslea, feminista (Bizkaia 1995)
# [[Josune Ilundain]] ef--'''SORTU''' sortzailea, ekintzaile, idazlea. (Nafarroa 1990)
# [[Judit Muñoz]] ef--'''SORTU''' matematikaria eta ikertzailea (Abadiño 1991)
# [[Juana Arrillaga|Juana "Juanita" Arrillaga]] efef'''SORTU''' erraketista (Elgoibar 1925- Mexiko 2022)
# [[Juanita Gorroño]] efef'''SORTU''' panderojolea (Muxika 1913-Zornotza1991)
# [[Juliana Zubizarreta]] efef'''SORTU''' panderojolea (Elgoibar1910-2006)
# [[Julie Adrienne Karrikaburu]] efef'''SORTU''' musikologoa (Zuberoa1827-1898)
# [[Karmele Gisasola]] ef--'''SORTU''' Herri kirolak (Mallabia1994)
# [[Karmele Mitxelena]] ef--'''SORTU''' Idazlea eta iralkaslea (Oiartzun1988)
# [[Larraitz Ariznabarreta]] ----'''SORTU''' antropologoa (Bilbo1968)
# [[Leyre Arrieta |Leyre Arrieta Alberdi]] ef--'''SORTU''' historialaria (Mutriku1971)
# [[Leire Elustondo Quiñones]] ef--'''SORTU''' Abeslaria, kazetaria (Ermua1993)
# [[Lide Arana]] ----'''SORTU''' zientzialaria (Donostia1984)
# [[Lurdes Huizi]] --ef'''SORTU''' irakaslea, (Goizueta1958-2020)
# [[Luzia Sagastasoloa]] efef'''SORTU''' maistra, irakaslea, moja (Mallabia1912-Gasteiz1999)
# [[Maialen Arregi]] ef--'''SORTU''' Arkitektoa (Elorrio1986)
# [[Mabel Cañada Zorrilla]] ----'''SORTU''' feminista, ekintzailea (Bilbo1952)
# [[Mabi Revuelta]] ef--'''SORTU''' artista plastikoa (Bilbo1967)
# [[Maddi Ane Txoperena]] ef--'''SORTU'''bertsolaria, kazetaria eta feminista (Hendaia1994)
# [[Maiana Bidegain]] ----'''SORTU''' zinegilea (Lapurdi1977)
# [[Maite Lephaille]] ----'''SORTU''' irrati-esataria (Zuberoa1957)
# [[Maite López]] ef--'''SORTU''' idazlea, itzultzailea (Azkoitia1985)
# [[Mari Cruz Guruzeta]] efef'''SORTU''' ekintzailea (Aramaio1871-Areatza1934)
# [[Mari Jose Kerejeta]] ----'''SORTU''' idazlea (Zegama1961)
# [[Mari Karmen Goñi]] ----'''SORTU''' irakasle aitzindaria (Baztan ?)
# [[María Jesús Cueto]] ef--'''SORTU''' artista. (Santander-Bilbo1951)
# [[Maria González Gorosarri]] ef--'''SORTU''' Kazetaria, idazlea (Durango1978)
# [[Maria Dolores Larramendi]] efef'''SORTU''' erraketista (Pasaia1926-2023)
# [[Maria Mentxaka]] ef--'''SORTU''' kirol argazkilaria (Mungia1976)
# [[Maria Merino]] ef--'''SORTU''' matematikaria (Bilbo1976)
# [[Maria Txurruka]] efef'''SORTU''' erraketista (Elgoibar1923-2000)
# [[Mari Carmen Ruiz]] ----'''SORTU''' aktore ohia (Bilbo1944)
# [[Marijo Deogracias]] ef--'''SORTU''' kazetaria (Antzuola1973)
# [[Miren Larrea]] ef--'''SORTU''' antzezlea. (Zornotza1981)
# [[Myriam Cameros Sierra|Myriam Cameros]] ef--'''SORTU''' Ilustratzailea (Iruña1978)
# [[Nerea Irastorza]] ----'''SORTU''' zientzialaria (?, 1991)
# [[Nerea Loiola Pikaza|Nerea Loiola]] ef--'''SORTU''' idazlea (Deba1985)
# [[Olga Cazalis]] --ef'''SORTU''' erraketista (Markina-Xemein1925-Tenerife2018)
# [[Pilar Claver]] ----'''SORTU''' aktibista (Izaba1918-2000)
# [[Uxune Martinez Mazaga]] ef--'''SORTU''' Zabalkunde zientifikorako arduraduna (Garai1969)
# [[Udane Ostolaza]] ef--'''SORTU''' Harri-jasotzailea (Orio2005)
# [[Yolanda Mazkiaran]] '''SORTU''' dokumentalgilea (Altsasu1963)
# [[Zaloa Fuertes]] ef--'''SORTU''' Argazkilaria (Mexiko-Abadiño1983)
# [[Zuriñe del Cerro]] efef'''SORTU''' feminista historikoa (Bilbo1956-2020)
# [[Katalin Karikó]] Biokimikaria (Hungaria)
# [[Adela Cortina]] filosofoa (Valentzia) itzulpena
# [[Adelina Gutiérrez]] astrofisikaria (Txile)
# [[Alda Lara]] idazlea. (Angola). itzulpena
# [[Alicia Miyares]] Filosofoa, feminista (Asturias) itzulpena
# [[Alexandra David-Néel]] bidaiaria, idazlea (Frantzia) itzulpena
# [[Alexandra Olaya]] zientzialaria. Kolonbiarra. Itzulpena
# [[Ama Ata Aidoo]] idazle afrikarra. Itzulpena
# [[Amancay Gaztañaga]] abeslaria (Mexiko)
# [[Amelia Opie]] idazlea ingelesa
# [[Aminata Sow Fall]] idazlea (Senegal) itzulpena
# [[Amparo Sánchez]] abeslaria (SEvilla)
# [[Ana de Miguel]] filosofoa, feministra (SAntander) itzulpena
# [[Ana Kiro]] galiziar abeslaria. itzulpena
# [[Ana María Crespo de las Casas]] farmazialaria. (Tenerife) itzulpena
# [[Andrée de Jongh]] belgika erresistentziako kidea
# [[Ángeles López de Ayala]] kazetaria, politikaria, dramaturgoa (Sevilla)
# [[Anna Burns]] idazlea (Belfast)itzulpena
# [[Anna Surinyach]] fotokazetaria (Katalunia)
# [[Anne Carson]] Poeta (Kanada) itzulpena
# [[Anne Palles]] Sorgintzat errea (Danimarka)
# [[Anoushka Shankar]] musikagilea itzulpena
# [[Antonia Ferrín Moreiras]] Matematikaria, astronomoa (Galizia)
# [[Ariane Lopez-Huici]] argazkilaria. Itzulpena
# [[Asha Ismail]] mutilazioaren aurkako ekintzailea (Kenya)
# [[Atala Apodaca]] feminista, iraultzailea (Mexiko)
# [[Aziza Brahim]] abeslari sahararra (Itzulpena)
# [[Beatrice Shilling]] asmatzailea (Ingalaterra) itzulpena
# [[Becky Siegel]] dantzaria, koreografoa, zuzendaria (EEBB) Iruñea
# [[Bel Zaballa]] kazetaria, idazlea (Katalunia)
# [[Belén Bermejo]] idazlea, argazkilaria eta editorea (Madril)
# [[Belén de Sárraga]] kazetaria, ekintzailea (Valladolid-Mexiko
# [[Beryl Markham]] hegazkinlaria, idazlea (Ingalaterra-Kenya) itzulpena
# [[Bertha Benz]] asmatzailea
# [[Bertha Lutz]] Brasilgo urbanista eta feminista.
# [[Blanca Silveira]] astronomoa (Venezuela) itzulpena
# [[Beulah Louise Henry]] asmatzailea (EEBB) itzulpena
# [[Carme Alvariño]] historialaria (Galizia) itzulpena
# [[Carla Simón]] zinegilea (Katalunia)
# [[Carmen Castillo (zinegilea)|Carmen Castillo]] zinegilea (Txile). itzulpena
# [[Carmen de Burgos]] poeta eta kazetaria (Almeria) itzulpena
# [[Carmen Gil Martinez]] idazlea. (Cadiz)
# [[Carmen Portinho]] (itzulpena) (Brasil)
# [[Catherine Destivelle]] eskalatzailea (Frantzia)
# [[Cécile Rol-Tanguy|Cécile Rol]] Erresistentea. Frantzia. Itzulpena
# [[Celinda Arregui]] politikaria, feminista (Txile)
# [[Claire Goll]] kazetaria, idazlea bakearen aldeko altibista (Alemania-Frantzia)
# [[Claudia Paz y Paz]] giza eskubideen defentzailea
# [[Consuelo Álvarez Pool]] idazlea (Katalunia)
# [[Cony Carranza Castro]] feminista, hezitzailea (El Salvador)
# [[Cora Ratto de Sadosky]] matematikaria eta ekintzailea (ARgentina)
# [[Dacia Maraini]] eleberrigilea (Italia)
# [[Diane di Prima]] Poeta (EEBB) itzulpena
# [[Dilhan Eryurt]] astronomoa, astrofisikaria (Turkia)
# [[Dora Alonso]] Kazetaria eta idazlea (Kuba) itzulpena
# [[Dorothea Klumpke]] astronomoa. EEBB
# [[Dorothee Sölle]] Poeta eta teologoa. Itzulpena
# [[Dulce Chacón (idazlea)|Dulce Chacón (Idazlea)]] Zafra. Itzulpena
# [[Ebru Timtik]] abokatu kurdua. (Istambul)
# [[Elena García Armada]]ingeniaria, asmatzailea (Santander)
# [[Elodia Zaragoza-Turki]] idazlea,poeta,editorea
# [[Emilie Flöge]] jostuna
# [[Emma Chacón i Lausaca]] musikagilea (Bartzelona) itzulpena
# [[Emma Lehmer]] matematikaria (Estatu Batuak) itzulpena
# [[Encarnación Cabré]] arkeologoa (Madril) itzulpena
# [[Eugenia Sacerdote de Lustig]] zientzilaria (Turin-Buenos Aires) (Itzulpena)
# [[Eva Gonzalès]] margolaria (Paris) (Itzulpena)
# [[Fanny Bullock Workman]] bidaiaria, idazlea, itzulpena
# [[Filipa César|Filipa Cesar]] zinema zuzendaria (Portugal) itzulpena
# [[Florence Rena Sabin]] zientzialaria. (EEBB) itzulpena
# [[Francisca Vives]] historialaria (Cadiz) itzulpena
# [[Gabrielle Roy]] Kanadar idazlea. (Kanada)
# [[Gertrude Jekyll]] Lorezaina (Erresuma Batua)
# [[Gloria Anzaldúa]] idazlea. aktibista (EEBB) itzulpena
# [[Guadi Galego]] abeslaria (Galizia) (Itzulpena)
# [[Hayley Westenra]] abeslaria (Zeelanda Berria) itzulpena
# [[Helin Bölek]] abeslaria (Turkia)
# [[Helena Maleno]] aktibista (El Ejido) Itzulpena
# [[Ida Vitale]] idazlea. (Uruguai) itzulpena
# [[Idea Vilariño]] idazlea. itzulpena
# [[Inma Chacón]] idazlea (Zafra) itzulpena
# [[Irene Solà]] idazlea, artista (Katalunia)
# [[Irene Vallejo Moreu]] filologa eta idazlea (Zaragoza)
# [[Irma Alicia Velásquez Nimatuj|Irma Alicia Velásques Nimatuj]]Guatemala, kazetaria eta antropologoa
# [[Isabella Bird]] bidaiaria. idazlea (itzulpena)
# [[Isabel Bono]] poeta, (Malaga) itzulpena
# [[Jacinta Ortiz]] poeta (Granada)
# [[Jennifer Doudna]] biokimikaria (EEBB) itzulpena
# [[Jessie Fauset]] Poeta amerikarra itzulpena
# [[Jessica Anderson]] idazle Australiarra. itzulpena
# [[Jineth Bedoya]] Kazetaria. (Kolonbia) itzulpena
# [[Joan Jara]] dantzaria (Txile) Victor Jararen bikotea
# [[Joanne Chory]] biologoa. EEBB itzulpena
# [[Josefa Llanes Escoda]] sugrafista (Filipinas) itzulpena
# [[Judith Wright]] idazlea (Australia) itzulpena
# [[Julia Antivilo]] artista (Txile)
# [[Julie-Victoire Daubié]] idazle franziarra. itzulpena
# [[Katharine Tynan]] idazle, Irlanda, itzulpena
# [[Kenojuak Ashevak|Kenojuak Ashevah]]margolaria (Kanada)
# [[La Yegros]] abeslaria (ARgentina-Okzitania
# [[Laura Freixas]] idazlea (Bartzelona) (Itzulpena)
# [[Leda Valladares]] abeslaria,(Argentina) (itzulpena)
# [[Leila Aboulela]] sudandar idazlea (Itzulpena)
# [[Leona Chalmers]] aktorea eta asmatzailea. EEBB. itzulpena
# [[Leonor Orosa]] Koreografoa (Filipinak)
# [[Lian Monserrate]] Muralgilea (Estatu Batuak)
# [[Elizabeth Magie]] asmatzailea. (EEBB). Itzulpena
# [[Lucía Garibaldi]] Zinegilea (Uruguai) Itzulpena
# [[Luisa Capetillo]] anarkista, sindikalista, faminista (Puerto Rico) itzulpena
# [[Magda Szabó|Magda Szabo]]idazlea (Hungaria)
# [[María Andresa Casamayor]] matematikaria (Zaragoza) itzulpena
# [[Maria Aurèlia Capmany]] eleberrigile, antzerkigile (Katalunia) itzulpena
# [[Maria Isabel Barreno]] idazlea (Portugal) itzulpena
# [[Maria Beasley]]. Asmaztzailea. (EEBB)
# [[María Cumplido]] matematikaria. (itzulpena)
# [[María Malla]] idazlea, katalana. itzulpena
# [[María Mariño]] idazlea. (Galizia). itzulpena
# [[Maria Pereira]] Asmatzailea (Portugal)
# [[María Salvo]] Antifrankisgta (Bartzelona) itzulpena
# [[Maria Teresa Horta]] idazlea (Portugal) itzulpena
# [[María Teresa León]] idazlea (Errioxa) itzulpena
# [[María Vallet Regí|María Vallet Regi]] Kimikaria (Kanaria)
# [[María Y. Orosa|Maria Y. Orosa]] Medikua eta ikertzailea
# [[Mariama Bâ]] idazlea (SEnegal)
# [[Marica Campo]] idazlea (GAlizia)
# [[Marie Hankel]] Esperanto idazlea, sufragista (Alemania) itzulpena
# [[Marie Paradis]] alpinista Suitzarra. Itzulpena
# [[Marie Under]] idazlea (Estonia) itzulpena
# [[Marion Donovan]] asmaitzailea. EEBB. itzulpena
# [[Mariví Ibarrola]] argazkilaria. (Naiara). itzulpena
# [[Marivi Iturbe Etxeberria]] gizarte laguntzailea. Etxebarri. itzulpena
# [[Margaret Harwood|Margaret Harwook]] Astronomoa (Estatu Batuak) itzulpena
# [[Margaret Burbidge]] Astronomoa. (Inglaterra) itzulpena
# [[Margarida Borràs]] Transexuala (Valentzia)
# [[Margarita Michelena]] poeta (Mexiko)
# [[Margarita Parra Álvarez]] Kimikaria, (Valentzia)
# [[Martha Coston]]asmatzailea (EEBB) itzulpena
# [[Marta Elena Casaús Arzú]] historialaria eta idazlea.(Guatemala)
# [[Maruja Mallo]] margolaria (Galizia) itzulpena
# [[Melitta Bentz]] asmatzailea alemaniarra itzulpena
# [[Mercè Company]] idazlea (Katalunia) itzulpena
# [[Mercè Ibarz]] idazlea (ARagoi)
# [[Mikeas Sánchez]] poeta, irakaslea, idazlea (Mexiko)
# [[Mónica Cahen D'Anvers]] kazetaria (Argentina) itzulpena
# [[Montserrat Gudiol]] margolaria, (Bartzelona) itzulpena
# [[Montserrat Torrent i Serra]] organojolea. (Bartzelona) itzulpena
# [[Nella Larsen]] idazlea Afrikar-amerikarra. Itzulpena
# [[Nellie Campobello]] idazlea eta dantzaria (Durango-Mexiko) itzulpena
# [[Nerea Irigoyen]] zientzialaria. Zaragoza
# [[Ngaio Marsh|Ngaio Marsh]] idazle, antzerlea. itzulpena
# [[Olga Orozco]] poeta (Agentina) Itzulpena
# [[Orsola Casagrande]] (Italia)
# [[Pamela Hinkson]] idazle anglo irlandarra
# [[Patricia Bath|Patricia Bath]] Medikua. itzulpena
# [[Paula Nenette Pepín]] musikaria.
# [[Paula Wiesinger]] eskiatzaile italiarra (Izulpena)
# [[Paulina Chiziane]] idazle Monzambike. Itzulpena
# [[Pilar del Río|Pilar del Rio]] kazetaria eta itzultzailea.(Granada). (itzulpena)
# [[Pilar Alonso Ibañez]] etnografoa, historialaria (Markiz, Araba) itzulpena
# [[Pilar Bellver]] idazlea, feminista (Jaen) itzulpena
# [[Policarpa Salabarrieta]] ekintzalea (Kolonbia)(Itzulpena)
# [[Raina Telgemeier]] komikigilea. (EEBB) itzulpena
# [[Rosalinda L. Orosa]] Idazlea (Filipinak)
# [[Saiza Nabarawi]] idazlea, feminista (Egipto) (Itzulpena)
# [[Sagrario Vera Gordo]] Gerrillaria. (Badajoz)
# [[Sandra Morán]] abeslaria, politikaria (Guatemala) itzulpena
# [[Sara Curruchich]] abeslaria. Guatemala. itzulpena
# [[Sarah Mather]] asmatzailea (EEBB) itzulpena
# [[Severina Luna de Orosa]] medikua eta idazlea (Filipinak)
# [[Silvia Cuevas Morales|Silvia Cuevas]] idazlea Txile. itzulpena
# [[Stefi Troguet]] Alpinista (Andorra)
# [[Susana Malón]] astronomoa (Zaragoza) Itzulpena
# [[Susana Thénon]] itzultzaile, poeta (ARgentina). Itzulpena
# [[Susana Vera]] argakilari-kazetaria (Iruñea) itzulpena
# [[Suceso Portales]] jostuna eta anarko-sindikalista (Extremadura)
# [[Syra Alonso]] idazlea, (Galizia). itzulpena
# [[Teresa Eguibar]] eskulturea (Madril). itzulpena
# [[Teresa Flores]] Feminista, ekintzailea (Txile)
# [[Teresa Meana]] ekintzaile feminista (Gijón)
# [[Vandana Shiva]] Idazlea. (India) (Itzulpena)
# [[Violette Leduc]] Idazlea (Frantzia) itzulpena
# [[Violette Szabo]] Espia (Erresuma Batua)
# [[Yaa Gyasi]] idazle afroamerikarra.(Ghana) itzulpena
# [[Yasmina Reza]] idazlea (Frantzia) itzulpena
# [[Zenobia Camprubí]] idazlea eta itzultzailea itzulpena
}}
====2018-2019====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agustina Otaola]] ----'''SORTUA''' Erraketista (Errenteria)
# [[Alaitz Muro]] ef-- '''SORTUA''' ipuin kontalaria eta margolaria (Durango)
# [[Amaia Aroma Lejarreta]] ef-- '''SORTU''' Txistularia (Abadiño)
# [[Ainhoa Zuazua]] ef-- '''SORTUA''' Abeslaria (Ermua)
# [[Angelita Alberdi]] ef-- '''SORTUA''' Erraketista (Eibar)
# [[Arantzazu Ametzaga]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea
# [[Ascensión Badiola]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea(Bilbo)
# [[Aurora Abasolo]] efef '''SORTUA''' Abeslaria (Durango)
# [[Begoña Sopelana]] efef '''SORTUA''' Kooperantea, soziologoa (Iurreta)
# [[Benita Uribarrena]] efef '''SORTUA''' Ekintzailea antifaxista (Durango)
# [[Damaris Pan]] ef--'''SORTUA''' artista (Mallabia)
# [[Digna Garitaonandia]] efef '''SORTUA''' Erraketista
# [[Dina Bilbao]] efef '''SORTUA''' Kirolaria (Ondarroa))
# [[Eladia Altuna]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Irura)
# [[Elena Olabe]] ef-- '''SORTU''' Poeta (Durango)
# [[Elena Solatxi]] ef--'''SORTUA''' Eskultorea (Bilbo)
# [[Elena Orobiogoikoetxea]] ----'''SORTUA''' Piano jolea (Durango)
# [[Emilia Gomez]] ----'''SORTUA''' Erraketistan. (Valentzia)
# [[Estibalitz González]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea (Ermua)
# [[Eugenia Iriondo]] efef '''SORTUA'''Erraketista (Eibar)
# [[Gloria Agirre]] ef-- '''SORTUA'''Erraketista (Asteasu)
# [[Gloria Zubia]] efef '''SORTU''' ekintzailea (Durango)
# [[Ines Etxegibel]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Durango)
# [[Irati Eguren]] ef-- '''SORTUA''' Arkitektoa, ilustratzailea (Durango)
# [[Irene Ibaibarriaga]] efef'''SORTU''' Erraketista (Ermua)
# [[Jesusa Garitaonandia]] efef '''SORTU''' Erraketista (Mallabia)
# [[Juana Elgezabal]] efef '''SORTUA'''Enpresaria (Derio)
# [[Juanita Ibaibarriaga]] efef '''SORTUA''' Ekintzailea (Ermua)
# [[Juanita Mir]] efef '''SORTUA''' Kazetaria, idazlea (Iruñea)
# [[Juanita Unzueta]] efef '''SORTUA''' Dantzaria (Eibar)
# [[Julia Klaudia Gabilondo]] efef '''SORTUA''' Idazlea (Mungia)
# [[June Arbeo]] ef-- '''SORTUA'' Atleta (Durango)
# [[Kattalin Agirre]] efef '''SORTUA''' Mugalaria, Frantziako erresistentziako kide (Sara)
# [[Koro Benito]] ef-- '''SORTUA''' Poeta (Lumbrales)
# [[Lara Izagirre]] ef-- '''SORTUA''' Zinegilea (Zornotza)
# [[Libe Goñi]] ef-- '''SORTUA''' Irakaslea (Oteitza)
# [[Lidia Cañete]] ef-- '''SORTUA''' kirolaria (Durango)
# [[Lourdes Munitxa]] efef '''SORTUA''' Euskaltzalea (Zornotza)
# [[Lucia Areitioaurtena]] efef '''SORTUA'''Erraketista (Ermua)
# [[Luz Zalduegi]] efef '''SORTUA''' Albaitaria (Mallabia)
# [[Maddi Barber]] ef-- '''SORTUA''' Zinegilea (Lakabe)
# [[Maitane Alonso]] ef-- '''SORTU''' Ikertzailea,asmatzailea (Sodupe)
# [[Maria Ana Bidegaray]] ---- '''SORTU''' Idazlea, feminista (Hazparne - Lapurdi)
# [[Maria Arrillaga]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Elgoibar)
# [[Maria Camino Oskoz]] efef '''SORTUA''' Maistra. (Iruñea)
# [[Mari Carmen Lasagabaster]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Eibar)
# [[Mari Carmen Madariaga]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Igorre)
# [[Maria Antonia Uzkudun]] --ef'''SORTUA''' Erraketista (Anoeta)
# [[Maria Luisa Alberdi]] efef'''SORTUA''' Erraketista (Eibar)
# [[Maria Luisa Senar]] --ef'''SORTUA'''Erraketista (Pasaia)
# [[Maria Pilar Urriza]] ef--'''SORTUA''' Dantzaria (Lantz)
# [[Maria San Juan de Garonda]] ---- '''SORTUA'' emagina. inkisizioa sutan erre zuen (Mungia)
# [[Maribi Unamuno]] ---- '''SORTUA''' Filologoa. (Aulesti)
# [[Meritxel Relaño]] ef-- '''SORTUA''' Unicefeko arduradun nagusia Yemenen (Durango)
# [[Mila Salterain]] ef-- '''SORTUA''' Idazlea (Durango)
# [[Miren Alazne Iruretagoiena]] ef-- '''SORTU''' ekintzailea (Zarautz)
# [[Miren Maortua]] efef '''SORTUA''' Idazlea (Zaldibar)
# [[Miren Uzkudun]] ef-- '''SORTUA''' Erraketista (Asteasu 1922-)
# [[Nerea Etxegibel]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Durango 1964- )
# [[Oihana Azkorbebeitia]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Abadiño 1981- )
# [[Paula Lamarain]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Eibar 1924-2018)
# [[Rosa Soroa]] ef-- '''SORTUA''' Erraketista (Elduaien 1945- )
# [[Rosario Aranburu]] efef '''SORTUA''' Erraketista (Eibar 1921-2015)
# [[Silvia Trigueros]] ef-- '''SORTUA''' Kirolaria (Abadiño 1976)
# [[Teri Ibarrola]] ---- '''SORTUA''' Ipuin kontalaria (Aulesti)
# [[Vanessa Goikoetxea]] ef-- '''SORTU''' abeslaria (Florida 1980- )
# [[Zoila Askasibar]] ef-- '''SORTUA''' inprimatzailea (Elgeta 1877-1945)
# [[Shakuntala Devi]] efef Idazlea (India) (Itzulpena)
# [[Almudena Hernando]] ---- arkeologoa (Madril 1959)(itzulpena)
# [[Gisella Perl]] efef Ginekologoa judua (Hungaria 1907-1988) (itzulpena)
# [[Luna Miguel]] ef-- idazlea (Alcalá de Henares 1990- ) (itzulpena)
# [[Mae Jemison]] ef-- ingeniari (Alabama 1956- ) (Itzulpena)
# [[Maria Antonia Canals]] ef-- matematikaria (Bartzelona) (Itzulpena)
# [[Mercedes Colás]] efef Maiatzeko plazako amak (Argentina 1925-2021) (Itzulpena)
}}
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2020 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Agurtzane Elorriaga]] (Iurreta)
# [[Ana Diez]] zinemagilea (Tutera)
# [[Amaia Iturbide]] idazlea (Bilbo-Getxo)
# [[Ariane Lopez-Huici|Ariane López Huici]] argazkilari lapurtarra.
# [[Erika Lagoma]] Bertsolaria, feminista (Lesaka-Durango)
# [[Gurutzi Arregi]] etnografoa (Durango)
# [[Iñaxi Etxabe]] Bertsolaria, (Zumaia-Zarautz)
# [[Isabel Coixet]] zinegilea (Katalunia)
# [[Itziar Mendizabal]] Dantzaria (Gipuzkoa
# [[Luzia Goñi]] bertsolaria (Basaburua)
# [[Maider Fernandez]] zinegilea (Donostia)
# [[Maria Zambrano]] idazlea (Madril)
# [[Martina Ibaibarriaga]] gerrillaria (Berriz)
# [[Matxalen Ziarsolo]] saskibaloi jokalaria (Ermua)
# [[Oihana Alkorta]] musikaria (Orio-Zarautz)
# [[Primi Erostarbe]] panderojolea eta irrintzilaria (Oñati)
# [[Teodora Zuloaga]] zeramikaria (Madril-Segovia)
# [[Trota Salernokoa]] ginekoloagoa(Italia)
# [[Alfonsina Strada]] txirrindulari argentinarra (Mototsa)
}}
==== 2018-2019 ====
# [[Balendiñe Albizu]] efef Idazlea (Zumaia)
# [[Gurutze Frades]] ef-- Kirolaria (Durango-Iurreta)
# [[Lourdes Unzueta]] ef-- Idazlea (Durango)
# [[Uri Ruiz Bikandi]] efef Idazlea (Durango)
== HOBETUAK ==
=== Hobetuak 2023 ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Sonia Etxezarreta]] '''--ef'''mahai-tenislaria (Irun 1968?- 2011)
# [[Yusra Mardini]] '''ef--'''igerilaria, errefuxiatua (Siria 1998)
# [[Olatz González]] '''ef--'''antropologoa (Bilbo 1973)
# [[Eider Cardeñosa]] '''ef--'''karateka (Gasteiz 1995)
# [[Graziana Barrenetxea]] '''----'''sorginkeriaren biktima (Zugarramurdi 1540-Logroño 1610)
# [[Ainara Elbusto]] '''ef--'''txirrindularia (Nafarroa 1992)
# [[Patricia López Arnaiz]] '''ef--''' (Gasteiz 1981)
# [[Sofia Otero]] '''ef--'''aktorea (Basauri 2013)
# [[Estibaliz Urresola Solaguren]] '''ef--'''film zuzendaria, gidoilaria (Laudio 1984)
# [[Kim Ju-ae]] '''ef--'''Kim dinastiako kidea (Ipar Korea 2013)
# [[Barbara Stanwyck]] '''efef'''aktorea (AEB 1907-1990)
# [[Glenn Close ]] '''ef--'''aktorea (AEB 1947)
# [[Lola Baldrich]] '''ef--'''aktorea (Toledo 1967)
# [[Lola Herrera]] '''ef--'''aktorea (Valladolid 1935)
# [[Federica Montseny]] '''efef'''anarkista, idazlea (Madril 1905-Frantzia 1994)
# [[Céline Laguarde]] '''efef'''argazkilaria (Lapurdi 1961)
# [[Aroa Gorostiza]] '''ef--'''txirrindularia (Elorrio 2002)
# [[Anna Muzytxuk ]] '''ef--'''xake-jokalaria, aktibista (Ukraina 1990)
# [[Clara Azurmendi]] '''ef--'''badminton kirolaria (Donostia 1998)
# [[Irene Papas]] '''efef'''aktorea, abeslaria (Grezia 1926-2022)
# [[Uxue Apaolaza]] '''ef--'''idazlea (Hernani 1981)
# [[Hélène Carrère d'Encausse]] '''efef'''historialaria (Paris 1929)
# [[Lisa Simpson]] marrazkietako pertsonaia (AEB 1987)
# [[Maggie Simpson]] marrazkietako pertsonaia (AEB 1987)
# [[Emakumearen historia]] emakumearen eginkizuna historian zehar
# [[Oihana Azkorbebeitia]] '''ef--'''korrikalaria (Abadiño 1981)
# [[Ione Irazabal]] '''ef--'''aktorea (Elorrio 1963)
# [[Hürrem Sultan]] haseki sultan (Poloniako Erresuma,?-Otomandar Inperioa,1558)
# [[Irene Atenaskoa]] '''--ef'''enperatrizea (Atenas,752-Lesbos,803)
# [[Angelique du Coudray]] '''--ef'''emagina (Frantzia, 1712-1794)
# [[Enara López]] '''ef--'''txirrindularia (Bilbo 1997)
# [[Genero-rol]]
# [[Genero-desparekotasun]]
# [[Louise Joy Brown]] '''ef--'''1. probeta umea (Erresuma Batua 1978)
# [[Marije Fullaondo]] '''ef--'''politikaria (Getxo, 1964)
# [[Francisca Pizarro Yupanqui]]'''ef--'' Quispe Sisa eta Francisco Pizarroren alaba (Peru,1534-Cáceres,1598)
# [[Hassiba Ben Bouali]] '''efef''Aljeriako Independentzia Gerrako gudaria (1938 - 1957)
# [[Irene Paredes]] '''ef--'''futbolaria (Legazpi 1991)
# [[Oihane Hernandez]] '''ef--'''futbolaria, defentsa (Sopela 2000)
# [[Misa Rodríguez]] '''ef--'''futbolaria, atezaina (Kanariak 1999)
# [[Filipa Moniz]] '''ef--'''Kristobal Kolonen emaztea (Portugal, 1455-1485)
# [[Agatha Barbara]] '''efef'''presidentea, aitzindaria (Malta 1923-2002)
# [[Elena Furiase]] '''ef--'''aktorea, idazlea (Madril 1988)
# [[Itsaso Arana]] '''ef--'''ktorea, zuzendaria (Nafarroa 1985)
# [[Ane Santesteban]] '''ef--'''txirrindularia (Errenteria 1990)
# [[Maite Ruiz de Larramendi]] '''ef--'''pilotari ohia (Beasain 1973)
# [[Claudia Zornoza]] '''ef--'''futbolaria, erdilaria (Madril 1990)
# [[Alexia Putellas]] '''ef--'''futbolaria, erdilaria (Bartzelona 19)
# [[Susana Zapke]] '''ef--'''musikologoa (Gipuzkoa 1965)
# [[Maite Agirre ]] '''ef--'''aktore, antzerkigilea (Zarautz 1955)
# [[Noe Itō]] '''efef'''aktibista, eraila (Japonia 1895-1923)
# [[Edmonia Lewis]] '''efef'''eskultorea (AEB 1844-Londres 1907)
# [[Libe Mimenza]] '''ef--'''kazetaria, ikertzailea (Elorrio 1988 19)
# [[Maddalen Dorronsoro Amiano]] '''ef--'''abesbatza zuzendaria (Lezo 1987)
# [[Aintzane Encinas]] '''ef--'''futbolaria ohia, entrenatzailea (Donostia 1988)
# [[Alba Redondo]] '''ef--'''futbolaria, aurrelaria (Albacete 1996)
# [[Jennifer Hermoso]] '''ef--'''futbolari aurrelaria eta erdilaria (Madril 1990)
# [[Ainhoa Cantalapiedra]] '''ef--'''abeslaria (Galdakao, 1980)
# [[Zoleka Mandela]] '''efef'''aktibista (Hegoafrika, 1980-2023)
# [[Ana Terradillos]] '''ef--'''kazetaria (Donostia 1973)
# [[Lidia Valentín ]] '''ef--'''pisu-jasotzailea (Leon 1985)
# [[Maite Oroz]] '''ef--'''futbolaria (Nafarroa 1998)
# [[Adania Shibli]] '''e---'''idazlea (Palestina, 1974)
# [[Rafeef Ziadah]] '''e---'''poeta (Libano, 1979)
# [[Yolanda Alzola]] '''ef--'''telebista aurkezlea (Bizkaia, 1970)
# [[Silvia Intxaurrondo]] '''ef--'''kazetaria (Barakaldo, 1979)
# [[Miren Arzallus]] '''----'''moda historialaria, ikertzailea (Bilbo 1978)
# [[June Ansoleaga]] '''ef--'''kazetaria (Sopela 1987)
# [[Zuriñe Zulaika]] '''----'''metereologoa, fisikaria (?, ?)
# [[Maria Eugenia Luc]] '''ef--'''musikagilea ( Argentina/Euskal Herria 1958)
# [[Yurena]] '''ef--'''abeslaria (Santurtzi 1969)
# [[Amanirenas]] '''e-e-'''erregina eta gobernadorea (Kuxeko Erresuma, K.a.57 - K.a.10)
# [[Gabriela Silang]] '''efef'''Filipinetako heroia (Filipinak, 1731-1763)
# [[Bene Bergado]] '''----'''artista, eskultorea (Salamanca/Bizkaia 1963)
# [[Margarita López Maturana]] '''efef''' moja beatoa, Berrizko Mesedeetako Misiolarien sortzailea (Bilbo 1884-Donostia 1934)
# [[Diana Krall]] '''ef--''' piano-jotzailea eta jazz abeslaria (Kanada 1964)
# [[Maria Gebara]] ---- idazlea (Valladolid, ? - ? ,1683)
# [[Janire Gonzalez Etxabarri]] ef-- surflaria (Zumaia 2005)
}}
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
# [[Lankide:Wikimaribarre|Wikimaribarre]] ([[Lankide eztabaida:Wikimaribarre|eztabaida]]) 18:22, 13 ekaina 2018 (CET)
# [[Lankide:Lurdeswiki|Lurdeswiki]] ([[Lankide eztabaida:Lurdeswiki|eztabaida]]) 18:17, 23 urtarrila 2020 (CET)
# [[Lankide:Larrauri|Larrauri]] ([[Lankide eztabaida:Larrauri|eztabaida]]) 18:18, 23 urtarrila 2020 (CET)
# [[Lankide:OrtuUrti|OrtuUrti]] ([[Lankide eztabaida:OrtuUrti|eztabaida]]) 18:22, 23 urtarrila 2020 (CET)
# [[Lankide:Mototsa|Mototsa]] ([[Lankide eztabaida:Mototsa|eztabaida]]) 11:20, 22 uztaila 2020 (CET)
# [[Lankide:Joseintx|Joseintx]] ([[Lankide eztabaida:Joseintx|eztabaida]]) 18:22, 9 urria 2020 (CET)
# [[Lankide:Isabeliraurgi|Isabeliraurgi]] ([[Lankide eztabaida:Isabeliraurgi|eztabaida]]) 17:48, 16 urria 2020
# [[Lankide:Mgaraizabal|Mgaraizabal]] ([[Lankide eztabaida:Mgaraizabal|eztabaida]]) 18:00, 5 azaroa 2021 (CET)
# [[Lankide:josi|Josi]] ([[Lankide eztabaida:Josi|eztabaida]]) 18:00, 5 azaroa 2021 (CET)
== Wikilaguntza ==
* [https://eu.wikipedia.org/wiki/Laguntza:Gida_arina Gida Arina]
* [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:C%C3%B3mo_subir_imagen_con_la_app_de_Wikimedia_Commons.pdf Cómo subir una imagen con la app de Wikimedia Commons]
* [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ejemplo_de_subida_de_imagen_a_Commons,_introduciendo_geolocalizaci%C3%B3n.webm Ejemplo de subida de imagen a Commons, introduciendo geolocalización]
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* Nola igo argazkiak Commons-era? [[c:File:Ejemplo_de_subida_de_imagen_a_Commons,_introduciendo_geolocalización.webm|Ordenagailutik (bideoa)]] | [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/89/C%C3%B3mo_subir_imagen_con_la_app_de_Wikimedia_Commons.pdf App-etik (PDF)] | [[:es:Wikipedia:Encuentros/Wiki_Takes_Vitoria-Gasteiz/Ayuda|Ideia gehiago...]]
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
* [https://amp.eitb.eus/eu/irratia/euskadi-irratia/programak/amarauna/osoa/7892080/magikoa-da-andre-baten-biografia-mundura-zabaltzea/ "Magikoa da andre baten biografia mundura zabaltzea"], EITB - 2021/03/08
* https://www.youtube.com/watch?v=r2Z5CFSLSf8 Lurdes Totorikaguena eta Marisa Barrena Laixiar irratian
* [https://mugakultura.eus/2023/11/10/wikiemakumeok-dokumentala-zinebin-estreinatzea-zorte-ikaragarria-da-bozgorailu-potentea-baita/?fbclid=IwAR2YDcgxq21VEdyB3vM1pju0fA9vtxobJH8n6i2sfPmyLhVQJr9Ys2vCTlw/ Bilbon, Zinebin estrenatzea zorte ikaragarria da, bozgorailu potentea baita. Mugalari 2023ko azaroa. ]
eeilloyh5rzdcj0s339wnqg438pd1s7
Sergio Moreno
0
910166
9968437
9463368
2024-11-13T23:30:32Z
Daeri
16654
/* Kirol Ibilbidea */
9968437
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Sergio Moreno Martínez''' ([[Iruñea]], [[Nafarroa Garaia]], {{data|1999|1|1}}) nafar futbolaria da, aurrelari moduan aritzen dena. [[Valencia CF Mestalla]] taldean aritu zen lagatu gisa.
== Kirol Ibilbidea ==
<small>''[[2023]]ko [[ekainaren 5]]ean eguneratua. Datu ofizialak.''</small>
{|style="text-align: center;" border=1 align=center cellpadding=4 cellspacing=2 style="background: #F9F9F9; font-size: 95%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center"
|- style="background:#DDDDDD"
!rowspan="2" width=150px|Taldea
!rowspan="2" width=30px|Maila
!rowspan="2"|Denboraldia
!colspan="2"|Liga
!colspan="2"|Kopa
!colspan="2"|[[UEFAko Txapeldunen Liga|Champions League]]
!colspan="2"|[[UEFA Europa League|Europa League]]
!colspan="2"|[[UEFA Europa Conference League|Conference League]]
!colspan="2"|Superkopa
!colspan="3"|Denera
|- style="background:#DDDDDD"
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
|- style="text-align: center;"
|rowspan="3" valign="center"|'''[[Rayo Vallecano de Madrid "B"|Rayo B]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|3.
|2017/18
| 9
| 3
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 9
| bgcolor="F0E68C" | 3
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|3.
|2018/19
| 25
| 9
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
|
|
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" | 25
| bgcolor="FFD700" | 9
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!34!!12!! - !! - !! - !! - !! - !! -!! !! !! - !! - !!34!!12
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Rayo Vallecano|Rayo]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|1.
|2018/19
| 1
| 0
| 2
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 3
| bgcolor="F0E68C" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!1!!0!!2!!0!! - !! - !! - !! - !! !! !! -!! - !!3!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Valencia CF Mestalla|Valencia Mestalla]]'''<br /><small>{{banderaikur|Katalunia}}</small>
|2.B
|2019/20
| 25
| 5
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|
|
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" | 25
| bgcolor="FFD700" | 5
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!25!!5!! - !! - !! - !! - !! - !! - !! !! !! -!! - !!25!!5
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Rayo Vallecano|Rayo]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|2.
|2020/21
| 1
| 0
| 0
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 1
| bgcolor="F0E68C" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!1!!0!!0!!0!! - !! - !! - !! - !! !! !! - !! - !!1!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Club Deportivo Mirandés|Mirandes]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|2.
|2020/21
| 23
| 2
| 1
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" | 24
| bgcolor="FFD700" | 2
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!23!!2!! 1 !! 0 !! - !! - !! - !! - !! !! !! - !! - !!24!!2
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Rayo Vallecano|Rayo]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|1.
|2021/22
| 0
| 0
| 2
| 1
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 2
| bgcolor="F0E68C" | 1
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!0!!0!!2!!1!!-!!-!!-!!-!! -!! -!!-!!- !!2!!1
|- style="text-align: center;"
|rowspan=2 valign="center"|'''[[Amorebieta Kirol Elkartea|Amorebieta]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|2.
|2021/22
| 16
| 0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" | 16
| bgcolor="FFD700" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!16!!0!! - !! - !! - !! - !! - !! - !! -!! -!! - !! - !!16!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Osasuna B|Osasuna Promesas]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|1.F
|2022/23
| 29
| 1
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 29
| bgcolor="F0E68C" | 1
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!29!!1!! - !! - !! - !! - !! - !! - !! -!! -!! - !! - !!29!!1
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Club Deportivo Estepona Fútbol Senior|Estepona]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|2.F
|2023/24
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" | -
| bgcolor="FFD700" | -
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera !!38!!0!!-!!-!!-!!-!!-!!-!! -!! -!!-!!-!!38!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Club Deportivo Atlético Baleares|Atlètic Balears]]'''<br /><small>{{banderaikur|Katalunia}}</small>
|1.F
|2022/23
| 29
| 1
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 29
| bgcolor="F0E68C" | 1
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!! -!! -!! -!! -!!-!!-
|-align=center bgcolor=000000 style="color: white;"
!colspan="3" valign="center"|'''Ibilbide osoan''' !!106!!18!!4!!1!!-!!-!!-!!-!! -!! -!! -!! -!!110!!19
|}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1999ko||Moreno, Sergio}}
{{biografia zirriborroa|Nafarroa Garaia}}
[[Kategoria:Iruñeko kirolariak]]
[[Kategoria:Nafarroa Garaiko gizon futbolariak]]
[[Kategoria:Rayo Vallecanoko futbolariak]]
[[Kategoria:CD Mirandésko futbolariak]]
[[Kategoria:Amorebieta Kirol Elkarteko futbolariak]]
[[Kategoria:La Ligako jokalariak]]
h8nzq2qidwdz16p53auqxaqbnisixa8
9968439
9968437
2024-11-13T23:31:30Z
Daeri
16654
/* Kanpo estekak */
9968439
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Sergio Moreno Martínez''' ([[Iruñea]], [[Nafarroa Garaia]], {{data|1999|1|1}}) nafar futbolaria da, aurrelari moduan aritzen dena. [[Valencia CF Mestalla]] taldean aritu zen lagatu gisa.
== Kirol Ibilbidea ==
<small>''[[2023]]ko [[ekainaren 5]]ean eguneratua. Datu ofizialak.''</small>
{|style="text-align: center;" border=1 align=center cellpadding=4 cellspacing=2 style="background: #F9F9F9; font-size: 95%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center"
|- style="background:#DDDDDD"
!rowspan="2" width=150px|Taldea
!rowspan="2" width=30px|Maila
!rowspan="2"|Denboraldia
!colspan="2"|Liga
!colspan="2"|Kopa
!colspan="2"|[[UEFAko Txapeldunen Liga|Champions League]]
!colspan="2"|[[UEFA Europa League|Europa League]]
!colspan="2"|[[UEFA Europa Conference League|Conference League]]
!colspan="2"|Superkopa
!colspan="3"|Denera
|- style="background:#DDDDDD"
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
|- style="text-align: center;"
|rowspan="3" valign="center"|'''[[Rayo Vallecano de Madrid "B"|Rayo B]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|3.
|2017/18
| 9
| 3
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 9
| bgcolor="F0E68C" | 3
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|3.
|2018/19
| 25
| 9
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
|
|
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" | 25
| bgcolor="FFD700" | 9
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!34!!12!! - !! - !! - !! - !! - !! -!! !! !! - !! - !!34!!12
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Rayo Vallecano|Rayo]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|1.
|2018/19
| 1
| 0
| 2
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 3
| bgcolor="F0E68C" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!1!!0!!2!!0!! - !! - !! - !! - !! !! !! -!! - !!3!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Valencia CF Mestalla|Valencia Mestalla]]'''<br /><small>{{banderaikur|Katalunia}}</small>
|2.B
|2019/20
| 25
| 5
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|
|
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" | 25
| bgcolor="FFD700" | 5
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!25!!5!! - !! - !! - !! - !! - !! - !! !! !! -!! - !!25!!5
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Rayo Vallecano|Rayo]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|2.
|2020/21
| 1
| 0
| 0
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 1
| bgcolor="F0E68C" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!1!!0!!0!!0!! - !! - !! - !! - !! !! !! - !! - !!1!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Club Deportivo Mirandés|Mirandes]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|2.
|2020/21
| 23
| 2
| 1
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" | 24
| bgcolor="FFD700" | 2
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!23!!2!! 1 !! 0 !! - !! - !! - !! - !! !! !! - !! - !!24!!2
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Rayo Vallecano|Rayo]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|1.
|2021/22
| 0
| 0
| 2
| 1
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 2
| bgcolor="F0E68C" | 1
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!0!!0!!2!!1!!-!!-!!-!!-!! -!! -!!-!!- !!2!!1
|- style="text-align: center;"
|rowspan=2 valign="center"|'''[[Amorebieta Kirol Elkartea|Amorebieta]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|2.
|2021/22
| 16
| 0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" | 16
| bgcolor="FFD700" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!16!!0!! - !! - !! - !! - !! - !! - !! -!! -!! - !! - !!16!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Osasuna B|Osasuna Promesas]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|1.F
|2022/23
| 29
| 1
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 29
| bgcolor="F0E68C" | 1
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!29!!1!! - !! - !! - !! - !! - !! - !! -!! -!! - !! - !!29!!1
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Club Deportivo Estepona Fútbol Senior|Estepona]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|2.F
|2023/24
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" | -
| bgcolor="FFD700" | -
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera !!38!!0!!-!!-!!-!!-!!-!!-!! -!! -!!-!!-!!38!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Club Deportivo Atlético Baleares|Atlètic Balears]]'''<br /><small>{{banderaikur|Katalunia}}</small>
|1.F
|2022/23
| 29
| 1
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 29
| bgcolor="F0E68C" | 1
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!! -!! -!! -!! -!!-!!-
|-align=center bgcolor=000000 style="color: white;"
!colspan="3" valign="center"|'''Ibilbide osoan''' !!106!!18!!4!!1!!-!!-!!-!!-!! -!! -!! -!! -!!110!!19
|}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.bdfutbol.com/es/j/j20686.html Fitxa]
{{bizialdia|1999ko||Moreno Martinez, Sergio}}
{{biografia zirriborroa|Nafarroa Garaia}}
[[Kategoria:Iruñeko kirolariak]]
[[Kategoria:Nafarroa Garaiko gizon futbolariak]]
[[Kategoria:Rayo Vallecanoko futbolariak]]
[[Kategoria:CD Mirandésko futbolariak]]
[[Kategoria:Amorebieta Kirol Elkarteko futbolariak]]
[[Kategoria:Club Deportivo Atlético Balearesen futbolariak]]
[[Kategoria:La Ligako jokalariak]]
mkdvsd9jtulggz1cp4fl989o2xn7oax
9968440
9968439
2024-11-13T23:32:21Z
Daeri
16654
/* Kirol Ibilbidea */
9968440
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Sergio Moreno Martínez''' ([[Iruñea]], [[Nafarroa Garaia]], {{data|1999|1|1}}) nafar futbolaria da, aurrelari moduan aritzen dena. [[Valencia CF Mestalla]] taldean aritu zen lagatu gisa.
== Kirol Ibilbidea ==
<small>''[[2023]]ko [[ekainaren 5]]ean eguneratua. Datu ofizialak.''</small>
{|style="text-align: center;" border=1 align=center cellpadding=4 cellspacing=2 style="background: #F9F9F9; font-size: 95%; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; clear:center"
|- style="background:#DDDDDD"
!rowspan="2" width=150px|Taldea
!rowspan="2" width=30px|Maila
!rowspan="2"|Denboraldia
!colspan="2"|Liga
!colspan="2"|Kopa
!colspan="2"|[[UEFAko Txapeldunen Liga|Champions League]]
!colspan="2"|[[UEFA Europa League|Europa League]]
!colspan="2"|[[UEFA Europa Conference League|Conference League]]
!colspan="2"|Superkopa
!colspan="3"|Denera
|- style="background:#DDDDDD"
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
!width=30px|JP
!width=30px|G
|- style="text-align: center;"
|rowspan="3" valign="center"|'''[[Rayo Vallecano de Madrid "B"|Rayo B]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|3.
|2017/18
| 9
| 3
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 9
| bgcolor="F0E68C" | 3
|- style="text-align: center;" bgcolor="#EFEFEF"
|3.
|2018/19
| 25
| 9
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| -
| -
| -
| -
|
|
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" | 25
| bgcolor="FFD700" | 9
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!34!!12!! - !! - !! - !! - !! - !! -!! !! !! - !! - !!34!!12
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Rayo Vallecano|Rayo]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|1.
|2018/19
| 1
| 0
| 2
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 3
| bgcolor="F0E68C" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!1!!0!!2!!0!! - !! - !! - !! - !! !! !! -!! - !!3!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Valencia CF Mestalla|Valencia Mestalla]]'''<br /><small>{{banderaikur|Katalunia}}</small>
|2.B
|2019/20
| 25
| 5
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|
|
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" | 25
| bgcolor="FFD700" | 5
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!25!!5!! - !! - !! - !! - !! - !! - !! !! !! -!! - !!25!!5
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Rayo Vallecano|Rayo]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|2.
|2020/21
| 1
| 0
| 0
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 1
| bgcolor="F0E68C" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!1!!0!!0!!0!! - !! - !! - !! - !! !! !! - !! - !!1!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Club Deportivo Mirandés|Mirandes]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|2.
|2020/21
| 23
| 2
| 1
| 0
| -
| -
| -
| -
|
|
|<nowiki>-</nowiki>
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" | 24
| bgcolor="FFD700" | 2
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!23!!2!! 1 !! 0 !! - !! - !! - !! - !! !! !! - !! - !!24!!2
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Rayo Vallecano|Rayo]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|1.
|2021/22
| 0
| 0
| 2
| 1
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 2
| bgcolor="F0E68C" | 1
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!0!!0!!2!!1!!-!!-!!-!!-!! -!! -!!-!!- !!2!!1
|- style="text-align: center;"
|rowspan=2 valign="center"|'''[[Amorebieta Kirol Elkartea|Amorebieta]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|2.
|2021/22
| 16
| 0
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|<nowiki>-</nowiki>
| bgcolor="FFD700" | 16
| bgcolor="FFD700" | 0
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!16!!0!! - !! - !! - !! - !! - !! - !! -!! -!! - !! - !!16!!0
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Osasuna B|Osasuna Promesas]]'''<br /><small>{{banderaikur|EH}}</small>
|1.F
|2022/23
| 29
| 1
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | 29
| bgcolor="F0E68C" | 1
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2|Denera !!29!!1!! - !! - !! - !! - !! - !! - !! -!! -!! - !! - !!29!!1
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Club Deportivo Estepona Fútbol Senior|Estepona]]'''<br /><small>{{banderaikur|Espainia}}</small>
|2.F
|2023/24
| 26
| 4
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="FFD700" | 26
| bgcolor="FFD700" | 4
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera !!26!!4!!-!!-!!-!!-!!-!!-!! -!! -!!-!!-!!26!!4
|- style="text-align: center;"
|rowspan="2" valign="center"|'''[[Club Deportivo Atlético Baleares|Atlètic Balears]]'''<br /><small>{{banderaikur|Katalunia}}</small>
|2.F
|2024/25
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="F0E68C" | -
| bgcolor="F0E68C" | -
|- style="text-align: center;" style="background:#DDDDDD"
!colspan=2| Denera!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!!-!! -!! -!! -!! -!!-!!-
|-align=center bgcolor=000000 style="color: white;"
!colspan="3" valign="center"|'''Ibilbide osoan''' !!132!!22!!4!!1!!-!!-!!-!!-!! -!! -!! -!! -!!136!!23
|}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.bdfutbol.com/es/j/j20686.html Fitxa]
{{bizialdia|1999ko||Moreno Martinez, Sergio}}
{{biografia zirriborroa|Nafarroa Garaia}}
[[Kategoria:Iruñeko kirolariak]]
[[Kategoria:Nafarroa Garaiko gizon futbolariak]]
[[Kategoria:Rayo Vallecanoko futbolariak]]
[[Kategoria:CD Mirandésko futbolariak]]
[[Kategoria:Amorebieta Kirol Elkarteko futbolariak]]
[[Kategoria:Club Deportivo Atlético Balearesen futbolariak]]
[[Kategoria:La Ligako jokalariak]]
f94xcv8ef7qx6fdbwedd5r6r4k6zaoc
Argia Ituarte Arkotxa
0
934110
9968112
9960343
2024-11-13T17:08:55Z
Aonandi
156348
txukundu
9968112
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa
|irudia = Argia Ituarte alkatea.jpg
|irudi oina = Argia Ituarte
}}
'''Argia Ituarte Arkotxa''' ([[Ondarroa]], [[Bizkaia]], [[1961|1961eko]] [[Abuztuaren 29|abuztuaren 29a]]) Ondarroako emakumezko lehen alkatea izan zen 2011 eta 2015 urteen artean ezker abertzaleko ordezkari gisa. <ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=vfvmWBm7UZ0|izenburua=Ondarroa / Argia Ituarte|sartze-data=2020-03-05|egunkaria=Youtube|aldizkaria=|abizena=Muguruza|izena=Fermin|egile-lotura=[[Fermin Muguruza]] #nomoretour2013|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Entrevista a Argia Ituarte, alcaldesa de Ondarroa|hizkuntza=es|url=https://www.eitb.eus/es/radio/radio-euskadi/programas/boulevard/audios/detalle/1341574/entrevista-argia-ituarte-alcaldesa-ondarroa--radio-euskadi/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-03-05}}</ref> Biologia ikasketak egin zituen EHUn, Leioako kanpusean, euskerazko lehenengo taldea izan zen eurena. Lanbidez biologia [[Irakasle|irakaslea]] da bigarren hezkuntzan<ref>{{Cite news|url=https://www.elcorreo.com/vizcaya/v/20110524/politica/gestora-decision-acertada-menos-20110524.html|abizena=Artime|izena=Mirari|izenburua='La gestora no fue una decisión acertada, y menos aquí'|data=2011ko maiatzak 24|egunkaria=El Correo|formatoa=|hizkuntza=gaztelera|sartze-data=2020ko martxoak 6}}</ref>.
[[2011ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2011ko maiatzaren 2ko hauteskundeen]] emaitzen ondorioz, [[Bildu]] koalizioaren izenean hautatu zuten alkate, bere alderdiak lortutako bederatzi zinegotziei esker. EAJ alderdiak lau zinegotzi eskuratu zituen.
Bere legegintzaldian zabaldu zuten [[Etxelila]], emakumeentzako topalekua, Lea Artibai eskualdean zabaldutako gisa honetako lehen espazioa<ref>{{Cite news|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2013/03/05/ondarroako-etxelila-goi-goitik-inauguratuko-dute-etzi/|abizena=Ibaibarriaga|izena=Larraitz|izenburua=Ondarroako Etxelila goi-goitik inauguratuko dute etzi|data=2013ko martxoak 5|egunkaria=Lea Artibai eta Mutrikuko Hitza|formatoa=|hizkuntza=euskara|sartze-data=2020ko martxoak 6}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB7.pdf|izenburua=Etxelilak ateak zabaldu ditu|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 7|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>. Bere legegintzaldian beste proiektu hauek ere gauzatu ziren: Futbol zelaian belar artifiziala ipini<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB4.pdf|izenburua=Futbol zelai berria aurrera doa|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 4|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, Kamiñazpi kalea berritu<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB13.pdf|izenburua=Hasi dira Kamiñazpiko obrak: espaloi barria, eskailerak konpondu..|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=Udalbarriak 13|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, udalaren artxibo historikoa digitalizatzen hasi<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB6.pdf|izenburua=Artxibo Historikoa 'klik' batean|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 6|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, Ipar Kalea konpondu eta baita udaletxe zaharreko teilatua eta Radixu Irratiaren egoitza<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB11.pdf|izenburua=Ekainean, Iparkale eta udaletxe zaharrekoteilatua konponduko ditu Ondarroako Udalak|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 11|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, Arrigorri ostatua martxan ipini<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB12.pdf|izenburua=Arrigorri neguan jarriko da martxan|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 12|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>.
Bere laguntzarekin [[Gabeko izarrak]] sortu zen 2013an, Ondarroako herri aldizkaria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Gabeko izarrak', Ondarroako herri aldizkari barria - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|hizkuntza=eu|data=2013-09-01|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2013/09/01/gabeko-izarrak-ondarroako-herri-aldizkari-barria/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2020-03-05}}</ref>
[[2015eko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2015eko udal hauteskundeetan]] Bilduren ondorengoa zen [[Euskal Herria Bildu|Euskal Herria Bilduk]] zinegotzi bat gutxiago eskuratu zuen eta [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleak]] bat gehiago, baina hala ere lehenak gehiengoari eutsi zion. Euskal Herria Bilduko [[Josu Arrizabalaga]] hautatu zuten alkate orduan.[[Fitxategi:Etxelila.jpg|thumb|Etxelila, Argia Ituarte alkate zela zabaldu zen|alt=|erdian|411x411px]]
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
{{biografia zirriborroa}}
{{bizialdia|||Ituarte, Argia}}
[[Kategoria:Ondarroako alkateak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko emakume alkateak]]
[[Kategoria:Euskal Herria Bilduko Bizkaiko hautetsiak]]
9exl9g1t24rnzwp9iwjcf8i0cqo8mnk
9968126
9968112
2024-11-13T17:25:42Z
Aonandi
156348
- zirriborro oharra
9968126
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa
|irudia = Argia Ituarte alkatea.jpg
|irudi oina = Argia Ituarte
}}
'''Argia Ituarte Arkotxa''' ([[Ondarroa]], [[Bizkaia]], [[1961|1961eko]] [[Abuztuaren 29|abuztuaren 29a]]) Ondarroako emakumezko lehen alkatea izan zen 2011 eta 2015 urteen artean ezker abertzaleko ordezkari gisa. <ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=vfvmWBm7UZ0|izenburua=Ondarroa / Argia Ituarte|sartze-data=2020-03-05|egunkaria=Youtube|aldizkaria=|abizena=Muguruza|izena=Fermin|egile-lotura=[[Fermin Muguruza]] #nomoretour2013|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Entrevista a Argia Ituarte, alcaldesa de Ondarroa|hizkuntza=es|url=https://www.eitb.eus/es/radio/radio-euskadi/programas/boulevard/audios/detalle/1341574/entrevista-argia-ituarte-alcaldesa-ondarroa--radio-euskadi/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-03-05}}</ref> Biologia ikasketak egin zituen EHUn, Leioako kanpusean, euskerazko lehenengo taldea izan zen eurena. Lanbidez biologia [[Irakasle|irakaslea]] da bigarren hezkuntzan<ref>{{Cite news|url=https://www.elcorreo.com/vizcaya/v/20110524/politica/gestora-decision-acertada-menos-20110524.html|abizena=Artime|izena=Mirari|izenburua='La gestora no fue una decisión acertada, y menos aquí'|data=2011ko maiatzak 24|egunkaria=El Correo|formatoa=|hizkuntza=gaztelera|sartze-data=2020ko martxoak 6}}</ref>.
[[2011ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2011ko maiatzaren 2ko hauteskundeen]] emaitzen ondorioz, [[Bildu]] koalizioaren izenean hautatu zuten alkate, bere alderdiak lortutako bederatzi zinegotziei esker. EAJ alderdiak lau zinegotzi eskuratu zituen.
Bere legegintzaldian zabaldu zuten [[Etxelila]], emakumeentzako topalekua, [[Lea-Artibai]] eskualdean zabaldutako gisa honetako lehen espazioa<ref>{{Cite news|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2013/03/05/ondarroako-etxelila-goi-goitik-inauguratuko-dute-etzi/|abizena=Ibaibarriaga|izena=Larraitz|izenburua=Ondarroako Etxelila goi-goitik inauguratuko dute etzi|data=2013ko martxoak 5|egunkaria=Lea Artibai eta Mutrikuko Hitza|formatoa=|hizkuntza=euskara|sartze-data=2020ko martxoak 6}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB7.pdf|izenburua=Etxelilak ateak zabaldu ditu|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 7|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>. Bere legegintzaldian beste proiektu hauek ere gauzatu ziren: Futbol zelaian belar artifiziala ipini<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB4.pdf|izenburua=Futbol zelai berria aurrera doa|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 4|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, Kamiñazpi kalea berritu<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB13.pdf|izenburua=Hasi dira Kamiñazpiko obrak: espaloi barria, eskailerak konpondu..|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=Udalbarriak 13|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, udalaren artxibo historikoa digitalizatzen hasi<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB6.pdf|izenburua=Artxibo Historikoa 'klik' batean|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 6|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, Ipar Kalea konpondu eta baita udaletxe zaharreko teilatua eta Radixu Irratiaren egoitza<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB11.pdf|izenburua=Ekainean, Iparkale eta udaletxe zaharrekoteilatua konponduko ditu Ondarroako Udalak|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 11|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, Arrigorri ostatua martxan ipini<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB12.pdf|izenburua=Arrigorri neguan jarriko da martxan|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 12|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>.
Bere laguntzarekin [[Gabeko izarrak]] sortu zen 2013an, Ondarroako herri aldizkaria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Gabeko izarrak', Ondarroako herri aldizkari barria - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|hizkuntza=eu|data=2013-09-01|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2013/09/01/gabeko-izarrak-ondarroako-herri-aldizkari-barria/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2020-03-05}}</ref>
[[2015eko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2015eko udal hauteskundeetan]] Bilduren ondorengoa zen [[Euskal Herria Bildu|Euskal Herria Bilduk]] zinegotzi bat gutxiago eskuratu zuen eta [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleak]] bat gehiago, baina hala ere lehenak gehiengoari eutsi zion. Euskal Herria Bilduko [[Josu Arrizabalaga]] hautatu zuten alkate orduan.[[Fitxategi:Etxelila.jpg|thumb|Etxelila, Argia Ituarte alkate zela zabaldu zen|alt=|erdian|411x411px]]
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
{{bizialdia|||Ituarte, Argia}}
[[Kategoria:Ondarroako alkateak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko emakume alkateak]]
[[Kategoria:Euskal Herria Bilduko Bizkaiko hautetsiak]]
qn6tp9oo0mdagnwq33b3bptzeem6lqh
9968130
9968126
2024-11-13T17:29:11Z
Aonandi
156348
9968130
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa
|irudia = Argia Ituarte alkatea.jpg
|irudi oina = Argia Ituarte
}}
'''Argia Ituarte Arkotxa''' ([[Ondarroa]], [[Bizkaia]], [[1961|1961eko]] [[Abuztuaren 29|abuztuaren 29a]]) Ondarroako emakumezko lehen alkatea izan zen 2011 eta 2015 urteen artean ezker abertzaleko ordezkari gisa. <ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=vfvmWBm7UZ0|izenburua=Ondarroa / Argia Ituarte|sartze-data=2020-03-05|egunkaria=Youtube|aldizkaria=|abizena=Muguruza|izena=Fermin|egile-lotura=[[Fermin Muguruza]] #nomoretour2013|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Entrevista a Argia Ituarte, alcaldesa de Ondarroa|hizkuntza=es|url=https://www.eitb.eus/es/radio/radio-euskadi/programas/boulevard/audios/detalle/1341574/entrevista-argia-ituarte-alcaldesa-ondarroa--radio-euskadi/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-03-05}}</ref> Biologia ikasketak egin zituen EHUn, Leioako kanpusean, euskerazko lehenengo taldea izan zen eurena. Lanbidez biologia [[Irakasle|irakaslea]] da bigarren hezkuntzan<ref>{{Cite news|url=https://www.elcorreo.com/vizcaya/v/20110524/politica/gestora-decision-acertada-menos-20110524.html|abizena=Artime|izena=Mirari|izenburua='La gestora no fue una decisión acertada, y menos aquí'|data=2011ko maiatzak 24|egunkaria=El Correo|formatoa=|hizkuntza=gaztelera|sartze-data=2020ko martxoak 6}}</ref>.
[[2011ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2011ko maiatzaren 2ko hauteskundeen]] emaitzen ondorioz, [[Bildu]] koalizioaren izenean hautatu zuten alkate, bere alderdiak lortutako bederatzi zinegotziei esker. EAJ alderdiak lau zinegotzi eskuratu zituen.
Bere legegintzaldian zabaldu zuten [[Etxelila]], emakumeentzako topalekua, [[Lea-Artibai]] eskualdean zabaldutako gisa honetako lehen espazioa<ref>{{Cite news|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2013/03/05/ondarroako-etxelila-goi-goitik-inauguratuko-dute-etzi/|abizena=Ibaibarriaga|izena=Larraitz|izenburua=Ondarroako Etxelila goi-goitik inauguratuko dute etzi|data=2013ko martxoak 5|egunkaria=Lea Artibai eta Mutrikuko Hitza|formatoa=|hizkuntza=euskara|sartze-data=2020ko martxoak 6}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB7.pdf|izenburua=Etxelilak ateak zabaldu ditu|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 7|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>. Bere legegintzaldian beste proiektu hauek ere gauzatu ziren: Futbol zelaian belar artifiziala ipini<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB4.pdf|izenburua=Futbol zelai berria aurrera doa|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 4|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, Kamiñazpi kalea berritu<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB13.pdf|izenburua=Hasi dira Kamiñazpiko obrak: espaloi barria, eskailerak konpondu..|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=Udalbarriak 13|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, udalaren artxibo historikoa digitalizatzen hasi<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB6.pdf|izenburua=Artxibo Historikoa 'klik' batean|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 6|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, Ipar Kalea konpondu eta baita udaletxe zaharreko teilatua eta Radixu Irratiaren egoitza<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB11.pdf|izenburua=Ekainean, Iparkale eta udaletxe zaharrekoteilatua konponduko ditu Ondarroako Udalak|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 11|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, Arrigorri ostatua martxan ipini<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB12.pdf|izenburua=Arrigorri neguan jarriko da martxan|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 12|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>.
Bere laguntzarekin [[Gabeko izarrak]] sortu zen 2013an, Ondarroako herri aldizkaria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Gabeko izarrak', Ondarroako herri aldizkari barria - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|hizkuntza=eu|data=2013-09-01|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2013/09/01/gabeko-izarrak-ondarroako-herri-aldizkari-barria/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2020-03-05}}</ref>
[[2015eko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2015eko udal hauteskundeetan]] Bilduren ondorengoa zen [[Euskal Herria Bildu|Euskal Herria Bilduk]] zinegotzi bat gutxiago eskuratu zuen eta [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleak]] bat gehiago, baina hala ere lehenak gehiengoari eutsi zion. Euskal Herria Bilduko [[Josu Arrizabalaga]] hautatu zuten alkate orduan.[[Fitxategi:Etxelila.jpg|thumb|Etxelila, Argia Ituarte alkate zela zabaldu zen|alt=|erdian|411x411px]]
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
{{bizialdia|||Ituarte, Argia}}
[[Kategoria:Ondarroarrak]]
[[Kategoria:Emakume irakasleak]]
[[Kategoria:Emakume politikariak]]
[[Kategoria:Ondarroako alkateak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko emakume alkateak]]
[[Kategoria:Euskal Herria Bilduko Bizkaiko hautetsiak]]
ldscy5bp7l3ifcs07l06icwoenjxo7f
9968132
9968130
2024-11-13T17:30:47Z
Aonandi
156348
Aonandi wikilariak «[[Argia Ituarte]]» orria «[[Argia Ituarte Arkotxa]]» izenera aldatu du
9968130
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa
|irudia = Argia Ituarte alkatea.jpg
|irudi oina = Argia Ituarte
}}
'''Argia Ituarte Arkotxa''' ([[Ondarroa]], [[Bizkaia]], [[1961|1961eko]] [[Abuztuaren 29|abuztuaren 29a]]) Ondarroako emakumezko lehen alkatea izan zen 2011 eta 2015 urteen artean ezker abertzaleko ordezkari gisa. <ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=vfvmWBm7UZ0|izenburua=Ondarroa / Argia Ituarte|sartze-data=2020-03-05|egunkaria=Youtube|aldizkaria=|abizena=Muguruza|izena=Fermin|egile-lotura=[[Fermin Muguruza]] #nomoretour2013|hizkuntza=eu|formatua=}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Entrevista a Argia Ituarte, alcaldesa de Ondarroa|hizkuntza=es|url=https://www.eitb.eus/es/radio/radio-euskadi/programas/boulevard/audios/detalle/1341574/entrevista-argia-ituarte-alcaldesa-ondarroa--radio-euskadi/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-03-05}}</ref> Biologia ikasketak egin zituen EHUn, Leioako kanpusean, euskerazko lehenengo taldea izan zen eurena. Lanbidez biologia [[Irakasle|irakaslea]] da bigarren hezkuntzan<ref>{{Cite news|url=https://www.elcorreo.com/vizcaya/v/20110524/politica/gestora-decision-acertada-menos-20110524.html|abizena=Artime|izena=Mirari|izenburua='La gestora no fue una decisión acertada, y menos aquí'|data=2011ko maiatzak 24|egunkaria=El Correo|formatoa=|hizkuntza=gaztelera|sartze-data=2020ko martxoak 6}}</ref>.
[[2011ko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2011ko maiatzaren 2ko hauteskundeen]] emaitzen ondorioz, [[Bildu]] koalizioaren izenean hautatu zuten alkate, bere alderdiak lortutako bederatzi zinegotziei esker. EAJ alderdiak lau zinegotzi eskuratu zituen.
Bere legegintzaldian zabaldu zuten [[Etxelila]], emakumeentzako topalekua, [[Lea-Artibai]] eskualdean zabaldutako gisa honetako lehen espazioa<ref>{{Cite news|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2013/03/05/ondarroako-etxelila-goi-goitik-inauguratuko-dute-etzi/|abizena=Ibaibarriaga|izena=Larraitz|izenburua=Ondarroako Etxelila goi-goitik inauguratuko dute etzi|data=2013ko martxoak 5|egunkaria=Lea Artibai eta Mutrikuko Hitza|formatoa=|hizkuntza=euskara|sartze-data=2020ko martxoak 6}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB7.pdf|izenburua=Etxelilak ateak zabaldu ditu|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 7|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>. Bere legegintzaldian beste proiektu hauek ere gauzatu ziren: Futbol zelaian belar artifiziala ipini<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB4.pdf|izenburua=Futbol zelai berria aurrera doa|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 4|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, Kamiñazpi kalea berritu<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB13.pdf|izenburua=Hasi dira Kamiñazpiko obrak: espaloi barria, eskailerak konpondu..|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=Udalbarriak 13|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, udalaren artxibo historikoa digitalizatzen hasi<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB6.pdf|izenburua=Artxibo Historikoa 'klik' batean|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 6|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, Ipar Kalea konpondu eta baita udaletxe zaharreko teilatua eta Radixu Irratiaren egoitza<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB11.pdf|izenburua=Ekainean, Iparkale eta udaletxe zaharrekoteilatua konponduko ditu Ondarroako Udalak|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 11|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>, Arrigorri ostatua martxan ipini<ref>{{Cite web|url=http://www.udalbarriak.eus/wp-content/uploads/2016/02/UB12.pdf|izenburua=Arrigorri neguan jarriko da martxan|sartze-data=2020ko martxoak 6|egunkaria=|aldizkaria=Udalbarriak 12|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=euskara|formatua=PDF}}</ref>.
Bere laguntzarekin [[Gabeko izarrak]] sortu zen 2013an, Ondarroako herri aldizkaria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Gabeko izarrak', Ondarroako herri aldizkari barria - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|hizkuntza=eu|data=2013-09-01|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2013/09/01/gabeko-izarrak-ondarroako-herri-aldizkari-barria/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2020-03-05}}</ref>
[[2015eko udal eta foru hauteskundeak Hego Euskal Herrian|2015eko udal hauteskundeetan]] Bilduren ondorengoa zen [[Euskal Herria Bildu|Euskal Herria Bilduk]] zinegotzi bat gutxiago eskuratu zuen eta [[Euzko Alderdi Jeltzalea|Euzko Alderdi Jeltzaleak]] bat gehiago, baina hala ere lehenak gehiengoari eutsi zion. Euskal Herria Bilduko [[Josu Arrizabalaga]] hautatu zuten alkate orduan.[[Fitxategi:Etxelila.jpg|thumb|Etxelila, Argia Ituarte alkate zela zabaldu zen|alt=|erdian|411x411px]]
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
{{bizialdia|||Ituarte, Argia}}
[[Kategoria:Ondarroarrak]]
[[Kategoria:Emakume irakasleak]]
[[Kategoria:Emakume politikariak]]
[[Kategoria:Ondarroako alkateak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko emakume alkateak]]
[[Kategoria:Euskal Herria Bilduko Bizkaiko hautetsiak]]
ldscy5bp7l3ifcs07l06icwoenjxo7f
Kategoria:Egiptoko hondamendi naturalak
14
944243
9968195
9718086
2024-11-13T18:27:00Z
Marklar2007
1545
[[Kategoria:Egiptoko geografia]] kendua; [[Kategoria:Hondamendi naturalak herrialdearen arabera]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9968195
wikitext
text/x-wiki
{{CatAutoTOC}}
{{commonskat}}
[[Kategoria:Egiptoko hondamenak]]
[[Kategoria:Hondamendi naturalak herrialdearen arabera]]
4aqe5neiijxmcybds4iegfzydupaod3
Egoera aldaketa
0
949963
9968496
7872857
2024-11-14T00:50:53Z
Xqbot
6327
«[[Fase-aldaketa]]» orriranzko birbideratze bikoitza konpontzea
9968496
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Fase-aldaketa]]
s5f88yihtqcgejzlk9dk7si7h7esrtt
Joanne Chory
0
967262
9968796
9202455
2024-11-14T10:12:17Z
Artegia
65203
9968796
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Joanne Chory''' ([[Methuen (Massachusetts)|Methuen]], [[Massachusetts]], [[1955]]eko [[martxoaren 19]]a – [[La Jolla]], [[Kalifornia]], [[2024]]ko [[azaroaren 12]]a) estatubatuar botanikari eta genetista izan zen.
Landareen Biologia Zelular eta Molekularreko Laborategiko irakaslea eta zuzendaria izan zen Salk eta Howard Hughes Institutuetan.<ref name="#1">{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|hizkuntza=en|url=https://www.salk.edu/scientist/joanne-chory/|aldizkaria=Salk Institute for Biological Studies|sartze-data=2020-06-10}}</ref>Aldi berean, Kaliforniako San Diego Unibertsitateko Zelula Biologia eta Garapen Fakultateko irakaslea ere bazen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|url=http://biology.ucsd.edu/research/faculty/jchory.html|aldizkaria=biology.ucsd.edu|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
== Biografia ==
Biologian lizentziatu zen [[Ohio]] Oberlin College-n. [[Mikrobiologia]]ko doktoregoa egin zuen Illinoisko Unibertsitatean Urbana-Champaignen 1984. urtean.<ref name="#1"/> 1984 eta 1988 artean doktoregoko ikasketak egin zituen Harvard Medical School- en, Frederick Ausbel-en laborategian. 1988an Salk Institutuan sartu zen irakasle laguntzaile gisa. 1994an, irakasle elkartua eta 1998an ikerketa zuzendari izendatu zuten. 1997an Howard Hughes Medikuntza Institutuan sartu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|hizkuntza=en|url=https://www.hhmi.org/scientists/joanne-chory|aldizkaria=HHMI.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref>1999an, San Diegoko Kaliforniako Unibertsitateko Biologia zelular eta Garapeneko Fakultateko irakasle izendatu zuten.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=https://www.leopoldina.org/fileadmin/redaktion/Mitglieder/CV_Chory_Joanne_EN.pdf|hizkuntza=}}</ref>
2019an [[Asturiasko Printzesa Sariak|Asturiasko Printzesa Saria]] (Sandra Myrna Díaz argentinarrarekin partekatu zuen) landareen biologiaren ezagutzari egindako ekarpenengatik "klima aldaketaren aurkako borrokarako eta aniztasun biologikoaren defentsarako" transzendentalak direnak. <ref>{{Cite news|url=https://elpais.com/elpais/2019/06/05/ciencia/1559729167_953533.html|issn=1134-6582|accessdate=6 de junio de 2019|title=Las biólogas Joanne Chory y Sandra Myrna Díaz obtienen el Premio Princesa de Asturias de Investigación}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory (1955): La bióloga que quiere retrasar el cambio climático {{!}} Vidas científicas|hizkuntza=es|data=2019-06-20|url=https://mujeresconciencia.com/2019/06/20/joanne-chory-1955-la-biologa-que-quiere-retrasar-el-cambio-climatico/|aldizkaria=Mujeres con ciencia|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
== Ekarpen zientifikoak ==
Choryk landareek ingurune argitsuaren aldaketen aurrean nola erreakzionatzen duten jakin nahi izan zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|url=http://www.nasonline.org/member-directory/members/3003207.html?referrer=https://www.google.com/|aldizkaria=www.nasonline.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref> Argi-seinaleak beharrezkoak dira landareen garapen-prozesu ugari eragiteko eta erregulatzeko.Arabidopsis thaliana espezie ereduari buruzko bere lanak [[fitokromo]]en rolak aztertzeko aukera eman dio. Fotosintesiaren aktibazioan nukleoen geneen eta [[plasto]]en koregulazioa ere aztertu du bere taldeak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Superplantas que podrían retardar el cambio climático {{!}} En la red|hizkuntza=es|data=2019-05-19|url=https://mujeresconciencia.com/2019/05/19/superplantas-que-podrian-retardar-el-cambio-climatico/|aldizkaria=Mujeres con ciencia|sartze-data=2020-06-10}}</ref> Brassinosteroideen zelulak hedatzeko prozesuen eginkizunak ere aztertzen ditu. <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0092867489909501|doi=10.1016/0092-8674(89)90950-1|author=Chory|volume=58|page=991–999|title=Arabidopsis thaliana mutant that develops as a light-grown plant in the absence of light}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0092867494905770|doi=10.1016/0092-8674(94)90577-0|author=Pepper|volume=78|page=109–116|title=DET1, a negative regulator of light-mediated development and gene expression in arabidopsis, encodes a novel nuclear-localized protein}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867400803578|pmid=9298904|doi=10.1016/S0092-8674(00)80357-8|author=Li|volume=90|page=929–938|title=A Putative Leucine-Rich Repeat Receptor Kinase Involved in Brassinosteroid Signal Transduction}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0092867493904594|doi=10.1016/0092-8674(93)90459-4|author=Susek|volume=74|page=787–799|title=Signal transduction mutants of arabidopsis uncouple nuclear CAB and RBCS gene expression from chloroplast development}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://science.sciencemag.org/content/299/5608/902|issn=0036-8075|pmid=12574634|doi=10.1126/science.1079978|author=Larkin|volume=299|page=902–906|title=GUN4, a Regulator of Chlorophyll Synthesis and Intracellular Signaling}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867408002146|oclc=2442466|pmid=18394996|doi=10.1016/j.cell.2008.01.049|author=Tao|volume=133|page=164–176|title=Rapid Synthesis of Auxin via a New Tryptophan-Dependent Pathway Is Required for Shade Avoidance in Plants}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867415016426|oclc=4721562|pmid=26724867|doi=10.1016/j.cell.2015.12.018|author=Pedmale|volume=164|page=233–245|title=Cryptochromes Interact Directly with PIFs to Control Plant Growth in Limiting Blue Light}}</ref>
Gaur egungo [[gramineo]]ek baino 20 karbono dioxido gehiago xurgatzeko, lehorteak eta uholdeak jasateko eta jateko eta elikatzeko gai izateko aukera emango lukeen landareen garapenean ere interesa agertu du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Réchauffement climatique: ces super-plantes qui pourraient sauver la planète|hizkuntza=fr|data=2017-12-06|url=https://www.lexpress.fr/actualite/societe/environnement/rechauffement-climatique-ces-super-plantes-qui-pourraient-sauver-la-planete_1966681.html|aldizkaria=LExpress.fr|sartze-data=2020-06-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Business|abizena=Insider|izenburua=Cette scientifique qui veut construire une ferme de la taille de l'Egypte vient d'obtenir un prix de 3M$ parrainé par Mark Zuckerberg et Sergey Brin|hizkuntza=fr|data=2017-12-11|url=https://www.businessinsider.fr/joanne-chory-breakthrough-prize-plantes-dioxyde-carbone-changement-climatique|aldizkaria=Business Insider France|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
== Sariak eta aitorpenak ==
* 2019: Asturiasko Printzesa Saria Ikerketa Zientifiko eta Teknikorako Sandra Myrna Díaz biologoarekin batera. <ref>{{Cite news|url=https://elpais.com/elpais/2019/06/05/ciencia/1559729167_953533.html|issn=1134-6582|accessdate=5 de junio de 2019|title=Las biólogas Joanne Chory y Sandra Myrna Díaz obtienen el Premio Princesa de Asturias de Investigación}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=generico|izenburua=Joanne Chory: Una solución a la crisis climática estaba a simple vista|hizkuntza=es|url=https://www.efeverde.com/noticias/crisis-climatica-joanne-chory/|aldizkaria=EFEverde|sartze-data=2020-06-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Las biólogas Joanne Chory y Sandra Myrna Díaz, Premio Princesa de Asturias de Investigación|hizkuntza=es|data=2019-06-05|url=https://www.elmundo.es/ciencia-y-salud/ciencia/2019/06/05/5cf79216fc6c83e0058b46a7.html|aldizkaria=ELMUNDO|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2018:
** Genetikako Gruber Saria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=2018 Gruber Genetics Prize {{!}} Gruber Foundation|url=https://gruber.yale.edu/prize/2018-gruber-genetics-prize|aldizkaria=gruber.yale.edu|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
** Bizia Zientzietako aurrerapen saria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chory and Walter Awarded Breakthrough Prizes|hizkuntza=en|url=https://www.hhmi.org/news/chory-and-walter-awarded-breakthrough-prizes|aldizkaria=HHMI.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2015: [[American Philosophical Society|American Philosophical Society-ko kidea]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory elected to the American Philosophical Society|hizkuntza=en|url=https://www.salk.edu/news-release/joanne-chory-elected-to-the-american-philosophical-society/|aldizkaria=Salk Institute for Biological Studies|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2012: American Genetics Society Saria <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Salk Professor Joanne Chory Awarded 2012 Genetics Society of America Medal|hizkuntza=en|url=https://www.newswise.com/articles/salk-professor-joanne-chory-awarded-2012-genetics-society-of-america-medal|aldizkaria=www.newswise.com|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2011: [[Royal Society|Royal Society-ko]] atzerriko kidea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Salk professor, Joanne Chory, elected to Royal Society|hizkuntza=en|url=http://www.eurekalert.org/pub_releases/2011-05/si-spj052011.php|aldizkaria=EurekAlert!|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2009: Frantziako [[Frantziako Zientzien Akademia|Zientzien Akademiako]] Atzerriko Kidea <ref>{{Cite web|url=https://www.canalacademie.com/ida5902-Reception-des-18-associes-etrangers-de-l-Academie-des-sciences.html|accessdate=26 de agosto de 2018|title=Réception des 18 associés étrangers de l’Académie des sciences|work=https://www.canalacademie.com}}</ref>
* 2008: [[Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia|Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina]] kidea
* 2006: Biologia Molekularraren Europako Erakundeko kidea
* 2005: Zientzia Aurreratzeko Amerikako Elkarteko kidea
* 2000: L'Oréal-UNESCO Saria Emakumeen Zientzietan <ref>{{Erreferentzia|izenburua=L’Oréal Et L’Unesco Récompensent Des Femmes De Science Du Monde Entier|url=https://www.loreal.ch/node/8162|aldizkaria=www.loreal.ch|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 1999: kideetako [[Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala|Akademia Nazionalaren Zientzien]] the [[Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala|United States]] of [[Ameriketako Estatu Batuak|America]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|url=http://www.nasonline.org/member-directory/members/3003207.html|aldizkaria=www.nasonline.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 1998: [[Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia|Amerikako Arte eta Zientzien Akademiako]] kidea
* 1997: Howard Hughes Medikuntza Institutuko kidea
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [http://www.hhmi.org/scientists/joanne-chory Biografia eta ikerketa] Howard Hughes Medikuntza Institutuan
* [http://www.salk.edu/faculty/chory.html Fakultatearen webgunea] Salk Institutuko Ikerketa Biologikoetarako
* Google Scholar- en egindako [https://scholar.google.com/citations?user=EeEtku8AAAAJ&hl=en argitalpenen eta aipamenen] zerrenda
{{bizialdia|1955eko||Chory, Joanne}}
[[Kategoria:Massachusettsarrak]]
[[Kategoria:Frantziako Zientzien Akademiako kideak]]
[[Kategoria:Emakume biologoak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako biologoak]]
[[Kategoria:Emakume botanikariak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako botanikariak]]
[[Kategoria:Emakumezko Zientzilarien L'Oréal-UNESCO saridunak]]
kynr9jbkkfrieoynd2x3fdiazp1jpnr
9968797
9968796
2024-11-14T10:12:50Z
Artegia
65203
9968797
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Joanne Chory''' ([[Methuen (Massachusetts)|Methuen]], [[Massachusetts]], [[1955]]eko [[martxoaren 19]]a – [[La Jolla]], [[Kalifornia]], [[2024]]ko [[azaroaren 12]]a) estatubatuar botanikari eta genetista izan zen.
Landareen Biologia Zelular eta Molekularreko Laborategiko irakaslea eta zuzendaria izan zen Salk eta Howard Hughes Institutuetan.<ref name="#1">{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|hizkuntza=en|url=https://www.salk.edu/scientist/joanne-chory/|aldizkaria=Salk Institute for Biological Studies|sartze-data=2020-06-10}}</ref>Aldi berean, Kaliforniako San Diego Unibertsitateko Zelula Biologia eta Garapen Fakultateko irakaslea ere bazen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|url=http://biology.ucsd.edu/research/faculty/jchory.html|aldizkaria=biology.ucsd.edu|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
== Biografia ==
Biologian lizentziatu zen [[Ohio]] Oberlin College-n. [[Mikrobiologia]]ko doktoregoa egin zuen Illinoisko Unibertsitatean Urbana-Champaignen 1984. urtean.<ref name="#1"/> 1984 eta 1988 artean doktoregoko ikasketak egin zituen Harvard Medical School- en, Frederick Ausbel-en laborategian. 1988an Salk Institutuan sartu zen irakasle laguntzaile gisa. 1994an, irakasle elkartua eta 1998an ikerketa zuzendari izendatu zuten. 1997an Howard Hughes Medikuntza Institutuan sartu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|hizkuntza=en|url=https://www.hhmi.org/scientists/joanne-chory|aldizkaria=HHMI.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref>1999an, San Diegoko Kaliforniako Unibertsitateko Biologia zelular eta Garapeneko Fakultateko irakasle izendatu zuten.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=https://www.leopoldina.org/fileadmin/redaktion/Mitglieder/CV_Chory_Joanne_EN.pdf|hizkuntza=}}</ref>
2019an [[Asturiasko Printzesa Sariak|Asturiasko Printzesa Saria]] (Sandra Myrna Díaz argentinarrarekin partekatu zuen) landareen biologiaren ezagutzari egindako ekarpenengatik "klima aldaketaren aurkako borrokarako eta aniztasun biologikoaren defentsarako" transzendentalak direnak. <ref>{{Cite news|url=https://elpais.com/elpais/2019/06/05/ciencia/1559729167_953533.html|issn=1134-6582|accessdate=6 de junio de 2019|title=Las biólogas Joanne Chory y Sandra Myrna Díaz obtienen el Premio Princesa de Asturias de Investigación}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory (1955): La bióloga que quiere retrasar el cambio climático {{!}} Vidas científicas|hizkuntza=es|data=2019-06-20|url=https://mujeresconciencia.com/2019/06/20/joanne-chory-1955-la-biologa-que-quiere-retrasar-el-cambio-climatico/|aldizkaria=Mujeres con ciencia|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
== Ekarpen zientifikoak ==
Choryk landareek ingurune argitsuaren aldaketen aurrean nola erreakzionatzen duten jakin nahi izan zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|url=http://www.nasonline.org/member-directory/members/3003207.html?referrer=https://www.google.com/|aldizkaria=www.nasonline.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref> Argi-seinaleak beharrezkoak dira landareen garapen-prozesu ugari eragiteko eta erregulatzeko.Arabidopsis thaliana espezie ereduari buruzko bere lanak [[fitokromo]]en rolak aztertzeko aukera eman dio. Fotosintesiaren aktibazioan nukleoen geneen eta [[plasto]]en koregulazioa ere aztertu du bere taldeak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Superplantas que podrían retardar el cambio climático {{!}} En la red|hizkuntza=es|data=2019-05-19|url=https://mujeresconciencia.com/2019/05/19/superplantas-que-podrian-retardar-el-cambio-climatico/|aldizkaria=Mujeres con ciencia|sartze-data=2020-06-10}}</ref> Brassinosteroideen zelulak hedatzeko prozesuen eginkizunak ere aztertzen ditu. <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0092867489909501|doi=10.1016/0092-8674(89)90950-1|author=Chory|volume=58|page=991–999|title=Arabidopsis thaliana mutant that develops as a light-grown plant in the absence of light}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0092867494905770|doi=10.1016/0092-8674(94)90577-0|author=Pepper|volume=78|page=109–116|title=DET1, a negative regulator of light-mediated development and gene expression in arabidopsis, encodes a novel nuclear-localized protein}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867400803578|pmid=9298904|doi=10.1016/S0092-8674(00)80357-8|author=Li|volume=90|page=929–938|title=A Putative Leucine-Rich Repeat Receptor Kinase Involved in Brassinosteroid Signal Transduction}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0092867493904594|doi=10.1016/0092-8674(93)90459-4|author=Susek|volume=74|page=787–799|title=Signal transduction mutants of arabidopsis uncouple nuclear CAB and RBCS gene expression from chloroplast development}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://science.sciencemag.org/content/299/5608/902|issn=0036-8075|pmid=12574634|doi=10.1126/science.1079978|author=Larkin|volume=299|page=902–906|title=GUN4, a Regulator of Chlorophyll Synthesis and Intracellular Signaling}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867408002146|oclc=2442466|pmid=18394996|doi=10.1016/j.cell.2008.01.049|author=Tao|volume=133|page=164–176|title=Rapid Synthesis of Auxin via a New Tryptophan-Dependent Pathway Is Required for Shade Avoidance in Plants}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867415016426|oclc=4721562|pmid=26724867|doi=10.1016/j.cell.2015.12.018|author=Pedmale|volume=164|page=233–245|title=Cryptochromes Interact Directly with PIFs to Control Plant Growth in Limiting Blue Light}}</ref>
Gaur egungo [[gramineo]]ek baino 20 karbono dioxido gehiago xurgatzeko, lehorteak eta uholdeak jasateko eta jateko eta elikatzeko gai izateko aukera emango lukeen landareen garapenean ere interesa agertu du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Réchauffement climatique: ces super-plantes qui pourraient sauver la planète|hizkuntza=fr|data=2017-12-06|url=https://www.lexpress.fr/actualite/societe/environnement/rechauffement-climatique-ces-super-plantes-qui-pourraient-sauver-la-planete_1966681.html|aldizkaria=LExpress.fr|sartze-data=2020-06-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Business|abizena=Insider|izenburua=Cette scientifique qui veut construire une ferme de la taille de l'Egypte vient d'obtenir un prix de 3M$ parrainé par Mark Zuckerberg et Sergey Brin|hizkuntza=fr|data=2017-12-11|url=https://www.businessinsider.fr/joanne-chory-breakthrough-prize-plantes-dioxyde-carbone-changement-climatique|aldizkaria=Business Insider France|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
== Sariak eta aitorpenak ==
* 2019: Asturiasko Printzesa Saria Ikerketa Zientifiko eta Teknikorako Sandra Myrna Díaz biologoarekin batera. <ref>{{Cite news|url=https://elpais.com/elpais/2019/06/05/ciencia/1559729167_953533.html|issn=1134-6582|accessdate=5 de junio de 2019|title=Las biólogas Joanne Chory y Sandra Myrna Díaz obtienen el Premio Princesa de Asturias de Investigación}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=generico|izenburua=Joanne Chory: Una solución a la crisis climática estaba a simple vista|hizkuntza=es|url=https://www.efeverde.com/noticias/crisis-climatica-joanne-chory/|aldizkaria=EFEverde|sartze-data=2020-06-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Las biólogas Joanne Chory y Sandra Myrna Díaz, Premio Princesa de Asturias de Investigación|hizkuntza=es|data=2019-06-05|url=https://www.elmundo.es/ciencia-y-salud/ciencia/2019/06/05/5cf79216fc6c83e0058b46a7.html|aldizkaria=ELMUNDO|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2018:
** Genetikako Gruber Saria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=2018 Gruber Genetics Prize {{!}} Gruber Foundation|url=https://gruber.yale.edu/prize/2018-gruber-genetics-prize|aldizkaria=gruber.yale.edu|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
** Bizia Zientzietako aurrerapen saria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chory and Walter Awarded Breakthrough Prizes|hizkuntza=en|url=https://www.hhmi.org/news/chory-and-walter-awarded-breakthrough-prizes|aldizkaria=HHMI.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2015: [[American Philosophical Society|American Philosophical Society-ko kidea]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory elected to the American Philosophical Society|hizkuntza=en|url=https://www.salk.edu/news-release/joanne-chory-elected-to-the-american-philosophical-society/|aldizkaria=Salk Institute for Biological Studies|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2012: American Genetics Society Saria <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Salk Professor Joanne Chory Awarded 2012 Genetics Society of America Medal|hizkuntza=en|url=https://www.newswise.com/articles/salk-professor-joanne-chory-awarded-2012-genetics-society-of-america-medal|aldizkaria=www.newswise.com|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2011: [[Royal Society|Royal Society-ko]] atzerriko kidea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Salk professor, Joanne Chory, elected to Royal Society|hizkuntza=en|url=http://www.eurekalert.org/pub_releases/2011-05/si-spj052011.php|aldizkaria=EurekAlert!|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2009: Frantziako [[Frantziako Zientzien Akademia|Zientzien Akademiako]] Atzerriko Kidea <ref>{{Cite web|url=https://www.canalacademie.com/ida5902-Reception-des-18-associes-etrangers-de-l-Academie-des-sciences.html|accessdate=26 de agosto de 2018|title=Réception des 18 associés étrangers de l’Académie des sciences|work=https://www.canalacademie.com}}</ref>
* 2008: [[Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia|Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina]] kidea
* 2006: Biologia Molekularraren Europako Erakundeko kidea
* 2005: Zientzia Aurreratzeko Amerikako Elkarteko kidea
* 2000: L'Oréal-UNESCO Saria Emakumeen Zientzietan <ref>{{Erreferentzia|izenburua=L’Oréal Et L’Unesco Récompensent Des Femmes De Science Du Monde Entier|url=https://www.loreal.ch/node/8162|aldizkaria=www.loreal.ch|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 1999: kideetako [[Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala|Akademia Nazionalaren Zientzien]] the [[Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala|United States]] of [[Ameriketako Estatu Batuak|America]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|url=http://www.nasonline.org/member-directory/members/3003207.html|aldizkaria=www.nasonline.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 1998: [[Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia|Amerikako Arte eta Zientzien Akademiako]] kidea
* 1997: Howard Hughes Medikuntza Institutuko kidea
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [http://www.hhmi.org/scientists/joanne-chory Biografia eta ikerketa] Howard Hughes Medikuntza Institutuan
* [http://www.salk.edu/faculty/chory.html Fakultatearen webgunea] Salk Institutuko Ikerketa Biologikoetarako
* Google Scholar- en egindako [https://scholar.google.com/citations?user=EeEtku8AAAAJ&hl=en argitalpenen eta aipamenen] zerrenda
{{bizialdia|1955eko|2024ko|Chory, Joanne}}
[[Kategoria:Massachusettsarrak]]
[[Kategoria:Frantziako Zientzien Akademiako kideak]]
[[Kategoria:Emakume biologoak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako biologoak]]
[[Kategoria:Emakume botanikariak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako botanikariak]]
[[Kategoria:Emakumezko Zientzilarien L'Oréal-UNESCO saridunak]]
70s580rnvlef9zcmraq07y25vmapw94
9968801
9968797
2024-11-14T10:16:24Z
Artegia
65203
9968801
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Joanne Chory''' ([[Methuen (Massachusetts)|Methuen]], [[Massachusetts]], [[1955]]eko [[martxoaren 19]]a – [[La Jolla]], [[Kalifornia]], [[2024]]ko [[azaroaren 12]]a) estatubatuar botanikari eta genetista izan zen.
Landareen Biologia Zelular eta Molekularreko Laborategiko irakaslea eta zuzendaria izan zen Salk eta Howard Hughes Institutuetan.<ref name="#1">{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|hizkuntza=en|url=https://www.salk.edu/scientist/joanne-chory/|aldizkaria=Salk Institute for Biological Studies|sartze-data=2020-06-10}}</ref>Aldi berean, Kaliforniako San Diego Unibertsitateko Zelula Biologia eta Garapen Fakultateko irakaslea ere bazen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|url=http://biology.ucsd.edu/research/faculty/jchory.html|aldizkaria=biology.ucsd.edu|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
== Biografia ==
Biologian lizentziatu zen [[Ohio]] Oberlin College-n. [[Mikrobiologia]]ko doktoregoa egin zuen Illinoisko Unibertsitatean Urbana-Champaignen 1984. urtean.<ref name="#1"/> 1984 eta 1988 artean doktoregoko ikasketak egin zituen Harvard Medical School- en, Frederick Ausbel-en laborategian. 1988an Salk Institutuan sartu zen irakasle laguntzaile gisa. 1994an, irakasle elkartua eta 1998an ikerketa zuzendari izendatu zuten. 1997an Howard Hughes Medikuntza Institutuan sartu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|hizkuntza=en|url=https://www.hhmi.org/scientists/joanne-chory|aldizkaria=HHMI.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref>1999an, San Diegoko Kaliforniako Unibertsitateko Biologia zelular eta Garapeneko Fakultateko irakasle izendatu zuten.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=https://www.leopoldina.org/fileadmin/redaktion/Mitglieder/CV_Chory_Joanne_EN.pdf|hizkuntza=}}</ref>
2019an [[Asturiasko Printzesa Sariak|Asturiasko Printzesa Saria]] (Sandra Myrna Díaz argentinarrarekin partekatu zuen) landareen biologiaren ezagutzari egindako ekarpenengatik "klima aldaketaren aurkako borrokarako eta aniztasun biologikoaren defentsarako" transzendentalak direnak. <ref>{{Cite news|url=https://elpais.com/elpais/2019/06/05/ciencia/1559729167_953533.html|issn=1134-6582|accessdate=6 de junio de 2019|title=Las biólogas Joanne Chory y Sandra Myrna Díaz obtienen el Premio Princesa de Asturias de Investigación}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory (1955): La bióloga que quiere retrasar el cambio climático {{!}} Vidas científicas|hizkuntza=es|data=2019-06-20|url=https://mujeresconciencia.com/2019/06/20/joanne-chory-1955-la-biologa-que-quiere-retrasar-el-cambio-climatico/|aldizkaria=Mujeres con ciencia|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
== Ekarpen zientifikoak ==
Choryk landareek ingurune argitsuaren aldaketen aurrean nola erreakzionatzen duten jakin nahi izan zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|url=http://www.nasonline.org/member-directory/members/3003207.html?referrer=https://www.google.com/|aldizkaria=www.nasonline.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref> Argi-seinaleak beharrezkoak dira landareen garapen-prozesu ugari eragiteko eta erregulatzeko.Arabidopsis thaliana espezie ereduari buruzko bere lanak [[fitokromo]]en rolak aztertzeko aukera eman dio. Fotosintesiaren aktibazioan nukleoen geneen eta [[plasto]]en koregulazioa ere aztertu du bere taldeak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Superplantas que podrían retardar el cambio climático {{!}} En la red|hizkuntza=es|data=2019-05-19|url=https://mujeresconciencia.com/2019/05/19/superplantas-que-podrian-retardar-el-cambio-climatico/|aldizkaria=Mujeres con ciencia|sartze-data=2020-06-10}}</ref> Brassinosteroideen zelulak hedatzeko prozesuen eginkizunak ere aztertzen ditu. <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0092867489909501|doi=10.1016/0092-8674(89)90950-1|author=Chory|volume=58|page=991–999|title=Arabidopsis thaliana mutant that develops as a light-grown plant in the absence of light}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0092867494905770|doi=10.1016/0092-8674(94)90577-0|author=Pepper|volume=78|page=109–116|title=DET1, a negative regulator of light-mediated development and gene expression in arabidopsis, encodes a novel nuclear-localized protein}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867400803578|pmid=9298904|doi=10.1016/S0092-8674(00)80357-8|author=Li|volume=90|page=929–938|title=A Putative Leucine-Rich Repeat Receptor Kinase Involved in Brassinosteroid Signal Transduction}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0092867493904594|doi=10.1016/0092-8674(93)90459-4|author=Susek|volume=74|page=787–799|title=Signal transduction mutants of arabidopsis uncouple nuclear CAB and RBCS gene expression from chloroplast development}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://science.sciencemag.org/content/299/5608/902|issn=0036-8075|pmid=12574634|doi=10.1126/science.1079978|author=Larkin|volume=299|page=902–906|title=GUN4, a Regulator of Chlorophyll Synthesis and Intracellular Signaling}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867408002146|oclc=2442466|pmid=18394996|doi=10.1016/j.cell.2008.01.049|author=Tao|volume=133|page=164–176|title=Rapid Synthesis of Auxin via a New Tryptophan-Dependent Pathway Is Required for Shade Avoidance in Plants}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867415016426|oclc=4721562|pmid=26724867|doi=10.1016/j.cell.2015.12.018|author=Pedmale|volume=164|page=233–245|title=Cryptochromes Interact Directly with PIFs to Control Plant Growth in Limiting Blue Light}}</ref>
Gaur egungo [[gramineo]]ek baino 20 karbono dioxido gehiago xurgatzeko, lehorteak eta uholdeak jasateko eta jateko eta elikatzeko gai izateko aukera emango lukeen landareen garapenean ere interesa agertu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Réchauffement climatique: ces super-plantes qui pourraient sauver la planète|hizkuntza=fr|data=2017-12-06|url=https://www.lexpress.fr/actualite/societe/environnement/rechauffement-climatique-ces-super-plantes-qui-pourraient-sauver-la-planete_1966681.html|aldizkaria=LExpress.fr|sartze-data=2020-06-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Business|abizena=Insider|izenburua=Cette scientifique qui veut construire une ferme de la taille de l'Egypte vient d'obtenir un prix de 3M$ parrainé par Mark Zuckerberg et Sergey Brin|hizkuntza=fr|data=2017-12-11|url=https://www.businessinsider.fr/joanne-chory-breakthrough-prize-plantes-dioxyde-carbone-changement-climatique|aldizkaria=Business Insider France|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
== Sariak eta aitorpenak ==
* 2019: Asturiasko Printzesa Saria Ikerketa Zientifiko eta Teknikorako Sandra Myrna Díaz biologoarekin batera. <ref>{{Cite news|url=https://elpais.com/elpais/2019/06/05/ciencia/1559729167_953533.html|issn=1134-6582|accessdate=5 de junio de 2019|title=Las biólogas Joanne Chory y Sandra Myrna Díaz obtienen el Premio Princesa de Asturias de Investigación}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=generico|izenburua=Joanne Chory: Una solución a la crisis climática estaba a simple vista|hizkuntza=es|url=https://www.efeverde.com/noticias/crisis-climatica-joanne-chory/|aldizkaria=EFEverde|sartze-data=2020-06-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Las biólogas Joanne Chory y Sandra Myrna Díaz, Premio Princesa de Asturias de Investigación|hizkuntza=es|data=2019-06-05|url=https://www.elmundo.es/ciencia-y-salud/ciencia/2019/06/05/5cf79216fc6c83e0058b46a7.html|aldizkaria=ELMUNDO|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2018:
** Genetikako Gruber Saria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=2018 Gruber Genetics Prize {{!}} Gruber Foundation|url=https://gruber.yale.edu/prize/2018-gruber-genetics-prize|aldizkaria=gruber.yale.edu|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
** Bizia Zientzietako aurrerapen saria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chory and Walter Awarded Breakthrough Prizes|hizkuntza=en|url=https://www.hhmi.org/news/chory-and-walter-awarded-breakthrough-prizes|aldizkaria=HHMI.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2015: [[American Philosophical Society|American Philosophical Society-ko kidea]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory elected to the American Philosophical Society|hizkuntza=en|url=https://www.salk.edu/news-release/joanne-chory-elected-to-the-american-philosophical-society/|aldizkaria=Salk Institute for Biological Studies|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2012: American Genetics Society Saria <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Salk Professor Joanne Chory Awarded 2012 Genetics Society of America Medal|hizkuntza=en|url=https://www.newswise.com/articles/salk-professor-joanne-chory-awarded-2012-genetics-society-of-america-medal|aldizkaria=www.newswise.com|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2011: [[Royal Society|Royal Society-ko]] atzerriko kidea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Salk professor, Joanne Chory, elected to Royal Society|hizkuntza=en|url=http://www.eurekalert.org/pub_releases/2011-05/si-spj052011.php|aldizkaria=EurekAlert!|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2009: Frantziako [[Frantziako Zientzien Akademia|Zientzien Akademiako]] Atzerriko Kidea <ref>{{Cite web|url=https://www.canalacademie.com/ida5902-Reception-des-18-associes-etrangers-de-l-Academie-des-sciences.html|accessdate=26 de agosto de 2018|title=Réception des 18 associés étrangers de l’Académie des sciences|work=https://www.canalacademie.com}}</ref>
* 2008: [[Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia|Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina]] kidea
* 2006: Biologia Molekularraren Europako Erakundeko kidea
* 2005: Zientzia Aurreratzeko Amerikako Elkarteko kidea
* 2000: L'Oréal-UNESCO Saria Emakumeen Zientzietan <ref>{{Erreferentzia|izenburua=L’Oréal Et L’Unesco Récompensent Des Femmes De Science Du Monde Entier|url=https://www.loreal.ch/node/8162|aldizkaria=www.loreal.ch|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 1999: kideetako [[Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala|Akademia Nazionalaren Zientzien]] the [[Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala|United States]] of [[Ameriketako Estatu Batuak|America]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|url=http://www.nasonline.org/member-directory/members/3003207.html|aldizkaria=www.nasonline.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 1998: [[Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia|Amerikako Arte eta Zientzien Akademiako]] kidea
* 1997: Howard Hughes Medikuntza Institutuko kidea
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [http://www.hhmi.org/scientists/joanne-chory Biografia eta ikerketa] Howard Hughes Medikuntza Institutuan
* [http://www.salk.edu/faculty/chory.html Fakultatearen webgunea] Salk Institutuko Ikerketa Biologikoetarako
* Google Scholar- en egindako [https://scholar.google.com/citations?user=EeEtku8AAAAJ&hl=en argitalpenen eta aipamenen] zerrenda
{{bizialdia|1955eko|2024ko|Chory, Joanne}}
[[Kategoria:Massachusettsarrak]]
[[Kategoria:Frantziako Zientzien Akademiako kideak]]
[[Kategoria:Emakume biologoak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako biologoak]]
[[Kategoria:Emakume botanikariak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako botanikariak]]
[[Kategoria:Emakumezko Zientzilarien L'Oréal-UNESCO saridunak]]
tlhe10ryfzuur3e1gvzsj3ms6yt9wdj
9968805
9968801
2024-11-14T10:17:48Z
Artegia
65203
/* Ekarpen zientifikoak */
9968805
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Joanne Chory''' ([[Methuen (Massachusetts)|Methuen]], [[Massachusetts]], [[1955]]eko [[martxoaren 19]]a – [[La Jolla]], [[Kalifornia]], [[2024]]ko [[azaroaren 12]]a) estatubatuar botanikari eta genetista izan zen.
Landareen Biologia Zelular eta Molekularreko Laborategiko irakaslea eta zuzendaria izan zen Salk eta Howard Hughes Institutuetan.<ref name="#1">{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|hizkuntza=en|url=https://www.salk.edu/scientist/joanne-chory/|aldizkaria=Salk Institute for Biological Studies|sartze-data=2020-06-10}}</ref>Aldi berean, Kaliforniako San Diego Unibertsitateko Zelula Biologia eta Garapen Fakultateko irakaslea ere bazen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|url=http://biology.ucsd.edu/research/faculty/jchory.html|aldizkaria=biology.ucsd.edu|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
== Biografia ==
Biologian lizentziatu zen [[Ohio]] Oberlin College-n. [[Mikrobiologia]]ko doktoregoa egin zuen Illinoisko Unibertsitatean Urbana-Champaignen 1984. urtean.<ref name="#1"/> 1984 eta 1988 artean doktoregoko ikasketak egin zituen Harvard Medical School- en, Frederick Ausbel-en laborategian. 1988an Salk Institutuan sartu zen irakasle laguntzaile gisa. 1994an, irakasle elkartua eta 1998an ikerketa zuzendari izendatu zuten. 1997an Howard Hughes Medikuntza Institutuan sartu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|hizkuntza=en|url=https://www.hhmi.org/scientists/joanne-chory|aldizkaria=HHMI.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref>1999an, San Diegoko Kaliforniako Unibertsitateko Biologia zelular eta Garapeneko Fakultateko irakasle izendatu zuten.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=https://www.leopoldina.org/fileadmin/redaktion/Mitglieder/CV_Chory_Joanne_EN.pdf|hizkuntza=}}</ref>
2019an [[Asturiasko Printzesa Sariak|Asturiasko Printzesa Saria]] (Sandra Myrna Díaz argentinarrarekin partekatu zuen) landareen biologiaren ezagutzari egindako ekarpenengatik "klima aldaketaren aurkako borrokarako eta aniztasun biologikoaren defentsarako" transzendentalak direnak. <ref>{{Cite news|url=https://elpais.com/elpais/2019/06/05/ciencia/1559729167_953533.html|issn=1134-6582|accessdate=6 de junio de 2019|title=Las biólogas Joanne Chory y Sandra Myrna Díaz obtienen el Premio Princesa de Asturias de Investigación}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory (1955): La bióloga que quiere retrasar el cambio climático {{!}} Vidas científicas|hizkuntza=es|data=2019-06-20|url=https://mujeresconciencia.com/2019/06/20/joanne-chory-1955-la-biologa-que-quiere-retrasar-el-cambio-climatico/|aldizkaria=Mujeres con ciencia|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
== Ekarpen zientifikoak ==
Choryk landareek ingurune argitsuaren aldaketen aurrean nola erreakzionatzen duten jakin nahi izan zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|url=http://www.nasonline.org/member-directory/members/3003207.html?referrer=https://www.google.com/|aldizkaria=www.nasonline.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref> Argi-seinaleak beharrezkoak dira landareen garapen-prozesu ugari eragiteko eta erregulatzeko.Arabidopsis thaliana espezie ereduari buruzko bere lanak [[fitokromo]]en rolak aztertzeko aukera eman dio. Fotosintesiaren aktibazioan nukleoen geneen eta [[plasto]]en koregulazioa ere aztertu du bere taldeak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Superplantas que podrían retardar el cambio climático {{!}} En la red|hizkuntza=es|data=2019-05-19|url=https://mujeresconciencia.com/2019/05/19/superplantas-que-podrian-retardar-el-cambio-climatico/|aldizkaria=Mujeres con ciencia|sartze-data=2020-06-10}}</ref> Brassinosteroideen zelulak hedatzeko prozesuen eginkizunak ere aztertu zituen. <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0092867489909501|doi=10.1016/0092-8674(89)90950-1|author=Chory|volume=58|page=991–999|title=Arabidopsis thaliana mutant that develops as a light-grown plant in the absence of light}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0092867494905770|doi=10.1016/0092-8674(94)90577-0|author=Pepper|volume=78|page=109–116|title=DET1, a negative regulator of light-mediated development and gene expression in arabidopsis, encodes a novel nuclear-localized protein}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867400803578|pmid=9298904|doi=10.1016/S0092-8674(00)80357-8|author=Li|volume=90|page=929–938|title=A Putative Leucine-Rich Repeat Receptor Kinase Involved in Brassinosteroid Signal Transduction}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0092867493904594|doi=10.1016/0092-8674(93)90459-4|author=Susek|volume=74|page=787–799|title=Signal transduction mutants of arabidopsis uncouple nuclear CAB and RBCS gene expression from chloroplast development}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://science.sciencemag.org/content/299/5608/902|issn=0036-8075|pmid=12574634|doi=10.1126/science.1079978|author=Larkin|volume=299|page=902–906|title=GUN4, a Regulator of Chlorophyll Synthesis and Intracellular Signaling}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867408002146|oclc=2442466|pmid=18394996|doi=10.1016/j.cell.2008.01.049|author=Tao|volume=133|page=164–176|title=Rapid Synthesis of Auxin via a New Tryptophan-Dependent Pathway Is Required for Shade Avoidance in Plants}}</ref> <ref>{{Cite aldizkari|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867415016426|oclc=4721562|pmid=26724867|doi=10.1016/j.cell.2015.12.018|author=Pedmale|volume=164|page=233–245|title=Cryptochromes Interact Directly with PIFs to Control Plant Growth in Limiting Blue Light}}</ref>
Gaur egungo [[gramineo]]ek baino 20 karbono dioxido gehiago xurgatzeko, lehorteak eta uholdeak jasateko eta jateko eta elikatzeko gai izateko aukera emango lukeen landareen garapenean ere interesa agertu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Réchauffement climatique: ces super-plantes qui pourraient sauver la planète|hizkuntza=fr|data=2017-12-06|url=https://www.lexpress.fr/actualite/societe/environnement/rechauffement-climatique-ces-super-plantes-qui-pourraient-sauver-la-planete_1966681.html|aldizkaria=LExpress.fr|sartze-data=2020-06-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Business|abizena=Insider|izenburua=Cette scientifique qui veut construire une ferme de la taille de l'Egypte vient d'obtenir un prix de 3M$ parrainé par Mark Zuckerberg et Sergey Brin|hizkuntza=fr|data=2017-12-11|url=https://www.businessinsider.fr/joanne-chory-breakthrough-prize-plantes-dioxyde-carbone-changement-climatique|aldizkaria=Business Insider France|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
== Sariak eta aitorpenak ==
* 2019: Asturiasko Printzesa Saria Ikerketa Zientifiko eta Teknikorako Sandra Myrna Díaz biologoarekin batera. <ref>{{Cite news|url=https://elpais.com/elpais/2019/06/05/ciencia/1559729167_953533.html|issn=1134-6582|accessdate=5 de junio de 2019|title=Las biólogas Joanne Chory y Sandra Myrna Díaz obtienen el Premio Princesa de Asturias de Investigación}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=generico|izenburua=Joanne Chory: Una solución a la crisis climática estaba a simple vista|hizkuntza=es|url=https://www.efeverde.com/noticias/crisis-climatica-joanne-chory/|aldizkaria=EFEverde|sartze-data=2020-06-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Las biólogas Joanne Chory y Sandra Myrna Díaz, Premio Princesa de Asturias de Investigación|hizkuntza=es|data=2019-06-05|url=https://www.elmundo.es/ciencia-y-salud/ciencia/2019/06/05/5cf79216fc6c83e0058b46a7.html|aldizkaria=ELMUNDO|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2018:
** Genetikako Gruber Saria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=2018 Gruber Genetics Prize {{!}} Gruber Foundation|url=https://gruber.yale.edu/prize/2018-gruber-genetics-prize|aldizkaria=gruber.yale.edu|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
** Bizia Zientzietako aurrerapen saria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chory and Walter Awarded Breakthrough Prizes|hizkuntza=en|url=https://www.hhmi.org/news/chory-and-walter-awarded-breakthrough-prizes|aldizkaria=HHMI.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2015: [[American Philosophical Society|American Philosophical Society-ko kidea]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory elected to the American Philosophical Society|hizkuntza=en|url=https://www.salk.edu/news-release/joanne-chory-elected-to-the-american-philosophical-society/|aldizkaria=Salk Institute for Biological Studies|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2012: American Genetics Society Saria <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Salk Professor Joanne Chory Awarded 2012 Genetics Society of America Medal|hizkuntza=en|url=https://www.newswise.com/articles/salk-professor-joanne-chory-awarded-2012-genetics-society-of-america-medal|aldizkaria=www.newswise.com|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2011: [[Royal Society|Royal Society-ko]] atzerriko kidea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Salk professor, Joanne Chory, elected to Royal Society|hizkuntza=en|url=http://www.eurekalert.org/pub_releases/2011-05/si-spj052011.php|aldizkaria=EurekAlert!|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 2009: Frantziako [[Frantziako Zientzien Akademia|Zientzien Akademiako]] Atzerriko Kidea <ref>{{Cite web|url=https://www.canalacademie.com/ida5902-Reception-des-18-associes-etrangers-de-l-Academie-des-sciences.html|accessdate=26 de agosto de 2018|title=Réception des 18 associés étrangers de l’Académie des sciences|work=https://www.canalacademie.com}}</ref>
* 2008: [[Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia|Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina]] kidea
* 2006: Biologia Molekularraren Europako Erakundeko kidea
* 2005: Zientzia Aurreratzeko Amerikako Elkarteko kidea
* 2000: L'Oréal-UNESCO Saria Emakumeen Zientzietan <ref>{{Erreferentzia|izenburua=L’Oréal Et L’Unesco Récompensent Des Femmes De Science Du Monde Entier|url=https://www.loreal.ch/node/8162|aldizkaria=www.loreal.ch|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 1999: kideetako [[Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala|Akademia Nazionalaren Zientzien]] the [[Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala|United States]] of [[Ameriketako Estatu Batuak|America]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joanne Chory|url=http://www.nasonline.org/member-directory/members/3003207.html|aldizkaria=www.nasonline.org|sartze-data=2020-06-10}}</ref>
* 1998: [[Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia|Amerikako Arte eta Zientzien Akademiako]] kidea
* 1997: Howard Hughes Medikuntza Institutuko kidea
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [http://www.hhmi.org/scientists/joanne-chory Biografia eta ikerketa] Howard Hughes Medikuntza Institutuan
* [http://www.salk.edu/faculty/chory.html Fakultatearen webgunea] Salk Institutuko Ikerketa Biologikoetarako
* Google Scholar- en egindako [https://scholar.google.com/citations?user=EeEtku8AAAAJ&hl=en argitalpenen eta aipamenen] zerrenda
{{bizialdia|1955eko|2024ko|Chory, Joanne}}
[[Kategoria:Massachusettsarrak]]
[[Kategoria:Frantziako Zientzien Akademiako kideak]]
[[Kategoria:Emakume biologoak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako biologoak]]
[[Kategoria:Emakume botanikariak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako botanikariak]]
[[Kategoria:Emakumezko Zientzilarien L'Oréal-UNESCO saridunak]]
7vyjq66ojnvoz1lxhrjggy05u9ukhhm
Ziklo konbinatu
0
967588
9968322
8501864
2024-11-13T20:01:53Z
Marklar2007
1545
9968322
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:COGES diagram.svg|thumb|230px|Ziklo konbinatuko zentral baten eskema]]
'''Ziklo konbinatua''' bi ziklo termodinamiko konbinatzen dituen sistema da. Batetik, [[gas-turbina]] bat du; turbina horren [[ihes-gas]]en beroa lurruna sortzeko erabiltzen da, eta lurrun horrek [[lurrun-turbina]] bat ibilarazten du.<ref>[[Euskalterm]]: [Energia Berriztagarriak Hiztegia] [2015]</ref> [[Itsasontzi]]en propultsioan sistema honi [[COGAS]] diote.
Ziklo konbinatuko zentrala [[zentral elektriko]] bat da, non erregaiaren energia termikoa elektrizitate bihurtzen den bi ziklo termodinamikoren bidez: gas-turbina bati dagokiona, normalean [[gas natural]]a, errekuntzaren bidez ([[Brayton ziklo]]a) eta lurrun-turbina konbentzionala ([[Rankine ziklo]]a).<ref>[http://www.unesa.es/sector-electrico/funcionamiento-de-las-centrales-eléctricas/1343-central-ciclo-combinado unesa.es]{{Apurtutako esteka|date=apirila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Zentral elektrikoak]]
[[Kategoria:Prozesu termodinamikoak]]
9ctqh1vu4sntus8ef967rim19pwsyne
Asthenes
0
976276
9968656
9882481
2024-11-14T08:15:38Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968656
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Asthenes''''' [[Furnariidae]] familiako [[hegazti]] bat da. [[Hego Amerika]]ko espezie asko barnebiltzen ditu, [[Kolonbia]] eta [[Venezuela]]tik [[Argentina]] eta [[Txile]]raino.
== Deskribapena ==
Furnarido txikiak dira, normalean isats luzekoak, larre edo zuhaixka-eremu ireki edo erdi-irekietan aurkituak, batez ere [[Andeak|Andeetan]] (espezie batzuk beste ingurune geografiko batzuetan gertatzen dira). Lurrean bizi dira, lotsatiak dira eta ongi behatzeko zailak, eta horrek are zailago egiten du bata bestearen antza duten espezie ugariak bereiztea.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q655569 }
|sort=P225
|columns=number:#,P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! #
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 1
| p225 = Asthenes anthoides
| p18 = [[Fitxategi:Austral Canastero (Asthenes anthoides) from behind (cropped).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 2
| p225 = Asthenes arequipae
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes arequipae Dark-winged Canastero; Colca Canyon, Arequipa, Peru (cropped).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 3
| p225 = Asthenes ayacuchensis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 4
| p225 = Asthenes baeri
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes baeri - Short-billed canastero.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 5
| p225 = Asthenes berlepschi
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 6
| p225 = Asthenes cactorum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 7
| p225 = Asthenes coryi
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 8
| p225 = Asthenes dorbignyi
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes dorbignyi.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 9
| p225 = Asthenes flammulata
| p18 = [[Fitxategi:Many-striped Canastero - Colombia S4E1138.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 10
| p225 = Asthenes fuliginosa
| p18 = [[Fitxategi:White-chinned Thistletail - Ecuador S4E4517.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 11
| p225 = Asthenes griseomurina
| p18 = [[Fitxategi:Mouse-colored Thistletail - South Ecuador S4E2287 (16129504574).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 12
| p225 = Asthenes harterti
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 13
| p225 = Asthenes helleri
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes helleri - Puna Thistletail.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 14
| p225 = Asthenes heterura
| p18 = [[Fitxategi:Maquis Canastero imported from iNaturalist photo 339334024 on 14 February 2024.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 15
| p225 = Asthenes huancavelicae
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes huancavelicae - Huancavelica Canastero; Áncash, Peru.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 16
| p225 = Asthenes hudsoni
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes hudsoni Hudson's Canastero; Dolores, Buenos Aires, Argentina.jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 17
| p225 = Asthenes humicola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 18
| p225 = Asthenes humilis
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes humilis Peru 1 cropped.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 19
| p225 = Asthenes luizae
| p18 = [[Fitxategi:Cipó Canastero (Asthenes luizae) cropped.jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 20
| p225 = Asthenes maculicauda
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes maculicauda - Scribble-tailed Canastero; Pongo, La Paz, Bolivia (cropped).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 21
| p225 = Asthenes modesta
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes modesta Cordilleran canastero.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 22
| p225 = Asthenes moreirae
| p18 = [[Fitxategi:Itatiaia Spinetail, Pico de Caledonia, Brazil (14189440116).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 23
| p225 = Asthenes ottonis
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes ottonis - Rusty-fronted Canastero; Laguna Huacarpay, Cuzco, Peru.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 24
| p225 = Asthenes palpebralis
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes palpebralis - Eye-ringed Thistletail (cropped).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 25
| p225 = Asthenes patagonica
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 26
| p225 = Asthenes perijana
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes perijana (15635163495).jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 27
| p225 = Asthenes pudibunda
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes pudibunda - Canyon Canastero (cropped).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 28
| p225 = Asthenes punensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 29
| p225 = Asthenes pyrrholeuca
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes pyrrholeuca Sharp-billed Canastero; Huiliches, Neuquén, Argentina.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 30
| p225 = Asthenes sclateri
| p18 = [[Fitxategi:Puno Canastero.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 31
| p225 = Asthenes steinbachi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 32
| p225 = Asthenes urubambensis
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes urubambensis huallagae - Line-fronted Canastero; Bosque Unchog, Huanuco, Peru (cropped).jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 33
| p225 = Asthenes usheri
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes usheri White-tailed Canastero; Limatambo, Cuzco, Peru (cropped).jpg|center|100px]]
| p141 = [[ia galzoriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 34
| p225 = Asthenes vilcabambae
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 35
| p225 = Asthenes virgata
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes virgata - Junin Canastero.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| number = style='text-align:right'| 36
| p225 = Asthenes wyatti
| p18 = [[Fitxategi:Asthenes wyatti - Streak-backed Canastero; Junin Lake, Peru (cropped).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|}
{{wikidata list end}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Furnariidae]]
0kkhxos0vlk5m5s4u2vhk7lyh28jp32
Kopenhageko Unibertsitatea
0
977392
9968486
9612090
2024-11-14T00:27:23Z
Eliatxo
96586
/* Ikasle ospetsu batzuk */
9968486
wikitext
text/x-wiki
{{erakunde infotaula}}
[[Fitxategi:Ku co uk v.jpg|thumb|250px|Unibertsitatearen anagrama.]]
'''Kopenhageko Unibertsitatea''' ({{lang-da|''Københavns Universitet''}}) Danimarkako unibertsitate eta ikerketa instituzio handiena eta zaharrena da. [[Kopenhage]] hiriburuan kokatuta dago.
== Historia ==
[[1479]]an sortua, Danimarkako unibertsitaterik zaharrena da. Eta bakarra izan zen 1536an Lund-eko Studium Generale itxi eta 1920ko hamarkadaren amaieran [[Aarhuseko Unibertsitatea]] sortu arte. Katolikoen eta teologia ikasketen zentroa bihurtu zen orduan, Zuzenbidea, Medikuntza eta Filosofia irakatsiz.
1675 eta 1788 urteen artean, Unibertsitateak diploma eta titulua lortzeko azterketen beharra ezarri zuen. Poliki-poliki fakultate guztiek azterketak ezarri zituzten diplomak eman aurretik.
Unibertsitatean ondarean Arnamagnæanske Samling edo Arnamagnæanske bilduma dago, islandiar eta norvegiar jatorriko Erdi Aroko eskuizkribu eta pergaminoen bilduma. Bilduma pribatu hau Árni Magnússon intelektualarena zen, eta 1830. urtean Kopenhageko Unibertsitatearen eskuetan utzi zitue, 1730ean, hil baino lehenago.<ref>https://danmarkshistorien.dk/leksikon-og-kilder/vis/materiale/koebenhavns-universitet-indtil-1849/</ref>
Lehenengo emakumezko ikaslea 1877an erregistratu zen. Egun ikasle gehienak emakumezkoak dira, %57.
== Ezaugarriak ==
37.000 ikasle inguru ditu, gehienak emakumeak. 9.000 langile ditu. [[Campus]] desberdinak ditu, gehienak Kpenhage erdialdean. Kurtso gehienak danieraz ematen dira; dena dela, gero eta gehiago dira alemanieraz eta ingelesez ematen direnak. Unibertsitatea [[International Alliance of Research Universities]] (IARU) erakundearen partaidea da. Munduko "Hamar unibertsitate onenen" artean dago (Webometrics Rankings).
== Fakultateak ==
''Kopenhageko Unibertsitateak'' gaur egun zortzi fakultate ditu. Datu hori denboraz aldatzen joan da:<ref>https://about.ku.dk/organisation/departments/</ref>
* Osasun Zientzien Fakultatea
* Humanitateen Fakultatea
* Zuzenbide Fakultatea
* Bizi-zientzien Fakultatea
* Farmazia-zientzien Fakultatea
* Zientzien Fakultatea
* Gizarte zientzien Sociales Fakultatea
* Teologia Fakultatea
[[Fitxategi:KU inner city 1.jpg|thumb|250px|''Frue Plads'', campus nagusia.]]
[[Fitxategi:Universität Kopenhagen, Campus Amager.jpg|thumb|250px|Kopenhageko Unibertsitatea, "Søndre Campus", [[Ørestad]]]]
== Ikasle ospetsu batzuk ==
* [[Johanne Andersen]] (1913-1999), apaiz luterotarra.
* [[Caspar Bartholin nagusia|Caspar Bartholin]] (1585-1629), medikuntza irakaslea hasieran eta, ondoren, teologiakoa.
* [[Rasmus Bartholin]] (1625-1698), geometri irakaslea eta, ondoren, medikuntzakoa. [[Birrefringentzia]] aurkitu zuen.
* [[Georg Brandes]] (1842-1927), idazlea.
* [[Tycho Brahe]] (1546-1601), astronomoa.
* [[Niels Bohr]] (1885-1962), fisikaria, Nobel Saria jaso zuen.
* [[Ludvig Holberg]] (1684-1754), idazlea.
* [[August Krogh]] (1874-1949), fisikaria, Nobel Saria jaso zuen.
* [[Ole Christensen Rømer]] (1644-1710) astronomoa.
* [[Otto Jespersen]] (1860-1943), hizkuntzalaria, [[International Phonetic Association]]en sortzailea.
* [[Wilhelm Johannsen]] (1857-1927), botanikaria.
* [[Søren Kierkegaard]] (1813-1855), filosofoa.
* [[Adam Gottlob Oehlenschläger]] (1779-1850), poeta, Danimarkako ereserkiaren letraren egilea.
* [[Sofie Petersen]] (1955-), apezpiku luterotarra.
* [[Poul Nyrup Rasmussen]] (1943-), Danimarkako lehen ministroa (1993-2001).
* [[Ole Rømer]] (1644-1710), astronomoa
* [[Poul Schlüter]] (1929-2021), Danimarkako lehen ministroa (1982-1993).
* [[Jens Christian Skou]] (1918-2018), kimikaria, Nobel Saria jaso zuena (1997).
* [[Bengt Strömgren]] (1908-1987), astrofisikaria.
* [[Hans Christian Ørsted]] (1777-1851), XIX. mendeko fisikari ospetsua.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{da}}:[https://www.ku.dk/ Webgune ofiziala.]
* {{da}}:[https://universitetshistorie.ku.dk/ Unibertsitatearen historia.]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kopenhageko Unibertsitatea]]
gop0f3lzjaan86xri0tlnk3fpizdrti
2020ko Darfurko erasoak
0
979964
9968209
8567044
2024-11-13T18:30:25Z
Marklar2007
1545
[[Kategoria:Sudango historia]] kendua; [[Kategoria:Sudango hondamenak]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9968209
wikitext
text/x-wiki
{{gertakari infotaula}}
'''2020ko Darfurko erasoak''' hiru tiroketa masibo izan ziren, [[2020]]ko uztailean [[Darfur]]ren gertatu zirenak, [[Sudan]]en. [[Beduino]] arabeek eta nekazari ez arabeek, [[masalit]] etniakoek bereziki, lurraren jabetza dela-eta, dituzten liskarrekin lotu zituzten sarraski horiek Sudango Gobernuak eta [[Nazio Batu]]en misioak.<ref>{{erreferentzia|izena = |abizena = |izenburua=Sudan deploys security forces after 120 dead, injured in attack in Darfur |url=https://www.middleeastmonitor.com/20200728-sudan-deploys-security-forces-after-120-dead-injured-in-attack-in-darfur/ |argitaletxea= Middle East Monitor, 2020ko uztailak 28, middleeastmonitor.com|sartze-data = 2020-11-3}}</ref> Gobernuaren arabera, erasotzaileak [[Omar al-Bashir]] presidente ohiaren aldeko milizia arabeak ziren.<ref name="finfo">{{erreferentzia|izena = |abizena = |izenburua=Soudan : le gouvernement envoie l'armée au Darfour, en proie à une flambée de violences |url=https://www.francetvinfo.fr/monde/afrique/politique-africaine/soudan-le-gouvernement-envoie-l-armee-au-darfour-en-proie-a-une-flambee-de-violences_4060173.html |argitaletxea= Franceinfo, 2020ko uztailak 29, francetvinfo.fr |sartze-data = 2020-11-4}}</ref>
* Uztailaren 12an, [[Kutum]]en (Ipar Darfur), 9 lagun hil eta 20 zauritu zituzten.<ref>{{erreferentzia|izena = |abizena = |izenburua=UN condemns deadly violence in Sudan’s North Darfur |url=https://www.aljazeera.com/news/2020/07/15/un-condemns-deadly-violence-in-sudans-north-darfur/ |argitaletxea= Aljazeera, 2020ko uztailak 15, aljazeera.com |sartze-data = 2020-11-4}}</ref>
* Uztailaren 24an, [[Aboudos]]en (Hego Darfur), 20 lagun hil eta 22 zauritu zituzten.<ref>{{erreferentzia|izena = |abizena = |izenburua=Darfurren hogei lagun hil dituzte eraso batean |url=https://www.berria.eus/paperekoa/5001963/016/002/2020-07-26/darfurren-hogei-lagun-hil-dituzte-eraso-batean.htm |argitaletxea= ''Berria'', 2020ko uztailak 26, berria.eus |sartze-data = 2020-11-4}}</ref><ref name="finfo"/>
* Uztailaren 25ean, [[Masteri]]n (Mendebaldeko Darfur), 60 lagun hiltzeaz gain, etxeak arpilatu eta erre zituzten.<ref name="finfo"/>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:2020ko eraso terroristak]]
[[Kategoria:Sudango hondamenak]]
rpd59cucbwep2yb8pp864w69nc3vc32
Lankide:ZuiarraBot/Proba orria
2
983207
9968262
9945758
2024-11-13T19:06:29Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968262
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item ?stct ?slct (?stct + (?slct * 2) AS ?rank) ?itemLabel WHERE {
?item wdt:P31 wd:Q5.
?item wdt:P21 wd:Q6581072.
?item wdt:P106 ?lanbide
FILTER ( ?lanbide = wd:Q28692502 || ?lanbide = wd:Q19509201 || ?lanbide = wd:Q15253558 || ?lanbide = wd:Q1476215 || ?lanbide = wd:Q66288471 || ?lanbide = wd:Q3578589 || ?lanbide = wd:Q8359428 || ?lanbide=wd:Q1021386 )
OPTIONAL { ?item wdt:P1087 ?e. }
?item wikibase:statements ?stct.
?item wikibase:sitelinks ?slct.
FILTER(!BOUND(?e))
}
ORDER BY DESC(?rank)
LIMIT 500
|columns=label
|thumb=60x85
|links=red_only
|row_template=Wikidata list/Zerrenda_laua
|skip_table=1
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sirindhorn]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lily Cole]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Samantha Power]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Natalie Zemon Davis]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amal Clooney]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Megan Boone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Liudmila Ulitskaia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katherine Dunham]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Louisine Havemeyer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Joyce Banda]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Helen Reddy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Laurie Holden]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lorraine Hansberry]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Stephanie Beatriz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eunice Kennedy Shriver]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Andrée Chedid]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Blythe Danner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Shriver]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jessica Mitford]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tracee Ellis Ross]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nancy Spero]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Qiu Jin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eliška Krásnohorská]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Benoîte Groult]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rowan Blanchard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lisa Loeb]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bella Abzug]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amalie Skram]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shulamith Firestone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cherry Jones]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bindi Irwin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mary Ritter Beard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Florence Devouard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Liudmila Alekseieva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Frances Ellen Watkins Harper]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marilyn French]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Riane Eisler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marlo Thomas]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Padma Lakshmi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Barbara Jordan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shulamit Aloni]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elfrida Andrée]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Robin Morgan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Park Yeon-mi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Harriet Walter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Agnes Chan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katrin Göring-Eckardt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dorothy Allison]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zhou Xun]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pauli Murray]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maud Gonne]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susan Glaspell]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Shirley Manson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Paris Jackson]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eve Kosofsky Sedgwick]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rebiya Kadeer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Kingsford]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Janion]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elizabeth Kolbert]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anita Augspurg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Savitri Devi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sabine Leutheusser-Schnarrenberger]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Carolin Emcke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Helen Suzman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anita Roddick]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margit Kaffka]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ela Bhatt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alexandra Paul]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Na Hye-sok]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jolene Marie Rotinsulu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jehan Sadat]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Aslı Erdoğan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Bertha Pappenheim]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Winona LaDuke]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alissa White-Gluz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lucy Ayoub]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eleanor Rathbone]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Catharine Macaulay]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tillie Olsen]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yael Dayan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anita Hill]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Deeyah Khan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cheryl Strayed]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anita Sarkeesian]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ray Strachey]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zoe Leonard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Irshad Manji]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amelia Bloomer]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elsie Clews Parsons]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Patrisse Khan-Cullors]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Małgorzata Braunek]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maria Aliokhina]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gudrun Burwitz]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Fazu Aliyeva]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sally Struthers]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Isabelle Collin Dufresne]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Heather Mills]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gudrun Schyman]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Chely Wright]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Polina Zherebtsova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Funmilayo Ransome-Kuti]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Iris Marion Young]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lucy Aikin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Renate Künast]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Wendy Brown]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ska Keller]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Cécile Tormay]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katharine Hayhoe]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alondra Berber Mijangos]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lina Morgenstern]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mathilde Blind]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Mallika Sarabhai]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Charlotte Despard]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Caroline Fourest]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Galina Starovoitova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tristan Taormino]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Elaine Morgan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Kerry Kennedy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hanna Rydh]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[June Wayne]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Anna Whitlock]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Medea Benjamin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Amrit Kaur]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Brigid Brophy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Julia Butterfly Hill]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Lydia Wahlström]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Eva Gore-Booth]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dodie]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Margrit Kennedy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Andreas Burnier]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Starhawk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Liu Xia]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emily Hobhouse]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Pamela Rendi-Wagner]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Alma Zadić]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Maren Kroymann]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marleen Gorris]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Olena Teliha]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hawa Abdi]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sarah Grand]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sima Samar]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Severn Cullis-Suzuki]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hephzibah Menuhin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yolanda King]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Rita Lejeune]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Annette Lu]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ann-Margret Holmgren]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Yoani Sánchez]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Erika Alexander]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Nellie McClung]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Ho Jong-suk]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Tsuda Umeko]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Hortense Allart]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Doria Shafik]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Helena Norberg-Hodge]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Marie Delcourt]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Zhanna Nemtsova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Frida Stéenhoff]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Johanna Dohnal]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Susan Brownmiller]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Jemima Khan]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Sonita Alizadeh]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Emilie Schindler]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Christine Delphy]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Käthe Leichter]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Dominique Rolin]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Gertrud Adelborg]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Katerina Tikhonova]]
}}
{{Wikidata list/Zerrenda_laua
| label = [[Biljana Srbljanović]]
}}
{{wikidata list end}}
kgri50606mye35vuvpxjav9jbp3010g
2020ko EHUko errektore hauteskundeak
0
983748
9967557
8598942
2024-11-13T12:26:05Z
Ernestobanpiroa
58701
/* Hautagaiak */
9967557
wikitext
text/x-wiki
{{Hauteskunde infotaula
| hauteskunde_izen = 2020ko EHUko errektore hauteskundeak
| herrialde =
| mota = legebiltzarrekoak
| martxan = no
| aurreko_urte = [[2016ko EHUko errektore hauteskundeak|2016]]
| hurrengo_urte =
| hautatzeko_eserlekuak =
| gehiengo_eserlekuak =
| hauteskunde_data = 2020ko azaroaren 26an.
| hautesleak = 48.281
| parte-hartzea = 3.738 (%7,7)<br/>{{behera}}4,3
<!-- Ferreira -->
| irudi1 = [[Fitxategi:Eva Ferreira (cropped).jpg|170x170px]]
| hautagai1 = '''[[Eva Ferreira García]]'''
| alderdi1 =
| kolore1 = 5FDD67
| buru_noiztik1 =
| buru_eserleku1 =
| aurreko_eserlekuak1 =
| eserlekuak1 =
| eserleku_aldaketa1 =
| bozka1 = '''2.399'''
| ehuneko1 = '''%66,24'''
| swing1 = ''Berria''
<!-- Zuriak -->
| irudi2 = <div style="width:120px;"><span style="line-height:150px; vertical-align:center; text-align:center; color:#B7B7B7; font-size:30px;"> '''Zuriak'''</span></div>
| hautagai2 = Boto zuriak
| alderdi2 =
| kolore2 = B7B7B7
| buru_noiztik2 =
| buru_eserleku2 =
| aurreko_eserlekuak2 =
| eserlekuak2 =
| eserleku_aldaketa2 =
| bozka2 = 1.278
| ehuneko2 = %33,76
| swing2 = {{behera}}0,07
<!-- Emaitza -->
| izenburu = Errektorea
| aurreko_hauteskunde = [[Nekane Balluerka]]
| aurreko_alderdi =
| hurrengo_hauteskunde = [[Eva Ferreira García|Eva Ferreira]]
| hurrengo_alderdi =
|
}}
'''2020ko Euskal Herriko Unibertsitateko errektore hauteskundeak''' 2020ko azaroaren 26an izan ziren, eta 2024. urtera arte [[EHU]]ko errektorea izango dena hautatu zen. [[Eva Ferreira García]] Ekonomia Aplikatuko katedraduna izan zen hauteskundeetara aurkeztu zen hautagai bakarra, eta hautesleek haren alde ala zuri soilik bozkatu ahal zuten beraz. Hautatua izateko nahiko zuen zenbatutako botoen heren bat eskuratzearekin, eta langa hori aise gainditu zuen, botoen bi herenekin.
== Hautagaiak ==
Eva Ferreira izan zen hautagai bakarra, eta honako hau da errektoretza osatzeko hauteskundeetara berarekin aurkeztu zen lantaldea:<ref name="e2">{{Erreferentzia|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1877/005/001/2020-11-27/eva-ferreira-izango-da-ehuko-errektore-boto-haztatuen-66rekin.htm|izenburua=Eva Ferreira izango da EHUko errektore, boto haztatuen %66rekin|lana=Berria|data=2020/11/27}}</ref>
* '''Eva Ferreira.''' Errektorea.
* '''Aitor Zurimendi.''' Idazkari nagusia.
* '''Gorka Moreno.''' Bizkaia.
* '''Manoli Igartua.''' Araba.
* '''Agustin Erkizia.''' Gipuzkoa.
* '''M. Juncal Gutierrez.''' Euskara, Kultura eta Nazioartekotzea.
* '''Federico Recart.''' Irakasle ikertzaileak.
* '''Montse Maritxalar.''' Graduondokoak eta Etengabeko Prestakuntza.
* '''Inmaculada Arostegi.''' Ikerketa.
* '''[[Guillermo Quindos]].''' Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentzia.
* '''Fernando Tapia.''' Ikasleak eta Enplegagarritasuna.
* '''Laura Vozmediano.''' Graduak eta Hezkuntza Berrikuntza.
* '''Juan Jose Unzilla.''' Eraldaketa Digitala eta Komunikazioa.
* '''Lore Bilbao.''' Gerentea
== Hauteskunde sistema ==
EHUko hauteskundeetan, 48.207 lagunek dute bihar bozkatzeko eskubidea, baina boto bakoitzak ez du balio berdina. Hautesleak bost sektoretan daude banatuta, eta botoak zenbatzean sektorearen arabera botoak gehiago edo gutxiago balio du.<ref name="e1">{{Erreferentzia|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1994/010/001/2020-11-25/ehuko-bozak-ia-oharkabean.htm|izenburua=EHUko bozak, ia oharkabean|lana=Berria|data=2020/11/25}}</ref>
<center>
{|class="wikitable"
|+Boto haztatuaren sistema
!Sektorea
!Erroldatuak
!Botoen balioa
|-
|'''A sektorea:'''</br>Irakasle doktore iraunkorrak
|2.114
|%56,25
|-
|'''B sektorea:'''</br>Irakasle iraunkor ez-doktoreak
|179
|%7,5
|-
|'''C sektorea:'''</br>Gainerako irakasle eta ikertzaileak
|3.273
|%2,09
|-
|'''D sektorea:'''</br>Ikasleak
|40.819
|%22,08
|-
|'''E sektorea:'''</br>AZP administrazio eta zerbitzuetakoak
| 1.896
|%12,08
|-
|}
</center>
== Emaitzak ==
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|+ Emaitzak guztira<ref name="emaitzak">{{Erreferentzia|url=https://www.ehu.eus/documents/1769324/24535704/2020ko+HAUTESKUNDEEN+EMAITZAK.pdf/671b3629-10ad-720b-28b0-d983291a6e88?t=1606479602264|izenburua=UPV/EHUko Errektorea aukeratzeko hauteskundeak 2020ko AZAROA|lana=UPV/EHU}}</ref>
! rowspan=2 | Hautagaia
! rowspan=2 | A sektorea
! rowspan=2 | B sektorea
! rowspan=2 | C sektorea
! rowspan=2 | D sektorea
! rowspan=2 | E sektorea
! colspan=3 | Guztira
|-
! Botoak
! % ponderatu gabe
! % ponderatua
|-
! style="text-align:left;" | [[Eva Ferreira García]]
| 919
| 52
| 383
| 612
| 433
| '''2.399'''
| data-sort-value="" | {{ehuneko barra|65.24|%65,24|5FDD67|border-color=#c0c0c0|background-color=#f0f0f0}}
| data-sort-value="" | {{ehuneko barra|66.24|%66,24|5FDD67|border-color=#c0c0c0|background-color=#f0f0f0}}
|-
! style="text-align:left;" | Zuriak
| 469
| 38
| 251
| 218
| 302
| '''1.278'''
| data-sort-value="" | {{ehuneko barra|34.76|%34,76|b0b0b0|border-color=#c0c0c0|background-color=#f0f0f0}}
| data-sort-value="" | {{ehuneko barra|33.76|%33,76|b0b0b0|border-color=#c0c0c0|background-color=#f0f0f0}}
|-
! style="text-align:left;" | Baliogabeak
| 16
| 1
| 8
| 27
| 9
| '''61'''
|{{n/a|}}
|{{n/a|}}
|- bgcolor="#e0e0e0"
| style="text-align:left;" |'''Guztira'''
| 1.404
| 91
| 642
| 857
| 744
| '''3.738'''
|
|
|-
! style="text-align:left;" | Parte hartzea
| % 66,41
| % 50,84
| % 19,62
| % 2,1
| % 39,24
| '''% 7,75'''
|{{n/a|}}
|{{n/a|}}
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
[[Kategoria:2020 Euskal Herrian]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko hauteskundeak]]
c7wr4q7s4awe8zphwxnnt9cgitp7d2s
Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI 2020-2021
104
990774
9968682
9963264
2024-11-14T08:42:22Z
ZumaiaHE22
127271
9968682
wikitext
text/x-wiki
{{PAGEBANNER:Algorri punta.jpg}}
{|style="width:100%; font-size: 1.3em; font-weight: bold;"
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #ff0000;padding: 5px; width: 14%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI 2020-2021|Aurkezpena]]
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #00FF00;padding: 5px; width: 16%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI 2024-2025/Egindako lana|2024-25<br/>egindakoa]]
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #FFD700;padding: 5px; width: 16%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI 2020-2021/Historikoa|<small>Laburpena zenbakitan<br/>(2018-2024)</small>]]
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #BB9753;padding: 5px; width: 22%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI/Egindako lana|<small>Tailerreko artikuluen<br/>zerrenda (2018-2024)</small>]]
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #65acdf;padding: 5px; width: 20%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI/Proiektuak eta Ikas-egoerak|Proiektuak<br/>Ikas-egoerak]]
|}
{| class="wikitable" align="right"
|+
! [[Fitxategi:Txikipedia.svg|140px]]
! [[Fitxategi:Gcalctool.svg|40px]]
|-
|Artikulu kopurua
| style="background:#FF3030; color:#FFFFFF" align="center"|<big>'''1140'''</big>
|-
|Eguneratze data
| style="background:#FFDAB9; color:#000000" align="center"|2024-11-12
|}
[[Fitxategi:Txikipediako 1000 artikulu Zumaia BHIn.webm|250px|right|thumb|Txikipediako 1000 artikulu Zumaia BHIn.]]
'''Zumaia BHIko Txikipedia tailerra''' Zumaiako Institutuko curriculumean txertaturik dagoen {{txp|Txikipedia}}ren inguruko wikiproiektua da, 2020-2021 ikasturtean burutu ondoren hurrengo ikasturteetan jarraipena duena. '''Biologia-Geologia''' mintegia da Txikipedia tailerraren arduraduna eta ondorioz [[Natura zientziak|Natura Zientzien]] inguruko gaiak lantzen dira nagusiki.
Zumaiako Institutuko esperientziaren berri eman izan dugu hainbat komunikabidetan eta jardunalditan eta ikastaro txikiak ere egin izan ditugu ikastetxetan, berritzegunetan eta IRALEn.
2024ko martxoan '''1.000 artikulutako langa''' pasatu genuen "[[Wikiproiektu:Txikipedian nabigatuz (Zumaia BHI + Donostiako Aquariuma)|Txikipedian nabigatuz]]" proiektuan egindako artikuluekin. Une horretan Txikipedian egindako zazpi artikulu bakoitzeko bat Zumaiako Institutuan egindakoa zen.
== Arrazoia eta 2020-2021 ikasturtea ==
2019-2020 ikasturtea berezia izan zen [[COVID-19 pandemia]]k Euskal Herriko gizartean, oro har, eta hezkuntzan, bereziki, izan zuen inpaktu handia zela eta, harremanak eta klaseen funtzionamendu normala baldintzatuz eta oztopatuz. Aldi berean, aldiz, bitarteko digitalen bidez lankidetzan aritu eta ikasteko parada eman zuen egoerak.
Txikipediaren sorreratik bertatik aritu izan gara artikuluak idazten Zumaiako institutuan. 2020-2021 urtean pausu bat haratago eman eta '''Txikipedia tailerra''' ikasgaia sortu genuen DBH 2. mailan Txikipedia eta hari loturiko Wikimediako proiektuak lantzeko eta, horien bidez, ikasleek askotariko trebetasunak ikasteko. Urte erdiko ikasgaia planteatu genuen eta ondorioz hamaika ikasletako bi taldek hartu zuten parte ikasturte hartan. Talde bakoitzak ikasturtearen erdia egin zuen. Emaitza aipagarriak lortu genituen; 142 artikulu sortu ziren eta Commonsen 64 artxibo gehitu ziren, tartean argazkiak, audioak eta QR kodeak. Ikasleek informatika ezagutzak garatu zituzten eta wikipediak berarekin dakarren filosofia barneratu zuten, elkarlana alde batetik eta edukiak eta ezagutzak munduarekin partekatzea bestetik.
Gure proiektuak zabalkundea ere izan zuen komunikabidetan. [[Onda Vasca Irratia|Onda Vasca]] irratiak zuzeneko konexioa egin zuen Txikipedia tailerreko klase batean eta [[Baleike]] aldizkariak herrian egindako "argazki safaria"-ren berri eman zuen. [[Eskola Digitala]] jardunaldietan ere gure proiektuaren berri eman genuen.
== Jarraipena: 2021-2022 ikasturtea ==
Txikipedia tailerra 2020-2021 arrakastatsua izan zela iritzita hurrengo ikasturtean ere errepikatzea pentsatu zen. Ikasle kopuru handiagoa izan genuen gainera. Aurreko urteko eskema bera jarraitu zen. Guztira 196 artikulu egin ziren eta 26 argazki igo ziren Commonsera.
[https://www.eitb.tv/eu/bideoa/biba-zuek-2-denboraldia/7753/195039/andoni-agirregomezkorta/ Euskarazko Wikipediak, 20 kandela!] - '''Biba Zuek!''' ETB-ko saioan Zumaiako Txikipedia tailerraren berri eman genuen.
== Aldaketa urtea: 2022-2023 ikasturtea ==
DBH 2. mailako ikasle gehienek hartu zuten parte Txikipedia tailerrean. 17-18 ikasletako bost talde izan ziren eta bakoitzak 14-15 saio izan zituen. Ikastaroa laburragoa izanik ikasleen interesa amaierararino mantendu zen, Commons eta proiektu paralelotan aritzeko astirik ez genuen izan ordea.
Hurrengo ikasturtetan ere sistema berarekin jarraituko da.
== Ikas-egoerak ==
=== BioBlitza eskolako patioan (2020-21) ===
2020-21 ikasturtean Institutuko patioko zuhaitzen artikuluak osatu genituen {{txp|BioBlitz}} erara.
=== Txikipedian nabigatuz (2024) ===
2024ko otsailean hiru kasgai bilduko dituen ikas-egoera sortu dugu {{txp|Donostiako Aquariuma|Donostiako Aquariumarekin}} elkarlanean: [[Wikiproiektu:Txikipedian nabigatuz (Zumaia BHI + Donostiako Aquariuma)|Txikipedian nabigatuz]]. Batxilergo 1. mailako Biologia-Geologia, Marrazketa artistikoa eta Latin ikasgaietako ikasleek hartuko dute parte eta Donostiako Aquariumean dauden 50 arrain espezieren artikuluak egingo dituzte.
== Commons-en igotako artxiboak ==
* [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Txikipedia_workshop_at_Zumaia_BHI_School Txikipedia workshop at Zumaia BHI School]
[[Kategoria:Wikiproiektuak]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
[[Kategoria:Wikiproiektua:Txikipedia Zumaia BHI]]
9v7kgypw393y3fq6wl5n3tiful01lam
Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI 2020-2021/Historikoa
104
991050
9968683
9963265
2024-11-14T08:42:42Z
ZumaiaHE22
127271
9968683
wikitext
text/x-wiki
{{PAGEBANNER:Algorri punta.jpg}}
{|style="width:100%; font-size: 1.3em; font-weight: bold;"
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #ff0000;padding: 5px; width: 14%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI 2020-2021|Aurkezpena]]
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #00FF00;padding: 5px; width: 16%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI 2024-2025/Egindako lana|2024-25<br/>egindakoa]]
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #FFD700;padding: 5px; width: 16%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI 2020-2021/Historikoa|<small>Laburpena zenbakitan<br/>(2018-2024)</small>]]
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #BB9753;padding: 5px; width: 22%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI/Egindako lana|<small>Tailerreko artikuluen<br/>zerrenda (2018-2024)</small>]]
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #65acdf;padding: 5px; width: 20%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI/Proiektuak eta Ikas-egoerak|Proiektuak<br/>Ikas-egoerak]]
|}
{| class="wikitable" align="right"
|+
! [[Fitxategi:Txikipedia.svg|140px]]
! [[Fitxategi:Gcalctool.svg|40px]]
|-
|Artikulu kopurua
| style="background:#FF3030; color:#FFFFFF" align="center"|<big>'''1140'''</big>
|-
|Eguneratze data
| style="background:#FFDAB9; color:#000000" align="center"|2024-11-12
|}
Zumaia BHI ikastetxean Txikipediaren sorreratik bertatik ari gara artikuluak sortzen. Gehienak zientziaren ingurukoak izan badira ere beste hainbat ikasgaietako artikuluak ere sortu ditugu. Batxilergoko 1. mailako eta DBH 4. mailako ikasleak izan dira artikuluak egin dituztenak, beti ere zegozkien ikasgaien orduetan eta wikilari baten gidaritzapean.
2020tik aurrera Txikipedia tailerrean egin diren artikuluek osatu dute kopuru handiena.
2024ko martxoan '''1.000 artikulutako langa''' pasatu genuen "[[Wikiproiektu:Txikipedian nabigatuz (Zumaia BHI + Donostiako Aquariuma)|Txikipedian nabigatuz]]" proiektuan egindako artikuluekin. Une horretan Txikipedian egindako zazpi artikulu bakoitzeko bat Zumaiako Institutuan egindakoa zen.
== 2017-2018 ikasturtea ==
2018ko apirilaren hasieran sortu zen Txikipedia eta urte bereko apirilaren 27-koa dugu Zumaia BHIn egindako aurreneko artikulua. 2018ko apirila eta maiatza artean Biologia-Geologiako 33 artikulu egin zituzten batxilergo 1. mailako ikasleek.
* '''Guztira: 33 artikulu'''
== 2018-2019 ikasturtea ==
* Anatomia: hezurrak (Batxi 1) - 14 artikulu
* Fisika-Kimika (Batxi 1) - 26 artikulu
* Biologia-Geologia: hegaztiak (Batxi 1) - 18 artikulu
* Literatura Unibertsala (Batxi 1) - 8 artikulu
* '''Guztira: 64 artikulu'''
== 2019-2020 ikasturtea ==
* Biologia-Geologia: hegaztiak (DBH 4) - 26 artikulu
* Biologia (Batxi 2) - 5 artikulu
* Musika (Batxi 1) - 7 artikulu
* '''Guztira: 38 artikulu'''
== 2020-2021 ikasturtea ==
* '''Txikipedia tailerra (DBH 2)''': 142 artikulu
* Historia: Errusiako iraultza (Batxi 1) - 23 artikulu
* Musika: Euskal musika taldeak (DBH 2) - 48 artikulu
* Biologia-Geologia: Munduko biomak (DBH 4) - 15 artikulu
* '''Guztira: 228 artikulu'''
== 2021-2022 ikasturtea ==
* '''Txikipedia tailerra (DBH 2)''': 196 artikulu
* STEAM proiektua: 11 artikulu
* '''Guztira: 207 artikulu'''
== 2022-2023 ikasturtea ==
* '''Txikipedia tailerra (DBH 2)''': 218 artikulu
* Euskara (DBH 2): 8 artikulu
* Musika (DBH 2): 17 artikulu
* '''Guztira: 243 artikulu'''
== 2023-2024 ikasturtea ==
* '''Txikipedia tailerra (DBH 2)''': 176 artikulu
* Euskara (DBH 3): 19 artikulu
* "Txikipedian nabigatuz" proiektua (Batxi 1): 54 artikulu eta Commonsen 32 irudi
* '''Guztira: 249 artikulu'''
== 2024-2025 ikasturtea ==
* '''Txikipedia tailerra (DBH 2)''': 78 artikulu (2024ko azaroaren 4an eguneratua)
* '''Guztira: 78 artikulu'''
== Laburpena ==
{| class="wikitable"
|-
! Ikasturtea !! Artikuluak !! Commons
|-
| align=center|2017-18 || align=center|33 || align=center|0
|-
| align=center|2018-19 || align=center|64 || align=center|0
|-
| align=center|2019-20 || align=center|38 || align=center|0
|-
| align=center|2020-21 || align=center|228 || align=center|64
|-
| align=center|2021-22 || align=center|207 || align=center|32
|-
| align=center|2022-23 || align=center|243 || align=center|5
|-
| align=center|2023-24 || align=center|249 || align=center|32
|-
| align=center|2024-25 || align=center| || align=center|
|-
| align=center|'''Guztira''' || align=center|'''1.062''' || align=center|'''133'''
|}
[[Kategoria:Wikiproiektua:Txikipedia Zumaia BHI]]
dndu19tqlwwq3zr4ukr7eabndgx9s7t
José María Martínez Muguerza
0
997424
9968250
9449678
2024-11-13T18:58:15Z
88.15.90.3
9968250
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''José María ''José Mari'' Martínez Muguerza,''' ([[Pasaia]], [[Gipuzkoa]], [[1942]]ko [[azaroaren 13]]a) futbol munduan '''Martínez''' bezala ezaguna, Real Sociedadeko futbolari ohia da[[Futbol|.]] Futbolari profesional gisa jokatu zuen [[Real Sociedad]] taldean 1964 eta 1976 artean, 1960ko eta 1970eko hamarkadetan klub horretako jokalari nabarmenetako bat izan zen.
José Mari Martínez [[Pasaia]]n jaio zen [[1942]]an.
Bere lehen pausoak hondartzan haurren kategorian jolastuz eman zituen CD Pasajes taldearekin eta geroago Errenteriko [[Touring Kirol Kluba|Touring]] taldearen gazteen kategorian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=MARTÍNEZ MUGUERZA, José María - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=eu|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/martinez-muguerza-jose-maria/ar-93078/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2021-03-20}}</ref>
Bere ibilbide profesionalean erdiko atzelari gisa jokatu zuen beti. [[Real Sociedad B|San Sebastián CFn]], [[Real Sociedad]] taldeko filialean, fitxatu zuen [[1962]]an, [[Espainiako futbol ligako hirugarren maila|Espainiako Hirugarren Mailan]] debuta eginez. Filialean ia bi denboraldi bete eta 54 partida jokatu ondoren, lehen taldera egin zuen jauzia, [[1964]]ko maiatzaren 3an debuta egin zuen Levanteren aurka [[Espainiako futbol ligako bigarren maila|Espainiako Bigarren Mailan]].
Garai hartan Real Sociedad Bigarren Mailan zegoen. Martinez, Bigarren Mailan 5 denboraldi igaro ondoren, [[1967]]an Lehen Mailara igotzea lortu zuen jokalari belaunaldiko kideetako bat izan zen. Jokalari hauek ''[[Puertollanoko heroiak]]'' izenarekin ezagutzen ziren, izan ere, Mantxako herri hartan espero zen igoera [[Club Deportivo Puertollano|Calvo Soteloren]] aurkako ligako azken partidan berdinduta lortu baitzuten. Martinez promozio hartako hamaikako historikoko kideetako bat izan zen.
[[Andoni Elizondo]]k taldea Lehen Mailara igo ondoren, Martinezek 9 denboraldi jokatu zituen Realarekin [[Espainiako futbol ligako lehen maila|Espainiako Lehen Mailan]]. Bere karisma dela eta, taldeko kapitaina izan zen urte horietan. [[1973]]an ''urteko gipuzkoar atleta onena'' izendatu zuten. Kluba Lehen Mailan sendotzeko ekarpen erabakigarria egin zuen eta klubak bere historian lehen aldiz [[UEFA Europa League|UEFA Kopan]] parte hartzeko sailkatu zituen bi laugarren postuetan (1973-74 eta 1974-75 denboraldietan) parte hartu zuen. [[1974]]. urtera arte ez galdu zuen titulartasuna.
Futbol profesionaletik [[1976]]an erretiratu zen 33 urte zituela.
Erretiratu zenean, Realarekin partida ofizial gehien jokatu zituen hirugarren jokalaria zen, [[Sebastián Ontoria]] eta [[Dionisio Urreisti]]ren atzetik. Bere ibilbidean zehar 373 partida ofizial jokatu zituen [[Real Sociedad|Real Sociedad de Fútbol]] taldearekin, horietatik 235 [[Espainiako futbol ligako lehen maila|Espainiako Lehen Mailan]]. Partida ofizialetan ez zuen inoiz golik sartu.
== Klubak ==
{| style="background: #F9F9F9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" width="50%" cellspacing="0" cellpadding="2" align="center"
! width="200" |Club
! width="200" |País
! width="75" |Año
|-
|[[Real Sociedad B|San Sebastián CF]]
|Euskal Herria
|[[1962]]-[[1964]]
|-
|[[Real Sociedad]]
|Euskal Herria
|[[1964]]-[[1976]]
|}
== Erretiratu ondoren ==
Futbolari garaian oraindik, berak eta [[Patxi Gorriti]]k taldekideak PVC eta aluminiozko leihoak saltzeko eta jartzeko enpresa sortu zuten. Negozio horrek aurrera egin zuen eta nahiko enpresa ezaguna bihurtu zen Gipuzkoan. Gaur egun "Gorriti Martínez" deitzen zaio eta berrogei urte geroago funtzionatzen jarraitzen du, eta orain bere bi sortzaileen semeek zuzentzen dute.<ref>{{Cite web|url=http://www.noticiasdegipuzkoa.com/2016/10/14/vecinos/gorriti-martinez-abre-un-nuevo-punto-de-exposicion-en-beasain|sartze-data=2017-5-14|izenburua=Gorriti Martínez abre un nuevo punto de exposición en Beasain. Noticias de Gipuzkoa|lana=www.noticiasdegipuzkoa.com}}{{Apurtutako esteka|date=apirila 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
Erretiratu ondoren, José Mari Martínez klubeko zuzendaritza batzordeko kide bihurtu zen, [[Jose Luis Orbegozo|José Luis Orbegozo]] buru zela. 1982an Munduko Koparako Zubietako futbol zelai berria eraikitzeko proiektuan aritu zen, baina proiektuak porrot egin zuen arrazoi politikoengatik, etorkizuneko estadioaren enbrioia klubaren entrenamendu instalazio bihurtuta utziz. Real Sociedadek ligako 2 titulu lortu zituen urteak izan ziren. [[1983]]an [[Iñaki Alkiza]] klubeko presidente bihurtu ondoren, zuzendaritza batzordean jarraitzea proposatu zioten, baina Martinezek uko egin zion jarraitzeari.
Martínez [[2005]]ean futbol munduko lehen postura itzuli zen. ''Urte hartan Denon Erreala'' izeneko [[Real Sociedad|Real Sociedadeko jokalari]] ohien plataformako [http://www.deia.com/es/impresa/2005/04/22/gipuzkoa/kirolak/108785.php]{{Apurtutako esteka|date=martxoa 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} nagusietako bat izan zen [[Miguel Fuentes|, Miguel Fuentes]] [[Real Sociedad|Realeko]] presidentetzarako izendatu zuena. Hauteskunde horietan Fuentesek irabazi ondoren, Martínez Real Sociedad administrazio kontseiluko kide bihurtu zen, klubaren harreman sozialen arloaz arduratu zen (peñekin harremanak, etab. . . ). Martinez bi urte eta erdi egongo zen zuzendaritzan gisa, [[2007]]ko [[María de la Peña|abendura arte, Fuentesen eta María de la Peña]] eta [[Juan Larzabal]]en ondorengo agintaldi laburrekin bat eginez. Urte nahasiak izan ziren klubaren historian arazo ekonomiko, kirol eta sozialak zirela eta, 2006-07 denboraldian bigarren mailara jeistea ekarri zuten.
== Bitxikeriak ==
* ''Txinatarra'' ezizenak jarri zioten begi zertxobait luzatua zituelako.
* Antxon Vega de Seoane klubeko presidenteak Realeko kapitainaren besokoa eman zion José Mari Martinezek 22 urte besterik ez zituela eta lehen taldean sartu berria zenean. Kapitain izendatu ''zuen dekretuz'' eta jokalari askoz beteranoen gainetik jokalariaren nortasun eta lidertza gaitasun sendoari zor zitzaion. 1967an igoera lortu zuen taldeko kapitaina izan zen eta [[UEFA Europa League|1974an UEFA Koparako]] lehen aldiz sailkatu zena.
* Partiduen aurretik Real Sociedadeko jokalariek Atocha-n egiten zuten errituala ezaguna egin zen arerioak beldurtzen saiatzeko. Errituala aldageletan sua egitea eta garaipena lortzeko deitutako ''Indiako ekitaldia ziren.'' Martinez izan zen zeremonia haietan ''xaman gisa aritu zena.'' {{Erref behar}}
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Puertollanoko heroiak]]
== Kanpo estekak ==
* [http://hemeroteca.elmundodeportivo.es/preview/2007/06/19/pagina-6/4971459/pdf.html?search= "Vega% 20de% 20Seoane" Kirol Mundua (2009-12-12): José Mari Martínez: Puertollanoko kapitaina]
* [http://www.euskomedia.org/aunamendi/93078?q=Jos%E9+Mar%EDa+Mart%EDnez+Muguerza&numreg=1&start=0 Auñamendi Entziklopedia: José María Martínez Muguerza]
{{bizialdia|1942ko||Martínez Muguerza, José Mari}}
[[Kategoria:Gipuzkoako gizon futbolariak]]
[[Kategoria:Erreferentzia behar duten adierazpenak dauzkaten artikuluak]]
[[Kategoria:Pasaitarrak]]
[[Kategoria:Real Sociedadeko 1970 hamarkadako jokalariak]]
[[Kategoria:Real Sociedadeko 1960 hamarkadako jokalariak]]
f5dut5wa7monyq0gf2jqc05xi6lfl1n
Biktimak euskal gatazkan
0
1000381
9967579
9955169
2024-11-13T12:36:02Z
Iñaki LL
2048
/* Torturatuak */
9967579
wikitext
text/x-wiki
'''Biktimak euskal gatazkan''' dira [[Euskal gatazka|gatazka horren]] ondorioz indarkeriaren eta terrorismoaren erasana hurbiletik edo zuzenean jasan duten pertsonen multzoa. Lehen graduko biktimak milaka izan dira, baina desadostasunak daude horien sailkapenerako. Espainiako Gobernuaren zenbaketa ofizialak 6.045 pertsona identifikatu ditu "terrorismoaren biktima" kategorian, horiek jasotzen dituzte diru laguntza ofizialak; gainera, beste 8.000 biktima aitortu ditu zeharka kalteren bat jaso dutenen artean. GALen edo beste talde batzuen 46 biktima kanpoan utzi ditu (2015), «ETAren inguruarekin» lotura zutela argudiatuta.<ref>{{Erreferentzia|izena=Edurne|abizena=Begiristain|izenburua=Diru laguntzetan, onuradun nagusiak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1856/009/001/2015-01-24/diru-laguntzetan-onuradun-nagusiak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-03-08}}</ref> Oro har, polizia elkarteek eta ETAren biktima elkarteek ukatu egiten diete "terrorismoaren biktima" deitura euskal talde armatuek eragin ez dituzten indarkeria politikoaren biktimei. [[Giza Eskubideen Europako Auzitegia]]k ere ukatu egin zien kategoria hori eta kalte-ordainak jasotzea GALek hildakoen senitartekoei 2019ko [[uztailaren 18]]an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Estrasburgo rechaza indemnizar a familiares de asesinados por los GAL como víctimas del terrorismo|hizkuntza=es|data=2019-07-18|url=https://www.lasexta.com/noticias/ntorturaacional/estrasburgo-rechaza-indemnizar-familiares-asesinados-gal-como-victimas-terrorismo_201907185d3044b80cf2c80663d5bf94.html|aldizkaria=LaSexta|sartze-data=2021-01-11}}</ref>
[[Fitxategi:Diagrama - Urraketen mapa - EAE (1960-2014).png|thumb|Euskal gatazkako urraketen mapa (EAE, Eusko Jaurlaritza). Azken Txostena (2017)]]
Eusko Jaurlaritzak asko landu du gai hori eta, biktimen aintzatespenerako eta gizartea batzeari begira, irizpide orokor batzuk eman ditu biktimen tratamenduan: "ez nahasi, ez legitimatu eta ez baztertu".<ref>{{Erreferentzia|izena=r01etpd14e71f10898188cd913aa2dba210432d8fc|abizena=r01epd0122e4edf39923e0db0b11fff216b637726|izenburua=Memoriaren Egunean Lehendakariak nabarmendu duenez biktima guztiek merezi dute aitorpena eta erreparazioa|hizkuntza=eu|data=2018-11-12|url=https://www.gogora.euskadi.eus/albisteak/-/albistea/2018/memoriaren-egunean-lehendakariak-nabarmendu-duenez-biktima-guztiek-merezi-dute-aitorpena-erreparazioa/|aldizkaria=www.gogora.euskadi.eus|sartze-data=2020-12-14}}</ref> Nafarroako Gobernuak agindutako txosten amaigabe batek agerian utzi duenez, 1975etik 1985era, eskuin muturrak 33 atentatutik gora egin zituen Nafarroa Garaian edo nafarrei.<ref>{{Erreferentzia|abizena=GUR|izenburua=Grupos de extrema derecha cometieron más de una treintena de atentados en Navarra entre 1975 y 1985, según un informe|hizkuntza=es|data=2021-02-09|url=https://www.eldiario.es/navarra/ultimas-noticias/grupos-extrema-derecha-cometieron-treintena-atentados-navarra-1975-1985-informe_1_7204807.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2021-02-09}}</ref> 2018ko urtarrilean, Nafarroako Gobernuak eskuin muturraren eta poliziaren biolentzia dokumentatzeko ahalegina egin zuen foru agindu batez, baina Espainiako Gobernuak hori eragotzi zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Eskuin muturraren eta poliziaren biolentzia dokumentatzea eragotzi nahi dio Espainiak Nafarroari|url=https://www.argia.eus/albistea/eskuin-muturreko-taldeen-eta-poliziaren-biolentzia-dokumentatzea-eragotzi-nahi-dio-espainiak-nafarroari|aldizkaria=Argia|sartze-data=2021-02-09}}</ref> Nafarroako Foru Erkidegoan eta EAEn, indarkeria instituzionalaren biktimen legeek partzialki eta nekez egin ahal izan dute aurrera, instantzia judizial eta alderdi politiko espainiarrek helegiteak jarri ondoren.
[[Fitxategi:Angel_berroeta_01.jpg|thumb|[[Angel Berruetaren hilketa|Angel Berrueta]], [[2004ko martxoaren 11ko atentatuak|Madrilgo 2004ko atentatu jihadisten]] ondoko tentsioan polizia nazional batek Iruñean eraila]]
Ugari dira [[Francoren diktadura Euskal Herrian|frankismoaren]] azken urteetan berriki arte manifestazioetan edo protestetan zauritu eta hildakoak Euskal Herrian. Hildako gehienek [[euskal gatazka]]rekin harreman zuzena izan arren, hildako asko ez ziren ENAMekoak. Are gehiago, sarritan protesta politikoak protesta ekonomiko, gizarte protestekin edo eta ekologikoekin nahasita zeuden. Ondorioz, hildakoak (eta eraildakoen jatorria) askotarikoak dira. ETAk garai batean Ertzaintzaren aurka jo zuen, hasieran Ertzaintzarekin liskarrak saihestu bazituen ere. Denbora aurrera joan ahala, Ertzaintzako arduradun batzuen aurka jo zuen, ETAren aurka egiten zutela adierazi eta gero. Eraso horiek gero eta orokorragoak bilakatu ziren.
[[Fitxategi:Lehendakari_biktima_erdigunean_eu.webm#Laburpena|thumb|[[Iñigo Urkullu]]<nowiki/>ren adierazpenak AVT elkartearen “Vivir sin miedo / Vivir con memoria” erakusketan (2019ko azaroa)]]
[[Fitxategi:Lehendakaria “Gregorio Ordoñez, Bizitza posiblea” erakusketaren inaugurazioan egongo da (49458317373).jpg|thumb|[[Gregorio Ordóñez|Gregorio Ordoñez]] PPko zinegotziaren omenezko ekitaldi instituzionala (2020ko urtarrila)]]
Eztabaida eta ekintza publikoaren ikuspegi murriztaile eta baztertzaile batez zenbait biktimak eta biktima elkartek hartu duten protagonismo politiko gero eta handiagoak polemika piztu du. Hori nabarmena izan da ezkerreko Espainiako Gobernuaren aldian (2019tik aurrera), herrialde horretako alderdi nazional-populistek gobernu horren aliantza sistema gogor eta iraunkortasunez kritikatzeko orduan. 2020ko urtarrileko zentsura moziorako biktimen auzia baliatu zen berriz ere, giro politiko garratza eta zalapartatsuaren erdian.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Jon O.|abizena=Urain|izenburua=«Minduta eta umiliatuta gaude»|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1877/008/001/2020-06-24/minduta-eta-umiliatuta-gaude.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-01-28}}</ref>
== Biktimei buruzko legeak eta aitortza ==
1999an, urriaren 8ko 32/1999 Legea, Terrorismoaren Biktimekiko Elkartasunarena, onartu zen Espainian. 2011n, ETAk sueten iraunkor mugagabea eman urtean bertan, biktimei buruzko lege hauxe onartu zen: 29/2011 Legea, [[Terrorismoaren Biktimen Legea (Espainia)|Terrorismoaren Biktimak Aitortu eta Osorik Babestekoa]]. Lege horretan, debekuak ezartzen ziren terrorismoaren biktimentzat umiliagarri jotzen diren erakusgarri, ekitaldi eta adierazpenetarako.<ref group="oh">Zehazki hauxe dio gaztelaniaz (14. or.): "''La prohibición de que en los lugares públicos se haga ostentación mediante símbolos, monumentos, escudos, insignias, placas y otros objetos o menciones conmemorativas o de exaltación o enaltecimiento individual o colectivo del terrorismo o de los terroristas se complementa con otras medidas de respeto que se incorporan en relación con el tratamiento que los medios de comunicación hagan de las imágenes de personas y familias''"; ikus Kanpo estekak - [[Biktimak euskal gatazkan#Kanpo estekak|''Reconocimiento y protección integral de las víctimas del terrorismo en España; NORMATIVA'']].</ref> Bi urte geroago, ildo beretik, 671/2013 Errege Dekretua, irailaren 6koa, onartu zen, irailaren 22ko 29/2011 Legeko ([[Terrorismoaren Biktimen Legea (Espainia)|Terrorismoaren Biktimak Aitortu eta Osorik Babestekoa]]) Erregelamendua onartzen duena.
[[Fitxategi:Constitutional court of justice spain.jpg|thumb|Espainiako Auzitegi Nazionalaren eraikina (Madril)]]
2016ko uztailean 12/2016 Legea onartu zen EAEn, Polizia Abusuen Biktimei buruzko Legea deituraz ere ezaguna, 1978 eta 1999. urte arteko epeari buruzkoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Poliziaren biktimen euskal legea babestu du NBEko aditu batek|hizkuntza=eu|data=2017-04-24|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/4790109/poliziaren-biktimen-legea-babestu-du-nbeko-aditu-batek/|aldizkaria=EITB Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2022-02-03}}</ref> 2021eko ekainaren 26an, [[Eusko Jaurlaritza|Eusko Jaurlaritzak]] aitortza eman zien polizia indarkeriaren diktadurako eta trantsizioko 35 biktimari (1960-1978); 1985eko [[Mikel Zabalza Garate|Zabaltza kasuaren]] inguruan, hiru pertsonaren torturak ere aitortu zituzten. Biktimek, ordea, adierazi zuten "urraketa guztiak salatu arte egin behar d[el]a lan";<ref>{{Erreferentzia|abizena=autoria|izenburua=35 personas torturadas o asesinadas por la Policía Nacional y la Guardia Civil reciben hoy un homenaje institucional en Bilbao|hizkuntza=local|url=https://www.elsaltodiario.com/pais-vasco/35-personas-torturadas-asesinadas-por-policia-nacional-guardia-civil-reciben-homenaje-institucional-en-bilbao|aldizkaria=www.elsaltodiario.com|sartze-data=2021-06-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Amaia Ramirez de Okariz|abizena=Kortabarria|izenburua=Poliziaren indarkeriaren 35 biktima aitortu ditu Jaurlaritzak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1946/013/001/2021-06-27/poliziaren-indarkeriaren-35-biktima-aitortu-ditu-jaurlaritzak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-06-27}}</ref> izan ere, 2019ko uztailaren 19an, [[Giza Eskubideen Europako Auzitegia|Giza Eskubideen Europako Auzitegiak]] ukatu egin zizkien kalte-ordainak talde parapolizialen atentatuetan hildako sei biktimaren senideei, Espainiako Auzitegi Nazionalak egin bezala, «indarkeriazko ekintzak egiten dituen erakunderen batekin harremana» dutelakoan, ETAkoak zirelakoan, alegia, hori inoiz frogatu ez zen arren.<ref>{{Erreferentzia|izena=Gotzon|abizena=Hermosilla|izenburua=Estrasburgok ez ditu aintzat hartu BVEren eta GALen biktimen eskariak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1929/002/001/2019-07-19/estrasburgok-ez-ditu-aintzat-hartu-bveren-eta-galen-biktimen-eskariak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-02-04}}</ref> Estatuak 106.000 euro erreklamatu zizkien 2022ko maiatzean estatu terrorismoz eraildako biktimen senitartekoei auziaren kostuengatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=El Estado pide más de 106.000 euros a 22 familiares de asesinados por el GAL tras negarles la categoría de víctimas|url=https://www.publico.es/politica/pide-106000-euros-22-familiares-asesinados-gal-negarles-categoria-victimas.html|aldizkaria=www.publico.es|sartze-data=2022-05-07}}</ref>
2022ko otsailean jakinarazi zenez, 1.200 pertsonak egin zituzten 12/2016ko Legean aurreikusitako kategorietan aitortuak izateko eskaerak, eta 562 ebatzi ziren.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Edurne|abizena=Begiristain|izenburua=Polizien 460 eskaera atzera bota ditu Eusko Jaurlaritzak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/209166/polizien-460-eskaera-atzera-bota-ditu-eusko-jaurlaritzak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-02-03}}</ref> 2021ean eta 2022 hasieran azaleratu zenez, Guardia Zibileko talde batzuek 12/2016 Legeari iruzur egiteko ahaleginak egin zituzten, beren burua era horretako biktima gisa aurkeztuz; Eusko Jaurlaritzak, berriz, baztertu egin zituen era horretako 460 eskaerak.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Lakua confirma el sabotaje policial a la ley de víctimas estatales que adelantó NAIZ|hizkuntza=es|data=2022-02-01|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20220201/lakua-confirma-el-sabotaje-policial-a-la-ley-de-victimas-estatales-que-adelanto-naiz|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2022-02-01}}</ref><ref name=":1"/>
2015eko martxoaren 26an, Nafarroako Parlamentuak Polizia Indarkeriaren Legea onartu zuen, 1951 eta 1978 arteko epeari buruzkoa, [[Nafar Herriaren Batasuna|UPN]] eta [[PP|PPren]] oposizioaz eta [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSNren]] abstentzioaz; nazioarteko jurisprudentzian eta estandarretan oinarritu zuten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Aprobada la ley de reconocimiento a las víctimas de violencia policial|hizkuntza=es|data=2015-03-26|url=https://www.eitb.eus/es/noticias/politica/detalle/3090446/victimas-de-violencia-policial--el-parlamento-navarro-aprueba-ley/|aldizkaria=EITB Radio Televisión Pública Vasca|sartze-data=2022-02-03}}</ref> 2019ko martxoan, Polizia Abusuen Biktimak Aitortzeko Legea onartu zuen [[Nafarroako Parlamentua|Nafarroako Parlamentuak]], 2015ean onartutako legea [[Espainiako Konstituzio Auzitegia|Espainiako Konstituzio Auzitegiak]] baliogabetu ondoren. 2019ko lege horrek izaera administratiboa zuen eta epai judizialak kontuan hartuko zituen. UPNk eta PPk aurka bozkatu zuten, eta PSNk abstentziora jo zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Polizia-abusuen biktimak aitortzeko legea onartu du Nafarroako Parlamentuak, beste behin|url=https://www.argia.eus/albistea/polizia-abusuen-biktimak-aitortzeko-legea-onartu-du-nafarroako-parlamentuak|aldizkaria=Argia|sartze-data=2022-02-03}}</ref> 2024ko maiatzaren 31n, Nafarroako Gobernuak lehen aldiz Poliziaren eta eskuin muturraren biktima politikoak aitortu zituen, pertsona zehatzak aipatuz [[Baluarte jauregia|Baluarten]] egin ekitaldi batean, asmoz urtero errepikatzekoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nafarroako Gobernuak lehen aldiz Poliziaren eta eskuin muturraren biktima politikoak aitortu ditu|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/nafarroako-gobernuak-lehen-aldiz-poliziaren-eta-eskuin-muturraren-biktima-politikoak-aitortu-ditu|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-06-01}}</ref> 2024ko urrian, estatuaren indarkeriari buruzko 4. txostenean, polizia indarkeriaren EAEko 93 biktima gehiago onartu ziren, [[Gurutze Iantzi]] ere tartean.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=93 víctimas policiales más reconocidas, en un proceso ahora parado por falta de forenses|hizkuntza=es|data=2024-10-30|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241030/93-victimas-policiales-mas-reconocidas-en-la-cav-en-un-proceso-ahora-parado-por-falta-de-forenses|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-10-31}}</ref>
2021eko maiatzaren 18an, Espainiako Konstituzio Auzitegiak atzera bota zuen 2019ko martxoaren 19an Nafarroa Garaiko parlamentuak onartutako Polizia Abusuen Biktimen Arretari buruzko 16/2019 Foru Legearen kontra [[Vox (alderdi politikoa)|Vox]] eta PP alderdiek aurkeztutako errekurtsoa.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=El TC da luz verde a ley navarra de violencia estatal tras seis años de litigio|hizkuntza=es|data=2021-05-18|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20210518/el-tc-declara-constitucional-la-ley-navarra-de-abusos-policiales|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-05-18}}</ref> 2022ko ekainaren 23an, Nafarroako Parlamentuaren erabakiz eta [[Navarra Suma|Navarra Sumaren]] aurkako botoaz, kalte ordain eta osasun asistentzia gaietan, berdindurik geratu ziren polizia indarkeriaren eta eskuin muturreko taldeen biktimak legez terrorismoaren biktima kategoria zutenekin.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Aprobada la equiparación de indemnizaciones para las víctimas de violencia policial en Nafarroa|hizkuntza=es|data=2022-06-23|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20220623/aprobada-la-equiparacion-de-indemnizaciones-para-las-victimas-de-violencia-policial-en-nafarroa|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2022-06-23}}</ref> 2022an, Espainiako Gobernuak Sekretu Ofizialen Legearen aurreproiektua jarri zuen abian, Foro Sozialak etsigarritzat jo zuena, erreklamatuz informazioa eskuratzeko irizpide bakarra egiaren bilaketa izatea, hala nola estatuak eragindako desagerpen behartuetan; izan ere, Espainian, egiaren bila, ETAren biktimek informazio erreserbatu historikoa eskuratzeko laguntza dute Auzitegi Nazionalaren bidez, baina ez estatuak eragindako desagerpen behartuen senitartekoek, Foro Sozialak 2022ko abuztuan salatu zuenez.<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7bf-1">{{Erreferentzia|izena=EFE,Cadena|abizena=SER|izenburua=El foro Social señala que el anteproyecto de Ley de Información Clasificada es "decepcionante"|hizkuntza=es-ES|data=2022-08-30|url=https://cadenaser.com/euskadi/2022/08/30/el-foro-social-senala-que-el-anteproyecto-de-ley-de-informacion-clasificada-es-decepcionante-radio-san-sebastian/|aldizkaria=cadena SER|sartze-data=2022-08-31}}</ref>
== Biktimen tipologia ==
=== Pertsonen gaineko ondorioen arabera ===
==== Hildakoak ====
{{sakontzeko|ETAk hildakoen zerrenda|Lasa eta Zabalaren hilketa|Zerrenda:Euskal gatazkan hildako ekintzaileak|Zerrenda:Manifestazioetan edo protestetan hildako euskal herritarrak|Zerrenda:Kontrainsurjentzian eraildako Euskal Herritarrak eta beste batzuk}}
Euskal gatazkaren neurria emateko, ohikoa izaten da hildakoen kopurua ematea. Zenbatespenak askotarikoak dira, eta ez dago adostasunik hildakoak zehazteko orduan. [[Argituz]] GKEak hildakoen eta beste giza eskubideen urraketaren biktima guztien kronograma eman du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zerrendak|hizkuntza=eu|url=https://argituz.org/eu/zerrendak/|aldizkaria=Argituz|sartze-data=2020-12-11}}</ref> ETA eta euskal talde armatu abertzaleek eragindako 829 hildako kalkulatu dira 1968tik, ETAk hilketak egiteari ekin zionetik, gehienetan espainiar funtzionarioak edo Espainiako estatuaren segurtasun indarrak. Kopuru hori Espainiako Gobernuaren hildako kopuru ofiziala da.<ref name="#1">{{Erreferentzia|abizena=20minutos|izenburua=Víctimas de ETA: ¿829 u 858?|hizkuntza=es|data=2011-10-21|url=https://www.20minutos.es/noticia/1195725/0/victimas-mortales/eta/cifra/|aldizkaria=www.20minutos.es - Últimas Noticias|sartze-data=2020-12-11}}</ref>
[[Fitxategi:Courtroom_European_Court_of_Human_Rights_04.JPG|thumb|[[Giza Eskubideen Europako Auzitegia]]]]
[[Fitxategi:Atentado_de_Ispáster_cropped.jpg|thumb|Guardia Zibilaren kontrako eraso hilgarria Ispasterren]]
Aldiz, espainiar kazetek eta, bereziki, ETAren biktima elkarteek gehiago eman dituzte: [[Vocento]] korporazioko ''El Correo'' egunkariak 855 eman ditu;<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Las 855 víctimas mortales de ETA|hizkuntza=es-ES|url=http://especial.elcorreo.com/2018/muertos-eta/|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2020-12-11}}</ref> antzeko bidetik jo du Madrilgo ''[[El País]]'' egunkariak ([[PRISA taldea|Prisa]]), 854 hildako biktima aipatuz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Rodrigo|abizena=Silva|izenburua=Víctimas mortales de ETA|hizkuntza=es|abizena2=Alonso|izena2=Antonio|data=2018-05-03|url=https://elpais.com/elpais/2018/04/30/media/1525104009_115286.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2020-12-11}}</ref> ETAren biktima elkarteek 858raino igo dute hildakoen zerrenda kopurua.<ref name="#1"/> Kontuan izan behar da, bestalde, espainiar hedabide gehienek ia 2020 arte irmo babestu zutela Begoña Urrotz titiko umea izan zela ETAren lehen hildakoa (1960ko ekainean),<ref name="#1"/> [[Directorio Revolucionario Ibérico de Liberación|DRILek]] egin bazuen ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Una placa reconoce a Urroz como víctima del DRIL en Donostia 60 años después|hizkuntza=es|data=2020-10-10|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20201010/una-placa-reconoce-a-urroz-como-victima-del-dril-en-donostia-60-anos-despues|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2020-12-11}}</ref>
Kontrako aldean, estatu terrorismoz, segurtasun indarren bidez edo askotariko talde armatu paraleloz hildakoen kopuruan, askotarikoagoak dira interpretazioak. Espainiar iturri ofizialek egin duten aitorpena oso txikia izan da. BVE edo GAL talde armatu parapolizialek eragindako hildakoak indarkeriaren hildakotzat aitortuak izanagatik, ez dira terrorismoaren biktimatzat onartuak izan, eta Giza Eskubideen Europako Auzitegiak ontzat eman zuen Espainiako estatuak hildako horien senideei kalte ordainik ez pagatzea, hilak "ETAko kideak" zirelakoan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Estrasburgok kalte-ordaina ukatu die GAL eta BVE taldeen biktimei|hizkuntza=eu|data=2019-07-18|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/6554115/estrasburgoren-erabakia-gal-eta-bve-taldeetako-biktimen-kalteordainen-inguruan/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-12-11}}</ref> 2021eko apirilaren 8an, Giza Eskubideen Europako Auzitegiak berretsi egin zuen doktrina hori, Espainiak Josu Muguruza Espainiako Kongresurako hautetsiaren senideei eta Xabier Perez de Arenazaren alargunari zein alabari kalte-ordainak pagatzea ukatuz, ETArekin loturaren bat izan zezaketelakoan, hori ebatzi zuen epaiketarik izan ez zen arren; Muguruza etakidea izan zen lehenago. Berdin ebatzi zuen hilabete lehenago, Jesus Mari Ijurko HBko kidea zenaren alargunari eta alabei buruz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jon O.|abizena=Urain|izenburua=Estrasburgok ontzat jo du Espainiak estatuaren bi biktimari kalte ordaina ukatzea|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/195969/estrasburgok-ontzat-jo-du-espainiak-estatuaren-bi-biktimari-kalte-ordaina-ukatzea.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-04-13}}</ref>
Etxerat euskal presoen senitartekoen elkarteak espetxeetara bidean hildako 16 pertsonaren aitortza eskatzen du, presoen [[Euskal presoen sakabanaketa|sakabanaketa politikaren]] biktimatzat.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dispertsioaren ondorioz hil diren 16 pertsonak aitortzeko eskaera egin du Etxeratek|hizkuntza=eu|data=2019-11-14|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/bideoak/osoa/6816934/bideoa-dispertsioaren-ondorioz-hil-diren-pertsonen-aitortza-eskatu-du-etxeratek/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-12-11}}</ref> 2021eko maiatzaren 18an, Etxerat eta Egiari Zor elkarteek balorazio zabalago bat egin zuten, espetxe politikaren biktimak oro har aitortzeko erreklamatuz, eta hildakoen artean 35 euskal preso eta senide zenbatuz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jon O.|abizena=Urain|izenburua=Espetxe politikaren biktimak aitortzeko eskatu dute Etxerat-ek eta Egiari Zor-ek|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/197873/espetxe-politikaren-biktimak-aitortzeko-eskatu-dute-etxerat-ek-eta-egiari-zor-ek.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-18}}</ref> Zenbatespen ofizialen aurrean, [[Euskal Memoria (elkartea)|Euskal Memoria Fundazioak]] 500 hildako kalkulatu ditu estatuaren biktimetan, horietatik % 49,2 inongo talde edo elkarte politiko edo armatutako kide ez zirenak. Hildako horietatik guztietatik, ia erdia (% 46,2) Espainiako estatuaren segurtasun indarrek eragin zuten; hildakoen % 16,8a, berriz, BVE, GAL edo beste talde armatu batzuei egotzi zaie.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izenburua=Las “otras víctimas” del conflicto vasco|url=https://www.publico.es/politica/otras-victimas-del-conflicto-vasco.html|aldizkaria=www.publico.es|sartze-data=2020-12-11}}</ref>
{| style="background-color: #FBF8EF; width:100%; border-radius: 6px;"
|
<center><big>'''Euskal gatazkako biktimei buruzko grafiko eta datuak'''</big></center>
<gallery mode="packed" heights="400px">
File:65955-Errepresioaren ondorioz hildakoak Euskal Herrian.svg|Euskal Herrian errepresioaren eraginez hildakoen kopuruak, 1960-2010/12 (Aztiker - [[Euskal Memoria]])
File:66847-Euskal Herriko gatazkaren biktimak 1968-2011 aldian.svg|Euskal Herriko gatazkaren biktimak, 1968-2011 ([[Argituz]])
</gallery>
|
|}
{{irudi zabala|Evolución_asesinatos_cometidos_por_ETA_-_EU.jpg|950px|Iturriak: (1) Kopuru osoetarako (842 hildako), [[Emilio Lopez Adan|Emilio Lopez Adan ''Beltza'']] in ''[[Argia (aldizkaria)|Argia]]''/''[[Larrun (aldizkaria)|Larrun]]''.<ref name="Argia - Larrun">{{erreferentzia|izenburua=Elkarrizketa: Borroka armatuaren historia Euskadin, 1967-2011|url=|aldizkaria=Larrun (Argia)|alea=261|data=2021-03-28 |hizkuntza= |}}</ref> (2) Urtekako bilakaerarako, [[:c:File:Evolución asesinatos cometidos por ETA.jpg|Paconi in Wikimedia Commons]].<ref group="oh">Egileak ez ditu zehaztu urtekako kalkulurako baliatu dituen iturriak. Bestalde, "ETA"ri egotzi dio grafikoan hilketen egiletza, Espainiako hedabide eta ETAren biktima elkarte gehienetan bereizketarik egin gabe erabiltzen den izendapenari lotuz, ETA eta beste euskal herri talde armatu klandestinoak aditzera emateko.</ref>
| oharra = Argiako eranskina, 2726 zk}}
==== Desagertuak ====
Oposizioko kideak desagerraraztea identifikatu izan da hainbat erregimen autoritariotan izua eta sufrimendua zabaltzeko modu gisa. Espainian, hasiera batean ustez ETA edo beste euskal talde politiko eta armatuetakoak ziren pertsona desagertu batzuk hilda agertu ziren denboraren joanean, hala nola [[Lasa eta Zabalaren hilketa|Lasa eta Zabala]], edo [[Mikel Zabalza Garate|Mikel Zabaltza]]. Era horretako beste kasu batzuetan, gorpuak egun batzuetara, asteetara edo hilabeteetara agertu ziren: Jesus Maria Gonzalez Tuitero eta Jose Luis Martinez, Bernardo Bidaola, Joserra Asua, Jose Luis Salegi ''Txipi'' eta abar. Beste kasu batzuetan, berriz, gorpuak ez dira agertu. Zantzu irmoak daude estatuari lotutako agenteek eraman zituztela aurrera desagerrarazte horietako asko, baina litekeena da beste batzuk ETAk edo haren inguruneak egin izana.<ref name=":2">{{erreferentzia|izena=Xabier|abizena=Letona Biteri|urtea=2022|izenburua=Argia|argitaletxea=Komunikazio Biziagoa SAL|orrialdeak=32-39|artikulua=Oraindik desagertuak|ISSN=0123-909X}}</ref> Foro Sozialak hamalau pertsona dokumentatu ditu [[Desagerpen bortitza|desagerraraziak]] Euskal Herrian bizitako gatazkari loturik, ustez estatuak eragindakoak, neurri desberdinetan.<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7bf-1"/>
Lehendabiziko desagerpenak [[Espainiako trantsizioa|Espainiako Trantsizio aldian]] hasi ziren, 1973an. Martxoan, Irunen bizi ziren jatorri galiziarreko hiru langile, Jose Humberto, Jorge Juan Garcia eta Fernando Quiroga, desagertu ziren; dirudienez, ETAk edo euskal iheslariek poliziarentzat lan egiten zutelako susmoa zuten, eta horregatik hil zituzten.<ref name=":2" /> Urte batzuk geroago, 1976ko ekainean, Annie Intxauspe eta Patrick Ly Donibane Lohizunen desagertu ziren, segur aski ETAren hurbileko zirkuluek desagerrarazi eta hilak, poliziaren salatariak zirelakoan, Iñaki Egaña historialariaren iritziz.<ref name=":2" /><ref group="oh">Datu horiek eta desagertuei buruzko ikerlan osoena Egañak plazaratu du liburu batean: ''Objetos perdidos; Desaparecidos forzados en el contexto vasco (1956-2010)'', 2021eko azaroan argitaratua (Txalaparta argitaletxea).</ref> Hurrengo hilabetean, [[Eduardo Moreno Bergaretxe]] ETAko [[Kultura Frontea|Kultura Frontekoa]] eta [[polimili]]en ideologo nagusietako bat desagertu egin zen. Hipotesi nagusia da Espainiaren agindupeko italiar neofaxistek hil zutela; [[Emilio Lopez|Lopez Adan]] militante historiko eta euskal gatazkaren ikertzailea, ordea, kritiko agertu da Ezker Abertzaleko historiografiarekin, ETAk hil izana baztertu duelako.<ref name=":2" />
[[Fitxategi:Popo larre 001.jpg|thumb|Jean-Louis Larreren argazki potreta]]
1979ko maiatzaren 15ean, misterio handiz jantzitako desagerpen bat izan zen: Tomas Hernandezena. Hori ere estatu arteko mugaren testuinguruan gertatu zen, Hendaian. Zaragozakoa jaiotzez (1911), Espainiako Gerra Zibilean zutabe anarkista bateko kide izan zen eta, Parisen biziagatik, Hendaian pasatzen zituen udak. Bada, egun horretan, hiru pertsonak bahitu zuten. Askotariko hipotesiak eman dira haren heriotzaz, eta Espainiako agenteek nahastuta hilarazi zutela da nagusietako bat.<ref name=":2" /> Urte batzuk geroago, 1980ko ekainaren 11n, [[José Miguel Etxeberria|José Miguel Etxeberria ''Naparra'']] ETA eta [[Komando Autonomo Antikapitalistak|Komando Autonomo Antikapitalistetako]] erakunde armatuetako kidearen aztarna galdu zen Ziburun. 2016tik aurrera, familiak eta zenbait aktibistak zein adituk ahaleginak egin dituzte miaketa berrien bidez Etxeberriaren gorpuaren bila, baina alferrik.<ref>{{erreferentzia|izena=Askoren artean|urtea=2020|izenburua=Giza Eskubideak. Kasuen txosten monografikoak eta ikerketak (3)|argitaletxea=Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetzaren Idazkaritza Nagusia (Eusko Jaurlaritza)|url=http://katedraddhh.eus/documentos/pdf/informes/Caso_Naparra_EUS.pdf|artikulua=Jose Miguel Etxeberria Alvarez Naparraren desagerpenari buruzko txostena. 1980ko ekainaren 11n desagertu zen}}</ref>
[[Jean-Louis Larre|Jean-Louis Larre ''Popo'']], [[Iparretarrak]] euskal erakunde armatuko militantea izan zen eta, 1983ko abuztuaren 7an polizia frantsesarekin izandako tiroketa baten ondorioz, jendarme bat hil egin zen. Larrek ihes egin zuen, baina ez zen gehiago kausitua izan. Iparretarrak erakundeko taldekideek Frantziako estatuko aparatuei egotzi diete haren desagerpena. Artean, irekita daude gorpua [[wikt:eu:xerkatu|xerkatzeko]] lanak.<ref name=":2" /> Garai honetako beste kasu eztabaidagarri bat [[Mikel Lejarza|Mikel Lejarza ''El Lobo''rena]] da. ETA barneko ''[[Sator (espioitza)|sator]]'' arrakastatsuena izan zen, poliziarentzat salatari lanak egin zituena erakundearen barnetik bertatik. Xabier Makazaga gaiaren ikertzaileak uste du Espainiako Poliziak hil zuela; Egañaren eta kasuaren ikertzaile gehienen iritziz, ordea, Lejarza artean ere bizirik legoke.<ref name=":2" />
==== Presoak ====
{{sakontzeko|Euskal preso politikoak (1978-egun)|Euskal Preso Politikoen Kolektiboa|Euskal presoen sakabanaketa|Parot doktrina}}Kalkulatu da 1958an hasi eta 2020 arte 9.023 euskal herritar pasa direla kartzeletatik motibazio politikoengatik, bi herenak Francoren diktaduraren ondoren.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Más de 9.000 presos con nombre y cara en 62 años de conflicto político|hizkuntza=es|data=2021-01-23|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20210125/mas-de-9-000-presos-con-nombre-y-cara-en-52-anos-de-conflicto-politico|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-01-25}}</ref> Urteen poderioz, handituz joan zen Francoren diktadura aldian motibazio politikoko ekintzengatik atxilotutako presoen kopurua. Horien amnistia aldarrikapen bihurtu zen. Horretarako, bi amnistiaren aste antolatu ziren 1977an, errepresio eta odoletan itoak. 1978ko amnistiaz, euskal herritarrez hustu ziren, une batez, kartzelak. Dena den, berehala hasi ziren atxiloketak berriz, lege antiterroristaren pean gehienetan. Preso horiek ehunka izaten hasi ziren. Orduan, preso gehienak elkarrekin espetxeratzen ziren espetxe gutxi batzuetan. [[Herrera de la Manchako espetxea|Herrera de la Mancha]] era horretako espetxe bat izan zen, euskal presoei bereziki zuzendua. 1981eko abenduan, 176 presok gose greba batean hartu zuten parte, eta 1983ko abuztutik euskal presoen kolektiboak gose greba hartu zuen borrokarako bitartekotzat, EPPKren arabera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Burdinen arteko herria|hizkuntza=en|url=https://issuu.com/barrutik/docs/burdinen_arteko_herria_2|aldizkaria=Issuu|sartze-data=2020-11-12}}</ref> Hainbat gose greba etorri ziren hurrengo urteetan. Euskal Memoria Fundazioak euskal presoen hamar suizidio identifikatu ditu, horiek espetxeko baldintza gogorrei lotuz tartean [[Igor Gonzalez Sola]] (2020); beste bi gehiago zenbatu ditu espetxeratzea saihesteko modu gisa, tartean dela [[Unai Salanueva]] intsumitua (1997an hila). Beste zortzi euskal preso espetxeko baldintza bortitzen ondorioz hil ziren, azkena [[Arkaitz Bellon]] iruindarra (2014); Fundazio berberak beste hamasei pertsona identifikatu ditu behin-behineko askatasunean edo kartzelari lotutako arrazoiek hilda.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2020|izenburua=Euskal Memoria Aldizkaria|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=6-15|ISBN=|hizkuntza=es|argitaratze-data=2020-11-02|artikulua=La cárcel mata}}</ref>
[[Fitxategi:EPPK 2008.jpg|thumb|[[Euskal Preso Politikoen Kolektiboa|EPPK]]-k 2008an ateratako kartela; bertan, 733 euskal preso agertzen dira]]
[[Fitxategi:Tantaz_Tanta,_Bilbo,_2014-01-11.jpg|thumb|Presoen [[Giza eskubideak|giza eskubide]]<nowiki/>en aldeko manifestazioa Bilbon (2014ko urtarrila)]]
Aldiz, 1987tik aurrera, PSOEren Espainiako gobernuak [[Euskal presoen sakabanaketa|urruntze eta sakabanatze politika]] bati heldu zion, presoak bakartuz ahal zuen guztietan, "ETAren presioa" galaraztearren. Horren lehen giza ondorioa senitartekoek bisitak egiteko errepide bidaia luzeak egin behar izatea izan zen, familien idortze ekonomikoa eta senideen istripuak zein heriotzak ugarituz. 90eko hamarkada hasierarako, terrorismo delituen arabera espetxeratutako euskal presoak bostehundik gora ziren. 90eko hamarkadaren amaieran ia 700 preso izatera heldu ziren. Ezker abertzaleko linea nagusiarekin bat zetozen presoak EPPKn elkartu ziren. Aldiz, Espainiako Barne Ministerioak eta espetxe instituzioek damutzearen eta ''birgizarteratzearen'' bidea zabaldu nahi izan zuten, preso horien artean zatiketa zabaltzeko, [[Langraiz bidea (ETAko presoak)|Langraizko bidea]] deitua.
Kontrako aldean, arauz kontra jokatu zuten estatuaren askotariko eragileetako kideak, izan legez kanpokoak, izan legezkoak, nekez heldu ziren espetxeetara inoiz, edo gutxitan eta berandu, urte gutxi batzuk preso egoteko, hala nola [[Enrique Rodríguez Galindo|Enrique Rodriguez Galindo jenerala]] edo [[José Barrionuevo|Jose Barrionuevo]] ministro ohia. Bestalde, [[Dena da ETA|"Dena da ETA"ren]] doktrina juridiko-politikoaren pean, ETArekin zuzeneko edo batere loturarik ez zuten kultura eta politikako hainbat pertsona hasi ziren atxilotzen eta kartzelara sartzen, sare bereko partaide zirelakoan eta "ETAren helburuekin bat etortzeak" balio juridiko inkriminatzailea hartuz. Buruzagi ezagunak kartzelan bukatu zuten XXI. mendean, adibidez, [[Arnaldo Otegi]]k.
Espetxeratutako euskal ekintzaile politikoen eta haien senitartekoen alde, Senideak elkartea sortu zen 90eko hamarkada hasieran. Gero, [[Etxerat]] sortu zen. Sakabanaketaren amaiera, preso gaixoen kaleratzea eta kondenaren hiru laurdenak bete dituzten presoen askapena elkarte horien aldarrikapen nagusi bihurtu ziren. Erreklamazio horiek eztabaidagai politiko tirabiratsu bihurtu ziren, bereziki PPk eta ETAren hainbat biktima elkartek horiek ez onartzea beren ekimen politikoaren bandera bihurtu zutenean, "ETAri amore ematea" zelakoan.
2006an, Espainiako Auzitegi Gorenak [[Unai Parot]]i eta ETAko beste euskal presoei zuzendutako [[Parot doktrina]] ezarri zuen;<ref>{{Erreferentzia|izena=Euskal Irrati|abizena=Telebista|izenburua=Zer da 'Parot doktrina'?|hizkuntza=eu|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/860108/parot-doktrina--zer-da-parot-doktrina/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-10-02}}</ref> hilabete batzuk lehenago, urte bereko otsailean, López Aguilar PSOEko Justizia ministroak adierazia zuen "preso etakiderik kartzelatik ez irteteko inputazioak" fabrikatuko zituztela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=López Aguilar dice que se 'construirán imputaciones' para evitar nuevas excarcelaciones de etarras {{!}} elmundo.es|url=https://www.elmundo.es/elmundo/2006/02/08/espana/1139392645.html|aldizkaria=www.elmundo.es|sartze-data=2021-06-29}}</ref> 2010 eta 2011ko su-etenaren ondoren, [[Sare (mugimendua)|Sarek]] eta euskal presoen aldeko elkarteek sakabanaketak eta "salbuespen neurriek" indarrean jarraitzen dutela salatu dute. ETAren mugimenduak mugimendu, 2010etik aurrera handituz joan zen Euskal Herritik 300 km eta 900 km artean edo urrunago zeuden presoen kopurua, % 60 baino gutxiago izatetik 2015ean ia % 70 izateraino. Urte horretatik 2018ra, artean, presoen % 60tik gora zeuden 300 km edo urrunago.<ref>{{Erreferentzia|izena=Maddi Ane Txoperena Iribarren Mikel P.|abizena=Ansa|izenburua=Urruntzearen akabera noiz iritsiko|hizkuntza=|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1984/008/001/2021-01-10/urruntzearen-akabera-noiz-iritsiko.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-01-10}}</ref> ETAren behin betiko su-etenaz geroztik, euskal presoen giza eskubideen aldeko elkartasun mugimendu handia piztu zen, manifestazio handiak eginez.
<timeline>
Colors=
id:lightgrey value:gray(0.9)
id:darkgrey value:gray(0.8)
id:sfondo value:rgb(1,1,1)
id:barra value:rgb(0.3,0.2,0.8)
ImageSize = width:1000 height: 250
PlotArea = left:30 bottom:50 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:800
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:200 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:200 start:0
BackgroundColors = canvas:sfondo
BarData=
bar:1978 text:1978
bar:1979 text:1979
bar:1980 text:1980
bar:1981 text:1981
bar:1982 text:1982
bar:1983 text:1983
bar:1984 text:1984
bar:1985 text:1985
bar:1986 text:1986
bar:1987 text:1987
bar:1988 text:1988
bar:1989 text:1989
bar:1990 text:1990
bar:1991 text:1991
bar:1992 text:1992
bar:1993 text:1993
bar:1994 text:1994
bar:1995 text:1995
bar:1996 text:1996
bar:1997 text:1997
bar:1998 text:1998
bar:1999 text:1999
bar:2000 text:2000
bar:2001 text:2001
bar:2002 text:2002
bar:2003 text:2003
bar:2004 text:2004
bar:2005 text:2005
bar:2006 text:2006
bar:2007 text:2007
bar:2008 text:2008
bar:2009 text:2009
bar:2010 text:2010
bar:2011 text:2011
bar:2012 text:2012
bar:2013 text:2013
bar:2014 text:2014
bar:2015 text:2015
bar:2016 text:2016
bar:2017 text:2017
bar:2018 text:2018
bar:2019 text:2019
PlotData=
color:barra width:15 align:left
bar:1978 from: 0 till:102
bar:1979 from: 0 till:117
bar:1980 from: 0 till:265
bar:1981 from: 0 till:435
bar:1982 from: 0 till:435
bar:1983 from: 0 till:331
bar:1984 from: 0 till:419
bar:1985 from: 0 till:369
bar:1986 from: 0 till:477
bar:1987 from: 0 till:504
bar:1988 from: 0 till:541
bar:1989 from: 0 till:564
bar:1990 from: 0 till:499
bar:1991 from: 0 till:529
bar:1992 from: 0 till:494
bar:1993 from: 0 till:578
bar:1994 from: 0 till:554
bar:1995 from: 0 till:547
bar:1996 from: 0 till:531
bar:1997 from: 0 till:559
bar:1998 from: 0 till:526
bar:1999 from: 0 till:453
bar:2000 from: 0 till:521
bar:2001 from: 0 till:534
bar:2002 from: 0 till:650
bar:2003 from: 0 till:680
bar:2004 from: 0 till:719
bar:2005 from: 0 till:664
bar:2006 from: 0 till:610
bar:2007 from: 0 till:709
bar:2008 from: 0 till:762
bar:2009 from: 0 till:750
bar:2010 from: 0 till:713
bar:2011 from: 0 till:703
bar:2012 from: 0 till:607
bar:2013 from: 0 till:527
bar:2014 from: 0 till:482
bar:2015 from: 0 till:427
bar:2016 from: 0 till:366
bar:2017 from: 0 till:314
bar:2018 from: 0 till:267
bar:2019 from: 0 till:246
PlotData=
bar:1978 at:102 fontsize:S text: 102 shift:(-8,5)
bar:1979 at:117 fontsize:S text: 117 shift:(-8,5)
bar:1980 at:265 fontsize:S text: 265 shift:(-8,5)
bar:1981 at:435 fontsize:S text: 435 shift:(-8,5)
bar:1982 at:435 fontsize:S text: 435 shift:(-8,5)
bar:1983 at:331 fontsize:S text: 331 shift:(-8,5)
bar:1984 at:419 fontsize:S text: 419 shift:(-8,5)
bar:1985 at:369 fontsize:S text: 369 shift:(-8,5)
bar:1986 at:477 fontsize:S text: 477 shift:(-8,5)
bar:1987 at:504 fontsize:S text: 504 shift:(-8,5)
bar:1988 at:541 fontsize:S text: 541 shift:(-8,5)
bar:1989 at:564 fontsize:S text: 564 shift:(-8,5)
bar:1990 at:499 fontsize:S text: 499 shift:(-8,5)
bar:1991 at:529 fontsize:S text: 529 shift:(-8,5)
bar:1992 at:494 fontsize:S text: 494 shift:(-8,5)
bar:1993 at:578 fontsize:S text: 578 shift:(-8,5)
bar:1994 at:554 fontsize:S text: 554 shift:(-8,5)
bar:1995 at:547 fontsize:S text: 547 shift:(-8,5)
bar:1996 at:531 fontsize:S text: 531 shift:(-8,5)
bar:1997 at:559 fontsize:S text: 559 shift:(-8,5)
bar:1998 at:526 fontsize:S text: 526 shift:(-8,5)
bar:1999 at:453 fontsize:S text: 453 shift:(-8,5)
bar:2000 at:521 fontsize:S text: 521 shift:(-8,5)
bar:2001 at:534 fontsize:S text: 534 shift:(-8,5)
bar:2002 at:650 fontsize:S text: 650 shift:(-8,5)
bar:2003 at:680 fontsize:S text: 680 shift:(-8,5)
bar:2004 at:719 fontsize:S text: 719 shift:(-8,5)
bar:2005 at:664 fontsize:S text: 664 shift:(-8,5)
bar:2006 at:610 fontsize:S text: 610 shift:(-8,5)
bar:2007 at:709 fontsize:S text: 709 shift:(-8,5)
bar:2008 at:762 fontsize:S text: 762 shift:(-8,5)
bar:2009 at:750 fontsize:S text: 750 shift:(-8,5)
bar:2010 at:713 fontsize:S text: 713 shift:(-8,5)
bar:2011 at:703 fontsize:S text: 703 shift:(-8,5)
bar:2012 at:607 fontsize:S text: 607 shift:(-8,5)
bar:2013 at:527 fontsize:S text: 527 shift:(-8,5)
bar:2014 at:482 fontsize:S text: 482 shift:(-8,5)
bar:2015 at:427 fontsize:S text: 427 shift:(-8,5)
bar:2016 at:366 fontsize:S text: 366 shift:(-8,5)
bar:2017 at:314 fontsize:S text: 314 shift:(-8,5)
bar:2018 at:267 fontsize:S text: 267 shift:(-8,5)
bar:2019 at:246 fontsize:S text: 246 shift:(-8,5)
TextData=
fontsize:S pos:(20,10) text:"MOTIBAZIO POLITIKOKO EUSKAL PRESO KOPURUAREN BILAKAERA / Iturria: Etxerat eta EPPK."
</timeline>
==== Torturatuak ====
{{sakontzeko|Tortura Euskal Herrian}}
[[Fitxategi:Arregi_tortura.jpg|thumb|[[Tortura Euskal Herrian|Tortura]]<nowiki/>z hil ondoko Joxe Arregiren argazkiak; agintarien debekuaren kontra atera ahal izan ziren]]
Torturak leku itxietan gertatu ohi dira Euskal Herrian eta Espainian, Espainiako segurtasun indarren eskuetan, Guardia Zibila, Polizia Nazionala, baita neurri txikiagoan Ertzaintza ere, eta ezkutuan praktikatu dira. Ondorioz, zaila izan da horien identifikazio objektiboa. Espainiako Estatuak hainbat aldiz jaso ditu nazioarteko erakundeen ohartarazpenak eta kondenak tortura ez ikertzearren eta torturaren kontrako protokoloak ez betetzearren. Torturak Francoren diktadurako ohiko elementua izan ziren, eta 50-60ko urteen errepresioan indarrez berragertu ziren. 2012an, Nazio Batuek baieztatu zuen Espainiak Torturaren Aurkako Hitzarmena urratu zuela.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Berria|izenburua=Nazio Batuen Erakundeak dio Espainiak torturaren aurkako hitzarmena urratu duela|hizkuntza=eu|data=2023-07-29|url=https://www.berria.eus/albisteak/66312/nazio-batuen-erakundeak-dio-espainiak-torturaren-aurkako-hitzarmena-urratu-duela.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-07-29}}</ref> 2023ko uztailean, Nazio Batuek zuzenean kargu hartu zioten Espainiako estatuari tortura ez ikertzearren.<ref>{{Erreferentzia|izena=Baigorri Argitaletxea|abizena=SA|izenburua=Euskal Herriko 5.379 tortura kasuak NBEra iritsi dira lehenengo aldiz|hizkuntza=eu|data=2023-07-21|url=https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gara/editions/2023-07-22/hemeroteca_articles/euskal-herriko-5-379-tortura-kasuak-nbera-iritsi-dira-lehenengo-aldiz|aldizkaria=GARA|sartze-data=2023-07-29}}</ref>
1962ko Eguberrian, Vicente Lertxundi euskal aktibista politikoa atxilotu eta torturatu zuten, eta espetxeko funtzionarioek jipoi batez hil zuten. ETAren lehen hildako biktima planifikatua (1968ko abuztuan) [[Melitón Manzanas|Melitón Manzanas polizia komisarioa]] izan zen, torturatzaile ezaguna, [[Gestapo]]rekin horretan trebatua. 1968an, [[Jesús Muñecas|Jesus Muñecas kapitainaren]] eskuetan Andoni Arrizabalaga ondarroarrak jasotako torturen berriak zirrara zabaldu zuten Euskal Herrian, baita ''[[Itziarren semea]]'' [[Telesforo Monzón|Telesforo Monzonen]] abesti ezaguna inspiratu ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=«Al oír ‘Itziarren semea’ renace la emoción, ese dolor queda ahí»|hizkuntza=es|data=2013-09-21|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20130921/al-oir-itziarren-semea-renace-la-emocion-ese-dolor-queda-ahi|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2020-12-13}}</ref> Nafarroa Garairako ikertutako 1960-1978 aldian, "tortura sistematikoa eta orokortua" zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=1960-1978 artean tortura "sistematikoa eta orokortua" zen Nafarroan|url=https://www.argia.eus/albistea/1960-1978-artean-tortura-sistematikoa-eta-orokortua-zen-nafarroan|aldizkaria=Argia|sartze-data=2020-12-19}}</ref>
[[Fitxategi:Ion_Arretxe_-_Mikel_Zabalza.webm|thumb|[[Ion Arretxe]]ren testigantza ([[Mikel Zabaltza Garate|Mikel Zabaltza]] kasua)]]
Estatuaren segurtasun indarrek praktikatutako tortura salaketak areagotu egin ziren 70 eta 80ko hamarkadetan, Lege Antiterroristaren pean, eta sistematikotzat jo zituen Amnistia Internazionalak.<ref>{{Erreferentzia|izena=El|abizena=País|izenburua=Amnistía Internacional denuncia que se tortura en España|hizkuntza=es|data=1980-08-13|url=https://elpais.com/diario/1980/08/14/espana/335052006_850215.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2020-12-13}}</ref> Euskal Herrian ezagun egin zen [[Joxe Arregi Izagirre|Joxe Arregiren kasua]], Madrilen 9 egunez torturatua izatean hildakoa.<ref name="#2">{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Memoria:-Euskal Memoriako blogak|url=http://www.euskalmemoria.eus/euskalmemoriakoblogak/eu/bloga/20180209/Gogoan_hartzeko_izenak:_Joxe_Arregi_Izagirre|aldizkaria=www.euskalmemoria.eus|sartze-data=2020-12-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Maialen Unanue|abizena=Irureta|izenburua=Itzal luze, ezkutu eta aitortu gabea|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1537/010/001/2014-02-13/itzal-luze-ezkutu-eta-aitortu-gabea.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-12-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=José|abizena=Yoldi|izenburua=En el interrogatorio a Arregui participaron 72 policías, según dijo en el juicio Laína, ex director de la Seguridad del Estado|hizkuntza=es|data=1983-11-29|url=https://elpais.com/diario/1983/11/30/sociedad/438994803_850215.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2020-12-13}}</ref> Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelean ugari izan ziren tortura salaketak [[Enrique Rodríguez Galindo|Rodriguez Galindo koronela]] bertako buruzagi zela. Kuartel hori 80 hamarkadako Mendebaldeko Europako tortura zentro handientzat jo izan da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“El cuartel de Intxaurrondo fue el mayor centro de torturas de Europa occidental”|url=https://www.publico.es/politica/cuartel-intxaurrondo-mayor-centro-torturas.html|aldizkaria=www.publico.es|sartze-data=2020-12-13}}</ref> [[Juan Alberto Belloch]] PSOEko Espainiako Justizia eta Barne ministroak berak Galindo babestu eta sustatu zuen, torturatzen zuela jakitun izan arren, adierazi zuenez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Iosu|abizena=Alberdi|izenburua=Juan Alberto Belloch: «Galindo, borrokalari antiterrorista moduan, onena zen»|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/221618/juan-alberto-belloch-galindo-borrokalari-antiterrorista-moduan-onena-zen.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-12-09}}</ref>
Amnistia Internazionalak euskal gatazkaren testuinguruan 80ko hamarkadan torturaren erabilera sistematikoa zela aitortzeko erreklamatu dio Espainiako gobernuari. 1977tik 2003ra 5.300 tortura salaketa izan ziren Espainiako segurtasun indarren kontra.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=::: Euskonews & Media :::|url=http://www.euskonews.eus/0256zbk/gaia25604_01.html|aldizkaria=www.euskonews.eus|sartze-data=2020-12-13}}</ref> Memorian lan egin duten zenbait talderen arabera, 10.000 pertsona inguruk jasan dituzte torturak 1968tik.<ref name="#2"/> Eusko Jaurlaritzaren aditu talde batek, EHUko Kriminologiaren Euskal Institutuaren (IVAC-KREI) parte-hartzeaz, euskal herritarren 4.113 kasu egiaztatu zituen (1960-2014), askotariko poliziek eraginda.<ref>{{Erreferentzia|izena=Pedro|abizena=Gorospe|izenburua=El informe oficial sobre la tortura cita 336 casos sin condena contra la Ertzaintza|hizkuntza=es|data=2017-12-18|url=https://elpais.com/ccaa/2017/12/18/paisvasco/1513614504_114013.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2020-12-14}}</ref> Kriminologiaren Euskal Institutuaren ikerketak, Nafarroako Gobernuak diruz lagunduak, azaleratu du 1979tik 2015era 676 biktimaren salaketak identifikatu ditu Nafarroan Garaian, Euskal Herrirako guztira 1960tik 2015era gutxienez 5.181 tortura eta tratu txarren kasu zenbatuz, horietatik 1.068 Nafarroa Garaian<ref>{{Erreferentzia|izena=Julen Aperribai-Iosu|abizena=Alberdi|izenburua=Nafarroan gutxienez 1.068 tortura kasu izan direla ondorioztatu dute|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1967/002/001/2023-01-10/nafarroan-gutxienez-1068-tortura-kasu-izan-direla-ondorioztatu-dute.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-01-10}}</ref>.
Carlos Trenorrek, Euskal Memoriarekin batera, 6.000 kasutik gorako kalkulua eman du Euskal Herri osoan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Jon O. Urain|izenburua=Burdina arteko historia, etenik gabeko haria|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1879/005/001/2019-11-30/burdina-arteko-historia-etenik-gabeko-haria.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-02-06}}</ref> Nazioarteko aditu talde batek 1982tik 2010 arteko Euskal Herriko 45 tortura testigantza aztertu zituen [[Istanbulgo protokolo]]aren arabera 2014an plazaratutako txostenean; horren arabera, erdiek erabateko sinesgarritasuna merezi zuten, testigantzen herenak oso sendoak ziren, eta % 15 sendoak.<ref name="#3">{{Erreferentzia|izena=Iker|abizena=Armentia|izenburua=La realidad oculta de las torturas en España|hizkuntza=es|data=2014-11-12|url=https://www.eldiario.es/euskadi/blogs/al-margen/realidad-oculta-torturas-espana_132_4524593.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2020-12-13}}</ref> Egiari Zor elkarteak torturaren 336 biktima identifikatu ditu Ertzaintzak eraginda, eta horiek aitortzeko erreklamatu Eusko Jaurlaritzari.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jon O.|abizena=Urain|izenburua=«Ertzaintzak eginiko torturak» aitortzeko eskatu diote Jaurlaritzari|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1877/004/001/2021-06-19/ertzaintzak-eginiko-torturak-aitortzeko-eskatu-diote-jaurlaritzari.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-06-19}}</ref>
{{esaera2|Tortura izan da Espainiako eta Frantziako estatuek Euskal Herriaren askatasunaren alde borroka egiten dutenen aurka hasieratik bukaera arte erabili duten metodo nagusia.|[[Mikel Albisu]], "[[Mikel Albisu|Mikel Antza]]", idazlea eta ETAko buruzagi ohia<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Liburu hau ez da errelatoaren batailarako munizioa"|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2737/mikel-antza|aldizkaria=Argia|sartze-data=2021-11-22}}</ref>
}}
2020ko abenduan, Parisko Dei Auzitegiak uko egin zion [[Iratxe Sorzabal]] Espainiara estraditatzeko laugarren euroagindu bati, ontzat hartu zuenean Espainian torturak jasan ahal izan zituela. Ebazpen horrek ez zuen aurrekaririk Frantziako Justizian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Maddi Ane Txoperena|abizena=Iribarren|izenburua=Parisko Dei Auzitegiak gibelera bota du Iratxe Sorzabalen aurkako euroagindua|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/191242/parisko-dei-auzitegiak-gibelera-bota-du-iratxe-sorzabalen-aurkako-euroagindua.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-12-18}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=París rechaza una euroorden contra Sorzabal al no poder descartar que sufriera torturas|hizkuntza=es|data=2020-12-16|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20201216/paris-rechaza-entregar-a-sorzabal-al-no-poder-descartar-que-sufriera-torturas|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2020-12-16}}</ref> Espainiako estatuak beti ukatu izan du torturaren ohiko praktika, eta tortura salatu duten gizarte eragileei ''ETAzale'' deitu izan zaie.<ref name="#3"/> Giza Eskubideen Europako Auzitegiak zortzi bider kondenatu zuen Espainiako estatua tortura ez ikertzearren 2016an;<ref>{{Erreferentzia|izena=Aitor|abizena=Guenaga|izenburua=El Tribunal de Estrasburgo condena de nuevo a España por no investigar torturas|hizkuntza=es|data=2016-05-31|url=https://www.eldiario.es/euskadi/euskadi/tribunal-estrasburgo-condena-espana-torturas-investigacion-eta_1_3975690.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2021-02-01}}</ref> 2022an, Auzitegi horrek 11 sententzia eman zituen Espainiaren aurka torturari lotutako gaiak zirela eta.<ref name="#4">{{Erreferentzia|izena=Maddi Ane Txoperena|abizena=Iribarren|izenburua=Motibazio politikoko euskal presoen %55ek tortura pairatu zuten|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/210075/motibazio-politikoko-euskal-presoen-55ek-tortura-pairatu-zuten.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-02-26}}</ref> Luzaroan, Espainiako gobernuek eta prentsak tortura salaketak faltsuak zirela adierazi dute, salatzaileek "segurtasun indarren irudia zikindu" nahi zutelakoan.<ref group="oh">Hainbat adibideren artean daude, esate baterako, Portu eta Sarasolaren torturen kasuan Europa Pressek 2009ko [[martxoaren 2]]an zabaldutako berria, non azaltzen den [[Garikoitz Azpiazu|Garikoitz Azpiazu ''Txeroki'']] etakideak euskarazko gutun batean adierazi omen zuela berak bazekiela "gezurrezkoak zirela tortura salaketa horiek eta estrategia baten zati" zirela. Ildo beretik, esanguratsua da ''La Información'' deitu beste agerkari digital baten ustezko albiste bat Eusko Jaurlaritzaren euskal herritarren kontrako torturei buruzko txostena atera zen unean (2016ko uztailaren 4an), adieraziz torturak salatzea ETA "talde kriminaleko kide guztiek nahitaez bete beharreko estrategia d[el]a eta, are, beren burua zauritzen dute, gero lesio horiek agenteei egozteko"; ikus ''[https://www.europapress.es/nacional/noticia-txeroki-admitio-denuncia-torturas-portu-sarasola-falsa-20090302183332.html Europa Press]'' eta ''[https://www.lainformacion.com/mundo/encargado-pnv-denuncia-torturas-etarras_0_935006937.html?autoref=true La Información]''. [[Giza Eskubideen Europako Auzitegia]]k Espainia kondenatu zuen atxiloketa aldian bi etakideoi tratu krudel eta apalesgarria ematearren, torturaren kontrako konbentzioaren 3. artikulua urratuz; ikus ''[https://www.argia.eus/albistea/portu-eta-sarasolaren-tortura-kasuagatik-espainia-zigortu-du-estrasburgok Argia]'', ''[https://www.publico.es/espana/tribunal-estrasburgo-condena-espana-torturar-etarras-t-4.html Público]''.</ref> Hargatik, 2022ko otsailaren 26an Foro Sozialak eman datuen arabera, une horretan espetxean ziren motibazio politikoko euskal presoen %55ek torturak jasan zituzten, 171tik 95ek, eta Foroak premiazkotzat jo zuen torturaren ondorio juridikoak «berrikustea».<ref name="#4"/> 2024ko urrian, EAEko Balorazio Batzordeak tortura kasu gehiago aitortu zituen ofizialki, urte horretan 75, tartean zirela polizia etxeetan egindako sexu erasoen kasuak. Biktimen adierazpen eta oroitzapen ahalegin gogorrak ikusi ziren.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Informe oficial: así se ha violado en comisarías y cuarteles|hizkuntza=es|data=2024-11-01|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241110/asi-se-ha-violado-en-comisarias-y-cuarteles|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Erbesteratuak ====
Euskal gatazkari lotuta, herritar ugarik deserriko bidea hartu zuten, segurtasun indarren, Espainiako auzitegien aginduen edo mertzenario talde armatuen ekintzatik ihesi. EIPK [[Euskal Iheslari Politikoen Kolektiboa]]ren arabera, hirurogeiko hamarkadatik 2.500 euskal herritarrek ezagutu dute deserria motibazio politikoei lotuta; deportatuak, berriz, 74 izan dira. 2018an, artean, haietako asko atzerrian ziren, eta batzuk gaixorik. 2018an, guztira 70 iheslari geratzen ziren mundu osoan sakabanaturik, eta haietatik 14 deportaturik; 84 erbestean hi dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Herriko 70 iheslariekin zer?|url=https://www.argia.eus/albistea/euskal-herriko-70-iheslariekin-zer|aldizkaria=Argia|sartze-data=2021-01-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Orain 34 urte hasitako deportatuen egoera amaitzeko garaia da|url=https://www.argia.eus/albistea/orain-34-urte-hasitako-deportatuen-egoera-amaitzeko-garaia-da|aldizkaria=Argia|sartze-data=2020-12-16}}</ref> Iheslari gazte batzuk Frantzian, Belgikan eta Ipar Euskal Herrian errefuxiatu ziren 60ko hamarkadatik aurrera; 70eko urteetan eta 80koen hasieran Frantziako estatuak onartu egin zuen haien presentzia Frantziako lurraldean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Victorino Ruiz de|abizena=Azua|izenburua=Cinco refugiados vascos en Francia, muertos en atentado|hizkuntza=es|data=1980-12-30|url=https://elpais.com/diario/1980/12/31/espana/347065207_850215.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2020-12-16}}</ref>
[[Fitxategi:Joseba_Sarrionandia_-_2016.jpg|thumb|[[Joseba Sarrionaindia]] idazlea, torturatua, kartzelatua eta iheslaria 1985eko uztailetik (Kuba, 2016)]]
[[Fitxategi:Txetxu_Urteaga_deportatua.jpg|thumb|Txetxu Urteaga Azkoitiko deportatua, 40 urtez etxez kanpora, [[Venezuela]]n hila (2020)]]
1983ko abenduaren 20an, Felipe Gonzalez presidenteak Espainiatik eta [[François Mitterrand]] presidenteak Frantziatik adostu zuten Frantzian atxilotutako ETAko kideak horiek hartzeko prest agertzen ziren hirugarren herrialdeetara deportatzea; berehala errefuxiatu estatutua kendu zitzaien euskal iheslariei,<ref name=":11">{{erreferentzia|izena=Susana|abizena=Panisello Sabaté|urtea=|izenburua=Retos internacionales|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=26-41|ISBN=|hizkuntza=es|artikulua=Treinta años de deportación: Crónica de un viaje sin retorno|artikulu-url=https://www.academia.edu/28703436/Treinta_anos_de_deportaci%C3%B3n_cr%C3%B3nica_de_un_viaje_sin_retorno|ISSN=1696-2060}}</ref> legez bestela.<ref name=":7" /> Hurrengo urteko abuztuan, Gonzalez eta [[Pierre Joxe]] barne ministro frantsesa elkarrekin bildu ondoren, Frantziak [[Eugenio Etxebeste|Eugenio Etxebeste ''Antxon'']], ordu arteko ardura goreneko etakidea, [[Dominikar Errepublika]]ra deportatu zuen espainiar presidenteari men eginez.<ref name=":11" /> 1985ean, Frantziak deportatuei harrera egiteko prest zeuden bi herrialde gehiago aurkitu zituen: [[Cabo Verde]] eta Ecuador.<ref name=":11" /> 1986an gobernua aldatu zen Frantzian, baina Frantziaren deportazio politika ez zen aldatu, areagotu baizik: Frantziak ETAko buruzagi [[Txomin Iturbe|Domingo Iturbe ''Txomin'']] deportatu zuen [[Gabon]]era eta gero Aljeriara, Espainiaren atsekaberako.
Lekualdaketa horren asmoa Espainiako gobernuaren eta ETAren arteko negoziazio batzuetan Txomin solaskide aritu ahal izatea zen, baina ETAko burua luze gabe hil zen. Trukean, Antxon garraiatu zuten Aljeriara Espainiarekin elkarrizketak izateko. Negoziazio horiek hasi ziren, baina handik gutxira espainiar agintariek [[Santiago Arrospide|Santiago Arrozpide ''Santi Potros'']] atxilotu zuten, atxiloketa ugariko sarekada batean: 60 pertsona, eta 100 helbideren miaketa; bada, horietatik hamabi Aljeriara deportatu zituzten, eta hiru, berriz, Venezuelara.<ref name=":11" /><ref group="oh">''Ipar Euskal Herriko hitza'' aldizkariaren arabera, Frantziako Poliziak 120 etxetik gora miatu eta 200 pertsona baino gehiago atxilotu zituen 1987ko urriaren 3an bakarrik; ikus [https://web.archive.org/web/20211127114618/https://iparraldekohitza.eus/2013/06/14/herriaren-hatsaz-herrira-so/ 2013ko ekainaren 14ko zenbakia].</ref> 1989an negoziazioak hautsi egin ziren, eta Gonzalez presidenteak etakideak deportatzeko exijitu zion Aljeriari, baita gobernu horrek Madrilgoaren esana bete ere, 27 etakide beste herrialde batzuetara kanporatuz.<ref name=":11" />
Erbesteratu askok hamarkadak eman dituzte kanpoan gaurdaino. Alfontso Etxegarai plentziarra, [[Lemoizko zentral nuklearra]]ri eraso egin ondoren 1977an ihes egin eta 1985ean atxilotua izan eta gero [[Sao Tome eta Principe]] eta beste herrialde batzuetara deportatua izan zen; Etxegarai 2019an itzuli zen etxera.<ref name=":7">{{Erreferentzia|izenburua=Alfonso Etxegarai deportatua etxera itzuli da 5.000 kilometro egin ostean|url=https://www.argia.eus/albistea/alfonso-etxegarai-deportatua-etxera-itzuli-da-5000-kilometro-egin-ostean|aldizkaria=Argia|sartze-data=2020-12-16}}</ref> ETA desegin eta bi urtera, Txetxu Urteaga azkoitiar deportatua Venezuelan hil zen 2020ko apirilean 40 urteko deserriaren ondoren; 40 urte atzerrian eman ondoren ere, 2020ko azaroan Belgikak Jaione Jauregi iheslaria estraditatu zuen Espainiara, baita espetxeratu ere 1981eko atentatu bat leporatuta.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jaione Jauregi iheslaria espetxeratu dute, duela 40 urteko auzi bat egotzita; berak akusazioa ukatu du|url=https://www.argia.eus/albistea/jaione-jauregi-espainiako-auzitegira-eramatekoa-dute|aldizkaria=Argia|sartze-data=2021-01-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=40 urteko ihesaren ostean hil da Txetxu Urteaga azkoitiarra|url=https://www.argia.eus/albistea/40-urteko-ihesaren-ostean-hil-da-txetxu-urteaga-azkoitiarra|aldizkaria=Argia|sartze-data=2021-01-22}}</ref> 2021eko martxoaren 22an iragarri zen Joseba Sarrionaindia idazlea Euskal Herrira itzuli zela, 40 urteko erbestearen ondoren.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Joseba Sarrionandia regresa a Euskal Herria tras casi cuatro décadas de exilio|hizkuntza=es|data=2021-04-20|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20210422/joseba-sarrionandia-regresa-a-euskal-herria-tras-casi-cuatro-decadas-de-exilio|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-04-25}}</ref>
==== Euskal Herritik alde egindakoak ====
ETAren beldur badira euskal herritar batzuk Euskal Herritik alde egin dutenak. Arrazoi ezberdinak izan dituzte Hego Euskal Herritik alde egiteko: batzuetan [[zerga iraultzaile]]a ez ordaintzeko izan da, bere segurtasuna arriskuan ikusteagatik, [[kale borroka]]ren ondorioz beraien jabetzak galtzearen beldur edo besterik gabe, [[ENAM]]eko kide batzuen aldetik sentitu izan zuten presioaren ondorioz. Inoiz ez da egin honi buruzko ikerketa serio bat baina ezagunak diren batzuk alde egin zuten goian aipatutako arrazoiren batengatik. Horien artean badira musikariak ([[Imanol Larzabal]]), historialariak ([[Txema Portillo]]) eta zenbait enpresaburu eta kazetari, besteak beste.
[[Guardia zibila]] eta [[Espainiako Polizia Nazionala|polizia nazionalen]] kasuan ez dira gutxi alde egin zutenak edo alde egin nahi izan zutenak,<ref>https://www.elmundo.es/elmundo/2008/05/14/espana/1210772241.html</ref> nahiz eta Hego Euskal Herriko soldata dezente handiagoa izan<ref>https://www.elindependiente.com/politica/2020/03/04/interior-paga-aun-682-euros-por-peligrosidad-a-5-347-guardias-civiles-y-policias-en-navarra-y-euskadi/</ref>. Garai batean besteak beste "[[Iparraldeko sindromea]]" izena eman zioten egoera honi nahiz eta orokorrean gai [[tabu]] bat izan Espainiako Gobernuak ezin zuelako ofizialki onartu espainiar polizia ezberdinek ETAren ekintzen beldur zirela.<ref>https://elpais.com/diario/1985/08/11/espana/492559208_850215.html</ref> Alderdi Popularrak 300.000 pertsonako kopurua eman izan du,<ref>https://www.heraldo.es/noticias/nacional/2020/07/14/casado-llama-a-reflexionar-porque-es-dramatico-que-bildu-tenga-mas-apoyos-que-pse-podemos-pp-y-cs-juntos-1385881.html</ref> baita adierazi ere (AVT elkarteak bezala) ustezko erbesteratu horiek EAEn eta Nafarroan bozkatu ahal izan behar zutela; batzuek boto iruzur ahalegin handitzat jo zuten hori.<ref name="#5">{{Erreferentzia|izenburua=La Asociación de Víctimas del Terrorismo protesta en la calle contra "la traición del Gobierno"|hizkuntza=es|data=2015-01-24|url=https://www.lasexta.com/noticias/nacional/asociacion-victimas-terrorismo-protesta-calle-traicion-gobierno_2015012457256e474beb28d446017525.html|aldizkaria=LaSexta|sartze-data=2022-02-05}}</ref><ref name="#6">{{Erreferentzia|izena=Agencia|abizena=EFE|izenburua=Los exiliados por ETA, unos dramas personales difíciles de cuantificar|hizkuntza=es|data=2018-05-05|url=https://www.cope.es/actualidad/espana/noticias/los-exiliados-por-eta-unos-dramas-personales-dificiles-cuantificar-20180505_211243|aldizkaria=COPE|sartze-data=2021-01-22}}</ref> [[Ermuako Foroa|Ermuko Foroarentzat]] 383.700koa da "ihes egindako exiliatuen" multzoa. Kontuan hartu behar da azken datu hori [[Ibarretxe Plana]]ren garaian eman zutela eta, esan zutenez ere, gehienek [[Juan José Ibarretxe]] lehendakaria zenean egin zuten "ihes".<ref>https://www.abc.es/espana/abci-foro-ermua-acusa-gobierno-vasco-alterar-censo-electoral-200502260300-20876260437_noticia.html</ref> Zaitu elkarteak ETArengatik pertsekuzioa, mehatxuak eta erbestea jasan dutenen aldeko elkartea da, eta 45.000-60.000 pertsonak alde egin dutela estimatu du.
Kopuru horietatik urrun, Josu Ugarte [[Bakeaz]] EAEko giza eskubideen elkarteko zuzendariak 9.000 pertsona identifikatu ditu Hego Euskal Herritik alde eginda 1993tik 2008ra; are, 2011ko ETAren behin betiko su-eten arte "beharbada beste milaka batzuk joan" omen ziren; izan ere, Ugartek adierazi du 10.000-15.000 enpresaburuk jasan zutela ETAren estortsioa, eta euskal ekonomiari larriki eragin ziola.<ref name="#6"/><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Josu Ugarte: 'Quien ha pagado a ETA ha podido quedar muerto en vida'|hizkuntza=es|url=https://www.eitb.eus/es/radio/radio-euskadi/programas/boulevard/detalle/5385497/josu-ugarte-asociacion-bakeaz-extorsiones-eta-empresarios/|aldizkaria=EITB Radio Televisión Pública Vasca|sartze-data=2021-01-22}}</ref> Ikerketa sendoenen arabera, berriz, alde egindako pertsona kopuruari buruzko datuak irrealak dira; izan ere, lekualdaketa horiek 1950etik 1980ra egungo EAEra heldu ziren ehun milaka espainiar migratzaileen itzulerako mugimendu demografikoen ondorioa dira, eta egiatzat baino, ''[[egia-oste]]tzat'' jo dituzte ustezko deserri horiek. Horrek ez du esan nahi giro toxikoak bultzaturik jendea EAEtik joan ez zenik, 90eko hamarkadan Ezker Abertzaleak "sufrimendua gizarteratzea" erabaki zuenean, edo lanbide aukera hobeen bila.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ANÁLISIS {{!}} ¿Cuántos vascos se marcharon por culpa de ETA? No hay datos oficiales|hizkuntza=es|data=2020-07-31|url=https://www.newtral.es/vascos-exiliados-eta-cifras-echo-oficiales/20200731/|aldizkaria=Newtral|sartze-data=2022-02-26}}</ref>
=== Lege estatus eta baldintzen arabera ===
==== ETAren eta euskal talde armatuen biktimak ====
==== Estatuko kidegoen eta talde paraleloen biktimak ====
22ko urtarrilaren 14an, Foro Sozialak eskatu zuen estatuaren indarkeriaren biktimak diskriminaturik daudela, eta pausoak eman behar zirela bazterketa hori gainditzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Maddi Ane Txoperena|abizena=iribarren|izenburua=Estatuaren biktimen «diskriminazioa» gainditzeko pausoak emateko eskatu du Foro Sozialak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/208335/estatuaren-biktimen-diskriminazioa-gainditzeko-pausoak-emateko-eskatu-du-foro-sozialak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-01-17}}</ref> Hil bereko 26an, berriz, egiaren batzorde bat eratzeko proposatu zuen, Estatuaren indarkeriaren indarkeria kasu guztiak argitzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Egiaren batzorde bat proposatu du Foro Sozialak, Estatuaren indarkeria kasu guztiak argitzeko|hizkuntza=eu|data=2022-01-26|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20220126/egiaren-batzorde-bat-proposatu-du-foro-sozialak-estatuaren-indarkeria-kasu-guztiak-argitzeko|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2022-01-30}}</ref>
== Argitu gabeko eta zalantzazko atentatuak ==
[[2014]]ko [[abenduaren 5]]ean argitaratu zen txostenean, 220 atentatu argitu gabe zeudela aipatzen zen. Izan ere, [[1960]]tik [[2014]]ra [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]] eta talde parapolizialek hildako ehunka biktimen kasuak argitu gabe zeuden oraindik. Bestalde, [[GAL]] eta [[Batallón Vasco Español|BVEren]] atentatuen datu ofizial nahikorik ez zegoen.<ref>Edurne Begiristain, [https://web.archive.org/web/20210412160048/http://www.berria.eus/paperekoa/1834/002/001/2014-12-06/220_atentatu_argitu_gabe.htm «220 atentatu, argitu gabe»], ''Berria'', 2014-12-06</ref> Gainera, zalantzak zeuden 45 kasu edo atentatu sailkatzerako orduan (guztira, 52 biktima).<ref>[https://web.archive.org/web/20160304195311/http://www.berria.eus/paperekoa/5001905/003/436140/2014-12-06/45.htm «45»], ''Berria'', 2014-12-06</ref> Atentatuak argitzen laguntzeak erabilera politikoa hartu zuen, Ciudadanosek, PPk eta Voxek 2021eko urrian EH Bilduri hori exijitu ziotenean, Espainian zilegitasun politikoa izan nahi bazuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Fernando|abizena=Varela|izenburua=Hacer que EH Bildu parezca ETA: la estrategia del PP para anular la normalización de la izquierda abertzale|hizkuntza=es|data=2021-10-20|url=https://www.infolibre.es/politica/eh-bildu-parezca-eta-estrategia-pp-anular-normalizacion-izquierda-abertzale_1_1211990.html|aldizkaria=infoLibre|sartze-data=2022-02-26}}</ref>
2018an, Amnistia Internazionalak ETA erantzule egin zuen argitu gabeko atentatuak argitzen laguntzeko, biktimek egia, justizia eta erreparazioa erreklamatzeko zuten eskubidean oinarriturik. Aldi berean, Espainiako estatuari erreklamatu zion ETAren abusuei buruzko informazio zehatz eta banakatua emateko, eta atentatuen egoera prozesala biktimei argitzeko, hamabi kasutan behintzat gertatzen zena.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Diariocrítico.com|izenburua=Amnistía Internacional pide a ETA colaboración en el esclarecimiento de sus crímenes sin resolver|hizkuntza=es|url=https://www.diariocritico.com/nacional/amnistia-internacional-pide-colaboracion-eta-esclarecimiento-crimenes|aldizkaria=Diariocrítico.com|sartze-data=2022-02-26}}</ref> Espainiako Auzitegiek utzikeria agertu dute askotan estatuari lotutako indarkeriaren aurrean; zehazki, Nafarroa Garaian, auzitegi horiek argitu gabe eta inpunitatean utzi zituzten talde parapolizialek 1975etik 1985era egin 80 atentatu, batzuetan Espainiako segurtasun indarren parte-hartzeaz eta laguntzaz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Los tribunales dejaron sin aclarar cerca de 80 atentados parapoliciales en Navarra entre 1975 y 1985|url=https://www.publico.es/politica/tribunales-dejaron-aclarar-cerca-80-atentados-parapoliciales-navarra-1975-1985.html|aldizkaria=www.publico.es|sartze-data=2022-01-24}}</ref>
== Biktima elkarteentzako aurrekontuak ==
Espainiako Barne Ministerioak eta Eusko Jaurlaritzak, besteak beste, era horretako elkarteak finantzatzeko deialdiak egiten dituzte urtero, baina baita beste erakunde publiko batzuek ere. Adibidez, 2020ko urrian, Madrilgo Gobernu autonomoak 300.000 euro bideratu zituen «terrorismoaren biktimen, haien senitartekoen edo biktimekin bizi diren pertsonen interesak ordezkatu eta aldeztea helburutzat duten elkarteentzat».<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Aprobamos 5 millones de euros en ayudas para víctimas del terrorismo|hizkuntza=es|data=2021-03-03|url=https://www.comunidad.madrid/noticias/2021/03/03/aprobamos-5-millones-euros-ayudas-victimas-terrorismo|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2021-03-04}}</ref> Espainiako Barne Ministroak 960.000 euroko aurrekontua eskaini zuen elkarte horien laguntzetarako 2021eko otsailean.<ref>{{erreferentzia|urtea=2021|izenburua=Interior convoca las subvenciones para asociaciones y fundaciones de víctimas del terrorismo|argitaletxea=Ministro de Interior - España|hizkuntza=es|artikulu-url=http://www.interior.gob.es/eu/prensa/noticias/-/asset_publisher/GHU8Ap6ztgsg/content/id/12929594}}</ref> 2017an, [[Eusko Jaurlaritza]]k 650.000 euro bideratu zituen era horretako elkarteentzat. Andaluziako autonomia erkidegoan, 2020ko ekainean Andaluziako Gobernuak iragarri zuen 73.000 euroko aurrekontua eskaini zuela terrorismoaren biktimen elkarteentzat, gehiena «biktimak duintzeko eta izurri terroristaren kontrako gizarte kontzientzia sortzen laguntzeko».<ref>{{Erreferentzia|izena=Europa|abizena=Press|izenburua=La Junta de Andalucía aumenta en 17.000 euros las subvenciones destinadas a las asociaciones de víctimas del terrorismo|data=2020-07-22|url=https://www.europapress.es/esandalucia/sevilla/noticia-junta-andalucia-aumenta-17000-euros-subvenciones-destinadas-asociaciones-victimas-terrorismo-20200722164108.html|aldizkaria=www.europapress.es|sartze-data=2021-03-04}}</ref>
[[Fitxategi:Francisco Etxeberria and Jonan Fernández.jpg|alt=Jonan Fernandez Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetzaren idazkari nagusia eta Francisco Etxeberria antropologoa|thumb|[[Jonan Fernandez]] Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetzaren idazkari nagusia eta [[Paco Etxeberria|Francisco Etxeberria]] antropologoa]]
2014an, AVT, [[Covite]] eta Martxoaren 11 elkarteak izan ziren biktima elkarteentzako diru laguntza gehienen onuradunak, Espainiako Gobernuarengandik zein beste tokiko erakundeetatik jasoak. 2014. urtean, Espainiako Gobernuaren onuradun nagusiak hauexek izan ziren: AVT elkartea (242.823 euro), [[Martxoak 11 (elkartea)|Martxoak 11]] elkartea (170.016) eta Terrorismoaren Biktimen Fundazioa (80.000). 2013an ere kopuru horiek jaso zituzten. [[Eusko Jaurlaritza]]k, berriz, 260.000 euro bideratu zituen 2014an «terrorismoaren biktimak» laguntzen zituzten edo arreta eskaintzen zieten erakunde eta elkarteen artean banatzeko. Aurreko bi urteetan kopuru berdina bideratu zuen horretara.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izena=Edurne|abizena=Begiristain|izenburua=Diru laguntzetan, onuradun nagusiak|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1856/009/001/2015-01-24/diru-laguntzetan-onuradun-nagusiak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-03-05}}</ref>
Orotara, hemezortzi dira laguntza horiek jaso zituzten elkarte, erakunde eta fundazioak. 2013ko deialdiarekin alderatuta, izan zen berritasunik 2014an: AVT elkartea onuradunen artean zegoen. Izan ere, talde horrek eta Terrorismoaren Biktimen Fundazioak uko egin zioten aurreko urtean diru laguntzak jasotzeari, [[Jonan Fernandez]] Bake eta Bizikidetzarako idazkari nagusiaren izendapena "iraingarria" zelakoan biktimentzat. Azkenengo diru laguntzen deialdirako, ordea, izena eman zuten.<ref name=":6" />
Jaurlaritzaren diru laguntzen zati handiena Covite elkarteak jaso du (32.773 euro), eta gainerako elkarteak datoz gero: Ertzainen eta Familiartekoen Terrorismoaren Biktimen Elkartea (24.717 euro), Extremadurako Terrorismoaren Biktimen Elkartea (17.000 euro), Galiziakoa (8.000 euro), Errioxakoa (10.000 euro), Andaluziakoa (17.000 euro), Valentziakoa (12.000 euro), AVT (15.850 euro), Fundazio Kanonikoa (18.000 euro), Zaitu (20.000 euro), Estatuko Segurtasun Indarren Biktimen Elkartea (12.000 euro) eta Buesa Fundazioa (5.036 euro).<ref name=":6" /> Hala ere, "terrorismoaren" biktimen elkarteei Jaurlaritzak bideratutako diru laguntza gehiago zeuden. Eusko Jaurlaritzaren 2015eko aurrekontuetan 150.000 euro inguruko beste diru sail bat zegoen, itzuli beharrik gabekoa. Gainera, beste bi diru sail gehigarri zeuden biktimen elkarteentzat: 54.000 euroko bat Terrorismoaren Biktimen Fundazioarentzat, eta 32.800 euroko beste bat Buesa Fundazioarentzat. Nafarroako Gobernuak, berriz, 265.000 euroko diru laguntzak banatu zituen 2014an terrorismoaren hamar biktima elkarteren artean.<ref name=":6" />
== Biktimen gaia politikan ==
=== Erabilera politikoa ===
[[Fitxategi:Manifestación_AVT_2006.jpg|thumb|[[Terrorismoaren Biktimen Elkartea|AVT]] elkartearen 2006ko Madrilgo manifestazioa, [[José Luis Rodríguez Zapatero|Rodríguez Zapatero]] Espainiako presidentea ETAren konplizetzat jotzen zuena]]
PPko [[Pablo Casado]]k ETAren biktimak hartu zituen ahotan gobernuaren kontra;<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Casado resucita a las víctimas de ETA y Abascal a las de la Guerra Civil|hizkuntza=es|data=2020-01-04|url=https://www.huffingtonpost.es/entry/abascal-vox-casado_es_5e10a441c5b6b5a713bad6a7|aldizkaria=El HuffPost|sartze-data=2021-01-11}}</ref> urte bereko [[urriaren 21]]ean, [[Pedro Sánchez|Pedro Sanchez]]<nowiki/>en kontrako Voxen [[zentsura mozio]]an, alderdi horrek bere kongresuko txanda osoa baliatu zuen ''ETA''k hildako "850 pertsona eta gehiago" banan-banan aipatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Abascal responde a Bildu nombrando una a una a las más de 850 víctimas asesinadas por ETA|hizkuntza=es|url=https://www.elplural.com/fuera-de-foco/abascal-responde-bildu-nombrando-850-victimas-asesinadas-eta_251218102|aldizkaria=El Plural|sartze-data=2021-01-11}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Abascal lee en el Congreso los nombres de los asesinados por ETA|hizkuntza=es|data=2020-10-21|url=https://www.rtve.es/alacarta/videos/programa/abascal-lee-congreso-nombres-victimas-eta/5690454/|sartze-data=2021-01-11}}</ref> 2020an ere [[Terrorismoaren Biktimen Elkartea|AVT ETAren biktimen elkarteak]] biktima horiek ekarri zituen gogora gobernuko PSOE eta [[Elkarrekin Ahal Dugu|Unidos Podemosi]] EH Bildurekin ("EH Bildu zuritzeko") ezin zirela elkartu ohartarazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Las víctimas de ETA exigen a Sánchez que no reconozca a Bildu como «actor político»|hizkuntza=es|data=2020-06-27|url=https://www.diariovasco.com/politica/victimas-terrorismo-piden-20200627134226-ntrc.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2021-01-11}}</ref> 2020ko urtarrilean, ETAren biktimen gaia baliatu zen berriz Espainiako Gobernuaren aliantza sistema auzitan jartzeko, ezkerreko gobernu horren kontrako zentsura mozioa aurkeztuz, giro politiko garratz eta zalapartatsuaren erdian.<ref name=":0" />
Gaiaren inguruko sestra politikoa 2022ko martxoan geratu zen berriz agerian, Espainiako gobernuko Grande-Marlaska eta PPko zein Voxeko oposizioko ordezkariak sakabanaketaren aldeko posizio gogorrenak erakusteko dialektikan murgildu zirenean; bere argumentuen alde, espainiar ministroak gogora ekarri zuen konpromiso irmoa zuela aitortutako terrorismoaren biktima taldeen eta Terrorismoaren Biktimen Memoriarako Zentroaren alde.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Marlaska defiende la «transparencia» en los acercamientos de presos de ETA|hizkuntza=es|data=2022-03-17|url=https://www.diariovasco.com/politica/marlaska-acercamiento-presos-eta-20220317214747-nt.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2022-03-19}}</ref> 2021eko urtarril hasieran, [[José Ignacio Iruretagoiena|Jose Ignacio Iruretagoienaren]] hilketaren [[Zarautz|Zarauzko]] urteurren ekitaldi baten harira, haren semeak eta [[Euskal Herriko Terrorismoaren Biktimen Kolektiboa|COVITE]] elkarteko [[Consuelo Ordóñez|Consuelo Ordoñezek]] gogor kritikatu zuten PP alderdia biktimak haien irabazi politikorako erabiltzearren;<ref>{{Erreferentzia|izena=Edu|abizena=Lartzanguren|izenburua=«Biktimen lepotik bizitzeari» uzteko eskatu dio PPri Iruretagoienaren semeak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/192088/laquobiktimen-lepotik-bizitzeariraquo-uzteko-eskatu-dio-ppri-iruretagoienaren-semeak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-01-11}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=José Manuel Navarro|abizena=EFE|izenburua=Iruretagoyena, a Casado: "Dejad de vivir de las víctimas"|hizkuntza=es|data=2021-01-10|url=https://cadenaser.com/emisora/2021/01/10/radio_bilbao/1610287687_357936.html|aldizkaria=Cadena SER Euskadi|sartze-data=2021-01-11}}</ref> beste batean, Ordoñezek [[Isabel Díaz Ayuso]] Madrilgo presidente gogor kritikatu zuen arrazoi berdinagatik.<ref>{{Erreferentzia|izena=El|abizena=Rastreador|izenburua=Consuelo Ordóñez carga contra Ayuso por utilizar la memoria de su hermano: "¡La verdad es que mienten!"|hizkuntza=es|data=2022-01-28|url=https://www.eldiario.es/rastreador/consuelo-ordonez-carga-ayuso-utilizar-memoria-hermano-mienten_132_8697882.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2022-02-05}}</ref>
Memoria gaietako hainbat eragilek biktimen diskriminaziorik gabeko tratamendu eta aitortza aldarrikatu dute, 29/2011 Legeak estatuaren agentziek eta haiei lotutako taldeek (1960ko urtarrilaren 1etik aurrera) eragindako biktimak kanpoan uzten dituelako.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=«Bazterkeriarik gabeko memoria» aldarrikatu dute Euskal Herriko hainbat eragilek|hizkuntza=eu|data=2020-12-10|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20201210/bazterkeriarik-gabeko-memoria-aldarrikatu-dute-euskal-herriko-hainbat-eragilek|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-01-26}}</ref> Bada, Maider Gartziak, GALek hildako Juan Carlos Gartzia Goenaren alabak, etsipena agertu zuen GALen biktimek aitortzarik ez izatearekin, PSOE, PP eta Voxek Espainiako Kongresuan horren kontra bozkatu ondoren (2020). 2023an, Egiari Zor fundazioak estatuaren biktimen umiliazioa salatu zuen Zabaltzaren tortura eta heriotzan inplikatutako Arturo Espejo teniente jenerala Guardia Zibilaren goi-arduradun izendatu zutelako, [[Margarita Robles|Margarita Roblesek]] eta [[Fernando Grande-Marlaska|Fernando Grande-Marlaskak]] bultzaturik, fundazioaren hitzetan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Irati Urdalleta|abizena=Lete|izenburua='Zabalza kasuarekin' loturiko guardia zibil bat mailaz igo dutela salatu dute|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1873/009/001/2023-04-04/zabalza-kasuarekin-loturiko-guardia-zibil-bat-mailaz-igo-dutela-salatu-dute.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-04-04}}</ref>
Espainiako Kongresuan terrorismoaren biktimen eguna egiten da urtero; 2021ean, Vox eta PP alderdiek eta ETAren hainbat biktima elkartek (AVT, Covite) ez zuten bertan parte hartu, PSOE EH Bildurekin harremanetan zebilela eta euskal presoak hurbildu zituela eta.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Acto en el Congreso: del reconocimiento a todas las víctimas a la utilización partidista|hizkuntza=es|data=2021-06-27|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20210627/acto-en-el-congreso-del-reconocimiento-a-todas-las-victimas-a-la-utilizacion-partidista|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-06-27}}</ref> 2011n, AVT eta ETAren beste biktima elkarte batzuk Bildu legeztatzearen eta Espainiako PSOEko gobernuaren kontrako manifestazioa egin zuten, PPko ordezkarien presentzia handi batez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Mónica Ceberio|abizena=Belaza|izenburua=Asociaciones de víctimas marchan contra la decisión de autorizar Bildu|hizkuntza=es|data=2011-05-15|url=https://elpais.com/politica/2011/05/15/actualidad/1305421844_040085.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2022-02-05}}</ref> Dena den, AVT elkartea gogor mintzatu izan da PPren kontra ("traizioa"), baita haren kontra mobilizatu ere euskal presoen kartzela baldintza batzuk hobetzearren, 2015eko urtarrilean.<ref name="#5"/>
=== Euskal presoen aldeko ekitaldi eta harreren auzia ===
2021eko maiatzaren 4an, Gogora Institutuak, Elkarbizik eta Fernando Buesa Fundazioak euskal presoen ongietorri ekitaldiak amaitzea eskatu zuten, Denis Itxasoren (Gipuzkoako gobernu ordezkariaren) oniritzia jasoz.<ref name="#7">{{Erreferentzia|abizena=Berria|izenburua=Euskal presoen ongietorriak amaitzea galdegin dute|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/5002061/009/003/2021-05-04/euskal-presoen-ongietorriak-amaitzea-galdegin-dute.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-08-28}}</ref> Hiru elkarte horiek izenpetu dokumentuan, nabarmendu zen kaleak «bizikidetza eremu» izan behar direla eta, beraz, euskal presoak «idealizatzen dituzten edo haien sinbologia islatzen duten» ekitaldiak edo mezuak baztertu egin behar direla.<ref name="#7"/> Hala ere, 2021eko urrian azaleratu zen aurreko bi urteetan espetxetik 53 euskal preso ateragatik, horietatik bederatziri baino ez zizkietela egin harrera publikoak; 2021ean, 25 presotik biri baino ez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Maddi Ane Txoperena|abizena=Iribarren|izenburua=Ongietorririk ez kasik|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/2044/006/001/2021-10-23/ongietorririk-ez-kasik.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-10-26}}</ref>
[[Fitxategi:Ministros delegados Estado de Alarma 2020 05.jpg|thumb|[[Fernando Grande-Marlaska|Grande-Marlaska]]<nowiki/>ren agerraldi bat (2020ko maiatza)]]
Ekainaren 2an, [[Fernando Grande-Marlaska]] Espainiako barne ministroak euskal presoei egiten zaien harrera edo ongi etorri ekitaldiak isunen bidez zigortzeko asmoa adierazi zuen, Gobernuak Terrorismoaren Biktimen Aitorpen eta Babes Integralerako 29/2011 Legearen erreforman oinarrituz horretarako. Adierazi zuen ekitaldi horietan parte hartzen zutenei ezin zitzaiela [[Terrorismoaren goratze|terrorismoa goratzea]] leporatu, baina zigorrak ezartzeko erabaki irmoa adierazi zuen, isunen bidez zigor azkarrak ezarriz, "biktima elkarteekin lankidetzan".<ref>{{Erreferentzia|izena=Baigorri Argitaletxea|abizena=SA|izenburua=Ongietorriak administrazio zehapen bidez zigortu nahi ditu Madrilek|hizkuntza=eu|data=2021-06-01|url=https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gara/editions/2021-06-02/hemeroteca_articles/ongietorriak-administrazio-zehapen-bidez-zigortu-nahi-ditu-madrilek|aldizkaria=GARA|sartze-data=2021-06-02}}</ref>
Auziaren inguruko tentsioa igotzearen adierazle, Sare elkarteak "salbuespeneko legediak" eta "bizi arteko espetxe zigorra" salatzeko mobilizazioa iragarri zuen 2021eko irailean 18rako, [[Unai Parot]] etakide ohiaren kasua gogora ekarriz. Aldiz, Espainiako EAEko [[Gobernuaren Ordezkaritza (Espainia)|gobernu ordezkaritzak]] [[Dakhla|Villacisneros]] Fundazioaren eskaera bat igorri zion Auzitegi Nazionaleko fiskal buruari Arrasaten egitekoa zen martxa hori debekatzeko,<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de|abizena=Noticias|izenburua=Sare niega que la marcha de Arrasate sea por Unai Parot|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdenavarra.com/actualidad/politica/2021/08/09/sare-niega-marcha-arrasate-sea/1171558.html|aldizkaria=www.noticiasdenavarra.com|sartze-data=2021-09-20}}</ref> hori gertatu ez zen arren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La Audiencia Nacional permite la marcha para denunciar la situación del preso de ETA Henri Parot|hizkuntza=es|data=2021-09-16|url=https://www.lavanguardia.com/politica/20210916/7726051/audiencia-nacional-permite-homenaje-etarra-henri-parot.html|aldizkaria=La Vanguardia|sartze-data=2021-09-20}}</ref> Vox eta PP alderdiek antolatu (eta egin) kontraekitaldiak saihesteko, Sarek iragarri zuen bertan behera utziko zuela bere martxa; trukean, elkarretaratzeak deitu zituen Euskal Herriko plazetan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Sareren aldarriak eta Voxen liskar gogoa|url=https://www.argia.eus/albistea/voxek-elkarretaratze-paraleloa-egin-du-arrasaten-antifaxistek-deitutako-martxaren-aurka-egiteko|aldizkaria=Argia|sartze-data=2021-09-20}}</ref><ref group="oh">Voxek, PPk eta AVT ETAren biktima elkarteak Espainiako Gobernuaren kontra jo zuten zuzenean, haren "utzikeria"·salatuz; [https://www.msn.com/es-es/noticias/espana/la-oposici%C3%B3n-critica-la-traici%C3%B3n-de-s%C3%A1nchez-y-le-exige-que-elija-entre-v%C3%ADctimas-y-verdugos/ar-AAOA3vb ikus ''ElConfidencial'' espainiar egunkaria] eta haren lerroburuko hizkera polarizatua; [https://www.huffingtonpost.es/entry/las-claves-del-polemico-homenaje-al-etarra-parot-en-mondragon_es_61443c68e4b07ad8c8ddd712 ''The Huffington Post'' espainiar agerkari digitalak], halaber, Paroten ''omenaldi'' batez hitz egin zuen.</ref>
Polemika artean bizirik zela, irailaren 22an, Espainiako Auzitegi Nazionalak [[Sortu]] alderdiaren ''Kalera Info'' euskal presoen aldeko aldizkaria ixteko agindu zuen, «ongietorrien bidez terrorismoari gorazarre» egitea leporaturik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Maddi Ane Txoperena|abizena=Iribarren|izenburua=Sorturen 'Kalera Info' aldizkaria ixteko agindu du Espainiako Auzitegi Nazionalak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/203520/sorturen-kalera-info-aldizkaria-ixteko-agindu-du-espainiako-auzitegi-nazionalak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-09-22}}</ref> 2021eko urriaren 3an, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak debekatu egin zuen sakabanaketan hildako Ruben Garate euskal presoaren omenezko Otxandioko hormairudia, ETAren biktimak umiliatzen zituelakoan; auziaren sorburua EAEko gobernu ordezkaritzak aurkeztutako salaketa izan zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Hegoi|abizena=Belategi|izenburua=«Eraso egin digute; mural honek norbait mintzen badu, guk ez dugu ezer ulertzen»|hizkuntza=eu|data=2021-10-03|url=https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20211003/eraso-egin-digute-mural-horretan-ez-dago-umiliaziorik-biktimekiko|aldizkaria=irratia.naiz.eus|sartze-data=2021-10-03}}</ref> Azaroaren 11n, Eusko Legebiltzarrak arbuiatu egin zuen ETAko preso ohiei harrera publikoak egitea, PP+Cs-ek hala proposatuta, EH Bilduren kontrako botoaz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Eusko Legebiltzarrak berriro errefusatu ditu ETAko preso ohien harrerak|hizkuntza=eu|data=2021-11-11|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/8446353/eusko-legebiltzarrak-berriro-errefusatu-ditu-etako-preso-ohien-harrerak/|aldizkaria=EITB Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2021-11-11}}</ref> Bada, 2021eko azaroan, [[Euskal Preso Politikoen Kolektiboa|EPPK]] euskal presoen kolektiboak adierazpen bat atera zuen azalduz ez zutela nahi harrera publikorik espetxetik irtetean, pribatua eta xumea baizik.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=EPPK zanja la polémica de los ongi etorris: «Queremos ser recibidos de modo privado y discreto»|hizkuntza=es|data=2021-11-29|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20211129/eppk-zanja-la-polemica-de-los-ongi-etorris-queremos-ser-recibidos-de-modo-privado-y-discreto|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-11-29}}</ref>
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh|}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|2}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.legegunea.euskadi.eus/eli/es-pv/l/2016/07/28/12/dof/eus/html/webleg00-contfich/eu/ 12/2016 Legea, EAEko Polizia Abusuen Biktimei buruzko Legea]
* [https://www.euskadi.eus/eusko-jaurlaritza/contenidos/normativa/normativa_victimas/eu_ley_vict/indice.html Terrorismoaren Biktimen Araudia (euskadi.eus)]
* [https://web.archive.org/web/20181024022659/http://www.interior.gob.es/documents/642317/1201295/Reconocimiento_y_proteccion_integral_victimas_terrorismo_Espa%C3%B1a_126151147.pdf/e30daeff-11af-48a2-a5ee-e88ad0760379 ''Reconocimiento y proteccion integral victimas terrorismo España; Normativa'' (Espainiako Barne Ministerioa)]
[[Kategoria:Euskal Herriko gatazka]]
ti528vxgybqjfja8t1mjgetlvcqr7i7
9968625
9967579
2024-11-14T07:50:49Z
InternetArchiveBot
119347
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
9968625
wikitext
text/x-wiki
'''Biktimak euskal gatazkan''' dira [[Euskal gatazka|gatazka horren]] ondorioz indarkeriaren eta terrorismoaren erasana hurbiletik edo zuzenean jasan duten pertsonen multzoa. Lehen graduko biktimak milaka izan dira, baina desadostasunak daude horien sailkapenerako. Espainiako Gobernuaren zenbaketa ofizialak 6.045 pertsona identifikatu ditu "terrorismoaren biktima" kategorian, horiek jasotzen dituzte diru laguntza ofizialak; gainera, beste 8.000 biktima aitortu ditu zeharka kalteren bat jaso dutenen artean. GALen edo beste talde batzuen 46 biktima kanpoan utzi ditu (2015), «ETAren inguruarekin» lotura zutela argudiatuta.<ref>{{Erreferentzia|izena=Edurne|abizena=Begiristain|izenburua=Diru laguntzetan, onuradun nagusiak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1856/009/001/2015-01-24/diru-laguntzetan-onuradun-nagusiak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-03-08}}</ref> Oro har, polizia elkarteek eta ETAren biktima elkarteek ukatu egiten diete "terrorismoaren biktima" deitura euskal talde armatuek eragin ez dituzten indarkeria politikoaren biktimei. [[Giza Eskubideen Europako Auzitegia]]k ere ukatu egin zien kategoria hori eta kalte-ordainak jasotzea GALek hildakoen senitartekoei 2019ko [[uztailaren 18]]an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Estrasburgo rechaza indemnizar a familiares de asesinados por los GAL como víctimas del terrorismo|hizkuntza=es|data=2019-07-18|url=https://www.lasexta.com/noticias/ntorturaacional/estrasburgo-rechaza-indemnizar-familiares-asesinados-gal-como-victimas-terrorismo_201907185d3044b80cf2c80663d5bf94.html|aldizkaria=LaSexta|sartze-data=2021-01-11}}</ref>
[[Fitxategi:Diagrama - Urraketen mapa - EAE (1960-2014).png|thumb|Euskal gatazkako urraketen mapa (EAE, Eusko Jaurlaritza). Azken Txostena (2017)]]
Eusko Jaurlaritzak asko landu du gai hori eta, biktimen aintzatespenerako eta gizartea batzeari begira, irizpide orokor batzuk eman ditu biktimen tratamenduan: "ez nahasi, ez legitimatu eta ez baztertu".<ref>{{Erreferentzia|izena=r01etpd14e71f10898188cd913aa2dba210432d8fc|abizena=r01epd0122e4edf39923e0db0b11fff216b637726|izenburua=Memoriaren Egunean Lehendakariak nabarmendu duenez biktima guztiek merezi dute aitorpena eta erreparazioa|hizkuntza=eu|data=2018-11-12|url=https://www.gogora.euskadi.eus/albisteak/-/albistea/2018/memoriaren-egunean-lehendakariak-nabarmendu-duenez-biktima-guztiek-merezi-dute-aitorpena-erreparazioa/|aldizkaria=www.gogora.euskadi.eus|sartze-data=2020-12-14}}</ref> Nafarroako Gobernuak agindutako txosten amaigabe batek agerian utzi duenez, 1975etik 1985era, eskuin muturrak 33 atentatutik gora egin zituen Nafarroa Garaian edo nafarrei.<ref>{{Erreferentzia|abizena=GUR|izenburua=Grupos de extrema derecha cometieron más de una treintena de atentados en Navarra entre 1975 y 1985, según un informe|hizkuntza=es|data=2021-02-09|url=https://www.eldiario.es/navarra/ultimas-noticias/grupos-extrema-derecha-cometieron-treintena-atentados-navarra-1975-1985-informe_1_7204807.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2021-02-09}}</ref> 2018ko urtarrilean, Nafarroako Gobernuak eskuin muturraren eta poliziaren biolentzia dokumentatzeko ahalegina egin zuen foru agindu batez, baina Espainiako Gobernuak hori eragotzi zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Eskuin muturraren eta poliziaren biolentzia dokumentatzea eragotzi nahi dio Espainiak Nafarroari|url=https://www.argia.eus/albistea/eskuin-muturreko-taldeen-eta-poliziaren-biolentzia-dokumentatzea-eragotzi-nahi-dio-espainiak-nafarroari|aldizkaria=Argia|sartze-data=2021-02-09}}</ref> Nafarroako Foru Erkidegoan eta EAEn, indarkeria instituzionalaren biktimen legeek partzialki eta nekez egin ahal izan dute aurrera, instantzia judizial eta alderdi politiko espainiarrek helegiteak jarri ondoren.
[[Fitxategi:Angel_berroeta_01.jpg|thumb|[[Angel Berruetaren hilketa|Angel Berrueta]], [[2004ko martxoaren 11ko atentatuak|Madrilgo 2004ko atentatu jihadisten]] ondoko tentsioan polizia nazional batek Iruñean eraila]]
Ugari dira [[Francoren diktadura Euskal Herrian|frankismoaren]] azken urteetan berriki arte manifestazioetan edo protestetan zauritu eta hildakoak Euskal Herrian. Hildako gehienek [[euskal gatazka]]rekin harreman zuzena izan arren, hildako asko ez ziren ENAMekoak. Are gehiago, sarritan protesta politikoak protesta ekonomiko, gizarte protestekin edo eta ekologikoekin nahasita zeuden. Ondorioz, hildakoak (eta eraildakoen jatorria) askotarikoak dira. ETAk garai batean Ertzaintzaren aurka jo zuen, hasieran Ertzaintzarekin liskarrak saihestu bazituen ere. Denbora aurrera joan ahala, Ertzaintzako arduradun batzuen aurka jo zuen, ETAren aurka egiten zutela adierazi eta gero. Eraso horiek gero eta orokorragoak bilakatu ziren.
[[Fitxategi:Lehendakari_biktima_erdigunean_eu.webm#Laburpena|thumb|[[Iñigo Urkullu]]<nowiki/>ren adierazpenak AVT elkartearen “Vivir sin miedo / Vivir con memoria” erakusketan (2019ko azaroa)]]
[[Fitxategi:Lehendakaria “Gregorio Ordoñez, Bizitza posiblea” erakusketaren inaugurazioan egongo da (49458317373).jpg|thumb|[[Gregorio Ordóñez|Gregorio Ordoñez]] PPko zinegotziaren omenezko ekitaldi instituzionala (2020ko urtarrila)]]
Eztabaida eta ekintza publikoaren ikuspegi murriztaile eta baztertzaile batez zenbait biktimak eta biktima elkartek hartu duten protagonismo politiko gero eta handiagoak polemika piztu du. Hori nabarmena izan da ezkerreko Espainiako Gobernuaren aldian (2019tik aurrera), herrialde horretako alderdi nazional-populistek gobernu horren aliantza sistema gogor eta iraunkortasunez kritikatzeko orduan. 2020ko urtarrileko zentsura moziorako biktimen auzia baliatu zen berriz ere, giro politiko garratza eta zalapartatsuaren erdian.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Jon O.|abizena=Urain|izenburua=«Minduta eta umiliatuta gaude»|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1877/008/001/2020-06-24/minduta-eta-umiliatuta-gaude.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-01-28}}</ref>
== Biktimei buruzko legeak eta aitortza ==
1999an, urriaren 8ko 32/1999 Legea, Terrorismoaren Biktimekiko Elkartasunarena, onartu zen Espainian. 2011n, ETAk sueten iraunkor mugagabea eman urtean bertan, biktimei buruzko lege hauxe onartu zen: 29/2011 Legea, [[Terrorismoaren Biktimen Legea (Espainia)|Terrorismoaren Biktimak Aitortu eta Osorik Babestekoa]]. Lege horretan, debekuak ezartzen ziren terrorismoaren biktimentzat umiliagarri jotzen diren erakusgarri, ekitaldi eta adierazpenetarako.<ref group="oh">Zehazki hauxe dio gaztelaniaz (14. or.): "''La prohibición de que en los lugares públicos se haga ostentación mediante símbolos, monumentos, escudos, insignias, placas y otros objetos o menciones conmemorativas o de exaltación o enaltecimiento individual o colectivo del terrorismo o de los terroristas se complementa con otras medidas de respeto que se incorporan en relación con el tratamiento que los medios de comunicación hagan de las imágenes de personas y familias''"; ikus Kanpo estekak - [[Biktimak euskal gatazkan#Kanpo estekak|''Reconocimiento y protección integral de las víctimas del terrorismo en España; NORMATIVA'']].</ref> Bi urte geroago, ildo beretik, 671/2013 Errege Dekretua, irailaren 6koa, onartu zen, irailaren 22ko 29/2011 Legeko ([[Terrorismoaren Biktimen Legea (Espainia)|Terrorismoaren Biktimak Aitortu eta Osorik Babestekoa]]) Erregelamendua onartzen duena.
[[Fitxategi:Constitutional court of justice spain.jpg|thumb|Espainiako Auzitegi Nazionalaren eraikina (Madril)]]
2016ko uztailean 12/2016 Legea onartu zen EAEn, Polizia Abusuen Biktimei buruzko Legea deituraz ere ezaguna, 1978 eta 1999. urte arteko epeari buruzkoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Poliziaren biktimen euskal legea babestu du NBEko aditu batek|hizkuntza=eu|data=2017-04-24|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/4790109/poliziaren-biktimen-legea-babestu-du-nbeko-aditu-batek/|aldizkaria=EITB Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2022-02-03}}</ref> 2021eko ekainaren 26an, [[Eusko Jaurlaritza|Eusko Jaurlaritzak]] aitortza eman zien polizia indarkeriaren diktadurako eta trantsizioko 35 biktimari (1960-1978); 1985eko [[Mikel Zabalza Garate|Zabaltza kasuaren]] inguruan, hiru pertsonaren torturak ere aitortu zituzten. Biktimek, ordea, adierazi zuten "urraketa guztiak salatu arte egin behar d[el]a lan";<ref>{{Erreferentzia|abizena=autoria|izenburua=35 personas torturadas o asesinadas por la Policía Nacional y la Guardia Civil reciben hoy un homenaje institucional en Bilbao|hizkuntza=local|url=https://www.elsaltodiario.com/pais-vasco/35-personas-torturadas-asesinadas-por-policia-nacional-guardia-civil-reciben-homenaje-institucional-en-bilbao|aldizkaria=www.elsaltodiario.com|sartze-data=2021-06-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Amaia Ramirez de Okariz|abizena=Kortabarria|izenburua=Poliziaren indarkeriaren 35 biktima aitortu ditu Jaurlaritzak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1946/013/001/2021-06-27/poliziaren-indarkeriaren-35-biktima-aitortu-ditu-jaurlaritzak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-06-27}}</ref> izan ere, 2019ko uztailaren 19an, [[Giza Eskubideen Europako Auzitegia|Giza Eskubideen Europako Auzitegiak]] ukatu egin zizkien kalte-ordainak talde parapolizialen atentatuetan hildako sei biktimaren senideei, Espainiako Auzitegi Nazionalak egin bezala, «indarkeriazko ekintzak egiten dituen erakunderen batekin harremana» dutelakoan, ETAkoak zirelakoan, alegia, hori inoiz frogatu ez zen arren.<ref>{{Erreferentzia|izena=Gotzon|abizena=Hermosilla|izenburua=Estrasburgok ez ditu aintzat hartu BVEren eta GALen biktimen eskariak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1929/002/001/2019-07-19/estrasburgok-ez-ditu-aintzat-hartu-bveren-eta-galen-biktimen-eskariak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-02-04}}</ref> Estatuak 106.000 euro erreklamatu zizkien 2022ko maiatzean estatu terrorismoz eraildako biktimen senitartekoei auziaren kostuengatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=El Estado pide más de 106.000 euros a 22 familiares de asesinados por el GAL tras negarles la categoría de víctimas|url=https://www.publico.es/politica/pide-106000-euros-22-familiares-asesinados-gal-negarles-categoria-victimas.html|aldizkaria=www.publico.es|sartze-data=2022-05-07}}</ref>
2022ko otsailean jakinarazi zenez, 1.200 pertsonak egin zituzten 12/2016ko Legean aurreikusitako kategorietan aitortuak izateko eskaerak, eta 562 ebatzi ziren.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Edurne|abizena=Begiristain|izenburua=Polizien 460 eskaera atzera bota ditu Eusko Jaurlaritzak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/209166/polizien-460-eskaera-atzera-bota-ditu-eusko-jaurlaritzak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-02-03}}</ref> 2021ean eta 2022 hasieran azaleratu zenez, Guardia Zibileko talde batzuek 12/2016 Legeari iruzur egiteko ahaleginak egin zituzten, beren burua era horretako biktima gisa aurkeztuz; Eusko Jaurlaritzak, berriz, baztertu egin zituen era horretako 460 eskaerak.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Lakua confirma el sabotaje policial a la ley de víctimas estatales que adelantó NAIZ|hizkuntza=es|data=2022-02-01|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20220201/lakua-confirma-el-sabotaje-policial-a-la-ley-de-victimas-estatales-que-adelanto-naiz|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2022-02-01}}</ref><ref name=":1"/>
2015eko martxoaren 26an, Nafarroako Parlamentuak Polizia Indarkeriaren Legea onartu zuen, 1951 eta 1978 arteko epeari buruzkoa, [[Nafar Herriaren Batasuna|UPN]] eta [[PP|PPren]] oposizioaz eta [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSNren]] abstentzioaz; nazioarteko jurisprudentzian eta estandarretan oinarritu zuten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Aprobada la ley de reconocimiento a las víctimas de violencia policial|hizkuntza=es|data=2015-03-26|url=https://www.eitb.eus/es/noticias/politica/detalle/3090446/victimas-de-violencia-policial--el-parlamento-navarro-aprueba-ley/|aldizkaria=EITB Radio Televisión Pública Vasca|sartze-data=2022-02-03}}</ref> 2019ko martxoan, Polizia Abusuen Biktimak Aitortzeko Legea onartu zuen [[Nafarroako Parlamentua|Nafarroako Parlamentuak]], 2015ean onartutako legea [[Espainiako Konstituzio Auzitegia|Espainiako Konstituzio Auzitegiak]] baliogabetu ondoren. 2019ko lege horrek izaera administratiboa zuen eta epai judizialak kontuan hartuko zituen. UPNk eta PPk aurka bozkatu zuten, eta PSNk abstentziora jo zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Polizia-abusuen biktimak aitortzeko legea onartu du Nafarroako Parlamentuak, beste behin|url=https://www.argia.eus/albistea/polizia-abusuen-biktimak-aitortzeko-legea-onartu-du-nafarroako-parlamentuak|aldizkaria=Argia|sartze-data=2022-02-03}}</ref> 2024ko maiatzaren 31n, Nafarroako Gobernuak lehen aldiz Poliziaren eta eskuin muturraren biktima politikoak aitortu zituen, pertsona zehatzak aipatuz [[Baluarte jauregia|Baluarten]] egin ekitaldi batean, asmoz urtero errepikatzekoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nafarroako Gobernuak lehen aldiz Poliziaren eta eskuin muturraren biktima politikoak aitortu ditu|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/nafarroako-gobernuak-lehen-aldiz-poliziaren-eta-eskuin-muturraren-biktima-politikoak-aitortu-ditu|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-06-01}}</ref> 2024ko urrian, estatuaren indarkeriari buruzko 4. txostenean, polizia indarkeriaren EAEko 93 biktima gehiago onartu ziren, [[Gurutze Iantzi]] ere tartean.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=93 víctimas policiales más reconocidas, en un proceso ahora parado por falta de forenses|hizkuntza=es|data=2024-10-30|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241030/93-victimas-policiales-mas-reconocidas-en-la-cav-en-un-proceso-ahora-parado-por-falta-de-forenses|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-10-31}}</ref>
2021eko maiatzaren 18an, Espainiako Konstituzio Auzitegiak atzera bota zuen 2019ko martxoaren 19an Nafarroa Garaiko parlamentuak onartutako Polizia Abusuen Biktimen Arretari buruzko 16/2019 Foru Legearen kontra [[Vox (alderdi politikoa)|Vox]] eta PP alderdiek aurkeztutako errekurtsoa.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=El TC da luz verde a ley navarra de violencia estatal tras seis años de litigio|hizkuntza=es|data=2021-05-18|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20210518/el-tc-declara-constitucional-la-ley-navarra-de-abusos-policiales|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-05-18}}</ref> 2022ko ekainaren 23an, Nafarroako Parlamentuaren erabakiz eta [[Navarra Suma|Navarra Sumaren]] aurkako botoaz, kalte ordain eta osasun asistentzia gaietan, berdindurik geratu ziren polizia indarkeriaren eta eskuin muturreko taldeen biktimak legez terrorismoaren biktima kategoria zutenekin.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Aprobada la equiparación de indemnizaciones para las víctimas de violencia policial en Nafarroa|hizkuntza=es|data=2022-06-23|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20220623/aprobada-la-equiparacion-de-indemnizaciones-para-las-victimas-de-violencia-policial-en-nafarroa|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2022-06-23}}</ref> 2022an, Espainiako Gobernuak Sekretu Ofizialen Legearen aurreproiektua jarri zuen abian, Foro Sozialak etsigarritzat jo zuena, erreklamatuz informazioa eskuratzeko irizpide bakarra egiaren bilaketa izatea, hala nola estatuak eragindako desagerpen behartuetan; izan ere, Espainian, egiaren bila, ETAren biktimek informazio erreserbatu historikoa eskuratzeko laguntza dute Auzitegi Nazionalaren bidez, baina ez estatuak eragindako desagerpen behartuen senitartekoek, Foro Sozialak 2022ko abuztuan salatu zuenez.<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7bf-1">{{Erreferentzia|izena=EFE,Cadena|abizena=SER|izenburua=El foro Social señala que el anteproyecto de Ley de Información Clasificada es "decepcionante"|hizkuntza=es-ES|data=2022-08-30|url=https://cadenaser.com/euskadi/2022/08/30/el-foro-social-senala-que-el-anteproyecto-de-ley-de-informacion-clasificada-es-decepcionante-radio-san-sebastian/|aldizkaria=cadena SER|sartze-data=2022-08-31}}</ref>
== Biktimen tipologia ==
=== Pertsonen gaineko ondorioen arabera ===
==== Hildakoak ====
{{sakontzeko|ETAk hildakoen zerrenda|Lasa eta Zabalaren hilketa|Zerrenda:Euskal gatazkan hildako ekintzaileak|Zerrenda:Manifestazioetan edo protestetan hildako euskal herritarrak|Zerrenda:Kontrainsurjentzian eraildako Euskal Herritarrak eta beste batzuk}}
Euskal gatazkaren neurria emateko, ohikoa izaten da hildakoen kopurua ematea. Zenbatespenak askotarikoak dira, eta ez dago adostasunik hildakoak zehazteko orduan. [[Argituz]] GKEak hildakoen eta beste giza eskubideen urraketaren biktima guztien kronograma eman du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zerrendak|hizkuntza=eu|url=https://argituz.org/eu/zerrendak/|aldizkaria=Argituz|sartze-data=2020-12-11}}</ref> ETA eta euskal talde armatu abertzaleek eragindako 829 hildako kalkulatu dira 1968tik, ETAk hilketak egiteari ekin zionetik, gehienetan espainiar funtzionarioak edo Espainiako estatuaren segurtasun indarrak. Kopuru hori Espainiako Gobernuaren hildako kopuru ofiziala da.<ref name="#1">{{Erreferentzia|abizena=20minutos|izenburua=Víctimas de ETA: ¿829 u 858?|hizkuntza=es|data=2011-10-21|url=https://www.20minutos.es/noticia/1195725/0/victimas-mortales/eta/cifra/|aldizkaria=www.20minutos.es - Últimas Noticias|sartze-data=2020-12-11}}</ref>
[[Fitxategi:Courtroom_European_Court_of_Human_Rights_04.JPG|thumb|[[Giza Eskubideen Europako Auzitegia]]]]
[[Fitxategi:Atentado_de_Ispáster_cropped.jpg|thumb|Guardia Zibilaren kontrako eraso hilgarria Ispasterren]]
Aldiz, espainiar kazetek eta, bereziki, ETAren biktima elkarteek gehiago eman dituzte: [[Vocento]] korporazioko ''El Correo'' egunkariak 855 eman ditu;<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Las 855 víctimas mortales de ETA|hizkuntza=es-ES|url=http://especial.elcorreo.com/2018/muertos-eta/|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2020-12-11}}</ref> antzeko bidetik jo du Madrilgo ''[[El País]]'' egunkariak ([[PRISA taldea|Prisa]]), 854 hildako biktima aipatuz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Rodrigo|abizena=Silva|izenburua=Víctimas mortales de ETA|hizkuntza=es|abizena2=Alonso|izena2=Antonio|data=2018-05-03|url=https://elpais.com/elpais/2018/04/30/media/1525104009_115286.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2020-12-11}}</ref> ETAren biktima elkarteek 858raino igo dute hildakoen zerrenda kopurua.<ref name="#1"/> Kontuan izan behar da, bestalde, espainiar hedabide gehienek ia 2020 arte irmo babestu zutela Begoña Urrotz titiko umea izan zela ETAren lehen hildakoa (1960ko ekainean),<ref name="#1"/> [[Directorio Revolucionario Ibérico de Liberación|DRILek]] egin bazuen ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Una placa reconoce a Urroz como víctima del DRIL en Donostia 60 años después|hizkuntza=es|data=2020-10-10|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20201010/una-placa-reconoce-a-urroz-como-victima-del-dril-en-donostia-60-anos-despues|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2020-12-11}}</ref>
Kontrako aldean, estatu terrorismoz, segurtasun indarren bidez edo askotariko talde armatu paraleloz hildakoen kopuruan, askotarikoagoak dira interpretazioak. Espainiar iturri ofizialek egin duten aitorpena oso txikia izan da. BVE edo GAL talde armatu parapolizialek eragindako hildakoak indarkeriaren hildakotzat aitortuak izanagatik, ez dira terrorismoaren biktimatzat onartuak izan, eta Giza Eskubideen Europako Auzitegiak ontzat eman zuen Espainiako estatuak hildako horien senideei kalte ordainik ez pagatzea, hilak "ETAko kideak" zirelakoan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Estrasburgok kalte-ordaina ukatu die GAL eta BVE taldeen biktimei|hizkuntza=eu|data=2019-07-18|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/6554115/estrasburgoren-erabakia-gal-eta-bve-taldeetako-biktimen-kalteordainen-inguruan/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-12-11}}</ref> 2021eko apirilaren 8an, Giza Eskubideen Europako Auzitegiak berretsi egin zuen doktrina hori, Espainiak Josu Muguruza Espainiako Kongresurako hautetsiaren senideei eta Xabier Perez de Arenazaren alargunari zein alabari kalte-ordainak pagatzea ukatuz, ETArekin loturaren bat izan zezaketelakoan, hori ebatzi zuen epaiketarik izan ez zen arren; Muguruza etakidea izan zen lehenago. Berdin ebatzi zuen hilabete lehenago, Jesus Mari Ijurko HBko kidea zenaren alargunari eta alabei buruz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jon O.|abizena=Urain|izenburua=Estrasburgok ontzat jo du Espainiak estatuaren bi biktimari kalte ordaina ukatzea|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/195969/estrasburgok-ontzat-jo-du-espainiak-estatuaren-bi-biktimari-kalte-ordaina-ukatzea.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-04-13}}</ref>
Etxerat euskal presoen senitartekoen elkarteak espetxeetara bidean hildako 16 pertsonaren aitortza eskatzen du, presoen [[Euskal presoen sakabanaketa|sakabanaketa politikaren]] biktimatzat.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dispertsioaren ondorioz hil diren 16 pertsonak aitortzeko eskaera egin du Etxeratek|hizkuntza=eu|data=2019-11-14|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/bideoak/osoa/6816934/bideoa-dispertsioaren-ondorioz-hil-diren-pertsonen-aitortza-eskatu-du-etxeratek/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-12-11}}</ref> 2021eko maiatzaren 18an, Etxerat eta Egiari Zor elkarteek balorazio zabalago bat egin zuten, espetxe politikaren biktimak oro har aitortzeko erreklamatuz, eta hildakoen artean 35 euskal preso eta senide zenbatuz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jon O.|abizena=Urain|izenburua=Espetxe politikaren biktimak aitortzeko eskatu dute Etxerat-ek eta Egiari Zor-ek|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/197873/espetxe-politikaren-biktimak-aitortzeko-eskatu-dute-etxerat-ek-eta-egiari-zor-ek.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-05-18}}</ref> Zenbatespen ofizialen aurrean, [[Euskal Memoria (elkartea)|Euskal Memoria Fundazioak]] 500 hildako kalkulatu ditu estatuaren biktimetan, horietatik % 49,2 inongo talde edo elkarte politiko edo armatutako kide ez zirenak. Hildako horietatik guztietatik, ia erdia (% 46,2) Espainiako estatuaren segurtasun indarrek eragin zuten; hildakoen % 16,8a, berriz, BVE, GAL edo beste talde armatu batzuei egotzi zaie.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izenburua=Las “otras víctimas” del conflicto vasco|url=https://www.publico.es/politica/otras-victimas-del-conflicto-vasco.html|aldizkaria=www.publico.es|sartze-data=2020-12-11}}</ref>
{| style="background-color: #FBF8EF; width:100%; border-radius: 6px;"
|
<center><big>'''Euskal gatazkako biktimei buruzko grafiko eta datuak'''</big></center>
<gallery mode="packed" heights="400px">
File:65955-Errepresioaren ondorioz hildakoak Euskal Herrian.svg|Euskal Herrian errepresioaren eraginez hildakoen kopuruak, 1960-2010/12 (Aztiker - [[Euskal Memoria]])
File:66847-Euskal Herriko gatazkaren biktimak 1968-2011 aldian.svg|Euskal Herriko gatazkaren biktimak, 1968-2011 ([[Argituz]])
</gallery>
|
|}
{{irudi zabala|Evolución_asesinatos_cometidos_por_ETA_-_EU.jpg|950px|Iturriak: (1) Kopuru osoetarako (842 hildako), [[Emilio Lopez Adan|Emilio Lopez Adan ''Beltza'']] in ''[[Argia (aldizkaria)|Argia]]''/''[[Larrun (aldizkaria)|Larrun]]''.<ref name="Argia - Larrun">{{erreferentzia|izenburua=Elkarrizketa: Borroka armatuaren historia Euskadin, 1967-2011|url=|aldizkaria=Larrun (Argia)|alea=261|data=2021-03-28 |hizkuntza= |}}</ref> (2) Urtekako bilakaerarako, [[:c:File:Evolución asesinatos cometidos por ETA.jpg|Paconi in Wikimedia Commons]].<ref group="oh">Egileak ez ditu zehaztu urtekako kalkulurako baliatu dituen iturriak. Bestalde, "ETA"ri egotzi dio grafikoan hilketen egiletza, Espainiako hedabide eta ETAren biktima elkarte gehienetan bereizketarik egin gabe erabiltzen den izendapenari lotuz, ETA eta beste euskal herri talde armatu klandestinoak aditzera emateko.</ref>
| oharra = Argiako eranskina, 2726 zk}}
==== Desagertuak ====
Oposizioko kideak desagerraraztea identifikatu izan da hainbat erregimen autoritariotan izua eta sufrimendua zabaltzeko modu gisa. Espainian, hasiera batean ustez ETA edo beste euskal talde politiko eta armatuetakoak ziren pertsona desagertu batzuk hilda agertu ziren denboraren joanean, hala nola [[Lasa eta Zabalaren hilketa|Lasa eta Zabala]], edo [[Mikel Zabalza Garate|Mikel Zabaltza]]. Era horretako beste kasu batzuetan, gorpuak egun batzuetara, asteetara edo hilabeteetara agertu ziren: Jesus Maria Gonzalez Tuitero eta Jose Luis Martinez, Bernardo Bidaola, Joserra Asua, Jose Luis Salegi ''Txipi'' eta abar. Beste kasu batzuetan, berriz, gorpuak ez dira agertu. Zantzu irmoak daude estatuari lotutako agenteek eraman zituztela aurrera desagerrarazte horietako asko, baina litekeena da beste batzuk ETAk edo haren inguruneak egin izana.<ref name=":2">{{erreferentzia|izena=Xabier|abizena=Letona Biteri|urtea=2022|izenburua=Argia|argitaletxea=Komunikazio Biziagoa SAL|orrialdeak=32-39|artikulua=Oraindik desagertuak|ISSN=0123-909X}}</ref> Foro Sozialak hamalau pertsona dokumentatu ditu [[Desagerpen bortitza|desagerraraziak]] Euskal Herrian bizitako gatazkari loturik, ustez estatuak eragindakoak, neurri desberdinetan.<ref name="Izenik_gabekoa-1ž7bf-1"/>
Lehendabiziko desagerpenak [[Espainiako trantsizioa|Espainiako Trantsizio aldian]] hasi ziren, 1973an. Martxoan, Irunen bizi ziren jatorri galiziarreko hiru langile, Jose Humberto, Jorge Juan Garcia eta Fernando Quiroga, desagertu ziren; dirudienez, ETAk edo euskal iheslariek poliziarentzat lan egiten zutelako susmoa zuten, eta horregatik hil zituzten.<ref name=":2" /> Urte batzuk geroago, 1976ko ekainean, Annie Intxauspe eta Patrick Ly Donibane Lohizunen desagertu ziren, segur aski ETAren hurbileko zirkuluek desagerrarazi eta hilak, poliziaren salatariak zirelakoan, Iñaki Egaña historialariaren iritziz.<ref name=":2" /><ref group="oh">Datu horiek eta desagertuei buruzko ikerlan osoena Egañak plazaratu du liburu batean: ''Objetos perdidos; Desaparecidos forzados en el contexto vasco (1956-2010)'', 2021eko azaroan argitaratua (Txalaparta argitaletxea).</ref> Hurrengo hilabetean, [[Eduardo Moreno Bergaretxe]] ETAko [[Kultura Frontea|Kultura Frontekoa]] eta [[polimili]]en ideologo nagusietako bat desagertu egin zen. Hipotesi nagusia da Espainiaren agindupeko italiar neofaxistek hil zutela; [[Emilio Lopez|Lopez Adan]] militante historiko eta euskal gatazkaren ikertzailea, ordea, kritiko agertu da Ezker Abertzaleko historiografiarekin, ETAk hil izana baztertu duelako.<ref name=":2" />
[[Fitxategi:Popo larre 001.jpg|thumb|Jean-Louis Larreren argazki potreta]]
1979ko maiatzaren 15ean, misterio handiz jantzitako desagerpen bat izan zen: Tomas Hernandezena. Hori ere estatu arteko mugaren testuinguruan gertatu zen, Hendaian. Zaragozakoa jaiotzez (1911), Espainiako Gerra Zibilean zutabe anarkista bateko kide izan zen eta, Parisen biziagatik, Hendaian pasatzen zituen udak. Bada, egun horretan, hiru pertsonak bahitu zuten. Askotariko hipotesiak eman dira haren heriotzaz, eta Espainiako agenteek nahastuta hilarazi zutela da nagusietako bat.<ref name=":2" /> Urte batzuk geroago, 1980ko ekainaren 11n, [[José Miguel Etxeberria|José Miguel Etxeberria ''Naparra'']] ETA eta [[Komando Autonomo Antikapitalistak|Komando Autonomo Antikapitalistetako]] erakunde armatuetako kidearen aztarna galdu zen Ziburun. 2016tik aurrera, familiak eta zenbait aktibistak zein adituk ahaleginak egin dituzte miaketa berrien bidez Etxeberriaren gorpuaren bila, baina alferrik.<ref>{{erreferentzia|izena=Askoren artean|urtea=2020|izenburua=Giza Eskubideak. Kasuen txosten monografikoak eta ikerketak (3)|argitaletxea=Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetzaren Idazkaritza Nagusia (Eusko Jaurlaritza)|url=http://katedraddhh.eus/documentos/pdf/informes/Caso_Naparra_EUS.pdf|artikulua=Jose Miguel Etxeberria Alvarez Naparraren desagerpenari buruzko txostena. 1980ko ekainaren 11n desagertu zen}}</ref>
[[Jean-Louis Larre|Jean-Louis Larre ''Popo'']], [[Iparretarrak]] euskal erakunde armatuko militantea izan zen eta, 1983ko abuztuaren 7an polizia frantsesarekin izandako tiroketa baten ondorioz, jendarme bat hil egin zen. Larrek ihes egin zuen, baina ez zen gehiago kausitua izan. Iparretarrak erakundeko taldekideek Frantziako estatuko aparatuei egotzi diete haren desagerpena. Artean, irekita daude gorpua [[wikt:eu:xerkatu|xerkatzeko]] lanak.<ref name=":2" /> Garai honetako beste kasu eztabaidagarri bat [[Mikel Lejarza|Mikel Lejarza ''El Lobo''rena]] da. ETA barneko ''[[Sator (espioitza)|sator]]'' arrakastatsuena izan zen, poliziarentzat salatari lanak egin zituena erakundearen barnetik bertatik. Xabier Makazaga gaiaren ikertzaileak uste du Espainiako Poliziak hil zuela; Egañaren eta kasuaren ikertzaile gehienen iritziz, ordea, Lejarza artean ere bizirik legoke.<ref name=":2" />
==== Presoak ====
{{sakontzeko|Euskal preso politikoak (1978-egun)|Euskal Preso Politikoen Kolektiboa|Euskal presoen sakabanaketa|Parot doktrina}}Kalkulatu da 1958an hasi eta 2020 arte 9.023 euskal herritar pasa direla kartzeletatik motibazio politikoengatik, bi herenak Francoren diktaduraren ondoren.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Más de 9.000 presos con nombre y cara en 62 años de conflicto político|hizkuntza=es|data=2021-01-23|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20210125/mas-de-9-000-presos-con-nombre-y-cara-en-52-anos-de-conflicto-politico|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-01-25}}</ref> Urteen poderioz, handituz joan zen Francoren diktadura aldian motibazio politikoko ekintzengatik atxilotutako presoen kopurua. Horien amnistia aldarrikapen bihurtu zen. Horretarako, bi amnistiaren aste antolatu ziren 1977an, errepresio eta odoletan itoak. 1978ko amnistiaz, euskal herritarrez hustu ziren, une batez, kartzelak. Dena den, berehala hasi ziren atxiloketak berriz, lege antiterroristaren pean gehienetan. Preso horiek ehunka izaten hasi ziren. Orduan, preso gehienak elkarrekin espetxeratzen ziren espetxe gutxi batzuetan. [[Herrera de la Manchako espetxea|Herrera de la Mancha]] era horretako espetxe bat izan zen, euskal presoei bereziki zuzendua. 1981eko abenduan, 176 presok gose greba batean hartu zuten parte, eta 1983ko abuztutik euskal presoen kolektiboak gose greba hartu zuen borrokarako bitartekotzat, EPPKren arabera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Burdinen arteko herria|hizkuntza=en|url=https://issuu.com/barrutik/docs/burdinen_arteko_herria_2|aldizkaria=Issuu|sartze-data=2020-11-12}}</ref> Hainbat gose greba etorri ziren hurrengo urteetan. Euskal Memoria Fundazioak euskal presoen hamar suizidio identifikatu ditu, horiek espetxeko baldintza gogorrei lotuz tartean [[Igor Gonzalez Sola]] (2020); beste bi gehiago zenbatu ditu espetxeratzea saihesteko modu gisa, tartean dela [[Unai Salanueva]] intsumitua (1997an hila). Beste zortzi euskal preso espetxeko baldintza bortitzen ondorioz hil ziren, azkena [[Arkaitz Bellon]] iruindarra (2014); Fundazio berberak beste hamasei pertsona identifikatu ditu behin-behineko askatasunean edo kartzelari lotutako arrazoiek hilda.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=2020|izenburua=Euskal Memoria Aldizkaria|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=6-15|ISBN=|hizkuntza=es|argitaratze-data=2020-11-02|artikulua=La cárcel mata}}</ref>
[[Fitxategi:EPPK 2008.jpg|thumb|[[Euskal Preso Politikoen Kolektiboa|EPPK]]-k 2008an ateratako kartela; bertan, 733 euskal preso agertzen dira]]
[[Fitxategi:Tantaz_Tanta,_Bilbo,_2014-01-11.jpg|thumb|Presoen [[Giza eskubideak|giza eskubide]]<nowiki/>en aldeko manifestazioa Bilbon (2014ko urtarrila)]]
Aldiz, 1987tik aurrera, PSOEren Espainiako gobernuak [[Euskal presoen sakabanaketa|urruntze eta sakabanatze politika]] bati heldu zion, presoak bakartuz ahal zuen guztietan, "ETAren presioa" galaraztearren. Horren lehen giza ondorioa senitartekoek bisitak egiteko errepide bidaia luzeak egin behar izatea izan zen, familien idortze ekonomikoa eta senideen istripuak zein heriotzak ugarituz. 90eko hamarkada hasierarako, terrorismo delituen arabera espetxeratutako euskal presoak bostehundik gora ziren. 90eko hamarkadaren amaieran ia 700 preso izatera heldu ziren. Ezker abertzaleko linea nagusiarekin bat zetozen presoak EPPKn elkartu ziren. Aldiz, Espainiako Barne Ministerioak eta espetxe instituzioek damutzearen eta ''birgizarteratzearen'' bidea zabaldu nahi izan zuten, preso horien artean zatiketa zabaltzeko, [[Langraiz bidea (ETAko presoak)|Langraizko bidea]] deitua.
Kontrako aldean, arauz kontra jokatu zuten estatuaren askotariko eragileetako kideak, izan legez kanpokoak, izan legezkoak, nekez heldu ziren espetxeetara inoiz, edo gutxitan eta berandu, urte gutxi batzuk preso egoteko, hala nola [[Enrique Rodríguez Galindo|Enrique Rodriguez Galindo jenerala]] edo [[José Barrionuevo|Jose Barrionuevo]] ministro ohia. Bestalde, [[Dena da ETA|"Dena da ETA"ren]] doktrina juridiko-politikoaren pean, ETArekin zuzeneko edo batere loturarik ez zuten kultura eta politikako hainbat pertsona hasi ziren atxilotzen eta kartzelara sartzen, sare bereko partaide zirelakoan eta "ETAren helburuekin bat etortzeak" balio juridiko inkriminatzailea hartuz. Buruzagi ezagunak kartzelan bukatu zuten XXI. mendean, adibidez, [[Arnaldo Otegi]]k.
Espetxeratutako euskal ekintzaile politikoen eta haien senitartekoen alde, Senideak elkartea sortu zen 90eko hamarkada hasieran. Gero, [[Etxerat]] sortu zen. Sakabanaketaren amaiera, preso gaixoen kaleratzea eta kondenaren hiru laurdenak bete dituzten presoen askapena elkarte horien aldarrikapen nagusi bihurtu ziren. Erreklamazio horiek eztabaidagai politiko tirabiratsu bihurtu ziren, bereziki PPk eta ETAren hainbat biktima elkartek horiek ez onartzea beren ekimen politikoaren bandera bihurtu zutenean, "ETAri amore ematea" zelakoan.
2006an, Espainiako Auzitegi Gorenak [[Unai Parot]]i eta ETAko beste euskal presoei zuzendutako [[Parot doktrina]] ezarri zuen;<ref>{{Erreferentzia|izena=Euskal Irrati|abizena=Telebista|izenburua=Zer da 'Parot doktrina'?|hizkuntza=eu|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/860108/parot-doktrina--zer-da-parot-doktrina/|aldizkaria=www.eitb.eus|sartze-data=2020-10-02}}</ref> hilabete batzuk lehenago, urte bereko otsailean, López Aguilar PSOEko Justizia ministroak adierazia zuen "preso etakiderik kartzelatik ez irteteko inputazioak" fabrikatuko zituztela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=López Aguilar dice que se 'construirán imputaciones' para evitar nuevas excarcelaciones de etarras {{!}} elmundo.es|url=https://www.elmundo.es/elmundo/2006/02/08/espana/1139392645.html|aldizkaria=www.elmundo.es|sartze-data=2021-06-29}}</ref> 2010 eta 2011ko su-etenaren ondoren, [[Sare (mugimendua)|Sarek]] eta euskal presoen aldeko elkarteek sakabanaketak eta "salbuespen neurriek" indarrean jarraitzen dutela salatu dute. ETAren mugimenduak mugimendu, 2010etik aurrera handituz joan zen Euskal Herritik 300 km eta 900 km artean edo urrunago zeuden presoen kopurua, % 60 baino gutxiago izatetik 2015ean ia % 70 izateraino. Urte horretatik 2018ra, artean, presoen % 60tik gora zeuden 300 km edo urrunago.<ref>{{Erreferentzia|izena=Maddi Ane Txoperena Iribarren Mikel P.|abizena=Ansa|izenburua=Urruntzearen akabera noiz iritsiko|hizkuntza=|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1984/008/001/2021-01-10/urruntzearen-akabera-noiz-iritsiko.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-01-10}}</ref> ETAren behin betiko su-etenaz geroztik, euskal presoen giza eskubideen aldeko elkartasun mugimendu handia piztu zen, manifestazio handiak eginez.
<timeline>
Colors=
id:lightgrey value:gray(0.9)
id:darkgrey value:gray(0.8)
id:sfondo value:rgb(1,1,1)
id:barra value:rgb(0.3,0.2,0.8)
ImageSize = width:1000 height: 250
PlotArea = left:30 bottom:50 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:800
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:200 start:0
ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:200 start:0
BackgroundColors = canvas:sfondo
BarData=
bar:1978 text:1978
bar:1979 text:1979
bar:1980 text:1980
bar:1981 text:1981
bar:1982 text:1982
bar:1983 text:1983
bar:1984 text:1984
bar:1985 text:1985
bar:1986 text:1986
bar:1987 text:1987
bar:1988 text:1988
bar:1989 text:1989
bar:1990 text:1990
bar:1991 text:1991
bar:1992 text:1992
bar:1993 text:1993
bar:1994 text:1994
bar:1995 text:1995
bar:1996 text:1996
bar:1997 text:1997
bar:1998 text:1998
bar:1999 text:1999
bar:2000 text:2000
bar:2001 text:2001
bar:2002 text:2002
bar:2003 text:2003
bar:2004 text:2004
bar:2005 text:2005
bar:2006 text:2006
bar:2007 text:2007
bar:2008 text:2008
bar:2009 text:2009
bar:2010 text:2010
bar:2011 text:2011
bar:2012 text:2012
bar:2013 text:2013
bar:2014 text:2014
bar:2015 text:2015
bar:2016 text:2016
bar:2017 text:2017
bar:2018 text:2018
bar:2019 text:2019
PlotData=
color:barra width:15 align:left
bar:1978 from: 0 till:102
bar:1979 from: 0 till:117
bar:1980 from: 0 till:265
bar:1981 from: 0 till:435
bar:1982 from: 0 till:435
bar:1983 from: 0 till:331
bar:1984 from: 0 till:419
bar:1985 from: 0 till:369
bar:1986 from: 0 till:477
bar:1987 from: 0 till:504
bar:1988 from: 0 till:541
bar:1989 from: 0 till:564
bar:1990 from: 0 till:499
bar:1991 from: 0 till:529
bar:1992 from: 0 till:494
bar:1993 from: 0 till:578
bar:1994 from: 0 till:554
bar:1995 from: 0 till:547
bar:1996 from: 0 till:531
bar:1997 from: 0 till:559
bar:1998 from: 0 till:526
bar:1999 from: 0 till:453
bar:2000 from: 0 till:521
bar:2001 from: 0 till:534
bar:2002 from: 0 till:650
bar:2003 from: 0 till:680
bar:2004 from: 0 till:719
bar:2005 from: 0 till:664
bar:2006 from: 0 till:610
bar:2007 from: 0 till:709
bar:2008 from: 0 till:762
bar:2009 from: 0 till:750
bar:2010 from: 0 till:713
bar:2011 from: 0 till:703
bar:2012 from: 0 till:607
bar:2013 from: 0 till:527
bar:2014 from: 0 till:482
bar:2015 from: 0 till:427
bar:2016 from: 0 till:366
bar:2017 from: 0 till:314
bar:2018 from: 0 till:267
bar:2019 from: 0 till:246
PlotData=
bar:1978 at:102 fontsize:S text: 102 shift:(-8,5)
bar:1979 at:117 fontsize:S text: 117 shift:(-8,5)
bar:1980 at:265 fontsize:S text: 265 shift:(-8,5)
bar:1981 at:435 fontsize:S text: 435 shift:(-8,5)
bar:1982 at:435 fontsize:S text: 435 shift:(-8,5)
bar:1983 at:331 fontsize:S text: 331 shift:(-8,5)
bar:1984 at:419 fontsize:S text: 419 shift:(-8,5)
bar:1985 at:369 fontsize:S text: 369 shift:(-8,5)
bar:1986 at:477 fontsize:S text: 477 shift:(-8,5)
bar:1987 at:504 fontsize:S text: 504 shift:(-8,5)
bar:1988 at:541 fontsize:S text: 541 shift:(-8,5)
bar:1989 at:564 fontsize:S text: 564 shift:(-8,5)
bar:1990 at:499 fontsize:S text: 499 shift:(-8,5)
bar:1991 at:529 fontsize:S text: 529 shift:(-8,5)
bar:1992 at:494 fontsize:S text: 494 shift:(-8,5)
bar:1993 at:578 fontsize:S text: 578 shift:(-8,5)
bar:1994 at:554 fontsize:S text: 554 shift:(-8,5)
bar:1995 at:547 fontsize:S text: 547 shift:(-8,5)
bar:1996 at:531 fontsize:S text: 531 shift:(-8,5)
bar:1997 at:559 fontsize:S text: 559 shift:(-8,5)
bar:1998 at:526 fontsize:S text: 526 shift:(-8,5)
bar:1999 at:453 fontsize:S text: 453 shift:(-8,5)
bar:2000 at:521 fontsize:S text: 521 shift:(-8,5)
bar:2001 at:534 fontsize:S text: 534 shift:(-8,5)
bar:2002 at:650 fontsize:S text: 650 shift:(-8,5)
bar:2003 at:680 fontsize:S text: 680 shift:(-8,5)
bar:2004 at:719 fontsize:S text: 719 shift:(-8,5)
bar:2005 at:664 fontsize:S text: 664 shift:(-8,5)
bar:2006 at:610 fontsize:S text: 610 shift:(-8,5)
bar:2007 at:709 fontsize:S text: 709 shift:(-8,5)
bar:2008 at:762 fontsize:S text: 762 shift:(-8,5)
bar:2009 at:750 fontsize:S text: 750 shift:(-8,5)
bar:2010 at:713 fontsize:S text: 713 shift:(-8,5)
bar:2011 at:703 fontsize:S text: 703 shift:(-8,5)
bar:2012 at:607 fontsize:S text: 607 shift:(-8,5)
bar:2013 at:527 fontsize:S text: 527 shift:(-8,5)
bar:2014 at:482 fontsize:S text: 482 shift:(-8,5)
bar:2015 at:427 fontsize:S text: 427 shift:(-8,5)
bar:2016 at:366 fontsize:S text: 366 shift:(-8,5)
bar:2017 at:314 fontsize:S text: 314 shift:(-8,5)
bar:2018 at:267 fontsize:S text: 267 shift:(-8,5)
bar:2019 at:246 fontsize:S text: 246 shift:(-8,5)
TextData=
fontsize:S pos:(20,10) text:"MOTIBAZIO POLITIKOKO EUSKAL PRESO KOPURUAREN BILAKAERA / Iturria: Etxerat eta EPPK."
</timeline>
==== Torturatuak ====
{{sakontzeko|Tortura Euskal Herrian}}
[[Fitxategi:Arregi_tortura.jpg|thumb|[[Tortura Euskal Herrian|Tortura]]<nowiki/>z hil ondoko Joxe Arregiren argazkiak; agintarien debekuaren kontra atera ahal izan ziren]]
Torturak leku itxietan gertatu ohi dira Euskal Herrian eta Espainian, Espainiako segurtasun indarren eskuetan, Guardia Zibila, Polizia Nazionala, baita neurri txikiagoan Ertzaintza ere, eta ezkutuan praktikatu dira. Ondorioz, zaila izan da horien identifikazio objektiboa. Espainiako Estatuak hainbat aldiz jaso ditu nazioarteko erakundeen ohartarazpenak eta kondenak tortura ez ikertzearren eta torturaren kontrako protokoloak ez betetzearren. Torturak Francoren diktadurako ohiko elementua izan ziren, eta 50-60ko urteen errepresioan indarrez berragertu ziren. 2012an, Nazio Batuek baieztatu zuen Espainiak Torturaren Aurkako Hitzarmena urratu zuela.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Berria|izenburua=Nazio Batuen Erakundeak dio Espainiak torturaren aurkako hitzarmena urratu duela|hizkuntza=eu|data=2023-07-29|url=https://www.berria.eus/albisteak/66312/nazio-batuen-erakundeak-dio-espainiak-torturaren-aurkako-hitzarmena-urratu-duela.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-07-29}}</ref> 2023ko uztailean, Nazio Batuek zuzenean kargu hartu zioten Espainiako estatuari tortura ez ikertzearren.<ref>{{Erreferentzia|izena=Baigorri Argitaletxea|abizena=SA|izenburua=Euskal Herriko 5.379 tortura kasuak NBEra iritsi dira lehenengo aldiz|hizkuntza=eu|data=2023-07-21|url=https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gara/editions/2023-07-22/hemeroteca_articles/euskal-herriko-5-379-tortura-kasuak-nbera-iritsi-dira-lehenengo-aldiz|aldizkaria=GARA|sartze-data=2023-07-29}}</ref>
1962ko Eguberrian, Vicente Lertxundi euskal aktibista politikoa atxilotu eta torturatu zuten, eta espetxeko funtzionarioek jipoi batez hil zuten. ETAren lehen hildako biktima planifikatua (1968ko abuztuan) [[Melitón Manzanas|Melitón Manzanas polizia komisarioa]] izan zen, torturatzaile ezaguna, [[Gestapo]]rekin horretan trebatua. 1968an, [[Jesús Muñecas|Jesus Muñecas kapitainaren]] eskuetan Andoni Arrizabalaga ondarroarrak jasotako torturen berriak zirrara zabaldu zuten Euskal Herrian, baita ''[[Itziarren semea]]'' [[Telesforo Monzón|Telesforo Monzonen]] abesti ezaguna inspiratu ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=«Al oír ‘Itziarren semea’ renace la emoción, ese dolor queda ahí»|hizkuntza=es|data=2013-09-21|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20130921/al-oir-itziarren-semea-renace-la-emocion-ese-dolor-queda-ahi|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2020-12-13}}</ref> Nafarroa Garairako ikertutako 1960-1978 aldian, "tortura sistematikoa eta orokortua" zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=1960-1978 artean tortura "sistematikoa eta orokortua" zen Nafarroan|url=https://www.argia.eus/albistea/1960-1978-artean-tortura-sistematikoa-eta-orokortua-zen-nafarroan|aldizkaria=Argia|sartze-data=2020-12-19}}</ref>
[[Fitxategi:Ion_Arretxe_-_Mikel_Zabalza.webm|thumb|[[Ion Arretxe]]ren testigantza ([[Mikel Zabaltza Garate|Mikel Zabaltza]] kasua)]]
Estatuaren segurtasun indarrek praktikatutako tortura salaketak areagotu egin ziren 70 eta 80ko hamarkadetan, Lege Antiterroristaren pean, eta sistematikotzat jo zituen Amnistia Internazionalak.<ref>{{Erreferentzia|izena=El|abizena=País|izenburua=Amnistía Internacional denuncia que se tortura en España|hizkuntza=es|data=1980-08-13|url=https://elpais.com/diario/1980/08/14/espana/335052006_850215.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2020-12-13}}</ref> Euskal Herrian ezagun egin zen [[Joxe Arregi Izagirre|Joxe Arregiren kasua]], Madrilen 9 egunez torturatua izatean hildakoa.<ref name="#2">{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Memoria:-Euskal Memoriako blogak|url=http://www.euskalmemoria.eus/euskalmemoriakoblogak/eu/bloga/20180209/Gogoan_hartzeko_izenak:_Joxe_Arregi_Izagirre|aldizkaria=www.euskalmemoria.eus|sartze-data=2020-12-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Maialen Unanue|abizena=Irureta|izenburua=Itzal luze, ezkutu eta aitortu gabea|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1537/010/001/2014-02-13/itzal-luze-ezkutu-eta-aitortu-gabea.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-12-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=José|abizena=Yoldi|izenburua=En el interrogatorio a Arregui participaron 72 policías, según dijo en el juicio Laína, ex director de la Seguridad del Estado|hizkuntza=es|data=1983-11-29|url=https://elpais.com/diario/1983/11/30/sociedad/438994803_850215.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2020-12-13}}</ref> Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelean ugari izan ziren tortura salaketak [[Enrique Rodríguez Galindo|Rodriguez Galindo koronela]] bertako buruzagi zela. Kuartel hori 80 hamarkadako Mendebaldeko Europako tortura zentro handientzat jo izan da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“El cuartel de Intxaurrondo fue el mayor centro de torturas de Europa occidental”|url=https://www.publico.es/politica/cuartel-intxaurrondo-mayor-centro-torturas.html|aldizkaria=www.publico.es|sartze-data=2020-12-13}}</ref> [[Juan Alberto Belloch]] PSOEko Espainiako Justizia eta Barne ministroak berak Galindo babestu eta sustatu zuen, torturatzen zuela jakitun izan arren, adierazi zuenez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Iosu|abizena=Alberdi|izenburua=Juan Alberto Belloch: «Galindo, borrokalari antiterrorista moduan, onena zen»|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/221618/juan-alberto-belloch-galindo-borrokalari-antiterrorista-moduan-onena-zen.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-12-09}}</ref>
Amnistia Internazionalak euskal gatazkaren testuinguruan 80ko hamarkadan torturaren erabilera sistematikoa zela aitortzeko erreklamatu dio Espainiako gobernuari. 1977tik 2003ra 5.300 tortura salaketa izan ziren Espainiako segurtasun indarren kontra.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=::: Euskonews & Media :::|url=http://www.euskonews.eus/0256zbk/gaia25604_01.html|aldizkaria=www.euskonews.eus|sartze-data=2020-12-13}}</ref> Memorian lan egin duten zenbait talderen arabera, 10.000 pertsona inguruk jasan dituzte torturak 1968tik.<ref name="#2"/> Eusko Jaurlaritzaren aditu talde batek, EHUko Kriminologiaren Euskal Institutuaren (IVAC-KREI) parte-hartzeaz, euskal herritarren 4.113 kasu egiaztatu zituen (1960-2014), askotariko poliziek eraginda.<ref>{{Erreferentzia|izena=Pedro|abizena=Gorospe|izenburua=El informe oficial sobre la tortura cita 336 casos sin condena contra la Ertzaintza|hizkuntza=es|data=2017-12-18|url=https://elpais.com/ccaa/2017/12/18/paisvasco/1513614504_114013.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2020-12-14}}</ref> Kriminologiaren Euskal Institutuaren ikerketak, Nafarroako Gobernuak diruz lagunduak, azaleratu du 1979tik 2015era 676 biktimaren salaketak identifikatu ditu Nafarroan Garaian, Euskal Herrirako guztira 1960tik 2015era gutxienez 5.181 tortura eta tratu txarren kasu zenbatuz, horietatik 1.068 Nafarroa Garaian<ref>{{Erreferentzia|izena=Julen Aperribai-Iosu|abizena=Alberdi|izenburua=Nafarroan gutxienez 1.068 tortura kasu izan direla ondorioztatu dute|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1967/002/001/2023-01-10/nafarroan-gutxienez-1068-tortura-kasu-izan-direla-ondorioztatu-dute.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-01-10}}</ref>.
Carlos Trenorrek, Euskal Memoriarekin batera, 6.000 kasutik gorako kalkulua eman du Euskal Herri osoan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Jon O. Urain|izenburua=Burdina arteko historia, etenik gabeko haria|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1879/005/001/2019-11-30/burdina-arteko-historia-etenik-gabeko-haria.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-02-06}}</ref> Nazioarteko aditu talde batek 1982tik 2010 arteko Euskal Herriko 45 tortura testigantza aztertu zituen [[Istanbulgo protokolo]]aren arabera 2014an plazaratutako txostenean; horren arabera, erdiek erabateko sinesgarritasuna merezi zuten, testigantzen herenak oso sendoak ziren, eta % 15 sendoak.<ref name="#3">{{Erreferentzia|izena=Iker|abizena=Armentia|izenburua=La realidad oculta de las torturas en España|hizkuntza=es|data=2014-11-12|url=https://www.eldiario.es/euskadi/blogs/al-margen/realidad-oculta-torturas-espana_132_4524593.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2020-12-13}}</ref> Egiari Zor elkarteak torturaren 336 biktima identifikatu ditu Ertzaintzak eraginda, eta horiek aitortzeko erreklamatu Eusko Jaurlaritzari.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jon O.|abizena=Urain|izenburua=«Ertzaintzak eginiko torturak» aitortzeko eskatu diote Jaurlaritzari|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1877/004/001/2021-06-19/ertzaintzak-eginiko-torturak-aitortzeko-eskatu-diote-jaurlaritzari.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-06-19}}</ref>
{{esaera2|Tortura izan da Espainiako eta Frantziako estatuek Euskal Herriaren askatasunaren alde borroka egiten dutenen aurka hasieratik bukaera arte erabili duten metodo nagusia.|[[Mikel Albisu]], "[[Mikel Albisu|Mikel Antza]]", idazlea eta ETAko buruzagi ohia<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Liburu hau ez da errelatoaren batailarako munizioa"|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2737/mikel-antza|aldizkaria=Argia|sartze-data=2021-11-22}}</ref>
}}
2020ko abenduan, Parisko Dei Auzitegiak uko egin zion [[Iratxe Sorzabal]] Espainiara estraditatzeko laugarren euroagindu bati, ontzat hartu zuenean Espainian torturak jasan ahal izan zituela. Ebazpen horrek ez zuen aurrekaririk Frantziako Justizian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Maddi Ane Txoperena|abizena=Iribarren|izenburua=Parisko Dei Auzitegiak gibelera bota du Iratxe Sorzabalen aurkako euroagindua|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/191242/parisko-dei-auzitegiak-gibelera-bota-du-iratxe-sorzabalen-aurkako-euroagindua.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2020-12-18}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=París rechaza una euroorden contra Sorzabal al no poder descartar que sufriera torturas|hizkuntza=es|data=2020-12-16|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20201216/paris-rechaza-entregar-a-sorzabal-al-no-poder-descartar-que-sufriera-torturas|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2020-12-16}}</ref> Espainiako estatuak beti ukatu izan du torturaren ohiko praktika, eta tortura salatu duten gizarte eragileei ''ETAzale'' deitu izan zaie.<ref name="#3"/> Giza Eskubideen Europako Auzitegiak zortzi bider kondenatu zuen Espainiako estatua tortura ez ikertzearren 2016an;<ref>{{Erreferentzia|izena=Aitor|abizena=Guenaga|izenburua=El Tribunal de Estrasburgo condena de nuevo a España por no investigar torturas|hizkuntza=es|data=2016-05-31|url=https://www.eldiario.es/euskadi/euskadi/tribunal-estrasburgo-condena-espana-torturas-investigacion-eta_1_3975690.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2021-02-01}}</ref> 2022an, Auzitegi horrek 11 sententzia eman zituen Espainiaren aurka torturari lotutako gaiak zirela eta.<ref name="#4">{{Erreferentzia|izena=Maddi Ane Txoperena|abizena=Iribarren|izenburua=Motibazio politikoko euskal presoen %55ek tortura pairatu zuten|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/210075/motibazio-politikoko-euskal-presoen-55ek-tortura-pairatu-zuten.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-02-26}}</ref> Luzaroan, Espainiako gobernuek eta prentsak tortura salaketak faltsuak zirela adierazi dute, salatzaileek "segurtasun indarren irudia zikindu" nahi zutelakoan.<ref group="oh">Hainbat adibideren artean daude, esate baterako, Portu eta Sarasolaren torturen kasuan Europa Pressek 2009ko [[martxoaren 2]]an zabaldutako berria, non azaltzen den [[Garikoitz Azpiazu|Garikoitz Azpiazu ''Txeroki'']] etakideak euskarazko gutun batean adierazi omen zuela berak bazekiela "gezurrezkoak zirela tortura salaketa horiek eta estrategia baten zati" zirela. Ildo beretik, esanguratsua da ''La Información'' deitu beste agerkari digital baten ustezko albiste bat Eusko Jaurlaritzaren euskal herritarren kontrako torturei buruzko txostena atera zen unean (2016ko uztailaren 4an), adieraziz torturak salatzea ETA "talde kriminaleko kide guztiek nahitaez bete beharreko estrategia d[el]a eta, are, beren burua zauritzen dute, gero lesio horiek agenteei egozteko"; ikus ''[https://www.europapress.es/nacional/noticia-txeroki-admitio-denuncia-torturas-portu-sarasola-falsa-20090302183332.html Europa Press]'' eta ''[https://web.archive.org/web/20210627192126/https://www.lainformacion.com/mundo/encargado-pnv-denuncia-torturas-etarras_0_935006937.html?autoref=true La Información]''. [[Giza Eskubideen Europako Auzitegia]]k Espainia kondenatu zuen atxiloketa aldian bi etakideoi tratu krudel eta apalesgarria ematearren, torturaren kontrako konbentzioaren 3. artikulua urratuz; ikus ''[https://www.argia.eus/albistea/portu-eta-sarasolaren-tortura-kasuagatik-espainia-zigortu-du-estrasburgok Argia]'', ''[https://www.publico.es/espana/tribunal-estrasburgo-condena-espana-torturar-etarras-t-4.html Público]''.</ref> Hargatik, 2022ko otsailaren 26an Foro Sozialak eman datuen arabera, une horretan espetxean ziren motibazio politikoko euskal presoen %55ek torturak jasan zituzten, 171tik 95ek, eta Foroak premiazkotzat jo zuen torturaren ondorio juridikoak «berrikustea».<ref name="#4"/> 2024ko urrian, EAEko Balorazio Batzordeak tortura kasu gehiago aitortu zituen ofizialki, urte horretan 75, tartean zirela polizia etxeetan egindako sexu erasoen kasuak. Biktimen adierazpen eta oroitzapen ahalegin gogorrak ikusi ziren.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Informe oficial: así se ha violado en comisarías y cuarteles|hizkuntza=es|data=2024-11-01|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241110/asi-se-ha-violado-en-comisarias-y-cuarteles|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Erbesteratuak ====
Euskal gatazkari lotuta, herritar ugarik deserriko bidea hartu zuten, segurtasun indarren, Espainiako auzitegien aginduen edo mertzenario talde armatuen ekintzatik ihesi. EIPK [[Euskal Iheslari Politikoen Kolektiboa]]ren arabera, hirurogeiko hamarkadatik 2.500 euskal herritarrek ezagutu dute deserria motibazio politikoei lotuta; deportatuak, berriz, 74 izan dira. 2018an, artean, haietako asko atzerrian ziren, eta batzuk gaixorik. 2018an, guztira 70 iheslari geratzen ziren mundu osoan sakabanaturik, eta haietatik 14 deportaturik; 84 erbestean hi dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Herriko 70 iheslariekin zer?|url=https://www.argia.eus/albistea/euskal-herriko-70-iheslariekin-zer|aldizkaria=Argia|sartze-data=2021-01-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Orain 34 urte hasitako deportatuen egoera amaitzeko garaia da|url=https://www.argia.eus/albistea/orain-34-urte-hasitako-deportatuen-egoera-amaitzeko-garaia-da|aldizkaria=Argia|sartze-data=2020-12-16}}</ref> Iheslari gazte batzuk Frantzian, Belgikan eta Ipar Euskal Herrian errefuxiatu ziren 60ko hamarkadatik aurrera; 70eko urteetan eta 80koen hasieran Frantziako estatuak onartu egin zuen haien presentzia Frantziako lurraldean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Victorino Ruiz de|abizena=Azua|izenburua=Cinco refugiados vascos en Francia, muertos en atentado|hizkuntza=es|data=1980-12-30|url=https://elpais.com/diario/1980/12/31/espana/347065207_850215.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2020-12-16}}</ref>
[[Fitxategi:Joseba_Sarrionandia_-_2016.jpg|thumb|[[Joseba Sarrionaindia]] idazlea, torturatua, kartzelatua eta iheslaria 1985eko uztailetik (Kuba, 2016)]]
[[Fitxategi:Txetxu_Urteaga_deportatua.jpg|thumb|Txetxu Urteaga Azkoitiko deportatua, 40 urtez etxez kanpora, [[Venezuela]]n hila (2020)]]
1983ko abenduaren 20an, Felipe Gonzalez presidenteak Espainiatik eta [[François Mitterrand]] presidenteak Frantziatik adostu zuten Frantzian atxilotutako ETAko kideak horiek hartzeko prest agertzen ziren hirugarren herrialdeetara deportatzea; berehala errefuxiatu estatutua kendu zitzaien euskal iheslariei,<ref name=":11">{{erreferentzia|izena=Susana|abizena=Panisello Sabaté|urtea=|izenburua=Retos internacionales|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=26-41|ISBN=|hizkuntza=es|artikulua=Treinta años de deportación: Crónica de un viaje sin retorno|artikulu-url=https://www.academia.edu/28703436/Treinta_anos_de_deportaci%C3%B3n_cr%C3%B3nica_de_un_viaje_sin_retorno|ISSN=1696-2060}}</ref> legez bestela.<ref name=":7" /> Hurrengo urteko abuztuan, Gonzalez eta [[Pierre Joxe]] barne ministro frantsesa elkarrekin bildu ondoren, Frantziak [[Eugenio Etxebeste|Eugenio Etxebeste ''Antxon'']], ordu arteko ardura goreneko etakidea, [[Dominikar Errepublika]]ra deportatu zuen espainiar presidenteari men eginez.<ref name=":11" /> 1985ean, Frantziak deportatuei harrera egiteko prest zeuden bi herrialde gehiago aurkitu zituen: [[Cabo Verde]] eta Ecuador.<ref name=":11" /> 1986an gobernua aldatu zen Frantzian, baina Frantziaren deportazio politika ez zen aldatu, areagotu baizik: Frantziak ETAko buruzagi [[Txomin Iturbe|Domingo Iturbe ''Txomin'']] deportatu zuen [[Gabon]]era eta gero Aljeriara, Espainiaren atsekaberako.
Lekualdaketa horren asmoa Espainiako gobernuaren eta ETAren arteko negoziazio batzuetan Txomin solaskide aritu ahal izatea zen, baina ETAko burua luze gabe hil zen. Trukean, Antxon garraiatu zuten Aljeriara Espainiarekin elkarrizketak izateko. Negoziazio horiek hasi ziren, baina handik gutxira espainiar agintariek [[Santiago Arrospide|Santiago Arrozpide ''Santi Potros'']] atxilotu zuten, atxiloketa ugariko sarekada batean: 60 pertsona, eta 100 helbideren miaketa; bada, horietatik hamabi Aljeriara deportatu zituzten, eta hiru, berriz, Venezuelara.<ref name=":11" /><ref group="oh">''Ipar Euskal Herriko hitza'' aldizkariaren arabera, Frantziako Poliziak 120 etxetik gora miatu eta 200 pertsona baino gehiago atxilotu zituen 1987ko urriaren 3an bakarrik; ikus [https://web.archive.org/web/20211127114618/https://iparraldekohitza.eus/2013/06/14/herriaren-hatsaz-herrira-so/ 2013ko ekainaren 14ko zenbakia].</ref> 1989an negoziazioak hautsi egin ziren, eta Gonzalez presidenteak etakideak deportatzeko exijitu zion Aljeriari, baita gobernu horrek Madrilgoaren esana bete ere, 27 etakide beste herrialde batzuetara kanporatuz.<ref name=":11" />
Erbesteratu askok hamarkadak eman dituzte kanpoan gaurdaino. Alfontso Etxegarai plentziarra, [[Lemoizko zentral nuklearra]]ri eraso egin ondoren 1977an ihes egin eta 1985ean atxilotua izan eta gero [[Sao Tome eta Principe]] eta beste herrialde batzuetara deportatua izan zen; Etxegarai 2019an itzuli zen etxera.<ref name=":7">{{Erreferentzia|izenburua=Alfonso Etxegarai deportatua etxera itzuli da 5.000 kilometro egin ostean|url=https://www.argia.eus/albistea/alfonso-etxegarai-deportatua-etxera-itzuli-da-5000-kilometro-egin-ostean|aldizkaria=Argia|sartze-data=2020-12-16}}</ref> ETA desegin eta bi urtera, Txetxu Urteaga azkoitiar deportatua Venezuelan hil zen 2020ko apirilean 40 urteko deserriaren ondoren; 40 urte atzerrian eman ondoren ere, 2020ko azaroan Belgikak Jaione Jauregi iheslaria estraditatu zuen Espainiara, baita espetxeratu ere 1981eko atentatu bat leporatuta.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jaione Jauregi iheslaria espetxeratu dute, duela 40 urteko auzi bat egotzita; berak akusazioa ukatu du|url=https://www.argia.eus/albistea/jaione-jauregi-espainiako-auzitegira-eramatekoa-dute|aldizkaria=Argia|sartze-data=2021-01-22}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=40 urteko ihesaren ostean hil da Txetxu Urteaga azkoitiarra|url=https://www.argia.eus/albistea/40-urteko-ihesaren-ostean-hil-da-txetxu-urteaga-azkoitiarra|aldizkaria=Argia|sartze-data=2021-01-22}}</ref> 2021eko martxoaren 22an iragarri zen Joseba Sarrionaindia idazlea Euskal Herrira itzuli zela, 40 urteko erbestearen ondoren.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Joseba Sarrionandia regresa a Euskal Herria tras casi cuatro décadas de exilio|hizkuntza=es|data=2021-04-20|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20210422/joseba-sarrionandia-regresa-a-euskal-herria-tras-casi-cuatro-decadas-de-exilio|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-04-25}}</ref>
==== Euskal Herritik alde egindakoak ====
ETAren beldur badira euskal herritar batzuk Euskal Herritik alde egin dutenak. Arrazoi ezberdinak izan dituzte Hego Euskal Herritik alde egiteko: batzuetan [[zerga iraultzaile]]a ez ordaintzeko izan da, bere segurtasuna arriskuan ikusteagatik, [[kale borroka]]ren ondorioz beraien jabetzak galtzearen beldur edo besterik gabe, [[ENAM]]eko kide batzuen aldetik sentitu izan zuten presioaren ondorioz. Inoiz ez da egin honi buruzko ikerketa serio bat baina ezagunak diren batzuk alde egin zuten goian aipatutako arrazoiren batengatik. Horien artean badira musikariak ([[Imanol Larzabal]]), historialariak ([[Txema Portillo]]) eta zenbait enpresaburu eta kazetari, besteak beste.
[[Guardia zibila]] eta [[Espainiako Polizia Nazionala|polizia nazionalen]] kasuan ez dira gutxi alde egin zutenak edo alde egin nahi izan zutenak,<ref>https://www.elmundo.es/elmundo/2008/05/14/espana/1210772241.html</ref> nahiz eta Hego Euskal Herriko soldata dezente handiagoa izan<ref>https://www.elindependiente.com/politica/2020/03/04/interior-paga-aun-682-euros-por-peligrosidad-a-5-347-guardias-civiles-y-policias-en-navarra-y-euskadi/</ref>. Garai batean besteak beste "[[Iparraldeko sindromea]]" izena eman zioten egoera honi nahiz eta orokorrean gai [[tabu]] bat izan Espainiako Gobernuak ezin zuelako ofizialki onartu espainiar polizia ezberdinek ETAren ekintzen beldur zirela.<ref>https://elpais.com/diario/1985/08/11/espana/492559208_850215.html</ref> Alderdi Popularrak 300.000 pertsonako kopurua eman izan du,<ref>https://www.heraldo.es/noticias/nacional/2020/07/14/casado-llama-a-reflexionar-porque-es-dramatico-que-bildu-tenga-mas-apoyos-que-pse-podemos-pp-y-cs-juntos-1385881.html</ref> baita adierazi ere (AVT elkarteak bezala) ustezko erbesteratu horiek EAEn eta Nafarroan bozkatu ahal izan behar zutela; batzuek boto iruzur ahalegin handitzat jo zuten hori.<ref name="#5">{{Erreferentzia|izenburua=La Asociación de Víctimas del Terrorismo protesta en la calle contra "la traición del Gobierno"|hizkuntza=es|data=2015-01-24|url=https://www.lasexta.com/noticias/nacional/asociacion-victimas-terrorismo-protesta-calle-traicion-gobierno_2015012457256e474beb28d446017525.html|aldizkaria=LaSexta|sartze-data=2022-02-05}}</ref><ref name="#6">{{Erreferentzia|izena=Agencia|abizena=EFE|izenburua=Los exiliados por ETA, unos dramas personales difíciles de cuantificar|hizkuntza=es|data=2018-05-05|url=https://www.cope.es/actualidad/espana/noticias/los-exiliados-por-eta-unos-dramas-personales-dificiles-cuantificar-20180505_211243|aldizkaria=COPE|sartze-data=2021-01-22}}</ref> [[Ermuako Foroa|Ermuko Foroarentzat]] 383.700koa da "ihes egindako exiliatuen" multzoa. Kontuan hartu behar da azken datu hori [[Ibarretxe Plana]]ren garaian eman zutela eta, esan zutenez ere, gehienek [[Juan José Ibarretxe]] lehendakaria zenean egin zuten "ihes".<ref>https://www.abc.es/espana/abci-foro-ermua-acusa-gobierno-vasco-alterar-censo-electoral-200502260300-20876260437_noticia.html</ref> Zaitu elkarteak ETArengatik pertsekuzioa, mehatxuak eta erbestea jasan dutenen aldeko elkartea da, eta 45.000-60.000 pertsonak alde egin dutela estimatu du.
Kopuru horietatik urrun, Josu Ugarte [[Bakeaz]] EAEko giza eskubideen elkarteko zuzendariak 9.000 pertsona identifikatu ditu Hego Euskal Herritik alde eginda 1993tik 2008ra; are, 2011ko ETAren behin betiko su-eten arte "beharbada beste milaka batzuk joan" omen ziren; izan ere, Ugartek adierazi du 10.000-15.000 enpresaburuk jasan zutela ETAren estortsioa, eta euskal ekonomiari larriki eragin ziola.<ref name="#6"/><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Josu Ugarte: 'Quien ha pagado a ETA ha podido quedar muerto en vida'|hizkuntza=es|url=https://www.eitb.eus/es/radio/radio-euskadi/programas/boulevard/detalle/5385497/josu-ugarte-asociacion-bakeaz-extorsiones-eta-empresarios/|aldizkaria=EITB Radio Televisión Pública Vasca|sartze-data=2021-01-22}}</ref> Ikerketa sendoenen arabera, berriz, alde egindako pertsona kopuruari buruzko datuak irrealak dira; izan ere, lekualdaketa horiek 1950etik 1980ra egungo EAEra heldu ziren ehun milaka espainiar migratzaileen itzulerako mugimendu demografikoen ondorioa dira, eta egiatzat baino, ''[[egia-oste]]tzat'' jo dituzte ustezko deserri horiek. Horrek ez du esan nahi giro toxikoak bultzaturik jendea EAEtik joan ez zenik, 90eko hamarkadan Ezker Abertzaleak "sufrimendua gizarteratzea" erabaki zuenean, edo lanbide aukera hobeen bila.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ANÁLISIS {{!}} ¿Cuántos vascos se marcharon por culpa de ETA? No hay datos oficiales|hizkuntza=es|data=2020-07-31|url=https://www.newtral.es/vascos-exiliados-eta-cifras-echo-oficiales/20200731/|aldizkaria=Newtral|sartze-data=2022-02-26}}</ref>
=== Lege estatus eta baldintzen arabera ===
==== ETAren eta euskal talde armatuen biktimak ====
==== Estatuko kidegoen eta talde paraleloen biktimak ====
22ko urtarrilaren 14an, Foro Sozialak eskatu zuen estatuaren indarkeriaren biktimak diskriminaturik daudela, eta pausoak eman behar zirela bazterketa hori gainditzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Maddi Ane Txoperena|abizena=iribarren|izenburua=Estatuaren biktimen «diskriminazioa» gainditzeko pausoak emateko eskatu du Foro Sozialak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/208335/estatuaren-biktimen-diskriminazioa-gainditzeko-pausoak-emateko-eskatu-du-foro-sozialak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-01-17}}</ref> Hil bereko 26an, berriz, egiaren batzorde bat eratzeko proposatu zuen, Estatuaren indarkeriaren indarkeria kasu guztiak argitzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Egiaren batzorde bat proposatu du Foro Sozialak, Estatuaren indarkeria kasu guztiak argitzeko|hizkuntza=eu|data=2022-01-26|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20220126/egiaren-batzorde-bat-proposatu-du-foro-sozialak-estatuaren-indarkeria-kasu-guztiak-argitzeko|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2022-01-30}}</ref>
== Argitu gabeko eta zalantzazko atentatuak ==
[[2014]]ko [[abenduaren 5]]ean argitaratu zen txostenean, 220 atentatu argitu gabe zeudela aipatzen zen. Izan ere, [[1960]]tik [[2014]]ra [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]] eta talde parapolizialek hildako ehunka biktimen kasuak argitu gabe zeuden oraindik. Bestalde, [[GAL]] eta [[Batallón Vasco Español|BVEren]] atentatuen datu ofizial nahikorik ez zegoen.<ref>Edurne Begiristain, [https://web.archive.org/web/20210412160048/http://www.berria.eus/paperekoa/1834/002/001/2014-12-06/220_atentatu_argitu_gabe.htm «220 atentatu, argitu gabe»], ''Berria'', 2014-12-06</ref> Gainera, zalantzak zeuden 45 kasu edo atentatu sailkatzerako orduan (guztira, 52 biktima).<ref>[https://web.archive.org/web/20160304195311/http://www.berria.eus/paperekoa/5001905/003/436140/2014-12-06/45.htm «45»], ''Berria'', 2014-12-06</ref> Atentatuak argitzen laguntzeak erabilera politikoa hartu zuen, Ciudadanosek, PPk eta Voxek 2021eko urrian EH Bilduri hori exijitu ziotenean, Espainian zilegitasun politikoa izan nahi bazuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Fernando|abizena=Varela|izenburua=Hacer que EH Bildu parezca ETA: la estrategia del PP para anular la normalización de la izquierda abertzale|hizkuntza=es|data=2021-10-20|url=https://www.infolibre.es/politica/eh-bildu-parezca-eta-estrategia-pp-anular-normalizacion-izquierda-abertzale_1_1211990.html|aldizkaria=infoLibre|sartze-data=2022-02-26}}</ref>
2018an, Amnistia Internazionalak ETA erantzule egin zuen argitu gabeko atentatuak argitzen laguntzeko, biktimek egia, justizia eta erreparazioa erreklamatzeko zuten eskubidean oinarriturik. Aldi berean, Espainiako estatuari erreklamatu zion ETAren abusuei buruzko informazio zehatz eta banakatua emateko, eta atentatuen egoera prozesala biktimei argitzeko, hamabi kasutan behintzat gertatzen zena.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Diariocrítico.com|izenburua=Amnistía Internacional pide a ETA colaboración en el esclarecimiento de sus crímenes sin resolver|hizkuntza=es|url=https://www.diariocritico.com/nacional/amnistia-internacional-pide-colaboracion-eta-esclarecimiento-crimenes|aldizkaria=Diariocrítico.com|sartze-data=2022-02-26}}</ref> Espainiako Auzitegiek utzikeria agertu dute askotan estatuari lotutako indarkeriaren aurrean; zehazki, Nafarroa Garaian, auzitegi horiek argitu gabe eta inpunitatean utzi zituzten talde parapolizialek 1975etik 1985era egin 80 atentatu, batzuetan Espainiako segurtasun indarren parte-hartzeaz eta laguntzaz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Los tribunales dejaron sin aclarar cerca de 80 atentados parapoliciales en Navarra entre 1975 y 1985|url=https://www.publico.es/politica/tribunales-dejaron-aclarar-cerca-80-atentados-parapoliciales-navarra-1975-1985.html|aldizkaria=www.publico.es|sartze-data=2022-01-24}}</ref>
== Biktima elkarteentzako aurrekontuak ==
Espainiako Barne Ministerioak eta Eusko Jaurlaritzak, besteak beste, era horretako elkarteak finantzatzeko deialdiak egiten dituzte urtero, baina baita beste erakunde publiko batzuek ere. Adibidez, 2020ko urrian, Madrilgo Gobernu autonomoak 300.000 euro bideratu zituen «terrorismoaren biktimen, haien senitartekoen edo biktimekin bizi diren pertsonen interesak ordezkatu eta aldeztea helburutzat duten elkarteentzat».<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Aprobamos 5 millones de euros en ayudas para víctimas del terrorismo|hizkuntza=es|data=2021-03-03|url=https://www.comunidad.madrid/noticias/2021/03/03/aprobamos-5-millones-euros-ayudas-victimas-terrorismo|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2021-03-04}}</ref> Espainiako Barne Ministroak 960.000 euroko aurrekontua eskaini zuen elkarte horien laguntzetarako 2021eko otsailean.<ref>{{erreferentzia|urtea=2021|izenburua=Interior convoca las subvenciones para asociaciones y fundaciones de víctimas del terrorismo|argitaletxea=Ministro de Interior - España|hizkuntza=es|artikulu-url=http://www.interior.gob.es/eu/prensa/noticias/-/asset_publisher/GHU8Ap6ztgsg/content/id/12929594}}</ref> 2017an, [[Eusko Jaurlaritza]]k 650.000 euro bideratu zituen era horretako elkarteentzat. Andaluziako autonomia erkidegoan, 2020ko ekainean Andaluziako Gobernuak iragarri zuen 73.000 euroko aurrekontua eskaini zuela terrorismoaren biktimen elkarteentzat, gehiena «biktimak duintzeko eta izurri terroristaren kontrako gizarte kontzientzia sortzen laguntzeko».<ref>{{Erreferentzia|izena=Europa|abizena=Press|izenburua=La Junta de Andalucía aumenta en 17.000 euros las subvenciones destinadas a las asociaciones de víctimas del terrorismo|data=2020-07-22|url=https://www.europapress.es/esandalucia/sevilla/noticia-junta-andalucia-aumenta-17000-euros-subvenciones-destinadas-asociaciones-victimas-terrorismo-20200722164108.html|aldizkaria=www.europapress.es|sartze-data=2021-03-04}}</ref>
[[Fitxategi:Francisco Etxeberria and Jonan Fernández.jpg|alt=Jonan Fernandez Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetzaren idazkari nagusia eta Francisco Etxeberria antropologoa|thumb|[[Jonan Fernandez]] Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetzaren idazkari nagusia eta [[Paco Etxeberria|Francisco Etxeberria]] antropologoa]]
2014an, AVT, [[Covite]] eta Martxoaren 11 elkarteak izan ziren biktima elkarteentzako diru laguntza gehienen onuradunak, Espainiako Gobernuarengandik zein beste tokiko erakundeetatik jasoak. 2014. urtean, Espainiako Gobernuaren onuradun nagusiak hauexek izan ziren: AVT elkartea (242.823 euro), [[Martxoak 11 (elkartea)|Martxoak 11]] elkartea (170.016) eta Terrorismoaren Biktimen Fundazioa (80.000). 2013an ere kopuru horiek jaso zituzten. [[Eusko Jaurlaritza]]k, berriz, 260.000 euro bideratu zituen 2014an «terrorismoaren biktimak» laguntzen zituzten edo arreta eskaintzen zieten erakunde eta elkarteen artean banatzeko. Aurreko bi urteetan kopuru berdina bideratu zuen horretara.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izena=Edurne|abizena=Begiristain|izenburua=Diru laguntzetan, onuradun nagusiak|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1856/009/001/2015-01-24/diru-laguntzetan-onuradun-nagusiak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-03-05}}</ref>
Orotara, hemezortzi dira laguntza horiek jaso zituzten elkarte, erakunde eta fundazioak. 2013ko deialdiarekin alderatuta, izan zen berritasunik 2014an: AVT elkartea onuradunen artean zegoen. Izan ere, talde horrek eta Terrorismoaren Biktimen Fundazioak uko egin zioten aurreko urtean diru laguntzak jasotzeari, [[Jonan Fernandez]] Bake eta Bizikidetzarako idazkari nagusiaren izendapena "iraingarria" zelakoan biktimentzat. Azkenengo diru laguntzen deialdirako, ordea, izena eman zuten.<ref name=":6" />
Jaurlaritzaren diru laguntzen zati handiena Covite elkarteak jaso du (32.773 euro), eta gainerako elkarteak datoz gero: Ertzainen eta Familiartekoen Terrorismoaren Biktimen Elkartea (24.717 euro), Extremadurako Terrorismoaren Biktimen Elkartea (17.000 euro), Galiziakoa (8.000 euro), Errioxakoa (10.000 euro), Andaluziakoa (17.000 euro), Valentziakoa (12.000 euro), AVT (15.850 euro), Fundazio Kanonikoa (18.000 euro), Zaitu (20.000 euro), Estatuko Segurtasun Indarren Biktimen Elkartea (12.000 euro) eta Buesa Fundazioa (5.036 euro).<ref name=":6" /> Hala ere, "terrorismoaren" biktimen elkarteei Jaurlaritzak bideratutako diru laguntza gehiago zeuden. Eusko Jaurlaritzaren 2015eko aurrekontuetan 150.000 euro inguruko beste diru sail bat zegoen, itzuli beharrik gabekoa. Gainera, beste bi diru sail gehigarri zeuden biktimen elkarteentzat: 54.000 euroko bat Terrorismoaren Biktimen Fundazioarentzat, eta 32.800 euroko beste bat Buesa Fundazioarentzat. Nafarroako Gobernuak, berriz, 265.000 euroko diru laguntzak banatu zituen 2014an terrorismoaren hamar biktima elkarteren artean.<ref name=":6" />
== Biktimen gaia politikan ==
=== Erabilera politikoa ===
[[Fitxategi:Manifestación_AVT_2006.jpg|thumb|[[Terrorismoaren Biktimen Elkartea|AVT]] elkartearen 2006ko Madrilgo manifestazioa, [[José Luis Rodríguez Zapatero|Rodríguez Zapatero]] Espainiako presidentea ETAren konplizetzat jotzen zuena]]
PPko [[Pablo Casado]]k ETAren biktimak hartu zituen ahotan gobernuaren kontra;<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Casado resucita a las víctimas de ETA y Abascal a las de la Guerra Civil|hizkuntza=es|data=2020-01-04|url=https://www.huffingtonpost.es/entry/abascal-vox-casado_es_5e10a441c5b6b5a713bad6a7|aldizkaria=El HuffPost|sartze-data=2021-01-11}}</ref> urte bereko [[urriaren 21]]ean, [[Pedro Sánchez|Pedro Sanchez]]<nowiki/>en kontrako Voxen [[zentsura mozio]]an, alderdi horrek bere kongresuko txanda osoa baliatu zuen ''ETA''k hildako "850 pertsona eta gehiago" banan-banan aipatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Abascal responde a Bildu nombrando una a una a las más de 850 víctimas asesinadas por ETA|hizkuntza=es|url=https://www.elplural.com/fuera-de-foco/abascal-responde-bildu-nombrando-850-victimas-asesinadas-eta_251218102|aldizkaria=El Plural|sartze-data=2021-01-11}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Abascal lee en el Congreso los nombres de los asesinados por ETA|hizkuntza=es|data=2020-10-21|url=https://www.rtve.es/alacarta/videos/programa/abascal-lee-congreso-nombres-victimas-eta/5690454/|sartze-data=2021-01-11}}</ref> 2020an ere [[Terrorismoaren Biktimen Elkartea|AVT ETAren biktimen elkarteak]] biktima horiek ekarri zituen gogora gobernuko PSOE eta [[Elkarrekin Ahal Dugu|Unidos Podemosi]] EH Bildurekin ("EH Bildu zuritzeko") ezin zirela elkartu ohartarazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Las víctimas de ETA exigen a Sánchez que no reconozca a Bildu como «actor político»|hizkuntza=es|data=2020-06-27|url=https://www.diariovasco.com/politica/victimas-terrorismo-piden-20200627134226-ntrc.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2021-01-11}}</ref> 2020ko urtarrilean, ETAren biktimen gaia baliatu zen berriz Espainiako Gobernuaren aliantza sistema auzitan jartzeko, ezkerreko gobernu horren kontrako zentsura mozioa aurkeztuz, giro politiko garratz eta zalapartatsuaren erdian.<ref name=":0" />
Gaiaren inguruko sestra politikoa 2022ko martxoan geratu zen berriz agerian, Espainiako gobernuko Grande-Marlaska eta PPko zein Voxeko oposizioko ordezkariak sakabanaketaren aldeko posizio gogorrenak erakusteko dialektikan murgildu zirenean; bere argumentuen alde, espainiar ministroak gogora ekarri zuen konpromiso irmoa zuela aitortutako terrorismoaren biktima taldeen eta Terrorismoaren Biktimen Memoriarako Zentroaren alde.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Marlaska defiende la «transparencia» en los acercamientos de presos de ETA|hizkuntza=es|data=2022-03-17|url=https://www.diariovasco.com/politica/marlaska-acercamiento-presos-eta-20220317214747-nt.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2022-03-19}}</ref> 2021eko urtarril hasieran, [[José Ignacio Iruretagoiena|Jose Ignacio Iruretagoienaren]] hilketaren [[Zarautz|Zarauzko]] urteurren ekitaldi baten harira, haren semeak eta [[Euskal Herriko Terrorismoaren Biktimen Kolektiboa|COVITE]] elkarteko [[Consuelo Ordóñez|Consuelo Ordoñezek]] gogor kritikatu zuten PP alderdia biktimak haien irabazi politikorako erabiltzearren;<ref>{{Erreferentzia|izena=Edu|abizena=Lartzanguren|izenburua=«Biktimen lepotik bizitzeari» uzteko eskatu dio PPri Iruretagoienaren semeak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/192088/laquobiktimen-lepotik-bizitzeariraquo-uzteko-eskatu-dio-ppri-iruretagoienaren-semeak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-01-11}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=José Manuel Navarro|abizena=EFE|izenburua=Iruretagoyena, a Casado: "Dejad de vivir de las víctimas"|hizkuntza=es|data=2021-01-10|url=https://cadenaser.com/emisora/2021/01/10/radio_bilbao/1610287687_357936.html|aldizkaria=Cadena SER Euskadi|sartze-data=2021-01-11}}</ref> beste batean, Ordoñezek [[Isabel Díaz Ayuso]] Madrilgo presidente gogor kritikatu zuen arrazoi berdinagatik.<ref>{{Erreferentzia|izena=El|abizena=Rastreador|izenburua=Consuelo Ordóñez carga contra Ayuso por utilizar la memoria de su hermano: "¡La verdad es que mienten!"|hizkuntza=es|data=2022-01-28|url=https://www.eldiario.es/rastreador/consuelo-ordonez-carga-ayuso-utilizar-memoria-hermano-mienten_132_8697882.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2022-02-05}}</ref>
Memoria gaietako hainbat eragilek biktimen diskriminaziorik gabeko tratamendu eta aitortza aldarrikatu dute, 29/2011 Legeak estatuaren agentziek eta haiei lotutako taldeek (1960ko urtarrilaren 1etik aurrera) eragindako biktimak kanpoan uzten dituelako.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=«Bazterkeriarik gabeko memoria» aldarrikatu dute Euskal Herriko hainbat eragilek|hizkuntza=eu|data=2020-12-10|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20201210/bazterkeriarik-gabeko-memoria-aldarrikatu-dute-euskal-herriko-hainbat-eragilek|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-01-26}}</ref> Bada, Maider Gartziak, GALek hildako Juan Carlos Gartzia Goenaren alabak, etsipena agertu zuen GALen biktimek aitortzarik ez izatearekin, PSOE, PP eta Voxek Espainiako Kongresuan horren kontra bozkatu ondoren (2020). 2023an, Egiari Zor fundazioak estatuaren biktimen umiliazioa salatu zuen Zabaltzaren tortura eta heriotzan inplikatutako Arturo Espejo teniente jenerala Guardia Zibilaren goi-arduradun izendatu zutelako, [[Margarita Robles|Margarita Roblesek]] eta [[Fernando Grande-Marlaska|Fernando Grande-Marlaskak]] bultzaturik, fundazioaren hitzetan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Irati Urdalleta|abizena=Lete|izenburua='Zabalza kasuarekin' loturiko guardia zibil bat mailaz igo dutela salatu dute|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1873/009/001/2023-04-04/zabalza-kasuarekin-loturiko-guardia-zibil-bat-mailaz-igo-dutela-salatu-dute.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-04-04}}</ref>
Espainiako Kongresuan terrorismoaren biktimen eguna egiten da urtero; 2021ean, Vox eta PP alderdiek eta ETAren hainbat biktima elkartek (AVT, Covite) ez zuten bertan parte hartu, PSOE EH Bildurekin harremanetan zebilela eta euskal presoak hurbildu zituela eta.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Acto en el Congreso: del reconocimiento a todas las víctimas a la utilización partidista|hizkuntza=es|data=2021-06-27|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20210627/acto-en-el-congreso-del-reconocimiento-a-todas-las-victimas-a-la-utilizacion-partidista|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-06-27}}</ref> 2011n, AVT eta ETAren beste biktima elkarte batzuk Bildu legeztatzearen eta Espainiako PSOEko gobernuaren kontrako manifestazioa egin zuten, PPko ordezkarien presentzia handi batez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Mónica Ceberio|abizena=Belaza|izenburua=Asociaciones de víctimas marchan contra la decisión de autorizar Bildu|hizkuntza=es|data=2011-05-15|url=https://elpais.com/politica/2011/05/15/actualidad/1305421844_040085.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2022-02-05}}</ref> Dena den, AVT elkartea gogor mintzatu izan da PPren kontra ("traizioa"), baita haren kontra mobilizatu ere euskal presoen kartzela baldintza batzuk hobetzearren, 2015eko urtarrilean.<ref name="#5"/>
=== Euskal presoen aldeko ekitaldi eta harreren auzia ===
2021eko maiatzaren 4an, Gogora Institutuak, Elkarbizik eta Fernando Buesa Fundazioak euskal presoen ongietorri ekitaldiak amaitzea eskatu zuten, Denis Itxasoren (Gipuzkoako gobernu ordezkariaren) oniritzia jasoz.<ref name="#7">{{Erreferentzia|abizena=Berria|izenburua=Euskal presoen ongietorriak amaitzea galdegin dute|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/5002061/009/003/2021-05-04/euskal-presoen-ongietorriak-amaitzea-galdegin-dute.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-08-28}}</ref> Hiru elkarte horiek izenpetu dokumentuan, nabarmendu zen kaleak «bizikidetza eremu» izan behar direla eta, beraz, euskal presoak «idealizatzen dituzten edo haien sinbologia islatzen duten» ekitaldiak edo mezuak baztertu egin behar direla.<ref name="#7"/> Hala ere, 2021eko urrian azaleratu zen aurreko bi urteetan espetxetik 53 euskal preso ateragatik, horietatik bederatziri baino ez zizkietela egin harrera publikoak; 2021ean, 25 presotik biri baino ez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Maddi Ane Txoperena|abizena=Iribarren|izenburua=Ongietorririk ez kasik|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/2044/006/001/2021-10-23/ongietorririk-ez-kasik.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-10-26}}</ref>
[[Fitxategi:Ministros delegados Estado de Alarma 2020 05.jpg|thumb|[[Fernando Grande-Marlaska|Grande-Marlaska]]<nowiki/>ren agerraldi bat (2020ko maiatza)]]
Ekainaren 2an, [[Fernando Grande-Marlaska]] Espainiako barne ministroak euskal presoei egiten zaien harrera edo ongi etorri ekitaldiak isunen bidez zigortzeko asmoa adierazi zuen, Gobernuak Terrorismoaren Biktimen Aitorpen eta Babes Integralerako 29/2011 Legearen erreforman oinarrituz horretarako. Adierazi zuen ekitaldi horietan parte hartzen zutenei ezin zitzaiela [[Terrorismoaren goratze|terrorismoa goratzea]] leporatu, baina zigorrak ezartzeko erabaki irmoa adierazi zuen, isunen bidez zigor azkarrak ezarriz, "biktima elkarteekin lankidetzan".<ref>{{Erreferentzia|izena=Baigorri Argitaletxea|abizena=SA|izenburua=Ongietorriak administrazio zehapen bidez zigortu nahi ditu Madrilek|hizkuntza=eu|data=2021-06-01|url=https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gara/editions/2021-06-02/hemeroteca_articles/ongietorriak-administrazio-zehapen-bidez-zigortu-nahi-ditu-madrilek|aldizkaria=GARA|sartze-data=2021-06-02}}</ref>
Auziaren inguruko tentsioa igotzearen adierazle, Sare elkarteak "salbuespeneko legediak" eta "bizi arteko espetxe zigorra" salatzeko mobilizazioa iragarri zuen 2021eko irailean 18rako, [[Unai Parot]] etakide ohiaren kasua gogora ekarriz. Aldiz, Espainiako EAEko [[Gobernuaren Ordezkaritza (Espainia)|gobernu ordezkaritzak]] [[Dakhla|Villacisneros]] Fundazioaren eskaera bat igorri zion Auzitegi Nazionaleko fiskal buruari Arrasaten egitekoa zen martxa hori debekatzeko,<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de|abizena=Noticias|izenburua=Sare niega que la marcha de Arrasate sea por Unai Parot|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdenavarra.com/actualidad/politica/2021/08/09/sare-niega-marcha-arrasate-sea/1171558.html|aldizkaria=www.noticiasdenavarra.com|sartze-data=2021-09-20}}</ref> hori gertatu ez zen arren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La Audiencia Nacional permite la marcha para denunciar la situación del preso de ETA Henri Parot|hizkuntza=es|data=2021-09-16|url=https://www.lavanguardia.com/politica/20210916/7726051/audiencia-nacional-permite-homenaje-etarra-henri-parot.html|aldizkaria=La Vanguardia|sartze-data=2021-09-20}}</ref> Vox eta PP alderdiek antolatu (eta egin) kontraekitaldiak saihesteko, Sarek iragarri zuen bertan behera utziko zuela bere martxa; trukean, elkarretaratzeak deitu zituen Euskal Herriko plazetan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Sareren aldarriak eta Voxen liskar gogoa|url=https://www.argia.eus/albistea/voxek-elkarretaratze-paraleloa-egin-du-arrasaten-antifaxistek-deitutako-martxaren-aurka-egiteko|aldizkaria=Argia|sartze-data=2021-09-20}}</ref><ref group="oh">Voxek, PPk eta AVT ETAren biktima elkarteak Espainiako Gobernuaren kontra jo zuten zuzenean, haren "utzikeria"·salatuz; [https://www.msn.com/es-es/noticias/espana/la-oposici%C3%B3n-critica-la-traici%C3%B3n-de-s%C3%A1nchez-y-le-exige-que-elija-entre-v%C3%ADctimas-y-verdugos/ar-AAOA3vb ikus ''ElConfidencial'' espainiar egunkaria] eta haren lerroburuko hizkera polarizatua; [https://www.huffingtonpost.es/entry/las-claves-del-polemico-homenaje-al-etarra-parot-en-mondragon_es_61443c68e4b07ad8c8ddd712 ''The Huffington Post'' espainiar agerkari digitalak], halaber, Paroten ''omenaldi'' batez hitz egin zuen.</ref>
Polemika artean bizirik zela, irailaren 22an, Espainiako Auzitegi Nazionalak [[Sortu]] alderdiaren ''Kalera Info'' euskal presoen aldeko aldizkaria ixteko agindu zuen, «ongietorrien bidez terrorismoari gorazarre» egitea leporaturik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Maddi Ane Txoperena|abizena=Iribarren|izenburua=Sorturen 'Kalera Info' aldizkaria ixteko agindu du Espainiako Auzitegi Nazionalak|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/203520/sorturen-kalera-info-aldizkaria-ixteko-agindu-du-espainiako-auzitegi-nazionalak.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2021-09-22}}</ref> 2021eko urriaren 3an, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak debekatu egin zuen sakabanaketan hildako Ruben Garate euskal presoaren omenezko Otxandioko hormairudia, ETAren biktimak umiliatzen zituelakoan; auziaren sorburua EAEko gobernu ordezkaritzak aurkeztutako salaketa izan zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Hegoi|abizena=Belategi|izenburua=«Eraso egin digute; mural honek norbait mintzen badu, guk ez dugu ezer ulertzen»|hizkuntza=eu|data=2021-10-03|url=https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20211003/eraso-egin-digute-mural-horretan-ez-dago-umiliaziorik-biktimekiko|aldizkaria=irratia.naiz.eus|sartze-data=2021-10-03}}</ref> Azaroaren 11n, Eusko Legebiltzarrak arbuiatu egin zuen ETAko preso ohiei harrera publikoak egitea, PP+Cs-ek hala proposatuta, EH Bilduren kontrako botoaz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Eusko Legebiltzarrak berriro errefusatu ditu ETAko preso ohien harrerak|hizkuntza=eu|data=2021-11-11|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/politika/osoa/8446353/eusko-legebiltzarrak-berriro-errefusatu-ditu-etako-preso-ohien-harrerak/|aldizkaria=EITB Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2021-11-11}}</ref> Bada, 2021eko azaroan, [[Euskal Preso Politikoen Kolektiboa|EPPK]] euskal presoen kolektiboak adierazpen bat atera zuen azalduz ez zutela nahi harrera publikorik espetxetik irtetean, pribatua eta xumea baizik.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=EPPK zanja la polémica de los ongi etorris: «Queremos ser recibidos de modo privado y discreto»|hizkuntza=es|data=2021-11-29|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20211129/eppk-zanja-la-polemica-de-los-ongi-etorris-queremos-ser-recibidos-de-modo-privado-y-discreto|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2021-11-29}}</ref>
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh|}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|2}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.legegunea.euskadi.eus/eli/es-pv/l/2016/07/28/12/dof/eus/html/webleg00-contfich/eu/ 12/2016 Legea, EAEko Polizia Abusuen Biktimei buruzko Legea]
* [https://www.euskadi.eus/eusko-jaurlaritza/contenidos/normativa/normativa_victimas/eu_ley_vict/indice.html Terrorismoaren Biktimen Araudia (euskadi.eus)]
* [https://web.archive.org/web/20181024022659/http://www.interior.gob.es/documents/642317/1201295/Reconocimiento_y_proteccion_integral_victimas_terrorismo_Espa%C3%B1a_126151147.pdf/e30daeff-11af-48a2-a5ee-e88ad0760379 ''Reconocimiento y proteccion integral victimas terrorismo España; Normativa'' (Espainiako Barne Ministerioa)]
[[Kategoria:Euskal Herriko gatazka]]
bo8621jhtu55akyslzmiv0milfh383x
Wikiproiektu:Eusko Legebiltzarra/X
102
1001270
9968602
9930870
2024-11-14T06:55:25Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968602
wikitext
text/x-wiki
{{wikidata list
|sparql= SELECT ?item ?itemLabel WHERE {
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],en". }
?item wdt:P39 wd:Q28778415.
VALUES ?legealdia {wd:Q106483585}
?item p:P39 ?kargua .
?kargua ps:P39 ?kargua_ .
?kargua pq:P2937 ?legealdia .
}
|sort=label
| columns =
P18,
label:Izena,
P569:Jaiotza,
P19:Jaiolekua,
P106:Ogibidea,
P69:Unibertsitatea,
item:Datuak
| links = red
| thumb = 60
| freq = 180
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Izena
! Jaiotza
! Jaiolekua
! Ogibidea
! Unibertsitatea
! Datuak
|-
|
| [[Aitor Casado Figueroa]]
| 1980
| [[Barakaldo]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Zaragozako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106557618|Q106557618]]
|-
| [[Fitxategi:Aitor Urrutia 2020.jpg|center|60px]]
| [[Aitor Urrutia|Aitor Urrutia Oianguren]]
| 1973
| [[Eskoriatza]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106525761|Q106525761]]
|-
|
| [[Alex Etxeberria Aranburu]]
| 1967
| [[Azpeitia]]
| [[politikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106557620|Q106557620]]
|-
| [[Fitxategi:Amaia Arregi.jpg|center|60px]]
| [[Amaia Arregi Romarate]]
| 1970
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Lauro ikastola|Lauro Ikastola]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea]]
| [[:d:Q106544502|Q106544502]]
|-
| [[Fitxategi:Ana Oregi.jpg|center|60px]]
| [[Ana Oregi|Ana Isabel Oregi Bastarrika]]
| 1965
| [[Eibar]]
| [[arkitekto]]<br/>[[politikari]]<br/>[[piano-irakasle]]
| [[Nafarroako Unibertsitatea]]<br/>[[Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea]]
| [[:d:Q12253418|Q12253418]]
|-
| [[Fitxategi:Ana Otadui.jpg|center|60px]]
| [[Ana Otadui|Ana Otadui Biteri]]
| 1976-05-10
| [[Elorrio]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q14132223|Q14132223]]
|-
| [[Fitxategi:Andoni Ortuzar 2023 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Andoni Ortuzar]]
| 1962-07-13
| [[Abanto]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q8198786|Q8198786]]
|-
| [[Fitxategi:Ane Urkiola Alustiza.jpg|center|60px]]
| [[Ane Urkiola]]
| 1967-04-05
| [[Legazpi]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12253539|Q12253539]]
|-
| [[Fitxategi:2007 02 Antonio Basagoiti.jpg|center|60px]]
| [[Antonio Basagoiti Pastor|Antonio Basagoiti]]
| 1969-10-25
| [[Madril]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[bankari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q2857195|Q2857195]]
|-
|
| [[Antonio Damborenea|Antonio Damborenea Basterrechea]]
| 1960
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50885085|Q50885085]]
|-
|
| [[Arantza Aurrekoetxea|Arantza Aurrekoetxea Bilbao]]
| 1951
| [[Zamudio]]
| [[politikari]]<br/>[[filologo]]<br/>[[itzultzaile]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12253841|Q12253841]]
|-
| [[Fitxategi:Arantza Quiroga 2013 cropped-2.jpg|center|60px]]
| [[Arantza Quiroga|Arantza Quiroga Cia]]
| 1973-07-26
| [[Irun]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q2859541|Q2859541]]
|-
| [[Fitxategi:Arri Zulaika.jpg|center|60px]]
| [[Arri Zulaika Portillo]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[aholkulari]]
|
| [[:d:Q106557632|Q106557632]]
|-
| [[Fitxategi:Bakartxo Tejeria 2017 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Bakartxo Tejeria|Bakartxo Tejeria Otermin]]
| 1971-03-28
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[bake-epaile]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q559942|Q559942]]
|-
|
| [[Belen Arrondo]]
| 1956
| [[Beasain]]
| [[politikari]]<br/>[[sindikalista]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q87404141|Q87404141]]
|-
|
| [[Bixen Itxaso]]
| 1957
| [[Pasaia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12255296|Q12255296]]
|-
|
| [[Blanca Roncal|Blanca Roncal Azanza]]
| 1950-07-31
| [[Auritz]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]<br/>[[ginekologo]]
|
| [[:d:Q12255367|Q12255367]]
|-
| [[Fitxategi:PP-Guipuzcoa-Borja-Semper-Marta EDIIMA20130924 0483 1 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Borja Sémper|Borja Sémper Pascual]]
| 1976-01-10
| [[Irun]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[zuzendari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[IESE Business School]]<br/>[[Deusto Business School]]
| [[:d:Q2882564|Q2882564]]
|-
|
| [[Carmelo Barrio|Carmelo Barrio Baroja]]
| 1960-07-16
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50885536|Q50885536]]
|-
|
| [[Cristina Ruiz Bujedo]]
| 1969
| [[Getxo]]
| [[politikari]]<br/>[[politologo]]<br/>[[soziologo]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Nafarroako Unibertsitate Publikoa]]<br/>[[ESDEN Business School]]<br/>[[Bartzelonako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106557628|Q106557628]]
|-
| [[Fitxategi:Daniel Maeztu en la Lehendakaritza (26 de octubre de 2011).jpg|center|60px]]
| [[Dani Maeztu]]
| 1974
| [[Durango]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5938705|Q5938705]]
|-
|
| [[David Latxaga|David Latxaga Ugartemendia]]
| 1961-01-19
| [[Mundaka]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q14131607|Q14131607]]
|-
| [[Fitxategi:Diana Urrea. militante feminista, politikaria.jpg|center|60px]]
| [[Diana Urrea|Diana Urrea Herrera]]
| 1987-08-05
| [[Armenia (Kolonbia)|Armenia]]
| [[politikari]]<br/>[[teknikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q91672119|Q91672119]]
|-
| [[Fitxategi:Eva Blanco.jpg|center|60px]]
| [[Eba Blanco|Eba Blanco de Angulo]]
| 1973
| [[Amurrio]]
| [[politikari]]<br/>[[itzultzaile]]
|
| [[:d:Q30149726|Q30149726]]
|-
| [[Fitxategi:Estibaliz Hernaez.jpg|center|60px]]
| [[Estibaliz Hernaez|Estibaliz Hernaez Laviña]]
| 1969
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12257303|Q12257303]]
|-
|
| [[Estitxu Breñas González de Zárate]]
|
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[filologo]]<br/>[[idazle]]
| [[Olabide ikastola]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106557616|Q106557616]]
|-
| [[Fitxategi:Eva Juez.jpg|center|60px]]
| [[Eva Juez|Eva Juez Garmendia]]
| 1972
| [[Eibar]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[musika-irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106523700|Q106523700]]
|-
|
| [[Felix Urkola]]
| 1970-04-22
| [[Lazkao]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q23907886|Q23907886]]
|-
|
| [[Francisco Javier Ruiz Egaña]]
| 1976
|
| [[politikari]]<br/>[[politologo]]<br/>[[soziologo]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106557629|Q106557629]]
|-
| [[Fitxategi:Fatima Ansotegi.jpg|center|60px]]
| [[Fatima Ansotegi|Fátima Ansotegi Elordi]]
| 1971-05-10
| [[Gernika-Lumo]]
| [[politikari]]<br/>[[politologo]]<br/>[[soziologo]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12257778|Q12257778]]
|-
| [[Fitxategi:Garbiñe Mendizabal.jpg|center|60px]]
| [[Garbiñe Mendizabal|Garbiñe Mendizabal Mendizabal]]
| 1961-08-28
| [[Tolosa]]
| [[politikari]]<br/>[[itzultzaile]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q47035333|Q47035333]]
|-
|
| [[Gloria Sánchez Martín]]
| 1959-05-26
| [[Madril]]
| [[politikari]]<br/>[[lan-ikuskatzaile]]
| [[Catholic Institute of Business Administration and Management]]
| [[:d:Q84593902|Q84593902]]
|-
| [[Fitxategi:Gorka Maneiro, portavoz UPYD.jpg|center|60px]]
| [[Gorka Maneiro]]
| 1974-11-11
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[Kontulari publiko|kontulari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5586565|Q5586565]]
|-
| [[Fitxategi:Lehendakariak Hasier Arraiz hartu du (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Hasier Arraiz]]
| 1973-06-13
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5892638|Q5892638]]
|-
| [[Fitxategi:Foto perfil Vicelehendakari Idoia.jpg|center|60px]]
| [[Idoia Mendia|Idoia Mendia Cueva]]
| 1965-10-27
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Amsterdamgo Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5479644|Q5479644]]
|-
| [[Fitxategi:Igor Lopez de Munain eta Josu Estarrona.jpg-large (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Igor López de Munain Ganuza]]
| 1980s
| [[Iruñea]]
| [[politikari]]<br/>[[banatzaile]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Escuela Europea de Negocios]]<br/>[[Valentziako Nazioarteko Unibertsitatea]]<br/>[[ESDEN Business School]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q106557624|Q106557624]]
|-
| [[Fitxategi:Iker-Casanova-Alonso.png|center|60px]]
| [[Iker Casanova|Iker Casanova Alonso]]
| 1972-12-20
| [[Barakaldo]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]
|
| [[:d:Q106523305|Q106523305]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Agirre 2020.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Agirre Arizmendi|Iñaki Aguirre Arizmendi]]
| 1957-03-17
| [[Anberes]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Bruselako Unibertsitate Askea]]
| [[:d:Q20492127|Q20492127]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Arriola 2020.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Arriola|Iñaki Arriola López]]
| 1959-10-07
| [[Eibar]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q11684197|Q11684197]]
|-
|
| [[Iñaki Lazarobaster Badiola]]
| 1977
| [[Elgoibar]]
| [[politikari]]<br/>[[nekazari]]<br/>[[informatikari]]
|
| [[:d:Q106557623|Q106557623]]
|-
| [[Fitxategi:Inaki-Oyarzabal-numero-PP-Vitoria EDIIMA20131020 0259 1 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Oyarzábal|Iñaki Oyarzabal]]
| 1966-06-19
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
|
| [[:d:Q11684213|Q11684213]]
|-
| [[Fitxategi:Iñigo Iturrate.jpg|center|60px]]
| [[Iñigo Iturrate|Iñigo Iturrate Ibarra]]
| 1963-01-20
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Lauro ikastola|Lauro Ikastola]]
| [[:d:Q48316157|Q48316157]]
|-
| [[Fitxategi:2019-12-26, Mensaje de Fin de Año del Lehendakari Iñigo Urkullu (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Iñigo Urkullu|Iñigo Urkullu Renteria]]
| 1961-09-18
| [[Alonsotegi]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q1961896|Q1961896]]
|-
|
| [[Javier Carro|Javier Carro Iglesias]]
| 1960
| [[Izarra (Urkabustaiz)]]
| [[politikari]]<br/>[[biologo]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260238|Q12260238]]
|-
| [[Fitxategi:WorldPride 2017 - Madrid - Manifestación - 170701 172432.jpg|center|60px]]
| [[Javier Maroto]]
| 1972-01-06
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Nafarroako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q636917|Q636917]]
|-
|
| [[Javier Ruiz de Arbulo Cerio]]
| 1968
| [[Gasteiz]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q106544516|Q106544516]]
|-
|
| [[Jesús María Zaballos De Llanos]]
| 1982-07-16
| [[Lasarte-Oria]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[aholkulari juridiko]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Valentziako Unibertsitatea]]<br/>[[Universidad Nebrija]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]<br/>[[Juan Carlos Erregea Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106557631|Q106557631]]
|-
| [[Fitxategi:Jon Aiartza Zallo.jpg|center|60px]]
| [[Jon Aiartza Zallo]]
| 1964
| [[Derio]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q20492162|Q20492162]]
|-
|
| [[Jon Azkue Manterola]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[itsasontziko kapitain]]<br/>[[koordinatzaile]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106557614|Q106557614]]
|-
| [[Fitxategi:JoneBerriozabal Legislatura23-27.jpg|center|60px]]
| [[Jone Berriozabal|Jone Berriozabal Bóveda]]
| 1982
| [[Durango]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q11685275|Q11685275]]
|-
| [[Fitxategi:Jone Goirizelaia.jpg|center|60px]]
| [[Jone Goirizelaia Ordorika]]
| 1956-10-30
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5934104|Q5934104]]
|-
| [[Fitxategi:Joseba Egibar (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Joseba Egibar|Joseba Egibar Artola]]
| 1959-11-23
| [[Andoain]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3822687|Q3822687]]
|-
| [[Fitxategi:Joseba Zorrilla.jpg|center|60px]]
| [[Joseba Zorrilla|Joseba Zorrilla Ibañez]]
| 1967-07-14
| [[Balmaseda]]
| [[politikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q14131904|Q14131904]]
|-
| [[Fitxategi:Josune Albizua Urrutikoetxea.jpg|center|60px]]
| [[Josune Albizua Urrutikoetxea]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
|
| [[:d:Q20492171|Q20492171]]
|-
| [[Fitxategi:Josune Gorospe.jpg|center|60px]]
| [[Josune Gorospe]]
| 1969-04-16
| [[Dima]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q48321460|Q48321460]]
|-
| [[Fitxategi:José Antonio Pastor 2017b (cropped).jpg|center|60px]]
| [[José Antonio Pastor|José Antonio Pastor Garrido]]
| 1959-08-03
| [[Ortuella]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q9013624|Q9013624]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Antonio Arieta-Araunabeña.jpg|center|60px]]
| [[Juan Antonio Arieta-Araunabeña|Juan Antonio Arieta-Araunabeña Ibarzabal]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[aholkulari juridiko]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260934|Q12260934]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Carlos Ramirez-Escudero.jpg|center|60px]]
| [[Juan Carlos Ramírez-Escudero Isusi]]
| 1956
| [[Gaubea]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]
|
| [[:d:Q14016199|Q14016199]]
|-
|
| [[Juana Iturmendi|Juana Iturmendi Maguregui]]
| 1944-06-03
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12261084|Q12261084]]
|-
|
| [[Juanjo Agirrezabala Mantxola]]
| 1959
| [[Legazpi]]
| [[politikari]]<br/>[[pedagogo]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q106557613|Q106557613]]
|-
| [[Fitxategi:Julen Arzuaga.jpg|center|60px]]
| [[Julen Arzuaga|Julen Arzuaga Gumuzio]]
| 1972
| [[Laudio]]
| [[abokatu]]<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12261107|Q12261107]]
|-
| [[Fitxategi:Kerman Orbegozo.jpg|center|60px]]
| [[Kerman Orbegozo]]
| 1979
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Zaragozako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106525329|Q106525329]]
|-
| [[Fitxategi:Laura Garrido 2012.jpg|center|60px]]
| [[Laura Garrido|Laura Garrido Knörr]]
| 1970-12-25
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea]]
| [[:d:Q12262017|Q12262017]]
|-
| [[Fitxategi:Laura Mintegi (1).jpg|center|60px]]
| [[Laura Mintegi]]
| 1955-10-26
| [[Lizarra]]
| [[idazle]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q2741624|Q2741624]]
|-
| [[Fitxategi:Leire Corrales.jpg|center|60px]]
| [[Leire Corrales|Leire Corrales Goti]]
| 1975-10-06
| [[Sestao]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9021270|Q9021270]]
|-
| [[Fitxategi:Leire-Pinedo 2020.png|center|60px]]
| [[Leire Pinedo]]
| 1976
| [[Sopela]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q47087275|Q47087275]]
|-
| [[Fitxategi:Leixuri Arrizabalaga 2018 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Leixuri Arrizabalaga]]
| 1981-04-25
| [[Gatika]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q46512517|Q46512517]]
|-
| [[Fitxategi:Luis Javier Telleria.jpg|center|60px]]
| [[Luis Javier Telleria|Luis Javier Tellería Orriols]]
| 1957
| [[Antzuola]]
| [[politikari]]<br/>[[biologo]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q97445965|Q97445965]]
|-
|
| [[Lur Etxeberria Iradi]]
| 1977
| [[Hernani]]
| [[politikari]]<br/>[[euskara teknikari]]
|
| [[:d:Q106557621|Q106557621]]
|-
| [[Fitxategi:Isabel Celaá 2020 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Isabel Celaá|M.ª Isabel Celaá Diéguez]]
| 1949-05-23
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[diplomazialari]]<br/>[[bigarren mailako irakaskuntza katedraduna]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Valladolideko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9009373|Q9009373]]
|-
|
| [[Maider Otamendi Tolosa]]
| 1976
| [[Orendain]]
| [[politikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106544511|Q106544511]]
|-
|
| [[Manuel Michelena Iguaran]]
| 1940-10-28
| [[Errenteria]]
| [[politikari]]<br/>[[industria-ingeniari]]
|
| [[:d:Q106557627|Q106557627]]
|-
|
| [[Mari Carmen López de Okariz]]
| 1957-05-12
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[farmaziako laguntzaile]]
|
| [[:d:Q12263034|Q12263034]]
|-
| [[Fitxategi:Marian B201705 (cropped).png|center|60px]]
| [[Marian Beitialarrangoitia]]
| 1968-01-20
| [[Legazpi]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5997371|Q5997371]]
|-
| [[Fitxategi:Maribel Vaquero 2019 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Maribel Vaquero|Maribel Vaquero Montero]]
| 1970-05-26
| [[Urnieta]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12263077|Q12263077]]
|-
| [[Fitxategi:Maribi Ugarteburu en la presentación de candidaturas de EH Bildu.jpg|center|60px]]
| [[Maribi Ugarteburu]]
| 1968-11-09
| [[Lekeitio]]
| [[kazetari]]<br/>[[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q11691042|Q11691042]]
|-
| [[Fitxategi:Maria Eugenia Arrizabalaga.jpg|center|60px]]
| [[Maria Eugenia Arrizabalaga|María Eugenia Arrizabalaga Olaizola]]
| 1967-01-15
| [[Zumaia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q87241375|Q87241375]]
|-
|
| [[Mikel Unzalu]]
| 1956
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q84595048|Q84595048]]
|-
| [[Fitxategi:Miren Gallastegui.jpg|center|60px]]
| [[Miren Gallastegi|Miren Gallástegui Oyarzábal]]
| 1961
| [[Eibar]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50384585|Q50384585]]
|-
|
| [[Natalia Rojo|Natalia Rojo Solana]]
| 1977-05-25
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[politologo]]<br/>[[soziologo]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12264723|Q12264723]]
|-
| [[Fitxategi:Nerea Llanos en 2014.jpg|center|60px]]
| [[Nerea Llanos]]
| 1967
| [[Barakaldo]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106544505|Q106544505]]
|-
| [[Fitxategi:Norberto Aldaiturriaga Zorrozua.jpg|center|60px]]
| [[Norberto Aldaiturriaga Zorrozua]]
| 1955
| [[Laudio]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[funtzionario]]
|
| [[:d:Q20492343|Q20492343]]
|-
| [[Fitxategi:BC OSKAR MATUTE.jpg|center|60px]]
| [[Oskar Matute]]
| 1972-10-05
| [[Barakaldo]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3826664|Q3826664]]
|-
|
| [[Patxi Elola Azpeitia]]
| 1956
| [[Zarautz]]
| [[politikari]]<br/>[[lorezain]]
|
| [[:d:Q106557619|Q106557619]]
|-
| [[Fitxategi:El lehendakari Patxi López (4 de mayo de 2010).jpg|center|60px]]
| [[Patxi López|Patxi López Álvarez]]
| 1959-10-04
| [[Portugalete]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q465161|Q465161]]
|-
|
| [[Peio Iparragirre Etxeberria]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[maisu industrial]]
|
| [[:d:Q106557622|Q106557622]]
|-
| [[Fitxategi:Pello Urizar.jpg|center|60px]]
| [[Pello Urizar|Pello Urizar Karetxe]]
| 1968
| [[Arrasate]]
| [[politikari]]<br/>[[informatikari]]
|
| [[:d:Q3822638|Q3822638]]
|-
| [[Fitxategi:Rebeka Ubera.jpg|center|60px]]
| [[Rebeka Ubera|Rebeka Ubera Aranzeta]]
| 1972-01-19
| [[Elgeta]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[psikomotrizista]]
| [[Leóngo Unibertsitatea|Leongo Unibertsitatea]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q12266487|Q12266487]]
|-
| [[Fitxategi:Ricardo Gatzagaetxebarria.jpg|center|60px]]
| [[Ricardo Gatzagaetxebarria|Ricardo Gatzagaetxebarria Bastida]]
| 1960
| [[Ondarroa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q2755968|Q2755968]]
|-
| [[Fitxategi:Rodolfo Ares (2010).jpg|center|60px]]
| [[Rodolfo Ares|Rodolfo Ares Taboada]]
| 1954-06-25
| [[Pena do Souto]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3330416|Q3330416]]
|-
|
| [[Rosa Fresno]]
| 1963-03-15
| [[Samaniego]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q84594662|Q84594662]]
|-
|
| [[Susana Corcuera|Susana Corcuera Leunda]]
| 1963
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12267762|Q12267762]]
|-
|
| [[Txarli Prieto|Txarli Prieto San Vicente]]
| 1957-03-29
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[sindikalista]]
| [[Europako Administrazio Eskola]]
| [[:d:Q2888087|Q2888087]]
|-
| [[Fitxategi:Txaro Sarasua.jpg|center|60px]]
| [[Txaro Sarasua Díaz]]
|
| [[Laudio]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
|
| [[:d:Q106557630|Q106557630]]
|-
|
| [[Unai Urruzuno|Unai Urruzuno Urresti]]
| 1972-06-27
| [[Ondarroa]]
| [[politikari]]<br/>[[makina erremintako teknikari]]
| [[Mondragon Unibertsitatea]]
| [[:d:Q6155930|Q6155930]]
|-
|
| [[Vicente Reyes Martín]]
| 1954
| [[Avilés]]
| [[politikari]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[ikuskatzaile]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Oviedoko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106557779|Q106557779]]
|-
| [[Fitxategi:Xabier Agirre 2010 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Xabier Agirre Lopez|Xabier Agirre López]]
| 1951-04-08
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[bankari]]<br/>[[administrari laguntzailea]]
|
| [[:d:Q2894917|Q2894917]]
|-
| [[Fitxategi:Xabier Isasi Balantzategi.jpg|center|60px]]
| [[Xabier Isasi|Xabier Isasi Balanzategi]]
| 1956-09-06
| [[Bilbo]]
| [[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[psikologo]]<br/>[[estatistikari]]
|
| [[:d:Q12269025|Q12269025]]
|}
{{wikidata list end}}
fgz98zff40kgygv2ktw4pq3897twpr2
Wikiproiektu:Eusko Legebiltzarra/IX
102
1001303
9967666
9929995
2024-11-13T13:13:22Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967666
wikitext
text/x-wiki
{{wikidata list
|sparql= SELECT ?item ?itemLabel WHERE {
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],en". }
?item wdt:P39 wd:Q28778415.
VALUES ?legealdia {wd:Q106497408}
?item p:P39 ?kargua .
?kargua ps:P39 ?kargua_ .
?kargua pq:P2937 ?legealdia .
}
|sort=label
| columns =
P18,
label:Izena,
P569:Jaiotza,
P19:Jaiolekua,
P106:Ogibidea,
P69:Unibertsitatea,
item:Datuak
| links = red
| thumb = 60
| freq = 180
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Izena
! Jaiotza
! Jaiolekua
! Ogibidea
! Unibertsitatea
! Datuak
|-
| [[Fitxategi:Aintzane Ezenarro 2015.jpg|center|60px]]
| [[Aintzane Ezenarro]]
| 1971-03-18
| [[Getaria (Gipuzkoa)|Getaria]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[soziologo]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3752476|Q3752476]]
|-
|
| [[Aitor Casado Figueroa]]
| 1980
| [[Barakaldo]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Zaragozako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106557618|Q106557618]]
|-
|
| [[Alex Etxeberria Aranburu]]
| 1967
| [[Azpeitia]]
| [[politikari]]<br/>[[informatikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106557620|Q106557620]]
|-
| [[Fitxategi:Amaia Arregi.jpg|center|60px]]
| [[Amaia Arregi Romarate]]
| 1970
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Lauro ikastola|Lauro Ikastola]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea]]
| [[:d:Q106544502|Q106544502]]
|-
| [[Fitxategi:Ana Otadui.jpg|center|60px]]
| [[Ana Otadui|Ana Otadui Biteri]]
| 1976-05-10
| [[Elorrio]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q14132223|Q14132223]]
|-
| [[Fitxategi:Andoni Ortuzar 2023 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Andoni Ortuzar]]
| 1962-07-13
| [[Abanto]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q8198786|Q8198786]]
|-
|
| [[Andoni Unzalu]]
| 1956-01-21
| [[Abadiño]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106560606|Q106560606]]
|-
| [[Fitxategi:Ane Urkiola Alustiza.jpg|center|60px]]
| [[Ane Urkiola]]
| 1967-04-05
| [[Legazpi]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12253539|Q12253539]]
|-
| [[Fitxategi:2007 02 Antonio Basagoiti.jpg|center|60px]]
| [[Antonio Basagoiti Pastor|Antonio Basagoiti]]
| 1969-10-25
| [[Madril]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[bankari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q2857195|Q2857195]]
|-
|
| [[Antonio Damborenea|Antonio Damborenea Basterrechea]]
| 1960
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50885085|Q50885085]]
|-
| [[Fitxategi:Antonio rivera blanco.jpg|center|60px]]
| [[Antonio Rivera Blanco]]
| 1960-08-28
| [[Miranda Ebro]]
| [[historialari]]<br/>[[politikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
|
| [[:d:Q12253668|Q12253668]]
|-
|
| [[Arantza Aurrekoetxea|Arantza Aurrekoetxea Bilbao]]
| 1951
| [[Zamudio]]
| [[politikari]]<br/>[[filologo]]<br/>[[itzultzaile]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12253841|Q12253841]]
|-
| [[Fitxategi:Arantza Quiroga 2013 cropped-2.jpg|center|60px]]
| [[Arantza Quiroga|Arantza Quiroga Cia]]
| 1973-07-26
| [[Irun]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q2859541|Q2859541]]
|-
| [[Fitxategi:Bakartxo Tejeria 2017 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Bakartxo Tejeria|Bakartxo Tejeria Otermin]]
| 1971-03-28
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[bake-epaile]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q559942|Q559942]]
|-
|
| [[Benjamín Atutxa Iza]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106560594|Q106560594]]
|-
|
| [[Bixen Itxaso]]
| 1957
| [[Pasaia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12255296|Q12255296]]
|-
|
| [[Blanca Roncal|Blanca Roncal Azanza]]
| 1950-07-31
| [[Auritz]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]<br/>[[ginekologo]]
|
| [[:d:Q12255367|Q12255367]]
|-
| [[Fitxategi:PP-Guipuzcoa-Borja-Semper-Marta EDIIMA20130924 0483 1 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Borja Sémper|Borja Sémper Pascual]]
| 1976-01-10
| [[Irun]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[zuzendari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[IESE Business School]]<br/>[[Deusto Business School]]
| [[:d:Q2882564|Q2882564]]
|-
|
| [[Carlos Gorostiza Orbañanos]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106560599|Q106560599]]
|-
|
| [[Carlos Olazabal Estecha]]
| 1956
|
| [[ekonomialari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q30916928|Q30916928]]
|-
|
| [[Carlos Urkijo|Carlos Urquijo]]
| 1964-12-30
| [[Laudio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q5751987|Q5751987]]
|-
|
| [[Carmelo Barrio|Carmelo Barrio Baroja]]
| 1960-07-16
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50885536|Q50885536]]
|-
|
| [[Cristina González Calvar]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106560598|Q106560598]]
|-
|
| [[Cristina Laborda]]
| 1980-07-24
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106560600|Q106560600]]
|-
| [[Fitxategi:Daniel Maeztu en la Lehendakaritza (26 de octubre de 2011).jpg|center|60px]]
| [[Dani Maeztu]]
| 1974
| [[Durango]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5938705|Q5938705]]
|-
| [[Fitxategi:Eider Mendoza 2020.jpg|center|60px]]
| [[Eider Mendoza]]
| 1974-04-16
| [[Azpeitia]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[École de Commerce Européenne]]
| [[:d:Q12256586|Q12256586]]
|-
|
| [[Ernesto Merino Amiama]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106560604|Q106560604]]
|-
|
| [[Esozi Leturiondo|Esozi Leturiondo Aranzamendi]]
| 1951
| [[Soraluze]]
| [[politikari]]<br/>[[filologo]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q12257238|Q12257238]]
|-
| [[Fitxategi:Esther foto wikipedia.jpg|center|60px]]
| [[Esther Martínez Fernández]]
| 1971
| [[Barakaldo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12257302|Q12257302]]
|-
| [[Fitxategi:Estibaliz Hernaez.jpg|center|60px]]
| [[Estibaliz Hernaez|Estibaliz Hernaez Laviña]]
| 1969
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12257303|Q12257303]]
|-
|
| [[Francisco García Raya]]
| 1953
| [[Montilla]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106560596|Q106560596]]
|-
| [[Fitxategi:Fatima Ansotegi.jpg|center|60px]]
| [[Fatima Ansotegi|Fátima Ansotegi Elordi]]
| 1971-05-10
| [[Gernika-Lumo]]
| [[politikari]]<br/>[[politologo]]<br/>[[soziologo]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12257778|Q12257778]]
|-
| [[Fitxategi:Garbiñe Mendizabal.jpg|center|60px]]
| [[Garbiñe Mendizabal|Garbiñe Mendizabal Mendizabal]]
| 1961-08-28
| [[Tolosa]]
| [[politikari]]<br/>[[itzultzaile]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q47035333|Q47035333]]
|-
| [[Fitxategi:Garbiñe saez.jpg|center|60px]]
| [[Garbiñe Saez|Garbiñe Sáez Molinuevo]]
| 1980
| [[Amurrio]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q16517328|Q16517328]]
|-
| [[Fitxategi:Gemma Zabaleta 2011.jpg|center|60px]]
| [[Gemma Zabaleta|Gemma Zabaleta Areta]]
| 1957-03-23
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q8963706|Q8963706]]
|-
| [[Fitxategi:Gorka Maneiro, portavoz UPYD.jpg|center|60px]]
| [[Gorka Maneiro]]
| 1974-11-11
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[Kontulari publiko|kontulari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5586565|Q5586565]]
|-
| [[Fitxategi:Foto perfil Vicelehendakari Idoia.jpg|center|60px]]
| [[Idoia Mendia|Idoia Mendia Cueva]]
| 1965-10-27
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Amsterdamgo Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5479644|Q5479644]]
|-
| [[Fitxategi:Bilbao Barandica Izaskun 2014-02-06 1.jpg|center|60px]]
| [[Izaskun Bilbao|Izaskun Bilbao Barandica]]
| 1961-03-27
| [[Bermeo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q290539|Q290539]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Arriola 2020.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Arriola|Iñaki Arriola López]]
| 1959-10-07
| [[Eibar]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q11684197|Q11684197]]
|-
| [[Fitxategi:Inaki-Oyarzabal-numero-PP-Vitoria EDIIMA20131020 0259 1 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Oyarzábal|Iñaki Oyarzabal]]
| 1966-06-19
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
|
| [[:d:Q11684213|Q11684213]]
|-
| [[Fitxategi:Iñigo Iturrate.jpg|center|60px]]
| [[Iñigo Iturrate|Iñigo Iturrate Ibarra]]
| 1963-01-20
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Lauro ikastola|Lauro Ikastola]]
| [[:d:Q48316157|Q48316157]]
|-
|
| [[Javier Carro|Javier Carro Iglesias]]
| 1960
| [[Izarra (Urkabustaiz)]]
| [[politikari]]<br/>[[biologo]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260238|Q12260238]]
|-
|
| [[Javier Martínez García]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q14015674|Q14015674]]
|-
| [[Fitxategi:Larrazabal.gif|center|60px]]
| [[Jesus Mari Larrazabal]]
| 1948
| [[Zumaia]]
| [[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[politikari]]
| [[Parisko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9011640|Q9011640]]
|-
| [[Fitxategi:(Jesús Loza) Pedro Sánchez asiste a un homenaje a Clara Campoamor.jpg|center|60px]]
| [[Jesús Loza|Jesús Loza Aguirre]]
| 1952-12-24
| [[Gasteiz]]
| [[mediku]]<br/>[[hematologo]]<br/>[[politikari]]
| [[Nafarroako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q55377890|Q55377890]]
|-
| [[Fitxategi:(Jesús Eguiguren) El Fin de ETA 2018 (40881054290) (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jesus Egiguren|Jesús M.ª Eguiguren Imaz]]
| 1954-06-02
| [[Zestoa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q3326047|Q3326047]]
|-
|
| [[Joana Madrigal|Joana Madrigal Jiménez]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12260427|Q12260427]]
|-
| [[Fitxategi:JoneBerriozabal Legislatura23-27.jpg|center|60px]]
| [[Jone Berriozabal|Jone Berriozabal Bóveda]]
| 1982
| [[Durango]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q11685275|Q11685275]]
|-
| [[Fitxategi:Joseba Egibar (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Joseba Egibar|Joseba Egibar Artola]]
| 1959-11-23
| [[Andoain]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3822687|Q3822687]]
|-
| [[Fitxategi:Josune Gorospe.jpg|center|60px]]
| [[Josune Gorospe]]
| 1969-04-16
| [[Dima]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q48321460|Q48321460]]
|-
| [[Fitxategi:José Antonio Pastor 2017b (cropped).jpg|center|60px]]
| [[José Antonio Pastor|José Antonio Pastor Garrido]]
| 1959-08-03
| [[Ortuella]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q9013624|Q9013624]]
|-
|
| [[Jose Luis Anda|José Luis Anda Fernández]]
| 1948
| [[Maroko]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12260651|Q12260651]]
|-
|
| [[José Luis Garitano Muñoa]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106560597|Q106560597]]
|-
|
| [[José María González|José María González Zorrilla]]
| 1952
| [[Muskiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12260856|Q12260856]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Antonio Arieta-Araunabeña.jpg|center|60px]]
| [[Juan Antonio Arieta-Araunabeña|Juan Antonio Arieta-Araunabeña Ibarzabal]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[aholkulari juridiko]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260934|Q12260934]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Jose Ibarretxe 2016 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Juan Jose Ibarretxe|Juan José Ibarretxe Markuartu]]
| 1957-03-15
| [[Laudio]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]
| [[:d:Q351738|Q351738]]
|-
|
| [[Juanjo Agirrezabala Mantxola]]
| 1959
| [[Legazpi]]
| [[politikari]]<br/>[[pedagogo]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q106557613|Q106557613]]
|-
| [[Fitxategi:Kerman Orbegozo.jpg|center|60px]]
| [[Kerman Orbegozo]]
| 1979
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Zaragozako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106525329|Q106525329]]
|-
|
| [[Khadijetou Boichiri Mohamed Salem]]
| 1974-10-10
| [[Mendebaldeko Sahara]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]
|
| [[:d:Q97644320|Q97644320]]
|-
| [[Fitxategi:Laura Garrido 2012.jpg|center|60px]]
| [[Laura Garrido|Laura Garrido Knörr]]
| 1970-12-25
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea]]
| [[:d:Q12262017|Q12262017]]
|-
| [[Fitxategi:Leire Corrales.jpg|center|60px]]
| [[Leire Corrales|Leire Corrales Goti]]
| 1975-10-06
| [[Sestao]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9021270|Q9021270]]
|-
|
| [[Leopoldo Barreda|Leopoldo Barreda de los Ríos]]
| 1960-05-15
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[ESDEN Business School]]
| [[:d:Q9021571|Q9021571]]
|-
|
| [[Loly Escudero Fernández]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q106560595|Q106560595]]
|-
| [[Fitxategi:Isabel Celaá 2020 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Isabel Celaá|M.ª Isabel Celaá Diéguez]]
| 1949-05-23
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[diplomazialari]]<br/>[[bigarren mailako irakaskuntza katedraduna]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Valladolideko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9009373|Q9009373]]
|-
|
| [[Manuel Michelena Iguaran]]
| 1940-10-28
| [[Errenteria]]
| [[politikari]]<br/>[[industria-ingeniari]]
|
| [[:d:Q106557627|Q106557627]]
|-
|
| [[Mari Carmen López de Okariz]]
| 1957-05-12
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[farmaziako laguntzaile]]
|
| [[:d:Q12263034|Q12263034]]
|-
|
| [[Maria Teresa Laespada Martínez]]
| 1965
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[soziologo]]
|
| [[:d:Q106560601|Q106560601]]
|-
|
| [[Maribel Castello]]
| 1957
| [[Irun]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q16518307|Q16518307]]
|-
| [[Fitxategi:Maribel Vaquero 2019 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Maribel Vaquero|Maribel Vaquero Montero]]
| 1970-05-26
| [[Urnieta]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12263077|Q12263077]]
|-
| [[Fitxategi:Maria Eugenia Arrizabalaga.jpg|center|60px]]
| [[Maria Eugenia Arrizabalaga|María Eugenia Arrizabalaga Olaizola]]
| 1967-01-15
| [[Zumaia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q87241375|Q87241375]]
|-
|
| [[María del Carmen Liñares Filloy]]
|
| [[Donemiliaga]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q106560602|Q106560602]]
|-
| [[Fitxategi:(Marimar Blanco) Entrega premios -PopularesAlcobendas18 a Ana Pastor y Pio Garcia Escudero. (44042625210) (cropped).jpg|center|60px]]
| [[María del Mar Blanco]]
| 1974-03-29
| [[Ermua]]<br/>[[Bizkaia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q26822207|Q26822207]]
|-
|
| [[Mertxe Agúndez|Mertxe Agúndez Basterra]]
| 1948
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q12263455|Q12263455]]
|-
| [[Fitxategi:Mikel Arana reunido con el lehendakari Patxi López (27 de octubre de 2011).jpg|center|60px]]
| [[Mikel Arana]]
| 1973-10-02
| [[Ordizia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Madrilgo Karlos III.a Unibertsitatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9033043|Q9033043]]
|-
|
| [[Mikel Basabe]]
| 1966
| [[Elorrio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12263604|Q12263604]]
|-
|
| [[Mikel Martínez Martínez de Lizarduy]]
| 1961
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
|
| [[:d:Q106560603|Q106560603]]
|-
|
| [[Mikel Unzalu]]
| 1956
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q84595048|Q84595048]]
|-
| [[Fitxategi:Mireia Zarate.jpg|center|60px]]
| [[Mireia Zarate Agirre]]
| 1986
| [[Zamudio]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106560607|Q106560607]]
|-
| [[Fitxategi:Miren Gallastegui.jpg|center|60px]]
| [[Miren Gallastegi|Miren Gallástegui Oyarzábal]]
| 1961
| [[Eibar]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50384585|Q50384585]]
|-
|
| [[Natalia Rojo|Natalia Rojo Solana]]
| 1977-05-25
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[politologo]]<br/>[[soziologo]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12264723|Q12264723]]
|-
|
| [[Nerea Antia|Nerea Antia Vinós]]
|
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12264793|Q12264793]]
|-
| [[Fitxategi:Nerea Llanos en 2014.jpg|center|60px]]
| [[Nerea Llanos]]
| 1967
| [[Barakaldo]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106544505|Q106544505]]
|-
| [[Fitxategi:Norberto Aldaiturriaga Zorrozua.jpg|center|60px]]
| [[Norberto Aldaiturriaga Zorrozua]]
| 1955
| [[Laudio]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[funtzionario]]
|
| [[:d:Q20492343|Q20492343]]
|-
| [[Fitxategi:Oscar Rodriguez Vaz (2013-03).jpg|center|60px]]
| [[Oscar Rodriguez Vaz|Oscar Rodríguez Vaz]]
| 1977-01-05
| [[Arrasate]]
| [[politikari]]<br/>[[prentsa arduradun]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12265330|Q12265330]]
|-
|
| [[Oxel Erostarbe]]
| 1979
| [[Elgeta]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12265398|Q12265398]]
|-
| [[Fitxategi:El lehendakari Patxi López (4 de mayo de 2010).jpg|center|60px]]
| [[Patxi López|Patxi López Álvarez]]
| 1959-10-04
| [[Portugalete]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q465161|Q465161]]
|-
|
| [[Peio Iparragirre Etxeberria]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[maisu industrial]]
|
| [[:d:Q106557622|Q106557622]]
|-
|
| [[Pilar Pérez-Fuentes Hernández]]
| 1948
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[historialari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[idazle]]<br/>[[liburuzain]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106560605|Q106560605]]
|-
| [[Fitxategi:Ramón Gómez Ugalde.jpg|center|60px]]
| [[Ramón Gómez Ugalde]]
| 1975-11-26
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[aholkulari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[IESE Business School]]
| [[:d:Q6099703|Q6099703]]
|-
| [[Fitxategi:Ricardo Gatzagaetxebarria.jpg|center|60px]]
| [[Ricardo Gatzagaetxebarria|Ricardo Gatzagaetxebarria Bastida]]
| 1960
| [[Ondarroa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q2755968|Q2755968]]
|-
|
| [[Roberto Blanco Pascual]]
| 1965-05-12
| [[Logroño]]
| [[politikari]]<br/>[[mahastizaina]]<br/>[[nekazari]]
|
| [[:d:Q12266627|Q12266627]]
|-
| [[Fitxategi:Rodolfo Ares (2010).jpg|center|60px]]
| [[Rodolfo Ares|Rodolfo Ares Taboada]]
| 1954-06-25
| [[Pena do Souto]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3330416|Q3330416]]
|-
|
| [[Susana Corcuera|Susana Corcuera Leunda]]
| 1963
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12267762|Q12267762]]
|-
|
| [[Txarli Prieto|Txarli Prieto San Vicente]]
| 1957-03-29
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[sindikalista]]
| [[Europako Administrazio Eskola]]
| [[:d:Q2888087|Q2888087]]
|-
| [[Fitxategi:Txaro Sarasua.jpg|center|60px]]
| [[Txaro Sarasua Díaz]]
|
| [[Laudio]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
|
| [[:d:Q106557630|Q106557630]]
|-
| [[Fitxategi:Unai Rementeria 2015 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Unai Rementeria]]
| 1973-08-10
| [[Mundaka]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q18224810|Q18224810]]
|-
|
| [[Vicente Reyes Martín]]
| 1954
| [[Avilés]]
| [[politikari]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[ikuskatzaile]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Oviedoko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106557779|Q106557779]]
|}
{{wikidata list end}}
anryzmufokvv4kn60vqsxcvd4gx1ffy
Wikiproiektu:Eusko Legebiltzarra/VIII
102
1001344
9967757
9930074
2024-11-13T14:09:51Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967757
wikitext
text/x-wiki
{{wikidata list
|sparql= SELECT ?item ?itemLabel WHERE {
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],en". }
?item wdt:P39 wd:Q28778415.
VALUES ?legealdia {wd:Q106521749}
?item p:P39 ?kargua .
?kargua ps:P39 ?kargua_ .
?kargua pq:P2937 ?legealdia .
}
|sort=label
| columns =
P18,
label:Izena,
P569:Jaiotza,
P19:Jaiolekua,
P106:Ogibidea,
P69:Unibertsitatea,
item:Datuak
| links = red
| thumb = 60
| freq = 180
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Izena
! Jaiotza
! Jaiolekua
! Ogibidea
! Unibertsitatea
! Datuak
|-
| [[Fitxategi:Aintzane Ezenarro 2015.jpg|center|60px]]
| [[Aintzane Ezenarro]]
| 1971-03-18
| [[Getaria (Gipuzkoa)|Getaria]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[soziologo]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3752476|Q3752476]]
|-
|
| [[Aiora Mitxelena|Aiora Mitxelena Aristondo]]
|
| [[Hondarribia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12252942|Q12252942]]
|-
|
| [[Ane Auzmendi|Ane Auzmendi Munduate]]
| 20th century
|
| [[irakasle]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q12253533|Q12253533]]
|-
|
| [[Antonio Damborenea|Antonio Damborenea Basterrechea]]
| 1960
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50885085|Q50885085]]
|-
| [[Fitxategi:Antonio rivera blanco.jpg|center|60px]]
| [[Antonio Rivera Blanco]]
| 1960-08-28
| [[Miranda Ebro]]
| [[historialari]]<br/>[[politikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
|
| [[:d:Q12253668|Q12253668]]
|-
|
| [[Antton Karrera|Antton Karrera Agirrebarrena]]
| 1943
| [[Amezketa]]
| [[politikari]]<br/>[[peritu agronomo]]
|
| [[:d:Q4892511|Q4892511]]
|-
|
| [[Arantza Aurrekoetxea|Arantza Aurrekoetxea Bilbao]]
| 1951
| [[Zamudio]]
| [[politikari]]<br/>[[filologo]]<br/>[[itzultzaile]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12253841|Q12253841]]
|-
| [[Fitxategi:Arantza Quiroga 2013 cropped-2.jpg|center|60px]]
| [[Arantza Quiroga|Arantza Quiroga Cia]]
| 1973-07-26
| [[Irun]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q2859541|Q2859541]]
|-
| [[Fitxategi:Bakartxo Tejeria 2017 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Bakartxo Tejeria|Bakartxo Tejeria Otermin]]
| 1971-03-28
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[bake-epaile]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q559942|Q559942]]
|-
|
| [[Blanca Roncal|Blanca Roncal Azanza]]
| 1950-07-31
| [[Auritz]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]<br/>[[ginekologo]]
|
| [[:d:Q12255367|Q12255367]]
|-
| [[Fitxategi:PP-Guipuzcoa-Borja-Semper-Marta EDIIMA20130924 0483 1 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Borja Sémper|Borja Sémper Pascual]]
| 1976-01-10
| [[Irun]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[zuzendari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[IESE Business School]]<br/>[[Deusto Business School]]
| [[:d:Q2882564|Q2882564]]
|-
|
| [[Carlos Urkijo|Carlos Urquijo]]
| 1964-12-30
| [[Laudio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q5751987|Q5751987]]
|-
|
| [[Carmelo Barrio|Carmelo Barrio Baroja]]
| 1960-07-16
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50885536|Q50885536]]
|-
|
| [[Coral Rodriguez Fouz|Coral Rodríguez Fouz]]
| 1969
| [[Coruña]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11915591|Q11915591]]
|-
|
| [[Covadonga Solaguren|Covadonga Solaguren Santamaría]]
| 1966
| [[Laudio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12255966|Q12255966]]
|-
|
| [[Cristina Laborda]]
| 1980-07-24
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106560600|Q106560600]]
|-
| [[Fitxategi:Eider Mendoza 2020.jpg|center|60px]]
| [[Eider Mendoza]]
| 1974-04-16
| [[Azpeitia]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[École de Commerce Européenne]]
| [[:d:Q12256586|Q12256586]]
|-
|
| [[Elixabete Piñol|Elixabete Piñol Olaeta]]
|
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12256732|Q12256732]]
|-
|
| [[Emilio Gebara|Emilio Guevara Saleta]]
| 1941-09-14
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12256805|Q12256805]]
|-
|
| [[Encina Regalado de los Cobos]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106565770|Q106565770]]
|-
| [[Fitxategi:Eneko Goia .jpg|center|60px]]
| [[Eneko Goia|Eneko Goya Laso]]
| 1971-10-30
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[legelari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12256843|Q12256843]]
|-
|
| [[Esozi Leturiondo|Esozi Leturiondo Aranzamendi]]
| 1951
| [[Soraluze]]
| [[politikari]]<br/>[[filologo]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q12257238|Q12257238]]
|-
| [[Fitxategi:Esther foto wikipedia.jpg|center|60px]]
| [[Esther Martínez Fernández]]
| 1971
| [[Barakaldo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12257302|Q12257302]]
|-
| [[Fitxategi:Estibaliz Hernaez.jpg|center|60px]]
| [[Estibaliz Hernaez|Estibaliz Hernaez Laviña]]
| 1969
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12257303|Q12257303]]
|-
| [[Fitxategi:Fernando Maura (UPyD) propone "que una Europa de estados se transforme en una Europa de ciudadanos".png|center|60px]]
| [[Fernando Maura|Fernando Maura Barandiarán]]
| 1955-04-30
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[economist]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q10949778|Q10949778]]
|-
| [[Fitxategi:Fatima Ansotegi.jpg|center|60px]]
| [[Fatima Ansotegi|Fátima Ansotegi Elordi]]
| 1971-05-10
| [[Gernika-Lumo]]
| [[politikari]]<br/>[[politologo]]<br/>[[soziologo]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12257778|Q12257778]]
|-
| [[Fitxategi:Gabriel Maria Inklan euskal politikaria.jpg|center|60px]]
| [[Gabriel María Inclán|Gabriel M.ª Inclán Iribar]]
| 1959
| [[Barakaldo]]
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12258079|Q12258079]]
|-
| [[Fitxategi:Garbiñe saez.jpg|center|60px]]
| [[Garbiñe Saez|Garbiñe Sáez Molinuevo]]
| 1980
| [[Amurrio]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q16517328|Q16517328]]
|-
|
| [[Gema Gonzalez de Txabarri|Gema Gonzalez de Txabarri Miranda]]
| 1966-04-21
| [[Zarautz]]
|
|
| [[:d:Q12258342|Q12258342]]
|-
| [[Fitxategi:Gemma Zabaleta 2011.jpg|center|60px]]
| [[Gemma Zabaleta|Gemma Zabaleta Areta]]
| 1957-03-23
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q8963706|Q8963706]]
|-
|
| [[Idoia Cuadra Ibañez de Elejalde|Idoia Cuadra Ibáñez de Elejalde]]
| 1969
| [[Amurrio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12259413|Q12259413]]
|-
| [[Fitxategi:Foto perfil Vicelehendakari Idoia.jpg|center|60px]]
| [[Idoia Mendia|Idoia Mendia Cueva]]
| 1965-10-27
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Amsterdamgo Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5479644|Q5479644]]
|-
|
| [[Idoia Zenarrutzabeitia|Idoia Zenarrutzabeitia Beldarrain]]
| 1959-06-06
| [[Usansolo]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5989303|Q5989303]]
|-
|
| [[Itziar Basterrika|Itziar Basterrika Unanue]]
| 1960
| [[Zubieta (Gipuzkoa)|Zubieta]]
| [[irakasle]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q12259926|Q12259926]]
|-
| [[Fitxategi:Bilbao Barandica Izaskun 2014-02-06 1.jpg|center|60px]]
| [[Izaskun Bilbao|Izaskun Bilbao Barandica]]
| 1961-03-27
| [[Bermeo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q290539|Q290539]]
|-
| [[Fitxategi:Gerenabarrena Artziniegan.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Gerenabarrena|Iñaki Gerenabarrena Martínez de Lahidalga]]
| 1962
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q9010298|Q9010298]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Ortega Cachón 2020.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Ortega Cachón]]
| 1972
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Nafarroako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5923793|Q5923793]]
|-
| [[Fitxategi:Inaki-Oyarzabal-numero-PP-Vitoria EDIIMA20131020 0259 1 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Oyarzábal|Iñaki Oyarzabal]]
| 1966-06-19
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
|
| [[:d:Q11684213|Q11684213]]
|-
| [[Fitxategi:2019-12-26, Mensaje de Fin de Año del Lehendakari Iñigo Urkullu (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Iñigo Urkullu|Iñigo Urkullu Renteria]]
| 1961-09-18
| [[Alonsotegi]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q1961896|Q1961896]]
|-
| [[Fitxategi:Javier Balza.jpg|center|60px]]
| [[Javier Balza|Javier Balza Aguilera]]
| 1957-09-22
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9011182|Q9011182]]
|-
|
| [[Javier Carro|Javier Carro Iglesias]]
| 1960
| [[Izarra (Urkabustaiz)]]
| [[politikari]]<br/>[[biologo]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260238|Q12260238]]
|-
| [[Fitxategi:Javier madrazo 10.jpg|center|60px]]
| [[Javier Madrazo|Javier Madrazo Lavín]]
| 1960-08-12
| [[Riañu]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q4891621|Q4891621]]
|-
| [[Fitxategi:(Jesús Loza) Pedro Sánchez asiste a un homenaje a Clara Campoamor.jpg|center|60px]]
| [[Jesús Loza|Jesús Loza Aguirre]]
| 1952-12-24
| [[Gasteiz]]
| [[mediku]]<br/>[[hematologo]]<br/>[[politikari]]
| [[Nafarroako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q55377890|Q55377890]]
|-
| [[Fitxategi:(Jesús Eguiguren) El Fin de ETA 2018 (40881054290) (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jesus Egiguren|Jesús M.ª Eguiguren Imaz]]
| 1954-06-02
| [[Zestoa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q3326047|Q3326047]]
|-
|
| [[Joana Madrigal|Joana Madrigal Jiménez]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12260427|Q12260427]]
|-
| [[Fitxategi:JoneBerriozabal Legislatura23-27.jpg|center|60px]]
| [[Jone Berriozabal|Jone Berriozabal Bóveda]]
| 1982
| [[Durango]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q11685275|Q11685275]]
|-
|
| [[Joseba Azkarraga|Joseba Azkarraga Rodero]]
| 1950-11-15
| [[Agurain]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q9012997|Q9012997]]
|-
| [[Fitxategi:Joseba Egibar (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Joseba Egibar|Joseba Egibar Artola]]
| 1959-11-23
| [[Andoain]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3822687|Q3822687]]
|-
| [[Fitxategi:José Antonio Pastor 2017b (cropped).jpg|center|60px]]
| [[José Antonio Pastor|José Antonio Pastor Garrido]]
| 1959-08-03
| [[Ortuella]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q9013624|Q9013624]]
|-
|
| [[Jose Antonio Rubalkaba|José Antonio Rubalkaba Quintana]]
| 1940-07-19
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11685714|Q11685714]]
|-
|
| [[Jose Luis Anda|José Luis Anda Fernández]]
| 1948
| [[Maroko]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12260651|Q12260651]]
|-
|
| [[José María González|José María González Zorrilla]]
| 1952
| [[Muskiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12260856|Q12260856]]
|-
|
| [[José Miguel Fernández López de Uralde]]
| 1972-05-03
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q9014566|Q9014566]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Antonio Arieta-Araunabeña.jpg|center|60px]]
| [[Juan Antonio Arieta-Araunabeña|Juan Antonio Arieta-Araunabeña Ibarzabal]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[aholkulari juridiko]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260934|Q12260934]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Jose Ibarretxe 2016 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Juan Jose Ibarretxe|Juan José Ibarretxe Markuartu]]
| 1957-03-15
| [[Laudio]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]
| [[:d:Q351738|Q351738]]
|-
|
| [[Juan Porres|Juan Porres Azkona]]
| 20th century
| [[Iruñea]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[legelari]]
| [[Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea|Madrilgo Complutense Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12261069|Q12261069]]
|-
|
| [[Juana Iturmendi|Juana Iturmendi Maguregui]]
| 1944-06-03
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12261084|Q12261084]]
|-
|
| [[Julian Martinez Ona|Julian Martínez Ona]]
| 20th century
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12261134|Q12261134]]
|-
|
| [[Karmele Antxustegi|Karmele Antxustegi Urkiaga]]
| 1953
| [[Ondarroa]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12261315|Q12261315]]
|-
|
| [[Karmele Berasategi|Karmele Berasategi Juguera]]
| 1946
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12261317|Q12261317]]
|-
|
| [[Katalin de Madariaga|Katalin de Madariaga Markoartu]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12261358|Q12261358]]
|-
| [[Fitxategi:KontxiBilbao.jpg|center|60px]]
| [[Kontxi Bilbao|Kontxi Bilbao Cuevas]]
| 1958-02-07
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11687353|Q11687353]]
|-
| [[Fitxategi:Laura Garrido 2012.jpg|center|60px]]
| [[Laura Garrido|Laura Garrido Knörr]]
| 1970-12-25
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundea]]
| [[:d:Q12262017|Q12262017]]
|-
| [[Fitxategi:Leire Corrales.jpg|center|60px]]
| [[Leire Corrales|Leire Corrales Goti]]
| 1975-10-06
| [[Sestao]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9021270|Q9021270]]
|-
|
| [[Leopoldo Barreda|Leopoldo Barreda de los Ríos]]
| 1960-05-15
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[ESDEN Business School]]
| [[:d:Q9021571|Q9021571]]
|-
| [[Fitxategi:Isabel Celaá 2020 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Isabel Celaá|M.ª Isabel Celaá Diéguez]]
| 1949-05-23
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[diplomazialari]]<br/>[[bigarren mailako irakaskuntza katedraduna]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Valladolideko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9009373|Q9009373]]
|-
|
| [[Maite Aranburu|Maite Aranburu Olabarrieta]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12262874|Q12262874]]
|-
|
| [[Maixabel Azpillaga Arambarri]]
| 1969-06-29
| [[Zumarraga]]
| [[politikari]]<br/>[[marketin arduradura]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Esade]]
| [[:d:Q106565769|Q106565769]]
|-
|
| [[Manuel Michelena Iguaran]]
| 1940-10-28
| [[Errenteria]]
| [[politikari]]<br/>[[industria-ingeniari]]
|
| [[:d:Q106557627|Q106557627]]
|-
|
| [[Mari Carmen López de Okariz]]
| 1957-05-12
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[farmaziako laguntzaile]]
|
| [[:d:Q12263034|Q12263034]]
|-
| [[Fitxategi:Maribel Vaquero 2019 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Maribel Vaquero|Maribel Vaquero Montero]]
| 1970-05-26
| [[Urnieta]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12263077|Q12263077]]
|-
|
| [[María José Lafuente|María José Lafuente Orive]]
| 1939-02-28
| [[Espejo (Kordoba)|Espejo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12263209|Q12263209]]
|-
| [[Fitxategi:María San Gil 2007 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[María San Gil|María San Gil Noain]]
| 1965-01-15
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
| [[Salamancako Pontifize-Unibertsitatea|Salamancako Pontifize Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3752485|Q3752485]]
|-
|
| [[Mertxe Agúndez|Mertxe Agúndez Basterra]]
| 1948
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q12263455|Q12263455]]
|-
| [[Fitxategi:Miguel.Buen.jpg|center|60px]]
| [[Miguel Ángel Buen|Miguel Ángel Buen Lacambra]]
| 1947-10-14
| [[Ardisa]]
| [[politikari]]<br/>[[teknikari]]
|
| [[:d:Q11692643|Q11692643]]
|-
|
| [[Aintzane Garate|Miren Aintzane Garate Pagaldai]]
|
|
| [[irakasle]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q12252940|Q12252940]]
|-
| [[Fitxategi:Miren Gallastegui.jpg|center|60px]]
| [[Miren Gallastegi|Miren Gallástegui Oyarzábal]]
| 1961
| [[Eibar]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50384585|Q50384585]]
|-
| [[Fitxategi:Nekane Erauskin 2008.jpg|center|60px]]
| [[Nekane Erauskin|Miren Nekane Erauskin Otegi]]
| 1962
| [[Arama]]
| [[politikari]]<br/>[[erizain]]
|
| [[:d:Q12264757|Q12264757]]
|-
|
| [[Natalia Rojo|Natalia Rojo Solana]]
| 1977-05-25
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[politologo]]<br/>[[soziologo]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12264723|Q12264723]]
|-
| [[Fitxategi:Nekane Altzelai 2008.jpg|center|60px]]
| [[Nekane Altzelai|Nekane Altzelai Uliondo]]
| 1966-08-30
| [[Telleriarte]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11226860|Q11226860]]
|-
|
| [[Nerea Alzola|Nerea Alzola Álvarez]]
|
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[ingeniari]]
|
| [[:d:Q63946620|Q63946620]]
|-
|
| [[Nerea Antia|Nerea Antia Vinós]]
|
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12264793|Q12264793]]
|-
|
| [[Onintza Lasa|Onintza Lasa Arteaga]]
| 1972-10-18
| [[Tolosa]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12265186|Q12265186]]
|-
| [[Fitxategi:Oscar Rodriguez Vaz (2013-03).jpg|center|60px]]
| [[Oscar Rodriguez Vaz|Oscar Rodríguez Vaz]]
| 1977-01-05
| [[Arrasate]]
| [[politikari]]<br/>[[prentsa arduradun]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12265330|Q12265330]]
|-
| [[Fitxategi:BC OSKAR MATUTE.jpg|center|60px]]
| [[Oskar Matute]]
| 1972-10-05
| [[Barakaldo]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3826664|Q3826664]]
|-
| [[Fitxategi:El lehendakari Patxi López (4 de mayo de 2010).jpg|center|60px]]
| [[Patxi López|Patxi López Álvarez]]
| 1959-10-04
| [[Portugalete]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q465161|Q465161]]
|-
| [[Fitxategi:Rafa Larreina.jpg|center|60px]]
| [[Rafa Larreina|Rafael Larreina Valderrama]]
| 1956-05-19
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[IESE Business School]]<br/>[[Nafarroako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q4890974|Q4890974]]
|-
|
| [[Rafael Uribarren Axpe]]
| 1952-09-09
| [[Arrasate]]
| [[politikari]]<br/>[[albaitari]]
| [[Zaragozako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106565771|Q106565771]]
|-
| [[Fitxategi:Ricardo Gatzagaetxebarria.jpg|center|60px]]
| [[Ricardo Gatzagaetxebarria|Ricardo Gatzagaetxebarria Bastida]]
| 1960
| [[Ondarroa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q2755968|Q2755968]]
|-
|
| [[Roberto Blanco Pascual]]
| 1965-05-12
| [[Logroño]]
| [[politikari]]<br/>[[mahastizaina]]<br/>[[nekazari]]
|
| [[:d:Q12266627|Q12266627]]
|-
| [[Fitxategi:Rodolfo Ares (2010).jpg|center|60px]]
| [[Rodolfo Ares|Rodolfo Ares Taboada]]
| 1954-06-25
| [[Pena do Souto]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3330416|Q3330416]]
|-
| [[Fitxategi:Santiago Abascal CPAC 2024 (2).jpg|center|60px]]
| [[Santiago Abascal Conde]]
| 1976-04-14
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[soziologo]]<br/>[[saiakeragile]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q11703587|Q11703587]]
|-
| [[Fitxategi:Unai Ziarreta.jpg|center|60px]]
| [[Unai Ziarreta|Unai Ziarreta Bilbao]]
| 1970-05-21
| [[Mungia]]
| [[politikari]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]
| [[:d:Q9091329|Q9091329]]
|-
| [[Fitxategi:Xabier Agirre 2010 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Xabier Agirre Lopez|Xabier Agirre López]]
| 1951-04-08
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[bankari]]<br/>[[administrari laguntzailea]]
|
| [[:d:Q2894917|Q2894917]]
|}
{{wikidata list end}}
epy53ufxra59ruhnzpfsrz6iq8ckkr8
Wikiproiektu:Eusko Legebiltzarra/VII
102
1001363
9968518
9942004
2024-11-14T02:05:36Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968518
wikitext
text/x-wiki
{{wikidata list
|sparql= SELECT ?item ?itemLabel WHERE {
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],en". }
?item wdt:P39 wd:Q28778415.
VALUES ?legealdia {wd:Q106522631}
?item p:P39 ?kargua .
?kargua ps:P39 ?kargua_ .
?kargua pq:P2937 ?legealdia .
}
|sort=label
| columns =
P18,
label:Izena,
P569:Jaiotza,
P19:Jaiolekua,
P106:Ogibidea,
P69:Unibertsitatea,
item:Datuak
| links = red
| thumb = 60
| freq = 180
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Izena
! Jaiotza
! Jaiolekua
! Ogibidea
! Unibertsitatea
! Datuak
|-
|
| [[Alberto Ortega Melón]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[industrialari]]
|
| [[:d:Q106571464|Q106571464]]
|-
|
| [[Antonio Damborenea|Antonio Damborenea Basterrechea]]
| 1960
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50885085|Q50885085]]
|-
|
| [[Antonio Salazar de Andrés]]
| 1951-09-03
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q106571466|Q106571466]]
|-
|
| [[Antton Karrera|Antton Karrera Agirrebarrena]]
| 1943
| [[Amezketa]]
| [[politikari]]<br/>[[peritu agronomo]]
|
| [[:d:Q4892511|Q4892511]]
|-
|
| [[Antton Morcillo]]
| 1965-05-23
| [[Hernani]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q2887047|Q2887047]]
|-
|
| [[Araitz Zubimendi Izaga]]
|
| [[Hernani]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106571468|Q106571468]]
|-
| [[Fitxategi:Arantza Quiroga 2013 cropped-2.jpg|center|60px]]
| [[Arantza Quiroga|Arantza Quiroga Cia]]
| 1973-07-26
| [[Irun]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q2859541|Q2859541]]
|-
| [[Fitxategi:Arnaldo Otegi 2016 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Arnaldo Otegi]]
| 1958-07-06
| [[Elgoibar]]
| [[politikari]]
| [[Zorroagako filosofia fakultatea]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q547356|Q547356]]
|-
| [[Fitxategi:Bakartxo Tejeria 2017 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Bakartxo Tejeria|Bakartxo Tejeria Otermin]]
| 1971-03-28
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[bake-epaile]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q559942|Q559942]]
|-
|
| [[Belen Greaves]]
| 1956-10-31
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[funtzionario]]
|
| [[:d:Q12254960|Q12254960]]
|-
|
| [[Blanca Roncal|Blanca Roncal Azanza]]
| 1950-07-31
| [[Auritz]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]<br/>[[ginekologo]]
|
| [[:d:Q12255367|Q12255367]]
|-
| [[Fitxategi:PP-Guipuzcoa-Borja-Semper-Marta EDIIMA20130924 0483 1 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Borja Sémper|Borja Sémper Pascual]]
| 1976-01-10
| [[Irun]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[zuzendari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[IESE Business School]]<br/>[[Deusto Business School]]
| [[:d:Q2882564|Q2882564]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos Iturgaiz.png|center|60px]]
| [[Carlos Iturgaiz|Carlos Iturgaiz Angulo]]
| 1965-10-20
| [[Santurtzi]]
| [[politikari]]<br/>[[musika-irakasle]]
|
| [[:d:Q3496866|Q3496866]]
|-
|
| [[Carlos Olazabal Estecha]]
| 1956
|
| [[ekonomialari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q30916928|Q30916928]]
|-
|
| [[Carlos Urkijo|Carlos Urquijo]]
| 1964-12-30
| [[Laudio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q5751987|Q5751987]]
|-
|
| [[Carmelo Barrio|Carmelo Barrio Baroja]]
| 1960-07-16
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50885536|Q50885536]]
|-
|
| [[Coral Rodriguez Fouz|Coral Rodríguez Fouz]]
| 1969
| [[Coruña]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11915591|Q11915591]]
|-
|
| [[Covadonga Solaguren|Covadonga Solaguren Santamaría]]
| 1966
| [[Laudio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12255966|Q12255966]]
|-
| [[Fitxategi:Edurne Egaña.jpg|center|60px]]
| [[Edurne Egaña Manterola]]
|
| [[Zumaia]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
|
| [[:d:Q106571453|Q106571453]]
|-
| [[Fitxategi:Eider Mendoza 2020.jpg|center|60px]]
| [[Eider Mendoza]]
| 1974-04-16
| [[Azpeitia]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[École de Commerce Européenne]]
| [[:d:Q12256586|Q12256586]]
|-
|
| [[Elixabete Piñol|Elixabete Piñol Olaeta]]
|
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12256732|Q12256732]]
|-
|
| [[Enriqueta Benito]]
| 1960-03-06
| [[Laudio]]
| [[politikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q58214834|Q58214834]]
|-
| [[Fitxategi:Fernando Maura (UPyD) propone "que una Europa de estados se transforme en una Europa de ciudadanos".png|center|60px]]
| [[Fernando Maura|Fernando Maura Barandiarán]]
| 1955-04-30
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[economist]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q10949778|Q10949778]]
|-
| [[Fitxategi:Gabriel Maria Inklan euskal politikaria.jpg|center|60px]]
| [[Gabriel María Inclán|Gabriel M.ª Inclán Iribar]]
| 1959
| [[Barakaldo]]
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12258079|Q12258079]]
|-
|
| [[Gema Gonzalez de Txabarri|Gema Gonzalez de Txabarri Miranda]]
| 1966-04-21
| [[Zarautz]]
|
|
| [[:d:Q12258342|Q12258342]]
|-
| [[Fitxategi:Gemma Zabaleta 2011.jpg|center|60px]]
| [[Gemma Zabaleta|Gemma Zabaleta Areta]]
| 1957-03-23
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q8963706|Q8963706]]
|-
|
| [[Gonzalo Machin Esposito]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[ESDEN Business School]]
| [[:d:Q106571460|Q106571460]]
|-
| [[Fitxategi:Gorka Knörr.JPG|center|60px]]
| [[Gorka Knörr|Gorka Knörr Borràs]]
| 1950-02-02
| [[Tarragona]]
| [[egile abeslari]]<br/>[[politikari]]<br/>[[musikari]]
|
| [[:d:Q3751706|Q3751706]]
|-
| [[Fitxategi:Foto perfil Vicelehendakari Idoia.jpg|center|60px]]
| [[Idoia Mendia|Idoia Mendia Cueva]]
| 1965-10-27
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Amsterdamgo Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5479644|Q5479644]]
|-
|
| [[Idoia Zenarrutzabeitia|Idoia Zenarrutzabeitia Beldarrain]]
| 1959-06-06
| [[Usansolo]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5989303|Q5989303]]
|-
|
| [[Ignacio Gamero Delgado]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q106571454|Q106571454]]
|-
| [[Fitxategi:Irene Novales.jpg|center|60px]]
| [[Irene Novales Villa]]
| 1941
| [[Entrambasaguas]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106571461|Q106571461]]
|-
| [[Fitxategi:Bilbao Barandica Izaskun 2014-02-06 1.jpg|center|60px]]
| [[Izaskun Bilbao|Izaskun Bilbao Barandica]]
| 1961-03-27
| [[Bermeo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q290539|Q290539]]
|-
| [[Fitxategi:Gerenabarrena Artziniegan.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Gerenabarrena|Iñaki Gerenabarrena Martínez de Lahidalga]]
| 1962
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q9010298|Q9010298]]
|-
| [[Fitxategi:Inaki-Oyarzabal-numero-PP-Vitoria EDIIMA20131020 0259 1 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Oyarzábal|Iñaki Oyarzabal]]
| 1966-06-19
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
|
| [[:d:Q11684213|Q11684213]]
|-
| [[Fitxategi:2019-12-26, Mensaje de Fin de Año del Lehendakari Iñigo Urkullu (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Iñigo Urkullu|Iñigo Urkullu Renteria]]
| 1961-09-18
| [[Alonsotegi]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q1961896|Q1961896]]
|-
| [[Fitxategi:Jaime Mayor Oreja 2015 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jaime Mayor Oreja]]
| 1951-07-12
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[agronomia-ingeniari]]
|
| [[:d:Q701362|Q701362]]
|-
| [[Fitxategi:Javier Balza.jpg|center|60px]]
| [[Javier Balza|Javier Balza Aguilera]]
| 1957-09-22
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9011182|Q9011182]]
|-
| [[Fitxategi:Javier madrazo 10.jpg|center|60px]]
| [[Javier Madrazo|Javier Madrazo Lavín]]
| 1960-08-12
| [[Riañu]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q4891621|Q4891621]]
|-
| [[Fitxategi:Javierr.JPG|center|60px]]
| [[Javier Rojo]]
| 1949-03-02
| [[Iruñea]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3068742|Q3068742]]
|-
| [[Fitxategi:(Jesús Loza) Pedro Sánchez asiste a un homenaje a Clara Campoamor.jpg|center|60px]]
| [[Jesús Loza|Jesús Loza Aguirre]]
| 1952-12-24
| [[Gasteiz]]
| [[mediku]]<br/>[[hematologo]]<br/>[[politikari]]
| [[Nafarroako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q55377890|Q55377890]]
|-
| [[Fitxategi:(Jesús Eguiguren) El Fin de ETA 2018 (40881054290) (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jesus Egiguren|Jesús M.ª Eguiguren Imaz]]
| 1954-06-02
| [[Zestoa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q3326047|Q3326047]]
|-
|
| [[Joana Madrigal|Joana Madrigal Jiménez]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12260427|Q12260427]]
|-
| [[Fitxategi:P060110-44719 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jokin Bildarratz]]
| 1963-03-15
| [[Tolosa]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q4891321|Q4891321]]
|-
|
| [[Jon Salaberria Sansinenea]]
| 1970
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106571465|Q106571465]]
|-
| [[Fitxategi:Jone Goirizelaia.jpg|center|60px]]
| [[Jone Goirizelaia Ordorika]]
| 1956-10-30
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5934104|Q5934104]]
|-
|
| [[Joseba Alvarez|Joseba Alvarez Forcada]]
| 1959-06-10
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11685445|Q11685445]]
|-
| [[Fitxategi:Joseba Egibar (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Joseba Egibar|Joseba Egibar Artola]]
| 1959-11-23
| [[Andoain]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3822687|Q3822687]]
|-
| [[Fitxategi:El dirigente de la izquierda abertzale Joseba Permach.jpg|center|60px]]
| [[Joseba Permach]]
| 1969-07-16
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
|
| [[:d:Q3753862|Q3753862]]
|-
| [[Fitxategi:Josu-Jon-Imaz.jpg|center|60px]]
| [[Josu Jon Imaz]]
| 1963-09-06
| [[Zumarraga]]
| [[kimikari]]<br/>[[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q953601|Q953601]]
|-
| [[Fitxategi:Josu Urrutikoetxea (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Josu Urrutikoetxea]]
| 1950-12-24
| [[Ugao]]
| [[politikari]]<br/>[[Dietista|dietista-nutrizionista]]<br/>[[Terrorist of ETA]]
|
| [[:d:Q1398451|Q1398451]]
|-
|
| [[Jose Antonio Rubalkaba|José Antonio Rubalkaba Quintana]]
| 1940-07-19
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11685714|Q11685714]]
|-
|
| [[Jose Luis Anda|José Luis Anda Fernández]]
| 1948
| [[Maroko]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12260651|Q12260651]]
|-
|
| [[José María González|José María González Zorrilla]]
| 1952
| [[Muskiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12260856|Q12260856]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Antonio Arieta-Araunabeña.jpg|center|60px]]
| [[Juan Antonio Arieta-Araunabeña|Juan Antonio Arieta-Araunabeña Ibarzabal]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[aholkulari juridiko]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260934|Q12260934]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Jose Ibarretxe 2016 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Juan Jose Ibarretxe|Juan José Ibarretxe Markuartu]]
| 1957-03-15
| [[Laudio]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]
| [[:d:Q351738|Q351738]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Mari Juaristi.jpg|center|60px]]
| [[Juan María Juaristi Lizarralde]]
|
| [[Azkoitia]]
| [[politikari]]<br/>[[eskola zuzendari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106571458|Q106571458]]
|-
|
| [[Juana Iturmendi|Juana Iturmendi Maguregui]]
| 1944-06-03
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12261084|Q12261084]]
|-
|
| [[Karmele Antxustegi|Karmele Antxustegi Urkiaga]]
| 1953
| [[Ondarroa]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12261315|Q12261315]]
|-
| [[Fitxategi:KontxiBilbao.jpg|center|60px]]
| [[Kontxi Bilbao|Kontxi Bilbao Cuevas]]
| 1958-02-07
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11687353|Q11687353]]
|-
| [[Fitxategi:Leire Corrales.jpg|center|60px]]
| [[Leire Corrales|Leire Corrales Goti]]
| 1975-10-06
| [[Sestao]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9021270|Q9021270]]
|-
|
| [[Leopoldo Barreda|Leopoldo Barreda de los Ríos]]
| 1960-05-15
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[ESDEN Business School]]
| [[:d:Q9021571|Q9021571]]
|-
| [[Fitxategi:Isabel Celaá 2020 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Isabel Celaá|M.ª Isabel Celaá Diéguez]]
| 1949-05-23
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[diplomazialari]]<br/>[[bigarren mailako irakaskuntza katedraduna]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Valladolideko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9009373|Q9009373]]
|-
| [[Fitxategi:Manuel Huertas Vicente, político.jpg|center|60px]]
| [[Manuel Huertas|Manuel Huertas Vicente]]
| 1942-03-25
| [[Zamora]]
| [[maisu/maistra]]<br/>[[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q12262979|Q12262979]]
|-
|
| [[Mari Carmen López de Okariz]]
| 1957-05-12
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[farmaziako laguntzaile]]
|
| [[:d:Q12263034|Q12263034]]
|-
|
| [[Martin Aranburu Carrera]]
| 1974
| [[Zumarraga]]
| [[politikari]]<br/>[[politologo]]<br/>[[analista politiko]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Bartzelonako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106571450|Q106571450]]
|-
|
| [[María Eugenia García Rico]]
| 1958
| [[Irun]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106571455|Q106571455]]
|-
|
| [[María Isabel Sola Brea]]
|
|
|
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106571467|Q106571467]]
|-
|
| [[María José Lafuente|María José Lafuente Orive]]
| 1939-02-28
| [[Espejo (Kordoba)|Espejo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12263209|Q12263209]]
|-
|
| [[María José Usandizaga Rodríguez]]
| 1951-03-15
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[lan-harremanetako gradudun]]
|
| [[:d:Q91433224|Q91433224]]
|-
| [[Fitxategi:María San Gil 2007 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[María San Gil|María San Gil Noain]]
| 1965-01-15
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
| [[Salamancako Pontifize-Unibertsitatea|Salamancako Pontifize Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3752485|Q3752485]]
|-
|
| [[María Teresa Rodríguez Barahona]]
| 1949-10-13
| [[Logroño]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
|
| [[:d:Q20005786|Q20005786]]
|-
|
| [[Miguel Ángel Uzquiza]]
| 1951-05-13
| [[Burgos]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11692718|Q11692718]]
|-
|
| [[Mikel Arraibi Iza]]
|
| [[Lemoa]]
| [[politikari]]<br/>[[zerga-aholkulari]]
|
| [[:d:Q106571451|Q106571451]]
|-
|
| [[Mirari Arruabarrena Elizalde]]
|
| [[Orio]]
| [[politikari]]<br/>[[bulegari]]
|
| [[:d:Q106571452|Q106571452]]
|-
| [[Fitxategi:Nekane Altzelai 2008.jpg|center|60px]]
| [[Nekane Altzelai|Nekane Altzelai Uliondo]]
| 1966-08-30
| [[Telleriarte]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11226860|Q11226860]]
|-
|
| [[Nerea Antia|Nerea Antia Vinós]]
|
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12264793|Q12264793]]
|-
| [[Fitxategi:Nicolás Redondo 2016.jpg|center|60px]]
| [[Nicolás Redondo Terreros]]
| 1958-06-16
| [[Portugalete]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3754340|Q3754340]]
|-
|
| [[Olatz Imaz Navarro]]
| 1966-08-23
| [[Zaldibia]]
| [[politikari]]
| [[Valentziako Unibertsitatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106571457|Q106571457]]
|-
|
| [[Onintza Lasa|Onintza Lasa Arteaga]]
| 1972-10-18
| [[Tolosa]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12265186|Q12265186]]
|-
| [[Fitxategi:Oscar Rodriguez Vaz (2013-03).jpg|center|60px]]
| [[Oscar Rodriguez Vaz|Oscar Rodríguez Vaz]]
| 1977-01-05
| [[Arrasate]]
| [[politikari]]<br/>[[prentsa arduradun]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12265330|Q12265330]]
|-
| [[Fitxategi:BC OSKAR MATUTE.jpg|center|60px]]
| [[Oskar Matute]]
| 1972-10-05
| [[Barakaldo]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3826664|Q3826664]]
|-
|
| [[Pablo Larrauri Altonaga]]
|
| [[Amurrio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106571459|Q106571459]]
|-
|
| [[Pablo Mosquera]]
| 1947-06-29
| [[Lugo]]
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]
| [[Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea|Madrilgo Complutense Unibertsitatea]]
| [[:d:Q53911765|Q53911765]]
|-
| [[Fitxategi:El lehendakari Patxi López (4 de mayo de 2010).jpg|center|60px]]
| [[Patxi López|Patxi López Álvarez]]
| 1959-10-04
| [[Portugalete]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q465161|Q465161]]
|-
| [[Fitxategi:Maria del Pilar Unzalu Perez de Eulate.jpg|center|60px]]
| [[Pilar Unzalu]]
| 1957-06-24
| [[Iturrieta]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q9059647|Q9059647]]
|-
| [[Fitxategi:Rafa Larreina.jpg|center|60px]]
| [[Rafa Larreina|Rafael Larreina Valderrama]]
| 1956-05-19
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[IESE Business School]]<br/>[[Nafarroako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q4890974|Q4890974]]
|-
|
| [[Rafael Uribarren Axpe]]
| 1952-09-09
| [[Arrasate]]
| [[politikari]]<br/>[[albaitari]]
| [[Zaragozako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106565771|Q106565771]]
|-
|
| [[Rakel Peña]]
| 1965
| [[Eibar]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q6098490|Q6098490]]
|-
|
| [[Ramón Rabanera]]
| 1948-05-09
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3753664|Q3753664]]
|-
|
| [[Ricardo Hueso Abancens]]
| 1951
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]
|
| [[:d:Q106571456|Q106571456]]
|-
|
| [[Roberto Blanco Pascual]]
| 1965-05-12
| [[Logroño]]
| [[politikari]]<br/>[[mahastizaina]]<br/>[[nekazari]]
|
| [[:d:Q12266627|Q12266627]]
|-
| [[Fitxategi:Rodolfo Ares (2010).jpg|center|60px]]
| [[Rodolfo Ares|Rodolfo Ares Taboada]]
| 1954-06-25
| [[Pena do Souto]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3330416|Q3330416]]
|-
| [[Fitxategi:Santiago Abascal CPAC 2024 (2).jpg|center|60px]]
| [[Santiago Abascal Conde]]
| 1976-04-14
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[soziologo]]<br/>[[saiakeragile]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q11703587|Q11703587]]
|-
|
| [[Txomin Aurrekoetxea]]
| 1943
| [[Dima]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12268410|Q12268410]]
|-
|
| [[Víctor García Hidalgo]]
| 1956-11-16
| [[Almendralejo]]
| [[politikari]]
| [[Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea|Madrilgo Complutense Unibertsitatea]]
| [[:d:Q2884891|Q2884891]]
|-
| [[Fitxategi:Xabier Agirre 2010 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Xabier Agirre Lopez|Xabier Agirre López]]
| 1951-04-08
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[bankari]]<br/>[[administrari laguntzailea]]
|
| [[:d:Q2894917|Q2894917]]
|-
| [[Fitxategi:Xabier Ormaetxea.jpg|center|60px]]
| [[Xabier Ormaetxea Garai]]
| 1961-04-14
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106571463|Q106571463]]
|}
{{wikidata list end}}
c9sz6byr65ncnneaz3xv2rgir964m7v
Wikiproiektu:Eusko Legebiltzarra/VI
102
1001392
9967693
9930018
2024-11-13T13:25:25Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967693
wikitext
text/x-wiki
{{wikidata list
|sparql= SELECT ?item WHERE {
?item wdt:P39 wd:Q28778415.
VALUES ?legealdia {wd:Q106522650}
?item p:P39 ?kargua .
?kargua ps:P39 ?kargua_ .
?kargua pq:P2937 ?legealdia .
}
|sort=label
| columns =
P18,
label:Izena,
P569:Jaiotza,
P19:Jaiolekua,
P106:Ogibidea,
P69:Unibertsitatea,
item:Datuak
| links = red
| thumb = 60
| freq = 180
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Izena
! Jaiotza
! Jaiolekua
! Ogibidea
! Unibertsitatea
! Datuak
|-
|
| [[Antonio Damborenea|Antonio Damborenea Basterrechea]]
| 1960
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50885085|Q50885085]]
|-
|
| [[Antonio Salazar de Andrés]]
| 1951-09-03
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q106571466|Q106571466]]
|-
| [[Fitxategi:Arantza Quiroga 2013 cropped-2.jpg|center|60px]]
| [[Arantza Quiroga|Arantza Quiroga Cia]]
| 1973-07-26
| [[Irun]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q2859541|Q2859541]]
|-
| [[Fitxategi:Arnaldo Otegi 2016 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Arnaldo Otegi]]
| 1958-07-06
| [[Elgoibar]]
| [[politikari]]
| [[Zorroagako filosofia fakultatea]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q547356|Q547356]]
|-
|
| [[Aurkene Astibia Legorburu]]
| 1963
| [[Errenteria]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q106572089|Q106572089]]
|-
|
| [[Belen Greaves]]
| 1956-10-31
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[funtzionario]]
|
| [[:d:Q12254960|Q12254960]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos Garaikoetxea (2011).jpg|center|60px]]
| [[Carlos Garaikoetxea]]
| 1938-06-02
| [[Iruñea]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q541562|Q541562]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos Iturgaiz.png|center|60px]]
| [[Carlos Iturgaiz|Carlos Iturgaiz Angulo]]
| 1965-10-20
| [[Santurtzi]]
| [[politikari]]<br/>[[musika-irakasle]]
|
| [[:d:Q3496866|Q3496866]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos Totorika 2015.jpg|center|60px]]
| [[Carlos Totorika]]
| 1956-02-15
| [[Ermua]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q8338408|Q8338408]]
|-
|
| [[Carlos Urkijo|Carlos Urquijo]]
| 1964-12-30
| [[Laudio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q5751987|Q5751987]]
|-
|
| [[Carmelo Barrio|Carmelo Barrio Baroja]]
| 1960-07-16
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50885536|Q50885536]]
|-
|
| [[Carmen Asiain Ayala]]
| 1950
| [[Iruñea]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea|Madrilgo Complutense Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106572088|Q106572088]]
|-
|
| [[Covadonga Solaguren|Covadonga Solaguren Santamaría]]
| 1966
| [[Laudio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12255966|Q12255966]]
|-
|
| [[Elixabete Piñol|Elixabete Piñol Olaeta]]
|
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12256732|Q12256732]]
|-
|
| [[Enriqueta Benito]]
| 1960-03-06
| [[Laudio]]
| [[politikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q58214834|Q58214834]]
|-
| [[Fitxategi:Esther Agirre 2019.jpg|center|60px]]
| [[Esther Agirre Ruiz]]
| 1970-06-18
| [[Basauri]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q106572086|Q106572086]]
|-
|
| [[Fernando Buesa]]
| 1946-05-29
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3751652|Q3751652]]
|-
| [[Fitxategi:Fernando Maura (UPyD) propone "que una Europa de estados se transforme en una Europa de ciudadanos".png|center|60px]]
| [[Fernando Maura|Fernando Maura Barandiarán]]
| 1955-04-30
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[economist]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q10949778|Q10949778]]
|-
|
| [[Francisco José Ormazabal]]
| 1948-09-18
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q23907894|Q23907894]]
|-
|
| [[Gema Gonzalez de Txabarri|Gema Gonzalez de Txabarri Miranda]]
| 1966-04-21
| [[Zarautz]]
|
|
| [[:d:Q12258342|Q12258342]]
|-
| [[Fitxategi:Gemma Zabaleta 2011.jpg|center|60px]]
| [[Gemma Zabaleta|Gemma Zabaleta Areta]]
| 1957-03-23
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q8963706|Q8963706]]
|-
|
| [[Gonzalo Machin Esposito]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[ESDEN Business School]]
| [[:d:Q106571460|Q106571460]]
|-
|
| [[Inaxio Oliveri]]
| 1942
| [[Errenteria]]
| [[ingeniari teknikoa]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q12259575|Q12259575]]
|-
| [[Fitxategi:Bilbao Barandica Izaskun 2014-02-06 1.jpg|center|60px]]
| [[Izaskun Bilbao|Izaskun Bilbao Barandica]]
| 1961-03-27
| [[Bermeo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q290539|Q290539]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Antiguedad 2.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Antiguedad]]
| 1955-06-21
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[geologo]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q2917455|Q2917455]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Galdos Irazabal.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Galdos]]
| 1966-04-23
| [[Oñati]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q11684208|Q11684208]]
|-
| [[Fitxategi:Gerenabarrena Artziniegan.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Gerenabarrena|Iñaki Gerenabarrena Martínez de Lahidalga]]
| 1962
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q9010298|Q9010298]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Nafarrate 2007.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Nafarrate Kortabarria]]
| 1951
| [[Aramaio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106572100|Q106572100]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Ortega Cachón 2020.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Ortega Cachón]]
| 1972
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Nafarroako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5923793|Q5923793]]
|-
| [[Fitxategi:Inaki-Oyarzabal-numero-PP-Vitoria EDIIMA20131020 0259 1 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Oyarzábal|Iñaki Oyarzabal]]
| 1966-06-19
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
|
| [[:d:Q11684213|Q11684213]]
|-
| [[Fitxategi:Iñigo Iruin.jpg|center|60px]]
| [[Iñigo Iruin]]
| 1953-06-26
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q5923814|Q5923814]]
|-
| [[Fitxategi:2019-12-26, Mensaje de Fin de Año del Lehendakari Iñigo Urkullu (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Iñigo Urkullu|Iñigo Urkullu Renteria]]
| 1961-09-18
| [[Alonsotegi]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q1961896|Q1961896]]
|-
|
| [[Javier Elorrieta García]]
| 1945-10
| [[Sestao]]
| [[politikari]]<br/>[[administrazio-kudeatzaile]]<br/>[[idazle]]
|
| [[:d:Q106572091|Q106572091]]
|-
|
| [[Javier Guevara Saleta]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q106572096|Q106572096]]
|-
| [[Fitxategi:Javier madrazo 10.jpg|center|60px]]
| [[Javier Madrazo|Javier Madrazo Lavín]]
| 1960-08-12
| [[Riañu]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q4891621|Q4891621]]
|-
| [[Fitxategi:(Jesús Eguiguren) El Fin de ETA 2018 (40881054290) (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jesus Egiguren|Jesús M.ª Eguiguren Imaz]]
| 1954-06-02
| [[Zestoa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q3326047|Q3326047]]
|-
|
| [[Jon Salaberria Sansinenea]]
| 1970
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106571465|Q106571465]]
|-
| [[Fitxategi:Jone Goirizelaia.jpg|center|60px]]
| [[Jone Goirizelaia Ordorika]]
| 1956-10-30
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5934104|Q5934104]]
|-
| [[Fitxategi:Joseba Arregi (96-134) (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Joseba Arregi]]
| 1946-05-30
| [[Andoain]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Münsterreko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260753|Q12260753]]
|-
| [[Fitxategi:Joseba Egibar (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Joseba Egibar|Joseba Egibar Artola]]
| 1959-11-23
| [[Andoain]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3822687|Q3822687]]
|-
| [[Fitxategi:Josu Urrutikoetxea (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Josu Urrutikoetxea]]
| 1950-12-24
| [[Ugao]]
| [[politikari]]<br/>[[Dietista|dietista-nutrizionista]]<br/>[[Terrorist of ETA]]
|
| [[:d:Q1398451|Q1398451]]
|-
|
| [[José Antonio Etxeberria Arbelaiz]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106572093|Q106572093]]
|-
|
| [[José Antonio Maturana]]
| 1948
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3754337|Q3754337]]
|-
|
| [[Jose Antonio Rubalkaba|José Antonio Rubalkaba Quintana]]
| 1940-07-19
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11685714|Q11685714]]
|-
|
| [[José María Elosua Sánchez]]
| 1957
| [[Zumaia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q106572092|Q106572092]]
|-
|
| [[José María González|José María González Zorrilla]]
| 1952
| [[Muskiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12260856|Q12260856]]
|-
|
| [[Juan Carlos Araniguría Rodrigo]]
| 1971-07-22
| [[Tolosa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[IESE Business School]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106572087|Q106572087]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Jose Ibarretxe 2016 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Juan Jose Ibarretxe|Juan José Ibarretxe Markuartu]]
| 1957-03-15
| [[Laudio]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]
| [[:d:Q351738|Q351738]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Maria Ollora politikari gasteiztarra.jpg|center|60px]]
| [[Juan Maria Ollora]]
| 1949-11-19
| [[Gasteiz]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q11037961|Q11037961]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Mari Juaristi.jpg|center|60px]]
| [[Juan María Juaristi Lizarralde]]
|
| [[Azkoitia]]
| [[politikari]]<br/>[[eskola zuzendari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106571458|Q106571458]]
|-
|
| [[Karmele Antxustegi|Karmele Antxustegi Urkiaga]]
| 1953
| [[Ondarroa]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12261315|Q12261315]]
|-
|
| [[Karmelo Sainz de la Maza Arrola]]
|
| [[Leioa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106572102|Q106572102]]
|-
|
| [[Kepa Gordejuela Kortazar]]
| 1956
| [[Miranda Ebro]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106572095|Q106572095]]
|-
|
| [[Koldo Usín Fernández]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106572105|Q106572105]]
|-
|
| [[Leopoldo Barreda|Leopoldo Barreda de los Ríos]]
| 1960-05-15
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[ESDEN Business School]]
| [[:d:Q9021571|Q9021571]]
|-
| [[Fitxategi:Isabel Celaá 2020 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Isabel Celaá|M.ª Isabel Celaá Diéguez]]
| 1949-05-23
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[diplomazialari]]<br/>[[bigarren mailako irakaskuntza katedraduna]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Valladolideko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9009373|Q9009373]]
|-
| [[Fitxategi:Manuel Huertas Vicente, político.jpg|center|60px]]
| [[Manuel Huertas|Manuel Huertas Vicente]]
| 1942-03-25
| [[Zamora]]
| [[maisu/maistra]]<br/>[[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q12262979|Q12262979]]
|-
|
| [[Mari Carmen López de Okariz]]
| 1957-05-12
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[farmaziako laguntzaile]]
|
| [[:d:Q12263034|Q12263034]]
|-
|
| [[María Eugenia García Rico]]
| 1958
| [[Irun]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106571455|Q106571455]]
|-
|
| [[María José Lafuente|María José Lafuente Orive]]
| 1939-02-28
| [[Espejo (Kordoba)|Espejo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12263209|Q12263209]]
|-
|
| [[María José Usandizaga Rodríguez]]
| 1951-03-15
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[lan-harremanetako gradudun]]
|
| [[:d:Q91433224|Q91433224]]
|-
|
| [[María Teresa Rodríguez Barahona]]
| 1949-10-13
| [[Logroño]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
|
| [[:d:Q20005786|Q20005786]]
|-
|
| [[Mikel Arraibi Iza]]
|
| [[Lemoa]]
| [[politikari]]<br/>[[zerga-aholkulari]]
|
| [[:d:Q106571451|Q106571451]]
|-
| [[Fitxategi:Nekane Altzelai 2008.jpg|center|60px]]
| [[Nekane Altzelai|Nekane Altzelai Uliondo]]
| 1966-08-30
| [[Telleriarte]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11226860|Q11226860]]
|-
| [[Fitxategi:Nicolás Redondo 2016.jpg|center|60px]]
| [[Nicolás Redondo Terreros]]
| 1958-06-16
| [[Portugalete]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3754340|Q3754340]]
|-
| [[Fitxategi:Foto Nuria.png|center|60px]]
| [[Nuria Lopez de Guereñu]]
| 1969-09-27
| [[Eibar]]
| [[politikari]]<br/>[[ingeniari]]
|
| [[:d:Q12264953|Q12264953]]
|-
|
| [[Pablo Gorostiaga]]
| 1941-11-21
| [[Laudio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q16518571|Q16518571]]
|-
|
| [[Pablo Mosquera]]
| 1947-06-29
| [[Lugo]]
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]
| [[Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea|Madrilgo Complutense Unibertsitatea]]
| [[:d:Q53911765|Q53911765]]
|-
| [[Fitxategi:El lehendakari Patxi López (4 de mayo de 2010).jpg|center|60px]]
| [[Patxi López|Patxi López Álvarez]]
| 1959-10-04
| [[Portugalete]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q465161|Q465161]]
|-
| [[Fitxategi:Maria del Pilar Unzalu Perez de Eulate.jpg|center|60px]]
| [[Pilar Unzalu]]
| 1957-06-24
| [[Iturrieta]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q9059647|Q9059647]]
|-
| [[Fitxategi:Rafa Díez Usabiaga.jpg|center|60px]]
| [[Rafa Díez]]
| 1956-08-21
| [[Lasarte-Oria]]
| [[politikari]]<br/>[[sindikalista]]
|
| [[:d:Q4892520|Q4892520]]
|-
| [[Fitxategi:Rafa Larreina.jpg|center|60px]]
| [[Rafa Larreina|Rafael Larreina Valderrama]]
| 1956-05-19
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[IESE Business School]]<br/>[[Nafarroako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q4890974|Q4890974]]
|-
|
| [[Rafael Uribarren Axpe]]
| 1952-09-09
| [[Arrasate]]
| [[politikari]]<br/>[[albaitari]]
| [[Zaragozako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106565771|Q106565771]]
|-
|
| [[Rakel Peña]]
| 1965
| [[Eibar]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q6098490|Q6098490]]
|-
|
| [[Ricardo Hueso Abancens]]
| 1951
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]
|
| [[:d:Q106571456|Q106571456]]
|-
| [[Fitxategi:Rodolfo Ares (2010).jpg|center|60px]]
| [[Rodolfo Ares|Rodolfo Ares Taboada]]
| 1954-06-25
| [[Pena do Souto]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3330416|Q3330416]]
|-
| [[Fitxategi:Rosa Díez en un homenaje a Oswaldo Payá y Harold Cepero.jpg|center|60px]]
| [[Rosa Díez]]
| 1952-05-27
| [[Gueñes]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[funtzionario]]
|
| [[:d:Q255666|Q255666]]
|-
|
| [[Txomin Aurrekoetxea]]
| 1943
| [[Dima]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12268410|Q12268410]]
|-
|
| [[Víctor García Hidalgo]]
| 1956-11-16
| [[Almendralejo]]
| [[politikari]]
| [[Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea|Madrilgo Complutense Unibertsitatea]]
| [[:d:Q2884891|Q2884891]]
|-
| [[Fitxategi:Xabier Ormaetxea.jpg|center|60px]]
| [[Xabier Ormaetxea Garai]]
| 1961-04-14
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106571463|Q106571463]]
|-
|
| [[Yolanda Sangroniz Aguirrebeitia]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q106572104|Q106572104]]
|-
|
| [[Yon Goikoetxea Labaka]]
|
| [[Oiartzun]]
| [[politikari]]<br/>[[soziologo]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106572094|Q106572094]]
|-
|
| [[Álvaro Amann]]
| 1949-03-17
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[arkitekto]]
| [[Madrilgo Arkitektura Goi Eskola Teknikoa]]
| [[:d:Q23907892|Q23907892]]
|}
{{wikidata list end}}
kg9a5o79oy5u3er0n808i80ik1jv6jb
Wikiproiektu:Eusko Legebiltzarra/V
102
1001476
9968556
9930742
2024-11-14T05:01:22Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968556
wikitext
text/x-wiki
{{wikidata list
|sparql= SELECT ?item WHERE {
?item wdt:P39 wd:Q28778415.
VALUES ?legealdia {wd:Q106522661}
?item p:P39 ?kargua .
?kargua ps:P39 ?kargua_ .
?kargua pq:P2937 ?legealdia .
}
|sort=label
| columns =
P18,
label:Izena,
P569:Jaiotza,
P19:Jaiolekua,
P106:Ogibidea,
P69:Unibertsitatea,
item:Datuak
| links = red
| thumb = 60
| freq = 180
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Izena
! Jaiotza
! Jaiolekua
! Ogibidea
! Unibertsitatea
! Datuak
|-
|
| [[Antonio Damborenea|Antonio Damborenea Basterrechea]]
| 1960
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50885085|Q50885085]]
|-
| [[Fitxategi:Arnaldo Otegi 2016 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Arnaldo Otegi]]
| 1958-07-06
| [[Elgoibar]]
| [[politikari]]
| [[Zorroagako filosofia fakultatea]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q547356|Q547356]]
|-
|
| [[Aurkene Astibia Legorburu]]
| 1963
| [[Errenteria]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q106572089|Q106572089]]
|-
| [[Fitxategi:Begoña Arrondo.jpg|center|60px]]
| [[Begoña Arrondo]]
| 1963
| [[Hernani]]
| [[politikari]]<br/>[[artxibozain]]
|
| [[:d:Q5724878|Q5724878]]
|-
|
| [[Belen Greaves]]
| 1956-10-31
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[funtzionario]]
|
| [[:d:Q12254960|Q12254960]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos Garaikoetxea (2011).jpg|center|60px]]
| [[Carlos Garaikoetxea]]
| 1938-06-02
| [[Iruñea]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q541562|Q541562]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos Iturgaiz.png|center|60px]]
| [[Carlos Iturgaiz|Carlos Iturgaiz Angulo]]
| 1965-10-20
| [[Santurtzi]]
| [[politikari]]<br/>[[musika-irakasle]]
|
| [[:d:Q3496866|Q3496866]]
|-
|
| [[Elixabete Piñol|Elixabete Piñol Olaeta]]
|
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12256732|Q12256732]]
|-
| [[Fitxategi:Ester larrañaga.jpg|center|60px]]
| [[Esther Larrañaga Galdos|Esther Larrañaga]]
| 1955-05-15
| [[Bergara]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12257301|Q12257301]]
|-
|
| [[Eugenio David Damboriena Osa]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
|
| [[:d:Q106574226|Q106574226]]
|-
|
| [[Eusebio Larrazabal Olabarri]]
| 1957-02-04
| [[Zeanuri]]
| [[politikari]]<br/>[[ingeniari teknikoa]]
|
| [[:d:Q106574222|Q106574222]]
|-
| [[Fitxategi:Fernando Maura (UPyD) propone "que una Europa de estados se transforme en una Europa de ciudadanos".png|center|60px]]
| [[Fernando Maura|Fernando Maura Barandiarán]]
| 1955-04-30
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[economist]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q10949778|Q10949778]]
|-
|
| [[Gregorio Ordóñez]]
| 1958-07-21
| [[Caracas]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]
| [[Nafarroako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3326771|Q3326771]]
|-
|
| [[Idoia Zenarrutzabeitia|Idoia Zenarrutzabeitia Beldarrain]]
| 1959-06-06
| [[Usansolo]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5989303|Q5989303]]
|-
|
| [[Ignacio Latierro]]
| 1943
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[merkatari]]
|
| [[:d:Q73371605|Q73371605]]
|-
|
| [[Inaxio Oliveri]]
| 1942
| [[Errenteria]]
| [[ingeniari teknikoa]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q12259575|Q12259575]]
|-
|
| [[Inmaculada Loroño Ormaetxea]]
| 1959
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11926681|Q11926681]]
|-
|
| [[Isabel Gallastegui Madinabeitia]]
|
| [[Arrasate]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106574228|Q106574228]]
|-
|
| [[Itziar Alba Orbegozo]]
| 1947
| [[Goizueta]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106574224|Q106574224]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Antiguedad 2.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Antiguedad]]
| 1955-06-21
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[geologo]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q2917455|Q2917455]]
|-
| [[Fitxategi:Iñigo Iruin.jpg|center|60px]]
| [[Iñigo Iruin]]
| 1953-06-26
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q5923814|Q5923814]]
|-
| [[Fitxategi:2019-12-26, Mensaje de Fin de Año del Lehendakari Iñigo Urkullu (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Iñigo Urkullu|Iñigo Urkullu Renteria]]
| 1961-09-18
| [[Alonsotegi]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q1961896|Q1961896]]
|-
|
| [[Jasone Irarragorri Viguera]]
| 1952
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106574220|Q106574220]]
|-
| [[Fitxategi:Javier madrazo 10.jpg|center|60px]]
| [[Javier Madrazo|Javier Madrazo Lavín]]
| 1960-08-12
| [[Riañu]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q4891621|Q4891621]]
|-
| [[Fitxategi:(Jesús Eguiguren) El Fin de ETA 2018 (40881054290) (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jesus Egiguren|Jesús M.ª Eguiguren Imaz]]
| 1954-06-02
| [[Zestoa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q3326047|Q3326047]]
|-
|
| [[Jesús María Arteaga Izaguirre]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106574225|Q106574225]]
|-
|
| [[Jesús María Rodríguez Orrantia]]
| 1948-07-05
| [[Galdames]]
| [[politikari]]<br/>[[Argiketari]]
|
| [[:d:Q11927514|Q11927514]]
|-
| [[Fitxategi:Jone Goirizelaia.jpg|center|60px]]
| [[Jone Goirizelaia Ordorika]]
| 1956-10-30
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5934104|Q5934104]]
|-
|
| [[Jose Mari Olarra Agiriano]]
| 1957
| [[Tolosa]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106574231|Q106574231]]
|-
|
| [[Joseba Andoni Leizaola]]
| 1931-01-03
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11685440|Q11685440]]
|-
| [[Fitxategi:Joseba Arregi (96-134) (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Joseba Arregi]]
| 1946-05-30
| [[Andoain]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Münsterreko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260753|Q12260753]]
|-
|
| [[Joseba Aurrekoetxea]]
| 1960-06-13
| [[Bilbo]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260752|Q12260752]]
|-
| [[Fitxategi:Joseba Egibar (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Joseba Egibar|Joseba Egibar Artola]]
| 1959-11-23
| [[Andoain]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3822687|Q3822687]]
|-
|
| [[Josu Bergara Etxebarria|Josu Bergara]]
| 1935-12-29
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q5937193|Q5937193]]
|-
|
| [[José Antonio Maturana]]
| 1948
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3754337|Q3754337]]
|-
|
| [[Jose Antonio Rubalkaba|José Antonio Rubalkaba Quintana]]
| 1940-07-19
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11685714|Q11685714]]
|-
|
| [[José Luis Ainsua Díaz-Peña]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106574223|Q106574223]]
|-
|
| [[José María Elosua Sánchez]]
| 1957
| [[Zumaia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q106572092|Q106572092]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Mari Juaristi.jpg|center|60px]]
| [[Juan María Juaristi Lizarralde]]
|
| [[Azkoitia]]
| [[politikari]]<br/>[[eskola zuzendari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106571458|Q106571458]]
|-
|
| [[Juantxu Domínguez López]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106574227|Q106574227]]
|-
| [[Fitxategi:Karmelo-landa.jpg|center|60px]]
| [[Karmelo Landa]]
| 1952-07-16
| [[Ea]]
| [[politikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9017252|Q9017252]]
|-
|
| [[Karmelo Sainz de la Maza Arrola]]
|
| [[Leioa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106572102|Q106572102]]
|-
|
| [[Katy Gutiérrez]]
| 1952
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[historialari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5958675|Q5958675]]
|-
|
| [[Leopoldo Barreda|Leopoldo Barreda de los Ríos]]
| 1960-05-15
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[ESDEN Business School]]
| [[:d:Q9021571|Q9021571]]
|-
| [[Fitxategi:Mpagaza12 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Maite Pagazaurtundua]]
| 1965-02-11
| [[Hernani]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9027010|Q9027010]]
|-
| [[Fitxategi:Manuel Huertas Vicente, político.jpg|center|60px]]
| [[Manuel Huertas|Manuel Huertas Vicente]]
| 1942-03-25
| [[Zamora]]
| [[maisu/maistra]]<br/>[[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q12262979|Q12262979]]
|-
|
| [[María Eugenia García Rico]]
| 1958
| [[Irun]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106571455|Q106571455]]
|-
|
| [[María Eugenia Quevedo Otaegui]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106574232|Q106574232]]
|-
|
| [[María Isabel Juaristi Torrealday]]
|
| [[Durango]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]
|
| [[:d:Q106574221|Q106574221]]
|-
|
| [[Mati Iturralde]]
| 1959
| [[Agurain]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]
|
| [[:d:Q95589488|Q95589488]]
|-
|
| [[Mikel Zubimendi Berastegui]]
| 1971
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]
|
| [[:d:Q3313609|Q3313609]]
|-
| [[Fitxategi:Nekane Altzelai 2008.jpg|center|60px]]
| [[Nekane Altzelai|Nekane Altzelai Uliondo]]
| 1966-08-30
| [[Telleriarte]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11226860|Q11226860]]
|-
| [[Fitxategi:El lehendakari Patxi López (4 de mayo de 2010).jpg|center|60px]]
| [[Patxi López|Patxi López Álvarez]]
| 1959-10-04
| [[Portugalete]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q465161|Q465161]]
|-
| [[Fitxategi:Rafa Larreina.jpg|center|60px]]
| [[Rafa Larreina|Rafael Larreina Valderrama]]
| 1956-05-19
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[IESE Business School]]<br/>[[Nafarroako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q4890974|Q4890974]]
|-
|
| [[Rafael Uribarren Axpe]]
| 1952-09-09
| [[Arrasate]]
| [[politikari]]<br/>[[albaitari]]
| [[Zaragozako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106565771|Q106565771]]
|-
| [[Fitxategi:Ramón Jáuregui (2010).jpg|center|60px]]
| [[Ramón Jáuregui]]
| 1948-09-01
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[sindikalista]]<br/>[[ministro]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q1684700|Q1684700]]
|-
| [[Fitxategi:Rodolfo Ares (2010).jpg|center|60px]]
| [[Rodolfo Ares|Rodolfo Ares Taboada]]
| 1954-06-25
| [[Pena do Souto]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3330416|Q3330416]]
|-
| [[Fitxategi:Rosa Díez en un homenaje a Oswaldo Payá y Harold Cepero.jpg|center|60px]]
| [[Rosa Díez]]
| 1952-05-27
| [[Gueñes]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[funtzionario]]
|
| [[:d:Q255666|Q255666]]
|-
|
| [[Sabin del Bado González]]
| 1967
| [[Sondika]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q106574219|Q106574219]]
|-
| [[Fitxategi:Tasio Erkizia 2009an.jpg|center|60px]]
| [[Tasio Erkizia]]
| 1943-10-23
| [[Lesaka]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[apaiz katoliko]]
|
| [[:d:Q3818080|Q3818080]]
|-
|
| [[Txomin Aurrekoetxea]]
| 1943
| [[Dima]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12268410|Q12268410]]
|-
| [[Fitxategi:Xabier Ormaetxea.jpg|center|60px]]
| [[Xabier Ormaetxea Garai]]
| 1961-04-14
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106571463|Q106571463]]
|-
|
| [[Xabier Zubizarreta Lasagabaster]]
| 1944-10-18
| [[Aretxabaleta]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]
|
| [[:d:Q12269051|Q12269051]]
|}
{{wikidata list end}}
70verct56p7u35lvwnhjfsgfij6cag2
Joanes Kanpistegi
0
1001481
9968467
9531182
2024-11-14T00:04:37Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Juan Campisteguy Oxcoby]]» orria «[[Joanes Kanpistegi]]» izenera aldatu du
9531182
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa
| irudia = Juan Campisteguy Oxcoby in 1917.jpg
}}
'''Juan Campisteguy Oxcoby''' ([[Montevideo]], [[1859]]ko [[irailaren 7]]a - [[Ibidem|Ib.]], [[1937]]ko [[irailaren 4]]a) militar, abokatu eta politikari uruguaitarra izan zen, 1927 eta 1931 artean presidente konstituzionala izan zena.
== Biografia ==
Bere aita Martin Kanpistegi, [[Izpura]]n jaiotakoa, Montevideoko Defentsan parte hartu zuen. Ama, Magdalena Oxcoby, [[Baigorri]]koa zuen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campisteguy, Juan - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=eu|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/campisteguy-juan/ar-28874/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2021-04-20}}</ref>. Karrera militarra 15 urte zituela hasi zuen, Ehiztarien 3. batailoian parte hartuz, [[Máximo Tajes]]<nowiki/>en agindupean. 1886ko maiatzaren 31n amaitu zen [[Quebrachoko Iraultza]]<nowiki/>n parte hartu zuen.
== Gobernu kabinetea ==
{| style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%" cellspacing="0" cellpadding="4" border="1"
!Ministerioa
! Ministroa
! Aldia
|-
| Barne Ministerioa
| Eugenio Lagarmilla
| [[1927]] – [[1931]]
|-
| Kanpo Harremanetarako Ministerioa
| Rufino Dominguez
| [[1927]] – [[1931]]
|-
| rowspan="3" | Ogasun Ministerioa
| Eduardo Acevedo Alvarez
| [[1927]]
|-
| Daniel Blanco Acevedo
| [[1927]] – [[1929]]
|-
| Ricardo Vecino
| [[1929]] – [[1931]]
|-
| rowspan="3" | Gerra eta Itsas Ministerioa
| Estanislao Mendoza eta Durán
| [[1927]] – [[1929]]
|-
| Manuel Dubra
| [[1929]] – [[1930]]
|-
| Jose Maria Vidaur
| [[1930]] – [[1931]]
|-
| rowspan="2" | Justizia eta Instrukzio Publikoko Ministerioa
| Enrique Rodríguez Fabregat
| [[1927]] – [[1929]]
|-
| Santin Carlos Rossi
| [[1929]] – [[1931]]
|-
| Herri Lan Ministerioa
| Venancio Benavídez
| [[1927]] – [[1931]]
|-
| rowspan="2" | Industria eta Lan Ministerioa
| Pablo Maria Minelli
| [[1927]]
|-
| Carlos Mandillo
| [[1927]] – [[1931]]
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1859ko|1937ko|Campisteguy, Juan}}
{{Uruguaiko presidenteak}}
[[Kategoria:Uruguaiko lehendakariak]]
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Uruguaiko militarrak]]
[[Kategoria:Uruguaiko abokatuak]]
[[Kategoria:Uruguaiko senatariak]]
[[Kategoria:Uruguaiko Ekonomia eta Ogasun ministroak]]
[[Kategoria:Uruguaiko Barne ministroak]]
aineqi0l20s162u5xhc824o4u3b6737
9968472
9968467
2024-11-14T00:09:15Z
Marmeladovich
161830
9968472
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa
| irudia = Juan Campisteguy Oxcoby in 1917.jpg
}}
'''Joanes Kanpistegi Oxcoby''' ([[Montevideo]], [[1859]]ko [[irailaren 7]]a - [[Ibidem|Ib.]], [[1937]]ko [[irailaren 4]]a) militar, abokatu eta politikari uruguaitarra izan zen, 1927 eta 1931 artean presidente konstituzionala izan zena.
== Biografia ==
Bere aita Martin Kanpistegi, [[Izpura]]n jaiotakoa, Montevideoko Defentsan parte hartu zuen. Ama, Magdalena Oxcoby, [[Baigorri]]koa zuen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campisteguy, Juan - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=eu|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/campisteguy-juan/ar-28874/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2021-04-20}}</ref>. Karrera militarra 15 urte zituela hasi zuen, Ehiztarien 3. batailoian parte hartuz, [[Máximo Tajes]]<nowiki/>en agindupean. 1886ko maiatzaren 31n amaitu zen [[Quebrachoko Iraultza]]<nowiki/>n parte hartu zuen.
== Gobernu kabinetea ==
{| style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%" cellspacing="0" cellpadding="4" border="1"
!Ministerioa
! Ministroa
! Aldia
|-
| Barne Ministerioa
| Eugenio Lagarmilla
| [[1927]] – [[1931]]
|-
| Kanpo Harremanetarako Ministerioa
| Rufino Dominguez
| [[1927]] – [[1931]]
|-
| rowspan="3" | Ogasun Ministerioa
| Eduardo Acevedo Alvarez
| [[1927]]
|-
| Daniel Blanco Acevedo
| [[1927]] – [[1929]]
|-
| Ricardo Vecino
| [[1929]] – [[1931]]
|-
| rowspan="3" | Gerra eta Itsas Ministerioa
| Estanislao Mendoza eta Durán
| [[1927]] – [[1929]]
|-
| Manuel Dubra
| [[1929]] – [[1930]]
|-
| Jose Maria Vidaur
| [[1930]] – [[1931]]
|-
| rowspan="2" | Justizia eta Instrukzio Publikoko Ministerioa
| Enrique Rodríguez Fabregat
| [[1927]] – [[1929]]
|-
| Santin Carlos Rossi
| [[1929]] – [[1931]]
|-
| Herri Lan Ministerioa
| Venancio Benavídez
| [[1927]] – [[1931]]
|-
| rowspan="2" | Industria eta Lan Ministerioa
| Pablo Maria Minelli
| [[1927]]
|-
| Carlos Mandillo
| [[1927]] – [[1931]]
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1859ko|1937ko|Campisteguy, Juan}}
{{Uruguaiko presidenteak}}
[[Kategoria:Uruguaiko lehendakariak]]
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Uruguaiko militarrak]]
[[Kategoria:Uruguaiko abokatuak]]
[[Kategoria:Uruguaiko senatariak]]
[[Kategoria:Uruguaiko Ekonomia eta Ogasun ministroak]]
[[Kategoria:Uruguaiko Barne ministroak]]
60v2ygycm493z2bz38ziv0n0wm87ty0
Joanes Josef Ametzaga
0
1001499
9968453
8499913
2024-11-13T23:55:05Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Juan José de Amézaga]]» orria «[[Joanes Josef Ametzaga]]» izenera aldatu du
8499913
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa
}}
'''Juan José Amezaga Landaraso''' ([[Montevideo]], [[Uruguai]], 1881eko urtarrilaren 28a - Montevideo, Uruguai, 1956ko abuztuaren 20a) politikari eta legelari uruguaitarra izan zen, Uruguaiko presidente konstituzionala izandakoa 1943ko martxoaren 1etik 1947ko martxoaren 1era.
== Biografia ==
Montevideon jaio zen, eta bere gurasoak Juan José Amézaga del Valle portugaletetarra eta Josefa Landaraso Ibarra brasildarra izan ziren, azken hau ere euskal jatorrikoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Amézaga, Juan José de - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=eu|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/amezaga-juan-jose-de/ar-23008/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2021-04-20}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Amezaga|url=http://www.antzinako.org/RepLinajes/amezaga.html|aldizkaria=www.antzinako.org|sartze-data=2021-04-20}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1881eko|1956ko|Amezaga, Juan José de}}{{Uruguaiko presidenteak}}
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Bigarren Mundu Gerrako politikariak]]
[[Kategoria:Uruguaiko lehendakariak]]
[[Kategoria:Colorado Alderdiko politikariak (Uruguai)]]
1tmghkid2vrygurps3iy49hf1ob5flg
9968455
9968453
2024-11-13T23:56:42Z
Marmeladovich
161830
9968455
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa
}}
'''Joanes Josef Ametzaga Landaraso''' ([[Montevideo]], [[Uruguai]], 1881eko urtarrilaren 28a - Montevideo, Uruguai, 1956ko abuztuaren 20a) politikari eta legelari uruguaitarra izan zen, Uruguaiko presidente konstituzionala izandakoa 1943ko martxoaren 1etik 1947ko martxoaren 1era.
== Biografia ==
Montevideon jaio zen, eta bere gurasoak Juan José Amézaga del Valle portugaletetarra eta Josefa Landaraso Ibarra brasildarra izan ziren, azken hau ere euskal jatorrikoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Amézaga, Juan José de - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=eu|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/amezaga-juan-jose-de/ar-23008/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2021-04-20}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Amezaga|url=http://www.antzinako.org/RepLinajes/amezaga.html|aldizkaria=www.antzinako.org|sartze-data=2021-04-20}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1881eko|1956ko|Amezaga, Juan José de}}{{Uruguaiko presidenteak}}
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Bigarren Mundu Gerrako politikariak]]
[[Kategoria:Uruguaiko lehendakariak]]
[[Kategoria:Colorado Alderdiko politikariak (Uruguai)]]
3m426jy9ov4vmhqgc4y4wmepucoizjq
Wikiproiektu:Eusko Legebiltzarra/IV
102
1001606
9967631
9941273
2024-11-13T12:53:27Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967631
wikitext
text/x-wiki
{{wikidata list
|sparql= SELECT ?item ?itemLabel WHERE {
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],en". }
?item wdt:P39 wd:Q28778415.
VALUES ?legealdia {wd:Q106522675}
?item p:P39 ?kargua .
?kargua ps:P39 ?kargua_ .
?kargua pq:P2937 ?legealdia .
}
|sort=label
| columns =
P18,
label:Izena,
P569:Jaiotza,
P19:Jaiolekua,
P106:Ogibidea,
P69:Unibertsitatea,
item:Datuak
| links = red
| thumb = 60
| freq = 180
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Izena
! Jaiotza
! Jaiolekua
! Ogibidea
! Unibertsitatea
! Datuak
|-
|
| [[Alfonso Martínez Pérez]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q96358704|Q96358704]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos Garaikoetxea (2011).jpg|center|60px]]
| [[Carlos Garaikoetxea]]
| 1938-06-02
| [[Iruñea]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q541562|Q541562]]
|-
|
| [[Carmelo Barrio|Carmelo Barrio Baroja]]
| 1960-07-16
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q50885536|Q50885536]]
|-
|
| [[Elena Alday Carrasco]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581508|Q106581508]]
|-
|
| [[Enrique Villar]]
| 1939-12-19
| [[Logroño]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12256886|Q12256886]]
|-
|
| [[Enriqueta Benito]]
| 1960-03-06
| [[Laudio]]
| [[politikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q58214834|Q58214834]]
|-
|
| [[Ernesto Ladrón de Guevara]]
| 1950-12-30
| [[Durruma (Donemiliaga)|Durruma]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q8777375|Q8777375]]
|-
| [[Fitxategi:Ester larrañaga.jpg|center|60px]]
| [[Esther Larrañaga Galdos|Esther Larrañaga]]
| 1955-05-15
| [[Bergara]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12257301|Q12257301]]
|-
|
| [[Eusebio Larrazabal Olabarri]]
| 1957-02-04
| [[Zeanuri]]
| [[politikari]]<br/>[[ingeniari teknikoa]]
|
| [[:d:Q106574222|Q106574222]]
|-
|
| [[Federico Abaigar Marticorena]]
| 20th century
| [[Irun]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581500|Q106581500]]
|-
|
| [[Felix Ormazabal]]
| 1940-05-05
| [[Araia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3327109|Q3327109]]
|-
|
| [[Fernando Buesa]]
| 1946-05-29
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3751652|Q3751652]]
|-
| [[Fitxategi:Fernando Maura (UPyD) propone "que una Europa de estados se transforme en una Europa de ciudadanos".png|center|60px]]
| [[Fernando Maura|Fernando Maura Barandiarán]]
| 1955-04-30
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[economist]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q10949778|Q10949778]]
|-
|
| [[Francisco José Ormazabal]]
| 1948-09-18
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q23907894|Q23907894]]
|-
|
| [[Germán Dueñas Crespo]]
| 1947-11-02
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106574237|Q106574237]]
|-
|
| [[Gorka Martínez Bilbao]]
| 1948
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581497|Q106581497]]
|-
|
| [[Gregorio Ordóñez]]
| 1958-07-21
| [[Caracas]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]
| [[Nafarroako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3326771|Q3326771]]
|-
|
| [[Idoia Zenarrutzabeitia|Idoia Zenarrutzabeitia Beldarrain]]
| 1959-06-06
| [[Usansolo]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5989303|Q5989303]]
|-
|
| [[Ignacio Latierro]]
| 1943
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[merkatari]]
|
| [[:d:Q73371605|Q73371605]]
|-
|
| [[Igone Arteagabeitia Chavarri]]
|
| [[Portugalete]]
| [[politikari]]<br/>[[abesbatza-zuzendari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106581491|Q106581491]]
|-
|
| [[Inaxio Oliveri]]
| 1942
| [[Errenteria]]
| [[ingeniari teknikoa]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q12259575|Q12259575]]
|-
|
| [[Isabel Orbe]]
| 1945
| [[Gasteiz]]
| [[psikiatra]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q9009406|Q9009406]]
|-
|
| [[Itziar Alba Orbegozo]]
| 1947
| [[Goizueta]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106574224|Q106574224]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Antiguedad 2.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Antiguedad]]
| 1955-06-21
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[geologo]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q2917455|Q2917455]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Arriola 2020.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Arriola|Iñaki Arriola López]]
| 1959-10-07
| [[Eibar]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q11684197|Q11684197]]
|-
|
| [[Iñaki Esnaola]]
| 1948-07-28
| [[Deba]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q4892490|Q4892490]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Ruiz de Pinedo.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Ruiz de Pinedo]]
| 1954-07-23
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[soziologo]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3753758|Q3753758]]
|-
| [[Fitxategi:Iñigo Iruin.jpg|center|60px]]
| [[Iñigo Iruin]]
| 1953-06-26
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q5923814|Q5923814]]
|-
| [[Fitxategi:Jaime Mayor Oreja 2015 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jaime Mayor Oreja]]
| 1951-07-12
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[agronomia-ingeniari]]
|
| [[:d:Q701362|Q701362]]
|-
| [[Fitxategi:(Jesús Eguiguren) El Fin de ETA 2018 (40881054290) (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jesus Egiguren|Jesús M.ª Eguiguren Imaz]]
| 1954-06-02
| [[Zestoa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q3326047|Q3326047]]
|-
|
| [[Jesús María Rodríguez Orrantia]]
| 1948-07-05
| [[Galdames]]
| [[politikari]]<br/>[[Argiketari]]
|
| [[:d:Q11927514|Q11927514]]
|-
|
| [[Joaquín Villa Martínez]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581507|Q106581507]]
|-
|
| [[Jokin Gorostidi]]
| 1944-11-04
| [[Tolosa]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3045465|Q3045465]]
|-
| [[Fitxategi:Jone Goirizelaia.jpg|center|60px]]
| [[Jone Goirizelaia Ordorika]]
| 1956-10-30
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5934104|Q5934104]]
|-
| [[Fitxategi:Jose Antonio Ardanza eta Patxi Lopez (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jose Antonio Ardanza]]
| 1941-06-10
| [[Elorrio]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q1388792|Q1388792]]
|-
|
| [[Jose Mari Olarra Agiriano]]
| 1957
| [[Tolosa]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106574231|Q106574231]]
|-
|
| [[Jose Ramon Rekalde]]
| 1932
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[sindikalista]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[legelari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q4892555|Q4892555]]
|-
|
| [[Joseba Andoni Leizaola]]
| 1931-01-03
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11685440|Q11685440]]
|-
| [[Fitxategi:Joseba Arregi (96-134) (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Joseba Arregi]]
| 1946-05-30
| [[Andoain]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Münsterreko Unibertsitatea]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260753|Q12260753]]
|-
|
| [[Joseba Aurrekoetxea]]
| 1960-06-13
| [[Bilbo]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260752|Q12260752]]
|-
| [[Fitxategi:Joseba Egibar (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Joseba Egibar|Joseba Egibar Artola]]
| 1959-11-23
| [[Andoain]]
| [[politikari]]<br/>[[funtzionario]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3822687|Q3822687]]
|-
|
| [[José Andrés Paul Tejedor]]
| 1943-04-02
| [[Santurtzi]]
| [[politikari]]<br/>[[galdaragile]]
|
| [[:d:Q106581498|Q106581498]]
|-
|
| [[José Antonio Maturana]]
| 1948
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3754337|Q3754337]]
|-
|
| [[Jose Antonio Rubalkaba|José Antonio Rubalkaba Quintana]]
| 1940-07-19
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11685714|Q11685714]]
|-
|
| [[José Luis Añúa Ajuria]]
| 1940-05-23
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[injineru tekniko]]<br/>[[gizarte-langile]]
|
| [[:d:Q106581509|Q106581509]]
|-
|
| [[José Manuel Martiarena]]
| 1946-05-19
| [[Igeldo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q23907895|Q23907895]]
|-
|
| [[José María Elosua Sánchez]]
| 1957
| [[Zumaia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q106572092|Q106572092]]
|-
| [[Fitxategi:Joxe Austin Arrieta idazlea.jpg|center|60px]]
| [[Joxe Austin Arrieta]]
| 1949-10-26
| [[Donostia]]
| [[idazle]]<br/>[[itzultzaile]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[poeta]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260896|Q12260896]]
|-
|
| [[Juan Alberto Legarreta Madariaga]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581496|Q106581496]]
|-
|
| [[Juan Antonio Martínez de Butrón Alberdi]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581511|Q106581511]]
|-
|
| [[Juan Daniel Barandiaran Jaca]]
| 1946-10-08
| [[Zaratamo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q106581492|Q106581492]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Jose Ibarretxe 2016 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Juan Jose Ibarretxe|Juan José Ibarretxe Markuartu]]
| 1957-03-15
| [[Laudio]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]
| [[:d:Q351738|Q351738]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Maria Ollora politikari gasteiztarra.jpg|center|60px]]
| [[Juan Maria Ollora]]
| 1949-11-19
| [[Gasteiz]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q11037961|Q11037961]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Mari Juaristi.jpg|center|60px]]
| [[Juan María Juaristi Lizarralde]]
|
| [[Azkoitia]]
| [[politikari]]<br/>[[eskola zuzendari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106571458|Q106571458]]
|-
|
| [[Juan Porres|Juan Porres Azkona]]
| 20th century
| [[Iruñea]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[legelari]]
| [[Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea|Madrilgo Complutense Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12261069|Q12261069]]
|-
|
| [[Julio Herrero Romero]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[arkitekto]]
|
| [[:d:Q106574242|Q106574242]]
|-
|
| [[Karmelo Sainz de la Maza Arrola]]
|
| [[Leioa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106572102|Q106572102]]
|-
|
| [[Kepa Aulestia]]
| 1956-11-24
| [[Ondarroa]]
| [[idazle]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q9017454|Q9017454]]
|-
|
| [[Koro Agote Ugartemendia]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581501|Q106581501]]
|-
|
| [[Leopoldo Barreda|Leopoldo Barreda de los Ríos]]
| 1960-05-15
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[ESDEN Business School]]
| [[:d:Q9021571|Q9021571]]
|-
| [[Fitxategi:Luis Atienza durante el desayuno informativo organizado por el Foro de la nueva energía.jpg|center|60px]]
| [[Luis Atienza]]
| 1957-08-30
| [[Trespaderne]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Bruselako Unibertsitate Askea (Q20754971)|Bruselako Unibertsitate Askea]]<br/>[[Nancy-Université]]
| [[:d:Q3026797|Q3026797]]
|-
| [[Fitxategi:Etxenike Bandres 1983 UEU.jpg|center|60px]]
| [[Luis Bandres]]
| 1944-02-18
| [[Pasaia]]
| [[politikari]]<br/>[[kimikari]]<br/>[[katedradun]]
|
| [[:d:Q3755944|Q3755944]]
|-
|
| [[Maitane Intxaurraga Uribarri]]
| 1966-07-29
| [[Arbizu]]
| [[politikari]]<br/>[[tekniko komertziala]]
|
| [[:d:Q106581504|Q106581504]]
|-
| [[Fitxategi:Mpagaza12 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Maite Pagazaurtundua]]
| 1965-02-11
| [[Hernani]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9027010|Q9027010]]
|-
| [[Fitxategi:Manuel Huertas Vicente, político.jpg|center|60px]]
| [[Manuel Huertas|Manuel Huertas Vicente]]
| 1942-03-25
| [[Zamora]]
| [[maisu/maistra]]<br/>[[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q12262979|Q12262979]]
|-
| [[Fitxategi:Marina Bidasoro.jpg|center|60px]]
| [[Marina Bidasoro Arocena]]
| 1963
| [[Azpeitia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581502|Q106581502]]
|-
|
| [[María Isabel Juaristi Torrealday]]
|
| [[Durango]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]
|
| [[:d:Q106574221|Q106574221]]
|-
|
| [[María Teresa Mendaza García de Vicuña]]
| 1947-10-15
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581512|Q106581512]]
|-
|
| [[Mikel Olaciregui Martínez de Ilarduya]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581506|Q106581506]]
|-
|
| [[Máximo Goikoetxea Ferreiro]]
| 1951
| [[Oviedo]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]
| [[Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea|Madrilgo Complutense Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106581503|Q106581503]]
|-
| [[Fitxategi:Nicolás Redondo 2016.jpg|center|60px]]
| [[Nicolás Redondo Terreros]]
| 1958-06-16
| [[Portugalete]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3754340|Q3754340]]
|-
| [[Fitxategi:Odón Elorza ensayando la defensa de la candidatura de San Sebastián para Capital Europea de la Cultura en el Centro cívico de Intxaurrondo.jpg|center|60px]]
| [[Odón Elorza]]
| 1955-05-31
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[saltzaile]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q4892191|Q4892191]]
|-
|
| [[Pablo Gorostiaga]]
| 1941-11-21
| [[Laudio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q16518571|Q16518571]]
|-
|
| [[Pablo Ruiz de Gordejuela Urquijo]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581515|Q106581515]]
|-
| [[Fitxategi:El lehendakari Patxi López (4 de mayo de 2010).jpg|center|60px]]
| [[Patxi López|Patxi López Álvarez]]
| 1959-10-04
| [[Portugalete]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q465161|Q465161]]
|-
|
| [[Pedro González Hernández]]
| 1911
|
|
|
| [[:d:Q6068968|Q6068968]]
|-
|
| [[Pedro Iturmendi Maguregui]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581494|Q106581494]]
|-
|
| [[Pedro Luis Urrutxi Arnoriaga]]
|
|
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106581499|Q106581499]]
|-
| [[Fitxategi:Rafa Larreina.jpg|center|60px]]
| [[Rafa Larreina|Rafael Larreina Valderrama]]
| 1956-05-19
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[IESE Business School]]<br/>[[Nafarroako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q4890974|Q4890974]]
|-
| [[Fitxategi:Ramón Jáuregui (2010).jpg|center|60px]]
| [[Ramón Jáuregui]]
| 1948-09-01
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[sindikalista]]<br/>[[ministro]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q1684700|Q1684700]]
|-
|
| [[Roberto San Ildefonso Izaguirre]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]<br/>[[mahastizaina]]
|
| [[:d:Q106574248|Q106574248]]
|-
| [[Fitxategi:Rosa Díez en un homenaje a Oswaldo Payá y Harold Cepero.jpg|center|60px]]
| [[Rosa Díez]]
| 1952-05-27
| [[Gueñes]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[funtzionario]]
|
| [[:d:Q255666|Q255666]]
|-
| [[Fitxategi:Tasio Erkizia 2009an.jpg|center|60px]]
| [[Tasio Erkizia]]
| 1943-10-23
| [[Lesaka]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[apaiz katoliko]]
|
| [[:d:Q3818080|Q3818080]]
|-
|
| [[Tomás Tueros]]
| 1932
| [[Muskiz]]
| [[politikari]]<br/>[[sindikalista]]
|
| [[:d:Q9088310|Q9088310]]
|-
|
| [[Txabi Gauna Caballero]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106574240|Q106574240]]
|-
|
| [[Txomin Aurrekoetxea]]
| 1943
| [[Dima]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12268410|Q12268410]]
|-
|
| [[Xabier Aguirre Bilbao]]
| 1934-12-25
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Madrilgo Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106581490|Q106581490]]
|-
|
| [[Xabier Elorriaga Preciado]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581510|Q106581510]]
|-
|
| [[Xabier Garmendia Martínez]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581493|Q106581493]]
|-
|
| [[Xabier Gurrutxaga Aizpeolea]]
| 1955
| [[Ormaiztegi]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]
| [[:d:Q57783261|Q57783261]]
|-
|
| [[Xabier Markiegi]]
| 1938-12-30
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]
|
| [[:d:Q27230026|Q27230026]]
|-
| [[Fitxategi:Xabier Ormaetxea.jpg|center|60px]]
| [[Xabier Ormaetxea Garai]]
| 1961-04-14
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106571463|Q106571463]]
|-
|
| [[Yolanda Sangroniz Aguirrebeitia]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q106572104|Q106572104]]
|-
|
| [[Álvaro Amann]]
| 1949-03-17
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[arkitekto]]
| [[Madrilgo Arkitektura Goi Eskola Teknikoa]]
| [[:d:Q23907892|Q23907892]]
|}
{{wikidata list end}}
57qhnalnumns2gz8sn0jmlidjbsdz8t
Juan María Bordaberry
0
1001981
9968490
8500937
2024-11-14T00:50:19Z
Xqbot
6327
«[[Joanes Maria Bordaberri]]» orriranzko birbideratze bikoitza konpontzea
9968490
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Joanes Maria Bordaberri]]
6t68qgnxi32a4jvk60z0akzxocm42zj
Josef Evaristo Uriburu
0
1004942
9968497
8574789
2024-11-14T00:56:48Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[José Evaristo Uriburu]]» orria «[[Josef Evaristo Uriburu]]» izenera aldatu du
8574789
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa
}}
'''José Félix Evaristo Uriburu''' (Salta, Argentina, 1831ko azaroaren 19a - Buenos Aires, Argentina, 1914ko urriaren 23a) argentinar abokatu eta politikaria izan zen, Argentinako presidentea 1895eko urtarrilaren 23tik 1898ko urriaren 12ra.
== Jatorria ==
[[Fitxategi:José_Evaristo_Uriburu-2.JPG|ezkerrera|thumb|263x263px| Uriburu gaztaroan.]]
Aita [[Evaristo de Uriburu]] koronela zuen, Saltako gobernadorea, eta ama Josefa Álvarez de Arenales abertzalea, [[Juan Antonio Álvarez de Arenales]] jeneralaren eta [[Serafina González de Hoyos]]<nowiki/>en alaba.
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1831ko|1914ko|Uriburu, José Evaristo}}{{Argentinako presidenteak}}
[[Kategoria:La Recoleta hilerrian lurperatutakoak]]
[[Kategoria:Argentinako abokatuak]]
[[Kategoria:Argentinako presidenteordeak]]
[[Kategoria:Argentinako presidenteak]]
[[Kategoria:Uriburu familia]]
[[Kategoria:Álvarez de Arenales familia]]
[[Kategoria:Argentinako ministroak]]
[[Kategoria:Argentinako enbaxadoreak]]
[[Kategoria:Argentinako diputatuak]]
[[Kategoria:Argentinako senatariak]]
ape03gioy3h4ubfx0dva1n3b80h727s
9968499
9968497
2024-11-14T00:57:50Z
Marmeladovich
161830
9968499
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa
}}
'''Josef Felix Evaristo Uriburu''' (Salta, Argentina, 1831ko azaroaren 19a - Buenos Aires, Argentina, 1914ko urriaren 23a) argentinar abokatu eta politikaria izan zen, Argentinako presidentea 1895eko urtarrilaren 23tik 1898ko urriaren 12ra.
== Jatorria ==
[[Fitxategi:José_Evaristo_Uriburu-2.JPG|ezkerrera|thumb|263x263px| Uriburu gaztaroan.]]
Aita [[Evaristo de Uriburu]] koronela zuen, Saltako gobernadorea, eta ama Josefa Álvarez de Arenales abertzalea, [[Juan Antonio Álvarez de Arenales]] jeneralaren eta [[Serafina González de Hoyos]]<nowiki/>en alaba.
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1831ko|1914ko|Uriburu, José Evaristo}}{{Argentinako presidenteak}}
[[Kategoria:La Recoleta hilerrian lurperatutakoak]]
[[Kategoria:Argentinako abokatuak]]
[[Kategoria:Argentinako presidenteordeak]]
[[Kategoria:Argentinako presidenteak]]
[[Kategoria:Uriburu familia]]
[[Kategoria:Álvarez de Arenales familia]]
[[Kategoria:Argentinako ministroak]]
[[Kategoria:Argentinako enbaxadoreak]]
[[Kategoria:Argentinako diputatuak]]
[[Kategoria:Argentinako senatariak]]
5cbjymw3sgnzsfhri08ljmfvty0qpv5
Zerrenda:Creu de Sant Jordi-rekin 2012an sarituak
106
1009580
9968624
9882445
2024-11-14T07:50:36Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968624
wikitext
text/x-wiki
==== Pertsonak ====
{{Wikidata list|sparql=SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription (GROUP_CONCAT(DISTINCT ?occupationLabel; SEPARATOR=", ") AS ?occupations) (GROUP_CONCAT(DISTINCT ?pic; SEPARATOR="") AS ?pics)
WHERE {
?item p:P166 ?awardStat .
?awardStat ps:P166 wd:Q1139785 .
?awardStat pq:P585 ?when .
FILTER (?when >= "2012-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime )
FILTER (?when < "2013-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime )
FILTER EXISTS { ?item wdt:P31 wd:Q5 . }
OPTIONAL { ?item wdt:P106 ?occupation }
OPTIONAL { ?item wdt:P18 ?pic }
SERVICE wikibase:label {
bd:serviceParam wikibase:language "eu" .
?item rdfs:label ?itemLabel .
?item schema:description ?itemDescription .
?occupation rdfs:label ?occupationLabel .
}
}
GROUP BY ?item ?itemLabel ?itemDescription
ORDER BY ?itemLabel|section=|links=red|sort=itemLabel|columns=label:Pertsona,item:Wikidata,description:Deskribapena,P106:Jarduera,P18:Irudia|thumb=80|min_section=1}}
{| class='wikitable sortable'
! Pertsona
! Wikidata
! Deskribapena
! Jarduera
! Irudia
|-
| [[Paco Morán]]
| [[:d:Q983630|Q983630]]
| aktore espainiarra
| [[Antzezle|aktore]]
|
|-
| [[Jaume Plensa]]
| [[:d:Q1396516|Q1396516]]
|
| [[eskultore]]<br/>[[grabatzaile]]<br/>[[artista bisuala]]<br/>[[margolari]]<br/>[[arkitektura proiektuen marrazkilaria]]<br/>[[argazkilari]]
| [[Fitxategi:O Jaume Plensa - Premi Atlàntida (cropped).jpg|center|80px]]
|-
| [[Lluís Bassat i Coen]]
| [[:d:Q2603164|Q2603164]]
|
| [[enpresaburu]]<br/>[[telebista aurkezle]]
| [[Fitxategi:Lluis Bassat.JPG|center|80px]]
|-
| [[Núria Albó]]
| [[:d:Q3347299|Q3347299]]
| Katalan idazlea
| [[poeta]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>[[haur literaturaren idazle]]
|
|-
| [[Rafael Marquina]]
| [[:d:Q4891057|Q4891057]]
| arkitekto espainiarra
| [[arkitekto]]
| [[Fitxategi:Marquina.jpg|center|80px]]
|-
| [[Colman Andrews]]
| [[:d:Q5147722|Q5147722]]
|
| [[idazle]]<br/>[[kazetari]]
|
|-
| [[Eugeni Forcano i Andreu]]
| [[:d:Q5291910|Q5291910]]
| argazkilari espainiarra
| [[argazkilari]]
|
|-
| [[Francisco Martín Frías]]
| [[:d:Q5866665|Q5866665]]
|
| [[enpresaburu]]
| [[Fitxategi:MrwMartinfrias.jpg|center|80px]]
|-
| [[Francesc Granell i Trias]]
| [[:d:Q8962185|Q8962185]]
|
| [[legelari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[abokatu]]
| [[Fitxategi:Dr. Francesc Granell.jpg|center|80px]]
|-
| [[Casimiro Molins Ribot]]
| [[:d:Q11912945|Q11912945]]
|
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
|
|-
| [[Isona Passola]]
| [[:d:Q11926950|Q11926950]]
| bartzelonar zinema-ekoizlea, gidoilaria, zuzendaria, aktorea eta irakaslea
| [[gidoilari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>[[ekoizle exekutiboa]]<br/>[[irakasle]]
| [[Fitxategi:Isona Passola, XIII Premis Gaudí (2021).jpg|center|80px]]
|-
| [[Joan Cervera i Batariu]]
| [[:d:Q11927668|Q11927668]]
|
|
|
|-
| [[Josep Maria Ventura i Ferrero]]
| [[:d:Q11928767|Q11928767]]
|
| [[enpresaburu]]<br/>[[farmazialari]]
|
|-
| [[Josep Serra i Llimona]]
| [[:d:Q11928929|Q11928929]]
| margolari espainiarra
| [[margolari]]
|
|-
| [[Pere Carbonell i Fita]]
| [[:d:Q11940936|Q11940936]]
|
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[negozio kudeatzailea]]
|
|-
| [[Martí Gasull i Roig]]
| [[:d:Q15544763|Q15544763]]
|
| [[filologo]]<br/>[[filosofo]]<br/>[[kultura-ekintzaile]]
| [[Fitxategi:Gasull.jpg|center|80px]]
|-
| [[Jusèp Amiell]]
| [[:d:Q16165959|Q16165959]]
|
| [[idazle]]<br/>[[itzultzaile]]<br/>[[apaiz katoliko]]
| [[Fitxategi:Mn Josep Amiell Solé.jpg|center|80px]]
|-
| [[Rosa Maria Carrasco Azemar]]
| [[:d:Q16187584|Q16187584]]
| politikari espainiarra
| [[politikari]]
| [[Fitxategi:Rosa Maria Carrasco Creu Sant jordi 2012.jpg|center|80px]]
|-
| [[Eduard Castellet]]
| [[:d:Q16188014|Q16188014]]
|
| [[enpresaburu]]<br/>[[idazle]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
|
|-
| [[Dolors Canal Vilarrasa]]
| [[:d:Q16191031|Q16191031]]
|
|
|
|-
| [[Josep Lloveras i Feliu]]
| [[:d:Q16861867|Q16861867]]
|
| [[margolari]]<br/>[[eskultore]]
|
|-
| [[Robert Roqué i Jutglà]]
| [[:d:Q17036708|Q17036708]]
| kazetari espainiarra
| [[kazetari]]
|
|-
| [[Josep Maixenchs i Agustí]]
| [[:d:Q17206191|Q17206191]]
|
| [[enpresaburu]]<br/>[[arte-historialari]]<br/>[[historialari]]<br/>[[katedradun]]
|
|-
| [[Maria Dolors Folch Fornesa]]
| [[:d:Q18640846|Q18640846]]
|
| [[sinologo]]<br/>[[historialari]]
|
|-
| [[Francesc Martínez de Foix i Llorens]]
| [[:d:Q20100591|Q20100591]]
|
|
|
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Creu de Sant Jordi sariak]]
[[Kategoria:2012]]
==== Entitateak ====
{{Wikidata list
|sparql=SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription (GROUP_CONCAT(DISTINCT ?pic; SEPARATOR="") AS ?pics)
WHERE {
?item p:P166 ?awardStat .
?awardStat ps:P166 wd:Q1139785 .
?awardStat pq:P585 ?when .
FILTER (?when >= "2012-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime )
FILTER (?when < "2013-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime )
FILTER NOT EXISTS { ?item wdt:P31 wd:Q5 . }
OPTIONAL { ?item wdt:P18 ?pic }
SERVICE wikibase:label {
bd:serviceParam wikibase:language "eu" .
?item rdfs:label ?itemLabel .
?item schema:description ?itemDescription .
}
}
GROUP BY ?item ?itemLabel ?itemDescription
ORDER BY ?itemLabel
|section=
|sort=itemLabel
|links=red
|columns=label:Entitatea,item:Wikidata,description:Deskribapena,P18:Irudia
|thumb=80
|min_section=1
}}
{| class='wikitable sortable'
! Entitatea
! Wikidata
! Deskribapena
! Irudia
|-
| [[Conservatori Superior de Música del Liceu]]
| [[:d:Q2386124|Q2386124]]
|
| [[Fitxategi:Conservatori liceu.jpg|center|80px]]
|-
| [[Banc dels Aliments de Barcelona]]
| [[:d:Q5717800|Q5717800]]
|
|
|-
| [[Fundació Blanquerna]]
| [[:d:Q5871111|Q5871111]]
|
|
|-
| [[Societat Catalana de Biologia]]
| [[:d:Q9078429|Q9078429]]
|
|
|-
| [[Amics de la Gent Gran]]
| [[:d:Q11905322|Q11905322]]
|
|
|-
| [[Fundación Festa Major de Gràcia]]
| [[:d:Q11923264|Q11923264]]
|
|
|-
| [[Fundació Marianao]]
| [[:d:Q11923274|Q11923274]]
|
|
|-
| [[Public Administration School of Catalonia]]
| [[:d:Q14529898|Q14529898]]
|
| [[Fitxategi:Casa Antoni Roger - Seu de l'Escola d'Administració Pública de Catalunya.JPG|center|80px]]
|-
| [[Esparreguera Passion Play]]
| [[:d:Q20001242|Q20001242]]
|
| [[Fitxategi:Teatre la Passió d'Esparreguera.jpg|center|80px]]
|-
| [[Association for United Nations in Spain]]
| [[:d:Q20100304|Q20100304]]
|
|
|-
| [[Gremi de Constructors d'Obres de Barcelona i Comarques]]
| [[:d:Q20100683|Q20100683]]
|
|
|-
| [[La Lira Vendrellenca]]
| [[:d:Q20100867|Q20100867]]
|
|
|-
| [[Societat Coral El Penedès]]
| [[:d:Q20101844|Q20101844]]
|
|
|-
| [[Sociedad Coral Erato]]
| [[:d:Q20101845|Q20101845]]
|
|
|-
| [[Trinijove]]
| [[:d:Q20102087|Q20102087]]
|
|
|}
{{Wikidata list end}}
eeg39f7piajyj25vfxt3vlzrezad1cd
Zerrenda:Creu de Sant Jordirekin 2006an sarituak
106
1009725
9968632
9934636
2024-11-14T07:54:36Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968632
wikitext
text/x-wiki
==== Pertsonak ====
{{Wikidata list|sparql=SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription (GROUP_CONCAT(DISTINCT ?occupationLabel; SEPARATOR=", ") AS ?occupations) (GROUP_CONCAT(DISTINCT ?pic; SEPARATOR="") AS ?pics)
WHERE {
?item p:P166 ?awardStat .
?awardStat ps:P166 wd:Q1139785 .
?awardStat pq:P585 ?when .
FILTER (?when >= "2006-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime )
FILTER (?when < "2007-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime )
FILTER EXISTS { ?item wdt:P31 wd:Q5 . }
OPTIONAL { ?item wdt:P106 ?occupation }
OPTIONAL { ?item wdt:P18 ?pic }
SERVICE wikibase:label {
bd:serviceParam wikibase:language "eu" .
?item rdfs:label ?itemLabel .
?item schema:description ?itemDescription .
?occupation rdfs:label ?occupationLabel .
}
}
GROUP BY ?item ?itemLabel ?itemDescription
ORDER BY ?itemLabel|section=|links=red|sort=itemLabel|columns=label:Pertsona,item:Wikidata,description:Deskribapena,P106:Jarduera,P18:Irudia|thumb=80|min_section=1}}
{| class='wikitable sortable'
! Pertsona
! Wikidata
! Deskribapena
! Jarduera
! Irudia
|-
| [[Johan Cruyff]]
| [[:d:Q17163|Q17163]]
|
| [[futbolari]]<br/>[[futbol entrenatzaile]]<br/>[[entrenatzaile]]
| [[Fitxategi:Johan Cruijff (1974).jpg|center|80px]]
|-
| [[Franz-Paul Decker]]
| [[:d:Q65821|Q65821]]
|
| [[orkestra zuzendari]]
| [[Fitxategi:Holland Festival in De Doelen te Rotterdam van start, Bestanddeelnr 919-2480.jpg|center|80px]]
|-
| [[Elisabeth Eidenbenz]]
| [[:d:Q124448|Q124448]]
|
| [[irakasle]]<br/>[[erizain]]
| [[Fitxategi:Elisabeth Eidenbenz 1941.jpg|center|80px]]
|-
| [[Isabel Coixet]]
| [[:d:Q232273|Q232273]]
|
| [[film-zuzendari]]<br/>[[gidoilari]]<br/>[[itzultzaile]]<br/>[[idazle]]<br/>[[ekoizle exekutiboa]]
| [[Fitxategi:Premios Goya 2018 - Isabel Coixet (cropped 2).jpg|center|80px]]
|-
| [[Josep Maria Andreu]]
| [[:d:Q285513|Q285513]]
|
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]
|
|-
| [[Manuel Castells]]
| [[:d:Q310161|Q310161]]
|
| [[irakasle]]<br/>[[ministro]]<br/>[[soziologo]]<br/>[[filosofo]]<br/>[[idazle]]
| [[Fitxategi:Manuel Castells 2020 (cropped).jpg|center|80px]]
|-
| [[Andreu Mas-Colell]]
| [[:d:Q385512|Q385512]]
|
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Fitxategi:Andreu Mas i Colell.jpg|center|80px]]
|-
| [[Joan Massagué Solé]]
| [[:d:Q462775|Q462775]]
|
| [[farmakologo]]<br/>[[farmazialari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[biokimikari]]
| [[Fitxategi:Joan Massagué, PhD, Chair of the Cancer Biology and Genetics Program at Memorial Sloan-Kettering Cancer Center; Howard Hughes Medical Institute investigator.jpg|center|80px]]
|-
| [[Barbara Hendricks]]
| [[:d:Q807482|Q807482]]
|
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[opera abeslari]]
| [[Fitxategi:Barbara Henricks (Flickr).jpg|center|80px]]
|-
| [[Josu Jon Imaz]]
| [[:d:Q953601|Q953601]]
|
| [[kimikari]]<br/>[[politikari]]
| [[Fitxategi:Josu-Jon-Imaz.jpg|center|80px]]
|-
| [[Antonia Adroher Pascual]]
| [[:d:Q1708700|Q1708700]]
| Maistra, pedagogoa eta politikaria
| [[pedagogo]]<br/>[[politikari]]
| [[Fitxategi:Antonia Adroher ca. 1922.jpg|center|80px]]
|-
| [[Robert Hughes]]
| [[:d:Q1811222|Q1811222]]
|
| [[arte-historialari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[arte-kritikari]]<br/>[[telebista aurkezle]]<br/>[[kontatzaile]]<br/>[[gidoilari]]
|
|-
| [[Jordi Cervelló]]
| [[:d:Q2090080|Q2090080]]
|
| [[musikagile]]<br/>[[pedagogo]]<br/>[[biolin-jotzaile]]
| [[Fitxategi:Jordi Cervelló 15 5 2018.jpg|center|80px]]
|-
| [[Anna Balletbò i Puig]]
| [[:d:Q2388908|Q2388908]]
|
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Fitxategi:Anna Balletbò a la Inauguració de la XVI trobada deconomia a SAgaró, 21 doctubre de 2011.jpg|center|80px]]
|-
| [[Joan Colom]]
| [[:d:Q2546033|Q2546033]]
| argazkilari espainiarra
| [[argazkilari]]
| [[Fitxategi:Joan Colom i Altermir al MACBA.jpg|center|80px]]
|-
| [[Toti Soler]]
| [[:d:Q2618737|Q2618737]]
|
| [[egile abeslari]]<br/>[[classical guitarist]]<br/>[[musikari]]
| [[Fitxategi:Toti Soler en Instituto Cervantes.jpg|center|80px]]
|-
| [[Ana María Moix|Ana Maria Moix]]
| [[:d:Q2844993|Q2844993]]
| idazle katalana
| [[idazle]]<br/>[[itzultzaile]]<br/>[[haur literaturaren idazle]]<br/>[[poeta]]
|
|-
| [[Carmen Balcells]]
| [[:d:Q2939595|Q2939595]]
|
| [[Argitaratzaile|editore]]<br/>[[literatura-agente]]
| [[Fitxategi:Carmen Balcells.jpg|center|80px]]
|-
| [[Ricard Pérez Casado]]
| [[:d:Q3066472|Q3066472]]
| politikari espainiarra
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Fitxategi:Ricard Pérez Casado.jpg|center|80px]]
|-
| [[Josep Fontana|Josep Fontana Lázaro]]
| [[:d:Q3087837|Q3087837]]
| historialari espainiarra
| [[historialari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[idazle]]
| [[Fitxategi:El historiador Josep Fontana (cropped).jpg|center|80px]]
|-
| [[Josep Maria Mestres Quadreny]]
| [[:d:Q3098833|Q3098833]]
| musikagile espainiarra
| [[musikagile]]
| [[Fitxategi:Antoni Tàpies, Maria Lluïsa Borràs, Josep Maria Mestres Quadreny i Joan Brossa (cropped).jpg|center|80px]]
|-
| [[Narcís Serra]]
| [[:d:Q3178484|Q3178484]]
| politikari espainiarra
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Fitxategi:Narcís Serra i Serra - 001.jpg|center|80px]]
|-
| [[Vicente Rojo Almazán|Vicente Rojo]]
| [[:d:Q3753365|Q3753365]]
|
| [[eskultore]]<br/>[[margolari]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Fitxategi:Vicente Rojo Almazán.jpg|center|80px]]
|-
| [[Odón Elorza]]
| [[:d:Q4892191|Q4892191]]
| politikari espainiarra
| [[politikari]]<br/>[[saltzaile]]<br/>[[abokatu]]
| [[Fitxategi:Odón Elorza ensayando la defensa de la candidatura de San Sebastián para Capital Europea de la Cultura en el Centro cívico de Intxaurrondo.jpg|center|80px]]
|-
| [[Domènec Fita i Molat]]
| [[:d:Q4892859|Q4892859]]
|
| [[eskultore]]<br/>[[margolari]]
| [[Fitxategi:Domenec Fita, 1991.jpg|center|80px]]
|-
| [[Salvador Fà i Llimiana]]
| [[:d:Q5492510|Q5492510]]
|
| [[koreografo]]
|
|-
| [[Joana Raspall i Juanola]]
| [[:d:Q5931584|Q5931584]]
| Kataluniako idazlea, liburuzaina
| [[liburuzain]]<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[ipuingile]]
| [[Fitxategi:Joana Raspall i Juanola.jpg|center|80px]]
|-
| [[Antonina Rodrigo]]
| [[:d:Q8201111|Q8201111]]
| idazle espainiarra
| [[idazle]]<br/>[[biografo]]
| [[Fitxategi:Antonina Rodrigo.jpg|center|80px]]
|-
| [[Antonio Franco Estadella]]
| [[:d:Q8201230|Q8201230]]
|
| [[kazetari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Fitxategi:Antonio Franco Acte Medalla Enric Truñó 8632.jpg|center|80px]]
|-
| [[Beatriz de Moura]]
| [[:d:Q8245240|Q8245240]]
|
| [[Argitaratzaile|editore]]<br/>[[itzultzaile]]<br/>[[enpresa exekutiboa]]<br/>[[enpresaburu]]
|
|-
| [[Carme Solé Vendrell]]
| [[:d:Q8338642|Q8338642]]
| ikertzailea
| [[idazle]]<br/>[[haur literaturaren idazle]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[margolari]]<br/>[[marrazkilari]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Fitxategi:Carme Solé.jpg|center|80px]]
|-
| [[Enrique Badosa]]
| [[:d:Q8776094|Q8776094]]
|
| [[idazle]]<br/>[[itzultzaile]]<br/>[[literatura-kritikari]]<br/>[[poeta]]
|
|-
| [[Javier Godó Muntañola]]
| [[:d:Q9011230|Q9011230]]
|
| [[enpresaburu]]
| [[Fitxategi:Javier Godó Muntañola.jpg|center|80px]]
|-
| [[Joaquim Marco]]
| [[:d:Q9012154|Q9012154]]
| poeta espainiarra
| [[poeta]]<br/>[[idazle]]<br/>[[literatura-kritikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
|
|-
| [[Miguel Beato del Rosal]]
| [[:d:Q9032655|Q9032655]]
|
| [[mediku]]
| [[Fitxategi:Miguel Beato.jpg|center|80px]]
|-
| [[Miquel Roca]]
| [[:d:Q9033511|Q9033511]]
|
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[legelari]]
| [[Fitxategi:Miquel Roca i Junyent.jpg|center|80px]]
|-
| [[Oriol Maspons]]
| [[:d:Q9053100|Q9053100]]
| argazkilari espainiarra
| [[argazkilari]]
|
|-
| [[Pilar Aymerich Puig]]
| [[:d:Q9059602|Q9059602]]
| bartzelonar argazkilaria
| [[argazkilari]]<br/>[[fotokazetari]]
| [[Fitxategi:Pilar Aymerich4.jpg|center|80px]]
|-
| [[Tomàs Alcoverro i Muntané]]
| [[:d:Q9088232|Q9088232]]
| kazetari espainiarra
| [[kazetari]]<br/>[[foreign correspondent]]<br/>[[legelari]]
| [[Fitxategi:Tomasalcoverrooctubre2017.jpg|center|80px]]
|-
| [[Francesc Abel i Fabre]]
| [[:d:Q11013986|Q11013986]]
|
| [[mediku]]
|
|-
| [[José Monleón|José Monleón Bennácer]]
| [[:d:Q11034811|Q11034811]]
|
| [[idazle]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
|
|-
| [[Josefina Castellví]]
| [[:d:Q11037464|Q11037464]]
|
| [[biologo]]<br/>[[ozeanografo]]<br/>[[idazle]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Fitxategi:Josefina Castellví a Medalla Or Generalitat 2014 7092 resize.jpg|center|80px]]
|-
| [[Andreas Schleef]]
| [[:d:Q11905489|Q11905489]]
|
| [[enpresaburu]]
|
|-
| [[Antón Pont i Amenós]]
| [[:d:Q11906144|Q11906144]]
|
| [[enpresaburu]]
|
|-
| [[Carmel Rosa Baserba]]
| [[:d:Q11912512|Q11912512]]
|
| [[sindikalista]]<br/>[[kazetari]]<br/>[[militante politiko]]
|
|-
| [[Daniel Fortuny i Pons]]
| [[:d:Q11916570|Q11916570]]
|
| [[apaiz]]
|
|-
| [[Eulàlia Duran i Grau]]
| [[:d:Q11921227|Q11921227]]
|
| [[historialari]]<br/>[[literatura historialari]]
|
|-
| [[Jaime Arias Zimerman]]
| [[:d:Q11927121|Q11927121]]
| kazetari espainiarra
| [[kazetari]]
|
|-
| [[Jaume Tomàs i Sabaté]]
| [[:d:Q11927377|Q11927377]]
|
| [[enpresaburu]]
|
|-
| [[Jean-François Coche]]
| [[:d:Q11927435|Q11927435]]
|
|
|
|-
| [[Joan Argenté i Artigal]]
| [[:d:Q11927595|Q11927595]]
|
| [[idazle]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[poeta]]
| [[Fitxategi:Joan Argenté Artigal 2.jpg|center|80px]]
|-
| [[Manuel Castellet i Solanas]]
| [[:d:Q11934939|Q11934939]]
|
| [[katedradun]]<br/>[[matematikari]]
| [[Fitxategi:Manuel Castellet.jpg|center|80px]]
|-
| [[Maria Lluïsa Oliveda Puig]]
| [[:d:Q11935459|Q11935459]]
| aktore espainiarra
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[antzerki zuzendari]]
|
|-
| [[Marina Subirats]]
| [[:d:Q11935544|Q11935544]]
|
| [[soziologo]]<br/>[[politikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[filosofo]]
| [[Fitxategi:Marina Subirats 3.JPG|center|80px]]
|-
| [[Roser Bofill i Portabella]]
| [[:d:Q11946303|Q11946303]]
| kazetari espainiarra
| [[kazetari]]
|
|-
| [[Santiago Alcolea i Gil]]
| [[:d:Q11947671|Q11947671]]
|
| [[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[idazle]]<br/>[[arte-historialari]]<br/>[[historialari]]
|
|-
| [[Sebastià Sorribas]]
| [[:d:Q16946003|Q16946003]]
| idazle espainiarra
| [[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]
|
|-
| [[Lluís Martí Bielsa]]
| [[:d:Q17033195|Q17033195]]
| politikari espainiarra
| [[politikari]]<br/>[[aktibista]]<br/>[[Erresistentziaren kide]]<br/>[[Preso politiko]]
| [[Fitxategi:Lluís Martí Bielsa.png|center|80px]]
|-
| [[Raúl Padilla López]]
| [[:d:Q17034842|Q17034842]]
|
| [[akademikoa]]
| [[Fitxategi:Raúl Padilla López en la clausura de la Feria Internacional del Libro 2017.jpg|center|80px]]
|-
| [[Ramon Saladrigues i Fernández]]
| [[:d:Q17036729|Q17036729]]
|
| [[Argitaratzaile|editore]]<br/>[[inprimatzaile]]<br/>[[kultura-ekintzaile]]
|
|-
| [[Sebastià Salvadó Plandiura]]
| [[:d:Q17036730|Q17036730]]
|
| [[enpresaburu]]
|
|-
| [[Josep Fradera i Soler]]
| [[:d:Q17044797|Q17044797]]
|
| [[kultura-ekintzaile]]<br/>[[Dramagile|antzerkigile]]
|
|-
| [[Maria Antonia Canals i Tolosa|Maria Antonia Canals]]
| [[:d:Q18222422|Q18222422]]
| Kataluniar matematikaria
| [[maisu/maistra]]<br/>[[matematikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Fitxategi:Maria Antonia Canals en un acto de la Universidad de Vic en 2010.jpg|center|80px]]
|-
| [[Josep Vicente Romà]]
| [[:d:Q19300722|Q19300722]]
|
| [[politikari]]<br/>[[kultura-ekintzaile]]<br/>[[zutabegile]]
| [[Fitxategi:Retrat de Josep Vicente el 1989 (cropped).jpg|center|80px]]
|}
{{Wikidata list end}}
==== Entitateak ====
{{Wikidata list
|sparql=SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription (GROUP_CONCAT(DISTINCT ?pic; SEPARATOR="") AS ?pics)
WHERE {
?item p:P166 ?awardStat .
?awardStat ps:P166 wd:Q1139785 .
?awardStat pq:P585 ?when .
FILTER (?when >= "2006-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime )
FILTER (?when < "2007-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime )
FILTER NOT EXISTS { ?item wdt:P31 wd:Q5 . }
OPTIONAL { ?item wdt:P18 ?pic }
SERVICE wikibase:label {
bd:serviceParam wikibase:language "eu" .
?item rdfs:label ?itemLabel .
?item schema:description ?itemDescription .
}
}
GROUP BY ?item ?itemLabel ?itemDescription
ORDER BY ?itemLabel
|section=
|sort=itemLabel
|links=red
|columns=label:Entitatea,item:Wikidata,description:Deskribapena,P18:Irudia
|thumb=80
|min_section=1
}}
{| class='wikitable sortable'
! Entitatea
! Wikidata
! Deskribapena
! Irudia
|-
| [[Elnako amaetxea]]
| [[:d:Q3298467|Q3298467]]
| 1939an Elisabeth Eidenbenz erizain suitzarrak Elnako komuna frantsesean sortutako erakundea
| [[Fitxategi:Maternité Suisse (Elne - 66 - France).jpg|center|80px]]
|-
| [[Agrupació Fotogràfica de Catalunya]]
| [[:d:Q11481986|Q11481986]]
|
| [[Fitxategi:Agrupación Fotográfica de Cataluña.jpg|center|80px]]
|-
| [[Associació Catalana de la Premsa Comarcal]]
| [[:d:Q11906964|Q11906964]]
|
|
|-
| [[Associació de Familiars de Represaliats pel Franquisme]]
| [[:d:Q11907019|Q11907019]]
|
|
|-
| [[Associació per a la recuperació de la memòria històrica de Catalunya]]
| [[:d:Q11907031|Q11907031]]
|
|
|-
| [[Raluy zirkua]]
| [[:d:Q11913897|Q11913897]]
|
| [[Fitxategi:317 Circ Raluy, moll de la Fusta (Barcelona).jpg|center|80px]]
|-
| [[Col·legi d'Advocats de Sabadell]]
| [[:d:Q11914781|Q11914781]]
|
| [[Fitxategi:Col·legi d'Advocats de Sabadell.jpg|center|80px]]
|-
| [[Institut d'Estudis Vallencs]]
| [[:d:Q11926737|Q11926737]]
|
|
|-
| [[Associació d'Actors i Directors Professionals de Catalunya]]
| [[:d:Q16171909|Q16171909]]
|
|
|-
| [[Cambra de Comerç de Manresa]]
| [[:d:Q16183548|Q16183548]]
|
| [[Fitxategi:Manresa - Cal Jorba.JPG|center|80px]]
|-
| [[Centre Catòlic de Blanes]]
| [[:d:Q16188408|Q16188408]]
|
|
|-
| [[Institut de l'Empresa Familiar]]
| [[:d:Q17606831|Q17606831]]
|
|
|-
| [[Xiquets de Reus]]
| [[:d:Q18697035|Q18697035]]
|
| [[Fitxategi:2017-08-27 Igualada - 01 Xiquets de Reus - 4de8 amb el pilar carregat.jpg|center|80px]]
|-
| [[Col·legi Oficial de Veterinaris de Lleida]]
| [[:d:Q20100426|Q20100426]]
|
|
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Creu de Sant Jordi sariak]]
bbh0z0lrl7ralzzqnn41wdl5ekgab9j
Zerrenda:Creu de Sant Jordirekin 2004an sarituak
106
1009730
9968633
9923095
2024-11-14T07:56:08Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968633
wikitext
text/x-wiki
==== Pertsonak ====
{{Wikidata list|sparql=SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription (GROUP_CONCAT(DISTINCT ?occupationLabel; SEPARATOR=", ") AS ?occupations) (GROUP_CONCAT(DISTINCT ?pic; SEPARATOR="") AS ?pics)
WHERE {
?item p:P166 ?awardStat .
?awardStat ps:P166 wd:Q1139785 .
?awardStat pq:P585 ?when .
FILTER (?when >= "2004-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime )
FILTER (?when < "2005-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime )
FILTER EXISTS { ?item wdt:P31 wd:Q5 . }
OPTIONAL { ?item wdt:P106 ?occupation }
OPTIONAL { ?item wdt:P18 ?pic }
SERVICE wikibase:label {
bd:serviceParam wikibase:language "eu" .
?item rdfs:label ?itemLabel .
?item schema:description ?itemDescription .
?occupation rdfs:label ?occupationLabel .
}
}
GROUP BY ?item ?itemLabel ?itemDescription
ORDER BY ?itemLabel|section=|links=red|sort=itemLabel|columns=label:Pertsona,item:Wikidata,description:Deskribapena,P106:Jarduera,P18:Irudia|thumb=80|min_section=1}}
{| class='wikitable sortable'
! Pertsona
! Wikidata
! Deskribapena
! Jarduera
! Irudia
|-
| [[Maruja Torres]]
| [[:d:Q266073|Q266073]]
| bartzelonar kazetaria eta idazlea
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[eleberrigile]]
| [[Fitxategi:Maruja Torres a València.jpeg|center|80px]]
|-
| [[Carme Ruscalleda|Carme Ruscalleda i Serra]]
| [[:d:Q2915953|Q2915953]]
| Sukaldari katalana
| [[sukaldariburu]]<br/>[[sukaldari]]<br/>[[idazle]]
| [[Fitxategi:Carme Ruscalleda by foto-di-matti 2905.jpg|center|80px]]
|-
| [[Roser Capdevila]]
| [[:d:Q3442563|Q3442563]]
|
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[haur literaturaren idazle]]
| [[Fitxategi:Roser Capdevila i Valls.jpg|center|80px]]
|-
| [[Agustí Montal Costa]]
| [[:d:Q3497016|Q3497016]]
|
| [[enpresaburu]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Fitxategi:Agusti Montal 2009 (cropped).jpg|center|80px]]
|-
| [[Xavier Amorós Solà]]
| [[:d:Q3570594|Q3570594]]
|
| [[poeta]]<br/>[[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[software garatzaile]]<br/>[[programatzaile]]
| [[Fitxategi:Xavier Amorós.jpg|center|80px]]
|-
| [[Colita (argazkilaria)]]
| [[:d:Q4227907|Q4227907]]
| argazkilari espainiarra
| [[argazkilari]]<br/>[[artista bisuala]]
| [[Fitxategi:Colita en el archivo.jpg|center|80px]]
|-
| [[Lorenzo Gomis]]
| [[:d:Q5490387|Q5490387]]
|
| [[kazetari]]<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
|
|-
| [[Miguel Núñez González]]
| [[:d:Q5673400|Q5673400]]
|
| [[komisario politiko]]<br/>[[politikari]]
|
|-
| [[Mercè Durfort i Coll]]
| [[:d:Q9031733|Q9031733]]
|
| [[biologo]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Fitxategi:Mercè Durfort i Coll.jpg|center|80px]]
|-
| [[Pedro Ruiz Torres]]
| [[:d:Q9057658|Q9057658]]
|
| [[historialari]]
| [[Fitxategi:Presentació Núria Soriano (30540427066).jpg|center|80px]]
|-
| [[Agustí Cohí Grau]]
| [[:d:Q11904394|Q11904394]]
|
| [[musikagile]]<br/>[[pedagogo]]
|
|-
| [[Anna Veiga]]
| [[:d:Q11905662|Q11905662]]
| bartzelonar biologoa, ikertzailea, irakaslea eta Espainiako 1. probeta umearen 'ama zientifikoa'
| [[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[biologo]]
|
|-
| [[Francesc Casares i Potau]]
| [[:d:Q11922725|Q11922725]]
|
| [[politikari]]<br/>[[labor law specialist]]
|
|-
| [[Josep Llobera i Ramon]]
| [[:d:Q11928627|Q11928627]]
|
| [[kultura-ekintzaile]]<br/>[[language activist]]<br/>[[Catalan teacher]]
|
|-
| [[Lina Badimón Maestro]]
| [[:d:Q11931953|Q11931953]]
|
| [[fisiologo]]<br/>[[mediku]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
|
|-
| [[Lola Mitjans Perelló]]
| [[:d:Q11933895|Q11933895]]
|
| [[kultura-ekintzaile]]
| [[Fitxategi:Lola Mitjans.jpg|center|80px]]
|-
| [[Manel Martínez Martínez]]
| [[:d:Q11934853|Q11934853]]
|
|
|
|-
| [[Marta Estrada Miyaras]]
| [[:d:Q11935647|Q11935647]]
| ikertzailea
| [[biologo]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[ikertzaile]]
| [[Fitxategi:Marta Estrada Miyares.jpg|center|80px]]
|-
| [[Modest Prats i Domingo]]
| [[:d:Q11937156|Q11937156]]
|
| [[filologo]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]<br/>[[teologo]]
| [[Fitxategi:Modest Prats.jpg|center|80px]]
|-
| [[Pilar Benejam Arguimbau]]
| [[:d:Q11941618|Q11941618]]
|
| [[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[pedagogo]]<br/>[[geografo]]<br/>[[idazle]]
|
|-
| [[Pilar Malla Escofet]]
| [[:d:Q11941620|Q11941620]]
| politikari espainiarra
| [[politikari]]
|
|-
| [[Renada Laura Portet]]
| [[:d:Q11945235|Q11945235]]
| idazle frantziarra
| [[idazle]]<br/>[[irakasle]]
| [[Fitxategi:Renada Laura Portet.jpg|center|80px]]
|-
| [[Sebastià Piera i Llobera]]
| [[:d:Q11947975|Q11947975]]
| politikari espainiarra
| [[politikari]]
|
|-
| [[Tomasa Cuevas]]
| [[:d:Q15393505|Q15393505]]
| Ekintzaile komunista eta antifrankista
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Fitxategi:TOMASA CUEVAS.jpg|center|80px]]
|-
| [[Josep Vilarasau Salat]]
| [[:d:Q15882373|Q15882373]]
|
| [[zuzendari exekutibo]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[ingeniari]]<br/>[[bankari]]<br/>[[enpresaburu]]
|
|-
| [[Carme Sansa]]
| [[:d:Q17036766|Q17036766]]
| bartzelonar aktorea
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Fitxategi:Carme Sansa MHC.jpg|center|80px]]
|-
| [[Josep Lluís Sureda i Carrión]]
| [[:d:Q17300776|Q17300776]]
|
| [[ekonomialari]]
|
|-
| [[Manel de la Matta Sastre]]
| [[:d:Q17300777|Q17300777]]
| mendigoizale espainiarra
| [[mendigoizale]]
|
|-
| [[Xavier Lucaya i Layret]]
| [[:d:Q19302034|Q19302034]]
|
| [[mediku]]
|
|-
| [[Manel Giménez Valentí]]
| [[:d:Q20100658|Q20100658]]
|
| [[ekintzaile sozial]]
|
|}
{{Wikidata list end}}
==== Entitateak ====
{{Wikidata list
|sparql=SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel ?itemDescription (GROUP_CONCAT(DISTINCT ?pic; SEPARATOR="") AS ?pics)
WHERE {
?item p:P166 ?awardStat .
?awardStat ps:P166 wd:Q1139785 .
?awardStat pq:P585 ?when .
FILTER (?when >= "2004-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime )
FILTER (?when < "2005-01-01T00:00:00Z"^^xsd:dateTime )
FILTER NOT EXISTS { ?item wdt:P31 wd:Q5 . }
OPTIONAL { ?item wdt:P18 ?pic }
SERVICE wikibase:label {
bd:serviceParam wikibase:language "eu" .
?item rdfs:label ?itemLabel .
?item schema:description ?itemDescription .
}
}
GROUP BY ?item ?itemLabel ?itemDescription
ORDER BY ?itemLabel
|section=
|sort=itemLabel
|links=red
|columns=label:Entitatea,item:Wikidata,description:Deskribapena,P18:Irudia
|thumb=80
|min_section=1
}}
{| class='wikitable sortable'
! Entitatea
! Wikidata
! Deskribapena
! Irudia
|-
| [[Xarxa Vives d'Universitats]]
| [[:d:Q1664742|Q1664742]]
|
|
|-
| [[Círcol Catòlic]]
| [[:d:Q8353174|Q8353174]]
|
| [[Fitxategi:Badalona Centre Círcol Catòlic1.jpg|center|80px]]
|-
| [[Amical de Catalunya dels Antics Guerrillers Espanyols a França]]
| [[:d:Q11905324|Q11905324]]
|
|
|-
| [[Associació Amics de la Seu Vella de Lleida]]
| [[:d:Q11906956|Q11906956]]
|
|
|-
| [[Club Muntanyenc Sant Cugat]]
| [[:d:Q11914266|Q11914266]]
|
|
|-
| [[Col·legi Oficial de Metges de Lleida]]
| [[:d:Q11914770|Q11914770]]
|
|
|-
| [[Associació d'Exinternats del Franquisme a Catalunya]]
| [[:d:Q16171945|Q16171945]]
|
|
|-
| [[Casino Menestral Figuerenc]]
| [[:d:Q16187889|Q16187889]]
|
| [[Fitxategi:568 Casino Menestral Figuerenc, cantonada c. Ample - Peralada.jpg|center|80px]]
|-
| [[Cobla La Principal del Llobregat]]
| [[:d:Q16188904|Q16188904]]
|
|
|-
| [[Cooperativa Obrera Tarraconense]]
| [[:d:Q16189822|Q16189822]]
|
| [[Fitxategi:Cooperativa Obrera Tarragonina-2.JPG|center|80px]]
|-
| [[Tamaia Associació de dones contra la violència familiar]]
| [[:d:Q18008276|Q18008276]]
|
|
|-
| [[Orquestra Nacional Clàssica d'Andorra]]
| [[:d:Q19716069|Q19716069]]
|
| [[Fitxategi:Love of Lesbian + ONCA-03.jpg|center|80px]]
|-
| [[Escola Universitària d'Infermeria Santa Madrona]]
| [[:d:Q20100515|Q20100515]]
|
|
|}
{{Wikidata list end}}
[[Kategoria:Creu de Sant Jordi sariak]]
t0y13v18w1vfnu3old5pyb9p885pju5
Wikiproiektu:Eusko Legebiltzarra/II
102
1012031
9968131
9941591
2024-11-13T17:29:37Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968131
wikitext
text/x-wiki
{{wikidata list
|sparql= SELECT ?item ?itemLabel WHERE {
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],en". }
?item wdt:P39 wd:Q28778415.
VALUES ?legealdia {wd:Q107452219}
?item p:P39 ?kargua .
?kargua ps:P39 ?kargua_ .
?kargua pq:P2937 ?legealdia .
}
|sort=label
| columns =
P18,
label:Izena,
P569:Jaiotza,
P19:Jaiolekua,
P106:Ogibidea,
P69:Unibertsitatea,
item:Datuak
| links = red
| thumb = 60
| freq = 180
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Izena
! Jaiotza
! Jaiolekua
! Ogibidea
! Unibertsitatea
! Datuak
|-
|
| [[Alberto Ansola]]
| 1943-08-06
| [[Soraluze]]
| [[politikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
|
| [[:d:Q21970176|Q21970176]]
|-
|
| [[Alberto Pérez García]]
| 1950
| [[Sestao]]
| [[politikari]]<br/>[[sindikalista]]<br/>[[Argiketari]]
|
| [[:d:Q107452879|Q107452879]]
|-
|
| [[Alfonso Martínez Pérez]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q96358704|Q96358704]]
|-
|
| [[Ana Ariz Bidondo]]
| 1942
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]
|
| [[:d:Q106708141|Q106708141]]
|-
|
| [[Ana Bereziartua]]
| 1936-06-28
| [[Pasaia]]
| [[politikari]]<br/>[[gizarte-langile]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5673675|Q5673675]]
|-
| [[Fitxategi:Armando-Llanos.jpg|center|60px]]
| [[Armando Llanos]]
| 1935-12-03
| [[Gasteiz]]
| [[arkeologo]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>[[espeleologo]]
|
| [[:d:Q20492335|Q20492335]]
|-
|
| [[Begoña Amunarriz]]
| 1948-06-21
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q5724873|Q5724873]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos Garaikoetxea (2011).jpg|center|60px]]
| [[Carlos Garaikoetxea]]
| 1938-06-02
| [[Iruñea]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q541562|Q541562]]
|-
| [[Fitxategi:Emilio olabarria.jpg|center|60px]]
| [[Emilio Olabarria]]
| 1955-04-02
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[legelari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q8775568|Q8775568]]
|-
|
| [[Federico Zabala]]
| 1916-01-13
| [[Tolosa]]
| [[historialari]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q12257796|Q12257796]]
|-
|
| [[Felix Ormazabal]]
| 1940-05-05
| [[Araia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3327109|Q3327109]]
|-
|
| [[Fernando Buesa]]
| 1946-05-29
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3751652|Q3751652]]
|-
|
| [[Fidel Orcajo García]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708146|Q106708146]]
|-
|
| [[Florencio Arostegi]]
| 1950-03-02
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q24034914|Q24034914]]
|-
|
| [[Francisco José Ormazabal]]
| 1948-09-18
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q23907894|Q23907894]]
|-
|
| [[Gurutz Ansola]]
| 1924-05-02
| [[Azpeitia]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
|
| [[:d:Q9001479|Q9001479]]
|-
|
| [[Idoia Zenarrutzabeitia|Idoia Zenarrutzabeitia Beldarrain]]
| 1959-06-06
| [[Usansolo]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5989303|Q5989303]]
|-
|
| [[Inaxio Oliveri]]
| 1942
| [[Errenteria]]
| [[ingeniari teknikoa]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q12259575|Q12259575]]
|-
|
| [[Inmaculada Boneta]]
| 1943-12-14
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Valladolideko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106650353|Q106650353]]
|-
|
| [[Itziar Aizpurua]]
| 1943-04-02
| [[Deba]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q2410014|Q2410014]]
|-
| [[Fitxategi:24.07.2010 - Iñaki Anasagasti in Santiago de Compostela, Galicia, Spain (2).jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Anasagasti]]
| 1947-11-16
| [[Cumaná]]
| [[politikari]]
| [[Andrés Bello Catholic University]]
| [[:d:Q3322739|Q3322739]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Ruiz de Pinedo.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Ruiz de Pinedo]]
| 1954-07-23
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[soziologo]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3753758|Q3753758]]
|-
|
| [[Iñigo Agirre]]
| 1942-08-09
| [[Elorrio]]
| [[politikari]]<br/>[[geografo]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Santiago de Compostelako Unibertsitatea]]
| [[:d:Q16161419|Q16161419]]
|-
| [[Fitxategi:Iñigo Iruin.jpg|center|60px]]
| [[Iñigo Iruin]]
| 1953-06-26
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q5923814|Q5923814]]
|-
| [[Fitxategi:Jaime Mayor Oreja 2015 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jaime Mayor Oreja]]
| 1951-07-12
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[agronomia-ingeniari]]
|
| [[:d:Q701362|Q701362]]
|-
|
| [[Javier Gómez Piñeiro]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708155|Q106708155]]
|-
|
| [[Javier Olaverri Zazpe]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708177|Q106708177]]
|-
| [[Fitxategi:Jesus maria alkain 001.jpg|center|60px]]
| [[Jesus Maria Alkain]]
| 1922-01-27
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
|
| [[:d:Q2651839|Q2651839]]
|-
| [[Fitxategi:(Jesús Eguiguren) El Fin de ETA 2018 (40881054290) (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jesus Egiguren|Jesús M.ª Eguiguren Imaz]]
| 1954-06-02
| [[Zestoa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q3326047|Q3326047]]
|-
|
| [[Joaquín Aguinaga]]
| 1928-12-27
| [[Altsasu]]
| [[politikari]]
| [[Superior Technical School of Industrial Engineers of Madrid]]<br/>[[Swiss Federal Institute of Technology in Lausanne]]
| [[:d:Q10974618|Q10974618]]
|-
|
| [[Jokin Gorostidi]]
| 1944-11-04
| [[Tolosa]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3045465|Q3045465]]
|-
|
| [[Jon Idigoras]]
| 1936-05-03
| [[Zornotza]]
| [[politikari]]<br/>[[toreatzaile]]
|
| [[:d:Q1353284|Q1353284]]
|-
| [[Fitxategi:14 07 2022 MEDALLA JA CUERDA (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jose Angel Cuerda]]
| 1934-03-17
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q4891972|Q4891972]]
|-
| [[Fitxategi:Jose Antonio Ardanza eta Patxi Lopez (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jose Antonio Ardanza]]
| 1941-06-10
| [[Elorrio]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q1388792|Q1388792]]
|-
| [[Fitxategi:Jose-Luis-Elkoro-2001.jpg|center|60px]]
| [[Jose Luis Elkoro]]
| 1935-03-14
| [[Elgeta]]
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
|
| [[:d:Q3755166|Q3755166]]
|-
|
| [[Joseba Andoni Leizaola]]
| 1931-01-03
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11685440|Q11685440]]
|-
|
| [[Josefina Santamaría Rodríguez]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708182|Q106708182]]
|-
|
| [[Josu Bergara Etxebarria|Josu Bergara]]
| 1935-12-29
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q5937193|Q5937193]]
|-
|
| [[Josu Sagastagoitia Monasterio]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708147|Q106708147]]
|-
|
| [[José Antonio Loidi Alcaraz]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107452153|Q107452153]]
|-
|
| [[José Antonio Maturana]]
| 1948
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3754337|Q3754337]]
|-
|
| [[Jose Antonio Rubalkaba|José Antonio Rubalkaba Quintana]]
| 1940-07-19
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11685714|Q11685714]]
|-
|
| [[José Fernández Lara]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708153|Q106708153]]
|-
|
| [[José Luis Cereceda Garaio]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107452152|Q107452152]]
|-
|
| [[José Luis Hernández Marco]]
| 1952
|
|
|
| [[:d:Q93433099|Q93433099]]
|-
|
| [[José Manuel Barquero]]
| 1941-11-10
| [[Ourense]]
| [[politikari]]<br/>[[akademikoa]]
|
| [[:d:Q16175176|Q16175176]]
|-
|
| [[José Manuel Martiarena Lizarazu]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581505|Q106581505]]
|-
| [[Fitxategi:Txiki Benegas en el 38 Congreso del PSOE-2.jpg|center|60px]]
| [[José María Benegas]]
| 1948-07-25
| [[Caracas]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Valladolideko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3751332|Q3751332]]
|-
|
| [[José Miguel Olano Alzua]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107452157|Q107452157]]
|-
|
| [[José Ramón Guridi Urrejola]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708159|Q106708159]]
|-
|
| [[José Ángel Lecuona Laburu]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107452155|Q107452155]]
|-
|
| [[Juan Antonio Careaga Muguerza]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107452154|Q107452154]]
|-
|
| [[Juan Carlos Girbau García]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708176|Q106708176]]
|-
|
| [[Juan Jose Pujana]]
| 1943-01-13
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[itzultzaile]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q9015689|Q9015689]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Jose Ibarretxe 2016 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Juan Jose Ibarretxe|Juan José Ibarretxe Markuartu]]
| 1957-03-15
| [[Laudio]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]
| [[:d:Q351738|Q351738]]
|-
|
| [[Juan Jose Otxoa de Eribe|Juan José Otxoa de Eribe Elorza]]
| 1942-07-17
| [[Murgia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q44587429|Q44587429]]
|-
| [[Fitxategi:(Juan Manuel Eguiagaray) Rosa Conde en la rueda de prensa posterior al Consejo de Ministros con el ministro de Administraciones Públicas. Pool Moncloa. 31 de enero de 1991 (cropped).jpeg|center|60px]]
| [[Juan Manuel Egiagarai]]
| 1945-12-25
| [[Bilbo]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q2750056|Q2750056]]
|-
|
| [[Juan Miguel Moreno Lombardero]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708145|Q106708145]]
|-
|
| [[Julio Bordas Martínez]]
| 20th century
|
| [[soziologo]]
|
| [[:d:Q89668807|Q89668807]]
|-
| [[Fitxategi:Manuel Huertas Vicente, político.jpg|center|60px]]
| [[Manuel Huertas|Manuel Huertas Vicente]]
| 1942-03-25
| [[Zamora]]
| [[maisu/maistra]]<br/>[[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q12262979|Q12262979]]
|-
|
| [[Mario Fernández]]
| 1943-11-04
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[bankari]]
|
| [[:d:Q4892469|Q4892469]]
|-
| [[Fitxategi:Mario Onaindía se reúne con Adolfo Suárez en el palacio de la Moncloa.jpg|center|60px]]
| [[Mario Onaindia]]
| 1948-01-13
| [[Lekeitio]]
| [[politikari]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]
|
| [[:d:Q3045610|Q3045610]]
|-
|
| [[María José Lafuente|María José Lafuente Orive]]
| 1939-02-28
| [[Espejo (Kordoba)|Espejo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12263209|Q12263209]]
|-
|
| [[Miren Agurne Irusta Estala]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708163|Q106708163]]
|-
| [[Fitxategi:Nicolás Redondo 2016.jpg|center|60px]]
| [[Nicolás Redondo Terreros]]
| 1958-06-16
| [[Portugalete]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3754340|Q3754340]]
|-
| [[Fitxategi:Odón Elorza ensayando la defensa de la candidatura de San Sebastián para Capital Europea de la Cultura en el Centro cívico de Intxaurrondo.jpg|center|60px]]
| [[Odón Elorza]]
| 1955-05-31
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[saltzaile]]<br/>[[abokatu]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q4892191|Q4892191]]
|-
|
| [[Pablo Gorostiaga]]
| 1941-11-21
| [[Laudio]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q16518571|Q16518571]]
|-
|
| [[Pablo Mosquera]]
| 1947-06-29
| [[Lugo]]
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]
| [[Madrilgo Unibertsitate Konplutentsea|Madrilgo Complutense Unibertsitatea]]
| [[:d:Q53911765|Q53911765]]
|-
|
| [[Pedro Morales Moya]]
| 1922-12-22
| [[Espejo]]
| [[politikari]]<br/>[[kazetari]]
|
| [[:d:Q20006188|Q20006188]]
|-
| [[Fitxategi:Rafa Díez Usabiaga.jpg|center|60px]]
| [[Rafa Díez]]
| 1956-08-21
| [[Lasarte-Oria]]
| [[politikari]]<br/>[[sindikalista]]
|
| [[:d:Q4892520|Q4892520]]
|-
|
| [[Rafael Cruz Sáenz Castro]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708179|Q106708179]]
|-
|
| [[Raúl Arza]]
| 1963
| [[Laudio]]
| [[sindikalista]]
|
| [[:d:Q16518764|Q16518764]]
|-
|
| [[Ricardo Etxepare Zugasti]]
| 1942
| [[Irun]]
| [[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q30149740|Q30149740]]
|-
|
| [[Roberto Lertxundi]]
| 1948-02-25
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]
|
| [[:d:Q9069903|Q9069903]]
|-
|
| [[Sabin Intxaurraga]]
| 1949-12-30
| [[Zeanuri]]
| [[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q9072460|Q9072460]]
|-
| [[Fitxategi:Santi Brouard (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Santiago Brouard]]
| 1919-04-19
| [[Lekeitio]]
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]
| [[Valladolideko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3752369|Q3752369]]
|-
| [[Fitxategi:Tasio Erkizia 2009an.jpg|center|60px]]
| [[Tasio Erkizia]]
| 1943-10-23
| [[Lesaka]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]<br/>[[apaiz katoliko]]
|
| [[:d:Q3818080|Q3818080]]
|-
|
| [[Teo Uriarte]]
| 1945-07-15
| [[Sevilla]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[terrorismo]]
|
| [[:d:Q646126|Q646126]]
|-
|
| [[Txomin Aurrekoetxea]]
| 1943
| [[Dima]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12268410|Q12268410]]
|-
| [[Fitxategi:Arantza Arruti eta Txomin Ziluaga.jpg|center|60px]]
| [[Txomin Ziluaga]]
| 1939
| [[Erandio]]
| [[politologo]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q9090711|Q9090711]]
|-
|
| [[Xabier Aguirre Bilbao]]
| 1934-12-25
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[ingeniari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Madrilgo Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106581490|Q106581490]]
|-
| [[Fitxategi:Xabier Amuriza.jpg|center|60px]]
| [[Xabier Amuriza]]
| 1941-05-03
| [[Etxano]]
| [[itzultzaile]]<br/>[[bertsolari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q3849282|Q3849282]]
|-
|
| [[Xabier Gurrutxaga Aizpeolea]]
| 1955
| [[Ormaiztegi]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Zuzenbide Fakultatea (Euskal Herriko Unibertsitatea)|EHUko Zuzenbide Fakultatea]]
| [[:d:Q57783261|Q57783261]]
|-
|
| [[Xabier Markiegi]]
| 1938-12-30
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]
|
| [[:d:Q27230026|Q27230026]]
|}
{{wikidata list end}}
eit7p46m0l1r5jxvef8qwu64un7p800
Karlos Ibarguren
0
1012228
9968500
9531269
2024-11-14T01:05:01Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Carlos Ibarguren]]» orria «[[Karlos Ibarguren]]» izenera aldatu du
9531269
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Carlos Perfecto Ibarguren''' ([[Salta]], 1877ko [[Apirilaren 18|apirilaren 18a]] – [[Buenos Aires]], 1956ko [[Apirilaren 3|apirilaren 3a]]) akademiko, [[historialari]] eta politikari [[Argentina|argentinarra]] izan zen. Politikoki, hasieran joera liberalarekin lotu zen, eta gero [[nazionalismo]] korporatibistarekin.
== Biografia ==
[[Federico Ibarguren|Federico Eulogio Ibarguren]] eta Margarita Magdalena Uribururen semea zen. <ref name="genealogiafamiliar.net">{{erreferentzia|url=http://genealogiafamiliar.net/old/getperson.php?personID=I43002&tree=BVCZ|accessdate=21 de febrero de 2015|izenburua=Genealogía Familiar}}</ref>
1898an lizentziatu zen Buenos Aireseko Unibertsitateko Zuzenbide Fakultatean. Lanbidez akademikoa, Ibarguren Historiako katedraduna izan zen Colegio Nacional del Norte ikastetxean eta, 1902az geroztik, Zuzenbide Erromatarreko irakaslea [[Buenos Airesko Unibertsitatea|Buenos Aireseko Unibertsitatean]].
1904ko ekainaren 15ean María Eugenia Aguirre Lynchekin ezkondu zen, eta harekin bederatzi seme-alaba izan zituen; horien artean Carlos genealogista eta Federico bere aita bezalako historialaria nabarmentzen dira.
[[1904|1904tik]] aurrera gobernuko hainbat kargu izan zituen. Bere esperientzian oinarrituta, [[Roque Sáenz Peña]] presidenteak Justizia eta Instrukzio Publiko ministro izendatu zuen, kargu hori [[1914|1914ra]] arte bete zuen.
Horren ondoren, Ibargurenek [[Unión Cívica Radical]] alderdiaren aldekoa izan zen denbora batez. Hala ere, [[Partido Demócrata Progresista]] alderdiaren sortzaileetako bat bihurtu zen [[1914|1914an]] eta alderdiko presidenteordea izan zen. Eginkizun horretan [[Hipólito Yrigoyen|Hipólito Yrigoyenen]] gobernuaren kritikari sendoa bihurtu zen. [[1920|1920ko]] hauteskunde legegileetan hautagai izan zen [[Lisandro de la Torre]] eta [[Ezequiel Ramos Mexía|Ezequiel Ramos Mexíaren]] garaiko intelektualen zerrenda integratuz, hautesleen sostengua lortu ez zutenak.
1922ko presidentetzarako hauteskundeetarako [[Partido Demócrata Progresista]] alderdiaren hautagaia aukeratu zuten eta botoen % 7,7 lortu zuen.
Une honetara arte Ibarguren [[Liberalismo|liberalismoarekin]] lotua zegoen, baina [[1920|1920ko]] hamarkadan bere jarrera aldatu zuen. Bere liburuak, ''La literatura y la gran guerra,'' [[Nazionalismo|nazionalismoaren]] aldeko aldaketa erakutsi zuen. Masak jarduera erreakzionarioaren babesleku gisa erabiltzeko interesa piztu zitzaion eta, hala, [[Faxismo|faxismoaren]] ideietara hurbildu zen.
[[José Félix Uriburu]] jeneralaren (Ibargurenen bigarren lehengusua) [[1930|1930eko]] estatu kolpearen ondoren, Kordobako probintziako kontrolatzaile federal izendatu zuten [[1930]] eta [[1931]] artean . Diktadoreari demokrazia ordezkatzailea [[Korporatibismo|korporatibismorako]] aldatzeko eskatu zion eta eredu ekonomiko hori bere pentsamendua menperatzera iritsi zen. [[1948|1948an]], Ibargurenen aholkuz, [[Juan Perón|Juan Domingo Perónen]] gobernuak korporazioei parlamentuko ordezkaritza ematea pentsatu zuen, baina proiektu hori ez zen 1949ko Argentinako Konstituzioaren barruan sartzen .
[[Peronismo|Peronismoarekin]] identifikatu arren, ez zuen beren gobernuen baitan kargu formalik izan, bere jarduera akademikoan arreta jarriz.
[[Buenos Aires|Ibarguren Buenos Airesen]] hil zen [[1956|1956an]], eta familiako mausoleoan lurperatu zuten [[La Recoleta hilerria|La Recoleta hilerrian]]. <ref name="genealogiafamiliar.net">{{erreferentzia|url=http://genealogiafamiliar.net/old/getperson.php?personID=I43002&tree=BVCZ|accessdate=21 de febrero de 2015|izenburua=Genealogía Familiar}}</ref>
== Idazle lana ==
* ''Juan Manuel de Rosas'' ([[1930]])
* ''En la penumbra de la Historia Argentina'' ([[1932]])
* ''Estampas de Argentinos'' ([[1935]])
* ''Las sociedades literarias y la revolución argentina'' ([[1937]])
* "La reforma Constitucional, sus fundamentos y su estructura" ([[1948]])
* ''San Martín íntimo'' ([[1950]])
* ''La historia que he vivido'' ([[1955]]).
[[Argentinako Letren Akademia|Argentinako Letren Akademiako]] presidente ere izan zen
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1877ko|1956ko|Ibarguren, Carlos}}
[[Kategoria:Faxistak]]
[[Kategoria:La Recoleta hilerrian lurperatutakoak]]
[[Kategoria:Argentinako historialariak]]
[[Kategoria:Uriburu familia]]
[[Kategoria:Eusko-argentinarrak]]
mzidcpwyqu82nmqk8apk0k69opahig9
9968502
9968500
2024-11-14T01:08:23Z
Marmeladovich
161830
9968502
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Karlos Perfektua Ibarguren''' ([[Salta]], 1877ko [[Apirilaren 18|apirilaren 18a]] – [[Buenos Aires]], 1956ko [[Apirilaren 3|apirilaren 3a]]) akademiko, [[historialari]] eta politikari [[Argentina|argentinarra]] izan zen. Politikoki, hasieran joera liberalarekin lotu zen, eta gero [[nazionalismo]] korporatibistarekin.
== Biografia ==
[[Federico Ibarguren|Federico Eulogio Ibarguren]] eta Margarita Magdalena Uribururen semea zen. <ref name="genealogiafamiliar.net">{{erreferentzia|url=http://genealogiafamiliar.net/old/getperson.php?personID=I43002&tree=BVCZ|accessdate=21 de febrero de 2015|izenburua=Genealogía Familiar}}</ref>
1898an lizentziatu zen Buenos Aireseko Unibertsitateko Zuzenbide Fakultatean. Lanbidez akademikoa, Ibarguren Historiako katedraduna izan zen Colegio Nacional del Norte ikastetxean eta, 1902az geroztik, Zuzenbide Erromatarreko irakaslea [[Buenos Airesko Unibertsitatea|Buenos Aireseko Unibertsitatean]].
1904ko ekainaren 15ean María Eugenia Aguirre Lynchekin ezkondu zen, eta harekin bederatzi seme-alaba izan zituen; horien artean Carlos genealogista eta Federico bere aita bezalako historialaria nabarmentzen dira.
[[1904|1904tik]] aurrera gobernuko hainbat kargu izan zituen. Bere esperientzian oinarrituta, [[Roque Sáenz Peña]] presidenteak Justizia eta Instrukzio Publiko ministro izendatu zuen, kargu hori [[1914|1914ra]] arte bete zuen.
Horren ondoren, Ibargurenek [[Unión Cívica Radical]] alderdiaren aldekoa izan zen denbora batez. Hala ere, [[Partido Demócrata Progresista]] alderdiaren sortzaileetako bat bihurtu zen [[1914|1914an]] eta alderdiko presidenteordea izan zen. Eginkizun horretan [[Hipólito Yrigoyen|Hipólito Yrigoyenen]] gobernuaren kritikari sendoa bihurtu zen. [[1920|1920ko]] hauteskunde legegileetan hautagai izan zen [[Lisandro de la Torre]] eta [[Ezequiel Ramos Mexía|Ezequiel Ramos Mexíaren]] garaiko intelektualen zerrenda integratuz, hautesleen sostengua lortu ez zutenak.
1922ko presidentetzarako hauteskundeetarako [[Partido Demócrata Progresista]] alderdiaren hautagaia aukeratu zuten eta botoen % 7,7 lortu zuen.
Une honetara arte Ibarguren [[Liberalismo|liberalismoarekin]] lotua zegoen, baina [[1920|1920ko]] hamarkadan bere jarrera aldatu zuen. Bere liburuak, ''La literatura y la gran guerra,'' [[Nazionalismo|nazionalismoaren]] aldeko aldaketa erakutsi zuen. Masak jarduera erreakzionarioaren babesleku gisa erabiltzeko interesa piztu zitzaion eta, hala, [[Faxismo|faxismoaren]] ideietara hurbildu zen.
[[José Félix Uriburu]] jeneralaren (Ibargurenen bigarren lehengusua) [[1930|1930eko]] estatu kolpearen ondoren, Kordobako probintziako kontrolatzaile federal izendatu zuten [[1930]] eta [[1931]] artean . Diktadoreari demokrazia ordezkatzailea [[Korporatibismo|korporatibismorako]] aldatzeko eskatu zion eta eredu ekonomiko hori bere pentsamendua menperatzera iritsi zen. [[1948|1948an]], Ibargurenen aholkuz, [[Juan Perón|Juan Domingo Perónen]] gobernuak korporazioei parlamentuko ordezkaritza ematea pentsatu zuen, baina proiektu hori ez zen 1949ko Argentinako Konstituzioaren barruan sartzen .
[[Peronismo|Peronismoarekin]] identifikatu arren, ez zuen beren gobernuen baitan kargu formalik izan, bere jarduera akademikoan arreta jarriz.
[[Buenos Aires|Ibarguren Buenos Airesen]] hil zen [[1956|1956an]], eta familiako mausoleoan lurperatu zuten [[La Recoleta hilerria|La Recoleta hilerrian]]. <ref name="genealogiafamiliar.net">{{erreferentzia|url=http://genealogiafamiliar.net/old/getperson.php?personID=I43002&tree=BVCZ|accessdate=21 de febrero de 2015|izenburua=Genealogía Familiar}}</ref>
== Idazle lana ==
* ''Juan Manuel de Rosas'' ([[1930]])
* ''En la penumbra de la Historia Argentina'' ([[1932]])
* ''Estampas de Argentinos'' ([[1935]])
* ''Las sociedades literarias y la revolución argentina'' ([[1937]])
* "La reforma Constitucional, sus fundamentos y su estructura" ([[1948]])
* ''San Martín íntimo'' ([[1950]])
* ''La historia que he vivido'' ([[1955]]).
[[Argentinako Letren Akademia|Argentinako Letren Akademiako]] presidente ere izan zen
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1877ko|1956ko|Ibarguren, Carlos}}
[[Kategoria:Faxistak]]
[[Kategoria:La Recoleta hilerrian lurperatutakoak]]
[[Kategoria:Argentinako historialariak]]
[[Kategoria:Uriburu familia]]
[[Kategoria:Eusko-argentinarrak]]
6mrqwbcjxaojgce9wdcheqy820vwdc1
Wikiproiektu:Eusko Legebiltzarra/I
102
1012710
9967762
9941351
2024-11-13T14:15:37Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967762
wikitext
text/x-wiki
{{wikidata list
|sparql= SELECT ?item ?itemLabel WHERE {
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],en". }
?item wdt:P39 wd:Q28778415.
VALUES ?legealdia {wd:Q107552071}
?item p:P39 ?kargua .
?kargua ps:P39 ?kargua_ .
?kargua pq:P2937 ?legealdia .
}
|sort=label
| columns =
P18,
label:Izena,
P569:Jaiotza,
P19:Jaiolekua,
P106:Ogibidea,
P69:Unibertsitatea,
item:Datuak
| links = red
| thumb = 60
| freq = 180
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Izena
! Jaiotza
! Jaiolekua
! Ogibidea
! Unibertsitatea
! Datuak
|-
|
| [[Alberto Ansola]]
| 1943-08-06
| [[Soraluze]]
| [[politikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
|
| [[:d:Q21970176|Q21970176]]
|-
|
| [[Alberto Pérez García]]
| 1950
| [[Sestao]]
| [[politikari]]<br/>[[sindikalista]]<br/>[[Argiketari]]
|
| [[:d:Q107452879|Q107452879]]
|-
|
| [[Alfonso Martínez Pérez]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q96358704|Q96358704]]
|-
|
| [[Alfredo Marco Tabar]]
| 1933-05-16
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Valladolideko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q11904992|Q11904992]]
|-
|
| [[Ana Bereziartua]]
| 1936-06-28
| [[Pasaia]]
| [[politikari]]<br/>[[gizarte-langile]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5673675|Q5673675]]
|-
|
| [[Angel José Gavilán]]
| 1948-07-21
| [[Fuentesaúco]]
| [[politikari]]<br/>[[delineatzaile]]
|
| [[:d:Q19997788|Q19997788]]
|-
|
| [[Begoña Amunarriz]]
| 1948-06-21
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
|
| [[:d:Q5724873|Q5724873]]
|-
|
| [[Bernardo Javier Onaindia Ribera]]
| 1953
| [[Ciudad Bolívar]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]
|
| [[:d:Q107551936|Q107551936]]
|-
|
| [[Carlos Astarloa Ocerin]]
|
|
| [[politikari]]<br/>[[enpresaburu]]
|
| [[:d:Q107550963|Q107550963]]
|-
|
| [[Carlos Blasco]]
| 1924-10-19
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q8263779|Q8263779]]
|-
| [[Fitxategi:Carlos Garaikoetxea (2011).jpg|center|60px]]
| [[Carlos Garaikoetxea]]
| 1938-06-02
| [[Iruñea]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q541562|Q541562]]
|-
|
| [[Carlos Sainz Angulo]]
|
| [[Ribabellosa (Araba)]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708180|Q106708180]]
|-
|
| [[Carmelo Enrique Renobales Vivanco]]
| 1921
| [[Balmaseda]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11912519|Q11912519]]
|-
|
| [[Castor Garate Muñoz]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551950|Q107551950]]
|-
|
| [[Eduardo Jiménez Torres]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551951|Q107551951]]
|-
|
| [[Emilio Gebara|Emilio Guevara Saleta]]
| 1941-09-14
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12256805|Q12256805]]
|-
| [[Fitxategi:Eneko Landáburu, Director-General of the EC - 1998.tif|center|60px]]
| [[Eneko Landaburu Illarramendi|Eneko Landaburu]]
| 1948-03-11
| [[Paris]]
| [[politikari]]<br/>[[eurocrat]]
| [[Paris Nanterre Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3054074|Q3054074]]
|-
| [[Fitxategi:Lehendakaria Enrique Casasen omenez egin den ekitaldin izan da (1).jpg|center|60px]]
| [[Enrique Casas]]
| 1943-10-09
| [[Guadix]]
| [[politikari]]<br/>[[fisikari]]
|
| [[:d:Q3818020|Q3818020]]
|-
|
| [[Eusebio Albinarrate Eguia]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107550962|Q107550962]]
|-
|
| [[Felix Ormazabal]]
| 1940-05-05
| [[Araia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3327109|Q3327109]]
|-
|
| [[Florencio Arostegi]]
| 1950-03-02
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q24034914|Q24034914]]
|-
|
| [[Francisco José Ormazabal]]
| 1948-09-18
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q23907894|Q23907894]]
|-
|
| [[Gonzalo Urbistondo Ruiz de Galarreta]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551952|Q107551952]]
|-
|
| [[Gurutz Ansola]]
| 1924-05-02
| [[Azpeitia]]
| [[politikari]]<br/>[[ekonomialari]]
|
| [[:d:Q9001479|Q9001479]]
|-
|
| [[Ibon de Navascues Ugarte]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551949|Q107551949]]
|-
|
| [[Inmaculada Boneta]]
| 1943-12-14
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Valladolideko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q106650353|Q106650353]]
|-
|
| [[Itziar Aizpurua]]
| 1943-04-02
| [[Deba]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q2410014|Q2410014]]
|-
| [[Fitxategi:24.07.2010 - Iñaki Anasagasti in Santiago de Compostela, Galicia, Spain (2).jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Anasagasti]]
| 1947-11-16
| [[Cumaná]]
| [[politikari]]
| [[Andrés Bello Catholic University]]
| [[:d:Q3322739|Q3322739]]
|-
|
| [[Iñaki Esnaola]]
| 1948-07-28
| [[Deba]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q4892490|Q4892490]]
|-
|
| [[Iñaki Pikabea]]
| 1947-08-05
| [[Errenteria]]
| [[politikari]]<br/>[[artista]]
|
| [[:d:Q3045483|Q3045483]]
|-
| [[Fitxategi:Iñaki Ruiz de Pinedo.jpg|center|60px]]
| [[Iñaki Ruiz de Pinedo]]
| 1954-07-23
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[soziologo]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3753758|Q3753758]]
|-
| [[Fitxategi:Jaime Mayor Oreja 2015 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jaime Mayor Oreja]]
| 1951-07-12
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[agronomia-ingeniari]]
|
| [[:d:Q701362|Q701362]]
|-
|
| [[Javier Olaverri Zazpe]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708177|Q106708177]]
|-
| [[Fitxategi:Leizaola Lehendakaria.jpg|center|60px]]
| [[Jesus Maria Leizaola]]
| 1896-09-07
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Valladolideko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q644465|Q644465]]
|-
|
| [[Jesús García de Miguel Martínez]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551941|Q107551941]]
|-
| [[Fitxategi:(Jesús Eguiguren) El Fin de ETA 2018 (40881054290) (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Jesus Egiguren|Jesús M.ª Eguiguren Imaz]]
| 1954-06-02
| [[Zestoa]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]
| [[:d:Q3326047|Q3326047]]
|-
| [[Fitxategi:Don. Jesus María de Viana.jpg|center|60px]]
| [[Jesús María Viana]]
| 1942-07-06
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q3753637|Q3753637]]
|-
|
| [[Joaquín Aguinaga]]
| 1928-12-27
| [[Altsasu]]
| [[politikari]]
| [[Superior Technical School of Industrial Engineers of Madrid]]<br/>[[Swiss Federal Institute of Technology in Lausanne]]
| [[:d:Q10974618|Q10974618]]
|-
|
| [[Jokin Gorostidi]]
| 1944-11-04
| [[Tolosa]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3045465|Q3045465]]
|-
|
| [[Jon Idigoras]]
| 1936-05-03
| [[Zornotza]]
| [[politikari]]<br/>[[toreatzaile]]
|
| [[:d:Q1353284|Q1353284]]
|-
| [[Fitxategi:Euskaltzaindia Arantzazu JosebaIntxausti.jpg|center|60px]]
| [[Jose Luis Lizundia]]
| 1938-04-09
| [[Iruñea]]
| [[idazle]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q3186367|Q3186367]]
|-
|
| [[Jose Luis Robles]]
| 1927-05-20
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q4891247|Q4891247]]
|-
| [[Fitxategi:Jose Maria Makua.jpg|center|60px]]
| [[Jose Maria Makua]]
| 1922-06-22
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q12260698|Q12260698]]
|-
| [[Fitxategi:Jose Ramon Etxebarria ingeniaria 2010ean.jpg|center|60px]]
| [[Jose Ramon Etxebarria|Jose Ramon Etxebarria Bilbao]]
| 1948-05-27
| [[Gernika-Lumo]]
| [[fisikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]<br/>[[politikari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q12260733|Q12260733]]
|-
|
| [[Joseba Andoni Leizaola]]
| 1931-01-03
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11685440|Q11685440]]
|-
|
| [[Josu Aizpurua]]
| 1946
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q9013451|Q9013451]]
|-
|
| [[Josu Bergara Etxebarria|Josu Bergara]]
| 1935-12-29
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q5937193|Q5937193]]
|-
|
| [[José Antonio Agiriano]]
| 1932-08-09
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[sindikalista]]
|
| [[:d:Q3753610|Q3753610]]
|-
|
| [[José Antonio Maturana]]
| 1948
| [[Donostia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q3754337|Q3754337]]
|-
|
| [[Jose Antonio Rubalkaba|José Antonio Rubalkaba Quintana]]
| 1940-07-19
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q11685714|Q11685714]]
|-
|
| [[José Antonio Sarazibar]]
| 1941-06-13
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[Argiketari]]
|
| [[:d:Q5938108|Q5938108]]
|-
|
| [[José Antonio Zaldua Arbiza]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551953|Q107551953]]
|-
|
| [[José Luis Cereceda Garaio]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107452152|Q107452152]]
|-
|
| [[José Luis Gómez Sanpedro]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551942|Q107551942]]
|-
| [[Fitxategi:Txiki Benegas en el 38 Congreso del PSOE-2.jpg|center|60px]]
| [[José María Benegas]]
| 1948-07-25
| [[Caracas]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Valladolideko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q3751332|Q3751332]]
|-
|
| [[José María Jiménez de Aberasturi Ullate]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551943|Q107551943]]
|-
|
| [[José Ángel Lecuona Laburu]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107452155|Q107452155]]
|-
|
| [[Juan Infante Escudero]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107550961|Q107550961]]
|-
|
| [[Juan Jose Pujana]]
| 1943-01-13
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[itzultzaile]]<br/>[[abokatu]]
|
| [[:d:Q9015689|Q9015689]]
|-
|
| [[Juan José Olaberria Uliondo]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551945|Q107551945]]
|-
|
| [[Juan Jose Otxoa de Eribe|Juan José Otxoa de Eribe Elorza]]
| 1942-07-17
| [[Murgia]]
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q44587429|Q44587429]]
|-
| [[Fitxategi:(Juan Manuel Eguiagaray) Rosa Conde en la rueda de prensa posterior al Consejo de Ministros con el ministro de Administraciones Públicas. Pool Moncloa. 31 de enero de 1991 (cropped).jpeg|center|60px]]
| [[Juan Manuel Egiagarai]]
| 1945-12-25
| [[Bilbo]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]<br/>[[katedradun]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q2750056|Q2750056]]
|-
| [[Fitxategi:Juan Maria Ollora politikari gasteiztarra.jpg|center|60px]]
| [[Juan Maria Ollora]]
| 1949-11-19
| [[Gasteiz]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q11037961|Q11037961]]
|-
|
| [[Juan Miguel Moreno Lombardero]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708145|Q106708145]]
|-
|
| [[Koldobika Narbaiza Azpiazu]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551935|Q107551935]]
|-
|
| [[Maite Sáez de Olazagoitia López de Luzuriaga]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551947|Q107551947]]
|-
| [[Fitxategi:Mario Onaindía se reúne con Adolfo Suárez en el palacio de la Moncloa.jpg|center|60px]]
| [[Mario Onaindia]]
| 1948-01-13
| [[Lekeitio]]
| [[politikari]]<br/>[[eleberrigile]]<br/>[[idazle]]
|
| [[:d:Q3045610|Q3045610]]
|-
|
| [[Martín Auzmendi Aierbe]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106708151|Q106708151]]
|-
|
| [[Miguel Castells]]
| 1931-08-26
| [[Busturia]]
| [[abokatu]]<br/>[[politikari]]
|
| [[:d:Q3753213|Q3753213]]
|-
|
| [[Mitxel Unzueta]]
| 1932-09-29
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q11937118|Q11937118]]
|-
|
| [[Pablo López de Heredia Quintana]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551944|Q107551944]]
|-
|
| [[Pedro María Viana García]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551948|Q107551948]]
|-
| [[Fitxategi:Ramón Jáuregui (2010).jpg|center|60px]]
| [[Ramón Jáuregui]]
| 1948-09-01
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[sindikalista]]<br/>[[ministro]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q1684700|Q1684700]]
|-
|
| [[Ricardo García Damborenea]]
| 1940-02-06
| [[Madril]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]
|
| [[:d:Q3753530|Q3753530]]
|-
|
| [[Roberto Lertxundi]]
| 1948-02-25
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[mediku]]
|
| [[:d:Q9069903|Q9069903]]
|-
|
| [[Santiago de Griñó Rabert]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551940|Q107551940]]
|-
| [[Fitxategi:Telesforo Monzon politikaria 1934an (cropped).png|center|60px]]
| [[Telesforo Monzón|Telesforo Monzon]]
| 1904-12-01
| [[Bergara]]
| [[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>[[jabea]]<br/>[[nekazari]]
|
| [[:d:Q3752390|Q3752390]]
|-
|
| [[Teo Uriarte]]
| 1945-07-15
| [[Sevilla]]
| [[politikari]]<br/>[[idazle]]<br/>[[terrorismo]]
|
| [[:d:Q646126|Q646126]]
|-
|
| [[Xabier Elorriaga Preciado]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q106581510|Q106581510]]
|-
|
| [[Xabier Markiegi]]
| 1938-12-30
| [[Bilbo]]
| [[politikari]]<br/>[[katedradun]]
|
| [[:d:Q27230026|Q27230026]]
|-
|
| [[Xavier Pérez de Heredia Aberasturi]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q107551946|Q107551946]]
|}
{{wikidata list end}}
kqloo84n83hr135vyoihopvywreuhb4
Julen
0
1015701
9968408
9922514
2024-11-13T22:23:30Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968408
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:JulianusII-antioch(360-363)-CNG.jpg|thumb|[[Juliano Apostata]]ren txanpon bat.]]
'''Julen''' [[gizonezko izen]] bat da, aldaera asko dituena. Ohikoa da ''Julian'' formaz Alemanian, ingelesez mintzatzen diren herrialdeetan eta Herbehereetan, ''Julián'' gisa Espainian eta Latino Amerikan, ''Juliano'' edo ''Julião'' Portugalen eta Brasilen, ''Julien'' Frantzian, ''Giuliano'' Italian eta ''Iulian'' Errusian eta Errumanian.
[[latin|Latinezko]] ''Julianus''e era berean ''Julius'' izena ere eman du. Jatorrian, "gaztea" edo "distiratsua" esan nahi zuen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Julian for a boy or a girl|hizkuntza=en-US|url=https://nameberry.com/|aldizkaria=Nameberry|sartze-data=2021-08-08}}</ref>. [[Juliano Apostata]] erromatar enperadorearen izena zen. Kristautasunaren hasierako hainbat santuren izena da, tartean [[Julen Ospitalarioa]].
Erdi Aroan emakume izena ere izan zen, baina gaur egun aldaera ezberdina izaten du (Julene, Juliana, Gillian...)<ref>{{Erreferentzia|izena=Mike|abizena=Campbell|izenburua=Meaning, origin and history of the name Julian|url=https://www.behindthename.com/name/julian|aldizkaria=Behind the Name|sartze-data=2021-08-08}}</ref>.
== Julen izena duten pertsona ezagunak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P735 wd:Q43371138 . ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
|-
| [[Julen Aginagalde]]
| ''[[:d:Q12840545|eskubaloi jokalari]]''
| [[Irun]]
| 1982-12-08
|
|-
| [[Julen Aranzabal]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
|
| 1991-12-09
|
|-
| [[Julen Ardanza]]
|
| [[Abadiño]]
| 1988
|
|-
| [[Julen Arellano]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Ablitas]]
| 1997-01-08
|
|-
| [[Julen Arexolaleiba]]
| ''[[:d:Q15976717|soziolinguista]]''<br/>[[katedradun]]
| [[Arrasate]]
| 1962
|
|-
| [[Julen Arriolabengoa Unzueta|Julen Arriolabengoa]]
| [[idazle]]
| [[Aramaio]]
| 1960
|
|-
| [[Julen Arriolabengoa Beitia]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Eskoriatza]]
| 2001-02-16
|
|-
| [[Julen Arzuaga|Julen Arzuaga Gumuzio]]
| [[abokatu]]<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]
| [[Laudio]]
| 1972
|
|-
| [[Julen Atxurra]]
|
| [[Lekeitio]]
| 1959-02-03
|
|-
| [[Julen Azkue]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Zarautz]]
| 1995-09-21
|
|-
| [[Julen Belamuno]]
| [[eleberrigile]]<br/>[[katedradun]]<br/>[[idazle]]
| [[Azpeitia]]
| 1959
|
|-
| [[Julen Bollain]]
| [[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]
| [[Eibar]]
| 1990-03-28
|
|-
| [[Julen Castañeda]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Tolosa]]
| 1990-11-14
|
|-
| [[Julen Colinas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Donostia]]
| 1988-04-16
|
|-
| [[Julen del Val|Julen Del Val]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Bilbo]]
| 1968-07-21
|
|-
| [[Julen Egiguren]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Azpeitia]]
| 2000-06-13
|
|-
| [[Julen Etxabeguren]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Madril]]
| 1991-03-07
|
|-
| [[Julen Fernández]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''<br/>''[[:d:Q15117415|ziklokros txirrindulari]]''
| [[Santurtzi]]
| 1978-11-05
|
|-
| [[Julen Gabiria]]
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''
| [[Galdakao]]
| 1973-01-19
|
|-
| [[Julen Gabirondo]]
| ''[[:d:Q2248045|segalari]]''
| [[Urnieta]]
| 1989
|
|-
| [[Julen Gimon]]
| [[politikari]]
| [[Bilbo]]
| 1931-10-03
| 2001-12-10
|-
| [[Julen Goia]]
| ''[[:d:Q14089670|hamabosteko errugbilari]]''<br/>''[[:d:Q26237722|zazpiko errugbi jokalari]]''
| [[Idiazabal]]
| 1991-12-12
|
|-
| [[Julen Goikoetxea]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Ondarroa]]
| 1985-08-18
| 2006-10-07
|-
| [[Julen Goñi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Iruñea]]
| 1989-09-17
|
|-
| [[Julen Guerrero]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Portugalete]]
| 1974-01-07
|
|-
| [[Julen Guerrero Calvo|Julen Guerrero]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q487596|dramagile]]''<br/>[[antzerki zuzendari]]
| [[Castro Urdiales]]
| 1996-03-27
|
|-
| [[Julen Iriarte]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Azkoitia]]
| 1991-11-26
|
|-
| [[Julen Irizar]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Bergara]]
| 1995-03-26
|
|-
| [[Julen Itxaso]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Zizur Nagusia]]
| 1994-01-10
|
|-
| [[Julen Larrea]]
| ''[[:d:Q27062049|aizkolari]]''
| [[Barakaldo]]
| 1996-11-21
|
|-
| [[Julen Lekuona Berasategi]]
| [[musikagile]]<br/>[[musikari]]<br/>[[idazle]]
| [[Oiartzun]]
| 1938-07-18
| 2003-07-19
|-
| [[Julen Lopetegi]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>''[[:d:Q628099|futbol entrenatzaile]]''
| [[Asteasu]]
| 1966-08-28
|
|-
| [[Julen López Salas]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Eibar]]
| 1995-07-20
|
|-
| [[Julen Madariaga]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Bilbo]]
| 1932-10-11
| 2021-04-05
|-
| [[Julen Manterola Agirre]]
| ''[[:d:Q14467526|hizkuntzalari]]''<br/>[[ikertzaile]]
| [[Irun]]
|
|
|-
| [[Julen Martija]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Etxeberri]]
| 1997-05-24
|
|-
| [[Julen Mendoza|Julen Mendoza Perez]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[funtzionario]]<br/>''[[:d:Q15978655|aholkulari]]''
| [[Errenteria]]
| 1978-10-02
|
|-
| [[Julen Olaizola]]
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Donostia]]
| 1993-03-04
|
|-
| [[Julen Reketa]]
| ''[[:d:Q9149093|mendigoizale]]''
| [[Bilbo]]
| 1967-05-03
|
|-
| [[Julen Retegi]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Iruñea]]
| 1985-07-29
|
|-
| [[Julen Ribas]]
| [[Irudigile|ilustratzaile]]<br/>[[marrazkilari]]<br/>''[[:d:Q1028181|margolari]]''
| [[Arrasate]]
| 1981-06-09
|
|-
| [[Julen Salaberria]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Goizueta]]
| 1967-03-26
|
|-
| [[Julen Telleria]]
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>''[[:d:Q2722764|irrati-esatari]]''
| [[Irura]]
| 1990-09-28
|
|-
| [[Julen Urkiza]]
| [[poeta]]<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>[[idazle]]
| [[Ondarroa]]
| 1944-04-01
|
|-
| [[Julen Urruzola]]
| ''[[:d:Q19746576|pilotari]]''
| [[Asteasu]]
| 1990-10-23
|
|-
| [[Julen Zabaleta]]
| [[marrazkilari]]<br/>[[Irudigile|ilustratzaile]]
| [[Elgoibar]]
| 1921-02-14
| 2022-02-26
|-
| [[Julen Zelaieta]]
| [[bertsolari]]
| [[Bera]]
| 1980-10-08
|
|-
| [[Julen Zubero]]
| ''[[:d:Q2309784|txirrindulari]]''
| [[Lemoa]]
| 1982-06-07
|
|}
{{Wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Euskal pertsona-izenak]]
0vbme3r5eczvsbay4eacuvaczhwfk8s
Tanta hotz
0
1020855
9968771
9966740
2024-11-14T09:53:13Z
Josugoni
201
/* Sorkuntza */
9968771
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Afik.png|thumb|300px|Depresio isolatu bat [[Italiar penintsula]]ko hegoaldearen gainean.]]
'''Tanta hotza'''<ref>[https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?&option=com_hiztegianbilatu&task=bilaketa&Itemid=1693&lang=eu&nondik=0&zenbat=100&entryId=42437 Tanta hotz] ''Euskaltzaindiaren Hiztegia''. <small>(Noiz kontsultatua: 2024-11-11.)</small></ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskalterm|hizkuntza=eu|url=https://www.ivap.euskadi.eus/webivap00-a5app3/eu/ac36aEuskaltermWar/publiko/bilatu?param=depresion+aislada+en+niveles+altos/non-du/hizk-es/ter-on&locale=eu|sartze-data=2024-11-04}}</ref> ezegonkortasuna eta euri jasa bortitzak dituen [[fenomeno meteorologiko]] bat da, [[atmosfera]]ren goialdean eratzen den aire beroagoarekin inguratutako aire hotzezko masa handiak eragindakoa, goragoko aire hotzezko korrontetik ([[Jet stream|jet korrontetik]]) bereizi dena. Ohiko fenomenoa da Mediterraneo Mendebaldean. [[Meteorologia]]n, '''Goi-geruzetako Depresio Isolatua'''<ref>[https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/bideoak/osoa/9615864/bideoa-goigeruzetako-depresio-isolatu-batek-gogor-astindu-ditu-valentzia-murtzia-eta-andaluzia/ Goi-geruzetako depresio isolatu batek gogor astindu ditu Valentzia, Murtzia eta Andaluzia] eitb, 2024-10-30 (noiz kontsultatua: 2024-11-11)</ref> ('''GOIDI'''<ref>[https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/osoa/9620227/valentzia-goialdeko-borraskak-bortizki-kolpatu-eta-astebetera/ Valentzia, goialdeko borraskak bortizki kolpatu eta astebetera] eitb, 2024-11-05 (noiz kontsultatua: 2024-11-11) </ref>) ere esaten zaio (gaztelaniaz ''Depresión Aislada en Niveles Altos'', ''"DANA"'') ere hedatzen ari da fenomeno hori izendatzeko<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zer hondamendi natural gertatu dira euskal herrian – hondamendinaturala.eus|hizkuntza=es|data=2024-01-29|url=https://hondamendinaturalak.eus/archivos/35|sartze-data=2024-10-30}}</ref>.
Gehienetan ez zaio azaleko mapetan antzematen. Ezegonkortasun handia sortzen du: tenperatura bat-batean jaitsarazten du, eta haize eta prezipitazio bortitzak eragiten ditu. Urteko fenomeno meteorologiko bat da, [[udazken]]aren hasierarekin eta [[udaberri]]arekin batera mendebaldeko [[Mediterraneo]]an gertatzen dena. Bereziki, [[Espainia]]n esperimentatzen da, eta, zehazkiago, ekialdeko kostaldean eta [[Balearrak|Balear Uharteetan]], nahiz eta haren ondorioak barrualdean ere senti daitezkeen. Beste latitudetan ere, adibidez [[Sierra Nevada de Santa Marta]] inguruan (Kolonbia), antzeko fenomenoak gertatzen dira.
Tanta hotz baten diametroa 100 eta 1.000 km artekoa izan ahal da. Airea homogeneoa da eta ez du [[Fronte (meteorologia)|fronte-lerrorik]] inguruko aire-masetatik bereizten, baina eragin erabakigarria du eguraldian. Horrela, tanta hotzak, gehienetan, [[Blokeo (meteorologia)|blokeo atmosferiko]] batera darama, non goi-geruzetako [[Depresio (meteorologia)|depresio hotz]] bat sortzen den<ref name="Eumetcal">{{erreferentzia|url=http://www.eumetcal.org/euromet/glossary/cutofflo.htm |artxibo-url=https://web.archive.org/web/20160303181506/http://www.eumetcal.org/euromet/glossary/cutofflo.htm |artxibo-data=2016-03-03 |izenburua=Dépression coupée, Glossaire météorologique |argitaletxea=[[Euromet]] |sartze-data=2007-10-18 |hizkuntza=fr}}.</ref>. Tanta hotz altuak, 1.000 eta 10.000 m artekoak, egonkortasun txikiko eremuak dira, eta tanta hotz baxuak, berriz, nahiko egonkorrak<ref name="EC">{{erreferentzia|url=http://www.on.ec.gc.ca/canwarn/glossary-f.html#g |artxibo-url=https://web.archive.org/web/20130111190630/http://www.on.ec.gc.ca/canwarn/glossary-f.html|artxibo-data=2013-01-11|izenburua=Glossaire des termes météorologique, lettre G |argitaletea=Kanadako Meteorologia Zerbitzua|sartze-data=2007-10-15|hizkuntza=fr }}</ref>.
==Ezaugarriak==
===Sorkuntza===
Tanta hotz bat sortzeko egokia den zirkulazio atmosferikoa altitudeko hutsune barometriko bat da, zeinak ipar-hego osagai handia duen. Hegoaldeko eskualdeetara eramandako aire hotzak, azkenean, [[Depresio (meteorologia)|depresio]] itxi bat sortzen du maila guztietan, zirkulazio orokorretik kanpo, gainean aire hotzeko gune bat duela<ref name=post>{{erreferentzia |url=https://sciencepost.fr/meteorologie-quest-ce-quune-goutte-froide/ |izenburua=Météorologie : qu’est-ce qu’une “goutte froide” ? |egilea=Damien Altendorf |data= 2018-09-06|site=sciencepost.fr |consulté le=26 janvier 2020|hizkuntza=fr}}.</ref>. Patroi hau edozein urtarotan gerta badaiteke ere, udaberrian eta udazkenean izaten da batez ere, [[aire masa]] polar bat hegoalderago dagoen eskualdeetarantz joaten denean, 5 eta 9 km arteko altueran mugitzen den ''[[jet stream]]''-ak eraginda<ref name=post/>. Noizbehinkako fenomeno hau latitude ertain guztietan gerta daiteke, besteak beste, [[Kosta Urdin]]ean, Mediterraneoko kostalde espainiarrean eta Ipar Amerikako [[Aintzira Handiak|Aintzira Handi]]etan.
Tanta hotza lurretik hurbil badago, [[tenperaturaren alderantzikatze]]a eta altuera txikiko [[Hodei#Motak|hodei estratiformeak]] eratzen dira. Aire hau hegoalderago dagoen [[antizikloi]] baten gainetik edo aire beroago baten gainetik (adibidez, itsasoak beratutakotik) igarotzen denean, orduan airea bereziki ezegonkorra da eta hodei konbektiboak eratzen dira<ref name="EC"/>.
==Ikus, gainera==
*[[2024ko Espainiako tanta hotza]]
*[[Depresio (meteorologia)]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Meteorologia zirriborroa}}
[[Kategoria:Europako gertakari meteorologikoak]]
[[Kategoria:Uholdea]]
nm95xky83w4agtine0h1q2zkyudqnjl
Urko Olazabal
0
1028645
9968694
9456793
2024-11-14T08:53:51Z
80.28.254.195
/* Zinema */
9968694
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Urko Olazabal''' ([[Bilbo]], [[1978]]) euskal aktore, zuzendari eta gidoilaria da. Zineman nahiz telebistan lanean ibili ondoren<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urko Olazabal|hizkuntza=es|url=https://www.lourdesnaranjo.com/urko-olazabal|aldizkaria=lourdesnaranjo|sartze-data=2021-11-18}}</ref>, ospea [[Icíar Bollaín|Iciar Bollain]]<nowiki/>en [[Maixabel (filma)|''Maixabel'']] filmaren eskutik etorri zitzaion, [[2021]]<nowiki/>an<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Olazabal: "Beste gauza askoren artean lanerako proiektuak ekarri dizkit Maixabelek, orain aukeratu behar"|hizkuntza=eu|data=2022-02-13|url=https://www.eitb.eus/eu/irratia/euskadi-irratia/programak/amarauna/osoa/8649889/olazabal-beste-gauza-askoren-artean-lanerako-proiektuak-ekarri-dizkit-maixabelek-orain-aukeratu-behar/|aldizkaria=EITB Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2022-02-14}}</ref>. Lan honengatik [[Zerrenda:Taldeko gizonezko aktorerik onenaren Goya Saria|Taldeko gizonezko aktore onenaren]] [[Goya Sariak|Goya Saria]] jaso zuen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Maria Cerezuelak eta Urko Olazabalek Goya sariak eskuratu dituzte 'Maixabel' pelikulan egindako lanagatik|hizkuntza=eu|data=2022-02-12|url=https://www.eitb.eus/eu/kultura/zinema/osoa/8648974/maria-cerezuelak-eta-urko-olazabalek-goya-sariak-eskuratu-dituzte-maixabel-pelikulan-egindako-lanagatik/|aldizkaria=EITB Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2022-02-14}}</ref>.
== Ibilbidea ==
[[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitatean]] Arte Ederrak ikasi eta gero, antzezpen eta zuzendaritza esparruetan jaso zuen prestakuntza, Bizkaiko Antzerki Ikastegian (BAI). Horrezkeroztik bere ibilbide profesionala zinema nahiz telebistan jorratu du, gehienbat Euskal Herrian<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urko Olazabal: "Hunkituta nago. Aktore izaten hainbeste urte eta paper honen harrera 'pasada' bat izan da"|hizkuntza=eu|data=2021-10-21|url=https://www.eitb.eus/eu/irratia/euskadi-irratia/programak/faktoria/osoa/8398449/urko-olazabal-hunkituta-nago-aktore-izaten-hainbeste-urte-eta-paper-honen-harrera-pasada-bat-izan-da/|aldizkaria=EITB Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2021-12-14}}</ref>. Aktore moduan egindako lanez gain, bi laburmetrai idatzi eta zuzendu ditu: ''Anujin'' (Medina del Campoko zinema jaialdian gidoi onenaren sariaren irabazlea<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Medina Film Festival|url=http://medinafilmfestival.com/noticia/%E2%80%98ni-una-sola-linea%E2%80%99,-de-victor-e-d--somoza,-conquista-al-publico-de-medina-y-se-lleva-el-roel-de-oro-de-esta-trigesima-edicion|aldizkaria=medinafilmfestival.com|sartze-data=2021-12-14}}</ref>) eta ''Mithyabadi''<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de Noticias de|abizena=Álava|izenburua=En un lugar de India|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdealava.eus/cultura/2018/07/27/lugar-india/420129.html|aldizkaria=www.noticiasdealava.eus|sartze-data=2021-12-14}}</ref>.
== Filmografia ==
=== Aktore bezala ===
==== Zinema ====
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Izenburua
!Zuzendaria
!Pertsonaia
|-
|rowspan="2"|[[2024]]
|''[[Soy Nevenka]]''
|[[Icíar Bollaín|Iciar Bollain]]
|[[Ismael Alvarez]]
|-
|''[[Deviant]]''
|[[Daniel M. Caneiro]]
|
|-
|rowspan="3"|[[2023]]
|''[[Agrio]]''
|[[David Pérez Sañudo]]
|Armando
|-
|''[[Teresa (2023ko filma)|Teresa]]''
|[[Paula Ortiz]]
|
|-
|''Deadly Draw (Sorteo Mortal)''
|[[Nitya López]]
|Nathan
|-
|[[2022]]
|''[[13 exorcismos]]''
|[[Jacobo Martínez]]
|Tomás
|-
|[[2021]]
|''[[Maixabel (filma)|Maixabel]]''
|[[Icíar Bollaín|Iciar Bollain]]
|Luis Carrasco
|-
|[[2020]]
|''[[Ane (filma)|Ane]]''
|[[David Pérez Sañudo]]
|Irratiko deklarazioak
|-
|[[2017]]
|''[[Errementari (filma)|Errementari]]''
|[[Paul Urkijo]]
|Karlista 1
|-
|[[2016]]
|''Ira''
|[[Jota Aronak]]
|Iker Vélez
|}
==== Telebista ====
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Telesaila
!Pertsonaia
!Atal kopurua
|-
|[[2024]]
|''[[Mano de Hierro]]''
|
|
|-
|[[2024]]
|''[[Detective Touré]]''
|
|6 atal
|-
|[[2023]]
|''[[Reina Roja (telesaila)|Reina Roja]]''
|Inspector Parra
|8 atal
|-
|[[2021]]
|''[[La que se avecina]]''
|
|atal 1
|-
|[[2020]]
|''[[Patria (telesaila)|Patria]]''
|Zamarreño
|atal 1
|-
|[[2018]]
|''[[La víctima número 8]]''
|
|atal 1
|-
|[[2006]]
|''[[Goenkale]]''
|Txerrenko
|
|}
=== Zuzendari eta gidoilari bezala ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Filmea
!Oharrak
|-
|2016
|''Anujín'' (laburmetraia)<ref>{{Erreferentzia|izena=Kulturklik|abizena=|izenburua='Anujin' - Kulturklik|hizkuntza=eu|url=https://www.kulturklik.euskadi.eus/sorkuntzak/2016112216374883/anujin-/kulturklik/eu/z12-detalle/eu/|aldizkaria=www.kulturklik.euskadi.eus|sartze-data=2021-12-13}}</ref>
|Medina del Campoko zinema jaialdian gidoi onenaren saria
|-
|2018
|''Mithyabadi'' (laburmetraia)
|
|}
== Sariak eta izendapenak ==
=== [[Goya Sariak]] ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Kategoria
!Filmea
!Emaitza
|-
|2021
|[[Zerrenda:Taldeko gizonezko aktorerik onenaren Goya Saria|Taldeko gizonezko aktore onena]]
|''[[Maixabel (filma)|Maixabel]]''
|Irabazlea <ref>{{Erreferentzia|izena=Paulo|abizena=Ostolaza|izenburua='Maixabel' filmeko aktoreek hiru Goya sari jaso dituzte|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/209566/maixabel-filmeko-aktoreek-hiru-goya-sari-jaso-dituzte.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-02-14}}</ref>
|}
=== [[Feroz Sariak]] ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Kategoria
!Filma
!Emaitza
|-
|[[2021]]
|Zinemako bigarren mailako gizonezko aktore onena
|''[[Maixabel (filma)|Maixabel]]''
|Irabazlea<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ezagutarazi dituzte 2022ko Feroz sarien izendapenak|hizkuntza=eu|url=https://www.zinea.eus/2021/11/26/feroz-sariak-2022-izendapenak/|aldizkaria=www.zinea.eus|sartze-data=2021-12-14}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urko Olazabal: "Bizitza osoko lanari dagokion saria da izendapena niretzat"|hizkuntza=eu|data=2022-02-10|url=https://www.eitb.eus/eu/kultura/zinema/osoa/8641479/urko-olazabal-bizitza-osoko-lanari-dagokion-saria-da-izendapena-niretzat/|aldizkaria=EITB Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2022-02-14}}</ref>
|}
=== CEC sariak ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Kategoria
!Filma
!Emaitza
|-
|2022
|Bigarren mailako aktore onena
|[[Maixabel (filma)|''Maixabel'']]
|Irabazlea
|}
=== [[Forqué Sariak]] ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Kategoria
!Filma
!Emaitza
|-
|[[2021]]
|Zinemako gizonezko aktore onena
|''[[Maixabel (filma)|Maixabel]]''
|Izendatua<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Maixabel' filma Forqué Sarietan ere izango da urtarrilean|hizkuntza=eu|data=2021-11-12|url=https://www.elcorreo.com/zurekin/maixabel-filma-forque-20211112180023-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2021-12-14}}</ref>
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [http://www.imdb.com/name/nm6222172/ Urko Olazabal aktorearen IMDBko fitxa irakurgai] {{en}}
{{bizialdia|1978ko||Olazabal, Urko}}
[[Kategoria:Bizkaiko aktoreak]]
[[Kategoria:Bilbotarrak]]
[[Kategoria:Gizonezko bigarren aktore onenaren Goya Sariaren irabazleak]]
[[Kategoria:Bizkaiko Antzerki Ikastegiko ikasleak]]
aqd7mbgnmy01yizto6cd5ia6hci99w2
9968695
9968694
2024-11-14T08:54:14Z
80.28.254.195
/* Zinema */
9968695
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Urko Olazabal''' ([[Bilbo]], [[1978]]) euskal aktore, zuzendari eta gidoilaria da. Zineman nahiz telebistan lanean ibili ondoren<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urko Olazabal|hizkuntza=es|url=https://www.lourdesnaranjo.com/urko-olazabal|aldizkaria=lourdesnaranjo|sartze-data=2021-11-18}}</ref>, ospea [[Icíar Bollaín|Iciar Bollain]]<nowiki/>en [[Maixabel (filma)|''Maixabel'']] filmaren eskutik etorri zitzaion, [[2021]]<nowiki/>an<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Olazabal: "Beste gauza askoren artean lanerako proiektuak ekarri dizkit Maixabelek, orain aukeratu behar"|hizkuntza=eu|data=2022-02-13|url=https://www.eitb.eus/eu/irratia/euskadi-irratia/programak/amarauna/osoa/8649889/olazabal-beste-gauza-askoren-artean-lanerako-proiektuak-ekarri-dizkit-maixabelek-orain-aukeratu-behar/|aldizkaria=EITB Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2022-02-14}}</ref>. Lan honengatik [[Zerrenda:Taldeko gizonezko aktorerik onenaren Goya Saria|Taldeko gizonezko aktore onenaren]] [[Goya Sariak|Goya Saria]] jaso zuen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Maria Cerezuelak eta Urko Olazabalek Goya sariak eskuratu dituzte 'Maixabel' pelikulan egindako lanagatik|hizkuntza=eu|data=2022-02-12|url=https://www.eitb.eus/eu/kultura/zinema/osoa/8648974/maria-cerezuelak-eta-urko-olazabalek-goya-sariak-eskuratu-dituzte-maixabel-pelikulan-egindako-lanagatik/|aldizkaria=EITB Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2022-02-14}}</ref>.
== Ibilbidea ==
[[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitatean]] Arte Ederrak ikasi eta gero, antzezpen eta zuzendaritza esparruetan jaso zuen prestakuntza, Bizkaiko Antzerki Ikastegian (BAI). Horrezkeroztik bere ibilbide profesionala zinema nahiz telebistan jorratu du, gehienbat Euskal Herrian<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urko Olazabal: "Hunkituta nago. Aktore izaten hainbeste urte eta paper honen harrera 'pasada' bat izan da"|hizkuntza=eu|data=2021-10-21|url=https://www.eitb.eus/eu/irratia/euskadi-irratia/programak/faktoria/osoa/8398449/urko-olazabal-hunkituta-nago-aktore-izaten-hainbeste-urte-eta-paper-honen-harrera-pasada-bat-izan-da/|aldizkaria=EITB Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2021-12-14}}</ref>. Aktore moduan egindako lanez gain, bi laburmetrai idatzi eta zuzendu ditu: ''Anujin'' (Medina del Campoko zinema jaialdian gidoi onenaren sariaren irabazlea<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Medina Film Festival|url=http://medinafilmfestival.com/noticia/%E2%80%98ni-una-sola-linea%E2%80%99,-de-victor-e-d--somoza,-conquista-al-publico-de-medina-y-se-lleva-el-roel-de-oro-de-esta-trigesima-edicion|aldizkaria=medinafilmfestival.com|sartze-data=2021-12-14}}</ref>) eta ''Mithyabadi''<ref>{{Erreferentzia|izena=Diario de Noticias de|abizena=Álava|izenburua=En un lugar de India|hizkuntza=es|url=https://www.noticiasdealava.eus/cultura/2018/07/27/lugar-india/420129.html|aldizkaria=www.noticiasdealava.eus|sartze-data=2021-12-14}}</ref>.
== Filmografia ==
=== Aktore bezala ===
==== Zinema ====
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Izenburua
!Zuzendaria
!Pertsonaia
|-
|rowspan="2"|[[2024]]
|''[[Soy Nevenka]]''
|[[Icíar Bollaín|Iciar Bollain]]
|[[Ismael Álvarez]]
|-
|''[[Deviant]]''
|[[Daniel M. Caneiro]]
|
|-
|rowspan="3"|[[2023]]
|''[[Agrio]]''
|[[David Pérez Sañudo]]
|Armando
|-
|''[[Teresa (2023ko filma)|Teresa]]''
|[[Paula Ortiz]]
|
|-
|''Deadly Draw (Sorteo Mortal)''
|[[Nitya López]]
|Nathan
|-
|[[2022]]
|''[[13 exorcismos]]''
|[[Jacobo Martínez]]
|Tomás
|-
|[[2021]]
|''[[Maixabel (filma)|Maixabel]]''
|[[Icíar Bollaín|Iciar Bollain]]
|Luis Carrasco
|-
|[[2020]]
|''[[Ane (filma)|Ane]]''
|[[David Pérez Sañudo]]
|Irratiko deklarazioak
|-
|[[2017]]
|''[[Errementari (filma)|Errementari]]''
|[[Paul Urkijo]]
|Karlista 1
|-
|[[2016]]
|''Ira''
|[[Jota Aronak]]
|Iker Vélez
|}
==== Telebista ====
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Telesaila
!Pertsonaia
!Atal kopurua
|-
|[[2024]]
|''[[Mano de Hierro]]''
|
|
|-
|[[2024]]
|''[[Detective Touré]]''
|
|6 atal
|-
|[[2023]]
|''[[Reina Roja (telesaila)|Reina Roja]]''
|Inspector Parra
|8 atal
|-
|[[2021]]
|''[[La que se avecina]]''
|
|atal 1
|-
|[[2020]]
|''[[Patria (telesaila)|Patria]]''
|Zamarreño
|atal 1
|-
|[[2018]]
|''[[La víctima número 8]]''
|
|atal 1
|-
|[[2006]]
|''[[Goenkale]]''
|Txerrenko
|
|}
=== Zuzendari eta gidoilari bezala ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Filmea
!Oharrak
|-
|2016
|''Anujín'' (laburmetraia)<ref>{{Erreferentzia|izena=Kulturklik|abizena=|izenburua='Anujin' - Kulturklik|hizkuntza=eu|url=https://www.kulturklik.euskadi.eus/sorkuntzak/2016112216374883/anujin-/kulturklik/eu/z12-detalle/eu/|aldizkaria=www.kulturklik.euskadi.eus|sartze-data=2021-12-13}}</ref>
|Medina del Campoko zinema jaialdian gidoi onenaren saria
|-
|2018
|''Mithyabadi'' (laburmetraia)
|
|}
== Sariak eta izendapenak ==
=== [[Goya Sariak]] ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Kategoria
!Filmea
!Emaitza
|-
|2021
|[[Zerrenda:Taldeko gizonezko aktorerik onenaren Goya Saria|Taldeko gizonezko aktore onena]]
|''[[Maixabel (filma)|Maixabel]]''
|Irabazlea <ref>{{Erreferentzia|izena=Paulo|abizena=Ostolaza|izenburua='Maixabel' filmeko aktoreek hiru Goya sari jaso dituzte|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/albisteak/209566/maixabel-filmeko-aktoreek-hiru-goya-sari-jaso-dituzte.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2022-02-14}}</ref>
|}
=== [[Feroz Sariak]] ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Kategoria
!Filma
!Emaitza
|-
|[[2021]]
|Zinemako bigarren mailako gizonezko aktore onena
|''[[Maixabel (filma)|Maixabel]]''
|Irabazlea<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ezagutarazi dituzte 2022ko Feroz sarien izendapenak|hizkuntza=eu|url=https://www.zinea.eus/2021/11/26/feroz-sariak-2022-izendapenak/|aldizkaria=www.zinea.eus|sartze-data=2021-12-14}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urko Olazabal: "Bizitza osoko lanari dagokion saria da izendapena niretzat"|hizkuntza=eu|data=2022-02-10|url=https://www.eitb.eus/eu/kultura/zinema/osoa/8641479/urko-olazabal-bizitza-osoko-lanari-dagokion-saria-da-izendapena-niretzat/|aldizkaria=EITB Euskal Irrati Telebista|sartze-data=2022-02-14}}</ref>
|}
=== CEC sariak ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Kategoria
!Filma
!Emaitza
|-
|2022
|Bigarren mailako aktore onena
|[[Maixabel (filma)|''Maixabel'']]
|Irabazlea
|}
=== [[Forqué Sariak]] ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Kategoria
!Filma
!Emaitza
|-
|[[2021]]
|Zinemako gizonezko aktore onena
|''[[Maixabel (filma)|Maixabel]]''
|Izendatua<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Maixabel' filma Forqué Sarietan ere izango da urtarrilean|hizkuntza=eu|data=2021-11-12|url=https://www.elcorreo.com/zurekin/maixabel-filma-forque-20211112180023-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2021-12-14}}</ref>
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [http://www.imdb.com/name/nm6222172/ Urko Olazabal aktorearen IMDBko fitxa irakurgai] {{en}}
{{bizialdia|1978ko||Olazabal, Urko}}
[[Kategoria:Bizkaiko aktoreak]]
[[Kategoria:Bilbotarrak]]
[[Kategoria:Gizonezko bigarren aktore onenaren Goya Sariaren irabazleak]]
[[Kategoria:Bizkaiko Antzerki Ikastegiko ikasleak]]
bubwt6pfyrful12qctg49mcc86hk6ev
Hammarby IF
0
1032737
9968728
9455738
2024-11-14T09:17:45Z
Makenzis
82059
9968728
wikitext
text/x-wiki
{{Futbol-talde infotaula
| berezko izena = Hammarby IF
| ezkutu irudia =
| ezizenak =
| hiria = {{banderaikur|Suedia}} [[Stockholm|Estokolmo]] ([[Suedia]])
| sorrera urtea = [[1915]]
| zelaia = [[Tele2 Arena]]
| zelai inaugurazioa = [[2012]]
| zelai edukiera = 50.000
| presidentea = {{banderaikur|Suedia}} Mattias Fri
| entrenatzailea = {{banderaikur|Serbia}} Miloš Milojević
| liga = [[Suediako futbol liga|Allsvenskan (1. maila)]]
| denboraldia = 2024
| postua = 2.a
| webgunea = https://www.hammarbyfotboll.se/
| ezker-esku eredua 1 =_hammarby21h
| gorputz eredua 1 =_hammarby21h
| eskuin-esku eredua 1 =_hammarby21h
| praka eredua 1 =
| galtzerdi eredua 1 =
| ezker-eskua 1 = FFFFFF
| gorputza 1 = FFFFFF
| eskuin-eskua 1 = FFFFFF
| prakak 1 = 008000
| galtzerdiak 1 = FFFFFF
| ezker-esku eredua 2 =
| gorputz eredua 2 =_hammarby21a
| eskuin-esku eredua 2 =
| praka eredua 2 =
| galtzerdi eredua 2 =
| ezker-eskua 2 = 000000
| gorputza 2 = 000000
| eskuin-eskua 2 = 000000
| prakak 2 = 000000
| galtzerdiak 2 = fff200
}}
[[Fitxategi:Hammarby tifo.jpg|thumb|300px|Zaleen grada estadioan.]]
'''Hammarby IF''' (izen osoa ''Hammarby IF Fotbollförening'') [[Stockholm|Estokolmo]] hiriburuko futbol taldea da, 1915ean sortu zena. ''Tele2 Arena'' estadioan jokatzen ditu partidak, [[Djurgårdens IF]] taldearekin elkarbanatzen duena.
== Palmaresa ==
=== Suedian: 2 ===
* [[Suediako futbol liga|Suediako Liga]]:
** Txapeldun (1): 2001.
** Bigarren (2): 1982, 2003
* [[Suediako futbol kopa|Suediako Kopa]]
** Txapeldun (1): 2021.
** Finalista (4): 1977, 1983, 2010, 2022
=== Europan: 1 ===
* UEFA Intertoto Kopa (1): 2007
== Kanpo estekak ==
* {{se}} [https://www.hammarbyfotboll.se/ Webgune ofiziala]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Suediako futbol taldeak]]
[[Kategoria:Stockholmeko kirola]]
6zgz7r9339vrefioi6tt75vcnug3jp5
Ingurumenaren kontserbazio
0
1034617
9967676
9967272
2024-11-13T13:18:39Z
Itziar Gorostizaga
167019
Metodologia eta estrategia gehitu
9967676
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Deforestation_central_Europe_-_Rodungen_Mitteleuropa.jpg|thumb|400x400px| Deforestazioa Europan]]
'''Ingurumenaren kontserbazioa''' eta naturaren zaintza funtsezko gaiak dira gaur egun, eta hainbat ikuspegitatik heltzen zaie, hala nola [[espezie]]<nowiki/>en babesetik, ekosistemen babesetik eta [[Paisaia|paisai]]<nowiki/>en kudeaketatik. [[Biodibertsitate|Biodibertsitatea]]<nowiki/>ren kontserbazioa eta [[Ekologismo|ekologismoa]] bezalako terminoek [[Baliabide natural|baliabide naturalen]] iraunkortasuna bermatzea helburu duten [[mugimendu sozial]] eta politikoak biltzen dituzte. Ahalegin horien helburua ez da soilik ingurumen-orekari eustea, baizik eta ingurunea etorkizuneko belaunaldientzat baldintza hobeetan uztea, estrategia eraginkorrenak gidatzen dituzten proba zientifikoetan oinarrituta.<ref>{{Erreferentzia|izena=Russ|abizena=Harding|izenburua=Conservationist or Environmentalist?|hizkuntza=en|url=https://www.mackinac.org/9852|aldizkaria=Mackinac Center|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Lehen [[Mugimendu kontserbazionista|mugimendu kontserbazioniste]]<nowiki/>tatik, funtsezkoa izan da oinarrizko baliabideak babestea, hala nola [[Ur|ura]], [[Lurzoru|lurzoruak]], [[flora]] eta [[fauna]], eta, hala, [[natura]] modu jasangarrian erabiltzea sustatu da.<ref>{{Erreferentzia|izena=John C.|abizena=Gifford|izenburua=Living by the Land|argitaletxea=Glade House|abizena2=Gifford|izena2= John C.|data=1945|url=https://library.cityvision.edu/conservation-movement|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Metodologia eta Estrategiak Ingurumen Kontserbaziorako ==
Ingurumenaren kontserbazioa metodologia eta estrategia konplexuak eskatzen ditu, gaur egungo gizarteak ekosistemetan eta biodibertsitatean sor ditzakeen kalteak saihesteko. Metodoak kudeaketa jarraitua behar dute, ingurumenaren jasangarritasuna denboran zehar bermatzeko.
=== Ingurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA) ===
ngurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA) funtsezko tresna da garapen-proiektuetan erabakiak hartzeko, bereziki kalte ekologikoa sortzeko arriskua duten egoeretan. EIA-ren helburua, proiektu edo jarduerek ingurunean izan ditzaketen efektuak identifikatzea, ebaluatzea eta aurreikustea da, hura gauzatu aurretik, sortu dezakeen ingurune inpaktuak minimizatzeko eta neurri egokiak diseinatu ahal izateko.
Etapen bidez, proiektu baten ingurumen-inpaktuak aztertzen da, ingurumenari kalte handiena saihesteko helburuarekin. Lehenik, bideragarritasun azterketa eta alternatiben analisia egiten dira, ingurumen-inpaktu baxuena suposatzen duten aukerak burutzeko. Ondoren, ekosistemari kalte egin diezaioketen eraginak identifikatzen eta ebaluatzen dira; biodibertsitatea, ura, lurra eta airea bezalako faktoreak kontuan hartuz. Azkenik, ingurumen kudeaketarako plan bat osatzen da, non proiektuan zehar eta ondoren ezarri beharreko neurriak eta kontrolak deskribatzen diren, ingurumena babestuz. Plan honen barruan, eraginak minimizatzeko etengabeko jarraipena egitea ezinbestekoa da, neurriak eraginkorrak diren ziurtatzeko.
EIAk baditu hainbat muga eta erronka. Datu zehatzak lortzeko zailtasuna eta proiektuen epe luzeko ondorioei buruzko ziurgabetasuna sarritan oztopo bihurtzen dira. Ezinbestekoa da diziplina ezberdineko adituen parte-hartzea, ingurumen ebaluazio sakona burutzeko.
=== Bizi Zikloaren Analisia (LCA) ===
Bizi Zikloaren Analisia (LCA) metodologia integral da, produktu edo zerbitzu baten bizitzan zehar, sortuko duen ingurumen-inpaktua ebaluatzen duena. Ikuspegi honek, enpresa eta erakunde ezberdinei inpaktuak sortzen diren puntu kritikoa hobeto ulertzeko aukera ematen die, hobekuntza aukerak identifikatuz.
Inbentarioak sortzen dira, bizi zikloaren fase bakoitzarekin lotutako baliabide-kontsumoa (lehengaien erabilera, energia-kontsumoa) eta irteerak (isurketak, hondakinak) jasotzen, ondoren inpaktuaren ebaluazioa eginez eta hobekuntza analisiarekin amaituz. Produktuaren diseinua hobetzeko asmoz eta identifikatutako inpaktuak murrizteko estrategiak ezberdinak bilatzen dira.
Ingurumen inpaktu handia duten sektoreetan erabilgarria da, eraikuntza eta energia industrian adibidez. Nekazaritza eta elikadura sektoreetan ere funtzio garrantzitsua betetzen du, bertako jarduerek –hala nola pestiziden erabilera eta hondakinen kudeaketak– ingurumenean duten eragina ebaluatzeko.
=== Ingurumen Auditorioa ===
Ingurumen-auditorioak enpresek egiten dituzten berrikuspenak dira, burutzen dituzten jarduerek, ezarritako araudiak betetzen diren ziurtatzeko, ondorioz hobekuntza jarduerak sortuz. Auditorioak baliabideen erabilera eraginkorra, isurien murrizketa eta hondakinen kudeaketa egokia bezalako alderdiak hartzen ditu barne.
Araudia betetzen den aztertzea ezinbestekoa da eta enpresaren jarduerak ingurumen-legeekin bat datozen. Jarduera horiekin lotutako ingurumen-arriskuak ebaluatzen dira, ekintza plana proposatuz, jarduerek sortzen duten arriskuak bermatzeko asmoarekin. Eraginkorra izateko, auditorioek etengabeko neurketa behar dute mugak errespetatzen dituztela ziurtatzeko eta ingurumen aztarna zehazteko.
=== Zaintzaren Printzipioa Ingurumen Kudeaketan ===
Jarduera edo produktu batek ingurumenena sortzen duen ondorioen ziurgabetasuna dagoenean erabiltzen den tresna da. Zalantzazko egoeretan, erabakiak modu prebentiboan hartzea ahalbidetzen du, ingurumenerako kaltegarriak izan daitezkeen ondorioak prebenitzeko.
Zaintza printzipioak segurtasun neurri gehigarriak ezartzea eskatzen du, bereziki berebiziko arriskua duten jarduera horietan, produktu kimikoen aplikazioan adibidez. Planifikazio zorrotza eta kutsadura ekiditeko teknologia aurreratuak erabiltzen dira, atzeraezinak diren egoerak ekiditeko asmoz.
=== Herritarren Partaidetza Ingurumen Kontserbazioan ===
Herritarren partaidetza aktiboa funtsezkoa da ingurumen jasangarritasuna lortzeko. Banakako eta taldeko ekintzak gakoak dira tokiko eta munduko mailan giza jardueren ondorioz sortzen den aztarna ekologikoa murrizteko.
# Ingurumen hezkuntza eta sentsibilizazioa: Ingurumenarekiko errespetuzko kultura sustatzen duen portaera aurrera eramatea funtsezkoa da gar egungo ingurumen egoera aldatzeko. Ingurumen hezkuntza maila guztietan finkatu behar da, jasangarritasun balioak sustatuz eta ingurumenarekiko errespetuzko praktikak irakatsiz.
# Herritarren ekintzak: Herritarrak bere ekarpena egin dezakete hondakinak birziklatuz, ura eta energia aurreztuz, eta produktu ekologikoak lehenetsiz. Hala nola beharrezkoak ez diren produktuak alde batera utziz eta ezinbestekoak diren horien kudeaketa egokia eginez, ondorioz kontsumismoak ingurumenean duen ondorioak murriztuz.
=== Natura Babesteko Eremuen Kontserbazioa ===
Natura babesteko eremuak, hala nola parke nazionalak eta erreserbak, funtsezkoak dira ekosistemak eta biodibertsitatea zaintzeko. Eremu hauek fauna eta floraren babesleku gisa jokatzen dute, espezie endemikoak eta beraien habitatak jarduera intentsiboetatik babestuta mantentzeko.
Parke nazionalak, natur-erreserbak eta bestelako ingurune babestuek aurkezten duten kontserbazioa graduaren arabera, erregulazio eta zaintza politika ezberdinak dituzte. Parke nazionalak adibidez, maila baxuko ekoturismo jarduerak baimentzen dute, erreserbekin konparatuta, hauek giza jarduerak debekatuta daukate, ekosistemaren bizitza babesteko.
== Naturaren kontserbazioa behar bat da ==
'''Ingurumenaren kontserbazioa''' beharrezkoa da gizateriaren osasunean eragiten ari diren eta, ondorioz, bizi garen planeta suntsitzen ari diren [[Ingurumen arazo|ingurumen-arazoen]] kopurua kontuan hartzeko. Ingurumenaren eta haren baliabide naturalen kontserbazioak sakonagoa eta egiazkoagoa izan behar du kontzientzia humanistiko hori pizteko. [[Kontzientzia humanistiko]] horrek aukera ematen du ingurumena kontserbatzeko neurriak praktikan jartzeko, gizakiak eragindako kalteak murrizteko eta egungo beharrei erantzuten ez dieten garapen jasangarri batera heltzeko. Horregatik sortu dira kontserbazioaren aldeko mugimendu sozialak.
== Kontserbazionismoa eta ekologismoa ==
XX. mende hasierakoak dira [[Kontserbazionista|kontserbazionisten]] eta ekologisten arteko eztabaidak. <ref>«ÁREAS DESPROTEGIDAS ANÁLISIS DE LA GOBERNANZA EN LAS ÁREAS PROTEGIDAS DE LA PROVINCIA DE CÓRDOBA, ARGENTINA». ''Revista del Departamento de Geografía. FFyH – UNC – Argentina. ISSN 2346-8734 Año 5. Número 9 -2º semestre 2017 Pp. 4 - 41''. </ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Samuel P.|abizena=Hays|izenburua=Conservation And The Gospel Of Efficiency: The Progressive Conservation Movement, 1890–1920|argitaletxea=University of Pittsburgh Press|data=1959|url=http://www.jstor.org/stable/j.ctt7zw8b4|isbn=978-0-8229-5702-7|doi=10.2307/j.ctt7zw8b4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Kontserbazionistek, [[Theodore Roosevelt]] AEBetako presidenteak eta bere aliatu estua den [[Gifford Pinchot|Gifford Pincho]]<nowiki/>t buru, adierazi zuten Mendebaldeko herrialdeetako baliabide natural gehienak gobernu federalarenak izan behar zirela. Proposatzen zutena baliabide naturalen epe luzerako plan bat zen, onura ekonomikoak maximizatzeko helburua zuena, aditu nazionalek sortua.<ref>Douglas G. Brinkley, ''The Wilderness Warrior: Theodore Roosevelt and the Crusade for America'' (2009)
</ref>
Ekologistek, berriz, [[John Muir]] (1838-1914) buru (kontserbazionismoaren eta ekologismoaren arteko eztabaidan jarrera ekologista zehazteaz arduratu zena), natura sakratua zela eta gizakiak arrotzak zirela aldarrikatzen zuten. Zentzu honetan, alderdi honetarako, gizakiek natura begiratu ahal izango lukete, baina ez ustiatu.
== Kontserbazionismoaren munduaren interpretazioa ==
Gizakia geratzen diren azken [[Eremu basati|eremu basat]]<nowiki/>i edo naturalak suntsitzen ari da; oro har, ingurumena hondatzen ari da.
Natura kontserbatzeko arrazoi [[Ekonomia|ekonomiko]], [[zientifiko]], [[Kultura|kultural]], [[Etika|etiko,]] [[sozial]] eta legalak daude:
# Arrazoi ekonomikoak: baliabide naturalak zentzuz erabiltzea errentagarriagoa da epe luzera.
# Pisu handiko arrazoi zientifikoek ingurumenaren kontserbazioa justifikatzen dute. Eremu naturalak kontserbatzeak (bertako flora eta faunarekin) etorkizunerako material genetiko garrantzitsua gordetzen du.
# Eremu asko kultur arrazoiengatik kontserbatu behar dira, bertan dauden giza populazioekin.
# Arrazoi etiko edo moralak direla eta, gizakiak ez du eskubiderik bere ingurua suntsitzeko, ezta biodibertsitatea suntsitzeko ere. Natura, baliabide naturalak, kultura eta, oro har, ingurumena nazio baten eta gizarte osoaren [[Ondare natural|ondarea]] dira.
# Arrazoi sozialengatik ere justifikatzen da ingurumenaren kontserbazioa. Baliabide naturalen jabetzeak, [[Kutsadura|kutsadurak]] eta inguruaren degradazioak giza komunitateetan eragiten dute.
# Iraunaraztea justifikatzen duten legezko arrazoiak Konstituzio Politikoan, nazioarteko itunetan eta legedian daude.
=== '''Jardun-arloak''' ===
Naturaren eta natura-baliabideen kontserbazioa hiru alderditan oinarritzen da bereziki:
* Espazioa antolatzea eta baliabideak erabiltzeko hainbat aukera ahalbidetzea.
* Herrialde bakoitzeko natura-, kultura- eta historia-ondarea [[Zaintza (argipena)|zaintzea]].
* Baliabide naturalak kontserbatzea, horixe baita ekoizpenaren oinarria.
=== '''Neurri indibidualak naturaren kontserbaziorako''' ===
Gobernuek har ditzaketen politikez gain, herritarrek gaitasun handia dute ingurumena zaintzen laguntzeko, honako ohitura [[Ekologia|ekologiko]] hauen bidez:
# Ez erabili produktu ez-[[Biodegradagarritasun|biodegradagarririk]] eta ez-[[Birziklagarri|birziklagarririk.]]
# Lan-arloko hezkuntza- eta ingurumen-programak sustatzea eta haietan parte hartzea, adibidez: [[Paper|papera]] birziklatzea edo garrantzitsuak ez diren paperak inprimatzea saihestea.
# Ingurumena gutxiago hondatzen duten sistemak eta teknologiak erabiltzea.
# [[Tresna Elektriko eta Elektronikoen Hondakinak|Tresna elektrikoak]] erabiltzen ez direnean, entxufea kentzea.
# Gutxiago gidatzea eta [[Garraio publiko|garraio publikoa]] erabiltzea. Beste aukera on bat oinez ibiltzea edo kutsatzen ez duten beste garraiobide batzuk erabiltzea da, adibidez, [[Bizikleta|bizikletak]]. Lanera joateko autoan ateratzea ezinbestekoa bada, beste lankide edo bizilagun batzuekin partekatu.
# Erosi aurretik, produktu bat benetan behar den galdetu. Ezinbestekoa ez den edozein kontsumo anti-ekologikoa da. Produktu hau ezinbestekoa bada, saia zaitez ingurumena gutxiago kutsatzen duten produktuak erosten.
# Hausnartu edozer gauza [[Zabor|zaborretara]] bota aurretik, eta egiaztatu [[berrerabili]], birziklatu, konpondu edo beste pertsona batentzat erabilgarria izan daitekeen.
# Ez bota erabili eta botatzeko artikulurik: ezpainzapiak, zapiak, komuneko papera, etab.
# Erabili eta botatzekoak diren [[Plastiko|plastikozko]] eta kartoizko edalontzien ordez, zeramikazko edo portzelanazko katiluak edo beirazko edalontziak jartzea, beste noizbait erabil daitezkeenak.
# Ez erabili plastikozko edo aluminiozko ontzirik (latak); horren ordez, erabili ontzi berrerabilgarriak edo itzultzeko ontziak.
# Paperezko inprimaketa-kopurua murriztea.
# Ura zaintzea bere forma guztietan. Etxean erabiltzen dugunetik, [[Itsaso|itsasoan]] behatzen dugunera.
# Euri-ura eta ureztagailuan alferrik galtzen dena biltegiratu.
# Etxean baratzeak egiten ikastea; ez du axola tamainak. Baita loreak dituzten landareak ereitea ere, polinizazioan laguntzeko.
# Material [[kutsatzaile]]<nowiki/>en ordez, ingurumenarekin adeitsuagoak diren beste batzuk erabiltzen ikastea.<ref>«Acciones para Cuidar el Planeta - BioEnciclopedia 2020». Archivado desde el original el 17 de febrero de 2020. Consultado el 7 de febrero de 2020. </ref>
== Ingurumen-babesa ==
Ingurumen-babesa gure habitat naturala zaintzeko hartzen diren neurrien multzoa da, maila publikoan nahiz pribatuan. Neurri horien helburua [[Narritadura|narriadura]]<nowiki/>tik eta kutsaduratik babestea da.
Pertsona orok du ingurumena babesteko betebeharra; izan ere, ingurune horretan garatzen, ugaltzen eta hiltzen da. Izaki moduan dagokigun erantzukizuna betetzeko, giza bizitza mantentzeko neurriak eta proposamenak garatu behar ditugu, baita flora eta faunaren bizitza ere.
Ez ditugu nahastu behar ingurumen-kontserbazioa eta ingurumen-babesa; desberdinak dira; kontserbazioak esaten digu nola luza dezakegun existentzia, baina babesak esaten digu nola prebenitu ahal izango dugun kaltea, eta, horrekin batera, [[Iraungipen (argipena)|iraungi]]<nowiki/>pena.
=== '''Fauna eta floraren babesa''' ===
Herrialdeetako naturagune babestuek zeregin garrantzitsua dute flora eta fauna babesteko orduan; bertan, basaflora eta basafauna espezieen existentzia, eraldaketa eta garapena baldintzatzen duten habitatak daude. Espezieak babestu, birpopulatu, zabaldu, aklimatatu, babestu eta ikertzearekin zerikusia duten jarduerak egitea ahalbidetzen dute, baita hezkuntzarekin zerikusia duten jarduerak ere.
== Euskal Herriko egoera ==
Euskal Herria txikia da eta biztanleria nahikoa handia du. Ondorioz, gizakiak naturan egiten duen presioa areagotu egiten da. Eragina Kantauri Itsasoari begira dagoen isurialdean nabaritzen da batez ere. [[Baso|Basoak]] bota egin dira eta espezie arrotzez landatu, animaliei eraso egin zaie (kasu askotan iraungiz), ibai eta errekak zikinduak daude, mendiak orbainez josirik zentzurik gabe egindako pistengatik, eta padura eta inguru hezeak lurrez eta betegarriz estali dira. Euskal Herriko garai bateko [[ekosistema]]<nowiki/>k aldaturik eta degradaturik daude eta toki gutxi batzuetan soilik jarraitzen dute jatorrizko egoeran.
Euskal Herriak aurrerapen garrantzitsuak lortu ditu ingurumena eta iraunkortasuna babesteko, baina oraindik erronka esanguratsuak ditu aurrean, hala nola hiri-kutsadura, neurririk gabeko urbanizazioa eta hondakinen kudeaketa. Ingurumenaren egoera hobetzeko gakoa izango da kontserbazio-politikekin jarraitzea, trantsizio energetiko garbiagoa sustatzea, eta eragile sozial eta ekonomiko guztien arteko lankidetzan aurrera egitea.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Naturaren kontserbazioa]]
rsc9zqdl0i0nfl8d4tjjpd8n72ep4c6
9967698
9967676
2024-11-13T13:28:01Z
Itziar Gorostizaga
167019
arazo eta erronkak gehitu
9967698
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Deforestation_central_Europe_-_Rodungen_Mitteleuropa.jpg|thumb|400x400px| Deforestazioa Europan]]
'''Ingurumenaren kontserbazioa''' eta naturaren zaintza funtsezko gaiak dira gaur egun, eta hainbat ikuspegitatik heltzen zaie, hala nola [[espezie]]<nowiki/>en babesetik, ekosistemen babesetik eta [[Paisaia|paisai]]<nowiki/>en kudeaketatik. [[Biodibertsitate|Biodibertsitatea]]<nowiki/>ren kontserbazioa eta [[Ekologismo|ekologismoa]] bezalako terminoek [[Baliabide natural|baliabide naturalen]] iraunkortasuna bermatzea helburu duten [[mugimendu sozial]] eta politikoak biltzen dituzte. Ahalegin horien helburua ez da soilik ingurumen-orekari eustea, baizik eta ingurunea etorkizuneko belaunaldientzat baldintza hobeetan uztea, estrategia eraginkorrenak gidatzen dituzten proba zientifikoetan oinarrituta.<ref>{{Erreferentzia|izena=Russ|abizena=Harding|izenburua=Conservationist or Environmentalist?|hizkuntza=en|url=https://www.mackinac.org/9852|aldizkaria=Mackinac Center|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Lehen [[Mugimendu kontserbazionista|mugimendu kontserbazioniste]]<nowiki/>tatik, funtsezkoa izan da oinarrizko baliabideak babestea, hala nola [[Ur|ura]], [[Lurzoru|lurzoruak]], [[flora]] eta [[fauna]], eta, hala, [[natura]] modu jasangarrian erabiltzea sustatu da.<ref>{{Erreferentzia|izena=John C.|abizena=Gifford|izenburua=Living by the Land|argitaletxea=Glade House|abizena2=Gifford|izena2= John C.|data=1945|url=https://library.cityvision.edu/conservation-movement|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Metodologia eta Estrategiak Ingurumen Kontserbaziorako ==
Ingurumenaren kontserbazioa metodologia eta estrategia konplexuak eskatzen ditu, gaur egungo gizarteak ekosistemetan eta biodibertsitatean sor ditzakeen kalteak saihesteko. Metodoak kudeaketa jarraitua behar dute, ingurumenaren jasangarritasuna denboran zehar bermatzeko.
=== Ingurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA) ===
ngurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA) funtsezko tresna da garapen-proiektuetan erabakiak hartzeko, bereziki kalte ekologikoa sortzeko arriskua duten egoeretan. EIA-ren helburua, proiektu edo jarduerek ingurunean izan ditzaketen efektuak identifikatzea, ebaluatzea eta aurreikustea da, hura gauzatu aurretik, sortu dezakeen ingurune inpaktuak minimizatzeko eta neurri egokiak diseinatu ahal izateko.
Etapen bidez, proiektu baten ingurumen-inpaktuak aztertzen da, ingurumenari kalte handiena saihesteko helburuarekin. Lehenik, bideragarritasun azterketa eta alternatiben analisia egiten dira, ingurumen-inpaktu baxuena suposatzen duten aukerak burutzeko. Ondoren, ekosistemari kalte egin diezaioketen eraginak identifikatzen eta ebaluatzen dira; biodibertsitatea, ura, lurra eta airea bezalako faktoreak kontuan hartuz. Azkenik, ingurumen kudeaketarako plan bat osatzen da, non proiektuan zehar eta ondoren ezarri beharreko neurriak eta kontrolak deskribatzen diren, ingurumena babestuz. Plan honen barruan, eraginak minimizatzeko etengabeko jarraipena egitea ezinbestekoa da, neurriak eraginkorrak diren ziurtatzeko.
EIAk baditu hainbat muga eta erronka. Datu zehatzak lortzeko zailtasuna eta proiektuen epe luzeko ondorioei buruzko ziurgabetasuna sarritan oztopo bihurtzen dira. Ezinbestekoa da diziplina ezberdineko adituen parte-hartzea, ingurumen ebaluazio sakona burutzeko.
=== Bizi Zikloaren Analisia (LCA) ===
Bizi Zikloaren Analisia (LCA) metodologia integral da, produktu edo zerbitzu baten bizitzan zehar, sortuko duen ingurumen-inpaktua ebaluatzen duena. Ikuspegi honek, enpresa eta erakunde ezberdinei inpaktuak sortzen diren puntu kritikoa hobeto ulertzeko aukera ematen die, hobekuntza aukerak identifikatuz.
Inbentarioak sortzen dira, bizi zikloaren fase bakoitzarekin lotutako baliabide-kontsumoa (lehengaien erabilera, energia-kontsumoa) eta irteerak (isurketak, hondakinak) jasotzen, ondoren inpaktuaren ebaluazioa eginez eta hobekuntza analisiarekin amaituz. Produktuaren diseinua hobetzeko asmoz eta identifikatutako inpaktuak murrizteko estrategiak ezberdinak bilatzen dira.
Ingurumen inpaktu handia duten sektoreetan erabilgarria da, eraikuntza eta energia industrian adibidez. Nekazaritza eta elikadura sektoreetan ere funtzio garrantzitsua betetzen du, bertako jarduerek –hala nola pestiziden erabilera eta hondakinen kudeaketak– ingurumenean duten eragina ebaluatzeko.
=== Ingurumen Auditorioa ===
Ingurumen-auditorioak enpresek egiten dituzten berrikuspenak dira, burutzen dituzten jarduerek, ezarritako araudiak betetzen diren ziurtatzeko, ondorioz hobekuntza jarduerak sortuz. Auditorioak baliabideen erabilera eraginkorra, isurien murrizketa eta hondakinen kudeaketa egokia bezalako alderdiak hartzen ditu barne.
Araudia betetzen den aztertzea ezinbestekoa da eta enpresaren jarduerak ingurumen-legeekin bat datozen. Jarduera horiekin lotutako ingurumen-arriskuak ebaluatzen dira, ekintza plana proposatuz, jarduerek sortzen duten arriskuak bermatzeko asmoarekin. Eraginkorra izateko, auditorioek etengabeko neurketa behar dute mugak errespetatzen dituztela ziurtatzeko eta ingurumen aztarna zehazteko.
=== Zaintzaren Printzipioa Ingurumen Kudeaketan ===
Jarduera edo produktu batek ingurumenena sortzen duen ondorioen ziurgabetasuna dagoenean erabiltzen den tresna da. Zalantzazko egoeretan, erabakiak modu prebentiboan hartzea ahalbidetzen du, ingurumenerako kaltegarriak izan daitezkeen ondorioak prebenitzeko.
Zaintza printzipioak segurtasun neurri gehigarriak ezartzea eskatzen du, bereziki berebiziko arriskua duten jarduera horietan, produktu kimikoen aplikazioan adibidez. Planifikazio zorrotza eta kutsadura ekiditeko teknologia aurreratuak erabiltzen dira, atzeraezinak diren egoerak ekiditeko asmoz.
=== Herritarren Partaidetza Ingurumen Kontserbazioan ===
Herritarren partaidetza aktiboa funtsezkoa da ingurumen jasangarritasuna lortzeko. Banakako eta taldeko ekintzak gakoak dira tokiko eta munduko mailan giza jardueren ondorioz sortzen den aztarna ekologikoa murrizteko.
# Ingurumen hezkuntza eta sentsibilizazioa: Ingurumenarekiko errespetuzko kultura sustatzen duen portaera aurrera eramatea funtsezkoa da gar egungo ingurumen egoera aldatzeko. Ingurumen hezkuntza maila guztietan finkatu behar da, jasangarritasun balioak sustatuz eta ingurumenarekiko errespetuzko praktikak irakatsiz.
# Herritarren ekintzak: Herritarrak bere ekarpena egin dezakete hondakinak birziklatuz, ura eta energia aurreztuz, eta produktu ekologikoak lehenetsiz. Hala nola beharrezkoak ez diren produktuak alde batera utziz eta ezinbestekoak diren horien kudeaketa egokia eginez, ondorioz kontsumismoak ingurumenean duen ondorioak murriztuz.
=== Natura Babesteko Eremuen Kontserbazioa ===
Natura babesteko eremuak, hala nola parke nazionalak eta erreserbak, funtsezkoak dira ekosistemak eta biodibertsitatea zaintzeko. Eremu hauek fauna eta floraren babesleku gisa jokatzen dute, espezie endemikoak eta beraien habitatak jarduera intentsiboetatik babestuta mantentzeko.
Parke nazionalak, natur-erreserbak eta bestelako ingurune babestuek aurkezten duten kontserbazioa graduaren arabera, erregulazio eta zaintza politika ezberdinak dituzte. Parke nazionalak adibidez, maila baxuko ekoturismo jarduerak baimentzen dute, erreserbekin konparatuta, hauek giza jarduerak debekatuta daukate, ekosistemaren bizitza babesteko.
== '''Arazo eta Erronka Nagusiak Ingurumenaren Kontserbazioan''' ==
Ingurumenaren kontserbazioak gero eta arazo larriagoak ditu aurrean, irtenbide sakon eta globalak eskatzen dituenak. Deforestazioa, klima aldaketa, biodibertsitatearen galera, kutsadura eta lurren degradazioa dira mundu osoan natur eta gizaki ekosistemak astintzen ari diren erronka nabarienak. Etorkizunean horiei aurre egiteko, beharrezkoa izango da teknologiaren garapen jasangarria, energia ereduaren aldaketa, eta ingurumenarekin errespetuzko kultura hedatzea, politika eta komunitate mailan zein pertsonen ohituretan.
=== '''Deforestazioa''' ===
Deforestazioak munduko baso eremuak galtzea dakar, eta horrek ekosistemen orekan eta klima erregulazioan kalte sakonak eragiten ditu. Munduko Lurraren Egiaztapen Agentziaren arabera, 1990 eta 2020 artean ia '''420 milioi hektarea baso''' galdu dira, eremuaren heren bat sojarako eta palma-olioaren landaketarako erabilita. Basoak karbono dioxidoa atxikitzen duten karbono-zuloak dira, haien galera atmosferako CO₂ maila areagotzen ari da, berotegi-efektua eta klima aldaketa indartuz. Deforestazioak ekosistemak desagerrarazten ditu, eta horrekin batera bertako biodibertsitatea, batez ere baso tropikaletan, non desagertzeko arriskuan dauden espezie bizi diren. Baso-baliabideen zaintza eta kontrolik gabeko ustiapena murriztea, bertako komunitateek lurraren zaintzan duten rola areagotzea, eta basoen erabilera iraunkorra sustatzea dira arazo honi aurre egiteko alternatibak.
=== '''Klima Aldaketa''' ===
Klima aldaketa XXI. mendeko erronka handienetakoa da. Nazio Batuen IPCC txostenen arabera, azken mendean batez besteko tenperatura globala '''1,1 ºC''' igo da, eta horrek izotz geruzak urtzea, itsasoaren maila igotzea eta lehorte eta bero boladak ugaltzea eragin ditu. Itsasoaren mailaren igoerak kostaldeko ekosistemetan kalteak sortu ditu, bai flora eta faunan, bai bertako komunitateetan. Klima aldaketak arriskuan jartzen du nekazaritza eta arrantzaren produktibitatea, lehorte eta ekaitz gehiago eraginez. Etorkizunean aurre egiteko, beharrezkoa da energia berriztagarrietan oinarritutako trantsizio energetiko bat, eta politika zehatzak karbono isuriak murrizteko. Eguzki eta haize energia bultzatzeaz gain, energia metatzeko teknologietan eta garraio jasangarrirako aukeretan aurrerapenak egitea ezinbestekoa izango da.
=== '''Biodibertsitatearen Galera''' ===
Biodibertsitatearen galera ere arazo larrietako bat da. Natur Baliabideen Nazioarteko Batasunak (IUCN) egindako azterketen arabera, milioika espezie desagertzeko arriskuan daude. Espezie askoren desagerpenak oreka ekologikoan eragiten du, elikadura-kateak eta ekosistemen zerbitzuak desegituratuz, hala nola polinizazioa edo lur emankortasuna. Gizakiaren jarduerak, hala nola habitaten desegitea, kutsadura eta baliabide naturalen gehiegizko ustiapena, dira galera honen kausa nagusiak. Etorkizunean, ingurumen lege zorrotzak ezarri behar dira espezieen habitata babesteko, eta kontserbazio-erakundeen laguntza ekonomikoa eta gizarte-kontzientzia zabaltzea funtsezkoa izango da espezieak eta ekosistemak babesteko.
=== '''Kutsadura (Airea, Ura eta Lurra)''' ===
Kutsadurak hainbat forma hartzen ditu, ekosistema guztietan eragin kaltegarriak sortzen. Aire kutsadura, industria eta garraio-sektoreetako isuriek eraginda, atmosferako berotegi-efektuko gasak eta partikula kutsagarriak ugaritu ditu. Honek klima aldaketari eragiteaz gain, osasun-arazo ugari sortzen ditu gizakiengan. Ura ere kutsadura industrial eta nekazariaren ondorioz degradatzen da, hondakin kimikoak eta pestizidak ibaietan eta aintziretan pilatuz eta itsas ekosistemetan kalteak eraginez. Nekazaritza intentsiboak eta hondakinen kudeaketa eskasak lurraren kutsadura areagotu dute, lurzorua kutsatuz eta emankortasuna galduz. Honi aurre egiteko, teknologia garbiagoak behar dira, batez ere industria-sektorean, eta hondakinen eta kutsaduraren kontrolerako araudi zorrotzak ezarriz.
=== '''Etorkizuneko Erronkak''' ===
Ingurumenaren kontserbazioa bermatzeko etorkizuneko erronkek proposamen eta ideia aurreratuak eskatzen dituzte. Proposamen hauen artean, garrantzi berezia hartzen dute '''teknologia berdeak''', '''energia berriztagarriak''' eta '''trantsizio energetiko iraunkorra''' sustatzeak.
* '''Energia Berriztagarriak eta Trantsizio Energetikoa''': Erregai fosilen ustiaketa murrizteko asmoarekin, energia iturri garbietara pasatzea funtsezkoa da klima aldaketaren ondorioak arintzeko. Eguzki, haize eta energia eolikoei berebiziko garrantzia ematearen ondorioz, erregai fosilen menpekotasuna murriztuko litzateke. Trantsizio energetiko honek, ordea, epe luzeko plangintza behar du, politika egonkorrekin eta energiaren sektoreko berrikuntzak etengabe sustatuz. Europako Batasunak eta hainbat herrialdek 2050erako karbono neutraltasuna lortzeko konpromisoa hartu dute; Euskal Herrian ere, energia berriztagarrien aldeko trantsizioa bultzatu behar da, proiektu garbi eta jasangarriak lehenetsiz.
* '''Baliabideen Kudeaketa Jasangarria eta Ekonomia Zirkularra''': Baliabide naturalen erabilera eraginkorra eta iraunkorra lortzeko, beharrezkoa da '''ekonomia zirkularra''' bultzatzea, hau da, baliabideak birziklatu eta berrerabiltzeko sistemak ezartzea. Hondakinen sorrera murriztea eta berrerabilera sustatzea, besteak beste, uraren eta energiaren kontsumoaren kudeaketa hobetuz, ingurumen inpaktua gutxitzeko pauso sendoak izan daitezke.
* '''Teknologia Berdea''': Teknologia berriek ingurumenaren kontserbazioan lagundu dezakete, ekosistemetan inpaktu txikiagoa duten ekoizpen eta kontsumo ereduak bultzatuz. Adibidez, nekazaritzan, '''teknologia digitalak''' eta '''adimen artifiziala''' erabiliz pestizida eta ongarrien erabilera hobeto kontrolatu daiteke, lurra eta ur-baliabideak babesteko. Eraikuntzaren sektorean, berriz, '''eraikuntza jasangarriko''' teknologien garapenak materialen erabilera optimizatzea eta energia-eraginkortasuna bermatzea ahalbidetzen du.
* '''Ingurumen Hezkuntza eta Sentsibilizazioa''': Etorkizuneko erronkei aurre egiteko ezinbestekoa izango da ingurumenarekiko errespetuzko kultura zabaltzea, pertsona eta komunitate guztiak kontserbazioaren beharraz jabetu daitezen. Horretarako, ingurumena babesteko programak hezkuntzan eta komunitate mailan indartu behar dira, herritarren partaidetza aktiboarekin, ingurumenarekiko kontzientzia areagotzeko.
* '''Hondamendiak Aurreikusi eta Babestea''': Klima aldaketak hondamendi naturalen maiztasuna eta indarra handitu du, horiek prebenitzeko eta arintzeko neurriak behar dira. Zaintza teknologia aurreratuak, hala nola satelite bidezko kontrol-sistemak, eta erreskate eta larrialdi-plan eraginkorrak prest izatea ezinbestekoa izango da, bai herritarrak babesteko bai ingurumenaren ondorioak arintzeko.
== Naturaren kontserbazioa behar bat da ==
'''Ingurumenaren kontserbazioa''' beharrezkoa da gizateriaren osasunean eragiten ari diren eta, ondorioz, bizi garen planeta suntsitzen ari diren [[Ingurumen arazo|ingurumen-arazoen]] kopurua kontuan hartzeko. Ingurumenaren eta haren baliabide naturalen kontserbazioak sakonagoa eta egiazkoagoa izan behar du kontzientzia humanistiko hori pizteko. [[Kontzientzia humanistiko]] horrek aukera ematen du ingurumena kontserbatzeko neurriak praktikan jartzeko, gizakiak eragindako kalteak murrizteko eta egungo beharrei erantzuten ez dieten garapen jasangarri batera heltzeko. Horregatik sortu dira kontserbazioaren aldeko mugimendu sozialak.
== Kontserbazionismoa eta ekologismoa ==
XX. mende hasierakoak dira [[Kontserbazionista|kontserbazionisten]] eta ekologisten arteko eztabaidak. <ref>«ÁREAS DESPROTEGIDAS ANÁLISIS DE LA GOBERNANZA EN LAS ÁREAS PROTEGIDAS DE LA PROVINCIA DE CÓRDOBA, ARGENTINA». ''Revista del Departamento de Geografía. FFyH – UNC – Argentina. ISSN 2346-8734 Año 5. Número 9 -2º semestre 2017 Pp. 4 - 41''. </ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Samuel P.|abizena=Hays|izenburua=Conservation And The Gospel Of Efficiency: The Progressive Conservation Movement, 1890–1920|argitaletxea=University of Pittsburgh Press|data=1959|url=http://www.jstor.org/stable/j.ctt7zw8b4|isbn=978-0-8229-5702-7|doi=10.2307/j.ctt7zw8b4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Kontserbazionistek, [[Theodore Roosevelt]] AEBetako presidenteak eta bere aliatu estua den [[Gifford Pinchot|Gifford Pincho]]<nowiki/>t buru, adierazi zuten Mendebaldeko herrialdeetako baliabide natural gehienak gobernu federalarenak izan behar zirela. Proposatzen zutena baliabide naturalen epe luzerako plan bat zen, onura ekonomikoak maximizatzeko helburua zuena, aditu nazionalek sortua.<ref>Douglas G. Brinkley, ''The Wilderness Warrior: Theodore Roosevelt and the Crusade for America'' (2009)
</ref>
Ekologistek, berriz, [[John Muir]] (1838-1914) buru (kontserbazionismoaren eta ekologismoaren arteko eztabaidan jarrera ekologista zehazteaz arduratu zena), natura sakratua zela eta gizakiak arrotzak zirela aldarrikatzen zuten. Zentzu honetan, alderdi honetarako, gizakiek natura begiratu ahal izango lukete, baina ez ustiatu.
== Kontserbazionismoaren munduaren interpretazioa ==
Gizakia geratzen diren azken [[Eremu basati|eremu basat]]<nowiki/>i edo naturalak suntsitzen ari da; oro har, ingurumena hondatzen ari da.
Natura kontserbatzeko arrazoi [[Ekonomia|ekonomiko]], [[zientifiko]], [[Kultura|kultural]], [[Etika|etiko,]] [[sozial]] eta legalak daude:
# Arrazoi ekonomikoak: baliabide naturalak zentzuz erabiltzea errentagarriagoa da epe luzera.
# Pisu handiko arrazoi zientifikoek ingurumenaren kontserbazioa justifikatzen dute. Eremu naturalak kontserbatzeak (bertako flora eta faunarekin) etorkizunerako material genetiko garrantzitsua gordetzen du.
# Eremu asko kultur arrazoiengatik kontserbatu behar dira, bertan dauden giza populazioekin.
# Arrazoi etiko edo moralak direla eta, gizakiak ez du eskubiderik bere ingurua suntsitzeko, ezta biodibertsitatea suntsitzeko ere. Natura, baliabide naturalak, kultura eta, oro har, ingurumena nazio baten eta gizarte osoaren [[Ondare natural|ondarea]] dira.
# Arrazoi sozialengatik ere justifikatzen da ingurumenaren kontserbazioa. Baliabide naturalen jabetzeak, [[Kutsadura|kutsadurak]] eta inguruaren degradazioak giza komunitateetan eragiten dute.
# Iraunaraztea justifikatzen duten legezko arrazoiak Konstituzio Politikoan, nazioarteko itunetan eta legedian daude.
=== '''Jardun-arloak''' ===
Naturaren eta natura-baliabideen kontserbazioa hiru alderditan oinarritzen da bereziki:
* Espazioa antolatzea eta baliabideak erabiltzeko hainbat aukera ahalbidetzea.
* Herrialde bakoitzeko natura-, kultura- eta historia-ondarea [[Zaintza (argipena)|zaintzea]].
* Baliabide naturalak kontserbatzea, horixe baita ekoizpenaren oinarria.
=== '''Neurri indibidualak naturaren kontserbaziorako''' ===
Gobernuek har ditzaketen politikez gain, herritarrek gaitasun handia dute ingurumena zaintzen laguntzeko, honako ohitura [[Ekologia|ekologiko]] hauen bidez:
# Ez erabili produktu ez-[[Biodegradagarritasun|biodegradagarririk]] eta ez-[[Birziklagarri|birziklagarririk.]]
# Lan-arloko hezkuntza- eta ingurumen-programak sustatzea eta haietan parte hartzea, adibidez: [[Paper|papera]] birziklatzea edo garrantzitsuak ez diren paperak inprimatzea saihestea.
# Ingurumena gutxiago hondatzen duten sistemak eta teknologiak erabiltzea.
# [[Tresna Elektriko eta Elektronikoen Hondakinak|Tresna elektrikoak]] erabiltzen ez direnean, entxufea kentzea.
# Gutxiago gidatzea eta [[Garraio publiko|garraio publikoa]] erabiltzea. Beste aukera on bat oinez ibiltzea edo kutsatzen ez duten beste garraiobide batzuk erabiltzea da, adibidez, [[Bizikleta|bizikletak]]. Lanera joateko autoan ateratzea ezinbestekoa bada, beste lankide edo bizilagun batzuekin partekatu.
# Erosi aurretik, produktu bat benetan behar den galdetu. Ezinbestekoa ez den edozein kontsumo anti-ekologikoa da. Produktu hau ezinbestekoa bada, saia zaitez ingurumena gutxiago kutsatzen duten produktuak erosten.
# Hausnartu edozer gauza [[Zabor|zaborretara]] bota aurretik, eta egiaztatu [[berrerabili]], birziklatu, konpondu edo beste pertsona batentzat erabilgarria izan daitekeen.
# Ez bota erabili eta botatzeko artikulurik: ezpainzapiak, zapiak, komuneko papera, etab.
# Erabili eta botatzekoak diren [[Plastiko|plastikozko]] eta kartoizko edalontzien ordez, zeramikazko edo portzelanazko katiluak edo beirazko edalontziak jartzea, beste noizbait erabil daitezkeenak.
# Ez erabili plastikozko edo aluminiozko ontzirik (latak); horren ordez, erabili ontzi berrerabilgarriak edo itzultzeko ontziak.
# Paperezko inprimaketa-kopurua murriztea.
# Ura zaintzea bere forma guztietan. Etxean erabiltzen dugunetik, [[Itsaso|itsasoan]] behatzen dugunera.
# Euri-ura eta ureztagailuan alferrik galtzen dena biltegiratu.
# Etxean baratzeak egiten ikastea; ez du axola tamainak. Baita loreak dituzten landareak ereitea ere, polinizazioan laguntzeko.
# Material [[kutsatzaile]]<nowiki/>en ordez, ingurumenarekin adeitsuagoak diren beste batzuk erabiltzen ikastea.<ref>«Acciones para Cuidar el Planeta - BioEnciclopedia 2020». Archivado desde el original el 17 de febrero de 2020. Consultado el 7 de febrero de 2020. </ref>
== Ingurumen-babesa ==
Ingurumen-babesa gure habitat naturala zaintzeko hartzen diren neurrien multzoa da, maila publikoan nahiz pribatuan. Neurri horien helburua [[Narritadura|narriadura]]<nowiki/>tik eta kutsaduratik babestea da.
Pertsona orok du ingurumena babesteko betebeharra; izan ere, ingurune horretan garatzen, ugaltzen eta hiltzen da. Izaki moduan dagokigun erantzukizuna betetzeko, giza bizitza mantentzeko neurriak eta proposamenak garatu behar ditugu, baita flora eta faunaren bizitza ere.
Ez ditugu nahastu behar ingurumen-kontserbazioa eta ingurumen-babesa; desberdinak dira; kontserbazioak esaten digu nola luza dezakegun existentzia, baina babesak esaten digu nola prebenitu ahal izango dugun kaltea, eta, horrekin batera, [[Iraungipen (argipena)|iraungi]]<nowiki/>pena.
=== '''Fauna eta floraren babesa''' ===
Herrialdeetako naturagune babestuek zeregin garrantzitsua dute flora eta fauna babesteko orduan; bertan, basaflora eta basafauna espezieen existentzia, eraldaketa eta garapena baldintzatzen duten habitatak daude. Espezieak babestu, birpopulatu, zabaldu, aklimatatu, babestu eta ikertzearekin zerikusia duten jarduerak egitea ahalbidetzen dute, baita hezkuntzarekin zerikusia duten jarduerak ere.
== Euskal Herriko egoera ==
Euskal Herria txikia da eta biztanleria nahikoa handia du. Ondorioz, gizakiak naturan egiten duen presioa areagotu egiten da. Eragina Kantauri Itsasoari begira dagoen isurialdean nabaritzen da batez ere. [[Baso|Basoak]] bota egin dira eta espezie arrotzez landatu, animaliei eraso egin zaie (kasu askotan iraungiz), ibai eta errekak zikinduak daude, mendiak orbainez josirik zentzurik gabe egindako pistengatik, eta padura eta inguru hezeak lurrez eta betegarriz estali dira. Euskal Herriko garai bateko [[ekosistema]]<nowiki/>k aldaturik eta degradaturik daude eta toki gutxi batzuetan soilik jarraitzen dute jatorrizko egoeran.
Euskal Herriak aurrerapen garrantzitsuak lortu ditu ingurumena eta iraunkortasuna babesteko, baina oraindik erronka esanguratsuak ditu aurrean, hala nola hiri-kutsadura, neurririk gabeko urbanizazioa eta hondakinen kudeaketa. Ingurumenaren egoera hobetzeko gakoa izango da kontserbazio-politikekin jarraitzea, trantsizio energetiko garbiagoa sustatzea, eta eragile sozial eta ekonomiko guztien arteko lankidetzan aurrera egitea.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Naturaren kontserbazioa]]
h95ntfk0c4a7e86kapjoosr286wuqxw
9968734
9967698
2024-11-14T09:19:37Z
Oihanalb
120962
9968734
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Deforestation_central_Europe_-_Rodungen_Mitteleuropa.jpg|thumb|400x400px| Deforestazioa Europan]]
'''Ingurumenaren kontserbazioa''' eta naturaren zaintza funtsezko gaiak dira gaur egun, eta hainbat ikuspegitatik heltzen zaie, hala nola [[espezie]]<nowiki/>en babesetik, ekosistemen babesetik eta [[Paisaia|paisai]]<nowiki/>en kudeaketatik. [[Biodibertsitate|Biodibertsitatea]]<nowiki/>ren kontserbazioa eta [[Ekologismo|ekologismoa]] bezalako terminoek [[Baliabide natural|baliabide naturalen]] iraunkortasuna bermatzea helburu duten [[mugimendu sozial]] eta politikoak biltzen dituzte. Ahalegin horien helburua ez da soilik ingurumen-orekari eustea, baizik eta ingurunea etorkizuneko belaunaldientzat baldintza hobeetan uztea, estrategia eraginkorrenak gidatzen dituzten proba zientifikoetan oinarrituta.<ref>{{Erreferentzia|izena=Russ|abizena=Harding|izenburua=Conservationist or Environmentalist?|hizkuntza=en|url=https://www.mackinac.org/9852|aldizkaria=Mackinac Center|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Lehen [[Mugimendu kontserbazionista|mugimendu kontserbazioniste]]<nowiki/>tatik, funtsezkoa izan da oinarrizko baliabideak babestea, hala nola [[Ur|ura]], [[Lurzoru|lurzoruak]], [[flora]] eta [[fauna]], eta, hala, [[natura]] modu jasangarrian erabiltzea sustatu da.<ref>{{Erreferentzia|izena=John C.|abizena=Gifford|izenburua=Living by the Land|argitaletxea=Glade House|abizena2=Gifford|izena2= John C.|data=1945|url=https://library.cityvision.edu/conservation-movement|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Metodologia eta estrategiak ingurumen kontserbaziorako ==
Ingurumenaren kontserbazioak metodologia eta estrategia konplexuak eskatzen ditu, gaur egungo gizarteak ekosistemetan eta biodibertsitatean sor ditzakeen kalteak saihesteko. Metodoek kudeaketa jarraitua behar dute, ingurumenaren jasangarritasuna denboran zehar bermatzeko.
=== Ingurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA) ===
Ingurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA) funtsezko tresna da garapen-proiektuetan erabakiak hartzeko, bereziki kalte ekologikoa sortzeko arriskua duten egoeretan. EIAren helburua proiektu edo jarduerek ingurunean izan ditzaketen eraginak identifikatzea, ebaluatzea eta aurreikustea da, eragin horiek gauzatu aurretik, ingurune inpaktuak minimizatzeko eta neurri egokiak diseinatu ahal izateko.
Etapaka, proiektu baten ingurumen-inpaktuak aztertzen dira, ingurumenari kalte handiena saihesteko helburuarekin. Lehenik, bideragarritasun-azterketa eta alternatiben analisia egiten dira, ingurumen-inpaktu baxuena sortzen duten aukerak gauzatzeko. Ondoren, ekosistemari kalte egin diezaioketen eraginak identifikatzen eta ebaluatzen dira; biodibertsitatea, ura, lurra eta airea bezalako aldagaiak kontuan hartuz. Azkenik, ingurumen-kudeaketarako plan bat osatzen da, non proiektuan zehar eta ondoren ezarri beharreko neurriak eta kontrolak deskribatzen diren, ingurumena babestuz. Plan honen barruan, eraginak minimizatzeko etengabeko jarraipena egitea ezinbestekoa da, neurriak eraginkorrak diren ziurtatzeko.
EIAk baditu hainbat muga eta erronka; datu zehatzak lortzeko zailtasuna eta proiektuen epe luzeko ondorioei buruzko ziurgabetasuna sarritan oztopo bihurtzen dira. Ezinbestekoa da diziplina ezberdineko adituen parte-hartzea, ingurumen-ebaluazio sakona egiteko.
=== Bizi Zikloaren Analisia (LCA) ===
Bizi Zikloaren Analisia (LCA) metodologia integral da, produktu edo zerbitzu baten bizitzan zehar, sortuko duen ingurumen-inpaktua ebaluatzen duena. Ikuspegi honek, enpresa eta erakunde ezberdinei inpaktuak sortzen diren puntu kritikoa hobeto ulertzeko aukera ematen die, hobekuntza aukerak identifikatuz.
Inbentarioak sortzen dira, bizi zikloaren fase bakoitzarekin lotutako baliabide-kontsumoa (lehengaien erabilera, energia-kontsumoa) eta irteerak (isurketak, hondakinak) jasotzen, ondoren inpaktuaren ebaluazioa eginez eta hobekuntza analisiarekin amaituz. Produktuaren diseinua hobetzeko asmoz eta identifikatutako inpaktuak murrizteko estrategiak ezberdinak bilatzen dira.
Ingurumen inpaktu handia duten sektoreetan erabilgarria da, eraikuntza eta energia industrian adibidez. Nekazaritza eta elikadura sektoreetan ere funtzio garrantzitsua betetzen du, bertako jarduerek –hala nola pestiziden erabilera eta hondakinen kudeaketak– ingurumenean duten eragina ebaluatzeko.
=== Ingurumen Auditorioa ===
Ingurumen-auditorioak enpresek egiten dituzten berrikuspenak dira, burutzen dituzten jarduerek, ezarritako araudiak betetzen diren ziurtatzeko, ondorioz hobekuntza jarduerak sortuz. Auditorioak baliabideen erabilera eraginkorra, isurien murrizketa eta hondakinen kudeaketa egokia bezalako alderdiak hartzen ditu barne.
Araudia betetzen den aztertzea ezinbestekoa da eta enpresaren jarduerak ingurumen-legeekin bat datozen. Jarduera horiekin lotutako ingurumen-arriskuak ebaluatzen dira, ekintza plana proposatuz, jarduerek sortzen duten arriskuak bermatzeko asmoarekin. Eraginkorra izateko, auditorioek etengabeko neurketa behar dute mugak errespetatzen dituztela ziurtatzeko eta ingurumen aztarna zehazteko.
=== Zaintzaren Printzipioa Ingurumen Kudeaketan ===
Jarduera edo produktu batek ingurumenena sortzen duen ondorioen ziurgabetasuna dagoenean erabiltzen den tresna da. Zalantzazko egoeretan, erabakiak modu prebentiboan hartzea ahalbidetzen du, ingurumenerako kaltegarriak izan daitezkeen ondorioak prebenitzeko.
Zaintza printzipioak segurtasun neurri gehigarriak ezartzea eskatzen du, bereziki berebiziko arriskua duten jarduera horietan, produktu kimikoen aplikazioan adibidez. Planifikazio zorrotza eta kutsadura ekiditeko teknologia aurreratuak erabiltzen dira, atzeraezinak diren egoerak ekiditeko asmoz.
=== Herritarren Partaidetza Ingurumen Kontserbazioan ===
Herritarren partaidetza aktiboa funtsezkoa da ingurumen jasangarritasuna lortzeko. Banakako eta taldeko ekintzak gakoak dira tokiko eta munduko mailan giza jardueren ondorioz sortzen den aztarna ekologikoa murrizteko.
# Ingurumen hezkuntza eta sentsibilizazioa: Ingurumenarekiko errespetuzko kultura sustatzen duen portaera aurrera eramatea funtsezkoa da gar egungo ingurumen egoera aldatzeko. Ingurumen hezkuntza maila guztietan finkatu behar da, jasangarritasun balioak sustatuz eta ingurumenarekiko errespetuzko praktikak irakatsiz.
# Herritarren ekintzak: Herritarrak bere ekarpena egin dezakete hondakinak birziklatuz, ura eta energia aurreztuz, eta produktu ekologikoak lehenetsiz. Hala nola beharrezkoak ez diren produktuak alde batera utziz eta ezinbestekoak diren horien kudeaketa egokia eginez, ondorioz kontsumismoak ingurumenean duen ondorioak murriztuz.
=== Natura Babesteko Eremuen Kontserbazioa ===
Natura babesteko eremuak, hala nola parke nazionalak eta erreserbak, funtsezkoak dira ekosistemak eta biodibertsitatea zaintzeko. Eremu hauek fauna eta floraren babesleku gisa jokatzen dute, espezie endemikoak eta beraien habitatak jarduera intentsiboetatik babestuta mantentzeko.
Parke nazionalak, natur-erreserbak eta bestelako ingurune babestuek aurkezten duten kontserbazioa graduaren arabera, erregulazio eta zaintza politika ezberdinak dituzte. Parke nazionalak adibidez, maila baxuko ekoturismo jarduerak baimentzen dute, erreserbekin konparatuta, hauek giza jarduerak debekatuta daukate, ekosistemaren bizitza babesteko.
== '''Arazo eta Erronka Nagusiak Ingurumenaren Kontserbazioan''' ==
Ingurumenaren kontserbazioak gero eta arazo larriagoak ditu aurrean, irtenbide sakon eta globalak eskatzen dituenak. Deforestazioa, klima aldaketa, biodibertsitatearen galera, kutsadura eta lurren degradazioa dira mundu osoan natur eta gizaki ekosistemak astintzen ari diren erronka nabarienak. Etorkizunean horiei aurre egiteko, beharrezkoa izango da teknologiaren garapen jasangarria, energia ereduaren aldaketa, eta ingurumenarekin errespetuzko kultura hedatzea, politika eta komunitate mailan zein pertsonen ohituretan.
=== '''Deforestazioa''' ===
Deforestazioak munduko baso eremuak galtzea dakar, eta horrek ekosistemen orekan eta klima erregulazioan kalte sakonak eragiten ditu. Munduko Lurraren Egiaztapen Agentziaren arabera, 1990 eta 2020 artean ia '''420 milioi hektarea baso''' galdu dira, eremuaren heren bat sojarako eta palma-olioaren landaketarako erabilita. Basoak karbono dioxidoa atxikitzen duten karbono-zuloak dira, haien galera atmosferako CO₂ maila areagotzen ari da, berotegi-efektua eta klima aldaketa indartuz. Deforestazioak ekosistemak desagerrarazten ditu, eta horrekin batera bertako biodibertsitatea, batez ere baso tropikaletan, non desagertzeko arriskuan dauden espezie bizi diren. Baso-baliabideen zaintza eta kontrolik gabeko ustiapena murriztea, bertako komunitateek lurraren zaintzan duten rola areagotzea, eta basoen erabilera iraunkorra sustatzea dira arazo honi aurre egiteko alternatibak.
=== '''Klima Aldaketa''' ===
Klima aldaketa XXI. mendeko erronka handienetakoa da. Nazio Batuen IPCC txostenen arabera, azken mendean batez besteko tenperatura globala '''1,1 ºC''' igo da, eta horrek izotz geruzak urtzea, itsasoaren maila igotzea eta lehorte eta bero boladak ugaltzea eragin ditu. Itsasoaren mailaren igoerak kostaldeko ekosistemetan kalteak sortu ditu, bai flora eta faunan, bai bertako komunitateetan. Klima aldaketak arriskuan jartzen du nekazaritza eta arrantzaren produktibitatea, lehorte eta ekaitz gehiago eraginez. Etorkizunean aurre egiteko, beharrezkoa da energia berriztagarrietan oinarritutako trantsizio energetiko bat, eta politika zehatzak karbono isuriak murrizteko. Eguzki eta haize energia bultzatzeaz gain, energia metatzeko teknologietan eta garraio jasangarrirako aukeretan aurrerapenak egitea ezinbestekoa izango da.
=== '''Biodibertsitatearen Galera''' ===
Biodibertsitatearen galera ere arazo larrietako bat da. Natur Baliabideen Nazioarteko Batasunak (IUCN) egindako azterketen arabera, milioika espezie desagertzeko arriskuan daude. Espezie askoren desagerpenak oreka ekologikoan eragiten du, elikadura-kateak eta ekosistemen zerbitzuak desegituratuz, hala nola polinizazioa edo lur emankortasuna. Gizakiaren jarduerak, hala nola habitaten desegitea, kutsadura eta baliabide naturalen gehiegizko ustiapena, dira galera honen kausa nagusiak. Etorkizunean, ingurumen lege zorrotzak ezarri behar dira espezieen habitata babesteko, eta kontserbazio-erakundeen laguntza ekonomikoa eta gizarte-kontzientzia zabaltzea funtsezkoa izango da espezieak eta ekosistemak babesteko.
=== '''Kutsadura (Airea, Ura eta Lurra)''' ===
Kutsadurak hainbat forma hartzen ditu, ekosistema guztietan eragin kaltegarriak sortzen. Aire kutsadura, industria eta garraio-sektoreetako isuriek eraginda, atmosferako berotegi-efektuko gasak eta partikula kutsagarriak ugaritu ditu. Honek klima aldaketari eragiteaz gain, osasun-arazo ugari sortzen ditu gizakiengan. Ura ere kutsadura industrial eta nekazariaren ondorioz degradatzen da, hondakin kimikoak eta pestizidak ibaietan eta aintziretan pilatuz eta itsas ekosistemetan kalteak eraginez. Nekazaritza intentsiboak eta hondakinen kudeaketa eskasak lurraren kutsadura areagotu dute, lurzorua kutsatuz eta emankortasuna galduz. Honi aurre egiteko, teknologia garbiagoak behar dira, batez ere industria-sektorean, eta hondakinen eta kutsaduraren kontrolerako araudi zorrotzak ezarriz.
=== '''Etorkizuneko Erronkak''' ===
Ingurumenaren kontserbazioa bermatzeko etorkizuneko erronkek proposamen eta ideia aurreratuak eskatzen dituzte. Proposamen hauen artean, garrantzi berezia hartzen dute '''teknologia berdeak''', '''energia berriztagarriak''' eta '''trantsizio energetiko iraunkorra''' sustatzeak.
* '''Energia Berriztagarriak eta Trantsizio Energetikoa''': Erregai fosilen ustiaketa murrizteko asmoarekin, energia iturri garbietara pasatzea funtsezkoa da klima aldaketaren ondorioak arintzeko. Eguzki, haize eta energia eolikoei berebiziko garrantzia ematearen ondorioz, erregai fosilen menpekotasuna murriztuko litzateke. Trantsizio energetiko honek, ordea, epe luzeko plangintza behar du, politika egonkorrekin eta energiaren sektoreko berrikuntzak etengabe sustatuz. Europako Batasunak eta hainbat herrialdek 2050erako karbono neutraltasuna lortzeko konpromisoa hartu dute; Euskal Herrian ere, energia berriztagarrien aldeko trantsizioa bultzatu behar da, proiektu garbi eta jasangarriak lehenetsiz.
* '''Baliabideen Kudeaketa Jasangarria eta Ekonomia Zirkularra''': Baliabide naturalen erabilera eraginkorra eta iraunkorra lortzeko, beharrezkoa da '''ekonomia zirkularra''' bultzatzea, hau da, baliabideak birziklatu eta berrerabiltzeko sistemak ezartzea. Hondakinen sorrera murriztea eta berrerabilera sustatzea, besteak beste, uraren eta energiaren kontsumoaren kudeaketa hobetuz, ingurumen inpaktua gutxitzeko pauso sendoak izan daitezke.
* '''Teknologia Berdea''': Teknologia berriek ingurumenaren kontserbazioan lagundu dezakete, ekosistemetan inpaktu txikiagoa duten ekoizpen eta kontsumo ereduak bultzatuz. Adibidez, nekazaritzan, '''teknologia digitalak''' eta '''adimen artifiziala''' erabiliz pestizida eta ongarrien erabilera hobeto kontrolatu daiteke, lurra eta ur-baliabideak babesteko. Eraikuntzaren sektorean, berriz, '''eraikuntza jasangarriko''' teknologien garapenak materialen erabilera optimizatzea eta energia-eraginkortasuna bermatzea ahalbidetzen du.
* '''Ingurumen Hezkuntza eta Sentsibilizazioa''': Etorkizuneko erronkei aurre egiteko ezinbestekoa izango da ingurumenarekiko errespetuzko kultura zabaltzea, pertsona eta komunitate guztiak kontserbazioaren beharraz jabetu daitezen. Horretarako, ingurumena babesteko programak hezkuntzan eta komunitate mailan indartu behar dira, herritarren partaidetza aktiboarekin, ingurumenarekiko kontzientzia areagotzeko.
* '''Hondamendiak Aurreikusi eta Babestea''': Klima aldaketak hondamendi naturalen maiztasuna eta indarra handitu du, horiek prebenitzeko eta arintzeko neurriak behar dira. Zaintza teknologia aurreratuak, hala nola satelite bidezko kontrol-sistemak, eta erreskate eta larrialdi-plan eraginkorrak prest izatea ezinbestekoa izango da, bai herritarrak babesteko bai ingurumenaren ondorioak arintzeko.
== Naturaren kontserbazioa behar bat da ==
'''Ingurumenaren kontserbazioa''' beharrezkoa da gizateriaren osasunean eragiten ari diren eta, ondorioz, bizi garen planeta suntsitzen ari diren [[Ingurumen arazo|ingurumen-arazoen]] kopurua kontuan hartzeko. Ingurumenaren eta haren baliabide naturalen kontserbazioak sakonagoa eta egiazkoagoa izan behar du kontzientzia humanistiko hori pizteko. [[Kontzientzia humanistiko]] horrek aukera ematen du ingurumena kontserbatzeko neurriak praktikan jartzeko, gizakiak eragindako kalteak murrizteko eta egungo beharrei erantzuten ez dieten garapen jasangarri batera heltzeko. Horregatik sortu dira kontserbazioaren aldeko mugimendu sozialak.
== Kontserbazionismoa eta ekologismoa ==
XX. mende hasierakoak dira [[Kontserbazionista|kontserbazionisten]] eta ekologisten arteko eztabaidak. <ref>«ÁREAS DESPROTEGIDAS ANÁLISIS DE LA GOBERNANZA EN LAS ÁREAS PROTEGIDAS DE LA PROVINCIA DE CÓRDOBA, ARGENTINA». ''Revista del Departamento de Geografía. FFyH – UNC – Argentina. ISSN 2346-8734 Año 5. Número 9 -2º semestre 2017 Pp. 4 - 41''. </ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Samuel P.|abizena=Hays|izenburua=Conservation And The Gospel Of Efficiency: The Progressive Conservation Movement, 1890–1920|argitaletxea=University of Pittsburgh Press|data=1959|url=http://www.jstor.org/stable/j.ctt7zw8b4|isbn=978-0-8229-5702-7|doi=10.2307/j.ctt7zw8b4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Kontserbazionistek, [[Theodore Roosevelt]] AEBetako presidenteak eta bere aliatu estua den [[Gifford Pinchot|Gifford Pincho]]<nowiki/>t buru, adierazi zuten Mendebaldeko herrialdeetako baliabide natural gehienak gobernu federalarenak izan behar zirela. Proposatzen zutena baliabide naturalen epe luzerako plan bat zen, onura ekonomikoak maximizatzeko helburua zuena, aditu nazionalek sortua.<ref>Douglas G. Brinkley, ''The Wilderness Warrior: Theodore Roosevelt and the Crusade for America'' (2009)
</ref>
Ekologistek, berriz, [[John Muir]] (1838-1914) buru (kontserbazionismoaren eta ekologismoaren arteko eztabaidan jarrera ekologista zehazteaz arduratu zena), natura sakratua zela eta gizakiak arrotzak zirela aldarrikatzen zuten. Zentzu honetan, alderdi honetarako, gizakiek natura begiratu ahal izango lukete, baina ez ustiatu.
== Kontserbazionismoaren munduaren interpretazioa ==
Gizakia geratzen diren azken [[Eremu basati|eremu basat]]<nowiki/>i edo naturalak suntsitzen ari da; oro har, ingurumena hondatzen ari da.
Natura kontserbatzeko arrazoi [[Ekonomia|ekonomiko]], [[zientifiko]], [[Kultura|kultural]], [[Etika|etiko,]] [[sozial]] eta legalak daude:
# Arrazoi ekonomikoak: baliabide naturalak zentzuz erabiltzea errentagarriagoa da epe luzera.
# Pisu handiko arrazoi zientifikoek ingurumenaren kontserbazioa justifikatzen dute. Eremu naturalak kontserbatzeak (bertako flora eta faunarekin) etorkizunerako material genetiko garrantzitsua gordetzen du.
# Eremu asko kultur arrazoiengatik kontserbatu behar dira, bertan dauden giza populazioekin.
# Arrazoi etiko edo moralak direla eta, gizakiak ez du eskubiderik bere ingurua suntsitzeko, ezta biodibertsitatea suntsitzeko ere. Natura, baliabide naturalak, kultura eta, oro har, ingurumena nazio baten eta gizarte osoaren [[Ondare natural|ondarea]] dira.
# Arrazoi sozialengatik ere justifikatzen da ingurumenaren kontserbazioa. Baliabide naturalen jabetzeak, [[Kutsadura|kutsadurak]] eta inguruaren degradazioak giza komunitateetan eragiten dute.
# Iraunaraztea justifikatzen duten legezko arrazoiak Konstituzio Politikoan, nazioarteko itunetan eta legedian daude.
=== '''Jardun-arloak''' ===
Naturaren eta natura-baliabideen kontserbazioa hiru alderditan oinarritzen da bereziki:
* Espazioa antolatzea eta baliabideak erabiltzeko hainbat aukera ahalbidetzea.
* Herrialde bakoitzeko natura-, kultura- eta historia-ondarea [[Zaintza (argipena)|zaintzea]].
* Baliabide naturalak kontserbatzea, horixe baita ekoizpenaren oinarria.
=== '''Neurri indibidualak naturaren kontserbaziorako''' ===
Gobernuek har ditzaketen politikez gain, herritarrek gaitasun handia dute ingurumena zaintzen laguntzeko, honako ohitura [[Ekologia|ekologiko]] hauen bidez:
# Ez erabili produktu ez-[[Biodegradagarritasun|biodegradagarririk]] eta ez-[[Birziklagarri|birziklagarririk.]]
# Lan-arloko hezkuntza- eta ingurumen-programak sustatzea eta haietan parte hartzea, adibidez: [[Paper|papera]] birziklatzea edo garrantzitsuak ez diren paperak inprimatzea saihestea.
# Ingurumena gutxiago hondatzen duten sistemak eta teknologiak erabiltzea.
# [[Tresna Elektriko eta Elektronikoen Hondakinak|Tresna elektrikoak]] erabiltzen ez direnean, entxufea kentzea.
# Gutxiago gidatzea eta [[Garraio publiko|garraio publikoa]] erabiltzea. Beste aukera on bat oinez ibiltzea edo kutsatzen ez duten beste garraiobide batzuk erabiltzea da, adibidez, [[Bizikleta|bizikletak]]. Lanera joateko autoan ateratzea ezinbestekoa bada, beste lankide edo bizilagun batzuekin partekatu.
# Erosi aurretik, produktu bat benetan behar den galdetu. Ezinbestekoa ez den edozein kontsumo anti-ekologikoa da. Produktu hau ezinbestekoa bada, saia zaitez ingurumena gutxiago kutsatzen duten produktuak erosten.
# Hausnartu edozer gauza [[Zabor|zaborretara]] bota aurretik, eta egiaztatu [[berrerabili]], birziklatu, konpondu edo beste pertsona batentzat erabilgarria izan daitekeen.
# Ez bota erabili eta botatzeko artikulurik: ezpainzapiak, zapiak, komuneko papera, etab.
# Erabili eta botatzekoak diren [[Plastiko|plastikozko]] eta kartoizko edalontzien ordez, zeramikazko edo portzelanazko katiluak edo beirazko edalontziak jartzea, beste noizbait erabil daitezkeenak.
# Ez erabili plastikozko edo aluminiozko ontzirik (latak); horren ordez, erabili ontzi berrerabilgarriak edo itzultzeko ontziak.
# Paperezko inprimaketa-kopurua murriztea.
# Ura zaintzea bere forma guztietan. Etxean erabiltzen dugunetik, [[Itsaso|itsasoan]] behatzen dugunera.
# Euri-ura eta ureztagailuan alferrik galtzen dena biltegiratu.
# Etxean baratzeak egiten ikastea; ez du axola tamainak. Baita loreak dituzten landareak ereitea ere, polinizazioan laguntzeko.
# Material [[kutsatzaile]]<nowiki/>en ordez, ingurumenarekin adeitsuagoak diren beste batzuk erabiltzen ikastea.<ref>«Acciones para Cuidar el Planeta - BioEnciclopedia 2020». Archivado desde el original el 17 de febrero de 2020. Consultado el 7 de febrero de 2020. </ref>
== Ingurumen-babesa ==
Ingurumen-babesa gure habitat naturala zaintzeko hartzen diren neurrien multzoa da, maila publikoan nahiz pribatuan. Neurri horien helburua [[Narritadura|narriadura]]<nowiki/>tik eta kutsaduratik babestea da.
Pertsona orok du ingurumena babesteko betebeharra; izan ere, ingurune horretan garatzen, ugaltzen eta hiltzen da. Izaki moduan dagokigun erantzukizuna betetzeko, giza bizitza mantentzeko neurriak eta proposamenak garatu behar ditugu, baita flora eta faunaren bizitza ere.
Ez ditugu nahastu behar ingurumen-kontserbazioa eta ingurumen-babesa; desberdinak dira; kontserbazioak esaten digu nola luza dezakegun existentzia, baina babesak esaten digu nola prebenitu ahal izango dugun kaltea, eta, horrekin batera, [[Iraungipen (argipena)|iraungi]]<nowiki/>pena.
=== '''Fauna eta floraren babesa''' ===
Herrialdeetako naturagune babestuek zeregin garrantzitsua dute flora eta fauna babesteko orduan; bertan, basaflora eta basafauna espezieen existentzia, eraldaketa eta garapena baldintzatzen duten habitatak daude. Espezieak babestu, birpopulatu, zabaldu, aklimatatu, babestu eta ikertzearekin zerikusia duten jarduerak egitea ahalbidetzen dute, baita hezkuntzarekin zerikusia duten jarduerak ere.
== Euskal Herriko egoera ==
Euskal Herria txikia da eta biztanleria nahikoa handia du. Ondorioz, gizakiak naturan egiten duen presioa areagotu egiten da. Eragina Kantauri Itsasoari begira dagoen isurialdean nabaritzen da batez ere. [[Baso|Basoak]] bota egin dira eta espezie arrotzez landatu, animaliei eraso egin zaie (kasu askotan iraungiz), ibai eta errekak zikinduak daude, mendiak orbainez josirik zentzurik gabe egindako pistengatik, eta padura eta inguru hezeak lurrez eta betegarriz estali dira. Euskal Herriko garai bateko [[ekosistema]]<nowiki/>k aldaturik eta degradaturik daude eta toki gutxi batzuetan soilik jarraitzen dute jatorrizko egoeran.
Euskal Herriak aurrerapen garrantzitsuak lortu ditu ingurumena eta iraunkortasuna babesteko, baina oraindik erronka esanguratsuak ditu aurrean, hala nola hiri-kutsadura, neurririk gabeko urbanizazioa eta hondakinen kudeaketa. Ingurumenaren egoera hobetzeko gakoa izango da kontserbazio-politikekin jarraitzea, trantsizio energetiko garbiagoa sustatzea, eta eragile sozial eta ekonomiko guztien arteko lankidetzan aurrera egitea.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Naturaren kontserbazioa]]
sa22312ldt1bqr2k1s2xs7d7o1ap12r
9968756
9968734
2024-11-14T09:38:59Z
Oihanalb
120962
9968756
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Deforestation_central_Europe_-_Rodungen_Mitteleuropa.jpg|thumb|400x400px| Deforestazioa Europan]]
'''Ingurumenaren kontserbazioa''' eta naturaren zaintza funtsezko gaiak dira gaur egun, eta hainbat ikuspegitatik heltzen zaie, hala nola [[espezie]]<nowiki/>en babesetik, ekosistemen babesetik eta [[Paisaia|paisai]]<nowiki/>en kudeaketatik. [[Biodibertsitate|Biodibertsitatea]]<nowiki/>ren kontserbazioa eta [[Ekologismo|ekologismoa]] bezalako terminoek [[Baliabide natural|baliabide naturalen]] iraunkortasuna bermatzea helburu duten [[mugimendu sozial]] eta politikoak biltzen dituzte. Ahalegin horien helburua ez da soilik ingurumen-orekari eustea, baizik eta ingurunea etorkizuneko belaunaldientzat baldintza hobeetan uztea, estrategia eraginkorrenak gidatzen dituzten proba zientifikoetan oinarrituta.<ref>{{Erreferentzia|izena=Russ|abizena=Harding|izenburua=Conservationist or Environmentalist?|hizkuntza=en|url=https://www.mackinac.org/9852|aldizkaria=Mackinac Center|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Lehen [[Mugimendu kontserbazionista|mugimendu kontserbazioniste]]<nowiki/>tatik, funtsezkoa izan da oinarrizko baliabideak babestea, hala nola [[Ur|ura]], [[Lurzoru|lurzoruak]], [[flora]] eta [[fauna]], eta, hala, [[natura]] modu jasangarrian erabiltzea sustatu da.<ref>{{Erreferentzia|izena=John C.|abizena=Gifford|izenburua=Living by the Land|argitaletxea=Glade House|abizena2=Gifford|izena2= John C.|data=1945|url=https://library.cityvision.edu/conservation-movement|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Metodologia eta estrategiak ingurumen kontserbaziorako ==
Ingurumenaren kontserbazioak metodologia eta estrategia konplexuak eskatzen ditu, gaur egungo gizarteak ekosistemetan eta biodibertsitatean sor ditzakeen kalteak saihesteko. Metodoek kudeaketa jarraitua behar dute, ingurumenaren jasangarritasuna denboran zehar bermatzeko.
=== Ingurumen-inpaktuaren ebaluazioa (EIA) ===
Ingurumen-inpaktuaren ebaluazioa (EIA) funtsezko tresna da garapen-proiektuetan erabakiak hartzeko, bereziki kalte ekologikoa sortzeko arriskua duten egoeretan. EIAren helburua proiektu edo jarduerek ingurunean izan ditzaketen eraginak identifikatzea, ebaluatzea eta aurreikustea da, eragin horiek gauzatu aurretik, ingurune inpaktuak minimizatzeko eta neurri egokiak diseinatu ahal izateko.
Etapaka, proiektu baten ingurumen-inpaktuak aztertzen dira, ingurumenari kalte handiena saihesteko helburuarekin. Lehenik, bideragarritasun-azterketa eta alternatiben analisia egiten dira, ingurumen-inpaktu baxuena sortzen duten aukerak gauzatzeko. Ondoren, ekosistemari kalte egin diezaioketen eraginak identifikatzen eta ebaluatzen dira; biodibertsitatea, ura, lurra eta airea bezalako aldagaiak kontuan hartuz. Azkenik, ingurumen-kudeaketarako plan bat osatzen da, non proiektuan zehar eta ondoren ezarri beharreko neurriak eta kontrolak deskribatzen diren, ingurumena babestuz. Plan honen barruan, eraginak minimizatzeko etengabeko jarraipena egitea ezinbestekoa da, neurriak eraginkorrak diren ziurtatzeko.
EIAk baditu hainbat muga eta erronka; datu zehatzak lortzeko zailtasuna eta proiektuen epe luzeko ondorioei buruzko ziurgabetasuna sarritan oztopo bihurtzen dira. Ezinbestekoa da diziplina ezberdineko adituen parte-hartzea, ingurumen-ebaluazio sakona egiteko.
=== Bizi-zikloaren analisia (LCA) ===
Bizi-zikloaren analisia (LCA) metodologia integrala da, produktu edo zerbitzu baten bizitzan zehar sortuko duen ingurumen-inpaktua ebaluatzen duena. Ikuspegi honek enpresa eta erakundeei inpaktuak sortzen diren puntu kritikoa hobeto ulertzeko aukera ematen die, hobekuntza-aukerak identifikatuz.
Inbentarioak sortzen dira, bizi-zikloaren fase bakoitzarekin lotutako baliabide-kontsumoa (lehengaien erabilera, energia-kontsumoa) eta irteerak (isurketak, hondakinak) jasoz, ondoren inpaktuaren ebaluazioa eginez, eta hobekuntza-analisiarekin amaituz. Produktuaren diseinua hobetzea eta identifikatutako inpaktuak murrizteko estrategia ezberdinak bilatzen dira.
Ingurumen-inpaktu handia duten sektoreetan erabilgarria da, eraikuntza eta energia industrian, adibidez. Nekazaritza eta elikadura sektoreetan ere funtzio garrantzitsua betetzen du, bertako jarduerek –hala nola pestiziden erabilera eta hondakinen kudeaketak– ingurumenean duten eragina ebaluatzeko.
=== Ingurumen-auditorioa ===
Ingurumen-auditorioak enpresek egiten dituzten berrikuspenak dira, burutzen dituzten jarduerek, ezarritako araudiak betetzen diren ziurtatzeko, ondorioz hobekuntza jarduerak sortuz. Auditorioak baliabideen erabilera eraginkorra, isurien murrizketa eta hondakinen kudeaketa egokia bezalako alderdiak hartzen ditu barne.
Araudia betetzen den aztertzea ezinbestekoa da eta enpresaren jarduerak ingurumen-legeekin bat datozen. Jarduera horiekin lotutako ingurumen-arriskuak ebaluatzen dira, ekintza plana proposatuz, jarduerek sortzen duten arriskuak bermatzeko asmoarekin. Eraginkorra izateko, auditorioek etengabeko neurketa behar dute mugak errespetatzen dituztela ziurtatzeko eta ingurumen aztarna zehazteko.
=== Zaintzaren printzipioa ingurumen-kudeaketan ===
Jarduera edo produktu batek ingurumenena sortzen duen ondorioen ziurgabetasuna dagoenean erabiltzen den tresna da. Zalantzazko egoeretan, erabakiak modu prebentiboan hartzea ahalbidetzen du, ingurumenerako kaltegarriak izan daitezkeen ondorioak prebenitzeko.
Zaintza printzipioak segurtasun neurri gehigarriak ezartzea eskatzen du, bereziki berebiziko arriskua duten jarduera horietan, produktu kimikoen aplikazioan adibidez. Planifikazio zorrotza eta kutsadura ekiditeko teknologia aurreratuak erabiltzen dira, atzeraezinak diren egoerak ekiditeko asmoz.
=== Herritarren partaidetza ingurumen-kontserbazioan ===
Herritarren partaidetza aktiboa funtsezkoa da ingurumen jasangarritasuna lortzeko. Banakako eta taldeko ekintzak gakoak dira tokiko eta munduko mailan giza jardueren ondorioz sortzen den aztarna ekologikoa murrizteko.
# Ingurumen hezkuntza eta sentsibilizazioa: Ingurumenarekiko errespetuzko kultura sustatzen duen portaera aurrera eramatea funtsezkoa da gar egungo ingurumen egoera aldatzeko. Ingurumen hezkuntza maila guztietan finkatu behar da, jasangarritasun balioak sustatuz eta ingurumenarekiko errespetuzko praktikak irakatsiz.
# Herritarren ekintzak: Herritarrak bere ekarpena egin dezakete hondakinak birziklatuz, ura eta energia aurreztuz, eta produktu ekologikoak lehenetsiz. Hala nola beharrezkoak ez diren produktuak alde batera utziz eta ezinbestekoak diren horien kudeaketa egokia eginez, ondorioz kontsumismoak ingurumenean duen ondorioak murriztuz.
=== Natura Babesteko Eremuen Kontserbazioa ===
Natura babesteko eremuak, hala nola parke nazionalak eta erreserbak, funtsezkoak dira ekosistemak eta biodibertsitatea zaintzeko. Eremu hauek fauna eta floraren babesleku gisa jokatzen dute, espezie endemikoak eta beraien habitatak jarduera intentsiboetatik babestuta mantentzeko.
Parke nazionalak, natur-erreserbak eta bestelako ingurune babestuek aurkezten duten kontserbazioa graduaren arabera, erregulazio eta zaintza politika ezberdinak dituzte. Parke nazionalak adibidez, maila baxuko ekoturismo jarduerak baimentzen dute, erreserbekin konparatuta, hauek giza jarduerak debekatuta daukate, ekosistemaren bizitza babesteko.
== '''Arazo eta Erronka Nagusiak Ingurumenaren Kontserbazioan''' ==
Ingurumenaren kontserbazioak gero eta arazo larriagoak ditu aurrean, irtenbide sakon eta globalak eskatzen dituenak. Deforestazioa, klima aldaketa, biodibertsitatearen galera, kutsadura eta lurren degradazioa dira mundu osoan natur eta gizaki ekosistemak astintzen ari diren erronka nabarienak. Etorkizunean horiei aurre egiteko, beharrezkoa izango da teknologiaren garapen jasangarria, energia ereduaren aldaketa, eta ingurumenarekin errespetuzko kultura hedatzea, politika eta komunitate mailan zein pertsonen ohituretan.
=== '''Deforestazioa''' ===
Deforestazioak munduko baso eremuak galtzea dakar, eta horrek ekosistemen orekan eta klima erregulazioan kalte sakonak eragiten ditu. Munduko Lurraren Egiaztapen Agentziaren arabera, 1990 eta 2020 artean ia '''420 milioi hektarea baso''' galdu dira, eremuaren heren bat sojarako eta palma-olioaren landaketarako erabilita. Basoak karbono dioxidoa atxikitzen duten karbono-zuloak dira, haien galera atmosferako CO₂ maila areagotzen ari da, berotegi-efektua eta klima aldaketa indartuz. Deforestazioak ekosistemak desagerrarazten ditu, eta horrekin batera bertako biodibertsitatea, batez ere baso tropikaletan, non desagertzeko arriskuan dauden espezie bizi diren. Baso-baliabideen zaintza eta kontrolik gabeko ustiapena murriztea, bertako komunitateek lurraren zaintzan duten rola areagotzea, eta basoen erabilera iraunkorra sustatzea dira arazo honi aurre egiteko alternatibak.
=== '''Klima Aldaketa''' ===
Klima aldaketa XXI. mendeko erronka handienetakoa da. Nazio Batuen IPCC txostenen arabera, azken mendean batez besteko tenperatura globala '''1,1 ºC''' igo da, eta horrek izotz geruzak urtzea, itsasoaren maila igotzea eta lehorte eta bero boladak ugaltzea eragin ditu. Itsasoaren mailaren igoerak kostaldeko ekosistemetan kalteak sortu ditu, bai flora eta faunan, bai bertako komunitateetan. Klima aldaketak arriskuan jartzen du nekazaritza eta arrantzaren produktibitatea, lehorte eta ekaitz gehiago eraginez. Etorkizunean aurre egiteko, beharrezkoa da energia berriztagarrietan oinarritutako trantsizio energetiko bat, eta politika zehatzak karbono isuriak murrizteko. Eguzki eta haize energia bultzatzeaz gain, energia metatzeko teknologietan eta garraio jasangarrirako aukeretan aurrerapenak egitea ezinbestekoa izango da.
=== '''Biodibertsitatearen Galera''' ===
Biodibertsitatearen galera ere arazo larrietako bat da. Natur Baliabideen Nazioarteko Batasunak (IUCN) egindako azterketen arabera, milioika espezie desagertzeko arriskuan daude. Espezie askoren desagerpenak oreka ekologikoan eragiten du, elikadura-kateak eta ekosistemen zerbitzuak desegituratuz, hala nola polinizazioa edo lur emankortasuna. Gizakiaren jarduerak, hala nola habitaten desegitea, kutsadura eta baliabide naturalen gehiegizko ustiapena, dira galera honen kausa nagusiak. Etorkizunean, ingurumen lege zorrotzak ezarri behar dira espezieen habitata babesteko, eta kontserbazio-erakundeen laguntza ekonomikoa eta gizarte-kontzientzia zabaltzea funtsezkoa izango da espezieak eta ekosistemak babesteko.
=== '''Kutsadura (Airea, Ura eta Lurra)''' ===
Kutsadurak hainbat forma hartzen ditu, ekosistema guztietan eragin kaltegarriak sortzen. Aire kutsadura, industria eta garraio-sektoreetako isuriek eraginda, atmosferako berotegi-efektuko gasak eta partikula kutsagarriak ugaritu ditu. Honek klima aldaketari eragiteaz gain, osasun-arazo ugari sortzen ditu gizakiengan. Ura ere kutsadura industrial eta nekazariaren ondorioz degradatzen da, hondakin kimikoak eta pestizidak ibaietan eta aintziretan pilatuz eta itsas ekosistemetan kalteak eraginez. Nekazaritza intentsiboak eta hondakinen kudeaketa eskasak lurraren kutsadura areagotu dute, lurzorua kutsatuz eta emankortasuna galduz. Honi aurre egiteko, teknologia garbiagoak behar dira, batez ere industria-sektorean, eta hondakinen eta kutsaduraren kontrolerako araudi zorrotzak ezarriz.
=== '''Etorkizuneko Erronkak''' ===
Ingurumenaren kontserbazioa bermatzeko etorkizuneko erronkek proposamen eta ideia aurreratuak eskatzen dituzte. Proposamen hauen artean, garrantzi berezia hartzen dute '''teknologia berdeak''', '''energia berriztagarriak''' eta '''trantsizio energetiko iraunkorra''' sustatzeak.
* '''Energia Berriztagarriak eta Trantsizio Energetikoa''': Erregai fosilen ustiaketa murrizteko asmoarekin, energia iturri garbietara pasatzea funtsezkoa da klima aldaketaren ondorioak arintzeko. Eguzki, haize eta energia eolikoei berebiziko garrantzia ematearen ondorioz, erregai fosilen menpekotasuna murriztuko litzateke. Trantsizio energetiko honek, ordea, epe luzeko plangintza behar du, politika egonkorrekin eta energiaren sektoreko berrikuntzak etengabe sustatuz. Europako Batasunak eta hainbat herrialdek 2050erako karbono neutraltasuna lortzeko konpromisoa hartu dute; Euskal Herrian ere, energia berriztagarrien aldeko trantsizioa bultzatu behar da, proiektu garbi eta jasangarriak lehenetsiz.
* '''Baliabideen Kudeaketa Jasangarria eta Ekonomia Zirkularra''': Baliabide naturalen erabilera eraginkorra eta iraunkorra lortzeko, beharrezkoa da '''ekonomia zirkularra''' bultzatzea, hau da, baliabideak birziklatu eta berrerabiltzeko sistemak ezartzea. Hondakinen sorrera murriztea eta berrerabilera sustatzea, besteak beste, uraren eta energiaren kontsumoaren kudeaketa hobetuz, ingurumen inpaktua gutxitzeko pauso sendoak izan daitezke.
* '''Teknologia Berdea''': Teknologia berriek ingurumenaren kontserbazioan lagundu dezakete, ekosistemetan inpaktu txikiagoa duten ekoizpen eta kontsumo ereduak bultzatuz. Adibidez, nekazaritzan, '''teknologia digitalak''' eta '''adimen artifiziala''' erabiliz pestizida eta ongarrien erabilera hobeto kontrolatu daiteke, lurra eta ur-baliabideak babesteko. Eraikuntzaren sektorean, berriz, '''eraikuntza jasangarriko''' teknologien garapenak materialen erabilera optimizatzea eta energia-eraginkortasuna bermatzea ahalbidetzen du.
* '''Ingurumen Hezkuntza eta Sentsibilizazioa''': Etorkizuneko erronkei aurre egiteko ezinbestekoa izango da ingurumenarekiko errespetuzko kultura zabaltzea, pertsona eta komunitate guztiak kontserbazioaren beharraz jabetu daitezen. Horretarako, ingurumena babesteko programak hezkuntzan eta komunitate mailan indartu behar dira, herritarren partaidetza aktiboarekin, ingurumenarekiko kontzientzia areagotzeko.
* '''Hondamendiak Aurreikusi eta Babestea''': Klima aldaketak hondamendi naturalen maiztasuna eta indarra handitu du, horiek prebenitzeko eta arintzeko neurriak behar dira. Zaintza teknologia aurreratuak, hala nola satelite bidezko kontrol-sistemak, eta erreskate eta larrialdi-plan eraginkorrak prest izatea ezinbestekoa izango da, bai herritarrak babesteko bai ingurumenaren ondorioak arintzeko.
== Naturaren kontserbazioa behar bat da ==
'''Ingurumenaren kontserbazioa''' beharrezkoa da gizateriaren osasunean eragiten ari diren eta, ondorioz, bizi garen planeta suntsitzen ari diren [[Ingurumen arazo|ingurumen-arazoen]] kopurua kontuan hartzeko. Ingurumenaren eta haren baliabide naturalen kontserbazioak sakonagoa eta egiazkoagoa izan behar du kontzientzia humanistiko hori pizteko. [[Kontzientzia humanistiko]] horrek aukera ematen du ingurumena kontserbatzeko neurriak praktikan jartzeko, gizakiak eragindako kalteak murrizteko eta egungo beharrei erantzuten ez dieten garapen jasangarri batera heltzeko. Horregatik sortu dira kontserbazioaren aldeko mugimendu sozialak.
== Kontserbazionismoa eta ekologismoa ==
XX. mende hasierakoak dira [[Kontserbazionista|kontserbazionisten]] eta ekologisten arteko eztabaidak. <ref>«ÁREAS DESPROTEGIDAS ANÁLISIS DE LA GOBERNANZA EN LAS ÁREAS PROTEGIDAS DE LA PROVINCIA DE CÓRDOBA, ARGENTINA». ''Revista del Departamento de Geografía. FFyH – UNC – Argentina. ISSN 2346-8734 Año 5. Número 9 -2º semestre 2017 Pp. 4 - 41''. </ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Samuel P.|abizena=Hays|izenburua=Conservation And The Gospel Of Efficiency: The Progressive Conservation Movement, 1890–1920|argitaletxea=University of Pittsburgh Press|data=1959|url=http://www.jstor.org/stable/j.ctt7zw8b4|isbn=978-0-8229-5702-7|doi=10.2307/j.ctt7zw8b4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Kontserbazionistek, [[Theodore Roosevelt]] AEBetako presidenteak eta bere aliatu estua den [[Gifford Pinchot|Gifford Pincho]]<nowiki/>t buru, adierazi zuten Mendebaldeko herrialdeetako baliabide natural gehienak gobernu federalarenak izan behar zirela. Proposatzen zutena baliabide naturalen epe luzerako plan bat zen, onura ekonomikoak maximizatzeko helburua zuena, aditu nazionalek sortua.<ref>Douglas G. Brinkley, ''The Wilderness Warrior: Theodore Roosevelt and the Crusade for America'' (2009)
</ref>
Ekologistek, berriz, [[John Muir]] (1838-1914) buru (kontserbazionismoaren eta ekologismoaren arteko eztabaidan jarrera ekologista zehazteaz arduratu zena), natura sakratua zela eta gizakiak arrotzak zirela aldarrikatzen zuten. Zentzu honetan, alderdi honetarako, gizakiek natura begiratu ahal izango lukete, baina ez ustiatu.
== Kontserbazionismoaren munduaren interpretazioa ==
Gizakia geratzen diren azken [[Eremu basati|eremu basat]]<nowiki/>i edo naturalak suntsitzen ari da; oro har, ingurumena hondatzen ari da.
Natura kontserbatzeko arrazoi [[Ekonomia|ekonomiko]], [[zientifiko]], [[Kultura|kultural]], [[Etika|etiko,]] [[sozial]] eta legalak daude:
# Arrazoi ekonomikoak: baliabide naturalak zentzuz erabiltzea errentagarriagoa da epe luzera.
# Pisu handiko arrazoi zientifikoek ingurumenaren kontserbazioa justifikatzen dute. Eremu naturalak kontserbatzeak (bertako flora eta faunarekin) etorkizunerako material genetiko garrantzitsua gordetzen du.
# Eremu asko kultur arrazoiengatik kontserbatu behar dira, bertan dauden giza populazioekin.
# Arrazoi etiko edo moralak direla eta, gizakiak ez du eskubiderik bere ingurua suntsitzeko, ezta biodibertsitatea suntsitzeko ere. Natura, baliabide naturalak, kultura eta, oro har, ingurumena nazio baten eta gizarte osoaren [[Ondare natural|ondarea]] dira.
# Arrazoi sozialengatik ere justifikatzen da ingurumenaren kontserbazioa. Baliabide naturalen jabetzeak, [[Kutsadura|kutsadurak]] eta inguruaren degradazioak giza komunitateetan eragiten dute.
# Iraunaraztea justifikatzen duten legezko arrazoiak Konstituzio Politikoan, nazioarteko itunetan eta legedian daude.
=== '''Jardun-arloak''' ===
Naturaren eta natura-baliabideen kontserbazioa hiru alderditan oinarritzen da bereziki:
* Espazioa antolatzea eta baliabideak erabiltzeko hainbat aukera ahalbidetzea.
* Herrialde bakoitzeko natura-, kultura- eta historia-ondarea [[Zaintza (argipena)|zaintzea]].
* Baliabide naturalak kontserbatzea, horixe baita ekoizpenaren oinarria.
=== '''Neurri indibidualak naturaren kontserbaziorako''' ===
Gobernuek har ditzaketen politikez gain, herritarrek gaitasun handia dute ingurumena zaintzen laguntzeko, honako ohitura [[Ekologia|ekologiko]] hauen bidez:
# Ez erabili produktu ez-[[Biodegradagarritasun|biodegradagarririk]] eta ez-[[Birziklagarri|birziklagarririk.]]
# Lan-arloko hezkuntza- eta ingurumen-programak sustatzea eta haietan parte hartzea, adibidez: [[Paper|papera]] birziklatzea edo garrantzitsuak ez diren paperak inprimatzea saihestea.
# Ingurumena gutxiago hondatzen duten sistemak eta teknologiak erabiltzea.
# [[Tresna Elektriko eta Elektronikoen Hondakinak|Tresna elektrikoak]] erabiltzen ez direnean, entxufea kentzea.
# Gutxiago gidatzea eta [[Garraio publiko|garraio publikoa]] erabiltzea. Beste aukera on bat oinez ibiltzea edo kutsatzen ez duten beste garraiobide batzuk erabiltzea da, adibidez, [[Bizikleta|bizikletak]]. Lanera joateko autoan ateratzea ezinbestekoa bada, beste lankide edo bizilagun batzuekin partekatu.
# Erosi aurretik, produktu bat benetan behar den galdetu. Ezinbestekoa ez den edozein kontsumo anti-ekologikoa da. Produktu hau ezinbestekoa bada, saia zaitez ingurumena gutxiago kutsatzen duten produktuak erosten.
# Hausnartu edozer gauza [[Zabor|zaborretara]] bota aurretik, eta egiaztatu [[berrerabili]], birziklatu, konpondu edo beste pertsona batentzat erabilgarria izan daitekeen.
# Ez bota erabili eta botatzeko artikulurik: ezpainzapiak, zapiak, komuneko papera, etab.
# Erabili eta botatzekoak diren [[Plastiko|plastikozko]] eta kartoizko edalontzien ordez, zeramikazko edo portzelanazko katiluak edo beirazko edalontziak jartzea, beste noizbait erabil daitezkeenak.
# Ez erabili plastikozko edo aluminiozko ontzirik (latak); horren ordez, erabili ontzi berrerabilgarriak edo itzultzeko ontziak.
# Paperezko inprimaketa-kopurua murriztea.
# Ura zaintzea bere forma guztietan. Etxean erabiltzen dugunetik, [[Itsaso|itsasoan]] behatzen dugunera.
# Euri-ura eta ureztagailuan alferrik galtzen dena biltegiratu.
# Etxean baratzeak egiten ikastea; ez du axola tamainak. Baita loreak dituzten landareak ereitea ere, polinizazioan laguntzeko.
# Material [[kutsatzaile]]<nowiki/>en ordez, ingurumenarekin adeitsuagoak diren beste batzuk erabiltzen ikastea.<ref>«Acciones para Cuidar el Planeta - BioEnciclopedia 2020». Archivado desde el original el 17 de febrero de 2020. Consultado el 7 de febrero de 2020. </ref>
== Ingurumen-babesa ==
Ingurumen-babesa gure habitat naturala zaintzeko hartzen diren neurrien multzoa da, maila publikoan nahiz pribatuan. Neurri horien helburua [[Narritadura|narriadura]]<nowiki/>tik eta kutsaduratik babestea da.
Pertsona orok du ingurumena babesteko betebeharra; izan ere, ingurune horretan garatzen, ugaltzen eta hiltzen da. Izaki moduan dagokigun erantzukizuna betetzeko, giza bizitza mantentzeko neurriak eta proposamenak garatu behar ditugu, baita flora eta faunaren bizitza ere.
Ez ditugu nahastu behar ingurumen-kontserbazioa eta ingurumen-babesa; desberdinak dira; kontserbazioak esaten digu nola luza dezakegun existentzia, baina babesak esaten digu nola prebenitu ahal izango dugun kaltea, eta, horrekin batera, [[Iraungipen (argipena)|iraungi]]<nowiki/>pena.
=== '''Fauna eta floraren babesa''' ===
Herrialdeetako naturagune babestuek zeregin garrantzitsua dute flora eta fauna babesteko orduan; bertan, basaflora eta basafauna espezieen existentzia, eraldaketa eta garapena baldintzatzen duten habitatak daude. Espezieak babestu, birpopulatu, zabaldu, aklimatatu, babestu eta ikertzearekin zerikusia duten jarduerak egitea ahalbidetzen dute, baita hezkuntzarekin zerikusia duten jarduerak ere.
== Euskal Herriko egoera ==
Euskal Herria txikia da eta biztanleria nahikoa handia du. Ondorioz, gizakiak naturan egiten duen presioa areagotu egiten da. Eragina Kantauri Itsasoari begira dagoen isurialdean nabaritzen da batez ere. [[Baso|Basoak]] bota egin dira eta espezie arrotzez landatu, animaliei eraso egin zaie (kasu askotan iraungiz), ibai eta errekak zikinduak daude, mendiak orbainez josirik zentzurik gabe egindako pistengatik, eta padura eta inguru hezeak lurrez eta betegarriz estali dira. Euskal Herriko garai bateko [[ekosistema]]<nowiki/>k aldaturik eta degradaturik daude eta toki gutxi batzuetan soilik jarraitzen dute jatorrizko egoeran.
Euskal Herriak aurrerapen garrantzitsuak lortu ditu ingurumena eta iraunkortasuna babesteko, baina oraindik erronka esanguratsuak ditu aurrean, hala nola hiri-kutsadura, neurririk gabeko urbanizazioa eta hondakinen kudeaketa. Ingurumenaren egoera hobetzeko gakoa izango da kontserbazio-politikekin jarraitzea, trantsizio energetiko garbiagoa sustatzea, eta eragile sozial eta ekonomiko guztien arteko lankidetzan aurrera egitea.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Naturaren kontserbazioa]]
h78q2bqytet9umu4qvsd9mm9bu95ina
Typhonia
0
1043388
9968612
9621535
2024-11-14T07:23:24Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968612
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Typhonia''''' [[Psychidae]] familiako [[tximeleta]] genero bat da. Bere espezie tipoa ''[[Bombyx lugubris]]'' da.
==Espezieak ==
{{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q7861086 } |sort=P225 |columns=P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera |row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda |thumb=100 |links=red }}
{| class='wikitable sortable'
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia abacodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia accurata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia acmastis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia alla
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia alluaudiella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia amica
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia anarmosta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia anasactis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia animosa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia aulodoma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia autadelpha
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia autochthonia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia autopetra
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia beatricis
| p18 = [[Fitxategi:Typhonia beatricis E-MK-17922a.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia bettoni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia bimaculata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia bostrychota
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia campestris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia capyrota
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia certatrix
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia chlorotricha
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia christenseni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia ciliaris
| p18 = [[Fitxategi:Typhonia ciliaris BE-MK-3151a.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia circophora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia cirrhocephala
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia cnaphalodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia coagulata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia colonica
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia corniculata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia craterodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia cremata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia cylindraula
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia decaryella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia deposita
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia devincta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia diallactis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia dissoluta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia effervescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia energa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia epiclera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia erethopa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia expedita
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia expressa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia exsecrata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia fibriculatella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia folligera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia frenigera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia granularis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia gregaria
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia gypsopetra
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia halieutis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia hemithalama
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia holodryas
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia holoxyla
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia homopercna
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia hortatrix
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia hyacinthias
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia ichnophora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia immanis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia imminuta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia imparata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia imperfecta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia inarticulata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia incauta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia indigena
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia infensa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia inimica
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia interscissa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia inveterata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia isonephela
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia isopeda
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia isopoca
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia isospila
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia jactata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia korbi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia kuldjaensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia lailae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia lativagans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia lavata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia leucosceptra
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia lignosa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia linicoma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia linodyta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia liochra
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia marmarodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia melicrana
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia meliochra
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia meliphaea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia metherca
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia morbida
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia multivenosa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia mylica
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia nectaritis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia nigrescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia paraphrictis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia pelostrota
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia petrodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia philippinensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia picea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia platyzona
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia punctata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia salicoma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia stelitis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia stratifica
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia stupea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia susurrans
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia systolaea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia talaria
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia tanyphaea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia tetraspila
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia troughti
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia tyrophanes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Typhonia witti
}}
|}
{{wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
==Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Psychidae]]
hho7wxf6w8wvw4n2ltkcyktjblzbfa3
Acalyptris
0
1043426
9968698
9931070
2024-11-14T08:57:40Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968698
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Acalyptris''''' [[Nepticulidae]] familiako [[tximeleta]] genero bat da. Bere espezie tipoa ''[[Acalyptris psammophricta]]'' da.
== Espezieak ==
{{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q4671715 } |sort=P225 |columns=P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera |row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda |thumb=100 |links=red }}
{| class='wikitable sortable'
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris acontarcha
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris acumenta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris amazonensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris amazonius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris arenosus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris argentosa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris argyraspis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris articulosus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris auratilis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris basicornis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris basihastatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris bicornutus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris bifidus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris bipinnatellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris bispinata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris bovicorneus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris brevis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris brunipexus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris caribbicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris clinomochla
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris combretella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris desertellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris distaleus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris dividua
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris dominicanus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris ecuadoriana
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris egidijui
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris fagarivora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris falkovitshi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris fortis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris fulva
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris fuscofascia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris galinae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris gielisi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris heteranthes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris hispidus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris hyacinthum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris insolentis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris ivovskyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris janzeni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris jareki
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris kizilkumi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris krooni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris krugeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris lanneivora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris lascuevella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris latipennata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris laxibasis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris lesbia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris limoniastri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris limonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris loranthella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris lorantivora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris lotella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris lundiensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris lvovskyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris mariepsensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris maritima
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris martinheringi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris melanospila
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris minimella
| p18 = [[Fitxategi:Acalyptris-minimella-Balearic Islands, Mallorca, near Sineu-bE-MK-23053a.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris molleivora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris murex
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris nasutus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris nigripexus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris nigrisignum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris noctilucus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris novenarius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris obliquella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris onorei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris pallens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris paradividua
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris peteni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris piculus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris pistaciae
| p18 = [[Fitxategi:Acalyptris pistaciae-Turkey, Antalya, Manavgat-E-MK-15745a.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris platani
| p18 = [[Fitxategi:Acalyptris platani.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris platygnathos
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris postalatratus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris psammophricta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris pseudohastatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris punctulata
| p18 = [[Fitxategi:Acalyptris punctulata mine.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris punctulatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris pundaensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris pyrenaica
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris repeteki
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris rotundus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris rubiaevora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris scirpi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris sellata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris shafirkanus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris solaris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris staticis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris statuarius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris tenuijuxtus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris terrificus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris thoracealbella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris trifidus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris trigonijuxtus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris turcomanicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris umdoniensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris unicornis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris vacuolata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris vannieukerkeni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris vepricola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris vittatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris vumbaensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris yucatani
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acalyptris zeyheriae
}}
|}
{{wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Nepticulidae]]
jj6248u5c3hkt7rop1h49eay32pvfjb
Acrolophus
0
1043429
9968652
9580203
2024-11-14T08:11:57Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968652
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Acrolophus''''' [[Acrolophidae]] familiako [[tximeleta]] genero bat da. Bere espezie tipoa ''[[Acrolophus vitellus]]'' da.
== Espezieak ==
{{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q4675887 } |sort=P225 |columns=P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera |row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda |thumb=100 |links=red }}
{| class='wikitable sortable'
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus abdita
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus acanthogona
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus acornus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus agrotipennella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus albipennis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus anaphorella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus anathyrsa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus angulatella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus angustipennellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus antonellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus apertella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus arcanella
| p18 = [[Fitxategi:Acrolophus arcanella – Grass Tubeworm Moth (14438218702).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus arcanellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus arcasalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus arcei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus arcturella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus argentinus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus arida
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus arimusalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus arizonellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus australis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus bactra
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus baldufi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus barbipalpis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus barema
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus barnesii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus baryspila
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus basistriatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus bicornutus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus bidens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus bifurcata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus bipectinicornus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus bogotensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus bombaulia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus bombycina
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus boucardi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus bugabae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus busckella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus capex
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus capitatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus caprimulgus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus carphologa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus catagnampta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus cathecta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus ceramochra
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus cervicolor
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus cervinus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus chiricahuae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus chloropelta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus chonactis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus clarkei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus cleptica
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus cockerelli
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus comptus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus condita
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus confusellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus contubernalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus corrientis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus corticinocolor
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus corvula
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus corymba
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus cosmeta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus cossoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus crassicordis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus crescentella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus cressoni
| p18 = [[Fitxategi:Acrolophus cressoni P1460260a.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus crinifrons
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus cyclophora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus damina
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus davisellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus dentiger
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus diachelota
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus dictyopsamma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus dimidiella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus directus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus diversus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus doeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus dorsimacula
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus ductifera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus echinon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus echinura
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus ectenes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus empedocles
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus emphytopa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus erethismia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus euporia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus euteles
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus exaphrista
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus exigua
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus farracea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus ferrarenella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus ferruginea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus fervida
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus filicicornis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus filicornis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus flavicomus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus forbesi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus forreri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus fumida
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus furcatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus fuscisignatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus galeata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus garleppi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus gigantea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus giganteus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus goniocentra
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus granulatella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus griseus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus guttatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus halidora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus hamiferella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus harmoniella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus harparsen
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus harpella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus hedemanni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus heinrichi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus heppneri
| p18 = [[Fitxategi:Acrolophus heppneri.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus hirsutivestita
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus hirsutus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus horridalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus hulstellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus hypophaea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus icarus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus illudens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus indecora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus infida
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus invida
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus irrisoria
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus jalapae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus juxtatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus kearfotti
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus klotsi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus laetifica
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus laminicornus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus languidalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus latiberbis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus laticapitana
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus laticapitanus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus leopardus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus lerodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus leucallactis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus leucodocis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus leucopogon
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus leucotricha
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus libitina
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus linus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus lithopa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus luriei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus macrogaster
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus macrophallus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus macrozancla
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus maculata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus maculifer
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus maculisecta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus manticodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus marcida
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus medioliniella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus melanodoxa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus merocoma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus mexicanellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus micromacha
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus mimasalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus minima
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus minor
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus misema
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus modestas
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus modestus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus monoctenis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus mora
| p18 = [[Fitxategi:Acrolophus morus.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus morbidula
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus morrisoni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus mortipennellus
| p18 = [[Fitxategi:Acrolophus mortipennella (16035421586).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus mycetophagus
| p18 = [[Fitxategi:Acrolophus mycetophagus.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus nelsoni
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus niveipunctata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus noctivaga
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus noctuina
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus nubifer
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus numidia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus occidens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus occultum
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus ochracea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus orizaba
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus orizabae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus ornata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pachynta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pallidus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus panamae
| p18 = [[Fitxategi:Panama Grass Tubeworm Moth (14673309765).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pannephela
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus particeps
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus parvipalpus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus parvus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pauper
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus penumbra
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus perpetua
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus perrensella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus perrensi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus persimplex
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus phaeomalla
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pholeter
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus piger
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pinnifera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus plumifrontella
| p18 = [[Fitxategi:Acrolophus plumifrontella - Eastern Grass Tubeworm Moth-EasternGrass-tubewormMoth2013-06-16b zps4f332608 (16053873762).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus poeyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus popeanella
| p18 = [[Fitxategi:Acrolophus popeanella – Clemens' Grass Tubeworm Moth (14652316834).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus practica
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus praetusalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus prepodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pretusalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pristinella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus propinqua
| p18 = [[Fitxategi:Acrolophus propinqua male 1.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus propinquus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus psammophila
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pseudohirsutus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pseudonoma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus psoloessa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pumicea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus punctata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus punctellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pusilla
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pygmaea
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus pyramellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus quadrellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus quadripunctellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus rastricornis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus ridicula
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus robertus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus rupestris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus sacchari
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus sagaritis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus salvini
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus sarista
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus satyrisca
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus scardina
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus schistodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus scopodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus scotera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus scotina
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus scrupulata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus seculatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus seminigera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus sepulcralis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus serratus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus setiacma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus signatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus simulatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus sinclairi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus sonorensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus spathista
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus spilotus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus spinifera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus subfusca
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus superstes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus synapta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus tapuja
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus tenuis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus tetrancyla
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus texanella
| p18 = [[Fitxategi:Acrolophus texanella (14676421381).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus texanellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus thaminodes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus tholomicta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus torta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus tretus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus triatomella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus tricausta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus trichosoma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus triformellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus umbratipalpis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus uncigera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus uncispinis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus unipectinicornus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus unistriganus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus urcei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus vanduzeei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus variabilis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus vauriei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus vespertilio
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus vigia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus violacellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus vitellus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus walsinghami
| p18 = [[Fitxategi:Acrolophus walsinghami - inat 394292587.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus whitelyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus xylinella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus zanclophora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Acrolophus zeella
}}
|}
{{wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Acrolophidae]]
o1mbr2h48ni3xuuqqrt4ndrmevyx1vp
Txikipedia:María Chivite
104
1045638
9967611
8897077
2024-11-13T12:45:05Z
Theklan
336
9967611
wikitext
text/x-wiki
{{banner}}
'''Maria Victoria Chivite Navascués''' ([[Cintruénigo|Cintruenigo]], 1978 eko ekainaren 5a). Nafarroako lehendakaria da 2019 abuztutik. PSN-PSOE alderdi politiko idazkari nagusia da 2014-ko abendutik aurrera eta nafarroako parlamentuko kide da 2015-eko ekainetik aurrera. PSOE-ko nafarroako senataria izan zen 2011-tik 2015-ra.
== Familia ==
[[Carlos Chivite]]<nowiki/>ren iloba bigarrena da (PSN ko idazkari nagusia 2004 eta 2008 artean)
== Ikasketak ==
María Chivite Soziologian lizentziatu zen Nafarroako Unibertsitate Publikoan, Antolakuntza eta Giza Baliabideetako masterrak atera zituen Foro Europeo negozio eskolan, eta azkenik Lan Arriskuen Prebentziorako Goi Mailako Teknika eta Hauteskunde Kanpainetan graduondokoa ICADEn.
== Ibilbide politikoa ==
20 urterekin PSN-PSOEn sartu zen. 2003tik 2007ra Cintruénigoko udaleko zinegotzia izan zen eta 2011tik 2013ra Valle de Egüéseko zinegotzia berriz. 2011ko azaroan [[Nafarroa Garaia|Nafarroa]]<nowiki/>ko senatari hautatu zuten. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=María Chivite|hizkuntza=es|data=2022-02-22|url=https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Mar%C3%ADa_Chivite&oldid=141854182|sartze-data=2022-03-09|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Erreferentziak ==
<references />
__FORCETOC__
[[Kategoria:Politikaria]]
[[Kategoria:Emakumea]]
[[Kategoria:Cinrueñigo]]
[[Kategoria:Carlos chivite]]
[[Kategoria:Ehues]]
[[Kategoria:Lehendakaria]]
[[Kategoria:Foro Europeo negozio eskolan]]
[[Kategoria:Nafarra]]
[[Kategoria:Txikipedia]]
3bobb2pupwjrskjualttq9pd8nc5j1u
9967612
9967611
2024-11-13T12:45:26Z
Theklan
336
9967612
wikitext
text/x-wiki
{{banner}}
'''Maria Victoria Chivite Navascués''' ([[Cintruénigo|Cintruenigo]], 1978 eko ekainaren 5a). Nafarroako lehendakaria da 2019 abuztutik. PSN-PSOE alderdi politiko idazkari nagusia da 2014-ko abendutik aurrera eta nafarroako parlamentuko kide da 2015-eko ekainetik aurrera. PSOE-ko nafarroako senataria izan zen 2011-tik 2015-ra.
== Familia ==
[[Carlos Chivite]]<nowiki/>ren iloba bigarrena da (PSN ko idazkari nagusia 2004 eta 2008 artean)
== Ikasketak ==
María Chivite Soziologian lizentziatu zen Nafarroako Unibertsitate Publikoan, Antolakuntza eta Giza Baliabideetako masterrak atera zituen Foro Europeo negozio eskolan, eta azkenik Lan Arriskuen Prebentziorako Goi Mailako Teknika eta Hauteskunde Kanpainetan graduondokoa ICADEn.
== Ibilbide politikoa ==
20 urterekin PSN-PSOEn sartu zen. 2003tik 2007ra Cintruénigoko udaleko zinegotzia izan zen eta 2011tik 2013ra Valle de Egüéseko zinegotzia berriz. 2011ko azaroan [[Nafarroa Garaia|Nafarroa]]<nowiki/>ko senatari hautatu zuten.
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Txikipedia:Biografiak]]
i5zoxe2u5w2my7fag2smqhfi07kl9fa
9967613
9967612
2024-11-13T12:45:44Z
Theklan
336
Theklan wikilariak «[[Txikipedia:Maria Chivite]]» orria «[[Txikipedia:María Chivite]]» izenera aldatu du
9967612
wikitext
text/x-wiki
{{banner}}
'''Maria Victoria Chivite Navascués''' ([[Cintruénigo|Cintruenigo]], 1978 eko ekainaren 5a). Nafarroako lehendakaria da 2019 abuztutik. PSN-PSOE alderdi politiko idazkari nagusia da 2014-ko abendutik aurrera eta nafarroako parlamentuko kide da 2015-eko ekainetik aurrera. PSOE-ko nafarroako senataria izan zen 2011-tik 2015-ra.
== Familia ==
[[Carlos Chivite]]<nowiki/>ren iloba bigarrena da (PSN ko idazkari nagusia 2004 eta 2008 artean)
== Ikasketak ==
María Chivite Soziologian lizentziatu zen Nafarroako Unibertsitate Publikoan, Antolakuntza eta Giza Baliabideetako masterrak atera zituen Foro Europeo negozio eskolan, eta azkenik Lan Arriskuen Prebentziorako Goi Mailako Teknika eta Hauteskunde Kanpainetan graduondokoa ICADEn.
== Ibilbide politikoa ==
20 urterekin PSN-PSOEn sartu zen. 2003tik 2007ra Cintruénigoko udaleko zinegotzia izan zen eta 2011tik 2013ra Valle de Egüéseko zinegotzia berriz. 2011ko azaroan [[Nafarroa Garaia|Nafarroa]]<nowiki/>ko senatari hautatu zuten.
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Txikipedia:Biografiak]]
i5zoxe2u5w2my7fag2smqhfi07kl9fa
Txikipedia:Maria chivite
104
1045653
9968491
8876235
2024-11-14T00:50:28Z
Xqbot
6327
«[[Txikipedia:María Chivite]]» orriranzko birbideratze bikoitza konpontzea
9968491
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Txikipedia:María Chivite]]
hohplnmac7mfwrrh3m262z28z8ryzbs
Filosofia kontinental
0
1050558
9968117
9607536
2024-11-13T17:13:58Z
Ketxus
41163
/* Bibliografia */ Erreferentzia gehitzea
9968117
wikitext
text/x-wiki
'''Filosofia kontinentala''' Europa kontinentaleko XIX., XX. eta XXI. mendeko tradizio filosofikoen multzoari dagokio<ref>Leiter, 2007: "As a first approximation, we might say that philosophy in Continental Europe in the nineteenth and twentieth centuries is best understood as a connected weave of traditions, some of which overlap, but no one of which dominates all the others."</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Introduction to Continental Philosophy|hizkuntza=en|url=https://hiw.kuleuven.be/en/study/prospective/OOCP/introduction-to-continental-philosophy/introduction-to-continental-philosophy|aldizkaria=hiw.kuleuven.be|sartze-data=2022-04-08}}</ref>. Zentzu honetan, terminoa hizkuntza gisa ingelesa zeukaten filosofoen artean sortu zen XX. mendearen bigarren zatian. Hauek mugimendu analitikotik kanpo zeuden pentsalari eta tradizioei erreferentzia egiteko erabili zuten. Filosofia kontinentala Europa kontinentalean garatzen da nagusiki, hortik datorkio izena, bereziki [[Frantzia]] eta [[Alemania|Alemanian]]. Bestalde, filosofia analitikoak jatorria [[Britainia Handia|Britainia Handian]] eta [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] izan zuen. Filosofia kontinentalaren ezaugarri nagusia espekulatiboagoa izatea da, historiari filosofia analitikoak baino garrantzia gehiago emateaz gain. Filosofia kontinentalak [[idealismo]] alemana, [[fenomenologia]], [[Existentzialismo|existentzialismoa]] (eta bere aurrekariak, hala nola [[Søren Kierkegaard|Kierkegaarde]]<nowiki/>n eta [[Friedrich Nietzsche|Nietzscheren]] pentsamoldeak), [[hermeneutika]], [[Estrukturalismo|estrukturalismoa]], [[Postestrukturalismo|postestrukturalismoa]], [[Dekonstrukzio|dekonstrukzioa]], [[feminismo]] frantsesa, teoria [[Psikoanalisi|psikoanalitikoa]], [[Frankfurteko Eskola|Frankfurteko Eskolako]] teoria kritikoa eta [[marxismo]] okzidentalaren adarrak barne hartzen ditu. Mendearen lehen erdiko autore garrantzitsuenetako batzuk [[Edmund Husserl]], [[Martin Heidegger]], [[Jean-Paul Sartre]], [[Maurice Merleau-Ponty]] eta [[Jose Ortega y Gasset|José Ortega y Gasset]] izan ziren; bigarren zatikoak, berriz, [[Michel Foucault]], [[Albert Camus]], [[Jacques Derrida]], [[Hannah Arendt|Hannah Arend]]<nowiki/>t eta Gilles Deleuze. Frankfurteko Eskolaren ordezkari nagusiak [[Theodor Adorno]], [[Walter Benjamin]], [[Max Horkheimer]], [[Herbert Marcuse]] eta [[Jürgen Habermas]] izan ziren.
[[Fitxategi:Michael E. Rose.jpg|thumb|218x218px|Michael E. Rose]]
Zaila da mugimendu filosofiko hauetan guztietan komunak diren baieztapenak identifikatzea. Filosofía kontinental terminoak, filosofia analitiko terminoaren gisan, ez dauka definizio argirik. Simon Glendinningek proposatu zuen termino hau gutxiesgarria zela, ez deskriptiboa, eta errefusatutako filosofía okzidentalak edo filosofo analitikoen eskutik baztertuak izan diren teoriak etiketatzeko balio zuela<ref>{{Erreferentzia|izena=Simon|abizena=Glendinning|izenburua=The Idea of Continental Philosophy|argitaletxea=Edinburgh University Press|data=2006-06-12|url=http://dx.doi.org/10.3366/edinburgh/9780748624706.001.0001|isbn=978-0-7486-2470-6|sartze-data=2022-04-08}}</ref>. Dena den, Michael E. Rosen komunean dituzten aspektuak identifikatzen saiatu da<ref>{{erreferentzia|izena=Michael|abizena=Rosen|izenburua=Continental Philosophy from Hegel|hizkuntza=en|url=https://scholar.harvard.edu/files/michaelrosen/files/continental_philosophy_from_hegel.pdf}}</ref>.
* Hasteko, filosofo kontinentalek ez dute sinesten [[Natura zientziak|natur zientziak]] fenomeno naturalak ulertzeko metodo bakar edo zehatzena direlako ideia (ikus zientifismoa). Honek euren ikerketak natur zientziei atxikita egiten dituzten filosofo analitiko askoren ideiekin kontrajartzen da. Filosofo kontinentalek diotenez, zientzia “teoriaren aurretik datorren esperientzia substratu” batetik eratortzen da eta metodo zientifikoek ez dute ahalbidetzen mundua bere osotasunean ulertzea<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Simon|abizena=Critchley|izenburua=Continental philosophy : a very short introduction|argitaletxea=Oxford University Press|data=2001|url=https://www.worldcat.org/oclc/404937932|isbn=978-0-19-154020-2|pmc=404937932|sartze-data=2022-04-08}}</ref>.
* Bigarrenik, filosofia kontinentalak “esperientzia posiblea”-ren kondizioak aldakorrak direla kontsideratzen du: hein batean kontestua, kokapen espazio-tenporala, hizkuntza, kultura edo historia bezalako faktoreen araberakoa. Gauzak horrela, filosofia kontinentalak historizismorako tendentzia bat dauka. Bere aldetik, filosofia analitikoak filosofia jatorri historikoaz bereizita analizatu daitezken arazo diskretuen baitan ulertzen du (era berean, zientzialariek uste dute zientziaren historia ez dela beharrezkoa ikerketa zientifikorako). Kontrara, filosofia kontinentalak “argudio filosofikoa jatorri historikoen baldintza testual eta kontestualengandik bereizi ezin daitekeela” uste du<ref name=":0" />.
* Hirugarren ezaugarri gisa, filosofia kontinentalak giza agentziak esperientzia posibleko baldintzak alda ditzakeela uste du: “giza esperientzia asmakuntza kontigentea bada, beste modu batzuetara sor daiteke”. Ondorioz, filosofo kontinentalek teoria eta praktikaren arteko batasunean interes handia erakutsi ohi dute; izan ere, euren ikerketa filosofikoak bilakaera pertsonal, moral edo politikoari lotuta joan daitezkeela uste baitute. Tendentzia hau oso garbi ikus daiteke tradizio marxistan (“filosofoek mundua modu desberdinetan interpretatu dute, baina garrantzitsuena hura aldatzea da”), baina baita ere existentzialismo eta postestrukturalismoan.
* Azkenik, metafilosofiarengan egiten duten enfasia daukagu. Natur zientzien garapena eta arrakasta ardatz gisa hartuta, filosofo kontinentalek filosofiaren natura eta metodoari definizio berri bat emateko saiakera egin izan dute<ref>Leiter, 2007, p. 4: "While forms of philosophical naturalism have been dominant in Anglophone philosophy, the vast majority of authors within the Continental traditions insist on the distinctiveness of philosophical methods and their priority to those of the natural sciences."</ref>. Kasu batzuetan (idealismo alemana edota fenomenologia, esate baterako), hau ikuspegi tradizionalaren (filosofia lehen zientzia dela) berrikuntzan ikusten da. Beste kasu batzuetan, hala nola, hermeneutika, teoria kritikoa edo estrukturalismoan, filosofiak kulturalki edo praktikoki menderaezina den dominio bat ikertzen duela esaten da. Kierkegaard eta Nietzsche bezalako pentsalari kontinental batzuek duda egiten dute filosofiaren edozein kontzepziok bere helburuak bete ote ditzakeen.
Azken finean, aipatutako tesiak ezagutza, esperientzia eta errealitatea, ikerketa enpiriko soilaren ordez, hausnarketa filosofikoaren bidez konfiguratzen diren baldintzei lotuta egotearen ideia kantiar zabaletatik datoz<ref>Continental philosophers usually identify such conditions with the transcendental subject or self: Solomon, 1988, "It is with Kant that philosophical claims about the self attain new and remarkable proportions. The self becomes not just the focus of attention but the entire subject-matter of philosophy. The self is not just another entity in the world, but in an important sense it creates the world, and the reflecting self does not just know itself, but in knowing itself knows all selves, and the structure of any and every possible self."</ref>.
== Historia ==
Filosofia kontinentalaren historia (zentzu hertsiagoan ulertuta) idealismo alemanarekin hasten dela estimatzen da normalean. [[Johann Gottlieb Fichte|Fichte]], [[Friedrich Schelling|Schelling]] eta, beranduago, [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Hegel]] buru izanik, idealismo alemana Immanuel Kanten lanetik abiatuta garatu zen 1780-1790ko hamarkadetan. Gainera, erromantizismoari eta ilustrazioaren politika iraultzaileari lotuta egon zen. Aurrez aipatutako figurez gain, [[Friedrich Heinrich Jacobi]], Gottlob Ernst Schulze, Karl Leonhard Reinhold eta [[Friedrich Ernst Schleiermacher|Friedrich Schleiermacher]] pertsonaia garrantzitsuak izan ziren.
Filosofia kontinentalaren erro instituzionalak kasu askotan zuzenean fenomenologiatik datozenez, [[Edmund Husserl]] beti izan da filosofia kontinentalarentzat figura kanonikoa. Dena den, Husserl ere tradizio analitikoan ere aztertu den gaia izan da. Husserlen noema batekiko ikuspegia, pentsamenduaren eduki ez-psikologikoa, [[Gottlob Frege|Gottlob Fregerekin]] bat etortzea eta logikaren naturaren inguruko ikerketek interesa pizten jarraitzen dute filosofo analitikoengan.
J. G. Merquiorrek<ref>{{erreferentzia|izena=J. G.|abizena=Merquior|urtea=1985|izenburua=Focault|argitaletxea=University of California Press|ISBN=0520060628}}</ref> argudiatu zuen filosofia analitikoaren eta kontinentalaren arteko bereizketa garbi identifika daitekeela [[Henri Bergson|Henri Bergsonekin]] (1859-1941). Haren ardura zientifikoak eta intuizioaren goratzeak existentzialismorako bidea erraztu zuten. Merquiorrek idatzi zuen: “Frantziako filosofatze prestigiosoenak bide oso desberdina hartu zuen [eskola analitiko anglo-germanikoengandik]. Batek esan dezake dena Henri Bergsonekin hasi zela”
Filosofia analitikoen eta kontinentalen arteko desberdintasun garrantzitsu batzuen ilustrazioak [[Rudolf Carnap|Rudolf Carnapen]] obra ''Überwindung der Metaphysik durch Logische Analyze der Sprache''-n (1932) aurki daitezke<ref>{{erreferentzia|izena=Rudolf|abizena=Carnap|urtea=2005|izenburua=Heidegger and Carnap on the Overcoming of Metaphysics|hizkuntza=en|url=https://people.ucsc.edu/~abestone/papers/uberwindung.pdf}}</ref>. Lan hau oso polemikoa izan da. Carnapen artikuluak dioenez, Heideggerren “Zer da metafisika?” konferentziak sintaxi logikoa bortxatzen du zentzurik gabeko pseudo-proposizioak sortzeko. Bestalde, Carnapek baieztatu zuen garaiko metafisiko aleman askok Heideggerren antza zeukatela zentzu sintaktikorik gabeko baieztapenak egiten zituztenean.
[[Nazionalsozialismo|Nazismoaren]] gorakadarekin, Alemaniako filosofo asko, bereziki judu jatorrikoak, ezkertiarrak edo liberalak ([[Vienako Zirkulua|Vienako Zirkuluan]] eta [[Frankfurteko Eskola|Frankfurteko Eskolan]] gehienbat), mundu anglosaxoira joan ziren ihesi. Bertan geratu ziren pentsalariek, mundu akademikoan geratu baziren, unibertsitateak hartu zituen kontrol naziarekin adostu behar izan ziren. Heidegger bezalakoek, Alemanian geratu ziren filosofoen artean ospetsuena, nazismoarekin harreman diplomatiko bat garatu zuten honek boterea hartu zuenean.
Bigarren mundu gerra baino lehen zein ondoren, Frantzian filosofia alemanarenganako interesak gora egin zuen. Komunismoarekiko interesa ere bihurtu zen, hau da, [[Karl Marx|Marx]] eta [[Friedrich Engels|Engelsen]], hauek Hirugarren Errepublikako unibertsitate-sistema frantsesa (politikoki kontserbadorea zen) sakonki aztertu zuten lehenak izan baitziren.
Aldi berean, Husserlen eta Heideggerren [[fenomenologia]] gero eta garrantzitsuagoa bihurtu zen, agian lehen pertsonako perspektibari garrantzia eman zioten filosofia frantsesekin bat zetorrelako. Ideia hau [[kartesianismo]], [[espiritualismo]] eta bergsonismoa bezalako pentsamenduetan agertzen da.
Fenomenologiari ospea eman zion autore eta filosofo esanguratsuena [[Jean-Paul Sartre]] izan zen, bere filosofiari [[existentzialismo]] dei egin ziona. Pentsamendu kontinentalaren beste tentsio garrantzitsu bat estrukturalismoaren eta postestrukturalismoaren adarrak dira. [[Ferdinand de Saussure|Ferdinand de Saussureren]] linguistika estrukturalak eraginda, [[Claude Lévi-Strauss|Claude Levi-Strauss]] bezalako antropologo frantsesak paradigma estrukturala aplikatzen hasi ziren humanitateei. 60 eta 70eko hamarkadetan, [[Jacques Lacan]], [[Jacques Derrida]], [[Michel Foucault]] eta [[Gilles Deleuze]] bezalako autore [[Postestrukturalismo|postestrukturalistek]] [[Estrukturalismo|estrukturalismoari]] kritika ugari egin zizkioten.
== Terminoa ==
''Filosofia kontinental'' terminoa, aipatutako zentzuan, filosofo ingelesek erabili zuten lehen aldiz. 1970eko hamarkadako ikastaro unibertsitario batzuk deskribatzeko erabili zuten, Alemania eta Frantzian zabalduko ziren filosofiak multzokatzeko izen bilakatu zelarik, esate baterako, [[Existentzialismo|existentzialismoa]], [[Fenomenologia|fenomenologia,]] [[Estrukturalismo|estrukturalismoa]] eta [[Postestrukturalismo|postestrukturalismoa]]<ref>{{Erreferentzia|izena=John Stuart|abizena=Mill|izenburua=Mill on Bentham and Coleridge|argitaletxea=London : Chatto & Windus|data=1950|url=http://archive.org/details/millonbenthamcol0000mill|isbn=978-0-7011-0895-3|sartze-data=2022-04-08}}</ref>.
[[Fitxategi:John Stuart Mill by London Stereoscopic Company, c1870.jpg|thumb|226x226px|John Stuart Mill]]
Hala ere, terminoa antzeko zentzuarekin, 1840an erabiltzen zen honezkero [[John Stuart Mill|John Stuart Millen]] Coleridgeren inguruko saiakeran. Bertan "filosofia kontinentala" eta "filosofo kontinentalak", influentzia kantiarra dutenak, XVIII. mendearekin eta [[Jeremy Bentham|Jeremy Bethamen]] [[enpirismo]] ingelesarekin alderatzen ditu<ref>{{Erreferentzia|abizena=BERTRAND RUSSELL|izenburua=MY PHILOSOPHICAL DEVELOPMENT|argitaletxea=SIMON AND SCHUSTER|data=1959|url=http://archive.org/details/myphilosophicald001521mbp|sartze-data=2022-04-08}}</ref>. Zentzu honek nagusitasuna irabazi zuen XX. mendearen hasieran; izan ere, [[Bertrand Russell]] eta G. E. Moore bezalako pertsonek natur zientziei lotutako filosofiaren ikuspegia bultzatu zuten, kontzeptuen analisi logikoaren bidez lortuta. Tradizio hau, "filosofia analitiko" gisa ezagutzen dena, Britainia Handian eta Estatu Batuetan gailendu zen 1930etik aurrera. Russell eta Moore-k [[Hegelianismo|hegelianismoa]] eta antzeko filosofiak alde batera utzi zituzten euren mugimendu berriaren adierazgarri gisa. 1945ean Bertrand Russellek "bi eskola filosofiko" bereizi zituen, "kontinentala eta britainiarra, bezala bereiz daitezkeenak", zatiketa hau "[[John Locke|Lockeren]] garaitik" ikusten omen zuen.
Dena den, 1970eko hamarkadatik aurrerantzean, [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetako]] eta [[Erresuma Batua|Britainia Handiko]] filosofo ugarik interesa erakutsi dute filosofo kontinentaletan, [[Immanuel Kant|Immanuel Kantetik]] hasi eta modernoagoetan. Gainera, Europako herrialde askotako tradizio filosofikoek mugimendu "analitikoko" hainbat aspektu gehitu dituzte euren ideietara. Filosofia analitikoa autodeskribatua Frantzian loratzen da, Jules Vuillemin, Vincent Descombes, Gilles Gaston Granger, François Recanati eta Pascal Engel bezalako pentsalariak barne hartuz. Era berean, "filosofo kontinental" izendatuta aurki daitezke Erresuma Batuko, Ipar Amerika eta Australiako filosofia sailetan. Horrez gain, filosofo analitiko ezagun batzuek baieztatzen dute filosofia kontinentalaren inguruko ikerketa hobeak egin dituztela "filosofia kontinental" gisa autoidentidikatzen diren programek baino, bereziki graduondoko hezkuntza mailaren baitan.
"Filosofia kontinentala" terminoa, bereizketa geografikoengatik baino gehiago, tradizio familia eta influentzia filosofikoen baitan erabiltzen da. Espezifikotasun geografikoaren gaia berriki birplanteatu da "filosofia kontinentalaren" enfoke postkolonial eta dekolonialetan; kritikoki aztertzen dute proiektu inperial eta kolonial europarren formak nola eragin duten ezagutza akademikoaren ekoizpenean. Arrazoi honengatik, akademiko batzuk "filosofia poskontinental" baten alde egin dute, filosofia kontinentalaren garapena izango litzatekeena<ref>{{Erreferentzia|izena=Timothy N.|abizena=Laurie|izenburua=“Critical Approaches to Continental Philosophy: Intellectual Community, Disciplinary Identity, and the Politics of Inclusion.”|abizena2=Walker|abizena3=Stark|izena2=Briohny|izena3=Hannah|data=2019-01-01|url=https://www.academia.edu/38122177/_Critical_Approaches_to_Continental_Philosophy_Intellectual_Community_Disciplinary_Identity_and_the_Politics_of_Inclusion_|aldizkaria=Parrhesia: A Journal of Critical Philosophy.|sartze-data=2022-04-08}}</ref>.
== Duela gutxiko garapen anglo-amerikarrak ==
XX. mende hasieratik 60ko hamarkadara arte, filosofo kontinentalak unibertsitate britainiar eta estatubatuarretan eztabaidatzen ziren soilik, gainera modu ezjarraian; bigarren mundu gerraren ondoren juduekiko jazarpenaren ondorioz, Estatu Batuetara ihesi joan ziren filosofo kontinental (bereziki Nietzscheren eta Heideggerren ikasle judu alemanak) kopurua oparoa izan arren. [[Hannah Arendt]], Leo Strauss, [[Theodor W. Adorno]] eta Walter Kaufmann dira seguraski olatu honetako pertsona entzutetsuenak, 30eko hamarkada amaiera eta 40koaren hasiera bitartean iritsi zirenak. Hala ere, filosofia sail anglosaxoiak 60-70 hamarkadan hasi ziren filosofia kontinental kurtsoak eskaintzen.
Estatu Batuetako unibertsitateetako literatura, arte eder, zinema, soziologia eta teoria politikoko sailek gero eta gehiago gehitzen zituzten filosofo kontinentalen ideia eta argudioak euren ikasketa eta ikerketa planetara. Filosofia kontinentalak britainiar eta irlandar filosofia sailen leku berezia okupatzen du, adibidez, [[Essex]], [[Warwickeko Unibertsitatea|Warwick]], [[Sussex]], [[Dundee]] eta [[Aberdeen]] Unibertsitateetan (Pentsamendu Modernorako Zentroa) eta [[University College Dublin|University College Dublinen]]; hala nola, Manchester Metropolitan, Kingston, [[Staffordshire]] (graduondokoa soilik) eta Open University. Ipar amerikako filosofia sailek kurtsoak eskaintzen dituzte filosofia kontinentalaren inguruan, adibidez, Hawaiko Unibertsitatean, [[Boston College]], Stony Brook University (SUNY), Vanderbilt University, DePaul University, Villanova University, Guelpheko Unibertsitatea, The New School, Pennsylvania State University, Oregongo Unibertsitatean, Emoryko Unibertsitatean, Duquesneko Unibertsitatean, Memphiseko Unibertsitatean, King's College Unibertsitatean eta Loyolako Unibertsitatean ([[Chicago]]). Estatu Batuetako filosofia kontinentalaren arloko erakunde garrantzitsuena Fenomenologia eta Filosofia Existentzialaren Erakundea da (SPEP bezala ezagutzen da)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=SPEP – Society for Phenomenology and Existential Philosophy|url=https://www.spep.org/|aldizkaria=www.spep.org|sartze-data=2022-04-08}}</ref>.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Bibliografia ==
*[[Eduardo Apodaka|Apodaka, Eduardo]] (2024): ''Subjektuaren zainak eta adarrak'', Bilbo, UEU. {{ISBN|978-84-8438-897-5}}
* {{erreferentzia|abizena=Galparsoro|izena=Jose Ignacio|egile-lotura|Jose Ignacio Galparsoro|urtea=2008|url=|atala=Filosofia kontinentala|lana=Filosofiaren historia|lekua=Donostia|argitaletxea=Elkar|isbn=978-84-9783-403-2}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Filosofia]]
[[Kategoria:Filosofia garaikidea]]
dky9u5b0ufvrpj3n8wrsrkjqqqkxwb4
Atari:Hezkuntza/Ikusgela
100
1054825
9968598
9965648
2024-11-14T06:30:13Z
Demonocrazy
1830
9968598
wikitext
text/x-wiki
{{PAGEBANNER:Ikusgela-Bideo azala - Leloa (cropped).png|origin=0,0|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela|pgname=Ikusgela|toc=yes}}
{{infotaula|above=Ikusgelako bideoak dituzten artikuluak
|rowstyle1=align: left;
|label1=[[File:Antu kdenlive-zoom-large.svg|left|24px]]
|data1= Une honetan '''{{PAGESINCATEGORY:Ikusgelako bideoak dituzten artikuluak}}''' artikuluk dute Ikusgela proiektuko bideo bat. Ikus guztiak '''[[:Kategoria:Ikusgelako bideoak dituzten artikuluak|hemen]]'''.
|label2=[[Fitxategi:Font_Awesome_5_regular_closed-captioning.svg|24px|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Azpitituluak]] |data2 = [[/Azpitituluak#Filosofia|Azpitituluen eskuragarritasuna ikusi]].
|data3=<hr/>'''Ikusgela kanal digitaletan:'''<br/>
[[File:Belajar web.jpg|24x24px|link=http://ikusgela.eus/|alt=Webgune ofiziala]] [[File:Logoyoutube2011favicon.svg|24x24px|link=https://www.youtube.com/@Ikusgela|alt=Youtube Ikusgelako kanala]] [[file:Commons-logo.svg|24x24px|link=https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ikusgela|Wikimedia Commons]] [[File:Mastodon logotype (simple) new hue.svg|24x24px|link=https://mastodon.eus/@Ikusgela|Mastodon kontua]] [[File:X_icon_2.svg|24x24px|link=https://twitter.com/ikusgela|Twitter/X kontua]] [[File:Telegram_2019_Logo.svg|24x24px|link=https://t.me/ikusgela|Telegram kanala]] [[File:Facebook F icon.svg|24x24px|link=https://www.facebook.com/ikusgela|Facebook orrialdea]] [[File:Logo de PeerTube.svg|24x24px|link=https://peertube.eus/c/ikusgela_kanala/videos?s=1|Peertubeko kanala]] [[File:Tiktok logo text (O crop).svg|link=https://www.tiktok.com/@ikusgela|TikTok kanala]] [[file:Instagram logo 2022.svg|24x24px|link=https://www.instagram.com/ikusgela/|Instagram kontua]]}}
'''Ikusgela''' bideo pedagogiko askeak egiteko proiektu bat da. [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultura Elkarteak]] bultzatu du, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailaren laguntzarekin. Bideo hauek artikuluak elikatzera datoz, bereziki hezkuntzan behar diren gaietan sakonduz.
Hemen azpian ikus ditzakezu orain arte egin ditugun bideoak, sailen arabera antolatuta.
{{clear}}
== Filosofia ==
<gallery mode="packed">
Ikusgela-Bideo azala - Platon.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Platon|Platon]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Platon
Ikusgela-Bideo azala - Aristoteles.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Aristoteles|Aristoteles]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Aristoteles
Ikusgela-Bideo azala - Descartes.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/René Descartes|René Descartes]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/René Descartes
Ikusgela-Bideo azala - Kant.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Immanuel Kant|Immanuel Kant]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Immanuel Kant
Ikusgela-Bideo azala - Wollstonecraft.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Mary Wollstonecraft|Mary Wollstonecraft]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Mary Wollstonecraft
Ikusgela-Bideo azala - Karl Marx.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Karl Marx|Karl Marx]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Karl Marx
Ikusgela-Bideo azala - Nietzsche.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Friedrich Nietzsche|Friedrich Nietzsche]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Friedrich Nietzsche
Ikusgela-Bideo azala - Hannah Arendt.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Hannah Arendt|Hannah Arendt]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Hannah Arendt
Ikusgela-Bideo azala - Simone de Beauvoir.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Simone de Beauvoir|Simone de Beauvoir]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Simone de Beauvoir
Ikusgela-Bideo azala - Michel Foucault.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Michel Foucault|Michel Foucault]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Michel Foucault
Ikusgela-Bideo azala - Txillardegi filosofia.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Txillardegi|Txillardegi]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Txillardegi
Ikusgela-Bideo azala - Joxe Azurmendi.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Joxe Azurmendi|Joxe Azurmendi]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Joxe Azurmendi
Ikusgela-Bideo azala - bell hooks.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/bell hooks|bell hooks]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/bell hooks
Ikusgela-Bideo azala - Sally Haslanger.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Sally Haslanger|Sally Haslanger]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Sally Haslanger
Ikusgela-Bideo azala - Judith Butler.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Judith Butler|Judith Butler]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Judith Butler
Ikusgela-Bideo azala - Byung-Chul Han.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Byung-Chul Han|Byung-Chul Han]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Byung-Chul Han
</gallery>
== Ekonomia ==
<gallery mode="packed">
Ikusgela-Bideo azala - BEZa.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Balio Erantsiaren gaineko Zerga|Balio Erantsiaren gaineko Zerga]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Balio Erantsiaren gaineko Zerga
Ikusgela-Bideo azala - Iruzur piramidala.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Iruzur_piramidala|Iruzur piramidala]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Iruzur_piramidala
Ikusgela-Bideo azala - Soldata Gordina Garbia.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Soldata garbia eta soldata gordina|Soldata garbia vs soldata gordina]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Soldata garbia eta soldata gordina
Ikusgela-Bideo azala - Enpresa motak.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Enpresa_motak|Enpresa motak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Enpresa_motak
Ikusgela-Bideo azala - Inflazioa.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Inflazio|Inflazioa]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Inflazio
Ikusgela-Bideo azala - BPGa.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Barne_produktu_gordin|Barne Produktu Gordina]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Barne_produktu_gordin
Ikusgela-Bideo azala - PFEZ.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga|Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zerga
Ikusgela-Bideo azala - Autonomoen lege berria.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Langile_autonomo|Autonomoen lege berria]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Langile_autonomo
Ikusgela-Bideo azala - Gutxieneko soldata.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Gutxieneko soldata|Gutxieneko soldata]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Gutxieneko soldata
Ikusgela-Bideo azala - Kooperatiba.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Kooperatiba|Kooperatibak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Kooperatiba
Ikusgela-Bideo azala - Merkatu ikerketa.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Merkatu ikerketa|Merkatu ikerketa]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Merkatu ikerketa
Ikusgela-Bideo azala - Kontzertu ekonomikoa.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Kontzertu ekonomiko|Kontzertu Ekonomikoa]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Kontzertu ekonomiko
Ikusgela-Bideo azala - Errenta aitorpena.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Errenta aitorpen|Errenta aitorpena]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Errenta aitorpen
Ikusgela-Bideo azala - Ekonomia sozial eraldatzailea.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Ekonomia Sozial Eraldatzailea|Ekonomia Sozial Eraldatzailea]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Ekonomia Sozial Eraldatzailea
Ikusgela-Bideo azala - Enpresen gizarte-erantzukizuna.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Enpresen gizarte-erantzukizuna|Enpresen gizarte-erantzukizuna]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Enpresen gizarte-erantzukizuna
Ikusgela-Bideo azala - Paradisu fiskalak.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Paradisu fiskal|Paradisu fiskalak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Paradisu fiskal
Ikusgela-Bideo azala - Hipoteka.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Hipoteka|Hipoteka]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Hipoteka
</gallery>
== Euskal kultura==
<gallery mode="packed">
Ikusgela-Bideo azala - Bernart Etxepare.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Bernart_Etxepare_eta_XVI._mendeko_literatura|Bernart Etxepare eta XVI. mendeko literatura]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Bernat_Etxepare_eta_XVI._mendeko_literatura
Ikusgela-Bideo azala - Axular.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Axular_eta_XVII._mendeko_literatura|Axular eta XVII. mendeko literatura]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Axular_eta_XVII._mendeko_literatura
Ikusgela-Bideo azala - Txomin Agirre.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Txomin_Agirre_eta_XIX._mendeko_literatura|Txomin Agirre eta XIX. mendeko literatura]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Txomin_Agirre_eta_XIX._mendeko_literatura
Ikusgela-Bideo azala - Txillardegi literatura.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Txillardegi eta XX. mendeko eleberrigintza|Txillardegi eta XX. mendeko eleberrigintza]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Txillardegi eta XX. mendeko eleberrigintza
Ikusgela-Bideo azala - Gabriel Aresti.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Gabriel Aresti eta XX. mendeko olerkigintza|Gabriel Aresti eta XX. mendeko olerkigintza]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Gabriel Aresti eta XX. mendeko olerkigintza
Ikusgela-Bideo azala - Mariasun Landa.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Mariasun Landa eta XX. mendeko haur eta gazte literatura|Mariasun Landa eta XX. mendeko haur eta gazte literatura]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Mariasun Landa eta XX. mendeko haur eta gazte literatura
Ikusgela-Bideo azala - Xalbador.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Xalbador eta XX. mendeko bertsolaritza|Xalbador eta XX. mendeko bertsolaritza]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Xalbador eta XX. mendeko bertsolaritza
Ikusgela-Bideo azala - Ez Dok Amairu.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Ez_Dok_Amairu_eta_XX._mendeko_kantagintza|Ez Dok Amairu eta XX. mendeko kantagintza]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Ez_Dok_Amairu_eta_XX._mendeko_kantagintza
Ikusgela-Bideo azala - Euskarazko prentsa.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskarazko prentsa|Euskarazko prentsa]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskarazko prentsa
Ikusgela-Bideo azala - Euskal zinema.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskal zinema|Euskal zinema]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskal zinema
Ikusgela-Bideo azala - Lehen Euskal Pizkundea.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Lehen Euskal Pizkundea|Lehen Euskal Pizkundea]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Lehen Euskal Pizkundea
Ikusgela-Bideo azala - Bigarren Euskal Pizkundea.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Bigarren Euskal Pizkundea|Bigarren Euskal Pizkundea]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Bigarren Euskal Pizkundea
Ikusgela-Bideo azala - Euskararen debekua.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskararen debekua|Euskararen debekua]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskararen debekua
Ikusgela-Bideo azala - Euskara ingurune digitalean.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskara ingurune digitalean|Euskara ingurune digitalean]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskara ingurune digitalean
Ikusgela-Bideo azala - Euskal hezkuntza.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskal hezkuntza|Euskal hezkuntza]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskal hezkuntza
</gallery>
== Literatura unibertsala ==
<gallery mode="packed">
Ikusgela-Bideo azala - Safo.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Safo|Safo]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Safo
Ikusgela-Bideo azala - Cervantes.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Cervantes|Cervantes]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Cervantes
Ikusgela-Bideo azala - Homero.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Homero|Homero]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Homero
Ikusgela-Bideo azala - Dante.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Dante|Dante]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Dante
</gallery>
== Ingurumena ==
<gallery mode="packed">
Ikusgela-Bideo azala - Animalien migrazioak.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Animalien migrazio|Animalien migrazioa]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Animalien migrazio
Ikusgela-Bideo azala - Espezie inbaditzaileak.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Espezie inbaditzaile|Espezie inbaditzaileak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Espezie inbaditzaile
Ikusgela-Bideo azala - Polinizatzaileak.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Polinizatzaile|Polinizatzaileak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Polinizatzaile
Ikusgela-Bideo azala - Larraketa berreratzaile.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Larraketa_berreratzaile|Larraketa berreratzaile]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Larraketa_berreratzaile
Ikusgela-Bideo azala - Lurzoruaren osasuna.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Lurzoruaren osasuna|Lurzoruaren osasuna]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Lurzoruaren osasuna
Ikusgela-Bideo azala - Berotegi efektua.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Berotegi efektua|Berotegi efektua abeltzaintzan]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Berotegi efektua
Ikusgela-Bideo azala - Zehaztasunezko nekazaritza.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zehaztasunezko nekazaritza|Zehaztasunezko nekazaritza]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zehaztasunezko nekazaritza
Ikusgela-Bideo azala - Hondakinak eta bioekonomia zirkularra.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Hondakinak eta bioekonomia zirkularra|Hondakinak eta bioekonomia zirkularra]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Hondakinak eta bioekonomia zirkularra
</gallery>
== Erronka digitalak ==
<gallery mode="packed">
Ikusgela-Bideo azala - Algoritmoak.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Algoritmoak|Algoritmoak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Algoritmoak
Ikusgela-Bideo azala - Adimen artifiziala.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Adimen artifiziala|Adimen artifiziala]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Adimen artifiziala
Ikusgela-Bideo azala - Humanitate digitalak.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Humanitate_digitalak|Humanitate digitalak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Humanitate_digitalak
Ikusgela-Bideo azala - Metabertsoa.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Metabertsoa|Metabertsoa]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Metabertsoa
Ikusgela-Bideo azala - Hizkuntzaren prozesamendua.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Hizkuntzaren prozesamendua|Hizkuntzaren prozesamendua]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Hizkuntzaren prozesamendua
Ikusgela-Bideo azala - Big data.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Big data|Big data]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Big data
Ikusgela-Bideo azala - Kutsadura digitala.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Kutsadura digitala|Kutsadura digitala]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Kutsadura digitala
Ikusgela-Bideo azala - Harreman afektibo digitalak.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Harreman afektibo digitalak|Harreman afektibo digitalak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Harreman afektibo digitalak
Ikusgela-Bideo azala - Identitate digitala.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Identitate digitala|Identitate digitala]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Identitate digitala
Ikusgela-Bideo azala - Detox digitala.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Detox digitala|Detox digitala]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Detox digitala
Ikusgela-Bideo azala - Artea eta adimen artifiziala.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Artea eta adimen artifiziala|Artea eta adimen artifiziala]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Artea eta adimen artifiziala
Ikusgela-Bideo azala - Fake news.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Fake news|Fake news]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Fake news
Ikusgela-Bideo azala - Euskararen mugak sarean.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskararen mugak sarean|Euskararen mugak sarean]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskararen mugak sarean
</gallery>
== Historia ==
<gallery mode="packed">
Ikusgela-Bideo azala - Neolitoa.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Neolitoa|Neolitoa]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Neolitoa
<gallery mode="packed">
Ikusgela-Bideo azala - Frantziako Iraultza.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Frantziako Iraultza|Frantziako Iraultza]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Frantziako Iraultza
<gallery mode="packed">
Ikusgela-Bideo azala - Erromatarrak euskal lurretan.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Erromatarrak euskal lurretan|Erromatarrak euskal lurretan]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Erromatarrak euskal lurretan
Ikusgela-Bideo azala - Euskal baleazaleak.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskal baleazaleak|Euskal baleazaleak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskal baleazaleak
</gallery>
== Zortziko txikian==
<gallery mode="packed" heights="180px">
Ikusgela-Bideo azala - Euskal herriak.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Euskal herriak|Euskal herriak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Euskal herriak
Ikusgela-Bideo azala - Euskal mendiak.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Euskal mendiak|Euskal mendiak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Euskal mendiak
Ikusgela-Bideo azala - Gorputzeko ileak.png|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Ileak|Gorputzeko ileak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Ileak
Ikusgela-Bideo azala - Inauteriak-.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko_txikian_-_Inauteriak|Inauteriak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko_txikian_-_Inauteriak
Ikusgela-Bideo azala - Iruñeko Sanferminak.png| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Iruñeko Sanferminak|Iruñeko Sanferminak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Iruñeko Sanferminak
Ikusgela-Bideo azala - Leku muturrekoak.jpg|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Leku muturrekoenak|Leku muturrekoenak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Leku muturrekoenak
Ikusgela-Bideo azala - Durangoko Azoka.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Durangoko Azoka|Durangoko Azoka]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Durangoko Azoka
Ikusgela-Bideo azala - San Tomas.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - San Tomas|San Tomas]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - San Tomas
Ikusgela-Bideo azala - Olentzero.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Olentzero|Olentzero]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Olentzero
Ikusgela-Bideo azala - Txillida.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Eduardo Txillida|Eduardo Txillida]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Eduardo Txillida
Ikusgela-Bideo azala - Eraztunen Jauna.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Eraztunen Jauna|Eraztunen Jauna]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Eraztunen Jauna
Ikusgela-Bideo azala - Tupustarriak.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Tupustarriak|Tupustarriak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Tupustarriak
Ikusgela-Bideo azala - Karraskariak.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Karraskari|Karraskariak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Karraskari
Ikusgela-Bideo azala - Euskal izena duten zortzi objektu astronomiko.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Euskal izena duten zortzi objektu astronomiko|Euskal izena duten zortzi objektu astronomiko]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Euskal izena duten zortzi objektu astronomiko
Ikusgela-Bideo azala - Zortzi aita ez hain santu.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Zortzi aita ez hain santu|Zortzi aita ez hain santu]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Zortzi aita ez hain santu
Ikusgela-Bideo azala - Ilargia.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Ilargia|Ilargia]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Ilargia
Ikusgela-Bideo azala - Bisurtea.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Bisurtea|Bisurtea]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Bisurtea
Ikusgela-Bideo azala - Korrika.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Korrika|Korrika]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Korrika
Ikusgela-Bideo azala - Errege Bardea.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Errege Bardea|Errege Bardea]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Errege Bardea
Ikusgela-Bideo azala - Eusko Jaurlaritzako Lehendakariak.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko_txikian_-_Eusko_Jaurlaritzako_lehendakariak|Eusko Jaurlaritzako lehendakariak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko_txikian_-_Eusko_Jaurlaritzako_lehendakariak
Ikusgela-Bideo azala - 1766ko matxinada.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - 1766ko matxinada|1766ko matxinada]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - 1766ko matxinada
Ikusgela-Bideo azala - Zortzi datu geografiko bitxi.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Zortzi datu geografiko bitxi|Zortzi datu geografiko bitxi]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Zortzi datu geografiko bitxi
Ikusgela-Bideo azala - Patata.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Patata|Patata]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Patata
Ikusgela-Bideo azala - Titiak.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Titiak|Titiak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Titiak
Ikusgela-Bideo azala - Nafarroako jota.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Nafarroako jota|Nafarroako jota]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Nafarroako jota
Ikusgela-Bideo azala - Altzoko Erraldoia.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Altzoko Erraldoia|Altzoko Erraldoia]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Altzoko Erraldoia
Ikusgela-Bideo azala - EuskarAbentura.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - EuskarAbentura|EuskarAbentura]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - EuskarAbentura
Ikusgela-Bideo azala - Euskal herritarrak Frantziako Tourrean.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Euskal herritarrak Frantziako Tourrean|Euskal herritarrak Frantziako Tourrean]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Euskal herritarrak Frantziako Tourrean
Ikusgela-Bideo azala - Olinpiar Jokoak.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Olinpiar Jokoak|Olinpiar Jokoak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Olinpiar Jokoak
Ikusgela-Bideo azala - Euskal Herriko piratak.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Euskal Herriko piratak|Euskal Herriko piratak]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Euskal Herriko piratak
Ikusgela-Bideo azala - Bilboko Aste Nagusia.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Bilboko Aste Nagusia|Bilboko Aste Nagusia]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Bilboko Aste Nagusia
Ikusgela-Bideo azala - Donostiako Zinemaldia.png| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Donostiako Zinemaldia|Donostiako Zinemaldia]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Donostiako Zinemaldia
Ikusgela-Bideo azala - Skateboard.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Skateboard|Skateboard]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Skateboard
Ikusgela-Bideo azala - Arantzazuko santutegia.jpg| [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Arantzazuko santutegia|Arantzazuko santutegia]]|link=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian - Arantzazuko santutegia
</gallery>
<div style="float:left; border: 2px solid #ccc; margin-top: 10px; padding: 6px; background-color: #d2ebff;">
Proposamen berri bat gehitu nahi duzu? Segi hemen azpiko pausoak:
<inputbox>
type=create
width=50
buttonlabel=Sortu Zortziko Txikian proposamen berri bat
prefix=Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Zortziko txikian -
placeholder=Idatzi hemen gaia
editintro=Txantiloi:Zortziko Txikian/Sarrera
preload=Txantiloi:Zortziko Txikian/Egitura
break=no
</inputbox>
</div>
{{clear}}
<hr />
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
[[Kategoria:Ikusgela]]
qa10noyiuy788buw7wyzlihu95r1g07
100 Emakume (BBC)
0
1060174
9967493
9945419
2024-11-13T12:02:31Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9967493
wikitext
text/x-wiki
{{Gertakari infotaula}}
2013az geroztik, [[BBC|BBC-k]] '''100 Women''' (100 Emakume) formatu anitzeko seriea ekoizten du. XXI. mendeko emakumeen eginkizuna aztertzen du, eta [[Londres|Londresen]]<ref name="BBCNews-100Women-WhoIsTakingPart-2013">{{Cite news|izenburua=100 Women: Who is taking part?|data=22 October 2013|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-24579511|kazeta=[[BBC News]]}}</ref> zein [[Mexiko|Mexikon]] ekitaldiak ditu.<ref name="BBCNews-100Women-Mexico-2016">{{Cite news|abizena=Low|izenburua=100 Women 2016: Mexico festival draws thousands|izena1=Harry|data=25 November 2016|url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-38101195|kazeta=[[BBC News]]}}</ref><ref>{{Cite news|izenburua=Participa Inmujeres CDMX en el festival 100 Women de la BBC|hizkuntza=es|data=24 November 2016|url=http://www.inmujeres.cdmx.gob.mx/participa-inmujerescdmx-en-festival-100-women-de-la-bbc/|kazeta=CDMX|accessdate=6 December 2016}}</ref><ref>{{Cite news|izenburua=Saalumarada Thimmakka in BBC's 100 Women list|data=23 November 2016|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/bengaluru/Saalumarada-Thimmakka-in-BBCs-100-Women-list/articleshow/55573030.cms|kazeta=[[The Times of India]]}}</ref> [[Twitter]] bidez mundu osoko emakumeak parte hartzen dute bai zerrendagaiak bozkatu zein argitaratu ondorengo elkarrizketa eta eztabaidetan parte hartzera ere.<ref name="LebanonStar-2014">{{Cite news|abizena=Stoughton|izenburua=Lebanon makes its mark on BBC's 100 Women list|izena1=India|data=28 October 2014|url=http://www.dailystar.com.lb/News/Lebanon-News/2014/Oct-28/275679-lebanon-makes-its-mark-on-bbcs-100-women-list.ashx|kazeta=[[The Daily Star (Lebanon)|The Daily Star]]|accessdate=6 December 2016|location=Beirut, Lebanon}}</ref>
== Historia ==
[[2012|2012an]] emakumeen kontrako hainbat sexu eraso eman ziren [[Delhi|Delhi-n]] eta gaiari tiraka, BBC-ko hainbat kazetari, [[Liliane Landor]], [[Fiona Crack]] barne, egungo gizarteetan emakumeek dituzten arazo zein lorpenei buruzko serie bat sortu zuten,<ref name="Guardian-LandorExit-2016">{{Cite news|abizena=Martinson|izenburua=BBC World Service Language Boss and Diversity Champion Quits|izena1=Jane|data=16 June 2016|url=https://www.theguardian.com/media/2016/jun/16/bbc-world-service-languages-boss-and-diversity-champion-quits|kazeta=[[The Guardian]]}}</ref><ref name="NYTimes-BBC100-2015">{{Cite news|abizena=WITW Staff|izenburua=BBC's 100 Women program celebrates female accomplishments across the globe|data=18 November 2015|url=http://nytlive.nytimes.com/womenintheworld/2015/11/18/bbcs-100-women-program-celebrates-female-accomplishments-across-the-globe/|kazeta=[[The New York Times]]|accessdate=6 December 2016}}</ref><ref name="Guardian-BBC100-2013">{{Cite news|abizena=Crack|izenburua=100 BBC 100 Women: a series borne out of suffering and violence|izena1=Fiona|data=31 October 2013|url=https://www.theguardian.com/women-in-leadership/2013/oct/31/bbc-100-women-series|kazeta=[[The Guardian]]}}</ref> emakumeak pairatutakoak medioen estaldura berdina ez zutela konturatuta eta BBC-k emakumeak sortutako eta emakumeei buruzko edukiak behar zituztelako ere.<ref name="KhaleejTimes-BBC100-2013">{{Cite news|abizena=Fisher|izenburua=BBC assembles 100 women to get them talking on issues|izena1=Amanda|data=26 October 2013|url=http://www.khaleejtimes.com/article/20131025/ARTICLE/310259879/1002|kazeta=[[Khaleej Times]]}}</ref>
BBCk 2013. urtean kaleratu zuen telesail hori, emakumeek komunikabideetan duten ordezkaritza txikiari aurre egiteko.<ref name="Guardian-BBC100-2013"/><ref name="KhaleejTimes-BBC100-2013"/> Hasierako programan, enplegu-erronkak, [[feminismoa]], [[Ama|amatasuna]] eta [[erlijioa]] biltzen zituzten gai-sorta zabal bat eztabaidatu zen, emakumeek bizitzan dituzten kultura- eta gizarte-erronkak aztertzeko.<ref name="Cosmo-100Women-2013">{{Cite aldizkari|abizena=Fletcher|izenburua=11 things you need to know about #100Women|izena1=Becky|data=3 November 2013|url=http://www.cosmopolitan.co.uk/reports/a23843/100-women-conference-2013/|kazeta=[[Cosmopolitan (magazine)|Cosmopolitan]]}}</ref><ref name="DhakaTrib-2013">{{Cite news|izenburua=Rubana among BBC's 100 Women|data=26 October 2013|url=http://archive.dhakatribune.com/bangladesh/2013/oct/25/bangladeshi-entrepreneur-among-bbc%E2%80%99s-100-women|kazeta=[[Dhaka Tribune]]|accessdate=6 December 2016|location=Dhaka, Bangladesh}}</ref>
Orduz geroztik, telesailak gai asko landu ditu, hala nola [[hezkuntza]], [[osasuna]], soldata-berdintasuna, [[Emakumeen Genitalen Mutilazioaren Aurkako Nazioarteko Eguna|emakumeen genitalen mutilazioa]], [[etxeko indarkeria]] eta [[Sexu-abusu|sexu-abusua]], eta emakumeei mundua nola hobetu eta [[Sexismo|sexismoa]] nola ezabatu eztabaidatzeko plataforma bat ematen saiatzen da.<ref>{{Cite news|izenburua=#100 Women: Join the Conversation|argitaletxea=BBC|data=4 October 2013|url=https://www.bbc.com/news/world-23888283|kazeta=BBC News|accessdate=5 July 2014}}</ref><ref name="Glamour-2016">{{Cite aldizkari|abizena=Pantony|izenburua=Meet the most badass women of 2016|argitaletxea=[[Condé Nast]]|izena1=Ali|data=21 November 2016|url=http://www.glamourmagazine.co.uk/article/meet-the-most-badass-women-of-2016-1|kazeta=[[Glamour (magazine)|Glamour]]|accessdate=6 December 2016|location=New York City, New York}}</ref> Zerrendako emakumeak mundu osokoak dira, eta hainbat lan-eremutan parte hartzen dute.<ref>{{Cite news|izenburua=Lebanon Makes its Mark on BBC's 100 Women List|data=28 October 2014|url=http://www.dailystar.com.lb/News/Lebanon-News/2014/Oct-28/275679-lebanon-makes-its-mark-on-bbcs-100-women-list.ashx|kazeta=The Daily Star|accessdate=6 December 2016}}</ref> Dagoeneko famatuak diren emakumeak eta gutxien ezagutzen direnak sartzen dira.<ref name="HuffPo-100Women-2016">{{Cite news|abizena=Moss|izenburua=BBC '100 Women Of 2016' Highlights A Year Of Defiance For Womankind|izena1=Rachel|data=21 November 2016|url=http://www.huffingtonpost.co.uk/entry/bbc-100-women-of-2016_uk_5832ca0be4b09025ba32bec2|kazeta=[[HuffPost]]}}</ref><ref name="TimesOfIndia-100Women-2015">{{Cite news|izenburua=Seven Indians feature in BBC 100 Women 2015 list|data=19 November 2015|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/music/news/Seven-Indians-feature-in-BBC-100-Women-2015-list/articleshow/49844433.cms|kazeta=[[The Times of India]]|accessdate=6 December 2016}}</ref>
== 2023 ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item (YEAR(?when) AS ?date) ?herrialdeaLabel WHERE {
?item p:P166 ?awardStat.
?awardStat ps:P166 wd:Q16153104;
pq:P585 ?when.
?item wdt:P19 ?jaiolekua.
?jaiolekua wdt:P17 ?herrialdea.
FILTER (YEAR(?when) = 2023)}
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,description:Deskribapena,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Deskribapena
! Jarduera
! Jaiolekua
! irudia
|-
| [[Afroze-Numa]]
| Pakistango artzaina
| [[Artzaintza|artzain]]
| [[Pakistan]]
| [[Fitxategi:Afroze Numa (Taseer Beyg).jpg|center|128px]]
|-
| [[Aitana Bonmatí]]
| futbolari espainiarra
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Sant Pere de Ribes]]
| [[Fitxategi:25th Laureus World Sports Awards - Red Carpet - Aitana Bonmatí - 240422 193345-2 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[America Ferrera]]
| estatubatuar aktorea
| [[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>[[ahots-aktore]]<br/>''[[:d:Q578109|telebista-ekoizle]]''<br/>''[[:d:Q2059704|telebista zuzendari]]''
| [[Los Angeles]]
| [[Fitxategi:America Ferrera BFI081223 (53389386439) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Bianca Williams]]
| abiadura-lasterkari britainiarra
| ''[[:d:Q4009406|abiadura-lasterkari]]''
| [[Londres]]
| [[Fitxategi:Bianca Williams 2018.jpg|center|128px]]
|-
| [[Carolina Díaz Pimentel]]
|
| [[kazetari]]
| [[Peru]]
|
|-
| [[Christiana Figueres]]
| antropologoa eta ekonomialaria
| ''[[:d:Q193391|diplomazialari]]''<br/>[[ekonomialari]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q61048378|climate activist]]''<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''
| [[San Jose (Costa Rica)|San José]]
| [[Fitxategi:Christiana Figueres in London - 2018 (39536174340) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Claudia Goldin|Claudia Golvin]]
| ekonomialari estatubatuarra
| [[ekonomialari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[New York]]
| [[Fitxategi:Claudia Goldin (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Dia Mirza]]
| indiar modeloa, aktorea eta ekoizlea
| [[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>''[[:d:Q18581305|edertasun lehiaketan parte-hartzaile]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q13235160|ekoizle]]''
| [[Hyderabad]]
| [[Fitxategi:Dia Mirza snapped promoting her film Dhak Dhak at JW Marriott (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Gloria Steinem]]
|
| [[kazetari]]<br/>[[idazle]]<br/>''[[:d:Q42909|erreportari]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q11774202|saiakeragile]]''<br/>[[Argitaratzaile|editore]]<br/>''[[:d:Q9379869|hizlari]]''<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''
| [[Toledo (Ohio)|Toledo]]
| [[Fitxategi:Gloria Steinem (29126367513) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Michelle Obama]]
|
| [[abokatu]]<br/>[[idazle]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q15077007|podcaster]]''<br/>[[legelari]]<br/>''[[:d:Q2306091|soziologo]]''
| [[Chicago]]
| [[Fitxategi:Michelle Obama 2013 official portrait.jpg|center|128px]]
|-
| [[Neema Namadamu]]
| aktibista kongoarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>[[politikari]]
| ''[[:d:Q8536218|Itombwe Mountains]]''
| [[Fitxategi:Portrait Dessin Neema Namadamu.jpg|center|128px]]
|-
| [[Olena Rozvadovska]]
|
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| ''[[:d:Q157440|Truskavets]]''
|
|-
| [[Paulina Chiziane]]
| idazle mozambiketarra
| [[idazle]]
| ''[[:d:Q3492539|Manjacaze]]''
| [[Fitxategi:Paulina Chiziane by Otávio de Souza.jpg|center|128px]]
|-
| [[Rukshana Kapali]]
|
| ''[[:d:Q19509201|LGBT ekintzaile]]''
| [[Patan]]
| [[Fitxategi:Guthi Bill Protest Rukshana Kapali.jpg|center|128px]]
|-
| [[Tamar Museridze]]
|
| [[kazetari]]
| [[Tbilisi]]
|
|-
| [[Timnit Gebru]]
| Timnit Gebru (Addis Abeba, 1982/83) etiopiar-estatubatuar zientzialari informatikoa da, alborapen algoritmikoan eta datu-meatzaritzan espezializaturik dagoena
| [[ikertzaile]]<br/>''[[:d:Q15976092|artificial intelligence researcher]]''<br/>''[[:d:Q123574267|AI ethicist]]''
| [[Addis Abeba]]
| [[Fitxategi:Timnit Gebru crop.jpg|center|128px]]
|}
{{Wikidata list end}}
== 2022 ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item (YEAR(?when) AS ?date) ?herrialdeaLabel WHERE {
?item p:P166 ?awardStat.
?awardStat ps:P166 wd:Q16153104;
pq:P585 ?when.
?item wdt:P19 ?jaiolekua.
?jaiolekua wdt:P17 ?herrialdea.
FILTER (YEAR(?when) = 2022)}
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,description:Deskribapena,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P18
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Deskribapena
! Jarduera
! Jaiolekua
! irudia
|-
| [[Ainura Sagyn]]
| Kirgizistango informatikaria, ekofeminista eta enpresa-ekintzaile
| ''[[:d:Q10272926|informatikari]]''<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Talas (Kirgizistan)]]
|
|-
| [[Aleksandra Skotxilenko]]
| artista eta musikari errusiarra
| [[musikari]]<br/>''[[:d:Q16323111|bakearen aldeko aktibista]]''<br/>[[poeta]]<br/>[[idazle]]
| [[San Petersburgo]]
| [[Fitxategi:Alexandra Skochilenko asv2024-09.jpg|center|128px]]
|-
| [[Alice Pataxó]]
| Brasildar kazetari eta ingurumenaren aldeko aktibista
| [[kazetari]]<br/>[[Influencer]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Prado (Bahia)|Prado]]
|
|-
| [[Alla Pugatxova]]
| sobietar eta errusiar abeslaria
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[egile abeslari]]<br/>''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[disko-ekoizle]]<br/>[[musikagile]]<br/>[[piano-jotzaile]]<br/>''[[:d:Q3455803|errealizadore]]''<br/>[[aurkezle]]<br/>[[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q61817103|principal director]]''<br/>''[[:d:Q55960555|estudioko musikari]]''<br/>''[[:d:Q822146|kanta-idazle]]''<br/>''[[:d:Q1231865|pedagogo]]''
| [[Mosku]]
| [[Fitxategi:Alla Pugacheva on Slavianski Bazaar in Vitebsk 02 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Asonele Kotu]]
| ekintzaile hegoafrikarra, harreman publiko eta marketinean aditua
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[Lurmutur Hiria]]
|
|-
| [[Aye Nyein Thu]]
| Mediku aktibista
| [[mediku]]
| [[Chin (estatua)|Chin estatua]]
|
|-
| [[Ayesha Malik]]
| Pakistango Auzitegi Goreneko lehen emakume epailea
| [[epaile]]
| [[Karatxi]]
|
|-
| [[Billie Eilish]]
| abeslari eta konpositore estatubatuarra (2001–)
| [[egile abeslari]]<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[musikagile]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''
| [[Los Angeles]]
| [[Fitxategi:BillieEilishO2160622 (19 of 45) (52153214339) (cropped 3).jpg|center|128px]]
|-
| [[Cecilia Patricia Flores Armenta]]
| mexikar aktibista, Sonorako Ama-bilatzailea
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| ''[[:d:Q477216|Bahía de Kino]]''
| [[Fitxategi:Cecilia Patricia Flores Armenta junio 2022 cropped.jpg|center|128px]]
|-
| [[Chanel Contos]]
| Sexu-erasoen aurkako aktibista
|
| [[Australia]]
|
|-
| [[Cheng Yen]]
| Taiwango moja budista, irakaslea eta filantropoa
| ''[[:d:Q12362622|filantropo]]''<br/>''[[:d:Q854979|bhikkhunī]]''<br/>[[irakasle]]
| ''[[:d:Q245023|Taichung]]''
| [[Fitxategi:Dharma Master Shih Cheng Yen.jpg|center|128px]]
|-
| [[Dilek Gürsoy]]
| turkiar jatorria daukan zirujau alemana
| ''[[:d:Q19842026|cardiac surgeon]]''
| [[Neuss]]
|
|-
| [[Efrat Tilma]]
| Israelgo lehen emakume transgeneroa
| ''[[:d:Q66288471|trans eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q384593|polizia]]''<br/>''[[:d:Q18814623|autobiografialari]]''<br/>''[[:d:Q2324479|speaker]]''
| [[Galilea]]
| [[Fitxategi:אפרת טילמה בבית השגריר הבריטי.jpg|center|128px]]
|-
| [[Elnaz Rekabi]]
| Irango kirol eskalatzailea
| ''[[:d:Q3951423|arroka-eskalatzaile]]''
| [[Zanjan]]
| [[Fitxategi:ElnazRekabi2019.jpg|center|128px]]
|-
| [[Erika Hilton]]
| Brasildar aktibista
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Franco da Rocha]]
| [[Fitxategi:Erika Hilton em sessão em abril de 2024 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Erika Liriano]]
| Dominikar Errepublikako kakao enpresaria da
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]
| [[New York]]
|
|-
| [[Eva Copa]]
| boliviar politikaria, senataria, alkatea
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q7019111|gizarte-langile]]''<br/>''[[:d:Q17083482|student leader]]''
| [[El Alto (Bolivia)|El Alto]]
| [[Fitxategi:Mónica Eva Copa Murga (Official Photo, 2015) Alejandra Vaca, Chamber of Senators of Bolivia.jpg|center|128px]]
|-
| [[Geetanjali Shree]]
| indiako idazle eta historialaria, hindi hizkuntzaz idazten duena
| [[autore]]<br/>''[[:d:Q201788|historialari]]''<br/>[[idazle]]
| ''[[:d:Q2287173|Mainpuri]]''
| [[Fitxategi:Geetanjali.jpg|center|128px]]
|-
| [[Gehad Hamdy]]
| egiptoar odontologo eta ekintzailea, sexu jazarpenaren aurkako borrokatzailea
| ''[[:d:Q27349|dentista]]''<br/>''[[:d:Q22336956|gizaldeko ekintzaile]]''<br/>''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Egipto]]
|
|-
| [[Geraldina Guerra Garcés]]
| ekuadortar ekintzailea, emakume-hilketak salatzen dituena
| ''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Ekuador]]
|
|-
| [[Hadizatou Mani]]
| politikari nigertarra
| ''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| ''[[:d:Q871083|Tahoua Region]]''
| [[Fitxategi:Hadizatou Mani (Niger).png|center|128px]]
|-
| [[Heidi Crowter]]
| ingalaterrako abokatua,pertsona desgaituen eskubideen aldeko aktibista
| ''[[:d:Q61857538|disability rights activist]]''
| [[Coventry]]
| [[Fitxategi:Heidi Crowter 2021 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Jana Zinkevytx|Iana Zinkèvitx]]
| Ukrainar medikua eta politikaria
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q4002666|mediku militar]]''
| [[Rivne]]
| [[Fitxategi:March of Ukraine's Defenders in Kiev, 2019.08.24 - 36crop.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ibijoke Faborode]]
| Nigeriako ekintzailea, emakume politikarien aldekoa
| ''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| ''[[:d:Q682721|Osun State]]''
|
|-
| [[Jane Rigby]]
| estatubatuar astrofisikaria
| ''[[:d:Q752129|astrofisikari]]''
| [[Espainia]]
| [[Fitxategi:Jane Rigby 2023.jpg|center|128px]]
|-
| [[Joy Ezeilo]]
| nigeriar abokatua, giza eskubideen aldeko ekintzailea
| ''[[:d:Q16012028|lege-aditua]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''<br/>[[ikertzaile]]
| ''[[:d:Q465022|Enugu]]''
|
|-
| [[Judith Heumann]]
| Ezgaitasundun pertsonen eskubideen aldeko amerikar aktibista
| ''[[:d:Q61857538|disability rights activist]]''<br/>[[funtzionario]]
| [[Filadelfia]]
| [[Fitxategi:Judith Heumann, 2014 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Judy Kihumba]]
| keinu hizkuntza interpretea eta Talking Hands, Listening Eyes on Postpartum Depression proiektuaren sortzailea.
| ''[[:d:Q10691728|sign language interpreter]]''<br/>[[etxeko langile]]
| ''[[:d:Q380130|Nyeri]]''
|
|-
| [[Julia Paievska]]
| ukrainar ekintzaile, diseinatzaile eta atleta
| [[militar]]<br/>[[diseinatzaile]]<br/>''[[:d:Q24716636|boluntario]]''<br/>''[[:d:Q330204|paramedic]]''<br/>[[entrenatzaile]]<br/>[[Atleta|kirolari]]<br/>''[[:d:Q4696968|aikidoka]]''
| [[Kiev]]
| [[Fitxategi:Yuliia Paievska December 2022.jpg|center|128px]]
|-
| [[Julia Satxuk]]
| pertsona desgaituen eskubideen aldeko aktibista ukrainarra
| ''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Lutsk]]
| [[Fitxategi:V0A3581.jpg|center|128px]]
|-
| [[Kristina Berdynskykh]]
| Ukrainako politika-kazetaria
| ''[[:d:Q15973695|political reporter]]''
| [[Kherson]]
|
|-
| [[Laura McAllister]]
| galestar irakaslea eta akademikoa, nazioarteko futbolari ohia eta kiroletako goi-mailako administratzailea
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q1238570|politologo]]''<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Bridgend (udalerria)|Bridgend]]
| [[Fitxategi:Professor Laura McAllister (8552094408).jpg|center|128px]]
|-
| [[Lina Abu Akleh]]
| giza eskubideen aldeko aktibista palestino-armeniarra
| ''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Jerusalem]]
|
|-
| [[Maryna Viazovska]]
| ukrainar matematikaria
| [[matematikari]]<br/>''[[:d:Q1622272|unibertsitateko irakasle]]''
| [[Kiev]]
| [[Fitxategi:Maryna Vazovska MFO 2013 crop.jpg|center|128px]]
|-
| [[María Fernanda Castro Maya]]
| desgaituen eskubideen aldeko aktibista mexikarra
| ''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Mexiko Hiria]]
|
|-
| [[Mia Mottley]]
| politikari barbadostarra
| [[politikari]]
| [[Barbados]]
| [[Fitxategi:2019 Mia Mottley (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Miky Lee]]
| zinema ekoizle estatubatuar/korearra
| [[zinema ekoizle]]<br/>''[[:d:Q1053574|ekoizle exekutiboa]]''
| [[Seul]]
|
|-
| [[Milli]]
| abeslari thailandiarra
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q2252262|rapero]]''
| [[Bangkok]]
| [[Fitxategi:Thai rapper Milli.jpg|center|128px]]
|-
| [[Monica Musonda]]
| enpresaburu, abokatu eta ekintzaile zambiarra, bertako elikagaien sustatzailea
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[abokatu]]
| [[Zambia]]
| [[Fitxategi:Monica Musonda, Founder & CEO, Business Java Foods 20200120144838 GMCB9983 (49419178233) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Naja Lyberth]]
|
| ''[[:d:Q107438841|trauma therapist]]''<br/>''[[:d:Q212980|psikologo]]''
| ''[[:d:Q847691|Maniitsoq]]''
|
|-
| [[Nana Darkoa Sekyiamah]]
| Ghanako idazle feminista eta blogerra
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q8246794|blogari]]''<br/>[[enpresaburu]]
| [[Ghana]]
| [[Fitxategi:Nana Darkoa Sekyiamah.jpg|center|128px]]
|-
| [[Naomi Long]]
| politikari britainiarra
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q13582652|ingeniari zibil]]''
| [[Belfast]]
| [[Fitxategi:Naomi Long MLA.jpg|center|128px]]
|-
| [[Narges Mohammadi]]
| giza eskubideen arloko ekintzaile irandarra
| ''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[kazetari]]
| [[Zanjan]]
| [[Fitxategi:Narges Mohammadi (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Nathalie Becquart]]
| Frantziar moja katolikoa
| [[moja]]
| [[Fontainebleau]]
| [[Fitxategi:Versailles - Sœur Nathalie Becquart - 1.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nazanin Zaghari-Ratcliffe]]
| Iranen atxilotutako iraniar-britaniar hiritarra
| ''[[:d:Q49176591|public relations executive]]''<br/>''[[:d:Q816432|project manager]]''<br/>[[kazetari]]
| ''[[:d:Q614236|Tafresh]]''
| [[Fitxategi:Nazanin Zaghari-Ratcliffe.jpg|center|128px]]
|-
| [[Nigar Marf]]
| Irakeko erizaina
| ''[[:d:Q186360|erizain]]''
| [[Irak]]
|
|-
| [[Niloufar Bayani]]
| irandar ikertzaile eta ekintzaile
| ''[[:d:Q16060693|kontserbatzaile]]''<br/>[[Ekologista|ekintzaile ekologista]]
| [[Teheran]]
|
|-
| [[Oleksandra Matviitxuk]]
| ukrainar ekintzailea eta abokatua
| ''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| ''[[:d:Q891175|Boyarka]]''
| [[Fitxategi:Oleksandra Matviichuk - 2022 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Olena Zelenska]]
| ukrainar gidoilari eta arkitektua
| [[gidoilari]]<br/>''[[:d:Q42973|arkitekto]]''
| [[Kryvyi Rih]]
| [[Fitxategi:Olena Zelenska, 16 June 2022 (cropped).png|center|128px]]
|-
| [[Ona Carbonell]]
| igeriketa sinkronizatuko kirolari kataluniarra
| ''[[:d:Q10843402|igerilari]]''
| [[Bartzelona]]
| [[Fitxategi:25th Laureus World Sports Awards - Red Carpet - Ona Carbonell - 240422 185146-2.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ons Jabeur]]
| tunisiar tenislaria
| ''[[:d:Q10833314|tenislari]]''
| ''[[:d:Q3174782|Ksar Hellal]]''
| [[Fitxategi:Ons Jabeur (2023 US Open) 02 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Park Ji-hyun]]
| Hego Koreako aktibista politikoa. sexu-abusu digitalen aurka eta genero-berdintasunaren alde
| [[politikari]]<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''<br/>''[[:d:Q15931838|ikerketa kazetari]]''
| ''[[:d:Q42131|Wonju]]''
| [[Fitxategi:민주당 전국여성위원회, 블루스타트포럼 발족식 2 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Priyanka Chopra]]
| indiar abeslari eta antzezlea
| ''[[:d:Q18581305|edertasun lehiaketan parte-hartzaile]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>''[[:d:Q3357567|argazki-modelo]]''<br/>[[Kantari|abeslari]]<br/>[[zinema ekoizle]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Jamshedpur]]
| [[Fitxategi:Priyanka Chopra at Bulgary launch, 2024 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Reema Juffali]]
| saudiarabiar automobilismo gidaria
| [[Auto-gidari|lasterketa-pilotu]]
| [[Jidda]]
| [[Fitxategi:Reema Juffali (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Rita Moreno]]
| puertoricotar telebista eta zinemako aktore, dantzari eta abeslaria
| [[Kantari|abeslari]]<br/>''[[:d:Q2259451|antzerki aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q5716684|dantzari]]''<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[ahots-aktore]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| ''[[:d:Q2307535|Humacao]]''
| [[Fitxategi:Rita Moreno (78th Peabody Awards) 2 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Roza Salih]]
| Eskoziar politika eta giza eskubideen aldeko aktibista
| ''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Irak]]
| [[Fitxategi:Roza Salih campaigning for equal access to abortion in Ireland (cropped).png|center|128px]]
|-
| [[Salima Mukansanga]]
| ruandar futbol arbitro
| [[futbol arbitro]]
| [[Ruanda]]
| [[Fitxategi:Salima Rhadia Mukansanga.jpg|center|128px]]
|-
| [[Samrawit Fikru]]
| teknologiako etiopiar ekintzailea
| [[Ekintzaile (enpresa arlokoa)|ekintzaile]]<br/>[[informatikari]]<br/>[[software garatzaile]]
| ''[[:d:Q740236|Asella]]''
|
|-
| [[Sandy Cabrera Arteaga]]
| Honduraseko idazle eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea
| ''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[giza migrazio]]
| [[Honduras]]
| [[Fitxategi:Photography of Sandy.jpg|center|128px]]
|-
| [[Sanjida Islam Choya]]
| haurren ezkontza behartuen aurkako bangladeshtar ekintzaile
| ''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[Haurren eskubideak]]
| [[Mymensingh]]
|
|-
| [[Sarah Chan]]
| Saski-baloiko jokalaria
| ''[[:d:Q3665646|saskibaloi jokalari]]''
| [[Hego Sudan]]
|
|-
| [[Selma Blair]]
| aktore estatubatuarra
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>[[ahots-aktore]]
| [[Southfield (Michigan)|Southfield]]
| [[Fitxategi:Selma Blair (6541171199).jpg|center|128px]]
|-
| [[Sepideh Qolian]]
| Iraneko ekintzaile politikoa
| ''[[:d:Q11499147|militante politiko]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[idazle]]
| ''[[:d:Q605142|Dezful]]''
| [[Fitxategi:Sepideh Gholian 6.jpg|center|128px]]
|-
| [[Simone Tebet]]
| brasildar ekintzailea, abokatua, irakaslea, idazlea, politikaria
| [[politikari]]
| [[Três Lagoas]]
| [[Fitxategi:2024-08-28 Audiência entre as Ministras Simone Tebet e Luciana Santos, 10 (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Sirisha Bandla]]
| Indiako ingeniari aeronautikoa
| [[astronauta]]<br/>''[[:d:Q15895020|ingeniari aeroespazial]]''<br/>''[[:d:Q20623701|Espazio turista]]''
| ''[[:d:Q3120966|Guntur]]''
| [[Fitxategi:Sirisha Bandla drawing.png|center|128px]]
|-
| [[Sofía Heinonen]]
| argentinar biologoa eta aktibista kontserbazionista (Iberáko hezeguneak)
| ''[[:d:Q864503|biologo]]''<br/>''[[:d:Q15253558|aktibista]]''
| [[Buenos Aires]]
|
|-
| [[Suvada Selimović]]
| borniar ekintzaile bakezalea
| ''[[:d:Q16323111|bakearen aldeko aktibista]]''
| ''[[:d:Q17640513|Vitinica]]''
|
|-
| [[Tamana Zaryab Paryani]]
| afganistar kazetaria eta youtuberra, emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea
| ''[[:d:Q28692502|emakumeen eskubideen aldeko ekintzaile]]''<br/>[[kazetari]]
| [[Afganistan]]
|
|-
| [[Tarana Burke]]
| Bronx-eko aktibista estatubatuarra, Me Too mugimenduaren sortzailea
| ''[[:d:Q17010072|militante]]''<br/>[[irakasle]]<br/>[[pertsona ospetsu]]<br/>''[[:d:Q34074720|feminista]]''
| [[Bronx]]
| [[Fitxategi:Tarana Burke from She's Revolutionary.jpg|center|128px]]
|-
| [[Ursula von der Leyen]]
| CDU alderdiko alemaniar politikaria da eta Europako Batzordeko presidentea
| [[mediku]]<br/>[[politikari]]<br/>''[[:d:Q2730732|equestrian]]''
| [[Ixelles]]
| [[Fitxategi:Ursula von der Leyen 2024.jpg|center|128px]]
|-
| [[Velia Vidal]]
| Kolonbiar idazleak
| [[idazle]]<br/>''[[:d:Q21993562|kultura-ekintzaile]]''
| ''[[:d:Q1579457|Bahía Solano]]''
| [[Fitxategi:Velia Vidal Romero.jpg|center|128px]]
|-
| [[Victoria Baptiste]]
| estatubatuar erizaina
| ''[[:d:Q13608061|registered nurse]]''
| [[Maryland]]
|
|-
| [[Wegahta Gebreyohannes Abera]]
| etiopiar langile humanitarioa
| ''[[:d:Q22336956|gizaldeko ekintzaile]]''
| [[Tigray]]
|
|-
| [[Yulimar Rojas]]
| atleta venezuelarra
| ''[[:d:Q11513337|atleta]]''
| [[Caracas]]<br/>[[Puerto la Cruz]]
| [[Fitxategi:Yulimar Rojas - Triple saut Femmes (48614911652) (cropped).jpg|center|128px]]
|-
| [[Zahra Mohammadi|Zahara Mohamadi]]
| maistra eta kurdistango ekintzailea
| ''[[:d:Q116025406|Kurdish teacher]]''<br/>''[[:d:Q88202189|language activist]]''
| ''[[:d:Q889008|Dehgolan]]''
|
|-
| [[Zahra Joya]]
| Afganiar kazetari feminista
| [[kazetari]]
| [[Bamijan probintzia]]
|
|-
| [[Zar Amir Ebrahimi]]
| aktore irandarra
| [[Antzezle|aktore]]<br/>[[film-zuzendari]]<br/>''[[:d:Q33231|argazkilari]]''
| [[Teheran]]
| [[Fitxategi:Holy Spider Red Carpet - The 75th Cannes Film Festival 04 (cropped).png|center|128px]]
|-
| [[Zhou Xiaoxuan]]
| gidoilaria eta Txinako #MeToo mugimenduko aktibista
| [[gidoilari]]
| [[Wuhan]]
| [[Fitxategi:Xianzi (2022) 2 (cropped).png|center|128px]]
|}
{{Wikidata list end}}
== 2021 ==
2021. urteko zerrenda abenduaren 7an argitaratu zen, arreta berezia eskainiz [[Afganistan|Afganistani]].<ref name="bbc100-2021">{{Cite web|izenburua=The BBC's 100 women of 2021|argitaletxea=BBC|hizkuntza=|data=7 December 2021|url=https://www.bbc.com/news/world-59514598|accessdate=7 December 2021}}</ref> Guztiek ez zuten benetako izena erabili beren segurtasunerako, pseudonimoa erabili zutenak hurrengo taulan izartxo batekin markatuta daude.
{| class="wikitable sortable"
!Irudia
!Izena
!Jaioterria
!Deskribapena<ref name="bbc100-2021"/>
|-
|
|[[Lima Aafshid]]
|[[Afganistan]]
|Poeta
|-
|[[Fitxategi:Halima Aden Paris Fashion Week Autumn Winter 2019.jpg|thumb|131x131px]]
|[[Halima Aden]]
|[[Kenya]]
|Ekintzailea
|-
|
|Oluyemi Adetiba-Orija
|[[Nigeria]]
|Fundatzailea - Headfort Fundazioa
|-
|
|Muqadasa Ahmadzai
|[[Afganistan]]
|Ekintzaile sozial eta politikoa
|-
|
|[[Rada Akbar]]
|[[Afganistan]]
|Artista
|-
|
|[[Abia Akram]]
|[[Pakistan]]
|Ezgaitasuna duen liderra
|-
|[[Fitxategi:Leena Alam Festival gpeg2016 (cropped).jpg|thumb|148x148px]]
|[[Leena Alam]]
|[[Afganistan]]
|Aktorea
|-
|
|Alema doktorea
|[[Afganistan]]
|Filosofoa eta ekintzailea
|-
|
|[[Sevda Altunoluk]]
|[[Turkia]]
|Kirolaria
|-
|
|Wahida Amiri
|[[Afganistan]]
|Liburuzaina eta protestantea
|-
|
|Mónica Araya
|[[Costa Rica]]
|Doako garraioaren defendatzailea
|-
|
|[[Natasha Asghar]]
|[[Erresuma Batua]]
|Galesko Legebiltzarkidea
|-
|
|Zuhal Atmar
|[[Afganistan]]
|Enpresaburua
|-
|
|Marcelina Bautista
|[[Mexiko]]
|Ekintzailea eta lider sindikala
|-
|
|[[Crystal Bayat]]
|[[Afganistan]]
|Ekintzailea
|-
|
|Razia Barakzai
|[[Afganistan]]
|Manifestaria
|-
|
|Nilofar Bayat
|[[Afganistan]]
|Saskibaloi jokalaria gurpil-aulkian
|-
|
|Jos Boys
|[[Erresuma Batua]]
|Arkitektoa
|-
|
|Catherine Corless
|[[Irlanda]]
|Tokiko historialaria
|-
|
|Faiza Darkhani
|[[Afganistan]]
|Ekologista
|-
|
|Azmina Dhrodia
|[[Kanada]]
|Bumble
|-
|
|Pashtana Durrani
|[[Afganistan]]
|Irakaslea
|-
|
|Najla El Mangoush
|[[Erresuma Batua]] <br />[[Libia]]
|Kanpo Harremanetarako Ministra
|-
|
|Shila Ensandost
|[[Afganistan]]
|Irakaslea
|-
|
|Saeeda Etebari
|[[Afganistan]]
|Bitxien diseinatzailea
|-
|
|Sahar Fetrat
|[[Afganistan]]
|Aktibista feminista
|-
|[[Fitxategi:Melinda Gates, speaking at the London Summit on Family Planning crop.jpg|thumb|149x149px]]
|[[Melinda Gates|Melinda French Gates]]
|[[AEB]]
|Filantropoa eta negozio-emakumea
|-
|
|Fatima Gailani
|[[Afganistan]]
|Bakearen negoziatzailea
|-
|
|Carolina García
|[[Argentina]]
|Zuzendaria - Netflix
|-
|
|Saghi Ghahraman
|[[Iran]]
|Poeta
|-
|
|Ghawgha Taban
|[[Afganistan]]
|Musikaria
|-
|
|Angela Ghayour
|[[Afganistan]]
|Irakaslea eta sortzailea - Herat Online School
|-
|
|Jamila Gordon
|[[Somalia]]
|Zuzendari exekutiboa - Lumachain
|-
|
|Najlla Habibyar
|[[Afganistan]]
|Enpresaburua
|-
|
|[[Laila Haidari]]
|[[Pakistan]]
|Fundatzailea - Ama Camp
|-
|
|Zarlasht Halaimzai
|[[Afganistan]]
|Buru exekutiboa - Errefuxiatuen Trauma Ekimena
|-
|
|[[Shamsia Hassani]]
|[[Iran]]
|Kaleko artista
|-
|
|Nasrin Husseini
|[[Afganistan]]
|Albaitaria
|-
|
|Momena Ibrahimi
|[[Afganistan]]
|Polizia
|-
|
|Mugdha Kalra
|[[India]]
|Sortzailea-Not That Different
|-
|
|Freshta Karim
|[[Afganistan]]
|Charmaghz-eko liburutegi mugikorraren sortzailea
|-
|
|Amena Karimyan
|[[Afganistan]]
|Astronomoa
|-
|
|Aliya Kazimy
|[[Afganistan]]
|Hezitzailea
|-
|
|Helena Kennedy QC baronesa
|[[Erresuma Batua]]
|International Bar Association-eko Giza Eskubideen Institutuko zuzendaria
|-
|
|Hoda Khamosh
|[[Iran]]
|Hilekoaren ekintzailea
|-
|
|Mia Krisna Pratiwi
|[[Indonesia]]
|Ekologista
|-
|
|Heidi J Larson
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Zuzendaria Txertoetan Konfiantza Proiektua
|-
|
|Iman Le Caire
|[[Egipto]]
|Fundatzailea - Trans Asylias
|-
|
|Sevidzem Ernestine Leikeki
| [[Kamerun]]
|Ekologista
|-
|[[Fitxategi:Elisa Loncon 2021.jpg|thumb|152x152px]]
|[[Elisa Loncón|Elisa Loncón Antileo]]
|[[Txile]]
|Lehendakaria - Konstituzio Konbentzioa
|-
|
|Chloé Lopes Gomes
|[[Frantzia]]
|Baleteko dantzaria
|-
|
|*Mahera
|[[Afganistan]]
|Medikua
|-
|
|*Marala
|[[Afganistan]]
|Defendatzailea
|-
|
|*Masouma
|[[Afganistan]]
|Fiskala
|-
|
|[[:en:Naomi_Mataʻafa|Naomi Mataʻafa]]
|[[Samoa]]
|Samoako Estatu Independenteko lehen ministra
|-
|
|Salima Mazari
|[[Iran]]
|Politikaria
|-
|
|Depelsha Thomas McGruder
|[[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]
|Fundatzailea - Moms of Black Boys Utd.'
|-
|
|Mulu Mefsin
|[[Etiopia]]
|Erizaina
|-
|
|Mohadese Mirzaee
|[[Afganistan]]
|Pilotua
|-
|
|Fahima Mirzaie
|[[Afganistan]]
|Dantzari bihurria
|-
|
|[[Tlaleng Mofokeng]]
|[[Hegoafrika]]
|Osasunerako eskubideari buruzko Nazio Batuen kontalaria
|-
|
|Tanya Muzinda
|[[Zimbabwe]]
|Atleta moto-krosa
|-
|
|[[Chimamanda Ngozi Adichie]]
|[[Nigeria]]
|Idazlea
|-
|
|Lynn Ngugi
|[[Kenya]]
|Kazetaria
|-
|
|Amanda Nguyen
|[[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]
|Enpresaburu soziala
|-
|
|Basira Paigham
|[[Afganistan]]
|Interneteko gutxiengoen ekintzailea
|-
|
|[[Natália Pasternak|Natalia Pasternak Taschner]]
|[[Brasil]]
|Mikrobiologoa eta komunikatzaile zientifikoa
|-
|
|Monica Paulus
|[[Papua Ginea Berria|Papua Guinea Berria]]
|Sorginkeriaren aurkako indarkeriaren defendatzailea
|-
|
|Rehana Popal
|[[Afganistan]]
|Abokatua
|-
|
|Manjula Pradeep
|[[India]]
|Giza eskubideen arloko ekintzailea
|-
|
|*Razma
|[[Afganistan]]
|Musikaria
|-
|
|*Rohila
|[[Afganistan]]
|Ikaslea
|-
|
|Alba Rueda
|[[Argentina]]
|Trans. ekintzailea
|-
|
|*Ruksana
|[[Afganistan]]
|Zirujaua
|-
|
|Halima Sadaf Karimi
|[[Afganistan]]
|Politikaria eta diputatu ohia
|-
|
|[[Roya Sadat]]
|[[Afganistan]]
|zinemagilea
|-
|
|Shogufa Safi
|[[Afganistan]]
|Orkestra-zuzendaria
|-
|
|*Sahar
|[[Afganistan]]
|Futbolaria
|-
|
|Soma Sara
|[[Erresuma Batua]]
|Sortzailea - Everyone´s invited
|-
|
|Mahbouba Seraj
|[[Afganistan]]
|Emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea
|-
|
|[[Elif Shafak]]
|[[Frantzia]]
|Eleberrigilea
|-
|
|Anisa Shaheed
|[[Afganistan]]
|Kazetaria
|-
|
|Mina Smallman
|[[Erresuma Batua]]
|Apaiza eta hezitzailea
|-
|
|Barbara Smolinska
|[[Polonia]]
|Fundatzailea - Reborn Sugar Babies
|-
|
|*Ein Soe May
|[[Myanmar]]
|Demokraziaren aldeko ekintzailea
|-
|
|Piper Stege Nelson
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Estrategia Publikoetako ofiziala - Aliantza Segurua
|-
|
|Fatima Sultani
|[[Afganistan]]
|Mendizalea
|-
|
|Adelaide Lala Ubt
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|Diseinatzailea
|-
|
|[[Ann Rose Nu Tawng]]
|[[Myanmar]]
|Moja katolikoa
|-
|
|Emma Theofelus
|[[Namibia]]
|Politikaria
|-
|
|Sara Wahedi
|[[Afganistan]]
|Buru exekutiboa - Ehtesab
|-
|
|Vera Wang
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Moda-diseinatzailea
|-
|
|Nanfu Wang
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|zinemagilea
|-
|
|Roshanak Wardak
|[[Afganistan]]
|Ginekologoa
|-
|
|Ming-Na Wen
|[[Macao]]
|Aktorea
|-
|
|Rebel Wilson
|[[Australia]]
|Aktorea, idazlea eta ekoizlea
|-
|
|[[Benafsha Yaqoobi]]
|[[Afganistan]]
|Desgaitasunaren ekintzailea
|-
|
|[[Malala Yousafzai]]
|[[Pakistan]]
|Malala Funtsaren sortzaileetako bat
|-
|
|[[Yuma Yuma]]
|[[Turkmenistan]]
|Psikoterapeuta
|-
|
|Zala Zazai
|[[Afganistan]]
|Polizia
|}
== 2020 ==
2020ko zerrenda "desberdin" gisa deskribatu zen, 2020ko azaroaren 24an iragarri baino lehen, baina aurreko egunean argitaratu zen.<ref>{{Cite news|izenburua=100 Women News|hizkuntza=en-GB|data=2020-11-16|url=https://www.bbc.com/news/world-48623037|kazeta=BBC News|accessdate=2020-11-22}}</ref><ref>{{Cite news|izenburua=BBC 100 Women 2020: Who is on the list this year?|hizkuntza=en-GB|data=2020-11-23|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-55042935|kazeta=BBC News|accessdate=2020-11-23}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
!Irudia
!Izena
!Jaioterria
!Merkantziaren izendapena<ref>{{Cite news|izenburua=BBC 100 Women 2020: Who is on the list this year?|hizkuntza=en-GB|data=2020-11-23|url=https://www.bbc.com/news/world-55042935|kazeta=BBC News|accessdate=2020-11-24}}</ref>
|-
|
|Unsung hero
|Mundu osoan
|BBCk zerrendan "Unsung hero" sartu zuen, "mundu osoko emakume kontaezinei" "beste batzuei laguntzeko sakrifizioa" egin dutela aitortzeko modu gisa, "urte berezi" honetan, "alde bat egiten duten bitartean beren bizitza galdu dutenak" barne.
|-
|
|Douce Namwezi N'Ibamba
|[[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
|Enpresaburu soziala, kazetaria eta ekintzailea
|-
|
|Uyaiedu Ikpe-Etim
| [[Nigeria]]
|LGBTQ zinema-zuzendaria eta -aktibista
|-
|[[Fitxategi:Panusaya Sithijirawattanakul (cropped).jpg|ezkerrera|100x100px]]
|[[Panusaya Sithijirawattanakul]]
|[[Thailandia]]
|Ikasle-aktibista
|-
|
|Ishtar Lakhani
|[[Hegoafrika]]
|Aktibista feminista
|-
|
|Sarah Al-Amiri
|[[Arabiar Emirerri Batuak]]
|Arabiar Emirerri Batuetako Espazio Agentziako lehendakaria
|-
|
|Waad al-Kateab
|[[Siria]]
|Ekintzailea, kazetaria eta zinemagilea
|-
|
|Anastasia Volkova
|[[Ukraina]]
|Nekazaritzako berritzailea.
|-
|
|Gulnaz Zhuzbaeva
|[[Kirgizistan]]
|Ezgaitasunaren ekintzailea
|-
|
|Adriana Albini
|[[Italia]]
|Patologo
|-
|
|[[Sviatlana Tsikhanouskaia|Sviatlana Tsikhanouskaya]]
|[[Bielorrusia]]
|Politikaria
|-
|
|Ubah Ali
|[[Somaliland]]
|Emakumeen mutilazio genitalaren defendatzailea
|-
|
|Etheldreda Nakimuli-Mpungu
|[[Uganda]]
|Adimen osasuneko programak garatzea
|-
|
|Nisreen Alwan
|[[Irak]][[Erresuma Batua]]
|Emakumeen osasuna eta ongizatea osasun publikoaren bidez
|-
|-
|
|Kotchakorn Voraakhom
|[[Thailandia]]
|Paisaia-arkitektoa
|-
|
|Elizabeth Anionwu
|[[Erresuma Batua]]
|[[Anemia faltziforme|Anemia faltziformean]] eta [[Talasemia|talasemian]] aditua
|-
|
|Nadeen Ashraf
|[[Egipto]]
|Sexu-jazarpenaren aurka defendatzea
|-
|
|Erica Baker
|[[Alemania]]
|Software-ingeniaria
|-
|
|Bilkis Dadi
|[[India]]
|Protestorea
|-
|
|Diana Barran
|[[Erresuma Batua]]
|Gizarte Zibileko ministroa
|-
|
|Cindy Bishop
|[[Thailandia]]
|Nazio Batuen borondate oneko enbaxadorea
|-
|
|Macinley Butson
|[[Australia]]
|Asmatzailea
|-
|
|Evelina Cabrera
|[[Argentina]]
|Entrenatzailea eta futbol-kudeatzailea
|-
|
|Wendy Beatriz Caishpal Jaco
|[[El Salvador]]
|Ezgaitasuna duten pertsonen eskubideak defendatzea
|-
|
|Carolina Castro
|[[Argentina]]
|Genero-berdintasuna defendatzea
|-
|
|Agnes Chow
|[[Hong Kong]]
|Demokraziaren aldeko ekintzailea
|-
|
|Patrisse Cullors
|[[Amerikako Estatu Batuak]]
|Giza eskubideen arloko ekintzailea
|-
|
|[[Tsitsi Dangarembga]]
|[[Zimbabwe]]
|Eleberrigilea eta zinemagilea
|-
|
|Shani Dhanda
|[[Erresuma Batua]]
|Ezgaitasunaren ekintzailea
|-
|
|Naomi Dickson
|[[Erresuma Batua]]
|Etxeko abusuak jasaten dituzten emakume eta haur juduen defendatzailea
|-
|
|Ilwad Elman
|[[Somalia]]
|Bakearen aldeko ekintzailea
|-
|
|Fang Fang
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|Idazlea
|-
|
|Eileen Flynn
|[[Irlanda]]
|Senataria eta gizarte-ekintzailea
|-
|
|Lauren Gardner
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Epidemiologoa
|-
|
|Alicia Garza
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Giza eskubideen arloko ekintzailea
|-
|
|Isaivani
| [[India]]
|Gaana abeslaria eta ekintzaile politikoa
|-
|
|Salsabila Khairunnisa
|[[Indonesia]]
|Ingurumenaren defendatzailea eta eskola-greba klima-liderraren alde
|-
|
|Susana Raffalli
|[[Venezuela]]
|Desnutrizioan daudenei arreta
|-
|
|Loza Abera Geinore
|[[Etiopia]]
|Futbolaria
|-
|
|Houda Abouz
|[[Maroko]]
|Raperoa, emakumeen eskubideen eta genero-berdintasunaren defendatzaileak
|-
|
|Rina Akter
|[[Bangladesh]]
|Sexu-langileak
|-
|
|Nadine Kaadan
|[[Frantzia]]
|Idazle eta ilustratzailea
|-
|
|Jemimah Kariuki
|[[Kenya]]
|Medikua eta anbulantzia-zerbitzuen sortzailea
|-
|
|[[Angélique Kidjo]]
|[[Benin]]
|Musikaria eta UNICEFeko enbaxadorea
|-
|
|Yee-Sin Leo
|[[Singapur]]
|Ikerketaren liderra
|-
|
|[[Sanna Marin]]
|[[Finlandia]]
|Finlandiako lehen ministroa
|-
|
|Bulelwa Mkutukana
|[[Hegoafrika]]
|Konpositorea
|-
|
|Sania Nishtar
|[[Pakistan]]
|Munduko liderra osasunean
|-
|
|Phyllis Omido
|[[Kenya]]
|Ingurumen-ekintzailea
|-
|
|Laleh Osmany
|[[Afganistan]]
|Emakumearen eskubideen arloko ekintzailea eta #Where IsMyName kanpainaren sortzailea
|-
|
|Nasrin Sotoudeh
|[[Iran]]
|Abokatua eta giza eskubideen arloko ekintzailea
|-
|
|[[Lea T]]
|[[Brasil]]
|Genero-eskubideen defendatzailea eta modeloa
|-
|
|Aiu (Opal) Tometi
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Giza eskubideen arloko ekintzailea
|-
|
|Arussi Unda
|[[Mexiko]]
|Feminizidioaren aurkako defendatzailea
|-
|
|Siouxsie Wiles
|[[Erresuma Batua]]
|Osasun publikoko zientzialaria eta komunikatzailea
|-
|
|[[Michelle Yeoh]]
|[[Malaysia]]
|NBEren borondate oneko aktore eta enbaxadorea
|-
|
|Sapana Roka Magar
|[[Nepal]]
|Gizarte-langilea
|-
|
|Aisha Yesufu
|[[Nigeria]]
|Ekintzailea - Ekarri gure neskak
|-
|
|Christina Adane
|[[Herbehereak]]
|Elikadura-sistemaren bidegabekerien aurkako kanpaina (doako eskola-janariak)
|-
|
|Yvonne Aki-Sawyerr
|[[Sierra Leona]]
|Freetowneko alkatea
|-
|
|Karen Dolva
|[[Norvegia]]
|Sortzailea- No Isolation
|-
|
|Jeong Eun-kyeong
|[[Hego Korea]]
|Koreako Gaixotasunen Kontrol eta Prebentziorako Agentziako komisarioa
|-
|
|Somaya Faruqi
|[[Afganistan]]
|Robotika
|-
|
|[[Jane Fonda]]
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Aktore eta gizarte-ekintzailea
|-
|
|Kiran Gandhi
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Abeslaria, musikaria eta generoa askatzeko ekintzailea
|-
|
|Iman Ghaleb Al-Hamli
|[[Yemen]]
|Emakumeen mikrored baten administratzailea
|-
|
|[[Sarah Gilbert]]
|[[Erresuma Batua]]
|Zientzialaria
|-
|[[Fitxategi:Mama_Maggie_in_2019.jpg|ezkerrera|150x150px]]
|Maggie Gobran
|[[Egipto]]
|Nun copto eta haurren ongizatearen defendatzailea
|-
|
|Rebeca Gyumi
|[[Tanzania]]
|Abokatua
|-
|[[Fitxategi:Deta_Hedman_on_Darts_Planet_TV.jpg|ezkerrera|100x100px]]
|Deta Hedman
|[[Jamaika]]
|Dardo-txapelduna
|-
|
|Muyesser Abdul'ered Hendan
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|[[Uigur|uyghur]] hizkuntzaren idazle eta ekintzailea
|-
|
|Miho Imada
|[[Japonia]]
|Sake ekoizlea
|-
|
|Manasi Joshi
|[[India]]
|Badmintoneko txapelduna
|-
|[[Fitxategi:Mulenga_Kapwepwe_II.jpg|ezkerrera|125x125px]]
|Mulenga Kapwepwe
|[[Zambia]]
|Zambiako Emakumearen Historiaren Museoaren artista eta sortzailea
|-
|[[Fitxategi:Gülsüm_Kav_2.jpg|ezkerrera|151x151px]]
|Gülsüm Kav
|[[Turkia]]
|Doktorea, ekintzailea, We Will Stop Femicideren sortzaileetakoa
|-
|[[Fitxategi:Installation_of_Chancellor_Professor_Jackie_Kay_MBE_-_University_of_Salford,_Peel_Hall_(17320850932)_(cropped).jpg|ezkerrera|113x113px]]
|Jackie Kay
|[[Erresuma Batua]]
|Idazlea, [[Eskozia|Eskoziako]] poeta nazionala
|-
|[[Fitxategi:Mahira_Khan_at_Masala_Awards_(cropped).jpg|ezkerrera|151x151px]]
|Mahira Khan
|[[Pakistan]]
|Aktorea eta ekintzailea
|-
|
|Chu Kim Duc
|[[Vietnam]]
|Arkitektoa eta haurren ongizateko ekintzailea
|-
|
|Safaa Kumari
|[[Siria]]
|Landare-birologoa
|-
|[[Fitxategi:Claudia_López.png|ezkerrera|134x134px]]
|[[Claudia López Hernández]]
|[[Kolonbia]]
|[[Bogota|Bogotako]] alkatea
|-
|
|Josina Machel
|[[Mozambike]]
|Giza eskubideen arloko ekintzailea
|-
|
|Hayat Mirshad
|[[Mozambike]]
|Ekintzailea, kazetaria, Fe-Male kolektiboaren sortzaileetakoa
|-
|
|Lucy Monaghan
|[[Erresuma Batua]]
|Sexu-indarkeriaren aurkako ekintzailea
|-
|[[Fitxategi:Vanessa_Nakate.jpg|ezkerrera|133x133px]]
|Vanessa Nakate
|[[Uganda]]
|Klimaren aldeko ekintzailea
|-
|[[Fitxategi:Send_fay.jpg|ezkerrera|75x75px]]
|Nandar
|[[Myanmar]]
|Aktibista feminista
|-
|
|Vernetta M Nay Moberly
|[[Amerikako Estatu Batuak]]
|Iñupiaq ekintzailea
|-
|
|Nemonte Nenquimo
|[[Ekuador]]
|[[Huaorani herria|Waoraniko]] ekintzailea
|-
|
|Ridhima Pandey
|[[India]]
|Klimaren aldeko ekintzailea
|-
|
|Lorna Prendergast
|[[Australia]]
| [[Dementzia|Dementziaren ikertzailea]]
|-
|[[Fitxategi:2019_Oksana_Pushkina.png|ezkerrera|120x120px]]
|Oksana Pushkina
|[[Errusia]]
|Politikaria, [[Estatu-Duma|Estatuko]] Dumako kidea
|-
|
|Cibele Racy
|[[Brasil]]
|Maisua, arraza-berdintasuneko ekintzailea
|-
|[[Fitxategi:Pardis-Sierra-Leone.jpg|ezkerrera|100x100px]]
|Pardis Sabeti
|[[Iran]]
|Genetista konputazionala
|-
|
|Febfi Setyawati
|[[Indonesia]]
|Ekintzailea, Untukteman.id-en sortzailea
|-
|[[Fitxategi:RShady.jpg|ezkerrera|100x100px]]
|Ruth Shady
|[[Peru]]
|Arkeologoa
|-
|[[Fitxategi:Kathryn_D._Sullivan_NOAA_Leadership.jpg|ezkerrera|156x156px]]
|Kathy Sullivan
|[[Ameriketako Estatu Batuak|Amerikako Estatu Batuak]]
|Zientzialaria eta astronauta
|-
|
|Rima Sultana Rimu
|[[Bangladesh]]
|[[Rohingya]] errefuxiatuekin lan egiten duen ekintzaile humanitarioa
|-
|[[Fitxategi:Anita_tijoux.jpg|ezkerrera|151x151px]]
|[[Ana Tijoux]]
|[[Frantzia]]
|Txileko [[Hip hop|hip]] hop-eko manifestaria
|-
|[[Fitxategi:Yulia_Tsvetkova_on_Radio_2.webp|ezkerrera|100x100px]]
|Yulia Tsvetkova
|[[Errusia]]
|Ekintzailea, preso politikoa
|-
|
|Elin Williams
|[[Erresuma Batua]]
|Ezgaitasuna duten pertsonen eskubideen aldeko aktibista
|-
|
|[[Alice Wong]]
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Ezgaitasuna duten pertsonen eskubideen aldeko aktibista
|}
== 2019 ==
2019ko urriaren 16an iragarri zen zerrenda eta<ref name=":0">{{Cite news|izenburua=BBC 100 Women 2019: Who is on the list this year?|data=16 October 2019|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-50042279|kazeta=BBC News|accessdate=16 October 2019}}</ref> BBCko hizkuntza-taldeek proposatutako hautagaien artean aukeratu zen.<ref>{{Cite news|izenburua=BBC 100 Women 2019: Who is on the list this year?|hizkuntza=en-GB|data=2019-10-16|url=https://www.bbc.com/news/world-50042279|kazeta=BBC News|accessdate=2021-04-01}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
!Image
!Name
!Country of birth
!Description<ref name=":0"/>
|-
|
|Precious Adams
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Balet dantzaria
|-
|
|Parveena Ahanger
|[[India]]
|Giza eskubideen aldeko aktibista
|-
|
|Piera Aiello
|[[Italia]]
|[[Mafia|Mafiaren]] aurkako politikaria
|-
|
|Jasmin Akter
|[[Bangladesh]]<br />[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Rohingya errefuxiatua eta cricket jokalaria
|-
|
|Manal Al Dowayan
|[[Saudi Arabia]]
|Argazkilari eta artista
|-
|
|Kimia Alizadeh
|[[Iran]]
|Kirolari olinpikoa
|-
|
|Alanoud Alsharekh
|[[Kuwait]]
|Emakumeen eskubideen aldeko aktibista
|-
|
|Marwa Al-Sabouni
|[[Siria]]
|Arkitektoa
|-
|
|Rida Al Tubuly
|[[Libia]]
|Bakeraren aldeko ekintzailea
|-
|
|Tabata Amaral
|[[Brasil]]
|Politikaria
|-
|
|[[Yalitza Aparicio]]
|[[Mexiko]]
|Aktorea
|-
|
|Dayna Ash
|[[Libano]]
|Poeta
|-
|
|[[Dina Asher-Smith]]
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Korrikalaria
|-
|
|[[MiMi Aung]]
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|NASAko ingeniaria
|-
|
|[[Nisha Ayub]]
|[[Malaysia]]
|Transgenero ekintzailea
|-
|
|Judith Bakirya
|[[Uganda]]
|Nekazaria
|-
|
|Ayah Bdeir
|[[Libano]]<br />[[Kanada]]
|Zientzialaria
|-
|
|Dhammananda Bhikkhuni
|[[Thailandia]]
|Budista
|-
|
|Mabel Bianco
|[[Argentina]]
|Feminista eta medikua
|-
|
|Raya Bidshahri
|[[Iran]]
|Hezitzailea, Awecademy
|-
|
|[[Katie Bouman]]
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Zientzialaria
|-
|
|Sinéad Burke
|[[Irlanda]]
|Ezgaitasuna duen aktibista
|-
|
|Lisa Campo-Engelstein
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Zientzialaria, bioetika
|-
|
|Scarlett Curtis
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Sortzailea, The Pink Protest
|-
|
|Ella Daish
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Ekologista
|-
|
|Sharan Dhaliwal
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Asiar LGTBQ kolektiboaren osasunaren aldeko ekintzailea
|-
|
|Salwa Eid Naser
|[[Nigeria]]<br />[[Bahrain]]
|Korrikalaria
|-
|
|Rana el Kaliouby
|[[Egipto]]
|Zientzialaria
|-
|
|Maria Fernanda Espinosa
|[[Ekuador]]
|Nazio Batuen Asanbladaren kidea
|-
|
|Lucinda Evans
|[[Hegoafrika]]
|Emakumeen aldeko aktibista
|-
|
|Sister Gerard Fernandez
|[[Singapur]]
|Moja
|-
|
|Bethany Firth
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Igerilari paralinpikoa
|-
|
|Owl Fisher
|[[Islandia]]
|Kazetari, idazle eta ekintzaile transgeneroa
|-
|
|[[Shelly-Ann Fraser-Pryce]]
|[[Jamaika]]
|Korrikalaria
|-
|
|Zarifa Ghafari
|[[Afganistan]]
|Alkatesa
|-
|
|Jalila Haider
|[[Pakistan]]
|Abokatu eta aktibista
|-
|
|Tayla Harris
|[[Australia]]
|Kirolaria
|-
|
|Hollie
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Pertsonen salerosketatik bizirik ateratako biktima
|-
|
|Huang Wensi
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|Kirolaria
|-
|
|Luchita Hurtado
|[[Venezuela]]
|Artista eta aktibista
|-
|
|Yumi Ishikawa
|[[Japonia]]
|Aktibista, #kutoo movement
|-
|
|Asmaa James
|[[Sierra Leona]]
|Kazetaria
|-
|
|Aranya Johar
|[[India]]
|Poeta
|-
|
|Katrina Johnston-Zimmerman
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Antropologoa, The Women Led Cities Initiative
|-
|
|Gada Kadoda
|[[Sudan]]
|Sortzailea, Sudanese Knowledge Society
|-
|
|Amy Karle
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Bioartista, 3D diseinatzailea
|-
|
|Ahlam Khudr
|[[Sudan]]
|Giza eskubideen aldeko ekintzailea
|-
|
|Fiona Kolbinger
|[[Alemania]]
|Txirrindularia, Transcontinental Race
|-
|
|Hiyori Kon
|[[Japonia|Japon]]<nowiki/>[[Japonia|ia]]
|Sumo jokalaria
|-
|
|Aïssata Lam
|[[Mauritania]]
|Mikrofinantzak eta generoan aditua
|-
|
|Soo Jung Lee
|[[Hego Korea]]
|Psikologo forentsea
|-
|
|[[Fei-fei Li|Fei-Fei Li]]
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Zientzialaria
|-
|
|[[Erika Lust]]
|[[Suedia]]
|Porno ekoizlea eta aktorea
|-
|
|Lauren Mahon
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Minbiziari biziraun duena
|-
|
|Julie Makani
|[[Tanzania]]
|Zientzialaria
|-
|
|Lisa Mandemaker
|[[Holanda]]
|Zientzialari eta diseinatzaile
|-
|
|Jamie Margolin
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Aktibista, Zero Hour movement
|-
|
|[[Francia Márquez]]
|[[Kolonbia]]
|Kolonbiako lehendari ordea
|-
|
|Gina Martin
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Jazarpen sexualaren aurkako aktibista
|-
|
|Sarah Martins Da Silva
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Ikerlaria
|-
|
|Raja Meziane
|[[Aljeria]]
|Abeslaria
|-
|
|Susmita Mohanty
|[[India]]
|Ekintzailea
|-
|
|Benedicte Mundele
|[[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]
|Enpresaria
|-
|
|Subhalakshmi Nandi
|[[India]]
|Ikerlaria
|-
|
|Trang Nguyen
|[[Vietnam]]
|Animalista
|-
|
|Van Thi Nguyen
|[[Vietnam]]
|Will to Live Center
|-
|
|Natasha Noel
|[[India]]
|Gorputz ez norbatiboak
|-
|
|[[Alexandria Ocasio-Cortez]]
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Emakume Legebiltzarkide gazteena
|-
|
|Farida Osman
|[[Egipto]]
|Igerilaria
|-
|
|Ashcharya Peiris
|[[Sri Lanka]]
|Diseinatzailea
|-
|
|Danit Peleg
|[[Israel]]
|Diseinatzailea
|-
|
|Autumn Peltier
|[[Kanada]]
|Ekologista
|-
|
|Swietenia Puspa Lestari
|[[Indonesia]]
|Ekologista
|-
|
|[[Megan Rapinoe]]
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Futbolaria
|-
|
|Onjali Q. Raúf
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Idazle eta sortzailea Making Herstory
|-
|
|Charlene Ren
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|Ekologista
|-
|
|[[Maria Ressa]]
|[[Filipinak]]
|Kazetaria
|-
|
|Djamila Ribeiro
|[[Brasil]]
|Idazlea
|-
|
|Jawahir Roble
|[[Somalia]]<br />[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|UK's first Muslim, black, female, hijab-wearing referee{{Argitu}}
|-
|
|Najat Saliba
|[[Libano]]
|Ikerlaria
|-
|
|Nanjira Sambuli
|[[Kenya]]
|World Wide Web Foundation
|-
|
|Zehra Sayers
|[[Turkia]]
|SESAME project
|-
|
|Hayfa Sdiri
|[[Tunisia]]
|Enpresari
|-
|
|Noor Shaker
|[[Siria]]
|Ikertzaile
|-
|
|Bonita Sharma
|[[Nepal]]
|The Social Changemakers and Innovators
|-
|
|[[Vandana Shiva]]
|[[India]]
|Ekologista eta Bakearen nobel alternatiboaren irabazlea
|-
|
|Pragati Singh
|[[India]]
|Indian Aces
|-
|
|Liubov Sobol
|[[Errusia]]
|Ustelkeriaren aurkako aktibista
|-
|
|Samah Subay
|[[Yemen]]
|Abokatua
|-
|
|Kalista Sy
|[[Senegal]]
|Idazlea
|-
|
|[[Bella Thorne]]
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Aktore eta zuzendaria
|-
|
|Veronique Thouvenot
|[[Txile]]
|Liderra, Zero Mothers Die initiative
|-
|
|[[Greta Thunberg]]
|[[Suedia]]
|Ekologista
|-
|
|[[Paola Villarreal]]
|[[Mexiko]]
|Informatikaria, Data for Justice
|-
|
|[[Ida Vitale]]
|[[Uruguai]]
|Idazlea, [[Miguel de Cervantes saria|Cervantes Saria]]
|-
|
|Purity Wako
|[[Uganda]]
|Coach
|-
|
|[[Marilyn Waring]]
|[[Zeelanda Berria]]
|[[Ekonomia feminista|Ekonomista feminista]]
|-
|
|Amy Webb
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Futurista
|-
|
|Sara Wesslin
|[[Finlandia]]
|Sami kazetaria
|-
|
|Gina Zurlo
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Erlijio estatistiketan aditua
|}
== 2018 ==
Zerrenda 2018ko azaroan jakinarazi zen. Besteak beste, [[Julia Gillard]], Australiako 27. ministroa, Stacey Cunningham, [[New Yorkeko burtsa|New Yorkeko Burtsa]] kudeatzen duena, eta Shaparak Shajarizadeh<ref>{{Cite web|izenburua=Shaparak Shajarizadeh and the fight for women's rights in Iran|data=4 January 2019|url=https://www.opencanada.org/features/shaparak-shajarizadeh-and-fight-womens-rights-iran/|lana=OpenCanada|accessdate=2020-03-10}}</ref>, Iranen [[Hijab|Hijab-a]] erabiltzea derrigortzen duen legearen aurkakoa.<ref>{{Cite news|izenburua=100 Women 2018: What to look forward to|hizkuntza=en-GB|data=2018-11-19|url=https://www.bbc.com/news/world-46225038|kazeta=BBC News|accessdate=2018-11-19}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
!Irudia
!Izena
!Herrialdea
!Jarduera<ref name="bbc list">{{Cite news|izenburua=BBC 100 Women 2017: Who is on the list?|hizkuntza=en|data=27 September 2017|url=https://www.bbc.com/news/world-41380265}}</ref>
|-
|
|Abisoye Ajayi-Akinfolarin
|[[Nigeria]]
|Enpresaburua
|-
|
|Esra'a Al Shafei
|{{flagicon|Bahrain}} [[Bahrain]]
|Majal.org
|-
|
|Svetlana Alekseeva
|[[Errusia]]
|Sute bati biziraun duena
|-
|
|Lizt Alfonso
|[[Kuba]]
|Koreografo eta zuzendaria
|-
|
|Nimco Ali
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]<br />[[Somaliland]]
|Emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako ekintzailea
|-
|
|[[Isabel Allende]]
|[[Peru]]
|Idazlea
|-
|
|Boushra Yahya Almutawakel
|[[Yemen]]
|Argazkilaria
|-
|
|Alina Anisimova
|[[Kirgizistan]]
|Ikaslea
|-
|
|[[Frances Arnold]]
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Nobel Saria, Ingeniari kimikoa
|-
|
|Uma Devi Badi
|[[Nepal]]
|Liderra Badi mugimendua
|-
|
|Judith Balcazar
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Moda diseinatzaile, Giggle Knickers
|-
|
|Cindy Arlette Contreras Bautista
|[[Peru]]
|Abokatua, NiUnaMenos
|-
|
|Leyla Belyanova
|[[Uzbekistan]]
|Ekologista
|-
|
|Analia Bortz
|[[Argentina]]
|Medikua
|-
|
|Fealofani Bruun
|[[Samoa]]
|Marinela
|-
|
|Raneen Bukhari
|[[Saudi Arabia]]
|Arte kudeatzailea
|-
|
|[[Joy Buolamwini]]
|[[Kanada]]
|Ikerlaria
|-
|
|Barbara Burton
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Preso egondako emakumeekin lana egiten duena, BehindBras.
|-
|
|Tamara Cheremnova
|[[Errusia]]
|Idazlea
|-
|
|Chelsea Clinton
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Idazlea
|-
|
|Stacey Cunningham
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|NYSE
|-
|
|Jenny Davidson (businesswoman)
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Stand Up Placer
|-
|
|Asha de Vos
|[[Sri Lanka]]
|Itsas biologoa
|-
|
|Gabriella Di Laccio
|[[Brasil]]
|Sopranoa eta sortzailea, DONNE: Women in Music
|-
|
|Xiomara Diaz
|[[Nikaragua]]
|Enpresaria
|-
|
|Noma Dumezweni
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]][[Eswatini]]
|eSwatini
|-
|
|Chidera Eggerue
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Idazlea, "The Slumflower"
|-
|
|Shrouk El-Attar
|[[Egipto]]
|Diseinu elektronikoa, ingeniaria
|-
|
|Nicole Evans
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Hilerokoa goiz kentzea
|-
|
|Raghda Ezzeldin
|[[Egipto]]
|Gidaria
|-
|
|[[Mitra Farazandeh]]
|[[Iran]]
|Artista
|-
|
|Mamitu Gashe
|[[Etiopia]]
|Eraizaina
|-
|
|Meena Gayen
|[[India]]
|Enpresaria
|-
|
|G.E.M. (Gloria Tang Tsz-kei)
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]<br />[[Hong Kong]]
|Abeslaria
|-
|
|[[Fabiola Gianotti]]
|[[Italia]]
|Zuendaria, [[Ikerketa Nuklearrerako Europako Kontseilua|CERN]]
|-
|
|[[Julia Gillard]]
|[[Australia]]
|Ministra
|-
|
|[[Elena Gorolová]]
|[[Txekia]]
|Gizarte Langilea, [[Indarrezko esterilizazio|indarrez esterilizatu]] dituzten emakumeen defendatzailea
|-
|
|Randi Heesoo Griffin
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Izotz gaineko jokalari olinpikoa
|-
|
|Janet Harbick
|[[Kanada]]
|Amatasun subrogatua
|-
|
|Jessica Hayes
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Theology teacher and consecrated virgin
|-
|
|Thando Hopa
|[[Hegoafrika]]
|Modelo eta abokatua
|-
|
|Hindou Oumarou Ibrahim
|[[Txad]]
|Ekologista
|-
|
|Reyhan Jamalova
|[[Azerbaijan]]
|Euri ura erabilgarri egin duen enpresaria
|-
|
|Jameela Jamil
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Aktorea eta sortzailea, @i-weigh
|-
|
|Liz Johnson
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Igerilari olinpikoa
|-
|
|Lao Khang
|[[Laos]]
|Rugby jokalaria
|-
|
|Joey Mead King
|[[Filipinak]]
|Modeloa eta telebista aurkezlea
|-
|
|Krishna Kumari
|[[Pakistan]]
|Politikaria
|-
|
|Marie Laguerre
|[[Frantzia]]
|Jazarpen sexualaren kontrako aktibista
|-
|
|Veasna Chea Leth
|[[Kanbodia]]
|Abokatua
|-
|
|Ana Graciela Sagastume López
|[[El Salvador]]
|Abokatua, feminizidioan aditu
|-
|
|Maria Corina Machado
|[[Venezuela]]
|Politikaria
|-
|
|[[Nanaia Mahuta]]
|[[Zeelanda Berria]]
|Legebiltzarkidea
|-
|
|Sakdiyah Maruf
|[[Indonesia]]
|stand-up comedy
|-
|
|Nujeen Mustafa
|[[Siria]]
|Errefuxiatua
|-
|
|Lisa McGee
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Idazlea, ''Derry Girls''
|-
|
|Kirsty McGurrell
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Karitatezko elkarte baten kidea
|-
|
|Becki Meakin
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Kudeatzailea, Shaping Our Lives
|-
|
|Ruth Medufia
|[[Ghana]]
|Emakumeak eraikuntzan
|-
|
|Larisa Mikhaltsova
|[[Ukraina]]
|Musika irakasle eta modeloa
|-
|
|Amina J. Mohammed
|[[Nigeria]]
|Nazio Batuen idazkari ordea
|-
|
|Yanar Mohammed
|[[Irak]]
|Lehendakaria, Organization of Women's Freedom in Iraq (OWFI)
|-
|
|Joseline Esteffania Velasquez Morales
|[[Guatemala]]
|Behartutako ezkontzen aurkako ekintzailea
|-
|
|Robin Morgan
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|idazle eta aktibista, The Sisterhood Is Global Institute and the Women's Media Center
|-
|
|Dima Nashawi
|[[Siria]]
|Pailasoa, Siriako ipuinen biltzailea
|-
|
|Helena Ndume
|[[Namibia]]
|Oftalmologoa
|-
|
|Kelly O'Dwyer
|[[Australia]]
|Ministra
|-
|
|Yuki Okoda
|[[Japonia]]
|Astronomoa
|-
|
|Olivette Otele
|[[Kamerun]]
|Historia irakaslea, Bath Spa University
|-
|
|Claudia Sheinbaum Pardo
|[[Mexiko]]
|Mexiko Hiriko alkatea, eta Nobelaren Bake Saria
|-
|
|Park Soo-yeon
|[[Hego Korea]]
|Sexu krimenen aurkako aktibista
|-
|
|[[Ophelia Pastrana]]
|[[Kolonbia]]
|Komedia
|-
|
|Viji Palithodi
|[[India]]
|Aktibista, women's union in Kerala
|-
|
|Brigitte Sossou Perenyi
|[[Ghana]]
|Ekoizlea
|-
|
|Vicky Phelan
|[[Irlanda]]
|aktibista, Irish Cervical Check Screening
|-
|
|Rahibai Soma Popere
|[[India]]
|Nekazaria
|-
|
|Valentina Quintero
|[[Venezuela]]
|Kazetaria
|-
|
|Sam Ross
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Down syndromea dutenen aldeko ekintzailea
|-
|
|Fatma Samoura
|[[Senegal]]
|FIFA
|-
|
|Juliet Sargeant
|[[Tanzania]]
|Lorategien diseinatzailea
|-
|
|Sima Sarkar
|[[Bangladesh]]
|Ama
|-
|
|Shaparak Shajarizadeh
|[[Iran]]
|Derrigorrezko hijab-aren aurkako aktibista
|-
|
|Haven Shepherd
|[[Vietnam]]
|Kirolaria
|-
|
|Nenney Shushaidah Binti Shamsuddin
|[[Malaysia]]
|Epailea
|-
|
|Hayat Sindi
|[[Saudi Arabia]]
|Bioteknologia, UNESCOren enbaxadore
|-
|
|Jacqueline Straub
|[[Alemania]]
|Teologo eta kazetari
|-
|
|[[Donna Strickland]]
|[[Kanada]]
|Fisika Nobel Saria
|-
|
|Kanpassorn Suriyasangpetch
|[[Thailandia]]
|Osasun mentalaren aldeko aktibista
|-
|
|Setsuko Takamizawa
|[[Japonia]]
|Inglesa ikasi zuena turistei laguntzeko
|-
|
|Nargis Taraki
|[[Afganistan]]
|Abokatua
|-
|
|Ellen Tejle
|[[Suedia]]
|Aktibista
|-
|
|Helen Taylor Thompson
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|HIESagatik umezurtz direnentzako zentroa
|-
|
|Bola Tinubu
|[[Nigeria]]
|Abokatua
|-
|
|Errollyn Wallen
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]<br />[[Belize]]
|Opera abeslaria
|-
|
|Safiya Wazir
|[[Afganistan]]
|Aktibista
|-
|
|Gladys West
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Matematika
|-
|
|Luo Yang
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|Argazkilaria
|-
|
|Maral Yazarloo-Pattrick
|[[Iran]]
|Moda diseinatzaile
|-
|
|Tashi Zangmo
|{{flagicon|Bhutan}} [[Bhutan]]
|Zuzendaria, Bhutan Nuns Foundation
|-
|
|Jing Zhao
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|Enpresaria
|}
== 2017 ==
2017an, zerrendan mundu osoko emakumeek dituzten arazo handienetako batzuk aukeratu ziren, emakumeek beren esperientziak partekatu eta ekiteko modu berritzaileak sortzeko:<ref>{{Cite web|izenburua=BBC 100 Women 2017: Who is on the list?|data=1 November 2017|url=https://www.bbc.com/news/world-41380265|lana=BBC News}}</ref>
* Kristalezko sabaia (#Teamlead)
* Emakumezkoen analfabetismoa (#Teamread)
* Kaleko jazarpena (#Teamgo)
* Sexismoa kirolean (#Teamplay)
==== Kristalezko sabaia ====
{| class="wikitable sortable"
!Irudia
!Izena
!Jaioterria
!Deskribapena<ref name="bbc list"/>
|-
|
|Agnes Atim Apea
|[[Uganda]]
|Hope Co-ops-en zuzendaria
|-
|
|Amy Cuddy
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Harvardeko psikologo soziala
|-
|
|Elaine Welteroth
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Teen ''Vogueko'' zuzendaria
|-
|
|Erin Akinci
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Datu-zientzialaria
|-
|
|[[Jin Xing]]
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|Dantzaria, telebistako izarra eta negozioetako jabea
|-
|
|Karlie Noon<ref>{{Cite news|abizena=Halton|izenburua=The women championing their scientific ancestors|hizkuntza=en-GB|izena1=Mary|data=2017-11-07|url=https://www.bbc.com/news/science-environment-41887971|accessdate=2019-08-28}}</ref>
| [[Australia]]
|Astronomoa
|-
|
|Lea Coligado
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Software-ingeniaria
|-
|
|Lori Nishiura Mackenzie
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|[[Stanford Unibertsitatea|Stanfordeko Unibertsitateko]] Clayman Institutuko zuzendari exekutiboa
|-
|
|[[Loujain al-Hathloul|Loujain Alhathloul]]
|[[Saudi Arabia]]
|Ikaslea
|-
|
|Mariana Feraru
|[[Errumania]]
|kosmetikoa
|-
|
|Maci Peterson
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Zuzendaria, On Secon Thought
|-
|
|María Teresa Ruiz
|[[Txile]]
|Astronomoa
|-
|
|Marilyn Loden
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Egilea, kudeaketa-aholkularia eta aniztasunaren defendatzailea
|-
|
|Marina Potoker
|[[Errusia]]
|Zuzendari kudeatzailea, Rockwool Rusia
|-
|
|Melisa Marquez-Rodriguez
| [[Puerto Rico]]
|Ingeniaria, Weebly.com
|-
|
|Michelle Mone
|[[Erresuma Batua]]
|Enpresaburua
|-
|
|Muhabbat Sharapova
|[[Uzbekistan]]
|Matematikako irakaslea
|-
|
|Nana Akua Oppong Bireet
|[[Ghana]]
|Arkitektoa
|-
|
|Natalia Margolis
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Software-ingeniaria, Huge agency
|-
|
|Romina Bernardo
|[[Argentina]]
|Musikaria, Chocolate Remix
|-
|
|Roya Ramezani
|[[Iran]]
|Diseinuko estratega
|-
|
|Rumman Chowdhury
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Accenture ai-ko zuzendari nagusia
|-
|
|Sasha Perigo
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Ikaslea
|-
|
|Savita Devi
|[[India]]
|Bateria-jolea
|-
|
|Susi Pudjiastuti
|[[Indonesia]]
|Politikaria eta ekintzailea
|-
|
|Suzanne Doyle-Morris
|[[Australia]]
|Idazlea eta generoan aditua
|}
==== Emakumezkoen analfabetismoa ====
{| class="wikitable sortable"
!Irudia
!Izena
!Herrialdea
!Deskribapena<ref name="bbc list"/>
|-
|
|Aditi Avasthi
|[[India]]
|Zuzendaria, Embibe
|-
|
|Huynh Thi Xam
|[[Vietnam]]
|Liburuzaina
|-
|
|Indira Rana Magar
|[[Nepal]]
|Kartzeletan dauden emakumeei laguntza
|-
|
|Ira Trivedi
|[[India]]
|Idazle
|-
|
|Maggie MacDonnell
|[[Kanada]]
|Irakasle
|-
|
|Marieme Jamme
|[[Senegal]]
|Founder of iamtheCODE
|-
|
|Mehroonisa Siddiqui
|[[India]]
|Etxeak eraikitzen ditu
|-
|
|[[Michelle Bachelet]]
|[[Txile]]
|Txileko Lehendakaria
|-
|
|Nitya Thummalachetty
|[[India]]
|Zuzendaria, Diversity, FortunaPIX
|-
|
|[[Peggy Whitson]]
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Astronauta
|-
|
|Priyanka Roy
|[[India]]
|Ikaslea
|-
|
|Sakena Yacoobi
|[[Afganistan]]
|Zuzendaria Institute for Learning
|-
|
|Tulika Kiran
|[[India]]
|Gizarte Langilea
|-
|
|Urvashi Sahni
|[[India]]
|Zuzendaria, Study Hall Educational Foundation
|-
|
|Zainab Fadhal
|[[Irak]]
|Ikaslea
|-
|
|Vicky Colbert
|[[Kolonbia]]
|Hezkuntzaren soziologia
|-
|
|Muzoon Almellehan
|[[Siria]]
|Aktibista
|-
|
|Lin Nien-Tzu
|[[Taiwan]]
|Dharti Mata Sustainable Workshop
|-
|
|Frances Melanie Hardinge
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Idazle
|-
|
|Ngozi Okonjo-Iweala
|[[Nigeria]]
|Ekonomialari
|-
|
|Ahlam al-Rashid
|[[Siria]]
|Irakaslea eta Head of the Women Empowerment Centre-ren buru
|-
|
|Regina Honu
|[[Ghana]]
|Enpresari soziala
|-
|
|Angeline Murimirwa
|[[Zimbabwe]]
|Zuzendaria
|-
|
|Bella Devyatkina
|[[Errusia]]
|Hizkuntza anitzetan jariotasuna
|-
|
|Tran Thi Kim Thia
|[[Vietnam]]
|Igeriketan coach
|}
==== Kaleko jazarpena ====
{| class="wikitable sortable"
!Irudia
!Izena
!Jaioterria
!Deskribapena<ref name="bbc list"/>
|-
|
|Adelle Onyango
|[[Kenya]]
|Irrati-aurkezlea
|-
|
|Anita Nderu
|[[Kenya]]
|Telebistako aurkezlea eta irratiko albisteen aurkezlea
|-
|
|Anne-Marie Imafidon
|[[Erresuma Batua]]
|CEO & 'Head Stemette' en Stemettes
|-
|
|Chaima Lahsini
|[[Maroko]]
|Kazetaria
|-
|
|[[Ellen Johnson Sirleaf]]
|[[Liberia]]
|Liberiako lehendakaria
|-
|
|Ellie Cosgrave
|[[Erresuma Batua]]
|Hiri Berrikuntzako eta Politikako irakaslea UCLn
|-
|
|Laura Jordan Bambach
|[[Australia]]
|Sormenezko fundatzaile eta zuzendaria, lehendakaria eta sortzailekidea, SheSay
|-
|
|Liz Kelly
|[[Erresuma Batua]]
|Sexu-indarkeriaren irakaslea
|-
|
|Maria Scorodinschi
|[[Moldavia|Moldova]]
|Etxeko indarkeriaren defendatzailea
|-
|
|Naomi Mwaura
|[[Kenya]]
|ITDP Afrikaren Flone Ekimenaren sortzailea eta komunikazio-elkartua
|-
|
|Resham Khan
|[[Erresuma Batua]]
|Ikaslea
|-
|
|Rupi Kaur
|[[India]]
|Egilea
|-
|
|Talent Jumo
|[[Zimbabwe]]
|Katswe Sistahood sortzailea eta zuzendaria
|-
|
|[[Tiwa Savage]]
|[[Nigeria]]
|Abeslaria
|-
|
|Virali Modi
|[[India]]
|Ezgaitasuna duten pertsonen eskubideen aldeko aktibista eta gazteen enbaxadorea
|-
|
|Leila Smith
|[[Frantzia]]
|Artista
|-
|
|Sharon Sabita Beepath
|[[Trinidad eta Tobago]]
|Kontseilaria, Abusuaren aurkako defendatzailea
|-
|
|Amanda Nunez-Ferreira
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Ikaslea
|-
|
|Somporn Khempetch
|[[Thailandia]]
|Gizarte-langilea eta irakaslea<ref>{{Cite web|izenburua=Meet Our Leadership|hizkuntza=en|data=2018-06-11|url=https://depdcblog.wordpress.com/about-us/meet-our-leadership/|lana=DEPDC / GMS|accessdate=2020-05-24}}</ref>
|-
|[[Fitxategi:Tamara_De_Anda_(cropped).jpg|alt=A women with curly red hair stands in front of a pink brick wall.|ezkerrera|frameless|112x112px]]
|Tamara De Anda
|[[Mexiko]]
|Kazetaria
|-
|
|Doris Muthoni Wanjira
|[[Kenya]]
|Zuzendaria
|-
|
|Hanne Bingle
|[[Danimarka]]
|Londresko metroko gidaria erretiratu da
|-
|
|Nihal Saad Zaghloul
|[[Egipto]]
|Enpresa garapeneko ofiziala eta Bassmako sortzaileetakoa
|-
|
|Angie Ng
|[[Malaysia]]
|SlutWalk Hong Kong-en sortzailea
|-
|
|Asena Melisa Saglam
|[[Turkia]]
|Ikaslea
|}
==== Sexismoa taldeko kirolean ====
{| class="wikitable sortable"
!Irudia
!Izena
!Jaioterria
!Merkantziaren izendapena<ref name="bbc list"/>
|-
|
|Adriana Behar
|[[Brasil]]
|Brasilgo Batzorde Olinpikoko Kirol Plangintzako gerente nagusia 2011. urtetik
|-
|
|Ana Luiza Santos de Andrade
|[[Brasil]]
|Ikaslea
|-
|
|Beatriz Vaz E Silva
|[[Brasil]]
|Atleta
|-
|
|Claudianny Drika
|[[Brasil]]
|Futbol-entrenatzailea
|-
|
|Fernanda Nunes
|[[Brasil]]
|Piraguista olinpikoa eta blogaria
|-
|
|Grace Larsen
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Funtzionario erretiratua
|-
|
|Luiza Travassos
|[[Brasil]]
|Ikaslea
|-
|
|Maira Liguori
|[[Brasil]]
|GKEen zuzendaria
|-
|
|MC Soffia
|[[Brasil]]
|Rapzalea
|-
|
|Mithali Raj
|[[India]]
|Cricket jokalaria
|-
|
|Momina Mustehsan
|[[Pakistan]]
|Musikaria
|-
|
|[[Nadia Comăneci|Nadia Comaneci]]
|[[Errumania]] <br />[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Kirolari olinpikoa
|-
|
|Nawaal Akram
|[[Qatar]]
|Muscular Dystrophy Qatar-en sortzailea, komediantea
|-
|
|Nora Tausz Ronai
|[[Italia]]
|Arkitektoa eta irakaslea
|-
|
|[[Steph Houghton]]
|[[Erresuma Batua]]
|Futbolaria
|-
|
|Jayanthi Kuru-Utumpala
|[[Sri Lanka]]
|Emakumearen eskubideen aldeko ekintzailea eta mendizalea
|-
|
|Cwengekile Nikiwe Myeni
|[[Hegoafrika]]
|Gogo (amona) laguntza programaren zuzendaria
|-
|
|Helena Pacheco
|[[Brasil]]
|Negozio-emakumea eta futbol-entrenatzaile ohia
|-
|
|Rocky Hehakaija
|[[Herbehereak]]
|Favela Street Foundation zuzendaria eta motibazio-hizlaria eta entrenatzailea
|-
|
|Lina Khalifeh
|[[Jordania]]
|Borroka-arteetan aditua
|-
|
|[[:en:Nguyen_Thi_Tuyet_Dung|Nguyễn Thị Tuyết Dung]]
|[[Vietnam]]
|Futbolaria
|-
|
|Derartu Tulu
|[[Etiopia]]
|Distantzia luzeko korrikalaria
|-
|
|Shantona Rani Roy
|[[Bangladesh]]
|Ekintzailea
|-
|
|[[Hou Yifan]]
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|xake-jokalaria
|}
== 2016 ==
2016ko ekitaldiaren zati bat [[Mexiko Hiria|Mexiko Hirian]] egin zen,<ref name="HuffPo-100Women-2016"/><ref>{{Cite news|izenburua=Ángela, hija de Pepe Aguilar, participará en el Festival BBC 100 Women|hizkuntza=es|data=16 November 2016|url=http://www.unimexicali.com/noticias/fama/448400/angela-hija-de-pepe-aguilar-participara-en-el-festival-bbc-100-women.html|kazeta=UniMexicali|accessdate=6 December 2016}}</ref> Arte Ederren Jauregian eta bertan, [[Julieta Venegas]], Ángela Aguilar, Ali Gua Gua, [[Elis Paprika]], Sofía Niño de Rivera, Ximena Sariñana eta Alexis De Anda artistak zuzeneko emanaldiak egin zituzten. Carmen Aristegui eta Denise Dresser kazetariekin ere eztabaidak izan ziren.<ref>{{Cite news|izenburua=Música, actuaciones debates ¡el festival BBC Mujeres llega a Mexico|hizkuntza=es|data=14 November 2016|url=https://www.bbc.com/mundo/noticias-37954759|kazeta=BBC News|accessdate=10 March 2021}}</ref><ref name="BBCNews-100Women2016-WhoIsOnTheList-2016">{{Cite news|izenburua=BBC 100 Women 2016: Who is on the list?|data=21 November 2016|url=https://www.bbc.com/news/world-38012048|kazeta=[[BBC News]]}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
!Irudia
!Izena
!Herrialdea
!Description
|-
|
| data-sort-value="KeysA" |[[Alicia Keys]]
|[[Amerikako Estatu Batuak]]
|Abeslari
|-
|
| data-sort-value="Neema" |Aline Mukovi Neema
|[[Kongoko Errepublika]]
|Ikasle ekintzaile
|-
|
| data-sort-value="Suli" |Amna Suleiman
|[[Palestina]]
|Emakumeak bizikleta erabili dezatenaren aldeko aktibista
|-
|
| data-sort-value="Roko" |Amy Roko
|[[Saudi Arabia]]
|Komediantea
|-
|
| data-sort-value="Sady" |Asel Sadyrova
|[[Kirgizistan]]
|Arkulari
|-
|
| data-sort-value="Moha" |Ashwaq Moharram
|[[Yemen]]
|[[Al-Hudaida|Al-Hudayda]]-ko gosearen aurkako ekintzaile
|-
|
| data-sort-value="Form" |Babs Forman
|[[Erresuma Batua]]
|Artista
|-
|
| data-sort-value="Wain" |Becci Wain
|[[Erresuma Batua]]
|Aktibista
|-
|
| data-sort-value="Artist" |Carmen Aristegui
|[[Mexiko]]
|Kazetaria
|-
|
| data-sort-value="Oli" |Carolina de Oliveira
|[[Libano]][[Siria]]
|Osasun mentalaren aldeko aktibista
|-
|
| data-sort-value="Hul" |Cat Hulbert
|[[Amerikako Estatu Batuak]]
|Jokalaria
|-
|
|Chan Yuen-ting
|[[Hong Kong]]
|Futbol entrenatzaile<ref name="HongKongFreePress-100Women-2016">{{Cite news|abizena=Cheng|izenburua=Singer Denise Ho and football coach Chan Yuen-ting featured in BBC's annual 100 Women list|izena1=Kris|data=21 November 2016|url=https://www.hongkongfp.com/2016/11/21/singer-denise-ho-and-football-coach-chan-yuen-ting-featured-in-bbcs-annual-100-women-list/|kazeta=[[Hong Kong Free Press]]}}</ref>
|-
|
| data-sort-value="Bajr" |[[Chanira Bajracharya]]
|[[Nepal]]
|Kumari
|-
|
| data-sort-value="Zhen" |Churan Zheng
|[[Txina]]
|Emakumeen eskubideen aldeko aktibista
|-
|
| data-sort-value="Mest" |Cindy Meston
|[[Kanada]]
|Psikologo klinikoa
|-
|
| data-sort-value="Rios" |Conchi Reyes Rios
|[[Espainia]]
|Zezenketan aritua
|-
|
| data-sort-value="Mai" |Corinne Maier
|[[Frantzia]]
|Idazle
|-
|
| data-sort-value="Sab" |Dalia Sabri
|[[Jordania]]
|Musika irakaslea
|-
|
| data-sort-value="Ho" |Denise Ho
|[[Kanada]][[Hong Kong]]
|Pop ikonoa<ref name="HongKongFreePress-100Women-2016" />
|-
|
| data-sort-value="el-Adl" |Doaa el-Adl
|[[Egipto]]
|Marrazkilaria
|-
|
| data-sort-value="Hand" |Dwi Handa
|[[Indonesia]]
|Moda izarra
|-
|
| data-sort-value="Kand" |Egge Kande
|[[Senegal]]
|Hezkuntzaren aldeko aktibista
|-
|
| data-sort-value="Wamu" |Ellinah Ntombi Wamukoya
|[[Eswatini]]
|Apaiza
|-
|
|Erin McKenney
|[[Amerikako Estatu Batuak]]
|Zientzialari
|-
|
| data-sort-value="Swee" |Erin Sweeny
|[[Australia]]
|Psikologoa, bortxaketan aditu
|-
|
| data-sort-value="Mira" |Evelyn Miralles
|[[Venezuela]]
|[[NASA]]<nowiki/>ko ingeniari
|-
|
| data-sort-value="Obr" |Funke Bucknor-Obruthe<ref name="nigerian">[https://www.bellanaija.com/2016/11/yay-nigerias-funke-bucknor-obruthe-omotade-alalade-make-bbcs-100-women-list-for-2016/ Yay! Nigeria’s Funke Bucknor-Obruthe & Omotade Alalade make BBC’s "100 Women" List for 2016], 23 November 2016, BellaNaija, Retrieved 6 December 2016</ref>
|[[Nigeria]]
|Eskontza antolatzailea
|-
|
| data-sort-value="Mhl" |Gcina Mhlope<ref name="nutherref">[http://www.you.co.za/lekker-sa/four-south-africa-women-make-it-on-bbcs-100-women-list-2016/ Four South Africa women make it on BBC’s 100 Women List 2016], You, Retrieved 6 December 2016</ref>
|[[Hegoafrika]]
|Idazle eta poeta
|-
|
| data-sort-value="Chind" |Gouri Chindarkar
|[[India]]
|[[Informatikari|Informatikaria]]
|-
|
| data-sort-value="Rabb" |Heather Rabbatts
|[[Jamaika]]
|London Borough of Lambeth
|-
|
| data-sort-value="Leti" |Heloise Letissier
|[[Frantzia]]
|Abeslaria
|-
|
| data-sort-value="EvansI" |Ieshia Evans
|[[Amerikako Estatu Batuak]]
|Ekintzailea
|-
|
| data-sort-value="Tej" |[[Isabella Springmühl Tejada|Isabella Springmuhl Tejada]]
|[[Guatemala]]
|Moda diseinatzaile
|-
|
| data-sort-value="Lawr" |Iskra Lawrence
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Modeloa
|-
|
| data-sort-value="Lem" |Jamilah Lemieux
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Kultur sustazaile
|-
|
| data-sort-value="Ell" |Jane Elliott
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Arrazakeriaren aurkako aktibista
|-
|
| data-sort-value="Shuill" |Janet Ní Shuilleabháin
|[[Irlanda]]
|Abortoaren aldeko ekintzailea
|-
|
| data-sort-value="Winter" |Jeanette Winterson
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Eleberri idazle
|-
|
| data-sort-value="Aud" |Judi Aubel
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Gizarte enpresari
|-
|
| data-sort-value="Eric" |[[June Eric-Udorie]]
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Ikasle eta aktibista
|-
|
| data-sort-value="Balo" |Karima Baloch
|[[Pakistan]]<br />[[Fitxategi:Flag_of_Balochistan.svg|23x23px]] [[Balutxistan eskualdea|Balochistan]]
|[[Balutxistan eskualdea|Balochistan]]-en independentziaren aldeko ekintzailea
|-
|
| data-sort-value="Jahj" |Kartika Jahja
|[[Indonesia]]
|Abeslaria
|-
|
| data-sort-value="Johnso" |[[Katherine Johnson]]
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Matematikalaria NASAn
|-
|
| data-sort-value="Murr" |Kathy Murray
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Emaztea
|-
|
| data-sort-value="Ism" |Khadija Ismayilova
|[[Azerbaijan]]
|Kazetaria
|-
|
|Lhakpa Sherpa
|[[Nepal]]
|Mendizalea, Everest igo du 7tan.
|-
|
| data-sort-value="Lando" |Liliane Landor
|[[Libano]]
|BBC kazetaria
|-
|
| data-sort-value="Litt" |Liv Little
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|Aldizkari editorea
|-
|
| data-sort-value="Stro" |Lois Strong
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Cheerleader
|-
|
| data-sort-value="Laht" |Lubna Tahtamouni
|[[Jordania]]
|Zientzialaria
|-
|
| data-sort-value="Finc" |Lucy Finch
|[[Malawi]]
|Umezurtzentzako eraikina
|-
|
| data-sort-value="Srin" |Mallika Srinivasan
|[[India]]
|Traktore ekoizleak
|-
|
| data-sort-value="Kob" |Mao Kobayashi
|[[Japonia]]
|Minbiziari buruzko blog-a du
|-
|
| data-sort-value="CostaM" |Mariana Costa Checa
|[[Peru]]
|Enpresaria
|-
|
| data-sort-value="Levi" |Marne Levine
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Instagrameko langilea
|-
|
| data-sort-value="Sole" |Marta Sánchez Soler
|[[Mexiko]]
|Soziologoa
|-
|
| data-sort-value="daSilv" |[[Marta Vieira da Silva]]
|[[Brasil]]
|Futbolaria
|-
|
| data-sort-value="Mary" |'Mary'
|[[Kenya]]
|Bortxaketa bati biziraun duen biktima
|-
|
| data-sort-value="Akra" |Mary Akrami
|[[Afganistan]]
|Errefuxio baten sortzeilea
|-
|
| data-sort-value="Beve" |Megan Beveridge
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]<br />[[Eskozia]]
|Tatuatzailea
|-
|
| data-sort-value="Doret" |Mercedes Doretti
|[[Argentina]]
|Antropologo forentsea
|-
|
| data-sort-value="Herr" |[[Morena Herrera]]
|[[El Salvador]]
|Abortoaren aldeko ekintzailea
|-
|
| data-sort-value="Khi" |Nadia Khiari
|[[Tunisia]]
|Marrazkilaria
|-
|
| data-sort-value="HussainN" |Nadiya Hussain
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]
|"Bake Off" telesailaren irabazlea
|-
|
| data-sort-value="Ahm" |Naema Ahmed
|[[Pakistan]]
|Enpresaria
|-
|
| data-sort-value="Sabas" |Nagira Sabashova
|[[Kirgizistan]]
|Abokatua
|-
|
| data-sort-value="deLyon" |Natalia Ponce de Leon
|[[Kolonbia]]
|Azidoarekin erasotutako biktima
|-
|
| data-sort-value="elRah" |Nay el-Rahi
|[[Libano]]
|Jazarpenaren kontrako ekintzailea
|-
|
| data-sort-value="SinghMeh" |Neha Singh
|[[India]]
|Ekintzaile feminista
|-
|
| data-sort-value="Alal" |Omotade Alalade
|[[Nigeria]]
|Fundazio baten sortzailea
|-
|
| data-sort-value="Xiao" |Ou Xiaobai
|[[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
|Aplikazioen garapenena
|-
|
| data-sort-value="Rahm" |Pashtun Rahmat
|[[Afganistan]]
|Polizia
|-
|
| data-sort-value="Hawk" |[[Paula Hawkins]]
|[[Zimbabwe]]
|Idazlea
|-
|
| data-sort-value="Parm" |[[Pratibha Parmar|Prathiba Parmar]]
|[[Kenya]]
|Zinemagilea
|-
|
| data-sort-value="Dati" |Rachida Dati
|[[Frantzia]]
|Politikaria
|-
|
| data-sort-value="Russ" |Rakefet Russak-Aminoach
|[[Israel]]
|Bankeroa
|-
|
| data-sort-value="WalkerR" |Rebecca Walker
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Idazlea eta ekintzailea
|-
|
| data-sort-value="el-Hour" |Reham el-Hour
|[[Maroko]]
|Marrazkilaria
|-
|
| data-sort-value="Rabin" |Renee Rabinowitz
|[[Belgika]]
|Legelaria
|-
|
|Saalumarada Thimmakka
|[[India]]
|[[Ekologista]]
|-
|
| data-sort-value="Arma" |[[Seyhan Arman]]
|[[Turkia]]
|Ekintzaile [[Transgenero]]
|-
|
| data-sort-value="Khan" |Sherin Khankan
|[[Danimarka]]
|Imam
|-
|
| data-sort-value="Gera" |Shirin Gerami
|[[Iran]]
|Kirolaria
|-
|
| data-sort-value="Vade" |Shriti Vadera
|[[Uganda]]
|Ministra
|-
|
| data-sort-value="WilliamsSi" |Sian Williams
|[[Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua|Britania Handia]]<br />[[Gales]]
|Rugby jokalaria
|-
|
| data-sort-value="Bil" |[[Simone Biles]]
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Kirolari olinpikoa
|-
|
| data-sort-value="Harvey" |Stephanie Harvey
|[[Kanada]]
|Interneteko jokoetan aditu
|-
|
| data-sort-value="Bell" |Stephanie Yim Bell
|[[Ameriketako Estatu Batuak]]
|Kirolaria
|-
|
| data-sort-value="Leone" |Sunny Leone
|[[Kanada]]
|Aktoresa
|-
|
| data-sort-value="Houp" |Traci Houpapa
|[[Zeelanda Berria]]
|Enpresa zuzendaria
|-
|
|Um-Yehia
|[[Siria]]
|Erizaina
|-
|
| data-sort-value="Modesta" |[[Viktoria Modesta]]
|[[Letonia]]
|Pop artista
|-
|
| data-sort-value="Harl" |Winnie Harlow
|[[Kanada]]
|Modeloa
|-
|
| data-sort-value="Musta" |Yasmine Mustafa
|[[Kuwait]]
|Enpresaria
|-
|
| data-sort-value="Stepa" |Yuliya Stepanova
|[[Errusia]]
|Kirolaria
|-
|
| data-sort-value="Mande" |[[Zoleka Mandela]]
|[[Hegoafrika]]
|Idazlea, indarkeri sexualari, minbiziari eta adkizioei biziraun duena.
|-
|
| data-sort-value="Pate" |Zulaikha Patel
|[[Hegoafrika]]
|Hamairu urteko neska, ile naturalaren aldekoa
|-
|
| data-sort-value="Asp" |Tess Asplund
|[[Suedia]]
|Ekintzaile antifaszista
|-
|
| data-sort-value="Madon" |Thuli Madonsela<ref name="nutherref" />
|[[Hegoafrika]]
|Ustelkeriaren aurkako ekintzailea
|-
|
| data-sort-value="Zakh" |[[Maria Zakharova]]
|[[Errusia]]
|Ministra
|}
== 2015 ==
2015eko zerrenda nazioarteko izen garrantzitsu askok osatu zuten, baita ezezagunak ziren emakumeak ere.<ref name="BBCNews-100Women-2015">{{Cite news|izenburua=BBC 100 Women 2015: Who is on the list?|data=17 November 2015|url=https://www.bbc.com/news/world-34745739|kazeta=[[BBC News]]}}</ref> 51 herrialdetako emakume izan ziren.<ref>{{Cite news|abizena=معتمدی|izenburua=اشتغال، رهایی و پیامبران جدید سرمایه|argitaletxea=رادیو زمانه|hizkuntza=fa|izena1=کامران|data=11 February 2016|url=http://www.radiozamaneh.com/257993|accessdate=6 December 2016|location=Amsterdam, The Netherlands}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
!Irudia
!Izena
!Herrialdea
!Okupazioa
|-
|
|Nicola Adams
|[[Erresuma Batua]]
|boxeolaria
|-
|
|Muzzon al-Mellehan
|[[Siria]]
|Ekintzailea
|-
|
|Siba Alaradi
|[[Siria]]
|Egitura-ingeniaria
|-
|
|Antonia Albert
|[[Austria]]
|Enpresaburua
|-
|
|Sonita Alizadeh<ref name="bb" />
|[[Afganistan]]
|Rapzalea
|-
|
|Victoria Alonsoperez
|[[Uruguai]]
|Enpresaburua
|-
|
|Niloufar Ardalan
|[[Iran]]
|Futbolaria
|-
|
|Paulina Arreola
|[[Mexiko]]
|Enpresaburua
|-
|
|Masoumeh Ataei
|[[Iran]]
|Eraso azidotik bizirik atera dena
|-
|
|Xyza Bacani
|[[Filipinak]]
|Argazkilaria
|-
|
|Alimata Bara
|[[Burkina Faso]]
|Merkataria
|-
|
|Sana Ben Ashour
|[[Tunisia]]
|Gizarte zibileko ekintzailea
|-
|
|Nicola Benedetti
|[[Erresuma Batua]]
|Musikaria
|-
|
|Meryl Benitah
|[[Frantzia]]
|Enpresaburua
|-
|
|Fatou Bensouda
|[[Gambia]]
|Nazioarteko Zigor Gorteko fiskal nagusia
|-
|
|[[Asha Bhosle]]<ref name="TimesOfIndia-100Women-2015"/>
|[[India]]
|Singlea
|-
|
|Cecilia Bouzat
|[[Argentina]]
|Biofisikoa
|-
|
|Bobbi Brown
|[[AEB]]
|Artista eta ekintzailea
|-
|
|Naomi Bya’Ombe
|[[Kongoko Errepublika]]
|Ikaslea
|-
|
|Rivka Carmi
|[[Israel]]
|Genetista
|-
|
|Massiel Chavez
|[[Venezuela]]
|Ikaslea
|-
|
|Eveles Chimala
|[[Malawi]]
|Emagina
|-
|
|[[Estela de Carlotto|Estela Carlotto]]
|[[Argentina]]
|Giza eskubideen arloko ekintzailea
|-
|
|Nkosazana Dlaminatu-Zuma
|[[Hegoafrika]]
|Afrika Batasuneko Batzordeko medikua eta lehendakaria
|-
|
|Isabel dos Santos
|[[Angola]]
|Inbertitzailea
|-
|
|Leimin Duong
|[[Australia]]
|Garagardo-enpresaburua
|-
|
|Ernestina Edem Appiah
|[[Ghana]]
|Enpresaburu soziala, Ghana Code Club-en sortzailea
|-
|
|Aissa Edon
|[[Frantzia]][[Mali]]
|Emagina
|-
|
|Jana Elhassan
|[[Libano]]
|Eleberrigilea
|-
|
|[[Nawal el Saadawi|Nawal el-Sadaawi]]
|[[Egipto]]
|Idazlea
|-
|
|Paula Escobar
|[[Txile]]
|Aldizkariaren editorea
|-
|
|Monir Farmanfarmaian
|[[Iran]]
|Artista
|-
|
|Claire Fox
|[[Erresuma Batua]]
|Idazlea eta irrati-difusorea
|-
|
|Elissa Freiha
|[[Emirates|Emiratoak]]<br />[[Libano]]
|Enpresaburua
|-
|
|Uta Frith
|[[Alemania]]
|Psikologoa
|-
|
|Melanie Goldsmith
|[[Erresuma Batua]]
|Enpresaburua
|-
|
|Alina Gracheva
|[[Moldavia]]
|zerbitzaria
|-
|
|Megan Grano
|[[AEB]]
|komediantea
|-
|
|Alice Gray
|[[Erresuma Batua]]
|Zientzia-blogaria
|-
|
|Sara Jane Ho
|[[Hong Kong]]
|Enpresaburua
|-
|
|Michaela Hollywood
|[[Erresuma Batua]]
|Minusbaliatuentzako fundraiserra
|-
|
|Ella Ingram<ref name="bb">[https://web.archive.org/web/20160325014142/https://www.beyondblue.org.au/connect-with-others/news/news/2015/11/27/australian-mental-health-champion-among-bbc-s-100-inspirational-woman Australian mental health champion among BBC’s 100 inspirational woman], 27 November 2015, BeyondBlue, Retrieved 6 December 2016</ref>
|[[Australia]]
|Diskriminazioaren aurkako buru-gaixotasunen ekintzailea
|-
|
|Ayesha Ishtiaq
|[[Pakistan]]
|Ikaslea
|-
|
|Somaiya Jabarti
|[[Saudi Arabia]]
|Egunkari-editorea
|-
|
|Azza Jadalla
|[[Palestina]]
|Erizaina
|-
|
|Misraa Jimaa
|[[Etiopia]]
|Osasun-hedapeneko langilea
|-
|
|Samantha John
|[[Amerikako Estatu Batuak]]
|Hopscotch enpresako enpresaburua
|-
|
|Kamini Kausal<ref name="TimesOfIndia-100Women-2015" />
|[[India]]
|Bollywood aktorea
|-
|
|Tahmina Kohistani
|[[Afganistan]]
|Esprinter olinpikoa
|-
|
|Rimppi Kumari<ref name="TimesOfIndia-100Women-2015" />
|[[India]]
|Nekazaria
|-
|
|Linda Kwamboka
|[[Kenya]]
|Enpresaburua
|-
|
|Tina Lavender
|[[Erresuma Batua]]
|Emagina
|-
|
|Zihan Ling
|[[Txina]]
|Enpresaburua
|-
|
|Zimasa Mabela
|[[Hegoafrika]]
|Ontzigintzako kapitaina
|-
|
|Emi Mahmoud
|[[Sudan]][[Amerikako Estatu Batuak]]
|Poeta
|-
|
|Catherine Mahugu
|[[Kenya]]
|Bitxien enpresaburua
|-
|
|Amara Majeed
|[[Amerikako Estatu Batuak]]
|Hijaben ekintzailea eta egilea
|-
|
|Nemata Majeks-Walker
|[[Sierra Leona]]
|Emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea
|-
|
|Katrine Marcal
|[[Suedia]]
|Idazle eta kazetaria
|-
|
|Karabo Mathang
|[[Hegoafrika]]
|Enpresaburua
|-
|
|Muniba Mazari
|[[Pakistan]]
|Artista eta iturgina
|-
|
|Jessy McCabe
|[[Erresuma Batua]]
|Ikaslea
|-
|
|[[Sania Mirza]]<ref name="bb" />
|[[India]]
|Tenis-jokalaria
|-
|
|Brit Morin
|[[Amerikako Estatu Batuak]]
|Enpresaburua
|-
|
|Smriti Nagpal<ref name="TimesOfIndia-100Women-2015" />
|[[India]]
|Enpresaburua
|-
|
|Pauline Ng
|[[Singapur]]
|Enpresaburua
|-
|
|Delaney Osborne
|[[Amerikako Estatu Batuak]]
|Ikaslea
|-
|
|Bel Pesce
|[[Brasil]]
|Enpresaburua
|-
|
|Verashni Pillay
|[[Hegoafrika]]
|Egunkari-editorea
|-
|
|Irina Polyakova
|[[Errusia]]
|Paralinpikoak
|-
|
|Elsa Prieto
|[[Frantzia]][[Espainia]]
|Enpresaburua
|-
|
|Cristina Randall
|[[Kanada]]
|Enpresaburua
|-
|
|Claire Reid
|[[Hegoafrika]]
|Enpresaburua
|-
|
|Jenni Rhodes
|[[Erresuma Batua]]
|Ehun-diseinatzailea
|-
|
|Nikita Ridgeway
|[[Australia]]
|Enpresaburua
|-
|
|Neyda Rojas
|[[Venezuela]]
|Nun
|-
|
|Lubov Russkina
|[[Errusia]]
|Oreinaren nomada
|-
|
|Rabia Salihu Said
|[[Nigeria]]
|Fisikoa
|-
|
|Amina Sboui
|[[Tunisia]]
|Emakumearen eskubideen aldeko idazle eta ekintzailea
|-
|
|Lorrana Scarpioni
|[[Brasil]]
|Enpresaburua
|-
|
|Louise Schwartz
|[[Jamaika]]
|Showgirl eta cabaret performer
|-
|
|Patricia Scotland
|[[Erresuma Batua]]
|Bidaltzaile komertziala
|-
|
|Mumtaz Shaikh<ref name="TimesOfIndia-100Women-2015" />
|[[India]]
|Giza eskubideen arloko ekintzailea
|-
|
|Nareen Shammo
|[[Irak]]
|Ekintzaile politikoa eta kazetaria
|-
|
|Rasha Shehada
|[[Palestina]]
|Fabrikazio zuzendaria
|-
|
|Zuzanna Staρska
|[[Polonia]]
|Enpresaburua
|-
|
|Michelle Sun
|[[Hong Kong]]
|Enpresaburua
|-
|
|[[Hilary Swank]]<ref name="bb" />
|[[Amerikako Estatu Batuak]]
|Aktorea
|-
|
|Julie Sygiel
|[[Amerikako Estatu Batuak]]
|Enpresaburua
|-
|
|Rotana Tarabzouni
|[[Saudi Arabia]]
|Abeslaria/konpositorea
|-
|
|Kanika Tekriwal<ref name="TimesOfIndia-100Women-2015" /><ref>{{Cite web|izenburua=India's Kanika Tekriwal, 28, Is Revving Up The Private Jet And Helicopter Market|hizkuntza=en|url=https://www.forbes.com/consent/?toURL=https://www.forbes.com/sites/anuraghunathan/2017/04/04/indias-kanika-tekriwal-28-is-revving-up-the-private-jet-and-helicopter-market/|lana=www.forbes.com|accessdate=2018-09-13}}</ref>
|[[India]]
|Enpresaburua
|-
|
|Lizanne Teo
|[[Singapur]]
|Enpresaburua
|-
|
|Jana Tepe
|[[Alemania]]
|Enpresaburua
|-
|
|Li Tingting
|[[Txina]]
|Giza eskubideen arloko ekintzailea
|-
|
|Sophie Walker
|[[Erresuma Batua]]
|Emakumeen Berdintasunerako Alderdiko burua
|-
|
|[[Alek Wek]]
|[[Erresuma Batua]]<br />[[Hego Sudan]]
|Nazio Batuen moda/enbaxadore eredua
|-
|
|Xian Xu
|[[Txina]]
|Enpresaburua
|-
|
|Tin Tin Yu
|[[Myanmar]]
|Irakaslea
|-
|
|Mari-Ange Zimndou Koutou
|[[Afrika Erdiko Errepublika]]
|Erizaintzako laguntzailea gerra-eremu batean
|-
|
|Nour
|[[Siria]]
|Errefuxiatua
|-
|}
== 2014 ==
BBC News 100 Women zerrendak, 2014. urtean, ekimenaren ahaleginak jarraitu zituen.<ref name="BBCNews-100Women-2014">{{Cite news|izenburua=BBC 100 Women 2015: Who is on the list?|data=26 October 2014|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-29758792|kazeta=[[BBC News]]}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
!Irudia
!Izena
!Herrialdea
!Okupazioa
|-
|
|Yasmin Altwaijri
|[[Saudi Arabia]]
|Osasun mentalaren eta obesitatearen zientzialaria
|-
|
|[[Conchita Wurst]]
|[[Austria]]
|Singlea
|-
|
|Laura Bates
|[[Erresuma Batua]]
|Sortzailea, eguneroko sexismo proiektua
|-
|
|Pinky Lilani
|[[Erresuma Batua]]
|Sortzailea, Asiako Emakumeak Lorpenak Sariak
|-
|
|Ruby Chakravarti
|[[India]]
|Emakumearen eskubideen defendatzailea
|-
|
|Susie Orbach
|[[Erresuma Batua]]
|Psikoterapeuta
|-
|
|Pontso Mafethe
|[[Zimbabwe]]
|Emakumeentzako programen zuzendaria, Comic Relief@pontso_mafethe
|-
|
|Kate Shand
|[[Erresuma Batua]]
|Hezkuntzaz gozatzeko zuzendari kudeatzailea
|-
|
|Shappi Khorsandi
|[[Erresuma Batua]]
|komediantea
|-
|
|Shazia Saleem
|[[Erresuma Batua]]
|ieat Foods fundatzailea
|-
|
|Wai Wai Nu
|[[Myanmar]]
|Zuzendaria, Women Peace Net
|-
|
|Michaela Bergman
|[[Erresuma Batua]]
|Berreraikuntza eta Garapenerako Europako Bankuko Gizarte Gaietako kontseilari nagusia
|-
|
|Paula Moreno
|[[Kolonbia]]
|Manos Visible bake-fundazioaren sortzailea
|-
|
|Rubana Huq
|[[Bangladesh]]
|Ehungintza
|-
|
|Lucy-Anne Holmes
|[[Erresuma Batua]]
|Sortzailea, Ez gehiago Page Hiru kanpaina
|-
|
|Brianna Stubbs
|[[Erresuma Batua]]
|Rower Britainia Handirako eta Oxford PhD Scientific
|-
|
|Matilda Tristam
|[[Erresuma Batua]]
|Komiki-idazlea
|-
|
|Nigar Nazar
|[[Pakistan]]
|Karikaturista@NigarNazar
|-
|
|Sharmeen Obaid Chinoy
|[[Pakistan]]
|Dokumental-zinemagilea
|-
|
|Uldus Bakhtiozina
|[[Errusia]]
|Argazkilaria
|-
|
|Lesley Yellowlees
|[[Erresuma Batua]]
|Royal Chemistry Society
|-
|
|Gomperts sarraskia
|[[Herbehereak]]
|Fundatzailea, Women on Waves
|-
|
|Katherine Brown
|[[Erresuma Batua]]
|Londresko King's College akademikoa
|-
|
|Emily Kasyoka
|[[Kenya]]
|Boxer, Kenya
|-
|
|Aowen Jin
|[[Erresuma Batua]]
|Florentzian jaiotako artista britainiarra
|-
|
|Eliza Rebeiro
|[[Erresuma Batua]]
|Lives not Knives-en sortzailea
|-
|
|Muge Iplikci
|[[Turkia]]
|Kazetaria
|-
|
|Natumanya Sarah
|[[Uganda]]
|Hezitzailea
|-
|
|Linda Tirado
|[[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]
|Defendatzailea
|-
|
|Alice Hagan
|[[Erresuma Batua]]
|BTG osasun laguntzako enpresako teknikaria
|-
|
|May Tha Hla
|[[Myanmar]]
|Gizarte langilearen elikadura laguntza
|-
|
|Rainatou Sow
|[[Ginea|Guinea]]
|Emakume bakoitza kontatzeko sortzailea
|-
|
|Justa Canaviri<ref>{{Cite news|abizena=<!--Staff writer(s); no by-line.-->|izenburua=La Cadena BBC Destaca a la Justa|hizkuntza=es|data=29 October 2014|url=http://www.laprensa.com.bo/diario/entretendencias/cultura/20141029/la-cadena-bbc-destaca-a-la-justa_61936_102506.html|kazeta=La Prensa Bolivia|accessdate=8 December 2016|location=La Paz, Bolivia}}</ref>
|[[Bolivia]]
|Ospeen sukaldaria, Bolivia
|-
|
|Heather Jackson
|[[Erresuma Batua]]
|Emakumea enpresa kanpainan
|-
|
|Ruby Wax
|[[AEB]]
|Osasun mentalaren eta komikiaren defendatzailea
|-
|
|Umm Ahmed
|[[Irak]]
|Zure familiarentzako hornitzaile bakarra
|-
|
|Xiaolu Guo
|[[Txina]]
|Eleberrigilea eta zinemagilea
|-
|
|Hind Hobeika
|[[Libano]]
|Instabeaten sortzailea
|-
|
|Molly Case
|[[Erresuma Batua]]
|Erizain ikaslea eta enbaxadore izango denaren emakumea
|-
|
|Joyce Banda
|[[Malawi]]
|Malawiko presidente ohia
|-
|
|Saadia Zahidi
|[[Pakistan]]
|[[Munduko Ekonomia Foroa|Munduko Foro Ekonomikoko]] zuzendari kudeatzailea
|-
|
|Aditi Mittal
|[[India]]
|Komediante prestatua
|-
|
|Jess Butcher
|[[Erresuma Batua]]
|Blippareren sortzaileetako bat
|-
|
|Farah Mohamed
|[[AEB]]
|Neskak 20 gailur sortzailea
|-
|
|Katy Tuncer
|[[Erresuma Batua]]
|Sortzailea, Ready Stable Mums
|-
|
|Smruti Sriram
|[[Erresuma Batua]]
|Sortzailea, Alas de Esperanza & Lorpen Sariak
|-
|
|Darshan Karki
|[[Nepal]]
|Kathmandu Post aldizkariko piezen editorea egunero, bloggerra
|-
|
|Brooke Magnanti
|[[AEB]]<br />[[Erresuma Batua]]
|Antropologoa, egilea, sexu-langile ohia
|-
|
|[[Chipo Chung]]
|[[Zimbabwe]] <br />[[Txina]]
|Aktorea eta ekintzailea
|-
|
|Pinar Ogunc
|[[Irak]]
|Emakumearen eta mugimendu politiko kurduaren gaiei buruz idazten duen kazetaria
|-
|
|Sabina Kurgunayeva
|[[Azerbaijan]]
|Bizikletak alokatzeko negozioa ere zuzentzen duen futbolaria
|-
|
|Kate Wilson
|[[Erresuma Batua]]
|Erresuma Batuko haurrentzako liburuen editore independentearen sortzailea
|-
|
|Betty Lalam
|[[Uganda]]
|Emakumeen erakunde komunitarioko zuzendaria
|-
|
|Arabella Dorman
|[[Erresuma Batua]]
|Gerrako artista
|-
|
|Andy Kawa
|[[Hegoafrika]]
|Enpresaburu eta ekintzaile soziala
|-
|
|Bahia Shehab
|[[Libano]]<br />[[Egipto]]
|Artista, diseinatzailea eta artearen historialaria
|-
|
|Divya Sharma
|[[India]]
|Zientzietako ikaslea
|-
|
|[[Jocelyn Bell Burnell]]
|[[Erresuma Batua]]
|Pulsarsek aurkitu zuen zientzialaria
|-
|
|Eleni Antoniadou
|[[Grezia]]
|Emailerik gabeko transplanteak
|-
|
|Shelina Zahra Janmohamed
|[[Erresuma Batua]]
|Blogaria, zutabegilea eta egilea
|-
|
|Salinee Tavaranan
|[[Tailandia]]
|Ingeniaria eta enpresaburu soziala
|-
|
|Hatoon Kadi
|[[Saudi Arabia]]
|komediantea
|-
|
|Brie Rogers Lowery
|[[Erresuma Batua]]
|Bihurgailuko zuzendaria
|-
|
|Baldivier Saund
|[[Erresuma Batua]]
|Women's Sikh Allianceko lehendakaria
|-
|
|Cora Sherlock
|[[Irlanda]]
|Pro-life eta bloggerra
|-
|
|Alaa Murabit
|[[Kanada]][[Libia]]
|The Voice of Libyan Women, sortzailea
|-
|
|Bushra El-Turk
|[[Erresuma Batua]]<br />[[Libano]]
|Londresko Orkestra Sinfonikoaren konpositorea
|-
|
|Kim Winser
|[[Erresuma Batua]]
|Sortzailea, Winser London
|-
|
|Arzu Geybullayeva
|[[Azerbaijan]]
|blogaria
|-
|
|Judith Webb
|[[Erresuma Batua]]
|Armada britainiarraren eskuadroi bateko lehen emakume komandantea.
|-
|
|Sarah Hesterman
|[[Qatar]]
|Eskubide-berdintasunaren defendatzailea
|-
|
|Sana Saleem
|[[Pakistan]]
|Interneteko zentsuraren aurkako ekintzaile pakistandarra
|-
|
|Asma Mansour
|[[Tunisia]]
|Gizarte Ekintzailetzako Tunecino Zentroaren sortzaileetako bat
|-
|
|Diana Nammi
|[[Erresuma Batua]]
|Emakume kurduen eskubideen aldeko kanpaina "ohore" bidezko hilketaren aurka
|-
|
|Funmi Iyanda
|[[Nigeria]]
|Esataria, kazetaria, ekintzailea
|-
|
|Karen Masters
|[[Erresuma Batua]]
|Kosmologia eta Grabitazio Institutuko zientzialaria
|-
|
|Khulou Saba
|[[Siria]]
|Ikertzailea eta osasun publikoko langilea
|-
|
|Yolanda Wang Yixuan
|[[Txina]]
|Emakumearen eskubideen defendatzailea
|-
|
|Ayesha Mustafa
|[[Erresuma Batua]]
|HealthyCom1x.co.uk-en sortzailea eta zuzendaria
|-
|
|Obiageli Ezekwesili
|[[Nigeria]]
|Afrikarako Munduko Bankuko lehendakariorde ohia eta Hezkuntza ministro ohia
|-
|
|Tehmina Kazi
|[[Erresuma Batua]]
|Demokrazia sekularrerako britainiar musulmanen zuzendaria
|-
|
|Sophi Tranchell
|[[Erresuma Batua]]
|Txokolate Jainkotiarreko burua
|-
|
|Boghuma Kabisen Titanji
|[[Kamerun]]
|Birologoa eta ikerketa mediko etikoaren defendatzailea
|-
|
|Dwi Rubiyanti Kholifah
|[[Indonesia]]
|Emakumeen mugimenduaren burua
|-
|
|Anjali Ramachandran
|[[Erresuma Batua]]
|PHDko berrikuntza-burua
|-
|
|Yas Necati
|[[Erresuma Batua]]
|Sexu-hezkuntza hobearen defendatzailea
|-
|
|Yeonmi Park
|[[Hego Korea]]
|Aktibista bere herriak Ipar Korean duen egoera zailari buruz sentsibilizatzea
|-
|
|Irene Li
|[[Hong Kong]]
|Protestetan parte hartu eta dokumentatu zuen kazetaria
|-
|
|Sandee Pyne
|[[Myanmar]]
|Community Partner's Internationaleko buru exekutiboa, laguntza ardatz duena
|-
|
|Temie Giwa
|[[Nigeria]][[AEB]]
|"Portzentaje bat, odola ematea erraztuz" proiektuaren sortzailea
|-
|
|Kavita Krishnan
|[[India]]
|Idazkaria, All India Progressive Women's Association
|-
|
|Sarah Khan
|[[Pakistan]]
|Zinegilea eta ekintzailea
|-
|
|Nicky Moffat
|[[Erresuma Batua]]
|Indar Armatu Britainiarretako maila handiagoko emakumea
|-
|
|Alice Powell
|[[Erresuma Batua]]
|Lasterketa-pilotua eta Renault Championship Formula bat irabazi duen lehen emakumea
|-
|
|Misty Haith
|[[Erresuma Batua]]
|Ikerketa-ingeniaria Londresko Imperial Collegen
|-
|
|Sally Sabry
|[[Egipto]]
|Negozio-emakumea
|-
|
|Kate Smurthwaite
|[[Erresuma Batua]]
|Komediantea eta ekintzailea
|-
|
|Susana Lopez
|[[Mexiko]]
|Rotabirusetan espezializatutako birologoa
|-
|
|Jaya Luintel
|[[Nepal]]
|Kazetaria eta emakumearen eskubideen defendatzailea
|-
|
|[[Nicola Sturgeon]]
|[[Erresuma Batua]][[Eskozia]]
|Eskoziako lehen ministroa
|}
== 2013 ==
2013ko urrian, BBC-k sarien lehenengo ekitaldia aurkeztu zuen, BBC Broadcasting House-n, [[Londres|Londresen]], izan zuen egoitza.<ref name="KhaleejTimes-BBC100-2013"/> [[XXI. mendea|XXI. mendeko]] emakumeen eginkizuna aztertu zuen eta mundu osoko ehun emakumek hartu zuten parte.<ref name="KhaleejTimes-BBC100-2013" /> Emakumeok irrati, telebista eta sarean aritu ziren hainbait gaiari buruz.<ref name="BBCNews-100Women-WhoIsTakingPart-2013"/><ref name="BBCNews-100Women-WhoTookPart-2013">{{Cite news|izenburua=100 Women: Who Took Part?|data=22 November 2013|url=https://www.bbc.com/news/world-24579511|kazeta=[[BBC News]]}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
!Irudia
!Izena
!Okupazioa
|-
|
|Salwa Abu Libdeh
|Palestinako telebistako kazetaria
|-
|
|Madawi Al-Rasheed
|Akademikoa eta genero gaietan aditua
|-
|
|Nadia Al-Sakkaf
|Editorea, Yemen Times
|-
|
|Sreymom Ang
|Kanbodiako moda-diseinatzailea
|-
|
|Anna Arrowsmith
|Ingeles porno filmen zuzendaria
|-
|
|Joyce AokoAruga
|Kenyako irakaslea
|-
|
|Moe Thuzar Aung
|Myanmar estatuko transmisioa
|-
|
|Rehana Azib
|Abokatua, Londres
|-
|
|Firuza Aliyeva
|Azerbaijango Akademia Diplomatikoko zuzendaria
|-
|
|Zainab Hawa Bangura
|Nazio Batuen ordezkari berezia gatazketako sexu-indarkeriari buruz
|-
|
|Michaela Bergman
|[[Berreraikuntza eta Garapeneko Europako Bankua|Berreraikuntza eta Garapenerako Europako Bankuko]] Gizarte Gaietako kontseilari nagusia
|-
|
|Claire Bertschinger
|Erizain anglosuitza, Live Aid-ek inspiratutako lana duena
|-
|
|[[Ingrid Betancourt]]
|Kolonbiar- frantziar politikari ohia eta FARCen bahitua
|-
|
|Cherie Blair
|Abokatu britainiarra eta filantropoa
|-
|
|[[Emma Bonino]]
|Kanpo Harremanetarako ministroa, Italia
|-
|
|Yvonne Brewster
|Antzerki zuzendaria, maisua eta idazlea
|-
|
|Gurinder Chadha
|Zinema britainiar eta asiarreko zuzendaria
|-
|
|Nervana Mahmoud
|Egiptoko blogaria eta iruzkingilea
|-
|
|Irina Chakraborty
|Ingeniari indiarra
|-
|
|Shadi Sadr
|Abokatu irandarra eta giza eskubideen defendatzailea
|-
|
|[[Chipo Chung]]
|Zimbabweko aktore eta ekintzailea
|-
|
|[[Helen Clark]]
|Nazio Batuen Garapenerako Programako burua, Zeelanda Berriko lehen ministro ohia
|-
|
|Diane Coyle
|Ekonomialaria, idazlea eta blogaria
|-
|
|Caroline Criado Pérez
|Kazetaria eta aktibista feminista britainiarra
|-
|
|Jody Day
|Gateway Women, seme-alabarik gabeko emakumeentzako sarearen sortzailea
|-
|
|Es Devlin
|Antzerki-diseinatzaile britainiarra
|-
|
|Klara Dobrev
|Abokatu eta ekonomialari hungariarra
|-
|
|[[Efua Dorkenoo]]
|Ghanako Berdintasunerako kontseilari nagusia Orain eta emakumeen mutilazio genitalaren aurkako ekintzailea
|-
|
|Sigridur Maria Egilsdottir
|Islandiako abeltzaina
|-
|
|Marwa El-Daly
|Egiptoko ekintzaileak, Waqfeyat Fundazioaren sortzailea
|-
|
|Bushra El-Turk
|Libanoko konpositore britainiarra
|-
|
|Obiageli Ezekwesili
|Kontseilari nagusia, Open Society Foundation
|-
|
|Caroline Farrow
|Idazle katolikoa, blogaria eta biziaren aldeko ekintzailea
|-
|
|Anne Stella Fomumbod
|Emakumearen eskubideen arloko ekintzailea, Kamerun
|-
|
|[[Teresa Forcades]]
|Espainiako moja erradikala
|-
|
|RazanGhazzawi
|Siriako blogaria eta ekintzailea
|-
|
|Rebeca Gomperts
|Herbeheretako medikua, Women on Waves-eko burua
|-
|
|[[Tanni Grey-Thompson]]
|[[Paralinpiar Jokoak|Paralinpiar Jokoetako]] urrezko 11 dominaren irabazlea
|-
|
|Parveen Hassan
|Emakumeen antolatzaile kontserbadorea, Erresuma Batua
|-
|
|Barbara Hewson
|Senior barrister, Erresuma Batua
|-
|
|Anis Hidayah
|Langile migratzaileen eskubideetan lan egiten duen indonesiar aktibista
|-
|
|Deborah Hopkins
|Ama britainiarra eta ekintzaile politikoa
|-
|
|Rose Hudson-Wilkin
|Jamaikan jaiotako apaiz britainiarra
|-
|
|Bettany Hughes
|Historialaria, egilea, irrati-hedatzailea
|-
|
|Rubana Huq
|Bangladesheko ehungintza
|-
|
|[[Leyla Hussein]]
|Fundatzaileetako bat, Hijas de Eva, indarkeriaren aurkako ekintzailea
|-
|
|Heather Jackson
|Un Viaje Inspirador-eko zuzendari nagusia eta Emakumeen Enpresa-Foroaren sortzailea
|-
|
|Shelina Zahra Janmohamed
|Blogaria, zutabegilea eta egilea
|-
|
|Laura Janner-Klausner
|Mugimenduaren errabinoa, erreformako [[Judaismo erreformista|judaismoan]] espezializatua
|-
|
|Aowen Jin
|Artista garaikide txinatarra
|-
|
|Andy Kawa
|Hegoafrikako negozio-emakumea, indarkeriaren aurkako ekintzailea
|-
|
|Tehmina Kazi
|Zuzendaria, British Muslim for a Secular Democracia
|-
|
|Jude Kelly
|Southbank Centreko zuzendari artistikoa
|-
|
|Fereshteh Khosroujerdy
|Ikusmen urriko abeslari irandarra
|-
|
|Azadeh Kian
|Irango akademikoa eta generoko espezialista
|-
|
|Kanya King
|CEO eta sortzailea, Mobo
|-
|
|Fawzia Koofi
|Diputatua eta alboko hizlari ohia, Afganoko Parlamentu Nazionala
|-
|
|Dina Korzun
|Aktore errusiarra eta karitateko ekintzailea
|-
|
|Martha Lane-Fox
|Erresuma Batuko enpresaburu teknologikoa
|-
|
|[[Paris Lees]]
|Irrati-difusore transgeneroa
|-
|
|Ann Leslie
|Kazetaria
|-
|
|Sian Lindley
|Teknologia sozialeko ikertzailea
|-
|
|Pontso Mafethe
|Programaren zuzendaria, Comic Relief
|-
|
|Brooke Magnanti
|Antropologo estatubatuarra, egilea, sexu-langile ohia
|-
|
|Mmasekgoa Masire-Mwamba
|Commonwealth-eko idazkariorde nagusia
|-
|
|Shirley Meredeen
|Kide sortzailea, Hazi zaharra Zoritxarrez
|-
|
|Samar Samir Mezghanni
|Tunisiako idazle gaztearen erregistratzailea
|-
|
|Shazia Mirza
|komediante britainiarra
|-
|
|Aditi Mital
|indiar komediantea
|-
|
|Rosemery Mollo
|Boliviako aktibista indigena
|-
|
|Orzala Ashraf Nemat
|Afganistango akademikoa eta gizarte zibileko ekintzailea
|-
|
|Pauline Neville-Jones
|Erresuma Batuko Segurtasun eta Terrorismoaren aurkako ministro ohia
|-
|
|Susie Orbach
|Psikoterapeuta eta egilea
|-
|
|Mirina Paananen
|Ikertzaile islamiarra
|-
|
|[[Claudia Paz y Paz]]
|Fiskal nagusia, Guatemala
|-
|
|Mariane Pearl
|Kazetari frantsesa, Chime for Cherm-en sortzailea
|-
|
|Laura Perrins
|Ospitaleratzea
|-
|
|Charlotte Raven
|Feminista britainiarra eta kazetaria
|-
|
|Gail Rebuck
|Buru exekutiboa, Random House UK
|-
|
|Justine Roberts
|Mumsnet-en sortzailea
|-
|
|Sarah Rogers
|Emakumeak, Sierra Leona irrati komunitarioaren ahotsa
|-
|
|Fatima Said
|Egiptoko prodemokraziaren defendatzailea
|-
|
|BalvinderSaund
|Sikh Emakumeen Aliantzako lehendakaria
|-
|
|Kamila Shamsie
|Erresuma Batuko idazle pakistandarra
|-
|
|Divya Sharma
|Elektronika eta komunikazioetako ingeniari indiarra
|-
|
|Bahia Shehab
|Artista libanoar egiptoarra, artearen diseinatzaile eta historialaria
|-
|
|Joanna Shields
|Tech City Investment Organisation lehendakaria eta CEO
|-
|
|Stephanie Shirley
|Enpresaburua eta filantropoa
|-
|
|Clare Short
|Politikari britainiarra, Nazioarteko Garapeneko idazkari ohia
|-
|
|Jacqui Smith
|Erresuma Batuko Barne Idazkari ohia
|-
|
|Kate Smurthwaite
|Komediante britainiar eta aktibista
|-
|
|Rainatou Sow
|Ginea, sortzailea, Make Each Woman Count
|-
|
|Louise Stephenson
|Praktiketako kontseilaria, Erresuma Batua
|-
|
|May Tha Hla
|Fundatzailea: Ayuda al delta birmano
|-
|
|Natasha Walter
|Idazle eta ekintzaile feminista britainiarra
|-
|
|Judith Webb
|Armada Britainiarreko eskuadroiko lehen komandantea
|-
|
|Saadia Zahidi
|Genero Parekotasunaren eta Giza Kapitalaren burua, Munduko Foro Ekonomikoa
|-
|
|Dinara Zhorobekova
|Ikaslea, Kirguistan
|-
|
|Gemma Godfrey
|Kontseiluko zuzendaria, irrati-difusioko erakundea
|-
|
|[[Martina Navrátilová|Martina Navratilova]]
|18-time Grand Slam banakako tenis-txapeldunak
|}
== Ikus, gainera ==
* [[BBC]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.bbc.com/news/world-24371433 100 emakume]
* BBC [[metawiki:Wikimedia UK/Events/BBC 100 Women|100 Emakumeak]] Wikimedia Erresuma Batuan
* BBC 100 Women Online Initiative at [[Wikiproiektu:WikiEmakumeok|Wikia Project]] Women in Red – 2016ko azaroaren 21etik abenduaren 15era
* [https://w.wiki/6HvJ BBC 100 emakumeak - 2022] (Taula, Wikipedian integratuta, irudia, herrialdea eta deskribapenarekin)
* [https://w.wiki/6PnJ BBC 100 emakume informatikariak] (Taula, irudia, herrialdea eta deskribapenarekin)
[[Kategoria:100 Emakume (BBC)]]
{{autoritate kontrola}}
gsdebei2ps02x3gln7eugjgn363y991
Luis Pazos Rodriguez
0
1066726
9967887
9026397
2024-11-13T15:28:29Z
Vanbasten 23
5834
/* Elkarteak */
9967887
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa
|nazionalitatea={{bandera|Galizia}}
}}
'''Luis Pazos Rodriguez''' ([[Marín]], [[1968]]ko [[azaroaren 16]]a) [[traineru]] estropadetako arraunlari [[galizia]]rra da, ibilbide luzea izan duena. [[Kontxako Bandera|Kontxako 4 Bandera]], [[Espainiako Traineru Txapelketa|Espainiako 9 txapelketa]] eta 3 [[TKE Liga]] irabazi ditu besteak beste. Jokoan dauden liga eta maila guztiak irabazi dituen arraunlari bakarra da.
== Kirol ibilbidea ==
1984an hasi zuen arraunlari ibilbidea Moañako [[Sociedad Deportiva Tirán]] elkartean. 1998 artean bertan aritu zen eta Galiziako 3 txapelketa eta Espainiako bi eskuratu zituen. 1998an Jose Manuel Franciscok Astillerora eraman zuen. Hamar urte egin zituen Kantabriako taldean eta honekin lortu zituen emaitza arrakastatsuenak, Kontxako bi bandera, 2 TKE Liga eta zazpi Espainiako txapelketa besteak beste. 2010 eta 2011 urteak [[Bermeo Urdaibai Arraun Elkartea|Urdaibai]] taldean egin zituen Kontxako bi bandera berri eskuratuz.
2012an Galiziara itzuli zen eta bertako hainbat taldetan aritu izan da ordutik. Galiziako Ligak eta txapelketak eskuratu ditu. 2022an Castropol asturiarrarekin falta zitzaion liga bakarra eskuratu du, Galiziako B Liga hain zuzen ere.
== Elkarteak ==
Hona hemen Luis Pazos arraunean ibili izan den taldeen hurrenkera.
{| class="wikitable"
|-
! Taldea !! Denboraldia/k
|-
| {{banderaikur|Galizia}} [[Sociedad Deportiva Tirán|Tirán]] || 1984-1998
|-
| {{banderaikur|Kantabria}} [[Sociedad Deportiva de Remo Astillero|Astillero]] || 1999-2000
|-
| {{banderaikur|Galizia}} [[Sociedad Deportiva Tirán|Tirán]] || 2001
|-
| {{banderaikur|Kantabria}} [[Sociedad Deportiva de Remo Astillero|Astillero]] || 2002-2009
|-
| {{banderaikur|EH}} [[Urdaibai Arraun Elkartea|Urdaibai]] || 2010-2011
|-
| {{banderaikur|Galizia}} [[Sociedad Deportiva Samertolameu|Samertolameu]] || 2012-2014
|-
| {{banderaikur|Galizia}} [[Club de Mar Mugardos|Mugardos]] || 2015
|-
| {{banderaikur|Galizia}} [[Sociedad Deportiva Samertolameu|Samertolameu]] || 2016-2018
|-
| {{banderaikur|Galizia}} [[Club de Remo Ares|Ares]] || 2019-2021
|-
| {{banderaikur|Asturias}} [[Club de Mar de Castropol|Castropol]] || 2022-2024
|}
== Palmaresa ==
* [[Kontxako Bandera]] (4): 2003, 2004, 2010, 2011
* Ligak:
** [[TKE Liga]] (3): 2003, 2005, 2010
** [[Galiziako Traineruen Liga]]:
*** A Liga (5): 2013, 2014, 2017, 2018, 2019
*** B Liga (1): 2022
** [[KAE Liga]]
*** 1. maila (1): 2009
*** 2. maila (1): 2008
* Txapelketak:
** [[Espainiako Traineru Txapelketa]] (9): 1996, 1997, 2000, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2008
** [[Galiziako Traineru Txapelketa]] (3): 1995, 1996, 1997
** [[Kantabriako Traineru Txapelketa]] (8): 1999, 2000, 2003, 2004, 2005, 2006, 2008, 2009
** [[Euskadiko Traineru Txapelketa]] (1): 2011
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1968ko||Pazos, Luis}}
[[Kategoria:Marindarrak]]
[[Kategoria:Galiziako arraunlariak]]
3h0jwt2spf4ydqg42d9c4ydkyfu8ksc
Lankide eztabaida:A oliveira ju
3
1069346
9968520
9844608
2024-11-14T02:21:20Z
기나ㅏㄴ
134933
기나ㅏㄴ wikilariak «[[Lankide eztabaida:Ana Ju Oli]]» orria «[[Lankide eztabaida:A oliveira ju]]» izenera aldatu du: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Ana Ju Oli|Ana Ju Oli]]" to "[[Special:CentralAuth/A oliveira ju|A oliveira ju]]"
9042028
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 08:02, 21 iraila 2022 (CEST)
cbj2ppw5gkdjqy1kh77bn40opwgduyn
Gabriel Mascaró Febrer
0
1069457
9968784
9393785
2024-11-14T10:00:09Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968784
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Gabriel Mascaró Febrer''' ([[Vilafranca de Bonany|Villafranca de Bonany]], [[1944]]ko [[martxoaren 7]]a), txirrindulari ohia da, profesionala 1968tik 1971ra.
== Palmaresa ==
'''1964'''
* Mallorkako gerrikoko etapa bat
'''1965'''
* Mallorkako gerrikoko etapa bat
'''1968'''
* 3. [[Clásica a los Puertos de Guadarrama]]<nowiki/>n
'''1969'''
* [[Urkiola Igoera]]
* 3. [[Levanteko Itzulia]]n
* 7. [[1969ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
* 7. [[Kataluniako Volta]]n
'''1970'''
* Cuprosan Sari Nagusia
* Mallorcako Itzuliko etapa 1
* 2. [[Ordiziako Klasika]]n
* 2. Santanderreko Sari Nagusian
* 9. [[Kataluniako Volta]]n
'''1971'''
* 2. [[Arrateko Igoera]]n
* 3. [[Oroko Andre Maria Saria]]n
* 10. [[1971ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
==Sailkapen orokorra Itzuli Handietan==
{| class="wikitable plainrowheaders"
|colspan=5 align="center"|'''Sailkapen orokorra'''
|-
! scope="col" | [[Itzuli handi]]a
! scope="col" | 1968
! scope="col" | 1969
! scope="col" | 1970
! scope="col" | 1971
|- style="text-align:center;"
! scope="row" | [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px|link=|alt=A yellow jersey]] [[Espainiako Vuelta]]
| —
| —
| [[1970eko Espainiako Itzulia|UT]]
| [[1971ko Espainiako Itzulia|UT]]
|- style="text-align:center;"
! scope="row" | [[Fitxategi:Jersey pink.svg|20px|link=|alt=A pink jersey]] [[Italiako Giroa]]
| —
| —
| —
| —
|- style="text-align:center;"
! scope="row" | [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px|link=|alt=A yellow jersey]] [[Frantziako Tourra]]
| —
| [[1969ko Frantziako Tourra|UT]]
| [[1970eko Frantziako Tourra|66.]]
| [[1971ko Frantziako Tourra|38.]]
|}
{| class="wikitable"
|+ Legend
|-
! scope="row" | —
| ez zuen parte hartu
|-
! scope="row" | UT
| utzi, ez zuen amaitu
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{ProCyclingStats}}
{{bizialdia|1944ko||Mascaro Febrer, Gabriel}}
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
pqigcvr4kgzpkt16pdnmyo4yl0zf4ni
Behi-izurri
0
1074726
9968528
9073005
2024-11-14T02:52:33Z
InternetArchiveBot
119347
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
9968528
wikitext
text/x-wiki
{{gaixotasun infotaula}}
'''Behi-izurria''' [[behi]]ei erasaten dien gaixotasun biriko kutsakor oso larria da, ''[[Morbillivirus]]'' generoko birus batek eragina. [[Sukar]]ra, ahoko lesioak, beherakoak, [[nekrosi]] linfoideak eta heriotza-tasa altua dira gaitzaren ezaugarri kliniko nagusiak.<ref>[[Euskalterm]]: [Albaitaritza Hiztegia] [2018]</ref>
== Birusa ==
''[[Morbillivirus]]'' bat denez, behi-izurriaren birusa [[elgorri]]aren eta [[txakur-mukieri]]aren birusekin oso lotuta dago.<ref name=huygelen>{{erreferentzia| abizena = Huygelen| izena = C.| izenburua = The Immunization of Cattle against Rinderpest in Eighteenth-Century Europe| aldizkaria = Medical History| liburukia = 41| orrialdea = 182–196| urtea = 1997| url = http://www.pubmedcentral.nih.gov/picrender.fcgi?artid=1043905&blobtype=pdf| formatua = PDF| hizkuntza = en| pmid = 9156464| alea = 2| pmc = 1043905}}{{Apurtutako esteka|date=azaroa 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Oso hilgarria bada ere, birusa bereziki hauskorra da eta azkar desaktibatzen da beroaren, lehortzearen eta eguzki-argiaren bidez.<ref>{{erreferentzia |url=http://www.iah.bbsrc.ac.uk/disease/rinderpest.shtml |bilduma=Disease Facts |izenburua=Rinderpest |argitaletxea=Institute for Animal Health |hizkuntza=en }}</ref>
== Desagerpena ==
Mundu osoan kanpaina bat abiatu eta gero, azken kasu ezaguna 2001ean gertatu zen.<ref name="Normile2008">{{erreferentzia |izena=Dennis |abizena= Normile |izenburua=Driven to Extinction |aldizkaria=[[Science]] |liburukia=319 |orrialdea=1606–1609 |urtea=2008 |url=http://www.sciencemag.org/cgi/content/full/319/5870/1606 |pmid=18356500 |alea= 5870|doi=10.1126/science.319.5870.1606|hizkuntza=en}}</ref>
2010eko urriaren 14an, Nazio Batuen [[FAO]]k hainbat hamarkadatan gaixotasuna desagerrarazteko egindako munduko kanpainako landa-jarduerak amaitzen ari zirela, eta 2011rako , behi-izurria desagerrarazi zela baieztatzeko deklarazio formal bat aurreikusita zegoela iragarri zuen.<ref name="bbc">{{erreferentzia|izenburua=UN 'confident' disease has been wiped out|url=http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-11542653|aldizkaria=[[BBC]]|data= 2010-10-14 |hizkuntza=en}}</ref>
2011ko maiatzean, [[Animalien Osasunerako Mundu Erakundea]]k, hogei urte baino gehiago izurritea amaitzeko borrokan eman ondoren behi-izurria desagerrarazi zela berretsi zuen.<ref>[https://web.archive.org/web/20130107051646/http://www.oie.int/for-the-media/press-releases/detail/article/no-more-deaths-from-rinderpest/ «No more deaths from rinderpest»]. Animalien Osasunerako Mundu Erakundea {{en}}</ref> [[Baztanga]]ren ondoren, desagerrarazten den bigarren gaixotasuna izan zen.<ref>[http://www.un.org/apps/news/story.asp/story.asp?NewsID=37361&Cr=food&Cr1=#.U1GR41cY3IU «Deadly cattle plague to be declared officially eradicated by June»]. ''United Nations News Centre'' {{en}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Medikuntza zirriborroa}}
[[Kategoria:Animalien gaixotasunak]]
786hkkv6uvtky7wgvf7kisr4jjap07y
Wikiproiektu:WikiEmakumeok/Lekeitioko Mugimendu Feminista
102
1076635
9968140
9824013
2024-11-13T17:41:20Z
Garalarranaga
135627
9968140
wikitext
text/x-wiki
'''''Lekeitioko Mugimendu Feminista egiten den lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egitekoak ===
Proposamenak
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
# [[Nahia Quincoces Altuna]] zuzentzen
# [[Ane Miren Sustaeta Badiola]] sareiña
# [[Oihana Garatea Sustaeta]] sareiña
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Hobetzekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
# [[Gentz del Valle]] zirriborroan
# [[Nerea Arrien]] (ikasketak, jaioteguna, argazkia)
# [[Ainhoa Elordi]] (zirriborroan)
# [[Maitane Larrauri]] (jaiotza data, ikasketak, ibilbide profesionala)
# [[Itxaro Mentxaka]] (zirriborroan)
# [[Idoia Sagastizabal]] zirriborroan
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2023====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maria Ortiz de Abaroa]] XVI. mendeko emakume aberatsa (Lekeitio)
# [[Sebastiana Likona]] XVI. mendeko serora (Lekeitio)
# [[Jaione Murelaga Izagirre]] Lekeitioko emakumezko lehen alkatea
}}
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2023 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[izena sartu]]
}}
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
#[[Lankide:Arantza Garagartza|Arantza Garagartza]]
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
3ehir2t2nbkci3a6v59fm42vhr1v42x
9968141
9968140
2024-11-13T17:50:33Z
Garalarranaga
135627
wikilariok sartzen
9968141
wikitext
text/x-wiki
'''''Lekeitioko Mugimendu Feminista egiten den lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egitekoak ===
Proposamenak
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
# [[Nahia Quincoces Altuna]] zuzentzen
# [[Ane Miren Sustaeta Badiola]] sareiña
# [[Oihana Garatea Sustaeta]] sareiña
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Hobetzekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
# [[Gentz del Valle]] zirriborroan
# [[Nerea Arrien]] (ikasketak, jaioteguna, argazkia)
# [[Ainhoa Elordi]] (zirriborroan)
# [[Maitane Larrauri]] (jaiotza data, ikasketak, ibilbide profesionala)
# [[Itxaro Mentxaka]] (zirriborroan)
# [[Idoia Sagastizabal]] zirriborroan
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2023====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maria Ortiz de Abaroa]] XVI. mendeko emakume aberatsa (Lekeitio)
# [[Sebastiana Likona]] XVI. mendeko serora (Lekeitio)
# [[Jaione Murelaga Izagirre]] Lekeitioko emakumezko lehen alkatea
}}
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2023 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[izena sartu]]
}}
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
<nowiki>~~~~</nowiki>
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
rvn1cbllec1bwiw2vu8n8dyd8kiiyp4
9968206
9968141
2024-11-13T18:29:43Z
Garalarranaga
135627
9968206
wikitext
text/x-wiki
'''''Lekeitioko Mugimendu Feminista egiten den lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egitekoak ===
Proposamenak
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
# [[Nahia Quincoces Altuna]] zuzentzen
# [[Ane Miren Sustaeta Badiola]] sareiña
# [[Oihana Garatea Sustaeta]] sareiña
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Hobetzekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
# [[Gentz del Valle]] zirriborroan
# [[Nerea Arrien]] (ikasketak, jaioteguna, argazkia)
# [[Ainhoa Elordi]] (zirriborroan)
# [[Maitane Larrauri]] (jaiotza data, ikasketak, ibilbide profesionala)
# [[Itxaro Mentxaka]] (zirriborroan)
# [[Idoia Sagastizabal]] zirriborroan
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2023====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maria Ortiz de Abaroa]] XVI. mendeko emakume aberatsa (Lekeitio)
# [[Sebastiana Likona]] XVI. mendeko serora (Lekeitio)
# [[Jaione Murelaga Izagirre]] Lekeitioko emakumezko lehen alkatea
}}
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2023 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[izena sartu]]
}}
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
# [[Lankide:Killlimo|Ane Lardi Enbil]]
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
2ulbaasudrof1t75cc0dj78i5ydi14p
9968219
9968206
2024-11-13T18:38:57Z
85.86.224.139
Wikilariok sartzen
9968219
wikitext
text/x-wiki
'''''Lekeitioko Mugimendu Feminista egiten den lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egitekoak ===
Proposamenak
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
# [[Nahia Quincoces Altuna]] zuzentzen
# [[Ane Miren Sustaeta Badiola]] sareiña
# [[Oihana Garatea Sustaeta]] sareiña
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Hobetzekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
# [[Gentz del Valle]] zirriborroan
# [[Nerea Arrien]] (ikasketak, jaioteguna, argazkia)
# [[Ainhoa Elordi]] (zirriborroan)
# [[Maitane Larrauri]] (jaiotza data, ikasketak, ibilbide profesionala)
# [[Itxaro Mentxaka]] (zirriborroan)
# [[Idoia Sagastizabal]] zirriborroan
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2023====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maria Ortiz de Abaroa]] XVI. mendeko emakume aberatsa (Lekeitio)
# [[Sebastiana Likona]] XVI. mendeko serora (Lekeitio)
# [[Jaione Murelaga Izagirre]] Lekeitioko emakumezko lehen alkatea
}}
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2023 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[izena sartu]]
}}
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
# [[Lankide:Killlimo|Killimo]]
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
9tr3tmr1lddv9hydt4y9tep58qcixpt
9968346
9968219
2024-11-13T20:32:42Z
Killimo
135889
9968346
wikitext
text/x-wiki
'''''Lekeitioko Mugimendu Feminista egiten den lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egitekoak ===
Proposamenak
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
# [[Nahia Quincoces Altuna]] zuzentzen
# [[Ane Miren Sustaeta Badiola]] sareiña
# [[Oihana Garatea Sustaeta]] sareiña
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Hobetzekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
# [[Gentz del Valle]] zirriborroan
# [[Nerea Arrien]] (ikasketak, jaioteguna, argazkia)
# [[Ainhoa Elordi]] (zirriborroan)
# [[Maitane Larrauri]] (jaiotza data, ikasketak, ibilbide profesionala)
# [[Itxaro Mentxaka]] (zirriborroan)
# [[Idoia Sagastizabal]] zirriborroan
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2023====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maria Ortiz de Abaroa]] XVI. mendeko emakume aberatsa (Lekeitio)
# [[Sebastiana Likona]] XVI. mendeko serora (Lekeitio)
# [[Jaione Murelaga Izagirre]] Lekeitioko emakumezko lehen alkatea
}}
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2023 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[izena sartu]]
}}
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
oakfs0ir036ji54zasyvennlpoank39
9968351
9968346
2024-11-13T20:33:57Z
Killimo
135889
9968351
wikitext
text/x-wiki
'''''Lekeitioko Mugimendu Feminista egiten den lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egitekoak ===
Proposamenak
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
# [[Nahia Quincoces Altuna]] zuzentzen
# [[Ane Miren Sustaeta Badiola]] sareiña
# [[Oihana Garatea Sustaeta]] sareiña
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Hobetzekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
# [[Gentz del Valle]] zirriborroan
# [[Nerea Arrien]] (ikasketak, jaioteguna, argazkia)
# [[Ainhoa Elordi]] (zirriborroan)
# [[Maitane Larrauri]] (jaiotza data, ikasketak, ibilbide profesionala)
# [[Itxaro Mentxaka]] (zirriborroan)
# [[Idoia Sagastizabal]] zirriborroan
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2023====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maria Ortiz de Abaroa]] XVI. mendeko emakume aberatsa (Lekeitio)
# [[Sebastiana Likona]] XVI. mendeko serora (Lekeitio)
# [[Jaione Murelaga Izagirre]] Lekeitioko emakumezko lehen alkatea
}}
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2023 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[izena sartu]]
}}
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
[[Lankide:Killimo|Killimo]] ([[Lankide eztabaida:Killimo|eztabaida]]) 21:33, 13 azaroa 2024 (CET)
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
onwlsrwbwlvaotu5vue9neh81fziqke
9968355
9968351
2024-11-13T20:40:07Z
Garalarranaga
135627
9968355
wikitext
text/x-wiki
'''''Lekeitioko Mugimendu Feminista egiten den lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egitekoak ===
Proposamenak
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
# [[Nahia Quincoces Altuna]] zuzentzen
# [[Ane Miren Sustaeta Badiola]] sareiña
# [[Oihana Garatea Sustaeta]] sareiña
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Hobetzekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
# [[Gentz del Valle]] zirriborroan
# [[Nerea Arrien]] (ikasketak, jaioteguna, argazkia)
# [[Ainhoa Elordi]] (zirriborroan)
# [[Maitane Larrauri]] (jaiotza data, ikasketak, ibilbide profesionala)
# [[Itxaro Mentxaka]] (zirriborroan)
# [[Idoia Sagastizabal]] zirriborroan
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2023====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maria Ortiz de Abaroa]] XVI. mendeko emakume aberatsa (Lekeitio)
# [[Sebastiana Likona]] XVI. mendeko serora (Lekeitio)
# [[Jaione Murelaga Izagirre]] Lekeitioko emakumezko lehen alkatea
}}
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2023 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[izena sartu]]
}}
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
[[Lankide:Garalarranaga|Garalarranaga]] ([[Lankide eztabaida:Garalarranaga|eztabaida]]) 21:40, 13 azaroa 2024 (CET)
[[Lankide:Killimo|Killimo]] ([[Lankide eztabaida:Killimo|eztabaida]]) 21:33, 13 azaroa 2024 (CET)
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
tpvjcce0tikmnyoyvmzj9w32ruiz5zd
9968356
9968355
2024-11-13T20:41:02Z
Garalarranaga
135627
wikilariok sartu
9968356
wikitext
text/x-wiki
'''''Lekeitioko Mugimendu Feminista egiten den lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egitekoak ===
Proposamenak
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
# [[Nahia Quincoces Altuna]] zuzentzen
# [[Ane Miren Sustaeta Badiola]] sareiña
# [[Oihana Garatea Sustaeta]] sareiña
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Hobetzekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
# [[Gentz del Valle]] zirriborroan
# [[Nerea Arrien]] (ikasketak, jaioteguna, argazkia)
# [[Ainhoa Elordi]] (zirriborroan)
# [[Maitane Larrauri]] (jaiotza data, ikasketak, ibilbide profesionala)
# [[Itxaro Mentxaka]] (zirriborroan)
# [[Idoia Sagastizabal]] zirriborroan
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2023====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maria Ortiz de Abaroa]] XVI. mendeko emakume aberatsa (Lekeitio)
# [[Sebastiana Likona]] XVI. mendeko serora (Lekeitio)
# [[Jaione Murelaga Izagirre]] Lekeitioko emakumezko lehen alkatea
}}
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2023 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[izena sartu]]
}}
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
[[Lankide:Garalarranaga|Garalarranaga]] ([[Lankide eztabaida:Garalarranaga|eztabaida]]) 21:40, 13 azaroa 2024 (CET)
[[Lankide:Killimo|Killimo]] ([[Lankide eztabaida:Killimo|eztabaida]]) 21:33, 13 azaroa 2024 (CET)
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
7bd05qxa6ehzg2nr9g8gjgf4us2skfz
9968587
9968356
2024-11-14T06:21:55Z
Wikimaribarre
88969
/* Hobetzekoak */
9968587
wikitext
text/x-wiki
'''''Lekeitioko Mugimendu Feminista egiten den lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egitekoak ===
Proposamenak
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
# [[Nahia Quincoces Altuna]] zuzentzen
# [[Ane Miren Sustaeta Badiola]] sareiña
# [[Oihana Garatea Sustaeta]] sareiña
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Hobetzekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
# [[Gentz del Valle]] (argazkia)
# [[Nerea Arrien]] (ikasketak, jaioteguna, argazkia)
# [[Ainhoa Elordi]] (zirriborroan)
# [[Maitane Larrauri]] (jaiotza data, ikasketak, ibilbide profesionala)
# [[Itxaro Mentxaka]] (zirriborroan)
# [[Idoia Sagastizabal]] zirriborroan
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2023====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Maria Ortiz de Abaroa]] XVI. mendeko emakume aberatsa (Lekeitio)
# [[Sebastiana Likona]] XVI. mendeko serora (Lekeitio)
# [[Jaione Murelaga Izagirre]] Lekeitioko emakumezko lehen alkatea
}}
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2023 ====
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[izena sartu]]
}}
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
[[Lankide:Garalarranaga|Garalarranaga]] ([[Lankide eztabaida:Garalarranaga|eztabaida]]) 21:40, 13 azaroa 2024 (CET)
[[Lankide:Killimo|Killimo]] ([[Lankide eztabaida:Killimo|eztabaida]]) 21:33, 13 azaroa 2024 (CET)
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
62sku66finu2j63vtrpw4dz8qjmsvdd
Kustodia
0
1085216
9968676
9183165
2024-11-14T08:39:10Z
Luistxo
1519
/* Euskal Herrikoak */
9968676
wikitext
text/x-wiki
{{Objektu infotaula}}
'''Kustodia''', '''lanpapeko'''<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=OEH - Bilaketa - Lanpapeko|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=413&lang=eu-ES&query=lanpapeko|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2023-01-11}}</ref> edo '''eguzki saindua''' liturgia [[Erromatar Eliza Katolikoa|katolikoan]] erabiltzen den metalezko ontzia da, gehienetan [[Urre|urrezkoa]] edo [[Zilar|zilarrezkoa]], eliza katoliko batean [[Ostia (erlijioa)|ostia]] santua jendaurrean erakusteko erabiltzen dena, sinestunek adora dezaten<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Euskaltzaindiaren Hiztegia - Kustodia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=kustodia&antzekoak=ez&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&layout=aurreratua&Itemid=410&lang=eu-ES&bila=bai|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2023-01-11}}</ref>. Latinez '''ostensorium''' '''ere''' esaten zaio ( [[Latin|latinez]] ''ostendere'', "erakusteko").
== Deskribapena ==
Zutoin edo oina duen ontzi bat izan ohi da. Bere forma desberdinak dira, baina ohikoenetako bat [[Eguzkia|eguzkiarena]] da, izpi batzuk zabalduko balitu bezala, hortik Ipar Euskal Herrian duen euskarazko izenetako bat, eguzki sainduarena<ref name=":1" />. Beste forma batzuk [[kriseilu]] baten antzekoak izan daitezke, edo eraikuntza [[arkitektoniko]] konplexuak irudikatzen dituztenak ere badaude, aberats eta handienen kasuan.
Ostiari eusteko erdialdeko tokiari ''lunula'' esaten zaio (gaztelaniaz ''viril'').
== Historia ==
Kustodiak hasi ziren sortzen 13. mendearen erdialdean [[Gorpuzti]] jaia finkatu zuenean katolizismoak, [[Bolsenako Korporala|Bolsenako Korporalaren]] mirari eukaristikoa ziurtatu ondoren. Gorpuzti edo bestaberriko prozesioetan erabili ohi da halaber kustodia<ref name=":0" />.
Baina objektuaren forma kanonikoak ez ziren finkatu 15, mendera arte. Bereziki, 15. mendearen erdialdetik aurrera, dorre txiki edo ojiba-formako [[tenplete]] (ia beti zilarrezkoa) forma hartu zen, [[Pinakulu|pinakuluz]] eratuak, eta oinarri batek eutsia. Erdian, zilarrezko edo urrezko ardatz arteko espazio bat sortu zen, bertan ostia agerian jartzeko. [[Pizkundea|Errenazimentu]] garaian, tenplete gisakoak eraiki ziren, eta 16. mendearen amaieratik aurrera hasi ziren gaur egun eguzki erradiatzaile gisa gehien erabiltzen direnak.
== Iruditegia ==
=== Euskal Herrikoak ===
<gallery>
Fitxategi:Bilbao - Museo Diocesano de Arte Sacro 14.jpg|[[Bilboko Eleiz Museoa|Bilboko Eleiz Museoko]] ''eguzki saindu'' formako bi.
Fitxategi:Bilbao - Museo Diocesano de Arte Sacro 13.jpg|Bilboko Eleiz Museoko beste ale aberats bat.
Fitxategi:Armendaritze besta berri.jpg|Apaiza Eguzki santuarekin [[Armendaritze]]ko [[Corpus egun (erlijioa)|Besta Berri]] egunean.
Fitxategi:Espelette-Église Saint Étienne-Ostensoir-20180224.jpg|[[Jondoni Eztebe eliza (Ezpeleta)|Ezpeletako elizako]] lanpapekoa.
Fitxategi:Oñate - Monasterio Bidaurreta 42.jpg|[[Bidaurretako Santa Klara monasterioa|Bidaurretako monasterioko]] (Oñati) kustodia moderno bat.
</gallery>
=== Atzerrikoak ===
<gallery>
Fitxategi:Monstrance of Toledo Cathedral (2).jpg|[[Toledoko Katedraleko Kustodia]] monumentala.
Fitxategi:Ávila, Cathedral of the Saviour 061.jpg|[[Ávilako katedrala|Avilako Katedraleko]] kustodia, tenplete formakoa.
Fitxategi:Reliquiario del Preziosissimo sangue di Cristo - Potenza.jpg|Kristoren odola erakusteko kustodia italiar bat.
Fitxategi:Saint Clare of Montefalco. Line engraving by H. Weyen after Wellcome V0031892.jpg|[[Asisko Klara]]ren irudi bat; ohikoa da santu hau kustodia batekin irudikatzea.
</gallery>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{itzulia erref|es|Custodia (liturgia)|bertsioa=148503992|data=2023-01-10eko|hizkuntza=gaztelaniazko}}
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kristau terminologia]]
[[Kategoria:Erlijio objektuak]]
[[Kategoria:Gorpuztia]]
jwu84nh2kzfg3li56omtclj4bzsnyig
Telmo Idigoras
0
1085569
9968362
9191394
2024-11-13T21:04:36Z
Wayratuta
119550
Zuzenketa
9968362
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Telmo Idígoras''' ([[Zumaia]], [[1990]]) gipuzkoar abeslari eta musikaria da. [[Betizu Taldea|Betizu Talde]]ko<nowiki/> kidea izan zen eta bere abestirik ezagunenetarikoa «[[Lokaleko leihotik]]» da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Elene Arandia, telmo Idigoras eta Zuriñe Hidalgo Betizu Taldekoak|hizkuntza=eu|url=https://www.eitb.eus/eu/irratia/euskadi-irratia/programak/hirigorrian/audioak/osoa/2948884/betizu-taldea-euskadi-irratia-hidalgo-idigoras-arandia-hiri-gorrian--/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2023-01-14}}</ref> Horrez gain, [[ETB 1|ETB1]]eko<nowiki/> hainbat saioetan parte hartu du.
== Bizitza ==
2021 urtean ETB1ko Baserria saioan parte hartu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Telmo Idigoras kaletarra, "Baserria" saioko 2. edizioko lehiakidea {{!}} {{!}} Baserria|hizkuntza=eu|url=https://www.eitb.eus/eu/telebista/programak/baserria/lehiakideak/osoa/8218590/telmo/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2023-01-14}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Telmo Idigorasek parte hartuko du 'Baserria' programan - Zumaia|hizkuntza=eu|url=https://baleike.eus/zumaia/1631898576718-telmo-idigorasek-parte-hartuko-du-baserria-programan|aldizkaria=Baleike.eus|sartze-data=2023-01-14}}</ref>
== Filmografia ==
=== Telebista ===
* 2021, Baserria, ETB1
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1990eko||Idígoras, Telmo}}
{{Biografia zirriborroa|Gipuzkoa}}
[[Kategoria:Gipuzkoako abeslariak]]
[[Kategoria:Betizuko artistak]]
6gua1nkvjrz8bc9go3oyvtsqfl2wy5l
Saregileak
0
1089395
9967635
9535309
2024-11-13T12:56:41Z
Wikimaribarre
88969
9967635
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean}}
[[Fitxategi:Saregileak. Ondarroa.jpg|thumb|250px|[[Lian Monserrate]]k saregileen omenez Ondarroan egindako murala]]
'''Saregileak, itsasoko emakumeak'''
[[File:Smithsonian Folklife inaugurazioa (27983085435).jpg|thumb|250px|Saregilea]]
Emakume gehien biltzen dituen azpisektorea da. Haien presentzia desberdina eta berezitua da [[Euskal Autonomia Erkidegoko Ekonomia Ituna|Euskal Autonomia Erkidegoko]] portuetan. [[Bizkaia|Bizkaian]], [[Bermeo]], [[Lekeitio]] eta [[Ondarroa|Ondarroako]] portuetan dauden ezarrita, eta [[Gipuzkoa|Gipuzkoan]], berriz, [[Getaria (Gipuzkoa)|Getaria,]] [[Orio]] eta [[Hondarribia|Hondarribiko]] portuetan.
Ehunka urte dituen eskulangintzako lanbidea da, non emakumeek arrantzarako tresneria eta aparailuak egin eta zaintzen dituzten. Lana agerian egiten dute, gure kostaldeko portu askotan. Saregileek funtsezko lana egiten dute arrantzontziek arrantzan egiteko behar duten antolaketa prozesuan.
Lanbide hori Kantauriko komunitateen tradizio soziokulturalaren erakusgarri bizia eta erakargarri turistiko ukaezina da, eta ez da inoiz aitortu, ezta bere neurrian ordaindu ere. Saregileen lan egoerak, lan baldintzek edo jarduera gogorraren berezko lan gaixotasunek, bidea egiteke dute oraindik, legeztatuak eta aitortuak izateko.
Emakume asko aritu dira mendetan zehar, kaian bertan eta behartutako posturetan eta aire zabalean lan eginez, arrantzontzietan artisautzako arrantzan, batez ere inguraketako arrantzan, erabiltzen diren aparailuak egiten edo konpontzen. Emakumeen lanbidea da nabarmenki, marjinala kasu askotan, ezezaguna herritar askorentzat eta laneko legeriarako ikusezina zenbait alderditan.
Izan ere, eta jarduerarekin zerikusia duten beste emakume talde batzuetan, esaterako Galiziako emakume itsaskilarien kolektiboan, aurrerapenak gertatu diren eta gertatzen ari diren arren, saregileen baldintza soziolaboralak ez dira aldatu oso aspalditik. Gaur egun, kolektiboak ez du kategoria profesional espezifikorik Itsasoko Langileen Erregimen Bereziaren barruan, eta ez du, ezta ere, aratutako titulaziorik. Hori bai, errentagarritasun urria dute jardueran eta, aurrekoaren ondorioz, belaunaldi berrien falta dute.<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Saregileak, itsasoko emakumeak|hizkuntza=eu|data=2016-02-18|url=https://www.euskadi.eus/saregileak-itsasoko-emakumeak/web01-a2arraku/eu/|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2023-02-11}}</ref>
== Argitalpenak ==
* ''Geu be bagara itsasoa. Egilea: Akaitze Kamiruaga. ISBN: 978-84-19063-20-5.'' ([[Labayru Fundazioa]]) <ref>{{Erreferentzia|izena=Alexandro|abizena=Escudero-Nahón|izenburua=Presentación del proyecto Transdigital|data=2019-12-31|url=http://dx.doi.org/10.56162/transdigital17|aldizkaria=Transdigital|alea=1|zenbakia=1|issn=2683-328X|doi=10.56162/transdigital17|sartze-data=2023-02-11}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Kamiruaga:'' 'Geu be bagara itsasoa' proiektuak emakumeek arrantza sektorean egindako lana aldarrikatzen du''|hizkuntza=eu|data=2023-02-10|url=https://www.eitb.eus/eu/telebista/programak/hitzokei/bideoak/osoa/9104349/kamiruaga-geu-be-bagara-itsasoa-lanak-emakumeek-arrantza-sektorean-egindako-lana-aldarrikatzen-du/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2023-02-11}}</ref>
Emakumeek itsasoan egindako lanaren balioa aldarrikatzeko, Labayru fundazioak 'Geu be bagara itsasoa' liburua argitaratu zuen. Zenbait belaunalditako hogei emakumeren testigantzak bildu zituzten bertan.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Amaia Jimenez|abizena=Larrea|izenburua=Itsasoko ezkutuko lana|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1884/038/001/2023-02-07/itsasoko-ezkutuko-lana.amp.htmlitsasoko-ezkutuko-lana.amp.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-02-11}}</ref>
Gizonezkoen mundua baino ez balitz bezala irudikatu izan da itsasoa. Emakumeek egin duten eta egiten duten lana aitortzeko asmoz, argitatatu zuen Labayru fundazioak ''Geu be bagara itsasoa'' liburua.<ref name=":0" />
Hiru belaunaldiren testigantzak aurki daitezke liburuan: erretiroa hartutako emakumeak, oraindik lanean ari direnak, eta sektorean lanean hasi berri direnak.<ref name=":0" /><blockquote>«Ez dugu ahaztu behar gizonezkoak itsasora joan ahal izateko emakumezkoen laguntza beharrezkoa dela eta izan dela; atzeko lan isil hori gabe ezin direla arrantzatzera joan»
''Akaitze Kamiruaga''</blockquote>Itsasoko zereginak ondo bereiztuta egon dira: gizonezkoak joan izan dira arrantzan, eta andrazkoek lehorrean egin izan dute lan. Emakumezkoen egitekoak ez dira hain ikusgarriak izan, eta bigarren mailakotzat jo diren horiek azalduko dira bideo sortan.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=6g-4yESFn4E Saregileak. Rederas.]Youtube
* [https://www.youtube.com/watch?v=k375G6bCT4s Geu be bagara itsasoa. Aurkezpena] Youtube
* [https://www.youtube.com/watch?v=0N-MpwmbscU Geu be bagara itsasoa. 3. Neskatilak] Youtube
* [https://www.youtube.com/watch?v=V-QtS9BhRKI Geu be gara itsasoa. 4. Enpakadoreak] Youtube
* [https://www.youtube.com/watch?v=LfFgtXjR6lg Geu be bagara itsasoa. 5. Arrain-fabrikak] Youtube
* [https://www.youtube.com/watch?v=v32GlBf3qsc Geu be bagara itsasoa. 6. Arrain-salmenta] Youtube
qrtcol1ggqiquos0jl0mzr7d80t3eox
9967638
9967635
2024-11-13T12:58:17Z
Wikimaribarre
88969
[[Kategoria:Itsasoko emakumeak]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9967638
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean}}
[[Fitxategi:Saregileak. Ondarroa.jpg|thumb|250px|[[Lian Monserrate]]k saregileen omenez Ondarroan egindako murala]]
'''Saregileak, itsasoko emakumeak'''
[[File:Smithsonian Folklife inaugurazioa (27983085435).jpg|thumb|250px|Saregilea]]
Emakume gehien biltzen dituen azpisektorea da. Haien presentzia desberdina eta berezitua da [[Euskal Autonomia Erkidegoko Ekonomia Ituna|Euskal Autonomia Erkidegoko]] portuetan. [[Bizkaia|Bizkaian]], [[Bermeo]], [[Lekeitio]] eta [[Ondarroa|Ondarroako]] portuetan dauden ezarrita, eta [[Gipuzkoa|Gipuzkoan]], berriz, [[Getaria (Gipuzkoa)|Getaria,]] [[Orio]] eta [[Hondarribia|Hondarribiko]] portuetan.
Ehunka urte dituen eskulangintzako lanbidea da, non emakumeek arrantzarako tresneria eta aparailuak egin eta zaintzen dituzten. Lana agerian egiten dute, gure kostaldeko portu askotan. Saregileek funtsezko lana egiten dute arrantzontziek arrantzan egiteko behar duten antolaketa prozesuan.
Lanbide hori Kantauriko komunitateen tradizio soziokulturalaren erakusgarri bizia eta erakargarri turistiko ukaezina da, eta ez da inoiz aitortu, ezta bere neurrian ordaindu ere. Saregileen lan egoerak, lan baldintzek edo jarduera gogorraren berezko lan gaixotasunek, bidea egiteke dute oraindik, legeztatuak eta aitortuak izateko.
Emakume asko aritu dira mendetan zehar, kaian bertan eta behartutako posturetan eta aire zabalean lan eginez, arrantzontzietan artisautzako arrantzan, batez ere inguraketako arrantzan, erabiltzen diren aparailuak egiten edo konpontzen. Emakumeen lanbidea da nabarmenki, marjinala kasu askotan, ezezaguna herritar askorentzat eta laneko legeriarako ikusezina zenbait alderditan.
Izan ere, eta jarduerarekin zerikusia duten beste emakume talde batzuetan, esaterako Galiziako emakume itsaskilarien kolektiboan, aurrerapenak gertatu diren eta gertatzen ari diren arren, saregileen baldintza soziolaboralak ez dira aldatu oso aspalditik. Gaur egun, kolektiboak ez du kategoria profesional espezifikorik Itsasoko Langileen Erregimen Bereziaren barruan, eta ez du, ezta ere, aratutako titulaziorik. Hori bai, errentagarritasun urria dute jardueran eta, aurrekoaren ondorioz, belaunaldi berrien falta dute.<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Saregileak, itsasoko emakumeak|hizkuntza=eu|data=2016-02-18|url=https://www.euskadi.eus/saregileak-itsasoko-emakumeak/web01-a2arraku/eu/|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2023-02-11}}</ref>
== Argitalpenak ==
* ''Geu be bagara itsasoa. Egilea: Akaitze Kamiruaga. ISBN: 978-84-19063-20-5.'' ([[Labayru Fundazioa]]) <ref>{{Erreferentzia|izena=Alexandro|abizena=Escudero-Nahón|izenburua=Presentación del proyecto Transdigital|data=2019-12-31|url=http://dx.doi.org/10.56162/transdigital17|aldizkaria=Transdigital|alea=1|zenbakia=1|issn=2683-328X|doi=10.56162/transdigital17|sartze-data=2023-02-11}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Kamiruaga:'' 'Geu be bagara itsasoa' proiektuak emakumeek arrantza sektorean egindako lana aldarrikatzen du''|hizkuntza=eu|data=2023-02-10|url=https://www.eitb.eus/eu/telebista/programak/hitzokei/bideoak/osoa/9104349/kamiruaga-geu-be-bagara-itsasoa-lanak-emakumeek-arrantza-sektorean-egindako-lana-aldarrikatzen-du/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2023-02-11}}</ref>
Emakumeek itsasoan egindako lanaren balioa aldarrikatzeko, Labayru fundazioak 'Geu be bagara itsasoa' liburua argitaratu zuen. Zenbait belaunalditako hogei emakumeren testigantzak bildu zituzten bertan.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Amaia Jimenez|abizena=Larrea|izenburua=Itsasoko ezkutuko lana|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1884/038/001/2023-02-07/itsasoko-ezkutuko-lana.amp.htmlitsasoko-ezkutuko-lana.amp.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-02-11}}</ref>
Gizonezkoen mundua baino ez balitz bezala irudikatu izan da itsasoa. Emakumeek egin duten eta egiten duten lana aitortzeko asmoz, argitatatu zuen Labayru fundazioak ''Geu be bagara itsasoa'' liburua.<ref name=":0" />
Hiru belaunaldiren testigantzak aurki daitezke liburuan: erretiroa hartutako emakumeak, oraindik lanean ari direnak, eta sektorean lanean hasi berri direnak.<ref name=":0" /><blockquote>«Ez dugu ahaztu behar gizonezkoak itsasora joan ahal izateko emakumezkoen laguntza beharrezkoa dela eta izan dela; atzeko lan isil hori gabe ezin direla arrantzatzera joan»
''Akaitze Kamiruaga''</blockquote>Itsasoko zereginak ondo bereiztuta egon dira: gizonezkoak joan izan dira arrantzan, eta andrazkoek lehorrean egin izan dute lan. Emakumezkoen egitekoak ez dira hain ikusgarriak izan, eta bigarren mailakotzat jo diren horiek azalduko dira bideo sortan.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=6g-4yESFn4E Saregileak. Rederas.]Youtube
* [https://www.youtube.com/watch?v=k375G6bCT4s Geu be bagara itsasoa. Aurkezpena] Youtube
* [https://www.youtube.com/watch?v=0N-MpwmbscU Geu be bagara itsasoa. 3. Neskatilak] Youtube
* [https://www.youtube.com/watch?v=V-QtS9BhRKI Geu be gara itsasoa. 4. Enpakadoreak] Youtube
* [https://www.youtube.com/watch?v=LfFgtXjR6lg Geu be bagara itsasoa. 5. Arrain-fabrikak] Youtube
* [https://www.youtube.com/watch?v=v32GlBf3qsc Geu be bagara itsasoa. 6. Arrain-salmenta] Youtube
[[Kategoria:Itsasoko emakumeak]]
a2wpt6b4tbinupmezq5g5lkgfuwoass
Elena Moreno Zaldibar
0
1090222
9968411
9207341
2024-11-13T22:26:53Z
88.15.90.3
9968411
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''María Elena Moreno Zaldibar''' ([[Donostia]], [[Gipuzkoa]], [[1959|1959ko]] [[Azaroaren 13|azaroaren 13a]]) donostiar sakibaloi-jokalari ohia da. [[Vigo|Vigoko]] Celtarekin ligako nazioarteko saskibaloi-jokalari txapelduna izan zen. Euskal Herriko Polizia eta Larrialdietako Akademiako zuzendari nagusi ohia eta Eusko Jaurlaritzako zuzendari publikoa izan da.
== Biografia ==
=== Kirol-ibilbidea ===
1972an hasi zen saskibaloian jokatzen Donostiako jaioterrian, Uliako Gimnastikan (1972-1973). 1973an, hamalau urterekin, Bigarren Mailako Liga Nazionalean debuta egin zuen. Club Medinan jarraitu zuen (1974-1975), denboraldi horretan lehen aldiz igo baitzen; eta 1977tik 1980ra, Juven de Donostia-Donostia taldean jokatu zuen. Base jokatzen zuen.<ref name=":0">{{Cite web|izena=Publicado por Txema|abizena=Ereaga|izenburua=Elena Moreno : Vasca de canasta y ley .|url=https://www.fameceleste.com/2015/05/elena-morena-vasca-de-canasta-y-ley.html|accessdate=2022-01-26}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref>
Kirol-heldutasuna bi klubetan lortu zuen: C. B. Donostia (1980-1981 eta 1985-1990) eta Celta de Vigo (1981-1985). 1981-1982 denboraldian, Vigoko Celtarekin batera, Lehen Mailako Ligako txapelketa eta Erregina Kopa irabazi zituen; 1982-1983an, Ligako azpitxapeldunak eta Erregina Kopako txapeldunak izan ziren; 1983-1984an, Lehen Mailako Ligako azpitxapeldunak eta Erregina Kopako txapeldunak berriro, eta 1984-1985 denboraldian, Vigoko Celtan egin zuen azken denboraldian Erregina koparen azpitxapeldunak.<ref name=":0">{{Cite web|izena=Publicado por Txema|abizena=Ereaga|izenburua=Elena Moreno : Vasca de canasta y ley .|url=https://www.fameceleste.com/2015/05/elena-morena-vasca-de-canasta-y-ley.html|accessdate=2022-01-26}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Ana Eizagirre y Elena Moreno enseñaron el camino a seguir|data=2018-01-17|url=https://www.diariovasco.com/deportes/baloncesto/eizagirre-elena-moreno-20180117001121-ntvo.html|lana=El Diario Vasco|accessdate=2022-01-26}}</ref>
[[Bukarest|Bucaresteko]] ([[Errumania]]) Unibertsitate Jokoetan parte hartu zuen 1981ean eta Edmontonen ([[Kanada]]) 1983an. Gazteen Nazioarteko 6 aldiz izan zen, 17 junior, 24 unibertsitario eta 36 senior Espainiako Saskibaloi Selekzioarekin. 1976an, Espainiako gazteen selekzioarekin jokatu zuen, Szecinen ([[Polonia]]) egindako Europako Gazteen I. Txapelketan, eta 1977an, Europako emakumezkoen saskibaloi-txapelketetan (Dimitro-[[Bulgaria|Bulgarian]]); 1978 Alemaniako Wolffenbuttel europar aurrekoan, 1980ko apirilean, emakumezkoen saskibaloiko "I. Euskadiko Selekzioaren" kapitaina izan zen, Donostia-San Sebastiánen jokatutako Euskadi-Mexiko lagunarteko partidan. 1983, Trevison ([[Italia]]), 1984an, XIX. Europako Txapelketan (Zagreb). [[Jugoslavia]]) eta 1985ean All-Starsen.<ref name=":0">{{Cite web|izena=Publicado por Txema|abizena=Ereaga|izenburua=Elena Moreno : Vasca de canasta y ley .|url=https://www.fameceleste.com/2015/05/elena-morena-vasca-de-canasta-y-ley.html|accessdate=2022-01-26}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref>
1985. urtean Donostiara itzuli eta C.B.-n lehiatu zen. Donostia, 1. mailan (1985-1986 eta 1987-1990) eta 1. B mailan (1986-1987). Hamazazpi urtez saskibaloian aritu ondoren, 1990ean utzi zuen lehiaketa.<ref name=":0">{{Cite web|izena=Publicado por Txema|abizena=Ereaga|izenburua=Elena Moreno : Vasca de canasta y ley .|url=https://www.fameceleste.com/2015/05/elena-morena-vasca-de-canasta-y-ley.html|accessdate=2022-01-26}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref>
=== Ibilbide profesionala ===
[[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitatean]] [[Kimika]] Zientzietan lizentziaduna 1986an. Euskal Ikasketen Unibertsitate Espezialista (1997). Bere prestakuntza osatzeko, hainbat master egin zituen: laneko arriskuen prebentzioa (2009), arriskuak eta larrialdiak (2010), proiektuen kudeaketa (2015).<ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Cargos del sector público: Elena Moreno Zaldibar|egilea=Gobierno Vasco|url=https://www.irekia.euskadi.eus/es/politicians/112-elena-moreno-zaldibar/albums}}</ref>
1988tik 1992ra Composites Gurea, S.A. Berako Ikerketa eta Garapen Departamentuko arduraduna izan zen. 1993. urtean, Eusko Jaurlaritzan sartu zen Babes Zibileko arduradun gisa, eta, ondoren, Eusko Jaurlaritzako Larrialdiei Aurregiteko Zuzendaritzako Esku Hartzeko arduraduna izendatu zuten, 2009. urtera arte.<ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Cargos del sector público: Elena Moreno Zaldibar|egilea=Gobierno Vasco|url=https://www.irekia.euskadi.eus/es/politicians/112-elena-moreno-zaldibar/albums}}</ref>
2009tik 2010era Herrizaingo Saileko Larrialdiei Aurregiteko zuzendaria izan zen. 2010ean, Euskal Herriko Poliziaren Euskal Akademiako (Herrizaingo Saileko) zuzendari izendatu zuten, eta kargu hori 2013ra arte bete zuen.<ref>{{Cite web|izena=|abizena=|izenburua=Aprobados tres nombramientos en el Departamento de Interior. Direcciones de la Academia, Administración y Servicios y Atención de Emergencias|data=2010-03-30|url=https://www.euskadi.eus/gobierno-vasco/-/contenidos/nota_prensa/10_academia2/es_academia/academia2.html|lana=www.euskadi.eus|accessdate=2022-01-26}}</ref> 2013an, Kalitatearen, Arriskuen Prebentzioaren eta Ingurumenaren arduraduna izan zen TECMAN, S.L.U.n. 2014tik 2016 bitartean, proiektu-kudeatzaile izan zen Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sozietate Publikoan (Ihobe).
2016. urtetik 2020. urtera Ingurumen sailburuordea izan zen. Eta 2020tik aurrera, Eusko Jaurlaritzako Merkataritza zuzendaria.<ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Cargos del sector público: Elena Moreno Zaldibar|egilea=Gobierno Vasco|url=https://www.irekia.euskadi.eus/es/politicians/112-elena-moreno-zaldibar/albums}}</ref>
== Sariak eta aintzatespenak ==
* 1977 Gipuzkoako kirolari onena, 1977. urtea.<ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref>
* Gipuzkoako saskibaloi-jokalari onena (1978-1979-1980 eta 1981).<ref name=":1" />
* 1978 Gipuzkoako kirolari seniorrik onena.<ref name=":1" />
* 1979 Espainiako jokalari junior onena.<ref name=":1" />
* 1984 Erregina Kopako jokalaririk onena.<ref name=":1" />
* 2010 Babes Zibilaren Merezimenduaren brontzezko domina. Barne Ministerioa. Espainiako Gobernua.<ref>{{Cite web|izenburua=La Moncloa. 16/12/2010. El vicepresidente primero del Gobierno y ministro del Interior, Alfredo Pérez Rubalcaba, entrega las Medallas al Mérito de Protección Civil [Prensa/Actualidad]|url=https://www.lamoncloa.gob.es/serviciosdeprensa/notasprensa/mir/Paginas/2010/161210-medallas.aspx|lana=www.lamoncloa.gob.es|accessdate=2022-02-08}}</ref>
* 2020 Enbaxadore 2020, Donostia-San Sebastiánen. Esker ona Change - International Conference on Climate Change 2019 Donostian antolatzeagatik.<ref>{{Cite web|izenburua=Promovido por Donostia San Sebastián Turismoa y Kursaal, el Programa Enbaxadore reconoce a nueve nuevos profesionales - San Sebastián Turismo|url=https://press.sansebastianturismoa.eus/es/prensa/notas-de-prensa/6144-promovido-por-donostia-san-sebastian-turismoa-y-kursaal-el-programa-enbaxadore-reconoce-a-nueve-nuevos-profesionales|lana=press.sansebastianturismoa.eus|accessdate=2022-02-08}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=lxpaRz5cXN8 Elena Moreno], saskibaloian bezala, Canal Endesa, 2022ko urtarrilaren 25a.
{{Bizialdia|1959ko||Moreno Zaldibar, Elena}}
[[Kategoria:Donostiarrak]]
[[Kategoria:Emakume saskibaloi jokalariak]]
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko saskibaloi jokalariak]]
[[Kategoria:XX. mendeko emakumeak]]
2haeszyybkq5jmdajgqv5ohi54p1mjv
9968434
9968411
2024-11-13T23:01:28Z
Xabier Armendaritz
448
9968434
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''María Elena Moreno Zaldibar''' ([[Donostia]], [[Gipuzkoa]], [[1959|1959ko]] [[Azaroaren 13|azaroaren 13a]]) saskibaloi jokalari ohia eta politikaria da. [[Vigo|Vigoko]] Celtarekin, Espainiako saskibaloi ligako txapeldun izan zen 1981/1982 denboraldian. [[PSE-EE]] alderdiaren eskutik, [[Eusko Jaurlaritza]]n, Euskal Herriko Polizia eta Larrialdietako Akademiako zuzendari nagusia eta Herrizaingo Saileko Larrialdiei Aurregiteko zuzendari izan da.
== Bizitza ==
=== Kirol-ibilbidea ===
1972an hasi zen saskibaloian jokatzen Donostiako jaioterrian, Uliako Gimnastikan (1972/1973). 1973an, hamalau urterekin, Bigarren Mailako Liga Nazionalean debuta egin zuen. Club Medinan jarraitu zuen (1974-1975), denboraldi horretan lehen aldiz igo baitzen; eta 1977tik 1980ra, Juven de Donostia-Donostia taldean jokatu zuen. Base jokatzen zuen.<ref name=":0">{{Cite web|izena=Publicado por Txema|abizena=Ereaga|izenburua=Elena Moreno : Vasca de canasta y ley .|url=https://www.fameceleste.com/2015/05/elena-morena-vasca-de-canasta-y-ley.html|accessdate=2022-01-26}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref>
Kirol-heldutasuna bi klubetan lortu zuen: C. B. Donostia (1980/1981 eta 1985/1990) eta Vigoko Celta (1981/1985). 1981/1982 denboraldian, Vigoko Celtarekin batera, lehen mailako ligako txapelketa eta Erregina Kopa irabazi zituen; 1982/1983an, ligako txapeldunordeak eta Erregina Kopako txapeldunak izan ziren; 1983-1984an, Lehen Mailako Ligako txapeldunordeak eta Erregina Kopako txapeldunak berriro, eta 1984/1985 denboraldian, Vigoko Celtan egin zuen azken denboraldian, Erregina kopako txapeldunordeak.<ref name=":0">{{Cite web|izena=Publicado por Txema|abizena=Ereaga|izenburua=Elena Moreno : Vasca de canasta y ley .|url=https://www.fameceleste.com/2015/05/elena-morena-vasca-de-canasta-y-ley.html|accessdate=2022-01-26}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Ana Eizagirre y Elena Moreno enseñaron el camino a seguir|data=2018-01-17|url=https://www.diariovasco.com/deportes/baloncesto/eizagirre-elena-moreno-20180117001121-ntvo.html|lana=El Diario Vasco|accessdate=2022-01-26}}</ref>
[[Bukarest|Bukaresteko]] ([[Errumania]]) Unibertsitate Jokoetan parte hartu zuen 1981ean, eta Edmontonen ([[Kanada]]) 1983an. Sei aldiz izan zen nazioarteko jokalaria gazte mailan, 17 juniorretan, 24 unibertsitarioetan, eta 36 seniorretan, Espainiako Saskibaloi Selekzioarekin. 1976an, Espainiako gazteen selekzioarekin jokatu zuen, Szecinen ([[Polonia]]) egindako Europako Gazteen I. Txapelketan, eta 1977an, Europako emakumezkoen saskibaloi-txapelketetan (Dimitro-[[Bulgaria|Bulgarian]]); 1978 Alemaniako Wolffenbuttel europar aurrekoan, 1980ko apirilean, emakumezkoen saskibaloiko "I. Euskadiko Selekzioaren" kapitaina izan zen, Donostia-San Sebastiánen jokatutako Euskadi-Mexiko lagunarteko partidan. 1983, Trevison ([[Italia]]), 1984an, XIX. Europako Txapelketan (Zagreb). [[Jugoslavia]]) eta 1985ean All-Starsen.<ref name=":0">{{Cite web|izena=Publicado por Txema|abizena=Ereaga|izenburua=Elena Moreno : Vasca de canasta y ley .|url=https://www.fameceleste.com/2015/05/elena-morena-vasca-de-canasta-y-ley.html|accessdate=2022-01-26}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref>
1985. urtean Donostiara itzuli eta C.B.-n lehiatu zen. Donostia, 1. mailan (1985-1986 eta 1987-1990) eta 1. B mailan (1986-1987). Hamazazpi urtez saskibaloian aritu ondoren, 1990ean utzi zuen lehiaketa.<ref name=":0">{{Cite web|izena=Publicado por Txema|abizena=Ereaga|izenburua=Elena Moreno : Vasca de canasta y ley .|url=https://www.fameceleste.com/2015/05/elena-morena-vasca-de-canasta-y-ley.html|accessdate=2022-01-26}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref>
=== Ibilbide profesionala ===
[[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitatean]] [[Kimika]] Zientzietan lizentziaduna 1986an. Euskal Ikasketen Unibertsitate Espezialista (1997). Bere prestakuntza osatzeko, hainbat master egin zituen: laneko arriskuen prebentzioa (2009), arriskuak eta larrialdiak (2010), proiektuen kudeaketa (2015).<ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Cargos del sector público: Elena Moreno Zaldibar|egilea=Gobierno Vasco|url=https://www.irekia.euskadi.eus/es/politicians/112-elena-moreno-zaldibar/albums}}</ref>
1988tik 1992ra Composites Gurea, S.A. Berako Ikerketa eta Garapen Departamentuko arduraduna izan zen. 1993. urtean, Eusko Jaurlaritzan sartu zen Babes Zibileko arduradun gisa, eta, ondoren, Eusko Jaurlaritzako Larrialdiei Aurregiteko Zuzendaritzako Esku Hartzeko arduraduna izendatu zuten, 2009. urtera arte.<ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Cargos del sector público: Elena Moreno Zaldibar|egilea=Gobierno Vasco|url=https://www.irekia.euskadi.eus/es/politicians/112-elena-moreno-zaldibar/albums}}</ref>
2009tik 2010era Herrizaingo Saileko Larrialdiei Aurregiteko zuzendaria izan zen. 2010ean, Euskal Herriko Poliziaren Euskal Akademiako (Herrizaingo Saileko) zuzendari izendatu zuten, eta kargu hori 2013ra arte bete zuen.<ref>{{Cite web|izena=|abizena=|izenburua=Aprobados tres nombramientos en el Departamento de Interior. Direcciones de la Academia, Administración y Servicios y Atención de Emergencias|data=2010-03-30|url=https://www.euskadi.eus/gobierno-vasco/-/contenidos/nota_prensa/10_academia2/es_academia/academia2.html|lana=www.euskadi.eus|accessdate=2022-01-26}}</ref> 2013an, Kalitatearen, Arriskuen Prebentzioaren eta Ingurumenaren arduraduna izan zen TECMAN, S.L.U.n. 2014tik 2016 bitartean, proiektu-kudeatzaile izan zen Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sozietate Publikoan (Ihobe).
2016. urtetik 2020. urtera Ingurumen sailburuordea izan zen. Eta 2020tik aurrera, Eusko Jaurlaritzako Merkataritza zuzendaria.<ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Cargos del sector público: Elena Moreno Zaldibar|egilea=Gobierno Vasco|url=https://www.irekia.euskadi.eus/es/politicians/112-elena-moreno-zaldibar/albums}}</ref>
== Sariak eta aintzatespenak ==
* 1977 Gipuzkoako kirolari onena, 1977. urtea.<ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref>
* Gipuzkoako saskibaloi-jokalari onena (1978-1979-1980 eta 1981).<ref name=":1" />
* 1978 Gipuzkoako kirolari seniorrik onena.<ref name=":1" />
* 1979 Espainiako jokalari junior onena.<ref name=":1" />
* 1984 Erregina Kopako jokalaririk onena.<ref name=":1" />
* 2010 Babes Zibilaren Merezimenduaren brontzezko domina. Barne Ministerioa. Espainiako Gobernua.<ref>{{Cite web|izenburua=La Moncloa. 16/12/2010. El vicepresidente primero del Gobierno y ministro del Interior, Alfredo Pérez Rubalcaba, entrega las Medallas al Mérito de Protección Civil [Prensa/Actualidad]|url=https://www.lamoncloa.gob.es/serviciosdeprensa/notasprensa/mir/Paginas/2010/161210-medallas.aspx|lana=www.lamoncloa.gob.es|accessdate=2022-02-08}}</ref>
* 2020 Enbaxadore 2020, Donostia-San Sebastiánen. Esker ona Change - International Conference on Climate Change 2019 Donostian antolatzeagatik.<ref>{{Cite web|izenburua=Promovido por Donostia San Sebastián Turismoa y Kursaal, el Programa Enbaxadore reconoce a nueve nuevos profesionales - San Sebastián Turismo|url=https://press.sansebastianturismoa.eus/es/prensa/notas-de-prensa/6144-promovido-por-donostia-san-sebastian-turismoa-y-kursaal-el-programa-enbaxadore-reconoce-a-nueve-nuevos-profesionales|lana=press.sansebastianturismoa.eus|accessdate=2022-02-08}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=lxpaRz5cXN8 Elena Moreno], saskibaloian bezala, Canal Endesa, 2022ko urtarrilaren 25a.
{{Bizialdia|1959ko||Moreno Zaldibar, Elena}}
[[Kategoria:Donostiako kirolariak]]
[[Kategoria:Donostiako politikariak]]
[[Kategoria:PSE-EEko politikariak]]
[[Kategoria:Emakume saskibaloi jokalariak]]
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko saskibaloi jokalariak]]
[[Kategoria:XX. mendeko emakumeak]]
dhkszm7cclwirorrftdrp9ktoq7eg9q
9968435
9968434
2024-11-13T23:07:20Z
Xabier Armendaritz
448
9968435
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''María Elena Moreno Zaldibar''' ([[Donostia]], [[Gipuzkoa]], [[1959|1959ko]] [[Azaroaren 13|azaroaren 13a]]) saskibaloi jokalari ohia eta politikaria da. [[Vigo|Vigoko]] Celtarekin, Espainiako saskibaloi ligako txapeldun izan zen 1981/1982 denboraldian. Kimika Zientzietako lizentziaduna da ([[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitatea]], 1986). [[PSE-EE]] alderdiaren eskutik, [[Eusko Jaurlaritza]]n, Euskal Herriko Polizia eta Larrialdietako Akademiako zuzendari nagusia, Larrialdiei Aurregiteko zuzendaria eta Merkataritzako zuzendaria izan da.
== Bizitza ==
=== Kirol-ibilbidea ===
1972an hasi zen saskibaloian jokatzen Donostiako jaioterrian, Uliako Gimnastikan (1972/1973). 1973an, hamalau urterekin, Bigarren Mailako Liga Nazionalean debuta egin zuen. Club Medinan jarraitu zuen (1974-1975), denboraldi horretan lehen aldiz igo baitzen; eta 1977tik 1980ra, Juven de Donostia-Donostia taldean jokatu zuen. Base jokatzen zuen.<ref name=":0">{{Cite web|izena=Publicado por Txema|abizena=Ereaga|izenburua=Elena Moreno : Vasca de canasta y ley .|url=https://www.fameceleste.com/2015/05/elena-morena-vasca-de-canasta-y-ley.html|accessdate=2022-01-26}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref>
Kirol-heldutasuna bi klubetan lortu zuen: C. B. Donostia (1980/1981 eta 1985/1990) eta Vigoko Celta (1981/1985). 1981/1982 denboraldian, Vigoko Celtarekin batera, lehen mailako ligako txapelketa eta Erregina Kopa irabazi zituen; 1982/1983an, ligako txapeldunordeak eta Erregina Kopako txapeldunak izan ziren; 1983-1984an, Lehen Mailako Ligako txapeldunordeak eta Erregina Kopako txapeldunak berriro, eta 1984/1985 denboraldian, Vigoko Celtan egin zuen azken denboraldian, Erregina kopako txapeldunordeak.<ref name=":0">{{Cite web|izena=Publicado por Txema|abizena=Ereaga|izenburua=Elena Moreno : Vasca de canasta y ley .|url=https://www.fameceleste.com/2015/05/elena-morena-vasca-de-canasta-y-ley.html|accessdate=2022-01-26}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Ana Eizagirre y Elena Moreno enseñaron el camino a seguir|data=2018-01-17|url=https://www.diariovasco.com/deportes/baloncesto/eizagirre-elena-moreno-20180117001121-ntvo.html|lana=El Diario Vasco|accessdate=2022-01-26}}</ref>
[[Bukarest|Bukaresteko]] ([[Errumania]]) Unibertsitate Jokoetan parte hartu zuen 1981ean, eta Edmontonen ([[Kanada]]) 1983an. Sei aldiz izan zen nazioarteko jokalaria gazte mailan, 17 juniorretan, 24 unibertsitarioetan, eta 36 seniorretan, Espainiako Saskibaloi Selekzioarekin. 1976an, Espainiako gazteen selekzioarekin jokatu zuen, Szecinen ([[Polonia]]) egindako Europako Gazteen I. Txapelketan, eta 1977an, Europako emakumezkoen saskibaloi-txapelketetan (Dimitro-[[Bulgaria|Bulgarian]]); 1978 Alemaniako Wolffenbuttel europar aurrekoan, 1980ko apirilean, emakumezkoen saskibaloiko "I. Euskadiko Selekzioaren" kapitaina izan zen, Donostia-San Sebastiánen jokatutako Euskadi-Mexiko lagunarteko partidan. 1983, Trevison ([[Italia]]), 1984an, XIX. Europako Txapelketan (Zagreb). [[Jugoslavia]]) eta 1985ean All-Starsen.<ref name=":0">{{Cite web|izena=Publicado por Txema|abizena=Ereaga|izenburua=Elena Moreno : Vasca de canasta y ley .|url=https://www.fameceleste.com/2015/05/elena-morena-vasca-de-canasta-y-ley.html|accessdate=2022-01-26}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref>
1985. urtean Donostiara itzuli eta C.B.-n lehiatu zen. Donostia, 1. mailan (1985-1986 eta 1987-1990) eta 1. B mailan (1986-1987). Hamazazpi urtez saskibaloian aritu ondoren, 1990ean utzi zuen lehiaketa.<ref name=":0">{{Cite web|izena=Publicado por Txema|abizena=Ereaga|izenburua=Elena Moreno : Vasca de canasta y ley .|url=https://www.fameceleste.com/2015/05/elena-morena-vasca-de-canasta-y-ley.html|accessdate=2022-01-26}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref>
=== Ibilbide profesionala ===
[[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitatean]] [[Kimika]] Zientzietan lizentziaduna 1986an. Euskal Ikasketen Unibertsitate Espezialista (1997). Bere prestakuntza osatzeko, hainbat master egin zituen: laneko arriskuen prebentzioa (2009), arriskuak eta larrialdiak (2010), proiektuen kudeaketa (2015).<ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Cargos del sector público: Elena Moreno Zaldibar|egilea=Gobierno Vasco|url=https://www.irekia.euskadi.eus/es/politicians/112-elena-moreno-zaldibar/albums}}</ref>
1988tik 1992ra Composites Gurea, S.A. Berako Ikerketa eta Garapen Departamentuko arduraduna izan zen. 1993. urtean, Eusko Jaurlaritzan sartu zen Babes Zibileko arduradun gisa, eta, ondoren, Eusko Jaurlaritzako Larrialdiei Aurregiteko Zuzendaritzako Esku Hartzeko arduraduna izendatu zuten, 2009. urtera arte.<ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Cargos del sector público: Elena Moreno Zaldibar|egilea=Gobierno Vasco|url=https://www.irekia.euskadi.eus/es/politicians/112-elena-moreno-zaldibar/albums}}</ref>
2009tik 2010era Herrizaingo Saileko Larrialdiei Aurregiteko zuzendaria izan zen. 2010ean, Euskal Herriko Poliziaren Euskal Akademiako (Herrizaingo Saileko) zuzendari izendatu zuten, eta kargu hori 2013ra arte bete zuen.<ref>{{Cite web|izena=|abizena=|izenburua=Aprobados tres nombramientos en el Departamento de Interior. Direcciones de la Academia, Administración y Servicios y Atención de Emergencias|data=2010-03-30|url=https://www.euskadi.eus/gobierno-vasco/-/contenidos/nota_prensa/10_academia2/es_academia/academia2.html|lana=www.euskadi.eus|accessdate=2022-01-26}}</ref> 2013an, Kalitatearen, Arriskuen Prebentzioaren eta Ingurumenaren arduraduna izan zen TECMAN, S.L.U.n. 2014tik 2016 bitartean, proiektu-kudeatzaile izan zen Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sozietate Publikoan (Ihobe).
2016. urtetik 2020. urtera Ingurumen sailburuordea izan zen. Eta 2020tik aurrera, Eusko Jaurlaritzako Merkataritza zuzendaria.<ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Cargos del sector público: Elena Moreno Zaldibar|egilea=Gobierno Vasco|url=https://www.irekia.euskadi.eus/es/politicians/112-elena-moreno-zaldibar/albums}}</ref>
== Sariak eta aintzatespenak ==
* 1977 Gipuzkoako kirolari onena, 1977. urtea.<ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Moreno Zaldibar, Elena - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/moreno-zaldibar-elena/ar-79319/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2022-01-25}}</ref>
* Gipuzkoako saskibaloi-jokalari onena (1978-1979-1980 eta 1981).<ref name=":1" />
* 1978 Gipuzkoako kirolari seniorrik onena.<ref name=":1" />
* 1979 Espainiako jokalari junior onena.<ref name=":1" />
* 1984 Erregina Kopako jokalaririk onena.<ref name=":1" />
* 2010 Babes Zibilaren Merezimenduaren brontzezko domina. Barne Ministerioa. Espainiako Gobernua.<ref>{{Cite web|izenburua=La Moncloa. 16/12/2010. El vicepresidente primero del Gobierno y ministro del Interior, Alfredo Pérez Rubalcaba, entrega las Medallas al Mérito de Protección Civil [Prensa/Actualidad]|url=https://www.lamoncloa.gob.es/serviciosdeprensa/notasprensa/mir/Paginas/2010/161210-medallas.aspx|lana=www.lamoncloa.gob.es|accessdate=2022-02-08}}</ref>
* 2020 Enbaxadore 2020, Donostia-San Sebastiánen. Esker ona Change - International Conference on Climate Change 2019 Donostian antolatzeagatik.<ref>{{Cite web|izenburua=Promovido por Donostia San Sebastián Turismoa y Kursaal, el Programa Enbaxadore reconoce a nueve nuevos profesionales - San Sebastián Turismo|url=https://press.sansebastianturismoa.eus/es/prensa/notas-de-prensa/6144-promovido-por-donostia-san-sebastian-turismoa-y-kursaal-el-programa-enbaxadore-reconoce-a-nueve-nuevos-profesionales|lana=press.sansebastianturismoa.eus|accessdate=2022-02-08}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.youtube.com/watch?v=lxpaRz5cXN8 Elena Moreno], saskibaloian bezala, Canal Endesa, 2022ko urtarrilaren 25a.
{{Bizialdia|1959ko||Moreno Zaldibar, Elena}}
[[Kategoria:Donostiako kirolariak]]
[[Kategoria:Donostiako politikariak]]
[[Kategoria:PSE-EEko politikariak]]
[[Kategoria:Emakume saskibaloi jokalariak]]
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko saskibaloi jokalariak]]
[[Kategoria:XX. mendeko emakumeak]]
sv2api9n88hywkqig9r2p5j5hj6svqc
Lankide:Demonocrazy/Proba orria
2
1093756
9967709
9394707
2024-11-13T13:39:52Z
Demonocrazy
1830
9967709
wikitext
text/x-wiki
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto V]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:League of Legends]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Nintendo Switch]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
pispej2frbkljds6jyedvvi9c0v1nhc
9967756
9967709
2024-11-13T14:09:40Z
Demonocrazy
1830
9967756
wikitext
text/x-wiki
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
rf2xfpib1jsj864vm9mul8ddj51t4ea
9967759
9967756
2024-11-13T14:13:57Z
Demonocrazy
1830
9967759
wikitext
text/x-wiki
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:Fortnite]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
g5a9rljbthdsfmdig2h0njahatyos7b
9967763
9967759
2024-11-13T14:15:45Z
Demonocrazy
1830
9967763
wikitext
text/x-wiki
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Angry Birds]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
nlw9fy0oec1qudjom2za4m60q9mo9ff
9967765
9967763
2024-11-13T14:18:02Z
Demonocrazy
1830
9967765
wikitext
text/x-wiki
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
srb41kz7j6lvpb8lr503s9u02z1f5rw
Orue Txaleteko Emakumeen Kartzela
0
1093855
9968198
9832599
2024-11-13T18:27:37Z
Maizara
163278
/* Kanpo estekak */
9968198
wikitext
text/x-wiki
{{eraikin infotaula}}
'''Orue Txaleta''' edo Orue Jauregia 1937 eta 1942 urte artean Emakumeei zuzendutako espetxe frankista izan zen. [[Larrinagako espetxea|Larrinagako espetxearen]] masifikazioa arintzeko egokitua, 16 eta 86 urte arteko 3.000 emakume inguru igaro ziren espetxetik.
== Aurrekariak ==
1937ko ekainaren 19an frankistek Bilbo hartu zuten, uztailaren 20an gerra egoera ezarri eta 1936ko uztailaren 18tik egindako "delitu" guztiak aztertu ziren larrialdiz, Bizkaiko errepresio sozial eta politikoa gorpuztuz. Sei hilabeteren buruan 15.000 kasu ikusi zituzten epaileek, mila pertsona atxilotu eta gerra kontseiluak egin zizkieten. 1937ko ekainean Bilboko Probintzi Kartzela edo Larrinaga espetxea jendez lepo zegoen eta bestelako eraikinak egokitu ziren (Karmelo eskola, Iturribideko Tabakalera, Eskolapioen eskola eta Deustoko [[Kontzentrazio-esparru|kontzentrazio-esparrua]]). Emakumeen kasuan Orueko Txaletera eraman zituzten, egungo Zabalbide kalean, [[Santutxu]] auzoan (aurretik Santa Clara kalea zen, [[Begoñako errepublika|Begoñaren]] parte) Larrinagako espetxetik 400 bat metrora.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Mónica Calvo y Jon|abizena=Penche|izenburua=Género y represión franquista en Bilbao: el chalet Orue|hizkuntza=es|data=2022-11-26|url=https://www.noticiasdealava.eus/columnistas/2022/11/26/genero-represion-franquista-bilbao-chalet-6260060.html|aldizkaria=Diario de Noticias de Álava|sartze-data=2023-03-09}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bizkaian Gerra Zibilaren sasoian egon ziran presondegi eta kontzentrazino esparruak aztertu ditue|hizkuntza=eu|url=https://bizkaie.biz/1462828609556|aldizkaria=bizkaie.biz|sartze-data=2023-03-09}}</ref>
== Historia ==
Orue Txaleta, Juan E. Orue gizon kristau eta karlistaren etxea zen eta bere landetan [[Txakolin|txakolia]] ekoizten zen, [[Carlos Orue]], Begoñako alkatea izandakoa, bere semea zen.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Mónica Calvo|abizena=Ortiz|izenburua=“Orue”, la prisión habilitada para mujeres. De la represión al olvido.|hizkuntza=en|abizena2=Rincón|izena2=Javier Fernández|data=2016|url=https://www.semanticscholar.org/paper/%E2%80%9COrue%E2%80%9D%2C-la-prisi%C3%B3n-habilitada-para-mujeres.-De-la-Ortiz-Rinc%C3%B3n/94aef78e5c1c941f791cf5d2cb6c3460768084ec|aldizkaria=www.semanticscholar.org|sartze-data=2023-03-10}}</ref> [[Espainiako Gerra Zibila Euskal Herrian|Gerra garaian]] Euzkadiko Gobernuak konfiskatu zuen haurrei ostatu emateko, erabilpen hori izan zuen ez da baieztatu.<ref name=":4">{{erreferentzia|izena=Mónica|abizena=Calvo Ortiz|urtea=2020|izenburua=Represión penal de las mujeres de Bizkaia: Prisión Provincial
de Bilbao y Chalet Orue (1937-1942)|hizkuntza=es|url=https://ruidera.uclm.es/xmlui/bitstream/handle/10578/25278/40%20DE%20LOS%20CONTROLES%20DISCIPLINARIOS-WEB.pdf?sequence=1&isAllowed=y}}</ref> [[Monica Calvo Ortiz|Monica Calvo Ortizen]] arabera, lehenengo presoaren erregistroa 1937ko azaroaren data du, beraz espetxea data horren inguruan zabaldu zela uste da.<ref name=":3" />
=== Egitura ===
Ustez preso baten txostena den testigantzan espetxearen egitura adierazten da: 7.500m² bost soilairutan eta gutxienez hasierako urtean horrela banatu ziren: sotoan sukaldea eta komunak zeuden; beheko solairuan kontsultategia, bulego bat, lokutorioa, jostun-gela eta ekonomatoa, eta azkenik, geratzen ziren solairuak, hau da, 3.400m² erabilgarri, logelak ziren. Gainera, Kasilda Aginagaren testigantzaren arabera, goiko soilairuan zigor ziega bat ere bazegoen.<ref name=":4" /> Etxea 30 bat pertsonari ostatu emateko pentsatua, baina 600 edo 700 emakume sartu zituzten batera, hau da, berrogei bat emakume egiten zuten lo 5,5 x 4,5 metroko geletan.<blockquote>Allí fue horrible, porque aquello era un hotel particular, de una gente del PNV, que salió huyendo cuando las tropas franquistas entraron en Bilbao. Se marcharon a Francia y aprovecharon el hotel como cárcel. Había un pequeño jardín, pero no podíamos salir. Sólo disponíamos de una pequeña habitación para 30 personas, unas encima de otras, durmiendo y las campanas tocando, no había quien durmiera. (...) No teníamos nada, sólo unos colchones de lona, blancos con rayas azules, rellenos de esparto, duros, y una manta de rayas. (Nieves Torres)<ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Ascensión|abizena=Badiola Ariztimuño|urtea=2015|izenburua=REPRESIÓN FRANQUISTA - La Represión franquista en el País Vasco. Cárceles, campos de concentración y batallones de trabajadores en el comienzo de la posguerra|url=https://www.vitoria-gasteiz.org.es/VITORIA-GASTEIZ_REPRESION-FRANQUISTA-EN-EL-PAIS-VASCO-6.htm|aldizkaria=www.vitoria-gasteiz.org.es|sartze-data=2023-03-09}}</ref></blockquote>
=== Presoak ===
Preso gehienak etxeko andreak, jostunak eta nekazariak ziren. Emakumeen gehiengoa bizkaitarra bazen ere, [[Madril]], [[Málaga|Malaga]], [[Gaztela eta Leon]] eta [[Kantabria|Kantabriakoak]] ere baziren. Batzuk Bizkaiko beste espetxeetatik eraman zituzten Oruera, hala nola, [[Saturrarango Emakumeen Kartzela|Saturraran]], [[Algorta|Algortako]] Adoratrizeetatik, Balmaseda, Burgos eta Gasteizko espetxeetatik, gehiengoa ordea kalean hartu zituzten eta ondoren berriro askatu edo Saturraranera bidali zituzten.<ref name=":2" /> Bertan egondako presoen artean aipatzekoak dira [[Rosario Dinamitera|Rosario Sánchez Mora (Dinamitera),]] [[Flor Cernuda]], Carmen Machado eta [[Tomasa Cuevas]].<ref name=":0" />
=== Amatasuna kartzelan ===
1930ko kartzelen erreglamenduak 4 urterarteko seme alaben (salpuezpenez 7 urte) egonaldia onartzen zuen, 1940. urtean ordea 3 urtera jaitsi zen. Hainbat emakume haurdun zeuden atxilotuak izan ziren momentuan eta beraz, haurrak kartzelan jaio ziren, Mónica Calvo Ortiz ikerlariaren arabera 1937 eta 1938 urte artean 23 jaiotza erregistratu ziren zeintzuk Las Arenas eta Solokoetxeko amatasun zentruetan gauzatu ziren. Horrez gain, 1940an 13 haur zeuden espetxean erroldatuta.<ref name=":4" />
=== Bortxazko lanak ===
Presoak bortxazko lanak egitera behartuta zeuden, odol ospitaletan lagundu behar zuten adibidez, non tuberkulosiagatiko gaixoak zaindu behar zituzten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=JORNADAS EN SANTUTXU · El Chalet Orue, una cárcel improvisada para mujeres|url=https://mugakultura.eus/opinion/jornadas-santutxu-·-chalet-orue-una-carcel-improvisada-mujeres/|aldizkaria=MugaKultura|sartze-data=2023-03-09}}</ref> Angelita Perezen testigantzaren arabera, jostun-gelan hainbat lan egiten zituzten: <blockquote>labores primorosas de aguja y crochet, juguetes caprichosos, estuches y pitilleras de papel, cinturones, bolsas, zapatillas, flores de papel y seda y, sobre todo, profusión de muñecas lindísimas.<ref name=":4" /></blockquote>
=== Erailak ===
Hamaika emakume bizkaitar fusilatu zituzten bertan: María Fernández García ([[Barakaldo]], 53 urte), Elvira Martínez Pascual ([[Bilbo]], 48 urte) Teresa Chiches Ledesma ([[Bilbo]], 26 urte), Cecilia Idirin Garate ([[Basauri]], 24 urte), Ana Naranjo Martín ([[Sestao]], 54 urte), [[Juanita Mir|Juana Mir García]] ([[Bilbo]], 32 urte), Berta Peña Parra ([[Sestao]], 42 urte), Adelina Fernández Pérez ([[Bilbo]], 48 urte), Feliciana Echave Artola ([[Bilbo]], 39 urte), Juana Abascal Nicolás ([[Castro Urdiales]], 29 urte) eta Leónides Antruejo Lorenzo ([[Sestao]], 35 urte).<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=elDiario es|abizena=Euskadi|izenburua=La memoria del Chalet Orue de Bilbao, la improvisada cárcel para la represión de mujeres en el franquismo|hizkuntza=es|data=2022-11-26|url=https://www.eldiario.es/euskadi/memoria-chalet-orue-bilbao-improvisada-carcel-represion-mujeres-franquismo_1_9746915.html|aldizkaria=elDiario.es|sartze-data=2023-03-09}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=J.|abizena=Fernández|izenburua=Bilbao rescata del chalet Orue a sus 11 ‘rosas’|hizkuntza=es|data=2022-11-26|url=https://www.deia.eus/bilbao/2022/11/26/bilbao-rescata-chalet-orue-11-6261557.html|aldizkaria=Deia|sartze-data=2023-03-09}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Bilbo homenajea a las mujeres represaliadas por el franquismo|hizkuntza=es|data=2022-11-26|url=https://www.naiz.eus/es/info/noticia/20221126/bilbo-homenajea-a-las-mujeres-represaliadas-por-el-franquismo|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2023-03-09}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bilbao.eus, InfoBilbao, Noticias, BILBAO HOMENAJEARÁ EL SÁBADO A LAS MUJERES REPRESALIADAS EN EL CHALET ORUE DURANTE EL FRANQUISMO|hizkuntza=es|url=https://www.bilbao.eus/cs/Satellite?c=BIO_Noticia_FA&cid=1279222162201&language=es&pageid=3000075248&pagename=Bilbaonet/BIO_Noticia_FA/BIO_Noticia|aldizkaria=www.bilbao.eus|sartze-data=2023-03-09}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=REPÚBLICA - LISTADO FALLECIDAS EN PRISIÓN DE AMOREBIETA, LISTADO PRISIÓN PROVINCIAL DE BILBAO.|url=http://www.errepublika.org/La-represion-franquista-en-el-Pais-Vasco-Carceles-campos-de-concentracion-comienzo-postguerra-24.htm|aldizkaria=www.errepublika.org|sartze-data=2023-07-01}}</ref>
== Espetxearen itxiera ==
Espetxearen itxiera 1942eko otsailean eman zen, eta bertan zeunden azken emakumeak [[Larrinagako espetxea|Larrinagako espetxera]] eraman zituzten.<ref name=":4" />
Espetxea itxi eta gero, Santa Marta klinika bihurtu zen, 1970eko hamarkadan etxea eta bere inguruko lorategia guztiz urbanizatu zen arte. Orube hartan etxebizitza ugari eraiki ziren, [[Santutxu|Santutxuko]] Remigio Gandasegi kalea eta Fagoaga Tenorea kalea sortu ziren orduan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Europa|abizena=Press|izenburua=Bilbao homenajea a las represaliadas por el franquismo con una placa dedicada a las encarceladas en el chalet de Orue|data=2022-11-26|url=https://www.europapress.es/euskadi/noticia-bilbao-homenajea-represaliadas-franquismo-placa-dedicada-encarceladas-chalet-orue-20221126125839.html|aldizkaria=www.europapress.es|sartze-data=2023-03-09}}</ref> Kale horietan kokatu zen [[Karmelo ikastola|Karmelo ikastolaren]] zati bat 1978tik 2014ra arte, Orue jauregian egon zen tokian bertan, gutxi gora behera. Toki horretan lan handia egin zuen [[Pompeu Fabra|Ponpeu Fabrak]] katalana berreskuratzeko, eta, kasualitatez edo, toki horrexetan lan aitzindaria egin zuen Karmelo ikastolak euskara berreskuratzeko.
== Aitortzak ==
* 2022an Bilboko Udalak omenaldi bat eskaini zien preso egondakoei plaka bat ezarri eta loreak eskeinita.<ref name=":1" /><ref>{{Erreferentzia|izena=Oskar M.|abizena=Bernal|izenburua=Bilbao homenajea a las mujeres represaliadas en el Chalet Orue|hizkuntza=es|data=2022-11-26|url=https://www.deia.eus/videos/bizkaia/2022/11/26/bilbao-homenajea-mujeres-represaliadas-chalet-6260430.html|aldizkaria=Deia|sartze-data=2023-03-09}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Cadena|abizena=SER|izenburua=Bilbao rinde homenaje a mujeres encarceladas en primeros años de franquismo|hizkuntza=es-ES|data=2022-11-24|url=https://cadenaser.com/euskadi/2022/11/24/bilbao-homenajeara-este-sabado-a-las-mujeres-represaliadas-en-el-chalet-orue-durante-el-franquismo-radio-bilbao/|aldizkaria=cadena SER|sartze-data=2023-03-09}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bilbao homenajeará este sábado a las mujeres represaliadas en el chalet Orue durante el franquismo|hizkuntza=es|data=2022-11-23|url=https://www.lavanguardia.com/local/paisvasco/20221123/8619199/bilbao-homenajeara-sabado-mujeres-represaliadas-chalet-orue-franquismo.html|aldizkaria=La Vanguardia|sartze-data=2023-03-09}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Homenaje a las mujeres encarceladas y fusiladas durante el Franquismo en el chalet Orue, en Santutxu|hizkuntza=es|data=2022-11-26|url=https://www.eitb.eus/es/noticias/sociedad/videos/detalle/9027840/bideoa-homenaje-a-mujeres-encarceladas-y-fusiladas-durante-franquismo-en-chalet-orue-en-santutxu/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2023-03-09}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Santutxuko Orue txaleta kartzela izan zenekoa gogoan izateko oroigarria jarriko dute {{!}} Bilbo Hiria irratia|hizkuntza=eu|data=2022-11-25|url=https://www.bilbohiria.eus/68913|sartze-data=2023-03-09}}</ref>
== Bibliografia ==
* Badiola Ariztimuño, Ascensión (2015). [https://www.vitoria-gasteiz.org.es/VITORIA-GASTEIZ_REPRESION-FRANQUISTA-EN-EL-PAIS-VASCO-6.htm La represión franquista en el País Vasco. Cárceles, campos de concentración y batallones de trabajadores en el comienzo de la posguerra].
* Calvo Ortiz, Mónica eta Fernández Rincón, Javier (2016). ''[https://www.semanticscholar.org/paper/%E2%80%9COrue%E2%80%9D%2C-la-prisi%C3%B3n-habilitada-para-mujeres.-De-la-Ortiz-Rinc%C3%B3n/94aef78e5c1c941f791cf5d2cb6c3460768084ec “Orue”, la prisión habilitada para mujeres. De la represión al olvido.]''
* Calvo Ortiz, Mónica (2020). [https://ruidera.uclm.es/xmlui/bitstream/handle/10578/25278/40%20DE%20LOS%20CONTROLES%20DISCIPLINARIOS-WEB.pdf?sequence=1&isAllowed=y ''Represión penal de las mujeres de Bizkaia: Prisión Provincial de Bilbao y Chalet Orue (1937-1942).'']
* Pérez Embeita, Antonio; Onandia Martínez, Aritz eta Penche González, Jon (2023). ''[http://revista-hsj-historia.unavarra.es/article/view/5430/6293 Mujer y represión franquista]'' ''[http://revista-hsj-historia.unavarra.es/article/view/5430/6293 en Bilbao: el chalet Orue.]'' Huarte de San Juan. Geografía e HiStoria, 30, (69-92)''.''
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Durangoko Emakumeen Kartzela]]
* [[Zornotzako Emakumeen Kartzela]]
* [[Saturrarango Emakumeen Kartzela]]
* [[Ventasko emakumeen kartzela]]
* [[Les Corts emakumeen kartzela]]
* [[Málagako emakumeen kartzela zaharra|Malagako emakumeen kartzela zaharra]]
* [[Segoviako kartzela zaharra]]
* [[La Galera espetxea]]
* [[Can Salesko espetxea]]
== Kanpo estekak ==
* [https://gerra.ahotsak.eus/gaiak/080302/mar-012-008 Kasilde Aginaga Barinagarrementeriaren testigantza (Ahotsak)]
* [[Victoria Zárate Zurita|Victoria Zarate Zurita]]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Emakumeen espetxeak]]
[[Kategoria:Bilboko eraikinak]]
[[Kategoria:Espetxeak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko behinolako espetxeak]]
j2u1elawu0aipcb1m32qwxu9p1qyx5t
Lankide eztabaida:KhanhCN Defender1st Minh
3
1094918
9967953
9230338
2024-11-13T15:54:26Z
EmausBot
15795
[[Lankide eztabaida:Renamed user 3b0ac64b1d74ce1fbe5382d087ed3d0b]] orrira doan hautsitako birzuzenketa konpontzen
9967953
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Lankide eztabaida:Renamed user 3b0ac64b1d74ce1fbe5382d087ed3d0b]]
gdfxggbi09kzxpef0v3dv081hx854lo
Amphixystis
0
1097572
9968615
9579738
2024-11-14T07:36:55Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968615
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Amphixystis''''' [[Tineidae]] familiako [[tximeleta]] genero bat da. Bere espezie tipoa ''[[Amphixystis hapsimacha]]'' da.
==Espezieak ==
{{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q4748415} |sort=P225 |columns=P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera |row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda |thumb=100 |links=red }}
{| class='wikitable sortable'
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis aethalopis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis anachoreta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis anchiala
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis antiloga
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis antongilella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis aromaticella
| p18 = [[Fitxategi:Amphixystis-sp.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis artiphanes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis beverrasella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis canthopa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis carphota
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis chrysodora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis cincinnata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis colubrina
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis commatias
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis copidora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis crobylora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis crocinacma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis crypsirias
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis cyanodesma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis cymataula
| p18 = [[Fitxategi:Amphixystis cymataula.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis divulsa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis ensifera
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis epirota
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis fragosa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis fricata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis glomerata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis guttata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis gyracma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis habryntis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis hapalopa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis hapsimacha
| p18 = [[Fitxategi:Amphixystis hapsimacha 105079155.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis herbulotella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis hermatias
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis heteroclina
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis hydrochalca
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis hypolampes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis ichnora
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis irenica
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis islamella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis lactiflua
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis leptorrhiza
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis leucorrhoa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis ligyropa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis magica
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis maillardella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis maroccana
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis minuta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis multipunctella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis nephalia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis oxymoris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis paroditella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis patelia
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis pentacarpa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis polystrigella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis protelesta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis reunionella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis rhodothicta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis rhothiaula
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis rorida
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis roseostrigella
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis rotata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis sciadocoma
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis selacta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis serrata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis sicaria
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis siccata
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis spathistis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis syntricha
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis tachygrapha
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis tarsota
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis taurus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis thapsonota
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis trixysta
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis undosa
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Amphixystis zulella
}}
|}
{{wikidata list end}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
==Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Tineidae]]
h5mfip5ndl6qrwn3vem54eenl6zkofr
Asparagus
0
1099580
9968616
9882427
2024-11-14T07:38:19Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968616
wikitext
text/x-wiki
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Asparagus''''' [[landare loredun]] generoa da, [[Asparagaceae]] familiakoa, [[Asparagoideae]] subfamiliakoa. 300 espezie inguru daude bere barnean. Gehienak [[hosto iraunkor]]reko eta bizitza luzeko landare iraunkorrak dira, oihanpean hazten direnak, hala nola [[liana]]k, [[zuhaixka]]k edo [[landare igokari]]ak. Espezierik ezagunena ''[[Asparagus officinalis]]'' jangarria da, eskuarki [[zainzuri]] esaten zaiona. Generoko beste kide batzuk, ''[[Asparagus densiflorus]]'' adibidez, landare apaingarri gisa lantzen dira.
== Espezieak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P105 wd:Q7432 . ?item wdt:P171 ?sub0 . ?sub0 (wdt:P171)* wd:Q2853420 }
|sort=P225
|columns=P225:Espeziea,P18:Irudia,P141:Egoera
|row_template=Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
|thumb=100
|links=red
}}
{| class='wikitable sortable'
! Espeziea
! Irudia
! Egoera
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus acerosus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus acicularis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus acocksii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus acutifolius
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus acutifolius frutos.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus adscendens
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus adscendens DSC 6913.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus aethiopicus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus aethiopicus 5Dsr 7747.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus africanus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus africanus 1DS-II 9874.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus aggregatus
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus albus
| p18 = [[Fitxategi:Artà - Ermita de Betlem - Asparagus albus 03 ies.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus alopecurus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus altiscandens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus altissimus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus amarus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus angolensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus angulofractus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus angusticladus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus angusticladus, Roodeplaat Natuurreservaat.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus aphyllus
| p18 = [[Fitxategi:Malta - Mellieha - Triq l-Armier - Asparagus aphyllus 01 ies.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus arborescens
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus aridicola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus asiaticus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus asparagoides
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus asparagoides leaves.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus aspergillus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus azerbaijanensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus baguirmiensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus baumii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus bayeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus bechuanicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus benguellensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus bequaertii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus biflorus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus biradarii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus bojnurdensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus borealis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus botschantzevii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus botswanicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus brachiatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus brachyphyllus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus breslerianus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus buchananii
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus buchananii 1DS-II 4-1487.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus bucharicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus burchellii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus burjaticus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus burkei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus buruensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus buxbaumius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus calcicola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus capensis
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus capensis var. capensis 1DS-II 1-9087.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus capitatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus caspius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus chesneyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus chimanimanensis
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus clareae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus cochinchinensis
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus cochinchinensis.jpg|center|100px]]
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus coddii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus comorensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus compactus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus concinnus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus confertus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus confusus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus consanguineus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus coodei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus cooperi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus corruda
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus courtetii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus crassicladus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus crispus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus curillus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus cuscutoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus dauricus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus dauricus kz01.jpg|center|100px]]
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus debilis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus declinatus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus declinatus 1DS-II 1-9048.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus decumbens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus deflexus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus densiflorus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus densiflorus 08.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus densus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus denudatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus devenishii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus dinteri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus divaricatus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus divaricatus 1DS-II 9263.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus draco
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus drepanophyllus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus duchesnei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus dumosus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus ecklonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus edulis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus elephantinus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus engleri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus equisetoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus erectus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus erinaceus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus esculentus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus euphraticus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus exsertus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus exuvialis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus falcatus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus falcatus 04.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus fallax
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus fallax01.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus fasciculatus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus racemosus.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus faulkneri
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus ferganensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus filicinus
| p18 = [[Fitxategi:Gardenology.org-IMG 7599 qsbg11mar.jpg|center|100px]]
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus filicladus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus filifolius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus flagellaris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus flavicaulis
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus flavicaulis subsp. flavicaulis 1DS-II 1-1345.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus fouriei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus fractiflexus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus fragilis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus fysonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus gaudichaudianus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus gharoensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus gibbus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus gillettii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus glaucus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus glycycarpus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus gobicus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus gobicus.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus gonoclados
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus gracilis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus graminifolius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus graniticus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus greveanus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus griffithii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus gypsaceus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus hajrae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus hedecarpus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus hirsutus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus homblei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus horridus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus stipularis Hojas 2010-8-15 SierraMadrona.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus hortensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus humilis
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus inderiensis
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus inderiensis 221648429.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus insularis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus intangibilis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus intricatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus irregularis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus jacquemontii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus juniperoides
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus juniperoides S-0346 660.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus kaessneri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus kansuensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus karthikeyanii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus kasakstanicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus katangensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus khorasanensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus kiusianus
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus klinghardtianus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus komarovianus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus krausii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus kraussianus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus krebsianus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus krebsianus - Copenhagen Botanical Garden - DSC08017.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus kuisibensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus laetus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus laevissimus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus lanceus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus laricinus
| p18 = [[Fitxategi:Cluster-leaf Asparagus (Asparagus laricinus) (17380997265).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus lecardii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus ledebourii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus leptocladodius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus levinae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus lignosus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus lignosus 5Dsr 2579-01.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus litoralis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus littoralis
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus longicladus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus longiflorus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus longifolius
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus longipes
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus lowei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus lownei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus lucidus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus lugardii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus lycaonicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus lycicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus lycopodineus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus lynetteae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus macowanii
| p18 = [[Fitxategi:Starr-120301-3367-Asparagus macowanii-flowers-Enchanting Floral Gardens of Kula-Maui (24841515650).jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus macrorrhizus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus macrorrhizus60078.jpg|center|100px]]
| p141 = [[galzori larriko espezie]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus madagascariensis
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus madagascariensis - Jardin Botanique de Lyon - DSC05393.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus madecassus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus mahafalensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus mairei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus mariae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus maritimus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus maritimus sl2.jpg|center|100px]]
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus mauritianus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus medeoloides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus medioloides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus meioclados
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus merkeri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus microraphis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus migeodii
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus minutiflorus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus misczenkoi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus mitis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus mollis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus monoclados
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus monophyllus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus mozambicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus mucronatus
| p18 = [[Fitxategi:Katdoring (Asparagus mucronatus) (32629463712).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus multiflorus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus multituberosus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus munitus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus myriacanthus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus myriocladus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus natalensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus ndelleensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus neglectus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus nelsii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus nelsonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus nepalensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus nesiotes
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus nesiotes subsp. purpuriensis.jpg|center|100px]]
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus nivenianus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus nodosus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus nodulosus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus nudicaulis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus officinalis
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus plants - geograph.org.uk - 552470.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus oligoclonos
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus oligophyllus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus oliveri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus omahekensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus ovatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus oxyacanthus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus oxycarpus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus pachyrrhizus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus palaestinus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus pallasii
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus pallasii 112610743.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus pallidus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus paragus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus parviflorus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus pastorianus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus pastorianus kz2.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus patens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus pearsonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus pectinatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus penduliflorus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus pendulus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus penicillatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus persicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus petersianus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus petitianus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus phyllacanthus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus pilosus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus planiuscula
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus plocamoides
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus plocamoides (1).JPG|center|100px]]
| p141 = [[kaltebera]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus plumosus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus plumosus Baker (AM AK305222).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus poissonii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus polyphyllus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus popovii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus prostratus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus officinalis subsp. prostratus plant (1).jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus przewalskyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus pseudoscaber
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus pseudoscaber 'Spitzenschleier' JRVdH 01.jpg|center|100px]]
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus psilurus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus puberulus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus pubescens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus punjabensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus purpurascens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus pygmaeus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus qinghaiensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus racemosus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus racemosus.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus radiatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus ramosissimus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus recurvispinus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus retrofractus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus Retrofractus.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus richardsiae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus rigidulus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus rigidus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus ritschardii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus rogersii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus rottleri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus royleanus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus ruber
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus rubicundus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus rubicundus - Greyton - South Africa 4.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus rubricaulis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus rusciformis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus sapinii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus sarmentosus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus saundersiae
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus scaber
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus scaberulus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus scandens
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus scandens berries Cape Town 10.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus schoberioides
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus schoberioides 95319927.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus schroederi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus schumanianus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus schweinfurthii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus scoparius
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus scoparius.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus sekukuniensis
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus sennii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus sessiliflorus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus setaceus
| p18 = [[Fitxategi:Starr 050517-9003 Asparagus setaceus.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus shirensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus sichuanicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus sieboldii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus simulans
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus simulans - Botanischer Garten, Dresden, Germany - DSC08579.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus sinicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus somalensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus soongoricus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus sp. nov. A
| p141 = [[datu falta]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus spinescens
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus spinescens 5Dsr 7776.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus sprengeri
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus sprengeri.png|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus squarrosus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus squarrosus 4440515.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus stachyoides
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus stachyphyllus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus stellatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus steudneri
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus stipulaceus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus stipularis
| p18 = [[Fitxategi:Alcúdia - Pol·lèntia - Asparagus stipularis 01 ies.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus striatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus suaveolens
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus suaveolens, b, Schanskop.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus subalatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus subfalcatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus subscandens
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus subulatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus sylvicola
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus taliensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus tamariscinus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus tenuifolius
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus tenuifolius1Georgi Kunev.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus terminalis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus ternatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus thunbergianus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus tibeticus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus touranensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus transvaalensis
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus transvaalensis, habitus, Little Eden.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus triacanthus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus trichoclados
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus trichophyllus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus tuberculatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus turkestanicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus uhligii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus umbellatus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus umbellatus (La Fajana) 03 ies.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus umbellulatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus undulatus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus undulatus 1DS-II 2-1732.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus usambarensis
| p141 = [[Endangered]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus vaginellatus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus vaniotii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus verrucosus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus verticillaris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus verticillatus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus verticillatus1Georgi Kunev.jpg|center|100px]]
| p141 = [[arrisku txikia]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus virgatus
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus virgatus cultivation.JPG|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus volubilis
| p18 = [[Fitxategi:Asparagus volubilis 1DS-II 3-6446.jpg|center|100px]]
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus vulgaris
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus vvedenskyi
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus warneckei
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus wrightii
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus yanbianensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus yanyuanensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus yunnanensis
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus zanzibaricus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus zeylanicus
}}
|-
{{Zutabe_formatoa/Espezie_zerrenda
| p225 = Asparagus zuluensis
}}
|}
{{wikidata list end}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Asparagus]]
fmclqhpkg00j5oxz5wwfdorfw7rzmid
Berta
0
1104865
9968643
9927438
2024-11-14T08:06:08Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968643
wikitext
text/x-wiki
{{Pertsona Izena
| izena = Berta
| irudia =
| oina =
| ahoskera =
| generoa = emakumezkoa
| esanahia = distira
| jatorrizko eskualdea =
| jatorria = germaniarra
| antzeko izenak = Alberta<br/>Adalberta<br/>Bertina<br/>Bertilla<br/>Filiberta<br/>Giselberta<br/>Huberta<br/>Norberta<br/>Roberta<br/>Rigoberta
| izenaren eguna = [[uztailaren 4]]
}}
'''Berta'''<ref>{{Cite aldizkari|hizkuntza=eu|izenburua=66. araua: Santutegiko izen ohikoenak (1996-1997)|urtea=1997|abizena=|izena=Euskaltzaindia|orrialdeak=|orrialdea=8|argitaletxea=Euskaltzaindia|ISBN=|url=http://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0066.pdf}}</ref> edo '''Bertha''' germaniar jatorriko emakumezko [[pertsona-izen]]a da. ''Berht'' (distira) hitzetik eratorria, hainbat herrialdetan Alberta eta Roberta moduko izenen [[hipokoristiko]] gisa ere erabiltzen da.
== Historia ==
Jatorriz [[Frankoak|franko]]en artean ohikoa, [[Ingalaterrako normandiar konkista]]ren ostean, Britainian hasi zen erabiltzen<ref>{{erreferentzia|izena=Charlotte Mary|abizena=Yonge|urtea=1863|izenburua=History of Christian Names|argitaletxea=Parker, Son, and Bourn|orrialdea=435|hizkuntza=en|liburukia=1}}</ref>, baina XIV. mendearen ondoren ospea galdu zuen. XIX. mendean ingelesez hitz egiten duten herrialdeetan ohikoa bihurtu zen berriro, baina gero modaz kanpo geratu zen<ref>{{erreferentzia|izena=David|abizena=Pickering|urtea=2005|izenburua=The Penguin Pocket Dictionary of Babies' Names|argitaletxea=Penguin Books Limited|hizkuntza=en|atala=Bertha|url=https://www.google.ru/books/edition/The_Penguin_Pocket_Dictionary_of_Babies/bB9au3AxxCkC?hl=ru&gbpv=1&dq=bertha+name&pg=PT31&printsec=frontcover}}</ref>.
Alemanian, Bertha izen arruntenen artean zegoen 1890eko hamarkadan. 1930eko hamarkadaz geroztik ia erabiltzeari utzi dio<ref>{{Cite aldizkari|hizkuntza=de|izenburua=Berta|url=https://www.beliebte-vornamen.de/5242-bertha.htm|komunikabidea=Beliebte Vornamen|artxibo-url=https://web.archive.org/web/20221124173039/https://www.beliebte-vornamen.de/5242-bertha.htm|artxibo-data=2022-11-24}}</ref>.
== Aldaerak eta antzeko izenak ==
* Alberta
* Adalberta
* Bertina
* Bertilla
* Filiberta
* Giselberta<ref>{{Cite aldizkari|hizkuntza=es|izenburua=Significado del nombre “Gisela”|url=http://suhijo.com/2014/09/significado-del-nombre-gisela-2/|komunikabidea=Su Hijo|artxibo-url=https://web.archive.org/web/20150730001710/http://suhijo.com/2014/09/significado-del-nombre-gisela-2/|artxibo-data=2015-07-20}}</ref>
* Huberta<ref>{{Cite aldizkari|hizkuntza=es|izenburua=Huberta: origen y significado del nombre para niña Huberta
|url=https://www.guiainfantil.com/nombres/nombres-para-ninas/significado-del-nombre-huberta/|komunikabidea=Guia Infantil}}</ref>
* Norberta
* Roberta
* Rigoberta<ref>{{Cite aldizkari|hizkuntza=es|izenburua=Rigoberta
|url=https://bebe.elembarazo.net/nombres-bebes/rigoberta|komunikabidea=El Embarazo}}</ref>
== Berta edo Bertha izena duten pertsona ezagunak ==
{{Wikidata list
|sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P735 wd:Q4092653 . ?item wdt:P31 wd:Q5 }
|section=
|sort=label
|columns=label:Izen-abizenak,P106:Jarduera,P19:Jaiolekua,P569,P570
|links=local
}}
{| class='wikitable sortable'
! Izen-abizenak
! Jarduera
! Jaiolekua
! jaiotza data
! heriotza data
|-
| [[Berta Arocena de Martínez Márquez]]
| [[kazetari]]<br/>[[Suffragette|sufragette]]<br/>''[[:d:Q27532437|sufragista]]''
| [[Habana]]
| 1899
| 1956
|-
| [[Berta Castañé]]
| [[Antzezle|aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[telebista-aktore]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]
| [[Sabadell]]
| 2002-11-05
|
|-
| [[Berta Collado]]
| ''[[:d:Q947873|telebista aurkezle]]''<br/>[[kazetari]]<br/>[[Modelo (lanbidea)|modelo]]<br/>[[Antzezle|aktore]]
| [[Talavera de la Reina]]
| 1979-07-03
|
|-
| [[Berta Cáceres]]
| [[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[La Esperanza (Intibucá)|La Esperanza]]
| 1971-03-04
| 2016-03-02
|-
| [[Berta Dávila Fernández|Berta Dávila]]
| [[idazle]]<br/>[[Argitaratzaile|editore]]
| [[Santiago de Compostela]]
| 1987-12-31
|
|-
| [[Berta Hansson]]
| ''[[:d:Q1028181|margolari]]''<br/>''[[:d:Q10694573|ehungintzako artista]]''
| ''[[:d:Q10516926|Hammerdal church parish]]''
| 1910-06-23
| 1994-09-03
|-
| [[Berta Italiakoa]]
|
|
| 1075
| No/unknown value
|-
| [[Berta Piñan]]
| [[idazle]]<br/>[[poeta]]<br/>[[politikari]]
| [[Cangues d'Onís]]
| 1963-03-26
|
|-
| [[Berta Riaza]]
| [[Antzezle|aktore]]
| [[Madril]]
| 1927-07-27
| 2022-07-24
|-
| [[Berta Vázquez]]
| [[telebista-aktore]]<br/>''[[:d:Q10800557|zinema aktore]]''<br/>[[Kantari|abeslari]]
| [[Elx]]
| 1992-03-28
|
|-
| [[Berta Wilhelmi]]
| ''[[:d:Q12362622|filantropo]]''<br/>[[hezitzaile]]<br/>[[enpresaburu]]
| [[Heilbronn]]
| 1858
| 1934-07-29
|-
| [[Berta Zúñiga|Bertha Zúniga]]
| [[Ekologista|ekintzaile ekologista]]<br/>''[[:d:Q1476215|giza eskubideen aldeko ekintzaile]]''
| [[Puerto Cortés]]
| 1990-09-24
|
|-
| [[Bertrada Laongoa|Betrada Laongoa]]
|
| [[Laon]]
| 8th century<br/>726
| 783-07-12<br/>783-06-12
|-
| [[Damaris Egurrola]]
| ''[[:d:Q937857|futbolari]]''
| [[Orlando (Florida)|Orlando]]
| 1999-08-26
|
|-
| [[Irene Falcón]]
| [[kazetari]]<br/>''[[:d:Q333634|itzultzaile]]''<br/>[[politikari]]<br/>[[liburuzain]]<br/>''[[:d:Q24702769|radio journalist]]''<br/>''[[:d:Q17351648|egunkariko editore]]''
| [[Madril]]
| 1907-11-27
| 1999-08-19
|-
| [[Maria Berta Rohangoa]]
|
| [[Teplice]]
| 1868-05-21
| 1945-01-19
|}
{{Wikidata list end}}
== Ikus, gainera ==
* [[154 Berta]]
* [[Berta Handia]]
* [[Bertha (Minnesota)]]
* [[Bertha urakana (2008)]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Pertsona-izenak]]
0u102ld47udp820jmm3n9n1i4ysx1t8
Juan Zurano
0
1114919
9967797
9967167
2024-11-13T14:41:01Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9967797
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Juan Santiago Zurano Jerez''' ([[Lorca]], [[1948]]ko [[irailaren 1]]a) espainiar txirrindulari ohia da, profesionala 1971 eta 1976 artean.
Kirol ibilbideko lorpenik nabarmenena, 1973ko [[Espainiako Vuelta]]n eskuratutako etapa garaipen bat izan zen.
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1969'''
* [[Segoviako Itzulia]]
* 2. [[1969ko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n eta etapa 1
'''1971'''
* 3. [[Asturiasko Itzulia]]n eta etapa 1
* [[Menorcako Itzulia|Menorcako Itzuli]]ko 2 etapa
* 3. [[Levanteko Itzulia]]n
'''1972'''
* [[Portugalgo Itzulia|Portugalgo Itzuli]]ko 2 etapa
* [[Meatze Haranetako Itzulia|Meatze Haranetako Itzuli]]ko etapa 1
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuli]]ko etapa 1
* [[Mallorcako Itzulia|Mallorcako Itzuli]]ko etapa 1
* 3. [[Ordiziako Klasika]]n
'''1973'''
* [[1973ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]ko etapa 1
* [[Portugalgo Itzulia|Portugalgo Itzuli]]ko etapa 1
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuli]]ko etapa 1
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuli]]ko etapa 1
* 3. [[Fitxategi:Bronze medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n
* 5. [[1973ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 6. [[1973ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
'''1974'''
* 2. Trophée des grimpeurs
* 2. [[Samianigoko Klasikoa]]n
* 2. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
* 3. [[Kantabriako Itzulia]]n
* 6. [[1974ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1975'''
* 5. [[Levanteko Itzulia]]n
'''1976'''
* 7. [[Udaberriko Klasikoa]]n
}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
*[http://www.sitiodeciclismo.net/coureurfiche.php?coureurid=19462 Palmaresa "sitiodeciclismo.net"]
{{bizialdia|1948ko||Zurano, Juan}}
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Murtzia Eskualdeko jendea]]
ftksdcucapi3lrf6x0h69gzlq336ysw
Josu Lavin
0
1121463
9967754
9390842
2024-11-13T14:08:03Z
158.227.44.90
Grafiako kontuño batzuk zuzendu ditut, eta baita errore gramatikal bat ere.
9967754
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa|nazionalitatea={{Bandera|Bizkaia}}}}
'''Josu Lavin Campo''' euskararen ikerlari eta bultzatzaile bat da. [[Kantabria]]ko Beranga herrian jaio zen 1960 urtean. 3 urte zituenean familiarekin bizitzera joan zen Basaurira. 15 urterekin euskara ikasten hasi zen, lehendabizi bere kabuz eta ondoren [[Federiko Krutwig]] euskaltzainaren laguntzarekin, [[Pedro Axular|Axular]] eta [[Joanes Leizarraga|Leizarraga]] idazle klasikoen lanak baliatuz.
Ondoren magisteritzako euskal filologia lehen promozioan ikasi, eta eskolako maisu bezala jardun zuen 2020 urtera arte. Azken hiru hamarkadetan [[Algorta|Algortan]] bizi da.
== Euskaltzaindian eta Jakintza Baithan ==
Krutwigek [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindian]] zuzenzen zuen ''Jagon'' literatura klasikoko batzordean aritu zen. 1985 urtean, batzorde hori Euskaltzaindiatik bereiztu, eta [[Jakintza Baitha]] bezala funtzionatzen hasi zen. Jakintza Baithan Lavin ''Paideia'' izeneko Euskal Hezkuntza Akademiaren arduraduna izan zen. Bertan euskararen lan literario asko digitalizatu zituen, testu klasikoetarik 30etik gora, asmoaz ondoren euskal filologiako ikerlariek euren lana hobeto egin zezaten. Horrekin batera, euskararen literatura klasikoan oinarrituz, euskararen egitura gramatikal argi bat definitzen eta nazioarteko lexikoak euskaran daukan rola ere ikertzen aritu zen. Digitalizazio lan horren emaitzak CD-ROMetan eta disketeetan banatzen zituen.
== Romanica ==
Hizkuntza erromantzeen arteko eredu unifikatuak eratu dira. Haietako bat [[Interlingua]] izenekoa da. Eredu horretan oinarrituz, Lavinek ''Lingua Romanica Unificata'' izeneko eredua finkatu zuen. Eredu hori garatu zuen, gaztelaniaz idatzi behar ez izateko. Izan ere, gaztelania, portugesa, italianoa edo katalana, esaterako; guztiak hizkuntza morfologikoki berberaren dialektoak dira.
Zenbait hiztegi eta idazlan egin zituen romanican. [[Hiztegigintza|Lexikografia]] lanak burutu zituen, bereziki ''Thesauro de Interlingua'' idazlanean argitaratutakoak. 2001 urtean ''Manifesto pro le compatriotismo planetario'' delako agiria kaleratu zuten mundu osoko interlingualari anitzek. Lavin haren sustatzaileetako bat izan zen.
== Euskara klasikoa eta naffarrera ==
Lavinek Cantabriako edo [[pasiego]] euskaldun nafar bezala definitzen du bere naziotasuna. [[Libertate Nafarra]] alderdiko hasierako sustatzaileetako bat izan zen. Baina bere ekinbidea ez da politikoa izaten, kulturala baizik.
Euskara klasikoari dagokionez, aztertu zituen Leizarragarekin batera Axular, [[Joan Tartas|Tartas]], [[Materra|Materre]], [[Silvain Pouvreau|Pouvreau]], [[Juan Beriain|Beriain]] eta [[Joakin Lizarraga|Lizarraga]] idazleak besteak beste; eta ondorioztatu zuen ezen, idazle klasiko haiek guztiek idazteko forma amankomun batzuk erabili zituztela, hala sintaktikoki nola gramatikalki eta ortografikoki. Idazteko forma hori bariazio txikiekin erabiltzen jarraitu da mendez mende.
Ondorioztatu zuen, Krutwigek bezala, ezen, XX mendearen bigarren erdialdean finkaturiko [[Euskara batua|euskara batuak]] ez zituela haintzat hartu idazle klasikoen tradizioa. Horregatik 2013 urtean euskararen tradizio literarioaren gainean eginiko ikerketatan oinarrituz, naffarrera izeneko euskal eredu literario unifikatua aurkeztu zuen.
Naffarrera idatzizko eredu bat da, eta [[Euskara batua|euskara batutik]] bereizten da alde batetik ortografian, izan ere ortografia latinoa erabiltzen du, ingeleraren erara. Horrekin batera nazioarteko lexikoa bere horretan erabiltzea permititzen du. Eta azkenik, oinarri bezala ekialdeko eta iparraldeko euskalkien formak hobesten baditu ere, tradizio literarioan erabili diren eta euskal herri osoan erabiltzen diren idazteko forma guztiak ere onartzen ditu.
[[Zuzeu|Zuzeu.eus]] euskarazko webgunean blog oparo batean argitaratzen du naffarreraren eta euskararen inguruko informazio erraldoia: euskararen klasikoak digitalizatuta, euskararen inguruko teoria, historiako gaiak, etab.
2021 urtean Leizarragaren Testamentu Berriaren edizio berri bat argitaratu zuen, lehen ediziotik 450 urte bete zirenean.
== Naffar Translator ==
2015 urtean Naffar Translator izeneko aplikazioa sarean jarri zuen. Horren bitartez, euskara batuan edo bestelako edozein euskalkitan sar daiteke testu bat, eta aplikazioak bueltatzen du testu berbera baina ortografia klasikoan, hau da: naffarreran.
2021 urtean Naffar Translator aplikazioa euskarazko webguneak irakurtzeko egokitu zen. Horrela, naffarrera.info izeneko webtokian edozein euskarazko web orri naffarreraz irakurtzeko aukera dago.
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1960ko||Lavin, Josu}}
[[Kategoria:Kantabriarrak]]
[[Kategoria:Bizkaiko irakasleak]]
[[Kategoria:Basauriarrak]]
p457x2qpwj621mclhfkc4tjvjwdbu2b
Julián Cuevas
0
1121947
9968911
9533311
2024-11-14T11:35:29Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968911
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Julián Cuevas González''' ([[Miengo]], [[1948]]ko [[maiatzaren 7]]a - [[Ruesga]], [[2000]]ko [[azaroaren 1]]a) txirrindulari espainiarra izan zen, profesional 1969tik 1975era.
Kirol ibilbideko lorpenink nabarmenenak [[Espainiako Vuelta]]ko etapa bat eta [[Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzuli]]ko bi etapa garaipen izan ziren.
== Palmaresa ==
'''1967'''
* 10. [[1967ko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n eta etapa 1
'''1968'''
* [[1968ko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzuli]]ko etapa 1
'''1970'''
* [[1970eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]ko etapa 1
* [[Aragoiko Itzulia|Aragoiko Itzuli]]ko etapa 1
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuli]]ko etapa 1
* 5. [[1970eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1972'''
* [[Errioxako Itzulia|Errioxako Itzuli]]ko 3 etapa
* [[1972ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzuli]]ko etapa 1
'''1973'''
* 8. [[1973ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n eta etapa 1
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan ==
{| class="wikitable"
|- style="background:#eee;"
!Itzuli Handia
!1969
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
|-
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey pink.svg|20px|link=General classification in the Giro d'Italia|alt=Pink jersey]] '''[[Italiako Giroa]]'''
| —
| —
| —
| —
| —
| —
| —
|-
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px|link=General classification in the Frantziako Tour|alt=Yellow jersey]] '''[[Frantziako Tourra]]'''
| —
| —
| —
| —
| —
| —
| —
|-
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey red.svg|20px|link=General classification in the Espainiako Vuelta|alt=Red jersey]] '''[[Espainiako Vuelta]]'''
|[[1969ko Espainiako Itzulia|33.]]
|[[1970eko Espainiako Itzulia|36.]]
|[[1971ko Espainiako Itzulia|41.]]
|[[1972ko Espainiako Itzulia|UT]]
| —
| —
| —
|-
|}
<small>—: ez zuen parte hartu <br />
UT: utzi, ez zuen amaitu</small>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
* [http://www.sitiodeciclismo.net/coureurfiche.php?coureurid=13525 Julián Cuevas “sitiodeciclismo.net”]
{{bizialdia|1948ko|2000ko|Cuevas, Julián}}
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Kantabriako kirolariak]]
0qwhkiukyldvd39me3jfx0luatiy8v4
Lankide:Mykx/Proba orria
2
1122514
9968918
9947113
2024-11-14T11:44:27Z
Mykx
153174
9968918
wikitext
text/x-wiki
=== Bitaren erabilpena informatikan ===
Hasieran esan dugun bezala, bit-a inforormatikako oinarrizko unitatea da. Honek "0" edo "1" egoera logikoa izan dezake; logikoki begiratzen badugu bit bat 0-a gezurra dela izango litzateke, eta 1-a berriz, egia dela izango litzateke. Informatikan bit-ek erabilpen handia dute. Bit-ekin adibidez, oinarrizko eragiketa logikoak burutu daitezke: NOT, AND, OR, NAND, NOR, XOR. Haine bitartez, multzokatuz, zenbakiak (osoak nahiz errealak), karaketereak eta konplexuagoak diren datu egiturak ere adieraz daitezke. Oinarrizko eragiketa horiek, ate logikoen bidez errepresentatzen dira. Hona emen ate logikoen erabilpen taula labur bat:
ggfqeayobnp68a5tkb07ji58bxi1e7x
9968919
9968918
2024-11-14T11:44:41Z
Mykx
153174
9968919
wikitext
text/x-wiki
=== Bitaren erabilpena informatikan ===
Hasieran esan dugun bezala, bit-a inforormatikako oinarrizko unitatea da. Honek "0" edo "1" egoera logikoa izan dezake; logikoki begiratzen badugu bit bat 0-a gezurra dela izango litzateke, eta 1-a berriz, egia dela izango litzateke. Informatikan bit-ek erabilpen handia dute. Bit-ekin adibidez, oinarrizko eragiketa logikoak burutu daitezke: NOT, AND, OR, NAND, NOR, XOR. Haine bitartez, multzokatuz, zenbakiak (osoak nahiz errealak), karaketereak eta konplexuagoak diren datu egiturak ere adieraz daitezke. Oinarrizko eragiketa horiek, ate logikoen bidez errepresentatzen dira. Hona emen ate logikoen erabilpen taula labur bat:
{| class="wikitaula"
! Mota !! [[Ikur elektroniko|Ikur]] militarra !! [[Ikur elektroniko|Ikur]] errektangularra !! Booleren aljebra A eta B artean !! Egia taula
|-
| '''[[ETA ate logikoa|ETA]]'''
'''(AND)'''
| [[Fitxategi:AND_ANSI.svg|128px|ETA ikurra]]
| [[Fitxategi:AND_IEC.svg|ETA ikurra]]
| <math>A \cdot B</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A ETA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 1
|}
|-
| '''[[EDO ate logikoa|EDO]]'''
'''(OR)'''
| [[Fitxategi:OR_ANSI.svg|128px|EDO ikurra]]
| [[Fitxategi:OR_IEC.svg|EDO ikurra]]
| <math>A+B</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EDO B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 1
|}
|-
| '''[[EZ ate logikoa|EZ]]'''
'''(NOT)'''
| [[Fitxategi:NOT_ANSI.svg|128px|EZ ikurra]]
| [[Fitxategi:NOT_IEC.svg|EZ ikurra]]
| <math>\overline{A}</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || EZ A
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0
|}
|-
|
|-
| '''[[EZ-ETA ate logikoa|EZ-ETA]]'''
'''(NAND)'''
| [[Fitxategi:NAND_ANSI.svg|128px|EZ-ETA ikurra]]
| [[Fitxategi:NAND_IEC.svg|EZ-ETA ikurra]]
| <math>\overline{A \cdot B}</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EZ-ETA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 0
|}
|-
| '''[[EZ-EDO ate logikoa|EZ-EDO]]'''
'''(NOR)'''
| [[Fitxategi:NOR_ANSI.svg|128px|EZ-EDO ikurra]]
| [[Fitxategi:NOR_IEC.svg|EZ-EDO ikurra]]
| <math>\overline{A + B}</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EZ-EDO B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 0
|}
|-
|
|-
| '''[[ALA ate logikoa|ALA]]'''
'''(XOR)'''
| [[Fitxategi:XOR_ANSI.svg|128px|ALA ikurra]]
| [[Fitxategi:XOR_IEC.svg|ALA ikurra]]
| <math>A \oplus B</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A ALA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 0
|}
|-
| '''[[EZ-EDO esklusibo ate logikoa|EZ-ALA]]'''
'''(XNOR)'''
| [[Fitxategi:XNOR_ANSI.svg|128px|EZ-EDO esklusibo]]
| [[Fitxategi:XNOR_IEC.svg|EZ-EDO esklusibo]]
| <math>\overline{A \oplus B}</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EZ-ALA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 1
|}
|}
fd8kmnq5pkxtfn63uq641mhx8hm6sl4
9968920
9968919
2024-11-14T11:45:56Z
Mykx
153174
9968920
wikitext
text/x-wiki
=== Bitaren erabilpena informatikan ===
Hasieran esan dugun bezala, bit-a inforormatikako oinarrizko unitatea da. Honek "0" edo "1" egoera logikoa izan dezake; logikoki begiratzen badugu bit bat 0-a gezurra dela izango litzateke, eta 1-a berriz, egia dela izango litzateke. Informatikan bit-ek erabilpen handia dute. Bit-ekin adibidez, oinarrizko eragiketa logikoak burutu daitezke: AND, OR, NOT, NAND, NOR, XOR eta XNOR. Haine bitartez, multzokatuz, zenbakiak (osoak nahiz errealak), karaketereak eta konplexuagoak diren datu egiturak ere adieraz daitezke. Oinarrizko eragiketa horiek, ate logikoen bidez errepresentatzen dira. Hona emen ate logikoen erabilpen taula labur bat:
{| class="wikitaula"
! Mota !! [[Ikur elektroniko|Ikur]] militarra !! [[Ikur elektroniko|Ikur]] errektangularra !! Booleren aljebra A eta B artean !! Egia taula
|-
| '''[[ETA ate logikoa|ETA]]'''
'''(AND)'''
| [[Fitxategi:AND_ANSI.svg|128px|ETA ikurra]]
| [[Fitxategi:AND_IEC.svg|ETA ikurra]]
| <math>A \cdot B</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A ETA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 1
|}
|-
| '''[[EDO ate logikoa|EDO]]'''
'''(OR)'''
| [[Fitxategi:OR_ANSI.svg|128px|EDO ikurra]]
| [[Fitxategi:OR_IEC.svg|EDO ikurra]]
| <math>A+B</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EDO B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 1
|}
|-
| '''[[EZ ate logikoa|EZ]]'''
'''(NOT)'''
| [[Fitxategi:NOT_ANSI.svg|128px|EZ ikurra]]
| [[Fitxategi:NOT_IEC.svg|EZ ikurra]]
| <math>\overline{A}</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || EZ A
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0
|}
|-
|
|-
| '''[[EZ-ETA ate logikoa|EZ-ETA]]'''
'''(NAND)'''
| [[Fitxategi:NAND_ANSI.svg|128px|EZ-ETA ikurra]]
| [[Fitxategi:NAND_IEC.svg|EZ-ETA ikurra]]
| <math>\overline{A \cdot B}</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EZ-ETA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 0
|}
|-
| '''[[EZ-EDO ate logikoa|EZ-EDO]]'''
'''(NOR)'''
| [[Fitxategi:NOR_ANSI.svg|128px|EZ-EDO ikurra]]
| [[Fitxategi:NOR_IEC.svg|EZ-EDO ikurra]]
| <math>\overline{A + B}</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EZ-EDO B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 0
|}
|-
|
|-
| '''[[ALA ate logikoa|ALA]]'''
'''(XOR)'''
| [[Fitxategi:XOR_ANSI.svg|128px|ALA ikurra]]
| [[Fitxategi:XOR_IEC.svg|ALA ikurra]]
| <math>A \oplus B</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A ALA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 0
|}
|-
| '''[[EZ-EDO esklusibo ate logikoa|EZ-ALA]]'''
'''(XNOR)'''
| [[Fitxategi:XNOR_ANSI.svg|128px|EZ-EDO esklusibo]]
| [[Fitxategi:XNOR_IEC.svg|EZ-EDO esklusibo]]
| <math>\overline{A \oplus B}</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EZ-ALA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 1
|}
|}
bpaoey6yjeel15k5r0s53zs4sdnanbr
9968925
9968920
2024-11-14T11:48:13Z
Mykx
153174
/* Bitaren erabilpena informatikan */
9968925
wikitext
text/x-wiki
=== Bitaren erabilpena informatikan ===
Hasieran esan dugun bezala, '''bit'''-a [[Informatika|inforormatikako]] oinarrizko unitatea da. Honek "0" edo "1" egoera logikoa izan dezake; logikoki begiratzen badugu bit bat '''0'''-a '''gezurra''' dela izango litzateke, eta '''1'''-a berriz, '''egia''' dela izango litzateke. Informatikan bit-ek erabilpen handia dute. Bit-ekin adibidez, oinarrizko eragiketa logikoak burutu daitezke: '''AND''', '''OR''', '''NOT''', '''NAND''', '''NOR''', '''XOR''' eta '''XNOR'''. Haine bitartez, multzokatuz, zenbakiak (osoak nahiz errealak), karaketereak eta konplexuagoak diren datu egiturak ere adieraz daitezke. Oinarrizko eragiketa horiek, ate logikoen bidez errepresentatzen dira. Hona emen ate logikoen erabilpen taula labur bat:
{| class="wikitaula"
! Mota !! [[Ikur elektroniko|Ikur]] militarra !! [[Ikur elektroniko|Ikur]] errektangularra !! Booleren aljebra A eta B artean !! Egia taula
|-
| '''[[ETA ate logikoa|ETA]]'''
'''(AND)'''
| [[Fitxategi:AND_ANSI.svg|128px|ETA ikurra]]
| [[Fitxategi:AND_IEC.svg|ETA ikurra]]
| <math>A \cdot B</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A ETA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 1
|}
|-
| '''[[EDO ate logikoa|EDO]]'''
'''(OR)'''
| [[Fitxategi:OR_ANSI.svg|128px|EDO ikurra]]
| [[Fitxategi:OR_IEC.svg|EDO ikurra]]
| <math>A+B</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EDO B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 1
|}
|-
| '''[[EZ ate logikoa|EZ]]'''
'''(NOT)'''
| [[Fitxategi:NOT_ANSI.svg|128px|EZ ikurra]]
| [[Fitxategi:NOT_IEC.svg|EZ ikurra]]
| <math>\overline{A}</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || EZ A
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0
|}
|-
|
|-
| '''[[EZ-ETA ate logikoa|EZ-ETA]]'''
'''(NAND)'''
| [[Fitxategi:NAND_ANSI.svg|128px|EZ-ETA ikurra]]
| [[Fitxategi:NAND_IEC.svg|EZ-ETA ikurra]]
| <math>\overline{A \cdot B}</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EZ-ETA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 0
|}
|-
| '''[[EZ-EDO ate logikoa|EZ-EDO]]'''
'''(NOR)'''
| [[Fitxategi:NOR_ANSI.svg|128px|EZ-EDO ikurra]]
| [[Fitxategi:NOR_IEC.svg|EZ-EDO ikurra]]
| <math>\overline{A + B}</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EZ-EDO B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 0
|}
|-
|
|-
| '''[[ALA ate logikoa|ALA]]'''
'''(XOR)'''
| [[Fitxategi:XOR_ANSI.svg|128px|ALA ikurra]]
| [[Fitxategi:XOR_IEC.svg|ALA ikurra]]
| <math>A \oplus B</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A ALA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 0
|}
|-
| '''[[EZ-EDO esklusibo ate logikoa|EZ-ALA]]'''
'''(XNOR)'''
| [[Fitxategi:XNOR_ANSI.svg|128px|EZ-EDO esklusibo]]
| [[Fitxategi:XNOR_IEC.svg|EZ-EDO esklusibo]]
| <math>\overline{A \oplus B}</math>
|
{| class="wikitaula" align=right
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|colspan=2|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EZ-ALA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 1
|}
|}
f1sw2t3e8171zzofnihw4d382meqtcf
9968928
9968925
2024-11-14T11:50:53Z
Mykx
153174
9968928
wikitext
text/x-wiki
=== Bitaren erabilpena informatikan ===
Hasieran esan dugun bezala, '''bit'''-a [[Informatika|inforormatikako]] oinarrizko unitatea da. Honek "0" edo "1" egoera logikoa izan dezake; logikoki begiratzen badugu bit bat '''0'''-a '''gezurra''' dela izango litzateke, eta '''1'''-a berriz, '''egia''' dela izango litzateke. Informatikan bit-ek erabilpen handia dute. Bit-ekin adibidez, oinarrizko eragiketa logikoak burutu daitezke: '''AND''', '''OR''', '''NOT''', '''NAND''', '''NOR''', '''XOR''' eta '''XNOR'''. Haine bitartez, multzokatuz, zenbakiak (osoak nahiz errealak), karaketereak eta konplexuagoak diren datu egiturak ere adieraz daitezke. Oinarrizko eragiketa horiek, ate logikoen bidez errepresentatzen dira. Hona emen ate logikoen erabilpen taula labur bat:
{| class="wikitaula"
! Mota !! [[Ikur elektroniko|Ikur]] militarra !! [[Ikur elektroniko|Ikur]] errektangularra !! Booleren aljebra A eta B artean !! Egia taula
|-
| '''[[ETA ate logikoa|ETA]]'''
'''(AND)'''
| [[Fitxategi:AND_ANSI.svg|128px|ETA ikurra]]
| [[Fitxategi:AND_IEC.svg|ETA ikurra]]
| <math>A \cdot B</math>
|
{| class="wikitaula" align="right"
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| colspan="2" |'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A ETA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 1
|}
|-
| '''[[EDO ate logikoa|EDO]]'''
'''(OR)'''
| [[Fitxategi:OR_ANSI.svg|128px|EDO ikurra]]
| [[Fitxategi:OR_IEC.svg|EDO ikurra]]
| <math>A+B</math>
|
{| class="wikitaula" align="right"
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| colspan="2" |'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EDO B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 1
|}
|-
| '''[[EZ ate logikoa|EZ]]'''
'''(NOT)'''
| [[Fitxategi:NOT_ANSI.svg|128px|EZ ikurra]]
| [[Fitxategi:NOT_IEC.svg|EZ ikurra]]
| <math>\overline{A}</math>
|
{| class="wikitaula" align="right"
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
|'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || EZ A
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0
|}
|-
|
|-
| '''[[EZ-ETA ate logikoa|EZ-ETA]]'''
'''(NAND)'''
| [[Fitxategi:NAND_ANSI.svg|128px|EZ-ETA ikurra]]
| [[Fitxategi:NAND_IEC.svg|EZ-ETA ikurra]]
| <math>\overline{A \cdot B}</math>
|
{| class="wikitaula" align="right"
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| colspan="2" |'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EZ-ETA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 0
|}
|-
| '''[[EZ-EDO ate logikoa|EZ-EDO]]'''
'''(NOR)'''
| [[Fitxategi:NOR_ANSI.svg|128px|EZ-EDO ikurra]]
| [[Fitxategi:NOR_IEC.svg|EZ-EDO ikurra]]
| <math>\overline{A + B}</math>
|
{| class="wikitaula" align="right"
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| colspan="2" |'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EZ-EDO B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 0
|}
|-
|
|-
| '''[[ALA ate logikoa|ALA]]'''
'''(XOR)'''
| [[Fitxategi:XOR_ANSI.svg|128px|ALA ikurra]]
| [[Fitxategi:XOR_IEC.svg|ALA ikurra]]
| <math>A \oplus B</math>
|
{| class="wikitaula" align="right"
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| colspan="2" |'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A ALA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 0
|}
|-
| '''[[EZ-EDO esklusibo ate logikoa|EZ-ALA]]'''
'''(XNOR)'''
| [[Fitxategi:XNOR_ANSI.svg|128px|EZ-EDO esklusibo]]
| [[Fitxategi:XNOR_IEC.svg|EZ-EDO esklusibo]]
| <math>\overline{A \oplus B}</math>
|
{| class="wikitaula" align="right"
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| colspan="2" |'''SARRERA''' || '''IRTEERA'''
|- bgcolor="#ddeeff" align="center"
| A || B || A EZ-ALA B
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 0 || 1
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|0 || 1 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 0 || 0
|- bgcolor="#ddffdd" align="center"
|1 || 1 || 1
|}
|}
==== Little endian eta big endian ====
ouijpoba36pzh4r0zjqz8735aoahk1g
Lankide:Karabezu23/Proba orria
2
1123102
9968636
9919792
2024-11-14T08:00:00Z
Karabezu23
153333
9968636
wikitext
text/x-wiki
==Latindar idazle batzuk==
{{Latindar idazle batzuk}}
* [[Livio Androniko]] (K.a 240-207)
* [[Nevio]] (K.a 235-204)
* [[Plauto]] (K.a 254-184)
* [[Enio]] (K.a 239-169)
* [[Katon Zentsorea]] (K.a 234-149)
* [[Marko Pakuvio]] (K.a 220-130)
* [[Terentzio]] (K.a 190/185-159)
* [[Akzio]] (K.a 170-86)
* [[Gaio Luzilio]] (K.a 168(?)-102/101)
<br><br>
* [[Varron]] (K.a 116-27)
* [[Zizeron]] (K.a 106-43)
* [[Zesar Augusto|Zesar]] (K.a 100-44)
* [[Kornelio Nepote]] (K.a 99-24)
* [[Tito Lukrezio Karo|Lukrezio]] (K.a 96/95-53)
* [[Salustio]] (K.a 86-35)
* <big><big>[[Katulo]]</big></big> (K.a 84-54)
<br><br>
* <big><big>[[Virgilio]]</big></big> (K.a 70-19) ''[[Eneida]]''
* <big><big>[[Horazio]]</big></big> (K.a 65-8)
* [[Tito Livio]] (K.a 64/59-K.o. 17)
* [[Albio Tibulo|Tibulo]] (K.a 69/48-K.a 19/18)
* [[Propertzio]] (K.a 47?-K.a 16/15)
* <big><big>[[Publio Ovidio|Ovidio]]</big></big> (K.a 43-K.o. 17) ''[[Ars amatoria]]''
<br><br>
* [[Seneka]] (K.o. 1-65)
* [[Plinio Zaharra]] (K.o. 23-79)
* [[Pertsio]] (K.o. 34-62)
* [[Kintiliano]] (K.o. 35-95)
* [[Petronio]] (K.o. ?-65)
* [[Lukano]] (K.o. 39-65)
* [[Marko Valerio Martzial|Martzial]] (K.o. 40-104)
* [[Fedro]] (K.o. 50-?)
* [[Kornelio Tazito]] (K.o. 55-120)
* [[Plinio Gaztea]] (K.o. 61-003)
* [[Juvenal]] (K.o. 67-127)
* [[Suetonio]] (K.o. 75-160)
* [[Apuleio]] (K.o. 125-170)
==Testu mota batzuk==
Horra [[Testu tipologia|testu tipo]] batzuk:
*[[Kanta|Abesti]]
*Aipu historiko
*Aipu literario
*Albiste
*Akta
*Aldarrikapen
*Argazki oin
*Argibide
*Argudio
*Atsotitz
*Aurkezpen digital
*Aurkibide
*Autobiografia
*Autofikzio
*Azalpen testu
*[[Euskal baladak|Balada]]
*Bertso
*[[Biografia]]
*Definizio
*Deskripzio
*Dibulgaziozko testu / Jendarteratzeko testua
*Doktore tesi
*Efemeride
*Eleberri pikaresko
*Elkarrizketa
*Erreportaje
*Errezeta
*Eskema
*Iragarki
*Iritzi artikulu
*Literatur kritika
*Koadro sinoptiko
*Kondaira
*Kontzeptu mapa
*Kronika
*Laburpen
*Manifestu
*Monografia
*Poema
*Prentsa artikulu
*Problema eta ebazpen
*Sinopsi
*Testigantza
*Turismo-gida
*[[Zerrenda]]
== Aurten irakurri ditudan testu batzuk ==
* Galder GONZÁLEZ, "Teknoxaloak", Etzi.pm
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}<ref>[https://etzi.pm/teknoxaloak/ https://etzi.pm/teknoxaloak/]</ref>
rscj3xbrzhzmxgq44kpvhpe1np0nxin
9968638
9968636
2024-11-14T08:00:25Z
Karabezu23
153333
/* Aurten irakurri ditudan testu batzuk */
9968638
wikitext
text/x-wiki
==Latindar idazle batzuk==
{{Latindar idazle batzuk}}
* [[Livio Androniko]] (K.a 240-207)
* [[Nevio]] (K.a 235-204)
* [[Plauto]] (K.a 254-184)
* [[Enio]] (K.a 239-169)
* [[Katon Zentsorea]] (K.a 234-149)
* [[Marko Pakuvio]] (K.a 220-130)
* [[Terentzio]] (K.a 190/185-159)
* [[Akzio]] (K.a 170-86)
* [[Gaio Luzilio]] (K.a 168(?)-102/101)
<br><br>
* [[Varron]] (K.a 116-27)
* [[Zizeron]] (K.a 106-43)
* [[Zesar Augusto|Zesar]] (K.a 100-44)
* [[Kornelio Nepote]] (K.a 99-24)
* [[Tito Lukrezio Karo|Lukrezio]] (K.a 96/95-53)
* [[Salustio]] (K.a 86-35)
* <big><big>[[Katulo]]</big></big> (K.a 84-54)
<br><br>
* <big><big>[[Virgilio]]</big></big> (K.a 70-19) ''[[Eneida]]''
* <big><big>[[Horazio]]</big></big> (K.a 65-8)
* [[Tito Livio]] (K.a 64/59-K.o. 17)
* [[Albio Tibulo|Tibulo]] (K.a 69/48-K.a 19/18)
* [[Propertzio]] (K.a 47?-K.a 16/15)
* <big><big>[[Publio Ovidio|Ovidio]]</big></big> (K.a 43-K.o. 17) ''[[Ars amatoria]]''
<br><br>
* [[Seneka]] (K.o. 1-65)
* [[Plinio Zaharra]] (K.o. 23-79)
* [[Pertsio]] (K.o. 34-62)
* [[Kintiliano]] (K.o. 35-95)
* [[Petronio]] (K.o. ?-65)
* [[Lukano]] (K.o. 39-65)
* [[Marko Valerio Martzial|Martzial]] (K.o. 40-104)
* [[Fedro]] (K.o. 50-?)
* [[Kornelio Tazito]] (K.o. 55-120)
* [[Plinio Gaztea]] (K.o. 61-003)
* [[Juvenal]] (K.o. 67-127)
* [[Suetonio]] (K.o. 75-160)
* [[Apuleio]] (K.o. 125-170)
==Testu mota batzuk==
Horra [[Testu tipologia|testu tipo]] batzuk:
*[[Kanta|Abesti]]
*Aipu historiko
*Aipu literario
*Albiste
*Akta
*Aldarrikapen
*Argazki oin
*Argibide
*Argudio
*Atsotitz
*Aurkezpen digital
*Aurkibide
*Autobiografia
*Autofikzio
*Azalpen testu
*[[Euskal baladak|Balada]]
*Bertso
*[[Biografia]]
*Definizio
*Deskripzio
*Dibulgaziozko testu / Jendarteratzeko testua
*Doktore tesi
*Efemeride
*Eleberri pikaresko
*Elkarrizketa
*Erreportaje
*Errezeta
*Eskema
*Iragarki
*Iritzi artikulu
*Literatur kritika
*Koadro sinoptiko
*Kondaira
*Kontzeptu mapa
*Kronika
*Laburpen
*Manifestu
*Monografia
*Poema
*Prentsa artikulu
*Problema eta ebazpen
*Sinopsi
*Testigantza
*Turismo-gida
*[[Zerrenda]]
== Aurten irakurri ditudan testu batzuk ==
* Galder GONZÁLEZ, "Teknoxaloak", ''Etzi.pm''
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}<ref>[https://etzi.pm/teknoxaloak/ https://etzi.pm/teknoxaloak/]</ref>
jcc4cfqm07k359p4x92ufphj09qa0ya
Ventura Díaz
0
1126691
9967799
9967169
2024-11-13T14:42:01Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9967799
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Ventura Díaz Arrey''' ([[Santander]], [[1937]]ko [[abuztuaren 26]]a) espainiar txirrindulari ohia da, profesionala 1961etik 1976ra. Kirol ibilbideko lorpenik aipagarriena 1970eko [[Levanteko Itzulia]] izan zen
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1960'''
* 3. [[Bidasoko Itzulia]]n
'''1961'''
* [[Kataluniako Volta]]ko etapa 1
* 2. [[Arrateko Igoera]]n
'''1962'''
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuli]]ko etapa 1
'''1963'''
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuli]]ko etapa 1 (taldekako erlojupekoa)
* 3. [[Bilboko Udala Sari Nagusia]]n
'''1964'''
* [[Etorkizuneko Tourra|Etorkizuneko Tour]]reko etapa 1
* 3. [[Bidasoko Itzulia]]n
'''1965'''
* 2. [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]] [[1965eko Munduko Errepideko Txirrindularitza Txapelketa|Munduko taldekako erlojupeko txapelketan]]
* 2. [[Narancoko Igoera]]n
'''1966'''
* 2. [[Errioxako Itzulia]]n
'''1967'''
* 2. [[Arrateko Igoera]]n
'''1968'''
* 3. Espainiako Mendiko txapelketan
'''1969'''
* 3. [[1969ko Urkiolako Igoera|Urkiolako Igoera]]n
'''1970'''
* [[Levanteko Itzulia]]
* [[Meatze Haranetako Itzulia]] eta etapa 1
* [[Midi Libreren Sari Nagusia|Midi Libre]]ko etapa 1
* 7. [[1970eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 9. [[1970eko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
'''1971'''
* [[Errioxako Itzulia|Errioxako Itzuli]]ko etapa 1 (taldekako erlojupekoa)
* [[1971ko Euskal Herriko Itzulia| Euskal Herriko Itzuli]]ko Mendiko sailkapena
* [[1971ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]ko Tarteko helmugen sailkapena [[Fitxategi:Jersey red.svg|25px]]
'''1972'''
* [[Errioxako Itzulia|Errioxako Itzuli]]ko etapa 1 (taldekako erlojupekoa)
* 4. [[1972ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 8. [[Dauphiné Libéré]] <nowiki/>n
* 9. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
'''1973'''
* [[Errioxako Itzulia|Errioxako Itzuli]]ko etapa 1
* [[Segoviako Itzulia|Segoviako Itzuli]]ko etapa 1
* 3. [[Udaberriko Klasika]]n
* 3. Caboalles de Abajo Sari Nagusian
* 7. [[1973ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
* 7. [[1973ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 8. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
* 9. [[1973ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1974'''
* 3. [[Espainiako Ziklo-kros Txapelketa]]n
* 3. [[Meatze Haranetako Itzulia]]n
* 7. [[1974ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 9. [[1974ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1975'''
* [[1975eko Euskal Herriko Itzulia| Euskal Herriko Itzuli]]ko etapa 1
* 2. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]
* 3. [[Laudioko Sari Nagusia]]n
}}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Lasterketa
!1964
!1965
!1966
!1967
!1968
!1969
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1976ko Italiako Giroa|38.]]
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|
|align="center"|[[1967ko Frantziako Tourra|41.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1971ko Frantziako Tourra|33.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|[[1964ko Espainiako Itzulia|21.]]
|align="center"|[[1965eko Espainiako Itzulia|23.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1967ko Espainiako Itzulia|43.]]
|align="center"|[[1968ko Espainiako Itzulia|15.]]
|align="center"|[[1969ko Espainiako Itzulia|13.]]
|align="center"|[[1970eko Espainiako Itzulia|12.]]
|align="center"|[[1971ko Espainiako Itzulia|18.]]
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|14.]]
|align="center"|[[1973ko Espainiako Itzulia|20.]]
|align="center"|[[1974ko Espainiako Itzulia|'''9. ''']]
|align="center"|[[1975eko Espainiako Itzulia|19.]]
|align="center"|[[1976ko Espainiako Itzulia|21.]]
|}
<small>—: ez zuen parte hartu <br />
UT: utzi, ez zuen amaitu</small>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
* [http://www.sitiodeciclismo.net/coureurfiche.php?coureurid=8207 Ventura Díaz ''sitiodeciclismo.net'']
{{bizialdia|1935eko||Díaz, Ventura}}
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
1smdfmhlw8xy0clf407s5qui5sp1116
Touré detektibea
0
1131161
9968692
9824115
2024-11-14T08:51:11Z
80.28.254.195
/* Pertsonaiak */
9968692
wikitext
text/x-wiki
{{lan infotaula}}
{{etorkizuna}}
'''''Touré detektibea''''' [[euskalduna|eusko]]-[[espainiar]] telesaila da, [[EITB]] eta [[Televisión Española]]rako sortua.<ref>{{erreferentzia|url=https://www.eldiario.es/vertele/series/tve-etb-ruedan-detective-toure-malcolm-trevino-sitte-primer-protagonista-negro-serie-espanola_1_10278515.html|izenburua=TVE y ETB ruedan 'Detective Touré', con Malcolm Treviño-Sitté como primer protagonista negro en una serie española|hizkuntza=es|egunkaria=El Diario|data=2023/06/08}}</ref> Lana [[Jon Arretxe]]ren eleberrietan oinarrituta dago. 2024an estreinatuko dute, EITBren kasuan euskaraz.
== Sinopsia ==
{{argumentua}}
[[Bilbo]]n bizi den etorkin ginearra da Touré, eta bat-bateko detektibe gisa bizimodua ateratzen du. Bere trebetasunari, intuizioari eta umore-sen bereziari esker, [[Ertzaintza]]ren konfiantza lortuko du, eta harreman horrek ikerketa konplexutan buru-belarri sartzera eramango du Touré, kasu askotan egoera arriskutsuekin: higiezinen ustelkeria kasuak, [[San Frantzisko (Bilbo)|San Frantzisko]] auzoko azpijokoak, Nigeriako mafia…<ref>{{erreferentzia|url=https://www.eitb.eus/eu/prentsa-aretoa/osoa/9228695/detective-toure-telesailaren-filmazioa-bilbon-2023ko-ekainean-jon-arretxeren-eleberrietan-oinarrituta/|izenburua=Hasi da Bilbon "Detective Touré" telesailaren filmazioa, Jon Arretxeren eleberrietan oinarritutako fikzioa|data=2023/06/08|egilea=EiTB}}</ref>
== Pertsonaiak ==
{{zutabeak|kopurua=2|
* [[Malcolm Treviño-Sitté]]: Mahamoud Touré
* [[Itziar Ituño]]: Txaro
* [[Unax Ugalde]]: Arretxe
* [[Loreto Mauleón]]: Cristina
* [[Itsaso Arana]]: Enare
* [[Urko Olazabal]]: Etxebe
* [[Gorsy Edu]]
* [[Emilio Buale]]
* [[Goize Blanco]]
* [[Lander Otaola]]
* [[Ayoub El Hilali]]
* [[Jon Olivares]]
* [[Ane Gabarain]]
* [[Asier Tartás]]
* [[Lidia Nené]]}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Telebista zirriborroa}}
[[Kategoria:Euskal Herriko telesailak]]
[[Kategoria:Espainiako telesailak]]
[[Kategoria:Polizia-telesailak]]
[[Kategoria:Gaztelaniaz egindako telesailak]]
[[Kategoria:Televisión Españolaren telebista saioak]]
[[Kategoria:Bilbon girotutako telesailak]]
[[Kategoria:Euskaratutako telesailak]]
[[Kategoria:Fikziozko detektibeak]]
ol44ty1crs5ll7004nmwjqqvvg50zqq
Pedro Torres Cruces
0
1140479
9967795
9967172
2024-11-13T14:40:21Z
Joseba65
69297
/* Profesionaletan */
9967795
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Pedro Torres Cruces''' ([[Humilladero]], [[1949]]ko [[apirilaren 27]]a) espainiar txirrindulari ohia da, profesionala 1971tik 1980ra.
== Kirol ibilbidea ==
Lorpenik aipagarrienak, Mendiko sailkapenak izan ziren [[1973ko Frantziako Tourra|1973ko Frantziako Tour]]rean eta [[1977ko Espainiako Itzulia|1977ko Espainiako Vuelta]]n, baita etapa garaipen bana bi Itzulietan. Horretaz gain, [[1980ko Espainiako Itzulia|1980ko Espainiako Vuelta]]n bigarren amaitu zen sailkapen nagusian.
1980ko denboraldiaren amaieran, talderik gabe geratu zen eta ibilbide profesionalari amaiera eman behar izan zion.
Anaia [[Damaso Torres|Dámaso]] ere, txirrindularia izan zen.
== Palmaresa ==
=== Amateurretan===
'''1969'''
* 2. [[Tour de Bigorre]]n
'''1970'''
* Kataluniako Gerrikoko etapa bat (taldekako erlojupekoa)
* 9. [[1970eko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n
=== Profesionaletan ===
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1971'''
* 2. Muñecas Famosa Sari Nagusian
* 3. Espainiako Mendiko txapelketan
* 3. [[Miguel Indurain Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 7. [[1971ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
'''1972'''
* 2. [[Samianigoko Klasikoa]]n
'''1973'''
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuli]]ko etapa bat (taldekako erlojupekoa)
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuli]]ko etapa bat (taldekako erlojupekoa)
* [[1973ko Frantziako Tourra|Frantziako Tour]]reko Mendiko sailkapena [[Fitxategi:Jersey polkadot.svg|20px]] eta etapa bat
* 3. [[1973ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 3. [[Asturiasko Itzulia]]n
* 3. Course de côte d'Allevard-en
* 5. [[1973ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
* 6. [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko errepideko txapelketa]]n
'''1974'''
* [[Arrateko Igoera]]
* 3. [[Levanteko Itzulia]]n
* 7. [[1974ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 7. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
* 9. [[1974ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1975'''
* 3. [[Aragoiko Itzulia]]n
* 3. [[Kantabriako Itzulia]]n
* 4. [[Midi Libreren Sari Nagusia|Midi Libre]]<nowiki/>n
* 4. [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko errepideko txapelketa]]n
* 7. [[1975eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 9. [[1975eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 10. [[1975eko Frantziako Tourra|Frantziako Tour]]rean
'''1976'''
* 3. [[Kantabriako Itzulia]]n
* 7. [[1976ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 7. [[Midi Libreren Sari Nagusia|Midi Libre]]<nowiki/>n
* 9. [[1976ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1977'''
* 8. [[1977ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n, Mendiko sailkapena [[Fitxategi:Jersey green.svg|20px]] eta etapa bat
* 3. [[Kantabriako Itzulia]]n
'''1978'''
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n eta etapa bat (taldekako erlojupekoa)
* 3. [[Masferrer garaikurra]]<nowiki/>n
* 3. [[Kataluniako Volta]]n
* 4. [[1978ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1979'''
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n
* 4. [[Kataluniako Volta]]n
* 6. [[1979ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1980'''
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n eta etapa bat
* 2. [[1980ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
* 4. [[Udaberriko Klasikoa]]n
* 7. [[1980ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
}}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan eta Munduko Txapelketan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Lasterketa
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
!1977
!1978
!1979
!1980
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1978ko Italiako Giroa|16.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1973ko Frantziako Tourra|13.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1975eko Frantziako Tourra|'''10.''']]
|align="center"|[[1976ko Frantziako Tourra|17.]]
|align="center"|[[1977ko Frantziako Tourra|19.]]
|align="center"|[[1978ko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1980ko Frantziako Tourra|35.]]
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|31.]]
|align="center"|[[1973ko Espainiako Itzulia|'''5.''']]
|align="center"|[[1974ko Espainiako Itzulia|UT]]
|align="center"|[[1975eko Espainiako Itzulia|14.]]
|align="center"|[[1976ko Espainiako Itzulia|'''9.''']]
|align="center"|[[1977ko Espainiako Itzulia|'''9.''']]
|align="center"|-
|align="center"|[[1979ko Espainiako Itzulia|'''6.''']]
|align="center" style="background:silver;|[[1980ko Espainiako Itzulia|'''2.''']]
|-
|[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko errepideko txapelketa]] [[Fitxategi:MaillotMundial.PNG|24px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|'''6.'''
|align="center"|-
|align="center"|'''4.'''
|align="center"|UT
|align="center"|UT
|align="center"|28.
|align="center"|32.
|align="center"|-
|}
<small>—: ez zuen parte hartu <br />
UT: utzi, ez zuen amaitu</small>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
* [http://www.museociclismo.it/content/ciclisti/ciclista/4409-PedroTORRES-CRUCES/index.html Pedro Torres Cruces] - ''MuseodeCiclismo.it''
{{bizialdia|1949ko||Torres, Pedro}}
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
r8wtahk43ie37pt6z9n3vox6vgj35gb
9968778
9967795
2024-11-14T09:58:02Z
Joseba65
69297
/* Profesionaletan */
9968778
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Pedro Torres Cruces''' ([[Humilladero]], [[1949]]ko [[apirilaren 27]]a) espainiar txirrindulari ohia da, profesionala 1971tik 1980ra.
== Kirol ibilbidea ==
Lorpenik aipagarrienak, Mendiko sailkapenak izan ziren [[1973ko Frantziako Tourra|1973ko Frantziako Tour]]rean eta [[1977ko Espainiako Itzulia|1977ko Espainiako Vuelta]]n, baita etapa garaipen bana bi Itzulietan. Horretaz gain, [[1980ko Espainiako Itzulia|1980ko Espainiako Vuelta]]n bigarren amaitu zen sailkapen nagusian.
1980ko denboraldiaren amaieran, talderik gabe geratu zen eta ibilbide profesionalari amaiera eman behar izan zion.
Anaia [[Damaso Torres|Dámaso]] ere, txirrindularia izan zen.
== Palmaresa ==
=== Amateurretan===
'''1969'''
* 2. [[Tour de Bigorre]]n
'''1970'''
* Kataluniako Gerrikoko etapa bat (taldekako erlojupekoa)
* 9. [[1970eko Nafarroako Itzulia|Nafarroako Itzulia]]n
=== Profesionaletan ===
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1971'''
* 2. Muñecas Famosa Sari Nagusian
* 3. Espainiako Mendiko txapelketan
* 3. [[1971ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 7. [[1971ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
'''1972'''
* 2. [[Samianigoko Klasikoa]]n
'''1973'''
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuli]]ko etapa bat (taldekako erlojupekoa)
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuli]]ko etapa bat (taldekako erlojupekoa)
* [[1973ko Frantziako Tourra|Frantziako Tour]]reko Mendiko sailkapena [[Fitxategi:Jersey polkadot.svg|20px]] eta etapa bat
* 3. [[1973ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 3. [[Asturiasko Itzulia]]n
* 3. Course de côte d'Allevard-en
* 5. [[1973ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
* 6. [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko errepideko txapelketa]]n
'''1974'''
* [[Arrateko Igoera]]
* 3. [[Levanteko Itzulia]]n
* 7. [[1974ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 7. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
* 9. [[1974ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1975'''
* 3. [[Aragoiko Itzulia]]n
* 3. [[Kantabriako Itzulia]]n
* 4. [[Midi Libreren Sari Nagusia|Midi Libre]]<nowiki/>n
* 4. [[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko errepideko txapelketa]]n
* 7. [[1975eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 9. [[1975eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 10. [[1975eko Frantziako Tourra|Frantziako Tour]]rean
'''1976'''
* 3. [[Kantabriako Itzulia]]n
* 7. [[1976ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 7. [[Midi Libreren Sari Nagusia|Midi Libre]]<nowiki/>n
* 9. [[1976ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1977'''
* 8. [[1977ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n, Mendiko sailkapena [[Fitxategi:Jersey green.svg|20px]] eta etapa bat
* 3. [[Kantabriako Itzulia]]n
'''1978'''
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n eta etapa bat (taldekako erlojupekoa)
* 3. [[Masferrer garaikurra]]<nowiki/>n
* 3. [[Kataluniako Volta]]n
* 4. [[1978ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1979'''
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n
* 4. [[Kataluniako Volta]]n
* 6. [[1979ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1980'''
* 2. [[Kantabriako Itzulia]]n eta etapa bat
* 2. [[1980ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
* 4. [[Udaberriko Klasikoa]]n
* 7. [[1980ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n
}}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan eta Munduko Txapelketan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="left"|Lasterketa
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
!1977
!1978
!1979
!1980
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1978ko Italiako Giroa|16.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1973ko Frantziako Tourra|13.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1975eko Frantziako Tourra|'''10.''']]
|align="center"|[[1976ko Frantziako Tourra|17.]]
|align="center"|[[1977ko Frantziako Tourra|19.]]
|align="center"|[[1978ko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1980ko Frantziako Tourra|35.]]
|-
|align="center" style="background:gold;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|31.]]
|align="center"|[[1973ko Espainiako Itzulia|'''5.''']]
|align="center"|[[1974ko Espainiako Itzulia|UT]]
|align="center"|[[1975eko Espainiako Itzulia|14.]]
|align="center"|[[1976ko Espainiako Itzulia|'''9.''']]
|align="center"|[[1977ko Espainiako Itzulia|'''9.''']]
|align="center"|-
|align="center"|[[1979ko Espainiako Itzulia|'''6.''']]
|align="center" style="background:silver;|[[1980ko Espainiako Itzulia|'''2.''']]
|-
|[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko errepideko txapelketa]] [[Fitxategi:MaillotMundial.PNG|24px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|'''6.'''
|align="center"|-
|align="center"|'''4.'''
|align="center"|UT
|align="center"|UT
|align="center"|28.
|align="center"|32.
|align="center"|-
|}
<small>—: ez zuen parte hartu <br />
UT: utzi, ez zuen amaitu</small>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
* [http://www.museociclismo.it/content/ciclisti/ciclista/4409-PedroTORRES-CRUCES/index.html Pedro Torres Cruces] - ''MuseodeCiclismo.it''
{{bizialdia|1949ko||Torres, Pedro}}
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
pin9zurndsi158j0c7s1012j6x102ni
Lankide:11barri/Proba orria
2
1148009
9968208
9954871
2024-11-13T18:29:55Z
11barri
137203
Biografia sortzen
9968208
wikitext
text/x-wiki
'''Gadea Ibarloza Arrizabalaga''' ([[Ondarroa]], [[Bizkaia]], [[1978|1978ko]] [[Uztailaren 18|uztailaren 18a]]) kirolaria da.
== Bizitza ==
Umea zela baleta egiten zuen, eta etxean bizikleta ere bai, baina kanpoko kirol aktibitaterik egin barik zegoen Frantzian stand up paddle (SUP) ezagutu zuen arte. [[2016]]. urtean hasi zen kirol hori egiten, semeak kirol horretan hasi eta emakume askorik ez zegoela jabetu zenean. Gaur egun seme batekin eta alabarekin dabil. Hasieran inguruko txapelketetara joaten zen, baina gerora inguruko probintzietara. Espainiako estatu osoan ibiltzen da, besteak beste, [[Melilla]], [[Galizia]], [[Mediterraneoa]] eta [[Andaluzia|Andaluzian]], baita estatutik kanpo ere, batez ere [[Frantzia|Frantzian]]. Seme-alabak eta hirurek arraun elkartearen alboko lokala erabiltzen dute aldagelatzat. Urte guztian entrenatzen dute, nahiz eta neguan gutxiago. Urtaro horretan, gimnasio gehiago egiten du Ibarlozak. Entrenatzeko sasoian, euren kabuz ibiltzen dira, lagun duten beste kirolari baten pautak jarraituta.
Lanbidez: Ingeniaria Denbora librean: SUPlaria
Jaiotza-data eta lekua
1978ko Uztailaren 18a, Ondarroa
Hilda badago, heriotza-data eta nahi izanez, gero, heriotza modua
Gurasoen izenak eta nahi bada, lanbideak
Ama: Trini Arrizabalaga Saras, dendaria (erretiratua) Aita: Jose Ibarloza Balenziaga, arrantzalea (erretiratua)
Seme-alabak
3 (2 seme eta alaba 1)
Hezkuntza: zer eta non ikasi zuen
Polimeroen Ingenieritza, Markina
Ezagutzen dituen hizkuntzak
Euskara, gaztelania, ingelera
Jarduerak: lanbidea edota nabarmendu den arloa
SUP
Non egin duen lan edo bere jarduera nagusia
Leartiker S.Koop., Markina-Xemein
Izengoitia
Xabaten arrebi
Sinesmenak eta ideologia
Bizitzari buruzko zertzeladak:
Bere ibilbidea
Bi anai-arrebetatik zaharrena naiz. Anaia Xabat da. Xabat down sindromeduna da, nahiz eta ni atzean usten nauen parranda gaietan.
Gaztetan ezagututako mutilarekin (Paulo) ezkondu (amak ezkondu ginduen) eta 3 seme- alaba dauzkagu; Oskitz, Aetz eta Anitz.
Ikasketa ibilbidea
Hezkuntza ibilbidea Zubi Zahar ikastolan hasi nuen, hain zuzen Plazagainen. Ondarruko institutoan jarraitu nuen batxi egiten. Hemendik Madril-era joan nintzen Ingenieritza Aeronautikoa egitera baina gauzak ondo irten ez eta azkenean Markinan Lea Artibai ikastetxean, Polimeroen Ingenieritza burutu nuen.
Lan ibilbidea
Lan ibilbidea asteburu eta jai egunetan, Cikautxon hasi nuen. Behin ikasketak bukatuta, Markinan aritu nintzen Polimeroen arloan ordenagailu bidez simulazioak egiten. Handik Zamudioko ITP-n aritu nintzen simulazioetan pare bat urtez. Gero beste pare bat urte
Bilboko enpresa batean egin nituen, hemen ere ordenagilu bidezko simulazioetan. Orain 8 urte daramatzat Leartikerren (Markinan) saiakera mekanikoen laborategian materialak karakterizatzen.
Kirol ibilbidea
Gaztetan, kirola ezagutzen den bezala, ez nuen egiten, bai ordea Euskal dantzak eta baleta, 18 urte arte aritu nintzen.
Kirol munduan berandu sartu nintzen, edo hobeto esanda, berandu sartu ninduten semeek, beraiei laguntzeko hasi bait nintzen mundu horretan. Lehen urteetan seme biekin ibiltzen nintzen, baina gaur egun Aetz eta Anitzekin nabil. Entrenamenduak, gehien bat, Aetzekin partekatzen ditut, biok bait gabiltza entranatzaile berdinarekin.
Hasieran inguruko txapelketetara joaten nintzen baina gerora inguruko probientzietara. Gaur egun Espainiako estatu osoan ibiltzen gara (Melilla, Galizia, Mediterraneoan, Andaluzian…) eta atzerrira ere joaten gara, gehien bat Frantzia aldera.
Zein kolektibotan parte hartzen duen
Lanbidean edo jardueran egin duen bidea
Argitaratutako lanak
Sariak eta aintzatespenak
Lortutako sari nagusienak:
2021: Espainikako master kategorian 3º, distantzi luzean (Alicante)
2023: Espainikako txapelduna master kategorian, distantzi luzean (Melillan) 2024: Espainikako txapelduna master kategorian, distantzi luzean (Melillan)
2024: Espainikako txapelduna master kategorian, beach race modalidadean (Galizian) 2024: Espainikako txapelduna master kategorian, hondartzako sprint-etan (Galizian) 2024: Espainikako azpitxapelduna master kategorian, erresistentzian 22km (Galizian)
Erreferentziakd interneten: artikuluak, hedabideak, web guneak, liburuak Up Suping aldizkari digitalak egin zigun erreportajea: <nowiki>https://issuu.com/upemag/docs/up_38</nowiki>
364spsytfsqpbushrx5lnjm5z57q7q9
Antonio Gómez del Moral
0
1149303
9968781
9561285
2024-11-14T09:59:07Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968781
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Antonio Gómez del Moral''' ([[Cabra (Kordoba)]], [[1939]]ko [[azaroaren 15]]a - [[Sevilla]], [[2021]]eko [[uztailaren 14]]a) txirrindulari espainiarra izan zen, profesionala 1959tik 1972ra.
== Kirol ibilbidea ==
1962an [[Etorkizuneko Tourra]] irabazi zuen, 1964an [[Levanteko Itzulia]] eta 1965ean [[Kataluniako Volta]].
Beste lorpen aipagarriak, Espainiako Vueltako hiru etapa garaipen eta Italiako Giroko etapa bat izan ziren.
Anaia [[José Gómez del Moral|José]] ere, txirrindulari profesionala izan zen
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1960'''
* [[1960ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]ko etapa bat
* [[Kataluniako Volta]]ko bi etapa
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuli]]ko bi etapa
* 3. [[Portugalgo Itzulia]]n eta etapa bat
'''1961'''
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuli]]ko etapa bat
* 2. [[1961eko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n eta etapa bat
* 2. [[Miguel Indurain Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 2. [[Jaumendreu garaikurra]]n
* 5. [[1961eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1962'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[Etorkizuneko Tourra]] eta etapa bat
* [[1962ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]ko etapa bat
* 9. [[Dauphiné Libéré]]<nowiki/>n
'''1963'''
* 7. [[Kataluniako Volta]]n
* 8. [[1963ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
* 9. [[Dauphiné Libéré]]<nowiki/>n
'''1964'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[Levanteko Itzulia]]
* [[Kataluniako Volta]]ko etapa bat
* [[Portugalgo Itzulia|Portugalgo Itzuli]]ko etapa bat
* 2. [[Masferrer garaikurra]]n
* 6. [[Suitzako Itzulia]]n
'''1965'''
* [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]] [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]
* [[File:MaillotVolta.png|20px]] [[Kataluniako Volta]] eta etapa bat
* [[Getxoko Zirkuitua]]
* [[Mallorcako Itzulia]]
* [[Euskal Bizikleta|Eibarko Bizikleta]]ko etapa bat
* 3. [[Narancoko Igoera]]n
* 7. [[Euskal Bizikleta|Eibarko Bizikleta]]n
* 9. [[1965eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1966'''
* 7. [[1966ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n eta etapa bat
* [[Errioxako Itzulia]] eta etapa bat
* [[Getxoko Zirkuitua]]
* [[Jaumendreu garaikurra]]
* [[Udaberriko Klasika]]
* [[Ordiziako Klasika]]
* 2. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
* 6. [[Kataluniako Volta]]n
* 8. [[Euskal Bizikleta|Eibarko Bizikleta]]n
'''1967'''
* [[1967ko Italiako Giroa|Italiako Giro]]ko etapa bat
* 2. [[Kataluniako Volta]]n eta etapa bat
* [[Udaberriko Klasika]]
* [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]] [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]] Espainiako mendiko txapelketa ([[Miguel Indurain Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]])
* 2. [[Laudioko Sari Nagusia]]n
* 2. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
* 7. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
'''1968'''
* [[Euskal Bizikleta|Eibarko Bizikleta]]ko etapa bat (taldekako erlojupekoa)
* 2. [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n
* 7. [[1968ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1969'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[1969ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]] eta etapa bat
* Muñecas de Famosa Sari Nagusia eta bi 2 etapa
* [[Meatze Haranetako Itzulia|Meatze Haranetako Itzuli]]ko etapa bat
* 2. [[Udaberriko Klasika]]n
* 2. [[Masferrer garaikurra]]n
* 4. [[Ordiziako Klasika]]n
'''1970'''
* [[Miguel Indurain Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]
* 2. [[Laudioko Sari Nagusia]]n
* 2. [[Pascuas Sari Nagusia]]n
* 6. [[1970eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
'''1971'''
* 2. [[Asturiasko Itzulia]]n eta etapa bat
* 3. [[Aragoiko Itzulia]]n
* 7. [[1971ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1972'''
* 4. [[Udaberriko Klasikoa]]n
}}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan eta Munduko txapelketan ==
{| class="wikitable"
|- style="background:#eee;"
!Lasterketa
!1960
!1961
!1962
!1963
!1964
!1965
!1966
!1967
!1968
!1969
!1970
!1971
!1972
|-
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey pink.svg|20px|link=General classification in the Giro d'Italia|alt=Pink jersey]] '''[[Italiako Giroa]]'''
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1964ko Italiako Giroa|20.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1967ko Italiako Giroa|13.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px|link=General classification in the Frantziako Tour|alt=Yellow jersey]] '''[[Frantziako Tourra]]'''
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1963ko Frantziako Tourra|29.]]
|align="center"|[[1964ko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1966ko Frantziako Tourra|11.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1968ko Frantziako Tourra|11.]]
|align="center"|[[1969ko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey red.svg|20px|link=General classification in the Espainiako Vuelta|alt=Red jersey]] '''[[Espainiako Vuelta]]'''
|align="center"|[[1960ko Espainiako Itzulia|UT]]
|align="center"|[[1961eko Espainiako Itzulia|'''5.''']]
|align="center"|[[1962ko Espainiako Itzulia|18.]]
|align="center"|[[1963ko Espainiako Itzulia|'''8.''']]
|align="center"|-
|align="center"|[[1965eko Espainiako Itzulia|'''9.''']]
|align="center"|[[1966ko Espainiako Itzulia|'''7.''']]
|align="center"|[[1967ko Espainiako Itzulia|19.]]
|align="center"|[[1968ko Espainiako Itzulia|'''7.''']]
|align="center"|[[1969ko Espainiako Itzulia|UT]]
|align="center"|[[1970eko Espainiako Itzulia|23.]]
|align="center"|[[1971ko Espainiako Itzulia|21.]]
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|30.]]
|-
|[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko txapelketa]] [[Fitxategi:MaillotMundial.PNG|24px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|11.
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|}
<small>—: ez zuen parte hartu <br />
UT: utzi, ez zuen amaitu</small>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
* [http://www.sitiodeciclismo.net/coureurfiche.php?coureurid=6669 Antonio Gómez del Moral] - ''SitiodeCiclismo''
* [https://firstcycling.com/m/rider.php?r=3085 Antonio Gómez del Moral] - ''FirstCycling.com''
{{bizialdia|1939ko|2021ko|Gómez del Moral, Antonio}}
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Italiako Giroko etapa irabazleak]]
etify6p7mpao5cr7y2xfn5itcmswi2n
9968907
9968781
2024-11-14T11:34:14Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968907
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Antonio Gómez del Moral''' ([[Cabra (Kordoba)]], [[1939]]ko [[azaroaren 15]]a - [[Sevilla]], [[2021]]eko [[uztailaren 14]]a) txirrindulari espainiarra izan zen, profesionala 1959tik 1972ra.
== Kirol ibilbidea ==
1962an [[Etorkizuneko Tourra]] irabazi zuen, 1964an [[Levanteko Itzulia]] eta 1965ean [[Kataluniako Volta]].
Beste lorpen aipagarriak, Espainiako Vueltako hiru etapa garaipen eta Italiako Giroko etapa bat izan ziren.
Anaia [[José Gómez del Moral|José]] ere, txirrindulari profesionala izan zen
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1960'''
* [[1960ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]ko etapa bat
* [[Kataluniako Volta]]ko bi etapa
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuli]]ko bi etapa
* 3. [[Portugalgo Itzulia]]n eta etapa bat
'''1961'''
* [[Levanteko Itzulia|Levanteko Itzuli]]ko etapa bat
* 2. [[1961eko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]]n eta etapa bat
* 2. [[Miguel Indurain Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 2. [[Jaumendreu garaikurra]]n
* 5. [[1961eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1962'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[Etorkizuneko Tourra]] eta etapa bat
* [[1962ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]ko etapa bat
* 9. [[Dauphiné Libéré]]<nowiki/>n
'''1963'''
* 7. [[Kataluniako Volta]]n
* 8. [[1963ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
* 9. [[Dauphiné Libéré]]<nowiki/>n
'''1964'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[Levanteko Itzulia]]
* [[Kataluniako Volta]]ko etapa bat
* [[Portugalgo Itzulia|Portugalgo Itzuli]]ko etapa bat
* 2. [[Masferrer garaikurra]]n
* 6. [[Suitzako Itzulia]]n
'''1965'''
* [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]] [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]
* [[File:MaillotVolta.png|20px]] [[Kataluniako Volta]] eta etapa bat
* [[Getxoko Zirkuitua]]
* [[Mallorcako Itzulia]]
* [[Euskal Bizikleta|Eibarko Bizikleta]]ko etapa bat
* 3. [[Narancoko Igoera]]n
* 7. [[Euskal Bizikleta|Eibarko Bizikleta]]n
* 9. [[1965eko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1966'''
* 7. [[1966ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n eta etapa bat
* [[Errioxako Itzulia]] eta etapa bat
* [[Getxoko Zirkuitua]]
* [[Jaumendreu garaikurra]]
* [[Udaberriko Klasika]]
* [[Ordiziako Klasika]]
* 2. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
* 6. [[Kataluniako Volta]]n
* 8. [[Euskal Bizikleta|Eibarko Bizikleta]]n
'''1967'''
* [[1967ko Italiako Giroa|Italiako Giro]]ko etapa bat
* 2. [[Kataluniako Volta]]n eta etapa bat
* [[Udaberriko Klasika]]
* [[Fitxategi:Jersey spanishflag.svg|20px]] [[Fitxategi:Gold medal with cup.svg|16px]] Espainiako mendiko txapelketa ([[Miguel Indurain Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]])
* 2. [[Laudioko Sari Nagusia]]n
* 2. [[Bizkaiko Sari Nagusia]]n
* 7. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
'''1968'''
* [[Euskal Bizikleta|Eibarko Bizikleta]]ko etapa bat (taldekako erlojupekoa)
* 2. [[Fitxategi:Silver medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n
* 7. [[1968ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
'''1969'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[1969ko Andaluziako Itzulia|Andaluziako Itzulia]] eta etapa bat
* Muñecas de Famosa Sari Nagusia eta bi 2 etapa
* [[Meatze Haranetako Itzulia|Meatze Haranetako Itzuli]]ko etapa bat
* 2. [[Udaberriko Klasika]]n
* 2. [[Masferrer garaikurra]]n
* 4. [[Ordiziako Klasika]]n
'''1970'''
* [[1970eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]
* 2. [[Laudioko Sari Nagusia]]n
* 2. [[Pascuas Sari Nagusia]]n
* 6. [[1970eko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
'''1971'''
* 2. [[Asturiasko Itzulia]]n eta etapa bat
* 3. [[Aragoiko Itzulia]]n
* 7. [[1971ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1972'''
* 4. [[Udaberriko Klasikoa]]n
}}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan eta Munduko txapelketan ==
{| class="wikitable"
|- style="background:#eee;"
!Lasterketa
!1960
!1961
!1962
!1963
!1964
!1965
!1966
!1967
!1968
!1969
!1970
!1971
!1972
|-
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey pink.svg|20px|link=General classification in the Giro d'Italia|alt=Pink jersey]] '''[[Italiako Giroa]]'''
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1964ko Italiako Giroa|20.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1967ko Italiako Giroa|13.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px|link=General classification in the Frantziako Tour|alt=Yellow jersey]] '''[[Frantziako Tourra]]'''
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1963ko Frantziako Tourra|29.]]
|align="center"|[[1964ko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1966ko Frantziako Tourra|11.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1968ko Frantziako Tourra|11.]]
|align="center"|[[1969ko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|- style="text-align:center;"
|style="text-align:left; background:#efefef;"|[[Fitxategi:Jersey red.svg|20px|link=General classification in the Espainiako Vuelta|alt=Red jersey]] '''[[Espainiako Vuelta]]'''
|align="center"|[[1960ko Espainiako Itzulia|UT]]
|align="center"|[[1961eko Espainiako Itzulia|'''5.''']]
|align="center"|[[1962ko Espainiako Itzulia|18.]]
|align="center"|[[1963ko Espainiako Itzulia|'''8.''']]
|align="center"|-
|align="center"|[[1965eko Espainiako Itzulia|'''9.''']]
|align="center"|[[1966ko Espainiako Itzulia|'''7.''']]
|align="center"|[[1967ko Espainiako Itzulia|19.]]
|align="center"|[[1968ko Espainiako Itzulia|'''7.''']]
|align="center"|[[1969ko Espainiako Itzulia|UT]]
|align="center"|[[1970eko Espainiako Itzulia|23.]]
|align="center"|[[1971ko Espainiako Itzulia|21.]]
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|30.]]
|-
|[[Errepideko txirrindularitza gizonezkoen elite munduko txapelketa|Munduko txapelketa]] [[Fitxategi:MaillotMundial.PNG|24px]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|11.
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|}
<small>—: ez zuen parte hartu <br />
UT: utzi, ez zuen amaitu</small>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
* [http://www.sitiodeciclismo.net/coureurfiche.php?coureurid=6669 Antonio Gómez del Moral] - ''SitiodeCiclismo''
* [https://firstcycling.com/m/rider.php?r=3085 Antonio Gómez del Moral] - ''FirstCycling.com''
{{bizialdia|1939ko|2021ko|Gómez del Moral, Antonio}}
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
[[Kategoria:Italiako Giroko etapa irabazleak]]
bqgea72x7oaxke2pdgkd4ex6qmg7t2v
Eztabaida:Argia Ituarte Arkotxa
1
1160987
9968134
9573556
2024-11-13T17:30:47Z
Aonandi
156348
Aonandi wikilariak «[[Eztabaida:Argia Ituarte]]» orria «[[Eztabaida:Argia Ituarte Arkotxa]]» izenera aldatu du
9573556
wikitext
text/x-wiki
{{Wikiproiektu Emakumeak}}
ta4vu3saodlopvx79romiqoh8fiwdtr
Amaia Leon Etxaburu
0
1167400
9968886
9821124
2024-11-14T11:23:10Z
193.146.227.237
9968886
wikitext
text/x-wiki
== Biografia ==
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1997ko||Leon Etxaburu, Amaia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Ondarroarrak]]
[[Kategoria:Bizkaiko txirrindulariak]]
[[Kategoria:Emakume txirrindulariak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko triatletak]]
f05w0qp5qyin72yiwf3ywqgruksad8c
9968888
9968886
2024-11-14T11:24:10Z
193.146.227.237
9968888
wikitext
text/x-wiki
{{erreferentzia_zerrenda}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Ondarroarrak]]
[[Kategoria:Bizkaiko txirrindulariak]]
[[Kategoria:Emakume txirrindulariak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko triatletak]]
qmlmo6290uoxr3xoa6k9cvbvw2zuhlj
Lana Rhoades
0
1169457
9968623
9931744
2024-11-14T07:50:12Z
176.12.82.161
9968623
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Iraia Korta''' ([[Chicago|Bera]], [[Illinois|Alkaiaga]], [[1996|2010]]ko [[irailaren 6]]a) [[Modelo (lanbidea)|modelo]] erotikoa eta [[Antzezle pornografiko|aktore pornografiko]] ohi estatubatuarra da.
== Biografia ==
Lana Rhoadesen izen artistikoa '''Amara Mapler''' da. 1996ko irailean jaio zen [[Chicago]] hirian ([[Illinois]]), [[Txekoslovakia|txekoslovakiar]] jatorriko familia batean. The Tilted Kilt jatetxe-katean hasi zen zerbitzari-lanetan.<ref name="dvd">{{Cite web|izenburua=Captain Jack Interviews Lana Rhoades|argitaletxea=Adult DVD Talk|url=https://interviews.adultdvdtalk.com/lana-rhoades/|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref>
2016an, 20 urte zituela, pornografiaren industrian sartu zen. FTV Girls webgunerako lehen eszena egin zuen urte horretan.<ref name="dvd">{{Cite web|izenburua=Captain Jack Interviews Lana Rhoades|argitaletxea=Adult DVD Talk|url=https://interviews.adultdvdtalk.com/lana-rhoades/|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref> [[Evil Angel]], [[Elegant Angel]], [[Girlfriends Films]], [[Pure Taboo]], [[Zero Tolerance]], [[Jules Jordan Video]], [[Blacked]], [[Tushy]], [[Vixen]], [[Mofos]], [[New Sensations]], [[Bangbros]], [[Digital Sin]], [[Penthouse]], [[Naughty Americ]]a, [[Hard X]] edo [[Sweet Sinner]] enpresekin egin du lan.
2016ko abuztuan [[Penthouse Pets]] aukeratu zuten ''[[Penthouse (aldizkaria)|Penthouse]]'' aldizkaritik.<ref>{{Cite web|izenburua=Lana Rhoades|argitaletxea=Penthouse Galleries|url=http://penthouse-galleries.net/galleries/g02627.html|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Lana Rhoades|argitaletxea=Penthouse|url=http://penthouse.com/models/LanaRhoades.html|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref>
2017an, [[Uzki-sexu|uzki-sexuari]] eta [[Sarpen bikoitz|sarpen bikoitza]] zuten lehen eszenak grabatu zituen ''Lana'' filmean.<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Lana"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=116919|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref> Handik aste batzuetara, uzki-penetrazio bikoitzeko lehen eszena filmatuko zuen ''Lana Rhoades Unleashed''en.<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Lana Rhoades Unleashed"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=118383|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref> Bere lehen [[Gang bang|gangbang-a]] 2018an izan zen ''Gangbang Me 3'' filman.<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Gangbang Me 3"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=121882|accessdate=11 de junio de 2018}}</ref>
2017an, [[AVN Sariak|AVN]]<ref>{{Cite web|izenburua=Nominados en los Premios AVN 2017|argitaletxea=AVN|url=http://avnawards.avn.com/nominees|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref> Sarietan izendatu zuten ''Hot Modelsek''<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Hot Models"|argitaletxea=IAFD|url=http://www.iafd.com/title.rme/title=hot+models/year=2016/hot-models.htm|accessdate=13 de enero de 2017}}</ref>, [[Xander Corvus]]ekin batera, Emakumezko aktore errebelazio onenaren eta mutil/neska sexu-eszena onenaren kategorietan.
Era berean, [[XBIZ]] sarietan, Aktore errebelazio onenaren kategorian irabazi zuen<ref>{{Cite web|izenburua=Historial Premios XBIZ 2017|argitaletxea=XBIZ|url=http://www.xbiz.com/news/216216|accessdate=13 de enero de 2017}}</ref>,<ref>{{Cite web|izenburua=Nominados en los Premios XBIZ 2017|argitaletxea=XBIZ|url=http://www.xbiz.com/news/news_piece.php?id=214472&mi=all&q=xbiz+awards|accessdate=13 de enero de 2017}}</ref> eta bi izendapen jaso zituen: sexu lesbikoko eszena onenaren saria, ''Twisted Passions 18'' filmagatik<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Twisted Passions 18"|argitaletxea=IAFD|url=http://www.iafd.com/title.rme/title=twisted+passions+18/year=2016/twisted-passions-18.htm|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref> eta [[Gonzo pornografia|gonzo estiloko]] eszena onenaren saria ''Banging Cuties'' filmagatik.<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Banging Cuties"|argitaletxea=IAFD|url=http://www.iafd.com/title.rme/title=banging+cuties/year=2016/banging-cuties.htm|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref>
Industrian karrera meteorikoa egin ondoren, erretiratu egin zen 2018an. 2020ko urtarrilean, [[Brazzers]] atariarekin eszena berriak filmatzeko itzulera labur bat iragarri zuen.<ref>{{Cite web|izenburua=Tuit de Lana Rhoades|argitaletxea=Twitter|url=https://twitter.com/LanaRhoades/status/1213182269189308417|accessdate=13 de enero de 2020}}</ref> Aktore gisa 390 film eta eszena baino gehiagotan agertu zen.
2022ko urtarrilaren hasieran, bere lehen umea izan zuen.<ref>{{Cite web|izenburua=Post de Lana Rhoades|argitaletxea=Instagram|url=https://www.instagram.com/p/CYr8zoQp70P/|accessdate=22 de febrero de 2022}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Con una foto, Lana Rhoades anuncia que su bebé ¡ya nació!|argitaletxea=En el radar|url=https://www.enelradar.com/chismes/Lana-Rhoades-se-convierte-en-madre-anuncia-que-su-bebe-ya-nacio-20220110-0002.html|accessdate=22 de febrero de 2022}}</ref> Urte bereko otsailaren erdialdera, [[Token ez-suntsigarri|NFT]] pertsonalizatu batzuk merkaturatzeagatik eztabaida izan zuen.
1,8 milioi dolar baino gehiago bildu eta funts guztiak bat-batean erretiratu ondoren, bere negozioa promozionatzen zuten bideoak kendu ditu [[TikTok]]etik, eta uko egiten zion proiektuari buruzko galderei erantzuteari.<ref>{{Cite web|izenburua=CryptoSis by Lana Rhoades|argitaletxea=OpenSea|url=https://opensea.io/collection/officialcryptosis|accessdate=22 de febrero de 2022}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Una mirada al nuevo NFT de Lana Rhoades, CryptoSis|argitaletxea=Crpyto Shit Compra|url=https://cryptoshitcompra.com/una-mirada-al-nuevo-nft-de-lana-rhoades-cryptosis|accessdate=22 de febrero de 2022}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=La famosa ex actriz +18, Lana Rhoades, confirma el lanzamiento de sus NFT|argitaletxea=GeekMi|url=https://www.geekmi.news/tecnologia/La-famosa-ex-actriz-18-Lana-Rhoades-confirma-el-lanzamiento-de-sus-NFT-20220117-0018.html|accessdate=22 de febrero de 2022}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Porn actress Lana Rhoades apparently abandons her NFT project after its launch|argitaletxea=web3isgoinggreat.com|url=https://web3isgoinggreat.com/single/2022-02-11-3|accessdate=22 de febrero de 2022}}</ref>
Aktore gisa egindako filmografiako film batzuk hauek izan ziren: ''2 Cute 4 Porn 4'', ''Brothers and Sisters 3'', ''Dirty Talk 4'', ''Flesh Hunter 14'', ''Love Stories 5'', ''Slut Auditions''<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Slut Auditions"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=112755|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref> edo Slut Puppies 11.<ref>{{Cite web|izenburua=Info "2 Cute 4 Porn 4"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=112761|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Info "Brothers and Sisters 3"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=113296|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Info "Dirty Talk 4"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=113112|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Info "Flesh Hunter 14"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=113448|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Info "Love Stories 5"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=113265|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Info "Slut Puppies 11"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=112884|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref>
Mexikoko musika tradizionaleko taldearen ''TQM'' bideo musikalaren protagonista izan zen 2023ko maiatzean.<ref>{{Cite web|izenburua=Fuerza Regida Y Lana Rhoades Rompen Récords Con “TQM”|argitaletxea=SAPS Grupero|url=https://www.saps.com.mx/en-tendencia/fuerza-regida-y-lana-rhoades-rompen-records-con-tqm.html|accessdate=4 de junio de 2024}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Fuerza Regida estrena "TQM" con Lana Rhoades como protagonista|argitaletxea=El Radar|url=https://www.enelradar.com/musica/Fuerza-Regida-estrena-TQM-con-Lana-Rhoades-como-protagonista-20230523-0014.html|accessdate=4 de junio de 2024}}</ref>
== Sariak eta izendapenak ==
{| class="wikitable"
!Urtea
!Zeremonia
!Emaitza
!Saria
!Lana
|-
| rowspan="7" |'''2017'''
| rowspan="3" |[[AVN Sariak|AVN sariak]]
| Nominatua
|Aktore ezagun onena
| Ez dago eskuragarri
|-
| Nominatua
|Mutil/neska sexu-eszenarik onena
|''Hot Models''
|-
| Ganadora
|Fan saria: Debutatzaile beroena
| Ez dago eskuragarri
|-
| rowspan="3" |XBIZ sariak
| Ganadora
|Aktore ezagun onena
| Ez dago eskuragarri
|-
| Nominatua
|Sexu-eszenarik onena film lesbikoan
|''Bi bertsioak 18''
|-
| Nominatua
|Sexu-eszenarik onena gonzo filmean
|''Banging Cuties''
|-
| rowspan="1" |XRCO sariak
| Nominatua
|Hasiberri onena
|Ez dago eskuragarri
|-
| rowspan="13" |'''2018'''
| rowspan="9" |[[AVN Sariak|AVN sariak]]
| Nominatua
|Urteko artista femeninoa
| Ez dago eskuragarri
|-
| Ganadora
|Uzkiko sexu-eszenarik onena
|''Anal Savages 3''
|-
| Nominatua
|Sarpen bikoitzeko eszenarik onena
|''Lana Rhoades Unleashed''
|-
| Nominatua
|Sexu-eszenarik onena taldean
|''Lana Rhoades’ First Gangbang''
|-
| Nominatua
|Sexu lesbikoaren eszenarik onena
|''Lana is Olivia's Dream''
|-
| Nominatua
|Emanaldi hobea, bakarrik / tease
|''Anal Savages 3''
|-
| Nominatua
|Fan saria: Emakumezko artista gogokoena
| Ez dago eskuragarri
|-
|Nominatua
|Fan saria: bular ikusgarrienak
| Ez dago eskuragarri
|-
|Nominatua
|Fan saria: Izar mediatikoa
| Ez dago eskuragarri
|-
| rowspan="2" |XRCO sariak
| Nominatua
|Urteko artista femeninoa
| Ez dago eskuragarri
|-
| Nominatua
|Orgasmic Oralist
|Ez dago eskuragarri
|-
| rowspan="2" |XBIZ sariak
| Nominatua
|Urteko artista femeninoa
|Ez dago eskuragarri
|-
| Nominatua
|Sexu-eszenarik onena errealitate birtualean
|''Atsedenaldia 2017''
|-
| rowspan="5" |'''2019'''
| rowspan="4" |[[AVN Sariak|AVN sariak]]
| Nominatua
|Sarpen bikoitzeko eszenarik onena
|''Ultimate Fuck Toy: Lana Rhoades''
|-
| Nominatua
|Uzkiko sexu-eszenarik onena
|''Bush 7''
|-
| Nominatua
|Sexu-eszenarik onena atzerriko produkzioan
|''Urtezaharra: Claire & Lana''
|-
| Nominatua
|Fan saria: Emakumezko artista gogokoena
| Ez dago eskuragarri
|-
| rowspan="1" |XBIZ sariak
| Nominatua
|Urteko artista femeninoa
| Ez dago eskuragarri
|-
| rowspan="1" |'''2021'''
| rowspan="1" |XBIZ sariak
| Nominatua
|Urteko izar mediatikoa
|Ez dago eskuragarri
|-
|}
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1966ko||Rhoades, Lana}}
[[Kategoria:XBIZ saridunak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako emakumezko aktore pornografikoak]]
[[Kategoria:Chicagotarrak]]
tbfi9hmknx3hc9t6p3fowekey44wr42
9968629
9968623
2024-11-14T07:52:20Z
ToadetteEdit
155049
Undid edits by [[Special:Contribs/176.12.82.161|176.12.82.161]] ([[User talk:176.12.82.161|talk]]) to last version by Tanbiruzzaman
9968629
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Lana Rhoades''' ([[Chicago]], [[Illinois]], [[1996]]ko [[irailaren 6]]a) [[Modelo (lanbidea)|modelo]] erotikoa eta [[Antzezle pornografiko|aktore pornografiko]] ohi estatubatuarra da.
== Biografia ==
Lana Rhoadesen izen artistikoa '''Amara Mapler''' da. 1996ko irailean jaio zen [[Chicago]] hirian ([[Illinois]]), [[Txekoslovakia|txekoslovakiar]] jatorriko familia batean. The Tilted Kilt jatetxe-katean hasi zen zerbitzari-lanetan.<ref name="dvd">{{Cite web|izenburua=Captain Jack Interviews Lana Rhoades|argitaletxea=Adult DVD Talk|url=https://interviews.adultdvdtalk.com/lana-rhoades/|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref>
2016an, 20 urte zituela, pornografiaren industrian sartu zen. FTV Girls webgunerako lehen eszena egin zuen urte horretan.<ref name="dvd">{{Cite web|izenburua=Captain Jack Interviews Lana Rhoades|argitaletxea=Adult DVD Talk|url=https://interviews.adultdvdtalk.com/lana-rhoades/|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref> [[Evil Angel]], [[Elegant Angel]], [[Girlfriends Films]], [[Pure Taboo]], [[Zero Tolerance]], [[Jules Jordan Video]], [[Blacked]], [[Tushy]], [[Vixen]], [[Mofos]], [[New Sensations]], [[Bangbros]], [[Digital Sin]], [[Penthouse]], [[Naughty Americ]]a, [[Hard X]] edo [[Sweet Sinner]] enpresekin egin du lan.
2016ko abuztuan [[Penthouse Pets]] aukeratu zuten ''[[Penthouse (aldizkaria)|Penthouse]]'' aldizkaritik.<ref>{{Cite web|izenburua=Lana Rhoades|argitaletxea=Penthouse Galleries|url=http://penthouse-galleries.net/galleries/g02627.html|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Lana Rhoades|argitaletxea=Penthouse|url=http://penthouse.com/models/LanaRhoades.html|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref>
2017an, [[Uzki-sexu|uzki-sexuari]] eta [[Sarpen bikoitz|sarpen bikoitza]] zuten lehen eszenak grabatu zituen ''Lana'' filmean.<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Lana"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=116919|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref> Handik aste batzuetara, uzki-penetrazio bikoitzeko lehen eszena filmatuko zuen ''Lana Rhoades Unleashed''en.<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Lana Rhoades Unleashed"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=118383|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref> Bere lehen [[Gang bang|gangbang-a]] 2018an izan zen ''Gangbang Me 3'' filman.<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Gangbang Me 3"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=121882|accessdate=11 de junio de 2018}}</ref>
2017an, [[AVN Sariak|AVN]]<ref>{{Cite web|izenburua=Nominados en los Premios AVN 2017|argitaletxea=AVN|url=http://avnawards.avn.com/nominees|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref> Sarietan izendatu zuten ''Hot Modelsek''<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Hot Models"|argitaletxea=IAFD|url=http://www.iafd.com/title.rme/title=hot+models/year=2016/hot-models.htm|accessdate=13 de enero de 2017}}</ref>, [[Xander Corvus]]ekin batera, Emakumezko aktore errebelazio onenaren eta mutil/neska sexu-eszena onenaren kategorietan.
Era berean, [[XBIZ]] sarietan, Aktore errebelazio onenaren kategorian irabazi zuen<ref>{{Cite web|izenburua=Historial Premios XBIZ 2017|argitaletxea=XBIZ|url=http://www.xbiz.com/news/216216|accessdate=13 de enero de 2017}}</ref>,<ref>{{Cite web|izenburua=Nominados en los Premios XBIZ 2017|argitaletxea=XBIZ|url=http://www.xbiz.com/news/news_piece.php?id=214472&mi=all&q=xbiz+awards|accessdate=13 de enero de 2017}}</ref> eta bi izendapen jaso zituen: sexu lesbikoko eszena onenaren saria, ''Twisted Passions 18'' filmagatik<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Twisted Passions 18"|argitaletxea=IAFD|url=http://www.iafd.com/title.rme/title=twisted+passions+18/year=2016/twisted-passions-18.htm|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref> eta [[Gonzo pornografia|gonzo estiloko]] eszena onenaren saria ''Banging Cuties'' filmagatik.<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Banging Cuties"|argitaletxea=IAFD|url=http://www.iafd.com/title.rme/title=banging+cuties/year=2016/banging-cuties.htm|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref>
Industrian karrera meteorikoa egin ondoren, erretiratu egin zen 2018an. 2020ko urtarrilean, [[Brazzers]] atariarekin eszena berriak filmatzeko itzulera labur bat iragarri zuen.<ref>{{Cite web|izenburua=Tuit de Lana Rhoades|argitaletxea=Twitter|url=https://twitter.com/LanaRhoades/status/1213182269189308417|accessdate=13 de enero de 2020}}</ref> Aktore gisa 390 film eta eszena baino gehiagotan agertu zen.
2022ko urtarrilaren hasieran, bere lehen umea izan zuen.<ref>{{Cite web|izenburua=Post de Lana Rhoades|argitaletxea=Instagram|url=https://www.instagram.com/p/CYr8zoQp70P/|accessdate=22 de febrero de 2022}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Con una foto, Lana Rhoades anuncia que su bebé ¡ya nació!|argitaletxea=En el radar|url=https://www.enelradar.com/chismes/Lana-Rhoades-se-convierte-en-madre-anuncia-que-su-bebe-ya-nacio-20220110-0002.html|accessdate=22 de febrero de 2022}}</ref> Urte bereko otsailaren erdialdera, [[Token ez-suntsigarri|NFT]] pertsonalizatu batzuk merkaturatzeagatik eztabaida izan zuen.
1,8 milioi dolar baino gehiago bildu eta funts guztiak bat-batean erretiratu ondoren, bere negozioa promozionatzen zuten bideoak kendu ditu [[TikTok]]etik, eta uko egiten zion proiektuari buruzko galderei erantzuteari.<ref>{{Cite web|izenburua=CryptoSis by Lana Rhoades|argitaletxea=OpenSea|url=https://opensea.io/collection/officialcryptosis|accessdate=22 de febrero de 2022}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Una mirada al nuevo NFT de Lana Rhoades, CryptoSis|argitaletxea=Crpyto Shit Compra|url=https://cryptoshitcompra.com/una-mirada-al-nuevo-nft-de-lana-rhoades-cryptosis|accessdate=22 de febrero de 2022}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=La famosa ex actriz +18, Lana Rhoades, confirma el lanzamiento de sus NFT|argitaletxea=GeekMi|url=https://www.geekmi.news/tecnologia/La-famosa-ex-actriz-18-Lana-Rhoades-confirma-el-lanzamiento-de-sus-NFT-20220117-0018.html|accessdate=22 de febrero de 2022}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Porn actress Lana Rhoades apparently abandons her NFT project after its launch|argitaletxea=web3isgoinggreat.com|url=https://web3isgoinggreat.com/single/2022-02-11-3|accessdate=22 de febrero de 2022}}</ref>
Aktore gisa egindako filmografiako film batzuk hauek izan ziren: ''2 Cute 4 Porn 4'', ''Brothers and Sisters 3'', ''Dirty Talk 4'', ''Flesh Hunter 14'', ''Love Stories 5'', ''Slut Auditions''<ref>{{Cite web|izenburua=Info "Slut Auditions"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=112755|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref> edo Slut Puppies 11.<ref>{{Cite web|izenburua=Info "2 Cute 4 Porn 4"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=112761|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Info "Brothers and Sisters 3"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=113296|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Info "Dirty Talk 4"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=113112|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Info "Flesh Hunter 14"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=113448|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Info "Love Stories 5"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=113265|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Info "Slut Puppies 11"|argitaletxea=adultfilmdatabase|url=http://www.adultfilmdatabase.com/video.cfm?videoid=112884|accessdate=5 de enero de 2017}}</ref>
Mexikoko musika tradizionaleko taldearen ''TQM'' bideo musikalaren protagonista izan zen 2023ko maiatzean.<ref>{{Cite web|izenburua=Fuerza Regida Y Lana Rhoades Rompen Récords Con “TQM”|argitaletxea=SAPS Grupero|url=https://www.saps.com.mx/en-tendencia/fuerza-regida-y-lana-rhoades-rompen-records-con-tqm.html|accessdate=4 de junio de 2024}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Fuerza Regida estrena "TQM" con Lana Rhoades como protagonista|argitaletxea=El Radar|url=https://www.enelradar.com/musica/Fuerza-Regida-estrena-TQM-con-Lana-Rhoades-como-protagonista-20230523-0014.html|accessdate=4 de junio de 2024}}</ref>
== Sariak eta izendapenak ==
{| class="wikitable"
!Urtea
!Zeremonia
!Emaitza
!Saria
!Lana
|-
| rowspan="7" |'''2017'''
| rowspan="3" |[[AVN Sariak|AVN sariak]]
| Nominatua
|Aktore ezagun onena
| Ez dago eskuragarri
|-
| Nominatua
|Mutil/neska sexu-eszenarik onena
|''Hot Models''
|-
| Ganadora
|Fan saria: Debutatzaile beroena
| Ez dago eskuragarri
|-
| rowspan="3" |XBIZ sariak
| Ganadora
|Aktore ezagun onena
| Ez dago eskuragarri
|-
| Nominatua
|Sexu-eszenarik onena film lesbikoan
|''Bi bertsioak 18''
|-
| Nominatua
|Sexu-eszenarik onena gonzo filmean
|''Banging Cuties''
|-
| rowspan="1" |XRCO sariak
| Nominatua
|Hasiberri onena
|Ez dago eskuragarri
|-
| rowspan="13" |'''2018'''
| rowspan="9" |[[AVN Sariak|AVN sariak]]
| Nominatua
|Urteko artista femeninoa
| Ez dago eskuragarri
|-
| Ganadora
|Uzkiko sexu-eszenarik onena
|''Anal Savages 3''
|-
| Nominatua
|Sarpen bikoitzeko eszenarik onena
|''Lana Rhoades Unleashed''
|-
| Nominatua
|Sexu-eszenarik onena taldean
|''Lana Rhoades’ First Gangbang''
|-
| Nominatua
|Sexu lesbikoaren eszenarik onena
|''Lana is Olivia's Dream''
|-
| Nominatua
|Emanaldi hobea, bakarrik / tease
|''Anal Savages 3''
|-
| Nominatua
|Fan saria: Emakumezko artista gogokoena
| Ez dago eskuragarri
|-
|Nominatua
|Fan saria: bular ikusgarrienak
| Ez dago eskuragarri
|-
|Nominatua
|Fan saria: Izar mediatikoa
| Ez dago eskuragarri
|-
| rowspan="2" |XRCO sariak
| Nominatua
|Urteko artista femeninoa
| Ez dago eskuragarri
|-
| Nominatua
|Orgasmic Oralist
|Ez dago eskuragarri
|-
| rowspan="2" |XBIZ sariak
| Nominatua
|Urteko artista femeninoa
|Ez dago eskuragarri
|-
| Nominatua
|Sexu-eszenarik onena errealitate birtualean
|''Atsedenaldia 2017''
|-
| rowspan="5" |'''2019'''
| rowspan="4" |[[AVN Sariak|AVN sariak]]
| Nominatua
|Sarpen bikoitzeko eszenarik onena
|''Ultimate Fuck Toy: Lana Rhoades''
|-
| Nominatua
|Uzkiko sexu-eszenarik onena
|''Bush 7''
|-
| Nominatua
|Sexu-eszenarik onena atzerriko produkzioan
|''Urtezaharra: Claire & Lana''
|-
| Nominatua
|Fan saria: Emakumezko artista gogokoena
| Ez dago eskuragarri
|-
| rowspan="1" |XBIZ sariak
| Nominatua
|Urteko artista femeninoa
| Ez dago eskuragarri
|-
| rowspan="1" |'''2021'''
| rowspan="1" |XBIZ sariak
| Nominatua
|Urteko izar mediatikoa
|Ez dago eskuragarri
|-
|}
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1966ko||Rhoades, Lana}}
[[Kategoria:XBIZ saridunak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako emakumezko aktore pornografikoak]]
[[Kategoria:Chicagotarrak]]
c3ew9x7ghkyvx0q18tzlnujk9atc98d
Israelen Gazako inbasioa (2023-2024)
0
1172787
9968870
9966587
2024-11-14T11:15:27Z
Xabier Armendaritz
448
gizateriaren aurkako krimenen akusazioa gehitzea
9968870
wikitext
text/x-wiki
{{Eguneratu}}
{{gertakari infotaula}}
'''Israelen Gazako inbasioa (2023-2024)''', egindako [[sarraski]]en ondorioz '''Gazako genozidioa''' ere deitua,<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Inoiz ikusi gabeko atentatuak Libanon. Nola eta zergatik?|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/inoiz-ikusi-gabeko-atentatuak-libanon-nola-eta-zergatik|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-09-19}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Gazako genozidioa gogor gaitzetsi du nazioarteko eskalatzaileen kolektiboak|hizkuntza=eu|data=2024-06-21|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20240621/gazako-genozidioa-gogor-gaitzetsi-du-nazioarteko-eskalatzaileen-kolektiboak|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-09-19}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Osasun etxetik Gazako genozidioa gelditzeko eskaera - Altsasu|hizkuntza=eu|url=https://guaixe.eus/altsasu/1721386538650-osasun-etxetik-gazako-genozidioa-gelditzeko-eskaera|aldizkaria=Guaixe.eus|sartze-data=2024-09-19}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Milaka lagunek egin dute bat kulturgileen deiarekin Gazako genozidioa salatzeko|hizkuntza=eu-es|data=2024-03-18|url=https://www.hamaika.eus/aktualitatea-hamaika/gizartea-eu/milaka-lagunek-egin-dute-bat-kulturgileen-deiarekin-gazako-genozidioa-salatzeko.html|aldizkaria=hamaika telebista|sartze-data=2024-09-19}}</ref> [[palestinar]]ren kontrako [[Israel]]en operazio militar luze bat da, [[2023-2024ko Israel-Palestina gerra]]ren barnean. 2023ko urriaren 7an, Gazako hainbat komandok, [[Hamas]] erakundea gidari zutela, [[Israelen kontrako Hamasen erasoa (2023)|Israelgo eskualde mugakideei eraso egin]] zioten. Erasoari erantzuteko, Israelgo agintariek erreserbistak mobilizatu zituzten, eta eskala handiko operazio militar bati ekin. Luze gabe, [[Gazako zerrenda]]ren inbasioa hasi zen: lehendabizi, [[Israelgo Armada]]k aire erasoak egin zituen; eta, gero, lehorretik zuzenean lurraldera sartu zen, bi eremu bereiz setiatuz: iparraldea eta hegoaldea.
Hartara, Israelgo Armada inbasioaren hasieratik Gazako zerrenda osoan suntsipena eta [[Sarraski|sarraskiak]] eragiten ari da, eta nazioartean hainbat jende [[Israelgo Gobernua]] Gazan [[Genozidio|genozidioa]] egiten ari dela salatzen hasi zen. Israelen oldarraldiaren oihartzuna [[Zisjordania|Zisjordaniara]] eta Ekialde Hurbilaren zati batera hedatu zen, AEBren esku hartzearekin. Israelgo agintariek maiz adierazi zuten Hamasen buruzagiak zituztela jopuntuan. Aldiz, Zerrenda osoari era guztietako hornidurak (edateko ura, elikagaiak, argindarra, gasa...) moztu zizkioten, nazioarteko legediaren kontra. Milioi bat pertsonaz gorako Gazako hainbat eremu herritarrez husteko agindu zuten. Gainera, sistematikoki bertako kazetariak hiltzen ari da, horren guztiaren berri eman ez dezaten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="At the rate journalists are being killed in Gaza, there will soon be no one left to keep you informed." {{!}} RSF|hizkuntza=en|data=2024-09-26|url=https://rsf.org/en/rate-journalists-are-being-killed-gaza-there-will-soon-be-no-one-left-keep-you-informed|aldizkaria=rsf.org|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
2.300.000 pertsona lekualdatu dira Gazan, alegia, biztanleria osoa, israeldar erasoetatik babesteko; gosetea, egarria eta hondamendi orokorra zabaldu da. 2024ko azaro hasierarako, Israelen erasoek zuzenean 43.000 pertsonatik gora hil dituzte, eta milaka gehiago zauritu;<ref name = Arwa Mahdawi, 2024-11-06">{{Erreferentzia|izena=Arwa|abizena=Mahdawi|izenburua=We are witnessing the final stage of genocide in Gaza|hizkuntza=en-GB|data=2024-11-06|url=https://www.theguardian.com/commentisfree/2024/nov/06/we-are-witnessing-the-final-stage-of-genocide-in-gaza|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2024-11-10}}</ref> eta, Israelek inposatutako setioaren eta egindako suntsiketaren ondorioz (janaririk eza, ur edangarririk eza, mediku arretarik eza...), 2024ko uztailerako gutxienez ia 200.000 hil zituela kalkulatu da,<ref name="Jon Hidalgo Gereñu, Lancet">{{Erreferentzia|izena=Jon|abizena=Hidalgo Gereñu|izenburua=‘The Lancet’ aldizkariak Gazan Israelek hildakoak zenbat izan daitezkeen kalkulatu du: ia 200.000 pertsona|hizkuntza=eu|argitaratze-data=2024-07-09|url=https://www.argia.eus/albistea/gazako-genozidioan-hildakoak-186000-pertsonatik-gora-izan-daitezke-ikerketa-baten-arabera|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-07-22}}</ref><ref name = Arwa Mahdawi, 2024-11-06" /> gehienak haurrak eta emakumeak, bitarteko teknologikoen erabilera handi batez. Israelgo Armadako gutxienez 635 soldadu hil dira 2024ko maiatza arte, palestinarrekin borroketan edo armakideek hilda.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hamasek suziriak bota ditu Tel Aviven aurka, sei hilabetetan lehen aldiz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/hamasek-suziriak-bota-ditu-tel-aviven-aurka-sei-hilabetetan-lehen-aldiz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-05-28}}</ref>
Biztanleria zibilaren kontrako Israelen eraso errepikakor, masibo eta latzek, biztanleen % 90 beren etxeak uztera behartu izanak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israel gizateriaren aurkako krimenak egiten ari da Gazan, HRWen arabera|hizkuntza=eu|data=2024-11-14|url=https://www.berria.eus/mundua/israel-gizateriaren-aurkako-krimenak-egiten-ari-da-gazan-hrwen-arabera_2133491_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-14}}</ref> eta Gazako zerrendan eragindako azpiegituren eta bizilekuen suntsipen orokorrak (Israelgo Armadak zerrendako eraikin gehienak suntsitu ditu, % 70 eta % 85 artean)<ref name = "Jon Hidalgo Gereñu, Lancet" /> [[gizateriaren aurkako krimen]]ak, [[gerra krimen]]ak eta [[genozidio]]a egitearen eta gerrari buruzko nazioarteko hitzarmenak urratzearen akusazioak erakarri dizkio estatu sionistari. Gainera, palestinarrak Gazako bizilekuetara itzul daitezen eragotziz, [[garbiketa etniko]]a egiten ari dela egozten zaio Israeli.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“Atera ala hil”, Gaza iparralderako Jeneralen doktrina|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/atera-ala-hil-gaza-iparralderako-jeneralen-doktrina|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-11-08}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Ishaan|abizena=Tharoor|izenburua=Is Israel carrying out de facto ethnic cleansing?|hizkuntza=en|argitaratze-data=2024-10-25|url=https://www.washingtonpost.com/world/2024/10/25/israel-ethnic-cleansing-gaza-settlements/|aldizkaria=The Washington Post}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Patrick|abizena=Greenfield|izenburua=World must act to prevent ‘ethnic cleansing’ of Gaza, António Guterres warns|hizkuntza=en-GB|abizena2=Tantesh|abizena3=Borger|izena2=Malak A.|izena3=Julian|data=2024-10-30|url=https://www.theguardian.com/world/2024/oct/30/antonio-guterres-warns-israel-could-carry-out-ethnic-cleansing-of-gaza|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2024-11-08}}</ref> [[Nazio Batuen Erakundea|NBEk]] bertako inoizko giza hondamendi handiena deitu dio Israelen erasoaldi honi. Protestak mundu osora zabaldu dira kaleetan zein unibertsitateetan. Nazioarteko krisi politiko handiena da, [[Ukrainako inbasioa (2022)|Ukrainako inbasioa]] hasiz geroztik, eta nazioartea bi polo nagusitan banatu du.
== Aurrekariak ==
{{Gehiago jakiteko|Intifada (argipena)|Israel-Palestina Gatazka|2021eko Israel-Palestina gatazka}}
Gazako lurralde biziki jendeztatua «aire zabaleko [[espetxe]]» gisa deskribatu dute palestinarrek eta hainbat GKEk. 2006an Gazako hauteskundeak irabazi zituenetik, Hamasen kontrolpean dago lurraldea. 2007an Israelek lurreko, aireko eta itsasoko itxiera inposatu zion Gazari, eta urteak dira zerrendako herritarrak kinka humanitario larrian direla. Blokeo hori okupazio mota bat da, nazioarteko zuzenbidearen arabera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ander Perez|abizena=Zala|izenburua=Gaza: gerrak eta pobreziak hartua|hizkuntza=eu|data=2023-10-15|url=https://www.berria.eus/albisteak/233809/gaza-gerrak-eta-pobreziak-hartua.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-10-15}}</ref>
Egungo [[Israelen kontrako Hamasen erasoa (2023)|eskalada militarra urriaren 7an hasi zen]], Gazako milizia politiko-militarrek, Hamas erakunde nagusia buru zutela, lur zerrenda horren egungo Israelgo ingurumarian hainbat eraso bortitz egin zituenean bertako militar eta egoiliarren kontra. Hala ere, ekintza sorta horrek beste haustura batzuk izan ditu aurrekari. 2023ko urrian hasitako gatazka militarra israeldarren eta palestinarren arteko gatazka historikoaren agerpen larri bat da, aurrekari hurbilenak 2023. urtearen udaberriko eta udako istilu eta erasoetan dituena.
2017ko urrian, AEBk eta Israelek iragarri zuten NBEko UNESCO utzi egingo zutela, «Israelen aurka» lanean ari zelakoan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=AEBek eta Israelek UNESCO utzi dute|hizkuntza=eu|data=2017-10-12|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/5140965/aebek-eta-israelek-unesco-utzi-dute/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-06-06}}</ref> 2017ko abenduan, Donald Trump orduko AEBko presidenteak Jerusalem Israelgo hiriburutzat aitortu zuen, eta bertan enbaxada jarri, Tel Aviveko egoitzaren ordez. AEB hori egin zuen munduko lehendabiziko herrialdea izan zen.<ref name="Izenik_gabekoa-20240627224358">{{Erreferentzia|izenburua=Jerusalem Israelgo hiriburu gisa onartu du Trumpek, eta hara eramango du enbaxada|hizkuntza=eu|data=2017-12-06|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/5257568/jerusalem-israelgo-hiriburu-onartu-du-trumpek-eta-enbaxada-eramango-du/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-06-06}}</ref> Palestinan, suminez hartu zen erabakia. [[Mahmoud Abbas]] Palestinako presidenteak erantzun zuenez, «AEBko presidenteak nazioarteko ebazpen eta hitzarmen guztiak urratu ditu» eta «Jerusalem Palestinako Estatuaren hiriburua da, betiko».<ref name="Izenik_gabekoa-20240627224358" />
Gazatik at, jada uztailean, airetik zein lehorretik, Israelek operazio militar odoltsu bat egin zuen [[Jenin|Jeninen]], Zisjordanian, bederatzi palestinar hildako utziz, tartean bi haur, gerra bat pizteko arriskua ekarri zuena.<ref>{{Erreferentzia|izena=Arwa|abizena=Ibrahim|izenburua=‘A real massacre’: Israel’s attack on Palestinians in Jenin|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2023/7/3/a-real-massacre-israels-attack-on-palestinians-in-jenin|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-01-29}}</ref> Istilu guztien artean, Hamasek israeldar judu ultraortodoxoak [[Al Aksa meskita|Al-Aksa meskitako]] zelaira sartzea aipatu zuen urriaren 7ko erasoaren sorburu nagusitzat, «profanaziotzat» joaz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Zack|abizena=Beauchamp|izenburua=Why did Hamas invade Israel?|hizkuntza=en|data=2023-10-07|url=https://www.vox.com/2023/10/7/23907323/israel-war-hamas-attack-explained-southern-israel-gaza|aldizkaria=Vox|sartze-data=2023-12-13}}</ref> 2023ko urriaren 7an, Gazatik hainbat komando sartu ziren Israelgo aldameneko eskualdeetan Hamasek zuzendurik, eta agintari sionistak ezustean harrapatu. Hurrengo hiru egunetan, komando horiek, Israelgo armadaren erreakzioak eta palestinar kohete erasoek ehunka hildako eta zauritu utzi zituzten kolono israeldarren eta musika jaialdi bateko parte-hartzaileen artean. Komando palestinarrek 250 gatibu inguru eraman zituzten atzera Gazara.{{irudi zabala|Fires_in_Israel_and_the_Gaza_strip_-_7_October_2023_(53245908850).jpg|950px|Suak urriaren 7an Gazako Zerrendan eta inguruan espaziotik ikusita; irudiak 48 km-ko zabalera du.}}
== Israelen eskalada militarra ==
=== Gazaren aurkako hasierako erreakzioa ===
[[Fitxategi:IDF soldiers near Badr-3 rockets at outpost in northern Gaza, November 2023.jpeg|thumb|[[Israelgo Defentsa Indarrak|IDF]]ko soldaduak Gaza iparraldeko palestinar koheteen aldamenean]]
Israeli eraso egin eta berehala, Benjamin Netanyahu Israelgo presidenteak «mendeku latza» agindu zuen Hamasen kontra.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israel's Netanyahu vows 'mighty vengeance' against Hamas|hizkuntza=en|data=2023-10-07|url=https://www.reuters.com/world/middle-east/israels-netanyahu-vows-mighty-vengeance-against-hamas-2023-10-07/|aldizkaria=Reuters|sartze-data=2023-10-30}}</ref> «Hamas munduko lurrazaletik desagerrarazteko», israeldar segurtasun iturriek segurtatu zuten «lurrazala berdindu» behar zutela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Belén|abizena=Fernández|izenburua=Israel is taking scorched earth policy to a new level|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/opinions/2023/12/16/israel-is-taking-scorched-earth-policy-to-a-new-level|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2023-12-30}}</ref> Israelek munduko armada ahaltsuenetako bat du, 2.200 [[tanke]] baino gehiagoz osatua eta 169.500 militar aktiborekin, eta urteko 3.800 milioi dolarreko [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBren]] babesaz.<ref name=":5">{{Erreferentzia|abizena=AJLabs|izenburua=How big is Israel’s military and how much funding does it get from the US?|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2023/10/11/how-big-is-israels-military-and-how-much-funding-does-it-get-from-the-us|aldizkaria=www.aljazeera.com|sartze-data=2023-10-16}}</ref> Hamasek indar militar nabarmen txikiagoa du, ekipamenduz zein pertsona kopuruz.<ref name="france 24 - 1">{{Erreferentzia|izenburua=En 5 minutos - ¿Qué armamento tienen Israel y Hamás?|data=2023-10-23|url=https://www.france24.com/es/programas/en-5-minutos/20231023-qu%C3%A9-armamento-tienen-israel-y-ham%C3%A1s|aldizkaria=France 24|sartze-data=2023-10-27}}</ref>
Indar militar israeldarrek kontraeraso militar zabal bati ekin zioten Hamasen erasoen ondoren, airez Gazako eraikinen kontra joz eta batzuk erabat suntsituz, tartean zirela osasun zentroak, [[Munduko Osasun Erakundea|OMEk]] jakinarazi zuenez. Gazako hamar milaka herritarrek beren etxeetatik ihes egin zuten.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Helen|abizena=Sullivan|izenburua=Netanyahu says Israel’s siege ‘just getting started’ – as it happened|hizkuntza=en-GB|abizena2=Chao-Fong|abizena3=Bayer|abizena4=Belam|abizena5=Doherty|abizena6=Chao-Fong|abizena7=Doherty (earlier)|izena2=Léonie|izena3=Lili|izena4=Martin|izena5=Ben|izena6=Helen Sullivan (now); Léonie|izena7=Ben|data=2023-10-10|url=https://www.theguardian.com/world/live/2023/oct/09/israel-hamas-war-live-updates-news-worst-day-israeli-history-idf-fighting-grinds-on-gaza-conflict-supernova|aldizkaria=the Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2023-10-10}}</ref> Israeldar agintariek 2006tik kazetariak Gazan sartzeko debekua ezarri zuten, urriaren 7tik guztiz eraginkorra izan zen kazetarientzat Zerrenda horretan sartzeko baimena. Palestinar kazetariak geratu ziren berri-emaile bakar;<ref>{{Erreferentzia|izena=Harriet|abizena=Sherwood|izenburua=‘Hugely frustrating’: international media seek to overcome Gaza ban|hizkuntza=en-GB|data=2023-12-12|url=https://www.theguardian.com/world/2023/dec/12/hugely-frustrating-international-media-seek-to-overcome-gaza-ban|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2024-01-08}}</ref> are, Israelek kazetariak jarri zituen jo-puntuan, Israel barnean zentsura estu bat ezartzeaz gain.<ref>{{Erreferentzia|izena=Nicole|abizena=Narea|izenburua=Israel’s wartime assault on the free press|hizkuntza=en|data=2023-12-08|url=https://www.vox.com/23972456/journalists-killed-gaza-israel-press-freedom|aldizkaria=Vox|sartze-data=2024-01-08}}</ref>
=== Gazaren setioa eta bonbardaketa ===
[[Benjamin Netanyahu]] Israelgo lehen ministroak Gazari setio gogor bat iragarri zuen, erabateko blokeoa, lurraldeari eta bertako herritarrei janari, ur, elektrizitate eta gas hornidura moztuz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israel announces ‘total’ blockade on Gaza|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2023/10/9/israel-announces-total-blockade-on-gaza|aldizkaria=www.aljazeera.com|sartze-data=2023-10-10}}</ref> Urriaren 12an, Israelgo Gobernuko Energia ministro [[Israel Katz|Israel Katzek]] adierazi zuen Gazaren setioari eutsiko ziola Hamasek bahitutako israeldarrak askatu arte.<ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Mikel Elkoroberezibar|abizena=Beloki|izenburua=Israelek esan du Gazaren setioari eutsiko diola, Hamasek bahituak askatzen ez dituen bitartean|hizkuntza=eu|data=2023-10-12|url=https://www.berria.eus/albisteak/233746/israelek-esan-du-gazaren-setioari-eutsiko-diola-hamasek-bahituak-askatzen-ez-dituen-bitartean.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-10-12}}{{Apurtutako esteka|date=martxoa 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Urriaren hondarreko Tel Aviveko Unibertsitatearen iritzi inkesta batek azaleratu zuenez, israeldar juduen % 57k uste zuten Gaza gaineko lehen asteetako israeldar bonbardaketak ez zirela nahikoak izan; beste % 36,6k, berriz, egokitzat jo zituen egindako bonbardaketak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Antonio|abizena=Pita|izenburua=In Israel, support for the war soars|hizkuntza=en-us|data=2023-12-11|url=https://english.elpais.com/international/2023-12-11/in-israel-support-for-the-war-soars.html|aldizkaria=EL PAÍS English|sartze-data=2023-12-11}}</ref> Urriaren 7tik, Gazaren gainean, 150 eta 1.000 kilo arteko 12.000 bonba jaurti ziren bi hilabetetan Israelen errepresalia operazioan.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=La ofensiva israelí arrasa Gaza: 12.000 bombas en dos meses|hizkuntza=es|data=2023-12-11|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20231211/la-ofensiva-israeli-arrasa-gaza-12-000-bombas-en-dos-meses|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2023-12-12}}</ref>
{|style="background-color: #fcd8d1; width:100%; border-radius: 6px;"
|
<center><big>'''Gazako suntsipenaren urriko irudiak'''</big></center>
<gallery mode="packed" heights="150px">
File:Damage in Gaza Strip during the October 2023.jpg|
File:Damage_in_Gaza_Strip_during_the_October_2023_-_09.jpg|
File:Fars_Photo_of_Casualties_in_Gaza_Strip_during_2023_War_05.jpg|
File:Fars_Photo_of_Destruction_in_Gaza_Strip_during_2023_War_16.jpg|
</gallery>
|
|}
Israelgo agintariek, gainera, agindu bat helarazi zieten Gazako palestinarrei: 24 ordu Gazako Zerrendaren iparraldea husteko, israeldar lur inbasio militar handi bat hasi baino lehen. Israelgo armadak [[Terrorismo|terrorismoaren]] konplizetzat hartu zuen bertan geratutako edonor.<ref>{{Erreferentzia|izena=Javier Biosca|abizena=Azcoiti|izenburua=Israel intensifica los bombardeos y advierte: "Quien no se vaya al sur puede ser identificado como cómplice de terrorismo"|hizkuntza=es|data=2023-10-22|url=https://www.eldiario.es/internacional/israel-intensifica-bombardeos-gaza-advierte-no-sur-identificado-complice-terrorismo_1_10619074.html|aldizkaria=elDiario.es|sartze-data=2023-10-22}}</ref> Eremu horretan, 1,1 milioi pertsona bizi dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Netanyahu says Israeli bombardment of Gaza 'only the beginning'|hizkuntza=en|data=2023-10-13|url=https://www.france24.com/en/middle-east/20231013-%F0%9F%94%B4-live-un-calls-for-294-mn-for-urgent-needs-in-gaza-occupied-west-bank|aldizkaria=France 24|sartze-data=2023-10-14}}</ref> [[Urriaren 11|Urriaren 11rako]], 300.000 soldadu inguru prestatu ziren Gazaren atarian.<ref name=":5" />
Gazaren kontrako Israelen erasoaren unetik, urriaren 13rako, 338.000 pertsonatik gora lekualdatu ziren lurralde zerrenda horretan,<ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=Israelek dio blokeoak jarraituko duela Hamasek bahituak askatu arte|url=https://www.argia.eus/albistea/israelgo-armadak-jarraitzen-du-gazako-sarraskiarekin-nazioarteko-deiei-uko-eginda|aldizkaria=Argia|sartze-data=2023-10-13}}</ref> baina egun batzuk geroago, jada 1.000.000tik gora ziren.<ref name="Izenik_gabekoa-20231105093837"/> Gatazka zehatz hau hasi aurretik, dena den, 3.000 palestinarrek baino gehiagok utzi bide zituzten beren bizilekuak.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Helen|abizena=Sullivan|izenburua=Biden says Israel ‘has a duty to respond’ to attacks – as it happened|hizkuntza=en-GB|abizena2=Chao-Fong|abizena3=Belam|abizena4=Holmes|abizena5=Chao-Fong|abizena6=Holmes (earlier)|izena2=Léonie|izena3=Martin|izena4=Oliver|izena5=Helen Sullivan (now); Léonie|izena6=Oliver|data=2023-10-11|url=https://www.theguardian.com/world/live/2023/oct/10/israel-hamas-war-live-updates-palestine-gaza-supernova-white-house|aldizkaria=the Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2023-10-11}}</ref> Palestinar hildakoak 680tik gora ziren Hamasen erasoa hasi eta bi egunera, Gazako osasun ministroaren arabera;<ref name=":2" /> [[urriaren 17]]<nowiki/>rako, berriz, Israelek Gazako 3.000 pertsonatik gora hil zituen gatazka hasi zenetik, eta 12.500 pertsonatik gora zauritu, Gazako Osasun Ministerioaren arabera.
[[Fitxategi:Fars_Photo_of_Destruction_in_Gaza_Strip_during_2023_War_03.jpg|thumb|Palestinarrak kalean elkarturik eraikin hondakinen artean]]
[[Fitxategi:Fars_Photo_of_Destruction_in_Gaza_Strip_during_2023_War_09.jpg|thumb|Eraikinen suntsipena Gazako kaleetan]]
Gazan hildakoen herenak adingabeak ziren, [[Save the Children]] erakundearen arabera,<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor Susaeta-Maddi Iztueta Olano- Paulo|abizena=Ostolaza|izenburua=Ehunka biktima, Israelek Gazako ospitale bati egindako erasoan|hizkuntza=eu|data=2023-10-19|url=https://www.berria.eus/albisteak/234039/ehunka-biktima-israelek-gazako-ospitale-bati-egindako-erasoan.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-10-18}}</ref> urriaren 20 arte 1.500 haur inguru Israelen bonbardaketetan, [[Al Jazeera|Al-Jazeeraren]] arabera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Palestinian child in shock after surviving Israeli attack in Gaza|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/program/newsfeed/2023/10/19/palestinian-child-in-shock-after-surviving-israeli-attack-in-gaza|aldizkaria=www.aljazeera.com|sartze-data=2023-10-20}}</ref> [[Urriaren 14|Urriaren 14an]], Israelek Gaza iparraldeko ospitaleak jo-puntuan jarri zituen, 2.000 pazientetik gorako 22 ospitale husteko agindua emanez, Osasunaren Munduko Erakundeak gogor gaitzetsi zuenez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Europa|abizena=Press|izenburua=La OMS condena la orden de evacuación israelí de 22 hospitales y 2.000 pacientes del norte de Gaza|data=2023-10-14|url=https://www.europapress.es/internacional/noticia-oms-condena-orden-evacuacion-israeli-22-hospitales-2000-pacientes-norte-gaza-20231014214928.html|aldizkaria=www.europapress.es|sartze-data=2023-10-19}}</ref> Al-Ahli Arabi ospitaleak hustua izateko Israelen hainbat ohartarazpen jaso zituen.<ref name=":7">{{Erreferentzia|izenburua=Bidenek iragarri du Gazara laguntza humanitarioa sartzea onartu duela Israelek|hizkuntza=eu|data=2023-10-18|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/9335146/bidenek-iragarri-du-gazara-laguntza-humanitarioa-sartea-onartu-duela-israelek/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2023-10-19}}</ref> Israelen bonbardaketen artean, urriaren 17an, leherketa batek Zerrendako iparraldeko [[Al-Ahli Arab ospitalea|Al-Ahli Arabi ospitala]] partzialki suntsitu zuen, barruan ehunka pertsona zituela. 500 pertsonatik gora hil ziren haren ondorioz, eta ehunka zauritu. Israeli egotzi izan zitzaion bonbardaketa, Israelek hori ukatu egin zuen arren, eta [[Jihad Islamikoa|Jihad Islamikoari]] leporatu.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izena=Igor Susaeta-Maddi Iztueta Olano- Paulo|abizena=Ostolaza|izenburua=Ehunka biktima, Israelek Gazako ospitale bati egindako erasoan|hizkuntza=eu|data=2023-10-19|url=https://www.berria.eus/albisteak/234039/ehunka-biktima-israelek-gazako-ospitale-bati-egindako-erasoan.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-10-18}}</ref>
Israelen zela, Biden AEBko presidenteak, berriz, sinesgarritasuna eta babesa eman zizkion Israeli.<ref>{{Erreferentzia|izena=Maddi Iztueta Olano-Paulo|abizena=Ostolaza|izenburua=Bidenek Israelen bertsioa hobetsi du: «Badirudi ospitaleko erasoa beste bandoak egin duela»|hizkuntza=eu|data=2023-10-19|url=https://www.berria.eus/albisteak/234084/bidenek-israelen-bertsioa-hobetsi-du-badirudi-ospitaleko-erasoa-beste-bandoak-egin-duela.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-10-18}}</ref> [[Urriaren 19|Urriaren 19rako]], Israelek 250 ospitale bonbardatu zituen. Une horretan Rafahko pasabidea, Egiptoren eta Gazaren arteko mugan, nazioarteko giza laguntza iristeko bide bakarra zen. Gainera, milaka palestinar bertan pilatu ziren ihesi hura noiz gurutzatuko, baina Israelek eta Hamasek ez zuten hori irekitzeko su eten bat adosteko asmorik agertu.<ref name=":6" />
== Israelen Gazako lehorreko inbasioa ==
[[File:SoI-War_23-10-29_IDF_01-11.jpg|thumb|Israeldar soldaduak eta tankeak, 2023ko urriaren hondarreko inbasiorako prestatzen]]
=== Lehorreko israeldar eraso militarraren hasiera ===
Urriaren 14an, Netanyahuk agindu zuen Israelek Gaza airez, lehorrez eta itsasoz inbadituko zuela.<ref name="Izenik_gabekoa_3-20231105093837">{{Erreferentzia|izena=Ander Perez Zala-Jon Ordoñez|abizena=Garmendia|izenburua=Israelgo armadak sartu-irten bat egin du Gazan, lurrez, inbasioa «prestatzeko»|hizkuntza=eu|data=2023-10-30|url=https://www.berria.eus/albisteak/234416/israelgo-armadak-sartu-irten-bat-egin-du-gazan-lurrez-inbasioa-prestatzeko.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-10-30}}</ref> Esperotako lehorreko interbentzio militarra, ordea, atzeratzen joan zen. Urriaren 26rako, Israelen tankeak Gaza iparraldeari erasotzen hasi ziren, bertan sartu-irtenak eginez,<ref name="Izenik_gabekoa_3-20231105093837"/> lehorreko inbasio militar handia prestatzera bideratua.<ref name="Izenik_gabekoa_4-20231105093837">{{Erreferentzia|izenburua=Israelek erasoak areagotu ditu Gazan, lurrez eta airez, eta bertako komunikazio guztiak eten|hizkuntza=eu|data=2023-10-28|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/9342532/israelek-lurrez-eta-airez-egindako-erasoak-areagotu-ditu-gazan-eta-bertako-komunikazio-guztiak-eten/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2023-10-30}}</ref>
Urriaren hondarrean, Israelek areagotu zituen lehorren interbentzio militarrak, eta Gazako komunikazio guztiak eten, telekomunikaziokoak barne, laguntza humanitarioko erakundeei ere eragin ziena.<ref name="Izenik_gabekoa_4-20231105093837"/> Hartara, israeldar agintariek bigarren fasea deitu zutenari ekin zioten, «Hamasen gobernu egiturak eta gaitasun militarrak desegiteko eta bahituak askatzeko»<ref>{{Erreferentzia|izena=James|abizena=Mackenzie|izenburua=Israel launches Gaza war's second phase with ground operation, Netanyahu says|hizkuntza=en|abizena2=Lubell|izena2=Maayan|data=2023-10-28|url=https://www.reuters.com/world/middle-east/eu-calls-humanitarian-pauses-gaza-aid-israel-raids-enclave-2023-10-26/|aldizkaria=Reuters|sartze-data=2023-11-01}}</ref>. Urriaren 29ean, Gazako lehorreko inbasio handiaren ondoren, Israelek bertan Hamasik gabeko ordena erabat berria ezarriko zuela adierazi zuen. «Gaza ez da inoiz itzuliko izan dena izatera», Israelgo Defentsa ministro Yoav Gallanten esanetan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Gorka Berasategi|abizena=Otamendi|izenburua=EZTANDAREN AURREKO KALE ITSUAN|hizkuntza=eu|data=2023-10-30|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1948/002/001/2023-10-29/eztandaren-aurreko-kale-itsuan.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-10-30}}</ref>
=== Gazako Zerrenda iparraldearen setioa eta inbasioa ===
Netanyahuk eta Yoav Gallant Israelgo defentsa ministroak adierazi zuten azaroaren 6an Israelen tropek Gaza Hiria estu inguratu zutela, eta haren barnean sartu zirela. Hartara, Gazako Zerrenda bitan zatiturik geratu zen: batetik, iparraldea edo Gaza Hiria eta, bestetik, Zerrendako gainerako hegoaldeko lurraldea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Gorka Berasategi|abizena=Otamendi|izenburua=Israelgo armadak bitan zatitu du Gaza, eta inguratuta dauka hiriburua|hizkuntza=eu|data=2023-11-10|url=https://www.berria.eus/albisteak/234821/israelgo-armadak-bitan-zatitu-du-gaza-eta-inguratuta-dauka-hiriburua.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-11-10}}</ref> Lurraldearen erdibitze hori indarrean zen artean ere 2024ko urrian. Bi eremuak 6,5 kilometroko korridore batek banatzen ditu, Israelgo indar militarrek okupatua eta Netzarim Korridorea deitua, ipar eta hego eremuen arteko komunikazioa eragozteko. Armada okupatzaileak, bestalde, Gaza osoko periferiako lur eremuan hartu zituen posizioak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bonba hotsak Libanon eta Gazan, urriaren 7 hartatik urtebetera|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/bonba-hotsak-libanon-eta-gazan-urriaren-7-hartatik-urtebetera|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-10-11}}</ref>
Azaroaren 6an, agintari militar israeldarrek lau orduko epea eman zieten inguratutako eremu horretan zeuden zibilei, bertatik atera zitezen.<ref name=":17">{{Erreferentzia|izenburua=Israel-Hamas war: what we know on day 33|hizkuntza=en-GB|data=2023-11-08|url=https://www.theguardian.com/world/2023/nov/08/israel-hamas-what-we-know-on-day-33|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2023-11-08}}</ref> Israelek, era horretan, hiria hustu nahi zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israelek jendez hustu nahi du Gazako iparraldea eta, bereziki, Gaza hiria|hizkuntza=eu|data=2023-11-10|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/bideoak/osoa/9352523/bideoa-israelek-jendez-hustu-nahi-du-gazako-iparraldea-eta-bereziki-gaza-hiria/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2023-11-10}}</ref> Milaka palestinarrek, 50.000 IDFren arabera, Gaza hegoalderako bidea hartu zuten bandera zuri bat zeramatela.<ref name=":17" /> Armadaren esanetan, 450 «helbururi» egin zieten eraso, eta horien artean ziren Hamasen milizianoak, azpiegiturak, behaketa postua, lur azpiko tunelak eta tankeen kontrako misilak jaurtitzeko postuak, besteak beste.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israelgo armadak bitan zatitu du Gaza, eta inguratuta dauka hiriburua|hizkuntza=eu|data=2023-11-06|url=https://www.berria.eus/mundua/israelgo-armadak-bitan-zatitu-du-gaza-eta-inguratuta-dauka-hiriburua_234821_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-12-10}}</ref> Israelgo Defentsa Indarrak pozik agertu ziren, adieraziz israeldar aire erasoek Hamasko dozenaka buruzagi hil zituztela,<ref>{{Erreferentzia|izena=Jason|abizena=Burke|izenburua=Israeli airstrikes on Gaza have killed dozens of Hamas commanders, says IDF|hizkuntza=en-GB|data=2023-11-08|url=https://www.theguardian.com/world/2023/nov/08/israeli-airstrikes-on-gaza-have-killed-dozens-of-hamas-commanders-says-idf|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2023-11-10}}</ref> horien artean Hamasko bigarren buruzagi gorena.<ref>{{Erreferentzia|izena=Nidal|abizena=Al-Mughrabi|izenburua=Israel says new strike on Gaza refugee camp kills second Hamas leader, first evacuees reach Egypt|hizkuntza=en|abizena2=Williams|abizena3=Al-Mughrabi|izena2=Dan|izena3=Nidal|data=2023-11-01|url=https://www.reuters.com/world/middle-east/israeli-military-jets-strike-gaza-camp-says-hamas-commander-killed-2023-11-01/|aldizkaria=Reuters|sartze-data=2023-11-10}}</ref> Lehorreko israeldar indar militarrak Gaza Hirira sartu ahala, kale borrokak areagotu egin ziren. Azaroaren 14rako, ospitale bakarra geratzen zen funtzionamenduan Gaza osoan, eta Israeldarrek jo-mugan jarri zuten.<ref name="Izenik_gabekoa_2-20240110211913">{{Erreferentzia|izenburua=NBEko Segurtasun Kontseiluak adostasuna lortu eta 'pausa humanitarioak' eskatu ditu|url=https://www.argia.eus/albistea/jarraipena-gaza-iparraldea-suntsitzen-ari-da-israel-lurreko-inbasioa-prestatu-bitartean|aldizkaria=Argia|sartze-data=2023-11-17}}</ref>
[[Fitxategi:The Al-Shifa Hospital siege.png|thumb|Al-Xifa Ospitalearen azaroko setioa]]
Une horretan, [[Gazako Al-Xifa Ospitalearen kontrako setioa (2023)|Al-Xifa Ospitalea bihurtu zen borroken erdigune]], eta israeldar aire misilek inguruetan eztanda egin zuten. Ekipamendu eta horniduraren faltaz, 40 paziente hil ziren bertan.<ref name="Izenik_gabekoa_2-20240110211913" /> IDFk adierazi zuenez, Hamasen parlamentua, gobernu egoitza eta poliziaren kuartel nagusia hartu zituen mendean, Israelgo ''The Times of Israel'' egunkariak azaldu zuenez.<ref>{{erreferentzia|urtea=2023-11-14|izenburua=IDF says it has captured Hamas parliament, government seat and police HQ|hizkuntza=en|url=https://www.timesofisrael.com/idf-proclaims-it-has-captured-hamas-parliament-government-seat-and-police-hq/|aldizkaria=The Times of Israel}}</ref> Urtarrilean, Israelek adierazi zuen erabat azpiratu zutela Hamas Gaza iparraldean, baina maiatzaren erdialdetik «erabat kontrolatzen» omen zuen berriz [[Jabalia]].<ref name="Izenik_gabekoa_2-20240627224358">{{Erreferentzia|izenburua=Gaza : violents combats à Jabalia et Rafah, dissensions au sommet de l'État israélien|hizkuntza=fr|data=2024-05-18|url=https://www.france24.com/fr/moyen-orient/20240518-gaza-violents-combats-%C3%A0-jabalia-et-%C3%A0-rafah-dissensions-au-sommet-de-l-%C3%A9tat-isra%C3%A9lien|aldizkaria=France 24|sartze-data=2024-05-26}}</ref>
=== Gazako Zerrenda hegoaldearen setioa eta inbasioa ===
Israelen Gazako Zerrenda hegoaldeko setioa eta lehorreko inbasioa ekain arte luzatu zen aire eraso eta sarraski ugariren ondoren.
==== Eremukako israeldar erasoa eta errefuxiatuen noraeza ====
[[Fitxategi:Gaza_Strip_numbered_zones,_2023_Israel-Hamas_War.jpg|thumb|Israelgo armadak zabaldutako Gazako Zerrendaren mapa, bonbardatuko zituen eta ez zituen eremuak zehaztuko zituena]]
Abenduaren 1ean, Israelgo armadak Gazako Zerrendaren mapa 600 eremu zenbakitutan banatu zuen, eta zibilei horiek identifikatzeko eskatu, gero bloke barruti horiek ''ebakuatu'' zitzaten horretarako agindua ematen zenean eta bonbardatu baino lehen. Hala ere, hustuketa metodo hori ez zen fidagarria suertatzen.<ref>{{Erreferentzia|abizena=AJLabs|izenburua=Israel-Gaza war in maps and charts: Live tracker|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/longform/2023/10/9/israel-hamas-war-in-maps-and-charts-live-tracker|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2023-12-20}}</ref> Abenduaren hasieran, Gaza hegoaldea milioi bat palestinar iheslariren aterpe bilakatu zen urriaren 13tik israeldarrek Gaza iparraldea husteko agindu zuenetik. UNRWAko instalazioetan, 250.000 errefuxiatu aterpetu ziren.
==== Israelgo armadak Khan Yunisi eraso ====
Israelek Khan Yunisi egin zion eraso, Gazako bigarren hiri handienari, eta Israelek «gerra eremu arriskutsu» izendatu zuen. Abenduaren 4an, lehorreko tropa israeldarren buruak adierazi zuen «ia-ia» amaitua zutela Gaza iparraldeko operazio militarra eta,<ref name=":15">{{Erreferentzia|izenburua=Israelgo armadak Gaza hegoaldera zabalduko du lehorreko ofentsiba|hizkuntza=eu|data=2023-12-04|url=https://www.berria.eus/mundua/israelgo-armadak-gaza-hegoaldera-zabalduko-du-lehorreko-ofentsiba_2117377_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-12-17}}</ref> presoen elkartrukea bertan behera geratu ondoren, Israelek areagotu egin zituen Gaza hegoaldean bonbardaketak, bereziki [[Khan Yunis|Khan Yunisen]]. Urtarrilaren 6an, Israelgo armadak segurtatu zuen «osoki desegin» zuela Gazako Zerrenda iparraldeko Hamasen egitura militarra, eta orain soilik erdialdean eta hegoaldean jarriko zuela indarra.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israel dice haber "completado el desmantelamiento" militar de Hamás en el norte de Gaza|data=2024-01-06|url=https://www.france24.com/es/medio-oriente/20240106-nuevo-ataque-a%C3%A9reo-israel%C3%AD-deja-al-menos-18-muertos-en-gaza-onu-califica-al-enclave-como-inhabitable|aldizkaria=France 24|sartze-data=2024-01-08}}</ref>
Urtarrilaren 22an, Ilargi Gorria erakundeak salatu zuen Israel bere egoitza bonbardatzen ari zela Khan Yunisen, dronak ere baliatuz; Israelgo armadak adierazi zuen «Hamasen brigada baten gotorlekua» zela.<ref name="Izenik_gabekoa-20240324200323">{{Erreferentzia|izenburua=Israelgo armadako 24 soldadu hil dituzte Hamasen bi erasotan, Gazan|hizkuntza=eu|data=2024-01-23|url=https://www.berria.eus/mundua/israelen-goizik-zailena_2119552_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-01-23}}</ref> Abendu hasieran, [[Avichai Adree]] Israelgo Armadaren bozeramaileak Gaza hegoaldeko hainbat herritako biztanleei beren etxeetatik alde egiteko adierazi zien, «ekintza gogorrak» egingo zituztelako herriotan.<ref name="Izenik_gabekoa_8-20240110211913">{{Erreferentzia|izenburua=Israelek 700 palestinar baino gehiago hil ditu 24 orduan Gazako Zerrendan|hizkuntza=eu|data=2023-12-03|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/9369384/israelek-areagotu-egingo-ditu-bonbardaketak-gaza-hegoaldean-eta-hamasek-koheteekin-erantzun-du/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2023-12-10}}</ref> Bi egunetan, Israelen aire erasoek 800 pertsona hil zituzten Gaza osoan.<ref name=":15" /> Abendu amaieran, Herzi Halevi Israelgo armadako buruak, ''[[The Wall Street Journal]]'' egunkarian argitaratu oharrean, iragarri zuen gerrak hilabeteak iraungo zuela, helburutzat hartuz «Hamas suntsitzea», «Gaza erabat desmilitarizatzea» eta «Palestinako gizartea deserradikalizatzea».<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gazaren aurkako erasoak "areagotu" ditu Israelgo armadak|url=https://www.argia.eus/albistea/gazaren-aurkako-erasoak-areagotu-ditu-israelgo-armadak|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-01-16}}</ref> 2024ko urtarrilaren 1ean, Israelgo Defentsa Indarrek adierazi zuten aire eraso batean Adil Mismah, Hamasen eliteko indarren buruzagia, hil zutela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hamas regional commander killed in Israeli air strike, says IDF|hizkuntza=en|data=2024-01-01|url=https://www.france24.com/en/middle-east/20240101-%F0%9F%94%B4-live-israel-begins-new-year-under-rocket-attack-as-army-pounds-gaza|aldizkaria=France 24|sartze-data=2024-01-02}}</ref>
Urtarril erdialdera, telekomunikazioen erabateko blokea ezartzearekin batera, gogortu egin ziren Gaza erdialde eta hegoaldeko israeldar erasoak; urtarrilaren 18an, militar israeldarrek adierazi zuten «dozenaka terrorista akabatu» zituztela etxez etxeko borroketan.<ref name="Izenik_gabekoa_2-20240324200323">{{Erreferentzia|izena=Ali Harb,Brian|abizena=Osgood|izenburua=‘So what?’: Israeli PM Netanyahu reiterates rejection of Palestinian state|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/1/18/israels-war-on-gaza-live-medicine-arrives-for-captives-palestinians|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-01-19}}</ref> Urtarrilaren 22a, berriz, egun beltzena izan zen israeldar armadarentzat, 24 soldadu hil ondoren, haietako gehienak jarritako minak lehertzean eraitsitako eraikinen pean hilik.<ref name="Izenik_gabekoa-20240324200323" /> Urtarrilaren 22tik, Israelek gogor eraso zion [[Khan Yunis|Khan Yunisi]] eta Israelgo iturriek adierazi zuten inguraturik zutela hiria. Tanke eraso batek NBEren babespeko eraikin bati eraso egin zion, 800 pertsonaz beterik zegoenari, bederatzi hildako eta 75 zauritu utziz. Israeldar armadak hilabeteetako azken borroka handitzat jo zuen; milaka pertsona geratu ziren harrapaturik bertako ospitaletan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Bethan|abizena=McKernan|izenburua=Thousands trapped in Gaza hospitals as Israeli troops encircle Khan Younis|hizkuntza=en-GB|data=2024-01-24|url=https://www.theguardian.com/world/2024/jan/24/thousands-trapped-in-gaza-hospitals-as-israeli-troops-encircle-khan-younis|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2024-01-25}}</ref>
==== Rafah errefuxiatuen azken aterpe eta israeldarren jopuntuan ====
Abendu hasiera arte, Israelgo agintariek Gazako hegoaldea eta Rafah leku segurutzat jotzen zuten beren bonba erasoetatik babesteko.<ref name=":14">{{Erreferentzia|izenburua=Photos: Israel is bombing starving Palestinians in southern Gaza|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/gallery/2023/12/12/photos-israel-is-bombing-starving-palestinians-in-southern-gaza|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2023-12-12}}</ref> Abenduaren 3an, Israelgo agintariek Khan Yuniseko zibilei hiriaren % 20 husteko agindu zieten, bertako aterpetxeak eta aterpetuak barne. Askok hegoalderago jo zuten, Rafahra.<ref name="Izenik_gabekoa_7-20240110211913">{{Erreferentzia|izenburua=Photos: Israel is bombing starving Palestinians in southern Gaza|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/gallery/2023/12/12/photos-israel-is-bombing-starving-palestinians-in-southern-gaza|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2023-12-12}}</ref> Abenduaren 12 baino lehen, areagotu egin ziren Rafahren kontrako israeldar aire eta lur erasoak, palestinar iheslariak aterpe bila hegoaldera hurbildu ahala. Zibilen kontrako bonbardaketak gauez ere izan ziren, herritarren artean gosetea zabaldu ahala.<ref name=":14" />
2024ko otsailaren 2an, Yoav Gallant Israelgo Defentsa ministroak adierazi zuen Hamas garaitua izan zela Khan Yunisen, eta berehala Rafahra oldartuko zirela. Rafah Egiptorekin muga duen hiria da, eta horixe zen palestinarren eskuetan geratzen zen azken posizioa.<ref>{{erreferentzia|urtea=2024-02-02|izenburua=Israel says it defeated Hamas in a key city, now aims for Gaza's southern border|hizkuntza=en|url=https://www.npr.org/2024/02/02/1228548191/israel-says-it-defeated-hamas-in-a-key-city-now-aims-for-gazas-southern-border|aldizkaria=npr}}</ref> Israelek ia egunero egiten zituen aire erasoak Rafahren kontra. Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroak, otsailaren 9an, adierazi zuen aginduak eman zizkiela IDFko buruzagiei planak egiteko luze gabe Rafahra sartzeko eta «zibilak ebakuatzeko», hiri horretan kanpin denda inprobisatuetan pilatzen ziren palestinarren artean panikoa piztu zuena.<ref name=":19">{{Erreferentzia|izena=Bethan|abizena=McKernan|izenburua=Dozens killed in Rafah airstrikes as full-scale Israeli ground offensive looms|hizkuntza=en-GB|data=2024-02-10|url=https://www.theguardian.com/world/2024/feb/10/dozens-killed-in-rafah-airstrikes-as-full-scale-israeli-ground-offensive-looms|aldizkaria=The Observer|issn=0029-7712|sartze-data=2024-02-11}}</ref>
[[Otsailaren 10|Otsailaren 10ean]], Israelen aire erasoek dozenaka pertsona hil zituzten Rafahn Une horretan, milioi bat pertsonatik gora pilatzen ziren Rafahn, berez 280.000 pertsonaren bizileku. Egiptokorekin tentsioa areagotu zen. Herrialde horretako kanpo ministroak ohartarazi zuen Rafahren gaineko eraso batek hondamendi bat ekarriko zuela, eta ministro horrek adierazi zuen ere Israelek palestinarrak «beren lurraldetik kanporatzea» zuela helburu, Sinaira, hain zuzen ere.<ref name=":19" /> Hamasek Israelen «genozidio xedea salatu zuen».<ref>{{Erreferentzia|izenburua=1,3 milioi palestinar metaturik dituen Rafah hiria bonbardatzeko mehatxu kaotikoa|url=https://www.argia.eus/albistea/jarraipena-gaza-iparraldea-suntsitzen-ari-da-israel-lurreko-inbasioa-prestatu-bitartean|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-02-11}}</ref>
Otsailaren erdialderako, Rafahn babesa hartu zuten palestinarrak bertatik ihes egiten hasi ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Noraezean, Rafahtik ihes egiten hasi dira bertan babesa hartu zutenak|url=https://www.argia.eus/albistea/jarraipena-gaza-iparraldea-suntsitzen-ari-da-israel-lurreko-inbasioa-prestatu-bitartean|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-02-16}}</ref> Israelen erasoaldia, ordea, atzeratuz joan zen: [[Otsailaren 19|otsailaren 19an]], Israelek iragarri zuen [[Martxoaren 10|martxoaren 10ean]] sartuko zela Rafahra lehenago israeldar gatibuak aske ez utziz gero.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israel martxoaren 10ean sartuko da Rafahn, Hamasek bahituak aske utzi ezean|hizkuntza=eu|data=2024-02-19|url=https://www.berria.eus/mundua/israel-martxoaren-10ean-sartuko-da-rafahn-hamasek-bahituak-aske-utzi-ezean_2120931_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-02-19}}</ref> [[Martxoaren 4|Martxoaren 4an]], hala ere, Israelen aire eraso batek hamalau palestinar hil zituen gutxienez, asko haurrak, eta etxebizitza eraikin bat eraitsi.<ref>{{Erreferentzia|izena=Al Jazeera|abizena=Staff|izenburua=Israeli air raid on Rafah kills 14 Palestinians, many of them children|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/3/3/israeli-air-raid-on-rafah-kills-14-palestinians-many-of-them-children|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-03-04}}</ref> Martxoaren 16an, Israelek Rafah inbaditzeko plana onartu zuen, bertan 1,4 milioi palestinar aterpetzen zirenean, Israelen kontrako nazioarteko kritiken erdian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israel approves plan to attack Gaza’s Rafah but keeps truce talks alive|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/3/16/israel-approves-plan-to-attack-gazas-rafah-but-keeps-truce-talks-alive|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-03-23}}</ref>
Israelek Rafah ekialdea «ebakuatzeko» dei egin zien bertako ehunka mila pertsonei, eta Khan Yunis jendez metatura lekualdatzeko.<ref name="Izenik_gabekoa_5-20240627224358">{{Erreferentzia|izenburua=Hamasek onartu du bitartekariek egindako su-eten proposamena baina Israel Rafah-ra indarrez sartu da|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/rafah-bonbardatzen-hasi-da-israel-eta-hamasek-onartu-du-bitartekariek-egindako-su-eten-proposamena|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-05-07}}</ref> Aldi berean, Israelek Rafahren lehorreko inbasioa jarri zuen abian, Rafahren Egiptoko mugara heldu zen, eta bertako postua atzeman zuen,<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Rafah residents crash from joy to disillusionment in a matter of hours|hizkuntza=en|data=2024-05-07|url=https://www.lemonde.fr/en/international/article/2024/05/07/rafah-residents-crash-from-joy-to-disillusionment-in-a-matter-of-hours_6670658_4.html|aldizkaria=Le Monde.fr|sartze-data=2024-05-07}}</ref> baita igarobidea itxi ere; [[Israelgo Defentsa Indarrak|IDFk]], operazio hori eta muga itxiera justifikatzeko, adierazi zuen Rafahko posizio hori «helburu terroristetarako» erabiltzen zela.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Francesca|abizena=Cicardi|izenburua=Gaza queda completamente aislada tras la toma del paso de Rafah por Israel|hizkuntza=es|data=2024-05-07|url=https://www.eldiario.es/internacional/gaza-queda-completamente-aislada-toma-paso-rafah-israel_1_11346537.html|aldizkaria=elDiario.es|sartze-data=2024-05-07}}</ref> Israelgo indar militarrek aire bidezko laguntza humanitarioa moztu zuten.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Mersiha|abizena=Gadzo|izenburua=Israel War on Gaza {{!}} Live updates {{!}} Today's latest from Al Jazeera|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/5/7/israels-war-on-gaza-live-israel-blasts-rafah-fate-of-ceasefire-uncertain/|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-05-07}}</ref> [[Unicef|Unicefek]] Rafahn zeuden 600.000 haurren ataka larriaz ohartarazi zuen.<ref name="Izenik_gabekoa_5-20240627224358" /> Rafahkoa zen ordu arte erregaia, sorgailuak eta komunikaziorako ekipoak Gazan sartzeko igarobide bakarra.<ref name=":1" />{{#tag:ref|Rafahko erasoa hasi eta justu aurretik, Jerusalemen, Israelgo gobernuak Al-Jazeera hedabidearen egoitzan indarrez sartzea agindu zuen, «Hamasen bozgorailua» zelakoan; NBEk erabaki hori arbuiatu zuen, informazio gardentasunari egiten zaion kalteaz ohartaraziz.|group="oh"}}
UNRWAK informatu zuen 800.000 pertsonak ihesari eman ziotela maiatzaren 7an Rafahren inbasioa hasi zenetik (maiatzaren 18ko datua). Artilleria tiroak eta aire erasoak konbinatu ziren. Al-Qods Brigadek, [[Palestinako Jihad Islamikoa|Jihad Islamikoaren]] adarrak, adierazi zuten gogor egin zietela tropa israeldarrei hiriaren ekialdean.<ref name="Izenik_gabekoa_2-20240627224358" /> Maiatzaren 24an Nazioarteko Justizia Auzitegiak Israeli Rafahren gaineko ofentsiba eteteko agindu ondoren,<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gaza war: ICJ orders Israel to stop Rafah offensive|hizkuntza=en-GB|url=https://www.bbc.com/news/articles/crggvmyz03vo|aldizkaria=www.bbc.com|sartze-data=2024-05-27}}</ref> maiatzaren 27an, Israelek Rafah ipar-ekialdea bonbardatu zuen: kanpin denden kanpaleku batean, sarraski bat eragin zuen, 40-50 pertsona hil eta zauritu ugari eraginez, beste toki batzuetatik bertara ihes egindakoak.<ref name="Izenik_gabekoa_6-20240627224358">{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Decenas de gazatíes muertos en un ataque de Israel contra un campamento de desplazados en Rafah|hizkuntza=es|data=2024-05-27|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20240527/decenas-de-gazaties-muertos-en-un-ataque-de-israel-contra-un-campamento-de-desplazados-en-rafah|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-05-27}}</ref>
Israelek adierazi zuen Hamasko goi funtzionario bi hil zituela erasoan, «zehaztasun handiko munizioa» baliatuz. Erasoa Hamasek Tel Avivera eta Israelgo beste hiri batzuetara zenbait suziri jaurti eta gero etorri zen, estatu sionistaren defentsa sistemak geldiaraziak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israelen 'sarraski ankerra' Rafahko iheslarien kanpaleku batean, gutxienez 45 palestinar hilak|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/israelen-aire-eraso-batek-gutxienez-35-gazatar-hil-ditu-rafahko-iheslarien-kanpaleku-batean|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-05-27}}</ref> Rafahko ofentsiban, milioi bat pertsonak baino gehiagok ihes egin zuten hiritik, eta Israelgo armadak «gune seguru» izendatuetan ere eraso egin zien.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Milioi bat pertsonak baino gehiagok ihes egin behar izan dute Rafahtik, Israelen erasoak direla eta|hizkuntza=eu|data=2024-05-31|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/9509831/milioi-bat-pertsonak-baino-gehiagok-ihes-egin-behar-izan-dute-rafahetik-israelen-erasoak-direla-eta/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-06-01}}</ref> Ekainaren 17an, 65.000 lekualdatu baizik ez ziren gelditzen Rafahn, gehienek kostaldeko Al-Mawasid-era ihes egin baitzuten.<ref name="Izenik_gabekoa_7-20240627224358">{{Erreferentzia|abizena=VMarchán|izenburua=Solo quedan 65.000 desplazados en Rafah tras más de un mes de la incursión israelí|hizkuntza=es|data=2024-06-17|url=https://bitlyanews.com/internacionales/solo-quedan-65-000-desplazados-en-rafah-tras-mas-de-un-mes-de-la-incursion-israeli/|aldizkaria=AlbertoNews - Periodismo sin censura|sartze-data=2024-06-19}}</ref> Baja kopuruaren kontrako aldean, ekainaren 15ean adierazi zenez, milizia palestinarrek zortzi militar israeldar hil zituzten Rafahn tropak garraiatzeko ibilgailu baten kontra egin erasoan; informazio hori [[Israelgo Defentsa Indarrak|IDF]]<nowiki/>k, Israelgo indar armatuek, berretsi [[Israelgo Defentsa Indarrak|zuten]];<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Ocho militares israelíes mueren en un ataque de las milicias palestinas en Rafah|hizkuntza=es|data=2024-06-15|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20240615/ocho-militares-israelies-mueren-en-un-ataque-de-las-milicias-palestinas-en-rafah|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-06-16}}</ref> israeldarren kontra hilabetetan egin eraso hilgarriena izan zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Al Jazeera|abizena=Staff|izenburua=8 Israeli soldiers killed in southern Gaza ambush; deadliest day in months|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/6/15/8-israeli-soldiers-killed-in-southern-gaza-ambush-deadliest-day-in-months|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-06-16}}</ref>
== Erasoak, errepresioa eta palestinar bizi ataka okupazioaren pean ==
2024ko urtarril erdialdera, Israelek betetzat hartu zituen Gaza iparralderako zituen helburuak: okupazioa eta Hamas suntsitzea. Geroztik, kemen militar osoa Gaza hegoaldeko eskualde eta hiriak inbaditzera eta bertako miliziak zapaltzera bideratu zuen. Rafahren kontrako ofentsiba hilabetetan atzeratu ondoren, Israelen azken erasoa 2024ko maiatz-ekainean heldu zen, Rafah Gazako beste eskualde ugaritako iheslariz beterik zegoenean.
Israeldarrak Egiptoren Rafahko mugara heldu ziren, laguntza humanitarioa sartzea eragotzi zuten, eta palestinarren bizi ataka guztiz larritu zuten. Geroztik, behar hornigaiak sartzea eragozteaz gain, Israelek berritu egin zituen lurralde okupatuetako askotariko erasoak eta sarraskiak, bereziki errefuxiatu kanpaleku jendeztatuetan, adieraziz Hamasko buruzagiak edo gerlariak hiltzeko egiten zuela.
=== 2024ko otsaila ===
2024ko otsailaren 4an, Al-Xifa Ospitala israeldar indar militarrek setiaturik zegoen Gaza Hirian. Bertan aterpetzen ziren osasun langileak, pazienteak eta bertan babesa hartu palestinarrak; israeldarrek [[Frankotiratzaile|frankotiratzaileak]] baliatu zituzten ospitalearen ingurumarian, eta gutxienez zazpi palestinar hil.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alastair McCready,Umut Uras,Nils|abizena=Adler|izenburua=Search for survivors as Israeli strikes level homes, mosque in central Gaza|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/2/5/israels-war-on-gaza-live-israeli-strikes-level-homes-in-deir-el-balah|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-02-05}}</ref>
=== 2024ko martxoa ===
Martxo erdialdean, Israelek beste operazio militar bat egin zuen Gaza iparraldeko [[Al-Shifa Ospitalea|Al-Xifa ospitalean]], laugarrena, «Hamasen aurkako operazio bat», aditzera eman zuenez. Ospitalera, lehendabizi, soldaduak sartu ziren eta, gero, ibilgailu militarrak, tankeak, droneak eta beste.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=NBEk ohartarazi du maiatza baino lehenago gosetea Gaza iparraldera iritsiko dela|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/jarraipena-gaza-iparraldea-suntsitzen-ari-da-israel-lurreko-inbasioa-prestatu-bitartean|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-03-23}}</ref> Israelgo militarrek adierazi zuten 90 pertsona hil zituztela hiru egun iraun zuen setio horretan. Erasoaren aurretik, 7,000 pertsona hartu zuten bertan aterpe.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israeli military says 90 people killed in Gaza’s al-Shifa Hospital raid|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/3/20/israeli-military-says-90-people-killed-in-gazas-al-shifa-hospital-raid|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-03-23}}</ref>
=== 2024ko apirila ===
Apirilaren 1ean, Israelgo armada Al-Xifa ospitaletik erretiratu zen bi asteko setioaren ondoren. Armada horrek adierazi zuen 200 miliziano hil eta Hamaseko eta Jihad Islamikoko 500 kide identifikatu zituztela, eta 800 bat susmagarri galdekatu. Hamasek kudeatu Gazako Osasun Ministerioak adierazi zuen israeldar oldarraldi horrek gutxienez 400 pertsona utzi zituela hilik, eta gosea eta egarria arma gisa erabili zela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israelgo Armadak Gazako Al Shifa ospitalea utzi du, bi asteko setioaren ostean|hizkuntza=eu|data=2024-04-01|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/9460561/israelgo-armadak-gazako-al-shifa-ospitalea-utzi-du-bi-asteko-setioaren-ostean/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-04-02}}</ref>
=== 2024ko maiatza ===
Bada, maiatzaren 12an, Israelek ofentsiba berri bati ekin zion Jabaliako errefuxiatu esparruan, 100.000 pertsona biltzen zituena. Ordu txikietako erasoan, Israelgo indarrek 40 palestinar hil zituzten, gehienak haurrak eta emakumeak, [[Al Jazeera]] hedabideak adierazi zuenez. Zibilak gau osoa eman zuten jendea eraikinen aurrietatik ateratzen, askotan alferrik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israel concentra sus ataques al norte de Gaza para desmantelar el campo de refugiados de Jabalia|hizkuntza=es|data=2024-05-12|url=https://www.lasexta.com/noticias/internacional/israel-concentras-sus-ataques-norte-gaza-desmantelar-campo-refugiados-jabalia_202405126640bf49c18d4000013177f9.html|aldizkaria=LaSexta|sartze-data=2024-05-12}}</ref> 2024ko maiatzaren 18ean, Israelgo armadak operazio militar gogor bati ekin zion Jabalian, eta Jabalia mendebaldeko auzoak «ebakuatzeko» agindu zuen, adieraziz bertatik jaurtitzen zirela koheteak Israelgo herrietara. Hamas «suntsitzeaz» mintzatu zen, Israelgo politikan eta estatu gorenean desadostasunak agertu ahala, inbasioaren osteko Gazaren gobernuaz eta estatusaz.<ref name="Izenik_gabekoa_2-20240627224358" /> Maiatzaren 31n, Israel Jabaliatik eta inguruetatik atera zen, operazioa amaitu eta ingurunea erabat suntsitu ondoren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Milioi bat pertsonak baino gehiagok ihes egin behar izan dute Rafahtik, Israelen erasoak direla eta|hizkuntza=eu|data=2024-05-31|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/9509831/milioi-bat-pertsonak-baino-gehiagok-ihes-egin-behar-izan-dute-rafahetik-israelen-erasoak-direla-eta/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-06-03}}</ref>
=== 2024ko ekaina ===
Ekainaren 6an, Israelen indar militarrek sarraski bat eragin zuten Gaza erdialdeko UNRWAko ikastetxe batean, errefuxiatuz betea. Bertan lo zeuden 40 pertsona suertatu ziren hilik, eta dozenaka zauriturik, tartean zirela haurrak. Zaurituak Al-Aqsa Ospitalera eraman zituzten, gainezka zebilena, ataka kaotiko batean. Israelen bozeramaileak adierazi zuen «eraso bat prestatzen ari ziren terroristak» hil zituztela, eta «UNRWAren ikastetxe baten barruko Hamasen gune bat» zela, «Al-Nuseirat eremuan».<ref>{{Erreferentzia|abizena=RTVE.es/AGENCIAS|izenburua=Un ataque israelí mata al menos a 40 personas en una escuela de la UNRWA en Nusseirat|hizkuntza=es|data=2024-06-06|url=https://www.rtve.es/noticias/20240606/muertos-ataque-israeli-escuela-unrwa-nuseirat/16135149.shtml|aldizkaria=RTVE.es|sartze-data=2024-06-07}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Al Jazeera|abizena=Staff|izenburua=Israel bombs UNRWA school in Gaza, kills 32 displaced Palestinians|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/6/6/israel-bombs-unrwa-school-in-gaza-kills-32-displaced-palestinians|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-06-06}}</ref> Kanpalekuko hilketa hori beste operazio baten ataria suertatu zen. Izan ere, bi egunetara, Israelgo armadak bertako errefuxiatu esparruari eraso egin zion berriz bi leku desberdinetan.
Erasoaren ondorioz, 274 pertsona hil ziren, Zerrendako Agintaritzak zehaztu zuenez, horietatik gehienak haurrak eta umeak. Zaurituak, 698 ziren. Hala ere, estimatu zen hondakinen azpian hil asko zeudela.<ref name="Izenik_gabekoa_3-20240627224358">{{Erreferentzia|izenburua=283 hildako eta 814 zauritu azken orduetan Gazan, Israelen erasoen ondorioz|hizkuntza=eu|data=2024-06-09|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/9516273/283-hildako-eta-814-zauritu-azken-orduetan-gazan-israelen-erasoen-ondorioz/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-06-09}}</ref> Al-Aqsa Ospitalera eraman zituzten, baina ospitale horrek sorgailu bakar bat zuen funtzionamenduan. Operazio horretan, Israelek Nova musika jaialdian urriaren 7an bahitu lau gatibu askatu zituen, eta era mediatikoan aurkeztu Israelen. Hamasek adierazi zuenez, israeldarrek beste bahitu batzuk ere hil zituzten operazio berean. Une horretan, urriaren 7ako Hamasen 116 gatibu gelditzen ziren Gazan, baina horietatik 40 hilik bide zeuden.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hamasek bahitutako lau pertsona erreskatatu ditu Israelek eta 210 palestinar hil|hizkuntza=eu|data=2024-06-08|url=https://www.berria.eus/mundua/hamasek-bahitutako-lau-pertsona-erreskatatu-ditu-israelek-gazan_2126324_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-06-08}}</ref>
2024ko ekainaren hasieran, ez ziren amaitu Israelgo armadak Palestinako milizien aurka zuzendu operazioak. Izan ere, aurrez aurreko borrokak gertatzen ari ziren oraindik Zerrenda osoan, baita Zisjordanian eta iparraldeko mugan ere, Hezbolarekin.<ref name="Izenik_gabekoa_3-20240627224358" /> Gazaren aurkako erasoalditik zortzi hilabetera, Israelgo armadak Zerrenda etengabe bonbardatzen jarraitzen zuen. Ekainaren 21-22an, nabarmen gogortu dituzte Gaza iparraldearen aurkako erasoak, eta, horien ondorioz, ehun palestinar baino gehiago hil eta ia berrehun zauritu zituzten 24 orduan. Gazako Osasun Ministerioak jakinarazi zuenez, Gaza Hirian, «hiru sarraski» egin zituen Israelgo armadak, horietako bi errefuxiatuentzako kanpalekuetan: Al-Xati eta Al-Tuffah.<ref name="Izenik_gabekoa_4-20240627224358">{{Erreferentzia|izenburua=Libano «beste Gaza bat» bihurtzeko arriskuaz ohartarazi du Guterresek|hizkuntza=eu|data=2024-06-22|url=https://www.berria.eus/mundua/libano-beste-gaza-bat-bihurtzeko-arriskuaz-ohartarazi-du-guterresek_2127033_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-06-23}}</ref>
Ekainaren 29an, Israelgo armadak berriz tankez okupatu zuen Gaza Hiriaren iparraldea, adieraziz «Hamas itzuli» egin zela, Israelek hilabete batzuk lehenago desegin ondoren. Milaka palestinarrek hiritik ihes egiteari ekin zioten, hegoalderantz eta ahal bezala.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Telediario Internacional - 29/06/24|hizkuntza=es|data=2024-06-30|url=https://www.rtve.es/play/videos/telediario-internacional/29-06-24/16168430/|sartze-data=2024-06-30}}</ref> Uztailaren hasieran, Israelgo armadak hainbat aire eraso egin zituen, dozenaka hildako eraginez Gazako hainbat lekutan (27 gutxienez). Igandeko egunsentian, iheslariak aterpetzen zituen ikastetxe bat bonbardatu zuen, lau pertsona gutxienez erailez. Egun bat lehenago, Israelek NBEren ikastetxe bati eraso egin, 16 pertsona hil eta dozenaka zauritu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dozens killed across Gaza as Israel’s war enters 10th month|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/7/7/dozens-killed-across-gaza-as-israels-war-enters-10th-month|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-07-08}}</ref>
=== 2024ko uztaila ===
Uztailaren hasieran, anabasaren eta izuaren erdian, beste palestinar exodo bat jazo zen Gazako Khan Yunisen, Israelgo armadak hiria bonbardatu eta ehun milaka pertsonak (250.000 inguru) ihesari ekin ziotenean, noraezean. Kasu honetan ere, Israelek tokia husteko («ebakuazio») agindua eman zien Khan Yunisko herritar eta aterpetuei. Jada urtarriletik apirilera, [[Israelgo Defentsa Indarrak|IDFren]] bonbek hiria suntsitu zuten, eta lehorretik hiria okupatu. Hilabete horretan, atzean hiri txikitua utzirik eta arreta osoa Rafahn jarririk, bertatik irten zen. Armadak, izan ere, ofentsiba berriak egiten zituen Gaza osoan aurrez jada txikiturik utzitako eremuetan. Erabat kolokan ziren ura, jakiak eta elektrizitatea eskuratzeko aukera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=De nouveau déplacés, des Gazaouis contraints de dormir dehors {{!}} TV5MONDE - Informations|hizkuntza=fr|data=2024-07-02|url=https://information.tv5monde.com/international/de-nouveau-deplaces-des-gazaouis-contraints-de-dormir-dehors-2728307|aldizkaria=information.tv5monde.com|sartze-data=2024-07-03}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gaza : 250.000 Palestiniens appelés à évacuer Khan Younis {{!}} ONU Info|hizkuntza=fr|data=2024-07-02|url=https://news.un.org/fr/story/2024/07/1146776|aldizkaria=news.un.org|sartze-data=2024-07-03}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Baigorri Argitaletxea|abizena=SA|izenburua=El nuevo asalto israelí contra Jan Yunis fuerza otro éxodo masivo|hizkuntza=es|data=2024-07-02|url=https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gara/editions/2024-07-03/hemeroteca_articles/el-nuevo-asalto-israeli-contra-jan-yunis-fuerza-otro-exodo-masivo|aldizkaria=GARA|sartze-data=2024-07-03}}</ref>
Uztail erdialdean, Israelek bonbardaketak jarraitzen zituen lehenago okupatu eskualde eta hirietan. Uztailaren 13an, lekukoek ikusi zutenez, bost misil astunek Al-Mawasiko iheslari palestinarren denda kanpaleku bat jo zuen Gaza hegoaldean, bertan sarraski bat eraginez: 90 pertsonatik gora (hasieran, 70 adierazi ziren) eta 300 zauritu inguru. Israelek iheslariak aterpetzeko "ingurune babestu" izendatua zuen eremu hori. Lehenago, artean informazioa ematen zuen Hamasen Gazako gobernuak adierazi zuen beste israeldar eraso batek 100 pertsona inguru hil zituela eremu berean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Over 70 killed, nearly 300 injured in Israeli attack on displaced Palestinians' tents in southern Gaza|url=https://www.aa.com.tr/en/middle-east/over-70-killed-nearly-300-injured-in-israeli-attack-on-displaced-palestinians-tents-in-southern-gaza/3274122|aldizkaria=www.aa.com.tr|sartze-data=2024-07-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israelek 71 palestinar hil ditu gutxienez, «eremu seguru» bati egindako erasoan|hizkuntza=eu|data=2024-07-13|url=https://www.berria.eus/mundua/israelek-71-palestinar-hil-ditu-gutxienez-eremu-seguru-bati-egindako-erasoan_2128017_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-07-14}}</ref> Israelgo agintariek adierazi zuten [[Mohammed Deif]] Hamasen buruzagi militarretako bat eta Rafe Salama erakundeko segurtasun arduraduna bat jarri zituela jomugan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Sophie Tanno, Jeremy|abizena=Diamond|izenburua=Israel targets top Hamas commander in strike Palestinian officials say killed at least 70 people|hizkuntza=en|data=2024-07-13|url=https://www.cnn.com/2024/07/13/middleeast/khan-younis-strike-gaza-intl/index.html|aldizkaria=CNN|sartze-data=2024-07-13}}</ref>
Uztailaren 21ean, Israelek hainbat eraso egin zituen Gazan, gutxienez 64 pertsona hil, eta 105 zauritu. Erasoen biktima asko, ordea, artean haien hondarretan zeuden estalita. <ref>{{Erreferentzia|izena=Federica|abizena=Marsi|izenburua=‘Hunted like deer in a forest’: Palestinian civilians decry Israel attacks|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/7/21/israels-war-on-gaza-live-dozens-killed-in-israeli-raids-on-gaza-yemen|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-07-21}}</ref> Hurrengo egunetan, Israelek Khan Yunis errefuxiatu kanpalekuaren kontrako eraso bati ekin zion, eta gutxienez 84 pertsona hil eta 320 zauritu utzi Zerrenda osoan, baita adierazi ere «terroristak akabatzen» ari zela. Israelek babes eremu humanitario izendatu zuen lehenago Khan Yuniseko eremu hori. Bonbardaketetan, tankeak eta gerra hegazkinak erabili zituen.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Presstv|izenburua=Israel attacks Gaza ‘humanitarian zone,’ 84 massacred in 24 hours|hizkuntza=En|data=2024-07-23|url=https://www.presstv.ir/Detail/2024/07/23/729923/Gaza-Khan-Younis|aldizkaria=PressTV|sartze-data=2024-07-26}}</ref>
=== 2024ko abuztua ===
Israelek [[Abad al-Zeriei]] hil zuen bezala, Israelek Gaza hirian egin atzo zeresanik handiena eman zuten erasoak abuztu hasieran: Hassan Salama eta Nassr eskolak bonbardatu zituen hainbatetan. Bi eraso horien xedea Hamaseko kideak hiltzea zela jakinarazi zuen Tel Avivek; hala ere, 30 palestinar inguru hil zituen, eta, Palestinako Osasun Ministerioak abuztuaren 5ean jakinarazi zuenez, hildakoen %80 inguru haurrak ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ekialde Hurbilean «ziklo suntsitzailea» amaitzeko eskatu du G7ak|hizkuntza=eu|data=2024-08-05|url=https://www.berria.eus/mundua/ekialde-hurbilean-ziklo-suntsitzailea-amaitzeko-eskatu-du-g7ak_2128992_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-08-06}}</ref>
[[File:Al-Tabieen_school_massacre_04.webm|thumb|upright|Abuztuko Al-Tabieen ikastetxeko sarraskiaren testigantza, bertako kazetari batek grabatu eta kontatua]]
Abuztuaren 8an, Israelgo indar militarrek adierazi zuten Gazako Zerrendan bi ikastetxeren kontra eraso egin zutela, Gazako defentsa zibilak berretsia: Al-Zahraa Ikastetxea eta Abdel Fattah Hamoud Ikastetxea, Gaza Hiriko ekialdean. Beste batzuetan bezala, Israelen bozeramaileek adierazi zuten Hamasen kontrolguneak zirela. Gainera, Wafa berri agentziak zabaldu zuen israeldarrek Bureij errefuxiatu kanpalekuaren kontra jo zutela, eta gutxienez 15 palestinar hil, baita dozenaka zauritu ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=Farah Najjar,Maziar|abizena=Motamedi|izenburua=Israel-Palestine conflict {{!}} Live updates {{!}} Today's latest from Al Jazeera|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/8/8/israels-war-on-gaza-live-victims-burn-as-tents-bombed-in-khan-younis/|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-08-08}}</ref>
Bi egun geroago, Israelek gutxienez ehun pertsona hil zituen Gazako eskola bat bonbardatuta Gaza hirian zegoen eskola baten aurka egin zuen erasoan (Al-Tabieen ikastetxea). Ohiko legez, Israelek adierazi zuen «Hamaseko komando baten aurkako» operazioa izan zela, baina Hamasek erantzun zuen soilik zibilak hil zituztela. Gainera, Israel Khan Yunisen aurreko egunean lurrean hasitako operazioarekin jarraitzen zuen. NBE Nazio Batuen Erakundearen arabera, 60.000 eta 70.000 artean ziren azken orduetan hiriko ekialdeko auzoetatik ihes egin behar izan zuten pertsonak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israelek gutxienez ehun pertsona hil ditu Gazako eskola bat bonbardatuta|hizkuntza=eu|data=2024-08-10|url=https://www.berria.eus/mundua/ehun-pertsona-hil-ditu-israelek-gutxienez-gazako-eskola-bat-bonbardatuta_2129219_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-08-11}}</ref>
Abuztuaren 12an jakinarazi zenez, Israelek 20 ikastetxeri egin zien eraso hilabeteko epean, eta gutxienez 274 hildako eragin. Hamasek errefuxiatuen babeslekutzat definitu dituena; Israelek, berriz, Hamasen ezkutalekutzat («terroristak»). NBEk egiaztatu zuen gehienak haurrak eta emakumeak zirela. Gainera, hogeita lau orduan, Israelek 30 jopunturi egin zien eraso, «milizianoak, arma biltegiak eta koheteak jaurtitzeko tokiak», erasotzaileek adierazi zutenez. Erasoek nazioarteko eragile askoren gaitzespena jaso zuten.<ref>{{Erreferentzia|izena=RTVE es /|abizena=AGENCIAS|izenburua=Israel ataca en Gaza más de 20 escuelas en un mes pese a la condena y la presión internacional|hizkuntza=es|data=2024-08-11|url=https://www.rtve.es/noticias/20240811/israel-ataca-gaza-mas-20-escuelas-mes-pese-condena-presion-internacional/16215114.shtml|aldizkaria=RTVE.es|sartze-data=2024-08-12}}</ref> Bitartean, Israelek Gazako Zerrendan espiatzeko ahaleginak areagotu zituen, premiaz eta goseteak jotako palestinarren artean kolaboratzaileak eta informazioa bilatuz, haien ataka larria goxatzearen truke, batzuetan amutzat ustezko ekimen humanitarioak baliatuz eta senitartekoak hiltzearekin mehatxatuz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Usaid|abizena=Siddiqui|izenburua=Israel war on Gaza updates: Attacks continue on eve of talks in Qatar|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/8/14/israels-war-on-gaza-live-un-told-israel-ignoring-global-outrage-over-gaza|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-08-15}}</ref>
Israelen erasoek zibilen kontrako sarraski gehiago eragin zituzten hurrengo egunetako erasoetan. Abuztuaren 17an, Israelen eraso batek familia bateko 15 kide guztiak hil zituen Gaza erdialdean, bederatzi haur tartean. Bitartean, Israelek Maghazi errefuxiatu kanpalekua husteko agindu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gaza live: Israeli strike kills 15 members of same family in central Gaza|hizkuntza=en|url=https://www.middleeasteye.net/live/gaza-live-israeli-strike-kills-15-members-same-family-central-gaza|aldizkaria=Middle East Eye|sartze-data=2024-08-17}}</ref> Krisi humanitario larriaren erdian, abuztuaren 29an, Israelgo armadako kideek, beste batzuetan jada jazo bezala, tiroka hartu zuten bi ibilgailuko laguntza humanitarioko karabana, NBEaren Elikagaien Programa Humanitariokoa, beren ibilbidea behin eta berriz jakinarazi zieten arren israeldar agintariei. Ondorioz, bertan behera geratu ziren aldi baterako NBEko enplegatuen laguntzarako joan-etorriak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israel confirma que disparó al convoy del Programa Mundial de Alimentos de la ONU 'por error'|hizkuntza=es|data=2024-08-30|url=https://www.huffingtonpost.es/global/israel-confirma-disparo-convoy-programa-mundial-alimentos-por-error.html|aldizkaria=ElHuffPost|sartze-data=2024-08-30}}</ref> Abuztuaren 30ean, Israelek bukatutzat jo zuen Gaza hegoaldeko eta erdialdeko zati batean hogeita bi egun lehenago hasi ofentsiba armatua: [[Khan Yunis|Khan Yunisko]] eta [[Deir al-Balah]] erdialdeko hainbat eremu. Biztanleria zibilari eraso egin zioten; gainera, Israelgo iturrien arabera, 250 borrokalari «garbitu» eta tunelen 6 kilometro suntsitu zituzten.<ref>{{Erreferentzia|izena=RTVE es /|abizena=AGENCIAS|izenburua=Tropas israelíes abandonan parte del sur y centro de Gaza tras 22 días de ofensiva|hizkuntza=es|data=2024-08-30|url=https://www.rtve.es/noticias/20240830/israel-tropas-frontera-gaza-egipto-lider-hamas-yenin/16231305.shtml|aldizkaria=RTVE.es|sartze-data=2024-08-31}}</ref>
=== 2024ko iraila ===
Ikasturtea hastearekin batera, Israelen erasoak ez ziren eten Gazan. Zerrendako ataka larriaren ondorioz, aurreikusi zen 630.000 haur palestinarrek ez zutela ikasturtea hasi ahal izango.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=La quimera de estudiar en Gaza: 630.000 alumnos sin curso escolar|hizkuntza=es|data=2024-09-09|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20240909/la-quimera-de-estudiar-en-gaza-630-000-estudiantes-sin-curso-escolar|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-09-09}}</ref> Gazako palestinar ugarik al-Masawi «gune humanitarioan» hartu zuten babesa Israelengandik ([[Khan Yunis]]), ehun milaka pertsonak. Bada, Israelen aire eraso batek 19 pertsona hil zituen gutxienez irailaren 10ean, eta beste 60 zauritu. Gutxienez, lau misilek jo zuten ingurunea, errefuxiatuen denden gainera eroriak. Misilek bederatzi metro inguru sakoneko zuloa egin zuten. Erasootan, familia osoak desagertu ziren. Ohi bezala, Israelgo Armadak terroristen kontrako erasotzat jo zuten, eta argudiatu Hamasen kontrolgunea bertan zegoela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Bethan|abizena=McKernan|izenburua=Khan Younis safe zone: Israel launches deadly strike on al-Mawasi, Gaza officials say|hizkuntza=en-GB|data=2024-09-10|url=https://www.theguardian.com/world/article/2024/sep/10/khan-younis-israel-strike-al-mawasi-tent-camp-gaza-deaths-humanitarian-safe-zone|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2024-09-10}}</ref>
Astean bigarrenez, Israelgo Armadak eremu humanitario bati eraso egin zion. Gaza erdialdeko Al-Nuiserat hiriko eskola bat bonbardatu zuen irailaren 11ko ilunabarrean, eta eskola hori kudeatzen zuen UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoak jakinarazi zuenez, gutxienez hemezortzi lagun hil zituzten, eta beste hainbeste zauritu; horien artean, erakunde horretako sei langile humanitario. [[António Guterres|Antonio Guterres]] NBEko idazkari nagusiak gogor gaitzetsi zuen erasoa eta «Gazan gertatzen ari dena».<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israelgo armadak UNRWAko sei langile humanitario hil ditu|hizkuntza=eu|data=2024-09-12|url=https://www.berria.eus/mundua/israelgo-armadak-unrwako-sei-langile-humanitario-hil-ditu_2130428_102.html?_gl=1*ghzrcl*_up*MQ..*_ga*MTQ3ODY0MDAwNi4xNzI2MTUxMDM5*_ga_EC0FSX7N43*MTcyNjE1MTAzOC4xLjAuMTcyNjE1MTAzOC4wLjAuMA..|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-09-12}}</ref> Irail erdialdean, Netanyahuren gobernuak Gaza bonbardatzen jarraitu zuen etengabe.<ref name=":8" />
Irailaren 18 eta 19an, Rafah mendebaldea jarri zuten jomugan, zehazki Al-Mawasi eremua. Gazako beste hainbat tokitatik ihesi joandako ehunka desplazatu zeuden bertan aterpe hartzen. Gaza Hiriaren hego-ekialdea ere bonbardatu zuten, eta tiroketak izan ziren Khan Yunis ekialdean.<ref name=":8">{{Erreferentzia|izenburua=Azken egunetako erasoak «gerra deklaraziotzat» hartu ditu Hezbollahko buruak|hizkuntza=eu|data=2024-09-19|url=https://www.berria.eus/mundua/gatazka-fase-berri-batean-sartu-dela-ohartarazi-du-israelgo-defentsa-ministroak_2130756_102.html?_gl=1*m1mlu0*_up*MQ..*_ga*NDEwOTAxODU0LjE3MjY4MjY1MzE.*_ga_EC0FSX7N43*MTcyNjgyNjUzMC4xLjAuMTcyNjgyNjUzMC4wLjAuMA..|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-09-20}}</ref> Irailaren 23an, Gazako Osasun Ministerioak azaldu zuen Israelen erasoek 24 palestinar hil zituztela eta 60 zauritu utzi 24 orduan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Al Jazeera|abizena=Staff|izenburua=‘Relentless’ Israeli attacks on Gaza kill 24 Palestinians in a day|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/9/23/israels-war-on-gaza-live-israel-reportedly-planning-north-gaza-siege|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-09-23}}</ref> Irailaren 26ko beste eraso batean, Israelek Hafsa al-Falujako ikastetxeari egin zion eraso, Jabalian, hamabost pertsona erailez, eta dozenaka zauritu utziz. Biktimak «aterpetuak eta dendetan bizi ziren desplazatuak» ziren, «krimen bat, eta genozidioaren jarraipena», Hamasek adierazi zuenez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Edna|abizena=Mohamed|izenburua=Explosions in Beirut as Israel carries out new strikes on Lebanon’s capital|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/9/26/israel-attacks-lebanon-live-72-killed-in-latest-wave-of-israeli-attacks?update=3204799|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-09-26}}</ref>
=== 2024ko urria ===
Israelek hainbat fronte ireki zituen. Haren Libanoko ofentsiba eta lurreko inbasioaz gain, [[Israelen kontrako Iranen aire erasoa (2024ko urria)|Iranek aire eraso masibo bat zuzendu]] zuen Israelen kontra, eta huthiak erasoka aritu ziren urriaren 7tik. Aldiz, Israelek ez zuen Gazaren kontrako oldarra baretu. Urriaren 2an, zenbait eraso egin ditu Israelek Gazan. Hiru eskola bonbardatu ditu zerrendan, «Hamasen gordelekuak» zirela argudiatuta. [[Reuters|Reutersek]] kaleratu du, eskola horietan zeuden medikuak aipatuz, barne desplazatuen familiak baino ez zeudela bertan. Ez dute zehaztu zenbat lagun hil dituzten eskoletako erasoetan, baina zerrendako Osasun Ministerioaren datuen arabera, gaueko erasoetan 60 palestinar hil dituzte gutxienez.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israelek Libanora soldadu gehiago bidalita erreakzionatu du|hizkuntza=eu|data=2024-10-02|url=https://www.berria.eus/mundua/iranen-aurkako-mendekua-iragarri-du-netanyahuk-erasotzen-gaituenari-egingo-diogu-eraso_2131418_102.html?_gl=1*1hio1ar*_up*MQ..*_ga*ODU5MTAzMzI2LjE3Mjc5MzYxOTg.*_ga_EC0FSX7N43*MTcyNzkzNjE5OC4xLjAuMTcyNzkzNjE5OC4wLjAuMA..|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-10-03}}</ref>
Urriaren 5ean, Israelgo militarrek adierazi zuten Hamasen kontrolgunea atzeman zutela eta, ziotenez, ikastetxe batean zegoen ezkutaturik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Nils Adler,Virginia|abizena=Pietromarchi|izenburua=Over 2,000 people killed in Israeli attacks on Lebanon: Health Ministry|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/10/4/live-israeli-bombs-rain-down-on-lebanons-beirut-gaza-occupied-west-bank?update=3222734|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-10-04}}</ref> Aldi berean, Israelgo gerra hegazkinek eta artilleriak ukaldi gogorrak jo zituzten Nuseyraten eta Burejen, Israelek Gaza erdialde eta iparraldean beren bizilekuak husteko eta joateko esaten zien bitartean palestinarrei. Jendea, ordea, noraezean zebilen. Osasun iturriek adierazi zuten bonbardaketek 25 pertsona hil zituztela. Gazako erdialdean, milioi bat pertsona zeuden harrapaturik orduan israeldar armadaren pean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Adam Muro,Alastair Mccready,Maziar Motamedi,Umut Uras,Virginia|abizena=Pietromarchi|izenburua=Israel vows retaliation for Iran attack as its strikes kill 25 in Lebanon|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/10/5/live-israel-resumes-beirut-bombing-as-lebanon-death-toll-passes-2000?update=3224104|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-10-07}}</ref>
== Hamasko buruzagien aurkako erasoak eta hilketak ==
2024. urtea hasi berritan, urtarrilaren 2an, drone batek [[Beirut|Beiruten]] hegoaldea bonbardatu zuen arratsaldean, eta eraso horretan, besteak beste, [[Saleh al-Aruri]] hil zuten, Hamasen adar politikoko buruzagiordea eta Al-Qassam Brigaden —adar militarraren— sortzaileetako bat,<ref name=":16">{{Erreferentzia|izenburua=Hamasen adar politikoko buruzagiordea hil dute, Libanon|hizkuntza=eu|data=2024-01-02|url=https://www.berria.eus/mundua/hamasen-adar-politikoko-buruzagiordea-hil-dute-libanon_2118675_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-01-07}}</ref> baita erakunde islamistako beste sei goi kargudun ere.<ref name="Izenik_gabekoa_9-20240110211913">{{Erreferentzia|izenburua=Gatazka ez hedatzeko eskatu diete Israeli eta Hezbollahri|hizkuntza=eu|data=2024-01-03|url=https://www.berria.eus/mundua/gatazka-ez-hedatzeko-eskatu-diete-israeli-eta-hezbollahri_2118698_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-01-07}}</ref> Libanoko hedabideen arabera, Israelgo armadak egin zuen bonbardaketa. Hamaseko bozeramaileek eta [[Palestinar Aginte Nazionala|PANeko]] gobernuburuak Israeli egotzi zioten errua.
Kolpe gogorra eman zitzaion Hamasi. Izan ere, Yoav Gallant Israelgo Defentsa ministroak astebete lehenago adierazi zuen Israelgo armada zazpi frontetan ari zela borrokan: «Fronte asko dituen gerra batean gaude: Gaza, Libano, Siria, Judea eta Samaria [Zisjordania], Irak, Yemen eta Iran».<ref name=":16" /> Zisjordanian greba orokorrerako deia egin zuten, eta, Al-Jazeera Qatarko telebistak jaso zuenez, mendekua eskatzen ari ziren hango herritarrak. Hezbola milizia xiitak, berriz, jakinarazi zuen hilketa hori ez zela «zigorrik gabe» gabe geratuko.<ref name="Izenik_gabekoa_9-20240110211913" /> Erasotako erakundeak ere, Hamasek, mendekua agindu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hizbulá y Hamás juran venganza tras el asesinato de su 'número dos' en Beirut: "No quedará sin castigo"|hizkuntza=es|data=2024-01-03|url=https://www.lasexta.com/noticias/internacional/hizbula-hamas-juran-venganza-asesinato-numero-dos-beirut-quedara-castigo_2024010365950dabcf86730001c3db5d.html|aldizkaria=www.lasexta.com|sartze-data=2024-01-08}}</ref> Atentatuaren ondorioz, gerra inguruko herrialdeetara hedatu zitekeelako kezka piztu zen nazioarteko eragile nagusien artean.<ref name="Izenik_gabekoa_9-20240110211913" /> Izan ere, ia aldi berean, atentatu batek ia 100 pertsona eta 284 zauritu hil zituen Teheranen eta, dolu eta protestarako bildutako irandar jendetzek Israelen eta AEBren kontrako aldarriak bota arren, [[Estatu Islamikoa|Estatu Islamikoak]] bere egin zuen Teherango erasoa.<ref>{{erreferentzia|urtea=2024-01-04|izenburua=Islamic State claims responsibility for deadly Iran attack, Tehran vows revenge|hizkuntza=en|url=https://www.reuters.com/world/middle-east/iran-vows-revenge-after-biggest-attack-since-1979-revolution-2024-01-04/|aldizkaria=Reuters}}</ref>
2024ko apirilaren 10ean, Israelen aire eraso militar batek [[Ismail Haniyeh]] Hamasko buruaren bi semeak eta hiru biloba hil zituen Gaza iparraldean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Al Jazeera|abizena=Staff|izenburua=Israeli air attack kills three sons of Hamas chief Ismail Haniyeh in Gaza|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/4/10/israeli-forces-kill-three-children-of-hamas-leader-ismail-haniyeh-in-gaza|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-04-12}}</ref> Haniyeh-k adierazi zuen horrek ez zituela aldatuko Hamasek zituen planak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israel-Gaza war: Hamas leader Ismail Haniyeh says three sons killed in air strike|hizkuntza=en-GB|data=2024-04-10|url=https://www.bbc.com/news/68783840|sartze-data=2024-04-12}}</ref> 2024ko ekainaren 25ean jakinarazi zenez, Israelek Haniyehren hamar senitarteko, arreba ere tartean, hil zituen Al-Xati errefuxiatu eremuaren kontrako bonbardaketa batean, Zerrendaren iparraldean. Horren berri ezagutu ondoren, Haniyehk adierazi zuen hilketa horiek («martiriak», deitu zienez) ez zutela geldiaraziko «erresistentzia», eta su-etena zela Israelekin akordio batera heltzeko ezinbesteko baldintza.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Haniye afirma que las muertes de sus familiares por los ataques de Israel no detendrán la "resistencia"|hizkuntza=es|data=2024-06-25|url=https://www.europapress.es/internacional/noticia-haniye-afirma-muertes-familiares-ataques-israel-no-detendran-resistencia-20240625194027.html|aldizkaria=EuropaPress}}</ref>
Uztailaren hasieran, Israelen aire eraso batek Rawi Mushtaha hil omen zuen, orduko Gazako gobernuburua, Israelgo Estatu Nagusiak urriaren hasieran berretsi zuenez. Berak ezarri omen zuen Yahya Sinwarrekin batera Hamasen segurtasun sistema orokorra.<ref>{{erreferentzia|urtea=2024-10-04|izenburua=Tel Aviv confirma la muerte en un ataque del jefe del Gobierno de Gaza|kazeta=El País}}</ref> Uztail erdialdean, Israelen aire eraso batek sarraski bat eragin zuen (ikus gorago); Israelen bozeramaileek adierazi zuten «terroristak» jarri zituztela jo-puntuan, alegia, [[Mohammed Deif|Muhammad Deif]] buruzagi militarra (eta, Israelen iritziz, urriaren 7ko erasoen arduradunetako bat) eta [[Rafe Salama]], beste buruzagi bat. Ez zen argitu hil ote zituzten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israelek 71 palestinar hil ditu gutxienez, «eremu seguru» bati egindako erasoan|hizkuntza=eu|data=2024-07-13|url=https://www.berria.eus/mundua/israelek-71-palestinar-hil-ditu-gutxienez-eremu-seguru-bati-egindako-erasoan_2128017_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-07-14}}</ref> Uztailaren hondarrean, Libanoren eta Israelen arteko mugaz bi aldeetako tentsioa berriz berotu ahala, misil batek, ustez Israelek jaurtiak, [[Ismail Haniyeh]] Hamasko buruzagi nagusi eta arduradun politikoa hil zuen Teheranen, [[Masoud Pezeshkian]] Irango presidente berriaren inauguraziora joan eta ostatu hartutako eraikin batean zegoela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hamas political chief Ismail Haniyeh assassinated in Iran|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/7/31/hamass-political-chief-ismail-haniyeh-assassinated-in-iran-state-media|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-07-31}}</ref> Abuztuaren 5ean, Israelek baieztatu zuen [[Abad al-Zeriei]] hil zuela aire eraso batez, Gazako ekonomia ministroa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ekialde Hurbilean «ziklo suntsitzailea» amaitzeko eskatu du G7ak|hizkuntza=eu|data=2024-08-05|url=https://www.berria.eus/mundua/ekialde-hurbilean-ziklo-suntsitzailea-amaitzeko-eskatu-du-g7ak_2128992_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-08-05}}</ref>
Abuztuaren 18an, Israelek baieztatu zuen Ahmed Abu Ara eta Rafat Doasi Hamasko buruzagiak, ohi bezala «terroristak» izendatuak, hil zituela FDI eta Shin Bet-en arteko operazio koordinatu batean. Azpiegitura militarreko kidea omen zen bata, eta lehergailuen ekoizpenean inplikatua bestea. Aire bonbardaketa batean hil zituzten, [[Jenin|Jeninen]], [[Zisjordania|Zisjordanian.]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israel afirma haber asesinado a dos líderes de Hamás por un bombardeo en Yenín (Cisjordania)|hizkuntza=es|data=2024-08-18|url=https://www.lasexta.com/noticias/internacional/israel-afirma-haber-asesinado-dos-lideres-hamas-bombardeo-yenin-cisjordania_2024081866c1c0b4797ae10001561b78.html|aldizkaria=LaSexta|sartze-data=2024-08-19}}</ref> Al-Masawiko irailaren 10eko sarraskian, Israelgo Armadako bozeramaileek adierazi zuten urriaren 7ko erasoetako bi bururi egin ziotela eraso: Samer Abu Daqqa, Hamasko aire unitateko burua, and Osama Tabesh, Hamasko behaketen eta jomugen burua.<ref>{{Erreferentzia|izena=Bethan|abizena=McKernan|izenburua=Khan Younis safe zone: Israel launches deadly strike on al-Mawasi, Gaza officials say|hizkuntza=en-GB|data=2024-09-10|url=https://www.theguardian.com/world/article/2024/sep/10/khan-younis-israel-strike-al-mawasi-tent-camp-gaza-deaths-humanitarian-safe-zone|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2024-09-10}}</ref>
[[File:Yahya Sinwar. October 16, 2024.webm|thumb|Sinwar hil aurreko bideoa, israeldar droneak grabatua]]
Urriaren 17an, Israelek iragarri zuen [[Yahya Sinwar]] Hamaseko burua hil zuela, Ismail Haniyehren ondorengoa, eta haren gorpuaren DNA frogek horixe berretsi zutela. Rafahn hil zuten, infanteria tropen eta Hamaseko milizianoen arteko borroketan.<ref name=":10" /> Zabaldutako informazioaren arabera, israeldar patruila batek bi borrokalari talde palestinar ikusi zituen mugitzen eraikinen artean, eta elkar tirokatu zuten, hiru gerlari palestinar hil zituena. Sinwarek, zauriturik, aterpea bilatu zuen eraikin hondatu batean, baina atzetik zuen segika drone bat, identifikatu zuena. Sofa batean pausaturik, Sinwarek, artean, denbora izan zuen droneari makila bat botatzeko. Gero, israeldarrek tokia bonbakatu zuten, eta haren gorpua atzeman, Israelgo laborategi batera eramateko.<ref name=":13">{{Erreferentzia|izena=Al Jazeera|abizena=Staff|izenburua=How did Israel kill Hamas leader Yahya Sinwar? What we know so far|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/10/18/how-was-yahya-sinwar-killed-what-we-know-so-far|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-10-22}}</ref>
Israelgo Armadak Sinwarri egozten zion 2023ko urriaren 7an milizia palestinarrek Israelen aurka egin erasoaren «egile intelektuala» izatea; eta denbora anitz eman zuen haren atzetik. Netanyahu lehen ministroak aditzera eman zuen Hamas garaitua izan zela: «Hamasen osteko lehen eguna» deitu zion, eta gehitu ere «Deabruak kolpe gogorra hartu du[ela] gaur. Lanean jarraituko dugu bahituak berreskuratu arte. Hamasek ez du boterean jarraituko».<ref name=":10">{{Erreferentzia|izenburua=Israelgo armadak erran du Yahya Sinwar Hamaseko buruzagia hil duela|hizkuntza=eu|data=2024-10-17|url=https://www.berria.eus/mundua/israelgo-armadak-erran-du-yahya-sinwar-hamaseko-buruzagia-hil-duela_2132171_102.html?_gl=1*lqm9if*_up*MQ..*_ga*MzgwMTIwMDQ5LjE3MjkyNDE1NzM.*_ga_EC0FSX7N43*MTcyOTI0MTU3My4xLjAuMTcyOTI0MTU3My4wLjAuMA..|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-10-18}}</ref> 18an bertan, Hamasek berretsi egin zuen haren heriotza, borrokan gertatu zena.<ref name=":13" />
== Gazako biztanleriaren ataka larria eta ihesa ==
''Argia'' aldizkariaren azaroaren 29ko estimazioaren arabera, Israelen erasoetan ordu arte hildako palestinarren % 95 zibilak izan ziren, kontuan hartuz gero ordurako 20.000 palestinar hil bide zituztela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Su etenaren ondoren, 100 palestinarretik gora hil ditu jada Israelek|url=https://www.argia.eus/albistea/jarraipena-gaza-iparraldea-suntsitzen-ari-da-israel-lurreko-inbasioa-prestatu-bitartean|aldizkaria=Argia|sartze-data=2023-12-01}}</ref> Urriaren 7az geroztik, milioi erdi adingabek utzi behar izan dituzte euren bizitokiak, Unicef Haurren Laguntzarako Nazio Batuen Funtseko Ekialde Hurbilerako zuzendari Adele Khoderrek emandako datuen arabera. Haur horiek «ia edateko urik gabe, jendez betetako eremu txikietan eta babesik gabe» daudela gehitu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=HRWek Gazako sarraskiaren konplize izatea egotzi die AEBei|hizkuntza=eu|data=2023-12-09|url=https://www.berria.eus/mundua/hrwek-gazako-sarraskiaren-konplize-izatea-egotzi-die-aebei_2117659_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-12-11}}</ref> Abenduaren 27an, Gazako biztanleen % 85 lekualdatu behar izan ziren, beren bizilekuak atzean utzita.<ref>{{Erreferentzia|izena=Bethan|abizena=McKernan|izenburua=‘Miserable in every sense’: displaced families in Gaza face daily ordeal|hizkuntza=en-GB|data=2023-12-27|url=https://www.theguardian.com/world/2023/dec/27/miserable-in-every-sense-displaced-families-in-gaza-face-daily-ordeal|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2023-12-30}}</ref> Eskalada militarra hasi eta urtebetera, 2024ko urriaren 7an, 1,9 milioi palestinarrek utzi zituzten beren etxea Gazan, jatorriz 2,1 milioi pertsonako biztanleriatik, eta noraezean zebilen batetik bestera Gazako eremu murritzean. Gazak Baztanen pareko azalera du eta, bertan, Gipuzkoak eta Bizkaiak batera besteko biztanleria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bonba hotsak Libanon eta Gazan, urriaren 7 hartatik urtebetera|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/bonba-hotsak-libanon-eta-gazan-urriaren-7-hartatik-urtebetera|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-10-11}}</ref>
Gaza Media Officeren arabera, urtarrilaren 4an azaleratu zenez, urriaren 7tik Israelek 65.000 tona bonba jaurti zituzten ordu arte Gazaren gainean, misilak eta bonba erraldoiak, horietako batzuk ia tona bat leherkariz beteak.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Israel dropped 65,000 tonnes of bombs on Gaza in 89 days|argitaratze-data=2024-01-04|url=https://www.middleeastmonitor.com/20240104-israel-dropped-65000-tonnes-of-bombs-on-gaza-in-89-days/|aldizkaria=Middle East Monitor}}</ref> 2024ko uztailean argitaratu zenez, 15 urte beharko ziren Israelek Gazako genozidioan sortutako 40 milioi tona hondakin jasotzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hamabost urte beharko dira Gazako genozidioan Israelek sortutako 40 milioi tona hondakin jasotzeko|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/hamabost-urte-beharko-dira-gazako-genozidioan-israelek-sortutako-40-milioi-tona-hondakin-jasotzeko|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-07-20}}</ref>
Israelen erasoetatik harago, nabarmendu zuen adingabeek «arrisku handiak» dituztela gaixotasunak garatzeko. «Haur izateko lekurik arriskutsuena da Gaza». Gazako zibilen hilketa masiboaz gain, Israelek Zerrendako palestinarren artean gosete eta gaitza zabaltzen joatea erabaki zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Amid mass killing of Gaza civilians, Israel wages a war of starvation and disease - occupied Palestinian territory {{!}} ReliefWeb|hizkuntza=en|data=2023-10-28|url=https://reliefweb.int/report/occupied-palestinian-territory/amid-mass-killing-gaza-civilians-israel-wages-war-starvation-and-disease|aldizkaria=reliefweb.int|sartze-data=2023-10-30}}</ref> [[Urriaren 12|Urriaren 12an]], NBEk adierazi zuen une horretan 650.000 palestinarrek ur eskasia jasaten zutela.<ref name=":11" /> Ataka horretan, egun berean, milaka herritarrek, horien artean asko desplazatuak, NBEren [[Ekialde Hurbileko Palestinar Iheslariei Laguntzeko Nazio Batuen Agentzia|UNRWA agentziako]] eraikinetan indarrez sartu, eta [[Irin|irina]] zein bestelako [[Elikagai|elikagaiak]] eraman zituzten. Elikagai horiek [[Rafah|Rafahtik]] [[Kamioi|kamioietan]] sartutako [[Gizaldeko laguntza|laguntza humanitarioa]] zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Miles de personas asaltan los almacenes de UNRWA en Gaza para conseguir alimentos|hizkuntza=es|data=2023-10-29|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20231029/unrwa-eleva-a-59-el-numero-de-sus-trabajadores-muertos-en-gaza|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2023-10-30}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Gabrielle|abizena=Tétrault-Farber|izenburua=Gazans break into aid centres, taking flour and supplies, UN says|hizkuntza=en|data=2023-10-29|url=https://www.reuters.com/world/middle-east/gazans-break-into-aid-centres-taking-flour-supplies-un-says-2023-10-29/|aldizkaria=Reuters|sartze-data=2023-10-30}}</ref> Urtarrilaren 20an, 650.000 palestinarrek gosete handia jasaten zuten, UNRWAk hala salaturik.<ref name="Izenik_gabekoa-20240324200323" /> Azaro hasieran, Israelen bonbardaketek sarraskia eragin zuten [[Jabaliako errefuxiatu esparruko sarraskia (2023)|Jabaliako errefuxiatu esparruaren kontrako]] erasoan, gutxienez 400 pertsona inguru.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gazatik ateratzeko aukera ireki dute atzerritarrentzako eta herritartasun bikoitza dutenentzako|url=https://www.argia.eus/albistea/jarraipena-gaza-iparraldea-suntsitzen-ari-da-israel-lurreko-inbasioa-prestatu-bitartean|aldizkaria=Argia|sartze-data=2023-11-02}}</ref> Azaro hasieran, Gaza-Egiptoren arteko Rafahko muga ireki zitzaien zauritu eta herritar batzuei, eta hiritartasun bikoitzeko palestinarrei.<ref>{{Erreferentzia|izena=Iñaut Matauko|abizena=Rada|izenburua=Gazako zauritu eta atzerritar batzuk Rafahko pasabidetik ateratzen hasi dira|hizkuntza=eu|data=2023-11-01|url=https://www.berria.eus/albisteak/234645/gazako-zauritu-eta-atzerritar-batzuk-rafahko-pasabidetik-ateratzen-hasi-dira.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-11-01}}</ref>
Gazaren kontrako erasoan, Israelek jo-mugan jarri zituen hala ospitaleak eta nola bizilekuak.<ref name="Izenik_gabekoa_3-20240110211913">{{Erreferentzia|izenburua=‘Bloodbath’: Israel continues to target Gaza hospitals and civilians|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2023/12/18/bloodbath-israel-keeps-hitting-gaza-hospitals-amid-international-uproar|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2023-12-19}}</ref> Azaroaren 3an, Israelgo indar armatuek al-Xifa Ospitaletik Rafah-ko mugara zauritu larriak zeramatzan anbulantzia konboi bat bonbardatu zuten; aldi berean, ikastetxeak, meskitak eta ospitaleak bonbardatu zituen, ihesi zihoazen herritarren aterpe aizun bilakatuak, hala nola al-Fakhoora ikastetxea, Jabaliako errefuxiatu esparruan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israel ramps up attacks in Gaza, striking schools, hospitals and mosques|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2023/11/4/israeli-strikes-target-schools-hospitals-mosques-on-gaza|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2023-11-10}}</ref> Abenduaren 17an, israeldarrek berriz bonbardatu zuten errefuxiatu esparru hori, eta gutxienez 90 hildako eta 100 zauritutik gora eragin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=At least 90 killed in latest Israeli attacks on Gaza’s Jabalia refugee camp|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2023/12/17/at-least-90-killed-in-latest-israeli-attacks-on-gazas-jabalia-refugee-camp|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2023-12-25}}</ref> Israelek segurtatu ohi du bere erasoen ituan Hamasen instalazio militarrak eta ezkutalekuak daudela, eta erakunde horrek ezkutu gisa baliatzen dituela leku horiek, zehazki al-Xifa Ospitalearen sotoaldea, «baita NBEren egoitzak ere».<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israel says these photos show how Hamas places weapons in and near U.N. facilities in Gaza, including schools - CBS News|hizkuntza=en-US|data=2023-11-08|url=https://www.cbsnews.com/news/israel-photos-hamas-gaza-weapons-un-facilities-including-schools/|aldizkaria=www.cbsnews.com|sartze-data=2023-11-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=elDiario.es|izenburua=Varios hospitales de Gaza sufren nuevos ataques israelíes, según las autoridades locales|hizkuntza=es|data=2023-11-10|url=https://www.eldiario.es/internacional/ultima-hora-ofensiva-israel-gaza-directo_6_10672784_1104233.html|aldizkaria=elDiario.es|sartze-data=2023-11-10}}</ref>
{| style="background-color: #e4cceb; width:100%; border-radius: 6px;"
|
<center><big>'''Gazako herritarren bizi atakaren eta suntsipenaren irudiak'''</big></center>
<gallery mode="packed" heights="125px">
File:Damage_in_Gaza_Strip_during_the_October_2023_-_13.jpg
File:Humanitarian_crisis_in_Gaza_Strip_following_2023_total_blockade_by_Israel_1.png
File:Tasnim_News_Agency_-_Footage_of_the_ambulance_targeted_by_Israel_military_in_Khan_Yunis.webm
File:Fars_Photo_of_Refugees_in_Gaza_Strip_during_2023_War_03.jpg
</gallery>
|}
Al-Xifa Ospitaleko langileek aditzera eman zutenez, azaroaren 15erako israeldarrak ospitalera sartu ziren tiroka, kaosa eta etsipena zabalduz bertako 650 paziente eta aterpetutako 5.000-7.000 zibilen artean.<ref name="Izenik_gabekoa_2-20240110211913" /><ref name="Izenik_gabekoa_4-20240110211913">{{Erreferentzia|izenburua=Patients at Gaza’s largest hospital ‘screaming from thirst’ as water runs out|hizkuntza=en|data=2023-11-17|url=https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/al-shifa-hospital-patients-screaming-from-thirst-gaza-b2448924.html|aldizkaria=The Independent|sartze-data=2023-11-17}}</ref> Israeldarrek ur eta oxigeno hoditeria leherrarazi ondoren, ospitaletik bertan aterpetuak «egarriz hiltzen» ari zirela ohartarazi zuten.<ref name="Izenik_gabekoa_4-20240110211913" /> Israeldar indarrek abeletxeak suntsitu zituzten, eta gosetea Gazako herritarren kezka nagusi bilakatu zen,<ref name="Izenik_gabekoa_5-20240110211913">{{Erreferentzia|izenburua=Israel-Palestina: Un nuevo ataque a una escuela refugio de la ONU causa decenas de muertos, entre ellos muchos niños {{!}} Noticias ONU|hizkuntza=es|data=2023-11-18|url=https://news.un.org/es/story/2023/11/1525772|aldizkaria=news.un.org|sartze-data=2023-11-20}}</ref> prezioak hirukoiztuz.<ref name="Izenik_gabekoa_6-20240110211913">{{Erreferentzia|izena=Ruwaida|abizena=Amer|izenburua=Gaza’s food is running out amid Israel’s ‘war of starvation’|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2023/11/18/gazas-food-is-running-out-amid-israels-war-of-starvation|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2023-11-19}}</ref> Azaroaren 17an, gosete arriskua berehalakoa zen, NBEk adierazi zuenez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Adam|abizena=Fulton|izenburua=Israeli forces ‘determined to advance’, says military – as it happened|hizkuntza=en-GB|abizena2=Chao-Fong|abizena3=Luscombe|abizena4=Mackay|abizena5=Ambrose|abizena6=Banfield-Nwachi|abizena7=Sullivan|abizena8=Chao-Fong|abizena9=Sullivan (earlier)|izena2=Léonie|izena3=Richard|izena4=Hamish|izena5=Tom|izena6=Mabel|izena7=Helen|izena8=Adam Fulton (now); Léonie|izena9=Helen|data=2023-11-18|url=https://www.theguardian.com/world/live/2023/nov/17/israel-hamas-war-live-updates-gaza-starvation-idf-raid-jenin-refugee-camp-palestine-ceasefire-calls|aldizkaria=the Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2023-11-23}}</ref> Indar israeldarrek babesleku izendatutako eraikinak eta eremuak bonbardatzen jarraitu zuten; azaroaren 18an, NBEren ikastetxe bati eraso egin zioten, hamarnaka hildako eraginez, asko haurrak eta emakumeak.<ref name="Izenik_gabekoa_5-20240110211913" />
NBEk abenduaren 12an adierazi zuenez, Gazako herritarren erdiak [[Otsailaren 27|goseteak]] jota zeuden.<ref name=":14" /> 2024ko [[Otsailaren 29|otsailaren 29an]], sarraski bat gertatu zen Gaza Hirian, Israelek laguntza humanitarioaren bila bildutako 100 pertsonatik gora hil eta gutxienez 760 pertsona zauritu zituenean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nueva masacre de Israel en Gaza: más de 100 palestinos mueren mientras hacían cola para recibir ayuda humanitaria|data=2024-02-29|url=https://www.publico.es/internacional/nueva-masacre-israel-gaza-mas-100-palestinos-mueren-hacian-cola-recibir-ayuda-humanitaria.html|aldizkaria=www.publico.es|sartze-data=2024-02-29}}</ref> Abenduko datuen arabera, haurrek behar zuten uraren % 10 edaten zuten egunero.<ref>{{Erreferentzia|izena=Agencia|abizena=EFE|izenburua=Children in Gaza getting just 10 percent of daily water requirement|hizkuntza=en-US|data=2023-12-20|url=https://efe.com/en/latest-news/2023-12-20/children-in-gaza-getting-just-10-percent-of-daily-water-requirement/|aldizkaria=EFE Noticias|sartze-data=2024-03-05}}</ref> 2024ko [[Martxoaren 4|martxoaren 4rako]], NBEk azaldu zuen hamasei haur hil zirela malnutrizioaren eta osasun arreta gabeziaren ondorioz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Usaid Siddiqui,Maziar|abizena=Motamedi|izenburua=UN report finds credible reports of sexual violence on Oct. 7, in West Bank|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/3/4/israels-war-on-gaza-live-israel-repeats-attacks-as-children-die-of-hunger|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-03-04}}</ref> Apirilean zabaldu zenez, Gazako Zerrendako 576.000 pertsona, biztanleriaren laurden bat, gosetea jasateko zorian ziren, NBEren arabera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Bethan|abizena=McKernan|izenburua=Seven Gaza aid workers including UK, US and Australian citizens killed in Israeli strike, charity says|hizkuntza=en-GB|abizena2=Doherty|izena2=Ben|data=2024-04-02|url=https://www.theguardian.com/world/2024/apr/02/israel-idf-air-strike-gaza-foreign-aid-workers-palestinian-translator-killed|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2024-04-03}}</ref> UNRWAk 2024ko irailean kalkulatu zuen miloi bat pertsonatik gora geratuko zirela janaririk gabe hilabete bukaeran.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Israel redobla la guerra contra la Unrwa cuando se extiende el hambre|hizkuntza=es|data=2024-09-12|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20240913/israel-redobla-la-guerra-contra-la-unrwa-cuando-se-extiende-el-hambre|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-09-13}}</ref>
Apirilaren 14an, Gaza hegoaldean aterpe hartu zuten milaka palestinarrek, asko Rafahn babestuak, etxerako bidea hartu zuten, Gaza iparraldera, nekeak jota. Aldiz, FDI israeldar armadaren sua aurkitu zuten, tankeen zein fusil bidez itzultzen ziren iheslariei tiro egiten zietenak, CNNren arabera. Askok berriz hegoaldera buelta ematea erabaki zuten. Israelek gerra eremu aktibotzat zuen artean ere Gaza iparraldea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Belén|abizena=Liotti|izenburua=Miles de palestinos intentaron regresar a sus hogares en el norte de Gaza, pero encontraron el fuego israelí|hizkuntza=es|data=2024-04-14|url=https://cnnespanol.cnn.com/2024/04/14/palestinos-regresar-norte-gaza-fuego-israel-trax/|aldizkaria=CNN|sartze-data=2024-04-15}}</ref> Maiatzaren 27an, Israelgo armadak Rafah ipar-ekialdea bonbardatu zuen (ikus goian): milaka pertsona lekualdatuz beteriko kanpaleku bat, Israelek bonbardaketaz lehenago mehatxatu ez zuena. Haatik, tokia bonbardatu eta 40-50 pertsona hil zituen.<ref name="Izenik_gabekoa_6-20240627224358" /> Ekainaren 17an, Rafahn aste batzuk lehenago israeldar ofentsibatik ihesi pilatzen zen 1,4 milioi pertsonako jende oldearen gehiengoa Al-Mawasadera lekualdatu zen, Israelek «eremu seguru» izendatua.<ref name="Izenik_gabekoa_7-20240627224358" /> Hala ere, luze gabe, Israelek kostaldeko iheslarien denda eremu hori ere bonbardatu zuen, eta gutxienez zazpi pertsona hil.<ref>{{Erreferentzia|izena=Mersiha|abizena=Gadzo|izenburua=Israel’s actions are ‘intentional and direct attack on civilian population’|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/6/19/israel-war-on-gaza-live-fate-of-hundreds-of-gaza-health-workers-unknown|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-06-19}}</ref> Eskalada militarraren hasieratik hamaika hilabetera, kalkulatzen zen Gazako herritar guztiak lekualdatu behar izan zirela beren bizilekuetatik aterpe bila, Israelen erasoetatik ihesi: 2.300.000 pertsona.<ref>{{Erreferentzia|izena=Bethan|abizena=McKernan|izenburua=Khan Younis safe zone: Israel launches deadly strike on al-Mawasi, Gaza officials say|hizkuntza=en-GB|data=2024-09-10|url=https://www.theguardian.com/world/article/2024/sep/10/khan-younis-israel-strike-al-mawasi-tent-camp-gaza-deaths-humanitarian-safe-zone|aldizkaria=The Guardian|issn=0261-3077|sartze-data=2024-09-10}}</ref>
Ekainean, israeldar indar militarrek lurralde osoa okupatu ondoren, sistema palestinarra bertan behera geratu, eta zabor bilketa ere eten egin zen. Hilabetearen bukaeran, zaborra milaka tonatan pilatu eta usteltzen zen, eta bildu edo tratatu gabe gelditzen, gaitzei bidea irekiz. [[Ekialde Hurbileko Palestinar Iheslariei Laguntzeko Nazio Batuen Agentzia|UNRWAk]] salatu zuen Israelek ez zuela uzten zaborra biltzen eta bizi baldintzak «ezin okerragoak» zirela. Izan ere, zaborraz gain, beroa, edateko ur eta elikagaien zein saneamenduaren falta zela eta, gaitz agerraldiak ugaldu ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Telediario Internacional - 29/06/24|hizkuntza=es|data=2024-06-30|url=https://www.rtve.es/play/videos/telediario-internacional/29-06-24/16168430/|sartze-data=2024-06-30}}</ref>
== Su-etenak eta su-eten ahaleginak ==
=== Azaro amaierako pausa humanitarioa ===
[[Fitxategi:11-24 Gaza ceasefire line.png|thumb|Azaroaren 24ko su-etenaren lerroa (marra urdinak Netzarim korridorea adierazten du)]]
Azaroaren 24an, 96 orduko pausa humanitario bat hasi zen Gazan, Egipto, Qatar eta Estatu Batuen bitartekaritzaz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Gaza: Start of truce feeds hopes for respite, access to people in need {{!}} UN News|hizkuntza=en|data=2023-11-24|url=https://news.un.org/en/story/2023/11/1143922|aldizkaria=news.un.org|sartze-data=2023-11-28}}</ref> Pausa horretan, adostu zen palestinar-israeldar gatibuen elkartrukea egitea: Hamasek bahituta Gazara eramandakoak eta Israelek bere espetxeetan preso dituenak. Aldi horretan, hornigai eta elikagai gehiago hasi ziren sartzen Gazara Rafah-ko pasabidetik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=UN delivers more aid into Gaza on first day of humanitarian pause {{!}} UN News|hizkuntza=en|data=2023-11-24|url=https://news.un.org/en/story/2023/11/1143957|aldizkaria=news.un.org|sartze-data=2023-11-28}}</ref> Azaroaren 27an, menia hori beste bi egunez luzatu zen. Horretarako, palestinarrek beste 50 gatibu askatzea jarri zuten baldintzatzat.
Horien trukean egunean 30 preso palestinar espetxetik irteteko eskatu zuen Hamasek. Hargatik, Netanyahuk adierazi zuen pausaren ostean berriz gogor joko zutela: «Gerran jarraituko dugu gure helburu guztiak bete arte: bahitutako guztiak etxera itzultzea, Hamas erabat desagertzea eta Gaza Israelentzat inoiz gehiago mehatxu bat ez izatea».<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=Israel eta Hamas Gazako menia luzatzeko prest daude|hizkuntza=eu|data=2023-11-27|url=https://www.berria.eus/mundua/israel-eta-hamas-menia-luzatzeko-prest-daude_2117092_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-11-28}}</ref> Astebeteko pausaren ondoren, borrokak abenduaren 1ean [Euskal Herriko] goizeko 6etan hasi ziren berriz: israeldarrek kohete bat geldiarazi zuten; gainera, israeldarrek bonbardaketa gogorrei berrekin zieten.<ref>{{Erreferentzia|izena=Antonio Pita, Trinidad Deiros Bronte, Luis de|abizena=Vega|izenburua=Israel retoma los bombardeos en Gaza y mata al menos a 178 personas tras el fin de la tregua|hizkuntza=es|data=2023-12-01|url=https://elpais.com/internacional/2023-12-01/fin-del-alto-el-fuego-entre-israel-y-hamas-tras-una-semana-de-tregua.html|aldizkaria=El País|sartze-data=2023-12-10}}</ref>
=== Menia ahalegin zapuztua eta Rafahren inbasioa ===
2024ko maiatzaren 6 arte, Israelgo agintariek atzeratu egin zuten Rafah hiriaren kontrako lehorreko eraso militar bat. Bitarte horretan, aire erasoak nagusitu ziren, udaberrian ehunka palestinar herritar hil eta zauritu zituztenak hiri horretan, baita askotariko txikizioak eragin ere azpiegitura zibiletan. Apiril hasieran, Hamasek eta Israelgo gobernu ordezkariek adierazi zuten prest zeudela menia batera heltzeko, Qatarko zein Egiptoko bitartekarien hitzarmen proposamen batean oinarrituz. Hamasek onartu egin zuen proposamena, eta jendetzak Rafahko kaleetan ospatu zuen. Aldiz, poz hori laster zapuztu zen, Israelek atzera egin eta, apirilaren 7ko ordu txikietan, Rafahren bonbardaketari ekin zionean.<ref name=":0" />
=== Polioaren kontra txertatzeko pausak ===
2024ko abuztuan, Israelen Gazako erabateko blokeoaren eta ofentsiba militar berri baten erdian, egiaztatu zen [[Poliomielitis|polioak]] hainbat umeri erasan ziela. Ondorioz, Israelgo agintariek eta Hamas erakundeak hiru eguneko pausa humanitarioa adostu zuten, [[Munduko Osasun Erakundea|OMEk]] babestua. Kanpaina, irailaren 7an hastekoa zen Gaza erdialdean, eta gero iparraldera zein hegoaldera zabaltzekoa.<ref>{{Erreferentzia|izena=RTVE es /|abizena=AGENCIAS|izenburua=Tropas israelíes abandonan parte del sur y centro de Gaza tras 22 días de ofensiva|hizkuntza=es|data=2024-08-30|url=https://www.rtve.es/noticias/20240830/israel-tropas-frontera-gaza-egipto-lider-hamas-yenin/16231305.shtml|aldizkaria=RTVE.es|sartze-data=2024-09-03}}</ref>
== Gatazkaren zabalpena ==
{{Sakontzeko|2023-2024ko Israel-Palestina gerraren zabalpena}}
Gerra luzatu ahala, Israel eta Palestinako lurralde mugakideetara zabaldu zen tentsioa, lehenik eta behin Israel eta Zisjordaniara bertara eta, berehala, Libanoko hegoaldeko mugara, Hezbola mugimendu islamistarekin dagoen gatazka puntuetara. Berehala, nazioarteko potentzien arteko jokaleku bero bihurtu zen, atzean zirela nagusiki AEB eta Iran, baita Europar Batasuneko herrialdeak eta Errusia ere.
=== Israel eta Zisjordania ===
Israelgo palestinarrek askotariko zigor eta ondorioak jasan dituzte, hala nola lan kaleratzeak, jazarpenak eta atxiloketak. Palestinarren kontrako oldarra [[Nakba]] errepikatzeko arriskua benetako bihurtu du, krisi hau hasi baino lehenagotik zetozen neurriak gauzatuz edo areagotuz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Mohamad|abizena=Kadan|izenburua=Palestinians in Israel also face a Nakba|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/opinions/2023/11/21/palestinians-in-israel-also-face-a-nakba|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2023-11-21}}</ref> Zisjordania, berriz, PAN Palestinako Aginte Nazionalak kudeatzen du, eta lur palestinarra da, berez.<ref name=":9" /> Hamasen urriaren 7ko erasoen ondoren, arreta guztia Gazara bideratzen zen bezala, aldi berean israeldar indarrek 31 palestinar hil zituzten bakarrik astebetean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Antonio|abizena=Pita|izenburua=La violencia se extiende a Cisjordania|hizkuntza=es|data=2023-10-13|url=https://elpais.com/internacional/2023-10-13/la-violencia-se-extiende-a-cisjordania.html|aldizkaria=El País|sartze-data=2023-11-29}}</ref> 2023ko urriaren 7tik 2024ko uztailaren 31ra bitartean, Israelgo indarrek eta kolonoek 116 haur palestinar hil zituzten balaz Zisjordania okupatuan. % 90 gorputz adarretan, buruan edo hainbat ataletan tirokatu zituzten, eta horrek esan nahi du Israelgo tiratzaileek hiltzera tiro egiteko politikari jarraitzen diotela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Axier|abizena=Lopez|izenburua=Zisjordaniako haurrak bala sionisten jomugan|hizkuntza=eu|data=2024-11-11|url=https://blogak.argia.eus/begizta/2024/11/11/zisjordaniako-haurrak-bala-sionisten-jomugan/|aldizkaria=Begizta|sartze-data=2024-11-12}}</ref>
NBEk 2024ko martxo hasieran azaldu zuenez, Zisjordaniako israeldarrek palestinarrei tratu iraingarria eta giza legearen kontrakoa, sexu jazarpena eta bortxaketa mehatxuak egin zizkieten beren operazioetan.<ref>{{erreferentzia|izenburua=UN report finds sexual violence on October 7 and in West Bank|data=2024-03-04|url=https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/3/4/israels-war-on-gaza-live-israel-repeats-attacks-as-children-die-of-hunger|aldizkaria=Al-Jazeera}}</ref>
[[Palestinar Aginte Nazionala|PAN Palestinako Aginte Nazionalak]] Nazio Batuen Erakundeari eta giza eskubideen aldeko nazioarteko erakundeei eskatu zien «berehala» esku hartzeko Palestinan, «okupazio indarrak herritarren aurka misilekin eta droneekin egiten ari diren erasoak geldiarazteko».<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israelgo Armadak beste hiru palestinar hil eta 22 zauritu ditu Zisjordanian|hizkuntza=eu|data=2022-10-25|url=https://www.berria.eus/mundua/israelgo-armadak-beste-hiru-palestinar-hil-eta-22-zauritu-ditu-zisjordanian_219906_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-11-29}}</ref> Hala 2023ko azaroan nola 2024ko otsailean, Amnistia Internazionalak israeldar indarrek eragindako giza eskubideen urraketa larriak salatu zituzten, tortura kasu oso ohikoak eta indarkeria hilgarriaren erabilera neurrigabea eta legez kanpokoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Spike in Israeli lethal force against Palestinians in Occupied West Bank|hizkuntza=en|data=2024-02-05|url=https://www.amnesty.org/en/latest/news/2024/02/shocking-spike-in-use-of-unlawful-lethal-force-by-israeli-forces-against-palestinians-in-the-occupied-west-bank/|aldizkaria=Amnesty International|sartze-data=2024-02-05}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Israel/OPT: Horrifying cases of torture and degrading treatment of Palestinian detainees amid spike in arbitrary arrests|hizkuntza=en|data=2023-11-08|url=https://www.amnesty.org/en/latest/news/2023/11/israel-opt-horrifying-cases-of-torture-and-degrading-treatment-of-palestinian-detainees-amid-spike-in-arbitrary-arrests/|aldizkaria=Amnesty International|sartze-data=2024-02-05}}</ref> 2024ko [[Otsailaren 27|otsailaren 27an]], Zisjordanian oinarritutako Palestinako Gobernu osoak dimisioa eman zuen, Palestinak bizi zuen ataka jasanezina zelakoan.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Zisjordaniako gobernu osoak dimisioa aurkeztu du, Palestinaren egoera jasangaitzagatik|data=2024-02-27|url=https://www.argia.eus/albistea/jarraipena-gaza-iparraldea-suntsitzen-ari-da-israel-lurreko-inbasioa-prestatu-bitartean?id_eguneraketa=6057#6057|aldizkaria=Argia}}</ref>
=== Libano ===
Libanoko frontean, tentsioa hasieratik handitu zen, eta bi aldeek, [[Hezbola]] talde indartsua ere tartean, tiroketak eta su erasoak trukatu zituzten hilabete batez.<ref name="Izenik_gabekoa-20240110211913" /> [[Urriaren 30|Urriaren 30ean]], Israelek hegazkinez eraso egin zion Libanori eta Siriako Hezbolari, bertako kohete-jaurtigailuak neutralizatzeko, adierazi zuenez. Astetan, Israelek zein AEBk hainbat aire eraso egin zituzten Siria gainean.<ref name="Izenik_gabekoa_10-20240110211913">{{Erreferentzia|izenburua=Israel strikes Syria, Lebanon following rocket attacks, military says|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2023/10/30/israel-strikes-syria-lebanon-following-rocket-attacks-military-says|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2023-12-20}}</ref> Abenduaren 8tik 9ra, Israelek areagotu egin zituen Hezbola talde miliziaren aurkako aire erasoak, nahiz eta une horretan ez zen inor hil. Israelgo armadako bozeramaile Avichay Adraeeren arabera, miliziaren egoitza nagusiari egin zioten eraso.<ref name=":12">{{Erreferentzia|izenburua=HRWek Gazako sarraskiaren konplize izatea egotzi die AEBei|hizkuntza=eu|data=2023-12-09|url=https://www.berria.eus/mundua/hrwek-gazako-sarraskiaren-konplize-izatea-egotzi-die-aebei_2117659_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-12-11}}</ref> Libanoko fronteko giroa gaiztotu egin zen 2024ko ekainaren 19an. Israelgo Atzerri ministro Israel Katzek X sare sozialean idatzitako txio batean ohartarazi zuen armada «prest» zegoela Hezbola milizia xiitarekin «erabateko gerra bat» hasteko.<ref name="Izenik_gabekoa_4-20240627224358"/> Irailaren 18-19an, Hezbolako kideen gailu eletroniko ugari urrunetik eztandarazi eta aire erasoz haren buruzagi gorenak erail ondoren, Israelek ofentsiba oso bati ekin zion Libano hegoalde eta ekialdean.
=== Itsaso Gorria ===
AEBk Itsaso Gorrian gerraontziak zabaltzeari erantzunez,<ref name="Izenik_gabekoa_11-20240110211913">{{Erreferentzia|izena=Maziar|abizena=Motamedi|izenburua=Houthis target Israel-linked ships in Red Sea. Here’s what you need to know|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2023/12/4/yemens-houthis-target-israeli-linked-ships-in-red-sea-heres-what-to-know|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2023-12-12}}</ref> Yemengo matxino [[Huthiak|huthiek]] mehatxu hau egin zuten abendu erdialdean: Itsaso Gorria zeharkatzen zutela eta Israel helmuga duten ontzi guztiei eraso egingo zietela, baldin eta Israelek «berehala» laguntza humanitarioa, hala nola elikagaiak eta osasun baliabideak, Gazara sartzen uzten ez bazuen.<ref name=":12" /> Huthiek Iranen babesa dute, eta Itsaso Gorrikoa munduko itsas ibilbide komertzial aktiboenetako bat da.<ref name="Izenik_gabekoa_11-20240110211913" /> Abenduaren erdialderako, huthiek zortzi itsasontziri egin zieten eraso Yemengo Bab el-Mandeb itsasartean. Ondorioz, petrolioaren prezioek goranzko joera hartu zuten.<ref>{{Erreferentzia|izena=Giorgio|abizena=Cafiero|izenburua=Will oil prices rise after Red Sea shipping curbs amid Houthi attacks?|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/features/2023/12/16/analysis-what-do-houthi-attacks-in-the-red-sea-mean-for-oil-prices|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2023-12-19}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zamaontzien erdiek Itsaso Gorritik igarotzeari utzi diote, huthien erasoengati|hizkuntza=eu|data=2024-01-02|url=https://www.berria.eus/ekonomia/zamaontzien-erdiek-itsaso-gorritik-igarotzeari-utzi-diote-huthien-erasoengati_2118564_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-01-02}}</ref>
=== Siria ===
[[Siriako Gerra Zibila|Siriako Gerra Zibilak]] iraun bitartean, Israelek ehunka eraso egin zizkion Siriari, baina urriaren 7tik areagotu egin zituen, batez ere Iranen babespeko indarren eta Siriako armadaren kontra. Abenduan, Israelen aire eraso batek Irango Zaindari Iraultzaileen jeneral goren bat hil zuen. Ekialde Hurbilean tentsioak gora egin ahala, 2024ko urtarrilean, Israelek aire eraso bat jo zuen Damaskon, eta 5 pertsona hil eraikin batean bilduta zeudela. Israelek adierazi zuenez, Iranekin lerrokatu buruzagiak ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=5 dead in Israel strike on Syria targeting 'Iran-aligned leaders': monitor|hizkuntza=en|data=2024-01-20|url=https://www.france24.com/en/live-news/20240120-5-dead-in-israel-strike-on-syria-targeting-iran-aligned-leaders-monitor|aldizkaria=France 24|sartze-data=2024-01-20}}</ref> 2024ko otsailaren 2an, Estatu Batuek Siriako eta Irakeko dozenaka punturi egin zioten eraso, Jordanian egun batzuk lehenago soldadu batzuk hiltzearen ordainetan.<ref name=":18">{{Erreferentzia|izenburua=AEBk Irak eta Siria bonbardatu ditu Jordanian jasotako erasoari erantzunez|hizkuntza=eu|data=2024-02-03|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/9414380/aebk-irak-eta-siria-bonbardatu-ditu-jordanian-jasotako-erasoari-erantzunez/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-02-03}}</ref>
=== Irak ===
Hezbolak, abenduaren 7an, gutxienez bost misil jaurti zituzten AEBk Bagdaden zuen enbaxadaren aurka. Erasoaren harira, Irakeko lehen ministro Xia al-Sudanik bere gobernuaren baimenik gabe «ez erantzuteko» eskatu zion AEBri. Hasieran, ez zuen inork erasoa bere gain hartu.<ref name=":12" /> 2024ko otsailaren 2an, AEBren eraso militarrak jazo ziren Irak eta Siria arteko mugan.<ref name=":18" /> Irakeko agintariek adierazi zuten AEB buru duen koalizioa gatazka eta «desegonkortasun faktore» bat bihurtzen ari zela Ekialde Hurbilean, eta koalizio horren Irakeko misioa etetera bultzatzen ari zela Irakeko gobernua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Iraq condemns ‘clear-cut assassination’ operation after US strike|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2024/2/8/iraq-condemns-clear-cut-assassination-operation-after-us-strike|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-02-11}}</ref>
== Nazioarteko diplomazia eta interbentzioa ==
{{Sakontzeko|2023-2024ko_Israel-Palestina_gerra#Nazioarteko diplomazia eta interbentzioa|l1=Nazioarteko diplomazia eta interbentzioa 2023-2024ko Israel-Palestina gerran}}
{{irudi zabala|International views on whether 2023 Hamas attack on Israel is a terrorist attack.svg|800px|Munduko estatuen banaketa, 2023ko urriko Israelen kontrako erasoa "terrorista" izan zela uste dutenen eta ez dutenen artean}}
[[Fitxategi:The_USS_Dwight_D._Eisenhower_and_USS_USS_Gerald_R._Ford_carrier_strike_groups_in_November_2023.jpg|thumb|AEBko itsas armadako gerraontziak Mediterraneo ekialdera bidean]]
== Gerra krimenak ==
{{Sakontzeko|Gerra krimenak Israel-Palestina gerran}}
[[Fitxategi:Gaza_eta_Palestinaren_alde_-_Donostia_(18_October_2023)_3.jpg|thumb|Palestinarekin elkartasuna Donostian, 2023ko urriaren 18an]]
[[Fitxategi:2023-10-21 Free Palestine Demo in Oranienplatz (2268).jpg|thumb|Palestinarekin elkartasuna Berlinen ([[Kreuzberg]]), 2023ko urriaren 21ean]]
[[Fitxategi:Perhimpunan_Solidariti_Palestin_Dataran_Merdeka_2023.jpg|thumb|[[Kuala Lumpur]]reko manifestazioa Palestinarekin elkartasunez]]
Gerra krimenak Israel-Palestina gerran 2023-2024. urteetan gertatu dira. [[2023-2024ko Israel-Palestina gerra|Gerra horretan]], bi alde nagusiek, [[Israel|Israelek]] eta palestinar erakundeek, elkarri leporatu diote [[Gerra krimen|gerra krimenak]] egitea. Hala ere, intentsitate eta luzera aldetik, nabarmen ugariago dokumentatu da Israelen kontrako ebidentzia. Bi ataletan banatzen dira era honetako krimenak: batetik, Hamas eta erakunde politiko militar palestinarrek [[Israelen kontrako Hamasen erasoa (2023)|Gazatik urriaren 7an egin eta hurrengo bi egunetan egin erasoak]] eta bahituen gaineko giza eskubideen urraketak eta, bestetik, [[Israelen Gazako inbasioa (2023-2024)|hurrengo hilabeteetan Israelen indar armatu]] eta buruzagiek palestinar herritarren eta gatibuen gainean eragindakoa, aire erasoen bidez zein lehorreko inbasioan eta Zisjordaniako askotariko erasoetan.
Gerrak iraun bitartean, hainbat gerra krimen erregistratu dira, nazioarteko zuzenbidearen arabera tipifikatuak. Zibilen hilketa indiskriminatua da horietako bat, baita ikastetxeei eta ospitaleei eraso egitea ere. Palestinako Defentsa Zibileko bozeramaile Mahmoud Basalek nabarmendu zuenez, «honelako sarraskirik ez da izan gure historian. Aurreko gerretan triskantzak izan ditugu, baina hau genozidio baten parekoa da».<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor Susaeta-Maddi Iztueta Olano- Paulo|abizena=Ostolaza|izenburua=Ehunka biktima, Israelek Gazako ospitale bati egindako erasoan|hizkuntza=eu|data=2023-10-18|url=https://www.berria.eus/albisteak/234039/ehunka-biktima-israelek-gazako-ospitale-bati-egindako-erasoan.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-10-18}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=World leaders attend Cairo peace summit to ‘de-escalate’ Israel-Hamas war|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/news/2023/10/21/world-leaders-attend-cairo-peace-summit-to-de-escalate-israel-hamas-war|aldizkaria=www.aljazeera.com|sartze-data=2023-10-22}}</ref> Urri erdialdean, NBEk adierazi zuen Gazakoa «inoiz ez bezalako giza hondamendia» zela.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Inoiz ez bezalako giza hondamendia" Gazan, Nazio Batuen arabera|url=https://www.argia.eus/albistea/rafahko-pasabidetik-laguntza-humanitarioa-sartuko-dute-gazara-aeben-israelgo-enbaxadaren-arabera|aldizkaria=Argia|sartze-data=2023-10-25}}</ref> Abendu hasieran, Michael Fakhri NBEren Gazako Erreportari Bereziak, herritarren janaria eskuratzeko ezintasunari loturik, «genozidio» deitu zion gertatzen ari zenari, gogora ekarriz Gazako palestinar guztiak gosetea jasaten ari direla.<ref name="Izenik_gabekoa_7-20240110211913"/>
2024ko uztailaren bukaeran argitara zen Israelek Gazako zerrendaren ur hornidura % 94 murriztu zutela 2023ko urriaz geroztik. Biztanleriari ura ukatzea gerra krimena da nazioarteko legearen arabera. [[Oxfam]] nazioarteko gobernuz kanpoko erakundeak adierazi duenez, Gazako zerrendako ur zikinen tratamendurako instalazioen % 100 suntsitu du Israelek. Oxfamek argitaratutako Uraren Gerra Krimenak izeneko txostenean ondorioztatu dute Israel gerrarako arma gisa erabiltzen ari dela ur eskasia, eta «osasun hondamendi hilgarria» sortu duela Israelek urarekin. Oxfameko ordezkari batek [[BBC]] hedabidean salatu zuenez, sistematikoki blokeatu dizkiete sartu nahi izan dituzten komunak eta garbiketarako gaiak, janaria eta bestelako hornikuntzez gain.
Soldadu israeldarrek berek sare sozialetan argitaratu zuten nola leherrarazi zuten Gaza hegoaldeko Rafah hiriko ur erreserben sistema osoa; sistema horrek milioitik gora pertsonari ematen zien zerbitzua. Heidi Matthews Nazioarteko Lege Kriminaleko irakasle eta adituak adierazi zuen uren tratamendurako instalazio bat suntsitzea gerra krimena dela bere horretan. Eta gainera, Israelek «argi dakienez» horrek [[poliomielitis]]a zabaltzea eragingo duela Gazan, «asmo genozidaren froga» da Rafahn gertatutakoa, Matthewsen arabera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jon|abizena=Hidalgo Gereñu|izenburua=Rafahko ur erreserbak suntsitu ditu Israelek|hizkuntza=eu|argitaratze-data=2024-07-30|url=https://www.argia.eus/albistea/rafahko-ur-erreserbak-suntsitu-ditu-israelek|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-07-30}}</ref>
== Protestak eta elkartasuna ==
{{Sakontzeko|Israel-Palestina gerrari buruzko protestak eta elkartasuna (2023-2024)}}
Urriaren 7an Hamasek eta beste zenbait erakunde politiko-militar palestinarrek Israeli eraso egin ziotenetik, askotariko protestak eta elkartasun ekitaldiak antolatu dira munduan eta Euskal Herrian. Protestak Israelen zein Palestinaren aldekoak izan dira, baina gerrak aurrera egin ahala eta [[Al-Ahli Arab ospitalea|Al-Ahli Arabi ospitala]] leherrarazi ondoren, areagotu dira munduan Israelen bonbardaketak salatzeko protestak, batez ere [[Ekialde Hurbila|Ekialde Hurbilean]], baina baita [[Europa|Europan]] eta Estatu Batuetan, bertako buruzagi politikoen kontra, Israel babestearren. Hainbat ahotsek garbiketa etnikoa salatu dute.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=‘This is genocide, not war’: Gaza destruction sparks protests across world|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/program/newsfeed/2023/10/19/this-is-genocide-not-war-gaza-destruction-sparks-protests-across-world|aldizkaria=www.aljazeera.com|sartze-data=2023-10-22}}</ref>
Euskal Herrian, manifestazio ugari egin dira, besteak beste [[Iruñea|Iruñean]], Donostian, Bilbon edo Baionan. Ipar Euskal Herrian, bereziki, protestek agintarien eragozpenak, debekuak eta, oro har, zapalketa kausitu dute. [[Urriaren 19|Urriaren 19an]], [[Baiona|Baionan]] 120 pertsona elkarretaratu ziren, [[Ipar Euskal Herria|Ipar Euskal Herriko]] [[Mugimendu Sozialista|Kontseilu Sozialistaren]] deiari erantzunez. Herriko etxe aitzinean antolatua zuten bilkura debekatu zuen suprefeturak, eta poliziak plaza hartu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ekhi Erremundegi|abizena=Beloki|izenburua=Debekuaren gainetik, Palestinari elkartasuna erakutsi diote Baionan|hizkuntza=eu|data=2023-10-22|url=https://www.berria.eus/albisteak/234145/debekuaren-gainetik-palestinari-elkartasuna-erakutsi-diote-baionan.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2023-10-22}}</ref>
2023ko abenduaren 8an, 3.000 pertsona elkartu ziren [[Gernika-Lumo|Gernikan]], Gernika-Palestina herri ekimenari erantzunez. Elkarretaratze horretan, bildutakoek [[Palestinako bandera]] bat eta [[Gernika (margolana)|Picassoren ''Guernica'']] koadroaren zati bat osatu zuten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Giza mosaiko erraldoia egin dute Gernikan Palestinako herriaren alde|hizkuntza=eu|data=2023-12-08|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/bideoak/osoa/9373049/bideoa-giza-mosaiko-erraldoia-egin-dute-gernikan-palestinako-herriaren-alde/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2023-12-10}}</ref> 2024ko urtarrilaren 28an, berriz, milaka manifestarik martxa bat egin zuten Ordiziatik Beasainera, Israelekin harremanak dituzten euskal enpresen eta erakundeen «konplizitatea» salatzeko, [[Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles|CAF enpresarena]] «bereziki».<ref>{{Erreferentzia|izenburua=CAFek Israelekin duen «konplizitatea» salatu dute Goierrin|hizkuntza=eu|data=2024-01-27|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/manifestazio-jendetsua-egin-du-ordizian-palestinarekin-elkartasuna-ekimenak_2119805_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-01-28}}</ref>
2024ko [[Otsailaren 29|otsailaren 29an]], Euskal Herriko hainbat sortzailek eta artistak bat egin zuten Palestinako «genozidioa» eteteko eskatzeko, tartean zirela [[Mireia Gabilondo]], [[Aitziber Garmendia]], [[Jon Maya|Jon Maia]] eta [[Igor Otxoa]], besteak beste.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Herriko kultur egileek bat egin dute Palestinako «genozidioa» eteteko eskatzeko|hizkuntza=eu|data=2024-02-29|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskal-herriko-kultur-egileek-bat-egin-dute-palestinako-genozidioa-eteteko-eskatzeko_2121578_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-02-29}}</ref> 2024ko martxoaren 17an, milaka lagunek egin zuten bat kulturgileen deiarekin. Donostian egindako manifestazio horretan, Palestinari elkartasuna adierazi zioten, eta «genozidioa» eteteko eskatu. [[Haizearen orrazia|Haizearen Orrazian]], protestariek performance bat antzeztu zuten, lurrean hilotz plantan sarraski bat irudikatuz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Kulturgileek Palestinako «genozidioa» eteteko eskatu dute, milaka lagunen babesarekin|hizkuntza=eu|data=2024-03-17|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/kulturgileek-palestinako-genozidioa-eteteko-eskatu-dute-milaka-lagunen-babesarekin_2122399_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-03-18}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Spanish protesters’ tribute to Gaza war victims|hizkuntza=en|url=https://www.aljazeera.com/program/newsfeed/2024/3/18/spanish-protesters-tribute-to-gaza-war-victims|aldizkaria=Al Jazeera|sartze-data=2024-03-21}}</ref>
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh|}}
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
== Ikus, gainera ==
* [[Israel eta Libanoren arteko mugako gatazka (2023-2024)]]
== Kanpo estekak ==
* [https://www.instagram.com/eye.on.palestine/ Eye on Palestine Instagrameko kontua (Gazako gertaeren berri, argazki bidez eguneratuak)]
* [https://www.berria.eus/tag/atef-abu-saif Atef abu Saif-en egunerokoa (''Berria'')]
* [https://www.argia.eus/albistea/hauxe-da-gaza-suntsitzeko-israelen-eta-aeben-plana "Hauxe da Gaza suntsitzeko Israelen eta AEBen plana", Jonathan Cook kazetari britainiarraren artikulua euskaraturik (''Argia'' astekaria)]
{{Autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Israelek parte hartutako gerrak]]
[[Kategoria:2023ko gatazkak]]
[[Kategoria:Israel-Palestina gatazkako operazio militarrak]]
[[Kategoria:Hezbolak parte hartutako gerrak]]
[[Kategoria:Palestinarrek parte hartutako gerrak]]
[[Kategoria:2023-2024ko Israel-Palestina gerra]]
[[Kategoria:Gazako Zerrendaren aurkako Israelen erasoak]]
[[Kategoria:Genozidioa]]
[[Kategoria:Garbiketa etnikoa]]
23sylu7fml1p68xzzhpygjd4xyosc6u
Facundo Zuviría
0
1173727
9967577
9626224
2024-11-13T12:34:39Z
45.237.52.48
/* Kanpo estekak */
9967577
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Facundo de Zuviría''' ('''José Facundo de Zuviría y Escobar Castellanos''') ([[Salta]], 1794ko azaroaren 26a - [[Entre Ríos probintzia|Argentinako Entre Ríos]], 1861eko abuztuaren 19a) [[Argentina|Argentinako]] [[Legelari|jurista]] eta [[Politikari|politikaria]] izan zen, [[Juan Manuel de Rosas]]<nowiki/>en aurkari gisa [[Bolivia|Boliviara]] erbesteratu behar izan zuen. 1853ko [[Argentinako Konstituzioa|Argentinako Konstituzioaren]] zigorrarekin amaituko zen [[Argentinako Kongresu Nazionala|Kongresu Nazionaleko]] [[Argentinako Diputatuen Ganbera|diputatu eta presidentea]] izan zen, [[Argentinako Senatarien Ganbera|senatari nazionala]], [[Atzerri Arazoetako eta Gurtza Ministerioa (Argentina)|Kanpo Arazoetako ministroa]] eta [[Argentinako Nazioko Justizia Auzitegi Gorena|Argentinako Nazioko Justizia Auzitegi Goreneko]] presidente izendatua izateaz gain.
== Erreferentziak ==
* [[Vicente Osvaldo Cutolo|Cutolo, Vicente Osvaldo]]; ''"Hiztegi biografiko argentinar berria"'' n (7 vol., Elx. ed., 1968).
* [[Carlos Federico Ibarguren Aguirre|Ibarguren Aguirre, Carlos Federico]] ; ''"Los Antepasados, A lo largo y más allá de la Historia Argentina"'' (III. liburukia).
== Nerfeen a kenji ==
{{bizialdia|1794ko|1861eko|Zuviría, Facundo}}
{{zirriborroa}}
[[Kategoria:Argentinako erbesteratuak Bolivian]]
[[Kategoria:Argentinako abokatuak]]
[[Kategoria:Argentinako politikariak]]
[[Kategoria:Zuviría familia (Argentina)]]
bytzd341wtajzikujsa1kinq7ws2k0p
Euskara eta ingurune digitala
0
1177166
9967875
9959847
2024-11-13T15:22:46Z
Demonocrazy
1830
Bilatzaileak
9967875
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Ikusgela-Euskara_ingurune_digitalean.webm|start=0|thumbtime=440|thumb|{{ikusgela}}Euskarak ingurune digitalean egin duen ibilbidea laburtzen duen bideoa.]]
'''Euskarak''' azken hamarkadetan tokia hartu du '''ingurune digitaletan''', [[Internet|Interneten]] eta [[Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (IKT)|teknologia berrien]] hedapenarekin batera. [[Hizkuntza-teknologia|Hizkuntza teknologiek]], [[Software libre|software libreko proiektuek]] eta [[Sare sozialak|sare sozialen]] erabilerak euskararen presentzia handitu dute eremu digitalean.
Hainbat ekimen publiko eta pribatu sortu dira euskarazko edukiak sustatzeko, hizkuntza sarean eta komunikazio digitaletan egon dadin.
== Arloka ==
=== Hezkuntza ===
==== Unibertsitatea ====
[[Fitxategi:UEU-Larraona-Informatika-1987.jpeg|thumb|1987. urteko UEUko informatika programazioa.]]
[[1981]]. urtean Informatika saila antolatzen da lehen aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]] eta [[Informatika|informatikazko]] lehen bi liburuak argitaratu zituzten.<ref name=":03" /> Hiru urte beranduago eman zen lehen aldiz irakasgai bat euskaraz [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika fakultatean]].<ref name=":4" /> 15 urte beranduago, [[1999]]. urtean, lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan zituen.<ref name=":1" />
[[Ikerkuntza|Ikerketari]] dagokionez,[[1988]]. urtean [[Ixa taldea]] sortu zuten. [[1995]]. urtean [[AhoLab]] [[Ikerketa institutu|ikerketa-taldea]] abiatzen da.<ref name=":5" />
Unibertsitateko bilkuren baitan, [[1996]]. urtean lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatu zen.
[[2001]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6" /> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16" />
[[2003|2003.]] urtean euskarazko [[E-learning|online ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22" />
==== Tresnak ====
[[2005]]. urtean [[Moodle]] euskaraz taldea abiatzen da tresna librea euskaratzeko.<ref name=":7" /> [[2007|2007tik]] aurrera urtero MoodleMoot Euskadi topaketa egiten da softwarearen gaineko komunitatea aktibatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Eragileak ====
[[2017]]. urtean [[Hezkuntzan Librezale]] taldea sortzen da, hezkuntzan tresna libreak sustatzeko.
=== Hizkuntza teknologia ===
[[Fitxategi:Ikusgela-Hizkuntza_prozesamendua.webm|start=0|thumbtime=13|thumb|{{ikusgela}}[[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntza prozesamendu naturala:]]<nowiki/>komunikazioaren iraultza?]]
[[Fitxategi:1994 09 Xuxenen aurkezpena2.jpg|thumb|1994. urteko [[Xuxen]]-en aurkezpena.]]
[[1986|1986.]] urtean [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8" /> Zortzi urte beranduago, [[1994]]. urtean, [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa argitaratu zuten.<ref name=":9" /> [[1996|1996.]] urtean [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17" />
[[2006]]. urtean [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]]. Urte berean [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
[[2006]]. urtean ere [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] testu bat automatikoki irakurtzeko tresna sortzen dute. [[2014|2014.]] urtean [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
==== Corpusa ====
[[2007]]. urtean [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]]. [[2008]]. urtean [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26" /> [[2011]]. urtean [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27" />
[[2013]]. urtean [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
==== Itzulpenak ====
[[Fitxategi:Windows 95 stacked logo.svg|thumb|Euskaratutako lehen [[Windows]] sistema eragilea.]]
[[1996]]. urtean [[Windows 95]] sistema eragilearen euskarazko bertsioa argitaratu zen; [[UZEI]] eta [[Elhuyar Fundazioa|Elhuyarrek]] egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10" /> [[2001]]. urtean [[Google]] bilatzailearen euskarazko lehen bertsioa heldu zen, interfazeetan “[[Baietz lehenengoan!|Baietz lehenengoan]]” esaldiarekin.<ref>{{Erreferentzia|izena=L.|abizena=OCHOA|izenburua=Ingelesaren eskutik egin zituen euskarak lehen urratsak sarean|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/local/ingelesaren-eskutik-egin-zituen-201312111434.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2002]]. urtean [[Linux]] Mandrake euskaraz argitaratu zen. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Linux-en etorrera {{!}} Nabigatzen|url=https://www.sarean.com/artxiboak/000405.html|aldizkaria=www.sarean.com|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2006]]. urtean [[Twitter]] abiatzen da eta bertan euskarazko lehen txioak ikusten dira. Interfazea [[2012]]. urtean jarri zuten euskaraz herri presioko kanpaina baten ondoren. [[2013]]. urtean [[Android]] sistema eragilea euskaraz jartzen da. Urte bat beranduago [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28" />
=== Edukiak ===
==== Atariak ====
[[1994]]. urtean [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11" /> Euskarazko lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a urte berean argitaratu zen eta [[Ezagutu Gipuzkoa]] izan zen.<ref name=":12" />
[[2003]]. urtean [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea sortzen da, euskarazko edukiak elkar partekatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Encodings - Indizea|data=2024-10-28|url=https://www.euskal-encodings.eus/|aldizkaria=Euskal Encodings|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
[[2007]]. urtean [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea, urte berean [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29" /><ref name=":30" /> [[2008|2008.]] urtean [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]] webgunea sortzen da, euskarazko [[Azpidatzi|azpidatziak]] zentralizatu eta trukatzeko.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Luistxo|izenburua=Nola sortu azpititulu bikoitzak, adibideekin|hizkuntza=eu|url=https://azpitituluak.eus/albisteak/1389521994|aldizkaria=AZpiTituluak.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2009|2009.]] urtean [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria sortzen du [[Berria|BERRIAk]]. Urte bat beranduago Musikazuzenean sortzen du [[Koldo Otamendi|Koldo Otamendik]] Andoainen Euskal Herriko musika agenda batzen duen ataria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Koldo Otamendiren musikazuzenean webgunea, Andoaindik mundu zabalera -|hizkuntza=eu|url=https://aiurri.eus/komunitatea/aiurri/1544014954744-koldo-otamendiren-musikazuzenean-webgunea-andoaindik-mundu-zabalera|aldizkaria=Aiurri.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2010]]. urtean [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31" />
==== Ondarea ====
[[Fitxategi:Ahotsak.eus 01.png|thumb|[[Euskal Herriko Ahotsak|Ahotsak.eus]] webguneko irudia.]]
[[2002]]. urtean [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da, bertan ahozko ondarea jasotzen da bideoz.
=== Dibulgazioa ===
==== Liburuak ====
[[1980]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] [[Buruxkak]] liburu-bilduma abiatzen da. 40 urtean informatikaren gaineko 50 liburu atera zituzten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Liburutegi librea|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/bilduma-digitala?b_size=12&limit=9999&page_object_object=4&query=%5B%7B%22i%22:%22portal_type%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22Book%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22review_state%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22published%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22has_free_edition%22,%22o%22:%22paqo.boolean.isTrue%22,%22v%22:%22%22%7D,%7B%22i%22:%22taxonomy_unesco_categorization%22,%22o%22:%22paqo.list.contains%22,%22v%22:%5B%229%22%5D%7D%5D&sort_on=effective&sort_order=descending|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[1984]]. urtean [[Federiko Krutwig|Krutwigek]] [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua atera zuen, lan horrekin Krutwigek azaldu nahi zuen ''Zibernetikaren aro berrian'' etortzekoak ziren aldaketek ekarriko zuten egoera berria.''<ref name=":0" />'' [[1992|1992.]] urtean [[Telépolis]] liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13" /> [[1998]]. urtean [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18" />[[1999|1999.]] urten ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" /> [[2000]]. urtean''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19" />
==== Jardunaldiak ====
[[Fitxategi:Kabi@ Durangoko Azokan.jpg|thumb|2016ko [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokako]] Kabi@ gunea.]]
[[1998]]. urtean lehen aldiz antolatzen dira [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB) jardunaldiak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bilaketaren emaitzak :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea|url=https://www.inguma.eus/bilatu?bilaketa=bilkura+informatikari|aldizkaria=www.inguma.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2012|2012.]] urtean [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23" /> Urte berean, [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.
[[2016]]. euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz.
==== Kanpainak ====
[[Fitxategi:Interneten Lehen hitza euskaraz.png|thumb|[[Lehen hitza Euskaraz|Lehenhitza]] kanpainaren banerra.]]
[[2017]]. urtean [[Lehen hitza Euskaraz|Lehen hitza euskaraz]] webgunea eta kanpaina aurkeztu zituzten gailuak euskaraz konfiguratzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2023]]. urtean [[Gaitu (proiektua)|Gaitu]] kanpaina jarri zen martxan, euskarazko ahotsak batu eta [[Common Voice]] proiektu hauspotzeko asmoz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko milaka ahots biltzeko kanpaina aurkeztu dute: Gaitu|hizkuntza=eu|data=2023-10-02|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-milaka-ahots-biltzeko-kanpaina-aurkeztu-dute-gaitu_233496_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Dibulgazio edukiak ====
[[2016]]. urtean ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean,<ref name=":32" />hiru urte beranduago, [[2019]]. urtean [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen dute martxan.<ref name=":33" /> [[2023]]. urtean [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka digitalak|Erronka digitalak]] dibulgazio bideo-bilduma abiatu zuten [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] eta [[Badalab]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Erronka digitalak ulertzeko zortzi bideo egin ditu Ikusgelak|hizkuntza=eu|data=2023-10-24|url=https://www.berria.eus/ikasgela/berriak/xehetasuna/erronka-digitalak-ulertzeko-zortzi-bideo-egin-ditu-ikusgelak|aldizkaria=www.berria.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
=== Web 2.0 ===
==== Posta zerrendak ====
[[1996]]. urtean, lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, euskarazko lehen posta zerrenda, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera etorri zen, gaur egun oraindik bizirik dagoena.<ref name=":14" /> Urte bat beranduago,[[1997]]. urtean [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, [[1998]]. urtean euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20" />
==== Blogak ====
[[Fitxategi:Sustatu logoa.png|thumb|[[Sustatu (bloga)|Sustatu]] blogaren logoa.]]
[[2001]]. urtean [[Sustatu (bloga)|Sustatu]] sortzen da, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. [[2005|2005.]] urtean lehenengo blog plataformak abiatzen dira: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]]. [[2007|2007an]] 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21" /> Urte horretan, [[2007|2007an]], [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34" /><ref name=":2" />
=== Hedabideak ===
==== Irratia ====
[[Fitxategi:Arrosa-Sarea-Sorrera23.26 barria 2001 uda.jpg|thumb|Herria Mugi! ekimenak Barrian egindako bilera, saio horretan sortu zen EHZn 2001. urtean egin zen Arrosa Sarearen sortze-bilkura antolatzeko ideia.]]
[[2001]]. urtean [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da [[Joxemi Zumalabe Fundazioa|Joxemi Zumalabe fundazioak]] [[Euskal Herria Zuzenean|EHZ]] jaialdian ([[Arrosa|Arrosan]]) antolatutako jardunaldi batzuetan. Batez ere, euskarazko irratiek euren artean sarearen bidez irratsaioak elkartrukatzeko sarea da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Arrosa Aurkezpena|hizkuntza=eu|url=https://www.arrosasarea.eus/arrosa/arrosa-aurkezpena/|aldizkaria=Arrosa|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2005]]. urtean Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
==== Ikus-entzunezkoak ====
[[2011|2011.]] urtean euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatu zen.<ref name=":35" />
[[2016]]. urtean [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]] Ondoren etorri ziren Nomofobikak, [[Otsoen lurraldean]], Gutuberrak, [[Puntu Koma]], Pikuak, Ixa, Kartzela, Bekaduna, Belarri bero, bai esan?, Beita, Itsatsita... moduko websailak.
=== Administrazioa ===
[[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politika Sailak]] [[2006]]. urtean ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36" /> [[2016]]. urtean ''Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat'' dokumentua aurkeztu zuen [[Eusko Jaurlaritza|Eusko Jaurlaritzak]].
=== Telekomunikazio sarea ===
[[1988]]. urtean eman zen Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15" /> [[1995]]. urtean [[Euskaltel]] sortzen dute, euskal [[telekomunikazio]] konpainia. [[2015|2015ean]] 350.000 kilometro zuntz optiko izatera heldu zen, [[2021|2021ean]] [[Grupo MásMovil|Masmovil]]-ek [[Erosteko eskaintza publiko|OPA]] bat egin eta akzioen gehiengoa bereganatu zituen.
==== Domeinua ====
[[Fitxategi:Puntueus-logoa.png|thumb|[[.eus|PuntuEUS]] logoa.]]
[[2012]]. urtean [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
=== Kultura librea ===
==== Wikimedia ====
[[2001]]. urtean [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] abiatzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu. [[2015]]. urtean haur eta gaztetxoei zuzendutako Entziklopedia askea sortzen da: [[Vikidia]]. Horren garapenaren ondoren, 2018. urtean [[Txikipedia]] aurkeztu zen, gaur egun {{PAGESINCATEGORY:Txikipedia}} artikulu ditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Txikipedia:Zer da Txikipedia|hizkuntza=eu|data=2022-03-31|url=https://eu.wikipedia.org/wiki/Txikipedia:Zer_da_Txikipedia|sartze-data=2024-10-28|encyclopedia=Wikipedia, entziklopedia askea.}}</ref>
==== Hacklab-ak ====
[[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24" />
==== Librezale ====
[[2003]]. urtean [[Librezale]] sortzen dute eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena argitaratzen dute.
==== Fedibertsoa ====
[[2019]]. urtean [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira:<ref name=":37" />
* [[PeerTube]]: Bideoak argitaratzeko tresna libre federatua. Euskarazko edukientzat hiru instantzia daude: Peertube.eus (Abaraskak kudeatzen duena), Euskarabildua (jardunaldien edukia jasotzen duena) eta Argia bideoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#bideoak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[PixelFed|PixelFeed]]: Irudiak partekatzeko sare soziala. Instantzia bakarra dago euskaraz, Abaraskak koordinatzen duena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#argazkiak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Bookwyrmen: Paperjale abiatzen du Abaraskak 2023an, liburuen jarraipena egiteko irakurzaleentzako sare sozial federatua.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Paperjale jaio da, euskal literaturaren topagunea izan nahi duen gune digitala|hizkuntza=eu|data=2023-03-14|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20230314/paperjale-jaio-da-euskal-literaturaren-topagunea-izan-nahi-duen-gune-digutala|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Funkwhale: 2020. urtean Baleafunk.eus audioak kargatzeko, deskargatzeko eta partekatzeko sare soziala sortzen du Iametzak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Asier|abizena=Iturralde|izenburua=Baleafunk hemen da!|hizkuntza=eu|data=2020-11-13|url=https://iametza.eus/hodeia-ez-da-existitzen/albistea/baleafunk-hemen-da/|aldizkaria=Iametza|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Hezkuntza Baliabide Irekiak ====
[[Fitxategi:Ikusgela - Hannah Arendt.jpg|thumb|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgelako]] lehen bideoa.]]
[[2017]]. urtean [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen [[YouTube|Youtubeko]] kanala.<ref name=":25" />
[[2023|2023an]] [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] jaiotzen da, [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultur Elkarteak]] gidatutako [[Hezkuntza baliabide irekiak|azalpen bideo libreen]] proiektua. Gaur egun [[:Kategoria:Ikusgela|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgela|subcats}} bideo-bilduma]] ditu eta Euskarazko Wikipediako [[:Kategoria:Ikusgelako bideoak dituzten artikuluak|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgelako_bideoak_dituzten_artikuluak}} artikulutan]] daude txertatuta bideoak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ikusgela|hizkuntza=eu|url=http://ikusgela.eus/|sartze-data=2024-10-28}}</ref>.
=== Kultur sorkuntza ===
[[2005]]. urtean [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea abiatzen du [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]].
[[Fitxategi:Sarean Euskaraz VI. topaketa egunean behin (cropped).jpg|thumb|[[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] aplikazioaren irudia.]]
=== Jolasak ===
[[2019]]. urtean [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
=== Kirola ===
[[2005]]. urtean [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: [[txirrindularitza]] euskaraz lantzen duen ataria.
=== Sariak ===
[[Fitxategi:Argiasaria.jpg|thumb|[[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipediak]] jasotako [[Argia Sariak|Argia Saria]].]]
[[Argia Sariak|Argia sariak]] [[1989]]. urtean sortu ziren, hamar urte beranduago kategoria berri bat gehitu zioten: Internet. [[2012]]. urteko [[Ibilaldia|Ibilaldian]] ''Euskara Teknologia Berrietan'' egoteko lanean aritutakoak omendu zituzten. <ref>{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
== Mugarriak ==
=== 1970 ===
* [[1975]] - [[Informatika]] hiztegi laburra ([[Klaudio Harluxet]], [[Elhuyar aldizkaria]], [[1975]]). 74 hitzeko bilduma oinarrizko azalpenarekin.<ref name="ElhuyarZT1975">Klaudio Harluxet: [https://web.archive.org/web/20171201030731/http://aldizkari-txikia.elhuyar.eus/pdf/Elhuyar-05-05.pdf «Informatikaren hiztegi laburra»], ''Elhuyar zientzia eta teknologia'', 1975.</ref>
=== 1980 ===
* [[1980]] - [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]] [[UZEI#Hiztegi terminologikoak|UZEIren hiztegiak]] informatikoki kudeatzeko programa informatiko bat asmatu zuen.<ref name=":02">{{Erreferentzia|izena=Kepa|abizena=Sarasola|izenburua=Klaudio Harluxet, informatikaria|hizkuntza=eu|data=1994-04-01|url=https://zientzia.eus/artikuluak/klaudio-harluxet-informatikaria/|aldizkaria=Zientzia.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1981]] - Informatika saila antolatzen da lehenengo aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]]. Informatikazko lehen bi liburuak argitaratu zituzten gero.<ref name=":03">{{erreferentzia|izena=Agustin|abizena=Arruabarrena Frutos|urtea=2016|izenburua=Irakasleen liburugintza Informatika Fakultatean (pdf ,556,50 Kb)|argitaletxea=UPV/EHU-ko Informatika Fakultatea|hizkuntza=eu|url=https://www.ehu.eus/documents/340468/7204540/Irakasleen+liburugintza.pdf/b9b54816-c38b-4ce8-b707-e13d099c2646?t=1507287131000}}</ref>
* [[1984]] - [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua argitaratzen du [[Federiko Krutwig|Federico Krutwigek]].''<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Iñaki|abizena=Arzoz|izenburua=Divulgando la cibercultura vasca. Una apuesta social|hizkuntza=es|url=https://core.ac.uk/outputs/11498927/|sartze-data=2024-06-26}}</ref>''
* [[1984]] - [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]] lehen aldiz ematen da [[Donostiako Informatika Fakultatea#Ikasketak euskalduntzen egindako egindako urratsak|informatikako irakasgai bat euskaraz]], lehen mailan.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=1.000 informatikari euskaldun Bikain|hizkuntza=eu|data=2016-12-20|url=https://www.berria.eus/iritzia/zuzendariari/1000-informatikari-euskaldun-bikain_1172595_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2023-07-30}}</ref>
* [[1986]] - [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8">{{Erreferentzia|izena=Euskalterm|url=https://www.ivap.euskadi.eus/webivap00-a5app3/eu/ac36aEuskaltermWar/publiko/erakutsiBankuEdukia|aldizkaria=www.ivap.euskadi.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1988]] - [[Ixa taldea|Ixa taldearen]] sorrera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Komunikazioa euskaraz ingeniaritzan {{!}} WorldCat.org|hizkuntza=eu|url=https://search.worldcat.org/title/1222923008|aldizkaria=search.worldcat.org|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1988]] - Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15">{{Erreferentzia|izena=LARA|abizena=OCHOA|izenburua=25 años conectad@s|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/mas-actualidad/sociedad/anos-conectad-20131211_amp.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-09-17}}</ref>
=== 1990 ===
* [[1992]] - ''[[Telépolis]]'' liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13">{{Erreferentzia|izena=Gustavo Alejandro|abizena=Iovino|izenburua=Telepolis de Javier Echeverría. De la metáfora a la comprensión de la realidad|orrialdeak=23|hizkuntza=es|data=2011|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3686541|aldizkaria=Razón y palabra|alea=75|issn=1605-4806|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1992]] - Lehen hiru urteko irakasgai guztiak euskaraz ematea lortzen da [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
* [[1994]] - [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Josu|abizena=Waliño|izenburua=Gailurra beti dago gorago|hizkuntza=eu|data=2016-05-27|url=https://www.sarean.eus/gailurra-beti-dago-gorago/|aldizkaria=Sarean .eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[1994]] - [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=XUXEN euskararako zuzentzaile ortografikoa {{!}} Ixa taldea|url=http://ixa.si.ehu.es/node/4628|aldizkaria=ixa.si.ehu.es|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1994]] - [[Ezagutu Gipuzkoa (CD-ROM)|Ezagutu Gipuzkoa]] lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a euskaraz.<ref name=":12">{{Erreferentzia|izena=Lizaso|abizena=Pili|izenburua=Informatika eta euskara Elhuyarren|data=1996-11-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/erreportajeak/informatika-eta-euskara-elhuyarren/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1995]] - [[AhoLab]] ikerketa-taldea <nowiki/>abiatz<nowiki/>en da.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izenburua=Txillardegi lagun-giroan|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/txillardegi-lagun-giroan|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Eusnet (elkartea)|Eusnet]] elkartea sortzen dute.<nowiki/> Tartean [[Zuzen de la Cueva]] dago. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zuzen de la Cuevaren heriotza, suizidioa|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1601295366|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Posta-zerrenda|posta zerrendak]]: lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera, gaur egun oraindik bizirik.<ref name=":14">{{Erreferentzia|izenburua=Eibartarrak zerrenda, 10 urte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1208359242|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Windows 95]] euskaraz. UZEI eta Elhuyarrek egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Kaltzada, Pili Arrojeria|abizena=Eustakio|izenburua=Windows 95, euskarari leihoak irekiz|data=1996-01-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/elkarrizketak/windows-95-euskarari-leihoak-irekiz/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17">{{Erreferentzia|izenburua=EDBL - Euskararen Datu-Base Lexikala Interneten|url=http://ixa2.si.ehu.eus/edbl/|aldizkaria=ixa2.si.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatzen du [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] Donostian. 2025ean XIV. jardunaldia antolatu da.
* [[1997]] - [[Kaixo.com]] - en sorrera. Lehen euskal atari eta bilatzailea, elebitan zegoena.<ref>{{Erreferentzia|izena=OpenData|abizena=|urtea=2017]]|izenburua='kaixo.com' bilatzailearen 20. urteurreneko dokumentalaren aurkezpena|hizkuntza=eu|data=2017-12-01|url=https://opendata.euskadi.eus/webopd00-datos/eu/contenidos/evento/2017]]113012541147/eu_def/index.shtml|aldizkaria=opendata.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-29}}</ref><ref name=":2" />
* [[1997]] - [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, urte bat beranduago euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20">{{Erreferentzia|izenburua=¡15 años de cybereuskadi! – Gananzia|hizkuntza=es|data=2012-12-26|url=https://gananzia.com/15-anos-de-cybereuskadi|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1998]] - [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB).
* [[1998]] - [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18">{{Erreferentzia|izenburua=Etxepare porno – Alberdania|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.alberdania.net/product/etxepare-porno/|sartze-data=2024-04-09}}</ref>
* [[1999]] - Internet kategoria sortzen da [[Argia Sariak|Argia Sarietan]].
* [[1999]] - ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" />
* [[1999]] - Lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan ditu [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
=== 2000 ===
* [[2000]] - ''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19">{{Erreferentzia|izena=Goio|abizena=Telletxea|izenburua=Txalapartatik modemera : Internet Euskal herrian, Euskal Herria Interneten / [egileak] Goio Telletxea, [Antton Paulus Basurco (gida liburua)]|argitaletxea=Gatuzain,|data=2000|url=https://eimakatalogoa.eus/vufind/Record/5151|edizioa=1. ed.|isbn=978-2-913842-09-0|sartze-data=2024-06-26|serie=Poltxiko saila (Gatuzain)}}</ref>
* [[2001]] - [[Google]] euskaraz: lehen bertsioa bilatzaileko interfazeetan “Baietz lehenengoan” esaldiarekin.
* [[2001]] - [[Sustatu (bloga)|Sustaturen]] sorrera, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. 2007]]an 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21">{{Erreferentzia|izena=Joxe|abizena=Aranzabal|izenburua=Zenbat blog daude euskaraz?|hizkuntza=eu|data=2007-06-28|url=https://blogak.goiena.eus/faroa/2007<nowiki>]]/06/28/zenbat-blog-daude-euskaraz/</nowiki>|aldizkaria=Faroa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2001]] - [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] sortzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu.
* [[2001]] - [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da.
* [[2001]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6">{{erreferentzia|izena=Gorane|abizena=Agirre|urtea=2001-07-12|izenburua=UEUk bere lehen titulazio ofiziala eskaniko du urritik aurrera. Hizkuntza eta Teknologian adituak trebatuko ditu HIZTEK izeneko graduondoan.|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20010712&ikusi=016}}</ref> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16">{{erreferentzia|izena=Aitziber|abizena=Laskibar|urtea=2002-07-12|izenburua=Master, graduondo eta dokorego ikastaro bana eskainiko du UEUk. 'Hizkuntza eta Teknologia', 'Herri Erakundeen Kudeaketa' eta 'Euskal Herria XXI'|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20020710&ikusi=014}}</ref>
* [[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24">{{Erreferentzia|izenburua=Metabolik BioHacklab » ¿Quiénes Somos?|url=https://sindominio.net/metabolik/weblog/index48a648a6.html?page_id=5|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Indymedia EH]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Indymedia Euskal Herriak bilera irekia egingo du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1032860808|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Linux]] Mandrake euskaraz. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.
* [[2002]] - [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da.
* [[2002]] - [[XX. mendeko euskararen corpus estatistikoa]] (aurrez EEBS) abiatzen da.
* [[2003]] - [[Librezale|Librezaleren]] sorrera eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena.
* [[2003]] - [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea.
* [[2003]] - Euskarazko [[E-learning|on-line ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22">{{erreferentzia|izena=Rakel|abizena=Gamito|urtea=2019|izenburua=On-line irakaskuntza: eredu pedagogikoaren aurrerapausoak, zailtasunak eta erronkak|argitaletxea=Moodle Moot 2019|hizkuntza=eu|abizena2=Arriolabengoa|abizena3=Larrañaga|abizena4=Urbieta|izena2=Ireide|izena3=Maite|izena4=Maialen|url=https://www.researchgate.net/publication/339956117_On-line_irakaskuntza_eredu_pedagogikoaren_aurrerapausoak_zailtasunak_eta_erronkak}}</ref>
* [[2005]] - Lehenengo blog plataformak: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]].
* [[2005]] - [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: txirrindularitza euskaraz lantzen duen ataria.
* [[2005]] - [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea, [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]] sortutako kanala.
* [[2005]] - Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
* [[2005]] - [[Moodle]] euskaraz taldea sortzen da plataforma euskaratzeko auzolana koordinatzeko.<ref name=":7">{{erreferentzia|izena=Abel|abizena=Camacho|urtea=<nowiki>2007]]</nowiki>|izenburua=Moodle Euskaraz: hizkuntza handien pare|argitaletxea=Moodlemoot Euskadi 07|hizkuntza=eu|url=https://www.researchgate.net/publication/330854088_Moodle_Euskaraz_hizkuntza_handien_pare|aldizkaria=Euskal Herriko Unibertsitatea}}</ref>
* [[2006]] - [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
* [[2006]] - [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]].
* [[2006]] - [[Twitter]]: lehenengo euskarazko txioak, interfazea 2012]]an heldu zen.
* [[2006]] - [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] euskarazko ahotsaren sintesia.
* [[2006]] - [[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|HPSk]] ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36">{{Erreferentzia|izena=Euskadi.eus|abizena=|izenburua=Euskarazko informazioaren eta komunikazioaren teknologien inbentarioa|hizkuntza=eu|data=2007-02-07|url=https://www.euskadi.eus/web01-a3iktedu/eu/contenidos/informacion/ikt_inbentarioa/eu_tic/ikten_inbentarioa.html|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea.<ref name=":30">{{Erreferentzia|izenburua=Elebila, euskarazko bilatzailea|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2108/elebila-euskarazko-bilatzailea|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixiomaitia.eus irail amaieran itxiko da, ez badu inork erreleboa hartzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1725614958|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2007]] - [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]].
* [[2007]] - Mooteu Euskadi, Moodle Moot topaketaren lehen edizioa egiten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2007]] - [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34">{{Erreferentzia|izena=Maite|abizena=Goñi Eizmendi|izenburua=Euskaljakintza: euskara eta teknologia berriak|orrialdeak=135–147|data=2008|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2605358|aldizkaria=Bat: Soziolinguistika aldizkaria|alea=66|issn=1130-8435|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":2" />
* [[2008]] - [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26">{{Erreferentzia|izenburua=Aurkezpena - Sareko Euskal Gramatika|url=https://www.ehu.eus/seg/doku.php?id=aurkezpena#seg_zer_den|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-06-27}}</ref>
* [[2008]] - [[Facebook]] euskaraz.
* [[2008]] - [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]].
* [[2009]] - [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria.
* [[2009]] - Posta zerbitzu zentralizatu nagusiak euskaraz erabiltzeko aukera ireki zen. [[Microsoft OneDrive|Hotmail]] urte horretako apirilean eta [[Gmail]] maiatzean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hotmail eta Gmail euskaraz jartzeko instrukzioak|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1258067775|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2009]] - [[Azkue Fundazioa|Azkue fundazioa]] aurkezten da, euskara sarean josten leloarekin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Azkue, euskara sarean josten|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/azkue-euskara-sarean-josten-2|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
=== 2010 ===
* [[2010]] - [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31">{{Erreferentzia|izenburua=<nowiki>Argia Sariak 2010]] - Internet: grebaorokorra.info</nowiki>|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/berezia/argia-sariak/2010<nowiki>]]/internet-grebaorokorrainfo</nowiki>|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2010]] - Musikazuzenean.eus webgunea abiatzen da Euskal Herriko kontzertuen agenda kolaboratiboa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Agenda|hizkuntza=eu|url=https://musikazuzenean.eus/|aldizkaria=Musika zuzenean|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2010]] - [[Umap]], [[Twitter|Twitterreko]] euskarazko jarduera batzeko ataria sortzen du [[CodeSyntax]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Umap, Twitterreko euskarazko jardunaren batzailea|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1287720743|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[2011]] - Euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatzea.<ref name=":35">{{Erreferentzia|izenburua='EITB Nahieran' aurkeztu dute, sarean azken edukiak eta artxiboa jasoz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/eitb-nahieran-aurkeztu-dute-sarean-azken-edukiak-eta-artxiboa-jasoz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2011]] - [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27">{{Erreferentzia|izenburua=Goenkale Corpusa - UPV/EHU|url=https://www.ehu.eus/ehg/goenkale/|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
* [[2012]] - ''Euskara aro digitalean'' liburu zuria argitaratzen du META-NET Bikaintasun Sareak. Liburuak euskararako hizkuntza-teknologien egoera aurkeztu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=DA! - Historia: Kabi@|hizkuntza=eu|url=https://durangokoazoka.eus/eu/azoka-da/historia|aldizkaria=durangokoazoka.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2012]] - [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarabildua|hizkuntza=eu|url=https://euskarabildua.eus/|aldizkaria=Euskarabildua|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Ibilaldia|Ibilaldiak]] hainbat eragile saritzen ditu teknologia berrietan euskara sartzeko egindako lanengatik.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Ibilaldia 2012 omenaldia: Euskara teknologia berrietan sartzeko aintzindariak – Hizkuntza-teknologiak|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ixa/2012/06/07/ibilaldia-2012-omenaldia-ikt-eu/|sartze-data=2020-02-11}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[2013]] - [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
* [[2013]] - [[Android]] euskaraz.
* [[2014]] - [[Game Erauntsia|Game Erauntsiaren]] sorrera
* [[2014]] - Euskal hizkuntza eta kulturaren [[.eus]] domeinua abiatzen da.
* [[2014]] - [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28">{{Erreferentzia|izenburua=@euskaltelegram: Telegram euskaraz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/euskaltelegram-telegram-euskaraz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2014]] - [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
* [[2016]] - [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]]
* [[2016]] - Euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz, eta ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean.<ref name=":32">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko Interneten Eguna ospatu dute lehenengo aldiz|hizkuntza=eu|data=2016-05-18|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-interneten-eguna-ospatu-dute-lehenengo-aldiz_1158159_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - ''IKTak Euskal Herrian: ikerketa, ezagutza eta ekintzarako abiapuntu berriak'' ikastaroa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“Paradigma sozioteknikoa aldatu den heinean euskaldunok gure galdera, anbizio eta helburuak ere birplanteatu behar ditugu” – UEU365|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu365/2016]]/07/08/benat-irasuegi-gorka-julio-gorka-salces-koldo-diaz-eta-xabier-landabidea-paradigma-sozioteknikoa-aldatu-den-heinean-euskaldunok-gure-galdera-anbizio-eta-helburuak-ere-birplanteatu-behar/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat dokumentua aurkeztu zuen Eusko Jaurlaritzak.
* [[2017]] - Euskarazko [[Youtuber|youtuberrak]] ugaltzen dira: SuperTxope, Aiora Probatxoa…
* [[2017]] - [[Lehen hitza Euskaraz]] kanpaina.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2017]] - [[Hezkuntzan Librezale]] taldea.
* [[2017]] - [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen Youtubeko kanala.<ref name=":25">{{Erreferentzia|izena=Mikel García|abizena=Martikorena|izenburua=Paul Rios, Jakindun kanala: “Hezkuntza demokratizatzen dute online baliabideek”|hizkuntza=eu|data=2021-02-11|url=https://geuria.eus/herriak/basauri/jakindun-kanala-paul-rios-xabier-urizarbarrena-2021<nowiki>]]-elkarrizketa/</nowiki>|aldizkaria=Geuria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2018]] - [[Txikipedia]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Haurrentzako Wikipedia jaio da|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2596/txikipedia|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2018]] - [[Modela (itzultzailea)|Modela]], euskarazko lehen [[Itzulpen automatiko neuronal|itzultzaile neuronala]]. Ondoren [[Itzuli (itzultzaile neuronala)|Itzuli]], [[Batua.eus]], [[Elia.eus|Elia]]…
* [[2019]] - [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
* [[2019]] - [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira [[PeerTube]], [[PixelFed|PixelFeed]] eta Paperjale (Bookwyrmen). <ref name=":37">{{Erreferentzia|izenburua=Abaraska taldearen eskaera: kolaboratu Fedibertso euskalduna osatzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1695626659|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2019]] - [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen du martxan [[.eus|PuntuEUSek]].<ref name=":33">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixomundua.eus|hizkuntza=eu|url=https://kaixomundua.eus/historikoa/|aldizkaria=Lehen edizioa|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2019]] - [[ZUT]] gazteentzako aldizkari-digitala aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Zut' aldizkari digitala aurkeztu dute Durangoko Azokan - Debagoiena|hizkuntza=eu|url=https://goiena.eus/debagoiena/1575554498193-zut-aldizkari-digitala-aurkeztu-dute-durangoko-azokan|aldizkaria=Goiena.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2019]] - [[GOI ikastegia|Goi-mailako Online ikastegia (GOI)]] sortu zuten [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUk]].
=== 2020 ===
* [[2020]] - [[GOI ikastegia|GOI ikastegiak]] online eta euskaraz martxan jarri zuen Irakaskuntza ertainetan irakaslea izateko behar den master ofiziala.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urrats estrategiko bat: master ofizial bat euskaraz eta online – UEU-ren mintegia|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu-mintegia/2020/04/20/urrats-estrategiko-bat-master-ofizial-bat-euskaraz-eta-online/|sartze-data=2021-03-30}}</ref>
* [[2021]] - [[Eitb Podkast]] jaiotzen da.
* [[2021]] - [[TEKS]], teknologia libreak [[Ekonomia Sozial Eraldatzaile|ekonomia sozialaren]] ikuspegitik sortu, sustatu eta saretzeko elkartea sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=TEKS burujabetza teknologikoa sustatzeko elkartea|hizkuntza=eu|data=2022]]-02-19|url=https://www.euskadi.eus/elkartea/teks-burujabetza-teknologikoa-sustatzeko-elkartea/web01-ejeduki/eu/|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - Euskal Herria Digitala manifestua aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Manifestua – Euskal Herria Digitala|hizkuntza=eu|url=https://euskalherriadigitala.eus/manifestua/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - [[Gladys saria|Gladys sariak]], ingurune digitalean ari diren emakume gazte euskaldunak saritzeko ekimena abiatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hasiera|hizkuntza=eu|url=https://gladyssaria.eus/|aldizkaria=Gladys Saria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2021]] - [[BERRIA Ikasgela]], egunerokoarekin ikasteko tresna abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=BERRIA Ikasgela, egunerokoarekin ikasteko tresna|hizkuntza=eu|data=2021]]-10-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/berria-ikasgela-egunerokoarekin-ikasteko-tresna_1303120_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2022]] - [[Twitch euskaraz]] eta [[Pantailak Euskaraz|Pantailak euskaraz]] taldeak abiatzen dira.
* [[2022]] - [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]], euskarazko ikus-entzunezko [[Hezkuntza baliabide irekiak|pedagogiko libreen]] ataria sortzen dute [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultura Elkarteak]] eta [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Ikusgela hutsune bat betetzera dator»|hizkuntza=eu|data=2022-05-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/ikusgela-hutsune-bat-betetzera-dator_1314622_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - Lehen aldiz [[Korrika|Korrikaren]] 24 orduko zuzenekoa eskaini zen sarean.
* [[2022]] - [[Badalab]] hizkuntza berrikuntza laborategia abian jartzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Badalab hizkuntza berrikuntzako laborategiak proiektua aurkeztu du gaur Errenterian|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.gipuzkoa.eus/eu/-/badalab-hizkuntza-berrikuntzako-laborategiak-proiektua-aurkeztu-du-gaur-errenterian|aldizkaria=gipuzkoa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - [[Zernonikusi.eus]], euskarazko edukien bilatzailea abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=IPARLA BAIGURA KOMUNIKAZIOA|abizena=elkartea|izenburua=Zer Non Ikusi, plataformetan euskarazko edukien bilatzaile berria|hizkuntza=eu|data=2022]]-09-12|url=https://www.kazeta.eus/eu/info_kz/2022]]0912/zer-non-ikusi-plataformetan-euskarazko-edukien-bilatzaile-berria|aldizkaria=Kazeta.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2023]] - [[Primeran]] euskarazko edukien [[Streaming|streaming plataforma]] aurkezten du [[Euskal Irrati Telebista|EITBk]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PRIMERAN euskarazko eta euskal edukien streaming plataforma berria aurkeztu dute jendartean|hizkuntza=eu|data=2023-09-21|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/bideoak/osoa/9312689/bideoa-primeran-euskarazko-eta-euskal-edukien-streaming-plataforma-berria-aurkeztu-dute-jendartean/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2023]] - Gaitu kanpaina abiatzen da, euskarazko [[Common Voice]] sustatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=GAITU - Adimen artifizialak euskaraz egin dezan|hizkuntza=eu|url=https://gaitu.eus/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2024]] - [[Latxa (hizkuntza eredua)|Latxa]] euskarazko hizkuntza eredu irekien sorrera.
* [[2024]] - [[Makusi]] sortzen da, haurrentzako [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] plataforma.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=EITBk Makusi sortu du, «haurrentzako plataforma segurua»|hizkuntza=eu|data=2024-04-26|url=https://www.berria.eus/komunikazioa/eitbk-makusi-sortu-du-haurrentzako-plataforma-segurua_2124332_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2024]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] ''Euskara eta Digitalidadea'' graduondokoa abiatzen du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Unibertsitateko Aditua: Euskara eta Digitalitatea - Berezko Tituluak - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/graduondokoak/euskara-digitalitatea-unibertsitateko-aditua|aldizkaria=Berezko Tituluak|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* 2024 - [[Ulua]] abiatzen du Ulu Mediak, euskarazko hedabide digital [[Transmedia narrazio|transmedia]].<ref name=":4" />
* [[2024]] - [[Guau]] sortzen da, [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] audio ekoizpenak batzen dituen plataforma.
== Mugak ==
Euskarak, beste hizkuntza gutxitu gehienek moduan, hainbat muga eta zailtasun izan ditu sarean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
==== Bilatzaileak ====
Webguneetara edo sareko edukietara heltzeko bide ohikoenetakoak dira [[Bilaketa motor|bilatzaileak]].<ref>{{Erreferentzia|izena=Uichin|abizena=Lee|izenburua=Automatic identification of user goals in Web search|argitaletxea=ACM Press|orrialdeak=391|abizena2=Liu|abizena3=Cho|izena2=Zhenyu|izena3=Junghoo|data=2005|url=http://dx.doi.org/10.1145/1060745.1060804|aldizkaria=Proceedings of the 14th international conference on World Wide Web - WWW '05|doi=10.1145/1060745.1060804|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Horrek hizkuntza batek sarean duen presentzian pisu handia izan dezake, batez ere, komunitate batean [[diglosia]] egoera bat badago, eta bilatzaileak hizkuntza hegemonikoaren alde egiten badu. [[2022|2022an]] [[.eus|Puntu.eus fundazioak]] [[Google (bilaketa motorra)|Google]]-ek [[Gaztelania|gaztelaniazko]] edukia saritzen zutela identifikatu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PuntuEus Behatokiak Googlek euskarazko bilaketetan eragindako kaltea datuekin baieztatu du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1689086329|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Publikoki salatu ostean, Google-ek [[Algoritmo|algoritmoa]] moldatu, eta egoera zuzendu zen.
==== Publizitatea ====
==== Ikus-entzunezkoak ====
==== Gailuak eta aplikazioak ====
==== Hizkuntza hautu digitala ====
==== Lan politikoa ====
==== Software librea ====
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
{{Euskara eta ingurune digitalak}}
[[Kategoria:Euskara eta ingurune digitalak]]
4vge02at8f0g2jnf5f9mij2ja1jtkg3
9967898
9967875
2024-11-13T15:30:50Z
Demonocrazy
1830
/* Mugak */ Publizitatea
9967898
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Ikusgela-Euskara_ingurune_digitalean.webm|start=0|thumbtime=440|thumb|{{ikusgela}}Euskarak ingurune digitalean egin duen ibilbidea laburtzen duen bideoa.]]
'''Euskarak''' azken hamarkadetan tokia hartu du '''ingurune digitaletan''', [[Internet|Interneten]] eta [[Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (IKT)|teknologia berrien]] hedapenarekin batera. [[Hizkuntza-teknologia|Hizkuntza teknologiek]], [[Software libre|software libreko proiektuek]] eta [[Sare sozialak|sare sozialen]] erabilerak euskararen presentzia handitu dute eremu digitalean.
Hainbat ekimen publiko eta pribatu sortu dira euskarazko edukiak sustatzeko, hizkuntza sarean eta komunikazio digitaletan egon dadin.
== Arloka ==
=== Hezkuntza ===
==== Unibertsitatea ====
[[Fitxategi:UEU-Larraona-Informatika-1987.jpeg|thumb|1987. urteko UEUko informatika programazioa.]]
[[1981]]. urtean Informatika saila antolatzen da lehen aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]] eta [[Informatika|informatikazko]] lehen bi liburuak argitaratu zituzten.<ref name=":03" /> Hiru urte beranduago eman zen lehen aldiz irakasgai bat euskaraz [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika fakultatean]].<ref name=":4" /> 15 urte beranduago, [[1999]]. urtean, lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan zituen.<ref name=":1" />
[[Ikerkuntza|Ikerketari]] dagokionez,[[1988]]. urtean [[Ixa taldea]] sortu zuten. [[1995]]. urtean [[AhoLab]] [[Ikerketa institutu|ikerketa-taldea]] abiatzen da.<ref name=":5" />
Unibertsitateko bilkuren baitan, [[1996]]. urtean lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatu zen.
[[2001]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6" /> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16" />
[[2003|2003.]] urtean euskarazko [[E-learning|online ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22" />
==== Tresnak ====
[[2005]]. urtean [[Moodle]] euskaraz taldea abiatzen da tresna librea euskaratzeko.<ref name=":7" /> [[2007|2007tik]] aurrera urtero MoodleMoot Euskadi topaketa egiten da softwarearen gaineko komunitatea aktibatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Eragileak ====
[[2017]]. urtean [[Hezkuntzan Librezale]] taldea sortzen da, hezkuntzan tresna libreak sustatzeko.
=== Hizkuntza teknologia ===
[[Fitxategi:Ikusgela-Hizkuntza_prozesamendua.webm|start=0|thumbtime=13|thumb|{{ikusgela}}[[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntza prozesamendu naturala:]]<nowiki/>komunikazioaren iraultza?]]
[[Fitxategi:1994 09 Xuxenen aurkezpena2.jpg|thumb|1994. urteko [[Xuxen]]-en aurkezpena.]]
[[1986|1986.]] urtean [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8" /> Zortzi urte beranduago, [[1994]]. urtean, [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa argitaratu zuten.<ref name=":9" /> [[1996|1996.]] urtean [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17" />
[[2006]]. urtean [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]]. Urte berean [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
[[2006]]. urtean ere [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] testu bat automatikoki irakurtzeko tresna sortzen dute. [[2014|2014.]] urtean [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
==== Corpusa ====
[[2007]]. urtean [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]]. [[2008]]. urtean [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26" /> [[2011]]. urtean [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27" />
[[2013]]. urtean [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
==== Itzulpenak ====
[[Fitxategi:Windows 95 stacked logo.svg|thumb|Euskaratutako lehen [[Windows]] sistema eragilea.]]
[[1996]]. urtean [[Windows 95]] sistema eragilearen euskarazko bertsioa argitaratu zen; [[UZEI]] eta [[Elhuyar Fundazioa|Elhuyarrek]] egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10" /> [[2001]]. urtean [[Google]] bilatzailearen euskarazko lehen bertsioa heldu zen, interfazeetan “[[Baietz lehenengoan!|Baietz lehenengoan]]” esaldiarekin.<ref>{{Erreferentzia|izena=L.|abizena=OCHOA|izenburua=Ingelesaren eskutik egin zituen euskarak lehen urratsak sarean|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/local/ingelesaren-eskutik-egin-zituen-201312111434.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2002]]. urtean [[Linux]] Mandrake euskaraz argitaratu zen. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Linux-en etorrera {{!}} Nabigatzen|url=https://www.sarean.com/artxiboak/000405.html|aldizkaria=www.sarean.com|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2006]]. urtean [[Twitter]] abiatzen da eta bertan euskarazko lehen txioak ikusten dira. Interfazea [[2012]]. urtean jarri zuten euskaraz herri presioko kanpaina baten ondoren. [[2013]]. urtean [[Android]] sistema eragilea euskaraz jartzen da. Urte bat beranduago [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28" />
=== Edukiak ===
==== Atariak ====
[[1994]]. urtean [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11" /> Euskarazko lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a urte berean argitaratu zen eta [[Ezagutu Gipuzkoa]] izan zen.<ref name=":12" />
[[2003]]. urtean [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea sortzen da, euskarazko edukiak elkar partekatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Encodings - Indizea|data=2024-10-28|url=https://www.euskal-encodings.eus/|aldizkaria=Euskal Encodings|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
[[2007]]. urtean [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea, urte berean [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29" /><ref name=":30" /> [[2008|2008.]] urtean [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]] webgunea sortzen da, euskarazko [[Azpidatzi|azpidatziak]] zentralizatu eta trukatzeko.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Luistxo|izenburua=Nola sortu azpititulu bikoitzak, adibideekin|hizkuntza=eu|url=https://azpitituluak.eus/albisteak/1389521994|aldizkaria=AZpiTituluak.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2009|2009.]] urtean [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria sortzen du [[Berria|BERRIAk]]. Urte bat beranduago Musikazuzenean sortzen du [[Koldo Otamendi|Koldo Otamendik]] Andoainen Euskal Herriko musika agenda batzen duen ataria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Koldo Otamendiren musikazuzenean webgunea, Andoaindik mundu zabalera -|hizkuntza=eu|url=https://aiurri.eus/komunitatea/aiurri/1544014954744-koldo-otamendiren-musikazuzenean-webgunea-andoaindik-mundu-zabalera|aldizkaria=Aiurri.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2010]]. urtean [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31" />
==== Ondarea ====
[[Fitxategi:Ahotsak.eus 01.png|thumb|[[Euskal Herriko Ahotsak|Ahotsak.eus]] webguneko irudia.]]
[[2002]]. urtean [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da, bertan ahozko ondarea jasotzen da bideoz.
=== Dibulgazioa ===
==== Liburuak ====
[[1980]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] [[Buruxkak]] liburu-bilduma abiatzen da. 40 urtean informatikaren gaineko 50 liburu atera zituzten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Liburutegi librea|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/bilduma-digitala?b_size=12&limit=9999&page_object_object=4&query=%5B%7B%22i%22:%22portal_type%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22Book%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22review_state%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22published%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22has_free_edition%22,%22o%22:%22paqo.boolean.isTrue%22,%22v%22:%22%22%7D,%7B%22i%22:%22taxonomy_unesco_categorization%22,%22o%22:%22paqo.list.contains%22,%22v%22:%5B%229%22%5D%7D%5D&sort_on=effective&sort_order=descending|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[1984]]. urtean [[Federiko Krutwig|Krutwigek]] [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua atera zuen, lan horrekin Krutwigek azaldu nahi zuen ''Zibernetikaren aro berrian'' etortzekoak ziren aldaketek ekarriko zuten egoera berria.''<ref name=":0" />'' [[1992|1992.]] urtean [[Telépolis]] liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13" /> [[1998]]. urtean [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18" />[[1999|1999.]] urten ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" /> [[2000]]. urtean''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19" />
==== Jardunaldiak ====
[[Fitxategi:Kabi@ Durangoko Azokan.jpg|thumb|2016ko [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokako]] Kabi@ gunea.]]
[[1998]]. urtean lehen aldiz antolatzen dira [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB) jardunaldiak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bilaketaren emaitzak :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea|url=https://www.inguma.eus/bilatu?bilaketa=bilkura+informatikari|aldizkaria=www.inguma.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2012|2012.]] urtean [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23" /> Urte berean, [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.
[[2016]]. euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz.
==== Kanpainak ====
[[Fitxategi:Interneten Lehen hitza euskaraz.png|thumb|[[Lehen hitza Euskaraz|Lehenhitza]] kanpainaren banerra.]]
[[2017]]. urtean [[Lehen hitza Euskaraz|Lehen hitza euskaraz]] webgunea eta kanpaina aurkeztu zituzten gailuak euskaraz konfiguratzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2023]]. urtean [[Gaitu (proiektua)|Gaitu]] kanpaina jarri zen martxan, euskarazko ahotsak batu eta [[Common Voice]] proiektu hauspotzeko asmoz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko milaka ahots biltzeko kanpaina aurkeztu dute: Gaitu|hizkuntza=eu|data=2023-10-02|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-milaka-ahots-biltzeko-kanpaina-aurkeztu-dute-gaitu_233496_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Dibulgazio edukiak ====
[[2016]]. urtean ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean,<ref name=":32" />hiru urte beranduago, [[2019]]. urtean [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen dute martxan.<ref name=":33" /> [[2023]]. urtean [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka digitalak|Erronka digitalak]] dibulgazio bideo-bilduma abiatu zuten [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] eta [[Badalab]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Erronka digitalak ulertzeko zortzi bideo egin ditu Ikusgelak|hizkuntza=eu|data=2023-10-24|url=https://www.berria.eus/ikasgela/berriak/xehetasuna/erronka-digitalak-ulertzeko-zortzi-bideo-egin-ditu-ikusgelak|aldizkaria=www.berria.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
=== Web 2.0 ===
==== Posta zerrendak ====
[[1996]]. urtean, lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, euskarazko lehen posta zerrenda, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera etorri zen, gaur egun oraindik bizirik dagoena.<ref name=":14" /> Urte bat beranduago,[[1997]]. urtean [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, [[1998]]. urtean euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20" />
==== Blogak ====
[[Fitxategi:Sustatu logoa.png|thumb|[[Sustatu (bloga)|Sustatu]] blogaren logoa.]]
[[2001]]. urtean [[Sustatu (bloga)|Sustatu]] sortzen da, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. [[2005|2005.]] urtean lehenengo blog plataformak abiatzen dira: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]]. [[2007|2007an]] 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21" /> Urte horretan, [[2007|2007an]], [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34" /><ref name=":2" />
=== Hedabideak ===
==== Irratia ====
[[Fitxategi:Arrosa-Sarea-Sorrera23.26 barria 2001 uda.jpg|thumb|Herria Mugi! ekimenak Barrian egindako bilera, saio horretan sortu zen EHZn 2001. urtean egin zen Arrosa Sarearen sortze-bilkura antolatzeko ideia.]]
[[2001]]. urtean [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da [[Joxemi Zumalabe Fundazioa|Joxemi Zumalabe fundazioak]] [[Euskal Herria Zuzenean|EHZ]] jaialdian ([[Arrosa|Arrosan]]) antolatutako jardunaldi batzuetan. Batez ere, euskarazko irratiek euren artean sarearen bidez irratsaioak elkartrukatzeko sarea da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Arrosa Aurkezpena|hizkuntza=eu|url=https://www.arrosasarea.eus/arrosa/arrosa-aurkezpena/|aldizkaria=Arrosa|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2005]]. urtean Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
==== Ikus-entzunezkoak ====
[[2011|2011.]] urtean euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatu zen.<ref name=":35" />
[[2016]]. urtean [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]] Ondoren etorri ziren Nomofobikak, [[Otsoen lurraldean]], Gutuberrak, [[Puntu Koma]], Pikuak, Ixa, Kartzela, Bekaduna, Belarri bero, bai esan?, Beita, Itsatsita... moduko websailak.
=== Administrazioa ===
[[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politika Sailak]] [[2006]]. urtean ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36" /> [[2016]]. urtean ''Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat'' dokumentua aurkeztu zuen [[Eusko Jaurlaritza|Eusko Jaurlaritzak]].
=== Telekomunikazio sarea ===
[[1988]]. urtean eman zen Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15" /> [[1995]]. urtean [[Euskaltel]] sortzen dute, euskal [[telekomunikazio]] konpainia. [[2015|2015ean]] 350.000 kilometro zuntz optiko izatera heldu zen, [[2021|2021ean]] [[Grupo MásMovil|Masmovil]]-ek [[Erosteko eskaintza publiko|OPA]] bat egin eta akzioen gehiengoa bereganatu zituen.
==== Domeinua ====
[[Fitxategi:Puntueus-logoa.png|thumb|[[.eus|PuntuEUS]] logoa.]]
[[2012]]. urtean [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
=== Kultura librea ===
==== Wikimedia ====
[[2001]]. urtean [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] abiatzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu. [[2015]]. urtean haur eta gaztetxoei zuzendutako Entziklopedia askea sortzen da: [[Vikidia]]. Horren garapenaren ondoren, 2018. urtean [[Txikipedia]] aurkeztu zen, gaur egun {{PAGESINCATEGORY:Txikipedia}} artikulu ditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Txikipedia:Zer da Txikipedia|hizkuntza=eu|data=2022-03-31|url=https://eu.wikipedia.org/wiki/Txikipedia:Zer_da_Txikipedia|sartze-data=2024-10-28|encyclopedia=Wikipedia, entziklopedia askea.}}</ref>
==== Hacklab-ak ====
[[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24" />
==== Librezale ====
[[2003]]. urtean [[Librezale]] sortzen dute eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena argitaratzen dute.
==== Fedibertsoa ====
[[2019]]. urtean [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira:<ref name=":37" />
* [[PeerTube]]: Bideoak argitaratzeko tresna libre federatua. Euskarazko edukientzat hiru instantzia daude: Peertube.eus (Abaraskak kudeatzen duena), Euskarabildua (jardunaldien edukia jasotzen duena) eta Argia bideoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#bideoak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[PixelFed|PixelFeed]]: Irudiak partekatzeko sare soziala. Instantzia bakarra dago euskaraz, Abaraskak koordinatzen duena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#argazkiak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Bookwyrmen: Paperjale abiatzen du Abaraskak 2023an, liburuen jarraipena egiteko irakurzaleentzako sare sozial federatua.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Paperjale jaio da, euskal literaturaren topagunea izan nahi duen gune digitala|hizkuntza=eu|data=2023-03-14|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20230314/paperjale-jaio-da-euskal-literaturaren-topagunea-izan-nahi-duen-gune-digutala|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Funkwhale: 2020. urtean Baleafunk.eus audioak kargatzeko, deskargatzeko eta partekatzeko sare soziala sortzen du Iametzak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Asier|abizena=Iturralde|izenburua=Baleafunk hemen da!|hizkuntza=eu|data=2020-11-13|url=https://iametza.eus/hodeia-ez-da-existitzen/albistea/baleafunk-hemen-da/|aldizkaria=Iametza|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Hezkuntza Baliabide Irekiak ====
[[Fitxategi:Ikusgela - Hannah Arendt.jpg|thumb|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgelako]] lehen bideoa.]]
[[2017]]. urtean [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen [[YouTube|Youtubeko]] kanala.<ref name=":25" />
[[2023|2023an]] [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] jaiotzen da, [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultur Elkarteak]] gidatutako [[Hezkuntza baliabide irekiak|azalpen bideo libreen]] proiektua. Gaur egun [[:Kategoria:Ikusgela|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgela|subcats}} bideo-bilduma]] ditu eta Euskarazko Wikipediako [[:Kategoria:Ikusgelako bideoak dituzten artikuluak|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgelako_bideoak_dituzten_artikuluak}} artikulutan]] daude txertatuta bideoak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ikusgela|hizkuntza=eu|url=http://ikusgela.eus/|sartze-data=2024-10-28}}</ref>.
=== Kultur sorkuntza ===
[[2005]]. urtean [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea abiatzen du [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]].
[[Fitxategi:Sarean Euskaraz VI. topaketa egunean behin (cropped).jpg|thumb|[[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] aplikazioaren irudia.]]
=== Jolasak ===
[[2019]]. urtean [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
=== Kirola ===
[[2005]]. urtean [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: [[txirrindularitza]] euskaraz lantzen duen ataria.
=== Sariak ===
[[Fitxategi:Argiasaria.jpg|thumb|[[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipediak]] jasotako [[Argia Sariak|Argia Saria]].]]
[[Argia Sariak|Argia sariak]] [[1989]]. urtean sortu ziren, hamar urte beranduago kategoria berri bat gehitu zioten: Internet. [[2012]]. urteko [[Ibilaldia|Ibilaldian]] ''Euskara Teknologia Berrietan'' egoteko lanean aritutakoak omendu zituzten. <ref>{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
== Mugarriak ==
=== 1970 ===
* [[1975]] - [[Informatika]] hiztegi laburra ([[Klaudio Harluxet]], [[Elhuyar aldizkaria]], [[1975]]). 74 hitzeko bilduma oinarrizko azalpenarekin.<ref name="ElhuyarZT1975">Klaudio Harluxet: [https://web.archive.org/web/20171201030731/http://aldizkari-txikia.elhuyar.eus/pdf/Elhuyar-05-05.pdf «Informatikaren hiztegi laburra»], ''Elhuyar zientzia eta teknologia'', 1975.</ref>
=== 1980 ===
* [[1980]] - [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]] [[UZEI#Hiztegi terminologikoak|UZEIren hiztegiak]] informatikoki kudeatzeko programa informatiko bat asmatu zuen.<ref name=":02">{{Erreferentzia|izena=Kepa|abizena=Sarasola|izenburua=Klaudio Harluxet, informatikaria|hizkuntza=eu|data=1994-04-01|url=https://zientzia.eus/artikuluak/klaudio-harluxet-informatikaria/|aldizkaria=Zientzia.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1981]] - Informatika saila antolatzen da lehenengo aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]]. Informatikazko lehen bi liburuak argitaratu zituzten gero.<ref name=":03">{{erreferentzia|izena=Agustin|abizena=Arruabarrena Frutos|urtea=2016|izenburua=Irakasleen liburugintza Informatika Fakultatean (pdf ,556,50 Kb)|argitaletxea=UPV/EHU-ko Informatika Fakultatea|hizkuntza=eu|url=https://www.ehu.eus/documents/340468/7204540/Irakasleen+liburugintza.pdf/b9b54816-c38b-4ce8-b707-e13d099c2646?t=1507287131000}}</ref>
* [[1984]] - [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua argitaratzen du [[Federiko Krutwig|Federico Krutwigek]].''<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Iñaki|abizena=Arzoz|izenburua=Divulgando la cibercultura vasca. Una apuesta social|hizkuntza=es|url=https://core.ac.uk/outputs/11498927/|sartze-data=2024-06-26}}</ref>''
* [[1984]] - [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]] lehen aldiz ematen da [[Donostiako Informatika Fakultatea#Ikasketak euskalduntzen egindako egindako urratsak|informatikako irakasgai bat euskaraz]], lehen mailan.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=1.000 informatikari euskaldun Bikain|hizkuntza=eu|data=2016-12-20|url=https://www.berria.eus/iritzia/zuzendariari/1000-informatikari-euskaldun-bikain_1172595_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2023-07-30}}</ref>
* [[1986]] - [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8">{{Erreferentzia|izena=Euskalterm|url=https://www.ivap.euskadi.eus/webivap00-a5app3/eu/ac36aEuskaltermWar/publiko/erakutsiBankuEdukia|aldizkaria=www.ivap.euskadi.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1988]] - [[Ixa taldea|Ixa taldearen]] sorrera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Komunikazioa euskaraz ingeniaritzan {{!}} WorldCat.org|hizkuntza=eu|url=https://search.worldcat.org/title/1222923008|aldizkaria=search.worldcat.org|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1988]] - Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15">{{Erreferentzia|izena=LARA|abizena=OCHOA|izenburua=25 años conectad@s|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/mas-actualidad/sociedad/anos-conectad-20131211_amp.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-09-17}}</ref>
=== 1990 ===
* [[1992]] - ''[[Telépolis]]'' liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13">{{Erreferentzia|izena=Gustavo Alejandro|abizena=Iovino|izenburua=Telepolis de Javier Echeverría. De la metáfora a la comprensión de la realidad|orrialdeak=23|hizkuntza=es|data=2011|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3686541|aldizkaria=Razón y palabra|alea=75|issn=1605-4806|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1992]] - Lehen hiru urteko irakasgai guztiak euskaraz ematea lortzen da [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
* [[1994]] - [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Josu|abizena=Waliño|izenburua=Gailurra beti dago gorago|hizkuntza=eu|data=2016-05-27|url=https://www.sarean.eus/gailurra-beti-dago-gorago/|aldizkaria=Sarean .eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[1994]] - [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=XUXEN euskararako zuzentzaile ortografikoa {{!}} Ixa taldea|url=http://ixa.si.ehu.es/node/4628|aldizkaria=ixa.si.ehu.es|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1994]] - [[Ezagutu Gipuzkoa (CD-ROM)|Ezagutu Gipuzkoa]] lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a euskaraz.<ref name=":12">{{Erreferentzia|izena=Lizaso|abizena=Pili|izenburua=Informatika eta euskara Elhuyarren|data=1996-11-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/erreportajeak/informatika-eta-euskara-elhuyarren/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1995]] - [[AhoLab]] ikerketa-taldea <nowiki/>abiatz<nowiki/>en da.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izenburua=Txillardegi lagun-giroan|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/txillardegi-lagun-giroan|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Eusnet (elkartea)|Eusnet]] elkartea sortzen dute.<nowiki/> Tartean [[Zuzen de la Cueva]] dago. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zuzen de la Cuevaren heriotza, suizidioa|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1601295366|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Posta-zerrenda|posta zerrendak]]: lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera, gaur egun oraindik bizirik.<ref name=":14">{{Erreferentzia|izenburua=Eibartarrak zerrenda, 10 urte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1208359242|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Windows 95]] euskaraz. UZEI eta Elhuyarrek egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Kaltzada, Pili Arrojeria|abizena=Eustakio|izenburua=Windows 95, euskarari leihoak irekiz|data=1996-01-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/elkarrizketak/windows-95-euskarari-leihoak-irekiz/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17">{{Erreferentzia|izenburua=EDBL - Euskararen Datu-Base Lexikala Interneten|url=http://ixa2.si.ehu.eus/edbl/|aldizkaria=ixa2.si.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatzen du [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] Donostian. 2025ean XIV. jardunaldia antolatu da.
* [[1997]] - [[Kaixo.com]] - en sorrera. Lehen euskal atari eta bilatzailea, elebitan zegoena.<ref>{{Erreferentzia|izena=OpenData|abizena=|urtea=2017]]|izenburua='kaixo.com' bilatzailearen 20. urteurreneko dokumentalaren aurkezpena|hizkuntza=eu|data=2017-12-01|url=https://opendata.euskadi.eus/webopd00-datos/eu/contenidos/evento/2017]]113012541147/eu_def/index.shtml|aldizkaria=opendata.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-29}}</ref><ref name=":2" />
* [[1997]] - [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, urte bat beranduago euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20">{{Erreferentzia|izenburua=¡15 años de cybereuskadi! – Gananzia|hizkuntza=es|data=2012-12-26|url=https://gananzia.com/15-anos-de-cybereuskadi|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1998]] - [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB).
* [[1998]] - [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18">{{Erreferentzia|izenburua=Etxepare porno – Alberdania|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.alberdania.net/product/etxepare-porno/|sartze-data=2024-04-09}}</ref>
* [[1999]] - Internet kategoria sortzen da [[Argia Sariak|Argia Sarietan]].
* [[1999]] - ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" />
* [[1999]] - Lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan ditu [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
=== 2000 ===
* [[2000]] - ''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19">{{Erreferentzia|izena=Goio|abizena=Telletxea|izenburua=Txalapartatik modemera : Internet Euskal herrian, Euskal Herria Interneten / [egileak] Goio Telletxea, [Antton Paulus Basurco (gida liburua)]|argitaletxea=Gatuzain,|data=2000|url=https://eimakatalogoa.eus/vufind/Record/5151|edizioa=1. ed.|isbn=978-2-913842-09-0|sartze-data=2024-06-26|serie=Poltxiko saila (Gatuzain)}}</ref>
* [[2001]] - [[Google]] euskaraz: lehen bertsioa bilatzaileko interfazeetan “Baietz lehenengoan” esaldiarekin.
* [[2001]] - [[Sustatu (bloga)|Sustaturen]] sorrera, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. 2007]]an 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21">{{Erreferentzia|izena=Joxe|abizena=Aranzabal|izenburua=Zenbat blog daude euskaraz?|hizkuntza=eu|data=2007-06-28|url=https://blogak.goiena.eus/faroa/2007<nowiki>]]/06/28/zenbat-blog-daude-euskaraz/</nowiki>|aldizkaria=Faroa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2001]] - [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] sortzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu.
* [[2001]] - [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da.
* [[2001]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6">{{erreferentzia|izena=Gorane|abizena=Agirre|urtea=2001-07-12|izenburua=UEUk bere lehen titulazio ofiziala eskaniko du urritik aurrera. Hizkuntza eta Teknologian adituak trebatuko ditu HIZTEK izeneko graduondoan.|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20010712&ikusi=016}}</ref> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16">{{erreferentzia|izena=Aitziber|abizena=Laskibar|urtea=2002-07-12|izenburua=Master, graduondo eta dokorego ikastaro bana eskainiko du UEUk. 'Hizkuntza eta Teknologia', 'Herri Erakundeen Kudeaketa' eta 'Euskal Herria XXI'|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20020710&ikusi=014}}</ref>
* [[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24">{{Erreferentzia|izenburua=Metabolik BioHacklab » ¿Quiénes Somos?|url=https://sindominio.net/metabolik/weblog/index48a648a6.html?page_id=5|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Indymedia EH]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Indymedia Euskal Herriak bilera irekia egingo du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1032860808|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Linux]] Mandrake euskaraz. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.
* [[2002]] - [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da.
* [[2002]] - [[XX. mendeko euskararen corpus estatistikoa]] (aurrez EEBS) abiatzen da.
* [[2003]] - [[Librezale|Librezaleren]] sorrera eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena.
* [[2003]] - [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea.
* [[2003]] - Euskarazko [[E-learning|on-line ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22">{{erreferentzia|izena=Rakel|abizena=Gamito|urtea=2019|izenburua=On-line irakaskuntza: eredu pedagogikoaren aurrerapausoak, zailtasunak eta erronkak|argitaletxea=Moodle Moot 2019|hizkuntza=eu|abizena2=Arriolabengoa|abizena3=Larrañaga|abizena4=Urbieta|izena2=Ireide|izena3=Maite|izena4=Maialen|url=https://www.researchgate.net/publication/339956117_On-line_irakaskuntza_eredu_pedagogikoaren_aurrerapausoak_zailtasunak_eta_erronkak}}</ref>
* [[2005]] - Lehenengo blog plataformak: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]].
* [[2005]] - [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: txirrindularitza euskaraz lantzen duen ataria.
* [[2005]] - [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea, [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]] sortutako kanala.
* [[2005]] - Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
* [[2005]] - [[Moodle]] euskaraz taldea sortzen da plataforma euskaratzeko auzolana koordinatzeko.<ref name=":7">{{erreferentzia|izena=Abel|abizena=Camacho|urtea=<nowiki>2007]]</nowiki>|izenburua=Moodle Euskaraz: hizkuntza handien pare|argitaletxea=Moodlemoot Euskadi 07|hizkuntza=eu|url=https://www.researchgate.net/publication/330854088_Moodle_Euskaraz_hizkuntza_handien_pare|aldizkaria=Euskal Herriko Unibertsitatea}}</ref>
* [[2006]] - [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
* [[2006]] - [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]].
* [[2006]] - [[Twitter]]: lehenengo euskarazko txioak, interfazea 2012]]an heldu zen.
* [[2006]] - [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] euskarazko ahotsaren sintesia.
* [[2006]] - [[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|HPSk]] ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36">{{Erreferentzia|izena=Euskadi.eus|abizena=|izenburua=Euskarazko informazioaren eta komunikazioaren teknologien inbentarioa|hizkuntza=eu|data=2007-02-07|url=https://www.euskadi.eus/web01-a3iktedu/eu/contenidos/informacion/ikt_inbentarioa/eu_tic/ikten_inbentarioa.html|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea.<ref name=":30">{{Erreferentzia|izenburua=Elebila, euskarazko bilatzailea|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2108/elebila-euskarazko-bilatzailea|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixiomaitia.eus irail amaieran itxiko da, ez badu inork erreleboa hartzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1725614958|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2007]] - [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]].
* [[2007]] - Mooteu Euskadi, Moodle Moot topaketaren lehen edizioa egiten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2007]] - [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34">{{Erreferentzia|izena=Maite|abizena=Goñi Eizmendi|izenburua=Euskaljakintza: euskara eta teknologia berriak|orrialdeak=135–147|data=2008|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2605358|aldizkaria=Bat: Soziolinguistika aldizkaria|alea=66|issn=1130-8435|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":2" />
* [[2008]] - [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26">{{Erreferentzia|izenburua=Aurkezpena - Sareko Euskal Gramatika|url=https://www.ehu.eus/seg/doku.php?id=aurkezpena#seg_zer_den|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-06-27}}</ref>
* [[2008]] - [[Facebook]] euskaraz.
* [[2008]] - [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]].
* [[2009]] - [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria.
* [[2009]] - Posta zerbitzu zentralizatu nagusiak euskaraz erabiltzeko aukera ireki zen. [[Microsoft OneDrive|Hotmail]] urte horretako apirilean eta [[Gmail]] maiatzean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hotmail eta Gmail euskaraz jartzeko instrukzioak|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1258067775|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2009]] - [[Azkue Fundazioa|Azkue fundazioa]] aurkezten da, euskara sarean josten leloarekin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Azkue, euskara sarean josten|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/azkue-euskara-sarean-josten-2|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
=== 2010 ===
* [[2010]] - [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31">{{Erreferentzia|izenburua=<nowiki>Argia Sariak 2010]] - Internet: grebaorokorra.info</nowiki>|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/berezia/argia-sariak/2010<nowiki>]]/internet-grebaorokorrainfo</nowiki>|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2010]] - Musikazuzenean.eus webgunea abiatzen da Euskal Herriko kontzertuen agenda kolaboratiboa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Agenda|hizkuntza=eu|url=https://musikazuzenean.eus/|aldizkaria=Musika zuzenean|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2010]] - [[Umap]], [[Twitter|Twitterreko]] euskarazko jarduera batzeko ataria sortzen du [[CodeSyntax]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Umap, Twitterreko euskarazko jardunaren batzailea|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1287720743|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[2011]] - Euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatzea.<ref name=":35">{{Erreferentzia|izenburua='EITB Nahieran' aurkeztu dute, sarean azken edukiak eta artxiboa jasoz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/eitb-nahieran-aurkeztu-dute-sarean-azken-edukiak-eta-artxiboa-jasoz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2011]] - [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27">{{Erreferentzia|izenburua=Goenkale Corpusa - UPV/EHU|url=https://www.ehu.eus/ehg/goenkale/|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
* [[2012]] - ''Euskara aro digitalean'' liburu zuria argitaratzen du META-NET Bikaintasun Sareak. Liburuak euskararako hizkuntza-teknologien egoera aurkeztu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=DA! - Historia: Kabi@|hizkuntza=eu|url=https://durangokoazoka.eus/eu/azoka-da/historia|aldizkaria=durangokoazoka.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2012]] - [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarabildua|hizkuntza=eu|url=https://euskarabildua.eus/|aldizkaria=Euskarabildua|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Ibilaldia|Ibilaldiak]] hainbat eragile saritzen ditu teknologia berrietan euskara sartzeko egindako lanengatik.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Ibilaldia 2012 omenaldia: Euskara teknologia berrietan sartzeko aintzindariak – Hizkuntza-teknologiak|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ixa/2012/06/07/ibilaldia-2012-omenaldia-ikt-eu/|sartze-data=2020-02-11}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[2013]] - [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
* [[2013]] - [[Android]] euskaraz.
* [[2014]] - [[Game Erauntsia|Game Erauntsiaren]] sorrera
* [[2014]] - Euskal hizkuntza eta kulturaren [[.eus]] domeinua abiatzen da.
* [[2014]] - [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28">{{Erreferentzia|izenburua=@euskaltelegram: Telegram euskaraz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/euskaltelegram-telegram-euskaraz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2014]] - [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
* [[2016]] - [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]]
* [[2016]] - Euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz, eta ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean.<ref name=":32">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko Interneten Eguna ospatu dute lehenengo aldiz|hizkuntza=eu|data=2016-05-18|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-interneten-eguna-ospatu-dute-lehenengo-aldiz_1158159_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - ''IKTak Euskal Herrian: ikerketa, ezagutza eta ekintzarako abiapuntu berriak'' ikastaroa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“Paradigma sozioteknikoa aldatu den heinean euskaldunok gure galdera, anbizio eta helburuak ere birplanteatu behar ditugu” – UEU365|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu365/2016]]/07/08/benat-irasuegi-gorka-julio-gorka-salces-koldo-diaz-eta-xabier-landabidea-paradigma-sozioteknikoa-aldatu-den-heinean-euskaldunok-gure-galdera-anbizio-eta-helburuak-ere-birplanteatu-behar/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat dokumentua aurkeztu zuen Eusko Jaurlaritzak.
* [[2017]] - Euskarazko [[Youtuber|youtuberrak]] ugaltzen dira: SuperTxope, Aiora Probatxoa…
* [[2017]] - [[Lehen hitza Euskaraz]] kanpaina.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2017]] - [[Hezkuntzan Librezale]] taldea.
* [[2017]] - [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen Youtubeko kanala.<ref name=":25">{{Erreferentzia|izena=Mikel García|abizena=Martikorena|izenburua=Paul Rios, Jakindun kanala: “Hezkuntza demokratizatzen dute online baliabideek”|hizkuntza=eu|data=2021-02-11|url=https://geuria.eus/herriak/basauri/jakindun-kanala-paul-rios-xabier-urizarbarrena-2021<nowiki>]]-elkarrizketa/</nowiki>|aldizkaria=Geuria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2018]] - [[Txikipedia]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Haurrentzako Wikipedia jaio da|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2596/txikipedia|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2018]] - [[Modela (itzultzailea)|Modela]], euskarazko lehen [[Itzulpen automatiko neuronal|itzultzaile neuronala]]. Ondoren [[Itzuli (itzultzaile neuronala)|Itzuli]], [[Batua.eus]], [[Elia.eus|Elia]]…
* [[2019]] - [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
* [[2019]] - [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira [[PeerTube]], [[PixelFed|PixelFeed]] eta Paperjale (Bookwyrmen). <ref name=":37">{{Erreferentzia|izenburua=Abaraska taldearen eskaera: kolaboratu Fedibertso euskalduna osatzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1695626659|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2019]] - [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen du martxan [[.eus|PuntuEUSek]].<ref name=":33">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixomundua.eus|hizkuntza=eu|url=https://kaixomundua.eus/historikoa/|aldizkaria=Lehen edizioa|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2019]] - [[ZUT]] gazteentzako aldizkari-digitala aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Zut' aldizkari digitala aurkeztu dute Durangoko Azokan - Debagoiena|hizkuntza=eu|url=https://goiena.eus/debagoiena/1575554498193-zut-aldizkari-digitala-aurkeztu-dute-durangoko-azokan|aldizkaria=Goiena.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2019]] - [[GOI ikastegia|Goi-mailako Online ikastegia (GOI)]] sortu zuten [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUk]].
=== 2020 ===
* [[2020]] - [[GOI ikastegia|GOI ikastegiak]] online eta euskaraz martxan jarri zuen Irakaskuntza ertainetan irakaslea izateko behar den master ofiziala.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urrats estrategiko bat: master ofizial bat euskaraz eta online – UEU-ren mintegia|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu-mintegia/2020/04/20/urrats-estrategiko-bat-master-ofizial-bat-euskaraz-eta-online/|sartze-data=2021-03-30}}</ref>
* [[2021]] - [[Eitb Podkast]] jaiotzen da.
* [[2021]] - [[TEKS]], teknologia libreak [[Ekonomia Sozial Eraldatzaile|ekonomia sozialaren]] ikuspegitik sortu, sustatu eta saretzeko elkartea sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=TEKS burujabetza teknologikoa sustatzeko elkartea|hizkuntza=eu|data=2022]]-02-19|url=https://www.euskadi.eus/elkartea/teks-burujabetza-teknologikoa-sustatzeko-elkartea/web01-ejeduki/eu/|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - Euskal Herria Digitala manifestua aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Manifestua – Euskal Herria Digitala|hizkuntza=eu|url=https://euskalherriadigitala.eus/manifestua/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - [[Gladys saria|Gladys sariak]], ingurune digitalean ari diren emakume gazte euskaldunak saritzeko ekimena abiatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hasiera|hizkuntza=eu|url=https://gladyssaria.eus/|aldizkaria=Gladys Saria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2021]] - [[BERRIA Ikasgela]], egunerokoarekin ikasteko tresna abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=BERRIA Ikasgela, egunerokoarekin ikasteko tresna|hizkuntza=eu|data=2021]]-10-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/berria-ikasgela-egunerokoarekin-ikasteko-tresna_1303120_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2022]] - [[Twitch euskaraz]] eta [[Pantailak Euskaraz|Pantailak euskaraz]] taldeak abiatzen dira.
* [[2022]] - [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]], euskarazko ikus-entzunezko [[Hezkuntza baliabide irekiak|pedagogiko libreen]] ataria sortzen dute [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultura Elkarteak]] eta [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Ikusgela hutsune bat betetzera dator»|hizkuntza=eu|data=2022-05-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/ikusgela-hutsune-bat-betetzera-dator_1314622_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - Lehen aldiz [[Korrika|Korrikaren]] 24 orduko zuzenekoa eskaini zen sarean.
* [[2022]] - [[Badalab]] hizkuntza berrikuntza laborategia abian jartzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Badalab hizkuntza berrikuntzako laborategiak proiektua aurkeztu du gaur Errenterian|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.gipuzkoa.eus/eu/-/badalab-hizkuntza-berrikuntzako-laborategiak-proiektua-aurkeztu-du-gaur-errenterian|aldizkaria=gipuzkoa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - [[Zernonikusi.eus]], euskarazko edukien bilatzailea abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=IPARLA BAIGURA KOMUNIKAZIOA|abizena=elkartea|izenburua=Zer Non Ikusi, plataformetan euskarazko edukien bilatzaile berria|hizkuntza=eu|data=2022]]-09-12|url=https://www.kazeta.eus/eu/info_kz/2022]]0912/zer-non-ikusi-plataformetan-euskarazko-edukien-bilatzaile-berria|aldizkaria=Kazeta.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2023]] - [[Primeran]] euskarazko edukien [[Streaming|streaming plataforma]] aurkezten du [[Euskal Irrati Telebista|EITBk]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PRIMERAN euskarazko eta euskal edukien streaming plataforma berria aurkeztu dute jendartean|hizkuntza=eu|data=2023-09-21|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/bideoak/osoa/9312689/bideoa-primeran-euskarazko-eta-euskal-edukien-streaming-plataforma-berria-aurkeztu-dute-jendartean/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2023]] - Gaitu kanpaina abiatzen da, euskarazko [[Common Voice]] sustatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=GAITU - Adimen artifizialak euskaraz egin dezan|hizkuntza=eu|url=https://gaitu.eus/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2024]] - [[Latxa (hizkuntza eredua)|Latxa]] euskarazko hizkuntza eredu irekien sorrera.
* [[2024]] - [[Makusi]] sortzen da, haurrentzako [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] plataforma.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=EITBk Makusi sortu du, «haurrentzako plataforma segurua»|hizkuntza=eu|data=2024-04-26|url=https://www.berria.eus/komunikazioa/eitbk-makusi-sortu-du-haurrentzako-plataforma-segurua_2124332_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2024]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] ''Euskara eta Digitalidadea'' graduondokoa abiatzen du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Unibertsitateko Aditua: Euskara eta Digitalitatea - Berezko Tituluak - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/graduondokoak/euskara-digitalitatea-unibertsitateko-aditua|aldizkaria=Berezko Tituluak|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* 2024 - [[Ulua]] abiatzen du Ulu Mediak, euskarazko hedabide digital [[Transmedia narrazio|transmedia]].<ref name=":4" />
* [[2024]] - [[Guau]] sortzen da, [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] audio ekoizpenak batzen dituen plataforma.
== Mugak ==
Euskarak, beste hizkuntza gutxitu gehienek moduan, hainbat muga eta zailtasun izan ditu sarean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
==== Bilatzaileak ====
Webguneetara edo sareko edukietara heltzeko bide ohikoenetakoak dira [[Bilaketa motor|bilatzaileak]].<ref>{{Erreferentzia|izena=Uichin|abizena=Lee|izenburua=Automatic identification of user goals in Web search|argitaletxea=ACM Press|orrialdeak=391|abizena2=Liu|abizena3=Cho|izena2=Zhenyu|izena3=Junghoo|data=2005|url=http://dx.doi.org/10.1145/1060745.1060804|aldizkaria=Proceedings of the 14th international conference on World Wide Web - WWW '05|doi=10.1145/1060745.1060804|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Horrek hizkuntza batek sarean duen presentzian pisu handia izan dezake, batez ere, komunitate batean [[diglosia]] egoera bat badago, eta bilatzaileak hizkuntza hegemonikoaren alde egiten badu. [[2022|2022an]] [[.eus|Puntu.eus fundazioak]] [[Google (bilaketa motorra)|Google]]-ek [[Gaztelania|gaztelaniazko]] edukia saritzen zutela identifikatu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PuntuEus Behatokiak Googlek euskarazko bilaketetan eragindako kaltea datuekin baieztatu du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1689086329|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Publikoki salatu ostean, Google-ek [[Algoritmo|algoritmoa]] moldatu, eta egoera zuzendu zen.
==== Publizitatea ====
[[Online publizitate|Online publizitatean]], plataforma handiek euren hizkuntza irizpideak markaten dituzte. Esaterako, ez da posible [[Google Ads]]-en euskarazko iragarkiak jartzea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Google Ads - Atrae clientes y vende más con publicidad online|hizkuntza=es|url=https://ads.google.com/intl/es_ES/home/?pli=1|aldizkaria=ads.google.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Eta ezinezkoa da ere euskara hutsean dauden webguneetan bertako plataforma horien publizitatea integratu. Google Ad-ek kanpaina batean euskarazko hitzak identifikatzen baditu, kanpaina hori eteten du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=[iritzia] Gure hizkuntzaren erabilgarritasuna eta ikusgarritasuna estaliaz - Behatokia.eus|url=https://behatokia.eus/eu/albisteak/iritzia-gure-hizkuntzaren-erabilgarritasuna-eta-ikusgarritasuna-estaliaz/|aldizkaria=behatokia.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Ikus-entzunezkoak ====
==== Gailuak eta aplikazioak ====
==== Hizkuntza hautu digitala ====
==== Lan politikoa ====
==== Software librea ====
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
{{Euskara eta ingurune digitalak}}
[[Kategoria:Euskara eta ingurune digitalak]]
t5smlttmj5ywms21qganecal8n3huhl
9967936
9967898
2024-11-13T15:47:58Z
Demonocrazy
1830
/* Mugak */ OTT itxiak
9967936
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Ikusgela-Euskara_ingurune_digitalean.webm|start=0|thumbtime=440|thumb|{{ikusgela}}Euskarak ingurune digitalean egin duen ibilbidea laburtzen duen bideoa.]]
'''Euskarak''' azken hamarkadetan tokia hartu du '''ingurune digitaletan''', [[Internet|Interneten]] eta [[Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (IKT)|teknologia berrien]] hedapenarekin batera. [[Hizkuntza-teknologia|Hizkuntza teknologiek]], [[Software libre|software libreko proiektuek]] eta [[Sare sozialak|sare sozialen]] erabilerak euskararen presentzia handitu dute eremu digitalean.
Hainbat ekimen publiko eta pribatu sortu dira euskarazko edukiak sustatzeko, hizkuntza sarean eta komunikazio digitaletan egon dadin.
== Arloka ==
=== Hezkuntza ===
==== Unibertsitatea ====
[[Fitxategi:UEU-Larraona-Informatika-1987.jpeg|thumb|1987. urteko UEUko informatika programazioa.]]
[[1981]]. urtean Informatika saila antolatzen da lehen aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]] eta [[Informatika|informatikazko]] lehen bi liburuak argitaratu zituzten.<ref name=":03" /> Hiru urte beranduago eman zen lehen aldiz irakasgai bat euskaraz [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika fakultatean]].<ref name=":4" /> 15 urte beranduago, [[1999]]. urtean, lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan zituen.<ref name=":1" />
[[Ikerkuntza|Ikerketari]] dagokionez,[[1988]]. urtean [[Ixa taldea]] sortu zuten. [[1995]]. urtean [[AhoLab]] [[Ikerketa institutu|ikerketa-taldea]] abiatzen da.<ref name=":5" />
Unibertsitateko bilkuren baitan, [[1996]]. urtean lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatu zen.
[[2001]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6" /> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16" />
[[2003|2003.]] urtean euskarazko [[E-learning|online ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22" />
==== Tresnak ====
[[2005]]. urtean [[Moodle]] euskaraz taldea abiatzen da tresna librea euskaratzeko.<ref name=":7" /> [[2007|2007tik]] aurrera urtero MoodleMoot Euskadi topaketa egiten da softwarearen gaineko komunitatea aktibatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Eragileak ====
[[2017]]. urtean [[Hezkuntzan Librezale]] taldea sortzen da, hezkuntzan tresna libreak sustatzeko.
=== Hizkuntza teknologia ===
[[Fitxategi:Ikusgela-Hizkuntza_prozesamendua.webm|start=0|thumbtime=13|thumb|{{ikusgela}}[[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntza prozesamendu naturala:]]<nowiki/>komunikazioaren iraultza?]]
[[Fitxategi:1994 09 Xuxenen aurkezpena2.jpg|thumb|1994. urteko [[Xuxen]]-en aurkezpena.]]
[[1986|1986.]] urtean [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8" /> Zortzi urte beranduago, [[1994]]. urtean, [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa argitaratu zuten.<ref name=":9" /> [[1996|1996.]] urtean [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17" />
[[2006]]. urtean [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]]. Urte berean [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
[[2006]]. urtean ere [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] testu bat automatikoki irakurtzeko tresna sortzen dute. [[2014|2014.]] urtean [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
==== Corpusa ====
[[2007]]. urtean [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]]. [[2008]]. urtean [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26" /> [[2011]]. urtean [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27" />
[[2013]]. urtean [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
==== Itzulpenak ====
[[Fitxategi:Windows 95 stacked logo.svg|thumb|Euskaratutako lehen [[Windows]] sistema eragilea.]]
[[1996]]. urtean [[Windows 95]] sistema eragilearen euskarazko bertsioa argitaratu zen; [[UZEI]] eta [[Elhuyar Fundazioa|Elhuyarrek]] egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10" /> [[2001]]. urtean [[Google]] bilatzailearen euskarazko lehen bertsioa heldu zen, interfazeetan “[[Baietz lehenengoan!|Baietz lehenengoan]]” esaldiarekin.<ref>{{Erreferentzia|izena=L.|abizena=OCHOA|izenburua=Ingelesaren eskutik egin zituen euskarak lehen urratsak sarean|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/local/ingelesaren-eskutik-egin-zituen-201312111434.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2002]]. urtean [[Linux]] Mandrake euskaraz argitaratu zen. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Linux-en etorrera {{!}} Nabigatzen|url=https://www.sarean.com/artxiboak/000405.html|aldizkaria=www.sarean.com|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2006]]. urtean [[Twitter]] abiatzen da eta bertan euskarazko lehen txioak ikusten dira. Interfazea [[2012]]. urtean jarri zuten euskaraz herri presioko kanpaina baten ondoren. [[2013]]. urtean [[Android]] sistema eragilea euskaraz jartzen da. Urte bat beranduago [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28" />
=== Edukiak ===
==== Atariak ====
[[1994]]. urtean [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11" /> Euskarazko lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a urte berean argitaratu zen eta [[Ezagutu Gipuzkoa]] izan zen.<ref name=":12" />
[[2003]]. urtean [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea sortzen da, euskarazko edukiak elkar partekatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Encodings - Indizea|data=2024-10-28|url=https://www.euskal-encodings.eus/|aldizkaria=Euskal Encodings|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
[[2007]]. urtean [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea, urte berean [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29" /><ref name=":30" /> [[2008|2008.]] urtean [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]] webgunea sortzen da, euskarazko [[Azpidatzi|azpidatziak]] zentralizatu eta trukatzeko.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Luistxo|izenburua=Nola sortu azpititulu bikoitzak, adibideekin|hizkuntza=eu|url=https://azpitituluak.eus/albisteak/1389521994|aldizkaria=AZpiTituluak.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2009|2009.]] urtean [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria sortzen du [[Berria|BERRIAk]]. Urte bat beranduago Musikazuzenean sortzen du [[Koldo Otamendi|Koldo Otamendik]] Andoainen Euskal Herriko musika agenda batzen duen ataria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Koldo Otamendiren musikazuzenean webgunea, Andoaindik mundu zabalera -|hizkuntza=eu|url=https://aiurri.eus/komunitatea/aiurri/1544014954744-koldo-otamendiren-musikazuzenean-webgunea-andoaindik-mundu-zabalera|aldizkaria=Aiurri.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2010]]. urtean [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31" />
==== Ondarea ====
[[Fitxategi:Ahotsak.eus 01.png|thumb|[[Euskal Herriko Ahotsak|Ahotsak.eus]] webguneko irudia.]]
[[2002]]. urtean [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da, bertan ahozko ondarea jasotzen da bideoz.
=== Dibulgazioa ===
==== Liburuak ====
[[1980]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] [[Buruxkak]] liburu-bilduma abiatzen da. 40 urtean informatikaren gaineko 50 liburu atera zituzten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Liburutegi librea|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/bilduma-digitala?b_size=12&limit=9999&page_object_object=4&query=%5B%7B%22i%22:%22portal_type%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22Book%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22review_state%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22published%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22has_free_edition%22,%22o%22:%22paqo.boolean.isTrue%22,%22v%22:%22%22%7D,%7B%22i%22:%22taxonomy_unesco_categorization%22,%22o%22:%22paqo.list.contains%22,%22v%22:%5B%229%22%5D%7D%5D&sort_on=effective&sort_order=descending|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[1984]]. urtean [[Federiko Krutwig|Krutwigek]] [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua atera zuen, lan horrekin Krutwigek azaldu nahi zuen ''Zibernetikaren aro berrian'' etortzekoak ziren aldaketek ekarriko zuten egoera berria.''<ref name=":0" />'' [[1992|1992.]] urtean [[Telépolis]] liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13" /> [[1998]]. urtean [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18" />[[1999|1999.]] urten ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" /> [[2000]]. urtean''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19" />
==== Jardunaldiak ====
[[Fitxategi:Kabi@ Durangoko Azokan.jpg|thumb|2016ko [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokako]] Kabi@ gunea.]]
[[1998]]. urtean lehen aldiz antolatzen dira [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB) jardunaldiak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bilaketaren emaitzak :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea|url=https://www.inguma.eus/bilatu?bilaketa=bilkura+informatikari|aldizkaria=www.inguma.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2012|2012.]] urtean [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23" /> Urte berean, [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.
[[2016]]. euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz.
==== Kanpainak ====
[[Fitxategi:Interneten Lehen hitza euskaraz.png|thumb|[[Lehen hitza Euskaraz|Lehenhitza]] kanpainaren banerra.]]
[[2017]]. urtean [[Lehen hitza Euskaraz|Lehen hitza euskaraz]] webgunea eta kanpaina aurkeztu zituzten gailuak euskaraz konfiguratzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2023]]. urtean [[Gaitu (proiektua)|Gaitu]] kanpaina jarri zen martxan, euskarazko ahotsak batu eta [[Common Voice]] proiektu hauspotzeko asmoz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko milaka ahots biltzeko kanpaina aurkeztu dute: Gaitu|hizkuntza=eu|data=2023-10-02|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-milaka-ahots-biltzeko-kanpaina-aurkeztu-dute-gaitu_233496_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Dibulgazio edukiak ====
[[2016]]. urtean ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean,<ref name=":32" />hiru urte beranduago, [[2019]]. urtean [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen dute martxan.<ref name=":33" /> [[2023]]. urtean [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka digitalak|Erronka digitalak]] dibulgazio bideo-bilduma abiatu zuten [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] eta [[Badalab]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Erronka digitalak ulertzeko zortzi bideo egin ditu Ikusgelak|hizkuntza=eu|data=2023-10-24|url=https://www.berria.eus/ikasgela/berriak/xehetasuna/erronka-digitalak-ulertzeko-zortzi-bideo-egin-ditu-ikusgelak|aldizkaria=www.berria.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
=== Web 2.0 ===
==== Posta zerrendak ====
[[1996]]. urtean, lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, euskarazko lehen posta zerrenda, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera etorri zen, gaur egun oraindik bizirik dagoena.<ref name=":14" /> Urte bat beranduago,[[1997]]. urtean [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, [[1998]]. urtean euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20" />
==== Blogak ====
[[Fitxategi:Sustatu logoa.png|thumb|[[Sustatu (bloga)|Sustatu]] blogaren logoa.]]
[[2001]]. urtean [[Sustatu (bloga)|Sustatu]] sortzen da, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. [[2005|2005.]] urtean lehenengo blog plataformak abiatzen dira: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]]. [[2007|2007an]] 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21" /> Urte horretan, [[2007|2007an]], [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34" /><ref name=":2" />
=== Hedabideak ===
==== Irratia ====
[[Fitxategi:Arrosa-Sarea-Sorrera23.26 barria 2001 uda.jpg|thumb|Herria Mugi! ekimenak Barrian egindako bilera, saio horretan sortu zen EHZn 2001. urtean egin zen Arrosa Sarearen sortze-bilkura antolatzeko ideia.]]
[[2001]]. urtean [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da [[Joxemi Zumalabe Fundazioa|Joxemi Zumalabe fundazioak]] [[Euskal Herria Zuzenean|EHZ]] jaialdian ([[Arrosa|Arrosan]]) antolatutako jardunaldi batzuetan. Batez ere, euskarazko irratiek euren artean sarearen bidez irratsaioak elkartrukatzeko sarea da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Arrosa Aurkezpena|hizkuntza=eu|url=https://www.arrosasarea.eus/arrosa/arrosa-aurkezpena/|aldizkaria=Arrosa|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2005]]. urtean Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
==== Ikus-entzunezkoak ====
[[2011|2011.]] urtean euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatu zen.<ref name=":35" />
[[2016]]. urtean [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]] Ondoren etorri ziren Nomofobikak, [[Otsoen lurraldean]], Gutuberrak, [[Puntu Koma]], Pikuak, Ixa, Kartzela, Bekaduna, Belarri bero, bai esan?, Beita, Itsatsita... moduko websailak.
=== Administrazioa ===
[[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politika Sailak]] [[2006]]. urtean ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36" /> [[2016]]. urtean ''Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat'' dokumentua aurkeztu zuen [[Eusko Jaurlaritza|Eusko Jaurlaritzak]].
=== Telekomunikazio sarea ===
[[1988]]. urtean eman zen Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15" /> [[1995]]. urtean [[Euskaltel]] sortzen dute, euskal [[telekomunikazio]] konpainia. [[2015|2015ean]] 350.000 kilometro zuntz optiko izatera heldu zen, [[2021|2021ean]] [[Grupo MásMovil|Masmovil]]-ek [[Erosteko eskaintza publiko|OPA]] bat egin eta akzioen gehiengoa bereganatu zituen.
==== Domeinua ====
[[Fitxategi:Puntueus-logoa.png|thumb|[[.eus|PuntuEUS]] logoa.]]
[[2012]]. urtean [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
=== Kultura librea ===
==== Wikimedia ====
[[2001]]. urtean [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] abiatzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu. [[2015]]. urtean haur eta gaztetxoei zuzendutako Entziklopedia askea sortzen da: [[Vikidia]]. Horren garapenaren ondoren, 2018. urtean [[Txikipedia]] aurkeztu zen, gaur egun {{PAGESINCATEGORY:Txikipedia}} artikulu ditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Txikipedia:Zer da Txikipedia|hizkuntza=eu|data=2022-03-31|url=https://eu.wikipedia.org/wiki/Txikipedia:Zer_da_Txikipedia|sartze-data=2024-10-28|encyclopedia=Wikipedia, entziklopedia askea.}}</ref>
==== Hacklab-ak ====
[[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24" />
==== Librezale ====
[[2003]]. urtean [[Librezale]] sortzen dute eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena argitaratzen dute.
==== Fedibertsoa ====
[[2019]]. urtean [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira:<ref name=":37" />
* [[PeerTube]]: Bideoak argitaratzeko tresna libre federatua. Euskarazko edukientzat hiru instantzia daude: Peertube.eus (Abaraskak kudeatzen duena), Euskarabildua (jardunaldien edukia jasotzen duena) eta Argia bideoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#bideoak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[PixelFed|PixelFeed]]: Irudiak partekatzeko sare soziala. Instantzia bakarra dago euskaraz, Abaraskak koordinatzen duena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#argazkiak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Bookwyrmen: Paperjale abiatzen du Abaraskak 2023an, liburuen jarraipena egiteko irakurzaleentzako sare sozial federatua.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Paperjale jaio da, euskal literaturaren topagunea izan nahi duen gune digitala|hizkuntza=eu|data=2023-03-14|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20230314/paperjale-jaio-da-euskal-literaturaren-topagunea-izan-nahi-duen-gune-digutala|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Funkwhale: 2020. urtean Baleafunk.eus audioak kargatzeko, deskargatzeko eta partekatzeko sare soziala sortzen du Iametzak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Asier|abizena=Iturralde|izenburua=Baleafunk hemen da!|hizkuntza=eu|data=2020-11-13|url=https://iametza.eus/hodeia-ez-da-existitzen/albistea/baleafunk-hemen-da/|aldizkaria=Iametza|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Hezkuntza Baliabide Irekiak ====
[[Fitxategi:Ikusgela - Hannah Arendt.jpg|thumb|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgelako]] lehen bideoa.]]
[[2017]]. urtean [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen [[YouTube|Youtubeko]] kanala.<ref name=":25" />
[[2023|2023an]] [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] jaiotzen da, [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultur Elkarteak]] gidatutako [[Hezkuntza baliabide irekiak|azalpen bideo libreen]] proiektua. Gaur egun [[:Kategoria:Ikusgela|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgela|subcats}} bideo-bilduma]] ditu eta Euskarazko Wikipediako [[:Kategoria:Ikusgelako bideoak dituzten artikuluak|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgelako_bideoak_dituzten_artikuluak}} artikulutan]] daude txertatuta bideoak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ikusgela|hizkuntza=eu|url=http://ikusgela.eus/|sartze-data=2024-10-28}}</ref>.
=== Kultur sorkuntza ===
[[2005]]. urtean [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea abiatzen du [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]].
[[Fitxategi:Sarean Euskaraz VI. topaketa egunean behin (cropped).jpg|thumb|[[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] aplikazioaren irudia.]]
=== Jolasak ===
[[2019]]. urtean [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
=== Kirola ===
[[2005]]. urtean [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: [[txirrindularitza]] euskaraz lantzen duen ataria.
=== Sariak ===
[[Fitxategi:Argiasaria.jpg|thumb|[[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipediak]] jasotako [[Argia Sariak|Argia Saria]].]]
[[Argia Sariak|Argia sariak]] [[1989]]. urtean sortu ziren, hamar urte beranduago kategoria berri bat gehitu zioten: Internet. [[2012]]. urteko [[Ibilaldia|Ibilaldian]] ''Euskara Teknologia Berrietan'' egoteko lanean aritutakoak omendu zituzten. <ref>{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
== Mugarriak ==
=== 1970 ===
* [[1975]] - [[Informatika]] hiztegi laburra ([[Klaudio Harluxet]], [[Elhuyar aldizkaria]], [[1975]]). 74 hitzeko bilduma oinarrizko azalpenarekin.<ref name="ElhuyarZT1975">Klaudio Harluxet: [https://web.archive.org/web/20171201030731/http://aldizkari-txikia.elhuyar.eus/pdf/Elhuyar-05-05.pdf «Informatikaren hiztegi laburra»], ''Elhuyar zientzia eta teknologia'', 1975.</ref>
=== 1980 ===
* [[1980]] - [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]] [[UZEI#Hiztegi terminologikoak|UZEIren hiztegiak]] informatikoki kudeatzeko programa informatiko bat asmatu zuen.<ref name=":02">{{Erreferentzia|izena=Kepa|abizena=Sarasola|izenburua=Klaudio Harluxet, informatikaria|hizkuntza=eu|data=1994-04-01|url=https://zientzia.eus/artikuluak/klaudio-harluxet-informatikaria/|aldizkaria=Zientzia.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1981]] - Informatika saila antolatzen da lehenengo aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]]. Informatikazko lehen bi liburuak argitaratu zituzten gero.<ref name=":03">{{erreferentzia|izena=Agustin|abizena=Arruabarrena Frutos|urtea=2016|izenburua=Irakasleen liburugintza Informatika Fakultatean (pdf ,556,50 Kb)|argitaletxea=UPV/EHU-ko Informatika Fakultatea|hizkuntza=eu|url=https://www.ehu.eus/documents/340468/7204540/Irakasleen+liburugintza.pdf/b9b54816-c38b-4ce8-b707-e13d099c2646?t=1507287131000}}</ref>
* [[1984]] - [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua argitaratzen du [[Federiko Krutwig|Federico Krutwigek]].''<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Iñaki|abizena=Arzoz|izenburua=Divulgando la cibercultura vasca. Una apuesta social|hizkuntza=es|url=https://core.ac.uk/outputs/11498927/|sartze-data=2024-06-26}}</ref>''
* [[1984]] - [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]] lehen aldiz ematen da [[Donostiako Informatika Fakultatea#Ikasketak euskalduntzen egindako egindako urratsak|informatikako irakasgai bat euskaraz]], lehen mailan.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=1.000 informatikari euskaldun Bikain|hizkuntza=eu|data=2016-12-20|url=https://www.berria.eus/iritzia/zuzendariari/1000-informatikari-euskaldun-bikain_1172595_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2023-07-30}}</ref>
* [[1986]] - [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8">{{Erreferentzia|izena=Euskalterm|url=https://www.ivap.euskadi.eus/webivap00-a5app3/eu/ac36aEuskaltermWar/publiko/erakutsiBankuEdukia|aldizkaria=www.ivap.euskadi.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1988]] - [[Ixa taldea|Ixa taldearen]] sorrera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Komunikazioa euskaraz ingeniaritzan {{!}} WorldCat.org|hizkuntza=eu|url=https://search.worldcat.org/title/1222923008|aldizkaria=search.worldcat.org|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1988]] - Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15">{{Erreferentzia|izena=LARA|abizena=OCHOA|izenburua=25 años conectad@s|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/mas-actualidad/sociedad/anos-conectad-20131211_amp.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-09-17}}</ref>
=== 1990 ===
* [[1992]] - ''[[Telépolis]]'' liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13">{{Erreferentzia|izena=Gustavo Alejandro|abizena=Iovino|izenburua=Telepolis de Javier Echeverría. De la metáfora a la comprensión de la realidad|orrialdeak=23|hizkuntza=es|data=2011|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3686541|aldizkaria=Razón y palabra|alea=75|issn=1605-4806|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1992]] - Lehen hiru urteko irakasgai guztiak euskaraz ematea lortzen da [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
* [[1994]] - [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Josu|abizena=Waliño|izenburua=Gailurra beti dago gorago|hizkuntza=eu|data=2016-05-27|url=https://www.sarean.eus/gailurra-beti-dago-gorago/|aldizkaria=Sarean .eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[1994]] - [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=XUXEN euskararako zuzentzaile ortografikoa {{!}} Ixa taldea|url=http://ixa.si.ehu.es/node/4628|aldizkaria=ixa.si.ehu.es|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1994]] - [[Ezagutu Gipuzkoa (CD-ROM)|Ezagutu Gipuzkoa]] lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a euskaraz.<ref name=":12">{{Erreferentzia|izena=Lizaso|abizena=Pili|izenburua=Informatika eta euskara Elhuyarren|data=1996-11-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/erreportajeak/informatika-eta-euskara-elhuyarren/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1995]] - [[AhoLab]] ikerketa-taldea <nowiki/>abiatz<nowiki/>en da.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izenburua=Txillardegi lagun-giroan|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/txillardegi-lagun-giroan|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Eusnet (elkartea)|Eusnet]] elkartea sortzen dute.<nowiki/> Tartean [[Zuzen de la Cueva]] dago. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zuzen de la Cuevaren heriotza, suizidioa|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1601295366|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Posta-zerrenda|posta zerrendak]]: lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera, gaur egun oraindik bizirik.<ref name=":14">{{Erreferentzia|izenburua=Eibartarrak zerrenda, 10 urte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1208359242|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Windows 95]] euskaraz. UZEI eta Elhuyarrek egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Kaltzada, Pili Arrojeria|abizena=Eustakio|izenburua=Windows 95, euskarari leihoak irekiz|data=1996-01-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/elkarrizketak/windows-95-euskarari-leihoak-irekiz/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17">{{Erreferentzia|izenburua=EDBL - Euskararen Datu-Base Lexikala Interneten|url=http://ixa2.si.ehu.eus/edbl/|aldizkaria=ixa2.si.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatzen du [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] Donostian. 2025ean XIV. jardunaldia antolatu da.
* [[1997]] - [[Kaixo.com]] - en sorrera. Lehen euskal atari eta bilatzailea, elebitan zegoena.<ref>{{Erreferentzia|izena=OpenData|abizena=|urtea=2017]]|izenburua='kaixo.com' bilatzailearen 20. urteurreneko dokumentalaren aurkezpena|hizkuntza=eu|data=2017-12-01|url=https://opendata.euskadi.eus/webopd00-datos/eu/contenidos/evento/2017]]113012541147/eu_def/index.shtml|aldizkaria=opendata.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-29}}</ref><ref name=":2" />
* [[1997]] - [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, urte bat beranduago euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20">{{Erreferentzia|izenburua=¡15 años de cybereuskadi! – Gananzia|hizkuntza=es|data=2012-12-26|url=https://gananzia.com/15-anos-de-cybereuskadi|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1998]] - [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB).
* [[1998]] - [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18">{{Erreferentzia|izenburua=Etxepare porno – Alberdania|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.alberdania.net/product/etxepare-porno/|sartze-data=2024-04-09}}</ref>
* [[1999]] - Internet kategoria sortzen da [[Argia Sariak|Argia Sarietan]].
* [[1999]] - ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" />
* [[1999]] - Lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan ditu [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
=== 2000 ===
* [[2000]] - ''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19">{{Erreferentzia|izena=Goio|abizena=Telletxea|izenburua=Txalapartatik modemera : Internet Euskal herrian, Euskal Herria Interneten / [egileak] Goio Telletxea, [Antton Paulus Basurco (gida liburua)]|argitaletxea=Gatuzain,|data=2000|url=https://eimakatalogoa.eus/vufind/Record/5151|edizioa=1. ed.|isbn=978-2-913842-09-0|sartze-data=2024-06-26|serie=Poltxiko saila (Gatuzain)}}</ref>
* [[2001]] - [[Google]] euskaraz: lehen bertsioa bilatzaileko interfazeetan “Baietz lehenengoan” esaldiarekin.
* [[2001]] - [[Sustatu (bloga)|Sustaturen]] sorrera, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. 2007]]an 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21">{{Erreferentzia|izena=Joxe|abizena=Aranzabal|izenburua=Zenbat blog daude euskaraz?|hizkuntza=eu|data=2007-06-28|url=https://blogak.goiena.eus/faroa/2007<nowiki>]]/06/28/zenbat-blog-daude-euskaraz/</nowiki>|aldizkaria=Faroa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2001]] - [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] sortzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu.
* [[2001]] - [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da.
* [[2001]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6">{{erreferentzia|izena=Gorane|abizena=Agirre|urtea=2001-07-12|izenburua=UEUk bere lehen titulazio ofiziala eskaniko du urritik aurrera. Hizkuntza eta Teknologian adituak trebatuko ditu HIZTEK izeneko graduondoan.|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20010712&ikusi=016}}</ref> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16">{{erreferentzia|izena=Aitziber|abizena=Laskibar|urtea=2002-07-12|izenburua=Master, graduondo eta dokorego ikastaro bana eskainiko du UEUk. 'Hizkuntza eta Teknologia', 'Herri Erakundeen Kudeaketa' eta 'Euskal Herria XXI'|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20020710&ikusi=014}}</ref>
* [[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24">{{Erreferentzia|izenburua=Metabolik BioHacklab » ¿Quiénes Somos?|url=https://sindominio.net/metabolik/weblog/index48a648a6.html?page_id=5|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Indymedia EH]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Indymedia Euskal Herriak bilera irekia egingo du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1032860808|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Linux]] Mandrake euskaraz. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.
* [[2002]] - [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da.
* [[2002]] - [[XX. mendeko euskararen corpus estatistikoa]] (aurrez EEBS) abiatzen da.
* [[2003]] - [[Librezale|Librezaleren]] sorrera eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena.
* [[2003]] - [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea.
* [[2003]] - Euskarazko [[E-learning|on-line ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22">{{erreferentzia|izena=Rakel|abizena=Gamito|urtea=2019|izenburua=On-line irakaskuntza: eredu pedagogikoaren aurrerapausoak, zailtasunak eta erronkak|argitaletxea=Moodle Moot 2019|hizkuntza=eu|abizena2=Arriolabengoa|abizena3=Larrañaga|abizena4=Urbieta|izena2=Ireide|izena3=Maite|izena4=Maialen|url=https://www.researchgate.net/publication/339956117_On-line_irakaskuntza_eredu_pedagogikoaren_aurrerapausoak_zailtasunak_eta_erronkak}}</ref>
* [[2005]] - Lehenengo blog plataformak: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]].
* [[2005]] - [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: txirrindularitza euskaraz lantzen duen ataria.
* [[2005]] - [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea, [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]] sortutako kanala.
* [[2005]] - Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
* [[2005]] - [[Moodle]] euskaraz taldea sortzen da plataforma euskaratzeko auzolana koordinatzeko.<ref name=":7">{{erreferentzia|izena=Abel|abizena=Camacho|urtea=<nowiki>2007]]</nowiki>|izenburua=Moodle Euskaraz: hizkuntza handien pare|argitaletxea=Moodlemoot Euskadi 07|hizkuntza=eu|url=https://www.researchgate.net/publication/330854088_Moodle_Euskaraz_hizkuntza_handien_pare|aldizkaria=Euskal Herriko Unibertsitatea}}</ref>
* [[2006]] - [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
* [[2006]] - [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]].
* [[2006]] - [[Twitter]]: lehenengo euskarazko txioak, interfazea 2012]]an heldu zen.
* [[2006]] - [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] euskarazko ahotsaren sintesia.
* [[2006]] - [[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|HPSk]] ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36">{{Erreferentzia|izena=Euskadi.eus|abizena=|izenburua=Euskarazko informazioaren eta komunikazioaren teknologien inbentarioa|hizkuntza=eu|data=2007-02-07|url=https://www.euskadi.eus/web01-a3iktedu/eu/contenidos/informacion/ikt_inbentarioa/eu_tic/ikten_inbentarioa.html|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea.<ref name=":30">{{Erreferentzia|izenburua=Elebila, euskarazko bilatzailea|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2108/elebila-euskarazko-bilatzailea|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixiomaitia.eus irail amaieran itxiko da, ez badu inork erreleboa hartzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1725614958|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2007]] - [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]].
* [[2007]] - Mooteu Euskadi, Moodle Moot topaketaren lehen edizioa egiten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2007]] - [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34">{{Erreferentzia|izena=Maite|abizena=Goñi Eizmendi|izenburua=Euskaljakintza: euskara eta teknologia berriak|orrialdeak=135–147|data=2008|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2605358|aldizkaria=Bat: Soziolinguistika aldizkaria|alea=66|issn=1130-8435|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":2" />
* [[2008]] - [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26">{{Erreferentzia|izenburua=Aurkezpena - Sareko Euskal Gramatika|url=https://www.ehu.eus/seg/doku.php?id=aurkezpena#seg_zer_den|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-06-27}}</ref>
* [[2008]] - [[Facebook]] euskaraz.
* [[2008]] - [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]].
* [[2009]] - [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria.
* [[2009]] - Posta zerbitzu zentralizatu nagusiak euskaraz erabiltzeko aukera ireki zen. [[Microsoft OneDrive|Hotmail]] urte horretako apirilean eta [[Gmail]] maiatzean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hotmail eta Gmail euskaraz jartzeko instrukzioak|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1258067775|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2009]] - [[Azkue Fundazioa|Azkue fundazioa]] aurkezten da, euskara sarean josten leloarekin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Azkue, euskara sarean josten|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/azkue-euskara-sarean-josten-2|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
=== 2010 ===
* [[2010]] - [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31">{{Erreferentzia|izenburua=<nowiki>Argia Sariak 2010]] - Internet: grebaorokorra.info</nowiki>|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/berezia/argia-sariak/2010<nowiki>]]/internet-grebaorokorrainfo</nowiki>|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2010]] - Musikazuzenean.eus webgunea abiatzen da Euskal Herriko kontzertuen agenda kolaboratiboa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Agenda|hizkuntza=eu|url=https://musikazuzenean.eus/|aldizkaria=Musika zuzenean|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2010]] - [[Umap]], [[Twitter|Twitterreko]] euskarazko jarduera batzeko ataria sortzen du [[CodeSyntax]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Umap, Twitterreko euskarazko jardunaren batzailea|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1287720743|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[2011]] - Euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatzea.<ref name=":35">{{Erreferentzia|izenburua='EITB Nahieran' aurkeztu dute, sarean azken edukiak eta artxiboa jasoz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/eitb-nahieran-aurkeztu-dute-sarean-azken-edukiak-eta-artxiboa-jasoz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2011]] - [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27">{{Erreferentzia|izenburua=Goenkale Corpusa - UPV/EHU|url=https://www.ehu.eus/ehg/goenkale/|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
* [[2012]] - ''Euskara aro digitalean'' liburu zuria argitaratzen du META-NET Bikaintasun Sareak. Liburuak euskararako hizkuntza-teknologien egoera aurkeztu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=DA! - Historia: Kabi@|hizkuntza=eu|url=https://durangokoazoka.eus/eu/azoka-da/historia|aldizkaria=durangokoazoka.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2012]] - [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarabildua|hizkuntza=eu|url=https://euskarabildua.eus/|aldizkaria=Euskarabildua|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Ibilaldia|Ibilaldiak]] hainbat eragile saritzen ditu teknologia berrietan euskara sartzeko egindako lanengatik.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Ibilaldia 2012 omenaldia: Euskara teknologia berrietan sartzeko aintzindariak – Hizkuntza-teknologiak|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ixa/2012/06/07/ibilaldia-2012-omenaldia-ikt-eu/|sartze-data=2020-02-11}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[2013]] - [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
* [[2013]] - [[Android]] euskaraz.
* [[2014]] - [[Game Erauntsia|Game Erauntsiaren]] sorrera
* [[2014]] - Euskal hizkuntza eta kulturaren [[.eus]] domeinua abiatzen da.
* [[2014]] - [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28">{{Erreferentzia|izenburua=@euskaltelegram: Telegram euskaraz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/euskaltelegram-telegram-euskaraz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2014]] - [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
* [[2016]] - [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]]
* [[2016]] - Euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz, eta ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean.<ref name=":32">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko Interneten Eguna ospatu dute lehenengo aldiz|hizkuntza=eu|data=2016-05-18|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-interneten-eguna-ospatu-dute-lehenengo-aldiz_1158159_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - ''IKTak Euskal Herrian: ikerketa, ezagutza eta ekintzarako abiapuntu berriak'' ikastaroa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“Paradigma sozioteknikoa aldatu den heinean euskaldunok gure galdera, anbizio eta helburuak ere birplanteatu behar ditugu” – UEU365|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu365/2016]]/07/08/benat-irasuegi-gorka-julio-gorka-salces-koldo-diaz-eta-xabier-landabidea-paradigma-sozioteknikoa-aldatu-den-heinean-euskaldunok-gure-galdera-anbizio-eta-helburuak-ere-birplanteatu-behar/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat dokumentua aurkeztu zuen Eusko Jaurlaritzak.
* [[2017]] - Euskarazko [[Youtuber|youtuberrak]] ugaltzen dira: SuperTxope, Aiora Probatxoa…
* [[2017]] - [[Lehen hitza Euskaraz]] kanpaina.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2017]] - [[Hezkuntzan Librezale]] taldea.
* [[2017]] - [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen Youtubeko kanala.<ref name=":25">{{Erreferentzia|izena=Mikel García|abizena=Martikorena|izenburua=Paul Rios, Jakindun kanala: “Hezkuntza demokratizatzen dute online baliabideek”|hizkuntza=eu|data=2021-02-11|url=https://geuria.eus/herriak/basauri/jakindun-kanala-paul-rios-xabier-urizarbarrena-2021<nowiki>]]-elkarrizketa/</nowiki>|aldizkaria=Geuria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2018]] - [[Txikipedia]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Haurrentzako Wikipedia jaio da|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2596/txikipedia|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2018]] - [[Modela (itzultzailea)|Modela]], euskarazko lehen [[Itzulpen automatiko neuronal|itzultzaile neuronala]]. Ondoren [[Itzuli (itzultzaile neuronala)|Itzuli]], [[Batua.eus]], [[Elia.eus|Elia]]…
* [[2019]] - [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
* [[2019]] - [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira [[PeerTube]], [[PixelFed|PixelFeed]] eta Paperjale (Bookwyrmen). <ref name=":37">{{Erreferentzia|izenburua=Abaraska taldearen eskaera: kolaboratu Fedibertso euskalduna osatzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1695626659|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2019]] - [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen du martxan [[.eus|PuntuEUSek]].<ref name=":33">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixomundua.eus|hizkuntza=eu|url=https://kaixomundua.eus/historikoa/|aldizkaria=Lehen edizioa|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2019]] - [[ZUT]] gazteentzako aldizkari-digitala aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Zut' aldizkari digitala aurkeztu dute Durangoko Azokan - Debagoiena|hizkuntza=eu|url=https://goiena.eus/debagoiena/1575554498193-zut-aldizkari-digitala-aurkeztu-dute-durangoko-azokan|aldizkaria=Goiena.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2019]] - [[GOI ikastegia|Goi-mailako Online ikastegia (GOI)]] sortu zuten [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUk]].
=== 2020 ===
* [[2020]] - [[GOI ikastegia|GOI ikastegiak]] online eta euskaraz martxan jarri zuen Irakaskuntza ertainetan irakaslea izateko behar den master ofiziala.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urrats estrategiko bat: master ofizial bat euskaraz eta online – UEU-ren mintegia|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu-mintegia/2020/04/20/urrats-estrategiko-bat-master-ofizial-bat-euskaraz-eta-online/|sartze-data=2021-03-30}}</ref>
* [[2021]] - [[Eitb Podkast]] jaiotzen da.
* [[2021]] - [[TEKS]], teknologia libreak [[Ekonomia Sozial Eraldatzaile|ekonomia sozialaren]] ikuspegitik sortu, sustatu eta saretzeko elkartea sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=TEKS burujabetza teknologikoa sustatzeko elkartea|hizkuntza=eu|data=2022]]-02-19|url=https://www.euskadi.eus/elkartea/teks-burujabetza-teknologikoa-sustatzeko-elkartea/web01-ejeduki/eu/|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - Euskal Herria Digitala manifestua aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Manifestua – Euskal Herria Digitala|hizkuntza=eu|url=https://euskalherriadigitala.eus/manifestua/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - [[Gladys saria|Gladys sariak]], ingurune digitalean ari diren emakume gazte euskaldunak saritzeko ekimena abiatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hasiera|hizkuntza=eu|url=https://gladyssaria.eus/|aldizkaria=Gladys Saria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2021]] - [[BERRIA Ikasgela]], egunerokoarekin ikasteko tresna abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=BERRIA Ikasgela, egunerokoarekin ikasteko tresna|hizkuntza=eu|data=2021]]-10-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/berria-ikasgela-egunerokoarekin-ikasteko-tresna_1303120_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2022]] - [[Twitch euskaraz]] eta [[Pantailak Euskaraz|Pantailak euskaraz]] taldeak abiatzen dira.
* [[2022]] - [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]], euskarazko ikus-entzunezko [[Hezkuntza baliabide irekiak|pedagogiko libreen]] ataria sortzen dute [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultura Elkarteak]] eta [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Ikusgela hutsune bat betetzera dator»|hizkuntza=eu|data=2022-05-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/ikusgela-hutsune-bat-betetzera-dator_1314622_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - Lehen aldiz [[Korrika|Korrikaren]] 24 orduko zuzenekoa eskaini zen sarean.
* [[2022]] - [[Badalab]] hizkuntza berrikuntza laborategia abian jartzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Badalab hizkuntza berrikuntzako laborategiak proiektua aurkeztu du gaur Errenterian|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.gipuzkoa.eus/eu/-/badalab-hizkuntza-berrikuntzako-laborategiak-proiektua-aurkeztu-du-gaur-errenterian|aldizkaria=gipuzkoa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - [[Zernonikusi.eus]], euskarazko edukien bilatzailea abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=IPARLA BAIGURA KOMUNIKAZIOA|abizena=elkartea|izenburua=Zer Non Ikusi, plataformetan euskarazko edukien bilatzaile berria|hizkuntza=eu|data=2022]]-09-12|url=https://www.kazeta.eus/eu/info_kz/2022]]0912/zer-non-ikusi-plataformetan-euskarazko-edukien-bilatzaile-berria|aldizkaria=Kazeta.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2023]] - [[Primeran]] euskarazko edukien [[Streaming|streaming plataforma]] aurkezten du [[Euskal Irrati Telebista|EITBk]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PRIMERAN euskarazko eta euskal edukien streaming plataforma berria aurkeztu dute jendartean|hizkuntza=eu|data=2023-09-21|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/bideoak/osoa/9312689/bideoa-primeran-euskarazko-eta-euskal-edukien-streaming-plataforma-berria-aurkeztu-dute-jendartean/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2023]] - Gaitu kanpaina abiatzen da, euskarazko [[Common Voice]] sustatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=GAITU - Adimen artifizialak euskaraz egin dezan|hizkuntza=eu|url=https://gaitu.eus/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2024]] - [[Latxa (hizkuntza eredua)|Latxa]] euskarazko hizkuntza eredu irekien sorrera.
* [[2024]] - [[Makusi]] sortzen da, haurrentzako [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] plataforma.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=EITBk Makusi sortu du, «haurrentzako plataforma segurua»|hizkuntza=eu|data=2024-04-26|url=https://www.berria.eus/komunikazioa/eitbk-makusi-sortu-du-haurrentzako-plataforma-segurua_2124332_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2024]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] ''Euskara eta Digitalidadea'' graduondokoa abiatzen du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Unibertsitateko Aditua: Euskara eta Digitalitatea - Berezko Tituluak - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/graduondokoak/euskara-digitalitatea-unibertsitateko-aditua|aldizkaria=Berezko Tituluak|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* 2024 - [[Ulua]] abiatzen du Ulu Mediak, euskarazko hedabide digital [[Transmedia narrazio|transmedia]].<ref name=":4" />
* [[2024]] - [[Guau]] sortzen da, [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] audio ekoizpenak batzen dituen plataforma.
== Mugak ==
Euskarak, beste hizkuntza gutxitu gehienek moduan, hainbat muga eta zailtasun izan ditu sarean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
==== Bilatzaileak ====
Webguneetara edo sareko edukietara heltzeko bide ohikoenetakoak dira [[Bilaketa motor|bilatzaileak]].<ref>{{Erreferentzia|izena=Uichin|abizena=Lee|izenburua=Automatic identification of user goals in Web search|argitaletxea=ACM Press|orrialdeak=391|abizena2=Liu|abizena3=Cho|izena2=Zhenyu|izena3=Junghoo|data=2005|url=http://dx.doi.org/10.1145/1060745.1060804|aldizkaria=Proceedings of the 14th international conference on World Wide Web - WWW '05|doi=10.1145/1060745.1060804|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Horrek hizkuntza batek sarean duen presentzian pisu handia izan dezake, batez ere, komunitate batean [[diglosia]] egoera bat badago, eta bilatzaileak hizkuntza hegemonikoaren alde egiten badu. [[2022|2022an]] [[.eus|Puntu.eus fundazioak]] [[Google (bilaketa motorra)|Google]]-ek [[Gaztelania|gaztelaniazko]] edukia saritzen zutela identifikatu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PuntuEus Behatokiak Googlek euskarazko bilaketetan eragindako kaltea datuekin baieztatu du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1689086329|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Publikoki salatu ostean, Google-ek [[Algoritmo|algoritmoa]] moldatu, eta egoera zuzendu zen.
==== Publizitatea ====
[[Online publizitate|Online publizitatean]], plataforma handiek euren hizkuntza irizpideak markaten dituzte. Esaterako, ez da posible [[Google Ads]]-en euskarazko iragarkiak jartzea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Google Ads - Atrae clientes y vende más con publicidad online|hizkuntza=es|url=https://ads.google.com/intl/es_ES/home/?pli=1|aldizkaria=ads.google.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Eta ezinezkoa da ere euskara hutsean dauden webguneetan bertako plataforma horien publizitatea integratu. Google Ad-ek kanpaina batean euskarazko hitzak identifikatzen baditu, kanpaina hori eteten du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=[iritzia] Gure hizkuntzaren erabilgarritasuna eta ikusgarritasuna estaliaz - Behatokia.eus|url=https://behatokia.eus/eu/albisteak/iritzia-gure-hizkuntzaren-erabilgarritasuna-eta-ikusgarritasuna-estaliaz/|aldizkaria=behatokia.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Ikus-entzunezkoak ====
[[Fitxategi:Pantailak Euskaraz - Donostiako Zinemaldia (2022).webm|thumb|[[Pantailak Euskaraz]] kolektiboak [[Donostiako Zinemaldia|Donostiako Zinemaldian]] egindako 2022ko protesta.]]
===== Bideo plataforma irekiak =====
Ikus-entzunezko plataforma batzuetan euskarazko edukia antolatu eta iragartzeko hainbat muga daude:
* [[YouTube|Youtube]]: Ezin da euskarazko edukia monetizatu.
* [[Twitch]]: Ez du euskarazko edukia kategorizatzen, ez dago hizkuntza etiketen aukeran. Oztopo hori salatzeko #3000Twitz kanpaina abiatu zuten [[Game Erauntsia|Game Erauntsiaren]] inguruko zenbait streamerrek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=#3000Twitz - Game Erauntsia - Bideojokoak euskaraz|url=https://gamerauntsia.eus/ekimenak/3000twitz/|aldizkaria=gamerauntsia.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
===== OTT itxiak =====
* [[Netflix]]: 2012/2016an iritsi zen plataforma Espainia eta Frantziara eta orduan ez zegoen euskarazko edukirik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Firma la petición|hizkuntza=es-ES|url=https://www.change.org/p/netflix-edukiak-euskaraz-emititu-ditzala-eskatzen-diogu-netflix-i|aldizkaria=Change.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Gaur-gaurkoz ere urriak dira bertako euskarazko edukiak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Plataforma globalen aurrean «garena baino txikiago bihurtu gara»|hizkuntza=eu|data=2024-10-29|url=https://behategia.eus/eu/plataforma-globalen-aurrean-garena-baino-txikiago-bihurtu-gara/|aldizkaria=Behategia|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* [[Prime Video]]: Euskarazko eduki gutxi daude. Pantailak Euskaraz ekimenak euskarazko edukiak lehenesteko modu bat argitaratu zuen 2024an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Prime Video aplikazioan euskarazko edukiak hobesteko modua|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1722500520|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* [[Disney+]]: Donostiako guraso euskaltzale batzuen ekimenez Disney Euskaraz egitasmoa abiatu zen, euskarazko eduki gehiago eskatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Disney Pluseko estreinaldi guztiak euskaraz izateko eskatu dute|hizkuntza=eu|data=2021-02-11|url=https://www.berria.eus/bizigiro/disney-pluseko-estreinaldi-guztiak-euskaraz-izateko-eskatu-dute_1288204_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Horietan eragiteko asmoz [[Pantailak Euskaraz]] ekimenaren bueltan hainbat euskaltzale bildu izan dira. [[Zernonikusi.eus|ZerNonIkusi]] webgunean dago plataforma horietako euskarazko edukiaren katalogoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Plataformetako euskarazko edukiak.|hizkuntza=en|url=https://zernonikusi.eus/katalogoa|aldizkaria=Zer Non Ikusi {{!}} Katalogoa|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Gailuak eta aplikazioak ====
==== Hizkuntza hautu digitala ====
==== Lan politikoa ====
==== Software librea ====
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
{{Euskara eta ingurune digitalak}}
[[Kategoria:Euskara eta ingurune digitalak]]
jss71taeklhatvkr7oicnz7xxzqheb9
9967970
9967936
2024-11-13T16:07:22Z
Demonocrazy
1830
/* Bilatzaileak */
9967970
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Ikusgela-Euskara_ingurune_digitalean.webm|start=0|thumbtime=440|thumb|{{ikusgela}}Euskarak ingurune digitalean egin duen ibilbidea laburtzen duen bideoa.]]
'''Euskarak''' azken hamarkadetan tokia hartu du '''ingurune digitaletan''', [[Internet|Interneten]] eta [[Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (IKT)|teknologia berrien]] hedapenarekin batera. [[Hizkuntza-teknologia|Hizkuntza teknologiek]], [[Software libre|software libreko proiektuek]] eta [[Sare sozialak|sare sozialen]] erabilerak euskararen presentzia handitu dute eremu digitalean.
Hainbat ekimen publiko eta pribatu sortu dira euskarazko edukiak sustatzeko, hizkuntza sarean eta komunikazio digitaletan egon dadin.
== Arloka ==
=== Hezkuntza ===
==== Unibertsitatea ====
[[Fitxategi:UEU-Larraona-Informatika-1987.jpeg|thumb|1987. urteko UEUko informatika programazioa.]]
[[1981]]. urtean Informatika saila antolatzen da lehen aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]] eta [[Informatika|informatikazko]] lehen bi liburuak argitaratu zituzten.<ref name=":03" /> Hiru urte beranduago eman zen lehen aldiz irakasgai bat euskaraz [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika fakultatean]].<ref name=":4" /> 15 urte beranduago, [[1999]]. urtean, lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan zituen.<ref name=":1" />
[[Ikerkuntza|Ikerketari]] dagokionez,[[1988]]. urtean [[Ixa taldea]] sortu zuten. [[1995]]. urtean [[AhoLab]] [[Ikerketa institutu|ikerketa-taldea]] abiatzen da.<ref name=":5" />
Unibertsitateko bilkuren baitan, [[1996]]. urtean lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatu zen.
[[2001]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6" /> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16" />
[[2003|2003.]] urtean euskarazko [[E-learning|online ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22" />
==== Tresnak ====
[[2005]]. urtean [[Moodle]] euskaraz taldea abiatzen da tresna librea euskaratzeko.<ref name=":7" /> [[2007|2007tik]] aurrera urtero MoodleMoot Euskadi topaketa egiten da softwarearen gaineko komunitatea aktibatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Eragileak ====
[[2017]]. urtean [[Hezkuntzan Librezale]] taldea sortzen da, hezkuntzan tresna libreak sustatzeko.
=== Hizkuntza teknologia ===
[[Fitxategi:Ikusgela-Hizkuntza_prozesamendua.webm|start=0|thumbtime=13|thumb|{{ikusgela}}[[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntza prozesamendu naturala:]]<nowiki/>komunikazioaren iraultza?]]
[[Fitxategi:1994 09 Xuxenen aurkezpena2.jpg|thumb|1994. urteko [[Xuxen]]-en aurkezpena.]]
[[1986|1986.]] urtean [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8" /> Zortzi urte beranduago, [[1994]]. urtean, [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa argitaratu zuten.<ref name=":9" /> [[1996|1996.]] urtean [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17" />
[[2006]]. urtean [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]]. Urte berean [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
[[2006]]. urtean ere [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] testu bat automatikoki irakurtzeko tresna sortzen dute. [[2014|2014.]] urtean [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
==== Corpusa ====
[[2007]]. urtean [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]]. [[2008]]. urtean [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26" /> [[2011]]. urtean [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27" />
[[2013]]. urtean [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
==== Itzulpenak ====
[[Fitxategi:Windows 95 stacked logo.svg|thumb|Euskaratutako lehen [[Windows]] sistema eragilea.]]
[[1996]]. urtean [[Windows 95]] sistema eragilearen euskarazko bertsioa argitaratu zen; [[UZEI]] eta [[Elhuyar Fundazioa|Elhuyarrek]] egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10" /> [[2001]]. urtean [[Google]] bilatzailearen euskarazko lehen bertsioa heldu zen, interfazeetan “[[Baietz lehenengoan!|Baietz lehenengoan]]” esaldiarekin.<ref>{{Erreferentzia|izena=L.|abizena=OCHOA|izenburua=Ingelesaren eskutik egin zituen euskarak lehen urratsak sarean|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/local/ingelesaren-eskutik-egin-zituen-201312111434.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2002]]. urtean [[Linux]] Mandrake euskaraz argitaratu zen. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Linux-en etorrera {{!}} Nabigatzen|url=https://www.sarean.com/artxiboak/000405.html|aldizkaria=www.sarean.com|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2006]]. urtean [[Twitter]] abiatzen da eta bertan euskarazko lehen txioak ikusten dira. Interfazea [[2012]]. urtean jarri zuten euskaraz herri presioko kanpaina baten ondoren. [[2013]]. urtean [[Android]] sistema eragilea euskaraz jartzen da. Urte bat beranduago [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28" />
=== Edukiak ===
==== Atariak ====
[[1994]]. urtean [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11" /> Euskarazko lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a urte berean argitaratu zen eta [[Ezagutu Gipuzkoa]] izan zen.<ref name=":12" />
[[2003]]. urtean [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea sortzen da, euskarazko edukiak elkar partekatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Encodings - Indizea|data=2024-10-28|url=https://www.euskal-encodings.eus/|aldizkaria=Euskal Encodings|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
[[2007]]. urtean [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea, urte berean [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29" /><ref name=":30" /> [[2008|2008.]] urtean [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]] webgunea sortzen da, euskarazko [[Azpidatzi|azpidatziak]] zentralizatu eta trukatzeko.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Luistxo|izenburua=Nola sortu azpititulu bikoitzak, adibideekin|hizkuntza=eu|url=https://azpitituluak.eus/albisteak/1389521994|aldizkaria=AZpiTituluak.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2009|2009.]] urtean [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria sortzen du [[Berria|BERRIAk]]. Urte bat beranduago Musikazuzenean sortzen du [[Koldo Otamendi|Koldo Otamendik]] Andoainen Euskal Herriko musika agenda batzen duen ataria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Koldo Otamendiren musikazuzenean webgunea, Andoaindik mundu zabalera -|hizkuntza=eu|url=https://aiurri.eus/komunitatea/aiurri/1544014954744-koldo-otamendiren-musikazuzenean-webgunea-andoaindik-mundu-zabalera|aldizkaria=Aiurri.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2010]]. urtean [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31" />
==== Ondarea ====
[[Fitxategi:Ahotsak.eus 01.png|thumb|[[Euskal Herriko Ahotsak|Ahotsak.eus]] webguneko irudia.]]
[[2002]]. urtean [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da, bertan ahozko ondarea jasotzen da bideoz.
=== Dibulgazioa ===
==== Liburuak ====
[[1980]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] [[Buruxkak]] liburu-bilduma abiatzen da. 40 urtean informatikaren gaineko 50 liburu atera zituzten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Liburutegi librea|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/bilduma-digitala?b_size=12&limit=9999&page_object_object=4&query=%5B%7B%22i%22:%22portal_type%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22Book%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22review_state%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22published%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22has_free_edition%22,%22o%22:%22paqo.boolean.isTrue%22,%22v%22:%22%22%7D,%7B%22i%22:%22taxonomy_unesco_categorization%22,%22o%22:%22paqo.list.contains%22,%22v%22:%5B%229%22%5D%7D%5D&sort_on=effective&sort_order=descending|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[1984]]. urtean [[Federiko Krutwig|Krutwigek]] [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua atera zuen, lan horrekin Krutwigek azaldu nahi zuen ''Zibernetikaren aro berrian'' etortzekoak ziren aldaketek ekarriko zuten egoera berria.''<ref name=":0" />'' [[1992|1992.]] urtean [[Telépolis]] liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13" /> [[1998]]. urtean [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18" />[[1999|1999.]] urten ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" /> [[2000]]. urtean''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19" />
==== Jardunaldiak ====
[[Fitxategi:Kabi@ Durangoko Azokan.jpg|thumb|2016ko [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokako]] Kabi@ gunea.]]
[[1998]]. urtean lehen aldiz antolatzen dira [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB) jardunaldiak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bilaketaren emaitzak :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea|url=https://www.inguma.eus/bilatu?bilaketa=bilkura+informatikari|aldizkaria=www.inguma.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2012|2012.]] urtean [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23" /> Urte berean, [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.
[[2016]]. euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz.
==== Kanpainak ====
[[Fitxategi:Interneten Lehen hitza euskaraz.png|thumb|[[Lehen hitza Euskaraz|Lehenhitza]] kanpainaren banerra.]]
[[2017]]. urtean [[Lehen hitza Euskaraz|Lehen hitza euskaraz]] webgunea eta kanpaina aurkeztu zituzten gailuak euskaraz konfiguratzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2023]]. urtean [[Gaitu (proiektua)|Gaitu]] kanpaina jarri zen martxan, euskarazko ahotsak batu eta [[Common Voice]] proiektu hauspotzeko asmoz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko milaka ahots biltzeko kanpaina aurkeztu dute: Gaitu|hizkuntza=eu|data=2023-10-02|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-milaka-ahots-biltzeko-kanpaina-aurkeztu-dute-gaitu_233496_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Dibulgazio edukiak ====
[[2016]]. urtean ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean,<ref name=":32" />hiru urte beranduago, [[2019]]. urtean [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen dute martxan.<ref name=":33" /> [[2023]]. urtean [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka digitalak|Erronka digitalak]] dibulgazio bideo-bilduma abiatu zuten [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] eta [[Badalab]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Erronka digitalak ulertzeko zortzi bideo egin ditu Ikusgelak|hizkuntza=eu|data=2023-10-24|url=https://www.berria.eus/ikasgela/berriak/xehetasuna/erronka-digitalak-ulertzeko-zortzi-bideo-egin-ditu-ikusgelak|aldizkaria=www.berria.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
=== Web 2.0 ===
==== Posta zerrendak ====
[[1996]]. urtean, lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, euskarazko lehen posta zerrenda, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera etorri zen, gaur egun oraindik bizirik dagoena.<ref name=":14" /> Urte bat beranduago,[[1997]]. urtean [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, [[1998]]. urtean euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20" />
==== Blogak ====
[[Fitxategi:Sustatu logoa.png|thumb|[[Sustatu (bloga)|Sustatu]] blogaren logoa.]]
[[2001]]. urtean [[Sustatu (bloga)|Sustatu]] sortzen da, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. [[2005|2005.]] urtean lehenengo blog plataformak abiatzen dira: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]]. [[2007|2007an]] 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21" /> Urte horretan, [[2007|2007an]], [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34" /><ref name=":2" />
=== Hedabideak ===
==== Irratia ====
[[Fitxategi:Arrosa-Sarea-Sorrera23.26 barria 2001 uda.jpg|thumb|Herria Mugi! ekimenak Barrian egindako bilera, saio horretan sortu zen EHZn 2001. urtean egin zen Arrosa Sarearen sortze-bilkura antolatzeko ideia.]]
[[2001]]. urtean [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da [[Joxemi Zumalabe Fundazioa|Joxemi Zumalabe fundazioak]] [[Euskal Herria Zuzenean|EHZ]] jaialdian ([[Arrosa|Arrosan]]) antolatutako jardunaldi batzuetan. Batez ere, euskarazko irratiek euren artean sarearen bidez irratsaioak elkartrukatzeko sarea da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Arrosa Aurkezpena|hizkuntza=eu|url=https://www.arrosasarea.eus/arrosa/arrosa-aurkezpena/|aldizkaria=Arrosa|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2005]]. urtean Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
==== Ikus-entzunezkoak ====
[[2011|2011.]] urtean euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatu zen.<ref name=":35" />
[[2016]]. urtean [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]] Ondoren etorri ziren Nomofobikak, [[Otsoen lurraldean]], Gutuberrak, [[Puntu Koma]], Pikuak, Ixa, Kartzela, Bekaduna, Belarri bero, bai esan?, Beita, Itsatsita... moduko websailak.
=== Administrazioa ===
[[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politika Sailak]] [[2006]]. urtean ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36" /> [[2016]]. urtean ''Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat'' dokumentua aurkeztu zuen [[Eusko Jaurlaritza|Eusko Jaurlaritzak]].
=== Telekomunikazio sarea ===
[[1988]]. urtean eman zen Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15" /> [[1995]]. urtean [[Euskaltel]] sortzen dute, euskal [[telekomunikazio]] konpainia. [[2015|2015ean]] 350.000 kilometro zuntz optiko izatera heldu zen, [[2021|2021ean]] [[Grupo MásMovil|Masmovil]]-ek [[Erosteko eskaintza publiko|OPA]] bat egin eta akzioen gehiengoa bereganatu zituen.
==== Domeinua ====
[[Fitxategi:Puntueus-logoa.png|thumb|[[.eus|PuntuEUS]] logoa.]]
[[2012]]. urtean [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
=== Kultura librea ===
==== Wikimedia ====
[[2001]]. urtean [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] abiatzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu. [[2015]]. urtean haur eta gaztetxoei zuzendutako Entziklopedia askea sortzen da: [[Vikidia]]. Horren garapenaren ondoren, 2018. urtean [[Txikipedia]] aurkeztu zen, gaur egun {{PAGESINCATEGORY:Txikipedia}} artikulu ditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Txikipedia:Zer da Txikipedia|hizkuntza=eu|data=2022-03-31|url=https://eu.wikipedia.org/wiki/Txikipedia:Zer_da_Txikipedia|sartze-data=2024-10-28|encyclopedia=Wikipedia, entziklopedia askea.}}</ref>
==== Hacklab-ak ====
[[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24" />
==== Librezale ====
[[2003]]. urtean [[Librezale]] sortzen dute eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena argitaratzen dute.
==== Fedibertsoa ====
[[2019]]. urtean [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira:<ref name=":37" />
* [[PeerTube]]: Bideoak argitaratzeko tresna libre federatua. Euskarazko edukientzat hiru instantzia daude: Peertube.eus (Abaraskak kudeatzen duena), Euskarabildua (jardunaldien edukia jasotzen duena) eta Argia bideoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#bideoak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[PixelFed|PixelFeed]]: Irudiak partekatzeko sare soziala. Instantzia bakarra dago euskaraz, Abaraskak koordinatzen duena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#argazkiak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Bookwyrmen: Paperjale abiatzen du Abaraskak 2023an, liburuen jarraipena egiteko irakurzaleentzako sare sozial federatua.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Paperjale jaio da, euskal literaturaren topagunea izan nahi duen gune digitala|hizkuntza=eu|data=2023-03-14|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20230314/paperjale-jaio-da-euskal-literaturaren-topagunea-izan-nahi-duen-gune-digutala|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Funkwhale: 2020. urtean Baleafunk.eus audioak kargatzeko, deskargatzeko eta partekatzeko sare soziala sortzen du Iametzak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Asier|abizena=Iturralde|izenburua=Baleafunk hemen da!|hizkuntza=eu|data=2020-11-13|url=https://iametza.eus/hodeia-ez-da-existitzen/albistea/baleafunk-hemen-da/|aldizkaria=Iametza|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Hezkuntza Baliabide Irekiak ====
[[Fitxategi:Ikusgela - Hannah Arendt.jpg|thumb|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgelako]] lehen bideoa.]]
[[2017]]. urtean [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen [[YouTube|Youtubeko]] kanala.<ref name=":25" />
[[2023|2023an]] [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] jaiotzen da, [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultur Elkarteak]] gidatutako [[Hezkuntza baliabide irekiak|azalpen bideo libreen]] proiektua. Gaur egun [[:Kategoria:Ikusgela|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgela|subcats}} bideo-bilduma]] ditu eta Euskarazko Wikipediako [[:Kategoria:Ikusgelako bideoak dituzten artikuluak|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgelako_bideoak_dituzten_artikuluak}} artikulutan]] daude txertatuta bideoak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ikusgela|hizkuntza=eu|url=http://ikusgela.eus/|sartze-data=2024-10-28}}</ref>.
=== Kultur sorkuntza ===
[[2005]]. urtean [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea abiatzen du [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]].
[[Fitxategi:Sarean Euskaraz VI. topaketa egunean behin (cropped).jpg|thumb|[[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] aplikazioaren irudia.]]
=== Jolasak ===
[[2019]]. urtean [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
=== Kirola ===
[[2005]]. urtean [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: [[txirrindularitza]] euskaraz lantzen duen ataria.
=== Sariak ===
[[Fitxategi:Argiasaria.jpg|thumb|[[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipediak]] jasotako [[Argia Sariak|Argia Saria]].]]
[[Argia Sariak|Argia sariak]] [[1989]]. urtean sortu ziren, hamar urte beranduago kategoria berri bat gehitu zioten: Internet. [[2012]]. urteko [[Ibilaldia|Ibilaldian]] ''Euskara Teknologia Berrietan'' egoteko lanean aritutakoak omendu zituzten. <ref>{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
== Mugarriak ==
=== 1970 ===
* [[1975]] - [[Informatika]] hiztegi laburra ([[Klaudio Harluxet]], [[Elhuyar aldizkaria]], [[1975]]). 74 hitzeko bilduma oinarrizko azalpenarekin.<ref name="ElhuyarZT1975">Klaudio Harluxet: [https://web.archive.org/web/20171201030731/http://aldizkari-txikia.elhuyar.eus/pdf/Elhuyar-05-05.pdf «Informatikaren hiztegi laburra»], ''Elhuyar zientzia eta teknologia'', 1975.</ref>
=== 1980 ===
* [[1980]] - [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]] [[UZEI#Hiztegi terminologikoak|UZEIren hiztegiak]] informatikoki kudeatzeko programa informatiko bat asmatu zuen.<ref name=":02">{{Erreferentzia|izena=Kepa|abizena=Sarasola|izenburua=Klaudio Harluxet, informatikaria|hizkuntza=eu|data=1994-04-01|url=https://zientzia.eus/artikuluak/klaudio-harluxet-informatikaria/|aldizkaria=Zientzia.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1981]] - Informatika saila antolatzen da lehenengo aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]]. Informatikazko lehen bi liburuak argitaratu zituzten gero.<ref name=":03">{{erreferentzia|izena=Agustin|abizena=Arruabarrena Frutos|urtea=2016|izenburua=Irakasleen liburugintza Informatika Fakultatean (pdf ,556,50 Kb)|argitaletxea=UPV/EHU-ko Informatika Fakultatea|hizkuntza=eu|url=https://www.ehu.eus/documents/340468/7204540/Irakasleen+liburugintza.pdf/b9b54816-c38b-4ce8-b707-e13d099c2646?t=1507287131000}}</ref>
* [[1984]] - [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua argitaratzen du [[Federiko Krutwig|Federico Krutwigek]].''<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Iñaki|abizena=Arzoz|izenburua=Divulgando la cibercultura vasca. Una apuesta social|hizkuntza=es|url=https://core.ac.uk/outputs/11498927/|sartze-data=2024-06-26}}</ref>''
* [[1984]] - [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]] lehen aldiz ematen da [[Donostiako Informatika Fakultatea#Ikasketak euskalduntzen egindako egindako urratsak|informatikako irakasgai bat euskaraz]], lehen mailan.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=1.000 informatikari euskaldun Bikain|hizkuntza=eu|data=2016-12-20|url=https://www.berria.eus/iritzia/zuzendariari/1000-informatikari-euskaldun-bikain_1172595_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2023-07-30}}</ref>
* [[1986]] - [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8">{{Erreferentzia|izena=Euskalterm|url=https://www.ivap.euskadi.eus/webivap00-a5app3/eu/ac36aEuskaltermWar/publiko/erakutsiBankuEdukia|aldizkaria=www.ivap.euskadi.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1988]] - [[Ixa taldea|Ixa taldearen]] sorrera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Komunikazioa euskaraz ingeniaritzan {{!}} WorldCat.org|hizkuntza=eu|url=https://search.worldcat.org/title/1222923008|aldizkaria=search.worldcat.org|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1988]] - Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15">{{Erreferentzia|izena=LARA|abizena=OCHOA|izenburua=25 años conectad@s|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/mas-actualidad/sociedad/anos-conectad-20131211_amp.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-09-17}}</ref>
=== 1990 ===
* [[1992]] - ''[[Telépolis]]'' liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13">{{Erreferentzia|izena=Gustavo Alejandro|abizena=Iovino|izenburua=Telepolis de Javier Echeverría. De la metáfora a la comprensión de la realidad|orrialdeak=23|hizkuntza=es|data=2011|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3686541|aldizkaria=Razón y palabra|alea=75|issn=1605-4806|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1992]] - Lehen hiru urteko irakasgai guztiak euskaraz ematea lortzen da [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
* [[1994]] - [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Josu|abizena=Waliño|izenburua=Gailurra beti dago gorago|hizkuntza=eu|data=2016-05-27|url=https://www.sarean.eus/gailurra-beti-dago-gorago/|aldizkaria=Sarean .eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[1994]] - [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=XUXEN euskararako zuzentzaile ortografikoa {{!}} Ixa taldea|url=http://ixa.si.ehu.es/node/4628|aldizkaria=ixa.si.ehu.es|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1994]] - [[Ezagutu Gipuzkoa (CD-ROM)|Ezagutu Gipuzkoa]] lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a euskaraz.<ref name=":12">{{Erreferentzia|izena=Lizaso|abizena=Pili|izenburua=Informatika eta euskara Elhuyarren|data=1996-11-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/erreportajeak/informatika-eta-euskara-elhuyarren/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1995]] - [[AhoLab]] ikerketa-taldea <nowiki/>abiatz<nowiki/>en da.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izenburua=Txillardegi lagun-giroan|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/txillardegi-lagun-giroan|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Eusnet (elkartea)|Eusnet]] elkartea sortzen dute.<nowiki/> Tartean [[Zuzen de la Cueva]] dago. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zuzen de la Cuevaren heriotza, suizidioa|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1601295366|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Posta-zerrenda|posta zerrendak]]: lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera, gaur egun oraindik bizirik.<ref name=":14">{{Erreferentzia|izenburua=Eibartarrak zerrenda, 10 urte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1208359242|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Windows 95]] euskaraz. UZEI eta Elhuyarrek egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Kaltzada, Pili Arrojeria|abizena=Eustakio|izenburua=Windows 95, euskarari leihoak irekiz|data=1996-01-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/elkarrizketak/windows-95-euskarari-leihoak-irekiz/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17">{{Erreferentzia|izenburua=EDBL - Euskararen Datu-Base Lexikala Interneten|url=http://ixa2.si.ehu.eus/edbl/|aldizkaria=ixa2.si.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatzen du [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] Donostian. 2025ean XIV. jardunaldia antolatu da.
* [[1997]] - [[Kaixo.com]] - en sorrera. Lehen euskal atari eta bilatzailea, elebitan zegoena.<ref>{{Erreferentzia|izena=OpenData|abizena=|urtea=2017]]|izenburua='kaixo.com' bilatzailearen 20. urteurreneko dokumentalaren aurkezpena|hizkuntza=eu|data=2017-12-01|url=https://opendata.euskadi.eus/webopd00-datos/eu/contenidos/evento/2017]]113012541147/eu_def/index.shtml|aldizkaria=opendata.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-29}}</ref><ref name=":2" />
* [[1997]] - [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, urte bat beranduago euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20">{{Erreferentzia|izenburua=¡15 años de cybereuskadi! – Gananzia|hizkuntza=es|data=2012-12-26|url=https://gananzia.com/15-anos-de-cybereuskadi|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1998]] - [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB).
* [[1998]] - [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18">{{Erreferentzia|izenburua=Etxepare porno – Alberdania|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.alberdania.net/product/etxepare-porno/|sartze-data=2024-04-09}}</ref>
* [[1999]] - Internet kategoria sortzen da [[Argia Sariak|Argia Sarietan]].
* [[1999]] - ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" />
* [[1999]] - Lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan ditu [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
=== 2000 ===
* [[2000]] - ''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19">{{Erreferentzia|izena=Goio|abizena=Telletxea|izenburua=Txalapartatik modemera : Internet Euskal herrian, Euskal Herria Interneten / [egileak] Goio Telletxea, [Antton Paulus Basurco (gida liburua)]|argitaletxea=Gatuzain,|data=2000|url=https://eimakatalogoa.eus/vufind/Record/5151|edizioa=1. ed.|isbn=978-2-913842-09-0|sartze-data=2024-06-26|serie=Poltxiko saila (Gatuzain)}}</ref>
* [[2001]] - [[Google]] euskaraz: lehen bertsioa bilatzaileko interfazeetan “Baietz lehenengoan” esaldiarekin.
* [[2001]] - [[Sustatu (bloga)|Sustaturen]] sorrera, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. 2007]]an 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21">{{Erreferentzia|izena=Joxe|abizena=Aranzabal|izenburua=Zenbat blog daude euskaraz?|hizkuntza=eu|data=2007-06-28|url=https://blogak.goiena.eus/faroa/2007<nowiki>]]/06/28/zenbat-blog-daude-euskaraz/</nowiki>|aldizkaria=Faroa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2001]] - [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] sortzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu.
* [[2001]] - [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da.
* [[2001]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6">{{erreferentzia|izena=Gorane|abizena=Agirre|urtea=2001-07-12|izenburua=UEUk bere lehen titulazio ofiziala eskaniko du urritik aurrera. Hizkuntza eta Teknologian adituak trebatuko ditu HIZTEK izeneko graduondoan.|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20010712&ikusi=016}}</ref> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16">{{erreferentzia|izena=Aitziber|abizena=Laskibar|urtea=2002-07-12|izenburua=Master, graduondo eta dokorego ikastaro bana eskainiko du UEUk. 'Hizkuntza eta Teknologia', 'Herri Erakundeen Kudeaketa' eta 'Euskal Herria XXI'|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20020710&ikusi=014}}</ref>
* [[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24">{{Erreferentzia|izenburua=Metabolik BioHacklab » ¿Quiénes Somos?|url=https://sindominio.net/metabolik/weblog/index48a648a6.html?page_id=5|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Indymedia EH]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Indymedia Euskal Herriak bilera irekia egingo du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1032860808|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Linux]] Mandrake euskaraz. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.
* [[2002]] - [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da.
* [[2002]] - [[XX. mendeko euskararen corpus estatistikoa]] (aurrez EEBS) abiatzen da.
* [[2003]] - [[Librezale|Librezaleren]] sorrera eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena.
* [[2003]] - [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea.
* [[2003]] - Euskarazko [[E-learning|on-line ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22">{{erreferentzia|izena=Rakel|abizena=Gamito|urtea=2019|izenburua=On-line irakaskuntza: eredu pedagogikoaren aurrerapausoak, zailtasunak eta erronkak|argitaletxea=Moodle Moot 2019|hizkuntza=eu|abizena2=Arriolabengoa|abizena3=Larrañaga|abizena4=Urbieta|izena2=Ireide|izena3=Maite|izena4=Maialen|url=https://www.researchgate.net/publication/339956117_On-line_irakaskuntza_eredu_pedagogikoaren_aurrerapausoak_zailtasunak_eta_erronkak}}</ref>
* [[2005]] - Lehenengo blog plataformak: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]].
* [[2005]] - [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: txirrindularitza euskaraz lantzen duen ataria.
* [[2005]] - [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea, [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]] sortutako kanala.
* [[2005]] - Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
* [[2005]] - [[Moodle]] euskaraz taldea sortzen da plataforma euskaratzeko auzolana koordinatzeko.<ref name=":7">{{erreferentzia|izena=Abel|abizena=Camacho|urtea=<nowiki>2007]]</nowiki>|izenburua=Moodle Euskaraz: hizkuntza handien pare|argitaletxea=Moodlemoot Euskadi 07|hizkuntza=eu|url=https://www.researchgate.net/publication/330854088_Moodle_Euskaraz_hizkuntza_handien_pare|aldizkaria=Euskal Herriko Unibertsitatea}}</ref>
* [[2006]] - [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
* [[2006]] - [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]].
* [[2006]] - [[Twitter]]: lehenengo euskarazko txioak, interfazea 2012]]an heldu zen.
* [[2006]] - [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] euskarazko ahotsaren sintesia.
* [[2006]] - [[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|HPSk]] ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36">{{Erreferentzia|izena=Euskadi.eus|abizena=|izenburua=Euskarazko informazioaren eta komunikazioaren teknologien inbentarioa|hizkuntza=eu|data=2007-02-07|url=https://www.euskadi.eus/web01-a3iktedu/eu/contenidos/informacion/ikt_inbentarioa/eu_tic/ikten_inbentarioa.html|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea.<ref name=":30">{{Erreferentzia|izenburua=Elebila, euskarazko bilatzailea|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2108/elebila-euskarazko-bilatzailea|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixiomaitia.eus irail amaieran itxiko da, ez badu inork erreleboa hartzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1725614958|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2007]] - [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]].
* [[2007]] - Mooteu Euskadi, Moodle Moot topaketaren lehen edizioa egiten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2007]] - [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34">{{Erreferentzia|izena=Maite|abizena=Goñi Eizmendi|izenburua=Euskaljakintza: euskara eta teknologia berriak|orrialdeak=135–147|data=2008|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2605358|aldizkaria=Bat: Soziolinguistika aldizkaria|alea=66|issn=1130-8435|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":2" />
* [[2008]] - [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26">{{Erreferentzia|izenburua=Aurkezpena - Sareko Euskal Gramatika|url=https://www.ehu.eus/seg/doku.php?id=aurkezpena#seg_zer_den|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-06-27}}</ref>
* [[2008]] - [[Facebook]] euskaraz.
* [[2008]] - [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]].
* [[2009]] - [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria.
* [[2009]] - Posta zerbitzu zentralizatu nagusiak euskaraz erabiltzeko aukera ireki zen. [[Microsoft OneDrive|Hotmail]] urte horretako apirilean eta [[Gmail]] maiatzean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hotmail eta Gmail euskaraz jartzeko instrukzioak|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1258067775|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2009]] - [[Azkue Fundazioa|Azkue fundazioa]] aurkezten da, euskara sarean josten leloarekin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Azkue, euskara sarean josten|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/azkue-euskara-sarean-josten-2|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
=== 2010 ===
* [[2010]] - [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31">{{Erreferentzia|izenburua=<nowiki>Argia Sariak 2010]] - Internet: grebaorokorra.info</nowiki>|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/berezia/argia-sariak/2010<nowiki>]]/internet-grebaorokorrainfo</nowiki>|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2010]] - Musikazuzenean.eus webgunea abiatzen da Euskal Herriko kontzertuen agenda kolaboratiboa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Agenda|hizkuntza=eu|url=https://musikazuzenean.eus/|aldizkaria=Musika zuzenean|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2010]] - [[Umap]], [[Twitter|Twitterreko]] euskarazko jarduera batzeko ataria sortzen du [[CodeSyntax]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Umap, Twitterreko euskarazko jardunaren batzailea|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1287720743|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[2011]] - Euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatzea.<ref name=":35">{{Erreferentzia|izenburua='EITB Nahieran' aurkeztu dute, sarean azken edukiak eta artxiboa jasoz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/eitb-nahieran-aurkeztu-dute-sarean-azken-edukiak-eta-artxiboa-jasoz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2011]] - [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27">{{Erreferentzia|izenburua=Goenkale Corpusa - UPV/EHU|url=https://www.ehu.eus/ehg/goenkale/|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
* [[2012]] - ''Euskara aro digitalean'' liburu zuria argitaratzen du META-NET Bikaintasun Sareak. Liburuak euskararako hizkuntza-teknologien egoera aurkeztu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=DA! - Historia: Kabi@|hizkuntza=eu|url=https://durangokoazoka.eus/eu/azoka-da/historia|aldizkaria=durangokoazoka.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2012]] - [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarabildua|hizkuntza=eu|url=https://euskarabildua.eus/|aldizkaria=Euskarabildua|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Ibilaldia|Ibilaldiak]] hainbat eragile saritzen ditu teknologia berrietan euskara sartzeko egindako lanengatik.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Ibilaldia 2012 omenaldia: Euskara teknologia berrietan sartzeko aintzindariak – Hizkuntza-teknologiak|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ixa/2012/06/07/ibilaldia-2012-omenaldia-ikt-eu/|sartze-data=2020-02-11}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[2013]] - [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
* [[2013]] - [[Android]] euskaraz.
* [[2014]] - [[Game Erauntsia|Game Erauntsiaren]] sorrera
* [[2014]] - Euskal hizkuntza eta kulturaren [[.eus]] domeinua abiatzen da.
* [[2014]] - [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28">{{Erreferentzia|izenburua=@euskaltelegram: Telegram euskaraz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/euskaltelegram-telegram-euskaraz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2014]] - [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
* [[2016]] - [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]]
* [[2016]] - Euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz, eta ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean.<ref name=":32">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko Interneten Eguna ospatu dute lehenengo aldiz|hizkuntza=eu|data=2016-05-18|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-interneten-eguna-ospatu-dute-lehenengo-aldiz_1158159_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - ''IKTak Euskal Herrian: ikerketa, ezagutza eta ekintzarako abiapuntu berriak'' ikastaroa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“Paradigma sozioteknikoa aldatu den heinean euskaldunok gure galdera, anbizio eta helburuak ere birplanteatu behar ditugu” – UEU365|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu365/2016]]/07/08/benat-irasuegi-gorka-julio-gorka-salces-koldo-diaz-eta-xabier-landabidea-paradigma-sozioteknikoa-aldatu-den-heinean-euskaldunok-gure-galdera-anbizio-eta-helburuak-ere-birplanteatu-behar/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat dokumentua aurkeztu zuen Eusko Jaurlaritzak.
* [[2017]] - Euskarazko [[Youtuber|youtuberrak]] ugaltzen dira: SuperTxope, Aiora Probatxoa…
* [[2017]] - [[Lehen hitza Euskaraz]] kanpaina.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2017]] - [[Hezkuntzan Librezale]] taldea.
* [[2017]] - [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen Youtubeko kanala.<ref name=":25">{{Erreferentzia|izena=Mikel García|abizena=Martikorena|izenburua=Paul Rios, Jakindun kanala: “Hezkuntza demokratizatzen dute online baliabideek”|hizkuntza=eu|data=2021-02-11|url=https://geuria.eus/herriak/basauri/jakindun-kanala-paul-rios-xabier-urizarbarrena-2021<nowiki>]]-elkarrizketa/</nowiki>|aldizkaria=Geuria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2018]] - [[Txikipedia]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Haurrentzako Wikipedia jaio da|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2596/txikipedia|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2018]] - [[Modela (itzultzailea)|Modela]], euskarazko lehen [[Itzulpen automatiko neuronal|itzultzaile neuronala]]. Ondoren [[Itzuli (itzultzaile neuronala)|Itzuli]], [[Batua.eus]], [[Elia.eus|Elia]]…
* [[2019]] - [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
* [[2019]] - [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira [[PeerTube]], [[PixelFed|PixelFeed]] eta Paperjale (Bookwyrmen). <ref name=":37">{{Erreferentzia|izenburua=Abaraska taldearen eskaera: kolaboratu Fedibertso euskalduna osatzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1695626659|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2019]] - [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen du martxan [[.eus|PuntuEUSek]].<ref name=":33">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixomundua.eus|hizkuntza=eu|url=https://kaixomundua.eus/historikoa/|aldizkaria=Lehen edizioa|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2019]] - [[ZUT]] gazteentzako aldizkari-digitala aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Zut' aldizkari digitala aurkeztu dute Durangoko Azokan - Debagoiena|hizkuntza=eu|url=https://goiena.eus/debagoiena/1575554498193-zut-aldizkari-digitala-aurkeztu-dute-durangoko-azokan|aldizkaria=Goiena.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2019]] - [[GOI ikastegia|Goi-mailako Online ikastegia (GOI)]] sortu zuten [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUk]].
=== 2020 ===
* [[2020]] - [[GOI ikastegia|GOI ikastegiak]] online eta euskaraz martxan jarri zuen Irakaskuntza ertainetan irakaslea izateko behar den master ofiziala.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urrats estrategiko bat: master ofizial bat euskaraz eta online – UEU-ren mintegia|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu-mintegia/2020/04/20/urrats-estrategiko-bat-master-ofizial-bat-euskaraz-eta-online/|sartze-data=2021-03-30}}</ref>
* [[2021]] - [[Eitb Podkast]] jaiotzen da.
* [[2021]] - [[TEKS]], teknologia libreak [[Ekonomia Sozial Eraldatzaile|ekonomia sozialaren]] ikuspegitik sortu, sustatu eta saretzeko elkartea sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=TEKS burujabetza teknologikoa sustatzeko elkartea|hizkuntza=eu|data=2022]]-02-19|url=https://www.euskadi.eus/elkartea/teks-burujabetza-teknologikoa-sustatzeko-elkartea/web01-ejeduki/eu/|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - Euskal Herria Digitala manifestua aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Manifestua – Euskal Herria Digitala|hizkuntza=eu|url=https://euskalherriadigitala.eus/manifestua/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - [[Gladys saria|Gladys sariak]], ingurune digitalean ari diren emakume gazte euskaldunak saritzeko ekimena abiatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hasiera|hizkuntza=eu|url=https://gladyssaria.eus/|aldizkaria=Gladys Saria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2021]] - [[BERRIA Ikasgela]], egunerokoarekin ikasteko tresna abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=BERRIA Ikasgela, egunerokoarekin ikasteko tresna|hizkuntza=eu|data=2021]]-10-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/berria-ikasgela-egunerokoarekin-ikasteko-tresna_1303120_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2022]] - [[Twitch euskaraz]] eta [[Pantailak Euskaraz|Pantailak euskaraz]] taldeak abiatzen dira.
* [[2022]] - [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]], euskarazko ikus-entzunezko [[Hezkuntza baliabide irekiak|pedagogiko libreen]] ataria sortzen dute [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultura Elkarteak]] eta [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Ikusgela hutsune bat betetzera dator»|hizkuntza=eu|data=2022-05-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/ikusgela-hutsune-bat-betetzera-dator_1314622_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - Lehen aldiz [[Korrika|Korrikaren]] 24 orduko zuzenekoa eskaini zen sarean.
* [[2022]] - [[Badalab]] hizkuntza berrikuntza laborategia abian jartzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Badalab hizkuntza berrikuntzako laborategiak proiektua aurkeztu du gaur Errenterian|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.gipuzkoa.eus/eu/-/badalab-hizkuntza-berrikuntzako-laborategiak-proiektua-aurkeztu-du-gaur-errenterian|aldizkaria=gipuzkoa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - [[Zernonikusi.eus]], euskarazko edukien bilatzailea abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=IPARLA BAIGURA KOMUNIKAZIOA|abizena=elkartea|izenburua=Zer Non Ikusi, plataformetan euskarazko edukien bilatzaile berria|hizkuntza=eu|data=2022]]-09-12|url=https://www.kazeta.eus/eu/info_kz/2022]]0912/zer-non-ikusi-plataformetan-euskarazko-edukien-bilatzaile-berria|aldizkaria=Kazeta.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2023]] - [[Primeran]] euskarazko edukien [[Streaming|streaming plataforma]] aurkezten du [[Euskal Irrati Telebista|EITBk]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PRIMERAN euskarazko eta euskal edukien streaming plataforma berria aurkeztu dute jendartean|hizkuntza=eu|data=2023-09-21|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/bideoak/osoa/9312689/bideoa-primeran-euskarazko-eta-euskal-edukien-streaming-plataforma-berria-aurkeztu-dute-jendartean/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2023]] - Gaitu kanpaina abiatzen da, euskarazko [[Common Voice]] sustatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=GAITU - Adimen artifizialak euskaraz egin dezan|hizkuntza=eu|url=https://gaitu.eus/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2024]] - [[Latxa (hizkuntza eredua)|Latxa]] euskarazko hizkuntza eredu irekien sorrera.
* [[2024]] - [[Makusi]] sortzen da, haurrentzako [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] plataforma.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=EITBk Makusi sortu du, «haurrentzako plataforma segurua»|hizkuntza=eu|data=2024-04-26|url=https://www.berria.eus/komunikazioa/eitbk-makusi-sortu-du-haurrentzako-plataforma-segurua_2124332_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2024]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] ''Euskara eta Digitalidadea'' graduondokoa abiatzen du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Unibertsitateko Aditua: Euskara eta Digitalitatea - Berezko Tituluak - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/graduondokoak/euskara-digitalitatea-unibertsitateko-aditua|aldizkaria=Berezko Tituluak|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* 2024 - [[Ulua]] abiatzen du Ulu Mediak, euskarazko hedabide digital [[Transmedia narrazio|transmedia]].<ref name=":4" />
* [[2024]] - [[Guau]] sortzen da, [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] audio ekoizpenak batzen dituen plataforma.
== Mugak ==
Euskarak, beste hizkuntza gutxitu gehienek moduan, hainbat muga eta zailtasun izan ditu sarean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
==== Bilatzaileak ====
Webguneetara edo sareko edukietara heltzeko bide ohikoenetakoak dira [[Bilaketa motor|bilatzaileak]].<ref>{{Erreferentzia|izena=Uichin|abizena=Lee|izenburua=Automatic identification of user goals in Web search|argitaletxea=ACM Press|orrialdeak=391|abizena2=Liu|abizena3=Cho|izena2=Zhenyu|izena3=Junghoo|data=2005|url=http://dx.doi.org/10.1145/1060745.1060804|aldizkaria=Proceedings of the 14th international conference on World Wide Web - WWW '05|doi=10.1145/1060745.1060804|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Horrek hizkuntza batek sarean duen presentzian pisu handia izan dezake, batez ere, komunitate batean [[diglosia]] egoera bat badago, eta bilatzaileak hizkuntza hegemonikoaren alde egiten badu. [[2022|2022an]] [[.eus|Puntu.eus fundazioak]] [[Google (bilaketa motorra)|Google]]-ek [[Gaztelania|gaztelaniazko]] edukia saritzen zutela identifikatu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PuntuEus Behatokiak Googlek euskarazko bilaketetan eragindako kaltea datuekin baieztatu du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1689086329|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Publikoki salatu ostean, Google-ek [[Algoritmo|algoritmoa]] moldatu, eta egoera zuzendu zen.
==== Publizitatea ====
[[Online publizitate|Online publizitatean]], plataforma handiek euren hizkuntza irizpideak markaten dituzte. Esaterako, ez da posible [[Google Ads]]-en euskarazko iragarkiak jartzea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Google Ads - Atrae clientes y vende más con publicidad online|hizkuntza=es|url=https://ads.google.com/intl/es_ES/home/?pli=1|aldizkaria=ads.google.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Eta ezinezkoa da ere euskara hutsean dauden webguneetan bertako plataforma horien publizitatea integratu. Google Ad-ek kanpaina batean euskarazko hitzak identifikatzen baditu, kanpaina hori eteten du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=[iritzia] Gure hizkuntzaren erabilgarritasuna eta ikusgarritasuna estaliaz - Behatokia.eus|url=https://behatokia.eus/eu/albisteak/iritzia-gure-hizkuntzaren-erabilgarritasuna-eta-ikusgarritasuna-estaliaz/|aldizkaria=behatokia.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Ikus-entzunezkoak ====
[[Fitxategi:Pantailak Euskaraz - Donostiako Zinemaldia (2022).webm|thumb|[[Pantailak Euskaraz]] kolektiboak [[Donostiako Zinemaldia|Donostiako Zinemaldian]] egindako 2022ko protesta.]]
===== Bideo plataforma irekiak =====
Ikus-entzunezko plataforma batzuetan euskarazko edukia antolatu eta iragartzeko hainbat muga daude:
* [[YouTube|Youtube]]: Ezin da euskarazko edukia monetizatu.
* [[Twitch]]: Ez du euskarazko edukia kategorizatzen, ez dago hizkuntza etiketen aukeran. Oztopo hori salatzeko #3000Twitz kanpaina abiatu zuten [[Game Erauntsia|Game Erauntsiaren]] inguruko zenbait streamerrek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=#3000Twitz - Game Erauntsia - Bideojokoak euskaraz|url=https://gamerauntsia.eus/ekimenak/3000twitz/|aldizkaria=gamerauntsia.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
===== OTT itxiak =====
* [[Netflix]]: 2012/2016an iritsi zen plataforma Espainia eta Frantziara eta orduan ez zegoen euskarazko edukirik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Firma la petición|hizkuntza=es-ES|url=https://www.change.org/p/netflix-edukiak-euskaraz-emititu-ditzala-eskatzen-diogu-netflix-i|aldizkaria=Change.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Gaur-gaurkoz ere urriak dira bertako euskarazko edukiak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Plataforma globalen aurrean «garena baino txikiago bihurtu gara»|hizkuntza=eu|data=2024-10-29|url=https://behategia.eus/eu/plataforma-globalen-aurrean-garena-baino-txikiago-bihurtu-gara/|aldizkaria=Behategia|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* [[Prime Video]]: Euskarazko eduki gutxi daude. Pantailak Euskaraz ekimenak euskarazko edukiak lehenesteko modu bat argitaratu zuen 2024an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Prime Video aplikazioan euskarazko edukiak hobesteko modua|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1722500520|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* [[Disney+]]: Donostiako guraso euskaltzale batzuen ekimenez Disney Euskaraz egitasmoa abiatu zen, euskarazko eduki gehiago eskatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Disney Pluseko estreinaldi guztiak euskaraz izateko eskatu dute|hizkuntza=eu|data=2021-02-11|url=https://www.berria.eus/bizigiro/disney-pluseko-estreinaldi-guztiak-euskaraz-izateko-eskatu-dute_1288204_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Horietan eragiteko asmoz [[Pantailak Euskaraz]] ekimenaren bueltan hainbat euskaltzale bildu izan dira. [[Zernonikusi.eus|ZerNonIkusi]] webgunean dago plataforma horietako euskarazko edukiaren katalogoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Plataformetako euskarazko edukiak.|hizkuntza=en|url=https://zernonikusi.eus/katalogoa|aldizkaria=Zer Non Ikusi {{!}} Katalogoa|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Gailuak eta aplikazioak ====
Hainbat aplikazio ezagunek ez dituzte euskarazko interfazeak. Adibidez, [[Instagram]] tresnak 25 hizkuntza onartzen ditu,<ref>{{Erreferentzia|izena=Shreyas|abizena=Patil|izenburua=What are the Languages Supported by Instagram?|hizkuntza=en|data=2023-11-29|url=https://www.picbackman.com/tips-tricks/what-are-the-languages-supported-by-instagram/|aldizkaria=PicBackMan|sartze-data=2024-11-13}}</ref> eta [[euskara]] ez dago horien artean, beraz, ezin da euskaraz jarri; ezta [[TikTok]] ere.
[[Android]] gailuak ([[Software libre|software librea]]) euskaraz jarri daitezke, baina [[iPhone]]-etako [[iOS]] [[Sistema eragile|sistema eragiledunak]] ez.
==== Hizkuntza hautu digitala ====
===== Erabiltzaileon hautuak =====
[[Web nabigatzaile|Nabigatzailea]] konfiguratzean hautatzen den hizkuntzak eragin zuzena du interneten nabigatzean euskarazko edukiak jasotzeko aukeran. [[.eus|Puntu.eus]] behategiak 2023an egindako ikerketaren arabera, Euskal Herriko erabiltzaileen %4 inguruk soilik du nabigatzailea euskaraz konfiguratuta. [[Euskaldun|Euskaldunen]] artean, %10 inguruan dago kopuru hori. Gauza bera gertatzen da [[Telefono mugikor|sakeleko telefonoekin]]. Gailu gehienak euskaraz konfiguratu badaitezke ere, Euskal Herriko erabiltzaileen %5 baino gutxiagok egin du hala.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Behatokia - Puntu.eus|hizkuntza=eu-ES|url=https://puntu.eus/behatokia/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
===== Eduki sortzaileak =====
Hainbat eduki sortzaile euskaldunek nahiago dute [[Gaztelania|gaztelaniaz]], [[Frantses|frantsesez]] edo [[Ingeles|ingelesez]] sortu edukia horrela ikusle potentzial gehiago izango dituztela uste dutelako.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Iban Garcia: «Jendearengana hurbiltzeko beste bide bat aurkitu dut sare sozialen bitartez» - Azkoitia|hizkuntza=eu|url=https://azkoitiaguka.eus/azkoitia/1561976526440-iban-garcia-jendearengana-hurbiltzeko-beste-bide-bat-aurkitu-dut-sare-sozialen-bitartez|aldizkaria=Azkoitiaguka.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Lan politikoa ====
Langile publikoen ordenagailu gehienak ez daude euskaraz konfiguratuta, ezta euskarazko hezkuntza zentro askotakoak ere.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ordenagailua euskaraz|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1229344122|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Kataluniako Autonomia Erkidegoa|Katalunian]], Estrategia Digitaleko lehendakaritzaordetza bat ezarri zuten: eta hortik lobby lana egiten dute katalanaren posizioa ingurune digitalean indartzeko. Euskarak ez du horrelako lan politikoa egiteko figurarik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Inici|hizkuntza=ca-ES|url=https://politiquesdigitals.gencat.cat/ca/inici|aldizkaria=Polítiques Digitals|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Software librea ====
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
{{Euskara eta ingurune digitalak}}
[[Kategoria:Euskara eta ingurune digitalak]]
ci3dquzruii7xsn8iridvuo8rg4xkgq
9967977
9967970
2024-11-13T16:11:03Z
Demonocrazy
1830
/* Mugak */
9967977
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Ikusgela-Euskara_ingurune_digitalean.webm|start=0|thumbtime=440|thumb|{{ikusgela}}Euskarak ingurune digitalean egin duen ibilbidea laburtzen duen bideoa.]]
'''Euskarak''' azken hamarkadetan tokia hartu du '''ingurune digitaletan''', [[Internet|Interneten]] eta [[Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (IKT)|teknologia berrien]] hedapenarekin batera. [[Hizkuntza-teknologia|Hizkuntza teknologiek]], [[Software libre|software libreko proiektuek]] eta [[Sare sozialak|sare sozialen]] erabilerak euskararen presentzia handitu dute eremu digitalean.
Hainbat ekimen publiko eta pribatu sortu dira euskarazko edukiak sustatzeko, hizkuntza sarean eta komunikazio digitaletan egon dadin.
== Arloka ==
=== Hezkuntza ===
==== Unibertsitatea ====
[[Fitxategi:UEU-Larraona-Informatika-1987.jpeg|thumb|1987. urteko UEUko informatika programazioa.]]
[[1981]]. urtean Informatika saila antolatzen da lehen aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]] eta [[Informatika|informatikazko]] lehen bi liburuak argitaratu zituzten.<ref name=":03" /> Hiru urte beranduago eman zen lehen aldiz irakasgai bat euskaraz [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika fakultatean]].<ref name=":4" /> 15 urte beranduago, [[1999]]. urtean, lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan zituen.<ref name=":1" />
[[Ikerkuntza|Ikerketari]] dagokionez,[[1988]]. urtean [[Ixa taldea]] sortu zuten. [[1995]]. urtean [[AhoLab]] [[Ikerketa institutu|ikerketa-taldea]] abiatzen da.<ref name=":5" />
Unibertsitateko bilkuren baitan, [[1996]]. urtean lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatu zen.
[[2001]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6" /> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16" />
[[2003|2003.]] urtean euskarazko [[E-learning|online ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22" />
==== Tresnak ====
[[2005]]. urtean [[Moodle]] euskaraz taldea abiatzen da tresna librea euskaratzeko.<ref name=":7" /> [[2007|2007tik]] aurrera urtero MoodleMoot Euskadi topaketa egiten da softwarearen gaineko komunitatea aktibatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Eragileak ====
[[2017]]. urtean [[Hezkuntzan Librezale]] taldea sortzen da, hezkuntzan tresna libreak sustatzeko.
=== Hizkuntza teknologia ===
[[Fitxategi:Ikusgela-Hizkuntza_prozesamendua.webm|start=0|thumbtime=13|thumb|{{ikusgela}}[[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntza prozesamendu naturala:]]<nowiki/>komunikazioaren iraultza?]]
[[Fitxategi:1994 09 Xuxenen aurkezpena2.jpg|thumb|1994. urteko [[Xuxen]]-en aurkezpena.]]
[[1986|1986.]] urtean [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8" /> Zortzi urte beranduago, [[1994]]. urtean, [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa argitaratu zuten.<ref name=":9" /> [[1996|1996.]] urtean [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17" />
[[2006]]. urtean [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]]. Urte berean [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
[[2006]]. urtean ere [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] testu bat automatikoki irakurtzeko tresna sortzen dute. [[2014|2014.]] urtean [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
==== Corpusa ====
[[2007]]. urtean [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]]. [[2008]]. urtean [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26" /> [[2011]]. urtean [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27" />
[[2013]]. urtean [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
==== Itzulpenak ====
[[Fitxategi:Windows 95 stacked logo.svg|thumb|Euskaratutako lehen [[Windows]] sistema eragilea.]]
[[1996]]. urtean [[Windows 95]] sistema eragilearen euskarazko bertsioa argitaratu zen; [[UZEI]] eta [[Elhuyar Fundazioa|Elhuyarrek]] egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10" /> [[2001]]. urtean [[Google]] bilatzailearen euskarazko lehen bertsioa heldu zen, interfazeetan “[[Baietz lehenengoan!|Baietz lehenengoan]]” esaldiarekin.<ref>{{Erreferentzia|izena=L.|abizena=OCHOA|izenburua=Ingelesaren eskutik egin zituen euskarak lehen urratsak sarean|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/local/ingelesaren-eskutik-egin-zituen-201312111434.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2002]]. urtean [[Linux]] Mandrake euskaraz argitaratu zen. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Linux-en etorrera {{!}} Nabigatzen|url=https://www.sarean.com/artxiboak/000405.html|aldizkaria=www.sarean.com|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2006]]. urtean [[Twitter]] abiatzen da eta bertan euskarazko lehen txioak ikusten dira. Interfazea [[2012]]. urtean jarri zuten euskaraz herri presioko kanpaina baten ondoren. [[2013]]. urtean [[Android]] sistema eragilea euskaraz jartzen da. Urte bat beranduago [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28" />
=== Edukiak ===
==== Atariak ====
[[1994]]. urtean [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11" /> Euskarazko lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a urte berean argitaratu zen eta [[Ezagutu Gipuzkoa]] izan zen.<ref name=":12" />
[[2003]]. urtean [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea sortzen da, euskarazko edukiak elkar partekatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Encodings - Indizea|data=2024-10-28|url=https://www.euskal-encodings.eus/|aldizkaria=Euskal Encodings|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
[[2007]]. urtean [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea, urte berean [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29" /><ref name=":30" /> [[2008|2008.]] urtean [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]] webgunea sortzen da, euskarazko [[Azpidatzi|azpidatziak]] zentralizatu eta trukatzeko.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Luistxo|izenburua=Nola sortu azpititulu bikoitzak, adibideekin|hizkuntza=eu|url=https://azpitituluak.eus/albisteak/1389521994|aldizkaria=AZpiTituluak.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2009|2009.]] urtean [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria sortzen du [[Berria|BERRIAk]]. Urte bat beranduago Musikazuzenean sortzen du [[Koldo Otamendi|Koldo Otamendik]] Andoainen Euskal Herriko musika agenda batzen duen ataria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Koldo Otamendiren musikazuzenean webgunea, Andoaindik mundu zabalera -|hizkuntza=eu|url=https://aiurri.eus/komunitatea/aiurri/1544014954744-koldo-otamendiren-musikazuzenean-webgunea-andoaindik-mundu-zabalera|aldizkaria=Aiurri.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2010]]. urtean [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31" />
==== Ondarea ====
[[Fitxategi:Ahotsak.eus 01.png|thumb|[[Euskal Herriko Ahotsak|Ahotsak.eus]] webguneko irudia.]]
[[2002]]. urtean [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da, bertan ahozko ondarea jasotzen da bideoz.
=== Dibulgazioa ===
==== Liburuak ====
[[1980]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] [[Buruxkak]] liburu-bilduma abiatzen da. 40 urtean informatikaren gaineko 50 liburu atera zituzten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Liburutegi librea|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/bilduma-digitala?b_size=12&limit=9999&page_object_object=4&query=%5B%7B%22i%22:%22portal_type%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22Book%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22review_state%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22published%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22has_free_edition%22,%22o%22:%22paqo.boolean.isTrue%22,%22v%22:%22%22%7D,%7B%22i%22:%22taxonomy_unesco_categorization%22,%22o%22:%22paqo.list.contains%22,%22v%22:%5B%229%22%5D%7D%5D&sort_on=effective&sort_order=descending|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[1984]]. urtean [[Federiko Krutwig|Krutwigek]] [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua atera zuen, lan horrekin Krutwigek azaldu nahi zuen ''Zibernetikaren aro berrian'' etortzekoak ziren aldaketek ekarriko zuten egoera berria.''<ref name=":0" />'' [[1992|1992.]] urtean [[Telépolis]] liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13" /> [[1998]]. urtean [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18" />[[1999|1999.]] urten ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" /> [[2000]]. urtean''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19" />
==== Jardunaldiak ====
[[Fitxategi:Kabi@ Durangoko Azokan.jpg|thumb|2016ko [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokako]] Kabi@ gunea.]]
[[1998]]. urtean lehen aldiz antolatzen dira [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB) jardunaldiak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bilaketaren emaitzak :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea|url=https://www.inguma.eus/bilatu?bilaketa=bilkura+informatikari|aldizkaria=www.inguma.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2012|2012.]] urtean [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23" /> Urte berean, [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.
[[2016]]. euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz.
==== Kanpainak ====
[[Fitxategi:Interneten Lehen hitza euskaraz.png|thumb|[[Lehen hitza Euskaraz|Lehenhitza]] kanpainaren banerra.]]
[[2017]]. urtean [[Lehen hitza Euskaraz|Lehen hitza euskaraz]] webgunea eta kanpaina aurkeztu zituzten gailuak euskaraz konfiguratzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2023]]. urtean [[Gaitu (proiektua)|Gaitu]] kanpaina jarri zen martxan, euskarazko ahotsak batu eta [[Common Voice]] proiektu hauspotzeko asmoz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko milaka ahots biltzeko kanpaina aurkeztu dute: Gaitu|hizkuntza=eu|data=2023-10-02|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-milaka-ahots-biltzeko-kanpaina-aurkeztu-dute-gaitu_233496_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Dibulgazio edukiak ====
[[2016]]. urtean ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean,<ref name=":32" />hiru urte beranduago, [[2019]]. urtean [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen dute martxan.<ref name=":33" /> [[2023]]. urtean [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka digitalak|Erronka digitalak]] dibulgazio bideo-bilduma abiatu zuten [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] eta [[Badalab]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Erronka digitalak ulertzeko zortzi bideo egin ditu Ikusgelak|hizkuntza=eu|data=2023-10-24|url=https://www.berria.eus/ikasgela/berriak/xehetasuna/erronka-digitalak-ulertzeko-zortzi-bideo-egin-ditu-ikusgelak|aldizkaria=www.berria.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
=== Web 2.0 ===
==== Posta zerrendak ====
[[1996]]. urtean, lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, euskarazko lehen posta zerrenda, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera etorri zen, gaur egun oraindik bizirik dagoena.<ref name=":14" /> Urte bat beranduago,[[1997]]. urtean [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, [[1998]]. urtean euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20" />
==== Blogak ====
[[Fitxategi:Sustatu logoa.png|thumb|[[Sustatu (bloga)|Sustatu]] blogaren logoa.]]
[[2001]]. urtean [[Sustatu (bloga)|Sustatu]] sortzen da, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. [[2005|2005.]] urtean lehenengo blog plataformak abiatzen dira: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]]. [[2007|2007an]] 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21" /> Urte horretan, [[2007|2007an]], [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34" /><ref name=":2" />
=== Hedabideak ===
==== Irratia ====
[[Fitxategi:Arrosa-Sarea-Sorrera23.26 barria 2001 uda.jpg|thumb|Herria Mugi! ekimenak Barrian egindako bilera, saio horretan sortu zen EHZn 2001. urtean egin zen Arrosa Sarearen sortze-bilkura antolatzeko ideia.]]
[[2001]]. urtean [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da [[Joxemi Zumalabe Fundazioa|Joxemi Zumalabe fundazioak]] [[Euskal Herria Zuzenean|EHZ]] jaialdian ([[Arrosa|Arrosan]]) antolatutako jardunaldi batzuetan. Batez ere, euskarazko irratiek euren artean sarearen bidez irratsaioak elkartrukatzeko sarea da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Arrosa Aurkezpena|hizkuntza=eu|url=https://www.arrosasarea.eus/arrosa/arrosa-aurkezpena/|aldizkaria=Arrosa|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2005]]. urtean Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
==== Ikus-entzunezkoak ====
[[2011|2011.]] urtean euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatu zen.<ref name=":35" />
[[2016]]. urtean [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]] Ondoren etorri ziren Nomofobikak, [[Otsoen lurraldean]], Gutuberrak, [[Puntu Koma]], Pikuak, Ixa, Kartzela, Bekaduna, Belarri bero, bai esan?, Beita, Itsatsita... moduko websailak.
=== Administrazioa ===
[[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politika Sailak]] [[2006]]. urtean ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36" /> [[2016]]. urtean ''Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat'' dokumentua aurkeztu zuen [[Eusko Jaurlaritza|Eusko Jaurlaritzak]].
=== Telekomunikazio sarea ===
[[1988]]. urtean eman zen Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15" /> [[1995]]. urtean [[Euskaltel]] sortzen dute, euskal [[telekomunikazio]] konpainia. [[2015|2015ean]] 350.000 kilometro zuntz optiko izatera heldu zen, [[2021|2021ean]] [[Grupo MásMovil|Masmovil]]-ek [[Erosteko eskaintza publiko|OPA]] bat egin eta akzioen gehiengoa bereganatu zituen.
==== Domeinua ====
[[Fitxategi:Puntueus-logoa.png|thumb|[[.eus|PuntuEUS]] logoa.]]
[[2012]]. urtean [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
=== Kultura librea ===
==== Wikimedia ====
[[2001]]. urtean [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] abiatzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu. [[2015]]. urtean haur eta gaztetxoei zuzendutako Entziklopedia askea sortzen da: [[Vikidia]]. Horren garapenaren ondoren, 2018. urtean [[Txikipedia]] aurkeztu zen, gaur egun {{PAGESINCATEGORY:Txikipedia}} artikulu ditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Txikipedia:Zer da Txikipedia|hizkuntza=eu|data=2022-03-31|url=https://eu.wikipedia.org/wiki/Txikipedia:Zer_da_Txikipedia|sartze-data=2024-10-28|encyclopedia=Wikipedia, entziklopedia askea.}}</ref>
==== Hacklab-ak ====
[[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24" />
==== Librezale ====
[[2003]]. urtean [[Librezale]] sortzen dute eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena argitaratzen dute.
==== Fedibertsoa ====
[[2019]]. urtean [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira:<ref name=":37" />
* [[PeerTube]]: Bideoak argitaratzeko tresna libre federatua. Euskarazko edukientzat hiru instantzia daude: Peertube.eus (Abaraskak kudeatzen duena), Euskarabildua (jardunaldien edukia jasotzen duena) eta Argia bideoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#bideoak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[PixelFed|PixelFeed]]: Irudiak partekatzeko sare soziala. Instantzia bakarra dago euskaraz, Abaraskak koordinatzen duena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#argazkiak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Bookwyrmen: Paperjale abiatzen du Abaraskak 2023an, liburuen jarraipena egiteko irakurzaleentzako sare sozial federatua.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Paperjale jaio da, euskal literaturaren topagunea izan nahi duen gune digitala|hizkuntza=eu|data=2023-03-14|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20230314/paperjale-jaio-da-euskal-literaturaren-topagunea-izan-nahi-duen-gune-digutala|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Funkwhale: 2020. urtean Baleafunk.eus audioak kargatzeko, deskargatzeko eta partekatzeko sare soziala sortzen du Iametzak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Asier|abizena=Iturralde|izenburua=Baleafunk hemen da!|hizkuntza=eu|data=2020-11-13|url=https://iametza.eus/hodeia-ez-da-existitzen/albistea/baleafunk-hemen-da/|aldizkaria=Iametza|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Hezkuntza Baliabide Irekiak ====
[[Fitxategi:Ikusgela - Hannah Arendt.jpg|thumb|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgelako]] lehen bideoa.]]
[[2017]]. urtean [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen [[YouTube|Youtubeko]] kanala.<ref name=":25" />
[[2023|2023an]] [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] jaiotzen da, [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultur Elkarteak]] gidatutako [[Hezkuntza baliabide irekiak|azalpen bideo libreen]] proiektua. Gaur egun [[:Kategoria:Ikusgela|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgela|subcats}} bideo-bilduma]] ditu eta Euskarazko Wikipediako [[:Kategoria:Ikusgelako bideoak dituzten artikuluak|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgelako_bideoak_dituzten_artikuluak}} artikulutan]] daude txertatuta bideoak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ikusgela|hizkuntza=eu|url=http://ikusgela.eus/|sartze-data=2024-10-28}}</ref>.
=== Kultur sorkuntza ===
[[2005]]. urtean [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea abiatzen du [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]].
[[Fitxategi:Sarean Euskaraz VI. topaketa egunean behin (cropped).jpg|thumb|[[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] aplikazioaren irudia.]]
=== Jolasak ===
[[2019]]. urtean [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
=== Kirola ===
[[2005]]. urtean [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: [[txirrindularitza]] euskaraz lantzen duen ataria.
=== Sariak ===
[[Fitxategi:Argiasaria.jpg|thumb|[[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipediak]] jasotako [[Argia Sariak|Argia Saria]].]]
[[Argia Sariak|Argia sariak]] [[1989]]. urtean sortu ziren, hamar urte beranduago kategoria berri bat gehitu zioten: Internet. [[2012]]. urteko [[Ibilaldia|Ibilaldian]] ''Euskara Teknologia Berrietan'' egoteko lanean aritutakoak omendu zituzten. <ref>{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
== Mugarriak ==
=== 1970 ===
* [[1975]] - [[Informatika]] hiztegi laburra ([[Klaudio Harluxet]], [[Elhuyar aldizkaria]], [[1975]]). 74 hitzeko bilduma oinarrizko azalpenarekin.<ref name="ElhuyarZT1975">Klaudio Harluxet: [https://web.archive.org/web/20171201030731/http://aldizkari-txikia.elhuyar.eus/pdf/Elhuyar-05-05.pdf «Informatikaren hiztegi laburra»], ''Elhuyar zientzia eta teknologia'', 1975.</ref>
=== 1980 ===
* [[1980]] - [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]] [[UZEI#Hiztegi terminologikoak|UZEIren hiztegiak]] informatikoki kudeatzeko programa informatiko bat asmatu zuen.<ref name=":02">{{Erreferentzia|izena=Kepa|abizena=Sarasola|izenburua=Klaudio Harluxet, informatikaria|hizkuntza=eu|data=1994-04-01|url=https://zientzia.eus/artikuluak/klaudio-harluxet-informatikaria/|aldizkaria=Zientzia.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1981]] - Informatika saila antolatzen da lehenengo aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]]. Informatikazko lehen bi liburuak argitaratu zituzten gero.<ref name=":03">{{erreferentzia|izena=Agustin|abizena=Arruabarrena Frutos|urtea=2016|izenburua=Irakasleen liburugintza Informatika Fakultatean (pdf ,556,50 Kb)|argitaletxea=UPV/EHU-ko Informatika Fakultatea|hizkuntza=eu|url=https://www.ehu.eus/documents/340468/7204540/Irakasleen+liburugintza.pdf/b9b54816-c38b-4ce8-b707-e13d099c2646?t=1507287131000}}</ref>
* [[1984]] - [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua argitaratzen du [[Federiko Krutwig|Federico Krutwigek]].''<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Iñaki|abizena=Arzoz|izenburua=Divulgando la cibercultura vasca. Una apuesta social|hizkuntza=es|url=https://core.ac.uk/outputs/11498927/|sartze-data=2024-06-26}}</ref>''
* [[1984]] - [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]] lehen aldiz ematen da [[Donostiako Informatika Fakultatea#Ikasketak euskalduntzen egindako egindako urratsak|informatikako irakasgai bat euskaraz]], lehen mailan.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=1.000 informatikari euskaldun Bikain|hizkuntza=eu|data=2016-12-20|url=https://www.berria.eus/iritzia/zuzendariari/1000-informatikari-euskaldun-bikain_1172595_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2023-07-30}}</ref>
* [[1986]] - [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8">{{Erreferentzia|izena=Euskalterm|url=https://www.ivap.euskadi.eus/webivap00-a5app3/eu/ac36aEuskaltermWar/publiko/erakutsiBankuEdukia|aldizkaria=www.ivap.euskadi.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1988]] - [[Ixa taldea|Ixa taldearen]] sorrera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Komunikazioa euskaraz ingeniaritzan {{!}} WorldCat.org|hizkuntza=eu|url=https://search.worldcat.org/title/1222923008|aldizkaria=search.worldcat.org|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1988]] - Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15">{{Erreferentzia|izena=LARA|abizena=OCHOA|izenburua=25 años conectad@s|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/mas-actualidad/sociedad/anos-conectad-20131211_amp.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-09-17}}</ref>
=== 1990 ===
* [[1992]] - ''[[Telépolis]]'' liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13">{{Erreferentzia|izena=Gustavo Alejandro|abizena=Iovino|izenburua=Telepolis de Javier Echeverría. De la metáfora a la comprensión de la realidad|orrialdeak=23|hizkuntza=es|data=2011|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3686541|aldizkaria=Razón y palabra|alea=75|issn=1605-4806|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1992]] - Lehen hiru urteko irakasgai guztiak euskaraz ematea lortzen da [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
* [[1994]] - [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Josu|abizena=Waliño|izenburua=Gailurra beti dago gorago|hizkuntza=eu|data=2016-05-27|url=https://www.sarean.eus/gailurra-beti-dago-gorago/|aldizkaria=Sarean .eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[1994]] - [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=XUXEN euskararako zuzentzaile ortografikoa {{!}} Ixa taldea|url=http://ixa.si.ehu.es/node/4628|aldizkaria=ixa.si.ehu.es|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1994]] - [[Ezagutu Gipuzkoa (CD-ROM)|Ezagutu Gipuzkoa]] lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a euskaraz.<ref name=":12">{{Erreferentzia|izena=Lizaso|abizena=Pili|izenburua=Informatika eta euskara Elhuyarren|data=1996-11-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/erreportajeak/informatika-eta-euskara-elhuyarren/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1995]] - [[AhoLab]] ikerketa-taldea <nowiki/>abiatz<nowiki/>en da.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izenburua=Txillardegi lagun-giroan|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/txillardegi-lagun-giroan|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Eusnet (elkartea)|Eusnet]] elkartea sortzen dute.<nowiki/> Tartean [[Zuzen de la Cueva]] dago. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zuzen de la Cuevaren heriotza, suizidioa|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1601295366|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Posta-zerrenda|posta zerrendak]]: lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera, gaur egun oraindik bizirik.<ref name=":14">{{Erreferentzia|izenburua=Eibartarrak zerrenda, 10 urte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1208359242|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Windows 95]] euskaraz. UZEI eta Elhuyarrek egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Kaltzada, Pili Arrojeria|abizena=Eustakio|izenburua=Windows 95, euskarari leihoak irekiz|data=1996-01-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/elkarrizketak/windows-95-euskarari-leihoak-irekiz/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17">{{Erreferentzia|izenburua=EDBL - Euskararen Datu-Base Lexikala Interneten|url=http://ixa2.si.ehu.eus/edbl/|aldizkaria=ixa2.si.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatzen du [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] Donostian. 2025ean XIV. jardunaldia antolatu da.
* [[1997]] - [[Kaixo.com]] - en sorrera. Lehen euskal atari eta bilatzailea, elebitan zegoena.<ref>{{Erreferentzia|izena=OpenData|abizena=|urtea=2017]]|izenburua='kaixo.com' bilatzailearen 20. urteurreneko dokumentalaren aurkezpena|hizkuntza=eu|data=2017-12-01|url=https://opendata.euskadi.eus/webopd00-datos/eu/contenidos/evento/2017]]113012541147/eu_def/index.shtml|aldizkaria=opendata.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-29}}</ref><ref name=":2" />
* [[1997]] - [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, urte bat beranduago euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20">{{Erreferentzia|izenburua=¡15 años de cybereuskadi! – Gananzia|hizkuntza=es|data=2012-12-26|url=https://gananzia.com/15-anos-de-cybereuskadi|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1998]] - [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB).
* [[1998]] - [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18">{{Erreferentzia|izenburua=Etxepare porno – Alberdania|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.alberdania.net/product/etxepare-porno/|sartze-data=2024-04-09}}</ref>
* [[1999]] - Internet kategoria sortzen da [[Argia Sariak|Argia Sarietan]].
* [[1999]] - ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" />
* [[1999]] - Lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan ditu [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
=== 2000 ===
* [[2000]] - ''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19">{{Erreferentzia|izena=Goio|abizena=Telletxea|izenburua=Txalapartatik modemera : Internet Euskal herrian, Euskal Herria Interneten / [egileak] Goio Telletxea, [Antton Paulus Basurco (gida liburua)]|argitaletxea=Gatuzain,|data=2000|url=https://eimakatalogoa.eus/vufind/Record/5151|edizioa=1. ed.|isbn=978-2-913842-09-0|sartze-data=2024-06-26|serie=Poltxiko saila (Gatuzain)}}</ref>
* [[2001]] - [[Google]] euskaraz: lehen bertsioa bilatzaileko interfazeetan “Baietz lehenengoan” esaldiarekin.
* [[2001]] - [[Sustatu (bloga)|Sustaturen]] sorrera, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. 2007]]an 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21">{{Erreferentzia|izena=Joxe|abizena=Aranzabal|izenburua=Zenbat blog daude euskaraz?|hizkuntza=eu|data=2007-06-28|url=https://blogak.goiena.eus/faroa/2007<nowiki>]]/06/28/zenbat-blog-daude-euskaraz/</nowiki>|aldizkaria=Faroa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2001]] - [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] sortzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu.
* [[2001]] - [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da.
* [[2001]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6">{{erreferentzia|izena=Gorane|abizena=Agirre|urtea=2001-07-12|izenburua=UEUk bere lehen titulazio ofiziala eskaniko du urritik aurrera. Hizkuntza eta Teknologian adituak trebatuko ditu HIZTEK izeneko graduondoan.|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20010712&ikusi=016}}</ref> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16">{{erreferentzia|izena=Aitziber|abizena=Laskibar|urtea=2002-07-12|izenburua=Master, graduondo eta dokorego ikastaro bana eskainiko du UEUk. 'Hizkuntza eta Teknologia', 'Herri Erakundeen Kudeaketa' eta 'Euskal Herria XXI'|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20020710&ikusi=014}}</ref>
* [[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24">{{Erreferentzia|izenburua=Metabolik BioHacklab » ¿Quiénes Somos?|url=https://sindominio.net/metabolik/weblog/index48a648a6.html?page_id=5|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Indymedia EH]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Indymedia Euskal Herriak bilera irekia egingo du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1032860808|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Linux]] Mandrake euskaraz. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.
* [[2002]] - [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da.
* [[2002]] - [[XX. mendeko euskararen corpus estatistikoa]] (aurrez EEBS) abiatzen da.
* [[2003]] - [[Librezale|Librezaleren]] sorrera eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena.
* [[2003]] - [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea.
* [[2003]] - Euskarazko [[E-learning|on-line ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22">{{erreferentzia|izena=Rakel|abizena=Gamito|urtea=2019|izenburua=On-line irakaskuntza: eredu pedagogikoaren aurrerapausoak, zailtasunak eta erronkak|argitaletxea=Moodle Moot 2019|hizkuntza=eu|abizena2=Arriolabengoa|abizena3=Larrañaga|abizena4=Urbieta|izena2=Ireide|izena3=Maite|izena4=Maialen|url=https://www.researchgate.net/publication/339956117_On-line_irakaskuntza_eredu_pedagogikoaren_aurrerapausoak_zailtasunak_eta_erronkak}}</ref>
* [[2005]] - Lehenengo blog plataformak: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]].
* [[2005]] - [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: txirrindularitza euskaraz lantzen duen ataria.
* [[2005]] - [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea, [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]] sortutako kanala.
* [[2005]] - Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
* [[2005]] - [[Moodle]] euskaraz taldea sortzen da plataforma euskaratzeko auzolana koordinatzeko.<ref name=":7">{{erreferentzia|izena=Abel|abizena=Camacho|urtea=<nowiki>2007]]</nowiki>|izenburua=Moodle Euskaraz: hizkuntza handien pare|argitaletxea=Moodlemoot Euskadi 07|hizkuntza=eu|url=https://www.researchgate.net/publication/330854088_Moodle_Euskaraz_hizkuntza_handien_pare|aldizkaria=Euskal Herriko Unibertsitatea}}</ref>
* [[2006]] - [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
* [[2006]] - [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]].
* [[2006]] - [[Twitter]]: lehenengo euskarazko txioak, interfazea 2012]]an heldu zen.
* [[2006]] - [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] euskarazko ahotsaren sintesia.
* [[2006]] - [[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|HPSk]] ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36">{{Erreferentzia|izena=Euskadi.eus|abizena=|izenburua=Euskarazko informazioaren eta komunikazioaren teknologien inbentarioa|hizkuntza=eu|data=2007-02-07|url=https://www.euskadi.eus/web01-a3iktedu/eu/contenidos/informacion/ikt_inbentarioa/eu_tic/ikten_inbentarioa.html|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea.<ref name=":30">{{Erreferentzia|izenburua=Elebila, euskarazko bilatzailea|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2108/elebila-euskarazko-bilatzailea|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixiomaitia.eus irail amaieran itxiko da, ez badu inork erreleboa hartzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1725614958|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2007]] - [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]].
* [[2007]] - Mooteu Euskadi, Moodle Moot topaketaren lehen edizioa egiten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2007]] - [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34">{{Erreferentzia|izena=Maite|abizena=Goñi Eizmendi|izenburua=Euskaljakintza: euskara eta teknologia berriak|orrialdeak=135–147|data=2008|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2605358|aldizkaria=Bat: Soziolinguistika aldizkaria|alea=66|issn=1130-8435|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":2" />
* [[2008]] - [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26">{{Erreferentzia|izenburua=Aurkezpena - Sareko Euskal Gramatika|url=https://www.ehu.eus/seg/doku.php?id=aurkezpena#seg_zer_den|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-06-27}}</ref>
* [[2008]] - [[Facebook]] euskaraz.
* [[2008]] - [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]].
* [[2009]] - [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria.
* [[2009]] - Posta zerbitzu zentralizatu nagusiak euskaraz erabiltzeko aukera ireki zen. [[Microsoft OneDrive|Hotmail]] urte horretako apirilean eta [[Gmail]] maiatzean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hotmail eta Gmail euskaraz jartzeko instrukzioak|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1258067775|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2009]] - [[Azkue Fundazioa|Azkue fundazioa]] aurkezten da, euskara sarean josten leloarekin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Azkue, euskara sarean josten|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/azkue-euskara-sarean-josten-2|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
=== 2010 ===
* [[2010]] - [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31">{{Erreferentzia|izenburua=<nowiki>Argia Sariak 2010]] - Internet: grebaorokorra.info</nowiki>|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/berezia/argia-sariak/2010<nowiki>]]/internet-grebaorokorrainfo</nowiki>|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2010]] - Musikazuzenean.eus webgunea abiatzen da Euskal Herriko kontzertuen agenda kolaboratiboa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Agenda|hizkuntza=eu|url=https://musikazuzenean.eus/|aldizkaria=Musika zuzenean|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2010]] - [[Umap]], [[Twitter|Twitterreko]] euskarazko jarduera batzeko ataria sortzen du [[CodeSyntax]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Umap, Twitterreko euskarazko jardunaren batzailea|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1287720743|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[2011]] - Euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatzea.<ref name=":35">{{Erreferentzia|izenburua='EITB Nahieran' aurkeztu dute, sarean azken edukiak eta artxiboa jasoz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/eitb-nahieran-aurkeztu-dute-sarean-azken-edukiak-eta-artxiboa-jasoz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2011]] - [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27">{{Erreferentzia|izenburua=Goenkale Corpusa - UPV/EHU|url=https://www.ehu.eus/ehg/goenkale/|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
* [[2012]] - ''Euskara aro digitalean'' liburu zuria argitaratzen du META-NET Bikaintasun Sareak. Liburuak euskararako hizkuntza-teknologien egoera aurkeztu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=DA! - Historia: Kabi@|hizkuntza=eu|url=https://durangokoazoka.eus/eu/azoka-da/historia|aldizkaria=durangokoazoka.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2012]] - [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarabildua|hizkuntza=eu|url=https://euskarabildua.eus/|aldizkaria=Euskarabildua|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Ibilaldia|Ibilaldiak]] hainbat eragile saritzen ditu teknologia berrietan euskara sartzeko egindako lanengatik.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Ibilaldia 2012 omenaldia: Euskara teknologia berrietan sartzeko aintzindariak – Hizkuntza-teknologiak|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ixa/2012/06/07/ibilaldia-2012-omenaldia-ikt-eu/|sartze-data=2020-02-11}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[2013]] - [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
* [[2013]] - [[Android]] euskaraz.
* [[2014]] - [[Game Erauntsia|Game Erauntsiaren]] sorrera
* [[2014]] - Euskal hizkuntza eta kulturaren [[.eus]] domeinua abiatzen da.
* [[2014]] - [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28">{{Erreferentzia|izenburua=@euskaltelegram: Telegram euskaraz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/euskaltelegram-telegram-euskaraz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2014]] - [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
* [[2016]] - [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]]
* [[2016]] - Euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz, eta ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean.<ref name=":32">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko Interneten Eguna ospatu dute lehenengo aldiz|hizkuntza=eu|data=2016-05-18|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-interneten-eguna-ospatu-dute-lehenengo-aldiz_1158159_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - ''IKTak Euskal Herrian: ikerketa, ezagutza eta ekintzarako abiapuntu berriak'' ikastaroa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“Paradigma sozioteknikoa aldatu den heinean euskaldunok gure galdera, anbizio eta helburuak ere birplanteatu behar ditugu” – UEU365|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu365/2016]]/07/08/benat-irasuegi-gorka-julio-gorka-salces-koldo-diaz-eta-xabier-landabidea-paradigma-sozioteknikoa-aldatu-den-heinean-euskaldunok-gure-galdera-anbizio-eta-helburuak-ere-birplanteatu-behar/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat dokumentua aurkeztu zuen Eusko Jaurlaritzak.
* [[2017]] - Euskarazko [[Youtuber|youtuberrak]] ugaltzen dira: SuperTxope, Aiora Probatxoa…
* [[2017]] - [[Lehen hitza Euskaraz]] kanpaina.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2017]] - [[Hezkuntzan Librezale]] taldea.
* [[2017]] - [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen Youtubeko kanala.<ref name=":25">{{Erreferentzia|izena=Mikel García|abizena=Martikorena|izenburua=Paul Rios, Jakindun kanala: “Hezkuntza demokratizatzen dute online baliabideek”|hizkuntza=eu|data=2021-02-11|url=https://geuria.eus/herriak/basauri/jakindun-kanala-paul-rios-xabier-urizarbarrena-2021<nowiki>]]-elkarrizketa/</nowiki>|aldizkaria=Geuria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2018]] - [[Txikipedia]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Haurrentzako Wikipedia jaio da|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2596/txikipedia|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2018]] - [[Modela (itzultzailea)|Modela]], euskarazko lehen [[Itzulpen automatiko neuronal|itzultzaile neuronala]]. Ondoren [[Itzuli (itzultzaile neuronala)|Itzuli]], [[Batua.eus]], [[Elia.eus|Elia]]…
* [[2019]] - [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
* [[2019]] - [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira [[PeerTube]], [[PixelFed|PixelFeed]] eta Paperjale (Bookwyrmen). <ref name=":37">{{Erreferentzia|izenburua=Abaraska taldearen eskaera: kolaboratu Fedibertso euskalduna osatzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1695626659|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2019]] - [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen du martxan [[.eus|PuntuEUSek]].<ref name=":33">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixomundua.eus|hizkuntza=eu|url=https://kaixomundua.eus/historikoa/|aldizkaria=Lehen edizioa|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2019]] - [[ZUT]] gazteentzako aldizkari-digitala aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Zut' aldizkari digitala aurkeztu dute Durangoko Azokan - Debagoiena|hizkuntza=eu|url=https://goiena.eus/debagoiena/1575554498193-zut-aldizkari-digitala-aurkeztu-dute-durangoko-azokan|aldizkaria=Goiena.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2019]] - [[GOI ikastegia|Goi-mailako Online ikastegia (GOI)]] sortu zuten [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUk]].
=== 2020 ===
* [[2020]] - [[GOI ikastegia|GOI ikastegiak]] online eta euskaraz martxan jarri zuen Irakaskuntza ertainetan irakaslea izateko behar den master ofiziala.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urrats estrategiko bat: master ofizial bat euskaraz eta online – UEU-ren mintegia|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu-mintegia/2020/04/20/urrats-estrategiko-bat-master-ofizial-bat-euskaraz-eta-online/|sartze-data=2021-03-30}}</ref>
* [[2021]] - [[Eitb Podkast]] jaiotzen da.
* [[2021]] - [[TEKS]], teknologia libreak [[Ekonomia Sozial Eraldatzaile|ekonomia sozialaren]] ikuspegitik sortu, sustatu eta saretzeko elkartea sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=TEKS burujabetza teknologikoa sustatzeko elkartea|hizkuntza=eu|data=2022]]-02-19|url=https://www.euskadi.eus/elkartea/teks-burujabetza-teknologikoa-sustatzeko-elkartea/web01-ejeduki/eu/|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - Euskal Herria Digitala manifestua aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Manifestua – Euskal Herria Digitala|hizkuntza=eu|url=https://euskalherriadigitala.eus/manifestua/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - [[Gladys saria|Gladys sariak]], ingurune digitalean ari diren emakume gazte euskaldunak saritzeko ekimena abiatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hasiera|hizkuntza=eu|url=https://gladyssaria.eus/|aldizkaria=Gladys Saria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2021]] - [[BERRIA Ikasgela]], egunerokoarekin ikasteko tresna abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=BERRIA Ikasgela, egunerokoarekin ikasteko tresna|hizkuntza=eu|data=2021]]-10-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/berria-ikasgela-egunerokoarekin-ikasteko-tresna_1303120_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2022]] - [[Twitch euskaraz]] eta [[Pantailak Euskaraz|Pantailak euskaraz]] taldeak abiatzen dira.
* [[2022]] - [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]], euskarazko ikus-entzunezko [[Hezkuntza baliabide irekiak|pedagogiko libreen]] ataria sortzen dute [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultura Elkarteak]] eta [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Ikusgela hutsune bat betetzera dator»|hizkuntza=eu|data=2022-05-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/ikusgela-hutsune-bat-betetzera-dator_1314622_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - Lehen aldiz [[Korrika|Korrikaren]] 24 orduko zuzenekoa eskaini zen sarean.
* [[2022]] - [[Badalab]] hizkuntza berrikuntza laborategia abian jartzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Badalab hizkuntza berrikuntzako laborategiak proiektua aurkeztu du gaur Errenterian|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.gipuzkoa.eus/eu/-/badalab-hizkuntza-berrikuntzako-laborategiak-proiektua-aurkeztu-du-gaur-errenterian|aldizkaria=gipuzkoa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - [[Zernonikusi.eus]], euskarazko edukien bilatzailea abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=IPARLA BAIGURA KOMUNIKAZIOA|abizena=elkartea|izenburua=Zer Non Ikusi, plataformetan euskarazko edukien bilatzaile berria|hizkuntza=eu|data=2022]]-09-12|url=https://www.kazeta.eus/eu/info_kz/2022]]0912/zer-non-ikusi-plataformetan-euskarazko-edukien-bilatzaile-berria|aldizkaria=Kazeta.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2023]] - [[Primeran]] euskarazko edukien [[Streaming|streaming plataforma]] aurkezten du [[Euskal Irrati Telebista|EITBk]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PRIMERAN euskarazko eta euskal edukien streaming plataforma berria aurkeztu dute jendartean|hizkuntza=eu|data=2023-09-21|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/bideoak/osoa/9312689/bideoa-primeran-euskarazko-eta-euskal-edukien-streaming-plataforma-berria-aurkeztu-dute-jendartean/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2023]] - Gaitu kanpaina abiatzen da, euskarazko [[Common Voice]] sustatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=GAITU - Adimen artifizialak euskaraz egin dezan|hizkuntza=eu|url=https://gaitu.eus/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2024]] - [[Latxa (hizkuntza eredua)|Latxa]] euskarazko hizkuntza eredu irekien sorrera.
* [[2024]] - [[Makusi]] sortzen da, haurrentzako [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] plataforma.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=EITBk Makusi sortu du, «haurrentzako plataforma segurua»|hizkuntza=eu|data=2024-04-26|url=https://www.berria.eus/komunikazioa/eitbk-makusi-sortu-du-haurrentzako-plataforma-segurua_2124332_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2024]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] ''Euskara eta Digitalidadea'' graduondokoa abiatzen du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Unibertsitateko Aditua: Euskara eta Digitalitatea - Berezko Tituluak - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/graduondokoak/euskara-digitalitatea-unibertsitateko-aditua|aldizkaria=Berezko Tituluak|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* 2024 - [[Ulua]] abiatzen du Ulu Mediak, euskarazko hedabide digital [[Transmedia narrazio|transmedia]].<ref name=":4" />
* [[2024]] - [[Guau]] sortzen da, [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] audio ekoizpenak batzen dituen plataforma.
== Mugak ==
Euskarak, beste hizkuntza gutxitu gehienek moduan, hainbat muga eta zailtasun izan ditu sarean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
==== Bilatzaileak ====
Webguneetara edo sareko edukietara heltzeko bide ohikoenetakoak dira [[Bilaketa motor|bilatzaileak]].<ref>{{Erreferentzia|izena=Uichin|abizena=Lee|izenburua=Automatic identification of user goals in Web search|argitaletxea=ACM Press|orrialdeak=391|abizena2=Liu|abizena3=Cho|izena2=Zhenyu|izena3=Junghoo|data=2005|url=http://dx.doi.org/10.1145/1060745.1060804|aldizkaria=Proceedings of the 14th international conference on World Wide Web - WWW '05|doi=10.1145/1060745.1060804|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Horrek hizkuntza batek sarean duen presentzian pisu handia izan dezake, batez ere, komunitate batean [[diglosia]] egoera bat badago, eta bilatzaileak hizkuntza hegemonikoaren alde egiten badu. [[2022|2022an]] [[.eus|Puntu.eus fundazioak]] [[Google (bilaketa motorra)|Google]]-ek [[Gaztelania|gaztelaniazko]] edukia saritzen zutela identifikatu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PuntuEus Behatokiak Googlek euskarazko bilaketetan eragindako kaltea datuekin baieztatu du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1689086329|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Publikoki salatu ostean, Google-ek [[Algoritmo|algoritmoa]] moldatu, eta egoera zuzendu zen.
==== Publizitatea ====
[[Online publizitate|Online publizitatean]], plataforma handiek euren hizkuntza irizpideak markaten dituzte. Esaterako, ez da posible [[Google Ads]]-en euskarazko iragarkiak jartzea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Google Ads - Atrae clientes y vende más con publicidad online|hizkuntza=es|url=https://ads.google.com/intl/es_ES/home/?pli=1|aldizkaria=ads.google.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Eta ezinezkoa da ere euskara hutsean dauden webguneetan bertako plataforma horien publizitatea integratu. Google Ad-ek kanpaina batean euskarazko hitzak identifikatzen baditu, kanpaina hori eteten du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=[iritzia] Gure hizkuntzaren erabilgarritasuna eta ikusgarritasuna estaliaz - Behatokia.eus|url=https://behatokia.eus/eu/albisteak/iritzia-gure-hizkuntzaren-erabilgarritasuna-eta-ikusgarritasuna-estaliaz/|aldizkaria=behatokia.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Ikus-entzunezkoak ====
[[Fitxategi:Pantailak Euskaraz - Donostiako Zinemaldia (2022).webm|thumb|[[Pantailak Euskaraz]] kolektiboak [[Donostiako Zinemaldia|Donostiako Zinemaldian]] egindako 2022ko protesta.]]
===== Bideo plataforma irekiak =====
Ikus-entzunezko plataforma batzuetan euskarazko edukia antolatu eta iragartzeko hainbat muga daude:
* [[YouTube|Youtube]]: Ezin da euskarazko edukia monetizatu.
* [[Twitch]]: Ez du euskarazko edukia kategorizatzen, ez dago hizkuntza etiketen aukeran. Oztopo hori salatzeko #3000Twitz kanpaina abiatu zuten [[Game Erauntsia|Game Erauntsiaren]] inguruko zenbait streamerrek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=#3000Twitz - Game Erauntsia - Bideojokoak euskaraz|url=https://gamerauntsia.eus/ekimenak/3000twitz/|aldizkaria=gamerauntsia.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
===== OTT itxiak =====
* [[Netflix]]: 2012/2016an iritsi zen plataforma Espainia eta Frantziara eta orduan ez zegoen euskarazko edukirik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Firma la petición|hizkuntza=es-ES|url=https://www.change.org/p/netflix-edukiak-euskaraz-emititu-ditzala-eskatzen-diogu-netflix-i|aldizkaria=Change.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Gaur-gaurkoz ere urriak dira bertako euskarazko edukiak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Plataforma globalen aurrean «garena baino txikiago bihurtu gara»|hizkuntza=eu|data=2024-10-29|url=https://behategia.eus/eu/plataforma-globalen-aurrean-garena-baino-txikiago-bihurtu-gara/|aldizkaria=Behategia|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* [[Prime Video]]: Euskarazko eduki gutxi daude. Pantailak Euskaraz ekimenak euskarazko edukiak lehenesteko modu bat argitaratu zuen 2024an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Prime Video aplikazioan euskarazko edukiak hobesteko modua|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1722500520|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* [[Disney+]]: Donostiako guraso euskaltzale batzuen ekimenez Disney Euskaraz egitasmoa abiatu zen, euskarazko eduki gehiago eskatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Disney Pluseko estreinaldi guztiak euskaraz izateko eskatu dute|hizkuntza=eu|data=2021-02-11|url=https://www.berria.eus/bizigiro/disney-pluseko-estreinaldi-guztiak-euskaraz-izateko-eskatu-dute_1288204_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Horietan eragiteko asmoz [[Pantailak Euskaraz]] ekimenaren bueltan hainbat euskaltzale bildu izan dira. [[Zernonikusi.eus|ZerNonIkusi]] webgunean dago plataforma horietako euskarazko edukiaren katalogoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Plataformetako euskarazko edukiak.|hizkuntza=en|url=https://zernonikusi.eus/katalogoa|aldizkaria=Zer Non Ikusi {{!}} Katalogoa|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Gailuak eta aplikazioak ====
Hainbat aplikazio ezagunek ez dituzte euskarazko interfazeak. Adibidez, [[Instagram]] tresnak 25 hizkuntza onartzen ditu,<ref>{{Erreferentzia|izena=Shreyas|abizena=Patil|izenburua=What are the Languages Supported by Instagram?|hizkuntza=en|data=2023-11-29|url=https://www.picbackman.com/tips-tricks/what-are-the-languages-supported-by-instagram/|aldizkaria=PicBackMan|sartze-data=2024-11-13}}</ref> eta [[euskara]] ez dago horien artean, beraz, ezin da euskaraz jarri; ezta [[TikTok]] ere.
[[Android]] gailuak ([[Software libre|software librea]]) euskaraz jarri daitezke, baina [[iPhone]]-etako [[iOS]] [[Sistema eragile|sistema eragiledunak]] ez.
==== Hizkuntza hautu digitala ====
===== Erabiltzaileon hautuak =====
[[Web nabigatzaile|Nabigatzailea]] konfiguratzean hautatzen den hizkuntzak eragin zuzena du interneten nabigatzean euskarazko edukiak jasotzeko aukeran. [[.eus|Puntu.eus]] behategiak 2023an egindako ikerketaren arabera, Euskal Herriko erabiltzaileen %4 inguruk soilik du nabigatzailea euskaraz konfiguratuta. [[Euskaldun|Euskaldunen]] artean, %10 inguruan dago kopuru hori. Gauza bera gertatzen da [[Telefono mugikor|sakeleko telefonoekin]]. Gailu gehienak euskaraz konfiguratu badaitezke ere, Euskal Herriko erabiltzaileen %5 baino gutxiagok egin du hala.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Behatokia - Puntu.eus|hizkuntza=eu-ES|url=https://puntu.eus/behatokia/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
===== Eduki sortzaileak =====
Hainbat eduki sortzaile euskaldunek nahiago dute [[Gaztelania|gaztelaniaz]], [[Frantses|frantsesez]] edo [[Ingeles|ingelesez]] sortu edukia horrela ikusle potentzial gehiago izango dituztela uste dutelako.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Iban Garcia: «Jendearengana hurbiltzeko beste bide bat aurkitu dut sare sozialen bitartez» - Azkoitia|hizkuntza=eu|url=https://azkoitiaguka.eus/azkoitia/1561976526440-iban-garcia-jendearengana-hurbiltzeko-beste-bide-bat-aurkitu-dut-sare-sozialen-bitartez|aldizkaria=Azkoitiaguka.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Lan politikoa ====
Langile publikoen ordenagailu gehienak ez daude euskaraz konfiguratuta, ezta euskarazko hezkuntza zentro askotakoak ere.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ordenagailua euskaraz|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1229344122|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Kataluniako Autonomia Erkidegoa|Katalunian]], Estrategia Digitaleko lehendakaritzaordetza bat ezarri zuten: eta hortik lobby lana egiten dute katalanaren posizioa ingurune digitalean indartzeko. Euskarak ez du horrelako lan politikoa egiteko figurarik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Inici|hizkuntza=ca-ES|url=https://politiquesdigitals.gencat.cat/ca/inici|aldizkaria=Polítiques Digitals|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Software librea ====
[[Fitxategi:Hezkuntzan erabiltzen diren 3 sistema eragile.jpg|thumb|Hezkuntzan gehien erabiltzen diren hiru sistema eragileen alderaketa [[Hezkuntzan Librezale|Hezkuntzan ere librezale]] taldeak landuta.]]Multinazionalen aginpeko eremuetatik urrunduta, [[Software libre|software libreak]] aukera eskaintzen du tresna oro euskaraz ere izateko. Tresna horiek, baina, ez dira tresna pribatiboak bezain ezagunak eta erabiliak eremu askotan. Horretan lanean ari dira, besteak beste, [[Librezale|Librezale elkartekoak]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Librezale.eus|hizkuntza=eu|url=https://librezale.eus/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
{{Euskara eta ingurune digitalak}}
[[Kategoria:Euskara eta ingurune digitalak]]
9cqbiyijoabqcuv23l21wjyphqba0lk
9967982
9967977
2024-11-13T16:11:34Z
Demonocrazy
1830
9967982
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Ikusgela-Euskara_ingurune_digitalean.webm|start=0|thumbtime=440|thumb|{{ikusgela}}Euskarak ingurune digitalean egin duen ibilbidea laburtzen duen bideoa.]]
'''Euskarak''' azken hamarkadetan tokia hartu du '''ingurune digitaletan''', [[Internet|Interneten]] eta [[Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (IKT)|teknologia berrien]] hedapenarekin batera. [[Hizkuntza-teknologia|Hizkuntza teknologiek]], [[Software libre|software libreko proiektuek]] eta [[Sare sozialak|sare sozialen]] erabilerak euskararen presentzia handitu dute eremu digitalean.
Hainbat ekimen publiko eta pribatu sortu dira euskarazko edukiak sustatzeko, hizkuntza sarean eta komunikazio digitaletan egon dadin.
== Arloka ==
=== Hezkuntza ===
==== Unibertsitatea ====
[[Fitxategi:UEU-Larraona-Informatika-1987.jpeg|thumb|1987. urteko UEUko informatika programazioa.]]
[[1981]]. urtean Informatika saila antolatzen da lehen aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]] eta [[Informatika|informatikazko]] lehen bi liburuak argitaratu zituzten.<ref name=":03" /> Hiru urte beranduago eman zen lehen aldiz irakasgai bat euskaraz [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika fakultatean]].<ref name=":4" /> 15 urte beranduago, [[1999]]. urtean, lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan zituen.<ref name=":1" />
[[Ikerkuntza|Ikerketari]] dagokionez,[[1988]]. urtean [[Ixa taldea]] sortu zuten. [[1995]]. urtean [[AhoLab]] [[Ikerketa institutu|ikerketa-taldea]] abiatzen da.<ref name=":5" />
Unibertsitateko bilkuren baitan, [[1996]]. urtean lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatu zen.
[[2001]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6" /> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16" />
[[2003|2003.]] urtean euskarazko [[E-learning|online ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22" />
==== Tresnak ====
[[2005]]. urtean [[Moodle]] euskaraz taldea abiatzen da tresna librea euskaratzeko.<ref name=":7" /> [[2007|2007tik]] aurrera urtero MoodleMoot Euskadi topaketa egiten da softwarearen gaineko komunitatea aktibatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Eragileak ====
[[2017]]. urtean [[Hezkuntzan Librezale]] taldea sortzen da, hezkuntzan tresna libreak sustatzeko.
=== Hizkuntza teknologia ===
[[Fitxategi:Ikusgela-Hizkuntza_prozesamendua.webm|start=0|thumbtime=13|thumb|{{ikusgela}}[[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntza prozesamendu naturala:]]<nowiki/>komunikazioaren iraultza?]]
[[Fitxategi:1994 09 Xuxenen aurkezpena2.jpg|thumb|1994. urteko [[Xuxen]]-en aurkezpena.]]
[[1986|1986.]] urtean [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8" /> Zortzi urte beranduago, [[1994]]. urtean, [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa argitaratu zuten.<ref name=":9" /> [[1996|1996.]] urtean [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17" />
[[2006]]. urtean [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]]. Urte berean [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
[[2006]]. urtean ere [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] testu bat automatikoki irakurtzeko tresna sortzen dute. [[2014|2014.]] urtean [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
==== Corpusa ====
[[2007]]. urtean [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]]. [[2008]]. urtean [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26" /> [[2011]]. urtean [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27" />
[[2013]]. urtean [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
==== Itzulpenak ====
[[Fitxategi:Windows 95 stacked logo.svg|thumb|Euskaratutako lehen [[Windows]] sistema eragilea.]]
[[1996]]. urtean [[Windows 95]] sistema eragilearen euskarazko bertsioa argitaratu zen; [[UZEI]] eta [[Elhuyar Fundazioa|Elhuyarrek]] egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10" /> [[2001]]. urtean [[Google]] bilatzailearen euskarazko lehen bertsioa heldu zen, interfazeetan “[[Baietz lehenengoan!|Baietz lehenengoan]]” esaldiarekin.<ref>{{Erreferentzia|izena=L.|abizena=OCHOA|izenburua=Ingelesaren eskutik egin zituen euskarak lehen urratsak sarean|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/local/ingelesaren-eskutik-egin-zituen-201312111434.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2002]]. urtean [[Linux]] Mandrake euskaraz argitaratu zen. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Linux-en etorrera {{!}} Nabigatzen|url=https://www.sarean.com/artxiboak/000405.html|aldizkaria=www.sarean.com|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2006]]. urtean [[Twitter]] abiatzen da eta bertan euskarazko lehen txioak ikusten dira. Interfazea [[2012]]. urtean jarri zuten euskaraz herri presioko kanpaina baten ondoren. [[2013]]. urtean [[Android]] sistema eragilea euskaraz jartzen da. Urte bat beranduago [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28" />
=== Edukiak ===
==== Atariak ====
[[1994]]. urtean [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11" /> Euskarazko lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a urte berean argitaratu zen eta [[Ezagutu Gipuzkoa]] izan zen.<ref name=":12" />
[[2003]]. urtean [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea sortzen da, euskarazko edukiak elkar partekatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Encodings - Indizea|data=2024-10-28|url=https://www.euskal-encodings.eus/|aldizkaria=Euskal Encodings|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
[[2007]]. urtean [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea, urte berean [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29" /><ref name=":30" /> [[2008|2008.]] urtean [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]] webgunea sortzen da, euskarazko [[Azpidatzi|azpidatziak]] zentralizatu eta trukatzeko.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Luistxo|izenburua=Nola sortu azpititulu bikoitzak, adibideekin|hizkuntza=eu|url=https://azpitituluak.eus/albisteak/1389521994|aldizkaria=AZpiTituluak.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2009|2009.]] urtean [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria sortzen du [[Berria|BERRIAk]]. Urte bat beranduago Musikazuzenean sortzen du [[Koldo Otamendi|Koldo Otamendik]] Andoainen Euskal Herriko musika agenda batzen duen ataria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Koldo Otamendiren musikazuzenean webgunea, Andoaindik mundu zabalera -|hizkuntza=eu|url=https://aiurri.eus/komunitatea/aiurri/1544014954744-koldo-otamendiren-musikazuzenean-webgunea-andoaindik-mundu-zabalera|aldizkaria=Aiurri.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2010]]. urtean [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31" />
==== Ondarea ====
[[Fitxategi:Ahotsak.eus 01.png|thumb|[[Euskal Herriko Ahotsak|Ahotsak.eus]] webguneko irudia.]]
[[2002]]. urtean [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da, bertan ahozko ondarea jasotzen da bideoz.
=== Dibulgazioa ===
==== Liburuak ====
[[1980]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] [[Buruxkak]] liburu-bilduma abiatzen da. 40 urtean informatikaren gaineko 50 liburu atera zituzten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Liburutegi librea|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/bilduma-digitala?b_size=12&limit=9999&page_object_object=4&query=%5B%7B%22i%22:%22portal_type%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22Book%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22review_state%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22published%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22has_free_edition%22,%22o%22:%22paqo.boolean.isTrue%22,%22v%22:%22%22%7D,%7B%22i%22:%22taxonomy_unesco_categorization%22,%22o%22:%22paqo.list.contains%22,%22v%22:%5B%229%22%5D%7D%5D&sort_on=effective&sort_order=descending|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[1984]]. urtean [[Federiko Krutwig|Krutwigek]] [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua atera zuen, lan horrekin Krutwigek azaldu nahi zuen ''Zibernetikaren aro berrian'' etortzekoak ziren aldaketek ekarriko zuten egoera berria.''<ref name=":0" />'' [[1992|1992.]] urtean [[Telépolis]] liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13" /> [[1998]]. urtean [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18" />[[1999|1999.]] urten ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" /> [[2000]]. urtean''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19" />
==== Jardunaldiak ====
[[Fitxategi:Kabi@ Durangoko Azokan.jpg|thumb|2016ko [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokako]] Kabi@ gunea.]]
[[1998]]. urtean lehen aldiz antolatzen dira [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB) jardunaldiak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bilaketaren emaitzak :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea|url=https://www.inguma.eus/bilatu?bilaketa=bilkura+informatikari|aldizkaria=www.inguma.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2012|2012.]] urtean [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23" /> Urte berean, [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.
[[2016]]. euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz.
==== Kanpainak ====
[[Fitxategi:Interneten Lehen hitza euskaraz.png|thumb|[[Lehen hitza Euskaraz|Lehenhitza]] kanpainaren banerra.]]
[[2017]]. urtean [[Lehen hitza Euskaraz|Lehen hitza euskaraz]] webgunea eta kanpaina aurkeztu zituzten gailuak euskaraz konfiguratzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2023]]. urtean [[Gaitu (proiektua)|Gaitu]] kanpaina jarri zen martxan, euskarazko ahotsak batu eta [[Common Voice]] proiektu hauspotzeko asmoz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko milaka ahots biltzeko kanpaina aurkeztu dute: Gaitu|hizkuntza=eu|data=2023-10-02|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-milaka-ahots-biltzeko-kanpaina-aurkeztu-dute-gaitu_233496_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Dibulgazio edukiak ====
[[2016]]. urtean ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean,<ref name=":32" />hiru urte beranduago, [[2019]]. urtean [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen dute martxan.<ref name=":33" /> [[2023]]. urtean [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka digitalak|Erronka digitalak]] dibulgazio bideo-bilduma abiatu zuten [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] eta [[Badalab]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Erronka digitalak ulertzeko zortzi bideo egin ditu Ikusgelak|hizkuntza=eu|data=2023-10-24|url=https://www.berria.eus/ikasgela/berriak/xehetasuna/erronka-digitalak-ulertzeko-zortzi-bideo-egin-ditu-ikusgelak|aldizkaria=www.berria.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
=== Web 2.0 ===
==== Posta zerrendak ====
[[1996]]. urtean, lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, euskarazko lehen posta zerrenda, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera etorri zen, gaur egun oraindik bizirik dagoena.<ref name=":14" /> Urte bat beranduago,[[1997]]. urtean [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, [[1998]]. urtean euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20" />
==== Blogak ====
[[Fitxategi:Sustatu logoa.png|thumb|[[Sustatu (bloga)|Sustatu]] blogaren logoa.]]
[[2001]]. urtean [[Sustatu (bloga)|Sustatu]] sortzen da, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. [[2005|2005.]] urtean lehenengo blog plataformak abiatzen dira: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]]. [[2007|2007an]] 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21" /> Urte horretan, [[2007|2007an]], [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34" /><ref name=":2" />
=== Hedabideak ===
==== Irratia ====
[[Fitxategi:Arrosa-Sarea-Sorrera23.26 barria 2001 uda.jpg|thumb|Herria Mugi! ekimenak Barrian egindako bilera, saio horretan sortu zen EHZn 2001. urtean egin zen Arrosa Sarearen sortze-bilkura antolatzeko ideia.]]
[[2001]]. urtean [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da [[Joxemi Zumalabe Fundazioa|Joxemi Zumalabe fundazioak]] [[Euskal Herria Zuzenean|EHZ]] jaialdian ([[Arrosa|Arrosan]]) antolatutako jardunaldi batzuetan. Batez ere, euskarazko irratiek euren artean sarearen bidez irratsaioak elkartrukatzeko sarea da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Arrosa Aurkezpena|hizkuntza=eu|url=https://www.arrosasarea.eus/arrosa/arrosa-aurkezpena/|aldizkaria=Arrosa|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2005]]. urtean Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
==== Ikus-entzunezkoak ====
[[2011|2011.]] urtean euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatu zen.<ref name=":35" />
[[2016]]. urtean [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]] Ondoren etorri ziren Nomofobikak, [[Otsoen lurraldean]], Gutuberrak, [[Puntu Koma]], Pikuak, Ixa, Kartzela, Bekaduna, Belarri bero, bai esan?, Beita, Itsatsita... moduko websailak.
=== Administrazioa ===
[[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politika Sailak]] [[2006]]. urtean ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36" /> [[2016]]. urtean ''Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat'' dokumentua aurkeztu zuen [[Eusko Jaurlaritza|Eusko Jaurlaritzak]].
=== Telekomunikazio sarea ===
[[1988]]. urtean eman zen Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15" /> [[1995]]. urtean [[Euskaltel]] sortzen dute, euskal [[telekomunikazio]] konpainia. [[2015|2015ean]] 350.000 kilometro zuntz optiko izatera heldu zen, [[2021|2021ean]] [[Grupo MásMovil|Masmovil]]-ek [[Erosteko eskaintza publiko|OPA]] bat egin eta akzioen gehiengoa bereganatu zituen.
==== Domeinua ====
[[Fitxategi:Puntueus-logoa.png|thumb|[[.eus|PuntuEUS]] logoa.]]
[[2012]]. urtean [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
=== Kultura librea ===
==== Wikimedia ====
[[2001]]. urtean [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] abiatzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu. [[2015]]. urtean haur eta gaztetxoei zuzendutako Entziklopedia askea sortzen da: [[Vikidia]]. Horren garapenaren ondoren, 2018. urtean [[Txikipedia]] aurkeztu zen, gaur egun {{PAGESINCATEGORY:Txikipedia}} artikulu ditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Txikipedia:Zer da Txikipedia|hizkuntza=eu|data=2022-03-31|url=https://eu.wikipedia.org/wiki/Txikipedia:Zer_da_Txikipedia|sartze-data=2024-10-28|encyclopedia=Wikipedia, entziklopedia askea.}}</ref>
==== Hacklab-ak ====
[[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24" />
==== Librezale ====
[[2003]]. urtean [[Librezale]] sortzen dute eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena argitaratzen dute.
==== Fedibertsoa ====
[[2019]]. urtean [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira:<ref name=":37" />
* [[PeerTube]]: Bideoak argitaratzeko tresna libre federatua. Euskarazko edukientzat hiru instantzia daude: Peertube.eus (Abaraskak kudeatzen duena), Euskarabildua (jardunaldien edukia jasotzen duena) eta Argia bideoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#bideoak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[PixelFed|PixelFeed]]: Irudiak partekatzeko sare soziala. Instantzia bakarra dago euskaraz, Abaraskak koordinatzen duena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#argazkiak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Bookwyrmen: Paperjale abiatzen du Abaraskak 2023an, liburuen jarraipena egiteko irakurzaleentzako sare sozial federatua.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Paperjale jaio da, euskal literaturaren topagunea izan nahi duen gune digitala|hizkuntza=eu|data=2023-03-14|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20230314/paperjale-jaio-da-euskal-literaturaren-topagunea-izan-nahi-duen-gune-digutala|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Funkwhale: 2020. urtean Baleafunk.eus audioak kargatzeko, deskargatzeko eta partekatzeko sare soziala sortzen du Iametzak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Asier|abizena=Iturralde|izenburua=Baleafunk hemen da!|hizkuntza=eu|data=2020-11-13|url=https://iametza.eus/hodeia-ez-da-existitzen/albistea/baleafunk-hemen-da/|aldizkaria=Iametza|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Hezkuntza Baliabide Irekiak ====
[[Fitxategi:Ikusgela - Hannah Arendt.jpg|thumb|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgelako]] lehen bideoa.]]
[[2017]]. urtean [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen [[YouTube|Youtubeko]] kanala.<ref name=":25" />
[[2023|2023an]] [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] jaiotzen da, [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultur Elkarteak]] gidatutako [[Hezkuntza baliabide irekiak|azalpen bideo libreen]] proiektua. Gaur egun [[:Kategoria:Ikusgela|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgela|subcats}} bideo-bilduma]] ditu eta Euskarazko Wikipediako [[:Kategoria:Ikusgelako bideoak dituzten artikuluak|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgelako_bideoak_dituzten_artikuluak}} artikulutan]] daude txertatuta bideoak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ikusgela|hizkuntza=eu|url=http://ikusgela.eus/|sartze-data=2024-10-28}}</ref>.
=== Kultur sorkuntza ===
[[2005]]. urtean [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea abiatzen du [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]].
[[Fitxategi:Sarean Euskaraz VI. topaketa egunean behin (cropped).jpg|thumb|[[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] aplikazioaren irudia.]]
=== Jolasak ===
[[2019]]. urtean [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
=== Kirola ===
[[2005]]. urtean [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: [[txirrindularitza]] euskaraz lantzen duen ataria.
=== Sariak ===
[[Fitxategi:Argiasaria.jpg|thumb|[[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipediak]] jasotako [[Argia Sariak|Argia Saria]].]]
[[Argia Sariak|Argia sariak]] [[1989]]. urtean sortu ziren, hamar urte beranduago kategoria berri bat gehitu zioten: Internet. [[2012]]. urteko [[Ibilaldia|Ibilaldian]] ''Euskara Teknologia Berrietan'' egoteko lanean aritutakoak omendu zituzten. <ref>{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
== Mugarriak ==
=== 1970 ===
* [[1975]] - [[Informatika]] hiztegi laburra ([[Klaudio Harluxet]], [[Elhuyar aldizkaria]], [[1975]]). 74 hitzeko bilduma oinarrizko azalpenarekin.<ref name="ElhuyarZT1975">Klaudio Harluxet: [https://web.archive.org/web/20171201030731/http://aldizkari-txikia.elhuyar.eus/pdf/Elhuyar-05-05.pdf «Informatikaren hiztegi laburra»], ''Elhuyar zientzia eta teknologia'', 1975.</ref>
=== 1980 ===
* [[1980]] - [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]] [[UZEI#Hiztegi terminologikoak|UZEIren hiztegiak]] informatikoki kudeatzeko programa informatiko bat asmatu zuen.<ref name=":02">{{Erreferentzia|izena=Kepa|abizena=Sarasola|izenburua=Klaudio Harluxet, informatikaria|hizkuntza=eu|data=1994-04-01|url=https://zientzia.eus/artikuluak/klaudio-harluxet-informatikaria/|aldizkaria=Zientzia.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1981]] - Informatika saila antolatzen da lehenengo aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]]. Informatikazko lehen bi liburuak argitaratu zituzten gero.<ref name=":03">{{erreferentzia|izena=Agustin|abizena=Arruabarrena Frutos|urtea=2016|izenburua=Irakasleen liburugintza Informatika Fakultatean (pdf ,556,50 Kb)|argitaletxea=UPV/EHU-ko Informatika Fakultatea|hizkuntza=eu|url=https://www.ehu.eus/documents/340468/7204540/Irakasleen+liburugintza.pdf/b9b54816-c38b-4ce8-b707-e13d099c2646?t=1507287131000}}</ref>
* [[1984]] - [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua argitaratzen du [[Federiko Krutwig|Federico Krutwigek]].''<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Iñaki|abizena=Arzoz|izenburua=Divulgando la cibercultura vasca. Una apuesta social|hizkuntza=es|url=https://core.ac.uk/outputs/11498927/|sartze-data=2024-06-26}}</ref>''
* [[1984]] - [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]] lehen aldiz ematen da [[Donostiako Informatika Fakultatea#Ikasketak euskalduntzen egindako egindako urratsak|informatikako irakasgai bat euskaraz]], lehen mailan.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=1.000 informatikari euskaldun Bikain|hizkuntza=eu|data=2016-12-20|url=https://www.berria.eus/iritzia/zuzendariari/1000-informatikari-euskaldun-bikain_1172595_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2023-07-30}}</ref>
* [[1986]] - [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8">{{Erreferentzia|izena=Euskalterm|url=https://www.ivap.euskadi.eus/webivap00-a5app3/eu/ac36aEuskaltermWar/publiko/erakutsiBankuEdukia|aldizkaria=www.ivap.euskadi.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1988]] - [[Ixa taldea|Ixa taldearen]] sorrera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Komunikazioa euskaraz ingeniaritzan {{!}} WorldCat.org|hizkuntza=eu|url=https://search.worldcat.org/title/1222923008|aldizkaria=search.worldcat.org|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1988]] - Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15">{{Erreferentzia|izena=LARA|abizena=OCHOA|izenburua=25 años conectad@s|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/mas-actualidad/sociedad/anos-conectad-20131211_amp.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-09-17}}</ref>
=== 1990 ===
* [[1992]] - ''[[Telépolis]]'' liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13">{{Erreferentzia|izena=Gustavo Alejandro|abizena=Iovino|izenburua=Telepolis de Javier Echeverría. De la metáfora a la comprensión de la realidad|orrialdeak=23|hizkuntza=es|data=2011|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3686541|aldizkaria=Razón y palabra|alea=75|issn=1605-4806|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1992]] - Lehen hiru urteko irakasgai guztiak euskaraz ematea lortzen da [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
* [[1994]] - [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Josu|abizena=Waliño|izenburua=Gailurra beti dago gorago|hizkuntza=eu|data=2016-05-27|url=https://www.sarean.eus/gailurra-beti-dago-gorago/|aldizkaria=Sarean .eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[1994]] - [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=XUXEN euskararako zuzentzaile ortografikoa {{!}} Ixa taldea|url=http://ixa.si.ehu.es/node/4628|aldizkaria=ixa.si.ehu.es|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1994]] - [[Ezagutu Gipuzkoa (CD-ROM)|Ezagutu Gipuzkoa]] lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a euskaraz.<ref name=":12">{{Erreferentzia|izena=Lizaso|abizena=Pili|izenburua=Informatika eta euskara Elhuyarren|data=1996-11-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/erreportajeak/informatika-eta-euskara-elhuyarren/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1995]] - [[AhoLab]] ikerketa-taldea <nowiki/>abiatz<nowiki/>en da.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izenburua=Txillardegi lagun-giroan|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/txillardegi-lagun-giroan|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Eusnet (elkartea)|Eusnet]] elkartea sortzen dute.<nowiki/> Tartean [[Zuzen de la Cueva]] dago. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zuzen de la Cuevaren heriotza, suizidioa|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1601295366|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Posta-zerrenda|posta zerrendak]]: lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera, gaur egun oraindik bizirik.<ref name=":14">{{Erreferentzia|izenburua=Eibartarrak zerrenda, 10 urte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1208359242|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Windows 95]] euskaraz. UZEI eta Elhuyarrek egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Kaltzada, Pili Arrojeria|abizena=Eustakio|izenburua=Windows 95, euskarari leihoak irekiz|data=1996-01-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/elkarrizketak/windows-95-euskarari-leihoak-irekiz/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17">{{Erreferentzia|izenburua=EDBL - Euskararen Datu-Base Lexikala Interneten|url=http://ixa2.si.ehu.eus/edbl/|aldizkaria=ixa2.si.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatzen du [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] Donostian. 2025ean XIV. jardunaldia antolatu da.
* [[1997]] - [[Kaixo.com]] - en sorrera. Lehen euskal atari eta bilatzailea, elebitan zegoena.<ref>{{Erreferentzia|izena=OpenData|abizena=|urtea=2017]]|izenburua='kaixo.com' bilatzailearen 20. urteurreneko dokumentalaren aurkezpena|hizkuntza=eu|data=2017-12-01|url=https://opendata.euskadi.eus/webopd00-datos/eu/contenidos/evento/2017]]113012541147/eu_def/index.shtml|aldizkaria=opendata.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-29}}</ref><ref name=":2" />
* [[1997]] - [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, urte bat beranduago euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20">{{Erreferentzia|izenburua=¡15 años de cybereuskadi! – Gananzia|hizkuntza=es|data=2012-12-26|url=https://gananzia.com/15-anos-de-cybereuskadi|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1998]] - [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB).
* [[1998]] - [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18">{{Erreferentzia|izenburua=Etxepare porno – Alberdania|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.alberdania.net/product/etxepare-porno/|sartze-data=2024-04-09}}</ref>
* [[1999]] - Internet kategoria sortzen da [[Argia Sariak|Argia Sarietan]].
* [[1999]] - ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" />
* [[1999]] - Lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan ditu [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
=== 2000 ===
* [[2000]] - ''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19">{{Erreferentzia|izena=Goio|abizena=Telletxea|izenburua=Txalapartatik modemera : Internet Euskal herrian, Euskal Herria Interneten / [egileak] Goio Telletxea, [Antton Paulus Basurco (gida liburua)]|argitaletxea=Gatuzain,|data=2000|url=https://eimakatalogoa.eus/vufind/Record/5151|edizioa=1. ed.|isbn=978-2-913842-09-0|sartze-data=2024-06-26|serie=Poltxiko saila (Gatuzain)}}</ref>
* [[2001]] - [[Google]] euskaraz: lehen bertsioa bilatzaileko interfazeetan “Baietz lehenengoan” esaldiarekin.
* [[2001]] - [[Sustatu (bloga)|Sustaturen]] sorrera, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. 2007]]an 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21">{{Erreferentzia|izena=Joxe|abizena=Aranzabal|izenburua=Zenbat blog daude euskaraz?|hizkuntza=eu|data=2007-06-28|url=https://blogak.goiena.eus/faroa/2007<nowiki>]]/06/28/zenbat-blog-daude-euskaraz/</nowiki>|aldizkaria=Faroa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2001]] - [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] sortzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu.
* [[2001]] - [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da.
* [[2001]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6">{{erreferentzia|izena=Gorane|abizena=Agirre|urtea=2001-07-12|izenburua=UEUk bere lehen titulazio ofiziala eskaniko du urritik aurrera. Hizkuntza eta Teknologian adituak trebatuko ditu HIZTEK izeneko graduondoan.|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20010712&ikusi=016}}</ref> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16">{{erreferentzia|izena=Aitziber|abizena=Laskibar|urtea=2002-07-12|izenburua=Master, graduondo eta dokorego ikastaro bana eskainiko du UEUk. 'Hizkuntza eta Teknologia', 'Herri Erakundeen Kudeaketa' eta 'Euskal Herria XXI'|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20020710&ikusi=014}}</ref>
* [[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24">{{Erreferentzia|izenburua=Metabolik BioHacklab » ¿Quiénes Somos?|url=https://sindominio.net/metabolik/weblog/index48a648a6.html?page_id=5|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Indymedia EH]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Indymedia Euskal Herriak bilera irekia egingo du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1032860808|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Linux]] Mandrake euskaraz. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.
* [[2002]] - [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da.
* [[2002]] - [[XX. mendeko euskararen corpus estatistikoa]] (aurrez EEBS) abiatzen da.
* [[2003]] - [[Librezale|Librezaleren]] sorrera eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena.
* [[2003]] - [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea.
* [[2003]] - Euskarazko [[E-learning|on-line ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22">{{erreferentzia|izena=Rakel|abizena=Gamito|urtea=2019|izenburua=On-line irakaskuntza: eredu pedagogikoaren aurrerapausoak, zailtasunak eta erronkak|argitaletxea=Moodle Moot 2019|hizkuntza=eu|abizena2=Arriolabengoa|abizena3=Larrañaga|abizena4=Urbieta|izena2=Ireide|izena3=Maite|izena4=Maialen|url=https://www.researchgate.net/publication/339956117_On-line_irakaskuntza_eredu_pedagogikoaren_aurrerapausoak_zailtasunak_eta_erronkak}}</ref>
* [[2005]] - Lehenengo blog plataformak: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]].
* [[2005]] - [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: txirrindularitza euskaraz lantzen duen ataria.
* [[2005]] - [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea, [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]] sortutako kanala.
* [[2005]] - Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
* [[2005]] - [[Moodle]] euskaraz taldea sortzen da plataforma euskaratzeko auzolana koordinatzeko.<ref name=":7">{{erreferentzia|izena=Abel|abizena=Camacho|urtea=<nowiki>2007]]</nowiki>|izenburua=Moodle Euskaraz: hizkuntza handien pare|argitaletxea=Moodlemoot Euskadi 07|hizkuntza=eu|url=https://www.researchgate.net/publication/330854088_Moodle_Euskaraz_hizkuntza_handien_pare|aldizkaria=Euskal Herriko Unibertsitatea}}</ref>
* [[2006]] - [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
* [[2006]] - [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]].
* [[2006]] - [[Twitter]]: lehenengo euskarazko txioak, interfazea 2012]]an heldu zen.
* [[2006]] - [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] euskarazko ahotsaren sintesia.
* [[2006]] - [[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|HPSk]] ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36">{{Erreferentzia|izena=Euskadi.eus|abizena=|izenburua=Euskarazko informazioaren eta komunikazioaren teknologien inbentarioa|hizkuntza=eu|data=2007-02-07|url=https://www.euskadi.eus/web01-a3iktedu/eu/contenidos/informacion/ikt_inbentarioa/eu_tic/ikten_inbentarioa.html|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea.<ref name=":30">{{Erreferentzia|izenburua=Elebila, euskarazko bilatzailea|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2108/elebila-euskarazko-bilatzailea|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixiomaitia.eus irail amaieran itxiko da, ez badu inork erreleboa hartzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1725614958|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2007]] - [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]].
* [[2007]] - Mooteu Euskadi, Moodle Moot topaketaren lehen edizioa egiten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2007]] - [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34">{{Erreferentzia|izena=Maite|abizena=Goñi Eizmendi|izenburua=Euskaljakintza: euskara eta teknologia berriak|orrialdeak=135–147|data=2008|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2605358|aldizkaria=Bat: Soziolinguistika aldizkaria|alea=66|issn=1130-8435|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":2" />
* [[2008]] - [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26">{{Erreferentzia|izenburua=Aurkezpena - Sareko Euskal Gramatika|url=https://www.ehu.eus/seg/doku.php?id=aurkezpena#seg_zer_den|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-06-27}}</ref>
* [[2008]] - [[Facebook]] euskaraz.
* [[2008]] - [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]].
* [[2009]] - [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria.
* [[2009]] - Posta zerbitzu zentralizatu nagusiak euskaraz erabiltzeko aukera ireki zen. [[Microsoft OneDrive|Hotmail]] urte horretako apirilean eta [[Gmail]] maiatzean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hotmail eta Gmail euskaraz jartzeko instrukzioak|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1258067775|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2009]] - [[Azkue Fundazioa|Azkue fundazioa]] aurkezten da, euskara sarean josten leloarekin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Azkue, euskara sarean josten|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/azkue-euskara-sarean-josten-2|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
=== 2010 ===
* [[2010]] - [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31">{{Erreferentzia|izenburua=<nowiki>Argia Sariak 2010]] - Internet: grebaorokorra.info</nowiki>|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/berezia/argia-sariak/2010<nowiki>]]/internet-grebaorokorrainfo</nowiki>|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2010]] - Musikazuzenean.eus webgunea abiatzen da Euskal Herriko kontzertuen agenda kolaboratiboa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Agenda|hizkuntza=eu|url=https://musikazuzenean.eus/|aldizkaria=Musika zuzenean|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2010]] - [[Umap]], [[Twitter|Twitterreko]] euskarazko jarduera batzeko ataria sortzen du [[CodeSyntax]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Umap, Twitterreko euskarazko jardunaren batzailea|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1287720743|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[2011]] - Euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatzea.<ref name=":35">{{Erreferentzia|izenburua='EITB Nahieran' aurkeztu dute, sarean azken edukiak eta artxiboa jasoz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/eitb-nahieran-aurkeztu-dute-sarean-azken-edukiak-eta-artxiboa-jasoz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2011]] - [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27">{{Erreferentzia|izenburua=Goenkale Corpusa - UPV/EHU|url=https://www.ehu.eus/ehg/goenkale/|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
* [[2012]] - ''Euskara aro digitalean'' liburu zuria argitaratzen du META-NET Bikaintasun Sareak. Liburuak euskararako hizkuntza-teknologien egoera aurkeztu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=DA! - Historia: Kabi@|hizkuntza=eu|url=https://durangokoazoka.eus/eu/azoka-da/historia|aldizkaria=durangokoazoka.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2012]] - [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarabildua|hizkuntza=eu|url=https://euskarabildua.eus/|aldizkaria=Euskarabildua|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Ibilaldia|Ibilaldiak]] hainbat eragile saritzen ditu teknologia berrietan euskara sartzeko egindako lanengatik.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Ibilaldia 2012 omenaldia: Euskara teknologia berrietan sartzeko aintzindariak – Hizkuntza-teknologiak|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ixa/2012/06/07/ibilaldia-2012-omenaldia-ikt-eu/|sartze-data=2020-02-11}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[2013]] - [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
* [[2013]] - [[Android]] euskaraz.
* [[2014]] - [[Game Erauntsia|Game Erauntsiaren]] sorrera
* [[2014]] - Euskal hizkuntza eta kulturaren [[.eus]] domeinua abiatzen da.
* [[2014]] - [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28">{{Erreferentzia|izenburua=@euskaltelegram: Telegram euskaraz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/euskaltelegram-telegram-euskaraz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2014]] - [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
* [[2016]] - [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]]
* [[2016]] - Euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz, eta ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean.<ref name=":32">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko Interneten Eguna ospatu dute lehenengo aldiz|hizkuntza=eu|data=2016-05-18|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-interneten-eguna-ospatu-dute-lehenengo-aldiz_1158159_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - ''IKTak Euskal Herrian: ikerketa, ezagutza eta ekintzarako abiapuntu berriak'' ikastaroa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“Paradigma sozioteknikoa aldatu den heinean euskaldunok gure galdera, anbizio eta helburuak ere birplanteatu behar ditugu” – UEU365|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu365/2016]]/07/08/benat-irasuegi-gorka-julio-gorka-salces-koldo-diaz-eta-xabier-landabidea-paradigma-sozioteknikoa-aldatu-den-heinean-euskaldunok-gure-galdera-anbizio-eta-helburuak-ere-birplanteatu-behar/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat dokumentua aurkeztu zuen Eusko Jaurlaritzak.
* [[2017]] - Euskarazko [[Youtuber|youtuberrak]] ugaltzen dira: SuperTxope, Aiora Probatxoa…
* [[2017]] - [[Lehen hitza Euskaraz]] kanpaina.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2017]] - [[Hezkuntzan Librezale]] taldea.
* [[2017]] - [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen Youtubeko kanala.<ref name=":25">{{Erreferentzia|izena=Mikel García|abizena=Martikorena|izenburua=Paul Rios, Jakindun kanala: “Hezkuntza demokratizatzen dute online baliabideek”|hizkuntza=eu|data=2021-02-11|url=https://geuria.eus/herriak/basauri/jakindun-kanala-paul-rios-xabier-urizarbarrena-2021<nowiki>]]-elkarrizketa/</nowiki>|aldizkaria=Geuria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2018]] - [[Txikipedia]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Haurrentzako Wikipedia jaio da|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2596/txikipedia|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2018]] - [[Modela (itzultzailea)|Modela]], euskarazko lehen [[Itzulpen automatiko neuronal|itzultzaile neuronala]]. Ondoren [[Itzuli (itzultzaile neuronala)|Itzuli]], [[Batua.eus]], [[Elia.eus|Elia]]…
* [[2019]] - [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
* [[2019]] - [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira [[PeerTube]], [[PixelFed|PixelFeed]] eta Paperjale (Bookwyrmen). <ref name=":37">{{Erreferentzia|izenburua=Abaraska taldearen eskaera: kolaboratu Fedibertso euskalduna osatzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1695626659|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2019]] - [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen du martxan [[.eus|PuntuEUSek]].<ref name=":33">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixomundua.eus|hizkuntza=eu|url=https://kaixomundua.eus/historikoa/|aldizkaria=Lehen edizioa|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2019]] - [[ZUT]] gazteentzako aldizkari-digitala aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Zut' aldizkari digitala aurkeztu dute Durangoko Azokan - Debagoiena|hizkuntza=eu|url=https://goiena.eus/debagoiena/1575554498193-zut-aldizkari-digitala-aurkeztu-dute-durangoko-azokan|aldizkaria=Goiena.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2019]] - [[GOI ikastegia|Goi-mailako Online ikastegia (GOI)]] sortu zuten [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUk]].
=== 2020 ===
* [[2020]] - [[GOI ikastegia|GOI ikastegiak]] online eta euskaraz martxan jarri zuen Irakaskuntza ertainetan irakaslea izateko behar den master ofiziala.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urrats estrategiko bat: master ofizial bat euskaraz eta online – UEU-ren mintegia|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu-mintegia/2020/04/20/urrats-estrategiko-bat-master-ofizial-bat-euskaraz-eta-online/|sartze-data=2021-03-30}}</ref>
* [[2021]] - [[Eitb Podkast]] jaiotzen da.
* [[2021]] - [[TEKS]], teknologia libreak [[Ekonomia Sozial Eraldatzaile|ekonomia sozialaren]] ikuspegitik sortu, sustatu eta saretzeko elkartea sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=TEKS burujabetza teknologikoa sustatzeko elkartea|hizkuntza=eu|data=2022]]-02-19|url=https://www.euskadi.eus/elkartea/teks-burujabetza-teknologikoa-sustatzeko-elkartea/web01-ejeduki/eu/|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - Euskal Herria Digitala manifestua aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Manifestua – Euskal Herria Digitala|hizkuntza=eu|url=https://euskalherriadigitala.eus/manifestua/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - [[Gladys saria|Gladys sariak]], ingurune digitalean ari diren emakume gazte euskaldunak saritzeko ekimena abiatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hasiera|hizkuntza=eu|url=https://gladyssaria.eus/|aldizkaria=Gladys Saria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2021]] - [[BERRIA Ikasgela]], egunerokoarekin ikasteko tresna abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=BERRIA Ikasgela, egunerokoarekin ikasteko tresna|hizkuntza=eu|data=2021]]-10-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/berria-ikasgela-egunerokoarekin-ikasteko-tresna_1303120_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2022]] - [[Twitch euskaraz]] eta [[Pantailak Euskaraz|Pantailak euskaraz]] taldeak abiatzen dira.
* [[2022]] - [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]], euskarazko ikus-entzunezko [[Hezkuntza baliabide irekiak|pedagogiko libreen]] ataria sortzen dute [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultura Elkarteak]] eta [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Ikusgela hutsune bat betetzera dator»|hizkuntza=eu|data=2022-05-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/ikusgela-hutsune-bat-betetzera-dator_1314622_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - Lehen aldiz [[Korrika|Korrikaren]] 24 orduko zuzenekoa eskaini zen sarean.
* [[2022]] - [[Badalab]] hizkuntza berrikuntza laborategia abian jartzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Badalab hizkuntza berrikuntzako laborategiak proiektua aurkeztu du gaur Errenterian|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.gipuzkoa.eus/eu/-/badalab-hizkuntza-berrikuntzako-laborategiak-proiektua-aurkeztu-du-gaur-errenterian|aldizkaria=gipuzkoa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - [[Zernonikusi.eus]], euskarazko edukien bilatzailea abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=IPARLA BAIGURA KOMUNIKAZIOA|abizena=elkartea|izenburua=Zer Non Ikusi, plataformetan euskarazko edukien bilatzaile berria|hizkuntza=eu|data=2022]]-09-12|url=https://www.kazeta.eus/eu/info_kz/2022]]0912/zer-non-ikusi-plataformetan-euskarazko-edukien-bilatzaile-berria|aldizkaria=Kazeta.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2023]] - [[Primeran]] euskarazko edukien [[Streaming|streaming plataforma]] aurkezten du [[Euskal Irrati Telebista|EITBk]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PRIMERAN euskarazko eta euskal edukien streaming plataforma berria aurkeztu dute jendartean|hizkuntza=eu|data=2023-09-21|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/bideoak/osoa/9312689/bideoa-primeran-euskarazko-eta-euskal-edukien-streaming-plataforma-berria-aurkeztu-dute-jendartean/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2023]] - Gaitu kanpaina abiatzen da, euskarazko [[Common Voice]] sustatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=GAITU - Adimen artifizialak euskaraz egin dezan|hizkuntza=eu|url=https://gaitu.eus/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2024]] - [[Latxa (hizkuntza eredua)|Latxa]] euskarazko hizkuntza eredu irekien sorrera.
* [[2024]] - [[Makusi]] sortzen da, haurrentzako [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] plataforma.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=EITBk Makusi sortu du, «haurrentzako plataforma segurua»|hizkuntza=eu|data=2024-04-26|url=https://www.berria.eus/komunikazioa/eitbk-makusi-sortu-du-haurrentzako-plataforma-segurua_2124332_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2024]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] ''Euskara eta Digitalidadea'' graduondokoa abiatzen du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Unibertsitateko Aditua: Euskara eta Digitalitatea - Berezko Tituluak - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/graduondokoak/euskara-digitalitatea-unibertsitateko-aditua|aldizkaria=Berezko Tituluak|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* 2024 - [[Ulua]] abiatzen du Ulu Mediak, euskarazko hedabide digital [[Transmedia narrazio|transmedia]].<ref name=":4" />
* [[2024]] - [[Guau]] sortzen da, [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] audio ekoizpenak batzen dituen plataforma.
== Mugak ==
Euskarak, beste hizkuntza gutxitu gehienek moduan, hainbat muga eta zailtasun izan ditu sarean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
==== Bilatzaileak ====
Webguneetara edo sareko edukietara heltzeko bide ohikoenetakoak dira [[Bilaketa motor|bilatzaileak]].<ref>{{Erreferentzia|izena=Uichin|abizena=Lee|izenburua=Automatic identification of user goals in Web search|argitaletxea=ACM Press|orrialdeak=391|abizena2=Liu|abizena3=Cho|izena2=Zhenyu|izena3=Junghoo|data=2005|url=http://dx.doi.org/10.1145/1060745.1060804|aldizkaria=Proceedings of the 14th international conference on World Wide Web - WWW '05|doi=10.1145/1060745.1060804|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Horrek hizkuntza batek sarean duen presentzian pisu handia izan dezake, batez ere, komunitate batean [[diglosia]] egoera bat badago, eta bilatzaileak hizkuntza hegemonikoaren alde egiten badu. [[2022|2022an]] [[.eus|Puntu.eus fundazioak]] [[Google (bilaketa motorra)|Google]]-ek [[Gaztelania|gaztelaniazko]] edukia saritzen zutela identifikatu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PuntuEus Behatokiak Googlek euskarazko bilaketetan eragindako kaltea datuekin baieztatu du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1689086329|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Publikoki salatu ostean, Google-ek [[Algoritmo|algoritmoa]] moldatu, eta egoera zuzendu zen.
==== Publizitatea ====
[[Online publizitate|Online publizitatean]], plataforma handiek euren hizkuntza irizpideak markaten dituzte. Esaterako, ez da posible [[Google Ads]]-en euskarazko iragarkiak jartzea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Google Ads - Atrae clientes y vende más con publicidad online|hizkuntza=es|url=https://ads.google.com/intl/es_ES/home/?pli=1|aldizkaria=ads.google.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Eta ezinezkoa da ere euskara hutsean dauden webguneetan bertako plataforma horien publizitatea integratu. Google Ad-ek kanpaina batean euskarazko hitzak identifikatzen baditu, kanpaina hori eteten du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=[iritzia] Gure hizkuntzaren erabilgarritasuna eta ikusgarritasuna estaliaz - Behatokia.eus|url=https://behatokia.eus/eu/albisteak/iritzia-gure-hizkuntzaren-erabilgarritasuna-eta-ikusgarritasuna-estaliaz/|aldizkaria=behatokia.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Ikus-entzunezkoak ====
[[Fitxategi:Pantailak Euskaraz - Donostiako Zinemaldia (2022).webm|thumb|[[Pantailak Euskaraz]] kolektiboak [[Donostiako Zinemaldia|Donostiako Zinemaldian]] egindako 2022ko protesta.]]
===== Bideo plataforma irekiak =====
Ikus-entzunezko plataforma batzuetan euskarazko edukia antolatu eta iragartzeko hainbat muga daude:
* [[YouTube|Youtube]]: Ezin da euskarazko edukia monetizatu.
* [[Twitch]]: Ez du euskarazko edukia kategorizatzen, ez dago hizkuntza etiketen aukeran. Oztopo hori salatzeko #3000Twitz kanpaina abiatu zuten [[Game Erauntsia|Game Erauntsiaren]] inguruko zenbait streamerrek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=#3000Twitz - Game Erauntsia - Bideojokoak euskaraz|url=https://gamerauntsia.eus/ekimenak/3000twitz/|aldizkaria=gamerauntsia.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
===== OTT itxiak =====
* [[Netflix]]: 2012/2016an iritsi zen plataforma Espainia eta Frantziara eta orduan ez zegoen euskarazko edukirik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Firma la petición|hizkuntza=es-ES|url=https://www.change.org/p/netflix-edukiak-euskaraz-emititu-ditzala-eskatzen-diogu-netflix-i|aldizkaria=Change.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Gaur-gaurkoz ere urriak dira bertako euskarazko edukiak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Plataforma globalen aurrean «garena baino txikiago bihurtu gara»|hizkuntza=eu|data=2024-10-29|url=https://behategia.eus/eu/plataforma-globalen-aurrean-garena-baino-txikiago-bihurtu-gara/|aldizkaria=Behategia|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* [[Prime Video]]: Euskarazko eduki gutxi daude. Pantailak Euskaraz ekimenak euskarazko edukiak lehenesteko modu bat argitaratu zuen 2024an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Prime Video aplikazioan euskarazko edukiak hobesteko modua|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1722500520|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* [[Disney+]]: Donostiako guraso euskaltzale batzuen ekimenez Disney Euskaraz egitasmoa abiatu zen, euskarazko eduki gehiago eskatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Disney Pluseko estreinaldi guztiak euskaraz izateko eskatu dute|hizkuntza=eu|data=2021-02-11|url=https://www.berria.eus/bizigiro/disney-pluseko-estreinaldi-guztiak-euskaraz-izateko-eskatu-dute_1288204_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Horietan eragiteko asmoz [[Pantailak Euskaraz]] ekimenaren bueltan hainbat euskaltzale bildu izan dira. [[Zernonikusi.eus|ZerNonIkusi]] webgunean dago plataforma horietako euskarazko edukiaren katalogoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Plataformetako euskarazko edukiak.|hizkuntza=en|url=https://zernonikusi.eus/katalogoa|aldizkaria=Zer Non Ikusi {{!}} Katalogoa|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Gailuak eta aplikazioak ====
Hainbat aplikazio ezagunek ez dituzte euskarazko interfazeak. Adibidez, [[Instagram]] tresnak 25 hizkuntza onartzen ditu,<ref>{{Erreferentzia|izena=Shreyas|abizena=Patil|izenburua=What are the Languages Supported by Instagram?|hizkuntza=en|data=2023-11-29|url=https://www.picbackman.com/tips-tricks/what-are-the-languages-supported-by-instagram/|aldizkaria=PicBackMan|sartze-data=2024-11-13}}</ref> eta [[euskara]] ez dago horien artean, beraz, ezin da euskaraz jarri; ezta [[TikTok]] ere.
[[Android]] gailuak ([[Software libre|software librea]]) euskaraz jarri daitezke, baina [[iPhone]]-etako [[iOS]] [[Sistema eragile|sistema eragiledunak]] ez.
==== Hizkuntza hautu digitala ====
[[Fitxategi:Hezkuntzan erabiltzen diren 3 sistema eragile.jpg|thumb|Hezkuntzan gehien erabiltzen diren hiru sistema eragileen alderaketa [[Hezkuntzan Librezale|Hezkuntzan ere librezale]] taldeak landuta.]]
===== Erabiltzaileon hautuak =====
[[Web nabigatzaile|Nabigatzailea]] konfiguratzean hautatzen den hizkuntzak eragin zuzena du interneten nabigatzean euskarazko edukiak jasotzeko aukeran. [[.eus|Puntu.eus]] behategiak 2023an egindako ikerketaren arabera, Euskal Herriko erabiltzaileen %4 inguruk soilik du nabigatzailea euskaraz konfiguratuta. [[Euskaldun|Euskaldunen]] artean, %10 inguruan dago kopuru hori. Gauza bera gertatzen da [[Telefono mugikor|sakeleko telefonoekin]]. Gailu gehienak euskaraz konfiguratu badaitezke ere, Euskal Herriko erabiltzaileen %5 baino gutxiagok egin du hala.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Behatokia - Puntu.eus|hizkuntza=eu-ES|url=https://puntu.eus/behatokia/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
===== Eduki sortzaileak =====
Hainbat eduki sortzaile euskaldunek nahiago dute [[Gaztelania|gaztelaniaz]], [[Frantses|frantsesez]] edo [[Ingeles|ingelesez]] sortu edukia horrela ikusle potentzial gehiago izango dituztela uste dutelako.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Iban Garcia: «Jendearengana hurbiltzeko beste bide bat aurkitu dut sare sozialen bitartez» - Azkoitia|hizkuntza=eu|url=https://azkoitiaguka.eus/azkoitia/1561976526440-iban-garcia-jendearengana-hurbiltzeko-beste-bide-bat-aurkitu-dut-sare-sozialen-bitartez|aldizkaria=Azkoitiaguka.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Lan politikoa ====
Langile publikoen ordenagailu gehienak ez daude euskaraz konfiguratuta, ezta euskarazko hezkuntza zentro askotakoak ere.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ordenagailua euskaraz|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1229344122|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Kataluniako Autonomia Erkidegoa|Katalunian]], Estrategia Digitaleko lehendakaritzaordetza bat ezarri zuten: eta hortik lobby lana egiten dute katalanaren posizioa ingurune digitalean indartzeko. Euskarak ez du horrelako lan politikoa egiteko figurarik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Inici|hizkuntza=ca-ES|url=https://politiquesdigitals.gencat.cat/ca/inici|aldizkaria=Polítiques Digitals|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Software librea ====
Multinazionalen aginpeko eremuetatik urrunduta, [[Software libre|software libreak]] aukera eskaintzen du tresna oro euskaraz ere izateko. Tresna horiek, baina, ez dira tresna pribatiboak bezain ezagunak eta erabiliak eremu askotan. Horretan lanean ari dira, besteak beste, [[Librezale|Librezale elkartekoak]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Librezale.eus|hizkuntza=eu|url=https://librezale.eus/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
{{Euskara eta ingurune digitalak}}
[[Kategoria:Euskara eta ingurune digitalak]]
dre67i1qe0mkb0osrixa2fstat4i3x2
9968588
9967982
2024-11-14T06:26:38Z
Demonocrazy
1830
/* Mugak */ Ikusgelako bideoa gehitzea
9968588
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Ikusgela-Euskara_ingurune_digitalean.webm|start=0|thumbtime=440|thumb|{{ikusgela}}Euskarak ingurune digitalean egin duen ibilbidea laburtzen duen bideoa.]]
'''Euskarak''' azken hamarkadetan tokia hartu du '''ingurune digitaletan''', [[Internet|Interneten]] eta [[Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (IKT)|teknologia berrien]] hedapenarekin batera. [[Hizkuntza-teknologia|Hizkuntza teknologiek]], [[Software libre|software libreko proiektuek]] eta [[Sare sozialak|sare sozialen]] erabilerak euskararen presentzia handitu dute eremu digitalean.
Hainbat ekimen publiko eta pribatu sortu dira euskarazko edukiak sustatzeko, hizkuntza sarean eta komunikazio digitaletan egon dadin.
== Arloka ==
=== Hezkuntza ===
==== Unibertsitatea ====
[[Fitxategi:UEU-Larraona-Informatika-1987.jpeg|thumb|1987. urteko UEUko informatika programazioa.]]
[[1981]]. urtean Informatika saila antolatzen da lehen aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]] eta [[Informatika|informatikazko]] lehen bi liburuak argitaratu zituzten.<ref name=":03" /> Hiru urte beranduago eman zen lehen aldiz irakasgai bat euskaraz [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika fakultatean]].<ref name=":4" /> 15 urte beranduago, [[1999]]. urtean, lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan zituen.<ref name=":1" />
[[Ikerkuntza|Ikerketari]] dagokionez,[[1988]]. urtean [[Ixa taldea]] sortu zuten. [[1995]]. urtean [[AhoLab]] [[Ikerketa institutu|ikerketa-taldea]] abiatzen da.<ref name=":5" />
Unibertsitateko bilkuren baitan, [[1996]]. urtean lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatu zen.
[[2001]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6" /> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16" />
[[2003|2003.]] urtean euskarazko [[E-learning|online ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22" />
==== Tresnak ====
[[2005]]. urtean [[Moodle]] euskaraz taldea abiatzen da tresna librea euskaratzeko.<ref name=":7" /> [[2007|2007tik]] aurrera urtero MoodleMoot Euskadi topaketa egiten da softwarearen gaineko komunitatea aktibatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Eragileak ====
[[2017]]. urtean [[Hezkuntzan Librezale]] taldea sortzen da, hezkuntzan tresna libreak sustatzeko.
=== Hizkuntza teknologia ===
[[Fitxategi:Ikusgela-Hizkuntza_prozesamendua.webm|start=0|thumbtime=13|thumb|{{ikusgela}}[[Hizkuntzaren prozesamendu|Hizkuntza prozesamendu naturala:]]<nowiki/>komunikazioaren iraultza?]]
[[Fitxategi:1994 09 Xuxenen aurkezpena2.jpg|thumb|1994. urteko [[Xuxen]]-en aurkezpena.]]
[[1986|1986.]] urtean [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8" /> Zortzi urte beranduago, [[1994]]. urtean, [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa argitaratu zuten.<ref name=":9" /> [[1996|1996.]] urtean [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17" />
[[2006]]. urtean [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]]. Urte berean [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
[[2006]]. urtean ere [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] testu bat automatikoki irakurtzeko tresna sortzen dute. [[2014|2014.]] urtean [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
==== Corpusa ====
[[2007]]. urtean [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]]. [[2008]]. urtean [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26" /> [[2011]]. urtean [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27" />
[[2013]]. urtean [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
==== Itzulpenak ====
[[Fitxategi:Windows 95 stacked logo.svg|thumb|Euskaratutako lehen [[Windows]] sistema eragilea.]]
[[1996]]. urtean [[Windows 95]] sistema eragilearen euskarazko bertsioa argitaratu zen; [[UZEI]] eta [[Elhuyar Fundazioa|Elhuyarrek]] egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10" /> [[2001]]. urtean [[Google]] bilatzailearen euskarazko lehen bertsioa heldu zen, interfazeetan “[[Baietz lehenengoan!|Baietz lehenengoan]]” esaldiarekin.<ref>{{Erreferentzia|izena=L.|abizena=OCHOA|izenburua=Ingelesaren eskutik egin zituen euskarak lehen urratsak sarean|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/local/ingelesaren-eskutik-egin-zituen-201312111434.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2002]]. urtean [[Linux]] Mandrake euskaraz argitaratu zen. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Linux-en etorrera {{!}} Nabigatzen|url=https://www.sarean.com/artxiboak/000405.html|aldizkaria=www.sarean.com|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2006]]. urtean [[Twitter]] abiatzen da eta bertan euskarazko lehen txioak ikusten dira. Interfazea [[2012]]. urtean jarri zuten euskaraz herri presioko kanpaina baten ondoren. [[2013]]. urtean [[Android]] sistema eragilea euskaraz jartzen da. Urte bat beranduago [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28" />
=== Edukiak ===
==== Atariak ====
[[1994]]. urtean [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11" /> Euskarazko lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a urte berean argitaratu zen eta [[Ezagutu Gipuzkoa]] izan zen.<ref name=":12" />
[[2003]]. urtean [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea sortzen da, euskarazko edukiak elkar partekatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Encodings - Indizea|data=2024-10-28|url=https://www.euskal-encodings.eus/|aldizkaria=Euskal Encodings|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
[[2007]]. urtean [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea, urte berean [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29" /><ref name=":30" /> [[2008|2008.]] urtean [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]] webgunea sortzen da, euskarazko [[Azpidatzi|azpidatziak]] zentralizatu eta trukatzeko.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Luistxo|izenburua=Nola sortu azpititulu bikoitzak, adibideekin|hizkuntza=eu|url=https://azpitituluak.eus/albisteak/1389521994|aldizkaria=AZpiTituluak.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2009|2009.]] urtean [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria sortzen du [[Berria|BERRIAk]]. Urte bat beranduago Musikazuzenean sortzen du [[Koldo Otamendi|Koldo Otamendik]] Andoainen Euskal Herriko musika agenda batzen duen ataria.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Koldo Otamendiren musikazuzenean webgunea, Andoaindik mundu zabalera -|hizkuntza=eu|url=https://aiurri.eus/komunitatea/aiurri/1544014954744-koldo-otamendiren-musikazuzenean-webgunea-andoaindik-mundu-zabalera|aldizkaria=Aiurri.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2010]]. urtean [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31" />
==== Ondarea ====
[[Fitxategi:Ahotsak.eus 01.png|thumb|[[Euskal Herriko Ahotsak|Ahotsak.eus]] webguneko irudia.]]
[[2002]]. urtean [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da, bertan ahozko ondarea jasotzen da bideoz.
=== Dibulgazioa ===
==== Liburuak ====
[[1980]]. urtean [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] [[Buruxkak]] liburu-bilduma abiatzen da. 40 urtean informatikaren gaineko 50 liburu atera zituzten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Liburutegi librea|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/bilduma-digitala?b_size=12&limit=9999&page_object_object=4&query=%5B%7B%22i%22:%22portal_type%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22Book%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22review_state%22,%22o%22:%22paqo.selection.any%22,%22v%22:%5B%22published%22%5D%7D,%7B%22i%22:%22has_free_edition%22,%22o%22:%22paqo.boolean.isTrue%22,%22v%22:%22%22%7D,%7B%22i%22:%22taxonomy_unesco_categorization%22,%22o%22:%22paqo.list.contains%22,%22v%22:%5B%229%22%5D%7D%5D&sort_on=effective&sort_order=descending|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[1984]]. urtean [[Federiko Krutwig|Krutwigek]] [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua atera zuen, lan horrekin Krutwigek azaldu nahi zuen ''Zibernetikaren aro berrian'' etortzekoak ziren aldaketek ekarriko zuten egoera berria.''<ref name=":0" />'' [[1992|1992.]] urtean [[Telépolis]] liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13" /> [[1998]]. urtean [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18" />[[1999|1999.]] urten ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" /> [[2000]]. urtean''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19" />
==== Jardunaldiak ====
[[Fitxategi:Kabi@ Durangoko Azokan.jpg|thumb|2016ko [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokako]] Kabi@ gunea.]]
[[1998]]. urtean lehen aldiz antolatzen dira [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB) jardunaldiak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bilaketaren emaitzak :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea|url=https://www.inguma.eus/bilatu?bilaketa=bilkura+informatikari|aldizkaria=www.inguma.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2012|2012.]] urtean [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23" /> Urte berean, [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.
[[2016]]. euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz.
==== Kanpainak ====
[[Fitxategi:Interneten Lehen hitza euskaraz.png|thumb|[[Lehen hitza Euskaraz|Lehenhitza]] kanpainaren banerra.]]
[[2017]]. urtean [[Lehen hitza Euskaraz|Lehen hitza euskaraz]] webgunea eta kanpaina aurkeztu zituzten gailuak euskaraz konfiguratzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2023]]. urtean [[Gaitu (proiektua)|Gaitu]] kanpaina jarri zen martxan, euskarazko ahotsak batu eta [[Common Voice]] proiektu hauspotzeko asmoz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko milaka ahots biltzeko kanpaina aurkeztu dute: Gaitu|hizkuntza=eu|data=2023-10-02|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-milaka-ahots-biltzeko-kanpaina-aurkeztu-dute-gaitu_233496_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Dibulgazio edukiak ====
[[2016]]. urtean ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean,<ref name=":32" />hiru urte beranduago, [[2019]]. urtean [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen dute martxan.<ref name=":33" /> [[2023]]. urtean [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka digitalak|Erronka digitalak]] dibulgazio bideo-bilduma abiatu zuten [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] eta [[Badalab]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Erronka digitalak ulertzeko zortzi bideo egin ditu Ikusgelak|hizkuntza=eu|data=2023-10-24|url=https://www.berria.eus/ikasgela/berriak/xehetasuna/erronka-digitalak-ulertzeko-zortzi-bideo-egin-ditu-ikusgelak|aldizkaria=www.berria.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
=== Web 2.0 ===
==== Posta zerrendak ====
[[1996]]. urtean, lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, euskarazko lehen posta zerrenda, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera etorri zen, gaur egun oraindik bizirik dagoena.<ref name=":14" /> Urte bat beranduago,[[1997]]. urtean [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, [[1998]]. urtean euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20" />
==== Blogak ====
[[Fitxategi:Sustatu logoa.png|thumb|[[Sustatu (bloga)|Sustatu]] blogaren logoa.]]
[[2001]]. urtean [[Sustatu (bloga)|Sustatu]] sortzen da, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. [[2005|2005.]] urtean lehenengo blog plataformak abiatzen dira: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]]. [[2007|2007an]] 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21" /> Urte horretan, [[2007|2007an]], [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34" /><ref name=":2" />
=== Hedabideak ===
==== Irratia ====
[[Fitxategi:Arrosa-Sarea-Sorrera23.26 barria 2001 uda.jpg|thumb|Herria Mugi! ekimenak Barrian egindako bilera, saio horretan sortu zen EHZn 2001. urtean egin zen Arrosa Sarearen sortze-bilkura antolatzeko ideia.]]
[[2001]]. urtean [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da [[Joxemi Zumalabe Fundazioa|Joxemi Zumalabe fundazioak]] [[Euskal Herria Zuzenean|EHZ]] jaialdian ([[Arrosa|Arrosan]]) antolatutako jardunaldi batzuetan. Batez ere, euskarazko irratiek euren artean sarearen bidez irratsaioak elkartrukatzeko sarea da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Arrosa Aurkezpena|hizkuntza=eu|url=https://www.arrosasarea.eus/arrosa/arrosa-aurkezpena/|aldizkaria=Arrosa|sartze-data=2024-10-28}}</ref> [[2005]]. urtean Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
==== Ikus-entzunezkoak ====
[[2011|2011.]] urtean euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatu zen.<ref name=":35" />
[[2016]]. urtean [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]] Ondoren etorri ziren Nomofobikak, [[Otsoen lurraldean]], Gutuberrak, [[Puntu Koma]], Pikuak, Ixa, Kartzela, Bekaduna, Belarri bero, bai esan?, Beita, Itsatsita... moduko websailak.
=== Administrazioa ===
[[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politika Sailak]] [[2006]]. urtean ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36" /> [[2016]]. urtean ''Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat'' dokumentua aurkeztu zuen [[Eusko Jaurlaritza|Eusko Jaurlaritzak]].
=== Telekomunikazio sarea ===
[[1988]]. urtean eman zen Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15" /> [[1995]]. urtean [[Euskaltel]] sortzen dute, euskal [[telekomunikazio]] konpainia. [[2015|2015ean]] 350.000 kilometro zuntz optiko izatera heldu zen, [[2021|2021ean]] [[Grupo MásMovil|Masmovil]]-ek [[Erosteko eskaintza publiko|OPA]] bat egin eta akzioen gehiengoa bereganatu zituen.
==== Domeinua ====
[[Fitxategi:Puntueus-logoa.png|thumb|[[.eus|PuntuEUS]] logoa.]]
[[2012]]. urtean [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
=== Kultura librea ===
==== Wikimedia ====
[[2001]]. urtean [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] abiatzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu. [[2015]]. urtean haur eta gaztetxoei zuzendutako Entziklopedia askea sortzen da: [[Vikidia]]. Horren garapenaren ondoren, 2018. urtean [[Txikipedia]] aurkeztu zen, gaur egun {{PAGESINCATEGORY:Txikipedia}} artikulu ditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Txikipedia:Zer da Txikipedia|hizkuntza=eu|data=2022-03-31|url=https://eu.wikipedia.org/wiki/Txikipedia:Zer_da_Txikipedia|sartze-data=2024-10-28|encyclopedia=Wikipedia, entziklopedia askea.}}</ref>
==== Hacklab-ak ====
[[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24" />
==== Librezale ====
[[2003]]. urtean [[Librezale]] sortzen dute eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena argitaratzen dute.
==== Fedibertsoa ====
[[2019]]. urtean [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira:<ref name=":37" />
* [[PeerTube]]: Bideoak argitaratzeko tresna libre federatua. Euskarazko edukientzat hiru instantzia daude: Peertube.eus (Abaraskak kudeatzen duena), Euskarabildua (jardunaldien edukia jasotzen duena) eta Argia bideoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#bideoak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[PixelFed|PixelFeed]]: Irudiak partekatzeko sare soziala. Instantzia bakarra dago euskaraz, Abaraskak koordinatzen duena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal fedibertsoa|url=https://fedibertsoa.eus/#argazkiak|aldizkaria=fedibertsoa.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Bookwyrmen: Paperjale abiatzen du Abaraskak 2023an, liburuen jarraipena egiteko irakurzaleentzako sare sozial federatua.<ref>{{Erreferentzia|izena=TAI GABE DIGITALA|abizena=SL|izenburua=Paperjale jaio da, euskal literaturaren topagunea izan nahi duen gune digitala|hizkuntza=eu|data=2023-03-14|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20230314/paperjale-jaio-da-euskal-literaturaren-topagunea-izan-nahi-duen-gune-digutala|aldizkaria=naiz:|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* Funkwhale: 2020. urtean Baleafunk.eus audioak kargatzeko, deskargatzeko eta partekatzeko sare soziala sortzen du Iametzak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Asier|abizena=Iturralde|izenburua=Baleafunk hemen da!|hizkuntza=eu|data=2020-11-13|url=https://iametza.eus/hodeia-ez-da-existitzen/albistea/baleafunk-hemen-da/|aldizkaria=Iametza|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
==== Hezkuntza Baliabide Irekiak ====
[[Fitxategi:Ikusgela - Hannah Arendt.jpg|thumb|[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgelako]] lehen bideoa.]]
[[2017]]. urtean [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen [[YouTube|Youtubeko]] kanala.<ref name=":25" />
[[2023|2023an]] [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]] jaiotzen da, [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultur Elkarteak]] gidatutako [[Hezkuntza baliabide irekiak|azalpen bideo libreen]] proiektua. Gaur egun [[:Kategoria:Ikusgela|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgela|subcats}} bideo-bilduma]] ditu eta Euskarazko Wikipediako [[:Kategoria:Ikusgelako bideoak dituzten artikuluak|{{PAGESINCATEGORY:Ikusgelako_bideoak_dituzten_artikuluak}} artikulutan]] daude txertatuta bideoak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ikusgela|hizkuntza=eu|url=http://ikusgela.eus/|sartze-data=2024-10-28}}</ref>.
=== Kultur sorkuntza ===
[[2005]]. urtean [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea abiatzen du [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]].
[[Fitxategi:Sarean Euskaraz VI. topaketa egunean behin (cropped).jpg|thumb|[[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] aplikazioaren irudia.]]
=== Jolasak ===
[[2019]]. urtean [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
=== Kirola ===
[[2005]]. urtean [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: [[txirrindularitza]] euskaraz lantzen duen ataria.
=== Sariak ===
[[Fitxategi:Argiasaria.jpg|thumb|[[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipediak]] jasotako [[Argia Sariak|Argia Saria]].]]
[[Argia Sariak|Argia sariak]] [[1989]]. urtean sortu ziren, hamar urte beranduago kategoria berri bat gehitu zioten: Internet. [[2012]]. urteko [[Ibilaldia|Ibilaldian]] ''Euskara Teknologia Berrietan'' egoteko lanean aritutakoak omendu zituzten. <ref>{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
== Mugarriak ==
=== 1970 ===
* [[1975]] - [[Informatika]] hiztegi laburra ([[Klaudio Harluxet]], [[Elhuyar aldizkaria]], [[1975]]). 74 hitzeko bilduma oinarrizko azalpenarekin.<ref name="ElhuyarZT1975">Klaudio Harluxet: [https://web.archive.org/web/20171201030731/http://aldizkari-txikia.elhuyar.eus/pdf/Elhuyar-05-05.pdf «Informatikaren hiztegi laburra»], ''Elhuyar zientzia eta teknologia'', 1975.</ref>
=== 1980 ===
* [[1980]] - [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]] [[UZEI#Hiztegi terminologikoak|UZEIren hiztegiak]] informatikoki kudeatzeko programa informatiko bat asmatu zuen.<ref name=":02">{{Erreferentzia|izena=Kepa|abizena=Sarasola|izenburua=Klaudio Harluxet, informatikaria|hizkuntza=eu|data=1994-04-01|url=https://zientzia.eus/artikuluak/klaudio-harluxet-informatikaria/|aldizkaria=Zientzia.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1981]] - Informatika saila antolatzen da lehenengo aldiz [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUn]]. Informatikazko lehen bi liburuak argitaratu zituzten gero.<ref name=":03">{{erreferentzia|izena=Agustin|abizena=Arruabarrena Frutos|urtea=2016|izenburua=Irakasleen liburugintza Informatika Fakultatean (pdf ,556,50 Kb)|argitaletxea=UPV/EHU-ko Informatika Fakultatea|hizkuntza=eu|url=https://www.ehu.eus/documents/340468/7204540/Irakasleen+liburugintza.pdf/b9b54816-c38b-4ce8-b707-e13d099c2646?t=1507287131000}}</ref>
* [[1984]] - [[Computer Shock Vasconia, Año 2001|''Computer Shock Vasconia, Año 2001'']] liburua argitaratzen du [[Federiko Krutwig|Federico Krutwigek]].''<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Iñaki|abizena=Arzoz|izenburua=Divulgando la cibercultura vasca. Una apuesta social|hizkuntza=es|url=https://core.ac.uk/outputs/11498927/|sartze-data=2024-06-26}}</ref>''
* [[1984]] - [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]] lehen aldiz ematen da [[Donostiako Informatika Fakultatea#Ikasketak euskalduntzen egindako egindako urratsak|informatikako irakasgai bat euskaraz]], lehen mailan.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=1.000 informatikari euskaldun Bikain|hizkuntza=eu|data=2016-12-20|url=https://www.berria.eus/iritzia/zuzendariari/1000-informatikari-euskaldun-bikain_1172595_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara - Informatika Fakultatea - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea/fakultatea-eta-euskara|aldizkaria=Informatika Fakultatea|sartze-data=2023-07-30}}</ref>
* [[1986]] - [[Euskalterm]] terminologia-bankua sortu zuen [[UZEI|UZEIn]] [[Klaudio Harluxet|Klaudio Harluxetek]].<ref name=":8">{{Erreferentzia|izena=Euskalterm|url=https://www.ivap.euskadi.eus/webivap00-a5app3/eu/ac36aEuskaltermWar/publiko/erakutsiBankuEdukia|aldizkaria=www.ivap.euskadi.eus|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[1988]] - [[Ixa taldea|Ixa taldearen]] sorrera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Komunikazioa euskaraz ingeniaritzan {{!}} WorldCat.org|hizkuntza=eu|url=https://search.worldcat.org/title/1222923008|aldizkaria=search.worldcat.org|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1988]] - Euskadiko (Euskal Herriko?) lehen konexioa Internetera, [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]] [[RedIris]] sarearen bidez.<ref name=":15">{{Erreferentzia|izena=LARA|abizena=OCHOA|izenburua=25 años conectad@s|hizkuntza=es|data=2013-12-11|url=https://www.diariovasco.com/20131211/mas-actualidad/sociedad/anos-conectad-20131211_amp.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-09-17}}</ref>
=== 1990 ===
* [[1992]] - ''[[Telépolis]]'' liburua argitaratzen du [[Xabier Etxeberria Ezponda|Xabier Etxeberria Ezpondak]].<ref name=":13">{{Erreferentzia|izena=Gustavo Alejandro|abizena=Iovino|izenburua=Telepolis de Javier Echeverría. De la metáfora a la comprensión de la realidad|orrialdeak=23|hizkuntza=es|data=2011|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=3686541|aldizkaria=Razón y palabra|alea=75|issn=1605-4806|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1992]] - Lehen hiru urteko irakasgai guztiak euskaraz ematea lortzen da [[Donostiako Informatika Fakultatea|EHUko Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
* [[1994]] - [[Buber’s Basque Page]] sortzen da, lehen aldiz euskarazko edukia interneten.<ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Josu|abizena=Waliño|izenburua=Gailurra beti dago gorago|hizkuntza=eu|data=2016-05-27|url=https://www.sarean.eus/gailurra-beti-dago-gorago/|aldizkaria=Sarean .eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[1994]] - [[Xuxen]] [[Zuzentzaile ortografiko|zuzentzaile ortografikoaren]] lehen bertsioa.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=XUXEN euskararako zuzentzaile ortografikoa {{!}} Ixa taldea|url=http://ixa.si.ehu.es/node/4628|aldizkaria=ixa.si.ehu.es|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1994]] - [[Ezagutu Gipuzkoa (CD-ROM)|Ezagutu Gipuzkoa]] lehen [[Disko trinko (CD)|CD-ROM]]<nowiki/>a euskaraz.<ref name=":12">{{Erreferentzia|izena=Lizaso|abizena=Pili|izenburua=Informatika eta euskara Elhuyarren|data=1996-11-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/erreportajeak/informatika-eta-euskara-elhuyarren/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1995]] - [[AhoLab]] ikerketa-taldea <nowiki/>abiatz<nowiki/>en da.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izenburua=Txillardegi lagun-giroan|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/txillardegi-lagun-giroan|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Eusnet (elkartea)|Eusnet]] elkartea sortzen dute.<nowiki/> Tartean [[Zuzen de la Cueva]] dago. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zuzen de la Cuevaren heriotza, suizidioa|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1601295366|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Posta-zerrenda|posta zerrendak]]: lehenik [[EuskaraZ (posta zerrenda)|EuskaraZ]] sortu zen, gaur egun desagertua. Ondoren Eibartarrak posta zerrendaren sorrera, gaur egun oraindik bizirik.<ref name=":14">{{Erreferentzia|izenburua=Eibartarrak zerrenda, 10 urte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1208359242|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Windows 95]] euskaraz. UZEI eta Elhuyarrek egindako itzulpena, lehen aldiz [[Microsoft Windows]] sistema eragilea euskaraz.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Kaltzada, Pili Arrojeria|abizena=Eustakio|izenburua=Windows 95, euskarari leihoak irekiz|data=1996-01-01|url=https://aldizkaria.elhuyar.eus/elkarrizketak/windows-95-euskarari-leihoak-irekiz/|aldizkaria=Elhuyar aldizkaria|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1996]] - [[Euskararen Datu Base Lexikala|EDBL]] datu-base lexikala.<ref name=":17">{{Erreferentzia|izenburua=EDBL - Euskararen Datu-Base Lexikala Interneten|url=http://ixa2.si.ehu.eus/edbl/|aldizkaria=ixa2.si.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[1996]] - Lehen [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunen Bilkura]] (IEB) antolatzen du [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] Donostian. 2025ean XIV. jardunaldia antolatu da.
* [[1997]] - [[Kaixo.com]] - en sorrera. Lehen euskal atari eta bilatzailea, elebitan zegoena.<ref>{{Erreferentzia|izena=OpenData|abizena=|urtea=2017]]|izenburua='kaixo.com' bilatzailearen 20. urteurreneko dokumentalaren aurkezpena|hizkuntza=eu|data=2017-12-01|url=https://opendata.euskadi.eus/webopd00-datos/eu/contenidos/evento/2017]]113012541147/eu_def/index.shtml|aldizkaria=opendata.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-29}}</ref><ref name=":2" />
* [[1997]] - [[Cybereuskadi (buletina)|Cybereuskadi]] gaztelaniazko buletina sortu zen, urte bat beranduago euskarazko sekzio bat gehitu zioten.<ref name=":20">{{Erreferentzia|izenburua=¡15 años de cybereuskadi! – Gananzia|hizkuntza=es|data=2012-12-26|url=https://gananzia.com/15-anos-de-cybereuskadi|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[1998]] - [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Euskara eta Internet jardunaldiak]] (IEB).
* [[1998]] - [[Etxepare porno (liburua)|''Etxepare porno'']] liburua argitaratzen du [[Luistxo Fernandez]]-ek, euskara eta interneten errepasoa egiten da bertan.<ref name=":18">{{Erreferentzia|izenburua=Etxepare porno – Alberdania|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.alberdania.net/product/etxepare-porno/|sartze-data=2024-04-09}}</ref>
* [[1999]] - Internet kategoria sortzen da [[Argia Sariak|Argia Sarietan]].
* [[1999]] - ''[[Euskal Herria digitala 1.0 (liburua)|Euskal Herria digitala 1.0]]'' liburua argitaratzen dute Andoni Alonsok eta Iñaki Arzozek.<ref name=":0" />
* [[1999]] - Lehenengoz Informatika ingeniaritzako ikasle-promozio batek derrigorrezko irakasgai guztiak (244 kreditu) euskaraz ikasi ahal izan ditu [[Donostiako Informatika Fakultatea|Informatika Fakultatean]].<ref name=":1" />
=== 2000 ===
* [[2000]] - ''[[Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten (liburua)|Txalapartatik modemera: Internet Euskal Herrian, Euskal Herria Interneten]]'' liburua argitaratzen du [[Goio Telletxea|Goio Telletxeak]].<ref name=":19">{{Erreferentzia|izena=Goio|abizena=Telletxea|izenburua=Txalapartatik modemera : Internet Euskal herrian, Euskal Herria Interneten / [egileak] Goio Telletxea, [Antton Paulus Basurco (gida liburua)]|argitaletxea=Gatuzain,|data=2000|url=https://eimakatalogoa.eus/vufind/Record/5151|edizioa=1. ed.|isbn=978-2-913842-09-0|sartze-data=2024-06-26|serie=Poltxiko saila (Gatuzain)}}</ref>
* [[2001]] - [[Google]] euskaraz: lehen bertsioa bilatzaileko interfazeetan “Baietz lehenengoan” esaldiarekin.
* [[2001]] - [[Sustatu (bloga)|Sustaturen]] sorrera, euskarazko lehen weblog edo agerkari digitala. 2007]]an 4.500 blog inguru zeuden euskaraz, horietako 2.475 aktiboak.<ref name=":21">{{Erreferentzia|izena=Joxe|abizena=Aranzabal|izenburua=Zenbat blog daude euskaraz?|hizkuntza=eu|data=2007-06-28|url=https://blogak.goiena.eus/faroa/2007<nowiki>]]/06/28/zenbat-blog-daude-euskaraz/</nowiki>|aldizkaria=Faroa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2001]] - [[Euskarazko Wikipedia (webgunea)|Euskarazko Wikipedia]] sortzen da. Gaur egun {{NUMBEROFARTICLES}} artikulu ditu.
* [[2001]] - [[Arrosa Irrati Sarea]] sortzen da.
* [[2001]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] "Hizkuntza eta teknologia" graduondoko titulu ofiziala ireki zuen.<ref name=":6">{{erreferentzia|izena=Gorane|abizena=Agirre|urtea=2001-07-12|izenburua=UEUk bere lehen titulazio ofiziala eskaniko du urritik aurrera. Hizkuntza eta Teknologian adituak trebatuko ditu HIZTEK izeneko graduondoan.|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20010712&ikusi=016}}</ref> Hurrengo urtean master moduan ere zabaldu zuen.<ref name=":16">{{erreferentzia|izena=Aitziber|abizena=Laskibar|urtea=2002-07-12|izenburua=Master, graduondo eta dokorego ikastaro bana eskainiko du UEUk. 'Hizkuntza eta Teknologia', 'Herri Erakundeen Kudeaketa' eta 'Euskal Herria XXI'|argitaletxea=Euskaldunon Egunkaria|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/hemeroteka/egunkaria/?zbilatu=hiztek&h_u=1990&h_h=12&h_e=06&b_u=2003&b_h=02&b_e=20&bilatu=Bilatu&orridata=20020710&ikusi=014}}</ref>
* [[2001]] - [[Metabolik BioHacklab]] Bilboko hacker laborategia abiatzen da Udondoko gaztetxean ([[Leioa]], [[Bizkaia]]).<ref name=":24">{{Erreferentzia|izenburua=Metabolik BioHacklab » ¿Quiénes Somos?|url=https://sindominio.net/metabolik/weblog/index48a648a6.html?page_id=5|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Indymedia EH]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Indymedia Euskal Herriak bilera irekia egingo du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1032860808|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* [[2002]] - [[Linux]] Mandrake euskaraz. Lehen aldiz Linux distribuzio bat euskaraz itzulita osorik. Elhuyarren itzulpena Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Euskal Linux komunitatearekin lankidetzan.
* [[2002]] - [[Euskal Herriko Ahotsak]] sortzen da.
* [[2002]] - [[XX. mendeko euskararen corpus estatistikoa]] (aurrez EEBS) abiatzen da.
* [[2003]] - [[Librezale|Librezaleren]] sorrera eta [[Mozilla Firefox]] nabigatzailearen itzulpena.
* [[2003]] - [[Euskal Encodings]] [[P2P]] komunitatea.
* [[2003]] - Euskarazko [[E-learning|on-line ikastaroak]] ematen hasi zen [[Udako Euskal Unibertsitatea]].<ref name=":22">{{erreferentzia|izena=Rakel|abizena=Gamito|urtea=2019|izenburua=On-line irakaskuntza: eredu pedagogikoaren aurrerapausoak, zailtasunak eta erronkak|argitaletxea=Moodle Moot 2019|hizkuntza=eu|abizena2=Arriolabengoa|abizena3=Larrañaga|abizena4=Urbieta|izena2=Ireide|izena3=Maite|izena4=Maialen|url=https://www.researchgate.net/publication/339956117_On-line_irakaskuntza_eredu_pedagogikoaren_aurrerapausoak_zailtasunak_eta_erronkak}}</ref>
* [[2005]] - Lehenengo blog plataformak: [[Blogari.net]], [[Blogak.com]] eta [[Mundua.com]].
* [[2005]] - [[Tropela.net|Tropela]] jaiotzen da: txirrindularitza euskaraz lantzen duen ataria.
* [[2005]] - [[Txantxangorriaren Karaoketeka|Txantxangorriaren]] karaokea, [[Gabi de la Maza|Gabi de la Mazak]] sortutako kanala.
* [[2005]] - Teketen, euskarazko lehen [[podcast]]-a abiatzen du [[Gorka Julio|Gorka Juliok.]]<ref name=":2" /><ref name=":3" />
* [[2005]] - [[Moodle]] euskaraz taldea sortzen da plataforma euskaratzeko auzolana koordinatzeko.<ref name=":7">{{erreferentzia|izena=Abel|abizena=Camacho|urtea=<nowiki>2007]]</nowiki>|izenburua=Moodle Euskaraz: hizkuntza handien pare|argitaletxea=Moodlemoot Euskadi 07|hizkuntza=eu|url=https://www.researchgate.net/publication/330854088_Moodle_Euskaraz_hizkuntza_handien_pare|aldizkaria=Euskal Herriko Unibertsitatea}}</ref>
* [[2006]] - [[Euskalbar]] sortzen da. Hainbat hiztegi digitalki modu koordinatuan kontsultatzeko aukera.
* [[2006]] - [[OpenTrad]] euskararen lehen [[Itzulpengintza automatiko|itzultzaile automatiko]] librea aurkezten dute [[Ixa taldea|IXA Taldeak]] eta [[Elhuyar Hiztegi Entziklopedikoa|Elhuyarrek]]. 2019ra arte erabili zen [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]].
* [[2006]] - [[Twitter]]: lehenengo euskarazko txioak, interfazea 2012]]an heldu zen.
* [[2006]] - [[AhoTTS ahots-sintetizagailua|AhoTTS]] euskarazko ahotsaren sintesia.
* [[2006]] - [[Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza|HPSk]] ''IKT inbentarioa'' abiatu zuen.<ref name=":36">{{Erreferentzia|izena=Euskadi.eus|abizena=|izenburua=Euskarazko informazioaren eta komunikazioaren teknologien inbentarioa|hizkuntza=eu|data=2007-02-07|url=https://www.euskadi.eus/web01-a3iktedu/eu/contenidos/informacion/ikt_inbentarioa/eu_tic/ikten_inbentarioa.html|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Elebila]] sortu zen, euskarazko lehenengo bilatzailea.<ref name=":30">{{Erreferentzia|izenburua=Elebila, euskarazko bilatzailea|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2108/elebila-euskarazko-bilatzailea|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2007]] - [[Kaixomaitia.eus|Kaixomaitia]] abiatzen da otsailaren 14an San Balentin egunearekin batera.<ref name=":29">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixiomaitia.eus irail amaieran itxiko da, ez badu inork erreleboa hartzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1725614958|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2007]] - [[Lexikoaren Behatokia Corpusa]] hedabideetako testuekin sortutako corpus monitorea abiatzen du [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]].
* [[2007]] - Mooteu Euskadi, Moodle Moot topaketaren lehen edizioa egiten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mooteu Euskadi 2024. Moodle Erabiltzaileen XVI. Topaketa.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2023-mooteu-euskadi-2024-moodle-erabiltzaileen-xvi-topaketa|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2007]] - [[Euskaljakintza]] sortzen du [[Maite Goñi|Maite Goñi-k]] teknologia berriak eta sare sozialak irakaskuntzan integratzeko bideak lantzeko.<ref name=":34">{{Erreferentzia|izena=Maite|abizena=Goñi Eizmendi|izenburua=Euskaljakintza: euskara eta teknologia berriak|orrialdeak=135–147|data=2008|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2605358|aldizkaria=Bat: Soziolinguistika aldizkaria|alea=66|issn=1130-8435|sartze-data=2024-09-15}}</ref><ref name=":2" />
* [[2008]] - [[Sareko Euskal Gramatika]] sortzen dute [[EHUko Informatika Fakultatea|EHUko]] hiru irakaslek.<ref name=":26">{{Erreferentzia|izenburua=Aurkezpena - Sareko Euskal Gramatika|url=https://www.ehu.eus/seg/doku.php?id=aurkezpena#seg_zer_den|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-06-27}}</ref>
* [[2008]] - [[Facebook]] euskaraz.
* [[2008]] - [[AZpiTituluak.eus|Azpitituluak.eus]].
* [[2009]] - [[Badok.eus]]: euskal musikaren ataria.
* [[2009]] - Posta zerbitzu zentralizatu nagusiak euskaraz erabiltzeko aukera ireki zen. [[Microsoft OneDrive|Hotmail]] urte horretako apirilean eta [[Gmail]] maiatzean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hotmail eta Gmail euskaraz jartzeko instrukzioak|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1258067775|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2009]] - [[Azkue Fundazioa|Azkue fundazioa]] aurkezten da, euskara sarean josten leloarekin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Azkue, euskara sarean josten|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/azkue-euskara-sarean-josten-2|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
=== 2010 ===
* [[2010]] - [[Grebaorokorra.info]] webguneak lehen aldiz batu zuen gertakari baten inguruko sareko jardun dena.<ref name=":31">{{Erreferentzia|izenburua=<nowiki>Argia Sariak 2010]] - Internet: grebaorokorra.info</nowiki>|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/berezia/argia-sariak/2010<nowiki>]]/internet-grebaorokorrainfo</nowiki>|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2010]] - Musikazuzenean.eus webgunea abiatzen da Euskal Herriko kontzertuen agenda kolaboratiboa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Agenda|hizkuntza=eu|url=https://musikazuzenean.eus/|aldizkaria=Musika zuzenean|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2010]] - [[Umap]], [[Twitter|Twitterreko]] euskarazko jarduera batzeko ataria sortzen du [[CodeSyntax]]-ek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Umap, Twitterreko euskarazko jardunaren batzailea|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1287720743|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-06-26}}</ref>
* [[2011]] - Euskarazko edukiak telebista edukiak sarean ikusteko [[EITB Nahieran]]-en abiatzea.<ref name=":35">{{Erreferentzia|izenburua='EITB Nahieran' aurkeztu dute, sarean azken edukiak eta artxiboa jasoz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/eitb-nahieran-aurkeztu-dute-sarean-azken-edukiak-eta-artxiboa-jasoz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2011]] - [[Goenkale]] telesaileko corpus-a sarean jartzen da.<ref name=":27">{{Erreferentzia|izenburua=Goenkale Corpusa - UPV/EHU|url=https://www.ehu.eus/ehg/goenkale/|aldizkaria=www.ehu.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[.eus|Puntueus]] fundazioa sortzen da Interneteko [[.eus|.eus domeinua]] kudeatzeko.
* [[2012]] - ''Euskara aro digitalean'' liburu zuria argitaratzen du META-NET Bikaintasun Sareak. Liburuak euskararako hizkuntza-teknologien egoera aurkeztu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Durangoko Azoka|Durangoko Azokak]] Kabi@ espazioa sortzen du, kultura digitalaren eredu berrien bueltan elkar ezagutu, esperimentatu eta ezagutarazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=DA! - Historia: Kabi@|hizkuntza=eu|url=https://durangokoazoka.eus/eu/azoka-da/historia|aldizkaria=durangokoazoka.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2012]] - [[Euskarabildua jardunaldiak]] abiatzen dira.<ref name=":23">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarabildua|hizkuntza=eu|url=https://euskarabildua.eus/|aldizkaria=Euskarabildua|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2012]] - [[Ibilaldia|Ibilaldiak]] hainbat eragile saritzen ditu teknologia berrietan euskara sartzeko egindako lanengatik.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Ibilaldia 2012 omenaldia: Euskara teknologia berrietan sartzeko aintzindariak – Hizkuntza-teknologiak|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ixa/2012/06/07/ibilaldia-2012-omenaldia-ikt-eu/|sartze-data=2020-02-11}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|abizena=ikastolenelkarteabiz|izenburua=Euskara Teknologia Berrietan|data=2012-06-03|url=https://www.youtube.com/watch?v=h5vwoawzkBM|sartze-data=2024-09-15}}</ref>
* [[2013]] - [[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiak]] [[A bildu|“a bildua]]” izena adosten du @-rentzat.
* [[2013]] - [[Android]] euskaraz.
* [[2014]] - [[Game Erauntsia|Game Erauntsiaren]] sorrera
* [[2014]] - Euskal hizkuntza eta kulturaren [[.eus]] domeinua abiatzen da.
* [[2014]] - [[Telegram (aplikazioa)|Telegram]] mezularitza programa euskaratu zen.<ref name=":28">{{Erreferentzia|izenburua=@euskaltelegram: Telegram euskaraz|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/albistea/euskaltelegram-telegram-euskaraz|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2014]] - [[Hobelex]] euskarazko lehen lexiko-zuzentzailea sortzen da.
* [[2016]] - [[Txoministak]], euskarazko lehen [[Websail|websaila]] sortzen du [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok.]]
* [[2016]] - Euskarazko Interneten eguna ospatu zen lehen aldiz, eta ''[[Sarean.eus (agerkaria)|Sarean.eus]]: Internet eta Teknologia'' agerkaria jarri zen martxan [[.eus|PuntuEUS]]<nowiki/>en gidaritzapean.<ref name=":32">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko Interneten Eguna ospatu dute lehenengo aldiz|hizkuntza=eu|data=2016-05-18|url=https://www.berria.eus/euskal-herria/euskarazko-interneten-eguna-ospatu-dute-lehenengo-aldiz_1158159_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - ''IKTak Euskal Herrian: ikerketa, ezagutza eta ekintzarako abiapuntu berriak'' ikastaroa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=“Paradigma sozioteknikoa aldatu den heinean euskaldunok gure galdera, anbizio eta helburuak ere birplanteatu behar ditugu” – UEU365|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu365/2016]]/07/08/benat-irasuegi-gorka-julio-gorka-salces-koldo-diaz-eta-xabier-landabidea-paradigma-sozioteknikoa-aldatu-den-heinean-euskaldunok-gure-galdera-anbizio-eta-helburuak-ere-birplanteatu-behar/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2016]] - Euskarazko IKTak: gomendioak herri-aginteentzat dokumentua aurkeztu zuen Eusko Jaurlaritzak.
* [[2017]] - Euskarazko [[Youtuber|youtuberrak]] ugaltzen dira: SuperTxope, Aiora Probatxoa…
* [[2017]] - [[Lehen hitza Euskaraz]] kanpaina.<ref>{{Erreferentzia|izenburua="Lehen hitza euskaraz" webgunea eta kanpaina aurkeztu dituzte|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1494936088|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-10-28}}</ref>
* [[2017]] - [[Hezkuntzan Librezale]] taldea.
* [[2017]] - [[:Kategoria:Jakindunen bideoak dituzten artikuluak|Jakindun]] sortzen dute, [[Bigarren hezkuntza|bigarren hezkuntzan]] zientzia dibulgazioa egiten duen Youtubeko kanala.<ref name=":25">{{Erreferentzia|izena=Mikel García|abizena=Martikorena|izenburua=Paul Rios, Jakindun kanala: “Hezkuntza demokratizatzen dute online baliabideek”|hizkuntza=eu|data=2021-02-11|url=https://geuria.eus/herriak/basauri/jakindun-kanala-paul-rios-xabier-urizarbarrena-2021<nowiki>]]-elkarrizketa/</nowiki>|aldizkaria=Geuria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2018]] - [[Txikipedia]] sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Haurrentzako Wikipedia jaio da|hizkuntza=eu|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2596/txikipedia|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2018]] - [[Modela (itzultzailea)|Modela]], euskarazko lehen [[Itzulpen automatiko neuronal|itzultzaile neuronala]]. Ondoren [[Itzuli (itzultzaile neuronala)|Itzuli]], [[Batua.eus]], [[Elia.eus|Elia]]…
* [[2019]] - [[Egunean behin (lehiaketa)|Egunean Behin]] abiatzen da.
* [[2019]] - [[Fedibertso|Fedibertsoa]] ideia sortzen da, [[Mastodon (sare soziala)|Mastodon]] eta [[Lemmy (softwarea)|Lemmyren]] euskal instantziak abiatzen dituzte [[Abaraska taldea|Abaraska]] taldekoek. Aurrerago gehituko dira [[PeerTube]], [[PixelFed|PixelFeed]] eta Paperjale (Bookwyrmen). <ref name=":37">{{Erreferentzia|izenburua=Abaraska taldearen eskaera: kolaboratu Fedibertso euskalduna osatzen|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1695626659|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-04-04}}</ref>
* [[2019]] - [[Kaixomundua.eus]] [[Gaitasun digital|gaitasun digitalen]] ezagutza eskola jartzen du martxan [[.eus|PuntuEUSek]].<ref name=":33">{{Erreferentzia|izenburua=Kaixomundua.eus|hizkuntza=eu|url=https://kaixomundua.eus/historikoa/|aldizkaria=Lehen edizioa|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2019]] - [[ZUT]] gazteentzako aldizkari-digitala aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua='Zut' aldizkari digitala aurkeztu dute Durangoko Azokan - Debagoiena|hizkuntza=eu|url=https://goiena.eus/debagoiena/1575554498193-zut-aldizkari-digitala-aurkeztu-dute-durangoko-azokan|aldizkaria=Goiena.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2019]] - [[GOI ikastegia|Goi-mailako Online ikastegia (GOI)]] sortu zuten [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUk]].
=== 2020 ===
* [[2020]] - [[GOI ikastegia|GOI ikastegiak]] online eta euskaraz martxan jarri zuen Irakaskuntza ertainetan irakaslea izateko behar den master ofiziala.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Urrats estrategiko bat: master ofizial bat euskaraz eta online – UEU-ren mintegia|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/blogak/ueu-mintegia/2020/04/20/urrats-estrategiko-bat-master-ofizial-bat-euskaraz-eta-online/|sartze-data=2021-03-30}}</ref>
* [[2021]] - [[Eitb Podkast]] jaiotzen da.
* [[2021]] - [[TEKS]], teknologia libreak [[Ekonomia Sozial Eraldatzaile|ekonomia sozialaren]] ikuspegitik sortu, sustatu eta saretzeko elkartea sortzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=TEKS burujabetza teknologikoa sustatzeko elkartea|hizkuntza=eu|data=2022]]-02-19|url=https://www.euskadi.eus/elkartea/teks-burujabetza-teknologikoa-sustatzeko-elkartea/web01-ejeduki/eu/|aldizkaria=www.euskadi.eus|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - Euskal Herria Digitala manifestua aurkezten da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Manifestua – Euskal Herria Digitala|hizkuntza=eu|url=https://euskalherriadigitala.eus/manifestua/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2021]] - [[Gladys saria|Gladys sariak]], ingurune digitalean ari diren emakume gazte euskaldunak saritzeko ekimena abiatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hasiera|hizkuntza=eu|url=https://gladyssaria.eus/|aldizkaria=Gladys Saria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2021]] - [[BERRIA Ikasgela]], egunerokoarekin ikasteko tresna abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=BERRIA Ikasgela, egunerokoarekin ikasteko tresna|hizkuntza=eu|data=2021]]-10-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/berria-ikasgela-egunerokoarekin-ikasteko-tresna_1303120_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2022]] - [[Twitch euskaraz]] eta [[Pantailak Euskaraz|Pantailak euskaraz]] taldeak abiatzen dira.
* [[2022]] - [[Atari:Hezkuntza/Ikusgela|Ikusgela]], euskarazko ikus-entzunezko [[Hezkuntza baliabide irekiak|pedagogiko libreen]] ataria sortzen dute [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea|Euskal Wikilarien Kultura Elkarteak]] eta [[Hiru Damatxo|Hiru Damatxok]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Ikusgela hutsune bat betetzera dator»|hizkuntza=eu|data=2022-05-26|url=https://www.berria.eus/bizigiro/ikusgela-hutsune-bat-betetzera-dator_1314622_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - Lehen aldiz [[Korrika|Korrikaren]] 24 orduko zuzenekoa eskaini zen sarean.
* [[2022]] - [[Badalab]] hizkuntza berrikuntza laborategia abian jartzen da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Badalab hizkuntza berrikuntzako laborategiak proiektua aurkeztu du gaur Errenterian|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.gipuzkoa.eus/eu/-/badalab-hizkuntza-berrikuntzako-laborategiak-proiektua-aurkeztu-du-gaur-errenterian|aldizkaria=gipuzkoa|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2022]] - [[Zernonikusi.eus]], euskarazko edukien bilatzailea abiatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=IPARLA BAIGURA KOMUNIKAZIOA|abizena=elkartea|izenburua=Zer Non Ikusi, plataformetan euskarazko edukien bilatzaile berria|hizkuntza=eu|data=2022]]-09-12|url=https://www.kazeta.eus/eu/info_kz/2022]]0912/zer-non-ikusi-plataformetan-euskarazko-edukien-bilatzaile-berria|aldizkaria=Kazeta.eus|sartze-data=2024-09-12}}</ref>
* [[2023]] - [[Primeran]] euskarazko edukien [[Streaming|streaming plataforma]] aurkezten du [[Euskal Irrati Telebista|EITBk]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PRIMERAN euskarazko eta euskal edukien streaming plataforma berria aurkeztu dute jendartean|hizkuntza=eu|data=2023-09-21|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/bideoak/osoa/9312689/bideoa-primeran-euskarazko-eta-euskal-edukien-streaming-plataforma-berria-aurkeztu-dute-jendartean/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2023]] - Gaitu kanpaina abiatzen da, euskarazko [[Common Voice]] sustatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=GAITU - Adimen artifizialak euskaraz egin dezan|hizkuntza=eu|url=https://gaitu.eus/|sartze-data=2024-04-05}}</ref>
* [[2024]] - [[Latxa (hizkuntza eredua)|Latxa]] euskarazko hizkuntza eredu irekien sorrera.
* [[2024]] - [[Makusi]] sortzen da, haurrentzako [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] plataforma.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=EITBk Makusi sortu du, «haurrentzako plataforma segurua»|hizkuntza=eu|data=2024-04-26|url=https://www.berria.eus/komunikazioa/eitbk-makusi-sortu-du-haurrentzako-plataforma-segurua_2124332_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-05-06}}</ref>
* [[2024]] - [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUk]] ''Euskara eta Digitalidadea'' graduondokoa abiatzen du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Unibertsitateko Aditua: Euskara eta Digitalitatea - Berezko Tituluak - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/graduondokoak/euskara-digitalitatea-unibertsitateko-aditua|aldizkaria=Berezko Tituluak|sartze-data=2024-09-16}}</ref>
* 2024 - [[Ulua]] abiatzen du Ulu Mediak, euskarazko hedabide digital [[Transmedia narrazio|transmedia]].<ref name=":4" />
* [[2024]] - [[Guau]] sortzen da, [[Euskal Irrati Telebista|EITBko]] audio ekoizpenak batzen dituen plataforma.
== Mugak ==
[[Fitxategi:Ikusgela-Euskararen_mugak_sarean.webm|thumb|thumbtime=48|start=0|{{ikusgela}}Zerk mugatzen du euskara sarean?]]Euskarak, beste hizkuntza gutxitu gehienek moduan, hainbat muga eta zailtasun izan ditu sarean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskara aro digitalean liburu zuria argitaratu du META-NET Bikaintasun Sareak|hizkuntza=eu|url=https://www.langune.eus/eu/albisteak/euskara-aro-digitalean-liburu-zuria-argitaratu-du-meta-net-bikaintasun-sareak|aldizkaria=Langune|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
==== Bilatzaileak ====
Webguneetara edo sareko edukietara heltzeko bide ohikoenetakoak dira [[Bilaketa motor|bilatzaileak]].<ref>{{Erreferentzia|izena=Uichin|abizena=Lee|izenburua=Automatic identification of user goals in Web search|argitaletxea=ACM Press|orrialdeak=391|abizena2=Liu|abizena3=Cho|izena2=Zhenyu|izena3=Junghoo|data=2005|url=http://dx.doi.org/10.1145/1060745.1060804|aldizkaria=Proceedings of the 14th international conference on World Wide Web - WWW '05|doi=10.1145/1060745.1060804|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Horrek hizkuntza batek sarean duen presentzian pisu handia izan dezake, batez ere, komunitate batean [[diglosia]] egoera bat badago, eta bilatzaileak hizkuntza hegemonikoaren alde egiten badu. [[2022|2022an]] [[.eus|Puntu.eus fundazioak]] [[Google (bilaketa motorra)|Google]]-ek [[Gaztelania|gaztelaniazko]] edukia saritzen zutela identifikatu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PuntuEus Behatokiak Googlek euskarazko bilaketetan eragindako kaltea datuekin baieztatu du|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1689086329|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Publikoki salatu ostean, Google-ek [[Algoritmo|algoritmoa]] moldatu, eta egoera zuzendu zen.
==== Publizitatea ====
[[Online publizitate|Online publizitatean]], plataforma handiek euren hizkuntza irizpideak markaten dituzte. Esaterako, ez da posible [[Google Ads]]-en euskarazko iragarkiak jartzea.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Google Ads - Atrae clientes y vende más con publicidad online|hizkuntza=es|url=https://ads.google.com/intl/es_ES/home/?pli=1|aldizkaria=ads.google.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Eta ezinezkoa da ere euskara hutsean dauden webguneetan bertako plataforma horien publizitatea integratu. Google Ad-ek kanpaina batean euskarazko hitzak identifikatzen baditu, kanpaina hori eteten du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=[iritzia] Gure hizkuntzaren erabilgarritasuna eta ikusgarritasuna estaliaz - Behatokia.eus|url=https://behatokia.eus/eu/albisteak/iritzia-gure-hizkuntzaren-erabilgarritasuna-eta-ikusgarritasuna-estaliaz/|aldizkaria=behatokia.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Ikus-entzunezkoak ====
[[Fitxategi:Pantailak Euskaraz - Donostiako Zinemaldia (2022).webm|thumb|[[Pantailak Euskaraz]] kolektiboak [[Donostiako Zinemaldia|Donostiako Zinemaldian]] egindako 2022ko protesta.]]
===== Bideo plataforma irekiak =====
Ikus-entzunezko plataforma batzuetan euskarazko edukia antolatu eta iragartzeko hainbat muga daude:
* [[YouTube|Youtube]]: Ezin da euskarazko edukia monetizatu.
* [[Twitch]]: Ez du euskarazko edukia kategorizatzen, ez dago hizkuntza etiketen aukeran. Oztopo hori salatzeko #3000Twitz kanpaina abiatu zuten [[Game Erauntsia|Game Erauntsiaren]] inguruko zenbait streamerrek.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=#3000Twitz - Game Erauntsia - Bideojokoak euskaraz|url=https://gamerauntsia.eus/ekimenak/3000twitz/|aldizkaria=gamerauntsia.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
===== OTT itxiak =====
* [[Netflix]]: 2012/2016an iritsi zen plataforma Espainia eta Frantziara eta orduan ez zegoen euskarazko edukirik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Firma la petición|hizkuntza=es-ES|url=https://www.change.org/p/netflix-edukiak-euskaraz-emititu-ditzala-eskatzen-diogu-netflix-i|aldizkaria=Change.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Gaur-gaurkoz ere urriak dira bertako euskarazko edukiak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Plataforma globalen aurrean «garena baino txikiago bihurtu gara»|hizkuntza=eu|data=2024-10-29|url=https://behategia.eus/eu/plataforma-globalen-aurrean-garena-baino-txikiago-bihurtu-gara/|aldizkaria=Behategia|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* [[Prime Video]]: Euskarazko eduki gutxi daude. Pantailak Euskaraz ekimenak euskarazko edukiak lehenesteko modu bat argitaratu zuen 2024an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Prime Video aplikazioan euskarazko edukiak hobesteko modua|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1722500520|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* [[Disney+]]: Donostiako guraso euskaltzale batzuen ekimenez Disney Euskaraz egitasmoa abiatu zen, euskarazko eduki gehiago eskatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Disney Pluseko estreinaldi guztiak euskaraz izateko eskatu dute|hizkuntza=eu|data=2021-02-11|url=https://www.berria.eus/bizigiro/disney-pluseko-estreinaldi-guztiak-euskaraz-izateko-eskatu-dute_1288204_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Horietan eragiteko asmoz [[Pantailak Euskaraz]] ekimenaren bueltan hainbat euskaltzale bildu izan dira. [[Zernonikusi.eus|ZerNonIkusi]] webgunean dago plataforma horietako euskarazko edukiaren katalogoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Plataformetako euskarazko edukiak.|hizkuntza=en|url=https://zernonikusi.eus/katalogoa|aldizkaria=Zer Non Ikusi {{!}} Katalogoa|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Gailuak eta aplikazioak ====
Hainbat aplikazio ezagunek ez dituzte euskarazko interfazeak. Adibidez, [[Instagram]] tresnak 25 hizkuntza onartzen ditu,<ref>{{Erreferentzia|izena=Shreyas|abizena=Patil|izenburua=What are the Languages Supported by Instagram?|hizkuntza=en|data=2023-11-29|url=https://www.picbackman.com/tips-tricks/what-are-the-languages-supported-by-instagram/|aldizkaria=PicBackMan|sartze-data=2024-11-13}}</ref> eta [[euskara]] ez dago horien artean, beraz, ezin da euskaraz jarri; ezta [[TikTok]] ere.
[[Android]] gailuak ([[Software libre|software librea]]) euskaraz jarri daitezke, baina [[iPhone]]-etako [[iOS]] [[Sistema eragile|sistema eragiledunak]] ez.
==== Hizkuntza hautu digitala ====
[[Fitxategi:Hezkuntzan erabiltzen diren 3 sistema eragile.jpg|thumb|Hezkuntzan gehien erabiltzen diren hiru sistema eragileen alderaketa [[Hezkuntzan Librezale|Hezkuntzan ere librezale]] taldeak landuta.]]
===== Erabiltzaileon hautuak =====
[[Web nabigatzaile|Nabigatzailea]] konfiguratzean hautatzen den hizkuntzak eragin zuzena du interneten nabigatzean euskarazko edukiak jasotzeko aukeran. [[.eus|Puntu.eus]] behategiak 2023an egindako ikerketaren arabera, Euskal Herriko erabiltzaileen %4 inguruk soilik du nabigatzailea euskaraz konfiguratuta. [[Euskaldun|Euskaldunen]] artean, %10 inguruan dago kopuru hori. Gauza bera gertatzen da [[Telefono mugikor|sakeleko telefonoekin]]. Gailu gehienak euskaraz konfiguratu badaitezke ere, Euskal Herriko erabiltzaileen %5 baino gutxiagok egin du hala.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Behatokia - Puntu.eus|hizkuntza=eu-ES|url=https://puntu.eus/behatokia/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
===== Eduki sortzaileak =====
Hainbat eduki sortzaile euskaldunek nahiago dute [[Gaztelania|gaztelaniaz]], [[Frantses|frantsesez]] edo [[Ingeles|ingelesez]] sortu edukia horrela ikusle potentzial gehiago izango dituztela uste dutelako.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Iban Garcia: «Jendearengana hurbiltzeko beste bide bat aurkitu dut sare sozialen bitartez» - Azkoitia|hizkuntza=eu|url=https://azkoitiaguka.eus/azkoitia/1561976526440-iban-garcia-jendearengana-hurbiltzeko-beste-bide-bat-aurkitu-dut-sare-sozialen-bitartez|aldizkaria=Azkoitiaguka.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Lan politikoa ====
Langile publikoen ordenagailu gehienak ez daude euskaraz konfiguratuta, ezta euskarazko hezkuntza zentro askotakoak ere.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ordenagailua euskaraz|hizkuntza=eu|url=https://sustatu.eus/1229344122|aldizkaria=sustatu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Kataluniako Autonomia Erkidegoa|Katalunian]], Estrategia Digitaleko lehendakaritzaordetza bat ezarri zuten: eta hortik lobby lana egiten dute katalanaren posizioa ingurune digitalean indartzeko. Euskarak ez du horrelako lan politikoa egiteko figurarik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Inici|hizkuntza=ca-ES|url=https://politiquesdigitals.gencat.cat/ca/inici|aldizkaria=Polítiques Digitals|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Software librea ====
Multinazionalen aginpeko eremuetatik urrunduta, [[Software libre|software libreak]] aukera eskaintzen du tresna oro euskaraz ere izateko. Tresna horiek, baina, ez dira tresna pribatiboak bezain ezagunak eta erabiliak eremu askotan. Horretan lanean ari dira, besteak beste, [[Librezale|Librezale elkartekoak]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Librezale.eus|hizkuntza=eu|url=https://librezale.eus/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
{{Euskara eta ingurune digitalak}}
[[Kategoria:Euskara eta ingurune digitalak]]
lbgxsa9serirfqtkhutz0qazqzf6oc2
Lankide:Ksarasola/Proba orria/zinemografia
2
1182454
9968752
9931101
2024-11-14T09:33:57Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968752
wikitext
text/x-wiki
{{Wikidata list|sparql=SELECT * WHERE
{
?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q11424.
?item p:P161 ?statement .
?statement ps:P161 wd:Q39792.
OPTIONAL { ?statement pq:P453 ?paper }
}|columns=P577:Any,label:Títol,P57:Direcció,item:Dades,?paper:.|links=red|sort=P577|language=eu|row_template=Wikidata list/actor|header_template=Wikidata list/headerrow/actor}}
{{Wikidata list/headerrow/actor}}
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1958-08-17<br/>1958
| label = [[The Cry Baby Killer]]
| p57 = [[Jus Addiss]]
| item = [[:d:Q3520473|Q3520473]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1960<br/>1960-08-05
| label = [[The Little Shop of Horrors]]
| p57 = [[Roger Corman]]
| item = [[:d:Q500296|Q500296]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1960
| label = [[The Wild Ride]]
| p57 = [[Harvey Berman]]
| item = [[:d:Q3081211|Q3081211]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1960
| label = [[Studs Lonigan]]
| p57 = [[Irving Lerner]]
| item = [[:d:Q3501095|Q3501095]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1960
| label = [[Too Soon to Love]]
| p57 = [[Richard Rush]]
| item = [[:d:Q3531963|Q3531963]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1962
| label = [[The Broken Land]]
| p57 = [[John A. Bushelman]]
| item = [[:d:Q3520127|Q3520127]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1963<br/>1963-01-25
| label = [[The Raven (1963ko filma)|The Raven]]
| p57 = [[Roger Corman]]
| item = [[:d:Q1196370|Q1196370]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1963<br/>1963-09
| label = [[The Terror (1963ko filma)|The Terror]]
| p57 = [[Roger Corman]]<br/>[[Francis Ford Coppola]]<br/>[[Jack Hill]]<br/>[[Monte Hellman]]<br/>[[Jack Nicholson]]
| item = [[:d:Q1968139|Q1968139]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1964
| label = [[Ensign Pulver]]
| p57 = [[Joshua Logan]]
| item = [[:d:Q727951|Q727951]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1964
| label = [[Back Door to Hell]]
| p57 = [[Monte Hellman]]
| item = [[:d:Q2406308|Q2406308]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1964
| label = [[Flight to Fury]]
| p57 = [[Monte Hellman]]
| item = [[:d:Q3073732|Q3073732]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1965
| label = [[Ride in the Whirlwind]]
| p57 = [[Monte Hellman]]
| item = [[:d:Q2008975|Q2008975]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1966
| label = [[The Shooting]]
| p57 = [[Monte Hellman]]
| item = [[:d:Q1170246|Q1170246]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1967
| label = [[Hells Angels on Wheels]]
| p57 = [[Richard Rush]]
| item = [[:d:Q1754704|Q1754704]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1967
| label = [[The St. Valentine's Day Massacre (filma)|The St. Valentine's Day Massacre]]
| p57 = [[Roger Corman]]
| item = [[:d:Q2348659|Q2348659]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1968
| label = [[Psych-Out]]
| p57 = [[Richard Rush]]
| item = [[:d:Q2983544|Q2983544]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1969-07-14<br/>1969-06-26<br/>1969-12-19<br/>1969
| label = [[Easy Rider]]
| p57 = [[Dennis Hopper]]
| item = [[:d:Q503638|Q503638]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1970<br/>1970-09-12<br/>1970-10-04<br/>1971-03-18<br/>1971-03-25
| label = [[Five Easy Pieces]]
| p57 = [[Bob Rafelson]]
| item = [[:d:Q1116991|Q1116991]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1970
| label = [[On a Clear Day You Can See Forever]]
| p57 = [[Vincente Minnelli]]
| item = [[:d:Q2702903|Q2702903]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1970-04<br/>1977-08-26<br/>1978-01-27<br/>1978-12-18<br/>1979-11-30
| label = [[The Rebel Rousers]]
| p57 = [[Martin B. Cohen]]
| item = [[:d:Q3233936|Q3233936]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1971
| label = [[A Safe Place]]
| p57 = [[Henry Jaglom]]
| item = [[:d:Q526972|Q526972]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1971<br/>1972-02-17
| label = [[Carnal Knowledge]]
| p57 = [[Mike Nichols]]
| item = [[:d:Q1703964|Q1703964]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1972-10-12
| label = [[The King of Marvin Gardens]]
| p57 = [[Bob Rafelson]]
| item = [[:d:Q2572561|Q2572561]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1973-12-12<br/>1974-02-15<br/>1974-02-22<br/>1974-05-15<br/>1974-05-22<br/>1974-05-24<br/>1974-05-30<br/>1974-06<br/>1974-06-29<br/>1974-07-12<br/>1974-10-11<br/>1974-10-17<br/>1974-12-26<br/>1975-05-16<br/>1975-05-23<br/>1975-12-19<br/>1976-05-24<br/>1976-06-11<br/>1976-10-07<br/>1976-10-14<br/>1976-11-03<br/>1977-02-18<br/>1973
| label = [[The Last Detail]]
| p57 = [[Hal Ashby]]
| item = [[:d:Q1171440|Q1171440]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1974-12-19<br/>1974<br/>1974-06-20<br/>1974-06-28
| label = [[Chinatown (filma)|Chinatown]]
| p57 = [[Roman Polański]]
| item = [[:d:Q644987|Q644987]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1975<br/>1976-03-18<br/>1975-11-19
| label = [[One Flew Over the Cuckoo's Nest]]
| p57 = [[Miloš Forman]]
| item = [[:d:Q171669|Q171669]]
| paper = [[Randle McMurphy]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1975<br/>1975-02-28<br/>1975-04-09<br/>1975-05-14<br/>1975-05-15<br/>1975-05-16<br/>1975-06<br/>1975-06-18<br/>1975-07-11<br/>1975-08-18<br/>1975-09-08<br/>1975-10-03<br/>1975-11-28<br/>1976-03-04<br/>1976-05-14<br/>1976-05-20<br/>1976-08-12<br/>1976-09-13<br/>1976-05-05<br/>1980-12
| label = [[The Passenger]]
| p57 = [[Michelangelo Antonioni]]
| item = [[:d:Q828725|Q828725]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1975-03-19<br/>1975-03-26<br/>1975-04-23<br/>1975-05-23<br/>1975-06-09<br/>1975-07-30<br/>1975-10-08<br/>1975-10-31<br/>1976-01-15<br/>1976-01-23<br/>1976-04-24<br/>1976-10-21<br/>1977-03-25<br/>1996-10-31<br/>1997-05-09
| label = [[Tommy (1975eko filma)|Tommy]]
| p57 = [[Ken Russell]]
| item = [[:d:Q1419797|Q1419797]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1975-05-20<br/>1975-10<br/>1975-10-16<br/>1975-11-07<br/>1975-12-24<br/>1975-12-25<br/>1976-01-07<br/>1976-01-17<br/>1976-01-23<br/>1976-02-20<br/>1976-04-05<br/>1977-01-12
| label = [[The Fortune]]
| p57 = [[Mike Nichols]]
| item = [[:d:Q1961880|Q1961880]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1976-05-11<br/>1976-05-19<br/>1976-05-21<br/>1976-07-08<br/>1976-08-19<br/>1976-08-28<br/>1976-09-16<br/>1976-09-30<br/>1976-10-08<br/>1976-10-15<br/>1976-10-28<br/>1976-12-30<br/>1977-02-24<br/>1977-03-14<br/>1977-04-21<br/>1977-05-12<br/>1978-12-01<br/>1980-11-10
| label = [[The Missouri Breaks]]
| p57 = [[Arthur Penn]]
| item = [[:d:Q1263880|Q1263880]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1976-11-17<br/>1977-03-11<br/>1976-11-18<br/>1976-11-19
| label = [[The Last Tycoon]]
| p57 = [[Elia Kazan]]
| item = [[:d:Q1199439|Q1199439]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1978-10-06<br/>1979-01-12<br/>1979-04-27<br/>1979-05-04<br/>1979-06-15<br/>1979-08-16<br/>1979-09-07<br/>1979-09-19<br/>1979-11-16<br/>1979-11-30<br/>1979-12-06<br/>1980-09-10<br/>1981-05-21
| label = [[Goin' South]]
| p57 = [[Jack Nicholson]]
| item = [[:d:Q497051|Q497051]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1980
| label = [[Making 'The Shining']]
| p57 = [[Vivian Kubrick]]
| item = [[:d:Q3843664|Q3843664]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1980-05-23<br/>1980-11-07<br/>1980-09-26<br/>1980-10-16<br/>1980-12-13<br/>1980
| label = [[The Shining (filma)|The Shining]]
| p57 = [[Stanley Kubrick]]
| item = [[:d:Q186341|Q186341]]
| paper = [[Jack Torrance]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1981<br/>1982-04-23
| label = [[Reds]]
| p57 = [[Warren Beatty]]
| item = [[:d:Q597239|Q597239]]
| paper = [[Eugene O'Neill]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1981<br/>1981-11-20<br/>1982-01-21
| label = [[Ragtime]]
| p57 = [[Miloš Forman]]
| item = [[:d:Q2604288|Q2604288]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1981-08-13<br/>1981
| label = [[The Postman Always Rings Twice (1981eko filma)|The Postman Always Rings Twice]]
| p57 = [[Bob Rafelson]]
| item = [[:d:Q36739|Q36739]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1982<br/>1982-04-30
| label = [[The Border]]
| p57 = [[Tony Richardson]]
| item = [[:d:Q1545841|Q1545841]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1983<br/>1984-04-06
| label = [[Terms of Endearment]]
| p57 = [[James L. Brooks]]
| item = [[:d:Q185071|Q185071]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1984-08-31<br/>1984-10-26<br/>1985-01-24<br/>1985-06-29<br/>1985-12-26<br/>1986-01-25<br/>1986-04-14<br/>1986-06-05<br/>1986-08-14<br/>1986-10-09<br/>1987-06-05
| label = [[Terror in the Aisles]]
| p57 = [[Andrew J. Kuehn]]
| item = [[:d:Q3984794|Q3984794]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1985<br/>1986-01-30
| label = [[Prizzi's Honor]]
| p57 = [[John Huston]]
| item = [[:d:Q460664|Q460664]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1986<br/>1987-01-29
| label = [[Heartburn]]
| p57 = [[Mike Nichols]]
| item = [[:d:Q625429|Q625429]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1987<br/>1988-04-14<br/>1987-12-16
| label = [[Broadcast News]]
| p57 = [[James L. Brooks]]
| item = [[:d:Q1539062|Q1539062]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1987<br/>1988-12-08
| label = [[Ironweed]]
| p57 = [[Héctor Babenco]]
| item = [[:d:Q1545071|Q1545071]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1987-06-12<br/>1987-10-29
| label = [[The Witches of Eastwick]]
| p57 = [[George Miller (film zuzendaria)|George Miller]]
| item = [[:d:Q785087|Q785087]]
| paper = [[Deabrua]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1989-06-23<br/>1989-10-20<br/>1989-10-26<br/>1989-09-13<br/>1989
| label = [[Batman (1989ko filma)|Batman]]
| p57 = [[Tim Burton]]
| item = [[:d:Q116852|Q116852]]
| paper = [[The Joker]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1990<br/>1991-12-12
| label = [[The Two Jakes]]
| p57 = [[Jack Nicholson]]
| item = [[:d:Q961829|Q961829]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1992<br/>1992-11-26
| label = [[Man Trouble]]
| p57 = [[Bob Rafelson]]
| item = [[:d:Q1888524|Q1888524]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1992-12-09<br/>1993-01-14<br/>1992
| label = [[A Few Good Men]]
| p57 = [[Rob Reiner]]
| item = [[:d:Q108946|Q108946]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1992-12-25<br/>1993-03-04
| label = [[Hoffa]]
| p57 = [[Danny DeVito]]
| item = [[:d:Q978974|Q978974]]
| paper = [[Jimmy Hoffa]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1994-09-15<br/>1994<br/>1994-06-17
| label = [[Wolf (1994ko filma)|Wolf]]
| p57 = [[Mike Nichols]]
| item = [[:d:Q930540|Q930540]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1995<br/>1996-01-18<br/>1995-11-16
| label = [[The Crossing Guard]]
| p57 = [[Sean Penn]]
| item = [[:d:Q1141286|Q1141286]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1996<br/>1997-02-13
| label = [[Blood and Wine]]
| p57 = [[Bob Rafelson]]
| item = [[:d:Q470499|Q470499]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1996<br/>1997-04-24
| label = [[The Evening Star]]
| p57 = [[Robert Harling]]
| item = [[:d:Q1678645|Q1678645]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1996-12-12<br/>1997-02-27<br/>1996
| label = [[Mars Attacks!]]
| p57 = [[Tim Burton]]
| item = [[:d:Q271690|Q271690]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1997<br/>1998-02-12
| label = [[As Good as It Gets]]
| p57 = [[James L. Brooks]]
| item = [[:d:Q221594|Q221594]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1998
| label = [[Junket Whore]]
| p57 = [[Debbie Melnyk]]
| item = [[:d:Q3190085|Q3190085]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2001
| label = [[:Stanley Kubrick: A Life in Pictures| A Life in Pictures]]
| p57 = [[Jan Harlan]]
| item = [[:d:Q765677|Q765677]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2001<br/>2001-10-11
| label = [[The Pledge (filma)|The Pledge]]
| p57 = [[Sean Penn]]
| item = [[:d:Q1170710|Q1170710]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2002<br/>2003-02-27
| label = [[About Schmidt]]
| p57 = [[Alexander Payne]]
| item = [[:d:Q179460|Q179460]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2003<br/>2004-02-12
| label = [[Something's Gotta Give]]
| p57 = [[Nancy Meyers]]
| item = [[:d:Q584766|Q584766]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2003
| label = [[A Decade Under the Influence]]
| p57 = [[Ted Demme]]<br/>[[Richard LaGravenese]]
| item = [[:d:Q3602431|Q3602431]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2003-03-05<br/>2003-05-08
| label = [[Anger Management]]
| p57 = [[Peter Segal]]
| item = [[:d:Q591556|Q591556]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2005
| label = [[Inside Deep Throat]]
| p57 = [[Fenton Bailey]]<br/>[[Randy Barbato]]
| item = [[:d:Q1664537|Q1664537]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2006-09-26<br/>2006-12-07<br/>2006-10-06
| label = [[The Departed]]
| p57 = [[Martin Scorsese]]
| item = [[:d:Q172975|Q172975]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2007<br/>2008-01-24
| label = [[The Bucket List]]
| p57 = [[Rob Reiner]]
| item = [[:d:Q463768|Q463768]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2008
| label = [[:Roman Polanski: Wanted and Desired| Wanted and Desired]]
| p57 = [[Marina Zenovich]]
| item = [[:d:Q1440375|Q1440375]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2010<br/>2011-01-20
| label = [[How Do You Know]]
| p57 = [[James L. Brooks]]
| item = [[:d:Q523197|Q523197]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2010<br/>2011-08-11
| label = [[I'm Still Here]]
| p57 = [[Casey Affleck]]
| item = [[:d:Q1552765|Q1552765]]
| paper = [[self]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2012-03-27<br/>2011
| label = [[:Corman's World: Exploits of a Hollywood Rebel|Corman's World: Exploits of a Hollywood Rebel]]
| p57 = [[Alex Stapleton]]
| item = [[:d:Q23680635|Q23680635]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2014
| label = [[Olga]]
| p57 = [[Miroslav Janek]]
| item = [[:d:Q67000515|Q67000515]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2019
| label = [[Dr. Jack and Mr. Nicholson]]
| p57 = [[Emmanuelle Nobécourt]]
| item = [[:d:Q106475623|Q106475623]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| label = [[Little Amy]]
| p57 = [[Sidney Lanfield]]
| item = [[:d:Q6648869|Q6648869]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
{{Wikidata list
|sparql=SELECT * WHERE
{
?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q11424.
?item p:P161 ?statement .
?statement ps:P161 wd:Q14441.
OPTIONAL { ?statement pq:P453 ?paper }
}
|columns=P577:Any,label:Títol,P57:Direcció,item:Dades,?paper:.
|links=red
|sort=P577
|language=ca
|row_template=Wikidata list/actor
|header_template=Wikidata list/headerrow/actor
}}
{{Wikidata list/headerrow/actor}}
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1949
| label = [[In the Good Old Summertime]]
| p57 = [[Robert Z. Leonard]]<br/>[[Buster Keaton]]
| item = [[:d:Q2844035|Q2844035]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1968-02-11<br/>1968-02-15<br/>1968-05-11<br/>1968-05-15<br/>1968-05-24<br/>1968-05-27<br/>1968-06-01<br/>1968-06-10<br/>1968-06<br/>1968-09-19<br/>1968-11-25<br/>1969-01-24<br/>1970-10<br/>1971-02-04
| label = [[Charlie Bubbles]]
| p57 = [[Albert Finney]]
| item = [[:d:Q2960838|Q2960838]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1969-10-22<br/>1970-01-14<br/>1970-02-05<br/>1970-03-15<br/>1970-04-16<br/>1970-06-25<br/>1970-06-26<br/>1970-07-06<br/>1970-08-20<br/>1971-03-19<br/>1975-12-25
| label = [[The Sterile Cuckoo]]
| p57 = [[Alan J. Pakula]]
| item = [[:d:Q2315929|Q2315929]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1970
| label = [[Tell Me That You Love Me, Junie Moon]]
| p57 = [[Otto Preminger]]
| item = [[:d:Q2478641|Q2478641]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1972<br/>1972-02-13
| label = [[Cabaret (filma)|Cabaret]]
| p57 = [[Bob Fosse]]
| item = [[:d:Q918363|Q918363]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1972
| label = [[Journey Back to Oz]]
| p57 = [[Hal Sutherland]]
| item = [[:d:Q1152663|Q1152663]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1972
| label = [[Liza with a Z]]
| p57 = [[Bob Fosse]]
| item = [[:d:Q1553166|Q1553166]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1974
| label = [[Això és l'espectacle]]
| p57 = [[Jack Haley Jr.]]
| item = [[:d:Q3046393|Q3046393]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1975<br/>1976-03-04
| label = [[Lucky Lady]]
| p57 = [[Stanley Donen]]
| item = [[:d:Q319222|Q319222]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1976
| label = [[Nina, una qüestió de temps]]
| p57 = [[Vincente Minnelli]]
| item = [[:d:Q2741921|Q2741921]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1976-06-16<br/>1976-10-13<br/>1976-10-15<br/>1976-10-29<br/>1976-11-27<br/>1976-12-02<br/>1976-12-03<br/>1976-12-17<br/>1976-12-23<br/>1976-12-25<br/>1977-01-22<br/>1977-02-03<br/>1977-02-19<br/>1977-03-16<br/>1977-05-04<br/>1977-05-12<br/>1977-12-29<br/>1978-01<br/>1980-12-06
| label = [[Silent Movie]]
| p57 = [[Mel Brooks]]
| item = [[:d:Q834385|Q834385]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1977-06-21<br/>1977-08-08<br/>1977-08-13<br/>1977-08-25<br/>1977-09-01<br/>1977-09-15<br/>1977-09-23<br/>1977-09-29<br/>1977-10-26<br/>1977-11-03<br/>1977-11-25<br/>1977-12-05<br/>1977-12-23<br/>1977-12-25<br/>1978-01-06<br/>1978-05-23<br/>1978-08-17<br/>1978-12-25<br/>1979-01-01<br/>1979-01-06
| label = [[New York, New York (filma)|New York, New York]]
| p57 = [[Martin Scorsese]]
| item = [[:d:Q743367|Q743367]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1981-07-17<br/>1982-01-22
| label = [[Arthur (1981eko filma)|Arthur, el solter d'or]]
| p57 = [[Steve Gordon]]
| item = [[:d:Q627438|Q627438]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1982-12-18<br/>1983-03-04<br/>1983-02-18
| label = [[The King of Comedy (1983ko filma)|The King of Comedy]]
| p57 = [[Martin Scorsese]]
| item = [[:d:Q1122281|Q1122281]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1984<br/>1985-03-22
| label = [[The Muppets Take Manhattan]]
| p57 = [[Frank Oz]]
| item = [[:d:Q1214915|Q1214915]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1985
| label = [[A Time to Live]]
| p57 = [[Rick Wallace]]
| item = [[:d:Q24000062|Q24000062]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1985
| label = [[That's Dancing!]]
| p57 = [[Jack Haley Jr.]]
| item = [[:d:Q7710886|Q7710886]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1987<br/>1987-11-26
| label = [[Rent-a-Cop]]
| p57 = [[Jerry London]]
| item = [[:d:Q1515747|Q1515747]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1988
| label = [[:Arthur 2: On the Rocks| On the Rocks]]
| p57 = [[Bud Yorkin]]
| item = [[:d:Q708332|Q708332]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1990
| label = [[:Superstar: The Life and Times of Andy Warhol| The Life and Times of Andy Warhol]]
| p57 = [[Chuck Workman]]
| item = [[:d:Q3978030|Q3978030]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1991
| label = [[Stepping Out]]
| p57 = [[Lewis Gilbert]]
| item = [[:d:Q2345355|Q2345355]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1994
| label = [[A Century of Cinema]]
| p57 = [[Caroline Thomas]]
| item = [[:d:Q1998730|Q1998730]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 1994
| label = [[Parallel Lives]]
| p57 = [[Linda Yellen]]
| item = [[:d:Q4344914|Q4344914]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2006
| label = [[The Oh in Ohio]]
| p57 = [[Billy Kent]]
| item = [[:d:Q2044809|Q2044809]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2007-08-31
| label = [[Chris & Don]]
| p57 = [[Guido Santi]]<br/>[[Tina Mascara]]
| item = [[:d:Q4241206|Q4241206]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2010<br/>2010-05-27
| label = [[Sexe a Nova York 2]]
| p57 = [[Michael Patrick King]]
| item = [[:d:Q739502|Q739502]]
}}
|-
{{Wikidata list/actor
| p577 = 2014-02-01
| label = [[And the Oscar Goes To...]]
| p57 = [[Rob Epstein]]<br/>[[Jeffrey Friedman]]
| item = [[:d:Q47500942|Q47500942]]
}}
|}
{{Wikidata list end}}
3tiod8zu2eqq1rx8d2s6kxp0xvsq9bi
Azala/Ikusgela/Erronka digitalak
0
1183205
9968595
9955248
2024-11-14T06:29:06Z
Demonocrazy
1830
9968595
wikitext
text/x-wiki
{{#switch:{{ausaz|10|23}}
|0=[[Fitxategi:Ikusgela-Algoritmoak.webm|right|120px|thumbtime=24]]
<span class="ikusgela-erronka-digitalak">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|Erronka digitalak]]</span>
<br/>'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Algoritmoak|Algoritmoak]]'''
|1=[[Fitxategi:Ikusgela-Adimen artifiziala.webm|right|120px|thumbtime=215]]
<span class="ikusgela-erronka-digitalak">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|Erronka digitalak]]</span>
<br/>'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Adimen artifiziala|Adimen artifiziala]]'''
|2=[[Fitxategi:Ikusgela-Humanitate_digitalak.webm|right|120px|thumbtime=182]]
<span class="ikusgela-erronka-digitalak">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|Erronka digitalak]]</span>
<br/>'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Humanitate_digitalak|Humanitate digitalak]]'''
|3=[[Fitxategi:Ikusgela-Metabertsoa.webm|right|120px|thumbtime=28]]
<span class="ikusgela-erronka-digitalak">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|Erronka digitalak]]</span>
<br/>'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Metabertsoa|Metabertsoa]]'''
|4=[[Fitxategi:Ikusgela-Hizkuntza prozesamendua.webm|right|120px|thumbtime=13]]
<span class="ikusgela-erronka-digitalak">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|Erronka digitalak]]</span>
<br/>'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Hizkuntzaren prozesamendua|Hizkuntzaren prozesamendua]]'''
|5=[[Fitxategi:Ikusgela-Big data.webm|right|120px|thumbtime=35]]
<span class="ikusgela-erronka-digitalak">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|Erronka digitalak]]</span>
<br/>'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Big data|Big data]]'''
|6=[[Fitxategi:Ikusgela-Kutsadura digitala.webm|right|120px|thumbtime=229]]
<span class="ikusgela-erronka-digitalak">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|Erronka digitalak]]</span>
<br/>'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Kutsadura digitala|Kutsadura digitala]]'''
|7=[[Fitxategi:Ikusgela-Harreman afektibo digitala.webm|right|120px|thumbtime=154]]
<span class="ikusgela-erronka-digitalak">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|Erronka digitalak]]</span>
<br/>'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Harreman afektibo digitalak|Harreman afektibo digitalak]]'''
|8=[[Fitxategi:Ikusgela-Identitate_digitala.webm|right|125px|thumbtime=364]]
<span class="ikusgela-erronka-digitalak">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|Erronka digitalak]]</span>
<br/>'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Identitate digitala|Identitate digitala]]'''
|9=[[Fitxategi:Ikusgela-Detox_digitala.webm|right|125px|thumbtime=28]]<span class="ikusgela-erronka-digitalak">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|Erronka digitalak]]</span>
<br/>'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Detox digitala|Detox digitala]]'''
|10=[[Fitxategi:Ikusgela-Artea_eta_adimen_artifiziala.webm|right|125px|thumbtime=189]]<span class="ikusgela-erronka-digitalak">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|Erronka digitalak]]</span><br/>'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Artea eta adimen artifiziala|Artea eta adimen artifiziala]]'''
|11=[[Fitxategi:Ikusgela-Fake_news.webm|right|125px|thumbtime=22]]<span class="ikusgela-erronka-digitalak">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|Erronka digitalak]]</span><br/>'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Fake news|Fake news]]'''
}}
e19e0j84dh75lsu9jqwve4xs0owp8ag
Lankide:JJMC89 bot/Commons eguneko irudia
2
1184629
9968470
9966598
2024-11-14T00:07:35Z
JJMC89 bot
71201
Updating Commons picture of the day, [[:c:Template:Potd/2024-11-14 (en)|caption attribution]]
9968470
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>{{#switch:{{{1|}}}
|caption=[[:c:en:Olive-bellied sunbird|Olive-bellied sunbird]] (''Cinnyris chloropygius'') flying from a flower to another at [[:c:en:Kibale National Park|Kibale forest National Park]], [[:c:en:Uganda|Uganda]]. The bird is looking at the flower on the right to choose it before landing on it.
|#default=003 Olive-bellied Sunbird in flight at Kibale forest National Park Photo by Giles Laurent.jpg
<!--DON'T EDIT BELOW THIS LINE. IT FILLS OUT THE REST FOR YOU.
-->
}}</includeonly><noinclude>{{Txantiloi dokumentazioa}}</noinclude>
693edvn6b8e4tfp8mk9c4ijh1rt9vd4
Real Sociedad 2024-2025
0
1187508
9968424
9964616
2024-11-13T22:41:39Z
Daeri
16654
/* Neurketak */
9968424
wikitext
text/x-wiki
{| border=1 width=75% cellpadding="2" cellspacing="0" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%; text-align: center;"
|- style="color:white;" align="center" bgcolor="0000FF"
!Zkia.
!Jokalaria
!Posizioa
!Altuera (m.)
!Jaiotza
!Jatorria
!JP
!G
!Klubean noiztik
!Kontratua (urte)-rarte
!Oharrak
|- style="background:White" text-align: center; "
| colspan="11" |<font style="color:blue;">'''Lehen taldea 2024/25 Gizonezkoak'''</font>
|-
|1
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Alejandro Remiro|Alex '''Remiro''']]
|align=left|[[Atezain (futbola)|Atezaina]]
|1'92
|95-3-24
|[[Athletic]]
|237
|0
|2019
|2027 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/atea-ziurtatua ALEX REMIRO Atea ziurtatua]</ref>
|[[Espainiako futbol selekzio nazionala|Espainiarekin]] internazionala
|- bgcolor="#EFEFEF"
|2
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Álvaro Odriozola|Álvaro '''Odriozola''']]
| align="left" |[[Atzelari (futbola)|Eskuin Atzelaria]]
|1'78
|95-12-14
|Harrobia
|75
|1
|16-18,23
|2029 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/etxean-berriro-1 ALVARO ODRIOZOLAREN FITXAKETA Etxean berriro]</ref>
|[[Espainiako futbol selekzio nazionala|Espainiarekin]] internazionala
|-
|3
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Aihen Muñoz|'''Aihen''' Muñoz]]
| align="left" |[[Atzelari (futbola)|Ezker Atzelaria]]
|1'75
|97-8-16
|Harrobia
|144
|1
|2018
|2027 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/armarriaren-esanahia Armarriaren esanahia]</ref>
|[[Euskal Herriko futbol selekzioa|Euskal Herriarekin]] internazionala
|- bgcolor="#EFEFEF"
|4
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Martin Zubimendi|Martin '''Zubimendi''']]
| align="left" |[[Erdilari|Antolatzailea]]
|1'81
|99-2-2
|Harrobia
|204
|9
|2018
|2027 <ref>[https://www.mundodeportivo.com/futbol/real-sociedad/20221014/1001881234/zubimendi-2027-renovacion-estrella-real.html Zubimendi 2027: renovación estrella en la Real]</ref>
|[[Espainiako futbol selekzio nazionala|Espainiarekin]] internazionala
|-
|5
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Igor Zubeldia|Igor '''Zubeldia''']]
| align="left" |[[Atzelari (futbola)|Zentrala]]
|1'85
|97-3-30
|Harrobia
|273
|4
|2015
|2029 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/sentimendu-baten-jarraipena IGOR ZUBELDIA Sentimendu baten jarraipena]</ref>
|
|- bgcolor="#EFEFEF"
|6
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Aritz Elustondo|Aritz '''Elustondo''']] [[Fitxategi:Captain sports.svg|12px]]
| align="left" |[[Atzelari (futbola)|Zentrala]]
|1'82
|94-3-28
|Harrobia
|266
|12
|2014
|2026 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/gerlaria-2026ra-arte ARITZ ELUSTONDO Gerlaria 2026ra arte]</ref>
|[[Euskal Herriko futbol selekzioa|Euskal Herriarekin]] internazionala
|-
|7
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Ander Barrenetxea Muguruza|Ander '''Barrenetxea''']]
| align="left" |[[Aurrelari (futbola)|Aurrelaria]]
|1'78
|01-12-27
|Harrobia
|165
|19
|2018
|2030 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/orainaldi-eta-etorkizun-txuri-urdina Orainaldi eta etorkizun txuri-urdina]</ref>
|
|-bgcolor="#EFEFEF"
|8
| align="left" |{{banderaikur|Errusia}} {{banderaikur|Armenia}} [[Arsen Zakharyan|Arsen '''Zakharyan''']]
|align=left|[[Erdilari|Puntaerdia]]
|1'83
|03-5-26
|[[FC Dinamo Mosku|Dinamo Mosku]]
|40
|1
|2023
|2029 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/maila-pasa-dugu-errusiar-talentua-dator ARSEN ZAKHARYAN Maila pasa dugu, errusiar talentua dator]</ref>
|[[Errusiako futbol selekzio nazionala|Errusiarekin]] internazionala
|-
|9
| align="left" |{{banderaikur|Islandia}} [[Orri Óskarsson|Orri '''Óskarsson''']]
| align="left" |[[Aurrelari (futbola)|Aurrelaria]]
|1'86
|04-8-29
|[[FC København|København]]
|12
|3
|2024
|2030 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/realak-orri-oskarsson-fitxatu-du Realak Orri Óskarsson fitxatu du]</ref>
|[[Islandiako futbol selekzio nazionala|Islandiarekin]] internazionala
|- bgcolor="#EFEFEF"
|10
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Mikel Oiarzabal|Mikel '''Oiarzabal''']]
|align=left|[[Erdilari|Puntaerdia]]
|1'81
|97-4-21
|Harrobia
|359
|99
|2015
|2028 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/pozik-handiena 2028RA ARTE BERRITU DU Pozik handiena]</ref>
|[[Euskal Herriko futbol selekzioa|Euskal Herria]] eta [[Espainiako futbol selekzio nazionala|Espainiarekin]] internazionala
|-
|11
| align="left" |{{banderaikur|Herbehereak}} {{banderaikur|Surinam}} [[Sheraldo Becker|Sheraldo '''Becker''']]
| align="left" |[[Aurrelari (futbola)|Aurrelaria]]
|1'80
|95-2-9
|[[1. FC Union Berlin|Union Berlin]]
|33
|4
|2023
|2026 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/spiderman-txuri-urdinez-jantziko-da Spiderman txuri-urdinez jantziko da]</ref>
|[[Surinameko futbol selekzio nazionala|Surinamekin]] internazionala
|- bgcolor="#EFEFEF"
|12
|align=left|{{banderaikur|Espainia}} [[Javier López Carballo|'''Javi López''']]
|align=left|[[Atzelari (futbola)|Ezker Atzelaria]]
|1'83
|02-3-25
|[[Deportivo Alavés|Alavés]]
|13
|0
|2024
|2030 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/realak-javi-lopez-fitxatu-du Realak Javi López fitxatu du]</ref>
|
|-
|13
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Unai Marrero|Unai '''Marrero''']]
|align=left|[[Atezain (futbola)|Atezaina]]
|1'89
|01-10-9
|Harrobia
|6
|0
|2023
|2027 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/2027-arte-berritu-du-1 UNAI MARRERO 2027 arte berritu du]</ref>
|
|- bgcolor="#EFEFEF"
|14
| align="left" |{{banderaikur|Japonia}} [[Takefusa Kubo|Take '''Kubo''']]
| align="left" |[[Aurrelari (futbola)|Aurrelaria]]
|1'73
|01-6-4
|[[Real Madril]]
|101
|19
|2022
|2029 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/maite-maite-maitia-etxean-jarraituko-du Maite, maite, maitia… etxean jarraituko du]</ref>
|[[Japoniako futbol selekzio nazionala|Japoniarekin]] internazionala
|-
|15
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Urko González de Zarate|Urko González de '''Zarate''']]
| align="left" |[[Erdilari|Euskarria]]
|1'89
|01-3-20
|Harrobia
|12
|0
|2020
|2028 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/luzerako-gurekin KONTRATU BERRITZEAK Luzerako gurekin]</ref>
|[[Euskal Herriko futbol selekzioa|Euskal Herriarekin]] internazionala
|- bgcolor="#EFEFEF"
|16
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Jon Ander Olasagasti|Jon Ander '''Olasagasti''']]
|align=left|[[Erdilari|Euskarria]]
|1'76
|00-8-16
|Harrobia
|29
|0
|2021
|2025 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/luzerako-gurekin KONTRATU BERRITZEAK Luzerako gurekin]</ref>
|[[Euskal Herriko futbol selekzioa|Euskal Herriarekin]] internazionala
|-
|17
| align="left" |{{banderaikur|Katalunia}} '''[[Sergio Gómez Martín|Sergio Gómez]]'''
| align="left" |[[Atzelari (futbola)|Ezker Atzelaria]]
|1'71
|00-9-4
|[[Manchester City Football Club|Manchester City]]
|16
|1
|2024
|2030 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/sergio-gomez-jokalari-txuri-urdin-berria 2030 URTERA ARTE Sergio Gomez, jokalari txuri-urdin berria]</ref>
|[[Espainiako futbol selekzio nazionala|Espainiarekin]] internazionala
|- bgcolor="#EFEFEF"
|18
| align="left" |{{banderaikur|Mali}} [[Hamari Traoré|Hamari '''Traoré''']] [[Fitxategi:Injury icon 2.svg|15px]]
| align="left" |[[Atzelari (futbola)|Eskuin Atzelaria]]
|1'75
|92-1-27
|[[Stade Rennais Football Club|Stade Rennais]]
|44
|0
|2023
|2025 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/hamari-traore-lehen-fitxaketa Hamari Traore, lehen fitxaketa]</ref>
|[[Maliko futbol selekzio nazionala|Malirekin]] internazionala
|-
|19
| align="left" |{{banderaikur|Nigeria}} [[Sadiq Umar|'''Sadiq''' Umar]]
| align="left" |[[Aurrelari (futbola)|Aurrelaria]]
|1'92
|97-2-2
|[[Unión Deportiva Almería|Almería]]
|47
|4
|2022
|2028 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/umar-sadiq-fitxatu-du-realak Sadiq Umar fitxatu du Realak]</ref>
|[[Nigeriako futbol selekzio nazionala|Nigeriarekin]] internazionala
|- bgcolor="#EFEFEF"
|20
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Jon Pacheco|Jon '''Pacheco''']]
|align=left|[[Atzelari (futbola)|Zentrala]]
|1'84
|01-1-8
|Harrobia
|83
|2
|2019
|2027 <ref name="Izenik-gabekoa-pNqj-1">[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/luzerako-gurekin KONTRATU BERRITZEAK Luzerako gurekin]</ref>
|[[Euskal Herriko futbol selekzioa|Euskal Herriarekin]] internazionala
|-
|21
| align="left" |{{banderaikur|Maroko}} [[Nayef Aguerd|Nayef '''Aguerd''']]
| align="left" |[[Atzelari (futbola)|Zentrala]]
|1'90
|96-3-30
|[[West Ham United F.C.|West Ham]]
|12
|0
|2024
|2025 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/nayef-aguerd-realera-utzita Nayef Aguerd, Realera utzita]</ref>
|[[Marokoko futbol selekzio nazionala|Marokorekin]] internazionala
|- bgcolor="#EFEFEF"
|22
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Beñat Turrientes|Beñat '''Turrientes''']]
| align="left" |[[Erdilari|Antolatzailea]]
|1'81
|02-1-31
|Harrobia
|79
|1
|2021
|2027 <ref name="Izenik-gabekoa-pNqj-1"/>
|
|-
|23
| align="left" |{{banderaikur|Galizia}} [[Brais Méndez|'''Brais''' Méndez]]
| align="left" |[[Aurrelari (futbola)|Aurrelaria]]
|1'87
|97-1-7
|[[Real Club Celta de Vigo|Celta]]
|105
|20
|2022
|2028 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/brais-txuri-urdina-da Brais txuri-urdina da]</ref>
|[[Espainiako futbol selekzio nazionala|Espainiarekin]] internazionala
|-bgcolor="#EFEFEF"
|24
| align="left" |{{banderaikur|Austria}} {{banderaikur|Kroazia}} [[Luka Sučić|Luka '''Sučić''']]
| align="left" |[[Erdilari|Euskarria]]
|1'85
|02-9-8
|[[FC Red Bull Salzburg|RB Salzburg]]
|12
|1
|2024
|2029 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/sucic-jokalari-txuri-urdin-berria Sučić, jokalari txuri-urdin berria]</ref>
|[[Kroaziako futbol selekzio nazionala|Kroaziarekin]] internazionala
|-
|25
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Jon Magunazelaia|Jon '''Magunazelaia''']]
| align="left" |[[Erdilari|Puntaerdia]]
|1'80
|01-7-13
|Harrobia
|18
|0
|2022
|2026 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/2025arte-berritu-du JON MAGUNAZELAIA 2026 arte berritu du]</ref>
|
|-bgcolor="#EFEFEF"
|27
|align=left|{{banderaikur|Venezuela}} {{banderaikur|EH}} [[Jon Mikel Aranburu|Jon Mikel '''Aranburu''']]
|align=left|[[Atzelari (futbola)|Eskuin Atzelaria]]
|1'74
|02-7-23
|Harrobia
|29
|0
|2023
|2027 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/2027-arte-berritu-du-5 2027 arte berritu du]</ref>
||[[Venezuelako futbol selekzio nazionala|Venezuelarekin]] internazionala
|-
|28
| align="left" |{{banderaikur|Espainia}} [[Pablo Marín|Pablo '''Marín''']]
| align="left" |[[Erdilari|Puntaerdia]]
|1'78
|03-7-3
|Harrobia
|22
|1
|2022
|2027 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/2027-arte-berritu-du PABLO MARIN 2027 arte berritu du]</ref>
|
|-bgcolor="#EFEFEF"
|31
| align="left" |{{banderaikur|EH}} '''[[Jon Martín]]'''
| align="left" |[[Atzelari (futbola)|Zentrala]]
|1'87
|06-4-23
|Harrobia
|5
|0
|2023
|2030 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/2030-arte-berritu-du 2030 arte berritu du]</ref>
|
|-
|}
Entrenatzailea: {{banderaikur|EH}} [[Imanol Alguacil]] (17-18, 18-Egun)
* [[Fitxategi:Captain sports.svg|15px]] = [[Kapitain (futbola)|Kapitainak]].
* [[Fitxategi:Injury icon 2.svg|15px]] = Epe luzeko lesioa.
* <small> 25 baino handiagoa den dortsala duten joklariak [[Real Sociedad B 2024-2025|Sanse]] taldeko jokalariak dira, eta beraz bigarren edo lehen taldearekin jokatu dezakete partidak. [[Espainiako futbol liga txapelketa|LFP]]-ko arauak diotenez, lehen taldeko jokalariek 1-etik 25-erako dortsalak eraman beharko dituzte. </small>
==== Lagatakoak ====
{| border="1" width="75%" cellpadding="2" cellspacing="0" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%; text-align: center;"
|- align="center" bgcolor="0000FF" style="color:white;"
!Taldea
!Jokalaria
!Posizioa
!Altuera (m.)
!Jaiotza
!Jatorria
!JP
!G
!Taldean noiz
!Kontratua (urte)-rarte
!Oharrak
|- style="background:White" text-align: center;"
|-
|[[Club Deportivo Mirandés|Mirandes]] (2.)
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Jon Gorrotxategi|Jon '''Gorrotxategi''']]
|align=left|[[Erdilari|Euskarria]]
|1'77
|02-2-2
|Harrobia
|0
|0
|Inoiz
|2027 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/2027-arte-berritu-du-2 JON GORROTXATEGI 2027 arte berritu du]</ref>
|
|-bgcolor="#EFEFEF"
|[[Club Deportivo Mirandés|Mirandes]] (2.)
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Alberto Dadie|Alberto '''Dadie''']]
| align="left" |[[Aurrelari (futbola)|Eskuin Hegalekoa]]
|1'70
|02-7-20
|Harrobia
|3
|0
|23-24
|2025
|
|-
|[[Real Racing Club de Santander|Racing Santander]] (2.)
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Jon Karrikaburu|Jon '''Karrikaburu''']]
| align="left" |[[Aurrelari (futbola)|Aurrelaria]]
|1'83
|02-9-19
|Harrobia
|13
|2
|21-22
|2026 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/2026-arte-1 JON KARRIKABURU 2026 arte]</ref>
|
|- bgcolor="#EFEFEF"
|[[Cádiz Club de Futbol|Cádiz]] (2.)
| align="left" |{{banderaikur|Espainia}} [[Carlos Fernández|Carlos '''Fernández''']]
| align="left" |[[Aurrelari (futbola)|Aurrelaria]]
|1'85
|96-5-22
|[[Sevilla Fútbol Club|Sevilla]]
|59
|6
|20-24
|2027 <ref>[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/akordioa-carlos-fernandez-fitxatzeko Akordioa Carlos Fernandez fitxatzeko]</ref>
|
|-
|}
<!--
==== Baja neguan ====
{| border="1" width="75%" cellpadding="2" cellspacing="0" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%; text-align: center;"
|- align="center" bgcolor="0000FF" style="color:white;"
!Zkia
!Jokalaria
!Posizioa
!Altuera (m.)
!Jaiotza
!Jatorria
!JP
!G
!Taldean noiz
!Kontratua (urte)-rarte
!Oharrak
|- style="background:White" text-align: center;"
|-
|}
=== Neguko merkatua 2024 ===
{| cellspacing="0" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" width=50%
|- bgcolor=green style="color:white;"
|align=center colspan=5|Fitxaketa Berriak
|-bgcolor=0000FF style="color:white;"
!'''Jokalaria'''
!'''Posizioa'''
!'''Jatorria'''
!'''Mota'''
!'''Zenbatekoa'''
|-
| {{banderaikur|Herbehereak}} {{banderaikur|Surinam}} [[Sheraldo Becker]]
| [[Aurrelari (futbola)|Aurrelaria]]
| [[1. FC Union Berlin|Union Berlin]]
| Fitxaketa
| 3.000.000 [[Euro|€]]
|-
|}
{| cellspacing="0" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" width=50%
|- bgcolor=red style="color:white;"
|align=center colspan=5|'''Bajak'''
|-bgcolor=0000FF style="color:white;"
!'''Jokalariak'''
!'''Posizioa'''
!'''Talde berria'''
!'''Mota'''
!'''Zenbatekoa'''
|-
|}
-->
=== Udako merkatua 2024 ===
{| cellspacing="0" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" width=50%
|- bgcolor=green style="color:white;"
|align=center colspan=5|Fitxaketa Berriak
|-bgcolor=0000FF style="color:white;"
!'''Jokalaria'''
!'''Posizioa'''
!'''Jatorria'''
!'''Mota'''
!'''Zenbatekoa'''
|-
| {{banderaikur|Islandia}} [[Orri Óskarsson]]
| [[Aurrelari (futbola)|Aurrelaria]]
| [[FC København|København]]
| Fitxaketa
| 20.000.000 [[Euro|€]]
|-
| {{banderaikur|Austria}} {{banderaikur|Kroazia}} [[Luka Sučić]]
| [[Erdilari|Euskarria]]
| [[FC Red Bull Salzburg|RB Salzburg]]
| Fitxaketa
| 10.000.000 [[Euro|€]]
|-
| {{banderaikur|Katalunia}} [[Sergio Gómez Martín|Sergio Gómez]]
| [[Atzelari (futbola)|Ezker Atzelaria]]
| [[Manchester City Football Club|Manchester City]]
| Fitxaketa
| 9.000.000 [[Euro|€]]
|-
| {{banderaikur|Espainia}} [[Javier López Carballo|Javi López]]
| [[Atzelari (futbola)|Ezker Atzelaria]]
| [[Deportivo Alavés|Alavés]]
| Fitxaketa
| 6.500.000 [[Euro|€]]
|-
| {{banderaikur|Maroko}} [[Nayef Aguerd]]
| [[Atzelari (futbola)|Zentrala]]
| [[West Ham United F.C.|West Ham]]
| Lagatua
|
|-
<!--
| {{banderaikur|Venezuela}} {{banderaikur|EH}} [[Jon Mikel Aranburu]]
| [[Atzelari (futbola)|Eskuin Atzelaria]]
| [[Real Union]]
| Librea
|
|-
-->
|}
{| cellspacing="0" style="background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" width=50%
|- bgcolor=red style="color:white;"
|align=center colspan=5|Uda honetako bajak
|-bgcolor=0000FF style="color:white;"
!'''Jokalaria'''
!'''Posizioa'''
!'''Talde berria'''
!'''Mota'''
!'''Zenbatekoa'''
|-
| {{banderaikur|Bretainia}} {{banderaikur|Espainia}} [[Robin Le Normand]]
| [[Atzelari (futbola)|Zentrala]]
| [[Atletico Madril]]
| Fitxaketa
| 34.500.000 [[Euro|€]]
|-
| {{banderaikur|EH}} [[Mikel Merino]]
| [[Erdilari|Euskarria]]
| [[Arsenal Football Club|Arsenal]]
| Fitxaketa
| 32.500.000 [[Euro|€]]
|-
| {{banderaikur|EH}} [[Martin Merquelanz]]
| [[Erdilari|Ezker Hegalekoa]]
| [[Eibar KE|Eibar]]
| Librea
|
|-
| {{banderaikur|EH}} [[Alberto Dadie]]
| [[Aurrelari (futbola)|Eskuin Hegalekoa]]
| [[Club Deportivo Mirandés|Mirandes]]
| Lagatua
|
|-
| {{banderaikur|Espainia}} [[Carlos Fernández]]
| [[Aurrelari (futbola)|Aurrelaria]]
| [[Cádiz Club de Futbol|Cádiz]]
| Lagatua
|
|-
| {{banderaikur|Espainia}} [[Javi Galán]]
| [[Atzelari (futbola)|Ezker Atzelaria]]
| [[Atletico Madril]]
| Lagapen agortua
|
|-
| {{banderaikur|Man}} {{banderaikur|Eskozia}} [[Kieran Tierney]]
| [[Atzelari (futbola)|Ezker Atzelaria]]
| [[Arsenal Football Club|Arsenal]]
| Lagapen agortua
|
|-
| {{banderaikur|Portugal}} [[André Miguel Valente Silva|André Silva]]
| [[Aurrelari (futbola)|Aurrelaria]]
| [[RB Leipzig]]
| Lagapen agortua
|
|-
|}
=== Estatistikak ===
{| class="wikitaula" style="text-align: center;"
|-
!rowspan="2"|Zkia.
!rowspan="2"|Jokalaria
!colspan="4"|Guztira
!colspan="4"|Liga (1.maila)
!colspan="4"|Kopa
!colspan="4"|Europa League
|-
!Partidak!!Minutuak!!Golak!!Asis.!!Partidak!!Minutuak!!Golak!!Asis.!!Partidak!!Minutuak!!Golak!!Asis.!!Partidak!!Minutuak!!Golak!!Asis.
|-
|1
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Alejandro Remiro|'''Remiro''']]
| '''16'''/'''16'''|| '''14'''<nowiki/>'''40'<nowiki/>'''|| (15)|| 0|| '''13'''/'''13'''|| '''11'''<nowiki/>'''70''''|| (10)|| 0|| || || || || 3/'''3'''|| '''27'''<nowiki/>'''<nowiki/>0''''|| (5)||0
|-
|2
|align=left|{{banderaikur|EH}} '''[[Álvaro Odriozola|Odriozola]]'''
| 4/2|| 146'||0
| 0|| 2/0|| 41'||0
| 0|| || || || || 2/2|| 105'|| 0||0
|-Islandia}} [[Orri Óskarsson
|3
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Aihen Muñoz|'''Aihen''']]
| 7/4|| 361'|| 0|| 0|| 5/2|| 211'|| 0|| 0|| || || || || 2/2|| 150'|| 0||0
|-
|4
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Martin Zubimendi|'''Zubimendi''']]
| '''16'''/15|| 1395'|| 1|| 1|| '''13'''/12|| 1125'|| 1|| 1|| || || || || 3/'''3'''|| '''27'''<nowiki/>'''<nowiki/>0''''|| 0||0
|-
|5
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Igor Zubeldia|'''Zubeldia''']]
| 13/13|| 1107'|| 0|| 0|| 11/11|| 936'|| 0|| 0|| || || || || 2/2|| 171'|| 0||0
|-
|6
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Aritz Elustondo|'''Elustondo''']] [[Fitxategi:Captain sports.svg|13px|Kapitain]]
| 8/4|| 387'|| 0|| 0|| 5/3|| 274'|| 0|| 0|| || || || || 3/1|| 113'|| 0||0
|-
|7
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Ander Barrenetxea Muguruza|'''Barrenetxea''']]
| 12/5|| 556'|| 1|| 1|| 9/4|| 436'|| 0|| 1|| || || || || '''3'''/1|| 120'|| '''1'''||0
|-
|8
|align=left|{{banderaikur|Errusia}} {{banderaikur|Armenia}} [[Arsen Zakharyan|'''Zakharyan''']]
| -|| -||-
| -|| -|| -||-
| -|| || || || || -|| -|| -||-
|-
|9
|align=left|{{banderaikur|Islandia}} [[Orri Óskarsson|'''Óskarsson''']]
| 12/5|| 494'||'''3'''
| 0|| 9/3|| 319'||2
| 0|| || || || || 3/2|| 175'|| '''1'''||0
|-
|10
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Mikel Oiarzabal|'''Oiarzabal''']]
| 15/13|| 965'|| 2|| 2|| 11/10|| 711'|| 2|| 1|| || || || || '''4'''/'''3'''|| 244'|| 0||1
|-
|11
| align="left" |{{banderaikur|Herbehereak}} {{banderaikur|Surinam}} [[Sheraldo Becker|'''Becker''']]
| 15/7|| 690'|| 1|| 1|| 12/7|| 599'|| 1|| 0|| || || || || 3/0|| 91'|| 0||1
|-
|12
|align=left|{{banderaikur|Espainia}} [[Javier López Carballo|'''Javi López''']]
| 13/9|| 834'|| 0|| 0|| 10/7|| 640'|| 0|| 0|| || || || || 3/2|| 194'|| 0||0
|-
|13
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Unai Marrero|'''Marrero''']]
| 1/1|| 90'|| (1)|| 0|| -|| -|| -|| -|| || || || || 1/1|| 90'|| (1)||0
|-
|14
| align="left" |{{banderaikur|Japonia}} [[Takefusa Kubo|'''Kubo''']]
| '''16'''/11|| 1052'|| '''3'''|| 0|| '''13'''/9|| 872'|| '''3'''|| 0|| || || || || 3/2|| 180'|| 0||0
|-
|15
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Urko González de Zarate|'''Zarate''']]
| 1/1|| 45'|| 0|| 0|| 1/1|| 45'|| 0|| 0|| || || || || -|| -|| -||-
|-
|16
| align="left" |{{banderaikur|EH}} [[Jon Ander Olasagasti|'''Olasagasti''']]
| 5/0|| 78'|| 0|| 0|| 4/0|| 72'|| 0|| 0|| || || || || 1/0|| 6'|| 0||0
|-
|17
|align=left|{{banderaikur|Katalunia}} [[Sergio Gómez Martín|'''Gómez''']]
| '''16'''/12|| 1130'|| 1|| '''3'''|| '''13'''/11|| 986'|| 0|| '''3'''|| || || || || 3/1|| 144'|| '''1'''||0
|-
|18
|align=left|{{banderaikur|Mali}} [[Hamari Traoré|'''Traoré''']] [[Fitxategi:Injury icon 2.svg|15px]]
| 4/4|| 314'|| 0|| 0|| 4/4|| 314'|| 0|| 0|| || || || || -|| -|| -||-
|-
|19
| align="left" |{{banderaikur|Nigeria}} [[Sadiq Umar|'''Sadiq''']]
| 8/4|| 340'|| 0|| 1|| 6/2|| 205'|| 0|| 0|| || || || || 2/2|| 135'|| 0||1
|-
|20
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Jon Pacheco|'''Pacheco''']]
| 9/7|| 564'||1
| 0|| 6/4|| 339'||0
| 0|| || || || || 3/'''3'''|| 225'|| '''1'''||0
|-
|21
|align=left|{{banderaikur|Maroko}} [[Nayef Aguerd|'''Aguerd''']]
| 12/11|| 1011'||0
| 0|| 9/9|| 786'||0
| 0|| || || || || 3/2|| 225'|| 0||0
|-
|22
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Beñat Turrientes|'''Turrientes''']]
| 12/7|| 609'|| 0|| 0|| 10/5|| 460'|| 0|| 0|| || || || || 2/2|| 149'|| 0||0
|-
|23
|align=left|{{banderaikur|Galizia}} [[Brais Méndez|'''Brais''']]
| 14/11|| 924'|| 1|| '''3'''|| 10/5|| 665'|| 1|| 1|| || || || || '''4'''/'''3'''|| 259'|| 0||'''2'''
|-
|24
|align=left|{{banderaikur|Austria}} {{banderaikur|Kroazia}} [[Luka Sučić|'''Sučić''']]
| 12/10|| 820'|| 1|| 1|| 10/9|| 709'|| 1|| 1|| || || || || 2/0|| 111'|| 0||0
|-
|25
|align=left|{{banderaikur|EH}} [[Jon Magunazelaia|'''Magunazelaia''']]
| 2/0|| 6'|| 0|| 0|| 2/0|| 6'|| 0|| 0|| || || || || -|| -|| -||-
|-
|27
|align=left|{{banderaikur|Venezuela}} {{banderaikur|EH}} [[Jon Mikel Aranburu|'''Aranburu''']]
| 14/11|| 952'|| 0|| 0|| 11/9|| 756'|| 0|| 0|| || || || || 3/2|| 196'|| 0||0
|-
|28
|align=left|{{banderaikur|Espainia}} [[Pablo Marín|'''Marín''']]
| 5/2|| 199'|| 1|| 0|| 3/0|| 42'|| 0|| 0|| || || || || 2/2|| 157'|| '''1'''||0
|-
|31
|align=left|{{banderaikur|EH}} '''[[Jon Martín]]'''
| 4/2|| 270'|| 0|| 0|| 2/0|| 90'|| 0|| 0|| || || || || 2/2|| 180'|| 0||0
|-
|}
''Jokalariak guztira: 28''
<!--
=== Denboraldiko Hamaikakoa ===
''Lehiaketa guztiak kontutan harturik, hamaikakoetan geheien agertu diren jokalariak.''
<div style="position:relative;">
[[Fitxategi:Soccer Field Transparant.svg|350px]]
{{Image label|x=0.40|y=1.30|scale=350|text=<span style="color:Black; font-size:100%;">{{banderaikur|EH}} [[Alejandro Remiro|'''Remiro''']]</span>}}
{{Image label|x=0.70|y=1.00|scale=350|text=<span style="color:Maroon; font-size:100%;">{{banderaikur|Mali}} [[Hamari Traoré|'''Traoré''']]</span>}}
{{Image label|x=0.45|y=1.10|scale=350|text=<span style="color:Navy; font-size:100%;">{{banderaikur|EH}} [[Igor Zubeldia|'''Zubeldia''']]</span>}}
{{Image label|x=0.20|y=1.00|scale=350|text=<span style="color:Maroon; font-size:100%;">{{banderaikur|Bretainia}} {{banderaikur|Espainia}} [[Robin Le Normand|'''Le Normand''']]</span>}}
{{Image label|x=0.40|y=0.85|scale=350|text=<span style="color:Navy; font-size:100%;">{{banderaikur|EH}} [[Martin Zubimendi|'''Zubimendi''']]</span>}}
{{Image label|x=0.25|y=0.70|scale=350|text=<span style="color:Maroon; font-size:100%;">{{banderaikur|EH}} [[Beñat Turrientes|'''Turrientes''']]</span>}}
{{Image label|x=0.60|y=0.70|scale=350|text=<span style="color:Navy; font-size:100%;">{{banderaikur|EH}} [[Mikel Merino|'''Merino''']]</span>}}
{{Image label|x=0.65|y=0.45|scale=350|text=<span style="color:Navy; font-size:100%;">{{banderaikur|EH}} [[Ander Barrenetxea Muguruza|'''Barrenetxea''']]</span>}}
{{Image label|x=0.40|y=0.45|scale=350|text=<span style="color:Maroon; font-size:100%;">{{banderaikur|Galizia}} [[Brais Méndez|'''Brais''']]</span>}}
{{Image label|x=0.15|y=0.45|scale=350|text=<span style="color:Gold; font-size:100%;">{{banderaikur|Japonia}} [[Takefusa Kubo|'''Kubo''']]</span>}}
{{Image label|x=0.40|y=0.30|scale=350|text=<span style="color:Gold; font-size:100%;">{{banderaikur|EH}} [[Mikel Oiarzabal|'''Oiarzabal''']]</span>}}
</div>
-->
=== Neurketak ===
==== Aurrendenboraldia ====
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align:center; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: smaller;"
|-
!Data
!Aurkaria
!Lekua
!Emaitza
!Golegileak
!Oharrak
|- bgcolor="#ffffdd"
|[[Uztailaren 20|Uztailak 20]]
|[[Alaves]]
|[[El Prao Futbol Zelaia|El Prao]], [[Laguardia]]
|[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/intentsitatea-lehen-frogan-1 1 – 1]
|[[Brais Méndez|Brais]] 30'
|[[XXII. Villa de Laguardia Saria|XXII.]] [[Trofeo Villa de Laguardia|Villa de Laguardia Saria]] (5-6 penaltietan)
|- bgcolor="#ddffdd"
|[[Uztailaren 25|Uztailak 25]]
|[[Gamba Osaka]]
|[[Suitako futbol estadioa|Panasonic Suita]], [[Osaka]]
|[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/nagusi-13 0 – 1]
|[[Aritz Elustondo|Elustondo]] 64'
|
|- bgcolor="#ffdddd"
|[[Uztailaren 31|Uztailak 31]]
|[[Osasuna]]
|[[Zubieta (kirol-instalakuntzak)|Zubieta]]
|[https://www.osasuna.es/eus/news/read/35823/osasuna-vence-a-la-real-sociedad-en-su-cuarto-test-de-pretemporada-1-2 1 – 2]
|[[Mikel Goti|Goti]] 54'
|
|- bgcolor="#ffdddd"
|[[Abuztuaren 3]]a
|[[Stade Rennais Football Club|Stade Rennais]]
|[[Roazhon Park]], [[Rennes]]
|[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/minutuak-gehitzen-1 2 – 0]
|
|
|- bgcolor="#ffffdd"
|[[Abuztuaren 9]]a
|[[1. FC Union Berlin|Union Berlin]]
|[[Stadion An der Alten Försterei|An der Alten Försterei]], [[Berlin]]
|[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/ligako-estreinaldirako-prest 1 – 1]
|[[Mikel Oiartzabal|Oiartzabal]] 81'
|
|}
==== Liga ====
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align:center; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: smaller;"
|-
!#
!Data
!Aurkaria
!Zelaia
!Emaitza
!Golegileak
!Etorrera
!Sailkapena
|-bgcolor="#ffdddd"
|1
|[[Abuztuaren 18]]a
|[[Rayo Vallecano|Rayo]]
|[[Reale Arena]]
|[https://www.marca.com/futbol/primera-division/cronica/2024/08/18/66c210eaca4741f3108b4584.html 1 – 2]
|[[Martin Zubimendi|Zubimendi]] 98'
|31.763
|
|- bgcolor="#ddffdd"
|2
|[[Abuztuaren 24]]a
|[[RCD Espanyol|Espanyol]]
|[[Cornellà-El Prat estadioa|Cornellà-El Prat]]
|[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/lehen-garaipena-3 0 – 1]
|[[Takefusa Kubo|Kubo]] 80'
|20.900
|
|-bgcolor="#ffdddd"
|3
|[[Abuztuaren 28]]a
|[[Alaves]]
|[[Reale Arena]]
|[https://www.eitb.eus/es/deportes/futbol/detalle/9569161/el-alaves-remonta-ante-real-sociedad-en-reale-arena-y-gana-derbi-12/ 1 – 2]
|[[Brais Méndez|Brais]] 33'
|32.220
|
|- bgcolor="#ffffdd"
|4
|[[Irailaren 1]]a
|[[Getafe Club de Fútbol|Getafe]]
|[[Coliseum Alfonso Pérez|Coliseum]]
|[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/berdinketa-borrokatua 0 – 0]
|
|10.929
|
|-bgcolor="#ffdddd"
|5
|[[Irailaren 14]]a
|[[Real Madril]]
|[[Reale Arena]]
|[https://www.marca.com/futbol/primera-division/cronica/2024/09/14/66e5f9bd268e3e68148b4586.html 0 – 2]
|
|37.730
|
|-bgcolor="#ffdddd"
|7
|[[Irailaren 17]]a
|[[Reial Club Deportiu Mallorca|Mallorca]]
|[[Son Moix estadioa|Son Moix]]
|[https://www.futbolbalear.es/2024/09/18/cronica-1a-division-rcd-mallorca-real-sociedad/ 1 – 0]
|
|17.132
|
|- bgcolor="#ffffdd"
|6
|[[Irailaren 21]]a
|[[Real Valladolid|Valladolid]]
|[[José Zorrilla estadioa|José Zorrilla]]
|[https://as.com/futbol/primera/pucela-y-real-se-olvidan-del-gol-n/ 0 – 0]
|
|21.171
|
|- bgcolor="#ddffdd"
|8
|[[Irailaren 28]]a
|[[Valencia Club de Fútbol|Valentzia]]
|[[Reale Arena]]
|[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/modurik-onenean-1 3 – 0]
|[[Takefusa Kubo|Kubo]] 8', [[Orri Óskarsson|Óskarsson]] 80', 92'
|32.332
|
|- bgcolor="#ffffdd"
|9
|[[Urriaren 6]]a
|[[Atletico Madril]]
|[[Reale Arena]]
|[https://www.marca.com/futbol/primera-division/cronica/2024/10/06/67000113ca4741a3568b45a8.html 1 – 1]
|[[Luka Sučić|Sučić]] 84'
|31.983
|
|- bgcolor="#ddffdd"
|10
|[[Urriaren 19]]a
|[[Girona Futbol Club|Girona]]
|[[Montilivi estadioa|Montilivi]]
|[https://www.sport.es/es/noticias/girona/girona-real-asalta-montilivi-109777561 0 – 1]
|[[Mikel Oiartzabal|Oiartzabal]] 44'
|12.602
|
|-bgcolor="#ffdddd"
|11
|[[Urriaren 27]]a
|[[Osasuna]]
|[[Reale Arena]]
|[https://as.com/futbol/primera/osasuna-asalta-anoeta-y-mete-en-un-lio-a-la-real-n/ 0 – 2]
|
|31.729
|
|- bgcolor="#ddffdd"
|12
|[[Azaroaren 3]]a
|[[Sevilla Fútbol Club|Sevilla]]
|[[Ramón Sánchez Pizjuán estadioa|Sánchez Pizjuán]]
|[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/garaipenik-zailena 0 – 2]
|[[Takefusa Kubo|Kubo]] 34', [[Mikel Oiartzabal|Oiartzabal]] ([[Penalti|pen.]]) 68'
|37.619
|
|- bgcolor="#ddffdd"
|13
|[[Azaroaren 10]]a
|[[Barça]]
|[[Reale Arena]]
|[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/reala-handia 1 – 0]
|[[Sheraldo Becker|Becker]] 33'
|36.194
|
|-
|14
|[[Azaroaren 24]]a
|[[Athletic]]
|[[San Mames]]
|
|
|
|
|-
|15
|[[Abenduaren 1]]a
|[[Real Betis|Betis]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|19
|[[Abenduaren 4]]a
|[[Club Deportivo Leganés|Leganés]]
|[[Butarque Udal Estadioa|Butarque]]
|
|
|
|
|-
|16
|[[Abenduaren 8]]a
|[[UD Las Palmas]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|17
|[[Abenduaren 15]]a
|[[Real Club Celta de Vigo|Celta]]
|[[Balaídos estadioa|Balaídos]]
|
|
|
|
|-
|18
|[[Abenduaren 22]]a
|[[Villarreal Club de Fútbol|Vila-real]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|20
|[[Urtarrilaren 19]]a
|[[Valencia Club de Fútbol|Valentzia]]
|[[Mestalla]]
|
|
|
|
|-
|21
|[[Urtarrilaren 26]]a
|[[Getafe Club de Fútbol|Getafe]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|22
|[[Otsailaren 2]]a
|[[Osasuna]]
|[[Sadar]]
|
|
|
|
|-
|23
|[[Otsailaren 9]]a
|[[RCD Espanyol|Espanyol]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|24
|[[Otsailaren 16]]a
|[[Real Betis|Betis]]
|[[Benito Villamarín estadioa|Benito Villamarín]]
|
|
|
|
|-
|25
|[[Otsailaren 23]]a
|[[Club Deportivo Leganés|Leganés]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|26
|[[Martxoaren 2]]a
|[[Barça]]
|[[Lluís Companys Olinpiar Estadioa|Lluís Companys]]
|
|
|
|
|-
|27
|[[Martxoaren 9]]a
|[[Sevilla Fútbol Club|Sevilla]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|28
|[[Martxoaren 16]]a
|[[Rayo Vallecano|Rayo]]
|[[Vallecasko futbol zelaia|Vallecas]]
|
|
|
|
|-
|29
|[[Martxoaren 30]]a
|[[Real Valladolid|Valladolid]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|30
|[[Apirilaren 6]]a
|[[UD Las Palmas]]
|[[Kanaria Handiko estadioa|Kanaria Handikoa]]
|
|
|
|
|-
|31
|[[Apirilaren 13]]a
|[[Reial Club Deportiu Mallorca|Mallorca]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|32
|[[Apirilaren 20]]a
|[[Villarreal Club de Fútbol|Vila-real]]
|[[El Madrigal|La Cerámica]]
|
|
|
|
|-
|33
|[[Apirilaren 23]]a
|[[Alaves]]
|[[Mendizorrotza (futbol zelaia)|Mendizorrotza]]
|
|
|
|
|-
|34
|[[Maiatzaren 4]]a
|[[Athletic]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|35
|[[Maiatzaren 11]]
| [[Atletico Madril]]
|[[Metropolitano estadioa|Metropolitano]]
|
|
|
|
|-
|36
|[[Maiatzaren 14]]
|[[Real Club Celta de Vigo|Celta]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|37
|[[Maiatzaren 18]]a
|[[Girona Futbol Club|Girona]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|38
|[[Maiatzaren 25]]a
|[[Real Madril]]
|[[Santiago Bernabéu estadioa|Santiago Bernabéu]]
|
|
|
|
|}
==== Kopa ====
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align:center; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: smaller;"
|-
!Kanporaketa
!Data
!Aurkaria
!Zelaia
!Emaitza
!Golegileak
!Etorrera
|-
|1.Kanporaketa
|[[Azaroaren 21]]a
|[[Español de San Vicente|Jove Español]]
|[[José Rico Pérez estadioa|Rico Pérez]]
|
|
|
|-
|}
==== Europa League ====
{| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align:center; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: smaller;"
|-
!Kanporaketa
!Data
!Aurkaria
!Zelaia
!Emaitza
!Golegileak
!Etorrera
!Sailkapena
|- bgcolor="#ffffdd"
|Liga #1
|[[Irailaren 26]]a
|[[OGC Nice|Nice]]
|[[Allianz Riviera]]
|[https://www.noticiasdegipuzkoa.eus/reala/2024/09/25/niza-real-sociedad-europa-league-cronica-8732560.html 1 – 1]
|[[Ander Barrenetxea|Barrenetxea]] 18'
|
|
|-bgcolor="#ffdddd"
|Liga #2
|[[Urriaren 3]]a
|[[RSC Anderlecht|Anderlecht]]
|[[Reale Arena]]
|[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/estropezu-9 1 – 2]
|[[Pablo Marín|Marín]] 5'
|30.985
|
|- bgcolor="#ddffdd"
|Liga #3
|[[Urriaren 24]]a
|[[Maccabi Tel Aviv FC|Maccabi Tel Aviv]]
|[[Partizan estadioa]]
|[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/inertzia-onarekin-jarraituz 1 – 2]
|[[Jon Pacheco|Pacheco]] 19', [[Sergio Gómez Martín|Gómez]] 64'
|0
|
|-bgcolor="#ffdddd"
|Liga #4
|[[Azaroaren 7]]a
|[[FC Viktoria Plzeň|Viktoria Plzeň]]
|[[Doosan Arena]]
|[https://www.realsociedad.eus/eu/albisteak/detailea/irabaztea-merezi-eta-galtzen-amaitu 2 – 1]
|[[Orri Óskarsson|Óskarsson]] 35'
|11.130
|25.
|-
|Liga #5
|[[Azaroaren 28]]a
|[[Amsterdamgo Ajax|Ajax]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|Liga #6
|[[Abenduaren 12]]a
|[[Dinamo Kiev]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|-
|Liga #7
|[[Urtarrilaren 23]]a
|[[SS Lazio|Lazio]]
|[[Stadio Olimpico]]
|
|
|
|
|-
|Liga #8
|[[Urtarrilaren 30]]a
|[[PAOK F.C.|PAOK]]
|[[Reale Arena]]
|
|
|
|
|}
== Ikus, gainera ==
* [[Errealaren ibilbidea Europan]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:2023 kirolean]]
[[Kategoria:2024 kirolean]]
[[Kategoria:Real Sociedad futbol taldearen denboraldiak]]
3p5r2ifchyuxkcsi1azj6ux15n3zc50
Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskararen mugak sarean
100
1187827
9967850
9824068
2024-11-13T15:09:13Z
Demonocrazy
1830
9967850
wikitext
text/x-wiki
{{PAGEBANNER:Ikusgela-Bideo azala - erronka digitalak.png|toc=yes|link=https://eu.wikipedia.org/wiki/Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|pgname=Euskararen mugak sarean}}
[[Fitxategi:Earth rotation during Galileo flyby (PIA00114) (color-adjusted).webm|center|960px|thumbtime=25|Bideoa]]
Bideo honetan [[Euskara eta ingurune digitala#Mugak|euskararen mugak sarean]] aztertzen dira.
== [[Fitxategi:Ikusgela-logoa.png|20px]] Edukien arduradunak ==
* '''Aurkezlea:''' [[Leire Palacios]].
* '''Gidoia:''' Lander Arretxea.
* '''Edizioa:''' Elba Berganza.
* '''Koordinazioa:''' [[Badalab]] eta [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea]].
* '''Eduki aholkularitza:''' [[Josu Waliño]].
* '''Bideoa:''' [[Hiru Damatxo]].
== Lotutako artikuluak ==
* [[Euskara eta ingurune digitala#Mugak|Euskara eta ingurune digitalak]]
== Erabilitako irudiak ==
Adimen artifizialarekin sortuak.
dksf5pfqwpgv6jsikiwpyh8s3ddhl29
9968589
9967850
2024-11-14T06:27:27Z
Demonocrazy
1830
9968589
wikitext
text/x-wiki
{{PAGEBANNER:Ikusgela-Bideo azala - erronka digitalak.png|toc=yes|link=https://eu.wikipedia.org/wiki/Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|pgname=Euskararen mugak sarean}}
[[Fitxategi:Ikusgela-Euskararen_mugak_sarean.webm|center|960px|thumbtime=48|Bideoa]]
Bideo honetan [[Euskara eta ingurune digitala#Mugak|euskararen mugak sarean]] aztertzen dira.
== [[Fitxategi:Ikusgela-logoa.png|20px]] Edukien arduradunak ==
* '''Aurkezlea:''' [[Leire Palacios]].
* '''Gidoia:''' Lander Arretxea.
* '''Edizioa:''' Elba Berganza.
* '''Koordinazioa:''' [[Badalab]] eta [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea]].
* '''Eduki aholkularitza:''' [[Josu Waliño]].
* '''Bideoa:''' [[Hiru Damatxo]].
== Lotutako artikuluak ==
* [[Euskara eta ingurune digitala#Mugak|Euskara eta ingurune digitalak]]
== Erabilitako irudiak ==
Adimen artifizialarekin sortuak.
llg71vtgoe9xh1upvz8pnpap2uefyzn
9968590
9968589
2024-11-14T06:27:37Z
Demonocrazy
1830
[[Kategoria:Ikusgela/Informazioaren eta komunikazioaren teknologia]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9968590
wikitext
text/x-wiki
{{PAGEBANNER:Ikusgela-Bideo azala - erronka digitalak.png|toc=yes|link=https://eu.wikipedia.org/wiki/Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitalak|pgname=Euskararen mugak sarean}}
[[Fitxategi:Ikusgela-Euskararen_mugak_sarean.webm|center|960px|thumbtime=48|Bideoa]]
Bideo honetan [[Euskara eta ingurune digitala#Mugak|euskararen mugak sarean]] aztertzen dira.
== [[Fitxategi:Ikusgela-logoa.png|20px]] Edukien arduradunak ==
* '''Aurkezlea:''' [[Leire Palacios]].
* '''Gidoia:''' Lander Arretxea.
* '''Edizioa:''' Elba Berganza.
* '''Koordinazioa:''' [[Badalab]] eta [[Euskal Wikilarien Kultura Elkartea]].
* '''Eduki aholkularitza:''' [[Josu Waliño]].
* '''Bideoa:''' [[Hiru Damatxo]].
== Lotutako artikuluak ==
* [[Euskara eta ingurune digitala#Mugak|Euskara eta ingurune digitalak]]
== Erabilitako irudiak ==
Adimen artifizialarekin sortuak.
[[Kategoria:Ikusgela/Informazioaren eta komunikazioaren teknologia]]
sajrorlwj5radvjuue5u32o1t9oslhz
Wikiproiektu:Eusko Legebiltzarra/XIII
102
1188417
9968720
9934677
2024-11-14T09:13:22Z
ListeriaBot
64511
Wikidata list updated [V2]
9968720
wikitext
text/x-wiki
{{wikidata list
|sparql= SELECT ?item ?itemLabel WHERE {
SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language "[AUTO_LANGUAGE],en". }
?item wdt:P39 wd:Q28778415.
VALUES ?legealdia {wd:Q123751105}
?item p:P39 ?kargua .
?kargua ps:P39 ?kargua_ .
?kargua pq:P2937 ?legealdia .
}
|sort=label
| columns =
P18,
label:Izena,
P569:Jaiotza,
P19:Jaiolekua,
P106:Ogibidea,
P69:Unibertsitatea,
item:Datuak
| links = red
| thumb = 60
| freq = 180
}}
{| class='wikitable sortable'
! irudia
! Izena
! Jaiotza
! Jaiolekua
! Ogibidea
! Unibertsitatea
! Datuak
|-
| [[Fitxategi:Alberto Alonso Martín.jpg|center|60px]]
| [[Alberto Alonso Martín]]
| 1976
| [[Oñati]]
| [[politikari]]<br/>[[sindikalista]]<br/>[[historialari]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q97625983|Q97625983]]
|-
| [[Fitxategi:Bakartxo Tejeria 2017 (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Bakartxo Tejeria|Bakartxo Tejeria Otermin]]
| 1971-03-28
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]<br/>[[bake-epaile]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q559942|Q559942]]
|-
| [[Fitxategi:Denis Itxaso 2024.jpg|center|60px]]
| [[Denis Itxaso]]
| 1975-05-29
| [[Donostia]]
| [[politikari]]<br/>[[politologo]]<br/>[[idazle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q5802668|Q5802668]]
|-
| [[Fitxategi:Eva Blanco.jpg|center|60px]]
| [[Eba Blanco|Eba Blanco de Angulo]]
| 1973
| [[Amurrio]]
| [[politikari]]<br/>[[itzultzaile]]
|
| [[:d:Q30149726|Q30149726]]
|-
| [[Fitxategi:Imanol Pradales 2024 Pasaia (53506246383) (cropped).jpg|center|60px]]
| [[Imanol Pradales]]
| 1975-04-21
| [[Santurtzi]]
| [[soziologo]]<br/>[[politikari]]<br/>[[unibertsitateko irakasle]]
| [[Asti Leku Ikastola]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[Madrilgo Unibertsitate Politeknikoa]]<br/>[[London School of Economics]]<br/>[[IE Business School]]
| [[:d:Q123536880|Q123536880]]
|-
|
| [[Maider Lainez]]
|
|
| [[politikari]]
|
| [[:d:Q127039095|Q127039095]]
|-
| [[Fitxategi:Maria Eugenia Arrizabalaga.jpg|center|60px]]
| [[Maria Eugenia Arrizabalaga|María Eugenia Arrizabalaga Olaizola]]
| 1967-01-15
| [[Zumaia]]
| [[politikari]]<br/>[[abokatu]]
| [[Deustuko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q87241375|Q87241375]]
|-
|
| [[Miguel Ángel Páez]]
| 1967
| [[Irun]]
| [[politikari]]
| [[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]<br/>[[Kataluniako Unibertsitate Irekia]]
| [[:d:Q126960910|Q126960910]]
|-
| [[Fitxategi:2023 02 14 lhk posesion melgosa 09(1).jpg|center|60px]]
| [[Nerea Melgosa]]
| 1970
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]
| [[Olabide ikastola]]<br/>[[Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala|UNED]]<br/>[[Deustuko Unibertsitatea]]<br/>[[EADA Business School]]
| [[:d:Q116773072|Q116773072]]
|-
|
| [[Pedro Sáez de Castillo]]
| 1973
| [[Gasteiz]]
| [[politikari]]<br/>[[irakasle]]
| [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]
| [[:d:Q126959759|Q126959759]]
|}
{{wikidata list end}}
i81b5qzczd85kj8k7tk4m1tj27ooamu
Russell ur-jauziak
0
1194129
9968663
9860118
2024-11-14T08:24:58Z
ZumaiaHE22
127271
/* Deskribapena */
9968663
wikitext
text/x-wiki
{{geografia fisiko infotaula
| irudia = Russell Falls (26845211715).jpg
}}
'''Russell ur-jauziak''' ({{lang-en|Russell Falls}}) [[Australia]]n dagoen ur-jauzi bat da, [[Tasmania]] uhartean. Mount Field Parke Nazionalean daude ur-jauziak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Russell Falls {{!}} Parks & Wildlife Service Tasmania|url=https://parks.tas.gov.au/explore-our-parks/mount-field-national-park/russell-falls|aldizkaria=parks.tas.gov.au|sartze-data=2024-07-27}}</ref>.
Maydena herrixkatik 11 kilometrotara dago<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Map of Russell Falls in Tasmania - Bonzle Digital Atlas of Australia|url=http://www.bonzle.com/c/a?a=p&p=253405&cmd=sp|aldizkaria=www.bonzle.com|sartze-data=2024-07-27}}</ref> eta Hobart hiriburutik 70 kilomtetrotara<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Russell Falls and Horseshoe Falls|hizkuntza=en-US|data=2012-07-07|url=https://tastrails.com/russell-falls-and-horseshoe-falls/|aldizkaria=TasTrails.com|sartze-data=2024-07-27}}</ref>.
== Deskribapena ==
Ur-jauzi mailakatua da. Guztira 34-58 metrotako altuera du bi jauzi nabarmenak batuz<ref name=":0" />. Russell Falls errekan dagoen bigarren ur-jauzia da, errekan gora Horseshoe ur-jauziak baitaude<ref name=":1" />. Russell Falls errekak Tyenna ibaia isurtzen ditu urak<ref name=":0" />.
== Historia ==
1856an aurkitu ziren eta Brownings ur-jauziak izena eman zioten. 1884an izena aldatu zitzaion, ordurako turismogune ezaguna zen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mount Field National Park {{!}} Parks & Wildlife Service Tasmania|url=https://parks.tas.gov.au/explore-our-parks/mount-field-national-park|aldizkaria=parks.tas.gov.au|sartze-data=2024-07-27}}</ref>. 1885ean Russell ur-jauzien erreserba 1885ean ezarri zen eta 1916an Mount Field Parke Nazionala eratu zen.
== Iruditegia ==
<gallery>
Irudi:Russell Falls - panoramio.jpg
Irudi:Russell Falls Mt Field National Park.jpg
Irudi:Russell Falls 2.jpg
</gallery>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{erreferentzia zerrenda}}
[[Kategoria:Australiako ur-jauziak]]
[[Kategoria:Tasmaniako geografia]]
r8m4rpxc6gj7strogfknlfisxldwexn
Azala/Ikusgela/Azkenak
0
1203939
9968593
9965649
2024-11-14T06:28:29Z
Demonocrazy
1830
9968593
wikitext
text/x-wiki
{{#switch:{{ausaz|2|41}}
|0=[[Fitxategi:Ikusgela-Euskal_hezkuntza.webm|full|thumbtime=22]]<span class="ikusgela-euskal-kultura">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Euskal_kultura|Euskal kultura]]</span><div class="ikusgela-nabarmen-izenburua">'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskal hezkuntza|Euskal hezkuntza]]'''</div>Euskal hezkuntzaren historia azaltzen duen bideoa.
|1=[[Fitxategi:Ikusgela-Euskararen_mugak_sarean.webm|full|thumbtime=48]]<span class="ikusgela-erronka-digitalak">[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela#Erronka_digitala|Erronka digitala]]</span><div class="ikusgela-nabarmen-izenburua">'''[[Atari:Hezkuntza/Ikusgela/Euskararen mugak sarean|Euskararen mugak sarean]]'''</div>Zerk mugatzen du euskara sarean?
}}
b2clr0o5rv6m8ey46km7gdzr02srqu7
Arantxa Arbe
0
1203971
9967967
9908214
2024-11-13T16:04:42Z
Theklan
336
9967967
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Arantxa Arbe.jpg|thumb|Arantxaren irudia Donostian]]'''María Aránzazu Arbe Méndez ([[Donostia]], [[Gipuzkoa]], 1967ko martxoaren 23a) ''' Fisikako irakaslea da [[UPV/EHU|UPV/EHUn]] eta ikertzailea da Materialen Fisika Zentroan eta Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusian ([[CSIC]]).
== Biografia ==
Arantxa arbe Fisikako lizentziaduna eta irakaslea da [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitatean]], materialen fisikan bereiztuta. Beira eta polimeroak eratzeko sistemen egitura eta dinamika aztertzen ditu nagusiki. Erabilitako metodologia sakabanatze-tekniken aplikazioan oinarritzen da (neutroiak, X izpiak eta argia), eta beste metodo esperimental batzuekin konbinatzen da (espektroskopia dielektrikoa, erreologia, etab.) baita dinamika molekularraren simulazioak ere, Materialen Fisika Zentroa ren Polimeroen eta Materia Bigunen Taldeko beste kide batzuekin elkarlanean.
== Ibilbidea ==
Arbe bost urtez Bilbon Egoera Solidoaren Fisika Euskal Herriko Unibertsitatean (UPV/EHU) (1886-1990) aritu zen, gero doktoretza lau urtez egiteko, Juan Colmenero de León gainberagaile bezala.
Ondoren, postdoktoretza egin zuen hiru urtez, non Egoera Solidoaren Ikerketa Institutua (IFF), Alemanian eta Materialen Fisika Sailean ([[UPV/EHU]]) egon zen azken urtean. Denbora horretan Neutroien Dispertsioaren Europako Elkartearen Gazte Zientzialari Saria irabazi zuen (1996ean).
Postdoktoretza amaitu eta gero, Donostira bueltatu zen Ikerketari lotutako posizioa CSICen Materialen Fisikako Unitatean (Materialen Fisikako Unitatea, [[CSIC]]-[[UPV]])
Gerora, CFMko zientzialari titularra eta Ikertzaile zientifikoa izan zen zortzi urtez (2001-2009), bere lehendabiziko aipatuak egiteko. Denbora tarte honetan ere bai 45 artikulu publikatu zituen, Juan Colmenero eta beste pertsona batzuekin.
Geroztik, Fisikako lizentziaduna eta irakaslea da [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitatean]], eta aipatu eta artikulu asko publikatzen ditu gaur egun.
Denbora honetan lortu dituen helburu bezala, Heinz Maier-Leibnitz Zentrum-eko (2012-2020) SAB-eko Zientzia Aholku Batzordeko kidea izan zela aipatu dezakegu. Ere bai, ehun baino artikulu publikatu ditu, nagusiki neutronen spin-a aztertzen. Azkenik, 2010ean liburu bat publikatu zuen Dieter Richter, M. Monkenbusch eta Juan Colmenerorekin.
== Kanpo estekak ==
[http://www.sc.ehu.es/sqwpolim/PSMG/Arantxa%20Arbe%20CV/Arbe-CV.html Arantxa CFM ( Materialen Fisika Zentro) web site-a]
muhara9cx9uwhfybd2berqt0nwuzv01
Lekeitioko Elorri Zuria
0
1204006
9967527
9923340
2024-11-13T12:14:49Z
Oraina
42829
/* Kanpo estekak */
9967527
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Lekeitioko Elorria, 2024. urtea.jpg|thumb|Lekeitioko elorria 2024an]]
[[Fitxategi:Lekeitioko elorriaren hesia, 2024.jpg|thumb|Lekeitioko elorriak duen hesia]]
'''Lekeitioko Elorri Zuria''', Lekeitioko herrian dagoen [[Iparraldeko elorri zuri|elorri zuri]] bat da. Eusko Jaurlaritzarentzat [[aparteko zuhaitz]]a ez bada ere, [[Lekeitio]]n iraganetik oraintsu arte garrantzi handiko zuhaitza izan da.
VIII. mendeko [[Elezahar|kondaira]]k azaltzen duenez Antiguako [[Ama Birjina]] hiru bider ipini zen elorri zuriaren gainean. Agerkundearen ondorioz, Lekeitioko arrantzaleek [[baseliza]] bat egin omen zuten agertu zen leku berean 730. urtean<ref>https://www.euskerazaleak.biz/PDF/zer316.pdf#:~:text=ZER%201.-EDESTIA:%20NONDIK%20NORA:%20ABRAAM%20Edesti%20edo%20istoriari%20buruz%20idaz-lan</ref>. Badirudi mendez mende gaur egun elorria dagoen toki berean egon dela elorri bat.
Antzeko elezaharrak badira Euskal Herriko beste leku batzuetan baina Lekeitiokoa da agian ezagunena. [[Andre Mariaren Jasokundearen eliza (Lekeitio)|Andre Mariaren Jasokundearen elizan]] gordetzen den Ama Birjina XII. mendekoa da nahiz eta istorioak VIII. mendekoa dela esan.
== Historia ==
VIII. mendetik, [[Antiguako Ama Birjina]] elorrian agertu zenetik [[peregrinazio]] lekua bihurtu omen zen pixkanaka-pixkanaka. Hasiera batean [[baseliza]] bat eraiki zuten agertu omen zen lekuan eta IX. menderako [[erromeri]]ak eta peregrinazioak egiten omen ziren bertara, gehienbat [[Donejakue bidea]] egiten zutenen partetik. XIII. mendean idatzizko lehenengo aipamen zehatza dago, hortik aurrera Antiguako Ama Birgina zenbait idazlanetan aipatuko da.
XVIII. mendearen hasieran Juan Amiasek honako hau idatzi zuen Antiguako Amari buruz<ref>Ramillete de Nuestra Señora de Codes, Juan Amiax, 1608. “Enun arenal del mar Oceano, que ahora es cementerio de la Iglesia Parrochial de la villa de Lequeytio, se apareció la Imagen de nuestra Señora la Antigua; sobre un espino.</ref>:
{{aipu|Itsasoaren hareazko eremu batean, gaur egun Lekeitio herriko Parroki elizako [[hilerri]]a denaren gunean, Antiguako Andra Mariaren Irudia agertu zen; elorri baten gainean|[[Kodes]]ko Andre Mariaren sorta, Juan Amiax, 1608}}
{{aipu|"...gaur nire arreta pizten zait ikustean Lekeitikon hareatzako hare lehorretan hasi zen elorri bati buruz, Lore usaintsuak erabili baitzituen komunikatzeko zure Elizari Ospea duen Antiguako erreginaren azpian..." "Antiguako (Ama Birgina) ospetsuak Irudia ekarri zuen berez. Hegaz egiten ekarri du hegoetan Aingeruak Elorri gainean ipintzeko, zeinaren oroimenean gordeta baitago gaur egun [1718. urtean] elorri hostotsu bat, berdearen artean Agerpena berritzen duena"|Joseph Antonio Ybañez de la Renteria eta Montiano. 1718}}<ref>}“Joseph Antonio Ybañez de la Rentería, y Montiano. 1718: ...oy arrebata mi atención al veros sobre un Espino, que prendió en los Arenales secos de la Playa Lequeytiense, para comunicar Flores fragantes á vuestra Iglesia debaxo del soberano Renombre de la ANTIGUA...” “El renombre de Antigua traxo consigo misma la Imagen. Volando vino sobre las Alas de los Seraphines para colocarse sobre el Espino, en cuya memoria se conserva hasta el Dia de oy [año 1718] un frondoso Espino que entre sus verdores renueva la Aparicion”</ref>
1904ko irailaren 15ean [[El Noticiero Bilbaino]]n aurrekoaren berri eman zuen gai honi buruzko aipamen zehatza eta zabala eginez. Garai horretan oraindik handia zen erlijioaren indarraː “Lekeitiar on guztiak gogo ona dautse euren Ama miraritsu Andra Mari Antiguakoari. Beren irudia elorri baten ganean itsasondoan agertu zan, da elorri-ondo ta guzti ekarri eben Elizara. Estualdi askotan igarteko gizan lagun egin dautse beren semeai.”
Gaur egun enparantzan dagoen eta hilda dagoen elorria XX. mendean jarritakoa da. Zuhaitza inguratzen duen hesia [[Uribarren jauregia|Uribarren jauregiko]] terrazatik
kendutako [[hesi]]aren zatia da. Argazkietan ikusten da nola hesi hori 1923an jauregiaren terrazan zegoen. Uribarren jauregia 1957an bota egin zen hotel bat egiteko, eta seguruenik sasoi horretan kenduko zen hesia bere terrazatik. Ziuraski hesia 1960. urtean jarri zioten, urte horretan egin zelako Antiguako Amaren koroazioa.
== Antiguako amari [[ereserki]]a ==
{{aipu|Elorri zuri ganeko
Andra zoragarria,
Emen daukazu onduan
Zeure Erria,
Zu zaitugu gure poza
Ta errukia.
Bidia erakusteko
Zeru goiko izarra,
Lekittarrentzat edonoiz
Erregiña Zeu zara.}}
== Iruditegia ==
[[Fitxategi:Virgo de la Antigua24.jpg|thumb|left|Antiguako Amaren koroazioa 1960.]]
[[File:Uribarren jauregia 1923.jpg|thumb|center|Uribarren jauregiko lorategian egindako argazkia, 1923]]
== Bitxikeriak ==
Mende luzeetan Lekeition Antiguako Ama gurtua eta errespetatua izan da. Begirune eta ospe horren oroigarri dira "Antiguako Ama" izena izan duten hainbeste itsasontzi eta lekuren izenak. Gaur egun besteak beste Lekeition kale batek<ref>https://lekeitio.callejero.net/antiguako-ama-kalea.html</ref>, Ondarroako Itsas Arrantza Eskolak<ref>https://arrantzaeskolaondarroa.org/eu/hasiera/</ref> eta txakolin marka batek<ref>https://www.gorbeialdea.com/baserriko-produktuak/txakolina-eta-sagardoa/antiguako-ama.html</ref> bere izena daramate.
== Bibliografia ==
* De Urquiza, Vicente: ''Iglesia parroquial de Santa María'', BI-1878-06.
* Nuñiz, J.: ''Guía del patrimonio religioso de Lekeitio'', Vi255/08.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
* [http://www.basilicadelekeitio.com/ Basílica de Lequeitio]
* [http://books.google.es/books?id=5IPCfGblHmEC&pg=PA328&dq=Iglesia+parroquial+de+Santa+Maria+de+Lekeitio/ Santuarios marianos de Álava, Guipúzcoa...] (orrialdeakː 326 eta 327)
== Kanpo estekak ==
[[Kategoria:Lekeitioko kultura]]
[[Kategoria:Kristautasuna Euskal Herrian]]
[[Kategoria:Bizkaiko zuhaitz nabarmenak]]
[[Kategoria:Lekeitioko Basilika]]
j1dq3obmdd3mzn0jw3933o29hk4dpfz
Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI 2024-2025/Egindako lana
104
1204576
9968681
9963268
2024-11-14T08:41:54Z
ZumaiaHE22
127271
/* Ur-jauziak */
9968681
wikitext
text/x-wiki
{{PAGEBANNER:Algorri punta.jpg}}
{|style="width:100%; font-size: 1.3em; font-weight: bold;"
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #ff0000;padding: 5px; width: 14%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI 2020-2021|Aurkezpena]]
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #00FF00;padding: 5px; width: 16%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI 2024-2025/Egindako lana|2024-25<br/>egindakoa]]
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #FFD700;padding: 5px; width: 16%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI 2020-2021/Historikoa|<small>Laburpena zenbakitan<br/>(2018-2024)</small>]]
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #BB9753;padding: 5px; width: 22%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI/Egindako lana|<small>Tailerreko artikuluen<br/>zerrenda (2018-2024)</small>]]
|style="text-align:center; border-top: 10px solid #65acdf;padding: 5px; width: 20%;"|[[Txikipedia:Azala/Wikiproiektu:Zumaia BHI/Proiektuak eta Ikas-egoerak|Proiektuak<br/>Ikas-egoerak]]
|}
'''2024-2025 ikasturtean''' Txikipedia tailerrean egindako lana.
== Gaiak ==
{| class="wikitable" align="right"
|+
! colspan=2 align="center"|[[Fitxategi:2024 Summer Olympics text logo.png|200px]]
|-
! Domina !! Kopurua
|-
| {{gold1}} urrezkoak || align=center|18
|-
| {{silver2}} zilarrezkoak || align=center|13
|-
| {{bronze3}} brontzezkoak || align=center|12
|-
| Guztira || align=center|43
|-
| <small>Eguneratze data</small> || align=center|<small>2024-10-18</small>
|}
Talde bakoitzak landuko dituen gaiak honako hauek dira:
* Kakalardoak
* Zizak
* Ur-jauziak
* Zubiak
* Olinpiar Jokoen proiektua
** erronka: urrezko 75 domina eta guztira 150 domina.
== Taldeak ==
=== 1 taldea: DBH 2E ===
20 ikasleko taldea da eta 2024ko irailaren 10etik urriaren 18ra aritu dira, guztira 11 saio.
=== 2 taldea: DBH 2F ===
19 ikasleko taldea da eta 2024ko urriaren 22tik azaroaren 29ra arituko dira, guztira 11 saio.
== Egindako artikuluak ==
=== Kakalardoak ===
# {{txp|Agapanthia cardui}}
# {{txp|Carabus lineatus}}
# {{txp|Carabus splendens}}
# {{txp|Chlorophorus figuratus}}
# {{txp|Clytus arietis}}
# {{txp|Necrobia violacea}}
# {{txp|Opilo mollis}}
# {{txp|Thanasimus formicarius}}
# {{txp|Tillus elongatus}}
# {{txp|Trichodes alvearius}}
# {{txp|Clanoptilus elegans}}
# {{txp|Oedemera lurida}}
# {{txp|Pyrochroa serraticornis}}
=== Zizak ===
# {{txp|Adarretako marasmio}}
# {{txp|Alertze-lerdeki}}
# {{txp|Anis-azpibeltz}}
# {{txp|Anis-belarri}}
# {{txp|Anis-klitozibe zuri}}
# {{txp|Apo-ziza}}
# {{txp|Arbiki argi}}
# {{txp|Arbiki errodun}}
# {{txp|Arrain-ziza}}
# {{txp|Azpiarrosa hankaberde}}
# {{txp|Azpiarrosa klorousain}}
# {{txp|Azpibeltz eraztunbiko}}
# {{txp|Baso erreetako egur-ziza}}
# {{txp|Basoetako azpibeltz}}
# {{txp|Belardi-ezko}}
# {{txp|Belarri lurtar}}
# {{txp|Belarri zurixka}}
# {{txp|Bitigar mingots}}
=== Ur-jauziak ===
# {{txp|Madhabkunda ur-jauzia}}
# {{txp|Ouzoud ur-jauziak}}
# {{txp|Caracol ur-jauzia}}
# {{txp|Tarawera ur-jauzia}}
# {{txp|Burgbach ur-jauzia}}
# {{txp|Bisheh ur-jauzia}}
# {{txp|Epupa ur-jauziak}}
# {{txp|Kaieteur ur-jauzia}}
# {{txp|Rinka ur-jauzia}}
# {{txp|Powerscourt ur-jauzia}}
# {{txp|Karfiguélako ur-jauziak}}
# {{txp|Russell ur-jauziak}}
# {{txp|Lamo ur-jauzia}}
# {{txp|Kundalila ur-jauziak}}
# {{txp|Kopren ur-jauzia}}
# {{txp|San Rafael ur-jauzia}}
# {{txp|Boti ur-jauziak}}
# {{txp|Yumbilla ur-jauzia}}
=== Zubiak ===
# {{txp|1915 Çanakkale zubia}}
# {{txp|Ourenseko Zubi Nagusia}}
# {{txp|Chelsea zubia}}
# {{txp|Garesko zubi erromanikoa}}
# {{txp|Konstituzioaren zubia (Venezia)}}
# {{txp|General Rafael Urdaneta zubia}}
# {{txp|Severn zubia}}
# {{txp|Harrobigileen zubia}}
# {{txp|Verrazano-Narrows zubia}}
=== Olinpiar kirolariak ===
# {{banderaikur|Kosovo}} {{txp|Distria Krasniqi}}
# {{banderaikur|Australia}} {{txp|Lisa Carrington}}
# {{banderaikur|Kroazia}} {{txp|Sandra Elkasević}}
# {{banderaikur|Italia}} {{txp|Manila Esposito}}
# {{banderaikur|India}} {{txp|Manu Bhaker}}
# {{banderaikur|Qatar}} {{txp|Mutaz Essa Barshim}}
# {{banderaikur|Txina}} {{txp|Yang Junxuan}}
# {{banderaikur|Brasil}} {{txp|Duda Lisboa}}
# {{banderaikur|Australia}} {{txp|Chris Burton (zaldizkoa)|Chris Burton}}
# {{banderaikur|Txina}} {{txp|Sun Jiajun (igerilaria)|Sun Jiajun}}
# {{banderaikur|India}} {{txp|Neeraj Chopra}}
# {{banderaikur|Kenya}} {{txp|Hellen Obiri}}
# {{banderaikur|Filipinak}} {{txp|Carlos Yulo}}
# {{banderaikur|Hegoafrika}} {{txp|Shaun Maswanganyi}}
# {{banderaikur|Australia}} {{txp|Nina Kennedy}}
# {{banderaikur|Hungaria}} {{txp|Kristóf Milák}}
# {{banderaikur|Jamaika}} {{txp|Kishane Thompson}}
== Bestelakoak ==
* {{txp|Olatz Arrizabalaga}}
* {{txp|Arrameleko zubia}}
* {{txp|Colmar}}
[[Kategoria:Wikiproiektua:Txikipedia Zumaia BHI]]
qf5l73fs8ml0yed2gpfe087krv8kp02
Lankide:IkerG10/Proba orria
2
1208152
9967489
9961350
2024-11-13T12:01:25Z
158.227.0.240
9967489
wikitext
text/x-wiki
== Altzairu herdoilgaitz ==
'''Altzairu herdoilgaitza''' [[Metalurgia|metalurgian]] gutxienez % 10eko [[kromo]] portzentaia duen [[Altzairu|altzairuaren]] [[Aleazio|aleazioari]] deritzo.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=AISI {{!}} Steel Glossary P-T|data=2008-10-19|url=https://web.archive.org/web/20081019085558/http://www.steel.org/AM/Template.cfm?Section=Steel_Glossary2&CONTENTID=6426&TEMPLATE=/CM/HTMLDisplay.cfm|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-10-17}}</ref>
[[Altzairu]] herdoilgaitza [[Korrosio|korrosioarekiko]] erresistentea den eta purutasun handia duen altzairua da, bere baitan [[Kromo|kromoa]] edota beste metal batzuk baititu; altzairu hauek [[Oxigeno|oxigenoarekin]] afinitatea izatearen ondorioz erreakzio gisa kromo oxidoz osatutako babes geruza bat sortzen dute. Geruza horrekin [[Burdina|burdinak]] jasan ohi duen korrosioa ekiditen da (erabat oxidagaitzak eta oxigenoarekin erreakzionatzen ez duten metalak [[Urre|urrea]] eta [[Platino|platinoa]] dira; [[Fosforo|fosforoa]], aldiz, purutasun gutxiago baina korrosioari aurre egiten dion beste metal bat da). Halere, geruza horrek zenbait [[Azido|azidoren]] eragina jasan dezake burdina oxidatuz. Altzairu herdoilgaitz mota batzuk beste hainbat aleazio-elementu izan ditzakete, horien artean nagusiak [[Nikel|nikela]] eta [[Molibdeno|molibdenoa]] direlarik.
== Propietateak ==
=== Korrosioarekiko erresistentzia ===
Nahiz eta altzairu herdoilgaitza herdoildu daitekeen, oxidazioak kanpoko atomo geruzari eragiten dio. Altzairu herdoilgaitzen kromo edukiak geruza sakonagoak babesten ditu oxidaziotik, altzairuen propietateei eragin gabe.
Aleazio horri nitrogenoa gehitzeak korrosioarekiko erresistentzia hobetzen du, baita erresistentzia mekanikoa handitu ere.[6]<ref>{{erreferentzia|izena=International Stainless Steel Forum|urtea=2016|izenburua=The Stailess Steel Family|argitaletxea=|url=https://www.worldstainless.org/Files/issf/non-image-files/PDF/TheStainlessSteelFamily.pdf|argitaratze-lekua=Brussels, Belgium}}</ref> Beraz, altzairu herdoilgaitzaren gradu ugari daude aleazioak jasan behar duen ingurumenera egokitzeko kromo- eta molibdeno-eduki ezberdinekin.
=== Indarra ===
Altzairu herdoilgaitzezko mota arruntenak, 304ak, 2070 bar inguruko tentsio-erresistentzia du [[Suberaketa|baldintza suberatuan]]. Hotzean lan eginez indartu daiteke, 10550 bar indarrera arte, baldintza guztiz gogorretan.
Altzairu herdoilgaitz sendoenak, normalean, prezipitazio bidezko gogortze-aleazioak dira, hala nola 17-4 PH eta Custom 465. Horiek termikoki trata daitezke, 1.7300 bar arteko [[Haustura-tentsio|haustura-tentsioa]] izateko.<ref>{{erreferentzia|izena=MIL-HDBK-5J.|abizena=United States Department of Defense|urtea=31 January 2003|orrialdeak=2-153, 2-222}}</ref>
=== Urtze-puntua ===
Altzairu herdoilgaitzaren fusio-puntua altzairu arruntetik gertu dago, eta aluminioaren edo kobrearen fusio-puntuak baino askoz altuagoa da. Aleazio gehienetan bezala, altzairu herdoilgaitzaren urtze-puntua tenperatura-tarte baten bidez adierazten da, eta ez tenperatura puntu bakar baten bidez.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=What is the melting point of stainless steel?|hizkuntza=en-US|url=https://www.langleyalloys.com/knowledge-advice/what-is-the-melting-point-of-stainless-steel/|aldizkaria=Langley Alloys|sartze-data=2024-10-31}}</ref> Tenperatura-tarte hori 1.400 eta 1.530 °C bitartekoa da<ref>{{Erreferentzia|izena=Natalie|abizena=Spira|izenburua=What is Stainless Steel Melting Point?|hizkuntza=en-US|data=2021-11-29|url=https://www.kloecknermetals.com/blog/what-is-the-stainless-steel-melting-point/|aldizkaria=Kloeckner Metals Corporation|sartze-data=2024-10-31}}</ref>, aleazioaren konposizioaren arabera.
=== Eroankortasuna ===
Altzairua bezala, altzairu herdoilgaitzak ez dira elektrizitate eroale onak, kobrearen eroankortasun elektrikoa baino baxuagoak direlako. Bereziki, altzairu herdoilgaitzaren ukipen-erresistentzia (jarri esteka) sortzen da babes-oxidozko geruza trinkoaren ondorioz, eta mugatu egiten du haren funtzionalitatea konektore elektrikoetan eta antzeko aplikazioetan. <ref>{{Erreferentzia|izena=Johan|abizena=André|izenburua=Electrical contact resistance between stainless steel bipolar plate and carbon felt in PEFC: A comprehensive study|orrialdeak=3125–3133|abizena2=Antoni|abizena3=Petit|abizena4=De Vito|abizena5=Montani|izena2=Laurent|izena3=Jean-Pierre|izena4=Eric|izena5=Alexandre|data=2009-04-01|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0360319909001475|aldizkaria=International Journal of Hydrogen Energy|alea=7|zenbakia=34|issn=0360-3199|doi=10.1016/j.ijhydene.2009.01.089|sartze-data=2024-10-31}}</ref>
Kobre-aleazioek eta nikelez estalitako konektoreek ukipen-erresistentzia balio baxuagoak izateko joera dute, eta aplikazio horietarako material hobeak dira. Hala ere, altzairu herdoilgaitzezko konektoreak irizpide baxuagoak planteatzen direnean eta korrosioarekiko erresistentzia behar denean erabiltzen dira, adibidez, tenperatura altuko ingurune oxidatzailetan.<ref>{{Erreferentzia|izena=J. H.|abizena=Zhu|izenburua=LaCrO3-based coatings on ferritic stainless steel for solid oxide fuel cell interconnect applications|orrialdeak=65–72|abizena2=Zhang|abizena3=Basu|abizena4=Lu|abizena5=Paranthaman|abizena6=Lee|abizena7=Payzant|izena2=Y.|izena3=A.|izena4=Z. G.|izena5=M.|izena6=D. F.|izena7=E. A.|data=2004-01-30|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0257897203009952|aldizkaria=Surface and Coatings Technology|zenbakia=177-178|issn=0257-8972|doi=10.1016/j.surfcoat.2003.05.003|sartze-data=2024-10-31|serie=Proceedings of the 30th International Conference on Metallurgical Coatings and Thin Films}}</ref>
=== Magnetismoa ===
Altzairu herdoilgaitz martensitikoak, duplexak eta ferritikoak magnetikoak dira; altzairu herdoilgaitz austenitikoak, berriz, ez-magnetikoak izan ohi dira. <ref>{{erreferentzia|urtea=October 2008|izenburua=Atlas Tech Note: qualitative sorting tests for steels|url=https://www.atlassteels.com.au/documents/TN1-qualitative%20sorting%20tests%20rev%20Oct%202008.pdf}}</ref> Altzairu ferritikoak bere magnetismoa gorputzean zentratutako kristal kubikoko egiturari zor dio. Kuboko erdiko burdin atomo hau da altzairu ferritikoaren propietate magnetikoen arduraduna. [beharrezko aipua] Moldaketa honek altzairuak xurga dezakeen karbono kopurua ere mugatzen du, % 0,025 inguruan. Aplikazio batzuek material diamagnetikoak behar dituzte, hala nola [[Erresonantzia magnetiko nuklear|erresonantzia magnetikoa]]. [beharrezko zitazioa] Altzairu herdoilgaitz austenitikoak, ez-magnetikoak izan ohi direnak, pixka bat magnetikoak egin daitezke lana gogortuz. Batzuetan, altzairu austenitikoa tolesten edo ebakitzen bada magnetismoa gerta daiteke altzairu herdoilgaitzaren ertzean zehar, kristal egituren berrantolaketa dela eta.
=== Higadura ===
Higadura itsaskor larriko formari hotzeko soldadura deritzo. Hemen bi gainazal metaliko solda daitezke bata bestearen gainean eta presio astunaren pean mugitzen direnean. Altzairu herdoilgaitzezko helduleku austenitikoak sentiberak dira metal horiekin lan egitean. Bi gainazalak material berekoak direnean, agerian dauden gainazal horiek erraz fusionatu daitezke. Juntura hariztatuak labaindu egin daitezke bi aldeen artean film bat emateko, eta bi metalen fusioa saihesteko. 60 nitronikoak, aleazio selektiboekin eginak, soldatzeko joera txikitzen duela erakutsi du. <ref>{{erreferentzia|izena=British Stainless Steel Association (2001)|izenburua=Galling and Galling Resistance of Stainless Steels|argitaletxea=|url=https://bssa.org.uk/publications.php?id=17|aldizkaria=|zenbakia=SSAS Information Sheet No. 5.60}}</ref>
=== Dentsitatea ===
Altzairu herdoilgaitzaren dentsitatea 7,5 g/cm3-tik 8,0 g/cm3-ra aldatzen da aleazioaren arabera.
== Altzairu motak ==
Altzairu herdolgaitzak 5 taldeetan sailkatzen dira [[Kristal-egitura|egitura kristalinoaren]] arabera.
* Austenitikoa
* Ferritikoa
* Martensitikoa
* Duplex altzairua
* Jalkitzezko gogordura
=== Austenitikoa ===
[[Altzairu herdoilgaitz austenitiko|Altzairu herdoilgaitz austenitikoa]] 5 taldeetatik handiena da, altzairu herdoilgaitzaren ekoizpen osoaren bi heren izanik. Mikroegitura austenitikoa dute, [[Kristal-sistema kubiko|aurpegian zentratutako]] kristal kubikoko egitura dena.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Microstructures in Austenitic Stainless Steels {{!}} Total Materia|url=https://www.totalmateria.com/en-us/articles/microstructures-austenitic-stainless-steels|aldizkaria=www.totalmateria.com|sartze-data=2024-10-17}}</ref> Mikroegitura hori nikela, manganesoa edo nitrogenoa behar adina duen altzairu-aleazioaren bidez lortzen da, tenperatura guztietan, eskualde [[Kriogenia|kriogenikotik]] fusio-punturaino.<ref name=":0" />
=== Ferritikoa ===
[[Altzairu herdoilgaitz ferritiko|Altzairu herdoilgaitz ferritikoek]] mikroegitura ferritiko bat dute eta [[Kristal-sistema kubiko|gorputzean zentratutako kristal kubikoko egitura]] dute. % 10,5 eta % 27 arteko kromo-edukia dute eta oso nikel gutxirekin edo batere gabe. Mikroegitura hori tenperatura guztietan dago, kromoa gehitzen zaielako; beraz, ez dira gai tratamendu termikoaren bidez gogortzeko. Magnetikoak dira.
=== Martensitikoa ===
[[Altzairu herdoilgaitz martensitiko|Altzairu herdoilgaitz martensitikoek]] gorputzean zentratutako kristal-egitura kubikoa dute. Ingeniaritzan erabiltzen den altzairu herdoilgaitza da , altzairu herdoilgaitzeko tresnak egiteko erabiltzen da eta [[Isurpen motel|isurpen motelekiko]] erresistenteak diren altzairu gisa erabiltzen dira. Magnetikoak dira, eta ez dira altzairu herdoilgaitz ferritikoak eta austenitikoak bezain erresistenteak korrosioarekiko, kromo-eduki txikia baitute.<ref>{{erreferentzia|izenburua=Martensitic Stainless Steels|argitaletxea=November 2017|url=worldstainless.org/}}</ref>
=== Duplex ===
Altzairu herdoilgaitz duplexek austenita eta ferrita mikroegitura mistoa dute. Proportzio ideala 50:50 nahastea da, nahiz eta aleazio komertzialek 40:60 erlazioak izan ditzaketen. Altzairu herdoilgaitz austenitikoekin alderatuta, kromo (% 19-32) eta molibdeno (% 5 arte) gehiago eta nikel gutxiago dute.
=== Jalkitzezko gogordura ===
[[Jalkitzezko gogordura|Jalkitzezko gogordurako]] altzairu herdoilgaitza austenitikoen antzeko erresistentzia dute korrosioarekiko. Jalkitzez gogortzeak martensitiko batzuk baino erresistentzia handiagoa izatea eragin dezake. <ref>{{Erreferentzia|izena=Bruno Charles De|abizena=Cooman|izenburua=Lectures on Stainless Steel_9|data=2016|url=http://rgdoi.net/10.13140/RG.2.1.1950.2488|doi=10.13140/RG.2.1.1950.2488|sartze-data=2024-10-24}}</ref>
== Erabilerak ==
Altzairu herdoilgaitza 5 sailetan erabiltzen da bereziki:
[[Etxetresna elektriko|Etxetresna elektrikoak]]: etxetresna elektriko handiak eta etxerako tresna txikiak egiteko.
Automobilgintza: bereziki ihes-hodiak.
Eraikuntza: eraikinak eta hiri-altzariak (fatxadak eta materiala).
Industria: elikagaiak, produktu kimikoak eta petrolioa.
Jantziak: bitxien fabrikazioa (kateak, areteak, etab.).
Korrosioarekiko erresistentzia, propietate higienikoak eta propietate estetikoak direla eta, altzairu herdoilgaitza oso material erakargarria da hainbat eskaera asetzeko,esaterako, medikuntza industriakoak.
<references />
0wntu6p34pfoiw64hddlzuh21nft3uw
Lankide:KarynaBil/Proba orria
2
1208159
9967505
9967471
2024-11-13T12:07:52Z
KarynaBil
167070
9967505
wikitext
text/x-wiki
= Zelda galvanikoa =
'''Zelda galvanikoa''' edo '''zelda voltaikoa''' [[erredox erreakzio]] espontaneoetatik [[Energia elektriko|energia elektrikoa]] ateratzen duen pila [[Elektrokimika|elektrokimiko]] bat da. Erreakzio horiek zelda barnean gertatzen dira. Izena [[Luigi Galvani]] edo [[Alessandro Volta]] fisikariengandik dator. Orokorrean, gatz-zubi baten bitartez konektatuta dauden bi [[metal]] desberdinez edo mintz porodun batek banantzen dituen bi semipilez osatuta dago.
Voltak pila voltaikoa asmatu zuen. Pila voltaikoa lehen [[Bateria elektriko|bateria elektrikoa]] izan zen. Bateria hitzaren erabilera arruntak eboluzionatu egin du; hasieran, bateria terminoa hainbat zelula galvaniko adierazteko erabiltzen zen, gaur egun ordea, pila galvaniko bakar bat adierazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Definition of BATTERY|hizkuntza=en|data=2024-09-23|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/battery|aldizkaria=www.merriam-webster.com|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Deskripzioa ==
Pila galvanikoak bi semipila ditu. Semipila horiek [[Anodo|anodoa]] eta [[Katodo|katodoa]] dira. Anodoan oxidazio erreakzioa gertatzen da eta bitartean, katodoan erredukzio erreakzioa. Semipila bakoitza metal-[[elektrodo|elektrodoz]] eta metal horren gatzaren [[Disoluzio|disoluzioaz]] osatuta dago. Semipilan metala bi [[Oxidazio-egoera|oxidazio-egoeratan]] dago eta bertan [[Erredox erreakzio|erredox erreakzioa]] gertatzen da:
M <sup>n+</sup> (espezie oxidatua) + n e<sup>-</sup> <chem> <-> </chem> M (espezie erreduzitua)
Bi semipilak gatz-zubi edo mintz-porodun batek bereizten ditu eta biak erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimiko]] globala emateko konbinatzen dira. Erreakzio elektrokimiko globala gertatzeko mintz-porodunak elektroi-fluxua ahalbidetzen du. Oxidazio erreakzioan askatutako elektroiak anodo-elektrodotik katodo-elektrodora joaten dira, bertan erredukzio erreakzioa gertatzeko. Bi norabideetara transferitutako [[elektroi]] kopurua berdina izan behar da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=4.2 Celdas Galvánicas o celdas voltaicas {{!}} Química general|url=http://corinto.pucp.edu.pe/quimicageneral/contenido/42-celdas-galvanicas-o-celdas-voltaicas.html|aldizkaria=corinto.pucp.edu.pe|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Zelda galvanikoak [[energia elektriko|energia elektrikoa]] iturri gisa erabiltzen dira, bere izaerarengatik korronte elektrikoa sortzen dutelako. Korronte elektrikoa sortzeko, gatzaren disoluzioak metalezko [[katioi]] bat izan behar du, baita katioiaren karga orekatzeko [[anioi]] bat ere. [[Ioi]] horien mugimendua ezinbestekoa da zirkuitu elektrikoa osatzeko. Beste aldetik, pila galvanikoaren [[tentsioa]] neurtzeko [[voltmetro]] bat konektatzen da eta honek bi semipilen potentzialen batura erakusten du. Voltmetro honen erresistentzia handia denez, korronte-fluxua oso txikia da.
[[Fitxategi:Zelda galvanikoa.jpg|thumb|242x242px|Zelda galvanikoaren eskema]]
Irudi honetan, anodoan [[zink]] metalezko xafla zink sulfatozko disoluzioan murgilduta dago, eta katodoan [[Kobre|kobrezko]] xafla kobre sulfatozko disoluzioan murgilduta ikus daiteke. Bertan gertatzen den erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimikoa]] hau da:
<chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Erreakzio honetan Zink elementua oxidatzen den bitartean kobrea erreduzitu egiten da.
== Pilaren tentsioa ==
Pila galvanico batek sortutako tentsioa erreakzio elektrokimikoan [[Gibbsen energia|Gibbsen energía]] aske estandarraren aldaketatik atera daiteke.
Formula honetan ''F'' [[Faradayren konstantea]] da eta Ve transferitutako elektroi kopurua.
<math>Ezelda=- \left ( \frac{\Delta_rG^\circ}{VeF} \right )</math>
Hala ere, pila baten potentzial elektriko estandarra zehazteko, modu egokiagoa da potentzial estandarren taula erabiltzea. Hasteko, gelaxkan erreakzionatzen duten bi metalak identifikatu behar dira; ondoren, elektrodoaren potentzial estandarra (Eº) begiratzen da eta pilaren potentziala kalkulatzen da. Horretarako, erredukzio erreakzioaren potentzial estandarrari oxidazio erreakzioaren potentzial estandarra kendu behar zaio.
Erreakzio globala: <chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Elektrodoen potentzial estandarra:
Cu<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Cu: ''E''<sup>o</sup> = + 0,34 V
Zn<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Zn: ''E''<sup>o</sup> = - 0,76 V
Pilaren potentzial estandarra: Eº = 0,34 V - (-0,76 V)= 1,10 V
Gelaxkaren oreka konstantea (''[[Oreka kimiko|K]])'' honela adieraz daiteke:
<math>K=exp\left ( \frac{nFE^\circ}{RT} \right )</math>
Non:
* ''F'' [[Faradayren konstantea]] da.
* ''R'' [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] da.
* ''T'' [[Kelvin (unitatea)|kelvin]] tenperatura da.
Daniell pilarentzat, K gutxi gorabehera 1,5×10<sup>37</sup> da. Beraz, orekan, elektroi gutxi batzuk baino ez dira transferitzen, elektrodoak kargatuta egon daitezen.
Erdigelaxken potentzial erreala Nernst ekuazioaren bitartez kalkulatzen da, solutuak egoera estandarrean egotea oso zaila baita:
<math>E=E^\circ-\frac{RT}{nF}lnQ</math>
''Q'' erreakzioaren zatidura da. Erreakzioan ioien karga berdina izatekotan, ekuazioa sinplifikatu egiten da:
<math>E=E^\circ+2,303\cdot\frac{RT}{nF}log[M^{n+}]</math>
<math>M^{n+}</math> ioi metalikoak disoluzioan duen aktibitatea da. Praktikan aktibitatearen ordez, [[Kontzentrazio (kimika)|kontzentrazioa]] erabiltzen da . Metal-elektrodoa bere egoera estandarrean dago eta aktibitate unitarioa du. Gelaxka osoaren potentziala lortzeko, bi erdigelaxken potentzialen arteko desberdintasuna kalkulatu behar da; beraz, potentziala disolbatutako bi ioi metalikoen kontzentrazioaren araberakoa da. Kontzentrazioak berdinak izatekotan:
<math>E=E^\circ</math>
<math>2,303{R \over F}</math> ren balioa <math>1,9845x10^{-4}</math> V/K da eta tenperatura 25º C-koa denean:
<math>E=E^\circ-\frac{0,05918V}{Ve}\log_{10}\{Mn^n+\}</math>
Formula horiek erreakzio kimiko guztiak [[Oreka kimiko|orekan]] daudenean erabiltzen dira, baina zirkuituan korrontea igarotzen denean ezin dira oreka baldintzak lortu. Zeldaren tentsioa, oro har, hainbat mekanismoren bidez murrizten da, hala nola gainpotentzialen garapenaren ondorioz. Gainera, zeldak energia ekoizten duenean erreakzio kimikoak gertatzen direnez, [[Elektrolito|elektrolitoen]] kontzentrazioak aldatzen dira eta zeldaren tentsioa gutxitzen da.
== Zelden notazioa ==
Irudian ageri den zelda galvanikoa honela deskribatzen da:
([[anodo]]) Zn<sub>(s)</sub> | ZnSO<sub>4(aq)</sub> || CuSO<sub>4(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub> ([[katodo]])
Beste aukera bat izan daiteke:
Zn<sub>(s)</sub> | Zn<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> || Cu<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub>
Non:
* (s)-k [[Solido|solidoa]] adierazten du.
* (aq)-k ingurune edo disoluzio urtsu bat esan nahi du.
* barra bertikalak [[Interfase (kimika)|interfase]] bat adierazten du.
* bi barra bertikalak bertan gatz-zubia dagoela adierazten du.
== Erreferentziak ==
<references />
a53jo49z1d635kehnqntl6mlxxy8tw9
9967531
9967505
2024-11-13T12:16:33Z
KarynaBil
167070
9967531
wikitext
text/x-wiki
'''Zelda galvanikoa''' edo '''zelda voltaikoa''' [[erredox erreakzio]] espontaneoetatik [[Energia elektriko|energia elektrikoa]] ateratzen duen pila [[Elektrokimika|elektrokimiko]] bat da. Erreakzio horiek zelda barnean gertatzen dira. Izena [[Luigi Galvani]] edo [[Alessandro Volta]] fisikariengandik dator. Orokorrean, gatz-zubi baten bitartez konektatuta dauden bi [[metal]] desberdinez edo mintz porodun batek banantzen dituen bi semipilez osatuta dago.
Voltak pila voltaikoa asmatu zuen. Pila voltaikoa lehen [[Bateria elektriko|bateria elektrikoa]] izan zen. Bateria hitzaren erabilera arruntak eboluzionatu egin du; hasieran, bateria terminoa hainbat zelula galvaniko adierazteko erabiltzen zen, gaur egun ordea, pila galvaniko bakar bat adierazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Definition of BATTERY|hizkuntza=en|data=2024-09-23|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/battery|aldizkaria=www.merriam-webster.com|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Deskripzioa ==
Pila galvanikoak bi semipila ditu. Semipila horiek [[Anodo|anodoa]] eta [[Katodo|katodoa]] dira. Anodoan oxidazio erreakzioa gertatzen da eta bitartean, katodoan erredukzio erreakzioa. Semipila bakoitza metal-[[elektrodo|elektrodoz]] eta metal horren gatzaren [[Disoluzio|disoluzioaz]] osatuta dago. Semipilan metala bi [[Oxidazio-egoera|oxidazio-egoeratan]] dago eta bertan [[Erredox erreakzio|erredox erreakzioa]] gertatzen da:
M <sup>n+</sup> (espezie oxidatua) + n e<sup>-</sup> <chem> <-> </chem> M (espezie erreduzitua)
Bi semipilak gatz-zubi edo mintz-porodun batek bereizten ditu eta biak erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimiko]] globala emateko konbinatzen dira. Erreakzio elektrokimiko globala gertatzeko mintz-porodunak elektroi-fluxua ahalbidetzen du. Oxidazio erreakzioan askatutako elektroiak anodo-elektrodotik katodo-elektrodora joaten dira, bertan erredukzio erreakzioa gertatzeko. Bi norabideetara transferitutako [[elektroi]] kopurua berdina izan behar da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=4.2 Celdas Galvánicas o celdas voltaicas {{!}} Química general|url=http://corinto.pucp.edu.pe/quimicageneral/contenido/42-celdas-galvanicas-o-celdas-voltaicas.html|aldizkaria=corinto.pucp.edu.pe|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Zelda galvanikoak [[energia elektriko|energia elektrikoa]] iturri gisa erabiltzen dira, bere izaerarengatik korronte elektrikoa sortzen dutelako. Korronte elektrikoa sortzeko, gatzaren disoluzioak metalezko [[katioi]] bat izan behar du, baita katioiaren karga orekatzeko [[anioi]] bat ere. [[Ioi]] horien mugimendua ezinbestekoa da zirkuitu elektrikoa osatzeko. Beste aldetik, pila galvanikoaren [[tentsioa]] neurtzeko [[voltmetro]] bat konektatzen da eta honek bi semipilen potentzialen batura erakusten du. Voltmetro honen erresistentzia handia denez, korronte-fluxua oso txikia da.
[[Fitxategi:Zelda galvanikoa.jpg|thumb|242x242px|Zelda galvanikoaren eskema]]
Irudi honetan, anodoan [[zink]] metalezko xafla zink sulfatozko disoluzioan murgilduta dago, eta katodoan [[Kobre|kobrezko]] xafla kobre sulfatozko disoluzioan murgilduta ikus daiteke. Bertan gertatzen den erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimikoa]] hau da:
<chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Erreakzio honetan Zink elementua oxidatzen den bitartean kobrea erreduzitu egiten da.
== Pilaren tentsioa ==
Pila galvanico batek sortutako tentsioa erreakzio elektrokimikoan [[Gibbsen energia|Gibbsen energía]] aske estandarraren aldaketatik atera daiteke.
Formula honetan ''F'' [[Faradayren konstantea]] da eta Ve transferitutako elektroi kopurua.
<math>Ezelda=- \left ( \frac{\Delta_rG^\circ}{VeF} \right )</math>
Hala ere, pila baten potentzial elektriko estandarra zehazteko, modu egokiagoa da potentzial estandarren taula erabiltzea. Hasteko, gelaxkan erreakzionatzen duten bi metalak identifikatu behar dira; ondoren, elektrodoaren potentzial estandarra (Eº) begiratzen da eta pilaren potentziala kalkulatzen da. Horretarako, erredukzio erreakzioaren potentzial estandarrari oxidazio erreakzioaren potentzial estandarra kendu behar zaio.
Erreakzio globala: <chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Elektrodoen potentzial estandarra:
Cu<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Cu: ''E''<sup>o</sup> = + 0,34 V
Zn<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Zn: ''E''<sup>o</sup> = - 0,76 V
Pilaren potentzial estandarra: Eº = 0,34 V - (-0,76 V)= 1,10 V
Gelaxkaren oreka konstantea (''[[Oreka kimiko|K]])'' honela adieraz daiteke:
<math>K=exp\left ( \frac{nFE^\circ}{RT} \right )</math>
Non:
* ''F'' [[Faradayren konstantea]] da.
* ''R'' [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] da.
* ''T'' [[Kelvin (unitatea)|kelvin]] tenperatura da.
Daniell pilarentzat, K gutxi gorabehera 1,5×10<sup>37</sup> da. Beraz, orekan, elektroi gutxi batzuk baino ez dira transferitzen, elektrodoak kargatuta egon daitezen.
Erdigelaxken potentzial erreala Nernst ekuazioaren bitartez kalkulatzen da, solutuak egoera estandarrean egotea oso zaila baita:
<math>E=E^\circ-\frac{RT}{nF}lnQ</math>
''Q'' erreakzioaren zatidura da. Erreakzioan ioien karga berdina izatekotan, ekuazioa sinplifikatu egiten da:
<math>E=E^\circ+2,303\cdot\frac{RT}{nF}log[M^{n+}]</math>
<math>M^{n+}</math> ioi metalikoak disoluzioan duen aktibitatea da. Praktikan aktibitatearen ordez, [[Kontzentrazio (kimika)|kontzentrazioa]] erabiltzen da . Metal-elektrodoa bere egoera estandarrean dago eta aktibitate unitarioa du. Gelaxka osoaren potentziala lortzeko, bi erdigelaxken potentzialen arteko desberdintasuna kalkulatu behar da; beraz, potentziala disolbatutako bi ioi metalikoen kontzentrazioaren araberakoa da. Kontzentrazioak berdinak izatekotan:
<math>E=E^\circ</math>
<math>2,303{R \over F}</math> ren balioa <math>1,9845x10^{-4}</math> V/K da eta tenperatura 25º C-koa denean:
<math>E=E^\circ-\frac{0,05918V}{Ve}\log_{10}\{Mn^n+\}</math>
Formula horiek erreakzio kimiko guztiak [[Oreka kimiko|orekan]] daudenean erabiltzen dira, baina zirkuituan korrontea igarotzen denean ezin dira oreka baldintzak lortu. Zeldaren tentsioa, oro har, hainbat mekanismoren bidez murrizten da, hala nola gainpotentzialen garapenaren ondorioz. Gainera, zeldak energia ekoizten duenean erreakzio kimikoak gertatzen direnez, [[Elektrolito|elektrolitoen]] kontzentrazioak aldatzen dira eta zeldaren tentsioa gutxitzen da.
== Zelden notazioa ==
Irudian ageri den zelda galvanikoa honela deskribatzen da:
([[anodo]]) Zn<sub>(s)</sub> | ZnSO<sub>4(aq)</sub> || CuSO<sub>4(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub> ([[katodo]])
Beste aukera bat izan daiteke:
Zn<sub>(s)</sub> | Zn<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> || Cu<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub>
Non:
* (s)-k [[Solido|solidoa]] adierazten du.
* (aq)-k ingurune edo disoluzio urtsu bat esan nahi du.
* barra bertikalak [[Interfase (kimika)|interfase]] bat adierazten du.
* bi barra bertikalak bertan gatz-zubia dagoela adierazten du.
== Erreferentziak ==
<references />
n3t4x7i0q8za1r8izu58gc8rp0bsf6a
9967972
9967531
2024-11-13T16:10:11Z
KarynaBil
167070
9967972
wikitext
text/x-wiki
'''Zelda galvanikoa''' edo '''zelda voltaikoa''' [[erredox erreakzio]] espontaneoetatik [[Energia elektriko|energia elektrikoa]] ateratzen duen pila [[Elektrokimika|elektrokimiko]] bat da. Erreakzio horiek zelda barnean gertatzen dira. Izena [[Luigi Galvani]] edo [[Alessandro Volta]] fisikariengandik dator. Orokorrean, gatz-zubi baten bitartez konektatuta dauden bi [[metal]] desberdinez edo mintz porodun batek banantzen dituen bi semipilez osatuta dago.
Voltak pila voltaikoa asmatu zuen. Pila voltaikoa lehen [[Bateria elektriko|bateria elektrikoa]] izan zen. Bateria hitzaren erabilera arruntak eboluzionatu egin du; hasieran, bateria terminoa hainbat zelula galvaniko adierazteko erabiltzen zen, gaur egun ordea, pila galvaniko bakar bat adierazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Definition of BATTERY|hizkuntza=en|data=2024-09-23|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/battery|aldizkaria=www.merriam-webster.com|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Deskripzioa ==
Pila galvanikoak bi semipila ditu. Semipila horiek [[Anodo|anodoa]] eta [[Katodo|katodoa]] dira. Anodoan oxidazio erreakzioa gertatzen da eta bitartean, katodoan erredukzio erreakzioa. Semipila bakoitza metal-[[elektrodo|elektrodoz]] eta metal horren gatzaren [[Disoluzio|disoluzioaz]] osatuta dago. Semipilan metala bi [[Oxidazio-egoera|oxidazio-egoeratan]] dago eta bertan [[Erredox erreakzio|erredox erreakzioa]] gertatzen da:
M <sup>n+</sup> (espezie oxidatua) + n e<sup>-</sup> <chem> <-> </chem> M (espezie erreduzitua)
Bi semipilak gatz-zubi edo mintz-porodun batek bereizten ditu eta biak erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimiko]] globala emateko konbinatzen dira. Erreakzio elektrokimiko globala gertatzeko, mintz-porodunak elektroi-fluxua ahalbidetzen du. Oxidazio erreakzioan askatutako elektroiak anodo-elektrodotik katodo-elektrodora joaten dira, bertan erredukzio erreakzioa gertatzeko. Bi norabideetara transferitutako [[elektroi]] kopurua berdina izan behar da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=4.2 Celdas Galvánicas o celdas voltaicas {{!}} Química general|url=http://corinto.pucp.edu.pe/quimicageneral/contenido/42-celdas-galvanicas-o-celdas-voltaicas.html|aldizkaria=corinto.pucp.edu.pe|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Zelda galvanikoak [[energia elektriko|energia elektrikoa]] iturri gisa erabiltzen dira, bere izaerarengatik korronte elektrikoa sortzen dutelako. Korronte elektrikoa sortzeko, gatzaren disoluzioak metalezko [[katioi]] bat izan behar du, baita katioiaren karga orekatzeko [[anioi]] bat ere. [[Ioi]] horien mugimendua ezinbestekoa da zirkuitu elektrikoa osatzeko. Beste aldetik, pila galvanikoaren [[tentsioa]] neurtzeko [[voltmetro]] bat konektatzen da eta honek bi semipilen potentzialen batura erakusten du. Voltmetro honen erresistentzia handia denez, korronte-fluxua oso txikia da.
[[Fitxategi:Zelda galvanikoa.jpg|thumb|242x242px|Zelda galvanikoaren eskema]]
Irudi honetan, anodoan [[zink]] metalezko xafla zink sulfatozko disoluzioan murgilduta dago, eta katodoan [[Kobre|kobrezko]] xafla kobre sulfatozko disoluzioan murgilduta ikus daiteke. Bertan gertatzen den erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimikoa]] hau da:
<chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Erreakzio honetan Zink elementua oxidatzen den bitartean kobrea erreduzitu egiten da.
== Pilaren tentsioa ==
Pila galvanico batek sortutako tentsioa erreakzio elektrokimikoan [[Gibbsen energia|Gibbsen energía]] aske estandarraren aldaketatik atera daiteke.
Formula honetan ''F'' [[Faradayren konstantea]] da eta Ve transferitutako elektroi kopurua.
<math>Ezelda=- \left ( \frac{\Delta_rG^\circ}{VeF} \right )</math>
Hala ere, pila baten potentzial elektriko estandarra zehazteko, modu egokiagoa da potentzial estandarren taula erabiltzea. Hasteko, gelaxkan erreakzionatzen duten bi metalak identifikatu behar dira; ondoren, elektrodoaren potentzial estandarra (Eº) begiratzen da eta pilaren potentziala kalkulatzen da. Horretarako, erredukzio erreakzioaren potentzial estandarrari oxidazio erreakzioaren potentzial estandarra kendu behar zaio.
Erreakzio globala: <chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Elektrodoen potentzial estandarra:
Cu<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Cu: ''E''<sup>o</sup> = + 0,34 V
Zn<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Zn: ''E''<sup>o</sup> = - 0,76 V
Pilaren potentzial estandarra: Eº = 0,34 V - (-0,76 V)= 1,10 V
Gelaxkaren oreka konstantea (''[[Oreka kimiko|K]])'' honela adieraz daiteke:
<math>K=exp\left ( \frac{nFE^\circ}{RT} \right )</math>
Non:
* ''F'' [[Faradayren konstantea]] da.
* ''R'' [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] da.
* ''T'' [[Kelvin (unitatea)|kelvin]] tenperatura da.
Daniell pilarentzat, K gutxi gorabehera 1,5×10<sup>37</sup> da. Beraz, orekan, elektroi gutxi batzuk baino ez dira transferitzen, elektrodoak kargatuta egon daitezen.<ref>{{Erreferentzia|izena=P. W.|abizena=Atkins|izenburua=Atkins' Physical chemistry|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|abizena2=De Paula|izena2=|data=2006|atala=Equilibrium electrochemistry|edizioa=8|isbn=978-0-19-870072-2|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Erdigelaxken potentzial erreala Nernst ekuazioaren bitartez kalkulatzen da, solutuak egoera estandarrean egotea oso zaila baita:
<math>E=E^\circ-\frac{RT}{nF}lnQ</math>
''Q'' erreakzioaren zatidura da. Erreakzioan ioien karga berdina izatekotan, ekuazioa sinplifikatu egiten da:
<math>E=E^\circ+2,303\cdot\frac{RT}{nF}log[M^{n+}]</math>
<math>M^{n+}</math> ioi metalikoak disoluzioan duen aktibitatea da. Praktikan aktibitatearen ordez, [[Kontzentrazio (kimika)|kontzentrazioa]] erabiltzen da . Metal-elektrodoa bere egoera estandarrean dago eta aktibitate unitarioa du. Gelaxka osoaren potentziala lortzeko, bi erdigelaxken potentzialen arteko desberdintasuna kalkulatu behar da; beraz, potentziala disolbatutako bi ioi metalikoen kontzentrazioaren araberakoa da. Kontzentrazioak berdinak izatekotan:
<math>E=E^\circ</math>
<math>2,303{R \over F}</math> ren balioa <math>1,9845x10^{-4}</math> V/K da eta tenperatura 25º C-koa denean:
<math>E=E^\circ-\frac{0,05918V}{Ve}\log_{10}\{Mn^n+\}</math>
Formula horiek erreakzio kimiko guztiak [[Oreka kimiko|orekan]] daudenean erabiltzen dira, baina zirkuituan korrontea igarotzen denean ezin dira oreka baldintzak lortu. Zeldaren tentsioa, oro har, hainbat mekanismoren bidez murrizten da, hala nola gainpotentzialen<ref>{{Erreferentzia|izena=Peter W.|abizena=Atkins|izenburua=Atkins' physical chemistry|argitaletxea=Oxford University Press|abizena2=de Paula|izena2=|data=2006|atala=Working Galvanic cells|edizioa=8|isbn=978-0-19-870072-2|sartze-data=2024-11-13}}</ref> garapenaren ondorioz. Gainera, zeldak energia ekoizten duenean erreakzio kimikoak gertatzen direnez, [[Elektrolito|elektrolitoen]] kontzentrazioak aldatzen dira eta zeldaren tentsioa gutxitzen da.
== Zelden notazioa ==
Irudian ageri den zelda galvanikoa honela deskribatzen da:
([[anodo]]) Zn<sub>(s)</sub> | ZnSO<sub>4(aq)</sub> || CuSO<sub>4(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub> ([[katodo]])
Beste aukera bat izan daiteke:
Zn<sub>(s)</sub> | Zn<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> || Cu<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub>
Non:
* (s)-k [[Solido|solidoa]] adierazten du.
* (aq)-k ingurune edo disoluzio urtsu bat esan nahi du.
* barra bertikalak [[Interfase (kimika)|interfase]] bat adierazten du.
* bi barra bertikalak bertan gatz-zubia dagoela adierazten du.
== Erreferentziak ==
<references />
82hvpbuhsmyucrr6o6ptr3v4c3dp3cn
9968125
9967972
2024-11-13T17:19:55Z
KarynaBil
167070
9968125
wikitext
text/x-wiki
'''Zelda galvanikoa''' edo '''zelda voltaikoa''' [[erredox erreakzio]] espontaneoetatik [[Energia elektriko|energia elektrikoa]] ateratzen duen pila [[Elektrokimika|elektrokimiko]] bat da. Erreakzio horiek zelda barnean gertatzen dira. Izena [[Luigi Galvani]] edo [[Alessandro Volta]] fisikariengandik dator. Orokorrean, gatz-zubi baten bitartez konektatuta dauden bi [[metal]] desberdinez edo mintz porodun batek banantzen dituen bi semipilez osatuta dago.
Voltak pila voltaikoa asmatu zuen. Pila voltaikoa lehen [[Bateria elektriko|bateria elektrikoa]] izan zen. Bateria hitzaren erabilera arruntak eboluzionatu egin du; hasieran, bateria terminoa hainbat zelula galvaniko adierazteko erabiltzen zen, gaur egun ordea, pila galvaniko bakar bat adierazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Definition of BATTERY|hizkuntza=en|data=2024-09-23|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/battery|aldizkaria=www.merriam-webster.com|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Deskripzioa ==
Pila galvanikoak bi semipila ditu. Semipila horiek [[Anodo|anodoa]] eta [[Katodo|katodoa]] dira. Anodoan oxidazio erreakzioa gertatzen da eta bitartean, katodoan erredukzio erreakzioa. Semipila bakoitza metal-[[elektrodo|elektrodoz]] eta metal horren gatzaren [[Disoluzio|disoluzioaz]] osatuta dago. Semipilan metala bi [[Oxidazio-egoera|oxidazio-egoeratan]] dago eta bertan [[Erredox erreakzio|erredox erreakzioa]] gertatzen da:
M <sup>n+</sup> (espezie oxidatua) + n e<sup>-</sup> <chem> <-> </chem> M (espezie erreduzitua)
Bi semipilak gatz-zubi edo mintz-porodun batek bereizten ditu eta biak erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimiko]] globala emateko konbinatzen dira. Erreakzio elektrokimiko globala gertatzeko, mintz-porodunak elektroi-fluxua ahalbidetzen du. Oxidazio erreakzioan askatutako elektroiak anodo-elektrodotik katodo-elektrodora joaten dira, bertan erredukzio erreakzioa gertatzeko. Bi norabideetara transferitutako [[elektroi]] kopurua berdina izan behar da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=4.2 Celdas Galvánicas o celdas voltaicas {{!}} Química general|url=http://corinto.pucp.edu.pe/quimicageneral/contenido/42-celdas-galvanicas-o-celdas-voltaicas.html|aldizkaria=corinto.pucp.edu.pe|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Zelda galvanikoak [[energia elektriko|energia elektrikoa]] iturri gisa erabiltzen dira, bere izaerarengatik korronte elektrikoa sortzen dutelako. Korronte elektrikoa sortzeko, gatzaren disoluzioak metalezko [[katioi]] bat izan behar du, baita katioiaren karga orekatzeko [[anioi]] bat ere. [[Ioi]] horien mugimendua ezinbestekoa da zirkuitu elektrikoa osatzeko. Beste aldetik, pila galvanikoaren [[tentsioa]] neurtzeko [[voltmetro]] bat konektatzen da eta honek bi semipilen potentzialen batura erakusten du. Voltmetro honen erresistentzia handia denez, korronte-fluxua oso txikia da.
[[Fitxategi:Zelda galvanikoa.jpg|thumb|242x242px|Zelda galvanikoaren eskema]]
Irudi honetan, anodoan [[zink]] metalezko xafla zink sulfatozko disoluzioan murgilduta dago, eta katodoan [[Kobre|kobrezko]] xafla kobre sulfatozko disoluzioan murgilduta ikus daiteke. Bertan gertatzen den erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimikoa]] hau da:
<chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Erreakzio honetan Zink elementua oxidatzen den bitartean kobrea erreduzitu egiten da.
== Pilaren tentsioa ==
Pila galvanico batek sortutako tentsioa erreakzio elektrokimikoan [[Gibbsen energia|Gibbsen energía]] aske estandarraren aldaketatik atera daiteke.
Formula honetan ''F'' [[Faradayren konstantea]] da eta Ve transferitutako elektroi kopurua.
<math>Ezelda=- \left ( \frac{\Delta_rG^\circ}{VeF} \right )</math>
Hala ere, pila baten potentzial elektriko estandarra zehazteko, modu egokiagoa da potentzial estandarren taula erabiltzea. Hasteko, gelaxkan erreakzionatzen duten bi metalak identifikatu behar dira; ondoren, elektrodoaren potentzial estandarra (Eº) begiratzen da eta pilaren potentziala kalkulatzen da. Horretarako, erredukzio erreakzioaren potentzial estandarrari oxidazio erreakzioaren potentzial estandarra kendu behar zaio.
Erreakzio globala: <chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Elektrodoen potentzial estandarra:
Cu<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Cu: ''E''<sup>o</sup> = + 0,34 V
Zn<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Zn: ''E''<sup>o</sup> = - 0,76 V
Pilaren potentzial estandarra: Eº = 0,34 V - (-0,76 V)= 1,10 V
Gelaxkaren oreka konstantea (''[[Oreka kimiko|K]])'' honela adieraz daiteke:
<math>K=exp\left ( \frac{nFE^\circ}{RT} \right )</math>
Non:
* ''F'' [[Faradayren konstantea]] da.
* ''R'' [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] da.
* ''T'' [[Kelvin (unitatea)|kelvin]] tenperatura da.
Daniell pilarentzat, K gutxi gorabehera 1,5×10<sup>37</sup> da. Beraz, orekan, elektroi gutxi batzuk baino ez dira transferitzen, elektrodoak kargatuta egon daitezen.<ref>{{Erreferentzia|izena=P. W.|abizena=Atkins|izenburua=Atkins' Physical chemistry|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|abizena2=De Paula|izena2=|data=2006|atala=Equilibrium electrochemistry|edizioa=8|isbn=978-0-19-870072-2|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Erdigelaxken potentzial erreala Nernst ekuazioaren bitartez kalkulatzen da, solutuak egoera estandarrean egotea oso zaila baita:
<math>E=E^\circ-\frac{RT}{nF}lnQ</math>
''Q'' erreakzioaren zatidura da. Erreakzioan ioien karga berdina izatekotan, ekuazioa sinplifikatu egiten da:
<math>E=E^\circ+2,303\cdot\frac{RT}{nF}log[M^{n+}]</math>
<math>M^{n+}</math> ioi metalikoak disoluzioan duen aktibitatea da. Praktikan aktibitatearen ordez, [[Kontzentrazio (kimika)|kontzentrazioa]] erabiltzen da . Metal-elektrodoa bere egoera estandarrean dago eta aktibitate unitarioa du. Gelaxka osoaren potentziala lortzeko, bi erdigelaxken potentzialen arteko desberdintasuna kalkulatu behar da; beraz, potentziala disolbatutako bi ioi metalikoen kontzentrazioaren araberakoa da. Kontzentrazioak berdinak izatekotan:
<math>E=E^\circ</math>
<math>2,303{R \over F}</math> ren balioa <math>1,9845x10^{-4}</math> V/K da eta tenperatura 25º C-koa denean:
<math>E=E^\circ-\frac{0,05918V}{Ve}\log_{10}\{Mn^n+\}</math>
Formula horiek erreakzio kimiko guztiak [[Oreka kimiko|orekan]] daudenean erabiltzen dira, baina zirkuituan korrontea igarotzen denean ezin dira oreka baldintzak lortu. Zeldaren tentsioa, oro har, hainbat mekanismoren bidez murrizten da, hala nola gainpotentzialen garapenaren ondorioz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Peter W.|abizena=Atkins|izenburua=Atkins' physical chemistry|argitaletxea=Oxford University Press|abizena2=de Paula|izena2=|data=2006|atala=Working Galvanic cells|edizioa=8|isbn=978-0-19-870072-2|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Gainera, zeldak energia ekoizten duenean erreakzio kimikoak gertatzen direnez, [[Elektrolito|elektrolitoen]] kontzentrazioak aldatzen dira eta zeldaren tentsioa gutxitzen da.
== Zelden notazioa ==
Irudian ageri den zelda galvanikoa honela deskribatzen da:
([[anodo]]) Zn<sub>(s)</sub> | ZnSO<sub>4(aq)</sub> || CuSO<sub>4(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub> ([[katodo]])
Beste aukera bat izan daiteke:
Zn<sub>(s)</sub> | Zn<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> || Cu<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub>
Non:
* (s)-k [[Solido|solidoa]] adierazten du.
* (aq)-k ingurune edo disoluzio urtsu bat esan nahi du.
* barra bertikalak [[Interfase (kimika)|interfase]] bat adierazten du.
* bi barra bertikalak bertan gatz-zubia dagoela adierazten du.
== Erreferentziak ==
<references />
jq4ez2gal8zw2tljxxh4s0ikji8i735
9968128
9968125
2024-11-13T17:27:05Z
KarynaBil
167070
9968128
wikitext
text/x-wiki
'''Zelda galvanikoa''' edo '''zelda voltaikoa''' [[erredox erreakzio]] espontaneoetatik [[Energia elektriko|energia elektrikoa]] ateratzen duen pila [[Elektrokimika|elektrokimiko]] bat da. Erreakzio horiek zelda barnean gertatzen dira. Izena [[Luigi Galvani]] edo [[Alessandro Volta]] fisikariengandik dator. Orokorrean, gatz-zubi baten bitartez konektatuta dauden bi [[metal]] desberdinez edo mintz porodun batek banantzen dituen bi semipilez osatuta dago.
Voltak pila voltaikoa asmatu zuen. Pila voltaikoa lehen [[Bateria elektriko|bateria elektrikoa]] izan zen. Bateria hitzaren erabilera arruntak eboluzionatu egin du; hasieran, bateria terminoa hainbat zelula galvaniko adierazteko erabiltzen zen, gaur egun ordea, pila galvaniko bakar bat adierazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Definition of BATTERY|hizkuntza=en|data=2024-09-23|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/battery|aldizkaria=www.merriam-webster.com|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Deskripzioa ==
Pila galvanikoak bi semipila ditu. Semipila horiek [[Anodo|anodoa]] eta [[Katodo|katodoa]] dira. Anodoan oxidazio erreakzioa gertatzen da eta bitartean, katodoan erredukzio erreakzioa. Semipila bakoitza metal-[[elektrodo|elektrodoz]] eta metal horren gatzaren [[Disoluzio|disoluzioaz]] osatuta dago. Semipilan metala bi [[Oxidazio-egoera|oxidazio-egoeratan]] dago eta bertan [[Erredox erreakzio|erredox erreakzioa]] gertatzen da:
M <sup>n+</sup> (espezie oxidatua) + n e<sup>-</sup> <chem> <-> </chem> M (espezie erreduzitua)
Bi semipilak gatz-zubi edo mintz-porodun batek bereizten ditu eta biak erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimiko]] globala emateko konbinatzen dira. Erreakzio elektrokimiko globala gertatzeko, mintz-porodunak elektroi-fluxua ahalbidetzen du. Oxidazio erreakzioan askatutako elektroiak anodo-elektrodotik katodo-elektrodora joaten dira, bertan erredukzio erreakzioa gertatzeko. Bi norabideetara transferitutako [[elektroi]] kopurua berdina izan behar da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=4.2 Celdas Galvánicas o celdas voltaicas {{!}} Química general|url=http://corinto.pucp.edu.pe/quimicageneral/contenido/42-celdas-galvanicas-o-celdas-voltaicas.html|aldizkaria=corinto.pucp.edu.pe|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Zelda galvanikoak [[energia elektriko|energia elektrikoa]] iturri gisa erabiltzen dira, bere izaerarengatik korronte elektrikoa sortzen dutelako. Korronte elektrikoa sortzeko, gatzaren disoluzioak metalezko [[katioi]] bat izan behar du, baita katioiaren karga orekatzeko [[anioi]] bat ere. [[Ioi]] horien mugimendua ezinbestekoa da zirkuitu elektrikoa osatzeko. Beste aldetik, pila galvanikoaren [[tentsioa]] neurtzeko [[voltmetro]] bat konektatzen da eta honek bi semipilen potentzialen batura erakusten du. Voltmetro honen erresistentzia handia denez, korronte-fluxua oso txikia da.
[[Fitxategi:Zelda galvanikoa.jpg|thumb|242x242px|Zelda galvanikoaren eskema]]
Irudi honetan, anodoan [[zink]] metalezko xafla zink sulfatozko disoluzioan murgilduta dago, eta katodoan [[Kobre|kobrezko]] xafla kobre sulfatozko disoluzioan murgilduta ikus daiteke. Bertan gertatzen den erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimikoa]] hau da:
<chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Erreakzio honetan Zink elementua oxidatzen den bitartean kobrea erreduzitu egiten da.
== Pilaren tentsioa ==
Pila galvanico batek sortutako tentsioa erreakzio elektrokimikoan [[Gibbsen energia|Gibbsen energía]] aske estandarraren aldaketatik atera daiteke.
Formula honetan ''F'' [[Faradayren konstantea]] da eta Ve transferitutako elektroi kopurua.
<math>Ezelda=- \left ( \frac{\Delta_rG^\circ}{VeF} \right )</math>
Hala ere, pila baten potentzial elektriko estandarra zehazteko, modu egokiagoa da potentzial estandarren taula erabiltzea. Hasteko, gelaxkan erreakzionatzen duten bi metalak identifikatu behar dira; ondoren, elektrodoaren potentzial estandarra (Eº) begiratzen da eta pilaren potentziala kalkulatzen da. Horretarako, erredukzio erreakzioaren potentzial estandarrari oxidazio erreakzioaren potentzial estandarra kendu behar zaio.
Erreakzio globala: <chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Elektrodoen potentzial estandarra:
Cu<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Cu: ''E''<sup>o</sup> = + 0,34 V
Zn<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Zn: ''E''<sup>o</sup> = - 0,76 V
Pilaren potentzial estandarra: Eº = 0,34 V - (-0,76 V)= 1,10 V
Gelaxkaren oreka konstantea (''[[Oreka kimiko|K]])'' honela adieraz daiteke:
<math>K=exp\left ( \frac{nFE^\circ}{RT} \right )</math>
Non:
* ''F'' [[Faradayren konstantea]] da.
* ''R'' [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] da.
* ''T'' [[Kelvin (unitatea)|kelvin]] tenperatura da.
Daniell pilarentzat, K gutxi gorabehera 1,5×10<sup>37</sup> da. Beraz, orekan, elektroi gutxi batzuk baino ez dira transferitzen, elektrodoak kargatuta egon daitezen.<ref>{{Erreferentzia|izena=P. W.|abizena=Atkins|izenburua=Atkins' Physical chemistry|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|abizena2=De Paula|izena2=|data=2006|atala=Equilibrium electrochemistry|edizioa=8|isbn=978-0-19-870072-2|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Erdigelaxken potentzial erreala Nernst ekuazioaren bitartez kalkulatzen da, solutuak egoera estandarrean egotea oso zaila baita:
<math>E=E^\circ-\frac{RT}{nF}lnQ</math>
''Q'' erreakzioaren zatidura da. Erreakzioan ioien karga berdina izatekotan, ekuazioa sinplifikatu egiten da:
<math>E=E^\circ+2,303\cdot\frac{RT}{nF}log[M^{n+}]</math>
<math>M^{n+}</math> ioi metalikoak disoluzioan duen aktibitatea da. Praktikan aktibitatearen ordez, [[Kontzentrazio (kimika)|kontzentrazioa]] erabiltzen da . Metal-elektrodoa bere egoera estandarrean dago eta aktibitate unitarioa du. Gelaxka osoaren potentziala lortzeko, bi erdigelaxken potentzialen arteko desberdintasuna kalkulatu behar da; beraz, potentziala disolbatutako bi ioi metalikoen kontzentrazioaren araberakoa da. Kontzentrazioak berdinak izatekotan:
<math>E=E^\circ</math>
<math>2,303{R \over F}</math> ren balioa <math>1,9845x10^{-4}</math> V/K da eta tenperatura 25º C-koa denean:
<math>E=E^\circ-\frac{0,05918V}{Ve}\log_{10}\{Mn^n+\}</math>
Formula horiek erreakzio kimiko guztiak [[Oreka kimiko|orekan]] daudenean erabiltzen dira, baina zirkuituan korrontea igarotzen denean ezin dira oreka baldintzak lortu. Zeldaren tentsioa, oro har, hainbat mekanismoren bidez murrizten da, hala nola gainpotentzialen garapenaren ondorioz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Peter W.|abizena=Atkins|izenburua=Atkins' physical chemistry|argitaletxea=Oxford University Press|abizena2=de Paula|izena2=|data=2006|atala=Working Galvanic cells|edizioa=8|isbn=978-0-19-870072-2|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Gainera, zeldak energia ekoizten duenean erreakzio kimikoak gertatzen direnez, [[Elektrolito|elektrolitoen]] kontzentrazioak aldatzen dira eta zeldaren tentsioa gutxitzen da.
== Zelden notazioa ==
Irudian ageri den zelda galvanikoa honela deskribatzen da:
([[anodo]]) Zn<sub>(s)</sub> | ZnSO<sub>4(aq)</sub> || CuSO<sub>4(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub> ([[katodo]])
Beste aukera bat izan daiteke:
Zn<sub>(s)</sub> | Zn<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> || Cu<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub>
Non:
* (s)-ak [[Solido|solidoa]] adierazten du.
* (aq)-ak ingurune edo disoluzio urtsu bat esan nahi du.
* Barra bertikalak [[Interfase (kimika)|interfase]] bat adierazten du.
* Bi barra bertikalak bertan gatz-zubia dagoela adierazten du.<ref>{{erreferentzia|izena=P|abizena=Atkins|urtea=1997|izenburua=Physical Chemistry|argitaletxea=W.H. Freeman and Company|hizkuntza=Ingelesez|edizioa=6|lekua=New York}}</ref>
== Erreferentziak ==
<references />
cydtm9iwxukbkbeg4oaehvxi93ax5l7
9968142
9968128
2024-11-13T17:51:23Z
KarynaBil
167070
9968142
wikitext
text/x-wiki
'''Zelda galvanikoa''' edo '''zelda voltaikoa''' [[erredox erreakzio]] espontaneoetatik [[Energia elektriko|energia elektrikoa]] ateratzen duen pila [[Elektrokimika|elektrokimiko]] bat da. Erreakzio horiek zelda barnean gertatzen dira. Izena [[Luigi Galvani]] edo [[Alessandro Volta]] fisikariengandik dator. Orokorrean, gatz-zubi baten bitartez konektatuta dauden bi [[metal]] desberdinez edo mintz porodun batek banantzen dituen bi semipilez osatuta dago.
Voltak pila voltaikoa asmatu zuen. Pila voltaikoa lehen [[Bateria elektriko|bateria elektrikoa]] izan zen. Bateria hitzaren erabilera arruntak eboluzionatu egin du; hasieran, bateria terminoa hainbat zelula galvaniko adierazteko erabiltzen zen, gaur egun ordea, pila galvaniko bakar bat adierazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Definition of BATTERY|hizkuntza=en|data=2024-09-23|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/battery|aldizkaria=www.merriam-webster.com|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Deskripzioa ==
Pila galvanikoak bi semipila ditu. Semipila horiek [[Anodo|anodoa]] eta [[Katodo|katodoa]] dira. Anodoan oxidazio erreakzioa gertatzen da eta bitartean, katodoan erredukzio erreakzioa. Semipila bakoitza metal-[[elektrodo|elektrodoz]] eta metal horren gatzaren [[Disoluzio|disoluzioaz]] osatuta dago. Semipilan metala bi [[Oxidazio-egoera|oxidazio-egoeratan]] dago eta bertan [[Erredox erreakzio|erredox erreakzioa]] gertatzen da:
M <sup>n+</sup> (espezie oxidatua) + n e<sup>-</sup> <chem> <-> </chem> M (espezie erreduzitua)
Bi semipilak gatz-zubi edo mintz-porodun batek bereizten ditu eta biak erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimiko]] globala emateko konbinatzen dira. Erreakzio elektrokimiko globala gertatzeko, mintz-porodunak elektroi-fluxua ahalbidetzen du. Oxidazio erreakzioan askatutako elektroiak anodo-elektrodotik katodo-elektrodora joaten dira, bertan erredukzio erreakzioa gertatzeko. Bi norabideetara transferitutako [[elektroi]] kopurua berdina izan behar da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=4.2 Celdas Galvánicas o celdas voltaicas {{!}} Química general|url=http://corinto.pucp.edu.pe/quimicageneral/contenido/42-celdas-galvanicas-o-celdas-voltaicas.html|aldizkaria=corinto.pucp.edu.pe|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Zelda galvanikoak [[energia elektriko|energia elektrikoa]] iturri gisa erabiltzen dira, bere izaerarengatik korronte elektrikoa sortzen dutelako. Korronte elektrikoa sortzeko, gatzaren disoluzioak metalezko [[katioi]] bat izan behar du, baita katioiaren karga orekatzeko [[anioi]] bat ere. [[Ioi]] horien mugimendua ezinbestekoa da zirkuitu elektrikoa osatzeko. Beste aldetik, pila galvanikoaren [[tentsioa]] neurtzeko [[voltmetro]] bat konektatzen da eta honek bi semipilen potentzialen batura erakusten du. Voltmetro honen erresistentzia handia denez, korronte-fluxua oso txikia da.
[[Fitxategi:Zelda galvanikoa.jpg|thumb|242x242px|edian|Zelda galvanikoaren eskema]]
Irudi honetan, anodoan [[zink]] metalezko xafla zink sulfatozko disoluzioan murgilduta dago, eta katodoan [[Kobre|kobrezko]] xafla kobre sulfatozko disoluzioan murgilduta ikus daiteke. Bertan gertatzen den erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimikoa]] hau da:
<chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Erreakzio honetan Zink elementua oxidatzen den bitartean kobrea erreduzitu egiten da.
== Pilaren tentsioa ==
Pila galvanico batek sortutako tentsioa erreakzio elektrokimikoan [[Gibbsen energia|Gibbsen energía]] aske estandarraren aldaketatik atera daiteke.
Formula honetan ''F'' [[Faradayren konstantea]] da eta Ve transferitutako elektroi kopurua.
<math>Ezelda=- \left ( \frac{\Delta_rG^\circ}{VeF} \right )</math>
Hala ere, pila baten potentzial elektriko estandarra zehazteko, modu egokiagoa da potentzial estandarren taula erabiltzea. Hasteko, gelaxkan erreakzionatzen duten bi metalak identifikatu behar dira; ondoren, elektrodoaren potentzial estandarra (Eº) begiratzen da eta pilaren potentziala kalkulatzen da. Horretarako, erredukzio erreakzioaren potentzial estandarrari oxidazio erreakzioaren potentzial estandarra kendu behar zaio.
Erreakzio globala: <chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Elektrodoen potentzial estandarra:
Cu<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Cu: ''E''<sup>o</sup> = + 0,34 V
Zn<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Zn: ''E''<sup>o</sup> = - 0,76 V
Pilaren potentzial estandarra: Eº = 0,34 V - (-0,76 V)= 1,10 V
Gelaxkaren oreka konstantea (''[[Oreka kimiko|K]])'' honela adieraz daiteke:
<math>K=exp\left ( \frac{nFE^\circ}{RT} \right )</math>
Non:
* ''F'' [[Faradayren konstantea]] da.
* ''R'' [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] da.
* ''T'' [[Kelvin (unitatea)|kelvin]] tenperatura da.
Daniell pilarentzat, K gutxi gorabehera 1,5×10<sup>37</sup> da. Beraz, orekan, elektroi gutxi batzuk baino ez dira transferitzen, elektrodoak kargatuta egon daitezen.<ref>{{Erreferentzia|izena=P. W.|abizena=Atkins|izenburua=Atkins' Physical chemistry|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|abizena2=De Paula|izena2=|data=2006|atala=Equilibrium electrochemistry|edizioa=8|isbn=978-0-19-870072-2|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Erdigelaxken potentzial erreala Nernst ekuazioaren bitartez kalkulatzen da, solutuak egoera estandarrean egotea oso zaila baita:
<math>E=E^\circ-\frac{RT}{nF}lnQ</math>
''Q'' erreakzioaren zatidura da. Erreakzioan ioien karga berdina izatekotan, ekuazioa sinplifikatu egiten da:
<math>E=E^\circ+2,303\cdot\frac{RT}{nF}log[M^{n+}]</math>
<math>M^{n+}</math> ioi metalikoak disoluzioan duen aktibitatea da. Praktikan aktibitatearen ordez, [[Kontzentrazio (kimika)|kontzentrazioa]] erabiltzen da . Metal-elektrodoa bere egoera estandarrean dago eta aktibitate unitarioa du. Gelaxka osoaren potentziala lortzeko, bi erdigelaxken potentzialen arteko desberdintasuna kalkulatu behar da; beraz, potentziala disolbatutako bi ioi metalikoen kontzentrazioaren araberakoa da. Kontzentrazioak berdinak izatekotan:
<math>E=E^\circ</math>
<math>2,303{R \over F}</math> ren balioa <math>1,9845x10^{-4}</math> V/K da eta tenperatura 25º C-koa denean:
<math>E=E^\circ-\frac{0,05918V}{Ve}\log_{10}\{Mn^n+\}</math>
Formula horiek erreakzio kimiko guztiak [[Oreka kimiko|orekan]] daudenean erabiltzen dira, baina zirkuituan korrontea igarotzen denean ezin dira oreka baldintzak lortu. Zeldaren tentsioa, oro har, hainbat mekanismoren bidez murrizten da, hala nola gainpotentzialen garapenaren ondorioz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Peter W.|abizena=Atkins|izenburua=Atkins' physical chemistry|argitaletxea=Oxford University Press|abizena2=de Paula|izena2=|data=2006|atala=Working Galvanic cells|edizioa=8|isbn=978-0-19-870072-2|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Gainera, zeldak energia ekoizten duenean erreakzio kimikoak gertatzen direnez, [[Elektrolito|elektrolitoen]] kontzentrazioak aldatzen dira eta zeldaren tentsioa gutxitzen da.
== Zelden notazioa ==
Irudian ageri den zelda galvanikoa honela deskribatzen da:
([[anodo]]) Zn<sub>(s)</sub> | ZnSO<sub>4(aq)</sub> || CuSO<sub>4(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub> ([[katodo]])
Beste aukera bat izan daiteke:
Zn<sub>(s)</sub> | Zn<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> || Cu<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub>
Non:
* (s)-ak [[Solido|solidoa]] adierazten du.
* (aq)-ak ingurune edo disoluzio urtsu bat esan nahi du.
* Barra bertikalak [[Interfase (kimika)|interfase]] bat adierazten du.
* Bi barra bertikalak bertan gatz-zubia dagoela adierazten du.<ref>{{erreferentzia|izena=P|abizena=Atkins|urtea=1997|izenburua=Physical Chemistry|argitaletxea=W.H. Freeman and Company|hizkuntza=Ingelesez|edizioa=6|lekua=New York}}</ref>
== Erreferentziak ==
<references />
8sxy26v49nwi0ug0cnxbhw222ge602n
9968145
9968142
2024-11-13T17:58:11Z
KarynaBil
167070
9968145
wikitext
text/x-wiki
'''Zelda galvanikoa''' edo '''zelda voltaikoa''' [[erredox erreakzio]] espontaneoetatik [[Energia elektriko|energia elektrikoa]] ateratzen duen pila [[Elektrokimika|elektrokimiko]] bat da. Erreakzio horiek zelda barnean gertatzen dira. Izena [[Luigi Galvani]] edo [[Alessandro Volta]] fisikariengandik dator. Orokorrean, gatz-zubi baten bitartez konektatuta dauden bi [[metal]] desberdinez edo mintz porodun batek banantzen dituen bi semipilez osatuta dago.
Voltak pila voltaikoa asmatu zuen. Pila voltaikoa lehen [[Bateria elektriko|bateria elektrikoa]] izan zen. Bateria hitzaren erabilera arruntak eboluzionatu egin du; hasieran, bateria terminoa hainbat zelula galvaniko adierazteko erabiltzen zen, gaur egun ordea, pila galvaniko bakar bat adierazteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Definition of BATTERY|hizkuntza=en|data=2024-09-23|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/battery|aldizkaria=www.merriam-webster.com|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Deskripzioa ==
Pila galvanikoak bi semipila ditu. Semipila horiek [[Anodo|anodoa]] eta [[Katodo|katodoa]] dira. Anodoan oxidazio erreakzioa gertatzen da eta bitartean, katodoan erredukzio erreakzioa. Semipila bakoitza metal-[[elektrodo|elektrodoz]] eta metal horren gatzaren [[Disoluzio|disoluzioaz]] osatuta dago. Semipilan metala bi [[Oxidazio-egoera|oxidazio-egoeratan]] dago eta bertan [[Erredox erreakzio|erredox erreakzioa]] gertatzen da:
M <sup>n+</sup> (espezie oxidatua) + n e<sup>-</sup> <chem> <-> </chem> M (espezie erreduzitua)
Bi semipilak gatz-zubi edo mintz-porodun batek bereizten ditu eta biak erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimiko]] globala emateko konbinatzen dira. Erreakzio elektrokimiko globala gertatzeko, mintz-porodunak elektroi-fluxua ahalbidetzen du. Oxidazio erreakzioan askatutako elektroiak anodo-elektrodotik katodo-elektrodora joaten dira, bertan erredukzio erreakzioa gertatzeko. Bi norabideetara transferitutako [[elektroi]] kopurua berdina izan behar da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=4.2 Celdas Galvánicas o celdas voltaicas {{!}} Química general|url=http://corinto.pucp.edu.pe/quimicageneral/contenido/42-celdas-galvanicas-o-celdas-voltaicas.html|aldizkaria=corinto.pucp.edu.pe|sartze-data=2024-11-07}}</ref>
Zelda galvanikoak [[energia elektriko|energia elektrikoa]] iturri gisa erabiltzen dira, bere izaerarengatik korronte elektrikoa sortzen dutelako. Korronte elektrikoa sortzeko, gatzaren disoluzioak metalezko [[katioi]] bat izan behar du, baita katioiaren karga orekatzeko [[anioi]] bat ere. [[Ioi]] horien mugimendua ezinbestekoa da zirkuitu elektrikoa osatzeko. Beste aldetik, pila galvanikoaren [[tentsioa]] neurtzeko [[voltmetro]] bat konektatzen da eta honek bi semipilen potentzialen batura erakusten du. Voltmetro honen erresistentzia handia denez, korronte-fluxua oso txikia da.
[[Fitxategi:Zelda galvanikoa.jpg|thumb|242x242px|edian|Zelda galvanikoaren eskema]]
Irudi honetan, anodoan [[zink]] metalezko xafla zink sulfatozko disoluzioan murgilduta dago, eta katodoan [[Kobre|kobrezko]] xafla kobre sulfatozko disoluzioan murgilduta ikus daiteke. Bertan gertatzen den erreakzio [[Elektrokimika|elektrokimikoa]] hau da:
<chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Erreakzio honetan Zink elementua oxidatzen den bitartean kobrea erreduzitu egiten da.
== Pilaren tentsioa ==
Pila galvanico batek sortutako tentsioa erreakzio elektrokimikoan [[Gibbsen energia|Gibbsen energía]] aske estandarraren aldaketatik atera daiteke.
Formula honetan ''F'' [[Faradayren konstantea]] da eta Ve transferitutako elektroi kopurua.
<math>Ezelda=- \left ( \frac{\Delta_rG^\circ}{VeF} \right )</math>
Hala ere, pila baten potentzial elektriko estandarra zehazteko, modu egokiagoa da potentzial estandarren taula erabiltzea. Hasteko, gelaxkan erreakzionatzen duten bi metalak identifikatu behar dira; ondoren, elektrodoaren potentzial estandarra (Eº) begiratzen da eta pilaren potentziala kalkulatzen da. Horretarako, erredukzio erreakzioaren potentzial estandarrari oxidazio erreakzioaren potentzial estandarra kendu behar zaio.
Erreakzio globala: <chem>Zn + Cu^2+ -> Zn^2+ + Cu</chem>
Elektrodoen potentzial estandarra:
Cu<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Cu: ''E''<sup>o</sup> = + 0,34 V
Zn<sup>2+</sup> + 2 e<sup>-</sup> Zn: ''E''<sup>o</sup> = - 0,76 V
Pilaren potentzial estandarra: Eº = 0,34 V - (-0,76 V)= 1,10 V
Gelaxkaren oreka konstantea (''[[Oreka kimiko|K]])'' honela adieraz daiteke:
<math>K=exp\left ( \frac{nFE^\circ}{RT} \right )</math>
Non:
* ''F'' [[Faradayren konstantea]] da.
* ''R'' [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] da.
* ''T'' [[Kelvin (unitatea)|kelvin]] tenperatura da.
Daniell pilarentzat, K gutxi gorabehera 1,5×10<sup>37</sup> da. Beraz, orekan, elektroi gutxi batzuk baino ez dira transferitzen, elektrodoak kargatuta egon daitezen.<ref>{{Erreferentzia|izena=P. W.|abizena=Atkins|izenburua=Atkins' Physical chemistry|argitaletxea=Oxford University Press|orrialdea=|abizena2=De Paula|izena2=|data=2006|atala=Equilibrium electrochemistry|edizioa=8|isbn=978-0-19-870072-2|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Erdigelaxken potentzial erreala Nernst ekuazioaren bitartez kalkulatzen da, solutuak egoera estandarrean egotea oso zaila baita:
<math>E=E^\circ-\frac{RT}{nF}lnQ</math>
''Q'' erreakzioaren zatidura da. Erreakzioan ioien karga berdina izatekotan, ekuazioa sinplifikatu egiten da:
<math>E=E^\circ+2,303\cdot\frac{RT}{nF}log[M^{n+}]</math>
<math>M^{n+}</math> ioi metalikoak disoluzioan duen aktibitatea da. Praktikan aktibitatearen ordez, [[Kontzentrazio (kimika)|kontzentrazioa]] erabiltzen da . Metal-elektrodoa bere egoera estandarrean dago eta aktibitate unitarioa du. Gelaxka osoaren potentziala lortzeko, bi erdigelaxken potentzialen arteko desberdintasuna kalkulatu behar da; beraz, potentziala disolbatutako bi ioi metalikoen kontzentrazioaren araberakoa da. Kontzentrazioak berdinak izatekotan:
<math>E=E^\circ</math>
<math>2,303{R \over F}</math> ren balioa <math>1,9845x10^{-4}</math> V/K da eta tenperatura 25º C-koa denean:
<math>E=E^\circ-\frac{0,05918V}{Ve}\log_{10}\{Mn^n+\}</math>
Formula horiek erreakzio kimiko guztiak [[Oreka kimiko|orekan]] daudenean erabiltzen dira, baina zirkuituan korrontea igarotzen denean ezin dira oreka baldintzak lortu. Zeldaren tentsioa, oro har, hainbat mekanismoren bidez murrizten da, hala nola gainpotentzialen garapenaren ondorioz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Peter W.|abizena=Atkins|izenburua=Atkins' physical chemistry|argitaletxea=Oxford University Press|abizena2=de Paula|izena2=|data=2006|atala=Working Galvanic cells|edizioa=8|isbn=978-0-19-870072-2|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Gainera, zeldak energia ekoizten duenean erreakzio kimikoak gertatzen direnez, [[Elektrolito|elektrolitoen]] kontzentrazioak aldatzen dira eta zeldaren tentsioa gutxitzen da.
== Zelden notazioa ==
Irudian ageri den zelda galvanikoa honela deskribatzen da:
([[anodo]]) Zn<sub>(s)</sub> | ZnSO<sub>4(aq)</sub> || CuSO<sub>4(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub> ([[katodo]])
Beste aukera bat izan daiteke:
Zn<sub>(s)</sub> | Zn<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> || Cu<sup>2+</sup><sub>(aq)</sub> | Cu<sub>(s)</sub>
Non:
* (s)-ak [[Solido|solidoa]] adierazten du.
* (aq)-ak ingurune edo disoluzio urtsu bat esan nahi du.
* Barra bertikalak [[Interfase (kimika)|interfase]] bat adierazten du.
* Bi barra bertikalak bertan gatz-zubia dagoela adierazten du.<ref>{{erreferentzia|izena=P|abizena=Atkins|urtea=1997|izenburua=Physical Chemistry|argitaletxea=W.H. Freeman and Company|hizkuntza=Ingelesez|edizioa=6|lekua=New York}}</ref>
== Erreferentziak ==
<references />
dhw3ue8ymbdp3izdtab9t7orbsn5teq
Padding oracle attack
0
1208730
9968317
9965964
2024-11-13T19:59:27Z
RosherB
167141
9968317
wikitext
text/x-wiki
Kriptografian, "Padding Oracle Attack" eraso bat da, mezu kriptografiko baten [[:en:Padding_(cryptography)|padding]] balidazioa erabiltzen duena honen testu zifratua deszifratzeko. Kriptografian, testu argiko (plaintext) mezuak luzera aldakorrekoak didrenak gehienetan bete egin behar izaten dira (zabalduak), azpian datzan [[:en:Cryptographic_primitive|kriptografia primitiboarekin]] bateragarria izateko. Erasoa "Padding [[:en:Oracle_machine|Oracle]]" bat edukitzean oinarritzen da, zeinak libreki erantzuten dien mezu bat behar bezala beteta dagoen ala ez jakiteko galderei. Informazioa zuzenean eman zitekeen, edo [[:en:Side-channel_attack|zeharkako-kanal]] batetik filtratu.
Padding oracle erabiliz ezaguna den lehen eraso famatua 1998ko [[:en:Adaptive_chosen-ciphertext_attack#Practical_attacks|Bleichenbacher-en erasoa]] izan zen, [[:en:PKCS_1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA_(cryptosystem)|RSA]]<nowiki/>ri erasotzen diona. "Padding oracle" terminoa 2002an agertu zen literaturan, [[:en:Serge_Vaudenay|Serge Vaudenay]]-k [[:en:CBC_mode_of_operation|CBC moduko deszifraketa]] simetrikoetan padding oracle erabiliz egindako erasoaren ondoren. Bi erasoen aldaerek arrakasta izaten jarraitzen dute jatorriz argitaratu zirenetik hamar urte baino gehiago igaro ondoren.[1][4][5]
==Kriptografia asimetrikoa ==
1998an, [[:en:Daniel Bleichenbacher|Daniel Bleichenbacher]]-ek paper garrantzitsu bat argitaratu zuen, geroago "[[:en:Adaptive chosen-ciphertext attack#Practical attacks|Bleichenbacher-en erasoa]]" (edo "milioi mezuen erasoa") izenarekin ezagutzen zena. Erasoak padding oracle erabiltzen du [[:en:PKCS 1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA (cryptosystem)|RSA]]ri erasotzeko, baina terminoa ez da bertan erabiltzen. Geroago egileek haren erasoa padding oracle erasotzat sailkatu dute.
Manger-ek (2001) PKCS #1 v1.5 paddingaren ordezkoari, PKCS #1 v2.0 "OAEP"-ari, eraso egiten dio.
==Kriptografia simetrikoa==
Kriptografia simetrikoan, padding [[:en:oracle attack|oracle erasoa]] [[:en: CBC mode of operation| CBC funtzionamendu moduan]] aplika daiteke. Betegarriaren baliozkotasunari buruz iragazitako datuei esker, erasotzaileek mezuak deszifratu (eta, batzuetan, zifratu) ditzakete Oracleren bidez, Oracleren gakoa erabiliz, zifratze-gakoa ezagutu gabe.
Bleichenbacherrek RSAri PKCS # 1 v1.5 bidez egindako erasoarekin alderatuta, Vaudenayk CBCri egindako erasoa askoz ere eraginkorragoa da. Bi erasoek garaiko kripto-sistemak dituzte helburu:CBC [[:en:Secure Sockets Layer|Secure Sockets Layer]] (SSL) delakoan erabilitako jatorrizko modua da, eta TLSrekin bateragarria izaten jarraitzen du.
Erasotzaileek deszifratze softwarea oracle bezala jardutea saihesteko zenbait neurri hartu dira, baina [[:en:timing attack|denboran oinarritutako eraso]] berriek oraclearen berragerpena behin eta berriz ekarri dute. TLS 1.2-k [[:en:authenticated encryption|autentifikatutako zifratze moduak]] sartzen ditu, CBC-n oinarritzen ez direnak.
===CBC zifraketan padding oracle erasoa===
Blokeen zifratuetan CBC deszifratzearen ezarpen estandarra testu zifratuko bloke guztiak deszifratzeko, padding-a baliozkotzeko, PKCS7 padding-a kentzeko eta mezuaren testu argia itzultzeko diseinatuta dago. Zerbitzariak "padding baliogabea" errorea itzultzen badu, "deszifraketa huts egin du" errore orokor baten ordez, erasotzaileak zerbitzaria padding oracle gisa erabil dezake mezuak deszifratzeko (eta batzuetan zifratzeko).
[[Fitxategi:CBC oracle.png|ezkerrera|thumb|604x604px]]
CBC deszifratzeko formula matematikoa hau da:
[[Fitxategi:Formulacbc.png|ezkerrera|thumb]]
7d7oeev9ljq2joohfrsjm27n6bqb36j
9968320
9968317
2024-11-13T20:00:24Z
RosherB
167141
9968320
wikitext
text/x-wiki
Kriptografian, "Padding Oracle Attack" eraso bat da, mezu kriptografiko baten [[:en:Padding_(cryptography)|padding]] balidazioa erabiltzen duena honen testu zifratua deszifratzeko. Kriptografian, testu argiko (plaintext) mezuak luzera aldakorrekoak didrenak gehienetan bete egin behar izaten dira (zabalduak), azpian datzan [[:en:Cryptographic_primitive|kriptografia primitiboarekin]] bateragarria izateko. Erasoa "Padding [[:en:Oracle_machine|Oracle]]" bat edukitzean oinarritzen da, zeinak libreki erantzuten dien mezu bat behar bezala beteta dagoen ala ez jakiteko galderei. Informazioa zuzenean eman zitekeen, edo [[:en:Side-channel_attack|zeharkako-kanal]] batetik filtratu.
Padding oracle erabiliz ezaguna den lehen eraso famatua 1998ko [[:en:Adaptive_chosen-ciphertext_attack#Practical_attacks|Bleichenbacher-en erasoa]] izan zen, [[:en:PKCS_1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA_(cryptosystem)|RSA]]<nowiki/>ri erasotzen diona. "Padding oracle" terminoa 2002an agertu zen literaturan, [[:en:Serge_Vaudenay|Serge Vaudenay]]-k [[:en:CBC_mode_of_operation|CBC moduko deszifraketa]] simetrikoetan padding oracle erabiliz egindako erasoaren ondoren. Bi erasoen aldaerek arrakasta izaten jarraitzen dute jatorriz argitaratu zirenetik hamar urte baino gehiago igaro ondoren.[1][4][5]
==Kriptografia asimetrikoa ==
1998an, [[:en:Daniel Bleichenbacher|Daniel Bleichenbacher]]-ek paper garrantzitsu bat argitaratu zuen, geroago "[[:en:Adaptive chosen-ciphertext attack#Practical attacks|Bleichenbacher-en erasoa]]" (edo "milioi mezuen erasoa") izenarekin ezagutzen zena. Erasoak padding oracle erabiltzen du [[:en:PKCS 1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA (cryptosystem)|RSA]]ri erasotzeko, baina terminoa ez da bertan erabiltzen. Geroago egileek haren erasoa padding oracle erasotzat sailkatu dute.
Manger-ek (2001) PKCS #1 v1.5 paddingaren ordezkoari, PKCS #1 v2.0 "OAEP"-ari, eraso egiten dio.
==Kriptografia simetrikoa==
Kriptografia simetrikoan, padding [[:en:oracle attack|oracle erasoa]] [[:en: CBC mode of operation| CBC funtzionamendu moduan]] aplika daiteke. Betegarriaren baliozkotasunari buruz iragazitako datuei esker, erasotzaileek mezuak deszifratu (eta, batzuetan, zifratu) ditzakete Oracleren bidez, Oracleren gakoa erabiliz, zifratze-gakoa ezagutu gabe.
Bleichenbacherrek RSAri PKCS # 1 v1.5 bidez egindako erasoarekin alderatuta, Vaudenayk CBCri egindako erasoa askoz ere eraginkorragoa da. Bi erasoek garaiko kripto-sistemak dituzte helburu:CBC [[:en:Secure Sockets Layer|Secure Sockets Layer]] (SSL) delakoan erabilitako jatorrizko modua da, eta TLSrekin bateragarria izaten jarraitzen du.
Erasotzaileek deszifratze softwarea oracle bezala jardutea saihesteko zenbait neurri hartu dira, baina [[:en:timing attack|denboran oinarritutako eraso]] berriek oraclearen berragerpena behin eta berriz ekarri dute. TLS 1.2-k [[:en:authenticated encryption|autentifikatutako zifratze moduak]] sartzen ditu, CBC-n oinarritzen ez direnak.
===CBC zifraketan padding oracle erasoa===
Blokeen zifratuetan CBC deszifratzearen ezarpen estandarra testu zifratuko bloke guztiak deszifratzeko, padding-a baliozkotzeko, PKCS7 padding-a kentzeko eta mezuaren testu argia itzultzeko diseinatuta dago. Zerbitzariak "padding baliogabea" errorea itzultzen badu, "deszifraketa huts egin du" errore orokor baten ordez, erasotzaileak zerbitzaria padding oracle gisa erabil dezake mezuak deszifratzeko (eta batzuetan zifratzeko).
[[Fitxategi:CBC oracle.png|ezkerrera|604x604px|frameless]]
CBC deszifratzeko formula matematikoa hau da:
[[Fitxategi:Formulacbc.png|ezkerrera|frameless]]
bvwwrlhja8ik4i62tts0oq8llls1r4t
9968335
9968320
2024-11-13T20:24:10Z
RosherB
167141
9968335
wikitext
text/x-wiki
Kriptografian, "Padding Oracle Attack" eraso bat da, mezu kriptografiko baten [[:en:Padding_(cryptography)|padding]] balidazioa erabiltzen duena honen testu zifratua deszifratzeko. Kriptografian, testu argiko (plaintext) mezuak luzera aldakorrekoak didrenak gehienetan bete egin behar izaten dira (zabalduak), azpian datzan [[:en:Cryptographic_primitive|kriptografia primitiboarekin]] bateragarria izateko. Erasoa "Padding [[:en:Oracle_machine|Oracle]]" bat edukitzean oinarritzen da, zeinak libreki erantzuten dien mezu bat behar bezala beteta dagoen ala ez jakiteko galderei. Informazioa zuzenean eman zitekeen, edo [[:en:Side-channel_attack|zeharkako-kanal]] batetik filtratu.
Padding oracle erabiliz ezaguna den lehen eraso famatua 1998ko [[:en:Adaptive_chosen-ciphertext_attack#Practical_attacks|Bleichenbacher-en erasoa]] izan zen, [[:en:PKCS_1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA_(cryptosystem)|RSA]]<nowiki/>ri erasotzen diona. "Padding oracle" terminoa 2002an agertu zen literaturan, [[:en:Serge_Vaudenay|Serge Vaudenay]]-k [[:en:CBC_mode_of_operation|CBC moduko deszifraketa]] simetrikoetan padding oracle erabiliz egindako erasoaren ondoren. Bi erasoen aldaerek arrakasta izaten jarraitzen dute jatorriz argitaratu zirenetik hamar urte baino gehiago igaro ondoren.[1][4][5]
==Kriptografia asimetrikoa ==
1998an, [[:en:Daniel Bleichenbacher|Daniel Bleichenbacher]]-ek paper garrantzitsu bat argitaratu zuen, geroago "[[:en:Adaptive chosen-ciphertext attack#Practical attacks|Bleichenbacher-en erasoa]]" (edo "milioi mezuen erasoa") izenarekin ezagutzen zena. Erasoak padding oracle erabiltzen du [[:en:PKCS 1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA (cryptosystem)|RSA]]ri erasotzeko, baina terminoa ez da bertan erabiltzen. Geroago egileek haren erasoa padding oracle erasotzat sailkatu dute.
Manger-ek (2001) PKCS #1 v1.5 paddingaren ordezkoari, PKCS #1 v2.0 "OAEP"-ari, eraso egiten dio.
==Kriptografia simetrikoa==
Kriptografia simetrikoan, padding [[:en:oracle attack|oracle erasoa]] [[:en: CBC mode of operation| CBC funtzionamendu moduan]] aplika daiteke. Betegarriaren baliozkotasunari buruz iragazitako datuei esker, erasotzaileek mezuak deszifratu (eta, batzuetan, zifratu) ditzakete Oracleren bidez, Oracleren gakoa erabiliz, zifratze-gakoa ezagutu gabe.
Bleichenbacherrek RSAri PKCS # 1 v1.5 bidez egindako erasoarekin alderatuta, Vaudenayk CBCri egindako erasoa askoz ere eraginkorragoa da. Bi erasoek garaiko kripto-sistemak dituzte helburu:CBC [[:en:Secure Sockets Layer|Secure Sockets Layer]] (SSL) delakoan erabilitako jatorrizko modua da, eta TLSrekin bateragarria izaten jarraitzen du.
Erasotzaileek deszifratze softwarea oracle bezala jardutea saihesteko zenbait neurri hartu dira, baina [[:en:timing attack|denboran oinarritutako eraso]] berriek oraclearen berragerpena behin eta berriz ekarri dute. TLS 1.2-k [[:en:authenticated encryption|autentifikatutako zifratze moduak]] sartzen ditu, CBC-n oinarritzen ez direnak.
===CBC zifraketan padding oracle erasoa===
Blokeen zifratuetan CBC deszifratzearen ezarpen estandarra testu zifratuko bloke guztiak deszifratzeko, padding-a baliozkotzeko, PKCS7 padding-a kentzeko eta mezuaren testu argia itzultzeko diseinatuta dago. Zerbitzariak "padding baliogabea" errorea itzultzen badu, "deszifraketa huts egin du" errore orokor baten ordez, erasotzaileak zerbitzaria padding oracle gisa erabil dezake mezuak deszifratzeko (eta batzuetan zifratzeko).
[[Fitxategi:CBC oracle.png|ezkerrera|604x604px|frameless]]
CBC deszifratzeko formula matematikoa hau da:
[[Fitxategi:Formulacbc.png|ezkerrera|frameless]][[Fitxategi:CBCformula2.png|frameless]]
Goian adierazita dagoen bezala, CBC deszifratzrako orduan, testu argi bakoitzaren blokeak aurreko blokearekin XOR egiten du. Ondorioz, bloke batean (<math>C_{1}</math>) byte bakarreko aldaketa batek aldaketa bat eragingo du <math>P_{2}</math>-n dagoen byte bakar batean.
Demagun erasotzaileak bi zifratutako bloke dituela, <math>C_{1}</math> eta <math>C_{2}</math>, eta bigarren blokea deszifratu nahi duela, <math>P_{2}</math> testua lortzeko. Erasotzaileak <math>C_{1}</math>-eko azken bytea aldatzen du (<math>C'_{1}</math> sortuz) eta (IV, <math>C'_{1}</math>, <math>C_{2}</math>) zerbitzarira bidaltzen du. Zerbitzariak, orduan, deszifratutako azken blokean (<math>P'_{2}</math>) PKCS#7 padding balioduna den ala ez jakinarazten du. Paddinga zuzena bada, erasotzaileak orain badaki <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ <math>C'_{1}</math> azken bytea 0x01 dela, azken bi byteak 0x02 direla, azken hiru byteak 0x03 direla, edo azken zortzi byteak 0x08 direla. Erasotzaileak bigarren azken bytea alda dezake (edozein bit bihurtuz) azken bytea 0x01 izateko. (Bestela, erasotzaileak aurreko byteak aldatu eta bilaketa bitarra egin dezake paddinga identifikatzeko. Adibidez, hirugarren azken bytea aldatzea zuzena bada, baina bigarren azken bytea aldatzea okerra bada, orduan azken bi byteak 0x02 direla jakiten da, eta biak deszifratu daitezke). Ondorioz, <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>)-ren azken bytea <math>C'_{1}</math>⊕ 0x01 da. Paddinga zuzena ez bada, erasotzaileak <math>C'_{1}</math>-eko azken bytea hurrengo balio posible bihurtu dezake. Gehienez ere, erasotzaileak 256 saiakera beharko ditu <math>P_{2}</math>-ren azken bytea aurkitzeko, 255 saiakera byte bakoitzaren aukera guztietarako (256 aukera, bat kenduta eremu-prinzipioagatik), gehi saiakera bat padding anbiguoa ezabatzeko.[7]
<math>P_{2}</math>-ren azken bytea zehaztu ondoren, erasotzaileak teknika bera erabil dezake <math>P_{2}</math>-ren bigarren azken bytea lortzeko. Erasotzaileak <math>P_{2}</math>-ren azken bytea 0x02 ezartzen du, <math>C_{1}</math>-eko azken bytea <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ 0x02 bihurtuz. Ondoren, aurreko metodo bera erabiltzen du, oraingoan bigarren azken bytea aldatuz paddinga zuzena izan arte (0x02, 0x02).
Bloke batek 128 bit dituenean (AES, adibidez), hau da, 16 byte, erasotzaileak <math>P_{2}</math> testu argia gehienez ere 256⋅16 = 4096 saiakeretan lortuko du. Honek askoz azkarrago egiten du 128 biteko giltza bat indar handiko erasoaren bidez deskodetzea baino, hau <math>2^{128}</math> saiakera behar izango lituzke eta.
=== '''Mezuak enkriptatzea Padding Oracle erasoarekin (CBC-R)''' ===
CBC-R[8] decripzio testu bat enkriptatutako testua bihurtzen du, eta batez ere padding oracle aurkako erasoetan erakusten da.
Padding oracle eraso bat erabiliz, CBC-R-ek hasieratze bektore bat eta zifratutako bloke bat sortu ditzake edozein testurentzat:
* edozein zifratutako testu deszifratu '''P<sub>i</sub> = PODecrypt( C<sub>i</sub> ) XOR C<sub>i−1</sub>''',
* aurreko zifratze-blokea '''C<sub>x−1</sub>''' aukeratu,
* zifratze/testu argi bikote balioduna ekoitzi '''C<sub>x-1</sub> = P<sub>x</sub> XOR PODecrypt( C<sub>i</sub> )'''.
'''N''' bloke luzeko zifratu bat sortzeko, erasotzaileak '''N''' padding oracle eraso egin behar ditu. Eraso hauek kateatu egiten dira, mezuaren amaieratik hasita ('''C<sub>N</sub>''') mezuaren hasierara ('''C<sub>0</sub>''', IV) testu argi egokia eraikitzeko. Pauso bakoitzean, padding oracle eraso bat erabiltzen da aurretik aukeratutako zifratze-testurako IVa eraikitzeko.
CBC-R erasoak ez du funtzionatuko zifratze eskema baten aurka, zifratutako testua deszifratu aurretik autentifikatzen badu (mezu autentifikazio kode bat edo antzeko bat erabiliz).
== '''Padding oracle erasoa erabiltzen''' ==
Jatorrizko CBCren aurkako erasoa Serge Vaudenay-k argitaratu zuen 2002an. Erasoaren instantziak SSL[9] eta IPSec[10][11] protokoloen aurka gauzatu ziren geroago. Era berean, hainbat web esparruetan ere aplikatu zen, hala nola JavaServer Faces, Ruby on Rails[12] eta ASP.NET[13][14][15], baita beste software batzuetan ere, esaterako Steam joko bezeroan.[16] 2012an, PKCS 11 kriptografia tokenen aurka eraginkorra zela frogatu zen.[1]
Eraso hauek gehienbat TLS implementazioaren bidez konponduak izan ziren, eta haren iragarpen publikoa iritsi zen ondoren, baina bertsio berri bat, Lucky Thirteen erasoak, 2013an argitaratua, denbora-tarte bat erabili zuen zaurgarritasuna berriro irekitzeko, baita aurretik finkatutako ezarpenetan ere. 2014aren hasieran, erasoa ez da jada mehatxutzat hartzen bizitza errealean, nahiz eta teoriaren arabera oraindik posible den (ikus seinale-zarata ratioa) makina klase jakin baten aurka. 2015etik aurrera, Interneteko trafikoa segurtatzeko erabiltzen diren protokolo kriptografikoen aurkako erasoen garapen-eremu aktiboena jaitsiera-erasoak dira, hala nola Logjam[17] eta Export RSA/FREAK[18] erasoak, bezeroak engainatzen dituzte eragiketa kriptografiko ez hain seguruak erabil ditzaten. Eragiketa horiek ondareko bezeroen bateragarritasuna aurreikusten dute, seguruagoak direnean. POODLE izeneko eraso batek (2014aren amaieran) konbinatzen ditu bai beheranzko eraso bat (SSL 3.0ra) bai zaharrenen aurkako Padding Oracle eraso bat, protokolo ez-segurua, transmititutako datuen konpromisoa ahalbidetzeko. 2016ko maiatzean CVE-2016-2107an Lucky Thirteen-en aurkako konponbide bat sortu zen, OpenSSL-n denbora-oinarritutako padding oracle berria erabiliz.[20][21]
9kd4e9jk7s13u509uway93qnfiyxar5
9968336
9968335
2024-11-13T20:24:32Z
RosherB
167141
9968336
wikitext
text/x-wiki
Kriptografian, "Padding Oracle Attack" eraso bat da, mezu kriptografiko baten [[:en:Padding_(cryptography)|padding]] balidazioa erabiltzen duena honen testu zifratua deszifratzeko. Kriptografian, testu argiko (plaintext) mezuak luzera aldakorrekoak didrenak gehienetan bete egin behar izaten dira (zabalduak), azpian datzan [[:en:Cryptographic_primitive|kriptografia primitiboarekin]] bateragarria izateko. Erasoa "Padding [[:en:Oracle_machine|Oracle]]" bat edukitzean oinarritzen da, zeinak libreki erantzuten dien mezu bat behar bezala beteta dagoen ala ez jakiteko galderei. Informazioa zuzenean eman zitekeen, edo [[:en:Side-channel_attack|zeharkako-kanal]] batetik filtratu.
Padding oracle erabiliz ezaguna den lehen eraso famatua 1998ko [[:en:Adaptive_chosen-ciphertext_attack#Practical_attacks|Bleichenbacher-en erasoa]] izan zen, [[:en:PKCS_1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA_(cryptosystem)|RSA]]<nowiki/>ri erasotzen diona. "Padding oracle" terminoa 2002an agertu zen literaturan, [[:en:Serge_Vaudenay|Serge Vaudenay]]-k [[:en:CBC_mode_of_operation|CBC moduko deszifraketa]] simetrikoetan padding oracle erabiliz egindako erasoaren ondoren. Bi erasoen aldaerek arrakasta izaten jarraitzen dute jatorriz argitaratu zirenetik hamar urte baino gehiago igaro ondoren.[1][4][5]
==Kriptografia asimetrikoa ==
1998an, [[:en:Daniel Bleichenbacher|Daniel Bleichenbacher]]-ek paper garrantzitsu bat argitaratu zuen, geroago "[[:en:Adaptive chosen-ciphertext attack#Practical attacks|Bleichenbacher-en erasoa]]" (edo "milioi mezuen erasoa") izenarekin ezagutzen zena. Erasoak padding oracle erabiltzen du [[:en:PKCS 1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA (cryptosystem)|RSA]]ri erasotzeko, baina terminoa ez da bertan erabiltzen. Geroago egileek haren erasoa padding oracle erasotzat sailkatu dute.
Manger-ek (2001) PKCS #1 v1.5 paddingaren ordezkoari, PKCS #1 v2.0 "OAEP"-ari, eraso egiten dio.
==Kriptografia simetrikoa==
Kriptografia simetrikoan, padding [[:en:oracle attack|oracle erasoa]] [[:en: CBC mode of operation| CBC funtzionamendu moduan]] aplika daiteke. Betegarriaren baliozkotasunari buruz iragazitako datuei esker, erasotzaileek mezuak deszifratu (eta, batzuetan, zifratu) ditzakete Oracleren bidez, Oracleren gakoa erabiliz, zifratze-gakoa ezagutu gabe.
Bleichenbacherrek RSAri PKCS # 1 v1.5 bidez egindako erasoarekin alderatuta, Vaudenayk CBCri egindako erasoa askoz ere eraginkorragoa da. Bi erasoek garaiko kripto-sistemak dituzte helburu:CBC [[:en:Secure Sockets Layer|Secure Sockets Layer]] (SSL) delakoan erabilitako jatorrizko modua da, eta TLSrekin bateragarria izaten jarraitzen du.
Erasotzaileek deszifratze softwarea oracle bezala jardutea saihesteko zenbait neurri hartu dira, baina [[:en:timing attack|denboran oinarritutako eraso]] berriek oraclearen berragerpena behin eta berriz ekarri dute. TLS 1.2-k [[:en:authenticated encryption|autentifikatutako zifratze moduak]] sartzen ditu, CBC-n oinarritzen ez direnak.
===CBC zifraketan padding oracle erasoa===
Blokeen zifratuetan CBC deszifratzearen ezarpen estandarra testu zifratuko bloke guztiak deszifratzeko, padding-a baliozkotzeko, PKCS7 padding-a kentzeko eta mezuaren testu argia itzultzeko diseinatuta dago. Zerbitzariak "padding baliogabea" errorea itzultzen badu, "deszifraketa huts egin du" errore orokor baten ordez, erasotzaileak zerbitzaria padding oracle gisa erabil dezake mezuak deszifratzeko (eta batzuetan zifratzeko).
[[Fitxategi:CBC oracle.png|ezkerrera|604x604px|frameless]]
CBC deszifratzeko formula matematikoa hau da:
[[Fitxategi:Formulacbc.png|ezkerrera|frameless]][[Fitxategi:CBCformula2.png|frameless]]
Goian adierazita dagoen bezala, CBC deszifratzrako orduan, testu argi bakoitzaren blokeak aurreko blokearekin XOR egiten du. Ondorioz, bloke batean (<math>C_{1}</math>) byte bakarreko aldaketa batek aldaketa bat eragingo du <math>P_{2}</math>-n dagoen byte bakar batean.
Demagun erasotzaileak bi zifratutako bloke dituela, <math>C_{1}</math> eta <math>C_{2}</math>, eta bigarren blokea deszifratu nahi duela, <math>P_{2}</math> testua lortzeko. Erasotzaileak <math>C_{1}</math>-eko azken bytea aldatzen du (<math>C'_{1}</math> sortuz) eta (IV, <math>C'_{1}</math>, <math>C_{2}</math>) zerbitzarira bidaltzen du. Zerbitzariak, orduan, deszifratutako azken blokean (<math>P'_{2}</math>) PKCS#7 padding balioduna den ala ez jakinarazten du. Paddinga zuzena bada, erasotzaileak orain badaki <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ <math>C'_{1}</math> azken bytea 0x01 dela, azken bi byteak 0x02 direla, azken hiru byteak 0x03 direla, edo azken zortzi byteak 0x08 direla. Erasotzaileak bigarren azken bytea alda dezake (edozein bit bihurtuz) azken bytea 0x01 izateko. (Bestela, erasotzaileak aurreko byteak aldatu eta bilaketa bitarra egin dezake paddinga identifikatzeko. Adibidez, hirugarren azken bytea aldatzea zuzena bada, baina bigarren azken bytea aldatzea okerra bada, orduan azken bi byteak 0x02 direla jakiten da, eta biak deszifratu daitezke). Ondorioz, <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>)-ren azken bytea <math>C'_{1}</math>⊕ 0x01 da. Paddinga zuzena ez bada, erasotzaileak <math>C'_{1}</math>-eko azken bytea hurrengo balio posible bihurtu dezake. Gehienez ere, erasotzaileak 256 saiakera beharko ditu <math>P_{2}</math>-ren azken bytea aurkitzeko, 255 saiakera byte bakoitzaren aukera guztietarako (256 aukera, bat kenduta eremu-prinzipioagatik), gehi saiakera bat padding anbiguoa ezabatzeko.[7]
<math>P_{2}</math>-ren azken bytea zehaztu ondoren, erasotzaileak teknika bera erabil dezake <math>P_{2}</math>-ren bigarren azken bytea lortzeko. Erasotzaileak <math>P_{2}</math>-ren azken bytea 0x02 ezartzen du, <math>C_{1}</math>-eko azken bytea <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ 0x02 bihurtuz. Ondoren, aurreko metodo bera erabiltzen du, oraingoan bigarren azken bytea aldatuz paddinga zuzena izan arte (0x02, 0x02).
Bloke batek 128 bit dituenean (AES, adibidez), hau da, 16 byte, erasotzaileak <math>P_{2}</math> testu argia gehienez ere 256⋅16 = 4096 saiakeretan lortuko du. Honek askoz azkarrago egiten du 128 biteko giltza bat indar handiko erasoaren bidez deskodetzea baino, hau <math>2^{128}</math> saiakera behar izango lituzke eta.
=== '''Mezuak enkriptatzea Padding Oracle erasoarekin (CBC-R)''' ===
CBC-R[8] decripzio testu bat enkriptatutako testua bihurtzen du, eta batez ere padding oracle aurkako erasoetan erakusten da.
Padding oracle eraso bat erabiliz, CBC-R-ek hasieratze bektore bat eta zifratutako bloke bat sortu ditzake edozein testurentzat:
* edozein zifratutako testu deszifratu '''P<sub>i</sub> = PODecrypt( C<sub>i</sub> ) XOR C<sub>i−1</sub>''',
* aurreko zifratze-blokea '''C<sub>x−1</sub>''' aukeratu,
* zifratze/testu argi bikote balioduna ekoitzi '''C<sub>x-1</sub> = P<sub>x</sub> XOR PODecrypt( C<sub>i</sub> )'''.
'''N''' bloke luzeko zifratu bat sortzeko, erasotzaileak '''N''' padding oracle eraso egin behar ditu. Eraso hauek kateatu egiten dira, mezuaren amaieratik hasita ('''C<sub>N</sub>''') mezuaren hasierara ('''C<sub>0</sub>''', IV) testu argi egokia eraikitzeko. Pauso bakoitzean, padding oracle eraso bat erabiltzen da aurretik aukeratutako zifratze-testurako IVa eraikitzeko.
CBC-R erasoak ez du funtzionatuko zifratze eskema baten aurka, zifratutako testua deszifratu aurretik autentifikatzen badu (mezu autentifikazio kode bat edo antzeko bat erabiliz).
== '''Padding oracle erasoa erabiltzen''' ==
Jatorrizko CBCren aurkako erasoa Serge Vaudenay-k argitaratu zuen 2002an. Erasoaren instantziak SSL[9] eta IPSec[10][11] protokoloen aurka gauzatu ziren geroago. Era berean, hainbat web esparruetan ere aplikatu zen, hala nola JavaServer Faces, Ruby on Rails[12] eta ASP.NET[13][14][15], baita beste software batzuetan ere, esaterako Steam joko bezeroan.[16] 2012an, PKCS 11 kriptografia tokenen aurka eraginkorra zela frogatu zen.[1]
Eraso hauek gehienbat TLS implementazioaren bidez konponduak izan ziren, eta haren iragarpen publikoa iritsi zen ondoren, baina bertsio berri bat, Lucky Thirteen erasoak, 2013an argitaratua, denbora-tarte bat erabili zuen zaurgarritasuna berriro irekitzeko, baita aurretik finkatutako ezarpenetan ere. 2014aren hasieran, erasoa ez da jada mehatxutzat hartzen bizitza errealean, nahiz eta teoriaren arabera oraindik posible den (ikus seinale-zarata ratioa) makina klase jakin baten aurka. 2015etik aurrera, Interneteko trafikoa segurtatzeko erabiltzen diren protokolo kriptografikoen aurkako erasoen garapen-eremu aktiboena jaitsiera-erasoak dira, hala nola Logjam[17] eta Export RSA/FREAK[18] erasoak, bezeroak engainatzen dituzte eragiketa kriptografiko ez hain seguruak erabil ditzaten. Eragiketa horiek ondareko bezeroen bateragarritasuna aurreikusten dute, seguruagoak direnean. POODLE izeneko eraso batek (2014aren amaieran) konbinatzen ditu bai beheranzko eraso bat (SSL 3.0ra) bai zaharrenen aurkako Padding Oracle eraso bat, protokolo ez-segurua, transmititutako datuen konpromisoa ahalbidetzeko. 2016ko maiatzean CVE-2016-2107an Lucky Thirteen-en aurkako konponbide bat sortu zen, OpenSSL-n denbora-oinarritutako padding oracle berria erabiliz.[20][21]
euuoa8wv9vv40ugibde6mhcux0tz18z
9968337
9968336
2024-11-13T20:24:52Z
RosherB
167141
9968337
wikitext
text/x-wiki
Kriptografian, "Padding Oracle Attack" eraso bat da, mezu kriptografiko baten [[:en:Padding_(cryptography)|padding]] balidazioa erabiltzen duena honen testu zifratua deszifratzeko. Kriptografian, testu argiko (plaintext) mezuak luzera aldakorrekoak didrenak gehienetan bete egin behar izaten dira (zabalduak), azpian datzan [[:en:Cryptographic_primitive|kriptografia primitiboarekin]] bateragarria izateko. Erasoa "Padding [[:en:Oracle_machine|Oracle]]" bat edukitzean oinarritzen da, zeinak libreki erantzuten dien mezu bat behar bezala beteta dagoen ala ez jakiteko galderei. Informazioa zuzenean eman zitekeen, edo [[:en:Side-channel_attack|zeharkako-kanal]] batetik filtratu.
Padding oracle erabiliz ezaguna den lehen eraso famatua 1998ko [[:en:Adaptive_chosen-ciphertext_attack#Practical_attacks|Bleichenbacher-en erasoa]] izan zen, [[:en:PKCS_1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA_(cryptosystem)|RSA]]<nowiki/>ri erasotzen diona. "Padding oracle" terminoa 2002an agertu zen literaturan, [[:en:Serge_Vaudenay|Serge Vaudenay]]-k [[:en:CBC_mode_of_operation|CBC moduko deszifraketa]] simetrikoetan padding oracle erabiliz egindako erasoaren ondoren. Bi erasoen aldaerek arrakasta izaten jarraitzen dute jatorriz argitaratu zirenetik hamar urte baino gehiago igaro ondoren.[1][4][5]
==Kriptografia asimetrikoa ==
1998an, [[:en:Daniel Bleichenbacher|Daniel Bleichenbacher]]-ek paper garrantzitsu bat argitaratu zuen, geroago "[[:en:Adaptive chosen-ciphertext attack#Practical attacks|Bleichenbacher-en erasoa]]" (edo "milioi mezuen erasoa") izenarekin ezagutzen zena. Erasoak padding oracle erabiltzen du [[:en:PKCS 1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA (cryptosystem)|RSA]]ri erasotzeko, baina terminoa ez da bertan erabiltzen. Geroago egileek haren erasoa padding oracle erasotzat sailkatu dute.
Manger-ek (2001) PKCS #1 v1.5 paddingaren ordezkoari, PKCS #1 v2.0 "OAEP"-ari, eraso egiten dio.
==Kriptografia simetrikoa==
Kriptografia simetrikoan, padding [[:en:oracle attack|oracle erasoa]] [[:en: CBC mode of operation| CBC funtzionamendu moduan]] aplika daiteke. Betegarriaren baliozkotasunari buruz iragazitako datuei esker, erasotzaileek mezuak deszifratu (eta, batzuetan, zifratu) ditzakete Oracleren bidez, Oracleren gakoa erabiliz, zifratze-gakoa ezagutu gabe.
Bleichenbacherrek RSAri PKCS # 1 v1.5 bidez egindako erasoarekin alderatuta, Vaudenayk CBCri egindako erasoa askoz ere eraginkorragoa da. Bi erasoek garaiko kripto-sistemak dituzte helburu:CBC [[:en:Secure Sockets Layer|Secure Sockets Layer]] (SSL) delakoan erabilitako jatorrizko modua da, eta TLSrekin bateragarria izaten jarraitzen du.
Erasotzaileek deszifratze softwarea oracle bezala jardutea saihesteko zenbait neurri hartu dira, baina [[:en:timing attack|denboran oinarritutako eraso]] berriek oraclearen berragerpena behin eta berriz ekarri dute. TLS 1.2-k [[:en:authenticated encryption|autentifikatutako zifratze moduak]] sartzen ditu, CBC-n oinarritzen ez direnak.
===CBC zifraketan padding oracle erasoa===
Blokeen zifratuetan CBC deszifratzearen ezarpen estandarra testu zifratuko bloke guztiak deszifratzeko, padding-a baliozkotzeko, PKCS7 padding-a kentzeko eta mezuaren testu argia itzultzeko diseinatuta dago. Zerbitzariak "padding baliogabea" errorea itzultzen badu, "deszifraketa huts egin du" errore orokor baten ordez, erasotzaileak zerbitzaria padding oracle gisa erabil dezake mezuak deszifratzeko (eta batzuetan zifratzeko).
[[Fitxategi:CBC oracle.png|ezkerrera|604x604px|frameless]]
CBC deszifratzeko formula matematikoa hau da:
[[Fitxategi:Formulacbc.png|ezkerrera|frameless]][[Fitxategi:CBCformula2.png|frameless]]
Goian adierazita dagoen bezala, CBC deszifratzrako orduan, testu argi bakoitzaren blokeak aurreko blokearekin XOR egiten du. Ondorioz, bloke batean (<math>C_{1}</math>) byte bakarreko aldaketa batek aldaketa bat eragingo du <math>P_{2}</math>-n dagoen byte bakar batean.
Demagun erasotzaileak bi zifratutako bloke dituela, <math>C_{1}</math> eta <math>C_{2}</math>, eta bigarren blokea deszifratu nahi duela, <math>P_{2}</math> testua lortzeko. Erasotzaileak <math>C_{1}</math>-eko azken bytea aldatzen du (<math>C'_{1}</math> sortuz) eta (IV, <math>C'_{1}</math>, <math>C_{2}</math>) zerbitzarira bidaltzen du. Zerbitzariak, orduan, deszifratutako azken blokean (<math>P'_{2}</math>) PKCS#7 padding balioduna den ala ez jakinarazten du. Paddinga zuzena bada, erasotzaileak orain badaki <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ <math>C'_{1}</math> azken bytea 0x01 dela, azken bi byteak 0x02 direla, azken hiru byteak 0x03 direla, edo azken zortzi byteak 0x08 direla. Erasotzaileak bigarren azken bytea alda dezake (edozein bit bihurtuz) azken bytea 0x01 izateko. (Bestela, erasotzaileak aurreko byteak aldatu eta bilaketa bitarra egin dezake paddinga identifikatzeko. Adibidez, hirugarren azken bytea aldatzea zuzena bada, baina bigarren azken bytea aldatzea okerra bada, orduan azken bi byteak 0x02 direla jakiten da, eta biak deszifratu daitezke). Ondorioz, <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>)-ren azken bytea <math>C'_{1}</math>⊕ 0x01 da. Paddinga zuzena ez bada, erasotzaileak <math>C'_{1}</math>-eko azken bytea hurrengo balio posible bihurtu dezake. Gehienez ere, erasotzaileak 256 saiakera beharko ditu <math>P_{2}</math>-ren azken bytea aurkitzeko, 255 saiakera byte bakoitzaren aukera guztietarako (256 aukera, bat kenduta eremu-prinzipioagatik), gehi saiakera bat padding anbiguoa ezabatzeko.[7]
<math>P_{2}</math>-ren azken bytea zehaztu ondoren, erasotzaileak teknika bera erabil dezake <math>P_{2}</math>-ren bigarren azken bytea lortzeko. Erasotzaileak <math>P_{2}</math>-ren azken bytea 0x02 ezartzen du, <math>C_{1}</math>-eko azken bytea <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ 0x02 bihurtuz. Ondoren, aurreko metodo bera erabiltzen du, oraingoan bigarren azken bytea aldatuz paddinga zuzena izan arte (0x02, 0x02).
Bloke batek 128 bit dituenean (AES, adibidez), hau da, 16 byte, erasotzaileak <math>P_{2}</math> testu argia gehienez ere 256⋅16 = 4096 saiakeretan lortuko du. Honek askoz azkarrago egiten du 128 biteko giltza bat indar handiko erasoaren bidez deskodetzea baino, hau <math>2^{128}</math> saiakera behar izango lituzke eta.
=== '''Mezuak enkriptatzea Padding Oracle erasoarekin (CBC-R)''' ===
CBC-R[8] decripzio testu bat enkriptatutako testua bihurtzen du, eta batez ere padding oracle aurkako erasoetan erakusten da.
Padding oracle eraso bat erabiliz, CBC-R-ek hasieratze bektore bat eta zifratutako bloke bat sortu ditzake edozein testurentzat:
* edozein zifratutako testu deszifratu '''P<sub>i</sub> = PODecrypt( C<sub>i</sub> ) XOR C<sub>i−1</sub>''',
* aurreko zifratze-blokea '''C<sub>x−1</sub>''' aukeratu,
* zifratze/testu argi bikote balioduna ekoitzi '''C<sub>x-1</sub> = P<sub>x</sub> XOR PODecrypt( C<sub>i</sub> )'''.
'''N''' bloke luzeko zifratu bat sortzeko, erasotzaileak '''N''' padding oracle eraso egin behar ditu. Eraso hauek kateatu egiten dira, mezuaren amaieratik hasita ('''C<sub>N</sub>''') mezuaren hasierara ('''C<sub>0</sub>''', IV) testu argi egokia eraikitzeko. Pauso bakoitzean, padding oracle eraso bat erabiltzen da aurretik aukeratutako zifratze-testurako IVa eraikitzeko.
CBC-R erasoak ez du funtzionatuko zifratze eskema baten aurka, zifratutako testua deszifratu aurretik autentifikatzen badu (mezu autentifikazio kode bat edo antzeko bat erabiliz).
== '''Padding oracle erasoa erabiltzen''' ==
Jatorrizko CBCren aurkako erasoa Serge Vaudenay-k argitaratu zuen 2002an. Erasoaren instantziak SSL[9] eta IPSec[10][11] protokoloen aurka gauzatu ziren geroago. Era berean, hainbat web esparruetan ere aplikatu zen, hala nola JavaServer Faces, Ruby on Rails[12] eta ASP.NET[13][14][15], baita beste software batzuetan ere, esaterako Steam joko bezeroan.[16] 2012an, PKCS 11 kriptografia tokenen aurka eraginkorra zela frogatu zen.[1]
Eraso hauek gehienbat TLS implementazioaren bidez konponduak izan ziren, eta haren iragarpen publikoa iritsi zen ondoren, baina bertsio berri bat, Lucky Thirteen erasoak, 2013an argitaratua, denbora-tarte bat erabili zuen zaurgarritasuna berriro irekitzeko, baita aurretik finkatutako ezarpenetan ere. 2014aren hasieran, erasoa ez da jada mehatxutzat hartzen bizitza errealean, nahiz eta teoriaren arabera oraindik posible den (ikus seinale-zarata ratioa) makina klase jakin baten aurka. 2015etik aurrera, Interneteko trafikoa segurtatzeko erabiltzen diren protokolo kriptografikoen aurkako erasoen garapen-eremu aktiboena jaitsiera-erasoak dira, hala nola Logjam[17] eta Export RSA/FREAK[18] erasoak, bezeroak engainatzen dituzte eragiketa kriptografiko ez hain seguruak erabil ditzaten. Eragiketa horiek ondareko bezeroen bateragarritasuna aurreikusten dute, seguruagoak direnean. POODLE izeneko eraso batek (2014aren amaieran) konbinatzen ditu bai beheranzko eraso bat (SSL 3.0ra) bai zaharrenen aurkako Padding Oracle eraso bat, protokolo ez-segurua, transmititutako datuen konpromisoa ahalbidetzeko. 2016ko maiatzean CVE-2016-2107an Lucky Thirteen-en aurkako konponbide bat sortu zen, OpenSSL-n denbora-oinarritutako padding oracle berria erabiliz.[20][21]
m281d68odz7a7ce8tavecgpzt7f6n54
9968338
9968337
2024-11-13T20:25:03Z
RosherB
167141
9968338
wikitext
text/x-wiki
Kriptografian, "Padding Oracle Attack" eraso bat da, mezu kriptografiko baten [[:en:Padding_(cryptography)|padding]] balidazioa erabiltzen duena honen testu zifratua deszifratzeko. Kriptografian, testu argiko (plaintext) mezuak luzera aldakorrekoak didrenak gehienetan bete egin behar izaten dira (zabalduak), azpian datzan [[:en:Cryptographic_primitive|kriptografia primitiboarekin]] bateragarria izateko. Erasoa "Padding [[:en:Oracle_machine|Oracle]]" bat edukitzean oinarritzen da, zeinak libreki erantzuten dien mezu bat behar bezala beteta dagoen ala ez jakiteko galderei. Informazioa zuzenean eman zitekeen, edo [[:en:Side-channel_attack|zeharkako-kanal]] batetik filtratu.
Padding oracle erabiliz ezaguna den lehen eraso famatua 1998ko [[:en:Adaptive_chosen-ciphertext_attack#Practical_attacks|Bleichenbacher-en erasoa]] izan zen, [[:en:PKCS_1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA_(cryptosystem)|RSA]]<nowiki/>ri erasotzen diona. "Padding oracle" terminoa 2002an agertu zen literaturan, [[:en:Serge_Vaudenay|Serge Vaudenay]]-k [[:en:CBC_mode_of_operation|CBC moduko deszifraketa]] simetrikoetan padding oracle erabiliz egindako erasoaren ondoren. Bi erasoen aldaerek arrakasta izaten jarraitzen dute jatorriz argitaratu zirenetik hamar urte baino gehiago igaro ondoren.[1][4][5]
==Kriptografia asimetrikoa ==
1998an, [[:en:Daniel Bleichenbacher|Daniel Bleichenbacher]]-ek paper garrantzitsu bat argitaratu zuen, geroago "[[:en:Adaptive chosen-ciphertext attack#Practical attacks|Bleichenbacher-en erasoa]]" (edo "milioi mezuen erasoa") izenarekin ezagutzen zena. Erasoak padding oracle erabiltzen du [[:en:PKCS 1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA (cryptosystem)|RSA]]ri erasotzeko, baina terminoa ez da bertan erabiltzen. Geroago egileek haren erasoa padding oracle erasotzat sailkatu dute.
Manger-ek (2001) PKCS #1 v1.5 paddingaren ordezkoari, PKCS #1 v2.0 "OAEP"-ari, eraso egiten dio.
==Kriptografia simetrikoa==
Kriptografia simetrikoan, padding [[:en:oracle attack|oracle erasoa]] [[:en: CBC mode of operation| CBC funtzionamendu moduan]] aplika daiteke. Betegarriaren baliozkotasunari buruz iragazitako datuei esker, erasotzaileek mezuak deszifratu (eta, batzuetan, zifratu) ditzakete Oracleren bidez, Oracleren gakoa erabiliz, zifratze-gakoa ezagutu gabe.
Bleichenbacherrek RSAri PKCS # 1 v1.5 bidez egindako erasoarekin alderatuta, Vaudenayk CBCri egindako erasoa askoz ere eraginkorragoa da. Bi erasoek garaiko kripto-sistemak dituzte helburu:CBC [[:en:Secure Sockets Layer|Secure Sockets Layer]] (SSL) delakoan erabilitako jatorrizko modua da, eta TLSrekin bateragarria izaten jarraitzen du.
Erasotzaileek deszifratze softwarea oracle bezala jardutea saihesteko zenbait neurri hartu dira, baina [[:en:timing attack|denboran oinarritutako eraso]] berriek oraclearen berragerpena behin eta berriz ekarri dute. TLS 1.2-k [[:en:authenticated encryption|autentifikatutako zifratze moduak]] sartzen ditu, CBC-n oinarritzen ez direnak.
===CBC zifraketan padding oracle erasoa===
Blokeen zifratuetan CBC deszifratzearen ezarpen estandarra testu zifratuko bloke guztiak deszifratzeko, padding-a baliozkotzeko, PKCS7 padding-a kentzeko eta mezuaren testu argia itzultzeko diseinatuta dago. Zerbitzariak "padding baliogabea" errorea itzultzen badu, "deszifraketa huts egin du" errore orokor baten ordez, erasotzaileak zerbitzaria padding oracle gisa erabil dezake mezuak deszifratzeko (eta batzuetan zifratzeko).
[[Fitxategi:CBC oracle.png|ezkerrera|604x604px|frameless]]
CBC deszifratzeko formula matematikoa hau da:
[[Fitxategi:Formulacbc.png|ezkerrera|frameless]][[Fitxategi:CBCformula2.png|frameless]]
Goian adierazita dagoen bezala, CBC deszifratzrako orduan, testu argi bakoitzaren blokeak aurreko blokearekin XOR egiten du. Ondorioz, bloke batean (<math>C_{1}</math>) byte bakarreko aldaketa batek aldaketa bat eragingo du <math>P_{2}</math>-n dagoen byte bakar batean.
Demagun erasotzaileak bi zifratutako bloke dituela, <math>C_{1}</math> eta <math>C_{2}</math>, eta bigarren blokea deszifratu nahi duela, <math>P_{2}</math> testua lortzeko. Erasotzaileak <math>C_{1}</math>-eko azken bytea aldatzen du (<math>C'_{1}</math> sortuz) eta (IV, <math>C'_{1}</math>, <math>C_{2}</math>) zerbitzarira bidaltzen du. Zerbitzariak, orduan, deszifratutako azken blokean (<math>P'_{2}</math>) PKCS#7 padding balioduna den ala ez jakinarazten du. Paddinga zuzena bada, erasotzaileak orain badaki <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ <math>C'_{1}</math> azken bytea 0x01 dela, azken bi byteak 0x02 direla, azken hiru byteak 0x03 direla, edo azken zortzi byteak 0x08 direla. Erasotzaileak bigarren azken bytea alda dezake (edozein bit bihurtuz) azken bytea 0x01 izateko. (Bestela, erasotzaileak aurreko byteak aldatu eta bilaketa bitarra egin dezake paddinga identifikatzeko. Adibidez, hirugarren azken bytea aldatzea zuzena bada, baina bigarren azken bytea aldatzea okerra bada, orduan azken bi byteak 0x02 direla jakiten da, eta biak deszifratu daitezke). Ondorioz, <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>)-ren azken bytea <math>C'_{1}</math>⊕ 0x01 da. Paddinga zuzena ez bada, erasotzaileak <math>C'_{1}</math>-eko azken bytea hurrengo balio posible bihurtu dezake. Gehienez ere, erasotzaileak 256 saiakera beharko ditu <math>P_{2}</math>-ren azken bytea aurkitzeko, 255 saiakera byte bakoitzaren aukera guztietarako (256 aukera, bat kenduta eremu-prinzipioagatik), gehi saiakera bat padding anbiguoa ezabatzeko.[7]
<math>P_{2}</math>-ren azken bytea zehaztu ondoren, erasotzaileak teknika bera erabil dezake <math>P_{2}</math>-ren bigarren azken bytea lortzeko. Erasotzaileak <math>P_{2}</math>-ren azken bytea 0x02 ezartzen du, <math>C_{1}</math>-eko azken bytea <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ 0x02 bihurtuz. Ondoren, aurreko metodo bera erabiltzen du, oraingoan bigarren azken bytea aldatuz paddinga zuzena izan arte (0x02, 0x02).
Bloke batek 128 bit dituenean (AES, adibidez), hau da, 16 byte, erasotzaileak <math>P_{2}</math> testu argia gehienez ere 256⋅16 = 4096 saiakeretan lortuko du. Honek askoz azkarrago egiten du 128 biteko giltza bat indar handiko erasoaren bidez deskodetzea baino, hau <math>2^{128}</math> saiakera behar izango lituzke eta.
=== '''Mezuak enkriptatzea Padding Oracle erasoarekin (CBC-R)''' ===
CBC-R[8] decripzio testu bat enkriptatutako testua bihurtzen du, eta batez ere padding oracle aurkako erasoetan erakusten da.
Padding oracle eraso bat erabiliz, CBC-R-ek hasieratze bektore bat eta zifratutako bloke bat sortu ditzake edozein testurentzat:
* edozein zifratutako testu deszifratu '''P<sub>i</sub> = PODecrypt( C<sub>i</sub> ) XOR C<sub>i−1</sub>''',
* aurreko zifratze-blokea '''C<sub>x−1</sub>''' aukeratu,
* zifratze/testu argi bikote balioduna ekoitzi '''C<sub>x-1</sub> = P<sub>x</sub> XOR PODecrypt( C<sub>i</sub> )'''.
'''N''' bloke luzeko zifratu bat sortzeko, erasotzaileak '''N''' padding oracle eraso egin behar ditu. Eraso hauek kateatu egiten dira, mezuaren amaieratik hasita ('''C<sub>N</sub>''') mezuaren hasierara ('''C<sub>0</sub>''', IV) testu argi egokia eraikitzeko. Pauso bakoitzean, padding oracle eraso bat erabiltzen da aurretik aukeratutako zifratze-testurako IVa eraikitzeko.
CBC-R erasoak ez du funtzionatuko zifratze eskema baten aurka, zifratutako testua deszifratu aurretik autentifikatzen badu (mezu autentifikazio kode bat edo antzeko bat erabiliz).
== '''Padding oracle erasoa erabiltzen''' ==
Jatorrizko CBCren aurkako erasoa Serge Vaudenay-k argitaratu zuen 2002an. Erasoaren instantziak SSL[9] eta IPSec[10][11] protokoloen aurka gauzatu ziren geroago. Era berean, hainbat web esparruetan ere aplikatu zen, hala nola JavaServer Faces, Ruby on Rails[12] eta ASP.NET[13][14][15], baita beste software batzuetan ere, esaterako Steam joko bezeroan.[16] 2012an, PKCS 11 kriptografia tokenen aurka eraginkorra zela frogatu zen.[1]
Eraso hauek gehienbat TLS implementazioaren bidez konponduak izan ziren, eta haren iragarpen publikoa iritsi zen ondoren, baina bertsio berri bat, Lucky Thirteen erasoak, 2013an argitaratua, denbora-tarte bat erabili zuen zaurgarritasuna berriro irekitzeko, baita aurretik finkatutako ezarpenetan ere. 2014aren hasieran, erasoa ez da jada mehatxutzat hartzen bizitza errealean, nahiz eta teoriaren arabera oraindik posible den (ikus seinale-zarata ratioa) makina klase jakin baten aurka. 2015etik aurrera, Interneteko trafikoa segurtatzeko erabiltzen diren protokolo kriptografikoen aurkako erasoen garapen-eremu aktiboena jaitsiera-erasoak dira, hala nola Logjam[17] eta Export RSA/FREAK[18] erasoak, bezeroak engainatzen dituzte eragiketa kriptografiko ez hain seguruak erabil ditzaten. Eragiketa horiek ondareko bezeroen bateragarritasuna aurreikusten dute, seguruagoak direnean. POODLE izeneko eraso batek (2014aren amaieran) konbinatzen ditu bai beheranzko eraso bat (SSL 3.0ra) bai zaharrenen aurkako Padding Oracle eraso bat, protokolo ez-segurua, transmititutako datuen konpromisoa ahalbidetzeko. 2016ko maiatzean CVE-2016-2107an Lucky Thirteen-en aurkako konponbide bat sortu zen, OpenSSL-n denbora-oinarritutako padding oracle berria erabiliz.[20][21]
h50cmdxzd9pk0bc6wf3r11glcqicm24
9968347
9968338
2024-11-13T20:33:19Z
RosherB
167141
9968347
wikitext
text/x-wiki
Kriptografian, "Padding Oracle Attack" eraso bat da, mezu kriptografiko baten [[:en:Padding_(cryptography)|padding]] balidazioa erabiltzen duena honen testu zifratua deszifratzeko. Kriptografian, testu argiko (plaintext) mezuak luzera aldakorrekoak didrenak gehienetan bete egin behar izaten dira (zabalduak), azpian datzan [[:en:Cryptographic_primitive|kriptografia primitiboarekin]] bateragarria izateko. Erasoa "Padding [[:en:Oracle_machine|Oracle]]" bat edukitzean oinarritzen da, zeinak libreki erantzuten dien mezu bat behar bezala beteta dagoen ala ez jakiteko galderei. Informazioa zuzenean eman zitekeen, edo [[:en:Side-channel_attack|zeharkako-kanal]] batetik filtratu.
Padding oracle erabiliz ezaguna den lehen eraso famatua 1998ko [[:en:Adaptive_chosen-ciphertext_attack#Practical_attacks|Bleichenbacher-en erasoa]] izan zen, [[:en:PKCS_1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA_(cryptosystem)|RSA]]<nowiki/>ri erasotzen diona. "Padding oracle" terminoa 2002an agertu zen literaturan, [[:en:Serge_Vaudenay|Serge Vaudenay]]-k [[:en:CBC_mode_of_operation|CBC moduko deszifraketa]] simetrikoetan padding oracle erabiliz egindako erasoaren ondoren. Bi erasoen aldaerek arrakasta izaten jarraitzen dute jatorriz argitaratu zirenetik hamar urte baino gehiago igaro ondoren.[1][4][5]
==Kriptografia asimetrikoa ==
1998an, [[:en:Daniel Bleichenbacher|Daniel Bleichenbacher]]-ek paper garrantzitsu bat argitaratu zuen, geroago "[[:en:Adaptive chosen-ciphertext attack#Practical attacks|Bleichenbacher-en erasoa]]" (edo "milioi mezuen erasoa") izenarekin ezagutzen zena. Erasoak padding oracle erabiltzen du [[:en:PKCS 1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA (cryptosystem)|RSA]]ri erasotzeko, baina terminoa ez da bertan erabiltzen. Geroago egileek haren erasoa padding oracle erasotzat sailkatu dute.
Manger-ek (2001) PKCS #1 v1.5 paddingaren ordezkoari, PKCS #1 v2.0 "OAEP"-ari, eraso egiten dio.
==Kriptografia simetrikoa==
Kriptografia simetrikoan, padding [[:en:oracle attack|oracle erasoa]] [[:en: CBC mode of operation| CBC funtzionamendu moduan]] aplika daiteke. Betegarriaren baliozkotasunari buruz iragazitako datuei esker, erasotzaileek mezuak deszifratu (eta, batzuetan, zifratu) ditzakete Oracleren bidez, Oracleren gakoa erabiliz, zifratze-gakoa ezagutu gabe.
Bleichenbacherrek RSAri PKCS # 1 v1.5 bidez egindako erasoarekin alderatuta, Vaudenayk CBCri egindako erasoa askoz ere eraginkorragoa da. Bi erasoek garaiko kripto-sistemak dituzte helburu:CBC [[:en:Secure Sockets Layer|Secure Sockets Layer]] (SSL) delakoan erabilitako jatorrizko modua da, eta TLSrekin bateragarria izaten jarraitzen du.
Erasotzaileek deszifratze softwarea oracle bezala jardutea saihesteko zenbait neurri hartu dira, baina [[:en:timing attack|denboran oinarritutako eraso]] berriek oraclearen berragerpena behin eta berriz ekarri dute. TLS 1.2-k [[:en:authenticated encryption|autentifikatutako zifratze moduak]] sartzen ditu, CBC-n oinarritzen ez direnak.
===CBC zifraketan padding oracle erasoa===
Blokeen zifratuetan CBC deszifratzearen ezarpen estandarra testu zifratuko bloke guztiak deszifratzeko, padding-a baliozkotzeko, PKCS7 padding-a kentzeko eta mezuaren testu argia itzultzeko diseinatuta dago. Zerbitzariak "padding baliogabea" errorea itzultzen badu, "deszifraketa huts egin du" errore orokor baten ordez, erasotzaileak zerbitzaria padding oracle gisa erabil dezake mezuak deszifratzeko (eta batzuetan zifratzeko).
[[Fitxategi:Cbc deszifratze modua.png|ezkerrera|frameless|604x604px]]
CBC deszifratzeko formula matematikoa hau da:
[[Fitxategi:Formulacbc.png|ezkerrera|frameless]][[Fitxategi:CBCformula2.png|frameless]]
Goian adierazita dagoen bezala, CBC deszifratzrako orduan, testu argi bakoitzaren blokeak aurreko blokearekin XOR egiten du. Ondorioz, bloke batean (<math>C_{1}</math>) byte bakarreko aldaketa batek aldaketa bat eragingo du <math>P_{2}</math>-n dagoen byte bakar batean.
Demagun erasotzaileak bi zifratutako bloke dituela, <math>C_{1}</math> eta <math>C_{2}</math>, eta bigarren blokea deszifratu nahi duela, <math>P_{2}</math> testua lortzeko. Erasotzaileak <math>C_{1}</math>-eko azken bytea aldatzen du (<math>C'_{1}</math> sortuz) eta (IV, <math>C'_{1}</math>, <math>C_{2}</math>) zerbitzarira bidaltzen du. Zerbitzariak, orduan, deszifratutako azken blokean (<math>P'_{2}</math>) PKCS#7 padding balioduna den ala ez jakinarazten du. Paddinga zuzena bada, erasotzaileak orain badaki <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ <math>C'_{1}</math> azken bytea 0x01 dela, azken bi byteak 0x02 direla, azken hiru byteak 0x03 direla, edo azken zortzi byteak 0x08 direla. Erasotzaileak bigarren azken bytea alda dezake (edozein bit bihurtuz) azken bytea 0x01 izateko. (Bestela, erasotzaileak aurreko byteak aldatu eta bilaketa bitarra egin dezake paddinga identifikatzeko. Adibidez, hirugarren azken bytea aldatzea zuzena bada, baina bigarren azken bytea aldatzea okerra bada, orduan azken bi byteak 0x02 direla jakiten da, eta biak deszifratu daitezke). Ondorioz, <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>)-ren azken bytea <math>C'_{1}</math>⊕ 0x01 da. Paddinga zuzena ez bada, erasotzaileak <math>C'_{1}</math>-eko azken bytea hurrengo balio posible bihurtu dezake. Gehienez ere, erasotzaileak 256 saiakera beharko ditu <math>P_{2}</math>-ren azken bytea aurkitzeko, 255 saiakera byte bakoitzaren aukera guztietarako (256 aukera, bat kenduta eremu-prinzipioagatik), gehi saiakera bat padding anbiguoa ezabatzeko.[7]
<math>P_{2}</math>-ren azken bytea zehaztu ondoren, erasotzaileak teknika bera erabil dezake <math>P_{2}</math>-ren bigarren azken bytea lortzeko. Erasotzaileak <math>P_{2}</math>-ren azken bytea 0x02 ezartzen du, <math>C_{1}</math>-eko azken bytea <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ 0x02 bihurtuz. Ondoren, aurreko metodo bera erabiltzen du, oraingoan bigarren azken bytea aldatuz paddinga zuzena izan arte (0x02, 0x02).
Bloke batek 128 bit dituenean (AES, adibidez), hau da, 16 byte, erasotzaileak <math>P_{2}</math> testu argia gehienez ere 256⋅16 = 4096 saiakeretan lortuko du. Honek askoz azkarrago egiten du 128 biteko giltza bat indar handiko erasoaren bidez deskodetzea baino, hau <math>2^{128}</math> saiakera behar izango lituzke eta.
=== '''Mezuak enkriptatzea Padding Oracle erasoarekin (CBC-R)''' ===
CBC-R[8] decripzio testu bat enkriptatutako testua bihurtzen du, eta batez ere padding oracle aurkako erasoetan erakusten da.
Padding oracle eraso bat erabiliz, CBC-R-ek hasieratze bektore bat eta zifratutako bloke bat sortu ditzake edozein testurentzat:
* edozein zifratutako testu deszifratu '''P<sub>i</sub> = PODecrypt( C<sub>i</sub> ) XOR C<sub>i−1</sub>''',
* aurreko zifratze-blokea '''C<sub>x−1</sub>''' aukeratu,
* zifratze/testu argi bikote balioduna ekoitzi '''C<sub>x-1</sub> = P<sub>x</sub> XOR PODecrypt( C<sub>i</sub> )'''.
'''N''' bloke luzeko zifratu bat sortzeko, erasotzaileak '''N''' padding oracle eraso egin behar ditu. Eraso hauek kateatu egiten dira, mezuaren amaieratik hasita ('''C<sub>N</sub>''') mezuaren hasierara ('''C<sub>0</sub>''', IV) testu argi egokia eraikitzeko. Pauso bakoitzean, padding oracle eraso bat erabiltzen da aurretik aukeratutako zifratze-testurako IVa eraikitzeko.
CBC-R erasoak ez du funtzionatuko zifratze eskema baten aurka, zifratutako testua deszifratu aurretik autentifikatzen badu (mezu autentifikazio kode bat edo antzeko bat erabiliz).
== '''Padding oracle erasoa erabiltzen''' ==
Jatorrizko CBCren aurkako erasoa Serge Vaudenay-k argitaratu zuen 2002an. Erasoaren instantziak SSL[9] eta IPSec[10][11] protokoloen aurka gauzatu ziren geroago. Era berean, hainbat web esparruetan ere aplikatu zen, hala nola JavaServer Faces, Ruby on Rails[12] eta ASP.NET[13][14][15], baita beste software batzuetan ere, esaterako Steam joko bezeroan.[16] 2012an, PKCS 11 kriptografia tokenen aurka eraginkorra zela frogatu zen.[1]
Eraso hauek gehienbat TLS implementazioaren bidez konponduak izan ziren, eta haren iragarpen publikoa iritsi zen ondoren, baina bertsio berri bat, Lucky Thirteen erasoak, 2013an argitaratua, denbora-tarte bat erabili zuen zaurgarritasuna berriro irekitzeko, baita aurretik finkatutako ezarpenetan ere. 2014aren hasieran, erasoa ez da jada mehatxutzat hartzen bizitza errealean, nahiz eta teoriaren arabera oraindik posible den (ikus seinale-zarata ratioa) makina klase jakin baten aurka. 2015etik aurrera, Interneteko trafikoa segurtatzeko erabiltzen diren protokolo kriptografikoen aurkako erasoen garapen-eremu aktiboena jaitsiera-erasoak dira, hala nola Logjam[17] eta Export RSA/FREAK[18] erasoak, bezeroak engainatzen dituzte eragiketa kriptografiko ez hain seguruak erabil ditzaten. Eragiketa horiek ondareko bezeroen bateragarritasuna aurreikusten dute, seguruagoak direnean. POODLE izeneko eraso batek (2014aren amaieran) konbinatzen ditu bai beheranzko eraso bat (SSL 3.0ra) bai zaharrenen aurkako Padding Oracle eraso bat, protokolo ez-segurua, transmititutako datuen konpromisoa ahalbidetzeko. 2016ko maiatzean CVE-2016-2107an Lucky Thirteen-en aurkako konponbide bat sortu zen, OpenSSL-n denbora-oinarritutako padding oracle berria erabiliz.[20][21]
7vra97me208ozitsmvq363j5g93t5xv
9968348
9968347
2024-11-13T20:33:33Z
RosherB
167141
9968348
wikitext
text/x-wiki
Kriptografian, "Padding Oracle Attack" eraso bat da, mezu kriptografiko baten [[:en:Padding_(cryptography)|padding]] balidazioa erabiltzen duena honen testu zifratua deszifratzeko. Kriptografian, testu argiko (plaintext) mezuak luzera aldakorrekoak didrenak gehienetan bete egin behar izaten dira (zabalduak), azpian datzan [[:en:Cryptographic_primitive|kriptografia primitiboarekin]] bateragarria izateko. Erasoa "Padding [[:en:Oracle_machine|Oracle]]" bat edukitzean oinarritzen da, zeinak libreki erantzuten dien mezu bat behar bezala beteta dagoen ala ez jakiteko galderei. Informazioa zuzenean eman zitekeen, edo [[:en:Side-channel_attack|zeharkako-kanal]] batetik filtratu.
Padding oracle erabiliz ezaguna den lehen eraso famatua 1998ko [[:en:Adaptive_chosen-ciphertext_attack#Practical_attacks|Bleichenbacher-en erasoa]] izan zen, [[:en:PKCS_1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA_(cryptosystem)|RSA]]<nowiki/>ri erasotzen diona. "Padding oracle" terminoa 2002an agertu zen literaturan, [[:en:Serge_Vaudenay|Serge Vaudenay]]-k [[:en:CBC_mode_of_operation|CBC moduko deszifraketa]] simetrikoetan padding oracle erabiliz egindako erasoaren ondoren. Bi erasoen aldaerek arrakasta izaten jarraitzen dute jatorriz argitaratu zirenetik hamar urte baino gehiago igaro ondoren.[1][4][5]
==Kriptografia asimetrikoa ==
1998an, [[:en:Daniel Bleichenbacher|Daniel Bleichenbacher]]-ek paper garrantzitsu bat argitaratu zuen, geroago "[[:en:Adaptive chosen-ciphertext attack#Practical attacks|Bleichenbacher-en erasoa]]" (edo "milioi mezuen erasoa") izenarekin ezagutzen zena. Erasoak padding oracle erabiltzen du [[:en:PKCS 1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA (cryptosystem)|RSA]]ri erasotzeko, baina terminoa ez da bertan erabiltzen. Geroago egileek haren erasoa padding oracle erasotzat sailkatu dute.
Manger-ek (2001) PKCS #1 v1.5 paddingaren ordezkoari, PKCS #1 v2.0 "OAEP"-ari, eraso egiten dio.
==Kriptografia simetrikoa==
Kriptografia simetrikoan, padding [[:en:oracle attack|oracle erasoa]] [[:en: CBC mode of operation| CBC funtzionamendu moduan]] aplika daiteke. Betegarriaren baliozkotasunari buruz iragazitako datuei esker, erasotzaileek mezuak deszifratu (eta, batzuetan, zifratu) ditzakete Oracleren bidez, Oracleren gakoa erabiliz, zifratze-gakoa ezagutu gabe.
Bleichenbacherrek RSAri PKCS # 1 v1.5 bidez egindako erasoarekin alderatuta, Vaudenayk CBCri egindako erasoa askoz ere eraginkorragoa da. Bi erasoek garaiko kripto-sistemak dituzte helburu:CBC [[:en:Secure Sockets Layer|Secure Sockets Layer]] (SSL) delakoan erabilitako jatorrizko modua da, eta TLSrekin bateragarria izaten jarraitzen du.
Erasotzaileek deszifratze softwarea oracle bezala jardutea saihesteko zenbait neurri hartu dira, baina [[:en:timing attack|denboran oinarritutako eraso]] berriek oraclearen berragerpena behin eta berriz ekarri dute. TLS 1.2-k [[:en:authenticated encryption|autentifikatutako zifratze moduak]] sartzen ditu, CBC-n oinarritzen ez direnak.
===CBC zifraketan padding oracle erasoa===
Blokeen zifratuetan CBC deszifratzearen ezarpen estandarra testu zifratuko bloke guztiak deszifratzeko, padding-a baliozkotzeko, PKCS7 padding-a kentzeko eta mezuaren testu argia itzultzeko diseinatuta dago. Zerbitzariak "padding baliogabea" errorea itzultzen badu, "deszifraketa huts egin du" errore orokor baten ordez, erasotzaileak zerbitzaria padding oracle gisa erabil dezake mezuak deszifratzeko (eta batzuetan zifratzeko).
[[Fitxategi:Cbc deszifratze modua.png|ezkerrera|frameless|604x604px]]
CBC deszifratzeko formula matematikoa hau da:
[[Fitxategi:Formulacbc.png|ezkerrera|frameless]][[Fitxategi:CBCformula2.png|frameless]]
Goian adierazita dagoen bezala, CBC deszifratzrako orduan, testu argi bakoitzaren blokeak aurreko blokearekin XOR egiten du. Ondorioz, bloke batean (<math>C_{1}</math>) byte bakarreko aldaketa batek aldaketa bat eragingo du <math>P_{2}</math>-n dagoen byte bakar batean.
Demagun erasotzaileak bi zifratutako bloke dituela, <math>C_{1}</math> eta <math>C_{2}</math>, eta bigarren blokea deszifratu nahi duela, <math>P_{2}</math> testua lortzeko. Erasotzaileak <math>C_{1}</math>-eko azken bytea aldatzen du (<math>C'_{1}</math> sortuz) eta (IV, <math>C'_{1}</math>, <math>C_{2}</math>) zerbitzarira bidaltzen du. Zerbitzariak, orduan, deszifratutako azken blokean (<math>P'_{2}</math>) PKCS#7 padding balioduna den ala ez jakinarazten du. Paddinga zuzena bada, erasotzaileak orain badaki <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ <math>C'_{1}</math> azken bytea 0x01 dela, azken bi byteak 0x02 direla, azken hiru byteak 0x03 direla, edo azken zortzi byteak 0x08 direla. Erasotzaileak bigarren azken bytea alda dezake (edozein bit bihurtuz) azken bytea 0x01 izateko. (Bestela, erasotzaileak aurreko byteak aldatu eta bilaketa bitarra egin dezake paddinga identifikatzeko. Adibidez, hirugarren azken bytea aldatzea zuzena bada, baina bigarren azken bytea aldatzea okerra bada, orduan azken bi byteak 0x02 direla jakiten da, eta biak deszifratu daitezke). Ondorioz, <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>)-ren azken bytea <math>C'_{1}</math>⊕ 0x01 da. Paddinga zuzena ez bada, erasotzaileak <math>C'_{1}</math>-eko azken bytea hurrengo balio posible bihurtu dezake. Gehienez ere, erasotzaileak 256 saiakera beharko ditu <math>P_{2}</math>-ren azken bytea aurkitzeko, 255 saiakera byte bakoitzaren aukera guztietarako (256 aukera, bat kenduta eremu-prinzipioagatik), gehi saiakera bat padding anbiguoa ezabatzeko.[7]
<math>P_{2}</math>-ren azken bytea zehaztu ondoren, erasotzaileak teknika bera erabil dezake <math>P_{2}</math>-ren bigarren azken bytea lortzeko. Erasotzaileak <math>P_{2}</math>-ren azken bytea 0x02 ezartzen du, <math>C_{1}</math>-eko azken bytea <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ 0x02 bihurtuz. Ondoren, aurreko metodo bera erabiltzen du, oraingoan bigarren azken bytea aldatuz paddinga zuzena izan arte (0x02, 0x02).
Bloke batek 128 bit dituenean (AES, adibidez), hau da, 16 byte, erasotzaileak <math>P_{2}</math> testu argia gehienez ere 256⋅16 = 4096 saiakeretan lortuko du. Honek askoz azkarrago egiten du 128 biteko giltza bat indar handiko erasoaren bidez deskodetzea baino, hau <math>2^{128}</math> saiakera behar izango lituzke eta.
=== '''Mezuak enkriptatzea Padding Oracle erasoarekin (CBC-R)''' ===
CBC-R[8] decripzio testu bat enkriptatutako testua bihurtzen du, eta batez ere padding oracle aurkako erasoetan erakusten da.
Padding oracle eraso bat erabiliz, CBC-R-ek hasieratze bektore bat eta zifratutako bloke bat sortu ditzake edozein testurentzat:
* edozein zifratutako testu deszifratu '''P<sub>i</sub> = PODecrypt( C<sub>i</sub> ) XOR C<sub>i−1</sub>''',
* aurreko zifratze-blokea '''C<sub>x−1</sub>''' aukeratu,
* zifratze/testu argi bikote balioduna ekoitzi '''C<sub>x-1</sub> = P<sub>x</sub> XOR PODecrypt( C<sub>i</sub> )'''.
'''N''' bloke luzeko zifratu bat sortzeko, erasotzaileak '''N''' padding oracle eraso egin behar ditu. Eraso hauek kateatu egiten dira, mezuaren amaieratik hasita ('''C<sub>N</sub>''') mezuaren hasierara ('''C<sub>0</sub>''', IV) testu argi egokia eraikitzeko. Pauso bakoitzean, padding oracle eraso bat erabiltzen da aurretik aukeratutako zifratze-testurako IVa eraikitzeko.
CBC-R erasoak ez du funtzionatuko zifratze eskema baten aurka, zifratutako testua deszifratu aurretik autentifikatzen badu (mezu autentifikazio kode bat edo antzeko bat erabiliz).
== '''Padding oracle erasoa erabiltzen''' ==
Jatorrizko CBCren aurkako erasoa Serge Vaudenay-k argitaratu zuen 2002an. Erasoaren instantziak SSL[9] eta IPSec[10][11] protokoloen aurka gauzatu ziren geroago. Era berean, hainbat web esparruetan ere aplikatu zen, hala nola JavaServer Faces, Ruby on Rails[12] eta ASP.NET[13][14][15], baita beste software batzuetan ere, esaterako Steam joko bezeroan.[16] 2012an, PKCS 11 kriptografia tokenen aurka eraginkorra zela frogatu zen.[1]
Eraso hauek gehienbat TLS implementazioaren bidez konponduak izan ziren, eta haren iragarpen publikoa iritsi zen ondoren, baina bertsio berri bat, Lucky Thirteen erasoak, 2013an argitaratua, denbora-tarte bat erabili zuen zaurgarritasuna berriro irekitzeko, baita aurretik finkatutako ezarpenetan ere. 2014aren hasieran, erasoa ez da jada mehatxutzat hartzen bizitza errealean, nahiz eta teoriaren arabera oraindik posible den (ikus seinale-zarata ratioa) makina klase jakin baten aurka. 2015etik aurrera, Interneteko trafikoa segurtatzeko erabiltzen diren protokolo kriptografikoen aurkako erasoen garapen-eremu aktiboena jaitsiera-erasoak dira, hala nola Logjam[17] eta Export RSA/FREAK[18] erasoak, bezeroak engainatzen dituzte eragiketa kriptografiko ez hain seguruak erabil ditzaten. Eragiketa horiek ondareko bezeroen bateragarritasuna aurreikusten dute, seguruagoak direnean. POODLE izeneko eraso batek (2014aren amaieran) konbinatzen ditu bai beheranzko eraso bat (SSL 3.0ra) bai zaharrenen aurkako Padding Oracle eraso bat, protokolo ez-segurua, transmititutako datuen konpromisoa ahalbidetzeko. 2016ko maiatzean CVE-2016-2107an Lucky Thirteen-en aurkako konponbide bat sortu zen, OpenSSL-n denbora-oinarritutako padding oracle berria erabiliz.[20][21]
jqwlhext1k4y7vpr2ntk5yj1kreme6a
9968350
9968348
2024-11-13T20:33:45Z
RosherB
167141
9968350
wikitext
text/x-wiki
Kriptografian, "Padding Oracle Attack" eraso bat da, mezu kriptografiko baten [[:en:Padding_(cryptography)|padding]] balidazioa erabiltzen duena honen testu zifratua deszifratzeko. Kriptografian, testu argiko (plaintext) mezuak luzera aldakorrekoak didrenak gehienetan bete egin behar izaten dira (zabalduak), azpian datzan [[:en:Cryptographic_primitive|kriptografia primitiboarekin]] bateragarria izateko. Erasoa "Padding [[:en:Oracle_machine|Oracle]]" bat edukitzean oinarritzen da, zeinak libreki erantzuten dien mezu bat behar bezala beteta dagoen ala ez jakiteko galderei. Informazioa zuzenean eman zitekeen, edo [[:en:Side-channel_attack|zeharkako-kanal]] batetik filtratu.
Padding oracle erabiliz ezaguna den lehen eraso famatua 1998ko [[:en:Adaptive_chosen-ciphertext_attack#Practical_attacks|Bleichenbacher-en erasoa]] izan zen, [[:en:PKCS_1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA_(cryptosystem)|RSA]]<nowiki/>ri erasotzen diona. "Padding oracle" terminoa 2002an agertu zen literaturan, [[:en:Serge_Vaudenay|Serge Vaudenay]]-k [[:en:CBC_mode_of_operation|CBC moduko deszifraketa]] simetrikoetan padding oracle erabiliz egindako erasoaren ondoren. Bi erasoen aldaerek arrakasta izaten jarraitzen dute jatorriz argitaratu zirenetik hamar urte baino gehiago igaro ondoren.[1][4][5]
==Kriptografia asimetrikoa ==
1998an, [[:en:Daniel Bleichenbacher|Daniel Bleichenbacher]]-ek paper garrantzitsu bat argitaratu zuen, geroago "[[:en:Adaptive chosen-ciphertext attack#Practical attacks|Bleichenbacher-en erasoa]]" (edo "milioi mezuen erasoa") izenarekin ezagutzen zena. Erasoak padding oracle erabiltzen du [[:en:PKCS 1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA (cryptosystem)|RSA]]ri erasotzeko, baina terminoa ez da bertan erabiltzen. Geroago egileek haren erasoa padding oracle erasotzat sailkatu dute.
Manger-ek (2001) PKCS #1 v1.5 paddingaren ordezkoari, PKCS #1 v2.0 "OAEP"-ari, eraso egiten dio.
==Kriptografia simetrikoa==
Kriptografia simetrikoan, padding [[:en:oracle attack|oracle erasoa]] [[:en: CBC mode of operation| CBC funtzionamendu moduan]] aplika daiteke. Betegarriaren baliozkotasunari buruz iragazitako datuei esker, erasotzaileek mezuak deszifratu (eta, batzuetan, zifratu) ditzakete Oracleren bidez, Oracleren gakoa erabiliz, zifratze-gakoa ezagutu gabe.
Bleichenbacherrek RSAri PKCS # 1 v1.5 bidez egindako erasoarekin alderatuta, Vaudenayk CBCri egindako erasoa askoz ere eraginkorragoa da. Bi erasoek garaiko kripto-sistemak dituzte helburu:CBC [[:en:Secure Sockets Layer|Secure Sockets Layer]] (SSL) delakoan erabilitako jatorrizko modua da, eta TLSrekin bateragarria izaten jarraitzen du.
Erasotzaileek deszifratze softwarea oracle bezala jardutea saihesteko zenbait neurri hartu dira, baina [[:en:timing attack|denboran oinarritutako eraso]] berriek oraclearen berragerpena behin eta berriz ekarri dute. TLS 1.2-k [[:en:authenticated encryption|autentifikatutako zifratze moduak]] sartzen ditu, CBC-n oinarritzen ez direnak.
===CBC zifraketan padding oracle erasoa===
Blokeen zifratuetan CBC deszifratzearen ezarpen estandarra testu zifratuko bloke guztiak deszifratzeko, padding-a baliozkotzeko, PKCS7 padding-a kentzeko eta mezuaren testu argia itzultzeko diseinatuta dago. Zerbitzariak "padding baliogabea" errorea itzultzen badu, "deszifraketa huts egin du" errore orokor baten ordez, erasotzaileak zerbitzaria padding oracle gisa erabil dezake mezuak deszifratzeko (eta batzuetan zifratzeko).
[[Fitxategi:Cbc deszifratze modua.png|ezkerrera|frameless|604x604px]]
CBC deszifratzeko formula matematikoa hau da:
[[Fitxategi:Formulacbc.png|ezkerrera|frameless]][[Fitxategi:CBCformula2.png|frameless]]
Goian adierazita dagoen bezala, CBC deszifratzrako orduan, testu argi bakoitzaren blokeak aurreko blokearekin XOR egiten du. Ondorioz, bloke batean (<math>C_{1}</math>) byte bakarreko aldaketa batek aldaketa bat eragingo du <math>P_{2}</math>-n dagoen byte bakar batean.
Demagun erasotzaileak bi zifratutako bloke dituela, <math>C_{1}</math> eta <math>C_{2}</math>, eta bigarren blokea deszifratu nahi duela, <math>P_{2}</math> testua lortzeko. Erasotzaileak <math>C_{1}</math>-eko azken bytea aldatzen du (<math>C'_{1}</math> sortuz) eta (IV, <math>C'_{1}</math>, <math>C_{2}</math>) zerbitzarira bidaltzen du. Zerbitzariak, orduan, deszifratutako azken blokean (<math>P'_{2}</math>) PKCS#7 padding balioduna den ala ez jakinarazten du. Paddinga zuzena bada, erasotzaileak orain badaki <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ <math>C'_{1}</math> azken bytea 0x01 dela, azken bi byteak 0x02 direla, azken hiru byteak 0x03 direla, edo azken zortzi byteak 0x08 direla. Erasotzaileak bigarren azken bytea alda dezake (edozein bit bihurtuz) azken bytea 0x01 izateko. (Bestela, erasotzaileak aurreko byteak aldatu eta bilaketa bitarra egin dezake paddinga identifikatzeko. Adibidez, hirugarren azken bytea aldatzea zuzena bada, baina bigarren azken bytea aldatzea okerra bada, orduan azken bi byteak 0x02 direla jakiten da, eta biak deszifratu daitezke). Ondorioz, <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>)-ren azken bytea <math>C'_{1}</math>⊕ 0x01 da. Paddinga zuzena ez bada, erasotzaileak <math>C'_{1}</math>-eko azken bytea hurrengo balio posible bihurtu dezake. Gehienez ere, erasotzaileak 256 saiakera beharko ditu <math>P_{2}</math>-ren azken bytea aurkitzeko, 255 saiakera byte bakoitzaren aukera guztietarako (256 aukera, bat kenduta eremu-prinzipioagatik), gehi saiakera bat padding anbiguoa ezabatzeko.[7]
<math>P_{2}</math>-ren azken bytea zehaztu ondoren, erasotzaileak teknika bera erabil dezake <math>P_{2}</math>-ren bigarren azken bytea lortzeko. Erasotzaileak <math>P_{2}</math>-ren azken bytea 0x02 ezartzen du, <math>C_{1}</math>-eko azken bytea <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ 0x02 bihurtuz. Ondoren, aurreko metodo bera erabiltzen du, oraingoan bigarren azken bytea aldatuz paddinga zuzena izan arte (0x02, 0x02).
Bloke batek 128 bit dituenean (AES, adibidez), hau da, 16 byte, erasotzaileak <math>P_{2}</math> testu argia gehienez ere 256⋅16 = 4096 saiakeretan lortuko du. Honek askoz azkarrago egiten du 128 biteko giltza bat indar handiko erasoaren bidez deskodetzea baino, hau <math>2^{128}</math> saiakera behar izango lituzke eta.
=== '''Mezuak enkriptatzea Padding Oracle erasoarekin (CBC-R)''' ===
CBC-R[8] decripzio testu bat enkriptatutako testua bihurtzen du, eta batez ere padding oracle aurkako erasoetan erakusten da.
Padding oracle eraso bat erabiliz, CBC-R-ek hasieratze bektore bat eta zifratutako bloke bat sortu ditzake edozein testurentzat:
* edozein zifratutako testu deszifratu '''P<sub>i</sub> = PODecrypt( C<sub>i</sub> ) XOR C<sub>i−1</sub>''',
* aurreko zifratze-blokea '''C<sub>x−1</sub>''' aukeratu,
* zifratze/testu argi bikote balioduna ekoitzi '''C<sub>x-1</sub> = P<sub>x</sub> XOR PODecrypt( C<sub>i</sub> )'''.
'''N''' bloke luzeko zifratu bat sortzeko, erasotzaileak '''N''' padding oracle eraso egin behar ditu. Eraso hauek kateatu egiten dira, mezuaren amaieratik hasita ('''C<sub>N</sub>''') mezuaren hasierara ('''C<sub>0</sub>''', IV) testu argi egokia eraikitzeko. Pauso bakoitzean, padding oracle eraso bat erabiltzen da aurretik aukeratutako zifratze-testurako IVa eraikitzeko.
CBC-R erasoak ez du funtzionatuko zifratze eskema baten aurka, zifratutako testua deszifratu aurretik autentifikatzen badu (mezu autentifikazio kode bat edo antzeko bat erabiliz).
== '''Padding oracle erasoa erabiltzen''' ==
Jatorrizko CBCren aurkako erasoa Serge Vaudenay-k argitaratu zuen 2002an. Erasoaren instantziak SSL[9] eta IPSec[10][11] protokoloen aurka gauzatu ziren geroago. Era berean, hainbat web esparruetan ere aplikatu zen, hala nola JavaServer Faces, Ruby on Rails[12] eta ASP.NET[13][14][15], baita beste software batzuetan ere, esaterako Steam joko bezeroan.[16] 2012an, PKCS 11 kriptografia tokenen aurka eraginkorra zela frogatu zen.[1]
Eraso hauek gehienbat TLS implementazioaren bidez konponduak izan ziren, eta haren iragarpen publikoa iritsi zen ondoren, baina bertsio berri bat, Lucky Thirteen erasoak, 2013an argitaratua, denbora-tarte bat erabili zuen zaurgarritasuna berriro irekitzeko, baita aurretik finkatutako ezarpenetan ere. 2014aren hasieran, erasoa ez da jada mehatxutzat hartzen bizitza errealean, nahiz eta teoriaren arabera oraindik posible den (ikus seinale-zarata ratioa) makina klase jakin baten aurka. 2015etik aurrera, Interneteko trafikoa segurtatzeko erabiltzen diren protokolo kriptografikoen aurkako erasoen garapen-eremu aktiboena jaitsiera-erasoak dira, hala nola Logjam[17] eta Export RSA/FREAK[18] erasoak, bezeroak engainatzen dituzte eragiketa kriptografiko ez hain seguruak erabil ditzaten. Eragiketa horiek ondareko bezeroen bateragarritasuna aurreikusten dute, seguruagoak direnean. POODLE izeneko eraso batek (2014aren amaieran) konbinatzen ditu bai beheranzko eraso bat (SSL 3.0ra) bai zaharrenen aurkako Padding Oracle eraso bat, protokolo ez-segurua, transmititutako datuen konpromisoa ahalbidetzeko. 2016ko maiatzean CVE-2016-2107an Lucky Thirteen-en aurkako konponbide bat sortu zen, OpenSSL-n denbora-oinarritutako padding oracle berria erabiliz.[20][21]
pi0pc6w8o5wjjpldiov6j6tb7gtj5c2
9968352
9968350
2024-11-13T20:36:55Z
RosherB
167141
9968352
wikitext
text/x-wiki
Kriptografian, "Padding Oracle Attack" eraso bat da, mezu kriptografiko baten [[:en:Padding_(cryptography)|padding]] balidazioa erabiltzen duena honen testu zifratua deszifratzeko. Kriptografian, testu argiko (plaintext) mezuak luzera aldakorrekoak didrenak gehienetan bete egin behar izaten dira (zabalduak), azpian datzan [[:en:Cryptographic_primitive|kriptografia primitiboarekin]] bateragarria izateko. Erasoa "Padding [[:en:Oracle_machine|Oracle]]" bat edukitzean oinarritzen da, zeinak libreki erantzuten dien mezu bat behar bezala beteta dagoen ala ez jakiteko galderei. Informazioa zuzenean eman zitekeen, edo [[:en:Side-channel_attack|zeharkako-kanal]] batetik filtratu.
Padding oracle erabiliz ezaguna den lehen eraso famatua 1998ko [[:en:Adaptive_chosen-ciphertext_attack#Practical_attacks|Bleichenbacher-en erasoa]] izan zen, [[:en:PKCS_1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA_(cryptosystem)|RSA]]<nowiki/>ri erasotzen diona. "Padding oracle" terminoa 2002an agertu zen literaturan, [[:en:Serge_Vaudenay|Serge Vaudenay]]-k [[:en:CBC_mode_of_operation|CBC moduko deszifraketa]] simetrikoetan padding oracle erabiliz egindako erasoaren ondoren. Bi erasoen aldaerek arrakasta izaten jarraitzen dute jatorriz argitaratu zirenetik hamar urte baino gehiago igaro ondoren.[1][4][5]
==Kriptografia asimetrikoa ==
1998an, [[:en:Daniel Bleichenbacher|Daniel Bleichenbacher]]-ek paper garrantzitsu bat argitaratu zuen, geroago "[[:en:Adaptive chosen-ciphertext attack#Practical attacks|Bleichenbacher-en erasoa]]" (edo "milioi mezuen erasoa") izenarekin ezagutzen zena. Erasoak padding oracle erabiltzen du [[:en:PKCS 1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA (cryptosystem)|RSA]]ri erasotzeko, baina terminoa ez da bertan erabiltzen. Geroago egileek haren erasoa padding oracle erasotzat sailkatu dute.
Manger-ek (2001) PKCS #1 v1.5 paddingaren ordezkoari, PKCS #1 v2.0 "OAEP"-ari, eraso egiten dio.
==Kriptografia simetrikoa==
Kriptografia simetrikoan, padding [[:en:oracle attack|oracle erasoa]] [[:en: CBC mode of operation| CBC funtzionamendu moduan]] aplika daiteke. Betegarriaren baliozkotasunari buruz iragazitako datuei esker, erasotzaileek mezuak deszifratu (eta, batzuetan, zifratu) ditzakete Oracleren bidez, Oracleren gakoa erabiliz, zifratze-gakoa ezagutu gabe.
Bleichenbacherrek RSAri PKCS # 1 v1.5 bidez egindako erasoarekin alderatuta, Vaudenayk CBCri egindako erasoa askoz ere eraginkorragoa da. Bi erasoek garaiko kripto-sistemak dituzte helburu:CBC [[:en:Secure Sockets Layer|Secure Sockets Layer]] (SSL) delakoan erabilitako jatorrizko modua da, eta TLSrekin bateragarria izaten jarraitzen du.
Erasotzaileek deszifratze softwarea oracle bezala jardutea saihesteko zenbait neurri hartu dira, baina [[:en:timing attack|denboran oinarritutako eraso]] berriek oraclearen berragerpena behin eta berriz ekarri dute. TLS 1.2-k [[:en:authenticated encryption|autentifikatutako zifratze moduak]] sartzen ditu, CBC-n oinarritzen ez direnak.
===CBC zifraketan padding oracle erasoa===
Blokeen zifratuetan CBC deszifratzearen ezarpen estandarra testu zifratuko bloke guztiak deszifratzeko, padding-a baliozkotzeko, PKCS7 padding-a kentzeko eta mezuaren testu argia itzultzeko diseinatuta dago. Zerbitzariak "padding baliogabea" errorea itzultzen badu, "deszifraketa huts egin du" errore orokor baten ordez, erasotzaileak zerbitzaria padding oracle gisa erabil dezake mezuak deszifratzeko (eta batzuetan zifratzeko).
[[Fitxategi:Cbc deszifratze modua.png|ezkerrera|frameless|604x604px]]
CBC deszifratzeko formula matematikoa hau da:
[[Fitxategi:Formulacbc.png|ezkerrera|frameless]][[Fitxategi:CBCformula2.png|frameless]]
Goian adierazita dagoen bezala, CBC deszifratzrako orduan, testu argi bakoitzaren blokeak aurreko blokearekin XOR egiten du. Ondorioz, bloke batean (<math>C_{1}</math>) byte bakarreko aldaketa batek aldaketa bat eragingo du <math>P_{2}</math>-n dagoen byte bakar batean.
Demagun erasotzaileak bi zifratutako bloke dituela, <math>C_{1}</math> eta <math>C_{2}</math>, eta bigarren blokea deszifratu nahi duela, <math>P_{2}</math> testua lortzeko. Erasotzaileak <math>C_{1}</math>-eko azken bytea aldatzen du (<math>C'_{1}</math> sortuz) eta (IV, <math>C'_{1}</math>, <math>C_{2}</math>) zerbitzarira bidaltzen du. Zerbitzariak, orduan, deszifratutako azken blokean (<math>P'_{2}</math>) PKCS#7 padding balioduna den ala ez jakinarazten du. Paddinga zuzena bada, erasotzaileak orain badaki <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ <math>C'_{1}</math> azken bytea 0x01 dela, azken bi byteak 0x02 direla, azken hiru byteak 0x03 direla, edo azken zortzi byteak 0x08 direla. Erasotzaileak bigarren azken bytea alda dezake (edozein bit bihurtuz) azken bytea 0x01 izateko. (Bestela, erasotzaileak aurreko byteak aldatu eta bilaketa bitarra egin dezake paddinga identifikatzeko. Adibidez, hirugarren azken bytea aldatzea zuzena bada, baina bigarren azken bytea aldatzea okerra bada, orduan azken bi byteak 0x02 direla jakiten da, eta biak deszifratu daitezke). Ondorioz, <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>)-ren azken bytea <math>C'_{1}</math>⊕ 0x01 da. Paddinga zuzena ez bada, erasotzaileak <math>C'_{1}</math>-eko azken bytea hurrengo balio posible bihurtu dezake. Gehienez ere, erasotzaileak 256 saiakera beharko ditu <math>P_{2}</math>-ren azken bytea aurkitzeko, 255 saiakera byte bakoitzaren aukera guztietarako (256 aukera, bat kenduta eremu-prinzipioagatik), gehi saiakera bat padding anbiguoa ezabatzeko.[7]
<math>P_{2}</math>-ren azken bytea zehaztu ondoren, erasotzaileak teknika bera erabil dezake <math>P_{2}</math>-ren bigarren azken bytea lortzeko. Erasotzaileak <math>P_{2}</math>-ren azken bytea 0x02 ezartzen du, <math>C_{1}</math>-eko azken bytea <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ 0x02 bihurtuz. Ondoren, aurreko metodo bera erabiltzen du, oraingoan bigarren azken bytea aldatuz paddinga zuzena izan arte (0x02, 0x02).
Bloke batek 128 bit dituenean (AES, adibidez), hau da, 16 byte, erasotzaileak <math>P_{2}</math> testu argia gehienez ere 256⋅16 = 4096 saiakeretan lortuko du. Honek askoz azkarrago egiten du 128 biteko giltza bat indar handiko erasoaren bidez deskodetzea baino, hau <math>2^{128}</math> saiakera behar izango lituzke eta.
=== '''Mezuak enkriptatzea Padding Oracle erasoarekin (CBC-R)''' ===
CBC-R[8] decripzio testu bat enkriptatutako testua bihurtzen du, eta batez ere padding oracle aurkako erasoetan erakusten da.
Padding oracle eraso bat erabiliz, CBC-R-ek hasieratze bektore bat eta zifratutako bloke bat sortu ditzake edozein testurentzat:
* edozein zifratutako testu deszifratu '''P<sub>i</sub> = PODecrypt( C<sub>i</sub> ) XOR C<sub>i−1</sub>''',
* aurreko zifratze-blokea '''C<sub>x−1</sub>''' aukeratu,
* zifratze/testu argi bikote balioduna ekoitzi '''C<sub>x-1</sub> = P<sub>x</sub> XOR PODecrypt( C<sub>i</sub> )'''.
'''N''' bloke luzeko zifratu bat sortzeko, erasotzaileak '''N''' padding oracle eraso egin behar ditu. Eraso hauek kateatu egiten dira, mezuaren amaieratik hasita ('''C<sub>N</sub>''') mezuaren hasierara ('''C<sub>0</sub>''', IV) testu argi egokia eraikitzeko. Pauso bakoitzean, padding oracle eraso bat erabiltzen da aurretik aukeratutako zifratze-testurako IVa eraikitzeko.
CBC-R erasoak ez du funtzionatuko zifratze eskema baten aurka, zifratutako testua deszifratu aurretik autentifikatzen badu (mezu autentifikazio kode bat edo antzeko bat erabiliz).
== Padding oracle erasoa erabiltzen ==
Jatorrizko CBCren aurkako erasoa Serge Vaudenay-k argitaratu zuen 2002an. Erasoaren instantziak SSL[9] eta IPSec[10][11] protokoloen aurka gauzatu ziren geroago. Era berean, hainbat web esparruetan ere aplikatu zen, hala nola JavaServer Faces, Ruby on Rails[12] eta ASP.NET[13][14][15], baita beste software batzuetan ere, esaterako Steam joko bezeroan.[16] 2012an, PKCS 11 kriptografia tokenen aurka eraginkorra zela frogatu zen.[1]
Eraso hauek gehienbat TLS implementazioaren bidez konponduak izan ziren, eta haren iragarpen publikoa iritsi zen ondoren, baina bertsio berri bat, Lucky Thirteen erasoak, 2013an argitaratua, denbora-tarte bat erabili zuen zaurgarritasuna berriro irekitzeko, baita aurretik finkatutako ezarpenetan ere. 2014aren hasieran, erasoa ez da jada mehatxutzat hartzen bizitza errealean, nahiz eta teoriaren arabera oraindik posible den (ikus seinale-zarata ratioa) makina klase jakin baten aurka. 2015etik aurrera, Interneteko trafikoa segurtatzeko erabiltzen diren protokolo kriptografikoen aurkako erasoen garapen-eremu aktiboena jaitsiera-erasoak dira, hala nola Logjam[17] eta Export RSA/FREAK[18] erasoak, bezeroak engainatzen dituzte eragiketa kriptografiko ez hain seguruak erabil ditzaten. Eragiketa horiek ondareko bezeroen bateragarritasuna aurreikusten dute, seguruagoak direnean. POODLE izeneko eraso batek (2014aren amaieran) konbinatzen ditu bai beheranzko eraso bat (SSL 3.0ra) bai zaharrenen aurkako Padding Oracle eraso bat, protokolo ez-segurua, transmititutako datuen konpromisoa ahalbidetzeko. 2016ko maiatzean CVE-2016-2107an Lucky Thirteen-en aurkako konponbide bat sortu zen, OpenSSL-n denbora-oinarritutako padding oracle berria erabiliz.[20][21]
7ztobr5m6fpcimij8mjdqc90mtt6ybf
9968354
9968352
2024-11-13T20:38:44Z
RosherB
167141
9968354
wikitext
text/x-wiki
Kriptografian, "Padding Oracle Attack" eraso bat da, mezu kriptografiko baten [[:en:Padding_(cryptography)|padding]] balidazioa erabiltzen duena honen testu zifratua deszifratzeko. Kriptografian, testu argiko (plaintext) mezuak luzera aldakorrekoak didrenak gehienetan bete egin behar izaten dira (zabalduak), azpian datzan [[:en:Cryptographic_primitive|kriptografia primitiboarekin]] bateragarria izateko. Erasoa "Padding [[:en:Oracle_machine|Oracle]]" bat edukitzean oinarritzen da, zeinak libreki erantzuten dien mezu bat behar bezala beteta dagoen ala ez jakiteko galderei. Informazioa zuzenean eman zitekeen, edo [[:en:Side-channel_attack|zeharkako-kanal]] batetik filtratu.
Padding oracle erabiliz ezaguna den lehen eraso famatua 1998ko [[:en:Adaptive_chosen-ciphertext_attack#Practical_attacks|Bleichenbacher-en erasoa]] izan zen, [[:en:PKCS_1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA_(cryptosystem)|RSA]]<nowiki/>ri erasotzen diona. "Padding oracle" terminoa 2002an agertu zen literaturan, [[:en:Serge_Vaudenay|Serge Vaudenay]]-k [[:en:CBC_mode_of_operation|CBC moduko deszifraketa]] simetrikoetan padding oracle erabiliz egindako erasoaren ondoren. Bi erasoen aldaerek arrakasta izaten jarraitzen dute jatorriz argitaratu zirenetik hamar urte baino gehiago igaro ondoren.
==Kriptografia asimetrikoa ==
1998an, [[:en:Daniel Bleichenbacher|Daniel Bleichenbacher]]-ek paper garrantzitsu bat argitaratu zuen, geroago "[[:en:Adaptive chosen-ciphertext attack#Practical attacks|Bleichenbacher-en erasoa]]" (edo "milioi mezuen erasoa") izenarekin ezagutzen zena. Erasoak padding oracle erabiltzen du [[:en:PKCS 1|PKCS #1 v1.5]] padding erabiliz [[:en:RSA (cryptosystem)|RSA]]ri erasotzeko, baina terminoa ez da bertan erabiltzen. Geroago egileek haren erasoa padding oracle erasotzat sailkatu dute.
Manger-ek (2001) PKCS #1 v1.5 paddingaren ordezkoari, PKCS #1 v2.0 "OAEP"-ari, eraso egiten dio.
==Kriptografia simetrikoa==
Kriptografia simetrikoan, padding [[:en:oracle attack|oracle erasoa]] [[:en: CBC mode of operation| CBC funtzionamendu moduan]] aplika daiteke. Betegarriaren baliozkotasunari buruz iragazitako datuei esker, erasotzaileek mezuak deszifratu (eta, batzuetan, zifratu) ditzakete Oracleren bidez, Oracleren gakoa erabiliz, zifratze-gakoa ezagutu gabe.
Bleichenbacherrek RSAri PKCS # 1 v1.5 bidez egindako erasoarekin alderatuta, Vaudenayk CBCri egindako erasoa askoz ere eraginkorragoa da. Bi erasoek garaiko kripto-sistemak dituzte helburu:CBC [[:en:Secure Sockets Layer|Secure Sockets Layer]] (SSL) delakoan erabilitako jatorrizko modua da, eta TLSrekin bateragarria izaten jarraitzen du.
Erasotzaileek deszifratze softwarea oracle bezala jardutea saihesteko zenbait neurri hartu dira, baina [[:en:timing attack|denboran oinarritutako eraso]] berriek oraclearen berragerpena behin eta berriz ekarri dute. TLS 1.2-k [[:en:authenticated encryption|autentifikatutako zifratze moduak]] sartzen ditu, CBC-n oinarritzen ez direnak.
===CBC zifraketan padding oracle erasoa===
Blokeen zifratuetan CBC deszifratzearen ezarpen estandarra testu zifratuko bloke guztiak deszifratzeko, padding-a baliozkotzeko, PKCS7 padding-a kentzeko eta mezuaren testu argia itzultzeko diseinatuta dago. Zerbitzariak "padding baliogabea" errorea itzultzen badu, "deszifraketa huts egin du" errore orokor baten ordez, erasotzaileak zerbitzaria padding oracle gisa erabil dezake mezuak deszifratzeko (eta batzuetan zifratzeko).
[[Fitxategi:Cbc deszifratze modua.png|ezkerrera|frameless|604x604px]]
CBC deszifratzeko formula matematikoa hau da:
[[Fitxategi:Formulacbc.png|ezkerrera|frameless]][[Fitxategi:CBCformula2.png|frameless]]
Goian adierazita dagoen bezala, CBC deszifratzrako orduan, testu argi bakoitzaren blokeak aurreko blokearekin XOR egiten du. Ondorioz, bloke batean (<math>C_{1}</math>) byte bakarreko aldaketa batek aldaketa bat eragingo du <math>P_{2}</math>-n dagoen byte bakar batean.
Demagun erasotzaileak bi zifratutako bloke dituela, <math>C_{1}</math> eta <math>C_{2}</math>, eta bigarren blokea deszifratu nahi duela, <math>P_{2}</math> testua lortzeko. Erasotzaileak <math>C_{1}</math>-eko azken bytea aldatzen du (<math>C'_{1}</math> sortuz) eta (IV, <math>C'_{1}</math>, <math>C_{2}</math>) zerbitzarira bidaltzen du. Zerbitzariak, orduan, deszifratutako azken blokean (<math>P'_{2}</math>) PKCS#7 padding balioduna den ala ez jakinarazten du. Paddinga zuzena bada, erasotzaileak orain badaki <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ <math>C'_{1}</math> azken bytea 0x01 dela, azken bi byteak 0x02 direla, azken hiru byteak 0x03 direla, edo azken zortzi byteak 0x08 direla. Erasotzaileak bigarren azken bytea alda dezake (edozein bit bihurtuz) azken bytea 0x01 izateko. (Bestela, erasotzaileak aurreko byteak aldatu eta bilaketa bitarra egin dezake paddinga identifikatzeko. Adibidez, hirugarren azken bytea aldatzea zuzena bada, baina bigarren azken bytea aldatzea okerra bada, orduan azken bi byteak 0x02 direla jakiten da, eta biak deszifratu daitezke). Ondorioz, <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>)-ren azken bytea <math>C'_{1}</math>⊕ 0x01 da. Paddinga zuzena ez bada, erasotzaileak <math>C'_{1}</math>-eko azken bytea hurrengo balio posible bihurtu dezake. Gehienez ere, erasotzaileak 256 saiakera beharko ditu <math>P_{2}</math>-ren azken bytea aurkitzeko, 255 saiakera byte bakoitzaren aukera guztietarako (256 aukera, bat kenduta eremu-prinzipioagatik), gehi saiakera bat padding anbiguoa ezabatzeko.
<math>P_{2}</math>-ren azken bytea zehaztu ondoren, erasotzaileak teknika bera erabil dezake <math>P_{2}</math>-ren bigarren azken bytea lortzeko. Erasotzaileak <math>P_{2}</math>-ren azken bytea 0x02 ezartzen du, <math>C_{1}</math>-eko azken bytea <math>D_{k}</math>(<math>C_{2}</math>) ⊕ 0x02 bihurtuz. Ondoren, aurreko metodo bera erabiltzen du, oraingoan bigarren azken bytea aldatuz paddinga zuzena izan arte (0x02, 0x02).
Bloke batek 128 bit dituenean (AES, adibidez), hau da, 16 byte, erasotzaileak <math>P_{2}</math> testu argia gehienez ere 256⋅16 = 4096 saiakeretan lortuko du. Honek askoz azkarrago egiten du 128 biteko giltza bat indar handiko erasoaren bidez deskodetzea baino, hau <math>2^{128}</math> saiakera behar izango lituzke eta.
=== '''Mezuak enkriptatzea Padding Oracle erasoarekin (CBC-R)''' ===
CBC-R decripzio testu bat enkriptatutako testua bihurtzen du, eta batez ere padding oracle aurkako erasoetan erakusten da.
Padding oracle eraso bat erabiliz, CBC-R-ek hasieratze bektore bat eta zifratutako bloke bat sortu ditzake edozein testurentzat:
* edozein zifratutako testu deszifratu '''P<sub>i</sub> = PODecrypt( C<sub>i</sub> ) XOR C<sub>i−1</sub>''',
* aurreko zifratze-blokea '''C<sub>x−1</sub>''' aukeratu,
* zifratze/testu argi bikote balioduna ekoitzi '''C<sub>x-1</sub> = P<sub>x</sub> XOR PODecrypt( C<sub>i</sub> )'''.
'''N''' bloke luzeko zifratu bat sortzeko, erasotzaileak '''N''' padding oracle eraso egin behar ditu. Eraso hauek kateatu egiten dira, mezuaren amaieratik hasita ('''C<sub>N</sub>''') mezuaren hasierara ('''C<sub>0</sub>''', IV) testu argi egokia eraikitzeko. Pauso bakoitzean, padding oracle eraso bat erabiltzen da aurretik aukeratutako zifratze-testurako IVa eraikitzeko.
CBC-R erasoak ez du funtzionatuko zifratze eskema baten aurka, zifratutako testua deszifratu aurretik autentifikatzen badu (mezu autentifikazio kode bat edo antzeko bat erabiliz).
== Padding oracle erasoa erabiltzen ==
Jatorrizko CBCren aurkako erasoa Serge Vaudenay-k argitaratu zuen 2002an. Erasoaren instantziak SSL eta IPSec protokoloen aurka gauzatu ziren geroago. Era berean, hainbat web esparruetan ere aplikatu zen, hala nola JavaServer Faces, Ruby on Rails eta ASP.NET, baita beste software batzuetan ere, esaterako Steam joko bezeroan. 2012an, PKCS 11 kriptografia tokenen aurka eraginkorra zela frogatu zen.
Eraso hauek gehienbat TLS implementazioaren bidez konponduak izan ziren, eta haren iragarpen publikoa iritsi zen ondoren, baina bertsio berri bat, Lucky Thirteen erasoak, 2013an argitaratua, denbora-tarte bat erabili zuen zaurgarritasuna berriro irekitzeko, baita aurretik finkatutako ezarpenetan ere. 2014aren hasieran, erasoa ez da jada mehatxutzat hartzen bizitza errealean, nahiz eta teoriaren arabera oraindik posible den (ikus seinale-zarata ratioa) makina klase jakin baten aurka. 2015etik aurrera, Interneteko trafikoa segurtatzeko erabiltzen diren protokolo kriptografikoen aurkako erasoen garapen-eremu aktiboena jaitsiera-erasoak dira, hala nola Logjam eta Export RSA/FREAK erasoak, bezeroak engainatzen dituzte eragiketa kriptografiko ez hain seguruak erabil ditzaten. Eragiketa horiek ondareko bezeroen bateragarritasuna aurreikusten dute, seguruagoak direnean. POODLE izeneko eraso batek (2014aren amaieran) konbinatzen ditu bai beheranzko eraso bat (SSL 3.0ra) bai zaharrenen aurkako Padding Oracle eraso bat, protokolo ez-segurua, transmititutako datuen konpromisoa ahalbidetzeko. 2016ko maiatzean CVE-2016-2107an Lucky Thirteen-en aurkako konponbide bat sortu zen, OpenSSL-n denbora-oinarritutako padding oracle berria erabiliz.
hg5cuk8cicvu6sqy2czowwyd4kcxqe2
Lankide:Jmorate001/Konputazio muga
2
1208736
9967485
9967341
2024-11-13T12:00:29Z
Jmorate001
167227
/* Kontzeptua */
9967485
wikitext
text/x-wiki
{{Taller de usuario}}
<!-- Puedes empezar a añadir texto a continuación de este mensaje; si quieres trasladar el taller a la enciclopedia, recuerda borrar antes este mensaje y la línea superior {{Taller de usuario}}. -->
= Ertzeko konputazioa =
Ertzeko konputazioa<ref>{{Cite web|abizena=elEconomista.es|izenburua=Las empresas se vuelcan con la 'computación frontera' - elEconomista.es|url=https://www.eleconomista.es/tecnologia/noticias/11788799/05/22/Las-empresas-se-vuelcan-con-la-computacion-frontera-.html|lana=www.eleconomista.es|accessdate=2022-07-25}}</ref><ref>{{Cite web|izena=Europa|abizena=Press|izenburua=Nokia lanza las aplicaciones de empresas basadas en la Computación en la Frontera de la Red de Móviles|data=2016-09-27|url=https://www.europapress.es/portaltic/sector/noticia-nokia-lanza-aplicaciones-empresas-basadas-computacion-frontera-red-moviles-20160927181553.html|lana=www.europapress.es|accessdate=2022-07-25}}</ref><ref>{{Cite web|izena=Vicente|abizena=Hernández Díaz|izenburua=Implementación del paradigma de computación en la frontera en sistemas basados en IoT|data=2019|url=https://oa.upm.es/62943/|lana=oa.upm.es|accessdate=2022-07-25}}</ref><ref>{{Cita libro|título=Web 3.0 - La evolución de Internet|url=https://books.google.es/books?id=OYJlEAAAQBAJ&pg=PT12&dq=computaci%C3%B3n+frontera&hl=es&sa=X&ved=2ahUKEwj3m46J9ZP5AhVGnP0HHRHQBewQ6AF6BAgHEAI#v=onepage&q=computaci%C3%B3n%20frontera&f=false|editorial=RedUSERS|fecha=2022-03-23|fechaacceso=2022-07-25|idioma=es|nombre=Guillermo|apellidos=Jurado}}</ref> (ingelesez '''''edge computing''''') edo prozesu perimetrala<ref>{{Cite web|url=https://www.microsoft.com/en-us/language/Search?&searchTerm=edge%20computing&langID=736&Source=true&productid=undefined|lana=Terminologías de Microsoft}}</ref> [[Konputazio banatua|konputazio banatuaren]] paradigma bat da, non [[Informatika|konputazioa]] eta [[Datuak biltzeko gailu|datuen biltegiratzea]] behar den kokapenera hurbiltzen ditu, erantzun-denborak hobetzeko eta banda-zabalera aurrezteko.<ref name="ED_CP_01">{{Cite web|izenburua=What is Edge Computing: The Network Edge Explained|abizena1=Hamilton|izena1=Eric|data=2018-12-27|url=https://www.cloudwards.net/what-is-edge-computing/|lana=cloudwards.net|accessdate=2019-05-14}}</ref>
Konputazio mota honen jatorria [[Edukien banaketarako sarea|edukiak banatzeko sareak]] (CDN) dira, laurogeita hamarreko hamarkadaren amaieran sortu zirenak web edukia eta bideoa zerbitzatzeko<ref name=":02">{{Cite web|izenburua=Globally Distributed Content Delivery, by J. Dilley, B. Maggs, J. Parikh, H. Prokop, R. Sitaraman and B. Weihl, IEEE Internet Computing, Volume 6, Issue 5, November 2002.|url=https://people.cs.umass.edu/~ramesh/Site/PUBLICATIONS_files/DMPPSW02.pdf|accessdate=2019-10-25}}</ref> erabiltzaileengandik gertu hedatuta egonda. 2000. urtearen hasieran, sare horiek bilakaera bat izan zuten aplikazioaki eta aplikazio osagaiak sareen zerbitzari perimetrikoetan ostatatzeko<ref name=":1">{{Cite aldizkari|urtea=2010|izenburua=The Akamai Network: A Platform for High-Performance Internet Applications|orrialdeak=2–19|egilea1=Nygren., E.|egilea2=Sitaraman R. K.|abizena3=Sun, J.|url=http://www.akamai.com/dl/technical_publications/network_overview_osr.pdf|kazeta=ACM SIGOPS Operating Systems Review|liburukia=44|alea=3|doi=10.1145/1842733.1842736|accessdate=2012-11-19}}</ref>, nondik sortu ziren ostatatutako aplikazioen prozesamendu perimetraleko<ref>{{Cite aldizkari|urtea=2004|izenburua=EdgeComputing: Extending Enterprise Applications to the Edge of the Internet|orrialdeak=|abizena1=Davis|abizena2=Parikh|abizena3=Weihl|izena1=A.|izena2=J.|izena3=W.|url=|kazeta=13th International World Wide Web Conference|liburukia=|doi=10.1145/1013367.1013397}}</ref> lehen zerbitzuak: banatzaileen lokalizatzaileak, erosketa-orgatxoak, denbora errealeko datu-agregatzaileak eta iragarkiak txertatzeko motorrak.<ref name=":1" />
Perimetro-prozesamendu modernoak nabarmen zabaltzen du ikuspegi hori [[birtualizazio]]-teknologiaren bidez; izan ere, teknologia horrek aplikazio-sorta zabalagoa inplementatzen eta exekutatzen laguntzen du perimetro-zerbitzarietan.
[[Fitxategi:Edge_computing_infrastructure.png|thumb|''Edge'' computing-aren azpiegitura.]]
== Definizioa ==
Ertzeko konputazioaren definizio bat eskaeretatik gertuago dagoen latentzia baxua eskaintzen duen edozein programa informatiko litzateke. Oro har, ''edge computing-a'' sarearen perimetroan gertatzen den hodei-informatikatik kanpoko konputazio bezala definitzen da, eta bereziki, datuak denbora errealean prozesatu behar diren aplikazioetan. Definizioari dagokionez, hodei-konputazioak [[Datu handiak|datu handiekin]] lan egiten du, eta konputazio-perimetrikoak, aldiz, sentsoreek edo erabiltzaileek denbora errealean sortutako "berehalako datuekin".
''The State of the Edge'' txostenaren arabera, prozesamendu perimetrala "azken miliako saretik gertu" dauden zerbitzarietan elkartzen da.
Jokoak birtransmititzeko erabiltzen diren nodo perimetrikoak ''gamelets'' izenez ezagutzen dira, eta bezeroarengandik jauzi batera edo bira egon ohi dira.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=CloudHide: Towards Latency Hiding Techniques for Thin-client Cloud Gaming|url=https://www.researchgate.net/publication/320578846|lana=ResearchGate|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name="Anand 14–20">{{Cite aldizkari|izenburua=Gamelets — Multiplayer mobile games with distributed micro-clouds|orrialdeak=14–20|abizena1=Anand|abizena2=Edwin|izena1=B.|izena2=A. J. Hao|data=January 2014|kazeta=2014 Seventh International Conference on Mobile Computing and Ubiquitous Networking (ICMU)|isbn=978-1-4799-2231-4|doi=10.1109/ICMU.2014.6799051}}</ref> Anand eta Edwinen arabera, 'nodo perimetrikoa gehienbat bezero mugikorretik jauzi batera edo bira dago, denbora errealeko jokoetarako erantzun-denboraren mugak betetzeko' hodeiko jokoen testuinguruan.<ref name="Anand 14–20" />
== Kontzeptua ==
Sareen IdC gailu perietrikoen gehikuntza datu ugarien sorrera erakartzen du, non datu-zentroentan landuko dira datu horiek, eta horrek mugara eramaten ditu sarearen banda-zabaleraren baldintzak.<ref>{{Cite aldizkari|izenburua=[Serbian] The Methods and Procedures for Accelerating Operations and Queries in Large Database Systems and Data Warehouse (Big Data Systems)|abizena1=Ivkovic|izena1=Jovan|data=2016-07-11|url=https://www.cris.uns.ac.rs/DownloadFileServlet/Disertacija146605695384137.pdf?controlNumber=(BISIS)101176&fileName=146605695384137.pdf&id=6031&licenseAccepted=true|kazeta=}}</ref> Sare-teknologiaren hobekuntzak gorabehera, datu-zentroek ezin dituzte transferentzia-tasak eta erantzun-denbora onargarriak bermatu, eta hori baldintza kritikoa izan liteke aplikazio askorentzat.<ref name="shi-edge">{{Cite aldizkari|izenburua=Edge Computing: Vision and Challenges|orrialdeak=637–646|abizena1=Shi|abizena2=Cao|abizena3=Zhang|abizena4=Li|abizena5=Xu|izena1=Weisong|izena2=Jie|izena3=Quan|izena4=Youhuizi|izena5=Lanyu|data=October 2016|kazeta=IEEE Internet of Things Journal|liburukia=3|alea=5|doi=10.1109/JIOT.2016.2579198}}</ref> Gainera, gailu perimetrikoek etengabe kontsumitzen dituzte hodeitik datozen datuak.
Era berean, prozesamendu perimetralaren helburua konputazioa datu-zentroetatik sarearen perimetrora mugitzea da, objektu adimendunak, mugikorrak edo sareko lotura-ateak ustiatuz zereginak egiteko. Zerbitzuak perimetrora mugitzean, edukiaren cachean biltegiratzea, zerbitzuak eman, IdC biltegiratu eta administratu daiteke. Horrek erantzun-denbora eta transferentzia-tasa hobetzen ditu. Aldi berean, logika sare-nodoetan banatzeak arazo eta erronka berriak dakartza, konputazio tradizionalak gainditu ez dituenak.
=== Pribatutasuna eta segurtasuna ===
=== Eskalagarritasuna ===
=== Fidagarritasuna ===
=== Abiadura ===
=== Eraginkortasuna ===
== Aplikazioak ==
== Ikusi ere ==
== Erreferentziak ==
mitzz58uqvhb31jnbt7uepww68yqf0t
9967521
9967485
2024-11-13T12:13:50Z
Jmorate001
167227
/* Pribatutasuna eta segurtasuna */
9967521
wikitext
text/x-wiki
{{Taller de usuario}}
<!-- Puedes empezar a añadir texto a continuación de este mensaje; si quieres trasladar el taller a la enciclopedia, recuerda borrar antes este mensaje y la línea superior {{Taller de usuario}}. -->
= Ertzeko konputazioa =
Ertzeko konputazioa<ref>{{Cite web|abizena=elEconomista.es|izenburua=Las empresas se vuelcan con la 'computación frontera' - elEconomista.es|url=https://www.eleconomista.es/tecnologia/noticias/11788799/05/22/Las-empresas-se-vuelcan-con-la-computacion-frontera-.html|lana=www.eleconomista.es|accessdate=2022-07-25}}</ref><ref>{{Cite web|izena=Europa|abizena=Press|izenburua=Nokia lanza las aplicaciones de empresas basadas en la Computación en la Frontera de la Red de Móviles|data=2016-09-27|url=https://www.europapress.es/portaltic/sector/noticia-nokia-lanza-aplicaciones-empresas-basadas-computacion-frontera-red-moviles-20160927181553.html|lana=www.europapress.es|accessdate=2022-07-25}}</ref><ref>{{Cite web|izena=Vicente|abizena=Hernández Díaz|izenburua=Implementación del paradigma de computación en la frontera en sistemas basados en IoT|data=2019|url=https://oa.upm.es/62943/|lana=oa.upm.es|accessdate=2022-07-25}}</ref><ref>{{Cita libro|título=Web 3.0 - La evolución de Internet|url=https://books.google.es/books?id=OYJlEAAAQBAJ&pg=PT12&dq=computaci%C3%B3n+frontera&hl=es&sa=X&ved=2ahUKEwj3m46J9ZP5AhVGnP0HHRHQBewQ6AF6BAgHEAI#v=onepage&q=computaci%C3%B3n%20frontera&f=false|editorial=RedUSERS|fecha=2022-03-23|fechaacceso=2022-07-25|idioma=es|nombre=Guillermo|apellidos=Jurado}}</ref> (ingelesez '''''edge computing''''') edo prozesu perimetrala<ref>{{Cite web|url=https://www.microsoft.com/en-us/language/Search?&searchTerm=edge%20computing&langID=736&Source=true&productid=undefined|lana=Terminologías de Microsoft}}</ref> [[Konputazio banatua|konputazio banatuaren]] paradigma bat da, non [[Informatika|konputazioa]] eta [[Datuak biltzeko gailu|datuen biltegiratzea]] behar den kokapenera hurbiltzen ditu, erantzun-denborak hobetzeko eta banda-zabalera aurrezteko.<ref name="ED_CP_01">{{Cite web|izenburua=What is Edge Computing: The Network Edge Explained|abizena1=Hamilton|izena1=Eric|data=2018-12-27|url=https://www.cloudwards.net/what-is-edge-computing/|lana=cloudwards.net|accessdate=2019-05-14}}</ref>
Konputazio mota honen jatorria [[Edukien banaketarako sarea|edukiak banatzeko sareak]] (CDN) dira, laurogeita hamarreko hamarkadaren amaieran sortu zirenak web edukia eta bideoa zerbitzatzeko<ref name=":02">{{Cite web|izenburua=Globally Distributed Content Delivery, by J. Dilley, B. Maggs, J. Parikh, H. Prokop, R. Sitaraman and B. Weihl, IEEE Internet Computing, Volume 6, Issue 5, November 2002.|url=https://people.cs.umass.edu/~ramesh/Site/PUBLICATIONS_files/DMPPSW02.pdf|accessdate=2019-10-25}}</ref> erabiltzaileengandik gertu hedatuta egonda. 2000. urtearen hasieran, sare horiek bilakaera bat izan zuten aplikazioaki eta aplikazio osagaiak sareen zerbitzari perimetrikoetan ostatatzeko<ref name=":1">{{Cite aldizkari|urtea=2010|izenburua=The Akamai Network: A Platform for High-Performance Internet Applications|orrialdeak=2–19|egilea1=Nygren., E.|egilea2=Sitaraman R. K.|abizena3=Sun, J.|url=http://www.akamai.com/dl/technical_publications/network_overview_osr.pdf|kazeta=ACM SIGOPS Operating Systems Review|liburukia=44|alea=3|doi=10.1145/1842733.1842736|accessdate=2012-11-19}}</ref>, nondik sortu ziren ostatatutako aplikazioen prozesamendu perimetraleko<ref>{{Cite aldizkari|urtea=2004|izenburua=EdgeComputing: Extending Enterprise Applications to the Edge of the Internet|orrialdeak=|abizena1=Davis|abizena2=Parikh|abizena3=Weihl|izena1=A.|izena2=J.|izena3=W.|url=|kazeta=13th International World Wide Web Conference|liburukia=|doi=10.1145/1013367.1013397}}</ref> lehen zerbitzuak: banatzaileen lokalizatzaileak, erosketa-orgatxoak, denbora errealeko datu-agregatzaileak eta iragarkiak txertatzeko motorrak.<ref name=":1" />
Perimetro-prozesamendu modernoak nabarmen zabaltzen du ikuspegi hori [[birtualizazio]]-teknologiaren bidez; izan ere, teknologia horrek aplikazio-sorta zabalagoa inplementatzen eta exekutatzen laguntzen du perimetro-zerbitzarietan.
[[Fitxategi:Edge_computing_infrastructure.png|thumb|''Edge'' computing-aren azpiegitura.]]
== Definizioa ==
Ertzeko konputazioaren definizio bat eskaeretatik gertuago dagoen latentzia baxua eskaintzen duen edozein programa informatiko litzateke. Oro har, ''edge computing-a'' sarearen perimetroan gertatzen den hodei-informatikatik kanpoko konputazio bezala definitzen da, eta bereziki, datuak denbora errealean prozesatu behar diren aplikazioetan. Definizioari dagokionez, hodei-konputazioak [[Datu handiak|datu handiekin]] lan egiten du, eta konputazio-perimetrikoak, aldiz, sentsoreek edo erabiltzaileek denbora errealean sortutako "berehalako datuekin".
''The State of the Edge'' txostenaren arabera, prozesamendu perimetrala "azken miliako saretik gertu" dauden zerbitzarietan elkartzen da.
Jokoak birtransmititzeko erabiltzen diren nodo perimetrikoak ''gamelets'' izenez ezagutzen dira, eta bezeroarengandik jauzi batera edo bira egon ohi dira.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=CloudHide: Towards Latency Hiding Techniques for Thin-client Cloud Gaming|url=https://www.researchgate.net/publication/320578846|lana=ResearchGate|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name="Anand 14–20">{{Cite aldizkari|izenburua=Gamelets — Multiplayer mobile games with distributed micro-clouds|orrialdeak=14–20|abizena1=Anand|abizena2=Edwin|izena1=B.|izena2=A. J. Hao|data=January 2014|kazeta=2014 Seventh International Conference on Mobile Computing and Ubiquitous Networking (ICMU)|isbn=978-1-4799-2231-4|doi=10.1109/ICMU.2014.6799051}}</ref> Anand eta Edwinen arabera, 'nodo perimetrikoa gehienbat bezero mugikorretik jauzi batera edo bira dago, denbora errealeko jokoetarako erantzun-denboraren mugak betetzeko' hodeiko jokoen testuinguruan.<ref name="Anand 14–20" />
== Kontzeptua ==
Sareen IdC gailu perietrikoen gehikuntza datu ugarien sorrera erakartzen du, non datu-zentroentan landuko dira datu horiek, eta horrek mugara eramaten ditu sarearen banda-zabaleraren baldintzak.<ref>{{Cite aldizkari|izenburua=[Serbian] The Methods and Procedures for Accelerating Operations and Queries in Large Database Systems and Data Warehouse (Big Data Systems)|abizena1=Ivkovic|izena1=Jovan|data=2016-07-11|url=https://www.cris.uns.ac.rs/DownloadFileServlet/Disertacija146605695384137.pdf?controlNumber=(BISIS)101176&fileName=146605695384137.pdf&id=6031&licenseAccepted=true|kazeta=}}</ref> Sare-teknologiaren hobekuntzak gorabehera, datu-zentroek ezin dituzte transferentzia-tasak eta erantzun-denbora onargarriak bermatu, eta hori baldintza kritikoa izan liteke aplikazio askorentzat.<ref name="shi-edge">{{Cite aldizkari|izenburua=Edge Computing: Vision and Challenges|orrialdeak=637–646|abizena1=Shi|abizena2=Cao|abizena3=Zhang|abizena4=Li|abizena5=Xu|izena1=Weisong|izena2=Jie|izena3=Quan|izena4=Youhuizi|izena5=Lanyu|data=October 2016|kazeta=IEEE Internet of Things Journal|liburukia=3|alea=5|doi=10.1109/JIOT.2016.2579198}}</ref> Gainera, gailu perimetrikoek etengabe kontsumitzen dituzte hodeitik datozen datuak.
Era berean, prozesamendu perimetralaren helburua konputazioa datu-zentroetatik sarearen perimetrora mugitzea da, objektu adimendunak, mugikorrak edo sareko lotura-ateak ustiatuz zereginak egiteko. Zerbitzuak perimetrora mugitzean, edukiaren cachean biltegiratzea, zerbitzuak eman, IdC biltegiratu eta administratu daiteke. Horrek erantzun-denbora eta transferentzia-tasa hobetzen ditu. Aldi berean, logika sare-nodoetan banatzeak arazo eta erronka berriak dakartza, konputazio tradizionalak gainditu ez dituenak.
=== Pribatutasuna eta segurtasuna ===
Paradigma honen izaera banatuak aldaketa bat dakar hodei-konputazioan erabiltzen diren segurtasun eskemetan. Datuak zifratzeaz gain, hainbat zifratze-mekanismo desberdinak hartu behar dira, datuak Internet bidez konektatutako nodo ezberdinen artean igaro baitaitezke hodeira iritsi aurretik. Nodo perimetrikoak ere baliabide mugatuak dituzten gailuak izan daitezke, eta horrek mugatu egiten du segurtasun-metodoen aukera.
=== Eskalagarritasuna ===
=== Fidagarritasuna ===
=== Abiadura ===
=== Eraginkortasuna ===
== Aplikazioak ==
== Ikusi ere ==
== Erreferentziak ==
3j7e8o69pcqsazm0l5fovgh5zn2w6bq
9967561
9967521
2024-11-13T12:27:24Z
Jmorate001
167227
/* Eskalagarritasuna */
9967561
wikitext
text/x-wiki
{{Taller de usuario}}
<!-- Puedes empezar a añadir texto a continuación de este mensaje; si quieres trasladar el taller a la enciclopedia, recuerda borrar antes este mensaje y la línea superior {{Taller de usuario}}. -->
= Ertzeko konputazioa =
Ertzeko konputazioa<ref>{{Cite web|abizena=elEconomista.es|izenburua=Las empresas se vuelcan con la 'computación frontera' - elEconomista.es|url=https://www.eleconomista.es/tecnologia/noticias/11788799/05/22/Las-empresas-se-vuelcan-con-la-computacion-frontera-.html|lana=www.eleconomista.es|accessdate=2022-07-25}}</ref><ref>{{Cite web|izena=Europa|abizena=Press|izenburua=Nokia lanza las aplicaciones de empresas basadas en la Computación en la Frontera de la Red de Móviles|data=2016-09-27|url=https://www.europapress.es/portaltic/sector/noticia-nokia-lanza-aplicaciones-empresas-basadas-computacion-frontera-red-moviles-20160927181553.html|lana=www.europapress.es|accessdate=2022-07-25}}</ref><ref>{{Cite web|izena=Vicente|abizena=Hernández Díaz|izenburua=Implementación del paradigma de computación en la frontera en sistemas basados en IoT|data=2019|url=https://oa.upm.es/62943/|lana=oa.upm.es|accessdate=2022-07-25}}</ref><ref>{{Cita libro|título=Web 3.0 - La evolución de Internet|url=https://books.google.es/books?id=OYJlEAAAQBAJ&pg=PT12&dq=computaci%C3%B3n+frontera&hl=es&sa=X&ved=2ahUKEwj3m46J9ZP5AhVGnP0HHRHQBewQ6AF6BAgHEAI#v=onepage&q=computaci%C3%B3n%20frontera&f=false|editorial=RedUSERS|fecha=2022-03-23|fechaacceso=2022-07-25|idioma=es|nombre=Guillermo|apellidos=Jurado}}</ref> (ingelesez '''''edge computing''''') edo prozesu perimetrala<ref>{{Cite web|url=https://www.microsoft.com/en-us/language/Search?&searchTerm=edge%20computing&langID=736&Source=true&productid=undefined|lana=Terminologías de Microsoft}}</ref> [[Konputazio banatua|konputazio banatuaren]] paradigma bat da, non [[Informatika|konputazioa]] eta [[Datuak biltzeko gailu|datuen biltegiratzea]] behar den kokapenera hurbiltzen ditu, erantzun-denborak hobetzeko eta banda-zabalera aurrezteko.<ref name="ED_CP_01">{{Cite web|izenburua=What is Edge Computing: The Network Edge Explained|abizena1=Hamilton|izena1=Eric|data=2018-12-27|url=https://www.cloudwards.net/what-is-edge-computing/|lana=cloudwards.net|accessdate=2019-05-14}}</ref>
Konputazio mota honen jatorria [[Edukien banaketarako sarea|edukiak banatzeko sareak]] (CDN) dira, laurogeita hamarreko hamarkadaren amaieran sortu zirenak web edukia eta bideoa zerbitzatzeko<ref name=":02">{{Cite web|izenburua=Globally Distributed Content Delivery, by J. Dilley, B. Maggs, J. Parikh, H. Prokop, R. Sitaraman and B. Weihl, IEEE Internet Computing, Volume 6, Issue 5, November 2002.|url=https://people.cs.umass.edu/~ramesh/Site/PUBLICATIONS_files/DMPPSW02.pdf|accessdate=2019-10-25}}</ref> erabiltzaileengandik gertu hedatuta egonda. 2000. urtearen hasieran, sare horiek bilakaera bat izan zuten aplikazioaki eta aplikazio osagaiak sareen zerbitzari perimetrikoetan ostatatzeko<ref name=":1">{{Cite aldizkari|urtea=2010|izenburua=The Akamai Network: A Platform for High-Performance Internet Applications|orrialdeak=2–19|egilea1=Nygren., E.|egilea2=Sitaraman R. K.|abizena3=Sun, J.|url=http://www.akamai.com/dl/technical_publications/network_overview_osr.pdf|kazeta=ACM SIGOPS Operating Systems Review|liburukia=44|alea=3|doi=10.1145/1842733.1842736|accessdate=2012-11-19}}</ref>, nondik sortu ziren ostatatutako aplikazioen prozesamendu perimetraleko<ref>{{Cite aldizkari|urtea=2004|izenburua=EdgeComputing: Extending Enterprise Applications to the Edge of the Internet|orrialdeak=|abizena1=Davis|abizena2=Parikh|abizena3=Weihl|izena1=A.|izena2=J.|izena3=W.|url=|kazeta=13th International World Wide Web Conference|liburukia=|doi=10.1145/1013367.1013397}}</ref> lehen zerbitzuak: banatzaileen lokalizatzaileak, erosketa-orgatxoak, denbora errealeko datu-agregatzaileak eta iragarkiak txertatzeko motorrak.<ref name=":1" />
Perimetro-prozesamendu modernoak nabarmen zabaltzen du ikuspegi hori [[birtualizazio]]-teknologiaren bidez; izan ere, teknologia horrek aplikazio-sorta zabalagoa inplementatzen eta exekutatzen laguntzen du perimetro-zerbitzarietan.
[[Fitxategi:Edge_computing_infrastructure.png|thumb|''Edge'' computing-aren azpiegitura.]]
== Definizioa ==
Ertzeko konputazioaren definizio bat eskaeretatik gertuago dagoen latentzia baxua eskaintzen duen edozein programa informatiko litzateke. Oro har, ''edge computing-a'' sarearen perimetroan gertatzen den hodei-informatikatik kanpoko konputazio bezala definitzen da, eta bereziki, datuak denbora errealean prozesatu behar diren aplikazioetan. Definizioari dagokionez, hodei-konputazioak [[Datu handiak|datu handiekin]] lan egiten du, eta konputazio-perimetrikoak, aldiz, sentsoreek edo erabiltzaileek denbora errealean sortutako "berehalako datuekin".
''The State of the Edge'' txostenaren arabera, prozesamendu perimetrala "azken miliako saretik gertu" dauden zerbitzarietan elkartzen da.
Jokoak birtransmititzeko erabiltzen diren nodo perimetrikoak ''gamelets'' izenez ezagutzen dira, eta bezeroarengandik jauzi batera edo bira egon ohi dira.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=CloudHide: Towards Latency Hiding Techniques for Thin-client Cloud Gaming|url=https://www.researchgate.net/publication/320578846|lana=ResearchGate|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name="Anand 14–20">{{Cite aldizkari|izenburua=Gamelets — Multiplayer mobile games with distributed micro-clouds|orrialdeak=14–20|abizena1=Anand|abizena2=Edwin|izena1=B.|izena2=A. J. Hao|data=January 2014|kazeta=2014 Seventh International Conference on Mobile Computing and Ubiquitous Networking (ICMU)|isbn=978-1-4799-2231-4|doi=10.1109/ICMU.2014.6799051}}</ref> Anand eta Edwinen arabera, 'nodo perimetrikoa gehienbat bezero mugikorretik jauzi batera edo bira dago, denbora errealeko jokoetarako erantzun-denboraren mugak betetzeko' hodeiko jokoen testuinguruan.<ref name="Anand 14–20" />
== Kontzeptua ==
Sareen IdC gailu perietrikoen gehikuntza datu ugarien sorrera erakartzen du, non datu-zentroentan landuko dira datu horiek, eta horrek mugara eramaten ditu sarearen banda-zabaleraren baldintzak.<ref>{{Cite aldizkari|izenburua=[Serbian] The Methods and Procedures for Accelerating Operations and Queries in Large Database Systems and Data Warehouse (Big Data Systems)|abizena1=Ivkovic|izena1=Jovan|data=2016-07-11|url=https://www.cris.uns.ac.rs/DownloadFileServlet/Disertacija146605695384137.pdf?controlNumber=(BISIS)101176&fileName=146605695384137.pdf&id=6031&licenseAccepted=true|kazeta=}}</ref> Sare-teknologiaren hobekuntzak gorabehera, datu-zentroek ezin dituzte transferentzia-tasak eta erantzun-denbora onargarriak bermatu, eta hori baldintza kritikoa izan liteke aplikazio askorentzat.<ref name="shi-edge">{{Cite aldizkari|izenburua=Edge Computing: Vision and Challenges|orrialdeak=637–646|abizena1=Shi|abizena2=Cao|abizena3=Zhang|abizena4=Li|abizena5=Xu|izena1=Weisong|izena2=Jie|izena3=Quan|izena4=Youhuizi|izena5=Lanyu|data=October 2016|kazeta=IEEE Internet of Things Journal|liburukia=3|alea=5|doi=10.1109/JIOT.2016.2579198}}</ref> Gainera, gailu perimetrikoek etengabe kontsumitzen dituzte hodeitik datozen datuak.
Era berean, prozesamendu perimetralaren helburua konputazioa datu-zentroetatik sarearen perimetrora mugitzea da, objektu adimendunak, mugikorrak edo sareko lotura-ateak ustiatuz zereginak egiteko. Zerbitzuak perimetrora mugitzean, edukiaren cachean biltegiratzea, zerbitzuak eman, IdC biltegiratu eta administratu daiteke. Horrek erantzun-denbora eta transferentzia-tasa hobetzen ditu. Aldi berean, logika sare-nodoetan banatzeak arazo eta erronka berriak dakartza, konputazio tradizionalak gainditu ez dituenak.
=== Pribatutasuna eta segurtasuna ===
Paradigma honen izaera banatuak aldaketa bat dakar hodei-konputazioan erabiltzen diren segurtasun eskemetan. Datuak zifratzeaz gain, hainbat zifratze-mekanismo desberdinak hartu behar dira, datuak Internet bidez konektatutako nodo ezberdinen artean igaro baitaitezke hodeira iritsi aurretik. Nodo perimetrikoak ere baliabide mugatuak dituzten gailuak izan daitezke, eta horrek mugatu egiten du segurtasun-metodoen aukera.
=== Eskalagarritasuna ===
Sare banatu baten eskalagarritasunak hainbat arazori egin behar die aurre. Lehenik eta behin, kontuan izan behar ditu gailuen heterogeneotasuna, hainbat errendimendu- eta energia-mugak dituzte, konexioen dinamikotasuna eta fidagarritasuna, hodeiko datu-zentroen azpiegitura sendoenarekin konparatuta. Gainera, segurtasun baldintzak nodoen arteko komunikazioan latentzia handiagoa sortu dezake, eta horrekin eskalatzeko prosezuak moteldu dezakete.
=== Fidagarritasuna ===
=== Abiadura ===
=== Eraginkortasuna ===
== Aplikazioak ==
== Ikusi ere ==
== Erreferentziak ==
1e8ue3v3qmezg93k8hidzbgbpnvh2yy
Egin Eguna
0
1209190
9967560
9941368
2024-11-13T12:27:12Z
Oraina
42829
9967560
wikitext
text/x-wiki
'''Egin Eguna''' [[Egin]] egunkariaren alde urtean behin antolatutako [[jaiegun]] bat izan zen. [[Altsasuko San Pedro]]ko zelaietan antolatzen zen eta Euskal Herriko Eginzaleak bertara joaten ziren Egini babesa erakusteko asmoz. Ospakizuna egiten den ariztia Altsasu eta [[Urdiain]] tartean dago.
2006tik 2008ra [[Dena da ETA]]ko salaketa eta epaiketei aurre egiteko [[18/98+]] plataformak "Bat Egin Eguna" ospatu zuen leku berdinean<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bat Egin Eguna auzolanean - Urdiain|hizkuntza=eu|argitaratze-data=2009-09-11|url=https://guaixe.eus/urdiain/1386947094759-bat-egin-eguna-auzolanean|aldizkaria=Guaixe.eus|sartze-data=2024-10-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Miles de personas responden a la cita con Bat Egin eguna|hizkuntza=es|argitaratze-data=2007-09-24|url=https://gara.naiz.eus/paperezkoa/20070924/39788/es/Miles-personas-responden-cita-Bat-Egin-eguna?Hizk=en|aldizkaria=Gara|sartze-data=2024-10-15}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bat Egin Eguna, una forma de ser solidario disfrutando de una jornada de fiesta|hizkuntza=es|argitaratze-data=2006-10-06|url=https://gara.naiz.eus/idatzia/20061006/art183395.php|aldizkaria=gara.naiz.eus|sartze-data=2024-10-15}}</ref>. 2009 eta 2010ean euri-jasa handien ondorioz, Lakuntzara leku aldatu zuten jaieguna<ref>{{Erreferentzia|izena=Iñaki|abizena=Vigor|izenburua=Bat Egin Eguna en Lakuntza, una piña humana en favor de Udalbiltza|hizkuntza=es|argitaratze-data=2010-09-27|url=https://gara.naiz.eus/paperezkoa/20100927/223013/es/Bat-Egin-Eguna-Lakuntza-una-pina-humana-favor-Udalbiltza?Hizk=fr|aldizkaria=Gara|sartze-data=2024-10-15}}
</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bat Egin Eguna se traslada a Lakuntza debido al mal tiempo - GARA|hizkuntza=es|argitaratze-data=2009-09-19|abizena1=Altuna|abizena2=Arrondo|izena1=Manex|izena2=Janire|url=https://gara.naiz.eus/paperezkoa/20090919/157393/es/Bat-Egin-Eguna-traslada-Lakuntza-debido-mal-tiempo|aldizkaria=Gara|sartze-data=2024-10-15}}</ref>.
Altsasuko zelai haietan 2024an [[Gara (egunkaria)|GARA]] egunkariaren 25. urteurrenaren harira, ‘Egin eguna’ historiko haiek gogoan izan zituzten. ‘Harri Herri. Iraganetik etorkizunera’ lelopean antolatu ziren ekitaldien artean, GARAren omenez zizelkatu den harriaren inaugurazioa izan zen aipagarriena, sinbologiaz beteriko unea izan baitzen<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|izenburua=Harri totemikoa altxatu dute Sakanan GARAren omenez|hizkuntza=eu|argitaratze-data=2024-10-13|data=2024-10-13|url=https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241013/garazaleek-harri-totemikoa-altxatu-dute-sakanan-25-urteurrenean|aldizkaria=Naiz|sartze-data=2024-10-15}}
</ref>.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:ENAM]]
[[Kategoria:Euskal Herriko jaiegunak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko politika]]
[[Kategoria:Altsasu]]
legk4sp315l06v74ohhldjjehnmv1g3
Lankide:Unax Redondo/Proba orria
2
1209335
9967575
9948015
2024-11-13T12:33:12Z
Unax Redondo
166999
9967575
wikitext
text/x-wiki
== Azido azetiko ==
'''Azido azetikoa''' [[konposatu organiko]] bat da, formula kimiko hau duena: CH<sub>3</sub>-COOH (C<sub>2</sub>H<sub>4</sub>O<sub>2</sub> edo CH<sub>3</sub>CO<sub>2</sub>H ). [[Azetato|Azetato ioiaren]] forman egon daiteke, [[Ozpin|ozpinean]] aurkitzen da (% 4 bolumenean) eta haren [[Garratz|zapore eta usain garratzaren]] erantzule nagusia da. [[Kimika Puru eta Aplikatuko Nazioarteko Batasuna|IUPAC]]<nowiki/>en arabera, sistematikoki '''azido etanoiko''' bezala izendatu daiteke.
[[Azido karboxiliko]] sinpleenetan bigarrena da, [[karbono]] bakarra duen [[azido formiko]] edo metanoikoaren ondoren eta hiru karbonoko katea duen [[Azido propanoiko|azido propanoikoaren]] aurretik.
[[Urtze-puntu|Urtze-puntua]] 16,6 °C da eta, [[Irakite-puntu|irakite-puntua]], 117,9 °C. Likido edo kristal kolorgea da eta erreaktibo iimiko oso erabilia. Gainera, azido nukleiko sinpleenetako bat.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Security testing|url=https://www.guidechem.com/encyclopedia/acetic-acid-dic332.html|aldizkaria=www.guidechem.com|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
[[Ur disoluzio|Ur disoluzioan]], bere [[Oinarri konjokatu|oinarri konjokatuak]] [[Karboxilo|karboxilo taldearen]] protoia gal dezake azetatoa emateko. Oinarri konjokatuak eta azido azetikoak berak 4,8 °C-tik 25 °C-ra bitarteko [[:es:PKa|pKa]] dute eta horrek esan nahi du 4,8ko pH-an molekulen erdiak protoitik askatu direla. Horren ondorioz, [[Azido ahul|azido ahula]] da eta base konjokatuarekin [[Tanpoi kimiko|tanpoi-disoluzioak]] era ditzake kontzentrazio egokiak erabiltzen direnean. 20 °C-ko disoziazio-konstantea Ka = 1,75·10<sup>−5</sup> da.
Interesgarria da [[Kimika organiko|kimika organikorako]] erreaktibo gisa, [[Kimika ez-organiko|kimika ez-organikorako]] ligando gisa eta [[Biokimika|biokimikarako]] [[metabolito]] gisa ([[azetil-koentzima A]] gisa aktibatuta). [[Substratu (kimika)|Substratu]] gisa ere erabiltzen da, bere forma aktibatuan, [[azetiltransferasa]] izeneko [[Entzima|entzimek]] katalizatutako [[Erreakzio kimiko|erreakzioetan]] eta, zehazki, [[histona azetiltransferasa]] izenekoetan.
2023tik aurrera, munduko azido azetikoaren eskaria 17,88 milioi [[Tona|tona metriko]] ingurukoa da urteko (t/urte). Gaur egun, metanolaren [[Karbonilazio|karbonilazioaren]] bidez ([[Karbono monoxido|CO]]-rekin erreakzioa) lortzen da forma naturalean. Lehengo denboretan, [[Etileno|etilenoa]] oxidatuz [[Azetaldehido|azetaldehidotan]] ekoizten zen, jarraian, azetaldehidoa oxidatuz eta, azkenik, azido azetikoa lortzen zen.
== Produkzioa ==
Sintesiz eta bakterio-[[Hartzidura|hartziduraz]] ekoizten da. Gaur egun, ibilbide biologikoak munduko ekoizpenaren % 10 ingurukoa da, baina garrantzitsua izaten jarraitzen du ozpinaren ekoizpenean, elikagaien purutasunari buruzko munduko legeek ezartzen baitute elikagaietan erabiltzeko ozpinak jatorri biologikoa izan behar duela. Industria kimikoan egindako azido azetikoaren % 75 metanolaren karbonilazioaren bidez prestatzen da, aurrerago azalduta dagoena. Ordezko metodoek (hala nola etil formiatoaren isomerizazioa, sintesi-gasaren bihurketa, etilenoaren eta etanolaren oxidazioa) gainontzekoa ematen dute.<ref>{{Erreferentzia|izena=Noriyuki|abizena=Yoneda|izenburua=Recent advances in processes and catalysts for the production of acetic acid|orrialdeak=253–265|hizkuntza=en|abizena2=Kusano|abizena3=Yasui|abizena4=Pujado|abizena5=Wilcher|izena2=Satoru|izena3=Makoto|izena4=Peter|izena5=Steve|data=2001-11|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0926860X01008006|aldizkaria=Applied Catalysis A: General|alea=1-2|zenbakia=221|doi=10.1016/S0926-860X(01)00800-6|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
Hainbat erreakziotan azido azetikoa bigarren mailako produktua da. Adibidez, [[propano]], [[propileno]] eta [[Akroleina|akroleinatik]] abiatuta azido akrilikoa sintetizatzean, azido azetikoa ere sortzen da % 1 eta % 15 arteko selektibitateekin.<ref>{{Erreferentzia|izena=E|abizena=NOVAKOVA|izenburua=Propane Oxidation on Mo–V–Sb–Nb Mixed-Oxide Catalysts1. Kinetic and Mechanistic Studies|orrialdeak=226–234|abizena2=VEDRINE|abizena3=DEROUANE|izena2=J|izena3=E|data=2002-10-01|url=http://dx.doi.org/10.1016/s0021-9517(02)93704-8|aldizkaria=Journal of Catalysis|alea=1|zenbakia=211|issn=0021-9517|doi=10.1016/s0021-9517(02)93704-8|sartze-data=2024-10-16}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Raoul|abizena=Naumann d’Alnoncourt|izenburua=The reaction network in propane oxidation over phase-pure MoVTeNb M1 oxide catalysts|orrialdeak=369–385|hizkuntza=en|abizena2=Csepei|abizena3=Hävecker|abizena4=Girgsdies|abizena5=Schuster|abizena6=Schlögl|abizena7=Trunschke|izena2=Lénárd-István|izena3=Michael|izena4=Frank|izena5=Manfred E.|izena6=Robert|izena7=Annette|data=2014-03|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0021951713004417|aldizkaria=Journal of Catalysis|zenbakia=311|doi=10.1016/j.jcat.2013.12.008|sartze-data=2024-10-16}}</ref> Azido laktikoaren hartzidura-ekoizpenak azido azetikoa ere sortzen du.<ref>{{Erreferentzia|izena=Raoul|abizena=Naumann d’Alnoncourt|izenburua=The reaction network in propane oxidation over phase-pure MoVTeNb M1 oxide catalysts|orrialdeak=369–385|hizkuntza=en|abizena2=Csepei|abizena3=Hävecker|abizena4=Girgsdies|abizena5=Schuster|abizena6=Schlögl|abizena7=Trunschke|izena2=Lénárd-István|izena3=Michael|izena4=Frank|izena5=Manfred E.|izena6=Robert|izena7=Annette|data=2014-03|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0021951713004417|aldizkaria=Journal of Catalysis|zenbakia=311|doi=10.1016/j.jcat.2013.12.008|sartze-data=2024-10-16}}</ref> Munduan azido azetiko birjina 5 Mt/a (milioi tona urtean) ekoizten dela kalkulatzen da, eta erdia, gutxi gorabehera, [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] ekoizten da. [[Europa|Europako]] ekoizpena 1 Mt/a da gutxi gorabehera, eta beherantz doa. [[Japonia|Japonian]], berriz, 0,7 Mt/a ekoizten dira. Beste 1,5 Mt birziklatzen dira urtero eta horrek 6,5 Mt/urte ematen ditu munduko merkatuan.<ref>{{Erreferentzia|data=1989-03-01|url=http://dx.doi.org/10.1145/70309|aldizkaria=Chemical & Engineering News|alea=11|zenbakia=67|issn=0009-2347|doi=10.1145/70309|sartze-data=2024-10-17}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Robin|abizena=Whyman|izenburua=Acetic acid and acetyl chemicals|argitaletxea=Oxford University Press|data=2001-07-05|url=http://dx.doi.org/10.1093/hesc/9780198559177.003.0004|aldizkaria=Applied Organometallic Chemistry and Catalysis|isbn=978-0-19-855917-7|sartze-data=2024-10-17}}</ref> Azido azetiko birjinaren bi ekoizle handienak [[Celanese]] eta [[BP]] dira. [[Millennium Chemicals]], [[Sterling Chemicals]], [[Samsung]], [[Eastman Chemical Company]] eta [[Svensk Etanolkemi]] dira beste ekoizle garrantzitsu batzuk.
=== Metanolaren karbonilazioa ===
Azido azetiko gehiena metanola karbonilatuz sortzen da. Prozesu horretan, [[Metanol|metanolak]] eta [[Karbono monoxido|karbono monoxidoak]] erreakzionatu egiten dute azido azetikoa sortzeko, ekuazio kimiko honen arabera:
<chem>CH3OH {(l)} + CO {(g)} -> CH3COOH{(l)}</chem>
Prozesu horretan, [[Iodometano|iodometanoak]] bitartekari gisa hartzen du parte, eta hiru urratsetan gertatzen da. [[Katalizatzaile]] bat behar da, oro har [[Koordinazio konposatu|konplexu]] metaliko bat, karbonilaziorako (2. urratsa).
# <chem>CH3OH{(l)} + HI{(g)} -> CH3I{(aq)} + H2O{(l)}</chem>
# <chem>CH3I{(l)} + CO{(g)} -> CH3COI{(l)}</chem>
# <chem>CH3COI{(l)} + H2O{(l)} -> CH3COOH{(l)} + HI ^ {(g)} </chem>
Prozesuaren baldintzak aldatzean, instalazio berean ere sor daiteke [[Anhidrido azetiko|anhidrido azetikoa]]. Metanola eta karbono monoxidoa materia gordin merkeak direnez, metanolaren karbonilazioa azido azetikoa ekoizteko metodo erakargarria zela zirudien.
[[Fitxategi:Acetic acid 1884 plant.jpg|thumb|Azido azetikoa purifikatzeko eta kontzentratzeko instalazioa. 1884ko argazkia.]]
[[Henry Dreyfus|Henry Dreyfusek]], [[Celanese]] konpainia britainiarrean, metanola karbonilatzeko instalazio pilotu bat garatu zuen 1925ean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Frank S.|abizena=Wagner|izenburua=Acetic Acid|data=2000-12-04|url=http://dx.doi.org/10.1002/0471238961.0103052023010714.a01|aldizkaria=Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology|doi=10.1002/0471238961.0103052023010714.a01|sartze-data=2024-10-17}}</ref> Hala ere, behar zen [[presio]] altuan (200 [[Atmosfera (unitatea)|atm]]) erreakzio korrosiboa geldiaraz zezakeen material praktikorik ez zegoenez, ibilbide horien merkaturatzea moteldu egin zen. Metanola karbonilatzeko lehen prozesu komertziala, [[kobalto]] [[katalizatzaile]] bat erabiltzen zuena, [[BASF]] konpainia kimiko alemaniarrak garatu zuen 1963an.
1968an, [[Rodio|rodioan]] oinarritutako katalizatzaile batek (''cis''- <chem>[Rh(CO)2I2]-</chem> ) tenperatura baxuagoan eraginkortasunez jardun zezakeela erakutsi zuen, eta ia azpiprodukturik sortu gabe. Katalizatzaile hori erabili zuen lehen instalazioa [[Monsanto]] konpainia kimiko estatubatuarrak eraiki zuen, 1970ean, eta rodio bidez katalizatutako metanolaren karbonilazioa azido azetikoa ekoizteko metodo nagusia izan zen (ikusi [[Monsanto prozesua]]). 1990eko hamarkadaren amaieran, BPko konpainia kimikoek [[Cativa prozesua|Cativa prozesuaren]] <chem>[Ir(CO)2I2]-</chem>katalizatzailea merkaturatu zuten, [[Rutenio|rutenioak]] sustatzen duena. Iridio bidez katalizatutako prozesu hori berdeagoa eta eraginkorragoa da,<ref>{{Erreferentzia|izena=Mike|abizena=Lancaster|izenburua=Green chemistry: an introductory text|argitaletxea=Royal Soc. of Chemistry|data=2002|isbn=978-0-85404-620-1|sartze-data=2024-10-17|serie=RSC paperbacks}}</ref> eta Monsanto prozesua ordeztu du, askotan ekoizpen-instalazioetan bertan.
=== Azetaldehidoaren oxidazioa ===
[[Monsanto]] prozesua komertzializatu aurretik, azido azetiko gehiena [[Azetaldehido|azetaldehidoaren]] oxidazioz ekoizten zen. Bigarren fabrikazio-metodorik garrantzitsuena izaten jarraitzen du, baina ez da lehiakorra metanolaren karbonilazioarekin.
Azetaldehidoa [[Butano|butanoaren]] edo [[Gasolina|nafta]] arinaren [[Oxidazio|oxidazioz]], edo [[Etileno|etilenoaren]] hidratazioz sor daiteke. Butanoa edo nafta arina zenbait [[ioi]] metalikoren ([[Manganeso|manganesoa]], [[Kobalto|kobaltoa]] eta [[Kromo|kromoa]] barne) presentzian airez berotzen direnean; [[Peroxido|peroxidoa]] sortzen da eta, gero, deskonposatu egiten da azido azetikoa sortzeko [[ekuazio kimiko]] honen arabera:
<chem>2C4H10{(l)} + 5 O2{(g)} -> 4 CH3COOH{(aq)} + 2 H2O{(l)}</chem>
Oro har, erreakzioa ahalik eta beroena izateko, diseinatutako [[tenperatura]]- eta [[presio]]-konbinazio batean gertatzen da, butanoa [[Likido|fase likidoan]] mantentzen den bitartean. Ohiko erreakzio-baldintzak 150 [[°C]] eta 55 [[Atmosfera (unitatea)|atm]] dira. Azpiproduktuak sor daitezke, [[butanona]], [[Etil azetato|etil azetatoa]], [[Azido formiko|azido formikoa]] eta [[Azido propioniko|azido propionikoa]] barne. Azpiproduktu horiek ere balio komertziala dute eta, erreakzio-baldintzak aldatuz, horietatik gehiago lor daiteke. Hala ere, azpiproduktuetatik azido azetikoa bereizteak kostua eransten dio prozesuari.
Butanoa oxidatzeko erabiltzen diren [[Katalizatzaile|katalizatzaileen]] antzeko baldintzetan eta antzeko katalizatzaileak erabiliz, [[Oxigeno|oxigenoak]] [[Azetaldehido|azetaldehidoa]] oxida dezake [[Airea|airean]], azido azetikoa sortzeko.
<chem>2 CH3CHO{(l)} + O2{(g)} -> 2 CH3COOH{(l)}</chem>
Katalizatzaile modernoak erabiliz, erreakzio horrek % 95etik gorako azido azetiko etekina izan dezake.
Azpiproduktu nagusiak [[Etil azetato|etil azetatoa]], [[Azido formiko|azido formikoa]] eta [[Formaldehido|formaldehidoa]] dira, guztiak azido azetikoarena baino [[irakite-puntu]] txikiagoarekin, eta erraz bereiz daitezke [[destilazio]] bidez.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Acetic Acid|argitaletxea=Qeios|data=2020-02-07|url=http://dx.doi.org/10.32388/ad5diw|sartze-data=2024-10-17|encyclopedia=Definitions}}</ref>
=== Etilenoaren oxidazioa ===
Azetaldehidoa [[Etileno|etilenotik]] abiatuta presta daiteke [[Wacker prozesua|Wacker prozesuaren]] bidez, baina esan beharra dago ezin dela oxidatu. Orain dela gutxi, [[Showa Denko]] konpainia kimikoak merkaturatu du etilenoa azido azetiko merkeago eta etapa bakarrean bihurtzeko prozesua. 1997an, etilenoa oxidatzeko instalazio bat ireki zuen [[Ōita|Ōitan]] ([[Japonia]]).<ref>{{Erreferentzia|izena=Ken‐ichi|abizena=Sano|izenburua=[No title found]|orrialdeak=55–60|abizena2=Uchida|abizena3=Wakabayashi|izena2=Hiroshi|izena3=Syoichirou|data=1999|url=http://link.springer.com/10.1023/A:1019003230537|aldizkaria=Catalysis Surveys from Japan|alea=1|zenbakia=3|doi=10.1023/A:1019003230537|sartze-data=2024-10-17}}</ref> Prozesua bultzatuta dago [[Paladio|paladiozko]] katalizatzaile baten bidez, [[heteropoliazido]] euskarri batean erabiliz. Honen adibide garbia [[Azido tungstosiliziko|azido tungstosilizikoa]] da. Uste da metodo hori lehiakorra dela metanolaren karbonilazioarekin industria txikietan (100-250 kt/urte), etilenoaren prezio lokalaren arabera.
<chem>2 CH3CHO + O2 -> 2 CH3CO2H</chem>
=== Hartzidura oxidatiboa ===
Gizateriaren historiaren zati handienean, azido azetikoa, ozpin forman, ''Acetobacter'' generoko bakterioek prestatu dute. Behar adina oxigeno dagoenean, bakterio horiek ozpina sor dezakete elikagai alkoholiko ugaritatik abiatuta. Sagardoa, ardoa, zereal hartzitua, malta, arroza edo patatak dira sor daitezkeen produktu arruntenetako batzuk. Bakterio horiek erreakzio kimiko orokorra hau ematen dute:
<chem>C2H5OH{(l)} + O2{(g)} -> CH3COOH{(aq)} + H2O{(l)}</chem>
Alkohol-disoluzio diluitu bat azetobakterrez inokulatu eta leku bero eta aireztatu batean eduki ondoren, ozpin bihurtuko da zenbait hilabeteren buruan. Ozpina prestatzeko metodo industrialek prozesu hori azkartu egiten dute, bakterioei [[oxigeno]] gehiago ematen dietelako.
Ziurrenik, [[Ardogintza|ardoa egiteko prozesuan]] hartziduran izandako akatsen ondorio izan zen lehen ozpin-ekoizpena. [[Muztio|Muztioa]] tenperatura altuegian hartzitzen bada, azetobakterrak [[Mahats|mahatsetan]] berez dagoen [[legamia]] menderatuko du.
Sukaldaritza-, medikuntza- eta osasun-helburuetarako ozpinaren eskaria handitzean, ardo-ekoizleek berehala ikasi zuten beste material organiko batzuk erabiltzen udako hilabete beroetan ozpina ekoizteko, mahatsak heldu eta ardotan prozesatzeko prest egon baino lehen. Hala ere, metodo hori motela zen eta ez beti arrakastatsua. Gainera, ardo ekoizleek ez zuten prozesua ondo ulertzen.
Lehen merkataritza-prozesu modernoetako bat "metodo azkarra" edo "metodo alemaniarra" izan zen, lehenik erabilia 1823an, Alemanian. Prozesu honetan, hartzidura egur edo [[ikatz]] txirbilez egindako dorre batean gertatzen da. Sargai alkoholikoa dorrearen goialdean ponpatzen da eta aire freskoa basetik sartzen da, [[konbekzio]] natural edo bortxatuaren bidez. Prozesu horretan hobetutako aire-hornidurak ozpina prestatzeko denbora murrizten du hilabeteetatik asteetara.
Gaur egun, ozpinaren zatirik handiena tanke urperatuaren [[Laborantza|laborantzan]] egiten da. Otto Hromatkak eta Heinrich Ebnerrek deskribatu zuten lehen aldiz, 1949an. Metodo honetan, alkohola ozpinetan hartzitzen da etengabe irabiatutako tanke batean eta oxigenoa ematen da disoluzioaren bidez airea burbuilatuz. Metodo honen aplikazio modernoak erabiliz, azido azetikoaren % 15eko ozpina presta daiteke 24 ordutan, sortakako prozesu batean, baita % 20koa ere 60 ordutan.
=== Hartzidura anaerobikoa ===
[[Bakterio anaerobiko|Bakterio anaerobikoen]] espezie batzuek, ''[[Clostridium]]'' generoko kideak barne, zuzenean azido azetiko bihur ditzakete [[Azukre|azukreak]], bitartekari gisa etanola erabili gabe. Bakterio horiek eragindako erreakzio-kimiko totala honela adieraz daiteke:
<chem>C6H12O6{(aq)} -> 3 CH3COOH{(aq)}</chem>
Industria arloetan aditua den kimikari baten ikuspuntutik, interesgarriagoa da ikustea [[azetogeno]] horiek azido azetikoa sor dezaketela karbono baten konposatuetatik abiatuta, [[Metanol|metanola]], [[Karbono monoxido|karbono monoxidoa]] edo [[Karbono dioxido|karbono dioxidoaren]] eta [[Hidrogeno|hidrogenoaren]] nahasketa barne:
<chem>2 CO2{(g)} + 4 H2{(g)} -> CH3COOH{(aq)} + 2 H2O{(l)}</chem>
''Clostridium''ek azukreak zuzenean erabiltzeko edo hain garestiak ez diren produktuetako azido azetikoa sortzeko duen abilezia horrek esan nahi du bakterio horiek azido azetikoa sor lezaketela ''Acetobacter'' eta antzeko etanol-oxidatzaileek baino eraginkortasun handiagoz. Hala ere, ''Clostridium'' bakterioek ''Acetobacter'' bakterioek baino tolerantzia gutxiago dute azidoarekiko. Azidoarekiko tolerantziarik handiena duten ''Clostridium'' anduiek ere azido azetikoaren ehuneko oso kontzentrazio baxuko ozpina bakarrik sor dezakete, % 20rainoko azido azetikoa sor dezaketen ''Acetobacter'' anduiekin alderatuta. Gaur egun, oraindik ere eraginkorragoa da kostuan ozpina ''Acetobacter'' erabiliz ekoiztea, ''Clostridium'' erabiliz ekoiztea eta, gero, kontzentratzea baino. Ondorioz, bakterio azetogenikoak 1940tik ezagutzen diren arren, haien erabilera industriala aplikazio gutxi batzuetara mugatuta dago oraindik.
== Aplikazioak eta erabilerak ==
* [[Erlezaintza|Erlezaintzan]], argizariaren sitsen [[Larba|larbak]] eta [[Arrautza|arrautzak]] kontrolatzeko erabiltzen da. Gaitz horri galleriosia deitzen zaio eta [[erle]] [[Melifero|meliferoek]] [[Ezti|eztia]] hazteko edo metatzeko erabiltzen dituzten [[Argizari|argizarizko]] [[Abaraska|abaraskak]] suntsitzen ditu.
* [[Industria kimiko|Industria kimikoan]] dituzten aplikazioak [[Ester|esterrekin]] oso lotuta daude, hala nola [[Binil azetato|binil azetatoa]] edo [[Zelulosa azetato|zelulosa azetatoa]] ([[Nylon|nylona]], [[Rayon|rayona,]] [[Zelofan|zelofana]] eta abar fabrikatzeko oinarria).
* Oso ezagunak dira ehunak babesteko soluzio finkatzaileetan finkatzaile gisa dituen propietateak ([[histologia]]), non enpirikoki nukleoproteinen finkatzaile gisa jarduten duen eta ez, ordea, proteina plasmatikoen finkatzaile gisa, globularrak nahiz haritsuak izan. (J. Bakerrek bermatutako emaitzak).
* Zuri-beltzeko [[Argazkien errebelatze|argazkien]] eta [[Plaka erradiologiko|plaka erradiologikoen]] errebelatzean, "gelditze-bainua" bezalako soluzio oso ahul batean erabiltzen zen eta erabiltzen da: errebelatutako materiala bertan murgiltzean, bainu errebelatzailearen alkalinotasuna neutralizatzen zen eta prozesua gelditzen zen. Ondoren, bainu [[Finkatzaile|finkatzaileak]] errebelatu gabeko gainerako materiala kentzen zuen. Finkatzaileek, berriz, batez ere [[Sodio tiosulfato|sodio tiosulfatoa]] erabiltzen dute osagai nagusi gisa, azido azetikoa dute azidotzaile gisa ([[Finkatzaile azido|finkatzaile azidoa]]), disoluzioaren pH-a behar bezain baxu mantentzeko bainu [[Errebelatzaile|errebelatzailearen]] pH-arekin alderatuta.
* Zelulosa azetatoa, gardentasun- eta malgutasun-ezaugarriak baititu, film zinematografikoak eta fotografikoak fabrikatzeko oinarrizko material edo euskarri gisa ere erabiltzen da, [[Emultsio fotosentikor|emultsio fotosentikorra]] aplikatzeko. [[Zinta magnetofoniko|Zinta magnetofonikoa]] fabrikatzeko euskarri edo oinarri gisa ere erabili zen denbora batez, nahiz eta aplikazio horretarako [[Poliester|poliesterrak]] abantailaz ordezkatu zuen.
* [[Medikuntza|Medikuntzan]] duen beste erabilera bat [[Kolposkopia|kolposkopietan]] [[Giza papilomaren birus|giza papilomaren]] [[Birus|birusak]] eragindako infekzioa detektatzeko tindatzea da. Umetoki-lepoaren ehuna azido azetikoarekin zuriz tindatzen denean, positiboa da giza papilomaren birusaren infekziorako. Tindaketa horri azeto zuri positiboa esaten zaio. Baliagarria da ere alkoholarekin nahastuta kanpo otitisa prebenitzeko.
* Orbanak garbitzeko ere balio du, oro har.
* Sukaldaritzan erabiltzeko ere erabiltzen da, ozpin gisa, baita garbiketarako ere.
== Segurtasuna ==
=== Lurruna ===
10 ppm-ko azido azetikoaren lurruna arnastuz gero (8 ordu), begiak, sudurra eta eztarria zertxobait narrita daitezke; 100 ppm-ko arnastean, birika-narritadura nabarmena eragin daiteke eta begiak eta azala kaltetzen dira. 1.000 ppm-ko lurrun-kontzentrazioek narritadura nabarmenak eragiten dituzte begietan, sudurrean eta goiko arnasbideetan, jasanezinak direnak. Iragarpen horiek [[Animalia esperimentazio|animaliekin egindako esperimentuetan]] eta industrian gertatutako esposizioetan oinarritu ziren.<ref>{{Erreferentzia|izena=Seyoung|abizena=Mun|izenburua=A study of transposable element-associated structural variations (TASVs) using a de novo-assembled Korean genome|orrialdeak=615–630|abizena2=Kim|abizena3=Lee|abizena4=Kang|abizena5=Meyer|abizena6=Han|abizena7=Han|abizena8=Kim|izena2=Songmi|izena3=Wooseok|izena4=Keunsoo|izena5=Thomas J.|izena6=Bok-Ghee|izena7=Kyudong|izena8=Heui-Soo|data=2021-04|url=http://dx.doi.org/10.1038/s12276-021-00586-y|aldizkaria=Experimental & Molecular Medicine|alea=4|zenbakia=53|issn=1226-3613|doi=10.1038/s12276-021-00586-y|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
12 langilek, bi urtez edo gehiagoz azido azetiko (51 ppm-ko batez besteko kontzentrazioa) esposizioan egon ondoren, narritadura konjuntiboa, goiko arnas-traktuaren narritadura eta dermatitis hiperkeratosikoa jasan zituzten. 50 ppm edo gehiagoren aurrean egotea onartezina da pertsona gehienentzat eta [[malko-jarioa]] eta begietako, sudurreko eta eztarriko narritadura intentsiboa eragiten ditu, faringeko edemarekin eta bronkitis kronikoarekin. Aklimatatu gabeko gizakiek begietako eta sudurretako narritadura izaten dute 25 ppm baino gehiagoko kontzentrazioetan eta konjuntibitisa dutela jakinarazi dute 10 ppm baino gutxiagoko kontzentrazioetatik aurrera.7 eta 12 urte bitartean 80 eta 200 ppm arteko kontzentrazioetan egon diren bost langile ikertu ziren eta eskuetako larruazalaren belzketa, hiperkeratosia, konjuntibitisa (baina kornean kalterik eragin gabe), bronkitisa eta faringitisa jasan zitutuzten hortzen erosioekin batera. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Andrews, William Horner, (22 June 1887–19 March 1953), Animal Health Division, Ministry of Agriculture and Fisheries|argitaletxea=Oxford University Press|data=2007-12-01|url=http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u234074|sartze-data=2024-10-23|encyclopedia=Who Was Who}}</ref>
=== Disoluzioa ===
Azido azetiko kontzentratua korrosiboa da eta, beraz, kontu handiz erabili behar da, azalean erredurak eragin baititzake, begietan kalte iraunkorra eragin baitezake eta muki-mintzak narritatu ditzake. Baliteke erredura horiek ez agertzea esposizioa egin eta ordu batzuetara. Latexezko eskularruek ez dute babesik ematen, beraz, bereziki erresistenteak diren eskularruak erabili behar dira, nitrilozko gomazkoak, adibidez, konposatu hori erabiltzen denean.
Azido azetiko kontzentratua nekez pizten da laborategian. Giro-tenperatura 39 °C (102 °F) baino altuagoa bada, su hartzeko arriskua dago eta airearekin tenperatura horretan nahaste lehergarriak sor daitezke (lehergarritasun-muga: % 5,4-16).
Azido azetiko disoluzioen arriskuak kontzentrazioaren araberakoak dira. 1.taulan, azido azetiko disoluzioen EBko sailkapena ageri da:
{| class="wikitable"
|+1.taula. Segurtasunerako informazioa
!Masa-kontzentrazioa (%)
!Molaritatea (mol/L)
!Klasifikazioa
!R esaldiak
!H esaldiak
|-
|10-15
|1,67-4,16
|narritagarri ('''Xi''')
|R36, R38
|H315
|-
|25-90
|4,16-14,99
|korrosibo ('''C''')
|R34
|H314
|-
|>90
|>14,99
|korrosibo ('''C''')
|R10, R35
|H226, H314
|}
% 25etik gorako azido azetikoa duten disoluzioak [[kea erauzteko kanpai]] batean maneiatzen dira, lurrun korrosibo eta zorrotzaren ondorioz. Azido azetiko diluitua, ozpin-forman, ez da kaltegarria. Hala ere, irtenbide gogorrak irenstea arriskutsua da gizakien eta animalien bizitzarako, oro har. Digestio-sistemari kalte larria eragin diezaioke eta odolaren azidotasunean aldaketa hilgarria eragin dezake.
Bateraezintasunak direla eta, azido azetikoa [[Azido kromiko|azido kromikotik]], [[Etilen glikol|etilenglikoletik]], [[Azido nitriko|azido nitrikotik]] eta [[Azido perkloriko|azido perklorikotik]] urrun biltegiratzea gomendatzen da.
== Kanpo-estekak ==
* ICSC|0363|03
* National Pollutant Inventory - Acetic acid fact sheet
* NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards
* Method for sampling and analysis
* 29 CFR 1910.1000, Table Z-1 (US Permissible exposure limits)
* ChemSub Online: Acetic acid
* Usage of acetic acid in Organic Syntheses
* Acetic acid pH and titration - freeware for data analysis, simulation and distribution diagram generation
* Calculation of vapor pressure, liquid density, dynamic liquid viscosity, surface tension of acetic acid
== Erreferentziak ==
<references />
3pkjbmwsxb7io7yf7noi4dxzkzwr8yb
9968935
9967575
2024-11-14T11:57:58Z
Unax Redondo
166999
9968935
wikitext
text/x-wiki
== Azido azetiko ==
'''Azido azetikoa''' [[konposatu organiko]] bat da, formula kimiko hau duena: CH<sub>3</sub>-COOH (C<sub>2</sub>H<sub>4</sub>O<sub>2</sub> edo CH<sub>3</sub>CO<sub>2</sub>H ). [[Azetato|Azetato ioiaren]] forman egon daiteke, [[Ozpin|ozpinean]] aurkitzen da (% 4 bolumenean) eta haren [[Garratz|zapore eta usain garratzaren]] erantzule nagusia da. [[Kimika Puru eta Aplikatuko Nazioarteko Batasuna|IUPAC]]<nowiki/>en arabera, sistematikoki '''azido etanoiko''' bezala izendatu daiteke.
[[Azido karboxiliko]] sinpleenetan bigarrena da, [[karbono]] bakarra duen [[azido formiko]] edo metanoikoaren ondoren eta hiru karbonoko katea duen [[Azido propanoiko|azido propanoikoaren]] aurretik.
[[Urtze-puntu|Urtze-puntua]] 16,6 °C da eta, [[Irakite-puntu|irakite-puntua]], 117,9 °C. Likido edo kristal kolorgea da eta erreaktibo iimiko oso erabilia. Gainera, azido nukleiko sinpleenetako bat.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Security testing|url=https://www.guidechem.com/encyclopedia/acetic-acid-dic332.html|aldizkaria=www.guidechem.com|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
[[Ur disoluzio|Ur disoluzioan]], bere [[Oinarri konjokatu|oinarri konjokatuak]] [[Karboxilo|karboxilo taldearen]] protoia gal dezake azetatoa emateko. Oinarri konjokatuak eta azido azetikoak berak 4,8 °C-tik 25 °C-ra bitarteko [[:es:PKa|pKa]] dute eta horrek esan nahi du 4,8ko pH-an molekulen erdiak protoitik askatu direla. Horren ondorioz, [[Azido ahul|azido ahula]] da eta base konjokatuarekin [[Tanpoi kimiko|tanpoi-disoluzioak]] era ditzake kontzentrazio egokiak erabiltzen direnean. 20 °C-ko disoziazio-konstantea Ka = 1,75·10<sup>−5</sup> da.
Interesgarria da [[Kimika organiko|kimika organikorako]] erreaktibo gisa, [[Kimika ez-organiko|kimika ez-organikorako]] ligando gisa eta [[Biokimika|biokimikarako]] [[metabolito]] gisa ([[azetil-koentzima A]] gisa aktibatuta). [[Substratu (kimika)|Substratu]] gisa ere erabiltzen da, bere forma aktibatuan, [[azetiltransferasa]] izeneko [[Entzima|entzimek]] katalizatutako [[Erreakzio kimiko|erreakzioetan]] eta, zehazki, [[histona azetiltransferasa]] izenekoetan.
2023tik aurrera, munduko azido azetikoaren eskaria 17,88 milioi [[Tona|tona metriko]] ingurukoa da urteko (t/urte). Gaur egun, metanolaren [[Karbonilazio|karbonilazioaren]] bidez ([[Karbono monoxido|CO]]-rekin erreakzioa) lortzen da forma naturalean. Lehengo denboretan, [[Etileno|etilenoa]] oxidatuz [[Azetaldehido|azetaldehidotan]] ekoizten zen, jarraian, azetaldehidoa oxidatuz eta, azkenik, azido azetikoa lortzen zen.
== Produkzioa ==
Sintesiz eta bakterio-[[Hartzidura|hartziduraz]] ekoizten da. Gaur egun, ibilbide biologikoak munduko ekoizpenaren % 10 ingurukoa da, baina garrantzitsua izaten jarraitzen du ozpinaren ekoizpenean, elikagaien purutasunari buruzko munduko legeek ezartzen baitute elikagaietan erabiltzeko ozpinak jatorri biologikoa izan behar duela. Industria kimikoan egindako azido azetikoaren % 75 metanolaren karbonilazioaren bidez prestatzen da, aurrerago azalduta dagoena. Ordezko metodoek (hala nola etil formiatoaren isomerizazioa, sintesi-gasaren bihurketa, etilenoaren eta etanolaren oxidazioa) gainontzekoa ematen dute.<ref>{{Erreferentzia|izena=Noriyuki|abizena=Yoneda|izenburua=Recent advances in processes and catalysts for the production of acetic acid|orrialdeak=253–265|abizena2=Kusano|abizena3=Yasui|abizena4=Pujado|abizena5=Wilcher|izena2=Satoru|izena3=Makoto|izena4=Peter|izena5=Steve|data=2001-11|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0926860X01008006|aldizkaria=Applied Catalysis A: General|alea=1-2|zenbakia=221|doi=10.1016/S0926-860X(01)00800-6|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
Hainbat erreakziotan azido azetikoa bigarren mailako produktua da. Adibidez, [[propano]], [[propileno]] eta [[Akroleina|akroleinatik]] abiatuta azido akrilikoa sintetizatzean, azido azetikoa ere sortzen da % 1 eta % 15 arteko selektibitateekin.<ref>{{Erreferentzia|izena=E|abizena=NOVAKOVA|izenburua=Propane Oxidation on Mo–V–Sb–Nb Mixed-Oxide Catalysts1. Kinetic and Mechanistic Studies|orrialdeak=226–234|abizena2=VEDRINE|abizena3=DEROUANE|izena2=J|izena3=E|data=2002-10-01|url=http://dx.doi.org/10.1016/s0021-9517(02)93704-8|aldizkaria=Journal of Catalysis|alea=1|zenbakia=211|issn=0021-9517|doi=10.1016/s0021-9517(02)93704-8|sartze-data=2024-10-16}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Raoul|abizena=Naumann d’Alnoncourt|izenburua=The reaction network in propane oxidation over phase-pure MoVTeNb M1 oxide catalysts|orrialdeak=369–385|abizena2=Csepei|abizena3=Hävecker|abizena4=Girgsdies|abizena5=Schuster|abizena6=Schlögl|abizena7=Trunschke|izena2=Lénárd-István|izena3=Michael|izena4=Frank|izena5=Manfred E.|izena6=Robert|izena7=Annette|data=2014-03|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0021951713004417|aldizkaria=Journal of Catalysis|zenbakia=311|doi=10.1016/j.jcat.2013.12.008|sartze-data=2024-10-16}}</ref> Azido laktikoaren hartzidura-ekoizpenak azido azetikoa ere sortzen du.<ref>{{Erreferentzia|izena=Raoul|abizena=Naumann d’Alnoncourt|izenburua=The reaction network in propane oxidation over phase-pure MoVTeNb M1 oxide catalysts|orrialdeak=369–385|abizena2=Csepei|abizena3=Hävecker|abizena4=Girgsdies|abizena5=Schuster|abizena6=Schlögl|abizena7=Trunschke|izena2=Lénárd-István|izena3=Michael|izena4=Frank|izena5=Manfred E.|izena6=Robert|izena7=Annette|data=2014-03|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0021951713004417|aldizkaria=Journal of Catalysis|zenbakia=311|doi=10.1016/j.jcat.2013.12.008|sartze-data=2024-10-16}}</ref> Munduan azido azetiko birjina 5 Mt/a (milioi tona urtean) ekoizten dela kalkulatzen da, eta erdia, gutxi gorabehera, [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]] ekoizten da. [[Europa|Europako]] ekoizpena 1 Mt/a da gutxi gorabehera, eta beherantz doa. [[Japonia|Japonian]], berriz, 0,7 Mt/a ekoizten dira. Beste 1,5 Mt birziklatzen dira urtero eta horrek 6,5 Mt/urte ematen ditu munduko merkatuan.<ref>{{Erreferentzia|data=1989-03-01|url=http://dx.doi.org/10.1145/70309|aldizkaria=Chemical & Engineering News|alea=11|zenbakia=67|issn=0009-2347|doi=10.1145/70309|sartze-data=2024-10-17}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Robin|abizena=Whyman|izenburua=Acetic acid and acetyl chemicals|argitaletxea=Oxford University Press|data=2001-07-05|url=http://dx.doi.org/10.1093/hesc/9780198559177.003.0004|aldizkaria=Applied Organometallic Chemistry and Catalysis|isbn=978-0-19-855917-7|sartze-data=2024-10-17}}</ref> Azido azetiko birjinaren bi ekoizle handienak [[Celanese]] eta [[BP]] dira. [[Millennium Chemicals]], [[Sterling Chemicals]], [[Samsung]], [[Eastman Chemical Company]] eta [[Svensk Etanolkemi]] dira beste ekoizle garrantzitsu batzuk.
=== Metanolaren karbonilazioa ===
Azido azetiko gehiena metanola karbonilatuz sortzen da. Prozesu horretan, [[Metanol|metanolak]] eta [[Karbono monoxido|karbono monoxidoak]] erreakzionatu egiten dute azido azetikoa sortzeko, ekuazio kimiko honen arabera:
<chem>CH3OH {(l)} + CO {(g)} -> CH3COOH{(l)}</chem>
Prozesu horretan, [[Iodometano|iodometanoak]] bitartekari gisa hartzen du parte, eta hiru urratsetan gertatzen da. [[Katalizatzaile]] bat behar da, oro har [[Koordinazio konposatu|konplexu]] metaliko bat, karbonilaziorako (2. urratsa).
# <chem>CH3OH{(l)} + HI{(g)} -> CH3I{(aq)} + H2O{(l)}</chem>
# <chem>CH3I{(l)} + CO{(g)} -> CH3COI{(l)}</chem>
# <chem>CH3COI{(l)} + H2O{(l)} -> CH3COOH{(l)} + HI ^ {(g)} </chem>
Prozesuaren baldintzak aldatzean, instalazio berean ere sor daiteke [[Anhidrido azetiko|anhidrido azetikoa]]. Metanola eta karbono monoxidoa materia gordin merkeak direnez, metanolaren karbonilazioa azido azetikoa ekoizteko metodo erakargarria zela zirudien.
[[Fitxategi:Acetic acid 1884 plant.jpg|thumb|Azido azetikoa purifikatzeko eta kontzentratzeko instalazioa. 1884ko argazkia.]]
[[Henry Dreyfus|Henry Dreyfusek]], [[Celanese]] konpainia britainiarrean, metanola karbonilatzeko instalazio pilotu bat garatu zuen 1925ean.<ref>{{Erreferentzia|izena=Frank S.|abizena=Wagner|izenburua=Acetic Acid|data=2000-12-04|url=http://dx.doi.org/10.1002/0471238961.0103052023010714.a01|aldizkaria=Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology|doi=10.1002/0471238961.0103052023010714.a01|sartze-data=2024-10-17}}</ref> Hala ere, behar zen [[presio]] altuan (200 [[Atmosfera (unitatea)|atm]]) erreakzio korrosiboa geldiaraz zezakeen material praktikorik ez zegoenez, ibilbide horien merkaturatzea moteldu egin zen. Metanola karbonilatzeko lehen prozesu komertziala, [[kobalto]] [[katalizatzaile]] bat erabiltzen zuena, [[BASF]] konpainia kimiko alemaniarrak garatu zuen 1963an.
1968an, [[Rodio|rodioan]] oinarritutako katalizatzaile batek (''cis''- <chem>[Rh(CO)2I2]-</chem> ) tenperatura baxuagoan eraginkortasunez jardun zezakeela erakutsi zuen, eta ia azpiprodukturik sortu gabe. Katalizatzaile hori erabili zuen lehen instalazioa [[Monsanto]] konpainia kimiko estatubatuarrak eraiki zuen, 1970ean, eta rodio bidez katalizatutako metanolaren karbonilazioa azido azetikoa ekoizteko metodo nagusia izan zen (ikusi [[Monsanto prozesua]]). 1990eko hamarkadaren amaieran, BPko konpainia kimikoek [[Cativa prozesua|Cativa prozesuaren]] <chem>[Ir(CO)2I2]-</chem>katalizatzailea merkaturatu zuten, [[Rutenio|rutenioak]] sustatzen duena. Iridio bidez katalizatutako prozesu hori berdeagoa eta eraginkorragoa da,<ref>{{Erreferentzia|izena=Mike|abizena=Lancaster|izenburua=Green chemistry: an introductory text|argitaletxea=Royal Soc. of Chemistry|data=2002|isbn=978-0-85404-620-1|sartze-data=2024-10-17|serie=RSC paperbacks}}</ref> eta Monsanto prozesua ordeztu du, askotan ekoizpen-instalazioetan bertan.
=== Azetaldehidoaren oxidazioa ===
[[Monsanto]] prozesua komertzializatu aurretik, azido azetiko gehiena [[Azetaldehido|azetaldehidoaren]] oxidazioz ekoizten zen. Bigarren fabrikazio-metodorik garrantzitsuena izaten jarraitzen du, baina ez da lehiakorra metanolaren karbonilazioarekin.
Azetaldehidoa [[Butano|butanoaren]] edo [[Gasolina|nafta]] arinaren [[Oxidazio|oxidazioz]], edo [[Etileno|etilenoaren]] hidratazioz sor daiteke. Butanoa edo nafta arina zenbait [[ioi]] metalikoren ([[Manganeso|manganesoa]], [[Kobalto|kobaltoa]] eta [[Kromo|kromoa]] barne) presentzian airez berotzen direnean; [[Peroxido|peroxidoa]] sortzen da eta, gero, deskonposatu egiten da azido azetikoa sortzeko [[ekuazio kimiko]] honen arabera:
<chem>2C4H10{(l)} + 5 O2{(g)} -> 4 CH3COOH{(aq)} + 2 H2O{(l)}</chem>
Oro har, erreakzioa ahalik eta beroena izateko, diseinatutako [[tenperatura]]- eta [[presio]]-konbinazio batean gertatzen da, butanoa [[Likido|fase likidoan]] mantentzen den bitartean. Ohiko erreakzio-baldintzak 150 [[°C]] eta 55 [[Atmosfera (unitatea)|atm]] dira. Azpiproduktuak sor daitezke, [[butanona]], [[Etil azetato|etil azetatoa]], [[Azido formiko|azido formikoa]] eta [[Azido propioniko|azido propionikoa]] barne. Azpiproduktu horiek ere balio komertziala dute eta, erreakzio-baldintzak aldatuz, horietatik gehiago lor daiteke. Hala ere, azpiproduktuetatik azido azetikoa bereizteak kostua eransten dio prozesuari.
Butanoa oxidatzeko erabiltzen diren [[Katalizatzaile|katalizatzaileen]] antzeko baldintzetan eta antzeko katalizatzaileak erabiliz, [[Oxigeno|oxigenoak]] [[Azetaldehido|azetaldehidoa]] oxida dezake [[Airea|airean]], azido azetikoa sortzeko.
<chem>2 CH3CHO{(l)} + O2{(g)} -> 2 CH3COOH{(l)}</chem>
Katalizatzaile modernoak erabiliz, erreakzio horrek % 95etik gorako azido azetiko etekina izan dezake.
Azpiproduktu nagusiak [[Etil azetato|etil azetatoa]], [[Azido formiko|azido formikoa]] eta [[Formaldehido|formaldehidoa]] dira, guztiak azido azetikoarena baino [[irakite-puntu]] txikiagoarekin, eta erraz bereiz daitezke [[destilazio]] bidez.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Acetic Acid|argitaletxea=Qeios|data=2020-02-07|url=http://dx.doi.org/10.32388/ad5diw|sartze-data=2024-10-17|encyclopedia=Definitions}}</ref>
=== Etilenoaren oxidazioa ===
Azetaldehidoa [[Etileno|etilenotik]] abiatuta presta daiteke [[Wacker prozesua|Wacker prozesuaren]] bidez, baina esan beharra dago ezin dela oxidatu. Orain dela gutxi, [[Showa Denko]] konpainia kimikoak merkaturatu du etilenoa azido azetiko merkeago eta etapa bakarrean bihurtzeko prozesua. 1997an, etilenoa oxidatzeko instalazio bat ireki zuen [[Ōita|Ōitan]] ([[Japonia]]).<ref>{{Erreferentzia|izena=Ken‐ichi|abizena=Sano|izenburua=[No title found]|orrialdeak=55–60|abizena2=Uchida|abizena3=Wakabayashi|izena2=Hiroshi|izena3=Syoichirou|data=1999|url=http://link.springer.com/10.1023/A:1019003230537|aldizkaria=Catalysis Surveys from Japan|alea=1|zenbakia=3|doi=10.1023/A:1019003230537|sartze-data=2024-10-17}}</ref> Prozesua bultzatuta dago [[Paladio|paladiozko]] katalizatzaile baten bidez, [[heteropoliazido]] euskarri batean erabiliz. Honen adibide garbia [[Azido tungstosiliziko|azido tungstosilizikoa]] da. Uste da metodo hori lehiakorra dela metanolaren karbonilazioarekin industria txikietan (100-250 kt/urte), etilenoaren prezio lokalaren arabera.
<chem>2 CH3CHO + O2 -> 2 CH3CO2H</chem>
=== Hartzidura oxidatiboa ===
Gizateriaren historiaren zati handienean, azido azetikoa, ozpin forman, ''Acetobacter'' generoko bakterioek prestatu dute. Behar adina oxigeno dagoenean, bakterio horiek ozpina sor dezakete elikagai alkoholiko ugaritatik abiatuta. Sagardoa, ardoa, zereal hartzitua, malta, arroza edo patatak dira sor daitezkeen produktu arruntenetako batzuk. Bakterio horiek erreakzio kimiko orokorra hau ematen dute:
<chem>C2H5OH{(l)} + O2{(g)} -> CH3COOH{(aq)} + H2O{(l)}</chem>
Alkohol-disoluzio diluitu bat azetobakterrez inokulatu eta leku bero eta aireztatu batean eduki ondoren, ozpin bihurtuko da zenbait hilabeteren buruan. Ozpina prestatzeko metodo industrialek prozesu hori azkartu egiten dute, bakterioei [[oxigeno]] gehiago ematen dietelako.
Ziurrenik, [[Ardogintza|ardoa egiteko prozesuan]] hartziduran izandako akatsen ondorio izan zen lehen ozpin-ekoizpena. [[Muztio|Muztioa]] tenperatura altuegian hartzitzen bada, azetobakterrak [[Mahats|mahatsetan]] berez dagoen [[legamia]] menderatuko du.
Sukaldaritza-, medikuntza- eta osasun-helburuetarako ozpinaren eskaria handitzean, ardo-ekoizleek berehala ikasi zuten beste material organiko batzuk erabiltzen udako hilabete beroetan ozpina ekoizteko, mahatsak heldu eta ardotan prozesatzeko prest egon baino lehen. Hala ere, metodo hori motela zen eta ez beti arrakastatsua. Gainera, ardo ekoizleek ez zuten prozesua ondo ulertzen.
Lehen merkataritza-prozesu modernoetako bat "metodo azkarra" edo "metodo alemaniarra" izan zen, lehenik erabilia 1823an, Alemanian. Prozesu honetan, hartzidura egur edo [[ikatz]] txirbilez egindako dorre batean gertatzen da. Sargai alkoholikoa dorrearen goialdean ponpatzen da eta aire freskoa basetik sartzen da, [[konbekzio]] natural edo bortxatuaren bidez. Prozesu horretan hobetutako aire-hornidurak ozpina prestatzeko denbora murrizten du hilabeteetatik asteetara.
Gaur egun, ozpinaren zatirik handiena tanke urperatuaren [[Laborantza|laborantzan]] egiten da. Otto Hromatkak eta Heinrich Ebnerrek deskribatu zuten lehen aldiz, 1949an. Metodo honetan, alkohola ozpinetan hartzitzen da etengabe irabiatutako tanke batean eta oxigenoa ematen da disoluzioaren bidez airea burbuilatuz. Metodo honen aplikazio modernoak erabiliz, azido azetikoaren % 15eko ozpina presta daiteke 24 ordutan, sortakako prozesu batean, baita % 20koa ere 60 ordutan.
=== Hartzidura anaerobikoa ===
[[Bakterio anaerobiko|Bakterio anaerobikoen]] espezie batzuek, ''[[Clostridium]]'' generoko kideak barne, zuzenean azido azetiko bihur ditzakete [[Azukre|azukreak]], bitartekari gisa etanola erabili gabe. Bakterio horiek eragindako erreakzio-kimiko totala honela adieraz daiteke:
<chem>C6H12O6{(aq)} -> 3 CH3COOH{(aq)}</chem>
Industria arloetan aditua den kimikari baten ikuspuntutik, interesgarriagoa da ikustea [[azetogeno]] horiek azido azetikoa sor dezaketela karbono baten konposatuetatik abiatuta, [[Metanol|metanola]], [[Karbono monoxido|karbono monoxidoa]] edo [[Karbono dioxido|karbono dioxidoaren]] eta [[Hidrogeno|hidrogenoaren]] nahasketa barne:
<chem>2 CO2{(g)} + 4 H2{(g)} -> CH3COOH{(aq)} + 2 H2O{(l)}</chem>
''Clostridium''ek azukreak zuzenean erabiltzeko edo hain garestiak ez diren produktuetako azido azetikoa sortzeko duen abilezia horrek esan nahi du bakterio horiek azido azetikoa sor lezaketela ''Acetobacter'' eta antzeko etanol-oxidatzaileek baino eraginkortasun handiagoz. Hala ere, ''Clostridium'' bakterioek ''Acetobacter'' bakterioek baino tolerantzia gutxiago dute azidoarekiko. Azidoarekiko tolerantziarik handiena duten ''Clostridium'' anduiek ere azido azetikoaren ehuneko oso kontzentrazio baxuko ozpina bakarrik sor dezakete, % 20rainoko azido azetikoa sor dezaketen ''Acetobacter'' anduiekin alderatuta. Gaur egun, oraindik ere eraginkorragoa da kostuan ozpina ''Acetobacter'' erabiliz ekoiztea, ''Clostridium'' erabiliz ekoiztea eta, gero, kontzentratzea baino. Ondorioz, bakterio azetogenikoak 1940tik ezagutzen diren arren, haien erabilera industriala aplikazio gutxi batzuetara mugatuta dago oraindik.
== Aplikazioak eta erabilpenak ==
* [[Erlezaintza|Erlezaintzan]], argizariaren sitsen [[Larba|larbak]] eta [[Arrautza|arrautzak]] kontrolatzeko erabiltzen da. Gaitz hori galleriosia da eta [[erle]] [[Melifero|meliferoek]] [[Ezti|eztia]] hazteko edo metatzeko erabiltzen dituzten [[Argizari|argizarizko]] [[Abaraska|abaraskak]] suntsitzen ditu.
* [[Industria kimiko|Industria kimikoan]] dituzten aplikazioak [[Ester|esterrekin]] oso lotuta daude, hala nola [[Binil azetato|binil azetatoa]] edo [[Zelulosa azetato|zelulosa azetatoa]] ([[Nylon|nylona]], [[Rayon|rayona,]] [[Zelofan|zelofana]] eta abar fabrikatzeko oinarria).
* Oso ezagunak dira ehunak babesteko soluzio finkatzaileetan finkatzaile gisa dituen propietateak ([[histologia]]), non enpirikoki nukleoproteinen finkatzaile gisa jarduten duen eta ez, ordea, proteina plasmatikoen finkatzaile gisa, globularrak nahiz haritsuak izan. (J. Bakerrek bermatutako emaitzak).
* Zuri-beltzeko [[Argazkien errebelatze|argazki]] eta [[Plaka erradiologiko|plaka erradiologikoen]] errebelatzean, "gelditze-bainua" bezalako soluzio oso ahul bat erabiltzen zen, errebelatutako materiala bertan murgiltzean, bainu errebelatzailearen alkalinotasuna neutralizatzen zen eta prozesua gelditzen zen. Ondoren, bainu [[Finkatzaile|finkatzaileak]] errebelatu gabeko gainerako materiala kentzen zuen. Finkatzaileek, berriz, batez ere [[Sodio tiosulfato|sodio tiosulfatoa]] erabiltzen zuten osagai nagusi gisa, azido azetikoa zuten azidotzaile gisa ([[Finkatzaile azido|finkatzaile azidoa]]), disoluzioaren pH-a behar bezain baxu mantentzeko.
* Zelulosa azetatoa, gardentasun- eta malgutasun-ezaugarriak baititu, film zinematografikoak eta fotografikoak fabrikatzeko oinarrizko material edo euskarri gisa ere erabiltzen da, [[Emultsio fotosentikor|emultsio fotosentikorra]] aplikatzeko. [[Zinta magnetofoniko|Zinta magnetofonikoa]] fabrikatzeko euskarri edo oinarri gisa ere erabili zen denbora batez, nahiz eta aplikazio horretarako [[Poliester|poliesterrak]] abantailaz ordezkatu zuen.
* [[Medikuntza|Medikuntzan]] duen beste erabilera bat da [[Kolposkopia|kolposkopietan]] [[Giza papilomaren birus|giza papilomaren]] [[Birus|birusak]] eragindako infekzioa detektatzeko tindatzea. Umetoki-lepoaren ehuna azido azetikoarekin zuriz tindatzen denean, positiboa da giza papilomaren birusaren infekziorako. Tindaketa horri azeto zuri positiboa esaten zaio. Alkoholarekin nahastuta kanpo otitisa prebenitzeko baliagarria da ere.
* Orbanak garbitzeko ere balio du, oro har.
* Sukaldaritzan ere erabiltzen da, ozpin gisa<sub>;</sub> baita garbiketarako ere.
== Segurtasuna ==
=== Lurruna ===
10 ppm-ko azido azetikoaren lurruna arnastuz gero (8 ordu), begiak, sudurra eta eztarria zertxobait narrita daitezke; 100 ppm-ko arnastean, birika-narritadura nabarmena eragin dezake, azala eta begiak ere kaltetuz. 1.000 ppm-ko lurrun-kontzentrazioek jasanezinak diren narritadura nabarmenak eragiten dituzte begietan, sudurrean eta goiko arnasbideetan. Informazio hau guztia [[Animalia esperimentazio|animaliekin egindako esperimentuetan]] eta industrian gertatutako esposizioetan lortu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Seyoung|abizena=Mun|izenburua=A study of transposable element-associated structural variations (TASVs) using a de novo-assembled Korean genome|orrialdeak=615–630|abizena2=Kim|abizena3=Lee|abizena4=Kang|abizena5=Meyer|abizena6=Han|abizena7=Han|abizena8=Kim|izena2=Songmi|izena3=Wooseok|izena4=Keunsoo|izena5=Thomas J.|izena6=Bok-Ghee|izena7=Kyudong|izena8=Heui-Soo|data=2021-04|url=http://dx.doi.org/10.1038/s12276-021-00586-y|aldizkaria=Experimental & Molecular Medicine|alea=4|zenbakia=53|issn=1226-3613|doi=10.1038/s12276-021-00586-y|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
12 langilek, bi urtez edo gehiagoz azido azetiko (51 ppm-ko batez besteko kontzentrazioa) esposizioan egon ondoren, narritadura konjuntiboa, goiko arnas-traktuaren narritadura eta dermatitis hiperkeratosikoa jasan zituzten. 50 ppm edo gehiagoren aurrean egotea onartezina da pertsona gehienentzat, eta [[malko-jarioa]] eta begietako, sudurreko eta eztarriko narritadura intentsiboa eragiten ditu, faringeko edemarekin eta bronkitis kronikoarekin batera. Aklimatatu gabeko gizakiek begietako eta sudurretako narritadura izaten dute, 25 ppm baino gehiagoko kontzentrazioetan egon ondororen. 10 ppm baino gutxiagoko kontzentrazioetatik aurrera, konjuntitbitisa dutela jakinarazi dute. 7 eta 12 urte bitartean 80 eta 200 ppm arteko kontzentrazioetan egon diren bost langile ikertu ziren, eta eskuetako larruazalaren belzketa, hiperkeratosia, konjuntibitisa (baina kornean kalterik eragin gabe), bronkitisa eta faringitisa jasan zitutuzten, hortzen erosioekin batera. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Andrews, William Horner, (22 June 1887–19 March 1953), Animal Health Division, Ministry of Agriculture and Fisheries|argitaletxea=Oxford University Press|data=2007-12-01|url=http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u234074|sartze-data=2024-10-23|encyclopedia=Who Was Who}}</ref>
=== Disoluzioa ===
Azido azetiko kontzentratua korrosiboa da; beraz, kontu handiz erabili behar da, azalean erredurak eragin baitzake, begietan kalte iraunkorra eta muki-mintzak ere narrita ditzake. Baliteke erredura horiek ez agertzea esposizioa egin eta ordu batzuetara. Latexezko eskularruek ez dute babesik ematen; beraz, bereziki erresistenteak diren eskularruak (nitrilozko gomazkoak, adibidez) erabili behar dira konposatu hori erabiltzen denean.
Azido azetiko kontzentratua nekez pizten da laborategian. Giro-tenperatura 39 °C (102 °F) baino altuagoa bada, su hartzeko arriskua dago, eta airearekin, tenperatura horretan, nahaste lehergarriak sor daitezke (lehergarritasun-muga: % 5,4-16).
Azido azetiko disoluzioen arriskuak kontzentrazioaren araberakoak dira. 1.taulan, azido azetiko disoluzioen EBko sailkapena ageri da:
{| class="wikitable"
|+1.taula. Segurtasunerako informazioa
!Masa-kontzentrazioa (%)
!Molaritatea (mol/L)
!Klasifikazioa
!R esaldiak
!H esaldiak
|-
|10-15
|1,67-4,16
|narritagarri ('''Xi''')
|R36, R38
|H315
|-
|25-90
|4,16-14,99
|korrosibo ('''C''')
|R34
|H314
|-
|>90
|>14,99
|korrosibo ('''C''')
|R10, R35
|H226, H314
|}
% 25etik gorako azido azetikoa duten disoluzioak [[kea erauzteko kanpai]] batean maneiatzen dira, lurrun korrosibo eta zorrotzaren ondorioz. Azido azetiko diluitua, ozpin-forman, ez da kaltegarria. Hala ere, irtenbide gogorrak irenstea arriskutsua da gizakien eta animalien bizitzarako, oro har. Digestio-sistemari kalte larria eragin diezaioke eta odolaren azidotasunean aldaketa hilgarria eragin dezake.
Bateraezintasunak direla eta, azido azetikoa [[Azido kromiko|azido kromikotik]], [[Etilen glikol|etilenglikoletik]], [[Azido nitriko|azido nitrikotik]] eta [[Azido perkloriko|azido perklorikotik]] urrun biltegiratzea gomendatzen da.
== Kanpo-estekak ==
* ICSC|0363|03
* National Pollutant Inventory - Acetic acid fact sheet
* NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards
* Method for sampling and analysis
* 29 CFR 1910.1000, Table Z-1 (US Permissible exposure limits)
* ChemSub Online: Acetic acid
* Usage of acetic acid in Organic Syntheses
* Acetic acid pH and titration - freeware for data analysis, simulation and distribution diagram generation
* Calculation of vapor pressure, liquid density, dynamic liquid viscosity, surface tension of acetic acid
== Erreferentziak ==
<references />
gcvtn4f6vcxeh1kv6d16thal4it54lh
Lankide:Norazendoia/Proba orria
2
1209336
9967480
9967456
2024-11-13T11:59:53Z
Norazendoia
167007
9967480
wikitext
text/x-wiki
Etanoa ([[Antzinako greziera|grezieraz]] aither, eta -ano atzizkia) bi [[karbono]] [[atomo]] dituen [[alkano]] [[hidrokarburo]] [[Alifatiko|alifatikoa]] da, C<sub>2</sub>H<sub>6</sub> formulakoa. Baldintza normaletan, [[Gas|gasa]] eta [[erregai]] bikaina da. Bere [[Irakite-puntuaren handitze|irakite-puntua]] -88 °C-koa da.
Hidrokarburo asko bezala, etanoa [[isolatu]] egiten da industria-mailan, [[Gas natural|gas naturaletik]] abiatuta eta [[petrolioa fintzeko]] azpiproduktu [[Petrokimika|petrokimiko]] gisa. Etilenoa ekoizteko [[lehengai]] gisa erabiltzen da batez ere.
Hidrogeno atomo baten ordez beste [[Funtzio talde|talde funtzional]] bat jarriz gero, etanoaren deribatuak diren konposatuak osa daitezke. Adibidez, [[hidroxilo]] talde bati lotutako [[etil talde]] batek [[Etanol|etanola]] sortzen du, alkohola edarietan.
== Historia ==
Etanoa 1834an sintetizatu zuen lehen aldiz [[Michael Faraday|Michael Faradayk]], [[Potasio azetato|potasio azetatozko]] disoluzio baten [[Elektrolisi|elektrolisiaren]] bidez. Erreakzio horren ondorioz sortutako hidrokarburoa [[Metano|metanoa]] zela pentsatu zuen, eta ez zuen gehiago ikertu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=VI. Experimental researches in electricity.-Seventh Series|orrialdeak=77–122|data=1834-12-31|url=http://dx.doi.org/10.1098/rstl.1834.0008|aldizkaria=Philosophical Transactions of the Royal Society of London|zenbakia=124|issn=0261-0523|doi=10.1098/rstl.1834.0008|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
1847-1849 urteen artean, [[Kimika organiko|Kimika Organikoaren]] arloan [[erradikalen teoria]] aldarrikatzeko ahaleginetan, [[Adolf Wilhelm Herman Kolbe|Hermann Kolbek]] eta [[Edward Frankland|Edward Franklandek]] etanoa ekoitzi zuten [[Propionitrilo|propionitriloa]] [[Etil zianuro|(etil zianuroa)]]<ref>{{Erreferentzia|izena=H.|abizena=Kolbe|izenburua=VIII. On the products of the action of potassium on cyanide of ethyl|orrialdeak=60|hizkuntza=en|abizena2=Frankland|izena2=E.|data=1849|url=https://xlink.rsc.org/?DOI=qj8490100060|aldizkaria=Quarterly Journal of the Chemical Society of London|alea=1|zenbakia=1|issn=1743-6893|doi=10.1039/qj8490100060|sartze-data=2024-10-23}}</ref> eta [[Etil ioduro|etil ioduroa]] [[potasio]] metalarekin murriztuz, eta, Faradayk bezala, azetatoen elektrolisiaren bidez. Erreakzio horien produktua [[metilo]] erradikalarekin (CH<sub>3</sub>) nahastu zuten, zeinen [[Dimero|dimeroa]] etanoa (C<sub>2</sub> H<sub>6</sub>) den.
Akats hori 1864an zuzendu zuen Carl Schorlemmer-ek, eta frogatu zuen erreakzio horien guztien produktua etanoa zela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Carl|abizena=Schorlemmer|izenburua=Ueber die Identität des Aethylwasserstoffs und des Methyls|orrialdeak=234–238|hizkuntza=en|data=1864-01|url=https://chemistry-europe.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jlac.18641320217|aldizkaria=Justus Liebigs Annalen der Chemie|alea=2|zenbakia=132|issn=0075-4617|doi=10.1002/jlac.18641320217|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Etanoa Pennsilvaniako [[Petrolio gordin|petrolio]] arinean disolbatuta aurkitu zuen Edmund Ronalds-ek 1864. urtean.<ref>{{Erreferentzia|izena=H. E.|abizena=Roscoe|izenburua=Review. A treatise on chemistry|orrialdeak=115|abizena2=Schorlemmer|izena2=C.|data=1877|url=http://dx.doi.org/10.1039/an8770200115|aldizkaria=The Analyst|alea=19|zenbakia=2|issn=0003-2654|doi=10.1039/an8770200115|sartze-data=2024-10-23}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Watts, Sir Thomas, (1 July 1868–3 June 1951), Physician|argitaletxea=Oxford University Press|data=2007-12-01|url=http://dx.doi.org/10.1093/ww/9780199540884.013.u244242|sartze-data=2024-10-23|encyclopedia=Who Was Who}}</ref>
== Propietateak ==
Tenperatura eta presio estandarrean, etanoa gas kolorgea eta usaingabea da. Bere irakite-puntua -88,5 ºC-koa da (-127,3 °F) eta urtze-puntua -182,8 ºC-koa (-297,0 °F). Etano solidoa hainbat aldaketatan existitzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=G. J. H.|abizena=van Nes|izenburua=Single-crystal structures and electron density distributions of ethane, ethylene and acetylene. I. Single-crystal X-ray structure determinations of two modifications of ethane|orrialdeak=1947–1956|abizena2=Vos|izena2=A.|data=1978-06-01|url=https://scripts.iucr.org/cgi-bin/paper?S0567740878007037|aldizkaria=Acta Crystallographica Section B Structural Crystallography and Crystal Chemistry|alea=6|zenbakia=34|issn=0567-7408|doi=10.1107/S0567740878007037|sartze-data=2024-10-23}}</ref>Presio normalean hozten denean, agertzen den lehenengo aldaketa [[kristal plastiko]] bat da, sistema kubikoan kristalizatzen dena. Horrela, hidrogeno atomoen posizioak ez dira finkoak; molekulak aske bira daitezke ardatz luzearen inguruan. Etano hori 89,9 K-etik behera hoztean (–183,3 °C), etano II monokliniko metaegonkorra bihurtzen da (P 21/n [[Espazioko talde|espazioko taldea]]). Etanoak ez du disolbagarritasun handirik uretan.
Etanoaren lotura-parametroak zehaztasun handiz neurtu dira mikrouhinen espektroskopiaren eta elektroien difrakzioaren bidez: rC-C = 1. 528(3) Å, rC-H = 1.088(5) Å eta CCH = 111.6(5)° mikrouhinen bidez eta rC-C = 1.524(3) Å, rC-H = 1.089(5) Å, eta CCH = 111. (5)° elektroien difrakzio bidez. 9(5)° elektroien difrakzio bidez (parentesi arteko zenbakiek azken digituetako ziurgabetasunak erakusten dituzte).<ref>{{Erreferentzia|izena=Marlin D.|abizena=Harmony|izenburua=The equilibrium carbon–carbon single-bond length in ethane|orrialdeak=7522–7523|hizkuntza=en|data=1990-11-15|url=https://pubs.aip.org/jcp/article/93/10/7522/455805/The-equilibrium-carbon-carbon-single-bond-length|aldizkaria=The Journal of Chemical Physics|alea=10|zenbakia=93|issn=0021-9606|doi=10.1063/1.459380|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
=== Atmosferikoa eta estralurtarra ===
Etanoa gas-aztarna gisa dago [[Lurraren atmosfera|Lurraren atmosferan]], eta, gaur egun, 0,5 [[Notazio bidezko zati|ppb]]-ko kontzentrazioa du [[Itsas maila|itsas mailan]]. Hala ere, litekeena da industriaurreko kontzentrazioa bilioi bakoitzeko 0,25 parte baino ez izatea; izan ere, gaur egungo atmosferako etanoaren proportzio esanguratsu bat [[erregai fosil]] gisa sortua izan daiteke. Etano-kantitate globalak aldatu egin dira denborarekin, seguruenik gas naturalaren aztarnategien erreketaren ondorioz.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Isobel J.|abizena=Simpson|izenburua=Long-term decline of global atmospheric ethane concentrations and implications for methane|orrialdeak=490–494|hizkuntza=en|abizena2=Sulbaek Andersen|abizena3=Meinardi|abizena4=Bruhwiler|abizena5=Blake|abizena6=Helmig|abizena7=Rowland|abizena8=Blake|izena2=Mads P.|izena3=Simone|izena4=Lori|izena5=Nicola J.|izena6=Detlev|izena7=F. Sherwood|izena8=Donald R.|data=2012-08|url=https://www.nature.com/articles/nature11342|aldizkaria=Nature|alea=7412|zenbakia=488|issn=0028-0836|doi=10.1038/nature11342|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Etano-emisioen munduko tasak jaitsi egin ziren 1984tik 2010era,<ref name=":0" /> baina AEBko [[Bakken formazioa|Bakken formazioan]] gertatutako [[Eskisto-gas|eskisto gasaren]] ekoizpenaren gorapenak erdira gelditu du jeitsiera.<ref>{{Erreferentzia|izena=E. A.|abizena=Kort|izenburua=Fugitive emissions from the Bakken shale illustrate role of shale production in global ethane shift|orrialdeak=4617–4623|abizena2=Smith|abizena3=Murray|abizena4=Gvakharia|abizena5=Brandt|abizena6=Peischl|abizena7=Ryerson|abizena8=Sweeney|abizena9=Travis|izena2=M. L.|izena3=L. T.|izena4=A.|izena5=A. R.|izena6=J.|izena7=T. B.|izena8=C.|izena9=K.|data=2016-05-07|url=http://dx.doi.org/10.1002/2016gl068703|aldizkaria=Geophysical Research Letters|alea=9|zenbakia=43|issn=0094-8276|doi=10.1002/2016gl068703|sartze-data=2024-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=One oil field a key culprit in global ethane gas increase|hizkuntza=en-US|data=2016-04-26|url=https://news.umich.edu/one-oil-field-a-key-culprit-in-global-ethane-gas-increase/|aldizkaria=University of Michigan News|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Etanoa [[berotegi-efektuko gas]] bat den arren, metanoa baino askoz urriagoa da; hilabete batzuetako bizitza baliagarria du<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=M.|abizena=Aydin|izenburua=Feasibility of reconstructing paleoatmospheric records of selected alkanes, methyl halides, and sulfur gases from Greenland ice cores|abizena2=Williams|abizena3=Saltzman|izena2=M. B.|izena3=E. S.|data=2007-04-12|url=http://dx.doi.org/10.1029/2006jd008027|aldizkaria=Journal of Geophysical Research: Atmospheres|alea=D7|zenbakia=112|issn=0148-0227|doi=10.1029/2006jd008027|sartze-data=2024-10-23}}</ref>, eta ez da hain eraginkorra erradiazioa xurgatzen bere masaren arabera. Izan ere, etanoaren [[berotze globalaren potentziala]], hein handi batean, atmosferan metano bihurtzeari zor zaio.<ref>{{Erreferentzia|izena=Øivind|abizena=Hodnebrog|izenburua=Lifetimes, direct and indirect radiative forcing, and global warming potentials of ethane (C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>), propane (C<sub>3</sub>H<sub>8</sub>), and butane (C<sub>4</sub>H<sub>10</sub>)|abizena2=Dalsøren|abizena3=Myhre|izena2=Stig B.|izena3=Gunnar|data=2018-02|url=http://dx.doi.org/10.1002/asl.804|aldizkaria=Atmospheric Science Letters|alea=2|zenbakia=19|issn=1530-261X|doi=10.1002/asl.804|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Lau [[Planeta erraldoi|planeta erraldoien]] atmosferetan eta [[Saturno|Saturno Titan]]-en ilargiaren atmosferan traza-osagai gisa aurkitu da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=NASA Confirms Liquid Lake on Saturn Moon - NASA Jet Propulsion Laboratory|data=2011-06-05|url=https://web.archive.org/web/20110605031218/http://www.jpl.nasa.gov/news/news.cfm?release=2008-152|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Atmosferako etanoa Eguzkiak metano gasean duen eragin [[Fotokimika|fotokimikoaren]] emaitza da, atmosfera horietan ere badagoena: 160 [[Nanometro|nm]]-tik beherako [[uhin-luzera]] duten fotoi [[Ultramore|ultramoreek]] metano molekula fotodisozia dezakete [[metilo]] erradikal batean eta [[hidrogeno]] atomo batean. Bi metilo erradikal birkonbinatzen direnean, emaitza etanoa da:
CH<sub>4</sub> → CH<sub>3</sub>- + -H
CH<sub>3</sub>- + -CH<sub>3</sub> → C<sub>2</sub>H<sub>6</sub>
Lurreko atmosferan, [[Erradikal hidroxilo|erradikal hidroxiloek]] etanoa [[Metanol|metanolaren]] lurruna bihurtzen dute, eta lurrun hauen iraupenaren bataz-bestekoa hiru hilabetekoa da.<ref name=":1" />
Titanen modu honetan ekoiztutako etanoa largiaren gainazalean berriro euri modura isurtzen da eta denborarekin, ilargiaren eskualde polar gehienak estaltzen dituzten hidrokarburo itsasoetan pilatzen da. 2007ko abenduan, [[Cassini zunda|Cassini zundak]] gutxienez laku bat aurkitu zuen Titanen hego poloan eta orain honi [[Ontario Lacus]] deritzo, bere azalera Lurreko [[Ontario (aintzira)|Ontario lakuaren]] antzekoa delako (20.000 km2 gutxi gorabehera). 2008ko uztailean aurkeztutako datu espektroskopiko infragorrien analisiek,<ref>{{Erreferentzia|izena=R. H.|abizena=Brown|izenburua=The identification of liquid ethane in Titan’s Ontario Lacus|orrialdeak=607–610|abizena2=Soderblom|abizena3=Soderblom|abizena4=Clark|abizena5=Jaumann|abizena6=Barnes|abizena7=Sotin|abizena8=Buratti|abizena9=Baines|izena2=L. A.|izena3=J. M.|izena4=R. N.|izena5=R.|izena6=J. W.|izena7=C.|izena8=B.|izena9=K. H.|data=2008-07|url=http://dx.doi.org/10.1038/nature07100|aldizkaria=Nature|alea=7204|zenbakia=454|issn=0028-0836|doi=10.1038/nature07100|sartze-data=2024-10-23}}</ref> Ontario Lacus-en etano likidoa zegoela frogatu zuten. Zenbait hidrokarburo-laku nabarmen handiagoak, [[Ligeia Mare]] eta [[Kraken Mare]] Titan ipar polotik gertu aurkitu ziren, Cassinik bildutako radar-datuak erabilita. Uste da laku horiek, batez ere, etano eta metano likidoen nahasketa batez osatuta daudela uste da.
1996an, etanoa aurkitu zen [[Hyakutake kometa|Hyakutake kometan]], eta, harrezkero, beste [[kometa]] batzuetan ere aurkitu da. Eguzki-sistematik urrun dauden gorputz horietan etanoa dagoenez, [[Eguzki-nebulosa|eguzki-nebulosaren]] osagai nagusitzat har daiteke, eguzkia eta planetak nebulosa horretatik sortu zirela uste baita.
2006an, NASA/Ameseko Ikerketa Zentroko Dale Cruikshank-ek ([[New Horizons]]-eko ikertzaileak) eta bere lankideek iragarri zuten [[Pluton (planeta nanoa)|Plutonen]] gainazalean etanoaren aurkikuntza espektroskopikoa egin zela<ref>{{Erreferentzia|izenburua=New Horizons Web Site|data=2008-08-28|url=https://web.archive.org/web/20080828012339/http://pluto.jhuapl.edu/overview/piPerspectives/piPerspective_11_1_2006.php|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-10-23}}</ref>.
== Etanoaren ezaugarriak ==
ICSC: 0266 CAS:74-84-0 UN: 1035 CE: 601-003-00-X
Gasa airearekin guztiz nahaskorra da, eta erraz sortzen dira nahasketa leherkorrak. Etanoak 21,2 eta 23,4 MJ/L inguruko bero-ahalmena du.
=== Sute arriskua ===
Oso sukoia da. Etanoak eragindako suteak itzaltzeko hautsak edo [[Karbono dioxido|karbono dioxidoa]] erabil daitezke. Hornidura etetea ere aukera ona da, baina ezin bada eta inguru hurbilerako arriskurik ez badago, gomendatzen da sutea berez itzaltzen uztea.
=== Leherketa ===
Gas/aire nahasketak leherkorrak dira. Sutea gertatuz gero: etano botila hotz mantendu, urarekin hoztuz. Leku babestu batetik suteari aurre egitea gomendatzen da.
=== Isuriak eta ihesak ===
Arrisku-eremutik atera eta galdetu aditu bati protokoloa. Aireztatu eremua. Ez bota inoiz ur-txorrotarik likidora. (Babes pertsonal gehigarria: arnasketa-ekipo autonomoa).
=== Esposizioa ===
* Likidoak izozketa eragin dezake.
* Itogarria
* Azala: Likidoarekin kontaktuan: izoztea eragin
* Begiak: Likidoarekin kontaktuan: izoztea eragin
=== Biltegiratzea ===
Giro-tenperaturan, etanoa oso gas sukoia da; beraz, leku hotzean gorde behar da.
== Erabilera ==
Etanoaren erabilera nagusia [[Etileno|etilenoa]] [[lurrun-cracking]] bidez ekoiztea da. Lurrunarekin diluitu eta tenperatura oso altuetan (900 °C-tan edo gehiago) denbora laburrean berotzen denean, hidrokarburo astunak hidrokarburo arinagoetan deskonposatzen dira, eta [[Hidrokarburo asea|hidrokarburo aseak]] [[asegabe]] bihurtzen dira. Etanoari mesede egiten dio etilenoa ekoizteak, etanoaren lurrunezko cracking-a nahiko selektiboa delako etilenoarentzat; hidrokarburo astunenen lurrun-cracking-ak, berriz, etilenoan urriagoa den eta [[alkeno]] edo olefina([[propeno]] eta [[butadieno]]), eta [[Hidrokarburo aromatiko|hidrokarburo aromatikoetan]] aberatsagoa den produktu-nahasketa sortzen du.
Esperimentu bidez, etanoa ikertzen ari dira oinarrizko beste produktu kimiko batzuetarako lehengai gisa. [Etanoaren klorazio oxidatiboa merkeagoa izan daiteke [[Binil kloruro|binil kloruroa]] lortzeko etilenoaren klorazioarekin erkatuz. Erreakzio hori sortzeko prozesu asko egin dira, baina binil klorurorako hautakortasun eskasak eta erreakzio-baldintza [[Korrosio|korrosiboek]] (zehazki, 500 °C-tik gorako tenperaturan [[Azido klorhidriko|azido klorhidrikoa]] duen erreakzio-nahaste batek) haietako gehienen merkaturatzea gailendu dute. Gaur egun, [[INEOS enpresa|INEOS]] enpresa etanoa 1000 t/a-ko ([[Tona|tonak]] [[Urte|urteko]]) binil kloruro bihurtzeko instalazio pilotu bat egiten ari da [[Wilhelmshaven|Wilhelmshavenen]], [[Alemania|Alemanian]].
Era berean, [[Saudi Arabia|Saudi Arabiako]] [[SABIC enpresa|SABIC]] enpresak iragarri du 30.000 t/-ko solairu bat eraikiko duela Yanbun, etanoaren oxidazioz [[Azido azetiko|azido azetikoa]] ekoizteko. Prozesu horren bideragarritasun ekonomikoa etanoak Saudi Arabiako petrolio-hobietatik gertu duen kostu baxuaren araberakoa izan daiteke, eta baliteke munduko beste leku batzuetan [[Metanolaren karbonilazioa|metanolaren karbonilazioarekin]] lehiakorra ez izatea.
Etanoa hozgarri gisa erabil daiteke hozte kriogenikoko sistemetan. Askoz eskala txikiagoan, ikerketa zientifikoan, etano likidoa [[Kriomikroskopia elektroniko|kriomikroskopia elektronikorako]] uretan aberatsak diren laginak [[Kriokontserbazio|beiratzeko]] erabiltzen da. Etano likidoan -150 ºC-an edo hotzagoan azkar murgildutako ur-geruza mehe bat azkarregi izozten da ura kristalizatzeko. Izozte-metodo geldoagoek izotz-kristal kubikoak sor ditzakete, eta horiek [[Egitura biguna|egitura bigunak]] alda ditzakete, laginak kaltetuz, eta irudiaren kalitatea murriztu, elektroi-sorta detektagailura iritsi baino lehen sakabanatuz.
== Osasuna eta segurtasuna ==
Giro-tenperaturan, etanoa oso gas sukoia da. Airearekin %3,0-%12,5 bolumenean nahasten denean, nahasketa [[Leherkorrra|leherkorra]] osatzen du.
Beste neurri batzuk hartu behar dira etanoa likido gisa biltegiratzen denean. Etano likidoarekin kontaktu zuzena izateak izozte larriak eragin ditzake. Giro-tenperaturan berotu arte, etano likidoaren lurrunak airea baino astunagoak dira, eta lurretik isuri daitezke, leku baxuetan metatuz; lurrunek su-iturriren bat aurkitzen badute, erreakzio kimikoak atzera egin dezake lurrundu ziren etano-iturrira
Etanoak [[Oxigeno|oxigenoa]] dezplaza dezake, eta [[Itotzea|itotzeko]] arrisku bihur daiteke. Etanoak ez dakar inolako arrisku akutu edo kroniko [[Toxikologikoa|toxikologikorik.]] Ez da [[Kartzinogeno|kartzinogenoa.]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Cancer Slope Factors|argitaletxea=Elsevier|orrialdeak=641–648|hizkuntza=en|data=2010|url=https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/B9780123750891100145|aldizkaria=Environmental Biotechnology|isbn=978-0-12-375089-1|doi=10.1016/b978-0-12-375089-1.10014-5.|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
== Errefrentziak ==
<references />
bkmms9z959sh8ejry9wlg1jdk2jgs68
Lankide:Arrate Bello/Proba orria
2
1209367
9967774
9960673
2024-11-13T14:24:47Z
Carlos Aguinaco
131347
/* Probabilitatearen propietate nagusiak */
9967774
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (%) adierazten da eta, kasu honetan, % 0tik % 100erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
Ω lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da Ω -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: P(A –ren osagarria)=1−P(A) .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: FORMULA BAT FALTA DA HEMEN
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Probabilitate baldintzatua ==
Probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Probabilitate baldintzatua kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=P(A \cap B)P( B )</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek estatistika, ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaran eta 10 ilehoriak dira.
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Zuzenean eman daiteke probabilitatea, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten delako:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa Binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
'''Banaketa jarraituak'''
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf " />
tk62f427xj0d7pcfh2cntcblmqerysz
9967792
9967774
2024-11-13T14:38:24Z
Carlos Aguinaco
131347
/* Probabilitate baldintzatua */
9967792
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (%) adierazten da eta, kasu honetan, % 0tik % 100erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
Ω lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da Ω -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: P(A –ren osagarria)=1−P(A) .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: FORMULA BAT FALTA DA HEMEN
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Probabilitate baldintzatua ==
Baldintzapeko probabilitatea, probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Probabilitate baldintzatua kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek estatistika, ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira.
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa Binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
'''Banaketa jarraituak'''
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf " />
2rgcjm0v2q12j1exttqqqahbaqt5o76
9967801
9967792
2024-11-13T14:43:40Z
Carlos Aguinaco
131347
/* Probabilitatearen propietate nagusiak */
9967801
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (%) adierazten da eta, kasu honetan, % 0tik % 100erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
Ω lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da Ω -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: P(A –ren osagarria)=1−P(A) .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Probabilitate baldintzatua ==
Baldintzapeko probabilitatea, probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Probabilitate baldintzatua kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek estatistika, ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira.
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa Binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
'''Banaketa jarraituak'''
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf " />
k4qxdwxw4xi4asm6izgltql7m3ojb1z
9967811
9967801
2024-11-13T14:47:37Z
Enekogranado
143543
/* Aplikazioak */
9967811
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (%) adierazten da eta, kasu honetan, % 0tik % 100erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
Ω lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da Ω -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: P(A –ren osagarria)=1−P(A) .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Probabilitate baldintzatua ==
Baldintzapeko probabilitatea, probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Probabilitate baldintzatua kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek estatistika, ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira.
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa Binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
'''Banaketa jarraituak'''
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
'''ZORIZKO JOKOAK''':
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo blackjack-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, erruleta-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
'''FINANTZAK:'''
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta inbertsio-estrategien eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea %35 dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea %65ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf " />
8ggo9kp2o2duzm1pcuxwe8940c1yxmn
9967814
9967811
2024-11-13T14:48:58Z
Enekogranado
143543
/* Erreferentziak */
9967814
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (%) adierazten da eta, kasu honetan, % 0tik % 100erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
Ω lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da Ω -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: P(A –ren osagarria)=1−P(A) .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Probabilitate baldintzatua ==
Baldintzapeko probabilitatea, probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Probabilitate baldintzatua kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek estatistika, ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira.
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa Binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
'''Banaketa jarraituak'''
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
'''ZORIZKO JOKOAK''':
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo blackjack-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, erruleta-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
'''FINANTZAK:'''
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta inbertsio-estrategien eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea %35 dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea %65ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
5lihaycfonxvtiqqxdq1q9waq5nwmeu
9967816
9967814
2024-11-13T14:49:18Z
Enekogranado
143543
/* Erreferentziak */
9967816
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (%) adierazten da eta, kasu honetan, % 0tik % 100erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
Ω lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da Ω -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: P(A –ren osagarria)=1−P(A) .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Probabilitate baldintzatua ==
Baldintzapeko probabilitatea, probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Probabilitate baldintzatua kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek estatistika, ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira.
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa Binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
'''Banaketa jarraituak'''
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
'''ZORIZKO JOKOAK''':
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo blackjack-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, erruleta-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
'''FINANTZAK:'''
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta inbertsio-estrategien eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea %35 dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea %65ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
1b5z2nrxxscwtr7xge8pd97v3lshr06
9967818
9967816
2024-11-13T14:50:00Z
Carlos Aguinaco
131347
/* Probabilitatearen propietate nagusiak */
9967818
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (%) adierazten da eta, kasu honetan, % 0tik % 100erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
Ω lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da Ω -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: P(A –ren osagarria)=1−P(A) .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B=\emptyset</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Probabilitate baldintzatua ==
Baldintzapeko probabilitatea, probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Probabilitate baldintzatua kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek estatistika, ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira.
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa Binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
'''Banaketa jarraituak'''
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
'''ZORIZKO JOKOAK''':
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo blackjack-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, erruleta-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
'''FINANTZAK:'''
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta inbertsio-estrategien eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea %35 dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea %65ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
8h8h0lnoswqpd6kny1jnr0ekjaq3ht4
9967819
9967818
2024-11-13T14:50:22Z
Enekogranado
143543
/* Probabilitate banaketak */
9967819
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (%) adierazten da eta, kasu honetan, % 0tik % 100erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
Ω lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da Ω -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: P(A –ren osagarria)=1−P(A) .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B=\emptyset</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Probabilitate baldintzatua ==
Baldintzapeko probabilitatea, probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Probabilitate baldintzatua kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek estatistika, ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira.
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa Binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
=== '''Banaketa jarraituak''' ===
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
=== '''ZORIZKO JOKOAK''': ===
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo blackjack-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, erruleta-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
=== '''FINANTZAK:''' ===
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta inbertsio-estrategien eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea %35 dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea %65ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
m73cb343vt1vtf6axa0mkw7od3yphw0
9967821
9967819
2024-11-13T14:53:47Z
Enekogranado
143543
/* Probabilitate banaketak */
9967821
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (%) adierazten da eta, kasu honetan, % 0tik % 100erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
Ω lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da Ω -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: P(A –ren osagarria)=1−P(A) .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B=\emptyset</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Probabilitate baldintzatua ==
Baldintzapeko probabilitatea, probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Probabilitate baldintzatua kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek estatistika, ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira.
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa Binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
=== '''Banaketa jarraituak''' ===
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
=== '''ZORIZKO JOKOAK''': ===
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo [[blackjack]]-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, [[erruleta]]-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
=== '''FINANTZAK:''' ===
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta [[Inbertsio-estrategia|inbertsio-estrategien]] eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea <math>%35</math> dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea <math>%65</math>ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
2x93sovj4pheb2f66x38zu3xffpph7i
9967839
9967821
2024-11-13T14:57:24Z
Carlos Aguinaco
131347
/* Probabilitate baldintzatua */
9967839
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (%) adierazten da eta, kasu honetan, % 0tik % 100erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
Ω lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da Ω -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: P(A –ren osagarria)=1−P(A) .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B=\emptyset</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Baldintzapeko probabilitatea ==
[[Baldintzapeko probabilitate|Baldintzapeko probabilitatea]], probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Probabilitate baldintzatua kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek [[estatistika]], ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira.
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa Binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
=== '''Banaketa jarraituak''' ===
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
=== '''ZORIZKO JOKOAK''': ===
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo [[blackjack]]-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, [[erruleta]]-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
=== '''FINANTZAK:''' ===
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta [[Inbertsio-estrategia|inbertsio-estrategien]] eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea <math>%35</math> dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea <math>%65</math>ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
qm6a8otrrnaaju1qp6aujs1ankvn8ri
9967843
9967839
2024-11-13T15:00:26Z
Enekogranado
143543
/* Probabilitatearen propietate nagusiak */
9967843
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (<math>%</math>) adierazten da eta, kasu honetan, <math>%0</math>tik <math>%100</math>erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
<math>\Omega</math> lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da <math>\Omega</math> -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: <math>P(\bar{A})=1-P(A)</math> .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B=\emptyset</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Baldintzapeko probabilitatea ==
[[Baldintzapeko probabilitate|Baldintzapeko probabilitatea]], probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Probabilitate baldintzatua kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek [[estatistika]], ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira..
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa Binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
=== '''Banaketa jarraituak''' ===
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
=== '''ZORIZKO JOKOAK''': ===
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo [[blackjack]]-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, [[erruleta]]-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
=== '''FINANTZAK:''' ===
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta [[Inbertsio-estrategia|inbertsio-estrategien]] eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea <math>%35</math> dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea <math>%65</math>ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
jm7pkxhr1a9yoir1z5rbbvvutih9f2j
9967844
9967843
2024-11-13T15:01:26Z
Enekogranado
143543
/* Baldintzapeko probabilitatea */
9967844
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (<math>%</math>) adierazten da eta, kasu honetan, <math>%0</math>tik <math>%100</math>erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
<math>\Omega</math> lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da <math>\Omega</math> -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: <math>P(\bar{A})=1-P(A)</math> .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B=\emptyset</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Baldintzapeko probabilitatea ==
[[Baldintzapeko probabilitate|Baldintzapeko probabilitatea]], probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Baldintzapeko probabilitatea kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek [[estatistika]], ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira..
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa Binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
=== '''Banaketa jarraituak''' ===
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
=== '''ZORIZKO JOKOAK''': ===
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo [[blackjack]]-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, [[erruleta]]-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
=== '''FINANTZAK:''' ===
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta [[Inbertsio-estrategia|inbertsio-estrategien]] eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea <math>%35</math> dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea <math>%65</math>ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
rmkyqbdpl6khcy5593t75l6ogmgglpj
9967846
9967844
2024-11-13T15:02:18Z
Enekogranado
143543
/* Aplikazioak */
9967846
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (<math>%</math>) adierazten da eta, kasu honetan, <math>%0</math>tik <math>%100</math>erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
<math>\Omega</math> lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da <math>\Omega</math> -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: <math>P(\bar{A})=1-P(A)</math> .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B=\emptyset</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Baldintzapeko probabilitatea ==
[[Baldintzapeko probabilitate|Baldintzapeko probabilitatea]], probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Baldintzapeko probabilitatea kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek [[estatistika]], ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira..
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa Binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
=== '''Banaketa jarraituak''' ===
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
=== '''Zorizko jokoak''': ===
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo [[blackjack]]-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, [[erruleta]]-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
=== '''Finantzak:''' ===
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta [[Inbertsio-estrategia|inbertsio-estrategien]] eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea <math>%35</math> dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea <math>%65</math>ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
prhg7k4p97fvk0ziek0mh2ww1mywb5i
9967847
9967846
2024-11-13T15:06:58Z
Enekogranado
143543
/* Banaketa Binomiala: */
9967847
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (<math>%</math>) adierazten da eta, kasu honetan, <math>%0</math>tik <math>%100</math>erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindara, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
<math>\Omega</math> lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da <math>\Omega</math> -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: <math>P(\bar{A})=1-P(A)</math> .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B=\emptyset</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Baldintzapeko probabilitatea ==
[[Baldintzapeko probabilitate|Baldintzapeko probabilitatea]], probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Baldintzapeko probabilitatea kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek [[estatistika]], ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira..
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
=== '''Banaketa jarraituak''' ===
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
=== '''Zorizko jokoak''': ===
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo [[blackjack]]-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, [[erruleta]]-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
=== '''Finantzak:''' ===
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta [[Inbertsio-estrategia|inbertsio-estrategien]] eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea <math>%35</math> dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea <math>%65</math>ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
onla5gsfi5yvupkacqxskljqeypfgfo
9967848
9967847
2024-11-13T15:07:24Z
Enekogranado
143543
/* Historia */
9967848
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (<math>%</math>) adierazten da eta, kasu honetan, <math>%0</math>tik <math>%100</math>erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira, eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindarra, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
<math>\Omega</math> lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da <math>\Omega</math> -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: <math>P(\bar{A})=1-P(A)</math> .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B=\emptyset</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Baldintzapeko probabilitatea ==
[[Baldintzapeko probabilitate|Baldintzapeko probabilitatea]], probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Baldintzapeko probabilitatea kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek [[estatistika]], ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira..
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
=== '''Banaketa jarraituak''' ===
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
=== '''Zorizko jokoak''': ===
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo [[blackjack]]-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, [[erruleta]]-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
=== '''Finantzak:''' ===
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta [[Inbertsio-estrategia|inbertsio-estrategien]] eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea <math>%35</math> dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea <math>%65</math>ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
jj89z8k7hvf432zloytja8yx432g0cp
9967851
9967848
2024-11-13T15:09:39Z
Enekogranado
143543
/* Historia */
9967851
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen, eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (<math>%</math>) adierazten da eta, kasu honetan, <math>%0</math>tik <math>%100</math>erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindarra, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
<math>\Omega</math> lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da <math>\Omega</math> -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: <math>P(\bar{A})=1-P(A)</math> .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B=\emptyset</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Baldintzapeko probabilitatea ==
[[Baldintzapeko probabilitate|Baldintzapeko probabilitatea]], probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da, eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Baldintzapeko probabilitatea kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek [[estatistika]], ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira..
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
=== '''Banaketa jarraituak''' ===
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
=== '''Zorizko jokoak''': ===
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo [[blackjack]]-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, [[erruleta]]-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
=== '''Finantzak:''' ===
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta [[Inbertsio-estrategia|inbertsio-estrategien]] eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea <math>%35</math> dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea <math>%65</math>ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
m74kcqk2dxetys6odrwsfiwlsflbfs6
9967854
9967851
2024-11-13T15:10:36Z
Enekogranado
143543
/* Sarrera */
9967854
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (<math>%</math>) adierazten da eta, kasu honetan, <math>%0</math>tik <math>%100</math>erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleak <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> zenbakietako bat ateratzea da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindarra, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
<math>\Omega</math> lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da <math>\Omega</math> -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: <math>P(\bar{A})=1-P(A)</math> .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B=\emptyset</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Baldintzapeko probabilitatea ==
[[Baldintzapeko probabilitate|Baldintzapeko probabilitatea]], probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Baldintzapeko probabilitatea kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek [[estatistika]], ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira..
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
=== '''Banaketa jarraituak''' ===
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
=== '''Zorizko jokoak''': ===
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo [[blackjack]]-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, [[erruleta]]-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
=== '''Finantzak:''' ===
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta [[Inbertsio-estrategia|inbertsio-estrategien]] eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea <math>%35</math> dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea <math>%65</math>ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
4b86fg3m2yc1bhvf0c9x2mxm38qkard
9967863
9967854
2024-11-13T15:16:01Z
Enekogranado
143543
9967863
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (<math>%</math>) adierazten da eta, kasu honetan, <math>%0</math>tik <math>%100</math>erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleen artean, <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> direnak, zenbaki bat aterako da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindarra, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
<math>\Omega</math> lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da <math>\Omega</math> -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: <math>P(\bar{A})=1-P(A)</math> .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B=\emptyset</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Baldintzapeko probabilitatea ==
[[Baldintzapeko probabilitate|Baldintzapeko probabilitatea]], probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Baldintzapeko probabilitatea kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek [[estatistika]], ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira..
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
=== '''Banaketa jarraituak''' ===
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
=== '''Zorizko jokoak''': ===
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo [[blackjack]]-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, [[erruleta]]-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
=== '''Finantzak:''' ===
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta [[Inbertsio-estrategia|inbertsio-estrategien]] eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea <math>%35</math> dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea <math>%65</math>ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>'''https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf'''
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
1boeydq6fy9qujul6jrpi15nldills0
9967894
9967863
2024-11-13T15:30:03Z
Carlos Aguinaco
131347
/* Erreferentziak */
9967894
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''[[Probabilitate|Probabilitatea]]''' gertakari edo ekintza bat gertatzeko aukera neurtzen duen kontzeptu [[Matematika|matematikoa]] da. 0 eta 1 arteko balio batekin neurtzen da, non, gertaera baten probabilitatea 0 bada, gertaera hori inoiz ez dela gertatuko adierazten duen eta, aldiz, probabilitatea 1 bada, gertaera hori ziur gertatuko dela esan nahi duen. Hau da, zenbat eta balioa handiagoa izan, orduan eta gertakaria probableagoa da. Askotan, probabilitatea [[Ehuneko|ehunekotan]] (<math>%</math>) adierazten da eta, kasu honetan, <math>%0</math>tik <math>%100</math>erako balioak hartzen ditu.
Eguneroko bizitzan, askotan erabiltzen dugu probabilitatea, hala nola euria egingo duen ikusteko, dadoarekin 6 bat aterako dugun jakiteko edo loterian irabazteko aukerak zenbat diren kalkulatzeko. Probabilitatea lagungarria da eguneroko erabakiak hartzen laguntzeko, arriskuak neurtzeko eta etorkizunean zer gertatu daitekeen hobeto ulertzeko. Hala ere, gertaera bat gertatzeko probabilitate handia izan arren, ezin dugu inoiz erabat ziurtatu gertatuko dela (probabilitatea 0 edo 1 ez bada). Adibidez, euria egiteko probabilitatea 0.8 bada, nahiz eta 1etik oso gertu egon, ez du zertan euririk egin.
Laburbilduz, probabilitatea emaitza bat lortzea erraza edo zaila den adierazten duen zenbakia da, emaitza hori gertatuko den ziur ez gaudenean.
Esate baterako, demagun zorizko [[Saiakuntza|esperimentua]] dado bat botatzea dela. Aukera posibleen artean, <math>\Omega= \{1,2,3,4,5,6\} </math> direnak, zenbaki bat aterako da. Hortaz, 5 zenbakia ateratzeko probabilitate <math>\frac{1}{6}= 0.1\widehat{6 } </math> da, eta [[Zenbaki bikoiti|bikoitia]] ateratzekoa <math>\frac{3}{6}=\frac{1}{2}=0.5 </math> da. Beraz, probableagoa da zenbaki bikoiti bat ateratzea, 5 ateratzea baino.
== Historia ==
'''Probabilitatearen historia''' XVII. mendean hasi zen, [[Pierre de Fermat|Pierre Fermat]] eta [[Blaise Pascal]] [[Ausazko joko|ausazko jokoekin]] zerikusia duten zenbait arazo konpontzen saiatu zirenean. Nahiz eta batzuek dioten hasiera [[Girolamo Cardano|Cardanok]] 1520an ''Zorizko Jokoen Liburua'' idatzi zuenean izan zela, ez zen 1660ra arte jokoei buruzko teoria onargarri bat lantzen hasi.
[[Christiaan Huygens|Christian Huygens]] zientzialari holandarrak Blaise Pascalen eta Pierre Fermaten arteko korrespondentzia aurkitu zuen, partida bat irabazteko probabilitatea zehazteko eztabaida planteatu zuenean. Ondorioz, Huygensek probabilitateari buruzko lehen liburua argitaratu zuen 1657an: ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'' (Kalkulua Ausazko Jokoetan).
XVIII. mendean zehar, batez ere zorizko jokoen ospeari esker, probabilitateen kalkuluak garapen nabarmena izan zuen aurreko probabilitatearen definizioan oinarrituta. 1713an, [[Jakob Bernoulli|Bernoulliren]] teorema eta banaketa binomiala agertzen dira eta, 1738an, [[Abraham de Moivre|De Moivrek]] aztertutako lehenengo kasu partikularra: [[Limitearen teorema zentral|Limitearen Teorema Zentrala]] (LTZ). 1809an, [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] erroreen teoria aztertzen hasi zen eta, 1810ean, [[Pierre-Simon Laplace|Laplacek]] teoria honen garapena osatu zuen. 1812an, Pierre Laplacek ''Théorie analytique des probabilités'' argitaratu zuen, non zorizko jokoei buruzko analisi matematiko bat azaltzen den.
XIX. mendearen erdialdean, [[Gregor Mendel]], Austriako fraide agustindarra, [[Herentzia genetiko|herentzia]] eta [[genetika]] aztertzen hasi zen. Bere lana, ''La matemática de la herencia'', probabilitatearen teoriaren lehen aplikazio garrantzitsua izan zen natur zientzietarako.
Hasiera-hasieratik, probabilitatea matematikaren adartzat hartzeko zailtasun nagusia teoria zehatz bat egitea izan zen, matematika-forma gisa onartzeko modukoa. XX. mende hasieran, [[Andrei Kolmogorov]] matematikari errusiarrak probabilitate teoria modu axiomatikoan definitu zuen eta neurriaren teoriaren oinarriak ezarri zituen.
== Probabilitatearen definizioa ==
[[Lagin-espazio|Lagin-espazioa]] izeneko [[multzo]] [[infinitu]] edo zenbakarri bat definituko da, <math>\Omega</math> sinboloaren bidez adierazia, zeina emaitza posible guztien multzoarekin erlazionatzen den. Orduan, suposatzen da <math>x \in \Omega</math> elementu bakoitzarentzat <math>f(x)</math>probabilitate balio bat egokitzen dela, honako propietate hauek betetzen dituena:
# <math>f(x) \in [0,1], x \in \Omega\ guztietarako</math>
# <math>\sum_{x \in \Omega} f(x)=1</math>
Hau da, <math>f(x)</math> probabilitate-funtzioa 0 eta 1 artean dago <math>x</math> guztietarako <math>\Omega</math> lagin-espazioan; eta <math>f(x)</math> guztien batura 1 da. Gertaera bat <math>\Omega</math> lagin-espazioaren edozein E [[azpimultzo]] gisa definitzen da. Gertakariaren E probabilitatea honela definitzen da:
<math>P(E)= \sum_{x \in E} f(x)</math>
Orduan, lagin-espazio osoaren probabilitatea 1 da, eta gertaera nuluaren probabilitatea 0 da.
== Probabilitatearen propietate nagusiak ==
<math>\Omega</math> lagin-espazioa sortzen duen ausazko esperimentu bat kontuan hartzen badugu, ''probabilitatea'' da <math>\Omega</math> -ko A gertaerei 0 eta 1 arteko zenbaki bat esleitzen dien funtzio bat.
Oinarrizko propietateak:
# Gertaera ziur edo osoaren probabilitatea 1 da: <math>P(\Omega)=1</math>.
# Ezinezko gertaeraren probabilitatea zero da: <math>P(\emptyset)=0</math>.
# Gertaera baten osagarriaren probabilitatea, 1 ken gertaeraren probabilitatea da; hau da: <math>P(\bar{A})=1-P(A)</math> .
# A gertaera B gertaeraren parte bada (A gertatzen den kasu guztietan B gertatzen da), orduan <math>P(A)\leq P(B)</math>.
# A eta B bi gertaera bateraezin badira (<math>A\cap B=\emptyset</math>), orduan <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)</math> beteko da. Oro har, n gertaera binaka bateraezinak badira, orduan <math>P(A_1\cup A_2\cup ...\cup A_n)=P(A_1)+P(A_2)+...+P(A_n)</math> da.
# A eta B edozein gertaera badira (bateraezinak izan edo ez), hurrengoa beteko da: <math>P(A\cup B)=P(A)+P(B)-P(A\cap B)</math> Propietate honen orokortzeari barne-kanpo printzipioa deritzo: <math>|A_1 \cup A_2 \cup \cdots \cup A_n| = \sum_{i} |A_i| - \sum_{i < j} |A_i \cap A_j| + \sum_{i < j < k} |A_i \cap A_j \cap A_k| - \cdots + (-1)^{n+1} |A_1 \cap A_2 \cap \cdots \cap A_n|</math>
# Diferentziaren probabilitatea ondoko hau da: <math>P(A-B)=P(A)-P(A\cap B)</math>.
== Baldintzapeko probabilitatea ==
[[Baldintzapeko probabilitate|Baldintzapeko probabilitatea]], probabilitate baldintzatua edo baldintzazko probabilitatea probabilitate teoriako kontzeptu garrantzitsuenetariko bat da. <math>P(A|B)</math> ikurraz adierazten da eta, <math>B</math> gertatu dela jakinda, <math>A</math> gertatzeko probabilitatea adierazten du. Informazio partziala eskuragarri dugunean, gertaera baten probabilitatea kalkulatzea interesgarria da.
Baldintzapeko probabilitatea kalkulatzeko, erregelarik arruntenetako bat hau da:
<math>P(A|B)=\frac {P(A \cap B)}{P( B )}</math>
Formula honek <math>A</math> eta <math>B</math> gertaeren arteko harremana aztertzen laguntzen digu, eta horrek [[estatistika]], ikerketa zientifiko eta iragarpen matematikoetan funtsezko papera betetzen du.
Adibidez, demagun 100 pertsonako multzo batean 60 gizon (<math>G</math>) eta 40 emakume (<math>E</math>) ditugula. Gainera, gizonezkoen artean, 40 beltzaranak (<math>B</math>) eta 20 ilehoriak (<math>H</math>) dira. Emakumezkoen artean, berriz, 30 beltzaranak eta 10 ilehoriak dira..
{| class="wikitable"
|+
!
!Gizonak (G)
!Emakumeak (E)
!Guztira
|-
|'''Beltzaranak (B)'''
|40
|30
|70
|-
|'''Ilehoriak (H)'''
|20
|10
|30
|-
|'''Guztira'''
|60
|40
|100
|}
Orain, pertsona bat zoriz aukeratzen badugu, jakinda gizona dela, zein da ilehoria izateko probabilitatea? Kasu honetan, probabilitatea zuzenean kalkula daiteke; izan ere, gizona izanda, populazioa 60 pertsonetara murrizten da:
<math>P(Ilehoria \ izateko, gizona \ dela \ jakina) = P(H|G)=\frac{20}{60}=\frac{1}{3}</math>
Alabaina, aurreko erregela orokorraz ere kalkula daiteke:
<math>P(H|G)= \frac{P(H \cap G)}{P(B)}=\frac{ \frac{20}{100} }{ \frac{60}{100} } = \frac{1}{3}</math>
== Probabilitate banaketak ==
[[Probabilitate-banaketa|Probabilitate banaketak]] [[zorizko aldagai]] motaren arabera sailka daitezke: zorizko aldagaia [[Diskretu|diskretua]] denean, probabilitate banaketa diskretuak ditugu; eta, berriz, zorizko aldagaia jarraitua denean, probabilitate banaketa jarraitua da.
=== '''Banaketa diskretuak''' ===
Probabilitate banaketa diskretu garrantzitsuenak honako hauek dira:
==== ''[[Bernoulliren banaketa]]'': ====
Bernoulliren banaketa zorizko aldagai baten probabilitate banaketa da, non aldagaiak 1 (arrakasta) balioa hartzen duen <math>p</math>probabilitatearekin eta 0 (porrota) balioa hartzen duen <math>q=1-p</math> probabilitatearekin. Beraz, <math>P(X=1)=p</math> eta <math>P(X=0)=q</math>. Gainera, <math>X \sim Bernoulli(p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak Bernoulliren banaketa jarraitzen duela adierazteko.
==== ''[[Banaketa binomial|Banaketa binomiala]]:'' ====
Banaketa binomiala probabilitate banaketa bat da [[Bernoulliren banaketa|Bernoulliren]] <math>n</math> saiakuntzako sekuentzia independente bateko arrakasta-kopurua zenbatzen duena, saiakuntzen artean arrakasta gertatzeko probabilitatea <math>p</math> izanik. <math>X \sim Binomial(n,p)</math> idazten da <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa binomiala jarraitzen duela adierazteko. <math>n=1</math> denean <math>Bernoulli(p) = Binomial (n,p)</math> da. Orduan, <math>n</math> errepikapenetan <math>k</math> aldiz arrakasta lortzeko probabilitatea ondorengo eran kalkulatzen da:
<math>P(X=k)=\binom{n}{k}p^k(1-p)^{n-k}</math>.
==== ''[[Poissonen banaketa|Poissonen banaketa:]]'' ====
Poissonen banaketak denbora-tarte edo espazio finko batean <math>k</math> gertaera gertatzeko probabilitatea adierazten du, tarte horretan gertatzen diren gertaeren batez bestekoa, lambda, jakinik. <math>X</math> zorizko aldagaia Poissonen banaketa jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim P(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa ondorengoa da:
<math>f(k,\lambda)=P(X=k)= {\lambda^k e^{-k} \over k!}</math>
=== '''Banaketa jarraituak''' ===
==== ''[[Banaketa uniforme jarraitu|Banaketa uniformea]]:'' ====
Banaketa uniformea baliagarria da <math>(a,b)</math> tartean probabilitate konstantea duen zorizko aldagai bat deskribatzeko. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa uniformea jarraitzen duela adierazteko, <math>X \sim U(a,b)</math> idazten da.
==== ''[[Banaketa normal|Banaketa normala:]]'' ====
Banaketa normala definitzeko bi parametro erabiltzen dira: [[Batezbesteko aritmetiko sinple|batezbestekoa]] (<math>\mu</math>) eta desbideratze estandarra edo [[Desbideratze estandar|desbideratze tipikoa]] (<math>\sigma</math>). Haren [[Probabilitatearen dentsitate-funtzio|dentsitate funtzioa]] batezbestekoarekiko [[Simetria|simetrikoa]] da, eta desbideratze estandarrak kurbaren irekiera maila adierazten digu. Kurbaren itxuragatik, Gaussen kanpaia deitzen da. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa normala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim U(\mu,\sigma)</math> idazten da eta bere dentsitate funtzioa hurrengoa da:
<math>f(x)={1 \over \sigma \sqrt{2\pi}}e^{-{1 \over 2}({x-\mu\over \sigma})^2}</math>
==== ''[[Banaketa esponentzial|Banaketa esponentziala]]:'' ====
Banaketa esponentziala prozesu bateko gertaeren arteko denbora edo espazioa modelizatzeko erabiltzen da, eta lotura zuzena du [[Poissonen banaketa]] diskretuarekin, <math>\lambda</math> konstante bat izanik. <math>X</math> zorizko aldagaiak banaketa esponentziala jarraitzen duela adierazteko <math>X \sim Exp(\lambda)</math> idazten da, eta bere dentsitate funtzioa hau da:
<math>f_X(x)=\lambda e^{-\lambda x }, x \geq 0</math>
Aipatutako azken hiru banaketez gain, banaketa jarraitu gehiago existitzen dira: besteak beste, [[student t banaketa]], [[Khi-karratu banaketa|khi karratu banaketa]], [[gamma banaketa]] eta abar.
== Aplikazioak ==
Probabilitate teoria bizitzaren ia arlo guztietan erabiltzen da. Aplikazio batzuk honako hauek dira:
=== '''Zorizko jokoak''': ===
Ausazko jokoetan, probabilitateak gertaera jakin bat gertatzeko aukera adierazten du. Gertaera horiek dado-joko bateko botaldi baten emaitza edo [[blackjack]]-en esku baten azken emaitza izan daitezke. Probabilitateak zatiki edo ehuneko gisa adierazten dira, eta gertaera jakin bat gerta daitekeen modu kopuruaren eta emaitza posibleen kopuruaren arteko erlazioa islatzen dute.
Ausazko jokoetako probabilitateak irabazteko aukerak kalkulatzeko erabiltzen dira, baita kasinoek irabaziak izateko aukerak kalkulatzeko. Adibidez, [[erruleta]]-joko batean, bola zenbaki jakin batean erortzeko probabilitatea <math>\frac{1}{38}</math>koa da. Horrek esan nahi du 38 egoera posible daudela, eta jokalariak ekintza horietako bakar batean irabaziko duela.
=== '''Finantzak:''' ===
Probabilitateak berebiziko garrantzia du finantzen esparruan, erabakiak hartzeko prozesuetan eta [[Inbertsio-estrategia|inbertsio-estrategien]] eraketan eragiten baitu. Demagun inbertitzaile batek enpresa bateko akzio bat erosi nahi duela. Adituek diote akzio horrek igoera izateko probabilitatea <math>%35</math> dela; orduan, akzioak jaitsiera izateko probabilitatea <math>%65</math>ekoa dela ondorioztatzen da. Horrek inbertsioa egitean arrisku handia dagoela adierazten du. Probabilitate-azterketek inbertsioen portaera aurreikusteko aukera ematen digute, eta hori oso baliagarria da inbertitzeko momentua eta nola egin erabakitzeko.
== Erreferentziak ==
<references group="https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf">'''<nowiki>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf</nowiki>'''
<nowiki>https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html</nowiki>
<nowiki>https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html</nowiki>
<nowiki>https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html</nowiki>
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
<nowiki>https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo</nowiki>.
<nowiki>https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487</nowiki> </references>https://www.sergas.es/Saude-publica/Documents/1899/Ayuda_Epidat_4_Distribuciones_de_probabilidad_Octubre2014.pdf
https://www.estadisticaparatodos.es/historia/histo_proba.html
https://www.euskadi.eus/web01-a2lurent/es/contenidos/articulo/c1806/eu_d1806001/1806001.html
https://bookdown.org/aquintela/EBE/propiedades-de-la-probabilidad.html
'''Ross, Sheldon M.''' ''Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists''. Academic Press, 2014.
[https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo. https://www.practicalmoneyskills.com/es_mx/finanzas-personales/el-arte-de-presupuestar/inversiones/como-funciona-la-probabilidad-en-las-finanzas.html#:~:text=Los%20estudios%20de%20probabilidad%20nos%20permiten%20predecir%2C%20en%20cierta%20medida,y%20de%20qu%C3%A9%20manera%20hacerlo.]
https://medium.com/@jpromanonet/c%C3%B3mo-las-probabilidades-y-estad%C3%ADsticas-est%C3%A1n-detr%C3%A1s-de-los-juegos-de-azar-43e67d012487
8pc8y9y42lwx5u6w3f5jhie37kqt97a
Lankide:Irati arroyo/Proba orria
2
1209502
9967790
9961681
2024-11-13T14:38:14Z
Irati arroyo
166946
9967790
wikitext
text/x-wiki
== Mineralogia ==
[[Fitxategi:Mineralogy between its other sciences around.png|thumb|Mineralogian, mineralen ikerketa [[Kimika|kimikoaren]], [[Geologia|geologiaren]], [[Fisika|fisikaren]] eta materialen zientziaren printzipioak aplikatzen dira.]]
Mineralogia [[Mineral|mineralak]] aztertzen dituen [[Geologia|geologiako]] adarra da. Adar hau [[mineral|mineralen]] komposizio kimiko, [[kristal-egitura]] eta propietate fisikoen naiz optikoen azterketa zientifikoan espezializatzen da. Mineralogian hainbat arlo aztertzen dira, besteak beste, mineralen formazio-prozesuak, mineralen sailkapena eta hauen banaketa geografikoa eta erabilera.
== Historia ==
Mineralogiari buruzko lehen testuak, batez ere, [[harribitxietan]] oinarritzen dira. Testu hauek gehienbat antzinako mundutik datoz: [[Babiloniar Inperioa|Babylonia]], mundu [[Greko-erromatar (argipena)|greko erromatarra]], [[Txinako Herri Errepublika|Txina]], [[India|Indiako]] [[sanskrito]]<nowiki/>zko testu bai eta herrialde islamiarretatik.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Joseph|abizena=Needham|izenburua=Mathematics and the sciences of the heavens and the earth|argitaletxea=Cambridge Univ. Press|abizena2=Wang|abizena3=Needham|izena2=Ling|izena3=Joseph|data=2005|zenbakia=Vol. 3|isbn=978-0-521-05801-8|sartze-data=2024-11-13|serie=Science and civilisation in China / by Joseph Needham}}</ref> Mineralogiari buruzko liburu horietako batzuk honakoak dira: [[Al-Biruni]] zientzialari Persiarraren ''Harribitxien Liburua'' eta [[Plinio Zaharra]]<nowiki/>ren ''[[Natur Historia (Plinio)|Historia Naturala]]''. ''[[Natur Historia (Plinio)|Historia Naturala]]'' liburuak [[antzinako Erroma]]<nowiki/>n, mineral asko deskribatu eta hauen hainbat propietate azaldu zituen. [[Georgius Agricola]] Errenazimentu Alemaniarreko espezialistak, ''[[De re metallica]]'' (Metaletan, 1556) eta ''[[De Natura Fossilium]]'' (Arroken naturari buruz, 1546) mineralogiaren hurbilketa zientifikoan aurrekari izan ziren lanak idatzi zituen. Mineralen eta [[Arroka|arroken]] ikerketa zientifiko sistematikoak [[Errenazimentu ondorengo Europa]]<nowiki/>n garatu ziren.<ref name=":0" /> Mineralogiaren azterketa modernoa [[kristalografia]]<nowiki/>ren printzipioetan (kristalografia geometrikoaren jatorria, XVIII. eta XIX. mendeetan garatutako mineralogiatik dator) eta XVII. mendean mikroskopioaren asmakuntzari esker garatutako arroken xafla meheen azterketa mikroskopikoan oinarritu zen.<ref name=":0" />
[[Fitxategi:Mohs mineralogy vol 2 plate 28.jpg|thumb|''[[Treatise on Mineralogy]]'' liburuko orri bat, [[Friedrich Mohs|Friedrich Mohs-ek]] idatzia (1825).]]
[[Nikolas Steno]]<nowiki/>k, 1969an, kuartzozko kristaletan aurpegien arteko angeluen konstantziaren legea (kristalografiaren lehen legea ere deitua) aztertu zuen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=William D.|abizena=Nesse|izenburua=Introduction to mineralogy|argitaletxea=Oxford Univ. Press|data=2012|edizioa=2. ed|isbn=978-0-19-982738-1|sartze-data=2024-11-13}}</ref><sup>:4</sup>Geroago, [[Jean-Baptiste Romé de l'Isle|Jean-Baptiste L. Romé de l 'Isle-k]] 1783an orokortu eta ezarri zuen esperimentalki.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=law of constancy of interfacial angles|argitaletxea=Springer Berlin Heidelberg|orrialdeak=517–517|url=http://dx.doi.org/10.1007/978-3-540-72816-0_12874|aldizkaria=Dictionary of Gems and Gemology|isbn=978-3-540-72795-8|sartze-data=2024-11-13}}</ref> [[René Just Haüy]], “kristalografia modernoaren aita”-k kristalak aldizkakoak direla erakutsi zuen eta kristalen aurpegien orientazioak [[Zenbaki arrazional|zenbaki arrazionaletan]] adierazi daitezkeela [[Miller indize]]<nowiki/>etan kodetu zen bezala.<ref name=":1" /><sup>:4</sup>1814an, [[Jöns Jakob Berzelius|Jöns Jacob Berzeliusek]] bere kimikan oinarritutako mineralen sailkapena sartu zuen, eta ez bere kristal-egituran.<ref name=":2">{{erreferentzia|izena=John P.|abizena=Rafferty|urtea=2011|izenburua=Geological sciences (Geology: Landforms, Minerals, and Rocks)|argitaletxea=Britannica Educational Pub|orrialdeak=14-15|ISBN=9781615304950|hizkuntza=en}}</ref> [[William Nicole]]<nowiki/>k argia polarizatzen duen [[Nicol prisma]] garatu zuen 1827-1828 bitartean, egur fosilizatua aztertzen zuen bitartean. [[Henry Clifton Sorby]]-k erakutsi zuen mineralen [[xafla mehea]]<nowiki/>k identifikatu ahal izango zirela [[mikroskopio polarizatzaile]] bat erabiliz, propietate optikoengatik.<ref name=":1" /><sup>:4</sup> <ref name=":2" /><sup>:15</sup>[[James D. Dana]]<nowiki/>k, ''[[Mineralogia Sistema]]'' baten lehen edizioa argitaratu zuen 1837an, eta ondorengo edizio batean sailkapen kimiko bat sartu zuen, estandarra izaten jarraitzen duena.<ref name=":1" /><sup>:4</sup><ref name=":2" /><sup>:15</sup> 15 X izpien difrakzioa [[Max von Laue]]<nowiki/>k frogatu zuen 1912an, eta mineralen kristal-egitura aztertzeko tresna batean garatu zuen [[William Henry Bragg]] eta [[William Lawrence Bragg]]<nowiki/>en aita-seme taldeak.<ref name=":1" /><sup>:4</sup>
Berriki, [[teknika esperimental]]<nowiki/>etan, hala nola [[Neutroien difrakzio|neutroien difrakzioa]]<nowiki/>n, eta eskura dauden ahalmen [[Konputazioaren zientziak|konputazio]]<nowiki/>nalean izandako aurrerapenek aukera ematen dute kristalek eskala atomikoan duten portaerari buruz [[simulazio]] oso zehatzak egiteko. Aurrerapen hauek zientzia adarkatu dute [[Kimika ez-organiko|kimika inorganikoa]]<nowiki/>ren eta [[solidoen fisika]] arloetan arazo orokorragoak aztertzeko. Aurrerakuntza hauek, batez ere, arrokak eratzen dituzten mineraletan ([[perovskita]]<nowiki/>k, [[Buztin|buztinezko mineralak]] eta [[Silikato (mineral)|egitura-silikatoak]]) aurkitzen diren kristalezko egituretan oinarritzen dira. Arlo honek aurrerapen handiak egin ditu mineralen atomo eskalako egituraren eta haien funtzioaren arteko erlazioaren ulermenean. Naturan, mineralen propietate elastikoen neurketa eta iragarpen zehatza adibide nabarmenak dira, eta horrek arroken portaera [[Sismologia|sismologi]]<nowiki/>koa eta Lurreko mantuaren [[Sismograma|sismograme]]<nowiki/>tan sakonki erlazionaturiko etenak berriro ulertzea ahalbidetu du.
== Propietate fisikoak ==
[[Fitxategi:Calcite. Lemerva, USA-8831.jpg|thumb|Kaltzita karbonatozko mineral bat da. [[Kaltzita|CaCO<sub>3</sub>]] konposizio kimikoa eta egitura kristalino erromboedrikoa du.]]
Mineral bat identifikatzeko lehen urratsa haren [[Propietate fisiko|propietate fisikoak]] aztertzea da, eta horietako asko [[Esku-lagina|esku-lagin]] batean neur daitezke. Ondorengo propietate fisikoak aztertzen dira: [[Dentsitate (fisika)|dentsitatea]] (askotan, [[dentsitate erlatibo]] gisa ematen da); [[kohesio mekaniko]]<nowiki/>ko neurriak ([[Gogortasun|gogortasuna]], [[irmotasun]]<nowiki/>a, [[Esfoliazio (mineralogia)|esfoliazioa,]] [[Haustura-tentsio|haustura]]); propietate bisual makroskopikoak ([[Distira (mineralogia)|distira]], kolorea, [[Marra (mineralogia)|marra]], [[luminiszentzia]], [[Gardentasuna (mineralogia)|gardentasuna]]); propietate [[Magnetismo|magnetikoak]] eta [[Elektrizitate|elektrikoak]]; [[Desintegrazio erradioaktibo|erradioaktibitatea]] eta azido klorhidrikotan ([[Azido klorhidriko|HCl]]) disolbagarritasuna.
Gogortasuna beste mineral batzuekin konparatuz definitzen da. [[Mohs eskala]]<nowiki/>n, mineralen [[Gogortasun|gogortasuna]] 1 ([[Talko|talkoa]]) eta 10 ([[Diamante|diamantea]]) artean sailkatzen da. Gogorragoa den mineral bat bigunago den batekin urratuz bigunagoa dena markatuko du ondorioz, mineral ezezagun bat eskala horretan posizionatu daiteke. Hala ere, Mohs eskala ez da lineala, adibidez, kaltzitak eta zianitak gogortasun desberdinak dituzte eta gogortasun hau urradura norabidearen arabera aldatzen da. Gogortasuna eskala absolutu batean ere neur daiteke esklerometro baten bidez.
[[Fitxategi:Aragonite Mineral Macro.JPG|thumb|[[Aragonito|Aragonitoa]] kaltzitaren polimorfo ortorrombiko bat da.]]
Irmotasuna mineral batek hausten, zapaltzen, [[Toles|tolesten]] edo urratzen denean, nola jokatzen duen erakusten du. [[Lotura kimiko]] mota desberdinek, hala nola, [[Lotura ioniko|ionikoak]] edo [[Lotura metaliko|metalikoak]], eragin handia dute irmotasunean. Mineral bat hauskorra, [[Xaflakor|xaflakorra]], [[sektila]], [[Harikor|harikorra]], [[MALGUTASUNA|malgua]] edo elastikoa izan daiteke.
[[Kohesio mekanikoa]]<nowiki/>ren beste neurrietako bat [[Esfoliazio (mineralogia)|esfoliazioa]] da. Esfoliazioa, [[plano kristalografiko]] jakinetan hausteko joera da. Nomenklatura kristalografikoan planoaren orientazioa eta kalitatearekin deskribatzen da.
Banaketa mineralek egitura ahula duten planoetan hausten direnean gertatzen da. Ahultasun hori presio, [[makla]] edo [[exsoluzio]] baten ondorio izan daiteke. Bi haustura mota horiek gertatzen ez direnean, haustura ez da hain ordenatua, eta [[Konkoide|konkoidala]] (maskor baten barrualdearen antzeko kurba lauak izatea), [[Zuntz optiko|zuntzua]], [[Ezpal itxura|ezpal itxurakoa]], [[Koska|koskaduna]] edo [[Malkartsu|malkartsua]] izan daiteke.
Minerala, ondo kristalizatu bada, kristal-egitura edo atomoen barne-antolamendua islatzen duen [[kristal-habitu]] bereizgarria izango du (adibidez, [[Hexagono|hexagonala]], [[kolumnarra]], [[Botroidal|botroidala]]). Hala ere, minerala kristaltzean maklak eta kristal-egituran akatsak ere agertu daitezke. Bestalde, kristal asko [[Polimorfiko|polimorfikoak]] dira, hau da, kristal-egitura bat baino gehiago izan ditzakete, [[presio]] eta [[tenperatura]] baldintzen arabera.
== Kristal egitura ==
[[Fitxategi:Perovskite.jpg|thumb|Perovskitaren kristal egitura. Bere formula kimikoa (Mg,Fe)SiO<sub>3</sub> da; esfera gorriak oxigenoa dira, esfera urdinak silizioa eta esfera berdeak magnesioa edo burdina.]]
Kristal-egiturak kristal baten [[Atomo|atomoen]] antolaketa dira. [[Hiru dimentsioko|Hiru dimentsiotan]] errepikatzen den oinarrizko patroi bati dagokio [[unitate zelula]] deitzen dena eta [[Puntu-sarea|puntu-sare]] baten bidez irudikatzen da. Sareak bere simetriak eta unitate zelulako dimentsioak aztertuz ezaugarritzen dira. Dimentsio hauek [[Miller indize|Miller]] izeneko indizez irudikatzen dira. Sareko edozein puntutan simetria operazioak eginda ere sarea ez da aldatzen: [[Islapena (mineralogia)|islapena]], [[Errotazio|biraketa]], [[Inbertsioa (mineralogia)|inbertsioa]] eta [[biraketa-islapena]], azken hau biraketa eta islapenaren konbinazioa da. Propietate horiek guztiak elkartzean, kristalografiako [[Puntu taldea (kristalografia)|puntu taldea]] edo [[kristal klasea]] izeneko [[objektu matematiko]] bat osatzen dute. 32 kristal klase posible daude. Horrez gain, puntu guztiak desplazatzen dituzten operazioak ere badira: [[Itzulerak (kristalografia)|itzulerak]], [[errotazio]] ardatzak eta [[Esfoliazio-plano|esfoliazio-planoak]].
Geologia departamentu gehienek mineralen kristal-egiturak aztertzeko [[X izpien bidezko kristalografia|X izpien]] hauts difrakzio-ekipoak dituzte. X izpien [[uhin-luzera]] eta [[Atomo|atomoek]] elkarren artean duten distantzia bera da. [[Difrakzio (fisika)|Difrakzioak]], hau da, atomo ezberdinetan sakabanatutako uhinen arteko interferentzia eraikitzaile eta suntsitzaileak, intentsitate handiko eta baxuko eredu bereizgarriak sortzen ditu. Ereduak kristalaren geometriaren araberakoak izaten dira. Hauts bihurtu arte birrindutako lagin batean, X izpiek kristal orientazio guztien ausazko banaketa aztertzen dute. Hauts difrakzioak esku-laginetan begi hutsez bereizi ezin diren mineralak bereiz ditzake, adibidez, [[Kuartzo|kuartzoa]] eta bere polimorfoak [[Tridimita|tridymita]] eta [[kristobalita]].
Konposizio ezberdinetako mineral isomorfoek antzeko X izpien hauts difrakzio ereduak dituzte eta talde nagusia lerroen espazioan eta intentsitatean dago. Adibidez, [[Sodio kloruro|NaCl (halita)]] kristalezko egitura Fm3m espazio-taldea da; kristal-egitura silizea (KCl), [[periklasa]] (MgO), [[bunsenita]] (NiO), [[galena]] (PbS), [[Alabandita|alabandite]] (MnS), [[clorargyrite]] (AgCl) eta [[Osbornita|osbornite]] (TiN) mineralek partekatzen dute.
hwtgtb8e8bsxxro04ef4tbl6w09b5gw
9967806
9967790
2024-11-13T14:45:12Z
Irati arroyo
166946
9967806
wikitext
text/x-wiki
== Mineralogia ==
[[Fitxategi:Mineralogy between its other sciences around.png|thumb|Mineralogian, mineralen ikerketa [[Kimika|kimikoaren]], [[Geologia|geologiaren]], [[Fisika|fisikaren]] eta materialen zientziaren printzipioak aplikatzen dira.]]
Mineralogia [[Mineral|mineralak]] aztertzen dituen [[Geologia|geologiako]] adarra da. Adar hau [[mineral|mineralen]] komposizio kimiko, [[kristal-egitura]] eta propietate fisikoen naiz optikoen azterketa zientifikoan espezializatzen da. Mineralogian hainbat arlo aztertzen dira, besteak beste, mineralen formazio-prozesuak, mineralen sailkapena eta hauen banaketa geografikoa eta erabilera.
== Historia ==
Mineralogiari buruzko lehen testuak, batez ere, [[harribitxietan]] oinarritzen dira. Testu hauek gehienbat antzinako mundutik datoz: [[Babiloniar Inperioa|Babylonia]], mundu [[Greko-erromatar (argipena)|greko erromatarra]], [[Txinako Herri Errepublika|Txina]], [[India|Indiako]] [[sanskrito]]<nowiki/>zko testu bai eta herrialde islamiarretatik.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Joseph|abizena=Needham|izenburua=Mathematics and the sciences of the heavens and the earth|argitaletxea=Cambridge Univ. Press|abizena2=Wang|abizena3=Needham|izena2=Ling|izena3=Joseph|data=2005|zenbakia=Vol. 3|isbn=978-0-521-05801-8|sartze-data=2024-11-13|serie=Science and civilisation in China / by Joseph Needham}}</ref> Mineralogiari buruzko liburu horietako batzuk honakoak dira: [[Al-Biruni]] zientzialari Persiarraren ''Harribitxien Liburua'' eta [[Plinio Zaharra]]<nowiki/>ren ''[[Natur Historia (Plinio)|Historia Naturala]]''. ''[[Natur Historia (Plinio)|Historia Naturala]]'' liburuak [[antzinako Erroma]]<nowiki/>n, mineral asko deskribatu eta hauen hainbat propietate azaldu zituen. [[Georgius Agricola]] Errenazimentu Alemaniarreko espezialistak, ''[[De re metallica]]'' (Metaletan, 1556) eta ''[[De Natura Fossilium]]'' (Arroken naturari buruz, 1546) mineralogiaren hurbilketa zientifikoan aurrekari izan ziren lanak idatzi zituen. Mineralen eta [[Arroka|arroken]] ikerketa zientifiko sistematikoak [[Errenazimentu ondorengo Europa]]<nowiki/>n garatu ziren.<ref name=":0" /> Mineralogiaren azterketa modernoa [[kristalografia]]<nowiki/>ren printzipioetan (kristalografia geometrikoaren jatorria, XVIII. eta XIX. mendeetan garatutako mineralogiatik dator) eta XVII. mendean mikroskopioaren asmakuntzari esker garatutako arroken xafla meheen azterketa mikroskopikoan oinarritu zen.<ref name=":0" />
[[Fitxategi:Mohs mineralogy vol 2 plate 28.jpg|thumb|''[[Treatise on Mineralogy]]'' liburuko orri bat, [[Friedrich Mohs|Friedrich Mohs-ek]] idatzia (1825).]]
[[Nikolas Steno]]<nowiki/>k, 1969an, kuartzozko kristaletan aurpegien arteko angeluen konstantziaren legea (kristalografiaren lehen legea ere deitua) aztertu zuen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=William D.|abizena=Nesse|izenburua=Introduction to mineralogy|argitaletxea=Oxford Univ. Press|data=2012|edizioa=2. ed|isbn=978-0-19-982738-1|sartze-data=2024-11-13}}</ref><sup>:4</sup>Geroago, [[Jean-Baptiste Romé de l'Isle|Jean-Baptiste L. Romé de l 'Isle-k]] 1783an orokortu eta ezarri zuen esperimentalki.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=law of constancy of interfacial angles|argitaletxea=Springer Berlin Heidelberg|orrialdeak=517–517|url=http://dx.doi.org/10.1007/978-3-540-72816-0_12874|aldizkaria=Dictionary of Gems and Gemology|isbn=978-3-540-72795-8|sartze-data=2024-11-13}}</ref> [[René Just Haüy]], “kristalografia modernoaren aita”-k kristalak aldizkakoak direla erakutsi zuen eta kristalen aurpegien orientazioak [[Zenbaki arrazional|zenbaki arrazionaletan]] adierazi daitezkeela [[Miller indize]]<nowiki/>etan kodetu zen bezala.<ref name=":1" /><sup>:4</sup>1814an, [[Jöns Jakob Berzelius|Jöns Jacob Berzeliusek]] bere kimikan oinarritutako mineralen sailkapena sartu zuen, eta ez bere kristal-egituran.<ref name=":2">{{erreferentzia|izena=John P.|abizena=Rafferty|urtea=2011|izenburua=Geological sciences (Geology: Landforms, Minerals, and Rocks)|argitaletxea=Britannica Educational Pub|orrialdeak=14-15|ISBN=9781615304950|hizkuntza=en}}</ref> [[William Nicole]]<nowiki/>k argia polarizatzen duen [[Nicol prisma]] garatu zuen 1827-1828 bitartean, egur fosilizatua aztertzen zuen bitartean. [[Henry Clifton Sorby]]-k erakutsi zuen mineralen [[xafla mehea]]<nowiki/>k identifikatu ahal izango zirela [[mikroskopio polarizatzaile]] bat erabiliz, propietate optikoengatik.<ref name=":1" /><sup>:4</sup> <ref name=":2" /><sup>:15</sup>[[James D. Dana]]<nowiki/>k, ''[[Mineralogia Sistema]]'' baten lehen edizioa argitaratu zuen 1837an, eta ondorengo edizio batean sailkapen kimiko bat sartu zuen, estandarra izaten jarraitzen duena.<ref name=":1" /><sup>:4</sup><ref name=":2" /><sup>:15</sup> 15 X izpien difrakzioa [[Max von Laue]]<nowiki/>k frogatu zuen 1912an, eta mineralen kristal-egitura aztertzeko tresna batean garatu zuen [[William Henry Bragg]] eta [[William Lawrence Bragg]]<nowiki/>en aita-seme taldeak.<ref name=":1" /><sup>:4</sup>
Berriki, [[teknika esperimental]]<nowiki/>etan, hala nola [[Neutroien difrakzio|neutroien difrakzioa]]<nowiki/>n, eta eskura dauden ahalmen [[Konputazioaren zientziak|konputazio]]<nowiki/>nalean izandako aurrerapenek aukera ematen dute kristalek eskala atomikoan duten portaerari buruz [[simulazio]] oso zehatzak egiteko. Aurrerapen hauek zientzia adarkatu dute [[Kimika ez-organiko|kimika inorganikoa]]<nowiki/>ren eta [[solidoen fisika]] arloetan arazo orokorragoak aztertzeko. Aurrerakuntza hauek, batez ere, arrokak eratzen dituzten mineraletan ([[perovskita]]<nowiki/>k, [[Buztin|buztinezko mineralak]] eta [[Silikato (mineral)|egitura-silikatoak]]) aurkitzen diren kristalezko egituretan oinarritzen dira. Arlo honek aurrerapen handiak egin ditu mineralen atomo eskalako egituraren eta haien funtzioaren arteko erlazioaren ulermenean. Naturan, mineralen propietate elastikoen neurketa eta iragarpen zehatza adibide nabarmenak dira, eta horrek arroken portaera [[Sismologia|sismologi]]<nowiki/>koa eta Lurreko mantuaren [[Sismograma|sismograme]]<nowiki/>tan sakonki erlazionaturiko etenak berriro ulertzea ahalbidetu du.
== Propietate fisikoak ==
[[Fitxategi:Calcite. Lemerva, USA-8831.jpg|thumb|Kaltzita karbonatozko mineral bat da. [[Kaltzita|CaCO<sub>3</sub>]] konposizio kimikoa eta egitura kristalino erromboedrikoa du.]]
Mineral bat identifikatzeko lehen urratsa haren [[Propietate fisiko|propietate fisikoak]] aztertzea da, eta horietako asko [[Esku-lagina|esku-lagin]] batean neur daitezke. Ondorengo propietate fisikoak aztertzen dira: [[Dentsitate (fisika)|dentsitatea]] (askotan, [[dentsitate erlatibo]] gisa ematen da); [[kohesio mekaniko]]<nowiki/>ko neurriak ([[Gogortasun|gogortasuna]], [[irmotasun]]<nowiki/>a, [[Esfoliazio (mineralogia)|esfoliazioa,]] [[Haustura-tentsio|haustura]]); propietate bisual makroskopikoak ([[Distira (mineralogia)|distira]], kolorea, [[Marra (mineralogia)|marra]], [[luminiszentzia]], [[Gardentasuna (mineralogia)|gardentasuna]]); propietate [[Magnetismo|magnetikoak]] eta [[Elektrizitate|elektrikoak]]; [[Desintegrazio erradioaktibo|erradioaktibitatea]] eta azido klorhidrikotan ([[Azido klorhidriko|HCl]]) disolbagarritasuna.<ref name=":1" /><sup>:97-113</sup><ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Cornelis|abizena=Klein|izenburua=Earth materials: introduction to mineralogy and petrology|argitaletxea=Cambridge University Press|abizena2=Philpotts|izena2=Anthony R.|data=2013|isbn=978-0-521-76115-4|sartze-data=2024-11-13}}</ref><sup>:39-53</sup>
Gogortasuna beste mineral batzuekin konparatuz definitzen da. [[Mohs eskala]]<nowiki/>n, mineralen [[Gogortasun|gogortasuna]] 1 ([[Talko|talkoa]]) eta 10 ([[Diamante|diamantea]]) artean sailkatzen da. Gogorragoa den mineral bat bigunago den batekin urratuz bigunagoa dena markatuko du ondorioz, mineral ezezagun bat eskala horretan posizionatu daiteke. Hala ere, Mohs eskala ez da lineala, adibidez, kaltzitak eta zianitak gogortasun desberdinak dituzte eta gogortasun hau urradura norabidearen arabera aldatzen da.<sup><ref name=":4">{{Erreferentzia|izena=Cornelis|abizena=Klein|izenburua=Manual of mineralogy: after James D. Dana|argitaletxea=Wiley|abizena2=Hurlbut|abizena3=Dana|izena2=Cornelius S.|izena3=James Dwight|data=1993|edizioa=21st ed|isbn=978-0-471-57452-1|sartze-data=2024-11-13}}</ref>:254-255</sup> Gogortasuna eskala absolutu batean ere neur daiteke esklerometro baten bidez.<ref name=":3" /><sup>:52</sup>
[[Fitxategi:Aragonite Mineral Macro.JPG|thumb|[[Aragonito|Aragonitoa]] kaltzitaren polimorfo ortorrombiko bat da.]]
Irmotasuna mineral batek hausten, zapaltzen, [[Toles|tolesten]] edo urratzen denean, nola jokatzen duen erakusten du. [[Lotura kimiko]] mota desberdinek, hala nola, [[Lotura ioniko|ionikoak]] edo [[Lotura metaliko|metalikoak]], eragin handia dute irmotasunean. Mineral bat hauskorra, [[Xaflakor|xaflakorra]], [[sektila]], [[Harikor|harikorra]], [[MALGUTASUNA|malgua]] edo elastikoa izan daiteke.<ref name=":4" /><sup>:255-256</sup>
[[Kohesio mekanikoa]]<nowiki/>ren beste neurrietako bat [[Esfoliazio (mineralogia)|esfoliazioa]] da. Esfoliazioa, [[plano kristalografiko]] jakinetan hausteko joera da. Nomenklatura kristalografikoan planoaren orientazioa eta kalitatearekin deskribatzen da.
Banaketa mineralek egitura ahula duten planoetan hausten direnean gertatzen da. Ahultasun hori presio, [[makla]] edo [[exsoluzio]] baten ondorio izan daiteke. Bi haustura mota horiek gertatzen ez direnean, haustura ez da hain ordenatua, eta [[Konkoide|konkoidala]] (maskor baten barrualdearen antzeko kurba lauak izatea), [[Zuntz optiko|zuntzua]], [[Ezpal itxura|ezpal itxurakoa]], [[Koska|koskaduna]] edo [[Malkartsu|malkartsua]] izan daiteke.<ref name=":4" /><sup>:253-254</sup>
Minerala, ondo kristalizatu bada, kristal-egitura edo atomoen barne-antolamendua islatzen duen [[kristal-habitu]] bereizgarria izango du (adibidez, [[Hexagono|hexagonala]], [[kolumnarra]], [[Botroidal|botroidala]]). Hala ere, minerala kristaltzean maklak eta kristal-egituran akatsak ere agertu daitezke. Bestalde, kristal asko [[Polimorfiko|polimorfikoak]] dira, hau da, kristal-egitura bat baino gehiago izan ditzakete, [[presio]] eta [[tenperatura]] baldintzen arabera.<ref name=":3" /><sup>:40-41</sup>
== Kristal egitura ==
[[Fitxategi:Perovskite.jpg|thumb|Perovskitaren kristal egitura. Bere formula kimikoa (Mg,Fe)SiO<sub>3</sub> da; esfera gorriak oxigenoa dira, esfera urdinak silizioa eta esfera berdeak magnesioa edo burdina.]]
Kristal-egiturak kristal baten [[Atomo|atomoen]] antolaketa dira. [[Hiru dimentsioko|Hiru dimentsiotan]] errepikatzen den oinarrizko patroi bati dagokio [[unitate zelula]] deitzen dena eta [[Puntu-sarea|puntu-sare]] baten bidez irudikatzen da. Sareak bere simetriak eta unitate zelulako dimentsioak aztertuz ezaugarritzen dira. Dimentsio hauek [[Miller indize|Miller]] izeneko indizez irudikatzen dira. Sareko edozein puntutan simetria operazioak eginda ere sarea ez da aldatzen: [[Islapena (mineralogia)|islapena]], [[Errotazio|biraketa]], [[Inbertsioa (mineralogia)|inbertsioa]] eta [[biraketa-islapena]], azken hau biraketa eta islapenaren konbinazioa da. Propietate horiek guztiak elkartzean, kristalografiako [[Puntu taldea (kristalografia)|puntu taldea]] edo [[kristal klasea]] izeneko [[objektu matematiko]] bat osatzen dute. 32 kristal klase posible daude. Horrez gain, puntu guztiak desplazatzen dituzten operazioak ere badira: [[Itzulerak (kristalografia)|itzulerak]], [[errotazio]] ardatzak eta [[Esfoliazio-plano|esfoliazio-planoak]].
Geologia departamentu gehienek mineralen kristal-egiturak aztertzeko [[X izpien bidezko kristalografia|X izpien]] hauts difrakzio-ekipoak dituzte. X izpien [[uhin-luzera]] eta [[Atomo|atomoek]] elkarren artean duten distantzia bera da. [[Difrakzio (fisika)|Difrakzioak]], hau da, atomo ezberdinetan sakabanatutako uhinen arteko interferentzia eraikitzaile eta suntsitzaileak, intentsitate handiko eta baxuko eredu bereizgarriak sortzen ditu. Ereduak kristalaren geometriaren araberakoak izaten dira. Hauts bihurtu arte birrindutako lagin batean, X izpiek kristal orientazio guztien ausazko banaketa aztertzen dute. Hauts difrakzioak esku-laginetan begi hutsez bereizi ezin diren mineralak bereiz ditzake, adibidez, [[Kuartzo|kuartzoa]] eta bere polimorfoak [[Tridimita|tridymita]] eta [[kristobalita]].
Konposizio ezberdinetako mineral isomorfoek antzeko X izpien hauts difrakzio ereduak dituzte eta talde nagusia lerroen espazioan eta intentsitatean dago. Adibidez, [[Sodio kloruro|NaCl (halita)]] kristalezko egitura Fm3m espazio-taldea da; kristal-egitura silizea (KCl), [[periklasa]] (MgO), [[bunsenita]] (NiO), [[galena]] (PbS), [[Alabandita|alabandite]] (MnS), [[clorargyrite]] (AgCl) eta [[Osbornita|osbornite]] (TiN) mineralek partekatzen dute.
0t7rnb3fwre5ymnkdnq4hdtesnlom04
9967828
9967806
2024-11-13T14:55:09Z
Irati arroyo
166946
9967828
wikitext
text/x-wiki
== Mineralogia ==
[[Fitxategi:Mineralogy between its other sciences around.png|thumb|Mineralogian, mineralen ikerketa [[Kimika|kimikoaren]], [[Geologia|geologiaren]], [[Fisika|fisikaren]] eta materialen zientziaren printzipioak aplikatzen dira.]]
Mineralogia [[Mineral|mineralak]] aztertzen dituen [[Geologia|geologiako]] adarra da. Adar hau [[mineral|mineralen]] komposizio kimiko, [[kristal-egitura]] eta propietate fisikoen naiz optikoen azterketa zientifikoan espezializatzen da. Mineralogian hainbat arlo aztertzen dira, besteak beste, mineralen formazio-prozesuak, mineralen sailkapena eta hauen banaketa geografikoa eta erabilera.
== Historia ==
Mineralogiari buruzko lehen testuak, batez ere, [[harribitxietan]] oinarritzen dira. Testu hauek gehienbat antzinako mundutik datoz: [[Babiloniar Inperioa|Babylonia]], mundu [[Greko-erromatar (argipena)|greko erromatarra]], [[Txinako Herri Errepublika|Txina]], [[India|Indiako]] [[sanskrito]]<nowiki/>zko testu bai eta herrialde islamiarretatik.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Joseph|abizena=Needham|izenburua=Mathematics and the sciences of the heavens and the earth|argitaletxea=Cambridge Univ. Press|abizena2=Wang|abizena3=Needham|izena2=Ling|izena3=Joseph|data=2005|zenbakia=Vol. 3|isbn=978-0-521-05801-8|sartze-data=2024-11-13|serie=Science and civilisation in China / by Joseph Needham}}</ref> Mineralogiari buruzko liburu horietako batzuk honakoak dira: [[Al-Biruni]] zientzialari Persiarraren ''Harribitxien Liburua'' eta [[Plinio Zaharra]]<nowiki/>ren ''[[Natur Historia (Plinio)|Historia Naturala]]''. ''[[Natur Historia (Plinio)|Historia Naturala]]'' liburuak [[antzinako Erroma]]<nowiki/>n, mineral asko deskribatu eta hauen hainbat propietate azaldu zituen. [[Georgius Agricola]] Errenazimentu Alemaniarreko espezialistak, ''[[De re metallica]]'' (Metaletan, 1556) eta ''[[De Natura Fossilium]]'' (Arroken naturari buruz, 1546) mineralogiaren hurbilketa zientifikoan aurrekari izan ziren lanak idatzi zituen. Mineralen eta [[Arroka|arroken]] ikerketa zientifiko sistematikoak [[Errenazimentu ondorengo Europa]]<nowiki/>n garatu ziren.<ref name=":0" /> Mineralogiaren azterketa modernoa [[kristalografia]]<nowiki/>ren printzipioetan (kristalografia geometrikoaren jatorria, XVIII. eta XIX. mendeetan garatutako mineralogiatik dator) eta XVII. mendean mikroskopioaren asmakuntzari esker garatutako arroken xafla meheen azterketa mikroskopikoan oinarritu zen.<ref name=":0" />
[[Fitxategi:Mohs mineralogy vol 2 plate 28.jpg|thumb|''[[Treatise on Mineralogy]]'' liburuko orri bat, [[Friedrich Mohs|Friedrich Mohs-ek]] idatzia (1825).]]
[[Nikolas Steno]]<nowiki/>k, 1969an, kuartzozko kristaletan aurpegien arteko angeluen konstantziaren legea (kristalografiaren lehen legea ere deitua) aztertu zuen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=William D.|abizena=Nesse|izenburua=Introduction to mineralogy|argitaletxea=Oxford Univ. Press|data=2012|edizioa=2. ed|isbn=978-0-19-982738-1|sartze-data=2024-11-13}}</ref><sup>:4</sup>Geroago, [[Jean-Baptiste Romé de l'Isle|Jean-Baptiste L. Romé de l 'Isle-k]] 1783an orokortu eta ezarri zuen esperimentalki.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=law of constancy of interfacial angles|argitaletxea=Springer Berlin Heidelberg|orrialdeak=517–517|url=http://dx.doi.org/10.1007/978-3-540-72816-0_12874|aldizkaria=Dictionary of Gems and Gemology|isbn=978-3-540-72795-8|sartze-data=2024-11-13}}</ref> [[René Just Haüy]], “kristalografia modernoaren aita”-k kristalak aldizkakoak direla erakutsi zuen eta kristalen aurpegien orientazioak [[Zenbaki arrazional|zenbaki arrazionaletan]] adierazi daitezkeela [[Miller indize]]<nowiki/>etan kodetu zen bezala.<ref name=":1" /><sup>:4</sup>1814an, [[Jöns Jakob Berzelius|Jöns Jacob Berzeliusek]] bere kimikan oinarritutako mineralen sailkapena sartu zuen, eta ez bere kristal-egituran.<ref name=":2">{{erreferentzia|izena=John P.|abizena=Rafferty|urtea=2011|izenburua=Geological sciences (Geology: Landforms, Minerals, and Rocks)|argitaletxea=Britannica Educational Pub|orrialdeak=14-15|ISBN=9781615304950|hizkuntza=en}}</ref> [[William Nicole]]<nowiki/>k argia polarizatzen duen [[Nicol prisma]] garatu zuen 1827-1828 bitartean, egur fosilizatua aztertzen zuen bitartean. [[Henry Clifton Sorby]]-k erakutsi zuen mineralen [[xafla mehea]]<nowiki/>k identifikatu ahal izango zirela [[mikroskopio polarizatzaile]] bat erabiliz, propietate optikoengatik.<ref name=":1" /><sup>:4</sup> <ref name=":2" /><sup>:15</sup>[[James D. Dana]]<nowiki/>k, ''[[Mineralogia Sistema]]'' baten lehen edizioa argitaratu zuen 1837an, eta ondorengo edizio batean sailkapen kimiko bat sartu zuen, estandarra izaten jarraitzen duena.<ref name=":1" /><sup>:4</sup><ref name=":2" /><sup>:15</sup> 15 X izpien difrakzioa [[Max von Laue]]<nowiki/>k frogatu zuen 1912an, eta mineralen kristal-egitura aztertzeko tresna batean garatu zuen [[William Henry Bragg]] eta [[William Lawrence Bragg]]<nowiki/>en aita-seme taldeak.<ref name=":1" /><sup>:4</sup>
Berriki, [[teknika esperimental]]<nowiki/>etan, hala nola [[Neutroien difrakzio|neutroien difrakzioa]]<nowiki/>n, eta eskura dauden ahalmen [[Konputazioaren zientziak|konputazio]]<nowiki/>nalean izandako aurrerapenek aukera ematen dute kristalek eskala atomikoan duten portaerari buruz [[simulazio]] oso zehatzak egiteko. Aurrerapen hauek zientzia adarkatu dute [[Kimika ez-organiko|kimika inorganikoa]]<nowiki/>ren eta [[solidoen fisika]] arloetan arazo orokorragoak aztertzeko. Aurrerakuntza hauek, batez ere, arrokak eratzen dituzten mineraletan ([[perovskita]]<nowiki/>k, [[Buztin|buztinezko mineralak]] eta [[Silikato (mineral)|egitura-silikatoak]]) aurkitzen diren kristalezko egituretan oinarritzen dira. Arlo honek aurrerapen handiak egin ditu mineralen atomo eskalako egituraren eta haien funtzioaren arteko erlazioaren ulermenean. Naturan, mineralen propietate elastikoen neurketa eta iragarpen zehatza adibide nabarmenak dira, eta horrek arroken portaera [[Sismologia|sismologi]]<nowiki/>koa eta Lurreko mantuaren [[Sismograma|sismograme]]<nowiki/>tan sakonki erlazionaturiko etenak berriro ulertzea ahalbidetu du.
== Propietate fisikoak ==
[[Fitxategi:Calcite. Lemerva, USA-8831.jpg|thumb|Kaltzita karbonatozko mineral bat da. [[Kaltzita|CaCO<sub>3</sub>]] konposizio kimikoa eta egitura kristalino erromboedrikoa du.]]
Mineral bat identifikatzeko lehen urratsa haren [[Propietate fisiko|propietate fisikoak]] aztertzea da, eta horietako asko [[Esku-lagina|esku-lagin]] batean neur daitezke. Ondorengo propietate fisikoak aztertzen dira: [[Dentsitate (fisika)|dentsitatea]] (askotan, [[dentsitate erlatibo]] gisa ematen da); [[kohesio mekaniko]]<nowiki/>ko neurriak ([[Gogortasun|gogortasuna]], [[irmotasun]]<nowiki/>a, [[Esfoliazio (mineralogia)|esfoliazioa,]] [[Haustura-tentsio|haustura]]); propietate bisual makroskopikoak ([[Distira (mineralogia)|distira]], kolorea, [[Marra (mineralogia)|marra]], [[luminiszentzia]], [[Gardentasuna (mineralogia)|gardentasuna]]); propietate [[Magnetismo|magnetikoak]] eta [[Elektrizitate|elektrikoak]]; [[Desintegrazio erradioaktibo|erradioaktibitatea]] eta azido klorhidrikotan ([[Azido klorhidriko|HCl]]) disolbagarritasuna.<ref name=":1" /><sup>:97-113</sup><ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Cornelis|abizena=Klein|izenburua=Earth materials: introduction to mineralogy and petrology|argitaletxea=Cambridge University Press|abizena2=Philpotts|izena2=Anthony R.|data=2013|isbn=978-0-521-76115-4|sartze-data=2024-11-13}}</ref><sup>:39-53</sup>
Gogortasuna beste mineral batzuekin konparatuz definitzen da. [[Mohs eskala]]<nowiki/>n, mineralen [[Gogortasun|gogortasuna]] 1 ([[Talko|talkoa]]) eta 10 ([[Diamante|diamantea]]) artean sailkatzen da. Gogorragoa den mineral bat bigunago den batekin urratuz bigunagoa dena markatuko du ondorioz, mineral ezezagun bat eskala horretan posizionatu daiteke. Hala ere, Mohs eskala ez da lineala, adibidez, kaltzitak eta zianitak gogortasun desberdinak dituzte eta gogortasun hau urradura norabidearen arabera aldatzen da.<sup><ref name=":4">{{Erreferentzia|izena=Cornelis|abizena=Klein|izenburua=Manual of mineralogy: after James D. Dana|argitaletxea=Wiley|abizena2=Hurlbut|abizena3=Dana|izena2=Cornelius S.|izena3=James Dwight|data=1993|edizioa=21st ed|isbn=978-0-471-57452-1|sartze-data=2024-11-13}}</ref>:254-255</sup> Gogortasuna eskala absolutu batean ere neur daiteke esklerometro baten bidez.<ref name=":3" /><sup>:52</sup>
[[Fitxategi:Aragonite Mineral Macro.JPG|thumb|[[Aragonito|Aragonitoa]] kaltzitaren polimorfo ortorrombiko bat da.]]
Irmotasuna mineral batek hausten, zapaltzen, [[Toles|tolesten]] edo urratzen denean, nola jokatzen duen erakusten du. [[Lotura kimiko]] mota desberdinek, hala nola, [[Lotura ioniko|ionikoak]] edo [[Lotura metaliko|metalikoak]], eragin handia dute irmotasunean. Mineral bat hauskorra, [[Xaflakor|xaflakorra]], [[sektila]], [[Harikor|harikorra]], [[MALGUTASUNA|malgua]] edo elastikoa izan daiteke.<ref name=":4" /><sup>:255-256</sup>
[[Kohesio mekanikoa]]<nowiki/>ren beste neurrietako bat [[Esfoliazio (mineralogia)|esfoliazioa]] da. Esfoliazioa, [[plano kristalografiko]] jakinetan hausteko joera da. Nomenklatura kristalografikoan planoaren orientazioa eta kalitatearekin deskribatzen da.
Banaketa mineralek egitura ahula duten planoetan hausten direnean gertatzen da. Ahultasun hori presio, [[makla]] edo [[exsoluzio]] baten ondorio izan daiteke. Bi haustura mota horiek gertatzen ez direnean, haustura ez da hain ordenatua, eta [[Konkoide|konkoidala]] (maskor baten barrualdearen antzeko kurba lauak izatea), [[Zuntz optiko|zuntzua]], [[Ezpal itxura|ezpal itxurakoa]], [[Koska|koskaduna]] edo [[Malkartsu|malkartsua]] izan daiteke.<ref name=":4" /><sup>:253-254</sup>
Minerala, ondo kristalizatu bada, kristal-egitura edo atomoen barne-antolamendua islatzen duen [[kristal-habitu]] bereizgarria izango du (adibidez, [[Hexagono|hexagonala]], [[kolumnarra]], [[Botroidal|botroidala]]). <ref name=":3" /><sup>:40-41</sup>Hala ere, minerala kristaltzean maklak eta kristal-egituran akatsak ere agertu daitezke. Bestalde, kristal asko [[Polimorfiko|polimorfikoak]] dira, hau da, kristal-egitura bat baino gehiago izan ditzakete, [[presio]] eta [[tenperatura]] baldintzen arabera.<ref name=":1" /><sup>:65-68</sup><ref name=":3" /><sup>:126</sup>
== Kristal egitura ==
[[Fitxategi:Perovskite.jpg|thumb|Perovskitaren kristal egitura. Bere formula kimikoa (Mg,Fe)SiO<sub>3</sub> da; esfera gorriak oxigenoa dira, esfera urdinak silizioa eta esfera berdeak magnesioa edo burdina.]]
Kristal-egiturak kristal baten [[Atomo|atomoen]] antolaketa dira. [[Hiru dimentsioko|Hiru dimentsiotan]] errepikatzen den oinarrizko patroi bati dagokio [[unitate zelula]] deitzen dena eta [[Puntu-sarea|puntu-sare]] baten bidez irudikatzen da. Sareak bere simetriak eta unitate zelulako dimentsioak aztertuz ezaugarritzen dira. Dimentsio hauek [[Miller indize|Miller]] izeneko indizez irudikatzen dira.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izena=Neil W.|abizena=Ashcroft|izenburua=Solid state physics|argitaletxea=Brooks/Cole Thomson Learning|abizena2=Mermin|izena2=N. David|data=2012|edizioa=Repr|isbn=978-0-03-083993-1|sartze-data=2024-11-13}}</ref><sup>:91-92</sup> Sareko edozein puntutan simetria operazioak eginda ere sarea ez da aldatzen: [[Islapena (mineralogia)|islapena]], [[Errotazio|biraketa]], [[Inbertsioa (mineralogia)|inbertsioa]] eta [[biraketa-islapena]], azken hau biraketa eta islapenaren konbinazioa da. Propietate horiek guztiak elkartzean, kristalografiako [[Puntu taldea (kristalografia)|puntu taldea]] edo [[kristal klasea]] izeneko [[objektu matematiko]] bat osatzen dute. 32 kristal klase posible daude. Horrez gain, puntu guztiak desplazatzen dituzten operazioak ere badira: [[Itzulerak (kristalografia)|itzulerak]], [[errotazio]] ardatzak eta [[Esfoliazio-plano|esfoliazio-planoak]].<ref name=":5" /><sup>:125-126</sup>
Geologia departamentu gehienek mineralen kristal-egiturak aztertzeko [[X izpien bidezko kristalografia|X izpien]] hauts difrakzio-ekipoak dituzte.<ref name=":3" /><sup>:54-55</sup> X izpien [[uhin-luzera]] eta [[Atomo|atomoek]] elkarren artean duten distantzia bera da. [[Difrakzio (fisika)|Difrakzioak]], hau da, atomo ezberdinetan sakabanatutako uhinen arteko interferentzia eraikitzaile eta suntsitzaileak, intentsitate handiko eta baxuko eredu bereizgarriak sortzen ditu. Ereduak kristalaren geometriaren araberakoak izaten dira. Hauts bihurtu arte birrindutako lagin batean, X izpiek kristal orientazio guztien ausazko banaketa aztertzen dute.<ref>{{Erreferentzia|izena=Simon J. L.|abizena=Billinge|izenburua=Powder diffraction: theory and practice|argitaletxea=Royal society of chemistry|abizena2=Dinnebier|izena2=Robert E.|data=2008|isbn=978-0-85404-231-9|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Hauts difrakzioak esku-laginetan begi hutsez bereizi ezin diren mineralak bereiz ditzake, adibidez, [[Kuartzo|kuartzoa]] eta bere polimorfoak [[Tridimita|tridymita]] eta [[kristobalita]].<ref name=":3" /><sup>:54</sup>
Konposizio ezberdinetako mineral isomorfoek antzeko X izpien hauts difrakzio ereduak dituzte eta talde nagusia lerroen espazioan eta intentsitatean dago. Adibidez, [[Sodio kloruro|NaCl (halita)]] kristalezko egitura Fm3m espazio-taldea da; kristal-egitura silizea (KCl), [[periklasa]] (MgO), [[bunsenita]] (NiO), [[galena]] (PbS), [[Alabandita|alabandite]] (MnS), [[clorargyrite]] (AgCl) eta [[Osbornita|osbornite]] (TiN) mineralek partekatzen dute.<ref name=":4" /><sup>:150-151</sup>
5p5tb4i614kq608164bzrmjt327d6t1
9967841
9967828
2024-11-13T14:58:41Z
Irati arroyo
166946
9967841
wikitext
text/x-wiki
== Mineralogia ==
[[Fitxategi:Mineralogy between its other sciences around.png|thumb|Mineralogian, mineralen ikerketa [[Kimika|kimikoaren]], [[Geologia|geologiaren]], [[Fisika|fisikaren]] eta materialen zientziaren printzipioak aplikatzen dira.]]
Mineralogia [[Mineral|mineralak]] aztertzen dituen [[Geologia|geologiako]] adarra da. Adar hau [[mineral|mineralen]] komposizio kimiko, [[kristal-egitura]] eta propietate fisikoen naiz optikoen azterketa zientifikoan espezializatzen da. Mineralogian hainbat arlo aztertzen dira, besteak beste, mineralen formazio-prozesuak, mineralen sailkapena eta hauen banaketa geografikoa eta erabilera.
== Historia ==
Mineralogiari buruzko lehen testuak, batez ere, [[harribitxietan]] oinarritzen dira. Testu hauek gehienbat antzinako mundutik datoz: [[Babiloniar Inperioa|Babylonia]], mundu [[Greko-erromatar (argipena)|greko erromatarra]], [[Txinako Herri Errepublika|Txina]], [[India|Indiako]] [[sanskrito]]<nowiki/>zko testu bai eta herrialde islamiarretatik.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Joseph|abizena=Needham|izenburua=Mathematics and the sciences of the heavens and the earth|argitaletxea=Cambridge Univ. Press|abizena2=Wang|abizena3=Needham|izena2=Ling|izena3=Joseph|data=2005|zenbakia=Vol. 3|isbn=978-0-521-05801-8|sartze-data=2024-11-13|serie=Science and civilisation in China / by Joseph Needham}}</ref> Mineralogiari buruzko liburu horietako batzuk honakoak dira: [[Al-Biruni]] zientzialari Persiarraren ''Harribitxien Liburua'' eta [[Plinio Zaharra]]<nowiki/>ren ''[[Natur Historia (Plinio)|Historia Naturala]]''. ''[[Natur Historia (Plinio)|Historia Naturala]]'' liburuak [[antzinako Erroma]]<nowiki/>n, mineral asko deskribatu eta hauen hainbat propietate azaldu zituen. [[Georgius Agricola]] Errenazimentu Alemaniarreko espezialistak, ''[[De re metallica]]'' (Metaletan, 1556) eta ''[[De Natura Fossilium]]'' (Arroken naturari buruz, 1546) mineralogiaren hurbilketa zientifikoan aurrekari izan ziren lanak idatzi zituen. Mineralen eta [[Arroka|arroken]] ikerketa zientifiko sistematikoak [[Errenazimentu ondorengo Europa]]<nowiki/>n garatu ziren.<ref name=":0" /> Mineralogiaren azterketa modernoa [[kristalografia]]<nowiki/>ren printzipioetan (kristalografia geometrikoaren jatorria, XVIII. eta XIX. mendeetan garatutako mineralogiatik dator) eta XVII. mendean mikroskopioaren asmakuntzari esker garatutako arroken xafla meheen azterketa mikroskopikoan oinarritu zen.<ref name=":0" />
[[Fitxategi:Mohs mineralogy vol 2 plate 28.jpg|thumb|''[[Treatise on Mineralogy]]'' liburuko orri bat, [[Friedrich Mohs|Friedrich Mohs-ek]] idatzia (1825).]]
[[Nikolas Steno]]<nowiki/>k, 1969an, kuartzozko kristaletan aurpegien arteko angeluen konstantziaren legea (kristalografiaren lehen legea ere deitua) aztertu zuen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=William D.|abizena=Nesse|izenburua=Introduction to mineralogy|argitaletxea=Oxford Univ. Press|data=2012|edizioa=2. ed|isbn=978-0-19-982738-1|sartze-data=2024-11-13}}</ref><sup>:4</sup>Geroago, [[Jean-Baptiste Romé de l'Isle|Jean-Baptiste L. Romé de l 'Isle-k]] 1783an orokortu eta ezarri zuen esperimentalki.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=law of constancy of interfacial angles|argitaletxea=Springer Berlin Heidelberg|orrialdeak=517–517|url=http://dx.doi.org/10.1007/978-3-540-72816-0_12874|aldizkaria=Dictionary of Gems and Gemology|isbn=978-3-540-72795-8|sartze-data=2024-11-13}}</ref> [[René Just Haüy]], “kristalografia modernoaren aita”-k kristalak aldizkakoak direla erakutsi zuen eta kristalen aurpegien orientazioak [[Zenbaki arrazional|zenbaki arrazionaletan]] adierazi daitezkeela [[Miller indize]]<nowiki/>etan kodetu zen bezala.<ref name=":1" /><sup>:4</sup>1814an, [[Jöns Jakob Berzelius|Jöns Jacob Berzeliusek]] bere kimikan oinarritutako mineralen sailkapena sartu zuen, eta ez bere kristal-egituran.<ref name=":2">{{erreferentzia|izena=John P.|abizena=Rafferty|urtea=2011|izenburua=Geological sciences (Geology: Landforms, Minerals, and Rocks)|argitaletxea=Britannica Educational Pub|orrialdeak=14-15|ISBN=9781615304950|hizkuntza=en}}</ref> [[William Nicole]]<nowiki/>k argia polarizatzen duen [[Nicol prisma]] garatu zuen 1827-1828 bitartean, egur fosilizatua aztertzen zuen bitartean. [[Henry Clifton Sorby]]-k erakutsi zuen mineralen [[xafla mehea]]<nowiki/>k identifikatu ahal izango zirela [[mikroskopio polarizatzaile]] bat erabiliz, propietate optikoengatik.<ref name=":1" /><sup>:4</sup> <ref name=":2" /><sup>:15</sup>[[James D. Dana]]<nowiki/>k, ''[[Mineralogia Sistema]]'' baten lehen edizioa argitaratu zuen 1837an, eta ondorengo edizio batean sailkapen kimiko bat sartu zuen, estandarra izaten jarraitzen duena.<ref name=":1" /><sup>:4</sup><ref name=":2" /><sup>:15</sup> 15 X izpien difrakzioa [[Max von Laue]]<nowiki/>k frogatu zuen 1912an, eta mineralen kristal-egitura aztertzeko tresna batean garatu zuen [[William Henry Bragg]] eta [[William Lawrence Bragg]]<nowiki/>en aita-seme taldeak.<ref name=":1" /><sup>:4</sup>
Berriki, [[teknika esperimental]]<nowiki/>etan, hala nola [[Neutroien difrakzio|neutroien difrakzioa]]<nowiki/>n, eta eskura dauden ahalmen [[Konputazioaren zientziak|konputazio]]<nowiki/>nalean izandako aurrerapenek aukera ematen dute kristalek eskala atomikoan duten portaerari buruz [[simulazio]] oso zehatzak egiteko. Aurrerapen hauek zientzia adarkatu dute [[Kimika ez-organiko|kimika inorganikoa]]<nowiki/>ren eta [[solidoen fisika]] arloetan arazo orokorragoak aztertzeko. Aurrerakuntza hauek, batez ere, arrokak eratzen dituzten mineraletan ([[perovskita]]<nowiki/>k, [[Buztin|buztinezko mineralak]] eta [[Silikato (mineral)|egitura-silikatoak]]) aurkitzen diren kristalezko egituretan oinarritzen dira. Arlo honek aurrerapen handiak egin ditu mineralen atomo eskalako egituraren eta haien funtzioaren arteko erlazioaren ulermenean. Naturan, mineralen propietate elastikoen neurketa eta iragarpen zehatza adibide nabarmenak dira, eta horrek arroken portaera [[Sismologia|sismologi]]<nowiki/>koa eta Lurreko mantuaren [[Sismograma|sismograme]]<nowiki/>tan sakonki erlazionaturiko etenak berriro ulertzea ahalbidetu du.
== Propietate fisikoak ==
[[Fitxategi:Calcite. Lemerva, USA-8831.jpg|thumb|Kaltzita karbonatozko mineral bat da. [[Kaltzita|CaCO<sub>3</sub>]] konposizio kimikoa eta egitura kristalino erromboedrikoa du.]]
Mineral bat identifikatzeko lehen urratsa haren [[Propietate fisiko|propietate fisikoak]] aztertzea da, eta horietako asko [[Esku-lagina|esku-lagin]] batean neur daitezke. Ondorengo propietate fisikoak aztertzen dira: [[Dentsitate (fisika)|dentsitatea]] (askotan, [[dentsitate erlatibo]] gisa ematen da); [[kohesio mekaniko]]<nowiki/>ko neurriak ([[Gogortasun|gogortasuna]], [[irmotasun]]<nowiki/>a, [[Esfoliazio (mineralogia)|esfoliazioa,]] [[Haustura-tentsio|haustura]]); propietate bisual makroskopikoak ([[Distira (mineralogia)|distira]], kolorea, [[Marra (mineralogia)|marra]], [[luminiszentzia]], [[Gardentasuna (mineralogia)|gardentasuna]]); propietate [[Magnetismo|magnetikoak]] eta [[Elektrizitate|elektrikoak]]; [[Desintegrazio erradioaktibo|erradioaktibitatea]] eta azido klorhidrikotan ([[Azido klorhidriko|HCl]]) disolbagarritasuna.<ref name=":1" /><sup>:97-113</sup><ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Cornelis|abizena=Klein|izenburua=Earth materials: introduction to mineralogy and petrology|argitaletxea=Cambridge University Press|abizena2=Philpotts|izena2=Anthony R.|data=2013|isbn=978-0-521-76115-4|sartze-data=2024-11-13}}</ref><sup>:39-53</sup>
Gogortasuna beste mineral batzuekin konparatuz definitzen da. [[Mohs eskala]]<nowiki/>n, mineralen [[Gogortasun|gogortasuna]] 1 ([[Talko|talkoa]]) eta 10 ([[Diamante|diamantea]]) artean sailkatzen da. Gogorragoa den mineral bat bigunago den batekin urratuz bigunagoa dena markatuko du ondorioz, mineral ezezagun bat eskala horretan posizionatu daiteke. Hala ere, Mohs eskala ez da lineala, adibidez, kaltzitak eta zianitak gogortasun desberdinak dituzte eta gogortasun hau urradura norabidearen arabera aldatzen da.<ref name=":4">{{Erreferentzia|izena=Cornelis|abizena=Klein|izenburua=Manual of mineralogy: after James D. Dana|argitaletxea=Wiley|abizena2=Hurlbut|abizena3=Dana|izena2=Cornelius S.|izena3=James Dwight|data=1993|edizioa=21st ed|isbn=978-0-471-57452-1|sartze-data=2024-11-13}}</ref><sup>:254-255</sup> Gogortasuna eskala absolutu batean ere neur daiteke esklerometro baten bidez.<ref name=":3" /><sup>:52</sup>
[[Fitxategi:Aragonite Mineral Macro.JPG|thumb|[[Aragonito|Aragonitoa]] kaltzitaren polimorfo ortorrombiko bat da.]]
Irmotasuna mineral batek hausten, zapaltzen, [[Toles|tolesten]] edo urratzen denean, nola jokatzen duen erakusten du. [[Lotura kimiko]] mota desberdinek, hala nola, [[Lotura ioniko|ionikoak]] edo [[Lotura metaliko|metalikoak]], eragin handia dute irmotasunean. Mineral bat hauskorra, [[Xaflakor|xaflakorra]], [[sektila]], [[Harikor|harikorra]], [[MALGUTASUNA|malgua]] edo elastikoa izan daiteke.<ref name=":4" /><sup>:255-256</sup>
[[Kohesio mekanikoa]]<nowiki/>ren beste neurrietako bat [[Esfoliazio (mineralogia)|esfoliazioa]] da. Esfoliazioa, [[plano kristalografiko]] jakinetan hausteko joera da. Nomenklatura kristalografikoan planoaren orientazioa eta kalitatearekin deskribatzen da.
Banaketa mineralek egitura ahula duten planoetan hausten direnean gertatzen da. Ahultasun hori presio, [[makla]] edo [[exsoluzio]] baten ondorio izan daiteke. Bi haustura mota horiek gertatzen ez direnean, haustura ez da hain ordenatua, eta [[Konkoide|konkoidala]] (maskor baten barrualdearen antzeko kurba lauak izatea), [[Zuntz optiko|zuntzua]], [[Ezpal itxura|ezpal itxurakoa]], [[Koska|koskaduna]] edo [[Malkartsu|malkartsua]] izan daiteke.<ref name=":4" /><sup>:253-254</sup>
Minerala, ondo kristalizatu bada, kristal-egitura edo atomoen barne-antolamendua islatzen duen [[kristal-habitu]] bereizgarria izango du (adibidez, [[Hexagono|hexagonala]], [[kolumnarra]], [[Botroidal|botroidala]]). <ref name=":3" /><sup>:40-41</sup>Hala ere, minerala kristaltzean maklak eta kristal-egituran akatsak ere agertu daitezke. Bestalde, kristal asko [[Polimorfiko|polimorfikoak]] dira, hau da, kristal-egitura bat baino gehiago izan ditzakete, [[presio]] eta [[tenperatura]] baldintzen arabera.<ref name=":1" /><sup>:65-68</sup><ref name=":3" /><sup>:126</sup>
== Kristal egitura ==
[[Fitxategi:Perovskite.jpg|thumb|Perovskitaren kristal egitura. Bere formula kimikoa (Mg,Fe)SiO<sub>3</sub> da; esfera gorriak oxigenoa dira, esfera urdinak silizioa eta esfera berdeak magnesioa edo burdina.]]
Kristal-egiturak kristal baten [[Atomo|atomoen]] antolaketa dira. [[Hiru dimentsioko|Hiru dimentsiotan]] errepikatzen den oinarrizko patroi bati dagokio [[unitate zelula]] deitzen dena eta [[Puntu-sarea|puntu-sare]] baten bidez irudikatzen da. Sareak bere simetriak eta unitate zelulako dimentsioak aztertuz ezaugarritzen dira. Dimentsio hauek [[Miller indize|Miller]] izeneko indizez irudikatzen dira.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izena=Neil W.|abizena=Ashcroft|izenburua=Solid state physics|argitaletxea=Brooks/Cole Thomson Learning|abizena2=Mermin|izena2=N. David|data=2012|edizioa=Repr|isbn=978-0-03-083993-1|sartze-data=2024-11-13}}</ref><sup>:91-92</sup> Sareko edozein puntutan simetria operazioak eginda ere sarea ez da aldatzen: [[Islapena (mineralogia)|islapena]], [[Errotazio|biraketa]], [[Inbertsioa (mineralogia)|inbertsioa]] eta [[biraketa-islapena]], azken hau biraketa eta islapenaren konbinazioa da. Propietate horiek guztiak elkartzean, kristalografiako [[Puntu taldea (kristalografia)|puntu taldea]] edo [[kristal klasea]] izeneko [[objektu matematiko]] bat osatzen dute. 32 kristal klase posible daude. Horrez gain, puntu guztiak desplazatzen dituzten operazioak ere badira: [[Itzulerak (kristalografia)|itzulerak]], [[errotazio]] ardatzak eta [[Esfoliazio-plano|esfoliazio-planoak]].<ref name=":5" /><sup>:125-126</sup>
Geologia departamentu gehienek mineralen kristal-egiturak aztertzeko [[X izpien bidezko kristalografia|X izpien]] hauts difrakzio-ekipoak dituzte.<ref name=":3" /><sup>:54-55</sup> X izpien [[uhin-luzera]] eta [[Atomo|atomoek]] elkarren artean duten distantzia bera da. [[Difrakzio (fisika)|Difrakzioak]], hau da, atomo ezberdinetan sakabanatutako uhinen arteko interferentzia eraikitzaile eta suntsitzaileak, intentsitate handiko eta baxuko eredu bereizgarriak sortzen ditu. Ereduak kristalaren geometriaren araberakoak izaten dira. Hauts bihurtu arte birrindutako lagin batean, X izpiek kristal orientazio guztien ausazko banaketa aztertzen dute.<ref>{{Erreferentzia|izena=Simon J. L.|abizena=Billinge|izenburua=Powder diffraction: theory and practice|argitaletxea=Royal society of chemistry|abizena2=Dinnebier|izena2=Robert E.|data=2008|isbn=978-0-85404-231-9|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Hauts difrakzioak esku-laginetan begi hutsez bereizi ezin diren mineralak bereiz ditzake, adibidez, [[Kuartzo|kuartzoa]] eta bere polimorfoak [[Tridimita|tridymita]] eta [[kristobalita]].<ref name=":3" /><sup>:54</sup>
Konposizio ezberdinetako mineral isomorfoek antzeko X izpien hauts difrakzio ereduak dituzte eta talde nagusia lerroen espazioan eta intentsitatean dago. Adibidez, [[Sodio kloruro|NaCl (halita)]] kristalezko egitura Fm3m espazio-taldea da; kristal-egitura silizea (KCl), [[periklasa]] (MgO), [[bunsenita]] (NiO), [[galena]] (PbS), [[Alabandita|alabandite]] (MnS), [[clorargyrite]] (AgCl) eta [[Osbornita|osbornite]] (TiN) mineralek partekatzen dute.<ref name=":4" /><sup>:150-151</sup>
== Erreferentziak ==
h6olbvw246k5ll4chfsu5ntlt8huxv9
Wikiproiektu:WikiEmakumeok/WikiOndarroa
102
1209591
9967567
9967266
2024-11-13T12:29:41Z
Wikimaribarre
88969
/* Egiten ari garenak */
9967567
wikitext
text/x-wiki
'''''WikiOndarroako wikilarien egiten diren lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
Hauetan ari gara lanean (ez dezagun lanik bikoiztuta egin)
[[File:Ondarroako wikilariak.jpg|thumb|250px|Ondoarroako euskal wikilariak]]
[[Andrabanda]]
[[Ana Elordi]]
[[Garazi Etxaburu Aulestia]]
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egitekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
[[Elena Fernandez Iturrioz]]
[[Xuhar Urruzuno]]
[[Gadea Ibarloza Arrizabalaga]]
[[Nahia Iparragirre Burgoa]]
Maitane Uribe
[[Naroa Garcia Ibaibarriaga]]
[[Larraitz Ibaibarriaga]]
[[Nerea Sanchez]]
[[Lore Bengoetxea]]
[[Agustina Berridi]]
Pilar Campos
[[Agurtza Zubikarai]]
[[Nekane Akarregi]]
[[Mariziztrin Emakume Taldea]]
[[Boga boga Elkartea]]
Saregileak
[[Maite Zarate]]
[[Ainara Sarasketa Alberdi]]
[[Aran Vicedo Rubio]]
=== Hobetzekoak ===
# [[Karmele Antxustegi Urkiaga]]
# [[Manuela Arriola]]
# [[Aduna Badiola Lekue]]
# [[Rakel Elu]]
# [[Ainhoa Etxebarria]]
# [[Birtu Aramaio Aretxaga]]
# [[Argia Ituarte]]
# [[Zuriñe Bedialauneta Gomez]]
# [[Nagore Osoro]]
# [[Nagore Basterra Berridi]]
# [[Mariluz Arizmendiarrieta Bakeriza]]
# [[Lur Aranburu Etxaniz]]
# [[Karmele Lopez Garate]]
# [[Maria Arrillaga]]
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2024====
#[[Etxelila]]
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2024 ====
# [[Ane Urresti Gandiaga]]
# [[Arantza Burgoa Agirregomezkorta]]
# [[Edurne Burgoa Agirregomezkorta]]
# [[Begoña Arrokero Ibaibarriaga]]
# [[Ines Egiguren Lekue]]
# [[Ainara Arrizabalaga Urkiza]]
# [[Amaia Leon Etxaburu]]
# [[Ioana Osa Larruzea]]
# [[Iraia Beiro Monasterio]]
# [[June Aranbarri Gomez]]
# [[Karmele Lopez Garate]]
# [[Lur Aranburu Etxaniz]]
# [[Maribi Moreira Guillin]]
# [[Mariluz Arizmendiarrieta Bakeriza]]
# [[Zuriñe Bedialauneta Gomez]]
# [[Argia Ituarte]]
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
# Eajaio
# Bixibixi
# Maizara
#
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
8w51qec2ldc5svbghd9ln0429pdhq46
9967608
9967567
2024-11-13T12:43:53Z
Wikimaribarre
88969
/* Egiten ari garenak */
9967608
wikitext
text/x-wiki
'''''WikiOndarroako wikilarien egiten diren lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
Hauetan ari gara lanean (ez dezagun lanik bikoiztuta egin)
[[File:Ondarroako wikilariak.jpg|thumb|250px|Ondoarroako euskal wikilariak]]
[[Andrabanda]]
[[Ana Elordi]]
[[Garazi Etxaburu Aulestia]]
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egitekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
[[Elena Fernandez Iturrioz]]
[[Xuhar Urruzuno]]
[[Gadea Ibarloza Arrizabalaga]]
[[Nahia Iparragirre Burgoa]]
Maitane Uribe
[[Naroa Garcia Ibaibarriaga]]
[[Larraitz Ibaibarriaga]]
[[Nerea Sanchez]]
[[Lore Bengoetxea]]
[[Agustina Berridi]]
Pilar Campos
[[Agurtza Zubikarai]]
[[Nekane Akarregi]]
[[Mariziztrin Emakume Taldea]]
[[Boga boga Elkartea]]
[[Saregileak]]
[[Maite Zarate]]
[[Ainara Sarasketa Alberdi]]
[[Aran Vicedo Rubio]]
=== Hobetzekoak ===
# [[Karmele Antxustegi Urkiaga]]
# [[Manuela Arriola]]
# [[Aduna Badiola Lekue]]
# [[Rakel Elu]]
# [[Ainhoa Etxebarria]]
# [[Birtu Aramaio Aretxaga]]
# [[Argia Ituarte]]
# [[Zuriñe Bedialauneta Gomez]]
# [[Nagore Osoro]]
# [[Nagore Basterra Berridi]]
# [[Mariluz Arizmendiarrieta Bakeriza]]
# [[Lur Aranburu Etxaniz]]
# [[Karmele Lopez Garate]]
# [[Maria Arrillaga]]
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2024====
#[[Etxelila]]
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2024 ====
# [[Ane Urresti Gandiaga]]
# [[Arantza Burgoa Agirregomezkorta]]
# [[Edurne Burgoa Agirregomezkorta]]
# [[Begoña Arrokero Ibaibarriaga]]
# [[Ines Egiguren Lekue]]
# [[Ainara Arrizabalaga Urkiza]]
# [[Amaia Leon Etxaburu]]
# [[Ioana Osa Larruzea]]
# [[Iraia Beiro Monasterio]]
# [[June Aranbarri Gomez]]
# [[Karmele Lopez Garate]]
# [[Lur Aranburu Etxaniz]]
# [[Maribi Moreira Guillin]]
# [[Mariluz Arizmendiarrieta Bakeriza]]
# [[Zuriñe Bedialauneta Gomez]]
# [[Argia Ituarte]]
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
# Eajaio
# Bixibixi
# Maizara
#
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
n7hadp8jc7wutrmbtqh3hv1kz9vughu
9968099
9967608
2024-11-13T17:01:48Z
Maizara
163278
9968099
wikitext
text/x-wiki
'''''[[Maitane Uribe|WikiOndarroako]] wikilarien egiten diren lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
Hauetan ari gara lanean (ez dezagun lanik bikoiztuta egin)
[[File:Ondarroako wikilariak.jpg|thumb|250px|Ondoarroako euskal wikilariak]]
[[Andrabanda]]
[[Ana Elordi]]
[[Garazi Etxaburu Aulestia]]
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egitekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
[[Elena Fernandez Iturrioz]]
[[Xuhar Urruzuno]]
[[Gadea Ibarloza Arrizabalaga]]
[[Nahia Iparragirre Burgoa]]
[[Maitane Uribe]]
[[Naroa Garcia Ibaibarriaga]]
[[Larraitz Ibaibarriaga]]
[[Nerea Sanchez]]
[[Lore Bengoetxea]]
[[Agustina Berridi]]
[[Pilar Campos]]
[[Agurtza Zubikarai]]
[[Nekane Akarregi]]
[[Mariziztrin Emakume Taldea]]
[[Boga boga Elkartea]]
[[Maite Zarate Alvarez]]
=== Hobetzekoak ===
# [[Karmele Antxustegi Urkiaga]]
# [[Manuela Arriola]]
# [[Aduna Badiola Lekue]]
# [[Rakel Elu]]
# [[Ainhoa Etxebarria]]
# [[Birtu Aramaio Aretxaga]]
# [[Argia Ituarte]]
# [[Zuriñe Bedialauneta Gomez]]
# [[Nagore Osoro]]
# [[Nagore Basterra Berridi]]
# [[Mariluz Arizmendiarrieta Bakeriza]]
# [[Lur Aranburu Etxaniz]]
# [[Karmele Lopez Garate]]
# [[Maria Arrillaga]]
# [[Saregileak]]
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2024====
#[[Etxelila]]
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2024 ====
# [[Ane Urresti Gandiaga]]
# [[Arantza Burgoa Agirregomezkorta]]
# [[Edurne Burgoa Agirregomezkorta]]
# [[Begoña Arrokero Ibaibarriaga]]
# [[Ines Egiguren Lekue]]
# [[Ainara Arrizabalaga Urkiza]]
# [[Amaia Leon Etxaburu]]
# [[Ioana Osa Larruzea]]
# [[Iraia Beiro Monasterio]]
# [[June Aranbarri Gomez]]
# [[Karmele Lopez Garate]]
# [[Lur Aranburu Etxaniz]]
# [[Maribi Moreira Guillin]]
# [[Mariluz Arizmendiarrieta Bakeriza]]
# [[Zuriñe Bedialauneta Gomez]]
# [[Argia Ituarte]]
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
# Eajaio
# Bixibixi
# Maizara
#
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
irpl53tzz0v4i37jgcylnw6a8g5im10
9968763
9968099
2024-11-14T09:42:23Z
Maizara
163278
9968763
wikitext
text/x-wiki
'''''[[Maitane Uribe|WikiOndarroako]] wikilarien egiten diren lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
Hauetan ari gara lanean (ez dezagun lanik bikoiztuta egin)
[[File:Ondarroako wikilariak.jpg|thumb|250px|Ondoarroako euskal wikilariak]]
[[Ana Elordi]]
[[Garazi Etxaburu Aulestia]]
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egitekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
[[Elena Fernandez Iturrioz]]
[[Xuhar Urruzuno]]
[[Gadea Ibarloza Arrizabalaga]]
[[Nahia Iparragirre Burgoa]]
[[Maitane Uribe]]
[[Naroa Garcia Ibaibarriaga]]
[[Larraitz Ibaibarriaga]]
[[Nerea Sanchez]]
[[Lore Bengoetxea]]
[[Agustina Berridi]]
[[Pilar Campos]]
[[Agurtza Zubikarai]]
[[Nekane Akarregi]]
[[Mariziztrin Emakume Taldea]]
[[Boga boga Elkartea]]
[[Maite Zarate Alvarez]]
=== Hobetzekoak ===
# [[Karmele Antxustegi Urkiaga]]
# [[Manuela Arriola]]
# [[Aduna Badiola Lekue]]
# [[Rakel Elu]]
# [[Ainhoa Etxebarria]]
# [[Birtu Aramaio Aretxaga]]
# [[Argia Ituarte]]
# [[Zuriñe Bedialauneta Gomez]]
# [[Nagore Osoro]]
# [[Nagore Basterra Berridi]]
# [[Mariluz Arizmendiarrieta Bakeriza]]
# [[Lur Aranburu Etxaniz]]
# [[Karmele Lopez Garate]]
# [[Maria Arrillaga]]
# [[Saregileak]]
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2024====
#[[Etxelila]]
#[[Andrabanda]]
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2024 ====
# [[Ane Urresti Gandiaga]]
# [[Arantza Burgoa Agirregomezkorta]]
# [[Edurne Burgoa Agirregomezkorta]]
# [[Begoña Arrokero Ibaibarriaga]]
# [[Ines Egiguren Lekue]]
# [[Ainara Arrizabalaga Urkiza]]
# [[Amaia Leon Etxaburu]]
# [[Ioana Osa Larruzea]]
# [[Iraia Beiro Monasterio]]
# [[June Aranbarri Gomez]]
# [[Karmele Lopez Garate]]
# [[Lur Aranburu Etxaniz]]
# [[Maribi Moreira Guillin]]
# [[Mariluz Arizmendiarrieta Bakeriza]]
# [[Zuriñe Bedialauneta Gomez]]
# [[Argia Ituarte]]
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
# Eajaio
# Bixibixi
# Maizara
#
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
srfhss69p1d11v4qeo7qtx3h668cemk
9968825
9968763
2024-11-14T10:45:38Z
Maizara
163278
9968825
wikitext
text/x-wiki
'''''[[Maitane Uribe|WikiOndarroako]] wikilarien egiten diren lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
Hauetan ari gara lanean (ez dezagun lanik bikoiztuta egin)
[[File:Ondarroako wikilariak.jpg|thumb|250px|Ondoarroako euskal wikilariak]]
[[Ana Elordi]]
[[Garazi Etxaburu Aulestia]]
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egitekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
[[Elena Fernandez Iturrioz]]
[[Xuhar Urruzuno]]
[[Gadea Ibarloza Arrizabalaga]]
[[Nahia Iparragirre Burgoa]]
[[Maitane Uribe]]
[[Naroa Garcia Ibaibarriaga]]
[[Larraitz Ibaibarriaga]]
[[Nerea Sanchez]]
[[Lore Bengoetxea]]
[[Agustina Berridi]]
[[Pilar Campos]]
[[Agurtza Zubikarai]]
[[Nekane Akarregi]]
[[Mariziztrin Emakume Taldea]]
[[Boga boga Elkartea]]
[[Maite Zarate Alvarez]]
=== Hobetzekoak ===
# [[Karmele Antxustegi Urkiaga]]
# [[Manuela Arriola]]
# [[Aduna Badiola Lekue]]
# [[Rakel Elu]]
# [[Ainhoa Etxebarria]]
# [[Birtu Aramaio Aretxaga]]
# [[Argia Ituarte]]
# [[Zuriñe Bedialauneta Gomez]]
# [[Nagore Osoro]]
# [[Nagore Basterra Berridi]]
# [[Mariluz Arizmendiarrieta Bakeriza]]
# [[Lur Aranburu Etxaniz]]
# [[Karmele Lopez Garate]]
# [[Maria Arrillaga]]
# [[Saregileak]]
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2024====
#[[Etxelila]]
#[[Andrabanda]]
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2024 ====
# [[Ane Urresti Gandiaga]]
# [[Arantza Burgoa Agirregomezkorta]]
# [[Edurne Burgoa Agirregomezkorta]]
# [[Begoña Arrokero Ibaibarriaga]]
# [[Ines Egiguren Lekue]]
# [[Ainara Arrizabalaga Urkiza]]
# [[Amaia Leon Etxaburu]]
# [[Ioana Osa Larruzea]]
# [[Iraia Beiro Monasterio]]
# [[June Aranbarri Gomez]]
# [[Karmele Lopez Garate]]
# [[Lur Aranburu Etxaniz]]
# [[Maribi Moreira Guillin]]
# [[Mariluz Arizmendiarrieta Bakeriza]]
# [[Zuriñe Bedialauneta Gomez]]
# [[Argia Ituarte]]
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
# Eajaio
# Bixibixi
# Maizara
#Mamenbide
#11barri
#Ibai1984
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
jq8xgnxu656hkxwdf7pd1tfz1wtpwoj
9968926
9968825
2024-11-14T11:49:11Z
Maizara
163278
9968926
wikitext
text/x-wiki
'''''[[Maitane Uribe|WikiOndarroako]] wikilarien egiten diren lanaldietako wikilekua '''''
== [[Fitxategi:Im-jabber.svg|30px|]] Wikiproiektu honen helburuak ==
* Emakumeen biografia berriak sortzea euskaraz.
* Wikipedian beste hizkuntza batzuetan badauden emakumeen biografiak euskarara ekartzea.
* Emakumezko editore euskaldunen kopurua handitzea.
* Euskal Wikipedian genero-ikuspegia txertatzea.
* Historian zehar izandako emakumeen ekarpenak eta ezagutzak Euskal Wikipedian biltzea.
== [[File:La mujer que nunca conociste logo 2017.jpg|30px]] Emakumeen zerrenda [https://es.wikipedia.org/wiki/Wikiproyecto:Mujeres/Wikimujeres/WikiEmakumeok/Durango >>> erderaz]==
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Egiten ari garenak ===
Hauetan ari gara lanean (ez dezagun lanik bikoiztuta egin)
[[File:Ondarroako wikilariak.jpg|thumb|250px|Ondoarroako euskal wikilariak]]
[[Ana Elordi]]
=== [[Fitxategi:Gnome-mail-attachment.svg|30px]] Egitekoak ===
Besterik proposatu nahi baduzu, gehitu izenak zerrendan:
[[Elena Fernandez Iturrioz]]
[[Xuhar Urruzuno]]
[[Gadea Ibarloza Arrizabalaga]]
[[Nahia Iparragirre Burgoa]]
[[Maitane Uribe]]
[[Naroa Garcia Ibaibarriaga]]
[[Larraitz Ibaibarriaga]]
[[Nerea Sanchez]]
[[Lore Bengoetxea]]
[[Agustina Berridi]]
[[Pilar Campos]]
[[Agurtza Zubikarai]]
[[Nekane Akarregi]]
[[Mariziztrin Emakume Taldea]]
[[Boga boga Elkartea]]
[[Maite Zarate Alvarez]]
=== Hobetzekoak ===
# [[Karmele Antxustegi Urkiaga]]
# [[Manuela Arriola]]
# [[Aduna Badiola Lekue]]
# [[Rakel Elu]]
# [[Ainhoa Etxebarria]]
# [[Birtu Aramaio Aretxaga]]
# [[Argia Ituarte]]
# [[Zuriñe Bedialauneta Gomez]]
# [[Nagore Osoro]]
# [[Nagore Basterra Berridi]]
# [[Mariluz Arizmendiarrieta Bakeriza]]
# [[Lur Aranburu Etxaniz]]
# [[Karmele Lopez Garate]]
# [[Maria Arrillaga]]
# [[Saregileak]]
=== [[File:Dialog-apply.svg|30px]] Eginak | [[:eu:Wikiproiektu:WikiEmakume/Eginak|Eginak]] ===
=== Berriak ===
====Berriak 2024====
#[[Etxelila]]
#[[Andrabanda]]
#[[Garazi Etxaburu Aulestia]]
=== [[Fitxategi:Gnome-colors-alacarte2.svg|30px]] Hobetuak ===
==== 2024 ====
# [[Ane Urresti Gandiaga]]
# [[Arantza Burgoa Agirregomezkorta]]
# [[Edurne Burgoa Agirregomezkorta]]
# [[Begoña Arrokero Ibaibarriaga]]
# [[Ines Egiguren Lekue]]
# [[Ainara Arrizabalaga Urkiza]]
# [[Amaia Leon Etxaburu]]
# [[Ioana Osa Larruzea]]
# [[Iraia Beiro Monasterio]]
# [[June Aranbarri Gomez]]
# [[Karmele Lopez Garate]]
# [[Lur Aranburu Etxaniz]]
# [[Maribi Moreira Guillin]]
# [[Mariluz Arizmendiarrieta Bakeriza]]
# [[Zuriñe Bedialauneta Gomez]]
# [[Argia Ituarte]]
== [[Fitxategi:Gnome-system-users.svg |30px|]] Wikilariok ==
(Zure izena gehitu dezakezu iturburu kodea aldatu eta 4 bider ALT Gr + 4 sakatuta (4 aldiz "~" agertuko da)
# Eajaio
# Bixibixi
# Maizara
#Mamenbide
#11barri
#Ibai1984
== [[Fitxategi:Gnome-web-browser.svg|30px]] Kanpo estekak ==
* [https://anboto.org/durango/1583310345667-wikipedia-erreminta-ona-dela-uste-dugu-emakumeek-erreferentzialtasuna-lortzeko Wikipedia erramienta ona dela uste dugu emakumeek erreferialtsuna lortzeko]Anboto 2020/03/04
* [https://www.elcorreo.com/bizkaia/duranguesado/durangaldeko-andren-ekarpenak-20200122193350-nt.html?edtn=bizkaia&fbclid=IwAR1hHPcQJaQM-WaIU7mYeNetsB89jEH2-BWSA0fPGjbTgTkHpqtKRT9BnCc#vca=fixed-btn&vso=rrss&vmc=fb&vli=Duranguesado Durangaldeko andren ekarpenak bistaratzera dator WikiEmakumeok] El Correo 2020/01/21
* [https://anboto.org/durango/1579696765085-wikikedada-egingo-dute-durangon-wikipedian-dagoen-genero-arrakala-aldatzeko 'Wikikedada' egingo dute Durangon, Wikipedian dagoen "genero arrakala" aldatzeko], Anboto Durango 2020/01/22
* [https://dotb.eus/dotb-eus-emakumeen-biografia-berriak-sortzeko-wikikedada-antolatu-da-durangon/ Emakumeen biografia berriak sortzeko ‘Wikikedada’ antolatu da Durangon] Dotb.eus 2020/01/23
* [http://www.azkuefundazioarenegunkaria.eus/wikikedada-wikiemakumeokwikidurango/ Wikikedada: WikiEmakumeok/WikiDurango | Azkue Fundazioaren Egunkaria] 2020/01/21
* [https://halabedi.eus/es/marisa-barrena-wikiemakumeok-gizarteko-beste-arloetan-lez-emakumeak-ia-ikusezinak-gara-wikipedian-ere/?fbclid=IwAR2pUHHzwsNx8kzKAyc3dlTpZc4p4mx8duIC0PeKHEj01G3yXoFKxXlBBlc Marisa Barrena (Wikiemakumeok): "Gizarteko beste arloetan lez, emakumeak ia ikusezinak gara wikipedian ere" - Halabedi] 2020/02/06
* [https://www.youtube.com/watch?v=eH-JkwLAa6Q&feature=youtu.be [Bideoa] Data zaharrak bilatzen], Estibalitz González Solozabal Durangon #Wikiemakumeok mintegian data zaharrak zelan bilatzen diren azaltzen dau, Josi Sierra-ri esker.
bj263khwjbgj18pfbwdh9vpyg7p3fh5
Lankide:Odei (3. taldea)
2
1210253
9967547
9960441
2024-11-13T12:21:59Z
158.227.0.240
9967547
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
[[Fitxategi:PhasDiagQGP.png|thumb|QCD fase diagrama. R.S. Bhaleraok adaptatua.<ref>Bhalerao, Rajeev S. (2014). «Relativistic heavy-ion collisions». En Mulders, M.; Kawagoe, K., eds. ''1st Asia-Europe-Pacific School of High-Energy Physics''. CERN Yellow Reports: School Proceedings. CERN-2014-001 ; KEK-Proceedings-2013–8. Geneva: CERN. pp. 219-239. <small>[[:es:Especial:FuentesDeLibros/9789290833994|ISBN 9789290833994]]</small>. <small>[[oclc:801745660|OCLC 801745660]]</small>. <small>[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:119256218 S2CID 119256218]</small>. <small>[https://dx.doi.org/10.5170%2FCERN-2014-001 doi:10.5170/CERN-2014-001]</small></ref>]]
'''Quark-gluoizko plasma''' (QGP) [[tenperatura]] eta/edo [[Dentsitate|dentsitatea]] oso altuak direnean existitzen den [[Kromodinamika kuantiko|kromodinamika kuantikoaren]] ([[Kromodinamika kuantiko|QCD]]) fase bat da. [[Materiaren egoera]] hau materiaren oinarrizko osagaiak diren eta ia aske dauden [[quark]] eta [[Gluoi|gluoiz]] osatua dago. Uste denez, [[Big Bang|Big Bangaren]] ondorengo lehen 20-30 mikrosegunduetan existitu zen. [[CERN|CERNen]] [[Super Proton Synchrotron|Super Proton Synchrotronean]] eginiko esperimentuek egoera hau, lehenik, [[1980ko hamarkada|1980]] eta [[1990eko hamarkada|1990eko]] hamarkadetan lortzen saiatu ziren eta, beharbada, partzialki lortua izan zen. Gaur egun, [[AEB|AEBetako]] [[Brookhaven Laborategi Nazionala|Brookhaven Laborategi Nazionaleko]] [[Ioi Erlatiboki Astunen Talkagailua|Ioi Erlatiboki Astunen Talkagailuarekin]] (RHIC) eginiko esperimentuek ahalegin honekin jarraitzen dute. CERNen [[LHC]], ALICE, ATLAS eta CMSn hiru esperimentuek berri eviten ari dira, QGParen propietateen azterketarekin jarraituz.<ref>[https://web.archive.org/web/20060213023750/http://aliceinfo.cern.ch/index.html «Alice Experiment: The ALICE Portal»]. ''web.archive.org''. 13 de febrero de 2006. Archivado desde [http://aliceinfo.cern.ch/index.html el original] el 13 de febrero de 2006. Consultado el 21 de diciembre de 2022.</ref>
QGP [[quark]] eta [[Gluoi|gluoiez]] osatua dago, materia [[Hadroi Talkagailu Handia|hadroniko]] normalaren bezala. Kronodinamika kuantikoaren ([[Kromodinamika kuantiko|QCD]])-en ez bezala, zeina quark bakoitza [[:es:Antiquark|antiquark]] ([[Mesoi|mesoia]]) edo beste 2 quark-ekin ([[Barioi|barioia]]) parekatzen diren, QGP quarkek eta gluoiek masa bat osatzen dute, libre ibiliz.
Big Bangren teoriaren arabera, quark-gluoizko plasma [[Unibertsoa|unibertso]] guztia betetzen zuen, materia gaur egun ezagutzen dugun bezala eratu baino lehen. 2000 urtean quark gluoizko<ref>Kapusta, J. I.; Müller, B.; Rafelski, Johann, eds. (2003). ''[https://books.google.com/books?id=8AD3GDoVaMkC Plasma de quark-gluón: fundamentos teóricos]''. Ámsterdam: North-Holland. <small>[[International Standard Book Number|ISBN]] [[:es:Especial:FuentesDeLibros/978-0-444-51110-2|978-0-444-51110-2]]</small>.</ref> <sup>4</sup> plasma lehen aldiz detektatu zen CERN<sup>5 6 7 8 9 10</sup> laborategian ioi astunak erabiliz.<sup>11 12 13</sup>
== Fisikaren eskema orokorrean duen tokia ==
[[Kromodinamika kuantiko|Kromodinamika kuantikoa]] [[Partikulen fisika|partikulen fisikaren]] teoria modernoaren zati bat da, [[Eredu Estandarra|eredu estandarra]] izenekoa. Teoria honen beste zati batzuk [[:es:Modelo_electrodébil|eredu elektroahularekin]] eta [[Neutrino|neutrinoekin]] erlazionatzen dira. [[Elektrodinamika kuantiko|Elektrodinamika kuantikoa]] probatu da, eta zuzen aurkitu da trilioiko zati gutxi batzuetaraino, eredu elektroahularen kasuan, milako zati gutxi batzuetaraino, QCDaren alderdi asaldagarriak, ehunko zati gutxi batzuetara eta QCDaren alderdi ez-asaldagarriak ia ez dira probatu. QGPren azterketa, partikulen fisikaren teoria sendotzeko ahaleginaren parte da.
[[Kromodinamika kuantiko|QCD]] partikulen fisikaren teoria modernoaren zati bat da, Eredu estandarra izenekoa. Teoria honen beste atal batzuk elektro-biless eta neutrinoss elkarrekintzei buruzkoak dira. Elektrodinamikaren teoria frogatua izan da, eta mila milioi arteko zati gutxi batzuetan zuzen aurkitu da. [[:es:Modelo_electrodébil|Elkarrekintza ahulen teoria]] frogatu egin da, eta zuzena da milatan zati gutxi batzuen proportzioan. QCDaren forma asaldagarriak ehuneko zati gutxi batzuetako zehaztasunarekin probatu dira.<sup>14</sup> Eredu perturbatiboek nahiko aldaketa txikiak hartzen dituzte oinarrizko egoerarekiko, hau da, tenperatura eta dentsitate nahiko baxuak, eta horrek kalkuluak sinplifikatzen ditu orokortasunaren kontura. QCD forma ez-asaldagarriak, aldiz, ia ez dira probatu. Partikulen fisikaren teoria handia finkatzeko ahalegin horren parte da QGParen azterketa, zeinek tenperatura zein dentsitate handiak dituen.
== Esperotako propietateak ==
=== Esxitazio-espektroa ===
Propietate termodinamikoen eta fluxuaren azterketak adierazten du QGPak ez duela quark eta gluoi ia askerik. Ideia asko eboluzionatzen ari dira gaur egun, eta etorkizun hurbilean egiaztatuko dira. Duela gutxi ezagutu da, quark astunez osatutako mesoi batzuk ez dira disolbatzen tenperatura 350 [[Elektronvolt|MeV]]-era iritsi arte. Horrek espekulazioa ekarri du, plasman beste egoera mota asko egon daitezkeela. Plasmaren zenbait propietate konstantek (adibidez, [[:es:Longitud_de_Debye|Debye-ren luzerak]]) murriztu egiten dute eszitazio-espektroa.
=== Glasma hipotesia ===
2008 urtetik, quarks-gluoien plasmaren aitzindari izan litekeen egoera bati buruz eztabaidatzen da, "Glasma" deritzona. Egoera hortan, jantzitako partikulak, egoera kristalino (edo amorfoaren) batean kondentsatzen dira, egoera konfinatuaren eta likido plasmatikoaren arteko benetako trantsizioaren azpian.<sup>16</sup> Hori kristal metalikoak edo metal amorfoak sortzearen analogoa litzateke, metal likidotze hasiera baino lehen.
Quarks-gluoien plasmaren ekoizle gisa iragarritako tenperatura altuak eta dentsitate esperimentalak laborategian egin diren arren, lortutako materia ez da quarken eta gluoi askeen egoera kuasi-ideal gisa portatzen, baizik eta fluido dentso ia perfektu gisa.<sup>17</sup> Egia esan, egungo azeleragailuetan egindako tenperaturetan quarks-gluoien plasma oraindik "askea" ez izatea 1984an iragarri zen, konfinamenduaren hondar-efektuen ondorioz.<sup>18 19</sup>
== Erreferentziak ==
<references />
# Bhalerao, Rajeev S. (2014). «Relativistic heavy-ion collisions». En Mulders, M.; Kawagoe, K., eds. ''1st Asia-Europe-Pacific School of High-Energy Physics''. CERN Yellow Reports: School Proceedings. CERN-2014-001 ; KEK-Proceedings-2013–8. Geneva: CERN. pp. 219-239. <small>[[:es:Especial:FuentesDeLibros/9789290833994|ISBN 9789290833994]]</small>. <small>[[oclc:801745660|OCLC 801745660]]</small>. <small>[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:119256218 S2CID 119256218]</small>. <small>[https://dx.doi.org/10.5170%2FCERN-2014-001 doi:10.5170/CERN-2014-001]</small>.
# [https://web.archive.org/web/20060213023750/http://aliceinfo.cern.ch/index.html «Alice Experiment: The ALICE Portal»]. ''web.archive.org''. 13 de febrero de 2006. Archivado desde [http://aliceinfo.cern.ch/index.html el original] el 13 de febrero de 2006. Consultado el 21 de diciembre de 2022.
# Kapusta, J. I.; Müller, B.; Rafelski, Johann, eds. (2003). ''[https://books.google.com/books?id=8AD3GDoVaMkC Plasma de quark-gluón: fundamentos teóricos]''. Ámsterdam: North-Holland. <small>[[International Standard Book Number|ISBN]] [[:es:Especial:FuentesDeLibros/978-0-444-51110-2|978-0-444-51110-2]]</small>.
# Jacob, M.; Tran Thanh Van, J. (1982). [http://cds.cern.ch/record/138264 «Formación de materia de quarks y colisiones de iones pesados»]. ''Physics Reports'' (en inglés) '''88''' (5): 321-413. <small>[[doi]]:[https://dx.doi.org/10.1016%2F0370-1573%2882%2990083-7 10.1016/0370-1573(82)90083-7]</small>.
# CERN. Ginebra. Proton Synchrotron and Synchrocyclotron Committee, ed. (1980). [https://cds./ cern.ch/record/679458 ''Carta de intenciones: estudio de la producción de partículas y la fragmentación del blanco en reacciones centrales de Ne sobre Pb a 12 GeV por nucleón de energía del haz externo PS del CERN''].
# CERN. Ginebra. Proton Synchrotron and Synchrocyclotron Committee, ed. (1982). [https://cds.cern.ch/record/725513 ''Estudio de reacciones relativistas núcleo-núcleo inducidas por haces de O de 9-13 GeV por nucleón en el PS del CERN''. Ginebra: CERN].
# Middelkoop, Willem Cornelis (1982). ''[https://cds.cern.ch/record/601487/ Observaciones sobre el posible uso del SPS para haces de 0 iones]''. CERN. Ginebra. SPS Experiments Committee. Ginebra: CERN.
# CERN. Ginebra. SPS Experiments Committee, ed. (1983). ''[https://cds.cern.ch/record/604345 Propuesta al SPSC: uso de la instalación para colisiones p-, -, y 0-uranio (CERN-SPSC-83-54)]''. Ginebra: CERN.
# Albrow, M. G. (1983). Mannelli, Italo, ed. ''Experimentos con haces y blancos nucleares''. CERN-83-02 '''2'''. Ginebra: CERN. pp. 462-476. <small>[https://dx.doi.org/10.5170%2FCERN-1983-002-V-2.462 doi:10.5170/CERN-1983-002-V-2.462]</small>.
# Quercigh, E. (2012). [http://www.actaphys.uj.edu.pl/vol43/abs/v43p0771 «Cuatro experimentos de iones pesados en el CERN-SPS: Un viaje por el carril de la memoria»]. ''Acta Physica Polonica B'' (en inglés) '''43''' (4): 771. <small>[https://portal.issn.org/resource/issn/0587-4254 ISSN 0587-4254]</small>. <small>[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:126317771 S2CID 126317771]</small>. <small>[https://dx.doi.org/10.5506%2FAPhysPolB.43.771 doi:10.5506/APhysPolB.43.771]</small>.
# Rafelski, Johann (2015). «Fundiendo hadrones, hirviendo quarks». ''The European Physical Journal A'' '''51''' (9): 114. <small>Bibcode:[http://adsabs.harvard.edu/abs/2015EPJA...51..114R 2015EPJA...51..114R]</small>. <small>[https://portal.issn.org/resource/issn/1434-6001 ISSN 1434-6001]</small>. <small>[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:119191818 S2CID 119191818]</small>. <small>[[arXiv:1508.03260]]</small>. <small>[https://dx.doi.org/10.1140%2Fepja%2Fi2015-15114-0 doi:10.1140/epja/i2015-15114-0]</small>.
# Heinz, Ulrich; Jacob, Maurice (2000-02-16). «Evidencia de un nuevo estado de la materia: An Assessment of the Results from the CERN Lead Beam Programme». [http://arxiv.org/abs/nucl-th/0002042 arXiv:nucl-th/0002042].
# Glanz, James (10 de febrero de 2000). [https://www.nytimes.com/2000/02/10/world/particle-physicists-getting-closer-to-the-bang-that-started-it-all.html «Físicos de partículas cada vez más cerca del estallido que lo empezó todo»]. ''The New York Times''. <small>[https://portal.issn.org/resource/issn/0362-4331 ISSN 0362-4331]</small>. Consultado el 10 de mayo de 2020.
# Tanabashi, M.; Hagiwara, K.; Hikasa, K.; Nakamura, K.; Sumino, Y.; Takahashi, F.; Tanaka, J.; Agashe, K.; Aielli, G.; Amsler, C.; Antonelli, M. (2018). [http://pdg.lbl.gov/2019/reviews/rpp2019-rev-qcd.pdf «Review of Particle Physics»]. ''Physical Review D'' (en inglés) '''98''' (3): 1-708. <small>[http://adsabs.harvard.edu/abs/2018PhRvD..98c0001T Bibcode:2018PhRvD..98c0001T]</small>. <small>[https://portal.issn.org/resource/issn/2470-0010 ISSN 2470-0010]</small>. <small>[https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10020536 PMID 10020536]</small>. <small>[https://dx.doi.org/10.1103%2FPhysRevD.98.030001 doi:10.1103/PhysRevD.98.030001]</small>.
# Ollitrault, Jean-Yves (1992). "Anisotropy as a signature of transverse collective flow". ''Physical Review D''. '''46''' (1): 229–245. [https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1992PhRvD..46..229O Bibcode:1992PhRvD..46..229O]. [[doi:10.1103/PhysRevD.46.229]]. [https://search.worldcat.org/issn/0556-2821 ISSN 0556-2821]. [https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10014754 PMID 10014754].
# Venugopalan, Raju (2008). «From Glasma to Quark Gluon Plasma in heavy ion collisions». ''Journal of Physics G: Nuclear and Particle Physics'' '''35''' (10): 104003. <small>[http://adsabs.harvard.edu/abs/2008JPhG...35j4003V Bibcode:2008JPhG...35j4003V]</small>. <small>[https://portal.issn.org/resource/issn/2470-0010 S2CID 15121756]</small>. <small>[[arXiv:0806.1356]]</small>. <small>[https://dx.doi.org/10.1088%2F0954-3899%2F35%2F10%2F104003 doi:10.1088/0954-3899/35/10/104003]</small>.
# WA Zajc (2008). «The fluid nature of quark–gluon plasma». ''Nuclear Physics A'' '''805''' (1–4): 283c-294c. <small>[http://adsabs.harvard.edu/abs/2008NuPhA.805..283Z Bibcode:2008NuPhA.805..283Z]</small>. <small>[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:119273920 S2CID 119273920]</small>. <small>[[arXiv:0802.3552]]</small>. <small>[https://dx.doi.org/10.1016%2Fj.nuclphysa.2008.02.285 doi:10.1016/j.nuclphysa.2008.02.285]</small>.
# Plümer, M.; Raha, S.; Weiner, R. M. (1984). «How free is the quark–gluon plasma». ''Nucl. Phys. A'' '''418''': 549-557. <small>[http://adsabs.harvard.edu/abs/1984NuPhA.418..549P Bibcode:1984NuPhA.418..549P]</small>. <small>[https://dx.doi.org/10.1016%2F0375-9474%2884%2990575-X doi:10.1016/0375-9474(84)90575-X]</small>.
# Plümer, M.; Raha, S.; Weiner, R. M. (1984). «Effect of confinement on the sound velocity in a quark–gluon plasma». ''Phys. Lett. B'' '''139''' (3): 198-202. <small>[http://adsabs.harvard.edu/abs/1984PhLB..139..198P Bibcode:1984PhLB..139..198P]</small>. <small>[https://dx.doi.org/10.1016%2F0370-2693%2884%2991244-9 doi:10.1016/0370-2693(84)91244-9]</small>.
ftqrv073nygrep46q4l00shsyr3z2dd
Lankide:Gontzal Arregi/Proba orria
2
1210274
9967824
9956844
2024-11-13T14:54:24Z
Gontzal Arregi
113574
9967824
wikitext
text/x-wiki
= Elektronvolt =
[[Fisika]]<nowiki/>n, elektronvolta ('''eV''' sinboloarekin adierazten dena) [[energia-unitate]] bat da, hutsean dagoen [[elektroi]] batek, [[volt]] bateko [[potentzial-diferentzia]] batez azeleratzean, lortzen duen [[energia zinetiko]]<nowiki/>aren balioa duena: ''1eV = 1,602 176 634 × 10<sup>−19</sup> J''.<ref>:
{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/elektronvolt|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-10-16}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=CODATA Value: electron volt-joule relationship|url=https://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?Revj|aldizkaria=physics.nist.gov|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
[[Partikulen fisika]]<nowiki/>n, masa- zein energia-unitate gisa erabili ohi da, erlatibitatean [[Albert Einstein|Einstein]]-en '''[[E=mc²|E = m·c²]]''' erlazioaren bidez erlazionatuta baitaude bi unitate hauek. Hala izanik, Einstein-en erlazio horretatik elektronvolt bati dagokion [[Masa unitate|masa-unitate]]<nowiki/>a ('''eV/c²''') aska daiteke: ''1 eV/c² = 1,783 × 10<sup>-36</sup> kg''. [[Energia handiko fisika]]<nowiki/>rako elektronvolta neurri txikiegia izanik, ohikoa da haren multiploen erabilera; esaterako, [[Mega|M]]<nowiki/>eV-a eta [[Giga|G]]<nowiki/>eV-a.
== Defin<nowiki/><nowiki/>izioa eta erabilerak ==
'''Elektronvolt'''a ('''eV ikurra''') [[elektroi]] batek V<sub>a</sub> potentzialeko puntu batetik V<sub>b</sub> potentzialeko puntu batera eramatean jasaten duen [[energia]]<nowiki/>ren aldakuntza adierazten duen energia unitate bat da, ''V<sub>ba</sub> = V<sub>b</sub> - V<sub>a</sub> = 1V''<nowiki/> d<nowiki/>enean. Bere zenbakizko balioa ''1,602 176 634 × 10<sup>-19</sup> J'' da.
[[Nazioarteko Unitate Sistema|Nazioarte]]<nowiki/>[[Nazioarteko Unitate Sistema|ko U]]<nowiki/>[[Nazioarteko Unitate Sistema|nitate Sistema]]<nowiki/>n (NUS) onartutako unitateetako bat da, baina ez dago (hertsiki sistemaren b<nowiki/>arru<nowiki/>an ??<nowiki/>) oi<nowiki/>narrizko unitateen artean ??.
[[Partikulen fisika|Partikulen Fisika]]<nowiki/>n, elektronvolta oso unitate txikia denez, bere multiploak erabili ohi dira, hala nola megaelektronvolta (MeV) edo gigaelektronvolta (GeV). ''(Hau berriro daukazue beherago; zehatzago-edo.)''
Gaur egun, [[partikula-azeleragailu]] indartsuenekin teraelektronvoltaren (TeV) ordenako energiak atzitu dira (esate baterako, LHC [[Hadroi Talkagailu Handia]], zeina 14 teraelektronvolt-erainoko energiarekin lan egiteko preparatuta dagoen). Gure unibertsoan badira are energia handiagoetako azeleragailuak diren objektuak: hamarnaka TeV–eko [[gamma izpi]]<nowiki/>ak detektatu dira, eta baita petaelektronvoltak (PeV) edo exaelektronvoltak (EeV) dituzten [[Erradiazio kosmiko|izpi kosmiko]]<nowiki/>ak ere.
== Historia ==
Elektronvolt (eV) unitatea 1912an erabili zen lehen aldiz, ''Philosophical Magazine'' aldizkarian, nahiz eta momentu hartan ''volt baliokide'' izenaz ezagutzen zen. Hain zuzen ere, Karl Taylor Compton-ek eta Owen Willans Richardson-ek erabili zuten unitate hau, efektu fotoelektrikoari buruzko artikulu batean.
Estatu Batuetan, partikulen fisikaren garapenarekin, BeV unitatea erabiltzen hasi ziren (batzuetan bev edo Bev), non ‘B’ letrak bilioi (ingeleseko 'billion') bat adierazten duen. Hala ere, 1948an, IUPAP-ak honen erabilera baztertu zuen eta 'giga' aurrizkiaren erabilera sustatu zuen mila milioi adierazteko (GeV).
Artikulu zahar batzuetan 'ev' erabiltzen dute elektronvoltaren laburdurarako.
Bestalde, Bevatron partikula-azeleragailuaren izena (1954tik 1993ra bitartean [[Berkeley (Kalifornia)|Berkeley]]-n, Estatu Batuetan, erabilia) BeV unitatearen laburduratik dator. [[Tevatron]] azeleragailua (1983-2011, [[Illinois]]) era berean izendatu zuten. Azken honek [[Protoi|protoiak]] eta [[Antiprotoi|antiprotoiak]] 1 TeV-eko energietaraino azeleratzen zituen. Zevatron izena batzuetan erabiltzen da 10<sup>21</sup> eV-eko energiadun astrofisikako iturrietarako.
== Bestelako unitate eta propietate fisikoekiko erlazioa ==
Elektronvolta erabiltzen den fisikako arloetan, beste magnitude batzuk neurtzen dira elektronvoltetik datozen unitateak erabiliz.
=== Denbora ===
Partikulen fisikan, ohikoa da [[unitate natural]]<nowiki/>en<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Natural units|hizkuntza=en|data=2024-08-15|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Natural_units|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia}}</ref> unitate-sistema bat erabiltzea, non ''c'' [[Argiaren abiadura|argiaren abiadura hutsean]] eta ''ħ'' [[Plancken konstantea|Plancken konstante murr]][[Plancken konstantea|iztua]] adimentsionaltzat eta unitariotzat hartzen diren: ''c = ħ = 1''. Era honetan, denbora eta distantzia energia-unitateen alderantzizkotan adieraztea lor daiteke.
Plancken konstante murriztuaren, elektronvoltaren eta denboraren arteko erlazioa konstantearen baliotik lor daiteke:
<math>\hbar=\frac{h}{2\pi} = 1.054 571 817\times10^{-34} \ J\cdot s = 6.582119569\times10^{-16} \ eV\cdot s. </math><ref>{{Erreferentzia|izenburua=CODATA Value: reduced Planck constant|url=https://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?hbar|aldizkaria=physics.nist.gov|sartze-data=2024-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=CODATA Value: reduced Planck constant in eV s|url=https://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?hbarev|aldizkaria=physics.nist.gov|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Ondorioz:
<math>\frac{\hbar}{eV} = 6.58119569 \times10^{-16} \ s. </math>
=== Distantzia ===
Denbora lortutako era antzekoan, lor daiteke distantzia elektronvoltetan adieraztea. Kasu honetan, argiaren abiadura hutsean erabili beharko da:
<math>\frac{\hbar c}{eV} = 1.97327 \times 10^{-7} \ m . </math>
=== Masa ===
Masa-energia baliokidetasunean, elektronvolta [[masa]] unitate batekin bat dator. Oso erabilia da [[Partikulen fisika|partikulen fisikan]], masaren eta energiaren unitateak sarritan trukatzen direnean masa eV/c<sup>2</sup> unitatean adierazteko, non c [[argiaren abiadura]] hutsean den. Oso arrunta da informalki masa eV-etan adieraztea, unitate naturalen sistema erabiliz, non c 1 den. [[Kilogramo|Kilogramoaren]] baliokidea elektronvoltetan hurrengoa da:
<math>1 eV/c^2 = \frac{(1.602176634\times10^{-19} C)\times1 V}{(299792458 m/s)^2} = 1.78266192\times10^{-36} kg.</math>
Adibidez, elektroia eta [[Positroi|positroia]], 0.511 MeV/''c''<sup>2</sup>-ko masa dutenak, bata bestea deuseztatzen dira 1.022 MeV energia sortuz. [[Protoi|Protoiak]] 0.938 GeV/c<sup>2</sup>-ko masa du. Orokorrean, [[hadroi]] guztien masak 1 GeV/c<sup>2</sup>-ko ordenakoak dira, beraz, GeV/c<sup>2</sup>-a masa adierazteko unitate komenigarria da partikulen fisikan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=What’s a Hadron?|hizkuntza=en-US|data=2011-08-09|url=https://profmattstrassler.com/articles-and-posts/largehadroncolliderfaq/whats-a-hadron-as-in-large-hadron-collider/|aldizkaria=Of Particular Significance|sartze-data=2024-10-30}}</ref>:
<math>1 GeV/c^2 = 1.78266192\times10^-27</math>
[[Masa atomikoaren unitate]] batua (m<sub>u</sub>), karbono 12-aren atomoaren masaren hamabiren bat, protoiaren masaren antzekoa da. Hau GeV/c<sup>2</sup>-etan adierazita:
<math>\mu = 1Da = 931.4941 MeV/c^2 = 0.9314941 GeV/c^2</math>
=== Momentua ===
Partikula baten energia zinetikoa, elektronvoltetan, c konstanteaz (argiaren abiaduraz) zatitzean, partikularen momentua lortzen da, unitatea eV/c izanik. Unitate naturaletan (c=1), c kendu daiteke eta momentua eV-etan adierazi.
Energia-momentua erlazioa hurrengoa da:
<math>E^2=p^2c^2+m^2_0c^4.</math>
Unitate naturaletan (c=1):
<math>E^2=p^2+m^2_0 .</math>
Hau [[Pitagorasen teorema|Pitagorasen ekuazioa]] da. Energia handi bat masa txiki bati aplikatzen zaionean, <math>E\simeq p</math> hurbilketa egin daiteke energia altuetako fisikan; horrela, aplikatutako energia (eV-etan) eta momentuaren aldaketa (eV/c) numerikoki baliokideak izango dira.
Adibidez, elektroi baten momentua p=1GeV/c bada, MKS unitate sisteman hurrengoa izango da:
<math>p=1 GeV/c = \frac{(1\times10^9)\times(1.602176634\times10^{-19}C)\times(1 V)}{2.99792458\times10^8 m/s}= 5.344286\times10^{-19} kg\cdot m/s .</math>
=== Tenperatura ===
Eremu jakin batzuetan, [[Plasma (fisika)|plasmaren fisika]]<nowiki/>n esate baterako, komenigarria da elektronvolta erabiltzea tenperaturak adierazteko. Elektronvolta [[Kelvin (unitatea)|Kelvin eskala]]<nowiki/>ra itzultzeko, [[Boltzmannen konstantea|Boltzmann-en konstantea]]<nowiki/>z zatitzen da:
<math>\frac{1eV}{k_{B}} = \frac{1.602176634\times10^{-19} J}{1.380649\times10^{-23}\frac{J}{K}}=11604.51812K</math>,
non k<sub>B</sub> [[Boltzmannen konstantea|Boltzmann-en konstantea]], K Kelvin tenperatura unitatea, J Joule energia unitatea SI-n, eta eV elektronvolta diren.
Adibide gisa, fusio konfinamendu magnetikoko ohiko plasma bat 15 keV (kilo-elektronvolt) da, eta hau 174 MK-ren (milio Kelvin) berdina da.
Hurbilketa bezala,
<math>k_{B}T = 0.025eV(\approx\frac{290K}{1160K/eV})</math> dira 20ºC-ko tenperaturan.
=== Uhin luzera ===
E energia, maiztasuna eta uhin-luzera hurrengo adierazpenaren bitartez daude erlazionatuta:
<math>E=h\nu = \frac{hc}{\lambda}=\frac{4.135667696\times10^{-15} eV/Hz \times 299792458 m/s}{\lambda}</math>
non h [[Plancken konstantea|Planck-en konstantea]] den eta c [[argiaren abiadura]] den hutsean. Adierazpena honela murrizten da:
<math>E=4,13667696\times 10^{-15} eV/Hz \times \nu = 1239.84198eVnm/\lambda</math>
532 nm-ko uhin luzeradun fotoi batek (argi berdea) gutxi gorabehera 2.33 eV-ko energia izango luke. Ildo berean, 241.8 THz-ko maiztasuna eta 1240 nm-ko uhin-luzera duen fotoi infragorri bati 1 eV-ko energia dagokio.
== Unitatearen tamaina ==
Elektronvolta oso unitate energetiko txikia da egunerokotasuneko eskala batekin alderatuta. Aipatutakoa argiago ikusteko, adibidez, mugimenduan dagoen [[eltxo]] baten energia 1 bilioi elektronvolt magnitude-ordenakoa izango litzateke. Beraz, unitate hori erabilgarria izango da energia oso txikiko inguruneetan, alegia, partikulen munduan. 1 eV hain da txikia non ohikoa den, partikulekin lan egiterakoan kantitate handiagoak adierazteko aurrizkiak erabiltzea. Fisikan erabili ohi diren aurrizki tipikoenak hauek dira:
* <math>1 keV = 10^3 eV</math>
* <math>1 MeV = 10^6eV</math>
* <math>1GeV=10^9 eV</math>
* <math>1TeV= 10^{12}eV</math>
Unitatearen dimentsioa ulertzen jarraitzeko, koloredun telebista batean [[Elektroi|elektroiak]] 32.000 [[Volt|voltekin]] azeleratzen dira eta, ondorioz, elektroiek 32 keV-eko [[Energia zinetiko|energia zinetikoa]] lortzen dute. Kantitate hori hobeto ulertzeko, 1 eV-eko energia zinetikoa duen elektroi baten abiadura 593 km/s-koa litzateke; horren ondoan, [[protoi]] baten abiadura 13,8 km/s-koa izango litzateke egoera berean.
Arlo zientifikoan gehiago murgilduz, munduko [[Partikula-azeleragailu|partikula-azeragailu]] handienak ([[Hadroi Talkagailu Handia|LHC]]) protoi bakoitzari 1 TeV-eko energia transmititzeko gaitasuna du. Bestalde, energia nuklearra lortzeko, uranio 235U-ren nukleo bakar bat apurtzean 215 MeV-eko energia lortzen da. Datu honek hobeto ulertzen laguntzen du energia nuklearraren bidez lortu daitezkeen energia kantitate handiak.
Zientzia-munduan oso garrantzitsua den beste prozesu bat [[Hidrogeno atomo|hidrogeno atomoaren]] [[ionizazio]] prozesua da, zeina atomoari elektroi bat kentzean datzan eta 13,6 eV-eko kostu energetikoa duen. Adibide mota hauek aztertzen bukatzeko, [[Termodinamika|termodinamikan]], aire partikulen energia zinetikoa, [[Baldintza normalak|baldintza normaletan]], 38 meV-ekoa (milielektronvolt) izango da.
Elektronvoltaren magnitudea elektroiaren karga neurtuz finkatzen da. Horretarako neurketa-metodorik zehatzena Josephson efektuan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Josephson effect {{!}} Superconductivity, Quantum Mechanics, Electron Tunneling {{!}} Britannica|hizkuntza=en|url=https://www.britannica.com/science/Josephson-effect|aldizkaria=www.britannica.com|sartze-data=2024-10-23}}</ref> oinarritutakoa da, zeinak supereroaleen propietateak baliatzen dituen elektroiaren karga lortzeko. Metodo hori hain da zehatza non [[Desbiderapen estandar|desbideratze estandar]] erlatiboa, errorea izango litzatekeena, 2,5x10-8-koa den. Horrela, elektronvolt-[[Joule (unitatea)|joule]] unitate-konbertsioak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Relation Between eV And Joule: Definition, Formula & Significance|hizkuntza=en|url=https://testbook.com/physics/relation-between-ev-and-joule|aldizkaria=Testbook|sartze-data=2024-10-30}}</ref> zehatza izaten jarraitzen du.
=== Energia konparazioak ===
(Soilik datu “esanguratsuenak” eta bitxienak emango ditugu)
{| class="wikitable"
|'''Energia'''
|'''Energiaren iturria'''
|-
|3 × 10<sup>58</sup> [[Quetta (aurrizkia)|Q]]<nowiki/>eV
|[[Unibertso behagarri]]<nowiki/>an dagoen [[materia arrunt]]<ref>{{Erreferentzia|abizena=admin|izenburua=ordinary matter|hizkuntza=en-US|data=2017-04-21|url=https://quantumphysicslady.org/glossary/ordinary-matter/|aldizkaria=Quantum Physics Lady|sartze-data=2024-11-13}}</ref> guztiaren masa-energia
|-
|12,2 [[Ronna (aurrizkia)|R]]<nowiki/>eV
|[[Plancken unitateak|Plancken energia]]
|-
|10 [[Yotta|Y]]<nowiki/>eV
|[[Bateratze handiaren energia]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The big idea of Grand Unified Theories of physics|hizkuntza=en-US|data=2024-04-18|url=https://bigthink.com/starts-with-a-bang/grand-unified-theories-physics/|aldizkaria=Big Think|sartze-data=2024-11-13}}</ref> (hurbilpena)
|-
|300 [[Exa|E]]<nowiki/>eV
|[[Oh-My-God partikula]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Why Scientists Haven’t Solved the Mystery of the OMG Particle {{!}} College of Science|hizkuntza=en-US|url=https://science.utah.edu/faculty/why-scientists-havent-solved-the-mystery-of-the-oh-my-god-particle/|aldizkaria=science.utah.edu|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|62,4 EeV
|10 W-eko gailu batek (esaterako, [[LED lanpara]] arrunt batek) segundo batean kontsumitutako energia
|-
|14 [[Tera (aurrizkia)|T]]<nowiki/>eV
|[[Hadroi Talkagailu Handia]]<nowiki/>ren gehieneko energia
|-
|1 TeV
|Hegan dabilen [[eltxo]] baten energia zinetikoa
|-
|172 [[Giga|G]]<nowiki/>eV
|[[Gaina quark]]<nowiki/>aren masa-energia pausagunean
|-
|125,1 ± 0,2 GeV
|[[Higgs bosoi]]<nowiki/>aren masa-energia pausagunean
|-
|200 [[Mega|M]]<nowiki/>eV
|[[Uranio-235|U-235]] atomo baten [[fisio nuklear]]<nowiki/>rean askatutako energiaren batezbestekoa (hurbilpena)
|-
|105,7 MeV
|[[Muoi]] baten masa-energia pausagunean
|-
|1,9 MeV
|[[Gorantz quark]]<nowiki/>aren masa-energia pausagunean
|-
|1,65 eV-tik 3,26 eV-ra
|[[Espektro ikusgai]]<nowiki/>aren barne dauden [[fotoi]]<nowiki/>en energien tartea
|-
|25 [[Mili|m]]<nowiki/>eV
|[[Energia termiko]]<nowiki/>a, ''K<sub>B</sub>T,'' giro tenperaturan
|-
|230 [[Mikro|μ]]<nowiki/>eV
|Energia termikoa, ''K<sub>B</sub>T,'' [[hondoko mikrouhin erradiazioa]]<nowiki/>ren ~2,7 K-eko erradiazio-tenperaturan
|}
<references />
egkkipwl9xgk0ab7red4zl4hr13m56f
9967845
9967824
2024-11-13T15:02:03Z
Gontzal Arregi
113574
9967845
wikitext
text/x-wiki
= Elektronvolt =
[[Fisika]]<nowiki/>n, elektronvolta ('''eV''' sinboloarekin adierazten dena) [[energia-unitate]] bat da, hutsean dagoen [[elektroi]] batek, [[volt]] bateko [[potentzial-diferentzia]] batez azeleratzean, lortzen duen [[energia zinetiko]]<nowiki/>aren balioa duena: ''1eV = 1,602 176 634 × 10<sup>−19</sup> J''.<ref>:
{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/elektronvolt|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-10-16}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=CODATA Value: electron volt-joule relationship|url=https://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?Revj|aldizkaria=physics.nist.gov|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
[[Partikulen fisika]]<nowiki/>n, masa- zein energia-unitate gisa erabili ohi da, erlatibitatean [[Albert Einstein|Einstein]]-en '''[[E=mc²|E = m·c²]]''' erlazioaren bidez erlazionatuta baitaude bi unitate hauek. Hala izanik, Einstein-en erlazio horretatik elektronvolt bati dagokion [[Masa unitate|masa-unitate]]<nowiki/>a ('''eV/c²''') aska daiteke: ''1 eV/c² = 1,783 × 10<sup>-36</sup> kg''. [[Energia handiko fisika]]<nowiki/>rako elektronvolta neurri txikiegia izanik, ohikoa da haren multiploen erabilera; esaterako, [[Mega|M]]<nowiki/>eV-a eta [[Giga|G]]<nowiki/>eV-a.
== Defin<nowiki/><nowiki/>izioa eta erabilerak ==
'''Elektronvolt'''a ('''eV ikurra''') [[elektroi]] batek V<sub>a</sub> potentzialeko puntu batetik V<sub>b</sub> potentzialeko puntu batera eramatean jasaten duen [[energia]]<nowiki/>ren aldakuntza adierazten duen energia unitate bat da, ''V<sub>ba</sub> = V<sub>b</sub> - V<sub>a</sub> = 1V''<nowiki/> d<nowiki/>enean. Bere zenbakizko balioa ''1,602 176 634 × 10<sup>-19</sup> J'' da.
[[Nazioarteko Unitate Sistema|Nazioarte]]<nowiki/>[[Nazioarteko Unitate Sistema|ko U]]<nowiki/>[[Nazioarteko Unitate Sistema|nitate Sistema]]<nowiki/>n (NUS) onartutako unitateetako bat da, baina ez dago (hertsiki sistemaren b<nowiki/>arru<nowiki/>an ??<nowiki/>) oi<nowiki/>narrizko unitateen artean ??.
[[Partikulen fisika|Partikulen Fisika]]<nowiki/>n, elektronvolta oso unitate txikia denez, bere multiploak erabili ohi dira, hala nola megaelektronvolta (MeV) edo gigaelektronvolta (GeV). ''(Hau berriro daukazue beherago; zehatzago-edo.)''
Gaur egun, [[partikula-azeleragailu]] indartsuenekin teraelektronvoltaren (TeV) ordenako energiak atzitu dira (esate baterako, LHC [[Hadroi Talkagailu Handia]], zeina 14 teraelektronvolt-erainoko energiarekin lan egiteko preparatuta dagoen). Gure unibertsoan badira are energia handiagoetako azeleragailuak diren objektuak: hamarnaka TeV–eko [[gamma izpi]]<nowiki/>ak detektatu dira, eta baita petaelektronvoltak (PeV) edo exaelektronvoltak (EeV) dituzten [[Erradiazio kosmiko|izpi kosmiko]]<nowiki/>ak ere.
== Historia ==
Elektronvolt (eV) unitatea 1912an erabili zen lehen aldiz, ''Philosophical Magazine'' aldizkarian, nahiz eta momentu hartan ''volt baliokide'' izenaz ezagutzen zen. Hain zuzen ere, Karl Taylor Compton-ek eta Owen Willans Richardson-ek erabili zuten unitate hau, efektu fotoelektrikoari buruzko artikulu batean.
Estatu Batuetan, partikulen fisikaren garapenarekin, BeV unitatea erabiltzen hasi ziren (batzuetan bev edo Bev), non ‘B’ letrak bilioi (ingeleseko 'billion') bat adierazten duen. Hala ere, 1948an, IUPAP-ak honen erabilera baztertu zuen eta 'giga' aurrizkiaren erabilera sustatu zuen mila milioi adierazteko (GeV).
Artikulu zahar batzuetan 'ev' erabiltzen dute elektronvoltaren laburdurarako.
Bestalde, Bevatron partikula-azeleragailuaren izena (1954tik 1993ra bitartean [[Berkeley (Kalifornia)|Berkeley]]-n, Estatu Batuetan, erabilia) BeV unitatearen laburduratik dator. [[Tevatron]] azeleragailua (1983-2011, [[Illinois]]) era berean izendatu zuten. Azken honek [[Protoi|protoiak]] eta [[Antiprotoi|antiprotoiak]] 1 TeV-eko energietaraino azeleratzen zituen. Zevatron izena batzuetan erabiltzen da 10<sup>21</sup> eV-eko energiadun astrofisikako iturrietarako.
== Bestelako unitate eta propietate fisikoekiko erlazioa ==
Elektronvolta erabiltzen den fisikako arloetan, beste magnitude batzuk neurtzen dira elektronvoltetik datozen unitateak erabiliz.
=== Denbora ===
Partikulen fisikan, ohikoa da [[unitate natural]]<nowiki/>en<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Natural units|hizkuntza=en|data=2024-08-15|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Natural_units|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia}}</ref> unitate-sistema bat erabiltzea, non ''c'' [[Argiaren abiadura|argiaren abiadura hutsean]] eta ''ħ'' [[Plancken konstantea|Plancken konstante murr]][[Plancken konstantea|iztua]] adimentsionaltzat eta unitariotzat hartzen diren: ''c = ħ = 1''. Era honetan, denbora eta distantzia energia-unitateen alderantzizkotan adieraztea lor daiteke.
Plancken konstante murriztuaren, elektronvoltaren eta denboraren arteko erlazioa konstantearen baliotik lor daiteke:
<math>\hbar=\frac{h}{2\pi} = 1.054 571 817\times10^{-34} \ J\cdot s = 6.582119569\times10^{-16} \ eV\cdot s. </math><ref>{{Erreferentzia|izenburua=CODATA Value: reduced Planck constant|url=https://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?hbar|aldizkaria=physics.nist.gov|sartze-data=2024-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=CODATA Value: reduced Planck constant in eV s|url=https://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?hbarev|aldizkaria=physics.nist.gov|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Ondorioz:
<math>\frac{\hbar}{eV} = 6.58119569 \times10^{-16} \ s. </math>
=== Distantzia ===
Denbora lortutako era antzekoan, lor daiteke distantzia elektronvoltetan adieraztea. Kasu honetan, argiaren abiadura hutsean erabili beharko da:
<math>\frac{\hbar c}{eV} = 1.97327 \times 10^{-7} \ m . </math>
=== Masa ===
Masa-energia baliokidetasunean, elektronvolta [[masa]] unitate batekin bat dator. Oso erabilia da [[Partikulen fisika|partikulen fisikan]], masaren eta energiaren unitateak sarritan trukatzen direnean masa eV/c<sup>2</sup> unitatean adierazteko, non c [[argiaren abiadura]] hutsean den. Oso arrunta da informalki masa eV-etan adieraztea, unitate naturalen sistema erabiliz, non c 1 den. [[Kilogramo|Kilogramoaren]] baliokidea elektronvoltetan hurrengoa da:
<math>1 eV/c^2 = \frac{(1.602176634\times10^{-19} C)\times1 V}{(299792458 m/s)^2} = 1.78266192\times10^{-36} kg.</math>
Adibidez, elektroia eta [[Positroi|positroia]], 0.511 MeV/''c''<sup>2</sup>-ko masa dutenak, bata bestea deuseztatzen dira 1.022 MeV energia sortuz. [[Protoi|Protoiak]] 0.938 GeV/c<sup>2</sup>-ko masa du. Orokorrean, [[hadroi]] guztien masak 1 GeV/c<sup>2</sup>-ko ordenakoak dira, beraz, GeV/c<sup>2</sup>-a masa adierazteko unitate komenigarria da partikulen fisikan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=What’s a Hadron?|hizkuntza=en-US|data=2011-08-09|url=https://profmattstrassler.com/articles-and-posts/largehadroncolliderfaq/whats-a-hadron-as-in-large-hadron-collider/|aldizkaria=Of Particular Significance|sartze-data=2024-10-30}}</ref>:
<math>1 GeV/c^2 = 1.78266192\times10^-27</math>
[[Masa atomikoaren unitate]] batua (m<sub>u</sub>), karbono 12-aren atomoaren masaren hamabiren bat, protoiaren masaren antzekoa da. Hau GeV/c<sup>2</sup>-etan adierazita:
<math>\mu = 1Da = 931.4941 MeV/c^2 = 0.9314941 GeV/c^2</math>
=== Momentua ===
Partikula baten energia zinetikoa, elektronvoltetan, c konstanteaz (argiaren abiaduraz) zatitzean, partikularen momentua lortzen da, unitatea eV/c izanik. Unitate naturaletan (c=1), c kendu daiteke eta momentua eV-etan adierazi.
Energia-momentua erlazioa hurrengoa da:
<math>E^2=p^2c^2+m^2_0c^4.</math>
Unitate naturaletan (c=1):
<math>E^2=p^2+m^2_0 .</math>
Hau [[Pitagorasen teorema|Pitagorasen ekuazioa]] da. Energia handi bat masa txiki bati aplikatzen zaionean, <math>E\simeq p</math> hurbilketa egin daiteke energia altuetako fisikan; horrela, aplikatutako energia (eV-etan) eta momentuaren aldaketa (eV/c) numerikoki baliokideak izango dira.
Adibidez, elektroi baten momentua p=1GeV/c bada, MKS unitate sisteman hurrengoa izango da:
<math>p=1 GeV/c = \frac{(1\times10^9)\times(1.602176634\times10^{-19}C)\times(1 V)}{2.99792458\times10^8 m/s}= 5.344286\times10^{-19} kg\cdot m/s .</math>
=== Tenperatura ===
Eremu jakin batzuetan, [[Plasma (fisika)|plasmaren fisika]]<nowiki/>n esate baterako, komenigarria da elektronvolta erabiltzea tenperaturak adierazteko. Elektronvolta [[Kelvin (unitatea)|Kelvin eskala]]<nowiki/>ra itzultzeko, [[Boltzmannen konstantea|Boltzmann-en konstantea]]<nowiki/>z zatitzen da:
<math>\frac{1eV}{k_{B}} = \frac{1.602176634\times10^{-19} J}{1.380649\times10^{-23}\frac{J}{K}}=11604.51812K</math>,
non k<sub>B</sub> [[Boltzmannen konstantea|Boltzmann-en konstantea]], K Kelvin tenperatura unitatea, J Joule energia unitatea SI-n, eta eV elektronvolta diren.
Adibide gisa, fusio konfinamendu magnetikoko ohiko plasma bat 15 keV (kilo-elektronvolt) da, eta hau 174 MK-ren (milio Kelvin) berdina da.
Hurbilketa bezala,
<math>k_{B}T = 0.025eV(\approx\frac{290K}{1160K/eV})</math> dira 20ºC-ko tenperaturan.
=== Uhin luzera ===
E energia, maiztasuna eta uhin-luzera hurrengo adierazpenaren bitartez daude erlazionatuta:
<math>E=h\nu = \frac{hc}{\lambda}=\frac{4.135667696\times10^{-15} eV/Hz \times 299792458 m/s}{\lambda}</math>
non h [[Plancken konstantea|Planck-en konstantea]] den eta c [[argiaren abiadura]] den hutsean. Adierazpena honela murrizten da:
<math>E=4,13667696\times 10^{-15} eV/Hz \times \nu = 1239.84198eVnm/\lambda</math>
532 nm-ko uhin luzeradun fotoi batek (argi berdea) gutxi gorabehera 2.33 eV-ko energia izango luke. Ildo berean, 241.8 THz-ko maiztasuna eta 1240 nm-ko uhin-luzera duen fotoi infragorri bati 1 eV-ko energia dagokio.
== Unitatearen tamaina ==
Elektronvolta oso unitate energetiko txikia da egunerokotasuneko eskala batekin alderatuta. Aipatutakoa argiago ikusteko, adibidez, mugimenduan dagoen [[eltxo]] baten energia 1 bilioi elektronvolt magnitude-ordenakoa izango litzateke. Beraz, unitate hori erabilgarria izango da energia oso txikiko inguruneetan, alegia, partikulen munduan. 1 eV hain da txikia non ohikoa den, partikulekin lan egiterakoan kantitate handiagoak adierazteko aurrizkiak erabiltzea. Fisikan erabili ohi diren aurrizki tipikoenak hauek dira:
* <math>1 keV = 10^3 eV</math>
* <math>1 MeV = 10^6eV</math>
* <math>1GeV=10^9 eV</math>
* <math>1TeV= 10^{12}eV</math>
Unitatearen dimentsioa ulertzen jarraitzeko, koloredun telebista batean [[Elektroi|elektroiak]] 32.000 [[Volt|voltekin]] azeleratzen dira eta, ondorioz, elektroiek 32 keV-eko [[Energia zinetiko|energia zinetikoa]] lortzen dute. Kantitate hori hobeto ulertzeko, 1 eV-eko energia zinetikoa duen elektroi baten abiadura 593 km/s-koa litzateke; horren ondoan, [[protoi]] baten abiadura 13,8 km/s-koa izango litzateke egoera berean.
Arlo zientifikoan gehiago murgilduz, munduko [[Partikula-azeleragailu|partikula-azeragailu]] handienak ([[Hadroi Talkagailu Handia|LHC]]) protoi bakoitzari 1 TeV-eko energia transmititzeko gaitasuna du. Bestalde, energia nuklearra lortzeko, uranio 235U-ren nukleo bakar bat apurtzean 215 MeV-eko energia lortzen da. Datu honek hobeto ulertzen laguntzen du energia nuklearraren bidez lortu daitezkeen energia kantitate handiak.
Zientzia-munduan oso garrantzitsua den beste prozesu bat [[Hidrogeno atomo|hidrogeno atomoaren]] [[ionizazio]] prozesua da, zeina atomoari elektroi bat kentzean datzan eta 13,6 eV-eko kostu energetikoa duen. Adibide mota hauek aztertzen bukatzeko, [[Termodinamika|termodinamikan]], aire partikulen energia zinetikoa, [[Baldintza normalak|baldintza normaletan]], 38 meV-ekoa (milielektronvolt) izango da.
Elektronvoltaren magnitudea elektroiaren karga neurtuz finkatzen da. Horretarako neurketa-metodorik zehatzena Josephson efektuan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Josephson effect {{!}} Superconductivity, Quantum Mechanics, Electron Tunneling {{!}} Britannica|hizkuntza=en|url=https://www.britannica.com/science/Josephson-effect|aldizkaria=www.britannica.com|sartze-data=2024-10-23}}</ref> oinarritutakoa da, zeinak supereroaleen propietateak baliatzen dituen elektroiaren karga lortzeko. Metodo hori hain da zehatza non [[Desbiderapen estandar|desbideratze estandar]] erlatiboa, errorea izango litzatekeena, 2,5x10-8-koa den. Horrela, elektronvolt-[[Joule (unitatea)|joule]] unitate-konbertsioak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Relation Between eV And Joule: Definition, Formula & Significance|hizkuntza=en|url=https://testbook.com/physics/relation-between-ev-and-joule|aldizkaria=Testbook|sartze-data=2024-10-30}}</ref> zehatza izaten jarraitzen du.
=== Energia konparazioak ===
Energia handienetik txikienera ordenatutako adibideen taula.
{| class="wikitable"
|'''Energia'''
|'''Energiaren iturria'''
|-
|3 × 10<sup>58</sup> [[Quetta (aurrizkia)|Q]]<nowiki/>eV
|[[Unibertso behagarri]]<nowiki/>an dagoen [[materia arrunt]]<ref>{{Erreferentzia|abizena=admin|izenburua=ordinary matter|hizkuntza=en-US|data=2017-04-21|url=https://quantumphysicslady.org/glossary/ordinary-matter/|aldizkaria=Quantum Physics Lady|sartze-data=2024-11-13}}</ref> guztiaren masa-energia
|-
|12,2 [[Ronna (aurrizkia)|R]]<nowiki/>eV
|[[Plancken unitateak|Plancken energia]]
|-
|10 [[Yotta|Y]]<nowiki/>eV
|[[Bateratze handiaren energia]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The big idea of Grand Unified Theories of physics|hizkuntza=en-US|data=2024-04-18|url=https://bigthink.com/starts-with-a-bang/grand-unified-theories-physics/|aldizkaria=Big Think|sartze-data=2024-11-13}}</ref> (hurbilpena)
|-
|300 [[Exa|E]]<nowiki/>eV
|[[Oh-My-God partikula]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Why Scientists Haven’t Solved the Mystery of the OMG Particle {{!}} College of Science|hizkuntza=en-US|url=https://science.utah.edu/faculty/why-scientists-havent-solved-the-mystery-of-the-oh-my-god-particle/|aldizkaria=science.utah.edu|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|62,4 EeV
|10 W-eko gailu batek (esaterako, [[LED lanpara]] arrunt batek) segundo batean kontsumitutako energia
|-
|14 [[Tera (aurrizkia)|T]]<nowiki/>eV
|[[Hadroi Talkagailu Handia]]<nowiki/>ren gehieneko energia
|-
|1 TeV
|Hegan dabilen [[eltxo]] baten energia zinetikoa
|-
|172 [[Giga|G]]<nowiki/>eV
|[[Gaina quark]]<nowiki/>aren masa-energia pausagunean
|-
|125,1 ± 0,2 GeV
|[[Higgs bosoi]]<nowiki/>aren masa-energia pausagunean
|-
|200 [[Mega|M]]<nowiki/>eV
|[[Uranio-235|U-235]] atomo baten [[fisio nuklear]]<nowiki/>rean askatutako energiaren batezbestekoa (hurbilpena)
|-
|105,7 MeV
|[[Muoi]] baten masa-energia pausagunean
|-
|1,9 MeV
|[[Gorantz quark]]<nowiki/>aren masa-energia pausagunean
|-
|1,65 eV-tik 3,26 eV-ra
|[[Espektro ikusgai]]<nowiki/>aren barne dauden [[fotoi]]<nowiki/>en energien tartea
|-
|25 [[Mili|m]]<nowiki/>eV
|[[Energia termiko]]<nowiki/>a, ''K<sub>B</sub>T,'' giro tenperaturan
|-
|230 [[Mikro|μ]]<nowiki/>eV
|Energia termikoa, ''K<sub>B</sub>T,'' [[hondoko mikrouhin erradiazioa]]<nowiki/>ren ~2,7 K-eko erradiazio-tenperaturan
|}
<references />
jdi0yn5kcngnoeo0iddoytt634kcmip
9967874
9967845
2024-11-13T15:22:18Z
Gontzal Arregi
113574
9967874
wikitext
text/x-wiki
= Elektronvolt =
[[Fisika]]<nowiki/>n, elektronvolta ('''eV''' sinboloarekin adierazten dena) [[energia-unitate]] bat da, hutsean dagoen [[elektroi]] batek, [[volt]] bateko [[potentzial-diferentzia]] batez azeleratzean, lortzen duen [[energia zinetiko]]<nowiki/>aren balioa duena: ''1eV = 1,602 176 634 × 10<sup>−19</sup> J''.<ref>:
{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/elektronvolt|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-10-16}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=CODATA Value: electron volt-joule relationship|url=https://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?Revj|aldizkaria=physics.nist.gov|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
[[Partikulen fisika]]<nowiki/>n, masa- zein energia-unitate gisa erabili ohi da, erlatibitatean [[Albert Einstein|Einstein]]-en '''[[E=mc²|E = m·c²]]''' erlazioaren bidez erlazionatuta baitaude bi unitate hauek. Hala izanik, Einstein-en erlazio horretatik elektronvolt bati dagokion [[Masa unitate|masa-unitate]]<nowiki/>a ('''eV/c²''') aska daiteke: ''1 eV/c² = 1,783 × 10<sup>-36</sup> kg''. [[Energia handiko fisika]]<nowiki/>rako elektronvolta neurri txikiegia izanik, ohikoa da haren multiploen erabilera; esaterako, [[Mega|M]]<nowiki/>eV-a eta [[Giga|G]]<nowiki/>eV-a.
== Defin<nowiki/><nowiki/>izioa eta erabilerak ==
'''Elektronvolt'''a ('''eV ikurra''') [[elektroi]] batek V<sub>a</sub> potentzialeko puntu batetik V<sub>b</sub> potentzialeko puntu batera eramatean jasaten duen [[energia]]<nowiki/>ren aldakuntza adierazten duen energia unitate bat da, ''V<sub>ba</sub> = V<sub>b</sub> - V<sub>a</sub> = 1V''<nowiki/> d<nowiki/>enean. Bere zenbakizko balioa ''1,602 176 634 × 10<sup>-19</sup> J'' da.
[[Nazioarteko Unitate Sistema|Nazioarte]][[Nazioarteko Unitate Sistema|ko U]][[Nazioarteko Unitate Sistema|nitate Sistema]]<nowiki/>n (NUS) onartutako unitateetako bat da, baina ez dago oinarrizko unitateen artean.
[[Partikulen fisika|Partikulen Fisika]]<nowiki/>n, elektronvolta oso unitate txikia denez, bere multiploak erabili ohi dira, hala nola megaelektronvolta (MeV) edo gigaelektronvolta (GeV). ''(Hau berriro daukazue beherago; zehatzago-edo.)''
Gaur egun, [[partikula-azeleragailu]] indartsuenekin teraelektronvoltaren (TeV) ordenako energiak atzitu dira (esate baterako, LHC [[Hadroi Talkagailu Handia]], zeina 14 teraelektronvolt-erainoko energiarekin lan egiteko preparatuta dagoen). Gure unibertsoan badira are energia handiagoetako azeleragailuak diren objektuak: hamarnaka TeV–eko [[gamma izpi]]<nowiki/>ak detektatu dira, eta baita petaelektronvoltak (PeV) edo exaelektronvoltak (EeV) dituzten [[Erradiazio kosmiko|izpi kosmiko]]<nowiki/>ak ere.
== Historia ==
Elektronvolt (eV) unitatea 1912an erabili zen lehen aldiz, ''Philosophical Magazine'' aldizkarian, nahiz eta momentu hartan ''volt baliokide'' izenaz ezagutzen zen. Hain zuzen ere, Karl Taylor Compton-ek eta Owen Willans Richardson-ek erabili zuten unitate hau, efektu fotoelektrikoari buruzko artikulu batean.
Estatu Batuetan, partikulen fisikaren garapenarekin, BeV unitatea erabiltzen hasi ziren (batzuetan bev edo Bev), non ‘B’ letrak bilioi (ingeleseko 'billion') bat adierazten duen. Hala ere, 1948an, IUPAP-ak honen erabilera baztertu zuen eta 'giga' aurrizkiaren erabilera sustatu zuen mila milioi adierazteko (GeV).
Artikulu zahar batzuetan 'ev' erabiltzen dute elektronvoltaren laburdurarako.
Bestalde, Bevatron partikula-azeleragailuaren izena (1954tik 1993ra bitartean [[Berkeley (Kalifornia)|Berkeley]]-n, Estatu Batuetan, erabilia) BeV unitatearen laburduratik dator. [[Tevatron]] azeleragailua (1983-2011, [[Illinois]]) era berean izendatu zuten. Azken honek [[Protoi|protoiak]] eta [[Antiprotoi|antiprotoiak]] 1 TeV-eko energietaraino azeleratzen zituen. Zevatron izena batzuetan erabiltzen da 10<sup>21</sup> eV-eko energiadun astrofisikako iturrietarako.
== Bestelako unitate eta propietate fisikoekiko erlazioa ==
Elektronvolta erabiltzen den fisikako arloetan, beste magnitude batzuk neurtzen dira elektronvoltetik datozen unitateak erabiliz.
=== Denbora ===
Partikulen fisikan, ohikoa da [[unitate natural]]<nowiki/>en<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Natural units|hizkuntza=en|data=2024-08-15|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Natural_units|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia}}</ref> unitate-sistema erabiltzea, non ''c'' [[Argiaren abiadura|argiaren abiadura hutsean]] eta ''ħ'' [[Plancken konstantea|Plancken konstante murr]][[Plancken konstantea|iztua]] adimentsionaltzat eta unitariotzat hartzen diren: ''c = ħ = 1''. Era honetan, denbora eta distantzia energia-unitateen alderantzizkotan adieraztea lor daiteke.
Plancken konstante murriztuaren, elektronvoltaren eta denboraren arteko erlazioa konstantearen baliotik lor daiteke:
<math>\hbar=\frac{h}{2\pi} = 1.054 571 817\times10^{-34} \ J\cdot s = 6.582119569\times10^{-16} \ eV\cdot s. </math><ref>{{Erreferentzia|izenburua=CODATA Value: reduced Planck constant|url=https://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?hbar|aldizkaria=physics.nist.gov|sartze-data=2024-10-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=CODATA Value: reduced Planck constant in eV s|url=https://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?hbarev|aldizkaria=physics.nist.gov|sartze-data=2024-10-23}}</ref>
Ondorioz:
<math>\frac{\hbar}{eV} = 6.58119569 \times10^{-16} \ s. </math>
=== Distantzia ===
Denbora lortutako era antzekoan, lor daiteke distantzia elektronvoltetan adieraztea. Kasu honetan, argiaren abiadura hutsean erabili beharko da:
<math>\frac{\hbar c}{eV} = 1.97327 \times 10^{-7} \ m . </math>
=== Masa ===
Masa-energia baliokidetasunean, elektronvolta [[masa]] unitate batekin bat dator. Oso erabilia da [[Partikulen fisika|partikulen fisikan]], masaren eta energiaren unitateak sarritan trukatzen direnean masa eV/c<sup>2</sup> unitatean adierazteko, non c [[argiaren abiadura]] hutsean den. Oso arrunta da informalki masa eV-etan adieraztea, unitate naturalen sistema erabiliz, non c 1 den. [[Kilogramo|Kilogramoaren]] baliokidea elektronvoltetan hurrengoa da:
<math>1 eV/c^2 = \frac{(1.602176634\times10^{-19} C)\times1 V}{(299792458 m/s)^2} = 1.78266192\times10^{-36} kg.</math>
Adibidez, elektroia eta [[Positroi|positroia]], 0.511 MeV/''c''<sup>2</sup>-ko masa dutenak, bata bestea deuseztatzen dira 1.022 MeV energia sortuz. Bestalde, [[Protoi|protoiak]] 0.938 GeV/c<sup>2</sup>-ko masa du. Orokorrean, [[hadroi]] guztien masak 1 GeV/c<sup>2</sup>-ko ordenakoak dira, beraz, GeV/c<sup>2</sup>-a masa adierazteko unitate komenigarria da partikulen fisikan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=What’s a Hadron?|hizkuntza=en-US|data=2011-08-09|url=https://profmattstrassler.com/articles-and-posts/largehadroncolliderfaq/whats-a-hadron-as-in-large-hadron-collider/|aldizkaria=Of Particular Significance|sartze-data=2024-10-30}}</ref>:
<math>1 GeV/c^2 = 1.78266192\times10^-27</math>
[[Masa atomikoaren unitate]] batua (m<sub>u</sub>), karbono 12<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Carbono-12 - EcuRed|hizkuntza=es|url=https://www.ecured.cu/Carbono-12|aldizkaria=www.ecured.cu|sartze-data=2024-11-13}}</ref>-aren atomoaren masaren hamabiren bat, protoiaren masaren antzekoa da. Hau GeV/c<sup>2</sup>-etan adierazita:
<math>\mu = 1Da = 931.4941 MeV/c^2 = 0.9314941 GeV/c^2</math><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dalton (Da) - EcuRed|hizkuntza=es|url=https://www.ecured.cu/Dalton_(Da)|aldizkaria=www.ecured.cu|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Momentua ===
Partikula baten energia zinetikoa, elektronvoltetan, ''c'' konstanteaz (argiaren abiaduraz) zatitzean, partikularen momentua lortzen da, unitatea eV/c izanik. Unitate naturaletan (c=1), c kendu daiteke eta momentua eV-etan adierazi.
Energia-momentua erlazioa hurrengoa da:
<math>E^2=p^2c^2+m^2_0c^4.</math>
Unitate naturaletan (c=1):
<math>E^2=p^2+m^2_0 .</math>
Hau [[Pitagorasen teorema|Pitagorasen ekuazioa]] da. Energia handi bat masa txiki bati aplikatzen zaionean, <math>E\simeq p</math> hurbilketa egin daiteke energia altuetako fisikan; horrela, aplikatutako energia (eV-etan) eta momentuaren aldaketa (eV/c) numerikoki baliokideak izango dira.
Adibidez, elektroi baten momentua p=1GeV/c bada, MKS unitate sisteman hurrengoa izango da:
<math>p=1 GeV/c = \frac{(1\times10^9)\times(1.602176634\times10^{-19}C)\times(1 V)}{2.99792458\times10^8 m/s}= 5.344286\times10^{-19} kg\cdot m/s .</math>
=== Tenperatura ===
Eremu jakin batzuetan, [[Plasma (fisika)|plasmaren fisika]]<nowiki/>n esate baterako, komenigarria da elektronvolta erabiltzea tenperaturak adierazteko. Elektronvolta [[Kelvin (unitatea)|Kelvin eskala]]<nowiki/>ra itzultzeko, [[Boltzmannen konstantea|Boltzmann-en konstantea]]<nowiki/>z zatitzen da:
<math>\frac{1eV}{k_{B}} = \frac{1.602176634\times10^{-19} J}{1.380649\times10^{-23}\frac{J}{K}}=11604.51812K</math>,
non k<sub>B</sub> [[Boltzmannen konstantea|Boltzmann-en konstantea]], K Kelvin tenperatura unitatea, J Joule energia unitatea SI-n, eta eV elektronvolta diren.
Adibide gisa, fusio konfinamendu magnetikoko ohiko plasma bat 15 keV (kilo-elektronvolt) da, eta hau 174 MK-ren (milio Kelvin) berdina da.
Hurbilketa bezala,
<math>k_{B}T = 0.025eV(\approx\frac{290K}{1160K/eV})</math> dira 20ºC-ko tenperaturan.
=== Uhin luzera ===
E energia, maiztasuna eta uhin-luzera hurrengo adierazpenaren bitartez daude erlazionatuta:
<math>E=h\nu = \frac{hc}{\lambda}=\frac{4.135667696\times10^{-15} eV/Hz \times 299792458 m/s}{\lambda}</math>
non h [[Plancken konstantea|Planck-en konstantea]] den eta c [[argiaren abiadura]] den hutsean. Adierazpena honela murrizten da:
<math>E=4,13667696\times 10^{-15} eV/Hz \times \nu = 1239.84198eVnm/\lambda</math>
532 nm-ko uhin luzeradun fotoi batek (argi berdea) gutxi gorabehera 2.33 eV-ko energia izango luke. Ildo berean, 241.8 THz-ko maiztasuna eta 1240 nm-ko uhin-luzera duen fotoi infragorri bati 1 eV-ko energia dagokio.
== Unitatearen tamaina ==
Elektronvolta oso unitate energetiko txikia da egunerokotasuneko eskala batekin alderatuta. Aipatutakoa argiago ikusteko, adibidez, mugimenduan dagoen [[eltxo]] baten energia 1 bilioi elektronvolt magnitude-ordenakoa izango litzateke. Beraz, unitate hori erabilgarria izango da energia oso txikiko inguruneetan, alegia, partikulen munduan. 1 eV hain da txikia non ohikoa den, partikulekin lan egiterakoan kantitate handiagoak adierazteko aurrizkiak erabiltzea. Fisikan erabili ohi diren aurrizki tipikoenak hauek dira:
* <math>1 keV = 10^3 eV</math>
* <math>1 MeV = 10^6eV</math>
* <math>1GeV=10^9 eV</math>
* <math>1TeV= 10^{12}eV</math>
Unitatearen dimentsioa ulertzen jarraitzeko, koloredun telebista batean [[Elektroi|elektroiak]] 32.000 [[Volt|voltekin]] azeleratzen dira eta, ondorioz, elektroiek 32 keV-eko [[Energia zinetiko|energia zinetikoa]] lortzen dute. Kantitate hori hobeto ulertzeko, 1 eV-eko energia zinetikoa duen elektroi baten abiadura 593 km/s-koa litzateke; horren ondoan, [[protoi]] baten abiadura 13,8 km/s-koa izango litzateke egoera berean.
Arlo zientifikoan gehiago murgilduz, munduko [[Partikula-azeleragailu|partikula-azeragailu]] handienak ([[Hadroi Talkagailu Handia|LHC]]) protoi bakoitzari 1 TeV-eko energia transmititzeko gaitasuna du. Bestalde, energia nuklearra lortzeko, uranio 235U-ren nukleo bakar bat apurtzean 215 MeV-eko energia lortzen da. Datu honek hobeto ulertzen laguntzen du energia nuklearraren bidez lortu daitezkeen energia kantitate handiak.
Zientzia-munduan oso garrantzitsua den beste prozesu bat [[Hidrogeno atomo|hidrogeno atomoaren]] [[ionizazio]] prozesua da, zeina atomoari elektroi bat kentzean datzan eta 13,6 eV-eko kostu energetikoa duen. Adibide mota hauek aztertzen bukatzeko, [[Termodinamika|termodinamikan]], aire partikulen energia zinetikoa, [[Baldintza normalak|baldintza normaletan]], 38 meV-ekoa (milielektronvolt) izango da.
Elektronvoltaren magnitudea elektroiaren karga neurtuz finkatzen da. Horretarako neurketa-metodorik zehatzena Josephson efektuan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Josephson effect {{!}} Superconductivity, Quantum Mechanics, Electron Tunneling {{!}} Britannica|hizkuntza=en|url=https://www.britannica.com/science/Josephson-effect|aldizkaria=www.britannica.com|sartze-data=2024-10-23}}</ref> oinarritutakoa da, zeinak supereroaleen propietateak baliatzen dituen elektroiaren karga lortzeko. Metodo hori hain da zehatza non [[Desbiderapen estandar|desbideratze estandar]] erlatiboa, errorea izango litzatekeena, 2,5x10-8-koa den. Horrela, elektronvolt-[[Joule (unitatea)|joule]] unitate-konbertsioak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Relation Between eV And Joule: Definition, Formula & Significance|hizkuntza=en|url=https://testbook.com/physics/relation-between-ev-and-joule|aldizkaria=Testbook|sartze-data=2024-10-30}}</ref> zehatza izaten jarraitzen du.
=== Energia konparazioak ===
Energia handienetik txikienera ordenatutako adibideen taula.
{| class="wikitable"
|'''Energia'''
|'''Energiaren iturria'''
|-
|3 × 10<sup>58</sup> [[Quetta (aurrizkia)|Q]]<nowiki/>eV
|[[Unibertso behagarri]]<nowiki/>an dagoen [[materia arrunt]]<ref>{{Erreferentzia|abizena=admin|izenburua=ordinary matter|hizkuntza=en-US|data=2017-04-21|url=https://quantumphysicslady.org/glossary/ordinary-matter/|aldizkaria=Quantum Physics Lady|sartze-data=2024-11-13}}</ref> guztiaren masa-energia
|-
|12,2 [[Ronna (aurrizkia)|R]]<nowiki/>eV
|[[Plancken unitateak|Plancken energia]]
|-
|10 [[Yotta|Y]]<nowiki/>eV
|[[Bateratze handiaren energia]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The big idea of Grand Unified Theories of physics|hizkuntza=en-US|data=2024-04-18|url=https://bigthink.com/starts-with-a-bang/grand-unified-theories-physics/|aldizkaria=Big Think|sartze-data=2024-11-13}}</ref> (hurbilpena)
|-
|300 [[Exa|E]]<nowiki/>eV
|[[Oh-My-God partikula]]<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Why Scientists Haven’t Solved the Mystery of the OMG Particle {{!}} College of Science|hizkuntza=en-US|url=https://science.utah.edu/faculty/why-scientists-havent-solved-the-mystery-of-the-oh-my-god-particle/|aldizkaria=science.utah.edu|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|62,4 EeV
|10 W-eko gailu batek (esaterako, [[LED lanpara]] arrunt batek) segundo batean kontsumitutako energia
|-
|14 [[Tera (aurrizkia)|T]]<nowiki/>eV
|[[Hadroi Talkagailu Handia]]<nowiki/>ren gehieneko energia
|-
|1 TeV
|Hegan dabilen [[eltxo]] baten energia zinetikoa
|-
|172 [[Giga|G]]<nowiki/>eV
|[[Gaina quark]]<nowiki/>aren masa-energia pausagunean
|-
|125,1 ± 0,2 GeV
|[[Higgs bosoi]]<nowiki/>aren masa-energia pausagunean
|-
|200 [[Mega|M]]<nowiki/>eV
|[[Uranio-235|U-235]] atomo baten [[fisio nuklear]]<nowiki/>rean askatutako energiaren batezbestekoa (hurbilpena)
|-
|105,7 MeV
|[[Muoi]] baten masa-energia pausagunean
|-
|1,9 MeV
|[[Gorantz quark]]<nowiki/>aren masa-energia pausagunean
|-
|1,65 eV-tik 3,26 eV-ra
|[[Espektro ikusgai]]<nowiki/>aren barne dauden [[fotoi]]<nowiki/>en energien tartea
|-
|25 [[Mili|m]]<nowiki/>eV
|[[Energia termiko]]<nowiki/>a, ''K<sub>B</sub>T,'' giro tenperaturan
|-
|230 [[Mikro|μ]]<nowiki/>eV
|Energia termikoa, ''K<sub>B</sub>T,'' [[hondoko mikrouhin erradiazioa]]<nowiki/>ren ~2,7 K-eko erradiazio-tenperaturan
|}
<references />
8ayd99ddn2a3zdcjt0jaw7yjoja98lq
Lankide:Amets Salsamendi/Erabiltzaile-interfazearen diseinua
2
1210462
9967742
9966534
2024-11-13T13:57:51Z
81.9.224.137
a
9967742
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Linux kernel INPUT OUPUT evdev gem USB framebuffer.svg|thumb|Erabiltzailearen interfaze grafikoa ordenagailuaren pantailan aurkezten (bistaratzen) da. Erabiltzailearen sarrera prozesatuaren emaitza da, eta, oro har, gizaki-makina interakziorako interfaze nagusia. ]]Erabiltzaile-interfazearen (UI) diseinua edo erabiltzaile-interfazearen ingeniaritza makina eta [[software]]<nowiki/>rako erabiltzaile-interfazeen [[diseinu]]<nowiki/>a da, hala nola [[ordenagailu]]<nowiki/>etarako, [[etxetresna elektriko]]<nowiki/>etarako, [[gailu mugikor]]<nowiki/>retarako eta beste [[gailu elektroniko]] batzuetarako, erabiltzailearen erabilgarritasuna eta esperientzia maximizatzeko helburuarekin. Ordenagailuen edo softwarearen diseinuan, erabiltzailearen interfazearen (UI) diseinua [[informazioaren arkitektura]]<nowiki/>n oinarritzen da batez ere. [[Erabiltzaile (informatika)|Erabiltzaile]]<nowiki/>ari informazioa ahalik eta modu garbienean transmititzeko interfazeak eraikitzeko prozesua da garrantzitsua. Erabiltzailearen interfazearen diseinuak kontzeptu bezala, erabiltzailearen interfaze grafikoei eta interfazea diseinatzeko beste modu batzuei erreferentzia egiten dio. Praktika honen helburua erabiltzailearen interakzioa ahalik eta sinpleena eta eraginkorrena izatea da, erabiltzailearen helburuak lortzeko (erabiltzailea ardatz duen diseinua). Erabiltzailea ardatz duen diseinua diseinu modernoaren pentsamendua gauzatuz lortzen da normalean, eta horrek berekin dakar xede-publikoarekin enpatizatzea, arazoen adierazpen bat definitzea, soluzio potentzialak, [[wireframe]]-prototipoak asmatzea eta prototipoak probatzea, interfazearen azken maketak fintzeko.
Erabiltzailearen interfazeak erabiltzaileen eta diseinuen arteko interakzio-puntuak dira.
== Erabiltzaile-interfaze mota ==
==== Erabiltzailearen interfaze grafikoak (GUIak) ====
Erabiltzaileek elkarreragiten dute ordenagailu baten pantailako irudikapen bisualekin. [[Mahaigain ingurune|Mahaigaina]] interfaze grafiko baten adibidea da.
==== Ahots bidez kontrolatutako interfazeak ====
Erabiltzaileek euren ahotsen bidez elkarreragiten dute interfaze hauekin. Laguntzaile adimendun gehienek (Siri telefono adimentsuetan eta Alexa Amazon gailuetan) ahots-kontrola erabiltzen dute.
==== Keinuak erabiltzen dituzten interfaze interaktiboak ====
Erabiltzaileek 3D diseinuko inguruneekin elkarreragiten dute beren gorputzen bidez, adibidez, errealitate birtualeko jokoetan (VR).
Hainbat proiektuk inplikatzen dute interfazeen diseinua, hala nola sistema informatikoek, autoek, hegazkin komertzialek; proiektu horiek guztiek oinarrizko giza interakzio berberak inplikatzen dituzte, baina, aldi berean, aparteko trebetasun eta ezagutzak ere behar dituzte. Ondorioz, diseinatzaileek proiektu mota batzuetan espezializatzeko joera dute, eta beren esperientzian zentratutako trebetasunak dituzte, izan software diseinua, erabiltzaileen ikerketa, [[Web diseinu|web diseinua]] edo diseinu industriala.
== UI diseinua vs. UX diseinua ==
UXren diseinuarekin alderatuta, UIren diseinuak zerikusi handiagoa du diseinu baten azalerarekin eta itxura orokorrarekin. Erabiltzailearen interfazearen diseinuan diseinatzaileek funtzio garrantzitsua betetzen dute erabiltzailearen esperientziari dagokionez. Erabiltzailearen interfazearen diseinuak gertatzen ari denaren berri eman behar die erabiltzaileei, eta gainera, erantzunak ona izan behar du, erabiltzailearen interfazearen diseinuaren itxura bisualak eta sentsazioak markatzen baitu erabiltzailearen esperientziarako tonua.<sup>[1]</sup> Bestalde, UX diseinu terminoak erabiltzailearen esperientzia bat sortzeko prozesu osoari egiten dio erreferentzia.
Don Normanek eta Jakob Nielsenek esan zuten:
Garrantzitsua da erabiltzailearen esperientzia osoa eta erabiltzailearen interfazea (UI) bereiztea, nahiz eta, jakina, erabiltzailearen interfazea diseinuaren zati oso garrantzitsua den. Adibidez, filmen aipamenak dituen webgune bat kontuan hartzen badugu, film bat aurkitzeko erabiltzaile-interfazea perfektua bada ere, UXa pobrea izango da merkaturatze independente txiki bati buruzko informazioa nahi duen erabiltzailearentzat, baldin eta azpiko datu-baseak estudio nagusietako filmak baino ez baditu.<sup>[2]</sup>
== Diseinu pentsamendua ==
Erabiltzailearen interfazearen diseinuak erabiltzailearen beharrak ondo ulertzea eskatzen du. Erabiltzailearen interfazearen diseinuan hainbat fase eta prozesu daude, eta horietako batzuk beste batzuk baino gehiago eskatzen dira, proiektuaren arabera.<sup>[3]</sup> Diseinu modernoko pentsamendu-esparrua David M. Kelleyk sortu zuen 2004an, Stanforden sortzaileak d.school, ofizialki Hasso Plattner Diseinu Institutua izenez ezaguna.<sup>[4]</sup> EDIPT Kelleyren diseinuaren pentsamendu-esparrua deskribatzeko erabiltzen den akronimoa da: enpatizatzea, definitzea, asmatzea, prototipoa eta proba esan nahi du.<sup>[5]</sup> Zehazki, EDIPT esparrua ez da lineala, eta, beraz, UI diseinatzaile batek etapa batetik bestera salto egin dezake erabiltzailea ardatz duen soluzio bat garatzean. [[Iterazio]]<nowiki/>a ohiko praktika da diseinuaren pentsamendu prozesuan; soluzio arrakastatsuek askotan probak eta doikuntzak behar izaten dituzte produktuak erabiltzailearen beharrak asetzen dituela bermatzeko.<sup>[6]</sup>
=== EDIPT ===
==== Enpatizatzea ====
Erabiltzaileen ikerketak egitea, audientzia objektiboaren beharrak eta min-puntuak hobeto ulertzeko. IUko diseinatzaileek sineskera pertsonaletan oinarritutako irtenbideak garatzea saihestu behar dute, eta, horren ordez, erabiltzaile batzuen perspektiba ulertzen saiatu behar dute. Datu kualitatiboak elkarrizketa erdiegituratu gisa jasotzen dira askotan.<sup>[7]</sup>
==== Definitu ====
Erabiltzailearen beharretan eta nahietan zentratzen den arazoen deklarazioa solidotzea; arazo eraginkorren adierazpenak normalean iraupeneko esaldi bat dira eta erabiltzailea, bere behar espezifikoak eta nahi duen emaitza edo helburua barne hartzen dituzte.
==== Asmatu ====
Ideia-jasa arazoaren planteamendu finduari heltzeko irtenbide posibleei buruz. Idealki, proposatutako konponbideak alderdi interesdunen bideragarritasun- eta egingarritasun-irizpideekin lerrokatu beharko lirateke, eta, aldi berean, erabiltzaileentzako desiragarritasun-estandarrei eutsi beharko litzaieke.
==== Prototipoa ====
Leialtasun desberdineko soluzio potentzialak diseinatzea (baxua, ertaina eta altua), erabiltzaile-esperientziaren printzipioak eta metodologiak aplikatuz. Prototipoak sortzea prozesu iteratibo bat da, non UI diseinatzaileek diseinu soluzio anitz aztertu behar dituzten, hasierako kontzeptuan zentratu beharrean.
==== Saiakera ====
Prototipoak hartzaileei aurkeztea, iruzkinak jasotzeko eta hobetzeko ideiak lortzeko. Emaitzetan oinarrituta, UI diseinatzaileek diseinu-prozesuaren aurreko etapak berrikusi behar izan ditzakete, prototipoa eta erabiltzailearen esperientzia hobetzeko.
== Erabilgarritasun-probak ==
Jakob Nielsen eta Don Normanek 1998an sortutako Nielsen Norman Taldeak, erabiltzaileen esperientzia eta interfazeen diseinuaren hezkuntza sustatzen ditu. Jakob Nielsen interfazearen erabilgarritasun mugimenduan aitzindaria izan zen eta “erabiltzailearen interfazearen diseinurako 10 heuristika” sortu zituen<sup>[8]</sup>. Erabilgarritasunaren helburua interfaze baten kalitatea definitzea da, erabiltzeko erraztasuna kontuan hartuta. Erabilgarritasun txikiko interfaze bat karga bat izango da erabiltzailearentzat eta bere helburuak lortzea eragotziko dio, eta horrek interfazea kaleratzea ekarriko du. Erabilgarritasuna hobetzeko, erabiltzailearen esperientziaren ikertzaileek erabilgarritasun-probak egin ditzakete, erabiltzaileek interfaze batekin nola interakzionatzen duten ebaluatzen duen prozesua. Erabilgarritasun-probek erabiltzailearen min-puntuen ikuspegia eman dezakete, erabiltzaile batek zeregin bat akatsik gabe osa dezakeen eraginkortasuna irudikatuz, eta diseinua hobetzeko arloak nabarmenduz.<sup>[9]</sup>
=== Erabilgarritasunaren ikuskapena ===
Ebaluatzaile bati erabiltzaile-interfaze bat ikuska dezan ahalbidetu. Erabilgarritasuna ikuskatzeko metodo komun batzuk hauek dira: walkthrough kognitiboa, erabiltzaile berrientzako sistemarekin zereginak egiteko sinpletasuna bideratzen duena; ebaluazio heuristikoa, IUren diseinuan erabilgarritasun-arazoak identifikatzeko heuristiko-multzo bat erabiltzen duena; eta walkthrough pluralista, non hautatutako pertsona-talde bat zeregin-agertoki batetik igarotzen den eta erabilgarritasun-kontuak eztabaidatzen dituen.
=== Erabilgarritasun-probak ===
Prototipoak erabiltzaile erreal batean probatzea, askotan, pentsamendu-protokoloa ozen izeneko teknika erabiliz. Bertan, erabiltzaileari esperientzian zehar bere pentsamenduei buruz hitz egiteko eskatzen zaio. Erabiltzailearen interfazea diseinatzeko probei esker, diseinatzaileak ikuslearen ikuspuntutik ulertzen du diseinua, eta, beraz, aplikazio arrakastatsuak sortzen laguntzen du.
== Betekizunak ==
Sistema baten ezaugarri dinamikoak ergonomia-arauaren 10. zatiko (ISO 9241) zazpi printzipiotan jasotako elkarrizketa-baldintzen arabera deskribatzen dira. Arau horrek "printzipio" ergonomikoen esparru bat ezartzen du elkarrizketa-tekniketarako, goi-mailako definizioekin, aplikazio argigarriekin eta printzipioen adibideekin. Elkarrizketaren printzipioek interfazearen alderdi dinamikoak adierazten dituzte, eta interfazearen "sentsaziotzat" gisa har daitezke.
=== Zazpi elkarrizketa printzipio ===
==== Lanerako egokitasuna ====
Elkarrizketa zeregin baterako egokia da, erabiltzaileari zeregina eraginkortasunez eta efizientziaz egiten laguntzen dionean.
==== Autodeskribatzailea ====
Elkarrizketa auto-deskribatzailea da, elkarrizketaren urrats bakoitza berehala ulertzen denean, sistemaren atzeraelikaduraren bidez, edo erabiltzailea eskaeran azaltzen denean.
==== Kontrolagarritasuna ====
Elkarrizketa kontrola daiteke erabiltzailea gai denean interakzioaren norabidea eta erritmoa hasi eta kontrolatzeko, helburua lortu den punturaino.
==== Erabiltzailearen itxaropenekiko adostasuna ====
Elkarrizketa bat dator erabiltzaileen itxaropenekin, elkarrizketa sendoa denean, eta bat datorrenean erabiltzaileen ezaugarriekin, hala nola zereginaren ezaugarriekin, hezkuntzarekin, esperientziarekin eta eskuarki onartzen diren konbentzioekin.
==== Errorearekiko tolerantzia ====
Elkarrizketa akatsekiko tolerantea da, baldin eta, sarreran akats nabariak egon arren, aurreikusitako emaitza erabiltzailearen ekintza nulu edo minimoarekin lor badaiteke.
==== Indibidualizaziorako egokitasuna ====
Elkarrizketa indibidualizatzeko gai da interfaze-softwarea alda daitekeenean, zereginaren beharretara, banakako lehentasunetara eta erabiltzailearen trebetasunetara egokitzeko.
==== Ikasteko egokitasuna ====
Elkarrizketa egokia da ikasteko, erabiltzaileari sistema erabiltzen ikasteko laguntza eta orientazioa ematen dionean.
ISO 9241 arauak honela definitzen du erabilgarritasuna: eraginkortasuna, eraginkortasuna eta erabiltzailearen gogobetetasuna.
11. zatiak erabilgarritasunaren definizio hau ematen du:
- Erabilgarritasuna neurtzeko, sistema orokorra erabiltzeko aurreikusitako helburuak zein mailatan lortzen diren hartzen da kontuan (eraginkortasuna).
- Aurreikusitako helburuak lortzeko gastatu behar diren baliabideak (eraginkortasuna).
- Erabiltzaileak sistema orokorra onargarritzat jotzen duen maila (gogobetetzea).
Eraginkortasuna, efizientzia eta asebetetzea erabilgarritasunaren kalitate-faktore gisa ikus daitezke. Faktore horiek ebaluatzeko, azpifaktoreetan banatu behar dira, eta, azkenik, erabilgarritasun-neurrietan.
Aurkeztutako informazioa ISO 9241 arauaren 12. zatian deskribatzen da, informazioa antolatzeko (moldaketa, lerrokatzea, multzokatzea, etiketak, kokapena), objektu grafikoak bistaratzeko eta informazioa kodetzeko (laburdura, kolorea, tamaina, forma, seinale bisualak), zazpi atributuren bidez. "Aurkeztutako informazioaren atributuek" interfazearen alderdi estatikoak adierazten dituzte, eta interfazearen "look" gisa har daitezke. Ezaugarriak arauan emandako gomendioetan zehazten dira. Gomendio bakoitzak zazpi ezaugarrietako bat edo gehiago babesten ditu.
=== Zazpi aurkezpen atributuak ===
==== Argitasuna ====
Informazioaren edukia azkar eta zehatz transmititzen da.
==== Diskriminazioa ====
Erakutsitako informazioa zehatz bereiz daiteke.
==== Laburtasuna ====
Erabiltzaileek ez dute kanpoko informazio gehiegi.
==== Trinkotasuna ====
Diseinu bakarra, erabiltzailearen itxaropenekin bat datorrena.
==== Detektagarritasuna ====
Erabiltzailearen arreta beharrezko informaziora zuzenduta dago.
==== Irakurgarritasuna ====
Informazioa erraz irakurtzen da.
==== Ulergarritasuna ====
Esanahia argi eta garbi ulertzekoa, zalantzarik gabekoa, interpretagarria eta ezagutzeko modukoa da.
== Ikerketa ==
Erabiltzailearen interfazearen diseinua ikerketa handiko gaia izan da, baita bere estetikari buruzkoa ere.<sup>[10]</sup> 1980ko hamarkadan software-produktuen erabilgarritasuna definitzeko estandarrak garatu ziren. Egiturazko oinarrietako bat IFIP erabiltzaile-interfazearen erreferentzia-eredu bihurtu da.
Ereduak lau dimentsio proposatzen ditu erabiltzailearen interfazea egituratzeko:
- Sarrera/irteera dimentsioa (begirada)
- Elkarrizketaren dimentsioa (sentimendua)
- Dimentsio teknikoa edo funtzionala (tresna eta zerbitzuetarako sarbidea)
- Antolakuntza-dimentsioa (komunikazioa eta lankidetzarako laguntza)
Eredu horrek eragin handia izan du interfazea erabiltzeko baldintzak deskribatzen dituen ISO 9241 nazioarteko arauaren garapenean. Softwarea garatzen hasi zenetik, baita aplikazio bat garatu ahala ere, aplikazioaren IU kontu espezifikoak ulertzeko nahiak GUIren prototipatze azkarreko tresnak ikertzera eraman zuen. Tresna horiek simulazio sinesgarriak eskain litzakete, aplikazio erreal batek ekoizpena erabiltzean izan lezakeen portaerari buruz.<sup>[11]</sup> Ikerketa horietako batzuek frogatu dute GUIetan oinarritutako softwarearen programazio-ataza ugari zehaztu daitezkeela idazketa-programaren kodea ez den beste bitarteko batzuen bidez.<sup>[12]</sup>
Azken urteotako ikerketaren arrazoi nagusia da gero eta gailu gehiago daudela, eta, Mooreren legearen arabera, interfaze oso konplexuak izan ditzaketela.<sup>[13]</sup>
== Erreferentziak ==
# ^ Roth, Robert E. (April 17, 2017). "User Interface and User Experience (UI/UX) Design". ''Geographic Information Science & Technology Body of Knowledge''. '''2017''' (Q2). doi:10.22224/gistbok/2017.2.5.
# ^ "The Definition of User Experience (UX)". ''Nielsen Norman Group''. Retrieved 13 February 2022.
# ^ Wolf, Lauren (23 May 2012). "6 Tips for Designing an Optimal User Interface for Your Digital Event". INXPO. Archived from the original on 16 June 2013. Retrieved 22 May 2013.
# ^ Dam, Rikke Friis; Siang, Teo Yu (2024-10-01). "The History of Design Thinking". ''The Interaction Design Foundation''. Retrieved 2024-10-01.
# ^ "The Stanford Design Thinking Process – Make:Iterate". 2022-12-15. Retrieved 2024-10-10.
# ^ Dam, Rikke Friis (2024-10-01). "The 5 Stages in the Design Thinking Process". ''The Interaction Design Foundation''. Retrieved 2024-10-01.
# ^ Ann Blandford. "Semi-structured qualitative studies". ''The Encyclopedia of Human-Computer Interaction, 2nd Ed''. Interaction Design Foundation. Retrieved 20 April 2014.
# ^ "10 Usability Heuristics for User Interface Design". ''Nielsen Norman Group''. Retrieved 2024-10-09.
# ^ "Usability 101: Introduction to Usability". ''Nielsen Norman Group''. Retrieved 2024-10-09.
# ^ "The role of context in perceptions of the aesthetics of web pages over time". International Journal of Human–Computer Studies. 2009-01-05. Retrieved 2009-04-02.
# ^ "The HUMANOID model of interface design". Proceedings CHI'92. 1992.
# ^ "Creating user interfaces using programming by example, visual programming, and constraints". ACM. 1990-04-11. Retrieved 2009-04-02.
# ^ "Past, present, and future of user interface software tools". ACM. 2000-03-01. Retrieved 2009-04-02.
f5r3mvipftyn5whmk6w1tbf3gcfyc1x
9967760
9967742
2024-11-13T14:14:17Z
Larburuintza
167119
a
9967760
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Linux kernel INPUT OUPUT evdev gem USB framebuffer.svg|thumb|Erabiltzailearen interfaze grafikoa ordenagailuaren pantailan aurkezten (bistaratzen) da. Erabiltzailearen sarrera prozesatuaren emaitza da, eta, oro har, gizaki-makina interakziorako interfaze nagusia. ]]Erabiltzaile-interfazearen (UI) diseinua edo erabiltzaile-interfazearen ingeniaritza makina eta [[software]]<nowiki/>rako erabiltzaile-interfazeen [[diseinu]]<nowiki/>a da, hala nola [[ordenagailu]]<nowiki/>etarako, [[etxetresna elektriko]]<nowiki/>etarako, [[gailu mugikor]]<nowiki/>retarako eta beste [[gailu elektroniko]] batzuetarako, erabiltzailearen erabilgarritasuna eta esperientzia maximizatzeko helburuarekin. Ordenagailuen edo softwarearen diseinuan, erabiltzailearen interfazearen (UI) diseinua [[informazioaren arkitektura]]<nowiki/>n oinarritzen da batez ere. [[Erabiltzaile (informatika)|Erabiltzaile]]<nowiki/>ari informazioa ahalik eta modu garbienean transmititzeko interfazeak eraikitzeko prozesua da garrantzitsua. Erabiltzailearen interfazearen diseinuak kontzeptu bezala, erabiltzailearen interfaze grafikoei eta interfazea diseinatzeko beste modu batzuei erreferentzia egiten dio. Praktika honen helburua erabiltzailearen interakzioa ahalik eta sinpleena eta eraginkorrena izatea da, erabiltzailearen helburuak lortzeko (erabiltzailea ardatz duen diseinua). Erabiltzailea ardatz duen diseinua diseinu modernoaren pentsamendua gauzatuz lortzen da normalean, eta horrek berekin dakar xede-publikoarekin enpatizatzea, arazoen adierazpen bat definitzea, soluzio potentzialak, [[wireframe]]-prototipoak asmatzea eta prototipoak probatzea, interfazearen azken maketak fintzeko.
Erabiltzailearen interfazeak erabiltzaileen eta diseinuen arteko interakzio-puntuak dira.
== Erabiltzaile-interfaze mota ==
==== Erabiltzailearen interfaze grafikoak (GUIak) ====
Erabiltzaileek elkarreragiten dute ordenagailu baten pantailako irudikapen bisualekin. [[Mahaigain ingurune|Mahaigaina]] interfaze grafiko baten adibidea da.
==== Ahots bidez kontrolatutako interfazeak ====
Erabiltzaileek euren ahotsen bidez elkarreragiten dute interfaze hauekin. Laguntzaile adimendun gehienek (Siri telefono adimentsuetan eta Alexa Amazon gailuetan) ahots-kontrola erabiltzen dute.
==== Keinuak erabiltzen dituzten interfaze interaktiboak ====
Erabiltzaileek 3D diseinuko inguruneekin elkarreragiten dute beren gorputzen bidez, adibidez, errealitate birtualeko jokoetan (VR).
Hainbat proiektuk inplikatzen dute interfazeen diseinua, hala nola sistema informatikoek, autoek, hegazkin komertzialek; proiektu horiek guztiek oinarrizko giza interakzio berberak inplikatzen dituzte, baina, aldi berean, aparteko trebetasun eta ezagutzak ere behar dituzte. Ondorioz, diseinatzaileek proiektu mota batzuetan espezializatzeko joera dute, eta beren esperientzian zentratutako trebetasunak dituzte, izan software diseinua, erabiltzaileen ikerketa, [[Web diseinu|web diseinua]] edo diseinu industriala.
== UI diseinua vs. UX diseinua ==
UXren diseinuarekin alderatuta, UIren diseinuak zerikusi handiagoa du diseinu baten azalerarekin eta itxura orokorrarekin. Erabiltzailearen interfazearen diseinuan diseinatzaileek funtzio garrantzitsua betetzen dute erabiltzailearen esperientziari dagokionez. Erabiltzailearen interfazearen diseinuak gertatzen ari denaren berri eman behar die erabiltzaileei, eta gainera, erantzunak ona izan behar du, erabiltzailearen interfazearen diseinuaren itxura bisualak eta sentsazioak markatzen baitu erabiltzailearen esperientziarako tonua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=UCGIS Bok Visualizer and Search|hizkuntza=en|url=https://gistbok-topics.ucgis.org/CV-05-013|aldizkaria=UCGIS Bok Visualizer and Search|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Bestalde, UX diseinu terminoak erabiltzailearen esperientzia bat sortzeko prozesu osoari egiten dio erreferentzia.
Don Normanek eta Jakob Nielsenek esan zuten:
Garrantzitsua da erabiltzailearen esperientzia osoa eta erabiltzailearen interfazea (UI) bereiztea, nahiz eta, jakina, erabiltzailearen interfazea diseinuaren zati oso garrantzitsua den. Adibidez, filmen aipamenak dituen webgune bat kontuan hartzen badugu, film bat aurkitzeko erabiltzaile-interfazea perfektua bada ere, UXa pobrea izango da merkaturatze independente txiki bati buruzko informazioa nahi duen erabiltzailearentzat, baldin eta azpiko datu-baseak estudio nagusietako filmak baino ez baditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Definition of User Experience (UX)|hizkuntza=en|url=https://www.nngroup.com/articles/definition-user-experience/|aldizkaria=Nielsen Norman Group|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Diseinu pentsamendua ==
Erabiltzailearen interfazearen diseinuak erabiltzailearen beharrak ondo ulertzea eskatzen du. Erabiltzailearen interfazearen diseinuan hainbat fase eta prozesu daude, eta horietako batzuk beste batzuk baino gehiago eskatzen dira, proiektuaren arabera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=6 Tips for Designing an Optimal User Interface for Your Digital Event|data=2013-06-16|url=https://archive.ph/20130616121623/http://web.inxpo.com/casting-calls/bid/105506/6-Tips-for-Designing-an-Optimal-User-Interface-for-Your-Digital-Event|aldizkaria=archive.ph|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Diseinu modernoko pentsamendu-esparrua David M. Kelleyk sortu zuen 2004an, Stanforden sortzaileak d.school, ofizialki Hasso Plattner Diseinu Institutua izenez ezaguna.<ref>{{Erreferentzia|izena=Rikke Friis|abizena=Dam|izenburua=The History of Design Thinking|hizkuntza=en|abizena2=Siang|izena2=Teo Yu|data=2022-05-20|url=https://www.interaction-design.org/literature/article/design-thinking-get-a-quick-overview-of-the-history|aldizkaria=The Interaction Design Foundation|sartze-data=2024-11-13}}</ref> EDIPT Kelleyren diseinuaren pentsamendu-esparrua deskribatzeko erabiltzen den akronimoa da: enpatizatzea, definitzea, asmatzea, prototipoa eta proba esan nahi du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Stanford Design Thinking Process – Make:Iterate|hizkuntza=en-US|data=2022-12-15|url=https://makeiterate.com/the-stanford-design-thinking-process/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Zehazki, EDIPT esparrua ez da lineala, eta, beraz, UI diseinatzaile batek etapa batetik bestera salto egin dezake erabiltzailea ardatz duen soluzio bat garatzean. [[Iterazio]]<nowiki/>a ohiko praktika da diseinuaren pentsamendu prozesuan; soluzio arrakastatsuek askotan probak eta doikuntzak behar izaten dituzte produktuak erabiltzailearen beharrak asetzen dituela bermatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Rikke Friis|abizena=Dam|izenburua=The 5 Stages in the Design Thinking Process|hizkuntza=en|data=2024-03-01|url=https://www.interaction-design.org/literature/article/5-stages-in-the-design-thinking-process|aldizkaria=The Interaction Design Foundation|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== EDIPT ===
==== Enpatizatzea ====
Erabiltzaileen ikerketak egitea, audientzia objektiboaren beharrak eta min-puntuak hobeto ulertzeko. IUko diseinatzaileek sineskera pertsonaletan oinarritutako irtenbideak garatzea saihestu behar dute, eta, horren ordez, erabiltzaile batzuen perspektiba ulertzen saiatu behar dute. Datu kualitatiboak elkarrizketa erdiegituratu gisa jasotzen dira askotan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Semi-structured qualitative studies|hizkuntza=en|url=https://www.interaction-design.org/literature/book/the-encyclopedia-of-human-computer-interaction-2nd-ed/semi-structured-qualitative-studies|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
==== Definitu ====
Erabiltzailearen beharretan eta nahietan zentratzen den arazoen deklarazioa solidotzea; arazo eraginkorren adierazpenak normalean iraupeneko esaldi bat dira eta erabiltzailea, bere behar espezifikoak eta nahi duen emaitza edo helburua barne hartzen dituzte.
==== Asmatu ====
Ideia-jasa arazoaren planteamendu finduari heltzeko irtenbide posibleei buruz. Idealki, proposatutako konponbideak alderdi interesdunen bideragarritasun- eta egingarritasun-irizpideekin lerrokatu beharko lirateke, eta, aldi berean, erabiltzaileentzako desiragarritasun-estandarrei eutsi beharko litzaieke.
==== Prototipoa ====
Leialtasun desberdineko soluzio potentzialak diseinatzea (baxua, ertaina eta altua), erabiltzaile-esperientziaren printzipioak eta metodologiak aplikatuz. Prototipoak sortzea prozesu iteratibo bat da, non UI diseinatzaileek diseinu soluzio anitz aztertu behar dituzten, hasierako kontzeptuan zentratu beharrean.
==== Saiakera ====
Prototipoak hartzaileei aurkeztea, iruzkinak jasotzeko eta hobetzeko ideiak lortzeko. Emaitzetan oinarrituta, UI diseinatzaileek diseinu-prozesuaren aurreko etapak berrikusi behar izan ditzakete, prototipoa eta erabiltzailearen esperientzia hobetzeko.
== Erabilgarritasun-probak ==
Jakob Nielsen eta Don Normanek 1998an sortutako Nielsen Norman Taldeak, erabiltzaileen esperientzia eta interfazeen diseinuaren hezkuntza sustatzen ditu. Jakob Nielsen interfazearen erabilgarritasun mugimenduan aitzindaria izan zen eta “erabiltzailearen interfazearen diseinurako 10 heuristika” sortu zituen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=10 Usability Heuristics for User Interface Design|hizkuntza=en|url=https://www.nngroup.com/articles/ten-usability-heuristics/|aldizkaria=Nielsen Norman Group|sartze-data=2024-11-13}}</ref>. Erabilgarritasunaren helburua interfaze baten kalitatea definitzea da, erabiltzeko erraztasuna kontuan hartuta. Erabilgarritasun txikiko interfaze bat karga bat izango da erabiltzailearentzat eta bere helburuak lortzea eragotziko dio, eta horrek interfazea kaleratzea ekarriko du. Erabilgarritasuna hobetzeko, erabiltzailearen esperientziaren ikertzaileek erabilgarritasun-probak egin ditzakete, erabiltzaileek interfaze batekin nola interakzionatzen duten ebaluatzen duen prozesua. Erabilgarritasun-probek erabiltzailearen min-puntuen ikuspegia eman dezakete, erabiltzaile batek zeregin bat akatsik gabe osa dezakeen eraginkortasuna irudikatuz, eta diseinua hobetzeko arloak nabarmenduz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Usability 101: Introduction to Usability|hizkuntza=en|url=https://www.nngroup.com/articles/usability-101-introduction-to-usability/|aldizkaria=Nielsen Norman Group|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Erabilgarritasunaren ikuskapena ===
Ebaluatzaile bati erabiltzaile-interfaze bat ikuska dezan ahalbidetu. Erabilgarritasuna ikuskatzeko metodo komun batzuk hauek dira: walkthrough kognitiboa, erabiltzaile berrientzako sistemarekin zereginak egiteko sinpletasuna bideratzen duena; ebaluazio heuristikoa, IUren diseinuan erabilgarritasun-arazoak identifikatzeko heuristiko-multzo bat erabiltzen duena; eta walkthrough pluralista, non hautatutako pertsona-talde bat zeregin-agertoki batetik igarotzen den eta erabilgarritasun-kontuak eztabaidatzen dituen.
=== Erabilgarritasun-probak ===
Prototipoak erabiltzaile erreal batean probatzea, askotan, pentsamendu-protokoloa ozen izeneko teknika erabiliz. Bertan, erabiltzaileari esperientzian zehar bere pentsamenduei buruz hitz egiteko eskatzen zaio. Erabiltzailearen interfazea diseinatzeko probei esker, diseinatzaileak ikuslearen ikuspuntutik ulertzen du diseinua, eta, beraz, aplikazio arrakastatsuak sortzen laguntzen du.
== Betekizunak ==
Sistema baten ezaugarri dinamikoak ergonomia-arauaren 10. zatiko (ISO 9241) zazpi printzipiotan jasotako elkarrizketa-baldintzen arabera deskribatzen dira. Arau horrek "printzipio" ergonomikoen esparru bat ezartzen du elkarrizketa-tekniketarako, goi-mailako definizioekin, aplikazio argigarriekin eta printzipioen adibideekin. Elkarrizketaren printzipioek interfazearen alderdi dinamikoak adierazten dituzte, eta interfazearen "sentsaziotzat" gisa har daitezke.
=== Zazpi elkarrizketa printzipio ===
==== Lanerako egokitasuna ====
Elkarrizketa zeregin baterako egokia da, erabiltzaileari zeregina eraginkortasunez eta efizientziaz egiten laguntzen dionean.
==== Autodeskribatzailea ====
Elkarrizketa auto-deskribatzailea da, elkarrizketaren urrats bakoitza berehala ulertzen denean, sistemaren atzeraelikaduraren bidez, edo erabiltzailea eskaeran azaltzen denean.
==== Kontrolagarritasuna ====
Elkarrizketa kontrola daiteke erabiltzailea gai denean interakzioaren norabidea eta erritmoa hasi eta kontrolatzeko, helburua lortu den punturaino.
==== Erabiltzailearen itxaropenekiko adostasuna ====
Elkarrizketa bat dator erabiltzaileen itxaropenekin, elkarrizketa sendoa denean, eta bat datorrenean erabiltzaileen ezaugarriekin, hala nola zereginaren ezaugarriekin, hezkuntzarekin, esperientziarekin eta eskuarki onartzen diren konbentzioekin.
==== Errorearekiko tolerantzia ====
Elkarrizketa akatsekiko tolerantea da, baldin eta, sarreran akats nabariak egon arren, aurreikusitako emaitza erabiltzailearen ekintza nulu edo minimoarekin lor badaiteke.
==== Indibidualizaziorako egokitasuna ====
Elkarrizketa indibidualizatzeko gai da interfaze-softwarea alda daitekeenean, zereginaren beharretara, banakako lehentasunetara eta erabiltzailearen trebetasunetara egokitzeko.
==== Ikasteko egokitasuna ====
Elkarrizketa egokia da ikasteko, erabiltzaileari sistema erabiltzen ikasteko laguntza eta orientazioa ematen dionean.
ISO 9241 arauak honela definitzen du erabilgarritasuna: eraginkortasuna, eraginkortasuna eta erabiltzailearen gogobetetasuna.
11. zatiak erabilgarritasunaren definizio hau ematen du:
- Erabilgarritasuna neurtzeko, sistema orokorra erabiltzeko aurreikusitako helburuak zein mailatan lortzen diren hartzen da kontuan (eraginkortasuna).
- Aurreikusitako helburuak lortzeko gastatu behar diren baliabideak (eraginkortasuna).
- Erabiltzaileak sistema orokorra onargarritzat jotzen duen maila (gogobetetzea).
Eraginkortasuna, efizientzia eta asebetetzea erabilgarritasunaren kalitate-faktore gisa ikus daitezke. Faktore horiek ebaluatzeko, azpifaktoreetan banatu behar dira, eta, azkenik, erabilgarritasun-neurrietan.
Aurkeztutako informazioa ISO 9241 arauaren 12. zatian deskribatzen da, informazioa antolatzeko (moldaketa, lerrokatzea, multzokatzea, etiketak, kokapena), objektu grafikoak bistaratzeko eta informazioa kodetzeko (laburdura, kolorea, tamaina, forma, seinale bisualak), zazpi atributuren bidez. "Aurkeztutako informazioaren atributuek" interfazearen alderdi estatikoak adierazten dituzte, eta interfazearen "look" gisa har daitezke. Ezaugarriak arauan emandako gomendioetan zehazten dira. Gomendio bakoitzak zazpi ezaugarrietako bat edo gehiago babesten ditu.
=== Zazpi aurkezpen atributuak ===
==== Argitasuna ====
Informazioaren edukia azkar eta zehatz transmititzen da.
==== Diskriminazioa ====
Erakutsitako informazioa zehatz bereiz daiteke.
==== Laburtasuna ====
Erabiltzaileek ez dute kanpoko informazio gehiegi.
==== Trinkotasuna ====
Diseinu bakarra, erabiltzailearen itxaropenekin bat datorrena.
==== Detektagarritasuna ====
Erabiltzailearen arreta beharrezko informaziora zuzenduta dago.
==== Irakurgarritasuna ====
Informazioa erraz irakurtzen da.
==== Ulergarritasuna ====
Esanahia argi eta garbi ulertzekoa, zalantzarik gabekoa, interpretagarria eta ezagutzeko modukoa da.
== Ikerketa ==
Erabiltzailearen interfazearen diseinua ikerketa handiko gaia izan da, baita bere estetikari buruzkoa ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=Paul|abizena=van Schaik|izenburua=The role of context in perceptions of the aesthetics of web pages over time|orrialdeak=79–89|abizena2=Ling|izena2=Jonathan|data=2009-01-01|url=https://dl.acm.org/doi/10.1016/j.ijhcs.2008.09.012|aldizkaria=Int. J. Hum.-Comput. Stud.|alea=1|zenbakia=67|issn=1071-5819|doi=10.1016/j.ijhcs.2008.09.012|sartze-data=2024-11-13}}</ref> 1980ko hamarkadan software-produktuen erabilgarritasuna definitzeko estandarrak garatu ziren. Egiturazko oinarrietako bat IFIP erabiltzaile-interfazearen erreferentzia-eredu bihurtu da.
Ereduak lau dimentsio proposatzen ditu erabiltzailearen interfazea egituratzeko:
- Sarrera/irteera dimentsioa (begirada)
- Elkarrizketaren dimentsioa (sentimendua)
- Dimentsio teknikoa edo funtzionala (tresna eta zerbitzuetarako sarbidea)
- Antolakuntza-dimentsioa (komunikazioa eta lankidetzarako laguntza)
Eredu horrek eragin handia izan du interfazea erabiltzeko baldintzak deskribatzen dituen ISO 9241 nazioarteko arauaren garapenean. Softwarea garatzen hasi zenetik, baita aplikazio bat garatu ahala ere, aplikazioaren IU kontu espezifikoak ulertzeko nahiak GUIren prototipatze azkarreko tresnak ikertzera eraman zuen. Tresna horiek simulazio sinesgarriak eskain litzakete, aplikazio erreal batek ekoizpena erabiltzean izan lezakeen portaerari buruz. Ikerketa horietako batzuek frogatu dute GUIetan oinarritutako softwarearen programazio-ataza ugari zehaztu daitezkeela idazketa-programaren kodea ez den beste bitarteko batzuen bidez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Brad A.|abizena=Myers|izenburua=Creating user interfaces using programming by example, visual programming, and constraints|orrialdeak=143–177|data=1990-04-01|url=https://dl.acm.org/doi/10.1145/78942.78943|aldizkaria=ACM Trans. Program. Lang. Syst.|alea=2|zenbakia=12|issn=0164-0925|doi=10.1145/78942.78943|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Azken urteotako ikerketaren arrazoi nagusia da gero eta gailu gehiago daudela, eta, Mooreren legearen arabera, interfaze oso konplexuak izan ditzaketela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Brad|abizena=Myers|izenburua=Past, present, and future of user interface software tools|orrialdeak=3–28|abizena2=Hudson|abizena3=Pausch|izena2=Scott E.|izena3=Randy|data=2000-03-01|url=https://dl.acm.org/doi/10.1145/344949.344959|aldizkaria=ACM Trans. Comput.-Hum. Interact.|alea=1|zenbakia=7|issn=1073-0516|doi=10.1145/344949.344959|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
<references />
lmeopne3mvizmk1e469hoj2le2e83hh
9968160
9967760
2024-11-13T18:06:09Z
Amets Salsamendi
167117
9968160
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Penpot interface.webp|thumb|334x334px|Erabiltzailearen interfaze grafikoa mugikorraren pantailan aurkezten (bistaratzen) da. Erabiltzailearen sarrera prozesatuaren emaitza da, eta, oro har, gizaki-makina interakziorako interfaze nagusia.]]
Erabiltzaile-interfazearen (UI) diseinua edo erabiltzaile-interfazearen ingeniaritza makina eta [[software]]<nowiki/>rako erabiltzaile-interfazeen [[diseinu]]<nowiki/>a da, hala nola [[ordenagailu]]<nowiki/>etarako, [[etxetresna elektriko]]<nowiki/>etarako, [[gailu mugikor]]<nowiki/>retarako eta beste [[gailu elektroniko]] batzuetarako, erabiltzailearen erabilgarritasuna eta esperientzia maximizatzeko helburuarekin. Ordenagailuen edo softwarearen diseinuan, erabiltzailearen interfazearen (UI) diseinua [[informazioaren arkitektura]]<nowiki/>n oinarritzen da batez ere. [[Erabiltzaile (informatika)|Erabiltzaile]]<nowiki/>ari informazioa ahalik eta modu garbienean transmititzeko interfazeak eraikitzeko prozesua da garrantzitsua. Erabiltzailearen interfazearen diseinuak kontzeptu bezala, erabiltzailearen interfaze grafikoei eta interfazea diseinatzeko beste modu batzuei erreferentzia egiten dio. Praktika honen helburua erabiltzailearen interakzioa ahalik eta sinpleena eta eraginkorrena izatea da, erabiltzailearen helburuak lortzeko (erabiltzailea ardatz duen diseinua). Erabiltzailea ardatz duen diseinua diseinu modernoaren pentsamendua gauzatuz lortzen da normalean, eta horrek berekin dakar xede-publikoarekin enpatizatzea, arazoen adierazpen bat definitzea, soluzio potentzialak, [[wireframe]]-prototipoak asmatzea eta prototipoak probatzea, interfazearen azken maketak fintzeko.
Erabiltzailearen interfazeak erabiltzaileen eta diseinuen arteko interakzio-puntuak dira.
== Erabiltzaile-interfaze motak ==
==== Erabiltzailearen interfaze grafikoak (GUIak) ====
Erabiltzaileek elkarreragiten dute ordenagailu baten pantailako irudikapen bisualekin. [[Mahaigain ingurune|Mahaigaina]] interfaze grafiko baten adibidea da.
==== Ahots bidez kontrolatutako interfazeak ====
Erabiltzaileek euren ahotsen bidez elkarreragiten dute interfaze hauekin. Laguntzaile adimendun gehienek (Siri telefono adimentsuetan eta Alexa Amazon gailuetan) ahots-kontrola erabiltzen dute.
==== Keinuak erabiltzen dituzten interfaze interaktiboak ====
Erabiltzaileek 3D diseinuko inguruneekin elkarreragiten dute beren gorputzen bidez, adibidez, errealitate birtualeko jokoetan (VR).
Hainbat proiektuk inplikatzen dute interfazeen diseinua, hala nola sistema informatikoek, autoek, hegazkin komertzialek; proiektu horiek guztiek oinarrizko giza interakzio berberak inplikatzen dituzte, baina, aldi berean, aparteko trebetasun eta ezagutzak ere behar dituzte. Ondorioz, diseinatzaileek proiektu mota batzuetan espezializatzeko joera dute, eta beren esperientzian zentratutako trebetasunak dituzte, izan software diseinua, erabiltzaileen ikerketa, [[Web diseinu|web diseinua]] edo diseinu industriala.
Hainbat proiektuk inplikatzen dute interfazeen diseinua, hala nola sistema informatikoek, autoek, hegazkin komertzialek; proiektu horiek guztiek oinarrizko giza interakzio berberak inplikatzen dituzte, baina, aldi berean, aparteko trebetasun eta ezagutzak ere behar dituzte. Ondorioz, diseinatzaileek proiektu mota batzuetan espezializatzeko joera dute, eta beren esperientzian zentratutako trebetasunak dituzte, izan software diseinua, erabiltzaileen ikerketa, [[Web diseinu|web diseinua]] edo diseinu industriala.
== UI diseinua vs. UX diseinua ==
UXren diseinuarekin alderatuta, UIren diseinuak zerikusi handiagoa du diseinu baten azalarekin eta itxura orokorrarekin. Erabiltzailearen interfazearen diseinuan diseinatzaileek funtzio garrantzitsua betetzen dute erabiltzailearen esperientziari dagokionez. Erabiltzailearen interfazearen diseinuak gertatzen ari denaren berri eman behar die erabiltzaileei, eta gainera, erantzunak ona izan behar du, erabiltzailearen interfazearen diseinuaren itxura bisualak eta sentsazioak markatzen baitu erabiltzailearen esperientziarako tonua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=UCGIS Bok Visualizer and Search|hizkuntza=en|url=https://gistbok-topics.ucgis.org/CV-05-013|aldizkaria=UCGIS Bok Visualizer and Search|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Bestalde, UX diseinu terminoak erabiltzailearen esperientzia bat sortzeko prozesu osoari egiten dio erreferentzia.
Don Normanek eta Jakob Nielsenek esan zuten:<blockquote>Garrantzitsua da erabiltzailearen esperientzia osoa eta erabiltzailearen interfazea (UI) bereiztea, nahiz eta, jakina, erabiltzailearen interfazea diseinuaren zati oso garrantzitsua den. Adibidez, filmen aipamenak dituen webgune bat kontuan hartzen badugu, film bat aurkitzeko erabiltzaile-interfazea perfektua bada ere, UXa pobrea izango da merkaturatze independente txiki bati buruzko informazioa nahi duen erabiltzailearentzat, baldin eta azpiko datu-baseak estudio nagusietako filmak baino ez baditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Definition of User Experience (UX)|hizkuntza=en|url=https://www.nngroup.com/articles/definition-user-experience/|aldizkaria=Nielsen Norman Group|sartze-data=2024-11-13}}</ref></blockquote>
== Diseinu pentsamendua ==
[[Fitxategi:Mobile sketch template.pdf|thumb|308x308px|Mugikorren eta mahaigaineko aplikazioen diseinurako txantiloi inprimagarria]]
Erabiltzailearen interfazearen diseinuak erabiltzailearen beharrak ondo ulertzea eskatzen du. Erabiltzailearen interfazearen diseinuan hainbat fase eta prozesu daude, eta horietako batzuk beste batzuk baino gehiago eskatzen dira, proiektuaren arabera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=6 Tips for Designing an Optimal User Interface for Your Digital Event|data=2013-06-16|url=https://archive.ph/20130616121623/http://web.inxpo.com/casting-calls/bid/105506/6-Tips-for-Designing-an-Optimal-User-Interface-for-Your-Digital-Event|aldizkaria=archive.ph|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Diseinu modernoko pentsamendu-esparrua David M. Kelleyk sortu zuen 2004an, Stanforden sortzaileak d.school, ofizialki Hasso Plattner Diseinu Institutua izenez ezaguna.<ref>{{Erreferentzia|izena=Rikke Friis|abizena=Dam|izenburua=The History of Design Thinking|hizkuntza=en|abizena2=Siang|izena2=Teo Yu|data=2022-05-20|url=https://www.interaction-design.org/literature/article/design-thinking-get-a-quick-overview-of-the-history|aldizkaria=The Interaction Design Foundation|sartze-data=2024-11-13}}</ref> EDIPT Kelleyren diseinuaren pentsamendu-esparrua deskribatzeko erabiltzen den akronimoa da: enpatizatzea, definitzea, asmatzea, prototipoa eta proba esan nahi du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Stanford Design Thinking Process – Make:Iterate|hizkuntza=en-US|data=2022-12-15|url=https://makeiterate.com/the-stanford-design-thinking-process/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Zehazki, EDIPT esparrua ez da lineala, eta, beraz, UI diseinatzaile batek etapa batetik bestera salto egin dezake erabiltzailea ardatz duen soluzio bat garatzean. [[Iterazio]]<nowiki/>a ohiko praktika da diseinuaren pentsamendu prozesuan; soluzio arrakastatsuek askotan probak eta doikuntzak behar izaten dituzte produktuak erabiltzailearen beharrak asetzen dituela bermatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Rikke Friis|abizena=Dam|izenburua=The 5 Stages in the Design Thinking Process|hizkuntza=en|data=2024-03-01|url=https://www.interaction-design.org/literature/article/5-stages-in-the-design-thinking-process|aldizkaria=The Interaction Design Foundation|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== EDIPT ===
==== Enpatizatzea ====
Erabiltzaileen ikerketak egitea, audientzia objektiboaren beharrak eta min-puntuak hobeto ulertzeko. IUko diseinatzaileek sineskera pertsonaletan oinarritutako irtenbideak garatzea saihestu behar dute, eta, horren ordez, erabiltzaile batzuen perspektiba ulertzen saiatu behar dute. Datu kualitatiboak elkarrizketa erdiegituratu gisa jasotzen dira askotan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Semi-structured qualitative studies|hizkuntza=en|url=https://www.interaction-design.org/literature/book/the-encyclopedia-of-human-computer-interaction-2nd-ed/semi-structured-qualitative-studies|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Hauek dira interes komuneko eremuak:
* Zer nahiko luke erabiltzaileak sistemak egitea?
* Nola egokituko litzateke sistema erabiltzailearen ohiko lan-fluxura edo eguneroko jardueretara?
* Teknikoki zein aditua da erabiltzailea eta antzeko zein sistema erabiltzen ditu?
* Zer interfaze estetiko eta funtzionalitate estilok erakartzen du erabiltzailea gehien?
==== Definitu ====
Erabiltzailearen beharretan eta nahietan zentratzen den arazoen deklarazioa solidotzea; arazo eraginkorren adierazpenak normalean iraupeneko esaldi bat dira eta erabiltzailea, bere behar espezifikoak eta nahi duen emaitza edo helburua barne hartzen dituzte.
==== Asmatu ====
Ideia-jasa arazoaren planteamendu finduari heltzeko irtenbide posibleei buruz. Idealki, proposatutako konponbideak alderdi interesdunen bideragarritasun- eta egingarritasun-irizpideekin lerrokatu beharko lirateke, eta, aldi berean, erabiltzaileentzako desiragarritasun-estandarrei eutsi beharko litzaieke.
==== Prototipoa ====
Leialtasun desberdineko soluzio potentzialak diseinatzea (baxua, ertaina eta altua), erabiltzaile-esperientziaren printzipioak eta metodologiak aplikatuz. Prototipoak sortzea prozesu iteratibo bat da, non UI diseinatzaileek diseinu soluzio anitz aztertu behar dituzten, hasierako kontzeptuan zentratu beharrean.
==== Saiakera ====
Prototipoak hartzaileei aurkeztea, iruzkinak jasotzeko eta hobetzeko ideiak lortzeko. Emaitzetan oinarrituta, UI diseinatzaileek diseinu-prozesuaren aurreko etapak berrikusi behar izan ditzakete, prototipoa eta erabiltzailearen esperientzia hobetzeko.
== Erabilgarritasun-probak ==
Jakob Nielsen eta Don Normanek 1998an sortutako Nielsen Norman Taldeak, erabiltzaileen esperientzia eta interfazeen diseinuaren hezkuntza sustatzen ditu. Jakob Nielsen interfazearen erabilgarritasun mugimenduan aitzindaria izan zen eta “erabiltzailearen interfazearen diseinurako 10 heuristika” sortu zituen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=10 Usability Heuristics for User Interface Design|hizkuntza=en|url=https://www.nngroup.com/articles/ten-usability-heuristics/|aldizkaria=Nielsen Norman Group|sartze-data=2024-11-13}}</ref>. Erabilgarritasunaren helburua interfaze baten kalitatea definitzea da, erabiltzeko erraztasuna kontuan hartuta. Erabilgarritasun txikiko interfaze bat karga bat izango da erabiltzailearentzat eta bere helburuak lortzea eragotziko dio, eta horrek interfazea kaleratzea ekarriko du. Erabilgarritasuna hobetzeko, erabiltzailearen esperientziaren ikertzaileek erabilgarritasun-probak egin ditzakete, erabiltzaileek interfaze batekin nola interakzionatzen duten ebaluatzen duen prozesua. Erabilgarritasun-probek erabiltzailearen min-puntuen ikuspegia eman dezakete, erabiltzaile batek zeregin bat akatsik gabe osa dezakeen eraginkortasuna irudikatuz, eta diseinua hobetzeko arloak nabarmenduz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Usability 101: Introduction to Usability|hizkuntza=en|url=https://www.nngroup.com/articles/usability-101-introduction-to-usability/|aldizkaria=Nielsen Norman Group|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Erabilgarritasunaren ikuskapena ===
Ebaluatzaile bati erabiltzaile-interfaze bat ikuska dezan ahalbidetu. Erabilgarritasuna ikuskatzeko metodo komun batzuk hauek dira: walkthrough kognitiboa, erabiltzaile berrientzako sistemarekin zereginak egiteko sinpletasuna bideratzen duena; ebaluazio heuristikoa, IUren diseinuan erabilgarritasun-arazoak identifikatzeko heuristiko-multzo bat erabiltzen duena; eta walkthrough pluralista, non hautatutako pertsona-talde bat zeregin-agertoki batetik igarotzen den eta erabilgarritasun-kontuak eztabaidatzen dituen.
=== Erabilgarritasun-probak ===
Prototipoak erabiltzaile erreal batean probatzea, askotan, pentsamendu-protokoloa ozen izeneko teknika erabiliz. Bertan, erabiltzaileari esperientzian zehar bere pentsamenduei buruz hitz egiteko eskatzen zaio. Erabiltzailearen interfazea diseinatzeko probei esker, diseinatzaileak ikuslearen ikuspuntutik ulertzen du diseinua, eta, beraz, aplikazio arrakastatsuak sortzen laguntzen du.
== Betekizunak ==
[[Fitxategi:Sketch of page tools as a pin-able menu (scrolled page) for the Desktop improvements project.png|thumb|350x350px|Wikipediako idazmahaiko interfazearen zirriborro eguneratua]]
Sistema baten ezaugarri dinamikoak ergonomia-arauaren 10. zatiko (ISO 9241) zazpi printzipiotan jasotako elkarrizketa-baldintzen arabera deskribatzen dira. Arau horrek "printzipio" ergonomikoen esparru bat ezartzen du elkarrizketa-tekniketarako, goi-mailako definizioekin, aplikazio argigarriekin eta printzipioen adibideekin. Elkarrizketaren printzipioek interfazearen alderdi dinamikoak adierazten dituzte, eta interfazearen "sentsaziotzat" gisa har daitezke.
=== Zazpi elkarrizketa printzipio ===
==== Lanerako egokitasuna ====
Elkarrizketa zeregin baterako egokia da, erabiltzaileari zeregina eraginkortasunez eta efizientziaz egiten laguntzen dionean.
==== Autodeskribatzailea ====
Elkarrizketa auto-deskribatzailea da, elkarrizketaren urrats bakoitza berehala ulertzen denean, sistemaren atzeraelikaduraren bidez, edo erabiltzailea eskaeran azaltzen denean.
==== Kontrolagarritasuna ====
Elkarrizketa kontrola daiteke erabiltzailea gai denean interakzioaren norabidea eta erritmoa hasi eta kontrolatzeko, helburua lortu den punturaino.
==== Erabiltzailearen itxaropenekiko adostasuna ====
Elkarrizketa bat dator erabiltzaileen itxaropenekin, elkarrizketa sendoa denean, eta bat datorrenean erabiltzaileen ezaugarriekin, hala nola zereginaren ezaugarriekin, hezkuntzarekin, esperientziarekin eta eskuarki onartzen diren konbentzioekin.
==== Errorearekiko tolerantzia ====
Elkarrizketa akatsekiko tolerantea da, baldin eta, sarreran akats nabariak egon arren, aurreikusitako emaitza erabiltzailearen ekintza nulu edo minimoarekin lor badaiteke.
==== Indibidualizaziorako egokitasuna ====
Elkarrizketa indibidualizatzeko gai da interfaze-softwarea alda daitekeenean, zereginaren beharretara, banakako lehentasunetara eta erabiltzailearen trebetasunetara egokitzeko.
==== Ikasteko egokitasuna ====
Elkarrizketa egokia da ikasteko, erabiltzaileari sistema erabiltzen ikasteko laguntza eta orientazioa ematen dionean.
ISO 9241 arauak honela definitzen du erabilgarritasuna: eraginkortasuna, eraginkortasuna eta erabiltzailearen gogobetetasuna.
11. zatiak erabilgarritasunaren definizio hau ematen du:
* Erabilgarritasuna neurtzeko, sistema orokorra erabiltzeko aurreikusitako helburuak zein mailatan lortzen diren hartzen da kontuan (eraginkortasuna).
* Aurreikusitako helburuak lortzeko gastatu behar diren baliabideak (eraginkortasuna).
* Erabiltzaileak sistema orokorra onargarritzat jotzen duen maila (gogobetetzea).
Eraginkortasuna, efizientzia eta asebetetzea erabilgarritasunaren kalitate-faktore gisa ikus daitezke. Faktore horiek ebaluatzeko, azpifaktoreetan banatu behar dira, eta, azkenik, erabilgarritasun-neurrietan.
Aurkeztutako informazioa ISO 9241 arauaren 12. zatian deskribatzen da, informazioa antolatzeko (moldaketa, lerrokatzea, multzokatzea, etiketak, kokapena), objektu grafikoak bistaratzeko eta informazioa kodetzeko (laburdura, kolorea, tamaina, forma, seinale bisualak), zazpi atributuren bidez. "Aurkeztutako informazioaren atributuek" interfazearen alderdi estatikoak adierazten dituzte, eta interfazearen "look" gisa har daitezke. Ezaugarriak arauan emandako gomendioetan zehazten dira. Gomendio bakoitzak zazpi ezaugarrietako bat edo gehiago babesten ditu.
=== Zazpi aurkezpen atributuak ===
==== Argitasuna ====
Informazioaren edukia azkar eta zehatz transmititzen da.
==== Diskriminazioa ====
Erakutsitako informazioa zehatz bereiz daiteke.
==== Laburtasuna ====
Erabiltzaileek ez dute kanpoko informazio gehiegi.
==== Trinkotasuna ====
Diseinu bakarra, erabiltzailearen itxaropenekin bat datorrena.
==== Detektagarritasuna ====
Erabiltzailearen arreta beharrezko informaziora zuzenduta dago.
==== Irakurgarritasuna ====
Informazioa erraz irakurtzen da.
==== Ulergarritasuna ====
Esanahia argi eta garbi ulertzekoa, zalantzarik gabekoa, interpretagarria eta ezagutzeko modukoa da.
== Ikerketa ==
Erabiltzailearen interfazearen diseinua ikerketa handiko gaia izan da, baita bere estetikari buruzkoa ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=Paul|abizena=van Schaik|izenburua=The role of context in perceptions of the aesthetics of web pages over time|orrialdeak=79–89|abizena2=Ling|izena2=Jonathan|data=2009-01-01|url=https://dl.acm.org/doi/10.1016/j.ijhcs.2008.09.012|aldizkaria=Int. J. Hum.-Comput. Stud.|alea=1|zenbakia=67|issn=1071-5819|doi=10.1016/j.ijhcs.2008.09.012|sartze-data=2024-11-13}}</ref> 1980ko hamarkadan software-produktuen erabilgarritasuna definitzeko estandarrak garatu ziren. Egiturazko oinarrietako bat IFIP erabiltzaile-interfazearen erreferentzia-eredu bihurtu da.
Ereduak lau dimentsio proposatzen ditu erabiltzailearen interfazea egituratzeko:
* Sarrera/irteera dimentsioa (begirada)
* Elkarrizketaren dimentsioa (sentimendua)
* Dimentsio teknikoa edo funtzionala (tresna eta zerbitzuetarako sarbidea)
* Antolakuntza-dimentsioa (komunikazioa eta lankidetzarako laguntza)
Eredu horrek eragin handia izan du interfazea erabiltzeko baldintzak deskribatzen dituen ISO 9241 nazioarteko arauaren garapenean. Softwarea garatzen hasi zenetik, baita aplikazio bat garatu ahala ere, aplikazioaren IU kontu espezifikoak ulertzeko nahiak GUIren prototipatze azkarreko tresnak ikertzera eraman zuen. Tresna horiek simulazio sinesgarriak eskain litzakete, aplikazio erreal batek ekoizpena erabiltzean izan lezakeen portaerari buruz. Ikerketa horietako batzuek frogatu dute GUIetan oinarritutako softwarearen programazio-ataza ugari zehaztu daitezkeela idazketa-programaren kodea ez den beste bitarteko batzuen bidez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Brad A.|abizena=Myers|izenburua=Creating user interfaces using programming by example, visual programming, and constraints|orrialdeak=143–177|data=1990-04-01|url=https://dl.acm.org/doi/10.1145/78942.78943|aldizkaria=ACM Trans. Program. Lang. Syst.|alea=2|zenbakia=12|issn=0164-0925|doi=10.1145/78942.78943|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Azken urteotako ikerketaren arrazoi nagusia da gero eta gailu gehiago daudela, eta, Mooreren legearen arabera, interfaze oso konplexuak izan ditzaketela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Brad|abizena=Myers|izenburua=Past, present, and future of user interface software tools|orrialdeak=3–28|abizena2=Hudson|abizena3=Pausch|izena2=Scott E.|izena3=Randy|data=2000-03-01|url=https://dl.acm.org/doi/10.1145/344949.344959|aldizkaria=ACM Trans. Comput.-Hum. Interact.|alea=1|zenbakia=7|issn=1073-0516|doi=10.1145/344949.344959|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
<references />
bx2ism40ekkuokevb29omsuy11hq6wi
9968164
9968160
2024-11-13T18:07:55Z
Amets Salsamendi
167117
9968164
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Penpot interface.webp|thumb|334x334px|Erabiltzailearen interfaze grafikoa mugikorraren pantailan aurkezten (bistaratzen) da. Erabiltzailearen sarrera prozesatuaren emaitza da, eta, oro har, gizaki-makina interakziorako interfaze nagusia.]]
Erabiltzaile-interfazearen (UI) diseinua edo erabiltzaile-interfazearen ingeniaritza makina eta [[software]]<nowiki/>rako erabiltzaile-interfazeen [[diseinu]]<nowiki/>a da, hala nola [[ordenagailu]]<nowiki/>etarako, [[etxetresna elektriko]]<nowiki/>etarako, [[gailu mugikor]]<nowiki/>retarako eta beste [[gailu elektroniko]] batzuetarako, erabiltzailearen erabilgarritasuna eta esperientzia maximizatzeko helburuarekin. Ordenagailuen edo softwarearen diseinuan, erabiltzailearen interfazearen (UI) diseinua [[informazioaren arkitektura]]<nowiki/>n oinarritzen da batez ere. [[Erabiltzaile (informatika)|Erabiltzaile]]<nowiki/>ari informazioa ahalik eta modu garbienean transmititzeko interfazeak eraikitzeko prozesua da garrantzitsua. Erabiltzailearen interfazearen diseinuak kontzeptu bezala, erabiltzailearen interfaze grafikoei eta interfazea diseinatzeko beste modu batzuei erreferentzia egiten dio. Praktika honen helburua erabiltzailearen interakzioa ahalik eta sinpleena eta eraginkorrena izatea da, erabiltzailearen helburuak lortzeko (erabiltzailea ardatz duen diseinua). Erabiltzailea ardatz duen diseinua diseinu modernoaren pentsamendua gauzatuz lortzen da normalean, eta horrek berekin dakar xede-publikoarekin enpatizatzea, arazoen adierazpen bat definitzea, soluzio potentzialak, [[wireframe]]-prototipoak asmatzea eta prototipoak probatzea, interfazearen azken maketak fintzeko.
Erabiltzailearen interfazeak erabiltzaileen eta diseinuen arteko interakzio-puntuak dira.
== Erabiltzaile-interfaze motak ==
==== Erabiltzailearen interfaze grafikoak (GUIak) ====
Erabiltzaileek elkarreragiten dute ordenagailu baten pantailako irudikapen bisualekin. [[Mahaigain ingurune|Mahaigaina]] interfaze grafiko baten adibidea da.
==== Ahots bidez kontrolatutako interfazeak ====
Erabiltzaileek euren ahotsen bidez elkarreragiten dute interfaze hauekin. Laguntzaile adimendun gehienek (Siri telefono adimentsuetan eta Alexa Amazon gailuetan) ahots-kontrola erabiltzen dute.
==== Keinuak erabiltzen dituzten interfaze interaktiboak ====
Erabiltzaileek 3D diseinuko inguruneekin elkarreragiten dute beren gorputzen bidez, adibidez, errealitate birtualeko jokoetan (VR).
Hainbat proiektuk inplikatzen dute interfazeen diseinua, hala nola sistema informatikoek, autoek, hegazkin komertzialek; proiektu horiek guztiek oinarrizko giza interakzio berberak inplikatzen dituzte, baina, aldi berean, aparteko trebetasun eta ezagutzak ere behar dituzte. Ondorioz, diseinatzaileek proiektu mota batzuetan espezializatzeko joera dute, eta beren esperientzian zentratutako trebetasunak dituzte, izan software diseinua, erabiltzaileen ikerketa, [[Web diseinu|web diseinua]] edo diseinu industriala.
== UI diseinua vs. UX diseinua ==
UXren diseinuarekin alderatuta, UIren diseinuak zerikusi handiagoa du diseinu baten azalarekin eta itxura orokorrarekin. Erabiltzailearen interfazearen diseinuan diseinatzaileek funtzio garrantzitsua betetzen dute erabiltzailearen esperientziari dagokionez. Erabiltzailearen interfazearen diseinuak gertatzen ari denaren berri eman behar die erabiltzaileei, eta gainera, erantzunak ona izan behar du, erabiltzailearen interfazearen diseinuaren itxura bisualak eta sentsazioak markatzen baitu erabiltzailearen esperientziarako tonua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=UCGIS Bok Visualizer and Search|hizkuntza=en|url=https://gistbok-topics.ucgis.org/CV-05-013|aldizkaria=UCGIS Bok Visualizer and Search|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Bestalde, UX diseinu terminoak erabiltzailearen esperientzia bat sortzeko prozesu osoari egiten dio erreferentzia.
Don Normanek eta Jakob Nielsenek esan zuten:<blockquote>Garrantzitsua da erabiltzailearen esperientzia osoa eta erabiltzailearen interfazea (UI) bereiztea, nahiz eta, jakina, erabiltzailearen interfazea diseinuaren zati oso garrantzitsua den. Adibidez, filmen aipamenak dituen webgune bat kontuan hartzen badugu, film bat aurkitzeko erabiltzaile-interfazea perfektua bada ere, UXa pobrea izango da merkaturatze independente txiki bati buruzko informazioa nahi duen erabiltzailearentzat, baldin eta azpiko datu-baseak estudio nagusietako filmak baino ez baditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Definition of User Experience (UX)|hizkuntza=en|url=https://www.nngroup.com/articles/definition-user-experience/|aldizkaria=Nielsen Norman Group|sartze-data=2024-11-13}}</ref></blockquote>
== Diseinu pentsamendua ==
[[Fitxategi:Mobile sketch template.pdf|thumb|308x308px|Mugikorren eta mahaigaineko aplikazioen diseinurako txantiloi inprimagarria]]
Erabiltzailearen interfazearen diseinuak erabiltzailearen beharrak ondo ulertzea eskatzen du. Erabiltzailearen interfazearen diseinuan hainbat fase eta prozesu daude, eta horietako batzuk beste batzuk baino gehiago eskatzen dira, proiektuaren arabera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=6 Tips for Designing an Optimal User Interface for Your Digital Event|data=2013-06-16|url=https://archive.ph/20130616121623/http://web.inxpo.com/casting-calls/bid/105506/6-Tips-for-Designing-an-Optimal-User-Interface-for-Your-Digital-Event|aldizkaria=archive.ph|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Diseinu modernoko pentsamendu-esparrua David M. Kelleyk sortu zuen 2004an, Stanforden sortzaileak d.school, ofizialki Hasso Plattner Diseinu Institutua izenez ezaguna.<ref>{{Erreferentzia|izena=Rikke Friis|abizena=Dam|izenburua=The History of Design Thinking|hizkuntza=en|abizena2=Siang|izena2=Teo Yu|data=2022-05-20|url=https://www.interaction-design.org/literature/article/design-thinking-get-a-quick-overview-of-the-history|aldizkaria=The Interaction Design Foundation|sartze-data=2024-11-13}}</ref> EDIPT Kelleyren diseinuaren pentsamendu-esparrua deskribatzeko erabiltzen den akronimoa da: enpatizatzea, definitzea, asmatzea, prototipoa eta proba esan nahi du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Stanford Design Thinking Process – Make:Iterate|hizkuntza=en-US|data=2022-12-15|url=https://makeiterate.com/the-stanford-design-thinking-process/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Zehazki, EDIPT esparrua ez da lineala, eta, beraz, UI diseinatzaile batek etapa batetik bestera salto egin dezake erabiltzailea ardatz duen soluzio bat garatzean. [[Iterazio]]<nowiki/>a ohiko praktika da diseinuaren pentsamendu prozesuan; soluzio arrakastatsuek askotan probak eta doikuntzak behar izaten dituzte produktuak erabiltzailearen beharrak asetzen dituela bermatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Rikke Friis|abizena=Dam|izenburua=The 5 Stages in the Design Thinking Process|hizkuntza=en|data=2024-03-01|url=https://www.interaction-design.org/literature/article/5-stages-in-the-design-thinking-process|aldizkaria=The Interaction Design Foundation|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== EDIPT ===
==== Enpatizatzea ====
Erabiltzaileen ikerketak egitea, audientzia objektiboaren beharrak eta min-puntuak hobeto ulertzeko. IUko diseinatzaileek sineskera pertsonaletan oinarritutako irtenbideak garatzea saihestu behar dute, eta, horren ordez, erabiltzaile batzuen perspektiba ulertzen saiatu behar dute. Datu kualitatiboak elkarrizketa erdiegituratu gisa jasotzen dira askotan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Semi-structured qualitative studies|hizkuntza=en|url=https://www.interaction-design.org/literature/book/the-encyclopedia-of-human-computer-interaction-2nd-ed/semi-structured-qualitative-studies|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Hauek dira interes komuneko eremuak:
* Zer nahiko luke erabiltzaileak sistemak egitea?
* Nola egokituko litzateke sistema erabiltzailearen ohiko lan-fluxura edo eguneroko jardueretara?
* Teknikoki zein aditua da erabiltzailea eta antzeko zein sistema erabiltzen ditu?
* Zer interfaze estetiko eta funtzionalitate estilok erakartzen du erabiltzailea gehien?
==== Definitu ====
Erabiltzailearen beharretan eta nahietan zentratzen den arazoen deklarazioa solidotzea; arazo eraginkorren adierazpenak normalean iraupeneko esaldi bat dira eta erabiltzailea, bere behar espezifikoak eta nahi duen emaitza edo helburua barne hartzen dituzte.
==== Asmatu ====
Ideia-jasa arazoaren planteamendu finduari heltzeko irtenbide posibleei buruz. Idealki, proposatutako konponbideak alderdi interesdunen bideragarritasun- eta egingarritasun-irizpideekin lerrokatu beharko lirateke, eta, aldi berean, erabiltzaileentzako desiragarritasun-estandarrei eutsi beharko litzaieke.
==== Prototipoa ====
Leialtasun desberdineko soluzio potentzialak diseinatzea (baxua, ertaina eta altua), erabiltzaile-esperientziaren printzipioak eta metodologiak aplikatuz. Prototipoak sortzea prozesu iteratibo bat da, non UI diseinatzaileek diseinu soluzio anitz aztertu behar dituzten, hasierako kontzeptuan zentratu beharrean.
==== Saiakera ====
Prototipoak hartzaileei aurkeztea, iruzkinak jasotzeko eta hobetzeko ideiak lortzeko. Emaitzetan oinarrituta, UI diseinatzaileek diseinu-prozesuaren aurreko etapak berrikusi behar izan ditzakete, prototipoa eta erabiltzailearen esperientzia hobetzeko.
== Erabilgarritasun-probak ==
Jakob Nielsen eta Don Normanek 1998an sortutako Nielsen Norman Taldeak, erabiltzaileen esperientzia eta interfazeen diseinuaren hezkuntza sustatzen ditu. Jakob Nielsen interfazearen erabilgarritasun mugimenduan aitzindaria izan zen eta “erabiltzailearen interfazearen diseinurako 10 heuristika” sortu zituen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=10 Usability Heuristics for User Interface Design|hizkuntza=en|url=https://www.nngroup.com/articles/ten-usability-heuristics/|aldizkaria=Nielsen Norman Group|sartze-data=2024-11-13}}</ref>. Erabilgarritasunaren helburua interfaze baten kalitatea definitzea da, erabiltzeko erraztasuna kontuan hartuta. Erabilgarritasun txikiko interfaze bat karga bat izango da erabiltzailearentzat eta bere helburuak lortzea eragotziko dio, eta horrek interfazea kaleratzea ekarriko du. Erabilgarritasuna hobetzeko, erabiltzailearen esperientziaren ikertzaileek erabilgarritasun-probak egin ditzakete, erabiltzaileek interfaze batekin nola interakzionatzen duten ebaluatzen duen prozesua. Erabilgarritasun-probek erabiltzailearen min-puntuen ikuspegia eman dezakete, erabiltzaile batek zeregin bat akatsik gabe osa dezakeen eraginkortasuna irudikatuz, eta diseinua hobetzeko arloak nabarmenduz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Usability 101: Introduction to Usability|hizkuntza=en|url=https://www.nngroup.com/articles/usability-101-introduction-to-usability/|aldizkaria=Nielsen Norman Group|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Erabilgarritasunaren ikuskapena ===
Ebaluatzaile bati erabiltzaile-interfaze bat ikuska dezan ahalbidetu. Erabilgarritasuna ikuskatzeko metodo komun batzuk hauek dira: walkthrough kognitiboa, erabiltzaile berrientzako sistemarekin zereginak egiteko sinpletasuna bideratzen duena; ebaluazio heuristikoa, IUren diseinuan erabilgarritasun-arazoak identifikatzeko heuristiko-multzo bat erabiltzen duena; eta walkthrough pluralista, non hautatutako pertsona-talde bat zeregin-agertoki batetik igarotzen den eta erabilgarritasun-kontuak eztabaidatzen dituen.
=== Erabilgarritasun-probak ===
Prototipoak erabiltzaile erreal batean probatzea, askotan, pentsamendu-protokoloa ozen izeneko teknika erabiliz. Bertan, erabiltzaileari esperientzian zehar bere pentsamenduei buruz hitz egiteko eskatzen zaio. Erabiltzailearen interfazea diseinatzeko probei esker, diseinatzaileak ikuslearen ikuspuntutik ulertzen du diseinua, eta, beraz, aplikazio arrakastatsuak sortzen laguntzen du.
== Betekizunak ==
[[Fitxategi:Sketch of page tools as a pin-able menu (scrolled page) for the Desktop improvements project.png|thumb|350x350px|Wikipediako idazmahaiko interfazearen zirriborro eguneratua]]
Sistema baten ezaugarri dinamikoak ergonomia-arauaren 10. zatiko (ISO 9241) zazpi printzipiotan jasotako elkarrizketa-baldintzen arabera deskribatzen dira. Arau horrek "printzipio" ergonomikoen esparru bat ezartzen du elkarrizketa-tekniketarako, goi-mailako definizioekin, aplikazio argigarriekin eta printzipioen adibideekin. Elkarrizketaren printzipioek interfazearen alderdi dinamikoak adierazten dituzte, eta interfazearen "sentsaziotzat" gisa har daitezke.
=== Zazpi elkarrizketa printzipio ===
==== Lanerako egokitasuna ====
Elkarrizketa zeregin baterako egokia da, erabiltzaileari zeregina eraginkortasunez eta efizientziaz egiten laguntzen dionean.
==== Autodeskribatzailea ====
Elkarrizketa auto-deskribatzailea da, elkarrizketaren urrats bakoitza berehala ulertzen denean, sistemaren atzeraelikaduraren bidez, edo erabiltzailea eskaeran azaltzen denean.
==== Kontrolagarritasuna ====
Elkarrizketa kontrola daiteke erabiltzailea gai denean interakzioaren norabidea eta erritmoa hasi eta kontrolatzeko, helburua lortu den punturaino.
==== Erabiltzailearen itxaropenekiko adostasuna ====
Elkarrizketa bat dator erabiltzaileen itxaropenekin, elkarrizketa sendoa denean, eta bat datorrenean erabiltzaileen ezaugarriekin, hala nola zereginaren ezaugarriekin, hezkuntzarekin, esperientziarekin eta eskuarki onartzen diren konbentzioekin.
==== Errorearekiko tolerantzia ====
Elkarrizketa akatsekiko tolerantea da, baldin eta, sarreran akats nabariak egon arren, aurreikusitako emaitza erabiltzailearen ekintza nulu edo minimoarekin lor badaiteke.
==== Indibidualizaziorako egokitasuna ====
Elkarrizketa indibidualizatzeko gai da interfaze-softwarea alda daitekeenean, zereginaren beharretara, banakako lehentasunetara eta erabiltzailearen trebetasunetara egokitzeko.
==== Ikasteko egokitasuna ====
Elkarrizketa egokia da ikasteko, erabiltzaileari sistema erabiltzen ikasteko laguntza eta orientazioa ematen dionean.
ISO 9241 arauak honela definitzen du erabilgarritasuna: eraginkortasuna, eraginkortasuna eta erabiltzailearen gogobetetasuna.
11. zatiak erabilgarritasunaren definizio hau ematen du:
* Erabilgarritasuna neurtzeko, sistema orokorra erabiltzeko aurreikusitako helburuak zein mailatan lortzen diren hartzen da kontuan (eraginkortasuna).
* Aurreikusitako helburuak lortzeko gastatu behar diren baliabideak (eraginkortasuna).
* Erabiltzaileak sistema orokorra onargarritzat jotzen duen maila (gogobetetzea).
Eraginkortasuna, efizientzia eta asebetetzea erabilgarritasunaren kalitate-faktore gisa ikus daitezke. Faktore horiek ebaluatzeko, azpifaktoreetan banatu behar dira, eta, azkenik, erabilgarritasun-neurrietan.
Aurkeztutako informazioa ISO 9241 arauaren 12. zatian deskribatzen da, informazioa antolatzeko (moldaketa, lerrokatzea, multzokatzea, etiketak, kokapena), objektu grafikoak bistaratzeko eta informazioa kodetzeko (laburdura, kolorea, tamaina, forma, seinale bisualak), zazpi atributuren bidez. "Aurkeztutako informazioaren atributuek" interfazearen alderdi estatikoak adierazten dituzte, eta interfazearen "look" gisa har daitezke. Ezaugarriak arauan emandako gomendioetan zehazten dira. Gomendio bakoitzak zazpi ezaugarrietako bat edo gehiago babesten ditu.
=== Zazpi aurkezpen atributuak ===
==== Argitasuna ====
Informazioaren edukia azkar eta zehatz transmititzen da.
==== Diskriminazioa ====
Erakutsitako informazioa zehatz bereiz daiteke.
==== Laburtasuna ====
Erabiltzaileek ez dute kanpoko informazio gehiegi.
==== Trinkotasuna ====
Diseinu bakarra, erabiltzailearen itxaropenekin bat datorrena.
==== Detektagarritasuna ====
Erabiltzailearen arreta beharrezko informaziora zuzenduta dago.
==== Irakurgarritasuna ====
Informazioa erraz irakurtzen da.
==== Ulergarritasuna ====
Esanahia argi eta garbi ulertzekoa, zalantzarik gabekoa, interpretagarria eta ezagutzeko modukoa da.
== Ikerketa ==
Erabiltzailearen interfazearen diseinua ikerketa handiko gaia izan da, baita bere estetikari buruzkoa ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=Paul|abizena=van Schaik|izenburua=The role of context in perceptions of the aesthetics of web pages over time|orrialdeak=79–89|abizena2=Ling|izena2=Jonathan|data=2009-01-01|url=https://dl.acm.org/doi/10.1016/j.ijhcs.2008.09.012|aldizkaria=Int. J. Hum.-Comput. Stud.|alea=1|zenbakia=67|issn=1071-5819|doi=10.1016/j.ijhcs.2008.09.012|sartze-data=2024-11-13}}</ref> 1980ko hamarkadan software-produktuen erabilgarritasuna definitzeko estandarrak garatu ziren. Egiturazko oinarrietako bat IFIP erabiltzaile-interfazearen erreferentzia-eredu bihurtu da.
Ereduak lau dimentsio proposatzen ditu erabiltzailearen interfazea egituratzeko:
* Sarrera/irteera dimentsioa (begirada)
* Elkarrizketaren dimentsioa (sentimendua)
* Dimentsio teknikoa edo funtzionala (tresna eta zerbitzuetarako sarbidea)
* Antolakuntza-dimentsioa (komunikazioa eta lankidetzarako laguntza)
Eredu horrek eragin handia izan du interfazea erabiltzeko baldintzak deskribatzen dituen ISO 9241 nazioarteko arauaren garapenean. Softwarea garatzen hasi zenetik, baita aplikazio bat garatu ahala ere, aplikazioaren IU kontu espezifikoak ulertzeko nahiak GUIren prototipatze azkarreko tresnak ikertzera eraman zuen. Tresna horiek simulazio sinesgarriak eskain litzakete, aplikazio erreal batek ekoizpena erabiltzean izan lezakeen portaerari buruz. Ikerketa horietako batzuek frogatu dute GUIetan oinarritutako softwarearen programazio-ataza ugari zehaztu daitezkeela idazketa-programaren kodea ez den beste bitarteko batzuen bidez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Brad A.|abizena=Myers|izenburua=Creating user interfaces using programming by example, visual programming, and constraints|orrialdeak=143–177|data=1990-04-01|url=https://dl.acm.org/doi/10.1145/78942.78943|aldizkaria=ACM Trans. Program. Lang. Syst.|alea=2|zenbakia=12|issn=0164-0925|doi=10.1145/78942.78943|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Azken urteotako ikerketaren arrazoi nagusia da gero eta gailu gehiago daudela, eta, Mooreren legearen arabera, interfaze oso konplexuak izan ditzaketela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Brad|abizena=Myers|izenburua=Past, present, and future of user interface software tools|orrialdeak=3–28|abizena2=Hudson|abizena3=Pausch|izena2=Scott E.|izena3=Randy|data=2000-03-01|url=https://dl.acm.org/doi/10.1145/344949.344959|aldizkaria=ACM Trans. Comput.-Hum. Interact.|alea=1|zenbakia=7|issn=1073-0516|doi=10.1145/344949.344959|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
<references />
cqd9qt2r21c019kqiyys0snnbdlz7fz
9968217
9968164
2024-11-13T18:37:13Z
Amets Salsamendi
167117
9968217
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Penpot interface.webp|thumb|334x334px|Erabiltzailearen interfaze grafikoa mugikorraren pantailan aurkezten (bistaratzen) da. Erabiltzailearen sarrera prozesatuaren emaitza da, eta, oro har, gizaki-makina interakziorako interfaze nagusia.]]
Erabiltzaile-interfazearen (UI) diseinua edo erabiltzaile-interfazearen ingeniaritza makina eta [[software]]<nowiki/>rako erabiltzaile-interfazeen [[diseinu]]<nowiki/>a da, hala nola [[ordenagailu]]<nowiki/>etarako, [[etxetresna elektriko]]<nowiki/>etarako, [[gailu mugikor]]<nowiki/>retarako eta beste [[gailu elektroniko]] batzuetarako, erabiltzailearen erabilgarritasuna eta esperientzia maximizatzeko helburuarekin. Ordenagailuen edo softwarearen diseinuan, erabiltzailearen interfazearen (UI) diseinua [[informazioaren arkitektura]]<nowiki/>n oinarritzen da batez ere. [[Erabiltzaile (informatika)|Erabiltzaile]]<nowiki/>ari informazioa ahalik eta modu garbienean transmititzeko interfazeak eraikitzeko prozesua da garrantzitsua. Erabiltzailearen interfazearen diseinuak kontzeptu bezala, erabiltzailearen interfaze grafikoei eta interfazea diseinatzeko beste modu batzuei erreferentzia egiten dio. Praktika honen helburua erabiltzailearen interakzioa ahalik eta sinpleena eta eraginkorrena izatea da, erabiltzailearen helburuak lortzeko (erabiltzailea ardatz duen diseinua). Erabiltzailea ardatz duen diseinua diseinu modernoaren pentsamendua gauzatuz lortzen da normalean, eta horrek berekin dakar xede-publikoarekin enpatizatzea, arazoen adierazpen bat definitzea, soluzio potentzialak, [[wireframe]]-prototipoak asmatzea eta prototipoak probatzea, interfazearen azken maketak fintzeko.
Erabiltzailearen interfazeak erabiltzaileen eta diseinuen arteko interakzio-puntuak dira.
== Historia ==
[[Fitxategi:Apple Macintosh 512K Desktop.jpg|thumb|329x329px|LISA sistema eragilea, lehen leiho-sistemetako bat]]
Interfazeen diseinua diziplina gazte bat da, eta haren sorrera bat etorri zen testuz kontrolatutako kontrol informatikoarekin eta ikusizko erabiltzaile-interfazeen hasierarekin (saguarekin lan egitea; edukien irudikapen grafikoa; ikus, halaber, [[Apple Inc.|Apple Macintosheko erabiltzaile-interfazea 1980 inguruan]]). Lanpostu informatikoen gorakadarekin batera, [[softwarearen ergonomia]] terminoa sortu zen. Ergonomia hori Alemanian legez ezarrita dago 2000. urtetik edo software-fabrikatzaileen barne-garapenerako jarraibideetan.
Internetek, 90eko hamarkadaren amaieratik mundu osoan hedatuta, [[Erabilgarritasun|erabilgarritasuna]]<nowiki/>ren kontzeptua ekarri zuen, eta horren gainean partikularrek (Jakob Nielsen) erabiltzaile talde heterogeneoen erabilgarritasunerako bitarteko berria aztertu zuten lehenengoz. Eskaintza digitalen erabilera eta onarpen global gero eta handiagoak, haien elkarreragin-maila handiarekin batera, gaur egungo unibertsitateko eta merkataritzako "erabilgarritasun-ikerketa" ekarri du, gizakiaren eta makinaren arteko elkarreraginean problematika-arloak modu egituratuan aztertzen dituena.
== Erabiltzaile-interfaze motak ==
==== Erabiltzailearen interfaze grafikoak (GUIak) ====
Erabiltzaileek elkarreragiten dute ordenagailu baten pantailako irudikapen bisualekin. [[Mahaigain ingurune|Mahaigaina]] interfaze grafiko baten adibidea da.
==== Ahots bidez kontrolatutako interfazeak ====
Erabiltzaileek euren ahotsen bidez elkarreragiten dute interfaze hauekin. Laguntzaile adimendun gehienek (Siri telefono adimentsuetan eta Alexa Amazon gailuetan) ahots-kontrola erabiltzen dute.
==== Keinuak erabiltzen dituzten interfaze interaktiboak ====
Erabiltzaileek 3D diseinuko inguruneekin elkarreragiten dute beren gorputzen bidez, adibidez, errealitate birtualeko jokoetan (VR).
Hainbat proiektuk inplikatzen dute interfazeen diseinua, hala nola sistema informatikoek, autoek, hegazkin komertzialek; proiektu horiek guztiek oinarrizko giza interakzio berberak inplikatzen dituzte, baina, aldi berean, aparteko trebetasun eta ezagutzak ere behar dituzte. Ondorioz, diseinatzaileek proiektu mota batzuetan espezializatzeko joera dute, eta beren esperientzian zentratutako trebetasunak dituzte, izan software diseinua, erabiltzaileen ikerketa, [[Web diseinu|web diseinua]] edo diseinu industriala.
== UI diseinua vs. UX diseinua ==
UXren diseinuarekin alderatuta, UIren diseinuak zerikusi handiagoa du diseinu baten azalarekin eta itxura orokorrarekin. Erabiltzailearen interfazearen diseinuan diseinatzaileek funtzio garrantzitsua betetzen dute erabiltzailearen esperientziari dagokionez. Erabiltzailearen interfazearen diseinuak gertatzen ari denaren berri eman behar die erabiltzaileei, eta gainera, erantzunak ona izan behar du, erabiltzailearen interfazearen diseinuaren itxura bisualak eta sentsazioak markatzen baitu erabiltzailearen esperientziarako tonua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=UCGIS Bok Visualizer and Search|hizkuntza=en|url=https://gistbok-topics.ucgis.org/CV-05-013|aldizkaria=UCGIS Bok Visualizer and Search|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Bestalde, UX diseinu terminoak erabiltzailearen esperientzia bat sortzeko prozesu osoari egiten dio erreferentzia.
Don Normanek eta Jakob Nielsenek esan zuten:<blockquote>Garrantzitsua da erabiltzailearen esperientzia osoa eta erabiltzailearen interfazea (UI) bereiztea, nahiz eta, jakina, erabiltzailearen interfazea diseinuaren zati oso garrantzitsua den. Adibidez, filmen aipamenak dituen webgune bat kontuan hartzen badugu, film bat aurkitzeko erabiltzaile-interfazea perfektua bada ere, UXa pobrea izango da merkaturatze independente txiki bati buruzko informazioa nahi duen erabiltzailearentzat, baldin eta azpiko datu-baseak estudio nagusietako filmak baino ez baditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Definition of User Experience (UX)|hizkuntza=en|url=https://www.nngroup.com/articles/definition-user-experience/|aldizkaria=Nielsen Norman Group|sartze-data=2024-11-13}}</ref></blockquote>
== Diseinu pentsamendua ==
[[Fitxategi:Mobile sketch template.pdf|thumb|308x308px|Mugikorren eta mahaigaineko aplikazioen diseinurako txantiloi inprimagarria]]
Erabiltzailearen interfazearen diseinuak erabiltzailearen beharrak ondo ulertzea eskatzen du. Erabiltzailearen interfazearen diseinuan hainbat fase eta prozesu daude, eta horietako batzuk beste batzuk baino gehiago eskatzen dira, proiektuaren arabera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=6 Tips for Designing an Optimal User Interface for Your Digital Event|data=2013-06-16|url=https://archive.ph/20130616121623/http://web.inxpo.com/casting-calls/bid/105506/6-Tips-for-Designing-an-Optimal-User-Interface-for-Your-Digital-Event|aldizkaria=archive.ph|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Diseinu modernoko pentsamendu-esparrua David M. Kelleyk sortu zuen 2004an, Stanforden sortzaileak d.school, ofizialki Hasso Plattner Diseinu Institutua izenez ezaguna.<ref>{{Erreferentzia|izena=Rikke Friis|abizena=Dam|izenburua=The History of Design Thinking|hizkuntza=en|abizena2=Siang|izena2=Teo Yu|data=2022-05-20|url=https://www.interaction-design.org/literature/article/design-thinking-get-a-quick-overview-of-the-history|aldizkaria=The Interaction Design Foundation|sartze-data=2024-11-13}}</ref> EDIPT Kelleyren diseinuaren pentsamendu-esparrua deskribatzeko erabiltzen den akronimoa da: enpatizatzea, definitzea, asmatzea, prototipoa eta proba esan nahi du.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Stanford Design Thinking Process – Make:Iterate|hizkuntza=en-US|data=2022-12-15|url=https://makeiterate.com/the-stanford-design-thinking-process/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Zehazki, EDIPT esparrua ez da lineala, eta, beraz, UI diseinatzaile batek etapa batetik bestera salto egin dezake erabiltzailea ardatz duen soluzio bat garatzean. [[Iterazio]]<nowiki/>a ohiko praktika da diseinuaren pentsamendu prozesuan; soluzio arrakastatsuek askotan probak eta doikuntzak behar izaten dituzte produktuak erabiltzailearen beharrak asetzen dituela bermatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Rikke Friis|abizena=Dam|izenburua=The 5 Stages in the Design Thinking Process|hizkuntza=en|data=2024-03-01|url=https://www.interaction-design.org/literature/article/5-stages-in-the-design-thinking-process|aldizkaria=The Interaction Design Foundation|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== EDIPT ===
==== Enpatizatzea ====
Erabiltzaileen ikerketak egitea, audientzia objektiboaren beharrak eta min-puntuak hobeto ulertzeko. IUko diseinatzaileek sineskera pertsonaletan oinarritutako irtenbideak garatzea saihestu behar dute, eta, horren ordez, erabiltzaile batzuen perspektiba ulertzen saiatu behar dute. Datu kualitatiboak elkarrizketa erdiegituratu gisa jasotzen dira askotan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Semi-structured qualitative studies|hizkuntza=en|url=https://www.interaction-design.org/literature/book/the-encyclopedia-of-human-computer-interaction-2nd-ed/semi-structured-qualitative-studies|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Hauek dira interes komuneko eremuak:
* Zer nahiko luke erabiltzaileak sistemak egitea?
* Nola egokituko litzateke sistema erabiltzailearen ohiko lan-fluxura edo eguneroko jardueretara?
* Teknikoki zein aditua da erabiltzailea eta antzeko zein sistema erabiltzen ditu?
* Zer interfaze estetiko eta funtzionalitate estilok erakartzen du erabiltzailea gehien?
==== Definitu ====
Erabiltzailearen beharretan eta nahietan zentratzen den arazoen deklarazioa solidotzea; arazo eraginkorren adierazpenak normalean iraupeneko esaldi bat dira eta erabiltzailea, bere behar espezifikoak eta nahi duen emaitza edo helburua barne hartzen dituzte.
==== Asmatu ====
Ideia-jasa arazoaren planteamendu finduari heltzeko irtenbide posibleei buruz. Idealki, proposatutako konponbideak alderdi interesdunen bideragarritasun- eta egingarritasun-irizpideekin lerrokatu beharko lirateke, eta, aldi berean, erabiltzaileentzako desiragarritasun-estandarrei eutsi beharko litzaieke.
==== Prototipoa ====
Leialtasun desberdineko soluzio potentzialak diseinatzea (baxua, ertaina eta altua), erabiltzaile-esperientziaren printzipioak eta metodologiak aplikatuz. Prototipoak sortzea prozesu iteratibo bat da, non UI diseinatzaileek diseinu soluzio anitz aztertu behar dituzten, hasierako kontzeptuan zentratu beharrean.
==== Saiakera ====
Prototipoak hartzaileei aurkeztea, iruzkinak jasotzeko eta hobetzeko ideiak lortzeko. Emaitzetan oinarrituta, UI diseinatzaileek diseinu-prozesuaren aurreko etapak berrikusi behar izan ditzakete, prototipoa eta erabiltzailearen esperientzia hobetzeko.
== Erabilgarritasun-probak ==
Jakob Nielsen eta Don Normanek 1998an sortutako Nielsen Norman Taldeak, erabiltzaileen esperientzia eta interfazeen diseinuaren hezkuntza sustatzen ditu. Jakob Nielsen interfazearen erabilgarritasun mugimenduan aitzindaria izan zen eta “erabiltzailearen interfazearen diseinurako 10 heuristika” sortu zituen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=10 Usability Heuristics for User Interface Design|hizkuntza=en|url=https://www.nngroup.com/articles/ten-usability-heuristics/|aldizkaria=Nielsen Norman Group|sartze-data=2024-11-13}}</ref>. Erabilgarritasunaren helburua interfaze baten kalitatea definitzea da, erabiltzeko erraztasuna kontuan hartuta. Erabilgarritasun txikiko interfaze bat karga bat izango da erabiltzailearentzat eta bere helburuak lortzea eragotziko dio, eta horrek interfazea kaleratzea ekarriko du. Erabilgarritasuna hobetzeko, erabiltzailearen esperientziaren ikertzaileek erabilgarritasun-probak egin ditzakete, erabiltzaileek interfaze batekin nola interakzionatzen duten ebaluatzen duen prozesua. Erabilgarritasun-probek erabiltzailearen min-puntuen ikuspegia eman dezakete, erabiltzaile batek zeregin bat akatsik gabe osa dezakeen eraginkortasuna irudikatuz, eta diseinua hobetzeko arloak nabarmenduz.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Usability 101: Introduction to Usability|hizkuntza=en|url=https://www.nngroup.com/articles/usability-101-introduction-to-usability/|aldizkaria=Nielsen Norman Group|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Erabilgarritasunaren ikuskapena ===
Ebaluatzaile bati erabiltzaile-interfaze bat ikuska dezan ahalbidetu. Erabilgarritasuna ikuskatzeko metodo komun batzuk hauek dira: walkthrough kognitiboa, erabiltzaile berrientzako sistemarekin zereginak egiteko sinpletasuna bideratzen duena; ebaluazio heuristikoa, IUren diseinuan erabilgarritasun-arazoak identifikatzeko heuristiko-multzo bat erabiltzen duena; eta walkthrough pluralista, non hautatutako pertsona-talde bat zeregin-agertoki batetik igarotzen den eta erabilgarritasun-kontuak eztabaidatzen dituen.
=== Erabilgarritasun-probak ===
Prototipoak erabiltzaile erreal batean probatzea, askotan, pentsamendu-protokoloa ozen izeneko teknika erabiliz. Bertan, erabiltzaileari esperientzian zehar bere pentsamenduei buruz hitz egiteko eskatzen zaio. Erabiltzailearen interfazea diseinatzeko probei esker, diseinatzaileak ikuslearen ikuspuntutik ulertzen du diseinua, eta, beraz, aplikazio arrakastatsuak sortzen laguntzen du.
== Betekizunak ==
[[Fitxategi:Sketch of page tools as a pin-able menu (scrolled page) for the Desktop improvements project.png|thumb|350x350px|Wikipediako idazmahaiko interfazearen zirriborro eguneratua]]
Sistema baten ezaugarri dinamikoak ergonomia-arauaren 10. zatiko (ISO 9241) zazpi printzipiotan jasotako elkarrizketa-baldintzen arabera deskribatzen dira. Arau horrek "printzipio" ergonomikoen esparru bat ezartzen du elkarrizketa-tekniketarako, goi-mailako definizioekin, aplikazio argigarriekin eta printzipioen adibideekin. Elkarrizketaren printzipioek interfazearen alderdi dinamikoak adierazten dituzte, eta interfazearen "sentsaziotzat" gisa har daitezke.
=== Zazpi elkarrizketa printzipio ===
==== Lanerako egokitasuna ====
Elkarrizketa zeregin baterako egokia da, erabiltzaileari zeregina eraginkortasunez eta efizientziaz egiten laguntzen dionean.
==== Autodeskribatzailea ====
Elkarrizketa auto-deskribatzailea da, elkarrizketaren urrats bakoitza berehala ulertzen denean, sistemaren atzeraelikaduraren bidez, edo erabiltzailea eskaeran azaltzen denean.
==== Kontrolagarritasuna ====
Elkarrizketa kontrola daiteke erabiltzailea gai denean interakzioaren norabidea eta erritmoa hasi eta kontrolatzeko, helburua lortu den punturaino.
==== Erabiltzailearen itxaropenekiko adostasuna ====
Elkarrizketa bat dator erabiltzaileen itxaropenekin, elkarrizketa sendoa denean, eta bat datorrenean erabiltzaileen ezaugarriekin, hala nola zereginaren ezaugarriekin, hezkuntzarekin, esperientziarekin eta eskuarki onartzen diren konbentzioekin.
==== Errorearekiko tolerantzia ====
Elkarrizketa akatsekiko tolerantea da, baldin eta, sarreran akats nabariak egon arren, aurreikusitako emaitza erabiltzailearen ekintza nulu edo minimoarekin lor badaiteke.
==== Indibidualizaziorako egokitasuna ====
Elkarrizketa indibidualizatzeko gai da interfaze-softwarea alda daitekeenean, zereginaren beharretara, banakako lehentasunetara eta erabiltzailearen trebetasunetara egokitzeko.
==== Ikasteko egokitasuna ====
Elkarrizketa egokia da ikasteko, erabiltzaileari sistema erabiltzen ikasteko laguntza eta orientazioa ematen dionean.
ISO 9241 arauak honela definitzen du erabilgarritasuna: eraginkortasuna, eraginkortasuna eta erabiltzailearen gogobetetasuna.
11. zatiak erabilgarritasunaren definizio hau ematen du:
* Erabilgarritasuna neurtzeko, sistema orokorra erabiltzeko aurreikusitako helburuak zein mailatan lortzen diren hartzen da kontuan (eraginkortasuna).
* Aurreikusitako helburuak lortzeko gastatu behar diren baliabideak (eraginkortasuna).
* Erabiltzaileak sistema orokorra onargarritzat jotzen duen maila (gogobetetzea).
Eraginkortasuna, efizientzia eta asebetetzea erabilgarritasunaren kalitate-faktore gisa ikus daitezke. Faktore horiek ebaluatzeko, azpifaktoreetan banatu behar dira, eta, azkenik, erabilgarritasun-neurrietan.
Aurkeztutako informazioa ISO 9241 arauaren 12. zatian deskribatzen da, informazioa antolatzeko (moldaketa, lerrokatzea, multzokatzea, etiketak, kokapena), objektu grafikoak bistaratzeko eta informazioa kodetzeko (laburdura, kolorea, tamaina, forma, seinale bisualak), zazpi atributuren bidez. "Aurkeztutako informazioaren atributuek" interfazearen alderdi estatikoak adierazten dituzte, eta interfazearen "look" gisa har daitezke. Ezaugarriak arauan emandako gomendioetan zehazten dira. Gomendio bakoitzak zazpi ezaugarrietako bat edo gehiago babesten ditu.
=== Zazpi aurkezpen atributuak ===
==== Argitasuna ====
Informazioaren edukia azkar eta zehatz transmititzen da.
==== Diskriminazioa ====
Erakutsitako informazioa zehatz bereiz daiteke.
==== Laburtasuna ====
Erabiltzaileek ez dute kanpoko informazio gehiegi.
==== Trinkotasuna ====
Diseinu bakarra, erabiltzailearen itxaropenekin bat datorrena.
==== Detektagarritasuna ====
Erabiltzailearen arreta beharrezko informaziora zuzenduta dago.
==== Irakurgarritasuna ====
Informazioa erraz irakurtzen da.
==== Ulergarritasuna ====
Esanahia argi eta garbi ulertzekoa, zalantzarik gabekoa, interpretagarria eta ezagutzeko modukoa da.
== Ikerketa ==
Erabiltzailearen interfazearen diseinua ikerketa handiko gaia izan da, baita bere estetikari buruzkoa ere.<ref>{{Erreferentzia|izena=Paul|abizena=van Schaik|izenburua=The role of context in perceptions of the aesthetics of web pages over time|orrialdeak=79–89|abizena2=Ling|izena2=Jonathan|data=2009-01-01|url=https://dl.acm.org/doi/10.1016/j.ijhcs.2008.09.012|aldizkaria=Int. J. Hum.-Comput. Stud.|alea=1|zenbakia=67|issn=1071-5819|doi=10.1016/j.ijhcs.2008.09.012|sartze-data=2024-11-13}}</ref> 1980ko hamarkadan software-produktuen erabilgarritasuna definitzeko estandarrak garatu ziren. Egiturazko oinarrietako bat IFIP erabiltzaile-interfazearen erreferentzia-eredu bihurtu da.
Ereduak lau dimentsio proposatzen ditu erabiltzailearen interfazea egituratzeko:
* Sarrera/irteera dimentsioa (begirada)
* Elkarrizketaren dimentsioa (sentimendua)
* Dimentsio teknikoa edo funtzionala (tresna eta zerbitzuetarako sarbidea)
* Antolakuntza-dimentsioa (komunikazioa eta lankidetzarako laguntza)
Eredu horrek eragin handia izan du interfazea erabiltzeko baldintzak deskribatzen dituen ISO 9241 nazioarteko arauaren garapenean. Softwarea garatzen hasi zenetik, baita aplikazio bat garatu ahala ere, aplikazioaren IU kontu espezifikoak ulertzeko nahiak GUIren prototipatze azkarreko tresnak ikertzera eraman zuen. Tresna horiek simulazio sinesgarriak eskain litzakete, aplikazio erreal batek ekoizpena erabiltzean izan lezakeen portaerari buruz. Ikerketa horietako batzuek frogatu dute GUIetan oinarritutako softwarearen programazio-ataza ugari zehaztu daitezkeela idazketa-programaren kodea ez den beste bitarteko batzuen bidez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Brad A.|abizena=Myers|izenburua=Creating user interfaces using programming by example, visual programming, and constraints|orrialdeak=143–177|data=1990-04-01|url=https://dl.acm.org/doi/10.1145/78942.78943|aldizkaria=ACM Trans. Program. Lang. Syst.|alea=2|zenbakia=12|issn=0164-0925|doi=10.1145/78942.78943|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Azken urteotako ikerketaren arrazoi nagusia da gero eta gailu gehiago daudela, eta, Mooreren legearen arabera, interfaze oso konplexuak izan ditzaketela.<ref>{{Erreferentzia|izena=Brad|abizena=Myers|izenburua=Past, present, and future of user interface software tools|orrialdeak=3–28|abizena2=Hudson|abizena3=Pausch|izena2=Scott E.|izena3=Randy|data=2000-03-01|url=https://dl.acm.org/doi/10.1145/344949.344959|aldizkaria=ACM Trans. Comput.-Hum. Interact.|alea=1|zenbakia=7|issn=1073-0516|doi=10.1145/344949.344959|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
<references />
nrsww5u3fqupsv9mzcdjudlgn8f1xph
Lankide:ArianaPolitena/Diseinu-patroi
2
1210832
9968740
9952416
2024-11-14T09:22:53Z
ArianaPolitena
167114
/* Historia */
9968740
wikitext
text/x-wiki
Software ingeniaritzan, diseinu patroi batek alderdi nahiko txiki eta ongi definitu bat deskribatzen du (i.e. funtzionalitatea) programa informatiko baten kodea nola idatzi.
Patroi baten erabileraren helburua existitzen den [[Adigai|kontzeptu]] bat aprobetxatzea da, [[Re-inventing the wheel|berrasmatu]] beharrean. Horrek [[:kategoria:Software garapena|softwarea]] garatzeko denbora murritz dezake eta programaren kalitatea hobetu.
Nabarmenki, patroi bat ''ez'' da software tramankulu bat. [[Programatzaile]] batek erabiltzen dituen garapen-baliabide gehienek gailu bat erabiltzeko oinarria konfiguratzea barne hartzen dute; adibidez, [[Software library|liburutegi]] bat. Aitzitik, patroi bat erabiltzeko, programatzaile batek kodea patroiak deskribatu bezala idazten du. Emaitza bakarra da emaitza patroiaren arabera ezagutu daitekeen bakoitzean.
Batzuen ustez, patroiak erabiltzea da [[Software design|softwarearen]] diseinurako praktikarik onena. Batzuek [[programazio]] konputazionalaren ikuspegi egituratutzat hartzen dute diseinu-patroien erabilera.
Kontzeptualki, diseinu-patroia [[Programazio paradigma|programazio-paradigma]] baino espezifikoagoa dela esan daiteke, eta ez [[Algoritmo|algoritmoa]] bezain espezifikoa.
=== Historia ===
Patroiak kontzeptu arkitektoniko gisa sortu zituen Christopher Alexanderrek 1977an, A Pattern Language (c.f. The Pattern of Street, JOURNAL OF THE AIP, 1966ko iraila, Vol. 32, ez. or. 273–278). 1987an, [[Kent Beck]] eta [[Ward Cunningham]] programazioan patroiak aplikatzeko ideiarekin esperimentatzen hasi ziren —patroi lengoaiak, zehazki—, eta urte hartan [[OOPSLA]] konferentzian aurkeztu zituzten emaitzak.<ref name="Smith1987">{{cite conference |last=Smith |first=Reid |date=October 1987 |title=Panel on design methodology |conference=[[OOPSLA]] '87 Addendum to the Proceedings |doi=10.1145/62138.62151 |quote=Ward cautioned against requiring too much programming at, what he termed, 'the high level of wizards.' He pointed out that a written 'pattern language' can significantly improve the selection and application of abstractions. He proposed a 'radical shift in the burden of design and implementation' basing the new methodology on an adaptation of Christopher Alexander's work in pattern languages and that programming-oriented pattern languages developed at [[Tektronix]] has significantly aided their software development efforts.}}</ref><ref name="Beck1987">{{cite conference |last1=Beck |first1=Kent |author-link=Kent Beck |last2=Cunningham |first2=Ward |author-link2=Ward Cunningham |date=September 1987 |title=Using Pattern Languages for Object-Oriented Program |url=http://c2.com/doc/oopsla87.html |conference=[[OOPSLA]] '87 workshop on ''Specification and Design for Object-Oriented Programming'' |access-date=2006-05-26}}</ref> Hurrengo urteetan, Beck, Cunningham eta beste batzuek jarraitu zuten lan hori.
Diseinu-patroiek ospea irabazi zuten konputazio-zientzian, Diseinu-patroiak: Ezagutzara bideratutako software berrerabilgarriaren elementuak liburua argitaratu ondoren (Gamma et al. ), askotan "GoF" gisa abailtzen dena. Urte horretan bertan, Programazio Lengoaia Patroien lehen Konferentzia egin zen, eta hurrengo urtean Portland Patroien Biltegia sortu zen, diseinu-patroiak dokumentatzeko. Terminoaren norainokoa eztabaidagai da oraindik ere. Diseinu-patroiaren generoko liburu aipagarrienak hauek dira:
* '''Gamma, Erich; Helm, Richard; Johnson, Ralph; Vlissides, John (1994)'''. Diseinu ereduak: objektuetara orientatutako software berrerabilgarriaren elementuak. Addison-Wesley. <nowiki>ISBN 978-0-201-63361-0</nowiki>.
* '''Brinch Hansen, Per (1995).''' Konputazio-zientzietako ikasketak: programazio paraleloaren paradigmak. Prentice Hall. <nowiki>ISBN 978-0-13-439324-7</nowiki>.
* '''Buschmann, Frank; Meunier, Regine; Rohnert, Hans; Sommerlad, Peter (1996).''' Software arkitektura orientatua, 1. liburukia: eredu sistema bat. John Wiley & Sons. <nowiki>ISBN 978-0-471-95869-7</nowiki>.
* '''Beck, Kent (1997).''' "Smalltalk Best Practice Patterns". Prentice Hall. ISBN 978-0134769042
* '''Schmidt, Douglas C.; Stal, Michael; Rohnert, Hans; Buschmann, Frank (2000).'''Software arkitektura orientatua, 2. liburukia: Objektu konkurrente eta sareztatuetarako ereduak. John Wiley & Sons. <nowiki>ISBN 978-0-471-60695-6</nowiki>.
* '''Fowler, Martin (2002).''' Enpresa aplikazioen arkitektura ereduak. Addison-Wesley. <nowiki>ISBN 978-0-321-12742-6</nowiki>.
* '''Hohpe, Gregor; Woolf, Bobby (2003).''' Enpresak integratzeko ereduak: mezularitza-soluzioak diseinatu, eraiki eta hedatzea. Addison-Wesley. <nowiki>ISBN 978-0-321-20068-6</nowiki>.
* '''Freeman, Eric T.; Robson, Elisabeth; Bates, Bert; Sierra, Kathy (2004)'''. Lehen diseinuko patroiak. O 'Reilly Media. <nowiki>ISBN 978-0-596-00712-6</nowiki>.
* '''Freeman, Eric T.; Robson, Elisabeth; Bates, Bert; Sierra, Kathy (2004).''' Lehen diseinuko patroiak. O 'Reilly Media. <nowiki>ISBN 978-0-596-00712-6</nowiki>.
Diseinu-ereduak ia aspalditik aplikatzen badira ere, diseinu-ereduen kontzeptuaren formalizazioa hainbat urtez moteldu zen.
=== Praktika ===
Diseinu-ereduek garapen-prozesua bizkortu dezakete, frogatutako garapen-paradigmak emanez. [1] Softwarearen diseinu eraginkorrak inplementazioan gerora arte agerian geratuko ez diren gaiak kontuan hartzea eskatzen du. Kode idatzi berriak gai ezkutuak eta sotilak izan ditzake, eta horiek denbora behar izaten dute antzemateko; batzuetan arazo handiak sor ditzakete bidean. Diseinu-ereduak berrerabiltzeak arazo horiek prebenitzen lagun dezake [2] eta kodeen irakurgarritasuna areagotu dezake ereduak ezagutzen dituztenentzat.
Softwarea diseinatzeko teknikak oso zailak dira arazo sorta zabalago bati aplikatzen. [beharrezko aipua] Diseinu-patroiek soluzio orokorrak ematen dituzte, arazo jakin bati lotutako espezifikotasunik behar ez duen formatu batean [[dokumentazio|dokumentatuak]].
1996an, Christopher Alexander gonbidatu zuten 1996ko OOPSLA Konbentzioari hasiera emateko [https://www.patternlanguage.com/archive/ieee.html diskurtsoa] ematera. Hemen, Arkitekturako Patroiei buruzko bere lana nola garatu zen hausnartu zuen, eta Software Diseinuko komunitateak Arkitekturari Patroiak zabaltzen nola lagundu ziezaiokeen, ordenagailu kode gisa gehiago izango diren eskema sortzaileak erabiliko dituzten egitura biziak sortzeko.
=== Arrazoia ===
Patroi batek diseinurako motibo bat deskribatzen du, a.k.a. ''mikroarkitektura prototipikoa'', hala nola programaren osagai-multzo bat (adibidez, ikasgelak, metodoak...) eta haien arteko erlazioak. Garatzaile batek motiboa bere oinarrira egokitzen du patroiak deskribatutako arazoa konpontzeko. Ateratzen den kodeak hautatutako arrazoiaren antzeko egitura eta antolamendua ditu.
=== Patroi espezifikoak ===
Era berean, ahaleginak egin dira domeinu jakin batzuetako diseinu-patroiak kodetzeko, baita lehendik dauden diseinu-patroien erabilera eta egikaritzeko diseinu-patroi espezifikoak kodetzeko ere. Adibide batzuk: erabiltzailearen interfazearen diseinu-patroiak, informazioaren bistaratzea, diseinu segurua, "erabilgarritasun segurua", web-diseinua eta negozio-ereduen diseinua.<ref>{{Cite web|abizena=Laakso|izenburua=Collection of User Interface Design Patterns|argitaletxea=University of Helsinki, Dept. of Computer Science|izena1=Sari A.|data=2003-09-16|url=http://www.cs.helsinki.fi/u/salaakso/patterns/index.html|accessdate=2008-01-31}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|abizena=Heer|izenburua=Software Design Patterns for Information Visualization|orrialdeak=853–60|abizena2=Agrawala|izena1=J.|izena2=M.|data=2006|url=http://vis.berkeley.edu/papers/infovis_design_patterns/|kazeta=IEEE Transactions on Visualization and Computer Graphics|liburukia=12|alea=5|pmid=17080809|doi=10.1109/TVCG.2006.178}}</ref><ref>{{cite book|last1=Dougherty|last2=Sayre|last3=Seacord|last4=Svoboda|last5=Togashi|first1=Chad|first2=Kirk|first3=Robert C.|first4=David|first5=Kazuya|date=2009|url=http://www.cert.org/archive/pdf/09tr010.pdf|title=Secure Design Patterns|publisher=Software Engineering Institute}}</ref><ref>{{cite thesis|type=Ph.D. thesis|title=Design Principles and Patterns for Computer Systems That Are Simultaneously Secure and Usable|date=2005|first=Simson L.|last=Garfinkel|url=http://www.simson.net/thesis/}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Yahoo! Design Pattern Library|url=http://developer.yahoo.com/ypatterns/|accessdate=2008-01-31}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=How to design your Business Model as a Lean Startup?|data=2010-01-06|url=http://torgronsund.wordpress.com/2010/01/06/lean-startup-business-model-pattern/|accessdate=2010-01-06}}</ref>
Programazio Lengoaien Ereduen Konferentziaren urteko prozedurek patroi espezifikoen adibide asko dituzte.<ref>Pattern Languages of Programming, Conference proceedings (annual, 1994—)</ref>
=== Helburuetara bideratutako programazioa ===
Objektuetara bideratutako diseinu-patroiek [[klasea|klase]] edo objektuen arteko erlazioak eta elkarrekintzak erakusten dituzte, eta ez dute zehazten zer motatako azken aplikazio-klaseak edo zer objektu dauden tartean. Egoera aldagarria inplikatzen duten patroiak desegokiak izan daitezke [[Programazio funtzional|programazio]] funtzionaleko lengoaietarako. Patroi batzuk alferrikakoak izan daitezke konpontzen saiatzen ari diren arazoa konpontzeko aurrerapen lagungarriak dituzten hizkuntzetan, eta helbururantz bideratutako patroiak ez dira nahitaez egokiak helbururantz bideratuta ez dauden hizkuntzetarako.
=== Adibideak ===
Diseinu-patroiak taldeka antola daitezke, ebazten duten problema motaren arabera. [[Creational pattern|Patroi kreazionalek]] objektuak sortzen dituzte. Patroi estrukturalek klaseak eta objektuak antolatzen dituzte egitura handiagoak osatzeko, eta egitura horiek funtzionaltasun berria ematen dute. [[Behavioral pattern|Portaera-patroiek]] objektuen arteko komunikazioa eta patroi horien gauzatzea ematen dute.
=== Patroi kreazionalak ===
{| class="wikitable"
!Izena ingelesez
!Izena
!Salgaiaren izena
|-
|Abstract factory
|[[Abstract factory|Fabrika abstraktua]]
|Eman interfaze bat hurbileko edo mendeko objektuen familiak sortzeko, haien klase konkretuak zehaztu gabe
|-
|Builder
|[[Builder pattern|Builder-a]]
|Objektu konplexu baten eraikuntza eta bere errepresentazioa bereiztea, eraikuntza prozesu berari
|-
|Dependency Injection
|[[Dependency Injection|Mendekotasunaren injekzioa]]
|Klase batek injektore batetik behar dituen objektuak onartzen ditu objektuak zuzenean sortu beharrean.
|-
|Factory method
|[[Factory method|Fabrikako metodoa]]
|Interfaze bat definitu objektu bakar bat sortzeko, baina azpi-klaseek erabaki dezatela zein klasetan instantziatu. Factory Method delakoak klasearen instantzia atzeratzen uzten die azpiklaseei.
|-
|Lazy initialization
|[[Lazy initialization|Hasieraketa nagia]]
|Objektu baten sorkuntza, balio baten kalkulua edo beste prozesu garesti bat lehen aldiz behar den arte atzeratzeko taktika. Eredu hau GoFen katalogoan "proxy birtuala" bezala agertzen da, Proxy patroia ezartzeko estrategia bat.
|-
|Multiton
|[[Multiton|Multitona]]
|Ziurta ezazu klaseak instantziak baino ez dituela izendatu, eta horietara iristeko puntu orokor bat eskaintzen duela.
|-
|Object pool
|[[Object pool|Objektu-multzoa]]
|Baliabideak kostu bidez eskuratzea eta askatzea saihestu, jada erabiltzen ez diren objektuak birziklatuz. Konexio-igerilekua eta hari-igerilekua orokortzea da.
|-
|Prototype
|[[Prototype pattern|Prototipoa]]
|Instantzia prototipiko baten bidez sortu behar diren objektu motak zehaztu, eta existitzen den objektu baten "eskeletotik" objektu berriak sortu, horrela errendimendua bultzatuz eta oroimenaren aztarnak minimora eramanez.
|-
|Resource acquisition is initialization
(RAII)
|[[Resource acquisition is initialization|Baliabideak eskuratzea hasieratzea da]] (RAII)
|Baliabideak behar bezala askatzen direla bermatzea, objektu egokien bizitzara lotuz.
|-
|Singleton
|[[Singleton pattern|Singletona]]
|Ziurtatu klaseak kasu bakarra duela eta bertara iristeko puntu orokor bat eskaintzen duela.
|}
=== Portaera-patroiak ===
{| class="wikitable"
!Izena ingelesez
!Izena
!Salgaiaren izena
|-
|Blackboard
|[[Blackboard (design pattern)|Arbela]]
|Datu-iturri desberdinak konbinatzeko adimen artifizialeko patroia (ikus arbel-sistema)
|-
|Chain of responsibility
|[[Chain-of-responsibility pattern|Erantzukizun-katea]]
|Ez lotu eskaera baten igorlea hartzaileari objektu bati baino gehiagori eskaera kudeatzeko aukera emanez. Objektu hartzaileak kateatu eta katetik pasatu eskaera objektu batek maneiatu arte.
|-
|Command
|[[Command pattern|Agintea]]
|Eskaera bat objektu gisa kapsulatzea, eskaera desberdinak dituzten bezeroak parametrizatzeko eta eskaerak ilaran jartzeko edo mozteko. Gainera, egin ezin diren eragiketei eusteko aukera ematen du.
|-
|Fluent interface
|[[Fluent interface|Interfaze fluentea]]
|Diseinatu API bat kateatuta egoteko, DSL bat bezala irakurtzeko. Metodo bakoitzak testuinguru bat itzultzen du, zeinaren bidez hurrengo dei logikoak eskuragarri jartzen diren.
|-
|Interpreter
|[[Interpreter pattern|Interpretea]]
|Hizkuntza bat emanda, bere gramatikarako irudikapen bat definitu, esaldiak hizkuntzan interpretatzeko irudikapena erabiltzen duen interprete batekin batera.
|-
|Iterator
|[[Iterator pattern|Iterator]]
|Objektu agregatu baten elementuetara modu sekuentzialean iristeko modu bat eskaintzea, azpiko irudikapena azaldu gabe.
|-
|Mediator
|[[Mediator pattern|Bitartekaria]]
|Objektu multzo batek nola eragiten duen kapsulatzen duen objektu bat definitu. Bitartekariak akoplamendu askea sustatzen du, objektuek beren artean esplizituki erlaziona ez daitezen, eta euren arteko elkarrekintza modu independentean alda dadin.
|-
|Memento
|[[Memento pattern|Mementoa]]
|Kapsulatzea hautsi gabe, objektu baten barne-egoera atzematea eta kanporatzea, objektua geroago egoera horretara itzultzea ahalbidetuz.
|-
|Null object
|[[Null object|Objektu nulua]]
|Saihestu erreferentzia nuluak objektu huts bat emanez.
|-
|Observer or Publish/subscribe
|[[Observer pattern|Behatzailea]] edo argitaratu/harpidetu
|Objektuen arteko dependentzia bat definitu, non objektu bakar baten egoera aldaketak bere menpeko guztiak automatikoki jakinarazi eta eguneratzen dituen.
|-
|Servant
|[[Design pattern Servant|Zerbitzaria]]
|Klase-talde baten funtzionaltasun komuna definitzea. Morroi-patroiari klase jakin baterako laguntzaile edo utilitate klasea ere esaten zaio. Klase laguntzaileek, oro har, ez dute objekturik izaten, eta, horregatik, metodo estatiko guztiak izaten dituzte, mota desberdinetako objektuei eragiten dietenak.
|-
|Specification
|[[Specification pattern|Espezifikazioa]]
|Negozio-logika berrkonbinagarria boolearren erara.
|-
|State
|[[State pattern|Estatua]]
|Utzi objektu bati bere portaera aldatzen bere barne-egoera aldatzen denean. Objektuak klasez aldatzen dela dirudi.
|-
|Strategy
|[[Strategy pattern|Estrategia]]
|Algoritmo familia bat definitu, bakoitza kapsulatu eta trukagarri bihurtu. Estrategiak algoritmoa aldatzen du erabiltzen duten bezeroengandik aparte.
|-
|Template method
|[[Template method|Txantiloiaren metodoa]]
|Definitu algoritmo baten hezurdura eragiketa batean, urrats batzuk atzeratuz azpiklaseetara. Txantiloi metodoak algoritmo baten urrats batzuk birdefinitzen uzten du algoritmoaren egitura aldatu gabe.
|-
|Visitor
|[[Visitor pattern|Bisitaria]]
|Klase multzo baten instantzietan egin beharreko eragiketa bat irudikatu. Bisitariak eragiketa berri bat definitzen uzten du, eragiten duen elementuen klaseak aldatu gabe.
|}
=== Patroi konkurrenteak ===
{| class="wikitable"
!Izena ingelesez
!Izena
!Salgaiaren izena
|-
|Active Object
|[[Active Object|Objektu aktiboa]]
|Bikote-uztearen metodoa beren kontrolaren harian dagoen metodoaren bidez gauzatzea. Helburua da konmoneta sartzea metodo asinkronoaren inbokazioa eta eskaerak kudeatzeko programatzaile bat erabiliz.
|-
|Balking
|[[Balking pattern|Balking-a]]
|Objektu baten gainean ekintza bat egitea, objektua egoera partikular batean dagoenean.
|-
|Binding properties
|[[Binding properties pattern|Lotura-propietateak]]
|Behatzaile anitzak konbinatuz objektu ezberdinen propietateak nolabait sinkronizatuak edo koordinatuak izatera behartzeko.
|-
|Compute kernel
|[[Compute kernel|Kalkulu-nukleoa]]
|Kalkulu bera askotan paraleloan, parametro osoen bidez bereiziz, matrize partekatuetan puntuzko matematika ez adarkatuarekin, hala nola GPU-optimizatutako matrizearen biderketa edo sare neuronal konbolutionala.
|-
|Double-checked locking
|[[Double-checked locking|Kontrol bikoitzeko blokeoa]]
|Sarraila bat eskuratzeko gainazala murriztu, giltzarrapoaren irizpidea ("sarraila-zantzua") lehen aldiz segurtasunik gabe probatuz; hori lortzen bada, orduan bakarrik gertatzen da benetako blokeo-logika.
Ez da segurua hizkuntza/hardware konbinazio batzuetan ezartzen denean. Beraz, batzuetan antipatroitzat har daiteke.
|-
|Event-based asynchronous
|[[Event-Based Asynchronous Pattern|Ekitaldietan oinarritutako asinkronoa]]
|Programa multiharidunetan gertatzen den eredu asinkronoarekin arazoak ditu.
|-
|Guarded suspension
|[[Guarded suspension|Esekidura gordeta]]
|Eragiketa gauzatu aurretik, sarraila eta aurrebaldintza bat behar dituzten eragiketak kudeatzen ditu..
|-
|Join
|[[Join-pattern|Bat egin]]
|Join-patroiak programa konkurrenteak, paraleloak eta mezu bidez banatuak idazteko modua eskaintzen du. Harien eta sarrailen erabilerarekin alderatuta, hau goi mailako programazio eredua da.
|-
|Lock
|[[Lock (computer science)|Sarraila]]
|Hari batek "giltzarrapo" bat jartzen dio baliabide bati, beste hari batzuek hura eskuratzea edo aldatzea eragotziz.
|-
|Messaging design pattern (MDP)
|[[Messaging pattern|Mezuen diseinu-eredua (MDP)]]
|Informazioa (hau da, mezuak) osagaien eta aplikazioen artean trukatzea ahalbidetzen du.
|-
|Monitor object
|[[Monitore (konkurrentzia)|Kontrolaren xedea]]
|Objektu bat, zeinaren metodoak elkarrengandik baztertuak diren, horrela objektu anitzak aldi berean erabiltzen oker saiatzea eragotziz.
|-
|Reactor
|[[Reactor pattern|Erreaktorea]]
|Objektu erreaktore batek interfaze asinkrono bat ematen die modu sinkronikoan erabili beharreko baliabideei.
|-
|Read-write lock
|[[Read-write lock|Irakurketa eta idazketa blokeatzea]]
|Objektu bat irakurtzeko aukera ematen du, baina idazlanak egiteko sarbide esklusiboa behar du. Azpian dagoen semaforo bat erabil daiteke idazteko, eta Kopy-on-writing mekanismoa erabil daiteke edo ez.
|-
|Scheduler
|[[Scheduler pattern|Programatzailea]]
|Esplizituki kontrolatzea noiz exekutatu dezaketen hariek kode bakarra.
|-
|Service handler pattern
|Zerbitzu-eskulekuaren patroia
|Eskaera bakoitzerako, zerbitzari batek bezero bat sortzen du eskaera bat kudeatzeko. Gainera, harilkatze-saioa ere esaten zaio.
|-
|Thread pool
|[[Thread pool|Hariztatzeko igerilekua]]
|Hari batzuk sortzen dira zeregin batzuk egiteko, normalean ilara batean antolatzen direnak. Normalean, askoz zeregin gehiago daude hariak baino. Objektu-igerilekuaren patroiaren kasu berezitzat har daiteke.
|-
|Thread-specific storage
|[[Thread-specific storage|Biltegiratze espezifikoa]]
|Memoria estatikoa edo "globala", hari bati lotua.
|-
|Safe Concurrency with Exclusive Ownership
|Konkurrentzia segurua, jabetza esklusiboarekin
|Denbora librearen beharra ekiditea, jabetza esklusiboa egiazta daitekeelako. Herstura hizkuntzaren gaitasun nabarmena da, baina denbora kontrolaezina egiaztatzea ez da bide bakarra, programatzaile batek askotan eskuz diseinatuko ditu eredu horiek kodean, blokeo mekanismoaren erabilera alde batera utzita, programatzaileak aldagai jakin bat ez dela inoiz batera sartuko ebaluatzen duelako.
|-
|CPU atomic operation
|PUZaren operazio atomikoa
|x86 eta CPUko beste arkitektura batzuek oinarrizko balioak (integralak) aldatzeko eta eskuratzeko oroimenaren segurtasuna bermatzen duten jarraibide atomikoen sorta bat babesten dute. Adibidez, bi harik kontagailu bat gehitu dezakete segurtasunez. Gaitasun horiek beste moneta-eredu batzuen mekanismoak ezartzeko ere erabil daitezke. C #lengoaiak Interlocked klasea erabiltzen du gaitasun hauetarako.
|}
=== Dokumentazioa ===
Diseinu patroi baterako dokumentazioak patroia erabiltzen den testuingurua deskribatzen du, patroiak konpondu nahi duen testuinguruko indarrak eta iradokitako soluzioa. Ez dago diseinu-patroiak dokumentatzeko formatu bakar eta estandarrik. Aitzitik, formatu desberdin ugari erabili dituzte patroien hainbat egilek. [[Martin Fowler (software engineer)|Martin]] Fowlerren arabera, ordea, patroi forma batzuk beste batzuk baino ezagunagoak egin dira, eta, ondorioz, planoak idazteko ahalegin berrietarako abiapuntu komun bihurtu dira.<ref name="Fowler2006">{{Cite web|abizena=Fowler|izenburua=Writing Software Patterns|izena1=Martin|data=2006-08-01|url=http://www.martinfowler.com/articles/writingPatterns.html|accessdate=2007-03-06}}</ref> [[Erich Gamma]], [[Richard Helm]], [[Ralph Johnson (computer scientist)|Ralph Johnson]] eta [[John Vlissides|John Vlisside]] idazleek Diseinu-ereduak liburuan erabili ohi duten dokumentazio-formatuaren adibide bat da. Atal hauek ditu:
* '''Patroiaren Izena eta Sailkapena''': Patroia identifikatzen eta aipatzen laguntzen duen izen deskribatzaile eta bakarra.
* '''Asmoa''': Helburuaren deskribapena patroiaren atzean eta erabiltzeko arrazoia.
* Patroirako beste izen batzuk izenarekin ere ezagutzen da.
* Motibazioa (Indarrak): Patroi hori erabil daitekeen arazo eta testuinguru batean datzan agertokia.
* '''Aplikagarritasuna''': Patroi hau erabil daitekeen egoerak; patroiaren testuingurua.
* '''Egitura''': Patroiaren irudikapen grafiko bat. Horretarako, [[Unified Modeling Language|klase-diagramak]] eta [[Unified Modeling Language|elkarrekintza-diagramak]] erabili ahal izango dira.
* '''Parte-hartzaileak''': Patroian erabilitako klase eta objektuen zerrenda bat eta horiek diseinuan dituzten rolak.
* Elkarlana: Patroian erabilitako klaseek eta objektuek elkarri nola eragiten dioten azaltzen duen deskribapena.
* Ondorioak: Emaitzen deskribapena, bigarren mailako '''ondorioak''' eta patroiaren erabilerak eragindako irain komertzialak.
* Inplementazioa: Patroiaren inplementazio baten deskribapena; patroiaren soluzio zatia.
* '''Laginaren kodea''': Patroia programazio-lengoaia batean nola erabil daitekeen erakusten duen irudia.
* '''Erabilera ezagunak''': Patroiaren erabilera errealen adibideak.
* Patroi '''erlazionatuak''': patroiarekin erlazioa duten beste patroi batzuk; patroiaren eta antzeko patroien arteko desberdintasunen eztabaida.
=== Kritikak ===
Batzuek iradokitzen dute diseinu-patroiak programazio-lengoaia jakin batean ([[Java (programazio-lengoaia)|Java]] edo C+++, adibidez) ezaugarriak falta diren seinale izan daitezkeela. [[Peter Norvig|Peter]] Norvig-ek frogatzen du ''Diseinu Patroien'' liburuko 23 patroietatik 16 (C+++-en oinarritzen da batez ere) sinplifikatu edo ezabatu egiten direla (hizkuntzaren zuzeneko euskarriaren bidez) [[Lisp]] edo Dylan-en.<ref name="Norvig1998">{{cite conference |last=Norvig |first=Peter |author-link=Peter Norvig |year=1998 |title=Design Patterns in Dynamic Languages |url=http://www.norvig.com/design-patterns/}}</ref> Hannemannek eta Kiczalesek lotutako behaketak egin zituzten, eta 23 diseinu-patroietako batzuk aplikatu zituzten helburuetara bideratutako [[Aspect-oriented programming|programazio-lengoaia]] bat erabiliz (J kodifikazioa), eta erakutsi zuten kodeen mailako mendekotasunak ezabatu egin zirela 23 diseinu-patroietatik 17ren inplementazioetatik, eta helburu espezifikoetara bideratutako programazioak diseinu-patroien inplementazioak sinplifikatu zitzakeela.<ref name="Hannemann2002">{{cite conference |last1=Hannemann |first1=Jan |last2=Kiczales |first2=Gregor |author-link2=Gregor Kiczales |year=2002 |title=Design pattern implementation in Java and AspectJ |conference=OOPSLA '02 |page=161 |doi=10.1145/582419.582436 |isbn=1581134711 |book-title=Proceedings of the 17th ACM SIGPLAN conference on Object-oriented programming, systems, languages, and applications - OOPSLA '02}}</ref> Ikus, halaber, [[Paul Graham (computer programmer)|Paul Grahamen]] "Venganza de los nerds" saiakera.<ref name="Graham2002">{{Cite web|abizena=Graham|urtea=2002|izenburua=Revenge of the Nerds|izena1=Paul|url=http://www.paulgraham.com/icad.html|accessdate=2012-08-11}}</ref>
Patroien erabilera desegokiak konplexutasuna handitu dezake, beharrik gabe.<ref name="CodeComplete2">{{cite book|url=https://archive.org/details/codecomplete0000mcco|isbn=9780735619678|page=[https://archive.org/details/codecomplete0000mcco/page/105 105]|first=Steve|last=McConnell|title=Code Complete: A Practical Handbook of Software Construction, 2nd Edition|publisher=Pearson Education|year=2004|url-access=registration}}</ref>
Definizioz, patroi bat berriro programatu behar da berau erabiltzen duen aplikazio bakoitzean. Egile batzuek [[kodea berrerabiltze|softwarea berrerabiltzeko]] atzerapauso gisa ikusten dutenez, [[Software componentry|osagaiek]] hornitzen dutenez, patroiak osagai bihurtzeko lanean aritu dira ikertzaileak. Meyerrek eta Arnoutek saiatu ziren patroien bi hereneko osagai osoa edo partziala eman ahal izan zuten.<ref name="Meyer2006">{{Cite aldizkari|abizena=Meyer|izenburua=Componentization: The Visitor Example|orrialdeak=23–30|abizena2=Arnout|izena1=Bertrand|izena2=Karine|data=July 2006|url=http://se.ethz.ch/~meyer/publications/computer/visitor.pdf|kazeta=[[IEEE Computer]]|liburukia=39|alea=7|doi=10.1109/MC.2006.227}}</ref>
Malgutasuna lortzeko, diseinu-patroiek noraezeko maila gehigarriak sar ditzakete, eta horrek diseinua zaildu eta exekuzio-denboraren errendimendua murriztu dezake.
tbpfjjd7ck6nqnhgwb2a6m3btruiq7s
Ur sakratuak Erromatar Inperioan
0
1211119
9968798
9961671
2024-11-14T10:14:20Z
Lasterketak
49276
/* Ikus, gainera */
9968798
wikitext
text/x-wiki
'''Erromako Inperioan''', erreka eta ibaietako '''ura''' betidanik bizitzaren adierazgarri bat izan zen, eta [[Antzinako Erroma|erromatarrak]] maisuki aprobetxatu zuten baratzeak ureztatzeko, eta hirietako biztanleen bizi-kalitatea bermatzeko. Hiria urez hornitzeko, zubiak, errotak, akueduktuak, zisternak eta abar eraiki zituzten. Hala ere, soberako eta erabilitako urarekin hiriak garbitzen zituzten saneamendu-sisteman bukatu baino lehen.
[[File:Roma - Lacus Iuturnae - La fontana sacra del Foro Romano - 002.jpg|thumb|250px|<center>Lacus Iuturnae.</center>]]
== Uraren osagai espirituala ==
Alabaina, erromatarrek, uraren ezaugarri bizigarriak kontuan hartuz, uste zuten likido hau osagai espiritual bat zuela. Honela, iturburuak sakratu eta garbitzailetzat jotzen zituzten, eta han, jendeak gaixotasunetik sendatzeko tenpluak eraiki ohi zituen<ref> Stavrianopulu B. P., 2010, 120. or.</ref>. Hori zela eta, urak erlijio erromatarrean zeregin nabarmena izan zuen bai kultu publikoan bai pribatuan, literaturan, epigrafian eta arkeologikoan egiazta daiteke moduan<ref>''CIL'' 6.157.</ref>.
Iturburuez gain, errekak, ibaiak eta lakuak santifikatu zituzten, eta hurbileko santutegietan eskaintza botiboak egiten zituzten, ura naturan jainkotasunaren adierazgarritzat hartzen zutelako. Iturburuak faktore erabakigarriak izan ziren, askotan, santutegien kokapenean, bereziki ''asklepeia''en kasuan<ref>Asklepeia izeneko tenpluetara gaixoak joaten ziren osasuna berreskuratzeko, bertako sendagileen laguntzarekin eta amets mantikoen bitartez.</ref>.
[[Vitruvio|Vitruviok]] ''asklepeia''en kokapen osasuntsuak azpimarratu zituen<ref>Vitruv. 1.2.7.</ref>, eta Plutarkoren arabera, Asklepiok eta bere jarraitzaileek kontzienteki eraiki zituzten beren santutegiak leku garbi, aireztatu eta altuetan<ref>Plut. ''Mor.'' 286D.</ref>. Egia esan, santutegi-mediku gehienak propietate terapeutikoetako iturburuen ondoan eraiki zituzten. Gaixoak ''Asklepei''etara joaten ziren jainkoaren presentzia eta ur sendagarrietan jarritako itxaropenagatik. Toki sakratu horietako ura oso garrantzitsua zen bai garbitzeko bai erlijio-praktiketarako, hala nola ihintza edo erritu-bainuak.
Ildo horretan, Frontinok esan zuen erromatarrek antzinatik uraren propietate terapeutikoetan sinesten zutela, batez ere iturrietako uretan, eta adibide moduan [[Kamenak|Kamena]], [[Apolo]] eta [[Juturna]] iturburuetako ura sendatzeko ahalmenak jarri zituen<ref>Frontin. ''Aq.'' 1.1.6.</ref>. Horren ondorioz, ez da harritzekoa erromatarrek ur ikuskatzailearen kargua sortu izana ur-horniduraz eta ubideen zaintzeaz arduratuko zena<ref>Frontin. ''Aq''. 1.17.</ref>, erromatarrek baitzekiten ur-hornidura sistemaren kontserbazioak eta mantentzeak eragin zuzena izaten zuela osasuna hobetzeko<ref>Frontin. ''Aq''. 1.pr.1.</ref>.
Antzinakoek iturburuak bereizten zituzten tenperaturaren eta uraren kalitatearen arabera, eta santutegi batzuetako eskaintzek adierazten dutenez, erromatarrek ur sufretsuen iturburuak nahiago zituzten, uste baitzuten sendatze-iturri onenak zirela gaitz ugarietarako<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 162-163. or.</ref>.
Uraren bidezko arazketarekin lotuta zegoen sufrea erabiltzea, uraren ezaugarriak handitzen baitziren sufrearen kearekin konbinatuz gero, erretzean garbitzen zela uste zelako. Jeneralean, ur beroa sufrearekin identifikatzen zen, eta Senekak lotura zuzena ikusi zuen ur sufretsuen eta haren tenperaturaren artean:
{{esaera2|''Batzuek uste dute sufrez edo nitroz betetako lekuetatik igarotzen den urak zeharkatzen duen materialaren propietateetatik beroa hartzen duela. Hori adierazten da uraren usain eta zapore bereziengatik, urak berotu egin duen materialaren kalitatea erreproduzitzen baitu. Horretaz ez harritzeko, bota ura kare bizian, eta hori erre egingo da.'' <ref>Sen. ''QNat.'' 3.24.4.1.</ref>}}
Terapia hori pertsonei nahiz animaliei aplika zekiekeen, eta sufrea erretzeak berehalako eragina zuela uste zen<ref>Ovid. ''Fast''. 4.735-740; Plin. ''HN'' 35.177.</ref>. Garbiketaren helburua zen sendatzea, eta sendatze horretan ur sufretsua ez ezik, gazia eta beroa ere erabil zitezkeen<ref>Suet. ''Aug.'' 82.</ref>.
Ur bero guztia sufretsua ez den arren, ur sufretsu guztiak kiratsa du. Vitruviok ur sufretsua, beroa edo hotza, usain eta zapore txarrarekin identifikatu zuen, baina onartu zuen osasuna berreskuratzeko propietate asko zituela<ref>Vitr. 8.3.4.</ref>.
Erromatar erlijioaren testuinguruan ur sakratu eta sendatzailearen azken xedea gizarteko gizabanako eta taldeei zerbitzua ematea zen. Erlijio formalizatu eta ofizialaren zati gisa, gurtza horietako asko bigarren mailako jainkoekin erlazionatu ziren. Mefitisen garrantzia, adibidez, bere santutegiak ur sufretsuen ondoan egotean, eta hartara eramandako eskaintzetan zetzan. Urak, batez ere sufretsuak, pisu handia izan zuen pertsonen eta animalien sendaketan, eta Mefitis bizitzako alderdi garrantzitsu honen arduradun jainkosaren bat bihurtu zen<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 180. or.</ref>. Porfiriok, bere aldetik, horren usain txarra Mefitis jainkosari egotzi zion<ref>Porph. 3.18.pr.1.</ref>.
Tito Livio, Ovidio edo Virgilio bezalako idazle latindarrek Erromaren fundazioan uraren garrantzia nabarmendu zuten arren, ez da beti onartu uraren eragina erromatar erlijioan<ref>Livy 1.7.</ref>. Horren arrazoia izan daiteke ikertzaileen arreta erromatar gurtza ofizialean eta estatuaren jainkoetara zuzendu dela, erlijio-praktiken adierazpen ez hain nabarietan jarri ordez<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 163-164. or.</ref>. Baina gure egunetan ez dago zalantzarik urak erlijioan izandako garrantziaz.
== Urarekin garbitzeko errituak ==
Iturburu garbitzaileek (''lustratio'') beren errituak eta jainkoak zituzten; aipagarrienak Camenae<ref>''LTUR'' 2.220. or.</ref>, Egeria<ref>''LTUR'' 1.106. or.</ref> eta Carmenta ziren. Azken hau profeziaren eta erditzearen jainkosatzat hartzen zen. Serviok uste zuen iturburu guztiak sakratuak zirela definizioz (''sacro fonte nullus enim fons non sacer'')<ref>Serv. ''Aen.'' 7.84.</ref>, baina, bereziki, bi garrantzitsuak izan ziren Erromako biztanleentzat: Fons eta Juturna, urriaren 13an Fontinalian, eta urtarrilaren 11n Juturnalian izeneko jaietan ospatzen zirenak, hurrenez hurren. Juturna udaberriko jainkosari omenaldia egiten zioten urarekin erlazionatutako eskulangileek. Artzainek ere beren animaliak urarekin arazten zituzten, eta merkatariek haien salgaiak saldu aurretik zipriztintzen zituzten<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 170. or.</ref>, eta asmo berarekin, zorua eta eraikinen sarrerak urez ihinztatzeko ohitura zegoen<ref>Ovid. ''Fast''. 5''.''673–679.</ref>.
Ura maiz arazketa edo ''lustratio'' gisa erabiltzen zen. Horrek aurpegia eta eskuak garbitzea suposatzen zuen<ref>Hor. ''Sat''. 1.5.24-26.</ref> edo "gauza santuak" garbitzea<ref>Ovid. ''Fast''. 3.11-12.</ref>, baina baita urarekin zipriztintzea ere. Batzuetan, halako garbiketa errituala gertaera historikoekin lotzen da, hala nola emakume sabinak ohoratzeko haiek bortxatuak izan ondoren.
Iturriez gain, Italiako ibaiak gurtzen ziren, esaterako Tiber ibaia erromatar egutegian [[Volturno|Volturnus]]<ref>''LTUR'' 2.63. or.</ref> izenarekin agertzen zen eta bere jaia abuztuaren 27an ospatzen zen. Ibai hori Erromako ur iturririk hurbilena izan arren, hiri honetako biztanleek Neptuno jainkoa ere gurtzen zuten Neptunalia jaian, uztailaren 23a ospatzen zena. Nahiz eta Neptuno itsas jainko bat besterik ez dela uste izateko joera izan, jainko hau ur gezaren hornitzaile eta babesle ere izan zen, bere emazte Salaziaren laguntzarekin. Izan ere, Neptuno Italia osoan ohoratua izan zen uraren babesle gisa, eta bere festak, erromatar inperioan eta kristau aroa hasi arte gurtua izaten jarraitu zuen<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 164-165. or.</ref>.
Beste jai egun batzuetan ere urarekin garbiketa errituala egin behar zen, esaterako ''Fortuna Virilis'' eta ''Venus Verticordia'' (apirilaren 1a)'', Parilia'' (apirilak 21), ''Lemuria'' (maiatzak 9, 11, 13), ''Merkurio'' (maiatzak 15), ''Anbarvalia'' (maiatzak 29), ''Vestalia'' (ekainaren 9a), eta ''Ludi Romani'' (irailaren 5etik 19ra). Erritu ezberdinak izan arren, ura ezinbestekoa zen kasu bakoitzean.
Aipatutakoez gain, erromatar egutegian, ur erabileraren erritualean garrantzi bereko beste jainko batzuk zeuden. Aipatzekoak dira Cloacina edo Venus Cloacina, Magna Mater eta Mefitis. Cloacina garbiketarekin lotuta zegoen<ref>Plin. ''HN'' 15.119-120.</ref>, eta Magna Materren erritualak, berriz, Palatinoko jainkosaren irudiaren garbiketarekin (''lavatio'') erlazionatzen ziren<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 168-169. or.</ref>.
Erromatarren ustez, uraren eta suaren arazteko gaitasunak antzekoak ziren. Horregatik, ura zein sua erabiltzen zuten hileta zeremonietan gorpua eta, hedaduraz, komunitate osoa arazteko. Ura eta sua erbesteratuei ukatzen zitzaizkienez, horrek adierazten du erromatarrek elementu horietarako sarbidea etxeko oinarrizkotzat hartzen zutela<ref>Greenfield, P., 2011, 51. or.</ref>.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|2}}
== Bibliografia ==
* Edlund-Berry, I. (2006). "Hot, cold, or smelly: the power of sacred water in Roman religion, 400-100 BCE". In C.E. schultz (Ed.), ''Religion in Republican Italy'' (162-180. or.). Cambridge University Press.
* Greenfield, P., (2011). ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate,'' The University of Sidney.
* Stavrianopulu Boyatzi, P. (2010). ''Los baños en Bizancio: arquitectura, medicina y literatura''. ''Cuadernos del CEMYR'', ''18,'' 119-144 orr.
== Ikus, gainera ==
*[[Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan]]
*[[Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan]]
*[[Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman]]
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[[Corpus Inscriptionum Latinarum]]'')
* Edlund-Berry, I. (2006). [https://www.cambridge.org/es/universitypress/subjects/classical-studies/ancient-history/religion-republican-italy?format=HB&isbn=9780521863667 ''Religion in Republican Italy''.]
* Greenfield, P., (2011). [https://www.academia.edu/30709398/Virgin_Territory_The_Vestals_and_the_Transition_from_Republic_to_Principate ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate,'' The University of Sidney.]
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* Stavrianopulu Boyatzi, P. (2010). "[https://www.ull.es/revistas/index.php/cemyr/article/view/4156 Los baños en Bizancio: arquitectura, medicina y literatura"]. ''Cuadernos del CEMYR'', ''18,'' 119-144 orr.
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Mitologia]]
[[Kategoria: Antzinako Erromako gizartea]]
[[Kategoria: Antropologia]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
4bbsoclrii41r9m7dshgtf7z6n75bmd
Gas kromatografia
0
1211137
9967477
9967447
2024-11-13T11:59:04Z
Asierx6
166997
9967477
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean}}
{{wikitu}}
'''Gasen kromatografia teknika''' kromatografiko bat da. Zutabe kromatografiko baten pizgailuaren buruan injektatzen da, lagina lurrunduz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Modern analytical chemistry {{!}} WorldCat.org|hizkuntza=en|url=https://search.worldcat.org/title/41070677|aldizkaria=search.worldcat.org|sartze-data=2024-10-16}}</ref>. Eluzioa gas geldo baten fase mugikorrak sortutako fluxuaren ondorioz gertatzen da. Beste [[kromatografia]] eredu batzuekin alderatuta, fase mugikorrak eta analitoaren molekulek ez diote elkarri eragiten.[[Fitxategi:(Gas chromatograph.) - DPLA - 6f678040232669661dcfb95308013cc0.jpg|thumb|Gas kromatografia]]
Bi gas kromatografia eredu daude: gas-solido kromatografia eta gas-likido kromatografia. Gas-solido kromatografiarekin alderatuz, gas-likido kromatografia askoz erabiliagoa da; azken honek, gas kromatografia izenaren hegemonia hartzen duela. Gas kromatografian absortzio prozesuaren bitartez ematen da analitoen erretentzioa, geldiguneko fase solidoan. Absortzio prozesu ez linealak, kromatografiak aplikazio mugatua izatea eragiten du; izan ere, gainazeleko [[analito]]<nowiki/>en erretentzioa erdiiraunkorra da eta errenkadak dituzten eluzio gailurrak eskuratzen dira. Daukan erabilera bakarra da, [[masa molekular]] baxuko espezie gaseosoen bitartez burutzen da. Gas kromatografiak, solido bizigabe baten gainazalean geldirik gelditzen diren molekula likidoak erabiltzen ditu fase geldikor bezala.
Gas kromatografia, gas kromatografo batean gauzatzen da. Honek osagarri desberdinak dauzka, gas eramailea, [[Lagin (materiala)|lagina]] txertatzeko sistema, zutabea eta detektagailua.
== Funtzionamendua ==
[[Fitxategi:Gas kromatografiaren egitura.svg|thumb|236x236px|Gas kromatografiaren egitura diagrama.]]
Gas-kromatografo bat hodi estu batez egina dago, zutabe izenez ezagutzen dena, eta hodi horretatik igarotzen da lurrundutako lagina, gas geldo edo ez-erreaktibozko fluxu jarraitu batek garraiatua. Laginaren osagaiak zutabean zehar pasatzen dira hainbat abiaduratan, haien propietate kimiko eta fisikoen arabera eta zutabearen estaldurarekin edo betetzearekin lortzen diren interakzioen arabera. Horri fase geldikorra deritzo. Zutabea tenperaturaren bidez kontrolatutako da labe batean. Produktu kimikoak zutabearen amaieratik atera ahala, elektronikoki detektatu eta identifikatzen dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Modern analytical chemistry {{!}} WorldCat.org|hizkuntza=es|url=https://search.worldcat.org/es/title/41070677|aldizkaria=search.worldcat.org|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
== Historia ==
=== Aurkikuntza ===
Gas kromatografia Anthony T. James eta Archer J.P. Martinek<ref>{{Erreferentzia|izena=Keith D.|abizena=Bartle|izenburua=History of gas chromatography|orrialdeak=547–557|abizena2=Myers|izena2=Peter|data=2002-09-10|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0165993602008063?via=ihub|aldizkaria=TrAC Trends in Analytical Chemistry|alea=9|zenbakia=21|issn=0165-9936|doi=10.1016/S0165-9936(02)00806-3|sartze-data=2024-10-16}}</ref> asmatu zuten. Bere gas-kromatografiak printzipio berri bat jarraitzen zuen, bereizketaren printzipioa, adsortzio-kromatografian ez bezala. Gas-kromatografiaren ospea berehala handitu zen, ionizazio-detektagailua<ref>{{Erreferentzia|izena=I. G.|abizena=McWILLIAM|izenburua=Flame Ionization Detector for Gas Chromatography|orrialdeak=760–760|hizkuntza=en|abizena2=Dewar|izena2=R. A.|data=1958-03|url=https://www.nature.com/articles/181760a0|aldizkaria=Nature|alea=4611|zenbakia=181|issn=1476-4687|doi=10.1038/181760a0|sartze-data=2024-10-16}}</ref> garatu ondoren. Martinek eta bere beste lankide batek, Richard Syngek, 1952ko [[Kimikako Nobel Saria]] partekatu zuenak, aurreko artikulu batean adierazi zuten kromatografia, gasak banatzeko ere erabil zitekeela.
=== Zutabe teknologia ===
Lehenengo gas-kromatografietan zutabe paketatuak erabili zituzten, 1 eta 5 m bitarteko luzeerakoak, 1 eta 5 mm bitarteko diametrokoak eta partikulaz beteak. Zutabe paketatuen bereizmena hobetu egin zen zutabe kapilarraren asmakuntzari esker, non fase geldikorra kapilarraren barne-horman estalita dagoen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Keith D.|abizena=Bartle|izenburua=History of gas chromatography|orrialdeak=547–557|abizena2=Myers|izena2=Peter|data=2002-09-10|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0165993602008063?via=ihub|aldizkaria=TrAC Trends in Analytical Chemistry|alea=9|zenbakia=21|issn=0165-9936|doi=10.1016/S0165-9936(02)00806-3|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
== Aplikazioak ==
Substantzia baten kontzentrazio txikiak analizatzeko erabiltzen teknika da, baina erreferentzia bezala ezagutzen dugun lagin batekin konparatuta neurtu behar da. Tenperatura desberdinak erabili daitezke aztertu nahi diren konposatuak banatzeko.
Gas kromatografiarekin lan egiten duten profesionalek produktu kimiko baten edukia aztertzeko, industria kimikoan produktuen kalitatea ziurtatzeko, edo lurrean, airean eta baita ere uretan, produktu kimikoak identifikatzeko erabiltzen duten teknika da. Behar bezala erabiltzen bada oso teknika zehatza da eta partikulen kontzentrazioak milaka milioitan neur ditzake lagin gaseosoetan.
Gasen kromatografia asko erabiltzen da auzitegiko zientzian, adibidez, droga solidoen identifikazioa eta kuantifikazioan, suteen ikerketan, pintura-txipen analisietan eta toxikologia-kasuetan.
== Erreferentziak ==
<references />
3dp0e1d8i7l81fdqkdrl4o5u063274r
9967921
9967477
2024-11-13T15:44:48Z
Asierx6
166997
9967921
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean}}
{{wikitu}}
'''Gasen kromatografia teknika''' kromatografiko bat da. Zutabe kromatografiko baten pizgailuaren buruan injektatzen da, lagina lurrunduz<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Modern analytical chemistry {{!}} WorldCat.org|hizkuntza=en|url=https://search.worldcat.org/title/41070677|aldizkaria=search.worldcat.org|sartze-data=2024-10-16}}</ref>. Eluzioa gas geldo baten fase mugikorrak sortutako fluxuaren ondorioz gertatzen da. Beste [[kromatografia]] eredu batzuekin alderatuta, fase mugikorrak eta analitoaren molekulek ez diote elkarri eragiten.[[Fitxategi:(Gas chromatograph.) - DPLA - 6f678040232669661dcfb95308013cc0.jpg|thumb|Gas kromatografia]]
Bi gas kromatografia eredu daude: gas-solido kromatografia eta gas-likido kromatografia. Gas-solido kromatografiarekin alderatuz, gas-likido kromatografia askoz erabiliagoa da; azken honek, gas kromatografia izenaren hegemonia hartzen duela. Gas kromatografian absortzio prozesuaren bitartez ematen da analitoen erretentzioa, geldiguneko fase solidoan. Absortzio prozesu ez linealak, kromatografiak aplikazio mugatua izatea eragiten du; izan ere, gainazeleko [[analito]]<nowiki/>en erretentzioa erdiiraunkorra da eta errenkadak dituzten eluzio gailurrak eskuratzen dira. Daukan erabilera bakarra da, [[masa molekular]] baxuko espezie gaseosoen bitartez burutzen da. Gas kromatografiak, solido bizigabe baten gainazalean geldirik gelditzen diren molekula likidoak erabiltzen ditu fase geldikor bezala.
Gas kromatografia, gas kromatografo batean gauzatzen da. Honek osagarri desberdinak dauzka, gas eramailea, [[Lagin (materiala)|lagina]] txertatzeko sistema, zutabea eta detektagailua.
== Funtzionamendua ==
[[Fitxategi:Gas kromatografiaren egitura.svg|thumb|236x236px|Gas kromatografiaren egitura diagrama.]]
Gas-kromatografo bat hodi estu batez egina dago, zutabe izenez ezagutzen dena, eta hodi horretatik igarotzen da lurrundutako lagina, gas geldo edo ez-erreaktibozko fluxu jarraitu batek garraiatua. Laginaren osagaiak zutabean zehar pasatzen dira hainbat abiaduratan, haien propietate kimiko eta fisikoen arabera eta zutabearen estaldurarekin edo betetzearekin lortzen diren interakzioen arabera. Horri fase geldikorra deritzo. Zutabea tenperaturaren bidez kontrolatutako da labe batean. Produktu kimikoak zutabearen amaieratik atera ahala, elektronikoki detektatu eta identifikatzen dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Modern analytical chemistry {{!}} WorldCat.org|hizkuntza=es|url=https://search.worldcat.org/es/title/41070677|aldizkaria=search.worldcat.org|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
== Historia ==
=== Aurkikuntza ===
Gas kromatografia Anthony T. James eta Archer J.P. Martinek<ref>{{Erreferentzia|izena=Keith D.|abizena=Bartle|izenburua=History of gas chromatography|orrialdeak=547–557|abizena2=Myers|izena2=Peter|data=2002-09-10|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0165993602008063?via=ihub|aldizkaria=TrAC Trends in Analytical Chemistry|alea=9|zenbakia=21|issn=0165-9936|doi=10.1016/S0165-9936(02)00806-3|sartze-data=2024-10-16}}</ref> asmatu zuten. Bere gas-kromatografiak printzipio berri bat jarraitzen zuen, bereizketaren printzipioa, adsortzio-kromatografian ez bezala. Gas-kromatografiaren ospea berehala handitu zen, ionizazio-detektagailua<ref>{{Erreferentzia|izena=I. G.|abizena=McWILLIAM|izenburua=Flame Ionization Detector for Gas Chromatography|orrialdeak=760–760|hizkuntza=en|abizena2=Dewar|izena2=R. A.|data=1958-03|url=https://www.nature.com/articles/181760a0|aldizkaria=Nature|alea=4611|zenbakia=181|issn=1476-4687|doi=10.1038/181760a0|sartze-data=2024-10-16}}</ref> garatu ondoren. Martinek eta bere beste lankide batek, Richard Syngek, 1952ko [[Kimikako Nobel Saria]] partekatu zuenak, aurreko artikulu batean adierazi zuten kromatografia, gasak banatzeko ere erabil zitekeela.
=== Zutabe teknologia ===
Lehenengo gas-kromatografietan zutabe paketatuak erabili zituzten, 1 eta 5 m bitarteko luzeerakoak, 1 eta 5 mm bitarteko diametrokoak eta partikulaz beteak. Zutabe paketatuen bereizmena hobetu egin zen zutabe kapilarraren asmakuntzari esker, non fase geldikorra kapilarraren barne-horman estalita dagoen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Keith D.|abizena=Bartle|izenburua=History of gas chromatography|orrialdeak=547–557|abizena2=Myers|izena2=Peter|data=2002-09-10|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0165993602008063?via=ihub|aldizkaria=TrAC Trends in Analytical Chemistry|alea=9|zenbakia=21|issn=0165-9936|doi=10.1016/S0165-9936(02)00806-3|sartze-data=2024-10-16}}</ref>
== Aplikazioak ==
Substantzia baten kontzentrazio txikiak analizatzeko erabiltzen den teknika bat da; baina erreferentzia bezala ezagutzen dugun lagin batekin konparatuta neurtu behar da. Tenperatura desberdinak erabili daitezke aztertu nahi diren konposatuak banatzeko.
Gas kromatografiarekin lan egiten duten profesionalek produktu kimiko baten edukia aztertzeko, industria kimikoan produktuen kalitatea ziurtatzeko, edo lurrean, airean edota uretan, produktu kimikoak identifikatzeko erabiltzen den teknika da. Behar bezala erabilita oso teknika zehatza da eta partikulen kontzentrazioak milaka milioitan neur ditzake lagin gaseosoetan.
Gasen kromatografia asko erabiltzen da auzitegiko zientzian, adibidez, droga solidoen identifikazioa eta kuantifikazioan, suteen ikerketan, pintura-txipen analisietan eta toxikologia-kasuetan.
== Erreferentziak ==
<references />
cr282aiespi8u2bsp1dt66tegdiopn4
Lankide:Pmartinez082/Proba orria
2
1211163
9967520
9961481
2024-11-13T12:13:48Z
Pmartinez082
167765
9967520
wikitext
text/x-wiki
= Denbora-zatiketa bidezko sarbide anizkoitza =
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{pmartinez082}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Time-division multiple access}}
{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|Acceso múltiple por división de tiempo}}
== Ezaugarriak ==
== Erabilera sistema mugikorretan ==
== Erabilera hariztatutako sareetan ==
== Beste sarbide-anizkoitza eskemekiko konparaketa ==
== Abantailak eta desabantailak ==
=== Abantailak ===
=== Desabantailak ===
== TDMA dinamikoa ==
== Ikus, gainera ==
== Erreferentziak ==
fag09b1jvc0dvz4diuvrht71s8p7wve
9967538
9967520
2024-11-13T12:18:45Z
Pmartinez082
167765
9967538
wikitext
text/x-wiki
= Denbora-zatiketa bidezko sarbide anizkoitza =
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{pmartinez082}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Time-division multiple access}}
{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|Acceso múltiple por división de tiempo}}
== Ezaugarriak ==
== Erabilera sistema mugikorretan ==
== Erabilera hariztatutako sareetan ==
== Beste sarbide-anizkoitza eskemekiko konparaketa ==
== Abantailak eta desabantailak ==
=== Abantailak ===
=== Desabantailak ===
== TDMA dinamikoa ==
== Ikus, gainera ==
== Erreferentziak ==
== Kanpo estekak ==
h9g7thfy54n58w8skotk6ygm6at8tkq
Lankide:Aitor Salutregi/Proba orria
2
1211168
9967735
9954444
2024-11-13T13:55:22Z
Aitor Salutregi
167770
9967735
wikitext
text/x-wiki
== '''I²C''' ==
== Historia ==
== Autobus sistema ==
=== '''Definizio elektrikoa''' ===
=== '''Pultsu eta autobusaren egoera''' ===
=== '''Bideraketa''' ===
=== '''Transferentzia protokoloa''' ===
== Erabilera ==
== Egonkortasuna ==
== Beste aukera batzuk ==
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Aitor Salutregi}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|agua}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|water}}
<br />
dgbrtky464u7fms90hdvw6fi45dh5yw
9967741
9967735
2024-11-13T13:57:39Z
Aitor Salutregi
167770
9967741
wikitext
text/x-wiki
== I²C ==
== Historia ==
== Autobus sistema ==
=== '''Definizio elektrikoa''' ===
=== '''Pultsu eta autobusaren egoera''' ===
=== '''Bideraketa''' ===
=== '''Transferentzia protokoloa''' ===
== Erabilera ==
== Egonkortasuna ==
== Beste aukera batzuk ==
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Aitor Salutregi}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|agua}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|water}}
<br />
gkaxfuypxedwa1dqbamoew8wigf9h7o
9967785
9967741
2024-11-13T14:30:40Z
Aitor Salutregi
167770
9967785
wikitext
text/x-wiki
== I²C ==
== Historia ==
== Autobus sistema ==
=== Definizio elektrikoa ===
=== Pultsu eta autobusaren egoera ===
=== Bideraketa ===
=== Transferentzia protokoloa ===
== Erabilera ==
== Egonkortasuna ==
== Beste aukera batzuk ==
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Aitor Salutregi}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|agua}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|water}}
<br />
jimz75sgg4rmffjylfgn7jhek7um9wr
Lankide:Irati Zuazo/Proba orria
2
1211173
9967779
9967242
2024-11-13T14:29:04Z
Irati Zuazo
167773
9967779
wikitext
text/x-wiki
= Zuntz Iluna =
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Irati Zuazo}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Dark fibre}}
<br />
{{Lanean|Nerea Martin eta Irati Zuazo}}Zuntz iluna edo [[Argi|argirik]] gabea erabiltzen ez den zuntz optikoa da, zuntz optikoaren komunikazioan erabiltzeko modukoa. Zuntz iluna sareko zerbitzu-hornitzaile bati aloka dakioke.[[Fitxategi:Fiber-Optic Manhole Installation.jpg|thumb]]
== Motibazioa ==
Kableen instalazioari dagokion gastu gehienak [[Ingeniaritza zibil|ingeniaritza zibilaren]] lanekin erlazionatuta daude.
== Merkatua ==
== Sareak ==
== Aldaerak ==
== Ikus, gainera ==
== Kanpo estekak ==
[[Kategoria:Komunikazio optikoa]]
nuuxus4gsfyddtzq4taoj4vy2sfr5ec
9967822
9967779
2024-11-13T14:53:56Z
Irati Zuazo
167773
9967822
wikitext
text/x-wiki
= Zuntz Iluna =
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Irati Zuazo}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Dark fibre}}
<br />
{{Lanean|Nerea Martin eta Irati Zuazo}}Zuntz iluna edo [[Argi|argirik]] gabea erabiltzen ez den zuntz optikoa da, zuntz optikoaren komunikazioan erabiltzeko modukoa. Zuntz iluna sareko zerbitzu-hornitzaile bati aloka dakioke.[[Fitxategi:Fiber-Optic Manhole Installation.jpg|thumb]]
== Motibazioa ==
Kableen instalazioari dagokion gastu gehienak [[Ingeniaritza zibil|ingeniaritza zibilaren]] lanekin erlazionatuta daude.
== Merkatua ==
== Sareak ==
== Aldaerak ==
== Ikus, gainera ==
== Kanpo estekak ==
[[Kategoria:Komunikazio optikoa]]
[[Kategoria:Zuntz optikoa]]
[[Kategoria:Telekomunikazio Ingeniaritza]]
b2bpha5vtdkgk76i1r69fxml17nwtbn
9968029
9967822
2024-11-13T16:24:34Z
Irati Zuazo
167773
9968029
wikitext
text/x-wiki
= Zuntz Iluna =
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Irati Zuazo}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Dark fibre}}
<br />
{{Lanean|Nerea Martin eta Irati Zuazo}}Zuntz iluna edo [[Argi|argirik]] gabea erabiltzen ez den zuntz optikoa da, zuntz optikoaren komunikazioan erabiltzeko modukoa. Zuntz iluna sareko zerbitzu-hornitzaile bati aloka dakioke.[[Fitxategi:Fiber-Optic Manhole Installation.jpg|thumb]]
== Motibazioa ==
Kableen instalazioari dagokion gastu gehienak [[Ingeniaritza zibil|ingeniaritza zibilaren]] lanekin erlazionatuta daude.
== Merkatua ==
== Sareak ==
== Aldaerak ==
== Ikus, gainera ==
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[[Kategoria:Komunikazio optikoa]]
[[Kategoria:Zuntz optikoa]]
[[Kategoria:Telekomunikazio Ingeniaritza]]
j4sndl57wzh1sigoi1igtkkf00py2f2
9968032
9968029
2024-11-13T16:26:14Z
Irati Zuazo
167773
9968032
wikitext
text/x-wiki
= Zuntz Iluna =
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Irati Zuazo}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Dark fibre}}
<br />
{{Lanean|Nerea Martin eta Irati Zuazo}}'''Zuntz iluna''' edo '''argirik gabea''' erabiltzen ez den [[Zuntz optiko|zuntz optikoa]] da, zuntz optikoaren komunikazioan erabiltzeko sortua. Zuntz iluna sareko zerbitzu-hornitzaile bati aloka dakioke.[[Fitxategi:Fiber-Optic Manhole Installation.jpg|thumb]]
== Motibazioa ==
Kableen instalazioari dagokion gastu gehienak [[Ingeniaritza zibil|ingeniaritza zibilaren]] lanekin erlazionatuta daude.
== Merkatua ==
== Sareak ==
== Aldaerak ==
== Ikus, gainera ==
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[[Kategoria:Komunikazio optikoa]]
[[Kategoria:Zuntz optikoa]]
[[Kategoria:Telekomunikazio Ingeniaritza]]
a348q7nigbkv39u7qq6gldys43qtkn7
Lankide:Unai.Izaguirre/Proba orria
2
1211187
9967664
9961492
2024-11-13T13:12:41Z
Unai.Izaguirre
167786
9967664
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Unai.Izaguirre}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|Servicio general de paquetes vía radio}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|General Packet Radio Service}}
'''Irrati bidezko pakete-zerbitzu orokorra''', ingelesez: '''General Packet Radio Service (GPRS)''', 80ko hamarkadan sortua izan zen.
== Ikuspegi tekniko orokorra ==
== Erreferentziak ==
== Ikusi, gainera ==
== Kanpo estekak ==
4y9nl1liupaudzlhjginixkz1n6kmpj
9967711
9967664
2024-11-13T13:40:37Z
Unai.Izaguirre
167786
9967711
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Unai.Izaguirre}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|Servicio general de paquetes vía radio}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|General Packet Radio Service}}
'''Irrati bidezko pakete-zerbitzu orokorra''', ingelesez: '''General Packet Radio Service (GPRS)''', 80ko hamarkadan sortua izan zen.
== Ikuspegi tekniko orokorra ==
=== Eskainitako zerbitzuak ===
=== Maiztasunak ===
=== Onartutako protokoloak ===
=== Gailu motak ===
==== A klasea ====
==== B klasea ====
==== C klasea ====
=== Helbideratzea ===
=== GPRS modem eta moduluak ===
== Kodetze eskemak eta abiadurak ==
=== Sarbide anitzeko eskemak ===
=== Kanalen kodifikazioa ===
=== Tarete anitzeko klasea ===
==== Atributuak ====
==== GPRS/EGPRS-en tarte anitzeko klaseak ====
== Erabilgarritasuna ==
== Historia ==
== Enhanced GPRS ==
== Erreferentziak ==
== Ikusi, gainera ==
== Kanpo estekak ==
5gcn16jrepr601rssutacv119ath9uf
9967717
9967711
2024-11-13T13:44:24Z
Unai.Izaguirre
167786
9967717
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Unai.Izaguirre}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|Servicio general de paquetes vía radio}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|General Packet Radio Service}}
'''Irrati bidezko pakete-zerbitzu orokorra''', ingelesez: '''General Packet Radio Service (GPRS)''', 80ko hamarkadan sortua izan zen.
== Ikuspegi tekniko orokorra ==
=== Eskainitako zerbitzuak ===
=== Maiztasunak ===
=== Onartutako protokoloak ===
=== Gailu motak ===
==== A klasea ====
==== B klasea ====
==== C klasea ====
=== Helbideratzea ===
=== GPRS modem eta moduluak ===
== Kodetze eskemak eta abiadurak ==
=== Sarbide anitzeko eskemak ===
=== Kanalen kodifikazioa ===
=== Paketeen kommutazioa ===
=== Tarte anitzeko klasea ===
==== Atributuak ====
==== GPRS/EGPRS-en tarte anitzeko klaseak ====
== Erabilgarritasuna ==
== Historia ==
== Enhanced GPRS ==
== Erreferentziak ==
== Ikusi, gainera ==
== Kanpo estekak ==
cmpxezx4dvhn1eh88xllneoyaipcu8a
9967740
9967717
2024-11-13T13:57:10Z
Unai.Izaguirre
167786
9967740
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Unai.Izaguirre}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|Servicio general de paquetes vía radio}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|General Packet Radio Service}}
'''Irrati bidezko pakete-zerbitzu orokorra''', ingelesez: '''General Packet Radio Service (GPRS)'''...
== Ikuspegi tekniko orokorra ==
=== Eskainitako zerbitzuak ===
=== Maiztasunak ===
=== Onartutako protokoloak ===
=== Gailu motak ===
==== A klasea ====
==== B klasea ====
==== C klasea ====
=== Helbideratzea ===
=== GPRS modem eta moduluak ===
== Kodetze eskemak eta abiadurak ==
=== Sarbide anitzeko eskemak ===
=== Kanalen kodifikazioa ===
=== Paketeen kommutazioa ===
=== Tarte anitzeko klasea ===
==== Atributuak ====
==== GPRS/EGPRS-en tarte anitzeko klaseak ====
== Erabilgarritasuna ==
== Historia ==
== Enhanced GPRS ==
== Erreferentziak ==
== Ikusi, gainera ==
== Kanpo estekak ==
aicyvb41kihc8gw5xemc3i1szit3ka1
Lankide:ZaloaS/Proba orria
2
1211188
9967738
9954526
2024-11-13T13:56:36Z
ZaloaS
167784
9967738
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Zaloa Sagarduy}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
== Uraren tratamendua ==
- 1893an Ingalaterran: hondakin-urak tratatzeko hobi-iragakia
- 900 hasieratik, kontsumorako azaleko urak iragazteko tratamendu biologikoa (Europan)
- Uraren kalitatea handituz, uraren ordezkapena minimizatzea.
=== Bioiragazketa-prozesua ===
-Film prozesu finkoa: mikroorganismoak bioiragazkian metatu eta hazi, biofilm geruza sortu.
-Biofilma: (onddoek, legamiek… ) ; (protozooak, harrak, intsektu-larbak ...) , EPS (Flemming eta Wingender, 2010).
-Jariakina inguruneen ohe batetik igaro eta konposatuak (kutsatzaileak) eseki gainazaleko biofilmera (mikroorganismoek degradatu).
=== Abantailak ===
m m ,,
{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|Biofiltros}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Biofilter}}
jnuow3z1l0lbjlb3chflcge5cq0ueus
Lankide:Paulaila/Proba orria
2
1211190
9967737
9954525
2024-11-13T13:56:21Z
158.227.55.105
9967737
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Paula Landa}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
== Poluzio atmosferikoaren kontrola ==
-1.paragrafoa: airea iragazteko modua orokorrean biobiltroak erabiliz, biofiltroak mikroorganismoak dituzte kutsadura kentzeko aireari. Azken ideia honen garapena egingo da paragrafo honetan.
-2.paragrafoa: non erabiltzen diren biofiltroak. CO2aren aztarna gutxuizteko teknologia erabilienetakoa.
-3.paragrafoa: biofiltroen funtzionamendua optimizatzeko, hezetasuna mantendu behar da. hainbat elikagaien zorroen materialak biofiltrozkoak.
-4.paragrafoa: Asko erabiltzen den arren, komunitate zientifikoak oraindik ez daki zer fenomeno fisiko dauden bioiragazkiaren eragiketaren azpian.
-5.paragrafoa: erabilera gaur egun eta etorkizunean zertarako erabiliko den.
== Ur-edangarria ==
1.paragrafoa:
2.paragrafoa:
3.paragrafoa
== Hondakin-urak ==
{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|Biofilter}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Biofiltros}}
snn71t97frtzleqzg76ga50zteu2419
Lankide:Axel Becerra/Proba orria
2
1211191
9967707
9961493
2024-11-13T13:36:14Z
Axel Becerra
167777
9967707
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Axel Becerra}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko| agua}}{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|water}}
==Historia==
==Sarearen egitura==
== Informazio sarea==
==Kapazitatea eta abiadura==
==See also==
*[[Transcoder free operation]]
==References==
{{Reflist}}
{{Telecommunications}}
{{Authority control}}
[[Category:Telecommunications engineering]]
[[Category:Network architecture]]
[[Category:Telecommunications infrastructure]]
ahd2ovx9s2vpyyuk7sawb8wu250556z
9967716
9967707
2024-11-13T13:43:50Z
Gorka.gc
168180
Puntu berriak sartu
9967716
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Axel Becerra}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko| agua}}{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|water}}
==Historia==
==Sarearen egitura==
== Informazio sarea==
==Kapazitatea eta abiadura==
==Eragina gizartean==
==Teknologia emergenteak==
==See also==
*[[Transcoder free operation]]
==References==
{{Reflist}}
{{Telecommunications}}
{{Authority control}}
[[Category:Telecommunications engineering]]
[[Category:Network architecture]]
[[Category:Telecommunications infrastructure]]
qeiwq61769sh67sfs7z4d31h0vq3hpu
9967736
9967716
2024-11-13T13:56:01Z
Gorka.gc
168180
IDEIAK
9967736
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Axel Becerra}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko| agua}}{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|water}}
==Historia==
-Telekomikazio sareen garapena gaur egun arte
-Zientzialari garrantzitsuenak telekomunicazioetav
==Sarearen egitura==
-data planoa
-Kontrol planoa
== Informazio sarea==
-WAN
-MAN
-LAN
==Kapazitatea eta abiadura==
-Interneteko abiadura
==Eragina gizartean==
-Interneten eta ordenagailuen garrantzia
-Stream serbitzuak eta globalizazioa
==Teknologia emergenteak==
-6G
-10G fibra etxean
==See also==
*[[Transcoder free operation]]
==References==
{{Reflist}}
{{Telecommunications}}
{{Authority control}}
[[Category:Telecommunications engineering]]
[[Category:Network architecture]]
[[Category:Telecommunications infrastructure]]
oc7a7zn83v8p2t9jacway1hcv95s17r
Lankide:Habiib20/Proba orria
2
1211192
9967681
9961484
2024-11-13T13:20:06Z
Habiib20
167778
9967681
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{habiib20}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
<br />
{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|JPEG}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|JPEG}}
<br />
{{lan infotaula}}
[[Fitxategi:Phalaenopsis JPEG.png|thumb|250px|Lore bat JPEG formatuan, eskuinerantz konpresio handiagoa duena]]
'''JPEG''' (Joint Photographic Experts Group)<ref>{{erreferentzia|izenburua="JPEG" definizioa|url=https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/jpeg}}</ref> [[Galeradun konpresio|galeradun]] konpresio-algoritmo bat da, eta [[digital]] irudiak konprimatzeko ohiko metodoa da, bereziki argazki digitaletarako. JPEG [[Teknologia|teknologiak]] 24 biteko kolore-sakonerarekin edo gris-eskalan irudiak konprimatzeko balio du.
== Historia eta garapena ==
JPEG estandarra 1992an sortu zuen Joint Photographic Experts Group-ek, eta ordutik aurrera munduko irudi-kompresio estandarrik erabiliena izan da. Bere sorreratik aurrera, JPEG [[Formatu (argipena)|formatuak]] irudi digitalen eta argazki digitalen zabalkundea bultzatu du, bereziki [[internet]] eta sare sozialetan.
== Konpresioa eta kalitatea ==
JPEG [[Konpresio (fisika)|konpresio]]-maila erregulagarria da, eta horrek aukera ematen du konpresio-mailaren eta irudiaren kalitatearen arteko trukea definitzeko. Ohiko JPEG konpresioak 10:1 konpresio-ratioa lortzen du kalitatean galera txikiarekin. [[Kalitate]] altuagoa mantendu nahi bada, konpresio txikiagoa aukeratu daiteke; bestela, [[Konpresio (fisika)|konpresio]] altuagoarekin kalitate [[galera]] handitu egiten da, baina fitxategiaren tamaina txikiagoa izango da.
== Fitxategi luzapena eta estandarrak ==
JPEG fitxategiek normalean '''.jpg''' edo '''.jpeg''' luzapena izaten dute. Batzuek '''.JPG''' erabiltzen dute, [[sistema]] eragile batzuek luzapenak 3 karakterera mugatzen dituztelako. Hala ere, luzapen hau ez da beti zuzena. JPEG/Exif formatuak gehienbat kamera digitaletan erabiltzen dira, eta JPEG/JFIF formatua da [[internet]] bidezko [[Argazki|argazkiak]] gordetzeko eta transmititzeko [[Formatu (argipena)|formatu]] arruntena.
== Kodifikazioa ==
== Kuantifikazioa digitala ==
* '''Abantailak''': JPEG [[Konpresio (argipena)|konpresioak]] diskoan leku gutxiago hartzen du, eta [[kalitate]] galera txikiarekin irudi handiak gordetzea ahalbidetzen du.
* '''Desabantailak''': JPEG [[konpresioa]] galeraduna da, eta fitxategia berriz gordetzean kalitate galera handitu egiten da.
JPEG konpresioak estatiko irudietan bakarrik funtzionatzen du, baina bideoentzako antzeko estandar bat existitzen da, '''MPEG''' izenekoa.
== Codificación entrópica ==
La [[codificación entrópica]] es una forma especial de la compresión sin pérdida de datos. Para ello se toman los elementos de la matriz siguiendo una forma de zig-zag, poniendo grupos con frecuencias similares juntos, e insertando ceros de codificación, y usando la [[codificación Huffman]] para lo que queda. También se puede usar la [[codificación aritmética]], superior a la de Huffman, pero que rara vez se usa, ya que está cubierta por [[patente]]s, esta compresión produce archivos un 5 % menores, pero a costa de un mayor tiempo de codificación y decodificación, esta pequeña ganancia, puede emplearse también en aplicar un menor grado de compresión a la imagen, y obtener más calidad para un tamaño parecido.
En la matriz anterior, la secuencia en zig-zag, es esta:<br />
−26, −3, 0, −3, −2, −6, 2, −4, 1 −4, 1, 1, 5, 1, 2, −1, 1, −1, 2, 0, 0, 0, 0, 0, −1, −1, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0
JPEG tiene un código Huffman para cortar la cadena anterior en el punto en el que el resto de coeficientes sean ceros, y así, ahorrar espacio:<br />
−26, −3, 0, −3, −2, −6, 2, −4, 1 −4, 1, 1, 5, 1, 2, −1, 1, −1, 2, 0, 0, 0, 0, 0, −1, −1, EOB
== Ruido producido por la compresión ==
{{AP|Ruido de cuantificación}}
[[Archivo:Jpegvergroessert.jpg|miniatura|192px|Tras la compresión, suelen quedar a veces bloques como estos o [[píxeles]], en este caso en una pequeña parte de una imagen ampliada.]]
El resultado tras la compresión, puede variar, en función de la agresividad de los divisores de la matriz de cuantización, a mayor valor de esos divisores, más coeficientes se convierten en ceros, y más se comprime la imagen. Pero mayores compresiones producen mayor ruido en la imagen, empeorando su calidad. Una imagen con una fuerte compresión (1-15 %) puede tener un tamaño de archivo mucho menor, pero tendrá tantas imperfecciones que no será interesante, una compresión muy baja (98-100 %) producirá una imagen de muy alta calidad, pero, tendrá un tamaño tan grande que quizás interese más un formato sin pérdida como [[PNG]].
La mayoría de las personas que naveguen por [[Internet]] estarán familiarizadas con estas imperfecciones, que son el resultado de lograr una buena compresión. Para evitarlas, se tendrá que reducir el nivel de compresión o aplicar compresión sin pérdida, produciendo mayores ficheros después.
== Decodificación ==
El proceso de [[decodificación]] es similar al seguido hasta ahora, solo que de forma inversa. En este caso, al haber perdido información, los valores finales no coincidirán con los iniciales.
Se toma la información de la matriz, se decodifica, y se pone cada valor en su casilla correspondiente. Después se multiplica cada uno de estos valores por el valor correspondiente de la [[matriz de cuantización]] usada, como muchos valores son ceros, sólo se recuperan (y de forma aproximada) los valores de la esquina superior izquierda.
Después se deshace la transformación DCT:
[[Archivo:Jpegartefakt jpegartefact.jpg|Errores producidos por una compresión excesiva: Antes de y después de.]]
:<math>
\begin{bmatrix}
-416 & -33 & -60 & 32 & 48 & -40 & 0 & 0 \\
0 & -24 & -56 & 19 & 26 & 0 & 0 & 0 \\
-42 & 13 & 80 & -24 & -40 & 0 & 0 & 0 \\
-56 & 17 & 44 & -29 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
18 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}
</math>
:<math>
\begin{bmatrix}
-68 & -65 & -73 & -70 & -58 & -67 & -70 & -48 \\
-70 & -72 & -72 & -45 & -20 & -40 & -65 & -57 \\
-68 & -76 & -66 & -15 & 22 & -12 & -58 & -61 \\
-62 & -72 & -60 & -6 & 28 & -12 & -59 & -56 \\
-59 & -66 & -63 & -28 & -8 & -42 & -69 & -52 \\
-60 & -60 & -67 & -60 & -50 & -68 & -75 & -50 \\
-54 & -46 & -61 & -74 & -65 & -64 & -63 & -45 \\
-45 & -32 & -51 & -72 & -58 & -45 & -45 & -39
\end{bmatrix}
</math>
Y finalmente se suma 128 a cada entrada:
:<math>
\begin{bmatrix}
60 & 63 & 55 & 58 & 70 & 61 & 58 & 80 \\
58 & 56 & 56 & 83 & 108 & 88 & 63 & 71 \\
60 & 52 & 62 & 113 & 150 & 116 & 70 & 67 \\
66 & 56 & 68 & 122 & 156 & 116 & 69 & 72 \\
69 & 62 & 65 & 100 & 120 & 86 & 59 & 76 \\
68 & 68 & 61 & 68 & 78 & 60 & 53 & 78 \\
74 & 82 & 67 & 54 & 63 & 64 & 65 & 83 \\
83 & 96 & 77 & 56 & 70 & 83 & 83 & 89
\end{bmatrix}
</math>
Para comparar las diferencias entre el bloque original y el comprimido, se halla la diferencia entre ambas matrices, la media de sus valores absolutos, da una ligera idea de la calidad perdida:
:<math>
\begin{bmatrix}
-8 & -8 & 6 & 8 & 0 & 0 & 6 & -7 \\
5 & 3 & -1 & 7 & 1 & -3 & 6 & 1 \\
2 & 7 & 6 & 0 & -6 & -12 & -4 & 6 \\
-3 & 2 & 3 & 0 & -2 & -10 & 1 & -3 \\
-2 & -1 & 3 & 4 & 6 & 2 & 9 & -6 \\
11 & -3 & -1 & 2 & -1 & 8 & 5 & -3 \\
11 & -11 & -3 & 5 & -8 & -3 & 0 & 0 \\
4 & -17 & -8 & 12 & -5 & -7 & -5 & 5
\end{bmatrix}
</math>
Se puede observar que las mayores diferencias están cerca de la mancha, y por la parte inferior, entre la esquina izquierda y el centro, notándose más esta última, ya que corre una mancha clara que antes estaba más hacia la esquina. La media de los valores absolutos de las restas es 4.8125, aunque en algunas zonas es mayor.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
* [https://www.w3.org/Graphics/JPEG/itu-t81.pdf T.81 – TONO ETENGABEKO IRUDI ESTABILEN KONPRESIO DIGITALA ETA KODEA – ESKAKIZUNAK ETA ORIENTABIDEAK]
* [https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/jpeg "JPEG" definizioa]
* [https://ntrs.nasa.gov/search.jsp?R=19920024689 Bideo-konpresioaren ondorioak bizi-zientzien esperimentuak kontrolatzeko irudien onargarritasunean]
* [http://www.jpeg.org/jpeg/index.html Argazkilaritza adituen talde bateratua, JPEG orri nagusia]
* ''[https://books.google.com/books?id=AepB_PZ_WMkC&dq=JPEG+%22did+not+specify+a+file+format%22&pg=PA291 JPEG irudi finko datuen konpresioaren estandarra]''
* [https://www.adobe.com/creativecloud/file-types/image/raster/jpeg-file.html JPEG fitxategiei buruz jakin behar duzun guztia | Adobe]
== Ikus, gainera ==
* [[Bitmap]]
* [[Grafiko bektorial]]a
* [[GIF]]
* [[TIFF]]
== Kanpo estekak ==
* [https://jpeg.org/jpeg/ Webgune ofiziala]
* [https://www.w3.org/Graphics/JPEG/itu-t81.pdf JPEG Araua (JPEG ISO/IEC 10918-1 ITU-T Gomendioa T.81]
* [https://opensource.apple.com/source/WebCore/WebCore-1C25/platform/image-decoders/jpeg/ JPEG deskodetzailea iturburu irekiko kodea, copyright (C) 1995–1997, Thomas G. Lane]
* [https://www.spiedigitallibrary.org/conference-proceedings-of-spie/11137/111370K/JPEG-XL-next-generation-image-compression-architecture-and-coding-tools/10.1117/12.2529237.full?SSO=1 JPEG XL hurrengo belaunaldiko irudien konpresioaren arkitektura eta kodeketa tresnak]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Irudientzako fitxategi formatuak]]
[[Kategoria:Informatikako akronimoak]]
<br/><br/>
<br/><br/>
<br/><br/>
{{Referencias|t=20180621142211}}
{{Ficha de formato de archivo
|nombre = JPEG
|icono =
|captura = [[Archivo:Phalaenopsis JPEG.png|240px]]
|pie = Foto de una flor comprimida gradualmente con el formato JPEG.
|extensión = .jpeg</tt>, <tt>.jpg</tt>, <tt>.jpe</tt><br /><tt>.jfif</tt>, <tt>.jfi</tt>, <tt>.jif</tt> (contenedores)
|MIME = image/jpeg
|type_code = JPEG
|uniform_type = public.jpeg
|número_mágico = ff d8
|desarrollador = ''Joint Photographic Experts Group''
|género = [[Formatos gráficos|Gráficos]] con [[Algoritmo de compresión con pérdida|compresión con pérdida]]
|contenedor_para =
|contenido_por =
|extendido_de =
|extendido_a =
|estándar =
}}
'''Joint Photographic Experts Group''' ('''JPEG''') es el nombre de un comité de expertos que creó un [[Norma (tecnología)|estándar]] de [[Compresión de datos|compresión]] y [[Codificación digital|codificación]] de [[Archivo (informática)|archivos]] e [[Imagen|imágenes]] fijas, que es actualmente uno de los formatos más utilizados para fotografías<ref>{{Cita web|url=https://www.ionos.mx/digitalguide/paginas-web/diseno-web/jpg-o-png/|título=JPG o PNG: diferencias e idoneidad de los formatos de imagen|fechaacceso=2022-05-16|sitioweb=IONOS Digitalguide|idioma=es}}</ref>. Este comité fue integrado desde sus inicios por la fusión de varias agrupaciones en un intento de compartir y desarrollar su experiencia en la digitalización de imágenes. La [[ISO]], tres años antes (abril de 1983), había iniciado sus investigaciones en el área.
Además de ser un método de compresión, es a menudo considerado como un [[formato de archivo]]. '''JPEG/Exif''' es el formato de imagen más común, utilizado por las [[Cámara digital|cámaras fotográficas digitales]] y otros dispositivos de captura de imagen, junto con '''JPG/JFIF''', que también es otro formato para el almacenamiento y la transmisión de imágenes fotográficas en la [[World Wide Web]]. Estas variaciones de formatos a menudo no se distinguen, y se llaman “JPEG”. Los archivos de este tipo se suelen nombrar con la [[extensión de archivo|extensión]] <code>.jpg</code>.
== Compresión del JPEG ==
[[Archivo:Webp - Jpeg - Lossless comparative.png|miniatura|280px|Comparativa de calidad entre la imagen original, comprimida en JPG (con pérdida) y comprimida en [[WebP]] (con pérdida).]]
El formato JPEG utiliza habitualmente un [[algoritmo de compresión con pérdida]] para reducir el tamaño de los [[Archivo (informática)|archivos]] de imágenes. Esto significa que al descomprimir o visualizar la imagen no se obtiene exactamente la misma imagen de la que se partía antes de la [[Compresión de datos|compresión]]. Existen también tres variantes del estándar JPEG que comprimen la imagen sin pérdida de datos: [[JPEG 2000]], [[JPEG-LS]] y [[Lossless JPEG]].
El algoritmo de compresión JPEG se basa en dos fenómenos visuales del [[ojo humano]]: uno es el hecho de que es mucho más sensible al cambio en la [[luminancia]] que en la [[crominancia]]; es decir, capta más claramente los cambios de [[Luminosidad|brillo]] que de [[color]]. El otro es que nota con más facilidad pequeños cambios de brillo en zonas homogéneas que en zonas donde la variación es grande, por ejemplo en los bordes de los cuerpos de los objetos.
Una de las características del JPEG es la flexibilidad a la hora de ajustar el grado de compresión. Un grado de compresión muy alto generará un archivo de pequeño tamaño, a costa de una pérdida significativa de calidad. Con una tasa de compresión baja se obtiene una calidad de imagen muy parecida a la del original, pero con un [[tamaño de archivo]] mayor.
La pérdida de calidad cuando se realizan sucesivas compresiones es acumulativa. Esto significa que si se comprime una imagen y se descomprime, se perderá calidad de imagen, pero si se vuelve a comprimir una imagen ya comprimida se obtendrá una pérdida todavía mayor. Cada sucesiva compresión causará pérdidas adicionales de calidad. La compresión con pérdida no es conveniente en imágenes o gráficos que tengan [[texto]]s, líneas o bordes muy definidos, pero sí para archivos que contengan grandes áreas de colores sólidos.
El formato JPEG no incluye en su codificación la gestión del '''canal alfa,''' que es lo que define la opacidad de un [[píxel]] en una imagen. Por tanto a diferencia de formatos como el [[PNG]], o variantes del estándar como el [[JPEG 2000]], el formato '''JPEG estándar no es capaz de gestionar transparencias'''.
== Codificación ==
Muchas de las opciones del estándar JPEG se usan poco. Esto es una descripción breve de uno de los muchos métodos usados comúnmente para comprimir imágenes cuando se aplican a una imagen de entrada con 24 [[bits por pixel]] (ocho por cada [[Modelo de color RGB|rojo, verde, y azul]], o también dicho "8 bits por canal"). Esta opción particular es un método de [[compresión con pérdida]].
=== Transformación del espacio de color ===
[[Archivo:Cubo RGB con las capas de color.png|miniatura|200px|Esquema del modelo RGB.]]
[[Archivo:Cubo YUV con las capas de color.png|miniatura|200px|Esquema del modelo YUV.]]
Comienza convirtiendo la imagen desde su [[modelo de color RGB]] a otro llamado [[Modelo de color YUV|YUV]] o YCbCr. Este [[espacio de color]] es similar al que usan los sistemas de color para [[televisión]] [[PAL]] y [[NTSC]], pero es mucho más parecido al sistema de televisión [[Multiplexed Analogue Components| MAC]] (Componentes Analógicas Multiplexadas).
Este espacio de color (YUV) tiene tres componentes:
* La componente '''Y''', o [[luminancia]] (información de brillo); es decir, la imagen en [[escala de grises]].
* Las componentes '''U''' o Cb y '''V''' o Cr, respectivamente diferencia del azul (relativiza la imagen entre [[azul]] y [[rojo]]) y diferencia del rojo (relativiza la imagen entre [[verde]] y [[rojo]]); ambas señales son conocidas como [[crominancia]] (información de color).
Las [[Ecuación|ecuaciones]] que realizan este cambio de base de RGB a YUV son las siguientes:
Y = 0,257 * R + 0,504 * G + 0,098 * B + 16
Cb = U = -0,148 * R - 0,291 * G + 0,439 * B + 128
Cr = V = 0,439 * R - 0,368 * G - 0,071 * B + 128
Las ecuaciones para el cambio inverso se pueden obtener despejando de las anteriores y se obtienen las siguientes:
B = 1,164 * (Y - 16) + 2,018 * (U - 128)
G = 1,164 * (Y - 16) - 0,813 * (V - 128) - 0,391 * (U - 128)
R = 1,164 * (Y - 16) + 1,596 * (V - 128)
<small>NOTA: Estas ecuaciones están en continua investigación, por lo que se pueden encontrar en libros y en la red otras ecuaciones distintas pero con coeficientes muy parecidos.</small>
Si se analiza el primer trío de ecuaciones veremos que las tres componentes toman como valor mínimo el 16. El canal de luminancia (canal Y) tiene como valor máximo el 235, mientras que los canales de crominancia el 240. Todos estos valores caben en un [[byte]] haciendo redondeo al entero más próximo. Durante esta fase no hay pérdida significativa de información, aunque el redondeo introduce un pequeño margen de error imperceptible para el ojo humano.
=== Submuestreo ===
[[Archivo:Submuestreo subsampling zamora 4img.JPG|miniatura|200px|Ligera explicación visual sobre el submuestreo. La imagen de arriba a la izquierda es la original; las otras sufren unos submuestreos de color agresivos que dan idea de los efectos de esta técnica. Ampliar para mejor visualización.]]
[[Archivo:Dctjpeg.png|miniatura|292px|El algoritmo JPEG transforma la imagen en cuadrados de 8×8 y luego almacena cada uno de estos como una [[combinación lineal]] o suma de los 64 recuadros que forman esta imagen; esto permite eliminar detalles de forma selectiva. Por ejemplo, si una casilla tiene un valor muy próximo a 0, puede ser eliminada sin que afecte mucho a la calidad.]]
Una opción que se puede aplicar al guardar la imagen es reducir la información del [[color]] respecto a la de brillo (debido al fenómeno visual en el [[ojo]] humano comentado anteriormente). Hay varios métodos: si este paso no se aplica, la imagen sigue en su espacio de color YUV (este submuestreo se entiende como [[YUV 4:4:4|4:4:4]]), con lo que la imagen no sufre pérdidas. Puede reducirse la información cromática a la mitad, [[YUV 4:2:2|4:2:2]] (reducir en un factor de 2 en dirección horizontal), con lo que el color tiene la mitad de resolución (en horizontal) y el brillo sigue intacto. Otro método, muy usado, es reducir el color a la cuarta parte, [[YUV 4:2:0|4:2:0]], en el que el color se reduce en un factor de 2 en ambas direcciones, horizontal y vertical. Si la imagen de partida estaba en escala de grises (blanco y negro), puede eliminarse por completo la información de color, quedando como 4:0:0.
Algunos programas que permiten el guardado de imágenes en JPEG (como el que usa [[GIMP]]) se refieren a estos métodos con ''1×1,1×1,1×1'' para YUV 4:4:4 (no perder color), ''2×1,1×2,1×1''<!--revisar si puse esto bien, lo puse de memoria--> para YUV 4:2:2 y ''2×2,1×1,1×1'' para el último método, YUV 4:2:0.
Las técnicas algorítmicas usadas para este paso (para su reconstrucción exactamente) suelen ser interpolación bilineal, vecino más próximo, convolución cúbica, Bezier, b-spline y Catmun-Roll.rh
=== Transformación discreta de coseno (DCT) ===
Cada componente de la imagen se divide en pequeños bloques de 8×8 [[píxel]]es, que se procesan de forma casi independiente, lo que disminuye notablemente el tiempo de cálculo. De esto resulta la típica formación cuadriculada, que se vuelve visible en las imágenes guardadas con alta compresión. Si la imagen sufrió un submuestreo del color, los colores quedarían en la imagen final en bloques de 8×16 y 16×16 píxeles, según fuese 4:2:2 o 4:2:0.
Después, cada pequeño bloque se convierte al dominio de la frecuencia a través de la [[Transformada de coseno discreta|transformación discreta de coseno]], abreviadamente llamada DCT.
Un ejemplo de uno de esos pequeños bloques de 8×8 inicial es este:
:<math>
\begin{bmatrix}
52 & 55 & 61 & 66 & 70 & 61 & 64 & 73 \\
63 & 59 & 55 & 90 & 109 & 85 & 69 & 72 \\
62 & 59 & 68 & 113 & 144 & 104 & 66 & 73 \\
63 & 58 & 71 & 122 & 154 & 106 & 70 & 69 \\
67 & 61 & 68 & 104 & 126 & 88 & 68 & 70 \\
79 & 65 & 60 & 70 & 77 & 68 & 58 & 75 \\
85 & 71 & 64 & 59 & 55 & 61 & 65 & 83 \\
87 & 79 & 69 & 68 & 65 & 76 & 78 & 94
\end{bmatrix}
</math>
El siguiente proceso es restarles 128 para que queden números en torno al 0, entre -128 y 127.
:<math>
\begin{bmatrix}
-76 & -73 & -67 & -62 & -58 & -67 & -64 & -55 \\
-65 & -69 & -73 & -38 & -19 & -43 & -59 & -56 \\
-66 & -69 & -60 & -15 & 16 & -24 & -62 & -55 \\
-65 & -70 & -57 & -6 & 26 & -22 & -58 & -59 \\
-61 & -67 & -60 & -24 & -2 & -40 & -60 & -58 \\
-49 & -63 & -68 & -58 & -51 & -60 & -70 & -53 \\
-43 & -57 & -64 & -69 & -73 & -67 & -63 & -45 \\
-41 & -49 & -59 & -60 & -63 & -52 & -50 & -34
\end{bmatrix}
</math>
Se procede a la transformación por DCT de la matriz, y el redondeo de cada elemento al [[número entero]] más cercano.
:<math>
\begin{bmatrix}
-415 & -30 & -61 & 27 & 56 & -20 & -2 & 0 \\
4 & -22 & -61 & 10 & 13 & -7 & -9 & 5 \\
-47 & 7 & 77 & -25 & -29 & 10 & 5 & -6 \\
-49 & 12 & 34 & -15 & -10 & 6 & 2 & 2 \\
12 & -7 & -13 & -4 & -2 & 2 & -3 & 3 \\
-8 & 3 & 2 & -6 & -2 & 1 & 4 & 2 \\
-1 & 0 & 0 & -2 & -1 & -3 & 4 & -1 \\
0 & 0 & -1 & -4 & -1 & 0 & 1 & 2
\end{bmatrix}
</math>
Nótese que el elemento más grande de toda la [[matriz (matemática)|matriz]] aparece en la esquina superior izquierda; este es el [[coeficiente DC]].
== Cuantificación digital ==
{{AP|Cuantificación digital}}
[[Archivo:JPEG example image.png|miniatura|128px|"Antes de", en un bloquecillo 8×8 (ampliación ×16).]]
[[Archivo:JPEG example image decompressed.png|miniatura|128px|"Después de", en un bloquecillo 8×8, se notan errores respecto a la primera imagen, como en la esquina inferior izquierda, que está más clara.]]
El ojo humano es muy bueno detectando pequeños cambios de [[Luminosidad|brillo]] en áreas relativamente grandes, pero cuando el brillo cambia rápidamente en pequeñas áreas no (variación de alta frecuencia). Debido a esta condición, se puede eliminar las altas [[frecuencia]]s, sin pérdida excesiva de calidad visual. Esto se realiza dividiendo cada componente en el dominio de la frecuencia por una constante para ese componente, y redondeándolo a su número entero más cercano. Este es el proceso en el que se pierde la mayor parte de la información (y calidad) cuando una imagen es procesada por este algoritmo. El resultado de esto es que la ctm los componentes de las altas frecuencias, tienden a igualarse a cero, mientras que muchos de los demás, se convierten en números positivos y negativos pequeños.
Una matriz de cuantificación típica es la matriz de Losheller que se usa opcionalmente en el estándar JPEG:<!--En la versión inglesa hay un comentario aquí en el que se indica que se desconoce la procedencia de ese bloque en particular--><!-- Sobre esto tengo que decir que en una asignatura de procesado de imagen de la Universidad Politécnica de Catalunya, nos la han presentado como la matrix de Losheller-->
:<math>
\begin{bmatrix}
16 & 11 & 10 & 16 & 24 & 40 & 51 & 61 \\
12 & 12 & 14 & 19 & 26 & 58 & 60 & 55 \\
14 & 13 & 16 & 24 & 40 & 57 & 69 & 56 \\
14 & 17 & 22 & 29 & 51 & 87 & 80 & 62 \\
18 & 22 & 37 & 56 & 68 & 109 & 103 & 77 \\
24 & 35 & 55 & 64 & 81 & 104 & 113 & 92 \\
49 & 64 & 78 & 87 & 103 & 121 & 120 & 101 \\
72 & 92 & 95 & 98 & 112 & 100 & 103 & 99
\end{bmatrix}
</math>
Dividiendo cada coeficiente de la matriz de la imagen transformada entre cada coeficiente de la matriz de cuantificación, se obtiene esta matriz, ya cuantificada:
:<math>
\begin{bmatrix}
-26 & -3 & -6 & 2 & 2 & -1 & 0 & 0 \\
0 & -2 & -4 & 1 & 1 & 0 & 0 & 0 \\
-3 & 1 & 5 & -1 & -1 & 0 & 0 & 0 \\
-4 & 1 & 2 & -1 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
1 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}
</math>
Por ejemplo, cuantificando el primer elemento, el coeficiente DC, sería así:
:<math>
\mathrm{round}
\left(
\frac{-415}{16}
\right)
=
\mathrm{round}
\left(
-25.9375
\right)
=
-26
</math>
== Codificación entrópica ==
La [[codificación entrópica]] es una forma especial de la compresión sin pérdida de datos. Para ello se toman los elementos de la matriz siguiendo una forma de zig-zag, poniendo grupos con frecuencias similares juntos, e insertando ceros de codificación, y usando la [[codificación Huffman]] para lo que queda. También se puede usar la [[codificación aritmética]], superior a la de Huffman, pero que rara vez se usa, ya que está cubierta por [[patente]]s, esta compresión produce archivos un 5 % menores, pero a costa de un mayor tiempo de codificación y decodificación, esta pequeña ganancia, puede emplearse también en aplicar un menor grado de compresión a la imagen, y obtener más calidad para un tamaño parecido.
En la matriz anterior, la secuencia en zig-zag, es esta:<br />
−26, −3, 0, −3, −2, −6, 2, −4, 1 −4, 1, 1, 5, 1, 2, −1, 1, −1, 2, 0, 0, 0, 0, 0, −1, −1, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0
JPEG tiene un código Huffman para cortar la cadena anterior en el punto en el que el resto de coeficientes sean ceros, y así, ahorrar espacio:<br />
−26, −3, 0, −3, −2, −6, 2, −4, 1 −4, 1, 1, 5, 1, 2, −1, 1, −1, 2, 0, 0, 0, 0, 0, −1, −1, EOB
== Ruido producido por la compresión ==
{{AP|Ruido de cuantificación}}
[[Archivo:Jpegvergroessert.jpg|miniatura|192px|Tras la compresión, suelen quedar a veces bloques como estos o [[píxeles]], en este caso en una pequeña parte de una imagen ampliada.]]
El resultado tras la compresión, puede variar, en función de la agresividad de los divisores de la matriz de cuantización, a mayor valor de esos divisores, más coeficientes se convierten en ceros, y más se comprime la imagen. Pero mayores compresiones producen mayor ruido en la imagen, empeorando su calidad. Una imagen con una fuerte compresión (1-15 %) puede tener un tamaño de archivo mucho menor, pero tendrá tantas imperfecciones que no será interesante, una compresión muy baja (98-100 %) producirá una imagen de muy alta calidad, pero, tendrá un tamaño tan grande que quizás interese más un formato sin pérdida como [[PNG]].
La mayoría de las personas que naveguen por [[Internet]] estarán familiarizadas con estas imperfecciones, que son el resultado de lograr una buena compresión. Para evitarlas, se tendrá que reducir el nivel de compresión o aplicar compresión sin pérdida, produciendo mayores ficheros después.
== Decodificación ==
El proceso de [[decodificación]] es similar al seguido hasta ahora, solo que de forma inversa. En este caso, al haber perdido información, los valores finales no coincidirán con los iniciales.
Se toma la información de la matriz, se decodifica, y se pone cada valor en su casilla correspondiente. Después se multiplica cada uno de estos valores por el valor correspondiente de la [[matriz de cuantización]] usada, como muchos valores son ceros, sólo se recuperan (y de forma aproximada) los valores de la esquina superior izquierda.
Después se deshace la transformación DCT:
[[Archivo:Jpegartefakt jpegartefact.jpg|Errores producidos por una compresión excesiva: Antes de y después de.]]
:<math>
\begin{bmatrix}
-416 & -33 & -60 & 32 & 48 & -40 & 0 & 0 \\
0 & -24 & -56 & 19 & 26 & 0 & 0 & 0 \\
-42 & 13 & 80 & -24 & -40 & 0 & 0 & 0 \\
-56 & 17 & 44 & -29 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
18 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}
</math>
:<math>
\begin{bmatrix}
-68 & -65 & -73 & -70 & -58 & -67 & -70 & -48 \\
-70 & -72 & -72 & -45 & -20 & -40 & -65 & -57 \\
-68 & -76 & -66 & -15 & 22 & -12 & -58 & -61 \\
-62 & -72 & -60 & -6 & 28 & -12 & -59 & -56 \\
-59 & -66 & -63 & -28 & -8 & -42 & -69 & -52 \\
-60 & -60 & -67 & -60 & -50 & -68 & -75 & -50 \\
-54 & -46 & -61 & -74 & -65 & -64 & -63 & -45 \\
-45 & -32 & -51 & -72 & -58 & -45 & -45 & -39
\end{bmatrix}
</math>
Y finalmente se suma 128 a cada entrada:
:<math>
\begin{bmatrix}
60 & 63 & 55 & 58 & 70 & 61 & 58 & 80 \\
58 & 56 & 56 & 83 & 108 & 88 & 63 & 71 \\
60 & 52 & 62 & 113 & 150 & 116 & 70 & 67 \\
66 & 56 & 68 & 122 & 156 & 116 & 69 & 72 \\
69 & 62 & 65 & 100 & 120 & 86 & 59 & 76 \\
68 & 68 & 61 & 68 & 78 & 60 & 53 & 78 \\
74 & 82 & 67 & 54 & 63 & 64 & 65 & 83 \\
83 & 96 & 77 & 56 & 70 & 83 & 83 & 89
\end{bmatrix}
</math>
Para comparar las diferencias entre el bloque original y el comprimido, se halla la diferencia entre ambas matrices, la media de sus valores absolutos, da una ligera idea de la calidad perdida:
:<math>
\begin{bmatrix}
-8 & -8 & 6 & 8 & 0 & 0 & 6 & -7 \\
5 & 3 & -1 & 7 & 1 & -3 & 6 & 1 \\
2 & 7 & 6 & 0 & -6 & -12 & -4 & 6 \\
-3 & 2 & 3 & 0 & -2 & -10 & 1 & -3 \\
-2 & -1 & 3 & 4 & 6 & 2 & 9 & -6 \\
11 & -3 & -1 & 2 & -1 & 8 & 5 & -3 \\
11 & -11 & -3 & 5 & -8 & -3 & 0 & 0 \\
4 & -17 & -8 & 12 & -5 & -7 & -5 & 5
\end{bmatrix}
</math>
Se puede observar que las mayores diferencias están cerca de la mancha, y por la parte inferior, entre la esquina izquierda y el centro, notándose más esta última, ya que corre una mancha clara que antes estaba más hacia la esquina. La media de los valores absolutos de las restas es 4.8125, aunque en algunas zonas es mayor.
== Véase también ==
* [[JPEG2000]], basado en ''[[wavelets]]''.
* [[Raw (formato)]]
* [[TIFF]]
* [[PNG]]
* [[GIF]]
== Enlaces externos ==
{{commonscat|JPEG}}
* [http://www.jpeg.org/ www.jpeg.org] Sitio web del grupo JPEG.
* [http://www.w3.org/Graphics/JPEG/itu-t81.pdf JPEG Standard (JPEG ISO/IEC 10918-1 ITU-T Recommendation T.81)] (en PDF) y [http://www.digicamsoft.com/itu/itu-t81-1.html www.digicamsoft.com/itu/itu-t81-1.html] (en HTML).
* [https://web.archive.org/web/20060726143209/http://pub.ufasta.edu.ar/SISD/jpeg/jpg.htm pub.ufasta.edu.ar/SISD/jpeg/jpg.htm] Seminario de Imagen y Sonido Digital: Compresión de imagen.
* [https://web.archive.org/web/20070216093634/http://serdis.dis.ulpgc.es/multimedia/claseT03.htm serdis.dis.ulpgc.es/multimedia/claseT03.htm] Página web de la asignatura ''Multimedia'' de la ULPGC, explicación en vídeo del proceso de compresión JPEG.
== Referencias ==
{{Reflist}}{{Control de autoridades}}
[[Categoría:Algoritmos de compresión con pérdida]]
[[Categoría:Formatos gráficos]]
[[Categoría:Formatos abiertos]]
[[Categoría:Normas IEC]]
[[Categoría:Recomendaciones ITU-T]]
[[Categoría:Introducciones relacionadas a la ciencia de la computación de 1992]]
tgf7eiq6k53fvl0nhkmf9vojywy4yhi
9967706
9967681
2024-11-13T13:35:35Z
Habiib20
167778
9967706
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{habiib20}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|JPEG}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|JPEG}}{{lan infotaula}}
[[Fitxategi:Phalaenopsis JPEG.png|thumb|250px|Lore bat JPEG formatuan, eskuinerantz konpresio handiagoa duena]]
'''JPEG''' (Joint Photographic Experts Group)<ref>{{erreferentzia|izenburua="JPEG" definizioa|url=https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/jpeg}}</ref> [[Galeradun konpresio|galeradun]] konpresio-algoritmo bat da, eta [[digital]] irudiak konprimatzeko ohiko metodoa da, bereziki argazki digitaletarako. JPEG [[Teknologia|teknologiak]] 24 biteko kolore-sakonerarekin edo gris-eskalan irudiak konprimatzeko balio du.
== Historia eta garapena ==
JPEG estandarra 1992an sortu zuen Joint Photographic Experts Group-ek, eta ordutik aurrera munduko irudi-kompresio estandarrik erabiliena izan da. Bere sorreratik aurrera, JPEG [[Formatu (argipena)|formatuak]] irudi digitalen eta argazki digitalen zabalkundea bultzatu du, bereziki [[internet]] eta sare sozialetan.
== Fitxategi luzapena eta estandarrak ==
JPEG fitxategiek normalean '''.jpg''' edo '''.jpeg''' luzapena izaten dute. Batzuek '''.JPG''' erabiltzen dute, [[sistema]] eragile batzuek luzapenak 3 karakterera mugatzen dituztelako. Hala ere, luzapen hau ez da beti zuzena. JPEG/Exif formatuak gehienbat kamera digitaletan erabiltzen dira, eta JPEG/JFIF formatua da [[internet]] bidezko [[Argazki|argazkiak]] gordetzeko eta transmititzeko [[Formatu (argipena)|formatu]] arruntena.
== Konpresioa eta kalitatea ==
JPEG [[Konpresio (fisika)|konpresio]]-maila erregulagarria da, eta horrek aukera ematen du konpresio-mailaren eta irudiaren kalitatearen arteko trukea definitzeko. Ohiko JPEG konpresioak 10:1 konpresio-ratioa lortzen du kalitatean galera txikiarekin. [[Kalitate]] altuagoa mantendu nahi bada, konpresio txikiagoa aukeratu daiteke; bestela, [[Konpresio (fisika)|konpresio]] altuagoarekin kalitate [[galera]] handitu egiten da, baina fitxategiaren tamaina txikiagoa izango da.
=== Kodifikazioak eragindako zarata ===
== Kodifikazioa ==
=== Espazio koloreko transformazioa ===
=== Azpilaginketa ===
=== Kosenoren transformazio zuzena ===
=== Kodifikazio entropikoa ===
== Kuantifikazioa digitala ==
* '''Abantailak''': JPEG [[Konpresio (argipena)|konpresioak]] diskoan leku gutxiago hartzen du, eta [[kalitate]] galera txikiarekin irudi handiak gordetzea ahalbidetzen du.
* '''Desabantailak''': JPEG [[konpresioa]] galeraduna da, eta fitxategia berriz gordetzean kalitate galera handitu egiten da.
JPEG konpresioak estatiko irudietan bakarrik funtzionatzen du, baina bideoentzako antzeko estandar bat existitzen da, '''MPEG''' izenekoa.
== Dekodifikazioa ==
:<math>
\begin{bmatrix}
-416 & -33 & -60 & 32 & 48 & -40 & 0 & 0 \\
0 & -24 & -56 & 19 & 26 & 0 & 0 & 0 \\
-42 & 13 & 80 & -24 & -40 & 0 & 0 & 0 \\
-56 & 17 & 44 & -29 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
18 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 \\
0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0 & 0
\end{bmatrix}
</math>
:<math>
\begin{bmatrix}
-68 & -65 & -73 & -70 & -58 & -67 & -70 & -48 \\
-70 & -72 & -72 & -45 & -20 & -40 & -65 & -57 \\
-68 & -76 & -66 & -15 & 22 & -12 & -58 & -61 \\
-62 & -72 & -60 & -6 & 28 & -12 & -59 & -56 \\
-59 & -66 & -63 & -28 & -8 & -42 & -69 & -52 \\
-60 & -60 & -67 & -60 & -50 & -68 & -75 & -50 \\
-54 & -46 & -61 & -74 & -65 & -64 & -63 & -45 \\
-45 & -32 & -51 & -72 & -58 & -45 & -45 & -39
\end{bmatrix}
</math>
:<math>
\begin{bmatrix}
60 & 63 & 55 & 58 & 70 & 61 & 58 & 80 \\
58 & 56 & 56 & 83 & 108 & 88 & 63 & 71 \\
60 & 52 & 62 & 113 & 150 & 116 & 70 & 67 \\
66 & 56 & 68 & 122 & 156 & 116 & 69 & 72 \\
69 & 62 & 65 & 100 & 120 & 86 & 59 & 76 \\
68 & 68 & 61 & 68 & 78 & 60 & 53 & 78 \\
74 & 82 & 67 & 54 & 63 & 64 & 65 & 83 \\
83 & 96 & 77 & 56 & 70 & 83 & 83 & 89
\end{bmatrix}
</math>
:<math>
\begin{bmatrix}
-8 & -8 & 6 & 8 & 0 & 0 & 6 & -7 \\
5 & 3 & -1 & 7 & 1 & -3 & 6 & 1 \\
2 & 7 & 6 & 0 & -6 & -12 & -4 & 6 \\
-3 & 2 & 3 & 0 & -2 & -10 & 1 & -3 \\
-2 & -1 & 3 & 4 & 6 & 2 & 9 & -6 \\
11 & -3 & -1 & 2 & -1 & 8 & 5 & -3 \\
11 & -11 & -3 & 5 & -8 & -3 & 0 & 0 \\
4 & -17 & -8 & 12 & -5 & -7 & -5 & 5
\end{bmatrix}
</math>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
* [https://www.w3.org/Graphics/JPEG/itu-t81.pdf T.81 – TONO ETENGABEKO IRUDI ESTABILEN KONPRESIO DIGITALA ETA KODEA – ESKAKIZUNAK ETA ORIENTABIDEAK]
* [https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/jpeg "JPEG" definizioa]
* [https://ntrs.nasa.gov/search.jsp?R=19920024689 Bideo-konpresioaren ondorioak bizi-zientzien esperimentuak kontrolatzeko irudien onargarritasunean]
* [http://www.jpeg.org/jpeg/index.html Argazkilaritza adituen talde bateratua, JPEG orri nagusia]
* ''[https://books.google.com/books?id=AepB_PZ_WMkC&dq=JPEG+%22did+not+specify+a+file+format%22&pg=PA291 JPEG irudi finko datuen konpresioaren estandarra]''
* [https://www.adobe.com/creativecloud/file-types/image/raster/jpeg-file.html JPEG fitxategiei buruz jakin behar duzun guztia | Adobe]
== Ikus, gainera ==
* [[Bitmap]]
* [[Grafiko bektorial]]a
* [[GIF]]
* [[TIFF]]
== Kanpo estekak ==
* [https://jpeg.org/jpeg/ Webgune ofiziala]
* [https://www.w3.org/Graphics/JPEG/itu-t81.pdf JPEG Araua (JPEG ISO/IEC 10918-1 ITU-T Gomendioa T.81]
* [https://opensource.apple.com/source/WebCore/WebCore-1C25/platform/image-decoders/jpeg/ JPEG deskodetzailea iturburu irekiko kodea, copyright (C) 1995–1997, Thomas G. Lane]
* [https://www.spiedigitallibrary.org/conference-proceedings-of-spie/11137/111370K/JPEG-XL-next-generation-image-compression-architecture-and-coding-tools/10.1117/12.2529237.full?SSO=1 JPEG XL hurrengo belaunaldiko irudien konpresioaren arkitektura eta kodeketa tresnak]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Irudientzako fitxategi formatuak]]
[[Kategoria:Informatikako akronimoak]]
{{Reflist}}
e142li0jdcmn2bh7taaf3y5x35e04rh
Lankide:Junesomocueto/Proba orria
2
1211194
9967723
9961451
2024-11-13T13:48:44Z
Iraideleunda
167781
9967723
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Junesomocueto}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
<br />
{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|Sensor}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Sensor}}
[[Fitxategi:Zer dira sentsoreak?.webm|thumb|Zer dira sentsoreak? Zer eskatu behar diegu etorkizuneko sentsoreei?]]
'''Sentsorea''' [[magnitude fisiko]]a edota [[magnitude kimiko|kimikoa]] [[magnitude elektriko]] bihurtzen osagai elektronikoa da. Normalean, seinale elektriko horiek egokitu behar dira prozesatu ahal izateko.
Sentsore bitarrak eta sentsore analogikoak aurki daitezke. Sentsore bitarrek bi balio esleitzen dituzte: ON eta OFF, Bai ala Ez. Sentsore analogikoek berriz, edozein balio esleitzen dituzte.
== Sentsoreen ezaugarri teknikoak ==
=== Parametro estatikoak ===
Parametro estatikoak sentsorearen egoera iraunkorrean zehazten dira:
* Neurketa-eremua: sentsorea baldintza egokietan erabil daitekeen balio-tartea.
* [[Bereizmena]]: sentsorearengan eragina duen sarrerako seinalearen aldakuntza minimoa.
* [[Zehaztasun (teknologia)|Zehaztasuna]]: neurtzean eman daitekeen errorerik handiena.
* [[Errepikakor]]<nowiki/>ra izateko gaitasuna: hainbat alditan parametro berdina neurtzean, lortutako balio handienaren eta txikiaren aldea da.
* [[Linealtasuna]] edo [[korrelazio]] lineala.
* [[Sentikortasuna]]: irteerako seinalearen aldakuntza sarrerakoa kantitate zehatz bat aldatzen denean.
* Zarata: sentsorearengan eragina duten ausazko perturbazioa.
* Alborapena: neurketa-eremuan neurketarengan eragina duen errore konstantea.
* [[Histeresi]]<nowiki/>a: sistemaren egoera posiblea bakarra ez bada, alegia zenbait egoera egonkor eta ezberdinetan egon badaiteke, histeresi fenomenoa gertatzen da.
* [[Offset]] edo zeroaren errorea: sentsorearen seinalearen irteeraren balioa sarreran seinalerik ezartzen ez zaionean.
* Banda hila: neurtutako aldagaiaren aldakuntzak irteerarengan eraginik ez duen tarteari deritzo.
* Zeroaren gorapena: neurtutako magnitudearen zeroaren eta neurketa-tartearen azpiko mugaren arteko aldea da.
* Deriba: denbora-tarte jakin batean, aldagai baten aldakuntza kanpo-faktoreak direla medio (tenperatura, hezetasuna eta abar).
* [[Fidagarritasun (ingeniaritza)|Fidagarritasuna]]: denbora-tarte luze batean, sentsoreak ezarritako errore-mugen artean funtzionatzeko duen probabilitatea.
=== Parametro dinamikoak ===
Parametro dinamikoak sentsorearen egoera iragankorrean zehazten dira:
* Erantzuteko arintasuna: sentsoreak atzerapenik gabe neurtzeko duen ahalmena.
* [[Maiztasun]]-erantzuna: sarreran seinale [[sinusoide|sinusoidal]] bat ezartzean, sentikortasunaren eta [[maiztasun]]aren arteko erlazioa da.
* Egonkortasuna eta deriba: irteera seinalearen aldakuntza kanpo-faktoreak aldatzen direnean.
=== Bereizmena eta zehaztasuna ===
== Neurketa-erroreen sailkapena ==
Sentsore on batek sentikorra izan behar du propietate neurtuarekiko, ez du sentikorra izan behar beste eragin batzuekiko, eta ez du aldatu behar neurtutako propietatea, transferentzia-funtzio lineal baten bidez, seinale analogikoa ekipo digitalentzako modu erabilgarri bihurtzeko, bihurgailu analogiko-digital baten bidez.
=== Sentsorearen desbideratzeak ===
Sentsoreek ezin dutenez transferentzia-funtzio ideal bat erreplikatu, sentsorearen zehaztasuna mugatzen duten hainbat desbideratze mota gerta daitezke:
-
-
...
== Sentsore motak ==
* [[Abiadura eta azelerazio-sentsoreak]]
* [[Argi-sentsoreak]]
* [[Emari-sentsoreak]]
* [[Hurbiltasun-sentsoreak]]
* [[Indar-sentsoreak]]
* [[Maila-sentsoreak]]
* [[Mugimendu eta desplazamendu-sentsoreak]]
* [[Soinu-sentsoreak]]
* [[Tenperatura-sentsore]]ak
== Ikus, gainera ==
* [[Transduktore]]
== Erreferentziak ==
== Bibliografia ==
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://www.scribd.com/doc/916729/3Sentsoreak Sentsoreei buruzko apunteak]
* {{eu}} [http://www.ehu.es/acwruvac/DTE/Sensor11.pdf Sentsoreen inguruko apunteak (EHU)]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Sentsoreak]]
[[Kategoria:Osagai elektronikoak]]
[[Kategoria:Teknopolisen bideoak dituzten artikuluak]]
458q8n5b5d2zc4z4ez6mix3ifpfdfcd
Lankide:Txinguaitzol/Proba orria
2
1211207
9967890
9960635
2024-11-13T15:29:06Z
Txinguaitzol
167793
9967890
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Bayes' Theorem MMB 01.jpg|thumb|Bayesen teoremaren formula]]
[[Probabilitate teoria|Probabilitate teorian]], '''Bayesen teorema''' Thomas Bayes (1702-1761) matematikari ingelesak planteatutako proposizio bat da. Bayesen teoremak garrantzi handia du, ondorioa ezagututa kausa baten probabilitatea lor daitekeelako haren bitartez.
Adibidez, gripea izanez gero buruko mina izateko probabilitatea jakinda, Bayesen teoremak buruko mina izanez gero, gripea izateko probabilitatea kalkulatzen du.
Oro har, A → B inplikazio baten aurrean, Bayesen teoremak, B [[Gertakizun (probabilitatea)|gertakizuna]] jasota, A gertakizuna gertatzeko baldintzapeko probabilitatea (a ''posteriori'' probabilitatea) adierazten du. Eta hori egiten du A gertakizuna emanda B gertatzeko [[Baldintzapeko probabilitate|baldintzapeko probabilitate-banaketaren]] arabera eta A eta B gertaeren probabilitate marjinalen arabera.
Bayesen teoremaren aplikazioen artean, [[Inferentzia bayestar|inferentzia bayesiarra]] dago, [[Inferentzia estatistiko|inferentzia estatistikoaren]] adarra dena. [[Lagin (estatistika)|Laginean]] datu berriak agertu ahala, hipotesi baten probabilitatea eguneratzeko erabiltzen den metodo estatistikoa da. Bayesen teoreman oinarritzen da: aurretiazko ezagutza eta datu berriak uztartzen ditu aurreikuspen zehatzagoak egiteko.
== Historia ==
Bayesen teoremak Thomas Bayes matematikari, estatistikari eta filosofo ingelesaren izena darama. Bayesek baldintzapeko probabilitatea erabili zuen, parametro ezezagun baten ebidentzian oinarritzen den algoritmo bat garatzeko. Bere lana 1763an argitaratu zen ''An Essay Towards Solving a Problem in the Doctrine of Chances'' izenburuarekin''.'' Matematikari honek banaketa binomial baten probabilitatea nola kalkulatu aztertu zuen. Bayesen heriotzaren ostean, hark idatzitako dokumentuak senideek bildu zituzten eta haren laguna zen Richard Price matematikari, filosofo eta ministroari besterendu zizkioten.
Bi urtez, Richard Pricek berrikusi eta modu esanguratsuan editatu zuen Bayesek argitaratu gabe utzi zuen eskuizkribua. 1763ko abenduaren 23an ''Royal Society'' elkarte zientifikoak antolatutako hitzaldi batean, Pricen lagun batek eskuizkribua irakurri zuen. Urte horretan, Bayesen lan nagusia argitaratu zen, ''An Essay Towards Solving a Problem in the Doctrine of Chances'' izenekoa, ''‘Philosophical Transactions’'' aldizkariaren barruan. 1765ean, Richard Price Royal Society elkarteko kide aukeratu zuten, Bayesen teoremaren argitalpenean egindako lanagatik.
Bayesek planteatutako teoremaz aparte, Pierre-Simon Laplace matematikariak ‘''Théorie analytique des probabilités’'' izeneko lanean, baldintzapeko probabilitatea kontzeptua erabili zuen halaber. Laplacek, aurretiazko probabilitate batetik abiatuta, probabilitate eguneratu baten arteko erlazioa azaltzeko, ebidentzian oinarrituta. Era berean, Laplacek hainbat hamarkadatan zehar Bayesen emaitzetan sakondu zuen, haren lanaren berri izan gabe.
1973. urtean, Sir Harol Jeffreysek Bayesen teoremaren garrantzia azpimarratu zuen; izan ere, probabilitate arloan, Bayesen algoritmoa eta Laplaceren formula konparatu zituen geometriako Pitagorasen teoremarekin.
== Teorema ==
=== Enuntziatua: ===
Izan bedi ondoko <math>\{A_1, A_2, ... , A_n, ...\}</math> gertaera-sistema osoa, gertaera bakoitzaren probabilitatea ez-nulua izanik: gertaeren multzo finitu edo infinitu zenbakigarri bat, binaka disjuntuak direnak eta bildura osoa gertaera segurua dena; hau da,
# <math>P\Bigl(\bigcup_{i>1}A_i\Bigr)= 1</math>
# <math>A_i\cap A_j = \emptyset</math>, <math>i \neq j</math> guztietarako.
#<math>P(A_i )>0</math>, <math>i> 1</math> guztietarako.
Izan bedi probabilitate ez-nulua duen gertaera bat, <math>B</math>. Orduan,
<math>P(A_i|B)= \frac{P(B|A_i)P(A_i)}{P(B)}</math> da, non
* <math>P(A_i)</math> probabilitate marjinalak edo gertaera bakoitzaren probabilitatea den.
* <math>P(A_i|B)</math> baldintzapeko probabilitatea da: emanda gertatzeko a posteriori probabilitatea.
* <math>P(B|A_i)</math> ere baldintzapeko probabilitatea da: emanda gertatzeko a posteriori probabilitatea.
=== '''Frogapena:''' ===
Bayesen teorema [[Baldintzapeko probabilitate|baldintzapeko probabilitatearen]] definiziotik lor daiteke:
<math>P(A_i|B)=\frac{P(A_i\cap B)}{P(B)}</math>, <math>P(B)\neq 0</math> izanik,
non <math>P(A_i\cap B)</math> <math>A_i</math> eta <math>B</math> gertaerak aldi berean gertatzeko probabilitatea den. Era berean
<math>P(B|A_i)=\frac{P(B\cap A_i)}{P(A_i)}</math> da, <math>P(A_i)\neq 0</math> izanik.
Bigarren ekuazioan <math>P(A_i\cap B)</math> bakanduz eta lehen ekuazioan ordezkatuz, Bayesen Teoremaren formula lortzen da:
<math>P(A_i|B)= \frac{P(B|A_i)P(A_i)}{P(B)}</math> non <math>P(B)\neq 0</math>.
== Adibideak ==
=== 1) Jokoetarako matematika ===
Bayes-en erregelak eta baldintzapeko probabilitateak igarkizun famatu batzuen soluzioa lortzeko metodoa ematen dute; adibidez:
* ''[[Hiru atxilotuen problema]]''
* ''[[Monty Hallen paradoxa|Monty Hall-en paradoxa]]''
* ''[[Bi umeen paradoxa]]''
* ''[[Bi gutun-azalen paradoxa]]...''
=== 2) Droga testak ===
Cannabis-aren kontsumoa detektatzeko test bat egiten da. Testa ez da perfektua, ordea: orain arte jasotako datuen arabera, droga kontsumitu duen pertsona baten kasuan, testak baiezkoa emateko [[Probabilitate|probabilitatea]] % 90 da, hau da, benetako positiboen ratioa (BPR)=0.90. Pertsonak kontsumitu ez badu, berriz, frogak ezezkoa emateko probabilitatea % 80 da, hau da, benetako negatiboen ratioa (BNR)=0.80; gainera, hortaz, kontsumitu ez dutenen artean, %20-ko positibo faltsuak agertuko dira, eta gezurrezko positiboen ratioa (GPR)=0.2.
Suposatuz helduen %5 ek Cannabisa kontsumitzen dutela, hots, benetako kontsumoa (BK)=0.05 dela, zein da, zoriz pertsona bat hartuz gero, testak positiboa ematen badu, benetan Canabisa kontsumitzeko probabilitatea?
Test baten benetako positiboen proportzioa (BPP), emaitza positibo guztien artean, honela kalkulatu daiteke:
BPP = Benetako positiboak '''/''' Positibo guztiak
Lehen definitutako benetako positiboen ratioa (BPR), benetako negatiboen ratioa (BNR) eta benetako kontsumoa (BK) ezagunak badira, BPP-a kalkulatzeko Bayes-en teorema erabili daiteke. Izan bedi P(Kontsumitzailea | Positiboa), kontsumitzailea izateko probabilitatea, jakinda testaren emaitza positiboa izan dela; BPP ere deitu duguna. Teorema erabiliz:
<math>\begin{align}
P(\text{Kontsumitzailea}\vert \text{Positiboa}) &= \frac{P(\text{Positiboa}\vert \text{Kontsumitzailea}) P(\text{Kontsumitzailea})}{P(\text{Positiboa})} \\
&= \frac{P(\text{Positiboa}\vert\text{Kontsumitzailea}) P(\text{Kontsumitzailea})}{P(\text{Positiboa}\vert\text{Kontsumitzailea}) P(\text{Kontsumitzailea}) + P(\text{Positiboa}\vert\text{Ez-kontsumitzailea}) P(\text{Ez-kontsumitzailea})} \\[8pt]
&= \frac{0.90 \times 0.05}{0.90 \times 0.05 + 0.20 \times 0.95}
= \frac{0.045}{0.045 + 0.19} \approx 19\%
\end{align}</math>
<math>P(\text{Positiboa}) = P(\text{Positiboa}\vert\text{Erabiltzailea}) P(\text{Erabiltzailea}) + P(\text{Positiboa}\vert\text{Ez-erabiltzailea}) P(\text{Ez-erabiltzailea})</math> izendatzailea, probabilitate osoaren teoremaren aplikazio zuzena da. Hau beteko da, kontsumitzaileek eta ez-kontsumitzaileek; multzo baten partiketa disjuntua osatzen dutelako: testa hartzen duten pertsonen multzoaren partiketa, hain zuzen ere. Honi esker eta baldintzapeko probabilitateari esker, aurreko adierazpena lortzen dugu.
Beste era batean esanda, nahiz eta pertsona baten testaren emaitza positiboa izan, benetan kontsumitzailea izateko probabilitatea % 19 da. Hau gertatuko da, multzo honetan soilik % 5 delako kontsumitzailea, eta positibo gehienak gainerako %95-eko positibo faltsuak direlako.
1000 laguneko lagin bat hartuta:
* 950 ez-kontsumitzaileak dira, eta 190 positibo faltsuak (0.20*950)
* 50 kontsumitzaileak dira, eta 45 benetako positiboak dira (0.90*50)
Horrenbestez, 1000 pertsonatatik, 235 test positibo lortzen dira, zeinetatik 45 soilik kotsumitzileak diren, hau da, % 19 inguru.
=== 3) Ontzien eta bolen adibidea ===
Demagun bi loteria-ontzi ditugula:
1. ontzia: 3 bola gorriz eta 2 bola urdinez osatuta dago
2. ontzia: 1 bola gorriz eta 4 bola urdinez osatuta dago.
Bola gorria atera duzula jakinda, zein da lehenengo ontziko bola izateko probabilitatea?
# Gertakizunak definitzen ditugu:
#* <math>G</math>: Bola gorri bat ateratzea.
#* <math>O_1</math>: 1. Ontzia aukeratzea.
#* <math>O_2</math>: 2. Ontzia aukeratzea.
# Probabiliteateak:
#* <math>P\left(O_1\right)=P\left(O_2\right)=\frac{1}{2}</math> (ontzia ausaz aukeratzen dugulako)
#* <math>P\left(G\mid O_1\right)=\frac{3}{5}
</math> (1. ontzian 5 bola daude guztira, horietatik 3 gorriak dira)
#* <math>P\left(G\mid O_2\right)=\frac{1}{5}</math> (2. ontzian 5 bola daude guztira, horietatik 1 gorria da)
# <math>P\left(G\right)</math> kalkulatu ''[[Probabilitate osoaren teorema|Probabilitate Osoaren Teorema]]'' erabiliz: <math>P\left(G\right)=P\left(G\mid O_1\right)\cdot P\left(O_1\right)+P\left(G\mid O_2\right)\cdot P\left(O_2\right)= \left( \frac{3}{5} \cdot \frac{1}{2} \right) + \left( \frac{1}{5} \cdot \frac{1}{2} \right) = \frac{3}{10} + \frac{1}{10} = \frac{4}{10} </math>
# . '''Bayesen Teorema''' aplikatu <math>P\left(U_1\mid R\right)</math> lortzeko (1.ontzia izateko probabilitatea bola gorria atera dugula jakinda): <math>P\left(O_1\mid G\right)=\frac{P\left(G\mid O_1\right)\cdot P\left(O_1\right)}{P\left(G\right)}= \frac{\left(\frac{3}{5}\cdot \frac{1}{2}\right)}\frac{4}{10}=\frac{\frac{3}{10}}\frac{4}{10}=\frac{3}{10}\cdot \frac{10}{4}=\frac{3}{4}</math>
Lortutako emaitzaren azalpena:
Jakinda bola gorria atera dugula, aukeratutako ontzia lehenengoa izateko probabilitatea 0.75 izango da (%75-eko probabilitatea). Horrek esan nahi du bola gorri bat atera dugula behatzean, bola hori lehenengo ontzikoa izateko probabilitate handia dagoela.
m6cjrydz6pooxzrs76yhokxfl18chb6
9967895
9967890
2024-11-13T15:30:07Z
Txinguaitzol
167793
9967895
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Bayes' Theorem MMB 01.jpg|thumb|Bayesen teoremaren formula]]
[[Probabilitate teoria|Probabilitate teorian]], '''Bayesen teorema''' Thomas Bayes (1702-1761) matematikari ingelesak planteatutako proposizio bat da. Bayesen teoremak garrantzi handia du, ondorioa ezagututa kausa baten probabilitatea lor daitekeelako haren bitartez.
Adibidez, gripea izanez gero buruko mina izateko probabilitatea jakinda, Bayesen teoremak buruko mina izanez gero, gripea izateko probabilitatea kalkulatzen du.
Oro har, A → B inplikazio baten aurrean, Bayesen teoremak, B [[Gertakizun (probabilitatea)|gertakizuna]] jasota, A gertakizuna gertatzeko baldintzapeko probabilitatea (a ''posteriori'' probabilitatea) adierazten du. Eta hori egiten du A gertakizuna emanda B gertatzeko [[Baldintzapeko probabilitate|baldintzapeko probabilitate-banaketaren]] arabera eta A eta B gertaeren probabilitate marjinalen arabera.
Bayesen teoremaren aplikazioen artean, [[Inferentzia bayestar|inferentzia bayesiarra]] dago, [[Inferentzia estatistiko|inferentzia estatistikoaren]] adarra dena. [[Lagin (estatistika)|Laginean]] datu berriak agertu ahala, hipotesi baten probabilitatea eguneratzeko erabiltzen den metodo estatistikoa da. Bayesen teoreman oinarritzen da: aurretiazko ezagutza eta datu berriak uztartzen ditu aurreikuspen zehatzagoak egiteko.
== Historia ==
Bayesen teoremak Thomas Bayes matematikari, estatistikari eta filosofo ingelesaren izena darama. Bayesek baldintzapeko probabilitatea erabili zuen, parametro ezezagun baten ebidentzian oinarritzen den algoritmo bat garatzeko. Bere lana 1763an argitaratu zen ''An Essay Towards Solving a Problem in the Doctrine of Chances'' izenburuarekin''.'' Matematikari honek banaketa binomial baten probabilitatea nola kalkulatu aztertu zuen. Bayesen heriotzaren ostean, hark idatzitako dokumentuak senideek bildu zituzten eta haren laguna zen Richard Price matematikari, filosofo eta ministroari besterendu zizkioten.
Bi urtez, Richard Pricek berrikusi eta modu esanguratsuan editatu zuen Bayesek argitaratu gabe utzi zuen eskuizkribua. 1763ko abenduaren 23an ''Royal Society'' elkarte zientifikoak antolatutako hitzaldi batean, Pricen lagun batek eskuizkribua irakurri zuen. Urte horretan, Bayesen lan nagusia argitaratu zen, ''An Essay Towards Solving a Problem in the Doctrine of Chances'' izenekoa, ''‘Philosophical Transactions’'' aldizkariaren barruan. 1765ean, Richard Price Royal Society elkarteko kide aukeratu zuten, Bayesen teoremaren argitalpenean egindako lanagatik.
Bayesek planteatutako teoremaz aparte, Pierre-Simon Laplace matematikariak ‘''Théorie analytique des probabilités’'' izeneko lanean, baldintzapeko probabilitatea kontzeptua erabili zuen halaber. Laplacek, aurretiazko probabilitate batetik abiatuta, probabilitate eguneratu baten arteko erlazioa azaltzeko, ebidentzian oinarrituta. Era berean, Laplacek hainbat hamarkadatan zehar Bayesen emaitzetan sakondu zuen, haren lanaren berri izan gabe.
1973. urtean, Sir Harol Jeffreysek Bayesen teoremaren garrantzia azpimarratu zuen; izan ere, probabilitate arloan, Bayesen algoritmoa eta Laplaceren formula konparatu zituen geometriako Pitagorasen teoremarekin.
== Teorema ==
=== Enuntziatua: ===
Izan bedi ondoko <math>\{A_1, A_2, ... , A_n, ...\}</math> gertaera-sistema osoa, gertaera bakoitzaren probabilitatea ez-nulua izanik: gertaeren multzo finitu edo infinitu zenbakigarri bat, binaka disjuntuak direnak eta bildura osoa gertaera segurua dena; hau da,
# <math>P\Bigl(\bigcup_{i>1}A_i\Bigr)= 1</math>
# <math>A_i\cap A_j = \emptyset</math>, <math>i \neq j</math> guztietarako.
#<math>P(A_i )>0</math>, <math>i> 1</math> guztietarako.
Izan bedi probabilitate ez-nulua duen gertaera bat, <math>B</math>. Orduan,
<math>P(A_i|B)= \frac{P(B|A_i)P(A_i)}{P(B)}</math> da, non
* <math>P(A_i)</math> probabilitate marjinalak edo gertaera bakoitzaren probabilitatea den.
* <math>P(A_i|B)</math> baldintzapeko probabilitatea da: emanda gertatzeko a posteriori probabilitatea.
* <math>P(B|A_i)</math> ere baldintzapeko probabilitatea da: emanda gertatzeko a posteriori probabilitatea.
=== '''Frogapena:''' ===
Bayesen teorema [[Baldintzapeko probabilitate|baldintzapeko probabilitatearen]] definiziotik lor daiteke:
<math>P(A_i|B)=\frac{P(A_i\cap B)}{P(B)}</math>, <math>P(B)\neq 0</math> izanik,
non <math>P(A_i\cap B)</math> <math>A_i</math> eta <math>B</math> gertaerak aldi berean gertatzeko probabilitatea den. Era berean
<math>P(B|A_i)=\frac{P(B\cap A_i)}{P(A_i)}</math> da, <math>P(A_i)\neq 0</math> izanik.
Bigarren ekuazioan <math>P(A_i\cap B)</math> bakanduz eta lehen ekuazioan ordezkatuz, Bayesen Teoremaren formula lortzen da:
<math>P(A_i|B)= \frac{P(B|A_i)P(A_i)}{P(B)}</math> non <math>P(B)\neq 0</math>.
== Adibideak ==
=== 1) Jokoetarako matematika ===
Bayes-en erregelak eta baldintzapeko probabilitateak igarkizun famatu batzuen soluzioa lortzeko metodoa ematen dute; adibidez:
* ''[[Hiru atxilotuen problema]]''
* ''[[Monty Hallen paradoxa|Monty Hall-en paradoxa]]''
* ''[[Bi umeen paradoxa]]''
* ''[[Bi gutun-azalen paradoxa]]...''
=== 2) Droga testak ===
Cannabis-aren kontsumoa detektatzeko test bat egiten da. Testa ez da perfektua, ordea: orain arte jasotako datuen arabera, droga kontsumitu duen pertsona baten kasuan, testak baiezkoa emateko [[Probabilitate|probabilitatea]] % 90 da, hau da, benetako positiboen ratioa (BPR)=0.90. Pertsonak kontsumitu ez badu, berriz, frogak ezezkoa emateko probabilitatea % 80 da, hau da, benetako negatiboen ratioa (BNR)=0.80; gainera, hortaz, kontsumitu ez dutenen artean, %20-ko positibo faltsuak agertuko dira, eta gezurrezko positiboen ratioa (GPR)=0.2.
Suposatuz helduen %5 ek Cannabisa kontsumitzen dutela, hots, benetako kontsumoa (BK)=0.05 dela, zein da, zoriz pertsona bat hartuz gero, testak positiboa ematen badu, benetan Canabisa kontsumitzeko probabilitatea?
Test baten benetako positiboen proportzioa (BPP), emaitza positibo guztien artean, honela kalkulatu daiteke:
BPP = Benetako positiboak '''/''' Positibo guztiak
Lehen definitutako benetako positiboen ratioa (BPR), benetako negatiboen ratioa (BNR) eta benetako kontsumoa (BK) ezagunak badira, BPP-a kalkulatzeko Bayes-en teorema erabili daiteke. Izan bedi P(Kontsumitzailea | Positiboa), kontsumitzailea izateko probabilitatea, jakinda testaren emaitza positiboa izan dela; BPP ere deitu duguna. Teorema erabiliz:
<math>\begin{align}
P(\text{Kontsumitzailea}\vert \text{Positiboa}) &= \frac{P(\text{Positiboa}\vert \text{Kontsumitzailea}) P(\text{Kontsumitzailea})}{P(\text{Positiboa})} \\
&= \frac{P(\text{Positiboa}\vert\text{Kontsumitzailea}) P(\text{Kontsumitzailea})}{P(\text{Positiboa}\vert\text{Kontsumitzailea}) P(\text{Kontsumitzailea}) + P(\text{Positiboa}\vert\text{Ez-kontsumitzailea}) P(\text{Ez-kontsumitzailea})} \\[8pt]
&= \frac{0.90 \times 0.05}{0.90 \times 0.05 + 0.20 \times 0.95}
= \frac{0.045}{0.045 + 0.19} \approx 19\%
\end{align}</math>
<math>P(\text{Positiboa}) = P(\text{Positiboa}\vert\text{Erabiltzailea}) P(\text{Erabiltzailea}) + P(\text{Positiboa}\vert\text{Ez-erabiltzailea}) P(\text{Ez-erabiltzailea})</math> izendatzailea, probabilitate osoaren teoremaren aplikazio zuzena da. Hau beteko da, kontsumitzaileek eta ez-kontsumitzaileek; multzo baten partiketa disjuntua osatzen dutelako: testa hartzen duten pertsonen multzoaren partiketa, hain zuzen ere. Honi esker eta baldintzapeko probabilitateari esker, aurreko adierazpena lortzen dugu.
Beste era batean esanda, nahiz eta pertsona baten testaren emaitza positiboa izan, benetan kontsumitzailea izateko probabilitatea % 19 da. Hau gertatuko da, multzo honetan soilik % 5 delako kontsumitzailea, eta positibo gehienak gainerako %95-eko positibo faltsuak direlako.
1000 laguneko lagin bat hartuta:
* 950 ez-kontsumitzaileak dira, eta 190 positibo faltsuak (0.20*950)
* 50 kontsumitzaileak dira, eta 45 benetako positiboak dira (0.90*50)
Horrenbestez, 1000 pertsonatatik, 235 test positibo lortzen dira, zeinetatik 45 soilik kotsumitzileak diren, hau da, % 19 inguru.
=== 3) Ontzien eta bolen adibidea ===
Demagun bi loteria-ontzi ditugula:
1. ontzia: 3 bola gorriz eta 2 bola urdinez osatuta dago
2. ontzia: 1 bola gorriz eta 4 bola urdinez osatuta dago.
Bola gorria atera duzula jakinda, zein da lehenengo ontziko bola izateko probabilitatea?
# Gertakizunak definitzen ditugu:
#* <math>G</math>: Bola gorri bat ateratzea.
#* <math>O_1</math>: 1. Ontzia aukeratzea.
#* <math>O_2</math>: 2. Ontzia aukeratzea.
# Probabiliteateak:
#* <math>P\left(O_1\right)=P\left(O_2\right)=\frac{1}{2}</math> (ontzia ausaz aukeratzen dugulako)
#* <math>P\left(G\mid O_1\right)=\frac{3}{5}
</math> (1. ontzian 5 bola daude guztira, horietatik 3 gorriak dira)
#* <math>P\left(G\mid O_2\right)=\frac{1}{5}</math> (2. ontzian 5 bola daude guztira, horietatik 1 gorria da)
# <math>P\left(G\right)</math> kalkulatu ''[[Probabilitate osoaren teorema|Probabilitate Osoaren Teorema]]'' erabiliz: <math>P\left(G\right)=P\left(G\mid O_1\right)\cdot P\left(O_1\right)+P\left(G\mid O_2\right)\cdot P\left(O_2\right)= \left( \frac{3}{5} \cdot \frac{1}{2} \right) + \left( \frac{1}{5} \cdot \frac{1}{2} \right) = \frac{3}{10} + \frac{1}{10} = \frac{4}{10} </math>
# . '''Bayesen Teorema''' aplikatu <math>P\left(U_1\mid R\right)</math> lortzeko (1.ontzia izateko probabilitatea bola gorria atera dugula jakinda): <math>P\left(O_1\mid G\right)=\frac{P\left(G\mid O_1\right)\cdot P\left(O_1\right)}{P\left(G\right)}= \frac{\left(\frac{3}{5}\cdot \frac{1}{2}\right)}\frac{4}{10}=\frac{\frac{3}{10}}\frac{4}{10}=\frac{3}{10}\cdot \frac{10}{4}=\frac{3}{4}</math>
Lortutako emaitzaren azalpena:
Jakinda bola gorria atera dugula, aukeratutako ontzia lehenengoa izateko probabilitatea 0.75 izango da (%75-eko probabilitatea). Horrek esan nahi du bola gorri bat atera dugula behatzean, bola hori lehenengo ontzikoa izateko probabilitate handia dagoela.
my4fugtdkhcdidojd118o7miujajt8y
Lankide:Jon galarza/Proba orria
2
1211208
9967747
9962751
2024-11-13T14:03:30Z
Jon galarza
167022
Historia konponketa
9967747
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Ludwig Boltzmann 1898.jpg|thumb|Ludwig Boltzmann.]]
== Sarrera ==
Boltzmannen konstantea (<math>k_B</math>) gas baten partikulen batez besteko energia termikoa eta tenperatura erlazionatzen dituen proportzionaltasun-faktorea da.
Boltzmannen konstantea funtsezkoa da fisikan mundu makroskopikoaren eta mundu mikroskopikoaren artean lotura ezartzen baitu. Konstante honek garrantzi handia hartzen du maila mikroskopikoko partikulen energiek eta mugimenduek maila makroskopikoetan (alegia, gasen tenperaturan) eragiten dutelako . Termodinamikaren esparruan, ''<math>k_B</math>'' “gas idealen legea” deritzon ekuazioan agertzeaz gain, entropia ere definitzeko ezinbestekoa da, sistemaren nahasmenduarekin lotura finkatzen baitu.
Laburbilduz, Boltzmannen konstanteak oinarrizko funtzioa betetzen du fisikan, sistema termodinamikoei eta partikula-mekanikari buruzko ulermenean laguntzen du eta.
== Konstantearen definizioa eta oinarrizko printzipioak ==
Konstante honen dimentsioa energia (Joule) zati tenperatura (Kelvin) da, entropia eta bero-ahalmena bezalaxe hain zuzen ere.
Izenari dagokionez, konstante hau Ludwig Boltzmann austriar fisikariaren omenez deitzen da horrela, fisikari honek (sistema makroskopikoak eta haien osagai mikroskopikoak lotzen dituen) mekanika estatistikoaren teoriari ekarpen garrantzitsuak egin baitzizkion.
[[Nazioarteko Unitate Sistema|Nazioarteko Unitate Sistemaren]] arabera, Boltzmannen konstantea honela da zehazki:
<math display="block">k_B = 1.380649 \cdot 10^{-23} {J \over K}</math>
Termodinamika arloan sarturik, konstante hau entropiaren definizioarekin zuzenean lotuta dago. Hori dela eta, Ludwig Boltzmannek entropia (S) formula honen bidez definitu zuen:
<math display="block">S = K \ln(\Omega) ,</math>
Non:
* <math>S</math> entropia den.
* <math>\Omega</math> sistemaren mikroegoera kopurua den (hau da, konfigurazio mikroestatistiko posibleen kopurua).
* <math>K</math> konstante bat den.
Mekanika estatistikoak, aldiz, partikulen mikroskopiako portaera aztertzen du eta, horretan oinarrituta, makroskopiko magnitude termodinamikoak (hala nola tenperatura eta presioa) azaltzen ditu. Hortaz, maila honetan ere, Boltzmannen konstantea oinarrizkoa da; izan ere, mikroskopikoki, partikulen energia-banaketa tenperaturaren araberakoa da.
== Historia ==
[[Fitxategi:Zentralfriedhof Vienna - Boltzmann B.jpg|thumb|Boltzmannen hilobiko hilarria, [[Zentralfriedhof]] Vienna.]]
[[Ludwig Boltzmann|Boltzmann]]<nowiki/>ek 1877an lotu zituen lehen aldiz entropia eta probabilitatea. Alabaina, dirudienez, erlazioa ez zen inoiz konstante espezifiko baten bidez adierazi [[Max Planck]]<nowiki/>ek lehen aldiz proposatu zuen arte. Planckek, [[Gorputz beltzaren erradiazio|gorputz beltzaren legetik]]<ref>Planck, Max (1901), [http://www.physik.uni-augsburg.de/annalen/history/historic-papers/1901_309_553-563.pdf «Ueber das Gesetz der Energieverteilung im Normalspectrum»], ''[[Ann. Phys.]]'' '''309''' (3): 553-63, <small>Bibcode:1901AnP...309..553P</small>, <small>doi:10.1002/andp.19013090310</small>.. Traducción al inglés: ''[https://web.archive.org/web/20080418002757/http://dbhs.wvusd.k12.ca.us/webdocs/Chem-History/Planck-1901/Planck-1901.html On the Law of Distribution of Energy in the Normal Spectrum]''</ref>, balio zehatza eman zion <math>k_B</math> konstanteari: <math>1.346 \times 10^{-23}J/K</math> (gaur egun erabiltzen den zifra baino % 2,5 txikiagoa, gutxi gorabehera). Hortaz, Boltzmannen hilobiko hilarrian dagoen <math>S = k_B \ln{W}</math> ekuazioaren forma labur eta sinbolikoa Plancki zor zaio gehiago, Boltzmanni baino. Egia esan, Planckek gorputz beltzaren legea aurkeztu zuen lan berean sartu zituen gaur egungo konstanterik garrantzitsuenak: <math>h</math> ([[Plancken konstantea]]) eta <math>k_B</math><ref>Duplantier, Bertrand (2005). [http://www.bourbaphy.fr/duplantier2.pdf <nowiki>«Le mouvement brownien, 'divers et ondoyant'» [Brownian motion, 'diverse and undulating']</nowiki>] (pdf). ''Séminaire Poincaré 1'' (frantzezez): 155–212.</ref>.
Planckek 1920an<ref name=":0">Planck, Max (2 de junio de 1920), ''[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1918/planck/lecture/ The Genesis and Present State of Development of the Quantum Theory (Nobel Lecture)]''</ref> [[Nobel Sariak|Nobel Saria]] jasotzeko hitzaldian ondokoa idatzi zuen:
''Konstante horri Boltzmannen konstantea esaten zaio, nahiz eta, nik dakidala, Boltzmannek berak ez zuen inoiz aipatu; bere noizbehinkako baieztapenek ohartarazten dutenez, zirkunstantzia partikular batzuen ondorioz, ez zuen inoiz aintzat hartu konstantearen neurketa zehatza egiteko aukera.''
"Zirkunstantzia partikular" horiek uler daitezke garai hartako eztabaida zientifiko handienetako bat gogoratuz gero. Izan ere, XIX. mendearen bigarren erdian, desadostasun eta eztabaida handia zegoen ea [[Atomo|atomoak]] eta [[Molekula|molekulak]] "errealak" ote ziren, edo arazoak konpontzeko tresna [[Heuristika|heuristikoa]] ote ziren soilik. Era berean, "molekula kimikoak" ([[Pisu atomikoa|pisu atomikoen]] bidez neurtuak) eta "molekula fisikoak" ([[Teoria zinetiko|teoria zinetikoaren]] bidez neurtuak) gauza bera ote ziren ez zegoen adostuta. Plancken 1920ko<ref name=":0">Planck, Max (2 de junio de 1920), ''[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1918/planck/lecture/ The Genesis and Present State of Development of the Quantum Theory (Nobel Lecture)]''</ref> hitzaldian bertan, ondokoa irakur daiteke halaber:
''Ezerk ezin du hobeto argitu zientzialariek azken hogei urteetan landu duten aurrerapenaren erritmo positibo eta frenetikoa, orduz geroztik molekula baten masa neurtzeko (planeta baten masa neurtzean lortutako doitasun bera ematen duten) metodo asko aurkitu izanak baino.''
{{Taller de usuario}}<!-- Puedes empezar a añadir texto a continuación de este mensaje; si quieres trasladar el taller a la enciclopedia, recuerda borrar antes este mensaje y la línea superior {{Taller de usuario}}. -->
== Aplikazioak ==
=== 1. Entropia eta gas idealen legeak ===
Termodinamika eta [[Mekanika estatistiko|mekanika estatistikoaren]] oinarriei buruz hausnartzean, entropia eta tenperatura kontzeptuak ulertzea zaila izan daiteke. [[:en:Clifford_Truesdell|Truesdellek]] dioen moduan, entropia definitzea indarra definitzea bezain zaila da eta, definizioa sinplea bada ere, askotan bueltak eman behar izaten dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The rational spirit in modern continuum mechanics: essays and papers dedicated to the memory of Clifford Ambrose Truesdell III|argitaletxea=Kluwer Acad. Publ|data=2004|editore-abizena=Man|editore-izena=Chi-Sing|isbn=978-1-4020-1828-2|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Sistema makroskopikoak mekanika mikroskopikoak arautzen dituen legeen menpe daudela kontuan hartuta, Boltzmannen konstanteak (<math>k_B</math>) funtsezko rola jokatzen du. Entropia (<math>S</math>) kaosa eta ordena neurtzeko magnitude gisa ulertzen da, eta Boltzmannen konstanteak gas idealen legeekin lotura estua du, entropia eta sistema fisikoen portaera sakonago ulertzen laguntzen duelarik.
==== ENTROPIA ====
[[Fitxategi:What-Is-Entropy-Definition.png|thumb|Entropia sistema baten nahaste-mailaren neurria da. Entropiaren aldaketak balio positiboa (nahasiagoa) edo negatiboa (ordenatuagoa) izan dezake.]]
Entropia (<math>S</math>) sistema termodinamiko baten desordena, ziurgabetasuna edo informazio faltaren neurri bat da. Boltzmannen konstanteak (<math>k_B</math>) entropia neurtzeko ikuspegi mikroskopikoa eskaintzen du. Izan ere, Ludwig Boltzmannen lanaren oinarrian, Boltzmannek entropia mikroegoeren kopuruarekin (<math>\Omega</math>) lotu zuen, hau da, sistema baten partikulak antolatzeko posible diren konfigurazioekin.
Ekuazio klasiko bat honako hau da:
<math display="block">S\;=\;k_B\ln\Omega ,</math>
Non:
* <math>S</math> entropia den.
* <math>k_B</math> Boltzmannen konstantea den, energia eta tenperatura erlazionatzen dituena.
* ''<math>\Omega</math>'' sistema batean posible diren mikroegoeren kopurua den.
Ekuazio honen bidez, Boltzmannek erakutsi zuen sistemaren entropia handitzen dela sistema horrek izan ditzakeen egoera mikroskopikoen kopurua handitzen denean. Beraz, entropia handia izateak sistema "nahasiago" edo "zabalduago" bat adierazten du.
==== [[Gas idealen legeak|GAS IDEALEN LEGEAK]] ====
Gas idealen eredua gasen propietateak deskribatzeko hurbilketa teoriko sinple bat da, eta oso baliagarria da termodinamika eta mekanika estatistikoa ulertzeko. Hurbilketa honen bidez, molekulak puntu-partikula gisa tratatzen dira, eta haien arteko elkarrekintzak oso gutxi dira edo ez dira batere kontuan hartzen.
[[Fitxategi:Several isotherms.png|thumb|Gas ideal baten isotermoak <math>PTV</math> diagrama batean.]]
Gas idealen ereduan, gas partikulek portaera jakin bat dutela suposatzen da. Hona hemen suposizio nagusiak: <ref>Richard Feynman (1970). The Feynman Lectures on Physics Vol I. Addison Wesley Longman. <nowiki>ISBN 978-0-201-02115-8</nowiki>.</ref>
# '''Puntu-partikula moduan tratatzea''': Gas molekulak oso txikiak direla suposatzen da, eta bolumen fisikoa kontuan hartu gabe modelizatzen dira.
# '''Elkarrekintza gabezia''': Molekulen artean ez dago erakarpen edo aldarapen indarrik; energia guztia zinetikoa da.
# '''Kolpe elastikoak''': Molekulen eta hormen arteko talkak elastikoak dira: energia eta momentua kontserbatzen dira.
# '''Mugimendu kaotiko eta jarraitua''': Molekulak etengabe eta modu kaotikoan mugitzen dira. Horrek esan nahi du gas molekulen mugimenduak ez duela energiaren galerarik eragiten.
Gas idealen legeek eta Boltzmannen konstanteak gasaren banakotasunaren eta kolektibitatearen arteko harremana aztertzeko aukera ematen dute. Gas idealen legea maila makroskopikoan garatzen da eta gasaren presioaren (<math>P</math>), bolumenaren (<math>V</math>), mol kopuruaren (<math>n</math>) eta tenperaturaren (<math>T</math>) arteko erlazioa deskribatzen du. Hala ere, Boltzmannen konstantea (<math>k_B</math>) erabiliz, gasaren portaera maila mikroskopikoan ere ikus daiteke.
Gas idealen legea bi formulatan agertzen da:
==== - Makroskopikoa: ====
<math display="block">PV = nRT, </math>
non <math>R </math> [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] eta <math>T
</math> tenperatura diren .
==== - Mikroskopikoa: ====
<math display="block">PV = nk_BT, </math>
non <math>n
</math> molen kopurua eta <math>k_B</math> Boltzmannen konstantea diren.
Boltzmannen konstantea funtsezkoa da gasaren partikulen energia eta tenperatura lotzen dituelako. Tenperatura igotzeak partikulen batez besteko energia handitzea dakar, eta horrek gasaren presioa eta bolumenaren arteko erlazioa aldatzen du. Partikula bakoitzeko batez besteko energia <math>k_BT </math>-ren bidez adierazten da. Batez besteko energiak partikulen energia areagotzea dakar mikro mailan, gasaren propietate makroskopikoetan eraginda, hala nola presioan. Gas molekulen arteko interakzioek aldaketak sor ditzakete eta, horregatik, gas idealen legea ezin da beti erabili. Adibidez, gas kondenatuetan edo presio altuetan, interakzioak nabarmenak direnean, gas idealen eredua ez da hain zehatza.<ref>C.A. TrKalinin, M; Kononogov, S (2005), «La constante de Boltzmann, el significado energético de la temperatura y la irreversibilidad termodinámica», Measurement Techniques 48 (7): 632-36, S2CID 118726162, doi:10.1007/s11018-005-0195-9.uesdell, Six Lectures on Modern Natural Philosophy, Springer-Verlag, 2013</ref>
=== 2. Teknologia ===
Boltzmannen konstanteak aplikazio ugari ditu teknologiaren eta zientziaren arloetan.
* Fisikan, tenperatura eta energia zinetikoa lotzen dituen magnitudea izanik, termometro zehatzak sortzeko erabiltzen da, hala nola mikroegiturak dituzten gailuetan.
* Kimikan eta biologian, gas idealen legeetan eta molekulen termodinamika ulertzeko ezinbestekoa da.
* Elektronikan erdieroaleen portaera eta zarata termikoaren azterketan ere erabiltzen da.
* Astrofisikan izar eta planeten atmosferen portaera ikertzeko ere tresna baliotsua da.
Gainera, entropia eta informazioaren teoriaren artean zubi bat ere eraikitzen du.
== Plancken konstantearekin duen lotura ==
Plancken konstantea (<math>h</math>) eta Boltzmannen konstantea (<math>k_B</math>) fisikaren oinarrizko konstanteak dira, eta elkarren artean erlazio sakona dute, batez ere termodinamikaren eta mekanika kuantikoaren esparruan.
===== 1. Definizioak: =====
* '''Plancken konstantea (<math>h</math>)''': Fisikaren oinarrizko konstantea da, kuantizazio prozesuen bidez energiaren (<math>E</math>) eta maiztasunaren (<math>\nu</math>) arteko erlazioa adierazten du: <math display="block">E=h \nu</math>
* '''Boltzmannen konstantea (<math>k_B</math>)''': Termodinamikako oinarrizko konstantea da, energia termikoaren kantitatea adierazten duena, eta tenperaturarekin (<math>T</math>) lotuta dagoena: <math display="block">E=k_BT</math>
===== '''2. Elkarren arteko erlazioa:''' =====
Plancken eta Boltzmannen konstanteen arteko erlazioa fisikako bi arlo nagusitatik dator: mekanika kuantikoa (Plancken konstantea) eta termodinamika (Boltzmannen konstantea). Biek energia eta tenperatura koherenteki erlazionatzen dituztenez, zenbait kasutan energia kuantikoaren eta termodinamikoaren eskalak dimentsio berean ikus daitezke, hala nola erradiazio elektromagnetikoan.
Boltzmannen konstantea Plancken konstantearen bidez kuantifika daiteke, eta energia kuantizazioaren funtzio gisa adierazten da: <math display="block">k_B\sim{h \over c},</math>
non <math>c</math> argiaren abiadura den. Honek erakusten du nola funtzionatzen duen Boltzmannen konstanteak Plancken dimentsioetan.
===== 3. Termodinamikaren eta mekanika kuantikoaren arteko lotura: =====
Bi konstanteen arteko erlazioak termodinamikaren eta mekanika kuantikoaren arteko elkarreragina adierazten du. Planckek 1900. urtean formulatu zuen bere teoria, termodinamikaren funtsezko legeetan oinarrituta, energiaren banaketa kuantikoari buruz,. Horrez gain, Boltzmann izan zen 1877an mekanika estatistikoaren oinarriak proposatu zituena.
==== 4. Emaitza praktikoak: ====
Plancken eta Boltzmannen konstanteak tenperatura neurtzeko erabiltzen dira eta ikerketa termodinamikoetan dira nagusi. Honetako bigarrena finkatzeak kelvinaren definizio zehatzagoa ere ekarri du<ref>Danenhower, P. (1987). [https://summit.sfu.ca/_flysystem/fedora/sfu_migrate/4921/b1473803x.pdf Is there a connection between Planck's constant, Boltzmann's constant and the speed of light?.]</ref>.
== Boltzmannnen konstantea eta kelvinaren definizio berria ==
Laster Boltzmannen konstantearen balio finko bat ezartzea proposatu zen kelvinaren definizio berrirako, eta 2018an onartuta izan zen Neurketa eta Pisuen Biltzar Orokorrean (CGPM, Conférence Générale des Poids et Mesures). Definizio berri honek ordezkatuko luke 1954tik indarrean dagoen uraren puntu hirukoitzan (TPW Triple Point of Water delakoan) oinarritutako definizioa. Kelvinaren definizio berria Boltzmannen konstantearen balio finkoan definitzen da, eta energia termikoaren eta Boltzmannen konstantearen arteko erlazioan oinarritzen da.
Konstante honek energia dentsitatea tenperaturarekin lotzen du, eta hori oinarrizkoa da hainbat termometroren funtzionamenduan.
Historian zehar termometria praktikoak hainbat aldaketa izan ditu. XIX. mendearen amaieran, hidrogeno gasaren oinarritutako termometroak erabiltzen ziren. 1927an, platino-erresistentziazko termometroak (''PRT'') sartu ziren, eta neurketak azkarrago egiteko aukera eman zuten. 1948, 1968, eta 1990ean [./Https://en.wikipedia.org/wiki/International_Temperature_Scale_of_1990 International Temperature Scale (''ITS'')] eguneratu zen, baina aldaketek neurketa-errepikakortasunean hobekuntza apalak ekarri zituzten.
Boltzmannen konstantea finkatuz, kelvinaren definizio berriak aukera emango du termometroak ''TPW''-ren arabera baldintzatuta egon gabe diseinatzeko. Aldaketa honek zehaztasun handiagoa eskainiko du tenperaturaren neurketetan, batez ere muturreko tenperaturetan. Boltzmannen konstantea zehazki neurtzea funtsezkoa da definizio berri honetarako eta, gaur egun, dozenaka ikerketa-talde ari dira konstante hau ahalik eta zehatzen lortzeko lanetan<ref>White, D. R., & Fischer, J. (2015). [https://iopscience.iop.org/article/10.1088/0026-1394/52/5/S213/pdf The Boltzmann constant and the new kelvin. ''Metrologia'', ''52''(5), S213.]</ref>.
<references />
jfntvio985i3abmah6tqleyk8gy68um
9967871
9967747
2024-11-13T15:21:32Z
Jon galarza
167022
9967871
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Ludwig Boltzmann 1898.jpg|thumb|Ludwig Boltzmann.]]
== Sarrera ==
Boltzmannen konstantea (<math>k_B</math>) gas baten partikulen batez besteko energia termikoa eta tenperatura erlazionatzen dituen proportzionaltasun-faktorea da.
Boltzmannen konstantea funtsezkoa da fisikan mundu makroskopikoaren eta mundu mikroskopikoaren artean lotura ezartzen baitu. Konstante honek garrantzi handia hartzen du maila mikroskopikoko partikulen energiek eta mugimenduek maila makroskopikoetan (alegia, gasen tenperaturan) eragiten dutelako . Termodinamikaren esparruan, ''<math>k_B</math>'' “gas idealen legea” deritzon ekuazioan agertzeaz gain, entropia ere definitzeko ezinbestekoa da, sistemaren nahasmenduarekin lotura finkatzen baitu.
Laburbilduz, Boltzmannen konstanteak oinarrizko funtzioa betetzen du fisikan, sistema termodinamikoei eta partikula-mekanikari buruzko ulermenean laguntzen du eta.
== Konstantearen definizioa eta oinarrizko printzipioak ==
Konstante honen dimentsioa energia (Joule) zati tenperatura (Kelvin) da, entropia eta bero-ahalmena bezalaxe hain zuzen ere.
Izenari dagokionez, konstante hau Ludwig Boltzmann austriar fisikariaren omenez deitzen da horrela, fisikari honek (sistema makroskopikoak eta haien osagai mikroskopikoak lotzen dituen) mekanika estatistikoaren teoriari ekarpen garrantzitsuak egin baitzizkion.
[[Nazioarteko Unitate Sistema|Nazioarteko Unitate Sistemaren]] arabera, Boltzmannen konstantea honela da zehazki:
<math display="block">k_B = 1.380649 \cdot 10^{-23} {J \over K}</math>
Termodinamika arloan sarturik, konstante hau entropiaren definizioarekin zuzenean lotuta dago. Hori dela eta, Ludwig Boltzmannek entropia (<math>S</math>) formula honen bidez definitu zuen:
<math display="block">S = K \ln(\Omega) ,</math>
Non:
* <math>S</math> entropia den.
* <math>\Omega</math> sistemaren mikroegoera kopurua den (hau da, konfigurazio mikroestatistiko posibleen kopurua).
* <math>K</math> konstante bat den.
Mekanika estatistikoak, aldiz, partikulen mikroskopiako portaera aztertzen du eta, horretan oinarrituta, makroskopiko magnitude termodinamikoak (hala nola tenperatura eta presioa) azaltzen ditu. Hortaz, maila honetan ere, Boltzmannen konstantea oinarrizkoa da; izan ere, mikroskopikoki, partikulen energia-banaketa tenperaturaren araberakoa da.
== Historia ==
[[Fitxategi:Zentralfriedhof Vienna - Boltzmann B.jpg|thumb|Boltzmannen hilobiko hilarria, [[Zentralfriedhof]] Vienna.]]
[[Ludwig Boltzmann|Boltzmann]]<nowiki/>ek 1877an lotu zituen lehen aldiz entropia eta probabilitatea. Alabaina, dirudienez, erlazioa ez zen inoiz konstante espezifiko baten bidez adierazi [[Max Planck]]<nowiki/>ek lehen aldiz proposatu zuen arte. Planckek, [[Gorputz beltzaren erradiazio|gorputz beltzaren legetik]]<ref>Planck, Max (1901), [http://www.physik.uni-augsburg.de/annalen/history/historic-papers/1901_309_553-563.pdf «Ueber das Gesetz der Energieverteilung im Normalspectrum»], ''[[Ann. Phys.]]'' '''309''' (3): 553-63, <small>Bibcode:1901AnP...309..553P</small>, <small>doi:10.1002/andp.19013090310</small>.. Traducción al inglés: ''[https://web.archive.org/web/20080418002757/http://dbhs.wvusd.k12.ca.us/webdocs/Chem-History/Planck-1901/Planck-1901.html On the Law of Distribution of Energy in the Normal Spectrum]''</ref>, balio zehatza eman zion <math>k_B</math> konstanteari: <math>1.346 \times 10^{-23}J/K</math> (gaur egun erabiltzen den zifra baino % 2,5 txikiagoa, gutxi gorabehera). Hortaz, Boltzmannen hilobiko hilarrian dagoen <math>S = k_B \ln{W}</math> ekuazioaren forma labur eta sinbolikoa Plancki zor zaio gehiago, Boltzmanni baino. Egia esan, Planckek gorputz beltzaren legea aurkeztu zuen lan berean sartu zituen gaur egungo konstanterik garrantzitsuenak: <math>h</math> ([[Plancken konstantea]]) eta <math>k_B</math><ref>Duplantier, Bertrand (2005). [http://www.bourbaphy.fr/duplantier2.pdf <nowiki>«Le mouvement brownien, 'divers et ondoyant'» [Brownian motion, 'diverse and undulating']</nowiki>] (pdf). ''Séminaire Poincaré 1'' (frantzezez): 155–212.</ref>.
Planckek 1920an<ref name=":0">Planck, Max (2 de junio de 1920), ''[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1918/planck/lecture/ The Genesis and Present State of Development of the Quantum Theory (Nobel Lecture)]''</ref> [[Nobel Sariak|Nobel Saria]] jasotzeko hitzaldian ondokoa idatzi zuen:
''Konstante horri Boltzmannen konstantea esaten zaio, nahiz eta, nik dakidala, Boltzmannek berak ez zuen inoiz aipatu; bere noizbehinkako baieztapenek ohartarazten dutenez, zirkunstantzia partikular batzuen ondorioz, ez zuen inoiz aintzat hartu konstantearen neurketa zehatza egiteko aukera.''
"Zirkunstantzia partikular" horiek uler daitezke garai hartako eztabaida zientifiko handienetako bat gogoratuz gero. Izan ere, XIX. mendearen bigarren erdian, desadostasun eta eztabaida handia zegoen ea [[Atomo|atomoak]] eta [[Molekula|molekulak]] "errealak" ote ziren, edo arazoak konpontzeko tresna [[Heuristika|heuristikoa]] ote ziren soilik. Era berean, "molekula kimikoak" ([[Pisu atomikoa|pisu atomikoen]] bidez neurtuak) eta "molekula fisikoak" ([[Teoria zinetiko|teoria zinetikoaren]] bidez neurtuak) gauza bera ote ziren ez zegoen adostuta. Plancken 1920ko<ref name=":0">Planck, Max (2 de junio de 1920), ''[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1918/planck/lecture/ The Genesis and Present State of Development of the Quantum Theory (Nobel Lecture)]''</ref> hitzaldian bertan, ondokoa irakur daiteke halaber:
''Ezerk ezin du hobeto argitu zientzialariek azken hogei urteetan landu duten aurrerapenaren erritmo positibo eta frenetikoa, orduz geroztik molekula baten masa neurtzeko (planeta baten masa neurtzean lortutako doitasun bera ematen duten) metodo asko aurkitu izanak baino.''
{{Taller de usuario}}<!-- Puedes empezar a añadir texto a continuación de este mensaje; si quieres trasladar el taller a la enciclopedia, recuerda borrar antes este mensaje y la línea superior {{Taller de usuario}}. -->
== Aplikazioak ==
=== 1. Entropia eta gas idealen legeak ===
Termodinamika eta [[Mekanika estatistiko|mekanika estatistikoaren]] oinarriei buruz hausnartzean, entropia eta tenperatura kontzeptuak ulertzea zaila izan daiteke. [[:en:Clifford_Truesdell|Truesdellek]] dioen moduan, entropia definitzea indarra definitzea bezain zaila da eta, definizioa sinplea bada ere, askotan bueltak eman behar izaten dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The rational spirit in modern continuum mechanics: essays and papers dedicated to the memory of Clifford Ambrose Truesdell III|argitaletxea=Kluwer Acad. Publ|data=2004|editore-abizena=Man|editore-izena=Chi-Sing|isbn=978-1-4020-1828-2|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Sistema makroskopikoak mekanika mikroskopikoak arautzen dituen legeen menpe daudela kontuan hartuta, Boltzmannen konstanteak (<math>k_B</math>) funtsezko rola jokatzen du. Entropia (<math>S</math>) kaosa eta ordena neurtzeko magnitude gisa ulertzen da, eta Boltzmannen konstanteak gas idealen legeekin lotura estua du, entropia eta sistema fisikoen portaera sakonago ulertzen laguntzen duelarik.
==== ENTROPIA ====
[[Fitxategi:What-Is-Entropy-Definition.png|thumb|Entropia sistema baten nahaste-mailaren neurria da. Entropiaren aldaketak balio positiboa (nahasiagoa) edo negatiboa (ordenatuagoa) izan dezake.]]
Entropia (<math>S</math>) sistema termodinamiko baten desordena, ziurgabetasuna edo informazio faltaren neurri bat da. Boltzmannen konstanteak (<math>k_B</math>) entropia neurtzeko ikuspegi mikroskopikoa eskaintzen du. Izan ere, Ludwig Boltzmannen lanaren oinarrian, Boltzmannek entropia mikroegoeren kopuruarekin (<math>\Omega</math>) lotu zuen, hau da, sistema baten partikulak antolatzeko posible diren konfigurazioekin.
Ekuazio klasiko bat honako hau da:
<math display="block">S\;=\;k_B\ln\Omega ,</math>
Non:
* <math>S</math> entropia den.
* <math>k_B</math> Boltzmannen konstantea den, energia eta tenperatura erlazionatzen dituena.
* ''<math>\Omega</math>'' sistema batean posible diren mikroegoeren kopurua den.
Ekuazio honen bidez, Boltzmannek erakutsi zuen sistemaren entropia handitzen dela sistema horrek izan ditzakeen egoera mikroskopikoen kopurua handitzen denean. Beraz, entropia handia izateak sistema "nahasiago" edo "zabalduago" bat adierazten du.
==== [[Gas idealen legeak|GAS IDEALEN LEGEAK]] ====
Gas idealen eredua gasen propietateak deskribatzeko hurbilketa teoriko sinple bat da, eta oso baliagarria da termodinamika eta mekanika estatistikoa ulertzeko. Hurbilketa honen bidez, molekulak puntu-partikula gisa tratatzen dira, eta haien arteko elkarrekintzak oso gutxi dira edo ez dira batere kontuan hartzen.
[[Fitxategi:Several isotherms.png|thumb|Gas ideal baten isotermoak <math>PTV</math> diagrama batean.]]
Gas idealen ereduan, gas partikulek portaera jakin bat dutela suposatzen da. Hona hemen suposizio nagusiak: <ref>Richard Feynman (1970). The Feynman Lectures on Physics Vol I. Addison Wesley Longman. <nowiki>ISBN 978-0-201-02115-8</nowiki>.</ref>
# '''Puntu-partikula moduan tratatzea''': Gas molekulak oso txikiak direla suposatzen da, eta bolumen fisikoa kontuan hartu gabe modelizatzen dira.
# '''Elkarrekintza gabezia''': Molekulen artean ez dago erakarpen edo aldarapen indarrik; energia guztia zinetikoa da.
# '''Kolpe elastikoak''': Molekulen eta hormen arteko talkak elastikoak dira: energia eta momentua kontserbatzen dira.
# '''Mugimendu kaotiko eta jarraitua''': Molekulak etengabe eta modu kaotikoan mugitzen dira. Horrek esan nahi du gas molekulen mugimenduak ez duela energiaren galerarik eragiten.
Gas idealen legeek eta Boltzmannen konstanteak gasaren banakotasunaren eta kolektibitatearen arteko harremana aztertzeko aukera ematen dute. Gas idealen legea maila makroskopikoan garatzen da eta gasaren presioaren (<math>P</math>), bolumenaren (<math>V</math>), mol kopuruaren (<math>n</math>) eta tenperaturaren (<math>T</math>) arteko erlazioa deskribatzen du. Hala ere, Boltzmannen konstantea (<math>k_B</math>) erabiliz, gasaren portaera maila mikroskopikoan ere ikus daiteke.
Gas idealen legea bi formulatan agertzen da:
==== - Makroskopikoa: ====
<math display="block">PV = nRT, </math>
non <math>R </math> [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] eta <math>T
</math> tenperatura diren .
==== - Mikroskopikoa: ====
<math display="block">PV = nk_BT, </math>
non <math>n
</math> molen kopurua eta <math>k_B</math> Boltzmannen konstantea diren.
Boltzmannen konstantea funtsezkoa da gasaren partikulen energia eta tenperatura lotzen dituelako. Tenperatura igotzeak partikulen batez besteko energia handitzea dakar, eta horrek gasaren presioa eta bolumenaren arteko erlazioa aldatzen du. Partikula bakoitzeko batez besteko energia <math>k_BT </math>-ren bidez adierazten da. Batez besteko energiak partikulen energia areagotzea dakar mikro mailan, gasaren propietate makroskopikoetan eraginda, hala nola presioan. Gas molekulen arteko interakzioek aldaketak sor ditzakete eta, horregatik, gas idealen legea ezin da beti erabili. Adibidez, gas kondenatuetan edo presio altuetan, interakzioak nabarmenak direnean, gas idealen eredua ez da hain zehatza.<ref>C.A. TrKalinin, M; Kononogov, S (2005), «La constante de Boltzmann, el significado energético de la temperatura y la irreversibilidad termodinámica», Measurement Techniques 48 (7): 632-36, S2CID 118726162, doi:10.1007/s11018-005-0195-9.uesdell, Six Lectures on Modern Natural Philosophy, Springer-Verlag, 2013</ref>
=== 2. Teknologia ===
Boltzmannen konstanteak aplikazio ugari ditu teknologiaren eta zientziaren arloetan.
* Fisikan, tenperatura eta energia zinetikoa lotzen dituen magnitudea izanik, termometro zehatzak sortzeko erabiltzen da, hala nola mikroegiturak dituzten gailuetan.
* Kimikan eta biologian, gas idealen legeetan eta molekulen termodinamika ulertzeko ezinbestekoa da.
* Elektronikan erdieroaleen portaera eta zarata termikoaren azterketan ere erabiltzen da.
* Astrofisikan izar eta planeten atmosferen portaera ikertzeko ere tresna baliotsua da.
Gainera, entropia eta informazioaren teoriaren artean zubi bat ere eraikitzen du.
== Plancken konstantearekin duen lotura ==
Plancken konstantea (<math>h</math>) eta Boltzmannen konstantea (<math>k_B</math>) fisikaren oinarrizko konstanteak dira, eta elkarren artean erlazio sakona dute, batez ere termodinamikaren eta mekanika kuantikoaren esparruan.
===== 1. Definizioak: =====
* '''Plancken konstantea (<math>h</math>)''': Fisikaren oinarrizko konstantea da, kuantizazio prozesuen bidez energiaren (<math>E</math>) eta maiztasunaren (<math>\nu</math>) arteko erlazioa adierazten du: <math display="block">E=h \nu</math>
* '''Boltzmannen konstantea (<math>k_B</math>)''': Termodinamikako oinarrizko konstantea da, energia termikoaren kantitatea adierazten duena, eta tenperaturarekin (<math>T</math>) lotuta dagoena: <math display="block">E=k_BT</math>
===== '''2. Elkarren arteko erlazioa:''' =====
Plancken eta Boltzmannen konstanteen arteko erlazioa fisikako bi arlo nagusitatik dator: mekanika kuantikoa (Plancken konstantea) eta termodinamika (Boltzmannen konstantea). Biek energia eta tenperatura koherenteki erlazionatzen dituztenez, zenbait kasutan energia kuantikoaren eta termodinamikoaren eskalak dimentsio berean ikus daitezke, hala nola erradiazio elektromagnetikoan.
Boltzmannen konstantea Plancken konstantearen bidez kuantifika daiteke, eta energia kuantizazioaren funtzio gisa adierazten da: <math display="block">k_B\sim{h \over c},</math>
non <math>c</math> argiaren abiadura den. Honek erakusten du nola funtzionatzen duen Boltzmannen konstanteak Plancken dimentsioetan.
===== 3. Termodinamikaren eta mekanika kuantikoaren arteko lotura: =====
Bi konstanteen arteko erlazioak termodinamikaren eta mekanika kuantikoaren arteko elkarreragina adierazten du. Planckek 1900. urtean formulatu zuen bere teoria, termodinamikaren funtsezko legeetan oinarrituta, energiaren banaketa kuantikoari buruz,. Horrez gain, Boltzmann izan zen 1877an mekanika estatistikoaren oinarriak proposatu zituena.
==== 4. Emaitza praktikoak: ====
Plancken eta Boltzmannen konstanteak tenperatura neurtzeko erabiltzen dira eta ikerketa termodinamikoetan dira nagusi. Honetako bigarrena finkatzeak kelvinaren definizio zehatzagoa ere ekarri du<ref>Danenhower, P. (1987). [https://summit.sfu.ca/_flysystem/fedora/sfu_migrate/4921/b1473803x.pdf Is there a connection between Planck's constant, Boltzmann's constant and the speed of light?.]</ref>.
== Boltzmannnen konstantea eta kelvinaren definizio berria ==
Laster Boltzmannen konstantearen balio finko bat ezartzea proposatu zen kelvinaren definizio berrirako, eta 2018an onartuta izan zen Neurketa eta Pisuen Biltzar Orokorrean (CGPM, Conférence Générale des Poids et Mesures). Definizio berri honek ordezkatuko luke 1954tik indarrean dagoen uraren puntu hirukoitzan (TPW Triple Point of Water delakoan) oinarritutako definizioa. Kelvinaren definizio berria Boltzmannen konstantearen balio finkoan definitzen da, eta energia termikoaren eta Boltzmannen konstantearen arteko erlazioan oinarritzen da.
Konstante honek energia dentsitatea tenperaturarekin lotzen du, eta hori oinarrizkoa da hainbat termometroren funtzionamenduan.
Historian zehar termometria praktikoak hainbat aldaketa izan ditu. XIX. mendearen amaieran, hidrogeno gasaren oinarritutako termometroak erabiltzen ziren. 1927an, platino-erresistentziazko termometroak (''PRT'') sartu ziren, eta neurketak azkarrago egiteko aukera eman zuten. 1948, 1968, eta 1990ean [./Https://en.wikipedia.org/wiki/International_Temperature_Scale_of_1990 International Temperature Scale (''ITS'')] eguneratu zen, baina aldaketek neurketa-errepikakortasunean hobekuntza apalak ekarri zituzten.
Boltzmannen konstantea finkatuz, kelvinaren definizio berriak aukera emango du termometroak ''TPW''-ren arabera baldintzatuta egon gabe diseinatzeko. Aldaketa honek zehaztasun handiagoa eskainiko du tenperaturaren neurketetan, batez ere muturreko tenperaturetan. Boltzmannen konstantea zehazki neurtzea funtsezkoa da definizio berri honetarako eta, gaur egun, dozenaka ikerketa-talde ari dira konstante hau ahalik eta zehatzen lortzeko lanetan<ref>White, D. R., & Fischer, J. (2015). [https://iopscience.iop.org/article/10.1088/0026-1394/52/5/S213/pdf The Boltzmann constant and the new kelvin. ''Metrologia'', ''52''(5), S213.]</ref>.
<references />
lhsopq8knn5j7bw57zemj1ry0wsbi1w
9967877
9967871
2024-11-13T15:23:39Z
Jon galarza
167022
9967877
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Ludwig Boltzmann 1898.jpg|thumb|Ludwig Boltzmann.]]
== Sarrera ==
Boltzmannen konstantea (<math>k_B</math>) gas baten partikulen batez besteko energia termikoa eta tenperatura erlazionatzen dituen proportzionaltasun-faktorea da.
Boltzmannen konstantea funtsezkoa da fisikan mundu makroskopikoaren eta mundu mikroskopikoaren artean lotura ezartzen baitu. Konstante honek garrantzi handia hartzen du maila mikroskopikoko partikulen energiek eta mugimenduek maila makroskopikoetan (alegia, gasen tenperaturan) eragiten dutelako . Termodinamikaren esparruan, ''<math>k_B</math>'' “gas idealen legea” deritzon ekuazioan agertzeaz gain, entropia ere definitzeko ezinbestekoa da, sistemaren nahasmenduarekin lotura finkatzen baitu.
Laburbilduz, Boltzmannen konstanteak oinarrizko funtzioa betetzen du fisikan, sistema termodinamikoei eta partikula-mekanikari buruzko ulermenean laguntzen du eta.
== Konstantearen definizioa eta oinarrizko printzipioak ==
Konstante honen dimentsioa energia (Joule) zati tenperatura (Kelvin) da, entropia eta bero-ahalmena bezalaxe hain zuzen ere.
Izenari dagokionez, konstante hau Ludwig Boltzmann austriar fisikariaren omenez deitzen da horrela, fisikari honek (sistema makroskopikoak eta haien osagai mikroskopikoak lotzen dituen) mekanika estatistikoaren teoriari ekarpen garrantzitsuak egin baitzizkion.
[[Nazioarteko Unitate Sistema|Nazioarteko Unitate Sistemaren]] arabera, Boltzmannen konstantea honela da zehazki:
<math display="block">k_B = 1.380649 \cdot 10^{-23} {J \over K}</math>
Termodinamika arloan sarturik, konstante hau entropiaren definizioarekin zuzenean lotuta dago. Hori dela eta, Ludwig Boltzmannek entropia (<math>S</math>) formula honen bidez definitu zuen:
<math display="block">S = k_B \ln(\Omega) ,</math>
Non:
* <math>S</math> entropia den.
* <math>\Omega</math> sistemaren mikroegoera kopurua den (hau da, konfigurazio mikroestatistiko posibleen kopurua).
* <math>k_B</math> konstante bat den.
Mekanika estatistikoak, aldiz, partikulen mikroskopiako portaera aztertzen du eta, horretan oinarrituta, makroskopiko magnitude termodinamikoak (hala nola tenperatura eta presioa) azaltzen ditu. Hortaz, maila honetan ere, Boltzmannen konstantea oinarrizkoa da; izan ere, mikroskopikoki, partikulen energia-banaketa tenperaturaren araberakoa da.
== Historia ==
[[Fitxategi:Zentralfriedhof Vienna - Boltzmann B.jpg|thumb|Boltzmannen hilobiko hilarria, [[Zentralfriedhof]] Vienna.]]
[[Ludwig Boltzmann|Boltzmann]]<nowiki/>ek 1877an lotu zituen lehen aldiz entropia eta probabilitatea. Alabaina, dirudienez, erlazioa ez zen inoiz konstante espezifiko baten bidez adierazi [[Max Planck]]<nowiki/>ek lehen aldiz proposatu zuen arte. Planckek, [[Gorputz beltzaren erradiazio|gorputz beltzaren legetik]]<ref>Planck, Max (1901), [http://www.physik.uni-augsburg.de/annalen/history/historic-papers/1901_309_553-563.pdf «Ueber das Gesetz der Energieverteilung im Normalspectrum»], ''[[Ann. Phys.]]'' '''309''' (3): 553-63, <small>Bibcode:1901AnP...309..553P</small>, <small>doi:10.1002/andp.19013090310</small>.. Traducción al inglés: ''[https://web.archive.org/web/20080418002757/http://dbhs.wvusd.k12.ca.us/webdocs/Chem-History/Planck-1901/Planck-1901.html On the Law of Distribution of Energy in the Normal Spectrum]''</ref>, balio zehatza eman zion <math>k_B</math> konstanteari: <math>1.346 \times 10^{-23}J/K</math> (gaur egun erabiltzen den zifra baino % 2,5 txikiagoa, gutxi gorabehera). Hortaz, Boltzmannen hilobiko hilarrian dagoen <math>S = k_B \ln{W}</math> ekuazioaren forma labur eta sinbolikoa Plancki zor zaio gehiago, Boltzmanni baino. Egia esan, Planckek gorputz beltzaren legea aurkeztu zuen lan berean sartu zituen gaur egungo konstanterik garrantzitsuenak: <math>h</math> ([[Plancken konstantea]]) eta <math>k_B</math><ref>Duplantier, Bertrand (2005). [http://www.bourbaphy.fr/duplantier2.pdf <nowiki>«Le mouvement brownien, 'divers et ondoyant'» [Brownian motion, 'diverse and undulating']</nowiki>] (pdf). ''Séminaire Poincaré 1'' (frantzezez): 155–212.</ref>.
Planckek 1920an<ref name=":0">Planck, Max (2 de junio de 1920), ''[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1918/planck/lecture/ The Genesis and Present State of Development of the Quantum Theory (Nobel Lecture)]''</ref> [[Nobel Sariak|Nobel Saria]] jasotzeko hitzaldian ondokoa idatzi zuen:
''Konstante horri Boltzmannen konstantea esaten zaio, nahiz eta, nik dakidala, Boltzmannek berak ez zuen inoiz aipatu; bere noizbehinkako baieztapenek ohartarazten dutenez, zirkunstantzia partikular batzuen ondorioz, ez zuen inoiz aintzat hartu konstantearen neurketa zehatza egiteko aukera.''
"Zirkunstantzia partikular" horiek uler daitezke garai hartako eztabaida zientifiko handienetako bat gogoratuz gero. Izan ere, XIX. mendearen bigarren erdian, desadostasun eta eztabaida handia zegoen ea [[Atomo|atomoak]] eta [[Molekula|molekulak]] "errealak" ote ziren, edo arazoak konpontzeko tresna [[Heuristika|heuristikoa]] ote ziren soilik. Era berean, "molekula kimikoak" ([[Pisu atomikoa|pisu atomikoen]] bidez neurtuak) eta "molekula fisikoak" ([[Teoria zinetiko|teoria zinetikoaren]] bidez neurtuak) gauza bera ote ziren ez zegoen adostuta. Plancken 1920ko<ref name=":0">Planck, Max (2 de junio de 1920), ''[https://www.nobelprize.org/prizes/physics/1918/planck/lecture/ The Genesis and Present State of Development of the Quantum Theory (Nobel Lecture)]''</ref> hitzaldian bertan, ondokoa irakur daiteke halaber:
''Ezerk ezin du hobeto argitu zientzialariek azken hogei urteetan landu duten aurrerapenaren erritmo positibo eta frenetikoa, orduz geroztik molekula baten masa neurtzeko (planeta baten masa neurtzean lortutako doitasun bera ematen duten) metodo asko aurkitu izanak baino.''
{{Taller de usuario}}<!-- Puedes empezar a añadir texto a continuación de este mensaje; si quieres trasladar el taller a la enciclopedia, recuerda borrar antes este mensaje y la línea superior {{Taller de usuario}}. -->
== Aplikazioak ==
=== 1. Entropia eta gas idealen legeak ===
Termodinamika eta [[Mekanika estatistiko|mekanika estatistikoaren]] oinarriei buruz hausnartzean, entropia eta tenperatura kontzeptuak ulertzea zaila izan daiteke. [[:en:Clifford_Truesdell|Truesdellek]] dioen moduan, entropia definitzea indarra definitzea bezain zaila da eta, definizioa sinplea bada ere, askotan bueltak eman behar izaten dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The rational spirit in modern continuum mechanics: essays and papers dedicated to the memory of Clifford Ambrose Truesdell III|argitaletxea=Kluwer Acad. Publ|data=2004|editore-abizena=Man|editore-izena=Chi-Sing|isbn=978-1-4020-1828-2|sartze-data=2024-11-07}}</ref> Sistema makroskopikoak mekanika mikroskopikoak arautzen dituen legeen menpe daudela kontuan hartuta, Boltzmannen konstanteak (<math>k_B</math>) funtsezko rola jokatzen du. Entropia (<math>S</math>) kaosa eta ordena neurtzeko magnitude gisa ulertzen da, eta Boltzmannen konstanteak gas idealen legeekin lotura estua du, entropia eta sistema fisikoen portaera sakonago ulertzen laguntzen duelarik.
==== ENTROPIA ====
[[Fitxategi:What-Is-Entropy-Definition.png|thumb|Entropia sistema baten nahaste-mailaren neurria da. Entropiaren aldaketak balio positiboa (nahasiagoa) edo negatiboa (ordenatuagoa) izan dezake.]]
Entropia (<math>S</math>) sistema termodinamiko baten desordena, ziurgabetasuna edo informazio faltaren neurri bat da. Boltzmannen konstanteak (<math>k_B</math>) entropia neurtzeko ikuspegi mikroskopikoa eskaintzen du. Izan ere, Ludwig Boltzmannen lanaren oinarrian, Boltzmannek entropia mikroegoeren kopuruarekin (<math>\Omega</math>) lotu zuen, hau da, sistema baten partikulak antolatzeko posible diren konfigurazioekin.
Ekuazio klasiko bat honako hau da:
<math display="block">S\;=\;k_B\ln\Omega ,</math>
Non:
* <math>S</math> entropia den.
* <math>k_B</math> Boltzmannen konstantea den, energia eta tenperatura erlazionatzen dituena.
* ''<math>\Omega</math>'' sistema batean posible diren mikroegoeren kopurua den.
Ekuazio honen bidez, Boltzmannek erakutsi zuen sistemaren entropia handitzen dela sistema horrek izan ditzakeen egoera mikroskopikoen kopurua handitzen denean. Beraz, entropia handia izateak sistema "nahasiago" edo "zabalduago" bat adierazten du.
==== [[Gas idealen legeak|GAS IDEALEN LEGEAK]] ====
Gas idealen eredua gasen propietateak deskribatzeko hurbilketa teoriko sinple bat da, eta oso baliagarria da termodinamika eta mekanika estatistikoa ulertzeko. Hurbilketa honen bidez, molekulak puntu-partikula gisa tratatzen dira, eta haien arteko elkarrekintzak oso gutxi dira edo ez dira batere kontuan hartzen.
[[Fitxategi:Several isotherms.png|thumb|Gas ideal baten isotermoak <math>PTV</math> diagrama batean.]]
Gas idealen ereduan, gas partikulek portaera jakin bat dutela suposatzen da. Hona hemen suposizio nagusiak: <ref>Richard Feynman (1970). The Feynman Lectures on Physics Vol I. Addison Wesley Longman. <nowiki>ISBN 978-0-201-02115-8</nowiki>.</ref>
# '''Puntu-partikula moduan tratatzea''': Gas molekulak oso txikiak direla suposatzen da, eta bolumen fisikoa kontuan hartu gabe modelizatzen dira.
# '''Elkarrekintza gabezia''': Molekulen artean ez dago erakarpen edo aldarapen indarrik; energia guztia zinetikoa da.
# '''Kolpe elastikoak''': Molekulen eta hormen arteko talkak elastikoak dira: energia eta momentua kontserbatzen dira.
# '''Mugimendu kaotiko eta jarraitua''': Molekulak etengabe eta modu kaotikoan mugitzen dira. Horrek esan nahi du gas molekulen mugimenduak ez duela energiaren galerarik eragiten.
Gas idealen legeek eta Boltzmannen konstanteak gasaren banakotasunaren eta kolektibitatearen arteko harremana aztertzeko aukera ematen dute. Gas idealen legea maila makroskopikoan garatzen da eta gasaren presioaren (<math>P</math>), bolumenaren (<math>V</math>), mol kopuruaren (<math>n</math>) eta tenperaturaren (<math>T</math>) arteko erlazioa deskribatzen du. Hala ere, Boltzmannen konstantea (<math>k_B</math>) erabiliz, gasaren portaera maila mikroskopikoan ere ikus daiteke.
Gas idealen legea bi formulatan agertzen da:
==== - Makroskopikoa: ====
<math display="block">PV = nRT, </math>
non <math>R </math> [[Gas idealen konstante|gas idealen konstantea]] eta <math>T
</math> tenperatura diren .
==== - Mikroskopikoa: ====
<math display="block">PV = nk_BT, </math>
non <math>n
</math> molen kopurua eta <math>k_B</math> Boltzmannen konstantea diren.
Boltzmannen konstantea funtsezkoa da gasaren partikulen energia eta tenperatura lotzen dituelako. Tenperatura igotzeak partikulen batez besteko energia handitzea dakar, eta horrek gasaren presioa eta bolumenaren arteko erlazioa aldatzen du. Partikula bakoitzeko batez besteko energia <math>k_BT </math>-ren bidez adierazten da. Batez besteko energiak partikulen energia areagotzea dakar mikro mailan, gasaren propietate makroskopikoetan eraginda, hala nola presioan. Gas molekulen arteko interakzioek aldaketak sor ditzakete eta, horregatik, gas idealen legea ezin da beti erabili. Adibidez, gas kondenatuetan edo presio altuetan, interakzioak nabarmenak direnean, gas idealen eredua ez da hain zehatza.<ref>C.A. TrKalinin, M; Kononogov, S (2005), «La constante de Boltzmann, el significado energético de la temperatura y la irreversibilidad termodinámica», Measurement Techniques 48 (7): 632-36, S2CID 118726162, doi:10.1007/s11018-005-0195-9.uesdell, Six Lectures on Modern Natural Philosophy, Springer-Verlag, 2013</ref>
=== 2. Teknologia ===
Boltzmannen konstanteak aplikazio ugari ditu teknologiaren eta zientziaren arloetan.
* Fisikan, tenperatura eta energia zinetikoa lotzen dituen magnitudea izanik, termometro zehatzak sortzeko erabiltzen da, hala nola mikroegiturak dituzten gailuetan.
* Kimikan eta biologian, gas idealen legeetan eta molekulen termodinamika ulertzeko ezinbestekoa da.
* Elektronikan erdieroaleen portaera eta zarata termikoaren azterketan ere erabiltzen da.
* Astrofisikan izar eta planeten atmosferen portaera ikertzeko ere tresna baliotsua da.
Gainera, entropia eta informazioaren teoriaren artean zubi bat ere eraikitzen du.
== Plancken konstantearekin duen lotura ==
Plancken konstantea (<math>h</math>) eta Boltzmannen konstantea (<math>k_B</math>) fisikaren oinarrizko konstanteak dira, eta elkarren artean erlazio sakona dute, batez ere termodinamikaren eta mekanika kuantikoaren esparruan.
===== 1. Definizioak: =====
* '''Plancken konstantea (<math>h</math>)''': Fisikaren oinarrizko konstantea da, kuantizazio prozesuen bidez energiaren (<math>E</math>) eta maiztasunaren (<math>\nu</math>) arteko erlazioa adierazten du: <math display="block">E=h \nu</math>
* '''Boltzmannen konstantea (<math>k_B</math>)''': Termodinamikako oinarrizko konstantea da, energia termikoaren kantitatea adierazten duena, eta tenperaturarekin (<math>T</math>) lotuta dagoena: <math display="block">E=k_BT</math>
===== '''2. Elkarren arteko erlazioa:''' =====
Plancken eta Boltzmannen konstanteen arteko erlazioa fisikako bi arlo nagusitatik dator: mekanika kuantikoa (Plancken konstantea) eta termodinamika (Boltzmannen konstantea). Biek energia eta tenperatura koherenteki erlazionatzen dituztenez, zenbait kasutan energia kuantikoaren eta termodinamikoaren eskalak dimentsio berean ikus daitezke, hala nola erradiazio elektromagnetikoan.
Boltzmannen konstantea Plancken konstantearen bidez kuantifika daiteke, eta energia kuantizazioaren funtzio gisa adierazten da: <math display="block">k_B\sim{h \over c},</math>
non <math>c</math> argiaren abiadura den. Honek erakusten du nola funtzionatzen duen Boltzmannen konstanteak Plancken dimentsioetan.
===== 3. Termodinamikaren eta mekanika kuantikoaren arteko lotura: =====
Bi konstanteen arteko erlazioak termodinamikaren eta mekanika kuantikoaren arteko elkarreragina adierazten du. Planckek 1900. urtean formulatu zuen bere teoria, termodinamikaren funtsezko legeetan oinarrituta, energiaren banaketa kuantikoari buruz,. Horrez gain, Boltzmann izan zen 1877an mekanika estatistikoaren oinarriak proposatu zituena.
==== 4. Emaitza praktikoak: ====
Plancken eta Boltzmannen konstanteak tenperatura neurtzeko erabiltzen dira eta ikerketa termodinamikoetan dira nagusi. Honetako bigarrena finkatzeak kelvinaren definizio zehatzagoa ere ekarri du<ref>Danenhower, P. (1987). [https://summit.sfu.ca/_flysystem/fedora/sfu_migrate/4921/b1473803x.pdf Is there a connection between Planck's constant, Boltzmann's constant and the speed of light?.]</ref>.
== Boltzmannnen konstantea eta kelvinaren definizio berria ==
Laster Boltzmannen konstantearen balio finko bat ezartzea proposatu zen kelvinaren definizio berrirako, eta 2018an onartuta izan zen Neurketa eta Pisuen Biltzar Orokorrean (CGPM, Conférence Générale des Poids et Mesures). Definizio berri honek ordezkatuko luke 1954tik indarrean dagoen uraren puntu hirukoitzan (TPW Triple Point of Water delakoan) oinarritutako definizioa. Kelvinaren definizio berria Boltzmannen konstantearen balio finkoan definitzen da, eta energia termikoaren eta Boltzmannen konstantearen arteko erlazioan oinarritzen da.
Konstante honek energia dentsitatea tenperaturarekin lotzen du, eta hori oinarrizkoa da hainbat termometroren funtzionamenduan.
Historian zehar termometria praktikoak hainbat aldaketa izan ditu. XIX. mendearen amaieran, hidrogeno gasaren oinarritutako termometroak erabiltzen ziren. 1927an, platino-erresistentziazko termometroak (''PRT'') sartu ziren, eta neurketak azkarrago egiteko aukera eman zuten. 1948, 1968, eta 1990ean [./Https://en.wikipedia.org/wiki/International_Temperature_Scale_of_1990 International Temperature Scale (''ITS'')] eguneratu zen, baina aldaketek neurketa-errepikakortasunean hobekuntza apalak ekarri zituzten.
Boltzmannen konstantea finkatuz, kelvinaren definizio berriak aukera emango du termometroak ''TPW''-ren arabera baldintzatuta egon gabe diseinatzeko. Aldaketa honek zehaztasun handiagoa eskainiko du tenperaturaren neurketetan, batez ere muturreko tenperaturetan. Boltzmannen konstantea zehazki neurtzea funtsezkoa da definizio berri honetarako eta, gaur egun, dozenaka ikerketa-talde ari dira konstante hau ahalik eta zehatzen lortzeko lanetan<ref>White, D. R., & Fischer, J. (2015). [https://iopscience.iop.org/article/10.1088/0026-1394/52/5/S213/pdf The Boltzmann constant and the new kelvin. ''Metrologia'', ''52''(5), S213.]</ref>.
<references />
2zvaefprpvx5m6va2suba49zdbln5os
2024ko Espainiako tanta hotza
0
1211228
9968249
9965349
2024-11-13T18:57:17Z
Marklar2007
1545
9968249
wikitext
text/x-wiki
{{gertakari infotaula}}
'''2024ko Espainiako tanta hotza''' [[2024]]ko [[urriaren 29]]an hasi zen uholde handia izan zen, [[Turia]] ibaiaren arroan, [[Valentziako probintzia]]n ([[Espainia]]). Gutxienez 223 hildako eta kalte handiak eragin zituen. Valentzian inoiz izan den hondamendirik handienean. [[Tanta hotz]] batek ([[GOIDI]] ere deitua, espainieraz DANA) eragin zuen eta Valentziarekin batera, beste probintzietan ere kalteak sortu zituen: [[Albaceteko probintzia|Albacete]], [[Cuencako probintzia|Cuenca]], [[Málagako probintzia|Málaga]], [[Sevillako probintzia|Sevilla]], [[Huelvako probintzia|Huelva]], [[Cádizko probintzia|Cádiz]], [[Zaragozako probintzia|Zaragoza]] eta [[Teruelgo probintzia|Teruel]].
XXI. mendeko tanta hotzik larriena izan da Valentzian. Irudiak ikaragarriak ziren: [[Flash uholde|uhaldiak]] gainean pertsonak dituzten ibilgailuak arrastaka eramanez, eroritako zubiak, arrisku handiko erreskateak eta milioi askoko kalteak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Valentzia, goialdeko borraskaren zero gunea|hizkuntza=eu|data=2024-10-30|url=https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/bideoak/osoa/9616660/bideoa-valentzia-goialdeko-borraskaren-zero-gunea/|aldizkaria=EITB|sartze-data=2024-11-02}}</ref> Bi [[urakan]] izan dira gutxienez.<ref name=":1" />
<gallery mode="packed" heights="150">
Fitxategi:Karte Horta Sud 2022.png|[[Horta Sud]] eskualdea ([[Catarroja]], [[Paiporta]]...)
Fitxategi:ECDM 20241030 Spain floods.pdf|Kaltetutako inguruen mapak
</gallery>
Denboraleak gogor jo zuen [[Mediterraneo]] mendebaldea, eta hainbat errekak eta ibaik gainezka egin zuten. Eraikinak, zubiak eta ibilgailuak eraman ditu urak. Ezohiko ur pilaketak utzi ditu denboraleak, [[AEMET]]en arabera. [[Chiva]] herrian metro koadroko 491 litro jaso ziren zortzi ordutan, eta hori da, hain zuzen ere, urte osoan egin dezakeena. Valentziako uholdeak mendeko okerrenak dira, eta larrienen artean daude 75 urtean.<ref>https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/argazkiak/osoa/9616384/hauek-dira-uholdeen-ondorio-suntsitzaileak-valentzian/</ref> Valentzian gutxienez 200 pertsona hil ziren, [[Valentziako Generalitatea]]k jakinarazi zuenez; eta beste bi hildako aurkitu zituzten [[Gaztela Mantxa]]n. Hildakoez gain, desagertuak ere badira, 100 gutxienez: [[Letur]]ren(Espainia), bost; eta [[L'Alcúdia]]n ([[Herrialde Katalanak]]), bat.<ref>{{Erreferentzia|izena=Imanol|abizena=Magro Eizmendi|izenburua=Denboraleak gutxienez 200 lagun hil ditu Valentzian|hizkuntza=eu|abizena2=Garcia Martikorena|izena2=Mikel|data=2024-11-01|url=https://www.berria.eus/mundua/valentziako-denboraleak-205-hildako-eragin-ditu-momentuz_2132921_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-02}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Jon|abizena=Ordoñez Garmendia|izenburua=Gutxienez 92 pertsona hil dira Valentzian, han inoiz izan den hondamendirik handienean|hizkuntza=eu|abizena2=Iztueta Olano|izena2=Maddi|data=2024-10-30|url=https://www.berria.eus/mundua/gutxienez-92-pertsona-hil-dira-valentzian-han-inoiz-izan-den-hondamendirik-handienean_2132777_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-02}}</ref><ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Gutxienez 70 pertsona hil dira Valentzian, han inoiz izan den hondamendirik handienean {{!}}Jon Ordoñez Garmendia|url=https://www.berria.eus/mundua/gutxienez-70-pertsona-hil-dira-valentzian-han-inoiz-izan-den-hondamendirik-handienean_2132777_102.html|aldizkaria=''Berria''|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
== Kronologia ==
Valentziako Generalitatearen lehen alerta mezua 20:10ean iritsi zen. Tanta hotza iragarria zegoen aurretik, eta 14:00etan haurrak ikastetxera ez eramateko eskatu zieten gurasoei. Lantokira ez joateko mezurik ez zen iritsi, ordea, eta iluntzean iritsi zen okerrena. [[Turia]] ibaia itsasoratzen den tokian, Valentzia hiriburuko Pinedo auzoan, hasieran eraikin altuenetara igotzeko eskatu zieten herritarrei, ibaiak gainezka egin behar zuelako. Gero, ordea, udaltzainek bozgorailuetatik eskatu zieten etxetik ateratzeko eta auzoa uzteko. Aldaian, urak merkataritza gune bat hartu du, eta han pasatu dute gaua 600 pertsonak baino gehiagok. Egoera latzena errepidean zeudenek pasatu zuten.<ref name=":1" /><gallery mode="packed">
Fitxategi:Catarroja inundada, DANA 2024.jpg|[[Catarroja]] herrian
Fitxategi:2024-10-30 Inundacions Octubre de 2024 a l'Horta Sud 24.jpg|Ura [[Chirivella|Xirivella]] herrian.
Fitxategi:2024-10-30 Inundacions Octubre de 2024 a l'Horta Sud 02.jpg|Ibaiak eta errekak gainezka eginda.
</gallery>
== Ardura politikoak ==
Hondamendiaren aurrean, arduradunak seinalatzen hasi denik ere bada. Sare sozialetan askok arrazoitu dute aurreikuspen gutxi izan zutela agintariek, eta herritarrei ez zietela behar bezala abisatu denboralearen larritasunaz. [[Aemet]]ek astearteko 07:30ean pasatu zuen abisua maila laranjatik gorrira, gehiengora, Valentzia hegoaldean —ordurako 90 ur litro bilduak ziren ordubetean—; 09:40an hedatu zuen abisu gorria Valentzia osora, eta 20:00ak bitarte mantendu zuen. Halere, lurraldeko larrialdi-zerbitzuen arduradunak astearteko 20:00etan bidali zuen abisua herritarren mugikorretara. Ordurako baziren milaka pertsona errepideetan, euren lanpostuetan edota saltoki handietan harrapatuta. Askok deitu zuten 112 larrialdietarako telefonora, baina telefono lineak gainezka egin zuen. Espainiako Barne Ministerioak berretsi du Generalitateari zegokiola abisu masibo hori egitea.<ref>https://www.berria.eus/mundua/berriro-abiatu-dituzte-erreskate-lanak-valentzian-desagertuak-topatzeko_2132852_102.html</ref>
== Udalerri kaltetuak ==
[[Fitxategi:Valence (Espagne) OSM 01.png|thumb|[[Paiporta]], [[Picanya]], [[Sedaví]], [[Torrent (Horta)|Torrent]], [[Xirivella]] udalerriak Valentzia hiriko hegoaldean ([[Horta Sud]]).]]
<div style="font-size:100%; -moz-column-count:2; column-count:2;">
=== Valentzia probintzian ===
;[[Horta Sud]]
* [[Albal]]
* [[Alfafar]]
* [[Aldaia (Horta)|Aldaia]]
* [[Benetússer]]
* [[Beniparrell]]
* [[Catarroja]]
* [[Xirivella]]
* [[Llocnou de la Corona]]
* [[Massanassa]]
* [[Paiporta]]
* [[Picanya]]
* [[Sedaví]]
* [[Torrent (Horta)|Torrent]]
;[[Ribera Alta (Valentzia)|Ribera Alta]] eta [[Ribera Baixa]]
* [[L'Alcúdia]]
* [[Algemesí]]
* [[Benimodo]]
* [[Catadau]]
* [[Carlet]]
* [[Cullera]]
* [[Guadassuar]]
* [[La Pobla Llarga]]
* [[Llombai]]
* [[Polinyà de Xúquer]]
* [[Tous]]
[[Fitxategi:Karte Gemeinde Utiel 2022.png|thumb|[[Utiel]], [[Requena]] - [[Requena-Utiel|Plana d'Utiel]]]]
[[Plana d'Utiel]]
* [[Utiel]]
* [[Requena]]
;[[Foia de Bunyol]]
* [[Chiva]]
* [[Yátova]]
;[[Camp de Túria]]
* [[Riba-roja de Túria]]
; [[Los Serranos]]
* [[Sot de Chera]]
;[[Valentzia|Valentzia eskualdea]]:
* [[La Torre (Valentzia)|La Torre]]
* [[Forn d'Alcedo]]
* [[El Castellar-l'Oliveral]]
=== Albaceteko probintzian ===
* [[Letur]]
=== Cuencako probintzian ===
* [[Mira (Cuenca)|Mira]]
=== Málagako probintzian ===
* [[Alhaurín de la Torre]]
=== Cádizko probintzian ===
* [[Jerez de la Frontera]]
=== Huelvako probintzian ===
* [[Isla Cristina]]
</div>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|2}}
== Ikus, gainera ==
* [[Tanta hotz]]
* [[Gloria ekaitza]]
* [[1983ko uholdeak]]
== Kanpo estekak ==
* [https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/bideoak/osoa/9616660/bideoa-valentzia-goialdeko-borraskaren-zero-gunea/ Bideoa EITB webgunean.]
* [https://www.eitb.eus/eu/albisteak/gizartea/bideoak/osoa/9616558/nola-sortu-da-espainia-ekialdea-astindu-duen-goialdeko-borraska-hainbesterako-izango-zenik-iragarri-zitekeen/ Borraskaren bilakaera EITB webgunean.]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Espainiako uholdeak]]
[[Kategoria:Valentziako historia]]
[[Kategoria:2024 Espainian]]
[[Kategoria:XXI. mendeko uholdeak]]
[[Kategoria:2024ko hondamendi naturalak]]
2fvjgn5vja79pgljeo0ycdrkkkad0ry
Garazi Etxaburu Aulestia
0
1211240
9968147
9967176
2024-11-13T18:00:13Z
Aonandi
156348
9968147
wikitext
text/x-wiki
{{lanean}}
{{biografia infotaula automatikoa}}
[[Fitxategi:Artezaur 4.jpg|thumb|250px|Artezaur_4]]
'''Garazi Etxaburu Aulestia''' ([[Ondarroa]], [[Bizkaia]], [[1993|1993ko]] [[Azaroaren 29|azaroaren 29a]]) [[Dantza|Dantzaria]], sortzailea eta [[Irakasle|irakaslea]].
== Bizitza ==
Ondarroan jaio zen 1993ko azaroaren 29an. Gurasoak ditu Josu Etxaburu Osa eta Maite Aulestia Urrutia.
Jaioterrian, Ondarroan, 3 urtez hasi zen Dantzarte ballet eskolan, <ref>{{Erreferentzia|izenburua=DANTZARTE|hizkuntza=es|url=https://dantzarte.weebly.com/|aldizkaria=DANTZARTE|sartze-data=2024-10-30}}</ref> Maitane Uribegaz ikasten. 12 urterekin Arriagan bakarlari dantzan egin zuenez geroztik, argi zuen dantzaria izan nahi zuela. 15 urterekin hasi zen Gasteizko Jose Uruñuela Dantza Kontserbatorioan 3 urtez <ref>{{Erreferentzia|izenburua=José Uruñuela Udal Dantza Kontserbatorioa|hizkuntza=eu|data=2024-10-11|url=https://www.vitoria-gasteiz.org/wb021/was/contenidoAction.do?lang=eu&locale=eu&idioma=eu&uid=_295cc752_11a332f021e__7ff0|aldizkaria=www.vitoria-gasteiz.org|sartze-data=2024-10-30}}</ref> eta Batxilergo ikasketekin bateratu beharra izan zuen. Kontserbatoriotik atera eta hiru urte egin zituen Dantzaz gazte konpainian dantza garaikidean sakontzen. 2016an bide profesionalari ekin zion, [[Polonia|Poloniako]] [[Gdańsk|Gdansk]] hiriko Baltycki Teatr Tanka konpainian (Baltic Dance Theatre).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Taneczny umysł. Teatr ruchu i tańca w perspektywie neurokogniwistycznej|argitaletxea=Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego|data=2014|url=http://dx.doi.org/10.18778/7969-158-6|isbn=978-83-7969-158-6|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
2017tik, Lasala konpainiako dantzaria da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Team|hizkuntza=es-ES|url=https://www.lasala-lasala.com/team|aldizkaria=LASALA|sartze-data=2024-10-30}}</ref> Proiektu ugaritan parte hartu izan du, bai dantza eta antzerki konpainia hainbatetan, bai sorkuntza propioetan.
1997-2009 urte bitarte, Ondarroako Dantzarte dantza eskolan ikasi zuen. 2009-2012 urte bitarte, Gasteizko Uruñuela Dantza Kontserbatorioan ikasi zuen.
== Ibilbidea ==
Betidanik izan du dantzarako zaletasuna eta gogoa, eta gurasoak alboan izan ditu bere bidean laguntzen eta babesten.
Jaioterrian, Ondarroan, haurra zela, zeukan dantzarako bidean sakontzeko Gasteizko Jose Uruñuela Dantza Kontserbatorioan osotu zuen bere prestakuntza. Ikasketak amaituta, Dantzaz gazte konpainian modu profesionalean hasi zen 2012. urtean, 2015era arte.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Garazi Etxaburu Aulestia: "Kanpora joatea da dantzaz bizi ahal izateko dudan aukera"|hizkuntza=eu|data=2015-05-15|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2015/05/15/garazi-etxaburu-aulestia-kanpora-joatea-da-dantzaz-bizi-ahal-izateko-dudan-aukera/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
Dantzaz gazte konpainian balletetik dantza garaikidera jauzi egin zuen, berak dioenez, norbere sormena lantzeko eta askatasuna sentitzeko aukera eman dio dantza garaikideak.
https://vimeo.com/145369578<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Aureo teaser - Dantzaz Konpainia|hizkuntza=en|url=https://vimeo.com/145369578|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
Europako bidea hartu eta Polonian bide profesionalean beste urrats bat emanik, dantza garaikidean bide oparoa egin du eta proiektu ugaritan parte hartu izan du. <ref>{{Erreferentzia|izenburua="Kanpora joatea da dantzaz bizi ahal izateko dudan aukera" - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|hizkuntza=eu|url=https://www.bing.com/search?q=%22Kanpora+joatea+da+dantzaz+bizi+ahal+izateko+dudan+aukera%22+-+Lea-Artibai+eta+Mutrikuko+Hitza%C2%A0:+Lea-Artibai+eta+Mutrikuko+Hitza&qs=n&form=QBRE&sp=-1&lq=1&pq=%22kanpora+joatea+da+dantzaz+bizi+ahal+izateko+dudan+aukera%22+-+lea-artibai+eta+mutrikuko+hitza%C2%A0:+lea-artibai+eta+mutrikuko+hitza&sc=1-126&sk=&cvid=6B813F864D114360A20404A6B38FE9B3&ghsh=0&ghacc=0&ghpl=|aldizkaria=Bing|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
2016-2017 aldian, Poloniako Gdansk hiriko Baltycki Teatr Tanka konpainian dantzari bakarlari eta koreografo laguntzaile aritu zen.
Garazi Etxaburu: "Dantzan egiteko aukera ez da lehen nuen modukoa" - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Garazi Etxaburu: "Dantzan egiteko aukera ez da lehen nuen modukoa"|hizkuntza=eu|data=2016-06-03|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/06/03/garazi-etxaburu-dantzan-egiteko-aukera-ez-da-lehen-nuen-modukoa/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
2017tik, Lasala dantza garaikideko konpainiako partaide da, Judith Argomanizek zuzentzen duen konpainian. Konpainia honetako dantza ikuskizun ugaritan parte hartu izan du hasieratik.
Garazi Etxaburu dantzari ondarrutarrak 'Now' emanaldia estreinatuko du - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza
2024an Lasala konpainian Shine ikuskizunean parte hartu zuen. [https://www.youtube.com/watch?v=SZe76XVhV9g https://ww.youtube.com/watch?v=SZe76XVhV9]
2024an, Atx teatroan parte hartu zuen ADEL (Artedrama Euskal Laborategia) jardunaldietan, Marmarra lanean.
https://atxteatroa.eus/marmarra/
Sorkuntza propioak:
Sorkuntza propioak garatu ditu. Hala, 2020an, ''Oihalezko teilatua'' lana sortu zuen eta dantzari aritu zuen, Jose Pablo Arriaga eskultorearekin batera garatutako proiektuan.
https://www.youtube.com/watch?v=axaUGdtQvk8
www.josepabloarriaga.com
Harrezkero, 2021ean, elkarlan horri segida emateko aukera izan zuen, Kandela ikuskizunarekin.
https://www.youtube.com/watch?v=fQK2QYAV5kg
2023-2024an, Artezaur proiektua landu zuen.
“Arteak, ez-ohiko espazioak eraldatzeko gaitasuna”
https://vimeo.com/manage/videos/790946884
Berria aretoa. BERRIA Aretoa – Garazi Etxaburu (youtube.com)
Musika taldeekin aritu da musika eta dantza uztartuz, eta bideoklip hauetan parte hartu zuen bere dantzaren bitartez:
• 2022ko Neomak taldearen Hamen kantuan, abestiaren mezuari gorputzaren adierazpen indartsua gehitu dio Garaziren dantzak.
https://www.youtube.com/watch?v=nyL5ZnQ9rc8
• Izaro - x eta besteak.
https://www.youtube.com/watch'''Letra lodiko testua'''?v=SGMP_3Yidyw
• Grises, Comida para insectos.
https://www.youtube.com/watch?v=fGef7n7bVlc
Sortzaile eta dantzaria izateaz gain, irakaslea ere bada, Markina-Xemeingo Uhagon Kulturgunean eta Zumaiako Musika eta Dantza Eskolan.
Bere sorterrian herri mailako ekimenetan parte hartzen du, esaterako, 2024ko abuztuaren 9an antolatutako Bixi egunean, fibrosi kistikoari ikusgarritasuna emateko helburuz.
Bixi ekimena heldu da Ondarroara - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza (argazkia gehitu)
Elkarrizketak
Ur handitan. Eitb
Bideoa: Garazi Etxaburu dantzari ondarroarra, atzerrian bizi beharraz (eitb.eus)
Euskadi Irratia.
Garazi Etxaburu: 'dantza garaikideak askatasuna eman dit' (eitb.eus)
BIGARREN KAFEA, NAIZ IRRATIA ELKARRIZKETA
https://es.video.search.yahoo.com/search/video?fr=mcafee&p=GARAZI+ETXABURU&type=E211ES1140G0#id=51&vid=35fb82f0cbeb24e21438834e3293e047&action=click
== Iruditegia ==
<gallery mode="packed" heights="150">
Fitxategi:Artezaur.jpg|dñaajfn
Fitxategi:
Fitxategi:
</gallery>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
https://www.youtube.com/watch?v=em9xmd51MO8
https://www.youtube.com/watch?v=SZe76XVhV9g<nowiki/>{{bizialdia|1993ko||Etxaburu Aulestia, Garazi}}
[[Kategoria: Ondarroarrak]]
8b30ihdhrexfzzd2fhj9qzmm7528rcy
9968221
9968147
2024-11-13T18:45:07Z
Maizara
163278
erreferentzia gehitu
9968221
wikitext
text/x-wiki
{{lanean}}
{{biografia infotaula automatikoa}}
[[Fitxategi:Artezaur 4.jpg|thumb|250px|Artezaur_4]]
'''Garazi Etxaburu Aulestia''' ([[Ondarroa]], [[Bizkaia]], [[1993|1993ko]] [[Azaroaren 29|azaroaren 29a]]) [[Dantza|Dantzaria]], sortzailea eta [[Irakasle|irakaslea]] da.
== Bizitza ==
Ondarroan jaio zen 1993ko azaroaren 29an. Gurasoak ditu [[Josu Etxaburu|Josu Etxaburu Osa]] eta Maite Aulestia Urrutia.
Jaioterrian, Ondarroan, 3 urtez hasi zen Dantzarte ballet eskolan, <ref>{{Erreferentzia|izenburua=DANTZARTE|hizkuntza=es|url=https://dantzarte.weebly.com/|aldizkaria=DANTZARTE|sartze-data=2024-10-30}}</ref> Maitane Uribegaz ikasten. 12 urterekin Arriagan bakarlari dantzan egin zuenez geroztik, argi zuen dantzaria izan nahi zuela. 15 urterekin hasi zen Gasteizko Jose Uruñuela Dantza Kontserbatorioan 3 urtez <ref>{{Erreferentzia|izenburua=José Uruñuela Udal Dantza Kontserbatorioa|hizkuntza=eu|data=2024-10-11|url=https://www.vitoria-gasteiz.org/wb021/was/contenidoAction.do?lang=eu&locale=eu&idioma=eu&uid=_295cc752_11a332f021e__7ff0|aldizkaria=www.vitoria-gasteiz.org|sartze-data=2024-10-30}}</ref> eta Batxilergo ikasketekin bateratu beharra izan zuen. Kontserbatoriotik atera eta hiru urte egin zituen Dantzaz gazte konpainian dantza garaikidean sakontzen. 2016an bide profesionalari ekin zion, [[Polonia|Poloniako]] [[Gdańsk|Gdansk]] hiriko Baltycki Teatr Tanka konpainian (Baltic Dance Theatre).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Taneczny umysł. Teatr ruchu i tańca w perspektywie neurokogniwistycznej|argitaletxea=Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego|data=2014|url=http://dx.doi.org/10.18778/7969-158-6|isbn=978-83-7969-158-6|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
2017an, Lasala konpainiako dantzari gisa hasi zen. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Team|hizkuntza=es-ES|url=https://www.lasala-lasala.com/team|aldizkaria=LASALA|sartze-data=2024-10-30}}</ref> Proiektu ugaritan parte hartu izan du, bai dantza eta antzerki konpainia hainbatetan, bai sorkuntza propioetan.
1997-2009 urte bitarte, Ondarroako Dantzarte dantza eskolan ikasi zuen. 2009-2012 urte bitarte, Gasteizko Uruñuela Dantza Kontserbatorioan ikasi zuen.
== Ibilbidea ==
Betidanik izan du dantzarako zaletasuna eta gogoa, eta gurasoak alboan izan ditu bere bidean laguntzen eta babesten.
Jaioterrian, Ondarroan, haurra zela, zeukan dantzarako bidean sakontzeko Gasteizko Jose Uruñuela Dantza Kontserbatorioan osotu zuen bere prestakuntza. Ikasketak amaituta, Dantzaz gazte konpainian modu profesionalean hasi zen 2012. urtean, 2015era arte.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Garazi Etxaburu Aulestia: "Kanpora joatea da dantzaz bizi ahal izateko dudan aukera"|hizkuntza=eu|data=2015-05-15|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2015/05/15/garazi-etxaburu-aulestia-kanpora-joatea-da-dantzaz-bizi-ahal-izateko-dudan-aukera/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
Dantzaz gazte konpainian balletetik dantza garaikidera jauzi egin zuen, berak dioenez, norbere sormena lantzeko eta askatasuna sentitzeko aukera eman dio dantza garaikideak.
https://vimeo.com/145369578<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Aureo teaser - Dantzaz Konpainia|hizkuntza=en|url=https://vimeo.com/145369578|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
Europako bidea hartu eta Polonian bide profesionalean beste urrats bat emanik, dantza garaikidean bide oparoa egin du eta proiektu ugaritan parte hartu izan du. <ref>{{Erreferentzia|izenburua="Kanpora joatea da dantzaz bizi ahal izateko dudan aukera" - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|hizkuntza=eu|url=https://www.bing.com/search?q=%22Kanpora+joatea+da+dantzaz+bizi+ahal+izateko+dudan+aukera%22+-+Lea-Artibai+eta+Mutrikuko+Hitza%C2%A0:+Lea-Artibai+eta+Mutrikuko+Hitza&qs=n&form=QBRE&sp=-1&lq=1&pq=%22kanpora+joatea+da+dantzaz+bizi+ahal+izateko+dudan+aukera%22+-+lea-artibai+eta+mutrikuko+hitza%C2%A0:+lea-artibai+eta+mutrikuko+hitza&sc=1-126&sk=&cvid=6B813F864D114360A20404A6B38FE9B3&ghsh=0&ghacc=0&ghpl=|aldizkaria=Bing|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
2016-2017 aldian, Poloniako Gdansk hiriko Baltycki Teatr Tanka konpainian dantzari bakarlari eta koreografo laguntzaile aritu zen.
Garazi Etxaburu: "Dantzan egiteko aukera ez da lehen nuen modukoa" - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Garazi Etxaburu: "Dantzan egiteko aukera ez da lehen nuen modukoa"|hizkuntza=eu|data=2016-06-03|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/06/03/garazi-etxaburu-dantzan-egiteko-aukera-ez-da-lehen-nuen-modukoa/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
2017tik, Lasala dantza garaikideko konpainiako partaide da, Judith Argomanizek zuzentzen duen konpainian. Konpainia honetako dantza ikuskizun ugaritan parte hartu izan du hasieratik.
Garazi Etxaburu dantzari ondarrutarrak 'Now' emanaldia estreinatuko du - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Garazi Etxaburu dantzari ondarrutarrak 'Now' emanaldia estreinatuko du|hizkuntza=eu|data=2018-03-08|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2018/03/09/garazi-etxaburu-dantzari-ondarrutarrak-now-emanaldia-estreinatuko-du-2/#:~:text=Garazi%20Etxaburu%20Aulestia%20dantzari%20ondarrutarrak%20Now%20dantza%20ikuskizuna,emanaldia%20da,%20bost%20dantzari%20eta%20hiru%20antzezlek%20osatua.|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024an Lasala konpainian Shine ikuskizunean parte hartu zuen. [https://www.youtube.com/watch?v=SZe76XVhV9g https://ww.youtube.com/watch?v=SZe76XVhV9]
2024an, Atx teatroan parte hartu zuen ADEL (Artedrama Euskal Laborategia) jardunaldietan, Marmarra lanean.
https://atxteatroa.eus/marmarra/
Sorkuntza propioak:
Sorkuntza propioak garatu ditu. Hala, 2020an, ''Oihalezko teilatua'' lana sortu zuen eta dantzari aritu zuen, Jose Pablo Arriaga eskultorearekin batera garatutako proiektuan.
https://www.youtube.com/watch?v=axaUGdtQvk8
www.josepabloarriaga.com
Harrezkero, 2021ean, elkarlan horri segida emateko aukera izan zuen, Kandela ikuskizunarekin.
https://www.youtube.com/watch?v=fQK2QYAV5kg
2023-2024an, Artezaur proiektua landu zuen.
“Arteak, ez-ohiko espazioak eraldatzeko gaitasuna”
https://vimeo.com/manage/videos/790946884
Berria aretoa. BERRIA Aretoa – Garazi Etxaburu (youtube.com)
Musika taldeekin aritu da musika eta dantza uztartuz, eta bideoklip hauetan parte hartu zuen bere dantzaren bitartez:
• 2022ko Neomak taldearen Hamen kantuan, abestiaren mezuari gorputzaren adierazpen indartsua gehitu dio Garaziren dantzak.
https://www.youtube.com/watch?v=nyL5ZnQ9rc8
• Izaro - x eta besteak.
https://www.youtube.com/watch'''Letra lodiko testua'''?v=SGMP_3Yidyw
• Grises, Comida para insectos.
https://www.youtube.com/watch?v=fGef7n7bVlc
Sortzaile eta dantzaria izateaz gain, irakaslea ere bada, Markina-Xemeingo Uhagon Kulturgunean eta Zumaiako Musika eta Dantza Eskolan.
Bere sorterrian herri mailako ekimenetan parte hartzen du, esaterako, 2024ko abuztuaren 9an antolatutako Bixi egunean, fibrosi kistikoari ikusgarritasuna emateko helburuz.
Bixi ekimena heldu da Ondarroara - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza (argazkia gehitu)
Elkarrizketak
Ur handitan. Eitb
Bideoa: Garazi Etxaburu dantzari ondarroarra, atzerrian bizi beharraz (eitb.eus)
Euskadi Irratia.
Garazi Etxaburu: 'dantza garaikideak askatasuna eman dit' (eitb.eus)
BIGARREN KAFEA, NAIZ IRRATIA ELKARRIZKETA
https://es.video.search.yahoo.com/search/video?fr=mcafee&p=GARAZI+ETXABURU&type=E211ES1140G0#id=51&vid=35fb82f0cbeb24e21438834e3293e047&action=click
== Iruditegia ==
<gallery mode="packed" heights="150">
Fitxategi:Artezaur.jpg|dñaajfn
Fitxategi:
Fitxategi:
</gallery>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
https://www.youtube.com/watch?v=em9xmd51MO8
https://www.youtube.com/watch?v=SZe76XVhV9g<nowiki/>{{bizialdia|1993ko||Etxaburu Aulestia, Garazi}}
[[Kategoria: Ondarroarrak]]
lj3xfboid47k8cspgcv91qu1l005dhg
9968834
9968221
2024-11-14T10:59:45Z
Maizara
163278
9968834
wikitext
text/x-wiki
{{lanean}}
{{biografia infotaula automatikoa}}'''Garazi Etxaburu Aulestia''' ([[Ondarroa]], [[Bizkaia]], [[1993|1993ko]] [[Azaroaren 29|azaroaren 29a]]) [[Dantza|Dantzaria]], sortzailea eta [[Irakasle|irakaslea]] da.
== Bizitza ==
Ondarroan jaio zen 1993ko azaroaren 29an. Gurasoak ditu [[Josu Etxaburu|Josu Etxaburu Osa]] eta Maite Aulestia Urrutia.
Jaioterrian, Ondarroan, 3 urtez hasi zen Dantzarte ballet eskolan, <ref>{{Erreferentzia|izenburua=DANTZARTE|hizkuntza=es|url=https://dantzarte.weebly.com/|aldizkaria=DANTZARTE|sartze-data=2024-10-30}}</ref> Maitane Uribegaz ikasten. 12 urterekin Arriagan bakarlari dantzan egin zuenez geroztik, argi zuen dantzaria izan nahi zuela. 15 urterekin hasi zen Gasteizko Jose Uruñuela Dantza Kontserbatorioan 3 urtez <ref>{{Erreferentzia|izenburua=José Uruñuela Udal Dantza Kontserbatorioa|hizkuntza=eu|data=2024-10-11|url=https://www.vitoria-gasteiz.org/wb021/was/contenidoAction.do?lang=eu&locale=eu&idioma=eu&uid=_295cc752_11a332f021e__7ff0|aldizkaria=www.vitoria-gasteiz.org|sartze-data=2024-10-30}}</ref> eta Batxilergo ikasketekin bateratu beharra izan zuen. Kontserbatoriotik atera eta hiru urte egin zituen Dantzaz gazte konpainian dantza garaikidean sakontzen. 2016an bide profesionalari ekin zion, [[Polonia|Poloniako]] [[Gdańsk|Gdansk]] hiriko Baltycki Teatr Tanka konpainian (Baltic Dance Theatre).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Taneczny umysł. Teatr ruchu i tańca w perspektywie neurokogniwistycznej|argitaletxea=Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego|data=2014|url=http://dx.doi.org/10.18778/7969-158-6|isbn=978-83-7969-158-6|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
2017an, Lasala konpainiako dantzari gisa hasi zen. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Team|hizkuntza=es-ES|url=https://www.lasala-lasala.com/team|aldizkaria=LASALA|sartze-data=2024-10-30}}</ref> Proiektu ugaritan parte hartu izan du, bai dantza eta antzerki konpainia hainbatetan, bai sorkuntza propioetan.
1997-2009 urte bitarte, Ondarroako Dantzarte dantza eskolan ikasi zuen. 2009-2012 urte bitarte, Gasteizko Uruñuela Dantza Kontserbatorioan ikasi zuen.
== Ibilbidea ==
Betidanik izan du dantzarako zaletasuna eta gogoa, eta gurasoak alboan izan ditu bere bidean laguntzen eta babesten.
Jaioterrian, Ondarroan, haurra zela, zeukan dantzarako bidean sakontzeko Gasteizko Jose Uruñuela Dantza Kontserbatorioan osotu zuen bere prestakuntza. Ikasketak amaituta, Dantzaz gazte konpainian modu profesionalean hasi zen 2012. urtean, 2015era arte.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Garazi Etxaburu Aulestia: "Kanpora joatea da dantzaz bizi ahal izateko dudan aukera"|hizkuntza=eu|data=2015-05-15|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2015/05/15/garazi-etxaburu-aulestia-kanpora-joatea-da-dantzaz-bizi-ahal-izateko-dudan-aukera/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
Dantzaz gazte konpainian balletetik dantza garaikidera jauzi egin zuen, berak dioenez, norbere sormena lantzeko eta askatasuna sentitzeko aukera eman dio dantza garaikideak.
https://vimeo.com/145369578<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Aureo teaser - Dantzaz Konpainia|hizkuntza=en|url=https://vimeo.com/145369578|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
Europako bidea hartu eta Polonian bide profesionalean beste urrats bat emanik, dantza garaikidean bide oparoa egin du eta proiektu ugaritan parte hartu izan du. <ref>{{Erreferentzia|izenburua="Kanpora joatea da dantzaz bizi ahal izateko dudan aukera" - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|hizkuntza=eu|url=https://www.bing.com/search?q=%22Kanpora+joatea+da+dantzaz+bizi+ahal+izateko+dudan+aukera%22+-+Lea-Artibai+eta+Mutrikuko+Hitza%C2%A0:+Lea-Artibai+eta+Mutrikuko+Hitza&qs=n&form=QBRE&sp=-1&lq=1&pq=%22kanpora+joatea+da+dantzaz+bizi+ahal+izateko+dudan+aukera%22+-+lea-artibai+eta+mutrikuko+hitza%C2%A0:+lea-artibai+eta+mutrikuko+hitza&sc=1-126&sk=&cvid=6B813F864D114360A20404A6B38FE9B3&ghsh=0&ghacc=0&ghpl=|aldizkaria=Bing|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
2016-2017 aldian, Poloniako Gdansk hiriko Baltycki Teatr Tanka konpainian dantzari bakarlari eta koreografo laguntzaile aritu zen.
Garazi Etxaburu: "Dantzan egiteko aukera ez da lehen nuen modukoa" - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Garazi Etxaburu: "Dantzan egiteko aukera ez da lehen nuen modukoa"|hizkuntza=eu|data=2016-06-03|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/06/03/garazi-etxaburu-dantzan-egiteko-aukera-ez-da-lehen-nuen-modukoa/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
2017tik, Lasala dantza garaikideko konpainiako partaide da, Judith Argomanizek zuzentzen duen konpainian. Konpainia honetako dantza ikuskizun ugaritan parte hartu izan du hasieratik.
Garazi Etxaburu dantzari ondarrutarrak 'Now' emanaldia estreinatuko du - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Garazi Etxaburu dantzari ondarrutarrak 'Now' emanaldia estreinatuko du|hizkuntza=eu|data=2018-03-08|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2018/03/09/garazi-etxaburu-dantzari-ondarrutarrak-now-emanaldia-estreinatuko-du-2/#:~:text=Garazi%20Etxaburu%20Aulestia%20dantzari%20ondarrutarrak%20Now%20dantza%20ikuskizuna,emanaldia%20da,%20bost%20dantzari%20eta%20hiru%20antzezlek%20osatua.|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024an Lasala konpainian Shine ikuskizunean parte hartu zuen. [https://www.youtube.com/watch?v=SZe76XVhV9g https://ww.youtube.com/watch?v=SZe76XVhV9]
2024an, Atx teatroan parte hartu zuen ADEL (Artedrama Euskal Laborategia) jardunaldietan, Marmarra lanean.
https://atxteatroa.eus/marmarra/
Sorkuntza propioak:
Sorkuntza propioak garatu ditu. Hala, 2020an, ''Oihalezko teilatua'' lana sortu zuen eta dantzari aritu zuen, Jose Pablo Arriaga eskultorearekin batera garatutako proiektuan.
https://www.youtube.com/watch?v=axaUGdtQvk8
www.josepabloarriaga.com
Harrezkero, 2021ean, elkarlan horri segida emateko aukera izan zuen, Kandela ikuskizunarekin.
https://www.youtube.com/watch?v=fQK2QYAV5kg
2023-2024an, Artezaur proiektua landu zuen.
“Arteak, ez-ohiko espazioak eraldatzeko gaitasuna”
https://vimeo.com/manage/videos/790946884
Berria aretoa. BERRIA Aretoa – Garazi Etxaburu (youtube.com)
Musika taldeekin aritu da musika eta dantza uztartuz, eta bideoklip hauetan parte hartu zuen bere dantzaren bitartez:
• 2022ko Neomak taldearen Hamen kantuan, abestiaren mezuari gorputzaren adierazpen indartsua gehitu dio Garaziren dantzak.
https://www.youtube.com/watch?v=nyL5ZnQ9rc8
• Izaro - x eta besteak.
https://www.youtube.com/watch'''Letra lodiko testua'''?v=SGMP_3Yidyw
• Grises, Comida para insectos.
https://www.youtube.com/watch?v=fGef7n7bVlc
Sortzaile eta dantzaria izateaz gain, irakaslea ere bada, Markina-Xemeingo Uhagon Kulturgunean eta Zumaiako Musika eta Dantza Eskolan.
Bere sorterrian herri mailako ekimenetan parte hartzen du, esaterako, 2024ko abuztuaren 9an antolatutako Bixi egunean, fibrosi kistikoari ikusgarritasuna emateko helburuz.
Bixi ekimena heldu da Ondarroara - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza (argazkia gehitu)
Elkarrizketak
Ur handitan. Eitb
Bideoa: Garazi Etxaburu dantzari ondarroarra, atzerrian bizi beharraz (eitb.eus)
Euskadi Irratia.
Garazi Etxaburu: 'dantza garaikideak askatasuna eman dit' (eitb.eus)
BIGARREN KAFEA, NAIZ IRRATIA ELKARRIZKETA
https://es.video.search.yahoo.com/search/video?fr=mcafee&p=GARAZI+ETXABURU&type=E211ES1140G0#id=51&vid=35fb82f0cbeb24e21438834e3293e047&action=click
== Iruditegia ==
[[Fitxategi:Artezaur 4.jpg|thumb|250px|Artezaur proiektua]]
<gallery mode="packed" heights="150">
Fitxategi:Artezaur.jpg|Artezaur proiektua
</gallery>
[[File:Artezaur 2.jpg|thumb|Artezaur proiektua]]
[[File:Artezaur 3.jpg|thumb|Artezaur proiektua]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
https://www.youtube.com/watch?v=em9xmd51MO8
https://www.youtube.com/watch?v=SZe76XVhV9g<nowiki/>{{bizialdia|1993ko||Etxaburu Aulestia, Garazi}}
[[Kategoria: Ondarroarrak]]
53mfyej00jpqh02n3qe990ft8258kqt
9968921
9968834
2024-11-14T11:46:50Z
Maizara
163278
Erreferentziak gehit
9968921
wikitext
text/x-wiki
{{lanean}}
{{biografia infotaula automatikoa}}'''Garazi Etxaburu Aulestia''' ([[Ondarroa]], [[Bizkaia]], [[1993|1993ko]] [[Azaroaren 29|azaroaren 29a]]) [[Dantza|Dantzaria]], sortzailea eta [[Irakasle|irakaslea]] da.
== Bizitza ==
Ondarroan jaio zen 1993ko azaroaren 29an. Gurasoak ditu [[Josu Etxaburu|Josu Etxaburu Osa]] eta Maite Aulestia Urrutia.
Jaioterrian, Ondarroan, 3 urtez hasi zen Dantzarte ballet eskolan, <ref>{{Erreferentzia|izenburua=DANTZARTE|hizkuntza=es|url=https://dantzarte.weebly.com/|aldizkaria=DANTZARTE|sartze-data=2024-10-30}}</ref> Maitane Uribegaz ikasten. 12 urterekin Arriagan bakarlari dantzan egin zuenez geroztik, argi zuen dantzaria izan nahi zuela. 15 urterekin hasi zen Gasteizko Jose Uruñuela Dantza Kontserbatorioan 3 urtez <ref>{{Erreferentzia|izenburua=José Uruñuela Udal Dantza Kontserbatorioa|hizkuntza=eu|data=2024-10-11|url=https://www.vitoria-gasteiz.org/wb021/was/contenidoAction.do?lang=eu&locale=eu&idioma=eu&uid=_295cc752_11a332f021e__7ff0|aldizkaria=www.vitoria-gasteiz.org|sartze-data=2024-10-30}}</ref> eta Batxilergo ikasketekin bateratu beharra izan zuen. Kontserbatoriotik atera eta hiru urte egin zituen Dantzaz gazte konpainian dantza garaikidean sakontzen. 2016an bide profesionalari ekin zion, [[Polonia|Poloniako]] [[Gdańsk|Gdansk]] hiriko [https://taniecpolska.pl/organizacje/baltycki-teatr-tanca/ Baltycki Teatr Tanka] konpainian (Baltic Dance Theatre).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Taneczny umysł. Teatr ruchu i tańca w perspektywie neurokogniwistycznej|argitaletxea=Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego|data=2014|url=http://dx.doi.org/10.18778/7969-158-6|isbn=978-83-7969-158-6|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
2017an, [https://www.lasala-lasala.com/ Lasala] konpainiako dantzari gisa hasi zen. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Team|hizkuntza=es-ES|url=https://www.lasala-lasala.com/team|aldizkaria=LASALA|sartze-data=2024-10-30}}</ref> Proiektu ugaritan parte hartu izan du, bai dantza eta antzerki konpainia hainbatetan, bai sorkuntza propioetan.
1997-2009 urte bitarte, Ondarroako [https://dantzarte.weebly.com/ Dantzarte dantza eskolan]n ikasi zuen. 2009-2012 urte bitarte, [https://www.vitoria-gasteiz.org/wb021/was/contenidoAction.do?lang=eu&locale=eu&idioma=eu&uid=_295cc752_11a332f021e__7ff0 Gasteizko Uruñuela Dantza Kontserbatorioan] ikasi zuen.
== Ibilbidea ==
Betidanik izan du dantzarako zaletasuna eta gogoa, eta gurasoak alboan izan ditu bere bidean laguntzen eta babesten.
Jaioterrian, Ondarroan, haurra zela, zeukan dantzarako bidean sakontzeko Gasteizko Jose Uruñuela Dantza Kontserbatorioan osotu zuen bere prestakuntza. Ikasketak amaituta, Dantzaz gazte konpainian modu profesionalean hasi zen 2012. urtean, 2015era arte.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Garazi Etxaburu Aulestia: "Kanpora joatea da dantzaz bizi ahal izateko dudan aukera"|hizkuntza=eu|data=2015-05-15|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2015/05/15/garazi-etxaburu-aulestia-kanpora-joatea-da-dantzaz-bizi-ahal-izateko-dudan-aukera/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
[https://dantzaz.eus/ Dantzaz] gazte konpainian balletetik dantza garaikidera jauzi egin zuen, berak dioenez, norbere sormena lantzeko eta askatasuna sentitzeko aukera eman dio dantza garaikideak. [https://vimeo.com/145369578]
Europako bidea hartu eta Polonian bide profesionalean beste urrats bat emanik, dantza garaikidean bide oparoa egin du eta proiektu ugaritan parte hartu izan du. <ref>{{Erreferentzia|izenburua="Kanpora joatea da dantzaz bizi ahal izateko dudan aukera" - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|hizkuntza=eu|url=https://www.bing.com/search?q=%22Kanpora+joatea+da+dantzaz+bizi+ahal+izateko+dudan+aukera%22+-+Lea-Artibai+eta+Mutrikuko+Hitza%C2%A0:+Lea-Artibai+eta+Mutrikuko+Hitza&qs=n&form=QBRE&sp=-1&lq=1&pq=%22kanpora+joatea+da+dantzaz+bizi+ahal+izateko+dudan+aukera%22+-+lea-artibai+eta+mutrikuko+hitza%C2%A0:+lea-artibai+eta+mutrikuko+hitza&sc=1-126&sk=&cvid=6B813F864D114360A20404A6B38FE9B3&ghsh=0&ghacc=0&ghpl=|aldizkaria=Bing|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
2016-2017 aldian, Poloniako Gdansk hiriko Baltycki Teatr Tanka konpainian dantzari bakarlari eta koreografo laguntzaile aritu zen.
Garazi Etxaburu: "Dantzan egiteko aukera ez da lehen nuen modukoa" - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Garazi Etxaburu: "Dantzan egiteko aukera ez da lehen nuen modukoa"|hizkuntza=eu|data=2016-06-03|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/06/03/garazi-etxaburu-dantzan-egiteko-aukera-ez-da-lehen-nuen-modukoa/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
2017tik, Lasala dantza garaikideko konpainiako partaide da, Judith Argomanizek zuzentzen duen konpainian. Konpainia honetako dantza ikuskizun ugaritan parte hartu izan du hasieratik.
Garazi Etxaburu dantzari ondarrutarrak 'Now' emanaldia estreinatuko du - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Garazi Etxaburu dantzari ondarrutarrak 'Now' emanaldia estreinatuko du|hizkuntza=eu|data=2018-03-08|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2018/03/09/garazi-etxaburu-dantzari-ondarrutarrak-now-emanaldia-estreinatuko-du-2/#:~:text=Garazi%20Etxaburu%20Aulestia%20dantzari%20ondarrutarrak%20Now%20dantza%20ikuskizuna,emanaldia%20da,%20bost%20dantzari%20eta%20hiru%20antzezlek%20osatua.|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024an Lasala konpainian Shine ikuskizunean parte hartu zuen.[https://ww.youtube.com/watch?v=SZe76XVhV9]
2024an, [https://atxteatroa.eus/ Atx teatroan] parte hartu zuen ADEL (Artedrama Euskal Laborategia) jardunaldietan, [https://atxteatroa.eus/marmarra Marmarra] lanean.
=== Sorkuntza propioak: ===
Sorkuntza propioak garatu ditu. Hala, 2020an, ''Oihalezko teilatua'' lana sortu zuen eta dantzari aritu zuen, Jose Pablo Arriaga eskultorearekin batera garatutako proiektuan.[https://www.josepabloarriaga.com/wp-content/uploads/2023/04/OIHALEZKO-TEILATUA-DOSSIERRA.pdf][https://www.youtube.com/watch?v=axaUGdtQvk8]
Harrezkero, 2021ean, elkarlan horri segida emateko aukera izan zuen, [https://www.josepabloarriaga.com/proiektuak/?lang=eu Kandelak] ikuskizunarekin.[https://www.youtube.com/watch?v=fQK2QYAV5kg]
2023-2024an, Artezaur proiektua landu zuen. “Arteak, ez-ohiko espazioak eraldatzeko gaitasuna” [https://vimeo.com/790946884]
Berria aretoa. BERRIA Aretoa – Garazi Etxaburu [https://www.youtubhttps://www.youtube.com/watch?v=Zj7IiUnsX2Ie.com/watch?v=Zj7IiUnsX2I]
Musika taldeekin aritu da musika eta dantza uztartuz, eta bideoklip hauetan parte hartu zuen bere dantzaren bitartez:
• 2022ko Neomak taldearen [https://www.youtube.com/watch?v=nyL5ZnQ9rc8 Hamen] kantuan, abestiaren mezuari gorputzaren adierazpen indartsua gehitu dio Garaziren dantzak.
• Izaro - [https://www.bing.com/videos/riverview/relatedvideo?q=izaro+x+eta+besteak&mid=CF9C426F7BB210221CD1CF9C426F7BB210221CD1&FORM=VIRE x eta besteak].
• Grises, [https://www.youtube.com/watch?v=fGef7n7bVlc Comida para insectos].
Sortzaile eta dantzaria izateaz gain, irakaslea ere bada, [https://uhagon.com/ Markina-Xemeingo Uhagon Kulturgunea]n eta Zumaiako Musika eta Dantza Eskolan.
Bere sorterrian herri mailako ekimenetan parte hartzen du, esaterako, 2024ko abuztuaren 9an antolatutako [https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2024/08/08/bixi-ekimena-heldu-da-ondarroara/ Bixi egunean], fibrosi kistikoari ikusgarritasuna emateko helburuz.
=== '''Elkarrizketak''' ===
Ur handitan: [https://www.eitb.eus/eu/telebista/programak/ur-handitan/bideoak/osoa/4766282/bideoa-garazi-etxaburu-dantzari-ondarroarra-atzerrian-bizi-beharraz/ Garazi Etxaburu dantzari ondarroarra, atzerrian bizi beharraz]
Euskadi Irratia: [https://www.eitb.eus/eu/irratia/euskadi-irratia/programak/txiriboga/osoa/7407703/garazi-etxaburu-dantza-garaikideak-askatasuna-eman-dit-----/ Garazi Etxaburu: 'dantza garaikideak askatasuna eman dit']
Naiz Irratia. [https://www.youtube.com/watch?v=gdQ0MmQJkFo Garazi Etxaburu dantzaria] Bigarren Kafean:
== Iruditegia ==
[[Fitxategi:Artezaur 4.jpg|thumb|220x220px|Artezaur proiektua|ezkerrera]]
<gallery mode="packed" heights="150">
Fitxategi:Artezaur.jpg|Artezaur proiektua
</gallery>
[[File:Artezaur 3.jpg|thumb|Artezaur proiektua|ezkerrera]]
[[File:Artezaur 2.jpg|thumb|Artezaur proiektua|erdian]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
https://www.youtube.com/watch?v=em9xmd51MO8
https://www.youtube.com/watch?v=SZe76XVhV9g
{{bizialdia|1993ko||Etxaburu Aulestia, Garazi}}
[[Kategoria: Ondarroarrak]]
e417ogc5cyvl257e15vgvnifbleugz7
9968924
9968921
2024-11-14T11:47:44Z
Maizara
163278
9968924
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}'''Garazi Etxaburu Aulestia''' ([[Ondarroa]], [[Bizkaia]], [[1993|1993ko]] [[Azaroaren 29|azaroaren 29a]]) [[Dantza|Dantzaria]], sortzailea eta [[Irakasle|irakaslea]] da.
== Bizitza ==
Ondarroan jaio zen 1993ko azaroaren 29an. Gurasoak ditu [[Josu Etxaburu|Josu Etxaburu Osa]] eta Maite Aulestia Urrutia.
Jaioterrian, Ondarroan, 3 urtez hasi zen Dantzarte ballet eskolan, <ref>{{Erreferentzia|izenburua=DANTZARTE|hizkuntza=es|url=https://dantzarte.weebly.com/|aldizkaria=DANTZARTE|sartze-data=2024-10-30}}</ref> Maitane Uribegaz ikasten. 12 urterekin Arriagan bakarlari dantzan egin zuenez geroztik, argi zuen dantzaria izan nahi zuela. 15 urterekin hasi zen Gasteizko Jose Uruñuela Dantza Kontserbatorioan 3 urtez <ref>{{Erreferentzia|izenburua=José Uruñuela Udal Dantza Kontserbatorioa|hizkuntza=eu|data=2024-10-11|url=https://www.vitoria-gasteiz.org/wb021/was/contenidoAction.do?lang=eu&locale=eu&idioma=eu&uid=_295cc752_11a332f021e__7ff0|aldizkaria=www.vitoria-gasteiz.org|sartze-data=2024-10-30}}</ref> eta Batxilergo ikasketekin bateratu beharra izan zuen. Kontserbatoriotik atera eta hiru urte egin zituen Dantzaz gazte konpainian dantza garaikidean sakontzen. 2016an bide profesionalari ekin zion, [[Polonia|Poloniako]] [[Gdańsk|Gdansk]] hiriko [https://taniecpolska.pl/organizacje/baltycki-teatr-tanca/ Baltycki Teatr Tanka] konpainian (Baltic Dance Theatre).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Taneczny umysł. Teatr ruchu i tańca w perspektywie neurokogniwistycznej|argitaletxea=Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego|data=2014|url=http://dx.doi.org/10.18778/7969-158-6|isbn=978-83-7969-158-6|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
2017an, [https://www.lasala-lasala.com/ Lasala] konpainiako dantzari gisa hasi zen. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Team|hizkuntza=es-ES|url=https://www.lasala-lasala.com/team|aldizkaria=LASALA|sartze-data=2024-10-30}}</ref> Proiektu ugaritan parte hartu izan du, bai dantza eta antzerki konpainia hainbatetan, bai sorkuntza propioetan.
1997-2009 urte bitarte, Ondarroako [https://dantzarte.weebly.com/ Dantzarte dantza eskolan]n ikasi zuen. 2009-2012 urte bitarte, [https://www.vitoria-gasteiz.org/wb021/was/contenidoAction.do?lang=eu&locale=eu&idioma=eu&uid=_295cc752_11a332f021e__7ff0 Gasteizko Uruñuela Dantza Kontserbatorioan] ikasi zuen.
== Ibilbidea ==
Betidanik izan du dantzarako zaletasuna eta gogoa, eta gurasoak alboan izan ditu bere bidean laguntzen eta babesten.
Jaioterrian, Ondarroan, haurra zela, zeukan dantzarako bidean sakontzeko Gasteizko Jose Uruñuela Dantza Kontserbatorioan osotu zuen bere prestakuntza. Ikasketak amaituta, Dantzaz gazte konpainian modu profesionalean hasi zen 2012. urtean, 2015era arte.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Garazi Etxaburu Aulestia: "Kanpora joatea da dantzaz bizi ahal izateko dudan aukera"|hizkuntza=eu|data=2015-05-15|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2015/05/15/garazi-etxaburu-aulestia-kanpora-joatea-da-dantzaz-bizi-ahal-izateko-dudan-aukera/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
[https://dantzaz.eus/ Dantzaz] gazte konpainian balletetik dantza garaikidera jauzi egin zuen, berak dioenez, norbere sormena lantzeko eta askatasuna sentitzeko aukera eman dio dantza garaikideak. [https://vimeo.com/145369578]
Europako bidea hartu eta Polonian bide profesionalean beste urrats bat emanik, dantza garaikidean bide oparoa egin du eta proiektu ugaritan parte hartu izan du. <ref>{{Erreferentzia|izenburua="Kanpora joatea da dantzaz bizi ahal izateko dudan aukera" - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|hizkuntza=eu|url=https://www.bing.com/search?q=%22Kanpora+joatea+da+dantzaz+bizi+ahal+izateko+dudan+aukera%22+-+Lea-Artibai+eta+Mutrikuko+Hitza%C2%A0:+Lea-Artibai+eta+Mutrikuko+Hitza&qs=n&form=QBRE&sp=-1&lq=1&pq=%22kanpora+joatea+da+dantzaz+bizi+ahal+izateko+dudan+aukera%22+-+lea-artibai+eta+mutrikuko+hitza%C2%A0:+lea-artibai+eta+mutrikuko+hitza&sc=1-126&sk=&cvid=6B813F864D114360A20404A6B38FE9B3&ghsh=0&ghacc=0&ghpl=|aldizkaria=Bing|sartze-data=2024-10-30}}</ref>
2016-2017 aldian, Poloniako Gdansk hiriko Baltycki Teatr Tanka konpainian dantzari bakarlari eta koreografo laguntzaile aritu zen.
Garazi Etxaburu: "Dantzan egiteko aukera ez da lehen nuen modukoa" - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Garazi Etxaburu: "Dantzan egiteko aukera ez da lehen nuen modukoa"|hizkuntza=eu|data=2016-06-03|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/06/03/garazi-etxaburu-dantzan-egiteko-aukera-ez-da-lehen-nuen-modukoa/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
2017tik, Lasala dantza garaikideko konpainiako partaide da, Judith Argomanizek zuzentzen duen konpainian. Konpainia honetako dantza ikuskizun ugaritan parte hartu izan du hasieratik.
Garazi Etxaburu dantzari ondarrutarrak 'Now' emanaldia estreinatuko du - Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza : Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Garazi Etxaburu dantzari ondarrutarrak 'Now' emanaldia estreinatuko du|hizkuntza=eu|data=2018-03-08|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2018/03/09/garazi-etxaburu-dantzari-ondarrutarrak-now-emanaldia-estreinatuko-du-2/#:~:text=Garazi%20Etxaburu%20Aulestia%20dantzari%20ondarrutarrak%20Now%20dantza%20ikuskizuna,emanaldia%20da,%20bost%20dantzari%20eta%20hiru%20antzezlek%20osatua.|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024an Lasala konpainian Shine ikuskizunean parte hartu zuen.[https://ww.youtube.com/watch?v=SZe76XVhV9]
2024an, [https://atxteatroa.eus/ Atx teatroan] parte hartu zuen ADEL (Artedrama Euskal Laborategia) jardunaldietan, [https://atxteatroa.eus/marmarra Marmarra] lanean.
=== Sorkuntza propioak: ===
Sorkuntza propioak garatu ditu. Hala, 2020an, ''Oihalezko teilatua'' lana sortu zuen eta dantzari aritu zuen, Jose Pablo Arriaga eskultorearekin batera garatutako proiektuan.[https://www.josepabloarriaga.com/wp-content/uploads/2023/04/OIHALEZKO-TEILATUA-DOSSIERRA.pdf][https://www.youtube.com/watch?v=axaUGdtQvk8]
Harrezkero, 2021ean, elkarlan horri segida emateko aukera izan zuen, [https://www.josepabloarriaga.com/proiektuak/?lang=eu Kandelak] ikuskizunarekin.[https://www.youtube.com/watch?v=fQK2QYAV5kg]
2023-2024an, Artezaur proiektua landu zuen. “Arteak, ez-ohiko espazioak eraldatzeko gaitasuna” [https://vimeo.com/790946884]
Berria aretoa. BERRIA Aretoa – Garazi Etxaburu [https://www.youtubhttps://www.youtube.com/watch?v=Zj7IiUnsX2Ie.com/watch?v=Zj7IiUnsX2I]
Musika taldeekin aritu da musika eta dantza uztartuz, eta bideoklip hauetan parte hartu zuen bere dantzaren bitartez:
• 2022ko Neomak taldearen [https://www.youtube.com/watch?v=nyL5ZnQ9rc8 Hamen] kantuan, abestiaren mezuari gorputzaren adierazpen indartsua gehitu dio Garaziren dantzak.
• Izaro - [https://www.bing.com/videos/riverview/relatedvideo?q=izaro+x+eta+besteak&mid=CF9C426F7BB210221CD1CF9C426F7BB210221CD1&FORM=VIRE x eta besteak].
• Grises, [https://www.youtube.com/watch?v=fGef7n7bVlc Comida para insectos].
Sortzaile eta dantzaria izateaz gain, irakaslea ere bada, [https://uhagon.com/ Markina-Xemeingo Uhagon Kulturgunea]n eta Zumaiako Musika eta Dantza Eskolan.
Bere sorterrian herri mailako ekimenetan parte hartzen du, esaterako, 2024ko abuztuaren 9an antolatutako [https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2024/08/08/bixi-ekimena-heldu-da-ondarroara/ Bixi egunean], fibrosi kistikoari ikusgarritasuna emateko helburuz.
=== '''Elkarrizketak''' ===
Ur handitan: [https://www.eitb.eus/eu/telebista/programak/ur-handitan/bideoak/osoa/4766282/bideoa-garazi-etxaburu-dantzari-ondarroarra-atzerrian-bizi-beharraz/ Garazi Etxaburu dantzari ondarroarra, atzerrian bizi beharraz]
Euskadi Irratia: [https://www.eitb.eus/eu/irratia/euskadi-irratia/programak/txiriboga/osoa/7407703/garazi-etxaburu-dantza-garaikideak-askatasuna-eman-dit-----/ Garazi Etxaburu: 'dantza garaikideak askatasuna eman dit']
Naiz Irratia. [https://www.youtube.com/watch?v=gdQ0MmQJkFo Garazi Etxaburu dantzaria] Bigarren Kafean:
== Iruditegia ==
[[Fitxategi:Artezaur 4.jpg|thumb|220x220px|Artezaur proiektua|ezkerrera]]
<gallery mode="packed" heights="150">
Fitxategi:Artezaur.jpg|Artezaur proiektua
</gallery>
[[File:Artezaur 3.jpg|thumb|Artezaur proiektua|ezkerrera]]
[[File:Artezaur 2.jpg|thumb|Artezaur proiektua|erdian]]
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
https://www.youtube.com/watch?v=em9xmd51MO8
https://www.youtube.com/watch?v=SZe76XVhV9g
{{bizialdia|1993ko||Etxaburu Aulestia, Garazi}}
[[Kategoria: Ondarroarrak]]
6a7t21ihfr5t7rx0mrdp2dz4la68gpl
Lankide:LizardiBHI74/Proba orria
2
1211287
9968621
9965973
2024-11-14T07:48:34Z
LizardiBHI74
167821
9968621
wikitext
text/x-wiki
=='''Xawarma'''==
Xawarma Arabiar sukaldaritzako prestakina da. Eskualdean sortu zen {{txp|Otomandar inperioaren}}garaian. Xerra mehetan ebakitako haragia da eta su arinean egiten den haragia astiro astiro. {{txp|arkume}} haragiz edo behikiz ere egiten da maiz.
== '''Historia''' ==
Haragi zatikiak edo xerrak horizontalean erretzea oso aspaldikoa da. {{txp|Otomandar inperioan}} agertu zen lehenengoz,{{txp|doner kebab}} gisa.
== '''Prestakinak''' ==
Sarritan espeziak gehitzen zaizkio {{txp|Xawarma}} haragiari ala nola kuminoa, kanela, kurkuma edo piperautsa. Zeinbat lekutan baharat izeneko {{txp|espezia}} nahasketa erabiltzen da.
[[Fitxategi:Shawarma-sandwich-01.jpg|300px|thumb]]
1n71jh7a4ynljbjqibbleerl7j8zopk
Lankide:LizardiBHI75/Proba orria
2
1211290
9968639
9961074
2024-11-14T08:01:48Z
LizardiBHI75
167376
9968639
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:US Navy 020219-N-3995K-304 Gold Medal Women BobSledders 1.jpg|300px|right]]
=BOBSLEIGH=
Bobsleigh XIX. mendearen amaieran suitzarrek asmatutako {{txp|Neguko kirol|neguko kirola}} da. kirol olinpikoa da eta lerako jaitsiera modalitateetako bat. Suitzako mendietan hasi zen eta grabitatea lagungarri duen lera batean okertutako izotz-pista estu batetik jaistean datza. Hasieran, egurrezko lerak erabiltzen ziren, baina, ondoren, bobsleighs izeneko metalezko lerak erabili ziren.Bobsleighean erabilitako materialak goi teknologiako lera metalikoak eta atletentzako jantzi bereziak ditu. Gaitasunak izotz-pista artifizialetan egiten dira, eta taldeek hainbat abiadura- eta koordinazio-proba gainditu behar dituzte denborarik onena lortzeko. Bobsleigh-a kirol zirraragarria da, eta nazioartean lehiatzeko trebetasuna eta erabakitasuna eskatzen ditu.
=Lehen kluba=
1897an sortu zen lehen bobsleigh kluba St. Moritz, Suitza, eta ordutik Europako beste herrialde batzuetara hedatu da. 1924an Neguko Olinpiar Jokoetan debutatu zuen Chamonixen, Frantzian. 1932tik aurrera, bi pertsonaren bobsleigh modalitatea gehitu zen. 2002ko Salt Lake Cityko Olinpiar Jokoetan bobsleigheko emakumezkoen lehen lehiaketa olinpikoa sartu zen.
=Non egiten da gehien eta zergaitik?=
Espainian, Ricardo Soriano aitzindaria izan zen kirol honetan eta aldaketak egin zituen leretan. Beste espainiar batzuk ere, hala nola Alfonso Cabeza de Vacak, bobsleighean sartu ziren, eta emaitza nabarmenak lortu zituzten nazioartean. Teknologian eta diseinuan aurrerapenak izan diren arren, bobsleigh-a kostu handiko kirola da oraindik, eta batez ere Europako herrialdeetan eta Estatu Batuetan egiten da. Pista modernoek gutxienez 1,200 metroko luzera dute eta hainbat bira eta jaitsiera kontrolatu dituzte.
=Zenbat irauten dute lasterketek?=
Pista gehienek milia bat (1,6 km) inguruko luzera dute eta kirolariek minutu eskasean egiten dute distantzia hori. Azken denborak lau lasterketa batuz kalkulatzen dira.
=Egin den denborarik hoberena=
Inoiz grabatutako bobsleigh azkarrena 156 km/h (97 mph) iristen da.
=Ekipoak=
*Austria
*{{txp|Kanada}}
*{{txp|Frantzia}}
*{{txp|Alemania}}
*{{txp|Italia}}
*{{txp|Japonia}}
*Errusia
*Norbegia
*Suitza
*Estatu batuak
*Letonia
=Pistak=
Gaur egungo pista modernoak, hormigoiez eginda daude. Gutxienez zuzengune bat eta bihurgune jarraituak dituen labirinto bat izatea eskatzen da. 1.200 eta 1.300 metroko luzera izatea da egokia, hori bai gutxienez 15 bihurgune izatea eskatzen da.
Nazioarteko lasterketetarako ibilbideek 1.500 metroko luzera eta bost bihurgune hartzen dituzte gutxienez, 25 metrotik gorako erradioa dutenak. Bihurgune bakoitza kanpoko kurba peraltatu batek osatzen du, eta sarrerako eta irteerako zuzenari «koilara» izeneko gainazal inklinatu baten bidez lotzen zaio (koilara posizio horizontaletik bertikalerako trantsizioa errazteko erabiltzen da). Bihurgune peraltatuen goiko aldea ahurra da, bobsleigh-a pistatik kanpora irten ez dadin. Pistaren hondoa elur irabiatuz egina dago, eta gauez ureztatzen da, guztiz laua den izotzezko geruza lodi bat osatuz Hozte artifizialeko sistemak sartzeak (lehenengoa Alemaniako Königssee hirian eraiki zen 1968an) iraultza ekarri du kirol honetan, kirolariek edozein urtarotan entrenatu ahal izango dutelako.
=Leraren ezaugarriak=
Bob-a lera metalezko bastidore bat da, altzairuzko bi patin pareren gainean muntatua dagoena. Kapota koniko batez estalia dago eta alboetan heldulekuak ditu, irteeran bultzada errazteko. Aurreko patin parea polea sistema baten bidez biratu daiteke, eta ibilgailua oso abiadura handian gidatzea ahalbidetzen du; atzeko pareak palanka balaztak ditu, izotzaren gainean metalezko hortzekin eragiten dutenak. Bob modernoek metal arinen aleazioak, altzairuzko patinak eta material konposatuko gorputz aerodinamikoak konbinatzen dituzte. Lehiaketako lauko bobsleigh-ak gehienez 3,80 metroko luzera izan behar du eta bikoak aldiz 2,70 metroko luzera. Bi kasuetan, gehieneko zabalera 0,67 metrokoa da. Gehienezko pisua (tripulazioa barne) 630 kg-koa da lauko bobsleigh-erako eta 390 kg-koa biko bobsleigh-erako. Pisu gehiago gehitu daiteke; izan ere, zenbat eta pisu handiagoa izan, orduan eta azkarragoa izango da ibilgailua.
=Euskal Herria eta bobsleigha=
Egun, Euskal Herriko lurretan ez dago bobsleigha praktikatzeko inongo pistarik, hori dela eta klub eta federaziorik ere ez dago.
[[Kategoria:txikipedia]]
[[Kategoria:Txikipedia Kirolak]]
9vnv6ghxsa1z2c59euopd4lzjrnhy0g
Lankide:LizardiBHI50/Proba orria
2
1211298
9968715
9955257
2024-11-14T09:10:39Z
LizardiBHI50
167825
9968715
wikitext
text/x-wiki
* SAN BLAS OPILA ----San Blas opilak Blas Sebastekoaren [[San Blas jaia|egunaren]] inguruan otsailaren 3a egiten diren opilak dira. ERREZETA Osagaiak hauek dira: arrautza, irina, azukrea, gantz edo [[margarina]], legamia. Osagai horiek anis-belarraren haziarekin edo esentziarekin oratu egiten da. itxura zapaldua ematen zaio, pikuekin ertzetan. Guztia arrautzaren zuringoa elur itxuran egindako merengekin eta azukre orez estatzen da.
** Kilo bat gari-irin
** 6 arrautza
** 125 gr txerri-gantz edo gurin edo margarina
** Kilo erdi azukre
** Legami zorrotxo bat
** 15 tanta anis esentzia Glasatua egiteko:
** 2 arrautza zuringo
** 250 gr azukre-hauts
** 10 limoi-zuku tanta
** 10 tanta anis esentzia (aukerakoa) San Blas opilak, tradizioaren arabera, elizan bedeinkatu behar dira.
1l8tnw32pre9vd2ed2k70b2lkxjgyix
Lankide:LizardiBHI65/Proba orria
2
1211310
9968860
9961161
2024-11-14T11:11:00Z
LizardiBHI65
166680
9968860
wikitext
text/x-wiki
==Dibisa==
Dibisa beste herrialde edo eskualde bateko dirua da.
Dibisak trukatu edo saleros daitezke, eta horretarako nazioarteko dibisen truke-merkatua dago.
[[Fitxategi:South East Asia Exchange Rates (6031878489).jpg|300px|right|thumb|dibisa]]
Merkatu horretan sortzen den dibisen {{txp|trukaneurria}} edo balioa dibisa ezberdinen eskaria eta eskaintza zein diren erabakitzen da,
Dibisen trukeari esker, dibisen merkatua sortu zen, {{txp|Forex}} (Foreign Exchange Market) izenez ere ezaguna, non dibisak inbertsio modu gisa eros daitezkeen.
Dibisa artean {{txp|dolar}} estatubatuarra, {{txp|euroa}}, {{txp|libera}} esterlinoa, franko suitzarra eta {{txp|yena}} daude. Baina dibisak ez dira soilik inbertitzeko arrazoi gisa eskatzen, baita ordaintzeko bide gisa ere.
Helburu nagusia da baliabide finantzarioak inbertitu edo mailegatu nahi dituztenak baliabideen beharra dutenekin harremanetan jartzea.
Finantza- sistema merkatu eta erakunde finantzarioen taldeak osatzen dute. Helburu nagusia da baliabide finantzarioak inbertitu edo mailegatu nahi dituztenak baliabideen beharra dutenekin harremanetan jartzea.
==Aipamen historikoa==
Nazioarteko Dibisa sistemaren bilakaeran, 1870etik gaur egunera bitartean, hiru antolaketa mota bereiz daiteke:
Urrearen patria (1870-1914): Urrearen patroia diru-unitatearen balioa urre kopuruaren arabera finkatzen duenmoneta-sistema da.
{{txp|Bretton Woods}} patroia edo kanbio-tasa finkoen patroia (1944-1973): {{txp|Bigarren mundu gerraren}} ondoren, urrearen patroia beste patroi batek ordezkatu zuen.
Gaur egun: Kanbio-tasa malgua dago, orain dibisa ez dago urrearen mende, orain dibisa papera da eta ez dauka ezer errespaldatzeko, bakarrik bankuak eta gobernuek balio bat ematen diote eta hauen babesleak dira.
Kanbio-tasa: zuzena eta zeharkakoa
Kanbio-merkatuen funtzionamendua ezagutzea beharrezkoa da nazioartean darabilten enpresentzat, eta are garrantzitsuagoa da jakitea zein diren dibisa baten kanbio-tasak: altuak edo baxuak izatearenak, handitzearen edo txikitzearen, edota beste arrazoiak.
t6kjiruhfwdxc946kkf9pnf26oxsgq0
Lankide:Ainhoa.fp/Proba orria
2
1211346
9967481
9967457
2024-11-13T11:59:53Z
Maiderzr
166529
9967481
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea da. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioaren puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskriba dezakegu.
Hainbat tokitan topa dezakegu eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurki ditzakegu: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa. XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa da. Hau ulertzeko bai eremu elektrikoaren baita magnetikoaren jatorriak ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da. eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak. Aitzitik, Michael Faraday-k eta James Clerk Maxwell-ek frogatu zuten eremu magnetiko aldakorrek ere eremu elektrikoak sortzen zituztela.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoeak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Oersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>
Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira.
* Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea. <math>k=\hat{z}=\vec{E}\times\vec{B}</math>
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. Hertz (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako fotoiaren energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez:<math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: irrati-uhinak, mikrouhinak, infragorriak, argi ikusgarria, ultramorea, X izpiak eta gamma izpiak. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute, hurrengo irudian argi ikus daitekeena:
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
==== Komunikazioa ====
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref> Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da, ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.
==== Automobilgintza ====
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, erregai gutxiago kontsumituko dute eta, beraz, atmosferara CO<sub>2</sub> gutxiago igorriko dute<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
[[Kondentsadore|Kondentsadoreak]] saretik bereganatutako energiaz kargatzen dira, eta pilatutako energia bat-batean askatzen dute, mikrosegundotan, alegia.<ref name=":0" /> Horretarako, akzio bizkorreko [[Etengailu|etengailuak]] integratzen dira sisteman; merkurio-lurrunezko ignitroiak dira ezagunenak edota erabilienak. Azken finean, bobina eroale metaliko batetik gertu jartzen denean, eta kondentsadore-bankutik energia jasotzen duenean, pieza metalikoaren eta bobinaren artean eremu elektromagnetiko bat sortzen da. Eremu elektromagnetiko horrek korronte elektriko bat sortzen du pieza metalikoan, eta pieza horrek beste eremu elektromagnetiko bat sortzen du aurrekoaren kontrako noranzkoan. Bi eremu horien arteko interakzioan, indar edo bultzada bat sortzen da. Ez nolanahiko bultzada, gainera. Pieza ziztu bizian, 50 m/s-tik 200 m/s-ra bitarteko abiaduran deformatzen da.
==== Etxeko gailu elektrikoak ====
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
g257pahzwb4qx0edsc136gwaepygnju
9967484
9967481
2024-11-13T12:00:27Z
Aneau
161540
9967484
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea da. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioaren puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskriba dezakegu.
Hainbat tokitan topa dezakegu eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurki ditzakegu: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa. XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa da. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren baita magnetikoaren jatorriak ere ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da. eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Oersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>
Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira.
* Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea. <math>k=\hat{z}=\vec{E}\times\vec{B}</math>
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez:<math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute, hurrengo irudian argi ikus daitekeena:
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
==== Komunikazioa ====
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref> Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da, ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.
==== Automobilgintza ====
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, erregai gutxiago kontsumituko dute eta, beraz, atmosferara CO<sub>2</sub> gutxiago igorriko dute<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
[[Kondentsadore|Kondentsadoreak]] saretik bereganatutako energiaz kargatzen dira, eta pilatutako energia bat-batean askatzen dute, mikrosegundotan, alegia.<ref name=":0" /> Horretarako, akzio bizkorreko [[Etengailu|etengailuak]] integratzen dira sisteman; merkurio-lurrunezko ignitroiak dira ezagunenak edota erabilienak. Azken finean, bobina eroale metaliko batetik gertu jartzen denean, eta kondentsadore-bankutik energia jasotzen duenean, pieza metalikoaren eta bobinaren artean eremu elektromagnetiko bat sortzen da. Eremu elektromagnetiko horrek korronte elektriko bat sortzen du pieza metalikoan, eta pieza horrek beste eremu elektromagnetiko bat sortzen du aurrekoaren kontrako noranzkoan. Bi eremu horien arteko interakzioan, indar edo bultzada bat sortzen da. Ez nolanahiko bultzada, gainera. Pieza ziztu bizian, 50 m/s-tik 200 m/s-ra bitarteko abiaduran deformatzen da.
==== Etxeko gailu elektrikoak ====
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
66anc3xyia902se0bravmbhvuutdrx2
9967488
9967484
2024-11-13T12:00:48Z
Maiderzr
166529
9967488
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea da. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioaren puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskriba dezakegu.
Hainbat tokitan topa dezakegu eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurki ditzakegu: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa. XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa da. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren baita magnetikoaren jatorriak ere ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Oersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>
Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira.
* Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea. <math>k=\hat{z}=\vec{E}\times\vec{B}</math>
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez:<math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute, hurrengo irudian argi ikus daitekeena:
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
==== Komunikazioa ====
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref> Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da, ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.
==== Automobilgintza ====
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, erregai gutxiago kontsumituko dute eta, beraz, atmosferara CO<sub>2</sub> gutxiago igorriko dute<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
[[Kondentsadore|Kondentsadoreak]] saretik bereganatutako energiaz kargatzen dira, eta pilatutako energia bat-batean askatzen dute, mikrosegundotan, alegia.<ref name=":0" /> Horretarako, akzio bizkorreko [[Etengailu|etengailuak]] integratzen dira sisteman; merkurio-lurrunezko ignitroiak dira ezagunenak edota erabilienak. Azken finean, bobina eroale metaliko batetik gertu jartzen denean, eta kondentsadore-bankutik energia jasotzen duenean, pieza metalikoaren eta bobinaren artean eremu elektromagnetiko bat sortzen da. Eremu elektromagnetiko horrek korronte elektriko bat sortzen du pieza metalikoan, eta pieza horrek beste eremu elektromagnetiko bat sortzen du aurrekoaren kontrako noranzkoan. Bi eremu horien arteko interakzioan, indar edo bultzada bat sortzen da. Ez nolanahiko bultzada, gainera. Pieza ziztu bizian, 50 m/s-tik 200 m/s-ra bitarteko abiaduran deformatzen da.
==== Etxeko gailu elektrikoak ====
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
4buzi7db13mcfpslkvs49yly2t23gl7
9967490
9967488
2024-11-13T12:02:15Z
Aneau
161540
9967490
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea da. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioaren puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskriba dezakegu.
Hainbat tokitan topa dezakegu eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurki ditzakegu: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa. XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa da. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren baita magnetikoaren jatorriak ere ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Oersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>
Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira.
* Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea. <math>k=\hat{z}=\vec{E}\times\vec{B}</math>
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez:<math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute, hurrengo irudian argi ikus daitekeena:
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
==== Komunikazioa ====
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref> Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da, ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.
==== Automobilgintza ====
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, erregai gutxiago kontsumituko dute eta, beraz, atmosferara CO<sub>2</sub> gutxiago igorriko dute<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
[[Kondentsadore|Kondentsadoreak]] saretik bereganatutako energiaz kargatzen dira, eta pilatutako energia bat-batean askatzen dute, mikrosegundotan, alegia.<ref name=":0" /> Horretarako, akzio bizkorreko [[Etengailu|etengailuak]] integratzen dira sisteman; merkurio-lurrunezko ignitroiak dira ezagunenak edota erabilienak. Azken finean, bobina eroale metaliko batetik gertu jartzen denean, eta kondentsadore-bankutik energia jasotzen duenean, pieza metalikoaren eta bobinaren artean eremu elektromagnetiko bat sortzen da. Eremu elektromagnetiko horrek korronte elektriko bat sortzen du pieza metalikoan, eta pieza horrek beste eremu elektromagnetiko bat sortzen du aurrekoaren kontrako noranzkoan. Bi eremu horien arteko interakzioan, indar edo bultzada bat sortzen da. Ez nolanahiko bultzada, gainera. Pieza ziztu bizian, 50 m/s-tik 200 m/s-ra bitarteko abiaduran deformatzen da.
==== Etxeko gailu elektrikoak ====
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
m0g5zy11ytv2x2f46kaf3491gbvbdsp
9967496
9967490
2024-11-13T12:04:21Z
Maiderzr
166529
9967496
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea da. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskriba dezakegu.
Hainbat tokitan topa dezakegu eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurki ditzakegu: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa da. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren baita magnetikoaren jatorriak ere ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>
Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira.
* Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea. <math>k=\hat{z}=\vec{E}\times\vec{B}</math>
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez:<math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute, hurrengo irudian argi ikus daitekeena:
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
==== Komunikazioa ====
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref> Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da, ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.
==== Automobilgintza ====
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, erregai gutxiago kontsumituko dute eta, beraz, atmosferara CO<sub>2</sub> gutxiago igorriko dute<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
[[Kondentsadore|Kondentsadoreak]] saretik bereganatutako energiaz kargatzen dira, eta pilatutako energia bat-batean askatzen dute, mikrosegundotan, alegia.<ref name=":0" /> Horretarako, akzio bizkorreko [[Etengailu|etengailuak]] integratzen dira sisteman; merkurio-lurrunezko ignitroiak dira ezagunenak edota erabilienak. Azken finean, bobina eroale metaliko batetik gertu jartzen denean, eta kondentsadore-bankutik energia jasotzen duenean, pieza metalikoaren eta bobinaren artean eremu elektromagnetiko bat sortzen da. Eremu elektromagnetiko horrek korronte elektriko bat sortzen du pieza metalikoan, eta pieza horrek beste eremu elektromagnetiko bat sortzen du aurrekoaren kontrako noranzkoan. Bi eremu horien arteko interakzioan, indar edo bultzada bat sortzen da. Ez nolanahiko bultzada, gainera. Pieza ziztu bizian, 50 m/s-tik 200 m/s-ra bitarteko abiaduran deformatzen da.
==== Etxeko gailu elektrikoak ====
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
peavfcngsybsjc1wdortvkwku7ivevb
9967508
9967496
2024-11-13T12:10:35Z
Maiderzr
166529
9967508
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea da. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskriba dezakegu.
Hainbat tokitan topa dezakegu eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurki ditzakegu: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa da. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren baita magnetikoaren jatorriak ere ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez:<math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute, hurrengo irudian argi ikus daitekeena:
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
==== Komunikazioa ====
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref> Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da, ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.
==== Automobilgintza ====
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, erregai gutxiago kontsumituko dute eta, beraz, atmosferara CO<sub>2</sub> gutxiago igorriko dute<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
[[Kondentsadore|Kondentsadoreak]] saretik bereganatutako energiaz kargatzen dira, eta pilatutako energia bat-batean askatzen dute, mikrosegundotan, alegia.<ref name=":0" /> Horretarako, akzio bizkorreko [[Etengailu|etengailuak]] integratzen dira sisteman; merkurio-lurrunezko ignitroiak dira ezagunenak edota erabilienak. Azken finean, bobina eroale metaliko batetik gertu jartzen denean, eta kondentsadore-bankutik energia jasotzen duenean, pieza metalikoaren eta bobinaren artean eremu elektromagnetiko bat sortzen da. Eremu elektromagnetiko horrek korronte elektriko bat sortzen du pieza metalikoan, eta pieza horrek beste eremu elektromagnetiko bat sortzen du aurrekoaren kontrako noranzkoan. Bi eremu horien arteko interakzioan, indar edo bultzada bat sortzen da. Ez nolanahiko bultzada, gainera. Pieza ziztu bizian, 50 m/s-tik 200 m/s-ra bitarteko abiaduran deformatzen da.
==== Etxeko gailu elektrikoak ====
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
ssipkttbfnjm64q15s8hdmeto7ofm2x
9967512
9967508
2024-11-13T12:11:17Z
Aneau
161540
9967512
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea da. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskriba dezakegu.
Hainbat tokitan topa dezakegu eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurki ditzakegu: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa da. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren baita magnetikoaren jatorriak ere ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez:<math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute, hurrengo irudian argi ikus daitekeena:
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
==== Komunikazioa ====
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref> Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da, ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.
==== Automobilgintza ====
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
[[Kondentsadore|Kondentsadoreak]] saretik bereganatutako energiaz kargatzen dira, eta pilatutako energia bat-batean askatzen dute, mikrosegundotan, alegia.<ref name=":0" /> Horretarako, akzio bizkorreko [[Etengailu|etengailuak]] integratzen dira sisteman; merkurio-lurrunezko ignitroiak dira ezagunenak edota erabilienak. Azken finean, bobina eroale metaliko batetik gertu jartzen denean, eta kondentsadore-bankutik energia jasotzen duenean, pieza metalikoaren eta bobinaren artean eremu elektromagnetiko bat sortzen da. Eremu elektromagnetiko horrek korronte elektriko bat sortzen du pieza metalikoan, eta pieza horrek beste eremu elektromagnetiko bat sortzen du aurrekoaren kontrako noranzkoan. Bi eremu horien arteko interakzioan, indar edo bultzada bat sortzen da. Ez nolanahiko bultzada, gainera. Pieza ziztu bizian, 50 m/s-tik 200 m/s-ra bitarteko abiaduran deformatzen da.
==== Etxeko gailu elektrikoak ====
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
dl7bmyxfbyd9tm1fli7y0ad5rxqur69
9967533
9967512
2024-11-13T12:17:37Z
Maiderzr
166529
9967533
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea da. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskriba dezakegu.
Hainbat tokitan topa dezakegu eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurki ditzakegu: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa da. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren baita magnetikoaren jatorriak ere ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez:<math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute, hurrengo irudian argi ikus daitekeena:
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
==== Komunikazioa ====
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria. Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref>
==== Automobilgintza ====
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, orduan eta erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
==== Etxeko gailu elektrikoak ====
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
dt460y58rklpv178f2mvhj4bfxzisz6
9967535
9967533
2024-11-13T12:18:09Z
Maiderzr
166529
9967535
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea da. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskriba dezakegu.
Hainbat tokitan topa dezakegu eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurki ditzakegu: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa da. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren baita magnetikoaren jatorriak ere ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez:<math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute.
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb|[[Espektro elektromagnetiko|Espektro elektromganetikoa]]]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
==== Komunikazioa ====
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria. Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref>
==== Automobilgintza ====
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, orduan eta erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
==== Etxeko gailu elektrikoak ====
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
5yo18exfxr7mawsdzc5g4i86d5bw0ak
9967537
9967535
2024-11-13T12:18:24Z
Maiderzr
166529
9967537
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea da. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskriba dezakegu.
Hainbat tokitan topa dezakegu eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurki ditzakegu: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa da. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren baita magnetikoaren jatorriak ere ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez: <math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute.
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb|[[Espektro elektromagnetiko|Espektro elektromganetikoa]]]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
==== Komunikazioa ====
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria. Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref>
==== Automobilgintza ====
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, orduan eta erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
==== Etxeko gailu elektrikoak ====
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
9h9jq2g6n7p2flctgzztsvkh2greaxu
9967544
9967537
2024-11-13T12:21:16Z
Aneau
161540
9967544
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea da. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskriba dezakegu.
Hainbat tokitan topa dezakegu eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurki ditzakegu: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa da. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren baita magnetikoaren jatorriak ere ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez: <math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute.
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb|[[Espektro elektromagnetiko|Espektro elektromganetikoa]]]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
=== Komunikazioa ===
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria. Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref>
=== Automobilgintza ===
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, orduan eta erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
=== Etxeko gailu elektrikoak ===
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
ax451w9y145hq53yp4w8yfqolxdau03
9967771
9967544
2024-11-13T14:21:52Z
Olaiago
167841
9967771
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea da. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskriba dezakegu.
Hainbat tokitan topa dezakegu eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurki ditzakegu: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa da. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren baita magnetikoaren jatorriak ere ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
Lorentzen indarra espazioko eskualde batean abiadura batez higitzen ari den karga elektriko puntual baten gainean eragiten duen indarra da. Formulan ikusten dugunez, indar hori zuzenki proportzionala da bai eremuarekiko baita abiadurarekiko ere. Karga puntual baten gainean indar magnetikoak eragiteko karga hori eremu magnetiko baten barruan higi behar da abiadura batez. Indar hori bai abiadura bai eremuaren planoekiko perpendikularra den norabidean agertuko da, eta noranzkoa abiadura eta eremuaren noranzkoen araberakoa izango da. Indarraren norabide eta noranzkoaren kalkulua egiteko formula badugu;
<math>\vec{C} = \vec{A}\times \vec{B}</math>
<math>
\vec{C} = \begin{vmatrix} \mathbf{i} & \mathbf{j} & \mathbf{k} \\ A_x & A_y & A_z \\ B_x & B_y & B_z \end{vmatrix}
</math>
nahiz eta eskubiko eskuaren erregela izenez ezagutzen den metodoa ere oso erabilgarria zaigun.
Eremu elektriko eta magnetikoaren artean erlazioa estua dago. Eremu elektromagnetiko bezala ezagutzen diren inguruneak eremu elektriko eta magnetikoak aldi berean eragiten duten inguruneak dira. Eremu magnetiko aldakorrek eremu elektrikoak sortzen dituzte, Faradayren legeak dion moduan;
<math>\vec{\mathcal{E}} = -\frac{\partial \vec{B}}{\partial t}
</math>
Bestalde, karga higikariek ere eremu magnetikoak induzitzen dituzte. Hona hemen I intentsitateko hainbat forma ezberdinek haien inguruan sortzen dituzten eremu magnetikoak.
I intentsitatea garraiatzen duen hari infiniti batek r distanziara sortzen duen eremu magnetikoa;
<math>\vec{B} = \frac{\mu_0 I}{2 \pi r} \hat{\phi}
</math>
I intensitatea garraiatzen duen hari zirkularrak bere zentroan sortzen duen eremu magnetikoa;
<math>\vec{B} = \frac{\mu_0 I}{2 R} \hat{z}
</math> , <math>R
</math> zirkuluaren erradioa izanik.
Azkenik eremu elektromagnetiko baten barruan higitzen ari den karga baten gainean eragiten duen indar netoa indar elektriko eta magnetikoaren batura da.
<math>\vec{F} = q (\vec{E} + \vec{v} \times \vec{B})
</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez: <math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute.
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb|[[Espektro elektromagnetiko|Espektro elektromganetikoa]]]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
=== Komunikazioa ===
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria. Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref>
=== Automobilgintza ===
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, orduan eta erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
=== Etxeko gailu elektrikoak ===
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
kpa4bu14obrd4w1e2kfbgsuqm8q6af3
9967879
9967771
2024-11-13T15:24:58Z
Aneau
161540
/* Eremu elektromagnetikoa */
9967879
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' da karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskribatzen da.
Hainbat tokitan topatzen da eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurkitzen dira: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa da kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren, bai magnetikoaren jatorriak ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
Lorentzen indarra espazioko eskualde batean abiadura batez higitzen ari den karga elektriko puntual baten gainean eragiten duen indarra da. Formulan ikusten dugunez, indar hori zuzenki proportzionala da bai eremuarekiko baita abiadurarekiko ere. Karga puntual baten gainean indar magnetikoak eragiteko karga hori eremu magnetiko baten barruan higi behar da abiadura batez. Indar hori bai abiadura bai eremuaren planoekiko perpendikularra den norabidean agertuko da, eta noranzkoa abiadura eta eremuaren noranzkoen araberakoa izango da. Indarraren norabide eta noranzkoaren kalkulua egiteko formula badugu;
<math>\vec{C} = \vec{A}\times \vec{B}</math>
<math>
\vec{C} = \begin{vmatrix} \mathbf{i} & \mathbf{j} & \mathbf{k} \\ A_x & A_y & A_z \\ B_x & B_y & B_z \end{vmatrix}
</math>
nahiz eta eskubiko eskuaren erregela izenez ezagutzen den metodoa ere oso erabilgarria zaigun.
Eremu elektriko eta magnetikoaren artean erlazioa estua dago. Eremu elektromagnetiko bezala ezagutzen diren inguruneak eremu elektriko eta magnetikoak aldi berean eragiten duten inguruneak dira. Eremu magnetiko aldakorrek eremu elektrikoak sortzen dituzte, Faradayren legeak dion moduan;
<math>\vec{\mathcal{E}} = -\frac{\partial \vec{B}}{\partial t}
</math>
Bestalde, karga higikariek ere eremu magnetikoak induzitzen dituzte. Hona hemen I intentsitateko hainbat forma ezberdinek haien inguruan sortzen dituzten eremu magnetikoak.
I intentsitatea garraiatzen duen hari infiniti batek r distanziara sortzen duen eremu magnetikoa;
<math>\vec{B} = \frac{\mu_0 I}{2 \pi r} \hat{\phi}
</math>
I intensitatea garraiatzen duen hari zirkularrak bere zentroan sortzen duen eremu magnetikoa;
<math>\vec{B} = \frac{\mu_0 I}{2 R} \hat{z}
</math> , <math>R
</math> zirkuluaren erradioa izanik.
Azkenik eremu elektromagnetiko baten barruan higitzen ari den karga baten gainean eragiten duen indar netoa indar elektriko eta magnetikoaren batura da.
<math>\vec{F} = q (\vec{E} + \vec{v} \times \vec{B})
</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez: <math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute.
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb|[[Espektro elektromagnetiko|Espektro elektromganetikoa]]]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
=== Komunikazioa ===
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria. Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref>
=== Automobilgintza ===
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, orduan eta erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
=== Etxeko gailu elektrikoak ===
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
n5iiy4xhpmdwwarek07qphbp03f7g1p
9967980
9967879
2024-11-13T16:11:23Z
212.166.220.209
9967980
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' da karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskribatzen da.
Hainbat tokitan topatzen da eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurkitzen dira: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa da kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren, bai magnetikoaren jatorriak ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
Lorentzen indarra espazioko eskualde batean abiadura batez higitzen ari den karga elektriko puntual baten gainean eragiten duen indarra da. Formulan ikusten dugunez, indar hori zuzenki proportzionala da bai eremuarekiko baita abiadurarekiko ere. Karga puntual baten gainean indar magnetikoak eragiteko karga hori eremu magnetiko baten barruan higi behar da abiadura batez. Indar hori bai abiadura bai eremuaren planoekiko perpendikularra den norabidean agertuko da, eta noranzkoa abiadura eta eremuaren noranzkoen araberakoa izango da. Indarraren norabide eta noranzkoaren kalkulua egiteko formula badugu;
<math>\vec{C} = \vec{A}\times \vec{B}</math>
<math>
\vec{C} = \begin{vmatrix} \mathbf{i} & \mathbf{j} & \mathbf{k} \\ A_x & A_y & A_z \\ B_x & B_y & B_z \end{vmatrix}
</math>
nahiz eta eskubiko eskuaren erregela izenez ezagutzen den metodoa ere oso erabilgarria zaigun.
Eremu elektriko eta magnetikoaren artean erlazioa estua dago. Eremu elektromagnetiko bezala ezagutzen diren inguruneak eremu elektriko eta magnetikoak aldi berean eragiten duten inguruneak dira. Eremu magnetiko aldakorrek eremu elektrikoak sortzen dituzte, Faradayren legeak dion moduan;
<math>\vec{\mathcal{E}} = -\frac{\partial \vec{B}}{\partial t}
</math>
Azkenik eremu elektromagnetiko baten barruan higitzen ari den karga baten gainean eragiten duen indar netoa indar elektriko eta magnetikoaren batura da.
<math>\vec{F} = q (\vec{E} + \vec{v} \times \vec{B})
</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez: <math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute.
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb|[[Espektro elektromagnetiko|Espektro elektromganetikoa]]]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
=== Komunikazioa ===
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria. Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref>
=== Automobilgintza ===
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, orduan eta erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
=== Etxeko gailu elektrikoak ===
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
dhw7yszq5v075jgkdy3isjaa3dkjub0
9967996
9967980
2024-11-13T16:16:41Z
Aneau
161540
/* Erreferentziak */
9967996
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' da karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>Comunidad de Madrid. (2017ko urtarrilaren 17a). Campos electromagnéticos. <nowiki>https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233</nowiki> </ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskribatzen da.
Hainbat tokitan topatzen da eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurkitzen dira: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa da kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren, bai magnetikoaren jatorriak ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
Lorentzen indarra espazioko eskualde batean abiadura batez higitzen ari den karga elektriko puntual baten gainean eragiten duen indarra da. Formulan ikusten dugunez, indar hori zuzenki proportzionala da bai eremuarekiko baita abiadurarekiko ere. Karga puntual baten gainean indar magnetikoak eragiteko karga hori eremu magnetiko baten barruan higi behar da abiadura batez. Indar hori bai abiadura bai eremuaren planoekiko perpendikularra den norabidean agertuko da, eta noranzkoa abiadura eta eremuaren noranzkoen araberakoa izango da. Indarraren norabide eta noranzkoaren kalkulua egiteko formula badugu;
<math>\vec{C} = \vec{A}\times \vec{B}</math>
<math>
\vec{C} = \begin{vmatrix} \mathbf{i} & \mathbf{j} & \mathbf{k} \\ A_x & A_y & A_z \\ B_x & B_y & B_z \end{vmatrix}
</math>
nahiz eta eskubiko eskuaren erregela izenez ezagutzen den metodoa ere oso erabilgarria zaigun.
Eremu elektriko eta magnetikoaren artean erlazioa estua dago. Eremu elektromagnetiko bezala ezagutzen diren inguruneak eremu elektriko eta magnetikoak aldi berean eragiten duten inguruneak dira. Eremu magnetiko aldakorrek eremu elektrikoak sortzen dituzte, Faradayren legeak dion moduan;
<math>\vec{\mathcal{E}} = -\frac{\partial \vec{B}}{\partial t}
</math>
Azkenik eremu elektromagnetiko baten barruan higitzen ari den karga baten gainean eragiten duen indar netoa indar elektriko eta magnetikoaren batura da.
<math>\vec{F} = q (\vec{E} + \vec{v} \times \vec{B})
</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez: <math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute.
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb|[[Espektro elektromagnetiko|Espektro elektromganetikoa]]]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
=== Komunikazioa ===
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria. Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref>
=== Automobilgintza ===
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, orduan eta erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
=== Etxeko gailu elektrikoak ===
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
72amns9dqn10n2msfka8y7aswwf84ef
9967999
9967996
2024-11-13T16:17:23Z
Aneau
161540
/* Eremu elektromagnetikoa */
9967999
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' da karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskribatzen da.
Hainbat tokitan topatzen da eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurkitzen dira: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa da kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren, bai magnetikoaren jatorriak ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
Lorentzen indarra espazioko eskualde batean abiadura batez higitzen ari den karga elektriko puntual baten gainean eragiten duen indarra da. Formulan ikusten dugunez, indar hori zuzenki proportzionala da bai eremuarekiko baita abiadurarekiko ere. Karga puntual baten gainean indar magnetikoak eragiteko karga hori eremu magnetiko baten barruan higi behar da abiadura batez. Indar hori bai abiadura bai eremuaren planoekiko perpendikularra den norabidean agertuko da, eta noranzkoa abiadura eta eremuaren noranzkoen araberakoa izango da. Indarraren norabide eta noranzkoaren kalkulua egiteko formula badugu;
<math>\vec{C} = \vec{A}\times \vec{B}</math>
<math>
\vec{C} = \begin{vmatrix} \mathbf{i} & \mathbf{j} & \mathbf{k} \\ A_x & A_y & A_z \\ B_x & B_y & B_z \end{vmatrix}
</math>
nahiz eta eskubiko eskuaren erregela izenez ezagutzen den metodoa ere oso erabilgarria zaigun.
Eremu elektriko eta magnetikoaren artean erlazioa estua dago. Eremu elektromagnetiko bezala ezagutzen diren inguruneak eremu elektriko eta magnetikoak aldi berean eragiten duten inguruneak dira. Eremu magnetiko aldakorrek eremu elektrikoak sortzen dituzte, Faradayren legeak dion moduan;
<math>\vec{\mathcal{E}} = -\frac{\partial \vec{B}}{\partial t}
</math>
Azkenik eremu elektromagnetiko baten barruan higitzen ari den karga baten gainean eragiten duen indar netoa indar elektriko eta magnetikoaren batura da.
<math>\vec{F} = q (\vec{E} + \vec{v} \times \vec{B})
</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez: <math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute.
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb|[[Espektro elektromagnetiko|Espektro elektromganetikoa]]]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
=== Komunikazioa ===
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria. Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref>
=== Automobilgintza ===
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, orduan eta erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
=== Etxeko gailu elektrikoak ===
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
dhw7yszq5v075jgkdy3isjaa3dkjub0
9968075
9967999
2024-11-13T16:44:16Z
Aneau
161540
9968075
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' da karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskribatzen da.
Hainbat tokitan topatzen da eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurkitzen dira: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa da kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren, bai magnetikoaren jatorriak ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, argiaren abiadurarekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren perpendikularrak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez: <math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute.
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb|[[Espektro elektromagnetiko|Espektro elektromganetikoa]]]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
=== Komunikazioa ===
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria. Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref>
=== Automobilgintza ===
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, orduan eta erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
=== Etxeko gailu elektrikoak ===
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
9et9wpby2i117egjeqgxoks096mbrpp
9968091
9968075
2024-11-13T16:53:03Z
Ainhoa.fp
166779
9968091
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' da karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskribatzen da.
Hainbat tokitan topatzen da eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurkitzen dira: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa da kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren, bai magnetikoaren jatorriak ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, [[argiaren abiadura]]<nowiki/>rekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren [[Elkarzut|perpendikular]]<nowiki/>rak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math><math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez: <math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute.
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb|[[Espektro elektromagnetiko|Espektro elektromganetikoa]]]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
=== Komunikazioa ===
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria. Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref>
=== Automobilgintza ===
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, orduan eta erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
=== Etxeko gailu elektrikoak ===
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
<references />
owrgagnpfybbomld5vmlk6o8x1n5w5o
9968095
9968091
2024-11-13T16:55:45Z
Ainhoa.fp
166779
9968095
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' da karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskribatzen da.
Hainbat tokitan topatzen da eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurkitzen dira: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa da kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren, bai magnetikoaren jatorriak ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, [[argiaren abiadura]]<nowiki/>rekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren [[Elkarzut|perpendikular]]<nowiki/>rak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math> <math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez: <math>\lambda=\frac{v}{f}</math>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak [[Espektro (argipena)|espektro elektromagnetikoa]] osatzen dute.
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb|[[Espektro elektromagnetiko|Espektro elektromganetikoa]]]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
=== Komunikazioa ===
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria. Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref>
=== Automobilgintza ===
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, orduan eta erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
=== Etxeko gailu elektrikoak ===
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
<references />
i4b5fibig6bpezafsldx1itp1utkai9
9968109
9968095
2024-11-13T17:08:46Z
Ainhoa.fp
166779
9968109
wikitext
text/x-wiki
= Eremu elektromagnetikoa =
'''Eremu elektromagnetikoa''' da karga elektriko mugikorren abiadura-aldaketak eragindako espazioaren propietatea. Pausagunean dagoen karga batek [[eremu elektriko]] bat sortzen du bere inguruko espazioan. Aldiz, karga higikorrek, hots, [[Korronte elektriko|korronte elektrikoek]], [[Eremu magnetiko|eremu magnetikoa]] sortzen dute. Bada, eremu elektromagnetikoa eremu magnetikoaren eta elektrikoaren arteko konbinazio baten bidez sortzen da. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campos electromagnéticos|hizkuntza=es|data=2017-01-17|url=https://www.comunidad.madrid/servicios/salud/campos-electromagneticos#panel-9233|aldizkaria=Comunidad de Madrid|sartze-data=2024-11-13}}</ref> <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektromagnetiko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>[[Fitxategi:Onde electromagnetique.svg|thumb|[[Erradiazio elektromagnetikoa]] [[Elkarzut|perpendikularrak]] diren eremu elektrikoaren eta magnetikoaren konbinazioa da. ]]Eremu elektromagnetikoa bi [[Bektore-eremua|eremu bektorialez]] osatuta dago, hau da, eremu horiek definitzen dituzten bi bektoreek espazioko puntu bakoitzean eta une batean balio jakin bat dute. Pausaguneko kargek eta korronteek eremu magnetikoarekin duten elkarrekintza [[James Clerk Maxwell|Maxwellen]] ekuazioen eta [[Hendrik Lorentz|Lorentzen]] indarraren legearen bitartez deskribatzen da.
Hainbat tokitan topatzen da eremu elektromagnetikoa; horietako zenbait naturan bertan aurkitzen dira: Eguzkiaren erradiazioa edota Lurraren beraren eremu magnetikoa, adibidez.
=== Historia ===
[[Fitxategi:James-Clerk-Maxwell-1831-1879.jpg|thumb|[[James Clerk Maxwell]] zientzialaria, eremu elektromagnetikoa deskribatzen duten ekuazioen egilea. ]]
Antzinatik dator elektrizitatearen eraginaren behaketa, bereziki atmosferako tximistena. Hala ere, antzinako ikerlariek ez zuten [[Elektrizitate|elektrizitateari]] buruzko informazio nahikoa.
XVII. eta XVIII. mendeen artean zenbait zientzialarik eremu elektrikoa eta magnetikoa aztertu zituzten, bakoitza bere aldetik, eta egindako esperimentuekin ondorio zehatz batzuk lortu zituzten.
Aurrerapen garrantzitsua [[Hans Christian Ørsted]] zientzialari danimarkarrak lortu zuen XIX. mendean: eremu magnetiko eta elektrikoa erlazionatuta zeudela ikusi zuen. Haren aurkikuntza baliatuz, XIX. mendearen bukaeran, beste zientzialari batek, James Clerk Maxwellek, eremu elektriko eta magnetikoa batera deskribatzen zituzten ekuazioak argitaratu zituen. Oso ezagunak diren Maxwellen ekuazioek agerian utzi zuten eremu elektriko zein magnetikoa eremu elektromagnetiko bakarraren manifestazio zirela.
Hala ere, Maxwellek fenomeno elektriko eta magnetikoa erlazionatzen zituzten ekuazioak argitaratu aurretik, beste hainbat zientzialari gai honen inguruan lanean egonak ziren. Gainera, ekuazio ospetsu hauek nolabait, besteak beste, [[André-Marie Ampère]] eta [[Michael Faraday]] zientzialarien lanaren laburpen edo ondorioa izan ziren.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Historia del electromagnetismo|hizkuntza=es|data=2024-11-11|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_del_electromagnetismo|sartze-data=2024-11-13|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
== Eremu elektromagnetikoaren jatorria ==
Eremu elektromagnetikoa da kargen mugimenduaren ondorioz sortzen den fenomenoa. Hori ulertzeko bai eremu elektrikoaren, bai magnetikoaren jatorriak ulertu behar dira.
=== Eremu elektrikoa ===
[[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]] karga puntual batek espazioko eremu batean sortzen duen perturbazioa da. Espazio horretan probazko karga puntual bat kokatuko bagenu, bigarren karga horrek jasango lukeen indarra adierazten du. Matematikoki eremu elektrikoa bektore gisa idazten dugu: <math>\vec{E}</math> . <ref>{{Erreferentzia|izenburua=ZT Hiztegi Berria|url=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/eremu%20elektriko|aldizkaria=zthiztegia.elhuyar.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoaren adierazpena azpian ageri dena da eta ikus daiteke distantziarekiko alderantzizko proportzionala dela.
<math>{\displaystyle \vec {E} ={\frac {1}{4\pi \epsilon _{0}}}{\frac {q}{r^{2}}}{\hat {\vec {r} }}}
</math>
Karga batek sortutako eremuan beste karga bat kokatuko bagenu, azken honek indar bat jasango luke. Hurrengo formulan ikus dezakegu indarraren eta eremu elektrikoaren arteko erlazioa.
<math>\vec{F}=q\cdot \vec{E}</math>
Hala ere, karga elektrikoak ez dira eremu elektrikoen sortzaile bakarrak. Eremu magnetiko aldakorrek ere sorrarazten dituzte eremu elektrikoak.
=== Eremu magnetikoa ===
[[Eremu magnetiko|Eremu magnetikoaren]] iturri izan daitezke imanak, korronte elektrikoak edo eta eremu elektriko aldakorrak eta, eremu elektrikoarekin batera, eremu elektromagnetikoaren osagaietako bat da. Eremu magnetikoa dagoen espazioan garatzen dira soilik indar magnetikoak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Campo Magnético - Concepto, origen, tipos y características|hizkuntza=es-ES|url=https://concepto.de/campo-magnetico/|aldizkaria=https://concepto.de/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Eremu elektrikoa karga elektrikoz sortuta badago ere, eremu magnetikoan ez ditugu karga magnetikoak, poloak baizik. [[Indar-lerro|Eremu-lerroak]] polo batetik ateratzen dira (polo positibotik edo Ipar polotik) eta bestean sartzen dira (polo negatiboan edo Hego poloan). Karga higikor batek sortutako eremuaren adierazpenean kargaren abiaduraren zuzenki proportzionala izateaz gain, distantziarekiko alderantziz proportzionala da.
<math>{\displaystyle \vec {B} ={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}{\frac {(q\vec {v} )\times {\hat {\vec {u} }}_{r}}{r^{2}}}}</math>
Karga higikorrek edo korronte elektrikoek sortzen duten eremuak beste karga edo korronte batengan eragin dezake. Honako hau da indar magnetikoaren ekuazioa karga higikorraren zein korronte elektrikoaren kasuetarako:
<math>\vec{F}=q\cdot\vec{v}\times\vec{B}=I\vec{L}\times\vec{B}</math>
== Maxwellen ekuazioak ==
[[Maxwellen ekuazioak|Maxwellen ekuazioen]] bidez barnebiltzen dira eremu magnetiko, eremu elektriko, karga elektriko eta korronte elektrikoaren arteko elkarrekintza guztiak, hau da, ekuazio horien bidez fenomeno elektromagnetiko guztiak deskriba daitezke. Elektromagnetismoaren oinarria dira eta elektromagnetismo osoa bertatik ondoriozta daiteke.<ref>{{erreferentzia|urtea=1999|izenburua=Ecuaciones de Maxwell|hizkuntza=gaztelania|url=https://web.archive.org/web/20080123085456/http://cabierta.uchile.cl/libros/c-utreras/node130.html}}</ref>
[[James Clerk Maxwell]] fisikariak aurkeztu zituen ekuazio horiek, baina aurretiaz garaturik zeuden hainbat lege esperimentaletan oinarritu zen horretarako: [[Coulomben legea|Coulomben]], [[Ampèreren legea|Ampèreren]], Øersteden eta [[Faradayren legea|Faradayren]] legeetan, besteak beste.
Ondorengoak dira Maxwellen ekuazioak:
====== Gaussen legea: ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = \frac{\rho}{\varepsilon_0}</math>
====== Gaussen legea magnetismorako (monopolo magnetikoaren existentzia eza) ======
<math>\nabla \cdot \mathbf{B} = 0</math>
====== Faradayren indukzio legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac {\partial \mathbf{B}}{\partial t}</math>
====== Ampére-Maxwell legea ======
<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \mathbf{J} + \mu_0\varepsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t}</math>
== Eremu elektromagnetikoaren propietateak ==
Eremu elektromagnetikoa uhinetan hedatzen da eta uhin horiek hurrengo funtsezko propietateak dituzte:
* '''Hedapen-abiadura:''' Eremu elektromagnetikoa hutsean zabaltzen bada, [[argiaren abiadura]]<nowiki/>rekin hedatzen da, c abiadurarekin, alegia. Abiadura hori hutseko permitibitatearen eta hutseko eremu magnetikoaren iragazkortasunaren menpe dago: <math>c=\frac{1}{\sqrt{\mu_0\epsilon_0}}</math>. Hutsean beharrean beste edozein ingurunetan, uhinaren abiadura hurrengo eran emanda dago: <math>v=\frac{1}{\sqrt{\mu\epsilon}}</math>
* Uhin elektromagnetikoek '''zeharkako''' izaera dute, hau da, eremu elektrikoa eta magnetikoa elkarren [[Elkarzut|perpendikular]]<nowiki/>rak dira eta, aldi berean, uhinaren hedapen norabidearekiko ere perpendikularrak dira. Adibidez, <math>\vec{E}</math> eremu elektrikoa <math>\hat{X}</math> ardatzean hedatzen bada eta <math>\vec{B}
</math> eremu magnetikoa <math>\hat{Y}</math> ardatzean, uhina <math>\hat{Z}</math> ardatzean hedatuko da, <math>\hat{k}=\hat{i}\times\hat{j}</math> hain zuzen ere. Hau da, eremu bektorialen biderketa bektorialaren bidez lortzen dugu uhin elektromagnetikoaren hedapen-norabidea, <math>\vec{k}</math> .
* Eremu elektrikoa eta magnetikoa '''fase berean''' daude, hots, bi eremuen balio maximo eta minimoak puntu berean gertatzen dira. Hori dela eta, eremu elektrikoa eta magnetikoa uhin elektromagnetiko harmoniko lau batez deskribatzen dira, hurrengo irudian ikus dezakegun bezala:
[[Fitxategi:EM Waves 5.svg|erdian|thumb|245x245px|Eremu elektromagnetikoaren hedapena.]]
* Uhin elektromagnetiko baten '''[[Maiztasun|maiztasuna]]''' uhinak segunduko osatzen dituen zikloen kopurua da. [[Hertz]] (Hz) unitatean neurtzen da. Maiztasuna uhinen energiari lotuta dago: zenbat eta maiztasun handiagoa izan, orduan eta handiagoa izango da lotutako [[Fotoi|fotoiaren]] energia. Frekuentziaren adierazpena hurrengoa da: <math>f=\frac{v}{\lambda}</math> <math>f=\frac{1}{T}</math>
* '''[[Uhin-luzera]]''' bi gailur jarraituen arteko distantzia da eta propagazioa-abiadurarekin lotuta dago adierazpen honen bidez: <math>\lambda=\frac{v}{f}</math><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ondas: Definición, Tipos y Propiedades {{!}} StudySmarter|hizkuntza=es|url=https://www.studysmarter.es/resumenes/fisica/ondas/|aldizkaria=StudySmarter ES|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aurretik aipatutako bi terminoak, frekuentzia zein uhin-luzera erlazionatuta daude. Beraz, bietako batean oinarritu gaitezke uhin elektromagnetikoen sailkapena egiteko. Zazpi uhin elektromagnetiko mota bereiz ditzakegu: [[Irrati-uhin|irrati-uhinak]], [[Mikrouhin|mikrouhinak]], [[Infragorri|infragorriak]], [[Argi ikusgarri|argi ikusgarria]], [[Ultramore|ultramorea]], [[X izpi|X izpiak]] eta [[Gamma izpi|gamma izpiak]]. Horiek guztiak espektro elektromagnetikoa osatzen dute.
[[Fitxategi:Spectre.svg|thumb|[[Espektro elektromagnetiko|Espektro elektromagnetikoa]]]]
* Uhin elektromagnetikoen beste propietateetako bat hurrengoa da: nahiz eta uhin elastikoak (soinu-uhinak, soketako uhinak…) ingurune bat behar duen transmititzeko, uhin elektromagnetikoek ez dute zertan material euskarririk behar, hots, hutsean heda daitezke.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ondas electromagnéticas: Apuntes bachillerato {{!}} StudySmarter|hizkuntza=es|url=https://www.studysmarter.es/resumenes/fisica/ondas/ondas-electromagneticas/|aldizkaria=StudySmarter ES|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* Eremu elektromagnetikoak [[Gainezartze printzipioa|gainezarmen]] printzipioa betetzen du, hau da, espazioko puntu batean eremu elektromagnetiko bat baino gehiago badaude, puntu horretako eremu totala haien batura bektoriala izango da. Hori funtsezkoa da uhin elektromagnetikoen interferentzia ulertzeko. Izan ere, interferentzia honek eraikitzailea edo suntsitzailea izan daiteke.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Properties of Electromagnetic Field - Categorization and Applications|hizkuntza=en-US|data=2023-11-14|url=https://www.geeksforgeeks.org/properties-of-electromagnetic-field/|aldizkaria=GeeksforGeeks|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Aplikazioak eguneroko bizitzan ==
XIX. mendean [[Elektrizitate|elektrizitatearen]] zein elektromagnetismoaren arloan jazo ziren aurkikuntzen ondorioz, aurrerapauso handiak eman ziren eguneroko bizitzako zenbait aplikaziotan eta [[Teknologia|teknologiaren]] garapenean<ref>{{erreferentzia|urtea=2023|izenburua=Aplicaciones del electromagnetismo|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.diagnosticomilenioqro.com/aplicaciones-del-electromagnetismo|aldizkaria=Diagnóstico Milenio}}</ref>. Halaber, gaur egun ere oso presente dago elektromagnetismoa gure bizitzetan.
Arestian aipatu modura, gaur egun ere, eremu elektromagnetikoaren aplikazioa oso zabala zein garrantzitsua da teknologian, eta hainbat arlotan erabiltzen da. Jarraian hainbat adibide:
=== Komunikazioa ===
[[Komunikazio|Komunikaziorako]] erabiltzen ditugun hainbat tresnaren funtzionamendurako erabiltzen da eremu elektromagnetikoa; esaterako, [[Telefonia mugikor|sakelako telefonoan]].
Telefono mugikorrak elkarren artean komunikatzeko transmisore baten bidez baliatzen dira, hots, [[Transmisore|transmisorea]] da bitartekaria. Telefono mugikorraren eta transmisorearen arteko harremana, ordea, uhin elektromagnetikoen bidezkoa da. Bestetik, berriz, sakelako telefonoa estaldurarik gabe egongo da ez badu uhin elektromagnetikorik jasotzen inguruko transmisoreetatik.<ref>{{erreferentzia|izena=Pedro Javier|abizena=Galache Ríos|urtea=2013|izenburua=Campos Electromagnéticos I. Telefonía móvil y Salud Pública|orrialdeak=6-13|hizkuntza=gaztelania|url=https://www.madrid.org/bvirtual/BVCM017442.pdf}}</ref>
=== Automobilgintza ===
[[Automobil|Automobilak]] zenbat eta arinagoak izan, orduan eta erregai gutxiago kontsumituko dute <ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Irati|abizena=Kortabitarte Egiguren|urtea=2007ko urria|izenburua=Eremu elektromagnetikoak automobilgintzan|argitaletxea=Elhuyar Zientziaren Komunikazioa|hizkuntza=eu|url=https://zientzia.eus/media/pdf/036_18.pdf|aldizkaria=Elhuyar|zenbakia=235}}</ref>. Horregatik, automobilgintzan, besteak beste, automobilen pisua murriztuko duten materialak eta prozesuak garatzen dihardute. Bide horretan, eremu elektromagnetikoaren aplikazio bat erabiltzen da: metalen deformazio elektromagnetikoa. Teknika horretan eremu elektromagnetikoa erabiltzen da metalei forma emateko.
Prozesu horren oinarrizko osagaiak hauek dira: kondentsadore-bankua, [[bobina]] elektromagnetikoa eta txapa metalikoa.
=== Etxeko gailu elektrikoak ===
Ondorengo tresnek eremu elektromagnetikoaren bidez funtzionatzen dute: [[Mikrouhin labe|mikrouhin labeak]], telebistak, hozkailuak, etab.
Mikrouhin labeak, adibidez, uhin elektromagnetikoak igortzen ditu eta hauek elikagaien osagai diren ur-molekulak dardararazten dituzte; horrela, elikagaiak azkartasunez berotzen dira.
== Ikus gainera ==
* [[Eremu elektriko|Eremu elektrikoa]]
* [[Eremu magnetikoa]]
* [[Maxwellen ekuazioak|Maxwell-en ekuazioak]]
== Erreferentziak ==
<references />
dmgce9o1dpwkrrdtc023jn559pv0fu1
Lankide:Janiregalbarriatu/Proba orria
2
1211690
9968823
9957368
2024-11-14T10:43:26Z
Janiregalbarriatu
167913
9968823
wikitext
text/x-wiki
== Metodologia ==
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}{{Itzulia|es|hizkuntza=gaztelaniazko|Geoingeniería}}{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Climate engineering}}
7kz8i1dg2ml81dq8fk8tm9fj9fv5fxx
Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan
0
1211823
9968799
9961675
2024-11-14T10:15:22Z
Lasterketak
49276
/* Ikus, gainera */
9968799
wikitext
text/x-wiki
Ura funtsezko elementua izan da gizarteen bilakaeran, horregatik lehen zibilizazioak ibai handien ondoan garatu ziren. Horiek, edateko eta ureztatzeko urez hornitzeaz gain, komunikazio-bide ezin hobeak ziren haien zehar ondasunak merkaturatzeko. Erroma izan zen Mediterraneoko lehenengo zibilizazioetako bat uraren kudeaketa praktikak erabiltzen, horregatik haien teknologia eta antolaketa aurrekaririk gabekoak inperio osoan nekazaritzan etekin handiak lortzeko aukera eman zion. Elikagaien merkataritza estuki lotuta dago merkataritza eskualdeetako ur gezako baliabideekin, ur gezaren erabileraren %90 nekazaritza ekoizpenera bideratzen den tokietan. Elikagaien ekoizpenean erabiltzen diren eta eskualdeen artean trukatzen diren ur gezako baliabideei ur birtuala deitzen zaie.
[[File:Aquae planrome.PNG|thumb|350px|right|<center>Erromako akueduktuak.</center>]]
Dermodyk ur berdea deitzen dio landareek transpiratzen dutenari, eta ur urdina, berriz, ureztatzeko urari. Hala, lehorreko errendimenduak ur berdetik baino ez datoz, hau da, landareek transpira dezaketen ur kantitatetik; ureztatze-errendimenduak, berriz, ur urdinetik datoz, ur berdearen eskasiak landareen lurruntze-eskaria asetzen baitu<ref>Dermody, B. J., et al., 2014, 5025-5030. or.</ref>.
== Ur-hornidura ==
Landareen, animalien, eta pertsonen ur-eskaerak asetzeko, erromatarrek tokiko ur baliabideak modu eraginkorrean kudeatu zituzten ureztatzeko teknologiak erabiliz, hala nola urtegiak, akueduktuak, ubideak, zisternak, ur gurpilak eta ''qnat''ak<ref group="oh">''Qnat''ak aldapa txikiko lurpeko kanalak dira, akuiferoetatik edo putzuetatik ateratako edateko edo ureztatzeko ura eramateko.</ref>
Ureztatzeari esker, erromatarrek tokiko baliabide hidrikoen ustiapena maximizatu zuten, oso baliagarriak izan zirenak inperioko leku guztietan nekazaritzako ekoizpena handitzeko, eta merkataritzaren bidez, Erroma sostengatzeko. Izan ere, Erromaren baliabide hidrikoak ez baitziren nahikoak etengabe hazten zen biztanleria elikatzeko<ref>Dermody, B. J., et al., 2014, 5026. or.</ref>.
Hala ere, eta Scheidelen arabera, uraren merkataritzatik sortutako urbanizazioak, ziurrenik, Inperioa bere ur-baliabideen mugara eraman zuen. Ondorioz, horrek inportazio-kostuak handitzea ekarri zuen baita, epe luzera, haren erresistentzia klima-aldakortasunari higatu ere. Ildo berean, pentsatzen du sinesgarria dela uraren baliabideak gutxitzea eta inportazioen kostuak handitzea faktore lagungarriak izan zitezkeela K.o. hirugarren mendeko krisiaren sorreran, bigarren mendean biztanleriaren hazkundearen, urbanizazioa hedatzearen eta merkataritza garatzearen ondorioz<ref>Scheidel, W., 2010, 12. or.</ref>.
Lehen esan bezala, ura kontuan hartu beharreko funtsezko elementua da hiri bat sortu aurretik <ref group="oh">Ibai baten ondoan kokaturik egotea funtsezkoa zen hiri bat sortzeko eta garatzeko. Ovidiok zioenez bere Metamorfosi lanean, ibaien izaera sexuala gizonezkoa zen eta emakume birjinekiko interes berezia zuten. Litekeena da ibaien sexu-grina horrek ahalbidetuko ziela nekazaritza garatzea eta gizakien biziraupenerako beharrezko ur geza ematea. Beraz, gizakien ugalkortasun ibaien emankortasunaren araberakoa zen.</ref>. [[Pausanias (geografoa)|Pausanias]]<nowiki/>en arabera, aglomerazio bat hiri bihurtzen zen, eraikin publikoak, gimnasioa, antzokia, iturriak eta agora zituenean, baina bertan ezin zen ur hornidura erregularrik falta. Erromaren kasuan, [[Apio Klaudio Zentsorea|Apio Klaudio]] Itsuak hiriko lehen akueduktua eraiki aurretik, K.a. 312an, herritarrek edateko ura putzuetatik edo [[Tiber]] ibaitik ateratzen zuten, baina biztanleria hazi ahala, Tiber ibaiko uraren erabilera zalantzagarria bihurtu zen osasunaren ikuspegitik<ref>Frontin. ''Aq.'' 1.4.1.</ref>. Horregatik, [[Marko Agripa|Agripa]], Erromako edil nagusiaren kargua hartu zuenetik, ur-hornidurez eta saneamendu-sistemaz arduratu zen. Horren ostean, ''curator aquarum'' izeneko kargua sortu zen<ref>Frontin. ''Aq''. 98.1-3; ILS 5364.</ref>.
Erromatarrak jakitun ziren hiria urez hornitzeko egindako lanen garrantziaz. [[Sexto Julio Frontino|Frontino]]<nowiki/>k ura ekartzearen inguruko lanak piramideak eraikitzeko egindakoekin erkatu zituen<ref>Frontin. ''Aq''. 1.16</ref>. Dena den, Erromatar inperioko hiri guztiek ez zuten akuedukturik, baizik eta putzuak eta etxeetako zoruan zulatutako zisterna publiko eta pribatuak.
Erromatar gehienek iturburuek hornitutako akueduktuetatik ateratzen zuten eguneroko ur-hornidura. Frontinok 591 iturri publiko (''lacus'')<ref>''LTUR'' 2.102, 2.253. or.</ref> zenbatu zituen lehen mendeko Erroman<ref>Frontin. ''Aq''. 78.3.</ref>, eta hartara joan behar zuten intsuletako biztanleek eraikin horiek andelik ez zutelako<ref>Deming, D., 2019, 154. or.</ref>. Ur-zerbitzua guztiz araututa zegoen zona bakoitzeko hornidura-ordutegiekin. Irudi baten inskripzioak (gaur galduta) akueduktu edo ureztatze sistema baten zati bat erakusten du, ura erabiltzeko eskubideak zerrendatuz<ref>''CIL'' 6.1261</ref>.
Ura [[akueduktu]]<nowiki/>en bidez heltzen zen Erromara, egunero 14.000 milioi litro inguruan. Ura publikoa zen, ia doakoa, eta hiritarrek, batez ere, edateko, bainatzeko eta ureztatzeko erabiltzen zuten; Kalkuluen arabera, Erromak 600 iturri inguru, 30 parke publiko, 8 gune berde komunalak eta lorategi ugari zituen<ref>Cilliers, L.; Retief, F. et al., 2012, 55. or.</ref>. Euri ura ere biltzen zen, bereziki, sendagaiak prestatzeko<ref>Fernández Ferriol, C., 2018, 1. or</ref>. Baina akueduktuetako urak ez zuen beti edateko kalitaterik egokiena, askotan, Erromarako bidean berunezko hodieriatik bideratuta zegoenez, metal honen partikulekin kutsatzen zelako.
Beruna gizarte baten garapen-egoeraren adierazle sendotzat hartzen bada ere, uretan disolbatuta egoteak pozoitzeko arriskua dakar<ref group="oh">Delilek, Hongek eta beste ikertzaile batzuek egiaztatu dutenez, Groenlandiako izotz erregistroan berun-kontzentrazioen igoera Erromatar Inperioaren garapenaren handienekin lotu da.</ref>. Delilek eta beste ikertzaile batzuek aztertu dituzte [[Klaudio]]<nowiki/>ren portuko, [[Trajano]]<nowiki/>ren arroko, eta eskualde hau eta Tiber lotzen zuen Trajanoren lubanarroko sedimentuetan metaturiko berun kantitatea. Ikerketa horren ondorioa izan da, ez dela posible jakitea Erromako berunezko hodien sare izugarriak osasun publikoa zenbateraino arriskuan jarri zuen, baina argi geratu zen hodien bidez eramandako urak gaur egun normaltzat hartzen den baino 100 aldiz berun gehiago zuela<ref>Delile, H. et al., 2014, 1-5. or.</ref>.
Zorionez, berunaren kutsaduraren intzidentzia txikiagoa izan zen ura ez zelako erromatar gehienek kontsumituriko edari nagusia. Eguneroko praktika zen edari alkoholdunak edatea, kutsatu gabeko ur hornidura urria zelako. Garagardoak eta ardoak patogenorik ez bazuten ere, ardoa beti urarekin diluitzen zen kontsumitu aurretik. Bestalde, ziur aski, Erromako biztanle gehienek ez zuten nahikoa diru izango edari alkoholdunak erosteko. Horregatik, zalantzazkoa da [[Plutarko]]<nowiki/>k [[Katon Maior|Katon]] zentsoreari buruz egin zuen aipamena herri osora estrapolatu ahal izatea. Plutarkoren arabera, Katonek armada zuzentzen zuenean, ura besterik ez zuen edaten, eta ardo kopuru txiki bat bakarrik, indarrak agortzen zitzaizkionean<ref>Plut. ''Cat. Mai''., 1.7.</ref>.
Erromatarrek iturri publikoetan, komunetan, irrigazioan eta beste funtzio batzuetan erabiltzeko ur-biltegiak eraiki zituzten arren, ur geldiaren osasunerako arriskuez jabetzen ziren. Horregatik nahiago zuten ur edangarria erreken sorreratik hartu eta ubide eta akueduktuen bidez azken helmugara eraman. Hain zuzen ere, Frontino txundituta zegoen [[Zesar Augusto|Augusto]], subiranorik jakintsuena, ''Alsietina''ren ura ekartzera bultzatuko zukeen arrazoiarekin, ''Aqua Augusta'' izeneko akueduktuaren bidez, edangarria ez zelako. Azalpen posible gisa bururatu zitzaion ur horren helmuga enperadorearen ohiko [[naumakia]] izan zitekeela eta ubide berezi batetik ekartzeak zerikusia izango zuela edangarriak ziren beste urak ez kutsatzeko ideiarekin. Alabaina, berriro Frontinoren esanetan, ura ez zen alferrik galtzen, naumakiaren soberako ura inguruko eta partikularren lorategiak ureztatzeko erabiltzen baitzen<ref>Frontin. ''Aq''. 1.11.</ref>.
== Akueduktuak ==
Ur-hornidura ziurtatu zen Erroman akueduktuei esker. Idazle klasikoek akueduktuak goraipatu zituzten: [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>ren esanetan adibidez, akueduktuak erromatarren hiru ingeniaritza-lan garrantzitsuenetako bat ziren. Beste biak harzola-bideak eta estolderia ziren<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 3.3. atala.</ref>. [[Plinio Zaharra]]<nowiki/>k ere uste zuen mirari gaindiezinak zirela.
[[File:Acqua Marcia, Rione XV Esquilino, Roma, Lazio, Italy - panoramio.jpg|thumb|350px|right|<center>''Acqua Marcia'' akueduktuaren aztarna arkeologikoak.</center>]]K.o. I. mendearen hasieran, Erroman hamabi akueduktu zeuden martxan, eta Inperioaren gorenean, hamalau bat izan ziren. Hauek garraiatzen zuten uraren erdiak bainu publikoetara eta kaleko iturrietara joaten ziren<ref>Cilliers, L., 2010, 70. or.</ref>.
Esan moduan, Erromako akuedukturik zaharrena ''Aqua Appia'' izan zen<ref>''ILS'' 54. (''Appius Claudius | C. f. Caecus, |censor, cos. bis, dict., interrex III, pr. II, aed. cur. II, q., tr. mil. III. Com|plura oppida de Samnitibus cepit; I Sabfnorum et Tuscurum exercijtum fudit; pacem fieri cum [PJyrrho' rege prohibuit. In censura viam 1 Appiam stravit et^ aquam in | urbem adduxit; aedem Bellonae | fecit).''</ref>, Apio Klaudio Itsua K.a. 312an eraikia, eta haren luzera 16 kilometro baino gehiagokoa zen. Beste hiru akueduktu gehiago K.a. III. eta II. mendeetan eraiki ziren: ''Aqua Anio Vetus''<ref>''ILS'' 1974.</ref>, ''Aqua Marci''a eta ''Aqua Tepula''. Geroago, Augustok eta bere suhi Agripak bultzada handia eman zioten Erromako ur-horniketari, akueduktu zaharrak konponduz eta berriak eraikiz, esaterako ''Aqua Augusta'' edo ''Aqua Alsietina''rekin egin zuten moduan<ref>''ILS'' 5796.</ref>. Agintari horien ondoren eraikitako beste batzuk, ''Aqua Virgo''<ref>''CIL'' 6.1252.</ref> kasu, etengabe erabili ziren. Ondoren, K.o. 52. urtean, Klaudio enperadoreak bere aurrekoak, [[Kaligula]]<nowiki/>k, hasitako ''Anus Novus'' eta ''Aqua Claudia''<ref>''ILS'' 1613; ''CIL'' 6.1256.</ref> osatu zituen.
''Claudia'' eta ''Marcia''ko urak iturburu batetik ekarriak ziren, Frontinok goraipatu zituenak beren garbitasunagatik. ''Anio Novus''eko<ref>''CIL'' 6.1258.</ref> eta ''Anio Vetus''eko urak, ostera, Anio ibaitik zetozen, eta sedimentaziorako ur-andelak instalatu arren, ''Anio Novus''eko ura, ekaitz bat gertatzen zenean, arre kolorekoa maiz iristen zen Erromara<ref>Frontin. ''Aq''. 2.89.4, 2.91.1-2.</ref>.
Klaudio eta Trajano enperadoreek ''Aqua Claudia'' eta ''Aqua Traiana'' akueduktuak egin zituzten, hurrenez hurren, eta euren izena eman zieten<ref>''CIL'' 6.1260.</ref>. Klaudioren akueduktua bukatua izan ostean, ''Anio Novo''k K.o. 52an, berrikuntza lanak egiteko kostua ordaindu zuen<ref>''CIL'' 6.1256 = ''ILS'' 1256.</ref>. Erromako azken akueduktua ''Aqua Alexandrina'' izan zen, 22 kilometroko luzerakoa, [[Alexandro Severo]]<nowiki/>k egina K.o. 226an. Horrekin guztiarekin, Erromak egunean milioi bat metro kubiko ur gastatzen zituela kalkulatzen da. Ur kantitate handi hori beharrezkoa zen etengabe hazten ari zen populazioaren beharrak asetzeko. Ur kantitate honen ehuneko handi batek hamaika [[terma]] handiak, 900 bainu publikoak, 1.400 iturri monumental inguru, eta hainbat igerileku pribatu hornitzen zituen.
Akueduktuak, nagusiki, lur azpiko urez gehiago hornitzen ziren, lurgaineko urez baino, beraz, akueduktuen jatorri ohikoena iturburua izaten zen, eta ohikoa zen haien emaria eta hornidura handitzea bidean barrenako beste batzuetako urarekin. Akueduktuen ura, ia beti, gogorra zen, horretan disolbatutako mineral kopuru handiak zeudelako<ref>Deming, D., 2020, 155. or.</ref>. Akueduktu-sistema gehienak lerro nagusi bati lotzen zitzaizkion. Adarrak zuzenean edo ur-biltegi baten bidez elkartzen ziren. Loturak oso gutxitan egiten ziren hiritik kanpoko hodi-akueduktuetan, baina harlanduzko kanaletan badaude lotura horien adibide batzuk, hala nola Osteriolan (Erroma) eta Grotte Sconken<ref>Schram, W., 2019.</ref>.
Hainbat mailatan heltzen ziren Erromara akueduktuak. Haietariko bostek (''Anio Novus, Claudia, Julia, Tepula, Marcia''), Erromara altuera handian heltzen zirenez, ura hiriko edozein auzotara eraman zezaketen. Maila baxuagoko akueduktuak ''Anio Vetus, Virgo'' eta ''Apia'' ziren, eta baxuena ''Alsietina'' zen, Tiber ingurua eta eskualde baxuenak ureztatzen zituena<ref>Frontin, ''Aq''. 1.18.1-7.</ref>. Banaketa- edo sedimentazio-andela (''castellum divisorium'') kasu gehienetan grabitate-fluxuaren akueduktu baten amaiera zen, herri edo villa baten goiko aldean kokatua. ''Virgo''k, ''Apia''k, eta ''Alsietina''k dekantazio-andelarik ez bazuten ere, Erromara heltzen zirenean, leku horretatik ura berunezko edo terrakotazko hodien bidez banatzen zen kontsumitzaileei. Kasu batzuetan ura bigarren ordenako ''castella''etan banatzen zen eta hortik bezeroengana joaten zen. Augustoren agintaldian, [[Vitruvio]]<nowiki/>k, armadako ofizial eta arkitektoak, bere ''De Arkitektura'' tratatuan, ''castellum'' baten prototipo bat deskribatu zuen:
{{esaera2|''Urak hiriko harresietaraino ekarri ondoren, ur-andela bat (''castellum'') eraikitzen da, ura jasotzeko zisterna hirukoitza erantsita. Andelan, konektaturiko tamaina bereko hiru hodi daude, urak muturretatik gainezka egiten duenean erdikora isurtzeko''<ref>Vitruv. 8.6.1.7.</ref>.|}}
''Castellum''era helduta, urak hodien bidez banatzen ziren. Horretarako, ''calix'' izeneko brontzezko uhate berezi batek, kanalean edo ur-andelean kokaturikoak, ura berunezko hodietara bideratzen zuen. Akueduktuen luzeran kokaturiko andelek igaro beharreko emaria arautzen zuten uhate irristakor baten bidez. Erregulagailu bakoitzak depositu angeluzuzen bat zuen, gainezkabide bat, eta ubidearen fluxua kontrolatzen zuten uhate batzuez hornitua. Emaria kontrolatzeko sistemak kanalean zehar kokatuak, hondoko uhateak ziren, edo kanaletako hustubideak ziren.
Frontinok akueduktuetan ur-fluxua doitzeko mekanismoak gomendatu zituen zehaztu gabeko distantzia batera<ref>Frontin. ''Aq''. 1.36.2.</ref>. Fluxua erregulatzea beharrezkoa zen euri-garaian uholdeak prebenitzeko eta hiria fluxu-baldintza onenekin hornitzeko (energia-galera minimoa eta ahalik eta emari handiena). Sasoi euritsuenetan, ura kanalen alboetatik gainditzen zen eta presioa egiten zuen, bereziki estalitako sekzioen elkargunean. Gainera, gainezka egindako urek lur bigunetan egindako akueduktuen zimenduak higa zitzaketen. Horregatik beharrezkoa zen akueduktuen kontrola kalterik eta ur-horniduraren etendurarik ez izateko<ref>Chanson, H., 2002, 46. or.</ref>.
Erromako ''castellum'' bat, ''Nymphaeum Severi Alexander'' izenekoa, iturri ornamental (''munera'') bat zen, hau da, banaketa-andel (''castellum divisorium'') batekin konbinatutako iturri apaingarri bat. Arkeologoek ez dakite ziur ura ''Aqua Julia'' edo ''Aqua Anio Novus''etik zetorren<ref>Schram, W. et al., 2004; Vittorio Emanuele plazan oraindik ikus daitezke haren aztarnak.</ref>. Dena den, ur kopuru handi horretatik oso gutxi iristen zen etxe partikularretara, beraz, ura kaleko iturrietatik, putzuetatik edo ur-postuetatik atera behar zen<ref>Cilliers, L., 2010, 70. or.</ref>. Frontinok bazekien uraren garbitasuna eta zaporea hobetuz, bere ''vitalitas'' hobetzen zela. Uraren osasungarritasuna kontuan hartuz, akueduktu bakoitzarena kolore, zapore eta garbitasunaren arabera sailkatu zuen<ref>Frontin. ''Aq''. 11, 15, 89-90.</ref>. Ur garbiena edateko erabiltzen zen, txarrena, berriz, ureztatzeko eta «hiriko beste erabilera txarrak» egiteko, baina azken ur hori ere, ''Aqua Alsietinaren''a kasu, kaleko iturrietan erabiltzen zen beste hornidura gutxi zeudenean, beraz, argi dago ez zela kaltegarritzat hartzen, baizik eta desatsegintzat<ref>Frontin. ''Aq''. 92.</ref>.
{{esaera2|''Hala ere, Tiber ibaiaren beste aldean dagoen eskualdean, larrialdi batean, zubiak konponketak egiten ari diren bakoitzean eta ibaiaren alde honetatik ur-hornidura eteten den bakoitzean, Alsietinatik ateratzen da iturri publikoen emaria mantentzeko''<ref>Frontin. ''Aq''. 11.</ref>.|}}
[[File:Nymphée Alexandre - Rome (IT62) - 2021-08-29 - 7.jpg|thumb|350px|right|<center>Alexandro Severoren [[Ninfeo|ninfeoa]].</center>]]
Hiriko uraren beste erabilera batzuen artean kaleak garbitzea zen. Ur guztia kontsumitzea ezinezkoa zenez, akueduktuetako urak kale iturrietan eta bainu publikoetan gainezka egin ondoren kaleen zehar zihoazen zaborra arrastaka<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 6. or.</ref>.
=== Ubideak ===
Gaur egun, erromatar akueduktuak arku eta arkuen hondarrekin erlazionatzen badira ere, forma arruntenak azaleko ubideak ziren. Ubideak harlangaitzez eginak zeuden, lur azaletik 0,5 eta 1,0 metro arteko sakon, eta estalita. Behealdea eta alboak, berriz, zementu iragazgaitzez forratuta zeuden<ref>Deming, D., 2020, 154. or.</ref>.
Errepublikaren garaian, akueduktuak eta estoldak eraikitzeko eta mantentzeko ardura edilena eta zentsoreena zen, eta legez kanpoko desbideratzeen bidez ura lapurtzea oso ohikoa zenez, Katon Zaharrak, K.a. 184an zentsore izendatuak, akueduktuetako ura moztu omen zien eraikin eta soro pribatuetara, baimenik gabe, eramaten zutenei<ref>Livy 39.44.4.</ref>.Frontinok ur komisario kargua hartu zuenean K.o. 97. urtean, egoera antzekoa zen, akueduktuetatik legez kanpoko desbideratze ugariak zirelako. Hirian, ur-lapurretak baimenik gabeko konexioen bidez egiten ziren, eta landan, berriz, ura akueduktuetatik zuzenean desbideratzen zen. Frontino ohartu zen, halaber, akueduktuen ibilbidean zehar nekazari batzuek ura beren jabetzetara desbideratzen zutela<ref>Frontin. ''Aq''. 7.1, 9.6, 75.2-3, 95.3.</ref>. Legea puntu horretan oso zorrotza izan arren, Augustoren garaian oraindik legez kanpoko desbideratzeak egiten jarraitzen zutenez, agindu zuen aprobaziorik gabe ur publikoa erabiltzen zutenei ondasunak konfiskatzea. Gerora, ordea, [[Nerva]] enperadoreak gizabanako askori ur publikoa beren onurarako erabiltzen utzi ondoren, lehenago ura lapurtu zutenek ez zuten traba gehiagorik izan desbideratzeak legalizatzeko<ref>Frontin. ''Aq''. 88.2, 97.3-4.</ref>.
Iturburuetatik hartutako ura kanaletatik bideratzen zen, baita berunezko edo zeramikazko hodietatik ere. Kanaletako egitura ahalik eta sendoena izan behar zen, eta kanalaren ohantzeak ehuneko luzeran gutxienez oin erdiko desnibela izan behar zuen. Bestalde, kanal horien goialdeak estalita zeuden eguzkiak uretan ahalik eta eragin gutxien izateko<ref>Vitruv. 8.6.1.</ref>. Iturburua muinoen goialdean atzematen zenean, beharrezkoa izaten zen akueduktuen malda handiko zatiak gainditzea, eta horrelako kasuetan, eraikuntza bereziak egin behar ziren ur-jausiek eragin litzaketen kalteak ekiditeko. Lurpeko jaitsiera-putzuak ondo aztertu dira, esaterako Le Recret, Liongo Yzeron akueduktuan eta Montjeu, Autunen, biak Frantzian. Arrapal leunak edo ur-jauzi mailakatuak uraren energia moteltzeko eraiki ohi ziren, sarritan gezatzeko sistema batekin konbinatuta.
Dekantazio-andelak eraikitzen ziren solido mota guztiak kentzeko, eta gehienetan akueduktu baten iturburuaren ondoan edo amaieran ''castella divisoria''tik gertu zeuden, hau da, hirietako uraren banatze-gunea<ref>''LTUR'' 5.252. or.</ref>. Zenbaitek zaborra kentzeko irteera berezi bat zuten, baina aldian-aldian, hondakinak eskuz kendu behar ziren. Adibiderik ezagunenak [[Kolonia (Alemania)|Kolonia]]<nowiki/>ko Grüne Pütz, eta Erromako ''Aqua Virgo''ren akueduktuetakoak ziren.
Batzuetan, ibilbide luzeak saihesteko, denbora aurrezteko eta eskulana nahiz proiektua merkeago egiteko beharrezkoa zen tunelak egitea. Erromatarrek sarritan erabiltzen zuten ''qanat t''unelaren teknika, non muino baten hegalean putzuak zulatzen baitziren eta, ondoren, hauen behealdea elkarrekin lotzen zen. Ezagutzen den erromatar tunel luzeena Mornantekoa da, Liongo Gier akueduktuan, 825 metro luze dituena. Egun, frogatu ez den arren, baliteke 2.250 metroko tunel bat egotea Erromako ''Anius Novus'' akueduktuan.
Erromatar akueduktuen %80 inguru induskatzeko eta estaltzeko teknikaren bidez egin ziren. Modurik errazena zen lubaki bat zulatzea, ondoren ubide bat egitea edo hodi bat ezartzea, eta, azkenik estaltzen zen<ref>Schram, W. et al. 2004.</ref>. Ibaiak zeharkatzeko, akueduktuek zubien eraikuntza berariazkoa behar zuten, batzuetan hainbat arku-solairuz osatua. Anio zeharkatzen zutenen kasuan, Ponte Lupotik, Galikanoren ondoan, lau akueduktu pasatzen ziren (''Aqua Marcia, Anius Vetus, Anius Novus'' eta ''Aqua Claudia'')<ref>''LTUR'' 4.32. or.</ref>. Beste kanal-mota bat, lurrazpikoa, eraikitzen zen, galtzada bat igarotzen zen ibarbide batean lubeta bat egin ondoren, urak geldi ez zitezen. Estalitako kanal labur horiek behealdetik zeharkatzen zuten obra, eta kalkulatuta zeuden euri-ura edo errekasto bat lubeta baten azpitik igarotzen uzteko. Erromatarrek lurpeko isurbide horietako asko eraiki zituzten beren bideen azpian, baina zeharkatu beharreko luzera handiagoa zenean, ibai batena adibidez, zubi bat eraikitzen zuten. Gehien erabilitako bi diseinu geometrikoak laukizuzenak eta zirkuluerdiko gangazkoak izan ziren<ref>Chanson, H., 2002, 55. or.</ref>.
=== Hodiak ===
Antzinatean, akueduktuen fluxuak grabitatearen bidez funtzionatzen zuen, ingeniariek, oro har, sestra-kurben gutxieneko maldari jarraitzen baitzioten. Horrek suposatzen zuen harlanduzko kanalizazio oso luzeak egitea, baina, haranak eta mendiak zeharkatzeko bazegoen aukera merkeago bat tunelak, zubiak edo arkupeak egitea baino: [[sifoi]]<nowiki/>en bidez egitea. Sifoiak eraikitzen ziren zeharkatu beharreko harana zubi baterako sakonegia edo zabalegia zenean. Antzinako Greziatik nabaritu ziren “U” itxurako hodi bateko bi muturretan, ura maila berera igotzen zela, hots, edalontzi komunikatuen legea. Printzipio hori sifoiei aplikatu zen, hodien bidez bideraturiko urak, depresio edo haran baten hondoraino jaitsi ondoren, jaitsiera hasi zenaren maila bera lor zezakeelako.
Ura puntu horretara iritsi eta gero, kanal batetik bideratzen zen. Sifoi baten elementurik garrantzitsuenak kanal ireki baterako edo hodi baterako edo gehiagorako trantsizioan zeuden, hala nola arroaren burualdeko ur-biltegia; muinoen bi aldeen goialdean dauden hodien bi ukondoak (''geniculi''); haranaren hondoan hodiei eusteko sabela (''venter'') izeneko azpiegitura, eta, azkenik, hodien bidez bideratzen da ura kanal ireki batera igarotzen den hartzaile-tanga. Normalean, haran baten hondoko hodiak sifoi-zubi baten gainean jartzen ziren, haraneko ibaia behetik igaro zedin akueduktua kaltetu gabe<ref>Schram, W., 2019.</ref>.
Vitruvioren arabera, ura hiru modutan eraman zitekeen: harlanduzko kanaletan, berunezko hodietan edo terrakotazko hodietan<ref>Vitruv. 8.7.40.</ref>. ''Tubuli'' izeneko terrakotazko hodiak akueduktuak eraikitzean ere erabili ohi ziren, baina bakarrik presio baxuko kasuetan. Tutuak akueduktu txikiagotan, tokiko hiri banaketa-sistemetan eta hustubideetan instalatu ohi ziren. Tutuek 40-70 cm inguruko luzera izaten zuten, eta, barne-diametroan, 15 cm. Horiek ez ziren simetrikoak, mutur bat beste muturra baino estuagoa zelako. Horrela errazago elkar zitezkeen mutur estuena beste mutur zabalagoan sartzean. Gero, juntura zigilatzen zen brida edo arteka batekin, eta zigilua igeltsuz burutzen zen, harlanduzko kanaletan egiten zen moduan.
[[File:Teksiphonmodel.jpg|thumb|350px|right|<center>Akueduktu baten sifoia]]
Ura bideratzeko metalezko hodiak edo ''fistulae'' izenekoak ere erabiltzen ziren<ref>''ILS'' 478, 5277.</ref>. Zenbaitetan, erabilitako materiala brontzea izan ohi zen, baina usuena beruna zen merkeagoa zelako. Berunezko hodiak egiteko, erromatar teknikaren arabera, berunezko xafla laukizuzen bat biltzen zen egurrezko enbor baten inguruan. Bi ertzak gainjarri eta gero, tolesten eta soldatzen ziren. Hamar tamaina estandar zeuden, bakoitza erabilitako berunezko xaflaren zabaleraren arabera izendatua. Tamaina digituetan neurtzen zen, digitu bat 1,85 zentimetrokoa izanik. Berunezko hodiak terrakotazkoak baino luzeagoak egiten ziren, baina horma meheagoekin<ref>Scharam, W., 2011.</ref>. Frontinok adierazi zuen 25 tamaina estandarizatu zeudela<ref>Frontin. ''Aq''. 22.1; 36.3.</ref>, eta hodietako fluxua haien diametroaren bidez kontrolatzen zela. Fluxua letoizko txorrotekin eten edo has zitekeen. Hodien unitate erromatarra ''kinaria'' zen, eta diametro hori 2,3125 cm ziren<ref>Deming, D., 2020, 156. or.</ref>.
Vitruviok nahiago zuen terrakotazko hodien erabilera hainbat arrazoirengatik: lehenik eta behin, uste zuelako berun-hodietan arriskua zegoela berun oxido zuria eratzen zenean. Vitruviok substantzia horri ''cerussa'' deitu zion, eta ezaguna zen berunaren efektu txarrak galdaketako langileengan. Vitruvio horretaz ohartu zen:
{{esaera2|''Hori egiazta daiteke berunarekin lan egiten duten beharginen kolore zurbila behatuz. Izan ere, beruna galdaketan, haren keak gorputz-adarretan finkatzen dira eta egunero erretzeak odolaren indarra suntsitzen du; Beraz, ura osasuntsua izateko ez da inola ere berunezko hodietan eraman behar. Gure eguneroko otorduetan erakusten denez, zeramikazko hodien zehar doan uraren zaporea hobea delako, hala, zilarrezko baxeraz hornitutako mahai guztietan, edateko zeramikazko ontziak erabiltzen dituzte, haiek gordetzen duten zaporearen garbitasunagatik<ref>Vitruv. 8.6.11.</ref>.''|}}
Bestalde, Vitruviok uste zuen igeltsero arrunt batek terrakotazko hodiekin lan egin zezakeela, baina berunezkoekin aritzeko espezializatuko langileak behar zirela. Azkenik, Vitruviok jakin bazekien beruna ekoiztea eta garraiatzea terrakotazko hodiak baino garestiagoa zela<ref>Vitruv. 8.7.43, 44, 48.</ref>.
Ubideetako desbideratzeekin gertatzen zen moduan, ura lapurtzea hodien bitartez ez zen batere arraroa izan. Horregatik, ur-horniduraren arduradunek arau-hausteren bat ikusten zutenean, tutua zigilatzen zuten, baina gutxira arazoa errepikatzen zen ebasleek beste tutu berri batzuk txertatzen zituztelako. Nahiz eta senatuak lapurrei 100.000 sestertzioko isuna jarri baita egindako kaltea konpontzearen zigorra ere, ur-desbideratzeak ez ziren murriztu<ref>Frontin. ''Aq''. 129.</ref>.
Aurkitutako erromatar garaiko berunezko hodiei dagokienez, Christen Bruunek dio horiek senatarien, zaldizkoen, liberto inperialen eta behe mailako erromatarren izenen inskripzioak dituztela. Horrek eztabaida sutsuak piztu ditu, testu horiek baliagarriak baitira eliteak gogokoen zituen auzoak identifikatzeko, baina izenek ez dute beti ''domus ''baten jabetza adierazten, eta eginez gero, bizilekuaren kokapenari buruzko informazioa eskasa ematen dute. Zehaztasun faltaren beste arrazoi batzuk ziren ur-hodiak beste eraikin baterako berrerabiltzen zirela, edo tutuetan agertzen zen izena hodien fabrikatzailearena zela<ref>Bruun, C., 2015, 477. or.</ref>.
=== Beste obra hidrauliko batzuk eta beren mantentze-lanak ===
Erroma, Estrabonen deskribapenaren arabera, Tiberreko hiri bakarra izan zen uholde errepikariengatik prezio bat ordaindu zuena<ref>Str. 5.3.7.</ref>, Erromako beheko aldeak gune endorreikoak zirelako. Horietariko batean, Marteren zelaian, antzina, ''palus Caprae'' izeneko zingira zegoen<ref>''LTUR'' 2.64. or.</ref>, Petronia deitutako errekak elikatua. Beste ertzean ere bazeuden antzeko sakonuneak, ''codeta'' izendatutakoak bertan hazten ziren zaldi-buztanengatik; haietako sakonune bat Julio Zesarrek erabili zuen bere [[Naumakia|naumakiak]] antolatzeko, geroagoko, Agripak p''alus Capra''en eraiki zuen urmael (''stagnum'') apaingarriaren aurrean<ref>''ILS'' 8612.</ref>. Beste eremu baxuetan ''prata'' edo ur-belardiak hazten ziren, hala nola ''prata Flaminia'', Kapitolioaren azpiko Tiber ibaiaren bihurgunean, edo p''rata Quinctia'', beste aldeko ertzean.
Zesarrek hezegune horiek lehortzeko eta urbanizatzeko plan ikusgarri bat asmatu zuen; Pons Mulviusetik hasita, Tiber ibaia kanalizatzeko asmoa zuen eta Marte zelaiaren funtzioak ibaiaren beste aldeko Vatikano zelaira transferitu nahi zituen<ref>''LTUR'' 4.76. or.</ref>. Azken asmoa zen Marte zelaia urbanizatzea, lautada horren uholde-arazoak kentzeko<ref>Purcell, N., 1996, 6, 10. or.</ref>.
Lan hidrauliko askoren artean, ziurrenik Julio Zesarrek diseinatuak edo hasitakoak, ''Euripo'' kanala eta ''Stagnum'' zeuden. Beharbada, delta eraikitzea, ''Saepta'' ekialdean dagoen ''Iseo''ren zati bat, izan liteke Zesarrek uraren gaia ''Isis''ekin lotzeko izan zuen modua<ref>''CIL'' 6.54.</ref>, Alexandriatik inportatutako beste jainkosa bat<ref>Arya, D., 2004, 250. or.</ref>. Zesarren erailketak urbanizazio-planak bertan behera utzi bazituen ere, [[Julio-klaudiotar dinastia|julio-klaudiotar]] dinastiaren enperadoreek Erromako eraldaketekin jarraitu zuten. Haietako bat, Klaudiok, K.o. 42. urtean, itsasertzeko portu ireki bat eraikitzen hasi zen, Erromaren horniduren gabeziak konpentsatzeko. Ordura arte Erromak erabilitako portua, [[Ostia (Antzinako Erromako hiria)|Ostia]]<nowiki/>rena, ez zen egokiena izan ainguraleku eskala txikikoa zelako. Helburua zen Klaudio portuaren eta Puteoliren arteko bide luzea erraztea. Azken hau Napoli badiako itsas portu nagusia baitzen.
Barrualdean, Trajanoren arroa K.o. II. mendearen lehen urteetan induskatu zen, Erroman hedatzen ari zen populazio baten gero eta handiagoko eskaerari erantzuteko. Portu horrek itsasoz zihoazen merkataritza ontziei amarraleku seguruak eta biltegi itzelak eskaintzen zizkien. Klaudio eta Trajanoren arroen arteko komunikazioa sarrerako 9 metro zabaleko kanal bat zegoen<ref>Delile, H. et al., 2014, 1. or.</ref>.
''Curator aquarum''i buruzko testigantza epigrafiko asko daude, Erromako ur-horniduraren administrazioaz arduratzen zena<ref>''ILS'' 643, 1128, 1186.</ref>. Zalantzarik gabe, ''curator aquarum''ek hornidura-sarearen mapak gordetzen zituzten, eta froga hori galdu bada ere, ura banatzeko eskema baten zati bat mapa arrunt batekin inskribatuta dago, ziurrenik Erromako kanpoaldea erakusten duena<ref>''CIL'' 6.1261.</ref>.
[[File:Milestone indicating the meeting point of the Aqua Marcia, Aqua Tepula and Aqua Iulia aqueducts.jpg|thumb|250px|right|<center>''Aqua Marcia, Aqua Tepula'' eta ''Aqua Iulia'' akueduktuen elkargunea adierazten duen mugarria.</center>]]
Frontinok adierazten zuenez, akueduktuen mantentze lanak kontratuen bidez esleitzen ziren. Kontratistek esklabo-langile kopuru finko bat izan behar zuten hiritik kanpoko kanaletan jarduteko, eta beste kopuru bat hiriaren barrurako. Kontratistek egindako lanaren ohiko ikuskaria zentsorea zen, baina batzuetan edilak edo kuestoreak ere lan horretaz arduratzen ziren.
Langile publikoen taldea Agripak eta Augustok sortu bazuten ere, ohikoena zen haien soldatak estatuaren ogasunetik ordaintzea.Diru hori ur-eskubideen alokairuetatik lortzen zen, hau da, kanalizazioetatik, urtegietatik, iturri publikoetatik edo ur-arroetatik gertu dauden leku eta eraikinetatik. Behargile horietaz gain, bazeuden beste batzuk enperadoreek zuzenean kontratatutakoak. Talde hori Klaudioren garaian sortu zen, eta enperadoreek haien soldatak eta ur-hornidurako materialak ordaintzen zituzten. Estatuaren eta Zesarren taldean, 240 eta 460 langilez osatuta, hurrenez hurren, langileburuek, tankeetako arduradunek, ikuskatzaileek, harginek, igeltseroek eta beste langile batzuek egiten zuten lan.
Ez zen batere ezohikoa akueduktuak eta ubideak matxuratzea, bereziki mantentze-lanak egiten ez zirelako. Matxura eta eragozpenik ohikoenak izaten ziren zuhaitzen sustraiek ubideak mugitzen zituztenean edo jabe batek bere eremutik langileei igarotzea ukatzen zienean lan-hidrauliko baten konponketak egiteko. Senatuak dekretu bat atera zuen horri guztiari aurre egiteko<ref>Frontin. ''Aq''. 96, 116.1-3, 117.1, 126.1-6.</ref>.
{{esaera2|''Ubide, tunel eta arkuen konponketei zegokienez, Zesar Augustok Senatuari agindu zionez, bere funtsetatik ordainduko zituela, lurra, lokatza, zeramikazko materialak, harea, egurra eta konponketarako beharrezko den beste edozein material, jabeek, ahalik eta ondoen, proportzionatu, atera eta garraiatuko zituztela inoren kalterik gabe, eta horien balioa pertsona zuzen batek erabakiko zuela. Garraio hori jabetza pribatuak zeharkatuz egingo da, eta inork ere ezingo du eragotzi bere jabetzatik igarotzeko eta garraiatzeko eskubidea. Eskubide hori beti bermatu beharko da, aipatutako egituren konponketekin zerikusia duten material horiek beharrezko guztietan garraiatzeko<ref> Frontin. ''Aq''. 125.</ref>.''|}}
Klaudiok, esaterako, ''Aqua Claudia'' eta ''Anio Novus'' K.o. 52an osatu zituen, eta lanak bere funtsekin ordaindu zituen (''sua imppensa in urbem perducendas curavit''<ref>''CIL'' 6.1256 = ''ILS'' 218.</ref>). Geroago, K.o. 71. urtean, [[Vespasiano]]<nowiki/>k akueduktuaren zati bat zaharberritu zuen, bere iturriak bederatzi urtez zerbitzurik gabe egon ostean<ref>''ILS'' 218.</ref> (''aquas Curtiam et Caeruleam''). Hamar urte eskas geroago, [[Tito]]<nowiki/>k akueduktuaren zati berdinak konpondu behar izan zituela jakinarazi zuen<ref>''CIL'' 6.1258 = ''ILS'' 218.</ref>.
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
* Arya, D. (2002). ''The goddess Fortuna in imperial Rome: cult, art, text''. [Doktorego Tesia, The University of Texas at Austin]. <nowiki>https://core.ac.uk/display/5177975</nowiki>
* Bruun, C. (2015). The City of Rome. In C. Bruun & J. Edmondson (Ed.), ''The Oxford Handbook of Roman Epigraphy'' (471-494. or.). Oxford University Press.
* Burian, S.J., & Edwards, F.G. (2002). Historical Perspectives of Urban Drainage. In E.W. Strecker & W.C. Huber (Ed.), ''Global Solutions for Urban Drainage''. American Society of Civil Engineers [ejounal]. <nowiki>https://doi.org/10.1061/9780784406441</nowiki>
* Chanson, H. (2002). Certains aspects de la conception hydraulique des aqueducs romains. ''La Houille Blanche, 88''(6-7), 43-57 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1051/lhb/2002084</nowiki>
* Cilliers, L. (2010). ''Where were the doctors when the Roman Empire died?'' Acta Theologica 26(2) DOI:10.4314/actat.v26i2.52562
* Cilliers, L,; Retief, F., (2012), ''City Planning in Graeco-Roman Times, with Emphasis on Health Facilities,'' Akroterion.
* Delile, Hugo et al. (2014). ''Lead in ancient Rome’s city waters,'' Thure E. Cerling, University of Utah, Salt Lake City, UT-k argitaratua, <nowiki>https://doi.org/10.1073/pnas.1400097111</nowiki>
* Deming, D. (2020). The Aqueducts and Water Supply of Ancient Rome. ''Ground Water, 58,'' 152-161 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1111/gwat.12958</nowiki>
* Edlund-Berry, I. (2006). Hot, cold, or smelly: the power of sacred water in Roman religion, 400-100 BCE. In C.E. schultz (Ed.), ''Religion in Republican Italy'' (162-180. or.). Cambridge University Press.
* Fernández Ferriol, C., Ferriol Rodríguez, M. R., & Fleites, J. (2018). Roma: imperio, cultura y medicina. ''Acta médica del Centro,12''(2), 228-234 [ejournal].
* Greenfield, P., (2011). ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate,'' The University of Sidney.
* Koloski-Ostrow, A. O. (2015). ''The Archaelogy of Sanitation in Roman Italy: Toilets, Sewers, and Water Systems.'' University of North Carolina Press.
* Mattingly, D. (2006). The Imperial Economy. In ''A Companion to the Roman Empire,'' D.S. Potter (Ed.). <nowiki>https://doi.org/10.1002/9780470996942.ch15</nowiki>
* Purcell, N. (1996). Rome and the Management of Water. Environment and Culture. In G. Shipley & J. Salmon (Ed.), ''Human Landscapes in Classical Antiquity'' (180-209. or.). Routledge.
* Schram, W.D. (2008). ''Roman Aqueducts''. <nowiki>http://www.romanaqueducts.info/webteksten/waterinantiquity.htm</nowiki>
* Stavrianopulu Boyatzi, P. (2010). Los baños en Bizancio: arquitectura, medicina y literatura. ''Cuadernos del CEMYR'', ''18,'' 119-144 orr.
== Ikus, gainera ==
*[[Ur_sakratuak_Erromatar_Inperioan]]
*[[Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan]]
*[[Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman]]
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[https://cil.bbaw.de/en/homenavigation/the-cil/volumes Corpus Inscriptionum Latinarum]'')
* ''ILS ([[iarchive:inscriptioneslat01dessuoft/page/n11/mode/2up|Inscriptiones Latinae Selectae]]).''
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* https://es.wikipedia.org/wiki/Acueductos_de_Roma
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Erromatar akueduktuak]]
[[Kategoria: Antropologia]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
rce8ulxq4v9zg9o5nuc90thkvgx77a8
Gonzalo Aja
0
1211910
9967796
9958737
2024-11-13T14:40:41Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9967796
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Gonzalo Aja Barquín''' ([[Matienzo (Kantabria)]], [[1946]]ko [[uztailaren 13]]a) txirrindulari espainiar ohia da, profesionala 1970 eta 1979 artean.
== Kirol ibilbidea ==
Amateurretan, «Horno San José» taldean bi denboraldi eman zituen eta hortik [[Ferrys (txirrindularitza taldea)|Ferrys]] taldera joan zen, non [[Palentziako Itzulia]] irabazi zuen 1967an.
[[Karpy (txirrindularitza taldea)|Karpy]] taldean pasatu zen profesionaletara, non [[Julio San Emeterio]] zen Kirol zuzendaria zen eta talde honetan hiru denboraldi eman zituen.
1973an [[Kas (txirrindularitza taldea)|Kas]] talderekin hiru urteko kontratua sinatu zuen, non bere mailarik onena eman zuen. 1974an [[Suitzako Itzulia|Suitzako Itzuli]]ko bi etapa irabazi zituen. Urte horretako Frantziako Tourreko ustekabeetako bat izan zen. Sailkapen orokorreko bigarren sailkatua izan zen zazpi jardunalditan, harik eta Saint Laryn amaitu zen mendiko etapan «eroriko susmagarri bat» izan zen arte (non belgikar txirrindulari batek aldamenetik jo zion), amaitzeko bost egun falta zirenean. Erorikoaren ondorioz, sailkapeneko 5. postura jaitsi zen.
1976an [[Teka (txirrindularitza taldea)|Teka]] taldearekin fitxatu zen bi denboraldietarako, non Levanteko Itzulia eskuratu zuen
Kirol ibilbideko azken bi urteak, «Novostil-Helios» taldean eman zituen.
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1971'''
* [[Kantabriako Itzulia]] eta etapa 1
* 5. [[Asturiasko Itzulia]]n eta etapa 1
'''1972'''
* [[Arrateko Igoera]]
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuli]]ko etapa 1
* 2. [[Montjuïceko Igoera]]n
* 4. [[1972ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
* 5. [[Miguel Indurain Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 8. [[1972ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 10. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
'''1973'''
* 2. [[Leganesko Hiru Egunak|Leganesko Hiru Egun]]etan
* 4. [[1973ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 9. [[Romandiako Tour]]rean
* 10. [[1973ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
'''1974'''
* 3. [[Arrateko Igoera]]n eta etapa 1
* 5. [[1964ko Frantziako Tourra|Frantziako Tour]]rean
* 6. [[Suitzako Itzulia]]n eta 2 etapa
'''1975'''
* 2. [[Samianigoko Klasikoa]]n
* 5. [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n
'''1976'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[Levanteko Itzulia]]
* 2. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
'''1977'''
* 3. [[Fitxategi:Bronze medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko mendiko txapelketa]]n
* 5. [[Asturiasko Itzulia]]n
'''1978'''
* 4. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n eta etapa 1
* 4. [[Arrateko Igoera]]n
* 7. [[1978ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 9. [[1978ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
}}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="center"|Itzulia
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
!1977
!1978
!1979
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1973ko Italiako Giroa|19.]]
|align="center"|[[1974ko Italiako Giroa|33.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1976ko Italiako Giroa|UT]]
|align="center"|[[1977ko Italiako Giroa|16.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1973ko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|'''[[1974ko Frantziako Tourra|5.]]'''
|align="center"|[[1975eko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1977ko Frantziako Tourra|14.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:red;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|[[1970eko Espainiako Itzulia|30.]]
|align="center"|[[1971ko Espainiako Itzulia|19.]]
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|'''4. ''']]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1976ko Espainiako Itzulia|14.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1978ko Espainiako Itzulia|'''9. ''']]
|align="center"|[[1979ko Espainiako Itzulia|25.]]
|}
<small>-: Ez zuen parte hartu<br />
UT: Utzi, ez zuen amaitu<br />
</small>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
* [https://web.archive.org/web/20090714043835/http://www.letour.fr/HISTO/us/TDF/coureur/4154.html Gonzalo Ajaren emaitzak Frantziako Tourrean]
* [https://www.cantabria24horas.com/noticias/nace-quotlos-repechos-del-asnquot-una-marcha-con-5-puertos-de-montaa-y-como-homenaje-a-gonzalo-aja/77810 Nace "Los Repechos del Asón", una marcha con 5 puertos de montaña y como homenaje a Gonzalo Aja]
{{bizialdia|1946ko||Aja, Gonzalo}}
[[Kategoria:Txirrindulari ohiak]]
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
coa2erl1mzht4x6tmizeaqsmcy9rl89
9967928
9967796
2024-11-13T15:46:22Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9967928
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Gonzalo Aja Barquín''' ([[Matienzo (Kantabria)]], [[1946]]ko [[uztailaren 13]]a) txirrindulari espainiar ohia da, profesionala 1970 eta 1979 artean.
== Kirol ibilbidea ==
Amateurretan, «Horno San José» taldean bi denboraldi eman zituen eta hortik [[Ferrys (txirrindularitza taldea)|Ferrys]] taldera joan zen, non [[Palentziako Itzulia]] irabazi zuen 1967an.
[[Karpy (txirrindularitza taldea)|Karpy]] taldean pasatu zen profesionaletara, non [[Julio San Emeterio]] zen Kirol zuzendaria zen eta talde honetan hiru denboraldi eman zituen.
1973an [[Kas (txirrindularitza taldea)|Kas]] talderekin hiru urteko kontratua sinatu zuen, non bere mailarik onena eman zuen. 1974an [[Suitzako Itzulia|Suitzako Itzuli]]ko bi etapa irabazi zituen. Urte horretako Frantziako Tourreko ustekabeetako bat izan zen. Sailkapen orokorreko bigarren sailkatua izan zen zazpi jardunalditan, harik eta Saint Laryn amaitu zen mendiko etapan «eroriko susmagarri bat» izan zen arte (non belgikar txirrindulari batek aldamenetik jo zion), amaitzeko bost egun falta zirenean. Erorikoaren ondorioz, sailkapeneko 5. postura jaitsi zen.
1976an [[Teka (txirrindularitza taldea)|Teka]] taldearekin fitxatu zen bi denboraldietarako, non Levanteko Itzulia eskuratu zuen
Kirol ibilbideko azken bi urteak, «Novostil-Helios» taldean eman zituen.
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1971'''
* [[Kantabriako Itzulia]] eta etapa 1
* 5. [[Asturiasko Itzulia]]n eta etapa 1
'''1972'''
* [[Arrateko Igoera]]
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuli]]ko etapa 1
* 2. [[Montjuïceko Igoera]]n
* 4. [[1972ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
* 5. [[1972ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 8. [[1972ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 10. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
'''1973'''
* 2. [[Leganesko Hiru Egunak|Leganesko Hiru Egun]]etan
* 4. [[1973ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 9. [[Romandiako Tour]]rean
* 10. [[1973ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
'''1974'''
* 3. [[Arrateko Igoera]]n eta etapa 1
* 5. [[1964ko Frantziako Tourra|Frantziako Tour]]rean
* 6. [[Suitzako Itzulia]]n eta 2 etapa
'''1975'''
* 2. [[Samianigoko Klasikoa]]n
* 5. [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n
'''1976'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[Levanteko Itzulia]]
* 2. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
'''1977'''
* 3. [[Fitxategi:Bronze medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko mendiko txapelketa]]n
* 5. [[Asturiasko Itzulia]]n
'''1978'''
* 4. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n eta etapa 1
* 4. [[Arrateko Igoera]]n
* 7. [[1978ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 9. [[1978ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
}}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="center"|Itzulia
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
!1977
!1978
!1979
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1973ko Italiako Giroa|19.]]
|align="center"|[[1974ko Italiako Giroa|33.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1976ko Italiako Giroa|UT]]
|align="center"|[[1977ko Italiako Giroa|16.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1973ko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|'''[[1974ko Frantziako Tourra|5.]]'''
|align="center"|[[1975eko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1977ko Frantziako Tourra|14.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:red;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|[[1970eko Espainiako Itzulia|30.]]
|align="center"|[[1971ko Espainiako Itzulia|19.]]
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|'''4. ''']]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1976ko Espainiako Itzulia|14.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1978ko Espainiako Itzulia|'''9. ''']]
|align="center"|[[1979ko Espainiako Itzulia|25.]]
|}
<small>-: Ez zuen parte hartu<br />
UT: Utzi, ez zuen amaitu<br />
</small>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
* [https://web.archive.org/web/20090714043835/http://www.letour.fr/HISTO/us/TDF/coureur/4154.html Gonzalo Ajaren emaitzak Frantziako Tourrean]
* [https://www.cantabria24horas.com/noticias/nace-quotlos-repechos-del-asnquot-una-marcha-con-5-puertos-de-montaa-y-como-homenaje-a-gonzalo-aja/77810 Nace "Los Repechos del Asón", una marcha con 5 puertos de montaña y como homenaje a Gonzalo Aja]
{{bizialdia|1946ko||Aja, Gonzalo}}
[[Kategoria:Txirrindulari ohiak]]
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
181l599mev3zfo2t9sk1aov55zvpjsu
9968914
9967928
2024-11-14T11:36:47Z
Joseba65
69297
/* Palmaresa */
9968914
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Gonzalo Aja Barquín''' ([[Matienzo (Kantabria)]], [[1946]]ko [[uztailaren 13]]a) txirrindulari espainiar ohia da, profesionala 1970 eta 1979 artean.
== Kirol ibilbidea ==
Amateurretan, «Horno San José» taldean bi denboraldi eman zituen eta hortik [[Ferrys (txirrindularitza taldea)|Ferrys]] taldera joan zen, non [[Palentziako Itzulia]] irabazi zuen 1967an.
[[Karpy (txirrindularitza taldea)|Karpy]] taldean pasatu zen profesionaletara, non [[Julio San Emeterio]] zen Kirol zuzendaria zen eta talde honetan hiru denboraldi eman zituen.
1973an [[Kas (txirrindularitza taldea)|Kas]] talderekin hiru urteko kontratua sinatu zuen, non bere mailarik onena eman zuen. 1974an [[Suitzako Itzulia|Suitzako Itzuli]]ko bi etapa irabazi zituen. Urte horretako Frantziako Tourreko ustekabeetako bat izan zen. Sailkapen orokorreko bigarren sailkatua izan zen zazpi jardunalditan, harik eta Saint Laryn amaitu zen mendiko etapan «eroriko susmagarri bat» izan zen arte (non belgikar txirrindulari batek aldamenetik jo zion), amaitzeko bost egun falta zirenean. Erorikoaren ondorioz, sailkapeneko 5. postura jaitsi zen.
1976an [[Teka (txirrindularitza taldea)|Teka]] taldearekin fitxatu zen bi denboraldietarako, non Levanteko Itzulia eskuratu zuen
Kirol ibilbideko azken bi urteak, «Novostil-Helios» taldean eman zituen.
== Palmaresa ==
{{Zutabe-zerrenda|tamaina = 20|
'''1970'''
* 9. [[1970eko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
'''1971'''
* [[Kantabriako Itzulia]] eta etapa 1
* 5. [[Asturiasko Itzulia]]n eta etapa 1
'''1972'''
* [[Arrateko Igoera]]
* [[Asturiasko Itzulia|Asturiasko Itzuli]]ko etapa 1
* 2. [[Montjuïceko Igoera]]n
* 4. [[1972ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
* 5. [[1972ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 8. [[1972ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 10. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
'''1973'''
* 2. [[Leganesko Hiru Egunak|Leganesko Hiru Egun]]etan
* 4. [[1973ko Nafarroako Sari Nagusia|Nafarroako Sari Nagusia]]n
* 9. [[Romandiako Tour]]rean
* 10. [[1973ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
'''1974'''
* 3. [[Arrateko Igoera]]n eta etapa 1
* 5. [[1964ko Frantziako Tourra|Frantziako Tour]]rean
* 6. [[Suitzako Itzulia]]n eta 2 etapa
'''1975'''
* 2. [[Samianigoko Klasikoa]]n
* 5. [[Espainiako errepideko txirrindularitza txapelketa]]n
'''1976'''
* [[Fitxategi:Jersey yellow.svg|20px]] [[Levanteko Itzulia]]
* 2. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n
'''1977'''
* 3. [[Fitxategi:Bronze medal with cup.svg|16px]] [[Espainiako errepideko mendiko txapelketa]]n
* 5. [[Asturiasko Itzulia]]n
'''1978'''
* 4. [[Setmana Catalana]]<nowiki/>n eta etapa 1
* 4. [[Arrateko Igoera]]n
* 7. [[1978ko Euskal Herriko Itzulia|Euskal Herriko Itzulia]]n
* 9. [[1978ko Espainiako Itzulia|Espainiako Vuelta]]n
}}
== Sailkapen orokorra Itzuli Handietan ==
{| cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 95%; border: #aaa solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#eeeeee"
!align="center"|Itzulia
!1970
!1971
!1972
!1973
!1974
!1975
!1976
!1977
!1978
!1979
|-
|align="center" style="background:pink;"|[[Italiako Giroa]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1973ko Italiako Giroa|19.]]
|align="center"|[[1974ko Italiako Giroa|33.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1976ko Italiako Giroa|UT]]
|align="center"|[[1977ko Italiako Giroa|16.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:yellow;"|[[Frantziako Tourra]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1973ko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|'''[[1974ko Frantziako Tourra|5.]]'''
|align="center"|[[1975eko Frantziako Tourra|UT]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1977ko Frantziako Tourra|14.]]
|align="center"|-
|align="center"|-
|-
|align="center" style="background:red;"|[[Espainiako Vuelta]]
|align="center"|[[1970eko Espainiako Itzulia|30.]]
|align="center"|[[1971ko Espainiako Itzulia|19.]]
|align="center"|[[1972ko Espainiako Itzulia|'''4. ''']]
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|-
|align="center"|[[1976ko Espainiako Itzulia|14.]]
|align="center"|-
|align="center"|[[1978ko Espainiako Itzulia|'''9. ''']]
|align="center"|[[1979ko Espainiako Itzulia|25.]]
|}
<small>-: Ez zuen parte hartu<br />
UT: Utzi, ez zuen amaitu<br />
</small>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{ProCyclingStats}}
* [https://web.archive.org/web/20090714043835/http://www.letour.fr/HISTO/us/TDF/coureur/4154.html Gonzalo Ajaren emaitzak Frantziako Tourrean]
* [https://www.cantabria24horas.com/noticias/nace-quotlos-repechos-del-asnquot-una-marcha-con-5-puertos-de-montaa-y-como-homenaje-a-gonzalo-aja/77810 Nace "Los Repechos del Asón", una marcha con 5 puertos de montaña y como homenaje a Gonzalo Aja]
{{bizialdia|1946ko||Aja, Gonzalo}}
[[Kategoria:Txirrindulari ohiak]]
[[Kategoria:Espainiako txirrindulariak]]
csxc95xwlf46uo3mlvkc6iubjak3edl
Lankide:Javier Solana8/Proba orria
2
1211940
9967487
9966295
2024-11-13T12:00:43Z
62.42.72.46
Orriaren edukiaren ordez, «{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida o...» jarri da
9967487
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
== Nippon Telegrafoa eta Telefonoa. (NTT) ==
== Sarrera ==
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionala
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
2sf3er6f9chml9ie8sb13qkao317z2e
9967688
9967487
2024-11-13T13:22:25Z
Javier Solana8
167965
9967688
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
= Nippon Telegraph and Telephone (NTT) =
== Sarrera ==
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionala
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
jfpe59j41jocdy651672ch1usbdh276
9967695
9967688
2024-11-13T13:27:13Z
158.227.55.94
9967695
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
= Nippon Telegraph and Telephone (NTT) =
== Sarrera ==
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionalak
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
j718fqwq7190t5oloeo31wox9zjkrp1
9967697
9967695
2024-11-13T13:27:37Z
158.227.55.94
9967697
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
= Nippon Telegraph and Telephone (NTT) =
== Sarrera ==
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionala
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
jfpe59j41jocdy651672ch1usbdh276
9967702
9967697
2024-11-13T13:30:10Z
Javier Solana8
167965
9967702
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
= Nippon Telegraph and Telephone (NTT) =
== Sarrera ==
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionala
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
7fnq356bzxw61okopde79yudyd0sycw
9967703
9967702
2024-11-13T13:32:27Z
Perni07
167974
9967703
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
{{Lanean|Javier Solana8}}
= Nippon Telegraph and Telephone (NTT) =
== Sarrera ==
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionala
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
ajd3jozyp3lcbh3e12hi0ah4gv5bgjx
9967708
9967703
2024-11-13T13:36:37Z
Javier Solana8
167965
9967708
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Javier Solana8}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
{{Lanean|Javier Solana8}}
= Nippon Telegraph and Telephone (NTT) =
== Sarrera ==
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionala
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
mzh16x2wt7o2biv6ladq0op5gl842ov
9967712
9967708
2024-11-13T13:41:00Z
Perni07
167974
9967712
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Javier Solana8}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
{{Lanean|Javier Solana8}}
= Nippon Telegraph and Telephone =
== Sarrera ==
==== deskribapen txikia ====
==== enpresaren helburua ====
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionala
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
j01fp7w3mw8abt9emsuqw0cahg8oxka
9967714
9967712
2024-11-13T13:43:24Z
Javier Solana8
167965
9967714
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Javier Solana8}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
{{Lanean|Javier Solana8}}
{{infotaula enpresa
| izena = Nippon Telegraph and Telephone
| jatorrizko_izena = 日本電信電話株式会社
| jatorrizko_izena_transkripzioa = Nippon Denshin Denwa kabushiki gaisha
| logoa = [[File:NTT company logo.svg|200px|NTT logoa]]
| irudia = Otemachi 1st Square.jpg
| irudi_oina = NTTren egoitza nagusia Ōtemachin, Chiyoda, Tokion
| mota = Enpresa publikoa
| sorrera = 1985eko apirilaren 1a
| egoitza = Tokio, Japonia
| langileak = 303.350 (2021)
| diru_sarrerak = 11,94 trilioi yen (2021)
| industria = Telekomunikazioak
| produktuak = Telefonia finkoa, Telefonia mugikorra, Banda zabala, Telebista digitala
| webgunea = group.ntt
| jabea = Japoniako Gobernua (%34,25)
}}
[[File:NTT company logo.svg|thumb|300px|NTTren logotipoa]]
'''Nippon Telegraph and Telephone''' (日本電信電話株式会社, ''Nippon Denshin Denwa kabushiki gaisha'') edo '''NTT''' Japoniako telekomunikazio enpresa nagusia da, egoitza nagusia Tokion duena. 2022ko ekainean, [[Toyota]] eta [[Sony]]-ren ondoren, Japoniako hirugarren enpresa publiko handiena zen kapitalizazio burtstatilaren arabera<ref name="Forbes2022">{{Cite web |title=Largest Japanese companies by market capitalization |url=https://companiesmarketcap.com/japan/largest-companies-in-japan-by-market-cap/ |access-date=2022-06-03}}</ref>.
= Nippon Telegraph and Telephone =
== Sarrera ==
==== deskribapen txikia ====
==== enpresaren helburua ====
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionala
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
dklh3po6j164kh1makk1xqu9t9kqsfm
9967719
9967714
2024-11-13T13:44:50Z
Javier Solana8
167965
9967719
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Javier Solana8}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
{{Lanean|Javier Solana8}}
= Nippon Telegraph and Telephone =
== Sarrera ==
==== deskribapen txikia ====
==== enpresaren helburua ====
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionala
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
bq1c13nzuozcjs0qfblg8sijho5dk1w
Biescasko uraldia
0
1211964
9968613
9959054
2024-11-14T07:24:34Z
InternetArchiveBot
119347
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
9968613
wikitext
text/x-wiki
{{gertakari infotaula}}
'''Biescasko kanpingo uraldia''' [[1996]]ko [[abuztuaren 7]]an gertatu zen, noiz Arasko sakanaren bat-bateko ur-goraldi batek Las Nieves kanpina suntsitu zuen. Kanpina sakaneko [[deiekzio-kono]]aren gainean zegoen, [[Gállego (ibaia)|Gállego]] ibaian isurtzen den bokalean, [[Biescas]]tik kilometro bat baino gutxiagora. Tragedian 87 pertsona hil, horietatik 12 Euskal Herrikoak<ref name=elizalde>{{erreferentzia|izena= Irati |abizena= Elizalde|url= https://web.archive.org/web/20141023013352/http://www.berria.eus/paperekoa/1572/009/001/2011-08-10/kalte_ordainaren_zain_daude_oraindik_biescasko_ezbeharreko_hamalau_kaltetu.htm |izenburua= Kalte-ordainaren zain daude oraindik Biescasko ezbeharreko hamalau kaltetu|egunkaria=[[Berria]]|data=2011-08-10}}</ref>, eta 187 zauritu ziren.
== Aurrekariak ==
Isurialdeko arroa eta Arasko trokaren ibilgua basotu eta bideratu ziren, eta horri "errestaurazio baso-hidrologikoa" esaten zaio. Lanak 1910eko hamarkadan hasi ziren, [[Frantzia]]rako errepidea babesteko eta herrestatze-materialek garai hartan eraikitzen ari ziren La Peñako urtegia lohiz bete ez zezaten.<ref name=AUCT_1916>{{erreferentzia|url= http://www.revistamontes.net/fichaArt.aspx?id=11830|egilea= P. A.|urtea= 1916|izenburua= Ligera idea de los servicios de la sexta División Hidrológico-forestal|aldizkaria= Montes|alea= 956|liburukia= XL|orrialdea= 790-801|hizkuntza= es}}{{Apurtutako esteka|date=azaroa 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Funtsean, mendi-hegaletan basoberritzeak egin zituzten, higaduraren aurrean lurzoruak atxikitzeko teknikekin batera (eskuz eraikitako [[ezpel]]ezko hesolen gaineko [[sahats]]-adarren oholesi txikiak), eta ubideetan harlangaitz hidraulikoko sedimentuak atxikitzeko dikeak eraiki zituzten.
1996an basotzeek ia [[oihanpe]]rik gabeko zuhaitz-multzo trinkoa osatzen zuten. Dikeak ibaiertzeko landaretzaz beteta eta lohiz beterik zeuden.
== Gertakaria ==
[[Administrazio publiko]]ek, teknikarien txosten negatiboak alde batera utzita,<ref>{{erreferentzia|izena= M. |abizena=Trillo|url= http://www.abc.es/hemeroteca/historico-22-02-2005/abc/Nacional/los-expertos-revelan-ocho-a%C3%B1os-despues-que-la-tragedia-de-biescas-era-previsible_20768763710.html |izenburua= Los expertos revelan ocho años después que la tragedia de Biescas era previsible|egunkaria=ABC|hizkuntza= es|data=2005-2-22}}</ref> uharkaren deiekzio-konoan [[kanpin]] bat eraikitzeko baimena eman zuten. Izan ere, "errestaurazio baso-hidrologikoa"k eta alubioi-eremuan zegoen [[ubide]] mailakatuak kanpinaren segurtasuna bermatuko zutela uste zuten. Hala ere, zorigaiztoko egunean [[ekaitz]] handia izan zen amildegiaren buruan. Adituen esanetan, 200 eta 250 mm arteko prezipitazioak izan ziren eta, zortzi minututan, intentsitatea 500 mm/ordukoa izan zitekeen. Biescasen erregistratutako prezipitazioa 160 milimetrokoa izan zen. Euri gehien Betésko sakanaren (Arasko sakanaren adarra) goi-goian egin zuen, belardien eta basoen artean zihoan erreka txiki batean. Uraldiaren emari handiak ibilgu berri izugarri bat industu zuen. [[Arro hidrografiko]]an zeuden sedimentuak atxikitzeko 40 presa ingurutan metatutako materialek larriagotu edo eragin zuten tragedia, ura aurretik eraman zituenak.
Uholdeen proportzioak dramatikoak izan ziren [[deiekzio-kono]]an. Enborrez eta harkaitzez betetako ur-bolumen handi bat sakanetik jaitsi zen, kanpina suntsitzeko, uretarako aurrez prestaturiko ubidea errespetatu gabe. Hainbat adituek egindako estimazioak desberdinak dira, eta uholdea segundoko 200 eta 500 [[metro kubiko]] artean kokatzen dute, ubide artifizialaren 100-120 m³/s-ko edukieraren oso gainetik; izan ere, ubide artifizialak, sedimentuak atxikitzeko ia 40 presen suntsipenetik eratorritako gutxienez 68.000 m³ arrastatu zituen; hau da, 122.000 eta 136 000 tona bitartean.<ref name=Garcia-Ruiz_2004>{{erreferentzia|url= http://age.ieg.csic.es/fisica/docs/012.pdf |egilea= García-Ruiz, J. M., S. White, C. Martí Bono, B. Valero, M.P. Errea & A. Gómez Villar |urtea= 2004|izenburua= La avenida del barranco de Arás y los riesgos hidrológicos en el Pirineo central español|editorea= J.L. Peña, L.A. Longares & M. Sánchez |bilduma= Geografía física de Aragón. Aspectos generales y temáticos|argitaletxea= Universidad de Zaragoza & Institución Fernando el Católico|lekua= Zaragoza|hizkuntza=es}}</ref> Uraldi hau 200 urte inguruko [[itzulera-denbora]]ri dagokio, nahiz eta 1920ko hamarkadan leku berean antzeko beste uholde bat egon.
[[Espainiako Aire Armada]]ko pilotu militar batek, Ingeniarien Armakoak, 15 argazki hartu zituen 9000 oineko altueratik. Argazkiak aztertuta, euriaren bilketa-eremua 8 km² ingurukoa izan zela kalkulatu zuen, hondo harritsua eta isurketa-indize handia zuen lur batekin. Horrek 50.000 m³ inguruko ur-bolumena izan zezakeen. Ura 300 metroko desnibela zuen Arasko sakanetik isuri zen, 10 [[tona]]ko arrokak mugituz. Gorpuak ibaian behera 17 kilometrotara dagoen urtegi batean agertu ziren, [[Sabiñanigo]]n. [[Jaka]]ko Instrukzioko 1. Epaitegiko epaileak 87 hildakorekin eta 187 zauriturekin kasua artxibatu zuen, eta benetako kalbarioa hasi zen zaurituentzat eta hildakoen senideentzat. Elkarrizketatutako artzain batek ere esan zuen hainbeste euri ari zuela ikusi zuenean: «Ahuntzak biltzen ari nintzela, pentsatu nuen: zein gaizki pasatuko duten kanpinekoek».
Estatuak eta administrazio publikoek 2.000 milioi [[Espainiar pezeta|pezetako]] zigorra jaso zuten. 2006an, kalte-ordainen % 30 inguru erreklamatu gabe zeuden oraindik.
Azpimarratzekoa da baso-berritzeei esker ez zela higadurarik izan mendi-hegaletan, eta, beraz, solidoen ekarpena murriztu egin zela. Azaleko isurketa-uren aldean, intertzeptazio- eta infiltrazio-fenomenoak ugaritu egin ziren, eta, ondorioz, baso-masa sortu zen. Ondorioz, emari likidoak murriztu egin ziren.
Ibai-ibilguetako dikeak uholdeek ekortu zituzten, hitzez hitz.
== Ondorioak ==
2005eko amaieran, [[Espainiako Auzitegi Nazionala|Auzitegi Nazionaleko]] administrazioarekiko auzien salak Estatua ([[Ebroko Ur Konfederazioa]]) eta [[Aragoiko Gobernua|Aragoiko Diputazio Nagusia]] izendatu zituen tragediaren erantzule, eta "Las Nieves" kanpineko biktimei 11.265.987 euroko kalte-ordaina ematera zigortu zieten.<ref>{{erreferentzia|url=http://www.poderjudicial.es/search/doAction?action=contentpdf&databasematch=AN&reference=1022464&optimize=20060118&publicinterface=true|izenburua=Epaia|egilea=Espainiako Auzitegi Nazionala|data=2005-12-21|formatua=[[PDF]]|hizkuntza=es}}</ref>
Kanpinak izena eta kokapena aldatu ditu. Gaur egun, gertu dagoen [[Arratiecho uharra]]ren deiekzio-konoan dago. Haren ohea hormigoiztatu eta bideratu zuten XX. mendearen hasieran, Arasko sakanaren garaikidea izanda.
Uhar horren arroa Arasakoa baino nabarmen txikiagoa da, baina ubide eta hegaletako maldak askoz ere nabarmenagoak dira. Baso-berritzean, lehendik zeuden harrizko hormak aprobetxatu zituzten. Denbora asko igaro den arren, Arasko eta Arratiechoko uhar-basotzeak [[pinudi]] trinkoak baino ez dira, eta lore-segizio txiro bat dute lagun, non [[ezpel]]a, [[elorri]]ak eta abar baino ez dauden.
Bestalde, [[Pedro Montserrat Recoder|Montserrat Recoder]] irakasleak [[Zangoza]]n, esaterako, [[Esako urtegia]]ren ezkerreko hegala irristatzeak dakarren arriskuaz ohartarazi du duela gutxi, mendia babesten zuen [[erkamezti]]a suntsitu dutelako.<ref>{{erreferentzia|url=http://www.lavanguardia.es/lv24h/20070326/51316862430.html |título=El embalse de Yesa |data=2007-03-26 |egunkaria=[[La Vanguardia]] |hizkuntza=es}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|2}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Espainiako uholdeak]]
[[Kategoria:Huescako probintziako historia]]
[[Kategoria:1996 Espainian]]
[[Kategoria:XX. mendeko uholdeak]]
[[Kategoria:1996ko hondamendi naturalak]]
[[Kategoria:Biescas]]
fpz2s7z7b3172xd9mdh706h4rgrfefh
Lankide:Perni07
2
1212004
9967682
9961497
2024-11-13T13:20:35Z
Perni07
167974
Orrialdetik eduki guztia ezabatzen
9967682
wikitext
text/x-wiki
phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1
Igor Santos Salazar
0
1212044
9968875
9959922
2024-11-14T11:17:05Z
Portualai
158086
9968875
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Igor Santos Salazar''' ([[Barakaldo]], [[Bizkaia]], [[1978]]ko [[ekainaren 27]]a) euskal historialari, mediebalista, unibertsitate irakasle eta autorea da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Elixane|abizena=Castresana|izenburua=Igor Santos Salazar: “La realidad es mucho más apasionante que la manipulación ideológica”|hizkuntza=es|data=2024-02-05|url=https://www.deia.eus/bizkaia/2024/02/05/igor-santos-salazar-realidad-apasionante-7830037.html|aldizkaria=Deia|sartze-data=2024-11-05}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Elixane Castresana {{!}}|abizena=BALMASEDA|izenburua=Igor Santos Salazar indaga en las capas de la Balmaseda medieval|hizkuntza=es|data=2021-11-20|url=https://www.deia.eus/bizkaia/2021/11/20/igor-santos-salazar-indaga-capas-1818863.html|aldizkaria=Deia|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
Gaur egun Erdi Aroko Historia irakasten du Trentoko Unibertsitatean (Italia).
== Obra ==
=== Liburuak ===
* ''I Gonzaga. Potenza e splendore di una casata'', Diarkos, Reggio Emilia (Emilia-Romaña), 2022.
*''Balmaseda medieval: una villa en la frontera'', Sans Soleil, [[Vitoria-Gasteiz|Vitoria]], 2021.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Balmaseda Medieval (libro del 2021). Escrito por Igor Santos Salazar. ISBN 9788412403916|hizkuntza=es|data=2022-11-21|url=https://www.lavanguardia.com/libros/libro/balmaseda-medieval-9788412403916|aldizkaria=La Vanguardia|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
*''Governare la Lombardia carolingia (774-924)'', Viella Libreria Editrice, Roma, 2021.
*''Una terra contesa. Spazi, poteri e società nell'Emilia orientale dei secoli VI-X'', Le Lettere Firenze, 2011.
=== Edizioak ===
* ''Fuentes documentales medievales del Pais Vasco. Archivo general de Simancas. Registro generale del sello. Vizcaya (1488),'' [[Eusko Ikaskuntza]], Donostia, 2017.
=== Olerkigintza ===
* ''Taccuino del passato presente'', Nulla Die Edizioni, Piazza Armerina (Italia), 2020.
=== Narratiba ===
* ''L'esposizione del tempo'', Nulla Die Edizioni, Piazza Armerina (Italia), 2021.
=== Dibulgazioa ===
* "La herencia medieval de las villas vascas", ''[[El Correo]]'', 2023.<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor Santos|abizena=salazar|izenburua=La herencia medieval de las villas vascas|hizkuntza=es|data=2023-01-19|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/tiempo-historias-20230111104305-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Bilbao también tuvo su alcázar", ''[[El Correo]]'', 2023.<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor Santos|abizena=Salazar|izenburua=Bilbao también tuvo su alcázar|hizkuntza=es|data=2023-03-01|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/bilbao-alcazar-20230222190752-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "El nada inocente regreso romántico a la Edad Media", ''[[El Correo]]'', 2023.<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor Santos|abizena=Salazar|izenburua=El nada inocente regreso romántico a la Edad Media|hizkuntza=es|data=2023-02-14|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/inocente-regreso-romantico-edad-media-20230214163725-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Así sonaba la información en las calles medievales", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=Así sonaba la información en las calles medievales|hizkuntza=es|data=2022-12-26|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/sonaba-informacion-calles-20221220111016-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Obispos de Bilbao: una 'invención' del siglo XX", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=Obispos de Bilbao: una 'invención' del siglo XX|hizkuntza=es|data=2022-10-09|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/obispos-bilbao-invencion-20221006181241-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "La expulsión de Rabí Samuel y otros judíos de Balmaseda: la historia contra el cliché", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=La expulsión de Rabí Samuel y otros judíos de Balmaseda: la historia contra el cliché|hizkuntza=es|data=2022-06-24|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/rabi-samuel-historia-20220619181058-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Cuando Barakaldo pudo ser villa (pero no le dejaron)", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=Cuando Barakaldo pudo ser villa (pero no le dejaron)|hizkuntza=es|data=2022-11-02|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/barakaldo-pudo-villa-20221028095156-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Noviembre de 1922: Una huelga general contra los malos tratos policiales", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=Manuel|abizena=Montero|izenburua=Noviembre de 1922: Una huelga general contra los malos tratos policiales|hizkuntza=es|data=2022-11-14|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/noviembre-1922-huelga-20221107173733-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Los terribles días del rey Alfonso X en Vitoria (1276): Los libros curan", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=Los terribles días del rey Alfonso X en Vitoria (1276): Los libros curan|hizkuntza=es|data=2022-12-10|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/vitoria-gasteiz-1276-20221130121851-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Don Tello de Castilla: poder e intrigas del conde de Bizkaia", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor santos|abizena=salazar|izenburua=Don Tello de Castilla: poder e intrigas del conde de Bizkaia|hizkuntza=es|data=2022-09-26|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/tello-castilla-poder-20220919132709-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
== Telebista ==
* ''Potere e bellezza''.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* https://webapps.unitn.it/du/it/Persona/PER0135043/Curriculum
{{bizialdia|1978ko||Santos Salazar, Igor}}
{{Biografia zirriborroa|Bizkaia}}
[[Kategoria:Barakaldarrak]]
[[Kategoria:Asti Leku Ikastolako ikasleak]]
[[Kategoria:Deustuko Unibertsitateko ikasleak]]
[[Kategoria:Salamancako Unibertsitateko ikasleak]]
[[Kategoria:Historialariak]]
hk0xk7ifmm3yaqfdjoli45ex8qlmr52
9968922
9968875
2024-11-14T11:47:14Z
Portualai
158086
9968922
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Igor Santos Salazar''' ([[Barakaldo]], [[Bizkaia]], [[1978]]ko [[ekainaren 27]]a) euskal historialari, mediebalista, unibertsitate irakasle eta autorea da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Elixane|abizena=Castresana|izenburua=Igor Santos Salazar: “La realidad es mucho más apasionante que la manipulación ideológica”|hizkuntza=es|data=2024-02-05|url=https://www.deia.eus/bizkaia/2024/02/05/igor-santos-salazar-realidad-apasionante-7830037.html|aldizkaria=Deia|sartze-data=2024-11-05}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Elixane Castresana {{!}}|abizena=BALMASEDA|izenburua=Igor Santos Salazar indaga en las capas de la Balmaseda medieval|hizkuntza=es|data=2021-11-20|url=https://www.deia.eus/bizkaia/2021/11/20/igor-santos-salazar-indaga-capas-1818863.html|aldizkaria=Deia|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
Gaur egun Erdi Aroko Historia irakasten du Trentoko Unibertsitatean (Italia).
== Obra ==
=== Liburuak ===
* ''I Gonzaga. Potenza e splendore di una casata'', Diarkos, Reggio Emilia (Emilia-Romaña), 2022.
*''Balmaseda medieval: una villa en la frontera'', Sans Soleil, [[Vitoria-Gasteiz|Vitoria]], 2021.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Balmaseda Medieval (libro del 2021). Escrito por Igor Santos Salazar. ISBN 9788412403916|hizkuntza=es|data=2022-11-21|url=https://www.lavanguardia.com/libros/libro/balmaseda-medieval-9788412403916|aldizkaria=La Vanguardia|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
*''Governare la Lombardia carolingia (774-924)'', Viella Libreria Editrice, Roma, 2021.
*''Una terra contesa. Spazi, poteri e società nell'Emilia orientale dei secoli VI-X'', Le Lettere Firenze, 2011.
*''La medievistica francese e spagnola: un bilancio degli ultimi trent'anni'', Clueb, 2005.
=== Edizioak ===
* ''Fuentes documentales medievales del Pais Vasco. Archivo general de Simancas. Registro generale del sello. Vizcaya (1488),'' [[Eusko Ikaskuntza]], Donostia, 2017.
=== Olerkigintza ===
* ''Taccuino del passato presente'', Nulla Die Edizioni, Piazza Armerina (Italia), 2020.
=== Narratiba ===
* ''L'esposizione del tempo'', Nulla Die Edizioni, Piazza Armerina (Italia), 2021.
=== Dibulgazioa ===
* "La herencia medieval de las villas vascas", ''[[El Correo]]'', 2023.<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor Santos|abizena=salazar|izenburua=La herencia medieval de las villas vascas|hizkuntza=es|data=2023-01-19|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/tiempo-historias-20230111104305-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Bilbao también tuvo su alcázar", ''[[El Correo]]'', 2023.<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor Santos|abizena=Salazar|izenburua=Bilbao también tuvo su alcázar|hizkuntza=es|data=2023-03-01|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/bilbao-alcazar-20230222190752-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "El nada inocente regreso romántico a la Edad Media", ''[[El Correo]]'', 2023.<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor Santos|abizena=Salazar|izenburua=El nada inocente regreso romántico a la Edad Media|hizkuntza=es|data=2023-02-14|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/inocente-regreso-romantico-edad-media-20230214163725-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Así sonaba la información en las calles medievales", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=Así sonaba la información en las calles medievales|hizkuntza=es|data=2022-12-26|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/sonaba-informacion-calles-20221220111016-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Obispos de Bilbao: una 'invención' del siglo XX", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=Obispos de Bilbao: una 'invención' del siglo XX|hizkuntza=es|data=2022-10-09|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/obispos-bilbao-invencion-20221006181241-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "La expulsión de Rabí Samuel y otros judíos de Balmaseda: la historia contra el cliché", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=La expulsión de Rabí Samuel y otros judíos de Balmaseda: la historia contra el cliché|hizkuntza=es|data=2022-06-24|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/rabi-samuel-historia-20220619181058-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Cuando Barakaldo pudo ser villa (pero no le dejaron)", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=Cuando Barakaldo pudo ser villa (pero no le dejaron)|hizkuntza=es|data=2022-11-02|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/barakaldo-pudo-villa-20221028095156-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Noviembre de 1922: Una huelga general contra los malos tratos policiales", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=Manuel|abizena=Montero|izenburua=Noviembre de 1922: Una huelga general contra los malos tratos policiales|hizkuntza=es|data=2022-11-14|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/noviembre-1922-huelga-20221107173733-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Los terribles días del rey Alfonso X en Vitoria (1276): Los libros curan", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=Los terribles días del rey Alfonso X en Vitoria (1276): Los libros curan|hizkuntza=es|data=2022-12-10|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/vitoria-gasteiz-1276-20221130121851-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Don Tello de Castilla: poder e intrigas del conde de Bizkaia", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor santos|abizena=salazar|izenburua=Don Tello de Castilla: poder e intrigas del conde de Bizkaia|hizkuntza=es|data=2022-09-26|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/tello-castilla-poder-20220919132709-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
== Telebista ==
* ''Potere e bellezza''.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* https://webapps.unitn.it/du/it/Persona/PER0135043/Curriculum
{{bizialdia|1978ko||Santos Salazar, Igor}}
{{Biografia zirriborroa|Bizkaia}}
[[Kategoria:Barakaldarrak]]
[[Kategoria:Asti Leku Ikastolako ikasleak]]
[[Kategoria:Deustuko Unibertsitateko ikasleak]]
[[Kategoria:Salamancako Unibertsitateko ikasleak]]
[[Kategoria:Historialariak]]
4s33f8ouv4e3k055n6kqbsjfs8mrscx
9968927
9968922
2024-11-14T11:49:37Z
Portualai
158086
9968927
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Igor Santos Salazar''' ([[Barakaldo]], [[Bizkaia]], [[1978]]ko [[ekainaren 27]]a) euskal historialari, mediebalista, unibertsitate irakasle eta autorea da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Elixane|abizena=Castresana|izenburua=Igor Santos Salazar: “La realidad es mucho más apasionante que la manipulación ideológica”|hizkuntza=es|data=2024-02-05|url=https://www.deia.eus/bizkaia/2024/02/05/igor-santos-salazar-realidad-apasionante-7830037.html|aldizkaria=Deia|sartze-data=2024-11-05}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Elixane Castresana {{!}}|abizena=BALMASEDA|izenburua=Igor Santos Salazar indaga en las capas de la Balmaseda medieval|hizkuntza=es|data=2021-11-20|url=https://www.deia.eus/bizkaia/2021/11/20/igor-santos-salazar-indaga-capas-1818863.html|aldizkaria=Deia|sartze-data=2024-11-05}}</ref>
Gaur egun Erdi Aroko Historia irakasten du Trentoko Unibertsitatean (Italia).
== Obra ==
=== Liburuak ===
* ''I Gonzaga. Potenza e splendore di una casata'', Diarkos, Reggio Emilia (Emilia-Romaña), 2022.
*''Balmaseda medieval: una villa en la frontera'', Sans Soleil, [[Vitoria-Gasteiz|Vitoria]], 2021.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Balmaseda Medieval (libro del 2021). Escrito por Igor Santos Salazar. ISBN 9788412403916|hizkuntza=es|data=2022-11-21|url=https://www.lavanguardia.com/libros/libro/balmaseda-medieval-9788412403916|aldizkaria=La Vanguardia|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
*''Governare la Lombardia carolingia (774-924)'', Viella Libreria Editrice, Roma, 2021.
*''Una terra contesa. Spazi, poteri e società nell'Emilia orientale dei secoli VI-X'', Le Lettere Firenze, 2011.
*''La medievistica francese e spagnola: un bilancio degli ultimi trent'anni'', Clueb, 2005.
=== Edizioak ===
* ''Fuentes documentales medievales del Pais Vasco. Archivo general de Simancas. Registro generale del sello. Vizcaya (1488),'' [[Eusko Ikaskuntza]], Donostia, 2017.
=== Olerkigintza ===
* ''Taccuino del passato presente'', Nulla Die Edizioni, Piazza Armerina (Italia), 2020.
=== Narratiba ===
* ''L'esposizione del tempo'', Nulla Die Edizioni, Piazza Armerina (Italia), 2021.
=== Dibulgazioa ===
* "La herencia medieval de las villas vascas", ''[[El Correo]]'', 2023.<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor Santos|abizena=salazar|izenburua=La herencia medieval de las villas vascas|hizkuntza=es|data=2023-01-19|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/tiempo-historias-20230111104305-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Bilbao también tuvo su alcázar", ''[[El Correo]]'', 2023.<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor Santos|abizena=Salazar|izenburua=Bilbao también tuvo su alcázar|hizkuntza=es|data=2023-03-01|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/bilbao-alcazar-20230222190752-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "El nada inocente regreso romántico a la Edad Media", ''[[El Correo]]'', 2023.<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor Santos|abizena=Salazar|izenburua=El nada inocente regreso romántico a la Edad Media|hizkuntza=es|data=2023-02-14|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/inocente-regreso-romantico-edad-media-20230214163725-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Así sonaba la información en las calles medievales", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=Así sonaba la información en las calles medievales|hizkuntza=es|data=2022-12-26|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/sonaba-informacion-calles-20221220111016-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Obispos de Bilbao: una 'invención' del siglo XX", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=Obispos de Bilbao: una 'invención' del siglo XX|hizkuntza=es|data=2022-10-09|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/obispos-bilbao-invencion-20221006181241-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "La expulsión de Rabí Samuel y otros judíos de Balmaseda: la historia contra el cliché", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=La expulsión de Rabí Samuel y otros judíos de Balmaseda: la historia contra el cliché|hizkuntza=es|data=2022-06-24|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/rabi-samuel-historia-20220619181058-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Cuando Barakaldo pudo ser villa (pero no le dejaron)", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=Cuando Barakaldo pudo ser villa (pero no le dejaron)|hizkuntza=es|data=2022-11-02|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/barakaldo-pudo-villa-20221028095156-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Noviembre de 1922: Una huelga general contra los malos tratos policiales", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=Manuel|abizena=Montero|izenburua=Noviembre de 1922: Una huelga general contra los malos tratos policiales|hizkuntza=es|data=2022-11-14|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/noviembre-1922-huelga-20221107173733-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Los terribles días del rey Alfonso X en Vitoria (1276): Los libros curan", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=igor santos|abizena=salazar|izenburua=Los terribles días del rey Alfonso X en Vitoria (1276): Los libros curan|hizkuntza=es|data=2022-12-10|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/vitoria-gasteiz-1276-20221130121851-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* "Don Tello de Castilla: poder e intrigas del conde de Bizkaia", ''[[El Correo]]'', 2022.<ref>{{Erreferentzia|izena=Igor santos|abizena=salazar|izenburua=Don Tello de Castilla: poder e intrigas del conde de Bizkaia|hizkuntza=es|data=2022-09-26|url=https://www.elcorreo.com/tiempo-de-historias/tello-castilla-poder-20220919132709-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
== Filmografia ==
=== Telebista ===
* 2015, ''Potere e bellezza'', Rai Storia. Aurkezlea.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* https://webapps.unitn.it/du/it/Persona/PER0135043/Curriculum
{{bizialdia|1978ko||Santos Salazar, Igor}}
{{Biografia zirriborroa|Bizkaia}}
[[Kategoria:Barakaldarrak]]
[[Kategoria:Asti Leku Ikastolako ikasleak]]
[[Kategoria:Deustuko Unibertsitateko ikasleak]]
[[Kategoria:Salamancako Unibertsitateko ikasleak]]
[[Kategoria:Historialariak]]
bjcobdozg5e1p29r03am3kh04d8wdmi
Lur arraroko iman
0
1212052
9968818
9959691
2024-11-14T10:36:11Z
85.85.72.41
/* Kasu aipagarri batzuk: */
9968818
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean|Juabel7}}
[[Fitxategi:Ferrofluid Magnet under glass edit.jpg|thumb|[[Ferrofluido|Ferrofluidoa]] beiran, lur arraroko iman batekin azpian.]]
'''Lur arraroko iman''' bat lur arraro bezala ezagutzen diren elementu kimikoen aleazioez sortutako iman boteretsu bat da. Iman arruntekin alderatuz eremu magnetiko indartsuagoak dituzte eta etengabe magnetizatuta dauden materialez osatuak daude.
“Lur arraroa” izena erabili arren ez dira bereziki arraroak, izan ere, [[Eztainu|eztainua]] edo beruna bezain oparoak dira. [1,2,3] Haien berezitasuna eremu magnetikoa da; normalean erabiltzen diren ferritazko imanak 0,5 eta 1 tesla bitarteko eremu magnetikoa dute, berriz, lur arrarokoak 1,4 teslatik gorakoa izan ditzakete.
Lur arraroen konposatuen interesa, iman iraunkor gisa, 1966an hasi zen, Estatu Batuetako Aire Armadako Materialen Laborategiko K. J. Strnat eta G. Hoffer-ek itrio eta kobaltozko YCo5 aleazioa aurkitu zutenean, ezagutzen den edozein materialek baino anisotropia magnetiko handiagoa baitzuen. [4] Azkenean 1970 eta 1980ko hamarkadetan garatu egin ziren eta hortik aurrera haien erabilpena asko handitu da dituzten propietateei esker.
Iman hauek estrategikoki garrantzia handia dutela uste da, baina munduko ekoizle nagusia China denez [6 ENG], lur arraroetako materialak Myanmartik inportatzen badituzte ere, hainbat herrialde lur arraroak erabiltzen ez dituzten beste alternatibak bilatzen ari dira Chinako esportazio murrizketak direla eta. [8 ENG]
== Materialaren konposizioa ==
Lur arraroetako elementuak ([[Lantanoide|lantanoideak]]) ferromagnetikoak diren [[Metal|metalak]] dira, baina giro-temperaturan ez dute magnetismorik haien [[Curie tenperatura|Curie tenperaturak]] baxuak direlako. Hala ere, lur arraroetako imanak sortzeko konposatu ezberdinak erabiltzen dira, hala nola burdina, nikela eta kobaltoa, eta horietako batzuek giro-tenperatura baino Curie tenperatura handiagoak dituztenez magnetismoa temperatura epelagoetan lortu daiteke.
Iman hauek duten abantaila nagusia haien egitura kristalinoak duten anisotropia magnetikoa da, oso handia delako eta beraz norabide jakin batean magnetizatzea erraza da, baina beste edozein norabideetan magnetizatzeari eutsi egiten dio. Propietate honekin batera maila atomikoan une magnetiko handia izateak indar handia eragitea dakar.
Lurreko elementu arraroen atomoek une magnetiko handiak atxiki ditzakete solido-egoeran, f azpigeruza elektronikoa bete gabe dagoelako; izan ere, parekatu gabeko 7 elektroi eduki ditzake arantza lerrokatuekin. Orbital horien elektroiak oso trinko kokatuta daude, eta, beraz, erraz atxikitzen dituzte une magnetikoak eta zentro paramagnetiko gisa funtzionatzen dute. Beste orbital batzuen une magnetikoak batzuetan galdu egiten dira auzokideekin egiten den traslape handiaren ondorioz; adibidez, lotura kobalenteetan parte hartzen duten elektroiek zero espineko pareak osatzen dituzte.
Lur arraroetako imanak oso hauskorrak dira, baita korrosioarekiko oso kalteberak ere; horregatik, metalezko edo pinturako geruza batekin estalita aurkitzen ditugu normalean hausturak edo ezpalketak ekiditzeko.
== Propietate magnetikoak ==
Iman iraunkorrak alderatzeko erabiltzen diren propietate garrantzitsu batzuk hauek dira: [[Erremanentzia magnetiko|erremanentzia magnetikoa]] (Br), eremu magnetikoaren indarra neurtzen duena; [[Hertsagarritasun|hertsagarritasuna]] (Hci), materialak desmagnetizatzeko duen erresistentzia; energia-produktua (BHmax), energia magnetikoaren dentsitatea; eta Curieren tenperatura (Tc), materialak magnetismoa galtzen duen tenperatura.
Lur arraroetako imanek erremanentzia handiagoa dute, askoz ere koertzibotasun eta energia-produktu handiagoa, baina (neodimiorako) Curieren tenperatura beste mota batzuena baino txikiagoa da.
(gehiago gehitu)
== Motak ==
Bi mota aurkitu ditzakegu: neodimiozko imanak eta samario-kobaltozko imanak.
==== Samario-kobaltoa ====
Samario-kobalto imanak, asmatutako lehenengoak izan ziren eta bere izenak adierazten duen bezala, [[Samario|samarioz]] eta [[Kobalto|kobaltoz]] osatuta daude (SmCo5). Neodimioko imanak baino gutxiago erabiltzen dira, kostu handia dutelako eta eremu magnetikoaren indarra ahulagoa delako. Hala ere, samario-kobalto imanak Curie-tenperatura handiagoa dute, eta iman horientzako nitxo bat sortzen dute, eragiketa-tenperatura altuetan eremu-indar handia behar duten aplikazioetan. Erresistentzia altua dute oxidazioarekiko, baina nahiko hauskorrak dira eta ezpaldu eta arrakalatzeko joera dute; gainera, talka termikoa gertatuz gero, hautsi egin daitezke.
==== Neodimioa ====
Neodimiozko imanak, neodimio, burdina eta boro aleazio batez eginda daude (Nd2Fe14B)
eta lur arraroetako imanik indartsuenak eta eskuragarrienak dira.
Iman hauek eremu magnetiko handiagoa dute, baina Curieren tenperatura txikiagoa; gainera, samario-kobalto imanak baino zaurgarriagoak dira oxidazioarekiko. Ahultasun horri aurre egin ahal izateko gainazala babesteko tratamenduak erabiltzen dira, hala nola urrea, nikela edo eztainuarekin ijeztea eta epoxi erretxinarekin estaltzea.
1980an asmatu ziren eta jatorrian iman hauen kostu altuak bere erabilera mugatzen zuen, eremu-indar altu batekin batera trinkotzea eskatzen zuten aplikazioetarako, bai lehengaiak bai patente-lizentziak garestiak zirelako.
Beheko taulan lur arraroko imanen arteko errendimendu magnetikoaren ezberdintasunak ikusi daitezke beste iman mota batzuekin batera.
{| class="wikitable"
! Material
! Preparation
! ''B''<sub>r</sub><br/>([[tesla (unit)|T]])
! ''H''<sub>ci</sub><br/>(k[[ampere (unit)|A]]/m)
! ''B·H''<sub>max</sub><br/>(k[[joule (unit)|J]]/m<sup>3</sup>)
! ''T''<sub>C</sub><br/>([[celsius|°C]])
|-
| rowspan="2" | Nd<sub>2</sub>Fe<sub>14</sub>B
| sintered
| 1.0–1.4
| 750–2000
| 200–440
| 310–400
|-
| bonded
| 0.6–0.7
| 600–1200
| 60–100
| 310–400
|-
| SmCo<sub>5</sub>
| sintered
| 0.8–1.1
| 600–2000
| 120–200
| 720
|-
| Sm(Co,Fe,Cu,Zr)<sub>7</sub>
| sintered
| 0.9–1.15
| 450–1300
| 150–240
| 800
|-
| [[Alnico]]
| sintered
| 0.6–1.4
| 275
| 10–88
| 700–860
|-
| [[Ferrite (magnet)#Strontium ferrite|Sr-ferrite]]
| sintered
| 0.2–0.4
| 100–300
| 10–40
| 450
|-
| [[Iron]] (Fe) bar magnet
| annealed
| ?
| 800<ref>Introduction to Magnets and Magnetic Materials, David Jiles, Ames Laboratrories, US DoE, 1991</ref>
| ?
| 770<ref>Beichner and Serway. Physics for Scientists & Engineers with Modern Physics. 5th ed. Orlando: Saunders College, 2000: 963</ref><ref>Curie Temperature." McGraw-Hill Encyclopedia of Science & Technology. 8th ed. 20 vols. N.P: McGraw-Hill, 1997</ref><ref>Hall, H.E and J.R. Hook. Solid State Physics. 2nd ed. Chichester: John Wiley & Sons Ltd, 1991: 226.</ref>
|}
== Arriskuak ==
Lur arraroetako imanek duten eremu magnetiko indartsuek beste iman arruntak baino arrisku ugariagoak dakarte. Hainbat arrisku ezberdin aurki ditzakegu, haien artean pertsonak zauritu ditzaketenak eta pieza elektronikoetan eragin zuzena izan ditzaketenak.
=== Kasu aipagarri batzuk ===
-Disko gogor edo txartela bezalako informazioa biltegiratzeak ezabatzea.
-CRT monitoreen itzal-maskara magnetizatzea.
-Bi imanen artean edo iman baten eta metalezko gainazal baten artean harrapatuta dauden gorputz-atalak zauritu eta hezur hautsiak eragin. [5]
-Imanak irenstean digestio-aparatua imanen artean harrapatuta geratzea eta zauriak eragitea. [6]
-Hurbil kokatzen diren imanak elkar egitea talka indar handiz haien materiala haustuz eta sortutako espalekin lesioak eragin.
== Aplikazioak ==
Aurkitu zirenetik izugarrizko erabilera izan dute lur arraroetako imanek baina 1990eko hamarkadaren hasieratik, neodimiozko imanak entengabe merketu dira, eta kostu baxuak erabilera berriak agerraraztea eragin du. Gainera prezioak merketzu zirenez merkatuko beste imanak ordezkatu zituzten iman boteretsuago, txikiago eta arinagoak direlako, guztiz aproposa dena teknologia berrien hainbat aplikaziotan.
=== Aplikazio komunak ===
Lur arraroetako imanen aplikazio komunen artean daude:
Disko gogorrak, eramangarriak zein ordenagailuenak.
Aerosorgailuak.
Bozgorailuak eta entzungailuak.
Bizikleta.
Arrantza-orgen balaztak.
Iman iraunkorren motorrak hari gabeko zuloetan.
Autoelikadurazko linternak, lur arraroen imanei esker astinduz elektrizitatea sortzen dutenak.
=== Beste aplikazio batzuk ===
Lur arraroen imanen beste aplikazio batzuk honako hauek dira:
Motor linealak (lebitazio magnetikoko trenetan erabiltzen dira, etab.)
Lebitazio diamagnetikoko esperimentazioa, eremu magnetikoen dinamikaren azterketa eta supereroankortasun bidezko lebitazioa (Meissner efektua).
Errodamendu elektrodinamikoa.
Errusiar mendien teknologia.
LED Throwie, LED throwie bat (LEDak jaurtitzea) LED txiki bat da, eskumuturreko erloju-pila bati eta lur arraroko iman bati lotua (normalean epoxi eroalearekin edo zinta elektrikoarekin), grafiti ez-suntsitzailea eta argi-pantailak sortzeko erabiltzen dena.
Gitarra elektrikorako pilulak.
Miniaturak Warhammer 40,000 eta Warhammer Fantasy Battle jokoetarako bereziki. Lur arraroetako imanek ospea irabazi dute miniatura-jokoen komunitatean beren tamaina txikiagatik eta indar erlatiboagatik, WYSIWYG bihurketetara atxikitzeko modeloen arteko arma-trukean lagunduz.
Indukzio elektromagnetikoaren eta flameo aeroelastikoaren printzipioen bidez elektrizitatea sortzeko windbelta.
== Ingurumen-inpaktua ==
Ageria da iman hauen beharra gaur egungo teknologian, baina Chinak ezarritako murrizketak eta iman hauen [[birziklapen]] falta direla eta gobernuek neurriak hartzea erabaki dute.
[[Europar Batasuna|Europar Batasunari]] dagokionez bekak eman dira, [[Thomas Zemb]] eta [[Jean-Christophe P. Gabriel]] ikerlariak garatutako “REE-CYCLE” proiekturako adibidez, zeinak lur arraroak birziklatzeko prozesu berriak bilatzea zuen helburu. [51 ENG] Gainera ETN-Demeter proiektua (European Training Network for the Design and Recycling of Rare-Earth Permanent Imnet Motors and Generators in Hybrid and Full Electric Vehicles) [50 ENG] ibilgailuetan erabiltzen diren motor elektrikoen diseinu jasangarria aztertzen ari da, hauek erraz kendu ahal izateko eta beraz lur arraroetako metalak birziklatzeko.
[[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]] lur arraroko metalen ordezkoak aurkitzea izan du helburu bezala energia departamentuak iman iraunkorren teknologiari dagokionez, eta hori dela eta ikerketa horiek finantzatzen hasi da. Agency-Energy Ikerketa Proiektu Aurreratuak (ARPA-E) Teknologia Kritikoetan “Rare Earth Alternatives in Critical Technologies” (REACT) programa bultzatu du, 31,6 milioi dolarreko inbertsioa eginez 2011n. [8 ENG]
6619taizawbknvh13zrr85kng4g3oaq
9968831
9968818
2024-11-14T10:57:55Z
Juabel7
167419
/* Motak */ Mota gehiago jarri
9968831
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean|Juabel7}}
[[Fitxategi:Ferrofluid Magnet under glass edit.jpg|thumb|[[Ferrofluido|Ferrofluidoa]] beiran, lur arraroko iman batekin azpian.]]
'''Lur arraroko iman''' bat lur arraro bezala ezagutzen diren elementu kimikoen aleazioez sortutako iman boteretsu bat da. Iman arruntekin alderatuz eremu magnetiko indartsuagoak dituzte eta etengabe magnetizatuta dauden materialez osatuak daude.
“Lur arraroa” izena erabili arren ez dira bereziki arraroak, izan ere, [[Eztainu|eztainua]] edo beruna bezain oparoak dira. [1,2,3] Haien berezitasuna eremu magnetikoa da; normalean erabiltzen diren ferritazko imanak 0,5 eta 1 tesla bitarteko eremu magnetikoa dute, berriz, lur arrarokoak 1,4 teslatik gorakoa izan ditzakete.
Lur arraroen konposatuen interesa, iman iraunkor gisa, 1966an hasi zen, Estatu Batuetako Aire Armadako Materialen Laborategiko K. J. Strnat eta G. Hoffer-ek itrio eta kobaltozko YCo5 aleazioa aurkitu zutenean, ezagutzen den edozein materialek baino anisotropia magnetiko handiagoa baitzuen. [4] Azkenean 1970 eta 1980ko hamarkadetan garatu egin ziren eta hortik aurrera haien erabilpena asko handitu da dituzten propietateei esker.
Iman hauek estrategikoki garrantzia handia dutela uste da, baina munduko ekoizle nagusia China denez [6 ENG], lur arraroetako materialak Myanmartik inportatzen badituzte ere, hainbat herrialde lur arraroak erabiltzen ez dituzten beste alternatibak bilatzen ari dira Chinako esportazio murrizketak direla eta. [8 ENG]
== Materialaren konposizioa ==
Lur arraroetako elementuak ([[Lantanoide|lantanoideak]]) ferromagnetikoak diren [[Metal|metalak]] dira, baina giro-temperaturan ez dute magnetismorik haien [[Curie tenperatura|Curie tenperaturak]] baxuak direlako. Hala ere, lur arraroetako imanak sortzeko konposatu ezberdinak erabiltzen dira, hala nola burdina, nikela eta kobaltoa, eta horietako batzuek giro-tenperatura baino Curie tenperatura handiagoak dituztenez magnetismoa temperatura epelagoetan lortu daiteke.
Iman hauek duten abantaila nagusia haien egitura kristalinoak duten anisotropia magnetikoa da, oso handia delako eta beraz norabide jakin batean magnetizatzea erraza da, baina beste edozein norabideetan magnetizatzeari eutsi egiten dio. Propietate honekin batera maila atomikoan une magnetiko handia izateak indar handia eragitea dakar.
Lurreko elementu arraroen atomoek une magnetiko handiak atxiki ditzakete solido-egoeran, f azpigeruza elektronikoa bete gabe dagoelako; izan ere, parekatu gabeko 7 elektroi eduki ditzake arantza lerrokatuekin. Orbital horien elektroiak oso trinko kokatuta daude, eta, beraz, erraz atxikitzen dituzte une magnetikoak eta zentro paramagnetiko gisa funtzionatzen dute. Beste orbital batzuen une magnetikoak batzuetan galdu egiten dira auzokideekin egiten den traslape handiaren ondorioz; adibidez, lotura kobalenteetan parte hartzen duten elektroiek zero espineko pareak osatzen dituzte.
Lur arraroetako imanak oso hauskorrak dira, baita korrosioarekiko oso kalteberak ere; horregatik, metalezko edo pinturako geruza batekin estalita aurkitzen ditugu normalean hausturak edo ezpalketak ekiditzeko.
== Propietate magnetikoak ==
Iman iraunkorrak alderatzeko erabiltzen diren propietate garrantzitsu batzuk hauek dira: [[Erremanentzia magnetiko|erremanentzia magnetikoa]] (Br), eremu magnetikoaren indarra neurtzen duena; [[Hertsagarritasun|hertsagarritasuna]] (Hci), materialak desmagnetizatzeko duen erresistentzia; energia-produktua (BHmax), energia magnetikoaren dentsitatea; eta Curieren tenperatura (Tc), materialak magnetismoa galtzen duen tenperatura.
Lur arraroetako imanek erremanentzia handiagoa dute, askoz ere koertzibotasun eta energia-produktu handiagoa, baina (neodimiorako) Curieren tenperatura beste mota batzuena baino txikiagoa da.
(gehiago gehitu)
== Motak ==
Bi mota aurkitu ditzakegu: neodimiozko imanak eta samario-kobaltozko imanak.
==== Samario-kobaltoa ====
Samario-kobalto imanak, asmatutako lehenengoak izan ziren eta bere izenak adierazten duen bezala, [[Samario|samarioz]] eta [[Kobalto|kobaltoz]] osatuta daude (SmCo5). Neodimioko imanak baino gutxiago erabiltzen dira, kostu handia dutelako eta eremu magnetikoaren indarra ahulagoa delako. Hala ere, samario-kobalto imanak Curie-tenperatura handiagoa dute, eta iman horientzako nitxo bat sortzen dute, eragiketa-tenperatura altuetan eremu-indar handia behar duten aplikazioetan. Erresistentzia altua dute oxidazioarekiko, baina nahiko hauskorrak dira eta ezpaldu eta arrakalatzeko joera dute; gainera, talka termikoa gertatuz gero, hautsi egin daitezke.
==== Neodimioa ====
Neodimiozko imanak, neodimio, burdina eta boro aleazio batez eginda daude (Nd2Fe14B)
eta lur arraroetako imanik indartsuenak eta eskuragarrienak dira.
Iman hauek eremu magnetiko handiagoa dute, baina Curieren tenperatura txikiagoa; gainera, samario-kobalto imanak baino zaurgarriagoak dira oxidazioarekiko. Ahultasun horri aurre egin ahal izateko gainazala babesteko tratamenduak erabiltzen dira, hala nola urrea, nikela edo eztainuarekin ijeztea eta epoxi erretxinarekin estaltzea.
1980an asmatu ziren eta jatorrian iman hauen kostu altuak bere erabilera mugatzen zuen, eremu-indar altu batekin batera trinkotzea eskatzen zuten aplikazioetarako, bai lehengaiak bai patente-lizentziak garestiak zirelako.
'''Ferrita'''
Lehengai nagusiak BaFe12O19 (Barium hexaferrita) eta SrFe12O19 (Strontium hexaferrita) dira. Material hauskorra da, ehundura gogorra duena. Ferritazko imana oso erabilia da tenperaturarako duen erresistentzia onagatik, prezio baxuagatik eta errendimendu moderatuagatik <ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Everything You Need to Know About Rare Earth Magnets|hizkuntza=en|url=https://www.stanfordmagnets.com/everything-you-need-to-know-about-rare-earth-magnets.html|aldizkaria=www.stanfordmagnets.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
'''Alnico'''
Aluminioz (Al), Niqueles (Ni), Kobaltoz (Co) eta Burdinaz (Fe) eta beste elementu metaliko batzuez osatutako aleazioa da. Galdaketa prozesua tamaina eta forma desberdinetan egin daiteke. Urtuzko aluminio nikele eta kobalto iman iraunkorrak tenperatura-koefiziente itzulgarriena du, eta laneko tenperatura 600 ºC-ra irits daiteke. Iman hauek oso erabiliak dira hainbat tresnatan baita beste aplikazio batzuetan ere <ref name=":0" />.
Lau hauetatik, Neodimiozko eta Samario-kobaltozko imanak dira indartsuenak. Ezin izan genuke ezta arkatz tamainako neodimiozko iman bat hozkailutik eskuz kendu ere.
Beheko taulan lur arraroko imanen arteko errendimendu magnetikoaren ezberdintasunak ikusi daitezke beste iman mota batzuekin batera.
{| class="wikitable"
! Materiala
! Prestaketa
! ''B''<sub>r</sub><br/>([[tesla (unit)|T]])
! ''H''<sub>ci</sub><br/>(k[[ampere (unit)|A]]/m)
! ''B·H''<sub>max</sub><br/>(k[[joule (unit)|J]]/m<sup>3</sup>)
! ''T''<sub>C</sub><br/>([[celsius|°C]])
|-
| rowspan="2" | [[Nedoiniozko imana|Nd<sub>2</sub>Fe<sub>14</sub>B]]
| sinterizatua
| 1.0–1.4
| 750–2000
| 200–440
| 310–400
|-
| batua
| 0.6–0.7
| 600–1200
| 60–100
| 310–400
|-
| [[Samario-Kobalto imana|SmCo<sub>5</sub>]]
| sinterizatua
| 0.8–1.1
| 600–2000
| 120–200
| 720
|-
| Sm(Co,Fe,Cu,Zr)<sub>7</sub>
| sinterizatua
| 0.9–1.15
| 450–1300
| 150–240
| 800
|-
| [[Alnico]]
| sinterizatua
| 0.6–1.4
| 275
| 10–88
| 700–860
|-
| [[Ferrita]]
| sinterizatua
| 0.2–0.4
| 100–300
| 10–40
| 450
|-
| [[Iron]] (Fe) bar magnet
| [[Suberaketa|suberatua]]
| ?
| 800<ref>Introduction to Magnets and Magnetic Materials, David Jiles, Ames Laboratrories, US DoE, 1991</ref>
| ?
| 770<ref>Beichner and Serway. Physics for Scientists & Engineers with Modern Physics. 5th ed. Orlando: Saunders College, 2000: 963</ref><ref>Curie Temperature." McGraw-Hill Encyclopedia of Science & Technology. 8th ed. 20 vols. N.P: McGraw-Hill, 1997</ref><ref>Hall, H.E and J.R. Hook. Solid State Physics. 2nd ed. Chichester: John Wiley & Sons Ltd, 1991: 226.</ref>
|}
== Arriskuak ==
Lur arraroetako imanek duten eremu magnetiko indartsuek beste iman arruntak baino arrisku ugariagoak dakarte. Hainbat arrisku ezberdin aurki ditzakegu, haien artean pertsonak zauritu ditzaketenak eta pieza elektronikoetan eragin zuzena izan ditzaketenak.
=== Kasu aipagarri batzuk: ===
-Disko gogor edo txartela bezalako informazioa biltegiratzeak ezabatzea.
-CRT monitoreen itzal-maskara magnetizatzea.
-Bi imanen artean edo iman baten eta metalezko gainazal baten artean harrapatuta dauden gorputz-atalak zauritu eta hezur hautsiak eragin. [5]
-Imanak irenstean digestio-aparatua imanen artean harrapatuta geratzea eta zauriak eragitea. [6]
-Hurbil kokatzen diren imanak elkar egitea talka indar handiz haien materiala haustuz eta sortutako espalekin lesioak eragin.
== Aplikazioak ==
Aurkitu zirenetik izugarrizko erabilera izan dute lur arraroetako imanek baina 1990eko hamarkadaren hasieratik, neodimiozko imanak entengabe merketu dira, eta kostu baxuak erabilera berriak agerraraztea eragin du. Gainera prezioak merketzu zirenez merkatuko beste imanak ordezkatu zituzten iman boteretsuago, txikiago eta arinagoak direlako, guztiz aproposa dena teknologia berrien hainbat aplikaziotan.
=== Aplikazio komunak ===
Lur arraroetako imanen aplikazio komunen artean daude:
Disko gogorrak, eramangarriak zein ordenagailuenak.
Aerosorgailuak.
Bozgorailuak eta entzungailuak.
Bizikleta.
Arrantza-orgen balaztak.
Iman iraunkorren motorrak hari gabeko zuloetan.
Autoelikadurazko linternak, lur arraroen imanei esker astinduz elektrizitatea sortzen dutenak.
=== Beste aplikazio batzuk ===
Lur arraroen imanen beste aplikazio batzuk honako hauek dira:
Motor linealak (lebitazio magnetikoko trenetan erabiltzen dira, etab.)
Lebitazio diamagnetikoko esperimentazioa, eremu magnetikoen dinamikaren azterketa eta supereroankortasun bidezko lebitazioa (Meissner efektua).
Errodamendu elektrodinamikoa.
Errusiar mendien teknologia.
LED Throwie, LED throwie bat (LEDak jaurtitzea) LED txiki bat da, eskumuturreko erloju-pila bati eta lur arraroko iman bati lotua (normalean epoxi eroalearekin edo zinta elektrikoarekin), grafiti ez-suntsitzailea eta argi-pantailak sortzeko erabiltzen dena.
Gitarra elektrikorako pilulak.
Miniaturak Warhammer 40,000 eta Warhammer Fantasy Battle jokoetarako bereziki. Lur arraroetako imanek ospea irabazi dute miniatura-jokoen komunitatean beren tamaina txikiagatik eta indar erlatiboagatik, WYSIWYG bihurketetara atxikitzeko modeloen arteko arma-trukean lagunduz.
Indukzio elektromagnetikoaren eta flameo aeroelastikoaren printzipioen bidez elektrizitatea sortzeko windbelta.
== Ingurumen-inpaktua ==
Ageria da iman hauen beharra gaur egungo teknologian, baina Chinak ezarritako murrizketak eta iman hauen [[birziklapen]] falta direla eta gobernuek neurriak hartzea erabaki dute.
[[Europar Batasuna|Europar Batasunari]] dagokionez bekak eman dira, [[Thomas Zemb]] eta [[Jean-Christophe P. Gabriel]] ikerlariak garatutako “REE-CYCLE” proiekturako adibidez, zeinak lur arraroak birziklatzeko prozesu berriak bilatzea zuen helburu. [51 ENG] Gainera ETN-Demeter proiektua (European Training Network for the Design and Recycling of Rare-Earth Permanent Imnet Motors and Generators in Hybrid and Full Electric Vehicles) [50 ENG] ibilgailuetan erabiltzen diren motor elektrikoen diseinu jasangarria aztertzen ari da, hauek erraz kendu ahal izateko eta beraz lur arraroetako metalak birziklatzeko.
[[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]] lur arraroko metalen ordezkoak aurkitzea izan du helburu bezala energia departamentuak iman iraunkorren teknologiari dagokionez, eta hori dela eta ikerketa horiek finantzatzen hasi da. Agency-Energy Ikerketa Proiektu Aurreratuak (ARPA-E) Teknologia Kritikoetan “Rare Earth Alternatives in Critical Technologies” (REACT) programa bultzatu du, 31,6 milioi dolarreko inbertsioa eginez 2011n. [8 ENG]
cav61kffgkjxsxe1pbet9wekhu31v89
9968837
9968831
2024-11-14T11:02:28Z
Juabel7
167419
/* Motak */
9968837
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean|Juabel7}}
[[Fitxategi:Ferrofluid Magnet under glass edit.jpg|thumb|[[Ferrofluido|Ferrofluidoa]] beiran, lur arraroko iman batekin azpian.]]
'''Lur arraroko iman''' bat lur arraro bezala ezagutzen diren elementu kimikoen aleazioez sortutako iman boteretsu bat da. Iman arruntekin alderatuz eremu magnetiko indartsuagoak dituzte eta etengabe magnetizatuta dauden materialez osatuak daude.
“Lur arraroa” izena erabili arren ez dira bereziki arraroak, izan ere, [[Eztainu|eztainua]] edo beruna bezain oparoak dira. [1,2,3] Haien berezitasuna eremu magnetikoa da; normalean erabiltzen diren ferritazko imanak 0,5 eta 1 tesla bitarteko eremu magnetikoa dute, berriz, lur arrarokoak 1,4 teslatik gorakoa izan ditzakete.
Lur arraroen konposatuen interesa, iman iraunkor gisa, 1966an hasi zen, Estatu Batuetako Aire Armadako Materialen Laborategiko K. J. Strnat eta G. Hoffer-ek itrio eta kobaltozko YCo5 aleazioa aurkitu zutenean, ezagutzen den edozein materialek baino anisotropia magnetiko handiagoa baitzuen. [4] Azkenean 1970 eta 1980ko hamarkadetan garatu egin ziren eta hortik aurrera haien erabilpena asko handitu da dituzten propietateei esker.
Iman hauek estrategikoki garrantzia handia dutela uste da, baina munduko ekoizle nagusia China denez [6 ENG], lur arraroetako materialak Myanmartik inportatzen badituzte ere, hainbat herrialde lur arraroak erabiltzen ez dituzten beste alternatibak bilatzen ari dira Chinako esportazio murrizketak direla eta. [8 ENG]
== Materialaren konposizioa ==
Lur arraroetako elementuak ([[Lantanoide|lantanoideak]]) ferromagnetikoak diren [[Metal|metalak]] dira, baina giro-temperaturan ez dute magnetismorik haien [[Curie tenperatura|Curie tenperaturak]] baxuak direlako. Hala ere, lur arraroetako imanak sortzeko konposatu ezberdinak erabiltzen dira, hala nola burdina, nikela eta kobaltoa, eta horietako batzuek giro-tenperatura baino Curie tenperatura handiagoak dituztenez magnetismoa temperatura epelagoetan lortu daiteke.
Iman hauek duten abantaila nagusia haien egitura kristalinoak duten anisotropia magnetikoa da, oso handia delako eta beraz norabide jakin batean magnetizatzea erraza da, baina beste edozein norabideetan magnetizatzeari eutsi egiten dio. Propietate honekin batera maila atomikoan une magnetiko handia izateak indar handia eragitea dakar.
Lurreko elementu arraroen atomoek une magnetiko handiak atxiki ditzakete solido-egoeran, f azpigeruza elektronikoa bete gabe dagoelako; izan ere, parekatu gabeko 7 elektroi eduki ditzake arantza lerrokatuekin. Orbital horien elektroiak oso trinko kokatuta daude, eta, beraz, erraz atxikitzen dituzte une magnetikoak eta zentro paramagnetiko gisa funtzionatzen dute. Beste orbital batzuen une magnetikoak batzuetan galdu egiten dira auzokideekin egiten den traslape handiaren ondorioz; adibidez, lotura kobalenteetan parte hartzen duten elektroiek zero espineko pareak osatzen dituzte.
Lur arraroetako imanak oso hauskorrak dira, baita korrosioarekiko oso kalteberak ere; horregatik, metalezko edo pinturako geruza batekin estalita aurkitzen ditugu normalean hausturak edo ezpalketak ekiditzeko.
== Propietate magnetikoak ==
Iman iraunkorrak alderatzeko erabiltzen diren propietate garrantzitsu batzuk hauek dira: [[Erremanentzia magnetiko|erremanentzia magnetikoa]] (Br), eremu magnetikoaren indarra neurtzen duena; [[Hertsagarritasun|hertsagarritasuna]] (Hci), materialak desmagnetizatzeko duen erresistentzia; energia-produktua (BHmax), energia magnetikoaren dentsitatea; eta Curieren tenperatura (Tc), materialak magnetismoa galtzen duen tenperatura.
Lur arraroetako imanek erremanentzia handiagoa dute, askoz ere koertzibotasun eta energia-produktu handiagoa, baina (neodimiorako) Curieren tenperatura beste mota batzuena baino txikiagoa da.
(gehiago gehitu)
== Motak ==
Mota askotako imanak daude, baina bi kategoriatan banatzen dira: iman iraunkorrak eta iman leunak. Iraunkorren artean, lau kategoria daude:
==== Samario-kobaltoa ====
Samario-kobalto imanak, asmatutako lehenengoak izan ziren eta bere izenak adierazten duen bezala, [[Samario|samarioz]] eta [[Kobalto|kobaltoz]] osatuta daude (SmCo5). Neodimioko imanak baino gutxiago erabiltzen dira, kostu handia dutelako eta eremu magnetikoaren indarra ahulagoa delako. Hala ere, samario-kobalto imanak Curie-tenperatura handiagoa dute, eta iman horientzako nitxo bat sortzen dute, eragiketa-tenperatura altuetan eremu-indar handia behar duten aplikazioetan. Erresistentzia altua dute oxidazioarekiko, baina nahiko hauskorrak dira eta ezpaldu eta arrakalatzeko joera dute; gainera, talka termikoa gertatuz gero, hautsi egin daitezke.
==== Neodimioa ====
Neodimiozko imanak, neodimio, burdina eta boro aleazio batez eginda daude (Nd2Fe14B)
eta lur arraroetako imanik indartsuenak eta eskuragarrienak dira.
Iman hauek eremu magnetiko handiagoa dute, baina Curieren tenperatura txikiagoa; gainera, samario-kobalto imanak baino zaurgarriagoak dira oxidazioarekiko. Ahultasun horri aurre egin ahal izateko gainazala babesteko tratamenduak erabiltzen dira, hala nola urrea, nikela edo eztainuarekin ijeztea eta epoxi erretxinarekin estaltzea.
1980an asmatu ziren eta jatorrian iman hauen kostu altuak bere erabilera mugatzen zuen, eremu-indar altu batekin batera trinkotzea eskatzen zuten aplikazioetarako, bai lehengaiak bai patente-lizentziak garestiak zirelako.
'''Ferrita'''
Lehengai nagusiak BaFe12O19 (Barium hexaferrita) eta SrFe12O19 (Strontium hexaferrita) dira. Material hauskorra da, ehundura gogorra duena. Ferritazko imana oso erabilia da tenperaturarako duen erresistentzia onagatik, prezio baxuagatik eta errendimendu moderatuagatik <ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Everything You Need to Know About Rare Earth Magnets|hizkuntza=en|url=https://www.stanfordmagnets.com/everything-you-need-to-know-about-rare-earth-magnets.html|aldizkaria=www.stanfordmagnets.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
'''Alnico'''
Aluminioz (Al), Niqueles (Ni), Kobaltoz (Co) eta Burdinaz (Fe) eta beste elementu metaliko batzuez osatutako aleazioa da. Galdaketa prozesua tamaina eta forma desberdinetan egin daiteke. Urtuzko aluminio nikele eta kobalto iman iraunkorrak tenperatura-koefiziente itzulgarriena du, eta laneko tenperatura 600 ºC-ra irits daiteke. Iman hauek oso erabiliak dira hainbat tresnatan baita beste aplikazio batzuetan ere <ref name=":0" />.
Lau hauetatik, Neodimiozko eta Samario-kobaltozko imanak dira indartsuenak. Ezin izan genuke ezta arkatz tamainako neodimiozko iman bat hozkailutik eskuz kendu ere.
Beheko taulan lur arraroko imanen arteko errendimendu magnetikoaren ezberdintasunak ikusi daitezke beste iman mota batzuekin batera.
{| class="wikitable"
! Materiala
! Prestaketa
! ''B''<sub>r</sub><br/>([[tesla (unit)|T]])
! ''H''<sub>ci</sub><br/>(k[[ampere (unit)|A]]/m)
! ''B·H''<sub>max</sub><br/>(k[[joule (unit)|J]]/m<sup>3</sup>)
! ''T''<sub>C</sub><br/>([[celsius|°C]])
|-
| rowspan="2" | [[Nedoiniozko imana|Nd<sub>2</sub>Fe<sub>14</sub>B]]
| sinterizatua
| 1.0–1.4
| 750–2000
| 200–440
| 310–400
|-
| batua
| 0.6–0.7
| 600–1200
| 60–100
| 310–400
|-
| [[Samario-Kobalto imana|SmCo<sub>5</sub>]]
| sinterizatua
| 0.8–1.1
| 600–2000
| 120–200
| 720
|-
| Sm(Co,Fe,Cu,Zr)<sub>7</sub>
| sinterizatua
| 0.9–1.15
| 450–1300
| 150–240
| 800
|-
| [[Alnico]]
| sinterizatua
| 0.6–1.4
| 275
| 10–88
| 700–860
|-
| [[Ferrita]]
| sinterizatua
| 0.2–0.4
| 100–300
| 10–40
| 450
|-
| [[Iron]] (Fe) bar magnet
| [[Suberaketa|suberatua]]
| ?
| 800<ref>Introduction to Magnets and Magnetic Materials, David Jiles, Ames Laboratrories, US DoE, 1991</ref>
| ?
| 770<ref>Beichner and Serway. Physics for Scientists & Engineers with Modern Physics. 5th ed. Orlando: Saunders College, 2000: 963</ref><ref>Curie Temperature." McGraw-Hill Encyclopedia of Science & Technology. 8th ed. 20 vols. N.P: McGraw-Hill, 1997</ref><ref>Hall, H.E and J.R. Hook. Solid State Physics. 2nd ed. Chichester: John Wiley & Sons Ltd, 1991: 226.</ref>
|}
== Arriskuak ==
Lur arraroetako imanek duten eremu magnetiko indartsuek beste iman arruntak baino arrisku ugariagoak dakarte. Hainbat arrisku ezberdin aurki ditzakegu, haien artean pertsonak zauritu ditzaketenak eta pieza elektronikoetan eragin zuzena izan ditzaketenak.
=== Kasu aipagarri batzuk: ===
-Disko gogor edo txartela bezalako informazioa biltegiratzeak ezabatzea.
-CRT monitoreen itzal-maskara magnetizatzea.
-Bi imanen artean edo iman baten eta metalezko gainazal baten artean harrapatuta dauden gorputz-atalak zauritu eta hezur hautsiak eragin. [5]
-Imanak irenstean digestio-aparatua imanen artean harrapatuta geratzea eta zauriak eragitea. [6]
-Hurbil kokatzen diren imanak elkar egitea talka indar handiz haien materiala haustuz eta sortutako espalekin lesioak eragin.
== Aplikazioak ==
Aurkitu zirenetik izugarrizko erabilera izan dute lur arraroetako imanek baina 1990eko hamarkadaren hasieratik, neodimiozko imanak entengabe merketu dira, eta kostu baxuak erabilera berriak agerraraztea eragin du. Gainera prezioak merketzu zirenez merkatuko beste imanak ordezkatu zituzten iman boteretsuago, txikiago eta arinagoak direlako, guztiz aproposa dena teknologia berrien hainbat aplikaziotan.
=== Aplikazio komunak ===
Lur arraroetako imanen aplikazio komunen artean daude:
Disko gogorrak, eramangarriak zein ordenagailuenak.
Aerosorgailuak.
Bozgorailuak eta entzungailuak.
Bizikleta.
Arrantza-orgen balaztak.
Iman iraunkorren motorrak hari gabeko zuloetan.
Autoelikadurazko linternak, lur arraroen imanei esker astinduz elektrizitatea sortzen dutenak.
=== Beste aplikazio batzuk ===
Lur arraroen imanen beste aplikazio batzuk honako hauek dira:
Motor linealak (lebitazio magnetikoko trenetan erabiltzen dira, etab.)
Lebitazio diamagnetikoko esperimentazioa, eremu magnetikoen dinamikaren azterketa eta supereroankortasun bidezko lebitazioa (Meissner efektua).
Errodamendu elektrodinamikoa.
Errusiar mendien teknologia.
LED Throwie, LED throwie bat (LEDak jaurtitzea) LED txiki bat da, eskumuturreko erloju-pila bati eta lur arraroko iman bati lotua (normalean epoxi eroalearekin edo zinta elektrikoarekin), grafiti ez-suntsitzailea eta argi-pantailak sortzeko erabiltzen dena.
Gitarra elektrikorako pilulak.
Miniaturak Warhammer 40,000 eta Warhammer Fantasy Battle jokoetarako bereziki. Lur arraroetako imanek ospea irabazi dute miniatura-jokoen komunitatean beren tamaina txikiagatik eta indar erlatiboagatik, WYSIWYG bihurketetara atxikitzeko modeloen arteko arma-trukean lagunduz.
Indukzio elektromagnetikoaren eta flameo aeroelastikoaren printzipioen bidez elektrizitatea sortzeko windbelta.
== Ingurumen-inpaktua ==
Ageria da iman hauen beharra gaur egungo teknologian, baina Chinak ezarritako murrizketak eta iman hauen [[birziklapen]] falta direla eta gobernuek neurriak hartzea erabaki dute.
[[Europar Batasuna|Europar Batasunari]] dagokionez bekak eman dira, [[Thomas Zemb]] eta [[Jean-Christophe P. Gabriel]] ikerlariak garatutako “REE-CYCLE” proiekturako adibidez, zeinak lur arraroak birziklatzeko prozesu berriak bilatzea zuen helburu. [51 ENG] Gainera ETN-Demeter proiektua (European Training Network for the Design and Recycling of Rare-Earth Permanent Imnet Motors and Generators in Hybrid and Full Electric Vehicles) [50 ENG] ibilgailuetan erabiltzen diren motor elektrikoen diseinu jasangarria aztertzen ari da, hauek erraz kendu ahal izateko eta beraz lur arraroetako metalak birziklatzeko.
[[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]] lur arraroko metalen ordezkoak aurkitzea izan du helburu bezala energia departamentuak iman iraunkorren teknologiari dagokionez, eta hori dela eta ikerketa horiek finantzatzen hasi da. Agency-Energy Ikerketa Proiektu Aurreratuak (ARPA-E) Teknologia Kritikoetan “Rare Earth Alternatives in Critical Technologies” (REACT) programa bultzatu du, 31,6 milioi dolarreko inbertsioa eginez 2011n. [8 ENG]
cphh245gm8aopioy8exy6hpr3zebsqu
9968843
9968837
2024-11-14T11:04:09Z
Juabel7
167419
/* Arriskuak */
9968843
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean|Juabel7}}
[[Fitxategi:Ferrofluid Magnet under glass edit.jpg|thumb|[[Ferrofluido|Ferrofluidoa]] beiran, lur arraroko iman batekin azpian.]]
'''Lur arraroko iman''' bat lur arraro bezala ezagutzen diren elementu kimikoen aleazioez sortutako iman boteretsu bat da. Iman arruntekin alderatuz eremu magnetiko indartsuagoak dituzte eta etengabe magnetizatuta dauden materialez osatuak daude.
“Lur arraroa” izena erabili arren ez dira bereziki arraroak, izan ere, [[Eztainu|eztainua]] edo beruna bezain oparoak dira. [1,2,3] Haien berezitasuna eremu magnetikoa da; normalean erabiltzen diren ferritazko imanak 0,5 eta 1 tesla bitarteko eremu magnetikoa dute, berriz, lur arrarokoak 1,4 teslatik gorakoa izan ditzakete.
Lur arraroen konposatuen interesa, iman iraunkor gisa, 1966an hasi zen, Estatu Batuetako Aire Armadako Materialen Laborategiko K. J. Strnat eta G. Hoffer-ek itrio eta kobaltozko YCo5 aleazioa aurkitu zutenean, ezagutzen den edozein materialek baino anisotropia magnetiko handiagoa baitzuen. [4] Azkenean 1970 eta 1980ko hamarkadetan garatu egin ziren eta hortik aurrera haien erabilpena asko handitu da dituzten propietateei esker.
Iman hauek estrategikoki garrantzia handia dutela uste da, baina munduko ekoizle nagusia China denez [6 ENG], lur arraroetako materialak Myanmartik inportatzen badituzte ere, hainbat herrialde lur arraroak erabiltzen ez dituzten beste alternatibak bilatzen ari dira Chinako esportazio murrizketak direla eta. [8 ENG]
== Materialaren konposizioa ==
Lur arraroetako elementuak ([[Lantanoide|lantanoideak]]) ferromagnetikoak diren [[Metal|metalak]] dira, baina giro-temperaturan ez dute magnetismorik haien [[Curie tenperatura|Curie tenperaturak]] baxuak direlako. Hala ere, lur arraroetako imanak sortzeko konposatu ezberdinak erabiltzen dira, hala nola burdina, nikela eta kobaltoa, eta horietako batzuek giro-tenperatura baino Curie tenperatura handiagoak dituztenez magnetismoa temperatura epelagoetan lortu daiteke.
Iman hauek duten abantaila nagusia haien egitura kristalinoak duten anisotropia magnetikoa da, oso handia delako eta beraz norabide jakin batean magnetizatzea erraza da, baina beste edozein norabideetan magnetizatzeari eutsi egiten dio. Propietate honekin batera maila atomikoan une magnetiko handia izateak indar handia eragitea dakar.
Lurreko elementu arraroen atomoek une magnetiko handiak atxiki ditzakete solido-egoeran, f azpigeruza elektronikoa bete gabe dagoelako; izan ere, parekatu gabeko 7 elektroi eduki ditzake arantza lerrokatuekin. Orbital horien elektroiak oso trinko kokatuta daude, eta, beraz, erraz atxikitzen dituzte une magnetikoak eta zentro paramagnetiko gisa funtzionatzen dute. Beste orbital batzuen une magnetikoak batzuetan galdu egiten dira auzokideekin egiten den traslape handiaren ondorioz; adibidez, lotura kobalenteetan parte hartzen duten elektroiek zero espineko pareak osatzen dituzte.
Lur arraroetako imanak oso hauskorrak dira, baita korrosioarekiko oso kalteberak ere; horregatik, metalezko edo pinturako geruza batekin estalita aurkitzen ditugu normalean hausturak edo ezpalketak ekiditzeko.
== Propietate magnetikoak ==
Iman iraunkorrak alderatzeko erabiltzen diren propietate garrantzitsu batzuk hauek dira: [[Erremanentzia magnetiko|erremanentzia magnetikoa]] (Br), eremu magnetikoaren indarra neurtzen duena; [[Hertsagarritasun|hertsagarritasuna]] (Hci), materialak desmagnetizatzeko duen erresistentzia; energia-produktua (BHmax), energia magnetikoaren dentsitatea; eta Curieren tenperatura (Tc), materialak magnetismoa galtzen duen tenperatura.
Lur arraroetako imanek erremanentzia handiagoa dute, askoz ere koertzibotasun eta energia-produktu handiagoa, baina (neodimiorako) Curieren tenperatura beste mota batzuena baino txikiagoa da.
(gehiago gehitu)
== Motak ==
Mota askotako imanak daude, baina bi kategoriatan banatzen dira: iman iraunkorrak eta iman leunak. Iraunkorren artean, lau kategoria daude:
==== Samario-kobaltoa ====
Samario-kobalto imanak, asmatutako lehenengoak izan ziren eta bere izenak adierazten duen bezala, [[Samario|samarioz]] eta [[Kobalto|kobaltoz]] osatuta daude (SmCo5). Neodimioko imanak baino gutxiago erabiltzen dira, kostu handia dutelako eta eremu magnetikoaren indarra ahulagoa delako. Hala ere, samario-kobalto imanak Curie-tenperatura handiagoa dute, eta iman horientzako nitxo bat sortzen dute, eragiketa-tenperatura altuetan eremu-indar handia behar duten aplikazioetan. Erresistentzia altua dute oxidazioarekiko, baina nahiko hauskorrak dira eta ezpaldu eta arrakalatzeko joera dute; gainera, talka termikoa gertatuz gero, hautsi egin daitezke.
==== Neodimioa ====
Neodimiozko imanak, neodimio, burdina eta boro aleazio batez eginda daude (Nd2Fe14B)
eta lur arraroetako imanik indartsuenak eta eskuragarrienak dira.
Iman hauek eremu magnetiko handiagoa dute, baina Curieren tenperatura txikiagoa; gainera, samario-kobalto imanak baino zaurgarriagoak dira oxidazioarekiko. Ahultasun horri aurre egin ahal izateko gainazala babesteko tratamenduak erabiltzen dira, hala nola urrea, nikela edo eztainuarekin ijeztea eta epoxi erretxinarekin estaltzea.
1980an asmatu ziren eta jatorrian iman hauen kostu altuak bere erabilera mugatzen zuen, eremu-indar altu batekin batera trinkotzea eskatzen zuten aplikazioetarako, bai lehengaiak bai patente-lizentziak garestiak zirelako.
'''Ferrita'''
Lehengai nagusiak BaFe12O19 (Barium hexaferrita) eta SrFe12O19 (Strontium hexaferrita) dira. Material hauskorra da, ehundura gogorra duena. Ferritazko imana oso erabilia da tenperaturarako duen erresistentzia onagatik, prezio baxuagatik eta errendimendu moderatuagatik <ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Everything You Need to Know About Rare Earth Magnets|hizkuntza=en|url=https://www.stanfordmagnets.com/everything-you-need-to-know-about-rare-earth-magnets.html|aldizkaria=www.stanfordmagnets.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
'''Alnico'''
Aluminioz (Al), Niqueles (Ni), Kobaltoz (Co) eta Burdinaz (Fe) eta beste elementu metaliko batzuez osatutako aleazioa da. Galdaketa prozesua tamaina eta forma desberdinetan egin daiteke. Urtuzko aluminio nikele eta kobalto iman iraunkorrak tenperatura-koefiziente itzulgarriena du, eta laneko tenperatura 600 ºC-ra irits daiteke. Iman hauek oso erabiliak dira hainbat tresnatan baita beste aplikazio batzuetan ere <ref name=":0" />.
Lau hauetatik, Neodimiozko eta Samario-kobaltozko imanak dira indartsuenak. Ezin izan genuke ezta arkatz tamainako neodimiozko iman bat hozkailutik eskuz kendu ere.
Beheko taulan lur arraroko imanen arteko errendimendu magnetikoaren ezberdintasunak ikusi daitezke beste iman mota batzuekin batera.
{| class="wikitable"
! Materiala
! Prestaketa
! ''B''<sub>r</sub><br/>([[tesla (unit)|T]])
! ''H''<sub>ci</sub><br/>(k[[ampere (unit)|A]]/m)
! ''B·H''<sub>max</sub><br/>(k[[joule (unit)|J]]/m<sup>3</sup>)
! ''T''<sub>C</sub><br/>([[celsius|°C]])
|-
| rowspan="2" | [[Nedoiniozko imana|Nd<sub>2</sub>Fe<sub>14</sub>B]]
| sinterizatua
| 1.0–1.4
| 750–2000
| 200–440
| 310–400
|-
| batua
| 0.6–0.7
| 600–1200
| 60–100
| 310–400
|-
| [[Samario-Kobalto imana|SmCo<sub>5</sub>]]
| sinterizatua
| 0.8–1.1
| 600–2000
| 120–200
| 720
|-
| Sm(Co,Fe,Cu,Zr)<sub>7</sub>
| sinterizatua
| 0.9–1.15
| 450–1300
| 150–240
| 800
|-
| [[Alnico]]
| sinterizatua
| 0.6–1.4
| 275
| 10–88
| 700–860
|-
| [[Ferrita]]
| sinterizatua
| 0.2–0.4
| 100–300
| 10–40
| 450
|-
| [[Iron]] (Fe) bar magnet
| [[Suberaketa|suberatua]]
| ?
| 800<ref>Introduction to Magnets and Magnetic Materials, David Jiles, Ames Laboratrories, US DoE, 1991</ref>
| ?
| 770<ref>Beichner and Serway. Physics for Scientists & Engineers with Modern Physics. 5th ed. Orlando: Saunders College, 2000: 963</ref><ref>Curie Temperature." McGraw-Hill Encyclopedia of Science & Technology. 8th ed. 20 vols. N.P: McGraw-Hill, 1997</ref><ref>Hall, H.E and J.R. Hook. Solid State Physics. 2nd ed. Chichester: John Wiley & Sons Ltd, 1991: 226.</ref>
|}
== Arriskuak ==
Lur arraroetako imanek duten eremu magnetiko indartsuek beste iman arruntak baino arrisku ugariagoak dakarte. Hainbat arrisku ezberdin aurki ditzakegu, haien artean pertsonak zauritu ditzaketenak eta pieza elektronikoetan eragin zuzena izan ditzaketenak.
=== Kasu aipagarri batzuk: ===
* Disko gogor edo txartela bezalako informazioa biltegiratzeak ezabatzea.
* CRT monitoreen itzal-maskara magnetizatzea.
* Bi imanen artean edo iman baten eta metalezko gainazal baten artean harrapatuta dauden gorputz-atalak zauritu eta hezur hautsiak eragin. [5]
* Imanak irenstean digestio-aparatua imanen artean harrapatuta geratzea eta zauriak eragitea. [6]
* Hurbil kokatzen diren imanak elkar egitea talka indar handiz haien materiala haustuz eta sortutako espalekin lesioak eragin.
== Aplikazioak ==
Aurkitu zirenetik izugarrizko erabilera izan dute lur arraroetako imanek baina 1990eko hamarkadaren hasieratik, neodimiozko imanak entengabe merketu dira, eta kostu baxuak erabilera berriak agerraraztea eragin du. Gainera prezioak merketzu zirenez merkatuko beste imanak ordezkatu zituzten iman boteretsuago, txikiago eta arinagoak direlako, guztiz aproposa dena teknologia berrien hainbat aplikaziotan.
=== Aplikazio komunak ===
Lur arraroetako imanen aplikazio komunen artean daude:
Disko gogorrak, eramangarriak zein ordenagailuenak.
Aerosorgailuak.
Bozgorailuak eta entzungailuak.
Bizikleta.
Arrantza-orgen balaztak.
Iman iraunkorren motorrak hari gabeko zuloetan.
Autoelikadurazko linternak, lur arraroen imanei esker astinduz elektrizitatea sortzen dutenak.
=== Beste aplikazio batzuk ===
Lur arraroen imanen beste aplikazio batzuk honako hauek dira:
Motor linealak (lebitazio magnetikoko trenetan erabiltzen dira, etab.)
Lebitazio diamagnetikoko esperimentazioa, eremu magnetikoen dinamikaren azterketa eta supereroankortasun bidezko lebitazioa (Meissner efektua).
Errodamendu elektrodinamikoa.
Errusiar mendien teknologia.
LED Throwie, LED throwie bat (LEDak jaurtitzea) LED txiki bat da, eskumuturreko erloju-pila bati eta lur arraroko iman bati lotua (normalean epoxi eroalearekin edo zinta elektrikoarekin), grafiti ez-suntsitzailea eta argi-pantailak sortzeko erabiltzen dena.
Gitarra elektrikorako pilulak.
Miniaturak Warhammer 40,000 eta Warhammer Fantasy Battle jokoetarako bereziki. Lur arraroetako imanek ospea irabazi dute miniatura-jokoen komunitatean beren tamaina txikiagatik eta indar erlatiboagatik, WYSIWYG bihurketetara atxikitzeko modeloen arteko arma-trukean lagunduz.
Indukzio elektromagnetikoaren eta flameo aeroelastikoaren printzipioen bidez elektrizitatea sortzeko windbelta.
== Ingurumen-inpaktua ==
Ageria da iman hauen beharra gaur egungo teknologian, baina Chinak ezarritako murrizketak eta iman hauen [[birziklapen]] falta direla eta gobernuek neurriak hartzea erabaki dute.
[[Europar Batasuna|Europar Batasunari]] dagokionez bekak eman dira, [[Thomas Zemb]] eta [[Jean-Christophe P. Gabriel]] ikerlariak garatutako “REE-CYCLE” proiekturako adibidez, zeinak lur arraroak birziklatzeko prozesu berriak bilatzea zuen helburu. [51 ENG] Gainera ETN-Demeter proiektua (European Training Network for the Design and Recycling of Rare-Earth Permanent Imnet Motors and Generators in Hybrid and Full Electric Vehicles) [50 ENG] ibilgailuetan erabiltzen diren motor elektrikoen diseinu jasangarria aztertzen ari da, hauek erraz kendu ahal izateko eta beraz lur arraroetako metalak birziklatzeko.
[[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]] lur arraroko metalen ordezkoak aurkitzea izan du helburu bezala energia departamentuak iman iraunkorren teknologiari dagokionez, eta hori dela eta ikerketa horiek finantzatzen hasi da. Agency-Energy Ikerketa Proiektu Aurreratuak (ARPA-E) Teknologia Kritikoetan “Rare Earth Alternatives in Critical Technologies” (REACT) programa bultzatu du, 31,6 milioi dolarreko inbertsioa eginez 2011n. [8 ENG]
m8k3xk5mn0pp243pyn1vxfikrqey1u5
9968847
9968843
2024-11-14T11:05:11Z
85.85.72.41
/* Propietate magnetikoak */
9968847
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean|Juabel7}}
[[Fitxategi:Ferrofluid Magnet under glass edit.jpg|thumb|[[Ferrofluido|Ferrofluidoa]] beiran, lur arraroko iman batekin azpian.]]
'''Lur arraroko iman''' bat lur arraro bezala ezagutzen diren elementu kimikoen aleazioez sortutako iman boteretsu bat da. Iman arruntekin alderatuz eremu magnetiko indartsuagoak dituzte eta etengabe magnetizatuta dauden materialez osatuak daude.
“Lur arraroa” izena erabili arren ez dira bereziki arraroak, izan ere, [[Eztainu|eztainua]] edo beruna bezain oparoak dira. [1,2,3] Haien berezitasuna eremu magnetikoa da; normalean erabiltzen diren ferritazko imanak 0,5 eta 1 tesla bitarteko eremu magnetikoa dute, berriz, lur arrarokoak 1,4 teslatik gorakoa izan ditzakete.
Lur arraroen konposatuen interesa, iman iraunkor gisa, 1966an hasi zen, Estatu Batuetako Aire Armadako Materialen Laborategiko K. J. Strnat eta G. Hoffer-ek itrio eta kobaltozko YCo5 aleazioa aurkitu zutenean, ezagutzen den edozein materialek baino anisotropia magnetiko handiagoa baitzuen. [4] Azkenean 1970 eta 1980ko hamarkadetan garatu egin ziren eta hortik aurrera haien erabilpena asko handitu da dituzten propietateei esker.
Iman hauek estrategikoki garrantzia handia dutela uste da, baina munduko ekoizle nagusia China denez [6 ENG], lur arraroetako materialak Myanmartik inportatzen badituzte ere, hainbat herrialde lur arraroak erabiltzen ez dituzten beste alternatibak bilatzen ari dira Chinako esportazio murrizketak direla eta. [8 ENG]
== Materialaren konposizioa ==
Lur arraroetako elementuak ([[Lantanoide|lantanoideak]]) ferromagnetikoak diren [[Metal|metalak]] dira, baina giro-temperaturan ez dute magnetismorik haien [[Curie tenperatura|Curie tenperaturak]] baxuak direlako. Hala ere, lur arraroetako imanak sortzeko konposatu ezberdinak erabiltzen dira, hala nola burdina, nikela eta kobaltoa, eta horietako batzuek giro-tenperatura baino Curie tenperatura handiagoak dituztenez magnetismoa temperatura epelagoetan lortu daiteke.
Iman hauek duten abantaila nagusia haien egitura kristalinoak duten anisotropia magnetikoa da, oso handia delako eta beraz norabide jakin batean magnetizatzea erraza da, baina beste edozein norabideetan magnetizatzeari eutsi egiten dio. Propietate honekin batera maila atomikoan une magnetiko handia izateak indar handia eragitea dakar.
Lurreko elementu arraroen atomoek une magnetiko handiak atxiki ditzakete solido-egoeran, f azpigeruza elektronikoa bete gabe dagoelako; izan ere, parekatu gabeko 7 elektroi eduki ditzake arantza lerrokatuekin. Orbital horien elektroiak oso trinko kokatuta daude, eta, beraz, erraz atxikitzen dituzte une magnetikoak eta zentro paramagnetiko gisa funtzionatzen dute. Beste orbital batzuen une magnetikoak batzuetan galdu egiten dira auzokideekin egiten den traslape handiaren ondorioz; adibidez, lotura kobalenteetan parte hartzen duten elektroiek zero espineko pareak osatzen dituzte.
Lur arraroetako imanak oso hauskorrak dira, baita korrosioarekiko oso kalteberak ere; horregatik, metalezko edo pinturako geruza batekin estalita aurkitzen ditugu normalean hausturak edo ezpalketak ekiditzeko.
== Propietate magnetikoak ==
Lur arraroko elementuak ferromagnetikoak diren metalak dira, beraz magnetizatuak izan daitezke iman iraunkor bilakatzeko. Hala ere, haien Curie tenperatura giro-tenperatura baino baxuagoa denez, haien magnetismoa soilik tenperatura baxuetan agertzen da. Trantsizio metalekin konposatzen baditugu (adibidez, burdina, nikela edo kobaltoa), elementuaren Curie tenperatura giro-tenperatura baino askoz handiagoa izatea lor dezakegu. Konposatu hauek lur arraroko imanak eratzeko erabiltzen dira.
Beste motatako imanekin konparatuz, lur arraroko imanen egitura kristalinoari esker anisotropia magnetiko handia daukate, hau da, erraza da material honetako kristal bat magnetizatzea norabide batean, baina oso zaila da beste norabideetara magnetizatzea. Honen kausa imanen ale mikrokristalinoak dira, izan ere, haien ardatz magnetiko guztiak norabide bakar batera apuntatzen dute.
Gainera, iman hauetako atomoek momentu magnetiko altuak izan dezakete egoera solidoan. f subgeruza elektronikoak parerik gabeko 7 elektroi izan ditzake; desparekotason honi esker elektroiak norabide berdinean biratzen dute, eremu magnetikoa sorraraziz. Honek erremanentzia altua ematen dio materialari eta, energia-dentsitate maximoa ''B·H''<sub>max</sub> asetasun magnetikoarekiko ''J''<sub>s</sub><sup>2</sup> proportzionala denez, energia-magnetiko kantitate handiak metatzeko ahalmena du. Neodimiozko imanen kasuetan, energia-dentsitatea ohiko imanak baino 18 aldiz handiagoa da bolumen berdinarekin. Honek suposatzen du lur arraroko imanak beste imanak baino tamaina txikiagoa izan dezaketeela indar-magnetikorik galdu gabe.
Iman iraunkorrak alderatzeko erabiltzen diren propietate garrantzitsu batzuk hauek dira: [[Erremanentzia magnetiko|erremanentzia magnetikoa]] (Br), eremu magnetikoaren indarra neurtzen duena; [[Hertsagarritasun|hertsagarritasuna]] (Hci), materialak desmagnetizatzeko duen erresistentzia; energia-produktua (BHmax), energia magnetikoaren dentsitatea; eta Curieren tenperatura (Tc), materialak magnetismoa galtzen duen tenperatura.
Lur arraroetako imanek erremanentzia handiagoa dute, askoz ere koertzibotasun eta energia-produktu handiagoa, baina (neodimiorako) Curieren tenperatura beste mota batzuena baino txikiagoa da.
== Motak ==
Mota askotako imanak daude, baina bi kategoriatan banatzen dira: iman iraunkorrak eta iman leunak. Iraunkorren artean, lau kategoria daude:
==== Samario-kobaltoa ====
Samario-kobalto imanak, asmatutako lehenengoak izan ziren eta bere izenak adierazten duen bezala, [[Samario|samarioz]] eta [[Kobalto|kobaltoz]] osatuta daude (SmCo5). Neodimioko imanak baino gutxiago erabiltzen dira, kostu handia dutelako eta eremu magnetikoaren indarra ahulagoa delako. Hala ere, samario-kobalto imanak Curie-tenperatura handiagoa dute, eta iman horientzako nitxo bat sortzen dute, eragiketa-tenperatura altuetan eremu-indar handia behar duten aplikazioetan. Erresistentzia altua dute oxidazioarekiko, baina nahiko hauskorrak dira eta ezpaldu eta arrakalatzeko joera dute; gainera, talka termikoa gertatuz gero, hautsi egin daitezke.
==== Neodimioa ====
Neodimiozko imanak, neodimio, burdina eta boro aleazio batez eginda daude (Nd2Fe14B)
eta lur arraroetako imanik indartsuenak eta eskuragarrienak dira.
Iman hauek eremu magnetiko handiagoa dute, baina Curieren tenperatura txikiagoa; gainera, samario-kobalto imanak baino zaurgarriagoak dira oxidazioarekiko. Ahultasun horri aurre egin ahal izateko gainazala babesteko tratamenduak erabiltzen dira, hala nola urrea, nikela edo eztainuarekin ijeztea eta epoxi erretxinarekin estaltzea.
1980an asmatu ziren eta jatorrian iman hauen kostu altuak bere erabilera mugatzen zuen, eremu-indar altu batekin batera trinkotzea eskatzen zuten aplikazioetarako, bai lehengaiak bai patente-lizentziak garestiak zirelako.
'''Ferrita'''
Lehengai nagusiak BaFe12O19 (Barium hexaferrita) eta SrFe12O19 (Strontium hexaferrita) dira. Material hauskorra da, ehundura gogorra duena. Ferritazko imana oso erabilia da tenperaturarako duen erresistentzia onagatik, prezio baxuagatik eta errendimendu moderatuagatik <ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Everything You Need to Know About Rare Earth Magnets|hizkuntza=en|url=https://www.stanfordmagnets.com/everything-you-need-to-know-about-rare-earth-magnets.html|aldizkaria=www.stanfordmagnets.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
'''Alnico'''
Aluminioz (Al), Niqueles (Ni), Kobaltoz (Co) eta Burdinaz (Fe) eta beste elementu metaliko batzuez osatutako aleazioa da. Galdaketa prozesua tamaina eta forma desberdinetan egin daiteke. Urtuzko aluminio nikele eta kobalto iman iraunkorrak tenperatura-koefiziente itzulgarriena du, eta laneko tenperatura 600 ºC-ra irits daiteke. Iman hauek oso erabiliak dira hainbat tresnatan baita beste aplikazio batzuetan ere <ref name=":0" />.
Lau hauetatik, Neodimiozko eta Samario-kobaltozko imanak dira indartsuenak. Ezin izan genuke ezta arkatz tamainako neodimiozko iman bat hozkailutik eskuz kendu ere.
Beheko taulan lur arraroko imanen arteko errendimendu magnetikoaren ezberdintasunak ikusi daitezke beste iman mota batzuekin batera.
{| class="wikitable"
! Materiala
! Prestaketa
! ''B''<sub>r</sub><br/>([[tesla (unit)|T]])
! ''H''<sub>ci</sub><br/>(k[[ampere (unit)|A]]/m)
! ''B·H''<sub>max</sub><br/>(k[[joule (unit)|J]]/m<sup>3</sup>)
! ''T''<sub>C</sub><br/>([[celsius|°C]])
|-
| rowspan="2" | [[Nedoiniozko imana|Nd<sub>2</sub>Fe<sub>14</sub>B]]
| sinterizatua
| 1.0–1.4
| 750–2000
| 200–440
| 310–400
|-
| batua
| 0.6–0.7
| 600–1200
| 60–100
| 310–400
|-
| [[Samario-Kobalto imana|SmCo<sub>5</sub>]]
| sinterizatua
| 0.8–1.1
| 600–2000
| 120–200
| 720
|-
| Sm(Co,Fe,Cu,Zr)<sub>7</sub>
| sinterizatua
| 0.9–1.15
| 450–1300
| 150–240
| 800
|-
| [[Alnico]]
| sinterizatua
| 0.6–1.4
| 275
| 10–88
| 700–860
|-
| [[Ferrita]]
| sinterizatua
| 0.2–0.4
| 100–300
| 10–40
| 450
|-
| [[Iron]] (Fe) bar magnet
| [[Suberaketa|suberatua]]
| ?
| 800<ref>Introduction to Magnets and Magnetic Materials, David Jiles, Ames Laboratrories, US DoE, 1991</ref>
| ?
| 770<ref>Beichner and Serway. Physics for Scientists & Engineers with Modern Physics. 5th ed. Orlando: Saunders College, 2000: 963</ref><ref>Curie Temperature." McGraw-Hill Encyclopedia of Science & Technology. 8th ed. 20 vols. N.P: McGraw-Hill, 1997</ref><ref>Hall, H.E and J.R. Hook. Solid State Physics. 2nd ed. Chichester: John Wiley & Sons Ltd, 1991: 226.</ref>
|}
== Arriskuak ==
Lur arraroetako imanek duten eremu magnetiko indartsuek beste iman arruntak baino arrisku ugariagoak dakarte. Hainbat arrisku ezberdin aurki ditzakegu, haien artean pertsonak zauritu ditzaketenak eta pieza elektronikoetan eragin zuzena izan ditzaketenak.
=== Kasu aipagarri batzuk: ===
* Disko gogor edo txartela bezalako informazioa biltegiratzeak ezabatzea.
* CRT monitoreen itzal-maskara magnetizatzea.
* Bi imanen artean edo iman baten eta metalezko gainazal baten artean harrapatuta dauden gorputz-atalak zauritu eta hezur hautsiak eragin. [5]
* Imanak irenstean digestio-aparatua imanen artean harrapatuta geratzea eta zauriak eragitea. [6]
* Hurbil kokatzen diren imanak elkar egitea talka indar handiz haien materiala haustuz eta sortutako espalekin lesioak eragin.
== Aplikazioak ==
Aurkitu zirenetik izugarrizko erabilera izan dute lur arraroetako imanek baina 1990eko hamarkadaren hasieratik, neodimiozko imanak entengabe merketu dira, eta kostu baxuak erabilera berriak agerraraztea eragin du. Gainera prezioak merketzu zirenez merkatuko beste imanak ordezkatu zituzten iman boteretsuago, txikiago eta arinagoak direlako, guztiz aproposa dena teknologia berrien hainbat aplikaziotan.
=== Aplikazio komunak ===
Lur arraroetako imanen aplikazio komunen artean daude:
Disko gogorrak, eramangarriak zein ordenagailuenak.
Aerosorgailuak.
Bozgorailuak eta entzungailuak.
Bizikleta.
Arrantza-orgen balaztak.
Iman iraunkorren motorrak hari gabeko zuloetan.
Autoelikadurazko linternak, lur arraroen imanei esker astinduz elektrizitatea sortzen dutenak.
=== Beste aplikazio batzuk ===
Lur arraroen imanen beste aplikazio batzuk honako hauek dira:
Motor linealak (lebitazio magnetikoko trenetan erabiltzen dira, etab.)
Lebitazio diamagnetikoko esperimentazioa, eremu magnetikoen dinamikaren azterketa eta supereroankortasun bidezko lebitazioa (Meissner efektua).
Errodamendu elektrodinamikoa.
Errusiar mendien teknologia.
LED Throwie, LED throwie bat (LEDak jaurtitzea) LED txiki bat da, eskumuturreko erloju-pila bati eta lur arraroko iman bati lotua (normalean epoxi eroalearekin edo zinta elektrikoarekin), grafiti ez-suntsitzailea eta argi-pantailak sortzeko erabiltzen dena.
Gitarra elektrikorako pilulak.
Miniaturak Warhammer 40,000 eta Warhammer Fantasy Battle jokoetarako bereziki. Lur arraroetako imanek ospea irabazi dute miniatura-jokoen komunitatean beren tamaina txikiagatik eta indar erlatiboagatik, WYSIWYG bihurketetara atxikitzeko modeloen arteko arma-trukean lagunduz.
Indukzio elektromagnetikoaren eta flameo aeroelastikoaren printzipioen bidez elektrizitatea sortzeko windbelta.
== Ingurumen-inpaktua ==
Ageria da iman hauen beharra gaur egungo teknologian, baina Chinak ezarritako murrizketak eta iman hauen [[birziklapen]] falta direla eta gobernuek neurriak hartzea erabaki dute.
[[Europar Batasuna|Europar Batasunari]] dagokionez bekak eman dira, [[Thomas Zemb]] eta [[Jean-Christophe P. Gabriel]] ikerlariak garatutako “REE-CYCLE” proiekturako adibidez, zeinak lur arraroak birziklatzeko prozesu berriak bilatzea zuen helburu. [51 ENG] Gainera ETN-Demeter proiektua (European Training Network for the Design and Recycling of Rare-Earth Permanent Imnet Motors and Generators in Hybrid and Full Electric Vehicles) [50 ENG] ibilgailuetan erabiltzen diren motor elektrikoen diseinu jasangarria aztertzen ari da, hauek erraz kendu ahal izateko eta beraz lur arraroetako metalak birziklatzeko.
[[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]] lur arraroko metalen ordezkoak aurkitzea izan du helburu bezala energia departamentuak iman iraunkorren teknologiari dagokionez, eta hori dela eta ikerketa horiek finantzatzen hasi da. Agency-Energy Ikerketa Proiektu Aurreratuak (ARPA-E) Teknologia Kritikoetan “Rare Earth Alternatives in Critical Technologies” (REACT) programa bultzatu du, 31,6 milioi dolarreko inbertsioa eginez 2011n. [8 ENG]
scid9ye5c5q4u90knq4dsi2pvgi5jr1
9968852
9968847
2024-11-14T11:06:09Z
85.85.72.41
/* Kasu aipagarri batzuk: */
9968852
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean|Juabel7}}
[[Fitxategi:Ferrofluid Magnet under glass edit.jpg|thumb|[[Ferrofluido|Ferrofluidoa]] beiran, lur arraroko iman batekin azpian.]]
'''Lur arraroko iman''' bat lur arraro bezala ezagutzen diren elementu kimikoen aleazioez sortutako iman boteretsu bat da. Iman arruntekin alderatuz eremu magnetiko indartsuagoak dituzte eta etengabe magnetizatuta dauden materialez osatuak daude.
“Lur arraroa” izena erabili arren ez dira bereziki arraroak, izan ere, [[Eztainu|eztainua]] edo beruna bezain oparoak dira. [1,2,3] Haien berezitasuna eremu magnetikoa da; normalean erabiltzen diren ferritazko imanak 0,5 eta 1 tesla bitarteko eremu magnetikoa dute, berriz, lur arrarokoak 1,4 teslatik gorakoa izan ditzakete.
Lur arraroen konposatuen interesa, iman iraunkor gisa, 1966an hasi zen, Estatu Batuetako Aire Armadako Materialen Laborategiko K. J. Strnat eta G. Hoffer-ek itrio eta kobaltozko YCo5 aleazioa aurkitu zutenean, ezagutzen den edozein materialek baino anisotropia magnetiko handiagoa baitzuen. [4] Azkenean 1970 eta 1980ko hamarkadetan garatu egin ziren eta hortik aurrera haien erabilpena asko handitu da dituzten propietateei esker.
Iman hauek estrategikoki garrantzia handia dutela uste da, baina munduko ekoizle nagusia China denez [6 ENG], lur arraroetako materialak Myanmartik inportatzen badituzte ere, hainbat herrialde lur arraroak erabiltzen ez dituzten beste alternatibak bilatzen ari dira Chinako esportazio murrizketak direla eta. [8 ENG]
== Materialaren konposizioa ==
Lur arraroetako elementuak ([[Lantanoide|lantanoideak]]) ferromagnetikoak diren [[Metal|metalak]] dira, baina giro-temperaturan ez dute magnetismorik haien [[Curie tenperatura|Curie tenperaturak]] baxuak direlako. Hala ere, lur arraroetako imanak sortzeko konposatu ezberdinak erabiltzen dira, hala nola burdina, nikela eta kobaltoa, eta horietako batzuek giro-tenperatura baino Curie tenperatura handiagoak dituztenez magnetismoa temperatura epelagoetan lortu daiteke.
Iman hauek duten abantaila nagusia haien egitura kristalinoak duten anisotropia magnetikoa da, oso handia delako eta beraz norabide jakin batean magnetizatzea erraza da, baina beste edozein norabideetan magnetizatzeari eutsi egiten dio. Propietate honekin batera maila atomikoan une magnetiko handia izateak indar handia eragitea dakar.
Lurreko elementu arraroen atomoek une magnetiko handiak atxiki ditzakete solido-egoeran, f azpigeruza elektronikoa bete gabe dagoelako; izan ere, parekatu gabeko 7 elektroi eduki ditzake arantza lerrokatuekin. Orbital horien elektroiak oso trinko kokatuta daude, eta, beraz, erraz atxikitzen dituzte une magnetikoak eta zentro paramagnetiko gisa funtzionatzen dute. Beste orbital batzuen une magnetikoak batzuetan galdu egiten dira auzokideekin egiten den traslape handiaren ondorioz; adibidez, lotura kobalenteetan parte hartzen duten elektroiek zero espineko pareak osatzen dituzte.
Lur arraroetako imanak oso hauskorrak dira, baita korrosioarekiko oso kalteberak ere; horregatik, metalezko edo pinturako geruza batekin estalita aurkitzen ditugu normalean hausturak edo ezpalketak ekiditzeko.
== Propietate magnetikoak ==
Lur arraroko elementuak ferromagnetikoak diren metalak dira, beraz magnetizatuak izan daitezke iman iraunkor bilakatzeko. Hala ere, haien Curie tenperatura giro-tenperatura baino baxuagoa denez, haien magnetismoa soilik tenperatura baxuetan agertzen da. Trantsizio metalekin konposatzen baditugu (adibidez, burdina, nikela edo kobaltoa), elementuaren Curie tenperatura giro-tenperatura baino askoz handiagoa izatea lor dezakegu. Konposatu hauek lur arraroko imanak eratzeko erabiltzen dira.
Beste motatako imanekin konparatuz, lur arraroko imanen egitura kristalinoari esker anisotropia magnetiko handia daukate, hau da, erraza da material honetako kristal bat magnetizatzea norabide batean, baina oso zaila da beste norabideetara magnetizatzea. Honen kausa imanen ale mikrokristalinoak dira, izan ere, haien ardatz magnetiko guztiak norabide bakar batera apuntatzen dute.
Gainera, iman hauetako atomoek momentu magnetiko altuak izan dezakete egoera solidoan. f subgeruza elektronikoak parerik gabeko 7 elektroi izan ditzake; desparekotason honi esker elektroiak norabide berdinean biratzen dute, eremu magnetikoa sorraraziz. Honek erremanentzia altua ematen dio materialari eta, energia-dentsitate maximoa ''B·H''<sub>max</sub> asetasun magnetikoarekiko ''J''<sub>s</sub><sup>2</sup> proportzionala denez, energia-magnetiko kantitate handiak metatzeko ahalmena du. Neodimiozko imanen kasuetan, energia-dentsitatea ohiko imanak baino 18 aldiz handiagoa da bolumen berdinarekin. Honek suposatzen du lur arraroko imanak beste imanak baino tamaina txikiagoa izan dezaketeela indar-magnetikorik galdu gabe.
Iman iraunkorrak alderatzeko erabiltzen diren propietate garrantzitsu batzuk hauek dira: [[Erremanentzia magnetiko|erremanentzia magnetikoa]] (Br), eremu magnetikoaren indarra neurtzen duena; [[Hertsagarritasun|hertsagarritasuna]] (Hci), materialak desmagnetizatzeko duen erresistentzia; energia-produktua (BHmax), energia magnetikoaren dentsitatea; eta Curieren tenperatura (Tc), materialak magnetismoa galtzen duen tenperatura.
Lur arraroetako imanek erremanentzia handiagoa dute, askoz ere koertzibotasun eta energia-produktu handiagoa, baina (neodimiorako) Curieren tenperatura beste mota batzuena baino txikiagoa da.
== Motak ==
Mota askotako imanak daude, baina bi kategoriatan banatzen dira: iman iraunkorrak eta iman leunak. Iraunkorren artean, lau kategoria daude:
==== Samario-kobaltoa ====
Samario-kobalto imanak, asmatutako lehenengoak izan ziren eta bere izenak adierazten duen bezala, [[Samario|samarioz]] eta [[Kobalto|kobaltoz]] osatuta daude (SmCo5). Neodimioko imanak baino gutxiago erabiltzen dira, kostu handia dutelako eta eremu magnetikoaren indarra ahulagoa delako. Hala ere, samario-kobalto imanak Curie-tenperatura handiagoa dute, eta iman horientzako nitxo bat sortzen dute, eragiketa-tenperatura altuetan eremu-indar handia behar duten aplikazioetan. Erresistentzia altua dute oxidazioarekiko, baina nahiko hauskorrak dira eta ezpaldu eta arrakalatzeko joera dute; gainera, talka termikoa gertatuz gero, hautsi egin daitezke.
==== Neodimioa ====
Neodimiozko imanak, neodimio, burdina eta boro aleazio batez eginda daude (Nd2Fe14B)
eta lur arraroetako imanik indartsuenak eta eskuragarrienak dira.
Iman hauek eremu magnetiko handiagoa dute, baina Curieren tenperatura txikiagoa; gainera, samario-kobalto imanak baino zaurgarriagoak dira oxidazioarekiko. Ahultasun horri aurre egin ahal izateko gainazala babesteko tratamenduak erabiltzen dira, hala nola urrea, nikela edo eztainuarekin ijeztea eta epoxi erretxinarekin estaltzea.
1980an asmatu ziren eta jatorrian iman hauen kostu altuak bere erabilera mugatzen zuen, eremu-indar altu batekin batera trinkotzea eskatzen zuten aplikazioetarako, bai lehengaiak bai patente-lizentziak garestiak zirelako.
'''Ferrita'''
Lehengai nagusiak BaFe12O19 (Barium hexaferrita) eta SrFe12O19 (Strontium hexaferrita) dira. Material hauskorra da, ehundura gogorra duena. Ferritazko imana oso erabilia da tenperaturarako duen erresistentzia onagatik, prezio baxuagatik eta errendimendu moderatuagatik <ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Everything You Need to Know About Rare Earth Magnets|hizkuntza=en|url=https://www.stanfordmagnets.com/everything-you-need-to-know-about-rare-earth-magnets.html|aldizkaria=www.stanfordmagnets.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
'''Alnico'''
Aluminioz (Al), Niqueles (Ni), Kobaltoz (Co) eta Burdinaz (Fe) eta beste elementu metaliko batzuez osatutako aleazioa da. Galdaketa prozesua tamaina eta forma desberdinetan egin daiteke. Urtuzko aluminio nikele eta kobalto iman iraunkorrak tenperatura-koefiziente itzulgarriena du, eta laneko tenperatura 600 ºC-ra irits daiteke. Iman hauek oso erabiliak dira hainbat tresnatan baita beste aplikazio batzuetan ere <ref name=":0" />.
Lau hauetatik, Neodimiozko eta Samario-kobaltozko imanak dira indartsuenak. Ezin izan genuke ezta arkatz tamainako neodimiozko iman bat hozkailutik eskuz kendu ere.
Beheko taulan lur arraroko imanen arteko errendimendu magnetikoaren ezberdintasunak ikusi daitezke beste iman mota batzuekin batera.
{| class="wikitable"
! Materiala
! Prestaketa
! ''B''<sub>r</sub><br/>([[tesla (unit)|T]])
! ''H''<sub>ci</sub><br/>(k[[ampere (unit)|A]]/m)
! ''B·H''<sub>max</sub><br/>(k[[joule (unit)|J]]/m<sup>3</sup>)
! ''T''<sub>C</sub><br/>([[celsius|°C]])
|-
| rowspan="2" | [[Nedoiniozko imana|Nd<sub>2</sub>Fe<sub>14</sub>B]]
| sinterizatua
| 1.0–1.4
| 750–2000
| 200–440
| 310–400
|-
| batua
| 0.6–0.7
| 600–1200
| 60–100
| 310–400
|-
| [[Samario-Kobalto imana|SmCo<sub>5</sub>]]
| sinterizatua
| 0.8–1.1
| 600–2000
| 120–200
| 720
|-
| Sm(Co,Fe,Cu,Zr)<sub>7</sub>
| sinterizatua
| 0.9–1.15
| 450–1300
| 150–240
| 800
|-
| [[Alnico]]
| sinterizatua
| 0.6–1.4
| 275
| 10–88
| 700–860
|-
| [[Ferrita]]
| sinterizatua
| 0.2–0.4
| 100–300
| 10–40
| 450
|-
| [[Iron]] (Fe) bar magnet
| [[Suberaketa|suberatua]]
| ?
| 800<ref>Introduction to Magnets and Magnetic Materials, David Jiles, Ames Laboratrories, US DoE, 1991</ref>
| ?
| 770<ref>Beichner and Serway. Physics for Scientists & Engineers with Modern Physics. 5th ed. Orlando: Saunders College, 2000: 963</ref><ref>Curie Temperature." McGraw-Hill Encyclopedia of Science & Technology. 8th ed. 20 vols. N.P: McGraw-Hill, 1997</ref><ref>Hall, H.E and J.R. Hook. Solid State Physics. 2nd ed. Chichester: John Wiley & Sons Ltd, 1991: 226.</ref>
|}
== Arriskuak ==
Lur arraroetako imanek duten eremu magnetiko indartsuek beste iman arruntak baino arrisku ugariagoak dakarte. Hainbat arrisku ezberdin aurki ditzakegu, haien artean pertsonak zauritu ditzaketenak eta pieza elektronikoetan eragin zuzena izan ditzaketenak.
=== Kasu aipagarri batzuk ===
* Disko gogor edo txartela bezalako informazioa biltegiratzeak ezabatzea.
* CRT monitoreen itzal-maskara magnetizatzea.
* Bi imanen artean edo iman baten eta metalezko gainazal baten artean harrapatuta dauden gorputz-atalak zauritu eta hezur hautsiak eragin. [5]
* Imanak irenstean digestio-aparatua imanen artean harrapatuta geratzea eta zauriak eragitea. [6]
* Hurbil kokatzen diren imanak elkar egitea talka indar handiz haien materiala haustuz eta sortutako espalekin lesioak eragin.
== Aplikazioak ==
Aurkitu zirenetik izugarrizko erabilera izan dute lur arraroetako imanek baina 1990eko hamarkadaren hasieratik, neodimiozko imanak entengabe merketu dira, eta kostu baxuak erabilera berriak agerraraztea eragin du. Gainera prezioak merketzu zirenez merkatuko beste imanak ordezkatu zituzten iman boteretsuago, txikiago eta arinagoak direlako, guztiz aproposa dena teknologia berrien hainbat aplikaziotan.
=== Aplikazio komunak ===
Lur arraroetako imanen aplikazio komunen artean daude:
Disko gogorrak, eramangarriak zein ordenagailuenak.
Aerosorgailuak.
Bozgorailuak eta entzungailuak.
Bizikleta.
Arrantza-orgen balaztak.
Iman iraunkorren motorrak hari gabeko zuloetan.
Autoelikadurazko linternak, lur arraroen imanei esker astinduz elektrizitatea sortzen dutenak.
=== Beste aplikazio batzuk ===
Lur arraroen imanen beste aplikazio batzuk honako hauek dira:
Motor linealak (lebitazio magnetikoko trenetan erabiltzen dira, etab.)
Lebitazio diamagnetikoko esperimentazioa, eremu magnetikoen dinamikaren azterketa eta supereroankortasun bidezko lebitazioa (Meissner efektua).
Errodamendu elektrodinamikoa.
Errusiar mendien teknologia.
LED Throwie, LED throwie bat (LEDak jaurtitzea) LED txiki bat da, eskumuturreko erloju-pila bati eta lur arraroko iman bati lotua (normalean epoxi eroalearekin edo zinta elektrikoarekin), grafiti ez-suntsitzailea eta argi-pantailak sortzeko erabiltzen dena.
Gitarra elektrikorako pilulak.
Miniaturak Warhammer 40,000 eta Warhammer Fantasy Battle jokoetarako bereziki. Lur arraroetako imanek ospea irabazi dute miniatura-jokoen komunitatean beren tamaina txikiagatik eta indar erlatiboagatik, WYSIWYG bihurketetara atxikitzeko modeloen arteko arma-trukean lagunduz.
Indukzio elektromagnetikoaren eta flameo aeroelastikoaren printzipioen bidez elektrizitatea sortzeko windbelta.
== Ingurumen-inpaktua ==
Ageria da iman hauen beharra gaur egungo teknologian, baina Chinak ezarritako murrizketak eta iman hauen [[birziklapen]] falta direla eta gobernuek neurriak hartzea erabaki dute.
[[Europar Batasuna|Europar Batasunari]] dagokionez bekak eman dira, [[Thomas Zemb]] eta [[Jean-Christophe P. Gabriel]] ikerlariak garatutako “REE-CYCLE” proiekturako adibidez, zeinak lur arraroak birziklatzeko prozesu berriak bilatzea zuen helburu. [51 ENG] Gainera ETN-Demeter proiektua (European Training Network for the Design and Recycling of Rare-Earth Permanent Imnet Motors and Generators in Hybrid and Full Electric Vehicles) [50 ENG] ibilgailuetan erabiltzen diren motor elektrikoen diseinu jasangarria aztertzen ari da, hauek erraz kendu ahal izateko eta beraz lur arraroetako metalak birziklatzeko.
[[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]] lur arraroko metalen ordezkoak aurkitzea izan du helburu bezala energia departamentuak iman iraunkorren teknologiari dagokionez, eta hori dela eta ikerketa horiek finantzatzen hasi da. Agency-Energy Ikerketa Proiektu Aurreratuak (ARPA-E) Teknologia Kritikoetan “Rare Earth Alternatives in Critical Technologies” (REACT) programa bultzatu du, 31,6 milioi dolarreko inbertsioa eginez 2011n. [8 ENG]
sr18u3jlxxyaif2hw283zetfx1evq01
9968855
9968852
2024-11-14T11:07:33Z
Juabel7
167419
/* Aplikazio komunak */
9968855
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean|Juabel7}}
[[Fitxategi:Ferrofluid Magnet under glass edit.jpg|thumb|[[Ferrofluido|Ferrofluidoa]] beiran, lur arraroko iman batekin azpian.]]
'''Lur arraroko iman''' bat lur arraro bezala ezagutzen diren elementu kimikoen aleazioez sortutako iman boteretsu bat da. Iman arruntekin alderatuz eremu magnetiko indartsuagoak dituzte eta etengabe magnetizatuta dauden materialez osatuak daude.
“Lur arraroa” izena erabili arren ez dira bereziki arraroak, izan ere, [[Eztainu|eztainua]] edo beruna bezain oparoak dira. [1,2,3] Haien berezitasuna eremu magnetikoa da; normalean erabiltzen diren ferritazko imanak 0,5 eta 1 tesla bitarteko eremu magnetikoa dute, berriz, lur arrarokoak 1,4 teslatik gorakoa izan ditzakete.
Lur arraroen konposatuen interesa, iman iraunkor gisa, 1966an hasi zen, Estatu Batuetako Aire Armadako Materialen Laborategiko K. J. Strnat eta G. Hoffer-ek itrio eta kobaltozko YCo5 aleazioa aurkitu zutenean, ezagutzen den edozein materialek baino anisotropia magnetiko handiagoa baitzuen. [4] Azkenean 1970 eta 1980ko hamarkadetan garatu egin ziren eta hortik aurrera haien erabilpena asko handitu da dituzten propietateei esker.
Iman hauek estrategikoki garrantzia handia dutela uste da, baina munduko ekoizle nagusia China denez [6 ENG], lur arraroetako materialak Myanmartik inportatzen badituzte ere, hainbat herrialde lur arraroak erabiltzen ez dituzten beste alternatibak bilatzen ari dira Chinako esportazio murrizketak direla eta. [8 ENG]
== Materialaren konposizioa ==
Lur arraroetako elementuak ([[Lantanoide|lantanoideak]]) ferromagnetikoak diren [[Metal|metalak]] dira, baina giro-temperaturan ez dute magnetismorik haien [[Curie tenperatura|Curie tenperaturak]] baxuak direlako. Hala ere, lur arraroetako imanak sortzeko konposatu ezberdinak erabiltzen dira, hala nola burdina, nikela eta kobaltoa, eta horietako batzuek giro-tenperatura baino Curie tenperatura handiagoak dituztenez magnetismoa temperatura epelagoetan lortu daiteke.
Iman hauek duten abantaila nagusia haien egitura kristalinoak duten anisotropia magnetikoa da, oso handia delako eta beraz norabide jakin batean magnetizatzea erraza da, baina beste edozein norabideetan magnetizatzeari eutsi egiten dio. Propietate honekin batera maila atomikoan une magnetiko handia izateak indar handia eragitea dakar.
Lurreko elementu arraroen atomoek une magnetiko handiak atxiki ditzakete solido-egoeran, f azpigeruza elektronikoa bete gabe dagoelako; izan ere, parekatu gabeko 7 elektroi eduki ditzake arantza lerrokatuekin. Orbital horien elektroiak oso trinko kokatuta daude, eta, beraz, erraz atxikitzen dituzte une magnetikoak eta zentro paramagnetiko gisa funtzionatzen dute. Beste orbital batzuen une magnetikoak batzuetan galdu egiten dira auzokideekin egiten den traslape handiaren ondorioz; adibidez, lotura kobalenteetan parte hartzen duten elektroiek zero espineko pareak osatzen dituzte.
Lur arraroetako imanak oso hauskorrak dira, baita korrosioarekiko oso kalteberak ere; horregatik, metalezko edo pinturako geruza batekin estalita aurkitzen ditugu normalean hausturak edo ezpalketak ekiditzeko.
== Propietate magnetikoak ==
Lur arraroko elementuak ferromagnetikoak diren metalak dira, beraz magnetizatuak izan daitezke iman iraunkor bilakatzeko. Hala ere, haien Curie tenperatura giro-tenperatura baino baxuagoa denez, haien magnetismoa soilik tenperatura baxuetan agertzen da. Trantsizio metalekin konposatzen baditugu (adibidez, burdina, nikela edo kobaltoa), elementuaren Curie tenperatura giro-tenperatura baino askoz handiagoa izatea lor dezakegu. Konposatu hauek lur arraroko imanak eratzeko erabiltzen dira.
Beste motatako imanekin konparatuz, lur arraroko imanen egitura kristalinoari esker anisotropia magnetiko handia daukate, hau da, erraza da material honetako kristal bat magnetizatzea norabide batean, baina oso zaila da beste norabideetara magnetizatzea. Honen kausa imanen ale mikrokristalinoak dira, izan ere, haien ardatz magnetiko guztiak norabide bakar batera apuntatzen dute.
Gainera, iman hauetako atomoek momentu magnetiko altuak izan dezakete egoera solidoan. f subgeruza elektronikoak parerik gabeko 7 elektroi izan ditzake; desparekotason honi esker elektroiak norabide berdinean biratzen dute, eremu magnetikoa sorraraziz. Honek erremanentzia altua ematen dio materialari eta, energia-dentsitate maximoa ''B·H''<sub>max</sub> asetasun magnetikoarekiko ''J''<sub>s</sub><sup>2</sup> proportzionala denez, energia-magnetiko kantitate handiak metatzeko ahalmena du. Neodimiozko imanen kasuetan, energia-dentsitatea ohiko imanak baino 18 aldiz handiagoa da bolumen berdinarekin. Honek suposatzen du lur arraroko imanak beste imanak baino tamaina txikiagoa izan dezaketeela indar-magnetikorik galdu gabe.
Iman iraunkorrak alderatzeko erabiltzen diren propietate garrantzitsu batzuk hauek dira: [[Erremanentzia magnetiko|erremanentzia magnetikoa]] (Br), eremu magnetikoaren indarra neurtzen duena; [[Hertsagarritasun|hertsagarritasuna]] (Hci), materialak desmagnetizatzeko duen erresistentzia; energia-produktua (BHmax), energia magnetikoaren dentsitatea; eta Curieren tenperatura (Tc), materialak magnetismoa galtzen duen tenperatura.
Lur arraroetako imanek erremanentzia handiagoa dute, askoz ere koertzibotasun eta energia-produktu handiagoa, baina (neodimiorako) Curieren tenperatura beste mota batzuena baino txikiagoa da.
== Motak ==
Mota askotako imanak daude, baina bi kategoriatan banatzen dira: iman iraunkorrak eta iman leunak. Iraunkorren artean, lau kategoria daude:
==== Samario-kobaltoa ====
Samario-kobalto imanak, asmatutako lehenengoak izan ziren eta bere izenak adierazten duen bezala, [[Samario|samarioz]] eta [[Kobalto|kobaltoz]] osatuta daude (SmCo5). Neodimioko imanak baino gutxiago erabiltzen dira, kostu handia dutelako eta eremu magnetikoaren indarra ahulagoa delako. Hala ere, samario-kobalto imanak Curie-tenperatura handiagoa dute, eta iman horientzako nitxo bat sortzen dute, eragiketa-tenperatura altuetan eremu-indar handia behar duten aplikazioetan. Erresistentzia altua dute oxidazioarekiko, baina nahiko hauskorrak dira eta ezpaldu eta arrakalatzeko joera dute; gainera, talka termikoa gertatuz gero, hautsi egin daitezke.
==== Neodimioa ====
Neodimiozko imanak, neodimio, burdina eta boro aleazio batez eginda daude (Nd2Fe14B)
eta lur arraroetako imanik indartsuenak eta eskuragarrienak dira.
Iman hauek eremu magnetiko handiagoa dute, baina Curieren tenperatura txikiagoa; gainera, samario-kobalto imanak baino zaurgarriagoak dira oxidazioarekiko. Ahultasun horri aurre egin ahal izateko gainazala babesteko tratamenduak erabiltzen dira, hala nola urrea, nikela edo eztainuarekin ijeztea eta epoxi erretxinarekin estaltzea.
1980an asmatu ziren eta jatorrian iman hauen kostu altuak bere erabilera mugatzen zuen, eremu-indar altu batekin batera trinkotzea eskatzen zuten aplikazioetarako, bai lehengaiak bai patente-lizentziak garestiak zirelako.
'''Ferrita'''
Lehengai nagusiak BaFe12O19 (Barium hexaferrita) eta SrFe12O19 (Strontium hexaferrita) dira. Material hauskorra da, ehundura gogorra duena. Ferritazko imana oso erabilia da tenperaturarako duen erresistentzia onagatik, prezio baxuagatik eta errendimendu moderatuagatik <ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Everything You Need to Know About Rare Earth Magnets|hizkuntza=en|url=https://www.stanfordmagnets.com/everything-you-need-to-know-about-rare-earth-magnets.html|aldizkaria=www.stanfordmagnets.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
'''Alnico'''
Aluminioz (Al), Niqueles (Ni), Kobaltoz (Co) eta Burdinaz (Fe) eta beste elementu metaliko batzuez osatutako aleazioa da. Galdaketa prozesua tamaina eta forma desberdinetan egin daiteke. Urtuzko aluminio nikele eta kobalto iman iraunkorrak tenperatura-koefiziente itzulgarriena du, eta laneko tenperatura 600 ºC-ra irits daiteke. Iman hauek oso erabiliak dira hainbat tresnatan baita beste aplikazio batzuetan ere <ref name=":0" />.
Lau hauetatik, Neodimiozko eta Samario-kobaltozko imanak dira indartsuenak. Ezin izan genuke ezta arkatz tamainako neodimiozko iman bat hozkailutik eskuz kendu ere.
Beheko taulan lur arraroko imanen arteko errendimendu magnetikoaren ezberdintasunak ikusi daitezke beste iman mota batzuekin batera.
{| class="wikitable"
! Materiala
! Prestaketa
! ''B''<sub>r</sub><br/>([[tesla (unit)|T]])
! ''H''<sub>ci</sub><br/>(k[[ampere (unit)|A]]/m)
! ''B·H''<sub>max</sub><br/>(k[[joule (unit)|J]]/m<sup>3</sup>)
! ''T''<sub>C</sub><br/>([[celsius|°C]])
|-
| rowspan="2" | [[Nedoiniozko imana|Nd<sub>2</sub>Fe<sub>14</sub>B]]
| sinterizatua
| 1.0–1.4
| 750–2000
| 200–440
| 310–400
|-
| batua
| 0.6–0.7
| 600–1200
| 60–100
| 310–400
|-
| [[Samario-Kobalto imana|SmCo<sub>5</sub>]]
| sinterizatua
| 0.8–1.1
| 600–2000
| 120–200
| 720
|-
| Sm(Co,Fe,Cu,Zr)<sub>7</sub>
| sinterizatua
| 0.9–1.15
| 450–1300
| 150–240
| 800
|-
| [[Alnico]]
| sinterizatua
| 0.6–1.4
| 275
| 10–88
| 700–860
|-
| [[Ferrita]]
| sinterizatua
| 0.2–0.4
| 100–300
| 10–40
| 450
|-
| [[Iron]] (Fe) bar magnet
| [[Suberaketa|suberatua]]
| ?
| 800<ref>Introduction to Magnets and Magnetic Materials, David Jiles, Ames Laboratrories, US DoE, 1991</ref>
| ?
| 770<ref>Beichner and Serway. Physics for Scientists & Engineers with Modern Physics. 5th ed. Orlando: Saunders College, 2000: 963</ref><ref>Curie Temperature." McGraw-Hill Encyclopedia of Science & Technology. 8th ed. 20 vols. N.P: McGraw-Hill, 1997</ref><ref>Hall, H.E and J.R. Hook. Solid State Physics. 2nd ed. Chichester: John Wiley & Sons Ltd, 1991: 226.</ref>
|}
== Arriskuak ==
Lur arraroetako imanek duten eremu magnetiko indartsuek beste iman arruntak baino arrisku ugariagoak dakarte. Hainbat arrisku ezberdin aurki ditzakegu, haien artean pertsonak zauritu ditzaketenak eta pieza elektronikoetan eragin zuzena izan ditzaketenak.
=== Kasu aipagarri batzuk ===
* Disko gogor edo txartela bezalako informazioa biltegiratzeak ezabatzea.
* CRT monitoreen itzal-maskara magnetizatzea.
* Bi imanen artean edo iman baten eta metalezko gainazal baten artean harrapatuta dauden gorputz-atalak zauritu eta hezur hautsiak eragin. [5]
* Imanak irenstean digestio-aparatua imanen artean harrapatuta geratzea eta zauriak eragitea. [6]
* Hurbil kokatzen diren imanak elkar egitea talka indar handiz haien materiala haustuz eta sortutako espalekin lesioak eragin.
== Aplikazioak ==
Aurkitu zirenetik izugarrizko erabilera izan dute lur arraroetako imanek baina 1990eko hamarkadaren hasieratik, neodimiozko imanak entengabe merketu dira, eta kostu baxuak erabilera berriak agerraraztea eragin du. Gainera prezioak merketzu zirenez merkatuko beste imanak ordezkatu zituzten iman boteretsuago, txikiago eta arinagoak direlako, guztiz aproposa dena teknologia berrien hainbat aplikaziotan.
=== Aplikazio komunak ===
Lur arraroetako imanen aplikazio komunen artean daude:
* Disko gogorrak, eramangarriak zein ordenagailuenak.
* Aerosorgailuak.
* Bozgorailuak eta entzungailuak.
* Bizikleta.
* Arrantza-orgen balaztak.
* Iman iraunkorren motorrak hari gabeko zuloetan.
* Autoelikadurazko linternak, lur arraroen imanei esker astinduz elektrizitatea sortzen dutenak.
=== Beste aplikazio batzuk ===
Lur arraroen imanen beste aplikazio batzuk honako hauek dira:
* Motor linealak (lebitazio magnetikoko trenetan erabiltzen dira, etab.)
* Lebitazio diamagnetikoko esperimentazioa, eremu magnetikoen dinamikaren azterketa eta supereroankortasun bidezko lebitazioa (Meissner efektua).
* Errodamendu elektrodinamikoa.
* Errusiar mendien teknologia.
* LED Throwie, LED throwie bat (LEDak jaurtitzea) LED txiki bat da, eskumuturreko erloju-pila bati eta lur arraroko iman bati lotua (normalean epoxi eroalearekin edo zinta elektrikoarekin), grafiti ez-suntsitzailea eta argi-pantailak sortzeko erabiltzen dena.
* Gitarra elektrikorako pilulak.
* Miniaturak Warhammer 40,000 eta Warhammer Fantasy Battle jokoetarako bereziki. Lur arraroetako imanek ospea irabazi dute miniatura-jokoen komunitatean beren tamaina txikiagatik eta indar erlatiboagatik, WYSIWYG bihurketetara atxikitzeko modeloen arteko arma-trukean lagunduz.
* Indukzio elektromagnetikoaren eta flameo aeroelastikoaren printzipioen bidez elektrizitatea sortzeko windbelta.
== Ingurumen-inpaktua ==
Ageria da iman hauen beharra gaur egungo teknologian, baina Chinak ezarritako murrizketak eta iman hauen [[birziklapen]] falta direla eta gobernuek neurriak hartzea erabaki dute.
[[Europar Batasuna|Europar Batasunari]] dagokionez bekak eman dira, [[Thomas Zemb]] eta [[Jean-Christophe P. Gabriel]] ikerlariak garatutako “REE-CYCLE” proiekturako adibidez, zeinak lur arraroak birziklatzeko prozesu berriak bilatzea zuen helburu. [51 ENG] Gainera ETN-Demeter proiektua (European Training Network for the Design and Recycling of Rare-Earth Permanent Imnet Motors and Generators in Hybrid and Full Electric Vehicles) [50 ENG] ibilgailuetan erabiltzen diren motor elektrikoen diseinu jasangarria aztertzen ari da, hauek erraz kendu ahal izateko eta beraz lur arraroetako metalak birziklatzeko.
[[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]] lur arraroko metalen ordezkoak aurkitzea izan du helburu bezala energia departamentuak iman iraunkorren teknologiari dagokionez, eta hori dela eta ikerketa horiek finantzatzen hasi da. Agency-Energy Ikerketa Proiektu Aurreratuak (ARPA-E) Teknologia Kritikoetan “Rare Earth Alternatives in Critical Technologies” (REACT) programa bultzatu du, 31,6 milioi dolarreko inbertsioa eginez 2011n. [8 ENG]
pm5zwtxcls8sjx14axact6bgx952phn
9968861
9968855
2024-11-14T11:11:13Z
Oierur05
167523
/* Materialaren konposizioa */
9968861
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean|Juabel7}}
[[Fitxategi:Ferrofluid Magnet under glass edit.jpg|thumb|[[Ferrofluido|Ferrofluidoa]] beiran, lur arraroko iman batekin azpian.]]
'''Lur arraroko iman''' bat lur arraro bezala ezagutzen diren elementu kimikoen aleazioez sortutako iman boteretsu bat da. Iman arruntekin alderatuz eremu magnetiko indartsuagoak dituzte eta etengabe magnetizatuta dauden materialez osatuak daude.
“Lur arraroa” izena erabili arren ez dira bereziki arraroak, izan ere, [[Eztainu|eztainua]] edo beruna bezain oparoak dira. [1,2,3] Haien berezitasuna eremu magnetikoa da; normalean erabiltzen diren ferritazko imanak 0,5 eta 1 tesla bitarteko eremu magnetikoa dute, berriz, lur arrarokoak 1,4 teslatik gorakoa izan ditzakete.
Lur arraroen konposatuen interesa, iman iraunkor gisa, 1966an hasi zen, Estatu Batuetako Aire Armadako Materialen Laborategiko K. J. Strnat eta G. Hoffer-ek itrio eta kobaltozko YCo5 aleazioa aurkitu zutenean, ezagutzen den edozein materialek baino anisotropia magnetiko handiagoa baitzuen. [4] Azkenean 1970 eta 1980ko hamarkadetan garatu egin ziren eta hortik aurrera haien erabilpena asko handitu da dituzten propietateei esker.
Iman hauek estrategikoki garrantzia handia dutela uste da, baina munduko ekoizle nagusia China denez [6 ENG], lur arraroetako materialak Myanmartik inportatzen badituzte ere, hainbat herrialde lur arraroak erabiltzen ez dituzten beste alternatibak bilatzen ari dira Chinako esportazio murrizketak direla eta. [8 ENG]
== Materialaren konposizioa ==
Lur arraroetako elementuak ([[Lantanoide|lantanoideak]]) ferromagnetikoak diren [[Metal|metalak]] dira, baina giro-temperaturan ez dute magnetismorik haien [[Curie tenperatura|Curie tenperaturak]] baxuak direlako. Hala ere, lur arraroetako imanak sortzeko konposatu ezberdinak erabiltzen dira, hala nola burdina, nikela eta kobaltoa, eta horietako batzuek giro-tenperatura baino Curie tenperatura handiagoak dituztenez magnetismoa temperatura epelagoetan lortu daiteke.
Iman hauek duten abantaila nagusia haien egitura kristalinoak duten anisotropia magnetikoa da, oso handia delako eta beraz norabide jakin batean magnetizatzea erraza da, baina beste edozein norabideetan magnetizatzeari eutsi egiten dio. Propietate honekin batera maila atomikoan une magnetiko handia izateak indar handia eragitea dakar.
Lurreko elementu arraroen atomoek une magnetiko handiak atxiki ditzakete solido-egoeran, '''''f''''' azpigeruza elektronikoa bete gabe dagoelako; izan ere, parekatu gabeko 7 elektroi eduki ditzake arantza lerrokatuekin. Orbital horien elektroiak oso trinko kokatuta daude, eta, beraz, erraz atxikitzen dituzte une magnetikoak eta zentro paramagnetiko gisa funtzionatzen dute. Beste orbital batzuen une magnetikoak batzuetan galdu egiten dira auzokideekin egiten den traslape handiaren ondorioz; adibidez, lotura kobalenteetan parte hartzen duten elektroiek zero espineko pareak osatzen dituzte.
Lur arraroetako imanak oso hauskorrak dira, baita korrosioarekiko oso kalteberak ere; horregatik, metalezko edo pinturako geruza batekin estalita aurkitzen ditugu normalean hausturak edo ezpalketak ekiditzeko.
== Propietate magnetikoak ==
Lur arraroko elementuak ferromagnetikoak diren metalak dira, beraz magnetizatuak izan daitezke iman iraunkor bilakatzeko. Hala ere, haien Curie tenperatura giro-tenperatura baino baxuagoa denez, haien magnetismoa soilik tenperatura baxuetan agertzen da. Trantsizio metalekin konposatzen baditugu (adibidez, burdina, nikela edo kobaltoa), elementuaren Curie tenperatura giro-tenperatura baino askoz handiagoa izatea lor dezakegu. Konposatu hauek lur arraroko imanak eratzeko erabiltzen dira.
Beste motatako imanekin konparatuz, lur arraroko imanen egitura kristalinoari esker anisotropia magnetiko handia daukate, hau da, erraza da material honetako kristal bat magnetizatzea norabide batean, baina oso zaila da beste norabideetara magnetizatzea. Honen kausa imanen ale mikrokristalinoak dira, izan ere, haien ardatz magnetiko guztiak norabide bakar batera apuntatzen dute.
Gainera, iman hauetako atomoek momentu magnetiko altuak izan dezakete egoera solidoan. f subgeruza elektronikoak parerik gabeko 7 elektroi izan ditzake; desparekotason honi esker elektroiak norabide berdinean biratzen dute, eremu magnetikoa sorraraziz. Honek erremanentzia altua ematen dio materialari eta, energia-dentsitate maximoa ''B·H''<sub>max</sub> asetasun magnetikoarekiko ''J''<sub>s</sub><sup>2</sup> proportzionala denez, energia-magnetiko kantitate handiak metatzeko ahalmena du. Neodimiozko imanen kasuetan, energia-dentsitatea ohiko imanak baino 18 aldiz handiagoa da bolumen berdinarekin. Honek suposatzen du lur arraroko imanak beste imanak baino tamaina txikiagoa izan dezaketeela indar-magnetikorik galdu gabe.
Iman iraunkorrak alderatzeko erabiltzen diren propietate garrantzitsu batzuk hauek dira: [[Erremanentzia magnetiko|erremanentzia magnetikoa]] (Br), eremu magnetikoaren indarra neurtzen duena; [[Hertsagarritasun|hertsagarritasuna]] (Hci), materialak desmagnetizatzeko duen erresistentzia; energia-produktua (BHmax), energia magnetikoaren dentsitatea; eta Curieren tenperatura (Tc), materialak magnetismoa galtzen duen tenperatura.
Lur arraroetako imanek erremanentzia handiagoa dute, askoz ere koertzibotasun eta energia-produktu handiagoa, baina (neodimiorako) Curieren tenperatura beste mota batzuena baino txikiagoa da.
== Motak ==
Mota askotako imanak daude, baina bi kategoriatan banatzen dira: iman iraunkorrak eta iman leunak. Iraunkorren artean, lau kategoria daude:
==== Samario-kobaltoa ====
Samario-kobalto imanak, asmatutako lehenengoak izan ziren eta bere izenak adierazten duen bezala, [[Samario|samarioz]] eta [[Kobalto|kobaltoz]] osatuta daude (SmCo5). Neodimioko imanak baino gutxiago erabiltzen dira, kostu handia dutelako eta eremu magnetikoaren indarra ahulagoa delako. Hala ere, samario-kobalto imanak Curie-tenperatura handiagoa dute, eta iman horientzako nitxo bat sortzen dute, eragiketa-tenperatura altuetan eremu-indar handia behar duten aplikazioetan. Erresistentzia altua dute oxidazioarekiko, baina nahiko hauskorrak dira eta ezpaldu eta arrakalatzeko joera dute; gainera, talka termikoa gertatuz gero, hautsi egin daitezke.
==== Neodimioa ====
Neodimiozko imanak, neodimio, burdina eta boro aleazio batez eginda daude (Nd2Fe14B)
eta lur arraroetako imanik indartsuenak eta eskuragarrienak dira.
Iman hauek eremu magnetiko handiagoa dute, baina Curieren tenperatura txikiagoa; gainera, samario-kobalto imanak baino zaurgarriagoak dira oxidazioarekiko. Ahultasun horri aurre egin ahal izateko gainazala babesteko tratamenduak erabiltzen dira, hala nola urrea, nikela edo eztainuarekin ijeztea eta epoxi erretxinarekin estaltzea.
1980an asmatu ziren eta jatorrian iman hauen kostu altuak bere erabilera mugatzen zuen, eremu-indar altu batekin batera trinkotzea eskatzen zuten aplikazioetarako, bai lehengaiak bai patente-lizentziak garestiak zirelako.
'''Ferrita'''
Lehengai nagusiak BaFe12O19 (Barium hexaferrita) eta SrFe12O19 (Strontium hexaferrita) dira. Material hauskorra da, ehundura gogorra duena. Ferritazko imana oso erabilia da tenperaturarako duen erresistentzia onagatik, prezio baxuagatik eta errendimendu moderatuagatik <ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Everything You Need to Know About Rare Earth Magnets|hizkuntza=en|url=https://www.stanfordmagnets.com/everything-you-need-to-know-about-rare-earth-magnets.html|aldizkaria=www.stanfordmagnets.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
'''Alnico'''
Aluminioz (Al), Niqueles (Ni), Kobaltoz (Co) eta Burdinaz (Fe) eta beste elementu metaliko batzuez osatutako aleazioa da. Galdaketa prozesua tamaina eta forma desberdinetan egin daiteke. Urtuzko aluminio nikele eta kobalto iman iraunkorrak tenperatura-koefiziente itzulgarriena du, eta laneko tenperatura 600 ºC-ra irits daiteke. Iman hauek oso erabiliak dira hainbat tresnatan baita beste aplikazio batzuetan ere <ref name=":0" />.
Lau hauetatik, Neodimiozko eta Samario-kobaltozko imanak dira indartsuenak. Ezin izan genuke ezta arkatz tamainako neodimiozko iman bat hozkailutik eskuz kendu ere.
Beheko taulan lur arraroko imanen arteko errendimendu magnetikoaren ezberdintasunak ikusi daitezke beste iman mota batzuekin batera.
{| class="wikitable"
! Materiala
! Prestaketa
! ''B''<sub>r</sub><br/>([[tesla (unit)|T]])
! ''H''<sub>ci</sub><br/>(k[[ampere (unit)|A]]/m)
! ''B·H''<sub>max</sub><br/>(k[[joule (unit)|J]]/m<sup>3</sup>)
! ''T''<sub>C</sub><br/>([[celsius|°C]])
|-
| rowspan="2" | [[Nedoiniozko imana|Nd<sub>2</sub>Fe<sub>14</sub>B]]
| sinterizatua
| 1.0–1.4
| 750–2000
| 200–440
| 310–400
|-
| batua
| 0.6–0.7
| 600–1200
| 60–100
| 310–400
|-
| [[Samario-Kobalto imana|SmCo<sub>5</sub>]]
| sinterizatua
| 0.8–1.1
| 600–2000
| 120–200
| 720
|-
| Sm(Co,Fe,Cu,Zr)<sub>7</sub>
| sinterizatua
| 0.9–1.15
| 450–1300
| 150–240
| 800
|-
| [[Alnico]]
| sinterizatua
| 0.6–1.4
| 275
| 10–88
| 700–860
|-
| [[Ferrita]]
| sinterizatua
| 0.2–0.4
| 100–300
| 10–40
| 450
|-
| [[Iron]] (Fe) bar magnet
| [[Suberaketa|suberatua]]
| ?
| 800<ref>Introduction to Magnets and Magnetic Materials, David Jiles, Ames Laboratrories, US DoE, 1991</ref>
| ?
| 770<ref>Beichner and Serway. Physics for Scientists & Engineers with Modern Physics. 5th ed. Orlando: Saunders College, 2000: 963</ref><ref>Curie Temperature." McGraw-Hill Encyclopedia of Science & Technology. 8th ed. 20 vols. N.P: McGraw-Hill, 1997</ref><ref>Hall, H.E and J.R. Hook. Solid State Physics. 2nd ed. Chichester: John Wiley & Sons Ltd, 1991: 226.</ref>
|}
== Arriskuak ==
Lur arraroetako imanek duten eremu magnetiko indartsuek beste iman arruntak baino arrisku ugariagoak dakarte. Hainbat arrisku ezberdin aurki ditzakegu, haien artean pertsonak zauritu ditzaketenak eta pieza elektronikoetan eragin zuzena izan ditzaketenak.
=== Kasu aipagarri batzuk ===
* Disko gogor edo txartela bezalako informazioa biltegiratzeak ezabatzea.
* CRT monitoreen itzal-maskara magnetizatzea.
* Bi imanen artean edo iman baten eta metalezko gainazal baten artean harrapatuta dauden gorputz-atalak zauritu eta hezur hautsiak eragin. [5]
* Imanak irenstean digestio-aparatua imanen artean harrapatuta geratzea eta zauriak eragitea. [6]
* Hurbil kokatzen diren imanak elkar egitea talka indar handiz haien materiala haustuz eta sortutako espalekin lesioak eragin.
== Aplikazioak ==
Aurkitu zirenetik izugarrizko erabilera izan dute lur arraroetako imanek baina 1990eko hamarkadaren hasieratik, neodimiozko imanak entengabe merketu dira, eta kostu baxuak erabilera berriak agerraraztea eragin du. Gainera prezioak merketzu zirenez merkatuko beste imanak ordezkatu zituzten iman boteretsuago, txikiago eta arinagoak direlako, guztiz aproposa dena teknologia berrien hainbat aplikaziotan.
=== Aplikazio komunak ===
Lur arraroetako imanen aplikazio komunen artean daude:
* Disko gogorrak, eramangarriak zein ordenagailuenak.
* Aerosorgailuak.
* Bozgorailuak eta entzungailuak.
* Bizikleta.
* Arrantza-orgen balaztak.
* Iman iraunkorren motorrak hari gabeko zuloetan.
* Autoelikadurazko linternak, lur arraroen imanei esker astinduz elektrizitatea sortzen dutenak.
=== Beste aplikazio batzuk ===
Lur arraroen imanen beste aplikazio batzuk honako hauek dira:
* Motor linealak (lebitazio magnetikoko trenetan erabiltzen dira, etab.)
* Lebitazio diamagnetikoko esperimentazioa, eremu magnetikoen dinamikaren azterketa eta supereroankortasun bidezko lebitazioa (Meissner efektua).
* Errodamendu elektrodinamikoa.
* Errusiar mendien teknologia.
* LED Throwie, LED throwie bat (LEDak jaurtitzea) LED txiki bat da, eskumuturreko erloju-pila bati eta lur arraroko iman bati lotua (normalean epoxi eroalearekin edo zinta elektrikoarekin), grafiti ez-suntsitzailea eta argi-pantailak sortzeko erabiltzen dena.
* Gitarra elektrikorako pilulak.
* Miniaturak Warhammer 40,000 eta Warhammer Fantasy Battle jokoetarako bereziki. Lur arraroetako imanek ospea irabazi dute miniatura-jokoen komunitatean beren tamaina txikiagatik eta indar erlatiboagatik, WYSIWYG bihurketetara atxikitzeko modeloen arteko arma-trukean lagunduz.
* Indukzio elektromagnetikoaren eta flameo aeroelastikoaren printzipioen bidez elektrizitatea sortzeko windbelta.
== Ingurumen-inpaktua ==
Ageria da iman hauen beharra gaur egungo teknologian, baina Chinak ezarritako murrizketak eta iman hauen [[birziklapen]] falta direla eta gobernuek neurriak hartzea erabaki dute.
[[Europar Batasuna|Europar Batasunari]] dagokionez bekak eman dira, [[Thomas Zemb]] eta [[Jean-Christophe P. Gabriel]] ikerlariak garatutako “REE-CYCLE” proiekturako adibidez, zeinak lur arraroak birziklatzeko prozesu berriak bilatzea zuen helburu. [51 ENG] Gainera ETN-Demeter proiektua (European Training Network for the Design and Recycling of Rare-Earth Permanent Imnet Motors and Generators in Hybrid and Full Electric Vehicles) [50 ENG] ibilgailuetan erabiltzen diren motor elektrikoen diseinu jasangarria aztertzen ari da, hauek erraz kendu ahal izateko eta beraz lur arraroetako metalak birziklatzeko.
[[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]] lur arraroko metalen ordezkoak aurkitzea izan du helburu bezala energia departamentuak iman iraunkorren teknologiari dagokionez, eta hori dela eta ikerketa horiek finantzatzen hasi da. Agency-Energy Ikerketa Proiektu Aurreratuak (ARPA-E) Teknologia Kritikoetan “Rare Earth Alternatives in Critical Technologies” (REACT) programa bultzatu du, 31,6 milioi dolarreko inbertsioa eginez 2011n. [8 ENG]
mzkkfejso3beu8jlm6e8zqemqbz33uu
9968884
9968861
2024-11-14T11:22:37Z
Oierur05
167523
/* Ingurumen-inpaktua */
9968884
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean|Juabel7}}
[[Fitxategi:Ferrofluid Magnet under glass edit.jpg|thumb|[[Ferrofluido|Ferrofluidoa]] beiran, lur arraroko iman batekin azpian.]]
'''Lur arraroko iman''' bat lur arraro bezala ezagutzen diren elementu kimikoen aleazioez sortutako iman boteretsu bat da. Iman arruntekin alderatuz eremu magnetiko indartsuagoak dituzte eta etengabe magnetizatuta dauden materialez osatuak daude.
“Lur arraroa” izena erabili arren ez dira bereziki arraroak, izan ere, [[Eztainu|eztainua]] edo beruna bezain oparoak dira. [1,2,3] Haien berezitasuna eremu magnetikoa da; normalean erabiltzen diren ferritazko imanak 0,5 eta 1 tesla bitarteko eremu magnetikoa dute, berriz, lur arrarokoak 1,4 teslatik gorakoa izan ditzakete.
Lur arraroen konposatuen interesa, iman iraunkor gisa, 1966an hasi zen, Estatu Batuetako Aire Armadako Materialen Laborategiko K. J. Strnat eta G. Hoffer-ek itrio eta kobaltozko YCo5 aleazioa aurkitu zutenean, ezagutzen den edozein materialek baino anisotropia magnetiko handiagoa baitzuen. [4] Azkenean 1970 eta 1980ko hamarkadetan garatu egin ziren eta hortik aurrera haien erabilpena asko handitu da dituzten propietateei esker.
Iman hauek estrategikoki garrantzia handia dutela uste da, baina munduko ekoizle nagusia China denez [6 ENG], lur arraroetako materialak Myanmartik inportatzen badituzte ere, hainbat herrialde lur arraroak erabiltzen ez dituzten beste alternatibak bilatzen ari dira Chinako esportazio murrizketak direla eta. [8 ENG]
== Materialaren konposizioa ==
Lur arraroetako elementuak ([[Lantanoide|lantanoideak]]) ferromagnetikoak diren [[Metal|metalak]] dira, baina giro-temperaturan ez dute magnetismorik haien [[Curie tenperatura|Curie tenperaturak]] baxuak direlako. Hala ere, lur arraroetako imanak sortzeko konposatu ezberdinak erabiltzen dira, hala nola burdina, nikela eta kobaltoa, eta horietako batzuek giro-tenperatura baino Curie tenperatura handiagoak dituztenez magnetismoa temperatura epelagoetan lortu daiteke.
Iman hauek duten abantaila nagusia haien egitura kristalinoak duten anisotropia magnetikoa da, oso handia delako eta beraz norabide jakin batean magnetizatzea erraza da, baina beste edozein norabideetan magnetizatzeari eutsi egiten dio. Propietate honekin batera maila atomikoan une magnetiko handia izateak indar handia eragitea dakar.
Lurreko elementu arraroen atomoek une magnetiko handiak atxiki ditzakete solido-egoeran, '''''f''''' azpigeruza elektronikoa bete gabe dagoelako; izan ere, parekatu gabeko 7 elektroi eduki ditzake arantza lerrokatuekin. Orbital horien elektroiak oso trinko kokatuta daude, eta, beraz, erraz atxikitzen dituzte une magnetikoak eta zentro paramagnetiko gisa funtzionatzen dute. Beste orbital batzuen une magnetikoak batzuetan galdu egiten dira auzokideekin egiten den traslape handiaren ondorioz; adibidez, lotura kobalenteetan parte hartzen duten elektroiek zero espineko pareak osatzen dituzte.
Lur arraroetako imanak oso hauskorrak dira, baita korrosioarekiko oso kalteberak ere; horregatik, metalezko edo pinturako geruza batekin estalita aurkitzen ditugu normalean hausturak edo ezpalketak ekiditzeko.
== Propietate magnetikoak ==
Lur arraroko elementuak ferromagnetikoak diren metalak dira, beraz magnetizatuak izan daitezke iman iraunkor bilakatzeko. Hala ere, haien Curie tenperatura giro-tenperatura baino baxuagoa denez, haien magnetismoa soilik tenperatura baxuetan agertzen da. Trantsizio metalekin konposatzen baditugu (adibidez, burdina, nikela edo kobaltoa), elementuaren Curie tenperatura giro-tenperatura baino askoz handiagoa izatea lor dezakegu. Konposatu hauek lur arraroko imanak eratzeko erabiltzen dira.
Beste motatako imanekin konparatuz, lur arraroko imanen egitura kristalinoari esker anisotropia magnetiko handia daukate, hau da, erraza da material honetako kristal bat magnetizatzea norabide batean, baina oso zaila da beste norabideetara magnetizatzea. Honen kausa imanen ale mikrokristalinoak dira, izan ere, haien ardatz magnetiko guztiak norabide bakar batera apuntatzen dute.
Gainera, iman hauetako atomoek momentu magnetiko altuak izan dezakete egoera solidoan. f subgeruza elektronikoak parerik gabeko 7 elektroi izan ditzake; desparekotason honi esker elektroiak norabide berdinean biratzen dute, eremu magnetikoa sorraraziz. Honek erremanentzia altua ematen dio materialari eta, energia-dentsitate maximoa ''B·H''<sub>max</sub> asetasun magnetikoarekiko ''J''<sub>s</sub><sup>2</sup> proportzionala denez, energia-magnetiko kantitate handiak metatzeko ahalmena du. Neodimiozko imanen kasuetan, energia-dentsitatea ohiko imanak baino 18 aldiz handiagoa da bolumen berdinarekin. Honek suposatzen du lur arraroko imanak beste imanak baino tamaina txikiagoa izan dezaketeela indar-magnetikorik galdu gabe.
Iman iraunkorrak alderatzeko erabiltzen diren propietate garrantzitsu batzuk hauek dira: [[Erremanentzia magnetiko|erremanentzia magnetikoa]] (Br), eremu magnetikoaren indarra neurtzen duena; [[Hertsagarritasun|hertsagarritasuna]] (Hci), materialak desmagnetizatzeko duen erresistentzia; energia-produktua (BHmax), energia magnetikoaren dentsitatea; eta Curieren tenperatura (Tc), materialak magnetismoa galtzen duen tenperatura.
Lur arraroetako imanek erremanentzia handiagoa dute, askoz ere koertzibotasun eta energia-produktu handiagoa, baina (neodimiorako) Curieren tenperatura beste mota batzuena baino txikiagoa da.
== Motak ==
Mota askotako imanak daude, baina bi kategoriatan banatzen dira: iman iraunkorrak eta iman leunak. Iraunkorren artean, lau kategoria daude:
==== Samario-kobaltoa ====
Samario-kobalto imanak, asmatutako lehenengoak izan ziren eta bere izenak adierazten duen bezala, [[Samario|samarioz]] eta [[Kobalto|kobaltoz]] osatuta daude (SmCo5). Neodimioko imanak baino gutxiago erabiltzen dira, kostu handia dutelako eta eremu magnetikoaren indarra ahulagoa delako. Hala ere, samario-kobalto imanak Curie-tenperatura handiagoa dute, eta iman horientzako nitxo bat sortzen dute, eragiketa-tenperatura altuetan eremu-indar handia behar duten aplikazioetan. Erresistentzia altua dute oxidazioarekiko, baina nahiko hauskorrak dira eta ezpaldu eta arrakalatzeko joera dute; gainera, talka termikoa gertatuz gero, hautsi egin daitezke.
==== Neodimioa ====
Neodimiozko imanak, neodimio, burdina eta boro aleazio batez eginda daude (Nd2Fe14B)
eta lur arraroetako imanik indartsuenak eta eskuragarrienak dira.
Iman hauek eremu magnetiko handiagoa dute, baina Curieren tenperatura txikiagoa; gainera, samario-kobalto imanak baino zaurgarriagoak dira oxidazioarekiko. Ahultasun horri aurre egin ahal izateko gainazala babesteko tratamenduak erabiltzen dira, hala nola urrea, nikela edo eztainuarekin ijeztea eta epoxi erretxinarekin estaltzea.
1980an asmatu ziren eta jatorrian iman hauen kostu altuak bere erabilera mugatzen zuen, eremu-indar altu batekin batera trinkotzea eskatzen zuten aplikazioetarako, bai lehengaiak bai patente-lizentziak garestiak zirelako.
'''Ferrita'''
Lehengai nagusiak BaFe12O19 (Barium hexaferrita) eta SrFe12O19 (Strontium hexaferrita) dira. Material hauskorra da, ehundura gogorra duena. Ferritazko imana oso erabilia da tenperaturarako duen erresistentzia onagatik, prezio baxuagatik eta errendimendu moderatuagatik <ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Everything You Need to Know About Rare Earth Magnets|hizkuntza=en|url=https://www.stanfordmagnets.com/everything-you-need-to-know-about-rare-earth-magnets.html|aldizkaria=www.stanfordmagnets.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
'''Alnico'''
Aluminioz (Al), Niqueles (Ni), Kobaltoz (Co) eta Burdinaz (Fe) eta beste elementu metaliko batzuez osatutako aleazioa da. Galdaketa prozesua tamaina eta forma desberdinetan egin daiteke. Urtuzko aluminio nikele eta kobalto iman iraunkorrak tenperatura-koefiziente itzulgarriena du, eta laneko tenperatura 600 ºC-ra irits daiteke. Iman hauek oso erabiliak dira hainbat tresnatan baita beste aplikazio batzuetan ere <ref name=":0" />.
Lau hauetatik, Neodimiozko eta Samario-kobaltozko imanak dira indartsuenak. Ezin izan genuke ezta arkatz tamainako neodimiozko iman bat hozkailutik eskuz kendu ere.
Beheko taulan lur arraroko imanen arteko errendimendu magnetikoaren ezberdintasunak ikusi daitezke beste iman mota batzuekin batera.
{| class="wikitable"
! Materiala
! Prestaketa
! ''B''<sub>r</sub><br/>([[tesla (unit)|T]])
! ''H''<sub>ci</sub><br/>(k[[ampere (unit)|A]]/m)
! ''B·H''<sub>max</sub><br/>(k[[joule (unit)|J]]/m<sup>3</sup>)
! ''T''<sub>C</sub><br/>([[celsius|°C]])
|-
| rowspan="2" | [[Nedoiniozko imana|Nd<sub>2</sub>Fe<sub>14</sub>B]]
| sinterizatua
| 1.0–1.4
| 750–2000
| 200–440
| 310–400
|-
| batua
| 0.6–0.7
| 600–1200
| 60–100
| 310–400
|-
| [[Samario-Kobalto imana|SmCo<sub>5</sub>]]
| sinterizatua
| 0.8–1.1
| 600–2000
| 120–200
| 720
|-
| Sm(Co,Fe,Cu,Zr)<sub>7</sub>
| sinterizatua
| 0.9–1.15
| 450–1300
| 150–240
| 800
|-
| [[Alnico]]
| sinterizatua
| 0.6–1.4
| 275
| 10–88
| 700–860
|-
| [[Ferrita]]
| sinterizatua
| 0.2–0.4
| 100–300
| 10–40
| 450
|-
| [[Iron]] (Fe) bar magnet
| [[Suberaketa|suberatua]]
| ?
| 800<ref>Introduction to Magnets and Magnetic Materials, David Jiles, Ames Laboratrories, US DoE, 1991</ref>
| ?
| 770<ref>Beichner and Serway. Physics for Scientists & Engineers with Modern Physics. 5th ed. Orlando: Saunders College, 2000: 963</ref><ref>Curie Temperature." McGraw-Hill Encyclopedia of Science & Technology. 8th ed. 20 vols. N.P: McGraw-Hill, 1997</ref><ref>Hall, H.E and J.R. Hook. Solid State Physics. 2nd ed. Chichester: John Wiley & Sons Ltd, 1991: 226.</ref>
|}
== Arriskuak ==
Lur arraroetako imanek duten eremu magnetiko indartsuek beste iman arruntak baino arrisku ugariagoak dakarte. Hainbat arrisku ezberdin aurki ditzakegu, haien artean pertsonak zauritu ditzaketenak eta pieza elektronikoetan eragin zuzena izan ditzaketenak.
=== Kasu aipagarri batzuk ===
* Disko gogor edo txartela bezalako informazioa biltegiratzeak ezabatzea.
* CRT monitoreen itzal-maskara magnetizatzea.
* Bi imanen artean edo iman baten eta metalezko gainazal baten artean harrapatuta dauden gorputz-atalak zauritu eta hezur hautsiak eragin. [5]
* Imanak irenstean digestio-aparatua imanen artean harrapatuta geratzea eta zauriak eragitea. [6]
* Hurbil kokatzen diren imanak elkar egitea talka indar handiz haien materiala haustuz eta sortutako espalekin lesioak eragin.
== Aplikazioak ==
Aurkitu zirenetik izugarrizko erabilera izan dute lur arraroetako imanek baina 1990eko hamarkadaren hasieratik, neodimiozko imanak entengabe merketu dira, eta kostu baxuak erabilera berriak agerraraztea eragin du. Gainera prezioak merketzu zirenez merkatuko beste imanak ordezkatu zituzten iman boteretsuago, txikiago eta arinagoak direlako, guztiz aproposa dena teknologia berrien hainbat aplikaziotan.
=== Aplikazio komunak ===
Lur arraroetako imanen aplikazio komunen artean daude:
* Disko gogorrak, eramangarriak zein ordenagailuenak.
* Aerosorgailuak.
* Bozgorailuak eta entzungailuak.
* Bizikleta.
* Arrantza-orgen balaztak.
* Iman iraunkorren motorrak hari gabeko zuloetan.
* Autoelikadurazko linternak, lur arraroen imanei esker astinduz elektrizitatea sortzen dutenak.
=== Beste aplikazio batzuk ===
Lur arraroen imanen beste aplikazio batzuk honako hauek dira:
* Motor linealak (lebitazio magnetikoko trenetan erabiltzen dira, etab.)
* Lebitazio diamagnetikoko esperimentazioa, eremu magnetikoen dinamikaren azterketa eta supereroankortasun bidezko lebitazioa (Meissner efektua).
* Errodamendu elektrodinamikoa.
* Errusiar mendien teknologia.
* LED Throwie, LED throwie bat (LEDak jaurtitzea) LED txiki bat da, eskumuturreko erloju-pila bati eta lur arraroko iman bati lotua (normalean epoxi eroalearekin edo zinta elektrikoarekin), grafiti ez-suntsitzailea eta argi-pantailak sortzeko erabiltzen dena.
* Gitarra elektrikorako pilulak.
* Miniaturak Warhammer 40,000 eta Warhammer Fantasy Battle jokoetarako bereziki. Lur arraroetako imanek ospea irabazi dute miniatura-jokoen komunitatean beren tamaina txikiagatik eta indar erlatiboagatik, WYSIWYG bihurketetara atxikitzeko modeloen arteko arma-trukean lagunduz.
* Indukzio elektromagnetikoaren eta flameo aeroelastikoaren printzipioen bidez elektrizitatea sortzeko windbelta.
== Ingurumen-inpaktua ==
Lur arraroko imanak sortzeko behar diren lurrak erauztea oso kaltegarria da ingurumenerako. Prozesu honek aire zabaleko meatzaritza eskatzen du, landaretza eremu handietaz gabetzen dute eta ekosistema lokalak asaldatzen ditu. Bestalde, mineral hauen prozesamenduan gas toxikoen isurketa nabaria da eta produkto kimiko toxikoak erabiltzen dira, hala nola azido sulfurikoak eta nitrikoak. Prozesu hau behar ez bezala maneiatzen bada ura, lurzorua eta airea kutsa ditzakete, inguruko komunitatearen osasuna kaltetuz.
Ageria da iman hauen beharra gaur egungo teknologian, baina Txinak ezarritako murrizketak eta iman hauen [[birziklapen]] falta direla eta gobernuek neurriak hartzea erabaki dute.
[[Europar Batasuna|Europar Batasunari]] dagokionez bekak eman dira, [[Thomas Zemb]] eta [[Jean-Christophe P. Gabriel]] ikerlariak garatutako “REE-CYCLE” proiekturako adibidez, zeinak lur arraroak birziklatzeko prozesu berriak bilatzea zuen helburu. [51 ENG] Gainera ETN-Demeter proiektua (European Training Network for the Design and Recycling of Rare-Earth Permanent Imnet Motors and Generators in Hybrid and Full Electric Vehicles) [50 ENG] ibilgailuetan erabiltzen diren motor elektrikoen diseinu jasangarria aztertzen ari da, hauek erraz kendu ahal izateko eta beraz lur arraroetako metalak birziklatzeko.
[[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]] lur arraroko metalen ordezkoak aurkitzea izan du helburu bezala energia departamentuak iman iraunkorren teknologiari dagokionez, eta hori dela eta ikerketa horiek finantzatzen hasi da. Agency-Energy Ikerketa Proiektu Aurreratuak (ARPA-E) Teknologia Kritikoetan “Rare Earth Alternatives in Critical Technologies” (REACT) programa bultzatu du, 31,6 milioi dolarreko inbertsioa eginez 2011n. [8 ENG]
jdz4swomacz22coypdw0rdj4p00l21o
Lankide:Aimali24/Proba orria
2
1212069
9968670
9959668
2024-11-14T08:28:37Z
Aimali24
167991
proba
9968670
wikitext
text/x-wiki
= Adimen artifizialeko booma =
'''Adimen Artifizialaren booma''' (AI boom) 2010eko hamarkadaren amaieran hasi zen aldia da, zeinetan Adimen Artifizial (AA) arloan aurrerapen handiak egin ziren. Adibide famatuenetarikoak OpenAl enpresak garatu zituen Hizkuntza Eredu Handiak (LLM) eta AA generatiboak dira.
== Historia ==
....
== Aurrerapenak ==
...
== Eragina ==
AAren gorakadak eragin handia izan dezake kulturan, filosofian, erlijioan, ekonomian eta gizartean; izan ere, [[AAren lerrokatzea]], [[Qualia|qualiak]] eta [[Adimen artifizial orokorra|adimen artifizial orokorraren]] garapena oso gai garrantzitsua izan zen herritarren artean.
mpdng74g3zejd48mxp4h4121375vjs0
9968673
9968670
2024-11-14T08:37:20Z
Aimali24
167991
proba 2
9968673
wikitext
text/x-wiki
= Adimen artifizialeko booma =
'''Adimen Artifizialaren booma''' (AI boom) 2010eko hamarkadaren amaieran hasi zen aldia da, zeinetan Adimen Artifizial (AA) arloan aurrerapen handiak egin ziren. Adibide famatuenetarikoak OpenAl enpresak garatu zituen Hizkuntza Eredu Handiak (LLM) eta AA generatiboak dira.
== Historia ==
....
== Aurrerapenak ==
...
== Eragina ==
AAren gorakadak eragin handia izan dezake kulturan, filosofian, erlijioan, ekonomian eta gizartean; izan ere, [[AAren lerrokatzea]], [[Qualia|qualiak]] eta [[Adimen artifizial orokorra|adimen artifizial orokorraren]] garapena oso gai garrantzitsua izan zen herritarren artean.
=== Kultura ===
AA-ak indarra hartzen zuen heinean talde desberdinak sortu ziren, AA-ren garapena ahal den guztia azkartu nahi dutenetatik, AA-ren segurtasunaz kezkatuta daudenetaraino eta garapen hori «moteldu» nahi dutenak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Auge de la inteligencia artificial|hizkuntza=es|data=2024-11-03|url=https://es.wikipedia.org/wiki/Auge_de_la_inteligencia_artificial#cite_note-56|sartze-data=2024-11-14|encyclopedia=Wikipedia, la enciclopedia libre}}</ref>
dmaxlbu3yk1nht74yjow6w6q52p39p2
9968685
9968673
2024-11-14T08:44:07Z
Aimali24
167991
9968685
wikitext
text/x-wiki
= Adimen artifizialeko booma =
'''Adimen Artifizialaren booma''' (AI boom) 2010eko hamarkadaren amaieran hasi zen aldia da, zeinetan Adimen Artifizial (AA) arloan aurrerapen handiak egin ziren. Adibide famatuenetarikoak OpenAl enpresak garatu zituen Hizkuntza Eredu Handiak (LLM) eta AA generatiboak dira.
== Historia ==
....
== Aurrerapenak ==
...
== Eragina ==
AAren gorakadak eragin handia izan dezake kulturan, filosofian, erlijioan, ekonomian eta gizartean; izan ere, [[AAren lerrokatzea]], [[Qualia|qualiak]] eta [[Adimen artifizial orokorra|adimen artifizial orokorraren]] garapena oso gai garrantzitsua izan zen herritarren artean.
=== Kultura ===
AA-ak indarra hartzen zuen heinean talde desberdinak sortu ziren, AA-ren garapena ahal den guztia azkartu nahi dutenetatik, AA-ren segurtasunaz kezkatuta daudenetaraino eta garapen hori «moteldu» nahi dutenak.<ref>{{Cita noticia|título=This A.I. Subculture’s Motto: Go, Go, Go|url=https://www.nytimes.com/2023/12/10/technology/ai-acceleration.html|periódico=[[The New York Times]]|fecha=2023-12-10|fechaacceso=2024-05-21|issn=0362-4331|idioma=en-US|nombre=Kevin|apellidos=Roose}}</ref>
dysv7h27de4g3uqhsdy8ctxothy99lt
9968746
9968685
2024-11-14T09:28:30Z
Aimali24
167991
Eragin atala eginda, Negozio azpiatala izan ezi
9968746
wikitext
text/x-wiki
= Adimen artifizialeko booma =
'''Adimen Artifizialaren booma''' (AI boom) 2010eko hamarkadaren amaieran hasi zen aldia da, zeinetan Adimen Artifizial (AA) arloan aurrerapen handiak egin ziren. Adibide famatuenetarikoak OpenAl enpresak garatu zituen Hizkuntza Eredu Handiak (LLM) eta AA generatiboak dira.
== Historia ==
....
== Aurrerapenak ==
...
== Eragina ==
AAren gorakadak eragin handia izan dezake kulturan, filosofian, erlijioan, ekonomian eta gizartean; izan ere, [[AAren lerrokatzea]], [[Qualia|qualiak]] eta [[Adimen artifizial orokorra|adimen artifizial orokorraren]] garapena oso gai garrantzitsua izan zen herritarren artean.
=== Kultura ===
AA-ak indarra hartzen zuen heinean talde desberdinak sortu ziren, AA-ren garapena ahal den guztia azkartu nahi dutenetatik, AA-ren segurtasunaz kezkatuta daudenetaraino eta garapen hori «moteldu» nahi dutenak.<ref>{{erreferentzia|izena=Roose|abizena=Kevin|urtea=2023-12-10|izenburua=This A.I. Subculture’s Motto: Go, Go, Go|hizkuntza=en-US|url=https://www.nytimes.com/2023/12/10/technology/ai-acceleration.html|aldizkaria=[[The New York Times]]|ISSN=0362-4331}}</ref>
=== Erraldoi teknologikoen nagusitasuna, ===
AA-ren merkataritza-eszena [[Alphabet Inc.]], [[Amazon]], [[Apple Inc.]], [[Facebook, Inc.|Meta Platforms]] eta [[Microsoft]] bezalako erraldoi teknologiko estatubatuarrek menderatzen dute. Izan ere, hauen inbertsioek Estatu Batuetan egoitza duten arrisku-kapitalisten inbertsioak gainditu dituzte[*57,58,59]. Eragile horietako batzuek dagoeneko badute [[Hodei konputazio|hodei-konputazio]] azpiegitura gehiena, eta horrek merkatuan are gehiago sendotzen lagun liezaieke[*60]. Teknologia enpresa handiek aukera eta mehatxu gisa ikusi zuten AAren gorakada, Alphabeteko Google, adibidez, konturatu zen [[ChatGPT]] [[Google (bilaketa motorra)|Google bilatzaile]] ospetzuaren antzeko ordezkoa. Beraz, enpresak [[DeepMind]] eta [[Google Brain]], elkarren aurkako barne unitatea, fusionatu zituen AAn ikerketa azkartzeko.[*61]
=== Jabetza intelektuala ===
Haien lana AAko ereduak entrenatzeko erabiltzeagatik artistek, idazleek, kazetariek eta software-garatzaileek auzitara eraman dituzte Meta, OpenAI eta [[Nvidia]] teknologia-enpresek, besteak beste.[*62,63] AA sortzaileaeen lehen [[Txatbot|txatbotek]], GPT-1 kasu, BookCorpus [[Datu-multzo|datu-multzoa]] erabiltzen zuten, hala ere, liburuak dira oraindik entrenamendurako datu-iturririk onena kalitate handiko hizkuntza-ereduak sortzeko. ChatGPTk susmoa piztu zuen bere iturriek eduki pirateatuko liburutegiak zituztela, chatbot-ak [[Sarah Silverman|Sarah Silvermanen]] [[The Bedwetter]]-en zati bakoitzaren laburpen zehatzak eta [[The New York Times|New York Times]]-en ordainpeko edukien testu-laburpenak sortu ondoren.[*64,65]
=== Antzekotasunak eta ordezpenak ===
Garapen-denbora honetan garatu eta jaurtitako AA sortzailearen ereduak gai dira norbanako jakin batzuen eta haien antzekotasunen imitazio oso errealistak sortzeko, eta horien hedapena hedabide publikoetan erabili dira; horrek teknologia honen erabilera horri buruzko auzi etikoak planteatzen ditu.
=== Ekonomia ===
Nvidia-ren [[merkatu-kapitalizazioa]] 2.2 bilioi dolar baino gehiagora igo zen, izan ere, [[Prozesamendu grafikoko unitatea|prozesamendu grafikoko unitateek]] eskari handia dute AA sortzailearen ereduak entrenatzeko eta erabiltzeko.Horren ondorioz, munduko hirugarren enpresa handiena da, merkatu-kapitalizazioari dagokionez, 2024ko martxoan.[*69]
o81tzsge1za8iumdemmz03726h5bx6m
Tabirako saskibaloi kluba
0
1212249
9968635
9960933
2024-11-14T07:57:40Z
Aonandi
156348
txukundu
9968635
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean}}{{erakunde infotaula}}
'''Tabirako saskibaloi kluba''', 1960. urtean [[Durango|Durangon]] ([[Bizkaia]]) sorturiko kirol elkarte pribatu eta irabazi asmorik gabekoa da.
Saskibaloiaren praktika sustatzen jarduten du era zuzenean eta bidezkoan, gizonen zein emakumeen artean, betiere [[Durangaldea|durangaldeko]] gazteen artean elkarlana, elkartasuna eta tolerantzia baloreak bultzatzen dituen heziketarako tresnatzat hartuta. Entitate horretako zuzendaritzakoak, jokalariak, entrenatzaileak zein laguntzaileak boluntarioak dira. Honengatik denagatik heziketa zentroen eta klubaren arteko lotura dago, kirol eta entrenatzaileen prestakuntza sailak norabidea zehazten duela, zentroko heziketa ildoarekin koordinaturik.
Kirolerako ahalmenak trebatzen diren zentroetan kirolaren alde hezitzailea azpimarratzen duten balore pedagogikoak bultzatzen dituzte, esaterako, esfortzurako almena, autokontrola, bizimodu osasungarria, bizi-kalitatea, taldekidea izatea, elkarlana, arauak errespetatzea, arduratsua izatea, eta pertsonaren garapenerako hain garrantzitsuak diren autoestimua eta segurtasuna indartzea. Labur esanda, SASKIBALOIA ALDE FISIKO ETA PSIKOLOGIKOEN GARAPENERAKO NAHIZ GIZARTE DIMENTSIORAKO ERABILTZEA.
Entrenatzaileak esfortzurako eta hobetzeko euren ahalmena eskaintzen dute, hala nola gidaritza, bizi-ohitura osasungarriak, nork bere gaitasunak eta mugak onartzeko ahalmena, elkar ulertzea, jendearekiko malgutasuna, saskibaloirako oinarrizko heziketa eta jendetza erakartzen duten kirolen aurreko jarrera kritikoa.
== Historia ==
1962-1963 denboraldian Jesuiten antzinako frontoia utzi eta azokako arkitektura konplejura pasatu zen. Jokua zabalera egiten zuten, egungoaren kontrara. Pasadizo bat aipatzearren, denboraldi hartan Basilio Aranak [[Real Madril (saskibaloia)|Real Madrilgo]] Presidenteari, [[Santiago Bernabéu|Santiago Bernabeuri]], idatzi zion, haren taldeak erabiltzen zituen baloietako bat eskatzeko. Arin jaso zen erantzuna; gizon biak ezagunak ziren, [[Espainiako Gerra Zibila|Gerra Zibilean]] kideak izan baitziren, hargatik hainbat baloi bidali zituzten.
Denboraldi berean, 62-63. urtekoa, jokalariak Durangokoak izan behar zutela erabaki zuten. Garai hartan Aita Zabalak gazteentzako Jesuitetako Tabira-Loiola taldea sortu zuen, hasieratik Tabirako eskumenekoa izan dena.
1972-1973ko denboraldian Baqué anaiak klubeko babesleak izaten hasi ziren. Ordudanik oso lotuta azaldu dira Tabirako Kluba eta Cafés Baqué.
1973-1974 emakumezko lehenengo taldea sortu zuten, Junior kategoriakoa, Rafa Zabala entrenatzailea izanik.
FEDERATURIKO SENIOR taldeak eredu dira prestakuntzan diharduten taldeentzat. Jokalari gehienak, bere ikasketak edo lanak eduki arren (ingeniaritza, irakaskuntza, kazetariak, langileak...) boluntarioak dira oinarrizko taldeak entrenatzen. Beste arrazoi bat da heziketa eta kirola loturik daudela esateko.
Era berean, babesleekin egon litezkeen arazoak ere oztopoa izan daitezke, sariak eta laguntzak ez baitira berdin eskaintzen gizon zein emakumeentzat. Talde hau aspaldidanik dabil borrokan berdintasun hori lortzeko.
Edozelan ere, sorreratiko klub honen filosofia kontuan harturik (lizentzia gehien dituen Euskadiko kluba eta irabazi asmorik gabekoa), pozik egoteko arrazoi ugari ditu, Bizkaiko zein Euskadiko sariak, estatuko azpitxapelketako hain kementsua den Bartzelonaren aurka, Madrilen aurka...eta horrek dakarren ospea komunikabideetan (prentsa, Internet...).
Kategoría desberdinetako jokalari batzuk probintziako, erkidegoko eta estatuko hainbat selekziotan jokatzen dute.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Página oficial de Tabirako ST {{!}} Tabirako ST|url=https://www.tabirako.eus/es/content/pages/910|aldizkaria=www.tabirako.eus|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Helburuak ==
Klubak bere ahaleginak bideratuko ditu ondorengo helburuok bermatzeko asmoz:
● Saskibaloian neskek zein mutilek berdintasun egoeran jardutea.
● Gizon eta emakumeak kirolaren arloan berdintasuna lortzeko borrokatzera animatzea.
● Gazteen kirolarekiko zaletasuna, maila eta funtzio guztiei dagokienez, bultzatzea.
● Jokalariei sariak, lehiatzeko aukerak eta abarrak edukitzen laguntzea.
== Jarduerak ==
2010 urtean klubak 50 urte bete zituen eta liburu bat ere kaleratu zen. Gala bat ospatu zen [[San Agustin Kultur Gunea|San Agustin Kultur Gunean]] [[Durangoko Orfeoia]], [[Kriskitin dantza taldea]], eta [[Andeka Gorrotxategi]] tenorea eta [[Patxi Azurmendi]] biolonisten emanaldiarekin.
2023-24: emakumezkoen lehen taldeko 50. urteurrena. Denboraldi horretan, jokalari ohien lagunarteko neurketa ospatu zen Gabonetan, Lilakrosean omenaldia jaso zuten. Euskera bultzatuz [[Korrika|Korrikan]] ere parte hartu zuten.
Herri Bazkari antolatu zen 50 urteetan zehar pasatutako jokalari, entrenatzaile, delegatu eta zuzendariekin.
San Agustinen 50 urteurreneko gala ospatu zen, urte hauetan guztietan zehar igarotako arropa eta argazki erakusketa batekin. Denboraldia amaitzeko Juanjo Morenoren omenez clinic bat ospatu zen.
Saskibaloia kaleratu: 3x3 torneoa antolatzen da saskibaloia kaleratzeko asmoarekin, lehendabizi Ezkurdi plazan eta 2023-2024 urtean, Merkatu plazan.
Eskolen arteko gabonetako txapelketa: Gabonetan eskoletan eta Landako Polikiroldegian Durangoko eta durangaldeko eskolen arteko txapelketa antolatzen da urtero.
2024. urtea: Gizarteratzea. Tabirako Alai Talde Berria. Klubaren historian lehenengo aldiz, [[Adimen-urritasun|Adimen Urritasuna]] duten Tabirakoko Baque taldea sortu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Página oficial de Tabirako ST {{!}} Tabirako ST|url=https://www.tabirako.eus/es/news/adimen-urritasuneko-taldea-|aldizkaria=www.tabirako.eus|sartze-data=2024-11-06}}</ref> Tabirakoren historiako 65 urteetan zehar, aurrerapauso ikaragarria eman da berdintasunaren arloan.
== Sariak eta aintzatespenak ==
* 2008an [[Eusko Jaurlaritza|Eusko Jaurlaritzak]] emandako aukera berdintasunaren aldeko kirolean Euskadi saria jaso zuen.
* 2009: Tabirako saskibaloi klubak Durangoko jaietan txupinazoa botatzeko eta pregoia irakurtzeko ohorea izan zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=M.|abizena=ARANBARRI|izenburua=Los 'Sanfaustos' abren fuego|hizkuntza=|data=2009-10-10|url=https://www.elcorreo.com/vizcaya/20091010/duranguesado/sanfaustos-abren-fuego-20091010.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-06}}</ref>
== Iruditegia ==
<gallery mode="packed" heights="120">
File:Tabirako 2012ko aurkezpen ofiziala.jpg|250px|thumb|2012ko denboraldiaren aukezpena
File:Tabirako aurkezpena 2020.jpg|250px|thumb|2020ko denboraldiaren aukezpena
File:Tabirako Baque taldeko kideak 2022an Donostian igoera lortu ostean.jpg|250px|thumb|Tabirako Baque taldeko kideak 2022an Donostian igoera lortu ostean.
File:Tabirako 2024ko denboraldiaren aurkezpena.jpg|250px|thumb|2024ko denboraldiaren aurkezpena
</gallery>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Durango]]
[[Kategoria:Bizkaiko saskibaloi taldeak]]
l65eai9ludh3fykrxh1jcnle9wppzew
Lankide:LizardiBHI69/Proba orria
2
1212307
9968617
9961085
2024-11-14T07:41:36Z
LizardiBHI69
167375
9968617
wikitext
text/x-wiki
Gozopil
Gozopila barruan gozian duen ore azukreduna da. Tartak adibide klasikoak eta ospakizun berezietarako egiten dira. Pisu desberdinak edukitzen ditut bakoitzak bere nasketekin eta kanpotik estaldu edo apaintzen da. Oinarri bezala Bizkotxoa edo gaileta edukitzen du.
==Bizkotxo Gozopilak:==
==Bizkotxo tarta==
Bizkotxoa arin bat prestatzen da, jarabe edo almibar batekin buztiz lehorra ez gelditzeko. Tartean krema, mousse edo betegai gozo bat jartzen da eta horrelako geruza ezberdinak egin daitezke. Kanpotik krema botatzen da eta edertzeko txokolatearekin estaltzen da.
Bizkotxo oso arina
Bustitzeko bizkotxoak edo opil txikiak egiteko erabiltzen da. Irinak nahastu aurretik galbaherik behatzea komeni da. Gorringoa eta zuringoa bananduta arrotzen dira.
Bizkotxo arina
Pastelak egiteko erabiltzen diren bizkotxo oinarriak dira. Arrautza, azukrea eta irina dira osagai nagusiak. Bizkotxoetako moldeetan eta labeko plaketan egos dezakegu. Irin zati baten ordez, arto irin findua erabili dezakegu.
==Gaileta gozopilak:==
==Gaileta oinarri duten pastelak==
Bi piezazkoko moldetan zabalduko da. Gero kremaz beteko dugu, pastel krema, limoi krema, laranja krema, mousseak... Gero osagain nagusia ipiniko ditugu: sagarra, kiwia, frutak, udareak, gazta krema. Euskal pastelaren kasuan gaileta azpian eta gainean ere eramaten du.
ftxmjk8ix82mkwvpthsiqjmofc4uetj
Lankide:Jnavascortes007/Proba orria
2
1212346
9968765
9966482
2024-11-14T09:49:59Z
Jnavascortes007
168066
9968765
wikitext
text/x-wiki
= Zaldi =
{{lanean|EHUko ikasleak}}
{{Wikipedia1000}}
{{argitzeko|Abere motari buruz|Zaldi (argipena)}}{{Erreferentzia falta}}
{{taxotaula automatikoa
| familiaren kolorea = Animalia
| irudia = Biandintz_eta_zaldiak_-_modified2.jpg
| taxoia = Q26644764
| name = Zaldia
| taxon = Equus ferus caballus
| authority = [[Lineo|Linnaeus]], 1758
}}
Zaldia (arra) eta behorra (emea) [[ugaztun]] [[ungulatu]] bat da (''Equus ferus caballus''),<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Mammal species of the world: a taxonomic and geographic reference|argitaletxea=John Hopkins University Press|data=2005|edizioa=3. Aufl|isbn=978-0-8018-8221-0|sartze-data=2024-11-07}}</ref><ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=C R|abizena=Altaba|izenburua=On the proposed conservation of usage of 15 mammal specific names based on wild species which are antedated by or contemporary with those based on domestic animals|orrialdeak=119–120|data=1998|url=http://dx.doi.org/10.5962/bhl.part.163|aldizkaria=The Bulletin of zoological nomenclature.|zenbakia=55|issn=0007-5167|doi=10.5962/bhl.part.163|sartze-data=2024-11-07}}</ref> gaur egun bizirik diren ''[[Equus]]'' generoko 10 [[Espezie|espezieetako]] bat. Tamaina handiko hatz bakarreko (zaldi-kaskoak) [[Belarjale|belarjalea]] da, eta [[Zurda (zoologia)|zurda]] luzez ornitutako lepo luzea du.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Korrika egiteko egokituta daude, eta horrek [[Harraparitza|harrapariengandik]] azkar ihes egitea ahalbidetzen die, eta, gainera, orekaren zentzu ona dute, eta borrokarako edo iheserako erantzun sendoa. Behorrek 11 hilabeteko [[Haurdunaldi|haurdunaldiak]] dituzte, eta zaldi gazteei [[moxal]] izenarekin ezagutzen zaie. Zaldi etxekotu gehienak bi eta lau urte bitartean hasten dira zelaian entrenatzen. Helduek garapen osoa lortzen dute bost urterekin, eta 25 eta 30 urte bitarteko batez besteko bizitza izaten dute.
Zaldia azken 45 eta 55 milioi urteetan zehar [[Eboluzio|eboluzionatu]] egin du, ''Eohippus''-etik gertu dagoen zenbait [[Behatz|behatzetako]] izaki txiki batetik, gaur egungo [[animalia]] handi eta behatz bakarrekora. Zaldiaren [[Etxekotze|etxekotzeak]] garrantzi handia izan du ekonomian. Izan ere, produktu askok zaldietatik datoz: haragia, esnea, larrua, ilea, hezurrak; eta behor ernalduen [[Gernu|gernutik]] ateratako produktu farmazeutikoak barne. [[Islandia|Islandian]], esaterako, [[Islandiar poni|Islandiar ponia]] bertako baldintzetan bizitzeko gai den [[Abere|azienda]] gutxietarikoa da, eta horregatik zaldi haragiaren inguruko ohitura handia dago hango sukaldaritzan.[[Fitxategi:Muybridge horse pacing animated.gif|thumb|Zaldi bat bere zaldunarekin trostan.]]
Gainera, zaldi eta gizakiak hainbat kirol-lehiaketatan eta lehiarik gabeko jolas-jardueratan aritzen dira, baita polizia-lanean, [[Nekazaritza|nekazaritzan]], entretenimenduan eta terapian ere. Halaber, [[XX. mendea|XX. mendera]] arte, gizakiok gudetan erabili ditugu garraio gisa. Gaur egun, 300 zaldi [[Arraza (biologia)|arraza]] baino gehiago ezagutzen dira, erabilera askotarako garatuak. Zaldi-arrazak hiru kategoriatan banatzen dira, izaeran oinarrituta: "[[Odol beroko eta odol hotzeko animaliak|odol beroak]]", bizkortasunez eta erresistentzia handikoak; "[[Odol beroko eta odol hotzeko animaliak|odol hotzak]]", hala nola, lan astun eta geldoetarako egokiak; eta "odol epelak", odol beroen eta odol hotzaren arteko [[Gurutzamendu|gurutzaketetatik]] garatuak. Gainera, [[Euskal Herria|Euskal Herrian]] bada berezko zaldi [[Arraza (biologia)|arraza]] bat: [[pottoka]]. Zaldi arraza [[Autoktono (argipena)|autoktonoa]] “odol hotzeko” kategoriaren barne kokatzen da, antzinean [[abere]] bezala erabiltzen baitzen baserri lanetan lagunduz. Beste aldetik, egoera basatian zaldi arraza bakarra geratzen da, hots, [[Przewalski zaldi|Przewalskiren zaldia]]. Arraza berezi hau [[Mongolia|Mongoliako]] lautada zabaletan biziraun du mendeetan zehar.
== Etimologia ==
[[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiaren]] Euskal Hiztegi Historiko-etimologikoaren arabera, Zal-di zatitu beharko litzateke. Bigarren osagaia, hau, -di ahardi, ardi, idi bezalakoetan dago, eta argudiatzen da *edin aditzetik datorrela.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Hiztegi Historiko-Etimologikoa (EHHE-200)|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ehhe&task=home&Itemid|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Lehen zatia *zal dela pentsatzen da; izan ere, zail eta azal ere erro berekotzat jo izan dira (Lakarra 2003: 362; 2011: 111).<ref name=":2" />
Esanahiari dagokionez, badirudi zail-ekin (eta are azal-ekin ere) daukala lotura: ''zaildutako azala da zaldi ‘kailu’, funtsean, eta, ‘harilkatzerakoan sortzen den korapiloa’ adieraren nondik norakoa ulertzeko, pentsa daiteke hariz osatutako mataza zaildua, gogortua dela; zail-en ‘sendor, irmo, irauneko’ adiera bera ongi lot daiteke zaldiaren izaerarekin'' (Euskaltzaindia)''.''<ref name=":2" /> Hitza mailegutzat ere jo izan da; hala ere, zalantzak daude.
* ''Zaldia'' espezie honetako arrari esaten zaio; emeari, ''behorra''.
* ''Moxal'' deritze zaldikumeei, oro har. Urte betetik gorako zaldi edo behor gazteek izen berezia ere hartzen dute: ''[[Zaldiko (arra)|zaldiko]]'', moxal arrek; ''[[behoka]]'', moxal emeek.
== Taxonomia ==
[[Lineo|Linneok]] 1758an etxeko zaldiak sailkatu zituen, ''Equus caballus'' espeziean. Zaldiak [[Perisodaktilo|perisodaktiloen]] (hatz bakoitidun ungulatuak) ordenaren barruan sailkatzen dira. Ordena hau [[Miozeno|Miozenoko]] ugaztun lehortarren artean talde dominantea izan zen, baina orain dela 20 milioi urte, [[Belar|belarraren]] sorrera zela eta, ''[[Artiodaktilo]]'' ordenakoek eboluzio hobea izan zuten. [[Errinozero|Errinozeroak]] eta [[Tapirus|tapirrak]] ere perosidaktiloak dira. Beste aldetik, [[Equidae|ekidoen]] [[Familia (biologia)|familiakoak]] dira, orain dela 50 milioi urte sorturikoak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Phil|abizena=Myers|izenburua=Perissodactyla (horses, rhinoceroses, and tapirs)|hizkuntza=en|url=https://animaldiversity.org/accounts/Perissodactyla/|aldizkaria=Animal Diversity Web|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Familia horretakoak dira [[Asto|astoak]] (''Equus africanus''), [[Onagro|onagroa]] (''Equus hemionus''), [[Kiang|kiang-a]] (''Equus kiang'') eta [[Zebra|zebrak]]. Beraz, ekido hauek guztial ahaidetasun estua duten, bizirik geratzen diren azkenengoak baitira.
=== Erlazionatutako ekinidoak ===
Zaldiek hainbat gertuko ahaide dituzte, genero berekoak baina ez direnak espezie bereko kideak.
* [[Equus ferus|Zaldi basatia]] (''Equus ferus'')
** [[Tarpan]] (''Equus ferus ferus'') (desagertua)
** [[Przewalski zaldi|Przewalski zaldia]] (''Equus ferus przewalskii'')
* [[Asto|Astoa]] (''Equus asinus'')
* [[Afrikako basa asto|Afrikako basa astoa]] (''Equus africanus'')
* [[Onagro|Onagroa]] (''Equus hemionus'')
* [[Kiang]] (''Equus kiang'')
* [[Zebra|Zebraren]] espezie ezberdinak (''Equus quagga'')
* [[Grevy zebra]] (''Equus grevyi'')
== Eboluzioa ==
[[Fitxategi:Horseevolution.svg|thumb|250px|Zaldien eboluzioa]]
Zaldiaren eboluzioa ''Eohippus''-aren [[fosil]]-erregistroaren bidez jarrai daiteke. ''Eohippus'', [[Eozeno]] garaian, hau da, duela berrogeita hamabost milioi urte, Ipar Amerikan bizi izan zen ugaztun belarjale txiki bat izan zen. Berez, ekido guztiak fosil horretatik datoz, ''[[Equus]]'' generoa barne.
''[[Hyracotherium]],'' txakur txiki baten antzekoa, perisodaktilo mota bat zen, bai ekidoekin bai brontoteridoekin ahaidetua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hyracotherium|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/hyracotherium/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Gero, ''Hyracotherium''-ek eboluzionatu egin zuen: handitu zen eta hatzak galdu zituen, monodaktilo bihurtu arte, hau da, hatz bakarrarekin.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Jaco|abizena=Weinstock|izenburua=Evolution, Systematics, and Phylogeography of Pleistocene Horses in the New World: A Molecular Perspective|orrialdeak=e241|hizkuntza=en|abizena2=Willerslev|abizena3=Sher|abizena4=Tong|abizena5=Ho|abizena6=Rubenstein|abizena7=Storer|abizena8=Burns|abizena9=Martin|izena2=Eske|izena3=Andrei|izena4=Wenfei|izena5=Simon Y.W|izena6=Dan|izena7=John|izena8=James|izena9=Larry|data=2005-06-28|url=https://dx.plos.org/10.1371/journal.pbio.0030241|aldizkaria=PLoS Biology|alea=8|zenbakia=3|editore-abizena=Hillis|editore-izena=David|issn=1545-7885|pmid=15974804|pmc=PMC1159165|doi=10.1371/journal.pbio.0030241|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Apurka-apurka, bere hatz bakarra [[Mutazio|mutazioen]] bidez gogortu egin zen, harrapariengandik ihes egiteko moduko [[Apatx|apatxak]] garatu arte. Garai horretan, [[Ipar Amerika|Ipar Amerikan]] eta [[Eurasia|Eurasian]], aldi berean, espezie eta genero erlazionatuak agertu ziren. Dirudienez, espezie euroasiarrak desagertu egin ziren; hala ere, [[Amerika|Amerikako]] espezieak jatorri izanez, ''[[Mesohippus]]'' generoa agertu zen [[Oligozeno|Oligozenoan]], [[gazela]] baten tamainakoa, aurreko hanketan hiru hatz zituena eta jada kasko-formako oinak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mesohippus|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/mesohippus/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Geroago, Miozenoan, [[Mesohippus|''Mesohippus''-i]] ''Hypohippus'' eta ''Anchitherium'' etorri zitzaizkion; uste denez, bi espezie horiek Eurasia kolonizatu zuten Ipar Amerikatik. [[Mesohippus|''Mesohippus''-en]] beste ondorengo batzuk ''Miohippus'' eta ''Merychippus'' izan ziren. Azken genero honek koroa altuko hortzak garatu zituen, zuhaitz eta zuhaixken hostoak eta [[Kimu|kimuak]] adarkatzea ahalbidetu ziona. ''Merychippus''-en ondorengoen artean, ''[[Hipparion]]'' zegoen, [[Pliozeno]] garaian Ipar Amerikatik Eurasiaraino joan eta hedatu zena.<ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=Equus|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/equus/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref> ''Merychippus''-en beste ondorengo batzuk ''Pliohippus'' (hatz bakarreko lehen arbasoa) eta ''Plesippusen'' dira.<ref name=":4" /> Azken genero honen oinordekoaren aurrekoa, zaldi modernoa da, hau da, ''[[Equus]]'' generoa, duela bost milioi urte agertu zen.<ref name=":4" /> Azaldutakoez gain, [[Equus|Equus-en]] askoz ere arbaso gehiago daude: Propalaeotherium, Orohippus, Parahippus eta [[Hippidion]].
Uste denez, [[Pleistozeno|Pleistozenoan]], duela hamabost mila urte inguru, ''[[Equus]]'' generoak Ipar Amerikatik Eurasiara eta [[Afrika|Afrikara]] hedatu zen [[Beringia|Beringiako]] zubiaren bitartez, gaur egun existitzen diren 10 espezie arte.<ref name=":3" /> Bitxikeria giza, [[azeri]] baten tamainako zaldiak izan dira Pleistozeno-ra arte (~1,8 milioi urte).
== Anatomia ==
=== Tamaina ===
Zaldien altuera, gainerako [[Tetrapoda|lau-oinekoetan]] bezala, [[Gorputz-enbor|soin]] gurutzeraino neurtzen da, han [[Omoplato|eskapulak]] aurkitzen baitira. Puntu hori lepoa zaldiaren bizkarrarekin lotzen den gunea da, eta erreferentzia gisa aukeratzen da, burua edo lepoa bezala igo edo jaitsi ezin daitekeen altuera egonkorra delako. Zaldien tamaina asko aldatzen da arrazen artean, eta [[Nutrizio|nutrizioaren]] eragina ere badu. Zaldi arrazak hiru taldetan banatu ohi dira tamainari dagokionez:
* Astunak edo tirokoak;
* Arinak;
* Poniak eta miniatura-arrazak.
Zaldi arinen altuera 142 eta 163 cm artekoa izaten da, eta pisua 380 eta 550 kg artekoa.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izena=Maurizio|abizena=Bongianni|izenburua=Simon & Schuster's guide to horses & ponies of the world|argitaletxea=Simon & Schuster|hizkuntza=engita|data=1988|isbn=978-0-671-66067-3|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Zaldi arin handienek 157 cm-tik gorako altuera dute, eta 173 cm-ra iristen dira, 500 eta 600 kg arteko pisuekin.<ref name=":5" /> Tiro-arrazak edo astunak 163 eta 183 cm bitartekoak izaten dira, eta 700 eta 1000 kg artekoak izan daitezke.<ref name=":5" />
Historian erregistratutako zaldirik handiena Mammoth zen, ziurrenik shire bat, 1848an jaio zena. 220 cm neurtzen zuen, eta 1500 kg pisatzera iritsi zela estimatzen da.<ref>Whitaker, J., & Whitelaw, I. (2007). ''The horse: a miscellany of equine knowledge''. Macmillan.</ref> Gaur egun, aldiz, garaiera txikieneko marka duen zaldiak Thumbelina du izena, behor miniatura heldua da, eta [[Hiposomatotropismo|enanismoa]] pairatzen du. 43 cm-ko altuera dauka eta 27 kg-ko pisua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Meet Thumbelina, the world's smallest horse|url=https://www.dailymail.co.uk/news/article-409317/Meet-Thumbelina-worlds-smallest-horse.html|aldizkaria=Mail Online|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
=== Hezur-egitura ===
Zaldi batek berrehun eta bost hezur ditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The horse|argitaletxea=Freeman|data=1977|editore-abizena=Evans|editore-izena=James W.|isbn=978-0-7167-0491-1|sartze-data=2024-11-11|serie=A series of books in agricultural science}}</ref> Bere [[Bizkarrezur|bizkarrezurra]] berrogeita hamaika [[Orno|ornoz]] dago osatuta. Zaldiaren eskeletoaren eta gizakiarenaren arteko desberdintasun garrantzitsu bat da zaldiak ez duela [[Lepauztai|klabikularik]]. Hori dela eta, goiko [[Gorputz-adar|gorputz-adarrak]] bizkarrezurrari lotzen zaizkio eskapulak eusten dizkien muskulu, [[tendoi]] eta [[Lotailu (anatomia)|lotailu]] indartsuen bidez. Zaldien hankak eta kaskoak ere egitura paregabeak dira. Bere hanketako hezurren antolaketa eta proportzioak gizakienekin konparatuta oso ezberdinak dira. Esate baterako, zaldietan "[[Belaun|belauna]]" deritzon gorputzaren zatia [[karpo]] hezurrak osatzen du. Gizakietan hezur hau [[Eskumutur|eskumuturretan]] dago. Iztazainak, berriz, giza [[Orkatila|orkatilaren]] antzeko hezurrak ditu. Zaldiaren hankaren beheko hezurrak giza eskuaren edo oinaren hezurrei dagozkie, eta zaldiaren [[Hatz-koskor|hatz-koskorrak]], ordea, giza hatz-koskorren arteko hezur sesamoideak dira. Aurreko gorputz-adarretan, [[Kubitu|kubitua]] eta [[Erradio (hezurra)|erradioa]] fusionatu egin dira, eta hezur bakarra sortu da, berna-hezurrarekin eta [[Fibula (hezurra)|peronearekin]] gertatu den bezala. Horrek eragotzi egiten du eskuak eta oinak albo batera biratzea. Gainera, zaldi batek ez du giharrik bere hanketan belaunen eta iztazainen azpitik, larruazala, tendoiak, lotailuak, [[Kartilago-ehun|kartilagoa]] eta hezurrak baino ez ditu.<ref name=":6">Ensminger, M. E. (1973). Horses and horsemanship.</ref> Apatxak kornea-[[Ehun (biologia)|ehun]] espezializatu batek osatzen ditu eta inpaktuak xurgatzeko funtzioa du. Desberdintasun horiek guztiak, gorputz-adarren [[Moldaera|adaptazioak]] dira lasterketarako, eta gorputz-adarretako hatz kopurua bakar batera murriztea adaptaziorik garrantzitsuena da.
Zaldiaren buruko hezurrak luzeak dira, eta aurpegikoek [[Burezur|garezurrekoek]] duten luzera bikoitza dute. [[Masailezur|Masailezurra]] ere luzea da, eta azalera zabala eta lautua du atzeko aldearen behealdean.
=== Zaldi apatxak ===
Apatxak funtsezko egiturak dira zaldien hanken egiturarako.<ref name=":6" /> Zaldien apatxek barruan kartilagoz eta odolean aberatsak diren ehunak dituzte. Apatxen kanpoaldea gizakien azazkalen antzeko [[keratina]] ehunez osatuta dago.<ref name=":7">{{Erreferentzia|izena=James M.|abizena=Giffin|izenburua=Horse owner's veterinary handbook|argitaletxea=Howell Book House|abizena2=Gore|izena2=Tom|data=1989|edizioa=1st ed|isbn=978-0-87605-880-0|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Apatxak etengabe hazten dira, eta egoera naturalean bakarrik higatzen dira, baina zaldi etxekotuetan bos pasei astean behin moztu behar dira.<ref name=":7" />
=== Hortzak ===
Zaldiek hortzak belarra bazkatzeko egokituta daude. Zaldiek, gutxienez, hogeita hamasei hortz dituzte (hamabi [[ebakortz]] eta hogeita lau [[Hagin (ugaztunak)|molar]]). Arra helduek lau hortz gehigarri dituzte, "[[Letagin|letaginak]]" izeneko ebakortzak, eta lau edo bost urte izan arte ez zaizkie ateratzen. Zaldi batzuek, arrek zein emeek, arrasto oso txikiak izan ditzakete [[Hagin (ugaztunak)|haginen]] aurrean, eta, oro har, kendu egiten zaizkie, mokadua oztopatu dezaketelako.
Zaldien hortzek bizitza osoan zehar hazten jarraitzen dute bizitza, behar bezala bazkatu ahal izateko. Ebakitzaileek hazkuntza- eta higadura-eredu desberdinak dituzte zaldien adinaren arabera,eta, beraz, zaldiaren adina gutxi gorabehera neurtzeko erabili daitezke.<ref name=":6" />
=== Digestio-aparatua ===
Zaldiak belarjaleak dira, eta horretarako belarra eta bestelako landare-materia jateko egokituta dagoen [[Digestio-aparatu|digestio aparatua]] daukate.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Daniel|izenburua=¿Qué Comen Los Caballos? - LEE ésto y lo sabrás!|hizkuntza=es|data=2018-05-18|url=https://www.quecomenn.com/que-comen-los-caballos/|aldizkaria=www.quecomenn.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Gizakiekin alderatuta, nahiko [[Urdail|urdaila]] txikiagoa dute, baina [[Heste|hesteak]] askoz luzeagoak dira, eta [[Mantenugai|mantenugaien]] etengabeko fluxua ahalbidetzen dute. 450 kg-ko zaldi batek 7 eta 11 kg janari jaten ditu egunero, eta baldintza normaletan 38-45 litro ur edaten ditu. Zaldiak ez dira [[Hausnarkari|hausnarkariak]]. Beraz, [[Sabelaldeko barrunbe|barrunbe]] bakarra dute sabelean, [[Behi|behiek]] edo [[Ardi|ardiek]] ez bezala, lau barrunbe baitituzte. Belarraren [[zelulosa]] digeritu dezakete [[Itsu (heste lodia)|itsu]] oso garatua dutelako, eta hortik pasatzen da janaria [[Heste lodi|heste lodira]] iritsi aurretik. Gizakiek ez bezala, zaldiek ezin dute botaka egin, eta, horregatik, digestio-arazoek heriotza eragin diezaiekete.<ref name=":7" />
== Biologia eta portaera ==
Naturan, zaldiak [[Harraparitza|harrapakinak]] dira, eta, horregatik, ihes egiteko eta defendatzeko instintu sendoa dute. Mehatxu baten aurrean haien lehenengo erreakzioa beldurtzea eta ihes egitea da, baina, ihes egin ezin dutenean edo kumeak arriskuan daudenean defendatzeko gai dira.
Zaldiak talde hierarkizatuetan bizi dira eta hierarkia horretan animalia menderatzaile bat dago, gehienetan behor bat. Beraz, animalia sozialak dira, beren espezieko banakoekin, beste animalia batzuekin eta gizakiekin loturak ezartzen dituztelako. Hainbat modutan komunikatu daitezke, tonu desberdinetako ahoskatze eta irrintziekin, elkarren arteko apainketaren eta gorputz-hizkuntzaren bidez. Zaldiek defentsa-jokabide bitxia dute atzetik hurbiltzen diren harraparien, gizakien eta beste zaldi etsai batzuen aurrean. Hain zuzen ere, bi hankekin atzera ostikada bat jotzen dute.
=== Elikadura ===
Animalia hau belarjalea da, belarra, [[sastraka]], [[Sagar|sagarrak]], [[Azenario|azenarioak]],... jaten ditu. Jakina, [[elikadura]] asko aldatzen da zaldia bizi den ingurunearen arabera zein mendiko abere edo [[Ukuilu|ukuilukoa]] zein den. Esate baterako, ukuiluko abereek [[pentsu]] bereziak jaten dituzte, bereziki [[Hipika|hipikan]] erabilitakoak.
=== Adina ===
Batez beste, 25-40 urte bizi dira itxian, eta askatasunean 25 inguru. Ebakortzen makurdura eta higadura areagotu egiten da denborarekin, eta zaldiaren adina zehazteko balio du.
=== Ugalketa ===
Zaldia lau urteekin [[Sexu heldutasun|heldutasun sexualera]] heltzen da. [[Ernaldi]]-aldia 11 hilabete irauten ditu eta ernaldi bakoitzeko zamalko bakarra jaiotzen da. Etxe-abere zaldiak egokitze sexualen zailtasun handiagoak dituzte eta horregatik, batzuetan, beharrezkoa da pertsona baten laguntza zaldiaren zakila emearen baginaraino gidatzeko.
== Etxekotzea ==
Zaldiaren [[Etxekotze|etxekotzearen]] inguruko lehenengo aztarnak [[Asia]] zentraletik etorri dira, eta K. a. 4000. urtetik datoz. Hala ere, urteetan zehar, zaldi basatiak (''Equus ferus'') edo tarpanak egon dira zaldi etxekotuekin bizitzen. [[Fitxategi:Muybridge horse pacing animated.gif|thumb|Zaldi bat bere zaldunarekin trostan.]]
Hainbat ''Equus ferus'' [[Subespezie|azpiespezie]] desagertu izan dira historian zehar. Hala ere, gaur egun, Przewalski zaldia (''Equus ferus przewalskii'') Asiako erdialdean, ''taki'' Mongolian, eta ''kirtag'' [[Kirgizistan|Kirgizistanen]] ugariak dira.
== Arrazak ==
[[Odolgarbi|Odol garbiaren]] kontzeptua eta arraza kontrolatuen erregistro idatzia bereziki esanguratsua eta garrantzitsua izan da [[Aro Modernoa|aro modernoan]]. Arraza baten barne pedigria zehazturik daukan zaldiari "Odol puru" bezala sailkatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=M. Eugene|abizena=Ensminger|izenburua=Horses and horsemanship|argitaletxea=Interstate Publishers]|abizena2=Ensminger|izena2=M. Eugene|data=1990|edizioa=6th ed|isbn=978-0-8134-2883-3|sartze-data=2024-11-11|serie=Animal agriculture series}}</ref> Zaldi-arrazak ezaugarri bereizgarriak dituzten zaldi-taldeak dira, ondorengoei transmititzen zaizkienak, hala nola, egitura, kolorea, errendimendu-gaitasuna edo jarrera. Zaldiak selektiboki hazi dira etxekotu zirenetik. [[Beduino|Beduinoak]] izan ziren zaldi-hazkuntza selektiboa egin zutenen gizarteen adibide goiztiar bat, horiek [[Arabiar zaldi|arabiar zaldien]] pedigri landuak garatzen zituzten.<ref>Edwards, Gladys Brown (1973). ''The Arabian: War Horse to Show Horse'' (Revised Collectors ed.). Rich Publishing. pp. 22–23.</ref>
Badaude lan jakin bat egiteko ezaugarri jakin batzuk lantzeko garatu diren arrazak.<ref name=":8">{{Erreferentzia|izenburua=Horses through time|argitaletxea=Roberts Rinehart|data=2003|editore-abizena=Olsen|editore-izena=Sandra L.|isbn=978-1-57098-382-5|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Horrela, [[Andaluziar zaldi|andaluziarra]] bezalako arraza ahaltsu baina finu bat, zaldiketa disziplina bereziak lantzeko aproposa.<ref name=":8" /> Beste aldetik, zaldi arraza astuneko zaldiak [[Baserri|baserriko]] lanak egiteko eta [[gurdi]] astunak eramatearen beharretik sortu ziren.<ref name=":8" /> Beste zaldi-arraza batzuk, berriz, nekazaritza-lan arinetarako, gurdi- eta errepide-lanetarako, hainbat kirol-diziplinatarako edo, besterik gabe, abere gisa izateko garatu ziren.<ref name=":8" /> Arraza batzuk mendeetan zehar garatu ziren beste arraza batzuk gurutzatuz, eta beste batzuk, berriz, oinarri bakar batetik sortu ziren, horrenbeste 300 zaldi arraza desberdin ezagutzen dira.
=== Euskal herriko zaldi arrazak ===
Euskal Herrian zaldi arraza desberdinak ezagutzen dira, mendeetan zehar beren betebeharraren arabera gurutzatu eta hazi direnak. Horrenbestez, zaldi arraza hauek Euskal Herriko berezkoak dira, eta ez dira ohikoak euskal herritik kanpo aurkitzea. Beraz, zaldi arraza ezagunak hurrengoak dira:
* '''[[Aurizko zaldi|Aurizko zaldia]]:''' [[Auritz|Auriz]] bertako zaldi arraza da.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=ITG Ganadero|data=2016-03-26|url=https://web.archive.org/web/20160326104145/http://itgganadero.com/itg/portal/seccion.asp?S=3&P=17&N=78|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Azken mendeetan zehar bere erabilera haragirako izan da, baina jatorrian baserritan lan astunetan laguntzen zuen. Oro har, [[Nafarroa Garaia|Nafarroan]] aurkitzen dira gehienbat.<ref name=":9" />
* '''[[Euskal Herriko mendiko zaldi|Euskal Herriko mendiko zaldia]]''': Euskal Herriko mendietan aurkitzen da zaldi arraza hau. Jatorrian nekazaritza lanetan erabiltzen zen, baina gaur egun haragitarako hazten da. Izaeraz gihartsuak, tamaina ertaineakoak eta landatarrak dira.
* '''[[Ordunteko behor|Lautzako zaldia]]:''' [[Gaztela|Gaztelako]] ipar ekialdeko zein Euskal Herriko mendebal ertzeko bertako zaldi arraza bat da.<ref>{{Erreferentzia|izena=The|abizena=Equinest|izenburua=Losino Horse|hizkuntza=en|data=2010-08-10|url=https://theequinest.com/breeds/losino|aldizkaria=Horse Breeds|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":10">Orozco Piñan, Fernando. (2009). ''Guia de campo de las Razas Autóctonas Españolas. Caballo losino..'' Bilbo: Ministerio de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino, 479-481 or. [[International Standard Serial Number|ISSN]] 978- 84-491-0946-1 : 978- 84-491-0946-1</ref> Tamaina eta ezaugarriak direla eta, [[Poney|pony]] sailkapenean sartzen da. Lehen baserri lanetan erabiltzen zen, eta gaur egun haragitarako eta zaldiketarako aproposa da.
* '''[[Nafar behoka|Nafar Behoka]]:''' Euskal Herriko bertako zaldia da. Beren tamaina eta ezaugarrien arabera pony bezala sailkatzen da. Desagertzeko arriskuen egon zen 1999 urtean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ITG Ganadero|data=2011-07-13|url=https://web.archive.org/web/20110713064745/http://www.itgganadero.com/itg/portal/seccion.asp?S=3&P=17&N=79|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* '''[[Pottoka]]:''' Euskal Herrian bertako beste hainbat zaldi arraza egon arren, gehienek neurri batean edo bestean pottoka arbasotzat dute. Beren tamainaren arabera pony bezala sailkatzen da.
* '''[[Montxino zaldi|Zaldi montxinoa]]:''' [[Kantabria]], [[Burgos|Burgosko]] ipar aldea zein Euskal Herriko bertako zaldi arraza bat da.<ref name=":10" /> Tamaina eta ezaugarrien arabera pony bezala sailkatzen da.
==== Euskal Herritik desagertutako zaldi arrazak ====
Euskal Herritik desagertutako bertako zaldi eta asto arrazak honakoak dira:
* [[Nafar zaldi|Nafar zaldia]] (basatia ez den bakarra).
* [[Tarpan]]. Egungo bertako arrazetan eragin handiena izan zen zaldia da.
* [[Przewalski zaldi|Przewalski zaldia]].
* [[Equus ferus przewalski]]. Zaldi espezie hau uste da egungo przewalski zaldiaren arbasoa zela, Euskal Herrian nahiko hedatua eta labar-pinturetan agertzen dena.
* [[Enzebra]]. Izaera erabat ezaguna ez duen desagertutako ekidoak.
Egungo bertako zaldi arrazetan, pottokak, montxinoak, eragina izan zuela (tarpana baino txikiagoa) uste da.<ref>Jose M. Gomez-Taberna, La caza en la prehistoria. Asturias, Cantabria, Euskal Herria. Colegio universitario de Ediciones Istmo, 1980.</ref>
== Zaldiaren historia Euskal Herrian ==
[[Fitxategi:Auritzeko_zaldia_arra.JPG|thumb|320|Aurizko zaldia Ormaiztegiko bertako arrazen erakusketa batean]]
Bertako arraza askoren kasuen legez, adituak ez dira ados jartzen bertako euskal zaldi arrazen jatorriari buruzko zenbait puntuetan.
Dena den, argi dago bertako zaldi arrazek hainbat arbaso komunak dauzkatela. Hau dela eta, neurri handi batean, lautzako zaldiaren zein zaldi montxinoaren jatorria pottokaren jatorriarekin zer ikusirik handia daukala. Beraien jatorria, seguruenik, [[Azken glaziazio|azken izotzaldia]] eta gero, bertan geratutako zaldiak dira. Nafar behoka eta Auritzeko zaldiek antzineko pottoken eta kanpako zaldi arrazen eragina dute, txikiagoa nafar behokaren kasuan.
== Zaldia Euskal mitologian ==
Zaldia [[Euskal Herriko mitologia|euskal mitologiako]] irelu edo jeinua ere bazen.
* [[Atharratze|Atharratzen]] kontatzen zuten, Laxarrigibele izeneko harpean, Ahuskiko magalean, Alzaitik gertu, zaldi zuri bat bizi omen zela. Behin eskualde hartako mutil bat bahitu zuen. Mutila ez zegoen ondo integratuta bere inguruan.
* [[Berastegi|Berastegiko]] Etsoinberri baserriko neskame bat ere, era berean bahitu zuen Obantzungo lezean bizi zen beste zaldi batek. Baserrikoek behor bat zuten. Aberea egunero bidaltzen zuten mendira eta iluntzean jaso. Etxeko morroi-neskameak egunero egiten zuten lan hori. Ohitura zuten aurrenekoa behorra ikusten zuena, bere gainean etxera itzultzeko. Egun bat neskamea izan zen lehengoa behorra ikusten eta halaxe esan zuen: ''Horra hor gure behor beltza'', eta korrika abiatu eta aberearen gainera igo zen. Igo orduko behorra arrapaladan abiatu zen Obantzungo leizera eta bertan sartu zen bere zaldizkoarekin.
Morroia luze egon zen leize barnera begira bere lagunaren bila, baina ez zuen ezer topatu.
Baserriko bidean galdetzen zuen bere buruari: ''"ze behor klase zen hori"'' , orduna ikusi omen zuen Etsoinberriko benetako behorra sakon batean lasai lasai larretzen. Handik denboraldi batera, Etsonberrikoek arropa garbitzera joan ziren Itturrarango iturrira, eta bertan topatu zituzten bahitutako neskamearen belarritakoak eta eraztuna.
== Erreferentziak ==
<references />
== Ikusi gainera ==
* [[Zerrenda:Animalien hotsak]]
== Kanpo estekak ==
aloix0ucgzok5gsubymy55pt8g4zcfr
9968766
9968765
2024-11-14T09:51:08Z
Jnavascortes007
168066
9968766
wikitext
text/x-wiki
= Zaldi =
{{lanean|EHUko ikasleak}}
{{Wikipedia1000}}
{{argitzeko|Abere motari buruz|Zaldi (argipena)}}{{Erreferentzia falta}}
{{taxotaula automatikoa
| familiaren kolorea = Animalia
| irudia = Biandintz_eta_zaldiak_-_modified2.jpg
| taxoia = Q26644764
| name = Zaldia
| taxon = Equus ferus caballus
| authority = [[Lineo|Linnaeus]], 1758
}}
Zaldia (arra) eta behorra (emea) [[ugaztun]] [[ungulatu]] bat da (''Equus ferus caballus''),<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Mammal species of the world: a taxonomic and geographic reference|argitaletxea=John Hopkins University Press|data=2005|edizioa=3. Aufl|isbn=978-0-8018-8221-0|sartze-data=2024-11-07}}</ref><ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=C R|abizena=Altaba|izenburua=On the proposed conservation of usage of 15 mammal specific names based on wild species which are antedated by or contemporary with those based on domestic animals|orrialdeak=119–120|data=1998|url=http://dx.doi.org/10.5962/bhl.part.163|aldizkaria=The Bulletin of zoological nomenclature.|zenbakia=55|issn=0007-5167|doi=10.5962/bhl.part.163|sartze-data=2024-11-07}}</ref> gaur egun bizirik diren ''[[Equus]]'' generoko 10 [[Espezie|espezieetako]] bat. Tamaina handiko hatz bakarreko (zaldi-kaskoak) [[Belarjale|belarjalea]] da, eta [[Zurda (zoologia)|zurda]] luzez ornitutako lepo luzea du.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> Korrika egiteko egokituta daude, eta horrek [[Harraparitza|harrapariengandik]] azkar ihes egitea ahalbidetzen die, eta, gainera, orekaren zentzu ona dute, eta borrokarako edo iheserako erantzun sendoa. Behorrek 11 hilabeteko [[Haurdunaldi|haurdunaldiak]] dituzte, eta zaldi gazteei [[moxal]] izenarekin ezagutzen zaie. Zaldi etxekotu gehienak bi eta lau urte bitartean hasten dira zelaian entrenatzen. Helduek garapen osoa lortzen dute bost urterekin, eta 25 eta 30 urte bitarteko batez besteko bizitza izaten dute.
Zaldia azken 45 eta 55 milioi urteetan zehar [[Eboluzio|eboluzionatu]] egin du, ''Eohippus''-etik gertu dagoen zenbait [[Behatz|behatzetako]] izaki txiki batetik, gaur egungo [[animalia]] handi eta behatz bakarrekora. Zaldiaren [[Etxekotze|etxekotzeak]] garrantzi handia izan du ekonomian. Izan ere, produktu askok zaldietatik datoz: haragia, esnea, larrua, ilea, hezurrak; eta behor ernalduen [[Gernu|gernutik]] ateratako produktu farmazeutikoak barne. [[Islandia|Islandian]], esaterako, [[Islandiar poni|Islandiar ponia]] bertako baldintzetan bizitzeko gai den [[Abere|azienda]] gutxietarikoa da, eta horregatik zaldi haragiaren inguruko ohitura handia dago hango sukaldaritzan.[[Fitxategi:Muybridge horse pacing animated.gif|thumb|Zaldi bat bere zaldunarekin trostan.]]
Gainera, zaldi eta gizakiak hainbat kirol-lehiaketatan eta lehiarik gabeko jolas-jardueratan aritzen dira, baita polizia-lanean, [[Nekazaritza|nekazaritzan]], entretenimenduan eta terapian ere. Halaber, [[XX. mendea|XX. mendera]] arte, gizakiok gudetan erabili ditugu garraio gisa. Gaur egun, 300 zaldi [[Arraza (biologia)|arraza]] baino gehiago ezagutzen dira, erabilera askotarako garatuak. Zaldi-arrazak hiru kategoriatan banatzen dira, izaeran oinarrituta: "[[Odol beroko eta odol hotzeko animaliak|odol beroak]]", bizkortasunez eta erresistentzia handikoak; "[[Odol beroko eta odol hotzeko animaliak|odol hotzak]]", hala nola, lan astun eta geldoetarako egokiak; eta "odol epelak", odol beroen eta odol hotzaren arteko [[Gurutzamendu|gurutzaketetatik]] garatuak. Gainera, [[Euskal Herria|Euskal Herrian]] bada berezko zaldi [[Arraza (biologia)|arraza]] bat: [[pottoka]]. Zaldi arraza [[Autoktono (argipena)|autoktonoa]] “odol hotzeko” kategoriaren barne kokatzen da, antzinean [[abere]] bezala erabiltzen baitzen baserri lanetan lagunduz. Beste aldetik, egoera basatian zaldi arraza bakarra geratzen da, hots, [[Przewalski zaldi|Przewalskiren zaldia]]. Arraza berezi hau [[Mongolia|Mongoliako]] lautada zabaletan biziraun du mendeetan zehar.
== Etimologia ==
[[Euskaltzaindia|Euskaltzaindiaren]] Euskal Hiztegi Historiko-etimologikoaren arabera, Zal-di zatitu beharko litzateke. Bigarren osagaia, hau, -di ahardi, ardi, idi bezalakoetan dago, eta argudiatzen da *edin aditzetik datorrela.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Hiztegi Historiko-Etimologikoa (EHHE-200)|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_ehhe&task=home&Itemid|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Lehen zatia *zal dela pentsatzen da; izan ere, zail eta azal ere erro berekotzat jo izan dira (Lakarra 2003: 362; 2011: 111).<ref name=":2" />
Esanahiari dagokionez, badirudi zail-ekin (eta are azal-ekin ere) daukala lotura: ''zaildutako azala da zaldi ‘kailu’, funtsean, eta, ‘harilkatzerakoan sortzen den korapiloa’ adieraren nondik norakoa ulertzeko, pentsa daiteke hariz osatutako mataza zaildua, gogortua dela; zail-en ‘sendor, irmo, irauneko’ adiera bera ongi lot daiteke zaldiaren izaerarekin'' (Euskaltzaindia)''.''<ref name=":2" /> Hitza mailegutzat ere jo izan da; hala ere, zalantzak daude.
* ''Zaldia'' espezie honetako arrari esaten zaio; emeari, ''behorra''.
* ''Moxal'' deritze zaldikumeei, oro har. Urte betetik gorako zaldi edo behor gazteek izen berezia ere hartzen dute: ''[[Zaldiko (arra)|zaldiko]]'', moxal arrek; ''[[behoka]]'', moxal emeek.
== Taxonomia ==
[[Lineo|Linneok]] 1758an etxeko zaldiak sailkatu zituen, ''Equus caballus'' espeziean. Zaldiak [[Perisodaktilo|perisodaktiloen]] (hatz bakoitidun ungulatuak) ordenaren barruan sailkatzen dira. Ordena hau [[Miozeno|Miozenoko]] ugaztun lehortarren artean talde dominantea izan zen, baina orain dela 20 milioi urte, [[Belar|belarraren]] sorrera zela eta, ''[[Artiodaktilo]]'' ordenakoek eboluzio hobea izan zuten. [[Errinozero|Errinozeroak]] eta [[Tapirus|tapirrak]] ere perosidaktiloak dira. Beste aldetik, [[Equidae|ekidoen]] [[Familia (biologia)|familiakoak]] dira, orain dela 50 milioi urte sorturikoak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Phil|abizena=Myers|izenburua=Perissodactyla (horses, rhinoceroses, and tapirs)|hizkuntza=en|url=https://animaldiversity.org/accounts/Perissodactyla/|aldizkaria=Animal Diversity Web|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Familia horretakoak dira [[Asto|astoak]] (''Equus africanus''), [[Onagro|onagroa]] (''Equus hemionus''), [[Kiang|kiang-a]] (''Equus kiang'') eta [[Zebra|zebrak]]. Beraz, ekido hauek guztial ahaidetasun estua duten, bizirik geratzen diren azkenengoak baitira.
=== Erlazionatutako ekinidoak ===
Zaldiek hainbat gertuko ahaide dituzte, genero berekoak baina ez direnak espezie bereko kideak.
* [[Equus ferus|Zaldi basatia]] (''Equus ferus'')
** [[Tarpan]] (''Equus ferus ferus'') (desagertua)
** [[Przewalski zaldi|Przewalski zaldia]] (''Equus ferus przewalskii'')
* [[Asto|Astoa]] (''Equus asinus'')
* [[Afrikako basa asto|Afrikako basa astoa]] (''Equus africanus'')
* [[Onagro|Onagroa]] (''Equus hemionus'')
* [[Kiang]] (''Equus kiang'')
* [[Zebra|Zebraren]] espezie ezberdinak (''Equus quagga'')
* [[Grevy zebra]] (''Equus grevyi'')
== Eboluzioa ==
[[Fitxategi:Horseevolution.svg|thumb|250px|Zaldien eboluzioa]]
Zaldiaren eboluzioa ''Eohippus''-aren [[fosil]]-erregistroaren bidez jarrai daiteke. ''Eohippus'', [[Eozeno]] garaian, hau da, duela berrogeita hamabost milioi urte, Ipar Amerikan bizi izan zen ugaztun belarjale txiki bat izan zen. Berez, ekido guztiak fosil horretatik datoz, ''[[Equus]]'' generoa barne.
''[[Hyracotherium]],'' txakur txiki baten antzekoa, perisodaktilo mota bat zen, bai ekidoekin bai brontoteridoekin ahaidetua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hyracotherium|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/hyracotherium/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Gero, ''Hyracotherium''-ek eboluzionatu egin zuen: handitu zen eta hatzak galdu zituen, monodaktilo bihurtu arte, hau da, hatz bakarrarekin.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Jaco|abizena=Weinstock|izenburua=Evolution, Systematics, and Phylogeography of Pleistocene Horses in the New World: A Molecular Perspective|orrialdeak=e241|hizkuntza=en|abizena2=Willerslev|abizena3=Sher|abizena4=Tong|abizena5=Ho|abizena6=Rubenstein|abizena7=Storer|abizena8=Burns|abizena9=Martin|izena2=Eske|izena3=Andrei|izena4=Wenfei|izena5=Simon Y.W|izena6=Dan|izena7=John|izena8=James|izena9=Larry|data=2005-06-28|url=https://dx.plos.org/10.1371/journal.pbio.0030241|aldizkaria=PLoS Biology|alea=8|zenbakia=3|editore-abizena=Hillis|editore-izena=David|issn=1545-7885|pmid=15974804|pmc=PMC1159165|doi=10.1371/journal.pbio.0030241|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Apurka-apurka, bere hatz bakarra [[Mutazio|mutazioen]] bidez gogortu egin zen, harrapariengandik ihes egiteko moduko [[Apatx|apatxak]] garatu arte. Garai horretan, [[Ipar Amerika|Ipar Amerikan]] eta [[Eurasia|Eurasian]], aldi berean, espezie eta genero erlazionatuak agertu ziren. Dirudienez, espezie euroasiarrak desagertu egin ziren; hala ere, [[Amerika|Amerikako]] espezieak jatorri izanez, ''[[Mesohippus]]'' generoa agertu zen [[Oligozeno|Oligozenoan]], [[gazela]] baten tamainakoa, aurreko hanketan hiru hatz zituena eta jada kasko-formako oinak.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mesohippus|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/mesohippus/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Geroago, Miozenoan, [[Mesohippus|''Mesohippus''-i]] ''Hypohippus'' eta ''Anchitherium'' etorri zitzaizkion; uste denez, bi espezie horiek Eurasia kolonizatu zuten Ipar Amerikatik. [[Mesohippus|''Mesohippus''-en]] beste ondorengo batzuk ''Miohippus'' eta ''Merychippus'' izan ziren. Azken genero honek koroa altuko hortzak garatu zituen, zuhaitz eta zuhaixken hostoak eta [[Kimu|kimuak]] adarkatzea ahalbidetu ziona. ''Merychippus''-en ondorengoen artean, ''[[Hipparion]]'' zegoen, [[Pliozeno]] garaian Ipar Amerikatik Eurasiaraino joan eta hedatu zena.<ref name=":4">{{Erreferentzia|izenburua=Equus|hizkuntza=en-US|url=https://www.floridamuseum.ufl.edu/fossil-horses/gallery/equus/|aldizkaria=Fossil Horses|sartze-data=2024-11-11}}</ref> ''Merychippus''-en beste ondorengo batzuk ''Pliohippus'' (hatz bakarreko lehen arbasoa) eta ''Plesippusen'' dira.<ref name=":4" /> Azken genero honen oinordekoaren aurrekoa, zaldi modernoa da, hau da, ''[[Equus]]'' generoa, duela bost milioi urte agertu zen.<ref name=":4" /> Azaldutakoez gain, [[Equus|Equus-en]] askoz ere arbaso gehiago daude: Propalaeotherium, Orohippus, Parahippus eta [[Hippidion]].
Uste denez, [[Pleistozeno|Pleistozenoan]], duela hamabost mila urte inguru, ''[[Equus]]'' generoak Ipar Amerikatik Eurasiara eta [[Afrika|Afrikara]] hedatu zen [[Beringia|Beringiako]] zubiaren bitartez, gaur egun existitzen diren 10 espezie arte.<ref name=":3" /> Bitxikeria giza, [[azeri]] baten tamainako zaldiak izan dira Pleistozeno-ra arte (~1,8 milioi urte).
== Anatomia ==
=== Tamaina ===
Zaldien altuera, gainerako [[Tetrapoda|lau-oinekoetan]] bezala, [[Gorputz-enbor|soin]] gurutzeraino neurtzen da, han [[Omoplato|eskapulak]] aurkitzen baitira. Puntu hori lepoa zaldiaren bizkarrarekin lotzen den gunea da, eta erreferentzia gisa aukeratzen da, burua edo lepoa bezala igo edo jaitsi ezin daitekeen altuera egonkorra delako. Zaldien tamaina asko aldatzen da arrazen artean, eta [[Nutrizio|nutrizioaren]] eragina ere badu. Zaldi arrazak hiru taldetan banatu ohi dira tamainari dagokionez:
* Astunak edo tirokoak;
* Arinak;
* Poniak eta miniatura-arrazak.
Zaldi arinen altuera 142 eta 163 cm artekoa izaten da, eta pisua 380 eta 550 kg artekoa.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izena=Maurizio|abizena=Bongianni|izenburua=Simon & Schuster's guide to horses & ponies of the world|argitaletxea=Simon & Schuster|hizkuntza=engita|data=1988|isbn=978-0-671-66067-3|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Zaldi arin handienek 157 cm-tik gorako altuera dute, eta 173 cm-ra iristen dira, 500 eta 600 kg arteko pisuekin.<ref name=":5" /> Tiro-arrazak edo astunak 163 eta 183 cm bitartekoak izaten dira, eta 700 eta 1000 kg artekoak izan daitezke.<ref name=":5" />
Historian erregistratutako zaldirik handiena Mammoth zen, ziurrenik shire bat, 1848an jaio zena. 220 cm neurtzen zuen, eta 1500 kg pisatzera iritsi zela estimatzen da.<ref>Whitaker, J., & Whitelaw, I. (2007). ''The horse: a miscellany of equine knowledge''. Macmillan.</ref> Gaur egun, aldiz, garaiera txikieneko marka duen zaldiak Thumbelina du izena, behor miniatura heldua da, eta [[Hiposomatotropismo|enanismoa]] pairatzen du. 43 cm-ko altuera dauka eta 27 kg-ko pisua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Meet Thumbelina, the world's smallest horse|url=https://www.dailymail.co.uk/news/article-409317/Meet-Thumbelina-worlds-smallest-horse.html|aldizkaria=Mail Online|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
=== Hezur-egitura ===
Zaldi batek berrehun eta bost hezur ditu.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The horse|argitaletxea=Freeman|data=1977|editore-abizena=Evans|editore-izena=James W.|isbn=978-0-7167-0491-1|sartze-data=2024-11-11|serie=A series of books in agricultural science}}</ref> Bere [[Bizkarrezur|bizkarrezurra]] berrogeita hamaika [[Orno|ornoz]] dago osatuta. Zaldiaren eskeletoaren eta gizakiarenaren arteko desberdintasun garrantzitsu bat da zaldiak ez duela [[Lepauztai|klabikularik]]. Hori dela eta, goiko [[Gorputz-adar|gorputz-adarrak]] bizkarrezurrari lotzen zaizkio eskapulak eusten dizkien muskulu, [[tendoi]] eta [[Lotailu (anatomia)|lotailu]] indartsuen bidez. Zaldien hankak eta kaskoak ere egitura paregabeak dira. Bere hanketako hezurren antolaketa eta proportzioak gizakienekin konparatuta oso ezberdinak dira. Esate baterako, zaldietan "[[Belaun|belauna]]" deritzon gorputzaren zatia [[karpo]] hezurrak osatzen du. Gizakietan hezur hau [[Eskumutur|eskumuturretan]] dago. Iztazainak, berriz, giza [[Orkatila|orkatilaren]] antzeko hezurrak ditu. Zaldiaren hankaren beheko hezurrak giza eskuaren edo oinaren hezurrei dagozkie, eta zaldiaren [[Hatz-koskor|hatz-koskorrak]], ordea, giza hatz-koskorren arteko hezur sesamoideak dira. Aurreko gorputz-adarretan, [[Kubitu|kubitua]] eta [[Erradio (hezurra)|erradioa]] fusionatu egin dira, eta hezur bakarra sortu da, berna-hezurrarekin eta [[Fibula (hezurra)|peronearekin]] gertatu den bezala. Horrek eragotzi egiten du eskuak eta oinak albo batera biratzea. Gainera, zaldi batek ez du giharrik bere hanketan belaunen eta iztazainen azpitik, larruazala, tendoiak, lotailuak, [[Kartilago-ehun|kartilagoa]] eta hezurrak baino ez ditu.<ref name=":6">Ensminger, M. E. (1973). Horses and horsemanship.</ref> Apatxak kornea-[[Ehun (biologia)|ehun]] espezializatu batek osatzen ditu eta inpaktuak xurgatzeko funtzioa du. Desberdintasun horiek guztiak, gorputz-adarren [[Moldaera|adaptazioak]] dira lasterketarako, eta gorputz-adarretako hatz kopurua bakar batera murriztea adaptaziorik garrantzitsuena da.
Zaldiaren buruko hezurrak luzeak dira, eta aurpegikoek [[Burezur|garezurrekoek]] duten luzera bikoitza dute. [[Masailezur|Masailezurra]] ere luzea da, eta azalera zabala eta lautua du atzeko aldearen behealdean.
=== Zaldi apatxak ===
Apatxak funtsezko egiturak dira zaldien hanken egiturarako.<ref name=":6" /> Zaldien apatxek barruan kartilagoz eta odolean aberatsak diren ehunak dituzte. Apatxen kanpoaldea gizakien azazkalen antzeko [[keratina]] ehunez osatuta dago.<ref name=":7">{{Erreferentzia|izena=James M.|abizena=Giffin|izenburua=Horse owner's veterinary handbook|argitaletxea=Howell Book House|abizena2=Gore|izena2=Tom|data=1989|edizioa=1st ed|isbn=978-0-87605-880-0|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Apatxak etengabe hazten dira, eta egoera naturalean bakarrik higatzen dira, baina zaldi etxekotuetan bos pasei astean behin moztu behar dira.<ref name=":7" />
=== Hortzak ===
Zaldiek hortzak belarra bazkatzeko egokituta daude. Zaldiek, gutxienez, hogeita hamasei hortz dituzte (hamabi [[ebakortz]] eta hogeita lau [[Hagin (ugaztunak)|molar]]). Arra helduek lau hortz gehigarri dituzte, "[[Letagin|letaginak]]" izeneko ebakortzak, eta lau edo bost urte izan arte ez zaizkie ateratzen. Zaldi batzuek, arrek zein emeek, arrasto oso txikiak izan ditzakete [[Hagin (ugaztunak)|haginen]] aurrean, eta, oro har, kendu egiten zaizkie, mokadua oztopatu dezaketelako.
Zaldien hortzek bizitza osoan zehar hazten jarraitzen dute bizitza, behar bezala bazkatu ahal izateko. Ebakitzaileek hazkuntza- eta higadura-eredu desberdinak dituzte zaldien adinaren arabera,eta, beraz, zaldiaren adina gutxi gorabehera neurtzeko erabili daitezke.<ref name=":6" />
=== Digestio-aparatua ===
Zaldiak belarjaleak dira, eta horretarako belarra eta bestelako landare-materia jateko egokituta dagoen [[Digestio-aparatu|digestio aparatua]] daukate.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Daniel|izenburua=¿Qué Comen Los Caballos? - LEE ésto y lo sabrás!|hizkuntza=es|data=2018-05-18|url=https://www.quecomenn.com/que-comen-los-caballos/|aldizkaria=www.quecomenn.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Gizakiekin alderatuta, nahiko [[Urdail|urdaila]] txikiagoa dute, baina [[Heste|hesteak]] askoz luzeagoak dira, eta [[Mantenugai|mantenugaien]] etengabeko fluxua ahalbidetzen dute. 450 kg-ko zaldi batek 7 eta 11 kg janari jaten ditu egunero, eta baldintza normaletan 38-45 litro ur edaten ditu. Zaldiak ez dira [[Hausnarkari|hausnarkariak]]. Beraz, [[Sabelaldeko barrunbe|barrunbe]] bakarra dute sabelean, [[Behi|behiek]] edo [[Ardi|ardiek]] ez bezala, lau barrunbe baitituzte. Belarraren [[zelulosa]] digeritu dezakete [[Itsu (heste lodia)|itsu]] oso garatua dutelako, eta hortik pasatzen da janaria [[Heste lodi|heste lodira]] iritsi aurretik. Gizakiek ez bezala, zaldiek ezin dute botaka egin, eta, horregatik, digestio-arazoek heriotza eragin diezaiekete.<ref name=":7" />
== Biologia eta portaera ==
Naturan, zaldiak [[Harraparitza|harrapakinak]] dira, eta, horregatik, ihes egiteko eta defendatzeko instintu sendoa dute. Mehatxu baten aurrean haien lehenengo erreakzioa beldurtzea eta ihes egitea da, baina, ihes egin ezin dutenean edo kumeak arriskuan daudenean defendatzeko gai dira.
Zaldiak talde hierarkizatuetan bizi dira eta hierarkia horretan animalia menderatzaile bat dago, gehienetan behor bat. Beraz, animalia sozialak dira, beren espezieko banakoekin, beste animalia batzuekin eta gizakiekin loturak ezartzen dituztelako. Hainbat modutan komunikatu daitezke, tonu desberdinetako ahoskatze eta irrintziekin, elkarren arteko apainketaren eta gorputz-hizkuntzaren bidez. Zaldiek defentsa-jokabide bitxia dute atzetik hurbiltzen diren harraparien, gizakien eta beste zaldi etsai batzuen aurrean. Hain zuzen ere, bi hankekin atzera ostikada bat jotzen dute.
=== Elikadura ===
Animalia hau belarjalea da, belarra, [[sastraka]], [[Sagar|sagarrak]], [[Azenario|azenarioak]],... jaten ditu. Jakina, [[elikadura]] asko aldatzen da zaldia bizi den ingurunearen arabera zein mendiko abere edo [[Ukuilu|ukuilukoa]] zein den. Esate baterako, ukuiluko abereek [[pentsu]] bereziak jaten dituzte, bereziki [[Hipika|hipikan]] erabilitakoak.
=== Adina ===
Batez beste, 25-40 urte bizi dira itxian, eta askatasunean 25 inguru. Ebakortzen makurdura eta higadura areagotu egiten da denborarekin, eta zaldiaren adina zehazteko balio du.
=== Ugalketa ===
Zaldia lau urteekin [[Sexu heldutasun|heldutasun sexualera]] heltzen da. [[Ernaldi]]-aldia 11 hilabete irauten ditu eta ernaldi bakoitzeko zamalko bakarra jaiotzen da. Etxe-abere zaldiak egokitze sexualen zailtasun handiagoak dituzte eta horregatik, batzuetan, beharrezkoa da pertsona baten laguntza zaldiaren zakila emearen baginaraino gidatzeko.
== Etxekotzea ==
[[Fitxategi:Muybridge horse pacing animated.gif|thumb|Zaldi bat bere zaldunarekin trostan.]]
Zaldiaren [[Etxekotze|etxekotzearen]] inguruko lehenengo aztarnak [[Asia]] zentraletik etorri dira, eta K. a. 4000. urtetik datoz. Hala ere, urteetan zehar, zaldi basatiak (''Equus ferus'') edo tarpanak egon dira zaldi etxekotuekin bizitzen.
Hainbat ''Equus ferus'' [[Subespezie|azpiespezie]] desagertu izan dira historian zehar. Hala ere, gaur egun, Przewalski zaldia (''Equus ferus przewalskii'') Asiako erdialdean, ''taki'' Mongolian, eta ''kirtag'' [[Kirgizistan|Kirgizistanen]] ugariak dira.
== Arrazak ==
[[Odolgarbi|Odol garbiaren]] kontzeptua eta arraza kontrolatuen erregistro idatzia bereziki esanguratsua eta garrantzitsua izan da [[Aro Modernoa|aro modernoan]]. Arraza baten barne pedigria zehazturik daukan zaldiari "Odol puru" bezala sailkatzen da.<ref>{{Erreferentzia|izena=M. Eugene|abizena=Ensminger|izenburua=Horses and horsemanship|argitaletxea=Interstate Publishers]|abizena2=Ensminger|izena2=M. Eugene|data=1990|edizioa=6th ed|isbn=978-0-8134-2883-3|sartze-data=2024-11-11|serie=Animal agriculture series}}</ref> Zaldi-arrazak ezaugarri bereizgarriak dituzten zaldi-taldeak dira, ondorengoei transmititzen zaizkienak, hala nola, egitura, kolorea, errendimendu-gaitasuna edo jarrera. Zaldiak selektiboki hazi dira etxekotu zirenetik. [[Beduino|Beduinoak]] izan ziren zaldi-hazkuntza selektiboa egin zutenen gizarteen adibide goiztiar bat, horiek [[Arabiar zaldi|arabiar zaldien]] pedigri landuak garatzen zituzten.<ref>Edwards, Gladys Brown (1973). ''The Arabian: War Horse to Show Horse'' (Revised Collectors ed.). Rich Publishing. pp. 22–23.</ref>
Badaude lan jakin bat egiteko ezaugarri jakin batzuk lantzeko garatu diren arrazak.<ref name=":8">{{Erreferentzia|izenburua=Horses through time|argitaletxea=Roberts Rinehart|data=2003|editore-abizena=Olsen|editore-izena=Sandra L.|isbn=978-1-57098-382-5|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Horrela, [[Andaluziar zaldi|andaluziarra]] bezalako arraza ahaltsu baina finu bat, zaldiketa disziplina bereziak lantzeko aproposa.<ref name=":8" /> Beste aldetik, zaldi arraza astuneko zaldiak [[Baserri|baserriko]] lanak egiteko eta [[gurdi]] astunak eramatearen beharretik sortu ziren.<ref name=":8" /> Beste zaldi-arraza batzuk, berriz, nekazaritza-lan arinetarako, gurdi- eta errepide-lanetarako, hainbat kirol-diziplinatarako edo, besterik gabe, abere gisa izateko garatu ziren.<ref name=":8" /> Arraza batzuk mendeetan zehar garatu ziren beste arraza batzuk gurutzatuz, eta beste batzuk, berriz, oinarri bakar batetik sortu ziren, horrenbeste 300 zaldi arraza desberdin ezagutzen dira.
=== Euskal herriko zaldi arrazak ===
Euskal Herrian zaldi arraza desberdinak ezagutzen dira, mendeetan zehar beren betebeharraren arabera gurutzatu eta hazi direnak. Horrenbestez, zaldi arraza hauek Euskal Herriko berezkoak dira, eta ez dira ohikoak euskal herritik kanpo aurkitzea. Beraz, zaldi arraza ezagunak hurrengoak dira:
* '''[[Aurizko zaldi|Aurizko zaldia]]:''' [[Auritz|Auriz]] bertako zaldi arraza da.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=ITG Ganadero|data=2016-03-26|url=https://web.archive.org/web/20160326104145/http://itgganadero.com/itg/portal/seccion.asp?S=3&P=17&N=78|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Azken mendeetan zehar bere erabilera haragirako izan da, baina jatorrian baserritan lan astunetan laguntzen zuen. Oro har, [[Nafarroa Garaia|Nafarroan]] aurkitzen dira gehienbat.<ref name=":9" />
* '''[[Euskal Herriko mendiko zaldi|Euskal Herriko mendiko zaldia]]''': Euskal Herriko mendietan aurkitzen da zaldi arraza hau. Jatorrian nekazaritza lanetan erabiltzen zen, baina gaur egun haragitarako hazten da. Izaeraz gihartsuak, tamaina ertaineakoak eta landatarrak dira.
* '''[[Ordunteko behor|Lautzako zaldia]]:''' [[Gaztela|Gaztelako]] ipar ekialdeko zein Euskal Herriko mendebal ertzeko bertako zaldi arraza bat da.<ref>{{Erreferentzia|izena=The|abizena=Equinest|izenburua=Losino Horse|hizkuntza=en|data=2010-08-10|url=https://theequinest.com/breeds/losino|aldizkaria=Horse Breeds|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":10">Orozco Piñan, Fernando. (2009). ''Guia de campo de las Razas Autóctonas Españolas. Caballo losino..'' Bilbo: Ministerio de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino, 479-481 or. [[International Standard Serial Number|ISSN]] 978- 84-491-0946-1 : 978- 84-491-0946-1</ref> Tamaina eta ezaugarriak direla eta, [[Poney|pony]] sailkapenean sartzen da. Lehen baserri lanetan erabiltzen zen, eta gaur egun haragitarako eta zaldiketarako aproposa da.
* '''[[Nafar behoka|Nafar Behoka]]:''' Euskal Herriko bertako zaldia da. Beren tamaina eta ezaugarrien arabera pony bezala sailkatzen da. Desagertzeko arriskuen egon zen 1999 urtean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=ITG Ganadero|data=2011-07-13|url=https://web.archive.org/web/20110713064745/http://www.itgganadero.com/itg/portal/seccion.asp?S=3&P=17&N=79|aldizkaria=web.archive.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* '''[[Pottoka]]:''' Euskal Herrian bertako beste hainbat zaldi arraza egon arren, gehienek neurri batean edo bestean pottoka arbasotzat dute. Beren tamainaren arabera pony bezala sailkatzen da.
* '''[[Montxino zaldi|Zaldi montxinoa]]:''' [[Kantabria]], [[Burgos|Burgosko]] ipar aldea zein Euskal Herriko bertako zaldi arraza bat da.<ref name=":10" /> Tamaina eta ezaugarrien arabera pony bezala sailkatzen da.
==== Euskal Herritik desagertutako zaldi arrazak ====
Euskal Herritik desagertutako bertako zaldi eta asto arrazak honakoak dira:
* [[Nafar zaldi|Nafar zaldia]] (basatia ez den bakarra).
* [[Tarpan]]. Egungo bertako arrazetan eragin handiena izan zen zaldia da.
* [[Przewalski zaldi|Przewalski zaldia]].
* [[Equus ferus przewalski]]. Zaldi espezie hau uste da egungo przewalski zaldiaren arbasoa zela, Euskal Herrian nahiko hedatua eta labar-pinturetan agertzen dena.
* [[Enzebra]]. Izaera erabat ezaguna ez duen desagertutako ekidoak.
Egungo bertako zaldi arrazetan, pottokak, montxinoak, eragina izan zuela (tarpana baino txikiagoa) uste da.<ref>Jose M. Gomez-Taberna, La caza en la prehistoria. Asturias, Cantabria, Euskal Herria. Colegio universitario de Ediciones Istmo, 1980.</ref>
== Zaldiaren historia Euskal Herrian ==
[[Fitxategi:Auritzeko_zaldia_arra.JPG|thumb|320|Aurizko zaldia Ormaiztegiko bertako arrazen erakusketa batean]]
Bertako arraza askoren kasuen legez, adituak ez dira ados jartzen bertako euskal zaldi arrazen jatorriari buruzko zenbait puntuetan.
Dena den, argi dago bertako zaldi arrazek hainbat arbaso komunak dauzkatela. Hau dela eta, neurri handi batean, lautzako zaldiaren zein zaldi montxinoaren jatorria pottokaren jatorriarekin zer ikusirik handia daukala. Beraien jatorria, seguruenik, [[Azken glaziazio|azken izotzaldia]] eta gero, bertan geratutako zaldiak dira. Nafar behoka eta Auritzeko zaldiek antzineko pottoken eta kanpako zaldi arrazen eragina dute, txikiagoa nafar behokaren kasuan.
== Zaldia Euskal mitologian ==
Zaldia [[Euskal Herriko mitologia|euskal mitologiako]] irelu edo jeinua ere bazen.
* [[Atharratze|Atharratzen]] kontatzen zuten, Laxarrigibele izeneko harpean, Ahuskiko magalean, Alzaitik gertu, zaldi zuri bat bizi omen zela. Behin eskualde hartako mutil bat bahitu zuen. Mutila ez zegoen ondo integratuta bere inguruan.
* [[Berastegi|Berastegiko]] Etsoinberri baserriko neskame bat ere, era berean bahitu zuen Obantzungo lezean bizi zen beste zaldi batek. Baserrikoek behor bat zuten. Aberea egunero bidaltzen zuten mendira eta iluntzean jaso. Etxeko morroi-neskameak egunero egiten zuten lan hori. Ohitura zuten aurrenekoa behorra ikusten zuena, bere gainean etxera itzultzeko. Egun bat neskamea izan zen lehengoa behorra ikusten eta halaxe esan zuen: ''Horra hor gure behor beltza'', eta korrika abiatu eta aberearen gainera igo zen. Igo orduko behorra arrapaladan abiatu zen Obantzungo leizera eta bertan sartu zen bere zaldizkoarekin.
Morroia luze egon zen leize barnera begira bere lagunaren bila, baina ez zuen ezer topatu.
Baserriko bidean galdetzen zuen bere buruari: ''"ze behor klase zen hori"'' , orduna ikusi omen zuen Etsoinberriko benetako behorra sakon batean lasai lasai larretzen. Handik denboraldi batera, Etsonberrikoek arropa garbitzera joan ziren Itturrarango iturrira, eta bertan topatu zituzten bahitutako neskamearen belarritakoak eta eraztuna.
== Erreferentziak ==
<references />
== Ikusi gainera ==
* [[Zerrenda:Animalien hotsak]]
== Kanpo estekak ==
q4580prt81vkrzck4aye6d36osietj8
Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan
0
1212403
9968803
9961665
2024-11-14T10:16:42Z
Lasterketak
49276
/* Ikus, gainera */
9968803
wikitext
text/x-wiki
Hainbat motatako inskripzio ugarik erakusten dute erromatarrek garrantzi handia ematen zietela ur hornidurari eta obra hidraulikoei; aipagarrienak akueduktu, ''castella''<ref group="oh">''Castellum''a hiriko harresien ondoko biltegi bat zen, eta bertan isurtzen zen akueduktuetako ura. Zisterna hirukoitz batek osatzen zuen, eta tamaina bereko hiru hoditeria zituen. Hodi horiek elkarri lotuta zeuden, eta, urak muturretatik gainezka egiten zuenean, erditik deskargatzen ziren.</ref><ref>''ILS'' 5372; ''Vitruv''. 8.6.1.</ref>, ''cisternae''<ref group="oh">Cisternae etxeko edo landa eremuetako andelak ziren euri-ura biltzeko, eta gero erabiltzeko.</ref><ref>''ILS '' 4291</ref>, ''fontes''<ref group="oh">Fontes, ura lortzeko, lurrean induskatutako putzuak ziren.</ref><ref>''ILS ''3870.</ref> eta ''lacu''<ref group="oh">Hirietan lacus esaten zitzaien lurpeko urak ateratzen ziren urmaelei edo akueduktu bateko urak isurtzen ziren ur-biltegi irekiei, geroago etxeko kontsumorako edo arazketa-errituetarako erabiliko zirenak.</ref><ref>''ILS'' 5446. </ref> ziren. Dudarik gabe, material epigrafikoa da hiri-azpiegituraren sektorea ondoen erakusten duena<ref>Horster, M., 2014, 522. or. . </ref>. Akueduktuen bidez hirira heltzen zen ura, hiritar partikularrek beren putzuetatik edo beste iturrietatik eskura zezaketena baino askoz hobea zen.
Erromatarrek bazuten ur korrontearen onuren berri, baita urtegietako eta ibaietako ur edatearen arriskuena ere. Horregatik, Erromara heltzen zen ur edangarria iturburuetatik hartzen zen, baina beste helbururako erabilitakoak ibaietan edo urtegietan zuen jatorria. Uraren garbitasunak beti keztatu zituen erromatarrak. Augusto ere horretaz arazoturik zegoen, berak argitaratutako dekretuak adierazten duen moduan:
{{esaera2|''Inork ez du erabilera publikoko ura gorotzekin kutsatuko. Norbaitek egiten badu, isuna 10.000 sestertziokoa izango da.|}}
Eta agindua betearazteko, zinegotziei agindu zien barruti bakoitzerako bi gizon izenda zitzatela, egoiliar zein jabe izan. Pertsona horiek botere judiziala izango zuten uraren erabilera publikoarekin lotutako gaietan''<ref>Frontin. ''Aq''. 97.5-8.</ref>.'' Osasuna ziurtatze aldera, [[Neron|Neronek]] ura irakiten zuen, eta kristalezko ontzietan sartu eta gero, elurretan hozten zuen. Metodo horrek edari hotz baten gozamena bermatzen zuen, elurra erabiltzearen ondoriozko eragozpenik gabe. Vitruviok ere onartzen zuen ur guztia egositakoan osasuntsuagoa zela''<ref>Vitruv. 31.23.</ref>.''
[[File:RomaForoRomanoLacusCurtius.jpg|thumb|300px|<center>Erromatar foroko ''lacus Curtius''.</center>]]
== Iturri publikoak eta askak ==
Banaketa-andeletatik, ura eramaten zen berunezko edo terrakotazko hodien bidez kaleko iturrietara, bainuetara, [[Ninfeo|nymphaea]] izeneko iturri apaingarrietara<ref>''ILS'' 3861</ref>, eta, batzuetan, kontsumitzaile pribatuen etxebizitzetara. Zenbait kasutan, hiriko ura bigarren mailako tangetan banatzen zen erabiltzaileek hartu baino lehen.
Ura akueduktuetatik heltzen zen iturri publikoetara<ref>''ILS'' 3264, 5372.</ref> (''lacus, salientes, munera'')<ref>''LTUR'' 5.178. or.</ref>. Akueduktu bat eraiki eta gutxira, ura gainezka zegoen kale iturrietan eta bainu publikoetan, ekarritako ur guztia ez baitzen kontsumitzen. [[Sexto Julio Frontino|Frontino]]<nowiki/>ren arabera, Erroman 591 aska (''lacus'') zeuden<ref>Frontin. ''Aq''. 78.3.</ref>, erromatarrek egunero ur bila joan behar zuten tokietara. Depositu gehienen kokapena ezezaguna da, forumeko ''lacus Servilius''ena izan ezik. Azken hau, ''Aqua Marcia'' akueduktuko urez hornitzen zen, eta, azkenik, uraska horretako soberako urek ''[[Cloaca Maxima]]'' drainatzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 423. or.</ref>.
Oro har, putzu gehienak monolitikoak ziren, eta, drainatze zuzena ez izatean, ura bide eta galtzaden zehar isurtzen zen. Beste askok, ostera, harrizko hondoa zuten baina ura ere galtzen zuten. Galera horrek putzu ugari sortzen zituen, bertan bakterioak ugaritzeaz gain, beste agente infekzioso batzuk ere transmititzen ziren, bereziki janari, gorozki eta zabor hondakinekin konbinatzen zirenean. Iturri publikoak, [[Terma|termen]] antzera, harreman sozialetarako guneak ziren, hezetasun eta bero handiko lekuak izan arren, Brionesen ustetan, toki horiek gaixotasun askoren jatorria ziren<ref>Briones Dieste, V., 2018, 75-76 or.</ref>.
Bestalde, erromatar legea zorrotza zen ibai, ubide edo akueduktu baten ibilbidean legez kanpoko ur-bilketei zegokienez. Era berean, ur-bilketa horiek norberaren mesederako ur-ekarpenen helmugan (iturri eta urmael erromatarretan) egiteko debekuari buruzko legeak ere ezarri zituen, bai eta toki horietara aziendari edaten emateko eramatea ere. Hala ere, ura lapurtzeko debekuek ez zuten eraginik, baldin eta hartutakoa biltegietako ur geldoa bazen, edo gehienbat euri-urez osatutarik bazegoen, debekuak ur-korronteari baino ez baitzion erreferentzia egiten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.22.1.1-2, 4.</ref>.
== Baratzeak eta lorategiak ==
Baratzeak (''horti'')<ref>''LTUR'' 1.1. or.</ref> aberatsen aldirietako higiezinak ziren, non hirigune lanpetu eta osasungaitzetik ihes egin zezaketen. [[Serviar Harresiak|Serviar harresietatik]] kanpo kokatzen ziren: iparraldean, [[Pinzio|Pintzio]] muinoan eta [[Marteren Zelaia (Erroma)|Marteren Zelaian]]; ekialdean [[Eskilino]] muinoan, eta hegoaldean, [[Aventino|Aventinoan]]<ref>Duinker, H., 2015, 26. or.</ref>. Baratzeek eta lorategiek etengabeko ur-hornikuntza behar zuten guneko berdetasunari eusteko, eta hori lortzen zuten kontzesioen bidez edo, zuzenean, akueduktu batetik ura desbideratuz. [[Villa (Antzinako Erroma)|Villa]] askotan aurkitu dira berunezko hodiak, horietako asko estanpatuak, horrek adierazten du ur-hornidura etengabea zela eta presiopean iristen zela<ref>''CIL'' 11.3816.</ref>.
Nahiz eta maiz "plazer-lorategia" moduan itzuli, ''hortus'' hiri-familiaren aldiriko jabetza gisa har daiteke, kolomadi, estatua eta egitura arkitektonikoekin apainduta zegoena. Hiriaren erdialdetik ihes egiteko baliagarriak izateaz gain, erromatar aristokratek ortuen luxua erabiltzen zuten beraien artean norgehiagotzeko. Baratzeetako luxuak, izan ere, jabeen nahikeria islatzen zuen beste aristokrata batzuen bekaizkeria pizteko.
[[Printzealdia (Antzinako Erroma)|Printzaldian]] sortutako baratze berrietatik, Mezenasena izan zen aipagarriena, K.a. 40. urtean Eskilinoko zabortegien gainean jarri baitzuen bere hiri-inguruko ''hortus''a<ref>Purcell, N., 2007, 298. or.</ref>. Edonola ere, Prima Portako Augustoren eta Liviaren hiri inperialeko lorategien aurkikuntzari esker, egiaztatu da orain arte topatutako lorategi klasiko garrantzitsuenak hauek zirela. Batzuetan, Erromako baratzeak, parke modernoen antzera, publikoarentzat irekita zeuden. Horrelako tokiek euren jabeen izena zuten, ''Horti Torquatian''iren kasu. Haien jabea, Torkuato Silano, Neronek bere buruaz beste egitera behartu zuen K.o. 64an.
Lorategi horiek diseinatzerakoan, arkitektoek uraren mugimendua irudikatzen zen agertoki handi gisa interpretatu zuten. Bertan ugariak ziren ubideak, ur hodiak, urmaelak, iturriak eta haitzuloak. Arkeologoak, halaber, nabaritu ziren arteak lorategi erromatarrak hobetzen lagundu zuela, [[Ninfa|ninfen]] eta beste jainkosa batzuen eskulturen hondarrek, horma-pinturaren zatiek, eta mosaikoz estalitako bideek ondorioztatzen duten moduan<ref>Gleason, K., 2009, 10. or.</ref>.
K.o. I. mendean, ''viridiaria'' deituriko lekuak agertu ziren. Nicholas Purcellek berdegune horiek landare berdeen bilduma gisa interpretatzen du. ''Viridia'', agian, inportatutako zuhaitz, zuhaixka eta belar espezieen lorategia zen, baina, seguruenik, topia bat edo leku oparo eta oroitarazle gisa<ref>Ibid. 11. or.</ref>. Arkeologoentzat zaila da hileta lorategi eta ''hortus'' ezberdintzea, ''hortus'' eta ''cepotaphium'' deitutakoak sinonimotzat jotzen direlako. Inskripzioek eta literaturak, askotan, ez dute laguntzen ''pomaria, viridiaria, paradeisoi'' eta ''luci'' izenak ere, ''horti'' aipatzeko erabiltzen direlako.
Bodelek ondoko azalpena eman zuen. Bere ustez, ''viridiaria''k, zuhaitzez landatutako berdeguneak ziren, zolatutako edo itxitako eremu baten barruan, merkataritzarekin zerikusirik izan gabe. Inskripzioek ere ez dute informaziorik ematen lorategi horien izaerari buruz, baina iturri literario eta juridikoek baieztatzen dute ''viridiaria''k atseginerako diseinatu zirela. Bestalde, K.a. I. mendetik aurrera, lehenago Erromako aldirietako hileta-lorategi gisa erabilitako ''pomaria'' izeneko baratzeetan fruta-arbolen laborantza intentsiboa egiten zen, eten gabe hazten zen hiri-populazioa elikatzeko. Haatik, ez dago jakiterik motibazioak beti ekonomikoak zirenentz<ref>Bodel, J., 2018, 215-216 or.</ref>. Hirugarrenari dagokionez, idazle greziarrek ''paradeisos'' deitzen zieten lorategiko baratzei edo baso moduko berdegune horiei. Judutar eta kristauentzat adibiderik idilikoena paradisuko Eden lorategia zen, bertan begi aurrean hazten zena atsegina zelako, janaria ematen zuten zuhaitz guztiak barne. Tokia sortu ondoren, Jainkoari atsegin zitzaion, eta handik pasieran zebilen arratsaldeko haize gozoarekin. Azkenik, eta aurrekoari lotuta, ''luci'' deitutakoak eremu sakratuak ziren. ''Lucus'' izeneko basoan, jainko bat bizi zenez, gizakiaren erreinutik haratago egotean, beldurra eta errespetua pizten zuen<ref>Ibid., 218 or.</ref>.
Erromatar inperioaren hasieran, Erromako biztanleria handitu ahala, produktu freskoen eskaera gero eta handiagoa egin zen. Hori zela eta, [[Patrizioak|patrizioen]] zenbait familiak abagune ona ikusi zuten haien aberastasuna handitzeko, arbasoak lurperatuta zeuden hilobietako lurretan Erromaren aldiriko baratzetan nekazaritza intentsiboa egiteko. Ortu haietan, barazkiak eta fruituak ekoizteaz gain, animaliak hazten ziren. ''Pastio villatica'' izeneko prozedura horrek ura kantitate handitan eskatzen zuen<ref>Varro, ''Rust''. 2, pr.5.10</ref>. Baratzeek, hileta-monumentu baten inguruan kokaturik egotean, hilobiaren aintzatespen sakratu bera zuten, beraz, legeak larritasun berdinarekin zigortzen zituen bere instalazioetan egindako lapurretak, suntsiketak edo hilobiak profanatzea.
{{esaera2|''Sepulchri autem appellatione omnem sepulturae locum contineri existimandum est.''(Hilobi izenarekin, edozein ehorzketa-leku hartzen da kontuan)<ref>Ulp. ''Dig''. 47.12.3.2.</ref>|}}
Erromako ekialdean eta hego-ekialdean, hirietako akueduktu nagusietatik zetorren ura villak hornitzeko erabiltzen zela frogatzen duten froga ugari daude. Eskualde horretako inskripzio batek adierazten du villa batek ''Aqua Alsietina'' akueduktuaren ura (Augustok bere naumakiarako ekarritakoa) erabiltzen zuela<ref>''CIL'' 6.31566 = ''ILS'' 5796.</ref>.
== Ninfeoak ==
Bai mundu helenistikoan, bai erromatarren artean, iturburuen ur bizia eta iturriaren haitzulo naturalak begirunezko objektuak ziren. Ninfeoak, jatorrian, uretako ninfei eskainitako santutegiak ziren, askotan kobazulo baten barruan edo horren gertu<ref group="oh">Aristotelesen eskola Miezako ninfeo batean sortu zen.</ref>. Geroago, ninfeoek bilakaera izan zuten mundu helenistikoan eta erromatarrean hiri bateko iturri monumentalak bihurtu zirenean. Horrela, mota guztietako estatuekin apaindu, eta, normalean, akueduktu baten amaieran kokatu ziren<ref>''ILS'' 4315b, 4921b, 7124.</ref>. Erromako garai inperialera arte, izen horrek bere esanahi erlijiosoari eutsi zion. Poeta latindarren lanetan, hala nola, [[Tito Lukrezio Karo|Lukrezio]], [[Juvenal]] eta Servioren zenbait pasartetan, ninfeo ur korronte natural eta garbia zirela adierazten da<ref>Lucr. 1.927: ''iuvat integros accedere fontes''; Juv. 1.3.13: ''nunc sacri fontis nemus et delubra locantur''; Serv. Aen. 7.84: ''nullus enim fons non sacer.''</ref>. K.o. II. mendean, Frontinok iturrien izaera sakratua azpimarratzen zuen:
{{esaera2|''Fontium memoria cum sanctitate adhuc extat et colitur''. (Iturrien oroimena oraindik existitzen da, eta santutasunez gurtzen da).<ref>Frontin. ''Aq''. 4.</ref>|}}
Egileak ninfeo hitza soilik jatorrizko esanahi erlijiosoan erabiltzen zuen, baina denbora pasa ahala, ''nymphaeum ''askoz zentzu zabalagoan erabili ohi zen. ''Linfa ''hitzak iturburuko ur garbiari egiten zion erreferentzia, ninfeoko funtsezko osagaiari. Baliteke gero ninfa eta linfa hitzak nahastea, eta ninfa azkenean lorategien iturri monumentalerako erabiltzea, askotan luxu eta distira handikoak. Bertan, erromatarrek freskotasuna eta atsedena bilatzen zuten, elementu erlijiosoen ordez, dekorazioa eta aisiaren gozamena ezarriz<ref>Van Aken, A. R. A., 1951, 272-273. or.</ref>. Ninfeoen jatorria greziar kulturan zegoen arren, erromatar arkitektoek egitura helenistikoa berritu zuten eraikin gangaduna bihurtuz, kasu askotan zutabeek eutsia, gutxi gorabehera basilika baten itxura hartuz.
[[File:Egeriacaffarella.JPG|thumb|300px|<center>Egeria ninfeoa.</center>]]
Funtsean, ninfeoa estuki lotuta zegoen paisaiarekin, eta, beraz, ez zuen atxikimendurik garai helenistikoko herritar-bizitzarekin, garai bereko erromatar jauregiekin baizik. Zaharrenak villa Adrianaren lau ninfeoak ditu, K.a. I. mendekoak, eta villa ad Esedra Anguillara inguruko biak, berriz, Silaren garaikoak dira. Erromako ''Nymphaeum Severi Alexander'' izenekoa iturri apaingarria (''munera'') eta banaketa-andel (''castellum divisorium'') baten konbinazioa zen. [[Ponpeia|Ponpeiako]] ninfeoek santutegitxo (''[[sacellum]]'') baten antza dute gehienetan, zenbaitetan, koba formakoa, eta askotan [[edikulu]]-elementuekin<ref group="oh">Aedikula: aedesen txikitzailea. Antzinako erromatar erlijioan, frontoi edo taulamendu batez osatutako santutegi txiki bat zen, zutabe pare batez sostengatua, non estatua bat jartzen baitzen. Apaingarri gisa erabiltzen zen</ref>. Haien forman eta planoan antzinako ninfen santutegiaren ezaugarri batzuk antzeman daitezke.
Ninfeoak garai erromatar berantiarreko etxebizitzaren elementu bereizgarrienetako bat izaten jarraitu zuen. [[Ostia (Antzinako Erromako hiria)|Ostian]] agertu direnak antzinate berantiarraren garaiari dagokie, eta garai bereko Erromakoak eta probintzietakoak oso antzekoak dira. Horien adibideak dira [[Zelio]] muinoko etxea eta Ostiako domus Becatti. Jatorriz, ''lararium''a, ninfeoa bezala, gurtzarako landa-santutegia izan ohi zen. Lararioa ninfeoa baino gutxiago mugatzen zen lorategira, non ura funtsezko elementua baitzen<ref>Van Aken, A. R. A., 1951, 274-281. or.</ref>. Beraz, ''lararium''ak antzinako erromatar etxebizitzaren ([[domus|''domus'']]) aldare sakratu txiki bat ziren, non jainkoei edo etxeko izpiritu zaintzailei (''[[Larak|lares]]'') eskaintzak eta otoitzak egiten baitzitzaizkien. Patrizioen etxebizitzetan, lararioa, orokorrean, atarian (''[[Atrio|atrium]]''ean) kokatzen zen (erromatarren etxebizitzen patio nagusia), baina ataririk ez zuten etxe xumeenetan, sukaldea zen lararioaren tokia, su nagusitik hurbil. Etxebizitzetan ere larario bat baino gehiago egon zitekeen, bai barruko geletan, bai kanpoaldekoetan<ref>Dasen, V., 2010, 113. or.</ref>. Augustoren garaitik aurrera, sarritan lorategian hasi zen jartzen.
== Urmaelak eta putzuak ==
''Lacus''ak edo askak, harlangaitzazko egitura izan ohi zuen<ref>''ILS'' 5779; Frontin. Aq. 129.</ref>, baina zulo naturala ere izan zitekeen, zenbait kasutan, indusketa artifizialaren bidez edo lur-presa txiki baten bidez handitua. Landetxeetan, ur-erreserbak induskatutako putzuetan eta urmaeletan gordetzen ziren, eta Erromako biztanleek, berriz, beren kontsumorako ura zisternetan edo ur-andeletan metatzen zuten. Etxebizitzetan aurkitutako urmaelak hainbat neurritakoak ziren eta gehienek 6-100 m3-en arteko edukiera zuten. Antza denez, euri-urez betetzen ziren, eta zisterna horietako ura eskuz atera behar zen etxeko kontsumorako. Hirietan, zisternak etxe estandarraren parte ziren, eta kanalizazio bati lotuta zeuden euri-ura gordetzeko; villetan, berriz, zisterna horiek ''[[impluvium]]''aren azpian zeuden. Horietaz gain, beste 200-700 m3 arteko zisternak aurkitu dira. Andel handi horiek villen teilatutik jasotako euri zaparradekin elikatzen ziren. Bestalde, erdi lurperatuak zeudenak mendi-hegaletako terrazetan villetatik urrun egotean, uste da akueduktu edo tamaina txikiko hodien bidez elikatzen zirela. Horietatik ez zegoen zertan ura eskuz atera; lur mailako irteera batetik idoki zitekeelako, seguruenik ixteko giltza baten bidez kontrolatuta<ref>Wilson, A., 2009, 735. or.</ref>.
''Impluvium''a teilatuetako ''[[Compluvium|complubium]]''etik zetozen euri-urak biltzeko urmaelen sistema bat zen, ''domus'' baten barneko patioan zegoena. Normalean marmolezkoa izaten zen patioko zoruaren azpitik 30 cm-ra urmaela, eta gainazalaren azpiko zisterna bati konektatuta. Tanke horren ura, gehiegizko bero-aldietan, erabil zitekeen etxeko beroa erregulatzeko. Urmaelen zoladura porotsua izan ohi zen, eta bestela, zulaturiko harrizko baldosaz eginda zegoen. Horrela, arroan eroritako ur kantitate handi bat zirrikituetatik iragazi ondoren, legar eta hareazko geruzetatik lur azpiko depositu batera heltzen zen.
Urmaelaren ondoan kokaturiko putzu batetik, kubo eta soka baten bidez erraz irits zitekeen ur hornikuntza pribatu, iragazi eta naturalki hoztu horretara. Sistema pentsatuta zegoen, euri-aldietan, iragazkitik igaro ezin zen gehiegizko urak urmaela gainezkatu eta eraikinetik ateratzeko, gainazalean geratzen zen edozein sedimentu edo hondakin arrastaka eramanez. Sasoi beroetan, ura atera zitekeen zisternatik (edo esklaboek ''domus''etik kanpo ekarrarazi) eta urmaelean hustu, lurrunketak atari osoa eta gainerako gelak hozteko. Hori zen garai hartan hozte pasiborik ohikoena.
Tiber ibaiaren eskuinaldeko auzoetako bizilagunek, ostera, putzuz hornitu behar izan zuten, Trajanok bere izena zuen akueduktua inauguratu zuen arte (''Aqua Traiana'')<ref>Carcopino, J., 1984, 69-70. or.</ref>. Hiriko espazio publikoetan ere antzeko ur-hornidurak zeuden, eta asko erabili ziren, harrizko kareletako markek erakusten duten moduan. Nahiz eta edateko ez izan, zenbait merkatu eta villatan urmaelak eta putzuak zeuden, arrainak saldu arte bizirik egon zitezen<ref>Varro ''Rust''. 3.3.2.5.</ref>. Itsas arrain-haztegiak [[Ostia (Antzinako Erromako hiria)|Ostia]]<nowiki/>tik ekarritako itsas urarekin betetzen ziren, baina ur gezakoek akueduktuetako ura erabiltzen zuten, kanalizazio baten bidez ekarritakoa<ref>Espinosa, M., 2015, 63. or.</ref>.
== Termak eta bainu publikoak ==
Akueduktuei esker, Erromako ur-hornidura ziurtatu zen. Ur gehienak erromatarren bainurako grina asetzen zuen. Hain zuzen ere, K.a. 33. urtean, 170 bainu zeuden Erroman, baina Inperioaren garaian, horien kopurua 1.000 ingurukoa izan zen. Bainu publiko eta termen ugaritasunak agerian uzten du erromatarren higiene publiko eta pertsonalarekiko estimua, emakumeak eta esklaboak barne<ref>Cilliers, L., 2010, 71 or.</ref>. Erromatarrek higienearekin eta osasunarekin lotzen zituzten bainuak, [[Asklepio]]<nowiki/>ren eta haren alaba [[Higia (mitologia)|Higia]]<nowiki/>ren estatuak bainuetako dekorazioan ohikoak baitziren. Jarraian aipatutako termak garrantzitsuenak ziren, gehienak inperioaren lehen fasean eraikiak.
<center>
{|class="wikitable"
|+
! rowspan="2" |Erromako termak
!Termaren izena
|<center>Agripa</center>
|<center>Neron</center>
|<center>Tito </center>
|<center>Sura</center>
|<center>Trajano</center>
|<center>Karakala</center>
|<center>Dezio</center>
|<center>Diokleziano</center>
|<center>Konstantino</center>
|-
|'''Eraikuntza- urtea'''
|<center>K.a. 25</center>
|K.o. 64
|K.o. 80
|K.o. 100
|K.o. 104
|K.o. 202-216
|K.o. 250
|K.o. 298-306
|<center>K.o. 320</center>
|}</center>
Bainatzeko instalaziorik handienak [[Karakalaren termak|Karakalaren]] bainuetxeak ziren, K.o. III. mendearen hasieran eraikiak. Karakala enperadoreak bainuontziak kontsumitutako ur kantitate izugarria asetzeko, beste iturri bat gehiago aprobetxatu zuen ''Aqua Marcia'' akueduktuarena osatzeko. Bainu konplexu handiak egun batetik bestera betetzen zen zisterna handi batekin osa litezke, eguneroko funtzionamendu orduetan emari gehiago emateko<ref>Deming, D., 2020, 154 or.</ref>. Erromatarrek bainurako zaletasuna zela eta, ez zen harritzekoa bainuetxeak ehunka lanpostuko benetako industria bihurtzea, hots, hirugarrena zen armadaren eta eraikuntzaren ondoren. Neronen termetan ''vilicus thermarum Neronianarum'' estatus juridikoa erabili zen establezimenduaren arduradun nagusia izendatzeko, zeina erromatar hiritarra edo, gutxienez, libertoa izan behar baitzen<ref>''ILS'' 5173.</ref>. Ikertzaile modernoek ere, Erromako terma pribatu eta inperial handietako langileak sei kategoriatan banatu dituzte, arduradun nagusia ''balneator''<ref>''ILS'' 3300.</ref> deitutakoa zen, hau gabe, termek ezin zuten funtzionatu. Establezimenduaren lanpostu teknikoak eta mantentze-lanen artean, trebatu gabeko langileak, isurleak, hornitzailea zeudenk, baita ''fabri balneatore''<ref>''ILS'' 7718a.</ref> izeneko langile kualifikatuak ere. Beste esklabo eta libertoak bainulariez arduratzen ziren, adibidez igurtzaileak (''unctore'')<ref>''CIL'' 6343</ref>, depilatzaileak eta masaje-emaileak gorputzaren zainketan espezializatuak zirenak<ref>Carlsen, J., 2016, 1-3. or.</ref>.
Erromatar termak zenbait gelez osatuta zeuden. Lehena ''[[Apoditerium|apodyterium]]''<ref>''ILS'' 5707.</ref> edo jantzitegia, non erabiltzaileak arropaz aldatzen ziren. ''Apodyterium''etik bainu beroko gela nagusira (''[[caldarium]]'') igarotzen zen, eraikinaren erdian kokatuta zegoena tenperatuta mantentzeko. Hurrengo gela ''[[frigidarium]]''a zen, bainu hotzak hartzeko. Zenbaitetan, ''frigidarium''aren instalazioekin lotuta ur hotzeko igerileku handia (''[[natatio]]'') zegoen. Azkenean, bainu epelak hartzeko gelak (''[[tepidarium]]'')<ref>''ILS'' 5711.</ref> eta izerditzeko gelak (''[[sudatorium]]'') bainuen ibilbideari amaiera ematen zioten. Lurpeko berokuntzaz baliaturik (''[[Hipokausto|hipocaustum]]'') berotzen zituzten zenbait gela. Berokuntza kanalak zoruaren azpitik ez ezik, hormetatik ere igarotzen ziren, honela gela osoa sistema horrekin (''suspensura'') berotzen baitzen<ref>Fagan, G. G., 2006a, 380. or.</ref>.
Bainu konplexuek, beste osagarrien artean liburutegia, gimnasioa, masaje gelak, jatetxeak, antzerkiak eta ninfeoak zituzten<ref>Oetelaar, T., 2014, 2. or.</ref>. Gimnasioetako ''[[palestra]]'' izeneko ariketa-patioan bisitariek kirol egin zezaketen, edo ninfeoen edertasunaz gozatuz, iturriz eta monumentuz apainduta. Beste atseden lekuak lorategiak eta pasealekuak ziren. Gainera, liburutegiek eta museoek, aukera ematen zieten bertara joaten zirenei aisiaz gozatzeko<ref>Carcopino, J., 1984, 407 or.</ref>. Horretaz gain, bainuen kanpoko aldean, arkupeetan, era guztietako dendak (''tabernae'') zeuden, esaterako, jakiak saltzen zituztenak, medikuen kontsultak<ref>Cilliers, L., 2012, 50. or.</ref>, eta burdelak<ref>Caldwell, J. C. 2004, 7.or.</ref>.
[[File:Baths of Caracalla, facing Caldarium.jpg|thumb|300px|<center>Karakalaren termak</center>]]
Bainuetan, harreman sozialak sakontzen ziren, eraikinaren barruko zein kanpoko zerbitzu guztiei esker. Hala ere, jarduera sozialaren arlo garrantzitsuenetako askok —afariak, elkarteak, bainu pribatuak eta gimnasioak— gutxieneko aberastasun maila eskatzen zuten. Plebeioen artean pribilegiatuenak errespetarazi zitezkeen gizartean beren gaitasun ekonomikoari esker edo eragin handiko ugazaba bat zutelako<ref>Morley, N., 2006, 34. or.</ref>. Erroman berdintasunezko gizartea izatetik urrun bazegoen ere, klase-bereizketak, itxuraz, desagertzen ziren bainuetan. Maila sozioekonomiko guztietako kideak, enperadoreetatik hasi eta eskaleetaraino, ia pribatutasun indibidualik ez zuten komun publikoetan biltzen ziren<ref>Scobie, A., 1986, 429. or.</ref>. Bainu handienak leku zaratatsuak ohi ziren. Han bainulariak biltzen ziren afaltzeko; edateko eta abesteko; saltzaileek oihuka haien produktuak ezagutarazteko; prostitutak bezeroak bilatzeko; eta lapurrak oharkabeak aurkitzeko<ref>Fagan, G. G., 1999. 38-39. or.</ref>.
Gorputzaren garbitasuna ikusten zen termetan klasikoak ere akats batzuez ohartu ziren. [[Marko Valerio Martzial|Martzialek]], adibidez, osasungarritasun-ohitura txar batzuk salatu zituen<ref>Mart. Ep. 2.42, 2.70, 6.81.</ref>, eta [[Seneka]], aldiz, kexu zen erabiltzaileek zarata eta oihu jasanezinak egiten zituztelako uretara sartzen eta irteten ziren bakoitzean<ref>Sen. ''Ep''. 56.2. 60</ref>. Beste ohitura txar bat zen termetan jatekoa eta edatekoa, jendea eraikinetik, eta oreka galdu gabe, irteteko gai ez izan arte<ref>Mart. ''Ep''. 12.70.5.</ref>. Hau gutxi balitz, [[Petronio|Petroniok]] salatu zuen termetan sexua praktikatzen zela, baita toki haietara batzuk joaten zirela bikotearen bila geroagoko sexu-harremanak izateko<ref>Petr. 73, 91, 92.</ref>.
Bainu publikoak K.a. II. mendean agertu ziren. Batzuetan, gizonezkoak eta emakumezkoak bereizirik<ref>''ILS'' 5684.</ref> baina beste batzuetan ez, eta, hasiera batean, ordaintzekoak baziren ere, Agripak doakotasuna normalizatu zuen<ref>Cass. ''Dio'' 49.43.</ref>. K.a. 30 inguruan, [[Vitruvio|Vitruvioren]] ustez, bainuetako gela beroetan emakumeak eta gizonak elkarrekin egoten ziren<ref>Vitruv. 5.10.1.6.</ref>,. Gainera, kultur praktika bihurtu zen mende hartan, gizonak eta emakumeak elkarrekin biluzik bainatzea<ref>''ILS'' 5683; Fagan, G., 2005, 27. or.</ref>. [[Plinio Zaharra|Plinio Zaharrak]] ere adierazi zuen emakumeak gizonekin batera bainatzen zirela<ref>Plin. ''HN'' 33.153.</ref>, eta Martzialek froga ugari eman zuen elkarrekin banatzearen ohituraz<ref>Mar. ''Ep''. 3.51, 3.72, 6.93, 7.35, 11.75.</ref>. Ildo honetan uler liteke, beraz, [[Publio Ovidio|Ovidioren]] eta [[Juvenal|Juvenaleren]] adierazpena, askotan, bainuak maitaleen topaguneak zirela<ref>Ovid. ''Ars''. ''am''. 3.638; Juv. 6.418.</ref>. Alabaina, [[Hadriano]]<nowiki/>ren aginduz, bainuak banandu ziren sexuen arabera K.o. II. mendean, bakoitzerako ordutegi ezberdina jarriz<ref>''SHA'' ''Hadr''. 18.10; Carcopino, 1942, 410. or.</ref>. Antza denez, [[Hadriano|Hadrianoren]] agindua ez zen betetzen, [[Alexandro Severo]]<nowiki/>k praktika hori berriz debekatu zuelako. Azkenean, [[Heliogabalo|Heliogabalok]] bainu mistoak berriro onartu zituen<ref>''SHA Hadr''. 18.10; Sev. ''Alex''. 24.2.</ref>.
Erromatarren bainuekiko zaletasunak, eta instalazio haiek beti jendez gainezka egoteak ezusteko egoerak sortzen zituzten. Haietako batean, [[Livia Drusila|Liviak]], Augusto enperadorearen emaztea bere bainu gelan zegoela, gizonezko talde bat, biluzik, ustekabean sartu zen. Hori bere kastitate eta apaltasunerako iraingarritzat hartzen zenez, ondorioa gizonezkoen exekuzioa izango zen. Alabaina, emakumeak bizia salbatu zien esatean bera bezalako emakume kasta batentzat antzekoa zela gizon haien biluztasuna edo estatua batena ikustea<ref>Cass. Dio 58.2.3.</ref>.
Beste ikuspegi baten aldetik, ordea, Senekak uste zuen bainuak oso toki aproposak zirela lapurrentzat<ref>Sen. ''Ep''. 56.2.</ref>, maila sozioekonomiko guztietako kideak biltzen zirelako, eta, ondorioz, pribatutasuna eskasa zelako. Ustekabe desatsegin bat saihestekotan, dirudunek beren esklaboekin leku haietara hurbiltzen ziren, edo gaizkileak (''capsarii'')<ref>''CIL'' 6.3952.</ref> kontratatzen zituzten beren ondasunak zain zitzaten<ref>Paul. ''Dig''. 1.15.3.5.</ref>. Jende arrunta, ostera, fidatu behar zen bainu bat hartzen zuen bitartean ez ziotela arropa lapurtuko<ref>Plin. ''Ep''. 3.14.6.4.</ref>. Horren harira, [[Apuleio]] idazleak uste zuen bainuetan adineko emakumeei lapurtzea desohoragarria zela<ref>Apul. ''Met''. 9.21.</ref>. Lapurrak, oro har, eta bainuetakoak, bereziki, harrapatuak izanez gero, meategietara edo herri-lanetara kondenatzen zituzten; batzuetan, ordea, epailearen zigorra arinagoa izaten zen, gaizkile gehiegi zeudelako<ref>Paul. 5.3.5; Paul. ''Dig''. 47.7.1.</ref>.
Senekak komunen masifikazioari egozten zion lapurrak eta bestelako gatazkak ugaritzea, Katon Zaharrari gertatu zitzaion bezala<ref group="oh">Katon bainuetan zegoela, beste erabiltzaile batek berarekin topo egin zuenean, Katonek ez zion ezer esan. Erasotzailearen aurka zergatik ez zuen neurririk hartu galdetuta, bere handitasun morala erakutsi zuen, esanez ez zela konturatu norbaitek jo zuela</ref><ref>Sen. ''Dial''. 4.32.2.</ref>. Masajistek termetan harrera handiko zerbitzua eskaintzen zuten, baina baliabide ekonomiko gutxikoek ezin zuten erabili<ref>Juv. 6.421.</ref>. Bestalde, bainulariek ezin zuten beren burua behar bezala igurtzi igerilekuen (''labrum'') aurrean ''strigilis'' izeneko harraskagailuarekin esklaboen laguntzarik izan ezean, zerbitzua doakoa ezbaitzen.
{{esaera2|''Historia Augustaren pasadizo batek adierazten du termetako erabiltzaile askoren baliabide ekonomikoak urriak zirela. Horren arabera, Hadriano enperadorea sarritan bainatzen zen terma publikoetan, bere menpekoekin nahastuta. Egun batean, armadan ezagutu zuen beterano bat ikusi zuen, sorbalda caldariumeko adreiluzko hormak estaltzen zituen marmolaren kontra igurzten, eta galdetu zion ea zergatik igurzten zen horrela. Soldadu ohiak erantzun zion egitearen arrazoia zen esklabo bat ordaintzeko dirurik ez zuela. Orduan, enperadoreak berehala esklaboak eta dirua eman zizkion. Hori ikusirik, biharamunean, bainulari asko hormaren kontra hazkatzen hasi ziren enperadorearen eskuzabaltasuna lortzeko. Baina Hadriano azkarrago izan zen eta gomendatu zien zerbitzu hori elkarri emateko. Enperadorearen biografoak esan zuenez, egun horretatik aurrera, elkarri hazka egitea termen moda-joko bat bihurtu zen''<ref>''SHA Hadr''. 17.6.</ref>.|}}
Termak eta iturriak harreman sozialetarako lekuak izan arren, hezetasunezko eta bero handiko tokiak ere baziren. [[Zeltso|Zeltsok]] hainbat gaitzak hobetzeko bainuak hartzea gomendatu zuen, hala nola sukarrak, buruko minak, eztul iraunkorra, paralisia, beherakoa, disenteria, zizareak, hesteetako arazoak, gonorrea, aftak, amorrua edo ezkia<ref>Celsus ''Med''. 2.12.</ref>.
Gaixoak eta osasuntsuak maiz bainatzen ziren elkarrekin, medikuek inoiz edo behin gomendatzen baitzieten beren pazienteei bainuak bisitatzea beren balio terapeutikoengatik. Antza denez, gaixoek nahiago zuten bainuak eguerdian edo gauean bisitatzea, jendeak gutxien egiten zuenean. Ildo horretan, Hadrianok erabaki zuen gaixoek bainuak har zitzatela osasunerako onuragarritzat jotzen baitziren, baina bakarrik zortzigarren ordura arte (arratsaldeko hirurak edo laurak inguru)<ref>''SHA'' ''Hadr''. 22.7.</ref>. Era berean, infamiaz leporaturik zeudenei, hala nola emagaldu, lurperatzaile, gladiadore eta abarrei, bainurako arratsaldeko azken orduak gordetzen zitzaizkien, herritar arrunten begietatik kanpo zeudenean<ref>Mart. ''Ep''. 3.93.13.</ref>.
Erromatarrek desinfektatzailerik ez zutenez, igerilekuetako urak aldian-aldian husten ziren eta tokia garbitzen zen<ref>Gigante, L., 2006.</ref>.Zeltsok berak ohartarazi zuenez<ref>Celsus ''Med''. 5.28.</ref>, termak giro onak ziren zenbait patogeno garatzeko, hala nola, gorotzez, ahoz edo airez transmititutakoak, eta larruazaleko gaixotasunekin edo zauri irekien kutsadurarekin lotutakoak.
Zeltsok bainu epelak gomendatu zituen, bazkaldu aurretik, osasun eskaseko pertsonentzat. Horiek, bainatu aurretik, ibilaldi labur bat egin behar zuten, eta, bainutokirik ez balego, gorputza igurtzi eta gero, eguzkitan edo leku bero batean jarri behar zuten. Bainulariak igerilekuan sartu orduko, ''tepidarium''ean eseri behar ziren atseden bat hartzeko, eta ondoren, igerilekuan hankak sartu. Prozedura hori hainbat aldiz errepikatu behar zen, eta uraren irteera bakoitzaren ondoren, gorputza igurtzi behar zuten, bereziki uretan sartutako atala, olioaren, ardoaren eta gatz ehoaren nahasketa batekin, eta horren ostean, aurpegia garbitu behar zuten, ur bero eta hotza txaxandakatuz. [[Zeltso]]<nowiki/>k ez zituen horrelako pertsonentzat bainu beroak gomendatzen<ref>Celsus ''Med''. 1.3.4.</ref>. Pliniok ere esan zuen burua ur beroarekin garbitzea, eta lurrun beroarekin eta gero ur hotzarekin igurtzi ondoren, osasungarritzat jotzen zela<ref>Plin. ''HN'' 28.55.</ref>.
Ekimen pribatua maiz etorri zen estatua laguntzera, batez ere azpiegitura zibiletan eta zerbitzu publikoetan, zeinen mantentzea erromatarrentzat garestia baitzen. Horregatik ohikoa zen, bizirik edo testamentuen bidez, komunitateari dohaintzak egitea, emailearen izena ordaindutako lanaren ondoan zizelkaturik ikustearen truke, eta horrela bermatuz bere oroimenak denboran zehar iraungo zuela. Hori dela eta, argigarri iruditzen zaigu hau bezalako adibideak non partikularrek beren diruarekin ordaintzen baitzuten ur-ekartzea<ref>''ILS'' 5776. </ref>, edo bainu publikoak zaharberritzea<ref>''ILS'' 6988.</ref>.
== Gimnasioak ==
[[Gimnasio]]<nowiki/>en izaera publikoa eta pribatua izaten zen, eta, askotan, beste konplexu handiago batzuekin lotuta zeuden, hala nola bainu publikoekin edo inperialekin. Terma inperialetan, bai Erromako hiritarrek bai esklaboek doako sarbidea zuten, non bainuez gain, gimnasioaz, liburutegiaz eta hainbat aisialdiz goza baitzezaketen<ref>Kron, G., 2012, 231. or.</ref>.
[[File:Cavea del ginnasio 2.jpg|thumb|300px|<center>[[Sirakusa]]<nowiki/>ko gimnasioren kabea</center>]]
Augustoren garaiko bainu eta gimnasioren arteko aldea txikia zen; batzuetan, inskripzioek bi izenak erabiltzen zituzten establezimendu bera aipatzeko: ''gymnasium'' eta ''balineus''<ref>Israelowich, I., 2015, 120. or.; ''ILS'' 5720.</ref>. Gerora, badirudi aldaketa eman zela. Izan ere, Hadriano enperadorearen garaian, kirolariek ''curia athletarum'' izeneko etxea zuten Trajanoren bainuetxeen inguruan<ref>''CIL'' 6.10154.</ref>. Gimnasioa atletismoa entrenatzeko eta praktikatzeko zen, zeinen instalazioak estalita zein aire zabalekoak baitziren, baita maisuen nahiz filosofoen elkargune bat ere non adimena eta gorputza entrenatzen baitzen; [[palestra]], berriz, teknikoki borrokalarientzako eta boxeolarientzako eskola bat zen. Erromatarrei ariketa fisikoa egiteko ohitura antzinako Greziatik zetorkien. Eskola hipokratikoaren mediku-filosofoen arabera, osasuna lortzeko beharrezkoa zen arimaren eta gorputzaren arteko oreka. Beraz, [[Galeno]], [[Platon]]en antzera, gimnasia eta musika gazteen heziketan integratzearen aldekoa zen, kontuan hartuta haien eragin positiboa gorputzean eta ariman<ref>Rodríguez-Moreno, I., 2020, 218. or.</ref>. Erromatarrek arreta handia jartzen zieten bainatzearen osasunerako onurei, eta zenbait medikuk gomendatzen zuten, batez ere Asklepiades Bitiniakoak, gaixotasunak prebenitzeko ariketa fisikoaz gain, dieta ona eta ohiko bainua egitea<ref>Plin. ''HN'' 26.7.</ref>.
== Tenpluak ==
Erromako zenbait tenplu jainko-jainkosak uraren eta osasunaren arazte-alderdiarekin (''lustratio'') erlazionatuta zeuden<ref group="oh">Lustratioa garbiketa-erritu bat zen, non jainko jakin bati animalia baten sakrifizioa eskaintzen baitzitzaion helburu bat lortzeko. Haur jaioberriei zegokienez, gurasoek jaiotzatik dies lustricus delakoaren zeremoniara arte eskuratutako edozein izpiritu kaltegarritik libratu nahi zituzten, hau da, jaio eta bederatzi egunera gizonezkoentzat eta zortzi egunera emakumezkoentzat.
</ref>, haietako batzuk greziar mitologiatik hartuak ziren eta beste batzuek erromatar jatorria zuten. Ezagunenak honako hauek izan ziren : [[Apolo]]<ref>''CIL'' 6.27.</ref>, [[Asklepio]]<ref>''CIL'' 6.6.</ref>, Salus<ref>Livy 9.43.25; 10.1.9; Plin. ''HN'' 35.19; Plut. ''Cat. Mai.'' 19.3.</ref>, Fever<ref>Cic. ''Nat. D.'' 3.63.</ref>, [[Higia (mitologia)|Higia]]<ref>''ILS'' 3514.</ref>, [[Makaon (mitologia)|Makaon]]<ref>Retief, F.; Cilliers, L., 2010, 3-4. or.</ref> eta Agatodemon<ref>Ogden. D., 2013, 286-309. or.</ref>, besteak beste.
Frontinoren esanetan, urak propietate sendagarriak zituen, eta ''[[Juturna]]'' eta [[Kamenak|''Kamenae'']]<ref>''ILS'' 7772</ref> iturburuak gurtzen ziren gaixoak sendatzen zituztelako ustean<ref>Frontin. ''Aq''. 4.3.1.</ref>, beraz, pazienteak hurbiltzen ziren osasun-tenplu horietara bai jainkoaren presentziagatik bai ur sendagarrien itxaropenagatik. Gaixoak tenplura iritsi orduko, urarekin garbitzen ziren; geroago, erritu iatromatiko izenekoetan ura erabiltzen zen orakulu-ametsetan sartu aurretik; eta, azkenik, santutegiko ura erabiltzen zen sendatze-erregimen baten parte gisa<ref>Israelowich, I., 2015, 117-118. or.</ref>.
== Etxebizitzak eta ostatuak ==
Zalantzarik gabe, villak eta jauregiak ur kontsumitzaile handiak ziren euren biztanleen eta animalien eguneroko beharrak asetzeko. Ur-beharra hain zen handia, non kanal eta hodien bidezko hornidura etengabea beharrezkoa baitzen, eta hori nahikoa ez bazen, askotan jabegoan bertan putzuak egiten zituzten<ref>Vitruv. 8.8.1.4.</ref>. Etxeetako egoiliarrek ura behar zuten elikagaiak prestatzeko, garbitzeko, komunetan erabiltzeko eta lorategiak ureztatzeko, baina [[Publio Papinio Estazio|Estaziok]], ''Silvae'' lanean aipatu zuen bazegoela Anio ibaian jarritako sifoi-hodi bat, Manilio Vospisio patrizioaren villa urez hornitzeko<ref>Stat. ''Silv''. 1.3.65.</ref>.
Hiritarrak iturri publikoetara joaten ziren ur bila zeramikazko pegarrekin, nahiz eta hauek, askotan, kutsaduraren transmisio-agenteak izan. Bestela ere, ur etenek eragindako hornikuntza falta aurreikusteko, etxeko andeletan jasotzen zuten euria<ref>Scobie, A., 1986, 424. or.</ref>.
[[Vitruvio]]<nowiki/>k zioenez, landetxeek bi bainu mota izan zitzaketen: bat ur hotzekoa eta bestea ur berokoa. Lehena sukaldetik gertu egon behar zen, ur-horniduratik gertu, morroiak baina zitezen. Bigarren bainu motari dagokionez, emakumezkoenak eta gizonezkoenak independenteak izan arren, elkarren ondoan egon behar ziren labe bereko beroa aprobetxatu ahal izateko<ref>Vitruv. 5.10.128, 6.9.154.</ref>. Kolumelaren iritziz, landetxeetako bainuak eguzkia sartzeari begira ezarri behar ziren, udan, eguerditik arratsaldera arte argiturik egoteko. Halako eraikinetan komunak apainduta egon ohi ziren, baina erromatar guztiek ez zuten diru askorik inbertitu instalazio horien apainketan, [[Eszipion Afrikarra]]<nowiki/>rekin gertatzen zen moduan. Kasu honetan, [[Seneka]] harrituta geratu zen haren villa<ref>''LTUR'' 1.110. or.</ref> bisitatu zuenean eta haren bainu xumean erreparatzean
{{esaera2|''Nork erabil lezake gure garaian horrelako bainu bat? Gizon bat pobre eta zekentzat hartzen da bere komunean erliebe handi eta baliotsuak agertzen ez direnean''<ref>Sen. ''Ep''. 86.6-11.</ref>}}.
Villetako lorategiak (''[[Peristilo|peristiloa]]''), jangelarekin batera (''[[Triklinio|triclinium]]''), funtzio publiko bat betetzen zuen, baina hor sartzeko beharrezkoa zen gonbidatua izatea. Lorategiak edertzen ziren estatua eta iturriekin ikuspegi atseginak lortzeko. Luxu-handikeriaren bidez, jabeek gonbidatuak txunditu nahi zituzten beren aberastasunen tamainari buruzko ideia emanez<ref>Fagan, G. G., 2006, 377. or.</ref>. Augustoren garaiko erromatar villetako arkitekturan naturalismoa bilatu zen, batez ere lorategi-[[Peristilo|peristiloan]], paisaiaren lorezaintza erakustaldi bikaina lortu zuena. Lorategiaren diseinuan joera naturala nagusitu zen zentzu guztietan. Garai horren lorategien paisaia eredu gisa erabiltzen zen, eta arkitektoak naturaren izaera sakratuaren erreprodukzio zehatza ematen saiatu ziren landaketetan, hormetan, apaindura-iturrietan baita lorategi-egituretan ere<ref>Van Aken, A. R. A., 1951, 274. or.</ref>.
Lorategi konplexuenak elementu arkitektonikoz beteta zeuden: [[Exedra|exedrak]], mahats-parrak, [[Pergola|pergolak]], gimnasioak, bainu termalak, pabiloiak, pasabideak eta dorreak; helburua zen fantasia sortzea<ref>Grimal, P., 1946, 779. or.</ref>. Erromatar lorategien ezaugarri bat zen uraren mugimendua. Hori dela eta, ubideak, hodiak, igerilekuak, iturriak eta kobak aurkitu dira hainbat espazioetan. Lorategietan egindako indusketek azaltzen dute arteak presentzia iraunkorra izan zuela, non ninfeoak, horma-pinturak, mosaikoak pasealekuetan eta estatuak agertzen baitira<ref>Gleason, K., 2009, 10. or.</ref>. Villetako jabeek egindako lurpeko kanalizazioak, iturriak eta urmaelak ez ziren kapritxoak soilik, baizik eta, Romulok bere hiria lur zingiratsu batean eraiki zuenetik, ura kontrolatzeko ahaleginak. Landetxeetan gertatzen zenaren antzera, aldiriko villak erretiratzeko ere balio zuten. Gainera, ureztatutako lorategi eta terrazak diru iturriak ziren, han ekoizten zituzten ''pastio'' ''villatica''ko produktuak kontuan hartuz<ref group="oh">Berriro ere, Senekak adierazi zuen Eszipion Afrikarraren villa oso pobrea zela, jabearen kategoria islatzen ez zuena. ''hominem calamitosum! Nesciit vivere!'' (gizajoa, bizitzen ere ez dakiena!)</ref><ref>Sen. ''Ep''. 86.11.</ref>.
Erroma handitu zen naturaren zati ez-produktiboak aberastasun bihurtuz, eta horixe zen hirietan eta handikien villa guztietan errepikatutako eredua, azken hauek izan baitziren eliteen jabetzaren eta botere politikoaren oinarria<ref>Purcell, N., 1996, 24. or. 1</ref>. Indusketa arkeologikoek agerian utzi dituzte landetxetako azpiegitura hidrauliko handiak. Horrek pentsarazten digu inbertsio garrantzitsuak egin zirela ureztatutako nekazaritza intentsiboa lortzeko, eta inguruko Erroma hornitzeko<ref>Wilson, A., 2009, 760. or.</ref>.
Ur-hornidura sistema zabala mantentze-kostu handikoa zen, eta era eraginkorrean exekutatzen zen ekipamendu publiko gisa. Scobiek uste du akueduktuen ura ez zela heltzen dentsitate handiko intsuletaraino, eta, gainera, eraikin horiek ur-andelarik ez zutenez, familia bakoitzak iturrira joan beharko zuela<ref>Scobie, A., 1986, 424. or.</ref>. Carcopinok, ostera, baieztatzen du ura hodi pribatuen bidez beheko solairuraino heltzen zela, non dirudunak bizi baitziren, baita eraikin publiko batzuetara eta etxebizitza aberatsen ehuneko handi batetara ere. Gainontzeko maizterrek ez zuten beste erremediorik egunero iturrira joatea baino, gela txikietako (''cenacula'') tinak betetzeko<ref>Carcopino, J., 1984, 70. or.; Plaut. ''Cas''. 1.3.</ref>. Beharbada, Erromako herritar arruntak eguneroko ur hornidura gehiena ez zuen akueduktuetatik lortzen, putzuak eta zisternak ur iturri nagusiak izanik. Erromako villak edo intsulak, oro har, putzu bat edo zisterna bat (''lacus'') zuten, eta putzu publikoak hiri osoan zehar zeuden<ref>Deming, D., 2020, 154 or.</ref>. ''Aquarii'' izeneko esklaboek<ref>''CIL'' 6.131 = ''ILS'' 3253.</ref>, Juvenalen ustez mailarik baxuena zutenek, putzu horietatik ura garraiatzen zuten<ref>Juv. 6.332.</ref>.
[[Taberna erromatar|Tabernak]] ez omen ziren Erromako ur gehien kontsumitzen zen lekua, beharbada saltzeko prestatzen zituzten janari beroetan, nahiz eta ura ez izan leku horietan kontsumituriko edaririk nagusiena. Ideia orokorra da eguneroko praktika edari alkoholdunen kontsumo masiboa zela, kutsatu gabeko uraren hornidura urria baitzen. Garagardoa eta ardoa patogenorik gabe zeuden arren, ardoa beti urarekin diluitzen zen edo berunarekin, ez zirelako jabetzen metal horrrekin aldez aurretiko kontaktuan egoteagatik kutsatuta zegoela<ref>Deming, D., 2020, 154. or.</ref>.
== Naumakiak ==
[[Naumakia]]<ref>''LTUR'' 3.13. or.</ref> grezieratik adoptaturiko hitzak itsas borroka adierazi nahi du. Honek erreferentzia egiten dio bai itsas bataila baten antzezpenari, baita hura gauzatzen zen lekuari ere.
[[File:NaumaquiaenelColiseoRomano.jpg|thumb|300px|<center>Naumakia bat Erromatar koliseoan</center>]]
Ezagutzen den lehen naumakia [[Julio Zesar]]rek Erroman antolatu zuen K.a. 46an, [[Marteren Zelaia (Erroma)|Marteren zelaia]]ren beste aldean bere garaipen-jokoetan. Gerora, ''Codeta ''izeneko sakonunea Julio Zesarrek sakondu zuen bere naumakiak antzeztu ahal izateko. [[Marko Agripa|Agripak]] zingira apaindu eta gero, ''palus Caprae'' izena eman zion<ref>Purcell, N., 1996, 6. or.</ref>. Ondoren, [[Tiber]] ondoko induskatutako arroan, benetako birreme, [[trirreme]] eta quinquerremeekin itsas-borroka ikuskizun bat antolatu zuen. Gatazka horretako partaideak gerrako presoak ziren, osotara, 2.000 borrokalarik eta 4.000 arraunlarik parte hartu zuten.
K.a. 2. urtean, ''[[Marte Ultor tenplua|Marte Ultor]]'' tenplua inauguratzeko (Marte Mendekatzailea), Augustok, Zesarren ereduan oinarritutako naumakia handiago bat antzeztu zuen. Ikuskizun horrek greziarren eta persiarren arteko borroka irudikatzen zuen. Esparrua 549 metroko luzera eta 366 zabaleko aintzira artifizial batez osatuta zegoen. Augustoren (Luzio eta Gaio Zesar) biloben ohoretan egin zen [[Trastevere]]<nowiki/>ko Zesarren Zuhaiztian (''Nemus Caesarum''), gaur egungo S. Cosimato elizaren ondoan<ref group="oh">Nicholas Purcellek uste du Augustoren naumakia eta Trastevereko Nemus Caesarumena garrantzi handiko proiektuak izan zirela</ref><ref>''LTUR'' 1.47; Purcell, N., 1996, 10. or.</ref>. Ikuskizun horretan, 3.000 gizon, arraunlariak kontatu gabe, 30 ontzi eta hainbat txalupa borrokatu omen ziren. Bere ''Res Gestae'' autobiografikoan, Augustok honela idatzi zuen:{{esaera2|''Herriarentzat itsas gudu baten irudikapena eman nion, Tiberren beste aldean, gaur egun Zesarren zuhaiztia dagoen tokian''<ref>Aug. ''RG'' 4.23.</ref>.|}}
''Aqua Alsietina'' akueduktuko ura, iturburu batetik ekarri beharrean, aintzira batetik zetorren, horregatik, eta Frontinoren ustez, osasungaitza zen, eta giza kontsumorako ez zen batere egokia. Hori zela eta, Alsietinako urak erabiltzen ziren batez ere itsasontzi-borrokak egiten ziren laku artifiziala betetzeko. Behin hori eginda, soberako urak ureztatze pribaturako, erreserba gisa, eta larrialdietan, hiriko iturriak hornitzeko zuen helburua<ref>Frontin. ''Aq''. 1.11.1, 1.22.4.</ref>.
Augustoren ostean, enperadore gehiagok naumakiak: antolatu zituzten [[Klaudio|Klaudiok]] esaterako, K.o. 52an, lurpeko kanal bat zabaldu zuen Fucinus deitutako aintziraren urak drainatzeko erdialdeko [[Apeninoak|Apenino]]<nowiki/>etan, inguruko lurrak uholdeetatik babesteaz gain, eremua nekazaritzarako erabiltzeko. Aintzira hustu baino lehen, itsas gudu bat antolatu zuen; lakuaren inguruan egurrezko horma bat eraiki eta harmailak altxatu ondoren, izugarrizko jendetza bildu zen borroka ikusteko, non parte-hartzaileak kondenaturiko gaizkileak baitziren. Guztira, talde bakoitzeko berrogeita hamar ontzi zeuden, rodiar eta siziliar izenekoak, hurrenez hurren.
Suetonioren arabera, emanaldiaren hasieran, borrokalariek elkarrekin ''Ave imperator, morituri te salutant'' oihukatu zuten eta Klaudiok ''aut non'' (edo ezetz) erantzun zien. Borrokalariek hitzak barkamen inperial gisa interpretatu zituztenez, borrokatzeari uko egin zioten. Historialariaren arabera, Klaudiok, haserre bizian, denak suntsitzeko mehatxua egin zuen, su eta ezpataz, eta, bere eserlekutik salto eginez, aintziraren inguruan korrika joan zen, borrokarekin jarrai zezaten oihuka<ref>Cass. Dio 61.33.3-4; Suet. ''Claud''. 21.6.</ref>. Neronek ere bi aldiz antolatu zuen itsas-borrokaren ikuskizuna, K.o. 57an edo 58an, eta K.o. 64an<ref>Cass. Dio 61.9.5; 62.15.1; Suet. ''Ner''. 12.1; Mart. ''Spect''. 28, 30.</ref>.
Erroman, K.a. 29an eraikitako lehen anfiteatro iraunkorra 64. urtean erre egin zen, baina 80.ean berreraiki ondoren, Flavio anfiteatro edo [[Koliseoa|Koliseo]] izena jarri zioten. Haren oinplano obalatuan eserlekuak hiru solairutan kokatuta zeuden, 45.000 ikuslerentzat, eta, noizean behin, erdiko agertokia urez betetzen zen naumakiak antzezteko<ref>Cilliers, L.; Retief, F., 2012, 54. or.</ref>. [[Tito|Titok]] ohiko tokia aukeratu zuen naumakiak antzezteko<ref>Suet. ''Tit''. 7.3; Cass. Dio 66.25.2-4.</ref>, baina [[Domiziano|Domizianok]], Koliseo erabiltzeaz gain, Tiberretik gertu laku bat agindu zuen egitea<ref>Suet. ''Dom''. 4.1.2; Cass. Dio 67.8.2.</ref>.
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
* Bodel, J. (2018). Roman tomb gardens. In W.F. Jashemski (†), K.L. Gleason, K.J. Hartswick, & A. Malek (Eds.), ''Gardens of the Roman Empire'' (199-242. or.). Cambridge University Press. <nowiki>https://doi.org/10.1017/9781139033022.009</nowiki>
* Carcopino, J. (1968). ''Daily Life in Ancient Rome.'' Yale University Press.
* Caldwell, J.C. (2004). Fertility Control In The Classical World: Was There An Ancient Fertility Transition? ''Journal of Population Research,'' ''21'', 1-17.
* Carlsen, J. (2016). The Personnel of Private and Imperial Baths in Ancient Rome. In S. Faust, M. Seifert & L. Ziemer (Ed.), ''Antike. Kultur. Geschichte. Festschrift für Inge Nielsen zum 65 Geburtstag'' (1-10. or.). Gateways.
* Cilliers, L., & Retief, F. P. (2012). City Planning in Graeco-Roman Times with Emphasis on Health Facilities. ''Akroterion'', ''51'', 43-56. <nowiki>https://doi.org/10.7445/51-0-62</nowiki>
* Dasen, V. (2010). Wax and Plaster Memories. Children in Elite and Non-Elite Strategies. In V. Dasen, & Th. Späth (Ed.), ''Children, Memory, and Family Identity in Roman Culture'', (109-145. or.). Oxford University Press.
* Deming, D. (2020). The Aqueducts and Water Supply of Ancient Rome. ''Ground Water, 58,'' 152-161 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1111/gwat.12958</nowiki>
* Duinker, H. (2015). ''Buried in collectivity: the social context of the early Imperial Roman columbaria'' [Doktorego Tesia, University of Groningen].
* Espinosa Bueno, M. (2015). ''El consumo de pescado y producto del mar en la sociedad romana. Implicaciones sociales, culturales e ideológicas'' [Master Amaierako Lana, Universidad de Sevilla].
* Fagan, G.G. (2005). ''Bathing in public in the Roman world''. The University of Michigan Press.
* Fagan, G. G. (2006a). Bathing for Health with Celsus and Pliny the Elder. ''Classical Quarterly'', ''56''(1), 190-207. <nowiki>https://doi.org/10.1017/s0009838806000152</nowiki>
* Gigante, L. (2006). ''Death and Disease in Ancient Rome,'' The Innominate Society of Louisville. <nowiki>http://www.innominatesociety.com/Articles/Death%20and%20Disease%20in%20Ancient%20Rome.htm</nowiki>
* Gleason, K. (2009). Digging Ancient Gardens. '', 4''(2), 9-11 [ejournal].
* Grimal, P. (1946). Les jardins romains à la fin de la République et aux deux premiers siècles de l’Empire. ''Revue belge de Philologie et d’Histoire, 25''(3-4), 777-780.
* Horster, M. (2014). Urban Infrastructure and Euergetism. In C. Bruun & J. Edmondson (Ed.), ''Oxford Handbook of Roman Epigraphy'' (515-536). Oxford University Press.
* Israelowich, I. (2015). ''Patients and healers in the High Roman Empire''. Johns Hopkins University Press.
* Kron, G. (2012). Nutrition, hygiene, and mortality. Setting parameters for Roman health and life expectancy consistent with our comparative evidence. In E. Lo Cascio (Ed.), ''L'impatto “della peste antonina”'' (193-252. or.). Edipuglia.
* Morley, N. (2006). The poor in the city of Rome. In M. Atkins & R. Osborne (Ed.), ''Poverty in the Roman World'' (21-39. or.). Cambridge University Press.
* Oetelaar, T. (2014). Reconstructing the Baths of Caracalla. ''Digital Applications in Archaeology and Cultural Heritage'', ''1''(2), 45-54 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1016/j.daach.2013.12.002</nowiki>
* Ogden, D. (2013). ''Drakōn: dragon myth and serpent cult in the Greek and Roman worlds''. Oxford Academic Books. <nowiki>https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199557325.001.0001</nowiki>
* Purcell, N. (2007). ''T''he Horti of Rome and the Landscape of Property. In E. Macdougall (Ed.), ''Ancient Roman Villa Gardens'' (287-203. or.). Harvard University Press.
* Purcell, N. (1996). Rome and the Management of Water. Environment and Culture. In G. Shipley & J. Salmon (Ed.), ''Human Landscapes in Classical Antiquity'' (180-209. or.). Routledge.
* Rodríguez-Moreno, I. (2020). La estética musical en Galeno de Pérgamo. ''Fortunatae, 31''(1), 201-224. <nowiki>http://doi.org/10.25145/j.fortunat.2020.31</nowiki>
* Scobie, A. (1986). ''Slums, Sanitation, and Mortality in the Roman World''. Klio, 68, 399.433.
*Van Aken, A.R.A. (1951). Some Aspects of Nymphaea in Pompeii, Herculaneum and Ostia. ''Mnemosyne, 4''(3/4), 272-284.
*Wilson, A. I. (2009). Villas, horticulture and irrigation infrastructure in the Tiber Valley. In F. Coarelli & H. Patterson (Ed.), ''Mercator Placidissimus: The Tiber Valley in Antiquity. New Research in the Upper and Middle River Valley'' (731-768. or.). Quasar.
== Ikus, gainera ==
*[[Ur_sakratuak_Erromatar_Inperioan]]
*[[Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan]]
*[[Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman]]
*[[:en:Servius_the_Grammarian|Servius the Grammarian]]
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[https://cil.bbaw.de/en/homenavigation/the-cil/volumes Corpus Inscriptionum Latinarum]'')
* ''ILS ([[iarchive:inscriptioneslat01dessuoft/page/n11/mode/2up|Inscriptiones Latinae Selectae]]).''
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* (es) https://es.wikipedia.org/wiki/Acueductos_de_Roma
* (en) [[:en:Asclepiades_of_Bithynia|Asclepiades of Bithynia]]
* (en) [[:en:Salus|Salus]]
* (es) [[:es:Columela|Columela]]
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Erromatar akueduktuak]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
plbwks9svktu0irb7k79s0i35the5ix
Lankide:ErikGP9/Gailu mugikorren segurtasuna
2
1212507
9968830
9962188
2024-11-14T10:55:32Z
Jonanderjimenez
167609
9968830
wikitext
text/x-wiki
'''Gailu mugikorren segurtasuna''', [[Telefono adimendun|telefono adimendunak]], tabletak eta [[Ordenagailu eramangarri|ordenagailu eramangarriak]] haririk gabeko informatikarekin lotutako mehatxuetatik babestea da. [[Telefono adimendun|Telefono adimendunetan]] gordetako informazio pertsonalaren eta enpresarialaren [[Informazioaren segurtasun|segurtasuna]] bereziki garrantzitsua da.
Enpresetan, gailu mugikorren erabilerak aldaketa handiak eragin ditu [[Informazio-sistema|informazio-sistemen]] antolaketan, eta arrisku berriak sortu dira, telefono adimendunak eta antzeko gailuek informazio sentikorra gero eta gehiago biltegiratzen dutelako. Ondorioz, sarbide-kontrol zorrotza ezinbestekoa bihurtu da [[Erabiltzaile (informatika)|erabiltzaileen]] [[Pribatutasun|pribatutasuna]] eta enpresen jabetza intelektuala babesteko.
Zibererasoen helburu nagusietako bat telefono adimendunak dira, eta erasotzaileek komunikazio-modu ezberdinetan dauden ahultasunak aprobetxatzen dituzte. Hauek izan daitezke, besteak beste, [[SMS|Short Message Service (SMS)]], Multimedia Messaging Service (MMS), haririk gabeko konexioak, [[Bluetooth]] teknologia, eta [[GSM]] estandarra. Gainera, smartphoneen sistema eragileek eta web-nabigatzaileek ere ahultasunak dituzte, eta [[Malware|malwareak]] sarritan erabiltzaileen ezagutza mugatua baliatzen du.
McAfee-ren 2008ko ikerketa baten arabera, erabiltzaileen %2,1ek bakarrik izan zuen lehen eskuko kontaktua malwarearekin, baina %11,6k jakin zuen arazo horiek beste pertsona bati ere kalte egin ziotela. Ikerketa horien arabera, mugikorren segurtasun-kezka areagotzen ari da, eta arriskuak hazten jarraituko dutela aurreikusten da.
Smartphoneetako segurtasuna indartzeko, kontraneurriak garatzen eta ezartzen ari dira, softwareko segurtasun-praktika egokietatik hasi eta azken erabiltzaileentzako kontzientziazio- eta heziketa-kanpainetaraino. Segurtasun-neurriak hainbat mailatan ezarri daitezke, besteak beste, sistema eragileen garapenean, software-diseinu seguruagoan eta erabiltzaileen portaera aldatzean, zibermehatxuekiko babes hobea bermatzeko.
== Segurtasunaren erronkak ==
=== Mehatxuak ===
Telefono adimendunen erabiltzaileak mehatxu etengabeen aurrean daude, gailu hauek erabiltzean. ABI Research-en arabera, 2012ko azken bi hiruhilekoetan mugikorretarako mehatxu berezien kopurua %261 igo zen. Aplikazioek erabiltzaileen pribatutasuna eta datuen osotasuna bermatu behar dute; hala ere, aplikazio batzuk berez malwareak izan daitezke. Horregatik, aplikazio horien funtzionaltasuna eta jarduerak mugatu beharko lirateke, hala nola kokapen-datuak [[GPS]] bidez eskuratzea murriztu, helbide-liburura sarbidea blokeatu, datu-transmisioa saihestu edo erabiltzaileari kostua eragiten dioten SMSak bidaltzea eragotzi.
Gailu mugikorrak zaurgarriak dira hainbat eraso motaren aurrean, segurtasun-arazoak sor ditzaketen hainbat ahulezia baitituzte. Ahultasun bat eraso arriskutsu bat gauzatzeko oinarria izan daiteke, baldin eta sisteman gabezia bat detektatzen bada, erasotzaileak hori ustiatzeko aukera izanik.
Potentzialki kaltegarriak diren erasoak [[iPhone]] eta [[Android]] gailuak merkaturatu zirenean hasi ziren. Banka mugikorreko aplikazioen garapenarekin, gailu mugikorrak hacker eta zibergaizkileen helburu bihurtu dira, eta malware kopurua ugaritu egin da. AEBetako Segurtasun Nazionaleko Departamentuko [[Zibersegurtasun]] Sailak adierazi du telefono adimendunen sistema eragileetan puntu zaurgarrien kopurua gorantz doala, eta, gailu mugikorrak etxetresna adimendunekin konektatuta egotean, [[hacker]] ere gailu horietara sarbidea izateko aukera dute.
2011tik aurrera, BYOD (Bring Your Own Device) politika gero eta gehiago zabaldu zen enpresetan, langileei beren gailu mugikorrak erabiliz lan egiteko aukera emanez. 2017an egindako Crowd Research Partners-en ikerketa baten arabera, politika hori onartu zuten enpresa gehienek malware erasoak eta segurtasun-betebeharren urraketak jasan zituzten. Ohikoa da baimenik gabeko aplikazio kaltegarriak instalatzea, eta horrek pribatutasun-arazoak eta gailuen eraginkortasun-galera eragiten ditu.
Eraso mugikorren gorakadak pirata informatikoen arreta erakarri du, kredentzialen lapurreta eta erabiltzaileen datu-bilketa ohiko bihurtuz. Telefono adimendun eta bestelako gailuen aurkako erasoak %50 igo dira, eta horrek segurtasun-protokoloen indartzea ezinbesteko bihurtzen du.
ds68tw9oref40t1hlkjr6zclmsp3njn
Bogotazoa
0
1212515
9968826
9963891
2024-11-14T10:48:31Z
InternetArchiveBot
119347
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
9968826
wikitext
text/x-wiki
{{Gertakari infotaula}}
'''Bogotazoa''' bezala ezagutzen dira 1948ko apirilaren 9an [[Bogota|Bogotan]], [[Kolonbia|Kolonbian]], gertatutako istilu batzuk. Hauek [[Jorge Eliécer Gaitán|Jorge Eliécer Gaitan]] [[Kolonbiako Alderdi Liberala|Alderdi Liberaleko]] buruzagiaren magnizidioaren ondorioz sortu ziren.
Magnizidioaren ustezko egilea, Juan Rosa Sierra, jendetza batek jazarri eta lintxatu zuen. Ondoren, haren gorpua Nariñotarren Etxera eraman zuten arrastaka.<ref>{{Cite web|izenburua=Qué fue el Bogotazo que estremeció a Colombia hace 70 años y por qué cambió la historia del país|url=https://www.semana.com/nacion/articulo/que-fue-el-bogotazo-que-estremeció-Colombia-hace-70-anos-y-por-que-cambio-la-historia-de-ese-pais/563036}}{{Apurtutako esteka|date=azaroa 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
Protesta oldea herrialdeko beste hiri eta eskualdeetara ere zabaldu zen, eta Kolonbian «[[La Violencia]]» izenez ezagutzen den garaiaren goraldia ekarri zuen. Biolentzia garai hau hamar urte geroago amaitu zen, 1958an.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Istiluak]]
[[Kategoria:Bogotá]]
[[Kategoria:Kolonbiako historia]]
[[Kategoria:1948 politikan]]
grjhghu4aq2ha0co7mfr72f3jqppnjf
Marie Pascale Osterrieth
0
1212737
9967677
9965775
2024-11-13T13:18:40Z
Joseintx
116015
9967677
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
{{Lanean|Joseintx}}
'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), 1956ko maiatzaren15a) Belgikako antzerki-ekoizle, -zuzendari eta gidoilaria da. Gaur egun Parisen bizi da. Frantziako nazionalitatea lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen. [[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi onodren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, eszenografia sailean. Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinémako (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusi izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean. [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten.
Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Avignon 2012-en eta Tristan Bernard antzokian antzeztua, bira Frantzian zehar.
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; Théâtre Antoine,bira Frantzian eta Belgikan, zuzeneko emanaldian France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven eta Christopher (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, Théâtre Le Petit Gymnase, Tournée France, Belgique, Festival Avignon 2015 (off).
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, Théâtre Le Point Virgule, bira Frantzian.
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzezpenak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura, bira Frantzian 2016 eta 2017an.
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua, Antzezpenak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura. Bira Frantzian 2016 eta 2017an.
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua, 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra bira Italian.
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, bira Frantzian eta Belgikan.
*
* 2017 : "''Folle Amanda''" de Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy, eszenaratzea, avec Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio, Djibril Pavadé, au Théâtre de Paris, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'', retransmis en direct sur TF1 le 21 janvier 2017 : 3,2 millions de téléspectateurs en direct (16,2 % de pdm), et un million de spectateurs en replay, puis Théâtre Antoine d'avril à juin 2017.
*
* 2018 - 2020 : "''Vive demain''" de Marie Pascale Osterrieth et Michèle Bernier, co-auteur et eszenaratzea. Théâtre des Variétés. Tournée en France (métropole et outre-mer), Belgique. nommée aux Molières 2019, dans la catégorie Humour - transmission sur France 2 le 13 mai 2019.
*
* 2019 : "''Un grand cri d'amour''" de Josiane Balasko, eszenaratzea. Théâtre des Bouffes Parisiens avec Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey et Grégoire Oestermann, retransmis en direct sur France 2 le 11 juin 2019, 2.375 millions de téléspectateurs (10% de part de pdm), face à un match de l'équipe de France de football (40% pdm).
*
* 2020-2021 : la pandémie de la Covid 19 bouscule la création artistique théâtrale et reporte les spectacles prévus.
*
* juin 2021: "''Indomptables''" de Marie Pascale Osterrieth et Leila Amara, co-auteur et eszenaratzea. Création à Nantes à "La cité du Café théâtre", puis présentation à Avignon (off) juillet 2021, puis en juillet 2022. puis Théâtre La Divine Comédie à Paris de septembre 2022 à juin 2024.
*
* janvier à mars 2022 : reprise de la tournée de "Vive Demain" et dernière à la salle Pleyel à Paris.
*
* septembre 2022 à fin mars 2024 : "je préfère que l'on reste ensemble" de Laurent Ruquier avec Michèle Bernier, Olivier Sitruck, Philippe Berodot, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, tournée en France
Pour ses mises en scène, Marie Pascale Osterrieth collabore avec Jacques Davidovici pour la musique, Laurent Castaing pour les lumières, Pierre-François Limbosch pour les décors, Charlotte David pour les costumes, et avec l'aide de son assistante à la eszenaratzea, Hélène Chrysochoos.
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
al8zqhh4n33mkhl21vg7vircf28e27r
9968118
9967677
2024-11-13T17:14:40Z
Joseintx
116015
9968118
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
{{Lanean|Joseintx}}
'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), 1956ko maiatzaren15a) Belgikako antzerki-ekoizle, -zuzendari eta gidoilaria da. Gaur egun Parisen bizi da. Frantziako nazionalitatea lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen. [[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi onodren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, eszenografia sailean. Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinémako (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusi izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean. [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten.
Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Antzokiak: Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Antzokiak: Avignon 2012-en eta Tristan Bernard. Antzezpen-bira: Frantzia.
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; antzokiak: Théâtre Antoine, antzezpen-bira: Frantzia eta Belgika, zuzeneko emanaldia France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven eta Christopher (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Petit Gymnase, antzezpen-bira: Frantzia, Belgika, Festival Avignon 2015 (off).
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Point Virgule, antzezpen-bira Frantzian.
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzokiak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura; antzezpen-bira Frantzian 2016 eta 2017an.
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua; antzokiak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura; antzezpen-biira Frantzia, 2016 eta 2017an.
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua; 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra antzezpen-bira Italian.
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, antzezpen-bira Frantzian eta Belgikan.
*2017 : Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy-ren "''Folle Amanda''", eszenaratzea; Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio eta Djibril Pavadé-rekin, Théâtre de Paris antzokian, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'' programaren 50. urteurrena ospatzeko, 2017ko urtarrilaren 21ean TF1 katean zuzenean emana : 3,2 milioi ikusentzule zuzenean eta milioi bat aurrez grabaturik, Théâtre Antoine antzokian 2017ko apiriletik ekainera.
*2018 - 2020 : "''Vive demain''", egilea Michèle Bernier-ekin batera, eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Variétés. Antzezpen-bira: Frantzia (metropolian eta itsasoz bestaldean), Belgika. ''Molières 2019'' sarirako proposatua, umore sailean.
*2019 :Josiane Balaskoren "''Un grand cri d'amour''", eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Bouffes Parisiens Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey eta Grégoire Oestermann-ekin; 2019, ekainaren 11n France 2 katean emana, 2,375 milioi ikusentzule.
*2021eko ekaina: "''Indomptables''", egilea Leila Amararekin batera, eszenaratzea. Lehen eszenaratzea Nantesen, "La cité du Café théâtre" antzokian; beste antzezpenak: Avignon (off) 2021 eta 2022ko uztailean, Parisko Théâtre La Divine Comédie-n 2022ko irailetik 2024ko ekainera.
*2022ko urtarriletik martxora : "''Vive Demain''" antzezlanaren biraren jarraipena (COVID pandemia amaitutakoan) eta azken antzezpena Parisko Pleyel antzokian.
*2022ko irailetik 2024ko martxora arte : Laurent Ruquier-en "''je préfère que l'on reste ensemble''" Michèle Bernier, Olivier Sitruck eta Philippe Berodot-ekin, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, antzezpen bira Frantzian
Ondokoak dira Marie Pascale Osterrieth-ek eszenaratzeetan izaten dituen kolaboratzaileak: Jacques Davidovici, musikan; Laurent Castaing, argiztapenean; Pierre-François Limbosch, dekoratuetan; Charlotte David, jantziekin; eta Hélène Chrysochoos eszenaratzean.
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
o1kvtcmsb5dvbc3ebrcy4rn6dj6mvm3
9968150
9968118
2024-11-13T18:01:54Z
Joseintx
116015
9968150
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
{{Lanean|Joseintx}}
'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), 1956ko maiatzaren15a) Belgikako antzerki-ekoizle, -zuzendari eta gidoilaria da. Gaur egun Parisen bizi da. Frantziako nazionalitatea lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen. [[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi onodren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, eszenografia sailean. Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinémako (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusi izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean. [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten.
Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Le Démon de midi|hizkuntza=fr|data=1998-08-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/100702-Le-Demon-de-midi|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jean-Luc Lemoine est inquiétant|hizkuntza=fr|data=2001-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/17362-Jean-Luc-Lemoine-est-inquietant|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Bodin's - Mère et fils|hizkuntza=fr|data=2001-08-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/142587-Les-Bodin-s-Mere-et-fils|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dolores Claiborne|hizkuntza=fr|data=2006-09-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/6691-Dolores-Claiborne|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Antzokiak: Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Et pas une ride !|hizkuntza=fr|data=2009-10-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/25340-Et-pas-une-ride|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tonino|hizkuntza=fr|data=2012-05-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/155404-Tonino|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Condividi la tua passione per la lettura - Anobii|url=https://www.anobii.com/en/books/tonino-a-testa-in-giu/9788865721094/01057050d6c7f4e3f6/reviews|aldizkaria=www.anobii.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Antzokiak: Avignon 2012-en eta Tristan Bernard. Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La faute d'orthographe est ma langue maternelle|hizkuntza=fr|data=2012-07-07|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/68449-La-faute-d-orthographe-est-ma-langue-maternelle|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; antzokiak: Théâtre Antoine, antzezpen-bira: Frantzia eta Belgika, zuzeneko emanaldia France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je préfère qu'on reste amis|hizkuntza=fr|data=2014-01-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/57831-Je-prefere-qu-on-reste-amis|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven Demora eta Christopher Demora (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Petit Gymnase, antzezpen-bira: Frantzia, Belgika, Festival Avignon 2015 (off).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Jumeaux - Ni l'un, ni l'autre|hizkuntza=fr|data=2014-03-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/59130-Les-Jumeaux-Ni-l-un-ni-l-autre|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=On n'demande qu'à en rire (TV Series 2010–2014) - IMDb|url=https://www.imdb.com/title/tt6078544/fullcredits|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=puremedias|izenburua="On n'demande qu'à en rire" a trouvé son jury|data=2014-04-02|url=https://www.ozap.com/actu/-on-n-demande-qu-a-en-rire-a-trouve-son-jury/452524|aldizkaria=www.ozap.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Point Virgule, antzezpen-bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lauriane|abizena=Cronier|izenburua=Les Décaféinés dans 'Très Serrés'|hizkuntza=fr|url=https://leguidedutheatreux.com/2015/07/les-decafeines-dans-tres-serres.html|aldizkaria=Le Guide du Théâtreux|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzokiak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura; antzezpen-bira Frantzian 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Énorme !|hizkuntza=fr|data=2015-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/69104-Enorme|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua; antzokiak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura; antzezpen-biira Frantzia, 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Partie en Grèce|hizkuntza=fr|data=2015-07-03|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/65881-Partie-en-Grece|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua; 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra antzezpen-bira Italian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alice|abizena=Penzavalli|izenburua=Gli impiegati dell'amore, Nuzzo Di Biase a NanoPress: ''Puntiamo al Biglietto di bronzo'' [INTERVISTA]|hizkuntza=it-IT|data=2016-03-13|url=https://www.nanopress.it/articolo/gli-impiegati-dell-amore-nuzzo-di-biase-a-nanopress-puntiamo-al-biglietto-di-bronzo-intervista/81241/|aldizkaria=Nanopress|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, antzezpen-bira Frantzian eta Belgikan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je t'ai laissé un mot sur le frigo|hizkuntza=fr|data=2017-02-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/75760-Je-t-ai-laisse-un-mot-sur-le-frigo|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2017 : Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy-ren "''Folle Amanda''", eszenaratzea; Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio eta Djibril Pavadé-rekin, Théâtre de Paris antzokian, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'' programaren 50. urteurrena ospatzeko, 2017ko urtarrilaren 21ean TF1 katean zuzenean emana : 3,2 milioi ikusentzule zuzenean eta milioi bat aurrez grabaturik, Théâtre Antoine antzokian 2017ko apiriletik ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Folle Amanda|hizkuntza=fr|data=2017-01-13|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/77522-Folle-Amanda|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2018 - 2020 : "''Vive demain''", egilea Michèle Bernier-ekin batera, eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Variétés. Antzezpen-bira: Frantzia (metropolian eta itsasoz bestaldean), Belgika. ''Molières 2019'' sarirako proposatua, umore sailean.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Michèle Bernier - Vive demain !|hizkuntza=fr|data=2018-12-01|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/89477-Michele-Bernier-Vive-demain|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2019 :Josiane Balaskoren "''Un grand cri d'amour''", eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Bouffes Parisiens Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey eta Grégoire Oestermann-ekin; 2019, ekainaren 11n France 2 katean emana, 2,375 milioi ikusentzule.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un grand cri d'amour|hizkuntza=fr|data=2019-05-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/97896-Un-grand-cri-d-amour|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2021eko ekaina: "''Indomptables''", egilea Leila Amararekin batera, eszenaratzea. Lehen eszenaratzea Nantesen, "La cité du Café théâtre" antzokian; beste antzezpenak: Avignon (off) 2021 eta 2022ko uztailean, Parisko Théâtre La Divine Comédie-n 2022ko irailetik 2024ko ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDOMPTABLES • Théâtres et Spectacles de Paris|hizkuntza=fr-FR|data=2024-10-13|url=https://theatresetspectaclesdeparis.com/indomptables/|aldizkaria=Théâtres et Spectacles de Paris|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2022ko urtarriletik martxora : "''Vive Demain''" antzezlanaren biraren jarraipena (COVID pandemia amaitutakoan) eta azken antzezpena Parisko Pleyel antzokian.<ref name=":0" />
*2022ko irailetik 2024ko martxora arte : Laurent Ruquier-en "''je préfère que l'on reste ensemble''" Michèle Bernier, Olivier Sitruck eta Philippe Berodot-ekin, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, antzezpen bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=" Je préfère qu'on reste ensemble ", la nouvelle pièce de théâtre de Laurent Ruquier|hizkuntza=fr|url=https://piecedetheatre.be/je-prefere-quon-reste-ensemble-piece-de-theatre|aldizkaria=piecedetheatre.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Ondokoak dira Marie Pascale Osterrieth-ek eszenaratzeetan izaten dituen kolaboratzaileak: Jacques Davidovici, musikan; Laurent Castaing, argiztapenean; Pierre-François Limbosch, dekoratuetan; Charlotte David, jantziekin; eta Hélène Chrysochoos eszenaratzean.
== Filmografia ==
== Erreferentziak ==
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
87ouzw65o8usw2bo5396toeoh5pyzud
9968152
9968150
2024-11-13T18:04:31Z
Joseintx
116015
/* Erreferentziak */
9968152
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
{{Lanean|Joseintx}}
'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), 1956ko maiatzaren15a) Belgikako antzerki-ekoizle, -zuzendari eta gidoilaria da. Gaur egun Parisen bizi da. Frantziako nazionalitatea lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen. [[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi onodren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, eszenografia sailean. Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinémako (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusi izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean. [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten.
Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Le Démon de midi|hizkuntza=fr|data=1998-08-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/100702-Le-Demon-de-midi|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jean-Luc Lemoine est inquiétant|hizkuntza=fr|data=2001-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/17362-Jean-Luc-Lemoine-est-inquietant|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Bodin's - Mère et fils|hizkuntza=fr|data=2001-08-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/142587-Les-Bodin-s-Mere-et-fils|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dolores Claiborne|hizkuntza=fr|data=2006-09-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/6691-Dolores-Claiborne|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Antzokiak: Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Et pas une ride !|hizkuntza=fr|data=2009-10-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/25340-Et-pas-une-ride|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tonino|hizkuntza=fr|data=2012-05-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/155404-Tonino|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Condividi la tua passione per la lettura - Anobii|url=https://www.anobii.com/en/books/tonino-a-testa-in-giu/9788865721094/01057050d6c7f4e3f6/reviews|aldizkaria=www.anobii.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Antzokiak: Avignon 2012-en eta Tristan Bernard. Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La faute d'orthographe est ma langue maternelle|hizkuntza=fr|data=2012-07-07|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/68449-La-faute-d-orthographe-est-ma-langue-maternelle|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; antzokiak: Théâtre Antoine, antzezpen-bira: Frantzia eta Belgika, zuzeneko emanaldia France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je préfère qu'on reste amis|hizkuntza=fr|data=2014-01-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/57831-Je-prefere-qu-on-reste-amis|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven Demora eta Christopher Demora (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Petit Gymnase, antzezpen-bira: Frantzia, Belgika, Festival Avignon 2015 (off).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Jumeaux - Ni l'un, ni l'autre|hizkuntza=fr|data=2014-03-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/59130-Les-Jumeaux-Ni-l-un-ni-l-autre|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=On n'demande qu'à en rire (TV Series 2010–2014) - IMDb|url=https://www.imdb.com/title/tt6078544/fullcredits|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=puremedias|izenburua="On n'demande qu'à en rire" a trouvé son jury|data=2014-04-02|url=https://www.ozap.com/actu/-on-n-demande-qu-a-en-rire-a-trouve-son-jury/452524|aldizkaria=www.ozap.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Point Virgule, antzezpen-bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lauriane|abizena=Cronier|izenburua=Les Décaféinés dans 'Très Serrés'|hizkuntza=fr|url=https://leguidedutheatreux.com/2015/07/les-decafeines-dans-tres-serres.html|aldizkaria=Le Guide du Théâtreux|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzokiak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura; antzezpen-bira Frantzian 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Énorme !|hizkuntza=fr|data=2015-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/69104-Enorme|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua; antzokiak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura; antzezpen-biira Frantzia, 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Partie en Grèce|hizkuntza=fr|data=2015-07-03|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/65881-Partie-en-Grece|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua; 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra antzezpen-bira Italian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alice|abizena=Penzavalli|izenburua=Gli impiegati dell'amore, Nuzzo Di Biase a NanoPress: ''Puntiamo al Biglietto di bronzo'' [INTERVISTA]|hizkuntza=it-IT|data=2016-03-13|url=https://www.nanopress.it/articolo/gli-impiegati-dell-amore-nuzzo-di-biase-a-nanopress-puntiamo-al-biglietto-di-bronzo-intervista/81241/|aldizkaria=Nanopress|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, antzezpen-bira Frantzian eta Belgikan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je t'ai laissé un mot sur le frigo|hizkuntza=fr|data=2017-02-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/75760-Je-t-ai-laisse-un-mot-sur-le-frigo|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2017 : Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy-ren "''Folle Amanda''", eszenaratzea; Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio eta Djibril Pavadé-rekin, Théâtre de Paris antzokian, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'' programaren 50. urteurrena ospatzeko, 2017ko urtarrilaren 21ean TF1 katean zuzenean emana : 3,2 milioi ikusentzule zuzenean eta milioi bat aurrez grabaturik, Théâtre Antoine antzokian 2017ko apiriletik ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Folle Amanda|hizkuntza=fr|data=2017-01-13|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/77522-Folle-Amanda|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2018 - 2020 : "''Vive demain''", egilea Michèle Bernier-ekin batera, eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Variétés. Antzezpen-bira: Frantzia (metropolian eta itsasoz bestaldean), Belgika. ''Molières 2019'' sarirako proposatua, umore sailean.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Michèle Bernier - Vive demain !|hizkuntza=fr|data=2018-12-01|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/89477-Michele-Bernier-Vive-demain|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2019 :Josiane Balaskoren "''Un grand cri d'amour''", eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Bouffes Parisiens Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey eta Grégoire Oestermann-ekin; 2019, ekainaren 11n France 2 katean emana, 2,375 milioi ikusentzule.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un grand cri d'amour|hizkuntza=fr|data=2019-05-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/97896-Un-grand-cri-d-amour|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2021eko ekaina: "''Indomptables''", egilea Leila Amararekin batera, eszenaratzea. Lehen eszenaratzea Nantesen, "La cité du Café théâtre" antzokian; beste antzezpenak: Avignon (off) 2021 eta 2022ko uztailean, Parisko Théâtre La Divine Comédie-n 2022ko irailetik 2024ko ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDOMPTABLES • Théâtres et Spectacles de Paris|hizkuntza=fr-FR|data=2024-10-13|url=https://theatresetspectaclesdeparis.com/indomptables/|aldizkaria=Théâtres et Spectacles de Paris|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2022ko urtarriletik martxora : "''Vive Demain''" antzezlanaren biraren jarraipena (COVID pandemia amaitutakoan) eta azken antzezpena Parisko Pleyel antzokian.<ref name=":0" />
*2022ko irailetik 2024ko martxora arte : Laurent Ruquier-en "''je préfère que l'on reste ensemble''" Michèle Bernier, Olivier Sitruck eta Philippe Berodot-ekin, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, antzezpen bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=" Je préfère qu'on reste ensemble ", la nouvelle pièce de théâtre de Laurent Ruquier|hizkuntza=fr|url=https://piecedetheatre.be/je-prefere-quon-reste-ensemble-piece-de-theatre|aldizkaria=piecedetheatre.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Ondokoak dira Marie Pascale Osterrieth-ek eszenaratzeetan izaten dituen kolaboratzaileak: Jacques Davidovici, musikan; Laurent Castaing, argiztapenean; Pierre-François Limbosch, dekoratuetan; Charlotte David, jantziekin; eta Hélène Chrysochoos eszenaratzean.
== Filmografia ==
== Erreferentziak ==
{{Itzulia2|fr|hizkuntza=frantsesezko|Marie Pascale Osterrieth|2024-03-09|bertsioa=213202623}}
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
p5qsgcu1ddysxkoodiwzxalvedre6m9
9968162
9968152
2024-11-13T18:07:04Z
Joseintx
116015
/* Kanpo estekak */
9968162
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
{{Lanean|Joseintx}}
'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), 1956ko maiatzaren15a) Belgikako antzerki-ekoizle, -zuzendari eta gidoilaria da. Gaur egun Parisen bizi da. Frantziako nazionalitatea lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen. [[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi onodren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, eszenografia sailean. Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinémako (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusi izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean. [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten.
Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Le Démon de midi|hizkuntza=fr|data=1998-08-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/100702-Le-Demon-de-midi|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jean-Luc Lemoine est inquiétant|hizkuntza=fr|data=2001-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/17362-Jean-Luc-Lemoine-est-inquietant|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Bodin's - Mère et fils|hizkuntza=fr|data=2001-08-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/142587-Les-Bodin-s-Mere-et-fils|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dolores Claiborne|hizkuntza=fr|data=2006-09-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/6691-Dolores-Claiborne|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Antzokiak: Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Et pas une ride !|hizkuntza=fr|data=2009-10-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/25340-Et-pas-une-ride|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tonino|hizkuntza=fr|data=2012-05-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/155404-Tonino|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Condividi la tua passione per la lettura - Anobii|url=https://www.anobii.com/en/books/tonino-a-testa-in-giu/9788865721094/01057050d6c7f4e3f6/reviews|aldizkaria=www.anobii.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Antzokiak: Avignon 2012-en eta Tristan Bernard. Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La faute d'orthographe est ma langue maternelle|hizkuntza=fr|data=2012-07-07|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/68449-La-faute-d-orthographe-est-ma-langue-maternelle|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; antzokiak: Théâtre Antoine, antzezpen-bira: Frantzia eta Belgika, zuzeneko emanaldia France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je préfère qu'on reste amis|hizkuntza=fr|data=2014-01-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/57831-Je-prefere-qu-on-reste-amis|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven Demora eta Christopher Demora (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Petit Gymnase, antzezpen-bira: Frantzia, Belgika, Festival Avignon 2015 (off).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Jumeaux - Ni l'un, ni l'autre|hizkuntza=fr|data=2014-03-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/59130-Les-Jumeaux-Ni-l-un-ni-l-autre|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=On n'demande qu'à en rire (TV Series 2010–2014) - IMDb|url=https://www.imdb.com/title/tt6078544/fullcredits|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=puremedias|izenburua="On n'demande qu'à en rire" a trouvé son jury|data=2014-04-02|url=https://www.ozap.com/actu/-on-n-demande-qu-a-en-rire-a-trouve-son-jury/452524|aldizkaria=www.ozap.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Point Virgule, antzezpen-bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lauriane|abizena=Cronier|izenburua=Les Décaféinés dans 'Très Serrés'|hizkuntza=fr|url=https://leguidedutheatreux.com/2015/07/les-decafeines-dans-tres-serres.html|aldizkaria=Le Guide du Théâtreux|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzokiak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura; antzezpen-bira Frantzian 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Énorme !|hizkuntza=fr|data=2015-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/69104-Enorme|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua; antzokiak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura; antzezpen-biira Frantzia, 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Partie en Grèce|hizkuntza=fr|data=2015-07-03|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/65881-Partie-en-Grece|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua; 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra antzezpen-bira Italian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alice|abizena=Penzavalli|izenburua=Gli impiegati dell'amore, Nuzzo Di Biase a NanoPress: ''Puntiamo al Biglietto di bronzo'' [INTERVISTA]|hizkuntza=it-IT|data=2016-03-13|url=https://www.nanopress.it/articolo/gli-impiegati-dell-amore-nuzzo-di-biase-a-nanopress-puntiamo-al-biglietto-di-bronzo-intervista/81241/|aldizkaria=Nanopress|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, antzezpen-bira Frantzian eta Belgikan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je t'ai laissé un mot sur le frigo|hizkuntza=fr|data=2017-02-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/75760-Je-t-ai-laisse-un-mot-sur-le-frigo|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2017 : Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy-ren "''Folle Amanda''", eszenaratzea; Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio eta Djibril Pavadé-rekin, Théâtre de Paris antzokian, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'' programaren 50. urteurrena ospatzeko, 2017ko urtarrilaren 21ean TF1 katean zuzenean emana : 3,2 milioi ikusentzule zuzenean eta milioi bat aurrez grabaturik, Théâtre Antoine antzokian 2017ko apiriletik ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Folle Amanda|hizkuntza=fr|data=2017-01-13|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/77522-Folle-Amanda|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2018 - 2020 : "''Vive demain''", egilea Michèle Bernier-ekin batera, eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Variétés. Antzezpen-bira: Frantzia (metropolian eta itsasoz bestaldean), Belgika. ''Molières 2019'' sarirako proposatua, umore sailean.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Michèle Bernier - Vive demain !|hizkuntza=fr|data=2018-12-01|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/89477-Michele-Bernier-Vive-demain|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2019 :Josiane Balaskoren "''Un grand cri d'amour''", eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Bouffes Parisiens Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey eta Grégoire Oestermann-ekin; 2019, ekainaren 11n France 2 katean emana, 2,375 milioi ikusentzule.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un grand cri d'amour|hizkuntza=fr|data=2019-05-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/97896-Un-grand-cri-d-amour|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2021eko ekaina: "''Indomptables''", egilea Leila Amararekin batera, eszenaratzea. Lehen eszenaratzea Nantesen, "La cité du Café théâtre" antzokian; beste antzezpenak: Avignon (off) 2021 eta 2022ko uztailean, Parisko Théâtre La Divine Comédie-n 2022ko irailetik 2024ko ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDOMPTABLES • Théâtres et Spectacles de Paris|hizkuntza=fr-FR|data=2024-10-13|url=https://theatresetspectaclesdeparis.com/indomptables/|aldizkaria=Théâtres et Spectacles de Paris|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2022ko urtarriletik martxora : "''Vive Demain''" antzezlanaren biraren jarraipena (COVID pandemia amaitutakoan) eta azken antzezpena Parisko Pleyel antzokian.<ref name=":0" />
*2022ko irailetik 2024ko martxora arte : Laurent Ruquier-en "''je préfère que l'on reste ensemble''" Michèle Bernier, Olivier Sitruck eta Philippe Berodot-ekin, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, antzezpen bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=" Je préfère qu'on reste ensemble ", la nouvelle pièce de théâtre de Laurent Ruquier|hizkuntza=fr|url=https://piecedetheatre.be/je-prefere-quon-reste-ensemble-piece-de-theatre|aldizkaria=piecedetheatre.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Ondokoak dira Marie Pascale Osterrieth-ek eszenaratzeetan izaten dituen kolaboratzaileak: Jacques Davidovici, musikan; Laurent Castaing, argiztapenean; Pierre-François Limbosch, dekoratuetan; Charlotte David, jantziekin; eta Hélène Chrysochoos eszenaratzean.
== Filmografia ==
== Erreferentziak ==
{{Itzulia2|fr|hizkuntza=frantsesezko|Marie Pascale Osterrieth|2024-03-09|bertsioa=213202623}}
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://lesarchivesduspectacle.net/p/34335-Marie-Pascale-Osterrieth#metier-metteuse-en-scene Les Archives du Spectacle]
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
gz5nqpr865bllot5d68tlaj66hlx1gj
9968187
9968162
2024-11-13T18:22:30Z
Joseintx
116015
/* Kanpo estekak */
9968187
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
{{Lanean|Joseintx}}
'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), 1956ko maiatzaren15a) Belgikako antzerki-ekoizle, -zuzendari eta gidoilaria da. Gaur egun Parisen bizi da. Frantziako nazionalitatea lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale Osterrieth|hizkuntza=fr-FR|url=https://www.avantscenetheatre.com/artiste/383-marie-pascale-osterrieth|aldizkaria=L'avant-Scène Théatre|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi onodren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, eszenografia sailean.<ref name=":1" /> Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Marie-Pascale Osterrieth {{!}} THEATREonline|url=https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste|aldizkaria=www.theatreonline.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinémako (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusi izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean.<ref name=":2" /> [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten zinema-koprodukzioetarako eta gidoien garapenerako aukera artistikoen ardura hartzeko.<ref name=":2" /> Han ezagutu zuen Michèle Bernier, eta berarekin batera antzerkiaren munduan sartzea erabaki zuen, ''Le démon de midi'' antzezlana sortuz, geroago zinemarako egokitu eta zuzenduko zuen ikuskizuna.<ref name=":2" />
Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Le Démon de midi|hizkuntza=fr|data=1998-08-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/100702-Le-Demon-de-midi|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jean-Luc Lemoine est inquiétant|hizkuntza=fr|data=2001-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/17362-Jean-Luc-Lemoine-est-inquietant|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Bodin's - Mère et fils|hizkuntza=fr|data=2001-08-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/142587-Les-Bodin-s-Mere-et-fils|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dolores Claiborne|hizkuntza=fr|data=2006-09-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/6691-Dolores-Claiborne|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Antzokiak: Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Et pas une ride !|hizkuntza=fr|data=2009-10-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/25340-Et-pas-une-ride|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tonino|hizkuntza=fr|data=2012-05-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/155404-Tonino|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Condividi la tua passione per la lettura - Anobii|url=https://www.anobii.com/en/books/tonino-a-testa-in-giu/9788865721094/01057050d6c7f4e3f6/reviews|aldizkaria=www.anobii.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Antzokiak: Avignon 2012-en eta Tristan Bernard. Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La faute d'orthographe est ma langue maternelle|hizkuntza=fr|data=2012-07-07|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/68449-La-faute-d-orthographe-est-ma-langue-maternelle|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; antzokiak: Théâtre Antoine, antzezpen-bira: Frantzia eta Belgika, zuzeneko emanaldia France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je préfère qu'on reste amis|hizkuntza=fr|data=2014-01-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/57831-Je-prefere-qu-on-reste-amis|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven Demora eta Christopher Demora (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Petit Gymnase, antzezpen-bira: Frantzia, Belgika, Festival Avignon 2015 (off).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Jumeaux - Ni l'un, ni l'autre|hizkuntza=fr|data=2014-03-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/59130-Les-Jumeaux-Ni-l-un-ni-l-autre|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=On n'demande qu'à en rire (TV Series 2010–2014) - IMDb|url=https://www.imdb.com/title/tt6078544/fullcredits|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=puremedias|izenburua="On n'demande qu'à en rire" a trouvé son jury|data=2014-04-02|url=https://www.ozap.com/actu/-on-n-demande-qu-a-en-rire-a-trouve-son-jury/452524|aldizkaria=www.ozap.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Point Virgule, antzezpen-bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lauriane|abizena=Cronier|izenburua=Les Décaféinés dans 'Très Serrés'|hizkuntza=fr|url=https://leguidedutheatreux.com/2015/07/les-decafeines-dans-tres-serres.html|aldizkaria=Le Guide du Théâtreux|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzokiak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura; antzezpen-bira Frantzian 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Énorme !|hizkuntza=fr|data=2015-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/69104-Enorme|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua; antzokiak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura; antzezpen-biira Frantzia, 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Partie en Grèce|hizkuntza=fr|data=2015-07-03|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/65881-Partie-en-Grece|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua; 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra antzezpen-bira Italian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alice|abizena=Penzavalli|izenburua=Gli impiegati dell'amore, Nuzzo Di Biase a NanoPress: ''Puntiamo al Biglietto di bronzo'' [INTERVISTA]|hizkuntza=it-IT|data=2016-03-13|url=https://www.nanopress.it/articolo/gli-impiegati-dell-amore-nuzzo-di-biase-a-nanopress-puntiamo-al-biglietto-di-bronzo-intervista/81241/|aldizkaria=Nanopress|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, antzezpen-bira Frantzian eta Belgikan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je t'ai laissé un mot sur le frigo|hizkuntza=fr|data=2017-02-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/75760-Je-t-ai-laisse-un-mot-sur-le-frigo|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2017 : Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy-ren "''Folle Amanda''", eszenaratzea; Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio eta Djibril Pavadé-rekin, Théâtre de Paris antzokian, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'' programaren 50. urteurrena ospatzeko, 2017ko urtarrilaren 21ean TF1 katean zuzenean emana : 3,2 milioi ikusentzule zuzenean eta milioi bat aurrez grabaturik, Théâtre Antoine antzokian 2017ko apiriletik ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Folle Amanda|hizkuntza=fr|data=2017-01-13|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/77522-Folle-Amanda|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2018 - 2020 : "''Vive demain''", egilea Michèle Bernier-ekin batera, eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Variétés. Antzezpen-bira: Frantzia (metropolian eta itsasoz bestaldean), Belgika. ''Molières 2019'' sarirako proposatua, umore sailean.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Michèle Bernier - Vive demain !|hizkuntza=fr|data=2018-12-01|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/89477-Michele-Bernier-Vive-demain|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2019 :Josiane Balaskoren "''Un grand cri d'amour''", eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Bouffes Parisiens Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey eta Grégoire Oestermann-ekin; 2019, ekainaren 11n France 2 katean emana, 2,375 milioi ikusentzule.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un grand cri d'amour|hizkuntza=fr|data=2019-05-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/97896-Un-grand-cri-d-amour|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2021eko ekaina: "''Indomptables''", egilea Leila Amararekin batera, eszenaratzea. Lehen eszenaratzea Nantesen, "La cité du Café théâtre" antzokian; beste antzezpenak: Avignon (off) 2021 eta 2022ko uztailean, Parisko Théâtre La Divine Comédie-n 2022ko irailetik 2024ko ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDOMPTABLES • Théâtres et Spectacles de Paris|hizkuntza=fr-FR|data=2024-10-13|url=https://theatresetspectaclesdeparis.com/indomptables/|aldizkaria=Théâtres et Spectacles de Paris|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2022ko urtarriletik martxora : "''Vive Demain''" antzezlanaren biraren jarraipena (COVID pandemia amaitutakoan) eta azken antzezpena Parisko Pleyel antzokian.<ref name=":0" />
*2022ko irailetik 2024ko martxora arte : Laurent Ruquier-en "''je préfère que l'on reste ensemble''" Michèle Bernier, Olivier Sitruck eta Philippe Berodot-ekin, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, antzezpen bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=" Je préfère qu'on reste ensemble ", la nouvelle pièce de théâtre de Laurent Ruquier|hizkuntza=fr|url=https://piecedetheatre.be/je-prefere-quon-reste-ensemble-piece-de-theatre|aldizkaria=piecedetheatre.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Ondokoak dira Marie Pascale Osterrieth-ek eszenaratzeetan izaten dituen kolaboratzaileak: Jacques Davidovici, musikan; Laurent Castaing, argiztapenean; Pierre-François Limbosch, dekoratuetan; Charlotte David, jantziekin; eta Hélène Chrysochoos eszenaratzean.
== Filmografia ==
== Erreferentziak ==
{{Itzulia2|fr|hizkuntza=frantsesezko|Marie Pascale Osterrieth|2024-03-09|bertsioa=213202623}}
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://lesarchivesduspectacle.net/p/34335-Marie-Pascale-Osterrieth#metier-metteuse-en-scene Les Archives du Spectacle]
* [https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste Théâtre online.com]
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
758x5yfzs3r2jsda2kbaxep2zwu3111
9968222
9968187
2024-11-13T18:45:55Z
Joseintx
116015
/* Biografia */
9968222
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
{{Lanean|Joseintx}}
'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), 1956ko maiatzaren15a) Belgikako antzerki-ekoizle, -zuzendari eta gidoilaria da. Gaur egun Parisen bizi da. Frantziako nazionalitatea lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale Osterrieth|hizkuntza=fr-FR|url=https://www.avantscenetheatre.com/artiste/383-marie-pascale-osterrieth|aldizkaria=L'avant-Scène Théatre|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi onodren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, eszenografia sailean.<ref name=":1" /> Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Marie-Pascale Osterrieth {{!}} THEATREonline|url=https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste|aldizkaria=www.theatreonline.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinémako (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusi izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean.<ref name=":2" /> [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten zinema-koprodukzioetarako eta gidoien garapenerako aukera artistikoen ardura hartzeko.<ref name=":2" /> Han ezagutu zuen Michèle Bernier, eta berarekin batera antzerkiaren munduan sartzea erabaki zuen, ''Le démon de midi'' antzezlana sortuz, geroago zinemarako egokitu eta zuzenduko zuen ikuskizuna.<ref name=":2" /> Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.<ref name=":1" />
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.<ref name=":1" />
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Le Démon de midi|hizkuntza=fr|data=1998-08-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/100702-Le-Demon-de-midi|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jean-Luc Lemoine est inquiétant|hizkuntza=fr|data=2001-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/17362-Jean-Luc-Lemoine-est-inquietant|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Bodin's - Mère et fils|hizkuntza=fr|data=2001-08-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/142587-Les-Bodin-s-Mere-et-fils|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dolores Claiborne|hizkuntza=fr|data=2006-09-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/6691-Dolores-Claiborne|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Antzokiak: Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Et pas une ride !|hizkuntza=fr|data=2009-10-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/25340-Et-pas-une-ride|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tonino|hizkuntza=fr|data=2012-05-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/155404-Tonino|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Condividi la tua passione per la lettura - Anobii|url=https://www.anobii.com/en/books/tonino-a-testa-in-giu/9788865721094/01057050d6c7f4e3f6/reviews|aldizkaria=www.anobii.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Antzokiak: Avignon 2012-en eta Tristan Bernard. Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La faute d'orthographe est ma langue maternelle|hizkuntza=fr|data=2012-07-07|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/68449-La-faute-d-orthographe-est-ma-langue-maternelle|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; antzokiak: Théâtre Antoine, antzezpen-bira: Frantzia eta Belgika, zuzeneko emanaldia France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je préfère qu'on reste amis|hizkuntza=fr|data=2014-01-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/57831-Je-prefere-qu-on-reste-amis|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven Demora eta Christopher Demora (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Petit Gymnase, antzezpen-bira: Frantzia, Belgika, Festival Avignon 2015 (off).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Jumeaux - Ni l'un, ni l'autre|hizkuntza=fr|data=2014-03-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/59130-Les-Jumeaux-Ni-l-un-ni-l-autre|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=On n'demande qu'à en rire (TV Series 2010–2014) - IMDb|url=https://www.imdb.com/title/tt6078544/fullcredits|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=puremedias|izenburua="On n'demande qu'à en rire" a trouvé son jury|data=2014-04-02|url=https://www.ozap.com/actu/-on-n-demande-qu-a-en-rire-a-trouve-son-jury/452524|aldizkaria=www.ozap.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Point Virgule, antzezpen-bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lauriane|abizena=Cronier|izenburua=Les Décaféinés dans 'Très Serrés'|hizkuntza=fr|url=https://leguidedutheatreux.com/2015/07/les-decafeines-dans-tres-serres.html|aldizkaria=Le Guide du Théâtreux|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzokiak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura; antzezpen-bira Frantzian 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Énorme !|hizkuntza=fr|data=2015-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/69104-Enorme|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua; antzokiak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura; antzezpen-biira Frantzia, 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Partie en Grèce|hizkuntza=fr|data=2015-07-03|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/65881-Partie-en-Grece|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua; 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra antzezpen-bira Italian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alice|abizena=Penzavalli|izenburua=Gli impiegati dell'amore, Nuzzo Di Biase a NanoPress: ''Puntiamo al Biglietto di bronzo'' [INTERVISTA]|hizkuntza=it-IT|data=2016-03-13|url=https://www.nanopress.it/articolo/gli-impiegati-dell-amore-nuzzo-di-biase-a-nanopress-puntiamo-al-biglietto-di-bronzo-intervista/81241/|aldizkaria=Nanopress|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, antzezpen-bira Frantzian eta Belgikan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je t'ai laissé un mot sur le frigo|hizkuntza=fr|data=2017-02-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/75760-Je-t-ai-laisse-un-mot-sur-le-frigo|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2017 : Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy-ren "''Folle Amanda''", eszenaratzea; Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio eta Djibril Pavadé-rekin, Théâtre de Paris antzokian, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'' programaren 50. urteurrena ospatzeko, 2017ko urtarrilaren 21ean TF1 katean zuzenean emana : 3,2 milioi ikusentzule zuzenean eta milioi bat aurrez grabaturik, Théâtre Antoine antzokian 2017ko apiriletik ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Folle Amanda|hizkuntza=fr|data=2017-01-13|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/77522-Folle-Amanda|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2018 - 2020 : "''Vive demain''", egilea Michèle Bernier-ekin batera, eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Variétés. Antzezpen-bira: Frantzia (metropolian eta itsasoz bestaldean), Belgika. ''Molières 2019'' sarirako proposatua, umore sailean.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Michèle Bernier - Vive demain !|hizkuntza=fr|data=2018-12-01|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/89477-Michele-Bernier-Vive-demain|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2019 :Josiane Balaskoren "''Un grand cri d'amour''", eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Bouffes Parisiens Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey eta Grégoire Oestermann-ekin; 2019, ekainaren 11n France 2 katean emana, 2,375 milioi ikusentzule.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un grand cri d'amour|hizkuntza=fr|data=2019-05-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/97896-Un-grand-cri-d-amour|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2021eko ekaina: "''Indomptables''", egilea Leila Amararekin batera, eszenaratzea. Lehen eszenaratzea Nantesen, "La cité du Café théâtre" antzokian; beste antzezpenak: Avignon (off) 2021 eta 2022ko uztailean, Parisko Théâtre La Divine Comédie-n 2022ko irailetik 2024ko ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDOMPTABLES • Théâtres et Spectacles de Paris|hizkuntza=fr-FR|data=2024-10-13|url=https://theatresetspectaclesdeparis.com/indomptables/|aldizkaria=Théâtres et Spectacles de Paris|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2022ko urtarriletik martxora : "''Vive Demain''" antzezlanaren biraren jarraipena (COVID pandemia amaitutakoan) eta azken antzezpena Parisko Pleyel antzokian.<ref name=":0" />
*2022ko irailetik 2024ko martxora arte : Laurent Ruquier-en "''je préfère que l'on reste ensemble''" Michèle Bernier, Olivier Sitruck eta Philippe Berodot-ekin, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, antzezpen bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=" Je préfère qu'on reste ensemble ", la nouvelle pièce de théâtre de Laurent Ruquier|hizkuntza=fr|url=https://piecedetheatre.be/je-prefere-quon-reste-ensemble-piece-de-theatre|aldizkaria=piecedetheatre.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Ondokoak dira Marie Pascale Osterrieth-ek eszenaratzeetan izaten dituen kolaboratzaileak: Jacques Davidovici, musikan; Laurent Castaing, argiztapenean; Pierre-François Limbosch, dekoratuetan; Charlotte David, jantziekin; eta Hélène Chrysochoos eszenaratzean.
== Filmografia ==
* 1981 : ''Hopla !'' de Anne Terresa de Kerrmacher, et ''Le Tango stupéfiant'' de Hélène Delavault
* 1982 : ''Le Grand Paysage d'Alexis Droeven'' de Jean-Jacques Andrien : productrice exécutive, film primé au Festival de Berlin
* 1984 : ''Mémoires'' : productrice, film primé grand prix au Festival de Mannheim
* 1986 : ''Genesis'' de Mrinal Sen : productrice pour la France, sélection officielle au Festival de Cannes
* 1989 : ''Australia'' de Jean-Jacques Andrien : productrice, Festival de Venise, avec Jeremy Irons et Fanny Ardant
* 1991 : ''Blanval'' de Michel Mees : co-productrice pour la France
* 1992 : ''Dingo'' de Rolf de Heer : co-productrice pour la France
* 2000 : ''Deuxième quinzaine de juillet'' de Christophe Reichert : co-scénariste et productrice.
* 2000 : ''Pique-nique'' (court métrage) : productrice et co-scénariste
* 2002 : ''Le Démon de midi'' : captation pour la télévision de la mise en scène théâtrale, TV et DVD
* 2005 : ''Le Démon de midi'' : réalisatrice et scénariste du film long métrage avec Michèle Bernier et Simon Abkarian produit par Pathé Production, multidiffusion TV et DVD
* 2006 : ''Webcam chez les Bodin's'' (Les Bodin's) : 12 épisodes, co-scénariste, réalisatrice et productrice.
* 2012 : ''Et pas une ride'': captation TV et DVD.
== Sariak ==
* 2010 : Prix SACD du One Man Show avec Michèle Bernier
* 2016 : Prix du public au festival Mont Blanc d'humour de Saint Gervais pour ''Ni l'un ni l'autre'' de et avec Steeven et Christopher (Les Jumeaux)
* 2019 : Nomination aux Molières 2019, catégorie Humour.
== Erreferentziak ==
{{Itzulia2|fr|hizkuntza=frantsesezko|Marie Pascale Osterrieth|2024-03-09|bertsioa=213202623}}
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://lesarchivesduspectacle.net/p/34335-Marie-Pascale-Osterrieth#metier-metteuse-en-scene Les Archives du Spectacle]
* [https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste Théâtre online.com]
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
kjtzrae0qyf1bjo2852c2xy3y105kmw
9968851
9968222
2024-11-14T11:05:48Z
Joseintx
116015
9968851
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
{{Lanean|Joseintx}}
'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), 1956ko maiatzaren15a) Belgikako antzerki-ekoizle, -zuzendari eta gidoilaria da. Gaur egun Parisen bizi da. Frantziako nazionalitatea lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale Osterrieth|hizkuntza=fr-FR|url=https://www.avantscenetheatre.com/artiste/383-marie-pascale-osterrieth|aldizkaria=L'avant-Scène Théatre|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi onodren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, eszenografia sailean.<ref name=":1" /> Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Marie-Pascale Osterrieth {{!}} THEATREonline|url=https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste|aldizkaria=www.theatreonline.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinémako (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusi izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean.<ref name=":2" /> [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten zinema-koprodukzioetarako eta gidoien garapenerako aukera artistikoen ardura hartzeko.<ref name=":2" /> Han ezagutu zuen Michèle Bernier, eta berarekin batera antzerkiaren munduan sartzea erabaki zuen, ''Le démon de midi'' antzezlana sortuz, geroago zinemarako egokitu eta zuzenduko zuen ikuskizuna.<ref name=":2" /> Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.<ref name=":1" />
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.<ref name=":1" />
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Le Démon de midi|hizkuntza=fr|data=1998-08-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/100702-Le-Demon-de-midi|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jean-Luc Lemoine est inquiétant|hizkuntza=fr|data=2001-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/17362-Jean-Luc-Lemoine-est-inquietant|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Bodin's - Mère et fils|hizkuntza=fr|data=2001-08-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/142587-Les-Bodin-s-Mere-et-fils|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dolores Claiborne|hizkuntza=fr|data=2006-09-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/6691-Dolores-Claiborne|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Antzokiak: Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Et pas une ride !|hizkuntza=fr|data=2009-10-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/25340-Et-pas-une-ride|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tonino|hizkuntza=fr|data=2012-05-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/155404-Tonino|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Condividi la tua passione per la lettura - Anobii|url=https://www.anobii.com/en/books/tonino-a-testa-in-giu/9788865721094/01057050d6c7f4e3f6/reviews|aldizkaria=www.anobii.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Antzokiak: Avignon 2012-en eta Tristan Bernard. Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La faute d'orthographe est ma langue maternelle|hizkuntza=fr|data=2012-07-07|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/68449-La-faute-d-orthographe-est-ma-langue-maternelle|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; antzokiak: Théâtre Antoine, antzezpen-bira: Frantzia eta Belgika, zuzeneko emanaldia France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je préfère qu'on reste amis|hizkuntza=fr|data=2014-01-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/57831-Je-prefere-qu-on-reste-amis|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven Demora eta Christopher Demora (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Petit Gymnase, antzezpen-bira: Frantzia, Belgika, Festival Avignon 2015 (off).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Jumeaux - Ni l'un, ni l'autre|hizkuntza=fr|data=2014-03-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/59130-Les-Jumeaux-Ni-l-un-ni-l-autre|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=On n'demande qu'à en rire (TV Series 2010–2014) - IMDb|url=https://www.imdb.com/title/tt6078544/fullcredits|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=puremedias|izenburua="On n'demande qu'à en rire" a trouvé son jury|data=2014-04-02|url=https://www.ozap.com/actu/-on-n-demande-qu-a-en-rire-a-trouve-son-jury/452524|aldizkaria=www.ozap.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Point Virgule, antzezpen-bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lauriane|abizena=Cronier|izenburua=Les Décaféinés dans 'Très Serrés'|hizkuntza=fr|url=https://leguidedutheatreux.com/2015/07/les-decafeines-dans-tres-serres.html|aldizkaria=Le Guide du Théâtreux|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzokiak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura; antzezpen-bira Frantzian 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Énorme !|hizkuntza=fr|data=2015-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/69104-Enorme|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua; antzokiak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura; antzezpen-biira Frantzia, 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Partie en Grèce|hizkuntza=fr|data=2015-07-03|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/65881-Partie-en-Grece|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua; 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra antzezpen-bira Italian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alice|abizena=Penzavalli|izenburua=Gli impiegati dell'amore, Nuzzo Di Biase a NanoPress: ''Puntiamo al Biglietto di bronzo'' [INTERVISTA]|hizkuntza=it-IT|data=2016-03-13|url=https://www.nanopress.it/articolo/gli-impiegati-dell-amore-nuzzo-di-biase-a-nanopress-puntiamo-al-biglietto-di-bronzo-intervista/81241/|aldizkaria=Nanopress|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, antzezpen-bira Frantzian eta Belgikan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je t'ai laissé un mot sur le frigo|hizkuntza=fr|data=2017-02-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/75760-Je-t-ai-laisse-un-mot-sur-le-frigo|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2017 : Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy-ren "''Folle Amanda''", eszenaratzea; Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio eta Djibril Pavadé-rekin, Théâtre de Paris antzokian, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'' programaren 50. urteurrena ospatzeko, 2017ko urtarrilaren 21ean TF1 katean zuzenean emana : 3,2 milioi ikusentzule zuzenean eta milioi bat aurrez grabaturik, Théâtre Antoine antzokian 2017ko apiriletik ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Folle Amanda|hizkuntza=fr|data=2017-01-13|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/77522-Folle-Amanda|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2018 - 2020 : "''Vive demain''", egilea Michèle Bernier-ekin batera, eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Variétés. Antzezpen-bira: Frantzia (metropolian eta itsasoz bestaldean), Belgika. ''Molières 2019'' sarirako proposatua, umore sailean.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Michèle Bernier - Vive demain !|hizkuntza=fr|data=2018-12-01|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/89477-Michele-Bernier-Vive-demain|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2019 :Josiane Balaskoren "''Un grand cri d'amour''", eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Bouffes Parisiens Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey eta Grégoire Oestermann-ekin; 2019, ekainaren 11n France 2 katean emana, 2,375 milioi ikusentzule.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un grand cri d'amour|hizkuntza=fr|data=2019-05-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/97896-Un-grand-cri-d-amour|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2021eko ekaina: "''Indomptables''", egilea Leila Amararekin batera, eszenaratzea. Lehen eszenaratzea Nantesen, "La cité du Café théâtre" antzokian; beste antzezpenak: Avignon (off) 2021 eta 2022ko uztailean, Parisko Théâtre La Divine Comédie-n 2022ko irailetik 2024ko ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDOMPTABLES • Théâtres et Spectacles de Paris|hizkuntza=fr-FR|data=2024-10-13|url=https://theatresetspectaclesdeparis.com/indomptables/|aldizkaria=Théâtres et Spectacles de Paris|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2022ko urtarriletik martxora : "''Vive Demain''" antzezlanaren biraren jarraipena (COVID pandemia amaitutakoan) eta azken antzezpena Parisko Pleyel antzokian.<ref name=":0" />
*2022ko irailetik 2024ko martxora arte : Laurent Ruquier-en "''je préfère que l'on reste ensemble''" Michèle Bernier, Olivier Sitruck eta Philippe Berodot-ekin, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, antzezpen bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=" Je préfère qu'on reste ensemble ", la nouvelle pièce de théâtre de Laurent Ruquier|hizkuntza=fr|url=https://piecedetheatre.be/je-prefere-quon-reste-ensemble-piece-de-theatre|aldizkaria=piecedetheatre.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Ondokoak dira Marie Pascale Osterrieth-ek eszenaratzeetan izaten dituen kolaboratzaileak: Jacques Davidovici, musikan; Laurent Castaing, argiztapenean; Pierre-François Limbosch, dekoratuetan; Charlotte David, jantziekin; eta Hélène Chrysochoos eszenaratzean.
== Filmografia ==
Marie Pascale Osterriethek zenbait filmen sortze-lanean parte hartu izan du gidoilari, zuzendari edota produktore gisa. Behean zerrendatutakoak ''Théâtres eta Producteurs Associés'' elkartearen webgunean jasota dituztenak dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale OSTERRIETH - Biographie, spectacles, films, théâtre et photos|hizkuntza=fr|url=https://tpa.fr/acteurs-theatre/osterrieth-marie-pascale-668.html|aldizkaria=Théâtres et Producteurs Associés|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 1981 : Anne Terresa de Kerrmacher-en ''Hopla !'' eta Hélène Delavault-en ''Le Tango stupéfiant''.
* 1982 : Jean-Jacques Andrien-en ''Le Grand Paysage d'Alexis Droeven'': produktore exekutiboa, Berlingo Nazioarteko Zinemaldian saritua
* 1984 : ''Mémoires'' : produktorea, Mannheim-Heidelberg-eko Nazioarteko Zinemaldiko sari nagusia
* 1986 : Mrinal Sen-en ''Genesis'' : Frantzian produktorea, Cannes-eko Zinemaldian sarirako hautatuen zerrendan
* 1989 : Jean-Jacques Andrien-en ''Australia'' : produktorea, Veneziako Mostran aurkeztua, Jeremy Irons eta Fanny Ardant-ekin
* 1991 : Michel Mees-en ''Blanval'' : Frantzian koproduktorea
* 1992 : Rolf de Heer-en ''Dingo'' : Frantzian koproduktorea
* 2000 : Christophe Reichert-en ''Deuxième quinzaine de juillet'' : ko-gidoilaria eta produktorea.
* 2000 : ''Pique-nique'' (film laburra) : ko-gidoilaria eta produktorea
* 2002 : ''Le Démon de midi'' : antzezpenaren grabazioa telebistarako, TV eta DVD
* 2005 : ''Le Démon de midi'' : film luzearen gidoilaria eta zuzendaria, Michèle Bernier eta Simon Abkarian-ekin, Pathé Production-ek ekoitzia, TV eta DVD bidezko hedatzea
* 2006 : ''Webcam chez les Bodin's'' (Les Bodin's) : 12 saio, ko-gidoilaria, zuzendaria eta productorea.
* 2012 : ''Et pas une ride'': TV eta DVDrako grabazioa.
== Sariak ==
* 2010 : SACD saria One Man Show sailean Michèle Bernier-ekin<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La SACD récompense les auteurs de l'année 2010|hizkuntza=fr|data=2020-05-20|url=https://www.sacd.fr/fr/la-sacd-recompense-les-auteurs-de-lannee-2010|aldizkaria=SACD|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2016 : Saint Gervais-eko ''Festival Mont Blanc d'humour-eko'' publikoaren saria Steeven et Christopher (Les Jumeaux) komikoen ''Ni l'un ni l'autre'' antzezpenagatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Saint-Gervais - Mont-Blanc d’humour. Les Jumeaux et Karim Duval primés|hizkuntza=fr|url=https://www.ledauphine.com/haute-savoie/2016/03/12/les-jumeaux-et-karim-duval-primes|aldizkaria=www.ledauphine.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2019 : ''Molières 2019'' sarirako hautatuen zerrendan, ''Humour'' sailean, ''Vive demain!'' antzezlanagatik<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les nommés 2019|hizkuntza=fr|url=https://www.lesmolieres.com/nommes-2019|aldizkaria=Les Molières|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Itzulia2|fr|hizkuntza=frantsesezko|Marie Pascale Osterrieth|2024-03-09|bertsioa=213202623}}
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://lesarchivesduspectacle.net/p/34335-Marie-Pascale-Osterrieth#metier-metteuse-en-scene Les Archives du Spectacle]
* [https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste Théâtre online.com]
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
011xalhraoqloqzaecpezrpvogmhfuo
9968878
9968851
2024-11-14T11:18:38Z
Joseintx
116015
9968878
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
{{Lanean|Joseintx}}
'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), [[1956|1956ko]] [[Maiatzaren 15|maiatzaren15a]]) [[Belgika|Belgikako]] [[antzerki-ekoizle]], -[[Antzerki zuzendari|zuzendari]] eta [[Gidoilari|gidoilaria]] da. Gaur egun [[Paris|Parisen]] bizi da. [[Frantzia|Frantziako]] [[Nazionalitate|nazionalitatea]] lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale Osterrieth|hizkuntza=fr-FR|url=https://www.avantscenetheatre.com/artiste/383-marie-pascale-osterrieth|aldizkaria=L'avant-Scène Théatre|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi ondoren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, [[eszenografia]] sailean.<ref name=":1" /> Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Marie-Pascale Osterrieth {{!}} THEATREonline|url=https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste|aldizkaria=www.theatreonline.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinéma-ko (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusia izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean.<ref name=":2" /> [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten zinema-koprodukzioetarako eta gidoien garapenerako aukera artistikoen ardura hartzeko.<ref name=":2" /> Han ezagutu zuen [[Michèle Bernier]] umorista, eta berarekin batera antzerkiaren munduan sartzea erabaki zuen, ''Le démon de midi'' antzezlana sortuz, geroago zinemarako egokitu eta zuzenduko zuen ikuskizuna.<ref name=":2" /> Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.<ref name=":1" />
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.<ref name=":1" />
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Le Démon de midi|hizkuntza=fr|data=1998-08-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/100702-Le-Demon-de-midi|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jean-Luc Lemoine est inquiétant|hizkuntza=fr|data=2001-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/17362-Jean-Luc-Lemoine-est-inquietant|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Bodin's - Mère et fils|hizkuntza=fr|data=2001-08-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/142587-Les-Bodin-s-Mere-et-fils|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dolores Claiborne|hizkuntza=fr|data=2006-09-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/6691-Dolores-Claiborne|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Antzokiak: Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Et pas une ride !|hizkuntza=fr|data=2009-10-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/25340-Et-pas-une-ride|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tonino|hizkuntza=fr|data=2012-05-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/155404-Tonino|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Condividi la tua passione per la lettura - Anobii|url=https://www.anobii.com/en/books/tonino-a-testa-in-giu/9788865721094/01057050d6c7f4e3f6/reviews|aldizkaria=www.anobii.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Antzokiak: Avignon 2012-en eta Tristan Bernard. Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La faute d'orthographe est ma langue maternelle|hizkuntza=fr|data=2012-07-07|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/68449-La-faute-d-orthographe-est-ma-langue-maternelle|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; antzokiak: Théâtre Antoine, antzezpen-bira: Frantzia eta Belgika, zuzeneko emanaldia France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je préfère qu'on reste amis|hizkuntza=fr|data=2014-01-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/57831-Je-prefere-qu-on-reste-amis|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven Demora eta Christopher Demora (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Petit Gymnase, antzezpen-bira: Frantzia, Belgika, Festival Avignon 2015 (off).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Jumeaux - Ni l'un, ni l'autre|hizkuntza=fr|data=2014-03-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/59130-Les-Jumeaux-Ni-l-un-ni-l-autre|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=On n'demande qu'à en rire (TV Series 2010–2014) - IMDb|url=https://www.imdb.com/title/tt6078544/fullcredits|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=puremedias|izenburua="On n'demande qu'à en rire" a trouvé son jury|data=2014-04-02|url=https://www.ozap.com/actu/-on-n-demande-qu-a-en-rire-a-trouve-son-jury/452524|aldizkaria=www.ozap.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Point Virgule, antzezpen-bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lauriane|abizena=Cronier|izenburua=Les Décaféinés dans 'Très Serrés'|hizkuntza=fr|url=https://leguidedutheatreux.com/2015/07/les-decafeines-dans-tres-serres.html|aldizkaria=Le Guide du Théâtreux|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzokiak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura; antzezpen-bira Frantzian 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Énorme !|hizkuntza=fr|data=2015-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/69104-Enorme|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua; antzokiak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura; antzezpen-biira Frantzia, 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Partie en Grèce|hizkuntza=fr|data=2015-07-03|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/65881-Partie-en-Grece|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua; 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra antzezpen-bira Italian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alice|abizena=Penzavalli|izenburua=Gli impiegati dell'amore, Nuzzo Di Biase a NanoPress: ''Puntiamo al Biglietto di bronzo'' [INTERVISTA]|hizkuntza=it-IT|data=2016-03-13|url=https://www.nanopress.it/articolo/gli-impiegati-dell-amore-nuzzo-di-biase-a-nanopress-puntiamo-al-biglietto-di-bronzo-intervista/81241/|aldizkaria=Nanopress|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, antzezpen-bira Frantzian eta Belgikan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je t'ai laissé un mot sur le frigo|hizkuntza=fr|data=2017-02-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/75760-Je-t-ai-laisse-un-mot-sur-le-frigo|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2017 : Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy-ren "''Folle Amanda''", eszenaratzea; Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio eta Djibril Pavadé-rekin, Théâtre de Paris antzokian, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'' programaren 50. urteurrena ospatzeko, 2017ko urtarrilaren 21ean TF1 katean zuzenean emana : 3,2 milioi ikusentzule zuzenean eta milioi bat aurrez grabaturik, Théâtre Antoine antzokian 2017ko apiriletik ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Folle Amanda|hizkuntza=fr|data=2017-01-13|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/77522-Folle-Amanda|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2018 - 2020 : "''Vive demain''", egilea Michèle Bernier-ekin batera, eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Variétés. Antzezpen-bira: Frantzia (metropolian eta itsasoz bestaldean), Belgika. ''Molières 2019'' sarirako proposatua, umore sailean.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Michèle Bernier - Vive demain !|hizkuntza=fr|data=2018-12-01|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/89477-Michele-Bernier-Vive-demain|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2019 :Josiane Balaskoren "''Un grand cri d'amour''", eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Bouffes Parisiens Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey eta Grégoire Oestermann-ekin; 2019, ekainaren 11n France 2 katean emana, 2,375 milioi ikusentzule.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un grand cri d'amour|hizkuntza=fr|data=2019-05-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/97896-Un-grand-cri-d-amour|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2021eko ekaina: "''Indomptables''", egilea Leila Amararekin batera, eszenaratzea. Lehen eszenaratzea Nantesen, "La cité du Café théâtre" antzokian; beste antzezpenak: Avignon (off) 2021 eta 2022ko uztailean, Parisko Théâtre La Divine Comédie-n 2022ko irailetik 2024ko ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDOMPTABLES • Théâtres et Spectacles de Paris|hizkuntza=fr-FR|data=2024-10-13|url=https://theatresetspectaclesdeparis.com/indomptables/|aldizkaria=Théâtres et Spectacles de Paris|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2022ko urtarriletik martxora : "''Vive Demain''" antzezlanaren biraren jarraipena (COVID pandemia amaitutakoan) eta azken antzezpena Parisko Pleyel antzokian.<ref name=":0" />
*2022ko irailetik 2024ko martxora arte : Laurent Ruquier-en "''je préfère que l'on reste ensemble''" Michèle Bernier, Olivier Sitruck eta Philippe Berodot-ekin, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, antzezpen bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=" Je préfère qu'on reste ensemble ", la nouvelle pièce de théâtre de Laurent Ruquier|hizkuntza=fr|url=https://piecedetheatre.be/je-prefere-quon-reste-ensemble-piece-de-theatre|aldizkaria=piecedetheatre.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Ondokoak dira Marie Pascale Osterrieth-ek eszenaratzeetan izaten dituen kolaboratzaileak: Jacques Davidovici, musikan; Laurent Castaing, argiztapenean; Pierre-François Limbosch, dekoratuetan; Charlotte David, jantziekin; eta Hélène Chrysochoos eszenaratzean.
== Filmografia ==
Marie Pascale Osterriethek zenbait filmen sortze-lanean parte hartu izan du gidoilari, zuzendari edota produktore gisa. Behean zerrendatutakoak ''Théâtres eta Producteurs Associés'' elkartearen webgunean jasota dituztenak dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale OSTERRIETH - Biographie, spectacles, films, théâtre et photos|hizkuntza=fr|url=https://tpa.fr/acteurs-theatre/osterrieth-marie-pascale-668.html|aldizkaria=Théâtres et Producteurs Associés|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 1981 : Anne Terresa de Kerrmacher-en ''Hopla !'' eta Hélène Delavault-en ''Le Tango stupéfiant''.
* 1982 : Jean-Jacques Andrien-en ''Le Grand Paysage d'Alexis Droeven'': produktore exekutiboa, Berlingo Nazioarteko Zinemaldian saritua
* 1984 : ''Mémoires'' : produktorea, Mannheim-Heidelberg-eko Nazioarteko Zinemaldiko sari nagusia
* 1986 : Mrinal Sen-en ''Genesis'' : Frantzian produktorea, Cannes-eko Zinemaldian sarirako hautatuen zerrendan
* 1989 : Jean-Jacques Andrien-en ''Australia'' : produktorea, Veneziako Mostran aurkeztua, Jeremy Irons eta Fanny Ardant-ekin
* 1991 : Michel Mees-en ''Blanval'' : Frantzian koproduktorea
* 1992 : Rolf de Heer-en ''Dingo'' : Frantzian koproduktorea
* 2000 : Christophe Reichert-en ''Deuxième quinzaine de juillet'' : ko-gidoilaria eta produktorea.
* 2000 : ''Pique-nique'' (film laburra) : ko-gidoilaria eta produktorea
* 2002 : ''Le Démon de midi'' : antzezpenaren grabazioa telebistarako, TV eta DVD
* 2005 : ''Le Démon de midi'' : film luzearen gidoilaria eta zuzendaria, Michèle Bernier eta Simon Abkarian-ekin, Pathé Production-ek ekoitzia, TV eta DVD bidezko hedatzea
* 2006 : ''Webcam chez les Bodin's'' (Les Bodin's) : 12 saio, ko-gidoilaria, zuzendaria eta productorea.
* 2012 : ''Et pas une ride'': TV eta DVDrako grabazioa.
== Sariak ==
* 2010 : SACD saria One Man Show sailean Michèle Bernier-ekin<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La SACD récompense les auteurs de l'année 2010|hizkuntza=fr|data=2020-05-20|url=https://www.sacd.fr/fr/la-sacd-recompense-les-auteurs-de-lannee-2010|aldizkaria=SACD|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2016 : Saint Gervais-eko ''Festival Mont Blanc d'humour-eko'' publikoaren saria Steeven et Christopher (Les Jumeaux) komikoen ''Ni l'un ni l'autre'' antzezpenagatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Saint-Gervais - Mont-Blanc d’humour. Les Jumeaux et Karim Duval primés|hizkuntza=fr|url=https://www.ledauphine.com/haute-savoie/2016/03/12/les-jumeaux-et-karim-duval-primes|aldizkaria=www.ledauphine.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2019 : ''Molières 2019'' sarirako hautatuen zerrendan, ''Humour'' sailean, ''Vive demain!'' antzezlanagatik<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les nommés 2019|hizkuntza=fr|url=https://www.lesmolieres.com/nommes-2019|aldizkaria=Les Molières|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Itzulia2|fr|hizkuntza=frantsesezko|Marie Pascale Osterrieth|2024-03-09|bertsioa=213202623}}
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://lesarchivesduspectacle.net/p/34335-Marie-Pascale-Osterrieth#metier-metteuse-en-scene Les Archives du Spectacle]
* [https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste Théâtre online.com]
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
mio3oveqhgsh7an41i0wbwz7o8gbh4v
9968892
9968878
2024-11-14T11:24:52Z
Joseintx
116015
/* Kanpo estekak */
9968892
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
{{Lanean|Joseintx}}
'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), [[1956|1956ko]] [[Maiatzaren 15|maiatzaren15a]]) [[Belgika|Belgikako]] [[antzerki-ekoizle]], -[[Antzerki zuzendari|zuzendari]] eta [[Gidoilari|gidoilaria]] da. Gaur egun [[Paris|Parisen]] bizi da. [[Frantzia|Frantziako]] [[Nazionalitate|nazionalitatea]] lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale Osterrieth|hizkuntza=fr-FR|url=https://www.avantscenetheatre.com/artiste/383-marie-pascale-osterrieth|aldizkaria=L'avant-Scène Théatre|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi ondoren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, [[eszenografia]] sailean.<ref name=":1" /> Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Marie-Pascale Osterrieth {{!}} THEATREonline|url=https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste|aldizkaria=www.theatreonline.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinéma-ko (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusia izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean.<ref name=":2" /> [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten zinema-koprodukzioetarako eta gidoien garapenerako aukera artistikoen ardura hartzeko.<ref name=":2" /> Han ezagutu zuen [[Michèle Bernier]] umorista, eta berarekin batera antzerkiaren munduan sartzea erabaki zuen, ''Le démon de midi'' antzezlana sortuz, geroago zinemarako egokitu eta zuzenduko zuen ikuskizuna.<ref name=":2" /> Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.<ref name=":1" />
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.<ref name=":1" />
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Le Démon de midi|hizkuntza=fr|data=1998-08-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/100702-Le-Demon-de-midi|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jean-Luc Lemoine est inquiétant|hizkuntza=fr|data=2001-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/17362-Jean-Luc-Lemoine-est-inquietant|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Bodin's - Mère et fils|hizkuntza=fr|data=2001-08-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/142587-Les-Bodin-s-Mere-et-fils|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dolores Claiborne|hizkuntza=fr|data=2006-09-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/6691-Dolores-Claiborne|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Antzokiak: Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Et pas une ride !|hizkuntza=fr|data=2009-10-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/25340-Et-pas-une-ride|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tonino|hizkuntza=fr|data=2012-05-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/155404-Tonino|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Condividi la tua passione per la lettura - Anobii|url=https://www.anobii.com/en/books/tonino-a-testa-in-giu/9788865721094/01057050d6c7f4e3f6/reviews|aldizkaria=www.anobii.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Antzokiak: Avignon 2012-en eta Tristan Bernard. Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La faute d'orthographe est ma langue maternelle|hizkuntza=fr|data=2012-07-07|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/68449-La-faute-d-orthographe-est-ma-langue-maternelle|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; antzokiak: Théâtre Antoine, antzezpen-bira: Frantzia eta Belgika, zuzeneko emanaldia France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je préfère qu'on reste amis|hizkuntza=fr|data=2014-01-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/57831-Je-prefere-qu-on-reste-amis|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven Demora eta Christopher Demora (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Petit Gymnase, antzezpen-bira: Frantzia, Belgika, Festival Avignon 2015 (off).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Jumeaux - Ni l'un, ni l'autre|hizkuntza=fr|data=2014-03-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/59130-Les-Jumeaux-Ni-l-un-ni-l-autre|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=On n'demande qu'à en rire (TV Series 2010–2014) - IMDb|url=https://www.imdb.com/title/tt6078544/fullcredits|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=puremedias|izenburua="On n'demande qu'à en rire" a trouvé son jury|data=2014-04-02|url=https://www.ozap.com/actu/-on-n-demande-qu-a-en-rire-a-trouve-son-jury/452524|aldizkaria=www.ozap.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Point Virgule, antzezpen-bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lauriane|abizena=Cronier|izenburua=Les Décaféinés dans 'Très Serrés'|hizkuntza=fr|url=https://leguidedutheatreux.com/2015/07/les-decafeines-dans-tres-serres.html|aldizkaria=Le Guide du Théâtreux|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzokiak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura; antzezpen-bira Frantzian 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Énorme !|hizkuntza=fr|data=2015-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/69104-Enorme|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua; antzokiak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura; antzezpen-biira Frantzia, 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Partie en Grèce|hizkuntza=fr|data=2015-07-03|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/65881-Partie-en-Grece|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua; 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra antzezpen-bira Italian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alice|abizena=Penzavalli|izenburua=Gli impiegati dell'amore, Nuzzo Di Biase a NanoPress: ''Puntiamo al Biglietto di bronzo'' [INTERVISTA]|hizkuntza=it-IT|data=2016-03-13|url=https://www.nanopress.it/articolo/gli-impiegati-dell-amore-nuzzo-di-biase-a-nanopress-puntiamo-al-biglietto-di-bronzo-intervista/81241/|aldizkaria=Nanopress|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, antzezpen-bira Frantzian eta Belgikan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je t'ai laissé un mot sur le frigo|hizkuntza=fr|data=2017-02-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/75760-Je-t-ai-laisse-un-mot-sur-le-frigo|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2017 : Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy-ren "''Folle Amanda''", eszenaratzea; Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio eta Djibril Pavadé-rekin, Théâtre de Paris antzokian, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'' programaren 50. urteurrena ospatzeko, 2017ko urtarrilaren 21ean TF1 katean zuzenean emana : 3,2 milioi ikusentzule zuzenean eta milioi bat aurrez grabaturik, Théâtre Antoine antzokian 2017ko apiriletik ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Folle Amanda|hizkuntza=fr|data=2017-01-13|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/77522-Folle-Amanda|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2018 - 2020 : "''Vive demain''", egilea Michèle Bernier-ekin batera, eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Variétés. Antzezpen-bira: Frantzia (metropolian eta itsasoz bestaldean), Belgika. ''Molières 2019'' sarirako proposatua, umore sailean.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Michèle Bernier - Vive demain !|hizkuntza=fr|data=2018-12-01|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/89477-Michele-Bernier-Vive-demain|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2019 :Josiane Balaskoren "''Un grand cri d'amour''", eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Bouffes Parisiens Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey eta Grégoire Oestermann-ekin; 2019, ekainaren 11n France 2 katean emana, 2,375 milioi ikusentzule.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un grand cri d'amour|hizkuntza=fr|data=2019-05-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/97896-Un-grand-cri-d-amour|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2021eko ekaina: "''Indomptables''", egilea Leila Amararekin batera, eszenaratzea. Lehen eszenaratzea Nantesen, "La cité du Café théâtre" antzokian; beste antzezpenak: Avignon (off) 2021 eta 2022ko uztailean, Parisko Théâtre La Divine Comédie-n 2022ko irailetik 2024ko ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDOMPTABLES • Théâtres et Spectacles de Paris|hizkuntza=fr-FR|data=2024-10-13|url=https://theatresetspectaclesdeparis.com/indomptables/|aldizkaria=Théâtres et Spectacles de Paris|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2022ko urtarriletik martxora : "''Vive Demain''" antzezlanaren biraren jarraipena (COVID pandemia amaitutakoan) eta azken antzezpena Parisko Pleyel antzokian.<ref name=":0" />
*2022ko irailetik 2024ko martxora arte : Laurent Ruquier-en "''je préfère que l'on reste ensemble''" Michèle Bernier, Olivier Sitruck eta Philippe Berodot-ekin, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, antzezpen bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=" Je préfère qu'on reste ensemble ", la nouvelle pièce de théâtre de Laurent Ruquier|hizkuntza=fr|url=https://piecedetheatre.be/je-prefere-quon-reste-ensemble-piece-de-theatre|aldizkaria=piecedetheatre.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Ondokoak dira Marie Pascale Osterrieth-ek eszenaratzeetan izaten dituen kolaboratzaileak: Jacques Davidovici, musikan; Laurent Castaing, argiztapenean; Pierre-François Limbosch, dekoratuetan; Charlotte David, jantziekin; eta Hélène Chrysochoos eszenaratzean.
== Filmografia ==
Marie Pascale Osterriethek zenbait filmen sortze-lanean parte hartu izan du gidoilari, zuzendari edota produktore gisa. Behean zerrendatutakoak ''Théâtres eta Producteurs Associés'' elkartearen webgunean jasota dituztenak dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale OSTERRIETH - Biographie, spectacles, films, théâtre et photos|hizkuntza=fr|url=https://tpa.fr/acteurs-theatre/osterrieth-marie-pascale-668.html|aldizkaria=Théâtres et Producteurs Associés|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 1981 : Anne Terresa de Kerrmacher-en ''Hopla !'' eta Hélène Delavault-en ''Le Tango stupéfiant''.
* 1982 : Jean-Jacques Andrien-en ''Le Grand Paysage d'Alexis Droeven'': produktore exekutiboa, Berlingo Nazioarteko Zinemaldian saritua
* 1984 : ''Mémoires'' : produktorea, Mannheim-Heidelberg-eko Nazioarteko Zinemaldiko sari nagusia
* 1986 : Mrinal Sen-en ''Genesis'' : Frantzian produktorea, Cannes-eko Zinemaldian sarirako hautatuen zerrendan
* 1989 : Jean-Jacques Andrien-en ''Australia'' : produktorea, Veneziako Mostran aurkeztua, Jeremy Irons eta Fanny Ardant-ekin
* 1991 : Michel Mees-en ''Blanval'' : Frantzian koproduktorea
* 1992 : Rolf de Heer-en ''Dingo'' : Frantzian koproduktorea
* 2000 : Christophe Reichert-en ''Deuxième quinzaine de juillet'' : ko-gidoilaria eta produktorea.
* 2000 : ''Pique-nique'' (film laburra) : ko-gidoilaria eta produktorea
* 2002 : ''Le Démon de midi'' : antzezpenaren grabazioa telebistarako, TV eta DVD
* 2005 : ''Le Démon de midi'' : film luzearen gidoilaria eta zuzendaria, Michèle Bernier eta Simon Abkarian-ekin, Pathé Production-ek ekoitzia, TV eta DVD bidezko hedatzea
* 2006 : ''Webcam chez les Bodin's'' (Les Bodin's) : 12 saio, ko-gidoilaria, zuzendaria eta productorea.
* 2012 : ''Et pas une ride'': TV eta DVDrako grabazioa.
== Sariak ==
* 2010 : SACD saria One Man Show sailean Michèle Bernier-ekin<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La SACD récompense les auteurs de l'année 2010|hizkuntza=fr|data=2020-05-20|url=https://www.sacd.fr/fr/la-sacd-recompense-les-auteurs-de-lannee-2010|aldizkaria=SACD|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2016 : Saint Gervais-eko ''Festival Mont Blanc d'humour-eko'' publikoaren saria Steeven et Christopher (Les Jumeaux) komikoen ''Ni l'un ni l'autre'' antzezpenagatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Saint-Gervais - Mont-Blanc d’humour. Les Jumeaux et Karim Duval primés|hizkuntza=fr|url=https://www.ledauphine.com/haute-savoie/2016/03/12/les-jumeaux-et-karim-duval-primes|aldizkaria=www.ledauphine.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2019 : ''Molières 2019'' sarirako hautatuen zerrendan, ''Humour'' sailean, ''Vive demain!'' antzezlanagatik<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les nommés 2019|hizkuntza=fr|url=https://www.lesmolieres.com/nommes-2019|aldizkaria=Les Molières|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Itzulia2|fr|hizkuntza=frantsesezko|Marie Pascale Osterrieth|2024-03-09|bertsioa=213202623}}
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://lesarchivesduspectacle.net/p/34335-Marie-Pascale-Osterrieth#metier-metteuse-en-scene Les Archives du Spectacle]
* [https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste Théâtre online.com]
* [https://tpa.fr/acteurs-theatre/osterrieth-marie-pascale-668.html Théâtres eta Producteurs Associés]
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
58cytpj7x5yw8xgm9aqdiae6fd45rvz
9968896
9968892
2024-11-14T11:25:59Z
Joseintx
116015
[[Kategoria:Emakume zinema zuzendariak]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9968896
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
{{Lanean|Joseintx}}
'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), [[1956|1956ko]] [[Maiatzaren 15|maiatzaren15a]]) [[Belgika|Belgikako]] [[antzerki-ekoizle]], -[[Antzerki zuzendari|zuzendari]] eta [[Gidoilari|gidoilaria]] da. Gaur egun [[Paris|Parisen]] bizi da. [[Frantzia|Frantziako]] [[Nazionalitate|nazionalitatea]] lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale Osterrieth|hizkuntza=fr-FR|url=https://www.avantscenetheatre.com/artiste/383-marie-pascale-osterrieth|aldizkaria=L'avant-Scène Théatre|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi ondoren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, [[eszenografia]] sailean.<ref name=":1" /> Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Marie-Pascale Osterrieth {{!}} THEATREonline|url=https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste|aldizkaria=www.theatreonline.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinéma-ko (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusia izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean.<ref name=":2" /> [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten zinema-koprodukzioetarako eta gidoien garapenerako aukera artistikoen ardura hartzeko.<ref name=":2" /> Han ezagutu zuen [[Michèle Bernier]] umorista, eta berarekin batera antzerkiaren munduan sartzea erabaki zuen, ''Le démon de midi'' antzezlana sortuz, geroago zinemarako egokitu eta zuzenduko zuen ikuskizuna.<ref name=":2" /> Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.<ref name=":1" />
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.<ref name=":1" />
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Le Démon de midi|hizkuntza=fr|data=1998-08-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/100702-Le-Demon-de-midi|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jean-Luc Lemoine est inquiétant|hizkuntza=fr|data=2001-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/17362-Jean-Luc-Lemoine-est-inquietant|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Bodin's - Mère et fils|hizkuntza=fr|data=2001-08-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/142587-Les-Bodin-s-Mere-et-fils|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dolores Claiborne|hizkuntza=fr|data=2006-09-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/6691-Dolores-Claiborne|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Antzokiak: Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Et pas une ride !|hizkuntza=fr|data=2009-10-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/25340-Et-pas-une-ride|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tonino|hizkuntza=fr|data=2012-05-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/155404-Tonino|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Condividi la tua passione per la lettura - Anobii|url=https://www.anobii.com/en/books/tonino-a-testa-in-giu/9788865721094/01057050d6c7f4e3f6/reviews|aldizkaria=www.anobii.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Antzokiak: Avignon 2012-en eta Tristan Bernard. Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La faute d'orthographe est ma langue maternelle|hizkuntza=fr|data=2012-07-07|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/68449-La-faute-d-orthographe-est-ma-langue-maternelle|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; antzokiak: Théâtre Antoine, antzezpen-bira: Frantzia eta Belgika, zuzeneko emanaldia France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je préfère qu'on reste amis|hizkuntza=fr|data=2014-01-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/57831-Je-prefere-qu-on-reste-amis|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven Demora eta Christopher Demora (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Petit Gymnase, antzezpen-bira: Frantzia, Belgika, Festival Avignon 2015 (off).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Jumeaux - Ni l'un, ni l'autre|hizkuntza=fr|data=2014-03-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/59130-Les-Jumeaux-Ni-l-un-ni-l-autre|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=On n'demande qu'à en rire (TV Series 2010–2014) - IMDb|url=https://www.imdb.com/title/tt6078544/fullcredits|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=puremedias|izenburua="On n'demande qu'à en rire" a trouvé son jury|data=2014-04-02|url=https://www.ozap.com/actu/-on-n-demande-qu-a-en-rire-a-trouve-son-jury/452524|aldizkaria=www.ozap.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Point Virgule, antzezpen-bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lauriane|abizena=Cronier|izenburua=Les Décaféinés dans 'Très Serrés'|hizkuntza=fr|url=https://leguidedutheatreux.com/2015/07/les-decafeines-dans-tres-serres.html|aldizkaria=Le Guide du Théâtreux|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzokiak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura; antzezpen-bira Frantzian 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Énorme !|hizkuntza=fr|data=2015-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/69104-Enorme|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua; antzokiak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura; antzezpen-biira Frantzia, 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Partie en Grèce|hizkuntza=fr|data=2015-07-03|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/65881-Partie-en-Grece|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua; 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra antzezpen-bira Italian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alice|abizena=Penzavalli|izenburua=Gli impiegati dell'amore, Nuzzo Di Biase a NanoPress: ''Puntiamo al Biglietto di bronzo'' [INTERVISTA]|hizkuntza=it-IT|data=2016-03-13|url=https://www.nanopress.it/articolo/gli-impiegati-dell-amore-nuzzo-di-biase-a-nanopress-puntiamo-al-biglietto-di-bronzo-intervista/81241/|aldizkaria=Nanopress|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, antzezpen-bira Frantzian eta Belgikan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je t'ai laissé un mot sur le frigo|hizkuntza=fr|data=2017-02-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/75760-Je-t-ai-laisse-un-mot-sur-le-frigo|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2017 : Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy-ren "''Folle Amanda''", eszenaratzea; Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio eta Djibril Pavadé-rekin, Théâtre de Paris antzokian, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'' programaren 50. urteurrena ospatzeko, 2017ko urtarrilaren 21ean TF1 katean zuzenean emana : 3,2 milioi ikusentzule zuzenean eta milioi bat aurrez grabaturik, Théâtre Antoine antzokian 2017ko apiriletik ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Folle Amanda|hizkuntza=fr|data=2017-01-13|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/77522-Folle-Amanda|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2018 - 2020 : "''Vive demain''", egilea Michèle Bernier-ekin batera, eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Variétés. Antzezpen-bira: Frantzia (metropolian eta itsasoz bestaldean), Belgika. ''Molières 2019'' sarirako proposatua, umore sailean.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Michèle Bernier - Vive demain !|hizkuntza=fr|data=2018-12-01|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/89477-Michele-Bernier-Vive-demain|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2019 :Josiane Balaskoren "''Un grand cri d'amour''", eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Bouffes Parisiens Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey eta Grégoire Oestermann-ekin; 2019, ekainaren 11n France 2 katean emana, 2,375 milioi ikusentzule.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un grand cri d'amour|hizkuntza=fr|data=2019-05-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/97896-Un-grand-cri-d-amour|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2021eko ekaina: "''Indomptables''", egilea Leila Amararekin batera, eszenaratzea. Lehen eszenaratzea Nantesen, "La cité du Café théâtre" antzokian; beste antzezpenak: Avignon (off) 2021 eta 2022ko uztailean, Parisko Théâtre La Divine Comédie-n 2022ko irailetik 2024ko ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDOMPTABLES • Théâtres et Spectacles de Paris|hizkuntza=fr-FR|data=2024-10-13|url=https://theatresetspectaclesdeparis.com/indomptables/|aldizkaria=Théâtres et Spectacles de Paris|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2022ko urtarriletik martxora : "''Vive Demain''" antzezlanaren biraren jarraipena (COVID pandemia amaitutakoan) eta azken antzezpena Parisko Pleyel antzokian.<ref name=":0" />
*2022ko irailetik 2024ko martxora arte : Laurent Ruquier-en "''je préfère que l'on reste ensemble''" Michèle Bernier, Olivier Sitruck eta Philippe Berodot-ekin, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, antzezpen bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=" Je préfère qu'on reste ensemble ", la nouvelle pièce de théâtre de Laurent Ruquier|hizkuntza=fr|url=https://piecedetheatre.be/je-prefere-quon-reste-ensemble-piece-de-theatre|aldizkaria=piecedetheatre.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Ondokoak dira Marie Pascale Osterrieth-ek eszenaratzeetan izaten dituen kolaboratzaileak: Jacques Davidovici, musikan; Laurent Castaing, argiztapenean; Pierre-François Limbosch, dekoratuetan; Charlotte David, jantziekin; eta Hélène Chrysochoos eszenaratzean.
== Filmografia ==
Marie Pascale Osterriethek zenbait filmen sortze-lanean parte hartu izan du gidoilari, zuzendari edota produktore gisa. Behean zerrendatutakoak ''Théâtres eta Producteurs Associés'' elkartearen webgunean jasota dituztenak dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale OSTERRIETH - Biographie, spectacles, films, théâtre et photos|hizkuntza=fr|url=https://tpa.fr/acteurs-theatre/osterrieth-marie-pascale-668.html|aldizkaria=Théâtres et Producteurs Associés|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 1981 : Anne Terresa de Kerrmacher-en ''Hopla !'' eta Hélène Delavault-en ''Le Tango stupéfiant''.
* 1982 : Jean-Jacques Andrien-en ''Le Grand Paysage d'Alexis Droeven'': produktore exekutiboa, Berlingo Nazioarteko Zinemaldian saritua
* 1984 : ''Mémoires'' : produktorea, Mannheim-Heidelberg-eko Nazioarteko Zinemaldiko sari nagusia
* 1986 : Mrinal Sen-en ''Genesis'' : Frantzian produktorea, Cannes-eko Zinemaldian sarirako hautatuen zerrendan
* 1989 : Jean-Jacques Andrien-en ''Australia'' : produktorea, Veneziako Mostran aurkeztua, Jeremy Irons eta Fanny Ardant-ekin
* 1991 : Michel Mees-en ''Blanval'' : Frantzian koproduktorea
* 1992 : Rolf de Heer-en ''Dingo'' : Frantzian koproduktorea
* 2000 : Christophe Reichert-en ''Deuxième quinzaine de juillet'' : ko-gidoilaria eta produktorea.
* 2000 : ''Pique-nique'' (film laburra) : ko-gidoilaria eta produktorea
* 2002 : ''Le Démon de midi'' : antzezpenaren grabazioa telebistarako, TV eta DVD
* 2005 : ''Le Démon de midi'' : film luzearen gidoilaria eta zuzendaria, Michèle Bernier eta Simon Abkarian-ekin, Pathé Production-ek ekoitzia, TV eta DVD bidezko hedatzea
* 2006 : ''Webcam chez les Bodin's'' (Les Bodin's) : 12 saio, ko-gidoilaria, zuzendaria eta productorea.
* 2012 : ''Et pas une ride'': TV eta DVDrako grabazioa.
== Sariak ==
* 2010 : SACD saria One Man Show sailean Michèle Bernier-ekin<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La SACD récompense les auteurs de l'année 2010|hizkuntza=fr|data=2020-05-20|url=https://www.sacd.fr/fr/la-sacd-recompense-les-auteurs-de-lannee-2010|aldizkaria=SACD|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2016 : Saint Gervais-eko ''Festival Mont Blanc d'humour-eko'' publikoaren saria Steeven et Christopher (Les Jumeaux) komikoen ''Ni l'un ni l'autre'' antzezpenagatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Saint-Gervais - Mont-Blanc d’humour. Les Jumeaux et Karim Duval primés|hizkuntza=fr|url=https://www.ledauphine.com/haute-savoie/2016/03/12/les-jumeaux-et-karim-duval-primes|aldizkaria=www.ledauphine.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2019 : ''Molières 2019'' sarirako hautatuen zerrendan, ''Humour'' sailean, ''Vive demain!'' antzezlanagatik<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les nommés 2019|hizkuntza=fr|url=https://www.lesmolieres.com/nommes-2019|aldizkaria=Les Molières|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Itzulia2|fr|hizkuntza=frantsesezko|Marie Pascale Osterrieth|2024-03-09|bertsioa=213202623}}
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://lesarchivesduspectacle.net/p/34335-Marie-Pascale-Osterrieth#metier-metteuse-en-scene Les Archives du Spectacle]
* [https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste Théâtre online.com]
* [https://tpa.fr/acteurs-theatre/osterrieth-marie-pascale-668.html Théâtres eta Producteurs Associés]
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
[[Kategoria:Emakume zinema zuzendariak]]
8w58qzcuhgwntxrxff8b5pxe5fec83n
9968898
9968896
2024-11-14T11:26:23Z
Joseintx
116015
[[Kategoria:Emakume zinema-gidoilariak]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9968898
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
{{Lanean|Joseintx}}
'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), [[1956|1956ko]] [[Maiatzaren 15|maiatzaren15a]]) [[Belgika|Belgikako]] [[antzerki-ekoizle]], -[[Antzerki zuzendari|zuzendari]] eta [[Gidoilari|gidoilaria]] da. Gaur egun [[Paris|Parisen]] bizi da. [[Frantzia|Frantziako]] [[Nazionalitate|nazionalitatea]] lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale Osterrieth|hizkuntza=fr-FR|url=https://www.avantscenetheatre.com/artiste/383-marie-pascale-osterrieth|aldizkaria=L'avant-Scène Théatre|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi ondoren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, [[eszenografia]] sailean.<ref name=":1" /> Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Marie-Pascale Osterrieth {{!}} THEATREonline|url=https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste|aldizkaria=www.theatreonline.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinéma-ko (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusia izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean.<ref name=":2" /> [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten zinema-koprodukzioetarako eta gidoien garapenerako aukera artistikoen ardura hartzeko.<ref name=":2" /> Han ezagutu zuen [[Michèle Bernier]] umorista, eta berarekin batera antzerkiaren munduan sartzea erabaki zuen, ''Le démon de midi'' antzezlana sortuz, geroago zinemarako egokitu eta zuzenduko zuen ikuskizuna.<ref name=":2" /> Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.<ref name=":1" />
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.<ref name=":1" />
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Le Démon de midi|hizkuntza=fr|data=1998-08-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/100702-Le-Demon-de-midi|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jean-Luc Lemoine est inquiétant|hizkuntza=fr|data=2001-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/17362-Jean-Luc-Lemoine-est-inquietant|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Bodin's - Mère et fils|hizkuntza=fr|data=2001-08-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/142587-Les-Bodin-s-Mere-et-fils|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dolores Claiborne|hizkuntza=fr|data=2006-09-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/6691-Dolores-Claiborne|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Antzokiak: Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Et pas une ride !|hizkuntza=fr|data=2009-10-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/25340-Et-pas-une-ride|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tonino|hizkuntza=fr|data=2012-05-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/155404-Tonino|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Condividi la tua passione per la lettura - Anobii|url=https://www.anobii.com/en/books/tonino-a-testa-in-giu/9788865721094/01057050d6c7f4e3f6/reviews|aldizkaria=www.anobii.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Antzokiak: Avignon 2012-en eta Tristan Bernard. Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La faute d'orthographe est ma langue maternelle|hizkuntza=fr|data=2012-07-07|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/68449-La-faute-d-orthographe-est-ma-langue-maternelle|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; antzokiak: Théâtre Antoine, antzezpen-bira: Frantzia eta Belgika, zuzeneko emanaldia France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je préfère qu'on reste amis|hizkuntza=fr|data=2014-01-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/57831-Je-prefere-qu-on-reste-amis|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven Demora eta Christopher Demora (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Petit Gymnase, antzezpen-bira: Frantzia, Belgika, Festival Avignon 2015 (off).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Jumeaux - Ni l'un, ni l'autre|hizkuntza=fr|data=2014-03-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/59130-Les-Jumeaux-Ni-l-un-ni-l-autre|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=On n'demande qu'à en rire (TV Series 2010–2014) - IMDb|url=https://www.imdb.com/title/tt6078544/fullcredits|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=puremedias|izenburua="On n'demande qu'à en rire" a trouvé son jury|data=2014-04-02|url=https://www.ozap.com/actu/-on-n-demande-qu-a-en-rire-a-trouve-son-jury/452524|aldizkaria=www.ozap.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Point Virgule, antzezpen-bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lauriane|abizena=Cronier|izenburua=Les Décaféinés dans 'Très Serrés'|hizkuntza=fr|url=https://leguidedutheatreux.com/2015/07/les-decafeines-dans-tres-serres.html|aldizkaria=Le Guide du Théâtreux|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzokiak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura; antzezpen-bira Frantzian 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Énorme !|hizkuntza=fr|data=2015-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/69104-Enorme|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua; antzokiak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura; antzezpen-biira Frantzia, 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Partie en Grèce|hizkuntza=fr|data=2015-07-03|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/65881-Partie-en-Grece|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua; 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra antzezpen-bira Italian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alice|abizena=Penzavalli|izenburua=Gli impiegati dell'amore, Nuzzo Di Biase a NanoPress: ''Puntiamo al Biglietto di bronzo'' [INTERVISTA]|hizkuntza=it-IT|data=2016-03-13|url=https://www.nanopress.it/articolo/gli-impiegati-dell-amore-nuzzo-di-biase-a-nanopress-puntiamo-al-biglietto-di-bronzo-intervista/81241/|aldizkaria=Nanopress|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, antzezpen-bira Frantzian eta Belgikan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je t'ai laissé un mot sur le frigo|hizkuntza=fr|data=2017-02-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/75760-Je-t-ai-laisse-un-mot-sur-le-frigo|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2017 : Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy-ren "''Folle Amanda''", eszenaratzea; Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio eta Djibril Pavadé-rekin, Théâtre de Paris antzokian, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'' programaren 50. urteurrena ospatzeko, 2017ko urtarrilaren 21ean TF1 katean zuzenean emana : 3,2 milioi ikusentzule zuzenean eta milioi bat aurrez grabaturik, Théâtre Antoine antzokian 2017ko apiriletik ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Folle Amanda|hizkuntza=fr|data=2017-01-13|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/77522-Folle-Amanda|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2018 - 2020 : "''Vive demain''", egilea Michèle Bernier-ekin batera, eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Variétés. Antzezpen-bira: Frantzia (metropolian eta itsasoz bestaldean), Belgika. ''Molières 2019'' sarirako proposatua, umore sailean.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Michèle Bernier - Vive demain !|hizkuntza=fr|data=2018-12-01|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/89477-Michele-Bernier-Vive-demain|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2019 :Josiane Balaskoren "''Un grand cri d'amour''", eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Bouffes Parisiens Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey eta Grégoire Oestermann-ekin; 2019, ekainaren 11n France 2 katean emana, 2,375 milioi ikusentzule.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un grand cri d'amour|hizkuntza=fr|data=2019-05-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/97896-Un-grand-cri-d-amour|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2021eko ekaina: "''Indomptables''", egilea Leila Amararekin batera, eszenaratzea. Lehen eszenaratzea Nantesen, "La cité du Café théâtre" antzokian; beste antzezpenak: Avignon (off) 2021 eta 2022ko uztailean, Parisko Théâtre La Divine Comédie-n 2022ko irailetik 2024ko ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDOMPTABLES • Théâtres et Spectacles de Paris|hizkuntza=fr-FR|data=2024-10-13|url=https://theatresetspectaclesdeparis.com/indomptables/|aldizkaria=Théâtres et Spectacles de Paris|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2022ko urtarriletik martxora : "''Vive Demain''" antzezlanaren biraren jarraipena (COVID pandemia amaitutakoan) eta azken antzezpena Parisko Pleyel antzokian.<ref name=":0" />
*2022ko irailetik 2024ko martxora arte : Laurent Ruquier-en "''je préfère que l'on reste ensemble''" Michèle Bernier, Olivier Sitruck eta Philippe Berodot-ekin, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, antzezpen bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=" Je préfère qu'on reste ensemble ", la nouvelle pièce de théâtre de Laurent Ruquier|hizkuntza=fr|url=https://piecedetheatre.be/je-prefere-quon-reste-ensemble-piece-de-theatre|aldizkaria=piecedetheatre.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Ondokoak dira Marie Pascale Osterrieth-ek eszenaratzeetan izaten dituen kolaboratzaileak: Jacques Davidovici, musikan; Laurent Castaing, argiztapenean; Pierre-François Limbosch, dekoratuetan; Charlotte David, jantziekin; eta Hélène Chrysochoos eszenaratzean.
== Filmografia ==
Marie Pascale Osterriethek zenbait filmen sortze-lanean parte hartu izan du gidoilari, zuzendari edota produktore gisa. Behean zerrendatutakoak ''Théâtres eta Producteurs Associés'' elkartearen webgunean jasota dituztenak dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale OSTERRIETH - Biographie, spectacles, films, théâtre et photos|hizkuntza=fr|url=https://tpa.fr/acteurs-theatre/osterrieth-marie-pascale-668.html|aldizkaria=Théâtres et Producteurs Associés|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 1981 : Anne Terresa de Kerrmacher-en ''Hopla !'' eta Hélène Delavault-en ''Le Tango stupéfiant''.
* 1982 : Jean-Jacques Andrien-en ''Le Grand Paysage d'Alexis Droeven'': produktore exekutiboa, Berlingo Nazioarteko Zinemaldian saritua
* 1984 : ''Mémoires'' : produktorea, Mannheim-Heidelberg-eko Nazioarteko Zinemaldiko sari nagusia
* 1986 : Mrinal Sen-en ''Genesis'' : Frantzian produktorea, Cannes-eko Zinemaldian sarirako hautatuen zerrendan
* 1989 : Jean-Jacques Andrien-en ''Australia'' : produktorea, Veneziako Mostran aurkeztua, Jeremy Irons eta Fanny Ardant-ekin
* 1991 : Michel Mees-en ''Blanval'' : Frantzian koproduktorea
* 1992 : Rolf de Heer-en ''Dingo'' : Frantzian koproduktorea
* 2000 : Christophe Reichert-en ''Deuxième quinzaine de juillet'' : ko-gidoilaria eta produktorea.
* 2000 : ''Pique-nique'' (film laburra) : ko-gidoilaria eta produktorea
* 2002 : ''Le Démon de midi'' : antzezpenaren grabazioa telebistarako, TV eta DVD
* 2005 : ''Le Démon de midi'' : film luzearen gidoilaria eta zuzendaria, Michèle Bernier eta Simon Abkarian-ekin, Pathé Production-ek ekoitzia, TV eta DVD bidezko hedatzea
* 2006 : ''Webcam chez les Bodin's'' (Les Bodin's) : 12 saio, ko-gidoilaria, zuzendaria eta productorea.
* 2012 : ''Et pas une ride'': TV eta DVDrako grabazioa.
== Sariak ==
* 2010 : SACD saria One Man Show sailean Michèle Bernier-ekin<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La SACD récompense les auteurs de l'année 2010|hizkuntza=fr|data=2020-05-20|url=https://www.sacd.fr/fr/la-sacd-recompense-les-auteurs-de-lannee-2010|aldizkaria=SACD|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2016 : Saint Gervais-eko ''Festival Mont Blanc d'humour-eko'' publikoaren saria Steeven et Christopher (Les Jumeaux) komikoen ''Ni l'un ni l'autre'' antzezpenagatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Saint-Gervais - Mont-Blanc d’humour. Les Jumeaux et Karim Duval primés|hizkuntza=fr|url=https://www.ledauphine.com/haute-savoie/2016/03/12/les-jumeaux-et-karim-duval-primes|aldizkaria=www.ledauphine.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2019 : ''Molières 2019'' sarirako hautatuen zerrendan, ''Humour'' sailean, ''Vive demain!'' antzezlanagatik<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les nommés 2019|hizkuntza=fr|url=https://www.lesmolieres.com/nommes-2019|aldizkaria=Les Molières|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Itzulia2|fr|hizkuntza=frantsesezko|Marie Pascale Osterrieth|2024-03-09|bertsioa=213202623}}
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://lesarchivesduspectacle.net/p/34335-Marie-Pascale-Osterrieth#metier-metteuse-en-scene Les Archives du Spectacle]
* [https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste Théâtre online.com]
* [https://tpa.fr/acteurs-theatre/osterrieth-marie-pascale-668.html Théâtres eta Producteurs Associés]
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
[[Kategoria:Emakume zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Emakume zinema-gidoilariak]]
9uy4fjxdowjmkr2cy9umlm2tamqmj0d
9968899
9968898
2024-11-14T11:26:49Z
Joseintx
116015
[[Kategoria:Emakume antzerkigileak]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9968899
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
{{Lanean|Joseintx}}
'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), [[1956|1956ko]] [[Maiatzaren 15|maiatzaren15a]]) [[Belgika|Belgikako]] [[antzerki-ekoizle]], -[[Antzerki zuzendari|zuzendari]] eta [[Gidoilari|gidoilaria]] da. Gaur egun [[Paris|Parisen]] bizi da. [[Frantzia|Frantziako]] [[Nazionalitate|nazionalitatea]] lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale Osterrieth|hizkuntza=fr-FR|url=https://www.avantscenetheatre.com/artiste/383-marie-pascale-osterrieth|aldizkaria=L'avant-Scène Théatre|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi ondoren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, [[eszenografia]] sailean.<ref name=":1" /> Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Marie-Pascale Osterrieth {{!}} THEATREonline|url=https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste|aldizkaria=www.theatreonline.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinéma-ko (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusia izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean.<ref name=":2" /> [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten zinema-koprodukzioetarako eta gidoien garapenerako aukera artistikoen ardura hartzeko.<ref name=":2" /> Han ezagutu zuen [[Michèle Bernier]] umorista, eta berarekin batera antzerkiaren munduan sartzea erabaki zuen, ''Le démon de midi'' antzezlana sortuz, geroago zinemarako egokitu eta zuzenduko zuen ikuskizuna.<ref name=":2" /> Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.<ref name=":1" />
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.<ref name=":1" />
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Le Démon de midi|hizkuntza=fr|data=1998-08-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/100702-Le-Demon-de-midi|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jean-Luc Lemoine est inquiétant|hizkuntza=fr|data=2001-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/17362-Jean-Luc-Lemoine-est-inquietant|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Bodin's - Mère et fils|hizkuntza=fr|data=2001-08-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/142587-Les-Bodin-s-Mere-et-fils|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dolores Claiborne|hizkuntza=fr|data=2006-09-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/6691-Dolores-Claiborne|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Antzokiak: Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Et pas une ride !|hizkuntza=fr|data=2009-10-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/25340-Et-pas-une-ride|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tonino|hizkuntza=fr|data=2012-05-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/155404-Tonino|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Condividi la tua passione per la lettura - Anobii|url=https://www.anobii.com/en/books/tonino-a-testa-in-giu/9788865721094/01057050d6c7f4e3f6/reviews|aldizkaria=www.anobii.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Antzokiak: Avignon 2012-en eta Tristan Bernard. Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La faute d'orthographe est ma langue maternelle|hizkuntza=fr|data=2012-07-07|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/68449-La-faute-d-orthographe-est-ma-langue-maternelle|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; antzokiak: Théâtre Antoine, antzezpen-bira: Frantzia eta Belgika, zuzeneko emanaldia France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je préfère qu'on reste amis|hizkuntza=fr|data=2014-01-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/57831-Je-prefere-qu-on-reste-amis|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven Demora eta Christopher Demora (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Petit Gymnase, antzezpen-bira: Frantzia, Belgika, Festival Avignon 2015 (off).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Jumeaux - Ni l'un, ni l'autre|hizkuntza=fr|data=2014-03-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/59130-Les-Jumeaux-Ni-l-un-ni-l-autre|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=On n'demande qu'à en rire (TV Series 2010–2014) - IMDb|url=https://www.imdb.com/title/tt6078544/fullcredits|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=puremedias|izenburua="On n'demande qu'à en rire" a trouvé son jury|data=2014-04-02|url=https://www.ozap.com/actu/-on-n-demande-qu-a-en-rire-a-trouve-son-jury/452524|aldizkaria=www.ozap.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Point Virgule, antzezpen-bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lauriane|abizena=Cronier|izenburua=Les Décaféinés dans 'Très Serrés'|hizkuntza=fr|url=https://leguidedutheatreux.com/2015/07/les-decafeines-dans-tres-serres.html|aldizkaria=Le Guide du Théâtreux|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzokiak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura; antzezpen-bira Frantzian 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Énorme !|hizkuntza=fr|data=2015-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/69104-Enorme|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua; antzokiak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura; antzezpen-biira Frantzia, 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Partie en Grèce|hizkuntza=fr|data=2015-07-03|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/65881-Partie-en-Grece|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua; 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra antzezpen-bira Italian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alice|abizena=Penzavalli|izenburua=Gli impiegati dell'amore, Nuzzo Di Biase a NanoPress: ''Puntiamo al Biglietto di bronzo'' [INTERVISTA]|hizkuntza=it-IT|data=2016-03-13|url=https://www.nanopress.it/articolo/gli-impiegati-dell-amore-nuzzo-di-biase-a-nanopress-puntiamo-al-biglietto-di-bronzo-intervista/81241/|aldizkaria=Nanopress|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, antzezpen-bira Frantzian eta Belgikan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je t'ai laissé un mot sur le frigo|hizkuntza=fr|data=2017-02-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/75760-Je-t-ai-laisse-un-mot-sur-le-frigo|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2017 : Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy-ren "''Folle Amanda''", eszenaratzea; Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio eta Djibril Pavadé-rekin, Théâtre de Paris antzokian, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'' programaren 50. urteurrena ospatzeko, 2017ko urtarrilaren 21ean TF1 katean zuzenean emana : 3,2 milioi ikusentzule zuzenean eta milioi bat aurrez grabaturik, Théâtre Antoine antzokian 2017ko apiriletik ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Folle Amanda|hizkuntza=fr|data=2017-01-13|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/77522-Folle-Amanda|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2018 - 2020 : "''Vive demain''", egilea Michèle Bernier-ekin batera, eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Variétés. Antzezpen-bira: Frantzia (metropolian eta itsasoz bestaldean), Belgika. ''Molières 2019'' sarirako proposatua, umore sailean.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Michèle Bernier - Vive demain !|hizkuntza=fr|data=2018-12-01|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/89477-Michele-Bernier-Vive-demain|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2019 :Josiane Balaskoren "''Un grand cri d'amour''", eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Bouffes Parisiens Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey eta Grégoire Oestermann-ekin; 2019, ekainaren 11n France 2 katean emana, 2,375 milioi ikusentzule.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un grand cri d'amour|hizkuntza=fr|data=2019-05-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/97896-Un-grand-cri-d-amour|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2021eko ekaina: "''Indomptables''", egilea Leila Amararekin batera, eszenaratzea. Lehen eszenaratzea Nantesen, "La cité du Café théâtre" antzokian; beste antzezpenak: Avignon (off) 2021 eta 2022ko uztailean, Parisko Théâtre La Divine Comédie-n 2022ko irailetik 2024ko ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDOMPTABLES • Théâtres et Spectacles de Paris|hizkuntza=fr-FR|data=2024-10-13|url=https://theatresetspectaclesdeparis.com/indomptables/|aldizkaria=Théâtres et Spectacles de Paris|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2022ko urtarriletik martxora : "''Vive Demain''" antzezlanaren biraren jarraipena (COVID pandemia amaitutakoan) eta azken antzezpena Parisko Pleyel antzokian.<ref name=":0" />
*2022ko irailetik 2024ko martxora arte : Laurent Ruquier-en "''je préfère que l'on reste ensemble''" Michèle Bernier, Olivier Sitruck eta Philippe Berodot-ekin, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, antzezpen bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=" Je préfère qu'on reste ensemble ", la nouvelle pièce de théâtre de Laurent Ruquier|hizkuntza=fr|url=https://piecedetheatre.be/je-prefere-quon-reste-ensemble-piece-de-theatre|aldizkaria=piecedetheatre.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Ondokoak dira Marie Pascale Osterrieth-ek eszenaratzeetan izaten dituen kolaboratzaileak: Jacques Davidovici, musikan; Laurent Castaing, argiztapenean; Pierre-François Limbosch, dekoratuetan; Charlotte David, jantziekin; eta Hélène Chrysochoos eszenaratzean.
== Filmografia ==
Marie Pascale Osterriethek zenbait filmen sortze-lanean parte hartu izan du gidoilari, zuzendari edota produktore gisa. Behean zerrendatutakoak ''Théâtres eta Producteurs Associés'' elkartearen webgunean jasota dituztenak dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale OSTERRIETH - Biographie, spectacles, films, théâtre et photos|hizkuntza=fr|url=https://tpa.fr/acteurs-theatre/osterrieth-marie-pascale-668.html|aldizkaria=Théâtres et Producteurs Associés|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 1981 : Anne Terresa de Kerrmacher-en ''Hopla !'' eta Hélène Delavault-en ''Le Tango stupéfiant''.
* 1982 : Jean-Jacques Andrien-en ''Le Grand Paysage d'Alexis Droeven'': produktore exekutiboa, Berlingo Nazioarteko Zinemaldian saritua
* 1984 : ''Mémoires'' : produktorea, Mannheim-Heidelberg-eko Nazioarteko Zinemaldiko sari nagusia
* 1986 : Mrinal Sen-en ''Genesis'' : Frantzian produktorea, Cannes-eko Zinemaldian sarirako hautatuen zerrendan
* 1989 : Jean-Jacques Andrien-en ''Australia'' : produktorea, Veneziako Mostran aurkeztua, Jeremy Irons eta Fanny Ardant-ekin
* 1991 : Michel Mees-en ''Blanval'' : Frantzian koproduktorea
* 1992 : Rolf de Heer-en ''Dingo'' : Frantzian koproduktorea
* 2000 : Christophe Reichert-en ''Deuxième quinzaine de juillet'' : ko-gidoilaria eta produktorea.
* 2000 : ''Pique-nique'' (film laburra) : ko-gidoilaria eta produktorea
* 2002 : ''Le Démon de midi'' : antzezpenaren grabazioa telebistarako, TV eta DVD
* 2005 : ''Le Démon de midi'' : film luzearen gidoilaria eta zuzendaria, Michèle Bernier eta Simon Abkarian-ekin, Pathé Production-ek ekoitzia, TV eta DVD bidezko hedatzea
* 2006 : ''Webcam chez les Bodin's'' (Les Bodin's) : 12 saio, ko-gidoilaria, zuzendaria eta productorea.
* 2012 : ''Et pas une ride'': TV eta DVDrako grabazioa.
== Sariak ==
* 2010 : SACD saria One Man Show sailean Michèle Bernier-ekin<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La SACD récompense les auteurs de l'année 2010|hizkuntza=fr|data=2020-05-20|url=https://www.sacd.fr/fr/la-sacd-recompense-les-auteurs-de-lannee-2010|aldizkaria=SACD|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2016 : Saint Gervais-eko ''Festival Mont Blanc d'humour-eko'' publikoaren saria Steeven et Christopher (Les Jumeaux) komikoen ''Ni l'un ni l'autre'' antzezpenagatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Saint-Gervais - Mont-Blanc d’humour. Les Jumeaux et Karim Duval primés|hizkuntza=fr|url=https://www.ledauphine.com/haute-savoie/2016/03/12/les-jumeaux-et-karim-duval-primes|aldizkaria=www.ledauphine.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2019 : ''Molières 2019'' sarirako hautatuen zerrendan, ''Humour'' sailean, ''Vive demain!'' antzezlanagatik<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les nommés 2019|hizkuntza=fr|url=https://www.lesmolieres.com/nommes-2019|aldizkaria=Les Molières|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Itzulia2|fr|hizkuntza=frantsesezko|Marie Pascale Osterrieth|2024-03-09|bertsioa=213202623}}
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://lesarchivesduspectacle.net/p/34335-Marie-Pascale-Osterrieth#metier-metteuse-en-scene Les Archives du Spectacle]
* [https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste Théâtre online.com]
* [https://tpa.fr/acteurs-theatre/osterrieth-marie-pascale-668.html Théâtres eta Producteurs Associés]
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
[[Kategoria:Emakume zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Emakume zinema-gidoilariak]]
[[Kategoria:Emakume antzerkigileak]]
s23csght0b9178sbnj2m8qg5bcqcq9i
9968905
9968899
2024-11-14T11:30:57Z
Joseintx
116015
9968905
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}'''Marie Pascale Osterrieth''' (Basoko (gaur egungo [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]), [[1956|1956ko]] [[Maiatzaren 15|maiatzaren15a]]) [[Belgika|Belgikako]] [[antzerki-ekoizle]], -[[Antzerki zuzendari|zuzendari]] eta [[Gidoilari|gidoilaria]] da. Gaur egun [[Paris|Parisen]] bizi da. [[Frantzia|Frantziako]] [[Nazionalitate|nazionalitatea]] lortu zuen 2021eko abenduan.
== Biografia ==
Marie Pascale Osterrieth [[Basokon]] jaio zen, [[Kongo Belgikarra|Kongo Belgikarraren]] kolonia zaharrean (gaur egun [[Kongoko Errepublika Demokratikoa]]). Umetan [[Lieja|Liejan]] (Belgika) bizi izan zen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale Osterrieth|hizkuntza=fr-FR|url=https://www.avantscenetheatre.com/artiste/383-marie-pascale-osterrieth|aldizkaria=L'avant-Scène Théatre|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Nîmes|Nîmeseko]] Arte ederretako goi-milako eskolan ikasi ondoren, [[Brusela|Bruselako]] La Cambreko Arte Bisualetako Goi Mailako Eskola Nazionalean ikasi zuen, [[eszenografia]] sailean.<ref name=":1" /> Aldi berean, antzerkirako dekoratuak eta jantziak egin zituen, eta gero zinema munduan sartu zen.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Marie-Pascale Osterrieth {{!}} THEATREonline|url=https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste|aldizkaria=www.theatreonline.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bruselako ''Institut national supérieur des arts du spectacle'' (INSAS) delakoan graduatu ondoren, Belgikan eta Frantzian zinema-ekoizle gisa lan egin zuen, eta, geroago, Rhône-Alpes Cinéma-ko (eskualdeko inbertsio-enpresa) ordezkari nagusia izan zen, [[Roger Planchon]] [[dramaturgo]] eta [[Zinemagile|zinemagilearen]] zuzendaritzapean.<ref name=":2" /> [[Groupe TF1|TF1 Films]] telebista pribatuko produkzio-idazkari nagusi gisa kontratatu zuten zinema-koprodukzioetarako eta gidoien garapenerako aukera artistikoen ardura hartzeko.<ref name=":2" /> Han ezagutu zuen [[Michèle Bernier]] umorista, eta berarekin batera antzerkiaren munduan sartzea erabaki zuen, ''Le démon de midi'' antzezlana sortuz, geroago zinemarako egokitu eta zuzenduko zuen ikuskizuna.<ref name=":2" /> Zinema zuzendari bihurtu zen, gero idazle eta antzerki zuzendari Frantzian, Belgikan eta Italian.<ref name=":1" />
Bi haurren ama da eta Parisen bizi da.<ref name=":1" />
== Antzerkia ==
* 1998-2002 : ''Le Démon de midi'', Marie Pascale Osterrieth-ek eta [[Michèle Bernier|Michèle Bernier-ek]] eginiko [[Florence Cestac|Florence Cestac-en]] komikiaren egokitzapena, eszenaratzea. Antzokiak : Palais des glaces, le Splendid, le Gymnase eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia, Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Le Démon de midi|hizkuntza=fr|data=1998-08-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/100702-Le-Demon-de-midi|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 1999 : ''Jean-Luc Lemoine est inquiétant'', eszenaratzea. Antzokia : Comédie Caumartin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jean-Luc Lemoine est inquiétant|hizkuntza=fr|data=2001-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/17362-Jean-Luc-Lemoine-est-inquietant|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2002-2005 : ''Les Bodins mère et fils'', egokitzapena eta eszenaratzea. Antzokiak: Comédie Caumartin eta Palais des Glaces, Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Bodin's - Mère et fils|hizkuntza=fr|data=2001-08-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/142587-Les-Bodin-s-Mere-et-fils|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2006-2008 : David Joss Buckley-en ''Dolores Clairborne'', Stephen King-en lanean oinarritua, egokitzapena eta eszenaratzea. Théâtre des Bouffes-Parisiens, Jean-Claude Brialyk zuzendua. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Dolores Claiborne|hizkuntza=fr|data=2006-09-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/6691-Dolores-Claiborne|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2009-2012 : Marie Pascale Osterrieth eta Michèle Bernier-en ''Et pas une ride !,'' egilea eta eszenaratzea. Antzokiak: Théâtre de la Renaissance, le Bataclan eta l'Olympia. Antzezpen-bira: Frantzia (itsasoz bestaldea barne), Belgika eta Suitza.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Et pas une ride !|hizkuntza=fr|data=2009-10-22|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/25340-Et-pas-une-ride|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Michèle De Virgilioren eta Marie Pascale Osterrieth-en ''Tonino a testa in giū'', egokitzapena eta eszenaratzea. Foggian lehen aldiz antzeztua (Pouilles, Italia), Italian eta Parisen antzeztua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tonino|hizkuntza=fr|data=2012-05-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/155404-Tonino|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Condividi la tua passione per la lettura - Anobii|url=https://www.anobii.com/en/books/tonino-a-testa-in-giu/9788865721094/01057050d6c7f4e3f6/reviews|aldizkaria=www.anobii.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2012 : Daniel Picouly eta Marie Pascale Osterrieth-en ''La faute d'orthographe est ma langue maternelle'', eszenaratzea. Antzokiak: Avignon 2012-en eta Tristan Bernard. Antzezpen-bira: Frantzia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La faute d'orthographe est ma langue maternelle|hizkuntza=fr|data=2012-07-07|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/68449-La-faute-d-orthographe-est-ma-langue-maternelle|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2013-2016 : Laurent Ruquier-en ''Je préfère qu'on reste ami'', Michèle Bernier eta Frédéric Diefenthal-ekin batera, eszenaratzea; antzokiak: Théâtre Antoine, antzezpen-bira: Frantzia eta Belgika, zuzeneko emanaldia France 2-n en juin 2015eko ekainean (5,1 milioi ikus-entzule).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je préfère qu'on reste amis|hizkuntza=fr|data=2014-01-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/57831-Je-prefere-qu-on-reste-amis|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2014-2015 : ''Ni l'un ni l'autre'' Steeven Demora eta Christopher Demora (Les Jumeaux) komikoekin batera, eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Petit Gymnase, antzezpen-bira: Frantzia, Belgika, Festival Avignon 2015 (off).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les Jumeaux - Ni l'un, ni l'autre|hizkuntza=fr|data=2014-03-28|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/59130-Les-Jumeaux-Ni-l-un-ni-l-autre|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2014 : ''On n'demande qu'à en rire'' programaren 4. denboraldiko epai-mahaikidea, France 2-n.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=On n'demande qu'à en rire (TV Series 2010–2014) - IMDb|url=https://www.imdb.com/title/tt6078544/fullcredits|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|abizena=puremedias|izenburua="On n'demande qu'à en rire" a trouvé son jury|data=2014-04-02|url=https://www.ozap.com/actu/-on-n-demande-qu-a-en-rire-a-trouve-son-jury/452524|aldizkaria=www.ozap.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015 : "''Les Décaféinés - Très Serrés''", egokitzapena eta eszenaratzea, antzokia: Théâtre Le Point Virgule, antzezpen-bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Lauriane|abizena=Cronier|izenburua=Les Décaféinés dans 'Très Serrés'|hizkuntza=fr|url=https://leguidedutheatreux.com/2015/07/les-decafeines-dans-tres-serres.html|aldizkaria=Le Guide du Théâtreux|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Neil Labutte-ren ''Énorme'' (jatorrizko izenburua: "Fat Pig"), Charlotte Gacciorekin batera itzulia eta egokitua, eszenaratzea Julie De Bona, Charlotte Gaccio, Thomas Lempire, Bertrand Usclat eta, txandaka, Tiphaine Daviot eta Guillaume Pottier-ekin batera. Antzokiak: Avignon 2015, Théâtre de Paris, Réjane aretoan 2015eko irailetik 2016ko abendura; antzezpen-bira Frantzian 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Énorme !|hizkuntza=fr|data=2015-07-04|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/69104-Enorme|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2017 : Willy Russel-en ''Partie en Grèce'', Catherine Marcangelik itzulia, Marcangelirekin eta Valérie Mairesse-rekin batera egokitua eta eszenaratua; antzokiak: Avignon 2015 (off), Théâtre La Bruyère 2015eko irailetik abendura; antzezpen-biira Frantzia, 2016 eta 2017an.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Partie en Grèce|hizkuntza=fr|data=2015-07-03|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/65881-Partie-en-Grece|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2015-2018 : David Foenkinosen ''Gli Impiegati dell ' Amore'' komedia erromantikoa, Michele De Virgiliok italierara itzulia eta egokitua, Corrado Nuzzo eta Maria Di Biase-rekin batera eszeneratua; 2015eko azaroan Longianon lehen aldiz antzeztua (Emilia-Romagna, Italia), 2016tik 2018ra antzezpen-bira Italian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Alice|abizena=Penzavalli|izenburua=Gli impiegati dell'amore, Nuzzo Di Biase a NanoPress: ''Puntiamo al Biglietto di bronzo'' [INTERVISTA]|hizkuntza=it-IT|data=2016-03-13|url=https://www.nanopress.it/articolo/gli-impiegati-dell-amore-nuzzo-di-biase-a-nanopress-puntiamo-al-biglietto-di-bronzo-intervista/81241/|aldizkaria=Nanopress|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
* 2016 eta 2018 : Alice Kuipers-en "''Je t'ai laissé un mot sur le frigo''" kanadiar ingelesezko liburuaren egokitzapena eta irakurketaren eszenaratzea Michèle Bernier eta Charlotte Gacciorekin batera. 2016ko martxoan Théâtre de Paris-en lehen aldiz antzeztua, Réjane aretoan 2016ko martxoan antzeztua, antzezpen-bira Frantzian eta Belgikan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Je t'ai laissé un mot sur le frigo|hizkuntza=fr|data=2017-02-10|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/75760-Je-t-ai-laisse-un-mot-sur-le-frigo|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2017 : Pierre Barillet et Jean-Pierre Grédy-ren "''Folle Amanda''", eszenaratzea; Michèle Bernier, Arielle Dombasle, Patrick Braoudé, Pierre Cassignard, Philippe Lelievre, Roland Marchisio eta Djibril Pavadé-rekin, Théâtre de Paris antzokian, pour les 50 ans de ''Au Théâtre ce soir'' programaren 50. urteurrena ospatzeko, 2017ko urtarrilaren 21ean TF1 katean zuzenean emana : 3,2 milioi ikusentzule zuzenean eta milioi bat aurrez grabaturik, Théâtre Antoine antzokian 2017ko apiriletik ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Folle Amanda|hizkuntza=fr|data=2017-01-13|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/77522-Folle-Amanda|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2018 - 2020 : "''Vive demain''", egilea Michèle Bernier-ekin batera, eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Variétés. Antzezpen-bira: Frantzia (metropolian eta itsasoz bestaldean), Belgika. ''Molières 2019'' sarirako proposatua, umore sailean.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Michèle Bernier - Vive demain !|hizkuntza=fr|data=2018-12-01|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/89477-Michele-Bernier-Vive-demain|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2019 :Josiane Balaskoren "''Un grand cri d'amour''", eszenaratzea. Antzokia: Théâtre des Bouffes Parisiens Michèle Bernier, Pierre Cassignard, Jean Francois Cayrey eta Grégoire Oestermann-ekin; 2019, ekainaren 11n France 2 katean emana, 2,375 milioi ikusentzule.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Un grand cri d'amour|hizkuntza=fr|data=2019-05-24|url=https://lesarchivesduspectacle.net/s/97896-Un-grand-cri-d-amour|aldizkaria=Les Archives du Spectacle|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2021eko ekaina: "''Indomptables''", egilea Leila Amararekin batera, eszenaratzea. Lehen eszenaratzea Nantesen, "La cité du Café théâtre" antzokian; beste antzezpenak: Avignon (off) 2021 eta 2022ko uztailean, Parisko Théâtre La Divine Comédie-n 2022ko irailetik 2024ko ekainera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=INDOMPTABLES • Théâtres et Spectacles de Paris|hizkuntza=fr-FR|data=2024-10-13|url=https://theatresetspectaclesdeparis.com/indomptables/|aldizkaria=Théâtres et Spectacles de Paris|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
*2022ko urtarriletik martxora : "''Vive Demain''" antzezlanaren biraren jarraipena (COVID pandemia amaitutakoan) eta azken antzezpena Parisko Pleyel antzokian.<ref name=":0" />
*2022ko irailetik 2024ko martxora arte : Laurent Ruquier-en "''je préfère que l'on reste ensemble''" Michèle Bernier, Olivier Sitruck eta Philippe Berodot-ekin, eszenaratzea, Théâtre des Variétés, antzezpen bira Frantzian.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=" Je préfère qu'on reste ensemble ", la nouvelle pièce de théâtre de Laurent Ruquier|hizkuntza=fr|url=https://piecedetheatre.be/je-prefere-quon-reste-ensemble-piece-de-theatre|aldizkaria=piecedetheatre.be|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Ondokoak dira Marie Pascale Osterrieth-ek eszenaratzeetan izaten dituen kolaboratzaileak: Jacques Davidovici, musikan; Laurent Castaing, argiztapenean; Pierre-François Limbosch, dekoratuetan; Charlotte David, jantziekin; eta Hélène Chrysochoos eszenaratzean.
== Filmografia ==
Marie Pascale Osterriethek zenbait filmen sortze-lanean parte hartu izan du gidoilari, zuzendari edota produktore gisa. Behean zerrendatutakoak ''Théâtres eta Producteurs Associés'' elkartearen webgunean jasota dituztenak dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Marie Pascale OSTERRIETH - Biographie, spectacles, films, théâtre et photos|hizkuntza=fr|url=https://tpa.fr/acteurs-theatre/osterrieth-marie-pascale-668.html|aldizkaria=Théâtres et Producteurs Associés|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 1981 : Anne Terresa de Kerrmacher-en ''Hopla !'' eta Hélène Delavault-en ''Le Tango stupéfiant''.
* 1982 : Jean-Jacques Andrien-en ''Le Grand Paysage d'Alexis Droeven'': produktore exekutiboa, Berlingo Nazioarteko Zinemaldian saritua
* 1984 : ''Mémoires'' : produktorea, Mannheim-Heidelberg-eko Nazioarteko Zinemaldiko sari nagusia
* 1986 : Mrinal Sen-en ''Genesis'' : Frantzian produktorea, Cannes-eko Zinemaldian sarirako hautatuen zerrendan
* 1989 : Jean-Jacques Andrien-en ''Australia'' : produktorea, Veneziako Mostran aurkeztua, Jeremy Irons eta Fanny Ardant-ekin
* 1991 : Michel Mees-en ''Blanval'' : Frantzian koproduktorea
* 1992 : Rolf de Heer-en ''Dingo'' : Frantzian koproduktorea
* 2000 : Christophe Reichert-en ''Deuxième quinzaine de juillet'' : ko-gidoilaria eta produktorea.
* 2000 : ''Pique-nique'' (film laburra) : ko-gidoilaria eta produktorea
* 2002 : ''Le Démon de midi'' : antzezpenaren grabazioa telebistarako, TV eta DVD
* 2005 : ''Le Démon de midi'' : film luzearen gidoilaria eta zuzendaria, Michèle Bernier eta Simon Abkarian-ekin, Pathé Production-ek ekoitzia, TV eta DVD bidezko hedatzea
* 2006 : ''Webcam chez les Bodin's'' (Les Bodin's) : 12 saio, ko-gidoilaria, zuzendaria eta productorea.
* 2012 : ''Et pas une ride'': TV eta DVDrako grabazioa.
== Sariak ==
* 2010 : SACD saria One Man Show sailean Michèle Bernier-ekin<ref>{{Erreferentzia|izenburua=La SACD récompense les auteurs de l'année 2010|hizkuntza=fr|data=2020-05-20|url=https://www.sacd.fr/fr/la-sacd-recompense-les-auteurs-de-lannee-2010|aldizkaria=SACD|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2016 : Saint Gervais-eko ''Festival Mont Blanc d'humour-eko'' publikoaren saria Steeven et Christopher (Les Jumeaux) komikoen ''Ni l'un ni l'autre'' antzezpenagatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Saint-Gervais - Mont-Blanc d’humour. Les Jumeaux et Karim Duval primés|hizkuntza=fr|url=https://www.ledauphine.com/haute-savoie/2016/03/12/les-jumeaux-et-karim-duval-primes|aldizkaria=www.ledauphine.com|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
* 2019 : ''Molières 2019'' sarirako hautatuen zerrendan, ''Humour'' sailean, ''Vive demain!'' antzezlanagatik<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Les nommés 2019|hizkuntza=fr|url=https://www.lesmolieres.com/nommes-2019|aldizkaria=Les Molières|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Itzulia2|fr|hizkuntza=frantsesezko|Marie Pascale Osterrieth|2024-03-09|bertsioa=213202623}}
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://lesarchivesduspectacle.net/p/34335-Marie-Pascale-Osterrieth#metier-metteuse-en-scene Les Archives du Spectacle]
* [https://www.theatreonline.com/Artiste/Marie-Pascale-Osterrieth/10695#artiste Théâtre online.com]
* [https://tpa.fr/acteurs-theatre/osterrieth-marie-pascale-668.html Théâtres eta Producteurs Associés]
{{bizialdia|1956ko||Osterrieth, Marie Pascale}}
[[Kategoria:Belgikako zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Antzerki zuzendariak]]
[[Kategoria:Emakume zinema zuzendariak]]
[[Kategoria:Emakume zinema-gidoilariak]]
[[Kategoria:Emakume antzerkigileak]]
a4gs03kmz4v1jea8eaqatnoqolifdqc
Txikipedia:Oinetako
104
1212769
9968678
9963611
2024-11-14T08:40:18Z
150.241.33.180
9968678
wikitext
text/x-wiki
=OINETAKOAK=
Oinetakoak, [[Oina|oin]] estaltzeko erabiltzen den jantzia da. Mota askotakoak daude: [[Sandalia|sandalia]],
[[Zapatila|zapatila]], [[bota]] eta abar. Normalean, oinetakoak jartzeko [[galtzerdi|galtzerdiak]] erabiltzen dira.
[[Fitxategi: 72571483 dd24f0e5f6.jpg | 300px | right | thumb | oinetakoa]]
Hauek dira egiteko pausoak:
Oinetakoen diseinua,
materialak sailkatzea,
mozketa,
larruaren sakabanatzea,
mihiztadura,
oin-zola pegatzea,
oinetakoa bukatzea,
Oinetakoen sorrera, behar batengatik sortu ziren. Lehen oinetakoak [[larru|larruz]] eta [[lasto|lastoaz]] egin zituzten.
Mendeak pasatu ondoren, garapena ere hobetzen joan zen. Industralizazioa eta gero, oinetakoak merkatuetan saltzen hasi ziren. Erabilitako materiala ere aldatzen joan da gaur egun arte.
Hainbat materialetaz egin daitezke: larrua, plastiko, materiala.
Hauek dira zapatila marka batzuk:
*Adidas
*Nike
*Vans
*Ree-Book
[[Kategoria:oinetakoak]]
[[Kategoria:txikipedia]]
oxrhtm0kbu1ywfqf8rblmon527zn5dm
Oiartzungo errotak
0
1212836
9968156
9965145
2024-11-13T18:05:17Z
Wikimadari
128278
argazkia aldatu
9968156
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Oiartzungo errotak. Mapa.jpg|thumb|313x313px|Oiartzunen katalogatutako errotak]]
'''Oiartzungo errotak.''' Bailararen aberastasun hidraulikoaren adierazgarri dira Oiartzunen katalogatu diren 20 ibai-errotak. Hauek, herriko ondare historiko, teknologiko, antropologiko eta etnografikoaren parte dira, lurralde antolaketaren eta giza jardueraren adierazpenik esanguratsuenetako bat.
== Kokapen geografikoa ==
[[Oiartzun]] mendiz inguratua dago, [[Aiako harria|Aiako Harria]] irudi eta oinarri duela. Harana [[Oiartzun (ibaia)|Oiartzun ibaiak]] zeharkatzen du, eta herria haren inguruan altxatuta dago.
[[Fitxategi:Yurritako errota.jpg|thumb|398x398px|Yurritako errota 2024]]
Oiartzun ibaiaren arroak 82,27 km. koadroko eremua hartzen du: Oiartzun, [[Errenteria]], [[Lezo]] eta [[Pasaia|Pasaiako]] herria zeharkatuz eginiko ibilbideak. Ibaia 16,6 km luze da, eta% 4,5eko malda du batez beste. Arroaren goialdean, Aiako Harrietan maldarik handienak ditu. Goialdeko haran estuak V itxura du. [[Altzibar]] auzoan [[Karrika (Oiartzun)|Karrika]] erreka Arditurrira batzen da. Erdialdeko ibilgua leunagoa da eta uholde ordokia eratzera iristen da. [[Ugaldetxo|Ugaldetxoko]] industrialdean batzen dira Aiako Harri eta [[Bianditz]] mendien magaletatik sorturiko Arditurri ibaiak eta [[Aldura]] mendiko magaletako urak. Behealdeko ibilguan, berriz, Pasaiako senaia dugu; garai batean [[padura]] handia zen, egun Pasaia eta Errenteriako herriek eta portuko instalazioek hartzen dutena.
Oiartzun ibaiaren bailara [[Paleozoiko|Paleozoikoan]] (orain 380 milioi bat urte) hasi zen eratzen; hortaz, [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] bailara zaharrenetarikoa dela esan daiteke. Prezipitazioen aldetik, bere iturburua euririk gehien egiten duen euskal zonaldean dago (2300 mm). Ur kopuru hori dela eta, ibaiaren iturburuaren inguruan [[San Anton urtegia|San Anton]], [[Añarbeko urtegia|Añarbe]] eta [[Domiko urtegia|Domiko]] urtegiak daude.
== Historia ==
=== Esku errotak ===
Ehoketa –gorputz bat bi harriren artean marruskatuz txiki-txiki egin eta hauts bihurtu arte birrintzeko prozesua– gizakiaren iharduera burutsuen artean lehenetarikoa izan da.
Izugarri bultzatu zen [[Neolitoa|neolitikotik]] aurrera, K.a. 3500 urteaz geroztik Euskal Herrian. Hala ere, elikagaiak hobeto irensteko, harriekin eta beste elementu batzuekin txikitzeko bulkada ehoketaren aitzindaria edo aurrekoa dela pentsatu behar dugu.
Eskuzko metate soilari (harri leunduzko xafla angeluzuzena eta bi eskuekin aleak ehotzeko hartzen den arrabol zilindrikoa) errota birakariak jarraitu zitzaizkion (bi harri edo errotarri biribil, behekoa finkoa eta goikoa mobila), burdin adinetik aurrera, errota-teknikan aurrerapen garrantzitsua ekarri zutenak. Horrek lana errazten du eta, ondorioz, errendimendua handitzen du, elikadura hobea ahalbidetuz.
Euskal Herrian, [[Estrabon]] (K.a. 58-K.o. 5) geografo greziarrak, bere Geografia lanean, euskotarren janaria ehotzeko ohiturari buruz idatzi zuen, zera adieraziz: <blockquote>“... Menditarrak urtearen lautatik hirutan ez dira ezkurrez baizik elikatzen, zeinak, ihartu eta apurturik denbora askoan gorde daitekeen ogi bat egiteko ehotzen baitira.”<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Errota motak|url=https://www.idazten.com/index.php/eu/saiakera/237-saioa-urutxurtu-14160383|aldizkaria=www.idazten.com|sartze-data=2024-11-10}}</ref> </blockquote>Aurkitu diren aztarnek adierazten dutenez, erromatar-iberiar kulturan erroten erabilera oso zabalduta zegoen. Erromatarren gudarostean, hamar pertsonetatik batek, eskuzko errota bat zeraman. Erromatar errotak [[Buñuel|Buñuelen]], [[Los Arcos|Los Arcosen,]] [[Artaxoa|Artaxoan]] ([[Nafarroa Garaia|Nafarroa]]), [[Santo Domingo de la Calzada|Santo Domingo de la Calzadan]] ([[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxa]]), eta Oiartzunen ([[Gipuzkoa]]) aurkitu dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Erroten jatorria eta historia|url=https://www.idazten.com/index.php/eu/idazlanak-mainmenu-476/saiakera/236-saioa-urutxurtu-45430406|aldizkaria=www.idazten.com|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
=== Arditurri ===
Juan Guillermo Thalacker ingeniariak 1803an Oiartzungo Arditurriko meazuloak bisitatu zituen. 1804an plazaratu zen idatzian honela zioen: “putzu batzuetan oso ugariak dira esku-errotak, [[Granito|granitoz]] eginak“.
[[Arditurriko erromatar meatzeak|Arditurritik]] datozen hiru eskuzko errota berreskuratu dira. Lehenengoak neurri ertainak ditu, 60 cm-ko diametroa eta 35 cm-ko altuera. Eskuzko errota birakari honek bi pieza zituen: behekoa, finkoa, kono-formakoa eta erdian ardatzarentzat zulo bat zuena, eta goikoa, barnehutsa forma koniko horretara egokitzeko. Goiko harriaren muturretan errefortzu batzuk prestatzen ziren zurezko armazoia jartzeko, eta horren gainean biraketa-mugimendua egiten zen, giza besoekin edo animalien laguntzarekin. Bigarrenak goiko pieza baino ez du, eta eskuzko errota zirkular birakari bat da, oinarri finko bat duena, gutxi gorabehera laua, ildaskak zizelkatuak zituena, eta goiko pieza bat, aurrekoari egokitua; biak zulatuta daude ardatza igaro eta lurrera ainguratzeko. Goiko harriak ondo kortserbatutako eraztun bat du ardatzaren pasabidearen inguruan eta bertatik alea sartzen da. Gainera, mugimendu birakaria eragiteko, zurezko heldulekua posizio bertikalean finkatzeko zuloak ditu ertzean. Bigarren errota honek 44 cm-ko diametroa du eta harri granitikokoa da. Eta hirugarrena, Erromatar garaikoa hau ere, minerala apurtzeko granitozko harri leunduzko xafla bat da.
=== Ur-errotak ===
[[Fitxategi:Roda de Vitruvi.jpg|thumb|224x224px|Vitruviok deskribatutako urez eragindako erromatar irin-errota baten eredua]]
K.a.ko lehenengo edo bigarren mendean "la machinaria molae aquariae" edo ur-errota sortu zen, Marco Lucio Vitrubio erromatar ingeniariak K.a. lehen mendearen amaieran dokumentu bidez deskribatutako (Ktesibioren eta Arkimedesen torloju hidraulikoa, ardatz bertikaleko errota greziarraren tradizioari jarraiki) gurpil hidrauliko engranajedunaren lehen deskribapen teknikoa.
Errota-tramankuluen jatorria -metateari dagokion izendapen hori alde batera utzirik- erromatarren inperio hedakor bateko eskulan eskasiari zor zaio, eta VIII-IX. mendeetan sustraitzen da, bereziki penintsulan, [[Musulmanek Iberiar penintsula konkistatzea|musulmanek]] hartu eta hobetu baitzituzten, emaitza bikainekin. Zehazteko, [[Europa|Europan]] aipatzen dituzten lehen dokumentu idatziek 732-775 ([[Alemania]]), 798 ([[Frantzia]]), 831 ([[Burgos]]) eta abarren artean egon zirela adierazten dute.
Euskal Herriaren kasuan, ezagutzen diren lehenen errota hidraulikoak, lehen milurtekoaren amaieran eraiki ziren: Nafarroan, 802an; [[Araba|Araban]], 822an; [[Bizkaia|Bizkaian]], 1053an; [[Ipar Euskal Herria|Iparraldean]], 1125ean eta Gipuzkoan, 1141ean. Ziur aski lehendik ere ur-errotak izango ziren Euskal Herrian, baina ez da aurkitu inolako dokumenturik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Errota motak|url=https://www.idazten.com/index.php/eu/saiakera/237-saioa-urutxurtu-14160383|aldizkaria=www.idazten.com|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
Esan bezala, Gipuzkoan, lehen aipamen historikoa [[1141]]<nowiki/>ekoa da, [[Gartzia V.a Ramiritz]] edo Gartzia Berrezarlea nafar erregeak San Miguel de Excelsis komunitateari Berastegiko “molendinis“-ak entregatzeko emandako agindu batean jasotakoa.
==== Lehen aipamen idatziak ====
[[1328|1328an]] [[Alfontso XI.a Gaztelakoa|Alfontso XI.a erregeak]] [[Irun|Irun-Uranzu]] eta Oiartzungo [[Olagizon|olagizonei]] emandako Burdinolen Foruan honela jasotzen da: <blockquote>“...Otrosy, mandamos que los dichos ferreros para hazer / sus casas o ferrerías o molinos o ruedas, que / no ayan enbargo ninguno, no faziendo per/juizio a otros algunos, segund fuero de / ferrerías...“
“... E otrosy, mandamos que en la / nuestra tierra en las agoas, que puedan fazer / casas e ferrerías e molinos e ruedas / e veneras e redamientos e h[u]ertas / para las ferrerías, pagando nuestros derechos co/mo dicho es.
“... Otrosy, que / las ruedas e molinos que son de parte de / suso de las ferrerías e las aguas do están / pobladas qu’el agua con que las ferrerías han / e labrar, que las non represen ni enbarguen / ningunos...“</blockquote>
==== Aberastasun iturri ====
Errotak Oiartzungo garapen sozial eta ekonomikoan garrantzitsuak izan dira. Honen jakitun ziren herritarrak naiz kanpotarrak ondorengo idatziek erakusten duten moduan.
[[Pablo Gorosabel|Pablo Gorosabelek]] “Diccionario histórico-geográfico-descriptivo de los pueblos, valles, partidos, alcaldías y uniones de Guipúzcoa” liburuan (1862) ondorengoa idazten du Oiartzun herriari eskainitako atalean:<blockquote>“Oiartzungo haranak ez zituen soilik arazoak eta desadostasunak izan Errenteriako [[Hiribildu|hiribilduarekin]], garai bateko buruarekin, baita probintziarekin ere. Ozta-ozta lortu zuen [[1453|1453an]] salbuespen-pribilegioa, eta, beraz, Gipuzkoako beste hiribilduetakoek egiten zuten moduan, askatasunez erabil zezaten nahi izan zuten bertako alkateek. Baina Errenteriako hiribilduak bere atxikipenari buruz jarritako errekurtso judizialen ondorioz, Errege-Grazia horrek ez zuen eraginik izan bat-batean, ondorioz Probintziak, Errenteriari mesede handia egiten ziolarik bere gestioetan. Hori izan zen desadostasunaren iturri. Oiartzungoek ez zuten ebazpena aintzat hartu eta ez zioten bere aginduei jaramonik egin. [[Ermandade|Ermandadeak]] beren aginduak betetzera bidalitako herritarrek Lope eta Mingot hil zituzten, beste batzuk zauritu zituzten, eta, azkenik, beste gehiegikeria larri batzuk egin zituzten. Probintzia, bere aldetik, bere buruari obeditzeko eta hain delitu izugarriak zigortzeko asmoz, jende askorekin eta indarrez sartu zen haran honetan. Bertan hartu zituen gotorlekuak eta etxe lauak; batzuk eraitsi eta beste batzuk erre zituen; irin-errotak deuseztatu zituen, gurpilak eta harriak apurtuz; burdinolak ere suntsitu zituen, haien txalupak eta erremintak eramanez, lan egin ez zezaten. Azkenean, bertako biztanleekin borrokatu eta haietako batzuk zauritu eta hil ondoren, probintziako Ermandadeak beste batzuk hartu zituen preso. Aldi berean, honek ordenantza batzuk egin zituen, eta zigor oso larrien pean debekatu zuen haran honetako lurraldean mota guztietako hornigaiak sartzea. Ikusten da, beraz, Oiartzungo harana eta probintzia benetako gerra egoeran eratu zirela, Gipuzkoako historiaren urtekarietan ezagutu ez den tamainako gerra egoera.”</blockquote>[[XVI. mendea|XVI. mendearen]] hasieran harana oparotasun eta hazkunde demografiko garai batean bizi zen, eta horrek espeziearen antropizazio eta okupazio handiagoa ekarri zuen, etxe eta instalazio berriak eraikitzeari esker, hala nola errotak eta burdinolak.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan 19 errota aipatzen dira [[1499|1499.]] urtean eta beste 3 hurrengo urteetan: [[Ihurrita errota|Yurritako errota]], Isastiko errota, Arizabaloko errota, Olaizolako errota, Makutsoko errota, Aranederreko errota, Ugarteko errota, Zuloagako errota, Pagoagako errota, Isasa errota, Aranburuko errota, Bidasoroko errota, Lasaoko errota, Eldozko errota, Torresko errota, besteak beste.
Oiartzungo errotek zuten garrantziaren jabe ziren noizean noiz bailara erasotzen zuten kanpotarrak ere. Honen adibide, 1719. urtean, Frantziarren inbasioaren ondotik Juansendoko errotan eragindako kalteak. (Oiartzungo artxibo historikoa).
==== Goieneko aldia ====
[[Ur-errota|Errota hidraulikoen]] ugaritzea [[XVIII. mendea|XVIII. mendean]] gertatu zen, artoaren iraultzak dakarren ehotzeko eskakizunaren gehitzeak bultzatuta. Jadanik [[XVII. mendea|XVII. mendean]] zeharo hedatuta zegoen artoaren nekazaritza Euskal Herri hezean, eta hasiera batean, artoa abereen janari moduan erabili bazen ere, laster giza-elikagai bezala onartu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Errota motak|url=https://www.idazten.com/index.php/eu/saiakera/237-saioa-urutxurtu-14160383|aldizkaria=www.idazten.com|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
[[Manuel Lekuona|Manuel Lekuonak]] "Del Oyarzun Antiguo" liburuan (1958), 1787. urteko estadistikak honela jasotzen ditu: <blockquote>"Bistan dugun estatistika [[1787|1787koa]] da. Urte horretan 567 etxebizitza zeuden bertan. Horietatik 16 errotak ziren. Biztanleak 3.341 ziren. Apaiza, 1; Onuradunak, 8; Sakristauak, 1; Elizgizonak 4; Kapareak, gizonezkoak eta emeak, 2.317; Abokatua, 1; Eskribauak, 3; Ikaslea, bat ere ez; Laborariak, 755; Jornalariak, 184; Merkataria, bat ere ez; Fabrikatzailea, bat ere ez; Artisauak, 97; Morroiak, 182; Erret soldatadun enplegatuak, bat ere ez; Foru militarrarekin, bat ere ez. Laburbiltzen dugun oharraren arabera, emakume ezkonduak gehiago dira gizon ezkonduak baino. Izan ere, gizon asko kanpoan daude, [[Caracas|Caracasen]], [[Bizkaia|Bizkaian]] edo [[Frantzia|Frantzian]], arotz edo ikazkin lanetan.”</blockquote>[[1850|1850ean]] [[Pascual Madoz|Pascual Madozek]] "Diccionario Geografico-Estadistico-Historico de España y sus posesiones en Ultramar" argitaratu zuen. Hiztegi honetan, bere garaikideen bizimodua jasotzen da, eta, aldi berean, leku, herri, hiribildu, hiri, barruti judizial eta probintzietako bakoitzean zegoen industria. Testuinguru horretan agertzen dira ibai errotak, [[Haize errota|haize errotak]], tahonak, olio errotak, batanak, [[Burdinola|burdinolak]] eta garai hartan hidraulikoki mugitzen ziren fabrika desberdinak. Oiartzunen 12 errota aipatzen ditu: Fagoaga, Zuloaga, Ugarte, Makutso, Araneder, Isasti, Yurrita, Aranguren, Eldoz, Txalaka, Errotazar eta Zuaznabar.
==== Gainbehera ====
Manuel Lekuonak "Del Oyarzun Antiguo" liburuan (1958), Oiartzun bailarako aberastasuna aztertzen dituen atalean, honela adierazi zuen: <blockquote>"Haraneko aberastasun hidraulikoari dagokionez, 18 eraikin dira adierazgarriak, gaur egungo edo hasierako industria-xedearen adierazle gisa, errotaren (errota) izena daramatenak: Aranguren 'go errota, Juansendo' ko errota, Zuaznabar 'ko errota, Errota xar, Txalaka' ko errota, Eldoz 'ko errota, Errota legor, Gordailegi edo Aritzabalo' ko errota, Iyurrita 'ko errota, Isasti' ko errota, Araneder 'ko errota, Makutso' ko errota, Ugarte 'ko errota, Errotaberri' ko errota, Bidasoro 'errota, Arraskue' ko errota, Zuloaga’ko errota, Paguaga’ko errota, 18 errota gaizki kontatuta, baina gaur egun ez dute dozena erdi baino gehiago lan egiten, eta gainerakoak desagertu egin dira. Horien zati bat Errenteria, Pasaia eta Hernaniko irin-industria handien ekintza xurgatzailearen ondorioz sortu da, eta beste zati bat energia elektrikoa sortzeko sortu da. Horietatik, gaur egun, honako zortzi hauek funtzionatzen dute haranean: Eldotz, Makutso, Zorrola, Berinberri, Paguaga 'ko errota, Naparribia, Penadai eta Okillegui.”</blockquote>Manuel Lekuonak aipatzen duen “dozena erdia“ ondorengo errotek osatzen dutela uste da: Ugarte‑errota, Arrasku‑errota, Araneder‑errota, Yurrita‑errota, Txalaka‑errota, Zuaznabar‑errota eta Juan Sendo‑errota.
Koldo Lizarralde Elberdin etnografoak 1980. hamarkadan gure herrialdean martxan zeuden errotak berrikusi zituen 2001. urtean: “Situación de los molinos Gipuzkoanos en el año 2001“. Oiartzunen, [[XXI. mendea|XXI. mendearen]] haseran, Arraskuko errota eta Yurritako errota aipatzen ditu martxan.
== Kontserbazioa eta hedapena ==
2022tik Ugarte‑errota, Arrasku‑errota, Yurrita‑errota eta Txalaka‑errotako errotariek ekimen kulturalak antolatzen dituzte Oiartzungo bizimodu tradizionalaren adierazpena diren erroten balioa nabarmentzeko.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Oiartzungo Udala|url=https://www.oiartzun.eus/es/Actualidad/Noticias/20220429/Oiartzungo_errotak_ezagutzeko_aukera_Gipuzkoako_Erroten_Egunean|aldizkaria=www.oiartzun.eus|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
[[Fitxategi:Kakao errota eskema.jpg|thumb|205x205px|Kakao errota eskema]]
== Kakaoa ehotzeko errota ==
[[Fitxategi:Kakaoa ehotzeko errotarriak Antonenen.jpg|ezkerrera|thumb|172x172px|Kakaoa ehotzeko errotarriak Antonenen.]]
1890eko Oiartzungo boto-emaileen erroldak 28 urteko Jose Juaquin Zalacain y Larramendi izeneko bat aipatzen du, helbidea Kale Nagusiko 26. zenbakian duena eta ofizioz [[Gozogile|gozogilea]]. Oiartzungo Udalaren 1943-1944ko akta-liburuan esaten denez, [[1944|1944ko]] ekainaren 21ean Martin Zalacain Eguinok kontzejuari txokolatea egiteko bere industria instalatuta zegoen lokal berean jarraitzeko baimena eskatu zion (Mola Jeneralaren kalea, 21). 1944ko industri zentsuan "Txokolate fabrika" bat aipatzen da Oiartzunen, Martin Zalakainena. Telefonoa ere bazuen, 6156 zenbakiduna!
Zalakainene etxeko Kakaoa ehotzeko errotaren errotarriak Kazkazuri plaza eta Antonene etxearen artean daude ikusgai.
== Magdalena kutxa ==
Oiartzungo errotariek egun desagertutako Magdalena baselizarekiko zuten ardura esanguratsua aipatzen du Manuel Lekuonak “Del Oyarzun Antiguo” liburuan (1958): <blockquote>"1560an San Lazaroren gaitzaz jotako infekziosoentzako ospitale bat egin zen Santa Maria Magdalena izeneko kapera ("Basilika") batekin. Leku honi Madalen-soro deitu zitzaion eta gaur egun mutilen eskola dago bertan. [[Baionako elizbarrutia|Baionako Apezpikuak]] baimendu behar izan zuen fundazioa, oraindik ere gure Eliza haren jurisdikziopean baitzegoen (…) 1566an Baionaren jurisdikzio sekularra amaitu zen Gipuzkoako eremu horretan, baita Baztango Bortzirietan ere.
[[1586|1586an]] Gipuzkoako Korrejidorearen komisario batek bisita egin zuen probintziako ospitaleak murrizteko azterketa egiteko, eta bisitan aurkitu zuten haraneko ospitaleak bi zirela: bata San Anton, gaixo guztientzat eta erromesentzat zena, eta bestea Magdalena, San Lazaroren gaitzarekin kaltetutakoentzat. [[1593|1593an]] komisario beraren bisita errepikatu zenean, San Anton ospitalerik ez zegoen, jada. Madalenakoak Santuaren Kapera bat zeukan sarreran, eta gaixoentzako Meza ematen zen. Herritar onek emandako oheak zituen; ondoan baratze on bat baina beste errentarik ez zuenez haraneko errotetan kaxa bat jartzen zen, eho behar zutenek irin eskukada bat bota zezaten, gero Ospitaleko Maiordomoak etxeko beharretarako biltzen zuena. Dohaitzan emandako behi batzuk ere bazituen'''.''' Data horretan eta medikuaren irizpenaren arabera, ospitalean bi gizon eta hiru emakume zeuden gaitzak jota... "</blockquote>
== Prezintoak eta isunak ==
[[1939|1939ko]] maiatzaren 14tik aurrera errazionamendua ezarri zen Espainia osoan.
[[1940|1940ko]] azaroaren 25ean [[Estatuko Aldizkari Ofiziala (Espainia)|Estatuko Aldizkari Ofizialean]] argitaratu zen: <blockquote>''«Ley 25 noviembre 1940 (Jefatura del Estado). Trigo. Autoriza clausura de molinos maquilleros.''<ref>https://www.boe.es/gazeta/dias/1940/11/29/pdfs/BOE-1940-334.pdf</ref>
''El gran número de molinos maquileros que existen en España, y la dificultad consiguiente de ejercer sobre ellos una estrecha vigilancia, son circunstanciasque determinan sea grande la cantidad de trigo que se moltura sin sujeción estricta a las normas establecidas por las Autoridades competentes. Estos hechos originan graves dificultades para el normal abastecimiento de trigo de la Nación, sobre todo en años de escasa cosecha como es la actual, haciéndose preciso, por consiguiente, tomar con carácter transitorio medidas restrictivas que terminen con este estado de cosas.''
''Por todo lo cual, dispongo:''
''Artículo 1º. Queda facultado el Delegado Nacional del Servicio Nacional del Trigo para ordenar la clausura, durante la actual campaña triguera, de los molinos maquileros que estime conveniente.''
''Art. 2º. Se derogan cuantas disposiciones se opongan al cumplimiento de esta Ley».'' </blockquote>[[1941|1941eko]] ekainaren 30eko lege berri baten bidez, errota makileroak itxi ziren, eta ehotzeko industriei irinak egiteko baimena ematen zitzaien. Bertan ahalmena ematen da, hala ere, Gariaren Zerbitzu Nazionalaren Ordezkaritza Nazionalari, egoki iritzitako errota makileroei lan egiteko aukera eman diezaien. Aitzitik, behin betiko ixtea, kasu bakoitzean erakunde horrek zehaztuko duen kalte-ordaina jasoko dute. Agindu horrek (hasiera batean) 1942ko uztailaren 1era arte izango zuen balioa.
Errota makileroen itxiera aginduak [[1952|1952ko]] ekainaren 15era arte iraun zuen.
Araudi horiek betetzen direla zaintzeko, aldian-aldian [[Guardia Zibila]] eta Gariaren Zerbitzu Nazionaleko ikuskatzailea errotara joaten ziren. Ekain aldera, hala erabakiz gero, Guardia Zibilak errotako harriak zigilatzen zituen. Errotariak urte horretako kanpainarako dokumentazioa behin lortuta zigiluak kentzera pasatzen ziren iraila aldera.
[[Antxon Agirre|Antxon Aguirre Sorondo]] etnografoak Gipuzkoako Gariaren Zerbitzu Nazionalak 1940tik 1960ra probintziako errotariei bideratutako jatorrizko espediente osoak aztertu zituen. 1940an martxan zeuden 142 erroten artean ditugu Oiartzungoak: Arrasku, Txalaka, Juansendo, Ugarte, Yurrita eta Zuaznabar.
Ehotze-kasu klandestinoen artean ondorengoa aipatzen du: <blockquote>''"1941eko azaroaren 26an Oiartzungo Arraskuko errotariaren aurkako salaketa, ezkutuko ehotzeagatik eta zigiluak hausteagatik. Tasen Probintzia Fiskaltzak zigor gogorra jarri dio: 10.000 pezetako isuna eta hiru hilabeterako ixtea. "'' </blockquote>Eta azpijokoen artean ezaguna den asmakizun hau: <blockquote>"Oiartzungo Arraskue-errotan, “Oiartzun“ ezizenez ezaguna eta erroten eraikitzaile-konpontzailea zenak, makinaren ardatza luzatuz beste errota txiki bat jarri zuen ganbaran. Ohiko harriak kentzen zituen, lan egitea ezinezkoa zela bistaratuz; lanaren ondoren, atzera lehen bezala uzten zuen errota ezer pasa ez balitz bezala".</blockquote>“Muga astoa eta haren ingurukoen kalamatrikak“ ipuinean (ilustrazioen egilea: Jokin Mitxelena; idazlea: Iban Apaolaza; 1545 Argitaletxea)<ref>{{Erreferentzia|izena=r01etpd158aa64558419b9ec5ed77644af02263cda|abizena=r01epd0122e4ed314423e0db04c97a47b5baa317f|izenburua='Muga astoa eta haren ingurukoen kalamatrikak'|hizkuntza=es|data=2023-07-24|url=https://www.kulturklik.euskadi.eus/creacion/2023/muga-astoa-eta-haren-ingurukoen-kalamatrikak-/webkklik01-detnewpr/es/|aldizkaria=www.kulturklik.euskadi.eus|sartze-data=2024-11-10}}</ref> jasotzen diren pasadizoetan azaltzen den moduan,[[Espainiako Gerra Zibila|1939ko gerra ostean]], ia bost urtez, Oiartzungo errotak prezintatuak zeuden bitartean herritarrek inguruko herrietako ([[Arantza]], [[Goizueta]], [[Lesaka]] eta San Anton) errotetan lortzen zuten arto irina. Joan-etorri gehienak gauez egin behar izaten zituzten.
== Errotariak ==
[[Fitxategi:Ihurrita.jpg|thumb|282x282px|Arrasku errota, Ugarte errota eta Yurrita errotako senideak.]]
“Tratado de molinología (los molinos de Guipúzcoa)“ liburuan Antxon Agirre Sorondok, ondorengo errotariak aipatzen ditu Oiartzungo errotetan:
* Txarondo errota: Urrupina eta Fermin “Ttitto“.
* Pagua errota: Pedro Jose Egiazabal e Inciarte eta Joaquin Aramendi “Frantzesa“.
* Zuluaga errota: Pedro Jose Egizabal.
* Ugarte errota: Josph. Ignacio de Olaciregi, Jose Nicolas Urdanpilleta y Peña, Jose Maria Urdanpilleta, Joaquina Artola eta Jose Maria Arruti.
* Arrasku errota: [[Inaxio Asteasuinzarra Lertxundi]], Jose Mari Asteasuinzarra Retegi eta Inaxio Asteasuinzarra Irastorza.
* Bidasoro errota: Francisco Elizondo Soroeta.
* Errotaberri: Inaxio Asteasuinzarra.
* Makutso errota: Mathias de Echegoyen.
* Araneder errota: Joseph Domingo Aleman, Miguel Ignacio Narvarte e Insauspe eta Felix Narvarte Igerategi.
* Isasti errota: Domingo Roteta y Gurmendi, Ignacio Roteta Aranburu eta Ceferino Irigoyen.
* Yurrita errota: Nicolas de Mitxelena, Juan Jose Lavie Astibia eta Nicolas Roteta Ezkurra.
* Txalaka errota: Diego Unanue Aristaran.
* Zuaznabar errota: Jose Antonio Zumeta Arregi, Ignacio Usandizaga Vidaur eta Miguel Ibarguen.
* Aranguren errota: Nicolas del Puerto eta Cosme Retegi Goñi.
Errotari guztien artean aipamen berezia egiten dio Antxon Agirre Sorondok Oiartzungo [[Inaxio Asteasuinzarra Lertxundi|Inaxio Asteasuinzarra]] “errota konpontzailea“-ri: <blockquote>Asteazuinzarrak mugarri bat ezarri zuen errotaritzaren historian. Bere jakinduria handia zen. Intuizio mekaniko handia zuen eta konponketa guztietan aditua. Errotaren teknologia menperatzen zuen tamaina guztietan eta Gipuzkoa osoa zeharkatu zuen, azken herriraino, errotaz errota. Probintzia osoan izan zen ezaguna. Inolako akatsik gabe esan daiteke bere garaian errotei buruz gehien jakin zuen gizona izan zela. </blockquote>
== Ikerketa etnografikoak ==
=== "Tratado de molinología (los molinos de Guipúzcoa)", Antxon Agirre Sorondo ===
1988. urtean Antxon Agirre Sorondok “Tratado de molinología (los molinos de Guipúzcoa)“ liburuan 20 errota aztertu zituen Oiartzunen: Txarondo‑errota, Pagua‑errota, Zuluaga‑errota, Sokolo‑errota edo Isatsola‑errota, Ugarte‑errota, Arrasku‑errota, Bidasoro‑errota, Errotaberri, Makutso‑errota, Araneder‑errota, Isasti‑errota, Iurrita‑errota, Eldotz‑errota, Txalaka‑errota, Errotazar, Zuaznabar‑errota, Juan Sendo‑errota, Aranguren‑errota, Errotalegor eta Auztegi‑errota.
=== "Situación de los molinos Gipuzkoanos en el año 2001", Koldo Lizarralde ===
Antxon Agirre Sorondok Gipuzkoako erroten inguruan burutu zuen ikerketan ezinbesteko laguntzailea izan zuen Koldo Lizarralde Elberdin etnografoa. Aditu honek, 1980. hamarkadan gure herrialdean martxan zeuden errotak berrikusi zituen 2001. urtean: "Situación de los molinos Gipuzkoanos en el año 2001"<ref>https://www.patrimur.es/documents/1806272/1815086/koldolizarralde.pdf/2ee2eeef-23fb-45f6-8feb-53c0fcb15c09</ref> Arro desberdinen artean Oiartzun ibaiaren arroa aztertzen du.
* Arraskue errota. "2001/08/31ean egindako bisitan errota funtzionamendu-baldintza ezin hobeetan dago. Une hartan jakin genuen Jose Mari Asteasuinzarra errotaria aurreko urtean hil zela, baina bere seme-alabek arbasoen bideari jarraitzen diote. Inaxio semeak errotarekin aurrera jarraitzeko asmo irmoa azaldu zuen, nahiz eta inguruko etxeak egiteko obrek ubidean eragindako kalteak handiak izan. Gaur egun, errota zaintzeaz arduratzen diren maizterrak dituzte".
* Yurrita errota. "2001/08/31ean Nicolas Roteta jabeak, 86 urterekin, egin zigun kasu. Errota martxan zegoela jakinarazi zigun bisita horretan, eta orain bere semearen ardurapean zegoela. Errotaren ondoan dagoen pentsu-biltegia eta partikularrentzat ehotzen dute".
[[Fitxategi:Harrobien kokapena.png|thumb|287x287px|Oiartzunen katalogatutako errotarri-harrobien kokagunea]]
=== “Errotarri“ Proiektua, Javier Castro ===
2020-2022 urte bitartean Javier Castro Montoya [[Aranzadi Zientzia Elkartea|Aranzadi Zientzia Elkarteko]] [[Etnografia]] saileko kideak, Yurrita Errota Sustatzeko Elkartearekin elkarlanean, 3 errotarri-harrobi katalogatu zituen Oiartzunen:
Europa mailako Web orrialdean jaso dira:<ref>http://meuliere.ish-lyon.cnrs.fr/</ref>
Errotarri-harrobia errotarria fabrikatzeko arroka-ustiategi bat da. Harginek landutako harriak irin-errotak zituzten helmuga. [[Antzinaroa|Antzinarotik]] [[Aro Modernoa|Aro Modernora,]] harriak herriguneetatik hurbilen zeuden harrobietan prestatzen ziren, garraioak berekin zekartzan zailtasunak zirela eta. Oiartzun bailarako errotarrien inguruko jarduera artxibo historikoetan jasotzen da:
* [[1512|1512an]] Martin de Erausok, hargin-maisuak, Oiartzungo bizilagunak, errotarri batzuk saldu zituen hautsez ehotzeko, 4 harriko bi lotetan aldi bakoitzean, harri bakoitzak 1500 mirariren prezioa zuelarik (gutxi gorabehera 4 dukat).
* [[1536|1536an]] honako hau aipatzen da: “ (...) ''ay otra librança de Juanes de Heraso, vecino de Oyarçun, de treze ducados hecha a XVIII de abrill por razon que el dicho Juanes hizo traer çiertas piedras para los molinos de conçejo'' (...)"
* [[1716|1716an]] honako hau aipatzen da: “(...) ''en el partido de Zorrola conzejil de VS se alla una cantera donde se puede sacar piedra de moler zeberas en los molinos'' (...)“
* [[1731|1731an]] Azerigorri/Altzi inguruan harrobi bat aipatzen da, Oiartzunek Iruni egindako kexa baten ondorioz; izan ere, Irungo ikazkinak Oiartzungo udal-mugartean baimenik gabe sartu ziren, txondorretarako egurra mozteko, eta beste pertsona batzuek irina ehotzeko harriak ateratzeko.
* [[1750|1750an]] Errenteriako Gabiriaerrota ([[Gabierrota]]) errotako errotari den Antonio Mendizabali Bernardo Etxeberria hargin-maisuak Oiartzundik idoki duen errotarria errotara eraman ahal izateko baimena ematen dio Oiartzungo Udalak.
* [[1867|1867an]] Jose Esteban Irigoien Oiartzuarrak Dn Ramon Zabala y Salazarri honela idazten dio: “(...) ''hace bastante tiempo que le hable al hijo del Señor Garbuno sobre las consabidas piedra molideras de Trebiño, y de la cantera de los montes de Oyárzun'' (...) ''y de las canteras de Oyárzun dice que una buena piedra cuesta un dineral'' (...)“. Jose Antonio Garbunoren erantzun gutunean ondorengoa irakur daiteke: “(...) ''Las dos duras arrancadas en el monte de Oyárzun tambien para la molienda costaron 13 onzas de oro'' (...)“.
==== Errotarri harrobiko aurkikuntzak ====
<gallery widths="170" heights="170">
Fitxategi:Berindoitz.jpg|Berindoitz 2020
Fitxategi:Zelaiburu.jpg|Zelaiburu 2020
Fitxategi:Antzuzabaleta erreka.jpg|Antzuzabaleta erreka 2021
Fitxategi:Zorrola.jpg|Zorrola 2022
</gallery>
== Kultura ==
=== “Errota zahar maitea“, Juan Mari Lekuona ===
Ondorengo bertso hauek [[Juan Mari Lekuona Berasategi|Juan Mari Lekuona]] (1927-2005) oiartzunarrari zor dizkiogu. Juan Mari Lekuonak bere osabaren Manuel Lekuona jarraitzailea izan zen eta osabaren bidea jorratuz, ahozko tradizioaren eta herri-lirikaren ezagule aparta izan zen.
{{Zutabe-zerrenda|kopurua = 2|
Errota zahar maitea
uraren ertzean,
uraren ertzean da
basati beltzean:
negar egiten dezu
alea txetzean.
Ni ere triste nabil
zutaz oroitzean.
Zotin sekua dagi errotarriak,
itzalitako izar diztirak
dira neretzat zure begiak.
Izar eder bat dago
hor goiko lepuan.
Errota zaharra, berriz,
erreka zokuan.
Berebiziko pena
badaukat barruan:
ezin gindezke bizi
elkarren onduan.
Bizitzaren legea nahi det onartu.
Halabeharra koraiaz hartu.
Berez dijoana zertan behartu?}}Errota zaharra, artzain bizitzaren eta nekazari kultura baten pareko, bere esperientziatik jasoa eta bere sentsibilitate estetikoan txertatua, Juan Mari konturatu zen mundu baten aldaketa sakonen aurrean aurkitzen ginela, eta ez zuela luzaroan aukerarik izango errotaren trangaren musika iluna entzuten jarraitzeko.
[[Xabier Lete]] eta [[Lourdes Iriondo|Lurdes Iriondo]] bikoteak kantatuz zabaldu zuten kantu hau Euskal Herrian.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Gabi de la Maza|izenburua=Errota zaharra Lourdes Iriondo-Xabier Lete|data=2009-03-26|url=https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=TXA8jZnAID4|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
== Yurrita Errota Sustatzeko Elkartea ==
[[Fitxategi:2022 erroten eguna.jpg|ezkerrera|thumb|244x244px|2022 erroten eguna. Bisita gidatua.]]
2015eko azaroaren 25ean Eusko Jaurlaritzak [[Ihurrita errota|Yurrita errota]], kanala eta presa Kultura Ondasun gisa, Monumentu izendapenaz, Euskal Kultura Ondarearen Zerrenda Nagusian sartu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=r01e00000fe4e66771ba470b8c53a3375b90675c3|abizena=r01epd0122e4ed314423e0db04c97a47b5baa317f|izenburua=AGINDUA, 2015eko azaroaren 25ekoa, Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kulturako sailburuarena, Oiartzunen (Gipuzkoa) den Yurrita edo Ihurrita errota, kultura-ondasun gisa, monumentu izendapenaz Euskal Kultura Ondarearen Zerrenda Nagusian sartzeko dena.|hizkuntza=eu|data=2015-11-28|url=https://www.euskadi.eus/eusko-jaurlaritza/-/eli/es-pv/o/2015/11/25/(7)/dof/eus/html/|aldizkaria=www.legegunea.euskadi.eus|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
2018ko ekainean Yurrita Errota Sustatzeko Elkartea sortu zen. Helburu nagusia, Ondare historiko, teknologiko, antropologiko eta etnografikoaren zati den Errota zaindu eta ezagutaraztea da. Zentzu honetan asko dira azken urteetan Elkarteak antolatu edo sustatutako ekintza kulturalak. Gainera, Oiartzungo ''Ondare Mahaiko'' partaide, Herriko zenbait eragileekin batera, Oiartzun herriko kultura eta ondarea berreskuratzearen aldeko ekimenak bultzatzen ditu.<ref>https://ondarea.oiartzun.eus/eu/ondare-mahaia/eragileak</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Oiartzungo Udala|url=https://www.oiartzun.eus/es/Actualidad/Noticias/20230801/Ondare_mahaiko_kideek_jaso_dute_2023ko_kultur_saria|aldizkaria=www.oiartzun.eus|sartze-data=2024-11-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Oiartzungo Udala|url=https://www.oiartzun.eus/eu/Zer_berri_/Udal_berriak/20230509/Oiartzungo_errotak_ezagutzeko_ibilaldi_gidatua_egingo_dute_igandean|aldizkaria=www.oiartzun.eus|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
2022tik ospatzen da ''Erroten Eguna'' Oiartzunen. Ekimenaren eragileak ''Yurrita Errota Sustatzeko Elkartea'', herriko errotariak, Ondarearen Mahaia eta Oiartzungo Udala dira. Bere helburua erroten funtzionamendua ezagutu eta ondare honen balio historiko eta kulturalaz jabetzea da.<ref name=":0" />
== Errotak''' ''' ==
Antxon Agirre Sorondok “Tratado de molinología (los molinos de Guipúzcoa)“ liburuan 20 ibai-errota aztertu zituen:
=== 1. Txarondo-Errota ===
[[Fitxategi:Txarondo errota.jpg|ezkerrera|thumb|256x256px|Txarondo errota]]
[[Ergoien (Oiartzun)|Ergoien]] auzoan, Oiartzundik Lesakarako errepidean, Penadegi errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren eskubi aldean kokaturik dago: UTM 30N ETRS89 X595528, Y4792197.
1980. urteko OIARTZUN aldizkarian Iñaki Arbelaitz-ek honela idazten du:
1900erako eginda zeuden Naparobi edo Portuberri zentraletik oso gertu Makinetxe de Ergoyen zentraleko urak elikatzen zituzten kanalak.
Ttitto errotaria urik gabe geratzen zen, jakina, bere errotaren azenaia (turbina) mugituz, ubideekin ibaiak murrizketa handia jasan baitzuen. Txarondoko errotak ez zuen arto askorik ehotzen (artorik apenas iyotzen zen ordurako). Errotaren gainbehera zen.
Errotarri pare kopurua: 1
Emaria: -
Ur saltoa: -
Kanalaren luzera: -
XIX. mendearen amaieran ehotu zuen azken aldiz.
Urrupina sendia eta Fermin "Ttitto" izan ziren azken errotariak.
2024 antapara eta errotapea gordetzen ditu. Makineria desagertua dago.
=== 2. Pagua-Errota ===
[[Fitxategi:Pagua.Mapa.png|thumb|348x348px|Pagua errota 1900eko mapan. ]]
Ergoien auzoan, Oiartzundik Lesakarako errepidean, "Paqui" tabernaren ondoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X594736, Y4793336.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Pagoagako errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 500 litro segundoko
Ur saltoa: 8,2 m
Kanalaren luzera: -
1929. urtean Candido de Orbek errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
1960. urtean ehotu zuen azken aldiz.
Joaquin Aramendi, "Frantzesa", izan zen azken errotaria. Cecilia Egiazabal eta bere semea Juan izan zituen laguntzaile.
2024ean errotapea gordetzen da bakarrik.
=== 3. Zuluaga-Errota ===
[[Fitxategi:Zuloaga.Mapa.png|thumb|307x307px|Zuloaga errota 1900eko mapan.]]
Ergoien auzoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren eskubi aldean kokaturik dago: UTM 30N ETRS89 X593801, Y4793823
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Zuloagako errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 7
Emaria: 250 litro segundoko
Ur saltoa: 2,5 m
Kanalaren luzera: 275 m
Gipuzkoan inoiz izandako errotarik handienetarikoa.
Errotak 1933an utzi zion funtzionatzeari, urte hartan gertatutako uholdeek eragindako kalteen ondorioz.
Zuloagako errotaren azken errotariak Barbara Antonia Etxebeste Lekuona eta bere seme-alabak izan ziren: Tomas “Kazko”, Margarita eta Karmen Egiazabal. Garai hartan hutsik zegoen Zuloagako errotan bizitzen hasi ziren. Aurretik Juan Kruz Elizegi ospetsua izan zen errotari etxe honetan, ''Pello Errota'' bertsolari famatuaren ahaidea.
2024ean errotatik geratzen den bakarra eraikina eta presaren hondakinak dira, eta irteerako ahoa ere ikus daiteke.
=== 4. Sokolo-Errota edo Isatsola-Errota ===
Ergoien auzoan, Zuloagako errotaren ondoren, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren eskubi aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X593387, Y4793916.
Manuel Lekuonak “Del Oyarzun Antiguo” liburuan honela dio:
"Torrea eta Olajaundegui, Ergoien bidean, Isasa edo Isatse etxea ere izan zen. Haren hondarren artean sakabanatuta daude, eraikin mota hartako elementuak, hala nola abizenaren ate arkudunak eta noblezia-armarria, etab. Haren burdinola gaur egun SOKOLO deitzen den horretan egon zen, baina dokumentuetan ISATSOLA izenarekin agertzen da. Etxetik oso gertu, minerala kiskaltzeko bi labe daude, eta, denboraren poderioz, kareharrizko labeak ere izan ziren".
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Isasa errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: -
Emaria: -
Ur saltoa: -
Kanalaren luzera: -
Errotaren makineria XIX. mendearen amaieran edo XX. mendearen hasieran desagertu zela uste da.
1981ean Presa handia dago oraindik, eta, hala ere, apenas geratzen den eraikinaren hondarrik. Lehen errota zegoen lekuan, harri batzuk eta "antepara" eder bat besterik ez dira geratzen.
=== 5. Ugarte-Errota ===
[[Fitxategi:Ugarte.Mapa.png|thumb|Ugarte errota 1900eko mapan]]
[[Altzibar]] auzoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren eskubi aldean kokaturik dago: UTM 30N ETRS89 X592919, Y4794098.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Ugarteko errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 480 litro segundoko
Ur saltoa: 3,3 m
[[Fitxategi:Ugarte errota.jpg|thumb|Ugarte errota]]
Kanalaren luzera: 500 m
1929. urtean Dolores Bidaola Ugartek errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
1978. urtetan ehotu zuen azken aldiz.
Jose Maria Arruti izan zen azken errotaria.
Bere handitasun osoan gordetzen da. Azpiegitura ondo kontserbatuta dago.
=== 6. Arrasku-Errota ===
[[Fitxategi:Arrasku.Mapa.png|ezkerrera|thumb|233x233px|Arrasku errota 1900eko mapan.]]
[[Karrika (Oiartzun)|Karrika]] auzoan, izen bereko errekako urekin elikatzen da. Eraikina errekaren eskubi aldean kokaturik dago: UTM 30N ETRS89 X593054, Y4792982.
Errotarri pare kopurua: 1
Emaria: 120 litro segundoko
Ur saltoa: 3,6 m
[[Fitxategi:Arrasku errota.jpg|ezkerrera|thumb|232x232px|Arrasku errota.]]
Kanalaren luzera: 100 m
1929. urtean Ignazio Asteasuinzarrak errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
2024ean artoa etxerako ehotzen du.
Inaxio Asteasuinzarra Irastorza da errotaria.
Errotako makineria eta azpiegitura hidraulikoa oso ondo kontserbatzen dira.
Pieza bakarreko harrizko turtukia gorderik dago errotan. Honako inskripzioa du: “''LO ISO JULIAN DE ASTEASUINZARRA EN EL AÑO 1848''”.
=== 7. Bidasoro-Errota ===
[[Fitxategi:Bidasoro.Mapa.png|ezkerrera|thumb|208x208px|Bidasoro errota 1900eko mapan.]]
Karrika auzoan, izen bereko errekako urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X592897, Y4793118.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Bidasoroko errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 120 litro segundoko
[[Fitxategi:Bidasoroko errota.jpg|ezkerrera|thumb|208x208px|Bidasoro errota.]]
Ur saltoa: 1,4 m
Kanalaren luzera: -
1929. urtean Ignazio Asteasuinzarrak errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
Ildefonso Mitxelena izan zen azken errotaria. Arotza ere izan zen eta tornua, zerra, eta bestelako tresnak eragiteko energia hidraulikoaz baliatu zen.
2024ean errota zaharra erabat ordezkatu zuen eraikin berria baino ez da geratzen.
=== 8. Errotaberri ===
[[Fitxategi:Errotaberri.Mapa.png|thumb|257x257px|Errotaberri 1900eko mapan.|ezkerrera]]
Alzibar auzoan, Karrika errekako urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X592773, Y4793765.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 154 litro segundoko
Ur saltoa: 4,5 m
Kanalaren luzera: -
1929. urtean Domingo Sorondok errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
[[XX. mendea|XX. mendearen]] erdialde arte argi indarra sortu zen bertan.
Sorondo sendiaren esku egon zen errota bere lekuan bakailao-lehortegi bat eraiki zen arte.
2024ean presa eta irteerako ahoa gordetzen dira bakarrik.
=== 9. Makutso-Errota ===
[[Fitxategi:Makutsoko errota.jpg|ezkerrera|thumb|250x250px|Makutso errota.]]
[[Iturriotz (Oiartzun)|Iturriotz]] auzoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren eskubi aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X592026, Y4794084.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Makutsoko errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: -
Emaria: 700 litro segundoko
Ur saltoa: 3 m
Kanalaren luzera: -
1812ko Udal Artxiboan ( B-Neg. 5-Liburua 2.-Exp. 2), ''Mathias Echegoyen'' aipatzen da ''Macuso'' Errotako errotari gisa, baina 1889an, jada, Makutso errota ez da errota bezala azaltzen, baserri soil bezala, baizik.
1896ean Ramona Urdinola eta Maria Hompanera azaltzen dira finkaren jabe eta geroztik hainbat erabilera berri izan zituen: sagardo eta txakoli fabrika, zentral elektrikoa...
1929. urtean Margarita Arbidek errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
1959an indar elektrikoa sortzen zuen.
1960an antepara estali egin zen.
2024ean ez dago errotaren aztarnarik.
=== 10. Araneder-Errota ===
[[Fitxategi:Araneder.Mapa.png|thumb|207x207px|Araneder errota 1900eko mapan.]]
Iturriotz auzoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren ezker aldean kokaturik zegoen, Araneder baserriaren ondoan, Ugaldetxo eta Iturriotz artean: UTM 30N ETRS89 X591719, Y4794170.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Araneder-ko errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 2
[[Fitxategi:Araneder errota.jpg|thumb|197x197px|Araneder errota]]
Emaria: 1.250 litro segundoko
Ur saltoa: 2,96 m
Kanalaren luzera: -
1929. urtean Teodoro Uriartek errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
XX. mendearen lehen erdian ehotu zuen azken aldiz.
2024ean errotaren oinarria mantentzen da.
=== 11. Isasti-Errota ===
[[Fitxategi:Isasti.Mapa.png|thumb|Isasti errota 1900eko mapan.]]
[[Ugaldetxo]] auzoan, Oiartzun ibaiaren eta Auztegi errekako urekin elikatzen zen. Eraikina Oiartzun ibaiaren eskuin aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X591228, Y4794601.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Isastiko errota aipatzen da.11.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 1.400 litro segundoko
[[Fitxategi:Isastiko errota.jpg|thumb|Isasti errota]]
Ur saltoa: 3,2 m
Kanalaren luzera: 511 m
1929. urtean Pablo Beinerek errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
XX. mendearen lehen erdian ehotu zuen azken aldiz.
Azken errotaria Zeferino Irigoien izan zen.
2024ean ez dago eraikinaren aztarnarik. Bere tokian etxebizitzak egin dira XXI. mendearen bigarren hamarkadan.
=== 12. Yurrita-Errota ===
[[Fitxategi:Yurrita.Mapa.png|thumb|190x190px|Yurrita errota 1900eko mapan]]
Ugaldetxo auzoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen da. Eraikina ibaiaren eskuin aldean kokaturik dago: UTM 30N ETRS89 X590755, Y4794984.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Yurritako errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 645 litro segundoko
[[Fitxategi:Kamara 1 162.jpg|thumb|188x188px|Yurrita errota]]
Ur saltoa: 2,8 m.
Kanalaren luzera: 270 m.
XX. mendeko lehen bi hamarkadatan Errenteriako argiteria publikoarentzat argi indarra sortu zuen.
2015ean Eusko Jaurlaritzak Yurritako errota, kanala eta presa Kultura Ondasun gisa, Monumentu izendapenean, Euskal Kultura Ondarearen Zerrenda Nagusian sartu zituen.<ref>{{Erreferentzia|abizena=GOIZARIN|izenburua=«Yurritako ondarea gordetzea, zabaltzea eta balorean jartzea da elkartearen helburua»|hizkuntza=eu|data=2020-05-10|url=https://www.diariovasco.com/oarsoaldea/oiartzun/yurritako-ondarea-gordetzea-20200510001429-ntvo.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
=== 13. Eldotz-Errota ===
[[Fitxategi:Eldoz.Mapa.png|ezkerrera|thumb|154x154px|Eldotz errota 1900eko mapan.]]
Iturriotz auzoan, Eldotz errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X591744, Y4792341.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Eldozko errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 1
Emaria: -
[[Fitxategi:Eldotzko errota.jpg|ezkerrera|thumb|148x148px|Eldotz errota]]
Ur saltoa: -
Kanalaren luzera: -
1865an Inazio Oiartzabal Olaziregi azaltzen da errotari.
Erabat desagertu da, noiz desagertu zen inork esaten ez badaki ere. Horma zahar batzuk besterik ez daude, eta sastrakak estalitako irteerako ahoaren hondarrak kontserbatzen dira 2024ean.
[[Fitxategi:Txalaka.Mapa.png|thumb|Txalaka errota 1900eko mapan.]]
=== 14. Txalaka-Errota ===
Iturriotz auzoan, Eldotz errekaren urekin elikatzen da. Eraikina errekaren eskuin aldean kokaturik dago: UTM 30N ETRS89 X591550, Y4793301.
Udal Artxibategiko agiri historikoetan Txalaka errota XVIII. mendearen hasieran aipatzen da.
[[Fitxategi:Txalakako errota.jpg|thumb|Txalaka errota]]
Errotarri pare kopurua: 1
Emaria: 150 litro segundoko
Ur saltoa: 2 m
Kanalaren luzera: 82 m
2024ean Iker Azurmendi da errotaria.
Errotako makineria eta azpiegitura hidraulikoa berriztatzen ari da.
=== 15. Errotazar ===
Ugaldetxo auzoan, Eldotz errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X590977, Y4793834.
Errotarri pare kopurua: 1
Emaria: 141 litro segundoko
Ur saltoa: 2,9 m
Kanalaren luzera: -
Udal Artxibategiko agirietan Kosme Mitxelena ageri da errotari gisa XVIII. mendearen lehen erdian.
XX. mendearen hasieran errota martxan zegoen.
1931. urtean Rita Irazu Lopetegik errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
Eraitsia izan zen ondoren, eta 1972an «Errota-zarreko baserri» gisa azaltzen da.
=== 16. Zuaznabar-Errota ===
[[Fitxategi:Zuaznabar.Mapa.png|ezkerrera|thumb|244x244px|Zuaznabar errota 1900eko mapan.]]
Ugaldetxo auzoan, Eldotz errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren eskuin aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X590502, Y4794175.
Udal Artxibategiko agirietan errota gisa azaltzen da XVIII. mendearen erdian.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 525 litro segundoko
Ur saltoa: 3,45 m
Kanalaren luzera: -
1929. urtean Luis Zabala y Eznarrizagak errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
Miguel Ibarguen Goñi izan zen azken errotaria.
Errotak 1973. urtean utzi zion irina egiteari.
=== 17. Juan Sendo-Errota ===
[[Fitxategi:JuanSendo.Mapa.png|ezkerrera|thumb|Juan Sendo errota 1900eko mapan.]]
Ugaldetxo auzoan, Eldotz errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren eskuin aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X590588, Y4794766.
Udal Artxibategiko agirietan errota gisa azaltzen da 1677. urtean.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 200 litro segundoko
Ur saltoa: 2 m
Kanalaren luzera: 210 m
XX. mendearen erdi aldera ehotu zuen azken aldiz.
Zuaznabarko industrialdea urbanizatu zenean eraitsi zuten eta erabat desagertua dago. Bere lurretan merkatalgune bat eraiki zen.
=== 18. Aranguren-Errota ===
[[Fitxategi:Aranguren.Mapa.png|ezkerrera|thumb|Aranguren errota 1900eko mapan.]]
Ugaldetxo auzoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X590345, Y4795118.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Arangurengo errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 450 litro segundoko
Ur saltoa: 1,2 m
Kanalaren luzera: 180 m
Auzotarrek esandakoagatik, 1968an utzi zion funtzionatzeari.
Zuaznabar eta Juan Sendo errotak bezala, merkatalgunea eraikitzerakoan desagertu zen.
=== 19. Errotalegor ===
[[Fitxategi:Errotalegor.Mapa.png|ezkerrera|thumb|Errotalegor 1900eko mapan.]]
Lintziringo auzoan, Lintzirin errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X591251, Y4796197.
Errotarri pare kopurua: -
Emaria: -
Ur saltoa: -
Kanalaren luzera: -
Lintziringo industriaguneak eraikitzerakoan desagertu zen.
=== 20. Auztegi-Errota edo Arizabalo-Errota ===
[[Fitxategi:Auztegi.Mapa.png|thumb|169x169px|Auzitegi errota 1900eko mapan.]]
[[Arragua|Arraguako]] auzoan, Auztegiko errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X591810, Y4795601.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Arizabaloko errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: -
Emaria: -
Ur saltoa: -
[[Fitxategi:Auztegi errota.jpg|thumb|151x151px|Auzitegi errota]]
Kanalaren luzera: -
Pentsa daiteke XX mende hasieran utzi ziola lan egiteari, eta horrek justifikatuko luke inork funtzionamenduan ezagutu ez izana, ezta erregistroetan inoiz inskribatu ez izana ere.
== Erabilitako bibliografia ==
* Del Oyarzun antiguo liburua. Manuel de Lekuona.
* Oiartzun 1980 (78-81) Errotak. A. Agirre.
* Oiartzun 1981 (92-95) Molinos en Oyarzun II. A. Agirre.
* Oiartzun 1982 (76-77) Los molinos de Oiartzun. A. Agirre.
* Oiartzun 1983 (21-24) . Los molinos de Oiartzun IV parte. A.Agirre.
* Oiartzun urtekaria 1982. (81-82). Algunas notas sobre Errotaberri y otras curiosidades de la vida molinera. Iñaki Arbelaitz.
* Tratado de molinología liburua. Antxon Agirre. Donostia Eusko Ikaskuntza 1988.
* Oiartzungo urtekaria 1989 (17-20). Tratado de molinologia. Antxon Agirre.
* Xanistebanak 2008 (51-53) Los chocolateros de Oiartzun. Antxon Agirre.
* Oiartzungo artxibo historikoa.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://ataria.eus/zizurkil/1651823725860-errota-baten-funtzionamendua Ur-Errotak, nolakoak dira eta nola dabiltza. Bideoa.]
* [https://ahotsak.eus/oiartzun/gaiak/090105/ Jasotako hainbat testigantza.]
[[Kategoria:Oiartzungo eraikinak]]
[[Kategoria:Errotak]]
[[Kategoria:Ondarea]]
[[Kategoria:Teknologia]]
[[Kategoria:Antropologia]]
[[Kategoria:Etnografia]]
[[Kategoria:Herri arkitektura]]
[[Kategoria:Azpiegitura hidraulikoak]]
[[Kategoria:Teknologia iraunkorrak]]
[[Kategoria:XVI. mendea]]
[[Kategoria:XVII. mendea]]
[[Kategoria:XVIII. mendea]]
[[Kategoria:XIX. mendea]]
[[Kategoria:XX. mendea]]
[[Kategoria:XXI. mendea]]
2ybavspuvwuyh66t0bbsxstq56etggx
9968170
9968156
2024-11-13T18:11:18Z
Wikimadari
128278
9968170
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Oiartzungo errotak. Mapa.jpg|thumb|313x313px|Oiartzunen katalogatutako errotak]]
'''Oiartzungo errotak.''' Bailararen aberastasun hidraulikoaren adierazgarri dira Oiartzunen katalogatu diren 20 ibai-errotak. Hauek, herriko ondare historiko, teknologiko, antropologiko eta etnografikoaren parte dira, lurralde antolaketaren eta giza jardueraren adierazpenik esanguratsuenetako bat.
== Kokapen geografikoa ==
[[Oiartzun]] mendiz inguratua dago, [[Aiako harria|Aiako Harria]] irudi eta oinarri duela. Harana [[Oiartzun (ibaia)|Oiartzun ibaiak]] zeharkatzen du, eta herria haren inguruan altxatuta dago.
[[Fitxategi:Yurritako errota.jpg|thumb|398x398px|Yurrita errota 2024]]
Oiartzun ibaiaren arroak 82,27 km. koadroko eremua hartzen du: Oiartzun, [[Errenteria]], [[Lezo]] eta [[Pasaia|Pasaiako]] herria zeharkatuz eginiko ibilbideak. Ibaia 16,6 km luze da, eta% 4,5eko malda du batez beste. Arroaren goialdean, Aiako Harrietan maldarik handienak ditu. Goialdeko haran estuak V itxura du. [[Altzibar]] auzoan [[Karrika (Oiartzun)|Karrika]] erreka Arditurrira batzen da. Erdialdeko ibilgua leunagoa da eta uholde ordokia eratzera iristen da. [[Ugaldetxo|Ugaldetxoko]] industrialdean batzen dira Aiako Harri eta [[Bianditz]] mendien magaletatik sorturiko Arditurri ibaiak eta [[Aldura]] mendiko magaletako urak. Behealdeko ibilguan, berriz, Pasaiako senaia dugu; garai batean [[padura]] handia zen, egun Pasaia eta Errenteriako herriek eta portuko instalazioek hartzen dutena.
Oiartzun ibaiaren bailara [[Paleozoiko|Paleozoikoan]] (orain 380 milioi bat urte) hasi zen eratzen; hortaz, [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] bailara zaharrenetarikoa dela esan daiteke. Prezipitazioen aldetik, bere iturburua euririk gehien egiten duen euskal zonaldean dago (2300 mm). Ur kopuru hori dela eta, ibaiaren iturburuaren inguruan [[San Anton urtegia|San Anton]], [[Añarbeko urtegia|Añarbe]] eta [[Domiko urtegia|Domiko]] urtegiak daude.
== Historia ==
=== Esku errotak ===
Ehoketa –gorputz bat bi harriren artean marruskatuz txiki-txiki egin eta hauts bihurtu arte birrintzeko prozesua– gizakiaren iharduera burutsuen artean lehenetarikoa izan da.
Izugarri bultzatu zen [[Neolitoa|neolitikotik]] aurrera, K.a. 3500 urteaz geroztik Euskal Herrian. Hala ere, elikagaiak hobeto irensteko, harriekin eta beste elementu batzuekin txikitzeko bulkada ehoketaren aitzindaria edo aurrekoa dela pentsatu behar dugu.
Eskuzko metate soilari (harri leunduzko xafla angeluzuzena eta bi eskuekin aleak ehotzeko hartzen den arrabol zilindrikoa) errota birakariak jarraitu zitzaizkion (bi harri edo errotarri biribil, behekoa finkoa eta goikoa mobila), burdin adinetik aurrera, errota-teknikan aurrerapen garrantzitsua ekarri zutenak. Horrek lana errazten du eta, ondorioz, errendimendua handitzen du, elikadura hobea ahalbidetuz.
Euskal Herrian, [[Estrabon]] (K.a. 58-K.o. 5) geografo greziarrak, bere Geografia lanean, euskotarren janaria ehotzeko ohiturari buruz idatzi zuen, zera adieraziz: <blockquote>“... Menditarrak urtearen lautatik hirutan ez dira ezkurrez baizik elikatzen, zeinak, ihartu eta apurturik denbora askoan gorde daitekeen ogi bat egiteko ehotzen baitira.”<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Errota motak|url=https://www.idazten.com/index.php/eu/saiakera/237-saioa-urutxurtu-14160383|aldizkaria=www.idazten.com|sartze-data=2024-11-10}}</ref> </blockquote>Aurkitu diren aztarnek adierazten dutenez, erromatar-iberiar kulturan erroten erabilera oso zabalduta zegoen. Erromatarren gudarostean, hamar pertsonetatik batek, eskuzko errota bat zeraman. Erromatar errotak [[Buñuel|Buñuelen]], [[Los Arcos|Los Arcosen,]] [[Artaxoa|Artaxoan]] ([[Nafarroa Garaia|Nafarroa]]), [[Santo Domingo de la Calzada|Santo Domingo de la Calzadan]] ([[Errioxako Autonomia Erkidegoa|Errioxa]]), eta Oiartzunen ([[Gipuzkoa]]) aurkitu dira.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Erroten jatorria eta historia|url=https://www.idazten.com/index.php/eu/idazlanak-mainmenu-476/saiakera/236-saioa-urutxurtu-45430406|aldizkaria=www.idazten.com|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
=== Arditurri ===
Juan Guillermo Thalacker ingeniariak 1803an Oiartzungo Arditurriko meazuloak bisitatu zituen. 1804an plazaratu zen idatzian honela zioen: “putzu batzuetan oso ugariak dira esku-errotak, [[Granito|granitoz]] eginak“.
[[Arditurriko erromatar meatzeak|Arditurritik]] datozen hiru eskuzko errota berreskuratu dira. Lehenengoak neurri ertainak ditu, 60 cm-ko diametroa eta 35 cm-ko altuera. Eskuzko errota birakari honek bi pieza zituen: behekoa, finkoa, kono-formakoa eta erdian ardatzarentzat zulo bat zuena, eta goikoa, barnehutsa forma koniko horretara egokitzeko. Goiko harriaren muturretan errefortzu batzuk prestatzen ziren zurezko armazoia jartzeko, eta horren gainean biraketa-mugimendua egiten zen, giza besoekin edo animalien laguntzarekin. Bigarrenak goiko pieza baino ez du, eta eskuzko errota zirkular birakari bat da, oinarri finko bat duena, gutxi gorabehera laua, ildaskak zizelkatuak zituena, eta goiko pieza bat, aurrekoari egokitua; biak zulatuta daude ardatza igaro eta lurrera ainguratzeko. Goiko harriak ondo kortserbatutako eraztun bat du ardatzaren pasabidearen inguruan eta bertatik alea sartzen da. Gainera, mugimendu birakaria eragiteko, zurezko heldulekua posizio bertikalean finkatzeko zuloak ditu ertzean. Bigarren errota honek 44 cm-ko diametroa du eta harri granitikokoa da. Eta hirugarrena, Erromatar garaikoa hau ere, minerala apurtzeko granitozko harri leunduzko xafla bat da.
=== Ur-errotak ===
[[Fitxategi:Roda de Vitruvi.jpg|thumb|224x224px|Vitruviok deskribatutako urez eragindako erromatar irin-errota baten eredua]]
K.a.ko lehenengo edo bigarren mendean "la machinaria molae aquariae" edo ur-errota sortu zen, Marco Lucio Vitrubio erromatar ingeniariak K.a. lehen mendearen amaieran dokumentu bidez deskribatutako (Ktesibioren eta Arkimedesen torloju hidraulikoa, ardatz bertikaleko errota greziarraren tradizioari jarraiki) gurpil hidrauliko engranajedunaren lehen deskribapen teknikoa.
Errota-tramankuluen jatorria -metateari dagokion izendapen hori alde batera utzirik- erromatarren inperio hedakor bateko eskulan eskasiari zor zaio, eta VIII-IX. mendeetan sustraitzen da, bereziki penintsulan, [[Musulmanek Iberiar penintsula konkistatzea|musulmanek]] hartu eta hobetu baitzituzten, emaitza bikainekin. Zehazteko, [[Europa|Europan]] aipatzen dituzten lehen dokumentu idatziek 732-775 ([[Alemania]]), 798 ([[Frantzia]]), 831 ([[Burgos]]) eta abarren artean egon zirela adierazten dute.
Euskal Herriaren kasuan, ezagutzen diren lehenen errota hidraulikoak, lehen milurtekoaren amaieran eraiki ziren: Nafarroan, 802an; [[Araba|Araban]], 822an; [[Bizkaia|Bizkaian]], 1053an; [[Ipar Euskal Herria|Iparraldean]], 1125ean eta Gipuzkoan, 1141ean. Ziur aski lehendik ere ur-errotak izango ziren Euskal Herrian, baina ez da aurkitu inolako dokumenturik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Errota motak|url=https://www.idazten.com/index.php/eu/saiakera/237-saioa-urutxurtu-14160383|aldizkaria=www.idazten.com|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
Esan bezala, Gipuzkoan, lehen aipamen historikoa [[1141]]<nowiki/>ekoa da, [[Gartzia V.a Ramiritz]] edo Gartzia Berrezarlea nafar erregeak San Miguel de Excelsis komunitateari Berastegiko “molendinis“-ak entregatzeko emandako agindu batean jasotakoa.
==== Lehen aipamen idatziak ====
[[1328|1328an]] [[Alfontso XI.a Gaztelakoa|Alfontso XI.a erregeak]] [[Irun|Irun-Uranzu]] eta Oiartzungo [[Olagizon|olagizonei]] emandako Burdinolen Foruan honela jasotzen da: <blockquote>“...Otrosy, mandamos que los dichos ferreros para hazer / sus casas o ferrerías o molinos o ruedas, que / no ayan enbargo ninguno, no faziendo per/juizio a otros algunos, segund fuero de / ferrerías...“
“... E otrosy, mandamos que en la / nuestra tierra en las agoas, que puedan fazer / casas e ferrerías e molinos e ruedas / e veneras e redamientos e h[u]ertas / para las ferrerías, pagando nuestros derechos co/mo dicho es.
“... Otrosy, que / las ruedas e molinos que son de parte de / suso de las ferrerías e las aguas do están / pobladas qu’el agua con que las ferrerías han / e labrar, que las non represen ni enbarguen / ningunos...“</blockquote>
==== Aberastasun iturri ====
Errotak Oiartzungo garapen sozial eta ekonomikoan garrantzitsuak izan dira. Honen jakitun ziren herritarrak naiz kanpotarrak ondorengo idatziek erakusten duten moduan.
[[Pablo Gorosabel|Pablo Gorosabelek]] “Diccionario histórico-geográfico-descriptivo de los pueblos, valles, partidos, alcaldías y uniones de Guipúzcoa” liburuan (1862) ondorengoa idazten du Oiartzun herriari eskainitako atalean:<blockquote>“Oiartzungo haranak ez zituen soilik arazoak eta desadostasunak izan Errenteriako [[Hiribildu|hiribilduarekin]], garai bateko buruarekin, baita probintziarekin ere. Ozta-ozta lortu zuen [[1453|1453an]] salbuespen-pribilegioa, eta, beraz, Gipuzkoako beste hiribilduetakoek egiten zuten moduan, askatasunez erabil zezaten nahi izan zuten bertako alkateek. Baina Errenteriako hiribilduak bere atxikipenari buruz jarritako errekurtso judizialen ondorioz, Errege-Grazia horrek ez zuen eraginik izan bat-batean, ondorioz Probintziak, Errenteriari mesede handia egiten ziolarik bere gestioetan. Hori izan zen desadostasunaren iturri. Oiartzungoek ez zuten ebazpena aintzat hartu eta ez zioten bere aginduei jaramonik egin. [[Ermandade|Ermandadeak]] beren aginduak betetzera bidalitako herritarrek Lope eta Mingot hil zituzten, beste batzuk zauritu zituzten, eta, azkenik, beste gehiegikeria larri batzuk egin zituzten. Probintzia, bere aldetik, bere buruari obeditzeko eta hain delitu izugarriak zigortzeko asmoz, jende askorekin eta indarrez sartu zen haran honetan. Bertan hartu zituen gotorlekuak eta etxe lauak; batzuk eraitsi eta beste batzuk erre zituen; irin-errotak deuseztatu zituen, gurpilak eta harriak apurtuz; burdinolak ere suntsitu zituen, haien txalupak eta erremintak eramanez, lan egin ez zezaten. Azkenean, bertako biztanleekin borrokatu eta haietako batzuk zauritu eta hil ondoren, probintziako Ermandadeak beste batzuk hartu zituen preso. Aldi berean, honek ordenantza batzuk egin zituen, eta zigor oso larrien pean debekatu zuen haran honetako lurraldean mota guztietako hornigaiak sartzea. Ikusten da, beraz, Oiartzungo harana eta probintzia benetako gerra egoeran eratu zirela, Gipuzkoako historiaren urtekarietan ezagutu ez den tamainako gerra egoera.”</blockquote>[[XVI. mendea|XVI. mendearen]] hasieran harana oparotasun eta hazkunde demografiko garai batean bizi zen, eta horrek espeziearen antropizazio eta okupazio handiagoa ekarri zuen, etxe eta instalazio berriak eraikitzeari esker, hala nola errotak eta burdinolak.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan 19 errota aipatzen dira [[1499|1499.]] urtean eta beste 3 hurrengo urteetan: [[Ihurrita errota|Yurritako errota]], Isastiko errota, Arizabaloko errota, Olaizolako errota, Makutsoko errota, Aranederreko errota, Ugarteko errota, Zuloagako errota, Pagoagako errota, Isasa errota, Aranburuko errota, Bidasoroko errota, Lasaoko errota, Eldozko errota, Torresko errota, besteak beste.
Oiartzungo errotek zuten garrantziaren jabe ziren noizean noiz bailara erasotzen zuten kanpotarrak ere. Honen adibide, 1719. urtean, Frantziarren inbasioaren ondotik Juansendoko errotan eragindako kalteak. (Oiartzungo artxibo historikoa).
==== Goieneko aldia ====
[[Ur-errota|Errota hidraulikoen]] ugaritzea [[XVIII. mendea|XVIII. mendean]] gertatu zen, artoaren iraultzak dakarren ehotzeko eskakizunaren gehitzeak bultzatuta. Jadanik [[XVII. mendea|XVII. mendean]] zeharo hedatuta zegoen artoaren nekazaritza Euskal Herri hezean, eta hasiera batean, artoa abereen janari moduan erabili bazen ere, laster giza-elikagai bezala onartu zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Errota motak|url=https://www.idazten.com/index.php/eu/saiakera/237-saioa-urutxurtu-14160383|aldizkaria=www.idazten.com|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
[[Manuel Lekuona|Manuel Lekuonak]] "Del Oyarzun Antiguo" liburuan (1958), 1787. urteko estadistikak honela jasotzen ditu: <blockquote>"Bistan dugun estatistika [[1787|1787koa]] da. Urte horretan 567 etxebizitza zeuden bertan. Horietatik 16 errotak ziren. Biztanleak 3.341 ziren. Apaiza, 1; Onuradunak, 8; Sakristauak, 1; Elizgizonak 4; Kapareak, gizonezkoak eta emeak, 2.317; Abokatua, 1; Eskribauak, 3; Ikaslea, bat ere ez; Laborariak, 755; Jornalariak, 184; Merkataria, bat ere ez; Fabrikatzailea, bat ere ez; Artisauak, 97; Morroiak, 182; Erret soldatadun enplegatuak, bat ere ez; Foru militarrarekin, bat ere ez. Laburbiltzen dugun oharraren arabera, emakume ezkonduak gehiago dira gizon ezkonduak baino. Izan ere, gizon asko kanpoan daude, [[Caracas|Caracasen]], [[Bizkaia|Bizkaian]] edo [[Frantzia|Frantzian]], arotz edo ikazkin lanetan.”</blockquote>[[1850|1850ean]] [[Pascual Madoz|Pascual Madozek]] "Diccionario Geografico-Estadistico-Historico de España y sus posesiones en Ultramar" argitaratu zuen. Hiztegi honetan, bere garaikideen bizimodua jasotzen da, eta, aldi berean, leku, herri, hiribildu, hiri, barruti judizial eta probintzietako bakoitzean zegoen industria. Testuinguru horretan agertzen dira ibai errotak, [[Haize errota|haize errotak]], tahonak, olio errotak, batanak, [[Burdinola|burdinolak]] eta garai hartan hidraulikoki mugitzen ziren fabrika desberdinak. Oiartzunen 12 errota aipatzen ditu: Fagoaga, Zuloaga, Ugarte, Makutso, Araneder, Isasti, Yurrita, Aranguren, Eldoz, Txalaka, Errotazar eta Zuaznabar.
==== Gainbehera ====
Manuel Lekuonak "Del Oyarzun Antiguo" liburuan (1958), Oiartzun bailarako aberastasuna aztertzen dituen atalean, honela adierazi zuen: <blockquote>"Haraneko aberastasun hidraulikoari dagokionez, 18 eraikin dira adierazgarriak, gaur egungo edo hasierako industria-xedearen adierazle gisa, errotaren (errota) izena daramatenak: Aranguren 'go errota, Juansendo' ko errota, Zuaznabar 'ko errota, Errota xar, Txalaka' ko errota, Eldoz 'ko errota, Errota legor, Gordailegi edo Aritzabalo' ko errota, Iyurrita 'ko errota, Isasti' ko errota, Araneder 'ko errota, Makutso' ko errota, Ugarte 'ko errota, Errotaberri' ko errota, Bidasoro 'errota, Arraskue' ko errota, Zuloaga’ko errota, Paguaga’ko errota, 18 errota gaizki kontatuta, baina gaur egun ez dute dozena erdi baino gehiago lan egiten, eta gainerakoak desagertu egin dira. Horien zati bat Errenteria, Pasaia eta Hernaniko irin-industria handien ekintza xurgatzailearen ondorioz sortu da, eta beste zati bat energia elektrikoa sortzeko sortu da. Horietatik, gaur egun, honako zortzi hauek funtzionatzen dute haranean: Eldotz, Makutso, Zorrola, Berinberri, Paguaga 'ko errota, Naparribia, Penadai eta Okillegui.”</blockquote>Manuel Lekuonak aipatzen duen “dozena erdia“ ondorengo errotek osatzen dutela uste da: Ugarte‑errota, Arrasku‑errota, Araneder‑errota, Yurrita‑errota, Txalaka‑errota, Zuaznabar‑errota eta Juan Sendo‑errota.
Koldo Lizarralde Elberdin etnografoak 1980. hamarkadan gure herrialdean martxan zeuden errotak berrikusi zituen 2001. urtean: “Situación de los molinos Gipuzkoanos en el año 2001“. Oiartzunen, [[XXI. mendea|XXI. mendearen]] haseran, Arraskuko errota eta Yurritako errota aipatzen ditu martxan.
== Kontserbazioa eta hedapena ==
2022tik Ugarte‑errota, Arrasku‑errota, Yurrita‑errota eta Txalaka‑errotako errotariek ekimen kulturalak antolatzen dituzte Oiartzungo bizimodu tradizionalaren adierazpena diren erroten balioa nabarmentzeko.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Oiartzungo Udala|url=https://www.oiartzun.eus/es/Actualidad/Noticias/20220429/Oiartzungo_errotak_ezagutzeko_aukera_Gipuzkoako_Erroten_Egunean|aldizkaria=www.oiartzun.eus|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
[[Fitxategi:Kakao errota eskema.jpg|thumb|205x205px|Kakao errota eskema]]
== Kakaoa ehotzeko errota ==
[[Fitxategi:Kakaoa ehotzeko errotarriak Antonenen.jpg|ezkerrera|thumb|172x172px|Kakaoa ehotzeko errotarriak Antonenen.]]
1890eko Oiartzungo boto-emaileen erroldak 28 urteko Jose Juaquin Zalacain y Larramendi izeneko bat aipatzen du, helbidea Kale Nagusiko 26. zenbakian duena eta ofizioz [[Gozogile|gozogilea]]. Oiartzungo Udalaren 1943-1944ko akta-liburuan esaten denez, [[1944|1944ko]] ekainaren 21ean Martin Zalacain Eguinok kontzejuari txokolatea egiteko bere industria instalatuta zegoen lokal berean jarraitzeko baimena eskatu zion (Mola Jeneralaren kalea, 21). 1944ko industri zentsuan "Txokolate fabrika" bat aipatzen da Oiartzunen, Martin Zalakainena. Telefonoa ere bazuen, 6156 zenbakiduna!
Zalakainene etxeko Kakaoa ehotzeko errotaren errotarriak Kazkazuri plaza eta Antonene etxearen artean daude ikusgai.
== Magdalena kutxa ==
Oiartzungo errotariek egun desagertutako Magdalena baselizarekiko zuten ardura esanguratsua aipatzen du Manuel Lekuonak “Del Oyarzun Antiguo” liburuan (1958): <blockquote>"1560an San Lazaroren gaitzaz jotako infekziosoentzako ospitale bat egin zen Santa Maria Magdalena izeneko kapera ("Basilika") batekin. Leku honi Madalen-soro deitu zitzaion eta gaur egun mutilen eskola dago bertan. [[Baionako elizbarrutia|Baionako Apezpikuak]] baimendu behar izan zuen fundazioa, oraindik ere gure Eliza haren jurisdikziopean baitzegoen (…) 1566an Baionaren jurisdikzio sekularra amaitu zen Gipuzkoako eremu horretan, baita Baztango Bortzirietan ere.
[[1586|1586an]] Gipuzkoako Korrejidorearen komisario batek bisita egin zuen probintziako ospitaleak murrizteko azterketa egiteko, eta bisitan aurkitu zuten haraneko ospitaleak bi zirela: bata San Anton, gaixo guztientzat eta erromesentzat zena, eta bestea Magdalena, San Lazaroren gaitzarekin kaltetutakoentzat. [[1593|1593an]] komisario beraren bisita errepikatu zenean, San Anton ospitalerik ez zegoen, jada. Madalenakoak Santuaren Kapera bat zeukan sarreran, eta gaixoentzako Meza ematen zen. Herritar onek emandako oheak zituen; ondoan baratze on bat baina beste errentarik ez zuenez haraneko errotetan kaxa bat jartzen zen, eho behar zutenek irin eskukada bat bota zezaten, gero Ospitaleko Maiordomoak etxeko beharretarako biltzen zuena. Dohaitzan emandako behi batzuk ere bazituen'''.''' Data horretan eta medikuaren irizpenaren arabera, ospitalean bi gizon eta hiru emakume zeuden gaitzak jota... "</blockquote>
== Prezintoak eta isunak ==
[[1939|1939ko]] maiatzaren 14tik aurrera errazionamendua ezarri zen Espainia osoan.
[[1940|1940ko]] azaroaren 25ean [[Estatuko Aldizkari Ofiziala (Espainia)|Estatuko Aldizkari Ofizialean]] argitaratu zen: <blockquote>''«Ley 25 noviembre 1940 (Jefatura del Estado). Trigo. Autoriza clausura de molinos maquilleros.''<ref>https://www.boe.es/gazeta/dias/1940/11/29/pdfs/BOE-1940-334.pdf</ref>
''El gran número de molinos maquileros que existen en España, y la dificultad consiguiente de ejercer sobre ellos una estrecha vigilancia, son circunstanciasque determinan sea grande la cantidad de trigo que se moltura sin sujeción estricta a las normas establecidas por las Autoridades competentes. Estos hechos originan graves dificultades para el normal abastecimiento de trigo de la Nación, sobre todo en años de escasa cosecha como es la actual, haciéndose preciso, por consiguiente, tomar con carácter transitorio medidas restrictivas que terminen con este estado de cosas.''
''Por todo lo cual, dispongo:''
''Artículo 1º. Queda facultado el Delegado Nacional del Servicio Nacional del Trigo para ordenar la clausura, durante la actual campaña triguera, de los molinos maquileros que estime conveniente.''
''Art. 2º. Se derogan cuantas disposiciones se opongan al cumplimiento de esta Ley».'' </blockquote>[[1941|1941eko]] ekainaren 30eko lege berri baten bidez, errota makileroak itxi ziren, eta ehotzeko industriei irinak egiteko baimena ematen zitzaien. Bertan ahalmena ematen da, hala ere, Gariaren Zerbitzu Nazionalaren Ordezkaritza Nazionalari, egoki iritzitako errota makileroei lan egiteko aukera eman diezaien. Aitzitik, behin betiko ixtea, kasu bakoitzean erakunde horrek zehaztuko duen kalte-ordaina jasoko dute. Agindu horrek (hasiera batean) 1942ko uztailaren 1era arte izango zuen balioa.
Errota makileroen itxiera aginduak [[1952|1952ko]] ekainaren 15era arte iraun zuen.
Araudi horiek betetzen direla zaintzeko, aldian-aldian [[Guardia Zibila]] eta Gariaren Zerbitzu Nazionaleko ikuskatzailea errotara joaten ziren. Ekain aldera, hala erabakiz gero, Guardia Zibilak errotako harriak zigilatzen zituen. Errotariak urte horretako kanpainarako dokumentazioa behin lortuta zigiluak kentzera pasatzen ziren iraila aldera.
[[Antxon Agirre|Antxon Aguirre Sorondo]] etnografoak Gipuzkoako Gariaren Zerbitzu Nazionalak 1940tik 1960ra probintziako errotariei bideratutako jatorrizko espediente osoak aztertu zituen. 1940an martxan zeuden 142 erroten artean ditugu Oiartzungoak: Arrasku, Txalaka, Juansendo, Ugarte, Yurrita eta Zuaznabar.
Ehotze-kasu klandestinoen artean ondorengoa aipatzen du: <blockquote>''"1941eko azaroaren 26an Oiartzungo Arraskuko errotariaren aurkako salaketa, ezkutuko ehotzeagatik eta zigiluak hausteagatik. Tasen Probintzia Fiskaltzak zigor gogorra jarri dio: 10.000 pezetako isuna eta hiru hilabeterako ixtea. "'' </blockquote>Eta azpijokoen artean ezaguna den asmakizun hau: <blockquote>"Oiartzungo Arraskue-errotan, “Oiartzun“ ezizenez ezaguna eta erroten eraikitzaile-konpontzailea zenak, makinaren ardatza luzatuz beste errota txiki bat jarri zuen ganbaran. Ohiko harriak kentzen zituen, lan egitea ezinezkoa zela bistaratuz; lanaren ondoren, atzera lehen bezala uzten zuen errota ezer pasa ez balitz bezala".</blockquote>“Muga astoa eta haren ingurukoen kalamatrikak“ ipuinean (ilustrazioen egilea: Jokin Mitxelena; idazlea: Iban Apaolaza; 1545 Argitaletxea)<ref>{{Erreferentzia|izena=r01etpd158aa64558419b9ec5ed77644af02263cda|abizena=r01epd0122e4ed314423e0db04c97a47b5baa317f|izenburua='Muga astoa eta haren ingurukoen kalamatrikak'|hizkuntza=es|data=2023-07-24|url=https://www.kulturklik.euskadi.eus/creacion/2023/muga-astoa-eta-haren-ingurukoen-kalamatrikak-/webkklik01-detnewpr/es/|aldizkaria=www.kulturklik.euskadi.eus|sartze-data=2024-11-10}}</ref> jasotzen diren pasadizoetan azaltzen den moduan,[[Espainiako Gerra Zibila|1939ko gerra ostean]], ia bost urtez, Oiartzungo errotak prezintatuak zeuden bitartean herritarrek inguruko herrietako ([[Arantza]], [[Goizueta]], [[Lesaka]] eta San Anton) errotetan lortzen zuten arto irina. Joan-etorri gehienak gauez egin behar izaten zituzten.
== Errotariak ==
[[Fitxategi:Ihurrita.jpg|thumb|282x282px|Arrasku errota, Ugarte errota eta Yurrita errotako senideak.]]
“Tratado de molinología (los molinos de Guipúzcoa)“ liburuan Antxon Agirre Sorondok, ondorengo errotariak aipatzen ditu Oiartzungo errotetan:
* Txarondo errota: Urrupina eta Fermin “Ttitto“.
* Pagua errota: Pedro Jose Egiazabal e Inciarte eta Joaquin Aramendi “Frantzesa“.
* Zuluaga errota: Pedro Jose Egizabal.
* Ugarte errota: Josph. Ignacio de Olaciregi, Jose Nicolas Urdanpilleta y Peña, Jose Maria Urdanpilleta, Joaquina Artola eta Jose Maria Arruti.
* Arrasku errota: [[Inaxio Asteasuinzarra Lertxundi]], Jose Mari Asteasuinzarra Retegi eta Inaxio Asteasuinzarra Irastorza.
* Bidasoro errota: Francisco Elizondo Soroeta.
* Errotaberri: Inaxio Asteasuinzarra.
* Makutso errota: Mathias de Echegoyen.
* Araneder errota: Joseph Domingo Aleman, Miguel Ignacio Narvarte e Insauspe eta Felix Narvarte Igerategi.
* Isasti errota: Domingo Roteta y Gurmendi, Ignacio Roteta Aranburu eta Ceferino Irigoyen.
* Yurrita errota: Nicolas de Mitxelena, Juan Jose Lavie Astibia eta Nicolas Roteta Ezkurra.
* Txalaka errota: Diego Unanue Aristaran.
* Zuaznabar errota: Jose Antonio Zumeta Arregi, Ignacio Usandizaga Vidaur eta Miguel Ibarguen.
* Aranguren errota: Nicolas del Puerto eta Cosme Retegi Goñi.
Errotari guztien artean aipamen berezia egiten dio Antxon Agirre Sorondok Oiartzungo [[Inaxio Asteasuinzarra Lertxundi|Inaxio Asteasuinzarra]] “errota konpontzailea“-ri: <blockquote>Asteazuinzarrak mugarri bat ezarri zuen errotaritzaren historian. Bere jakinduria handia zen. Intuizio mekaniko handia zuen eta konponketa guztietan aditua. Errotaren teknologia menperatzen zuen tamaina guztietan eta Gipuzkoa osoa zeharkatu zuen, azken herriraino, errotaz errota. Probintzia osoan izan zen ezaguna. Inolako akatsik gabe esan daiteke bere garaian errotei buruz gehien jakin zuen gizona izan zela. </blockquote>
== Ikerketa etnografikoak ==
=== "Tratado de molinología (los molinos de Guipúzcoa)", Antxon Agirre Sorondo ===
1988. urtean Antxon Agirre Sorondok “Tratado de molinología (los molinos de Guipúzcoa)“ liburuan 20 errota aztertu zituen Oiartzunen: Txarondo‑errota, Pagua‑errota, Zuluaga‑errota, Sokolo‑errota edo Isatsola‑errota, Ugarte‑errota, Arrasku‑errota, Bidasoro‑errota, Errotaberri, Makutso‑errota, Araneder‑errota, Isasti‑errota, Iurrita‑errota, Eldotz‑errota, Txalaka‑errota, Errotazar, Zuaznabar‑errota, Juan Sendo‑errota, Aranguren‑errota, Errotalegor eta Auztegi‑errota.
=== "Situación de los molinos Gipuzkoanos en el año 2001", Koldo Lizarralde ===
Antxon Agirre Sorondok Gipuzkoako erroten inguruan burutu zuen ikerketan ezinbesteko laguntzailea izan zuen Koldo Lizarralde Elberdin etnografoa. Aditu honek, 1980. hamarkadan gure herrialdean martxan zeuden errotak berrikusi zituen 2001. urtean: "Situación de los molinos Gipuzkoanos en el año 2001"<ref>https://www.patrimur.es/documents/1806272/1815086/koldolizarralde.pdf/2ee2eeef-23fb-45f6-8feb-53c0fcb15c09</ref> Arro desberdinen artean Oiartzun ibaiaren arroa aztertzen du.
* Arraskue errota. "2001/08/31ean egindako bisitan errota funtzionamendu-baldintza ezin hobeetan dago. Une hartan jakin genuen Jose Mari Asteasuinzarra errotaria aurreko urtean hil zela, baina bere seme-alabek arbasoen bideari jarraitzen diote. Inaxio semeak errotarekin aurrera jarraitzeko asmo irmoa azaldu zuen, nahiz eta inguruko etxeak egiteko obrek ubidean eragindako kalteak handiak izan. Gaur egun, errota zaintzeaz arduratzen diren maizterrak dituzte".
* Yurrita errota. "2001/08/31ean Nicolas Roteta jabeak, 86 urterekin, egin zigun kasu. Errota martxan zegoela jakinarazi zigun bisita horretan, eta orain bere semearen ardurapean zegoela. Errotaren ondoan dagoen pentsu-biltegia eta partikularrentzat ehotzen dute".
[[Fitxategi:Harrobien kokapena.png|thumb|287x287px|Oiartzunen katalogatutako errotarri-harrobien kokagunea]]
=== “Errotarri“ Proiektua, Javier Castro ===
2020-2022 urte bitartean Javier Castro Montoya [[Aranzadi Zientzia Elkartea|Aranzadi Zientzia Elkarteko]] [[Etnografia]] saileko kideak, Yurrita Errota Sustatzeko Elkartearekin elkarlanean, 3 errotarri-harrobi katalogatu zituen Oiartzunen:
Europa mailako Web orrialdean jaso dira:<ref>http://meuliere.ish-lyon.cnrs.fr/</ref>
Errotarri-harrobia errotarria fabrikatzeko arroka-ustiategi bat da. Harginek landutako harriak irin-errotak zituzten helmuga. [[Antzinaroa|Antzinarotik]] [[Aro Modernoa|Aro Modernora,]] harriak herriguneetatik hurbilen zeuden harrobietan prestatzen ziren, garraioak berekin zekartzan zailtasunak zirela eta. Oiartzun bailarako errotarrien inguruko jarduera artxibo historikoetan jasotzen da:
* [[1512|1512an]] Martin de Erausok, hargin-maisuak, Oiartzungo bizilagunak, errotarri batzuk saldu zituen hautsez ehotzeko, 4 harriko bi lotetan aldi bakoitzean, harri bakoitzak 1500 mirariren prezioa zuelarik (gutxi gorabehera 4 dukat).
* [[1536|1536an]] honako hau aipatzen da: “ (...) ''ay otra librança de Juanes de Heraso, vecino de Oyarçun, de treze ducados hecha a XVIII de abrill por razon que el dicho Juanes hizo traer çiertas piedras para los molinos de conçejo'' (...)"
* [[1716|1716an]] honako hau aipatzen da: “(...) ''en el partido de Zorrola conzejil de VS se alla una cantera donde se puede sacar piedra de moler zeberas en los molinos'' (...)“
* [[1731|1731an]] Azerigorri/Altzi inguruan harrobi bat aipatzen da, Oiartzunek Iruni egindako kexa baten ondorioz; izan ere, Irungo ikazkinak Oiartzungo udal-mugartean baimenik gabe sartu ziren, txondorretarako egurra mozteko, eta beste pertsona batzuek irina ehotzeko harriak ateratzeko.
* [[1750|1750an]] Errenteriako Gabiriaerrota ([[Gabierrota]]) errotako errotari den Antonio Mendizabali Bernardo Etxeberria hargin-maisuak Oiartzundik idoki duen errotarria errotara eraman ahal izateko baimena ematen dio Oiartzungo Udalak.
* [[1867|1867an]] Jose Esteban Irigoien Oiartzuarrak Dn Ramon Zabala y Salazarri honela idazten dio: “(...) ''hace bastante tiempo que le hable al hijo del Señor Garbuno sobre las consabidas piedra molideras de Trebiño, y de la cantera de los montes de Oyárzun'' (...) ''y de las canteras de Oyárzun dice que una buena piedra cuesta un dineral'' (...)“. Jose Antonio Garbunoren erantzun gutunean ondorengoa irakur daiteke: “(...) ''Las dos duras arrancadas en el monte de Oyárzun tambien para la molienda costaron 13 onzas de oro'' (...)“.
==== Errotarri harrobiko aurkikuntzak ====
<gallery widths="170" heights="170">
Fitxategi:Berindoitz.jpg|Berindoitz 2020
Fitxategi:Zelaiburu.jpg|Zelaiburu 2020
Fitxategi:Antzuzabaleta erreka.jpg|Antzuzabaleta erreka 2021
Fitxategi:Zorrola.jpg|Zorrola 2022
</gallery>
== Kultura ==
=== “Errota zahar maitea“, Juan Mari Lekuona ===
Ondorengo bertso hauek [[Juan Mari Lekuona Berasategi|Juan Mari Lekuona]] (1927-2005) oiartzunarrari zor dizkiogu. Juan Mari Lekuonak bere osabaren Manuel Lekuona jarraitzailea izan zen eta osabaren bidea jorratuz, ahozko tradizioaren eta herri-lirikaren ezagule aparta izan zen.
{{Zutabe-zerrenda|kopurua = 2|
Errota zahar maitea
uraren ertzean,
uraren ertzean da
basati beltzean:
negar egiten dezu
alea txetzean.
Ni ere triste nabil
zutaz oroitzean.
Zotin sekua dagi errotarriak,
itzalitako izar diztirak
dira neretzat zure begiak.
Izar eder bat dago
hor goiko lepuan.
Errota zaharra, berriz,
erreka zokuan.
Berebiziko pena
badaukat barruan:
ezin gindezke bizi
elkarren onduan.
Bizitzaren legea nahi det onartu.
Halabeharra koraiaz hartu.
Berez dijoana zertan behartu?}}Errota zaharra, artzain bizitzaren eta nekazari kultura baten pareko, bere esperientziatik jasoa eta bere sentsibilitate estetikoan txertatua, Juan Mari konturatu zen mundu baten aldaketa sakonen aurrean aurkitzen ginela, eta ez zuela luzaroan aukerarik izango errotaren trangaren musika iluna entzuten jarraitzeko.
[[Xabier Lete]] eta [[Lourdes Iriondo|Lurdes Iriondo]] bikoteak kantatuz zabaldu zuten kantu hau Euskal Herrian.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Gabi de la Maza|izenburua=Errota zaharra Lourdes Iriondo-Xabier Lete|data=2009-03-26|url=https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=TXA8jZnAID4|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
== Yurrita Errota Sustatzeko Elkartea ==
[[Fitxategi:2022 erroten eguna.jpg|ezkerrera|thumb|244x244px|2022 erroten eguna. Bisita gidatua.]]
2015eko azaroaren 25ean Eusko Jaurlaritzak [[Ihurrita errota|Yurrita errota]], kanala eta presa Kultura Ondasun gisa, Monumentu izendapenaz, Euskal Kultura Ondarearen Zerrenda Nagusian sartu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=r01e00000fe4e66771ba470b8c53a3375b90675c3|abizena=r01epd0122e4ed314423e0db04c97a47b5baa317f|izenburua=AGINDUA, 2015eko azaroaren 25ekoa, Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kulturako sailburuarena, Oiartzunen (Gipuzkoa) den Yurrita edo Ihurrita errota, kultura-ondasun gisa, monumentu izendapenaz Euskal Kultura Ondarearen Zerrenda Nagusian sartzeko dena.|hizkuntza=eu|data=2015-11-28|url=https://www.euskadi.eus/eusko-jaurlaritza/-/eli/es-pv/o/2015/11/25/(7)/dof/eus/html/|aldizkaria=www.legegunea.euskadi.eus|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
2018ko ekainean Yurrita Errota Sustatzeko Elkartea sortu zen. Helburu nagusia, Ondare historiko, teknologiko, antropologiko eta etnografikoaren zati den Errota zaindu eta ezagutaraztea da. Zentzu honetan asko dira azken urteetan Elkarteak antolatu edo sustatutako ekintza kulturalak. Gainera, Oiartzungo ''Ondare Mahaiko'' partaide, Herriko zenbait eragileekin batera, Oiartzun herriko kultura eta ondarea berreskuratzearen aldeko ekimenak bultzatzen ditu.<ref>https://ondarea.oiartzun.eus/eu/ondare-mahaia/eragileak</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Oiartzungo Udala|url=https://www.oiartzun.eus/es/Actualidad/Noticias/20230801/Ondare_mahaiko_kideek_jaso_dute_2023ko_kultur_saria|aldizkaria=www.oiartzun.eus|sartze-data=2024-11-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Oiartzungo Udala|url=https://www.oiartzun.eus/eu/Zer_berri_/Udal_berriak/20230509/Oiartzungo_errotak_ezagutzeko_ibilaldi_gidatua_egingo_dute_igandean|aldizkaria=www.oiartzun.eus|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
2022tik ospatzen da ''Erroten Eguna'' Oiartzunen. Ekimenaren eragileak ''Yurrita Errota Sustatzeko Elkartea'', herriko errotariak, Ondarearen Mahaia eta Oiartzungo Udala dira. Bere helburua erroten funtzionamendua ezagutu eta ondare honen balio historiko eta kulturalaz jabetzea da.<ref name=":0" />
== Errotak''' ''' ==
Antxon Agirre Sorondok “Tratado de molinología (los molinos de Guipúzcoa)“ liburuan 20 ibai-errota aztertu zituen:
=== 1. Txarondo-Errota ===
[[Fitxategi:Txarondo errota.jpg|ezkerrera|thumb|256x256px|Txarondo errota]]
[[Ergoien (Oiartzun)|Ergoien]] auzoan, Oiartzundik Lesakarako errepidean, Penadegi errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren eskubi aldean kokaturik dago: UTM 30N ETRS89 X595528, Y4792197.
1980. urteko OIARTZUN aldizkarian Iñaki Arbelaitz-ek honela idazten du:
1900erako eginda zeuden Naparobi edo Portuberri zentraletik oso gertu Makinetxe de Ergoyen zentraleko urak elikatzen zituzten kanalak.
Ttitto errotaria urik gabe geratzen zen, jakina, bere errotaren azenaia (turbina) mugituz, ubideekin ibaiak murrizketa handia jasan baitzuen. Txarondoko errotak ez zuen arto askorik ehotzen (artorik apenas iyotzen zen ordurako). Errotaren gainbehera zen.
Errotarri pare kopurua: 1
Emaria: -
Ur saltoa: -
Kanalaren luzera: -
XIX. mendearen amaieran ehotu zuen azken aldiz.
Urrupina sendia eta Fermin "Ttitto" izan ziren azken errotariak.
2024 antapara eta errotapea gordetzen ditu. Makineria desagertua dago.
=== 2. Pagua-Errota ===
[[Fitxategi:Pagua.Mapa.png|thumb|348x348px|Pagua errota 1900eko mapan. ]]
Ergoien auzoan, Oiartzundik Lesakarako errepidean, "Paqui" tabernaren ondoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X594736, Y4793336.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Pagoagako errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 500 litro segundoko
Ur saltoa: 8,2 m
Kanalaren luzera: -
1929. urtean Candido de Orbek errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
1960. urtean ehotu zuen azken aldiz.
Joaquin Aramendi, "Frantzesa", izan zen azken errotaria. Cecilia Egiazabal eta bere semea Juan izan zituen laguntzaile.
2024ean errotapea gordetzen da bakarrik.
=== 3. Zuluaga-Errota ===
[[Fitxategi:Zuloaga.Mapa.png|thumb|307x307px|Zuloaga errota 1900eko mapan.]]
Ergoien auzoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren eskubi aldean kokaturik dago: UTM 30N ETRS89 X593801, Y4793823
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Zuloagako errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 7
Emaria: 250 litro segundoko
Ur saltoa: 2,5 m
Kanalaren luzera: 275 m
Gipuzkoan inoiz izandako errotarik handienetarikoa.
Errotak 1933an utzi zion funtzionatzeari, urte hartan gertatutako uholdeek eragindako kalteen ondorioz.
Zuloagako errotaren azken errotariak Barbara Antonia Etxebeste Lekuona eta bere seme-alabak izan ziren: Tomas “Kazko”, Margarita eta Karmen Egiazabal. Garai hartan hutsik zegoen Zuloagako errotan bizitzen hasi ziren. Aurretik Juan Kruz Elizegi ospetsua izan zen errotari etxe honetan, ''Pello Errota'' bertsolari famatuaren ahaidea.
2024ean errotatik geratzen den bakarra eraikina eta presaren hondakinak dira, eta irteerako ahoa ere ikus daiteke.
=== 4. Sokolo-Errota edo Isatsola-Errota ===
Ergoien auzoan, Zuloagako errotaren ondoren, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren eskubi aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X593387, Y4793916.
Manuel Lekuonak “Del Oyarzun Antiguo” liburuan honela dio:
"Torrea eta Olajaundegui, Ergoien bidean, Isasa edo Isatse etxea ere izan zen. Haren hondarren artean sakabanatuta daude, eraikin mota hartako elementuak, hala nola abizenaren ate arkudunak eta noblezia-armarria, etab. Haren burdinola gaur egun SOKOLO deitzen den horretan egon zen, baina dokumentuetan ISATSOLA izenarekin agertzen da. Etxetik oso gertu, minerala kiskaltzeko bi labe daude, eta, denboraren poderioz, kareharrizko labeak ere izan ziren".
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Isasa errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: -
Emaria: -
Ur saltoa: -
Kanalaren luzera: -
Errotaren makineria XIX. mendearen amaieran edo XX. mendearen hasieran desagertu zela uste da.
1981ean Presa handia dago oraindik, eta, hala ere, apenas geratzen den eraikinaren hondarrik. Lehen errota zegoen lekuan, harri batzuk eta "antepara" eder bat besterik ez dira geratzen.
=== 5. Ugarte-Errota ===
[[Fitxategi:Ugarte.Mapa.png|thumb|Ugarte errota 1900eko mapan]]
[[Altzibar]] auzoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren eskubi aldean kokaturik dago: UTM 30N ETRS89 X592919, Y4794098.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Ugarteko errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 480 litro segundoko
Ur saltoa: 3,3 m
[[Fitxategi:Ugarte errota.jpg|thumb|Ugarte errota]]
Kanalaren luzera: 500 m
1929. urtean Dolores Bidaola Ugartek errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
1978. urtetan ehotu zuen azken aldiz.
Jose Maria Arruti izan zen azken errotaria.
Bere handitasun osoan gordetzen da. Azpiegitura ondo kontserbatuta dago.
=== 6. Arrasku-Errota ===
[[Fitxategi:Arrasku.Mapa.png|ezkerrera|thumb|233x233px|Arrasku errota 1900eko mapan.]]
[[Karrika (Oiartzun)|Karrika]] auzoan, izen bereko errekako urekin elikatzen da. Eraikina errekaren eskubi aldean kokaturik dago: UTM 30N ETRS89 X593054, Y4792982.
Errotarri pare kopurua: 1
Emaria: 120 litro segundoko
Ur saltoa: 3,6 m
[[Fitxategi:Arrasku errota.jpg|ezkerrera|thumb|232x232px|Arrasku errota.]]
Kanalaren luzera: 100 m
1929. urtean Ignazio Asteasuinzarrak errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
2024ean artoa etxerako ehotzen du.
Inaxio Asteasuinzarra Irastorza da errotaria.
Errotako makineria eta azpiegitura hidraulikoa oso ondo kontserbatzen dira.
Pieza bakarreko harrizko turtukia gorderik dago errotan. Honako inskripzioa du: “''LO ISO JULIAN DE ASTEASUINZARRA EN EL AÑO 1848''”.
=== 7. Bidasoro-Errota ===
[[Fitxategi:Bidasoro.Mapa.png|ezkerrera|thumb|208x208px|Bidasoro errota 1900eko mapan.]]
Karrika auzoan, izen bereko errekako urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X592897, Y4793118.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Bidasoroko errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 120 litro segundoko
[[Fitxategi:Bidasoroko errota.jpg|ezkerrera|thumb|208x208px|Bidasoro errota.]]
Ur saltoa: 1,4 m
Kanalaren luzera: -
1929. urtean Ignazio Asteasuinzarrak errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
Ildefonso Mitxelena izan zen azken errotaria. Arotza ere izan zen eta tornua, zerra, eta bestelako tresnak eragiteko energia hidraulikoaz baliatu zen.
2024ean errota zaharra erabat ordezkatu zuen eraikin berria baino ez da geratzen.
=== 8. Errotaberri ===
[[Fitxategi:Errotaberri.Mapa.png|thumb|257x257px|Errotaberri 1900eko mapan.|ezkerrera]]
Alzibar auzoan, Karrika errekako urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X592773, Y4793765.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 154 litro segundoko
Ur saltoa: 4,5 m
Kanalaren luzera: -
1929. urtean Domingo Sorondok errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
[[XX. mendea|XX. mendearen]] erdialde arte argi indarra sortu zen bertan.
Sorondo sendiaren esku egon zen errota bere lekuan bakailao-lehortegi bat eraiki zen arte.
2024ean presa eta irteerako ahoa gordetzen dira bakarrik.
=== 9. Makutso-Errota ===
[[Fitxategi:Makutsoko errota.jpg|ezkerrera|thumb|250x250px|Makutso errota.]]
[[Iturriotz (Oiartzun)|Iturriotz]] auzoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren eskubi aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X592026, Y4794084.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Makutsoko errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: -
Emaria: 700 litro segundoko
Ur saltoa: 3 m
Kanalaren luzera: -
1812ko Udal Artxiboan ( B-Neg. 5-Liburua 2.-Exp. 2), ''Mathias Echegoyen'' aipatzen da ''Macuso'' Errotako errotari gisa, baina 1889an, jada, Makutso errota ez da errota bezala azaltzen, baserri soil bezala, baizik.
1896ean Ramona Urdinola eta Maria Hompanera azaltzen dira finkaren jabe eta geroztik hainbat erabilera berri izan zituen: sagardo eta txakoli fabrika, zentral elektrikoa...
1929. urtean Margarita Arbidek errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
1959an indar elektrikoa sortzen zuen.
1960an antepara estali egin zen.
2024ean ez dago errotaren aztarnarik.
=== 10. Araneder-Errota ===
[[Fitxategi:Araneder.Mapa.png|thumb|207x207px|Araneder errota 1900eko mapan.]]
Iturriotz auzoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren ezker aldean kokaturik zegoen, Araneder baserriaren ondoan, Ugaldetxo eta Iturriotz artean: UTM 30N ETRS89 X591719, Y4794170.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Araneder-ko errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 2
[[Fitxategi:Araneder errota.jpg|thumb|197x197px|Araneder errota]]
Emaria: 1.250 litro segundoko
Ur saltoa: 2,96 m
Kanalaren luzera: -
1929. urtean Teodoro Uriartek errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
XX. mendearen lehen erdian ehotu zuen azken aldiz.
2024ean errotaren oinarria mantentzen da.
=== 11. Isasti-Errota ===
[[Fitxategi:Isasti.Mapa.png|thumb|Isasti errota 1900eko mapan.]]
[[Ugaldetxo]] auzoan, Oiartzun ibaiaren eta Auztegi errekako urekin elikatzen zen. Eraikina Oiartzun ibaiaren eskuin aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X591228, Y4794601.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Isastiko errota aipatzen da.11.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 1.400 litro segundoko
[[Fitxategi:Isastiko errota.jpg|thumb|Isasti errota]]
Ur saltoa: 3,2 m
Kanalaren luzera: 511 m
1929. urtean Pablo Beinerek errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
XX. mendearen lehen erdian ehotu zuen azken aldiz.
Azken errotaria Zeferino Irigoien izan zen.
2024ean ez dago eraikinaren aztarnarik. Bere tokian etxebizitzak egin dira XXI. mendearen bigarren hamarkadan.
=== 12. Yurrita-Errota ===
[[Fitxategi:Yurrita.Mapa.png|thumb|190x190px|Yurrita errota 1900eko mapan]]
Ugaldetxo auzoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen da. Eraikina ibaiaren eskuin aldean kokaturik dago: UTM 30N ETRS89 X590755, Y4794984.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Yurritako errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 645 litro segundoko
[[Fitxategi:Kamara 1 162.jpg|thumb|188x188px|Yurrita errota]]
Ur saltoa: 2,8 m.
Kanalaren luzera: 270 m.
XX. mendeko lehen bi hamarkadatan Errenteriako argiteria publikoarentzat argi indarra sortu zuen.
2015ean Eusko Jaurlaritzak Yurritako errota, kanala eta presa Kultura Ondasun gisa, Monumentu izendapenean, Euskal Kultura Ondarearen Zerrenda Nagusian sartu zituen.<ref>{{Erreferentzia|abizena=GOIZARIN|izenburua=«Yurritako ondarea gordetzea, zabaltzea eta balorean jartzea da elkartearen helburua»|hizkuntza=eu|data=2020-05-10|url=https://www.diariovasco.com/oarsoaldea/oiartzun/yurritako-ondarea-gordetzea-20200510001429-ntvo.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2024-11-10}}</ref>
=== 13. Eldotz-Errota ===
[[Fitxategi:Eldoz.Mapa.png|ezkerrera|thumb|154x154px|Eldotz errota 1900eko mapan.]]
Iturriotz auzoan, Eldotz errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X591744, Y4792341.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Eldozko errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 1
Emaria: -
[[Fitxategi:Eldotzko errota.jpg|ezkerrera|thumb|148x148px|Eldotz errota]]
Ur saltoa: -
Kanalaren luzera: -
1865an Inazio Oiartzabal Olaziregi azaltzen da errotari.
Erabat desagertu da, noiz desagertu zen inork esaten ez badaki ere. Horma zahar batzuk besterik ez daude, eta sastrakak estalitako irteerako ahoaren hondarrak kontserbatzen dira 2024ean.
[[Fitxategi:Txalaka.Mapa.png|thumb|Txalaka errota 1900eko mapan.]]
=== 14. Txalaka-Errota ===
Iturriotz auzoan, Eldotz errekaren urekin elikatzen da. Eraikina errekaren eskuin aldean kokaturik dago: UTM 30N ETRS89 X591550, Y4793301.
Udal Artxibategiko agiri historikoetan Txalaka errota XVIII. mendearen hasieran aipatzen da.
[[Fitxategi:Txalakako errota.jpg|thumb|Txalaka errota]]
Errotarri pare kopurua: 1
Emaria: 150 litro segundoko
Ur saltoa: 2 m
Kanalaren luzera: 82 m
2024ean Iker Azurmendi da errotaria.
Errotako makineria eta azpiegitura hidraulikoa berriztatzen ari da.
=== 15. Errotazar ===
Ugaldetxo auzoan, Eldotz errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X590977, Y4793834.
Errotarri pare kopurua: 1
Emaria: 141 litro segundoko
Ur saltoa: 2,9 m
Kanalaren luzera: -
Udal Artxibategiko agirietan Kosme Mitxelena ageri da errotari gisa XVIII. mendearen lehen erdian.
XX. mendearen hasieran errota martxan zegoen.
1931. urtean Rita Irazu Lopetegik errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
Eraitsia izan zen ondoren, eta 1972an «Errota-zarreko baserri» gisa azaltzen da.
=== 16. Zuaznabar-Errota ===
[[Fitxategi:Zuaznabar.Mapa.png|ezkerrera|thumb|244x244px|Zuaznabar errota 1900eko mapan.]]
Ugaldetxo auzoan, Eldotz errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren eskuin aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X590502, Y4794175.
Udal Artxibategiko agirietan errota gisa azaltzen da XVIII. mendearen erdian.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 525 litro segundoko
Ur saltoa: 3,45 m
Kanalaren luzera: -
1929. urtean Luis Zabala y Eznarrizagak errotan argi indarra sortzeko ur publikoen aprobetxamenduaren erregistroan inskribatzeko eskaera luzatu zuen.
Miguel Ibarguen Goñi izan zen azken errotaria.
Errotak 1973. urtean utzi zion irina egiteari.
=== 17. Juan Sendo-Errota ===
[[Fitxategi:JuanSendo.Mapa.png|ezkerrera|thumb|Juan Sendo errota 1900eko mapan.]]
Ugaldetxo auzoan, Eldotz errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina errekaren eskuin aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X590588, Y4794766.
Udal Artxibategiko agirietan errota gisa azaltzen da 1677. urtean.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 200 litro segundoko
Ur saltoa: 2 m
Kanalaren luzera: 210 m
XX. mendearen erdi aldera ehotu zuen azken aldiz.
Zuaznabarko industrialdea urbanizatu zenean eraitsi zuten eta erabat desagertua dago. Bere lurretan merkatalgune bat eraiki zen.
=== 18. Aranguren-Errota ===
[[Fitxategi:Aranguren.Mapa.png|ezkerrera|thumb|Aranguren errota 1900eko mapan.]]
Ugaldetxo auzoan, Oiartzun ibaiaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X590345, Y4795118.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Arangurengo errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: 2
Emaria: 450 litro segundoko
Ur saltoa: 1,2 m
Kanalaren luzera: 180 m
Auzotarrek esandakoagatik, 1968an utzi zion funtzionatzeari.
Zuaznabar eta Juan Sendo errotak bezala, merkatalgunea eraikitzerakoan desagertu zen.
=== 19. Errotalegor ===
[[Fitxategi:Errotalegor.Mapa.png|ezkerrera|thumb|Errotalegor 1900eko mapan.]]
Lintziringo auzoan, Lintzirin errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X591251, Y4796197.
Errotarri pare kopurua: -
Emaria: -
Ur saltoa: -
Kanalaren luzera: -
Lintziringo industriaguneak eraikitzerakoan desagertu zen.
=== 20. Auztegi-Errota edo Arizabalo-Errota ===
[[Fitxategi:Auztegi.Mapa.png|thumb|169x169px|Auzitegi errota 1900eko mapan.]]
[[Arragua|Arraguako]] auzoan, Auztegiko errekaren urekin elikatzen zen. Eraikina ibaiaren ezker aldean kokaturik zegoen: UTM 30N ETRS89 X591810, Y4795601.
Oiartzungo “Estimaciones fiscales de vecinos y bienes raices (1499 - 1520)” liburuan Arizabaloko errota aipatzen da.
Errotarri pare kopurua: -
Emaria: -
Ur saltoa: -
[[Fitxategi:Auztegi errota.jpg|thumb|151x151px|Auzitegi errota]]
Kanalaren luzera: -
Pentsa daiteke XX mende hasieran utzi ziola lan egiteari, eta horrek justifikatuko luke inork funtzionamenduan ezagutu ez izana, ezta erregistroetan inoiz inskribatu ez izana ere.
== Erabilitako bibliografia ==
* Del Oyarzun antiguo liburua. Manuel de Lekuona.
* Oiartzun 1980 (78-81) Errotak. A. Agirre.
* Oiartzun 1981 (92-95) Molinos en Oyarzun II. A. Agirre.
* Oiartzun 1982 (76-77) Los molinos de Oiartzun. A. Agirre.
* Oiartzun 1983 (21-24) . Los molinos de Oiartzun IV parte. A.Agirre.
* Oiartzun urtekaria 1982. (81-82). Algunas notas sobre Errotaberri y otras curiosidades de la vida molinera. Iñaki Arbelaitz.
* Tratado de molinología liburua. Antxon Agirre. Donostia Eusko Ikaskuntza 1988.
* Oiartzungo urtekaria 1989 (17-20). Tratado de molinologia. Antxon Agirre.
* Xanistebanak 2008 (51-53) Los chocolateros de Oiartzun. Antxon Agirre.
* Oiartzungo artxibo historikoa.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://ataria.eus/zizurkil/1651823725860-errota-baten-funtzionamendua Ur-Errotak, nolakoak dira eta nola dabiltza. Bideoa.]
* [https://ahotsak.eus/oiartzun/gaiak/090105/ Jasotako hainbat testigantza.]
[[Kategoria:Oiartzungo eraikinak]]
[[Kategoria:Errotak]]
[[Kategoria:Ondarea]]
[[Kategoria:Teknologia]]
[[Kategoria:Antropologia]]
[[Kategoria:Etnografia]]
[[Kategoria:Herri arkitektura]]
[[Kategoria:Azpiegitura hidraulikoak]]
[[Kategoria:Teknologia iraunkorrak]]
[[Kategoria:XVI. mendea]]
[[Kategoria:XVII. mendea]]
[[Kategoria:XVIII. mendea]]
[[Kategoria:XIX. mendea]]
[[Kategoria:XX. mendea]]
[[Kategoria:XXI. mendea]]
fmiwj9wjkc99vgnwjn2xsa25yt4y41r
Lankide:LizardiBHI72/Proba orria
2
1212875
9968263
9965416
2024-11-13T19:08:25Z
LizardiBHI72
167578
Orrialdetik eduki guztia ezabatzen
9968263
wikitext
text/x-wiki
phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1
9968654
9968263
2024-11-14T08:14:59Z
LizardiBHI72
167578
9968654
wikitext
text/x-wiki
TXAPEL
[[Fitxategi:Beret.jpg|300px|right]]
Txapela edo boneta, buruan erabiltzen den tela beltz mota bat da. Laua, biribila edo karratua izan daiteke, buruaren goiko aldea bakarrik estaltzen du, ilearen zati batekin batera, eta ez ditu belarriak estaltzen, ezta buruko atzealdea ere ez.
{{txp|Europa}} osoan erabiltzen da, bereziki euskaldunen artean, eta oso erabila izan da gizonen artean. Bereziki ezaguna da bere izenagatik “euskal txapel” eta bere formagatik.
Txapelaren historiari begiratzen, Europan modan ezaguna da XV.mendetik, eta feltroz, oihalez, belusez edo zeta forratuz egina zegoen eta klase aberatsentzako gordea zegoen.
rzonz3ppyazc6otgw031smbjtgn87o0
Txikipedia:Artile
104
1213030
9968708
9965219
2024-11-14T09:09:12Z
LizardiBHI48
167824
9968708
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Wool.www.usda.gov.jpg|300px|right]]
Artilea animalien ilia da adibidez ardietatik, ahuntzetatik, bikuinetatik ateratzen da. Ohialgintzan erabiltzen da mota guztitako jantziak egiteko baino gehienez zonalde hotzetan erabiltzen da beroa mantentzeko gaitasuna duelako.
Guar egungo ekoizle nagusiak, {{txp|Australia|Australia}}, Zelanda berria, {{txp|Txina|Txinako Herri Errepublika}} eta AEB dira.
Historia:
Gaztelako artilea oso preziatua izan zen Erdi aroan. Mesta izeneko artzain gremiao XIII. mendean sortu zuten bertan Alfontso X.a Gaztelakoa erregearen eskutik, eta Errege katolikoek senditu zuten, artilearen merkataritza kontrolatuz Espaniar garaian. Helmugan, {{txp|Anberes|Anberes}}, {{txp|Brugge|Brujas}}, Berge op Zoom, {{txp|Middelburg|Middelburg}} eta {{txp|Verviers|Verviers}} zeuden. Tartean, {{txp|Rouen|Rouen}} eta {{txp|La Rochelle|Arroxela}} portu garrantzitsuak izan ziren Frantzian bide hauetan.
Irule tradizionalak:
Beste kultura batzuk bezala Euskal Herrian ere usadio zaharren artean iruleena geneukan. Makinak zabaldu baino lehen, irutearen prozesuan goruak erabiltzen ziren Erdi Arotik.
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Txikipedia:Ohialgintza]]
ggilar6qezyb1bu75546ue7msk9ipy9
Zinaída Iermólieva
0
1213032
9967680
9965275
2024-11-13T13:19:51Z
Lurdeswiki
108042
9967680
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}{{Lanean|Lurdeswiki}}
'''Zinaida Vissariónovna Iermólieva''' (errusieraz, '''Зинаи́да Виссарио́новна Ермо́льева,''' Frolovo''',''' [[1898|1898ko]] [[Urriaren 15|urriaren 15a]] - [[Mosku]], [[1974|1974ko]] [[Abenduaren 2|abenduaren 2a]]) [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasuneko]] [[Mikrobiologia|mikrobiologian]] eta [[Epidemiologia|epidemiologian]] espezializatutako [[mediku]] bat izan zen, SESBeko Medikuntza Zientzien Akademiako kidea.<ref>{{Erreferentzia|izena=S.|abizena=Navashin|izenburua=Obituary|orrialdeak=399–399|hizkuntza=en|data=1975|url=https://www.jstage.jst.go.jp/article/antibiotics1968/28/5/28_5_399/_article|aldizkaria=The Journal of Antibiotics|alea=5|zenbakia=28|issn=0021-8820|doi=10.7164/antibiotics.28.399|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Bere lanek milaka bizitza salbatzen lagundu zuten, [[Kolera|koleraren]] ikerketengatik eta [[Bigarren Mundu Gerra|Bigarren Mundu Gerran]] ekoizpen propioko [[Antibiotiko|antibiotikoak]] eskaintzeagatik, besteak beste. Horregatik deitzen zaio «antibiotiko sobietarren ama», eta horregatik jaso zuen «Madam Penizilina» ezizena.<ref>{{Erreferentzia|izena=Харламов Евгений|abizena=Васильевич|izenburua=Деонтология жизни|argitaletxea=Scientific magazine "Kontsep|hizkuntza=ru|abizena2=Константиновна|abizena3=Фёдоровна|izena2=Склярова Елена|izena3=Киселёва Ольга|data=2014-04-21|url=https://books.google.es/books?id=RI0iBQAAQBAJ&pg=PA207&dq=%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B0+%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%BE%CC%81%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B0&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwiPw_SXtIHmAhUDxIUKHZ78A6AQ6AEIQTAC#v=onepage&q&f=false|isbn=978-5-98615-073-4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1942an, [[Penizilina|penizilinatik]] eratorritako eta krustozin edo ''penicillium crustosum'' bezala ezagutzen den lehen antibiotiko sobietarra isolatu eta garatu zuen taldearen buru zen. Kopuru handitan ekoiztea lortu zuen, Aberri Gerra Handian banatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kaspruk|abizena=L|izenburua=To the Zinaida Ermolieva anniversary|orrialdeak=58–62|abizena2=D|abizena3=G|izena2=Snasapova|izena3=Zhakupova|data=2018-03-14|url=https://zenodo.org/records/1197872|aldizkaria=Bulletin of Science and Practice|alea=3|zenbakia=4|doi=10.5281/zenodo.1197872|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Marta Macho|abizena=Stadler|izenburua=Zinaida Yermolyeva, microbióloga|hizkuntza=es|data=2018-10-24|url=https://mujeresconciencia.com/2018/10/24/zinaida-ermolyeva-microbiologa/|aldizkaria=Mujeres con ciencia|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Era berean, hainbat neurri sistematizatzen lagundu zuen infekzioak murrizteko eta [[Estreptomizina|estreptomizinaren]], [[Tetraziklina|tetraziklinaren]], [[Kloranfenikol|kloranfenikolaren]] edo ekmolinaren etxeko beste antibiotiko batzuk sortzeko ([[Gaizkata|gaizkatatik]] sortutako lehen animalia-antibiotikoa).
Bere ospea inspirazio iturri izan zen gainera, Sobietar Batasunaren arrakasten [[propaganda]] bezala eta beste emakume batzuk ikerketa zientifikora erakartzeko. [[Leninen Ordena|Leninen bi Ordenarekin]] kondekoratua izan zen, [[Lanaren Bandera Gorriaren Ordena|Lanaren Bandera Gorriaren Ordenarekin]], edo [[Munduko Osasun Erakundea|Munduko Osasun Erakundeko]] ordezkari sobietarrarekin, bere bizitzako beste aintzatespen batzuen artean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ermoleva, Zinaida (1898–1974) {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/ermoleva-zinaida-1898-1974|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Biografia ==
=== Lehen urteak ===
Frólovo hirian jaioa, une horretan Errusiar Inperioko Dohainaren Armadaren probintzian (gaur egungo Don Voiskoko oblast). Zinaidaren aita Vissarion Vassilievitx Iermoliev zen, [[kosako]] militar aberatsa, eta haren ama, Aleksandra Gavrílovna, alabarekin bizi izan zen gero, 92 urte zituela hil zen arte. Ahizpa bat ere bazuen, hiru urte zaharragoa, Ielena izenekoa. Mariinski gymnasiumean ikasi zuen bere ahizparekin Novocherkasken, eta 1915ean urrezko dominarekin graduatu zen nota bikainengatik, Doneko Unibertsitateko (egungo Hegoaldeko Unibertsitate Federala) medikuntza fakultatean sartuz. Esaten denez, [[Piotr Ilitx Txaikovski|Txaikovski]] konpositorearen heriotzak eragin omen zion bere hautaketari, [[Mosku|Moskuko]] jatetxe garesti batean bazkaltzen ari zela, koleraz kutsatu baitzen halabeharrez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ksenia|abizena=Zubacheva|izenburua=5 outstanding female scientists in Russian history|hizkuntza=en-US|data=2019-05-29|url=https://www.rbth.com/history/330424-female-scientists|aldizkaria=Russia Beyond|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|izenburua=Las mujeres científicas que cambiaron el devenir de la guerra|hizkuntza=es|data=2024-05-13|url=https://www.muyinteresante.com/historia/64765.html|aldizkaria=Muy Interesante|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Unibertsitateko ikasketen bigarren urtean, mikrobiologian espezializatzea aukeratu zuen, eta klaseetara joan zen, besteak beste, Vladimir Barik irakasleekin eta Pavel Zdrodovski mikrobiologoarekin, [[Malaria|malariaren]] aurkako borrokan aritzen zena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Здродовский Павел Феликсович- иммунолог и микробиолог {{!}} Баку {{!}} Энциклопедия {{!}} "Неизвестные бакинцы»|argitaletxea=www.baku.ru.|url=https://bugtraq.ru/lj/|aldizkaria=bugtraq.ru|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Urte horietan, unibertsitatea herrialdeko garrantzitsuenetako bat zen. Barik buru zuela, mikrobioen [[biokimika]] aztertzen eta saiakuntzak egiten hasi zen, baina ondorengo urteetan Moskura joan zen bere ikerketetarako baliabide gehiago lortzera. Historian lehen aldiz, laborategi horietan isolatu zuen Iermolievak [[Beherako|beherakoa]] zuen paziente baten hesteetako koleraren antzeko [[bakterio]] bat, eta bakterioen nomenklaturan sartu zen, ''V. Phosphorescens S.'' izenarekin.
1921ean, [[Errusiako Gerra Zibila|Errusiako gerra zibila]] amaitu eta gutxira, Iermólieva medikuntzan graduatu zen.<ref name=":3" />
=== Penizilina sobietarraren garapena ===
1925ean, 27 urterekin, Iermolieva SESBeko Zientzia Akademiako mikrobio-biokimikako saileko buru izendatu zuten. Han, [[Bakteriofago|bakteriofagoak]] eta [[Antimikrobiano|mikrobioen aurkako agente]] naturalak ikertzen hasi zen, [[lisozima]] bereziki.<ref name=":2" />
[[Fitxategi:Penicillium_notatum.jpg|thumb|''Penicillium chrysogenum'']]
[[Alexander Fleming|Alexander Flemingek]] jada jakin zuen ''[[Penicillium]]'' familiako [[lizun]] baten osagai sendagarria sintetiza zitekeela -penizilina sortzeagatik ezagunak-, eta 1928an [[antibiotiko]] garrantzitsua izan zitekeela gaixotasun askorentzat. Baina ez zuen lortu bere aurkikuntza masiboki eskuragarria izatea; izan ere, onddoaren laborantza oso ezegonkorra zen bere formarik kontzentratuenean, eta anduiaren labore kantitate handiak behar ziren penizilina gutxi sortzeko.
Arazo horri ekin zion, besteak beste, Iermolievak. Gerra Patriotiko Handian penizilina ekoizten zuen [[andui]] desberdin bat isolatu zuen, krustozina (''penicillium crustosum''). Tratamendu hori probatzeko, [[Abkhazia|Abkhaziako Errepublika Autonomora]] bidaiatu zuen zientzialari ugarietako bat izan zen, [[Sokhumi|Sujumiko]] Abkhaziako Zientzia Akademiako Patologia Esperimentaleko eta Terapiako Institutua bisitatzera. Horrela, Iermolievak garatutako lehen penizilina sobietarraren efektuak primateetan frogatu ziren, gizakietan erabiltzen hasi aurretik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Joaquim M.|abizena=Pujals|izenburua=La escuela de los monos cosmonautas soviéticos apunta a Marte|hizkuntza=es|data=2015-08-21|url=https://elpais.com/elpais/2015/07/30/ciencia/1438279470_173820.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1928an, nolabaiteko errekonozimendua lortu zuen atzerrian, atzerriko argitalpenetan parte hartu zuen eta beste herrialde batzuetako hitzaldi batzuetara gonbidatu zuten. Berlinen egindako hitzaldi batean, bere lehen senarra izango zen Lev Zílber ezagutu zuen, [[birologia]] eta [[Onkologia|onkologiako]] ikertzaile garrantzitsua, [[Akain|akainak]] [[Entzefalitis|entzefalitisaren]] [[Birus|birusa]] hedatzeko modu nagusia zirela ikusi zuena.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Kissilev, Lev|izenburua=«Chapter 1. Half a Century Later and, Still, I'm Not Disenchanted with Science»|argitaletxea=Skulachev, V. P. y Semenza, G., ed. Stories of Success: Personal Recollections XI. Comprehensive biochemistry|hizkuntza=en|data=2008-10-07|url=https://books.google.es/books?id=qn3NCgAAQBAJ&pg=PA4&dq=Yermolyeva&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwiAuJ3q6JfmAhXC8OAKHTevBqcQ6AEIQjAD#v=onepage&q=Yermolyeva&f=false|isbn=978-0-08-093261-3|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Bi urte geroago, ordea, dibortziatzen amaitu zuten, baina harremana izaten jarraitu zuten, batez ere maila zientifikoan.
[[Fitxategi:2014_Suchum,_Małpiarnia_(03).jpg|thumb|Abkhaziako Zientzia Akademiako Patologia Esperimental eta Terapiako Institutu ohia [[Sokhumi|Sokhumin]] ([[Abkhazia]]).]]
1931. urtean lisozima entziman oinarritutako sendagai terapeutiko bat ikertu eta praktikan jarri zuen.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Ермольева Зинаида Виссарионовна {{!}} это... Что такое Ермольева Зинаида Виссарионовна?|hizkuntza=ru|url=https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/86759/%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B0|aldizkaria=Словари и энциклопедии на Академике|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1937an, [[NKVD]] polizia politikoak Zílber atxilotu zuen, [[Azerbaijan|Azerbaijanen]] gaixotasun infekzioso baten agerraldiarekin erantzukizuna izatea egotzita, nahiz eta laster askatu zuten Moskuko agintariek. Handik gutxira, ordea, berriro atxilotu zuten [[Japoniar Inperioa|Japoniako Inperioko]] [[Espioitza|espioia]] izateagatik eta entzefalitisa handik ekartzeagatik, baina 1940an berriro askatu zuten. Urte horretan bertan, hirugarren aldiz, polizia politikoak berriro atxilotu zuen 58. artikuluaren bidez («Traidorea ama aberriari»), auzolandegi batean sartzeko. 1944ko martxora arte ez zuten aske utzi eta birgaitu. Hala ere, preso egon zen urteetan, Iermolievak ez zuen bertan behera utzi, eta babesa eman zion, beste zientzialari kide batzuei eta agintariei gutunak idatziz, askatzeko. Gobernuak bere askapena onartu zuenean, Zílberrek berehala lortu zuen agintari sobietarren onarpena sari eta errekonozimendu ezberdinekin.
Zinaída berriro ezkondu zen Aleksey Zajarov mikrobiologoarekin, SESBeko osasun-ikuskatzaile burua eta Gaixotasun Infekziosoen Institutuko epidemiologia-saileko buruarekin. Hala ere, 1938an ere atxilotu zuten, eta bi urte geroago ospitaleratutako kartzela batean hil zen. 1939an, Zinaida [[Afganistan|Afganistanera]] bidali zuten, eta han kolera azkar diagnostikatzeko sistemak eta kolerari aurre egiteko sendagaiak prestatu zituen, baita [[Sukar tifoide|sukar tifoidearen]] eta [[Difteria|difteriaren]] aurkakoak ere.<ref name=":3" />
[[Fitxategi:Penicillin_Past,_Present_and_Future-_the_Development_and_Production_of_Penicillin,_England,_1943_D16959.jpg|thumb|Laborategiko teknikari batek anpulu edo botiletan purifikatutako penizilina neurtzen du. Ondoren, liofilizatu egiten da, eta izotza hutsean lurruntzen da. Prozesu horren amaieran, hauts bat geratzen da: hori da penizilina baliotsua.]]
1942an, Iermolievak 24 urterekin berari buruz egindako esperimentu baten emaitzak argitaratu zituen, koleraren eragilea zen [[vibrio cholerae]] bakterioarekin soluzio estandar bat edanez infektatu baitzen, bere bizitza mehatxatuz baina azkenean salbatzea lortuz. Urte horretan bertan bencilpenicilina erabiltzen hasi ziren SESBen. Horri esker, penizilinaren tokiko bertsio bat sintetizatzea lortu zen, ''penicillium crustosum'' organismoan oinarritua (mendebaldeko bertsioan ez bezala, ''Penicillium chrysogenum'' delakoan oinarritzen baitzen), eta, horrela, ez zen hirugarren herrialdeetako antibiotikorik behar izan lehen aldiz. Haren azterketaren emaitzak funtsezkotzat jo ziren koleraren aurkako prebentzio-neurriak sartzeko Batasunak [[Ekialdeko Frontea Bigarren Mundu Gerran|Ekialdeko Frontean]] egindako operazio militarretan.
Urte berean, [[Stalingradeko Gudua|Stalingradeko guduan]], hirira bidali zuten, kolera gaixotasunari aurre egiteko, bai populazioan, bai [[Armada Gorria|Armada Gorrian]]. Han kolerako bakteriofagoak sortzeari ekin zioten, egunero berrogeita hamar mila pertsonari emanez. Iermolievak alemaniar tropen setioa jasan zuen bitartean.<ref name=":4">{{Erreferentzia|izena=El Siglo de|abizena=Torreón|izenburua=Tres mujeres ruso-soviéticas que cambiaron la ciencia|hizkuntza=es|data=2020-02-17|url=https://www.elsiglodetorreon.com.mx/noticia/2020/tres-mujeres-ruso-sovieticas-que-cambiaron-la-ciencia.html|aldizkaria=www.elsiglodetorreon.com.mx|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Halaber, [[Edateko ur|edateko uraren]] [[kloro]] bidezko tratamenduekin izan daitezkeen infekzioak minimizatzen saiatu ziren, beste neurri [[Higiene|higieniko]] batzuen artean.<ref name=":3" /> Alemaniako tropek kolera-agerraldi bat jasan zuten, baina ez zien askorik eragin armada sobietarrari eta setiatutako biztanleei.<ref>{{erreferentzia|abizena=Dabizheva, Alexandra; Voroshilova, Natalia; Prisada, Tatiana; Efimova, Marina|izenburua=«Bacteriophages the enemies of our enemies»|argitaletxea=Science First Hand 26 (1).|url=https://scfh.ru/files/iblock/a71/a71374e1f95de2ecd99174ce79556804.pdf}}</ref>
1943an, penizilina eskala handian ekoizten ari zen helburu militarretarako, batez ere, baina baita helburu zibiletarako ere, proportzio txikiagoan, bai [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]], bai [[Erresuma Batua|Erresuma Batuan]]. Urtebete geroago, Sobietar Batasunak iragarri zuen lehen aldiz penizilinaren bertsio lokala kopuru handitan ekoizten hasi zela.
Penizilinaren ikertzailea eta [[Oxfordeko Unibertsitatea|Oxfordeko Unibertsitateko]] irakaslea, [[Howard Florey]], SESBera iritsi zen. Floreyk bere laginak eraman zituen Moskura sobietarren aurrerapenekin alderatzeko. Sobietar agintariek Iermolievaren penizilinaren bertsioak modu eraginkorragoan jokatzen zuela iragarri zuten, nahiz eta emaitzak ez zituen Floreyk onartu.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Dmitriy|abizena=Myelnikov|izenburua=An Alternative Cure: The Adoption and Survival of Bacteriophage Therapy in the USSR, 1922-1955|orrialdeak=385–411|data=2018-10-01|url=https://europepmc.org/article/MED/30312428|aldizkaria=Journal of the history of medicine and allied sciences|alea=4|zenbakia=73|issn=1468-4373|pmid=30312428|pmc=6203130|doi=10.1093/jhmas/jry024|sartze-data=2024-11-11}}</ref> 1945ean, [[Nobel Sariak|Nobel sariaren]] batzordeak [[Zerrenda:Medikuntzako Nobel Saria|fisiologiako edo medikuntzako saria]] eman zien Alexander Fleming, [[Ernst Chain|Ernst Boris Chain]] eta Howard Floreyri, «penizilinaren aurkikuntzagatik eta hainbat gaixotasun infekziosoetan duen eragin sendagarriagatik».<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1945|hizkuntza=en-US|url=https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1945/summary/|aldizkaria=NobelPrize.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
[[Fitxategi:Frolovo-Ermoleva-memorial-3.jpg|thumb|Plaka Frólovo hirian, bere izena daraman kale batean, testu honekin: «Zinaida Iermólieva eta T. I. Balezian mikrobiologoak izan ziren Sobietar Batasunean penizilina laginak lortu zituzten lehenak 1942an».]]
=== Geroko bizitza ===
1947an, Iermolieva SESBeko Osasun Publikoko Ministerioko Antibiotikoen Institutu sortu berriaren zuzendari bihurtu zen. Laborategian ''streptomycinea'' laginak lortu zituen.
1952tik hil zen arte, Moskuko Graduondoko Institutu Mediko Zentraleko Mikrobiologia Departamentua zuzendu zuen (gaur egungo Graduondoko Hezkuntzako Errusiar Akademia Medikoa).
1948ko martxoaren 17an, ''[[Pravda]]'' egunkariak Iermolievaren lanetan oinarrituta "penizilina aurkikuntza errusiarra" zela iragarri zuen.<ref name=":1" />
1965ean, eskubide osoko kide gisa sartu zen SESBeko Medikuntza Zientzien Akademian.
1970ean, Errepublika Sozialistako Sobietar Errepublika Federaleko zientzialari ohoragarriaren saria jaso zuen.
Arratsaldeko hitzaldi zientifiko baten ondoren, 1974ko abenduaren 2ko gauean hil zen. Moskun lurperatu zuten, Kuzminski hilerrian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Антонина|abizena=Полежаева|izenburua=Ханум Пенициллин. Как создавался первый советский антибиотик|hizkuntza=ru|data=2017-03-11|url=https://aif.ru/society/history/hanum_penicillin_kak_sozdavalsya_pervyy_sovetskiy_antibiotik|aldizkaria=AiF|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Lanak ==
500 lan zientifiko baino gehiago eta 6 monografia idatzi ditu. Besteak beste, ''Kolera'' liburua idatzi zuen 1942an; ''Penicilina'', 1956an; ''Estreptomicina,'' 1956an; ''Antibiotikoak, polisakarido bakterianoak eta interferoia'', 1968an.<ref name=":0" />
Mikrobiologian espezializatutako «''Antibiotiki''» aldizkari sobietarraren sortzailea eta erredaktore burua izan zen (errusieraz: Антибиотики, hau da, antibiotikoak).
== Sariak eta aintzatespenak ==
* ''Stalin Prize'' (1943).<ref name=":4" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zinaida ErmolEva|hizkuntza=en|url=https://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Zinaida+ErmolEva|aldizkaria=TheFreeDictionary.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* ''Leninen Ordena.'' (bi aldiz).
* ''Lanaren Bandera Gorriaren Ordena''.
* Lev Zílberrek, bere lehen senarra izan zen birologo sobietarrak, «Entzefalitis epidemikoa» obra eskaini zion 1945ean.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Kisselev, Lev; Abelev, Gary; Kisseljov, Feodor|izenburua=«Lev Zilber, the personality and the scientist»|argitaletxea=Academic Press, ed. Advances in Cancer Research (en inglés) 59. Academic Press. p. 37.|hizkuntza=en|data=1992-09-18|url=https://books.google.es/books?id=XPT38T-Dr5MC&lpg=PA37&dq=Ermolieva%20Zinaida%20Vissarionovna&hl=es&pg=PA37#v=onepage&q&f=false|isbn=978-0-08-056241-4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Veniamín Kaverin Iermólievaren karrera zientifikoan oinarritu zen Tatiana Vlasenkovaren pertsonaia sortzeko bere trilogian, «Liburu irekia» izenekoan —errusieraz: Открытая книга —, 1948tik 1956ra bitartean argitaratu zen [[intelligentsia]] sobietarrari buruzko lana. 1973an, liburua zinemara egokitu zuten, film moduan, eta, ondoren, [[telesail]] baten formatura, 1977an.<ref>{{Erreferentzia|izena=Vladimir|abizena=Fetin|izenburua=Otkrytaya kniga|argitaletxea=Lenfilm Studio|data=1974-09-16|url=https://www.imdb.com/title/tt0170345/|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Zinaida fikziozko Anna Valerievna Dyachenkoren oinarri ere izan zen. Anna Valerievna Dyachenko “Katu beltzak” —Errusieraz, Чёрные кошки”— telesail errusiarreko pertsonaia bat da, 2013an ekoitzia eta [[Rostov Don]]-en girotua Bigarren Mundu Gerraren ostean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Чёрные кошки (2013)|data=2021-11-18|url=https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/ros/104901/annot/|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Alexander Lipovskyren «Misterioaren ertzean» obrako pertsonaia nagusia bere bizitzan oinarrituta dago.<ref>{{erreferentzia|abizena=Fedorov, Evgeny|izenburua=«"¡Ni una sola pierna cortada!" La proeza de Zinaida Yermolyeva»|argitaletxea=Военное обозрение.|url=https://es.topwar.ru/158482-ni-odnoj-otrezannoj-nogi-podvig-zinaidy-ermolevoj.html}}</ref>
* 2018ko urriaren 24an, [[Google|Googlek]] [[doodle]] batekin omendu zuen, bere ekarpen zientifikoaren omenaldi gisa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Celebrating Zinaida Ermolyeva Doodle - Google Doodles|hizkuntza=en|url=https://doodles.google/doodle/celebrating-zinaida-ermolyeva/|aldizkaria=doodles.google|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
== Bibliografia ==
* Sklyarova; Jarlamov; Kiseleva (2014ko apirilaren 21a). Деонтология жизни [Bizitzaren deontología] (errusieraz). <nowiki>ISBN 978-5-98615-073-4</nowiki>.
{{Bizialdia|1898ko|1974ko|Iermólieva, Zinaída}}
[[Kategoria:Moskun hildakoak]]
[[Kategoria:Leninen Ordena]]
[[Kategoria:Don ibaiko kosakoak]]
[[Kategoria:1974ko heriotzak]]
[[Kategoria:1898ko jaiotzak]]
kiv1i3z3vm8xzf7mvdp4q5r7y3wl5ow
9967692
9967680
2024-11-13T13:24:18Z
Lurdeswiki
108042
9967692
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}{{Lanean|Lurdeswiki}}
'''Zinaida Vissariónovna Iermólieva''' (errusieraz, '''Зинаи́да Виссарио́новна Ермо́льева,''' Frolovo''',''' [[1898|1898ko]] [[Urriaren 15|urriaren 15a]] - [[Mosku]], [[1974|1974ko]] [[Abenduaren 2|abenduaren 2a]]) [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasuneko]] [[Mikrobiologia|mikrobiologian]] eta [[Epidemiologia|epidemiologian]] espezializatutako [[mediku]] bat izan zen, SESBeko Medikuntza Zientzien Akademiako kidea.<ref>{{Erreferentzia|izena=S.|abizena=Navashin|izenburua=Obituary|orrialdeak=399–399|hizkuntza=en|data=1975|url=https://www.jstage.jst.go.jp/article/antibiotics1968/28/5/28_5_399/_article|aldizkaria=The Journal of Antibiotics|alea=5|zenbakia=28|issn=0021-8820|doi=10.7164/antibiotics.28.399|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Bere lanek milaka bizitza salbatzen lagundu zuten, [[Kolera|koleraren]] ikerketengatik eta [[Bigarren Mundu Gerra|Bigarren Mundu Gerran]] ekoizpen propioko [[Antibiotiko|antibiotikoak]] eskaintzeagatik, besteak beste. Horregatik deitzen zaio «antibiotiko sobietarren ama», eta horregatik jaso zuen «Madam Penizilina» ezizena.<ref>{{Erreferentzia|izena=Харламов Евгений|abizena=Васильевич|izenburua=Деонтология жизни|argitaletxea=Scientific magazine "Kontsep|hizkuntza=ru|abizena2=Константиновна|abizena3=Фёдоровна|izena2=Склярова Елена|izena3=Киселёва Ольга|data=2014-04-21|url=https://books.google.es/books?id=RI0iBQAAQBAJ&pg=PA207&dq=%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B0+%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%BE%CC%81%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B0&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwiPw_SXtIHmAhUDxIUKHZ78A6AQ6AEIQTAC#v=onepage&q&f=false|isbn=978-5-98615-073-4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1942an, [[Penizilina|penizilinatik]] eratorritako eta krustozin edo ''penicillium crustosum'' bezala ezagutzen den lehen antibiotiko sobietarra isolatu eta garatu zuen taldearen buru zen. Kopuru handitan ekoiztea lortu zuen, Aberri Gerra Handian banatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kaspruk|abizena=L|izenburua=To the Zinaida Ermolieva anniversary|orrialdeak=58–62|abizena2=D|abizena3=G|izena2=Snasapova|izena3=Zhakupova|data=2018-03-14|url=https://zenodo.org/records/1197872|aldizkaria=Bulletin of Science and Practice|alea=3|zenbakia=4|doi=10.5281/zenodo.1197872|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Marta Macho|abizena=Stadler|izenburua=Zinaida Yermolyeva, microbióloga|hizkuntza=es|data=2018-10-24|url=https://mujeresconciencia.com/2018/10/24/zinaida-ermolyeva-microbiologa/|aldizkaria=Mujeres con ciencia|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Era berean, hainbat neurri sistematizatzen lagundu zuen infekzioak murrizteko eta [[Estreptomizina|estreptomizinaren]], [[Tetraziklina|tetraziklinaren]], [[Kloranfenikol|kloranfenikolaren]] edo ekmolinaren etxeko beste antibiotiko batzuk sortzeko ([[Gaizkata|gaizkatatik]] sortutako lehen animalia-antibiotikoa).
Bere ospea inspirazio iturri izan zen gainera, Sobietar Batasunaren arrakasten [[propaganda]] bezala eta beste emakume batzuk ikerketa zientifikora erakartzeko. [[Leninen Ordena|Leninen bi Ordenarekin]] kondekoratua izan zen, [[Lanaren Bandera Gorriaren Ordena|Lanaren Bandera Gorriaren Ordenarekin]], edo [[Munduko Osasun Erakundea|Munduko Osasun Erakundeko]] ordezkari sobietarrarekin, bere bizitzako beste aintzatespen batzuen artean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ermoleva, Zinaida (1898–1974) {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/ermoleva-zinaida-1898-1974|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Biografia ==
=== Lehen urteak ===
Frólovo hirian jaioa, une horretan Errusiar Inperioko Dohainaren Armadaren probintzian (gaur egungo Don Voiskoko oblast). Zinaidaren aita Vissarion Vassilievitx Iermoliev zen, [[kosako]] militar aberatsa, eta haren ama, Aleksandra Gavrílovna, alabarekin bizi izan zen gero, 92 urte zituela hil zen arte. Ahizpa bat ere bazuen, hiru urte zaharragoa, Ielena izenekoa. Mariinski gymnasiumean ikasi zuen bere ahizparekin Novocherkasken, eta 1915ean urrezko dominarekin graduatu zen nota bikainengatik, Doneko Unibertsitateko (egungo Hegoaldeko Unibertsitate Federala) medikuntza fakultatean sartuz. Esaten denez, [[Piotr Ilitx Txaikovski|Txaikovski]] konpositorearen heriotzak eragin omen zion bere hautaketari, [[Mosku|Moskuko]] jatetxe garesti batean bazkaltzen ari zela, koleraz kutsatu baitzen halabeharrez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ksenia|abizena=Zubacheva|izenburua=5 outstanding female scientists in Russian history|hizkuntza=en-US|data=2019-05-29|url=https://www.rbth.com/history/330424-female-scientists|aldizkaria=Russia Beyond|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|izenburua=Las mujeres científicas que cambiaron el devenir de la guerra|hizkuntza=es|data=2024-05-13|url=https://www.muyinteresante.com/historia/64765.html|aldizkaria=Muy Interesante|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Unibertsitateko ikasketen bigarren urtean, mikrobiologian espezializatzea aukeratu zuen, eta klaseetara joan zen, besteak beste, Vladimir Barik irakasleekin eta Pavel Zdrodovski mikrobiologoarekin, [[Malaria|malariaren]] aurkako borrokan aritzen zena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Здродовский Павел Феликсович- иммунолог и микробиолог {{!}} Баку {{!}} Энциклопедия {{!}} "Неизвестные бакинцы»|argitaletxea=www.baku.ru.|url=https://bugtraq.ru/lj/|aldizkaria=bugtraq.ru|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Urte horietan, unibertsitatea herrialdeko garrantzitsuenetako bat zen. Barik buru zuela, mikrobioen [[biokimika]] aztertzen eta saiakuntzak egiten hasi zen, baina ondorengo urteetan Moskura joan zen bere ikerketetarako baliabide gehiago lortzera. Historian lehen aldiz, laborategi horietan isolatu zuen Iermolievak [[Beherako|beherakoa]] zuen paziente baten hesteetako koleraren antzeko [[bakterio]] bat, eta bakterioen nomenklaturan sartu zen, ''V. Phosphorescens S.'' izenarekin.
1921ean, [[Errusiako Gerra Zibila|Errusiako gerra zibila]] amaitu eta gutxira, Iermólieva medikuntzan graduatu zen.<ref name=":3" />
=== Penizilina sobietarraren garapena ===
1925ean, 27 urterekin, Iermolieva SESBeko Zientzia Akademiako mikrobio-biokimikako saileko buru izendatu zuten. Han, [[Bakteriofago|bakteriofagoak]] eta [[Antimikrobiano|mikrobioen aurkako agente]] naturalak ikertzen hasi zen, [[lisozima]] bereziki.<ref name=":2" />
[[Fitxategi:Penicillium_notatum.jpg|thumb|''Penicillium chrysogenum'']]
[[Alexander Fleming|Alexander Flemingek]] jada jakin zuen ''[[Penicillium]]'' familiako [[lizun]] baten osagai sendagarria sintetiza zitekeela -penizilina sortzeagatik ezagunak-, eta 1928an [[antibiotiko]] garrantzitsua izan zitekeela gaixotasun askorentzat. Baina ez zuen lortu bere aurkikuntza masiboki eskuragarria izatea; izan ere, onddoaren laborantza oso ezegonkorra zen bere formarik kontzentratuenean, eta anduiaren labore kantitate handiak behar ziren penizilina gutxi sortzeko.
Arazo horri ekin zion, besteak beste, Iermolievak. Gerra Patriotiko Handian penizilina ekoizten zuen [[andui]] desberdin bat isolatu zuen, krustozina (''penicillium crustosum''). Tratamendu hori probatzeko, [[Abkhazia|Abkhaziako Errepublika Autonomora]] bidaiatu zuen zientzialari ugarietako bat izan zen, [[Sokhumi|Sujumiko]] Abkhaziako Zientzia Akademiako Patologia Esperimentaleko eta Terapiako Institutua bisitatzera. Horrela, Iermolievak garatutako lehen penizilina sobietarraren efektuak primateetan frogatu ziren, gizakietan erabiltzen hasi aurretik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Joaquim M.|abizena=Pujals|izenburua=La escuela de los monos cosmonautas soviéticos apunta a Marte|hizkuntza=es|data=2015-08-21|url=https://elpais.com/elpais/2015/07/30/ciencia/1438279470_173820.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1928an, nolabaiteko errekonozimendua lortu zuen atzerrian, atzerriko argitalpenetan parte hartu zuen eta beste herrialde batzuetako hitzaldi batzuetara gonbidatu zuten. Berlinen egindako hitzaldi batean, bere lehen senarra izango zen Lev Zílber ezagutu zuen, [[birologia]] eta [[Onkologia|onkologiako]] ikertzaile garrantzitsua, [[Akain|akainak]] [[Entzefalitis|entzefalitisaren]] [[Birus|birusa]] hedatzeko modu nagusia zirela ikusi zuena.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Kissilev, Lev|izenburua=«Chapter 1. Half a Century Later and, Still, I'm Not Disenchanted with Science»|argitaletxea=Skulachev, V. P. y Semenza, G., ed. Stories of Success: Personal Recollections XI. Comprehensive biochemistry|hizkuntza=en|data=2008-10-07|url=https://books.google.es/books?id=qn3NCgAAQBAJ&pg=PA4&dq=Yermolyeva&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwiAuJ3q6JfmAhXC8OAKHTevBqcQ6AEIQjAD#v=onepage&q=Yermolyeva&f=false|isbn=978-0-08-093261-3|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Bi urte geroago, ordea, dibortziatzen amaitu zuten, baina harremana izaten jarraitu zuten, batez ere maila zientifikoan.
[[Fitxategi:2014_Suchum,_Małpiarnia_(03).jpg|thumb|Abkhaziako Zientzia Akademiako Patologia Esperimental eta Terapiako Institutu ohia [[Sokhumi|Sokhumin]] ([[Abkhazia]]).]]
1931. urtean lisozima entziman oinarritutako sendagai terapeutiko bat ikertu eta praktikan jarri zuen.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Ермольева Зинаида Виссарионовна {{!}} это... Что такое Ермольева Зинаида Виссарионовна?|hizkuntza=ru|url=https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/86759/%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B0|aldizkaria=Словари и энциклопедии на Академике|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1937an, [[NKVD]] polizia politikoak Zílber atxilotu zuen, [[Azerbaijan|Azerbaijanen]] gaixotasun infekzioso baten agerraldiarekin erantzukizuna izatea egotzita, nahiz eta laster askatu zuten Moskuko agintariek. Handik gutxira, ordea, berriro atxilotu zuten [[Japoniar Inperioa|Japoniako Inperioko]] [[Espioitza|espioia]] izateagatik eta entzefalitisa handik ekartzeagatik, baina 1940an berriro askatu zuten. Urte horretan bertan, hirugarren aldiz, polizia politikoak berriro atxilotu zuen 58. artikuluaren bidez («Traidorea ama aberriari»), auzolandegi batean sartzeko. 1944ko martxora arte ez zuten aske utzi eta birgaitu. Hala ere, preso egon zen urteetan, Iermolievak ez zuen bertan behera utzi, eta babesa eman zion, beste zientzialari kide batzuei eta agintariei gutunak idatziz, askatzeko. Gobernuak bere askapena onartu zuenean, Zílberrek berehala lortu zuen agintari sobietarren onarpena sari eta errekonozimendu ezberdinekin.
Zinaída berriro ezkondu zen Aleksey Zajarov mikrobiologoarekin, SESBeko osasun-ikuskatzaile burua eta Gaixotasun Infekziosoen Institutuko epidemiologia-saileko buruarekin. Hala ere, 1938an ere atxilotu zuten, eta bi urte geroago ospitaleratutako kartzela batean hil zen. 1939an, Zinaida [[Afganistan|Afganistanera]] bidali zuten, eta han kolera azkar diagnostikatzeko sistemak eta kolerari aurre egiteko sendagaiak prestatu zituen, baita [[Sukar tifoide|sukar tifoidearen]] eta [[Difteria|difteriaren]] aurkakoak ere.<ref name=":3" />
[[Fitxategi:Penicillin_Past,_Present_and_Future-_the_Development_and_Production_of_Penicillin,_England,_1943_D16959.jpg|thumb|Laborategiko teknikari batek anpulu edo botiletan purifikatutako penizilina neurtzen du. Ondoren, liofilizatu egiten da, eta izotza hutsean lurruntzen da. Prozesu horren amaieran, hauts bat geratzen da: hori da penizilina baliotsua.]]
1942an, Iermolievak 24 urterekin berari buruz egindako esperimentu baten emaitzak argitaratu zituen, koleraren eragilea zen [[vibrio cholerae]] bakterioarekin soluzio estandar bat edanez infektatu baitzen, bere bizitza mehatxatuz baina azkenean salbatzea lortuz. Urte horretan bertan bencilpenicilina erabiltzen hasi ziren SESBen. Horri esker, penizilinaren tokiko bertsio bat sintetizatzea lortu zen, ''penicillium crustosum'' organismoan oinarritua (mendebaldeko bertsioan ez bezala, ''Penicillium chrysogenum'' delakoan oinarritzen baitzen), eta, horrela, ez zen hirugarren herrialdeetako antibiotikorik behar izan lehen aldiz. Haren azterketaren emaitzak funtsezkotzat jo ziren koleraren aurkako prebentzio-neurriak sartzeko Batasunak [[Ekialdeko Frontea Bigarren Mundu Gerran|Ekialdeko Frontean]] egindako operazio militarretan.
Urte berean, [[Stalingradeko Gudua|Stalingradeko guduan]], hirira bidali zuten, kolera gaixotasunari aurre egiteko, bai populazioan, bai [[Armada Gorria|Armada Gorrian]]. Han kolerako bakteriofagoak sortzeari ekin zioten, egunero berrogeita hamar mila pertsonari emanez. Iermolievak alemaniar tropen setioa jasan zuen bitartean.<ref name=":4">{{Erreferentzia|izena=El Siglo de|abizena=Torreón|izenburua=Tres mujeres ruso-soviéticas que cambiaron la ciencia|hizkuntza=es|data=2020-02-17|url=https://www.elsiglodetorreon.com.mx/noticia/2020/tres-mujeres-ruso-sovieticas-que-cambiaron-la-ciencia.html|aldizkaria=www.elsiglodetorreon.com.mx|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Halaber, [[Edateko ur|edateko uraren]] [[kloro]] bidezko tratamenduekin izan daitezkeen infekzioak minimizatzen saiatu ziren, beste neurri [[Higiene|higieniko]] batzuen artean.<ref name=":3" /> Alemaniako tropek kolera-agerraldi bat jasan zuten, baina ez zien askorik eragin armada sobietarrari eta setiatutako biztanleei.<ref>{{erreferentzia|abizena=Dabizheva, Alexandra; Voroshilova, Natalia; Prisada, Tatiana; Efimova, Marina|izenburua=«Bacteriophages the enemies of our enemies»|argitaletxea=Science First Hand 26 (1).|url=https://scfh.ru/files/iblock/a71/a71374e1f95de2ecd99174ce79556804.pdf}}</ref>
1943an, penizilina eskala handian ekoizten ari zen helburu militarretarako, batez ere, baina baita helburu zibiletarako ere, proportzio txikiagoan, bai [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]], bai [[Erresuma Batua|Erresuma Batuan]]. Urtebete geroago, Sobietar Batasunak iragarri zuen lehen aldiz penizilinaren bertsio lokala kopuru handitan ekoizten hasi zela.
Penizilinaren ikertzailea eta [[Oxfordeko Unibertsitatea|Oxfordeko Unibertsitateko]] irakaslea, [[Howard Florey]], SESBera iritsi zen. Floreyk bere laginak eraman zituen Moskura sobietarren aurrerapenekin alderatzeko. Sobietar agintariek Iermolievaren penizilinaren bertsioak modu eraginkorragoan jokatzen zuela iragarri zuten, nahiz eta emaitzak ez zituen Floreyk onartu.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Dmitriy|abizena=Myelnikov|izenburua=An Alternative Cure: The Adoption and Survival of Bacteriophage Therapy in the USSR, 1922-1955|orrialdeak=385–411|data=2018-10-01|url=https://europepmc.org/article/MED/30312428|aldizkaria=Journal of the history of medicine and allied sciences|alea=4|zenbakia=73|issn=1468-4373|pmid=30312428|pmc=6203130|doi=10.1093/jhmas/jry024|sartze-data=2024-11-11}}</ref> 1945ean, [[Nobel Sariak|Nobel sariaren]] batzordeak [[Zerrenda:Medikuntzako Nobel Saria|fisiologiako edo medikuntzako saria]] eman zien Alexander Fleming, [[Ernst Chain|Ernst Boris Chain]] eta Howard Floreyri, «penizilinaren aurkikuntzagatik eta hainbat gaixotasun infekziosoetan duen eragin sendagarriagatik».<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1945|hizkuntza=en-US|url=https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1945/summary/|aldizkaria=NobelPrize.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
[[Fitxategi:Frolovo-Ermoleva-memorial-3.jpg|thumb|Plaka Frólovo hirian, bere izena daraman kale batean, testu honekin: «Zinaida Iermólieva eta T. I. Balezian mikrobiologoak izan ziren Sobietar Batasunean penizilina laginak lortu zituzten lehenak 1942an».]]
=== Geroko bizitza ===
1947an, Iermolieva SESBeko Osasun Publikoko Ministerioko Antibiotikoen Institutu sortu berriaren zuzendari bihurtu zen. Laborategian ''streptomycinea'' laginak lortu zituen.
1952tik hil zen arte, Moskuko Graduondoko Institutu Mediko Zentraleko Mikrobiologia Departamentua zuzendu zuen (gaur egungo Graduondoko Hezkuntzako Errusiar Akademia Medikoa).
1948ko martxoaren 17an, ''[[Pravda]]'' egunkariak Iermolievaren lanetan oinarrituta "penizilina aurkikuntza errusiarra" zela iragarri zuen.<ref name=":1" />
1965ean, eskubide osoko kide gisa sartu zen SESBeko Medikuntza Zientzien Akademian.
1970ean, Errepublika Sozialistako Sobietar Errepublika Federaleko zientzialari ohoragarriaren saria jaso zuen.
Arratsaldeko hitzaldi zientifiko baten ondoren, 1974ko abenduaren 2ko gauean hil zen. Moskun lurperatu zuten, Kuzminski hilerrian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Антонина|abizena=Полежаева|izenburua=Ханум Пенициллин. Как создавался первый советский антибиотик|hizkuntza=ru|data=2017-03-11|url=https://aif.ru/society/history/hanum_penicillin_kak_sozdavalsya_pervyy_sovetskiy_antibiotik|aldizkaria=AiF|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Lanak ==
500 lan zientifiko baino gehiago eta 6 monografia idatzi ditu. Besteak beste, ''Kolera'' liburua idatzi zuen 1942an; ''Penicilina'', 1956an; ''Estreptomicina,'' 1956an; ''Antibiotikoak, polisakarido bakterianoak eta interferoia'', 1968an.<ref name=":0" />
Mikrobiologian espezializatutako «''Antibiotiki''» aldizkari sobietarraren sortzailea eta erredaktore burua izan zen (errusieraz: Антибиотики, hau da, antibiotikoak).
== Sariak eta aintzatespenak ==
* ''Stalin Prize'' (1943).<ref name=":4" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zinaida ErmolEva|hizkuntza=en|url=https://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Zinaida+ErmolEva|aldizkaria=TheFreeDictionary.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* ''Leninen Ordena.'' (bi aldiz).
* ''Lanaren Bandera Gorriaren Ordena''.
* Lev Zílberrek, bere lehen senarra izan zen birologo sobietarrak, «Entzefalitis epidemikoa» obra eskaini zion 1945ean.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Kisselev, Lev; Abelev, Gary; Kisseljov, Feodor|izenburua=«Lev Zilber, the personality and the scientist»|argitaletxea=Academic Press, ed. Advances in Cancer Research (en inglés) 59. Academic Press. p. 37.|hizkuntza=en|data=1992-09-18|url=https://books.google.es/books?id=XPT38T-Dr5MC&lpg=PA37&dq=Ermolieva%20Zinaida%20Vissarionovna&hl=es&pg=PA37#v=onepage&q&f=false|isbn=978-0-08-056241-4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Veniamín Kaverin Iermólievaren karrera zientifikoan oinarritu zen Tatiana Vlasenkovaren pertsonaia sortzeko bere trilogian, «Liburu irekia» izenekoan —errusieraz: Открытая книга —, 1948tik 1956ra bitartean argitaratu zen [[intelligentsia]] sobietarrari buruzko lana. 1973an, liburua zinemara egokitu zuten, film moduan, eta, ondoren, [[telesail]] baten formatura, 1977an.<ref>{{Erreferentzia|izena=Vladimir|abizena=Fetin|izenburua=Otkrytaya kniga|argitaletxea=Lenfilm Studio|data=1974-09-16|url=https://www.imdb.com/title/tt0170345/|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Zinaida fikziozko Anna Valerievna Dyachenkoren oinarri ere izan zen. Anna Valerievna Dyachenko “Katu beltzak” —Errusieraz, Чёрные кошки”— telesail errusiarreko pertsonaia bat da, 2013an ekoitzia eta [[Rostov Don]]-en girotua Bigarren Mundu Gerraren ostean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Чёрные кошки (2013)|data=2021-11-18|url=https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/ros/104901/annot/|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Alexander Lipovskyren «Misterioaren ertzean» obrako pertsonaia nagusia bere bizitzan oinarrituta dago.<ref>{{erreferentzia|abizena=Fedorov, Evgeny|izenburua=«"¡Ni una sola pierna cortada!" La proeza de Zinaida Yermolyeva»|argitaletxea=Военное обозрение.|url=https://es.topwar.ru/158482-ni-odnoj-otrezannoj-nogi-podvig-zinaidy-ermolevoj.html}}</ref>
* 2018ko urriaren 24an, [[Google|Googlek]] [[doodle]] batekin omendu zuen, bere ekarpen zientifikoaren omenaldi gisa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Celebrating Zinaida Ermolyeva Doodle - Google Doodles|hizkuntza=en|url=https://doodles.google/doodle/celebrating-zinaida-ermolyeva/|aldizkaria=doodles.google|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
== Bibliografia ==
* Sklyarova; Jarlamov; Kiseleva (2014ko apirilaren 21a). Деонтология жизни [Bizitzaren deontología] (errusieraz). <nowiki>ISBN 978-5-98615-073-4</nowiki>.
{{Bizialdia|1898ko|1974ko|Iermólieva, Zinaída}}
[[Kategoria:Moskun hildakoak]]
[[Kategoria:Leninen Ordena]]
[[Kategoria:Don ibaiko kosakoak]]
[[Kategoria:1974ko heriotzak]]
[[Kategoria:1898ko jaiotzak]]
[[Kategoria:Emakume biologoak]]
[[Kategoria:Mikrobiologoak]]
[[Kategoria:Emakume ikertzaileak]]
[[Kategoria:Emakume medikuak]]
[[Kategoria:Emakume zientzialariak]]
68pd53jz86ojksf1x5px4ek1e4oph53
9967715
9967692
2024-11-13T13:43:47Z
Lurdeswiki
108042
9967715
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}{{Lanean|Lurdeswiki}}
'''Zinaida Vissariónovna Iermólieva''' (errusieraz, '''Зинаи́да Виссарио́новна Ермо́льева,''' Frolovo''',''' [[1898|1898ko]] [[Urriaren 15|urriaren 15a]] - [[Mosku]], [[1974|1974ko]] [[Abenduaren 2|abenduaren 2a]]) [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasuneko]] [[Mikrobiologia|mikrobiologian]] eta [[Epidemiologia|epidemiologian]] espezializatutako [[mediku]] bat izan zen, SESBeko Medikuntza Zientzien Akademiako kidea.<ref>{{Erreferentzia|izena=S.|abizena=Navashin|izenburua=Obituary|orrialdeak=399–399|hizkuntza=en|data=1975|url=https://www.jstage.jst.go.jp/article/antibiotics1968/28/5/28_5_399/_article|aldizkaria=The Journal of Antibiotics|alea=5|zenbakia=28|issn=0021-8820|doi=10.7164/antibiotics.28.399|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Bere lanek milaka bizitza salbatzen lagundu zuten, [[Kolera|koleraren]] ikerketengatik eta [[Bigarren Mundu Gerra|Bigarren Mundu Gerran]] ekoizpen propioko [[Antibiotiko|antibiotikoak]] eskaintzeagatik, besteak beste. Horregatik deitzen zaio «antibiotiko sobietarren ama», eta horregatik jaso zuen «Madame Penizilina» ezizena.<ref>{{Erreferentzia|izena=Харламов Евгений|abizena=Васильевич|izenburua=Деонтология жизни|argitaletxea=Scientific magazine "Kontsep|hizkuntza=ru|abizena2=Константиновна|abizena3=Фёдоровна|izena2=Склярова Елена|izena3=Киселёва Ольга|data=2014-04-21|url=https://books.google.es/books?id=RI0iBQAAQBAJ&pg=PA207&dq=%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B0+%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%BE%CC%81%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B0&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwiPw_SXtIHmAhUDxIUKHZ78A6AQ6AEIQTAC#v=onepage&q&f=false|isbn=978-5-98615-073-4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1942an, [[Penizilina|penizilinatik]] eratorritako eta krustozin edo ''penicillium crustosum'' bezala ezagutzen den lehen antibiotiko sobietarra isolatu eta garatu zuen taldearen buru zen. Kopuru handitan ekoiztea lortu zuen, Aberri Gerra Handian banatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kaspruk|abizena=L|izenburua=To the Zinaida Ermolieva anniversary|orrialdeak=58–62|abizena2=D|abizena3=G|izena2=Snasapova|izena3=Zhakupova|data=2018-03-14|url=https://zenodo.org/records/1197872|aldizkaria=Bulletin of Science and Practice|alea=3|zenbakia=4|doi=10.5281/zenodo.1197872|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Marta Macho|abizena=Stadler|izenburua=Zinaida Yermolyeva, microbióloga|hizkuntza=es|data=2018-10-24|url=https://mujeresconciencia.com/2018/10/24/zinaida-ermolyeva-microbiologa/|aldizkaria=Mujeres con ciencia|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Era berean, hainbat neurri sistematizatzen lagundu zuen infekzioak murrizteko eta [[Estreptomizina|estreptomizinaren]], [[Tetraziklina|tetraziklinaren]], [[Kloranfenikol|kloranfenikolaren]] edo ekmolinaren ([[Gaizkata|gaizkatatik]] sortutako lehen animalia-antibiotikoa) etxeko beste antibiotiko batzuk sortzeko.
Bere ospea inspirazio iturri izan zen gainera, Sobietar Batasunaren arrakasten [[propaganda]] bezala eta beste emakume batzuk ikerketa zientifikora erakartzeko. [[Leninen Ordena|Leninen bi Ordenarekin]] kondekoratua izan zen, [[Lanaren Bandera Gorriaren Ordena|Lanaren Bandera Gorriaren Ordenarekin]], edo [[Munduko Osasun Erakundea|Munduko Osasun Erakundeko]] ordezkari sobietar izendapenarekin, bere bizitzako beste aintzatespen batzuen artean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ermoleva, Zinaida (1898–1974) {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/ermoleva-zinaida-1898-1974|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Biografia ==
=== Lehen urteak ===
Zinaída Frólovo hirian jaio zen, une horretan Errusiar Inperioko Dohainaren Armadaren probintzian (gaur egungo Don Voiskoko oblast). Zinaídaren aita Vissarion Vassilievitx Iermoliev zen, [[kosako]] militar aberatsa, eta haren ama, Aleksandra Gavrílovna, alabarekin bizi izan zen gero, 92 urte zituela hil zen arte. Ahizpa bat ere bazuen, hiru urte zaharragoa, Ielena izenekoa. Mariinski gymnasiumean ikasi zuen bere ahizparekin Novocherkasken, eta 1915ean urrezko dominarekin graduatu zen nota bikainengatik, Doneko Unibertsitateko (egungo Hegoaldeko Unibertsitate Federala) medikuntza fakultatean sartuz. Esaten denez, [[Piotr Ilitx Txaikovski|Txaikovski]] konpositorearen heriotzak eragin omen zion bere hautaketari, [[Mosku|Moskuko]] jatetxe garesti batean bazkaltzen ari zela, koleraz kutsatu baitzen halabeharrez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ksenia|abizena=Zubacheva|izenburua=5 outstanding female scientists in Russian history|hizkuntza=en-US|data=2019-05-29|url=https://www.rbth.com/history/330424-female-scientists|aldizkaria=Russia Beyond|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|izenburua=Las mujeres científicas que cambiaron el devenir de la guerra|hizkuntza=es|data=2024-05-13|url=https://www.muyinteresante.com/historia/64765.html|aldizkaria=Muy Interesante|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Unibertsitateko ikasketen bigarren urtean, mikrobiologian espezializatzea aukeratu zuen, eta klaseetara joan zen, besteak beste, Vladimir Barik irakasleekin eta Pavel Zdrodovski mikrobiologoarekin, [[Malaria|malariaren]] aurkako borrokan aritzen zenarekin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Здродовский Павел Феликсович- иммунолог и микробиолог {{!}} Баку {{!}} Энциклопедия {{!}} "Неизвестные бакинцы»|argitaletxea=www.baku.ru.|url=https://bugtraq.ru/lj/|aldizkaria=bugtraq.ru|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Urte horietan, unibertsitatea herrialdeko garrantzitsuenetako bat zen. Barik buru zuela, mikrobioen [[biokimika]] aztertzen eta saiakuntzak egiten hasi zen, baina ondorengo urteetan Moskura joan zen bere ikerketetarako baliabide gehiago lortzera. Historian lehen aldiz, laborategi horietan isolatu zuen Iermolievak [[Beherako|beherakoa]] zuen paziente baten hesteetako koleraren antzeko [[bakterio]] bat, eta bakterioen nomenklaturan sartu zen, ''V. Phosphorescens S.'' izenarekin.
1921ean, [[Errusiako Gerra Zibila|Errusiako gerra zibila]] amaitu eta gutxira, Iermólieva medikuntzan graduatu zen.<ref name=":3" />
=== Penizilina sobietarraren garapena ===
1925ean, 27 urterekin, Iermolieva SESBeko Zientzia Akademiako mikrobio-biokimikako saileko buru izendatu zuten. Han, [[Bakteriofago|bakteriofagoak]] eta [[Antimikrobiano|mikrobioen aurkako agente]] naturalak ikertzen hasi zen, [[lisozima]] bereziki.<ref name=":2" />
[[Fitxategi:Penicillium_notatum.jpg|thumb|''Penicillium chrysogenum'']]
[[Alexander Fleming|Alexander Flemingek]] jada jakin zuen ''[[Penicillium]]'' familiako [[lizun]] baten osagai sendagarria sintetiza zitekeela -penizilina sortzeagatik ezagunak-, eta 1928an [[antibiotiko]] garrantzitsua izan zitekeela gaixotasun askorentzat. Baina ez zuen lortu bere aurkikuntza masiboki eskuragarria izatea; izan ere, onddoaren laborantza oso ezegonkorra zen bere formarik kontzentratuenean, eta anduiaren labore kantitate handiak behar ziren penizilina gutxi sortzeko.
Arazo horri ekin zion, besteak beste, Iermolievak. Gerra Patriotiko Handian penizilina ekoizten zuen [[andui]] desberdin bat isolatu zuen, krustozina (''penicillium crustosum''). Tratamendu hori probatzeko, [[Abkhazia|Abkhaziako Errepublika Autonomora]] bidaiatu zuen zientzialari ugarietako bat izan zen, [[Sokhumi|Sujumiko]] Abkhaziako Zientzia Akademiako Patologia Esperimentaleko eta Terapiako Institutua bisitatzera. Horrela, Iermolievak garatutako lehen penizilina sobietarraren efektuak primateetan frogatu ziren, gizakietan erabiltzen hasi aurretik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Joaquim M.|abizena=Pujals|izenburua=La escuela de los monos cosmonautas soviéticos apunta a Marte|hizkuntza=es|data=2015-08-21|url=https://elpais.com/elpais/2015/07/30/ciencia/1438279470_173820.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1928an, nolabaiteko errekonozimendua lortu zuen atzerrian, atzerriko argitalpenetan parte hartu zuen eta beste herrialde batzuetako hitzaldi batzuetara gonbidatu zuten. Berlinen egindako hitzaldi batean, bere lehen senarra izango zen Lev Zílber ezagutu zuen, [[birologia]] eta [[Onkologia|onkologiako]] ikertzaile garrantzitsua, [[Akain|akainak]] [[Entzefalitis|entzefalitisaren]] [[Birus|birusa]] hedatzeko modu nagusia zirela ikusi zuena.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Kissilev, Lev|izenburua=«Chapter 1. Half a Century Later and, Still, I'm Not Disenchanted with Science»|argitaletxea=Skulachev, V. P. y Semenza, G., ed. Stories of Success: Personal Recollections XI. Comprehensive biochemistry|hizkuntza=en|data=2008-10-07|url=https://books.google.es/books?id=qn3NCgAAQBAJ&pg=PA4&dq=Yermolyeva&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwiAuJ3q6JfmAhXC8OAKHTevBqcQ6AEIQjAD#v=onepage&q=Yermolyeva&f=false|isbn=978-0-08-093261-3|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Bi urte geroago, ordea, dibortziatzen amaitu zuten, baina harremana izaten jarraitu zuten, batez ere maila zientifikoan.
[[Fitxategi:2014_Suchum,_Małpiarnia_(03).jpg|thumb|Abkhaziako Zientzia Akademiako Patologia Esperimental eta Terapiako Institutu ohia [[Sokhumi|Sokhumin]] ([[Abkhazia]]).]]
1931. urtean lisozima entziman oinarritutako sendagai terapeutiko bat ikertu eta praktikan jarri zuen.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Ермольева Зинаида Виссарионовна {{!}} это... Что такое Ермольева Зинаида Виссарионовна?|hizkuntza=ru|url=https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/86759/%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B0|aldizkaria=Словари и энциклопедии на Академике|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1937an, [[NKVD]] polizia politikoak Zílber atxilotu zuen, [[Azerbaijan|Azerbaijanen]] gaixotasun infekzioso baten agerraldiarekin erantzukizuna izatea egotzita, nahiz eta laster askatu zuten Moskuko agintariek. Handik gutxira, ordea, berriro atxilotu zuten [[Japoniar Inperioa|Japoniako Inperioko]] [[Espioitza|espioia]] izateagatik eta entzefalitisa handik ekartzeagatik, baina 1940an berriro askatu zuten. Urte horretan bertan, hirugarren aldiz, polizia politikoak berriro atxilotu zuen 58. artikuluaren bidez («Traidorea ama aberriari»), auzolandegi batean sartzeko. 1944ko martxora arte ez zuten aske utzi eta birgaitu. Hala ere, preso egon zen urteetan, Iermolievak ez zuen bertan behera utzi, eta babesa eman zion, beste zientzialari kide batzuei eta agintariei gutunak idatziz, askatzeko. Gobernuak bere askapena onartu zuenean, Zílberrek berehala lortu zuen agintari sobietarren onarpena sari eta errekonozimendu ezberdinekin.
Zinaída berriro ezkondu zen Aleksey Zajarov mikrobiologoarekin, SESBeko osasun-ikuskatzaile burua eta Gaixotasun Infekziosoen Institutuko epidemiologia-saileko buruarekin. Hala ere, 1938an atxilotu zuten hau ere, eta bi urte geroago ospitaleratutako kartzela batean hil zen. 1939an, Zinaida [[Afganistan|Afganistanera]] bidali zuten, eta han kolera azkar diagnostikatzeko sistemak eta kolerari aurre egiteko sendagaiak prestatu zituen, baita [[Sukar tifoide|sukar tifoidearen]] eta [[Difteria|difteriaren]] aurkakoak ere.<ref name=":3" />
[[Fitxategi:Penicillin_Past,_Present_and_Future-_the_Development_and_Production_of_Penicillin,_England,_1943_D16959.jpg|thumb|Laborategiko teknikari batek anpulu edo botiletan purifikatutako penizilina neurtzen du. Ondoren, liofilizatu egiten da, eta izotza hutsean lurruntzen da. Prozesu horren amaieran, hauts bat geratzen da: hori da penizilina baliotsua.]]
1942an, Iermolievak 24 urterekin berari buruz egindako esperimentu baten emaitzak argitaratu zituen, koleraren eragilea zen [[vibrio cholerae]] bakterioarekin soluzio estandar bat edanez infektatu baitzen, bere bizitza mehatxatuz baina azkenean salbatzea lortuz. Urte horretan bertan bencilpenicilina erabiltzen hasi ziren SESBen. Horri esker, penizilinaren tokiko bertsio bat sintetizatzea lortu zen, ''penicillium crustosum'' organismoan oinarritua (mendebaldeko bertsioan ez bezala, ''Penicillium chrysogenum'' delakoan oinarritzen baitzen), eta, horrela, ez zen hirugarren herrialdeetako antibiotikorik behar izan lehen aldiz. Haren azterketaren emaitzak funtsezkotzat jo ziren koleraren aurkako prebentzio-neurriak sartzeko Batasunak [[Ekialdeko Frontea Bigarren Mundu Gerran|Ekialdeko Frontean]] egindako operazio militarretan.
Urte berean, [[Stalingradeko Gudua|Stalingradeko guduan]], hirira bidali zuten, kolera gaixotasunari aurre egiteko, bai populazioan, bai [[Armada Gorria|Armada Gorrian]]. Han kolerako bakteriofagoak sortzeari ekin zioten, egunero berrogeita hamar mila pertsonari emanez. Iermolievak alemaniar tropen setioa jasan zuen bitartean.<ref name=":4">{{Erreferentzia|izena=El Siglo de|abizena=Torreón|izenburua=Tres mujeres ruso-soviéticas que cambiaron la ciencia|hizkuntza=es|data=2020-02-17|url=https://www.elsiglodetorreon.com.mx/noticia/2020/tres-mujeres-ruso-sovieticas-que-cambiaron-la-ciencia.html|aldizkaria=www.elsiglodetorreon.com.mx|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Halaber, [[Edateko ur|edateko uraren]] [[kloro]] bidezko tratamenduekin izan daitezkeen infekzioak minimizatzen saiatu ziren, beste neurri [[Higiene|higieniko]] batzuen artean.<ref name=":3" /> Alemaniako tropek kolera-agerraldi bat jasan zuten, baina ez zien askorik eragin armada sobietarrari eta setiatutako biztanleei.<ref>{{erreferentzia|abizena=Dabizheva, Alexandra; Voroshilova, Natalia; Prisada, Tatiana; Efimova, Marina|izenburua=«Bacteriophages the enemies of our enemies»|argitaletxea=Science First Hand 26 (1).|url=https://scfh.ru/files/iblock/a71/a71374e1f95de2ecd99174ce79556804.pdf}}</ref>
1943an, penizilina eskala handian ekoizten ari zen helburu militarretarako, batez ere, baina baita helburu zibiletarako ere, proportzio txikiagoan, bai [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]], bai [[Erresuma Batua|Erresuma Batuan]]. Urtebete geroago, Sobietar Batasunak iragarri zuen lehen aldiz penizilinaren bertsio lokala kopuru handitan ekoizten hasi zela.
Penizilinaren ikertzailea eta [[Oxfordeko Unibertsitatea|Oxfordeko Unibertsitateko]] irakaslea, [[Howard Florey]], SESBera iritsi zen. Floreyk bere laginak eraman zituen Moskura sobietarren aurrerapenekin alderatzeko. Sobietar agintariek Iermolievaren penizilinaren bertsioak modu eraginkorragoan jokatzen zuela iragarri zuten, nahiz eta emaitzak ez zituen Floreyk onartu.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Dmitriy|abizena=Myelnikov|izenburua=An Alternative Cure: The Adoption and Survival of Bacteriophage Therapy in the USSR, 1922-1955|orrialdeak=385–411|data=2018-10-01|url=https://europepmc.org/article/MED/30312428|aldizkaria=Journal of the history of medicine and allied sciences|alea=4|zenbakia=73|issn=1468-4373|pmid=30312428|pmc=6203130|doi=10.1093/jhmas/jry024|sartze-data=2024-11-11}}</ref> 1945ean, [[Nobel Sariak|Nobel sariaren]] batzordeak [[Zerrenda:Medikuntzako Nobel Saria|fisiologiako edo medikuntzako saria]] eman zien Alexander Fleming, [[Ernst Chain|Ernst Boris Chain]] eta Howard Floreyri, «penizilinaren aurkikuntzagatik eta hainbat gaixotasun infekziosoetan duen eragin sendagarriagatik».<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1945|hizkuntza=en-US|url=https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1945/summary/|aldizkaria=NobelPrize.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
[[Fitxategi:Frolovo-Ermoleva-memorial-3.jpg|thumb|Plaka Frólovo hirian, bere izena daraman kale batean, testu honekin: «Zinaida Iermólieva eta T. I. Balezian mikrobiologoak izan ziren Sobietar Batasunean penizilina laginak lortu zituzten lehenak 1942an».]]
=== Geroko bizitza ===
1947an, Iermolieva SESBeko Osasun Publikoko Ministerioko Antibiotikoen Institutu sortu berriaren zuzendari bihurtu zen. Laborategian ''streptomycinea'' laginak lortu zituen.
1952tik hil zen arte, Moskuko Graduondoko Institutu Mediko Zentraleko Mikrobiologia Departamentua zuzendu zuen (gaur egungo Graduondoko Hezkuntzako Errusiar Akademia Medikoa).
1948ko martxoaren 17an, ''[[Pravda]]'' egunkariak Iermolievaren lanetan oinarrituta "penizilina aurkikuntza errusiarra" zela iragarri zuen.<ref name=":1" />
1965ean, eskubide osoko kide gisa sartu zen SESBeko Medikuntza Zientzien Akademian.
1970ean, Errepublika Sozialistako Sobietar Errepublika Federaleko zientzialari ohoragarriaren saria jaso zuen.
Arratsaldeko hitzaldi zientifiko baten ondoren, 1974ko abenduaren 2ko gauean hil zen. Moskun lurperatu zuten, Kuzminski hilerrian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Антонина|abizena=Полежаева|izenburua=Ханум Пенициллин. Как создавался первый советский антибиотик|hizkuntza=ru|data=2017-03-11|url=https://aif.ru/society/history/hanum_penicillin_kak_sozdavalsya_pervyy_sovetskiy_antibiotik|aldizkaria=AiF|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Lanak ==
500 lan zientifiko baino gehiago eta 6 monografia idatzi ditu. Besteak beste, ''Kolera'' liburua idatzi zuen 1942an; ''Penicilina'', 1956an; ''Estreptomicina,'' 1956an; ''Antibiotikoak, polisakarido bakterianoak eta interferoia'', 1968an.<ref name=":0" />
Mikrobiologian espezializatutako «''Antibiotiki''» aldizkari sobietarraren sortzailea eta erredaktore burua izan zen (errusieraz: Антибиотики, hau da, antibiotikoak).
== Sariak eta aintzatespenak ==
* ''Stalin Prize'' (1943).<ref name=":4" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zinaida ErmolEva|hizkuntza=en|url=https://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Zinaida+ErmolEva|aldizkaria=TheFreeDictionary.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* ''Leninen Ordena.'' (bi aldiz).
* ''Lanaren Bandera Gorriaren Ordena''.
* Lev Zílberrek, bere lehen senarra izan zen birologo sobietarrak, «Entzefalitis epidemikoa» obra eskaini zion 1945ean.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Kisselev, Lev; Abelev, Gary; Kisseljov, Feodor|izenburua=«Lev Zilber, the personality and the scientist»|argitaletxea=Academic Press, ed. Advances in Cancer Research (en inglés) 59. Academic Press. p. 37.|hizkuntza=en|data=1992-09-18|url=https://books.google.es/books?id=XPT38T-Dr5MC&lpg=PA37&dq=Ermolieva%20Zinaida%20Vissarionovna&hl=es&pg=PA37#v=onepage&q&f=false|isbn=978-0-08-056241-4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Veniamín Kaverin Iermólievaren karrera zientifikoan oinarritu zen Tatiana Vlasenkovaren pertsonaia sortzeko bere trilogian, «Liburu irekia» izenekoan —errusieraz: Открытая книга —, 1948tik 1956ra bitartean argitaratu zen [[intelligentsia]] sobietarrari buruzko lana. 1973an, liburua zinemara egokitu zuten, film moduan, eta, ondoren, [[telesail]] baten formatura, 1977an.<ref>{{Erreferentzia|izena=Vladimir|abizena=Fetin|izenburua=Otkrytaya kniga|argitaletxea=Lenfilm Studio|data=1974-09-16|url=https://www.imdb.com/title/tt0170345/|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Zinaida fikziozko Anna Valerievna Dyachenkoren oinarri ere izan zen. Anna Valerievna Dyachenko “Katu beltzak” —Errusieraz, Чёрные кошки”— telesail errusiarreko pertsonaia bat da, 2013an ekoitzia eta [[Rostov Don]]-en girotua Bigarren Mundu Gerraren ostean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Чёрные кошки (2013)|data=2021-11-18|url=https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/ros/104901/annot/|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Alexander Lipovskyren «Misterioaren ertzean» obrako pertsonaia nagusia bere bizitzan oinarrituta dago.<ref>{{erreferentzia|abizena=Fedorov, Evgeny|izenburua=«"¡Ni una sola pierna cortada!" La proeza de Zinaida Yermolyeva»|argitaletxea=Военное обозрение.|url=https://es.topwar.ru/158482-ni-odnoj-otrezannoj-nogi-podvig-zinaidy-ermolevoj.html}}</ref>
* 2018ko urriaren 24an, [[Google|Googlek]] [[doodle]] batekin omendu zuen, bere ekarpen zientifikoaren omenaldi gisa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Celebrating Zinaida Ermolyeva Doodle - Google Doodles|hizkuntza=en|url=https://doodles.google/doodle/celebrating-zinaida-ermolyeva/|aldizkaria=doodles.google|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
== Bibliografia ==
* Sklyarova; Jarlamov; Kiseleva (2014ko apirilaren 21a). Деонтология жизни [Bizitzaren deontología] (errusieraz). <nowiki>ISBN 978-5-98615-073-4</nowiki>.
{{Bizialdia|1898ko|1974ko|Iermólieva, Zinaída}}
[[Kategoria:Moskun hildakoak]]
[[Kategoria:Leninen Ordena]]
[[Kategoria:Don ibaiko kosakoak]]
[[Kategoria:1974ko heriotzak]]
[[Kategoria:1898ko jaiotzak]]
[[Kategoria:Emakume biologoak]]
[[Kategoria:Mikrobiologoak]]
[[Kategoria:Emakume ikertzaileak]]
[[Kategoria:Emakume medikuak]]
[[Kategoria:Emakume zientzialariak]]
m43rv34nkjaujiwflmh05le3940sm35
9967718
9967715
2024-11-13T13:44:30Z
Lurdeswiki
108042
9967718
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}{{Lanean|Lurdeswiki}}
'''Zinaida Vissariónovna Iermólieva''' (errusieraz, '''Зинаи́да Виссарио́новна Ермо́льева,''' Frolovo''',''' [[1898|1898ko]] [[Urriaren 15|urriaren 15a]] - [[Mosku]], [[1974|1974ko]] [[Abenduaren 2|abenduaren 2a]]) [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasuneko]] [[Mikrobiologia|mikrobiologian]] eta [[Epidemiologia|epidemiologian]] espezializatutako [[mediku]] bat izan zen, SESBeko Medikuntza Zientzien Akademiako kidea.<ref>{{Erreferentzia|izena=S.|abizena=Navashin|izenburua=Obituary|orrialdeak=399–399|hizkuntza=en|data=1975|url=https://www.jstage.jst.go.jp/article/antibiotics1968/28/5/28_5_399/_article|aldizkaria=The Journal of Antibiotics|alea=5|zenbakia=28|issn=0021-8820|doi=10.7164/antibiotics.28.399|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Bere lanek milaka bizitza salbatzen lagundu zuten, [[Kolera|koleraren]] ikerketengatik eta [[Bigarren Mundu Gerra|Bigarren Mundu Gerran]] ekoizpen propioko [[Antibiotiko|antibiotikoak]] eskaintzeagatik, besteak beste. Horregatik deitzen zaio «antibiotiko sobietarren ama», eta horregatik jaso zuen «Madame Penizilina» ezizena.<ref>{{Erreferentzia|izena=Харламов Евгений|abizena=Васильевич|izenburua=Деонтология жизни|argitaletxea=Scientific magazine "Kontsep|hizkuntza=ru|abizena2=Константиновна|abizena3=Фёдоровна|izena2=Склярова Елена|izena3=Киселёва Ольга|data=2014-04-21|url=https://books.google.es/books?id=RI0iBQAAQBAJ&pg=PA207&dq=%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B0+%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%BE%CC%81%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B0&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwiPw_SXtIHmAhUDxIUKHZ78A6AQ6AEIQTAC#v=onepage&q&f=false|isbn=978-5-98615-073-4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1942an, [[Penizilina|penizilinatik]] eratorritako eta krustozin edo ''penicillium crustosum'' bezala ezagutzen den lehen antibiotiko sobietarra isolatu eta garatu zuen taldearen buru zen. Kopuru handitan ekoiztea lortu zuen, Aberri Gerra Handian banatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kaspruk|abizena=L|izenburua=To the Zinaida Ermolieva anniversary|orrialdeak=58–62|abizena2=D|abizena3=G|izena2=Snasapova|izena3=Zhakupova|data=2018-03-14|url=https://zenodo.org/records/1197872|aldizkaria=Bulletin of Science and Practice|alea=3|zenbakia=4|doi=10.5281/zenodo.1197872|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Marta Macho|abizena=Stadler|izenburua=Zinaida Yermolyeva, microbióloga|hizkuntza=es|data=2018-10-24|url=https://mujeresconciencia.com/2018/10/24/zinaida-ermolyeva-microbiologa/|aldizkaria=Mujeres con ciencia|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Era berean, hainbat neurri sistematizatzen lagundu zuen infekzioak murrizteko eta [[Estreptomizina|estreptomizinaren]], [[Tetraziklina|tetraziklinaren]], [[Kloranfenikol|kloranfenikolaren]] edo ekmolinaren ([[Gaizkata|gaizkatatik]] sortutako lehen animalia-antibiotikoa) etxeko beste antibiotiko batzuk sortzeko.
Bere ospea inspirazio iturri izan zen gainera, Sobietar Batasunaren arrakasten [[propaganda]] bezala eta beste emakume batzuk ikerketa zientifikora erakartzeko. [[Leninen Ordena|Leninen bi Ordenarekin]] kondekoratua izan zen, [[Lanaren Bandera Gorriaren Ordena|Lanaren Bandera Gorriaren Ordenarekin]], edo [[Munduko Osasun Erakundea|Munduko Osasun Erakundeko]] ordezkari sobietar izendapenarekin, bere bizitzako beste aintzatespen batzuen artean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ermoleva, Zinaida (1898–1974) {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/ermoleva-zinaida-1898-1974|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Biografia ==
=== Lehen urteak ===
Zinaída Frólovo hirian jaio zen, une horretan Errusiar Inperioko Dohainaren Armadaren probintzian (gaur egungo Don Voiskoko oblast). Zinaídaren aita Vissarion Vassilievitx Iermoliev zen, [[kosako]] militar aberatsa, eta haren ama, Aleksandra Gavrílovna, alabarekin bizi izan zen gero, 92 urte zituela hil zen arte. Ahizpa bat ere bazuen, hiru urte zaharragoa, Ielena izenekoa. Mariinski gymnasiumean ikasi zuen bere ahizparekin Novocherkasken, eta 1915ean urrezko dominarekin graduatu zen nota bikainengatik, Doneko Unibertsitateko (egungo Hegoaldeko Unibertsitate Federala) medikuntza fakultatean sartuz. Esaten denez, [[Piotr Ilitx Txaikovski|Txaikovski]] konpositorearen heriotzak eragin omen zion bere hautaketari, [[Mosku|Moskuko]] jatetxe garesti batean bazkaltzen ari zela, koleraz kutsatu baitzen halabeharrez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ksenia|abizena=Zubacheva|izenburua=5 outstanding female scientists in Russian history|hizkuntza=en-US|data=2019-05-29|url=https://www.rbth.com/history/330424-female-scientists|aldizkaria=Russia Beyond|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|izenburua=Las mujeres científicas que cambiaron el devenir de la guerra|hizkuntza=es|data=2024-05-13|url=https://www.muyinteresante.com/historia/64765.html|aldizkaria=Muy Interesante|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Unibertsitateko ikasketen bigarren urtean, mikrobiologian espezializatzea aukeratu zuen, eta klaseetara joan zen, besteak beste, Vladimir Barik irakasleekin eta Pavel Zdrodovski mikrobiologoarekin, [[Malaria|malariaren]] aurkako borrokan aritzen zenarekin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Здродовский Павел Феликсович- иммунолог и микробиолог {{!}} Баку {{!}} Энциклопедия {{!}} "Неизвестные бакинцы»|argitaletxea=www.baku.ru.|url=https://bugtraq.ru/lj/|aldizkaria=bugtraq.ru|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Urte horietan, unibertsitatea herrialdeko garrantzitsuenetako bat zen. Barik buru zuela, mikrobioen [[biokimika]] aztertzen eta saiakuntzak egiten hasi zen, baina ondorengo urteetan Moskura joan zen bere ikerketetarako baliabide gehiago lortzera. Historian lehen aldiz, laborategi horietan isolatu zuen Iermolievak [[Beherako|beherakoa]] zuen paziente baten hesteetako koleraren antzeko [[bakterio]] bat, eta bakterioen nomenklaturan sartu zen, ''V. Phosphorescens S.'' izenarekin.
1921ean, [[Errusiako Gerra Zibila|Errusiako gerra zibila]] amaitu eta gutxira, Iermólieva medikuntzan graduatu zen.<ref name=":3" />
=== Penizilina sobietarraren garapena ===
1925ean, 27 urterekin, Iermolieva SESBeko Zientzia Akademiako mikrobio-biokimikako saileko buru izendatu zuten. Han, [[Bakteriofago|bakteriofagoak]] eta [[Antimikrobiano|mikrobioen aurkako agente]] naturalak ikertzen hasi zen, [[lisozima]] bereziki.<ref name=":2" />
[[Fitxategi:Penicillium_notatum.jpg|thumb|''Penicillium chrysogenum'']]
[[Alexander Fleming|Alexander Flemingek]] jada jakin zuen ''[[Penicillium]]'' familiako [[lizun]] baten osagai sendagarria sintetiza zitekeela -penizilina sortzeagatik ezagunak-, eta 1928an [[antibiotiko]] garrantzitsua izan zitekeela gaixotasun askorentzat. Baina ez zuen lortu bere aurkikuntza masiboki eskuragarria izatea; izan ere, onddoaren laborantza oso ezegonkorra zen bere formarik kontzentratuenean, eta anduiaren labore kantitate handiak behar ziren penizilina gutxi sortzeko.
Arazo horri ekin zion, besteak beste, Iermolievak. Gerra Patriotiko Handian penizilina ekoizten zuen [[andui]] desberdin bat isolatu zuen, krustozina (''penicillium crustosum''). Tratamendu hori probatzeko, [[Abkhazia|Abkhaziako Errepublika Autonomora]] bidaiatu zuen zientzialari ugarietako bat izan zen, [[Sokhumi|Sujumiko]] Abkhaziako Zientzia Akademiako Patologia Esperimentaleko eta Terapiako Institutua bisitatzera. Horrela, Iermolievak garatutako lehen penizilina sobietarraren efektuak primateetan frogatu ziren, gizakietan erabiltzen hasi aurretik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Joaquim M.|abizena=Pujals|izenburua=La escuela de los monos cosmonautas soviéticos apunta a Marte|hizkuntza=es|data=2015-08-21|url=https://elpais.com/elpais/2015/07/30/ciencia/1438279470_173820.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1928an, nolabaiteko errekonozimendua lortu zuen atzerrian, atzerriko argitalpenetan parte hartu zuen eta beste herrialde batzuetako hitzaldi batzuetara gonbidatu zuten. Berlinen egindako hitzaldi batean, bere lehen senarra izango zen Lev Zílber ezagutu zuen, [[birologia]] eta [[Onkologia|onkologiako]] ikertzaile garrantzitsua, [[Akain|akainak]] [[Entzefalitis|entzefalitisaren]] [[Birus|birusa]] hedatzeko modu nagusia zirela ikusi zuena.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Kissilev, Lev|izenburua=«Chapter 1. Half a Century Later and, Still, I'm Not Disenchanted with Science»|argitaletxea=Skulachev, V. P. y Semenza, G., ed. Stories of Success: Personal Recollections XI. Comprehensive biochemistry|hizkuntza=en|data=2008-10-07|url=https://books.google.es/books?id=qn3NCgAAQBAJ&pg=PA4&dq=Yermolyeva&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwiAuJ3q6JfmAhXC8OAKHTevBqcQ6AEIQjAD#v=onepage&q=Yermolyeva&f=false|isbn=978-0-08-093261-3|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Bi urte geroago, ordea, dibortziatzen amaitu zuten, baina harremana izaten jarraitu zuten, batez ere maila zientifikoan.
[[Fitxategi:2014_Suchum,_Małpiarnia_(03).jpg|thumb|Abkhaziako Zientzia Akademiako Patologia Esperimental eta Terapiako Institutu ohia [[Sokhumi|Sokhumin]] ([[Abkhazia]]).]]
1931. urtean lisozima entziman oinarritutako sendagai terapeutiko bat ikertu eta praktikan jarri zuen.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Ермольева Зинаида Виссарионовна {{!}} это... Что такое Ермольева Зинаида Виссарионовна?|hizkuntza=ru|url=https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/86759/%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B0|aldizkaria=Словари и энциклопедии на Академике|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1937an, [[NKVD]] polizia politikoak Zílber atxilotu zuen, [[Azerbaijan|Azerbaijanen]] gaixotasun infekzioso baten agerraldiarekin erantzukizuna izatea egotzita, nahiz eta laster askatu zuten Moskuko agintariek. Handik gutxira, ordea, berriro atxilotu zuten [[Japoniar Inperioa|Japoniako Inperioko]] [[Espioitza|espioia]] izateagatik eta entzefalitisa handik ekartzeagatik, baina 1940an berriro askatu zuten. Urte horretan bertan, hirugarren aldiz, polizia politikoak berriro atxilotu zuen 58. artikuluaren bidez («Traidorea ama aberriari»), auzolandegi batean sartzeko. 1944ko martxora arte ez zuten aske utzi eta birgaitu. Hala ere, preso egon zen urteetan, Iermolievak ez zuen bertan behera utzi, eta babesa eman zion, beste zientzialari kide batzuei eta agintariei gutunak idatziz, askatzeko. Gobernuak bere askapena onartu zuenean, Zílberrek berehala lortu zuen agintari sobietarren onarpena sari eta errekonozimendu ezberdinekin.
Zinaída berriro ezkondu zen Aleksey Zajarov mikrobiologoarekin, SESBeko osasun-ikuskatzaile burua eta Gaixotasun Infekziosoen Institutuko epidemiologia-saileko buruarekin. Hala ere, 1938an atxilotu zuten hau ere, eta bi urte geroago ospitaleratutako kartzela batean hil zen. 1939an, Zinaida [[Afganistan|Afganistanera]] bidali zuten, eta han kolera azkar diagnostikatzeko sistemak eta kolerari aurre egiteko sendagaiak prestatu zituen, baita [[Sukar tifoide|sukar tifoidearen]] eta [[Difteria|difteriaren]] aurkakoak ere.<ref name=":3" />
[[Fitxategi:Penicillin_Past,_Present_and_Future-_the_Development_and_Production_of_Penicillin,_England,_1943_D16959.jpg|thumb|Laborategiko teknikari batek anpulu edo botiletan purifikatutako penizilina neurtzen du. Ondoren, liofilizatu egiten da, eta izotza hutsean lurruntzen da. Prozesu horren amaieran, hauts bat geratzen da: hori da penizilina baliotsua.]]
1942an, Iermolievak 24 urterekin berari buruz egindako esperimentu baten emaitzak argitaratu zituen, koleraren eragilea zen [[vibrio cholerae]] bakterioarekin soluzio estandar bat edanez infektatu baitzen, bere bizitza mehatxatuz baina azkenean salbatzea lortuz. Urte horretan bertan bencilpenicilina erabiltzen hasi ziren SESBen. Horri esker, penizilinaren tokiko bertsio bat sintetizatzea lortu zen, ''penicillium crustosum'' organismoan oinarritua (mendebaldeko bertsioan ez bezala, ''Penicillium chrysogenum'' delakoan oinarritzen baitzen), eta, horrela, ez zen hirugarren herrialdeetako antibiotikorik behar izan lehen aldiz. Haren azterketaren emaitzak funtsezkotzat jo ziren koleraren aurkako prebentzio-neurriak sartzeko Batasunak [[Ekialdeko Frontea Bigarren Mundu Gerran|Ekialdeko Frontean]] egindako operazio militarretan.
Urte berean, [[Stalingradeko Gudua|Stalingradeko guduan]], hirira bidali zuten, kolera gaixotasunari aurre egiteko, bai populazioan, bai [[Armada Gorria|Armada Gorrian]]. Han kolerako bakteriofagoak sortzeari ekin zioten, egunero berrogeita hamar mila pertsonari emanez. Iermolievak alemaniar tropen setioa jasan zuen bitartean.<ref name=":4">{{Erreferentzia|izena=El Siglo de|abizena=Torreón|izenburua=Tres mujeres ruso-soviéticas que cambiaron la ciencia|hizkuntza=es|data=2020-02-17|url=https://www.elsiglodetorreon.com.mx/noticia/2020/tres-mujeres-ruso-sovieticas-que-cambiaron-la-ciencia.html|aldizkaria=www.elsiglodetorreon.com.mx|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Halaber, [[Edateko ur|edateko uraren]] [[kloro]] bidezko tratamenduekin izan daitezkeen infekzioak minimizatzen saiatu ziren, beste neurri [[Higiene|higieniko]] batzuen artean.<ref name=":3" /> Alemaniako tropek kolera-agerraldi bat jasan zuten, baina ez zien askorik eragin armada sobietarrari eta setiatutako biztanleei.<ref>{{erreferentzia|abizena=Dabizheva, Alexandra; Voroshilova, Natalia; Prisada, Tatiana; Efimova, Marina|izenburua=«Bacteriophages the enemies of our enemies»|argitaletxea=Science First Hand 26 (1).|url=https://scfh.ru/files/iblock/a71/a71374e1f95de2ecd99174ce79556804.pdf}}</ref>
1943an, penizilina eskala handian ekoizten ari zen helburu militarretarako, batez ere, baina baita helburu zibiletarako ere, proportzio txikiagoan, bai [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]], bai [[Erresuma Batua|Erresuma Batuan]]. Urtebete geroago, Sobietar Batasunak iragarri zuen lehen aldiz penizilinaren bertsio lokala kopuru handitan ekoizten hasi zela.
Penizilinaren ikertzailea eta [[Oxfordeko Unibertsitatea|Oxfordeko Unibertsitateko]] irakaslea, [[Howard Florey]], SESBera iritsi zen. Floreyk bere laginak eraman zituen Moskura sobietarren aurrerapenekin alderatzeko. Sobietar agintariek Iermolievaren penizilinaren bertsioak modu eraginkorragoan jokatzen zuela iragarri zuten, nahiz eta emaitzak ez zituen Floreyk onartu.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Dmitriy|abizena=Myelnikov|izenburua=An Alternative Cure: The Adoption and Survival of Bacteriophage Therapy in the USSR, 1922-1955|orrialdeak=385–411|data=2018-10-01|url=https://europepmc.org/article/MED/30312428|aldizkaria=Journal of the history of medicine and allied sciences|alea=4|zenbakia=73|issn=1468-4373|pmid=30312428|pmc=6203130|doi=10.1093/jhmas/jry024|sartze-data=2024-11-11}}</ref> 1945ean, [[Nobel Sariak|Nobel sariaren]] batzordeak [[Zerrenda:Medikuntzako Nobel Saria|fisiologiako edo medikuntzako saria]] eman zien Alexander Fleming, [[Ernst Chain|Ernst Boris Chain]] eta Howard Floreyri, «penizilinaren aurkikuntzagatik eta hainbat gaixotasun infekziosoetan duen eragin sendagarriagatik».<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1945|hizkuntza=en-US|url=https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1945/summary/|aldizkaria=NobelPrize.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
[[Fitxategi:Frolovo-Ermoleva-memorial-3.jpg|thumb|Plaka Frólovo hirian, bere izena daraman kale batean, testu honekin: «Zinaida Iermólieva eta T. I. Balezian mikrobiologoak izan ziren Sobietar Batasunean penizilina laginak lortu zituzten lehenak 1942an».]]
=== Geroko bizitza ===
1947an, Iermolieva SESBeko Osasun Publikoko Ministerioko Antibiotikoen Institutu sortu berriaren zuzendari bihurtu zen. Laborategian ''streptomycinea'' laginak lortu zituen.
1952tik hil zen arte, Moskuko Graduondoko Institutu Mediko Zentraleko Mikrobiologia Departamentua zuzendu zuen (gaur egungo Graduondoko Hezkuntzako Errusiar Akademia Medikoa).
1948ko martxoaren 17an, ''[[Pravda]]'' egunkariak Iermolievaren lanetan oinarrituta "penizilina aurkikuntza errusiarra" zela iragarri zuen.<ref name=":1" />
1965ean, eskubide osoko kide gisa sartu zen SESBeko Medikuntza Zientzien Akademian.
1970ean, Errepublika Sozialistako Sobietar Errepublika Federaleko zientzialari ohoragarriaren saria jaso zuen.
Arratsaldeko hitzaldi zientifiko baten ondoren, 1974ko abenduaren 2ko gauean hil zen. Moskun lurperatu zuten, Kuzminski hilerrian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Антонина|abizena=Полежаева|izenburua=Ханум Пенициллин. Как создавался первый советский антибиотик|hizkuntza=ru|data=2017-03-11|url=https://aif.ru/society/history/hanum_penicillin_kak_sozdavalsya_pervyy_sovetskiy_antibiotik|aldizkaria=AiF|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Lanak ==
500 lan zientifiko baino gehiago eta 6 monografia idatzi ditu. Besteak beste, ''Kolera'' liburua idatzi zuen 1942an; ''Penicilina'', 1956an; ''Estreptomicina,'' 1956an; ''Antibiotikoak, polisakarido bakterianoak eta interferoia'', 1968an.<ref name=":0" />
Mikrobiologian espezializatutako «''Antibiotiki''» aldizkari sobietarraren sortzailea eta erredaktore burua izan zen (errusieraz: Антибиотики, hau da, antibiotikoak).
== Sariak eta aintzatespenak ==
* ''Stalin Prize'' (1943).<ref name=":4" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zinaida ErmolEva|hizkuntza=en|url=https://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Zinaida+ErmolEva|aldizkaria=TheFreeDictionary.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* ''Leninen Ordena.'' (bi aldiz).
* ''Lanaren Bandera Gorriaren Ordena''.
* Lev Zílberrek, bere lehen senarra izan zen birologo sobietarrak, «Entzefalitis epidemikoa» obra eskaini zion 1945ean.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Kisselev, Lev; Abelev, Gary; Kisseljov, Feodor|izenburua=«Lev Zilber, the personality and the scientist»|argitaletxea=Academic Press, ed. Advances in Cancer Research (en inglés) 59. Academic Press. p. 37.|hizkuntza=en|data=1992-09-18|url=https://books.google.es/books?id=XPT38T-Dr5MC&lpg=PA37&dq=Ermolieva%20Zinaida%20Vissarionovna&hl=es&pg=PA37#v=onepage&q&f=false|isbn=978-0-08-056241-4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Veniamín Kaverin Iermólievaren karrera zientifikoan oinarritu zen Tatiana Vlasenkovaren pertsonaia sortzeko bere trilogian, «Liburu irekia» izenekoan —errusieraz: Открытая книга —, 1948tik 1956ra bitartean argitaratu zen [[intelligentsia]] sobietarrari buruzko lana. 1973an, liburua zinemara egokitu zuten, film moduan, eta, ondoren, [[telesail]] baten formatura, 1977an.<ref>{{Erreferentzia|izena=Vladimir|abizena=Fetin|izenburua=Otkrytaya kniga|argitaletxea=Lenfilm Studio|data=1974-09-16|url=https://www.imdb.com/title/tt0170345/|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Zinaida fikziozko Anna Valerievna Dyachenkoren oinarri ere izan zen. Anna Valerievna Dyachenko “Katu beltzak” —Errusieraz, Чёрные кошки”— telesail errusiarreko pertsonaia bat da, 2013an ekoitzia eta [[Rostov Don]]-en girotua Bigarren Mundu Gerraren ostean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Чёрные кошки (2013)|data=2021-11-18|url=https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/ros/104901/annot/|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Alexander Lipovskyren «Misterioaren ertzean» obrako pertsonaia nagusia bere bizitzan oinarrituta dago.<ref>{{erreferentzia|abizena=Fedorov, Evgeny|izenburua=«"¡Ni una sola pierna cortada!" La proeza de Zinaida Yermolyeva»|argitaletxea=Военное обозрение.|url=https://es.topwar.ru/158482-ni-odnoj-otrezannoj-nogi-podvig-zinaidy-ermolevoj.html}}</ref>
* 2018ko urriaren 24an, [[Google|Googlek]] [[doodle]] batekin omendu zuen, bere ekarpen zientifikoaren omenaldi gisa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Celebrating Zinaida Ermolyeva Doodle - Google Doodles|hizkuntza=en|url=https://doodles.google/doodle/celebrating-zinaida-ermolyeva/|aldizkaria=doodles.google|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
== Bibliografia ==
* Sklyarova; Jarlamov; Kiseleva (2014ko apirilaren 21a). Деонтология жизни [Bizitzaren deontología] (errusieraz). <nowiki>ISBN 978-5-98615-073-4</nowiki>.
{{Bizialdia|1898ko|1974ko|Iermólieva, Zinaída}}
[[Kategoria:Moskun hildakoak]]
[[Kategoria:Leninen Ordena]]
[[Kategoria:Don ibaiko kosakoak]]
[[Kategoria:1974ko heriotzak]]
[[Kategoria:1898ko jaiotzak]]
[[Kategoria:Mikrobiologoak]]
[[Kategoria:Emakume ikertzaileak]]
[[Kategoria:Emakume medikuak]]
[[Kategoria:Emakume zientzialariak]]
t8mjzk8r7ci50d94v16r5t8j5d545qt
9967721
9967718
2024-11-13T13:47:20Z
Lurdeswiki
108042
9967721
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Zinaida Vissariónovna Iermólieva''' (errusieraz, '''Зинаи́да Виссарио́новна Ермо́льева,''' Frolovo''',''' [[1898|1898ko]] [[Urriaren 15|urriaren 15a]] - [[Mosku]], [[1974|1974ko]] [[Abenduaren 2|abenduaren 2a]]) [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobietar Batasuneko]] [[Mikrobiologia|mikrobiologian]] eta [[Epidemiologia|epidemiologian]] espezializatutako [[mediku]] bat izan zen, SESBeko Medikuntza Zientzien Akademiako kidea.<ref>{{Erreferentzia|izena=S.|abizena=Navashin|izenburua=Obituary|orrialdeak=399–399|hizkuntza=en|data=1975|url=https://www.jstage.jst.go.jp/article/antibiotics1968/28/5/28_5_399/_article|aldizkaria=The Journal of Antibiotics|alea=5|zenbakia=28|issn=0021-8820|doi=10.7164/antibiotics.28.399|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Bere lanek milaka bizitza salbatzen lagundu zuten, [[Kolera|koleraren]] ikerketengatik eta [[Bigarren Mundu Gerra|Bigarren Mundu Gerran]] ekoizpen propioko [[Antibiotiko|antibiotikoak]] eskaintzeagatik, besteak beste. Horregatik deitzen zaio «antibiotiko sobietarren ama», eta horregatik jaso zuen «Madame Penizilina» ezizena.<ref>{{Erreferentzia|izena=Харламов Евгений|abizena=Васильевич|izenburua=Деонтология жизни|argitaletxea=Scientific magazine "Kontsep|hizkuntza=ru|abizena2=Константиновна|abizena3=Фёдоровна|izena2=Склярова Елена|izena3=Киселёва Ольга|data=2014-04-21|url=https://books.google.es/books?id=RI0iBQAAQBAJ&pg=PA207&dq=%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B0+%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%BE%CC%81%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B0&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwiPw_SXtIHmAhUDxIUKHZ78A6AQ6AEIQTAC#v=onepage&q&f=false|isbn=978-5-98615-073-4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1942an, [[Penizilina|penizilinatik]] eratorritako eta krustozin edo ''penicillium crustosum'' bezala ezagutzen den lehen antibiotiko sobietarra isolatu eta garatu zuen taldearen buru zen. Kopuru handitan ekoiztea lortu zuen, Aberri Gerra Handian banatzeko.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kaspruk|abizena=L|izenburua=To the Zinaida Ermolieva anniversary|orrialdeak=58–62|abizena2=D|abizena3=G|izena2=Snasapova|izena3=Zhakupova|data=2018-03-14|url=https://zenodo.org/records/1197872|aldizkaria=Bulletin of Science and Practice|alea=3|zenbakia=4|doi=10.5281/zenodo.1197872|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=Marta Macho|abizena=Stadler|izenburua=Zinaida Yermolyeva, microbióloga|hizkuntza=es|data=2018-10-24|url=https://mujeresconciencia.com/2018/10/24/zinaida-ermolyeva-microbiologa/|aldizkaria=Mujeres con ciencia|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Era berean, hainbat neurri sistematizatzen lagundu zuen infekzioak murrizteko eta [[Estreptomizina|estreptomizinaren]], [[Tetraziklina|tetraziklinaren]], [[Kloranfenikol|kloranfenikolaren]] edo ekmolinaren ([[Gaizkata|gaizkatatik]] sortutako lehen animalia-antibiotikoa) etxeko beste antibiotiko batzuk sortzeko.
Bere ospea inspirazio iturri izan zen gainera, Sobietar Batasunaren arrakasten [[propaganda]] bezala eta beste emakume batzuk ikerketa zientifikora erakartzeko. [[Leninen Ordena|Leninen bi Ordenarekin]] kondekoratua izan zen, [[Lanaren Bandera Gorriaren Ordena|Lanaren Bandera Gorriaren Ordenarekin]], edo [[Munduko Osasun Erakundea|Munduko Osasun Erakundeko]] ordezkari sobietar izendapenarekin, bere bizitzako beste aintzatespen batzuen artean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ermoleva, Zinaida (1898–1974) {{!}} Encyclopedia.com|url=https://www.encyclopedia.com/women/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/ermoleva-zinaida-1898-1974|aldizkaria=www.encyclopedia.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Biografia ==
=== Lehen urteak ===
Zinaída Frólovo hirian jaio zen, une horretan Errusiar Inperioko Dohainaren Armadaren probintzian (gaur egungo Don Voiskoko oblast). Zinaídaren aita Vissarion Vassilievitx Iermoliev zen, [[kosako]] militar aberatsa, eta haren ama, Aleksandra Gavrílovna, alabarekin bizi izan zen gero, 92 urte zituela hil zen arte. Ahizpa bat ere bazuen, hiru urte zaharragoa, Ielena izenekoa. Mariinski gymnasiumean ikasi zuen bere ahizparekin Novocherkasken, eta 1915ean urrezko dominarekin graduatu zen nota bikainengatik, Doneko Unibertsitateko (egungo Hegoaldeko Unibertsitate Federala) medikuntza fakultatean sartuz. Esaten denez, [[Piotr Ilitx Txaikovski|Txaikovski]] konpositorearen heriotzak eragin omen zion bere hautaketari, [[Mosku|Moskuko]] jatetxe garesti batean bazkaltzen ari zela, koleraz kutsatu baitzen halabeharrez.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ksenia|abizena=Zubacheva|izenburua=5 outstanding female scientists in Russian history|hizkuntza=en-US|data=2019-05-29|url=https://www.rbth.com/history/330424-female-scientists|aldizkaria=Russia Beyond|sartze-data=2024-11-11}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|izenburua=Las mujeres científicas que cambiaron el devenir de la guerra|hizkuntza=es|data=2024-05-13|url=https://www.muyinteresante.com/historia/64765.html|aldizkaria=Muy Interesante|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Unibertsitateko ikasketen bigarren urtean, mikrobiologian espezializatzea aukeratu zuen, eta klaseetara joan zen, besteak beste, Vladimir Barik irakasleekin eta Pavel Zdrodovski mikrobiologoarekin, [[Malaria|malariaren]] aurkako borrokan aritzen zenarekin.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=«Здродовский Павел Феликсович- иммунолог и микробиолог {{!}} Баку {{!}} Энциклопедия {{!}} "Неизвестные бакинцы»|argitaletxea=www.baku.ru.|url=https://bugtraq.ru/lj/|aldizkaria=bugtraq.ru|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Urte horietan, unibertsitatea herrialdeko garrantzitsuenetako bat zen. Barik buru zuela, mikrobioen [[biokimika]] aztertzen eta saiakuntzak egiten hasi zen, baina ondorengo urteetan Moskura joan zen bere ikerketetarako baliabide gehiago lortzera. Historian lehen aldiz, laborategi horietan isolatu zuen Iermolievak [[Beherako|beherakoa]] zuen paziente baten hesteetako koleraren antzeko [[bakterio]] bat, eta bakterioen nomenklaturan sartu zen, ''V. Phosphorescens S.'' izenarekin.
1921ean, [[Errusiako Gerra Zibila|Errusiako gerra zibila]] amaitu eta gutxira, Iermólieva medikuntzan graduatu zen.<ref name=":3" />
=== Penizilina sobietarraren garapena ===
1925ean, 27 urterekin, Iermolieva SESBeko Zientzia Akademiako mikrobio-biokimikako saileko buru izendatu zuten. Han, [[Bakteriofago|bakteriofagoak]] eta [[Antimikrobiano|mikrobioen aurkako agente]] naturalak ikertzen hasi zen, [[lisozima]] bereziki.<ref name=":2" />
[[Fitxategi:Penicillium_notatum.jpg|thumb|''Penicillium chrysogenum'']]
[[Alexander Fleming|Alexander Flemingek]] jada jakin zuen ''[[Penicillium]]'' familiako [[lizun]] baten osagai sendagarria sintetiza zitekeela -penizilina sortzeagatik ezagunak-, eta 1928an [[antibiotiko]] garrantzitsua izan zitekeela gaixotasun askorentzat. Baina ez zuen lortu bere aurkikuntza masiboki eskuragarria izatea; izan ere, onddoaren laborantza oso ezegonkorra zen bere formarik kontzentratuenean, eta anduiaren labore kantitate handiak behar ziren penizilina gutxi sortzeko.
Arazo horri ekin zion, besteak beste, Iermolievak. Gerra Patriotiko Handian penizilina ekoizten zuen [[andui]] desberdin bat isolatu zuen, krustozina (''penicillium crustosum''). Tratamendu hori probatzeko, [[Abkhazia|Abkhaziako Errepublika Autonomora]] bidaiatu zuen zientzialari ugarietako bat izan zen, [[Sokhumi|Sujumiko]] Abkhaziako Zientzia Akademiako Patologia Esperimentaleko eta Terapiako Institutua bisitatzera. Horrela, Iermolievak garatutako lehen penizilina sobietarraren efektuak primateetan frogatu ziren, gizakietan erabiltzen hasi aurretik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Joaquim M.|abizena=Pujals|izenburua=La escuela de los monos cosmonautas soviéticos apunta a Marte|hizkuntza=es|data=2015-08-21|url=https://elpais.com/elpais/2015/07/30/ciencia/1438279470_173820.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1928an, nolabaiteko errekonozimendua lortu zuen atzerrian, atzerriko argitalpenetan parte hartu zuen eta beste herrialde batzuetako hitzaldi batzuetara gonbidatu zuten. Berlinen egindako hitzaldi batean, bere lehen senarra izango zen Lev Zílber ezagutu zuen, [[birologia]] eta [[Onkologia|onkologiako]] ikertzaile garrantzitsua, [[Akain|akainak]] [[Entzefalitis|entzefalitisaren]] [[Birus|birusa]] hedatzeko modu nagusia zirela ikusi zuena.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Kissilev, Lev|izenburua=«Chapter 1. Half a Century Later and, Still, I'm Not Disenchanted with Science»|argitaletxea=Skulachev, V. P. y Semenza, G., ed. Stories of Success: Personal Recollections XI. Comprehensive biochemistry|hizkuntza=en|data=2008-10-07|url=https://books.google.es/books?id=qn3NCgAAQBAJ&pg=PA4&dq=Yermolyeva&hl=es&sa=X&ved=0ahUKEwiAuJ3q6JfmAhXC8OAKHTevBqcQ6AEIQjAD#v=onepage&q=Yermolyeva&f=false|isbn=978-0-08-093261-3|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Bi urte geroago, ordea, dibortziatzen amaitu zuten, baina harremana izaten jarraitu zuten, batez ere maila zientifikoan.
[[Fitxategi:2014_Suchum,_Małpiarnia_(03).jpg|thumb|Abkhaziako Zientzia Akademiako Patologia Esperimental eta Terapiako Institutu ohia [[Sokhumi|Sokhumin]] ([[Abkhazia]]).]]
1931. urtean lisozima entziman oinarritutako sendagai terapeutiko bat ikertu eta praktikan jarri zuen.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Ермольева Зинаида Виссарионовна {{!}} это... Что такое Ермольева Зинаида Виссарионовна?|hizkuntza=ru|url=https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/86759/%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B0|aldizkaria=Словари и энциклопедии на Академике|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
1937an, [[NKVD]] polizia politikoak Zílber atxilotu zuen, [[Azerbaijan|Azerbaijanen]] gaixotasun infekzioso baten agerraldiarekin erantzukizuna izatea egotzita, nahiz eta laster askatu zuten Moskuko agintariek. Handik gutxira, ordea, berriro atxilotu zuten [[Japoniar Inperioa|Japoniako Inperioko]] [[Espioitza|espioia]] izateagatik eta entzefalitisa handik ekartzeagatik, baina 1940an berriro askatu zuten. Urte horretan bertan, hirugarren aldiz, polizia politikoak berriro atxilotu zuen 58. artikuluaren bidez («Traidorea ama aberriari»), auzolandegi batean sartzeko. 1944ko martxora arte ez zuten aske utzi eta birgaitu. Hala ere, preso egon zen urteetan, Iermolievak ez zuen bertan behera utzi, eta babesa eman zion, beste zientzialari kide batzuei eta agintariei gutunak idatziz, askatzeko. Gobernuak bere askapena onartu zuenean, Zílberrek berehala lortu zuen agintari sobietarren onarpena sari eta errekonozimendu ezberdinekin.
Zinaída berriro ezkondu zen Aleksey Zajarov mikrobiologoarekin, SESBeko osasun-ikuskatzaile burua eta Gaixotasun Infekziosoen Institutuko epidemiologia-saileko buruarekin. Hala ere, 1938an atxilotu zuten hau ere, eta bi urte geroago ospitaleratutako kartzela batean hil zen. 1939an, Zinaida [[Afganistan|Afganistanera]] bidali zuten, eta han kolera azkar diagnostikatzeko sistemak eta kolerari aurre egiteko sendagaiak prestatu zituen, baita [[Sukar tifoide|sukar tifoidearen]] eta [[Difteria|difteriaren]] aurkakoak ere.<ref name=":3" />
[[Fitxategi:Penicillin_Past,_Present_and_Future-_the_Development_and_Production_of_Penicillin,_England,_1943_D16959.jpg|thumb|Laborategiko teknikari batek anpulu edo botiletan purifikatutako penizilina neurtzen du. Ondoren, liofilizatu egiten da, eta izotza hutsean lurruntzen da. Prozesu horren amaieran, hauts bat geratzen da: hori da penizilina baliotsua.]]
1942an, Iermolievak 24 urterekin berari buruz egindako esperimentu baten emaitzak argitaratu zituen, koleraren eragilea zen [[vibrio cholerae]] bakterioarekin soluzio estandar bat edanez infektatu baitzen, bere bizitza mehatxatuz baina azkenean salbatzea lortuz. Urte horretan bertan bencilpenicilina erabiltzen hasi ziren SESBen. Horri esker, penizilinaren tokiko bertsio bat sintetizatzea lortu zen, ''penicillium crustosum'' organismoan oinarritua (mendebaldeko bertsioan ez bezala, ''Penicillium chrysogenum'' delakoan oinarritzen baitzen), eta, horrela, ez zen hirugarren herrialdeetako antibiotikorik behar izan lehen aldiz. Haren azterketaren emaitzak funtsezkotzat jo ziren koleraren aurkako prebentzio-neurriak sartzeko Batasunak [[Ekialdeko Frontea Bigarren Mundu Gerran|Ekialdeko Frontean]] egindako operazio militarretan.
Urte berean, [[Stalingradeko Gudua|Stalingradeko guduan]], hirira bidali zuten, kolera gaixotasunari aurre egiteko, bai populazioan, bai [[Armada Gorria|Armada Gorrian]]. Han kolerako bakteriofagoak sortzeari ekin zioten, egunero berrogeita hamar mila pertsonari emanez. Iermolievak alemaniar tropen setioa jasan zuen bitartean.<ref name=":4">{{Erreferentzia|izena=El Siglo de|abizena=Torreón|izenburua=Tres mujeres ruso-soviéticas que cambiaron la ciencia|hizkuntza=es|data=2020-02-17|url=https://www.elsiglodetorreon.com.mx/noticia/2020/tres-mujeres-ruso-sovieticas-que-cambiaron-la-ciencia.html|aldizkaria=www.elsiglodetorreon.com.mx|sartze-data=2024-11-11}}</ref> Halaber, [[Edateko ur|edateko uraren]] [[kloro]] bidezko tratamenduekin izan daitezkeen infekzioak minimizatzen saiatu ziren, beste neurri [[Higiene|higieniko]] batzuen artean.<ref name=":3" /> Alemaniako tropek kolera-agerraldi bat jasan zuten, baina ez zien askorik eragin armada sobietarrari eta setiatutako biztanleei.<ref>{{erreferentzia|abizena=Dabizheva, Alexandra; Voroshilova, Natalia; Prisada, Tatiana; Efimova, Marina|izenburua=«Bacteriophages the enemies of our enemies»|argitaletxea=Science First Hand 26 (1).|url=https://scfh.ru/files/iblock/a71/a71374e1f95de2ecd99174ce79556804.pdf}}</ref>
1943an, penizilina eskala handian ekoizten ari zen helburu militarretarako, batez ere, baina baita helburu zibiletarako ere, proportzio txikiagoan, bai [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]], bai [[Erresuma Batua|Erresuma Batuan]]. Urtebete geroago, Sobietar Batasunak iragarri zuen lehen aldiz penizilinaren bertsio lokala kopuru handitan ekoizten hasi zela.
Penizilinaren ikertzailea eta [[Oxfordeko Unibertsitatea|Oxfordeko Unibertsitateko]] irakaslea, [[Howard Florey]], SESBera iritsi zen. Floreyk bere laginak eraman zituen Moskura sobietarren aurrerapenekin alderatzeko. Sobietar agintariek Iermolievaren penizilinaren bertsioak modu eraginkorragoan jokatzen zuela iragarri zuten, nahiz eta emaitzak ez zituen Floreyk onartu.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izena=Dmitriy|abizena=Myelnikov|izenburua=An Alternative Cure: The Adoption and Survival of Bacteriophage Therapy in the USSR, 1922-1955|orrialdeak=385–411|data=2018-10-01|url=https://europepmc.org/article/MED/30312428|aldizkaria=Journal of the history of medicine and allied sciences|alea=4|zenbakia=73|issn=1468-4373|pmid=30312428|pmc=6203130|doi=10.1093/jhmas/jry024|sartze-data=2024-11-11}}</ref> 1945ean, [[Nobel Sariak|Nobel sariaren]] batzordeak [[Zerrenda:Medikuntzako Nobel Saria|fisiologiako edo medikuntzako saria]] eman zien Alexander Fleming, [[Ernst Chain|Ernst Boris Chain]] eta Howard Floreyri, «penizilinaren aurkikuntzagatik eta hainbat gaixotasun infekziosoetan duen eragin sendagarriagatik».<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1945|hizkuntza=en-US|url=https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/1945/summary/|aldizkaria=NobelPrize.org|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
[[Fitxategi:Frolovo-Ermoleva-memorial-3.jpg|thumb|Plaka Frólovo hirian, bere izena daraman kale batean, testu honekin: «Zinaida Iermólieva eta T. I. Balezian mikrobiologoak izan ziren Sobietar Batasunean penizilina laginak lortu zituzten lehenak 1942an».]]
=== Geroko bizitza ===
1947an, Iermolieva SESBeko Osasun Publikoko Ministerioko Antibiotikoen Institutu sortu berriaren zuzendari bihurtu zen. Laborategian ''streptomycinea'' laginak lortu zituen.
1952tik hil zen arte, Moskuko Graduondoko Institutu Mediko Zentraleko Mikrobiologia Departamentua zuzendu zuen (gaur egungo Graduondoko Hezkuntzako Errusiar Akademia Medikoa).
1948ko martxoaren 17an, ''[[Pravda]]'' egunkariak Iermolievaren lanetan oinarrituta "penizilina aurkikuntza errusiarra" zela iragarri zuen.<ref name=":1" />
1965ean, eskubide osoko kide gisa sartu zen SESBeko Medikuntza Zientzien Akademian.
1970ean, Errepublika Sozialistako Sobietar Errepublika Federaleko zientzialari ohoragarriaren saria jaso zuen.
Arratsaldeko hitzaldi zientifiko baten ondoren, 1974ko abenduaren 2ko gauean hil zen. Moskun lurperatu zuten, Kuzminski hilerrian.<ref>{{Erreferentzia|izena=Антонина|abizena=Полежаева|izenburua=Ханум Пенициллин. Как создавался первый советский антибиотик|hizkuntza=ru|data=2017-03-11|url=https://aif.ru/society/history/hanum_penicillin_kak_sozdavalsya_pervyy_sovetskiy_antibiotik|aldizkaria=AiF|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Lanak ==
500 lan zientifiko baino gehiago eta 6 monografia idatzi ditu. Besteak beste, ''Kolera'' liburua idatzi zuen 1942an; ''Penicilina'', 1956an; ''Estreptomicina,'' 1956an; ''Antibiotikoak, polisakarido bakterianoak eta interferoia'', 1968an.<ref name=":0" />
Mikrobiologian espezializatutako «''Antibiotiki''» aldizkari sobietarraren sortzailea eta erredaktore burua izan zen (errusieraz: Антибиотики, hau da, antibiotikoak).
== Sariak eta aintzatespenak ==
* ''Stalin Prize'' (1943).<ref name=":4" /><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zinaida ErmolEva|hizkuntza=en|url=https://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Zinaida+ErmolEva|aldizkaria=TheFreeDictionary.com|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* ''Leninen Ordena.'' (bi aldiz).
* ''Lanaren Bandera Gorriaren Ordena''.
* Lev Zílberrek, bere lehen senarra izan zen birologo sobietarrak, «Entzefalitis epidemikoa» obra eskaini zion 1945ean.<ref>{{Erreferentzia|abizena=Kisselev, Lev; Abelev, Gary; Kisseljov, Feodor|izenburua=«Lev Zilber, the personality and the scientist»|argitaletxea=Academic Press, ed. Advances in Cancer Research (en inglés) 59. Academic Press. p. 37.|hizkuntza=en|data=1992-09-18|url=https://books.google.es/books?id=XPT38T-Dr5MC&lpg=PA37&dq=Ermolieva%20Zinaida%20Vissarionovna&hl=es&pg=PA37#v=onepage&q&f=false|isbn=978-0-08-056241-4|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Veniamín Kaverin Iermólievaren karrera zientifikoan oinarritu zen Tatiana Vlasenkovaren pertsonaia sortzeko bere trilogian, «Liburu irekia» izenekoan —errusieraz: Открытая книга —, 1948tik 1956ra bitartean argitaratu zen [[intelligentsia]] sobietarrari buruzko lana. 1973an, liburua zinemara egokitu zuten, film moduan, eta, ondoren, [[telesail]] baten formatura, 1977an.<ref>{{Erreferentzia|izena=Vladimir|abizena=Fetin|izenburua=Otkrytaya kniga|argitaletxea=Lenfilm Studio|data=1974-09-16|url=https://www.imdb.com/title/tt0170345/|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Zinaida fikziozko Anna Valerievna Dyachenkoren oinarri ere izan zen. Anna Valerievna Dyachenko “Katu beltzak” —Errusieraz, Чёрные кошки”— telesail errusiarreko pertsonaia bat da, 2013an ekoitzia eta [[Rostov Don]]-en girotua Bigarren Mundu Gerraren ostean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Чёрные кошки (2013)|data=2021-11-18|url=https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/ros/104901/annot/|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
* Alexander Lipovskyren «Misterioaren ertzean» obrako pertsonaia nagusia bere bizitzan oinarrituta dago.<ref>{{erreferentzia|abizena=Fedorov, Evgeny|izenburua=«"¡Ni una sola pierna cortada!" La proeza de Zinaida Yermolyeva»|argitaletxea=Военное обозрение.|url=https://es.topwar.ru/158482-ni-odnoj-otrezannoj-nogi-podvig-zinaidy-ermolevoj.html}}</ref>
* 2018ko urriaren 24an, [[Google|Googlek]] [[doodle]] batekin omendu zuen, bere ekarpen zientifikoaren omenaldi gisa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Celebrating Zinaida Ermolyeva Doodle - Google Doodles|hizkuntza=en|url=https://doodles.google/doodle/celebrating-zinaida-ermolyeva/|aldizkaria=doodles.google|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
== Bibliografia ==
* Sklyarova; Jarlamov; Kiseleva (2014ko apirilaren 21a). Деонтология жизни [Bizitzaren deontología] (errusieraz). <nowiki>ISBN 978-5-98615-073-4</nowiki>.
{{Bizialdia|1898ko|1974ko|Iermólieva, Zinaída}}
[[Kategoria:Moskun hildakoak]]
[[Kategoria:Leninen Ordena]]
[[Kategoria:Don ibaiko kosakoak]]
[[Kategoria:1974ko heriotzak]]
[[Kategoria:1898ko jaiotzak]]
[[Kategoria:Mikrobiologoak]]
[[Kategoria:Emakume ikertzaileak]]
[[Kategoria:Emakume medikuak]]
[[Kategoria:Emakume zientzialariak]]
hlhkwdumwfwr9a7cy5t6w5fjmhq9lo0
Txikipedia:Hanburger
104
1213066
9968642
9965429
2024-11-14T08:05:49Z
LizardiBHI71
167373
9968642
wikitext
text/x-wiki
==Hanburger==
[[Fitxategi:NCI Visuals Food Hamburger.jpg|300px||right|thumb]]
Hanburgerra ogitarteko itxura duen elikagai prozesatua da. Osagai nagusia xehatutako haragia da. Okela bi ogi opilen artean jartzen da eta {{txp|tipula}}, {{txp|uraza}}, {{txp|tomate}} edo ozpin-luzokerra bezalako osagaiak ere gehitzen zaizkio. Maiz saltsak ipintzen zaizkio, esate baterako, {{txp|ketchup}}a, {{txp|ziape}}a ala {{txp|maionesa}}.
==Historia==
Hanburgerraren jatorria XIV. mendeko {{txp|mongoliar}} eta {{txp|turkiar}} sukaldaritzan dago, kalitate baxuko haragia txikitzen baitzuten jangarri egiteko. Hala ere, haragia txikitzeko makina asmatu zen arte, ezin izan zen kantitate handitan egin. XIX. mendearen amaieran, {{txp|alemaniar}} emigranteek errezeta hau Estatu Batuetara eraman zuten, eta Delmonico’s jatetxeak hanburgerra {{txp|1834}}an aipatu zuen lehen aldiz. {{txp|1895}}ean, Louis Lasseni egozten zaio Ipar Amerikan lehen hanburgerra zerbitzatzea. Hanburgerraren jatorria eztabaidagai da, baina Seymour-en ({{txp|Wisconsin}}, {{txp|1885}}) eta San Luiseko Mundu Ferian ({{txp|1904}}) ezagun bilakatu zen.
==Hanburgerra Euskal Herrian==
{{txp|Euskal Herria}}n hanburgerra, lehenago goi-sukaldaritzatik urrunago zegoen janaria zela zirudien arren, azken urteetan “janari lasterra” gastronomiaren parte garrantzitsu bihurtu da. Hanburgerrek ospe handia lortu dute errezeta berrien eta kalitatezko plateren bidez. Hona hemen Euskal Herriko lau hanburgerra ospetsu eta ondo baloratutako errestauranteak:
CAB Comptoir à Burger ({{txp|Biarritz}})
Badia, Grand Hôtel Thalasso (Biarritz)
A Fuego Negro ({{txp|Donostia}})
Hamburguesería Cuchus (Bizkaia)
[[Kategoria:Txikipedia:Hanburger]]
[[Kategoria:Txikipedia]]
n9x7sldmz74zazmyxr3cb3trsailrk2
Txikipedia:Itxako Kirol Elkartea
104
1213074
9968832
9965485
2024-11-14T10:58:19Z
150.241.33.178
9968832
wikitext
text/x-wiki
'''Itxako kirol elkartea'''
Itxako Kirol Elkartea [[Lizarra|Lizarrako]] emakumezkoen [[eskubaloi]] taldea da. [[1972|1972an]] sortua. [[Emakumezkoen Espainiako eskubaloi liga|Espainiako 4 liga]] eta 3 Kopa irabazi zituen baina arazo ekonomikoen erruz 2013an desagertu egin zen.
'''Historia'''
1972ko urrian sortu zen Itxako Kiol Elkartea, 1990 urtean emakumezkoen aldea eratu zen. 1999-2000 urtean [[Emakumezkoen Espainiako eskubaloi liga|Ohorezko mailara]] igo zen eta 2003-04 urtean Europan jokatzeko sailkatu zen.
Liga eta Kopan txapeldunordea izan onodren hurrengo urtean iritsi ziren garaipenak txapelketa bietan. Hurrengo urteetan Liga eta Kopa gehiago irabazi zituen. Espainiako garaipenez gain, [[Emakumezkoen EHF Txapeldunen Liga|Emakumezkoen EHF Txapeldunen Ligako]] finala jokatu zuen 2011 urtean eta gol bakarraren erruz galtzaile atera zen Norvegiako Larvik HK-ren aurrean.
2012-13 denboraldian arazo ekonomikoen erruz jokalari asko galdu zituen eta ligan 11. eginez mantentzea lortu zuen arren, denboraldia bukatu ondoren desagertu egin zen.
'''Jokalariak'''
2010-2011 denboraldiko jokalariak:
* Andrea: 2 (zenbakia)
* Naiara: 5 (zenbakia)
* Elisabeth: 9 (zenbakia)
* Amaia: 11 (zenbakia)
* Raphaelle: 13 (zenbakia)
* Silivia: 16 (zenbakia)
* Oana: 17 (zenbakia)
* Jessica:18 (zenbakia)
* Alexandria:88 (zenbakia)
emby01zthx2g082ca8kgog697s52z7l
Lankide:LizardiBHI51/Proba orria
2
1213075
9968679
9965522
2024-11-14T08:40:22Z
LizardiBHI51
168062
9968679
wikitext
text/x-wiki
= '''Mitsubishi''' =
[[Fitxategi:Mitsubishi logo.svg|thumb|300x300px]][[Mitsubishi]] japoneko konpania handienetakoa da. 1870eko maiatzaren 13ean fundatu zen Yataro iwasakik. Japonia gizarte industrializatua bilakatzeko paper garrantzitsua bete zuen Hasieran itsasoko garraioan aritu zen.
= Historia =
Mitsubidshi ere banku bat sortu du 1919ean fundatu zen eta 1996ean tokyoren banku oficialarekin fuzioanatu zen. Ere 1993ean Mitsubishi corpotation fundatu zuten, taldeko barne finantzierako erabiltzen da Mitsubishi Heavy Industries taldearen industria-jarduerak barne hartzen ditu. horrela banatzen da.
* Mitsubishi motors. automobil-eraikitzaile japoniarra.
* Mitsubishi Atomic Industry, energia nuklearrean aritzen da.
* Mitsubishi Chemical, kimikako enpresa japoniar handiena.
Japoniako gobernuak Japoniako moneta bateratzeko asmoa zuenean, Yatarok entzun zuen gobernu zentralak tokiko gobernu bakoitzaren txanponak erosiko zituela. Horrela, tokiko moneta asko erosi eta gobernu zentralari saldu zizkion. Jarduera honetan dirutza egin zuen.
Japoniako gobernuak Japoniako moneta bateratzeko asmoa zuenean, Yatarok entzun zuen gobernu zentralak tokiko gobernu bakoitzaren txanponak erosiko zituela. Horrela, tokiko moneta asko erosi eta gobernu zentralari saldu zizkion. Jarduera honetan dirutza egin zuen.
[[Bigarren Mundu Gerra]] amaitzean, Japonia [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuek]] okupatzen dute. MacArthur jeneralak gobernatzen du herrialdea. Estatu Batuek partzuergoak kendu nahi dituzte, gerra piztu zuten bultzatzaile nagusitzat dituztelako eta horietatik bat Mitsubishi bera zen. Arrazoien artean gerrarako armada japoniarrarentzat nahiko material ekoiztu izana dago, ehiza-hegazkin entzutetsua, [[Mitsubishi A6M|Zero]], [[Kamikaze|''kamikaze'']] pilotuena, barne.
<nowiki>[[Kategoria:Txikipedia]]</nowiki>
<nowiki>[[kategoria:Txikipedia:Mitsubishi]]</nowiki>
68te28nigajk3ezaclm82astyagfy1p
9968710
9968679
2024-11-14T09:09:25Z
LizardiBHI51
168062
9968710
wikitext
text/x-wiki
KARL BENZ
[[File:Carl-Benz coloriert.jpg|300px|right]]
[[Karl Benz]] Karlsruhen 1844ko azaroaren 25an jaio zen eta Landeburgen 1929ko apirilaren 4a ingeniari alemaniarra izan zen eta autoaren asmatzaileetako bat jasotzen da.
1845ean ezkondu ziren gurasoek eta Josephine eta John Geroge Benz bikotea [[Karlsruhe jauregia|Karlsruhera]] joan ziren bizitzera, bere semearekin batera. Aita [[Badengo Dukerri Handia|Badeneko]] ferrokarrilean lokomotora ingenieria izango zen eta neumoniak hilko zuen 1846ko udan. Ama alargunak nola edo hala atera behar izan zuen semea umezurtza aurrera eta ikasketak eginaraztea lortu zuen.
[[1871]]n, lehen enpresa eraiki zuen, eraikinerako materialak salduz.
1883an, motor industrial batzuk eraikitzen hasi zen Mannheimen eta horietako bat monozilindrikoa zen.
1886ko urtalirraren 29an, Karl Benzek 3 gurpiletako ibilgailu baterako 37.435 zenbakidun patentea eskatu zion gobernu alemaniarrari, historiako lehen automotorea kontsideratzen dena.
[[1899]]an 572 ibilgailuetako ekoizpena egin zen eta urte honetan agertu zen lehen lasterketarako autoa.
1893an, 4 gurpildun lehen Benz autoa etorri zen, Benz Victoria, eta hurrengo urtean, berriz, Benz Velo, etorriko ziren lehen kamioien oinarria.
1910ean, Benzek [[Gaggenau]] Süddeutsche Automobil-Fabrik sortu zuen.
1924tik 1926ra arte bitartean, Benz eta [[Daimler-Benz|Daimler]] batasun prozesua egin zuten eta enpresa bat sortu zuten.
[[kategoria:txikipedia]]
[[kategoria:txikipedia:Karl Benz]]
6kj3lp81mw1ytyadw5sa53zk8uvz7gm
9968723
9968710
2024-11-14T09:15:24Z
LizardiBHI51
168062
9968723
wikitext
text/x-wiki
<nowiki>==Ezpeletako piperrak==</nowiki>
<nowiki>[[File:Biarritz Piments.jpg]]</nowiki>
Lapurdin hasten den piper mota da. Izena Ezpeletako udalerritik dator.Jatorriz [[Hego Amerika|Hego Amerikakoa]] den landare hau [[Euskal Herria|Euskal Herrian]] XVI. edo XVII. mendean sartu zen. Hasieran [[Medikuntza|medikuntzan]] erabilia izan zen arren, bizkor hedatu zen erabilera janariaren ongarri edota kontserbagarri gisa.Piperrak Ezpeletan 1650. urte inguruan hasi ziren ereiten eta, haziak aukeratuz joanda, gaur egungo aldaki ''gorria'' lortu zen, gaur egun Ezpeletako piper moduan ezagutzen den aldakia.Taberna eta jatetxe askotan ikus daitezke piperrak sikatzen, baina, iraileko erdialdetik aurrera, sikatzen dauden piperrok hormetan ia libre dagoen espazio guztia hartzen dute.Ezpeletako piperrak sukaldaritzan oso garrantxixua da eta oso goxoa geratzen da.Oso aintzat hartua da [[Sukaldaritza|sukaldaritzan]], saltsak, barrubeteak eta abar prestatzeko. Adibidez, bixigarri ederra ematen dio Bakailaoa pil-pilean, Marmitakoa, Piperrada eta Axoari.
[[kategoria:txikipedia]]
[[Kategoria:Ezpeletako piperrak]]
0oaiavq3jdfdqsf60zzc73ln9xsqvd1
Carmina Merodio Hoyos
0
1213081
9967766
9966546
2024-11-13T14:18:20Z
Wikimaribarre
88969
9967766
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Carmina Merodio Hoyos''' (Panes, [[Asturiasko Printzerria|Asturias]], [[1920|1920ko]] [[Urriaren 21|urriaren 21a]] - [[2006|2006ko]] [[Abenduaren 25|abenduaren 25a]]) 16 urte zituela, atxilotu eta [[Saturrarango Emakumeen Kartzela|Saturrarango Emakumeen kartzelara]] eraman zuten. Bost urte egin zituen preso.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Merodio Hoyos, Carmina - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/hizlariak/carmina-merodio-hoyos/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Espetxealdia ==
=== Kartzelako bizimodua ===
Saturrarango kartzelako egunerokoa bazkaltzeko dilistak izaten zituztela eta afaltzeko zopa kontatzen zuen. Denbora libre asko izaten omen zuten eta kanpotik janaria eramaten zietenentzat eskulanak egiteko aprobetxatzen zuten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Saturrarango kartzelako eguneroko bizimodua - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-067-001/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>Gerraren amaieraz eta [[Francoren diktadura|Francoren garaipenaz]] kartzelan enteratu ziren. Inguruko herrietako biztanleek [[Mutriku|Mutrikuko]] eta [[Ondarroa|Ondarroakoak,]] oso inplikazio handia erakusten zuten presoei laguntzeko orduan, janaria eramaten zieten behin baino gahiagotan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mutriku eta Ondarroako jendearen inplikazioa Saturrarango presoekin - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-067-006/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Denbora librean esku lanak egiteaz gain, klaseak ere jasotzen zituzten beste preso batzuengandik maistra asko baitzegoen kartzela hartan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Saturrarango kartzelan klaseak jasotzen zituzten - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-068-008/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Heriotza bat baino gehiago gertatzen ziren espetxean eta emakume edo umeren bat hiltzen zenean, zaborraren gurdiarekin jasotzen zuten gorpua. Saturrarango kartzelako erietxea kartzelatik aparte zegoen baina oso umela zen. Behin medikuarengana joan zen Carmina [[Tuberkulosi|tuberkulosia]] zuelakoan eta erantzuna izan zen birikak oso ondo zituela, betidanik artoz elikatu zelako.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Artoaz eta esneaz elikatuak - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-068-031/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
=== Mojak ===
Presoen artean, moja batzuek fabore sexualen truke onurak ematen zituztela entzuten zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mojen autoritatearen abusuak - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-067-004/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>Behin mojek Carmina eskutitz gabe zigortu zuten, bi asturiar emakume heldu babesteagatik. Sor Ana moja gaiztoa zela zioen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Eskutitz gabe zigortuak - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-068-025/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Lapurretan ere egiten zuten. Presoentzat eta jaioberrientzat ingurukoek eraman zituzten elikagaiak, saldu egiten zituzten. Kartzelako zuzendaria eta Ama Nagusia bota egin zituzten ustelkeriagatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ustelkeriagatik kartzelako zuzendaria eta Ama Nagusia kaleratuak - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-068-023/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
=== Kartzelari agur ===
Carmina Saturrarango kartzelatik irten zenean, [[Sagrario Merodio Hoyos|Sagrario]] ahizpa barruan gelditu zen eta agurra oso gogorra egin zitzaien biei, bazekitelako han barruan egotea zer zen. [[Mutriku|Mutrikuko]] etxe batean neskame lanetan hasi zen, ahizparengandik gertu egoteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Kartzelatik irten zenean ahizpa barruan geratu zen - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-067-008/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>Gero, [[Irun|Irungo]] etxe batean ere jardun zuen neskame, baina etxe hartan gosea pasatzen zuen. Beste lan bat topatu zuenean, etxeko emakumeak ez zion ordaindu nahi izan eta ez zion errazionamendu kartila eman nahi, baina azkenean lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Neskame bezala gosea pasa zuen - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-068-029/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1920ko||Merodio Hoyos, Carmina}}
[[Kategoria:Frankismoaren biktimak]]
[[Kategoria:Asturiarrak]]
[[Kategoria:Saturrarango Emakumeen Kartzelako preso politikoak]]
8gk4dp9ao50hjafvcjyunbg619n7ip8
9967786
9967766
2024-11-13T14:34:06Z
Wikimaribarre
88969
Jaiotza eguna
9967786
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Carmina Merodio Hoyos''' (Panes, [[Asturiasko Printzerria|Asturias]], [[1920|1920ko]] [[Urriaren 21|urriaren 21a]] - [[Mutriku]], [[Gipuzkoa]], [[2006|2006ko]] [[Abenduaren 25|abenduaren 25a]]) 16 urte zituela, atxilotu eta [[Saturrarango Emakumeen Kartzela|Saturrarango Emakumeen kartzelara]] eraman zuten. Bost urte egin zituen preso.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Merodio Hoyos, Carmina - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/hizlariak/carmina-merodio-hoyos/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
== Espetxealdia ==
=== Kartzelako bizimodua ===
Saturrarango kartzelako egunerokoa bazkaltzeko dilistak izaten zituztela eta afaltzeko zopa kontatzen zuen. Denbora libre asko izaten omen zuten eta kanpotik janaria eramaten zietenentzat eskulanak egiteko aprobetxatzen zuten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Saturrarango kartzelako eguneroko bizimodua - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-067-001/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>Gerraren amaieraz eta [[Francoren diktadura|Francoren garaipenaz]] kartzelan enteratu ziren. Inguruko herrietako biztanleek [[Mutriku|Mutrikuko]] eta [[Ondarroa|Ondarroakoak,]] oso inplikazio handia erakusten zuten presoei laguntzeko orduan, janaria eramaten zieten behin baino gahiagotan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mutriku eta Ondarroako jendearen inplikazioa Saturrarango presoekin - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-067-006/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Denbora librean esku lanak egiteaz gain, klaseak ere jasotzen zituzten beste preso batzuengandik maistra asko baitzegoen kartzela hartan<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Saturrarango kartzelan klaseak jasotzen zituzten - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-068-008/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Heriotza bat baino gehiago gertatzen ziren espetxean eta emakume edo umeren bat hiltzen zenean, zaborraren gurdiarekin jasotzen zuten gorpua. Saturrarango kartzelako erietxea kartzelatik aparte zegoen baina oso umela zen. Behin medikuarengana joan zen Carmina [[Tuberkulosi|tuberkulosia]] zuelakoan eta erantzuna izan zen birikak oso ondo zituela, betidanik artoz elikatu zelako.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Artoaz eta esneaz elikatuak - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-068-031/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
=== Mojak ===
Presoen artean, moja batzuek fabore sexualen truke onurak ematen zituztela entzuten zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mojen autoritatearen abusuak - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-067-004/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>Behin mojek Carmina eskutitz gabe zigortu zuten, bi asturiar emakume heldu babesteagatik. Sor Ana moja gaiztoa zela zioen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Eskutitz gabe zigortuak - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-068-025/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Lapurretan ere egiten zuten. Presoentzat eta jaioberrientzat ingurukoek eraman zituzten elikagaiak, saldu egiten zituzten. Kartzelako zuzendaria eta Ama Nagusia bota egin zituzten ustelkeriagatik.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ustelkeriagatik kartzelako zuzendaria eta Ama Nagusia kaleratuak - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-068-023/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
=== Kartzelari agur ===
Carmina Saturrarango kartzelatik irten zenean, [[Sagrario Merodio Hoyos|Sagrario]] ahizpa barruan gelditu zen eta agurra oso gogorra egin zitzaien biei, bazekitelako han barruan egotea zer zen. [[Mutriku|Mutrikuko]] etxe batean neskame lanetan hasi zen, ahizparengandik gertu egoteko.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Kartzelatik irten zenean ahizpa barruan geratu zen - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-067-008/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>Gero, [[Irun|Irungo]] etxe batean ere jardun zuen neskame, baina etxe hartan gosea pasatzen zuen. Beste lan bat topatu zuenean, etxeko emakumeak ez zion ordaindu nahi izan eta ez zion errazionamendu kartila eman nahi, baina azkenean lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Neskame bezala gosea pasa zuen - Ahotsak.eus|url=https://ahotsak.eus/mutriku/pasarteak/mut-068-029/|aldizkaria=ahotsak.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>
Mutrikura ezkondu zen Jesus Eizagirre Burgañarekin. Bikoteak bi alaba izan zituen Marije eta Mari Mar. Carmina 2006ko abenduaren 25ean hil zen Mutrikun.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1920ko||Merodio Hoyos, Carmina}}
[[Kategoria:Frankismoaren biktimak]]
[[Kategoria:Asturiarrak]]
[[Kategoria:Saturrarango Emakumeen Kartzelako preso politikoak]]
3pl03hlvdn796v38zg1guj4upya7yhn
Sharron Weber
0
1213110
9968864
9965687
2024-11-14T11:11:55Z
Artegia
65203
9968864
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Sharron Webber''' ([[Hawaii]], [[1948]]) hawaiiar surflaria da.
1963an [[Honolulu]]n surfa egiten hasi zen hamabost urterekin. 1965ean Hawaiiko estatuko bere sei txapelketetatik lehena irabazi zuen. 1968an munduko txapeldunordea izan zen eta 1969an Estatu Batuetako txapelduna.
1970ean Australian jokatutako emakumezkoen [[World Surf League|Munduko Surf Txapelketa]] irabazi zuen eta 1972an Nazioarteko Surf Federazioak antolatutako txapelketan garaipena errepikatu zuen. 1974an [[Durban]]en antolatutako txapelketan parte hartzeari uko egin zion Hegoafrikako [[apartheid]] politikaren ondorioz eta surf lehiaketetatik erretiratu zen.<ref>https://www.dukefoundation.org/inductee/sharron-weber</ref>
2013an surfaren ospearen pasealekuan sartu zen.<ref>https://www.eos.surf/encyclopedia/weber-sharron</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1948ko||Weber, Sharron}}
[[Kategoria:Hawaiiarrak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako surflariak]]
k6zvgt5l7s5aqasy2bchxr6n4qlba22
Fairuza Balk
0
1213115
9968867
9965769
2024-11-14T11:12:36Z
Artegia
65203
9968867
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Fairuza Balk''' ([[Point Reyes]], [[Kalifornia]], [[1974]]ko [[maiatzaren 21]]a) estatubatuar aktore, musikari eta artista bisuala da.
Kalifornian jaio zen, rock psikodelikoko musikari baten eta sabeleko dantzari baten alaba. Amarekin bizi izan zen [[Michigan]]en bi urte bete arte, eta gero [[Vancouver]]rera joan ziren. Han, Fairuza sei urtez hasi zen antzezten. Londresen eta Parisen ere bizi izan ziren Vancouverrera itzuli aurretik. Zineman 1985ean hasi zen eta [[blockbuster]]-etan eta zinema independentean antzeztu du neska gotikoen pertsonaiekin.
== Filmografia ==
{| class="wikitable sortable"
|+Zinema
|-
! Urtea
! Izenburua
! Pertsonaia
! class="unsortable" | Oharrak
|-
| 1985
| ''[[Return to Oz]]''
| Dorothy Gale
| Saturn sarirako izendatua
|-
| 1986
| ''Discovery''
| Molly
| Film laburra
|-
| 1988
| ''{{sortname|The|Outside Chance of Maximilian Glick}}''
| Celia Brzjinski
|
|-
| 1989
| ''[[Valmont (filma)|Valmont]]''
| Cecile
|
|-
| 1992
| ''[[Gas Food Lodging]]''
| Shade
| Independent Spirit Saria
|-
| rowspan="2" | 1994
| ''[[Imaginary Crimes]]''
| Sonya Weiler
|
|-
| ''Tollbooth''
| Doris
|
|-
| 1995
| ''[[Things to Do in Denver When You're Dead]]''
| Lucinda
|
|-
| rowspan="2" | 1996
| ''{{sortname|The|Craft|The Craft (filma)}}''
| Nancy Downs
| MTV Movie Saria
|-
| ''{{sortname|The|Island of Dr. Moreau|The Island of Dr. Moreau (1996ko filma)}}''
| Aissa
|
|-
| rowspan="2" | 1997
| ''[[American Perfekt]]''
| Alice Thomas
|
|-
| ''[[The Maker (filma)|The Maker]]''
| Bella Sotto
|
|-
| rowspan="3" | 1998
| ''There's No Fish Food in Heaven'' / ''Life In The Fast Lane'' (DVDko izenburua)
| Mona
|
|-
| ''[[American History X]]''
| Stacey
|
|-
| ''{{sortname|The|Waterboy}}''
| Vicki Vallencourt
|
|-
| 2000
| ''Red Letters''
| Gretchen Van Buren
|
|-
| 2000
| ''[[Almost Famous]]''
| Sapphire
| Online Film Critics Society Award Saria
|-
| rowspan="2" | 2002
| ''[[Personal Velocity: Three Portraits]]''
| Paula
|
|-
| ''[[Deuces Wild]]''
| Annie 'The Ice Cube'
|
|-
| rowspan="3" | 2005
| ''[[What Is It?]]''
| Screaming Snail, Insect, Monkey Girl
| Ahotsa
|-
| ''[[Don't Come Knocking]]''
| Amber
|
|-
| ''{{sortname|A|Year and a Day|nolink=1}}''
| Lola
|
|-
| 2006
| ''[[Wild Tigers I Have Known]]''
| Logan's Mom
|
|-
| rowspan="2" | 2008
| ''[[Humboldt County (filma)|Humboldt County]]''
| Bogart
|
|-
| ''[[Grindstone Road]]''
| Hannah
|
|-
| 2009
| ''[[The Bad Lieutenant: Port of Call New Orleans]]''
| Officer Heidi
|
|-
| 2010
| ''[[Shit Year]]''
| Message Voice
|
|-
| 2013
| ''Dose of Reality''
| Rose
|
|-
| rowspan="2" | 2014
| ''[[Beyond Clueless]]''
| Narratzailea
|
|-
| ''[[Lost Soul (2014ko filma)|Lost Soul]]''
| Bere burua
| Dokumentala
|-
| 2015
| ''[[Battle Scars (filma)|Battle Scars]]''
| Rifka
|
|-
| 2017
| ''August Falls''
| Anna Ellison
|
|-
| 2018
| ''[[Hell Is Where the Home Is]]''
| The Visitor
| aka ''Trespassers''
|-
| 2020
| ''[[The Craft: Legacy]]''
| Nancy Downs
| Cameo
|}
{| class="wikitable sortable"
|+Telebista
|-
! Urtea
! Izenburua
! Pertsonaia
! class="unsortable" | Oharrak
|-
| 1983
| ''{{sortname|The|Best Christmas Pageant Ever}}''
| Beth Bradley
| rowspan="7" | Telefilma
|-
| 1985
| ''Deceptions''
| Penny Roberts
|-
| 1986
| ''{{sortname|The|Worst Witch|The Worst Witch (filma)}}''
| Mildred Hubble
|-
| 1987
| ''[[Poor Little Rich Girl: The Barbara Hutton Story]]''
| [[Barbara Hutton]] 12 urterekin
|-
| 1991
| ''[[Deadly Intentions... Again?]]''
| Stacey
|-
| rowspan="2" | 1992
| ''Shame''
| Lizzie Curtis
|-
| ''{{sortname|The|Danger of Love: The Carolyn Warmus Story|nolink=1}}''
| Lisa
|-
| 1993
| ''[[Murder in the Heartland]]''
| Caril Ann Fugate
| Minisaila
|-
| 1994
| ''ZZ Top: Breakaway''
| Vampire Girl
| rowspan="2" | Telefilma
|-
| 1995
| ''[[Shadow of a Doubt (1995eko filma)|Shadow of a Doubt]]''
| Angel Harwell
|-
| 1999–2000
| ''[[Family Guy]]''
| Coco, Connie D'Amico
| Ahotsa, 2 atal
|-
| 2001
| ''[[The Sopranos]]''
| Agent Deborah Ciccerone
| Atala: "Army of One"
|-
| 2003
| ''[[Justice League (telesaila)|Justice League]]''
| Penny Dee
| Ahotsa, atala: "Only a Dream"
|-
| 2006
| ''Orpheus''
| Karen
| Telefilma
|-
| 2006
| ''[[Masters of Horror]]''
| Stacia
| Atala: "Pick Me Up"
|-
| 2011–2012
| ''[[Celebrity Ghost Stories]]''
| Bere burua
| 3 atal
|-
| 2015
| ''[[Ray Donovan]]''
| Ginger
| 7 atal
|-
| 2021
| ''[[Paradise City (2021eko telesaila)|Paradise City]]''
| Lizzie Thomas
|
|}
{| class="wikitable sortable"
|+Bideo jokoak
|-
! Urtea
! Izenburua
! Ahotsa
|-
| 2002
| ''[[Grand Theft Auto: Vice City]]''
| Mercedes Cortez
|-
| 2003
| ''[[Lords of EverQuest]]''
| Lady T'Lak
|}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1974ko||Balk, Fairuza}}
[[Kategoria:Kaliforniarrak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako emakume aktoreak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako musikariak]]
5tmudfnpfe1mnnp434deys51t364r5u
Dun Carloway
0
1213148
9968188
9965981
2024-11-13T18:22:32Z
Txus.aparicio
20653
9968188
wikitext
text/x-wiki
{{eraikin infotaula}}
'''Dun Carloway''' ([[Eskoziako gaelera|Eskoziako gaeleraz]] Dăn Chàrlabhaigh) [[Eskoziako gaelera|Eskoziako]] [[Lewis]] uhartearen mendebaldeko kostaldean dagoen [[Carloway]] barrutian dagoen [[Broch (arkitektura)|broch]] bat da. Oso ondo kontserbatutako ''brocha'' da, ekialdeko aldean paretak 9 [[Metro|metroko]] altuera du. Zenbait puntutan horma bereko berreraikitze modernoagoak ere badaude. Dun Carloway K.a. I. mendeko uneren batean eraikia izan zen, ziurrenik, eta ''brotxean'' aurkitutako aztarnen [[Karbono-14 bidezko datazioa|karbono-14 bidezko datazioak]] agerian uzten du 1300. urte ingurura arte okupatu zutela. Oinarrian, ''brocha'' 14 eta 15 metro arteko diametroa du, eta paretak 3 metro inguruko lodiera. Oinplano zirkularra eta pareta paraleloak ditu, bien artean zulo erabilgarria uzten dutenak, eta [[Harri lehorrezko horma|morterorik gabe]] eraiki zen. Seguruenik egurrezko zorua, paretak eta lastozko sabaia zituen, bizigarri egiteko beharrezkoak, baina horren froga bakarra zutoin eta habeetarako zuloak dira. Sabaiarekin batera, ustez egurrezko ate batek segurtatutako pasabide estua izan ziren eraikuntzaren punturik zaurgarrienak, batez ere suari dagokionez.
[[Fitxategi:Carloway_Broch_Inside.jpg|ezkerrera|thumb|Hormen arteko eskailera, lehen eta bigarren mailak komunikatzen dituena.]]
Kanporantz irekitzen den ate bakarrak, sarrerako ateak, 107 zentimetroko altuera eta 91 [[Zentimetro|zentimetroko]] zabalera baino txikiagoa du, eta [[Ateburu|ateburua]] da eraikin osoko harririk handiena.
Horma bikoitza barruko horma bertikalak eta kanpoko hormak osatzen dute. Inklinazioa dela-eta, azpiko korridoreak erraz egin daitezke, baina goikoak ez. Eraikuntzan bazeuden, batzuk oraindik mantentzen dira, barruko aldetik pasabide horietara bidea ematen zuten irekidurak edo ateak, eskalarren bidez solairu artean lotzen direnak. Bai korridoreak eta bai eskailerak bi hormetan bermatzen diren harrizko lauzez eginda daude. Bi hormen arteko beheko solairuan lau gela daude, eta horietako batean zeramika arrastoak aurkitu dituzte, A logela bezala ezagutzen dena. Beste gela bat, D gela, ''brocharen'' sarrerako korridorera irekitzen da, eta, beraz, hura gordetzen zuenari ostatu ematen diola suposatzen da.
Barruko hormetan, 2,1 metrora egindako handipena ikus daiteke oraindik, beheko solairuko sabaia eta goikoa osatuko lituzkeen zorua bermatzeko.
== Oharrak eta erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
=== Bibliografia ===
* Ponting, Gerald; Ponting, Margaret (mayo de 1980). M. Pointing, ed. A mini-guide to Dun Carloway Broch. Isle of Lewis (ingelesez). Callanish, Isla de Lewis: G. and M. Ponting.
== Kanpo loturak ==
* [http://www.ancient-scotland.co.uk/site.php?a=43 ''Broch'' Dun Carloway-ren argazkiak Ancient Scotland webgunean] (ingelesez).
* [http://www.megalithic.co.uk/article.php?sid=503 ''Broch'' Dun Carloway Megalithic Portalen] (ingelesez).
*[https://web.archive.org/web/20120722071014/http://robinwilson.net/carloway_broch/ ''Broch''aren panoramikak Carloway
] (ingelesez) (QuickTime behar da).
{{Autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Eskoziako arkeologia]]
kiuaf3ws4mq6z03693am2w7b6pms0h8
Lankide:AsierEguizabal/Errepikapen bidezko erasoak
2
1213150
9967710
9965971
2024-11-13T13:39:57Z
AsierEguizabal
167224
/* Kanpo estekak */
9967710
wikitext
text/x-wiki
Informatika erasotzailearen testuinguruan, '''errepikapen bidezko erasoa''' edo '''erantzun erasoa''' [[Zibereraso|sare eraso]] gisa sailkatuta dago, non baliabide batera atzipena izateko sarrera [[Kredentzial|kredentzialak]] [[Bahiketa birtual|bahitzean]] eta horiek berrerabiltzean datza. Kredentzial hauek testuinguruaren araberakoak dira, beraz errepikapen eraso mota desberdinak bereiz daitezke. Horiek erabilitako prozeduraren arabera desberdin daitezke.
Errepikapen bidezko erasoa [[bitartekarien bidezko eraso]]arekin oso lotuta dago. Izan ere, erasoaren exekuzio sekuentziaren zati da.
Erasotzaile bakoitzak helburu desberdin batekin exekutatzen du eraso bat, baina guztiek dute amankomunean arrakasta lortu nahi izatea . Azpimarratzekoa da eraso honen arrakasta, bahitutako kredentzialen garrantsi mailaren araberakoa izango dela. Hain zuzen ere, horiek berrerabiltzerakoan atzigarri dauden baliabideak sistemaren [[Baliabide Konputazionalak|baliabide]] [[Segurtasun Informatiko Politikak|politiken]] esku baitaude.
== Komunikazioaren entitateak ==
[[Komunikazio eta Informazio Teknolokiak|Komunikazio]] arrunt batean bi entitate printzipal egoten dira, igorlea eta hartzailea. Igorlea hartzailearekin komunikatu nahi da informazioa helarazteo edo eskuratzeko. Hartzailea aldiz, berarekin komunikatzen ari den entitateari erantzun bat emten dio egoeraren arabera. Komunikazio hau aurrera eramateko, komunikazio prozedura formal bat zehazten da. Honi protokolo deritzo eta estandarizatuak daude errapikapen bidezko eraso motak saihestearren. Hurrengo adibidean komunikazio entiteen rolak azalarazten dira errepikapen bidezko eraso batean.
== Adibidea ==
[[Fitxategi:Replay attack on hash.svg|thumb|Hona hemen errepikapen erasoaren grafikoa]]
[[Alice eta Bob|Alicek]] bere nortasuna frogatu nahi dio Bobiri. Bobek pasahitza eskatzen du nortasun-froga gisa eta Alicek Bobek ezarritako aginduak jarraituz agiria bidaltzen dio (segur aski pasahitza [[Hashing|hasheatu]] ondoren). Bitartean Eve, Alice eta Bob duten elkarrizketa zelatatzen ari da eta pasahitza (edo hash-a) eskuratzen du. Behin trukea bukatuta, Eve Bobekin konektatzea eskatzen du. Bobek identitate froga eskatzen dionean, Evak Aliceren kredentzialak bidaliko dizkio. Ondorioz, Bobek Alicekin hitz egiten dagoela usten duen bitartean, Evek baimena ez duen erabiltzaile/makina batekin komunikatzea lortzen du.
== Eraso Motak Testuinguruan ==
Errepikapen bidezko erasoak mota askotakoak izan daitezke. Zibersegurtasunaren arloan, erasoak testuinguru teknologikoaren arabera sailkatzen dira horiek. Hona hemen errepikapen bidezko eraso ezagunenak:
* [[JSON Web Token|JWT]] errepikapen bidezko erasoa (JSON Web Token): Erasotzaileak JWT bat atzematen du saioaren hasieran, eta berriz erabiltzen du sistemara baimenik gabe sartzeko.
* [[Cookie]] errepikapen bidezko erasoa: Eraso mota honetan, erasotzaileak saio cookie batez baliatzen da erabiltzaile batek web aplikazio batean duen kontura sarerra lortzeko.
* Kerberos errepikapen bidezko erasoa: Eraso hau [[Kerberos Kautotze Protokoloa|Kerberos kautotze protokoloa]]<nowiki/>ren zaurgarritasunean oinarritzen da. Erasotzaileak erabiltzaile baten Kerberos tokenak bahitu eta berrerabiltzen ditu baimenik gabeko baliabideetara sarrera lortzeko.
* [[Nonce Kriptografikoa|Nonce]] errepikapen bidezko erasoa: Erasotzaileek [[kriptografia]] protokoloen nonceak eraldatzen ditutze segurtasun mekanismoak saihesteko bahimenik gabeko ekintzak exekutatzearren.
* SAMLen errepikapen-erasoa ([[Security Assertion Markup Language]]): [[JSON Web Token|JWT]]<nowiki/>en erasoen antzekoa, erasotzaile batek atzitu egiten du eta SAML tokenak berrerabiltzen ditu web aplikazioetarako baimenik gabeko sarbidea lortzeko.
* [[Pasahitz|Pasahitzak]] errepikatzeko erasoak: Erasotzaile batek transmisio batean pasahitz bat atzematen du eta sisteman sartzeko berrerabiltzen du. Hori bereziki arriskutsua izan daiteke pasahitzak testu argiz bidaltzen badira edo transmisiorako protokolo segururik erabiltzen ez bada.
* [[Hashing|Hash]]-en Errepikapen Erasoak: Pasahitzen erasoaren antzekoa, baina kasu honetan, erasotzaile batek pasahitzaren hash bat (pasahitzaren balio zifratua) atzeman eta sisteman sartzeko berrerabiltzen du. Sistemak "[[salting]]" egokia erabiltzen ez badu (pasahitzei ausazko datuak gehitu hasheatu aurretik), hash errepikatuak jomuga erraza izan daitezke erasotzaileentzat.
== Oinarrizko teknologiak ==
[[Sistema informatiko]] guztien atzean teknologia mota desberdinak bereiz daitezke. Aurkeztutako eraso mota ulertzeko, ezinbestekoa da biktimen ingurune teknologikoaren oinarriak ezagutzea.
=== Kanalaren konfigurazioa ===
Sistemako entitateek beraien artean komunikatzeko erabiltzen duten [[Kanal (komunikazioa)|kanalaren]] konfigurazioari egiten dio erreferentzia. Erabilitako zerbitzu nahiz kanal fisikoak barneratzen ditu. Errepikapen bidezko erasoan eragina izango duten datu estruktura eta [[Zifratze|zifraketa]] konfigurazioa ezartzen dira hemen. Transmitituko diren datuen garrantziaren ([[Pasahitz|pasahitzak]], mezu arruntak, kode bereziak, etab) araberakoa izango da konfigurazioaren sendoatsuna, segurtasunaren eta eraginkortasunaren arteko oreka bilatzerarren.
=== [[Autentikazio|Autentikazioa]] /Erabiltzaile identifikazio konfigurazioa ===
Erreferentzia egiten dio sistemako entitateek komunikaziorako erabilitako [[Protokolo Informtikoa|protokoloek]] nola baliozkotzen duten erabiltzaileek benetan diotenak direla. Erabiltzen diren [[Kredentzial (Informatika)|kredentzialen]] nahiz [[Autentikazio protokoloak|autentikazio protokolo]] segurtasun maila da. Ez bakarrik konexioa ezartzerakoan baizik eta informazio/sistemari sarrera ematerakoan ere. Errepikapen bidezko erasoek hauen zaurgarritasunak ustiatzen dituzte pasahitz, erabiltzaile edo bestelako informazioa behin bahituta beste erabiltzaileak ordezkatzeko.
== Eraso mugak ==
Errepikapen bidezko erasoak aurrera eramatea ez da lan erraza. Ondorioz, eraso honen mugak lortu daitekeen arrakastan islatzen dira.
Bi arrakasta bereiz daitezke. Batetik erasoaren exekuzioaren arrakasta eta bestetik, eraso helburuaren arraskasta.
[[Exekuzio (Informatika)|Exekuzio]]<nowiki/>aren arrakastari dagokoionez, entitateen arteko komunikazio konfigurazioaren esku dago. Konfigurazioa bi alderditan hain zuzen ere.
Esku batean aurretik aipatutako kanalaren konfigurazio [[Segurtasun informatiko|segurtasuna]]. Honek [[Segurtasun informatiko|segurtasun]] ezaugarri batzuk zuzen konfiguratuta izatekotan, [[kredentzial bahiketa]] saihesten da. Ondorioz, [[Eraso Informatiko|erasoa]] ezin da aurrera eraman.
Bestean, azaldutako autentikazioa dago. Honen konfigurazio sendoak eragin dezake erasotzaileak kredentzialak eskuratu arren, berrerabiltzean arrakasta ez izatea.
Helburuaren arrakastari dagokionez, bahitutako kredentzialen garrantziari loturik dago. Hau da, behin exekuzioaren arrakasta lortuta, gerta daiteke kaltetutako [[Baimen Informatiko|erabiltzailearen baimenak]] oso murriztuak izatea. Honek eragiten du erasoa partzialki arrakastatsua izatea, erabiltzaile bat urratu delako baina ez da garrantzizko informaziorik ezta goi mailako baimeneko exekuziorik lortu.
== Eraso sanitizazioak ==
Behin errepikapen bidezko erasoen oinarriak eta prozedura azaldu direla, hauen sanitizazioan sakondu behar da. Horretarako, [[Sistema babeslariak|sistema babeslarien]] hainbat ikuspuntu ([[zibersegurtasun]] oinarriak, [[eraso kontingentzia]], etab) jorratuz, sanitizazio aukera nagusiak aurkezten dira.
=== Komunikazio protokolo autentikazio sanitizazioa ===
Errepikapen bidezko erasoen oinarrizko exekuzioa saihestean datza. Hau da, [[kredentzial bahiketa]] eman arren, horien berrerabilpena ekiditea bilatzen da erabiltzaile [[Identity (filma)|identifikazio]] sendoa erabiliz. Oinarrizkoak dira [[Faktore Bikoitzeko Autentikazioa|2FA]] metodoak edo [[token]] bidezko [[Saio hasiera|login]]-ak web testuinguruan nahiz makina entitate arteko komunikazioko nonce edo [[MAC helbide|MAC]] sanitizazio metodoak enpresa testuinguran.
=== Komunikazio protokolo konfideltzialtasun sanitizazioa ===
Gaur egun [[Protokolo Informatiko|protokolo]] gehienek jada erabiltzen duten [[Zifratze|zifraketa]]<nowiki/>n ardazten dira. Enpresa sare sistemetan egoten da arazoa bereziki. Enpresako gailu desberdinak ostazen duten sarea eraikitzerakoan konfiguratzen dira [[Zifratze|zifraketa]] metodoak, badaude kasu batzuk non zifraketa metodoak erabiltzen ez diren, barne sareak [[Segurtasun informatiko|seguru]]<nowiki/>tzat hartzen direlako. Denbora pasa ahala erabilitako protokoloak ez dira eguneratzen haien zifraketa metodoak zaurgarriak bihurtuz. Hori dela eta, protokolo hauen zifraketa sendotasuna astertzen eta eguneratzen duten [[script]]<nowiki/>ak exekutatzea gomendagarria da sanitizazio gisa. Errepikapen bidezko erasoen [[kredentzial bahiketa]] sahiesten ez duten arren, erasotzaileentzat pasahitz nahiz bestelako informazio kritikoa irakurtezina izatea lortzen du, erasoaren irismena nabarmen mugatuz.
=== Sistema estruktura segurtasun sanitizazioak ===
[[Sistema informatikoen kudeaketa|Sistemen kudeaket]]<nowiki/>aren oinarriekin lotutako sanitizazioak dira. Nabarmentzekoak dira pasahitz sendoen erabilera horien puskatzea sahiestearren, erabiltzaile baimenen kontrol hierarkikoa kredentzialak bahituak badira erasoaren kalte irismena mugatzeko eta [[autentikazio protokolo]] aurreratuen erabilera [[Faktore Bikoitzeko Autentikazioa|2FA]] modukoak.
== Kanpo estekak ==
https://es.wikipedia.org/wiki/Ataque_de_REPLAY
https://en.wikipedia.org/wiki/Replay_attack
https://www.ccn-cert.cni.es/publico/seriesCCN-STIC/series/400-Guias_Generales/401-glosario_abreviaturas/index.html?n=97.html
https://www.dit.upm.es/~pepe/401/index.html#!1827
https://www.cybavo.com/es/glossary/replay-attack/<nowiki/>{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Hacking]]
[[Kategoria:Sare informatikoak]]
rec2gv7c65lplp1j2404ep9trovey7c
Txikipedia:Russell ur-jauziak
104
1213158
9968664
9966023
2024-11-14T08:25:27Z
ZumaiaHE22
127271
9968664
wikitext
text/x-wiki
{{banner|Russell Falls 2.jpg}}
[[Fitxategi:Russell Falls - panoramio.jpg|200px|right|thumb|Russell ur jauzia.]]
'''Russell ur jauzia''' {{txp|Australia|Australian}} dagoen {{txp|ur-jauzi|ur-jauzia}} da.
==Kokapena==
Australian dago, {{txp|Tasmania}} uhartean.
==Deskribapena==
Ur jauzi honek 34-58 metrotako altuera du bi jauzi nabarmenak batuz. Tyenna ibaira isurtzen ditu urak.
==Urte osoan dago ura?==
Urte osoan izaten du {{txp|ur|ura}}.
==Iruditegia==
<gallery>
irudi:Russell Falls Mt Field National Park.jpg
Irudi:Russell Falls 2.jpg
Irudi:Russell Falls (26845211715).jpg
</gallery>
[[Kategoria:Txikipedia:Ur-jauziak]]
[[Kategoria:Txikipedia]]
p582py8zsss6i5jsk2yugnxsm44fpan
9968666
9968664
2024-11-14T08:25:57Z
ZumaiaHE22
127271
9968666
wikitext
text/x-wiki
{{banner|Russell Falls 2.jpg}}
[[Fitxategi:Russell Falls - panoramio.jpg|200px|right|thumb|Russell ur jauzia.]]
'''Russell ur jauziak''' {{txp|Australia|Australian}} dauden {{txp|ur-jauzi|ur-jauziak}} dira.
==Kokapena==
Australian daude, {{txp|Tasmania}} uhartean.
==Deskribapena==
Ur-jauzi honek 34-58 metrotako altuera du bi jauzi nabarmenak batuz. Tyenna ibaira isurtzen ditu urak.
==Urte osoan dago ura?==
Urte osoan izaten du {{txp|ur|ura}}.
==Iruditegia==
<gallery>
irudi:Russell Falls Mt Field National Park.jpg
Irudi:Russell Falls 2.jpg
Irudi:Russell Falls (26845211715).jpg
</gallery>
[[Kategoria:Txikipedia:Ur-jauziak]]
[[Kategoria:Txikipedia]]
ryvhd1s1mjoyua8tn30c3xrjpxumk0r
Txikipedia:Karfiguélako ur-jauziak
104
1213159
9968660
9966056
2024-11-14T08:21:39Z
ZumaiaHE22
127271
9968660
wikitext
text/x-wiki
{{banner|Cascades de Banfora Burkina Faso.JPG}}
'''Karfiguelako ur-jauziak''' {{txp|Burkina Faso|Burkina Fason}} dauden {{txp|ur-jauzi|ur-jauziak}} dira.
==Deskribapena==
Karfiguelako ur-jauziak Burkina Fasoren hego mendebaldean kokatzen dira. Herrialdean erakarpen turistiko handiena ur-jauzi hauek dira.
==Kokapena==
Komoe ibaiaren ibilbidean kokaturik daude ur-jauziak, {{txp|Banfora}} hiriaren ondoan.
==Urte osoan du ura?==
Urte osoan izan ohi du ura.
==Iruditegia==
<gallery>
Irudi:Cascades de Banfora.jpg
Irudi:Chute d'eau au cascades.jpg
Irudi:Cascades de Banfora Burkina Faso.JPG
</gallery>
[[kategoria:Txikipedia:Ur-jauziak]]
[[kategoria:Txikipedia]]
h8gzdtph0xa1izsr7u1utqqpuxsjjty
Txikipedia:Yumbilla ur-jauzia
104
1213163
9968684
9966046
2024-11-14T08:43:57Z
ZumaiaHE22
127271
9968684
wikitext
text/x-wiki
{{banner|Cuispes high jungle forest.JPG}}
'''Yumbilla ur-jauzia''' World Waterfall Database webgunearen arabera munduko bosgarren {{txp|ur-jauzi}} altuena da.
==Kokapena==
{{txp|Peru|Perun}} dago, {{txp|Amazonas}} oihanaren barnean aurkitzen da. Pedro Ruiz hiritik 9 kilometrora dago.
==Deskribapena==
Jarraian dauden lau jauzik egiten dute, guztira 895,4 metrotako altuera osatuz. Ur-jauzi horretako urak Utcumbamba ibaiaren erdiko arroan isurtzen da.
==Urte osoan dago ura?==
Bai urte guztian.
==Iruditegia==
<gallery>
Irudi:Yumbilla waterfall Ii copia.jpg
Irudi:Catarata Yumbilla.jpg
Irudi:Wiki yumbilla waterfalls cuispes.jpg
</gallery>
[[Kategoria:Txikipedia:Ur-jauziak]]
[[Kategoria:Txikipedia]]
qpescpe22hzh8y4ke9oson429c331mo
Txikipedia:Boti ur-jauziak
104
1213165
9968680
9966049
2024-11-14T08:41:13Z
ZumaiaHE22
127271
9968680
wikitext
text/x-wiki
{{banner|Boti Falls, Eastern Region.JPG}}
[[Fitxategi:Boti Falls, Eastern Region.JPG|thumb|Boti ur-jauziak]]
'''Boti ur-jauziak''' {{txp|Ghana}} hego-ekialdean dagoen ur-jauzi bikote bat da.
==Kokapena==
Koforidua hiritik 17 kilometrora aurkitzen dira.
==Deskribapena==
{{txp|Ur-jauzi}} hauek 30 metrotako altuera dute.
Ponmpon ibaian sortzen da eta Volta ibaira isurtzen ditu bere urak.
==Urte osoan da ura?==
Bai, urte osoan egoten da ura.
==Iruditegia==
<gallery>
irudi:Boti Falls (2).jpg
irudi:Boti Falls, Ghana.jpg
irudi:Boti Falls, Eastern Region.JPG
</gallery>
[[kategoria:Txikipedia:Ur-jauziak]]
[[kategoria:Txikipedia]]
gpr08zcax3bkjf63eqvzxm7rm3z6l3g
Txikipedia:Kundalila ur-jauziak
104
1213167
9968674
9966060
2024-11-14T08:37:27Z
ZumaiaHE22
127271
9968674
wikitext
text/x-wiki
{{banner|Kundalila Falls, serenje Zambia 01.jpg}}
'''Kundalila ur-jauzia''' {{txp|Zambia|Zambian}} dagoen {{txp|ur-jauzi}} bat da.
==Kokapena==
Kanona hiriaren ondoan dago.
==Deskribapena==
Mendialdean dago 1.477 metroko altuera dago. 70 metrotako altuera du ur-jauziak.
==Urte osoan du ura?==
Bai, urte osoan ura dago.
==Iruditegia==
<gallery>
irudi:Kundalila Falls, serenje Zambia 03.jpg
irudi:Kundalila Falls.jpg
</gallery>
[[kategoria:Txikipedia:Ur-jauziak]]
[[kategoria:Txikipedia]]
a2ao41obmm6zn25pixglm30nixjq7u1
9968675
9968674
2024-11-14T08:38:01Z
ZumaiaHE22
127271
9968675
wikitext
text/x-wiki
{{banner|Kundalila Falls, serenje Zambia 01.jpg}}
'''Kundalila ur-jauziak''' {{txp|Zambia|Zambian}} dauden {{txp|ur-jauzi}} batzuk da.
==Kokapena==
Kanona hiriaren ondoan daude.
==Deskribapena==
Mendialdean dago 1.477 metroko altuera dago. 70 metrotako altuera du ur-jauziak.
==Urte osoan du ura?==
Bai, urte osoan ura dago.
==Iruditegia==
<gallery>
irudi:Kundalila Falls, serenje Zambia 03.jpg
irudi:Kundalila Falls.jpg
</gallery>
[[kategoria:Txikipedia:Ur-jauziak]]
[[kategoria:Txikipedia]]
blckn2p0j64g3qjvux9cq6lw56elhoi
Lankide:EkaitzMH/Common Vulnerabilities and Exposures(CVE)
2
1213217
9968139
9966365
2024-11-13T17:36:21Z
85.87.86.112
/* CVE Identifikatzaileak Amaitu */
9968139
wikitext
text/x-wiki
Common Vulnerabilities and Exposures(CVE, euskaraz: ohiko ahultasunak eta esposizioak) sistema bat da, segurtasun ahuleziak eta esposizioak erreferenziatzeko metodoak eskeintzen duena. Ezaguna den ahulezi bakoitzentzat erreferentzia bat gordetzen da zerrendan, eta erreferentzia bakoitzak zenbaki identifikatzaile bat dauka '''(CVE_ID'''). Sistema hau [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]<nowiki/>ko [[zibersegurtasun nazionaleko FFRDC]] -k, the [[MITRE koorporazioa|MITRE]] Corporation-ek operatzen duenak Mantentzen du [[Segurtasun Agentzia Nazionala|AEBko segurtasun nazionalaren]] finantziazioaren laguntzaz.
Sistema honetan agertzen diren ID-ak AEB-ko ahulezi datu base nazionalean agertzen diren berdinak dira.
== CVE Identifikatzaileak ==
MITRE Corporation-en arabera: CVE sistemaren identifikadoreak bakarrak dira publikoki ezagutzen diren informazioaren segurtasunaren ahulezientzat. Hasiera batean identifikadoreek 2 estatu zeuzkaten: Hautagaiak ("CAN-" aurrizkiarekin identifikatuta) izan zitekeen, eta ondoren CVE ("CVE-" atzizikarekin) izatera pasatzen ziren, baina 2005 urtetik hona praktika hau ez da jarraitu izan. Gaur egun identifikadore guztiak CVE bezala aurkezten dira. Hala ere, CVE-id baten izendatzeak ez du esan nahi identifikadore ofizial batean bihurtuko denik(Baliteke CVE kode bat ahulezia ez den arazo bateri esleitzea, edota jada id bat esleituta daukan ahulezi bati esleitzea).
CVE kodeek formatu jakin bat jarraitu behar dute : CVE-uuuu-zzzz non uuuu argitaratu zen urtea da, eta zzzz ahuleziaren zenbakia, adibidez 2017an argitaratutako 1921. ahuleziak kode hau izango litzake: CVE-2017-1921.
CVE zenbakiak esleitzeko ardudaruna CVE zenbakitze-agintaritza(CNA) da. Hasiera batean bazeuden lan hauek egiten zuten hainbat agente, hau da, CNA bezala pate hartzen zutenak, baina 2005ean izena eta izendapena egin zen.
3 CNA mota nagusi daude:
* MITRE korporazioa, CNA nagusia da.
* Garapen-konpania batzuk bere produktuentzako CVE esleipenak egiten dituzte.
* Beste CNA-k betetzen ez dituzten produktuentzako kanpo koordinatzaile bat arduratzen da CVE-zenbaki esleipenaz.
Ahulezi bat ikertzerakoan, erabilgarria izaten da ahalik eta azkarren CVE-identifikadore bat jartzea. Baliteke identifikadore hori ez agertzea MITRE-ko datu basean denbora batean (baliteke ahuleziaren arazoa oraindik publikoa ez izatea, edota MITRE-k ez duela ikertzen baliabide arazo bat dela eta. Hala ere, erabilgarria da lehen bait lehen esleipena egitea, modu horretan etorkizuneko korrespontzia guztia CVE kodeari erreferentzia egin ahal dio.
== CVE Datu Basearen edukiak ==
=== Deskribapena ===
Problemen deskribapen estandarizatu bat da. Deskribapen honetan "ERRESERBATUTA" etiketa ager daiteke, etiketa hau jarriko da aldez aurretik CVE kodea eskatzen denean, baina arazoa ez denean publiko egin eta MITRE-k ez duenean arazoa ikertu. Hau da, CVE kodea eskatuta dagoenean baina ez denenan ofizialki esleituta izan.
=== Erregistro Sorkuntzaren Data ===
Hemen erregistroa sortu zen data gordetzen da, baina erregistroaren sortzailearen arabera data ezberdina gordetzen da: MITRE-k zuzenean gordetako erregistroak, sortuak izan zirenaren data agertuko da. CNA batez sortutako erregistroentzat, aldiz, gordeko den data da MITRE erregistroa sortzen duen eguna gordetzen da, ez CNA-k sortutakoa.
=== Software Bertsio Kaltetuak ===
Eremu honetan ahuleziak zein software bertsioei eragiten dion agertzen da
=== Soluzioa ===
Existizen bada, ahulezia sahiesteko soluzioak proposatuko dira.
=== Eremu zaharkituak ===
Garai batean erabilitako eremuak, gaur egun erabiltzen ez direnak:
* Fasea: Zein fasean aurkitzen zen erregistroa (CAN edo CVE)
* Bozketa: Hautagaiak CVE izan behar zen ala ez bozkatzen zen, eremu honetan bozkapen horien emaitzak agertzen ziren
* Iruzkinak
* Proposatua: Erregistroa proposatua izan zenaren data
crypzrpayp0ac2qx0rben38gdvybzvq
Juanan Pereira
0
1213237
9967542
9967296
2024-11-13T12:20:45Z
Ksarasola
1491
/* Udako Euskal Unibertsitateko kidea */ Erreferentziak
9967542
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Juan Antonio Pereira Varela''', edo '''Juanan Pereira,''' ([[Irun]], [[1975]]) [[Informatikari|informatikaria]] eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] irakaslea da [[Donostiako Informatika Fakultatea|Donostiako Informatika Fakultatean]], eta ikertzailea [[ONEKIN Taldea|ONEKIN]] ikerkuntza taldean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Members – ONEKIN|url=https://onekin.org/?page_id=11|aldizkaria=onekin.org|sartze-data=2024-11-12}}</ref> Gaur egun LLMak ([[Hizkuntza Eredu Handiak (LLM)|hizkuntza eredu handiak]]) [[Software ingeniaritza|software-ingeniaritzan]] eta [[Hezkuntza|hezkuntzan]] nola erabili daitezkeen ikertzen ari da.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Juanan Pereira Varela|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/komunitatea/pertsonak/juanan-pereira-varela|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-12}}</ref><ref name=":1" /> [[Informatika|Informatikaz]] eta [[Zibersegurtasun|zibersegurtasunazko]] aditu gisa agertu da hedabideetan.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izena=Edu|abizena=Lartzanguren|urtea=2016-10-28|izenburua=Garbitu. Zentrifugatu. Internet suntsitu.|hizkuntza=eu|data=2016-10-28|url=https://www.berria.eus/komunikazioa/garbitu-zentrifugatu-internet-suntsitu_1169208_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":7">{{Erreferentzia|izena=Jon|abizena=Ander De la Hoz|urtea=2018-01-05|izenburua='App'-ak, lapurren amu|hizkuntza=eu|data=2018-01-05|url=https://www.berria.eus/bizigiro/app-ak-lapurren-amu_1197296_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":8">{{Erreferentzia|izenburua=Mundura zabaldutako leihoa, ixtear|hizkuntza=eu|data=2020-09-11|url=https://www.berria.eus/bizigiro/mundura-zabaldutako-leihoa-ixtear_1278950_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9">{{Erreferentzia|izena=Iñaki|abizena=Mora Lopez|urtea=2020-02-10|izenburua=Segurtasuna eta pribatutasuna|hizkuntza=eu|abizena2=Iturbe Urretxa|abizena3=Pereira Varela|izena2=Mikel|izena3=Juanan|url=https://www.argia.eus/multimedia/erreportajeak/segurtasuna-eta-pribatutasuna|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Informatika ikasi zuen [[Donostiako Informatika Fakultatea|Donostiako Informatika Fakultatean]] (1998) eta doktore-titulua EHUn bertan lortu zuen 2014an bigarren hizkuntzen ahozkotasuna praktikatu eta hobetzeko [[Babelium]] proiektua sortuta.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Juan Antonio|abizena=Pereira Varela|urtea=2014|izenburua=Diseño, desarrollo y validación de soluciones tecnológicas para la práctica de la expresión oral de segundas lenguas mediante un entorno colaborativo e interactivo de código abierto: babelium project|argitaletxea=UPV/EHU|url=https://www.educacion.gob.es/teseo/mostrarRef.do?ref=349860|aldizkaria=www.educacion.gob.es|sartze-data=2024-11-12}}</ref><ref name=":4">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|izenburua=Diseño, desarrollo y validación de soluciones tecnológicas para la práctica de la expresión oral de segundas lenguas mediante un entorno colaborativo e interactivo de código abierto: Babelium project|argitaletxea=Universidad del País Vasco - Euskal Herriko Unibertsitatea|hizkuntza=es|data=2014|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/tesis?codigo=121617|sartze-data=2024-11-13}}</ref> [[Ikasten.io]] gunean biltzen ditu bere proiektuetako batzuk.<ref name=":2" />
Irakaslea da EHUn 2005etik, besteak beste [[Web Sistemak]] eta [[Software ingeniaritza|Software Ingeniaritzako]] irakaslea.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izena=Iker|abizena=Tubia|urtea=2021-11-20|izenburua=Iruzurren sareetan ez erortzeko|hizkuntza=eu|data=2021-11-20|url=https://www.berria.eus/bizigiro/iruzurren-sareetan-ez-erortzeko_1304683_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Unibertsitatean sartu baino lehen, [[Gipuzkoako Bazkundea|Gipuzkoako Bazkundean]] egin zuen lan [[Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (IKT)|IKT]] ingeniari gisa, baita [[Arista Multimedia|Arista Multimedian]] ere, teknikoen arduradun gisa, Espainia mailako webgune ezagunak garatzen.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Juan Antonio|abizena=Pereira Varela|izenburua=Adimen Artifizialeko Gradua - Irakasleak - Graduak - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/graduak/adimen-artifizialeko-gradua/irakasleak?p_redirect=fichaPDI&p_idp=273496|aldizkaria=Graduak|sartze-data=2024-11-12}}</ref>
== Unibertsitateko irakaslea ==
2005etik irakaslea da EHUn. Konputagailuen programazioari buruzko irakasgai ugari eta hiru ikastegitan irakatsi du:<ref name=":0" />
* Donostiako Informatika Fakultatean: 1) [[Software ingeniaritza|Softwarearen Ingeniaritza]], 2) [[Zibersegurtasun|''Segurtasun Informatikoa'']]'', 3) [[Datu-egiturak]] eta [[Algoritmo|Algoritmoak]]'', 4) [[Informazio-sistema|''Informazio Sistemen Analisia eta Diseinua'']], eta 5) [[Programazio#Programa on baten ezaugarriak|''Programazioa II'']].
* [[Gipuzkoako Ingeniaritza Eskola|Gipuzkoako Ingeniaritza Eskolan]]: 1) Informatikaren Oinarriak.
* [[Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoa (Bilbo)|Bilboko Ingeniaritza Eskolan]]: 1) [[Sistema eragile|Sistema eragileetarako sarrera]], 2) [[Software ingeniaritza|Softwarearen Ingeniaritza]], 3) [[Zibersegurtasun|''Segurtasun Informatikoa'']]'', 4) [[Datu-egiturak]] eta [[Algoritmo|Algoritmoak]]'', 5) [[Informazio-sistema|''Informazio Sistemen Analisia eta Diseinua'']], 6) [[Web aplikazio|Web Aplikazio Aberastuen Garapena]], eta 7) [[Software ingeniaritza|Softwarearen Ingeniaritza]].
Hainbatetan azaldu da hedabideetan aditu gisa, [[Informatika|informatikaz]] edo [[Zibersegurtasun|zibersegurtasunaz]].<ref name=":6" /><ref name=":7" /><ref name=":8" /><ref name=":9" />{{Esaera2|Internet bidez erostea dendan erostea bezain segurua izan daitekeela, betiere, oinarrizko neurri batzuk hartuz gero. Lehenbizi, kontuan hartu behar dena da komunikazioa zifraturik egotea. Webgunearen helbidean "https" agertzen bada, horren seinale da.[...] Ea saltzailea fidatzekoa den jakiteko, foroetan begiratzeko aholkua eman du,; adibidez, Trustpilot guneak horretarako aukera ematen du. [...] Ordenagailuan sakelakoan gailuaren sistema eragilea eguneratuta egon behar da, baita nabigatzailea edo aplikazioak ere.[...] Ganorazko antibirus bat edukitzea ere gomendatu du segurtasun handiagoz ibiltzeko [...] Wifi publikoak saihestu behar dira Interneten erosketak egitean [...]|[[Juanan Pereira]], 2021 <ref name=":5" />}}
== Web-ingeniaritzako ikertzailea ==
[[Fitxategi:OnekinTaldea.jpg|thumb|Onekin Taldea]]
[[2014|2014an]] doktore-titulua lortu zuen [[Donostiako Informatika Fakultatea|Euskal Herriko Unibertsitatean]] Tesian Babelium Project izeneko plataforma sortzearekin lotuta egon zen. Babelium bigarren hizkuntzen ahozkotasuna praktikatu eta hobetzeko proiektua izan zen.<ref name=":4" /> Tarte horretan EHUko ikertzaile nagusia izan zen Babelium izeneko proiektu europarrean (Lifelong Learning Program 2013- 2015 deialdikoa, 543194-LLP-1-2013-1-ES-KA2-KA2MP), eta geroago produktu hori erregistratu ere egin zuen.<ref>{{erreferentzia|izenburua=BABELIUM an open source web platform for interactive speaking practice|argitaletxea=European Commission Lifelong Learning Programme|url=https://languages.dk/clusters/BABELIUM_results_and_details.pdf}}</ref><ref>{{erreferentzia|urtea=2013|izenburua=An innovative ICT-Based “learning” methodology and content for second-language. 1) Almost 400 videos in English, French, German, and Spanish available. 2) More than 300 civil servants in Brussels are currently using the online platform Babelium.|argitaletxea=Lifelong learning Programe. European Commission|hizkuntza=en|url=https://languages.dk/archive/dissemination/Babelium_Newsletter3.pdf|aldizkaria=Newsletter #3}}</ref>
Juanan Pereiraren ikerkuntza-lerroak hiru dira: [[Txatbot|txatboten]] garapena, [[Kode irekiko software|Kode Irekiko Softwarea]] sortzeko ingeniaritza eta [[E-learning|eLearning]], beti ere [[ONEKIN Taldea|ONEKIN]] ikerkuntza taldearen barruan.<ref name=":0" />
=== Babelium Project ===
Tesiak frogatu zuen posible zela web-plataforma kolaboratibo bat eraikitzea, irekia eta kalitate tekniko onekoa, zenbait hizkuntzatan ahozko ariketekin praktikatu eta ebaluatzeko, bideo interaktiboak erabiliz. Tesiaren ondorioz, plataforma ireki, fidagarri, eskalagarri, seguru eta eramangarri bat sortu zen, Babelium Project izenekoa. Plataforma horrek, hainbat ikastetxetan probatua, erabiltzailearen ahotsa eta irudia modu interaktiboan grabatzeko aukera ematen zuen, web-nabigatzailearen bidez, kanpoko beste aplikaziorik instalatu beharrik gabe. Proiektuan parte hartu zutenek 3.600 bideo-erantzun baino gehiagoko portfolio bat sortu zuten, eta 340 bideo-ariketa baino gehiago. 30.000 kode-lerro baino gehiago sortu ziren GPLv3 lizentziapean; gainera, kode irekian oinarritutako irtenbideak eta framework-ak integratu ziren. Babeliumen garatutako APIaren erabilerari esker, plataforma ingurune mugikorretan eta ikastetxeetan asko erabiltzen diren LMS sistemetan (Moodle, adibidez) integratu eta erabili ahal izan zen. Babeliumek Euskadiko web sistema onenaren saria jaso zuen Buber Sarien 2011ko edizioan, eta Europar Batasunak Lifelong Learning Programme (2013-2015) ekimenaren barruan finantzatu beharreko proiektuetako bat bezala hautatu zuen.<ref name=":3" />
== Udako Euskal Unibertsitateko kidea ==
[[Fitxategi:UEU_IEB2024.jpg|thumb|[[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunon Bilkura]] (IEB2024)<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=IEB2024. Adimen Artifizial Sortzailea.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2084-ieb2024-adimen-artifizial-sortzailea|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>]][[Udako Euskal Unibertsitatea|Udako Euskal Unibertsitateko]] [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatika Sailean]] ere aritu izan da irakasle gisa hainbat ikastarotan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Juan Antonio Pereira Varela :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea|url=https://www.inguma.eus/egilea/ikusi/juan-antonio-pereira-varela|aldizkaria=www.inguma.eus|sartze-data=2024-11-12}}</ref>
* ''Sofwarearen garapena [[Hizkuntza Eredu Handiak (LLM)|LLMak]] erabiliz: 10 adibide praktiko'' ([[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunon Bilkura]], IEB2024).<ref name=":1" />
* ''Segurtasuna eta pribatutasuna''. [[Juanan Pereira|Juanan Pereirak]] dinamizatuta, [[Iñaki Mora Lopez]] eta [[Mikel Iturbe|Mikel Iturbe Urretxaren]] hitzaldia (Informatikari Euskaldunen Bilkuran, IEB2018).<ref name=":9" />
* ''Bibliografiaren kudeaketa [[Zotero]] (software librea) erabiliz'' (UEU, 2018).
* ''Bibliografiaren kudeaketa Zotero egokia'' Tailerra, [[Ikergazte]] - 2017.
* ''OINARRIAK TEKNOLOGIA ETA PEDAGOGIA: On-line eta blended ikaskuntza: aplikazioak eta baliabideak'' HEZikt titulu propioan (''IKTak eta Konpetentzia Digitalak'') UPV/EHU eta UEUren eskutik, 2016/17, 2017/18 eta 2018/19 ikasturteetan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=IKTak eta konpetentzia digitalak hezkuntzan|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/iktak-eta-konpetentzia-digitalak-hezkuntzan|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-12}}</ref>[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|thumb|'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":10" /><ref name=":11" />]]
* ''[[HTML5]] estandarra sakontzen'' ([[MOOC]] ikastaroa. [[Asmoz Fundazioa|ASMOZ]] Fundazioa eta UEU, 2015).
* ''HTML5 estandarra ikasten. Sarrera praktikoa'' (MOOC ikastaroa, [[Mondragon Unibertsitatea]], ASMOZ Fundazioa eta UEU, 2014).
* "''Software Librea: sistema, sarea''" UPV/EHU + ASMOZ Fundazioa. “''Segurtasuna eta web aplikazioak''” titulu propioan 4 kreditu 2010/11 ikasturtean eta 2008/09 ikasturtean.
2021ean ''[[HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak]]'' liburu "irekian" argitaratu zuen. [[Web nabigatzaile|Web nabigatzailearekin]] arakatzen ditugun webguneak garatzeko, besteak beste, [[HTML5]] eta [[JavaScript]] [[API|APIak]] erabiltzen direnez. liburuan [[programatzaile]] guztiontzat funtsezkoa da ezagutzea HTML5en erabiltzen diren JavaScript [[API|APIak]] deskribatzen dira (Canvas, Audioa, Bideoa, WebSocket-ak, Geokokapena...). Gainera webguneak diseinatzeko teknologia lagungarri hauek ere azaltzen ditu: [[JavaScript Object Notation|JSON]], [[Ajax (programazioa)|Ajax]], promesak, [[objektuetara zuzendutako programazioa]], [[Node.js|NodeJS]], Express edo [[mongoDB]]. Liburua paperezko ohiko formatuan eskaintzen da, baina baita modu ireki eta dinamikoan [[GitHub|Github]] atariaren bitartez ere.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Donostiako Informatika Fakultatea]]
== Kanpo estekak ==
* [https://github.com/juananpe @juananpe] softwarea konpartitzeko [[GitHub|Github]] atarian (1.360 ekarpen 2024an).
* [https://scholar.google.com/citations?user=2dBvuskAAAAJ&hl=en Juanan Pereira], Google Scholar web-atari akademikoan.
* [https://onekin.org/ ONEKIN] ikerketa taldea.
* UPV/EHUko [https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea Informatika Fakultatea].
{{bizialdia|1975eko||Pereira, Juanan}}
[[Kategoria:Irundarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko informatikariak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako irakasleak]]
[[Kategoria:Udako Euskal Unibertsitatea]]
cfgw2cy0aw3t6du5iwie7q4dxlilvtf
9967558
9967542
2024-11-13T12:26:50Z
Ksarasola
1491
/* Udako Euskal Unibertsitateko kidea */ esteka
9967558
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Juan Antonio Pereira Varela''', edo '''Juanan Pereira,''' ([[Irun]], [[1975]]) [[Informatikari|informatikaria]] eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] irakaslea da [[Donostiako Informatika Fakultatea|Donostiako Informatika Fakultatean]], eta ikertzailea [[ONEKIN Taldea|ONEKIN]] ikerkuntza taldean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Members – ONEKIN|url=https://onekin.org/?page_id=11|aldizkaria=onekin.org|sartze-data=2024-11-12}}</ref> Gaur egun LLMak ([[Hizkuntza Eredu Handiak (LLM)|hizkuntza eredu handiak]]) [[Software ingeniaritza|software-ingeniaritzan]] eta [[Hezkuntza|hezkuntzan]] nola erabili daitezkeen ikertzen ari da.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Juanan Pereira Varela|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/komunitatea/pertsonak/juanan-pereira-varela|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-12}}</ref><ref name=":1" /> [[Informatika|Informatikaz]] eta [[Zibersegurtasun|zibersegurtasunazko]] aditu gisa agertu da hedabideetan.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izena=Edu|abizena=Lartzanguren|urtea=2016-10-28|izenburua=Garbitu. Zentrifugatu. Internet suntsitu.|hizkuntza=eu|data=2016-10-28|url=https://www.berria.eus/komunikazioa/garbitu-zentrifugatu-internet-suntsitu_1169208_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":7">{{Erreferentzia|izena=Jon|abizena=Ander De la Hoz|urtea=2018-01-05|izenburua='App'-ak, lapurren amu|hizkuntza=eu|data=2018-01-05|url=https://www.berria.eus/bizigiro/app-ak-lapurren-amu_1197296_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":8">{{Erreferentzia|izenburua=Mundura zabaldutako leihoa, ixtear|hizkuntza=eu|data=2020-09-11|url=https://www.berria.eus/bizigiro/mundura-zabaldutako-leihoa-ixtear_1278950_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9">{{Erreferentzia|izena=Iñaki|abizena=Mora Lopez|urtea=2020-02-10|izenburua=Segurtasuna eta pribatutasuna|hizkuntza=eu|abizena2=Iturbe Urretxa|abizena3=Pereira Varela|izena2=Mikel|izena3=Juanan|url=https://www.argia.eus/multimedia/erreportajeak/segurtasuna-eta-pribatutasuna|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Informatika ikasi zuen [[Donostiako Informatika Fakultatea|Donostiako Informatika Fakultatean]] (1998) eta doktore-titulua EHUn bertan lortu zuen 2014an bigarren hizkuntzen ahozkotasuna praktikatu eta hobetzeko [[Babelium]] proiektua sortuta.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Juan Antonio|abizena=Pereira Varela|urtea=2014|izenburua=Diseño, desarrollo y validación de soluciones tecnológicas para la práctica de la expresión oral de segundas lenguas mediante un entorno colaborativo e interactivo de código abierto: babelium project|argitaletxea=UPV/EHU|url=https://www.educacion.gob.es/teseo/mostrarRef.do?ref=349860|aldizkaria=www.educacion.gob.es|sartze-data=2024-11-12}}</ref><ref name=":4">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|izenburua=Diseño, desarrollo y validación de soluciones tecnológicas para la práctica de la expresión oral de segundas lenguas mediante un entorno colaborativo e interactivo de código abierto: Babelium project|argitaletxea=Universidad del País Vasco - Euskal Herriko Unibertsitatea|hizkuntza=es|data=2014|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/tesis?codigo=121617|sartze-data=2024-11-13}}</ref> [[Ikasten.io]] gunean biltzen ditu bere proiektuetako batzuk.<ref name=":2" />
Irakaslea da EHUn 2005etik, besteak beste [[Web Sistemak]] eta [[Software ingeniaritza|Software Ingeniaritzako]] irakaslea.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izena=Iker|abizena=Tubia|urtea=2021-11-20|izenburua=Iruzurren sareetan ez erortzeko|hizkuntza=eu|data=2021-11-20|url=https://www.berria.eus/bizigiro/iruzurren-sareetan-ez-erortzeko_1304683_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Unibertsitatean sartu baino lehen, [[Gipuzkoako Bazkundea|Gipuzkoako Bazkundean]] egin zuen lan [[Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (IKT)|IKT]] ingeniari gisa, baita [[Arista Multimedia|Arista Multimedian]] ere, teknikoen arduradun gisa, Espainia mailako webgune ezagunak garatzen.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Juan Antonio|abizena=Pereira Varela|izenburua=Adimen Artifizialeko Gradua - Irakasleak - Graduak - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/graduak/adimen-artifizialeko-gradua/irakasleak?p_redirect=fichaPDI&p_idp=273496|aldizkaria=Graduak|sartze-data=2024-11-12}}</ref>
== Unibertsitateko irakaslea ==
2005etik irakaslea da EHUn. Konputagailuen programazioari buruzko irakasgai ugari eta hiru ikastegitan irakatsi du:<ref name=":0" />
* Donostiako Informatika Fakultatean: 1) [[Software ingeniaritza|Softwarearen Ingeniaritza]], 2) [[Zibersegurtasun|''Segurtasun Informatikoa'']]'', 3) [[Datu-egiturak]] eta [[Algoritmo|Algoritmoak]]'', 4) [[Informazio-sistema|''Informazio Sistemen Analisia eta Diseinua'']], eta 5) [[Programazio#Programa on baten ezaugarriak|''Programazioa II'']].
* [[Gipuzkoako Ingeniaritza Eskola|Gipuzkoako Ingeniaritza Eskolan]]: 1) Informatikaren Oinarriak.
* [[Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoa (Bilbo)|Bilboko Ingeniaritza Eskolan]]: 1) [[Sistema eragile|Sistema eragileetarako sarrera]], 2) [[Software ingeniaritza|Softwarearen Ingeniaritza]], 3) [[Zibersegurtasun|''Segurtasun Informatikoa'']]'', 4) [[Datu-egiturak]] eta [[Algoritmo|Algoritmoak]]'', 5) [[Informazio-sistema|''Informazio Sistemen Analisia eta Diseinua'']], 6) [[Web aplikazio|Web Aplikazio Aberastuen Garapena]], eta 7) [[Software ingeniaritza|Softwarearen Ingeniaritza]].
Hainbatetan azaldu da hedabideetan aditu gisa, [[Informatika|informatikaz]] edo [[Zibersegurtasun|zibersegurtasunaz]].<ref name=":6" /><ref name=":7" /><ref name=":8" /><ref name=":9" />{{Esaera2|Internet bidez erostea dendan erostea bezain segurua izan daitekeela, betiere, oinarrizko neurri batzuk hartuz gero. Lehenbizi, kontuan hartu behar dena da komunikazioa zifraturik egotea. Webgunearen helbidean "https" agertzen bada, horren seinale da.[...] Ea saltzailea fidatzekoa den jakiteko, foroetan begiratzeko aholkua eman du,; adibidez, Trustpilot guneak horretarako aukera ematen du. [...] Ordenagailuan sakelakoan gailuaren sistema eragilea eguneratuta egon behar da, baita nabigatzailea edo aplikazioak ere.[...] Ganorazko antibirus bat edukitzea ere gomendatu du segurtasun handiagoz ibiltzeko [...] Wifi publikoak saihestu behar dira Interneten erosketak egitean [...]|[[Juanan Pereira]], 2021 <ref name=":5" />}}
== Web-ingeniaritzako ikertzailea ==
[[Fitxategi:OnekinTaldea.jpg|thumb|Onekin Taldea]]
[[2014|2014an]] doktore-titulua lortu zuen [[Donostiako Informatika Fakultatea|Euskal Herriko Unibertsitatean]] Tesian Babelium Project izeneko plataforma sortzearekin lotuta egon zen. Babelium bigarren hizkuntzen ahozkotasuna praktikatu eta hobetzeko proiektua izan zen.<ref name=":4" /> Tarte horretan EHUko ikertzaile nagusia izan zen Babelium izeneko proiektu europarrean (Lifelong Learning Program 2013- 2015 deialdikoa, 543194-LLP-1-2013-1-ES-KA2-KA2MP), eta geroago produktu hori erregistratu ere egin zuen.<ref>{{erreferentzia|izenburua=BABELIUM an open source web platform for interactive speaking practice|argitaletxea=European Commission Lifelong Learning Programme|url=https://languages.dk/clusters/BABELIUM_results_and_details.pdf}}</ref><ref>{{erreferentzia|urtea=2013|izenburua=An innovative ICT-Based “learning” methodology and content for second-language. 1) Almost 400 videos in English, French, German, and Spanish available. 2) More than 300 civil servants in Brussels are currently using the online platform Babelium.|argitaletxea=Lifelong learning Programe. European Commission|hizkuntza=en|url=https://languages.dk/archive/dissemination/Babelium_Newsletter3.pdf|aldizkaria=Newsletter #3}}</ref>
Juanan Pereiraren ikerkuntza-lerroak hiru dira: [[Txatbot|txatboten]] garapena, [[Kode irekiko software|Kode Irekiko Softwarea]] sortzeko ingeniaritza eta [[E-learning|eLearning]], beti ere [[ONEKIN Taldea|ONEKIN]] ikerkuntza taldearen barruan.<ref name=":0" />
=== Babelium Project ===
Tesiak frogatu zuen posible zela web-plataforma kolaboratibo bat eraikitzea, irekia eta kalitate tekniko onekoa, zenbait hizkuntzatan ahozko ariketekin praktikatu eta ebaluatzeko, bideo interaktiboak erabiliz. Tesiaren ondorioz, plataforma ireki, fidagarri, eskalagarri, seguru eta eramangarri bat sortu zen, Babelium Project izenekoa. Plataforma horrek, hainbat ikastetxetan probatua, erabiltzailearen ahotsa eta irudia modu interaktiboan grabatzeko aukera ematen zuen, web-nabigatzailearen bidez, kanpoko beste aplikaziorik instalatu beharrik gabe. Proiektuan parte hartu zutenek 3.600 bideo-erantzun baino gehiagoko portfolio bat sortu zuten, eta 340 bideo-ariketa baino gehiago. 30.000 kode-lerro baino gehiago sortu ziren GPLv3 lizentziapean; gainera, kode irekian oinarritutako irtenbideak eta framework-ak integratu ziren. Babeliumen garatutako APIaren erabilerari esker, plataforma ingurune mugikorretan eta ikastetxeetan asko erabiltzen diren LMS sistemetan (Moodle, adibidez) integratu eta erabili ahal izan zen. Babeliumek Euskadiko web sistema onenaren saria jaso zuen Buber Sarien 2011ko edizioan, eta Europar Batasunak Lifelong Learning Programme (2013-2015) ekimenaren barruan finantzatu beharreko proiektuetako bat bezala hautatu zuen.<ref name=":3" />
== Udako Euskal Unibertsitateko kidea ==
[[Fitxategi:UEU_IEB2024.jpg|thumb|[[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunon Bilkura]] (IEB2024)<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=IEB2024. Adimen Artifizial Sortzailea.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2084-ieb2024-adimen-artifizial-sortzailea|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>]][[Udako Euskal Unibertsitatea|Udako Euskal Unibertsitateko]] [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatika Sailean]] ere aritu izan da irakasle gisa hainbat ikastarotan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Juan Antonio Pereira Varela :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea|url=https://www.inguma.eus/egilea/ikusi/juan-antonio-pereira-varela|aldizkaria=www.inguma.eus|sartze-data=2024-11-12}}</ref>
* ''Softwarearen garapena [[Hizkuntza Eredu Handiak (LLM)|LLMak]] erabiliz: 10 adibide praktiko'' ([[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunon Bilkura]], IEB2024).<ref name=":1" />
* ''Segurtasuna eta pribatutasuna''. [[Juanan Pereira|Juanan Pereirak]] dinamizatuta, [[Iñaki Mora Lopez]] eta [[Mikel Iturbe|Mikel Iturbe Urretxaren]] hitzaldia (Informatikari Euskaldunen Bilkuran, IEB2018).<ref name=":9" />
* ''Bibliografiaren kudeaketa [[Zotero]] (software librea) erabiliz'' (UEU, 2018).
* ''Bibliografiaren kudeaketa Zotero egokia'' Tailerra, [[Ikergazte]] - 2017.
* ''OINARRIAK TEKNOLOGIA ETA PEDAGOGIA: On-line eta blended ikaskuntza: aplikazioak eta baliabideak'' HEZikt titulu propioan (''IKTak eta Konpetentzia Digitalak'') UPV/EHU eta UEUren eskutik, 2016/17, 2017/18 eta 2018/19 ikasturteetan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=IKTak eta konpetentzia digitalak hezkuntzan|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/iktak-eta-konpetentzia-digitalak-hezkuntzan|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-12}}</ref>[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|thumb|'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":10" /><ref name=":11" />]]
* ''[[HTML5]] estandarra sakontzen'' ([[MOOC]] ikastaroa. [[Asmoz Fundazioa|ASMOZ]] Fundazioa eta UEU, 2015).
* ''HTML5 estandarra ikasten. Sarrera praktikoa'' (MOOC ikastaroa, [[Mondragon Unibertsitatea]], ASMOZ Fundazioa eta UEU, 2014).
* "''Software Librea: sistema, sarea''" UPV/EHU + ASMOZ Fundazioa. “''Segurtasuna eta web aplikazioak''” titulu propioan 4 kreditu 2010/11 ikasturtean eta 2008/09 ikasturtean.
2021ean ''[[HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak]]'' liburu "irekian" argitaratu zuen. [[Web nabigatzaile|Web nabigatzailearekin]] arakatzen ditugun webguneak garatzeko, besteak beste, [[HTML5]] eta [[JavaScript]] [[API|APIak]] erabiltzen direnez. liburuan [[programatzaile]] guztiontzat funtsezkoa da ezagutzea HTML5en erabiltzen diren JavaScript [[API|APIak]] deskribatzen dira (Canvas, Audioa, Bideoa, WebSocket-ak, Geokokapena...). Gainera webguneak diseinatzeko teknologia lagungarri hauek ere azaltzen ditu: [[JavaScript Object Notation|JSON]], [[Ajax (programazioa)|Ajax]], promesak, [[Objektuetara bideratutako programazioa|objektuetara zuzendutako programazioa]], [[Node.js|NodeJS]], Express edo [[mongoDB]]. Liburua paperezko ohiko formatuan eskaintzen da, baina baita modu ireki eta dinamikoan [[GitHub|Github]] atariaren bitartez ere.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Donostiako Informatika Fakultatea]]
== Kanpo estekak ==
* [https://github.com/juananpe @juananpe] softwarea konpartitzeko [[GitHub|Github]] atarian (1.360 ekarpen 2024an).
* [https://scholar.google.com/citations?user=2dBvuskAAAAJ&hl=en Juanan Pereira], Google Scholar web-atari akademikoan.
* [https://onekin.org/ ONEKIN] ikerketa taldea.
* UPV/EHUko [https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea Informatika Fakultatea].
{{bizialdia|1975eko||Pereira, Juanan}}
[[Kategoria:Irundarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko informatikariak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako irakasleak]]
[[Kategoria:Udako Euskal Unibertsitatea]]
f3gztq3yxrbm2turrlznyuv9u0y1u66
9967583
9967558
2024-11-13T12:36:49Z
Ksarasola
1491
/* Udako Euskal Unibertsitateko kidea */ esteka zuzentzea
9967583
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Juan Antonio Pereira Varela''', edo '''Juanan Pereira,''' ([[Irun]], [[1975]]) [[Informatikari|informatikaria]] eta [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] irakaslea da [[Donostiako Informatika Fakultatea|Donostiako Informatika Fakultatean]], eta ikertzailea [[ONEKIN Taldea|ONEKIN]] ikerkuntza taldean.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Members – ONEKIN|url=https://onekin.org/?page_id=11|aldizkaria=onekin.org|sartze-data=2024-11-12}}</ref> Gaur egun LLMak ([[Hizkuntza Eredu Handiak (LLM)|hizkuntza eredu handiak]]) [[Software ingeniaritza|software-ingeniaritzan]] eta [[Hezkuntza|hezkuntzan]] nola erabili daitezkeen ikertzen ari da.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Juanan Pereira Varela|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/komunitatea/pertsonak/juanan-pereira-varela|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-12}}</ref><ref name=":1" /> [[Informatika|Informatikaz]] eta [[Zibersegurtasun|zibersegurtasunazko]] aditu gisa agertu da hedabideetan.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izena=Edu|abizena=Lartzanguren|urtea=2016-10-28|izenburua=Garbitu. Zentrifugatu. Internet suntsitu.|hizkuntza=eu|data=2016-10-28|url=https://www.berria.eus/komunikazioa/garbitu-zentrifugatu-internet-suntsitu_1169208_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":7">{{Erreferentzia|izena=Jon|abizena=Ander De la Hoz|urtea=2018-01-05|izenburua='App'-ak, lapurren amu|hizkuntza=eu|data=2018-01-05|url=https://www.berria.eus/bizigiro/app-ak-lapurren-amu_1197296_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":8">{{Erreferentzia|izenburua=Mundura zabaldutako leihoa, ixtear|hizkuntza=eu|data=2020-09-11|url=https://www.berria.eus/bizigiro/mundura-zabaldutako-leihoa-ixtear_1278950_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9">{{Erreferentzia|izena=Iñaki|abizena=Mora Lopez|urtea=2020-02-10|izenburua=Segurtasuna eta pribatutasuna|hizkuntza=eu|abizena2=Iturbe Urretxa|abizena3=Pereira Varela|izena2=Mikel|izena3=Juanan|url=https://www.argia.eus/multimedia/erreportajeak/segurtasuna-eta-pribatutasuna|aldizkaria=Argia|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Informatika ikasi zuen [[Donostiako Informatika Fakultatea|Donostiako Informatika Fakultatean]] (1998) eta doktore-titulua EHUn bertan lortu zuen 2014an bigarren hizkuntzen ahozkotasuna praktikatu eta hobetzeko [[Babelium]] proiektua sortuta.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Juan Antonio|abizena=Pereira Varela|urtea=2014|izenburua=Diseño, desarrollo y validación de soluciones tecnológicas para la práctica de la expresión oral de segundas lenguas mediante un entorno colaborativo e interactivo de código abierto: babelium project|argitaletxea=UPV/EHU|url=https://www.educacion.gob.es/teseo/mostrarRef.do?ref=349860|aldizkaria=www.educacion.gob.es|sartze-data=2024-11-12}}</ref><ref name=":4">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|izenburua=Diseño, desarrollo y validación de soluciones tecnológicas para la práctica de la expresión oral de segundas lenguas mediante un entorno colaborativo e interactivo de código abierto: Babelium project|argitaletxea=Universidad del País Vasco - Euskal Herriko Unibertsitatea|hizkuntza=es|data=2014|url=https://dialnet.unirioja.es/servlet/tesis?codigo=121617|sartze-data=2024-11-13}}</ref> [[Ikasten.io]] gunean biltzen ditu bere proiektuetako batzuk.<ref name=":2" />
Irakaslea da EHUn 2005etik, besteak beste [[Web Sistemak]] eta [[Software ingeniaritza|Software Ingeniaritzako]] irakaslea.<ref name=":5">{{Erreferentzia|izena=Iker|abizena=Tubia|urtea=2021-11-20|izenburua=Iruzurren sareetan ez erortzeko|hizkuntza=eu|data=2021-11-20|url=https://www.berria.eus/bizigiro/iruzurren-sareetan-ez-erortzeko_1304683_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Unibertsitatean sartu baino lehen, [[Gipuzkoako Bazkundea|Gipuzkoako Bazkundean]] egin zuen lan [[Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak (IKT)|IKT]] ingeniari gisa, baita [[Arista Multimedia|Arista Multimedian]] ere, teknikoen arduradun gisa, Espainia mailako webgune ezagunak garatzen.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Juan Antonio|abizena=Pereira Varela|izenburua=Adimen Artifizialeko Gradua - Irakasleak - Graduak - UPV/EHU|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.ehu.eus/eu/web/graduak/adimen-artifizialeko-gradua/irakasleak?p_redirect=fichaPDI&p_idp=273496|aldizkaria=Graduak|sartze-data=2024-11-12}}</ref>
== Unibertsitateko irakaslea ==
2005etik irakaslea da EHUn. Konputagailuen programazioari buruzko irakasgai ugari eta hiru ikastegitan irakatsi du:<ref name=":0" />
* Donostiako Informatika Fakultatean: 1) [[Software ingeniaritza|Softwarearen Ingeniaritza]], 2) [[Zibersegurtasun|''Segurtasun Informatikoa'']]'', 3) [[Datu-egiturak]] eta [[Algoritmo|Algoritmoak]]'', 4) [[Informazio-sistema|''Informazio Sistemen Analisia eta Diseinua'']], eta 5) [[Programazio#Programa on baten ezaugarriak|''Programazioa II'']].
* [[Gipuzkoako Ingeniaritza Eskola|Gipuzkoako Ingeniaritza Eskolan]]: 1) Informatikaren Oinarriak.
* [[Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoa (Bilbo)|Bilboko Ingeniaritza Eskolan]]: 1) [[Sistema eragile|Sistema eragileetarako sarrera]], 2) [[Software ingeniaritza|Softwarearen Ingeniaritza]], 3) [[Zibersegurtasun|''Segurtasun Informatikoa'']]'', 4) [[Datu-egiturak]] eta [[Algoritmo|Algoritmoak]]'', 5) [[Informazio-sistema|''Informazio Sistemen Analisia eta Diseinua'']], 6) [[Web aplikazio|Web Aplikazio Aberastuen Garapena]], eta 7) [[Software ingeniaritza|Softwarearen Ingeniaritza]].
Hainbatetan azaldu da hedabideetan aditu gisa, [[Informatika|informatikaz]] edo [[Zibersegurtasun|zibersegurtasunaz]].<ref name=":6" /><ref name=":7" /><ref name=":8" /><ref name=":9" />{{Esaera2|Internet bidez erostea dendan erostea bezain segurua izan daitekeela, betiere, oinarrizko neurri batzuk hartuz gero. Lehenbizi, kontuan hartu behar dena da komunikazioa zifraturik egotea. Webgunearen helbidean "https" agertzen bada, horren seinale da.[...] Ea saltzailea fidatzekoa den jakiteko, foroetan begiratzeko aholkua eman du,; adibidez, Trustpilot guneak horretarako aukera ematen du. [...] Ordenagailuan sakelakoan gailuaren sistema eragilea eguneratuta egon behar da, baita nabigatzailea edo aplikazioak ere.[...] Ganorazko antibirus bat edukitzea ere gomendatu du segurtasun handiagoz ibiltzeko [...] Wifi publikoak saihestu behar dira Interneten erosketak egitean [...]|[[Juanan Pereira]], 2021 <ref name=":5" />}}
== Web-ingeniaritzako ikertzailea ==
[[Fitxategi:OnekinTaldea.jpg|thumb|Onekin Taldea]]
[[2014|2014an]] doktore-titulua lortu zuen [[Donostiako Informatika Fakultatea|Euskal Herriko Unibertsitatean]] Tesian Babelium Project izeneko plataforma sortzearekin lotuta egon zen. Babelium bigarren hizkuntzen ahozkotasuna praktikatu eta hobetzeko proiektua izan zen.<ref name=":4" /> Tarte horretan EHUko ikertzaile nagusia izan zen Babelium izeneko proiektu europarrean (Lifelong Learning Program 2013- 2015 deialdikoa, 543194-LLP-1-2013-1-ES-KA2-KA2MP), eta geroago produktu hori erregistratu ere egin zuen.<ref>{{erreferentzia|izenburua=BABELIUM an open source web platform for interactive speaking practice|argitaletxea=European Commission Lifelong Learning Programme|url=https://languages.dk/clusters/BABELIUM_results_and_details.pdf}}</ref><ref>{{erreferentzia|urtea=2013|izenburua=An innovative ICT-Based “learning” methodology and content for second-language. 1) Almost 400 videos in English, French, German, and Spanish available. 2) More than 300 civil servants in Brussels are currently using the online platform Babelium.|argitaletxea=Lifelong learning Programe. European Commission|hizkuntza=en|url=https://languages.dk/archive/dissemination/Babelium_Newsletter3.pdf|aldizkaria=Newsletter #3}}</ref>
Juanan Pereiraren ikerkuntza-lerroak hiru dira: [[Txatbot|txatboten]] garapena, [[Kode irekiko software|Kode Irekiko Softwarea]] sortzeko ingeniaritza eta [[E-learning|eLearning]], beti ere [[ONEKIN Taldea|ONEKIN]] ikerkuntza taldearen barruan.<ref name=":0" />
=== Babelium Project ===
Tesiak frogatu zuen posible zela web-plataforma kolaboratibo bat eraikitzea, irekia eta kalitate tekniko onekoa, zenbait hizkuntzatan ahozko ariketekin praktikatu eta ebaluatzeko, bideo interaktiboak erabiliz. Tesiaren ondorioz, plataforma ireki, fidagarri, eskalagarri, seguru eta eramangarri bat sortu zen, Babelium Project izenekoa. Plataforma horrek, hainbat ikastetxetan probatua, erabiltzailearen ahotsa eta irudia modu interaktiboan grabatzeko aukera ematen zuen, web-nabigatzailearen bidez, kanpoko beste aplikaziorik instalatu beharrik gabe. Proiektuan parte hartu zutenek 3.600 bideo-erantzun baino gehiagoko portfolio bat sortu zuten, eta 340 bideo-ariketa baino gehiago. 30.000 kode-lerro baino gehiago sortu ziren GPLv3 lizentziapean; gainera, kode irekian oinarritutako irtenbideak eta framework-ak integratu ziren. Babeliumen garatutako APIaren erabilerari esker, plataforma ingurune mugikorretan eta ikastetxeetan asko erabiltzen diren LMS sistemetan (Moodle, adibidez) integratu eta erabili ahal izan zen. Babeliumek Euskadiko web sistema onenaren saria jaso zuen Buber Sarien 2011ko edizioan, eta Europar Batasunak Lifelong Learning Programme (2013-2015) ekimenaren barruan finantzatu beharreko proiektuetako bat bezala hautatu zuen.<ref name=":3" />
== Udako Euskal Unibertsitateko kidea ==
[[Fitxategi:UEU_IEB2024.jpg|thumb|[[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunon Bilkura]] (IEB2024)<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=IEB2024. Adimen Artifizial Sortzailea.|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/jarduera-akademikoa/2084-ieb2024-adimen-artifizial-sortzailea|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-11}}</ref>]][[Udako Euskal Unibertsitatea|Udako Euskal Unibertsitateko]] [[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatika Sailean]] ere aritu izan da irakasle gisa hainbat ikastarotan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Juan Antonio Pereira Varela :: Inguma - Euskal komunitate zientifikoaren datu-basea|url=https://www.inguma.eus/egilea/ikusi/juan-antonio-pereira-varela|aldizkaria=www.inguma.eus|sartze-data=2024-11-12}}</ref>
* ''Softwarearen garapena [[Hizkuntza Eredu Handiak (LLM)|LLMak]] erabiliz: 10 adibide praktiko'' ([[Informatikari euskaldunen bilkurak|Informatikari Euskaldunon Bilkura]], IEB2024).<ref name=":1" />
* ''Segurtasuna eta pribatutasuna''. [[Juanan Pereira|Juanan Pereirak]] dinamizatuta, [[Iñaki Mora Lopez]] eta [[Mikel Iturbe|Mikel Iturbe Urretxaren]] hitzaldia (Informatikari Euskaldunen Bilkuran, IEB2018).<ref name=":9" />
* ''Bibliografiaren kudeaketa [[Zotero]] (software librea) erabiliz'' (UEU, 2018).
* ''Bibliografiaren kudeaketa Zotero egokia'' Tailerra, [[Ikergazte]] - 2017.
* ''OINARRIAK TEKNOLOGIA ETA PEDAGOGIA: On-line eta blended ikaskuntza: aplikazioak eta baliabideak'' HEZikt titulu propioan (''IKTak eta Konpetentzia Digitalak'') UPV/EHU eta UEUren eskutik, 2016/17, 2017/18 eta 2018/19 ikasturteetan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=IKTak eta konpetentzia digitalak hezkuntzan|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/iktak-eta-konpetentzia-digitalak-hezkuntzan|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-12}}</ref>[[Fitxategi:HTML5_PereiraLiburua.jpg|thumb|'HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak' liburua.<ref name=":10" /><ref name=":11">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira|urtea=2022|izenburua=Github - juananpe/html5liburua - HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|data=2024-06-02|url=https://github.com/juananpe/html5liburua|sartze-data=2024-11-13}}</ref>]]
* ''[[HTML5]] estandarra sakontzen'' ([[MOOC]] ikastaroa. [[Asmoz Fundazioa|ASMOZ]] Fundazioa eta UEU, 2015).
* ''HTML5 estandarra ikasten. Sarrera praktikoa'' (MOOC ikastaroa, [[Mondragon Unibertsitatea]], ASMOZ Fundazioa eta UEU, 2014).
* "''Software Librea: sistema, sarea''" UPV/EHU + ASMOZ Fundazioa. “''Segurtasuna eta web aplikazioak''” titulu propioan 4 kreditu 2010/11 ikasturtean eta 2008/09 ikasturtean.
2021ean ''[[HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak]]'' liburu "irekian" argitaratu zuen. [[Web nabigatzaile|Web nabigatzailearekin]] arakatzen ditugun webguneak garatzeko, besteak beste, [[HTML5]] eta [[JavaScript]] [[API|APIak]] erabiltzen direnez. liburuan [[programatzaile]] guztiontzat funtsezkoa da ezagutzea HTML5en erabiltzen diren JavaScript [[API|APIak]] deskribatzen dira (Canvas, Audioa, Bideoa, WebSocket-ak, Geokokapena...). Gainera webguneak diseinatzeko teknologia lagungarri hauek ere azaltzen ditu: [[JavaScript Object Notation|JSON]], [[Ajax (programazioa)|Ajax]], promesak, [[Objektuetara bideratutako programazioa|objektuetara zuzendutako programazioa]], [[Node.js|NodeJS]], Express edo [[mongoDB]]. Liburua paperezko ohiko formatuan eskaintzen da, baina baita modu ireki eta dinamikoan [[GitHub|Github]] atariaren bitartez ere.<ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Juanan|abizena=Pereira Varela|urtea=2021|izenburua=HTML5 lengoaia eta JavaScript APIak|hizkuntza=eu|url=https://www.ueu.eus/argitaletxea/liburuak/html5-lengoaia-eta-javascript-apiak|aldizkaria=www.ueu.eus|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":11" />
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
* [[Donostiako Informatika Fakultatea]]
== Kanpo estekak ==
* [https://github.com/juananpe @juananpe] softwarea konpartitzeko [[GitHub|Github]] atarian (1.360 ekarpen 2024an).
* [https://scholar.google.com/citations?user=2dBvuskAAAAJ&hl=en Juanan Pereira], Google Scholar web-atari akademikoan.
* [https://onekin.org/ ONEKIN] ikerketa taldea.
* UPV/EHUko [https://www.ehu.eus/eu/web/informatika-fakultatea Informatika Fakultatea].
{{bizialdia|1975eko||Pereira, Juanan}}
[[Kategoria:Irundarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko informatikariak]]
[[Kategoria:Gipuzkoako irakasleak]]
[[Kategoria:Udako Euskal Unibertsitatea]]
b08icenwq7xrpnat8ra9urh4rsqlknv
Xako
0
1213241
9967750
9966478
2024-11-13T14:04:30Z
Xirkan
12788
9967750
wikitext
text/x-wiki
{{Objektu infotaula}}
'''Xakoa''' ([[hungariera]]z: ''csákós süveg''; "biseradun kapela") [[kapela]] militar mota bat da, [[kono-enbor]] formakoa eta [[bisera]]duna.<ref name="hg">{{Erreferentzia|egilea= |izenburua= Shako |url=https://hatguide.co.uk/shako/ |argitaletxea=hatguide.co.uk |sartze-data=2024-11-12}}</ref> Askotan [[feltro]]zkoa izaten da, eta [[luma]] edo [[borla]] batez apaindua.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Txapel eta bonetak]]
reps4vyziih9hwaaf6bulrm8op4jrc0
9967994
9967750
2024-11-13T16:16:16Z
Xirkan
12788
9967994
wikitext
text/x-wiki
{{Objektu infotaula}}
'''Xakoa''' ([[hungariera]]z: ''csákó''; "bisera") [[kapela]] militar mota bat da, [[kono-enbor]] formakoa eta [[bisera]]duna. Askotan [[feltro]]zkoa izaten da. Aurrealdean plaka apaingarri izan ohi du, eta [[luma]] edo [[borla]] bat goialdean.<ref name="hg">{{Erreferentzia|egilea= |izenburua= Shako |url=https://hatguide.co.uk/shako/ |argitaletxea=hatguide.co.uk |sartze-data=2024-11-12}}</ref>
[[XVIII. mendea]]n, hungariar [[husar]]ren uniformearen parte zen. [[XIX. mendea]]ren hasieratik aitzina, ohikoa bilakatu zen [[Europa]]ko eta [[Amerika|Ameriketako]] armada anitzetako erregimentuetan, askotan [[bikornio (kapela)|bikornioa]] ordeztuz. XIX. mendearen erdialdetik aurrera, baztertuz joan zen, eta gaur egun, zeremonia-uniforme batzuetan baino ez da erabiltzen.
Era honetako kapelak erabiltzen dituzte [[Lapurdi]]ko, [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Behereko]] eta [[Luzaideko bolantak|Luzaideko]] dantza taldeetako makilariek.<ref>{{Erreferentzia|egilea= Truffaut, Thierry |izenburua= Makilaria |url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/es/makilaria/ar-151208/ |argitaletxea=Enciclopedia Auñamendi [en línea], 2024, aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus |sartze-data=2024-11-12}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Txapel eta bonetak]]
9i0eghpejvj6oubgdjinfej4a7lrjhd
Wikipedia:Ongietorri erregistroa/2024/11/13
4
1213267
9967601
9967345
2024-11-13T12:41:15Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9967601
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
di3hr27jz75083eh0x675h9i0j68ny6
9967663
9967601
2024-11-13T13:12:38Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9967663
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
{{WLE|user=WolfgangBe|contribs=0}}
mhjqwv8u9gv7zkntca406hsbwlx1puh
9967840
9967663
2024-11-13T14:57:31Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9967840
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
{{WLE|user=WolfgangBe|contribs=0}}
{{WLE|user=Zeniarabi|contribs=0}}
{{WLE|user=Elisabet66|contribs=0}}
{{WLE|user=Sandraupvehu|contribs=0}}
fj6g71g3d0aaqfxuc0fkv8orantk18o
9967910
9967840
2024-11-13T15:39:25Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9967910
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
{{WLE|user=WolfgangBe|contribs=0}}
{{WLE|user=Zeniarabi|contribs=0}}
{{WLE|user=Elisabet66|contribs=0}}
{{WLE|user=Sandraupvehu|contribs=0}}
{{WLE|user=Dvhd|contribs=0}}
q5oj5tyu6hp097aqtsirccqkyeb8fhg
9967981
9967910
2024-11-13T16:11:27Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9967981
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
{{WLE|user=WolfgangBe|contribs=0}}
{{WLE|user=Zeniarabi|contribs=0}}
{{WLE|user=Elisabet66|contribs=0}}
{{WLE|user=Sandraupvehu|contribs=0}}
{{WLE|user=Dvhd|contribs=0}}
{{WLE|user=Xabinar17|contribs=0}}
{{WLE|user=Prinsengrach|contribs=0}}
{{WLE|user=Maiderku|contribs=0}}
{{WLE|user=Haizea.Moreno|contribs=0}}
7wlj3u9chsne940ww0j6bi3avb1wkex
9968022
9967981
2024-11-13T16:22:56Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968022
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
{{WLE|user=WolfgangBe|contribs=0}}
{{WLE|user=Zeniarabi|contribs=0}}
{{WLE|user=Elisabet66|contribs=0}}
{{WLE|user=Sandraupvehu|contribs=0}}
{{WLE|user=Dvhd|contribs=0}}
{{WLE|user=Xabinar17|contribs=0}}
{{WLE|user=Prinsengrach|contribs=0}}
{{WLE|user=Maiderku|contribs=0}}
{{WLE|user=Haizea.Moreno|contribs=0}}
{{WLE|user=Ibrahimgames310|contribs=0}}
{{WLE|user=Mariasalbidea|contribs=0}}
{{WLE|user=Aneatxa|contribs=0}}
{{WLE|user=Maider_Romo|contribs=0}}
{{WLE|user=Ixone_Huarte_Navarro|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioa_Peru|contribs=0}}
{{WLE|user=Maideer06|contribs=0}}
9sod7uri4al8a0s81q35wti4zqak4t5
9968044
9968022
2024-11-13T16:33:27Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968044
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
{{WLE|user=WolfgangBe|contribs=0}}
{{WLE|user=Zeniarabi|contribs=0}}
{{WLE|user=Elisabet66|contribs=0}}
{{WLE|user=Sandraupvehu|contribs=0}}
{{WLE|user=Dvhd|contribs=0}}
{{WLE|user=Xabinar17|contribs=0}}
{{WLE|user=Prinsengrach|contribs=0}}
{{WLE|user=Maiderku|contribs=0}}
{{WLE|user=Haizea.Moreno|contribs=0}}
{{WLE|user=Ibrahimgames310|contribs=0}}
{{WLE|user=Mariasalbidea|contribs=0}}
{{WLE|user=Aneatxa|contribs=0}}
{{WLE|user=Maider_Romo|contribs=0}}
{{WLE|user=Ixone_Huarte_Navarro|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioa_Peru|contribs=0}}
{{WLE|user=Maideer06|contribs=0}}
{{WLE|user=JayJayUA|contribs=0}}
ez2xa9episto9smzfs2hk0wtrjnnjag
9968083
9968044
2024-11-13T16:45:25Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968083
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
{{WLE|user=WolfgangBe|contribs=0}}
{{WLE|user=Zeniarabi|contribs=0}}
{{WLE|user=Elisabet66|contribs=0}}
{{WLE|user=Sandraupvehu|contribs=0}}
{{WLE|user=Dvhd|contribs=0}}
{{WLE|user=Xabinar17|contribs=0}}
{{WLE|user=Prinsengrach|contribs=0}}
{{WLE|user=Maiderku|contribs=0}}
{{WLE|user=Haizea.Moreno|contribs=0}}
{{WLE|user=Ibrahimgames310|contribs=0}}
{{WLE|user=Mariasalbidea|contribs=0}}
{{WLE|user=Aneatxa|contribs=0}}
{{WLE|user=Maider_Romo|contribs=0}}
{{WLE|user=Ixone_Huarte_Navarro|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioa_Peru|contribs=0}}
{{WLE|user=Maideer06|contribs=0}}
{{WLE|user=JayJayUA|contribs=0}}
{{WLE|user=Laura_go%C3%B1i|contribs=0}}
{{WLE|user=Naialeza|contribs=0}}
{{WLE|user=Anavarrroi|contribs=0}}
{{WLE|user=Eleneee23|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioalezaun656|contribs=0}}
{{WLE|user=Lakora_Eguiguren|contribs=1}}
{{WLE|user=Enriquetorma|contribs=0}}
{{WLE|user=Jalkiza|contribs=0}}
{{WLE|user=Asmakizun|contribs=0}}
{{WLE|user=Leire_Echenique|contribs=0}}
kcymx92wwn22n6uv8xxx3ydr0ia7i5k
9968096
9968083
2024-11-13T16:56:05Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968096
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
{{WLE|user=WolfgangBe|contribs=0}}
{{WLE|user=Zeniarabi|contribs=0}}
{{WLE|user=Elisabet66|contribs=0}}
{{WLE|user=Sandraupvehu|contribs=0}}
{{WLE|user=Dvhd|contribs=0}}
{{WLE|user=Xabinar17|contribs=0}}
{{WLE|user=Prinsengrach|contribs=0}}
{{WLE|user=Maiderku|contribs=0}}
{{WLE|user=Haizea.Moreno|contribs=0}}
{{WLE|user=Ibrahimgames310|contribs=0}}
{{WLE|user=Mariasalbidea|contribs=0}}
{{WLE|user=Aneatxa|contribs=0}}
{{WLE|user=Maider_Romo|contribs=0}}
{{WLE|user=Ixone_Huarte_Navarro|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioa_Peru|contribs=0}}
{{WLE|user=Maideer06|contribs=0}}
{{WLE|user=JayJayUA|contribs=0}}
{{WLE|user=Laura_go%C3%B1i|contribs=0}}
{{WLE|user=Naialeza|contribs=0}}
{{WLE|user=Anavarrroi|contribs=0}}
{{WLE|user=Eleneee23|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioalezaun656|contribs=0}}
{{WLE|user=Lakora_Eguiguren|contribs=1}}
{{WLE|user=Enriquetorma|contribs=0}}
{{WLE|user=Jalkiza|contribs=0}}
{{WLE|user=Asmakizun|contribs=0}}
{{WLE|user=Leire_Echenique|contribs=0}}
{{WLE|user=Martxel2333|contribs=0}}
{{WLE|user=I%C3%B1akilazaro|contribs=0}}
deqbp7djw0hfamxq65bhipynezybe0e
9968259
9968096
2024-11-13T19:02:11Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968259
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
{{WLE|user=WolfgangBe|contribs=0}}
{{WLE|user=Zeniarabi|contribs=0}}
{{WLE|user=Elisabet66|contribs=0}}
{{WLE|user=Sandraupvehu|contribs=0}}
{{WLE|user=Dvhd|contribs=0}}
{{WLE|user=Xabinar17|contribs=0}}
{{WLE|user=Prinsengrach|contribs=0}}
{{WLE|user=Maiderku|contribs=0}}
{{WLE|user=Haizea.Moreno|contribs=0}}
{{WLE|user=Ibrahimgames310|contribs=0}}
{{WLE|user=Mariasalbidea|contribs=0}}
{{WLE|user=Aneatxa|contribs=0}}
{{WLE|user=Maider_Romo|contribs=0}}
{{WLE|user=Ixone_Huarte_Navarro|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioa_Peru|contribs=0}}
{{WLE|user=Maideer06|contribs=0}}
{{WLE|user=JayJayUA|contribs=0}}
{{WLE|user=Laura_go%C3%B1i|contribs=0}}
{{WLE|user=Naialeza|contribs=0}}
{{WLE|user=Anavarrroi|contribs=0}}
{{WLE|user=Eleneee23|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioalezaun656|contribs=0}}
{{WLE|user=Lakora_Eguiguren|contribs=1}}
{{WLE|user=Enriquetorma|contribs=0}}
{{WLE|user=Jalkiza|contribs=0}}
{{WLE|user=Asmakizun|contribs=0}}
{{WLE|user=Leire_Echenique|contribs=0}}
{{WLE|user=Martxel2333|contribs=0}}
{{WLE|user=I%C3%B1akilazaro|contribs=0}}
{{WLE|user=Adri_Unterganger|contribs=0}}
csj9tvp5klr2md4d3jju77mwysfkgxa
9968309
9968259
2024-11-13T19:54:45Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968309
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
{{WLE|user=WolfgangBe|contribs=0}}
{{WLE|user=Zeniarabi|contribs=0}}
{{WLE|user=Elisabet66|contribs=0}}
{{WLE|user=Sandraupvehu|contribs=0}}
{{WLE|user=Dvhd|contribs=0}}
{{WLE|user=Xabinar17|contribs=0}}
{{WLE|user=Prinsengrach|contribs=0}}
{{WLE|user=Maiderku|contribs=0}}
{{WLE|user=Haizea.Moreno|contribs=0}}
{{WLE|user=Ibrahimgames310|contribs=0}}
{{WLE|user=Mariasalbidea|contribs=0}}
{{WLE|user=Aneatxa|contribs=0}}
{{WLE|user=Maider_Romo|contribs=0}}
{{WLE|user=Ixone_Huarte_Navarro|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioa_Peru|contribs=0}}
{{WLE|user=Maideer06|contribs=0}}
{{WLE|user=JayJayUA|contribs=0}}
{{WLE|user=Laura_go%C3%B1i|contribs=0}}
{{WLE|user=Naialeza|contribs=0}}
{{WLE|user=Anavarrroi|contribs=0}}
{{WLE|user=Eleneee23|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioalezaun656|contribs=0}}
{{WLE|user=Lakora_Eguiguren|contribs=1}}
{{WLE|user=Enriquetorma|contribs=0}}
{{WLE|user=Jalkiza|contribs=0}}
{{WLE|user=Asmakizun|contribs=0}}
{{WLE|user=Leire_Echenique|contribs=0}}
{{WLE|user=Martxel2333|contribs=0}}
{{WLE|user=I%C3%B1akilazaro|contribs=0}}
{{WLE|user=Adri_Unterganger|contribs=0}}
{{WLE|user=DoubleMaster|contribs=0}}
ennrnmpgby36pp9ddhzsu7gcc41baya
9968368
9968309
2024-11-13T21:08:01Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968368
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
{{WLE|user=WolfgangBe|contribs=0}}
{{WLE|user=Zeniarabi|contribs=0}}
{{WLE|user=Elisabet66|contribs=0}}
{{WLE|user=Sandraupvehu|contribs=0}}
{{WLE|user=Dvhd|contribs=0}}
{{WLE|user=Xabinar17|contribs=0}}
{{WLE|user=Prinsengrach|contribs=0}}
{{WLE|user=Maiderku|contribs=0}}
{{WLE|user=Haizea.Moreno|contribs=0}}
{{WLE|user=Ibrahimgames310|contribs=0}}
{{WLE|user=Mariasalbidea|contribs=0}}
{{WLE|user=Aneatxa|contribs=0}}
{{WLE|user=Maider_Romo|contribs=0}}
{{WLE|user=Ixone_Huarte_Navarro|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioa_Peru|contribs=0}}
{{WLE|user=Maideer06|contribs=0}}
{{WLE|user=JayJayUA|contribs=0}}
{{WLE|user=Laura_go%C3%B1i|contribs=0}}
{{WLE|user=Naialeza|contribs=0}}
{{WLE|user=Anavarrroi|contribs=0}}
{{WLE|user=Eleneee23|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioalezaun656|contribs=0}}
{{WLE|user=Lakora_Eguiguren|contribs=1}}
{{WLE|user=Enriquetorma|contribs=0}}
{{WLE|user=Jalkiza|contribs=0}}
{{WLE|user=Asmakizun|contribs=0}}
{{WLE|user=Leire_Echenique|contribs=0}}
{{WLE|user=Martxel2333|contribs=0}}
{{WLE|user=I%C3%B1akilazaro|contribs=0}}
{{WLE|user=Adri_Unterganger|contribs=0}}
{{WLE|user=DoubleMaster|contribs=0}}
{{WLE|user=Elendaeril|contribs=0}}
13s6j95f19z5kzlrt12azz8wkx47lwx
9968376
9968368
2024-11-13T21:18:32Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968376
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
{{WLE|user=WolfgangBe|contribs=0}}
{{WLE|user=Zeniarabi|contribs=0}}
{{WLE|user=Elisabet66|contribs=0}}
{{WLE|user=Sandraupvehu|contribs=0}}
{{WLE|user=Dvhd|contribs=0}}
{{WLE|user=Xabinar17|contribs=0}}
{{WLE|user=Prinsengrach|contribs=0}}
{{WLE|user=Maiderku|contribs=0}}
{{WLE|user=Haizea.Moreno|contribs=0}}
{{WLE|user=Ibrahimgames310|contribs=0}}
{{WLE|user=Mariasalbidea|contribs=0}}
{{WLE|user=Aneatxa|contribs=0}}
{{WLE|user=Maider_Romo|contribs=0}}
{{WLE|user=Ixone_Huarte_Navarro|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioa_Peru|contribs=0}}
{{WLE|user=Maideer06|contribs=0}}
{{WLE|user=JayJayUA|contribs=0}}
{{WLE|user=Laura_go%C3%B1i|contribs=0}}
{{WLE|user=Naialeza|contribs=0}}
{{WLE|user=Anavarrroi|contribs=0}}
{{WLE|user=Eleneee23|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioalezaun656|contribs=0}}
{{WLE|user=Lakora_Eguiguren|contribs=1}}
{{WLE|user=Enriquetorma|contribs=0}}
{{WLE|user=Jalkiza|contribs=0}}
{{WLE|user=Asmakizun|contribs=0}}
{{WLE|user=Leire_Echenique|contribs=0}}
{{WLE|user=Martxel2333|contribs=0}}
{{WLE|user=I%C3%B1akilazaro|contribs=0}}
{{WLE|user=Adri_Unterganger|contribs=0}}
{{WLE|user=DoubleMaster|contribs=0}}
{{WLE|user=Elendaeril|contribs=0}}
{{WLE|user=MonroAndroid|contribs=0}}
5lw0lr4ywarqiiujfy3uzr5szvijmx8
9968407
9968376
2024-11-13T22:21:24Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968407
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=SelectorDownload|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI55|contribs=0}}
{{WLE|user=LizardiBHI58|contribs=0}}
{{WLE|user=Iubito|contribs=0}}
{{WLE|user=JuniperHyacinthe|contribs=0}}
{{WLE|user=Abril_Navarrete|contribs=0}}
{{WLE|user=Pwpig|contribs=0}}
{{WLE|user=Garazi_Iriarte|contribs=0}}
{{WLE|user=Diya-Sola|contribs=0}}
{{WLE|user=WolfgangBe|contribs=0}}
{{WLE|user=Zeniarabi|contribs=0}}
{{WLE|user=Elisabet66|contribs=0}}
{{WLE|user=Sandraupvehu|contribs=0}}
{{WLE|user=Dvhd|contribs=0}}
{{WLE|user=Xabinar17|contribs=0}}
{{WLE|user=Prinsengrach|contribs=0}}
{{WLE|user=Maiderku|contribs=0}}
{{WLE|user=Haizea.Moreno|contribs=0}}
{{WLE|user=Ibrahimgames310|contribs=0}}
{{WLE|user=Mariasalbidea|contribs=0}}
{{WLE|user=Aneatxa|contribs=0}}
{{WLE|user=Maider_Romo|contribs=0}}
{{WLE|user=Ixone_Huarte_Navarro|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioa_Peru|contribs=0}}
{{WLE|user=Maideer06|contribs=0}}
{{WLE|user=JayJayUA|contribs=0}}
{{WLE|user=Laura_go%C3%B1i|contribs=0}}
{{WLE|user=Naialeza|contribs=0}}
{{WLE|user=Anavarrroi|contribs=0}}
{{WLE|user=Eleneee23|contribs=0}}
{{WLE|user=Saioalezaun656|contribs=0}}
{{WLE|user=Lakora_Eguiguren|contribs=1}}
{{WLE|user=Enriquetorma|contribs=0}}
{{WLE|user=Jalkiza|contribs=0}}
{{WLE|user=Asmakizun|contribs=0}}
{{WLE|user=Leire_Echenique|contribs=0}}
{{WLE|user=Martxel2333|contribs=0}}
{{WLE|user=I%C3%B1akilazaro|contribs=0}}
{{WLE|user=Adri_Unterganger|contribs=0}}
{{WLE|user=DoubleMaster|contribs=0}}
{{WLE|user=Elendaeril|contribs=0}}
{{WLE|user=MonroAndroid|contribs=0}}
{{WLE|user=Jrulood|contribs=0}}
kuqu7rz3r2uivl6nac8yzo4lhceh4aq
Lankide:Garalarranaga
2
1213270
9967522
9966702
2024-11-13T12:13:59Z
Garalarranaga
135627
Kanpo estekak editatzen
9967522
wikitext
text/x-wiki
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], Bizkaia, 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
'''[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".]''' 2014, Gaztezulo aldizkaria.
<nowiki>https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot</nowiki>
'''Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin". Hamaika Telebista, 2019.'''
'''<nowiki>https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY</nowiki>'''
'''Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña. EITB, 2019.'''
<nowiki>https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/</nowiki>
'''Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores». El Correo, 2019.'''
<nowiki>https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html</nowiki>
'''La esquiadora de montaña que nació junto al mar. El Correo. 2019'''
<nowiki>https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html</nowiki>
'''Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan». Naiz irratia, 2021.'''
'''<nowiki>https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan</nowiki>'''
'''Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años. Deia, 2023.'''
<nowiki>https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html</nowiki>
= Nahia Quincoces, atleta de MILLET, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extrême. Lugares de Nieve, 2024. =
<nowiki>https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY</nowiki>
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
Nahia Quincoces Altuna
lomtl2akfvg9s8akuzi7rwyt54lnidk
9967553
9967522
2024-11-13T12:23:48Z
Garalarranaga
135627
Kanpo estekak
9967553
wikitext
text/x-wiki
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], Bizkaia, 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
'''[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".]''' Gaztezulo aldizkaria, 2014
'''[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".]''' Hamaika Telebista, 2019
'''[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.]''' EITB, 2019
'''[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».]''' El Correo, 2019
'''[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.]''' El Correo. 2019
'''[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».]''' Naiz irratia, 2021
'''[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.]''' Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY '''Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.'''] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
Nahia Quincoces Altuna
js1oh0xfave55qawoejp47fg7i8v4uk
9967555
9967553
2024-11-13T12:25:29Z
Garalarranaga
135627
9967555
wikitext
text/x-wiki
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], Bizkaia, 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
Nahia Quincoces Altuna
6dzcb09sb4sdk1524q7zwe3xorwyx94
9967569
9967555
2024-11-13T12:30:11Z
Garalarranaga
135627
9967569
wikitext
text/x-wiki
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
Nahia Quincoces Altuna
jbfoihswtfnm9mt8efumvtjpudlupox
9967571
9967569
2024-11-13T12:31:17Z
Garalarranaga
135627
Azken ukituak
9967571
wikitext
text/x-wiki
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
Nahia Quincoces Altuna
b6q1vf3a04twhjfovqe9cm57r783pvr
9968353
9967571
2024-11-13T20:38:16Z
Garalarranaga
135627
Lankide sortzen
9968353
wikitext
text/x-wiki
Arantza Garagarza Lekube naiz.
Lekittoko Mugimedu Feministako kidea.
Lekeitioko Andraetxeko Wikiemakumeok proiektuaren sortzailea.
rzuoyktarltilbqzeos8wblv7ist9ax
Phaeocollybia festiva
0
1213271
9967720
9966674
2024-11-13T13:46:23Z
Zorion
44278
9967720
wikitext
text/x-wiki
{{izenburu etzana}}
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Phaeocollybia festiva''''' ''[[Hymenogastraceae]]'' [[Familia (biologia)|familiako]] [[onddo]] [[espezie]] bat da.<ref>{{Erref-EHko onddoak}}</ref>
[[Sinonimo (taxonomia)|Sinonimoak]]: ''Agaricus festivus'' <small>([[Basionimo]]a)</small>, ''Simocybe festiva'', ''Naucoria festiva'', ''Hylophila festiva'', ''Phaeocollybia longipes''.
== Deskribapena ==
'''Kapela:''' 3 eta 6 cm bitarteko diametrokoa, koniko-ganbiletik puntadunera, konkordun samarra, leuna, lirdingatsua, kolore aldakorrekoa, normalean berdexka edo arre-oliba antzeko kolorekoa, argiagoa lehorrean, lasto-oliba antzeko kolorekoa edo marroia.
'''Orriak:''' Zurbilak, oliba antzeko kolorekoak edo lila kolorekoak hasieran, gero herdoil-arre kolorekoak, estu sabeldun samarra, borobildu-itsatsiak, ia libreak.
Orri libreak: Oinera hurbiltzen diren orriak baina ukitzen ez diotenak.
'''Hanka:''' Sustrai antzekoarekin, batzuetan sabeldun-konprimitua, zurbila tonu lehoi-more kolorekoekin, arrexka-oliba antzekoa oinarrirantz.
'''Haragia:''' Zurbila, horixka samarra oinean, zeharrargia errefauaren usainarekin.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=Cetto, Bruno|urtea=1987|izenburua=Guia de los hongos de Europa|argitaletxea=Ediciones Omega, S. A. Barcelona|orrialdea=103|ISBN=84-282-0887-X (T. 4). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)|hizkuntza=Es}}</ref>
'''Etimologia:''' ''Festiva'' epitetoa latinetik dator, xarmaduna, graziosoa, esan nahi duen “festivus” hitzetik. Bere koloreengatik eta itxuragatik.
== Jangarritasuna ==
Ez da jangarria.
== Sasoia eta lekua ==
Udan eta udazkenean. Nahiko urria. ''Picea'' basoetan, taldekoia.
=== Banaketa eremua ===
Mexiko, Europa, Errusia, Japonia, Australia.<ref>{{Erref-GBIF}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal Herriko perretxiko eta onddoak}}
[[Kategoria:Phaeocollybia]]
[[Kategoria:Mexikoko onddoak]]
[[Kategoria:Europako onddoak]]
[[Kategoria:Errusiako onddoak]]
[[Kategoria:Japoniako onddoak]]
[[Kategoria:Australiako onddoak]]
0w262jdqjrwf7ays827ulpxl90fe21f
9968020
9967720
2024-11-13T16:22:43Z
Jose Angel Urquia Goitia
129751
9968020
wikitext
text/x-wiki
{{izenburu etzana}}
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Phaeocollybia festiva''''' ''[[Hymenogastraceae]]'' [[Familia (biologia)|familiako]] [[onddo]] [[espezie]] bat da.<ref>{{Erref-EHko onddoak}}</ref>
[[Sinonimo (taxonomia)|Sinonimoak]]: ''Agaricus festivus'' <small>([[Basionimo]]a)</small>, ''Simocybe festiva'', ''Naucoria festiva'', ''Hylophila festiva'', ''Phaeocollybia longipes''.
== Deskribapena ==
'''Kapela:''' 3 eta 6 cm bitarteko diametrokoa, koniko-ganbiletik puntadunera, konkordun samarra, leuna, lirdingatsua, kolore aldakorrekoa, normalean berdexka edo arre-oliba antzeko kolorekoa, argiagoa lehorrean, lasto-oliba antzeko kolorekoa edo marroia.
'''Orriak:''' Zurbilak, oliba antzeko kolorekoak edo lila kolorekoak hasieran, gero herdoil-arre kolorekoak, estu sabeldun samarrak, borobildu-itsatsiak, ia libreak.
Orri libreak: Oinera hurbiltzen diren orriak baina ukitzen ez diotenak.
'''Hanka:''' Sustrai antzekoarekin, batzuetan sabeldun-konprimitua, zurbila tonu lehoi-more kolorekoekin, arrexka-oliba antzekoa oinarrirantz.
'''Haragia:''' Zurbila, horixka samarra oinean, zeharrargia errefauaren usainarekin.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=Cetto, Bruno|urtea=1987|izenburua=Guia de los hongos de Europa|argitaletxea=Ediciones Omega, S. A. Barcelona|orrialdea=103|ISBN=84-282-0887-X (T. 4). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)|hizkuntza=Es}}</ref>
'''Etimologia:''' ''Festiva'' epitetoa latinetik dator, xarmaduna, graziosoa, esan nahi duen “festivus” hitzetik. Bere koloreengatik eta itxuragatik.
== Jangarritasuna ==
Ez da jangarria.
== Sasoia eta lekua ==
Udan eta udazkenean. Nahiko urria. ''Picea'' basoetan, taldekoia.
=== Banaketa eremua ===
Mexiko, Europa, Errusia, Japonia, Australia.<ref>{{Erref-GBIF}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal Herriko perretxiko eta onddoak}}
[[Kategoria:Phaeocollybia]]
[[Kategoria:Mexikoko onddoak]]
[[Kategoria:Europako onddoak]]
[[Kategoria:Errusiako onddoak]]
[[Kategoria:Japoniako onddoak]]
[[Kategoria:Australiako onddoak]]
lhqvd871nhjntb48tflktg7dgzj8akx
Pluteus roseipes
0
1213273
9967722
9966703
2024-11-13T13:48:05Z
Zorion
44278
9967722
wikitext
text/x-wiki
{{izenburu etzana}}
{{taxotaula automatikoa}}
'''''Pluteus roseipes''''' ''[[Pluteaceae]]'' [[Familia (biologia)|familiako]] [[onddo]] [[espezie]] bat da.<ref>{{Erref-EHko onddoak}}</ref>
[[Sinonimo (taxonomia)|Sinonimoak]]: ''Hyporrhodius roseipes'', ''Pluteus carneipes'', ''Pluteus subatratus''.
== Deskribapena ==
'''Kapela:''' 4 eta 8 cm bitarteko diametrokoa, kanpai itxurakotik ganbilera, gero zabalduagoa, laua edo baita ertza gorantz biribildua ere, titi borobildu seinalatuarekin erdian. Ertza ildaskatu samarra edo leuna du. Kapelaren kolorea arre ilun samarra du, biziagoa erdian. Gainazal zimurtsu samarra du eta fin-fin pubeszentea, ia belusatua, pikor batzuk ere baditu edo lihazki iletsuak.
'''Orriak:''' Oso estu, sabeldunak, borobildu-libreak, arrosa argi kolorekoak.
'''Hanka:''' Oinarrian loditua, gainerakoan zilindrikoa, zuria, baina oinarrian arrosa edo arrosa-morez koloreztatua.
'''Haragia:''' Nahikoa trinkoa kapelan, baina mehea ertzerantz, pixka bat arrosa oinaren behealdean, gainerakoan zurixka. Ez du usain handirik, baina nahikoa bereizgarria, errefauarena.<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=Cetto, Bruno|urtea=1987|izenburua=Guia de los hongos de Europa|argitaletxea=Ediciones Omega, S. A. Barcelona|orrialdea=275|ISBN=84-282-0887-5 (T. 4). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)|hizkuntza=Es}}</ref>
'''Etimologia:''' ''Pluteus'' terminoa latinetik dator, hots, "pluteus" hitzetik, hau da, antzinako setio-makinatik. ''Rosipes'' epitetoa oinaren koloreagatik du.
== Jangarritasuna ==
Jangarria.
=== Nahasketa arriskua ===
Nahikoa erraz ezagutzen da.
== Sasoia eta lekua ==
Mendian, koniferoen basoetan.
=== Banaketa eremua ===
Kanada, Ameriketako Estatu Batuak, Europa.<ref>{{Erref-GBIF}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{Euskal Herriko perretxiko eta onddoak}}
[[Kategoria:Pluteus]]
[[Kategoria:Kanadako onddoak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako onddoak]]
[[Kategoria:Europako onddoak]]
7dpg2yo23v0h42nwhiyi2eggv0qmfsp
1975eko Nafarroako Sari Nagusia
0
1213276
9968570
9966715
2024-11-14T05:45:56Z
Joseba65
69297
9968570
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537486}}
'''IX.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1975eko apirilaren 6an, igandea, jokatu zen.
Ibilbidea 201 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Etxauri, Erreniega, Etxauri berriro ere eta Lezaun.
53 txirrindularik hartu zuten parte, hiru taldetan banaturik. Garailea [[Agustín Tamames]] espainiarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugan sprintean [[José Luis Viejo]] taldekideari eta [[Txomin Perurena]] gipuzkoarrari gailendu zitzaielarik.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537486}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1975 kirolean]]
[[Kategoria:1975 Euskal Herrian]]
iztczal77lwwfu230f2l2w9csmnl3o7
Lankide:LizardiBHI56/Proba orria
2
1213281
9967788
9966745
2024-11-13T14:35:36Z
LizardiBHI56
168202
9967788
wikitext
text/x-wiki
{{erreferentzia_zerrenda}}[[Fitxategi:Aalto table.JPG|thumb]]
Mahaia
Mahaia, hankadun altzaria da eta lau juntarekin gohiko paretan jartzen da. Hauek ahal dira karratuak, borobilak… Izan ahal dira.
Material ezberdinetakoak dira: burdinezkoak, egurrezkoak…
Mahaiak funtzio dezberdinak ditu:
* Gehienetan zukaldetan
* Ordenagailua hobeto erabiltzeko
* Egongeletan…
Lehen mahia [[:es:Antiguo_Egipto|Antziniako Egipton]] agertu zen.
Mahaia sortu zen janak lurretik gertu egoteko.
Espainan mahaia boteretsua zen jendearen artean janaretan, eta mahaia oso luzea zen. jana mahiatik sakanabatzeko beste mahian jartzen zen, bestea aino hobeago. Eta alboetan esertzen ziren.
Nagusiena lau oholekoa zen garai orretan.
Base hauek harrizkoak ahal ziren izan. Inglaterrako kasuan, mahai hauek teatruetan jartzen ziren eta bankete bat jartzen zen.
Barrokoan, Europa osoan, mahai-apaingarriak erabiltzen hasi ziren. Apaingarri ohikoenak Italiako eliz arkitekturan oinarritzen ziren. Ordutik aurrera, inoiz baino mahai ezberdin gehiago sortzen hasi ziren, kafea edateko mahai txikia adibidez. Ingalaterrari dagokionez, 1660. urtera arte ez ziren mahai barrokoak agertu. XVIII. mendearen hasieran, Luis XVI.a hil ondoren, Frantzian Errejentzia izeneko beste estilo bat sortu zen. Erregenzia estilo hori zela eta, Rococo Frantziatik Europa osora nabarmentzen hasi zen. mendearen hasieran bi mahai-eredu berri sortu ziren: bata erdian idulki txiki batekin eta beste bat sofa aurrean jartzen den. Jangelako mahai luzeak modan jarri ziren berriro. Horrez gain, idazmahaiak sortzen hasi ziren, azken eredu hori gutxien ohikoena izanik.
[[Fitxategi:Idazmahaia.png|thumb|idazmahaia]]
Hauek mota batzuk dira:
[[Fitxategi:Mahai hedagarria.png|thumb|mahai hedagarria]]
[[Fitxategi:BIllar mahaia.png|thumb|bilar mahaia]]
[[Fitxategi:Ordenagailu-mahaia.png|thumb|ordenagailu mahaia]]
== HISTORIA ==
Enkarterriko billanoa, {{txp|Euskal Herri}}ko bertako txakur arraza bat da. Gaur egun bere zabalpen gunerik garrantzitsuena Bizkaiko Enkarterrietan badago ere, Arabako iparraldera zabaltzen da ere.
1997 urtean sortu zen Enkatarriko Billano {{txp|Elkartea}} Nazionala, eta 2003. urtetik arraza-izendapen ezagutua du EAEn. Hala ere, billanoa ez dago Nazioarteko Federazio
[[Fitxategi:Trucios perro villano.jpg|thumb]]
Zinologikoaren nazioarteko arraza sailkapenean. Elkarteak 2020an egindako errolda batean, 319 animalia zertifikatutako zerrenda egin zuen, zeinetarik 81 ugaltzeko gauza ziren.
Enkarterrietan zakur alanoak eta "antzinako billanoa" delako arrazaekin egiten zuten behi montxinen harrapaketa.
Bat hozka zakurra zen, eta bertakoek "Txatoak" edo "Hozka zakurrak" deitzen zituzten. Beste izena "Alanoak" zen, nahiz eta gorde diren deskribapenen arabera gehiago eduki dogoen ezaugarriak alanoenak baino.
Animalia handiak ziren, 40 edo 50 Kilokoak, barreatua edo marraduna(egungo billanoak bezala), muturra oso motza (Hau, jakina, ez dator bat alanoen ezaugarriekin) eta atzera igota. Horrela, goiko ezpaina ez zitzaion ahoan kabitzen, eta ez zion ondo ixten. Hau horrela, ezpain hori modu batean tolesten zen non zakurra erlajatuta zegoenean, lerde ugari zeriola animaliari.
Ohikoa zen, egun billanoekin egiten den moduan, bat edo bi hilabetekin {{txp|txakurra}}-kumeari belarriak moztea. Hau horrela, belarriak tentetzen zitzaizkien oso era berezi batean
Une batean abelzainek erabaki zuten bi zakur arraza elkarrekin gurutzatzea arraza erabilgarriago lortzeko. Alde batetik "antzinako billanoak" ez ziren hozka zakurrak, eta ezin zuten betabereak harrapatu. Alanoak haien aldetik ezin zuten abereak jazarri eta behar izanez gero bereiztu. Gainera behia edo zezena ez baldin bazuten aurreneko aukeran harrapatzen, oso ahalmen gutxi zuten, haien buruaren egitura dela eta harnasa hartzeko arazoak direla eta, jazartzeko.
niu9bv7z8p2bhy4tg5so5l8p8z2rsr0
Atari:Hezkuntza/Ikastolak/2024-2025
100
1213293
9967503
9967444
2024-11-13T12:07:17Z
Theklan
336
/* Historia eta kultura klasikoa (100) */
9967503
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak ==
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Françoise Barré-Sinoussi]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
== Arteak (200) ==
=== Margolanak eta eskulturak (20) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak ==
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Samurai]]
#[[Txikipedia:Zientzialari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
== Geografia (250) ==
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
ixlmjlvq6wr59uy3v4v6jykk0u5v62x
9967504
9967503
2024-11-13T12:07:34Z
Theklan
336
/* Lanbideak */
9967504
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak ==
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Françoise Barré-Sinoussi]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
== Arteak (200) ==
=== Margolanak eta eskulturak (20) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak ==
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
== Geografia (250) ==
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
s0xcn2evmi9h7nxx7mwx0nv5vq6rs46
9967510
9967504
2024-11-13T12:10:44Z
Theklan
336
/* Lanbideak */
9967510
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak ==
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Françoise Barré-Sinoussi]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
== Arteak (200) ==
=== Margolanak eta eskulturak (20) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Mediku]]
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
== Geografia (250) ==
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
qmtvnwphnzy53ku1mnhh7huse252uxz
9967513
9967510
2024-11-13T12:11:26Z
Theklan
336
/* Lanbideak (100) */
9967513
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak ==
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Françoise Barré-Sinoussi]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
== Arteak (200) ==
=== Margolanak eta eskulturak (20) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
== Geografia (250) ==
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
cs2hxk24ok2h74o75fvum0llhacjihv
9967514
9967513
2024-11-13T12:11:45Z
Theklan
336
/* Historia eta kultura klasikoa (100) */
9967514
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak ==
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Françoise Barré-Sinoussi]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
== Arteak (200) ==
=== Margolanak eta eskulturak (20) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (250) ==
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
tsxvip8rpjra9y39logaf8y518mq8ei
9967517
9967514
2024-11-13T12:12:47Z
Theklan
336
/* Arteak (200) */
9967517
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak ==
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Françoise Barré-Sinoussi]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
== Arteak (100) ==
=== Margolanak eta eskulturak (20) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (250) ==
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
abcgusjk13ruvadd1b6rhng5j3u6szi
9967576
9967517
2024-11-13T12:34:03Z
Theklan
336
/* Biografiak */
9967576
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak ==
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Françoise Barré-Sinoussi]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
== Arteak (100) ==
=== Margolanak eta eskulturak (20) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (250) ==
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
h8f4ebd5kn6lojfa831hr50yykdxne6
9967586
9967576
2024-11-13T12:37:38Z
Theklan
336
/* Biografiak */
9967586
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak ==
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Françoise Barré-Sinoussi]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
== Arteak (100) ==
=== Margolanak eta eskulturak (20) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (250) ==
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
462j8w1h17so4urs3pjzqvesovt1mkq
9967627
9967586
2024-11-13T12:51:44Z
Theklan
336
/* Biografiak */
9967627
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak ==
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
## [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
== Arteak (100) ==
=== Margolanak eta eskulturak (20) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (250) ==
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
8azg39gygjq1p3wykq1bw7h6ilsefvz
9967629
9967627
2024-11-13T12:52:41Z
Theklan
336
/* Biografiak */
9967629
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Arteak (100) ==
=== Margolanak eta eskulturak (20) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (250) ==
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
tveg8g91916q5etki09zkm9685gpv96
9967630
9967629
2024-11-13T12:53:09Z
Theklan
336
/* Biografiak */
9967630
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Arteak (100) ==
=== Margolanak eta eskulturak (20) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (250) ==
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
71vtoa68vbavzlo6yyxw8gftiu3z8o8
9967633
9967630
2024-11-13T12:54:57Z
Theklan
336
/* Arteak (100) */
9967633
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (250) ==
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
m4pza7m9yj2e4jsyayn1i5e941xk10r
9967640
9967633
2024-11-13T12:58:49Z
Theklan
336
/* Geografia (250) */
9967640
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
32ajhotgfmbnfsoiet9qr2asfjr196v
9967641
9967640
2024-11-13T12:58:59Z
Theklan
336
/* Geografia (100) */
9967641
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (200) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
024dnimwxueewgxhz5ki36qvs9vzkp5
9967643
9967641
2024-11-13T12:59:20Z
Theklan
336
/* Zientzia (200) */
9967643
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
i8kuoow1twr2lujkyw3shr9cbke3ngm
9967644
9967643
2024-11-13T12:59:33Z
Theklan
336
/* Zientzia (134) */
9967644
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
0v3vi6qdslxshpwurvuy8jfez4tnugh
9967661
9967644
2024-11-13T13:11:03Z
Theklan
336
/* Eraikinak (40) */
9967661
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:El Escorial]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
ffik12eh5748lvm0l7cejs66tiye8zp
9967665
9967661
2024-11-13T13:13:02Z
Theklan
336
/* Eraikinak (40) */
9967665
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
j8hj7vupkzf736m26i6ywaco47v9qmk
9967668
9967665
2024-11-13T13:14:36Z
Theklan
336
/* Eraikinak (40) */
9967668
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (40) ===
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Hong Kong-Zhuhai-Macau zubia]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
i8udl5wqy8e07vfvbapomxnz7tityj0
9967670
9967668
2024-11-13T13:16:03Z
Theklan
336
/* Eraikinak (40) */
9967670
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (30) ===
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Hong Kong-Zhuhai-Macau zubia]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
sx9x1a3hbpn80lf8eb6m8pa51eyrdgc
9967671
9967670
2024-11-13T13:16:13Z
Theklan
336
/* Eraikinak (30) */
9967671
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (30) ===
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
3uq36auzidflqpm3t34kqe67ijpg9a0
9967672
9967671
2024-11-13T13:16:24Z
Theklan
336
/* Eraikinak (30) */
9967672
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:PC game]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
qltvubvst3pkfiizunjop9qxwk94wh6
9967673
9967672
2024-11-13T13:17:05Z
Theklan
336
/* Bideojokoak (50) */
9967673
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (20) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
afm3sr6ryvn3zn5857v9wrfr5y5v46u
9967696
9967673
2024-11-13T13:27:35Z
Theklan
336
/* Literatura (30) */
9967696
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
# [[Txikipedia:Bertsolaritza]]
# [[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
#[[Txikipedia:Batman]]
#[[Txikipedia:Superman]]
#[[Txikipedia:Spiderman]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (20) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
hyk18ztykwrg7p3p9pr3v34aocvufkm
9967699
9967696
2024-11-13T13:28:50Z
Theklan
336
/* Literatura (30) */
9967699
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (20) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
d8vni43iqh9h37a5yzjq0jh2xejqakm
9967700
9967699
2024-11-13T13:29:08Z
Theklan
336
/* Literatura (30) */
9967700
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (20) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:PlayStation]]
# [[Txikipedia:Grand Theft Auto]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
2q3avsuhprkglu4am309q0bd8zn9azm
9967768
9967700
2024-11-13T14:18:54Z
Demonocrazy
1830
Bideojokoak (50)
9967768
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros.]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
ehzi6jgualuwpykfluy97x8nqwn7l5c
9967769
9967768
2024-11-13T14:20:26Z
Demonocrazy
1830
/* Bideojokoak (50) */
9967769
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (video game)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (console)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
ju5ta33cyvqqp3wp1tykll098wmjped
9967772
9967769
2024-11-13T14:23:49Z
Theklan
336
/* Bideojokoak (50) */
9967772
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
=== Literatura (30) ===
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (bideojokoa)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (kontsola)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
anzq7ns6fwguhqa4j8612o67s0t1srl
9967778
9967772
2024-11-13T14:28:38Z
Theklan
336
/* Musika (30) */
9967778
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
#[[Txikipedia:abesti]]
#[[Txikipedia:klasizismo (musika)]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
# [[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
# [[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
# [[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
# [[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
# [[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
# [[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
# [[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
# [[Txikipedia:Santa Agataren koplak]]
# [[Txikipedia:Olentzero joan zaigu]]
# [[Txikipedia:Gernikako Arbola (ereserkia)]]
# [[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
# [[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
# [[Txikipedia:Zarama]]
# [[Txikipedia:Minxoriak]]
# [[Txikipedia:Joseba Tapia]]
# [[Txikipedia:Kepa Junkera]]
# [[Txikipedia:Bide Ertzean]]
# [[Txikipedia:Oreka Tx]]
# [[Txikipedia:Skalariak]]
# [[Txikipedia:Kalakan]]
# [[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
# [[Txikipedia:Mursego]]
# [[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
# [[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
=== Literatura (30) ===
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (bideojokoa)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (kontsola)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
sq95h9lzfag6w3sandxemcaci6oqt32
9967781
9967778
2024-11-13T14:29:11Z
Theklan
336
/* Musika (30) */
9967781
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Margolanak eta eskulturak (5) ===
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
# [[Txikipedia:Bide Ertzean]]
# [[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
# [[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
# [[Txikipedia:Gernikako Arbola (ereserkia)]]
# [[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
# [[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
# [[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
# [[Txikipedia:Joseba Tapia]]
# [[Txikipedia:Kalakan]]
# [[Txikipedia:Kepa Junkera]]
# [[Txikipedia:Minxoriak]]
# [[Txikipedia:Mursego]]
# [[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Olentzero joan zaigu]]
# [[Txikipedia:Oreka Tx]]
# [[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
# [[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
# [[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
# [[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
# [[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
# [[Txikipedia:Santa Agataren koplak]]
# [[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
# [[Txikipedia:Skalariak]]
# [[Txikipedia:Zarama]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
}}
=== Literatura (30) ===
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (bideojokoa)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (kontsola)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
quqw2ih8efs36z52d7f9ayy3pb9s49q
9967782
9967781
2024-11-13T14:29:38Z
Theklan
336
/* Margolanak eta eskulturak (5) */
9967782
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
# [[Txikipedia:Bide Ertzean]]
# [[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
# [[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
# [[Txikipedia:Gernikako Arbola (ereserkia)]]
# [[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
# [[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
# [[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
# [[Txikipedia:Joseba Tapia]]
# [[Txikipedia:Kalakan]]
# [[Txikipedia:Kepa Junkera]]
# [[Txikipedia:Minxoriak]]
# [[Txikipedia:Mursego]]
# [[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Olentzero joan zaigu]]
# [[Txikipedia:Oreka Tx]]
# [[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
# [[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
# [[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
# [[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
# [[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
# [[Txikipedia:Santa Agataren koplak]]
# [[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
# [[Txikipedia:Skalariak]]
# [[Txikipedia:Zarama]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
}}
=== Literatura (30) ===
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (bideojokoa)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (kontsola)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
57iss7bqox0ssi7u470s41xsn8bqm9o
9967783
9967782
2024-11-13T14:29:54Z
Theklan
336
/* Literatura (30) */
9967783
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
# [[Txikipedia:Bide Ertzean]]
# [[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
# [[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
# [[Txikipedia:Gernikako Arbola (ereserkia)]]
# [[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
# [[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
# [[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
# [[Txikipedia:Joseba Tapia]]
# [[Txikipedia:Kalakan]]
# [[Txikipedia:Kepa Junkera]]
# [[Txikipedia:Minxoriak]]
# [[Txikipedia:Mursego]]
# [[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Olentzero joan zaigu]]
# [[Txikipedia:Oreka Tx]]
# [[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
# [[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
# [[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
# [[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
# [[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
# [[Txikipedia:Santa Agataren koplak]]
# [[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
# [[Txikipedia:Skalariak]]
# [[Txikipedia:Zarama]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
}}
=== Literatura eta zinema ===
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
=== Zinemagintza (30) ===
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (bideojokoa)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (kontsola)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
o7gom4wqzqi6yhj2o5pag458jsdx9at
9967784
9967783
2024-11-13T14:30:03Z
Theklan
336
/* Zinemagintza (30) */
9967784
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
# [[Txikipedia:Bide Ertzean]]
# [[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
# [[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
# [[Txikipedia:Gernikako Arbola (ereserkia)]]
# [[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
# [[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
# [[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
# [[Txikipedia:Joseba Tapia]]
# [[Txikipedia:Kalakan]]
# [[Txikipedia:Kepa Junkera]]
# [[Txikipedia:Minxoriak]]
# [[Txikipedia:Mursego]]
# [[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Olentzero joan zaigu]]
# [[Txikipedia:Oreka Tx]]
# [[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
# [[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
# [[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
# [[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
# [[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
# [[Txikipedia:Santa Agataren koplak]]
# [[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
# [[Txikipedia:Skalariak]]
# [[Txikipedia:Zarama]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
}}
=== Literatura eta zinema ===
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]<br />
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (bideojokoa)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (kontsola)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
6cojg8a1a5k005blpjo9wzojx2enevg
9967787
9967784
2024-11-13T14:35:27Z
Theklan
336
/* Literatura eta zinema */
9967787
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura ==
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
# [[Txikipedia:Bide Ertzean]]
# [[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
# [[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
# [[Txikipedia:Gernikako Arbola (ereserkia)]]
# [[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
# [[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
# [[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
# [[Txikipedia:Joseba Tapia]]
# [[Txikipedia:Kalakan]]
# [[Txikipedia:Kepa Junkera]]
# [[Txikipedia:Minxoriak]]
# [[Txikipedia:Mursego]]
# [[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Olentzero joan zaigu]]
# [[Txikipedia:Oreka Tx]]
# [[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
# [[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
# [[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
# [[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
# [[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
# [[Txikipedia:Santa Agataren koplak]]
# [[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
# [[Txikipedia:Skalariak]]
# [[Txikipedia:Zarama]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
}}
=== Literatura, zinema, margolaritza (40)===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Adamen kreazioa]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Atseginen baratzea]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Ekiloreak]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Inpresioa, eguzkia sortzen]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
#[[Txikipedia:Sokratesen heriotza]]
#[[Txikipedia:Venusen jaiotza]]
}}
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (bideojokoa)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (kontsola)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
3kg9rzpmm3rrqr2a0hcnscmhc07e3an
9967789
9967787
2024-11-13T14:35:43Z
Theklan
336
/* Kultura */
9967789
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura (150) ==
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
# [[Txikipedia:Bide Ertzean]]
# [[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
# [[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
# [[Txikipedia:Gernikako Arbola (ereserkia)]]
# [[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
# [[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
# [[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
# [[Txikipedia:Joseba Tapia]]
# [[Txikipedia:Kalakan]]
# [[Txikipedia:Kepa Junkera]]
# [[Txikipedia:Minxoriak]]
# [[Txikipedia:Mursego]]
# [[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Olentzero joan zaigu]]
# [[Txikipedia:Oreka Tx]]
# [[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
# [[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
# [[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
# [[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
# [[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
# [[Txikipedia:Santa Agataren koplak]]
# [[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
# [[Txikipedia:Skalariak]]
# [[Txikipedia:Zarama]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
}}
=== Literatura, zinema, margolaritza (40)===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Adamen kreazioa]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Atseginen baratzea]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Ekiloreak]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Inpresioa, eguzkia sortzen]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
#[[Txikipedia:Sokratesen heriotza]]
#[[Txikipedia:Venusen jaiotza]]
}}
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (bideojokoa)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (kontsola)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (134) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
qjg4sm99hbpasawt7w88i9ma5rak6aa
9967793
9967789
2024-11-13T14:39:15Z
Theklan
336
/* Zientzia (134) */
9967793
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura (150) ==
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
# [[Txikipedia:Bide Ertzean]]
# [[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
# [[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
# [[Txikipedia:Gernikako Arbola (ereserkia)]]
# [[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
# [[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
# [[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
# [[Txikipedia:Joseba Tapia]]
# [[Txikipedia:Kalakan]]
# [[Txikipedia:Kepa Junkera]]
# [[Txikipedia:Minxoriak]]
# [[Txikipedia:Mursego]]
# [[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Olentzero joan zaigu]]
# [[Txikipedia:Oreka Tx]]
# [[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
# [[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
# [[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
# [[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
# [[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
# [[Txikipedia:Santa Agataren koplak]]
# [[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
# [[Txikipedia:Skalariak]]
# [[Txikipedia:Zarama]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
}}
=== Literatura, zinema, margolaritza (40)===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Adamen kreazioa]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Atseginen baratzea]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Ekiloreak]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Inpresioa, eguzkia sortzen]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
#[[Txikipedia:Sokratesen heriotza]]
#[[Txikipedia:Venusen jaiotza]]
}}
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (bideojokoa)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (kontsola)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (140) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Alu]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Baraila]]
# [[Txikipedia:Barailezur]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:Barrabil]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:Izterrezur]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Zakil]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:zesio]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
5bbdjj2d4jyvfvcbelcybfmwq0fxajx
9967809
9967793
2024-11-13T14:47:08Z
Theklan
336
/* Zientzia (140) */
9967809
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura (150) ==
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
# [[Txikipedia:Bide Ertzean]]
# [[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
# [[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
# [[Txikipedia:Gernikako Arbola (ereserkia)]]
# [[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
# [[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
# [[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
# [[Txikipedia:Joseba Tapia]]
# [[Txikipedia:Kalakan]]
# [[Txikipedia:Kepa Junkera]]
# [[Txikipedia:Minxoriak]]
# [[Txikipedia:Mursego]]
# [[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Olentzero joan zaigu]]
# [[Txikipedia:Oreka Tx]]
# [[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
# [[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
# [[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
# [[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
# [[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
# [[Txikipedia:Santa Agataren koplak]]
# [[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
# [[Txikipedia:Skalariak]]
# [[Txikipedia:Zarama]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
}}
=== Literatura, zinema, margolaritza (40)===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Adamen kreazioa]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Atseginen baratzea]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Ekiloreak]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Inpresioa, eguzkia sortzen]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
#[[Txikipedia:Sokratesen heriotza]]
#[[Txikipedia:Venusen jaiotza]]
}}
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (bideojokoa)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (kontsola)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (140) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# # [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Alu]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Baraila]]
# [[Txikipedia:Barailezur]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:Barrabil]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Izterrezur]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:Zakil]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
0jd3j8fugbajdycgnamkmzfr9ndvvc6
9967810
9967809
2024-11-13T14:47:16Z
Theklan
336
/* Zientzia (140) */
9967810
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aisha bint Abi Bakr]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alan Turing]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Alexandra Elbakyan]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
#[[Txikipedia:Andrea Gamarnik]]
# [[Txikipedia:Anna_Kournikova]]
#[[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Asoka]]
# [[Txikipedia:Basshunter]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Brie_Larson]]
# [[Txikipedia:Carolina Herschel]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
#[[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
#[[Txikipedia:Elizabeth C. Crosby]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enrico Fermi]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Frank Lloyd Wright]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Geoffrey Chaucer]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Grace Murray Hopper]]
# [[Txikipedia:Helen Sawyer Hogg]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Isabelle_de_Charrière]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
#[[Txikipedia:Janet Gibson]]
# [[Txikipedia:Jill Tarter]]
# [[Txikipedia:Jimmy Wales]]
# [[Txikipedia:Joe Biden]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Julia Timoxenko]]
# [[Txikipedia:K. Megan McArthur]]
# [[Txikipedia:Kamala Sohonie]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Kim_Basinger]]
# [[Txikipedia:Laimdota Straujuma]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Margarita II.a Danimarkakoa]]
# [[Txikipedia:Maria Winkelmann]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Olivia_de_Havilland]]
# [[Txikipedia:Otto von Bismarck]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pratibha Patil]]
# [[Txikipedia:Pumpuang Duangjan]]
# [[Txikipedia:Qin Shi Huang]]
# [[Txikipedia:Rafael Correa]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzan Kahramaner]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura (150) ==
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
# [[Txikipedia:Bide Ertzean]]
# [[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
# [[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
# [[Txikipedia:Gernikako Arbola (ereserkia)]]
# [[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
# [[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
# [[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
# [[Txikipedia:Joseba Tapia]]
# [[Txikipedia:Kalakan]]
# [[Txikipedia:Kepa Junkera]]
# [[Txikipedia:Minxoriak]]
# [[Txikipedia:Mursego]]
# [[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Olentzero joan zaigu]]
# [[Txikipedia:Oreka Tx]]
# [[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
# [[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
# [[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
# [[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
# [[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
# [[Txikipedia:Santa Agataren koplak]]
# [[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
# [[Txikipedia:Skalariak]]
# [[Txikipedia:Zarama]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
}}
=== Literatura, zinema, margolaritza (40)===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Adamen kreazioa]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Atseginen baratzea]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Ekiloreak]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Inpresioa, eguzkia sortzen]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
#[[Txikipedia:Sokratesen heriotza]]
#[[Txikipedia:Venusen jaiotza]]
}}
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (bideojokoa)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (kontsola)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (140) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Alu]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Baraila]]
# [[Txikipedia:Barailezur]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:Barrabil]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Izterrezur]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:Zakil]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
j76tzcb9oi56p4lvdtlr4e2jqf6y9gx
9968289
9967810
2024-11-13T19:24:54Z
Koldo Biguri
7388
/* Biografiak (100) */
9968289
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Nuwas]]
# [[Txikipedia:Adam Smith]]
# [[Txikipedia:Aglaonike]]
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aingeru Epaltza]]
# [[Txikipedia:Akbar]]
# [[Txikipedia:Al-Ghazali]]
# [[Txikipedia:Al-Khwarizmi]]
# [[Txikipedia:Alberto Ladrón]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Amaia Egidazu]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
# [[Txikipedia:Anjel Lertxundi]]
# [[Txikipedia:Antoine de Saint-Exupéry]]
# [[Txikipedia:Antton Olariaga]]
# [[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Arantxa iturbe]]
# [[Txikipedia:Begoña Durruty]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Biljana Plavšić]]
# [[Txikipedia:Carlo Collodi]]
# [[Txikipedia:Castillo Suarez]]
# [[Txikipedia:Daina Taimina]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
# [[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
# [[Txikipedia:Else Holmelund Minarik]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enkarni Genua]]
# [[Txikipedia:Ewine van Dishoeck]]
# [[Txikipedia:Felipe Juaristi]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gianni Rodari]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Gregorio Muro]]
# [[Txikipedia:Harkaitz Cano]]
# [[Txikipedia:Hasier Etxeberria]]
# [[Txikipedia:Henning Mankell]]
# [[Txikipedia:Iban Zaldua]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Iñigo Astiz]]
# [[Txikipedia:Isis Pogson]]
# [[Txikipedia:Jacqueline_Kennedy_Onassis]]
# [[Txikipedia:Jesus Mari Olaizola]]
# [[Txikipedia:Joan Mari Irigoien]]
# [[Txikipedia:Joanes Urkixo]]
# [[Txikipedia:John Boyne]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Jokin Mitxelena]]
# [[Txikipedia:Jokin Muñoz]]
# [[Txikipedia:Jordi Sierra i Fabra]]
# [[Txikipedia:Joxantonio Ormazabal]]
# [[Txikipedia:Joxe Arratibel]]
# [[Txikipedia:Joxerra Garzia]]
# [[Txikipedia:Karlos Linazasoro Izagirre]]
# [[Txikipedia:Karmele Mitxelena Etxebeste]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Kathleen McNulty Mauchly Antonelli]]
# [[Txikipedia:Koldo Izagirre]]
# [[Txikipedia:Koro Navarro]]
# [[Txikipedia:Leire Salaberria]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Lisa_Gerrard]]
# [[Txikipedia:Liudmila Chernyj]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Maddi Ariztia]]
# [[Txikipedia:Maite Gurrutxaga]]
# [[Txikipedia:Manu Lopez]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Patrick Süskind]]
# [[Txikipedia:Patxi Zubizarreta]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Pello Añorga]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pío Baroja]]
# [[Txikipedia:Ramon Saizarbitoria]]
# [[Txikipedia:René Goscinny]]
# [[Txikipedia:Robert Louis Stevenson]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzanne Collins]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Xabier Etxaniz Erle]]
# [[Txikipedia:Xabier Olarra]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura (150) ==
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
# [[Txikipedia:Bide Ertzean]]
# [[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
# [[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
# [[Txikipedia:Gernikako Arbola (ereserkia)]]
# [[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
# [[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
# [[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
# [[Txikipedia:Joseba Tapia]]
# [[Txikipedia:Kalakan]]
# [[Txikipedia:Kepa Junkera]]
# [[Txikipedia:Minxoriak]]
# [[Txikipedia:Mursego]]
# [[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Olentzero joan zaigu]]
# [[Txikipedia:Oreka Tx]]
# [[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
# [[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
# [[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
# [[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
# [[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
# [[Txikipedia:Santa Agataren koplak]]
# [[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
# [[Txikipedia:Skalariak]]
# [[Txikipedia:Zarama]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
}}
=== Literatura, zinema, margolaritza (40)===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Adamen kreazioa]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Atseginen baratzea]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Ekiloreak]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Inpresioa, eguzkia sortzen]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
#[[Txikipedia:Sokratesen heriotza]]
#[[Txikipedia:Venusen jaiotza]]
}}
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (bideojokoa)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (kontsola)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (140) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Alu]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Baraila]]
# [[Txikipedia:Barailezur]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:Barrabil]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Izterrezur]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:Zakil]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
3vdd5dr6y0v5pnd93mfz1tgm6bds54e
9968291
9968289
2024-11-13T19:26:49Z
Koldo Biguri
7388
9968291
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Euskal Herriko ikastolen elkartearen logotipoa.png|right]]
Bosgarren urtez, '''Ikastolen Elkartea'''k eta '''Euskal Wikilarien Kultura Elkartea'''k Txikipedia hobetzeko erronka handia prestatu dugu. Aurten 22 ikastola inguruk hartuko dute parte, eta honako artikuluak sortzea proposatu dugu. Noski, beste gai batzuk ere landu daitezke!
{{clear}}
== Biografiak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Agustin Hiponakoa]]
# [[Txikipedia:Aingeru Epaltza]]
# [[Txikipedia:Alberto Ladrón]]
# [[Txikipedia:Albrecht Dürer]]
# [[Txikipedia:Aleksandr Puxkin]]
# [[Txikipedia:Amaia Egidazu]]
# [[Txikipedia:Ana Bolena]]
# [[Txikipedia:Ana Frank]]
# [[Txikipedia:Anastasia Golovina]]
# [[Txikipedia:Anjel Lertxundi]]
# [[Txikipedia:Antoine de Saint-Exupéry]]
# [[Txikipedia:Antton Olariaga]]
# [[Txikipedia:Anna Stecksén]]
# [[Txikipedia:Anton Txekhov]]
# [[Txikipedia:Antonín Dvořák]]
# [[Txikipedia:Arantxa iturbe]]
# [[Txikipedia:Begoña Durruty]]
# [[Txikipedia:Beyoncé]]
# [[Txikipedia:Bill Gates]]
# [[Txikipedia:Carlo Collodi]]
# [[Txikipedia:Castillo Suarez]]
# [[Txikipedia:David Woodard]]
# [[Txikipedia:Donna_Summer]]
# [[Txikipedia:Draga Ljočić]]
# [[Txikipedia:Eleanor Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Elisabeth Hevelius]]
# [[Txikipedia:Else Holmelund Minarik]]
# [[Txikipedia:Emmanuel_Macron]]
# [[Txikipedia:Enkarni Genua]]
# [[Txikipedia:Felipe Juaristi]]
# [[Txikipedia:Franklin Delano Roosevelt]]
# [[Txikipedia:Franz Kafka]]
# [[Txikipedia:Gabriel García Márquez]]
# [[Txikipedia:Galeno]]
# [[Txikipedia:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]
# [[Txikipedia:George W. Bush]]
# [[Txikipedia:George Washington]]
# [[Txikipedia:Gianni Rodari]]
# [[Txikipedia:Gloria Macapagal Arroyo]]
# [[Txikipedia:Gregorio Muro]]
# [[Txikipedia:Harkaitz Cano]]
# [[Txikipedia:Hasier Etxeberria]]
# [[Txikipedia:Henning Mankell]]
# [[Txikipedia:Iban Zaldua]]
# [[Txikipedia:Imanol Pradales]]
# [[Txikipedia:Iñigo Astiz]]
# [[Txikipedia:Jesus Mari Olaizola]]
# [[Txikipedia:Joan Mari Irigoien]]
# [[Txikipedia:Joanes Urkixo]]
# [[Txikipedia:John Boyne]]
# [[Txikipedia:John F. Kennedy]]
# [[Txikipedia:Jokin Mitxelena]]
# [[Txikipedia:Jokin Muñoz]]
# [[Txikipedia:Jordi Sierra i Fabra]]
# [[Txikipedia:Joxantonio Ormazabal]]
# [[Txikipedia:Joxe Arratibel]]
# [[Txikipedia:Joxerra Garzia]]
# [[Txikipedia:Karlos Linazasoro Izagirre]]
# [[Txikipedia:Karmele Mitxelena Etxebeste]]
# [[Txikipedia:Katherine Blodgett]]
# [[Txikipedia:Koldo Izagirre]]
# [[Txikipedia:Koro Navarro]]
# [[Txikipedia:Leire Salaberria]]
# [[Txikipedia:Lene Hau]]
# [[Txikipedia:Madonna]]
# [[Txikipedia:Maddi Ariztia]]
# [[Txikipedia:Maite Gurrutxaga]]
# [[Txikipedia:Manu Lopez]]
# [[Txikipedia:Montserrat_Caballé]]
# [[Txikipedia:Nelly Sachs]]
# [[Txikipedia:Patrick Süskind]]
# [[Txikipedia:Patxi Zubizarreta]]
# [[Txikipedia:Peio Otxandiano]]
# [[Txikipedia:Pello Añorga]]
# [[Txikipedia:Peter Paul Rubens]]
# [[Txikipedia:Pío Baroja]]
# [[Txikipedia:Ramon Saizarbitoria]]
# [[Txikipedia:René Goscinny]]
# [[Txikipedia:Robert Louis Stevenson]]
# [[Txikipedia:Ronald Reagan]]
# [[Txikipedia:Ruby Payne-Scott]]
# [[Txikipedia:Samira Musa]]
# [[Txikipedia:Sara Seager]]
# [[Txikipedia:Sheikh Hasina]]
# [[Txikipedia:Sophia Brahe]]
# [[Txikipedia:Steve Jobs]]
# [[Txikipedia:Suzanne Collins]]
# [[Txikipedia:Svetlana Guerasimenko]]
# [[Txikipedia:Tamara Smirnova]]
# [[Txikipedia:Tapputi]]
# [[Txikipedia:Téano]]
# [[Txikipedia:Umm Kalzum]]
# [[Txikipedia:Vilma Hugonnai]]
# [[Txikipedia:Vladimir Putin]]
# [[Txikipedia:Volodymyr Zelensky]]
# [[Txikipedia:Xabier Etxaniz Erle]]
# [[Txikipedia:Xabier Olarra]]
# [[Txikipedia:Zaha_Hadid]]
# [[Txikipedia:Zdeňka Vávrová]]
# [[Txikipedia:Ziro II.a Handia]]
}}
== Kultura (150) ==
=== Eraikinak (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abu Simbel]]
# [[Txikipedia:Agriparen Panteoia]]
# [[Txikipedia:Al Aksa meskita]]
# [[Txikipedia:Art Nouveau]]
# [[Txikipedia:Artemisaren tenplua]]
# [[Txikipedia:Bauhaus]]
# [[Txikipedia:Bilboko Done Jakue katedrala]]
# [[Txikipedia:Borobudur]]
# [[Txikipedia:Brooklyn zubia]]
# [[Txikipedia:Buckingham jauregia]]
# [[Txikipedia:Cloaca Maxima]]
# [[Txikipedia:Erromako foroa]]
# [[Txikipedia:Eskoriala]]
# [[Txikipedia:Eunateko Andre Mariaren eliza]]
# [[Txikipedia:Gotorleku Gorria]]
# [[Txikipedia:Hiri Debekatua]]
# [[Txikipedia:Hofburg]]
# [[Txikipedia:Kaaba]]
# [[Txikipedia:Kapera Sistinoa]]
# [[Txikipedia:Koloniako katedrala]]
# [[Txikipedia:Meskita Urdina]]
# [[Txikipedia:Palais-Royal]]
# [[Txikipedia:Potala jauregia]]
# [[Txikipedia:Tower Bridge]]
# [[Txikipedia:Trajanoren foroa]]
# [[Txikipedia:Uffizi]]
# [[Txikipedia:Versaillesko Jauregia]]
# [[Txikipedia:Windsorko gaztelua]]
# [[Txikipedia:Zementu]]
# [[Txikipedia:Zeusen Olinpiako estatua]]
}}
=== Musika (30) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Belako (musika taldea)]]
# [[Txikipedia:Bide Ertzean]]
# [[Txikipedia:Bilboko Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Euskadiko Orkestra]]
# [[Txikipedia:Euskal Rock Erradikala]]
# [[Txikipedia:Gernikako Arbola (ereserkia)]]
# [[Txikipedia:Iruñeko Orfeoia]]
# [[Txikipedia:Jose Gonzalo Zulaika]]
# [[Txikipedia:Jose Maria Usanditzaga]]
# [[Txikipedia:Joseba Tapia]]
# [[Txikipedia:Kalakan]]
# [[Txikipedia:Kepa Junkera]]
# [[Txikipedia:Minxoriak]]
# [[Txikipedia:Mursego]]
# [[Txikipedia:Nafarroako Orkestra Sinfonikoa]]
# [[Txikipedia:Olentzero joan zaigu]]
# [[Txikipedia:Oreka Tx]]
# [[Txikipedia:Pablo Sarasate]]
# [[Txikipedia:Pablo Sorozabal]]
# [[Txikipedia:Pantxoa eta Peio]]
# [[Txikipedia:Pedro Albéniz]]
# [[Txikipedia:Raimundo Sarriegi]]
# [[Txikipedia:Santa Agataren koplak]]
# [[Txikipedia:Sebastian Iradier]]
# [[Txikipedia:Skalariak]]
# [[Txikipedia:Zarama]]
#[[Txikipedia:metalezko haize instrumentu]]
#[[Txikipedia:musika elektroniko]]
#[[Txikipedia:zinema-musika]]
#[[Txikipedia:zurezko haize instrumentu]]
}}
=== Literatura, zinema, margolaritza (40)===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Aladdin (1992ko Disneyren filma)]]
# [[Txikipedia:Arantzazuko Apostoluen Frisoa]]
# [[Txikipedia:Avatar (2009ko filma)]]
# [[Txikipedia:Bambi]]
# [[Txikipedia:Charlotte's Web (1973ko filma)]]
# [[Txikipedia:Chihiroren bidaia]]
# [[Txikipedia:Cinderella (1950ko filma)]]
# [[Txikipedia:Dumbo]]
# [[Txikipedia:Eroritako astronauta]]
# [[Txikipedia:Folies Bergèreko taberna]]
# [[Txikipedia:Gladiator (2000ko filma)]]
# [[Txikipedia:Harry Potter and the Philosopher's Stone (film)]]
# [[Txikipedia:Madagascar (2005ko filma)]]
# [[Txikipedia:Pertseo Medusaren buruarekin]]
# [[Txikipedia:Snow White and the Seven Dwarfs (1937ko filma)]]
# [[Txikipedia:The Dark Knight]]
# [[Txikipedia:Ze? Jeloskorra?]]
#[[Txikipedia:1984 (eleberria)]]
#[[Txikipedia:Adamen kreazioa]]
#[[Txikipedia:Agurea eta itsasoa]]
#[[Txikipedia:Anna Karenina]]
#[[Txikipedia:Atseginen baratzea]]
#[[Txikipedia:Bertsolaritza]]
#[[Txikipedia:Ekiloreak]]
#[[Txikipedia:Frodo]]
#[[Txikipedia:Ganbera gorriko ametsa]]
#[[Txikipedia:Gandalf]]
#[[Txikipedia:Gerra eta Bakea]]
#[[Txikipedia:Hamarreko handi]]
#[[Txikipedia:Harrotasuna eta aurrejuzguak]]
#[[Txikipedia:Inpresioa, eguzkia sortzen]]
#[[Txikipedia:Jainkotiar komedia]]
#[[Txikipedia:Joker]]
#[[Txikipedia:Krimena eta zigorra]]
#[[Txikipedia:Macbeth]]
#[[Txikipedia:Narniako kronikak]]
#[[Txikipedia:Pippi Kaltzaluze]]
#[[Txikipedia:Sauron]]
#[[Txikipedia:Sokratesen heriotza]]
#[[Txikipedia:Venusen jaiotza]]
}}
=== Bideojokoak (50) ===
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Abentura joko]]
# [[Txikipedia:Among Us]]
# [[Txikipedia:Arcade bideojoko]]
# [[Txikipedia:Candy Crush]]
# [[Txikipedia:Cyberpunk 2077]]
# [[Txikipedia:Dark Souls]]
# [[Txikipedia:Death Stranding]]
# [[Txikipedia:Elden Ring]]
# [[Txikipedia:Electronic Arts]]
# [[Txikipedia:Estrategia bideojoko]]
# [[Txikipedia:Fall Guys]]
# [[Txikipedia:GameCube]]
# [[Txikipedia:GeoGuessr]]
# [[Txikipedia:Gris]]
# [[Txikipedia:Half-Life (bideojokoa)]]
# [[Txikipedia:Hogwarts Legacy]]
# [[Txikipedia:Hollow Knight]]
# [[Txikipedia:Inside]]
# [[Txikipedia:It Takes Two]]
# [[Txikipedia:Journey]]
# [[Txikipedia:Lehen-pertsona tiro-jolasa]]
# [[Txikipedia:Lemmings]]
# [[Txikipedia:Limbo]]
# [[Txikipedia:Mario Kart 8]]
# [[Txikipedia:Metroidvania]]
# [[Txikipedia:Online joko]]
# [[Txikipedia:Ori and the Blind Forest]]
# [[Txikipedia:Papers, Please]]
# [[Txikipedia:Pikachu]]
# [[Txikipedia:PlayStation (kontsola)]]
# [[Txikipedia:PlayStation 5]]
# [[Txikipedia:Portal 2]]
# [[Txikipedia:PUBG: Battlegrounds]]
# [[Txikipedia:Red Dead Redemption II]]
# [[Txikipedia:Rol joko]]
# [[Txikipedia:Sega]]
# [[Txikipedia:Sony Interactive Entertainment]]
# [[Txikipedia:Stardew Valley]]
# [[Txikipedia:Super Mario 64]]
# [[Txikipedia:Super Mario Bros]]
# [[Txikipedia:Super Mario Galaxy]]
# [[Txikipedia:Super Mario Odyssey]]
# [[Txikipedia:The Elder Scrolls V: Skyrim]]
# [[Txikipedia:The Last of Us]]
# [[Txikipedia:The Legend of Zelda: Breath of the Wild]]
# [[Txikipedia:Tony Hawk's Pro Skater]]
# [[Txikipedia:Twitch (zerbitzua)]]
# [[Txikipedia:What Remains of Edith Finch]]
# [[Txikipedia:Xbox One]]
# [[Txikipedia:Xbox Series X eta S]]
}}
== Lanbideak (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Aholkulari]]
#[[Txikipedia:Aktore]]
#[[Txikipedia:Animatzaile]]
#[[Txikipedia:Arkitekto]]
#[[Txikipedia:Arrantzale]]
#[[Txikipedia:Arte zuzendari]]
#[[Txikipedia:Artisau]]
#[[Txikipedia:Artxibozain]]
#[[Txikipedia:Artzain]]
#[[Txikipedia:Astronomo]]
#[[Txikipedia:Atleta]]
#[[Txikipedia:Basozain]]
#[[Txikipedia:Berriemaile]]
#[[Txikipedia:Biologo]]
#[[Txikipedia:Bitxigile]]
#[[Txikipedia:Bizkartzain]]
#[[Txikipedia:Bozeramaile]]
#[[Txikipedia:Broker]]
#[[Txikipedia:Chef]]
#[[Txikipedia:Cowboy]]
#[[Txikipedia:Diruzain]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile grafiko]]
#[[Txikipedia:Diseinatzaile]]
#[[Txikipedia:Ekonomialari]]
#[[Txikipedia:Elektrizista]]
#[[Txikipedia:Enperadore]]
#[[Txikipedia:Entrenatzaile]]
#[[Txikipedia:Erizain]]
#[[Txikipedia:Erlezain]]
#[[Txikipedia:Errabino]]
#[[Txikipedia:Errege]]
#[[Txikipedia:Espioi]]
#[[Txikipedia:Etxeko langile]]
#[[Txikipedia:Extra (aktore)]]
#[[Txikipedia:Fisikari]]
#[[Txikipedia:Geisha]]
#[[Txikipedia:Geografo]]
#[[Txikipedia:Geologo]]
#[[Txikipedia:Gerlari]]
#[[Txikipedia:Gidari]]
#[[Txikipedia:Gobernadore]]
#[[Txikipedia:Haginlari]]
#[[Txikipedia:Harakin]]
#[[Txikipedia:Hegazkin pilotu]]
#[[Txikipedia:Hegazkineko laguntzaile]]
#[[Txikipedia:Historialari]]
#[[Txikipedia:Idazkari]]
#[[Txikipedia:Idazle]]
#[[Txikipedia:Igeltsero]]
#[[Txikipedia:Ikerlari pribatu]]
#[[Txikipedia:Ile-apaintzaile]]
#[[Txikipedia:Ilustratzaile]]
#[[Txikipedia:Informatikari]]
#[[Txikipedia:Ingeniari]]
#[[Txikipedia:Irakasle]]
#[[Txikipedia:Itsas pilotu]]
#[[Txikipedia:Iturgin]]
#[[Txikipedia:Jostun]]
#[[Txikipedia:Kamioilari]]
#[[Txikipedia:Kapitain]]
#[[Txikipedia:Kazetari]]
#[[Txikipedia:Kedar-garbitzaile]]
#[[Txikipedia:Kimikari]]
#[[Txikipedia:Klero]]
#[[Txikipedia:Komediante]]
#[[Txikipedia:Kritikari]]
#[[Txikipedia:Liburuzain]]
#[[Txikipedia:Lorezain]]
#[[Txikipedia:Marinel]]
#[[Txikipedia:Matematikari]]
#[[Txikipedia:Meatzari]]
#[[Txikipedia:Mekanikari]]
#[[Txikipedia:Merkatari]]
#[[Txikipedia:Meteorologo]]
#[[Txikipedia:Mimo]]
#[[Txikipedia:Misiolari]]
#[[Txikipedia:Modelo]]
#[[Txikipedia:Negozio pertsona]]
#[[Txikipedia:Nija]]
#[[Txikipedia:Okin]]
#[[Txikipedia:Poeta]]
#[[Txikipedia:Politikari]]
#[[Txikipedia:Postari]]
#[[Txikipedia:Programatzaile]]
#[[Txikipedia:Psikiatra]]
#[[Txikipedia:Psikologo]]
#[[Txikipedia:Segurtasun zaindari]]
#[[Txikipedia:Sheriff]]
#[[Txikipedia:Sistemen administrari]]
#[[Txikipedia:Software garatzaile]]
#[[Txikipedia:Soinu ingeniari]]
#[[Txikipedia:Sommelier]]
#[[Txikipedia:Suhiltzaile]]
#[[Txikipedia:Sukaldari]]
#[[Txikipedia:Tabernari]]
#[[Txikipedia:Tour gidari]]
#[[Txikipedia:Tren-gidari]]
#[[Txikipedia:Umezain]]
#[[Txikipedia:Webmaster]]
#[[Txikipedia:Zinema zuzendari]]
}}
== Historia eta kultura klasikoa (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:gaztelu]]
#[[Txikipedia:estamentu]]
#[[Txikipedia:noblezia]]
#[[Txikipedia:enperadore]]
# [[Txikipedia:armarri]]
# [[Txikipedia:Numismatika]]
# [[Txikipedia:Filatelia]]
#''[[Txikipedia:Homo erectus]]''
#[[Txikipedia:Denisovako gizaki]]
#''[[Txikipedia:Paranthropus]]''
#[[Txikipedia:Lehen gizakien suaren kontrola]]
#[[Txikipedia:Nubia]]
#[[Txikipedia:Antzinako Kartago]]
#[[Txikipedia:Zapoteka zibilizazioa]]
#[[Txikipedia:Persepolis]]
#[[Txikipedia:Sasandar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Palmira]]
#[[Txikipedia:Mazedoniako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Eszitia]]
#[[Txikipedia:Ostrogodo]]
#[[Txikipedia:Huno]]
#[[Txikipedia:Suebo]]
#[[Txikipedia:zaldun]]
#[[Txikipedia:Kolonaurreko Amerika]]
#[[Txikipedia:Mameluko]]
#[[Txikipedia:Han dinastia]]
#[[Txikipedia:Mongolen Inperioa]]
#[[Txikipedia:ninja]]
#[[Txikipedia:Khmer inperioa]]
#[[Txikipedia:Malakako Sultanerria]]
#[[Txikipedia:Omeiatar Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Medici]]
#[[Txikipedia:normandiar]]
#[[Txikipedia:Kordobako Kalifa-herria]]
#[[Txikipedia:Errekonkista]]
#[[Txikipedia:Borgoinako Dukerria]]
#[[Txikipedia:Gaztelako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frankoen Erresuma]]
#[[Txikipedia:Karolingioak]]
#[[Txikipedia:Ehun Urteetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Tenpluko Ordena]]
#[[Txikipedia:Aita Santuen Lurraldea]]
#[[Txikipedia:Genovako Errepublika]]
#[[Txikipedia:Siziliako Erresuma]]
#[[Txikipedia:Frantziar Inperio Koloniala]]
#[[Txikipedia:Izotz Aro Txikia]]
#[[Txikipedia:Portugaldar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Espainiar Inperioa]]
#[[Txikipedia:Iraultza zientifikoa]]
#[[Txikipedia:Zazpi Urteko Gerra]]
#[[Txikipedia:Tordesillasko Ituna]]
#[[Txikipedia:Esklabotza Afrikan]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko esklabo merkataritza]]
#[[Txikipedia:Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerra]]
#[[Txikipedia:Edo Aroa]]
#[[Txikipedia:Kontrarreforma]]
#[[Txikipedia:itxitura]]
#[[Txikipedia:COVID-19 pandemia]]
#[[Txikipedia:Lehen Mundu Gerrako ekialdeko frontea]]
#[[Txikipedia:Italiako Frontea Lehen Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Parisko Bake Biltzarra]]
#[[Txikipedia:Bigarren Mundu Gerrako Aliatuak]]
#[[Txikipedia:Ardatzeko potentziak]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Frontea Bigarren Mundu Gerran]]
#[[Txikipedia:Atlantikoko Gudua]]
#[[Txikipedia:Hiroshima eta Nagasakiko bonbardaketa nuklearrak]]
#[[Txikipedia:Nurenbergeko epaiketak]]
#[[Txikipedia:Biafra]]
#[[Txikipedia:Kubako Iraultza]]
#[[Txikipedia:Haitiko Iraultza]]
#[[Txikipedia:Mexikoko Iraultza]]
#[[Txikipedia:1929ko kraxa]]
#[[Txikipedia:Britainiar Raj]]
#[[Txikipedia:Khmer Gorriak]]
#[[Txikipedia:Afganistango gerra]]
#[[Txikipedia:Irakeko Gerra]]
#[[Txikipedia:Versaillesko Ituna (1919)]]
#[[Txikipedia:Balkanetako Gerra]]
#[[Txikipedia:Txernobylgo hondamendia]]
#[[Txikipedia:Gulag]]
#[[Txikipedia:Errusiako Gerra Zibila]]
#[[Txikipedia:Frantzia-Prusia Gerra]]
#[[Txikipedia:Hirugarren Reicha]]
#[[Txikipedia:Iberiar Penintsulako Gerra]]
#[[Txikipedia:Parisko Komuna]]
#[[Txikipedia:Espainiako Bigarren Errepublika]]
# [[Txikipedia:Zeltiberiar]]
# [[Txikipedia:Autrigoi]]
# [[Txikipedia:Karistiar]]
# ''[[Txikipedia:Ager Vasconum]]''
# ''[[Txikipedia:Saltus Vasconum]]''
# [[Txikipedia:Doriar ordena]]
# [[Txikipedia:Joniar ordena]]
# [[Txikipedia:Korintoar ordena]]
# [[Txikipedia:Agora]]
# [[Txikipedia:Demeter]]
# [[Txikipedia:Kastor eta Polux]]
# [[Txikipedia:Sol Invictus]]
# [[Txikipedia:Vesta]]
# [[Txikipedia:Vulkano (mitologia)]]
}}
== Geografia (100) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
#[[Txikipedia:Afrika Erdiko Errepublika]]
#[[Txikipedia:Alabama]]
#[[Txikipedia:Altai (mendiak)]]
#[[Txikipedia:Bavaria]]
#[[Txikipedia:Bermuda]]
#[[Txikipedia:Bissau]]
#[[Txikipedia:Bixkek]]
#[[Txikipedia:Boli Kosta]]
#[[Txikipedia:Borneo]]
#[[Txikipedia:Botswana]]
#[[Txikipedia:Brahmaputra]]
#[[Txikipedia:Burkina Faso]]
#[[Txikipedia:Burundi]]
#[[Txikipedia:Caracas]]
#[[Txikipedia:Colorado]]
#[[Txikipedia:Cook uharteak]]
#[[Txikipedia:Dakar]]
#[[Txikipedia:Dar es Salaam]]
#[[Txikipedia:Dekkan]]
#[[Txikipedia:Denali mendia]]
#[[Txikipedia:Djibuti]]
#[[Txikipedia:Doha]]
#[[Txikipedia:Dominika]]
#[[Txikipedia:Durban]]
#[[Txikipedia:Duxanbe]]
#[[Txikipedia:Edinburgo]]
#[[Txikipedia:Ekialdeko Timor]]
#[[Txikipedia:Ekuatore Ginea]]
#[[Txikipedia:Elbrus]]
#[[Txikipedia:Erdialdeko Atlantikoko dortsala]]
#[[Txikipedia:Eritrea]]
#[[Txikipedia:Erraldoien Galtzada]]
#[[Txikipedia:Estrasburgo]]
#[[Txikipedia:Etiopiako goi-lautada]]
#[[Txikipedia:Everglades Parke Nazionala]]
#[[Txikipedia:Faroeak]]
#[[Txikipedia:Florida]]
#[[Txikipedia:Frankfurt am Main]]
#[[Txikipedia:Funafuti]]
#[[Txikipedia:Gaborone]]
#[[Txikipedia:Gazako zerrenda]]
#[[Txikipedia:Geneva]]
#[[Txikipedia:Grenada]]
#[[Txikipedia:Hego Osetia]]
#[[Txikipedia:Hego Sudan]]
#[[Txikipedia:Ho Chi Minh Hiria]]
#[[Txikipedia:Hyderabad]]
#[[Txikipedia:Lima]]
#[[Txikipedia:Loira]]
#[[Txikipedia:Luanda]]
#[[Txikipedia:Lusaka]]
#[[Txikipedia:Malabo]]
#[[Txikipedia:Male]]
#[[Txikipedia:Maputo]]
#[[Txikipedia:Mauna Loa]]
#[[Txikipedia:Mbabane]]
#[[Txikipedia:Mekong]]
#[[Txikipedia:Mendebaldeko Sahara]]
#[[Txikipedia:Mercatorren proiekzio]]
#[[Txikipedia:Mexiko Berria]]
#[[Txikipedia:Mexikoko golkoa]]
#[[Txikipedia:Miami]]
#[[Txikipedia:Milan]]
#[[Txikipedia:Monrovia]]
#[[Txikipedia:Montevideo]]
#[[Txikipedia:Montreal]]
#[[Txikipedia:Moroni]]
#[[Txikipedia:Muga]]
#[[Txikipedia:Muqdisho]]
#[[Txikipedia:Myanmar]]
#[[Txikipedia:N'Djamena]]
#[[Txikipedia:Negev]]
#[[Txikipedia:Nevada]]
#[[Txikipedia:New Orleans]]
#[[Txikipedia:Ngorongoro Kontserbazio Eremua]]
#[[Txikipedia:Nuakxot]]
#[[Txikipedia:Nuku'alofa]]
#[[Txikipedia:Nurenberg]]
#[[Txikipedia:Nursultan]]
#[[Txikipedia:Orinoko]]
#[[Txikipedia:Ottawa]]
#[[Txikipedia:Palau]]
#[[Txikipedia:Panama Hiria]]
#[[Txikipedia:Parnaso]]
#[[Txikipedia:Patagoniako basamortua]]
#[[Txikipedia:Pazko uhartea]]
#[[Txikipedia:Phnom Penh]]
#[[Txikipedia:Piongiang]]
#[[Txikipedia:Pontoko mendiak]]
#[[Txikipedia:Porto Novo]]
#[[Txikipedia:Pretoria]]
#[[Txikipedia:Pune]]
#[[Txikipedia:Quebec]]
#[[Txikipedia:Ramallah]]
#[[Txikipedia:Riad]]
#[[Txikipedia:Santiago (Txile)]]
#[[Txikipedia:Sudan]]
#[[Txikipedia:Texas]]
#[[Txikipedia:Victoria aintzira]]
#[[Txikipedia:lehen meridiano]]
}}
== Zientzia (140) ==
{{zutabeak|kopurua=3|
# [[Txikipedia:Aingira elektriko]]
# [[Txikipedia:Akuri]]
# [[Txikipedia:Alemaniar artzain txakurra]]
# [[Txikipedia:Alfa Centauri]]
# [[Txikipedia:Alkimia]]
# [[Txikipedia:Almidoi]]
# [[Txikipedia:Alu]]
# [[Txikipedia:Antilope]]
# [[Txikipedia:Aquarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Arcturus]]
# [[Txikipedia:argi ikusgai]]
# [[Txikipedia:Arraia]]
# [[Txikipedia:azido klorhidriko]]
# [[Txikipedia:azido sulfuriko]]
# [[Txikipedia:Babuino]]
# [[Txikipedia:Baraila]]
# [[Txikipedia:Barailezur]]
# [[Txikipedia:Bare]]
# [[Txikipedia:bario]]
# [[Txikipedia:Barrabil]]
# [[Txikipedia:Basarto]]
# [[Txikipedia:Baso tropikal]]
# [[Txikipedia:belar]]
# [[Txikipedia:berilio]]
# [[Txikipedia:berun]]
# [[Txikipedia:Betelgeuse]]
# [[Txikipedia:Bioaniztasun]]
# [[Txikipedia:Boa]]
# [[Txikipedia:Boilur beltz]]
# [[Txikipedia:boro]]
# [[Txikipedia:Cancer (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Capricornus (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Cassiopeia (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:Chihuahua (txakurra)]]
# [[Txikipedia:Dastamen-sistema]]
# [[Txikipedia:Datil palmondo]]
# [[Txikipedia:Eguzki haize]]
# [[Txikipedia:ehun (biologia)]]
# [[Txikipedia:Elikadura-osagarri]]
# [[Txikipedia:Entzelado (satelitea)]]
# [[Txikipedia:entzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:espelta]]
# [[Txikipedia:Estratu]]
# [[Txikipedia:eutrofizazio]]
# [[Txikipedia:Ezkata]]
# [[Txikipedia:Eztainu]]
# [[Txikipedia:fluor]]
# [[Txikipedia:Gas negar-eragile]]
# [[Txikipedia:gatz arrunt]]
# [[Txikipedia:Giza Immunoeskasiaren Birusa]]
# [[Txikipedia:haran]]
# [[Txikipedia:Harea]]
# [[Txikipedia:helio]]
# [[Txikipedia:hezetasun]]
# [[Txikipedia:Hiena]]
# [[Txikipedia:Higiene]]
# [[Txikipedia:hilekoaren ziklo]]
# [[Txikipedia:Holozeno]]
# [[Txikipedia:Hominoidea]]
# [[Txikipedia:ikusmen-sistema]]
# [[Txikipedia:Ile]]
# [[Txikipedia:infragorri]]
# [[Txikipedia:iodo]]
# [[Txikipedia:Irrati-uhin]]
# [[Txikipedia:izar-mapa]]
# [[Txikipedia:Izterrezur]]
# [[Txikipedia:jungla]]
# [[Txikipedia:kadmio]]
# [[Txikipedia:Kakatua]]
# [[Txikipedia:Kamuflaje]]
# [[Txikipedia:Kanbriarraurre]]
# [[Txikipedia:Kanbriar]]
# [[Txikipedia:karbono hidrato]]
# [[Txikipedia:Karbono monoxido]]
# [[Txikipedia:Karonte (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Katamotz]]
# [[Txikipedia:kimikari]]
# [[Txikipedia:Koiote]]
# [[Txikipedia:Kolesterol]]
# [[Txikipedia:Kolibri]]
# [[Txikipedia:Kordatu]]
# [[Txikipedia:kuartzo]]
# [[Txikipedia:Kuaternario]]
# [[Txikipedia:Kuiper gerrikoa]]
# [[Txikipedia:Kuleto faltsu]]
# [[Txikipedia:landare loredun]]
# [[Txikipedia:lantano]]
# [[Txikipedia:liana]]
# [[Txikipedia:Lizar]]
# [[Txikipedia:luma]]
# [[Txikipedia:Lurpeko ur]]
# [[Txikipedia:lurrun]]
# [[Txikipedia:Mangosta]]
# [[Txikipedia:Melanina]]
# [[Txikipedia:min]]
# [[Txikipedia:mizelio]]
# [[Txikipedia:Mutazio]]
# [[Txikipedia:Nagi]]
# [[Txikipedia:Nebulosa planetario]]
# [[Txikipedia:neon]]
# [[Txikipedia:nerbio]]
# [[Txikipedia:oilo]]
# [[Txikipedia:Oorten hodeia]]
# [[Txikipedia:Orion Nebulosa]]
# [[Txikipedia:ozpin-euli]]
# [[Txikipedia:Pelikano]]
# [[Txikipedia:Permiar]]
# [[Txikipedia:pirolisi]]
# [[Txikipedia:platino]]
# [[Txikipedia:Pleiadeak (astronomia)]]
# [[Txikipedia:plutonio]]
# [[Txikipedia:radio]]
# [[Txikipedia:Sagittarius (konstelazioa)]]
# [[Txikipedia:saguzar]]
# [[Txikipedia:Satelite natural]]
# [[Txikipedia:Shih Tzu]]
# [[Txikipedia:Silikona]]
# [[Txikipedia:su artifizialak]]
# [[Txikipedia:su]]
# [[Txikipedia:Talko]]
# [[Txikipedia:Tetrapodo]]
# [[Txikipedia:Topazio]]
# [[Txikipedia:Triton (satelitea)]]
# [[Txikipedia:Txolarre]]
# [[Txikipedia:ugatz]]
# [[Txikipedia:usaimen-sistema]]
# [[Txikipedia:Uso]]
# [[Txikipedia:Vega (izarra)]]
# [[Txikipedia:xitake]]
# [[Txikipedia:Zakatz]]
# [[Txikipedia:Zakil]]
# [[Txikipedia:zelulosa]]
# [[Txikipedia:zentzumen-sistema]]
# [[Txikipedia:Zeramika]]
# [[Txikipedia:Zerra-arrain]]
# [[Txikipedia:zesio]]
# [[Txikipedia:Zetar]]
# [[Txikipedia:Zizahori]]
# [[Txikipedia:Zumar]]
# [[Txikipedia:Adrenalina]]
}}
[[Kategoria:Wikipediako Hezkuntza Programa]]
k69q3pktrpso3x7bu1t6kqhnc0gm717
Wikipedia:Txokoa
4
1213296
9968043
9967453
2024-11-13T16:33:11Z
Theklan
336
9968043
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
0quje6iq3xmnnj4g95ots0jqtcyb7g7
9968045
9968043
2024-11-13T16:33:33Z
Theklan
336
9968045
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ style=white-space:nowrap | Artxiboa.
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
3srwsukqmlr1ubcs3d7201k8q3pe1uo
9968047
9968045
2024-11-13T16:34:19Z
Theklan
336
9968047
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ class="background-color: #36c; color: white;" | Artxiboa.
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
f7r37iqic7crxcbeq338pvkhfaz1e7n
9968048
9968047
2024-11-13T16:35:04Z
Theklan
336
9968048
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ <div style="width: 100%; background-color: #36c; color: white;">Artxiboa</div>
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
kmhffav1o1zbgi3j3lpkal1psfqdia8
9968049
9968048
2024-11-13T16:35:25Z
Theklan
336
9968049
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ '''Artxiboa'''
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
5wcp3ub1s0s5w5zo9t7ovjs9bnoy95d
9968050
9968049
2024-11-13T16:35:36Z
Theklan
336
9968050
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ Artxiboa
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
h3pvtg046oc0rd8ae4aw0zb5u9lpnjq
9968051
9968050
2024-11-13T16:36:08Z
Theklan
336
9968051
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{| class="mw-collapsible mw-collapsed wikitable" style="width: 100%; text-align: center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background:#DFFFBF; border: 2px #99CC33 solid; border-collapse: collapse"
|+ [[Fitxategi:Replacement_filing_cabinet.svg|20px|link=Wikipedia:Txokoa/Artxiboa]] Artxiboa
|-
| align="center" valign="top"|
2024: [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2024ko abendua|Abendua]]<br>
2023: [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2023ko abendua|Abendua]]<br>
2022: [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2022ko abendua|Abendua]]<br>
2021: [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2021ko abendua|Abendua]]<br>
2020: [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2020ko abendua|Abendua]]<br>
2019: [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2019ko abendua|Abendua]]<br>
2018: [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2018ko abendua|Abendua]]<br>
2017: [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2017ko abendua|Abendua]]<br>
2016: [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2016ko abendua|Abendua]]<br>
2015: [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2015eko abendua|Abendua]]<br>
2014: [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2014ko abendua|Abendua]]<br>
2013: [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2013ko abendua|Abendua]]<br>
2012: [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua|Abendua]]<br>
2011: [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua|Abendua]]<br>
2010: [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua|Abendua]]<br>
2009: [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2009ko abendua|Abendua]]<br>
2008: [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2008ko abendua|Abendua]]<br>
2007: [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2007ko abendua|Abendua]]<br>
2006: [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urtarrila|Urtarrila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko otsaila|Otsaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2006ko abendua|Abendua]]<br>
2005: Urtarrila {{·}} Otsaila {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko martxoa|Martxoa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko apirila|Apirila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko maiatza|Maiatza]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko ekaina|Ekaina]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko uztaila|Uztaila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abuztua|Abuztua]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko iraila|Iraila]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko urria|Urria]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko azaroa|Azaroa]] {{·}} [[Wikipedia:Txokoa/2005eko abendua|Abendua]]
|}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
7jend5lt6u04psn0j0k9zjsjqh76c6u
9968056
9968051
2024-11-13T16:37:39Z
Theklan
336
9968056
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{{:Wikipedia:Txokoa/Artxiboa}}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
7t32p24y15vb1smcnsyp1dvvj36j3oy
9968065
9968056
2024-11-13T16:39:50Z
Theklan
336
9968065
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
{{:Wikipedia:Txokoa/Artxiboa}}
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
3zlzqopnjgq7ehrsm3z4d1rcee57o0x
9968066
9968065
2024-11-13T16:40:12Z
Theklan
336
9968066
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{{:Wikipedia:Txokoa/Artxiboa}}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
r4b80zmdbtr2h9qg0yye8lyu67crfq4
9968084
9968066
2024-11-13T16:46:03Z
Theklan
336
9968084
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
<div style="border-radius: 6px; background-color: #eaf3ff; padding: 6px;">
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{{:Wikipedia:Txokoa/Artxiboa}}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
</div>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
h2cbpi301imxwf5v4i9v0136gcbl3gp
9968085
9968084
2024-11-13T16:46:22Z
Theklan
336
9968085
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
<div style="border-radius: 10px; background-color: #eaf3ff; padding: 10px;">
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{{:Wikipedia:Txokoa/Artxiboa}}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
</div>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
7wzavsdjl5ybxcfv7mhhb84fvxos6h3
9968087
9968085
2024-11-13T16:46:42Z
Theklan
336
9968087
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
<div style="border-radius: 10px; background-color: #eaf3ff; padding: 10px;">
[[Fitxategi:Circle-icons-chat.svg|120px|right]]
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{{:Wikipedia:Txokoa/Artxiboa}}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
</div>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
c8y7cjn9us8roixmglh32u48sspqes6
9968090
9968087
2024-11-13T16:48:09Z
Theklan
336
/* Artxiboa ordenatzeko beharra */ Erantzun
9968090
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
<div style="border-radius: 10px; background-color: #eaf3ff; padding: 10px;">
[[Fitxategi:Circle-icons-chat.svg|120px|right]]
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{{:Wikipedia:Txokoa/Artxiboa}}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
</div>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
:Artxiboan hilabeteka mantendu dut dena Flow sartu genuen arte. Lau zatitan zeudenak ere batu ditut, nik uste koherenteagoa dela horrela. Bestetik laguntza eskatu dut Flow hori artxibatzeko, badirudi WMF ari dela, orain abandonatuko dutela. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 17:48, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
kivccg5hyfmy17j4g3v3gxgb60eioag
9968789
9968090
2024-11-14T10:07:54Z
Xabier Armendaritz
448
/* Lanbide bakoitzean emakumeentzat eta gizonentzat kategoria bana sortzea */ atal berria
9968789
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
<div style="border-radius: 10px; background-color: #eaf3ff; padding: 10px;">
[[Fitxategi:Circle-icons-chat.svg|120px|right]]
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{{:Wikipedia:Txokoa/Artxiboa}}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
</div>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
:Artxiboan hilabeteka mantendu dut dena Flow sartu genuen arte. Lau zatitan zeudenak ere batu ditut, nik uste koherenteagoa dela horrela. Bestetik laguntza eskatu dut Flow hori artxibatzeko, badirudi WMF ari dela, orain abandonatuko dutela. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 17:48, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
== Lanbide bakoitzean emakumeentzat eta gizonentzat kategoria bana sortzea ==
Kaixo! [[Lankide:Theklan|Galderrek]] ohartarazi dit 2014an bozketa bidez onartutako jarraibide bat ez dugula Euskal Wikipediako politiketan jaso. Ikusita hamar urte igaro direla eta orduko hartan ozta-ozta onartu zela (eta hala eztabaidan nola bozketan emakumezko bakar batek ere parte hartu gabe! Garai hartan ez baitzegoen euskal wikilari emakumezkorik...), uste dut orain gure politiketan jaso aurretik berriz eztabaidatu beharko litzatekeela. Eta, adostasunik badago, bozkatu eta onartu.
[https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia%3ATxokoa%2F2014ko_iraila&oldid=prev&diff=9967256#Emakumeak_lanbidearen_arabera|Hemen dago 2014ko eztabaida eta bozketa]. Onartu zen jarraibidea ondorengo hau izan zen:
{{aipu|Oro har, emakumezkoak batetik eta gizonezkoak bestetik bereizten dituzten kategoriak ez sortzea gomendatzen da; guztiok gara gizakiak eta sexua ez da bereizketa egokia askotan. Hala ere, halako kategoria bat sortzeko beharra ikusten baduzu, sortzeko eskubidea baduzu. Eskubide hori erabiltzeak betebehar hauek ekarriko dizkizu:
# Emakumezkoen kategoria sortzen baduzu, gizonezkoena ere sortu beharko duzu, eta alderantziz.
# Hilabeteko epea izango duzu kategoria horiei dagozkien euskal wikipediako artikulu guztiak kategoria horietan sartzeko.
Betebehar horiek bete ezean, kategoria horiek ezabatu egingo dira.}}
Eutsi wikipediagintzari. --- [[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2024-11-14, 10:07 ([[UTC]]) 11:07, 14 azaroa 2024 (CET)
h66f41i1rth5pt8jh0jxlf76iaynbyv
9968804
9968789
2024-11-14T10:17:30Z
Xabier Armendaritz
448
[[Lankide:Theklan]] [[Lankide:Mentxuwiki]] [[Lankide:Wikimaribarre]] [[Lankide:Makeip]] eta abar
9968804
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
<div style="border-radius: 10px; background-color: #eaf3ff; padding: 10px;">
[[Fitxategi:Circle-icons-chat.svg|120px|right]]
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{{:Wikipedia:Txokoa/Artxiboa}}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
</div>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
:Artxiboan hilabeteka mantendu dut dena Flow sartu genuen arte. Lau zatitan zeudenak ere batu ditut, nik uste koherenteagoa dela horrela. Bestetik laguntza eskatu dut Flow hori artxibatzeko, badirudi WMF ari dela, orain abandonatuko dutela. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 17:48, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
== Lanbide bakoitzean emakumeentzat eta gizonentzat kategoria bana sortu beharra? ==
Kaixo! [[Lankide:Theklan|Galderrek]] ohartarazi dit 2014an bozketa bidez onartutako jarraibide bat ez dugula Euskal Wikipediako politiketan jaso. Ikusita hamar urte igaro direla eta orduko hartan ozta-ozta onartu zela (eta hala eztabaidan nola bozketan emakumezko bakar batek ere parte hartu gabe! Garai hartan ez baitzegoen euskal wikilari emakumezkorik...), uste dut orain gure politiketan jaso aurretik berriz eztabaidatu beharko litzatekeela. Eta, adostasunik badago, bozkatu eta onartu.
[https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia%3ATxokoa%2F2014ko_iraila&oldid=prev&diff=9967256#Emakumeak_lanbidearen_arabera|Hemen dago 2014ko eztabaida eta bozketa]. Onartu zen jarraibidea ondorengo hau izan zen:
{{aipu|Oro har, emakumezkoak batetik eta gizonezkoak bestetik bereizten dituzten kategoriak ez sortzea gomendatzen da; guztiok gara gizakiak eta sexua ez da bereizketa egokia askotan. Hala ere, halako kategoria bat sortzeko beharra ikusten baduzu, sortzeko eskubidea baduzu. Eskubide hori erabiltzeak betebehar hauek ekarriko dizkizu:
# Emakumezkoen kategoria sortzen baduzu, gizonezkoena ere sortu beharko duzu, eta alderantziz.
# Hilabeteko epea izango duzu kategoria horiei dagozkien euskal wikipediako artikulu guztiak kategoria horietan sartzeko.
Betebehar horiek bete ezean, kategoria horiek ezabatu egingo dira.}}
Eutsi wikipediagintzari. --- [[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2024-11-14, 10:07 ([[UTC]])
07xah9s3vjf4n3cc84znx6dcks4ydc6
9968806
9968804
2024-11-14T10:18:25Z
Xabier Armendaritz
448
/* Lanbide bakoitzean emakumeentzat eta gizonentzat kategoria bana sortu beharra? */
9968806
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
<div style="border-radius: 10px; background-color: #eaf3ff; padding: 10px;">
[[Fitxategi:Circle-icons-chat.svg|120px|right]]
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{{:Wikipedia:Txokoa/Artxiboa}}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
</div>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
:Artxiboan hilabeteka mantendu dut dena Flow sartu genuen arte. Lau zatitan zeudenak ere batu ditut, nik uste koherenteagoa dela horrela. Bestetik laguntza eskatu dut Flow hori artxibatzeko, badirudi WMF ari dela, orain abandonatuko dutela. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 17:48, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
== Lanbide bakoitzean emakumeentzat eta gizonentzat kategoria bana sortu beharra? ==
Kaixo! [[Lankide:Theklan|Galderrek]] ohartarazi dit 2014an bozketa bidez onartutako jarraibide bat ez dugula Euskal Wikipediako politiketan jaso. Ikusita hamar urte igaro direla eta orduko hartan ozta-ozta onartu zela (eta hala eztabaidan nola bozketan emakumezko bakar batek ere parte hartu gabe! Garai hartan ez baitzegoen euskal wikilari emakumezkorik...), uste dut orain gure politiketan jaso aurretik berriz eztabaidatu beharko litzatekeela. Eta, adostasunik badago, bozkatu eta onartu.
[https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia%3ATxokoa%2F2014ko_iraila&oldid=prev&diff=9967256#Emakumeak_lanbidearen_arabera Hemen dago jasota 2014ko eztabaida eta bozketa]. Onartu zen jarraibidea ondorengo hau izan zen:
{{aipu|Oro har, emakumezkoak batetik eta gizonezkoak bestetik bereizten dituzten kategoriak ez sortzea gomendatzen da; guztiok gara gizakiak eta sexua ez da bereizketa egokia askotan. Hala ere, halako kategoria bat sortzeko beharra ikusten baduzu, sortzeko eskubidea baduzu. Eskubide hori erabiltzeak betebehar hauek ekarriko dizkizu:
# Emakumezkoen kategoria sortzen baduzu, gizonezkoena ere sortu beharko duzu, eta alderantziz.
# Hilabeteko epea izango duzu kategoria horiei dagozkien euskal wikipediako artikulu guztiak kategoria horietan sartzeko.
Betebehar horiek bete ezean, kategoria horiek ezabatu egingo dira.}}
Eutsi wikipediagintzari. --- [[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2024-11-14, 10:07 ([[UTC]])
h0sdm2vmz1azw8y6ckkkvuv8mea0fj0
9968813
9968806
2024-11-14T10:23:21Z
Theklan
336
/* Lanbide bakoitzean emakumeentzat eta gizonentzat kategoria bana sortu beharra? */
9968813
wikitext
text/x-wiki
__NEWSECTIONLINK__
<div style="border-radius: 10px; background-color: #eaf3ff; padding: 10px;">
[[Fitxategi:Circle-icons-chat.svg|120px|right]]
Ongi etorri '''Wikipediako Txokora'''. Hemen aurkituko duzu eztabaidatzeko, proiektuak sortzeko eta galderak egiteko leku on bat. Orri hau Wikipedia honetako mota guztietako hizketaldi eta galderetarako da. Hala ere, artikulu jakin bati buruz edo beste wikilari batekin eztabaidatzeko, erabil ezazu artikulu horren edo wikilari horren [[Wikipedia:Eztabaida orria|eztabaida orria]]; Txokoa hainbat orriri eragiten dioten eztabaida orokorretarako da.
Wikipedian berria bazara, hobe duzu lehenik eta behin [[Laguntza:Maiz egindako galderak|maiz egiten diren galderak]] irakurtzea.
{{:Wikipedia:Txokoa/Artxiboa}}
<center>{{lotura botoia|testua= <big><big>Gehitu gai berria</big></big>|orrialdea=https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Txokoa&action=edit§ion=new|kanpo=bai|color=urdin|logo=Circle-icons-chat.svg|logoaren tamaina=30px}}</center>
</div>
== Artxiboa ordenatzeko beharra ==
Kaixo! Beno, ba itzularazi dut jada Txokoa eredu zaharrera, baina oraingo teknologiarekin. Laster Flow/Structured Discussions (guk erabiltzen genuen eztabaidarako beste sistema) kenduko dute, eta komenigarria zen horrela egitea. Laguntza eskatu nahiko nuke, hala ere, artxiboa pixka bat txukuntzeko. Hemen jarri dut lotura bat, baina ez dakit hau den modurik onena erakusteko. Iraganean hilabeteka genuen artxiboa... eta gero tarte batean lautan banatu genuen txokoa, gero berriro bateratzeko. Nire ustez komenigarria izango litzateke guztia bateratuta izatea, hilabeteka antolatuta, 2005etik gaur egunera. Norbait animatzen bada horrekin laguntzera, aurrera.
Bestetik, ez dakit goiko eskumako lotura nahikoa den artxiborako, edo beste zerbait gehitu beharko ote genukeen. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 10:50, 13 azaroa 2024 (CET)
:Artxiboan hilabeteka mantendu dut dena Flow sartu genuen arte. Lau zatitan zeudenak ere batu ditut, nik uste koherenteagoa dela horrela. Bestetik laguntza eskatu dut Flow hori artxibatzeko, badirudi WMF ari dela, orain abandonatuko dutela. [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 17:48, 13 azaroa 2024 (CET)
== Euskaraz ez dauden baina beste hizkuntza askotan dauden artikuluak ==
Hemen bilaketa eder bat: https://w.wiki/Bv7y [[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 12:52, 13 azaroa 2024 (CET)
== Lanbide bakoitzean emakumeentzat eta gizonentzat kategoria bana sortu beharra? ==
Kaixo! [[Lankide:Theklan|Theklanek]] ohartarazi dit 2014an bozketa bidez onartutako jarraibide bat ez dugula Euskal Wikipediako politiketan jaso. Ikusita hamar urte igaro direla eta orduko hartan ozta-ozta onartu zela (eta hala eztabaidan nola bozketan emakumezko bakar batek ere parte hartu gabe! Garai hartan ez baitzegoen euskal wikilari emakumezkorik...), uste dut orain gure politiketan jaso aurretik berriz eztabaidatu beharko litzatekeela. Eta, adostasunik badago, bozkatu eta onartu.
[https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia%3ATxokoa%2F2014ko_iraila&oldid=prev&diff=9967256#Emakumeak_lanbidearen_arabera Hemen dago jasota 2014ko eztabaida eta bozketa]. Onartu zen jarraibidea ondorengo hau izan zen:
{{aipu|Oro har, emakumezkoak batetik eta gizonezkoak bestetik bereizten dituzten kategoriak ez sortzea gomendatzen da; guztiok gara gizakiak eta sexua ez da bereizketa egokia askotan. Hala ere, halako kategoria bat sortzeko beharra ikusten baduzu, sortzeko eskubidea baduzu. Eskubide hori erabiltzeak betebehar hauek ekarriko dizkizu:
# Emakumezkoen kategoria sortzen baduzu, gizonezkoena ere sortu beharko duzu, eta alderantziz.
# Hilabeteko epea izango duzu kategoria horiei dagozkien euskal wikipediako artikulu guztiak kategoria horietan sartzeko.
Betebehar horiek bete ezean, kategoria horiek ezabatu egingo dira.}}
Eutsi wikipediagintzari. --- [[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2024-11-14, 10:07 ([[UTC]])
:Kaixo! Eta geroztik askotan sortu ditugu emakumezkoen kategoriak, baina ez dakit koherente izan ote garen gizonezkoenak sortzen. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] ([[Lankide eztabaida:Theklan|eztabaida]]) 11:23, 14 azaroa 2024 (CET)
t2tn91erys184woxj9ziv4xh9jd5pj0
Dallas Long
0
1213297
9967581
9966923
2024-11-13T12:36:30Z
Artegia
65203
9967581
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Dallas Crutcher Long''' ([[Pine Bluff (Arkansas)|Pine Bluff]], [[Arkansas]], [[1940]]ko [[ekainaren 13]]a – [[Whitefish (Montana)|Whitefish]], [[Montana]], [[2024]]ko [[azaroaren 10]]a) pisu jaurtiketan lehiatu zen estatubatuar atleta izan zen.
Munduko sei errekor ofizial eta bost errekor ez-ofizial lortu zituen. [[1960ko Udako Olinpiar Jokoak|1960ko Udako Olinpiar Jokoetan]] brontzezko domina lortu zuen [[Bill Nieder]] eta [[Parry O'Brien]] estatubatuarren atzetik eta [[1964ko Udako Olinpiar Jokoak|1964ko Udako Olinpiar Jokoetan]] txapeldun olinpikoa izan zen.
Atletismotik erretiratu ondoren dentista eta larrialdietako medikuntzan mediku espezialista izan zen. 1993an [[Rodney King]]en heriotzaren epaiketan poliziaren defentsaren lekuko izan zen.
== Palmaresa ==
{| class="wikitable center col2izq" style="text-align:center;width:445px;"
! colspan="4" |Olinpiar Jokoak
|-
!Urtea
!Lekua
!Domina
!Proba
|-
|1960
|[[Erroma]] {{Banderaikur|Italia}} [[Italia]]
|{{silver2}}
|Pisu-jaurtiketa
|-
|1964
|[[Tokio]] {{Banderaikur|Japonia}} [[Japonia]]
|{{gold1}}
|Pisu-jaurtiketa
|}
{{bizialdia|1940ko|2024ko|Long, Dallas}}
[[Kategoria:Arkansastarrak]]
[[Kategoria:1960ko Udako Olinpiar Jokoetako dominadunak]]
[[Kategoria:1960ko Udako Olinpiar Jokoetako atletak]]
[[Kategoria:1964ko Udako Olinpiar Jokoetako dominadunak]]
[[Kategoria:1964ko Udako Olinpiar Jokoetako atletak]]
[[Kategoria:Olinpiar Jokoetako dominadunak atletismoan]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako atletak]]
[[Kategoria:Pisu jaurtitzaileak]]
[[Kategoria:Olinpiar Jokoetako brontzezko dominadunak atletismoan]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako brontzezko dominadun olinpikoak]]
[[Kategoria:Olinpiar Jokoetako urrezko dominadunak atletismoan]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako urrezko dominadun olinpikoak]]
syovcfjq1ngtim9sz5zyow1dd3fdej6
Joakin Antimasbereren hilketa
0
1213301
9967800
9967141
2024-11-13T14:42:54Z
Ernestobanpiroa
58701
9967800
wikitext
text/x-wiki
{{gertakari infotaula}}
'''Joakin Antimasbereren hilketa''' 1980ko azaroaren 13an izan zen. Joakin Antimasbere Eskoz hil zuen [[Batallón Vasco Español]]ek [[Urnieta]]n. Parrandan zela, ostatutik irtetean bera eta Andrés Etxeberria laguna tirokatu zituzten [[eskuin mutur]]reko pistolariek Salesiarren ikastetxe pareko aldapan. Goizaldera, Antimasbere udaltzainen patruila batek aurkitu zuen bidez bazterrean.<ref name=1>{{es}} ''[https://aiurri.eus/urnieta/1605340952546-40-urte-bete-dira-batallon-vasco-espanolek-joaquin-antimasbere-hil-zuela-urnietan ''Aiurri'', 2020ko azaroaren 14a.], ''Xabier Lasa''.</ref>
Antimasberek buruan hiru tiro jaso zituen, eta berehala hil zen. Etxeberriari lepoan eta bizkarrean tiro bana eman zizkioten. Hau ere hil egin zutela pentsatu zuten erasotzaileek, eta alde egin zuten. Halabaina, zaurituta geratu zen, eta ahal izan zuenean altxa, eta bere kabuz Hernaniko etxebizitzara joatea lortu zuen. Ondoren, erietxera eraman zuten familiarrek.<ref name=1/>
Etxeberria larri zauritu zuten. Hasieran ''[[El Diario Vasco]]''k hildakoa [[eta]]kidea zela zabaldu zuen arren, ingurukoek bazekiten Antimasberek ez zuela erakunde armatuarekin ikustekorik. Hileta jendetsua egin zioten, eta [[ijito|romania]] zenez, ijito komunitatearen eta Udalaren ordezkariak bildu ziren bertan. Herrian ijitoen integrazioaren inguruko eztabaidak izan zirela eta, [[Juan José Rosón]] barne-ministroak horrekin lotu nahi izan zuen hilketa.<ref>https://www.argia.eus/efemerideen-kanala/joakin-antimasbere-hil-zuen-batallon-vasco-espanolek-urnietan</ref>
Biak hernaniarrak ziren, ijito euskaldunak. Antimasberek 31 urte zituen, ezkongabea zen eta ogibidez txatar-biltzailea zen. Biak ere lotura politikorik gabeko pertsonatzat jo zituzten orduan, BVEko ultraeskuindarrek gau hartan bidean topatu eta erraz akabatzeko moduko biktimak suertatu ziren.<ref name=1/>
== Herritarren erantzuna ==
Azaroaren 14an, Urnietan gertatukoari buruzko albistea Hernanin jakin ahala bertako denda eta tabernak ixten joan ziren, eta arratsaldean manifestazioa egin zen kaleetan zehar. Aldi berean, Hernaniko alkate [[Juan Jose Uria]]k eta bi biktimen senideek prentsaurrekoa eskaini zuten. Uriak polizia hilketa argitzeko erakusten ari zen interes eskasa salatu zuen. Azaroaren 15ean, Hernaniko [[San Joan Bataiatzailearen eliza (Hernani)|San Joan elizan]] hileta egin zen, eta ondoren bigarren manifestazioa egin zen.<ref name=1/>
== Bibliografia ==
* [[Emilio Lopez Adan]], ''Borroka armatua Euskadin (1967-2011)''. Lehen liburukia 1967-1980 (''[[Maiatz]]'').
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kontrainsurjentzia-ekintza, atentatu eta beste gertaerak Euskal Herrian]]
[[Kategoria:Urnietako historia]]
[[Kategoria:Terrorismoaren biktimak erakundearen arabera]]
9awib6c9dbtnwdkysc6qic9okcbsd0o
9967815
9967800
2024-11-13T14:49:13Z
Ernestobanpiroa
58701
9967815
wikitext
text/x-wiki
{{gertakari infotaula}}
'''Joakin Antimasbereren hilketa''' 1980ko azaroaren 13an izan zen. Joakin Antimasbere Eskoz hil zuen [[Batallón Vasco Español]]ek [[Urnieta]]n. Parrandan zela, ostatutik irtetean bera eta Andrés Etxeberria laguna tirokatu zituzten [[eskuin mutur]]reko pistolariek Salesiarren ikastetxe pareko aldapan. Goizaldera, Antimasbere udaltzainen patruila batek aurkitu zuen bidez bazterrean.<ref name=Aiurri>{{eu}} ''[http://www.euskomedia.org/aunamendi/36359/144019 Xabier Lasa], ''Aiurri''.</ref>
Antimasberek buruan hiru tiro jaso zituen, eta berehala hil zen. Etxeberriari lepoan eta bizkarrean tiro bana eman zizkioten. Hau ere hil egin zutela pentsatu zuten erasotzaileek, eta alde egin zuten. Halabaina, zaurituta geratu zen, eta ahal izan zuenean altxa, eta bere kabuz Hernaniko etxebizitzara joatea lortu zuen. Ondoren, erietxera eraman zuten familiarrek.<ref name=Aiurri/>
Etxeberria larri zauritu zuten. Hasieran ''[[El Diario Vasco]]''k hildakoa [[eta]]kidea zela zabaldu zuen arren, ingurukoek bazekiten Antimasberek ez zuela erakunde armatuarekin ikustekorik. Hileta jendetsua egin zioten, eta [[ijito|romania]] zenez, ijito komunitatearen eta Udalaren ordezkariak bildu ziren bertan. Herrian ijitoen integrazioaren inguruko eztabaidak izan zirela eta, [[Juan José Rosón]] barne-ministroak horrekin lotu nahi izan zuen hilketa.<ref>https://www.argia.eus/efemerideen-kanala/joakin-antimasbere-hil-zuen-batallon-vasco-espanolek-urnietan</ref>
Biak hernaniarrak ziren, ijito euskaldunak. Antimasberek 31 urte zituen, ezkongabea zen eta ogibidez txatar-biltzailea zen. Biak ere lotura politikorik gabeko pertsonatzat jo zituzten orduan, BVEko ultraeskuindarrek gau hartan bidean topatu eta erraz akabatzeko moduko biktimak suertatu ziren.<ref name=Aiurri/>
== Herritarren erantzuna ==
Azaroaren 14an, Urnietan gertatukoari buruzko albistea Hernanin jakin ahala bertako denda eta tabernak ixten joan ziren, eta arratsaldean manifestazioa egin zen kaleetan zehar. Aldi berean, Hernaniko alkate [[Juan Jose Uria]]k eta bi biktimen senideek prentsaurrekoa eskaini zuten. Uriak polizia hilketa argitzeko erakusten ari zen interes eskasa salatu zuen. Azaroaren 15ean, Hernaniko [[San Joan Bataiatzailearen eliza (Hernani)|San Joan elizan]] hileta egin zen, eta ondoren bigarren manifestazioa egin zen.<ref name=Aiurri/>
== Bibliografia ==
* [[Emilio Lopez Adan]], ''Borroka armatua Euskadin (1967-2011)''. Lehen liburukia 1967-1980 (''[[Maiatz]]'').
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kontrainsurjentzia-ekintza, atentatu eta beste gertaerak Euskal Herrian]]
[[Kategoria:Urnietako historia]]
[[Kategoria:Terrorismoaren biktimak erakundearen arabera]]
qnwuu3r4w8a3k9hh85bnkly8ml5e3wo
9967827
9967815
2024-11-13T14:55:08Z
Ernestobanpiroa
58701
/* Herritarren erantzuna */
9967827
wikitext
text/x-wiki
{{gertakari infotaula}}
'''Joakin Antimasbereren hilketa''' 1980ko azaroaren 13an izan zen. Joakin Antimasbere Eskoz hil zuen [[Batallón Vasco Español]]ek [[Urnieta]]n. Parrandan zela, ostatutik irtetean bera eta Andrés Etxeberria laguna tirokatu zituzten [[eskuin mutur]]reko pistolariek Salesiarren ikastetxe pareko aldapan. Goizaldera, Antimasbere udaltzainen patruila batek aurkitu zuen bidez bazterrean.<ref name=Aiurri>{{eu}} ''[http://www.euskomedia.org/aunamendi/36359/144019 Xabier Lasa], ''Aiurri''.</ref>
Antimasberek buruan hiru tiro jaso zituen, eta berehala hil zen. Etxeberriari lepoan eta bizkarrean tiro bana eman zizkioten. Hau ere hil egin zutela pentsatu zuten erasotzaileek, eta alde egin zuten. Halabaina, zaurituta geratu zen, eta ahal izan zuenean altxa, eta bere kabuz Hernaniko etxebizitzara joatea lortu zuen. Ondoren, erietxera eraman zuten familiarrek.<ref name=Aiurri/>
Etxeberria larri zauritu zuten. Hasieran ''[[El Diario Vasco]]''k hildakoa [[eta]]kidea zela zabaldu zuen arren, ingurukoek bazekiten Antimasberek ez zuela erakunde armatuarekin ikustekorik. Hileta jendetsua egin zioten, eta [[ijito|romania]] zenez, ijito komunitatearen eta Udalaren ordezkariak bildu ziren bertan. Herrian ijitoen integrazioaren inguruko eztabaidak izan zirela eta, [[Juan José Rosón]] barne-ministroak horrekin lotu nahi izan zuen hilketa.<ref>https://www.argia.eus/efemerideen-kanala/joakin-antimasbere-hil-zuen-batallon-vasco-espanolek-urnietan</ref>
Biak hernaniarrak ziren, ijito euskaldunak. Antimasberek 31 urte zituen, ezkongabea zen eta ogibidez txatar-biltzailea zen. Biak ere lotura politikorik gabeko pertsonatzat jo zituzten orduan, BVEko ultraeskuindarrek gau hartan bidean topatu eta erraz akabatzeko moduko biktimak suertatu ziren.<ref name=Aiurri/>
== Herritarren erantzuna ==
Azaroaren 14an, Urnietan gertatukoari buruzko albistea Hernanin jakin ahala bertako denda eta tabernak ixten joan ziren, eta arratsaldean manifestazioa egin zen kaleetan zehar. Aldi berean, Hernaniko alkate [[Juan Jose Uria]]k eta bi biktimen senideek prentsaurrekoa eskaini zuten. Uriak polizia hilketa argitzeko erakusten ari zen interes eskasa salatu zuen. Azaroaren 15ean, Hernaniko [[San Joan Bataiatzailearen eliza (Hernani)|San Joan elizan]] hileta egin zen, eta ondoren bigarren manifestazioa egin zen.<ref name=Aiurri/>
== Hiltzaileak ==
Bi izan ziren: [[Ladislao Zabala]] eta [[Igancio Iturbide]], [[Heriotzaren triangelua]]ren urteetan.
== Bibliografia ==
* [[Emilio Lopez Adan]], ''Borroka armatua Euskadin (1967-2011)''. Lehen liburukia 1967-1980 (''[[Maiatz]]'').
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kontrainsurjentzia-ekintza, atentatu eta beste gertaerak Euskal Herrian]]
[[Kategoria:Urnietako historia]]
[[Kategoria:Terrorismoaren biktimak erakundearen arabera]]
6q73ohguomldbxpi2k04ucgu4ykhpxc
9967831
9967827
2024-11-13T14:55:35Z
Ernestobanpiroa
58701
/* Hiltzaileak */
9967831
wikitext
text/x-wiki
{{gertakari infotaula}}
'''Joakin Antimasbereren hilketa''' 1980ko azaroaren 13an izan zen. Joakin Antimasbere Eskoz hil zuen [[Batallón Vasco Español]]ek [[Urnieta]]n. Parrandan zela, ostatutik irtetean bera eta Andrés Etxeberria laguna tirokatu zituzten [[eskuin mutur]]reko pistolariek Salesiarren ikastetxe pareko aldapan. Goizaldera, Antimasbere udaltzainen patruila batek aurkitu zuen bidez bazterrean.<ref name=Aiurri>{{eu}} ''[http://www.euskomedia.org/aunamendi/36359/144019 Xabier Lasa], ''Aiurri''.</ref>
Antimasberek buruan hiru tiro jaso zituen, eta berehala hil zen. Etxeberriari lepoan eta bizkarrean tiro bana eman zizkioten. Hau ere hil egin zutela pentsatu zuten erasotzaileek, eta alde egin zuten. Halabaina, zaurituta geratu zen, eta ahal izan zuenean altxa, eta bere kabuz Hernaniko etxebizitzara joatea lortu zuen. Ondoren, erietxera eraman zuten familiarrek.<ref name=Aiurri/>
Etxeberria larri zauritu zuten. Hasieran ''[[El Diario Vasco]]''k hildakoa [[eta]]kidea zela zabaldu zuen arren, ingurukoek bazekiten Antimasberek ez zuela erakunde armatuarekin ikustekorik. Hileta jendetsua egin zioten, eta [[ijito|romania]] zenez, ijito komunitatearen eta Udalaren ordezkariak bildu ziren bertan. Herrian ijitoen integrazioaren inguruko eztabaidak izan zirela eta, [[Juan José Rosón]] barne-ministroak horrekin lotu nahi izan zuen hilketa.<ref>https://www.argia.eus/efemerideen-kanala/joakin-antimasbere-hil-zuen-batallon-vasco-espanolek-urnietan</ref>
Biak hernaniarrak ziren, ijito euskaldunak. Antimasberek 31 urte zituen, ezkongabea zen eta ogibidez txatar-biltzailea zen. Biak ere lotura politikorik gabeko pertsonatzat jo zituzten orduan, BVEko ultraeskuindarrek gau hartan bidean topatu eta erraz akabatzeko moduko biktimak suertatu ziren.<ref name=Aiurri/>
== Herritarren erantzuna ==
Azaroaren 14an, Urnietan gertatukoari buruzko albistea Hernanin jakin ahala bertako denda eta tabernak ixten joan ziren, eta arratsaldean manifestazioa egin zen kaleetan zehar. Aldi berean, Hernaniko alkate [[Juan Jose Uria]]k eta bi biktimen senideek prentsaurrekoa eskaini zuten. Uriak polizia hilketa argitzeko erakusten ari zen interes eskasa salatu zuen. Azaroaren 15ean, Hernaniko [[San Joan Bataiatzailearen eliza (Hernani)|San Joan elizan]] hileta egin zen, eta ondoren bigarren manifestazioa egin zen.<ref name=Aiurri/>
== Hiltzaileak ==
Bi izan ziren: [[Ladislao Zabala]] eta [[Ignacio Iturbide]], [[Heriotzaren triangelua]]ren urteetan.
== Bibliografia ==
* [[Emilio Lopez Adan]], ''Borroka armatua Euskadin (1967-2011)''. Lehen liburukia 1967-1980 (''[[Maiatz]]'').
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kontrainsurjentzia-ekintza, atentatu eta beste gertaerak Euskal Herrian]]
[[Kategoria:Urnietako historia]]
[[Kategoria:Terrorismoaren biktimak erakundearen arabera]]
bbll4ko9vwwo65japy7tn4q0dzwnm5e
9967833
9967831
2024-11-13T14:56:11Z
Ernestobanpiroa
58701
/* Hiltzaileak */
9967833
wikitext
text/x-wiki
{{gertakari infotaula}}
'''Joakin Antimasbereren hilketa''' 1980ko azaroaren 13an izan zen. Joakin Antimasbere Eskoz hil zuen [[Batallón Vasco Español]]ek [[Urnieta]]n. Parrandan zela, ostatutik irtetean bera eta Andrés Etxeberria laguna tirokatu zituzten [[eskuin mutur]]reko pistolariek Salesiarren ikastetxe pareko aldapan. Goizaldera, Antimasbere udaltzainen patruila batek aurkitu zuen bidez bazterrean.<ref name=Aiurri>{{eu}} ''[http://www.euskomedia.org/aunamendi/36359/144019 Xabier Lasa], ''Aiurri''.</ref>
Antimasberek buruan hiru tiro jaso zituen, eta berehala hil zen. Etxeberriari lepoan eta bizkarrean tiro bana eman zizkioten. Hau ere hil egin zutela pentsatu zuten erasotzaileek, eta alde egin zuten. Halabaina, zaurituta geratu zen, eta ahal izan zuenean altxa, eta bere kabuz Hernaniko etxebizitzara joatea lortu zuen. Ondoren, erietxera eraman zuten familiarrek.<ref name=Aiurri/>
Etxeberria larri zauritu zuten. Hasieran ''[[El Diario Vasco]]''k hildakoa [[eta]]kidea zela zabaldu zuen arren, ingurukoek bazekiten Antimasberek ez zuela erakunde armatuarekin ikustekorik. Hileta jendetsua egin zioten, eta [[ijito|romania]] zenez, ijito komunitatearen eta Udalaren ordezkariak bildu ziren bertan. Herrian ijitoen integrazioaren inguruko eztabaidak izan zirela eta, [[Juan José Rosón]] barne-ministroak horrekin lotu nahi izan zuen hilketa.<ref>https://www.argia.eus/efemerideen-kanala/joakin-antimasbere-hil-zuen-batallon-vasco-espanolek-urnietan</ref>
Biak hernaniarrak ziren, ijito euskaldunak. Antimasberek 31 urte zituen, ezkongabea zen eta ogibidez txatar-biltzailea zen. Biak ere lotura politikorik gabeko pertsonatzat jo zituzten orduan, BVEko ultraeskuindarrek gau hartan bidean topatu eta erraz akabatzeko moduko biktimak suertatu ziren.<ref name=Aiurri/>
== Herritarren erantzuna ==
Azaroaren 14an, Urnietan gertatukoari buruzko albistea Hernanin jakin ahala bertako denda eta tabernak ixten joan ziren, eta arratsaldean manifestazioa egin zen kaleetan zehar. Aldi berean, Hernaniko alkate [[Juan Jose Uria]]k eta bi biktimen senideek prentsaurrekoa eskaini zuten. Uriak polizia hilketa argitzeko erakusten ari zen interes eskasa salatu zuen. Azaroaren 15ean, Hernaniko [[San Joan Bataiatzailearen eliza (Hernani)|San Joan elizan]] hileta egin zen, eta ondoren bigarren manifestazioa egin zen.<ref name=Aiurri/>
== Hiltzaileak ==
Bi izan ziren: [[Ladislao Zabala]] eta [[Ignacio Iturbide]], [[Heriotzaren triangelua]]ren urteetan.<ref>https://www.naiz.eus/eu/2024/20240304/piti-y-zabala-dos-matones-para-un-relato-de-tintes-negros</ref>
== Bibliografia ==
* [[Emilio Lopez Adan]], ''Borroka armatua Euskadin (1967-2011)''. Lehen liburukia 1967-1980 (''[[Maiatz]]'').
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Kontrainsurjentzia-ekintza, atentatu eta beste gertaerak Euskal Herrian]]
[[Kategoria:Urnietako historia]]
[[Kategoria:Terrorismoaren biktimak erakundearen arabera]]
nh6z65mr56j45dl1sd9o0820ww2n3zg
1974ko Nafarroako Sari Nagusia
0
1213392
9967993
9967140
2024-11-13T16:16:12Z
Joseba65
69297
/* Kanpo estekak */
9967993
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537482}}
'''VIII.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1974ko apirilaren 15ean, astelehena, jokatu zen.
Ibilbidea 205 kilometroko luzera izan zuen eta hiru mendate igo ziren: Etxauri, Girgillano eta Lezaun.
48 txirrindularik hartu zuten parte, lau taldetan banaturik. Garailea [[Miguel Mari Lasa]] gipuzkoarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugara bakarrik heldu zelarik, bigarren sailkatua [[Txomin Perurena]] taldekidea izan zen.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537482}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://es.firstcycling.com/race.php?r=48&y=1974 1974ko Nafarroako Sari Nagusia] - ''Firstcycling.com''
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1974 kirolean]]
[[Kategoria:1974 Euskal Herrian]]
n8qrz78w0tvxvdyc9h1yu9rlps0mp2d
Lankide:Eleder Garcia/Proba orria
2
1213495
9967499
9967467
2024-11-13T12:05:36Z
Eleder Garcia
167276
Orri berria: «== Basotze == == Sarrera == '''Basotze,''' '''basoberritze''' edo '''oihaneztapena''' eremu bateko landaredia kudeatzeko praktika bat da, non zuhaitz espezie desberdinak landatzen diren gertatutako ezbeharren baten ondoren; hala nola, suteak. Bestalde, ekintza hauek ere helburu ekonomikoekin egiten dira, eta askotan espezie exotikoak txertatzen dira, ahalik eta etekin handiena lortzeko nahiarekin. Ingelesez, kontzeptu hau definitzeko aforestation erabiltzen da, erro gisa f...»
9967499
wikitext
text/x-wiki
== Basotze ==
== Sarrera ==
== '''Basotze,''' '''basoberritze''' edo '''oihaneztapena''' eremu bateko landaredia kudeatzeko praktika bat da, non zuhaitz espezie desberdinak landatzen diren gertatutako ezbeharren baten ondoren; hala nola, suteak. Bestalde, ekintza hauek ere helburu ekonomikoekin egiten dira, eta askotan espezie exotikoak txertatzen dira, ahalik eta etekin handiena lortzeko nahiarekin. Ingelesez, kontzeptu hau definitzeko aforestation erabiltzen da, erro gisa forest hitza duena. Nahiz eta gaur egun are eta garrantzi handiagoa izaten ari den, oso erabilia izan da historian zehar. Antzinaroan, Hego Amerika zein Europako hainbat zibilizaziok, [[Maien zibilizazioa|maiek]] eta [[Erromatar Inperioa|erromatarrek]] adibidez, praktika horiek erabiltzen zuten euren beharrak asetzeko. Azken bi zibilizazio horiek, bertako zuhaitz espezieak landatzen zituzten, lurzoruaren kalitatea hobetu eta, aldi berean, nekazal ekoizpena areagotzeko helburuarekin. ==
[[Fitxategi:00cli-reforestation-09-pcfh-articleLarge.webp|erdian|thumb|Baso birlandaketa Amazonian (iturria: The New York Times)]]
== Basotzearen helburuak ==
=== Garrantzia ===
Basoberritzea bizi-prozesu bat da, [[Basogabetze|deforestazioak]] eta basoen degradazioak gure inguruan dituzten ondorio suntsitzaileak lehengoratzea helburu duena. Giza jarduerek baso-ekosistemen osasunean eta orekan eragin nabarmena izan duten mundu honetan, baso-berritzea funtsezko irtenbide gisa agertzen da ekosistema horien edertasuna eta funtzionaltasuna leheneratzeko. Funtsean, baso-berritzea erantzun zuzena da aurrean ditugun ingurumen-erronken aurrean.
=== Egiteko modua ===
Basoberritzea bi eratara egiten da: modu naturalean edo artifizialean. Basoberritze naturalaren prozesua gertuko zuhaitzen haziak eta kimuak giza laguntzarik gabe sustraitzean oinarritzen da; hala ere, mantsoa eta urria da, eta beste teknika batzuekin osatu behar da, zuhaitzak ordezkatzeak gizakien parte-hartzea eskatzen duenean.
Basoberritze-teknikak sailkatzeko bi aukera daude, batera dauden zuhaitzen adinaren arabera: Adin uniformeko zuhaitzak: oihanpe heldua kentzen da berriari hazten uzteko; Adin ezberdineko zuhaitzak: zuhaitz zaharrak eta gazteenak elkarrekin hazten dira.
Metodo bakoitza aukeratzeko, kontuan hartu behar da espeziea beste espezie batzuen babesean haz daitekeen ala ez, eta eskualde bakoitzaren berezitasun klimatikoak. Horrela, deforestazioak zuhaitz-masa berriak sortzen ditu, geratzen diren zuhaitz helduek belaunaldi berriak sustatzen dituztenean, haziak, faunarentzako habitata, gehiegizko eguzki-argiaren edo haizearen aurkako babesa eta abar emanez.
=== Onurak ===
Lehenik, basoen erregai-izaera murrizten da; hau da, zuhaitz landaketek [[Energia iturri|energia-iturri]] garrantzitsu gisa jokatzen dute, jatorrizko landaretzaren ustiapenaren presioa murriztuz. Gainera, baliabide ekonomiko garrantzitsutzat har daiteke, bertatik egurra bezalako oinarrizko lehengaiak har daitezkeelako. Lurzorurako ere onura nabarmenak ekartzen ditu. Basotzearen ondorioz landatutako zuhaitzen hondakinek [[ongarri]] moduan funtzionatzen dute, lurzorua egonkortuz eta emankortasuna emanez. Era berean, uraren ahalmen higakorra murrizten du, [[lixibiazio]] prozesuak arinduz. Honi esker, aipatutako emankortasun hori mantentzen da. Bestetik, airearen kalitatea hobetzen du; airearen kutsadura murrizten du, eta, aldi berean, berotze globalak sortzen ari duen [[berotegi-efektua]] ere bai. Gainera, landa-garapena bultzatzen du, enplegu berdea modu inklusiboan sustatzen lagunduz eta ingurune horietan enpresa-sarea bultzatuz. Halaber, basotzeak biodibertsitatea berreskuratzea sustatzen du antzinako baso-eremuak leheneratzen eta habitat naturala eta espezie autoktonoak berreskuratzen laguntzen du. Azkenik, teknika honek gizateriari laguntzen dio, gure ingurunearen osasuna eta kalitatea hobetzen laguntzen.
=== Alde txarrak ===
Basotzea inpultsiboa bada, hau da, egikaritze-plan onik ez badu, kaltegarria izan daiteke, espezieen dibertsitatea edo nekazaritza-laboreak kaltetzen baititu. Baso-laborantza handietan bilatutakoaren alderantzizko efektua lor dezakegu, gatz-kontzentrazio handiegiagatik lurrak lehortu eta txirotuz.
Sartu beharreko zuhaitz berriak gaizki aukeratzea eta horiek landatzeko eta kokatzeko modua kaltegarria izan daiteke. Gainera, [[espezie inbaditzaileak]] sartzeak beste espezie batzuk desagertzea eragin dezake. Gaizki planteatutako baso-berritze batek monolaborantza ekar lezake, eta horrek bertako floraren dibertsitateari ez ezik, basoko biztanle desberdinen habitatei ere eragingo lieke.
=== Motak ===
Gaur egun, bi basotze mota daude:
==== Hiri-basotzea ====
Hiri-inguruneetan zuhaitz-espezieak landatzean datza. Beroari aurre egiteko, itzal-eremuak handitzeko, airearen kalitatea hobetzeko, trafikoaren gehiegizko CO2 harrapatzen saiatzeko eta hiri-paisaia eraldatzeko izaten da. Hiri-basoberritzearen ekintzen barruan, hondamendi natural baten ondoren hiri-basoak leheneratzea ere sartzen da.
==== Landa-basotzea ====
Deforestatutako eremuak leheneratzeko zuhaitzen landaketa masiboari egiten dio erreferentzia. Helburu desberdinak izan ditzake; adibidez, inguruko espezieak kontserbatzea, lurzoruak ongarritzea eta [[Higadura|higaduratik]] babestea. Hor sartzen da, halaber, hondamendi natural baten ondorioz suntsitutako baso-eremuen berreskuratzea.
== Mundu mailan duen eragina ==
=== Eragin ekologikoa ===
Interes eta konpromiso sozial eraginkorrarekin, produktu horiek errendimendu mugagabekoak izan daitezke. Basoberritzea da helburu hori lortzeko gakoa. Estentsionistek identifikatu egin beharko dituzte komunitatearen beharrak, lana egiteko eskura dauden baliabide naturalak eta giza baliabideak, eta basoberritzeko ahaleginak lagundu edo oztopa ditzaketen gizarte-ohiturak eta tradizioak. Landaketak [[Nekazaritza|nekazaritzarekin]] eta landa-garapenarekin duen harremana garrantzi handikoa da gizartean. Nekazaritzarako egokiak diren lurretan, lehentasuna eman behar zaio elikagaiak ekoizteari, basoak garatu beharrean.
=== Eragin ekonomikoa ===
Erosioa, desertifikazioa eta elikagai eskasia pairatzen duten nazio txiroen garapen ekonomikoa bultzatuko du. Zuhaitzek beren balio erantsia sortzen dute: Dirua sor dezakeen lurra baloratuago bihurtzen da eta, gainera, berme gisa balio dezake. Zuhaitzek merkatu-kapitalerako sarbidea sortzen dute nekazarien aldetik, eta beren konpainietan inbertitzeko arrazoi dira. Horrela, zuhaitzek baliorik gabeko lurrak balioetsitako lur bihurtzen dituzte. Beraz, mikrokredituak sortzen dituzte, eta, epe luzera, kreditua posible egiten da, hazten diren lurzorua albokoa bihurtzen baita. Inbertsioak bere balioari eusten dio, erregaia agortuta egon arren. Izan ere, zuhaitz landaketa globala pobreziari emandako erantzuna da.
== Basotzearen bilakaera Euskal Autonomia Erkidegoan ==
Gaur egun, Euskal Autonomia Erkidegoaren gainazalaren %55a zuhaitzez estalita dago. Honi esker, baina ehuneko horren erdia baino gutxiago bertako landare espeziez estalita dago. Duela 40 urtetik hona, Euskadin dagoen egurraren kantitateak nabarmen gora egin du, lurraldeko mendi magaletan espezie desberdinen landaketa masiboak egin direlako. Espezie horiek kanpokoak dira ia bere osotasunean, konifera espezie desberdinak gailenduz. Baso-mota hauetan topa daitekeen zuhaitz ohikoena [[Intsinis pinu|''pinus radiata'']] da, eta papergintza eta egurgintza-industrian oso preziatua da bere hazkuntza azkarrarengatik. Azken urteetan, lehengai honengatik eman den eskariaren ondorioz, beste zuhaitz-espezie exotiko batzuk landatu dira gure lurzorutan, [[Eukalipto|eukaliptoa]] batez ere. Aurretik aipatutako pinus radiata-ren antzeko ezaugarriak ditu: hazkuntza azkarra, merkea… Espezie honek hazkuntza nabarmen azkarragoa dauka aurrekoarekin alderatuta. Hori ikusita, zuhaitz hau landatzeko joera handitu da, Bizkaian eta Gipuzkoan batez ere.
[[Fitxategi:Curso1706.jpg|eskuinera|thumb|Pinu-basoa Euskadin (iturria: uik.eus)]]
Landaketa masibo hauen ondorioz, lurzoruak eta inguruko landaredia izugarri kaltetu egin dira. Pinuek eta eukalipoek emankortasuna kentzen diote lurzoruari, dauka errekak eta urpeko urak lehortuz. Gainera, gainerako zuhaitz-espezie autoktonoen gaineko lehia pizten du, izugarrizko baso-masak kaltetuz.
4f0oaxxnshrz4hxmryyof1vb5xv56pj
9967525
9967499
2024-11-13T12:14:25Z
Eleder Garcia
167276
basotze eginda
9967525
wikitext
text/x-wiki
== Sarrera ==
'''Basotze,''' '''basoberritze''' edo '''oihaneztapena''' eremu bateko landaredia kudeatzeko praktika bat da, non zuhaitz espezie desberdinak landatzen diren gertatutako ezbeharren baten ondoren; hala nola, suteak. Bestalde, ekintza hauek ere helburu ekonomikoekin egiten dira, eta askotan espezie exotikoak txertatzen dira, ahalik eta etekin handiena lortzeko nahiarekin.
Ingelesez, kontzeptu hau definitzeko aforestation erabiltzen da, erro gisa forest hitza duena. Nahiz eta gaur egun are eta garrantzi handiagoa izaten ari den, oso erabilia izan da historian zehar. Antzinaroan, Hego Amerika zein Europako hainbat zibilizaziok, [[Maien zibilizazioa|maiek]] eta [[Erromatar Inperioa|erromatarrek]] adibidez, praktika horiek erabiltzen zuten euren beharrak asetzeko. Azken bi zibilizazio horiek, bertako zuhaitz espezieak landatzen zituzten, lurzoruaren kalitatea hobetu eta, aldi berean, nekazal ekoizpena areagotzeko helburuarekin.
[[Fitxategi:00cli-reforestation-09-pcfh-articleLarge.webp|thumb|erdian|Baso birlandaketa Amazonian (iturria: The New York Times)]]
== Basotzearen helburuak ==
=== Garrantzia ===
Basoberritzea bizi-prozesu bat da, [[Basogabetze|deforestazioak]] eta basoen degradazioak gure inguruan dituzten ondorio suntsitzaileak lehengoratzea helburu duena. Giza jarduerek baso-ekosistemen osasunean eta orekan eragin nabarmena izan duten mundu honetan, baso-berritzea funtsezko irtenbide gisa agertzen da ekosistema horien edertasuna eta funtzionaltasuna leheneratzeko. Funtsean, baso-berritzea erantzun zuzena da aurrean ditugun ingurumen-erronken aurrean.
=== Egiteko modua ===
Basoberritzea bi eratara egiten da: modu naturalean edo artifizialean. Basoberritze naturalaren prozesua gertuko zuhaitzen haziak eta kimuak giza laguntzarik gabe sustraitzean oinarritzen da; hala ere, mantsoa eta urria da, eta beste teknika batzuekin osatu behar da, zuhaitzak ordezkatzeak gizakien parte-hartzea eskatzen duenean.
Basoberritze-teknikak sailkatzeko bi aukera daude, batera dauden zuhaitzen adinaren arabera:
Adin uniformeko zuhaitzak: oihanpe heldua kentzen da berriari hazten uzteko;
Adin ezberdineko zuhaitzak: zuhaitz zaharrak eta gazteenak elkarrekin hazten dira.
Metodo bakoitza aukeratzeko, kontuan hartu behar da espeziea beste espezie batzuen babesean haz daitekeen ala ez, eta eskualde bakoitzaren berezitasun klimatikoak. Horrela, deforestazioak zuhaitz-masa berriak sortzen ditu, geratzen diren zuhaitz helduek belaunaldi berriak sustatzen dituztenean, haziak, faunarentzako habitata, gehiegizko eguzki-argiaren edo haizearen aurkako babesa eta abar emanez.
=== Onurak ===
Lehenik, basoen erregai-izaera murrizten da; hau da, zuhaitz landaketek [[Energia iturri|energia-iturri]] garrantzitsu gisa jokatzen dute, jatorrizko landaretzaren ustiapenaren presioa murriztuz. Gainera, baliabide ekonomiko garrantzitsutzat har daiteke, bertatik egurra bezalako oinarrizko lehengaiak har daitezkeelako.
Lurzorurako ere onura nabarmenak ekartzen ditu. Basotzearen ondorioz landatutako zuhaitzen hondakinek [[Ongarri|ongarri]] moduan funtzionatzen dute, lurzorua egonkortuz eta emankortasuna emanez. Era berean, uraren ahalmen higakorra murrizten du, [[Lixibiazio|lixibiazio]] prozesuak arinduz. Honi esker, aipatutako emankortasun hori mantentzen da.
Bestetik, airearen kalitatea hobetzen du; airearen kutsadura murrizten du, eta, aldi berean, berotze globalak sortzen ari duen [[Berotegi-efektua|berotegi-efektua]] ere bai. Gainera, landa-garapena bultzatzen du, enplegu berdea modu inklusiboan sustatzen lagunduz eta ingurune horietan enpresa-sarea bultzatuz.
Halaber, basotzeak biodibertsitatea berreskuratzea sustatzen du antzinako baso-eremuak leheneratzen eta habitat naturala eta espezie autoktonoak berreskuratzen laguntzen du. Azkenik, teknika honek gizateriari laguntzen dio, gure ingurunearen osasuna eta kalitatea hobetzen laguntzen.
=== Alde txarrak ===
Basotzea inpultsiboa bada, hau da, egikaritze-plan onik ez badu, kaltegarria izan daiteke, espezieen dibertsitatea edo nekazaritza-laboreak kaltetzen baititu.
Baso-laborantza handietan bilatutakoaren alderantzizko efektua lor dezakegu, gatz-kontzentrazio handiegiagatik lurrak lehortu eta txirotuz.
Sartu beharreko zuhaitz berriak gaizki aukeratzea eta horiek landatzeko eta kokatzeko modua kaltegarria izan daiteke. Gainera, [[Espezie inbaditzaileak|espezie inbaditzaileak]] sartzeak beste espezie batzuk desagertzea eragin dezake.
Gaizki planteatutako baso-berritze batek monolaborantza ekar lezake, eta horrek bertako floraren dibertsitateari ez ezik, basoko biztanle desberdinen habitatei ere eragingo lieke.
=== Motak ===
Gaur egun, bi basotze mota daude:
==== Hiri-basotzea ====
Hiri-inguruneetan zuhaitz-espezieak landatzean datza. Beroari aurre egiteko, itzal-eremuak handitzeko, airearen kalitatea hobetzeko, trafikoaren gehiegizko CO2 harrapatzen saiatzeko eta hiri-paisaia eraldatzeko izaten da. Hiri-basoberritzearen ekintzen barruan, hondamendi natural baten ondoren hiri-basoak leheneratzea ere sartzen da.
==== Landa-basotzea ====
Deforestatutako eremuak leheneratzeko zuhaitzen landaketa masiboari egiten dio erreferentzia. Helburu desberdinak izan ditzake; adibidez, inguruko espezieak kontserbatzea, lurzoruak ongarritzea eta [[Higadura|higaduratik]] babestea. Hor sartzen da, halaber, hondamendi natural baten ondorioz suntsitutako baso-eremuen berreskuratzea.
== Mundu mailan duen eragina ==
=== Eragin ekologikoa ===
Interes eta konpromiso sozial eraginkorrarekin, produktu horiek errendimendu mugagabekoak izan daitezke. Basoberritzea da helburu hori lortzeko gakoa. Estentsionistek identifikatu egin beharko dituzte komunitatearen beharrak, lana egiteko eskura dauden baliabide naturalak eta giza baliabideak, eta basoberritzeko ahaleginak lagundu edo oztopa ditzaketen gizarte-ohiturak eta tradizioak. Landaketak [[Nekazaritza|nekazaritzarekin]] eta landa-garapenarekin duen harremana garrantzi handikoa da gizartean. Nekazaritzarako egokiak diren lurretan, lehentasuna eman behar zaio elikagaiak ekoizteari, basoak garatu beharrean.
=== Eragin ekonomikoa ===
Erosioa, desertifikazioa eta elikagai eskasia pairatzen duten nazio txiroen garapen ekonomikoa bultzatuko du. Zuhaitzek beren balio erantsia sortzen dute: Dirua sor dezakeen lurra baloratuago bihurtzen da eta, gainera, berme gisa balio dezake. Zuhaitzek merkatu-kapitalerako sarbidea sortzen dute nekazarien aldetik, eta beren konpainietan inbertitzeko arrazoi dira. Horrela, zuhaitzek baliorik gabeko lurrak balioetsitako lur bihurtzen dituzte. Beraz, mikrokredituak sortzen dituzte, eta, epe luzera, kreditua posible egiten da, hazten diren lurzorua albokoa bihurtzen baita. Inbertsioak bere balioari eusten dio, erregaia agortuta egon arren. Izan ere, zuhaitz landaketa globala pobreziari emandako erantzuna da.
== Basotzearen bilakaera Euskal Autonomia Erkidegoan ==
Gaur egun, Euskal Autonomia Erkidegoaren gainazalaren %55a zuhaitzez estalita dago. Honi esker, baina ehuneko horren erdia baino gutxiago bertako landare espeziez estalita dago. Duela 40 urtetik hona, Euskadin dagoen egurraren kantitateak nabarmen gora egin du, lurraldeko mendi magaletan espezie desberdinen landaketa masiboak egin direlako. Espezie horiek kanpokoak dira ia bere osotasunean, konifera espezie desberdinak gailenduz. Baso-mota hauetan topa daitekeen zuhaitz ohikoena [[Intsinis pinu|''pinus radiata'']] da, eta papergintza eta egurgintza-industrian oso preziatua da bere hazkuntza azkarrarengatik. Azken urteetan, lehengai honengatik eman den eskariaren ondorioz, beste zuhaitz-espezie exotiko batzuk landatu dira gure lurzorutan, [[Eukalipto|eukaliptoa]] batez ere. Aurretik aipatutako pinus radiata-ren antzeko ezaugarriak ditu: hazkuntza azkarra, merkea… Espezie honek hazkuntza nabarmen azkarragoa dauka aurrekoarekin alderatuta. Hori ikusita, zuhaitz hau landatzeko joera handitu da, Bizkaian eta Gipuzkoan batez ere.
[[Fitxategi:Curso1706.jpg|thumb|eskuinera|Pinu-basoa Euskadin (iturria: uik.eus)]]
Landaketa masibo hauen ondorioz, lurzoruak eta inguruko landaredia izugarri kaltetu egin dira. Pinuek eta eukalipoek emankortasuna kentzen diote lurzoruari, dauka errekak eta urpeko urak lehortuz. Gainera, gainerako zuhaitz-espezie autoktonoen gaineko lehia pizten du, izugarrizko baso-masak kaltetuz.
plfjbrat8w43n7nc4ly86kls2m6wems
Pila galbaniko
0
1213497
9967524
2024-11-13T12:14:21Z
KarynaBil
167070
KarynaBil wikilariak «[[Pila galbaniko]]» orria «[[Zelda galvanikoa]]» izenera aldatu du
9967524
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Zelda galvanikoa]]
ds8gmmxswzte89765n6i3wpx6wd736o
Michael Terry
0
1213498
9967543
2024-11-13T12:21:03Z
Nikolai Kurbatov
79684
Orri berria: «{{biografia infotaula automatikoa}} '''Michael Terry''' atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[1996ko Udako Olinpiar Jokoak|1996ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64358 Michael Terry]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/michael-terry Michael TERRY]</ref> == Erreferentziak == {{erreferentzia zerrenda}} == Kanpo estekak == {{bizialdia|1973ko||Terry, Michael}}»
9967543
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Michael Terry''' atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[1996ko Udako Olinpiar Jokoak|1996ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64358 Michael Terry]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/michael-terry Michael TERRY]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1973ko||Terry, Michael}}
kf98y4vem6uf0c1ei1chocipv3mku2c
9967545
9967543
2024-11-13T12:21:30Z
Nikolai Kurbatov
79684
9967545
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Michael Terry''' ([[1973]]ko [[ekainaren 5]]a) atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[1996ko Udako Olinpiar Jokoak|1996ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64358 Michael Terry]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/michael-terry Michael TERRY]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1973ko||Terry, Michael}}
sc4g0dfamj0rul5zxgmynjge0omlpuy
Charmaine Thomas
0
1213499
9967548
2024-11-13T12:22:15Z
Nikolai Kurbatov
79684
Orri berria: «{{biografia infotaula automatikoa}} '''Charmaine Thomas''' atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[1996ko Udako Olinpiar Jokoak|1996ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64336 Charmaine Thomas]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/charmaine-thomas Charmaine THOMAS]</ref> == Erreferentziak == {{erreferentzia zerrenda}} == Kanpo estekak == {{bizialdia|1974ko||Thomas, Charmaine}}»
9967548
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Charmaine Thomas''' atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[1996ko Udako Olinpiar Jokoak|1996ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64336 Charmaine Thomas]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/charmaine-thomas Charmaine THOMAS]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1974ko||Thomas, Charmaine}}
p1gvgolbx88cp4bwbpbyypzzv5apo9t
9967551
9967548
2024-11-13T12:22:42Z
Nikolai Kurbatov
79684
9967551
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Charmaine Thomas''' ([[1974]]ko [[abuztuaren 25]]a) atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[1996ko Udako Olinpiar Jokoak|1996ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64336 Charmaine Thomas]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/charmaine-thomas Charmaine THOMAS]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1974ko||Thomas, Charmaine}}
6y2kizevyflpcygtgxc9s21fjjy28rc
Txikipedia:Françoise Barré-Sinoussi
104
1213500
9967565
2024-11-13T12:28:34Z
Theklan
336
«[[Txikipedia:Françoise Barré Sinoussi]]» orrira birbideratua
9967565
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Txikipedia:Françoise Barré Sinoussi]]
jcm4rj9hxrpm3b6rered9krutjuzorz
Guillermo Quindós
0
1213501
9967566
2024-11-13T12:28:56Z
Ernestobanpiroa
58701
Orri berria: «{{biografia infotaula automatikoa}} '''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreord...»
9967566
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.
hdkt5ppx7sutzq7087rcdr5hslt9idq
9967580
9967566
2024-11-13T12:36:13Z
Ernestobanpiroa
58701
9967580
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
crn5clyua0566llzmpq3i5kg2b45xso
9967582
9967580
2024-11-13T12:36:42Z
Ernestobanpiroa
58701
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9967582
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
bhu76lmwnqwvx1w3avsfg4qqnb10g5c
9967584
9967582
2024-11-13T12:37:03Z
Ernestobanpiroa
58701
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9967584
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]]
spjwtmpiqqyf40ncejm67c7qlyx39rw
9967588
9967584
2024-11-13T12:38:14Z
Ernestobanpiroa
58701
9967588
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Immunologia, Mikrobiologia eta Parasitologiako Sailaren eta bertako doktorego programaren zuzendaria izan da (2017-2021).<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref> Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]]
7d8afpqeo76tchqy6wpkb6ngard7w59
9967592
9967588
2024-11-13T12:38:50Z
Ernestobanpiroa
58701
[[Kategoria:Ortuellarrak]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9967592
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Immunologia, Mikrobiologia eta Parasitologiako Sailaren eta bertako doktorego programaren zuzendaria izan da (2017-2021).<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref> Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]]
[[Kategoria:Ortuellarrak]]
fvtfhbx4r5f492tp4o778z2wsdc84xh
9967595
9967592
2024-11-13T12:39:26Z
Ernestobanpiroa
58701
9967595
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Immunologia, Mikrobiologia eta Parasitologiako Sailaren eta bertako doktorego programaren zuzendaria izan da (2017-2021).<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref> Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.<ref>https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241112/estupor-y-malestar-entre-el-estudiantado-de-la-upv-ehu-ante-los-insultos-de-quindos</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]]
[[Kategoria:Ortuellarrak]]
e3fbs5ht0h2sxd3593ach8da7kbj8vr
9967838
9967595
2024-11-13T14:57:24Z
Ernestobanpiroa
58701
[[Kategoria:Euskal Herriko mikrobiologoak]] gehitua [[Wikipedia:HotCat|HotCat]] bitartez
9967838
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Immunologia, Mikrobiologia eta Parasitologiako Sailaren eta bertako doktorego programaren zuzendaria izan da (2017-2021).<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref> Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.<ref>https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241112/estupor-y-malestar-entre-el-estudiantado-de-la-upv-ehu-ante-los-insultos-de-quindos</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]]
[[Kategoria:Ortuellarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko mikrobiologoak]]
ohbr6moqnbbt71ykb2ejhp3zpe1g4x2
9967849
9967838
2024-11-13T15:08:47Z
Ernestobanpiroa
58701
9967849
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Immunologia, Mikrobiologia eta Parasitologiako Sailaren eta bertako doktorego programaren zuzendaria izan da (2017-2021).<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref> [[Eva Ferreira García]]ren taldeko Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.<ref>https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241112/estupor-y-malestar-entre-el-estudiantado-de-la-upv-ehu-ante-los-insultos-de-quindos</ref>
== 2024ko EHUko hauteskundeak ==
Azaroaren 8an hasi zen EHU Euskal Herriko Unibertsitateko errektoretzarako hauteskunde kanpaina. Azaroaren 11an salatu zuen Joxerramon Bengoetxea errektoregaiak Ferreiraren taldeko errektoreorde eta hautagaitzako kide batek X sare sozialean troll kontu bat sortu zuela, Bengoetxearen hautagaitzako kideak «iraintzeko eta difamatzeko».<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/bere-hautagaitzaren-balioen-kontrako-portaera-egotzi-dio-ferreirak-dimititu-duen-errektoreordeari_2133455_102.html</ref> Afera Informatika Fakultateko ikasle batek atera zuen argitara.<ref>https://www.berria.eus/iritzia/derradan-bidenabar/errektoreordea-gordeketan_2133403_102.html</ref> Bengoetxearen esanetan, informatika ikasle batek txosten oso bat bidali zion, eta bertan frogatu zuen, «ziurtasun osoz», Eva Ferreiraren taldeko errektoreorde bat zegoela troll kontu «oldarkorrenetako baten» atzean, artean haren hautagaitzako kidea zena. Izenik ez zuen eman, baina honela azaldu du: «Haren sakelako telefono pertsonala eta posta elektronikoko kontua ageri dira X sare sozialeko troll kontu horretako profilari atxikita». Quindosek, bestetik, mezua zabaldu zuen bere dimisioaren berri emanez, eta horren arrazoia zehaztuz. Esan zuen mezu horiek «testuinguru pertsonalean» zabaldu zituela, «izena eta kargua aipatu gabe», eta helburua ez zela mezuok «irismen publikoa» izatea.<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/ferreirak-jakinarazi-du-quindos-errektoreordeak-dimisioa-eman-duela-sare-sozialetan-argitaratutako-mezuengatik_2133348_102.html</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]]
[[Kategoria:Ortuellarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko mikrobiologoak]]
08tlputd3f30jmfncfgr21kshyjjhwu
9967857
9967849
2024-11-13T15:12:41Z
Ernestobanpiroa
58701
9967857
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Immunologia, Mikrobiologia eta Parasitologiako Sailaren eta bertako doktorego programaren zuzendaria izan da (2017-2021).<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref> [[Eva Ferreira García]]ren taldeko Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.<ref>https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241112/estupor-y-malestar-entre-el-estudiantado-de-la-upv-ehu-ante-los-insultos-de-quindos</ref>
== Quindósen ibilbide akademikoa ==
Guillermo Quindósek curriculum oparoa du EHUn. ''Candidiasis y otras infecciones humanas asociadas a biopelículas microbianas'' (IT 990-16) Euskal Unibertsitate Sistemaren A motako ikertalde finkatua zuzentzen du. Berrogeitik gora lehia bidezko ikerketa proiektuetan eta enpresa edo erakundeekiko kontratuetan parte hartu du. 22 doktorego tesi zuzendu ditu, eta 200 zientzia artikulu, kapitulu eta liburu baino gehiago argitaratu ditu Mikrobiologia Medikoaren eta Gaixotasun Infekziosoen arloetan. ''Revista Iberoamericana de Micología'' aldizkariko zuzendaria da, eta ''Frontiers in Microbiology-Infectious Diseases'' aldizkariko argitaratzaile elkartua. Jakintzaren dibulgazioari dagokionez, [[Radio Euskadi]]ko ''[[La Mecánica del Caracol]]'' saioaren Mundo Micro sekzioko kolaboratzailea da, eta testuak idazten ditu ''Mikrobios''-en (Ehusfera), ''Mikrosphera''-n (SciLogs, Ikerketa eta Zientzia) eta ''The Conversation''-en.<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref>
== 2024ko EHUko hauteskundeak ==
Azaroaren 8an hasi zen EHU Euskal Herriko Unibertsitateko errektoretzarako hauteskunde kanpaina. Azaroaren 11an salatu zuen Joxerramon Bengoetxea errektoregaiak Ferreiraren taldeko errektoreorde eta hautagaitzako kide batek X sare sozialean troll kontu bat sortu zuela, Bengoetxearen hautagaitzako kideak «iraintzeko eta difamatzeko».<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/bere-hautagaitzaren-balioen-kontrako-portaera-egotzi-dio-ferreirak-dimititu-duen-errektoreordeari_2133455_102.html</ref> Afera Informatika Fakultateko ikasle batek atera zuen argitara.<ref>https://www.berria.eus/iritzia/derradan-bidenabar/errektoreordea-gordeketan_2133403_102.html</ref> Bengoetxearen esanetan, informatika ikasle batek txosten oso bat bidali zion, eta bertan frogatu zuen, «ziurtasun osoz», Eva Ferreiraren taldeko errektoreorde bat zegoela troll kontu «oldarkorrenetako baten» atzean, artean haren hautagaitzako kidea zena. Izenik ez zuen eman, baina honela azaldu du: «Haren sakelako telefono pertsonala eta posta elektronikoko kontua ageri dira X sare sozialeko troll kontu horretako profilari atxikita». Quindosek, bestetik, mezua zabaldu zuen bere dimisioaren berri emanez, eta horren arrazoia zehaztuz. Esan zuen mezu horiek «testuinguru pertsonalean» zabaldu zituela, «izena eta kargua aipatu gabe», eta helburua ez zela mezuok «irismen publikoa» izatea.<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/ferreirak-jakinarazi-du-quindos-errektoreordeak-dimisioa-eman-duela-sare-sozialetan-argitaratutako-mezuengatik_2133348_102.html</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae Guillermo Quindós irakaselaren curriculuma EHUko webgunean.]
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]]
[[Kategoria:Ortuellarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko mikrobiologoak]]
0zqfoqyxils0muk1nbfp77kf1utcw2k
9967861
9967857
2024-11-13T15:15:10Z
Ernestobanpiroa
58701
9967861
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Immunologia, Mikrobiologia eta Parasitologiako Sailaren eta bertako doktorego programaren zuzendaria izan da (2017-2021).<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref> [[Eva Ferreira García]]ren taldeko Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren, [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.<ref>https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241112/estupor-y-malestar-entre-el-estudiantado-de-la-upv-ehu-ante-los-insultos-de-quindos</ref>
== Quindósen ibilbide akademikoa ==
Guillermo Quindósek curriculum oparoa du EHUn. ''Candidiasis y otras infecciones humanas asociadas a biopelículas microbianas'' (IT 990-16) Euskal Unibertsitate Sistemaren A motako ikertalde finkatua zuzentzen du. Berrogeitik gora lehia bidezko ikerketa proiektuetan eta enpresa edo erakundeekiko kontratuetan parte hartu du. 22 doktorego tesi zuzendu ditu, eta 200 zientzia artikulu, kapitulu eta liburu baino gehiago argitaratu ditu Mikrobiologia Medikoaren eta Gaixotasun Infekziosoen arloetan. ''Revista Iberoamericana de Micología'' aldizkariko zuzendaria da, eta ''Frontiers in Microbiology-Infectious Diseases'' aldizkariko argitaratzaile elkartua. Jakintzaren dibulgazioari dagokionez, [[Radio Euskadi]]ko ''[[La Mecánica del Caracol]]'' saioaren Mundo Micro sekzioko kolaboratzailea da, eta testuak idazten ditu ''Mikrobios''-en (Ehusfera), ''Mikrosphera''-n (SciLogs, Ikerketa eta Zientzia) eta ''The Conversation''-en.<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref>
== 2024ko EHUko hauteskundeak ==
Azaroaren 8an hasi zen EHU Euskal Herriko Unibertsitateko errektoretzarako hauteskunde kanpaina. Azaroaren 11an salatu zuen Joxerramon Bengoetxea errektoregaiak Ferreiraren taldeko errektoreorde eta hautagaitzako kide batek X sare sozialean troll kontu bat sortu zuela, Bengoetxearen hautagaitzako kideak «iraintzeko eta difamatzeko».<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/bere-hautagaitzaren-balioen-kontrako-portaera-egotzi-dio-ferreirak-dimititu-duen-errektoreordeari_2133455_102.html</ref> Afera Informatika Fakultateko ikasle batek atera zuen argitara.<ref>https://www.berria.eus/iritzia/derradan-bidenabar/errektoreordea-gordeketan_2133403_102.html</ref> Bengoetxearen esanetan, informatika ikasle batek txosten oso bat bidali zion, eta bertan frogatu zuen, «ziurtasun osoz», Eva Ferreiraren taldeko errektoreorde bat zegoela troll kontu «oldarkorrenetako baten» atzean, artean haren hautagaitzako kidea zena. Izenik ez zuen eman, baina honela azaldu du: «Haren sakelako telefono pertsonala eta posta elektronikoko kontua ageri dira X sare sozialeko troll kontu horretako profilari atxikita». Quindosek, bestetik, mezua zabaldu zuen bere dimisioaren berri emanez, eta horren arrazoia zehaztuz. Esan zuen mezu horiek «testuinguru pertsonalean» zabaldu zituela, «izena eta kargua aipatu gabe», eta helburua ez zela mezuok «irismen publikoa» izatea.<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/ferreirak-jakinarazi-du-quindos-errektoreordeak-dimisioa-eman-duela-sare-sozialetan-argitaratutako-mezuengatik_2133348_102.html</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae Guillermo Quindós irakaselaren curriculuma EHUko webgunean.]
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]]
[[Kategoria:Ortuellarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko mikrobiologoak]]
4t0ig56n2v6809001syogd7yb6f3mop
9967867
9967861
2024-11-13T15:17:11Z
Ernestobanpiroa
58701
/* 2024ko EHUko hauteskundeak */
9967867
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Immunologia, Mikrobiologia eta Parasitologiako Sailaren eta bertako doktorego programaren zuzendaria izan da (2017-2021).<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref> [[Eva Ferreira García]]ren taldeko Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren, [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.<ref>https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241112/estupor-y-malestar-entre-el-estudiantado-de-la-upv-ehu-ante-los-insultos-de-quindos</ref>
== Quindósen ibilbide akademikoa ==
Guillermo Quindósek curriculum oparoa du EHUn. ''Candidiasis y otras infecciones humanas asociadas a biopelículas microbianas'' (IT 990-16) Euskal Unibertsitate Sistemaren A motako ikertalde finkatua zuzentzen du. Berrogeitik gora lehia bidezko ikerketa proiektuetan eta enpresa edo erakundeekiko kontratuetan parte hartu du. 22 doktorego tesi zuzendu ditu, eta 200 zientzia artikulu, kapitulu eta liburu baino gehiago argitaratu ditu Mikrobiologia Medikoaren eta Gaixotasun Infekziosoen arloetan. ''Revista Iberoamericana de Micología'' aldizkariko zuzendaria da, eta ''Frontiers in Microbiology-Infectious Diseases'' aldizkariko argitaratzaile elkartua. Jakintzaren dibulgazioari dagokionez, [[Radio Euskadi]]ko ''[[La Mecánica del Caracol]]'' saioaren Mundo Micro sekzioko kolaboratzailea da, eta testuak idazten ditu ''Mikrobios''-en (Ehusfera), ''Mikrosphera''-n (SciLogs, Ikerketa eta Zientzia) eta ''The Conversation''-en.<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref>
== 2024ko EHUko hauteskundeak ==
Azaroaren 8an hasi zen EHU Euskal Herriko Unibertsitateko errektoretzarako hauteskunde kanpaina. Azaroaren 11an salatu zuen Joxerramon Bengoetxea errektoregaiak Ferreiraren taldeko errektoreorde eta hautagaitzako kide batek X sare sozialean troll kontu bat sortu zuela, Bengoetxearen hautagaitzako kideak «iraintzeko eta difamatzeko».<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/bere-hautagaitzaren-balioen-kontrako-portaera-egotzi-dio-ferreirak-dimititu-duen-errektoreordeari_2133455_102.html</ref> Afera Informatika Fakultateko ikasle batek atera zuen argitara.<ref>https://www.berria.eus/iritzia/derradan-bidenabar/errektoreordea-gordeketan_2133403_102.html</ref> Bengoetxearen esanetan, informatika ikasle batek txosten oso bat bidali zion, eta bertan frogatu zuen, «ziurtasun osoz», Eva Ferreiraren taldeko errektoreorde bat zegoela troll kontu «oldarkorrenetako baten» atzean, artean haren hautagaitzako kidea zena. Izenik ez zuen eman, baina honela azaldu du: «Haren sakelako telefono pertsonala eta posta elektronikoko kontua ageri dira X sare sozialeko troll kontu horretako profilari atxikita». Quindosek, bestetik, mezua zabaldu zuen bere dimisioaren berri emanez, eta horren arrazoia zehaztuz. Esan zuen mezu horiek «testuinguru pertsonalean» zabaldu zituela, «izena eta kargua aipatu gabe», eta helburua ez zela mezuok «irismen publikoa» izatea.<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/ferreirak-jakinarazi-du-quindos-errektoreordeak-dimisioa-eman-duela-sare-sozialetan-argitaratutako-mezuengatik_2133348_102.html</ref><ref>https://www.diariovasco.com/sociedad/educacion/quindos-pide-perdon-defiende-queria-incidir-campana-20241111171412-nt.html?ref=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae Guillermo Quindós irakaselaren curriculuma EHUko webgunean.]
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]]
[[Kategoria:Ortuellarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko mikrobiologoak]]
9q0zthjpfof0rqnrloxmartur6akojt
9967869
9967867
2024-11-13T15:19:37Z
Ernestobanpiroa
58701
/* 2024ko EHUko hauteskundeak */
9967869
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Immunologia, Mikrobiologia eta Parasitologiako Sailaren eta bertako doktorego programaren zuzendaria izan da (2017-2021).<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref> [[Eva Ferreira García]]ren taldeko Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren, [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.<ref>https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241112/estupor-y-malestar-entre-el-estudiantado-de-la-upv-ehu-ante-los-insultos-de-quindos</ref>
== Quindósen ibilbide akademikoa ==
Guillermo Quindósek curriculum oparoa du EHUn. ''Candidiasis y otras infecciones humanas asociadas a biopelículas microbianas'' (IT 990-16) Euskal Unibertsitate Sistemaren A motako ikertalde finkatua zuzentzen du. Berrogeitik gora lehia bidezko ikerketa proiektuetan eta enpresa edo erakundeekiko kontratuetan parte hartu du. 22 doktorego tesi zuzendu ditu, eta 200 zientzia artikulu, kapitulu eta liburu baino gehiago argitaratu ditu Mikrobiologia Medikoaren eta Gaixotasun Infekziosoen arloetan. ''Revista Iberoamericana de Micología'' aldizkariko zuzendaria da, eta ''Frontiers in Microbiology-Infectious Diseases'' aldizkariko argitaratzaile elkartua. Jakintzaren dibulgazioari dagokionez, [[Radio Euskadi]]ko ''[[La Mecánica del Caracol]]'' saioaren Mundo Micro sekzioko kolaboratzailea da, eta testuak idazten ditu ''Mikrobios''-en (Ehusfera), ''Mikrosphera''-n (SciLogs, Ikerketa eta Zientzia) eta ''The Conversation''-en.<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref>
== 2024ko EHUko hauteskundeak ==
Azaroaren 8an hasi zen EHU Euskal Herriko Unibertsitateko errektoretzarako hauteskunde kanpaina. Azaroaren 11an salatu zuen Joxerramon Bengoetxea errektoregaiak Ferreiraren taldeko errektoreorde eta hautagaitzako kide batek X sare sozialean troll kontu bat sortu zuela, Bengoetxearen hautagaitzako kideak «iraintzeko eta difamatzeko».<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/bere-hautagaitzaren-balioen-kontrako-portaera-egotzi-dio-ferreirak-dimititu-duen-errektoreordeari_2133455_102.html</ref> Afera Informatika Fakultateko ikasle batek atera zuen argitara.<ref>https://www.berria.eus/iritzia/derradan-bidenabar/errektoreordea-gordeketan_2133403_102.html</ref> Bengoetxearen esanetan, informatika ikasle batek txosten oso bat bidali zion, eta bertan frogatu zuen, «ziurtasun osoz», Eva Ferreiraren taldeko errektoreorde bat zegoela troll kontu «oldarkorrenetako baten» atzean, artean haren hautagaitzako kidea zena. Izenik ez zuen eman, baina honela azaldu du: «Haren sakelako telefono pertsonala eta posta elektronikoko kontua ageri dira X sare sozialeko troll kontu horretako profilari atxikita». Quindosek, bestetik, mezua zabaldu zuen bere dimisioaren berri emanez, eta horren arrazoia zehaztuz. Esan zuen mezu horiek «testuinguru pertsonalean» zabaldu zituela, «izena eta kargua aipatu gabe», eta helburua ez zela mezuok «irismen publikoa» izatea.<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/ferreirak-jakinarazi-du-quindos-errektoreordeak-dimisioa-eman-duela-sare-sozialetan-argitaratutako-mezuengatik_2133348_102.html</ref><ref>https://www.diariovasco.com/sociedad/educacion/quindos-pide-perdon-defiende-queria-incidir-campana-20241111171412-nt.html?ref=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F</ref>
Bere kontu ezkututatik beste hautagaiak mespretxusko hitzekin azaltzen zituen: “Pijoflautas”, “abuelito dulce” edo “comisaria política” ziren Quindósek erabilitako hitz batzuk.<ref>https://www.lavanguardia.com/local/paisvasco/20241111/10098505/asi-insultaba-cuenta-fake-vicerrector-universidad-pais-vasco.html</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae Guillermo Quindós irakaselaren curriculuma EHUko webgunean.]
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]]
[[Kategoria:Ortuellarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko mikrobiologoak]]
jwpok7rhfx5z54j0rdenxw8kok510k6
9968343
9967869
2024-11-13T20:30:01Z
Ernestobanpiroa
58701
/* Erreferentziak */
9968343
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Immunologia, Mikrobiologia eta Parasitologiako Sailaren eta bertako doktorego programaren zuzendaria izan da (2017-2021).<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref> [[Eva Ferreira García]]ren taldeko Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren, [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.<ref>https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241112/estupor-y-malestar-entre-el-estudiantado-de-la-upv-ehu-ante-los-insultos-de-quindos</ref>
== Quindósen ibilbide akademikoa ==
Guillermo Quindósek curriculum oparoa du EHUn. ''Candidiasis y otras infecciones humanas asociadas a biopelículas microbianas'' (IT 990-16) Euskal Unibertsitate Sistemaren A motako ikertalde finkatua zuzentzen du. Berrogeitik gora lehia bidezko ikerketa proiektuetan eta enpresa edo erakundeekiko kontratuetan parte hartu du. 22 doktorego tesi zuzendu ditu, eta 200 zientzia artikulu, kapitulu eta liburu baino gehiago argitaratu ditu Mikrobiologia Medikoaren eta Gaixotasun Infekziosoen arloetan. ''Revista Iberoamericana de Micología'' aldizkariko zuzendaria da, eta ''Frontiers in Microbiology-Infectious Diseases'' aldizkariko argitaratzaile elkartua. Jakintzaren dibulgazioari dagokionez, [[Radio Euskadi]]ko ''[[La Mecánica del Caracol]]'' saioaren Mundo Micro sekzioko kolaboratzailea da, eta testuak idazten ditu ''Mikrobios''-en (Ehusfera), ''Mikrosphera''-n (SciLogs, Ikerketa eta Zientzia) eta ''The Conversation''-en.<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref>
== 2024ko EHUko hauteskundeak ==
Azaroaren 8an hasi zen EHU Euskal Herriko Unibertsitateko errektoretzarako hauteskunde kanpaina. Azaroaren 11an salatu zuen Joxerramon Bengoetxea errektoregaiak Ferreiraren taldeko errektoreorde eta hautagaitzako kide batek X sare sozialean troll kontu bat sortu zuela, Bengoetxearen hautagaitzako kideak «iraintzeko eta difamatzeko».<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/bere-hautagaitzaren-balioen-kontrako-portaera-egotzi-dio-ferreirak-dimititu-duen-errektoreordeari_2133455_102.html</ref> Afera Informatika Fakultateko ikasle batek atera zuen argitara.<ref>https://www.berria.eus/iritzia/derradan-bidenabar/errektoreordea-gordeketan_2133403_102.html</ref> Bengoetxearen esanetan, informatika ikasle batek txosten oso bat bidali zion, eta bertan frogatu zuen, «ziurtasun osoz», Eva Ferreiraren taldeko errektoreorde bat zegoela troll kontu «oldarkorrenetako baten» atzean, artean haren hautagaitzako kidea zena. Izenik ez zuen eman, baina honela azaldu du: «Haren sakelako telefono pertsonala eta posta elektronikoko kontua ageri dira X sare sozialeko troll kontu horretako profilari atxikita». Quindosek, bestetik, mezua zabaldu zuen bere dimisioaren berri emanez, eta horren arrazoia zehaztuz. Esan zuen mezu horiek «testuinguru pertsonalean» zabaldu zituela, «izena eta kargua aipatu gabe», eta helburua ez zela mezuok «irismen publikoa» izatea.<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/ferreirak-jakinarazi-du-quindos-errektoreordeak-dimisioa-eman-duela-sare-sozialetan-argitaratutako-mezuengatik_2133348_102.html</ref><ref>https://www.diariovasco.com/sociedad/educacion/quindos-pide-perdon-defiende-queria-incidir-campana-20241111171412-nt.html?ref=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F</ref>
Bere kontu ezkututatik beste hautagaiak mespretxusko hitzekin azaltzen zituen: “Pijoflautas”, “abuelito dulce” edo “comisaria política” ziren Quindósek erabilitako hitz batzuk.<ref>https://www.lavanguardia.com/local/paisvasco/20241111/10098505/asi-insultaba-cuenta-fake-vicerrector-universidad-pais-vasco.html</ref>
== Obra ==
Artikulu ugariren egilea da. Liburuak ere plazaratu ditu:
* ''Micología Clínica'', Elsevier, 2015. ISBN: 978-84-9022-594-3
* ''Diagnóstico de la candidiasis invasora detectando anticuerpos anti-micelio'', Pontón San Emeterio, José eta Moragues Tosantos, María Dolores baterarekin. ISBN:978-84-609-2611-5.
* ''Detección de anticuerpos anti-micelio y manosa sérica en el diagnóstico de las candidiasis sistémicas'', Euskal Herriko Unibertsitatea (1987). Doktoreago tesia.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae Guillermo Quindós irakaselaren curriculuma EHUko webgunean.]
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]]
[[Kategoria:Ortuellarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko mikrobiologoak]]
h246kd0m3h87o8ree48bsl55f8jl8k6
9968344
9968343
2024-11-13T20:30:33Z
Ernestobanpiroa
58701
/* Obra */
9968344
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Immunologia, Mikrobiologia eta Parasitologiako Sailaren eta bertako doktorego programaren zuzendaria izan da (2017-2021).<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref> [[Eva Ferreira García]]ren taldeko Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren, [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.<ref>https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241112/estupor-y-malestar-entre-el-estudiantado-de-la-upv-ehu-ante-los-insultos-de-quindos</ref>
== Quindósen ibilbide akademikoa ==
Guillermo Quindósek curriculum oparoa du EHUn. ''Candidiasis y otras infecciones humanas asociadas a biopelículas microbianas'' (IT 990-16) Euskal Unibertsitate Sistemaren A motako ikertalde finkatua zuzentzen du. Berrogeitik gora lehia bidezko ikerketa proiektuetan eta enpresa edo erakundeekiko kontratuetan parte hartu du. 22 doktorego tesi zuzendu ditu, eta 200 zientzia artikulu, kapitulu eta liburu baino gehiago argitaratu ditu Mikrobiologia Medikoaren eta Gaixotasun Infekziosoen arloetan. ''Revista Iberoamericana de Micología'' aldizkariko zuzendaria da, eta ''Frontiers in Microbiology-Infectious Diseases'' aldizkariko argitaratzaile elkartua. Jakintzaren dibulgazioari dagokionez, [[Radio Euskadi]]ko ''[[La Mecánica del Caracol]]'' saioaren Mundo Micro sekzioko kolaboratzailea da, eta testuak idazten ditu ''Mikrobios''-en (Ehusfera), ''Mikrosphera''-n (SciLogs, Ikerketa eta Zientzia) eta ''The Conversation''-en.<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref>
== 2024ko EHUko hauteskundeak ==
Azaroaren 8an hasi zen EHU Euskal Herriko Unibertsitateko errektoretzarako hauteskunde kanpaina. Azaroaren 11an salatu zuen Joxerramon Bengoetxea errektoregaiak Ferreiraren taldeko errektoreorde eta hautagaitzako kide batek X sare sozialean troll kontu bat sortu zuela, Bengoetxearen hautagaitzako kideak «iraintzeko eta difamatzeko».<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/bere-hautagaitzaren-balioen-kontrako-portaera-egotzi-dio-ferreirak-dimititu-duen-errektoreordeari_2133455_102.html</ref> Afera Informatika Fakultateko ikasle batek atera zuen argitara.<ref>https://www.berria.eus/iritzia/derradan-bidenabar/errektoreordea-gordeketan_2133403_102.html</ref> Bengoetxearen esanetan, informatika ikasle batek txosten oso bat bidali zion, eta bertan frogatu zuen, «ziurtasun osoz», Eva Ferreiraren taldeko errektoreorde bat zegoela troll kontu «oldarkorrenetako baten» atzean, artean haren hautagaitzako kidea zena. Izenik ez zuen eman, baina honela azaldu du: «Haren sakelako telefono pertsonala eta posta elektronikoko kontua ageri dira X sare sozialeko troll kontu horretako profilari atxikita». Quindosek, bestetik, mezua zabaldu zuen bere dimisioaren berri emanez, eta horren arrazoia zehaztuz. Esan zuen mezu horiek «testuinguru pertsonalean» zabaldu zituela, «izena eta kargua aipatu gabe», eta helburua ez zela mezuok «irismen publikoa» izatea.<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/ferreirak-jakinarazi-du-quindos-errektoreordeak-dimisioa-eman-duela-sare-sozialetan-argitaratutako-mezuengatik_2133348_102.html</ref><ref>https://www.diariovasco.com/sociedad/educacion/quindos-pide-perdon-defiende-queria-incidir-campana-20241111171412-nt.html?ref=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F</ref>
Bere kontu ezkututatik beste hautagaiak mespretxusko hitzekin azaltzen zituen: “Pijoflautas”, “abuelito dulce” edo “comisaria política” ziren Quindósek erabilitako hitz batzuk.<ref>https://www.lavanguardia.com/local/paisvasco/20241111/10098505/asi-insultaba-cuenta-fake-vicerrector-universidad-pais-vasco.html</ref>
== Obra ==
Artikulu ugariren egilea da. Liburuak ere plazaratu ditu:<ref>https://dialnet.unirioja.es/servlet/autor?codigo=1053220</ref>
* ''Micología Clínica'', Elsevier, 2015. ISBN: 978-84-9022-594-3
* ''Diagnóstico de la candidiasis invasora detectando anticuerpos anti-micelio'', Pontón San Emeterio, José eta Moragues Tosantos, María Dolores baterarekin. ISBN:978-84-609-2611-5.
* ''Detección de anticuerpos anti-micelio y manosa sérica en el diagnóstico de las candidiasis sistémicas'', Euskal Herriko Unibertsitatea (1987). Doktoreago tesia.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae Guillermo Quindós irakaselaren curriculuma EHUko webgunean.]
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]]
[[Kategoria:Ortuellarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko mikrobiologoak]]
g3tnnc72b8sck2k2d8okcwwm1i39cxi
9968359
9968344
2024-11-13T20:50:56Z
Ernestobanpiroa
58701
/* 2024ko EHUko hauteskundeak */
9968359
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Guillermo Quindós Andrés''' ([[Urioste]]-[[Ortuella]] (Bizkaia), [[1960]]) Medikuntzan eta Kirurgian lizentziatua, 1987an doktoregoa eskuratu zuen aparteko sariarekin, [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[Medikuntza]] Fakultatean, Bilbon. Gaur egun, 2001az geroztik, [[Mikrobiologia]]ko katedraduna da Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean. Immunologia, Mikrobiologia eta Parasitologiako Sailaren eta bertako doktorego programaren zuzendaria izan da (2017-2021).<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref> [[Eva Ferreira García]]ren taldeko Zientzia eta Gizartea Garapena eta Transferentziaren errektoreordea, sare-profil anonimo batetik [[Jose Ramon Bengoetxea]]ri erasotzen harrapatu izana ondoren, [[2024]]ko [[azaroaren 11]]an bere dimisioa aurkeztu zuen.<ref>https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241112/estupor-y-malestar-entre-el-estudiantado-de-la-upv-ehu-ante-los-insultos-de-quindos</ref>
== Quindósen ibilbide akademikoa ==
Guillermo Quindósek curriculum oparoa du EHUn. ''Candidiasis y otras infecciones humanas asociadas a biopelículas microbianas'' (IT 990-16) Euskal Unibertsitate Sistemaren A motako ikertalde finkatua zuzentzen du. Berrogeitik gora lehia bidezko ikerketa proiektuetan eta enpresa edo erakundeekiko kontratuetan parte hartu du. 22 doktorego tesi zuzendu ditu, eta 200 zientzia artikulu, kapitulu eta liburu baino gehiago argitaratu ditu Mikrobiologia Medikoaren eta Gaixotasun Infekziosoen arloetan. ''Revista Iberoamericana de Micología'' aldizkariko zuzendaria da, eta ''Frontiers in Microbiology-Infectious Diseases'' aldizkariko argitaratzaile elkartua. Jakintzaren dibulgazioari dagokionez, [[Radio Euskadi]]ko ''[[La Mecánica del Caracol]]'' saioaren Mundo Micro sekzioko kolaboratzailea da, eta testuak idazten ditu ''Mikrobios''-en (Ehusfera), ''Mikrosphera''-n (SciLogs, Ikerketa eta Zientzia) eta ''The Conversation''-en.<ref>https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae</ref>
== 2024ko EHUko hauteskundeak ==
Azaroaren 8an hasi zen EHU Euskal Herriko Unibertsitateko errektoretzarako hauteskunde kanpaina. Azaroaren 11an salatu zuen Joxerramon Bengoetxea errektoregaiak Ferreiraren taldeko errektoreorde eta hautagaitzako kide batek X sare sozialean troll kontu bat sortu zuela, Bengoetxearen hautagaitzako kideak «iraintzeko eta difamatzeko».<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/bere-hautagaitzaren-balioen-kontrako-portaera-egotzi-dio-ferreirak-dimititu-duen-errektoreordeari_2133455_102.html</ref> Afera Informatika Fakultateko ikasle batek atera zuen argitara.<ref>https://www.berria.eus/iritzia/derradan-bidenabar/errektoreordea-gordeketan_2133403_102.html</ref> Bengoetxearen esanetan, informatika ikasle batek txosten oso bat bidali zion, eta bertan frogatu zuen, «ziurtasun osoz», Eva Ferreiraren taldeko errektoreorde bat zegoela troll kontu «oldarkorrenetako baten» atzean, artean haren hautagaitzako kidea zena. Izenik ez zuen eman, baina honela azaldu du: «Haren sakelako telefono pertsonala eta posta elektronikoko kontua ageri dira X sare sozialeko troll kontu horretako profilari atxikita». Quindosek, bestetik, mezua zabaldu zuen bere dimisioaren berri emanez, eta horren arrazoia zehaztuz. Esan zuen mezu horiek «testuinguru pertsonalean» zabaldu zituela, «izena eta kargua aipatu gabe», eta helburua ez zela mezuok «irismen publikoa» izatea.<ref>https://www.berria.eus/euskal-herria/ferreirak-jakinarazi-du-quindos-errektoreordeak-dimisioa-eman-duela-sare-sozialetan-argitaratutako-mezuengatik_2133348_102.html</ref><ref>https://www.diariovasco.com/sociedad/educacion/quindos-pide-perdon-defiende-queria-incidir-campana-20241111171412-nt.html?ref=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F</ref>
Bere kontu ezkututatik beste hautagaiak mespretxusko hitzekin azaltzen zituen: “Pijoflautas”, “abuelito dulce” edo “comisaria política” ziren Quindósek erabilitako hitz batzuk.<ref>https://www.lavanguardia.com/local/paisvasco/20241111/10098505/asi-insultaba-cuenta-fake-vicerrector-universidad-pais-vasco.html</ref><ref>«Con estos pijoflautas, mimados por sus papaítos, que se creen revolucionarios, pero jodiendo a los trabajadores y a la universidad pública, tenéis poco que hacer como no les apliquéis la normativa: sanciones, multas y trabajos sociales. Aunque si trabajan, igual se lesionan!». https://www.naiz.eus/eu/info/noticia/20241111/dimite-el-vicerrector-de-ehu-guillermo-quindos-tras-atacar-en-redes-al-candidato-bengoetxea </ref>
== Obra ==
Artikulu ugariren egilea da. Liburuak ere plazaratu ditu:<ref>https://dialnet.unirioja.es/servlet/autor?codigo=1053220</ref>
* ''Micología Clínica'', Elsevier, 2015. ISBN: 978-84-9022-594-3
* ''Diagnóstico de la candidiasis invasora detectando anticuerpos anti-micelio'', Pontón San Emeterio, José eta Moragues Tosantos, María Dolores baterarekin. ISBN:978-84-609-2611-5.
* ''Detección de anticuerpos anti-micelio y manosa sérica en el diagnóstico de las candidiasis sistémicas'', Euskal Herriko Unibertsitatea (1987). Doktoreago tesia.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.ehu.eus/eu/web/idazkaritza-nagusia/zientzia-eta-gizarte-garapenaren-eta-transferentziaren-arloko-errektoreordea/curriculum-vitae Guillermo Quindós irakaselaren curriculuma EHUko webgunean.]
{{bizialdia|1960ko||Quindós, Guillermo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko ikertzaileak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko Unibertsitateko irakasle osoak]]
[[Kategoria:Ortuellarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko mikrobiologoak]]
lirz4i06vsk1jo07r6gtx6vyed7ch2g
Nahia Quincoces Altuna
0
1213502
9967578
2024-11-13T12:35:04Z
Garalarranaga
135627
Orri berria: «'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da. == Biografia == Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitz...»
9967578
wikitext
text/x-wiki
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
Nahia Quincoces Altuna
b6q1vf3a04twhjfovqe9cm57r783pvr
9967591
9967578
2024-11-13T12:38:50Z
Garalarranaga
135627
Txantiloia sartu
9967591
wikitext
text/x-wiki
{{Nahia Quincoces Altuna}}'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
Nahia Quincoces Altuna
d5kmw104c35clqmxcu4yza661atqleh
9967597
9967591
2024-11-13T12:40:40Z
Garalarranaga
135627
9967597
wikitext
text/x-wiki
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
Nahia Quincoces Altuna
b6q1vf3a04twhjfovqe9cm57r783pvr
9967602
9967597
2024-11-13T12:41:25Z
Garalarranaga
135627
9967602
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
Nahia Quincoces Altuna
sum3qa0msq9x3spy9545w5efx2u1s89
9967616
9967602
2024-11-13T12:46:00Z
Garalarranaga
135627
9967616
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
ovemv09uemk3me3gj6bq804ojemq0wc
9967624
9967616
2024-11-13T12:49:56Z
Garalarranaga
135627
kategoriak gehituta
9967624
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
eihtz7hp1g5it7jtxfm3gox3nrc6qnx
9967634
9967624
2024-11-13T12:55:21Z
Garalarranaga
135627
Kategoria gehitu
9967634
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
bd597b6a27wteb7psa1khtbhog2n90l
9967648
9967634
2024-11-13T13:04:08Z
Garalarranaga
135627
Argazkiak gehitzen
9967648
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|erdian|thumb|290x290px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.]]
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|erdian|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.]]
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
rgrvfs9pxwx85psgtja54514wvfza1g
9967651
9967648
2024-11-13T13:05:45Z
Garalarranaga
135627
Txantiloia probatzen
9967651
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|erdian|thumb|290x290px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.]]
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
{{Datu-taula}}
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|erdian|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.]]
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
8unzar3q4x3gkqyy1h5btia8tx1kvue
9967652
9967651
2024-11-13T13:07:14Z
Garalarranaga
135627
Palmares editatzen
9967652
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|erdian|thumb|290x290px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.]]
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
<nowiki>{| width="100%"</nowiki>
| valign="top" width="50%" |
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|erdian|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.]]
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
cklnlf4midhy6ggd5r442q9rext2bmk
9967655
9967652
2024-11-13T13:08:51Z
Garalarranaga
135627
9967655
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|erdian|thumb|290x290px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.]]
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
{| width="100%"
| valign="top" width="50%" |
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|erdian|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.]]
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
|}
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
2afxqkx3im1p2g0zp4fqtodeoa27i6n
9967657
9967655
2024-11-13T13:09:30Z
Garalarranaga
135627
9967657
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|erdian|thumb|290x290px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.]]
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: Lehenengo postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|erdian|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.]]
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
boqv2t0zxwgojvdvxgbhpxw3jnbpaoc
9967678
9967657
2024-11-13T13:19:09Z
Garalarranaga
135627
Palmares taularatzen
9967678
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|erdian|thumb|290x290px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.]]
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Probaren izena
!Lasterketa mota
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Bakarkakoa
|3. <ref name=":0" />
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|1.<ref name=":1" />
|-
|
|
|
|
|}
2012: Espainiako Txapelketa: 3. postua.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2014: Ternua Altitoy proba: 1. postua, Amets Maiztegirekin batera, taldeko lasterketan.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|erdian|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.]]
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
2dg5nkvq68e6ia3xhfcssz5o8uihjtj
9967679
9967678
2024-11-13T13:19:36Z
Garalarranaga
135627
9967679
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|erdian|thumb|290x290px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.]]
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Probaren izena
!Lasterketa mota
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Bakarkakoa
|3. <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|1.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|
|
|
|
|}2016: Europako txapelketan, 3. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2016: Mendi Eskiko Munduko Kopako finalean, 6. postua, esprint lasterketan.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: ISMF World Cup. Lake Song Hua. Banakako lasterketa: lehenengo postua. Lasterketa bertikala: lehenengo postua eta Esprint lasterketa: lehenengo postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2019: Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa. Nahia Quincocesek zilarrezko domina irabazi zuen, txandakako proban. Marta Garcia eta Claudia Galiciarekin osatu zuen Espainiako selekzioaren hirukotea.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2020: Mendi eskiko banakako Euskal Herriko Txapelketan irabazlea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|erdian|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.]]
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
r7g4bme7spderogwzp1fxogie3glugc
9967701
9967679
2024-11-13T13:29:48Z
Garalarranaga
135627
Palmaresa editatzen
9967701
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|erdian|thumb|290x290px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.]]
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Lasterketa
!Modalitatea
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Bakarkakoa
|3. <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|1.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Europako Txapelketa
|Esprint
|3.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Munduko Kopa
|Esprint
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Banakakoa
|1.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Bertikala
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Esprint
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa
|Txandakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2020
|Euskal Herriko Txapelkeeta
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|}
2021: Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu): Txapeldunorde Marta Ribarekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2021: Adamello Ski Raid proban, seigarren geratu zen, Ana Alonsorekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2022: 12TH ALTITOY-TERNUA. Talde lasterketa: Nahia Quincoces Altunak eta Igone Campos Odriozolak 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|erdian|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.]]
2022: Euskadiko Binakako Eski txapelketa. Nahia Quincoces Altuna eta Igone Campos Odriozola, 1. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskadiko Eski Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mendiko Eskiko Espainiako Txapelketa lehiatu zuen Euskal Selekzioagaz. Sprint kategorian laugarren, bertikalean bosgarren eta bakarkakoan bigarren sailkatu zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Karoloko lineako proban garaile.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera Txapelketan irabazle.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2023: Mezzalamako Mendiko Eskiko Proban 3. postua, Igone Campos eta Valentine Fabrerekin batera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
2024: Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024. Bakarko lasterketan, 3. postua.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
1htob9ecknvrs2cfd3jc8dzubfbiafi
9967726
9967701
2024-11-13T13:49:36Z
Garalarranaga
135627
Azken ukituak
9967726
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|erdian|thumb|290x290px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.]]
== Mendiko eskiatzailea ==
2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Lasterketa
!Modalitatea
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Banakakoa
|3. <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|1.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Europako Txapelketa
|Esprint
|3.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Munduko Kopa
|Esprint
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Banakakoa
|1.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Bertikala
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Esprint
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa
|Txandakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2020
|Euskal Herriko Txapelkeeta
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu)
|Binakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Adamello Ski Raid
|Binakakoa
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|12TH Altitoy-Ternua
|Taldekoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|Euskadiko Binakako Eski txapelketa
|Binakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskadiko Eski Txapelketa
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Esprint
|4.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Bertikala
|5.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Banakakoa
|2.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Karoloko lineako proba
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Mezzalamako Mendiko Eskiko Proba
|Taldekakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2024
|Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024
|Banakakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
|}
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|erdian|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.]]
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
4kfqjwvc8vd1dfesk2u0bfbuqyykkdz
9967739
9967726
2024-11-13T13:56:44Z
Garalarranaga
135627
Argazkiak kokatzen
9967739
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|thumb|225x225px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.|ezkerrera]]Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.|ezkerrera|375x375px]]2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Lasterketa
!Modalitatea
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Banakakoa
|3. <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|1.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Europako Txapelketa
|Esprint
|3.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Munduko Kopa
|Esprint
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Banakakoa
|1.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Bertikala
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Esprint
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa
|Txandakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2020
|Euskal Herriko Txapelkeeta
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu)
|Binakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Adamello Ski Raid
|Binakakoa
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|12TH Altitoy-Ternua
|Taldekoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|Euskadiko Binakako Eski txapelketa
|Binakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskadiko Eski Txapelketa
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Esprint
|4.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Bertikala
|5.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Banakakoa
|2.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Karoloko lineako proba
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Mezzalamako Mendiko Eskiko Proba
|Taldekakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2024
|Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024
|Banakakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
|}
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
h6v04hxxtiz9ue97ftzowkq7r23r680
9967743
9967739
2024-11-13T13:57:52Z
Garalarranaga
135627
Argazkiak mugitzen
9967743
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], 1983ko abenduaren 12a) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|thumb|225x225px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.|ezkerrera]]Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.|ezkerrera|390x390px]]2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Lasterketa
!Modalitatea
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Banakakoa
|3. <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|1.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Europako Txapelketa
|Esprint
|3.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Munduko Kopa
|Esprint
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Banakakoa
|1.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Bertikala
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Esprint
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa
|Txandakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2020
|Euskal Herriko Txapelkeeta
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu)
|Binakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Adamello Ski Raid
|Binakakoa
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|12TH Altitoy-Ternua
|Taldekoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|Euskadiko Binakako Eski txapelketa
|Binakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskadiko Eski Txapelketa
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Esprint
|4.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Bertikala
|5.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Banakakoa
|2.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Karoloko lineako proba
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Mezzalamako Mendiko Eskiko Proba
|Taldekakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2024
|Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024
|Banakakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
|}
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
4m4tms2725745e434vt4ydq6becy8y6
9968104
9967743
2024-11-13T17:05:56Z
Garalarranaga
135627
9968104
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], [[1983|1983ko]] [[Abenduaren 12|abenduaren 12a]]) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|thumb|225x225px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.|ezkerrera]]Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.|ezkerrera|390x390px]]2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Lasterketa
!Modalitatea
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Banakakoa
|3. <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|1.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Europako Txapelketa
|Esprint
|3.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Munduko Kopa
|Esprint
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Banakakoa
|1.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Bertikala
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Esprint
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa
|Txandakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2020
|Euskal Herriko Txapelkeeta
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu)
|Binakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Adamello Ski Raid
|Binakakoa
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|12TH Altitoy-Ternua
|Taldekoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|Euskadiko Binakako Eski txapelketa
|Binakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskadiko Eski Txapelketa
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Esprint
|4.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Bertikala
|5.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Banakakoa
|2.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Karoloko lineako proba
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Mezzalamako Mendiko Eskiko Proba
|Taldekakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2024
|Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024
|Banakakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
|}
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
1d9ved32pctblp1idi0om923kj5m8ly
9968127
9968104
2024-11-13T17:26:12Z
Garalarranaga
135627
9968127
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], [[1983|1983ko]] [[Abenduaren 12|abenduaren 12a]]) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|thumb|225x225px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.|ezkerrera]]Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa suhiltzailea izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.|ezkerrera|390x390px]]2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, Chinan). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Lasterketa
!Modalitatea
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Banakakoa
|3. <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|1.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Europako Txapelketa
|Esprint
|3.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Munduko Kopa
|Esprint
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Banakakoa
|1.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Bertikala
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Esprint
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa
|Txandakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2020
|Euskal Herriko Txapelkeeta
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu)
|Binakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Adamello Ski Raid
|Binakakoa
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|12TH Altitoy-Ternua
|Taldekoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|Euskadiko Binakako Eski txapelketa
|Binakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskadiko Eski Txapelketa
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Esprint
|4.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Bertikala
|5.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Banakakoa
|2.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Karoloko lineako proba
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Mezzalamako Mendiko Eskiko Proba
|Taldekakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2024
|Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024
|Banakakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
|}
== Erreferentziak ==
<references />
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Lea-Artibaiarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
kljzrcbn8xn4dr4xh7jf25fyurg7lyt
9968380
9968127
2024-11-13T21:30:36Z
Wikimaribarre
88969
9968380
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], [[1983|1983ko]] [[Abenduaren 12|abenduaren 12a]]) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|thumb|225x225px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.|ezkerrera]]Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa [[Suhiltzaile|suhiltzailea]] izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.|ezkerrera|390x390px]]2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, [[Txinako Herri Errepublika|Txinan]]). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Lasterketa
!Modalitatea
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Banakakoa
|3. <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|1.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Europako Txapelketa
|Esprint
|3.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Munduko Kopa
|Esprint
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Banakakoa
|1.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Bertikala
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Esprint
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa
|Txandakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2020
|Euskal Herriko Txapelkeeta
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu)
|Binakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Adamello Ski Raid
|Binakakoa
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|12TH Altitoy-Ternua
|Taldekoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|Euskadiko Binakako Eski txapelketa
|Binakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskadiko Eski Txapelketa
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Esprint
|4.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Bertikala
|5.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Banakakoa
|2.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Karoloko lineako proba
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Mezzalamako Mendiko Eskiko Proba
|Taldekakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2024
|Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024
|Banakakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
[https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
[https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
[https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
[https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
[https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
[https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
[https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
[https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Lea-Artibaiarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
nif6oklhu5ev4xdn2ta0nedsmefw3yw
9968382
9968380
2024-11-13T21:32:24Z
Wikimaribarre
88969
/* Kanpo estekak */
9968382
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], [[1983|1983ko]] [[Abenduaren 12|abenduaren 12a]]) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|thumb|225x225px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.|ezkerrera]]Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa [[Suhiltzaile|suhiltzailea]] izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.|ezkerrera|390x390px]]2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, [[Txinako Herri Errepublika|Txinan]]). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Lasterketa
!Modalitatea
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Banakakoa
|3. <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|1.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Europako Txapelketa
|Esprint
|3.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Munduko Kopa
|Esprint
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Banakakoa
|1.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Bertikala
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Esprint
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa
|Txandakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2020
|Euskal Herriko Txapelkeeta
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu)
|Binakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Adamello Ski Raid
|Binakakoa
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|12TH Altitoy-Ternua
|Taldekoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|Euskadiko Binakako Eski txapelketa
|Binakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskadiko Eski Txapelketa
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Esprint
|4.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Bertikala
|5.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Banakakoa
|2.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Karoloko lineako proba
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Mezzalamako Mendiko Eskiko Proba
|Taldekakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2024
|Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024
|Banakakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
* [https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
* [https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
* [https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
* [https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
* [https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
* [https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
* [https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
INSTAGRAM
<nowiki>https://www.instagram.com/nahiaquinco/</nowiki>
@nahiaquinco
FACEBOOK
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Lea-Artibaiarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
q349p1qab08g9q6nhjiperiw2g312kg
9968391
9968382
2024-11-13T21:51:48Z
Wikimaribarre
88969
9968391
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], [[1983|1983ko]] [[Abenduaren 12|abenduaren 12a]]) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|thumb|225x225px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.|ezkerrera]]Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2013ean hil zitzaien aita). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa [[Suhiltzaile|suhiltzailea]] izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.|ezkerrera|390x390px]]2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, [[Txinako Herri Errepublika|Txinan]]). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Lasterketa
!Modalitatea
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Banakakoa
|3. <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|1.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Europako Txapelketa
|Esprint
|3.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Munduko Kopa
|Esprint
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Banakakoa
|1.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Bertikala
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Esprint
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa
|Txandakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2020
|Euskal Herriko Txapelkeeta
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu)
|Binakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Adamello Ski Raid
|Binakakoa
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|12TH Altitoy-Ternua
|Taldekoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|Euskadiko Binakako Eski txapelketa
|Binakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskadiko Eski Txapelketa
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Esprint
|4.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Bertikala
|5.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Banakakoa
|2.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Karoloko lineako proba
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Mezzalamako Mendiko Eskiko Proba
|Taldekakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2024
|Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024
|Banakakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
* [https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
* [https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
* [https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
* [https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
* [https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
* [https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
* [https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Lea-Artibaiarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
mp0yzjdndtp6wbiljk383k5s86l77zi
9968404
9968391
2024-11-13T22:05:33Z
Oraina
42829
/* Biografia */
9968404
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], [[1983|1983ko]] [[Abenduaren 12|abenduaren 12a]]) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol honetan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogetan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|thumb|225x225px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.|ezkerrera]]Bere ama, Aurora Altuna sendagilea da eta bere aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2014ean hil zitzaien aita<ref>https://esquelas.elcorreo.com/necrologicas/quincoces-arano-ramon-283957.html</ref>). Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen Gasteizen eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, Gasteizen baita. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa [[Suhiltzaile|suhiltzailea]] izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen. Gaur egun [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean egiten du lan.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunentzat: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.|ezkerrera|390x390px]]2011ean bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza onagoak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean, horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, frogetara itzuli zen eta berriro emaitza bikainak lortzen hasi zen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, [[Txinako Herri Errepublika|Txinan]]). Bai banakako lasterketan, zein bertikalean eta baita esprintean ere, denetan, lehenengo postuak lortu zituen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da baita ere, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
=== Kirol ibilbidea ===
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Lasterketa
!Modalitatea
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Banakakoa
|3. <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|1.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Europako Txapelketa
|Esprint
|3.<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Munduko Kopa
|Esprint
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Banakakoa
|1.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Bertikala
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|ISMF World Cup (China)
|Esprint
|1.<ref name=":2" />
|-
|2019
|Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa
|Txandakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2020
|Euskal Herriko Txapelkeeta
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Bikotekako Espainiako Txapelketa (Candanchu)
|Binakakoa
|2.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Adamello Ski Raid
|Binakakoa
|6.<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|12TH Altitoy-Ternua
|Taldekoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|Euskadiko Binakako Eski txapelketa
|Binakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskadiko Eski Txapelketa
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Esprint
|4.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Bertikala
|5.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Banakakoa
|2.<ref name=":3" />
|-
|2023
|Karoloko lineako proba
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera
|Banakakoa
|1.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Mezzalamako Mendiko Eskiko Proba
|Taldekakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2024
|Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024
|Banakakoa
|3.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>.
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
* [https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
* [https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
* [https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
* [https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
* [https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
* [https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
* [https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Lea-Artibaiarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
4qlobyyoc46dj36tgphee639cee0xcp
9968655
9968404
2024-11-14T08:15:38Z
Aonandi
156348
txukundu
9968655
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], [[1983|1983ko]] [[Abenduaren 12|abenduaren 12a]]) kirol ibilbide zabala duen mendiko eskiatzailea da. Kirol horretan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|thumb|225x225px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.|ezkerrera]]Ama, Aurora Altuna sendagilea da eta aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2014ean hil zitzaien aita).<ref>{{Erreferentzia|izena=El|abizena=Correo|izenburua=QUINCOCES ARANO,RAMON {{!}} Esquela|hizkuntza=es|data=2014-06-03|url=https://esquelas.elcorreo.com/necrologicas/quincoces-arano-ramon-283957.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref> Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen [[Gasteiz|Gasteizen]] eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, horiexek ere Gasteizen. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa [[Suhiltzaile|suhiltzailea]] izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen eta [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean lan egiten hasi zen.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunetarako: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.|ezkerrera|318x318px]]2011n bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza hobeak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean. Horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, probetara itzuli zen eta berriro hasi zen emaitza bikainak lortzen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, [[Txinako Herri Errepublika|Txinan]]). Bai banakako lasterketan, bai bertikalean bai esprintean, denetan, lehenengo postua lortu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Palmaresa ==
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Lasterketa
!Modalitatea
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Bronze_medal_icon.svg|link=Archivo:Bronze_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]]<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Europako Txapelketa
|Esprint
|[[Fitxategi:Bronze_medal_icon.svg|link=Archivo:Bronze_medal_icon.svg|15x15px]]<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Munduko Kopa
|Esprint
|6.a<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup ([[Txinako Herri Errepublika|Txina]])
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (Txina)
|Bertikala
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":2" />
|-
|2019
|ISMF World Cup (Txina)
|Esprint
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":2" />
|-
|2019
|Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa
|Txandakakoa
|[[Fitxategi:Silver_medal_icon.svg|link=Archivo:Silver_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2020
|Euskal Herriko Txapelkeeta
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Bikotekako Espainiako Txapelketa ([[Candanchú]])
|Binakakoa
|[[Fitxategi:Silver_medal_icon.svg|link=Archivo:Silver_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Adamello Ski Raid
|Binakakoa
|6.a<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|12TH Altitoy-Ternua
|Taldekoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|Euskadiko Binakako Eski txapelketa
|Binakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskadiko Eski Txapelketa
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]]<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Esprint
|4.a <ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Bertikala
|5.a<ref name=":3" />
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Silver_medal_icon.svg|link=Archivo:Silver_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":3" />
|-
|2023
|Karoloko lineako proba
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Mezzalamako Mendiko Eskiko Proba
|Taldekakoa
|[[Fitxategi:Bronze_medal_icon.svg|link=Archivo:Bronze_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2024
|Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Bronze_medal_icon.svg|link=Archivo:Bronze_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
* [https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
* [https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
* [https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
* [https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
* [https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
* [https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
* [https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Lea-Artibaiarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
m5kaocyirl8g50ubr1wnoryu49tybf5
9968658
9968655
2024-11-14T08:20:43Z
Aonandi
156348
9968658
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], [[1983|1983ko]] [[Abenduaren 12|abenduaren 12a]]) [[Suhiltzaile|suhiltzailea]] eta kirol ibilbide zabala duen mendiko [[Alpetar eski|eskiatzailea]] da. Kirol horretan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|thumb|225x225px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.|ezkerrera]]Ama, Aurora Altuna sendagilea da eta aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2014ean hil zitzaien aita).<ref>{{Erreferentzia|izena=El|abizena=Correo|izenburua=QUINCOCES ARANO,RAMON {{!}} Esquela|hizkuntza=es|data=2014-06-03|url=https://esquelas.elcorreo.com/necrologicas/quincoces-arano-ramon-283957.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref> Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Gorputz Hezkuntzako lizentziatura egin zuen [[Gasteiz|Gasteizen]] eta 2004-2007 bitartean irakasle ikasketak egin zituen, horiexek ere Gasteizen. Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa [[Suhiltzaile|suhiltzailea]] izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen eta [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean lan egiten hasi zen.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunetarako: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.|ezkerrera|318x318px]]2011n bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza hobeak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean. Horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, probetara itzuli zen eta berriro hasi zen emaitza bikainak lortzen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, [[Txinako Herri Errepublika|Txinan]]). Bai banakako lasterketan, bai bertikalean bai esprintean, denetan, lehenengo postua lortu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Palmaresa ==
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Lasterketa
!Modalitatea
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Bronze_medal_icon.svg|link=Archivo:Bronze_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]]<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Europako Txapelketa
|Esprint
|[[Fitxategi:Bronze_medal_icon.svg|link=Archivo:Bronze_medal_icon.svg|15x15px]]<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Munduko Kopa
|Esprint
|6.a<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup ([[Txinako Herri Errepublika|Txina]])
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (Txina)
|Bertikala
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":2" />
|-
|2019
|ISMF World Cup (Txina)
|Esprint
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":2" />
|-
|2019
|Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa
|Txandakakoa
|[[Fitxategi:Silver_medal_icon.svg|link=Archivo:Silver_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2020
|Euskal Herriko Txapelkeeta
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Bikotekako Espainiako Txapelketa ([[Candanchú]])
|Binakakoa
|[[Fitxategi:Silver_medal_icon.svg|link=Archivo:Silver_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Adamello Ski Raid
|Binakakoa
|6.a<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|12TH Altitoy-Ternua
|Taldekoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|Euskadiko Binakako Eski txapelketa
|Binakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskadiko Eski Txapelketa
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]]<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Esprint
|4.a <ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Bertikala
|5.a<ref name=":3" />
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Silver_medal_icon.svg|link=Archivo:Silver_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":3" />
|-
|2023
|Karoloko lineako proba
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Mezzalamako Mendiko Eskiko Proba
|Taldekakoa
|[[Fitxategi:Bronze_medal_icon.svg|link=Archivo:Bronze_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2024
|Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Bronze_medal_icon.svg|link=Archivo:Bronze_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
* [https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
* [https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
* [https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
* [https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
* [https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
* [https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
* [https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Lea-Artibaiarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
snovm9guumuggc9sxkf2qo3lgfknpxf
9968786
9968658
2024-11-14T10:03:37Z
Garalarranaga
135627
9968786
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Nahia Quincoces Altuna''' ([[Mendexa]], [[Bizkaia]], [[1983|1983ko]] [[Abenduaren 12|abenduaren 12a]]) [[Suhiltzaile|suhiltzailea]] eta kirol ibilbide zabala duen mendiko [[Alpetar eski|eskiatzailea]] da. Kirol horretan, mundu mailan oso ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du eta horietako askotan lehenengo postuak lortu ditu. Banakako lasterketetan, bertikaletan, esprinetan eta taldekako lasterketetan, denetan lehiatu da.
== Biografia ==
[[Fitxategi:Nahia Quincocesen argazkia 1.jpg|thumb|225x225px|Nahia suhiltzailea da, lanbidez.|ezkerrera]]Ama, Aurora Altuna sendagilea da eta aita, Ramón Quincoces gozogilea zen (2014ean hil zitzaien aita).<ref>{{Erreferentzia|izena=El|abizena=Correo|izenburua=QUINCOCES ARANO,RAMON {{!}} Esquela|hizkuntza=es|data=2014-06-03|url=https://esquelas.elcorreo.com/necrologicas/quincoces-arano-ramon-283957.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-14}}</ref> Ahizpa bat ere badu, bera baino nagusiagoa.
2001etik 2006ra bitartean Jarduera Fisikoa eta Kirolean Lizentziatura egin zuen Gasteizko UPV-EHUn eta 2004-2007 bitartean Haur Hezkuntza Magisteritza, UPV-EHUn, baita. 2007-2008 bitartean, Master in Health and Exercise Science egin zuen, University of Glocestershiren.
Sei urtetan zehar irakasle lanak egin zituen, baina txikitatik bere ametsa [[Suhiltzaile|suhiltzailea]] izatea zenez, 29 urte zituela suhiltzaile oposaketak prestatzen hasi zen. Lau urte eta gero, 2016an, suhiltzaile bihurtu zen eta [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] suhiltzaile parkean lan egiten hasi zen.
Bere lanbideaz gain, Nahiak hiru ordu inguru entrenatzen ditu egunero, astean sei egunetan, baina denbora ateratzen du bere zaletasunetarako: bizikletan ibiltzea, lagunekin egotea eta bidaiatzea.
== Mendiko eskiatzailea ==
[[Fitxategi:Altituy irabazi zuenean helmugan 2007.jpg|thumb|Altituyn irabazi zuenekoa.|ezkerrera|318x318px]]2011n bere lehenengo lasterketa egin zuen eta geroztik mundu mailan ezagunak diren hainbat frogatan parte hartu du. Gero eta emaitza hobeak lortzen ari zela, 2016ean lesio bat eduki zuen belaunean. Horrek atzendu egin zuen bere kirol ibilbidea, baina denbora gutxiren buruan, errekuperazio lan handia egin eta gero, probetara itzuli zen eta berriro hasi zen emaitza bikainak lortzen.<ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Bere kirol lorpen aipagarriena, 2019an lortutakoa da. ISMF Munduko Kopan (Lake Song Hua, [[Txinako Herri Errepublika|Txinan]]). Bai banakako lasterketan, bai bertikalean bai esprintean, denetan, lehenengo postua lortu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Aipatzekoa da, Mezzalamako proban hainbatetan parte hartu izan duela eta 2023koan, 3. postua lortu zuela bere taldearekin batera.
''“Mendiko eskiko proba zaharrena da Mezzalama, baita gogorrenetakoa ere. 1933an sortu zen eta aurreko larunbatekoa 23. edizioa izan da, bi urtean behin egiten baita lasterketa. Monte Rosako glaziarretan egiten da proba, goi-mendian, eta lau mila metroko hiru gain igotzen dira: Castore, Naso del Lyskamm eta Roccia della Scoperta. Ibilbidearen zati handi bat glaziar-eremuan denez, segurtasunagatik, hiruko taldetan egiten da lasterketa: hiru taldekideek soka berari lotuta joan behar dute, arrakalen arriskua gutxitzeko, eta horrek areago zailtzen du ibilia. Jatorrizko ibilbidea Breuil-Cervinian abiatzen da eta Gressoney-La-Trinite herrian bukatu. 45 km dira guztira, eta goranzko desnibela ia 3.000 metrokoa da. Ibilbidea, gainera, 4.000 metrotik gora doa kilometro askotan, eta, beraz, funtsezkoa da altuerara ondo egokituta egotea.”''
''Ramon Olasagasti. Berria.''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Palmaresa ==
{| class="wikitable"
|+
!Urtea
!Lasterketa
!Modalitatea
!Postua
|-
|2012
|Espainiako Txapelketa
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Bronze_medal_icon.svg|link=Archivo:Bronze_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2014
|Ternua Altitoy proba
|Taldekoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]]<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Open Ternua Altitoy mendiko eski lasterketa irabazi dute Nahia Quincoces mendexarrak eta Amets Maiztegi hondarribiarrak|hizkuntza=eu|data=2014-02-10|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2014/02/10/open-ternua-altitoy-mendiko-eski-proba-irabazi-dute-nahia-quincoces-mendexarrak-eta-amets-maiztegi-hondarribiarrak/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Europako Txapelketa
|Esprint
|[[Fitxategi:Bronze_medal_icon.svg|link=Archivo:Bronze_medal_icon.svg|15x15px]]<ref>{{Erreferentzia|abizena=FEDMe|izenburua=Marta García se proclama subcampeona de Europa en modalidad Sprint|hizkuntza=es|data=2016-02-10|url=https://www.eldiario.es/campobase/noticias/marta-garcia-nahia-quincoces-campeonatos-europa-esqui-montana-sprint-suiza_1_4193050.html|aldizkaria=ElDiario.es|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2016
|Munduko Kopa
|Esprint
|6.a<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Nahia Quincoces Transcavalloko esprint lasterketan podiumetik kanpora geratu da|hizkuntza=eu|data=2016-02-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/02/22/nahia-quincoces-transcavalloko-esprint-lasterketan-podiumetik-kanpora-geratu-da/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup ([[Txinako Herri Errepublika|Txina]])
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":2">{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2019
|ISMF World Cup (Txina)
|Bertikala
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":2" />
|-
|2019
|ISMF World Cup (Txina)
|Esprint
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":2" />
|-
|2019
|Suitzako Villars-Sur-Olloneko Munduko Txapelketa
|Txandakakoa
|[[Fitxategi:Silver_medal_icon.svg|link=Archivo:Silver_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izena=MANUELA|abizena=díaz|izenburua=La esquiadora de montaña que nació junto al mar|hizkuntza=es|data=2019-05-03|url=https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2020
|Euskal Herriko Txapelkeeta
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincoces, Euskal Herriko txapeldun|hizkuntza=eu|data=2020-02-18|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2020/02/18/nahia-quincoces-euskal-herriko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Bikotekako Espainiako Txapelketa ([[Candanchú]])
|Binakakoa
|[[Fitxategi:Silver_medal_icon.svg|link=Archivo:Silver_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Quincoces eta Riba bigarren sailkatu dira Bikotekako Espainiako Txapelketan|hizkuntza=eu|data=2021-03-22|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/03/22/nahia-quincoces-eta-marta-riba-bigarren-sailkatu-dira-bikotekako-espainiako-txapelketan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2021
|Adamello Ski Raid
|Binakakoa
|6.a<ref>{{Erreferentzia|izena=Monasterio(e)ko|abizena=Aintzina|izenburua=Nahia Quincocesek Adamellon amaitu du denboraldia|hizkuntza=eu|data=2021-04-14|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2021/04/14/nahia-quincocesek-adamellon-amaitu-du-denboraldia/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|12TH Altitoy-Ternua
|Taldekoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2022
|Euskadiko Binakako Eski txapelketa
|Binakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Igone Camposek Euskadiko binakako txapelketa irabazi du|hizkuntza=eu|data=2022-03-23|url=https://goierri.hitza.eus/2022/03/23/igone-camposek-euskadiko-binakako-txapelketa-irabazi-du/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskadiko Eski Txapelketa
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]]<ref>{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Nahia Quincoces, Euskadiko Txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-01-31|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/31/nahia-quincoces-euskadiko-txapeldun/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Esprint
|4.a <ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Uriarte(e)ko|abizena=Alex|izenburua=Quincoces, maila handian Espainiako Txapelketako hiru probetan|hizkuntza=eu|data=2023-02-06|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/02/06/quincoces-maila-handian-espainiako-txapelketako-hiru-probetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Bertikala
|5.a<ref name=":3" />
|-
|2023
|Espainiako Txapelketa (Euskal Selekzioarekin lehiatuz)
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Silver_medal_icon.svg|link=Archivo:Silver_medal_icon.svg|15x15px]] <ref name=":3" />
|-
|2023
|Karoloko lineako proba
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Euskal Herriko Mendiko Kopan eta Krono igoera
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Gold_medal_icon.svg|link=Archivo:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces eta Jon Ander Aranburu Bandres-Karolo Memorialaren txapeldun|hizkuntza=eu|data=2023-02-12|url=https://www.berria.eus/kirola/nahia-quincoces-eta-jon-ander-aranburu-bandres-karolo-memorialaren-txapeldun_224275_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2023
|Mezzalamako Mendiko Eskiko Proba
|Taldekakoa
|[[Fitxategi:Bronze_medal_icon.svg|link=Archivo:Bronze_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Quincoces eta Campos hirugarren izan dira Mezzalaman|hizkuntza=eu|data=2023-04-27|url=https://www.berria.eus/mendia/ibilbideak/quincoces-eta-campos-hirugarren-izan-dira-mezzalaman_227285_102.html|aldizkaria=Berria|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|-
|2024
|Comapedrosa Esp and Cup 2023/2024
|Banakakoa
|[[Fitxategi:Bronze_medal_icon.svg|link=Archivo:Bronze_medal_icon.svg|15x15px]] <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Nahia Quincoces Altuna - Skimostats|hizkuntza=en|url=https://skimostats.com/athlete/nahia-quincoces-antuna|aldizkaria=skimostats.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
|}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://www.gaztezulo.eus/albisteak/nahia-quincoces-teknikarik-gabe-ezinezkoa-da-lasterketetan-ondo-ibiltzeaquot Nahia Quincoces: "Teknikarik gabe ezinezkoa da lasterketetan ondo ibiltzea".] Gaztezulo aldizkaria, 2014
* [https://www.youtube.com/watch?v=mmJrTivN6kY Nahia Quincoces: "Oso pozik nago lortzen ari naizen emaitzekin".] Hamaika Telebista, 2019
* [https://www.eitb.eus/es/deportes/otrosdeportes/videos/detalle/6253132/video-nahia-quincoces-bombera-y-esquiadora-de-montana/ Nahia Quincoces, bombera y esquiadora de montaña.] EITB, 2019
* [https://www.elcorreo.com/mendian/historia/cima-costa-20190502233354-nt.html Nahia Quincoces: «Jamás soñé que llegaría a competir con los mejores».] El Correo, 2019
* [https://www.elcorreo.com/deporte-femenino/otros-deportes/esquiadora-montana-nacio-20190503205244-nt.html La esquiadora de montaña que nació junto al mar.] El Correo. 2019
* [https://irratia.naiz.eus/eu/info_irratia/20210210/nahia-quincoces-gehiago-espero-nuen-baina-ez-nuen-gorputzaldi-ona-izan Nahia Quincoces: «Gehiago espero nuen, baina ez nuen gorputzaldi ona izan».] Naiz irratia, 2021
* [https://www.deia.eus/otros-deportes/2023/02/07/quincoces-sigue-dando-guerra-39-6413729.html Nahia Quincoces sigue dando guerra a los 39 años.] Deia, 2023
* [https://www.youtube.com/watch?v=P4YJpZOGFbY Nahia Quincoces, atleta de Millet, explica sus impresiones sobre Millet Tour du Rutor Extreme.] Lugares de Nieve, 2024
{{bizialdia|1983ko||Quincoces Altuna, Nahia}}
[[Kategoria:Emakume kirolariak]]
[[Kategoria:Emakume eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Eskiatzaileak]]
[[Kategoria:Suhiltzaileak]]
[[Kategoria:Feministak]]
[[Kategoria:Mendexarrak]]
[[Kategoria:Lea-Artibaiarrak]]
[[Kategoria:Bizkaitarrak]]
h8s59x50kj0tgo5rf1noxyzhrxrx9x6
Mikelangelo
0
1213503
9967598
2024-11-13T12:40:43Z
Theklan
336
«[[Michelangelo]]» orrira birbideratua
9967598
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Michelangelo]]
ex3fmya3q4mt31wrwqhwvxcn1051h2n
Lankide eztabaida:Diya-Sola
3
1213504
9967599
2024-11-13T12:40:42Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9967599
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 13:40, 13 azaroa 2024 (CET)
g04zik51i5rv2905aba68y3s3aw1slw
Txikipedia:Lenin
104
1213505
9967603
2024-11-13T12:41:31Z
Theklan
336
«[[Txikipedia:Vladimir Lenin]]» orrira birbideratua
9967603
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Txikipedia:Vladimir Lenin]]
kinvaeu4gphf3882n1d2e7y6c98h55m
Txikipedia:Charles Chaplin
104
1213506
9967604
2024-11-13T12:41:58Z
Theklan
336
«[[Txikipedia:Charlie Chaplin]]» orrira birbideratua
9967604
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Txikipedia:Charlie Chaplin]]
gofhfvt3xzkbbvhl65xgjuq3vr1vtq3
Lankide eztabaida:GDSystem.de
3
1213507
9967607
2024-11-13T12:43:42Z
TenWhile6
128191
TenWhile6 wikilariak «[[Lankide eztabaida:GDSystem.de]]» orria «[[Lankide eztabaida:GD-SystemDE]]» izenera aldatu du: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/GDSystem.de|GDSystem.de]]" to "[[Special:CentralAuth/GD-SystemDE|GD-SystemDE]]"
9967607
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Lankide eztabaida:GD-SystemDE]]
drlkqordrp7hv0luqpacapcce7zs1lq
Txikipedia:Maria Chivite
104
1213508
9967614
2024-11-13T12:45:44Z
Theklan
336
Theklan wikilariak «[[Txikipedia:Maria Chivite]]» orria «[[Txikipedia:María Chivite]]» izenera aldatu du
9967614
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Txikipedia:María Chivite]]
hohplnmac7mfwrrh3m262z28z8ryzbs
Carabias (Segovia)
0
1213509
9967619
2024-11-13T12:46:58Z
Theklan
336
Orri berria: «{{hiri infotaula}} '''Pradales''' [[Segoviako probintzia|Segoviako]] udalerria da, [[Sepúlveda]] eskualdean dagoena. [[2009]]ko [[urtarrilaren 1]]eko erroldaren arabera 53 biztanle zituen. == Herriak == * Carabias (herriburua) * Ciruelos * Pradales == Ikus, gainera == * [[Segoviako udalerrien zerrenda]] == Kanpo estekak == {{autoritate kontrola}} {{geografia zirriborroa|Gaztela eta Leon}} {{Segoviako udalerri aurkibidea}} [[Kategoria:Segoviako udalerriak]]»
9967619
wikitext
text/x-wiki
{{hiri infotaula}}
'''Pradales''' [[Segoviako probintzia|Segoviako]] udalerria da, [[Sepúlveda]] eskualdean dagoena.
[[2009]]ko [[urtarrilaren 1]]eko erroldaren arabera 53 biztanle zituen.
== Herriak ==
* Carabias (herriburua)
* Ciruelos
* Pradales
== Ikus, gainera ==
* [[Segoviako udalerrien zerrenda]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{geografia zirriborroa|Gaztela eta Leon}}
{{Segoviako udalerri aurkibidea}}
[[Kategoria:Segoviako udalerriak]]
0fpihhp4nxegrlkg3fhpm4lgpa09xri
9967621
9967619
2024-11-13T12:47:42Z
Theklan
336
Theklan wikilariak «[[Pradales (Segovia)]]» orria «[[Carabias (Segovia)]]» izenera aldatu du
9967619
wikitext
text/x-wiki
{{hiri infotaula}}
'''Pradales''' [[Segoviako probintzia|Segoviako]] udalerria da, [[Sepúlveda]] eskualdean dagoena.
[[2009]]ko [[urtarrilaren 1]]eko erroldaren arabera 53 biztanle zituen.
== Herriak ==
* Carabias (herriburua)
* Ciruelos
* Pradales
== Ikus, gainera ==
* [[Segoviako udalerrien zerrenda]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{geografia zirriborroa|Gaztela eta Leon}}
{{Segoviako udalerri aurkibidea}}
[[Kategoria:Segoviako udalerriak]]
0fpihhp4nxegrlkg3fhpm4lgpa09xri
9967623
9967621
2024-11-13T12:48:55Z
Theklan
336
9967623
wikitext
text/x-wiki
{{hiri infotaula}}
'''Carabias''' [[Segoviako probintzia]]n dagoen udalerri bat da, [[Espainia]]ko [[Gaztela eta Leon]] erkidegoan. 25,86 km² ditu eta {{biztanleria automatikoa}} biztanle. 2016ra arte udalerria '''Pradales''' deitzen zen, baina udalak erabaki zuen izena aldatzea, Carabias baita herriburua eta biztanle gehien dituena.
== Herriak ==
* Carabias (herriburua)
* Ciruelos
* Pradales
== Ikus, gainera ==
* [[Segoviako udalerrien zerrenda]]
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
{{geografia zirriborroa|Gaztela eta Leon}}
{{Segoviako udalerri aurkibidea}}
[[Kategoria:Segoviako udalerriak]]
n33aqw2kqta27nr9ys156pg1syp3uud
Pradales (Segovia)
0
1213510
9967622
2024-11-13T12:47:42Z
Theklan
336
Theklan wikilariak «[[Pradales (Segovia)]]» orria «[[Carabias (Segovia)]]» izenera aldatu du
9967622
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Carabias (Segovia)]]
mx1m2k6o6p75telxu9jwto23ztsx315
Lankide:Itziar Gorostizaga/Proba orria
2
1213511
9967649
2024-11-13T13:04:17Z
Itziar Gorostizaga
167019
Orri berria: «Metodologia eta Estrategiak Ingurumen Kontserbaziorako Ingurumenaren kontserbazioa metodologia eta estrategia konplexuak eskatzen ditu, gaur egungo gizarteak ekosistemetan eta biodibertsitatean sor ditzakeen kalteak saihesteko. Metodoak kudeaketa jarraitua behar dute, ingurumenaren jasangarritasuna denboran zehar bermatzeko. Ingurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA) Ingurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA) funtsezko tresna da garapen-proiektuetan erabakiak hartzeko, bereziki ka...»
9967649
wikitext
text/x-wiki
Metodologia eta Estrategiak Ingurumen Kontserbaziorako
Ingurumenaren kontserbazioa metodologia eta estrategia konplexuak eskatzen ditu, gaur egungo gizarteak ekosistemetan eta biodibertsitatean sor ditzakeen kalteak saihesteko. Metodoak kudeaketa jarraitua behar dute, ingurumenaren jasangarritasuna denboran zehar bermatzeko.
Ingurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA)
Ingurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA) funtsezko tresna da garapen-proiektuetan erabakiak hartzeko, bereziki kalte ekologikoa sortzeko arriskua duten egoeretan. EIA-ren helburua, proiektu edo jarduerek ingurunean izan ditzaketen efektuak identifikatzea, ebaluatzea eta aurreikustea da, hura gauzatu aurretik, sortu dezakeen ingurune inpaktuak minimizatzeko eta neurri egokiak diseinatu ahal izateko.
Etapen bidez, proiektu baten ingurumen-inpaktuak aztertzen da, ingurumenari kalte handiena saihesteko helburuarekin. Lehenik, bideragarritasun azterketa eta alternatiben analisia egiten dira, ingurumen-inpaktu baxuena suposatzen duten aukerak burutzeko. Ondoren, ekosistemari kalte egin diezaioketen eraginak identifikatzen eta ebaluatzen dira; biodibertsitatea, ura, lurra eta airea bezalako faktoreak kontuan hartuz. Azkenik, ingurumen kudeaketarako plan bat osatzen da, non proiektuan zehar eta ondoren ezarri beharreko neurriak eta kontrolak deskribatzen diren, ingurumena babestuz. Plan honen barruan, eraginak minimizatzeko etengabeko jarraipena egitea ezinbestekoa da, neurriak eraginkorrak diren ziurtatzeko.
EIAk baditu hainbat muga eta erronka. Datu zehatzak lortzeko zailtasuna eta proiektuen epe luzeko ondorioei buruzko ziurgabetasuna sarritan oztopo bihurtzen dira. Ezinbestekoa da diziplina ezberdineko adituen parte-hartzea, ingurumen ebaluazio sakona burutzeko.
Bizi Zikloaren Analisia (LCA)
Bizi Zikloaren Analisia (LCA) metodologia integral da, produktu edo zerbitzu baten bizitzan zehar, sortuko duen ingurumen-inpaktua ebaluatzen duena. Ikuspegi honek, enpresa eta erakunde ezberdinei inpaktuak sortzen diren puntu kritikoa hobeto ulertzeko aukera ematen die, hobekuntza aukerak identifikatuz.
Inbentarioak sortzen dira, bizi zikloaren fase bakoitzarekin lotutako baliabide-kontsumoa (lehengaien erabilera, energia-kontsumoa) eta irteerak (isurketak, hondakinak) jasotzen, ondoren inpaktuaren ebaluazioa eginez eta hobekuntza analisiarekin amaituz. Produktuaren diseinua hobetzeko asmoz eta identifikatutako inpaktuak murrizteko estrategiak ezberdinak bilatzen dira.
Ingurumen inpaktu handia duten sektoreetan erabilgarria da, eraikuntza eta energia industrian adibidez. Nekazaritza eta elikadura sektoreetan ere funtzio garrantzitsua betetzen du, bertako jarduerek –hala nola pestiziden erabilera eta hondakinen kudeaketak– ingurumenean duten eragina ebaluatzeko.
Ingurumen Auditorioa
Ingurumen-auditorioak enpresek egiten dituzten berrikuspenak dira, burutzen dituzten jarduerek, ezarritako araudiak betetzen diren ziurtatzeko, ondorioz hobekuntza jarduerak sortuz. Auditorioak baliabideen erabilera eraginkorra, isurien murrizketa eta hondakinen kudeaketa egokia bezalako alderdiak hartzen ditu barne.
Araudia betetzen den aztertzea ezinbestekoa da eta enpresaren jarduerak ingurumen-legeekin bat datozen. Jarduera horiekin lotutako ingurumen-arriskuak ebaluatzen dira, ekintza plana proposatuz, jarduerek sortzen duten arriskuak bermatzeko asmoarekin. Eraginkorra izateko, auditorioek etengabeko neurketa behar dute mugak errespetatzen dituztela ziurtatzeko eta ingurumen aztarna zehazteko.
Zaintzaren Printzipioa Ingurumen Kudeaketan
Jarduera edo produktu batek ingurumenena sortzen duen ondorioen ziurgabetasuna dagoenean erabiltzen den tresna da. Zalantzazko egoeretan, erabakiak modu prebentiboan hartzea ahalbidetzen du, ingurumenerako kaltegarriak izan daitezkeen ondorioak prebenitzeko.
Zaintza printzipioak segurtasun neurri gehigarriak ezartzea eskatzen du, bereziki berebiziko arriskua duten jarduera horietan, produktu kimikoen aplikazioan adibidez. Planifikazio zorrotza eta kutsadura ekiditeko teknologia aurreratuak erabiltzen dira, atzeraezinak diren egoerak ekiditeko asmoz.
Herritarren Partaidetza Ingurumen Kontserbazioan
Herritarren partaidetza aktiboa funtsezkoa da ingurumen jasangarritasuna lortzeko. Banakako eta taldeko ekintzak gakoak dira tokiko eta munduko mailan giza jardueren ondorioz sortzen den aztarna ekologikoa murrizteko.
1. Ingurumen hezkuntza eta sentsibilizazioa: Ingurumenarekiko errespetuzko kultura sustatzen duen portaera aurrera eramatea funtsezkoa da gar egungo ingurumen egoera aldatzeko. Ingurumen hezkuntza maila guztietan finkatu behar da, jasangarritasun balioak sustatuz eta ingurumenarekiko errespetuzko praktikak irakatsiz.
2. Herritarren ekintzak: Herritarrak bere ekarpena egin dezakete hondakinak birziklatuz, ura eta energia aurreztuz, eta produktu ekologikoak lehenetsiz. Hala nola beharrezkoak ez diren produktuak alde batera utziz eta ezinbestekoak diren horien kudeaketa egokia eginez, ondorioz kontsumismoak ingurumenean duen ondorioak murriztuz.
Natura Babesteko Eremuen Kontserbazioa
Natura babesteko eremuak, hala nola parke nazionalak eta erreserbak, funtsezkoak dira ekosistemak eta biodibertsitatea zaintzeko. Eremu hauek fauna eta floraren babesleku gisa jokatzen dute, espezie endemikoak eta beraien habitatak jarduera intentsiboetatik babestuta mantentzeko.
Parke nazionalak, natur-erreserbak eta bestelako ingurune babestuek aurkezten duten kontserbazioa graduaren arabera, erregulazio eta zaintza politika ezberdinak dituzte. Parke nazionalak adibidez, maila baxuko ekoturismo jarduerak baimentzen dute, erreserbekin konparatuta, hauek giza jarduerak debekatuta daukate, ekosistemaren bizitza babesteko.
59pmo0bnm47mjm585uvsrs4n823gioc
9967675
9967649
2024-11-13T13:17:56Z
Itziar Gorostizaga
167019
Metodologia eta estrategiak gehitu
9967675
wikitext
text/x-wiki
== Metodologia eta Estrategiak Ingurumen Kontserbaziorako ==
Ingurumenaren kontserbazioa metodologia eta estrategia konplexuak eskatzen ditu, gaur egungo gizarteak ekosistemetan eta biodibertsitatean sor ditzakeen kalteak saihesteko. Metodoak kudeaketa jarraitua behar dute, ingurumenaren jasangarritasuna denboran zehar bermatzeko.
=== Ingurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA) ===
ngurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA) funtsezko tresna da garapen-proiektuetan erabakiak hartzeko, bereziki kalte ekologikoa sortzeko arriskua duten egoeretan. EIA-ren helburua, proiektu edo jarduerek ingurunean izan ditzaketen efektuak identifikatzea, ebaluatzea eta aurreikustea da, hura gauzatu aurretik, sortu dezakeen ingurune inpaktuak minimizatzeko eta neurri egokiak diseinatu ahal izateko.
Etapen bidez, proiektu baten ingurumen-inpaktuak aztertzen da, ingurumenari kalte handiena saihesteko helburuarekin. Lehenik, bideragarritasun azterketa eta alternatiben analisia egiten dira, ingurumen-inpaktu baxuena suposatzen duten aukerak burutzeko. Ondoren, ekosistemari kalte egin diezaioketen eraginak identifikatzen eta ebaluatzen dira; biodibertsitatea, ura, lurra eta airea bezalako faktoreak kontuan hartuz. Azkenik, ingurumen kudeaketarako plan bat osatzen da, non proiektuan zehar eta ondoren ezarri beharreko neurriak eta kontrolak deskribatzen diren, ingurumena babestuz. Plan honen barruan, eraginak minimizatzeko etengabeko jarraipena egitea ezinbestekoa da, neurriak eraginkorrak diren ziurtatzeko.
EIAk baditu hainbat muga eta erronka. Datu zehatzak lortzeko zailtasuna eta proiektuen epe luzeko ondorioei buruzko ziurgabetasuna sarritan oztopo bihurtzen dira. Ezinbestekoa da diziplina ezberdineko adituen parte-hartzea, ingurumen ebaluazio sakona burutzeko.
=== Bizi Zikloaren Analisia (LCA) ===
Bizi Zikloaren Analisia (LCA) metodologia integral da, produktu edo zerbitzu baten bizitzan zehar, sortuko duen ingurumen-inpaktua ebaluatzen duena. Ikuspegi honek, enpresa eta erakunde ezberdinei inpaktuak sortzen diren puntu kritikoa hobeto ulertzeko aukera ematen die, hobekuntza aukerak identifikatuz.
Inbentarioak sortzen dira, bizi zikloaren fase bakoitzarekin lotutako baliabide-kontsumoa (lehengaien erabilera, energia-kontsumoa) eta irteerak (isurketak, hondakinak) jasotzen, ondoren inpaktuaren ebaluazioa eginez eta hobekuntza analisiarekin amaituz. Produktuaren diseinua hobetzeko asmoz eta identifikatutako inpaktuak murrizteko estrategiak ezberdinak bilatzen dira.
Ingurumen inpaktu handia duten sektoreetan erabilgarria da, eraikuntza eta energia industrian adibidez. Nekazaritza eta elikadura sektoreetan ere funtzio garrantzitsua betetzen du, bertako jarduerek –hala nola pestiziden erabilera eta hondakinen kudeaketak– ingurumenean duten eragina ebaluatzeko.
=== Ingurumen Auditorioa ===
Ingurumen-auditorioak enpresek egiten dituzten berrikuspenak dira, burutzen dituzten jarduerek, ezarritako araudiak betetzen diren ziurtatzeko, ondorioz hobekuntza jarduerak sortuz. Auditorioak baliabideen erabilera eraginkorra, isurien murrizketa eta hondakinen kudeaketa egokia bezalako alderdiak hartzen ditu barne.
Araudia betetzen den aztertzea ezinbestekoa da eta enpresaren jarduerak ingurumen-legeekin bat datozen. Jarduera horiekin lotutako ingurumen-arriskuak ebaluatzen dira, ekintza plana proposatuz, jarduerek sortzen duten arriskuak bermatzeko asmoarekin. Eraginkorra izateko, auditorioek etengabeko neurketa behar dute mugak errespetatzen dituztela ziurtatzeko eta ingurumen aztarna zehazteko.
=== Zaintzaren Printzipioa Ingurumen Kudeaketan ===
Jarduera edo produktu batek ingurumenena sortzen duen ondorioen ziurgabetasuna dagoenean erabiltzen den tresna da. Zalantzazko egoeretan, erabakiak modu prebentiboan hartzea ahalbidetzen du, ingurumenerako kaltegarriak izan daitezkeen ondorioak prebenitzeko.
Zaintza printzipioak segurtasun neurri gehigarriak ezartzea eskatzen du, bereziki berebiziko arriskua duten jarduera horietan, produktu kimikoen aplikazioan adibidez. Planifikazio zorrotza eta kutsadura ekiditeko teknologia aurreratuak erabiltzen dira, atzeraezinak diren egoerak ekiditeko asmoz.
=== Herritarren Partaidetza Ingurumen Kontserbazioan ===
Herritarren partaidetza aktiboa funtsezkoa da ingurumen jasangarritasuna lortzeko. Banakako eta taldeko ekintzak gakoak dira tokiko eta munduko mailan giza jardueren ondorioz sortzen den aztarna ekologikoa murrizteko.
# Ingurumen hezkuntza eta sentsibilizazioa: Ingurumenarekiko errespetuzko kultura sustatzen duen portaera aurrera eramatea funtsezkoa da gar egungo ingurumen egoera aldatzeko. Ingurumen hezkuntza maila guztietan finkatu behar da, jasangarritasun balioak sustatuz eta ingurumenarekiko errespetuzko praktikak irakatsiz.
# Herritarren ekintzak: Herritarrak bere ekarpena egin dezakete hondakinak birziklatuz, ura eta energia aurreztuz, eta produktu ekologikoak lehenetsiz. Hala nola beharrezkoak ez diren produktuak alde batera utziz eta ezinbestekoak diren horien kudeaketa egokia eginez, ondorioz kontsumismoak ingurumenean duen ondorioak murriztuz.
=== Natura Babesteko Eremuen Kontserbazioa ===
Natura babesteko eremuak, hala nola parke nazionalak eta erreserbak, funtsezkoak dira ekosistemak eta biodibertsitatea zaintzeko. Eremu hauek fauna eta floraren babesleku gisa jokatzen dute, espezie endemikoak eta beraien habitatak jarduera intentsiboetatik babestuta mantentzeko.
Parke nazionalak, natur-erreserbak eta bestelako ingurune babestuek aurkezten duten kontserbazioa graduaren arabera, erregulazio eta zaintza politika ezberdinak dituzte. Parke nazionalak adibidez, maila baxuko ekoturismo jarduerak baimentzen dute, erreserbekin konparatuta, hauek giza jarduerak debekatuta daukate, ekosistemaren bizitza babesteko.
ayxvckkkp4f16pijulow0be7i23zos6
9967686
9967675
2024-11-13T13:21:48Z
Itziar Gorostizaga
167019
Arazo eta etorkizuneko erronkak gehitu
9967686
wikitext
text/x-wiki
== Metodologia eta Estrategiak Ingurumen Kontserbaziorako ==
Ingurumenaren kontserbazioa metodologia eta estrategia konplexuak eskatzen ditu, gaur egungo gizarteak ekosistemetan eta biodibertsitatean sor ditzakeen kalteak saihesteko. Metodoak kudeaketa jarraitua behar dute, ingurumenaren jasangarritasuna denboran zehar bermatzeko.
=== Ingurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA) ===
ngurumen Inpaktuaren Ebaluazioa (EIA) funtsezko tresna da garapen-proiektuetan erabakiak hartzeko, bereziki kalte ekologikoa sortzeko arriskua duten egoeretan. EIA-ren helburua, proiektu edo jarduerek ingurunean izan ditzaketen efektuak identifikatzea, ebaluatzea eta aurreikustea da, hura gauzatu aurretik, sortu dezakeen ingurune inpaktuak minimizatzeko eta neurri egokiak diseinatu ahal izateko.
Etapen bidez, proiektu baten ingurumen-inpaktuak aztertzen da, ingurumenari kalte handiena saihesteko helburuarekin. Lehenik, bideragarritasun azterketa eta alternatiben analisia egiten dira, ingurumen-inpaktu baxuena suposatzen duten aukerak burutzeko. Ondoren, ekosistemari kalte egin diezaioketen eraginak identifikatzen eta ebaluatzen dira; biodibertsitatea, ura, lurra eta airea bezalako faktoreak kontuan hartuz. Azkenik, ingurumen kudeaketarako plan bat osatzen da, non proiektuan zehar eta ondoren ezarri beharreko neurriak eta kontrolak deskribatzen diren, ingurumena babestuz. Plan honen barruan, eraginak minimizatzeko etengabeko jarraipena egitea ezinbestekoa da, neurriak eraginkorrak diren ziurtatzeko.
EIAk baditu hainbat muga eta erronka. Datu zehatzak lortzeko zailtasuna eta proiektuen epe luzeko ondorioei buruzko ziurgabetasuna sarritan oztopo bihurtzen dira. Ezinbestekoa da diziplina ezberdineko adituen parte-hartzea, ingurumen ebaluazio sakona burutzeko.
=== Bizi Zikloaren Analisia (LCA) ===
Bizi Zikloaren Analisia (LCA) metodologia integral da, produktu edo zerbitzu baten bizitzan zehar, sortuko duen ingurumen-inpaktua ebaluatzen duena. Ikuspegi honek, enpresa eta erakunde ezberdinei inpaktuak sortzen diren puntu kritikoa hobeto ulertzeko aukera ematen die, hobekuntza aukerak identifikatuz.
Inbentarioak sortzen dira, bizi zikloaren fase bakoitzarekin lotutako baliabide-kontsumoa (lehengaien erabilera, energia-kontsumoa) eta irteerak (isurketak, hondakinak) jasotzen, ondoren inpaktuaren ebaluazioa eginez eta hobekuntza analisiarekin amaituz. Produktuaren diseinua hobetzeko asmoz eta identifikatutako inpaktuak murrizteko estrategiak ezberdinak bilatzen dira.
Ingurumen inpaktu handia duten sektoreetan erabilgarria da, eraikuntza eta energia industrian adibidez. Nekazaritza eta elikadura sektoreetan ere funtzio garrantzitsua betetzen du, bertako jarduerek –hala nola pestiziden erabilera eta hondakinen kudeaketak– ingurumenean duten eragina ebaluatzeko.
=== Ingurumen Auditorioa ===
Ingurumen-auditorioak enpresek egiten dituzten berrikuspenak dira, burutzen dituzten jarduerek, ezarritako araudiak betetzen diren ziurtatzeko, ondorioz hobekuntza jarduerak sortuz. Auditorioak baliabideen erabilera eraginkorra, isurien murrizketa eta hondakinen kudeaketa egokia bezalako alderdiak hartzen ditu barne.
Araudia betetzen den aztertzea ezinbestekoa da eta enpresaren jarduerak ingurumen-legeekin bat datozen. Jarduera horiekin lotutako ingurumen-arriskuak ebaluatzen dira, ekintza plana proposatuz, jarduerek sortzen duten arriskuak bermatzeko asmoarekin. Eraginkorra izateko, auditorioek etengabeko neurketa behar dute mugak errespetatzen dituztela ziurtatzeko eta ingurumen aztarna zehazteko.
=== Zaintzaren Printzipioa Ingurumen Kudeaketan ===
Jarduera edo produktu batek ingurumenena sortzen duen ondorioen ziurgabetasuna dagoenean erabiltzen den tresna da. Zalantzazko egoeretan, erabakiak modu prebentiboan hartzea ahalbidetzen du, ingurumenerako kaltegarriak izan daitezkeen ondorioak prebenitzeko.
Zaintza printzipioak segurtasun neurri gehigarriak ezartzea eskatzen du, bereziki berebiziko arriskua duten jarduera horietan, produktu kimikoen aplikazioan adibidez. Planifikazio zorrotza eta kutsadura ekiditeko teknologia aurreratuak erabiltzen dira, atzeraezinak diren egoerak ekiditeko asmoz.
=== Herritarren Partaidetza Ingurumen Kontserbazioan ===
Herritarren partaidetza aktiboa funtsezkoa da ingurumen jasangarritasuna lortzeko. Banakako eta taldeko ekintzak gakoak dira tokiko eta munduko mailan giza jardueren ondorioz sortzen den aztarna ekologikoa murrizteko.
# Ingurumen hezkuntza eta sentsibilizazioa: Ingurumenarekiko errespetuzko kultura sustatzen duen portaera aurrera eramatea funtsezkoa da gar egungo ingurumen egoera aldatzeko. Ingurumen hezkuntza maila guztietan finkatu behar da, jasangarritasun balioak sustatuz eta ingurumenarekiko errespetuzko praktikak irakatsiz.
# Herritarren ekintzak: Herritarrak bere ekarpena egin dezakete hondakinak birziklatuz, ura eta energia aurreztuz, eta produktu ekologikoak lehenetsiz. Hala nola beharrezkoak ez diren produktuak alde batera utziz eta ezinbestekoak diren horien kudeaketa egokia eginez, ondorioz kontsumismoak ingurumenean duen ondorioak murriztuz.
=== Natura Babesteko Eremuen Kontserbazioa ===
Natura babesteko eremuak, hala nola parke nazionalak eta erreserbak, funtsezkoak dira ekosistemak eta biodibertsitatea zaintzeko. Eremu hauek fauna eta floraren babesleku gisa jokatzen dute, espezie endemikoak eta beraien habitatak jarduera intentsiboetatik babestuta mantentzeko.
Parke nazionalak, natur-erreserbak eta bestelako ingurune babestuek aurkezten duten kontserbazioa graduaren arabera, erregulazio eta zaintza politika ezberdinak dituzte. Parke nazionalak adibidez, maila baxuko ekoturismo jarduerak baimentzen dute, erreserbekin konparatuta, hauek giza jarduerak debekatuta daukate, ekosistemaren bizitza babesteko.
== '''Arazo eta Erronka Nagusiak Ingurumenaren Kontserbazioan''' ==
Ingurumenaren kontserbazioak gero eta arazo larriagoak ditu aurrean, irtenbide sakon eta globalak eskatzen dituenak. Deforestazioa, klima aldaketa, biodibertsitatearen galera, kutsadura eta lurren degradazioa dira mundu osoan natur eta gizaki ekosistemak astintzen ari diren erronka nabarienak. Etorkizunean horiei aurre egiteko, beharrezkoa izango da teknologiaren garapen jasangarria, energia ereduaren aldaketa, eta ingurumenarekin errespetuzko kultura hedatzea, politika eta komunitate mailan zein pertsonen ohituretan.
=== '''Deforestazioa''' ===
Deforestazioak munduko baso eremuak galtzea dakar, eta horrek ekosistemen orekan eta klima erregulazioan kalte sakonak eragiten ditu. Munduko Lurraren Egiaztapen Agentziaren arabera, 1990 eta 2020 artean ia '''420 milioi hektarea baso''' galdu dira, eremuaren heren bat sojarako eta palma-olioaren landaketarako erabilita. Basoak karbono dioxidoa atxikitzen duten karbono-zuloak dira, haien galera atmosferako CO₂ maila areagotzen ari da, berotegi-efektua eta klima aldaketa indartuz. Deforestazioak ekosistemak desagerrarazten ditu, eta horrekin batera bertako biodibertsitatea, batez ere baso tropikaletan, non desagertzeko arriskuan dauden espezie bizi diren. Baso-baliabideen zaintza eta kontrolik gabeko ustiapena murriztea, bertako komunitateek lurraren zaintzan duten rola areagotzea, eta basoen erabilera iraunkorra sustatzea dira arazo honi aurre egiteko alternatibak.
=== '''Klima Aldaketa''' ===
Klima aldaketa XXI. mendeko erronka handienetakoa da. Nazio Batuen IPCC txostenen arabera, azken mendean batez besteko tenperatura globala '''1,1 ºC''' igo da, eta horrek izotz geruzak urtzea, itsasoaren maila igotzea eta lehorte eta bero boladak ugaltzea eragin ditu. Itsasoaren mailaren igoerak kostaldeko ekosistemetan kalteak sortu ditu, bai flora eta faunan, bai bertako komunitateetan. Klima aldaketak arriskuan jartzen du nekazaritza eta arrantzaren produktibitatea, lehorte eta ekaitz gehiago eraginez. Etorkizunean aurre egiteko, beharrezkoa da energia berriztagarrietan oinarritutako trantsizio energetiko bat, eta politika zehatzak karbono isuriak murrizteko. Eguzki eta haize energia bultzatzeaz gain, energia metatzeko teknologietan eta garraio jasangarrirako aukeretan aurrerapenak egitea ezinbestekoa izango da.
=== '''Biodibertsitatearen Galera''' ===
Biodibertsitatearen galera ere arazo larrietako bat da. Natur Baliabideen Nazioarteko Batasunak (IUCN) egindako azterketen arabera, milioika espezie desagertzeko arriskuan daude. Espezie askoren desagerpenak oreka ekologikoan eragiten du, elikadura-kateak eta ekosistemen zerbitzuak desegituratuz, hala nola polinizazioa edo lur emankortasuna. Gizakiaren jarduerak, hala nola habitaten desegitea, kutsadura eta baliabide naturalen gehiegizko ustiapena, dira galera honen kausa nagusiak. Etorkizunean, ingurumen lege zorrotzak ezarri behar dira espezieen habitata babesteko, eta kontserbazio-erakundeen laguntza ekonomikoa eta gizarte-kontzientzia zabaltzea funtsezkoa izango da espezieak eta ekosistemak babesteko.
=== '''Kutsadura (Airea, Ura eta Lurra)''' ===
Kutsadurak hainbat forma hartzen ditu, ekosistema guztietan eragin kaltegarriak sortzen. Aire kutsadura, industria eta garraio-sektoreetako isuriek eraginda, atmosferako berotegi-efektuko gasak eta partikula kutsagarriak ugaritu ditu. Honek klima aldaketari eragiteaz gain, osasun-arazo ugari sortzen ditu gizakiengan. Ura ere kutsadura industrial eta nekazariaren ondorioz degradatzen da, hondakin kimikoak eta pestizidak ibaietan eta aintziretan pilatuz eta itsas ekosistemetan kalteak eraginez. Nekazaritza intentsiboak eta hondakinen kudeaketa eskasak lurraren kutsadura areagotu dute, lurzorua kutsatuz eta emankortasuna galduz. Honi aurre egiteko, teknologia garbiagoak behar dira, batez ere industria-sektorean, eta hondakinen eta kutsaduraren kontrolerako araudi zorrotzak ezarriz.
=== '''Etorkizuneko Erronkak''' ===
Ingurumenaren kontserbazioa bermatzeko etorkizuneko erronkek proposamen eta ideia aurreratuak eskatzen dituzte. Proposamen hauen artean, garrantzi berezia hartzen dute '''teknologia berdeak''', '''energia berriztagarriak''' eta '''trantsizio energetiko iraunkorra''' sustatzeak.
* '''Energia Berriztagarriak eta Trantsizio Energetikoa''': Erregai fosilen ustiaketa murrizteko asmoarekin, energia iturri garbietara pasatzea funtsezkoa da klima aldaketaren ondorioak arintzeko. Eguzki, haize eta energia eolikoei berebiziko garrantzia ematearen ondorioz, erregai fosilen menpekotasuna murriztuko litzateke. Trantsizio energetiko honek, ordea, epe luzeko plangintza behar du, politika egonkorrekin eta energiaren sektoreko berrikuntzak etengabe sustatuz. Europako Batasunak eta hainbat herrialdek 2050erako karbono neutraltasuna lortzeko konpromisoa hartu dute; Euskal Herrian ere, energia berriztagarrien aldeko trantsizioa bultzatu behar da, proiektu garbi eta jasangarriak lehenetsiz.
* '''Baliabideen Kudeaketa Jasangarria eta Ekonomia Zirkularra''': Baliabide naturalen erabilera eraginkorra eta iraunkorra lortzeko, beharrezkoa da '''ekonomia zirkularra''' bultzatzea, hau da, baliabideak birziklatu eta berrerabiltzeko sistemak ezartzea. Hondakinen sorrera murriztea eta berrerabilera sustatzea, besteak beste, uraren eta energiaren kontsumoaren kudeaketa hobetuz, ingurumen inpaktua gutxitzeko pauso sendoak izan daitezke.
* '''Teknologia Berdea''': Teknologia berriek ingurumenaren kontserbazioan lagundu dezakete, ekosistemetan inpaktu txikiagoa duten ekoizpen eta kontsumo ereduak bultzatuz. Adibidez, nekazaritzan, '''teknologia digitalak''' eta '''adimen artifiziala''' erabiliz pestizida eta ongarrien erabilera hobeto kontrolatu daiteke, lurra eta ur-baliabideak babesteko. Eraikuntzaren sektorean, berriz, '''eraikuntza jasangarriko''' teknologien garapenak materialen erabilera optimizatzea eta energia-eraginkortasuna bermatzea ahalbidetzen du.
* '''Ingurumen Hezkuntza eta Sentsibilizazioa''': Etorkizuneko erronkei aurre egiteko ezinbestekoa izango da ingurumenarekiko errespetuzko kultura zabaltzea, pertsona eta komunitate guztiak kontserbazioaren beharraz jabetu daitezen. Horretarako, ingurumena babesteko programak hezkuntzan eta komunitate mailan indartu behar dira, herritarren partaidetza aktiboarekin, ingurumenarekiko kontzientzia areagotzeko.
* '''Hondamendiak Aurreikusi eta Babestea''': Klima aldaketak hondamendi naturalen maiztasuna eta indarra handitu du, horiek prebenitzeko eta arintzeko neurriak behar dira. Zaintza teknologia aurreratuak, hala nola satelite bidezko kontrol-sistemak, eta erreskate eta larrialdi-plan eraginkorrak prest izatea ezinbestekoa izango da, bai herritarrak babesteko bai ingurumenaren ondorioak arintzeko.
hvo2m7x8f3pfs4nkk4tsrihk4etkhdu
Lankide:Javier Solana8/Nippon-en telegrafo eta telefono
2
1213512
9967653
2024-11-13T13:07:55Z
Javier Solana8
167965
Orri berria: «{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida orrian]].}} {{Itzulia|...»
9967653
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
== Nippon Telegrafoa eta Telefonoa. (NTT) ==
== Sarrera ==
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionala
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
2sf3er6f9chml9ie8sb13qkao317z2e
Nippon-en telegrafo eta telefono
0
1213513
9967656
2024-11-13T13:09:15Z
Javier Solana8
167965
Orri berria: «{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida orrian]].}} {{Itzulia|...»
9967656
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
== Nippon Telegrafoa eta Telefonoa. (NTT) ==
== Sarrera ==
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionala
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
2sf3er6f9chml9ie8sb13qkao317z2e
Lankide eztabaida:WolfgangBe
3
1213514
9967662
2024-11-13T13:12:11Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9967662
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 14:12, 13 azaroa 2024 (CET)
m9iuxboaxfv81ykbvhu3ntipagjbma9
Nippon Telegraph and Telephone
0
1213515
9967667
2024-11-13T13:13:45Z
Javier Solana8
167965
Orri berria: «{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida orrian]].}} {{Itzulia|...»
9967667
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Ariane Ensunza}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
== Nippon Telegrafoa eta Telefonoa. (NTT) ==
== Sarrera ==
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionala
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
2sf3er6f9chml9ie8sb13qkao317z2e
9967734
9967667
2024-11-13T13:54:25Z
Perni07
167974
9967734
wikitext
text/x-wiki
{{Ohar metatxantiloia|mota=lanean|testua='''Artikulu hau eskola ariketa bat da{{#if: {{{1|}}}|[[Lankide:{{{1}}}|{{{1}}}]] lankidea|}}.''' <br /> Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira [[Wikipedia:Artikuluen edukiak jarraitu beharreko irizpideak|edukian]] edo [[Wikipedia:Artikuluen formatua|formatuan]].<br /> Mesedez, oraindik ez egin ekarpen edo aldaketarik testuan. Bestela, idatzi [[Eztabaida:{{Javier Solana8}} artikuluaren eztabaida orrian]].}}
{{Itzulia|en|hizkuntza=ingelesezko|Nippon Telegraph and Telephone}}
{{Lanean|Javier Solana8}}
= Nippon Telegraph and Telephone =
== Sarrera ==
==== deskribapen txikia ====
==== enpresaren helburua ====
== Historia ==
==== Sorrera eta hasierako urteak ====
==== Bilakaera ====
== Enpresaren egitura ==
* Regionala
* Distantzia luzea eta nazioartekoa
* Mugikorra
* Datuak (sistemaren integrazioa)
* Informazioaren segurtasuna
== I+G jarduerak ==
==== Ikerketa laborategiak ====
* Zerbitzu Berrikuntza taldea
* Sare Informazio taldea
* Oinarrizko Teknologia taldea
== Datu ekonomikoak ==
* 2021eko datu nagusiak:
** Diru-sarrerak: ¥11.94 trilioi
** Irabazi operatiboa: ¥1.67 trilioi
** Aktibo totalak: ¥22.96 trilioi
** Langile kopurua: 303.350
== Babesletza ==
* Kirol babesletzak:
** Japoniako futbol taldeak
** IndyCar Series
** Txirrindularitza taldea
== Erreferentziak ==
bq1c13nzuozcjs0qfblg8sijho5dk1w
Elroy Turner
0
1213516
9967685
2024-11-13T13:21:45Z
Nikolai Kurbatov
79684
Orri berria: «{{biografia infotaula automatikoa}} '''Elroy Turner''' atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[1976ko Udako Olinpiar Jokoak|1976ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64359 Elroy Turner]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/elroy-turner Elroy TURNER]</ref> == Erreferentziak == {{erreferentzia zerrenda}} == Kanpo estekak == {{bizialdia|1951ko||Turner, Elroy}}»
9967685
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Elroy Turner''' atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[1976ko Udako Olinpiar Jokoak|1976ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64359 Elroy Turner]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/elroy-turner Elroy TURNER]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1951ko||Turner, Elroy}}
p3tzh9i3k2zd452mgy6cx9szcm5njq2
9967687
9967685
2024-11-13T13:22:11Z
Nikolai Kurbatov
79684
9967687
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Elroy Turner''' ([[1951]]ko [[urtarrilaren 28]]a) atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[1976ko Udako Olinpiar Jokoak|1976ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64359 Elroy Turner]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/elroy-turner Elroy TURNER]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1951ko||Turner, Elroy}}
s1shb46rmcgwx2y57g4g3xduthczgm9
Chavaughn Walsh
0
1213517
9967689
2024-11-13T13:22:54Z
Nikolai Kurbatov
79684
Orri berria: «{{biografia infotaula automatikoa}} '''Chavaughn Walsh''' atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[2016ko Udako Olinpiar Jokoak|2016ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/132327 Chavaughn Walsh]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/chavaughn-walsh Chavaughn WALSH]</ref> == Erreferentziak == {{erreferentzia zerrenda}} == Kanpo estekak == {{bizialdia|1987ko||Walsh, Chavaughn}}»
9967689
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Chavaughn Walsh''' atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[2016ko Udako Olinpiar Jokoak|2016ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/132327 Chavaughn Walsh]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/chavaughn-walsh Chavaughn WALSH]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1987ko||Walsh, Chavaughn}}
stdj3qyb10xj3kaw9iwofkrm7t613u5
9967690
9967689
2024-11-13T13:23:28Z
Nikolai Kurbatov
79684
9967690
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Chavaughn Walsh''' ([[Saint John's (Antigua eta Barbuda)|Saint John's]], [[1987]]ko [[abenduaren 29]]a) atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[2016ko Udako Olinpiar Jokoak|2016ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/132327 Chavaughn Walsh]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/chavaughn-walsh Chavaughn WALSH]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1987ko||Walsh, Chavaughn}}
adjwyjzsjx85b9bnw9p30v7zdw2rkz2
Eztabaida:Avon ibaia (Bristol)
1
1213518
9967713
2024-11-13T13:42:17Z
Mikelontxo
18531
/* Argazkiko izena */ atal berria
9967713
wikitext
text/x-wiki
== Argazkiko izena ==
Argazkiaren izenburuan '''Avon (Bristol)''' dakar eta argazki hori '''Bath''' herrikoa da. Zuzentzen saiatu nahiz baina ez dut lortu. [[Lankide:Mikelontxo|Mikelontxo]] ([[Lankide eztabaida:Mikelontxo|eztabaida]]) 14:42, 13 azaroa 2024 (CET)
2bayd7srooa3bx6yaqr9t14wcb5slzr
1973ko Nafarroako Sari Nagusia
0
1213519
9967753
2024-11-13T14:06:55Z
Joseba65
69297
Orri berria: «{{Cycling race/infobox|Q58537478}} '''VII.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1973ko apirilaren 23an, astelehena, jokatu zen. Ibilbidea 188 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Etxauri, Erreniega, Etxauri berriro ere eta Lezaun. 43 txirrindularik hartu zuten parte eta horietako 18k baino ez zuten bukatu. Garailea [[Txomin Perurena]] gipuzkoarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe t...»
9967753
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537478}}
'''VII.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1973ko apirilaren 23an, astelehena, jokatu zen.
Ibilbidea 188 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Etxauri, Erreniega, Etxauri berriro ere eta Lezaun.
43 txirrindularik hartu zuten parte eta horietako 18k baino ez zuten bukatu. Garailea [[Txomin Perurena]] gipuzkoarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugan sprintean [[José Luis Abilleira]] espainiarrari gailendu zitzaiolarik.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537478}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1973 kirolean]]
[[Kategoria:1973 Euskal Herrian]]
jb9rbh2l8odalt08incl1ymqw0fjlwm
9967805
9967753
2024-11-13T14:44:59Z
Joseba65
69297
/* Kanpo estekak */
9967805
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537478}}
'''VII.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1973ko apirilaren 23an, astelehena, jokatu zen.
Ibilbidea 188 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Etxauri, Erreniega, Etxauri berriro ere eta Lezaun.
43 txirrindularik hartu zuten parte eta horietako 18k baino ez zuten bukatu. Garailea [[Txomin Perurena]] gipuzkoarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugan sprintean [[José Luis Abilleira]] espainiarrari gailendu zitzaiolarik.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537478}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://es.firstcycling.com/race.php?r=48&y=1973 1973ko Nafarroako Sari Nagusia] - ''Firstcycling.com''
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1973 kirolean]]
[[Kategoria:1973 Euskal Herrian]]
ozoxwqpj9pjbuimho6d3u1wjpju7t36
9968326
9967805
2024-11-13T20:19:31Z
5.159.169.141
9968326
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537478}}
'''VII.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1973ko apirilaren 23an, astelehena, jokatu zen.
Ibilbidea 188 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Etxauri, Erreniega, Etxauri berriro ere eta Lezaun.
43 txirrindularik hartu zuten parte eta horietatik 18k baino ez zuten bukatu. Garailea [[Txomin Perurena]] gipuzkoarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugan sprintean [[José Luis Abilleira]] espainiarrari gailendu zitzaiolarik.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537478}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://es.firstcycling.com/race.php?r=48&y=1973 1973ko Nafarroako Sari Nagusia] - ''Firstcycling.com''
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1973 kirolean]]
[[Kategoria:1973 Euskal Herrian]]
ie9u5ddflhh99u8ysnc8awdet1s4zy1
Txikipedia:ETS
104
1213520
9967773
2024-11-13T14:24:34Z
Theklan
336
«[[Txikipedia:En Tol Sarmiento]]» orrira birbideratua
9967773
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Txikipedia:En_Tol_Sarmiento]]
gaf6rjsmok2wm89c38k1yl4cwv20fav
Lankide eztabaida:Zeniarabi
3
1213522
9967835
2024-11-13T14:56:44Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9967835
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 15:56, 13 azaroa 2024 (CET)
k28w5tbp3fzeoop528nwid07fdf8pnb
Lankide eztabaida:Elisabet66
3
1213523
9967836
2024-11-13T14:56:54Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9967836
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 15:56, 13 azaroa 2024 (CET)
k28w5tbp3fzeoop528nwid07fdf8pnb
Lankide eztabaida:Sandraupvehu
3
1213524
9967837
2024-11-13T14:57:04Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9967837
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 15:57, 13 azaroa 2024 (CET)
8od17w7v2wjakbkr4ip0y6sgodbm45c
Wikipedia:Txokoa/2010eko otsaila
4
1213525
9967853
2024-11-13T15:09:59Z
Theklan
336
Orri berria: «== Bilbon topaketa == Kaixo guztiei: Informatzen zaituztet datorren otsailaren 20an egingo dela Bilbon Wikipedia eta honekin dauden proiektu erlazionatuen erabiltzailekin topaketa bat. Bilera honen helburua Kapitulu local bat osatzea da eta wikipedia-es eta wikipedia-eu arteko harremanak. Bertaratu ahal bazarete ez dezazuen zalantza egin. Informazio gehiago: [[m:Wikimedia España/Encuentro de wikimedistas en Bilbao|wikipedia erabiltzaileen topaketa Bilbon]]. Lankide:Txo|...»
9967853
wikitext
text/x-wiki
== Bilbon topaketa ==
Kaixo guztiei: Informatzen zaituztet datorren otsailaren 20an egingo dela Bilbon Wikipedia eta honekin dauden proiektu erlazionatuen erabiltzailekin topaketa bat. Bilera honen helburua Kapitulu local bat osatzea da eta wikipedia-es eta wikipedia-eu arteko harremanak. Bertaratu ahal bazarete ez dezazuen zalantza egin. Informazio gehiago: [[m:Wikimedia España/Encuentro de wikimedistas en Bilbao|wikipedia erabiltzaileen topaketa Bilbon]]. [[Lankide:Txo|Txo]] 13:11, 1 Otsaila 2010 (UTC)
:Interesgarria dirudi, baina ez dakit zein mailararte wp:eu eta wp:es loturik agertu behar duten. Azken finean ez gara hemen herrialdetaz hitz egiten ari, baizik eta hizkuntzataz. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]] 13:25, 1 Otsaila 2010 (UTC)
:: Euskarazko Wikipedian erabakia hartu zen euWikipedia bezala ''Wikimedia-España'' kapitulu lokalean parte ez hartzeko ([[Wikipedia:Bozketak/Espainiako Wikimedia]]). Emandako eztabaida gogorarazteagatik jarri dut hemen; argi dagoenez, norbanako gisa nahi duenak parte har lezake, noski. Bestalde, nik ere zalantzak ditut Wikimediaren kapitulu lokal batek zein onura ekarriko lituzkeen; baina argi dut Espainiako kapitulu baten barruan gure Wikipediak ez lukeela zentraltasunik izango. Horrekin batera, ez dakit wp:es eta wp:eu-ren artean loturarik egon behar duen. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 14:38, 1 Otsaila 2010 (UTC)
:::{{aurka}} [[Wikipedia:Bozketak/Espainiako Wikimedia|Bozketa horri]] gehitu ezaiozue Wp-eu eta Wp-es arteko harremanen aurkako nere bozka. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Euskalduna|erantzunak]])</small> 18:50, 2010ko Otsailaren 1a (UTC)
Ikusten dut ikutuko den gai bat "Vías de comunicación entre la Wikipedia en euskera y la Wikipedia en español" dela. Euskarazko Wikipediako norbaitekin jarri al zara bilera hori adosteko, Txo?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:40, 4 Otsaila 2010 (UTC)
::Kaixo Unai: lehen gausa nire barkatzea ez dut euskeraz hitz egitengaitik, baina nire euskerako maila oso pobrea da. La redacción entre ambos proyectos creo que es importante, no solo en lo que competa a la propia redacción de las enciclopedias, sino a la organización entre sus usuarios y colaboradores. Creo que sería muy interesante ver como se podría crear (posibilidades, interés, definición) el capitulo local para el territorio euskaldun (País Vasco y Nafarroa???) para que la Fundación tuviera representación en esta tierra. Esto está unido a la formación de wkimedia españa y como se podría relacionar una organización con la otra (si es que se crearan. No cierro ninguna posibilidad). Yo creo que es importante que la Fundación Wikimedia tenga representación legal en todos lados, para mi, la forma de la misma es un tema más secundario. Agur bero bat eta berriro barkatu nire exprezinogaitk. [[Lankide:Txo|Txo]] 15:07, 9 Otsaila 2010 (UTC)
== Commons lotura berria ==
Kaixo, konturatuko zineten irudi bat irekitzean, orain goian eskuinean commonseko ikurtxoa azaltzen dela fitxategira lotura zuzena izateko eta irudiaren azpian taula bat agertzen dela euskaraz, ez lehen ingelesez gaizki zegoena. Adibidea: [[:Fitxategi:Flag of Norway.svg]]. Espero dut aldaketa gustukoa izatea.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:09, 4 Otsaila 2010 (UTC)
: Lehen baino hobeto. Dena den, akats bat du. <code><nowiki>[[Commons:{{FULLPAGENAME}}|deskribapen orria]]ren...</nowiki></code> jartzen duen lekuan <code><nowiki>[[Commons:File:{{PAGENAME}}|deskribapen orria]]ren...</nowiki></code> jarri beharko luke. Edo hori uste dut, ez baitut probarik egiteko aukera izan. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 13:19, 4 Otsaila 2010 (UTC)
::ZE ondo! Hilabeteak eman ditut ikusten beste ingelerazko hori eta jakin gabe nondik aldatzen zen! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]] 13:24, 4 Otsaila 2010 (UTC)
== Agintarien mapa ==
Kaixo! Beno, batzuek agian ikusi duzue jada, egun hauetan saiakera nahiko egiten egon naizelako. Kontua da ingelerazko urteen artikuluetan badute beste artikulu bat ''agintariak X urtean'' izenekoa. Uste dut horrela beste 2500 artikulu sortzeko aukera dagoela, baina, era berean, nahiko fortzatu gera daitekeela. Horregatik pentsatu dut ideia ona izan daitekeela datu horiek momentuz urteen artikuluan txertatzea. Hau da, 1567ko Agintariak sortu beharrean [[1567#Agintariak]] atala sortzea.
Horretarako pentsatu nuen ere zerrenda bat baino zerbait bisuala hobea zela. Orain guztiok dakigu non dagoen Errusia, baina 1243ko Afrikako ez dakit zein herri zein zen jakitea zaila izaten da. Horregatik mapa batean kokatzea bururatu zitzaidan. Eta mapa hori egin eta bot batekin urte guztietan sartu dut ([[1]]etik [[2010]]era). Orain egin behar den bakarra da <code>places=</code> jartzen duen lekuan agintariak ezartzea. Hori egiteko beste txantiloi bat erabiltzen da. Txantiloi horrek egiten duena da, interes teknikoa dutenentzat {{tx|Kokapen mapa~}} txantiloiaren moldaketa bat. Arazo bat du: bana sortu behar da herrialde bakoitzarekin. Saiatu nintzen sinplifikatzen txantiloi bakarrean baina antza konplexua da txantiloi baten barruan beste txantiloi bat irakurtzea. Beraz banaka joan beharko gara sortzen. Egin ditut frogak batzuekin eta, adibidez {{tx|Agintaria Errusia}} erabili dut [[Errusiar Inperioa]]ren [[tsar]] guztiak ezartzeko. Ondo geratzen dela uste dut.
Orain egin beharrekoa, beraz, nahi duenka agintariak jartzen joatea da. Ni agintaldi luzeak izan dituztenekin hasi naiz, errazagoa baita eduki hori sartzea bot bat erabilita. Bot bat dutenentzat metodoa sinplea da. [[Pywikipedia]] erabiltzen baduzue honakoa da egin behar dena:
<code><pre>
python replace.py -start:306 -transcludes:Agintari_mapa "places=" "places=\n{{Agintaria Bizantzio|izena=Konstantino I.a Handia}}"
</pre></code>
Honek 306tik guk gelditzeko esaten diogun arte (eskuz egin behar da eta, kasu honetan [[Bizantziar_agintariak]] artikuluan esaten den bezala 337. urterarte egin behar da hau. Horrela pixkanaka-pixkanaka leku batzuetakoak txertatzen joan gaitezke. Boten laguntzaz hau erraz egiten da, baina agintaldi motza dutenekin zailagoa da bot batekin egitea eskuz egitea baino.
Emaitzak ikusteko urteren bat hartu dezakezue, adibidez [[1974]] eta ikusi. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]] 13:49, 7 Otsaila 2010 (UTC)
:Oso ideia ona iruditzen zait! Nik ez dakit parte hartuko dudan, ze botak eta pythonak ez ditut betere menperatzen... Hala ere, nik ikur arraro bat ikusten dut banderatxoaren ondoan. Normala ala da? Bertan sakatu behar dut artikulua ikusteko... Agian erraxagoa izango litzateke banderatxoan bertan sakatzea agintaria ikusteko. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] ([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]]) 14:27, 7 Otsaila 2010 (UTC)
::Jarri dudan ikurra banderatxo txiki bat da. Agian mundu guztiak ez du ikusten, baina nik uste dut baietz. Banderan bertan klik egitea zailagoa da, irudietan klikatzea eta irudia ez den zerbaitera joateak kode nahiko eskatzen duelako. Pentsatu nuen → edo horrelako zerbait jartzea, baina bandera aurkitzean egokiago iruditu zitzaidan. Hala ere norbaitek beste soluziorik aurkitzen badu, alda dezala, noski! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]] 15:02, 7 Otsaila 2010 (UTC)
:::Ez da horrenbeste kode gehitu behar. Gainera batetik jartzen duzuna bestetik kentzen duzu. Zure sinaduran adibidez:
:::* <code><nowiki>[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]]
</nowiki></code>
:::jartzen du eta emaitza: [[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]]. Irudietan loturak jarriz:
:::* <code><nowiki>[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|link=Lankide eztabaida:Theklan|Eztabaida|18px]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18px|E-maila]]
</nowiki></code>
::: eta emaitza: [[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|link=Lankide eztabaida:Theklan|Eztabaida|18px]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18px|E-maila]]
::: <code><nowiki>|link=</nowiki></code> parametroa gehitu behar da fitxategian eta nahiko. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 15:16, 7 Otsaila 2010 (UTC)
:::: <code style="background:yellow">:O</code> Ikaragarri erraza da! Egingo ditut froga batzuk ea zelan ateratzen den. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]] 15:19, 7 Otsaila 2010 (UTC)
::::<code style="background:yellow">:(</code> Azkarregi hitz egin dut. Arazoa da ez dugula {{tx|Agintaria Bizantzio}} aldatu behar, baizik eta orokorragoa den {{tx|Kokapen mapa~}}. Bertan aldaketak egitea posible da, baina txantiloi hori beste batzuetan erabiltzen denez ezin dugu dena izorratu. Soluziorik? Agian bertan <nowiki>{{#if:}}</nowiki> motako zerbait sartzea "link" parametroa sartzen denerako. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]] 15:22, 7 Otsaila 2010 (UTC)
Egia esan, hori da gauzak zail egitea hori... Herrialde bakoitzeko txantiloi bat sortu behar da? [[Txantiloi:Agintaria Bizantzio|Bizantzio]], [[Txantiloi:Agintaria Errusia|Errusia]]...? Ba arazoak emango ditu.
Parte batetik txantiloi kopurua. Gauza ez da gaur egungo herrialde bakoitzeko txantiloi bat sortzea (300 edo?), historiaren aldiune bakoitzean existitu den estatu/eskualde... bakoitzaren txantiloia sortu beharko litzateke. Sentitzen dut baina ezinezkoa. Eta hau ez da adidasen publizitatea.
Bestetik bandera kopurua estatu/eskualde... kopurua baino handiagoa dela. Zenbat bandera izan ditu Espainiak? Baliteke urtetik urtera aldatu behar izatea. Arazo txiki dela pentsatuko duzue baina benetan oso larria da. 1500 urtean gaur egungo bandera jartzea... Wikipedian...
Ez nuen ilusioa kentzea nahi baina arazo pila bat nabari ditut. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 15:56, 7 Otsaila 2010 (UTC)
:Horregatik sortu behar da bat bakoitzarentzat, hiriburua ere ez delako berdina izan beti. Orain Bizantzioarenak egiten nago, banderatxo batekin (Ekialdeko Inperioa artikuluetan agertzen dena). Zesarrentzat ere beste bat sortu beharko da eta SPQR izango da. Espainiako hiriburua ez da beti Madrilen egon, eta hori ere aldatu behar da, bakoitzean bana sortuz. Banderarekin berdina. Francoren agintaldikoa egina dago. Bertan bandera bat dago (1939tik 1977ra ofiziala izan zena) eta horrek balio du Francoren agintaldi osorako eta hurrengo bi urtetarako. Gero aldatu behar da eta txantiloian bandera aldatu. Ez da hain ezinezkoa... beraz metodorik sinpleena da. Beste aukera zen (eta ez du funtzionatzen) SWITCH parametroak erabiltzen zituen txantiloi bat erabiltzea eta bertan parametro bakoitzarekin koordenatu joko bat eta bandera bat sortzea zen. Baina horrek ez du funtzionatzen, esan bezala, hiru txantiloi baino gehiago txertatu behar dituelako. Momentuz emaitza ona ematen dago, eta Errusiako bandera berdina izan da 1700tapikotik gaur egun arte [[SESB]] garaian ezik. Eta horrena ere sortu dut. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]] 16:00, 7 Otsaila 2010 (UTC)
Badirudi definitiboa dela ez dagoela metodo oso sinplerik. Saiatu naiz {{tx|Kokapen mapa~}}ren barruan #SWITCH erabiltzen eta ez dut lortu funtzionatzea. Beraz momentuz metodorik errazena aro bakoitzarekin sortzen jarraitzea da. Bestetik {{tx|Agintari mapa}} txantiloia kentzen nabil eta bertako kodea txertatzen. Badakit horrela lana bikoiztea dela eta datu gehiago jartzen ditugula, baina badirudi muga tekniko bat dagoela bata bestearen barnean txertatu daitezkeen txantiloien artean. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]] 21:47, 7 Otsaila 2010 (UTC)
: Ziur nolabait lana gutxitu, denbora aurreztu eta txantiloi kopurua mugatu daitekeela. Ez dudanez funtzionamendua goitik behera ulertzen banderekin hasiko naiz eta ea apurka-apurka zerbaitetan laguntzen dudan. Prototipo bat egiten ari naiz eta zuri ([[Lankide:Theklan|Theklan]]) esan dizudan bezala abantailak izango ditu, oraingo metodoa asko hobetu baitaiteke. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 22:24, 7 Otsaila 2010 (UTC)
:: Itxoin, prototipoa egiten hasi aurretik esango dizut nola egingo nuke. Kontua da orain dugun sistemarekin {{tx|EH}}k adibidez {{banderaikur|EH}} sortzen du, deitzen duela {{tx|EH bandera}} txantiloia. Hau da, <code>{{EH bandera}}</code> eskatzen du. Egin beharko genukeena da <nowiki>{{#if:{{{aldaera}}}| {{{aldaera}}}}}</nowiki> motako zerbait sartzea litzateke. Eta hori txertatzea honela: <nowiki>{{{{{1}}} bandera{{#if:{{{aldaera}}}| {{{aldaera}}}}}</nowiki>. Honela sortu behar direnak aldaera horiek dira. Nik esaten badiot {{tx|ESP|aldaera=Frankismoa}} bandera aldatu beharko luke nonbaitek {{tx|ESP bandera Frankismoa}} eskatzen duelako. Zer irabazten dugu honekin? Nik puntua jarri nahi badut ezin dudala erabili {{tx|Espainia}} zuzenean, baizik eta <nowiki>{{{{{1}}} bandera{{#if:{{{aldaera}}}| {{{aldaera}}}}}</nowiki>.
::Ulertzen duzu ideia? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:33, 7 Otsaila 2010 (UTC)
::Eta pentsatzen jarrita... oso erraza da guztietan goiko IF hori sartzea bot batekin. Egingo al dut? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:39, 7 Otsaila 2010 (UTC)
::: Azalpen luzeago bat, mesedez? --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 22:42, 7 Otsaila 2010 (UTC)
Ez dakit posible izango dudan lehen baino luzeago egitea. Beno, orain egiten duguna hau da. {{tx|AEB}} jartzen dugunean beti agertzen da {{banderaikur|AEB}}. Honek egiten duena da {{tx|Banderatxo}} deitu. Izatez <nowiki>{{banderaikur|AEB}}</nowiki> jarriko banu berdina lortuko nuke, begira {{banderaikur|AEB}}. Eta zer egiten du? Ba deitzen du <nowiki>[[Fitxategi:{{USA Bandera}}|...]]</nowiki> eta horren emaitza sartzen du. Hau da, hiru pausotan lortzen dugu gure {{tx|AEB}} bilakatzea beti irudi bera. Agian metodo sinpleagoa bazegoen, baina honetan guztia bideratzen dugu txantiloi berdinera berak operazioak egin ditzan. Lehen ez zen horrela eta banderatxo bakoitzak bere banderaikur propioa zuen. Hori nahiko liosoa zen mantenuari begira.
Beraz egin behar duguna banderako irudia aldatu nahi badugu da <nowiki>[[Fitxategi:{{USA Bandera}}]]</nowiki> deitu beharrean <nowiki>[[Fitxategi:{{USA Bandera "garaia"}}]]</nowiki> deitzea litzateke. Hau da, garai bakoitzerako bandera ezberdin bat egon dadin. Ez badugu ezer jartzen ba oraingoa aterako litzateke. Baina suposatzen dut 1917an bandera ezberdina zela. Beraz "epeak" zehaztu beharko genituzke. Hau da, noiz aldatu den bakoitzaren bandera. Lehengo adibidean Frankismoa jartzen nizun, edo izan daiteke bestela 1939-1977 jartzea aldagai bezala. Horrek berdin dio. Ideia da nonbaitek definitu behar dugula garai edo aldagai hori. Eta horretarako lekurik hoberena {{tx|banderatxo}} bertan bigarren faktore bat sartzea litzateke, aldaera deitu ahal duguna. Modu honetan nik esaten badiot <nowiki>{{USA|1777}}</nowiki> egin behar duena da {{{1}}} faktorea dena USA horretaz gain {{{2}}} faktorea den 1777 hartu eta aldaera=1977 bezala sartu. Honela izango dugu existitzen ez den {{tx|USA bandera 1777}} izeneko txantiloi bat. Orain egin behar dugun bakarra da hori sortu eta <code>US flag 13 stars – Betsy Ross.svg</code> jartzea da. Eta horrela epe bakoitzarekin. Soluzio sinplea dela uste dut. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:58, 7 Otsaila 2010 (UTC)
: Bale, ulertu dut; baina ingelesak beraien Wikipedian pausu bat harago doaz. Zure soluzioarekin esango nuke erdian geratzen garela, txantiloi kopurua handia baita (bandera bakoitzeko txantiloi bat). [[:en:Wikipedia:WikiProject Flag Template]] irakurrita informazio asko eskuratu dezakezu baina beraien metodoaren laburpen bat egingo dizut. Espainiaren adibidearekin.
: Banderak jartzeko hiru pausu ematen dira:
:# <code><nowiki>{{flag|Spain}}</nowiki></code> idaztean [[:en:Template:Country data Spain]] deitzen du. Hau da, "flag"-en {{{1|}}} parametroa "Country data {{{1|}}}" bezela dago. Flag/flagicon eta horrelako txantiloiak birzuzentzaile bezala ulertu daitezke, herrialde bakoitzaren banderari buruzko datu-basera eramanez.
:# Behin [[:en:Template:Country data Spain]]-n, esan daiteke luzatu egiten dela: <code><nowiki>{{country data Spain | country flag2 | variant = | size = | name = Spain}}</nowiki></code>. Badirudi ez duela abantailarik baina <code><nowiki>{{flag|Spain}}</nowiki></code> kode sinplearen ordez <code><nowiki>{{flag|Spain|1939|name=España}}</nowiki></code> erabili izan bagenu orduan ikusten da, ez? Zuk esandakoarekin momentu honetan {{tx|SPA bandera 1939}} bezalako txantiloi bat sortu beharko genuke; enWikipedian ez.
:# Gero <code><nowiki>{{country flag2 | alias = Spain | flag alias = Flag of Spain.svg | name = Spain}}
</nowiki></code>-ra aldatzen da. Hau ja irudiarekin lotzeko prest dago.
:# Emaitza <code><nowiki><span class="flagicon">[[File:Flag of Spain.svg|22x20px|border |alt=|link=]] </span>[[Spain|Spain]]</nowiki></code> da: <span class="flagicon">[[File:Flag of Spain.svg|22x20px|border |alt=|link=]] </span>[[Spain|Spain]].
: Ez nahiz ondo azaldu, badakit. Ordu hauek ez dira honenak eta berandu egiten ari zait (zaigu). Egia esan tripak nahiko konplexuak dira baina erabiltzailearen ikuspuntutik ez dago gauza errazago eta ekonomikoagorik. Ingelesek egindakoak pila bat xehetasun ditu (irudian klikatzeko aukerarik ez izatea horrela nahi izan ezik...) eta beraien esperientziaz baliatu beharko ginateke. Gauza bakar batez bakarrik damutzen omen dira: [[:en:Wikipedia:WikiProject Flag Template#Flag names|"country" hitza erabiltzea txantiloietan]], guztiak ez baitira herrialdeak. Bihar gehiago. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 23:25, 7 Otsaila 2010 (UTC)
:: Bale, ulertzen dut... baina hori egiteko gure sistema osoa aldatu beharko genuke eta hori, esperientziagatik diotsut... lan handia da! Nire soluzioa ez da oso ezberdina eta horrela sortu ahal ditugu "on demand". Hau da, behar direnean jarri eta kitto. Ez dakit, agian ez da oso elegantea, baina ez da oso korapilotsua aldaketa. Berez {{tx|Espainia}} txantiloiak jada egin dut egin beharreko aldaketa. Orain garaia= horiek definitu behar dira, bakoitzaren bandera zein den jarrita. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:46, 7 Otsaila 2010 (UTC)
Garapen pixka bat egin ondoren Espainiako adibide batzuk egin ditut. Emaitza nahiko ona da eta oso kode gutxi aldatu beharko genuke, guztia herrialdearen txantiloian. Kode hauek sartuta, emaitzak honakoak dira:
<pre><code>
*{{banderaikur|Espainia}}
*{{bandera|Espainia}}
*{{ESP|garaia=Errepublika}}
*{{ESP|1|garaia=Errepublika}}
*{{ESP|1|Espainiako Bigarren Errepublika}}
</code></pre>
*{{banderaikur|Espainia}}
*{{bandera|Espainia}}
*{{ESP|garaia=Errepublika}}
*{{ESP|1|garaia=Errepublika}}
*{{ESP|1|Espainiako Bigarren Errepublika}}
Egiten duena da {{tx|ESP banderak}} izeneko txantiloia deitu. Bertan SWITCH batekin zehaztu daitezke nahi haina aukera ezberdin. Izena guk jartzen diogu, azken adibidean ikusten den bezala. Hori bai, izen hori ez badago definituta, orduan ez da ondo agertuko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:54, 8 Otsaila 2010 (UTC)
:Era berean sistema ondo doa {{tx|Agintaria ESP}} erabilita. Bertan eskaera ere egiten da eta [[2010]] artikuluan froga eginda ondo atera da. Ez ditut aldaketa gehiago eginda jendeak aldaketa egitea ondo deritzola esan arte. Berandu delako batetik, eta kontsentsua lortzearren bestetik. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 01:05, 8 Otsaila 2010 (UTC)
:Theklanen proposamenarekin ados. Ezin dugu orain dugun sistematik ingelesezko wikipediako sistemara pasa, arazoa handia delako. Txantiloia asko (adibidez, {{tx|geografia zirriborroa}}, {{tx|biografia zirriborroa}}, etab.) oraingo sistemaren menpe daude eta banderen sistema goitik behera aldatzen badugu, dena pikutara.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:47, 8 Otsaila 2010 (UTC)
::Beno, ba orduan bota jarriko dut lanean guztietan sistema aldatzeko. Eta gero ikusiko dugu nola egiten ditugu orrialde guztiak eta. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:15, 8 Otsaila 2010 (UTC)
::: Ez dago inolako arazorik. Nik diodan bezala sistema biak aldi berean egon baitaitezke aldaketa egin arte. Beste gauza bat da zuok nahi ez izatea. Gauza batzuetarako bot-ak segituan jarriko zenituzkete eta beste batzuetan... Eta arrazoi oso sendoekin. Zergatik oinarritu guztia ISO kodeetan? Ezagutzen al duzue Alemaniarena? Eta Bizantzio? Txantiloi kopurua handiegia da gauza konkretu bat egiteko.
::: enWikipediako modua erabiltzea nahi ez baduzue ez esan zaila dela. Aldaketa egiten diren bitartean sistema biak izan ditzakegu (ziur nago). Eta norbaitek ez badu nik bezala pentsatzen eztabaida hemen bukatu da, ez baitut gehiago defendatuko. Ingelesezko metodoa ez erabiltzea erabakitzen baduzue argi geratu dadila ni aurka nagoela. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 13:44, 8 Otsaila 2010 (UTC)
::::Aber, ez jarri horrela. Metodo hori aurrera eramatea oso zaila iruditzen zait. Aldaketa kopurua izugarria da, nire ustetan. Hori bai, garatzen baldin bagoaz iritsi daiteke momentu bat non orain artekoak zaharkituta geratzen diren eta bestearen alde egiten dugun (dudan kasu honetan, baina guztiok hartu beharreko erabakia da). Momentu honetan dagonea da lehengo sistemari ingelerazkoan erabiltzen dutenaren zati bat egokitu ahal diogula. Gainera ez dugu zertan guztia ISO kodeak erabilita egin behar. Baditugu leku batzuk ez dutela ISO koderik guk sortu dugun banderarako, eta ez da ezer gertatzen. Hori bai, aldaketa osoa egiten bada kontutan hartu behar da beste hainbat txantiloik erabiltzen dutela orain artekotan dugun informazioa, beraz ezin dela dena hankaz gora utzi. Trantsizioa egiten hasteko ideiarik bai? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:22, 8 Otsaila 2010 (UTC)
:::::Gauza da ingelesezko wikiko sistema erabiltzen ahsten bagara, txantiloi asko pikutara joan direla ({{tx|geografia zirriborroa}} adibidez. Orain arte {{tx|EH nongo}} erabiltzen genuen txantiloi hortarako eta dena hankaz gora jarri beharko da. Theklanek proposatutako modifikazioarekin herrialde bakoitzerako txantiloi bat sortu beharko da, hori bai, baina ingelesezko wikiko metodoa erabiltzen badugu herrialde bakoitzarentzako biografia txantiloiak, geografia txantiloiak sortu beharko ditugu (adibidez geografia zirriborroetarako ikus [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:WikiProject_Stub_sorting/Stub_types/Geographical#Location-specific_geography_stubs]).--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 14:43, 8 Otsaila 2010 (UTC)
::::::Ez dut uste horrela denik. Berez {{tx|EH nongo}} erabiltzen jarraitu daiteke, horiek ezabatu gabe. Hau da, zuzenean txantiloia txertatu. Nik uste posible dela. Hori bai, gauza asko begiratu beharko da zein eragin izango dituen jakiteko. Hala ere en:wpko sistema nahiko ona da, guztia metatzen duelako leku bakar batean. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 15:09, 8 Otsaila 2010 (UTC)
::::::: Ez nuen nire mezu horrekin sentimendu hori espresatzea nahi :-) Nire aldetik ez dut argumentu gehiago ideia hori defendatzen jarraitzeko. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 16:39, 8 Otsaila 2010 (UTC)
Beno, ba emango dizut arrazoi on bat, eta pisuzkoa. Orain dugun sistemarekin ez dira automatikoak izena eta izana. Hau da, nik errepublika, espainiako errepublika... jartzen baditut {{tx|Espainia}} txantiloian bandera ondo agertzen da, baina izena nik ezarri behar diot eta hau ez da zertan izan behar "benetazko izena". Behin datubasea sortuta askoz hobe da benetako izena atera ahal izatea. Bestetik oraingo sistemarekin gauza asko eskuz egin behar dira, adibidez dokumentazioa. Ingelerazkoan ez dakit nola egiten dute, baina badirudi automatizatuago dagoela hori. Baina... gurean hobea da txantiloiaren sinpletasuna eta kudeaketa sistema. Gainera ez ditugu zirriborro txantiloi infinitu sortu behar. Ez dakit, baditu alde onak eta txarrak. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:55, 8 Otsaila 2010 (UTC)
: Erraztasuna <nowiki>{{banderaikur|Espainia}}</nowiki> erabiltzea bada <nowiki>{{bandera|Espainia}}</nowiki>-ren ordez emaitza berdina lortzeko esan behar dut ingelesezko sistemak ere <nowiki>{{banderaikur|Espainia}}</nowiki> bezalako txantiloiak baimentzen dituela. Baita erabili ere. Ez dut esan ezta esango <nowiki>{{banderaikur|Espainia}}</nowiki> bezalako txantiloiak gaizki daudenik, baina orain dauden moduan gaizki daude. Ez ginateke horietan oinarritu beharko.
: Txantiloien sinpletasuna eta kudeaketa sistemaren inguruan. Niretzako beraiena hobea da diferentziarekin. Dena normalizatua eta automatizatua izatearen abantailak ezin dira alderatu. Bot-ekin lan egiten duzuenok nik baino hobeto jakin beharko zenukete normaletik irteten den zerbait aldatzeak dakarren nekea. Momentu honetan 50.000 artikulu ditugu eta suposatuz artikulu kopuruak sistema honekin lotutako aldaketak egiterakoan eragina duela (artikulu guztiek ez dute banderarik erabiltzen baina proportzio bat egongo da) ez dakit zergatik itxaron behar den 70.000 edo 100.000 izan arte zerbait egiteko.
: Gomendatzen dizuet berriz [[:en:Wikipedia:WikiProject Flag Template]] orritik pasatzea. Bertan uler daiteke zergatik egiten duten horrela eta ez honela, zergatik hau eta ez ha. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 13:30, 9 Otsaila 2010 (UTC)
::Nik ikusi nahiko nukeena da "errepide mapa" bat. HAu da, nola heldu hori egin ahal izatera. Zeintzuk aldaketak behar ditugu? Zertan eragingo dute beste txantiloietan? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:43, 11 Otsaila 2010 (UTC)
::: Hiru txantiloi mota daude: 1) erabiltzaileak erabiliko dituenak. 2) banderen inguruko datuak biltzen dituztenak. 3) banderaren irudia eta beharrezko lotura sortzen dutenak.
:::* 1 eta 3 motakoak errazak dira sortzeko, teknikoki. Kontu handia izan beharko genuke izen egokiak aukeratzearekin horiek baitira erabiltzaileak erabiliko dituztenak eta ez dira nahasgarriak izan behar.
::::{|
|-
| width="15%" | '''Ingelesez'''
| width="30%" | '''Euskaraz''' (aukera bat)
| '''Deskribapena'''
|-
| [[:en:Template:flagicon|flagicon]]
| [[Txantiloi:bandera]]
| bandera bakarrik
|-
| [[:en:Template:flag|flag]]
| [[Txantiloi:banderatestua]]
| bandera eta testua, bakoitzak zehazten duena
|-
| [[:en:Template:flagcountry|flagcountry]]
| [[Txantiloi:lehenetsia]]
| bandera eta herrialdearen/eskualdearen... izen lehenetsia
|-
| [[:en:Template:navy|navy]]
| [[Txantiloi:itsas-armada]]
| bandera eta itsas-armadaren izena
|-
| [[:en:Template:air force|air force]]
| [[Txantiloi:aire-armada]]
| bandera eta aire-armadaren izena
|-
| [[:en:Template:army|army]]
| [[Txantiloi:armada]]
| bandera eta armadaren izena
|}
:::: Egin zure proposamena mesedez. 3 motakoak sortzeko aukeratzen direnei bukaeran 2 edo horrelako zerbait bat gehituz egin daitezke. Adibidez ingelesezkoan [[:en:Template:country flag2]], [[:en:Template:country flagnavy]]... erabiltzen dute baina ez da derrigorrezkoa (eta ez dut aholkatzen) itzulpen zuzena egitea. "country" hitza ere baztertu egin beharko genuke ahal den neurrian.
:::* 2 motakoak dira lana emango dutenak, bandera duen gauza bakoitzeko sortu behar baitira. Lana apur bat errazteko [[:en:Template:Country showdata|Country showdata]] bezalako zerbait sortu ([[Txantiloi:Bandera datuak]]?) eta gainontzekoa ingelesezkoak, [[:en:Category:Country data templates|kategoria honetan]] biltzen direnak, ia-ia literalki kopiatzea litzateke. Parametroak eta herrialdearen/eskualdearen... izena itzuli beharko lirateke bakarrik, irudiak Commonsen daudenez izena mantentzen baitute.
:::: Esango nuke nolabait bot-ekin, eta esandako kategorian batuta daudela baliatuz, inportatu ahal izango zirela baina ez nago ziur. Parametroen itzulpenak ez luke arazorik emango baina nola esan bot-ari Spain Espainia dela? Ez dakit posiblea den.
:::* Guzti hau oraingo sisteman ezer ukitu gabe egin daiteke, esan nuen bezala. Behin hau eginda ESP bezalakoak, [[:Kategoria:Bandera txantiloiak|Bandera txantiloiak]] kategoriako guztiak hain zuzen, aldatu daitezke (ad. <code><nowiki>{{bandera|Espainia}}</nowiki></code> idatziz). Eta honekin bukatu da prozesua.
::: Eraginak orain dagoenean? Azkenaldian espero ez nituen aldaketak egiten ibili zaretenez ba ez dakit eta ezingo nuke ziur esan. Lehengo moduan zegoela egin izan bagenitu efektu bakarra izango zukeen: lehen [[Fitxategi:Flag of Spain.svg|22x20px|border]] zen emaitza, orain <span class="flagicon">[[Fitxategi:Flag of Spain.svg|22x20px|border |alt=|link=Espainia]]</span>. Ez dakit nabaritu duzun baina banderan klikatzean [[Espainia]] artikulura eramango luke eta ez irudiaren deskribapen orrira.
::: Laburpena: txantiloiak sortu eta gero orain daudenak birzuzendu. Zerbait erantzun gabe edo kanpoan utzi dut? --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 23:29, 11 Otsaila 2010 (UTC)
:::: Adibide bat egiteko txantiloi batzuk sortu ditut: [[Txantiloi:Lehenetsia]] (artikuluetan erabiltzeko), [[Txantiloi:Lehenetsia2]] (irudia eta lotura sortzen dituena), [[Txantiloi:Erresuma Batua bandera datuak]] (banderen datuak biltzen dituena). Hori alde batetik. Bestetik, [[Txantiloi:Bandera datuak]] (banderen datuek biltzen dituzten txantiloien oinarria) eta [[Txantiloi:UK bandera datuak|birzuzenketa bat]].
::::{|
|-
| <code><nowiki>{{lehenetsia|UK}}</nowiki></code>
| {{lehenetsia|UK}}
|-
| <code><nowiki>{{lehenetsia|Erresuma Batua}}</nowiki></code>
| {{lehenetsia|Erresuma Batua}}
|-
| <code><nowiki>{{lehenetsia|Erresuma Batua|1606}}</nowiki></code>
| {{lehenetsia|Erresuma Batua|1606}}
|-
| <code><nowiki>{{lehenetsia|Erresuma Batua|itsas-armada-1707}}</nowiki></code>
| {{lehenetsia|Erresuma Batua|itsas-armada-1707}}
|-
| <code><nowiki>{{lehenetsia|Erresuma Batua|itsas-armada-RFA}}</nowiki></code>
| {{lehenetsia|Erresuma Batua|itsas-armada-RFA}}
|-
| <code><nowiki>{{lehenetsia|Erresuma Batua|itsas-armada-RMAS}}</nowiki></code>
| {{lehenetsia|Erresuma Batua|itsas-armada-RMAS}}
|-
| <code><nowiki>{{lehenetsia|Erresuma Batua|zibila}}</nowiki></code>
| {{lehenetsia|Erresuma Batua|zibila}}
|-
| <code><nowiki>{{lehenetsia|Erresuma Batua|gobernua}}</nowiki></code>
| {{lehenetsia|Erresuma Batua|gobernua}}
|-
| <code><nowiki>{{lehenetsia|Erresuma Batua|itsas-armada}}</nowiki></code>
| {{lehenetsia|Erresuma Batua|itsas-armada}}
|-
| <code><nowiki>{{lehenetsia|Erresuma Batua|aire-armada}}</nowiki></code>
| {{lehenetsia|Erresuma Batua|aire-armada}}
|-
| <code><nowiki>{{lehenetsia|Erresuma Batua|armada}}</nowiki></code>
| {{lehenetsia|Erresuma Batua|armada}}
|}
:::: Agian ez da adibiderik honena baina ez zuen lan gehiegi eskatzen eta ez nituen txantiloi asko sortzea nahi zuekin eztabaidatu gabe. Izenak ez dira behin-betikoak, beraz, esan zuon ideiak mesedez. Ahalegin du naiz "Herrialde" eta antzeko hitzak baztertzen. Hiriburuen koordenatuak ere sartzeko nahia dut, zehatz mehatz zelan egin ez dakidan arren.
:::: Azkenean nik uste balantzea positiboa dela. 10 bandera desberdin erabiltzeko aukera eta nahikoa da txantiloi bakarra guztientzako. Gero gainera birzuzenketak sortzen baditugu eta abar erabilterrastasun handia dutela ikusten da. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 01:56, 12 Otsaila 2010 (UTC)
:::::Oso ondo dago emaitza, baina ez da oso ezberdina kasu honetan nik sortu nuen adibidearekin alderatuta. Zeintzuk dira dauden onura zehatzak? Nik ere txantiloi bakarra erabiltzen dut {{bandera|Nafarroa|garaia=824|Iruñeko Erresuma}} jartzeko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 10:56, 12 Otsaila 2010 (UTC)
:::::: Desberdintasunak ez dira "handiegiak": [[Txantiloi:EH-NA banderak]] izenaren ordez [[Txantiloi:Nafarroa bandera datuak]] (edo) bezalako izen bat jarri ezkero, bertan dauden aukerez gain beste batzuk sartzeko aukera eman ezkero (11.000 byte inguru gehiago), [[Txantiloi:EH-NA]]ren kodea <code><nowiki>{{banderatestua|Nafarroa}}</nowiki></code> (edo) izango balitz eta testua dagonean banderan klikatzea kenduko balitz emaitza berdina izango litzateke.
:::::: Hori zuk esandako adibidean. Orokorrago: [[:Kategoria:Bandera txantiloietan erabiltzeko txantiloiak|Bandera txantiloietan erabiltzeko txantiloiak]] kategoriako 1.347 elementuak ez lirateke beharko, switch bat erailtzen duzu bandera bakarrik edo bandera eta testua ikusteko eta ingelesezko sistemarekin goian esandako txantiloiekin egingo litzateke (flagicon, flag...) eta sortutako "XX banderak" txantiloiak erabiltzen jarraitzekotan EH-NA adibidearekin esan ditudan aldaketak egin beharko lirateke, nik diodan moduarekin alderatuz.
:::::: Esango nuke orain azaldutakoaz aparte gauza berdinaz hitz egiten hari garela. Noski hau gehiago aztertu beharko litzateke ez baititut aukera guzti-guztiak aztertu. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 11:49, 12 Otsaila 2010 (UTC)
::::::: Bale! Ikusten dut ezberdintasuna. Jarraitzen dut pentsatzen agian lan handia izango dela guztia aldatzea, baina bere onurak izan ditzake etorkizunean. Eta onura horiek dira aztertu beharrekoak. Hori bai, batetik bestera igarotzeko milaka aldaketa egin beharko dira, botak erabilita. Eta ingeleratik euskarara pasatzeko ez dakit nik bot egokirik ote dagoen, hau da, guztia inportatu ahal izatea zaila izango dela uste dut. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:12, 12 Otsaila 2010 (UTC)
Ondo da. Orduan errepide mapa bat sortu beharko genuke, zeintzuk aldaketak egin behar diren zehazteko. Eta horrekin joango gara gutxinaka-gutxinaka egiten. Ni prest nago lan hori egiteko (banderatxo txantiloiak sortu nituen, guztiak eskuz) Wikipedia hobetzeko balio badute. Gainera SWITCH baten ideia gustatzen zait, erabiltzaileak berdin erabili dezakeelako EH-NA, Nafarroa edo Nafarroa Garaia gauza berdina esateko. Eta hori oso interesgarria da. Dudak ditudana da ea gero SWITCH hori dibersifikatu daitekeen. Hau da, txantiloi batean Espainiako Bigarren Errepublika jarrita emaitza ematea =ESP eta beste batean ematea =Espainiako Bigarren Errepublika. Ez dut oso ondo azaldu, ez dakidalako hobe laburbiltzen ideia... pentsatuko dut nola azaldu adibide batekin.
Beno, baina esandakoa, goazen pauso horiek zehaztera. Agian Wikiproiektu bat ireki daiteke hemen eztabaidatzen jarraitu beharrean, ezta? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:20, 12 Otsaila 2010 (UTC)
: Hemen esaten ari garen guztiak [[Wikiproiektu:Banderak|Banderak]] Wikiproiektuarekin zerikusia duenez eta bertan idatzitako guztian eragina izango duenez eztabaida bertara eramatea proposatzen dut eta ea beste partaideek zer esaten duten. Nik argi daukat etorkizunean onurak izango dituela, ez baitut sistema hoberik ezagutzen, eta zuk diozunaren arabera berdin pentsatzen duzu. Zuk nik baino hobeto jakingo duzu baina badirudi 2007tik gaur arte geldi xamar dagoela Wikiproiektua (2009an An13sa partaide egin zela kenduta <small>Gaizki adierazi dut: An13sa 2008ko uztailean egin zen partaide baina azken aldaketak 2009ko urrian egin zituen.</small>) eta gai honekin berpiztuko litzateke.
: SWITCH-aren inguruko zure ideia hori bertako eztabaida orrian jarriko duzu eta bertan jarraitu honekin? --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 13:02, 12 Otsaila 2010 (UTC)
:: Hor jarraitu dezakegu lanean: [[Wikiproiektu:Banderak]] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:24, 12 Otsaila 2010 (UTC)
::: Lehen emaitzak:
*{{bandera|Espainia}}
*{{bandera|Espainia|1931}}
*{{banderaikur|Espainia}}
*{{banderaikur|Espainia|zibila}}
--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 19:39, 12 Otsaila 2010 (UTC)
: [[Lankide:An13sa|An13sa]]: Zergatik egin dituzu aldaketak horrela? Uste nuen gai honen inguruan hitz egiten ari ginela. Ni neu zuk egindako aldaketen aldekoa naiz, hemen goian esaten ibili naizen bezala, baina ez horrela. Lehenengo "dena pikutara" eta "hankaz gora" jarriko dela esan eta gero inor baino lehenago aldaketak egiten hasi. En fin. Commons-en [[commons:User:Croquant|Croquant]]ek egin zuena etorri zait burura.
: Ahaleginduko naiz gaiarekin esandako [[Wikiproiektu:Banderak]] orrian jarraitzen. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 21:49, 12 Otsaila 2010 (UTC)
== Euskarazko Wikipediako azal berria ==
Gabon. Hau ahaztu gabe [[Wikipedia eztabaida:Bozketak/2009ko Azal Berria|Euskarazko Wikipediaren Azal Berriaren inguruko eztabaida]] oraindik dantzan dagoela berri eman eta denoi oroitarazteko mezua da.</br>
--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 01:46 2010eko otsailaren 9a (UTC)
== Urtarrileko estatistikak ==
Kaixo! Argitaratu dituzte jada urtarrileko estatistikak: [http://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaEU.htm Taulak] eta [http://stats.wikimedia.org/EN/ChartsWikipediaEU.htm grafikoak] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 10:10, 10 Otsaila 2010 (UTC)
:Aipagarria Euskarazko Wikipediak bere artikuluen sakontasunean 18tik berriro 19ra iragan dela: hortaz hilabete honetan artikulu kopurua igo (nere gustorako nahiko geldi antzera), eta artikuluen kalitatea ere hobera jo duela esan nahi du, kalitatean ez dakit, baina behinik-behin luzeran. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], 22:26, 2010ko otsailaren 10a (UTC)
::Gauza nahiko dira adierazgarri urtarrilean. Adibidez inoiz egin den aldaketa kopururik handiena egin dela. Egia da asko botarekin izan direla, baina noizbait hori ere egin behar da. Gainera artikuluen luzera ere igo da, baina batez ere nabarmentzekoa egin ditugun hobekuntzak artikulu txikiekin. Nire ustez hurrengo hilabetean askoz hobeak izango dira emaitzak. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:31, 10 Otsaila 2010 (UTC)
:::Urte amaierarako dudan helburua artikuluen batez-besteko luzera 2.000 bytera igotzea eta 75.000 artikulura iristea da. [[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 22:36, 10 Otsaila 2010 (UTC)
::::Nik urte honetarako ez dut artikulu kopuru jakin bateko helbururik (75.000 gehiegixko iruditzen zait, batez ere nere ustez artikulugintzan gure urte hasiera makal xamarra izan delako), bai ordea Galizierazko Wikipedia artikulu dagokienez iragatea (urtarrilean artikulu sorkuntza abiadura moteldu dugunez aldea 4.000 artikulutik 4.400era handitu dute, nahiz eta eurak ere astiro antzean ibili), oraingoz argitarapen kopuruari dagokionez asko hurbiltzen ari gara, jada guk 1.408.000 argitarapen eta eurak 1.448.000 argitarapen dituzte (40.000ko aldea bakarrik).
::::-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], 23:56, 2010ko otsailaren 10a (UTC)
== Kalitatearen Hamabostaldia (Garrantzitsua) ==
Kaixo! Duela gutxi Txokoan otsailaren bigarren hamabostaldian '''[[Wikipedia:2010eko kalitatearen hamabostaldia|2010eko Kalitatearen Hamabostaldia]]''' egitea erabaki zen. Gaur hilak 10 da, eta zerbait prestatzen hasi behar dugu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 15:14, 10 Otsaila 2010 (UTC)
:Bai ba! Nik Sitenoticean jarriko nuke Kalitatearen astea egiten gaudela, gogoratzeko batez ere. Eta gero norberak ikus dezala. Egia esan azken hilabetea bilakatu dugu kalitatearena eta artikuluak sortu baino txukuntzen pasa dugu. Agian logoa ere aldatu daiteke eta erratza bat jarri gainetik. Ideiak dira, baina nik uste nhiako garbi geratu zela egin egingo zela. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:42, 11 Otsaila 2010 (UTC)
:: Sitenotice-n eta logoan agertzearen alde. Ideia ona. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:51, 12 Otsaila 2010 (UTC)
:::Agian jada hasiera ''ofiziala'' eman behar zaio "hamabostaldiari", otsailak urteko bigarren hamabostaldirik laburrena du!-[[Lankide:Adrar|Adrar]], 10:59, 2010ko otsailaren 12a (UTC)
::::Niregatik ondo... nahi baduzue orain aldatuko dut SiteNotice hori eta hasiko gara. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:03, 12 Otsaila 2010 (UTC)
::::: Niregatik ere primeran. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 12:07, 12 Otsaila 2010 (UTC)
Sitenotice-n Hamabostaldiaren berri jartzea ondo dago, baina nire ustez sobran dago eztabaida baten berri sitenotice-n ematea. Beraz, azal berriaren eztabaidari buruzko sitenotice-n dagoen aipamena kenduko nuke.--[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 00:08, 14 Otsaila 2010 (UTC)
:Badakit azalaren eztabaidaren oharra soberan dagoela, baina gaur bakar-bakarrik mantenduko dugu jendea eztabaidaz konturatzeko bestela ez dugu gaia inoiz amaituko. Ados? --[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:08, 14 Otsaila 2010 (UTC)
:: Ondo da. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 12:26, 14 Otsaila 2010 (UTC)
:: Hala ere, agian egokiagoa da sitenotice-ko aldaketak txokoan komentatzea, eta adostasunarekin aldaketak egitea. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 15:21, 14 Otsaila 2010 (UTC)
== Kalitatearen hamabostaldia eta gehiago ==
Kalitatearen hamabostaldia dela eta, hiru grafiko igo ditut, bertan, Wikipediako estatistiken hiru ezaugarri aztertzen dira 2008ko urritik, 2010eko otsailera arte. Gaur lehen aldiz 0,5kb baino txikiagoak diren artikuluak 2000 baino gutxiago dira, lehen aldiz 2004tik.
[[Fitxategi:Txikiak.PNG|thumb|350px|center|512 byte baino gutxiago dituzten artikuluak.]]
[[Fitxategi:Eguneko.PNG|thumb|350px|center|Eguneko gehitutako artikuluak.]]
[[Fitxategi:Guztira.PNG|thumb|350px|center|Artikulu zenbaketa.]]
19:56, 2010 Otsaila 16 [[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]]
:Eta grafikoak [[Wikipedia:2010eko kalitatearen hamabostaldia]]-ra mugitzen baditugu? --[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 19:01, 16 Otsaila 2010 (UTC)
Fenomeno Zariquiegui! --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 19:05, 16 Otsaila 2010 (UTC)
: Beste bat: [[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 15:42, 20 Otsaila 2010 (UTC)
[[Fitxategi:Nafarroa_artikuluak.png|thumb|300px|right|Nafarroako udalerrien artikuluek duten luzera (2010-02-20).]]
{{clear}}
== HotCat ==
Barkatu, baina HotCat zeneukatenok berriro aktibatu behar duzue, egin dudan aldaketatxo baten ondorioz (HotCats ==> HotCat). Sentitzen dut.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 12:24, 21 Otsaila 2010 (UTC)
: Ziurrenik HotCat zer den askok jakingo ez dutenez esango dut duela gutxitik euskarazko Wikipedian gadgetak erabiltzeko aukera gehitu zutela [[Lankide:An13sa|An13sa]] eta [[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]]k. Orrialde nagusia [[Wikipedia:Gadget]] da eta gaiaren inguruko informazioa dago. Bertan ikus daiteke momentu honetan gadget bi ditugula eskuragarri:
:* [[Wikipedia:HotCat|HotCat]]: gadget honek kategoriak gehitu, aldatu edo kentzeko erraztasuna ematen du.
:* [[Wikipedia:refToolbar|refToolbar]]: gadget honen bitartez erreferentzia garatuak txertatu daitezke.
: Nik nire aldetik "refToolbar" erabiltzean arazorik baduzue [[Wikipedia eztabaida:RefToolbar|eztabaida orri]] honetan idaztea eskatzen dizuet. JavaScript ideiarik izan gabe sortu (kopiatu eta itsatsiren sinonimoa) nuenez baliteke akatsak egotea. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 14:40, 21 Otsaila 2010 (UTC)
:: Nik HotCat ondo ikusten dut, baina refToolbar jarri dut hobespenetan, nire monobook.jstik lehen nuen Inorbezi eginiko erreferentzia kendu dut eta jada ez dut ikusten. Ez dakit zer den gaizki egin dudana. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 15:24, 21 Otsaila 2010 (UTC)
:::Niri ondo doakit, Theklan, eta ez dut monobook-ik.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:34, 21 Otsaila 2010 (UTC)
:::: Atzo ezin izan nuen erantzun. Arazoarekin jarraitzen duzu? Zure monobookean hainbat aldaketa garrantzitsu egin dituzula ikusi dut. Gaizki jarraitzen badu, nik ere <code><nowiki>importScript ('Lankide:Theklan/nirebilatzaileak.js');</nowiki></code> idatziko dut nirean gertatzen dena hobeto ikusteko, bale? --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 08:56, 22 Otsaila 2010 (UTC)
::::: Berez guztia kendu dut, eta horregatik jada ondo funtzionatzen du erreferentziena. Baina nire Monobookean nituen beste gauza guztiak desagertu dira (nik kendu ditudalako, noski). nirebiltzatzaileak.js hori beste gauza bat da, bilatu ematerakoan beste aukera batzuk izateko bilaketarako. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:30, 22 Otsaila 2010 (UTC)
:::::: Ok. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 09:36, 22 Otsaila 2010 (UTC)
== Eusko Jaurlaritzaren GeoEuskadi guneko kartografia CC-BY lizentziapean ==
Ahaztu baino lehen, [http://eadminblog.net/post/2010/02/21/geoeuskadi-libera-informacian-geografica albiste honen arabera], Eusko Jaurlaritzak [http://www.geo.euskadi.net/s69-15375/eu/ GeoEuskadin] dituen ortoargazkiei CC-BY lizentzia eman diete; beraz, Wikipedian erabil daitezke adibidez mapak egiteko. Honekin lotuta, duela hilabete Eusko Jaurlaritzak 2009. urteko ortoargazkia argitaratu zuen. [http://www1.euskadi.net/cartografia/visor_euskera/catalogo/busqueda.apl?tabla=5000&seccion=orto&anio=2009&paso=2 Hemendik] deskarga daiteke 1:5.000 eskalakoa ([http://www1.euskadi.net/cartografia/visor_euskera/catalogo/busqueda.apl?tabla=10000&seccion=orto&anio=2009&paso=2 hemen] 10.000 eta [http://www1.euskadi.net/cartografia/visor_euskera/catalogo/busqueda.apl?tabla=25000&seccion=orto&anio=2009&paso=2 hemen] 25.000). Zein orri deskargatu behar den jakiteko, begiratu [http://www1.euskadi.net/cartografia/visor_euskera/viewer.apl hemen].--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 08:54, 26 Otsaila 2010 (UTC)
:Lizentzia orria [http://www.geo.euskadi.net/s69-geodir/eu/contenidos/informacion/servicio_ftp/eu_80/servicio_ftp.html hemen] dago.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 10:17, 26 Otsaila 2010 (UTC)
::Primeran!!--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:45, 26 Otsaila 2010 (UTC)
== EuskalNaturaren lizentzia ==
Kaixo! Azken egun hauetan artikulu batzuk egiten nago [http://www.euskalnatura.net/index.php EuskalNatura.net] orrialdeko edukiak hartuta. Bertan dagoen guztia (argazki galeriak ezik) cc-by-sa lizentzian argitaratzen denez gure lizentziarekin bateragarria da. Beraz kopiatu daiteke eta egin behar dugun bakarra da jatorria aipatu. Eta honekin dut arazoa: orain arte egin dudana da izenaren ondoan erreferentzia bat sortu eta bertan aipatu nondik hartu den euskarazko izen hori. Gero kanpo loturetan berriro jarri eta zehaztu bertan lizentzia horri helduta egin dela. Gainera artikuluaren egilearen izena ere aipatzen dut erreferentzia horietan. Baina... ondo egiten dugu horrela? Edo beste modu batez jarri beharko genuke, adibidez Eztabaida orrialdean? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]] 20:26, 30 Urtarrila 2010 (UTC)
:[http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.eu Orri horretan] '''Baldintza hauetan:''' atalean jartzen du nola jarri behar den.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:30, 30 Urtarrila 2010 (UTC)
:: Nik erreferentziak horrela jarri beharrean, izenaren ondoan, eta kanpo lotura atalean berriz, Bibliografia atala sortuko nuke eta bertan idatzi. [[Almirante gorria]]-n egin ditut aldaketak. Dena argi adierazten da eta ez dago zertan gauzak errepikatu. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 20:44, 30 Urtarrila 2010 (UTC)
::: Mesedez, desegin aldaketak ez bada aproposa. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 20:46, 30 Urtarrila 2010 (UTC)
:::Euskalnatura-rentzako bazegoen txantiloi bat (ikusi {{tx|Euskalnatura}}).--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 19:03, 31 Urtarrila 2010 (UTC)
::::Txantiloi hori ondo dago. Hala ere nik orain arte jartzen nuenaren antzekoa zen. Horrela utziko dugu, orduan? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]] 20:24, 31 Urtarrila 2010 (UTC)
Txantiloiak momentu honetan ez du pertsonalizatzeko aukerarik eta artikulu guztietan berdina jartzen du. Ezin daiteke jatorrizkora zuzenean lotu ezta egilea adierazi. Moldatu daiteke parametroak onartzeko baina orduan "erreferentzia"-ren berdina egingo luke.
Zuk, Theklanek, erabiltzen duzun modua egokiagoa iruditzen zait baina arazo bat ikusten diot. Ez du zentsurik izenean erreferentzia jartzeak. Nik ulertzen dut artikuluaren izenarekin berarekin zerikusia duen zerbaitekin lotuta egongo dela. Darwinek bere bidaietariko batean izen hori ez dakit zergatik jarri ziola adibidez. Horregatik etorri zait bibliografia atalaren ideia. Kanpo loturetan ondo egon arren, bibliografian kokatzearekin bakarrik ulertzen da (dut) informazioaren jatorria zati batean hori dela. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 20:35, 31 Urtarrila 2010 (UTC)
:Badauka zentzu bat. Euskarazko Wikipedian onartu genuen euskaraz izen arruntik ez zeukaten animali, landare, onddo eta abarrek izen zientifikoa izango zutela oinarri. Hau da, ''Canis lupus'' ordez ''Txakur'' jarriko genuke. Baina izen propiorik ez badago orduan ''Canis lupus'' izan beharko litzateke. Hemen erreferentzia izen hori euskaraz dagoela aipatzeko erabili dut, eta nondik hartu den. Ez dakit ulertzen den ezberdintasuna. Nik primate askoren artikuluak egin ditut eta guzti horiek izen zientifikoa erabilita. Baina izena egongo balitz, eta normalizatuta, erreferentzia jarri beharko litzaioke demostratzeko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]] 13:39, 1 Otsaila 2010 (UTC)
:: Mesedez, azaltzeko eskatzen dizut. "Izena euskaraz dagoela aipatzeko", "izena egongo balitz, eta normalizatuta, erreferentzia jarri beharko litzaioke demostratzeko" ez dakit zer esan nahi duzun honekin. Euskarazko izena arraroa dela eta horregatik behar dela erreferentzia? "[[Uhandre piriniarra]]", "[[Almirante gorria]]", "[[Arrabio]]" eta gainontzeko espezie guztien euskarazko izenak justifikatu behar ditugu? Badirudi hori diozula eta espero dut gaizki ulertu izana. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 14:31, 1 Otsaila 2010 (UTC)
::: Izenak edo edozein kontzeptu erreferentziatzeak ez du inolako kutsu negatiborik. Ez da justifikazio bat. Erreferentziarekin, nahi duenak ziurtatu dezake hori dela euskarazko izen egokia (informazio gehiago jartzea da soilik). Horrela egiten dugu hainbat udalerrirekin ere, adibidez (Tutera, ...). Hortaz, erreferentzia ez da nahitaezkoa, argazkia nahitaezkoa ez den bezala; baina jartzen den kasutan ondo dago. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 12:33, 3 Otsaila 2010 (UTC)
:::: Ez nago ados. Egiak esaten dituzu, bai, baina nahastuta, eta ondorioa ez da zuzena.
::::* "erreferentziatzeak ez du inolako kutsu negatiborik" Egia. Guztiz ados.
::::* "Erreferentziarekin, nahi duenak ziurtatu dezake hori dela euskarazko izen egokia" eta Tuterako adibidea jartzen duzu. Hau ere egia, baina nora lotzen du erreferentzia horrek? [http://www.euskaltzaindia.net/eoda/bilatu.asp?nonkodea=5.4.00.22&hizkuntza=eu Euskaltzaindiaren Onomastika Datutegia] Izenari berari buruzko informazioa eskaintzen duen toki baterako lotura zuzena. Ez Tutera, artikulu edo gaia bezala duen toki batera. Hori esan nahi nuen goian eta ez dakit lortu dudan. Adibidez, Darwinek bere bidaietariko batean izen hori ez dakit zergatik jarri ziola adierazteko erabiliko balitz (esan nuen bezala) guztiz ados eta artikulu on bat egiteko beharrezkoa irudituko litzaidake. Tuterak ez du hemen balio.
::::* "erreferentzia ez da nahitaezkoa... baina jartzen den kasutan ondo dago". Ez da zuzena. ''Horrela'' erabiltzen den kasuetan ez dago ondo, Tuteraren kasuan bai. Baina Theklanek zer esan nahi zuen ulertu gabe ez nuke beretzako erantzunik jartzea nahi. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 12:56, 3 Otsaila 2010 (UTC)
::::: Euskaltzaindiaren loturak ez du funtzionatzen baina uste dut argi dagoela toponimoekin lotuta dagoela. Izenekin. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 13:02, 3 Otsaila 2010 (UTC)
:::::: Ez da hori. Ea lortzen dudan azaltzea. Ez-dakit-noiz egin genuen bozketa batean erabaki zen izaki bizidun batek euskarazko "berezko" izenik badu hori izan behar dela artikuluaren izena. [[Zakur]], [[Katu]], [[Pago]] edo [[Gibelurdin]] izan daitezke horren adibide. Ingeleraz izen zientifikoa ez dute erabiltzen kasu ia gehienetan. Adibidez ''[[Eulemur fulvus]]'' esatkeo [[:en:Common Brown Lemur]] erabiltzen dute. Guk ez. Ez dugu ''Lemur Marroi Arrunta'' erabiltzen, horrek euskaraz ez duelako inongo zentzurik. Ez da izen hori existitzen. Horregatik gure artikulua ''[[Eulemur fulvus]]'' da. Artikulu batean izen zientifikoa edo izen arrunta erabiltzeko ezberdintasuna, beraz, animaliaren, landarearen, onddoaren... izena existitzea da. Eta hori da erreferentziatzen duguna. Ez dakit ulertu den. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed.svg|18px|E-maila]] 13:05, 3 Otsaila 2010 (UTC)
Ez dut esan baina bozketarena primeran iruditzen zait. Horrela egingo nuke nik ere; euskaraz dagoena euskaraz eta bestea latinez. Nola bestela? Oso ondo.
Euskarazko izen bat existitzen bada animalia, landare, onddo... baterako, erabili izan delako da. Ezaguna delako (gutxienez bere ingurunean). Zer esan nahi du: euskarazko izena existitzen bada ez duela erreferentziarik behar (izenak berak) kultura delako eta existitu ezean ez dela ezer jarri behar. "Katu"n erreferentzia bat jarriko genuke? "Sai zuri"n? "Arrabio"n? Badago limiterik? Beste Wikipedietan egiten dute? Ikus [[:en:Cat]]. Badago erreferentzia bat eta [http://education.yahoo.com/reference/dictionary/entry/housecat hona] eramaten du
Erreferentzia horrela gehitzekotan izenari berari buruzko zerbait izango litzateke (cat adibidean bezala). Errepikatzeak ez lidake arrazoia eman beharko, beraz espero dut zuek ere ulertzea. Baina bazenekiten, ez? Argi geratu behar da CC-BY-SA bezalako lizentzia duten edukiak nondik hartu diren, guztiok gaude ados. {{tx|Euskalnatura}}k ez du aukerarik ematen eta erreferentzia ba esandakoa. Dena ulertu dut baina ez nuke horrela egingo horrela egiten ez delako, ez nire kapritxo bat delako. "Kanpo loturak"? Ondo. Nik "Bibliografia" proposatu dut burura etorri zaidan lehen gauza izan delako. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 14:21, 3 Otsaila 2010 (UTC)
: Gure Wikipedian bertan aurkitu dut nik nioenaren adibide on bat: [[Zozo]] ([http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Zozo&curid=73919&diff=1411064&oldid=1401688 nik egindako azken aldaketa] erreferentzia txukuntzeko izan da, ez nik neure buruari arrazoia emateko). --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 12:34, 6 Otsaila 2010 (UTC)
:: Kalitatearen astean [[zozo]] artikulua hobetzeko intentzioa dut baina ez nuke nahi guztion aurkako formatu bat erabiltzea. EuskalNaturan badute [http://www.euskalnatura.net/index.php?option=com_content&task=view&id=806&Itemid=754 zozoari buruzko artikulu bat] eta Euskal Herriarekin lotutako informazioa bertatik hartuko nuke beraz gai hau behin-betiko argitzea nahiko nuke. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 13:34, 14 Otsaila 2010 (UTC)
::: Nik uste nahiko argi geratu dela euren erreferentzia jarri behar dela, Bibliografian, kanpo loturetan edo erreferentzien zerrendan izan. Ikusiko dugu aurrerago aldatu behar bada. Euren emaila jaso nuen eta ez dute inongo arazorik. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:39, 14 Otsaila 2010 (UTC)
:::: Bai, argi dago erreferentzia jarri behar dela. Niri ere berdin zait bibliografian, kanpo loturetan edo erreferentzien zerrendan jarri. Aurrerago erabakitzea nahi baduzu horrela bedi. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 13:47, 14 Otsaila 2010 (UTC)
== Wikipedia eztabaida:Enbaxada-Wikimedia ES (ADI !!!) ==
Begiratu [[Wikipedia_eztabaida:Enbaxada]], oso garrantzitsua da ta.
: Bueno, irakurri dut. Nire lehen hausnarketa: 2008an komunitate gisa ''Wikimedia-España'' horretan parte ez hartzea erabaki zenean, eztabaida piztu zen Wikimediaren Euskal Herriko atala sortzeari buruz. Ez dut gogoratzen zein, baina lankide batek nahikoa interes erakutsi zuen kontu horretan. Gehiengoak ez zuen ikusten atal hori -edo elkarte bat, oro har- sortzearen beharra, nahiz eta ez ginen bozketa egitera ailegatu. Bigarren hausnarketa: adi ibli beharko dugu. euWikipediako erabiltzaileen aldetik, gutxienez, ez dute inolako zilegitasunik elkarte hori sortu eta euskaldunok -euskal hiztunok- bigarren mailan uzteko. Informatu beharko dugu. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 16:11, 4 Otsaila 2010 (UTC)
Nere [[Wikipedia_eztabaida:Enbaxada|iritzia jada hemen eman dut]].
Nere ustez hotz-hotzean pentsatu ondoren zuk aipatzen duzun Sasi Wikimedia horren muntaia saiakera horren sakon-sakonean ez dago hikuntzak edota jakintza bultzatzeko asmo ona, gauza hau dago: Wikipedia nazioarteko gune askea da (oraingoz behintzat), Estatuengandik haratago joan eta hizkuntza, herrialde eta kulturetan oinarritzen dena. Euskarazko Wikipedia Euskara nahiz Euskal Herria inongo Estatu bitartekaririk gabe eta guk euskaldunok (eta ez besteek) gure pentsamolde edo iritziak edozein direnak-direlarik ere mundu osoan zehar ezagutearazteko lehio ezin hobea da. Honek hor behealdeko Estatu Monarkiko horretan askori bihotzerrea eta mina ematen die (ez dut orokortu nahi, leku guztietan asmo oneko jendea ere ezagutu izan baidut).</br>
Nire ustez izatekotan Euskarazko Wikipediak bere gisako hizkuntzen Wikipediekin elkarlana egin beharko luke: katalana, galegoa, aragoiera, asturiera, bretoiera, okzitaniera, korsikera, galesera, irlandera... nere ustez Wikipedia hauetako erabiltzaileek guk euskaldunok egunerokoan jasaten ditugun arazo edota bizipen berdinak baidituzte. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]])</small> 21:12, 4 Otsaila 2010 (UTC)
:Nik uste dut euskarazko wikipedian bozketa bat egin behar dugula WN-ESi argi eta garbi uzteko ez dugula beraiekin harremanik nahi (Badakit bozketa egin genuela baina duela 2 urtekoa da). Nire ustez gure wikipedia ez dago prest kapitulu lokal bat osatzeko oraindik wiki txikia baikara. Ez artikulu kopuruagatik bakarrik, lankide aktiboen kopuruagatik ere. Ondoren, pentsa-ohar edo komunikatu moduko bat egin beharko genuke eta WN-ESeko arduradunari bidali.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:32, 5 Otsaila 2010 (UTC)
Nire ustez, [[Wikipedia:Bozketak/Espainiako Wikimedia|bozketa honetan]] nahiko garbi geratu zen ez genuela eta ez dugula bere proiektuan parte hartu nahi. Beste saiakerak egingo dituzte, hori ziur. Hemengo wikilariok ez gara iritziz aldatu (berrien artean, behintzat, nik ez dut politika honen aurkako ahotsik entzun). Gure etxean arazorik ez badago, zertarako bozkatu?, are gehiago, zenbat bider bozkatu beharko dugu? -- [[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 19:15, 5 Otsaila 2010 (UTC)
:Nire ustez, normala da Wikimedia España erakundeak delegazio bana eduki nahi izatea EAEn eta NFEn. Inork ez du Euskarazko Wikipedia irentsiko. Eta horren bidez dirua lortzen badute, bada bejondeiela, eta indartu dezatela espainierazko Wikipedia. Lagun katalanarena alarmismo hutsa da, ene ustez.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:39, 5 Otsaila 2010 (UTC)
::Ez nago ni hain ziur horretaz. Hau da, euren kasa lortzen badute dirua ongi dago, baina horretarako WP:EUren lana probesten badute, gero euren hitzalditxoak eta egiteko WP:ESen barnean jada ez deritzot ongi. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Lankide eztabaida:Theklan|ezt]][[Irudi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px]] · [[Aparteko:Emailuser/Theklan|@]] [[Irudi:Mail-closed:Ç.svg|18px|E-maila]] 19:41, 5 Otsaila 2010 (UTC)
:::Noski, Theklan. Ezin dute Euskal Wikipediaren izenean ezer jaso...--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:46, 5 Otsaila 2010 (UTC)
Unai, alde batetik arrazoi duzu, kataluniar adiskidea konjurazioan ari dela iruditzen zait, eta beharbada pertsona mesfidatia nahiz baina WK-CA suzi hori guk geuk gai honi zer esaten dugun irakurtzeko bota dute (euskaldunak askotan gauzak zintzokiro zirt edo zart "zuzenegi" esaten baiditugu), ondoren eurek gure jokamoldea ongi ateratzen baldin bada kopiatzeko, aldiz gure jokamoldea gaizki ateratzen baldin bada, gu ipurdia agerian dugula uzteko eta filmeko "txarrak" bezala gelditzeko (katalanek politikan asko egin izan ohi dute: gu bultzatuarazi eta eurek ondorioei begira egon). Nik xakean bezala, aurkariaren jokaldia (bai espainiarrak, katalanak, galiziarrak...) eta datozen gertakarien zain patxadaz geldituko nintzateke. Zuhurrak eta axeriagoak izan gaitezen. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide eztabaida:Euskalduna|<small>(esaidak hemen)</small>]] 22:33, 2010ko otsailaren 5a (UTC)
:[[Lankide:An13sa|An13sa]]k bezala, nik ere uste dut gutxi garela elkarte "ofizial" bat sortzeko. Hala ere, norbaitek horretarako gogoa badauka, ni prest nago laguntzeko, baina ni pertsonalki ez nengoke hor ardura handia hartzeko sasoian.
:Ez dut uste berriro bozkatu behar dugunik, egin genuen bere sasoian eta argi geratu zen WM-ES elkartean ez dugula parte hartu nahi, momentuz ez dut beharrezkoa ikusten.
:Irakurri dudanagatik, ez da beharrezkoa elkarte hori orain sortzea, geroago ere egin daiteke, existi daiteke WM-ES eta WM-EUS geroago sortu. Hor dagoen arriskua da WM-ES elkartekoak orain WM-EUS beretzat hartzea eta horren izenean gauzak egiten hastea, eta jendeak identifikatzea WM-EUS Wikipedia-EU dela. Beno, hori arriskua da guk WM-EUS izenarekin zerbait egiteko beharra ikusten badugu, bestela egin dezatela nahi badute, baina egin zen bozketan nik ondorioztatu nuena zen guretzat, wikipedian egiten dugun (duzuen gehien bat) eguneroko lanerako berdin zitzaigula WM-EUS edo dena delako elkarte bat existitu edo ez.
:Nire laburpena:
:*Espainiako wikilari talde batek WM-ES elkartea sortuko du eta horren barruan ia seguru WM-EUS sortuko dute lehenaren azpian.
:*Elkarte hori esparru geografiko bati lotuta dago, Espainiari hain zuzen.
:*Elkarte horren funtzionamendu orokorra gaztelaniaz izango da.
:*Elkarte horren funtzionamendua EAEn eta Nafarroan gaztelaniaz izango da, euskaraz ez dakiten wikilariak ere egongo baitira elkartean. Besterik dioenak, Euskal Herrian bizi bada, gezurra dio denok dakigun bezala.
:*Euskal wikilariok elkarte baten beharrik ez genuen ikusi duela 2 urte, ez WM-ES ez WM-EUS.
:*Euskal wikilariok WM-ES elkartean ez parte hartzea erabaki genuen (nahiz eta norbanako gisa edozeinek har dezakeen parte nahi duen tokian).
:*WM-ES elkarteko jarduerak egingo direnean Hego Euskal Herrian (hitzaldiak, ikastaroak, sustapenak...), jendeak pentsa dezake elkarte horrek euskal wikipedian parte hartzen dugunok ere ordezkatzen gaituela.
:Galderak:
:*Sortu nahi dugu WM-EUS?
:*Sortu nahi dugu orain?
:*Zertarako?
:*Nork dauka hemen erronka horri aurre egiteko indarrik?
:--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:36, 5 Otsaila 2010 (UTC)
:: Ez zara WP eta WM nahasten ari? --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 22:42, 5 Otsaila 2010 (UTC)
:::Bai, zuzendu dut.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:56, 5 Otsaila 2010 (UTC)
::::Enbaxadako azken mezuak irakurri badituzue, ni konklusio hauetara iritsi naiz:
*Lehenengo gauza, wikipedia txikiegia garela local chapter bat osatzeko.
*WM-Euskal Herria osatzea nahiko zaila da bi eremu juridikoen artean dagoelako (espainiar eta frantziar legediak). Local chapter-a sortzea proposatuko balitz nire ustez egokiena EAE eta Nafarroakoa elkarrekin osatzea da. Iparraldekoarekin arazoak izan ditzazkegu WM-FRekin. Honekin esan nahi dut proposamena egongo baliz, EAE eta Nafarroan juridikoki oinarria duen, baina Euskal Herri osorako (eta mundu osoko euskaldunentzako) local chapter-a osatuko beharko litzeke. Hau da nik behintzak ikusten dudana.
*Beste aldetik, katalanak gehiegi alarmatzen direla uste dut. Guk bere garaian WM-ESen ez parte hartzea erabaki genuen eta listo.
--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:55, 9 Otsaila 2010 (UTC)
Nere ustez eta zoritxarrez asko estabaidatu ostean kataluniarrak WM-ESri buruz esandakoa egia dela irduitzen zait. WK-EUn bozketa bidez adierazitako iritzi orokorra zein den jakinda ere WM-ES horretan irentsi egin nahi gaituzte, Txo morroi leiala dutelarik (ez dakit asmo onez edo txarrez ari den, baina euren helburuentzako ederki lanean).</br>--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 22:02, 2010ko otsailaren 12a (UTC)
== Nabarmendutako artikuluak ==
Orain arte Euskarazko Wikipedian nabarmendutako artikuluen bozketan edonork proposatutako artikuluen artean bozkatzen zen. Orain, gauza bat proposatzen dut: artikulu horien kalitatea hobea izatea. Horretarako {{tx|NA onarpena}} txantiloia sortu dut eta nabarmendutako artikuluen bozketan sartu nahi den artikuluaren eztabaida orrian jarri behar da. Bertan hainbat parametro zehaztu (luzera, ortografia, erreferentziak...) eta horiek denak baiezkoak badira, ''onartua'' izango da eta bozketan sartuko da. Parametro horiek betetzen ez baditu ''baztertua'' izango da eta ez da bozketan sartuko (artikulua hobetzen bada hurrengo bozketa batean sartu daiteke). Hasieran nahasgarria izan daitekeela irudituko zaizue, baina oso sinplea da. Nik proba egin dut [[Gales]] artikuluarekin ([[eztabaida:Gales]]) --[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:29, 5 Otsaila 2010 (UTC)
: Ondo. Eta noiz esan daiteke parametroak betetzen dituela? --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 20:51, 5 Otsaila 2010 (UTC)
::Parametruak nabarmena izateko gutxieneko baldintzak dira: luzera minio bat, itxura ona orokorrean, erreferentzia batzuk (behar badira), ea wikituta dagoen eta ortografia. Horiek betetzen baditu, bozketan sartu daiteke. Bestela ez.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:22, 6 Otsaila 2010 (UTC)
::: Ez nuen hori esan nahi. Adibidez, noiz esan daiteke ortografia ondo dagoela? Hau da, noiz esan daiteke parametroak betetzen dituela? Ez zeintzuk diren parametroak. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 10:27, 6 Otsaila 2010 (UTC)
::::Adibidez, artikulua bozketarako proposatu duenak eztabaida orrian txantiloia jartzen du eta parametroak betetzen ditu '''bai''' edo '''ez''' erantzunekin. Esaterako, laburregia bada <code>| luzera = ez</code> jarri beharko da eta ezingo du bozketara pasa. Parametro guztietan '''bai''' jartzen baduzu azken erabakia '''onartua''' izango da eta bozketarako hautagaietara automatikoki pasako da. Parametroak edonork bete ditzazke. Ez dakit zure galderari erantzun diodan.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:34, 6 Otsaila 2010 (UTC)
::::: Bai, eskerrik asko. Hortik pasatzen denak bere iritzia jar dezakeela eta ez dagoela irizpide finkorik. Baina jende askok egiten badu, bere iritzia jarri, ez dut praktikoa ikusten. Ze, bakoitzak bere taula egin beharko luke, ez? Hori ulertzen dut. Imajinatu horrelako bost (eta ez diot oso zenbaki altua) bata bestearen atzean. Ez nintzateke akatsak bilatzen bakarrik ibili beharko, beraz, zer egin daitekeen pentsatzera noa. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 10:52, 6 Otsaila 2010 (UTC)
Beste wikietan kriterio batzuk dituzte. (ikus [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Featured_article_criteria]). Itzuliko dut testua.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:55, 6 Otsaila 2010 (UTC)
Orduan, zeinek bete behar du txantiloia, artikulua nabarmentzeko proposatu duenak? --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 16:06, 6 Otsaila 2010 (UTC)
:An13sa, ez dut apala naizela ematea nahi, baina egilea ez dela egokiena bere lana balioztatzeko uste dut. Nik behintzat, objektiboa ez naizenez, ez dut [[Euskal Herriko hizkuntzak]] balioztatuko. Bestetik, zorionak ekimenagatik, bazen garaia nabarmendutako artikuluak neurtzeko irizpideak hartzeko -- [[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 16:29, 6 Otsaila 2010 (UTC)
== Kanpo loturak ==
Normalean "Kanpo loturak" jartzen dugu. Hala ere, zuzenagoa iruditzen zait "Kanpoko loturak" edo "Kanpo-loturak". Kazetaritzan marratxoa ez da erabiltzen, baina testuinguru entziklopedikoan, bai. Ados al zaudete, ala tontokeria bat da?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 12:00, 6 Otsaila 2010 (UTC)
:Nire ustez euskaraz egokiena orain arteko "Kanpo loturak" hori bera dela, "Kanpo-lotura" nere ustez gidoi hori soberan dago, "Kanpoko loturak" kasuan erderakada edo gaztelera edo hizkuntza erromantzeen moldea jarraitze edo kopiatzea iruditzen zait "de" hori atxikiaz, adibidez: "Condado de Kerry"="Kerryko konderria" (Euskarazko Wikipedian honela dago) edota "Palacio de Buckhingham"="Buckhinghameko jauregia" nere iritziz gaizki daude, nire ustez euskaraz "Kerry konderria" eta "Buckhingham jauregia" lirateke, euskara ez baita hikuntza erromantzea eta garbi dago izenburu horien esanahaia "de" edo "-ko" errebundantzia hori jarri gabe, ikus ingeleraz: "County Kerry" edo "Buckhingham Palace". Nik uste orain arte gauzak motzak eta ulergarriak izan baldin badira, hobe gauza horiekin jarraitzea eta ez gehiegi korapilatzea. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide eztabaida:Euskalduna|<small>(esaidak hemen)</small>]] 13:35, 2010ko otsailaren 6a (UTC)
::Lehenik eta behin esan behar "kanpo loturak" zuzena dela Euskaltzaindiaren arabera, marratxoa erabili ala ez, erabiltzailearen esku uzten baitu. Marratxoa erabiltzearena edo ez aspalditik datorren eztabaida da. Eduki entziklopedikoak idazten dituztenek (Elhuyar, etab.) marratxoa erabiltzearen alde daude, zehaztasun gehiago ematen baitio edukiari. Bestalde, [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ortotipografia.pdf Eusko Jaurlaritzak prestatutako estilo-liburuan (66. orrialdean)] hau dio:
::''Euskaltzaindiak marratxoz nahiz bereiz idazteko aukera emana duen hitz elkartuak marratxoz idaztea hobesten eta gomendatzen da ikasmaterialetan. Eskola-liburuen eta irakaslanaren nondik norakoa kontuan izanik, motibo sendoak daude bide jakin hori hobesteko. Besteak beste, honako hiru hauek: 1. Doinuera zuzena zurkaizten laguntzea, egunetik egunera zarpailduagoa ageri baita ikasle-irakasleen ezpainetan. 2. Bateratze-indarrak bultzatzea egungo aniztasun-giro nahasian. 3. Irakurleari garaiz iragarri eta ongi jasotzen laguntzea sintagma-egitura bakoitza eta, are, esaldi atal bakoitza.''
::Nik uste dut eztabaida orokorragoa dela, ez soilik "kanpo loturak" terminoari lotua, baizik eta WIikipedia osoari, ea Wikipedian marratxoa erabili behar den ala ez. Orain arte bakoitzak nahierara erabili du, eta denetik dago. Ez dago irizpide finkorik. Nire ustez garrantzitsua litzateke denok modu berean erabiltzea baliabide hau, eta horretarako agian eztabaida orokorrago bat eta bozketa bat egin beharko litzateke.
::--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 13:54, 6 Otsaila 2010 (UTC)
Ados nago Assarrekin. Bai eta marratxoaren alde ere, entziklopedia bat egiten ari garen aldetik. Hizkuntza zehatza eta zientifikoa hobetsi behar dugu, eta marratxoak horretan lagundu baino ez du egiten. Elhuyarren irizpidea jarraitzearen alde nago.
Zuk aipatutako kasua, Euskalduna, bestelakoa da, nire ustez. Arrazoi duzu: kasu batzuetan "-ko" hori erdaren ondoriozkoa da. Baina beste batzuetan, ez:
*"Palacio de Montehermoso" ==> Montehermoso jauregia (Montehermoso ez da lekua: "-ko" soberan dago).
*"Castillo de Guevara"==> Gebarako jauregia (Gebara lekua da: "-ko" ez dago soberan).
--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:23, 6 Otsaila 2010 (UTC)
:Assar eta Unairekin ados. Entziklopedietan marratxoa erabiltzea gomendatzen bada, lehen pausoa litzateke kanpo-loturak marratxoz jartzea (bot batez erraz egingo da, ezta?). Bestetik, beste hitz elkarketetan zailagoa da (asko dira, egileok zalantzak izan ditzakegu...)); baina wikipediaren politiketan bozkatu daiteke, eta politika ofizial gisa jarri (eta gero gutxinaka hori aldatzen joan; marratxoak jartzera ohituz). --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 14:13, 9 Otsaila 2010 (UTC)
:: Adibide bat edo erreferentziarik jarri dezakezue? Ez gaizki ulertu, ez da erronka bat. Erreferentzia batekin hobeto ikusiko litzateke testuinguru entziklopedikoan erabilera zein den. Zuei eskatzen dizuet ezer aurkitu ez dudalako. Ez "Kanpo loturak", ez "Kanpo-loturak" ezta "Kanpoko loturak". --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 17:00, 13 Otsaila 2010 (UTC)
:::Ez gara haserretuko, lasai. :D Hemen daukazu erronka: zer da "ume trafikatzaile" bat? Umeekin trafikatzen duen bat ala trafikatzen duen ume bat? [http://thread.gmane.org/gmane.culture.language.basque.itzul/644/focus=642 Hemen] daukazu horri buruzko duela 10 urteko eztabaida bat ItzuL posta-zerrendan, batzuk alde eta beste batzuk kontra. Goian esan dudan bezala, Elhuyarrek, euskarazko hiztegien eta entziklopedien egile handienetakoa izanik, marratxoa erabiltzea hobesten du, [http://article.gmane.org/gmane.culture.language.basque.itzul/35571 hemen] edo [http://www.ei.ehu.es/p289-content/eu/contenidos/informacion/euskara_inst_jardunaldiak2008/eu_jar2008/adjuntos/LIBURUAehuei08-23.pdf hemen] Alfontso Mujikak azaltzen duen bezala. Eta Unibertsitate-mailan ere, behintzat eduki zientifikoak idazterakoan, nik gogoratzen dudanagatik marratxoa erabiltzeko esaten ziguten ''Euskara zientifikoa'' ikasgaian.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 19:29, 14 Otsaila 2010 (UTC)
== 3 proposamen ==
Euskarazko Wikipedian egin beharreko (nire ustez) hainbat aldaketa proposatu nahi nituzke.
1- Erabiltzaile berri bat sortzean bere sinaduretan izena, lankide orrirako loturarekin, bakarrik agertzen da (baita ordua eta data ere)
: [[Lankide:Adibide|Adibide]] 14:40, 21 Otsaila 2010 (UTC)
Nik eztabaida orrirako lotura bat gehitzea proposatzen dut:
: [[Lankide:Adibide|Adibide]] ([[Lankide eztabaida:Adibide|eztabaida]]) 14:40, 21 Otsaila 2010 (UTC)
Horretarako [[MediaWiki:Signature]] aldatu beharko litzateke. Orain dagoenaren ordez <code><nowiki>[[Lankide:$1|$2]] {{#ifeq:{{FULLPAGENAME}}|Lankide eztabaida:$1|([[Lankide eztabaida:$1#top|eztabaida]])|([[Lankide eztabaida:$1|eztabaida]])}}</nowiki></code> idatzi beharko litzateke. Hemen dituzue beste Wikipedia batzuetako adibideak: [[:en:MediaWiki:Signature|en]], [[:es:MediaWiki:Signature|es]], [[:fr:MediaWiki:Signature|fr]].
2- Goikoarekin apur bat lotuta erabiltzaile berrien ordu lehenetsia Euskal Herrikoa izatea proposatzen dut, ez oraingo UTC. Beste proiektuetan, batez ere handienetan, lehenetsi gisa UTC erabiltzeko "beharra" dute hizkuntzaren zabalera dela eta. Gurean, kanpoan dagoen norbait izan ezik, Euskal Herrikoak gara gehienok beraz hobekuntza txiki bat izango litzateke.
Aldaketa hau egiteko ez dakit zer egin beharko litzatekeen. Ez dakit ezta posible edo sistemarentzako gomendagarria den ere. Saiatu naiz informazioa lortzen baina ez dut ezer aurkitu. Agian localsettings.php-n?
3- Artikuluak PDF bezala esportatzeko aukera ez legoke bat ere gaizki. Ikusi duzue ingelesezko Wikipediako "Download as PDF" aukera ezker zutabean? Ba horrelako zerbait. Beraiek [[mw:Extension:Collection]] erabiltzen dute. Gehigarri honen arazoa beharrezkoa ez den liburuak sortzeko aukera da. Orain ezin dezaket loturarik jarri baina ez daude aukera horrekin guztiz ados eta kentzeko eskaeraren bat ere irakurri dut.
Niretzako gutxienez interesgarria artikuluak PDF bezala deskargatzea denez [[mw:Extension:Pdf Export]] gehigarria erabili beharko genukeela uste dut. Instalatzeko argibideak bertan daude. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 21:37, 23 Otsaila 2010 (UTC)
:Aupa! Saiatuko naiz dakidanaren arabera erantzuten. Zerbaiten okertzen banaiz, hitz egin beza herriak!
:1.rekin lotuta, niri egia esan berdin zait. Egia da bizkorragoa izan daitekeela eztabaida-orriaren esteka egonez gero, baina beno, agian lankideren batek gurago du defektuzkoa mantendu.
:2 eta 3ri buruz. Guk ezin dugu Localsettings.php ez konfigurazio fitxategi "seriorik" aldatu. Defektuzko ordua, imajinatzen dut zerbitzariarena izango dela, eta horiek Tampan daude, Estatu Batuetan. Arrazoi beragatik, guk ezin dugu estentsio bat zuzenean instalatu (PDFarena moduan), ez daukagu horrenbesteko kontrolik. Baina jendea ados badago, agian inbestigatu daiteke zelan egin (goian eskatuta edo)...
:Ondo izan!--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 21:48, 23 Otsaila 2010 (UTC)
:: Aldaketek Wikipedia guztian eragin nabarmena izango dutelakoan denbora utzi nahi nuen besteon iritzia ezagutzeko. Ez dakit zergatik artxibatu den horren bizkor.
:: Erabiltzaile berrien sinaduretako aldaketa onerako iruditzen zait. Niri ere berdin zait nire sinadura pertsonalizatuta baitaukat, baina Wikipedian sartu eta jarraian ([[Lankide eztabaida:Adibide|eztabaida]]) bezalako lotura batek abantailak izango ditu.
:: Bestearen inguruan nire partetik banabil irakurtzen eta inbestigatzen. Zerbait gehiago dakidanean komentatuko dut. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 08:23, 2 Martxoa 2010 (UTC)
== Irlanda ==
Arratsaldeon. Administratzaileei eskaera edo proposamen bat egin nahi nieke: Irlandataz ari garenean uharte osoa edo herrialde historikoaz ari gara, 1921eko banaketa aurrekoa (nahiz eta gaur egun sarritan Irlanda hitza Irlandako Errepublika eta Ipar Irlandarekin oker lotu izan ohi den, herrialde osoa izendatu beharrean). Hortaz, nere eskaera zera da: Irlanda hitza sartzean, [[Irlandako uhartea|zuzenean Irlandako uhartea artikulura sar dadila]], eta artikulu honen gainaldean beste esanahientzat oharra jarri eta Irlandako Errepublika, Ipar Irlanda, Irlandako Estatu Askea, etab... horien [[Irlanda|argipen horrialde honetarako]] lotura idaztea. Ongi azaldu izan naizelakoan. Aio. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]]</sub> 16:26, 2010ko otsailaren 27a (UTC)
:{{egina}}--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 09:55, 1 Martxoa 2010 (UTC)
::Milesker Janfri. Orain [[Gales]]eko artikulua osatzen amaitzean [[Irlanda]]koari berrekingo diot.--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]]</sub> 19:06, 2010ko martxoaren 1a (UTC)
== Kategoriei buruzko galdera ==
Kaixo. Ez dakit horri buruz erabakia hartuta dagoen, baina kategoria bati artikulu nagusia atxiki zaionean, artikulu nagusia zerrenda alfabetikoan ere lehena azaldu behar al da? Edota lehena azaltzearena, artikulu nagusia txantiloia ez zegoeneko arrastoa al da? --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 15:28, 17 Otsaila 2010 (UTC)
== Commons eta euskara ==
Norbaitek Commonseko [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Guernica Guernica] kategoriako fitxategiak [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Gernika-Guernica Gernika-Guernica] mugitzen lagunduko?--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:35, 17 Otsaila 2010 (UTC)
== Hizkuntza oharrak ==
Arratsalde on, [[Arnas-aparatu]] artikuluan nabil lanean eta galdera bat daukat: hizkuntza oharrak jartzerik ba al dago? Honakoa gertatzen zait, anatomia eta histologiako hiztegia gehien bat latinetik itzultzen da eta enbriologiako ordea ingelesetik. Itzulpenak egiterako orduan uskarazko erreferentziazko libururik ez dugunez (soilik fakultateko eskolak) ''oharrak'' jartzen ari naiz ingelesezko ordaina zein den argi gera dadin (eta ulermen arazoak ez egoteko). Arazorik dago ''ohar'' moduko hauek jarriz gero? [[Lankide:Miriku|Miriku]] 21:26, 28 Otsaila 2010 (UTC)
:Ez da beharrezkoa hizkuntza oharrak jartzea artikuluetan, ezkerrean agertzen diren interwikien bidez erakusten da nola esaten den hitz bat gainerako hizkuntzetan. Normalena da esteka bat jartzea artikulu berria egiteko (adibidez [[sasiguruin aro]]a), eta gero artikulu hori sortu eta interwikiak jarri. Horrela, hori zer den jakin nahi duenak estekan sakatu eta beste artikulu horretara joango da eta ingelesez (edo beste edozein hizkuntzetan) nola esaten den jakingo du.
:Bestalde, kontuan izan Wikipedian ez direla hitzak asmatzen, guztiz-guztiz beharrezkoa ez bada eta inon euskarazko bertsiorik aurkitzen ez baduzu. Hau diot ze ikusi dut zure artikuluko hitz batzuk jadanik badaukatela euskarazko ordaina, adibidez [http://www1.euskadi.net/euskalterm/cgibila7.exe?hizkun1=I&hitz1=alveolar%20duct*&gaiak=0&hizkuntza=eu hau] edo [http://www1.euskadi.net/euskalterm/cgibila7.exe?hizkun1=I&hitz1=terminal%20bronchiole*&gaiak=0&hizkuntza=eu hau]. Lehenengo begiratu beti hiztegietan agertzen den ala ez zuk esan nahi duzun hitza. [http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Terminologia Hemen] daukazu terminologia kontsultatzeko hainbat toki.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:04, 28 Otsaila 2010 (UTC)
::Baina interwikiak erabiliko banitu aro eta kontzeptu guztien loturak egon beharko lirateke, arteria bakoitzarekin hori egitea ez da bideragarria. Adibidez ingelesezko artikuluetan arteria nagusien adarrak jartzen dira.
::Bestalde, Euskalterm-ek arazo handiak ematen ditu, Elhuyar-ek ez bezala, hasteko hiztegi asko nahasturik daudelako eta bestalde ez dagoelako Hiztegi Batuarekin eguneratua (adib. albeolobide, benabarneko). ''Nomina anatomica'' bera ere euskaratu zenean ez zegoen HBrik eta ''bena'' agertzen da, gaur egun ''zain'' hobesten duen bitartean Euskaltzaindiak; eta Euskalterm bera nahastu egiten da eta ''gibelgaineko'' eta ''suprahepatiko'' eskaintzen ditu, baina ''benabarneko'', etab. Horregatik Euskara Teknikoko iradokizunak jarraituz ez dut Euskalterm erabili, baizik eta eskoletan erabiltzen dugun eguneroko terminologia Hiztegi Batua eta Elhuyar (bereziki) erabiliz.
::Horrexegatik uste dut erosoago dela hizkuntza ohar baten bidez argitzea ingelesez edo latinez nola diren beti egongo direlako dudak. Adib. ''intracraneal branches'' intzultzeko euskalterm-ek ez du aukerarik ematen eta euskarazko nomina anatomica jarraituz gero ''kraniobarneko adarrak'' eta bestelakoak aterako lirateke. Baina nire galdera da '''hizkuntza ohar hauek erabil daitezkeen edo estetikoki edo estilo gidaren arabera hori zuzena den'''?
::P.D: Ikasitakoaren arabera beti gomendatu digute ''Hiztegi batua>elhuyar>nomina anatómica/eguneratu gabeko nazioarteko terminologia itzulia>euskalterm'' orden horretan erabiltzea. Gainera, beti hobetsi behar omen dira ''albeolo guruina'' tankerakoak ''guruin albeolar'' baino (''beti'' horretan ni ez nago ados, baina beno). [[Lankide:Miriku|Miriku]] 01:29, 1 Martxoa 2010 (UTC)
:::Zuzenean galdetu diozunari erantzunez: euskara hizkuntza beregaina da, eta beraz, ez du beste hizkuntzen beharrik kontzeptuak azaltzeko. Zuk jarritako oharrak onartzeak esan nahiko luke euskarak ezin dituela modu egokian adierazi kontzeptu horiek, eta hori ez da egia. [[:es:Aparato_respiratorio|Gaztelaniaz jartzen al dituzte bada]] horrelako oharrak, badaezpada norbaitek ez badu ulertu? Gainera, zergatik ingelesez? Seguru zaude hitz horiek ingelesez asmatu zirela, ala ingelesera ere beste hizkuntza batetik etorri ziren? Agian frantsesez asmatu ziren... Norbaitek ez duela hitz bat ulertuko uste baduzu, egin esteka bat, adibidez [[sasiguruin aro]]a, eta hortik abiatuta idatzi artikulu bat sasiguruin aroari buruz. Horrela funtzionatzen du Wikipediak gauza hauetarako.
:::Beste gauza bat da hitz baten etimologia azaldu nahi baduzu. Hori bai egiten dela.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 13:23, 1 Martxoa 2010 (UTC)
Ez du zerikusirik esaten ari zarenak galdetzen dudanarekin. Hizkuntza guztiek dute gaitasun kontzeptu bera azaltzeko (hori linguistika da) baina '''tradizioz''' eta '''konbenioz''' medikuntzaren hiztegia latinez (eta ingelesez enbriologiaren esparruan) idatzi da. Eta hizkuntza guzti guztiek onartzen dute ''Nomina anatomica'' eta ordainak bertatik eraikitzen dituzte, bai ingelesak, frantsesak, gaztelerak, japonierak, etab.
Hori konbenioz onarturik dago (latina dela erreferentzia anatomian), egitura anatomiko, gaixotasun eta ekintza mediko (eta kirurgiko) guztiak sistematizaturik daudelako. Sistema horretan erreferentzia batzuetan zenbaki bat da (gaixotasunetan), bestetan latinezko hitz bat (http://en.wikipedia.org/wiki/Cricothyroid_muscles), etab. Baina euskararen esparruan ''Nomina anatomica'' itzulita dagoen arren (eguneratu gabe, hori bai) ''Nomina Embryologica'' '''ez dago itzulita''' eta gainera ez da itzuliko, orain ''Terminologia'' bat sortzeko bidean ari direlako.
P.D: Gaztelaniaren adibidea jartzea lekuz kanpo dago, gaztelaniaz terminologia anatomikoak bost mende dituelako eta gaztelaniaz (eta ingelesez) terminologia sortu egin delako; euskaraz ordea 1997ko Nomina Anatomica-ren itzulpena soilik daukagu [[Lankide:Miriku|Miriku]] 14:39, 1 Martxoa 2010 (UTC)
:Bai, ondo ulertu dizut. Nire proposamena hau da: ingelesez bai baina euskaraz existitzen ez den termino batentzako euskarazko ordain bat asmatzen baduzu (edo beste norbaitek asmatzen badu), eta Wikipedian erabiltzen baduzu, orduan jarriozu euskarazko termino berri horri esteka bat eta estekan artikulu berri bat sortu. Ez baduzu hori egin nahi, ez duzulako euskarazko terminorik zuk zeuk sortu nahi edo ez duzulako itzulpen egokirik aurkitzen, ba orduan jarri zuzenean ingelesezko terminoa letra etzanean euskarazko testuan txertatuta. Nire ustez aukera hobea da lehena: ez daukazu ingelesezko azalpenik eman beharrik, zuzenean esteka jarri hitzean, artikulu berria sortu eta kitto. Barkatu, baina ez dakit non ikusten duzun arazoa. Behin "sasiguruin aro" terminoa asmatu ondoren, zertarako behar duzu ingelesa? --[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:17, 1 Martxoa 2010 (UTC)
::Nik ez ditut terminoen itzulpenak egiten ;) eskoletan erabiltzen dugun hiztegia edo lexikoa hartzen dut, Euskaltzaindiarekin edo Elhuyarrekin bat datorren ziurtatu (eta bestela moldatu) egin ditut. [[Lankide:Miriku|Miriku]] 18:49, 1 Martxoa 2010 (UTC)
:Hiztegien erabilerari dagokionez, gauza bat argi dago, Wikipedian Euskaltzaindiak hobetsitako aukerak erabiltzen dira. Baina hitza ez bada Euskaltzaindiaren ezein hiztegitan agertzen, orduan beste hiztegietan begiratzen da. Hitza Euskaltermen agertzen bada, eta beste inon ez, orduan Euskaltermen agertzen dena jarri behar da nire ustez, eta ez zerbait asmatzen ibili. Euskaltermen aurretik lehentasuna duen beste hiztegiren bat dagoela badiozu, orduan esaiguzu non dagoen, non kontsulta daitekeen eta orduan erabakiko dugu zer egin. Goian esan bezala, Euskaltermek dio "alveolar duct" esateko, "hodi albeolar" edo "albeolobide" erabil daitekeela. Nik ez dut beste inon aurkitu hori esateko modurik. Zuk "albeolo hodi" erabili duzu, baina ez dakit nondik atera duzun. Non kontsultatu duzun esaten badidazu, agian arrazoia emango dizut eta horrela utziko dugu. Baina ez badidazu esaten nondik atera duzun, edo zuk asmatu duzula esaten badidazu, ba nik ezin dut onartu hori Euskaltermek dioen aurretik jartzea.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 18:02, 1 Martxoa 2010 (UTC)
::Eta hemen hasten dira komeriak ;) Elhuyarrek itzulitako ''Nomina Anatomica''tik aterako lexikoa da (eta moldaturik eskoletan erabiltzen dena): ''152.3. Ductuli alveolares (albeoloetako hoditxoak)''. Zer gertatzen da? Nomina erreferentzia bada ere euskaraz ez dago eguneratua (eta euskalterm are gutxiago, baina beno, euskalterm ez da nazioarteko erreferentziazko gida) eta gainera Ugarteburu irakasleak askotan azaldu zuen zein akats dauden. Baina beno, ''albeolo-hodi'' (edo hoditxo) erabiltzen dugunez eta egitura berdina duenez Nomina-k ematen duen ordainarekiko hori erabili dut.
::Baina Nomina oso ondo dagoen arren Anatomiarako, Enbriologiako hiztegirik ez dauka eta ez dago itzulirik euskarara dagoen Nomina zaharra. Gainera, azken finean enbriologiaren esparruan ez dago euskarazko argitalpenik, ez dago beste erremediorik [[Lankide:Miriku|Miriku]] 18:49, 1 Martxoa 2010 (UTC)
:::Ondo da. Esaten badidazu zuk jarritakoa Elhuyarren argitalpen batetik atera duzula, ondo iruditzen zait. Esaten badidazu argitalpen zientifiko batetik atera duzula, ondo iruditzen zait. Baina termino bat soilik Euskaltermen agertzen bada (ez beste inon), eta esaten badidazu hori ez duzula onartzen eta eskolan beste modu batera esaten duzuela, ez dakit zein irakaslek Euskalterm gaizki dagoela esan duelako, ba horren alde dagoen argitalpenen bat eduki beharko zenuke, edo zuk edo horren alde egin duen irakasleak, eta modu digitalean kontsulta badaiteke, hobeto. Bestela, besterik ezean Euskaltermek emandakoa erabili beharko zenuke. Ulertuko duzunez, ezin dut onartu Miriku izeneko (edo Assar izeneko) wikipediako erabiltzaile baten irizpidea Euskaltermen gainetik. Beste aukera Euskaltzaindiari galdetzea da, [http://www.euskaltzaindia.net/jagonet hemen].
:::Eta hala ere, jatorrizko arazora bueltatuta, oraindik ere ez dut beharrezkoa ikusten ingelesezko ohar horiek jartzea. Nik kendu egingo nituzke.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:04, 1 Martxoa 2010 (UTC)
Euskalterm-en arazoa irizpide komun baten eza da (eta euskaltzaindiarekin eguneraturik ez daudela hiztegi asko), horregatik guk Nomina (edo bertatik egindako moldaketak) erabiltzen ditugu. Ugarteburu irakaslea zenak (eta orain dugun irakaslea, juan carlos oker ez banago) ez dira Euskaltermez batere fido, ondorioz ni ezta ere; corpus erraldoi bat da non ez den hobesten ezer eta orain dela 20 urtetako akatsak ageri dira eta gainera ez dira gaur egun (HBren arauak jarraituz) erabiltzen den lexikoatik bereizten (hori da okerrena). Nik behintzat nahigoko nuke Euskaltzaindiari kontsulta egin, ''benabarneko'' oraindik erabiltzeak euskaltermek ez nauelako batere lasai uzten.
Baina '''enbriologian ez dago ezer euskaraz''', ezer esaten dudanean ezertxo ere esanahi dut, gehienez ''Histologiaren sintesian'' zeozer ager liteke, baina Nomina Embryologica ez dago itzulirik eta ez daude argitalpenak euskaraz (eta gainera Euskaltermek biologia hiztegi orokorrarekin anahasten du). Eta ni ez naiz ausartzen (logikoa denez) eskoletan erabiliriko hiztegia "ofizialtzen" atzean Elhuyarrek itzulitako ''Nomina Anatomica'' antzeko bat ez badago (ez da berdin Nomina-ko ''besaurreko arteria'' beharrean ''besaurre-arteria'' jartzea; bat-batean ''disco germinativo trilaminar'' itzultzea eta gainera oharrik edo azalpenik jarri gabe). Eta artikulu bat idazteko egin behar badut, gutxienez ingelesezko ordainak zeintzuk diren argitu beharra dagoela uste dut. [[Lankide:Miriku|Miriku]] 23:44, 1 Martxoa 2010 (UTC)
:Aber, azaldu dizut zein den beste hizkuntzetako ordainak adierazteko Wikipedian erabiltzen den modua, eta ez da zuk erabiltzen duzun modua. Zuek eskolan erabiltzen dituzuen terminoak ez badituzu "ofizialdu" nahi, erabili zuzenean ingelesezkoa. Adibidez, suposa dezagun ''terminal bronchiole'' terminoak ez duela euskarazko itzulpenik. Orduan honela jarriko nuke: "adarkatzea dela eta arnas hodiek ingelesez ''terminal bronchiole'' deritzenak osatzen dituzte". Baina zuk jadanik euskaraz modu batera jarriko duzula erabaki baduzu, nahiz eta inongo hiztegitan ez agertu, orduan jarri esteka eta kitto: "adarkatzea dela eta arnas hodiek [[bukaerako bronkiolo]]ak osatzen dituzte". Joer, barkatu baina nik informatikako artikulu bat idazten dudanean ez dizkiot hainbeste buelta ematen kontu horri, eta informatikan anglizismo berrien agerpena seguru enbriologian baino askoz handiagoa dela. Begiratu [[RSS]] artikulua: oraindik inork, ezta Euskaltzaindiak ere, ez du erabaki ingelesezko "feed" nola itzuli behar den, baina sarean euskaraz gehien erabiltzen den hitza "jario" da. Beno, ba Wikipedian dagoeneko "jario" erabiltzea erabaki bada, ez dauka zentzurik oinean agertuko den ohar batean esatea: "Eh, aizue, hau honela jarri dugu, baina badaezpada hor behean ingeleseko ordaina jartzen dugu". Ba ez, Wikipedian ez dira horrela azaltzen gauzak, jendeak "jario" zer den ez duela ulertuko uste bada, hitz horretan esteka bat sortu eta "jario" artikulua sortzen da, eta "jario" artikuluaren interwikietan "feed" agertuko da.
:Besterik gabe, jakin dezazun metodo horrek ez duela Wikipedian erabiltzen diren irizpideak betetzen, eta hobe dela beste modura jartzea.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 21:47, 2 Martxoa 2010 (UTC)
4fygvkeoep0c7j95z9sd80r29vzad6s
Wikipedia:Txokoa/2010eko martxoa
4
1213526
9967855
2024-11-13T15:12:27Z
Theklan
336
Orri berria: «== Iñaki Ugarteburu Saria 2010 == Kaixo. [http://wikiplaza.azkuefundazioa.org/web/ugarteburu Lehiaketa bat] antolatu dute [http://www.azkuefundazioa.org/ Azkue Fundazioa]k eta [[Osasungoa Euskalduntzeko Erakundea]]k. Helburua [http://sustatu.com/1237815245 Iñaki Ugarteburu]ri omenaldia egitea da, Euskal Wikipedian osasunarekin erlazionatutako artikuluen sorrera sustatuz. [[Txantiloi:Iñaki Ugarteburu Saria 2010 lehiaketako parte-hartzaile|Txantiloi bat]] sortu dut parte-h...»
9967855
wikitext
text/x-wiki
== Iñaki Ugarteburu Saria 2010 ==
Kaixo. [http://wikiplaza.azkuefundazioa.org/web/ugarteburu Lehiaketa bat] antolatu dute [http://www.azkuefundazioa.org/ Azkue Fundazioa]k eta [[Osasungoa Euskalduntzeko Erakundea]]k. Helburua [http://sustatu.com/1237815245 Iñaki Ugarteburu]ri omenaldia egitea da, Euskal Wikipedian osasunarekin erlazionatutako artikuluen sorrera sustatuz. [[Txantiloi:Iñaki Ugarteburu Saria 2010 lehiaketako parte-hartzaile|Txantiloi bat]] sortu dut parte-hartzaileak bereizteko. Haien artikuluetan ohiko <nowiki>{{lanean}}</nowiki> txantiloia gehituko dut, gaizki iruditzen ez bazaizue. Ea lehiaketak wikilari berriak sortzeko balio duen.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 11:15, 26 Otsaila 2010 (UTC)
: Kontxo Unai! Gaur goizean egunkari batean irakurri eta Patxi Lurra eta Miriku saritzeko ideia bikaina iruditu zait, orain lehiaketaren arauak ikusi eta lehia izango dutela konturatu naiz. Ea balorazioa egiterakoan zorrotzak zareten, bestela besteok '''tongo, tongo''' oihukatzen hasiko gara eta. Txantxa bat izan da ;-) , benetan ideia bikaina. -- [[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:53, 26 Otsaila 2010 (UTC)
::Ikasleentzat da soilik. Ez dut uste, hortaz, Patxi Lurrak parte hartu ahal izango duenik :-( --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 18:56, 26 Otsaila 2010 (UTC)
Egia esan, orain arte nahiko jende gutxi ari da parte hartzen ikusi ahal izan dudanez. Artikulu bakarra ikusi dudalako osasun gaien inguruan. Pena bat da, baina espero jende gehiago animatzea [[Lankide:Miriku|Miriku]] 09:32, 9 Martxoa 2010 (UTC)
P.D: Izen emateari buruz galdera bat Unai, artikuluak amaiturik izan arte itxaron daiteke? egia esan arnas aparatuaren inguruan ahalik eta gehien sortzen saiatuko nahi dudalako (enbrio garapena, sortzetiko gaixotasunak, epitelio, sindrome orokorrak, etab.), baina ez dakit zenbat egin ahal izango ditudan. [[Lankide:Miriku|Miriku]] 09:41, 9 Martxoa 2010 (UTC)
:Lehiaketaren oinarriak [http://wikiplaza.azkuefundazioa.org/web/ugarteburu hemen] dituzu. Nik esango nuke baietz, azken datara arte itxaron dezakezula. Hala ere, zertarako? Oker ez banago, artikulu bat baino gehiagorekin har dezakezu parte... Nik parte hartu nahi izango banu, lehenbailehen emango nuke izena. Izena emateagatik ez da ezer galtzen, doakoa baita, arkitektura-lehiaketa batzuk ez bezala :-) Animo!--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 16:14, 9 Martxoa 2010 (UTC)
::Ez dut lortzen izena ematea, "bidali" botoiari behin eta berriro ematen diot, baina ez du ezer bidaltzen, web orrian akatsen bat egon liteke? (mozila eta crome-kin saiatu naiz, baina ez dago modurik) [[Lankide:Miriku|Miriku]] 13:33, 10 Martxoa 2010 (UTC)
Azkue Fundaziokoei galdetuko diet. Itxaron pixka bat.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:53, 10 Martxoa 2010 (UTC)
Eskerrik asko, eta barka pelmada, baina Angelek (OEE) esan didanean ez zegoela inor izena emanda oraindik konprobatzera joan naiz eta hori ikusi dut. [[Berezi:Ekarpenak/80.32.229.82|80.32.229.82]] 17:10, 10 Martxoa 2010 (UTC)
:Kaixo berriro ere, lehengo artikulua bidaltzea lortu dut, ez baldin bada iritsi edo arazorik baldin badago esan mesedez, bigarren eta hirugarrenarekin nabilelako orain [[Lankide:Miriku|Miriku]] 09:41, 23 Martxoa 2010 (UTC)
== Argazki bildumak cc-by-sa lizentzian ==
[[GipuzkoaKultura]]k [http://zuzeu.com/2010/02/28/txikiak-bainan-ez-eskasak/ ZuZeun] idatzi berri du hainbat argazki bilduma berri jarri dituztela cc-by-sa lizentziarekin. Horietako gehienak kulturarekin harremanetan daude, tartean [http://www.guregipuzkoa.net/galeria/galeria.photos.php?id=261 Ez Dok Amairuren argazkiak]. Ez dakit guztiak pasatzeak merezi duen edo bestela banan banan egiten joatea.
Berri on bat da eta bakoitzak ikustea zer dagoen hortik probetxuzkoa. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:00, 28 Otsaila 2010 (UTC)
:Berri ona da, bai (behinik-behin euskal musika herrikoia gustatzen zaigunontzat). Nik oraingoz [[Benito Lertxundi]] eta [[Xabier Lete]]ren argazki bana igo berri ditut. Nere ustez [[Ez Dok Amairu]], [[Joxe Antonio Artze]], [[Lourdes Iriondo]], [[Mikel Laboa]], etab... hori guztien argazki bana igotzea pena merezi duela uste dut, behintzat euren artikuluek gutxienez beren argazki bat izan dezaten. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 21:36, 2010ko otsailaren 28a (UTC)
:: Aurreko eztabaida aprobetxatuz {{tx|Gipuzkoakultura}} txantiloia sortu dut. Lehenengo Karlistadari buruzko hainbat testu polita dituztenez eta hori oso erabilgarria da guretzat (nik behintzat erabiliko dut). Norbaitek arazoren bat ikusten badu, esan dezala.
:: Ea beste Foru Aldundiek (baita Eusko Jaurlaritza eta Nafarroako Gobernuak ere) gauza bera egiten duten -- [[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 19:24, 2 Martxoa 2010 (UTC)
== Badok.info CreativeCommons lizentziarekin ==
Kaixo! Duela aste batzuk [http://www.badok.eus badok.info] webguneko arduradunekin harremanetan jarri nintzen euren testuen lizentzien inguruan galdetzeko. Orain CreativeCommons lizentziapean jarri dituzte '''testuak bakarrik''' eta auker eman dute horiek Wikipediara igotzeko. Bertan ez du jartzen zein den lizentzia zehatza, baina emailean nahiko argi uzten zidan:
{{esaera2|badok.inforen edukia creative commons lizentziarekin jarriko dugu, eta beraz, erabili dezakezue wikipedian. noski, kantuak, bideoak eta, ezin dira erabili. biografiak eta bestelako testuak bai, ordea.
eskerrik asko.}}
Beraz testuak pasatzen has gaitezke jatorria aipatuz (CC-BY-SA konsideratzea proposatu diet). -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:09, 2 Martxoa 2010 (UTC)
:Hori oso berri ona da. Zorionak zure lorpenarengatik, Theklan. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 23:30, 2010ko martxoaren 2a (UTC)
::{{tx|badok.info}} sortu dut dagokion artikuluaren Bibliografia atalean jartzeko. Honelako txukunago geratzen da.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 14:58, 11 Martxoa 2010 (UTC)
::: Eskerrik asko. [[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 14:59, 11 Martxoa 2010 (UTC)
::::Ba ni ez nago ados. Non jartzen du CC-BY-SA lizentziapean dagoela web gune hori?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:00, 11 Martxoa 2010 (UTC)
:::::Zuzendu dut, ikusi {{tx|Badok.info}}--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 15:03, 11 Martxoa 2010 (UTC)
Bale, hobeto dago, baina berriro ere atzoko arazoa: zer Creative Commons? Nire ustez azkarregi hasi gara biografia horiek kopiatzen... Theklani bidali zioten e-mailean Wikipediarako baimena ematen zutela ulertu nuen; baina (barregarria den arren) ''Wikipediarako baimen soila'' ez da Wikipediarekin bateragarria :-) --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:06, 11 Martxoa 2010 (UTC)
::::::Arrazoia duzu, baina lankide asko hasi dira badok-eko biografiekin lanean wikipedian eta txantiloia sortu dut erreferentziak denok era berdinean jartzeko. Txantiloian Creative Commons jarri dut, baina oraindik lizentzia ez dutenez zehaztu horrela utzi behar.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 15:10, 11 Martxoa 2010 (UTC)
Galdera bat: webgune horretako argazki eta irudiak ere Euskarazko Wikipedian erabili al litezke? -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 21:48, 2010ko martxoaren 17a (UTC)
== Sitenotice ==
Sitenotice-ean azal berriaren azken bozketarentzako lotura jarri. Azaletik goialdeko kutxatxoaren formatua erabakitzea bakarrik falta da. Animatu eta bozkatu!!!--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 14:30, 6 Martxoa 2010 (UTC)
== Haitierazko Wikipedia ==
Beharbada gaur edo bihar Euskarazko Wikipediak [[Haitierazko Wikipedia|Haitierazkoa]] gaindituko du. [[Berezi:Ekarpenak/85.84.38.238|85.84.38.238]] 10:55, 7 Martxoa 2010 (UTC)
:Beno, Haitierazko Wikipedian gogor ari dira artikulu tontoak egiten (100 byte baino txikiagoak) hori gerta ez dadin. Horietako gehienak hiztegiko gauzak dira. Beraz ez nintzateke gehiegi kezkatuko ez gainditzearren. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:59, 8 Martxoa 2010 (UTC)
:: Atzo gainditu genituen. [[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 20:12, 10 Martxoa 2010 (UTC)
== Euskal Astea ==
Euskal Astea da... eta ez dugu ezer prestatu! A ze koordinazio falta! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:44, 8 Martxoa 2010 (UTC)
:Baina Euskal Astea ez al da irailean izaten ba? -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 23:22, 2010ko martxoaren 8a (UTC)
:: Dirudienez aurten ere bi ditugu. Beno, ba hurrengoa hobe prestatuko! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:36, 8 Martxoa 2010 (UTC)
== Azal Berriaren azken bozketan parte hartzeko deialdia ==
Mesedez, goialdean An13sak ongi dioen bezala nahi eta ahal duzuen guztiok parte hartu ezazue [http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia_eztabaida:Bozketak/2009ko_Azal_Berria Azal Berriaren azken bozketan] (goiko atala erabakiko duena). Honen emaitza jakitea besterik ez dugu ahal den bezain azkarrena eta "bixi-bixi" martxan behin-betiko jartzeko. Oraingoz 4 partaidek besterik ez dugu bozkatu (An13sa, Orereta, Theklan eta neroni). Anima zaitezte, eskerri asko.}} -- [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 16:58, 2010ko martxoaren 9a (UTC)
:Nere iritziz azken bozketa honi epea jarri beharko genioke, ez baitu. Data bat aipatzeagatik datorren martxoaren 14-15eko igande gau eta astelehen goiz arteko 00:00ak edo, eta datorren asterako jada azal berria martxan jartzea proposatuko nuke. Zuen erantzun eta iritzien zain. Gero arte. -- [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 22:06, 2010ko martxoaren 11a (UTC)
::Nire ustez gaia jada itxi behar dugu. Nahiko denbora daramagu gaiari bueltak ematen eta jada ez dakit zer bozkatu dudan, zer ez eta zer dagoen bozkatzeke. Korapiloa gaur bertan ixtea proposatzen dut. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:51, 15 Martxoa 2010 (UTC)
:::Euskaldunarekin hitz egin nuen eta azkenean bozketa orrialde 16 eta 17 arteko gaurdia jarri dut (hau da, bihar eta etzi artean).--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:56, 15 Martxoa 2010 (UTC)
::::Hori duk eta, An13sa. Bidenabar zertzelada polita [[Wikipedia:Estatistikak|Estatistika]] orrialdean jarri duzuna. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 22:12, 2010ko martxoaren 15a (UTC)
Bozketa gaur goizeko lehenbiziko orduan amaitu denez, nere iritzia azal berria gaur edo bihar martxan jartzea litzateke. Ondoren, xehetasun edo eraldaketa txikiak (adibidez, Oreretak kategoriari buruz eginirikoa) jada jarria eta martxan dagoela modu errazean gauzatu litezkela uste dut. Zuon iritzien zain, ongi izan.
--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 14:02, 2010ko martxoaren 17a (UTC)
: Primeran! --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 21:20, 17 Martxoa 2010 (UTC)
::Ba jarriko dut jada, ezta? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:45, 18 Martxoa 2010 (UTC)
::Nere iritziz bai. Halere, ez dakit zergatik den, baina nere kasuan behinik-behin "Albisteak" ataleko laukia eta izenburua ez zaizkit agertzen. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 14:42, 2010ko martxoaren 18a (UTC)
Urteurrenen atalean "''2010ko''" jartzen du, eta ''2010eko'' behar luke. Aldatu, mesedez.--[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 14:36, 18 Martxoa 2010 (UTC)
:{{egina}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:42, 18 Martxoa 2010 (UTC)
::Eskerrik asko, Unai. Orain martxan dagoela, bi xehetasun (betiere azala hobetzeko asmoz):
::1. "Ba al zenekien?", "Ba zenekien?", "Ba al zenekien..." edo "Ba zenekien...", horietako zein izenburua jarri?
::2. "Ba al zenekien?" atalean edozein lankidek bere galdera edo esaldia gehitu al dezake? ("Albisteak" bezala), edota administratzaileek bakarrik jarri al dezakete? ("Urteurrenak" bezala). Lehenengo kasua balitzateke, nere iritziz "Ikusi" eta "Aldatu" aukerak gehitu beharko litzaizkioke. Gero arte. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 19:14, 2010ko martxoaren 18a (UTC)
Eguerdion denoi. "Ba al zenekin?" atalari froga moduan eta zuon erabakiaren zain "Ikusi" eta "Aldatu" aukerak gehitu berri dizkiot ("Albisteak" atalari bezala). Arrazoia: Edonork bere esaldi edo galdera jar dezan, baina horren gainetik arrazoi estetikoa dago, behealdean orain arte ezkerreko eta eskubiko zutabeen artean "oreka eza" edo "berdintasun eza" askotan gertatzen zen (adibidez, nabarmendutako irudiaren tamaina edo formatua aldatzen zenean, horrek azal nagusian eragina zuen, zutabe bat bestearekin neurriz desorekatzen baitzuen). Honela, ezkerreko zutabea beheragi gelditu ezkero "Albistea" atalean albisteak sartu eta bi zutabeak berdindu daitezke; aldiz, eskubiko zutabea beheregi gelditu ezkero "Ba al dakizu?" atalean esaldi edo galderak sartu eta bi zutabeak berdindu litezke; era berean, bi atalak luzeegiak suertatu ezkero, bietatik esaldiak edo albisteak ezabatu daitezke. Helburua: beti "Ba al zenekien?" eta "Albisteak" atalekin jokatuz, azal nagusiaren behealdean ezkerreko nahiz eskubiko zutabeen oreka mantentzea, nere ustez estetikoki ere azal nagusia txukunagoa gelditzen da eta oraingo bi zutabeen desoreka horri konponbide bat eskeintzen zaio. Gero arte. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 13:33, 2010 martxoaren 19a (UTC)
== Euskaltzaindiak ==
Euskaltzaindiak [http://www.euskaltzaindia.net/hiztegibatua/oinarriduna Hiztegi Batu Oinarriduna] eta [http://lexikoarenbehatokia.euskaltzaindia.net Lexikoaren Behatokia] tresnak jarri ditu martxan. Besterik gabe.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 16:06, 23 Martxoa 2010 (UTC)
== Ezkerreko barra ==
Kaixo frogatxo bat egin dut Euskarazko Wikipediako ezkerreko barra edo ''sidebar''-ean. Honela, bilaketa kutxatxoa goian azaltzen da eta nabigazioa atala behean. Nire ustez honela informazioa bilatzen ari denarentzat erosoagoa da. Nik gaia hemen azaltzen dut. Honela hobeto geratzen da edo lehen bezala? Botako dut atzera froga? --[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:23, 1 Martxoa 2010 (UTC)
:Nigatik ondo dago. Aizue, zertan geratu zen azal berriaren kontua?--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:55, 1 Martxoa 2010 (UTC)
:: (Goikoari lotua). Ondo legoke eztabaidak bukatu arte itxarongo bagenu Txokotik kentzeko... --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 22:34, 1 Martxoa 2010 (UTC)
::: Niri ez zait gustatzen... baina beno, ohitzeko kontua izango da. Gainera nik botoi gehigarriak ditudanez ba oso behean agertzen zait beste guztia. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:00, 2 Martxoa 2010 (UTC)
== Azal berria ==
Denbora dexente daramagu azalaren inguruan '''[[Wikipedia eztabaida:Bozketak/2009ko Azal Berria|hemen eztabaidatzen]]'''. Amaitu beharko dugu ezta?--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:56, 2 Martxoa 2010 (UTC)
:Egiteke. Nik sekulako gogoa diot gai honi. Azal berriko atalen inguruko proposamen asko daude. Nere ustez Azal Berriaren eztabaida orrialdean bertan eredu bat ezarri eta proposamen horien arabera atalez-atal denon arteko adostasunean oinarrituz Azal Berria behin-betiko eraldatu eta argitaratu behar genuke. Noski, hau nere proposamena da, gero administratzaileen esku dago gai hau behin-betiko nola bideratu. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]; [[Lankide eztabaida:Euskalduna|(esaidak hemen)]] 15:00, 2010ko martxoaren 2a (UTC)
::Nik ya jarriko nuke. Nahiko argi geratu da zerekin dagoen jendea ados eta zerekin ez. Bestela ez dugu inoiz bukatuko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:01, 2 Martxoa 2010 (UTC)
:::Beno, nere ustez nahiko argi atal batzuk daude, beste batzuk ordea oraindik dantzan dabiltzela uste dut, adibidez, goikalderako 3/4 proposamen daude, jendea ez da batengatik garbi azaldu. Halere, nere iritziz hobekiena atal bakoitzean bozketa bat ireki, denentzat epe berbera jarri, eta behingoz atal bakoitzeko emaitza ongi dakigula ondoren behin-betiko azala martxan jarri beharko litzateke. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 21:36, 2010ko martxoaren 2a (UTC)
:::: Seguruak diren aldaketak (Eguneko esaldia, Urteurrenak atala) egin ditzakezu? Aurrera pausu bat emateko. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 23:40, 2 Martxoa 2010 (UTC)
Bai. Ziurtatutako aldaketak gaur bertan ereduan gauzatzen saituko naiz. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] • [[Lankide eztabaida:Euskalduna|(esaidak hemen)]] 14:25, 2010ko martxoaren 3a (UTC)
::Beno, An13sak aurre hartu dit, '''[[Wikipedia:Txokoa/azalaren_proposamena_(2009)/Euskalduna|azal berriaren eredua]]''' bozketa, erabaki eta eraldaketa berrien esperoan oraingoz honela dago.
::Bestalde behealdean jarri nuen "Wikimediaren beste proiektuak" hori txapuza xamar eta oker batzuekin dagoela ikusi dut, eta jartzekotan hobekiago idatzia jarri beharko litzatekela uste dut. Nere iritziz gaur egungo azalean dagoen antzera oso ongi dago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] • [[Lankide eztabaida:Euskalduna|(esaidak hemen)]] 20:40, 2010ko martxoaren 3a (UTC)
:::Lana pixka bat aurreratu dut. Bozketa ondorengo '''[[Wikipedia eztabaida:Bozketak/2009ko Azal Berria|eztabaida orrian]]''' egiteke/erabakitzeke dauden gauzak kutxa batean sartu ditut, errazago ikusteko.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 19:56, 3 Martxoa 2010 (UTC)
::::[[Wikipedia:Txokoa/azalaren_proposamena_(2009)/Euskalduna|'''"Ba al zenekien?" atala gehitu diot]] froga gisa... ea zer iruditzen zaizuen. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] • [[Lankide eztabaida:Euskalduna|(esaidak hemen)]] 01:28, 2010ko martxoaren 5a (UTC)
== Bandalismoa ==
Badakit noizbait hitz egin duzuela, baina agatik edo besteagatik bandalo nahikotxo dabil (gainera nahiko lotsagabeak), denbora batez posible litzateke IP anonimoei "aurreikuspena" egitea derrigortzea? badakit wikipedia batzuetan erabiltzen dela eta agian, froga moduan bada ere, saia gintezke.
Zer deritzozue? [[Lankide:Miriku|Miriku]] 17:36, 22 Martxoa 2010 (UTC)
== [[Lankide:Bitor|Bitor]] lankidearen ekarpenak gainbegiratu ==
Aupa, [[Lankide:Bitor|Bitor]] lankidea ekarpen asko ari da egiten, eta euskara gutxi jakiteko nahiko artikulu dexenteak ari da sortzen. Kontua da artikuluak ez direla askotan guztiz zuzenak euskararen aldetik. Esan nion "euskara ikasten ari naiz" txantiloia jar zezan artikuluetan, baina ez du egiten. Saiatzen ari naiz berak egindako artikuluak zuzentzen, baina seguru bat baino gehiago pasatu zaidala. Mesedez, begiratuko diezue artikulu horiei Bitorrek sortzen dituenean? Eskerrik asko.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 10:21, 12 Martxoa 2010 (UTC)
: Begiratu beharko dugu, bai. Baina agian berriz idatzi beharko zaio. Hau da, euskara maila nahikorik ez duten lankideak aldaketa asko egiten hasten badira, euWikipedia lagundu beharrean kaltetzen ari dira (intentzio onez bada ere). Minimoa da {{tx|euskara ikasten ari}} txantiloia jartzea exijitzea (behartzea ezinezkoa den arren, noski...). Ni momentuz ez naiz konturatu, baina suertatzen bazait esango diot nik ere. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:55, 12 Martxoa 2010 (UTC)
::{{egina}}. Eskaera katalanez egina. Beharbada euskara ikasten ari baldin bada, euskaraz egindakoak ez zituen ongi ulertuko. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]; [[Lankide eztabaida:Euskalduna|(esaidak hemen)]] 11:34, 2010 martxoaren 13a (UTC)
== Azalean agertzen diren efemerideak ==
[[Neron]] gaurko egunean jaio zela jartzen du eta, nire ustez, ez da horrela. Kontsultatu ditudan lekuek abenduko data ematen dute.
Nik dakidanez, [[37]]ko [[martxoaren 16]]an, [[Tiberio]] hil zen eta [[Kaligula]] izan zen haren ondorengo, [[martxoaren 18]]an koroatuz. Egutegien gorabeherak ez du zehaztasun osoz erabakitzen utziko, baina horrela balitz, hauxe jarri beharko luke gaurko azalean:
[[37]]. [[Kaligula]] [[Erroma]]ko enperadore egin zuten.[[Lankide:Koro|Koro]] 17:42, 18 Martxoa 2010 (UTC)
:Barkatu! Berriro ari naiz idazten. Aurrekoa ez da akats bakarra. Esango nuke denak ere [[abenduaren 15]]eko urteurrenak direla...:
* [[1859]] - [[Ludwik Zamenhof]] esperantoaren sortzailea jaio zen (h. [[1917]]).
* [[1966]] - [[Walt Disney]] animatzaile eta zinema sortzaile estatubatuarra hil zen (j. [[1901]]).
* [[2000]] - Txernobilgo zentral nuklearra (Ukraina) behin betiko itxi zuten, [[1986]]ko istripu larria eta gero.
[[Lankide:Koro|Koro]] 17:50, 18 Martxoa 2010 (UTC)
:{{egina}}. Azala berritu dugu eta arazoak zeuden.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:10, 18 Martxoa 2010 (UTC)
== Kategoria:Elikadura ==
interwikiak falta dira. Categoría:Nutrición? edo nutrizioa ezberdina al da?--[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:57, 25 Martxoa 2010 (UTC)
:Nutrición: Elikadura, elikatze, nutrizio... nik Elikaduraren alde egingo nuke. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]; <small>[[Lankide eztabaida:Euskalduna|(esaidak hemen)]]</small> 21:00, 2010ko martxoaren 25a (UTC)
Nutrizio, elikadura, elikatze, etab. ezberdinak dira, adib. zain barneko nutrizioaren kasuan nik ez nuke elikadura erabiliko. Baina, kasu honetan apropos erabilirik dago, elikadura, dudarik gabera gainera. [[Lankide:Miriku|Miriku]] 20:36, 25 Martxoa 2010 (UTC)
== Bilatu goian? ==
Bilatzeko karratutxoa orain goian ikusten dut, nabigazioaren gainean. Zuek ere? Zer gertatu da? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:24, 1 Martxoa 2010 (UTC)
:Ikus [[Wikipedia:Txokoa/Politikak]].--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 22:30, 1 Martxoa 2010 (UTC)
== Gaurko urteurren batzuk gaizki jarrita daude ==
# [[1968]] - Hindenburg aireontziak lehen hegaldia egin zuen Alemanian.
# [[1936]] - [[Martin Luther King]] hil zuten, [[Menphis]] hirian (AEB).
Nire ustez Azaleko data horiek '''alderantziz''' behar dute, ez?
Ondo segi. [[Lankide:Koro|Koro]] 11:49, 4 Martxoa 2010 (UTC)
:{{egina}} Ez baduzu aldaketarik ikusten agian orria {{birkargatu|birkargatu|orrialdea=Azala}} beharko duzu. --[[Lankide:Inorbez|Inorbez]] • [[Lankide eztabaida:Inorbez|(erantzunak hemen)]] 13:13, 4 Martxoa 2010 (UTC)
== Badok.info ==
Badok.info-ko lizentzia zein da? Creative Commons [http://www.badok.info/ jartzen du] (behean ezkerrean), baina ez da zehazten zein. Bestela, [[Jean Phocas|horrelako]] artikuluak ezabatu beharko ditugu...--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 12:02, 10 Martxoa 2010 (UTC)
:Erantzuna [[Wikipedia:Txokoa/Albisteak#Badok.info CreativeCommons lizentziarekin|hemen]]. --[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 14:45, 10 Martxoa 2010 (UTC)
::Eskerrik asko, ez neukan hori ikusita. Hala ere, ematen du lizentzia ez dutela ofizialki argitu oraindik...--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:59, 10 Martxoa 2010 (UTC)
:::Beno, eskatu diegu argitzeko. Hala ere baimen berezia dago Wikipedian erabiltzeko, eurek bidalitako emailean zehazten den bezala. Hor goiko loturan jarri dut hitzez-hitz eurek esandakoa. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 15:42, 10 Martxoa 2010 (UTC)
== Irudi batekin arazo bat ==
Barka tontakeri honekin molestatzeagatik, baina ez dakit zergatik ez dudan lortzen irudi bat txertatzea. Beste askotan jarri izan ditut, baina ez dago modurik honekin (JPG delako? zerbait ez dut ondo idazten? kortxeteren bat gaizki jartzen dut?). Irudia honakoa da http://en.wikipedia.org/wiki/File:Tracheoesophageal_Fistula_Types.JPG eta artikulua http://eu.wikipedia.org/wiki/Hestegorriko_sortzetiko_malformazioak. Eskerrik asko aldez aurretik [[Lankide:Miriku|Miriku]] 13:15, 10 Martxoa 2010 (UTC)
:Irudi hori ingelesezko wikipediako irudia da eta beraz, euskarazko wikipedian ezin dugu erabili. Gure wikipedian [[:commons:Azala|Wikimedia Commons]]eko irudiak erabiltzen ditugu. Ondo izan.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 14:46, 10 Martxoa 2010 (UTC)
::Beno, kasu zehatz horretan, ''Public Domain'' lizentzia duenez, zure ordenagailura jeitsi dezakezu, eta zuk zeuk Commonsera igo, ondo zehaztuz nondik lortu duzun. Ondoren, zure artikuluan txertatu ahalko duzu.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:01, 10 Martxoa 2010 (UTC)
== Olabide Ikastola ==
Konturatuko zinetenez, azken astean Olabide Ikastolako ikasleak artikulu pila sortzen hasi dira. Badakit Wikipedian hasiberriak izango direla, baina artikuluetako batzuk, "lanean" txantiloia baino ez daukate.
[[PVC_gasen_efektuak|artikulu honek esaterako]]. Zer egin? itxaron artikuluak osatu arte?, ezabatu? [[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 10:11, 12 Martxoa 2010 (UTC)
:Nik momentuz utzi egin ditut, baina ezabatzeko gogoa ere sartzen zait. Zuk diozun artikulu horren kasuan hain zuzen [http://eu.wikipedia.org/wiki/Lankide_eztabaida:OI-B-e.perez01 egileari mezua utzi nion]. Hori bai, derrigorrez egin behar dena da artikulu horiek <nowiki>{{laburregia}}</nowiki> edo antzeko txantiloi batekin markatzea, gero erraz aurkitu ahal izateko.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 10:17, 12 Martxoa 2010 (UTC)
== nabarmendutako artikulu ==
Azaleko nabarmendutako artikuluko ''gehiago irakurri'' esteka ez dabil ongi (Agriparen panteoia azaltzen da).--[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 15:20, 18 Martxoa 2010 (UTC)
:Konpondu genuen arazoa, orain ondo dabil.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:31, 28 Martxoa 2010 (UTC)
== Txaotaula eta Commons ==
Taxotaulen goialdean agertzen den espeziearen arriskuari buruzko irudiak itzuli ditut euskarara. Hala ere, Commonsen itzulpen bat egitea falta da nik biologiari buruz gutxi baitakit. Buka al dezake norbaitek deskribapenaren itzulpena egiten? ([http://commons.wikimedia.org/wiki/Template:Pengo_IUCN/eu lotura hemen]).--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:30, 28 Martxoa 2010 (UTC)
:Zer da zehazki itzuli behar dena? Guztia? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:47, 28 Martxoa 2010 (UTC)
::Lotura horretan agertzen dira gaztelaniazko testuak.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:00, 28 Martxoa 2010 (UTC)
== Ugarteburu saria ==
Arratsalde on!
Artikulu bat igo berri dut, baina ez dut lortu ugarteburu sarirako sortutako komunitatean sartu. Artikuluaren izena Mintz potentziala da. Eskertuko norbaitek azaltzen badit zer egin behar dudan lana eta datuak bidaltzeko.
Milesker
:[[Mintz potentziala]] artikulua sortu baino lehen hasi behar zenuen saioa, baina tira... Ugarteburu Sarian parte-hartzeko [http://wikiplaza.azkuefundazioa.org/web/ugarteburu hemen] jartzen duena jarraitu behar duzu. Hau Euskal Wikipedia da, ez ''ugarteburu sarirako sortutako komunitatea'', zuk esan bezala. Sariaren inguruko zalantzaren bat edukitzekotan, jar zaitez Azkue Fundazioarekin harremanetan: info@azkuefundazioa.org --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 16:54, 31 Martxoa 2010 (UTC)
Eskerrik asko
--[[Lankide:Maktub|Maktub]] 17:53, 31 Martxoa 2010 (UTC)
== Artikulu baten atal batekiko lotura ==
Aupa
Jakin nahi nuen ia artikulu baten atal batekiko lotura ezartzerik dagoen beste artikulu batean.
Bururatu zaidan modu bakarra kanpo lotura bezala jartzea izan da helbide guztiarekin, baina ez dakit modu hoberik dagoen
Eskerrik asko
--[[Lankide:Maktub|Maktub]] 17:52, 31 Martxoa 2010 (UTC)
:Oso erraza da. Begira nire adibideari: [[Euskara]] artikuluko Ahozko literatura atalarekin lotura egiteko hau jarri behar da: <nowiki>[[Euskara#Ahozko literatura|Euskararen ahozko literatua]]</nowiki> eta hau aterako da [[Euskara#Ahozko literatura|Euskararen ahozko literatua]]. Ondo izan.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 17:56, 31 Martxoa 2010 (UTC)
milesker--[[Lankide:Maktub|Maktub]] 18:13, 31 Martxoa 2010 (UTC)
4rv3llyxbk9zx1agvqrrw2h2zhie5sv
Wikipedia:Txokoa/2010eko apirila
4
1213527
9967859
2024-11-13T15:13:48Z
Theklan
336
Orri berria: «== Nazioarteko Euskal-Aragoiar Topagunea / Trobada Internacional Euskoaragonesa== Kaixo! Ni Willtron Aragoierazko Wikipediaren Administratzailea naiz. Badira hilabete batzuk Wiki aragoiarran Wikipedia aragoiarra eta euskaldunaren arteko nazioarteko topagune bat burutzea pentsatzen ari garela. Hizkuntza mugakide hauen bi proiektuak harremanean jarri eta euren arteko elkarlana izatea oso interesgarria iruditzen zaigu. Gure hizkuntzen egoera eta gure proiektuak azken finean an...»
9967859
wikitext
text/x-wiki
== Nazioarteko Euskal-Aragoiar Topagunea / Trobada Internacional Euskoaragonesa==
Kaixo! Ni Willtron Aragoierazko Wikipediaren Administratzailea naiz. Badira hilabete batzuk Wiki aragoiarran Wikipedia aragoiarra eta euskaldunaren arteko nazioarteko topagune bat burutzea pentsatzen ari garela. Hizkuntza mugakide hauen bi proiektuak harremanean jarri eta euren arteko elkarlana izatea oso interesgarria iruditzen zaigu. Gure hizkuntzen egoera eta gure proiektuak azken finean antzekoak dira, baita gure interes komunak ere: hain mehatxaturik dauden gure hizkuntzen alde borrokatu. Horregatik pertsonalki ezagutu gaitezen beharrezko dela uste dugu, gure arteko elkarlanaz mintzatzeko eta denon artean gure Wikipediak bultzatuz, horrekin batera gure hizkuntzak geure herrialdeetan ezagutarazteko. Honela topagunean izena eman dezazuen [[:an:Wikipedia:Trobadas/I Trobada Internacional Euskoaragonesa|Biquipedian orrialdea sortu dugu]], denon artean datak eta lekuak pentsa ditzagun. Denok sartu eta iritzia emateko gonbidatuak zaudete (eta nahi izan ezkero aragoiar bertsioarekin koordinatuz hemen ere euskaraz beste orrialde bat gauzatu liteke). Pentsatu dugun balizko leku bat Iruñea izan daitekela, geure artean erdibidean baitago, baina beste lekuren bat nahiago ezkero berdin zaigu. Goraintziak! --[[Lankide:Willtron|Willtron]] 15:25, 2010ko martxoaren 15a (UTC)
:Interesgarria izan liteke? Zer iruditzen?[[Lankide:Josu|Josu]] 21:05, 16 Martxoa 2010 (UTC)
::Kaixo Josu! Beno, geuk aragoiar Wikian topaketak maiz burutzen ditugu, besteak ezagutu eta "aurpegia jartzeko" modu bat baita, gisa honetan harremanak ordenagailuko pantaila hotzaren bidez baino hurbilagoak direlarik. Noski interesgarria dela! Han gure wikipediaren gaurkotasunaz mintzatu daiteke, hobetzeko dauden gauzei buruz hitz egin eta denok gauzak proposatu ditzakegu, azkenean wikitopaketa egun bat Wikipedian 200 e-posta edota 200 mezu bidaltzea baino probetxugarriagoa izan liteke. Zehazki, zer izan dezake interesgarri euskal-aragoiar topaketa batek? Ba soilik elkar ezagutzea, elkarren antzeko ditugun gauzak ikustea, geure wikien funtzionamenduaz solastatzea... guzti horrek hobetzen lagun dezake. Eta bestaldetik elkarlaneko proiektuei buruz jardutea... ez dakit... adibidez aragoiar wikian Euskal Herriari buruzko ataria eta euskal wikian Aragoiri buruzko ataria gauzatzea, bai wiki batekoek zein bestekoek beste wikian beharrezkoak eta faltan dauden artikuluak proposatuko lituzketenak (geuk jada okzitaniarrekin egin genuen, baina eurekin biltzea zailagoa da, zeuokin errazagoa da hurbilago baikaude ;-))... edo geure hizkuntzak eta kulturak sustatzeko ekitaldiak burutzeari buruz mintzatzea, ez dakit, aragoiar nahiz euskal kultura elkarteetan euskara eta aragoiera sustatzeko ekitaldiak... etab... Aragoiar wikipedialariei behinik-behin interesatzen zaigu... izan ere "I. nazioarteko topaketa" burutzea preseski zuekin burutzea hautatu dugu, okzitaniarrekin batera gure ezaugarrietatik hurbilen dagoen wikia baitzarete :-). Gero arte!
::--[[Lankide:Willtron|Willtron]] 14:34, 2010ko martxoaren 17a (UTC)
Badirudi gaiak ez duela bereziki interesik sortzen, baina polita izan daiteke. Nire ustez data ona izan daiteke [[apirilaren 24]]a, larunbata. Eta bai, Iruñean egin daiteke, baina lekua bilatu beharko genuke horretarako. Ni larunbata horretan bada, ondo. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:47, 8 Apirila 2010 (UTC)
:Jendea biltzen baldin bagara apirilaren 24an egingo genuke Iruñean. Lekurik bururatzen? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:52, 11 Apirila 2010 (UTC)
::Gustura joango nintzateke, baina 24an ezin dut. Hurrengo batean izanen da!- [[Lankide:Josu|Josu]] 19:47, 19 Apirila 2010 (UTC)
== Edittools ==
Aldaketatxo batzuk egin ditut eta edizio orrialdearen azpian agertzen den ikurren eta abarren kutxatxoa aldatu dut (beste wikipedietan begiratu dut...). Honela kutxatxoa sinpleagoa da eta errazagoa da erabiltzen.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 17:59, 21 Apirila 2010 (UTC)
:Ba al dakizu posiblea ote den botoi bat gehitzea honakoa jartzen duena: <nowiki>== Erreferentziak == eta gero (azpian) {{erreferentzia zerrenda}}</nowiki> ? --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 22:21, 22 Apirila 2010 (UTC)
::Ez dakit egin daiteken. Kuxkuxeatuko dut pixka bat.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:00, 23 Apirila 2010 (UTC)
== Euskarazko Wikipediaren Azal Nagusiko irudi orokorra ==
Arratsaldeon. Beste Wikipedietako artikuluetan euren Azal Nagusien irudiak zintzilik daudela ikusirik (gehinbat hizkuntza nagusien Wikipediak), Euskarazko Wikipediaren Azal Nagusiko irudi orokorra [[Euskarazko Wikipedia|dagokion artikuluan]] itsasteko helburuz burutu dut. Hau da emaitza:</br>
--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 15:26, 2010ko apirilaren 26a (UTC)
[[Fitxategi:Euskarazko Wikipedia 2010.jpg|center|300px]]
== Gogoeta egiteko datu batzuk ==
Gabon guztioi.
Wikipediako estatistikak errepasatuz, datu arras interesgarri batzuk topatu ditut. Zuekin komentatu nahi nituzke, uste baitut lagungarriak izan litezkeela gogoeta bat egiteko, jakiteko non gauden eta nora joan nahi dugun. Beste erreferentzia batzuk ere hartu ditut, konparatzekotan. Zenbait kasutan, gurekin antza handia dutenak (galizierazko, grezierazko eta georgierazko wikipediak) eta beste batzutan gu baino askoz garatuagoak dauden wikipediarenak (gaztelaniazkoa, katalanezkoa edota danierazkoa).
Datu gehienak 2010eko martxoarenak dira, baina zenbait kasutan aurtengo datuak ez daude, eta 2009ko martxoarenak jarri ditut. Horra hor datuak:
=== Artikuluen kopurua ===
*spanish: 591.773
*catalan: 238.935
*danish: 127.875
*galician: 58.205
*basque: 56.175
*greek: 50.907
*georgian: 38.068
*aragonese: 20.671
=== "Articles over 0,5 Kb (%-tan) ===
*spanish: %91 (2009ko martxoan)
*catalan: %81 (2009ko martxoan)
*danish: %75
*galician: %68 (2009ko martxoan)
*basque: %70-%80 artean ibili gara azken hilabeteotan
*greek: %82
*georgian: %65
*aragonese: %83
=== "Active wikipedians" ===
Hauek dira azken hilabetean 5 aldiz gutxienez idatzi duten kolaboratzaileak
*spanish: 4.095 (2009ko martxoan)
*catalan: 416 (2009ko martxoan)
*danish: 319
*galician: 74 (2009ko martxoan)
*basque: 60-80 lagun ibili gara azken hilabeteotan
*greek: 181 (2009ko martxoan)
*georgian: 70
*aragonese: 21
Esan behar da 2010eko martxoan guk inoizko markarik handiena lortu dugula: 160 wikipediazle aktiboak (??)
=== Very active wikipedians ===
Hauek dira hilabete batean 100 aldiz baino gehiago idatzi dutenak
*spanish: 504 (2009ko martxoan)
*catalan: 87 (2009ko martxoan)
*danish: 44
*galician: 19 (2009ko martxoan)
*basque: 15-20 lagun ibili dira azken hilabeteotan
*greek: 30 (2009ko martxoan)
*georgian: 13
*aragonese: 7
Datu guztiak dira adierazgarriak, baina ene ustez "Active wikipedians" edo wikipediazle aktiboarena izaten da azpimagarriena. Guk 60-80 lagun arteko multzoa dugu (Galiziako edo Georgiako wikipedien antzekoa), baina oso urruti gaude katalanengandik (416). Euskarazko wikipediaren garapena, nire iritziz, kopuru hori handituz lortuko da.
Hori nola lortu beste kupelako sagardoa da... Hurrengoan ideia batzuk azalduko ditut, baina bien bitartean hor daude datuak gogoeta egiteko. -[[Lankide:Josu|Josu]] 20:38, 26 Apirila 2010 (UTC)
== Aurrikuspena ==
Kaixo, Txokoan behin baino gehiagotan proposatu izan da beste wiki batzuetan bezala IP helbide anonimoentzako 'orrialdea gorde' botoia ezgaitzea, lehenengo 'aurreikuspena erakutsi' botoia sakatu dezaten. Honela, bandalismo gutxiago egoteko aukera dugu. Jarriko dugu aukera hori?--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:14, 10 Apirila 2010 (UTC)
:Ikusi dudanez (zuk ekarritako aukera horrekin) ez da oso zaila. Niregatik jarriko nuke. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 10:28, 10 Apirila 2010 (UTC)
::Niri ere bai ideia ona iruditzen zait. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] ([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]]) 22:01, 10 Apirila 2010 (UTC)
Bai mesedez, eraginkortasun piska bat izan dezakeelako bandalismoa jaisterako orduan [[Lankide:Miriku|Miriku]] 18:49, 12 Apirila 2010 (UTC)
:::Saiatu naiz beste wikipedietako kodea kopiatzen, baina ez dut lortzen--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 14:24, 14 Apirila 2010 (UTC)...
Beste wikipedietako administratzaileei laguntza eskatzerik badago? [[Lankide:Miriku|Miriku]] 17:15, 21 Apirila 2010 (UTC)
::{{egina}}. Saioa itxi eta egin froga.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 19:10, 23 Apirila 2010 (UTC)
:::Bikain, An13sa!!--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 08:08, 29 Apirila 2010 (UTC)
== Ikasleen proiektuak ==
Eztabaida bat abiarazi nahi nuke, wikipedia ikasleen proiektuak garatzeko plataforma gisa erabili behar den erabakitzeko. Ezagutza kooperatiboa eta ''denak balio du'' gauza ezberdinak dira nire iritziz.--[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 17:14, 21 Apirila 2010 (UTC)
Gaineratuz proiektu horiek antolatzen dituzten irakasleak arduragabekeriaz jokatzen ari direla kasu batzuetan (ez beti).--[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 17:17, 21 Apirila 2010 (UTC)
:Beno, ados nagoen arren, erabakitzekoa ez dut uste "proiektuak garatzeko plataforma gisa erabili" daitekeen, baizik eta hori egin nahi badute, '''gutxienez bete beharreko baldintzak zeintzuk izan behar diren''' erabakitzea. Niri oinarrizko batzuk otu zaizkit:
:*wikipediako administratzaileei edo txokoaren bitartez egingo den proiektuaz abisatzea (bereziki, zenbat izango diren eta zer egingo duten)
:*erabiltzaile orrietan irakasle edo antolatzailearen helbide edo erabiltzaile izen bat agertzea
:*txantiloi moduko bat prestatu (kategoria berezi batekin) artikulu guztiak "jarraitu" ahal izateko
:*antolatzailea edo irakasleak wikiformatuaren oinarriak azalduko dituela konprometitzea, baita zirriborro eta definizio arteko ezberdintasuna
:Beti behar da laguntza, baina azkenean askotan bandalismoa dirudi [[Lankide:Miriku|Miriku]] 17:23, 21 Apirila 2010 (UTC)
:: Ados nago eta horrelako zerbait pentsatu dut, baina proiektuaz abisatu behar dela jakinaraztea ez da hain erraza. Horretarako, azalean bertan lotura bat jarri beharko litzateke irakasleentzako ohar gisa eta hala ere ez da ziurtatzen proiektua abisatu egingo dela. Baina hori lortuko bagenu, beste guztia aise egingo genuke (txantiloi, ...). Konpromezuarena gauzatzea zailagoa iruditzen zait. Garbi dagoena da ezin dugula derrigortu ere egin proiektuaren berri ematera, baina bai eska daitekeela kalitate minimo bat. Labur, azaleko loturarena, '''irakasleentzako oharra''' modura, ezinbestekoa iruditzen zait (eta ondoren txantiloia). Eta abisatzen ez bada, zorrotz jokatzea eztabaidatua, wikitu, ezabatzeko proposatu eta horrelakoekin eta noski oso gaizki badago zuzenean ezabatzeko berehalako eskumena izatea (administratzaileok badaukagu, baina askotan diplomaziaz, luzeegi eztabaidatu ere egiten dugu eta kasu hauetan arinago jokatu behar dugula iruditzen zait).---[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 05:56, 22 Apirila 2010 (UTC)
Arazoa handitu egingo zaigu, gainera, "[http://www.eskola20.euskadi.net/web/guest;jsessionid=CE8E2C93E03743D10A1701367C90D88D.liferay Eskola 2.0]" delako ekimen instituzionalarekin. Ikasle guztiek edukiko dute ordenagailu bat, eta errazena irakaslearentzat ikasle guztiak Wikipedian saltseatzen jartzea da, inolako filosofiarik eta erabiltzeko argibiderik eman gabe. Lotsagarria da, eta erabat ados nago zuokin. Nire ustez, artikuluen luzeran dago gakoetako bat. Hau ez da Wikiztegia, eta horrelako ikasle askok definizio labur bat idazten dute, eta ondoren, ospa. Horiek zuzen-zuzenean ezabatu daitezke, Joxemaik esan bezala, batez ere akats ortografikoak dituztenean (eta hala izan ohi da). Mirikuk ematen dituen lau betebeharrak ez daude gaizki; garrantzitsuenak, nire ustez, 2.a eta 4.a dira: irakasleek erabiltzaile-kontu bat sortu beharko lukete, eta Wikipedia zer den eta nola erabiltzen den irakatsi. Bestela, gu geu prest egon beharko ginateke klase teoriko batzuk eskoletan emateko...--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 07:58, 22 Apirila 2010 (UTC)
:Guztiz ados Unaigaz. Bandalismoa biderkatu egingo zaigu, ikasleak "saltseatzen" dauden bitartean, informazio bilketa egiten ari direlakoan. Oso arazo zaila da eta ez dut uste oharrak nahikoak direnik. Dena den, jendea enteratzeko, hobe litzateke adostasunera helduz gero, kanpora begira publikatzea (zabaldu, sustatu...) --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 08:26, 22 Apirila 2010 (UTC)
::Ideia ona, Janfri. Zer egiten dugu, idazki bat, edo, besterik gabe, eztabaida hau zabaldu-sustatu-zuzeutu? Agian idazkiarena txukunagoa izan daiteke...--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 08:47, 22 Apirila 2010 (UTC)
:::Idazkiarena ideia ona da, baina agian ez nahikoa. Ohar bat edo jar daiteke goian, edo nonbaiten "irakasleentzat laguntza". -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:38, 22 Apirila 2010 (UTC)
:::: Ados guztiarekin (txantiloia, oharra, idazkia). Finean, Wikipedia irakaskuntzan erabiltzen hastea ona izan daiteke eta horretarako bitartekoak ere sortu beharko ditugu. Aurrera begira, bandalismoa izugarri handitzen bada, pentsatu beharko genuke zer egin horrekin (editatzeko logeatzera behartu, etab.). --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 11:17, 22 Apirila 2010 (UTC)
Uhm...Theklan-ekin eta beste guztiekin ados: ohar (eta laguntza edo tutorial) batzuk jarri behar dira irakasle-ikasleentzako, nik are gehiago, oinarrizko arau batzuk jarriko nizkieke; eta era berean, baina ZuZeu, Sustatu, etab.-erako '''idazki bat prestatu'''.
Bi ideiak guztiz beharrezkoak dira eta aurreko batean aipatutako bat aplikatzea garrantzizkoa da: anonimoentzako derrigorrezko aurreikuspena.
Oinarrizko arauei beste bat gehitu nieke:
*wikipediako administratzaileei edo txokoaren bitartez egingo den proiektuaz abisatzea (bereziki, zenbat izango diren eta zer egingo duten)
:*erabiltzaile orrietan irakasle edo antolatzailearen helbide edo erabiltzaile izen bat agertzea
:*txantiloi moduko bat prestatu (kategoria berezi batekin) artikulu guztiak "jarraitu" ahal izateko
:*antolatzailea edo irakasleak wikiformatuaren oinarriak azalduko dituela konprometitzea, baita zirriborro eta definizio arteko ezberdintasuna
:*'''ikasleek bandalismorik egingo ez dutela zaindu beharko du antolatzaileak'''
Nik medikuntzako fakultatean eskatu didan jendeari azaldu diot wikipedia nondik nora dihoan, bereziki Ugarteburu txapelketagatik. Aholkatu eta lagundu dezakegu, baina '''abisatzen edo eskatzen baldin badute''', bestela ez dago zer egin. [[Lankide:Miriku|Miriku]] 13:25, 22 Apirila 2010 (UTC)
:Ematen du badela adostasuna. Ekimenaren berri ematea (hobe txokoan) eta gero, lankideen jarraipenei kasu egitea. Saiatuko naiz zerbait zirriborratzen eta horren gainean hasiko gara lanean. --21:23, 22 Apirila 2010 (UTC)
::Hasi dut zirriborroa: [[Lankide:Janfri/Ikasleak_idazkia]] --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 21:36, 22 Apirila 2010 (UTC)
== Azal berrian asteko irudiak beste letra-tipo bat erabiltzen du ==
Ikusi dut azal berriak beste letra-tipo bat erabiltzen duela. "Asteko irudia" atalaren letra-tipoa ez dator bat horrekin. Alda al dezake norbaitek?--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 16:50, 20 Apirila 2010 (UTC)
:{{egina}}--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:00, 23 Apirila 2010 (UTC)
ny0znf59d263zycojk8sdjhunfypznv
9967860
9967859
2024-11-13T15:14:19Z
Theklan
336
/* Azal berrian asteko irudiak beste letra-tipo bat erabiltzen du */
9967860
wikitext
text/x-wiki
== Nazioarteko Euskal-Aragoiar Topagunea / Trobada Internacional Euskoaragonesa==
Kaixo! Ni Willtron Aragoierazko Wikipediaren Administratzailea naiz. Badira hilabete batzuk Wiki aragoiarran Wikipedia aragoiarra eta euskaldunaren arteko nazioarteko topagune bat burutzea pentsatzen ari garela. Hizkuntza mugakide hauen bi proiektuak harremanean jarri eta euren arteko elkarlana izatea oso interesgarria iruditzen zaigu. Gure hizkuntzen egoera eta gure proiektuak azken finean antzekoak dira, baita gure interes komunak ere: hain mehatxaturik dauden gure hizkuntzen alde borrokatu. Horregatik pertsonalki ezagutu gaitezen beharrezko dela uste dugu, gure arteko elkarlanaz mintzatzeko eta denon artean gure Wikipediak bultzatuz, horrekin batera gure hizkuntzak geure herrialdeetan ezagutarazteko. Honela topagunean izena eman dezazuen [[:an:Wikipedia:Trobadas/I Trobada Internacional Euskoaragonesa|Biquipedian orrialdea sortu dugu]], denon artean datak eta lekuak pentsa ditzagun. Denok sartu eta iritzia emateko gonbidatuak zaudete (eta nahi izan ezkero aragoiar bertsioarekin koordinatuz hemen ere euskaraz beste orrialde bat gauzatu liteke). Pentsatu dugun balizko leku bat Iruñea izan daitekela, geure artean erdibidean baitago, baina beste lekuren bat nahiago ezkero berdin zaigu. Goraintziak! --[[Lankide:Willtron|Willtron]] 15:25, 2010ko martxoaren 15a (UTC)
:Interesgarria izan liteke? Zer iruditzen?[[Lankide:Josu|Josu]] 21:05, 16 Martxoa 2010 (UTC)
::Kaixo Josu! Beno, geuk aragoiar Wikian topaketak maiz burutzen ditugu, besteak ezagutu eta "aurpegia jartzeko" modu bat baita, gisa honetan harremanak ordenagailuko pantaila hotzaren bidez baino hurbilagoak direlarik. Noski interesgarria dela! Han gure wikipediaren gaurkotasunaz mintzatu daiteke, hobetzeko dauden gauzei buruz hitz egin eta denok gauzak proposatu ditzakegu, azkenean wikitopaketa egun bat Wikipedian 200 e-posta edota 200 mezu bidaltzea baino probetxugarriagoa izan liteke. Zehazki, zer izan dezake interesgarri euskal-aragoiar topaketa batek? Ba soilik elkar ezagutzea, elkarren antzeko ditugun gauzak ikustea, geure wikien funtzionamenduaz solastatzea... guzti horrek hobetzen lagun dezake. Eta bestaldetik elkarlaneko proiektuei buruz jardutea... ez dakit... adibidez aragoiar wikian Euskal Herriari buruzko ataria eta euskal wikian Aragoiri buruzko ataria gauzatzea, bai wiki batekoek zein bestekoek beste wikian beharrezkoak eta faltan dauden artikuluak proposatuko lituzketenak (geuk jada okzitaniarrekin egin genuen, baina eurekin biltzea zailagoa da, zeuokin errazagoa da hurbilago baikaude ;-))... edo geure hizkuntzak eta kulturak sustatzeko ekitaldiak burutzeari buruz mintzatzea, ez dakit, aragoiar nahiz euskal kultura elkarteetan euskara eta aragoiera sustatzeko ekitaldiak... etab... Aragoiar wikipedialariei behinik-behin interesatzen zaigu... izan ere "I. nazioarteko topaketa" burutzea preseski zuekin burutzea hautatu dugu, okzitaniarrekin batera gure ezaugarrietatik hurbilen dagoen wikia baitzarete :-). Gero arte!
::--[[Lankide:Willtron|Willtron]] 14:34, 2010ko martxoaren 17a (UTC)
Badirudi gaiak ez duela bereziki interesik sortzen, baina polita izan daiteke. Nire ustez data ona izan daiteke [[apirilaren 24]]a, larunbata. Eta bai, Iruñean egin daiteke, baina lekua bilatu beharko genuke horretarako. Ni larunbata horretan bada, ondo. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:47, 8 Apirila 2010 (UTC)
:Jendea biltzen baldin bagara apirilaren 24an egingo genuke Iruñean. Lekurik bururatzen? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:52, 11 Apirila 2010 (UTC)
::Gustura joango nintzateke, baina 24an ezin dut. Hurrengo batean izanen da!- [[Lankide:Josu|Josu]] 19:47, 19 Apirila 2010 (UTC)
== Edittools ==
Aldaketatxo batzuk egin ditut eta edizio orrialdearen azpian agertzen den ikurren eta abarren kutxatxoa aldatu dut (beste wikipedietan begiratu dut...). Honela kutxatxoa sinpleagoa da eta errazagoa da erabiltzen.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 17:59, 21 Apirila 2010 (UTC)
:Ba al dakizu posiblea ote den botoi bat gehitzea honakoa jartzen duena: <nowiki>== Erreferentziak == eta gero (azpian) {{erreferentzia zerrenda}}</nowiki> ? --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 22:21, 22 Apirila 2010 (UTC)
::Ez dakit egin daiteken. Kuxkuxeatuko dut pixka bat.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:00, 23 Apirila 2010 (UTC)
== Euskarazko Wikipediaren Azal Nagusiko irudi orokorra ==
Arratsaldeon. Beste Wikipedietako artikuluetan euren Azal Nagusien irudiak zintzilik daudela ikusirik (gehinbat hizkuntza nagusien Wikipediak), Euskarazko Wikipediaren Azal Nagusiko irudi orokorra [[Euskarazko Wikipedia|dagokion artikuluan]] itsasteko helburuz burutu dut. Hau da emaitza:</br>
--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 15:26, 2010ko apirilaren 26a (UTC)
[[Fitxategi:Euskarazko Wikipedia 2010.jpg|center|300px]]
== Gogoeta egiteko datu batzuk ==
Gabon guztioi.
Wikipediako estatistikak errepasatuz, datu arras interesgarri batzuk topatu ditut. Zuekin komentatu nahi nituzke, uste baitut lagungarriak izan litezkeela gogoeta bat egiteko, jakiteko non gauden eta nora joan nahi dugun. Beste erreferentzia batzuk ere hartu ditut, konparatzekotan. Zenbait kasutan, gurekin antza handia dutenak (galizierazko, grezierazko eta georgierazko wikipediak) eta beste batzutan gu baino askoz garatuagoak dauden wikipediarenak (gaztelaniazkoa, katalanezkoa edota danierazkoa).
Datu gehienak 2010eko martxoarenak dira, baina zenbait kasutan aurtengo datuak ez daude, eta 2009ko martxoarenak jarri ditut. Horra hor datuak:
=== Artikuluen kopurua ===
*spanish: 591.773
*catalan: 238.935
*danish: 127.875
*galician: 58.205
*basque: 56.175
*greek: 50.907
*georgian: 38.068
*aragonese: 20.671
=== "Articles over 0,5 Kb (%-tan) ===
*spanish: %91 (2009ko martxoan)
*catalan: %81 (2009ko martxoan)
*danish: %75
*galician: %68 (2009ko martxoan)
*basque: %70-%80 artean ibili gara azken hilabeteotan
*greek: %82
*georgian: %65
*aragonese: %83
=== "Active wikipedians" ===
Hauek dira azken hilabetean 5 aldiz gutxienez idatzi duten kolaboratzaileak
*spanish: 4.095 (2009ko martxoan)
*catalan: 416 (2009ko martxoan)
*danish: 319
*galician: 74 (2009ko martxoan)
*basque: 60-80 lagun ibili gara azken hilabeteotan
*greek: 181 (2009ko martxoan)
*georgian: 70
*aragonese: 21
Esan behar da 2010eko martxoan guk inoizko markarik handiena lortu dugula: 160 wikipediazle aktiboak (??)
=== Very active wikipedians ===
Hauek dira hilabete batean 100 aldiz baino gehiago idatzi dutenak
*spanish: 504 (2009ko martxoan)
*catalan: 87 (2009ko martxoan)
*danish: 44
*galician: 19 (2009ko martxoan)
*basque: 15-20 lagun ibili dira azken hilabeteotan
*greek: 30 (2009ko martxoan)
*georgian: 13
*aragonese: 7
Datu guztiak dira adierazgarriak, baina ene ustez "Active wikipedians" edo wikipediazle aktiboarena izaten da azpimagarriena. Guk 60-80 lagun arteko multzoa dugu (Galiziako edo Georgiako wikipedien antzekoa), baina oso urruti gaude katalanengandik (416). Euskarazko wikipediaren garapena, nire iritziz, kopuru hori handituz lortuko da.
Hori nola lortu beste kupelako sagardoa da... Hurrengoan ideia batzuk azalduko ditut, baina bien bitartean hor daude datuak gogoeta egiteko. -[[Lankide:Josu|Josu]] 20:38, 26 Apirila 2010 (UTC)
== Aurrikuspena ==
Kaixo, Txokoan behin baino gehiagotan proposatu izan da beste wiki batzuetan bezala IP helbide anonimoentzako 'orrialdea gorde' botoia ezgaitzea, lehenengo 'aurreikuspena erakutsi' botoia sakatu dezaten. Honela, bandalismo gutxiago egoteko aukera dugu. Jarriko dugu aukera hori?--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:14, 10 Apirila 2010 (UTC)
:Ikusi dudanez (zuk ekarritako aukera horrekin) ez da oso zaila. Niregatik jarriko nuke. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 10:28, 10 Apirila 2010 (UTC)
::Niri ere bai ideia ona iruditzen zait. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] ([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]]) 22:01, 10 Apirila 2010 (UTC)
Bai mesedez, eraginkortasun piska bat izan dezakeelako bandalismoa jaisterako orduan [[Lankide:Miriku|Miriku]] 18:49, 12 Apirila 2010 (UTC)
:::Saiatu naiz beste wikipedietako kodea kopiatzen, baina ez dut lortzen--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 14:24, 14 Apirila 2010 (UTC)...
Beste wikipedietako administratzaileei laguntza eskatzerik badago? [[Lankide:Miriku|Miriku]] 17:15, 21 Apirila 2010 (UTC)
::{{egina}}. Saioa itxi eta egin froga.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 19:10, 23 Apirila 2010 (UTC)
:::Bikain, An13sa!!--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 08:08, 29 Apirila 2010 (UTC)
== Ikasleen proiektuak ==
Eztabaida bat abiarazi nahi nuke, wikipedia ikasleen proiektuak garatzeko plataforma gisa erabili behar den erabakitzeko. Ezagutza kooperatiboa eta ''denak balio du'' gauza ezberdinak dira nire iritziz.--[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 17:14, 21 Apirila 2010 (UTC)
Gaineratuz proiektu horiek antolatzen dituzten irakasleak arduragabekeriaz jokatzen ari direla kasu batzuetan (ez beti).--[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 17:17, 21 Apirila 2010 (UTC)
:Beno, ados nagoen arren, erabakitzekoa ez dut uste "proiektuak garatzeko plataforma gisa erabili" daitekeen, baizik eta hori egin nahi badute, '''gutxienez bete beharreko baldintzak zeintzuk izan behar diren''' erabakitzea. Niri oinarrizko batzuk otu zaizkit:
:*wikipediako administratzaileei edo txokoaren bitartez egingo den proiektuaz abisatzea (bereziki, zenbat izango diren eta zer egingo duten)
:*erabiltzaile orrietan irakasle edo antolatzailearen helbide edo erabiltzaile izen bat agertzea
:*txantiloi moduko bat prestatu (kategoria berezi batekin) artikulu guztiak "jarraitu" ahal izateko
:*antolatzailea edo irakasleak wikiformatuaren oinarriak azalduko dituela konprometitzea, baita zirriborro eta definizio arteko ezberdintasuna
:Beti behar da laguntza, baina azkenean askotan bandalismoa dirudi [[Lankide:Miriku|Miriku]] 17:23, 21 Apirila 2010 (UTC)
:: Ados nago eta horrelako zerbait pentsatu dut, baina proiektuaz abisatu behar dela jakinaraztea ez da hain erraza. Horretarako, azalean bertan lotura bat jarri beharko litzateke irakasleentzako ohar gisa eta hala ere ez da ziurtatzen proiektua abisatu egingo dela. Baina hori lortuko bagenu, beste guztia aise egingo genuke (txantiloi, ...). Konpromezuarena gauzatzea zailagoa iruditzen zait. Garbi dagoena da ezin dugula derrigortu ere egin proiektuaren berri ematera, baina bai eska daitekeela kalitate minimo bat. Labur, azaleko loturarena, '''irakasleentzako oharra''' modura, ezinbestekoa iruditzen zait (eta ondoren txantiloia). Eta abisatzen ez bada, zorrotz jokatzea eztabaidatua, wikitu, ezabatzeko proposatu eta horrelakoekin eta noski oso gaizki badago zuzenean ezabatzeko berehalako eskumena izatea (administratzaileok badaukagu, baina askotan diplomaziaz, luzeegi eztabaidatu ere egiten dugu eta kasu hauetan arinago jokatu behar dugula iruditzen zait).---[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 05:56, 22 Apirila 2010 (UTC)
Arazoa handitu egingo zaigu, gainera, "[http://www.eskola20.euskadi.net/web/guest;jsessionid=CE8E2C93E03743D10A1701367C90D88D.liferay Eskola 2.0]" delako ekimen instituzionalarekin. Ikasle guztiek edukiko dute ordenagailu bat, eta errazena irakaslearentzat ikasle guztiak Wikipedian saltseatzen jartzea da, inolako filosofiarik eta erabiltzeko argibiderik eman gabe. Lotsagarria da, eta erabat ados nago zuokin. Nire ustez, artikuluen luzeran dago gakoetako bat. Hau ez da Wikiztegia, eta horrelako ikasle askok definizio labur bat idazten dute, eta ondoren, ospa. Horiek zuzen-zuzenean ezabatu daitezke, Joxemaik esan bezala, batez ere akats ortografikoak dituztenean (eta hala izan ohi da). Mirikuk ematen dituen lau betebeharrak ez daude gaizki; garrantzitsuenak, nire ustez, 2.a eta 4.a dira: irakasleek erabiltzaile-kontu bat sortu beharko lukete, eta Wikipedia zer den eta nola erabiltzen den irakatsi. Bestela, gu geu prest egon beharko ginateke klase teoriko batzuk eskoletan emateko...--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 07:58, 22 Apirila 2010 (UTC)
:Guztiz ados Unaigaz. Bandalismoa biderkatu egingo zaigu, ikasleak "saltseatzen" dauden bitartean, informazio bilketa egiten ari direlakoan. Oso arazo zaila da eta ez dut uste oharrak nahikoak direnik. Dena den, jendea enteratzeko, hobe litzateke adostasunera helduz gero, kanpora begira publikatzea (zabaldu, sustatu...) --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 08:26, 22 Apirila 2010 (UTC)
::Ideia ona, Janfri. Zer egiten dugu, idazki bat, edo, besterik gabe, eztabaida hau zabaldu-sustatu-zuzeutu? Agian idazkiarena txukunagoa izan daiteke...--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 08:47, 22 Apirila 2010 (UTC)
:::Idazkiarena ideia ona da, baina agian ez nahikoa. Ohar bat edo jar daiteke goian, edo nonbaiten "irakasleentzat laguntza". -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:38, 22 Apirila 2010 (UTC)
:::: Ados guztiarekin (txantiloia, oharra, idazkia). Finean, Wikipedia irakaskuntzan erabiltzen hastea ona izan daiteke eta horretarako bitartekoak ere sortu beharko ditugu. Aurrera begira, bandalismoa izugarri handitzen bada, pentsatu beharko genuke zer egin horrekin (editatzeko logeatzera behartu, etab.). --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 11:17, 22 Apirila 2010 (UTC)
Uhm...Theklan-ekin eta beste guztiekin ados: ohar (eta laguntza edo tutorial) batzuk jarri behar dira irakasle-ikasleentzako, nik are gehiago, oinarrizko arau batzuk jarriko nizkieke; eta era berean, baina ZuZeu, Sustatu, etab.-erako '''idazki bat prestatu'''.
Bi ideiak guztiz beharrezkoak dira eta aurreko batean aipatutako bat aplikatzea garrantzizkoa da: anonimoentzako derrigorrezko aurreikuspena.
Oinarrizko arauei beste bat gehitu nieke:
*wikipediako administratzaileei edo txokoaren bitartez egingo den proiektuaz abisatzea (bereziki, zenbat izango diren eta zer egingo duten)
:*erabiltzaile orrietan irakasle edo antolatzailearen helbide edo erabiltzaile izen bat agertzea
:*txantiloi moduko bat prestatu (kategoria berezi batekin) artikulu guztiak "jarraitu" ahal izateko
:*antolatzailea edo irakasleak wikiformatuaren oinarriak azalduko dituela konprometitzea, baita zirriborro eta definizio arteko ezberdintasuna
:*'''ikasleek bandalismorik egingo ez dutela zaindu beharko du antolatzaileak'''
Nik medikuntzako fakultatean eskatu didan jendeari azaldu diot wikipedia nondik nora dihoan, bereziki Ugarteburu txapelketagatik. Aholkatu eta lagundu dezakegu, baina '''abisatzen edo eskatzen baldin badute''', bestela ez dago zer egin. [[Lankide:Miriku|Miriku]] 13:25, 22 Apirila 2010 (UTC)
:Ematen du badela adostasuna. Ekimenaren berri ematea (hobe txokoan) eta gero, lankideen jarraipenei kasu egitea. Saiatuko naiz zerbait zirriborratzen eta horren gainean hasiko gara lanean. --21:23, 22 Apirila 2010 (UTC)
::Hasi dut zirriborroa: [[Lankide:Janfri/Ikasleak_idazkia]] --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 21:36, 22 Apirila 2010 (UTC)
== Azal berrian asteko irudiak beste letra-tipo bat erabiltzen du ==
Ikusi dut azal berriak beste letra-tipo bat erabiltzen duela. "Asteko irudia" atalaren letra-tipoa ez dator bat horrekin. Alda al dezake norbaitek?--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 16:50, 20 Apirila 2010 (UTC)
:{{egina}}--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:00, 23 Apirila 2010 (UTC)
== Auzo infotaula ==
Konpondu dut auzo infotaulan sorturiko arazoa. Orain herria erabili daiteke edo udalerria, biak ala biak. Baina jakin nahiko nuke zergatik egin den aldaketa hori. Hau da, [[Algorta]] [[Getxo]] udalerriko auzoa da... [[Getxo]] ez da herri bat, udalerri baizik. Eta aldaketa egin da nik dakidala inon galdetu gabe. Zein da arrazoia? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:54, 12 Apirila 2010 (UTC)
:Imajinatzen dut izango dela, hainbat herriz osaturiko udalerrietan dauden auzoetarako. Esate baterako [[Apaioa]] moduko auzoetarako, [[Azpilkueta]]ko auzoa da, baina udalerria [[Baztan]] da. Era honetan, [[Arizkun]]go eta Azpilkuetako auzoak zeintzuk diren desberdindu ditzakegu, nahiz eta denak udalerri berekoak (Baztan), izan.
::Bai, ondo dago hori txertatzea, baina kuriosoa egiten zait horrela bat-batean, sortu ahal dituen arazoak kontuan hartu gabe aldaketa egitea. Adibidez orain [[Apaioa]] auzoan kokapenmapaEH jarri beharrean kokapenmapa jarriko bagenu ez luke [[Baztan]]go mapa jarriko, baizik eta [[Azpilkueta]]koa. Ez dakit ulertzen den ezberdintasuna. Ziur hau konpondu daitekeela, baina orduan ezin dugu jarri kasu guztietarako ''herria'' kontzeptua, baizik eta gutxi batzuetarako. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:08, 12 Apirila 2010 (UTC)
:Atzo (edo herenegun ez naiz gogoratzen) aldaketa ikusi nuen eta bot-arekin ''herria''-k ''udalerria'' bihurtu nituen, baina badirudi denetan ez zela aldatu. Dena den, nik uste dut infotaula motako txantiloi garrantzitsu batzuk babestu egin beharko genitu, era honetako bat-bateko aldaketa garrantzitsuak ez gertatzeko.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:28, 12 Apirila 2010 (UTC)
::''Mea culpa'', [[Erratzu]] eta [[Arizkun]] herrietako auzoen infotaula hobetzearren auzoen infotaula eraldatu nuen, horregatik sortu zen kaka-nahaste hori. Barkatu eta hurrengoan aurrez galdetuko dut.</br>
::-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 22:15, 2010eko Apirilaren 13a (UTC)
:Beno, orain dagoen bezala ondo dago. Herria jartzen bada herria agertuko da, udalerria jartzen bada udalerria eta biak jarrita ba biak. Eta kokapenmapan udalerria jarriko du herriaren aurretik, baina bietako edozein jarrita mapa agertuko da. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:44, 13 Apirila 2010 (UTC)
== Software infotaula laguntza ==
Arazo bat daukat infotaula honekin, edo agian ez dago eginda.
Falta zait edo ez dakit nola jarri azken bertsioa edo egungo bertsioa.
Norbait lagundu ahal dit??
Hemen uzten dizuet artikulu bat non jarri nahi dut hori.[[http://eu.wikipedia.org/wiki/WinRAR]]
:{{egina}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 12:56, 30 Apirila 2010 (UTC)
6jwc9k5ecckf524vibrz1xwbe7796cf
Wikipedia:Txokoa/2010eko maiatza
4
1213528
9967862
2024-11-13T15:15:25Z
Theklan
336
Orri berria: «== Wikipedia "[[Wikipedia:Bazenekien|did you know]]" in buses == Gaia interesgarria iruditzen zait eta Txokora kopiatu dut Waldir lankideak Enbaxadan utzitako mezua ({{en}}): {{aipu|Hi everyone. I am from the [[:pt:chapter:Wikimedia Portugal|Wikimedia Portugal]] chapter, but I'm currently doing an internship in [[Donostia]]. After the success of Wikimedia Germany's initiative of putting small "did you know" spots cycling in the Berlin subway system (images commons:Categ...»
9967862
wikitext
text/x-wiki
== Wikipedia "[[Wikipedia:Bazenekien|did you know]]" in buses ==
Gaia interesgarria iruditzen zait eta Txokora kopiatu dut Waldir lankideak Enbaxadan utzitako mezua ({{en}}):
{{aipu|Hi everyone. I am from the [[:pt:chapter:Wikimedia Portugal|Wikimedia Portugal]] chapter, but I'm currently doing an internship in [[Donostia]]. After the success of Wikimedia Germany's initiative of putting small "did you know" spots cycling in the Berlin subway system (images [[commons:Category:Wikipedia advertisements|here]]), we started planning to do the same in Portugal. Then today, as I was coming to work in the bus, I realised that the TV system used in the buses (from [http://www.dbus.es/es dbus]) could also be applied for the exact same purpose!
I would like to contact editors who (either living in Donostia or not) would be interested in helping making this happen. I'm already in contact with the German guys who developed that project, so that they could give any relevant advice. So, what do you say? I'm looking forward to your reply. You can write in Spanish, I can understand that -- not Basque, though, sorry :)
Cheers, [[Lankide:Waldir|Waldir]] 16:48, 20 Maiatza 2010 (UTC)}}
--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 17:32, 20 Maiatza 2010 (UTC)
:Niri ere interesgarria iruditu zait, baina uste dut lan asko egin beharko dela, ezta? Ez dakit nork kudeatuko duen telebista sistema hori, baina fijo enpreseran bat dela. Hala ere saiatzearren, egin daiteke zerbait. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:41, 20 Maiatza 2010 (UTC)
::I'll have to reply in English. Fortunately Google's translator now supports Basque in an alpha version :) So, replying to Theklan above, I actually don't think it will be that much work. Depending on the format they use for the TVs, we may just have to produce a [[Adobe Flash|Flash]] template and fill it with the snippets that are already collected in [[Wikipedia:Bazenekien]]. If a different format is needed (for example, video), we can probably still manage to produce the spots without too much difficulty. The main thing to do is getting the bus company interested in the idea. I think it has potential as it might be used to spread Basque-specific knowledge (besides general amusing facts and curiosities) and it will also hopefully draw people to collaborate with eu.wiki, which adds to the common pool of Basque culture (and more importantly, enhances Basque presence online, with many unpredictable benefits: Google's translator, for example, surely used quite a bit of text from eu.wiki to train its database). So, if you are interested, I think the first think we need to do is start working on a draft letter to send them (or maybe even call them, that could be a good idea for a start). What do you think? --[[Lankide:Waldir|Waldir]] 11:46, 21 Maiatza 2010 (UTC)
:::Dbus-eko telebista zerbitzuaren webgunea [http://www.dvbus.info/ hemen].--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:09, 21 Maiatza 2010 (UTC)
::::Nice :) As I suspected, the formats they use are flash and video. Maybe the German guys will be able to supply us with their templates so we can build something similar without much work :)in any case, what method do you think would be best to contact them? By phone it's more direct, but by email we have the advantage of sending them links such as [[:Fitxategi:WikipediaCommercialBerlinSubway2.JPG|this]] or [[Wikipedia:Bazenekien|this]], to demonstrate the feasibility of the concept. What do you think is the best option? {{sinatu|Waldir}}--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 17:30, 21 Maiatza 2010 (UTC)
:::::By email it is better because we can send the links of the german project. You can contact if you want.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:04, 27 Maiatza 2010 (UTC)
::::::Sure, I'll take care of that, then. I was wondering whether writing in English or Basque would be best, or do you think it wouldn't make a difference? For example, I could write something and put it here so you could translate it before we sent it. But it might not be necessary; let me know what you think about this. --[[Lankide:Waldir|Waldir]] 07:36, 28 Maiatza 2010 (UTC)
:About the Google Translator... it's too "alpha" for making translations. We can make translations by hand better. And the other, I'm waiting for more news from An13sa so we can make something spectacular. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:16, 27 Maiatza 2010 (UTC)
::Zer ''news'' Theklan?--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:21, 27 Maiatza 2010 (UTC)
== Interfaze berria ==
Kaixo, konturatuko zineten [[:en:|Ingelesezko Wikipedia]]ko interfazea aldatu dutela eta logoa ere. Badirudi laister interfaze berria gainontzeko wikipedietan ezarriko dela [http://blog.wikimedia.org/2010/05/13/a-new-look-for-wikipedia/ Wikimediako blog ofizialean] esaten denez: "''Over the next few weeks, the new interface will cascade to all language Wikipedias.''". Dagoeneko wikibola berria ere sortu digute:
[[Fitxategi:Wikipedia-logo-v2-eu.svg|left|thumb|150px|]]
{{clear}}
Laister interfazean aldaketa egongo dela jakin dezazuen abisua uzten dut. Ondo izan.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 19:25, 13 Maiatza 2010 (UTC)
::Logo berria martxan dago eta beste wiki guztietan dagoen [[atari:Komunitatea|Komunitatea]] orrialdea ere.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:41, 30 Maiatza 2010 (UTC)
== Irakasleentzako txokorik? ==
Badago euskal wikipedia honetan irakasleentzako txokorik non, esate baterako, goikoak modukoko eztabaidak sar daitezkeen baina baita elkarri ideiak emateko aukera ere? (Gune hori hau da?)
Erantzuna ezezkoa bada; badago hemendik horrelako gune txukun bat sortzeko gai den inor? (Eta horretarako denbora eta gogoa duena, jakina). --[[Lankide:gorkaazk|gorkaazk]]<small> ([[Lankide Eztabaida:gorkaazk|erantzunak]])</small> 06:59, 21 maiatza 2010 (UTC)
::Nik uste dut irakasle eta ikasleentzako tutorial erraz, sinple eta fundamentuzko bat sortu beharko genukeela. Bestalde, irakasleentzako txokoren beharrik ez dago, zalantzak eta galderak [[Wikipedia:Txokoa/Laguntza]]-n egin daitezke.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 09:55, 21 Maiatza 2010 (UTC)
:::Katalanezko wikipedian [http://ca.wikipedia.org/wiki/Viquiprojecte:Estudiants Viquiprojecte:Estudiants] dute. Erabilgarria izan daiteke.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:01, 21 Maiatza 2010 (UTC)
::::Ez nintzen irakasle/ikasleentzako tutorialez ari. Wikipedian irakurri eta editatzeko hamaika posibilitateei etekin pedagogiko/didaktikoa elkarri iradokitzeko txokoaz ari nintzen. Hortxe azpian dauden antzeko iradokizunen bilduma egiteari buruz ari nintzen.--[[Lankide:gorkaazk|gorkaazk]]<small> ([[Lankide Eztabaida:gorkaazk|erantzunak]])</small> 23:39, 23 maiatza 2010 (UTC)
== Wikipediaren gainean egindako proiektuen adibideak ==
Irakasleok wikipedia nola erabil daitekeen elkarri erakutsi ahal diogu.
Nire '''adibide pare bat'''. Ikasleekin wikipedia erabiltzen egin nuen lehenengo hura.
Urte hartan '''musika''' eta plastika irakastea egokitu zitzaidan. Garai hartan eu.wikipedia haur besoetako zen. Erraza izan zen proposatutako ariketa. Ikasleen artean musikari klasikoen izenak banatu, kromoak bezala, eta bakoitzari egokitutako musikariaren biografia laburra eskatu. Ahozko aurkezpena eta testua. Nik uste dut horiek izango zirela Mozart eta Beethoven bezalako artikuluen lehen bertsioak. Nerabe batzuen eskola lanak bere musika irakasleak igota. Garai hartan nik wikipedian editatzen ideiarik ez, dena esan behar, eta denbora gutxi auto-ikasketarako (oraindik ere hastapenetan nabil, batzuk ikusia izango duzue, baina editatzen ikasteko, ausarkeria behar ;)
Aurten euskara eta, ahal dudanean, '''literatura''' irakastea egokitu zait. Aurtengo proiektu bakar bat ekarriko dut hona. Ikasleei [[Euskal ahozko literatura]] gaiaren inguruan hainbat lan eskatu diet. Ikasturtean zehar gaiari buruz zenbait kontu idazteko eskatu diet [http://zirriborroak-idazten.wikispaces.com/Hasiera | wiki batean ] Ahozko aurkezpenak egiten ere ibili gara, bakarka eta taldeka. Bakarka egindako audio batzuk [http://zirriborroak-idazten.wikispaces.com/Hasiera | wikira ] igo ditugu. Taldeka egindako aurkezpenetarako diapositiba multzoak [http://www.slideshare.net/search/slideshow?q=baladak| web 2.0 doaneko zerbitzari batera] igo ditugu. Bukatzeko, idazketa kooperatiboa sustatuz beti, eu.wikipediako [[Euskal ahozko literatura]] artikulua hobetu behar genuela adierazi diet. Ikasturteko azken txanpa legez. Artikuluaren aurkibidea edo plangintza erakutsi diet eta lana elkar banatu dugu, aurretik egindako aurkezpenak kontuan hartuta. Gure ikastetxeko informatikako azpiegitura negargarriarekin, ziur aski, ezin izango diet erakutsi haiei egindako lana haiek bere kabuz igotzen. Wikipediara igoko duguna, ziur aski, nahiko iragazita ailegatuko da... --[[Lankide:gorkaazk|gorkaazk]]<small> ([[Lankide Eztabaida:gorkaazk|erantzunak]])</small> 07:23, 21 maiatza 2010 (UTC)
== Txantiloi:Entzun eta Txantiloi:Soinu ==
Saiatu naiz beste hizkuntzetan dauden bertsio txukunagoetara aldatzen, baina ez dut asmatu. Ingelesezko [http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Listen Template:Listen] delakoaren antzekoa eskatzen dut. Milesker.---[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 06:42, 7 Maiatza 2010 (UTC)
== Zuberoa ==
Gogoan dut duela urte batzuk nonbait irakurri nuela Zuberoan arazo handia zutela bertako biztanle askok kanpotik etorritako ingelesak bertan etxebizitzak erosten hasi eta prezioak asko igotzen ari zirelako. Interneten bilatzen saiatu naiz baina ez dut ezer aurkitu. [[Inmigrazioa Euskal Herrian]] artikulua osatzeko horretaz zerbait jarri nahiko nuke. -[[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 15:37, 9 Maiatza 2010 (UTC)
:Badirudi ingelesek Zuberoan ez dutela erosketa masiborik egin, baina erosi dituzten etxe gutxi horietako batzuetan arazoak eta bertakoen protestak eragin dituzte:
:* [http://www.argia.com/argia-astekaria/2204/jean-mixel-bedaxagar?pdf Jean Mixel Bedaxagarri eginiko elkarrizketa (2009-11-01):] hori da argigarriena, ikus itzazu azken orrialdeko azkenaurreko galdera eta erantzuna.
:* [http://www.argia.com/argia-astekaria/2201/argitxu-noblia/osoa Ingelesek bi errota erosi eta zartatu (2009-10-11).]
:* [http://www.argia.com/argia-astekaria/1961/net-hurbil-lord-ingelesei-lurra-kendu-etxeak-merkatzeko/osoa Zuberoako baserri bat ingeles batzuek erosi nahi, eta bertako laborariek okupatu (2004-10-10).]
:--[[Lankide:Xabier Armendaritz|Xabier Armendaritz]] 12:19, 10 Maiatza 2010 (UTC)
:Artikulu gutxi batzuk gehiago irakurrita, nik uste arazo nagusia despopulazioa dela (goian aipatu ditudan dokumentuetatik lehenengoan Jean Mixel Bedaxagarrek dioen bezala). Dokumentu gehiago, oraingoan protesta bortitzagoekin:
:* [http://eibar.org/blogak/orakulua/archive/2004/07/26/14 Zuberoatik barne bidaixa (2004-07-26).]
:* [http://paperekoa.berria.info/harian/2007-08-09/013/007/Etxeak_salgai_herrian_ezin_bizi.htm Etxeak salgai, herrian ezin bizi (2007-08-09).]
:* [http://paperekoa.berria.info/harian/2007-07-26/008/005/Etxe_bat_erre_dute_Larrainen_Tourra_pasatu_den_bidetik_bi_kilometrora.htm Etxe bat erre dute Larrainen, Tourra pasatu den bidetik bi kilometrora (2007-07-26).]
:Ikusten duzu ez direla albiste berriak, baina berriagorik ez da ageri; pentsatzekoa da krisialdiaren eraginez ingelesek Zuberoako etxeak erosteari utziko ziotela. Hala ere, despopulazioaren arazoa ez zen batere hobetuko, seguruenik.
:--[[Lankide:Xabier Armendaritz|Xabier Armendaritz]] 12:28, 10 Maiatza 2010 (UTC)
Arazo oso larria da espekulazioa Zuberoan (eta beste leku batzuetan) eta eragin handia du nekazaritza-lurren galeran eta ondorioz despopulazioan; azken hamarkadan prezioen garestitzea itzela izan da orain geldialdi bat suertatu bada ere. Ez dakit non irakurri nuen [[Larraine]]n bigarren etxebizitzak %40 zirela.
* [http://ezpekulaziorikez.hautetfort.com/ Blog honetan] (Zuberoako espekulazioaren kontrako kolektiboarena) informazio asko ageri da; adibidez [http://ezpekulaziorikez.hautetfort.com/list/dokumentazioa/habiter_son_pays.pdf txosten hau] dago; [http://www.amazon.fr/Habiter-son-pays-Question-immobili%C3%A8re/dp/2913842372 ''Habiter son pays''] (Gatuzain, 2006) liburuaren kapitulua da. Liburuak Ipar Euskal Herria osoa aztertzen du. Datu edo informazio iturri gehigarririk nahi izanez gero hauekin kontsultatzea badago.
* [http://www.lavieimmo.com/magazine-archives/la-vie-immobiliere-numero-5/maisons-a-restaurer-dans-la-vallee-de-la-soule-64-189.html Higiezin agentzia batzuen erreferentzia laburra].
* [http://files.eke.org/pdf/Iparralde.pdf Ipar Euskal Herriko datu orokorrak] [[EKE]]-[[Gaindegia]]ren eskutik.
* [http://www.datar.gouv.fr/IMG/File/Aquitainedynamiqueshabitat.pdf Azterketa ofizial bat]; pena datuak ez direla guztiz berriak.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 12:34, 11 Maiatza 2010 (UTC)
== Subdukzioaren saltsa ==
Subdukzioaren inguruko artikuluetan saltsa ederra dago. «Subdukzio»tik birbideratzea dago, «Muga konbergente»ra; eta «Subdukzio eremu»tik birbideratu egin beharko litzateke «Subdukzio»ra. Izan ere, ingelesezko, gaztelaniazko eta frantsesezko wikipedietan, «Subdukzio eremu» artikulua «Subdukzio»ra birbideratuta dago.
Beraz, administrariei eskatzen diet:
* «Subdukzio»tik «Muga konbergente»ra dagoen birbideratzea ken dezatela.
* «Subdukzio eremu»tik «Subdukzio»ra birbideratzea ezar dezatela.
--[[Lankide:Xabier Armendaritz|Xabier Armendaritz]] 16:03, 10 Maiatza 2010 (UTC)
:"Subdukzio eremu" ezabatu dut, laburregia zelako. Besteei dagokienez, gazteleraz bi artikulu ezberdinetan daude: [[:w:es:Subducción]] eta [[:w:es:Borde convergente]]. Nik agian oraintxe bertan dugun moduan utziko nuke (gainera subdukziotik berbiderapena egin duena, Theklan, geologoa da...).--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 16:16, 10 Maiatza 2010 (UTC)
::Primeran! Theklanek begira dezala, hortaz. --[[Lankide:Xabier Armendaritz|Xabier Armendaritz]] 16:44, 10 Maiatza 2010 (UTC)
== Gaurko urteurrenak gaizki daude Azalean ==
Apa! Hauxe dago gaurko urteurrenetan:
* 1543 - Copernico hil zen.
* 1686 - Daniel Gabriel Fahrenheit fisikalaria jaio zen.
* 1819 - Ingalaterrako Victoria erregina jaio zen.
* 1883 - New Yorkeko Brooklyneko zubia zabaldu zuten.
* 1941 - Bob Dylan abeslaria jaio zen.
* 1974 - Duke Ellington musikalaria hil zen.
* 1999 - Ramon Rubial politikaria hil zen.
Maiatzaren 25ean agertzen dira Azalean eta 24koak dira. Gainera [[Viktoria_I.a_Erresuma_Batukoa|Victoria]] erregina gaixoak esteka gaizki dauka, ''Victoria Kanadako Britainiar Kolunbia probintziako hiriburua da'' esaten baitu! Norbaitek aldatuko ote luke hori dena? Eskerrik asko -[[Lankide:Koro|Koro]] 18:38, 25 Maiatza 2010 (UTC)
:{{egina|Uste dut konpondu dudala}}.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 19:09, 25 Maiatza 2010 (UTC)
== Azal nagusiko akatsa ==
Gabon. Ez dakit neuri bakarrik agertzen zaidan, edota berezko akatsa den, baina azal nagusiaren behealdean (justu "Atariak eta Wikiproiektuak" eta "Wikimediaren beste proiektuak" atalen artean '''|}''' zeinua agertzen da. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 23:40, 2010ko maiatzaren 27a (UTC)
:{{egina}}--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:49, 28 Maiatza 2010 (UTC)
== Gaurko urteurrenetako hutsunea ==
Esango nuke pare bat gaizki agertzen direla azalean:
15
* ''[[1542]] - [[Hernando de Soto]] konkistalaria hil zen, Misisipi ibaian.'' '''Maiatzaren 21'''ean izan zela hori esango nuke...
* ''[[1556]] - [[Inazio Loiolakoa]] erlijioso gipuzkoarraren (irudian) heriotza.'' Hau, berriz, '''uztailaren 31'''n, nire iritziz.
Zuzentzerik bai? Ondo izan! -[[Lankide:Koro|Koro]] 07:57, 31 Maiatza 2010 (UTC)
:{{egina}}--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:20, 7 Ekaina 2010 (UTC)
== Biografien infotaula ==
Kaixo, Twitter [http://twitter.com/aipua @aipua] eta [http://aipua.tumblr.com/ Tumblr] erabiliz egunero aipu (zita) bat idazten nabil. Asmoa, jarraitzaleen eta nire artean esan zuenaren Wikipediako biografia editatzekoa da (eta bide baztez aipu horiek wikiesanetara igotzea). Jendea animatzen bada biografia osoa osatzen joango gara baina nik gutxienez egunero pertsonaia baten infotaula sortu/osatzeko asmo det. Horretarako gaur egun dagoen [[Txantiloi:Biografia_infotaula_oinarria|txantiloiak]] datu gutxi sartzeko aukera duela ikusi dut, eta gaztelerakoa oinarri hartuta hori osatu nahiko nuke. Ez dakit jendeari ze iruditzen zaion, txantiloi osatugo bat izateak ez du alde txarrik nik uste, eta batzuen informazioa ez badugu datu hori ez da hutsa agertuko ezta? 'Desagertu' egingo da. Ze iruditzen zaizue eduki zein forma aldetik gaztelerakoaren anzteko zerbait sortzea? {{sinatu gabe|Baltuna}}--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:32, 27 Maiatza 2010 (UTC)
:Ez dago arazorik, hori bai, ez agertzeko bete gabe dagoena ondo zaindu #if horiek... (eta ideia bikaina da!) -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:27, 27 Maiatza 2010 (UTC)
p2gjplo6mrjrxhxkdwqz9rnj1ywjout
Wikipedia:Txokoa/2010eko ekaina
4
1213529
9967864
2024-11-13T15:16:10Z
Theklan
336
Orri berria: «== Nickdutnik == Kaixo lagunok! Lehenik eta behin barkatu horren beilu abisatzeagatik baina azkenaldian nahiko lanpetuta nabil... Beno, harira. Kontua da , orain dela pare bat aste hitzaldi bat eman nuela Bilboko Hika Ateneon, Euskal Wikipedia (mea culpa baita ere aurretik abisatu ez izana :-( ) gai modura hartuta. Bertan, telebistakoak agertu ziren eta engantxatu ninduten hainbat galdera egiteko. Ba hori, norbaiti interesatzen bazaio mozolo bat ikustea wikipediari buruz b...»
9967864
wikitext
text/x-wiki
== Nickdutnik ==
Kaixo lagunok! Lehenik eta behin barkatu horren beilu abisatzeagatik baina azkenaldian nahiko lanpetuta nabil... Beno, harira. Kontua da , orain dela pare bat aste hitzaldi bat eman nuela Bilboko Hika Ateneon, Euskal Wikipedia (mea culpa baita ere aurretik abisatu ez izana :-( ) gai modura hartuta. Bertan, telebistakoak agertu ziren eta engantxatu ninduten hainbat galdera egiteko. Ba hori, norbaiti interesatzen bazaio mozolo bat ikustea wikipediari buruz burutik pasatzen zaion lehen gauzak esaten, ziurrenik bihar, eguaztena gaueko 22.00tan Etb3n ikusteko aukera izango duzue. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:35, 8 Ekaina 2010 (UTC)
:Elkarrizketa [http://www.nickdutnik.com/mikel-iturbe hemen].--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 16:33, 14 Ekaina 2010 (UTC)
== CAT Wikimediari laguntza==
Agur,
Kataluniako herrialde guztietako gogotsu lan egiten duen Amical [http://www.viquimedia.cat/viqui/P%C3%A0gina_principal] deritzon elkarteak zure laguntza behar du Wikimedian Kapitulu bihurtzeko. Bada, oraindik ezin du Kapitulu bihurtu ez baitu estatu bat ordezkatzen. Elkartearen eskaerari babesa adierazteko zure lankide orrialdean [[Txantiloi: Wikimedia CAT]] jar zenezake edota sina dezakezu hemen [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikimedia_CAT/Members&action=edit]. Eskerrik anitz, [[Lankide:Tuc negre|Tuc negre]] 15:04, 8 Ekaina 2010 (UTC)
== PuntuEus ==
Norberaren lankide orrian {{tx|PuntuEus-en_alde}} kodea erantsiz gero, atxikimendua erakusten zaio [[PuntuEus]] ekimenari. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 12:23, 22 Ekaina 2010 (UTC)
== Wikipedia "[[Wikipedia:Bazenekien|did you know]]" in buses - 2. zatia ==
Gaia interesgarria iruditzen zait eta Txokora kopiatu dut Waldir lankideak Enbaxadan utzitako mezua ({{en}}):
{{aipu|Hi everyone. I am from the [[:pt:chapter:Wikimedia Portugal|Wikimedia Portugal]] chapter, but I'm currently doing an internship in [[Donostia]]. After the success of Wikimedia Germany's initiative of putting small "did you know" spots cycling in the Berlin subway system (images [[commons:Category:Wikipedia advertisements|here]]), we started planning to do the same in Portugal. Then today, as I was coming to work in the bus, I realised that the TV system used in the buses (from [http://www.dbus.es/es dbus]) could also be applied for the exact same purpose!
I would like to contact editors who (either living in Donostia or not) would be interested in helping making this happen. I'm already in contact with the German guys who developed that project, so that they could give any relevant advice. So, what do you say? I'm looking forward to your reply. You can write in Spanish, I can understand that -- not Basque, though, sorry :)
Cheers, [[Lankide:Waldir|Waldir]] 16:48, 20 Maiatza 2010 (UTC)}}
--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 17:32, 20 Maiatza 2010 (UTC)
:Niri ere interesgarria iruditu zait, baina uste dut lan asko egin beharko dela, ezta? Ez dakit nork kudeatuko duen telebista sistema hori, baina fijo enpreseran bat dela. Hala ere saiatzearren, egin daiteke zerbait. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:41, 20 Maiatza 2010 (UTC)
::I'll have to reply in English. Fortunately Google's translator now supports Basque in an alpha version :) So, replying to Theklan above, I actually don't think it will be that much work. Depending on the format they use for the TVs, we may just have to produce a [[Adobe Flash|Flash]] template and fill it with the snippets that are already collected in [[Wikipedia:Bazenekien]]. If a different format is needed (for example, video), we can probably still manage to produce the spots without too much difficulty. The main thing to do is getting the bus company interested in the idea. I think it has potential as it might be used to spread Basque-specific knowledge (besides general amusing facts and curiosities) and it will also hopefully draw people to collaborate with eu.wiki, which adds to the common pool of Basque culture (and more importantly, enhances Basque presence online, with many unpredictable benefits: Google's translator, for example, surely used quite a bit of text from eu.wiki to train its database). So, if you are interested, I think the first think we need to do is start working on a draft letter to send them (or maybe even call them, that could be a good idea for a start). What do you think? --[[Lankide:Waldir|Waldir]] 11:46, 21 Maiatza 2010 (UTC)
:::Dbus-eko telebista zerbitzuaren webgunea [http://www.dvbus.info/ hemen].--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:09, 21 Maiatza 2010 (UTC)
::::Nice :) As I suspected, the formats they use are flash and video. Maybe the German guys will be able to supply us with their templates so we can build something similar without much work :)in any case, what method do you think would be best to contact them? By phone it's more direct, but by email we have the advantage of sending them links such as [[:Fitxategi:WikipediaCommercialBerlinSubway2.JPG|this]] or [[Wikipedia:Bazenekien|this]], to demonstrate the feasibility of the concept. What do you think is the best option? {{sinatu|Waldir}}--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 17:30, 21 Maiatza 2010 (UTC)
:::::By email it is better because we can send the links of the german project. You can contact if you want.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:04, 27 Maiatza 2010 (UTC)
::::::Sure, I'll take care of that, then. I was wondering whether writing in English or Basque would be best, or do you think it wouldn't make a difference? For example, I could write something and put it here so you could translate it before we sent it. But it might not be necessary; let me know what you think about this. --[[Lankide:Waldir|Waldir]] 07:36, 28 Maiatza 2010 (UTC)
:About the Google Translator... it's too "alpha" for making translations. We can make translations by hand better. And the other, I'm waiting for more news from An13sa so we can make something spectacular. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:16, 27 Maiatza 2010 (UTC)
::Zer ''news'' Theklan?--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:21, 27 Maiatza 2010 (UTC)
Guys, please reply to my question above so we can move on with this project :) --[[Lankide:Waldir|Waldir]] 12:38, 6 Ekaina 2010 (UTC)
::You can write it in english and just in case we will translate it into Basque, ok? --[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:33, 6 Ekaina 2010 (UTC)
:::Well, I thought that An13sa wrote to dvbus so he was waiting for news.
:::Beno, uste nuen An13sa DVbusi idatzi ziela eta berrien zain nengoen. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:26, 6 Ekaina 2010 (UTC)
Ok, here's a first draft:
:Dear sirs,
:We are a group of dedicated editors who work on the Basque version of the online encyclopedia Wikipedia, which now has over 50,000 articles.
:We were recently inspired by an initiative by the German Wikimedia chapter, which produced small info clips with short informational snippets from the German Wikipedia, and made them available to people though the Berlin subway.
:As we know that you operate dbus' screens, we would like to propose a similar setup: we would freely provide content (either raw text and images, or already prepared as animations in Flash format or video), which could be displayed in the form of interesting facts in the dbus screens. You can view a sample of the content we can provide [http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bazenekien#Bazenekien... here], and here are a few images that illustrate the German initiative: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:WikipediaCommercialBerlinSubway.JPG], [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:WikipediaCommercialBerlinSubway2.JPG] and [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:WikipediaCommercialBerlinSubway3.JPG]. There are also other similar organizations which produce open content and have provided it to similar venues, for example, the OpenStreetMap maps, as shown [http://opengeodata.org/image-of-the-week-osm-data-on-a-train here].
:We believe this to be a very interesting project, both for entertainment and educational purposes, by providing small bits of knowledge to the public and creating interest in encyclopedic content -- and also for showcasing the Basque language Wikipedia, a resource that is freely available on the Internet for all to use.
:We are looking forward to your reply.
:Best regards,
:(Signature)
What do you think? :) --[[Lankide:Waldir|Waldir]] 22:03, 6 Ekaina 2010 (UTC)
::Gutun hori ona dela iruditzen zait, zer iruditzen? (Theklan: nik ez naiz Dbus-ekin harremanetan jarri).--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:17, 7 Ekaina 2010 (UTC)
So... are you still planning to translate this or what? :) Btw, are any of you going to Wikimania? There's a [[wm2010:Submissions/Reciprocal Enrichment between Wikipedia and Machine Translators|presentation]] that could be interesting to you guys. --[[Lankide:Waldir|Waldir]] 14:44, 16 Ekaina 2010 (UTC)
:::You can send the letter and if you have any problem tell us.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 14:54, 16 Ekaina 2010 (UTC)
== «Euskal» kategoriak ==
Jakina denez, aurrizkitzat edo hitz elkarketarako lehen osagaitzat erabiltzen den «euskal» horrek, berez, «euskara» esan nahi du:
* Euskal Herria = euskararen herria
* euskalduna = euskara duena
* euskaltegia = euskara (ikasteko) tokia
* ...
Wikipedia honetan ere, euskaraz idazten duena da «[[euskal idazle]]».
Hedaduraz, Euskal Herriarena den zerbait izendatzeko erabiltzen da: Euskal Batasuna (baina, horrelakoetarako, egokiagoa litzateke «eusko» edo «euskotar» erabiltzea).
Eta hirugarrenik, erabilera erabat okerrak datoz, «Euskal Herriko» esanahiarekin. Kategorietan, hauek ditugu:
* Kategoria:Euskal enpresak
::Gaur topatu dudan eta hau idaztera bultzatu nauen adibidea jarrita: Naturgas «euskal enpresa» da? Euskararen aldeko enpresa? Eta, gainera, Portugalgo enpresa bat da haren jabea...
* Kategoria:Euskal arkitektoak
::«Euskal idazleak» kategorian bezala, hor arkitekturako lana euskaraz egiten dutenak baino ez genituzke sartu behar.
* Kategoria:Euskal alkateak
::Euskaraz gobernatzen dutenak?
* Kategoria:Euskal enpresaburuak
* Kategoria:Euskal errugbi taldeak
* eta abar.
Horiek guztiak «Euskal Herriko» hasi beharko lirateke. Gehienetan, gainera, halaxe hasten dira kategoria horiek, zorionez: Euskal Herriko zentral elektrikoak, Euskal Herriko mitologia, Euskal Herriko kirola...
Hemen dago «euskal» hasten diren kategorien zerrenda, banan-banan begiratu eta gaizki daudenak konpondu beharko dira: http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Berezi:Kategoriak&from=Euskal
Lan itzela dago hori guztia konpontzen. Bota duzuenok errazago egingo zenukete... norbait animatzen da? Unai? ;-)
Ni prest nago edozein zalantza argitzen laguntzeko. --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 11:00, 21 Maiatza 2010 (UTC)
::Ados, Xabier. "Euskal Herriko" jartzeak arazo kontzeptualak ekiditen lagundu dezake. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 11:21, 21 Maiatza 2010 (UTC)
:::Bot-arekin hastera nihoan, baina uste dut aldaketa honek adostasun gehiago behar duela. [[:Kategoria:Euskaldunak lanbidearen arabera]] ere aldatu beharko litzateke, [[:Kategoria:Euskalerritarrak lanbidearen arabera]] ordez? Bai, ezta? Edo, ordezkatu barik, sortu, eta dagokion kasuetan erabili?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 11:28, 21 Maiatza 2010 (UTC)
::::Bai, nik ere uste dut hori dela egokiena: [[:Kategoria:Euskaldunak lanbidearen arabera]] kendu eta, haren ordez, [[:Kategoria:Euskal herritarrak lanbidearen arabera]] jartzea (Euskal Herriko herritarra ''euskal herritar'' da euskara batuan). --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 11:43, 21 Maiatza 2010 (UTC)
Halaber, honekin jarraitzekotan, [[:Kategoria:Euskaldunak]] edukitzeaz gain, [[:Kategoria:Euskal herritarrak]] sortu beharko litzateke.
Ez dakit konturate zaren, baina aldaketa honek errepikapen asko sor ditzake. Esaterako, idazle euskaldun bat [[:Kategoria:Euskal idazleak]] kategoriapean egoteaz gain, Euskal herritarra bada, [[:Kategoria:Euskal Herriko idazleak]] kategoriapean ere egon beharko litzateke.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:42, 21 Maiatza 2010 (UTC)
:Uste dut ez direla hainbeste errepikapen izango... eta baldin badira, uste dut beharrezkoak direla. Azken batean, zehatz hitz egitekotan, ez dira errepikapenak, ez dute informazio bera ematen: «Euskal idazleak» kategorian izateak zer hizkuntzatan idazten duten esaten digu; eta «Euskal Herriko idazleak» kategorian izateak, berriz, nongoak diren. --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 16:39, 21 Maiatza 2010 (UTC)
::Ez da errepikapena, idazle hori adibidez Gernikakoa bada, [[:Kategoria:Bizkaiko idazleak]] kategorian jarriko dugu eta ez [[:Kategoria:Euskal Herriko idazleak]], Bizkaiko idazleak zehatzagoa delako.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 17:26, 21 Maiatza 2010 (UTC)
:::Nire iritziz Euskal Idazleak kategoriak idazle horiek Euskal Jatorria dutela esaten digu (nahiz euskaraz, gaztelaniaz, frantsesez edota beste hizkuntza batean idatzi, nahiz Euskal Herrian edo Euskal Herritik kanpo jaioak izan). Adibidez: Ramiro de Maeztu, Pio Baroja edo Miguel Unamunok gaztelaniaz idazten zuten, baina nire iritziz euskal idazleak ziren. Idazle euskaldunak, adibidez, Joan Mari Irigoien bat, Euskarazko Idazleak edota Idazle Euskaldunak kategorian sartuko nuke, eta hau era berean Euskal Idazlearen azpikategoria gisa jarri.
:::Laburbilduz: Orain arteko kategoriak mantentzearen aldekoa naiz.
:::--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 2:24, 2010ko maiatzaren 22a (UTC)
::::«Euskal idazlea euskaraz idazten duen egilea da. Horrenbestez, Euskal Herrikoa den baina erdaraz idazten duen egilerik ez da euskal idazletzat hartuko.» (Euskal Wikipedia, «[[euskal idazle]]» artikuluko lehendabiziko paragrafoa).
::::«'''Euskal Idazle'''en Elkartea (EIE) 1982an sortu zuten, '''euskaraz idazten duten egileak''' biltzeko asmoz.» (Euskal Wikipedia, «[[Euskal Idazleen Elkartea]]» artikuluko lehendabiziko esaldia. Letra lodiz neuk nabarmendu ditut bi zati horiek). --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 11:29, 22 Maiatza 2010 (UTC)
Hori euskal idazle elkarte hori osatzen duten idazleen iritzi bat da, ez Euskaltzaindiak araututako egia absolutu bat, ezta euskaraz idazten duten idazle guztien iritzia. [http://www.escritoresvascos.com/ www.escritoresvascos.com], aldiz beste elkarte honek ere beren burua euskal idazle elkartetzat ere jotzen du, nahiz eta gaztelaniaz idatzi. Lehen esan bezala orain arteko kategorien mantentzearen alde nago, kategorizazio horrek garbi uzten baitu euskal idazleak (euskal jatorria duten idazleak, euren hizkuntzatik at) kategoriaren barnean hizkuntzaren arabera idazle euskaldunak edota gaztelaniaz eta frantsesez idazten duten euskal idazleen arteko ezberdintasuna. Purismoa baino praktikotasuna behar dugula uste dut.
--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 21:26, 2010ko maiatzaren 23a (UTC)
:Uhmm, baina escritoresvascos horiek zer diote, "escritores vascos" direla, ala "euskal idazleak" direla? Ze nire ustez, eta nahiz eta ''escritores vascos'' horiek baliokidetasun hori erabili: "vascos=euskal", nire ustez ez da gauza bera. Euskaraz hitz egiten dugunontzat, uste dut "euskal" beti izan dela euskaraz egiten dena, eta gaztelaniaz idazten duen idazle bat ez litzateke "euskal" izango. "Euskal idazleak" edozein hizkuntzatako idazleak izatea zerbait modernoa dela iruditzen zait, azken hogei urteetako zerbait. Zuk ematen dituzun konponbideak ere, "euskarazko idazleak" edo "idazle euskaldunak", balekoak dira niretzat, baina aukeran nahiago dut "Euskal idazleak"="euskaraz idazten dutenak" eta "Euskal Herriko idazleak"="edozein hizkuntzatan idazten duten idazleak" egitea.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:02, 23 Maiatza 2010 (UTC)
::Bat nator Assarrekin. Ez diot zentzurik ikusten erdal idazleak euskal idazletzat jotzeari. Are gehiago, idazle euskaldun guztiak ere ez dira euskal idazle: izan dira, badira eta izango dira erdal idazle euskaldunak (erdaraz idatzi duten eta euskaldunak diren idazleak). Suzuko Tamura, adibidez, erdal idazle euskalduna da. Euskalduna da, baina argitaratu duen guztia (nik dakidala) erdaretan idatzi du.
::Gainerakoan, 1977az geroztik hor dugu ''Euskal idazleak, gaur'' liburu sorta, Joan Mari Torrealdaik 1973az geroztik idazten duena eta 1977az geroztik argitaratzen dena. Hor azaltzen direnek euskaraz idatzi dute. --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 22:37, 23 Maiatza 2010 (UTC)
:::Ni ere bat nator Assar eta Xabierrekin. Mitxelenak berak ere nahiko modu didaktikoan esan zuen bere garaian zer adierazten zuen bere ustez "euskal" horrek: euskara. "Eusko" hori dagoeneko asmatuta egongo ez balitz asmatu beharrekoa zela aldarrikatu zuen behin, oso oker ez banago. "Eusko" hori "vasco; vascoparlante o no" izendatzeko baliagarri izan zitekeela iradoki zuen. Gaur egun, gehienok, "euskal idazle" horrekin euskaraz idatzi dutela ulertzen dugu (eta agian ez beti, Mario Onaindiak edo Iban Zalduak legez). Pío Baroja edo Unamuno ez genituzke hemen sartuko, euskarazko lerro batzuk idatzi bazituzten ere ezin Euskal idazleen multzoan sartu. Nik ez nituzke "eusko idazleak" bezalako moldeak orain erabiliko, "Euskal Herriko idazleak", ordea, oso natural geratzen da.
:::Xabierren paragrafoak irakurtzen irribarre egin dut. Zelako korapiloak egin daitezke kontu xinple hauekin: [http://eu.wikipedia.org/wiki/Euskal_Herriko_idazle_erdaldunak| Euskal Herriko idazle erdaldunen] artean badaude hainbat euskaldun eta quasi euskaldun... Zer ziren bada horiek? Euskal Herriko idazle erdaldun euskaldunak?--[[Lankide:gorkaazk|gorkaazk]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]]24 Maiatza 2010 (UTC)
::::Ikusi dut «Euskal idazleak» kategoriak baliokide hau jarrita zuela gaztelaniaz: [[:es:Categoría:Escritores en euskera]]
::::Beraz, ondo zegoen jarrita baliokidea, baina gaizki zegoen sailkatuta kategorien artean (hizkuntzen araberako kategoria da hori, eta ez herrialdearen araberakoa), eta hori zuzendu dut. --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 08:21, 24 Maiatza 2010 (UTC)
«Esanaren arabera, euskaldun zahar nahiz berriek idatzirikako zernahi, literaturaren barrunbean sartzen baldin bada, euskal literatura da. Aitzitik Euskadiko jendeak —eta jakinaren gainean darabilt izen hau, Euskal Herriaren lehen zatiaren bitartez nahastea sor ez dadin—, erdaraz, edozein erdaratan, idazten duten neurrian ezin daitezke izan ''euskal idazle''; euskaltzale sutsu agertzen baldin badira ere, erdal idazle dira. Horrela, euskal idazle genuen Silvain Pouvreau; erdal idazle, haatik, Pio Baroja eta Jean de Sponde. Eskubide osoa dute, beraz, ''Zeruko Argiak'' eta ''Anaitasunak'' iragarkietan oihukatzen dutenean: Geu gara euskal prentsa. Eta gainerakoak euskal prentsa dira euskarari sarrera uzten dieten heinean eta ez gehiagotan. Obras son amores, y no buenas razones, esan ohi da aski ezaguna dugun beste hizkuntza batean, eta ez dabiltza oker, nik uste, hori diotenak.» (Koldo Mitxelena: ''Koldo Mitxelena gure artean''. Editoreak: Anjel Lertxundi eta Inazio Mujika. Irun, Alberdania, 2001.). --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 10:29, 24 Maiatza 2010 (UTC)
::Nik proposamen sinpleagoa egiten dut:
*[[:Kategoria:Euskal Herriko idazleak]] sortu eta bertan EHko idazleak sartu (frantsesak, gaztelaniazkoak, japoniarrak...)
*[[:Kategoria:Euskarazko idazleak]] sortu eta euskaraz idazten dutenak bertan sartu (baditugu [[:Kategoria:Frantsesezko idazleak]], [[:Kategoria:Gaztelaniazko idazleak]], [[:Kategoria:Ingelesezko idazleak]]...).--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:14, 24 Maiatza 2010 (UTC)
:::Baina hau kontzeptu berri bat al da? [http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Zer_ez_den_wikipedia Wikipedia ez da ideia berrien argitaratzailea.] Beraz, ikusi beharko dugu zer izen eman dioten adituek. Eta adituek «euskal idazle», «euskal literatura», «euskal filologia»... erabiltzen dute horretarako (hots, euskaraz idatzi dutenak, euskarazko literatura eta euskarari buruzko filologia izendatzeko). Ez dut uste beste termino bat asmatu beharra dagoenik. --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 13:54, 24 Maiatza 2010 (UTC)
Nire iritziz asmakizunak eta euskaldun batek inoiz erabiltzen ez dituen hitzak hauek dira: "Eusko", "Euzko", "Euskotar", "Euzkotar"... jarraitu hauekin "urrutizkiña", "izparringila", "akeita, txola eta koskola", "Euzkadi" edo "Euskadi" (azken hau nire iritziz "Euskal Herria" hitzari sekulako kaltea egin dion asmakuntza "ofiziala")...
Zenbat euskaldunek edo euskal herritarrek deitzen diote bere buruari "eusko" edo "euskotar? Eusko Jaurlaritza edo Eusko Legebiltzarra esateko kenduta, batere ez. Asmakizun sabiniarrak, beharbada 1890-1936. urte artean hitz horiek garai horretako egoera edo euskara berpizteko ongi leudeke, nere ustez ez gaur XXI. mendean, ez dute inongo antzinako tradizio euskaldunik. Bai, ordea "euskal" edo "euskaldun" hitzek.
Arkonada, Satrustegi, "Bixio" Gorriz, Lopez Ufarte, Zamora... nire iritziz horiek ez dira "eusko futbolariak" edo "euskotar futbolariak", niretzat "euskal futbolariak" dira, euskal jatorria dute, nahiz eta futbolari euskaldunak ez izan eta euskaraz ez jakin. [[Pio Baroja]] edota [[Joseba Sarrionandia]] nire ustez "euskal idazleak" dira, [[James Joyce]] edo [[Mairtin O Cadhain]] "irlandar idazleak" diren gisa, nahiz eta Pio Baroja idazle euskalduna ez izan euskal gaiei buruz nekagaitz idatzi zuen, James Joyce ere ez zen gaelerazko idazlea, baina irlandar gaiak mundu osoan ezagutarazi zituen.
Euskal hitza "euskaraz hitz egiten duenaren" sinonimoa? Bai, nere iritziz hori Euskal Herrian jende guztiak euskaraz hitz egiten zuen garaian izango zen, oso-oso aspaldi, ez XXI. mendean, gaur egun denok dakigu Euskal Herria ez dela osoki "euskaraz hitz egiten dutenen" herrialdea edota "euskaldunen herria" soilik, erdia baino gehiago erdalduna dela, hortaz ez al dute horiek ere Euskal Herrikoak izanik, "euskaldunen herria" edo "euskaraz mintzatzen den herriaren" biztanleak izanik, "euskal idazleak", "eusko futbolariak", "euskal arkitektuak", etab izendapena merezi? Nere iritziz bai. Nere ustez gaur egun "euskal" hitzak "vasco, basque..." etabarraren esanahia naturalki hartu du, Euskal Herria ere hizkuntza aldetik "ez hain naturalki" aldatu egin delako.
Begira [[Euskal Diaspora]] artikulua, bere itzulpena "Diaspora Vasca" da, horietako gehiengoa hizkuntzaz erdalduna, orain artikuluaren izendapena aldatu eta "Eusko Diaspora" jarri beharko al genuke? Nire iritziz guzti horiek euskal jatorria dute, horregatik "Euskal Diaspora" da, aldiz, guzti horiek euskara jakingo balute "Euskaldunen Diaspora" izango zela uste dut.
"Euskal Herritar" hitza bera, Euskal Herriko biztanle guztiak izendatzen ditu, baina "Euskal=euskalduna" balitz, "Euskal Herritar=Euskaraz dakien herritarra" litzateke, hortaz gainontzeko Euskal Herriko biztanle erdaldunak zer lirateke? "Erdal Herritarrak"?
Nire iritziz eztabaida hau antzua da eta gaur egungo kategoriak mantentzearen alde nago, hots, "euskal idazleak="escritores vascos", horren barruan "idazle euskaldunak", "gaztelaniazko euskal idazleak" eta "frantsesezko euskal idazleak". Gero arte.
--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 19:33, 2010ko maiatzaren 24a (UTC)
::Oso ondo laburbildu duzu azken esaldian, Euskalduna: bada 3 kategoria ezberdin horiek egiterik. Gogoratu, kategoria sakonenean kategorizatu beharra dago. Etorkizun batean, "Gipuzkoako idazle euskaldunak" eta enparauak ere egin beharko dira. Nire ustez, An13sa-ren proposamena kontuan hartzekoa da: "euskal" terminoa gehiago zehaztea, "euskarazko" jarriz. Badakit garai batean alferrikakoa zela hori ezberdintzea, baina hain zuzen horrexegatik ari gara eztabaida honetan murgilduta, Euskal Herria ez delako Euskararen Herria.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 20:31, 24 Maiatza 2010 (UTC)
:::Zure mezuan, Euskalduna, zure iritzia ikusten dut, baina ez autoritateen babesa: ez duzu aipatzen autorerik zure alde. Euskal hizkuntzalari gorenek terminologia hori erabiltzen dute gaur egun, XXI. mendean: «euskal idazle» ez da erdaraz idazten duen inor, gaur den egunean, euskal literatura (euskarazkoa, bai) aztertzen duten adituentzat.
:::«Euskal diaspora» hori zehatzago aztertu beharko litzateke, baina salbuespentzat onartzeko ez dut arazorik ikusten: beti izendatu da horrela, badu bere tradizioa. Eta hizkuntza tradizioak egiten du, neurri handi batean.
:::Zure alde ikusten dut, baina, «euskal herritar» idazkera horrek kontraesanak dakartzala. Hobe litzateke «euskalerritar» idaztea (hala nola ''Estatu Batuak → estatubatuar'' egiten dugun, eta ''Hego Amerika → hegoamerikar'', eta abar).
:::Zer iruditzen zaizue? Horrela, inkoherentzia hori kenduko genuke.
:::Gainerakoan, esandakoa: hemen ez da agertu pisuzko arrazoirik mendez mende datorren tradizio hori hausteko, oraindik ere bizi-bizirik baitago. Espezialistek barra-barra erabiltzen dute horrela: ''[http://www.letrak.ehu.es/p245-content/eu/contenidos/informacion/indice_fgh/eu_indice/docencia_fv.html euskal filologia]'' da euskara aztergai duen karreraren izena (eta ez ''euskararen filologia'' edo ''euskarazko filologia''), ''[http://www.letrak.ehu.es/p245-content/eu/contenidos/informacion/indice_fgh/eu_indice/adjuntos/Euskal_Ikasketa_Plana.pdf euskal morfologia]'' ikasten dute (eta ez ''euskararen morfologia''), eta ''[http://www.letrak.ehu.es/p245-content/eu/contenidos/informacion/indice_fgh/eu_indice/adjuntos/Euskal_Ikasketa_Plana.pdf euskal fonologia]'', ''[http://www.letrak.ehu.es/p245-content/eu/contenidos/informacion/indice_fgh/eu_indice/adjuntos/Euskal_Ikasketa_Plana.pdf euskal dialektologia]'', [http://www.letrak.ehu.es/p245-content/eu/contenidos/informacion/indice_fgh/eu_indice/adjuntos/Euskal_Ikasketa_Plana.pdf euskal fonetika]'', [http://www.letrak.ehu.es/p245-content/eu/contenidos/informacion/indice_fgh/eu_indice/adjuntos/Euskal_Ikasketa_Plana.pdf euskal testuak]'', [http://www.letrak.ehu.es/p245-content/eu/contenidos/informacion/indice_fgh/eu_indice/adjuntos/Euskal_Ikasketa_Plana.pdf euskal literatura]'', [http://www.letrak.ehu.es/p245-content/eu/contenidos/informacion/indice_fgh/eu_indice/adjuntos/Euskal_Ikasketa_Plana.pdf euskal onomastika]'', eta abar, eta abar.
:::Euskaltzaindiak berak ere barra-barra darabil ''[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_content&Itemid=1&catid=121&id=474&lang=eu&view=article euskal literatura]'', eta euskaltzainek argitaratutako lanetan ere nonahi ageri da ''euskal'' hori ''euskara'' esanahiarekin: ''[http://www.euskaltzaindia.net/dok/plazaberri/0059/gehigarriak/epaltza.pdf Nafarroako euskal literatura garaikideaz]'', ''[http://www.euskaltzaindia.net/dok/ikerbilduma/54845.pdf Maurice Harriet eta euskal idazleak]'', ''[http://www.euskaltzaindia.net/dok/plazaberri/0067/argazkiak/0-5.jpg Iparraldeko euskal idazleak]'', eta abar, eta abar, eta abar.
:::Horra hor ''euskal idazle'' terminoa euskaraz idatzi dutenak izendatzeko eta ''euskal literatura'' euskaraz idatzi dena izendatzeko erabiltzearen aldeko arrazoi objektiboak. Ez dira nire iritziak, ez dira nire usteak: adituen erabilera da. Dena dela, Euskaldunarekin bat nator kontraesan hori dugula, eta '''uste dut''' (eta hau bai, lankide baten uste eta iritzia besterik ez da, eta beraz ez du pisu handirik) esandako kontraesan hori konpontzea komeni dela, eta ''euskalerritar'' forma erabili beharko genukeela, hortaz. --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 21:36, 24 Maiatza 2010 (UTC)
Xabier, nire iritziz "euskal=vasco/a, basque...", "euskal idazleak=escritores vascos/as, basque writers...". Honen adibide onena eta "autoritateen" iritziak gustokoak badituzu:</br>
"'''EUSKAL'''tzaindia" edo "Real Academia de la Lengua '''VASCA'''", "Académie de la langue '''BASQUE'''", "Royal Academy of the '''BASQUE''' Language". Eurek ere "euskal" hitza "vasco/a" hitzaren sinonimotzat dute.
--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 1:20, 2010ko maiatzaren 25a (UTC)
:''euskal = euskara'' da hor. --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 19:55, 25 Maiatza 2010 (UTC)
Egunerokotasunean ikus daitezkeen beste zientoka adibide jarriko nituzke, nire iritziz [[Euskal Diaspora]] ez da salbuespen bat, gauza orokorra da, halere Xabierrek euskal enpresaburuak aipatu dituenez, hona hau: CONFEBASK=[http://www.confebask.es/euskera/aurkezpen.htm EUSKAL Entrepresarien Konfederakuntza], [http://www.confebask.es/Castellano/present.htm Confederación Empresarial VASCA], [http://www.confebask.es/ingles/introduc.htm BASQUE Business Confederation], laburbilduz "Euskal=Vasca=Basque", "euskal enpresariak=empresarios vascos=basque business" eta inolaz ere ez "euskal enpresariak=empresarios euskaldunes=empresarios vascoparlantes=basque speakers business".
--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 21:20, 2010ko maiatzaren 25a (UTC)
:Adibide horretan ez dago hizkuntza arloko autoritaterik. Nik «Euskaltzaindiako» dioten 146.000 adibide ekar nitzake, baina bat bera ere ez da zuzena: «Euskaltzaindiko» da euskara batuan erabili beharrekoa. --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 19:55, 25 Maiatza 2010 (UTC)
::Adibide gehiago Berria egunkarian ikus ditzakezu, "euskal" hitzarekin aipatzen den edonor ikusi eta ia euskalduna den aipatuko nizuke, erdiak baino gehiago erdaldunak, baina euskal jatorria dutenak. Adibidez: Jorge Oteiza euskal artisten taldean sartzen da baina Oteiza ez da euskalduna (zure iritzian oinarrituz ez da euskal artista, beharbada, "eusko artistar" edo "euskota artista", nire ustez Jorge Oteizak nahiz eta bizi osoan gaztelaniaz egin euskal artista da). Nik uste Berria egunkariko kazetariek "nolabaiteko" autoritate baten pean idatziko dutela, euskarazko kazetari profesionalak badira.
::{{aipu|"Euskal Herriaren historiako gertakarien artean gutxi dira '''euskal artisten''' lanetan Gernikako bonbardaketak adinako agerpen eta oihartzunik izan dutenak. Bizkaiko herri hartako Gernika Museoan zabaldu den erakusketak frogatzen du '''Jorge Oteiza''' ez dela salbuespena, Orion jaiotako artistak Gernika '''euskal kulturaren''' erreferente sinboliko gisa hartuta sortutako 25 obra biltzen baititu."| Iturria: [http://paperekoa.berria.info/kultura/2010-04-27/034/007/gernika_oteizaren_amets_habia_eskultoreak_herria_erreferentetzat_hartuta_egindako_25_lanen_erakusketa_zabaldu_dute_gernika_museoan.htm Gernika, Oteizaren amets habia]}}
::Nire iritziz eta zuri irakurritakoan oinarrituz "Real Academia de la Lengua VASCA" denez, "EUSKOtzaindiko" edo "EUSKOTARtzaindiko" beharko luke, zuk diozunez "vasco/a" hitza ez baita "euskal" hitzaren parekide, "eusko/euskotar" hitzaren parekide baizik. Era berean zure ikuspuntuan oinarrituz: "Eusko Bizikleta" ("Bicicleta Vasca"), "Eusko Sukaldaritza" ("Gastronomia Vasca"), "Eusko Selekzioa" ("Seleccion Vasca"), "Eusko Mendiak" ("Montañas Vascas"), "Eusko Derbia" ("Derby Vasco"), "Eusko Gizartea ("Sociedad Vasca") horiek denak nere ustez asmakuntzak dira. Gauza da edozein euskaldunek "Euskal Zinema", "Euskal Gastronomia", "Euskal Selekzioa", "Euskal Derbia", "Euskal Gizartea"... esango dizula, nahiz eta Euskal Herriko zinemagile, sukaldari, futbolari eta euskal herritar asko eta asko erdaldunak izan (gehienak ez jartzeagatik). Gaur egun "euskal" hitza "vasco/a" hitzaren parekide baita.
::--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 23:20, 2010ko maiatzaren 25a (UTC)
:::Primeran, azkenean iritziez ez, baizik erabilerez ari gara. Azken mezuan ekarri dituzun erabilera horietatik gehienak, nik hasiera-hasierako mezuan bertan ontzat ematen nituen bietan sartzen dira:
:::# '''''euskal = euskara:''''' berezko esanahia, gehien-gehienetan erabil daitekeena.
:::# '''''euskal = Euskal Herriaren''''' edo '''''euskal etniaren:''''' hedaduraz erabiltzen dena, kontuz erabili beharrekoa. Esanahi honetarako esan dut nik, hasieratik bertatik, egokiak (askotan, egokiagoak) direla ''eusko'' eta ''euskotar'' (edo ''euskalerritar'').
:::# '''''euskal = Euskal Herriko:''''' erabat baztertzekoa, nahasgarria delako (jatorrizko esanahiarekin nahasten da). Horren ordez, ''Euskal Herriko'' erabili behar da, edonork ondo ulertzea nahi badugu.
:::Eta ''Euskaltzaindia'' hitzarekin nahastu samar zabiltza: hor ''euskal = euskara = lengua vasca = langue basque = basque language'' da, nire alde ari zara hor. --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 21:53, 25 Maiatza 2010 (UTC)
Nire iritziz, zuk zure hitzekin diozunez "euskal" hitza "vasco/a" dela azaltzeko nire aurreko mezuetako adibideak onartzen badituzu, eztabaida amaitutzat ematen dut, "euskal idazleak=escritores vascos" dela ere onartzen duzula ulertzen dudalako.
--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 0:20, 2010ko maiatzaren 26a (UTC)
Ahal izan dudan neurrian, saiatu naiz frogatzen euskaraz ''euskal idazle = euskaraz idatzi duena'' dela, eta, horretarako, euskararen autoritateak ekarri ditut (diodan, bidenabar, autoritate direla ez jainko edo jainkotxoren batek hala esan duelako, baizik eta euskal hiztunen komunitateak hala aitortu dielako, euskara aztertzen eta aldezten lan itzela eginez ederki merezita irabazi duten ospea dela kausa).
Zaila da hemen, honen formatu laburrean, karreran Terminologia irakasgaian urtebetez ikasi nuena, Eusko Jaurlaritzako Itzultzaile Zerbitzu Ofizialeko Terminologia Atalean bi urtez ikasi nuena, eta geroztik hamazazpi urtez itzulpengintza lanek eskatu didaten terminologia lan ugarietan ikasitako guztia adieraztea. Arkitekto bat zubi bat zehatz-mehatz nola egiten den esplikatzen saiatzen bazait, nik ere nekez ulertuko diodan bezala, hainbat urtez Arkitektura ikasteari ekin ezean.
Dena dela, autoritateen aipuekin frogatu dut ''euskal = euskara'' erabiltzen dutela euskara eta euskal literatura aztertzen dutenek, eta arlo horietan hori dela termino horren esanahia. Autoritate horien erabilera bakarrak askoz indar handiagoa du nire mila erabilerak baino, edo kazetari baten ehun erabilerak baino: euskalari horien hitzak hor geratuko dira, euskararen altxor gisa, eta hemendik urte askora ere irakurriko dituzte, euskaldunik geratzen bada. Orain ere, euskaraz txukun idazten duen inork ez du ''ingurugiro'' idazten, nahiz eta bortxaz itxitako ''Euskaldunon Egunkaria''n milaka aldiz erabili zuten. Gure euskalari gorenak (Koldo Mitxelena) eta gure euskal erakunde gorenak (Euskaltzaindia) hala erabiltzen badute, horrek balio du entziklopedia baterako. Gainera, hizkuntza eta literatura aztertzen duten aditu guztiek erabiltzen dute terminologia hori: berdin bere burua euskalerritar soiltzat dutenek, espainiartzat ere badutenek, edo frantziartzat ere badutenek. Guztiek.
Eta hizkuntza eta literatura ikerkuntzen arloetatik kanpora, ''euskal = vasco'' erabiltzen bada, erdararen eraginez da. Behinola ''Euskal Herria = País Vasco'' erdaratu zenez, orain, euskararen tradizioa ezagutu gabe, erdaraz ondo dakien askok automatikoki egiten du ''vasco = euskal'' itzulpena, automatikoki, euskaraz ''euskal'' horrek zer esan nahi duen kontuan hartu gabe. Erdarakada gordina da ''euskal futbolaria'' edo ''euskal kirolaria'' esatea. Bazter guztietan ''euskal'' sartzeko joera ikaragarria dago, horrek ukitu mistiko bat emango balu bezala. Ez dut batere irabazirik ikusten ''Euskal Herriko futbolaria'' edo ''euskalerritar futbolaria'' (edo ''euskotar futbolaria'') idatzi beharko litzatekeen tokian ''euskal futbolaria'' idaztearekin; aitzitik, zer galdu asko ikusten dut. Gure hizkuntza mordoilotzen ari gara, erdal gramatikaren mende jartzen, eta horrek hizkuntza pobretu, desitxuratu eta ulergaitz bihurtzen digu. --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 09:30, 26 Maiatza 2010 (UTC)
Xabier, amaitzeko gaur egun "euskal=vasco" dela frogatzeko beste bi aipamen esanguratsu mila eta milaka artean:
1. Durangoko '''EUSKAL''' Liburu eta Diskoen Azoka = Feria del Libro y Disco '''VASCO''' de Durango (bertan erdaraz eginiriko diskak eta liburuak ere salgai daude).</br>
2. '''EUSKAL''' Irrati Telebista = Radio Televisión Publica '''VASCA''' (gutxienez hiru telebista eta irrati kate erdaraz ditu: ETB2, Radio Euskadi eta Radio Vitoria, batzutan Canal Vasco eta ETBSATek ere gaztelerazko saioak emititzen dituztelarik).</br>
Azken hori zuk lan egin zenuen Eusko Jaurlaritzako Itzultzaile Zerbitzu Ofizialeko Terminologia Atal horren aholkuen jarraitzailea izango dela iruditzen zait, Eusko Jaurlaritzaren eskuetan baitago.</br>
--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 16:14, 2010ko maiatzaren 27a (UTC)
== Euskal, euskal herritar, etab. ==
Azkenaldia eztabaida dago euskal hitzaren inguruan. Xabier Armendaritzek emandako argumentuak zentzuzkoak iruditzen zaizkit, baina izugarrizko kategoria nahastea egiten ari gara. Esaterako, [[:kategoria:Euskal filosofoak]] eta [[:kategoria:Euskal Herriko filosofoak]] kategoriak ditugu. Batean filosofo euskaldunak biltzen dituena (euskara dakitenak) eta bestean Euskal Herriko filosofo erdaldunak. Nire ustez horrenbesteko kategoria bikoitz soberan daude. Filosofo guztiak [[:kategoria:Euskal Herriko filosofoak]] (edo [[:kategoria:Euskal filosofoak]], orain arte egon den bezala) kategorian sartu daitezke eta artikuluan ondoren hizkuntza zehaztu. Pertsona horrek zein hizkuntza dakizkien ez zaigu axola eta formula hori erabiliz [[:kategoria:Euskal matematikariak]] eta [[:kategoria:Euskal Herriko matematikariak]] sortu beharko genuke euskaraz dakitenak edo euskaraz lan egiten dutenak '''euskal''' kategorian sartzeko eta erdaldunak '''Euskal Herriko''' kategorian sortzeko. Honek ez du zentzurik guri ez baitzaigu axola matematikari horrek euskaraz, gaztelaniaz, frantsesez edo swahiliz lan egiten duen.
Horregatik, Xabier Armendaritz lankideari eskatuko nioke, eztabaida amaitu arte kategoriak ez nahasteko.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 09:29, 29 Maiatza 2010 (UTC)
:Aurreko eztabaidan ez dut parte hartu ("gure" betiko eztabaida filosofikoez pixka bat higuinduta nagoelako, batik bat, nahiz eta garrantzizkoak deritzet), baina An13sa lankidearekin bat nator. Liburu bat euskaraz idatzia dagoen ala ez garrantzitsua da, baina Euskal Herriko matematikari edo bestelako batek euskaraz dakien ala ez, ez du inolako garrantzirik. Eta, gainera, wikipedian kategorizatze askotan konplexu xamarra dela dakigunok, are konplexuagoa bihurtzen ari garelakoan nago. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] ([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]]) 10:17, 29 Maiatza 2010 (UTC)
::NIk ere berdina diot. Ez dut eztabaidan parte hartu ez nuelako uste asko aportatzeko nuenik. Nahiago nuen bizitzaren zuhaitzari ekin. Baina atzo pare bat aldiz eztabaidatu nituen birkategorizatze batzuk. Nire ustez euskal hori aldatu beharko genuke Euskal Herriko hitzengatik kasu zehatz batzuetan izan ezik (hizkuntzalariak, abeslariak, idazleak... horietan garrantzitsua izan daiteke zein hizkuntzatan idazten duten). -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 10:26, 29 Maiatza 2010 (UTC)
::: Ni ere An13sa lankidearekin ados nago. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 17:51, 30 Maiatza 2010 (UTC)
:::: Ni ere bat nator An13sa lankidearekin. --[[User:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">Xabier Armendaritz</span>]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#00cc00;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 18:48, 30 Maiatza 2010 (UTC)
Ni oraingo kategorizazioa mantentzearen alde nago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]])</small> 18:17, 2010ko maiatzaren 31a (UTC)
::Orduan [[:Kategoria:Euskal herritarrak lanbidearen arabera|hemengo]] kategoriekin zer egingo dugu?--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:10, 3 Ekaina 2010 (UTC)
:::Ondo ulertu badut, «euskal = euskara» ez denean, aldatzearen alde agertu gara gehienok, ez? Nolanahi ere den, gai horretan politika bat ezartzea litzateke zuzenena: argi eta garbi zehaztu beharko genuke «euskal» horrek zer esan nahi duen Euskal Wikipedian. Ez dakit berariazko bozketa bat egin behar den edo dagoeneko plazaratu diren iritziak zenbatzearekin aski den. Esango duzue, Wikipedian eskarmentua duzuenok. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 16:13, 3 Ekaina 2010 (UTC)
::::Euskal/eusko/Euskal Herriko eztabaida horri beste ikuspuntu bat ematekotan, nire iritzia plazaratuko dut hemen, ea probetxugarria den: ene ustez, hizkuntzarekin lotura handia duten ogibideetan edo jardueretan (literatura, musika, antzerkia eta zinema...) "euskal" hitza erabili beharko litzateke euskaldunen kasuan. Esaterako, [[Bernardo Atxaga]] edo [[Joseba Sarrionaindia]] euskal idazleak dira, eta [[Pio Baroja]] edo [[Blas de Otero]] ez (Euskal Herriko idazleak baizik). Era berean, [[Benito Lertxundi]] edo [[Ken Zazpi]] euskal musikariak dira, eta [[La Oreja de Van Gogh]] ez (Euskal Herrikoa baizik). Beste jardueretan, aldiz, ez dut hain beharrezkoa ikusten bereiztea bi hitz horiek: [[Txillida]], [[Oteiza]] edo [[Juan Gorriti]] euskal eskultoreak dira, nahiz eta lehenengo biak erdaldunak izan. [[Mikel Aranburu]] eta [[Julen Guerrero]] euskal futbolariak dira biak (Aranburu euskalduna izanik eta Guerrero ez). Pertsonaiaren jarduerak garrantzi handia du eztabaida honetan, eta ezin da maila berean jarri ("euskalduntasuna"ri dagokionez) idazle bat edo arkitekto bat. Ongi izan. -[[Lankide:Josu|Josu]] 17:49, 10 Ekaina 2010 (UTC)
== Sinonimoekin zer ==
Arratsalde on, geure eztabaida orrietan irakur dezakezue [http://eu.wikipedia.org/wiki/Lankide_eztabaida:Josugoni#Altuera.2C_garaiera Josugoni] eta [http://eu.wikipedia.org/wiki/Lankide_eztabaida:Adrar#Altuera. neure] artean egon den desadostasuna. Kasu zehatz baten harira ("altuera" hitza artikulu batean kendu eta "garaiera" bere sinonimoa ipintzea) beste hainbat kasutan gertatu denaz aritu gara. Neure ustean argi dago wikipediako aldaketak artikuluak hobetzeko direla, beraz ongi etorriak zuzenketa eta aberaste-lan guztiak. Baina euskaraz zuzena den hitz bat kendu eta bere sinonimo bat ezartzea ez da zuzenketa ezta aberaste-lana ere; (hiztegi) pobretze-lana ere bihur daiteke, eztabaidan azaltzen saiatu naizen bezala. Horregatik irizpide hau proposatzen nuen (benetan ez nuen uste hau "argitzeko" beharra zegoenik): '''Lankide batek erabiltzen duen euskara batuko hitz zuzena errespetatu behar da eta bere ordez ez da sinonimo bat jarri behar, hiztegiaren aberastasunaren izenean.''' Josugonik esan du ez dagoela ados, iritzia eskatu nahi dizuet lankideei. Ondo izan.--[[Lankide:Adrar|Adrar]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Adrar|esan]])</small> 17:06, 1 Ekaina 2010 (UTC)
:Ados nago zurekin. Esanahia eta testuingurua egokia bada, eta bi terminoak Hiztegi Batuan agertzen badira, normalena da lehenak idatzi duena errespetatzea. Hala ere, kasu zehatz horretan, Josugonik egin duena ulertzen dut, "Heg" agertzen delako... Baina egia da ezin dugula sistematikoki "altuera" desegokitzat jo.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 16:32, 1 Ekaina 2010 (UTC)
:Ni, '''printzipioz''' (hasiera batean, besteen argudioak ikusita, iritzia aldatuko nukeelako), sinonimoak eta tokiko aldaerak errespetatzearen aldekoa naiz, infotaula eta horrelakoetan ezik, hauek formato estandar bat direlako.---[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:45, 1 Ekaina 2010 (UTC)
::Bat nator Unaik eta Joxemaik esandakoarekin. Uste dut Hiztegi Batuan euskalki edo eskualde markarik gabe ageri direnak hobetsi beharko genituzkeela izenburuetarako eta artikulu askotan azaltzen diren txantiloietarako (infotaulak...). Artikuluaren barruan, aldiz, Hiztegi Batuan onartuta dagoen —hau da, Hiztegi Batuan ageri den eta «e.» edo «h.» markak ez dituen— beste edozein sinonimo ere erabiltzeko modukoa dela uste dut, euskalki edo eskualde markaren bat izanik ere.
::Beraz, ñabardura horiek eginda, bat nator Adrarrek proposatutakoarekin ere: «Lankide batek erabiltzen duen euskara batuko hitz zuzena errespetatu behar da eta bere ordez ez da sinonimo bat jarri behar, hiztegiaren aberastasunaren izenean». --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 19:36, 1 Ekaina 2010 (UTC)
:::Adrarrekin ados nago, arau hori horrela jarri beharko genuke, baina kasu honetan altuera baino "garaiera" egokiagoa dela ere uste dut. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:04, 1 Ekaina 2010 (UTC)
::::Beraz, desberdintasun hori jasota (testu orokorrak vs. infotaulak-izenburuak) ados gaude. Anekdota eta bitxikeriarako errepikatzen dut kasu zehatz honetaz eztabaidan aipatu nuena, Theklanen azken iritzi hau puntualizatzearren: [http://www.euskaltzaindia.net/dok/eaeb/eoda/mendiak.pdf Euskaltzaindiak] bere mendi-zerrendan eta [http://www.pyrenaica.com/ Euskal Mendizale Federazioak] Ehun Mendien Katalogoan "altuera" erabiltzen badute, atrebentzia handia litzateke "garaiera" egokiagoa dela esatea, ezta? Baina tira, biak sinonimo eta bake santua.--[[Lankide:Adrar|Adrar]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Adrar|esan]])</small> 17:28, 2 Ekaina 2010 (UTC)
Dagoeneko egun batzuk igaro direnez, hemen erabaki zena [http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Politikak#Hiztegi_Batuko_hitzak_eta_sinonimoak politiken atalean] jarri dut. Ea zer iruditzen zaizuen. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 19:32, 7 Ekaina 2010 (UTC)
:Definizioarekin arazorik ez; "altuera-garaiera" adibidea, aurrekoan esan bezala, ez da egokiena: aipatuak ditut Euskaltzaindia beraren usadioa, "altuera" ''Heg.'' markaduna baina ''altu'' ez...Euskaltzaindiak ere baditu bere inkoherentziak. Baina esan bezala adibide bat besterik ez da, definizio orokorrarekin ados.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 21:37, 7 Ekaina 2010 (UTC)
== ''euskal'' hitzaren inguruko eztabaida ==
(Eztabaida hona ekarri dut, bozketatik bereizteko, eztabaida bozketa baino askoz luzeago baitoa. Lehenengo mezu honetan, Euskaldunak bozkatzean idatzi duenari erantzun diot. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 18:34, 7 Ekaina 2010 (UTC))
''eusko'' eta ''euskotar'' izenak ideologia guztietako euskaldunek erabili dituzte, eta Durangoko Azoka, beste ezer baino gehiago, euskarazko liburu eta diskoena eta euskarazko kulturarena izan da beti. Baina xehetasun txiki horietan galdu gabe, hona ekarri dudan tesiaren mamia hau da: ''euskal = vasco, basque'' esanahiarekin erabili da erdaraz ondoegi dakigulako, diglosia egoera batean, eta erdararen menpe sortutako izenekin. Koldo Mitxelenak eta beste hainbat hizkuntzalarik aldeztu dute tesi hori, eta tesi horrekin bat nator ni ere. Euskarari buruz ari naizenean, Koldo Mitxelenaren bideari jarraitzen saiatzen naiz: ideologiak alde batera utzita, zientziaren baliabide objektiboak erabili. Euskarak badu hitzen altxor bat, eta ''euskal = vasco, basque'' esanahiarekin erabiltzeak altxor hori pobretzea besterik ez dakar, euskarak badituelako baliabideak beste esanahi hori adierazteko, ''euskal'' hitzaren berezko esanahia galdu gabe. Egoera diglosiko horretan finkatu diren erdal kutsuko izen bereziak ere, hor geratuko dira, euskarak bizi duen ez hain egoera onaren lekuko. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:19, 7 Ekaina 2010 (UTC)
:Koldo Mitxelena diozu, nik esango nizuke Mitxelena jauna hizkuntzalari ona izango zela (nik nahiago dut "nafar periferia": [[Arturo Campion]] eta [[Nafarroako Euskara Elkargoa]], euskara soilik hizkuntza bezala defendatzen zuten, ez aberri baten menpe egoteko tresna bezala Arana anaiek egiten zuten antzera) baina Koldo Mitxelena ideologikoki jeltzalea zen, Euzko Gudarosteako EAJren batailoi bateko gudari izan zen, ELA sindikatua (Euzko Langile Alderdia) eta EAJ alderdian afiliatua (Euzko Alderdi Jeltzalea), eta Sabin eta Luis Aranak asmatutako hitz askoren zalea (normala, 1890-1936 urteen artean Gipuzkoan eta bereziki Bizkaian sabiniar hiztegiaren urrezko aroa izan baitzen, ez aldiz gainontzeko Euskal Herrian). Aldiz, "euskal" hitza ez dago ideologizatuta, zortez euskal alderdi politikoak sortu baino milaka urte aurretik asmatu zelako. Jada lehenbiziko euskarazko idazlanetan agertzen da, Euskal Herria hitzarekin batera.
:Bestalde, zuk diozu "erdal kutsuko izen bereziak", eta gaizki al daude horiek euskaldunok naturalki bereganatu ditugunean? Zer da ba euskara, inoiz erdaratik hiztik har ez dezakeen hizkuntza garbi eta birjina? Hizkuntzak euren arteko maileguak dituzte, bestela hizkuntza hilak lirateke. Zuretzat gaizki al daude orain dela 2000 urte euskaldunok latinetik bereganatu genituen "erdal kutsuko hitz" hauek? Pago, Golde, Eliza, Doministiku, Errege... gaur egun euskal hitz peto-petoak dira. Ziur nago garai hartan ere "erdarakadak" zirela zioen norbait egongo zela.
:Zuk "euskal=vasco" erdarakada bat dela diozu, nik aldiz "euzkotar/euzko" zientzia-fikziozko sabinakada bat, laborategiko euskara, biak parez-pare jarrita, euskaldunok naturalki egunero erabiltzen dugun "euskal=vasco" horren alde nago, eta "eusko/euskotar" horren aurka, asmakizun ideologiko bat izateaz gain, XXI. mendeko euskaldunok (zorionez) erabiltzen ez dugulako.
:Ea hemendik hamarkada batera ere Euskadi/Euzkadi zoritxarreko asmakizun hori behingoz zokoratu eta denok betiko Euskal Herria hitzera bueltatzen garen.
:Hori da nire ikuspuntua.--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide eztabaida:Euskalduna|<small>(esaidak hemen)</small>]] 20:00, 2010ko ekainaren 7a (UTC)
Mitxelenak bere ideologia izango zuen, baina, beste ezeren gainetik, zientzialaria zen, eta zientziaren tresnak aplikatu zizkion inork baino zorrotzago euskalaritzari. EAJkoei ere oso gogor kontra egin zien arrazoi objektiboak zituenean (gogoan izan ''h'' letraren auzia). Euskarari zegozkion gaietan, ez zuen inolako ideologiarik, horregatik itzal handia lortu zuen.
Besteak beste, hitz batek euskal hitz izateko zer baldintza bete behar zituen finkatu zituen. Eta ideologia guztietako euskalari guztiok onartu ditugu, baita Mitxelenaren ideia politikoekin bat ez gatozenok ere. Hizkuntzalaritzaren arau objektiboak direlako. Eta, horregatik, ni ez naiz garbizalea: erdararen arauen menpe sortutako izenak ere onartuko ditut, euskal hitz bihurtu baldin badira.
Alabaina, euskara hizkuntza aberatsa izatea nahi dut, eta horregatik egiten diot kontra joera pobretzaile horri, euskal hiztegiaren ñabardurak pobretzen dituelako, erdal joera hori euskaran oraindik finkatu gabe dagoelako, eta oraindik ''euskal'' bizi-bizirik dagoelako berezko esanahiarekin. Eta horregatik onartzen ditut ''eusko'' eta ''euskotar'' (''Eusko gudariak'' inoiz abestu ez dutenak gutxi izango dira, 30 urtetik gorako euskaldunen artean). Berdin zait zein ideologia zuten sortu zutenek: hitz guzti-guztiak gizakiok asmatuak dira, eta sortzaile bakoitzak badu bere ideologia. Kontua da ''eusko'' eta ''euskotar'' orain euskararen altxorraren parte direla, hizkuntzalaritzako arau objektiboak aplikatuta. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 18:34, 7 Ekaina 2010 (UTC)
::Xabier, ez dakit zenbat euskaldunek abestuko zuten "Eusko Gudariak", baina badakit zenbat euskaldunek Euskal Herria osoan zehar ez duten ulertzen "[[Eusko Abendaren Ereserkia]]" izenburuaren esanahia Batzokiko sabiniar hiztegirik gabe. Hori beharrean, "Gora ta Gora" deitzen diote, ulergarriagoa izan dadin. Nire iritziz hori laborategiko euskara da. Esaidazu zure inguruan zenbatek "euskal=vasco/a" gisa erabiltzen duten eta zenbatek "eusko" edo "euskotar" hitzak, erantzuna hor duzu.
::Garbi dago hitzak eta hizkuntzak gizakiok asmatu ditugula. Garbi ez dudana da, 1890. urte aldera pertsona zehatz batek bere kaxaz, euskaraz larri-larri jakinda eta soilik helburu politiko batzuentzako asmatutako hitzak nola onartzen dituzun ("eusko"/"euskotar"), baina nola ez dituzun onartzen hizkuntza baten hiztun komunitate osoak (euskaldunok) naturalki egunero-egunero eta inongo kutsu politikorik gabe erabiltzen dugun parekidetasuna ("euskal=vasco"). Nola deituko zenioke ba Euskal Irrati Telebistari adibidez? Eusko Irrati Telebista?
::--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide eztabaida:Euskalduna|<small>(esaidak hemen)</small>]] 21:20, 2010ko ekainaren 7a (UTC)
Labur erantzunez, eta alderantzizko ordenan: zoritxarrez edo zorionez, EITBri zer izen jarri, ez dago nire esku. Eta ''eusko'' eta ''euskotar'' hitzek oso bide luzea egin dute euskaran, ez ditut onartzen nork sortu zuen begiratuta, baizik eta euskal literaturan zenbat eta zenbat aldiz erabili den aintzat hartuta. Azkenik (edo lehenik, nondik begiratzen diogun), hizkuntza batek maila asko ditu: edonork kaleko hizkeran erabiltzen dituen forma asko, ez ditu gero onartzen hizkuntza landurako. Neronek —edozein hiztunek bezala—, adibidez gaztelaniazko Wikipedian idazten badut, «murió a causa de un resfriado» idatziko dut, baina kalean «murió por un resfriau» esango dut, edo are «la palmó porque pilló un catarro de mil pares de cojones». Hiztun batek, hizkuntza bat zenbat eta gehiago jakin eta landuagoa izan, orduan eta maila gehiago erabiliko ditu hizkuntza horretan, eta ñabardura gehiagorekin; aberastasuna da hori. Eta, salbuespenak salbuespen, kaleko hizkera ez da izaten hizkuntza landuaren eredu. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 19:56, 7 Ekaina 2010 (UTC)
== Marratxoa izen propioak deklinatzean ==
Kaixo. Ikusi dut [[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] lankideak nik jarritako marratxoa kendu duela [[Kaohsiungeko portua]] artikuluko izenburutik. Badakit [[Wikipedia:Bozketak/Abizenen_deklinabidean_gidoia_jarri_edo_ez|bozketa bat]] egon zela honen inguruan 2006an (ze urruti) eta erabakia izan zela marratxoa ez jartzea, baina nik [[Lankide_eztabaida:Assar/2008ko_lehen_seihilekoa#Van_der_Waals-en_indar|berriro ere]] gai hau atera nahi nuke. Nik uste dut guztiz beharrezkoa dela marratxoa jartzea izenak nola bukatzen diren jakiteko, izena ezezaguna denean. Zehaztasun gehiago ematen dio marratxoak wikipediari, eta nire ustez horren alde egin beharko luke edozein entziklopediak.
Hor goian aipatu dudan artikuluan, beste ezer begiratu gabe, ba al daki inork herriaren izena zein den: ''Kaohsiunge'' ala ''Kaohsiung''? Marratxoa jarrita erraz jakingo genuke. Horrelako kasu asko daude. Ez dut esan nahi beti jarri behar denik, ze kasu askotan izena ezaguna edo aski zabaldua da, [[Washington]] kasu, baina bai izena ezezagunagoa denean, eta kasu horretan uste dut dagoela [[Kaohsiungeko portua]]. Iritzirik?--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:44, 14 Ekaina 2010 (UTC)
:Halakoetan, lehenengo agerpenean marratxoa jartzea (eta hurrengoetan ez jartzea) izaten da irizpide aski erabili bat, eta oso praktikoa dela uste dut, Assarrek esandako arrazoiengatik. Ez dut astirik estilo liburuetan aipamenen bila aritzeko, sentitzen dut. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 21:33, 14 Ekaina 2010 (UTC)
::Kontua ez da artikuluan nola idatzi, hor argi geratu behar da izena zein den, baizik eta izenburuan. Nire ustez euskaraz erabilera handiegia egiten da gidoitxo horrena, jendeak euskarazko herrietan ere erabiltzen baitu. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:02, 14 Ekaina 2010 (UTC)
:::Horretan ados, Theklan. Nik ere izenburuan ez nuke atzizkia bereizteko marratxorik jarriko, uste dut hobe dela marratxoa beste erabileretarako uztea (bereziki, bi izen elkartzen direnerako, edo toponimoak berak marratxoak dituenerako). Iruditzen zait atzizkia marratxoarekin bereizita beharbada beste nahasbide batzuk sortuko ditugula.
:::Esaterako, hor dugu [http://thenationonlineng.net/web2/articles/44977/1/Isale-Eko-where-the-city-began/Page1.html Isale-Eko] hiriaren izena. ''Kaohsiung-eko portua'' irakurrita, era berean lehenengo irakurraldian ez dakit portuaren izena ''Kaohsiung-eko'' den ala ''Kaohsiung'' izeneko toki bateko portua den.
:::Gainera, zenbait tokitan (adibidez frantses hizkuntzako lurraldeetan), toponimoek berez hainbat marratxo izaten dituzte maiz, eta bat gehiago jartzeak ez du ezer argitzen: ''Saint-Germain-en-Laye-ko'' ikusita, azken ''-ko'' horrek beharbada norbaiti lagunduko dio toponimo horren bukaera ''Laye'' dela jakiten, baina niri argigarriago iruditzen zait ''Saint-Germain-en-Layeko''. Gero, artikuluaren barruan, zehaztuko dugu ''Saint-Germain-en-Laye'' dela toponimoa, ez diot abantailarik ikusten marratxo bat gehiago jartzeari.
:::Beraz, nik uste hobe dela, halakoetan, izenburuan atzizkia bereizteko marratxorik ez jarri eta artikuluaren hasieran hori argitzea, eztabaida piztu duen artikulu horretan bertan egin den eran: «[[Kaohsiung]] hiriko portua da». --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 16:15, 15 Ekaina 2010 (UTC)
Ez naiz tematuko kontu honekin. Gero arte.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 19:44, 15 Ekaina 2010 (UTC)
== Jentilizioen ordena ==
Kaixo denoi. [[Eztabaida:Lorategi_ingeles#Politika ofizialak]] atalean idatzi dudanez, eta [[Lankide:Belkoainpe|Belkoainpe]] lankideak hala eskatuta, [[Wikipedia:Bozketak/Jentilizioen ordena|jentilizioen ordenari buruzko bozketa]] proposatu dut, politika ofizial bihurtzeko asmoarekin. Ea zer iruditzen zaizuen. Bien bitartean, artikuluaren izena berrezarri dut.
--[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 17:21, 19 Ekaina 2010 (UTC)
== ''Euskal'' aurrizki izenaren erabilera Euskal Wikipedian ==
Eztabaida luze honi emaitzaren bat ateratzeko asmoz, hona hemen nire bi proposamenak:
=== a) ''Euskal'' aurrizki izena ===
# <span style="color:#008000;>Euskal Wikipedian, ''euskal'' aurrizki izenak ''euskara'' esan nahi du, euskararen historia osoan izan duen eta gaur egun ere oso erabilia den esanahia baita. Azken urteotan eman zaion ''vasco / basque'' esanahiak nahasmena sortzen du; beraz, ''vasco / basque'' esan nahi denean, euskarak adiera horretarako sortu dituen beste forma hauek hobetsiko ditugu: ''Euskal Herriko, euskalerritar, eusko, euskotar''.</span>
# Salbuespen gisa, ''euskal'' aurrizki izena ''vasco / basque'' esanahiarekin oso finkatua duten kasuetan (hori frogatzeko, hainbat hiztegitan horrela ageri dela erakutsi beharko da), eta esanahi horrekin erabiltzen duten izen berezietan, dagokion artikuluaren hasiera samarrean jakinaraziko dugu horrakoan ''euskal''ek ez duela ''euskara'' esan nahi.
##{{alde}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 07:44, 7 Ekaina 2010 (UTC)
##{{alde}}--[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 08:30, 7 Ekaina 2010 (UTC)
##{{aurka}}-- Nire iritziz euskarak adiera horretarako "eusko/euzko" eta "eusko/euzkotar" sortu zituela gezurra da. Xabierren kasuan hizkuntzalaria izango da, nik Historia ikasketak burutu ditut, eta edonork badaki hitz horiek asmakuntza sabiniarrak direla, hau da, asko jota 1890. urtean Sabino (Sabin) eta Luis (Koldo) Arana anaiek asmatuak direla, eta gehienera ere jeltzaleen artean erabiltzen diren hitzak direla. Aldiz "euskal=vasco" hori ez du norbaitek zehazki asmatu, ez dago ideologia baten zerbgitzura asmatu edo mugatuta, denboran zehar pentsakera anitzetako euskaldunok naturalki sortu dugun parekidetasuna da: [[Euskal Autonomia Erkidegoa]] (Comunidad Autonoma Vasca), [[Euskal Irrati Telebista]] (Radio Television Vasca), [[Euskal Bizikleta]] (Bicicleta Vasca), [[Durangoko Euskal Liburu eta Disko Azoka]] (Feria del Libro y Disco Vasco), [[Euskal-nafar estatutua]] (Estatuto Vasco-Navarro) [[1936ko Euskal Autonomia Estatutua]] (Estatuto de Autonomia Vasco de 1936), etab... Nire kasuan herriak xeheak berak edo hizkuntza baten mintzalariek naturalki sortutako hitzen alde eta politikari edo ideologoek asmatutako hitzen aurka nago.--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide eztabaida:Euskalduna|<small>(esaidak hemen)</small>]] 18:20, 2010ko ekainaren 7a (UTC)
##{{alde}}--Eztabaida ez da erraza eta wptik kanpo ere txolopotea dago; aldiz, argitzearen beharra ikusten dut eta bozketa bikoitzarekin aurrerapausoa emango genuke; Euskalduna azken iritzian aurka azaltzen da "eusko" hitza dela eta, proposamen bikoitzak hitz hori erabiltzea ekiditen duenez azken emaitza ona iruditzen zait. Kategoria nahikotxo aldatu behar izango dira baina panorama argitu behar zen, goizago ala beranduago. Lotutako fronteak: -tar atzikia duten kategoriak, "jaioterriaren arabera" delako multzoekin lotuta, frantsesez ''Personnalités nées'' (jaioak) eta ''liées'' (leku batekin lotura dutenak) desberdinak dira...--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 21:37, 7 Ekaina 2010 (UTC)
##{{neutral}}--Neutrala naiz eztabaidan ezin dudalako gehiegi eskaini, baina bat natorrelako [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]k proposatzen duen ''eusko'' hitzaren esanahiarekin. Azken finean hitz hori ''Eusko Jaurlaritza'' bezalako erakunde gutxietan baino ez da agertzen. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:11, 8 Ekaina 2010 (UTC)
##{{alde}}--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 06:29, 8 Ekaina 2010 (UTC)
##{{alde}}- baina ñabarduraz, eusko eta euskotar horiek guztiz baztertuz eta Euskal Herriko, euskalerritar (edo euskal herritar, ikus nire botua beherago) hobetsiz.---[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 06:33, 8 Ekaina 2010 (UTC)
##{{aurka}}-- Ez nago "eusko" lehenestearen alde. [[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 14:27, 9 Ekaina 2010 (UTC)
:::::Baina "eusko" baino lehenago "Euskal Herriko" hobetsiko genuke. Kontua da gaur egun [[:Kategoria:Euskal arkitektoak]] bezalako kategoriak ez direla egokiak, eta hobe litzatekeela [[:Kategoria:Euskal Herriko arkitektoak]] sortzea. Nik gutxienez, horren alde bozkatu dut.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:44, 9 Ekaina 2010 (UTC)
::::::Bai, nik ere horrela planteatu dut bozketa: izenburuan jartzen duen bezalaxe, bozketa honetan erabakitzen dena ''euskal'' izenaren erabilera da: beste xehetasunak, erabaki ditzakegu beste bozketa batean edo batzuetan. Izen horren erabilera nahasgarrietarako ordezko gisa hiztegietatik atera ditudan formei dagokienez, nik neuk interpretatzen dut (oraingoz eman diren botoak ikusita) ''Euskal Herriko'' eta ''euskal herritar'' formak daudela onartuta bozketa honetan; beste bozketan, ''euskalerritar'' ez dela onartzen; eta besteak nola erabil daitezkeen (edo ez) erabakitzeke dagoela, horiei buruzko bozketa berezi(et)an. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 14:54, 9 Ekaina 2010 (UTC)
::::::: "Bai" bozkatuz gero,nik ulertu dut honen alde egiten zela, horregatik nire ezezkoa: "euskarak adiera horretarako sortu dituen beste forma hauek hobetsiko ditugu: Euskal Herriko, euskalerritar, eusko, euskotar". Bestetik, "euskal" euskarari soilik lotuta dagoen baieztatu/ezeztatzeko, astia behar dut eztabaida patxadaz irakurtzeko... --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 15:41, 9 Ekaina 2010 (UTC)
::::::: Adiera etimologikoa vs. adiera egokia. "Euskal" euskarari soilik lotzeak, "eusko" eta "euskotar" bitxien gaindoisia eragingo luke; erabilerak hitzen esanahiak eraldatzen / zabaltzen ditu ("euskal" euskarari loturik erabiltzen da batzuetan, ez beti, ordea).--[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:21, 9 Ekaina 2010 (UTC)
{| {{taulapolita}}
|-
| '''EMAITZA:'''
*5 alde
*2 aurka
'''Ondorioa:''' Proposamena arau bihurtuko da
|}
=== b) ''euskal herritar / euskalerritar'' ===
: Euskal Wikipedian, ''euskalerritar'' idatziko dugu Euskal Herriko herritarra izendatzeko. Izan ere, Euskaltzaindiak ''euskal herritar'' onartu duen arren, hitz biko forma hori nahasgarri gerta daiteke, eta euskara batuan erabilitako arau orokorraren aurka doa. Euskaltzaindiak berak onartuak ditu herritar izen hauek: ''Arabiar Emirerri Batuak → emirerribatuar, Estatu Batuak → estatubatuar, Boli Kosta → bolikostar, Burkina Faso → burkinafasoar, Cabo Verde → caboverdetar, Costa Rica → costarricar, Ekuatore Ginea → ekuatoreginear, Ginea Bissau → gineabissautar, Papua Ginea Berria → gineaberriar, Puerto Rico → puertoricar, Saint Kitts → sankistar, Saint Vincent → saintvincentar, San Marino → sanmarinoar, Santa Luzia → santaluziar, Sao Tome → saotometar, Saudi Arabia → saudiarabiar, Sierra Leona → sierraleonar, Sri Lanka → srilankar, Zeelanda Berria → zeelandaberritar.
: Euskaltzaindiak gainerako herritar izenetan salbuespenik gabe nola jokatu duen ikusita, garbi dago euskara batuaren araua zein den: herritarraren izenean toponimoko bi hitz jasotzen direnean, bi hitzok batu egiten dira herritarraren izena osatzeko. Beraz, arau hori aplikatuko dugu Euskal Herriko herritarraren izena eratzean ere.
##{{alde}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 07:44, 7 Ekaina 2010 (UTC)
##{{alde}}--[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 08:30, 7 Ekaina 2010 (UTC)
##{{neutral}}--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide eztabaida:Euskalduna|<small>(esaidak hemen)</small>]] 18:20, 2010ko ekainaren 7a (UTC)
##{{alde}}--"Euskorik" ez eta "Euskal Herria" kontzeptua lehenetsiz.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 21:37, 7 Ekaina 2010 (UTC)
##{{aurka}}-- Euskaltzaindiak erabaki absurdoak egin ditzake, baina hau ez da, nire ustez horietako bat. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:12, 8 Ekaina 2010 (UTC)
##{{neutral}}-- Ez dut irizpiderik, besteen argudioak ikusita ere, bata edo bestea hobesteko. ---[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 06:29, 8 Ekaina 2010 (UTC)
##{{aurka}}-- Nahiz eta argudioa ondo emanda egon, ez naiz Euskaltzaindiak espresuki esan ez duen zerbaiten aldekoa. ''Euskal herritar'' nahiago dut.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 06:32, 8 Ekaina 2010 (UTC)
##{{aurka}}-- [[Lankide:Miriku|Miriku]] 06:50, 9 Ekaina 2010 (UTC)
##{{aurka}}--[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 14:25, 9 Ekaina 2010 (UTC)
Bi erabaki direnez, bozketa bi zatitan banatu dut, gai bakoitzari buruz nork bere boza emateko aukera izan dezan. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 22:45, 6 Ekaina 2010 (UTC)
{| {{taulapolita}}
|-
| '''EMAITZA:'''
*3 alde
*4 aurka
'''Ondorioa:''' Proposamena bertan behera geratuko da
|}
== ''eusko'' izenaren auzia (''idatzi'' aditza ere debekatuko dugu?) ==
Kezkaturik nauka ''eusko'' izena dela eta agertu den aurkakotasunak. Hitz horrek tradizio sendoa du Euskal Herriko politikagintzan, hala jeltzaleen artean ([[Eusko Alderdi Jeltzalea]]), nola ezker abertzalean ([[Eusko Abertzale Ekintza]]) eta bitartekoetan ([[Eusko Alkartasuna]]). Guztiek erabili dute alderdien izenean, nabarmen-nabarmen.
Eta aldekotasun politiko hain nabarmen-nabarmeneko euskal idazleek ere asko erabili izan dute: [[Jokin Zaitegi]]k (''[[Euzko-gogoa]]'' aldizkariaren sortzailea), [[Jose Migel Barandiaran]]ek (antropologia lan ugaritan), [[Lizardi]]k (hainbat olerkitan, adibidez ''Eusko bidaztiarena'' izenburukoan), eta abarrek.
Euskaltzaindiaren Hiztegi Batuan ageri da, batere markarik gabe. Eta gainerako hiztegietan ere bai, zaharkitu edo ideologia markarik gabe.
Zergatik pobretu behar dugu euskal hiztegia? Sabino Aranak sortu zuelako debekatu behar badugu, beldurtzeko modukoa da: bide horretatik, laster debekatu beharko ditugu [[aberri]], [[abertzale]], [[abesti]], abestu, [[abizen]], [[ereserki]], idatzi (bai, aditz hori ere Sabino Aranak sortu zuen)... eta, beharbada, pertsona izenak ere: Agurtzane, Iker, Jon, Josune, Julen, Karmele, Koldo, Miren...
Inork ez du proposatzen Aranak asmatutako guztia ontzat hartzea: ''izkeldegi, Goteun'' eta bestek ez dute euskaran sustraitzerik lortu, eta ez da entziklopedia baten zeregina hilda dauden zonbiak ateratzen hastea; baina ''eusko'' bizirik dago euskal tradizioan, badu bere erabilera esparrua, goian erakutsi dudanez. Ez dut ulertzen herra hori. Euskara landua tradizio idatziak egiten du. Eta, tradizio horretan ''euskal = euskara'' den bezala (eta ahozko tradizioan ere hala da hori), ''eusko'' izenak sustrai sendoak ditu. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 13:25, 9 Ekaina 2010 (UTC)
:Eman zenuen zure iritzia eta bozketara eraman. Orain herriak hitz egin dezala. Sentitzen dut baino ez du balio pataleta berri bat egiteak. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:33, 9 Ekaina 2010 (UTC)
::Ez da nire asmoa euskal hitz guztiak bozketara eramatea... Euskaltzaindiak onartutako hitz bat Euskal Wikipedian debekatu edo aldatu nahi duenak, eragin dezala bozketa berezia, ez zait iruditzen beste gai baten barruan zeharka erabakitzeko moduko zerbait. Nik hala egin nuen ''euskalerritar'' hitzarekin: bozketa berezia. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 13:41, 9 Ekaina 2010 (UTC)
:::Xabier, zure mezuan irakurritako ezer ez da berria. Sabino Aranak asmatu zituen: Aberri, abesti, abizen, ereserkia, batzokia, egunkaria... Gotzone, Gotzon, Koldo, Koldobika, Jone, Jon, , Joseba eta gaur egun erabiltzen diren euskal izen asko eta asko ere gehitzen ditut (nahiz eta izen horien sorrera berezi xamarra izan E (Eba) hizkian amaituak emakumezkoentzat, adibidez Josebe, eta A (Adan) hizkian amaituak gizonezkoentzat, adibidez Joseba, Arana oso kristaua baitzen). Izen guzti horiek EGUNEROKOTASUNA dute, gaur egun egunero-egunero kaleko hizkeran eta euskara landuan erabiltze dira. Arana aipatzen dudanean ez dut gutxietsi nahi, aldiz bai bere asmakuntza batzuk gaur egun sekulako arrakasta dutela eta besteak aldiz sekulako porrota izen direla aipatzea: batez ere Bizkaia eta Gipuzkoatik kanpo, ikus nafarrei, euskaldun nahiz erdaldun, Euskadi (Euzkadi) hitzak sortzen dien atzerakada edo higuina.
:::Aldiz Eusko (Euzko) edota Euskotar (Euzkotar) niri iritziz EZ DUTE EGUNEROKOTASUNIK (ez esateagatik ideologia sabiniarrera mugatuta daudela), Aranak asmatutako bazkuna, izparringija, abenda, edesti, itxarkundia etab.. hitzak bezala. Bestela esango didazu: zuk, nik edo edozein euskaldunek noiz erabiltzen ditugun: inoiz ez. Hitz horiek Espainiako Errepublika garaian izan zuten euren gailurra edota urrezko aroa, baina gaur egun jokoz kanpo daude.
:::Adibide bat jarriko dizut historiaren ikuspuntutik:
:::Euzkadiko Selekzioa (1936), Euskadiko Selekzioa (1979), Euskal Herriko Selekzioa (2007), 1936ko Euzkadi egunkarian Euzko Jendea jarriko zuen, 2010 Berrian Euskal Jendea... hizkuntza bere hiztunek eraldatu egiten dute, hitz batzuk arrakasta dute eta besteak alboratuta gelditzen dira. Nire ustez "euskal=vasco" parekidetasunak egunerokotasuna du, egunero entzuten da, adibideak nire goiko mezuetan zientoka aipatu ditut.
:::Asmoa behintzat ez da hitz bat norbaitek asmatu duelako zokoratzea (bai ordea bere jatorria zein den aipatzea), ezta hitz hori kaleko hizkera edota kultua den esatea, aldiz bai hitz horrek egunerokotasuna duen edo ez aipatzea. Nire iritziz "eusko futbolaria" edo "euskotar futbolaria" esatea laborategiko euskara da, edota Errepublika garaian ideologia jakin bateko euskaldunek (ezta euskaldun denek ere) erabiltzen zuten hizkera, ez XXI. mendeko hizkera, gaur egun "euskal futbolaria" esaten da. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 17:31, 2010ko ekainaren 9a (UTC)
Primeran, adibideetara eta arrazoibideetara etorrita, errazago mintzatuko gara. Nik ez dut inoiz ''eusko futbolari'' proposatu (ezta baztertu ere). Zerbait proposatzekotan, ''Euskal Herriko futbolari'' proposatuko nuke, horrela, boteprontoan: baina ez dakit zehazki non eta nola erabili beharko litzatekeen. Ez naiz futbolean aditua, eta ez naiz gai hori Wikipedian begiratzen aritu.
Aski berriak diren ''euskara'' izenaren erabilera horiek baztertzekotzat jotzen baditut, betiko erabileraren kontrakoak eta gaur egun ere askoren erabilera nagusiaren kontrakoak direlako egin dut hori. Eta erabilera berri eta nahasgarri horien ordezko aukerak ordena jakin batean eman nituen: lehendabizi erabilienak, eta azkenik gutxien erabiltzen direnak (''Euskal Herriko, euskalerritar, eusko, euskotar''). Nolabait ere, lehentasuna eman diot ''Euskal Herriko'' aukerari. Neuk ere, aukeratzen hasita, ''Euskal Herriko'' aukeratuko nuke beste ezer baino lehen (baina euskal hitz bati ere ez nizkioke ateak itxiko, ideologia edo gustu kontuengatik).
Zerrenda hori ez nuen osatu neure ideologiaren edo gustuen arabera. Gaur egungo euskara batuko hiztegi elebidun landuen eta zehatzenetan (Zehazki, Elhuyar, 3000) begiratu nuen ea zer aukera eskaintzen zituzten, eta, Euskaltzaindiak ere onartzen zituela ikusi eta gero, hona ekarri nituen guzti-guztiak, bat ere kendu gabe eta bat ere erantsi gabe (nahiz eta ''euskal herritar / euskalerritar'' aldaeraren ñabardura egin nuen).
Gainerakoan, berriz ere esango dut: hizkuntza idatziaren eredua, hizkuntza idatzia da. Eta hor ''eusko'' izenaren adibideak milaka dira, goian aipatu dudanez. Ez diot abantailarik ikusten euskal hitz bat hiztegitik kentzeari, hiztegigile guztiek onartzen baldin badute, eta XX. mendeko literaturan (Lizardi ez da nolanahikoa), alderdi politikoen izenean (Eusko Abertzale Ekintza, adibidez), hainbat erakunderen izenean (Eusko Ikaskuntza, esaterako) eta Euskal Herriaren jakintzetan funtsezkoa den entziklopedia baten izenburuan (Auñamendi Eusko Entziklopedia) ageri baldin bada.
Kontua baldin bada kirolean ez dela ''eusko futbolari'' edo ''eusko jokalari'' erabiliko, niregatik konforme. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:05, 9 Ekaina 2010 (UTC)
::Foro bat sortu beharko dugu martxa honetan.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 17:28, 9 Ekaina 2010 (UTC)
:::Xabier, "Euzko Ikaskuntza" (1918) eta "Euzko Abertzale Ekintza" (1930an EAJko kideek Bilbon sortua, ez zaitez garaiz eta alderdiz nahastu) izenekin ere arrazoia ematen didazu, 1890-1936ko sabiniar grafiaren urrezko aro horretan sortuak izan baitziren, "rr" hizkia "r'" idazten zen garaia eta abar. Lizardik "euzko" hitza onartzen zuela aipatzen duzu, noski honek "Euzko Deya" egunkarian idazten zuen ("Euzko Gaztedi" erakundearen egunkaria, Euzko Alderdi Jeltzalearen gaztedia), Orixe, Kirikiño, Basarri edota Lauaxetak ere "euzko" idazten zuten, denak EAJren hainbat argitalpen eta egunkarietan idazten zuten (1890-1936ko garai hartan ez zegoen besterik euskalgintzaren ordezkari bakarrak EAJ eta sabiniar grafia baitziren). Esadazu gaur egun euskara batua eta aukera ideologiko anitzen garaian, Atxaga, Sarrionandia, Saizarbitoria, J.M. Irigoien, Jon Arretxe, Patziku Perurena edo Maialen Lujanbio batek zenbat alditan erabiltzen duten "eusko" edo "euskotar" hitzak? Inoiz ez.
:::Beste adibide bat: XXI. mendearen hasieran "Udako Euskal Unibertsitatea" sortu zen, ziur nago XX. mendearen hasieran "Udako Euzko Unibertsitatea" deituko zutela, baina izenak eta grafiak garaiak bezala aldatuz doaz eta XXI. mendean bizi gara, nire iritziz "euskal" hitzak "eusko" edo "euskotar" hitzei aspaldi aurre hartu eta alboratu zituen (80. hamarkadan edo).
:::Bestalde Auñamendi Eusko Entziklopediaz ari zarenez, begira [http://www.euskomedia.org/aunamendi/ee8496 artikulu hau]:
:::{{aipu|Montxo Armendariz Barrios. Olletan 1949. urtean jaiotako zine zuzendari nafarra. Laurogeiko hamarkadan '''euskal zinean''' sortutako zinemagile garrantzitsuenetariko bat dugu.}}
:::Kontuan hartu Montxo Armendariz euskal zinemaren barnean sartzen duela (ez eusko zineman), zuzendari erdalduna dela eta bere filma guztiak gaztelaniaz filmatuta daudela.
:::--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] [[Lankide_eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]] 22:15, 2010ko ekainaren 9a (UTC)
Nire ustez "euskal" aurrizkiaren kasuan hitzaren etimologia lehenesten ari da esanahia baino. Horrela, jakina da "euskal" euskaratik datorrela, baina horrek ez du esan nahi gaur egun "euskal" bakarrik euskarari loturiko kontuetarako erabiltzen denik (ezta erabilera hori soilik egokia denik). Euskal Herria, esaterako, etimologikoki "euskararen herria" esan nahi duela argi dago, baina noski, gaur ez dugu Euskal Herria izendatzen euskara egiten den eremua izendatzeko, ezta? (Beste gauza bat da guk nahi izatea Euskal Herri osoan euskaraz egitea; baina gauza bat hizkuntzaren mugak dira eta besteak herrialdearenak, ia beti gertatzen den bezala). "Euskal" euskararekin soilik lotze horretan, "eusko abertzaletasun" bezalakoak erabiltzen hasi gara, nire ustez egokia ez dena. Eta barka, egunotan eztabaida hain luzeak irakurtzea ezinezko dut eta.--[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:16, 9 Ekaina 2010 (UTC)
== Exonimoak ==
Euskarazko Wikipedian normalean leku-izenak izendatzeko Euskaltzaindiak jasotako arauak jarraitzen ditugu, baina badaude Euskaltzaindiak arautu gabeko exonimo edo leku-izenak. Azkenaldian [[Kitlineq]] eta [[Olohega]] artikuluko eztabaida orrietan eztabaida piztu da (Adrar lankidearen eta nire artean) eta bakoitzak izendapen bat hobesten du.
<br/>[[Kitlineq]]en kasuan: ''Kitlineq'' (Adrarrek proposatutakoa, inuktituteraz) eta ''Victoria uhartea'' edo ''Viktoria uhartea'' (nik proposatutakoa).
<br/>[[Olohega]]ren kasuan: ''Olohega'' (Adrarrek proposatutakoa, tokelaueraz) eta ''Swains uhartea'' (nik proposatutakoa).
Eztabaida ez dugu bi exonimo hauetara mugatzerik nahi, orain dauden eta sortuko diren artikuluen izendapena arautu nahi dugu eta irizpide orokor batzuk jarri denok berdin joka dezagun.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 09:41, 17 Ekaina 2010 (UTC)
:Zein irizpide erabili dituzue kasu horietan toponimo bat edo beste hautatzeko? --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 10:11, 17 Ekaina 2010 (UTC)
Arratsalde on. Ondo An13sa, ea denen artean aurrera jotzen dugun. Aupa Xabi eta beste lankideak; alde batetik animatu nahi zaituztet bi eztabaida orri horiek irakurtzen (barkatu txaposidadeagatik), garatu diren argudioen berri zehatzagoa izateko baina bestela ere saiatuko naiz ikuspegiak laburbiltzen. Exonimoez eta bereziki euskara bezalako hizkuntza "txikietako" toponimoez aritu gara. Wikipedia batzuek, geureak barne, ez dute irizpiderik (Euskaltzaindiak arautu duena generikoki onartzen dugu eta horretan salbuespen bat adostu zen Frantziako banaketa administratibo batzuekin); beste wikipedia batzuek bai. Neure irizpide-proposamena horrela laburbildu nuen: '''euskarazko wikipedian hizkuntza eta herri txikietako lekuizenak trata ditzagun geuk beste wikipediek edo commonsek euskarazko lekukizenak tratatzea nahiko genukeen bezala'''. Edo hobeto esanda, herri guztietakoak, hau da hizkuntza guztiak berdin trata ditzagun eta geuri beste batzuek egitea gustatzen ez zaiguna geuk besteei ez egitea. Adibide batekin ikus daiteke, geure "[[Donapaleu]]"; erreparatu interwikiei:
* es, fr eta en wp-etan zer dute? "Saint-Palais". Irizpide bat dute eta sistematikoki aplikatzen dute, "hizkuntza handia edota ofiziala edota administratiboa edota tradizio handiagoa duena lehenesten dugu". Hautu honetan euskara desagertu egiten da hizkuntza handiaren alde jotzen dutelako.
* an, br eta ca wp-etan zer dute? "Donapaleu". Irizpide bat dute eta sistematikoki aplikatzen dute, "tokiko hizkuntza lehenesten dugu".
* Euskarazko wikipedian ez dugu irizpiderik. Horregatik dugu [[Anglesey]] baina [[Aoraki]], [[Perpinyà]] baina [[Port-Vendres]], [[Frejús]] baina [[Ajaccio]].
Lankideek ea lehen edo bigarren hautua hobesten dugun jakiteak irizpidea finkatzeko balioko digu. Neuk bigarrena hobesten dut, euskarazko toponimoetarako hori nahi dut beste wikipedietan eta commons-en euskarazko toponimoak (ere) berdintasunean sartuak izatea nahi dut; horregatik gure esku dagoenean beste hizkuntzei errespetu berbera erakutsi nahiko nieke. Horrek munduan dagoen aniztasun linguistikoa hobeto islatzeko ere balio duelakoan. Beraz, bi ideiarekin jokatuta proposamen osoa eta koherentea garatu dezakegula uste dut:
* Tokiko toponimoak hobestea izenburuetan.
* Bilaketa lanak errazteko, hizkuntza "handi" edota (ko)ofizialetan (gehienetan ingelesa, frantsesa, espainiera...) beti "birzuzendu" ekintzak, behar direnak, editatzea. Adibidez "[[Olohega]]" titulatu nuen eta "[[Swains Island]]" eta "[[Swains Uhartea]]" izenburuei birzuzenketa egin nien.
Laburbilduz, hauxe da.--[[Lankide:Adrar|Adrar]]; <small>[[Lankide eztabaida:Adrar|(esan)]]</small> 15:34, 17 Ekaina 2010 (UTC)
:Aitortu behar dut gainetik behintzat irakurria nuela beste orri horietako eztabaida, baina irizpideak esplizituki eta biribilduta formulatzea nahi nuen, bide bat edo bestea hautatzeak dituen abantailak eta desabantailak errazago ikusteko, eta bene-benetan eskertzen dizut azalpen hori, Adrar.
:Neronek exotoponimoen gaia ez dut batere landu; beraz, botoa eman baino askoz gehiago ez dut egingo eztabaida honetan. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 16:58, 17 Ekaina 2010 (UTC)
Gai honetan aurrera egitearren, Adrarren ekarpena jasoz eta biribilduz, politika hau bozkatzea proposatzen dut:
{{aipu|'''Exotoponimoak (Euskal Herriaz kanpoko lekuen izenak)'''
Exotoponimoei dagokienez, Euskal Wikipedian zer izen erabili behar den aukeratzeko, ondorengo iturri hauek erabiliko ditugu, lehentasun ordena honetan:
# Euskaltzaindiaren arauak.
# EIMAren estilo liburuetako [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf onomastikako izen zerrendak].
# Toki horrek tokiko bertako hizkuntzan duen izena.
# Mendebaldeko Europako hizkuntza nagusietan (alemana, ingelesa, frantsesa, gaztelania, portugesa eta italiera) zer joera duten leku hori izendatzeko.
Lehenengo iturrian —Euskaltzaindiaren arauetan— leku horren izenaz ezer zehaztu ez bada, hurrengora joko dugu; bigarrenean ezer zehaztu ez bada, hirugarrenera, eta abar. Leku horri buruzko artikuluaren sarreran, ahal den guztietan, lehenengo hiru iturri horiek zer izen ematen duten aipatuko da.}}
Ea bultzadatxo bat ematen diogun exotoponimoen gaiari ere. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 13:46, 28 Ekaina 2010 (UTC)
::Nik uste dut Xabierrek jarritako zerrendan gehitu beharko genuke euskal literaturan tradizionalki izen hori nola erabili den (erabili bada).--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:11, 28 Ekaina 2010 (UTC)
:::Tradizioan gehien erabili diren izenak dagoeneko arautu ditu Euskaltzaindiak. Bestalde, gai korapilatsua da, irizpide batzuk ezarri beharko lirateke, tradizio hori zein izan den neurtzeko: adibidez, non bilatu behar den (XX. mendearen erdialderainoko egile guztien obra guztiak? egile hautatuen obra hautatuak —[[Orotariko Euskal Hiztegia]]n egin zuten bezala—?...), edota tradizioan bi forma edo gehiago erabili badira horietatik zein aukeratu (gehien aipatzen dena? maila goreneko egile gehien alde dituena? egileen euskalkiei begiratuz zabalduena dena?...).
:::Erraz erabiltzeko moduko politika bat nahi badugu, uste dut hobe dela tradizioa ez aipatzea (edo Euskaltzaindiaren arauetan eta EIMAren zerrendetan aipatutzat ematea, horrela baita, 100% ez bada %99,9 bai, behintzat). --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 18:26, 28 Ekaina 2010 (UTC)
Egun on. Bozketara eraman nahi bada (beste aukera bat bide biak zabalik uztea da eta denborak esango du; lankide askok agian ez dute bat ere argi zein iritzi hartu eta zalantzak izatea normala da) ez da erabaki erabat itxia izan behar, bi norabideetan malgutasunez jokatu behar dugula uste dut eta neure interes nagusia tokiko hizkuntzen sarbidean bultzadatxoa ematea da baina kasuistika oso luzea da; hori dela eta, Xabierren proposameneko lau puntuetatik 2 eta 3.en arteko ''iragazkortasun'' bat gehituko nuke:
* 2. puntuak, EIMArenak, hein handi batean 4. puntuak eta "tradizioak" duten arazo bera du: inertziaz, ez halabeharrez borondatez, hizkuntza nagusia askotan lehenesten du; "Alacant" proposatzen duenean tokiko hizkuntzak erabiltzeko asmoa interpreta daiteke baina "Ajaccio", "Ariège" edo "Baffin" proposatzen dituenean seguru nago batez ere ezagutza falta (Korsika, Okzitaniako kasuetan) eta horrez gain urruntasuna (Artikoaz) daudela; zaharkituta dagoela ere uste dut, "Godthaab" ([[Nuuk]]) dago adibidez. Horrek asko ixten dio bidea tokiko hizkuntzari, hizkuntza gutxituak dauden lekuen artean ia katalana eta galiziera besterik ez dira ''salbatzen''.
* 3.ari garrantzia emateak ez du esan nahi salbuespenak egongo ez direnik; hartu denek ikusi dugun [[Sodankylä]] artikulu antologiko horietakoa. Hor tokiko hizkuntza bat dago, [[samiera]] baina faktore pilaketa batengatik izenburua bere horretan uztearen aldekoa nintzateke: samierari ematen dion ikusgarritasun eta begirunea (hizkuntzari buruzko datu piloa hasieratik), samierak forma idatzi desberdinak izatea (arazo teknikoa), bereziki gutxitua izatea, udalerri osoan ez egotea, suomiera ez da ingelesa (berezko normalizazio prozesua behar izan du eta hizkuntza "handia" baino, "ertaina" da) eta toponimoak ez dira eurozentriko edo kanpotik guztiz inposatuak ("Victoria" edo "Cook" bai).--[[Lankide:Adrar|Adrar]]; <small>[[Lankide eztabaida:Adrar|(esan)]]</small> 11:53, 29 Ekaina 2010 (UTC)
Aupa lankideak. Gai honek futbol mundialak baino irrika pittin bat txikiagoa piztu duela argi dago, iritzi askorik ez. Arrazoi asko, denak baliagarriak, egon daitezke; inportanteena, seguru asko, gaiaren konplexutasuna eta orduan askok ez duzue argi izango; neuk ere beti ez dut guztiz argi izaten zein jarrera hartu, ulertzekoa da eta arakatzen hasiz gero ikusiko duzue wp gehienetan bide biak uztartzen direla eta sistematiko aritzea ez dela beti erraza. Euskal toponimoen trataeran ordea argi ikus daiteke bi jarreren arteko desberdintasuna. Bakoitzaren (des)abantailak laburbilduz:
* Hizkuntza "nagusietara" jota "segurtasuna" izaten dugula uste dugu, "betiko" mapetan etab. agertzen direnak direlako, interneteko bilaketan gehiago direlako. Arazoak: euskara bezalakoak zokoratuta geratzea, historiako inposaketa batzuk inertziaz onartzea; beste arazo bat: ''ofizial-koofizial "nagusi"-"tradiziozko"-"ingelesezko"-Googlen-gehiago-ateratzen-dena'' kontzeptuen arteko nahastea suertatzen da.
* "Tokikoa" hartuz gero, abantailak batez ere koherentzia eta hizkuntza-aberastasunaren defentsa. Desabantaila nagusia "Google bilaketak" dira; horretarako erremedioa birzuzendu ekintzak dira. Baina [[Sodankylä]] kasuarekin ikustarazi nahi nuen kontu hau beti ez dela hain erraza eta ez dugula zertan beti berdin jokatu.
Orduan ez dago presarik eta ez dugu erabaki kontundenterik hartu behar; proposamentxoa gaia desblokeatzeko:
* bide biak (hizkuntza ofizial-nagusietatik zein tokikoetatik edatea exotoponimoetan) ontzat hartzea. Denborak esango du ea gehiago argitzen goazen.
* tokiko hizkuntzetako toponimoak lehenetsi eta erabiltzen animatzearen aldeko dei generikoa (ez erabakia) egitea. Lankideek bide hau hartzen dugunean birzuzendu ekintzak ere burutzea eta dagoeneko sortuta dauden artikuluez ari bagara, ahal den neurrian editatzen ibili direnekin kontsultatzea.
Bide hau jorratzen animatzeko ondo datorkigu hauek bezalakoak gogoan izatea:
* Esan bezala, wp batzuek gurekiko begirunea erakutsi eta [[Donapaleu]] lehenesten dute, ez ''Saint-Palais''.
* Euskara debekatuta egon den garaietan mamitutako "tradizioagatik" du en-wpk [http://en.wikipedia.org/wiki/Guernica_(town) ''Guernica''].
* Euskara ''ez ofiziala-frantsesa baino txikiagoa-interneten gutxiago topatzen delako'' suertatzen dira commonsen [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category_talk:Saint-Jean-Pied-de-Port hau] eta bere segida den [http://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Village_pump/Archive/2010Feb#People_renaming_categories_of_cities_in_Basque_country hau] bezalako eztabaidak, non euskara oso kaltetuta geratzen den. Geure esku dagoen heinean, ez ditzagun arrazoi berberak erabili beste hizkuntza "txiki" batzuen kaltean.
--[[Lankide:Adrar|Adrar]]; <small>[[Lankide eztabaida:Adrar|(esan)]]</small> 18:59, 8 Uztaila 2010 (UTC)
:Eztabaida honek gutxieneko quorumik biltzea lortu ez duenez, bere horretan utziko nuke: hainbat ideia plazaratu dira, nik behintzat interes handiz irakurri ditudanak eta kontuan izango ditudanak, eta nork bere ondorioak atera ditzala. Biren arteko eztabaida batetik ez dut uste Euskal Wikipediarako politikarik atera daitekeenik. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 15:45, 9 Uztaila 2010 (UTC)
== Hasi da udalerrien batzea ==
Badirudi Grezian gertatu bezala [[Espainia]]n ere udalerriak batzekotan daudela. Valentzian behintzat hastekotan dira: http://www.levante-emv.com/comunitat-valenciana/2010/06/12/80-pueblos-peligro-extincion/713911.html
-[[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 10:14, 12 Ekaina 2010 (UTC)
== Itxura lehenetsia aldatzea ==
Aupa, ikusi dut ingelesezko wikipedian aldatu dutela jadanik itxura eta orain itxura berria dute. Nik uste dut euskal wikipediak ere itxura berria ("Vector" deitzen dena) erabili beharko lukeela Monobook ordez aukera lehenetsi modura. Zer iruditzen?--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:33, 19 Ekaina 2010 (UTC)
::Kaixo Assar, itxuraren aldaketa Wikimediako Usability Initiative-k egiten du eta [http://usability.wikimedia.org/wiki/Releases/Default_Switch orri honen] arabera eu-wikiri dagokionez uztailaren amaieran hasiko da aldaketa. Orri hortan ikus daitekenez faseka egin da eta guri 5. fasea dagokigu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:05, 20 Ekaina 2010 (UTC)
:::Ah, bale, uste nuen guk egin behar genuela aldaketa.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:46, 20 Ekaina 2010 (UTC)
== Ilarratza artikulua babesteko eskaera administratzaileentzat ==
Kaixo. [[Ilarratza]] artikuluan Adrar erabiltzaileak ohar bat sartu zuen toponimo horren azentuazioaren inguruan. [[Eztabaida:Ilarratza|Eztabaida-orrian]] izandako iritzi-trukearen ondoren, hiru wikipedialarik, [[Lankide:Unai_Fdz._de_Betoño|Unaik]], [[Lankide:Orereta|Oreretak]] eta [[Lankide:Assar|nik]] oharra kendu behar zela esan genuen, eta batek, [[Lankide:Adrar|Adrarrek]], mantentzearen alde egin zuen. Hortaz, atzo gauean kendu egin nuen. Gaur Adrarrek berriro jarri du oharra. Administratzaileei eskari hau egin nahi diet: oharra berriro kentzea [[Ilarratza]] artikulutik, bere historiako [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Ilarratza&oldid=1614452 aldaketa honetara] itzulita, administratzaile batek edo gehiagok Adrar lankideari azaltzea wikipediaren funtzionamendua, eta oharra jarriz bere jarrera mantentzen badu, artikulua babestea Adrarrek berriro aldaketa sar ez dezan.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:13, 21 Ekaina 2010 (UTC)
:Arrazoi duzu, Assar, baina pazientzia pixkat izan dezagun, gutxi gara eta. Laugarren lankide bat sartu da eztabaidan eta soluzioa argiago ager daiteke. Ondo segi, eta ez haserretu nirekin.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 20:36, 21 Ekaina 2010 (UTC)
::Arratsalde on; azalpen guztiak gustura hartu eta patxadaz irakurriko ditudala agintzen dut. Administratzaileei lana aurreztu guran [[Laguntza:Eztabaida orria]] bezalakoak (egokiagorik ez dut aurkitu eta seguru daudela) errepasatzeari ekin diot; hor dakarren ''haserretu gabe hitz egiteko'' hori bete ez dudanez, barkatu lankideei. Eta erantzun guztiak topatzen ez ditudanez, benetan eskertuko ditut neure haserrea ekarri duten zalantzak (eztabaidak erregulatzeko metodoa, denboraren kudeaketa) uxatuko dituzten orriak edo azalpenak. Aldez aurretik erabakita neukan artikuluan edizio gehiagorik ez egitea, beraz horrekin ez kezkatu. Eta berdintasunean tratatua izateko eskaeran ekidinezina den subjektibitateak eragindako beste hutsen bat egin badut, onartu egingo dut; baita wp-ko funtzionamenduaz izan nezakeen ezagupen faltagatik egindakoa bada ere, ignorantziak ez lukeelako justifikatuko. Mila esker eta barkatu lana emateagatik.--[[Lankide:Adrar|Adrar]]; [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 16:09, 22 Ekaina 2010 (UTC)
== Azken berriak ==
Arratsaldeon. [http://eu.wikipedia.org/wiki/Azala Azal Nagusiko] ''Azken berriak'' atalean norbaitek "aldatu" aukera ezabatu du, honela erabiltzaileoi azken albisteak gehitzeko aukera eragotziz. Administratzaileei mesedez aukera hori berrezarri ahal daitekeen eskatu nahi nieke. Besterik gabe... ea uda honetan 60.000. artikulura ailegatzen garen. Gero arte. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 19:59, 2010ko ekainaren 24a (UTC)
::[http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Albisteak Hemendik] egin dezakezu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:04, 24 Ekaina 2010 (UTC)
:::Ederki. Eskerrik asko. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:09, 2010ko ekainaren 24a (UTC)
== Azal Nagusia ==
Gabon. Badirudienez, gaur Euskarazko Wikipedia formatu berrira egokitu dute, baina orain dela hilabete batzuk Azal Naguiaren goialdetik kendutako "''Azala''" hitza berriz agertzen da. Administratzaileei ea "''Azala''" hori berriz kendu daitekeen eskatu nahiko nuke. Gero arte. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:29, 2010ko ekainaren 30a (UTC)
:{{egina}}--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:43, 2 Uztaila 2010 (UTC)
== Erreferentziak 2.0 ==
Laister Euskarazko Wikipedian ere interfazearen itxura aldatuko da eta erreferentziak jartzeko [[Wikipedia:RefToolbar|refToolbar]] tresnak ez du gehiago funtzionatuko. Ingelesezkoan atera dute [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:RefToolbar_2.0 refToolbar 2.0] eta oso ondo funtzionatzen du. Eu-wikin tresna hori [[lankide:Inorbez]]-ek egin zuen, baina badirudi hori egin eta Wikipediatik alde egin zuela. Saiatuko gara berarekin harremanetan jartzen? Bestela orain arteko {{tx|erreferentzia}} ez da erabilgarri izango.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:25, 22 Ekaina 2010 (UTC)
:Berdina galdetu behar nuen... erreferentzia bat txertatzera joan naiz eta ezin izan dut goiko botoitxoarekin egin. Zer egin dezakegu? Eposta bat idatzi diot Inorbezi, ez erantzuten duen. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:31, 1 Uztaila 2010 (UTC)
::Azkenean lortu dut, baina ingelesez funtzionatzen du eta txantiloiek ez dute funtzionatzen. Poliki-poliki saiatuko naiz konpontzen...--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:22, 2 Uztaila 2010 (UTC)
:::Berriro itzuli beharko litzateke dena lehen zegoen bezala jartzeko, ezta? Ufa... nik ezin dut lagundu orain, sentitzen dut. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:29, 2 Uztaila 2010 (UTC)
::::Gauzatxo batzuk falta dira, baina uste dut garrantzitsuena konpondu dudala. Theklan frogatu eta esan ondo dabilen.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 17:34, 2 Uztaila 2010 (UTC)
pk4sirux4skidenl9wzjrvjw4iuz1r4
Juan Alberto Schiaffino
0
1213530
9967868
2024-11-13T15:19:24Z
Artegia
65203
Orri berria: «'''Juan Alberto "Pepe" Schiaffino Villaba''' ([[Montevideo]], [[1925]]eko [[uztailaren 28]]a – ''[[ibidem]]'', [[2002]]ko [[azaroaren 13]]a) uruguaitar futbolaria izan zen, erdilari erasokor eta aurrelari postuetan aritzen zena. Montevideoko [[Club Atlético Peñarol]]en eta Italiako [[AC Milan]] eta [[AS Roma]] taldeetan jokatu zuen. 1946tik 1954ra 24 partida jokatu zituen [[Uruguaiko futbol selekzio nazionala]]n. Selekzioarekin txapeldun izan zen 1950eko Munduko Fut...»
9967868
wikitext
text/x-wiki
'''Juan Alberto "Pepe" Schiaffino Villaba''' ([[Montevideo]], [[1925]]eko [[uztailaren 28]]a – ''[[ibidem]]'', [[2002]]ko [[azaroaren 13]]a) uruguaitar futbolaria izan zen, erdilari erasokor eta aurrelari postuetan aritzen zena.
Montevideoko [[Club Atlético Peñarol]]en eta Italiako [[AC Milan]] eta [[AS Roma]] taldeetan jokatu zuen.
1946tik 1954ra 24 partida jokatu zituen [[Uruguaiko futbol selekzio nazionala]]n. Selekzioarekin txapeldun izan zen [[1950eko Munduko Futbol Txapelketa]]n eta golegileetako bat izan zen [[Maracanazo]] bezala ezagutzen den Brasilen aurkako finalean. [[1954ko Munduko Futbol Txapelketa]]n ere parte hartu zuen. 1954 eta 1958 artean lau partida jokatu zituen [[Italiako futbol selekzio nazionala]]rekin.
IHFSk Uruguaiko futbolaririk onena dela uste du.
{{bizialdia|1925eko|2002ko|Schiaffino, Juan Alberto}}
7ond17cb0w96typr3h89f4iqjhked7y
9967870
9967868
2024-11-13T15:20:46Z
Artegia
65203
9967870
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Juan Alberto "Pepe" Schiaffino Villaba''' ([[Montevideo]], [[1925]]eko [[uztailaren 28]]a – ''[[ibidem]]'', [[2002]]ko [[azaroaren 13]]a) uruguaitar futbolaria izan zen, erdilari erasokor eta aurrelari postuetan aritzen zena.
Montevideoko [[Club Atlético Peñarol]]en eta Italiako [[AC Milan]] eta [[AS Roma]] taldeetan jokatu zuen.
1946tik 1954ra 24 partida jokatu zituen [[Uruguaiko futbol selekzio nazionala]]n. Selekzioarekin txapeldun izan zen [[1950eko Munduko Futbol Txapelketa]]n eta golegileetako bat izan zen [[Maracanazo]] bezala ezagutzen den Brasilen aurkako finalean. [[1954ko Munduko Futbol Txapelketa]]n ere parte hartu zuen. 1954 eta 1958 artean lau partida jokatu zituen [[Italiako futbol selekzio nazionala]]rekin.
IHFSk Uruguaiko futbolaririk onena dela uste du.
{{bizialdia|1925eko|2002ko|Schiaffino, Juan Alberto}}
s4iksht8mgwue56tbzj9ppsqukygqsz
9967906
9967870
2024-11-13T15:38:44Z
Artegia
65203
9967906
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Juan Alberto "Pepe" Schiaffino Villaba''' ([[Montevideo]], [[1925]]eko [[uztailaren 28]]a – ''[[ibidem]]'', [[2002]]ko [[azaroaren 13]]a) uruguaitar futbolaria izan zen, erdilari erasokor eta aurrelari postuetan aritzen zena.
Montevideoko [[Club Atlético Peñarol]]en eta Italiako [[AC Milan]] eta [[AS Roma]] taldeetan jokatu zuen.
1946tik 1954ra 24 partida jokatu zituen [[Uruguaiko futbol selekzio nazionala]]n. Selekzioarekin txapeldun izan zen [[1950eko Munduko Futbol Txapelketa]]n eta golegileetako bat izan zen [[Maracanazo]] bezala ezagutzen den Brasilen aurkako finalean. [[1954ko Munduko Futbol Txapelketa]]n ere parte hartu zuen. 1954 eta 1958 artean lau partida jokatu zituen [[Italiako futbol selekzio nazionala]]rekin.
IHFSk Uruguaiko futbolaririk onena dela uste du.
{{bizialdia|1925eko|2002ko|Schiaffino, Juan Alberto}}
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Uruguaiko futbolariak]]
[[Kategoria:Italiako futbolariak]]
3tbdbaecwhso8nyineps80tiayv25hy
9967914
9967906
2024-11-13T15:41:02Z
Artegia
65203
9967914
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Juan Alberto "Pepe" Schiaffino Villaba''' ([[Montevideo]], [[1925]]eko [[uztailaren 28]]a – ''[[ibidem]]'', [[2002]]ko [[azaroaren 13]]a) uruguaitar futbolaria izan zen, erdilari erasokor eta aurrelari postuetan aritzen zena.
Montevideoko [[Club Atlético Peñarol]]en eta Italiako [[AC Milan]] eta [[AS Roma]] taldeetan jokatu zuen.
1946tik 1954ra 24 partida jokatu zituen [[Uruguaiko futbol selekzio nazionala]]n. Selekzioarekin txapeldun izan zen [[1950eko Munduko Futbol Txapelketa]]n eta golegileetako bat izan zen [[Maracanazo]] bezala ezagutzen den Brasilen aurkako finalean. [[1954ko Munduko Futbol Txapelketa]]n ere parte hartu zuen. 1954 eta 1958 artean lau partida jokatu zituen [[Italiako futbol selekzio nazionala]]rekin.
IHFSk Uruguaiko futbolaririk onena dela uste du.
{{bizialdia|1925eko|2002ko|Schiaffino, Juan Alberto}}
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Uruguaiko futbolariak]]
[[Kategoria:Italiako futbolariak]]
[[Kategoria:AC Milango futbolariak]]
[[Kategoria:AS Romako futbolariak]]
kkmj8ydcfsdzymuvbhmw9ncfxr4q6sp
9968040
9967914
2024-11-13T16:32:52Z
Artegia
65203
9968040
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Juan Alberto "Pepe" Schiaffino Villaba''' ([[Montevideo]], [[1925]]eko [[uztailaren 28]]a – ''[[ibidem]]'', [[2002]]ko [[azaroaren 13]]a) uruguaitar futbolaria izan zen, erdilari erasokor eta aurrelari postuetan aritzen zena.
Montevideoko [[Club Atlético Peñarol]]en eta Italiako [[AC Milan]] eta [[AS Roma]] taldeetan jokatu zuen.
1946tik 1954ra 24 partida jokatu zituen [[Uruguaiko futbol selekzio nazionala]]n. Selekzioarekin txapeldun izan zen [[1950eko Munduko Futbol Txapelketa]]n eta golegileetako bat izan zen [[Maracanazo]] bezala ezagutzen den Brasilen aurkako finalean. [[1954ko Munduko Futbol Txapelketa]]n ere parte hartu zuen. 1954 eta 1958 artean lau partida jokatu zituen [[Italiako futbol selekzio nazionala]]rekin.
IHFSk Uruguaiko futbolaririk onena dela uste du.
== Palmaresa ==
=== Taldea ===
;[[C.A. Peñarol|Peñarol]]
* [[Uruguaiko futbol liga]] : 1949, 1951, 1953.
* Uruguaiko lehiaketa txapelketa : 1946, 1947, 1949, 1951, 1953.
* Uruguaiko ohorezko txapelketa: 1947, 1949, 1950, 1951, 1952, 1953.
;[[AC Milan|Milan]]
* [[Serie A]]: 1954–55, 1956–57, 1958–59
* [[Latindar Kopa]]: 1956
* [[Europako Kopa]] txapeldunordea: 1958
;[[AS Roma|Roma]]
* [[Hirietako Ferien Kopa]]: 1961
=== Selekzioa ===
;[[Uruguaiko futbol selekzio nazionala|Uruguai]]
* [[Munduko Futbol Txapelketa]]: [[1950eko Munduko Futbol Txapelketa|1950]]
{{bizialdia|1925eko|2002ko|Schiaffino, Juan Alberto}}
[[Kategoria:Montevideoarrak]]
[[Kategoria:Uruguaiko futbolariak]]
[[Kategoria:Italiako futbolariak]]
[[Kategoria:AC Milango futbolariak]]
[[Kategoria:AS Romako futbolariak]]
1pkiic15x3cv2vksli28dqhoovgkab7
Wikipedia:Txokoa/2010eko uztaila
4
1213531
9967888
2024-11-13T15:28:40Z
Theklan
336
Orri berria: « == Wikipedia "[[Wikipedia:Bazenekien|did you know]]" in buses - 3. zatia == Hi there. I've sent the email on June 18 but there is still no answer until now. A friend of mine told me it probably would be better if we wrote the email in Spanish. So, could you please translate the text above? --[[Lankide:Waldir|Waldir]] 06:52, 2 Uztaila 2010 (UTC) : Hi Waldir. Here is your letter translated into Spanish: {{aipu|Estimado señor o señora: Somos un grupo de editores voluntar...»
9967888
wikitext
text/x-wiki
== Wikipedia "[[Wikipedia:Bazenekien|did you know]]" in buses - 3. zatia ==
Hi there. I've sent the email on June 18 but there is still no answer until now. A friend of mine told me it probably would be better if we wrote the email in Spanish. So, could you please translate the text above? --[[Lankide:Waldir|Waldir]] 06:52, 2 Uztaila 2010 (UTC)
: Hi Waldir. Here is your letter translated into Spanish:
{{aipu|Estimado señor o señora:
Somos un grupo de editores voluntarios que trabajan en la versión vasca de la enciclopedia en línea Wikipedia, que cuenta ya con más de 57.000 artículos.
Recientemente nos ha llamado la atención una iniciativa del capítulo alemán de la Wikimedia, que realizó una serie de clips informativos con breves fragmentos extraídos de la Wikipedia en alemán, posteriormente difundidos en el metro de Berlín.
Como sabemos que ustedes gestionan las pantallas de DBUS, nos gustaría proponerles una iniciativa similar: les proporcionaríamos de forma gratuita el contenido (texto e imágenes, bien sea tal como están o bien elaborados como animaciones en formato Flash o de vídeo) que podría mostrarse en forma de los datos de interés en las pantallas de DBUS. Como muestra, [http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bazenekien#Bazenekien... aquí] puede ver un ejemplo del material que les podríamos proporcionar, y le ofrecemos los vínculos de algunas imágenes de la iniciativa alemana: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:WikipediaCommercialBerlinSubway.JPG], [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:WikipediaCommercialBerlinSubway2.JPG] y [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:WikipediaCommercialBerlinSubway3.JPG]. Asimismo, nos gustaría destacar que hay otras organizaciones, similares a la nuestra, que producen contenido abierto y lo han proporcionado para actos similares, por ejemplo los mapas de OpenStreetMap, como se muestra [http://opengeodata.org/image-of-the-week-osm-data-on-a-train aquí].
Creemos que se trata de un proyecto muy interesante, con fines tanto recreativos como educativos, que proporcionaría pequeñas perlas de información al público y generaría un interés general hacia el contenido enciclopédico. También serviría para mostrar la Wikipedia en euskera, un recurso que está disponible gratuitamente en Internet para uso y disfrute de todo el mundo.
Quedamos a la espera de su contestación.
Saludos cordiales,
(Signature)}}
: Hope this helps. --[[Lankide:Xabier Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[Lankide eztabaida:Xabier Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 09:57, 2 Uztaila 2010 (UTC)
:: Thanks, Xabier, that helped a lot. I just sent an email to specific contacts in the company whose addresses I obtained with the help of a friend in my workplace, and I'll let you guys know as soon as I get a reply. --[[Lankide:Waldir|Waldir]] 09:43, 19 Uztaila 2010 (UTC)
== Euskal aurrizkia, etab. ==
Aurreko hilabetean egindako eztabaida eta bozketaren ondoren bi proposamenetako bat atzera bota da ([http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko_ekaina#b.29_euskal_herritar_.2F_euskalerritar bozketan ezezkoa]) eta beste proposamena aurrera atera da ([http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko_ekaina#a.29_Euskal_aurrizki_izena bozketan baiezkoa]). Beraz, honakoa beteko da Euskarazko Wikipedian hemendik aurrera:
{| {{taulapolita}}
|-
|'''a) ''Euskal'' aurrizki izena'''
# <span style="color:#008000;>Euskal Wikipedian, ''euskal'' aurrizki izenak ''euskara'' esan nahi du, euskararen historia osoan izan duen eta gaur egun ere oso erabilia den esanahia baita. Azken urteotan eman zaion ''vasco / basque'' esanahiak nahasmena sortzen du; beraz, ''vasco / basque'' esan nahi denean, euskarak adiera horretarako sortu dituen beste forma hauek hobetsiko ditugu: ''Euskal Herriko, euskalerritar, eusko, euskotar''.</span>
# Salbuespen gisa, ''euskal'' aurrizki izena ''vasco / basque'' esanahiarekin oso finkatua duten kasuetan (hori frogatzeko, hainbat hiztegitan horrela ageri dela erakutsi beharko da), eta esanahi horrekin erabiltzen duten izen berezietan, dagokion artikuluaren hasiera samarrean jakinaraziko dugu horrakoan ''euskal''ek ez duela ''euskara'' esan nahi.
|}
--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:20, 13 Uztaila 2010 (UTC)
== Antroponimoen idazkera ==
Euskarazko izen-abizenak idazteko, [[Wikipedia:Politikak#Euskal izen-abizenen idazkera|politika xelebre samarra]] dugu gaur egun. Eta «xelebre samarra» dela diot, ezein euskal argitalpenetan ez delako erabiltzen; ezta Euskal Wikipedian bertan ere. Beraz, zentzuzkoena litzateke gaur egungo euskal argitalpen gehienetan (EITBren euskarazko irrati eta telebista kanalak, ''Berria'', argitaletxe gehienak...) erabiltzen den politika aplikatzea Euskal Wikipedian ere: EIMArena.
Proposatzen dut bi bozketa egitea:
a) Arau orokorra:
{{aipu|'''Antroponimia (pertsonen izen-deiturak)'''
Euskal Wikipedian, arau orokortzat, [http://www.erabili.com/zer_berri/muinetik/1127485583 EIMAren ''Onomastika'' lanean] zehaztutako irizpideak aplikatuko ditugu pertsonen izen-deituren idazkera erabakitzeko.}}
b) Euskal Herrikoentzako salbuespena:
{{aipu|'''Euskaldunen antroponimoak (euskaraz idatzi dutenen izen-deiturak)'''
Salbuespen gisa, 2000. urtea hasiz geroztik euskaraz idatzi duten eta euskaraz argitaratu zaien pertsonentzat, eurek idatzi bezala idatziko zaizkie izen-deiturak Euskal Wikipedian ere. Irizpide nagusia izango da izen-deituren jabeak izen-deitura horien euskal grafiari buruz duen nahia, bere idatzietan edo egin zaion elkarrizketaren batean adierazia. Ez da kontuan hartuko erdal grafiari buruz adierazi duena.}}
Salbuespen horren arrazoia hauxe da: [[Antonio Zavala]]k adibidez, beti halaxe idatzi zuela bere abizena, baita euskaraz ere, baina EIMAren irizpideak aplikatuta ''Zabala'' idatzi beharko genukeela. (Bide batez: Antonio Zavala/Zabala tolosarrarena da oraintxe Euskal Wikipedian indarrean dugun politika xelebre hori ez dela betetzen frogatzen duten adibide ugarietako bat.) Euskaltzaindiak euskal deiturak euskara batuan nola idatzi behar diren zehazteko liburua 1998an argitaratu zuenez, uste dut 2000. urteaz geroztik liburu horretako idazkerari jarraitzen ez dionak nahita egiten duela (berak euskara batuko idazkera ez baldin badaki, laster jakinaraziko diotelako), eta errespetatu egin beharko genukeela. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 19:04, 18 Uztaila 2010 (UTC)
:Ados, Xabier.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 20:54, 18 Uztaila 2010 (UTC)
Aupa, Antro-ez hasi baino lehen, dagoeneko zokoan dagoen Exotopo-ez ohartxoa: An13sak (edo animatzen den edozein lankidek) erretira ditzala mesedez [[Olohega]] eta [[Kitlineq]]ek duten "eztabaidatua" txantiloiak. Orain antroez: ados, politika xelebrea dugu eta ez dugu betetzen, geure praktika gehiago hurbiltzen da proposatutakora. EIMArena [http://comments.gmane.org/gmane.culture.language.basque.itzul/31348 ez da eztabaidarik gabea], irakurri ''Mikel Morris-18 Nov'' adibidez; hala ere agian erreparo handiagoak ditu exonimoez, neuk bezala. Edozelan ere daukagunarekiko neuk ere nahiago dut. Baina EIMArena hartzekotan ez dakit asko argitzen duen bigarren bozketak, "Onomastika" laneko 2.3.1. atalak kasu gehiago azaltzen ditu. 1998-2000 markatzat hartzea ez da oso argigarria eta bai EIMA bai geroago ateratako beste erreferentziak (guztiek ez baitute politika bera) arazo berberarekin topatzen dira: zer da "norbanakoaren borondatea". Beldurra ematen didana ''double standards'' dira, batzuei beren hautu pertsonalak onartzea eta besteei ez. Zelan toreatzen dute kontu hau?
* EIMAn: ''Nork bere izena nahi duen grafiaz idazteko duen eskubidea dago mutur batean, eta euskaldunon euskaldun-nahia eta euskal deiturak euskal grafiaz idazteko eskubidea dago beste muturrean.'' baina gero kasuak desglosatzen direnean bide desberdinak proposatzen dira. Neure kezka nagusia: zelan bihurtzen zara ''Xabier Amuriza, Ibon Sarasola, Jon Sarasua, Adolfo Arejita, Juan Garzia, Agustin Aranzabal, Jaime Mayor Oreja, Montxo Armendariz, Manolo Arozena, Jose Antonio Ardanza, Jorge Oteiza edo Inazio Mujika Iraolaren'' klubeko kidea? Non dago muga?
* IVAPen estilo-liburuak (2005) hauxe dio, eta ez da EIMA: ''Pertsona horrek bere izena nola idatzi, hala idatziko dugu guk ere'' (adib ''Haritschelhar''); ''Ez dugu abizenik euskal grafiaz emango, pertsonak berak egin ez badu''; ''erdal azentuak ere errespetatu'' (geuk wikipedian horretaz badugu neure gustuko erabakia alfabeto latindarreko azentuak ipintzeko, EIMA beste bide batetik doa).
* Berriaren estilo-liburua (2006): ''Euskal herritarren euskal abizenak euskal grafiaz idazten dira Berrian, norberaren ohitura gorabehera.'' (adib. ''Antonio Zabala'', ''Isabel Zelaa''), salbuespenik ez du jasotzen. Baina gero ez du betetzen eta baditu hainbeste salbuespen, non "famosilloei" hautu pertsonala onartzen zaien. Eta zalantza-dantza: ''Garcia Macua'' eta ''Makua''...
Beraz, EIMAk dituen ahuldadeez jabetzea dut helburu; hilda bazaude zureak egin du, "eskua sartuko dizugu": [[Julio Urkixo]]. ''Euskararen grafiaren barruan'' (?) geratzen bazara, agian zeure hautua errespetatuko zaizu: [[Ana Urkijo]] (Argian ere hala irakur daiteke). Politikoa edo famosillo samarra bazara, erdarazko hautua ere errespetatuko zaizu: [[Carlos de Urquijo]]; berak [http://www.elmundo.es/magazine/num115/textos/pp2.html hau] esana du eta EIMA edo estilo liburua egonik ere, [http://paperekoa.berria.info/harian/2010-07-13/009/006/espioitza_auzia_argitzeko_batzordea_sortzea_ontzat_emango_luke_eajk.htm bete egiten da]. Hain famosilloa ez bazara denetarik gerta dakizuke. "Norbanakoaren hautuak" zalantzak sortuko ditu eta eredua izan behar zutenen artean ere denetarik dago: Euskaltzaindian bada ponte-izena ere aldatu zuena ([[Henrike Knörr]]) baina deitura ere normalizatu ez duena (nor eta euskaltzainburu-ohia: [http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_content&Itemid=1&catid=121&id=691&lang=eu&view=article Haritschelhar]) edo deigarria den [http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_content&Itemid=1&catid=121&id=358&lang=eu&view=article ''Xarles Videgain'']. Euskaltzainez ari gara...--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 15:44, 20 Uztaila 2010 (UTC)
:Egin dudan proposamenean, bi helburu izan ditut:
:# Arau erraz bat ematea, gero bete ahal izango dena. EIMAren irizpideak guztien eskura daude, eta erabilera zabala dute.
:# Araua ahalik eta bidezkoena izatea, zuk aipatutako bi eskubide kontrajarriak aintzat hartuta: irakurleak euskara normalizatu samarrean irakurtzeko duen eskubidea, eta izen-deituraren jabeak haien grafiaren gainean duen eskubidea. Ezinezkoa da bi eskubideak osorik asetzea, baina nolabaiteko oreka bilatu beharko da, biak neurri batean behintzat asetzearren. 2000. urtearen muga hori ere horregatik jarri dut: batetik zifra biribila da, gogoratzen erraza; bestetik, urte hori baino lehenago idatzi dutenek nekez jakingo zuten beren deituraren oraingo grafia normalizatua zein den, eta ezingo zuten erabaki ea grafia hori errespetatu nahi zuten edo ez. Beraz, euskaldun irakurlearen alde egin dut hor (eta idazleak bere deituraren grafia euskara batura ekartzearen eskubidearen alde; lehenago hil bada edo grafia horretaz ezer adierazi ez badu, eskubide hori ezin izan du erabili...).
:Eskerrik asko ''Berria'' egunkariko «Carlos Urquijo» erabilera horren berri emateagatik. Oso datu baliagarria da, euskal egunkarian benetako irizpidea zein den argitzeko; eta poza ematen dit nire proposamena haien ildotik doala ikusteak, indar handiagoa ematen dio.
:Nire proposamenari, ''Berria''koen erabilera horri hurbilagotik jarraitzeko, «euskal» bat kendu diot (berdin izan dadila euskal grafiari buruzko nahia euskal nahiz erdal testuetan azaldu duten). Beste ezer aldatuko zenuke proposatutako irizpide horietan?
:Bukatzeko, bazter ohar bat, politika proposamenaren haritik pixka bat kanpora, goian egin duzun galderari erantzunez («Non dago muga?»). EIMAren irizpideei dagokienez, euskal deituren grafia normalizatutik kanpoko aukera onartzen zaien klub horretan sartzeko, hau omen da muga, EIMAk ''Onomastika''ko 2.3 puntuan dioenez: «[...] euskal grafia estandarretik aldentzen diren grafiak ez dira onargarriak (adibidez, Labayen, Labayru, Echeita, Hiriart-Urruty, Haritschelhar, Oyharçabal, Elissamburu, Araquistain, Mujica, Erice, Jauregui, Aguirre, Haramboure, (H)aramburu edo Zavala), Euskaltzaindiak 17. arauan esana baitu c, ç, y, q, w eta v letrak ez direla erabiltzen ohiko euskal hitzak idazteko, eta kanpotar izenak transkribatzeko beharrezkoak direlako sartu direla euskal alfabetoan eta, Aguirre grafiaren kasuan, -u- hori ez delako mutua (Beraz, Labaien, Labairu(4), Etxeita, Hiriart-Urruti, Haritxelhar, Oi(h)artzabal, Elizanburu, Arakistain, Muxika, Eritze, Jauregi, Agirre, (H)aranburu eta Zabala idatziko dira deitura horiek).» --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:54, 20 Uztaila 2010 (UTC)
== Kitlineq/Victoria uhartea ==
''[[Kitlineq]]'' edo ''Victoria uhartea'' artikuluko izendapenarekin Adrar eta biok eztabaidatu ondoren, hona ekartzen dut eztabaida beste lankideek beraien iritzia eman dezaten. Hau da nik eztabaidan utzitako azken mezua artikuluaren izendapenaren inguruan:
{| class=taulapolita
|-
|Argumentuak eman ditugu eta bakoitzaren ikuspuntua argi geratu du, baina gauzatxo batzuk gehitu nahi ditut:
# Euskal entziklopedietan Victoria uhartea forma azaltzen da: [http://www1.euskadi.net/harluxet/ Harluxet (Victoria sarrera)], [http://www1.euskadi.net/harluxet/ Harluxet (Amerika sarrera, uharteen aipamena)], [http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=Artxipel Harluxet (Artxipel sarrera)] eta [http://www.donostia.org/euskara/entziklopedia.nsf Entziklopedia Laburra].
# Adibide bat: Euskaltzaindiak '''Irlanda''' eta '''Eire''' formak <u>zuzentzat</u> ematen ditu biak, baina bien artean bat aukeratu behar da eta euskaraz erabilera gehiena duena Irlanda da. Horrek ez du esan nahi artikuluan ''Eire'' hitza erabili behar ez denik eta garrantzia ez duenik, baina euskaraz Irlanda da gehien erabiltzen dena. ''Kitlineq''-en kasuan ''Victoria uhartea'' da euskaraz gehien erabili litzekeena eta ez ''Kitlineq'' (eta badakizu hala dela). Euskarazko telebistako albistegi edo egunkari batean ''Victoria uhartea'' erabiliko dute eta ez ''Kitlineq''.
# Beste kasu bat Zeelanda Berriarena. Bertan ingelesa eta maoriera hizkuntza ofizialak dira, baina guk adibidez [[Stewart uhartea]] dugu logikoagoa delako eta ez ''Stewart Island'' edo ''Rakiura'', nahiz eta azken bi hauen testuan aipatu daitezken eta garrantzi handia duten.
Ez dut eztabaida luzatu nahi. Uste dut aipatu ditudala bi euskal entziklopedietako erreferentzia batzuk exonimoaren inguruan. Nire ustez, hori nahikoa da.
|}
--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 17:30, 21 Uztaila 2010 (UTC)
=== Hau ez zait jokabide zuzena iruditzen ===
[http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko_ekaina#Exonimoak Exonimoei buruzko eztabaida] itxi berri dugu. An13sak bertan ekarpen gehiago egiteko aukera galdu berri du. Orain kasu hau isolatzea ez zait zilegi iruditzen, eztabaidaren "atzeko atetik" sartzeko modu bat besterik ez zait iruditzen; gainera ezer gutxi ekartzen dio wikipediari, ez baita politika orokor bat. Bere jokaeratik txarto iruditu zaidan azkena hauxe da: bere mezua hemen kopiatu eta segidan dagoen neure mezua ez kopiatzea, lankideei izkutatuz. Hau da neure mezua:
{| class=taulapolita
|-
|Neuk "gauzatxo batzuk" baino gehiago ditut gehitzeko baina ez dut egingo, metodoan kokatuko naiz. Tratu-berdintasuna apurtzen duten praktikek kalte handia egiten diote wikipediari. "Kitlineq" eztabaida ez genuen amaitu; hortik aurrera "zeure" bidetik edo "neure" bidetik doazen artikulu guztiei (ehunka, akaso milaka) jar ziezaiekeen "eztabaidatua" txantiloia; neuk ez nion bati ere jarri; zeuk denbora bat pasatuta "zeure" bidetik ez doan bigarren bati ipini zenion, Olohegari. Txokora eraman genuen; lankide batek eskatu zigun bakoitzaren irizpideak definitzeko; zeuk ez zenuen egin; zeure parte hartzea eztabaida honetan oso mugatua izan zen eta hor irizpide tinkoez ari ginen; lankideek ez dugu erabakirik hartu. Hortik aurrera neutraltasuna bi modutan gorde ahal zen: edo "zeuk" eta "neuk" diskutitzen ditugun ehunka artikuluri "eztabaidatua" txantiloia jarri (lan mardula eta absurdoa) edo bi artikulu horiei kentzea; ez zenien kendu (nik neuk ez kentzea nahiago izan nuen) eta denbora nahikoa pasatuta gogoratu behar izan nuen hor zeudela. Eta orain bati kendu eta besteari ez (zeuk jakingo duzu zein den bien arteko desberdintasuna), eta diskutitzen segitu nahi baina gainera "azken eztabaida" dela diozu eta orain jasotzen dituzun erreferentziak "nahikoa direla" gehitu. Ba ez.
Nahi baduzu eztabaida berriro txokora eraman, politika bat adostu dadin. Bestela txantiloia erretiratu behar duzu. Eta esan duzun guztia erantzun nezakeen baina ez noa egiten; hau besterik ez dizut esango, ez nahastu gauzak, estatuen izenak (Irlanda barne) Euskaltzaindiak arautu ditu eta geuk politika bat dugu horretaz, beste guztiez ez genuen politikarik adostu txokoan eta, beraz, bide biak ontzat hartu behar, zeuri gustatu ala ez. "Zeuk" proposatzen duzun bidea lankideek badakite zein den (oso zehatz-mehatz ez, ez baitzenuen definitu baina tira), eta erreferentziak ematen segi dezakezu; "neuk" proposatzen dudana ere bai, eta erreferentziak ematen segi dezaket. Baina eztabaida dagoeneko txokotik erretiratuta dago eta izan gaitezen neutralak gure jardunean.
|}
Noski, eztabaida ez da "Kitlineq", exonimoak eta beraren gaineko irizpideak baizik. Beraz, neure partetik ez dut interesik lankideei alferlanik bultzatzeko. Hori bai, beste administratzaile edo lankide batzuei iritzia eskatu nahi diet ea gertatu dena metodologikoki non kokatzen den edo zein logika duen. Eskerrik asko.
--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 19:55, 21 Uztaila 2010 (UTC)
::Exonimoen eztabaida '''ez''' zen itxi, <u>artxibatu egin nuen 2 astetan ez zuelako inork ezer komentatu</u>. Txokoko eztabaidak hilabetero artxibatzen dira, <u>artxibatutako eztabaida aktiboa ez bada</u>, orduan eztabaida aktiboak jarrai dezake. Gainera, Txokoan edonork ireki dezake eztabaida berri, zuk zeuk egin zenezake, baina beti nik aurretik egiten dudanaren zain zaude. Ulertzen ez dudana da zergatik ez zaren <u>exonimo horren izendapenean zentratzen</u> eta zergatik esaten dituzun soberan dauden gauzak. Norbaitek artikulu bat gaizki izendatuta dagoela ikusten duenean, {{tx|izenburu eztabaidatua}} txantiloia jartzeko eskubide osoa du eta eztabaida sortzeko horren inguruan. Badirudi horrek molestatu egiten dizula. Wikipedian adostasunera iritsi behar da eta ez zuk bezala beste lankide batek aurka joan (kas honetan nire aurka), bere aurkako argumentuak eman (izendapenaren ingurukoak ordez) eta eztabaidaren gaitik irten. Ez dut denbora gehiago galduko eztabaida absurdo honetan, mota honetako eztabaidek ez baitute Wikipedia aberasten. Nire lanean jarraituko dut. Ondo izan.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:13, 22 Uztaila 2010 (UTC)
:::Gai honen ingurukoak irakurrita, An13sa-k proposatutakoaren alde nago: hiztegietan hala azaltzen denez, ''Victoria uhartea'' formari lehentasuna ematea; eta, bigarren mailako aukeratzat, ''Kitlineq'' ere onartzea. Euskarazko terminologia lantzea lanbide dutenen ahaleginen emaitza baliatu behar dela uste dut. Bozketa orrira eramango dugu? --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 14:09, 22 Uztaila 2010 (UTC)
=== Eztabaida eta bozketetarako prozedurak eta epeak ===
Adrarren kezka baliatuz, duela zenbait astetatik buruan dabilkidan gogoeta ekarriko dut: komenigarria litzateke, oso, eztabaida eta bozketetarako epe eta prozedurak arautzea. Ingeles Wikipediatik kopia genezake, udaldiko epeak luzatuta, nik uste. Izan ere, euskal wikipediagileak gutxi gara; eta, opor garaiotan, are gutxiago.
Kontua ez da wikipidiagintza guzti-guztia arautzea, baina eztabaidak berotzen direnean, arau zehatzak jarrita baldin badaude, errazago bideratzen dira. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 14:09, 22 Uztaila 2010 (UTC)
:Ados.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:50, 22 Uztaila 2010 (UTC)
::Ados ni ere.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 17:57, 30 Uztaila 2010 (UTC)
:::Irailean saiatuko naiz proposamen bat taxutzen. Antroponimiaren politikarena ere bozkatu beharko dugu, oporretatik bueltan... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 09:37, 31 Uztaila 2010 (UTC)
== Euskaltzaindia ibai-izenen erabilera arautzen ==
Besteak beste, Bidasoa toponimoaren bukaerako -a letra artikulua da (Gasteizen Salburua toponimoarekin gertatzen den bezala), beraz ''"Hori dela eta, Bidasoa izena deklinatzean honela egin behar da: Bidasoa, Bidasoan, Bidasoarekin..., baina Bidasoko, Bidasotik, Bidasora... Era berean, izen horrek bere azken -a galtzen du ondoan beste determinatzaile bat edo adjektiboa daramanean. Adibidez: Bidaso maitea, Bidaso osoan, gure Bidaso hau..."''. [http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_content&Itemid=1&catid=121&id=792&lang=eu&view=article Hemen]. --[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:41, 26 Uztaila 2010 (UTC)
:Araua hobeto ikusteko, esan daiteke izen arrunt modura deklinatu behar direla Bidasoa, Salburua eta parekoak. Pentsatu "erasoa" hitza deklinatzen ari zaretela: "erasoaren" baina "erasotik", etab.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:45, 26 Uztaila 2010 (UTC)
== Frantziako eskualde eta departamenduak ==
Wikipedian hala erabakita dagoenez, Frantziako eskualde eta departamenduen inguruko Euskaltzaindiaren araua (36. araua) ez dugu jarraitzen. Horregatik, izendapen batzuetan aldaketa batzuk proposatzen ditut:
* [[Bouches-du-Rhône]] ---> Rodanoko Ahoak
* [[Saône Garaia]] ---> Saona Garaia (Saône -> Saona: [https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0059.pdf 59. araua])
* [[Saône-eta-Loira]] ---> Saona-eta-Loira
* [[Franche-Comté]] ---> Franko Konderria edo Franko-Konderria (???)
* [[Nord-Pas-de-Calais]] ---> Iparraldea-Pas-de-Calais ([[Iparraldea (departamendua)]] baitugu)
* [[Pays de la Loire]] ---> Loira Herrialdea
--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 17:57, 30 Uztaila 2010 (UTC)
::Ez dut inoiz ulertu bozketa hori. Ni, Euskaltzaindiaren arauak betetzearen alde nago. Salbuespenik gabe. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:59, 30 Uztaila 2010 (UTC)
:::Nik ere uste dut hobe genukeela Euskaltzaindiaren araua bete. Dena dela, An13sak proposatutako bi forma horietatik, marratxorik gabekoa da egokiena: Franko Konderria. Hori da Euskaltzaindiak gomendatzen duena: «osagai biak letra larriz hasten direnean hobe da hitz elkartua marrarik gabe idaztea» (Euskaltzaindiaren 25. araua). --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 19:49, 30 Uztaila 2010 (UTC)
::::Egia esan, politika hori ikusi nuenean harritu egin nintzen. Gainera [[Wikipedia:Bozketak/Frantziako eskualde eta departamenduak Euskaltzaindiaren 36. araua jarraikiz izendatzea|bozketan hartan]] 2 pertsonek hart zuten parte bakarrik...--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 09:08, 31 Uztaila 2010 (UTC)
Orduan, bada garaia politika hori aldatzeko (jendeak hala nahi badu, noski)... bozketa berri bat irekiko al dugu?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:11, 31 Uztaila 2010 (UTC)
:Uste dut egokiagoa litzatekeela irailean hastea, jende gehiagok iritzia eman dezan. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 09:50, 31 Uztaila 2010 (UTC)
::Ados, irailerako uztea hobe (tira, ideiak biltzen segi dezakegu baina presazko ''bozketitisik'' gabe). Antroponimia eta exonimia (orokorra, Kitlineq, ibaiak edo hau) gai garrantzitsuak dira artikulu askotan eragina dutelako, patxadaz eta lankide gehiagoren esku hartzearekin hartu beharrekoak dira. Eta tenplau! Ikusi duzuenez, euskarazko prentsan eta Euskaltzaindian bertan ere ez dago erabateko koherentziarik. Berdin metodologiaz-bozketez-prozedurez, eztabaidak berotu ala ez komeni zaigu horretan zer edo zer adostea wikipediaren onerako. Neu behintzat herriko jaiak eta oporrak direla eta zenbait astetan ez naiz aktibo egon(go). Agur bero bat lankide nekaezinei.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 12:52, 31 Uztaila 2010 (UTC)
:::Ados! --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 12:54, 31 Uztaila 2010 (UTC)
::::Bozketa hartan parte hartu zutenen %50 naiz ni. Funtsean, ez dut nire iritzia aldatu, baina ondo iruditzen zait bozketa berregitea. Garai hartan ez ginen asko, eta horrelako erabaki garrantzitsuak ahalik eta erabiltzaile gehienen artean hartu beharrekoak dira. Iraila arte, orduan! --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 17:34, 31 Uztaila 2010 (UTC)
== PuntuEus-en alde ==
Arratsalde on. [[Wikimedia]] CAT-en alde agertu diren euskal lankideak ugariak izan dira (2010eko uztailaren 15ean 17 lankide-orrietan agertzen da dagokion txantiloia), eta hori poztekoa da. Era berean, gogoratu nahi dizuet [[PuntuEus]]-en aldeko beste txantiloi bat dagoela, lankide-orri gutxitan agertzen dena (2010eko uztailaren 15ean 3 lankide-orrietan besterik ez; mila esker, Xabier Armendaritz). Txantiloia honako hau da:
{{goiko apala}}
<div style="float:left;border:solid #909090 1px;margin:1px" class="plainlinks">
{| cellpadding="1" cellspacing="0" style="width:238px;background-color:#A9C653;"
|-
| style="width:45px;height:45px;background-color:#fff;text-align:center;font-size:14pt" | [[Fitxategi:LogoaEUS.jpg|115px|PuntuEus]]
| style="font-size:8pt;padding:4pt;line-height:1.25em" align="center" | Euskararen eta euskal kulturaren '''[[eu:PuntuEus|.eus]]''' domeninuaren alde nago.<br />Eta zu? <br />[http://www.puntueus.org/eu/atxikimenduak/ Mesedez, sina ezazu hemen, atxikimendua adierazteko].<br/><hr />I support the '''.eus''' domain for the Basque language and culture.<br />Don't you? [http://www.puntueus.org/en/support/ Please, give us your support].<br/>
|}</div><noinclude>
{{-}}
Norberaren lankide orrian <br />{{tx|PuntuEus-en alde}} <br />kodea erantsiz gero, goiko koadro hori azaltzen da.
</noinclude>
{{beheko apala}}
Animatu nahi zaituztet zuen lankide-orrietan jartzeko, eta PuntuEus domeinuaren alde ere sinatzeko.
Ongi bizi.
-[[Lankide:Josu|Josu]] 14:00, 15 Uztaila 2010 (UTC)
== Josef Bonaparte, Jose, Joseph ==
Kaixo!
Gaurko urteurrenetan, ''1844 - Napoleonen anaia zahar eta Napoles eta Espainiako errege Jose Bonaparte hil zen (j. 1768)'' agertzen da. [[Josef Bonaparte]] da sarrera eta horregatik agertzen da gaizki esteka. Aldatu dezakezue? Eskerrik asko.-[[Lankide:Koro|Koro]] 11:12, 28 Uztaila 2010 (UTC)
:{{egina}}--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:19, 28 Uztaila 2010 (UTC)
:.Barka... Nik azala berdin ikusten dut... -[[Lankide:Koro|Koro]] 11:31, 28 Uztaila 2010 (UTC)
:::Joan azalera eta sakatu F5 botoia. Ea horrela eguneratzen zaizun!--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:47, 28 Uztaila 2010 (UTC)
::::Orain bai! Nire ustez sakatzen nion F5, baina... Denbora behar nonbait! Eskerrik asko. -[[Lankide:Koro|Koro]] 14:19, 28 Uztaila 2010 (UTC)
== Koordenatuen formatua gaizki dago ==
Diseinu berrian lehen "inline, title" jartzen zuenean orain biak jarraian jartzen ditu. Norbaitek ba al daki hau nola konpondu? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:49, 1 Uztaila 2010 (UTC)
:Zein artikulutan adibidez?--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:53, 1 Uztaila 2010 (UTC)
::Guztietan. Adibidez: [[Bilbo]] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:54, 1 Uztaila 2010 (UTC)
:::Niri gertatzen zaidana da orrialdearen goialdean agertzen diren koordenatuak eta nabarmendutako artikuluaren izartxoa infotaularen gainean azaltzen zaizkidala.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:58, 1 Uztaila 2010 (UTC)
Uste dut konpondu dudala jada (zuri gertatzen zaizuna lehenengo konponketa-pausoaren ondorioa zen), nahiz eta ajuste batzuk egin beharko diren hemendik aurrera. Saiatu berriro ere, ea zer gertatzen den. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:05, 1 Uztaila 2010 (UTC)
== Lankide izen desegokia ==
Wikipediako arauek diote (Wikimediakoek orokorrean) lankide izne desegokiak eta iraingarriak ez direla onartzen. [[lankide:Pablo feo]] blokeatuko dugu?--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:53, 12 Uztaila 2010 (UTC)
:Beste daturik gabe, neronek ez nuke iraingarritzat hartuko, [http://www.misapellidos.com/ver_datos.phtml?cod=15000 ''Feo'' gaztelaniazko abizena ere badelako]. Ikus Feo abizena duten hainbat pertsona:
::* [http://es.wikipedia.org/wiki/Henrique_Salas_Feo Henrique Salas Feo]
::* [http://es.wikipedia.org/wiki/Iv%C3%A1n_Feo Iván Feo]
::* [http://es.wikipedia.org/wiki/Alejandro_Feo_La_Cruz Alejandro Feo La Cruz]
::* [http://es.wikipedia.org/wiki/Eduardo_Dom%C3%ADnguez-Alfonso Eduardo Domínguez-Alfonso Villarreal y Feo]
::* eta abar. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:07, 12 Uztaila 2010 (UTC)
:Orain ikusi dut [http://eu.wikipedia.org/wiki/Berezi:Ekarpenak/Pablo_feo Pablo feoren ekarpenak], oro har, oinarri handirik gabekoak izan direla, adibidez: [[Leitza]] artikuluaren hasieran irudi okerragoa (baina berak egina) jartzea. Beharbada izenarengatik blokeatu ez, baina Wikipediako gidak irakur ditzan eta gogoak ematen diolako aldaketak egin ez ditzan abisatzea komeni litzateke... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 18:03, 12 Uztaila 2010 (UTC)
== Bot eskaerak menperatu ez ==
Arratsalde on, ez dakit zelan bideratzen den bot-entzako eskaera bat, ez dut inoiz egin. [[Tiebas]] eta [[Tiebas-Muru Artederreta]] dakarren bakoitzean [[Tebas]] eta [[Tebas-Muru Artederreta]] ipini behar da. Zein dira pausuak? Azalpen batzuk irakurri ditut baina ez dakit zein bot den egokiena etab.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide_eztabaida:Adrar|Adrar]] 16:38, 13 Uztaila 2010 (UTC)
::Eskaera [http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bot-ak/Eskaerak hemen] egin dezakezu eta ondoren bot bat duen lankide batek eskaera burutuko du.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:11, 13 Uztaila 2010 (UTC)
:::{{egina}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 18:20, 16 Uztaila 2010 (UTC)
== Bandaloa bueltan da ==
Gure bandalorik gogokoena, "Jonba00", bueltan da berriz ere. -[[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 18:39, 20 Uztaila 2010 (UTC)
odki7id94ubfrrhu70668n8a1rtu065
Wikipedia:Txokoa/2010eko abuztua
4
1213532
9967891
2024-11-13T15:29:07Z
Theklan
336
Orri berria: «== Wikipedia "[[Wikipedia:Bazenekien|did you know]]" in buses - 4. zatia == Hi guys! I'm back and I have good news! :D They've replied and they are very interested in having this content displayed on the screens. They asked for a few samples (text + images or videos) so that we could run a sample and see how it goes from there. So I'd like to request two things from you: # Could you look at [[Wikipedia:Bazenekien#Bazenekien...]] and check which of the entries can have i...»
9967891
wikitext
text/x-wiki
== Wikipedia "[[Wikipedia:Bazenekien|did you know]]" in buses - 4. zatia ==
Hi guys! I'm back and I have good news! :D
They've replied and they are very interested in having this content displayed on the screens. They asked for a few samples (text + images or videos) so that we could run a sample and see how it goes from there.
So I'd like to request two things from you:
# Could you look at [[Wikipedia:Bazenekien#Bazenekien...]] and check which of the entries can have images associated to, and link them together? In order to not disrupt that page's layout, I suggest creating a subpage (for example [[Wikipedia:Bazenekien/dvbus]]) where a table could be placed with image + text for each entry. I'll create that page there, but feel free to move it elsewhere. I'll also add a Spanish table of "did you know"s, from Spanish Wikipedia, and will invite them to contribute to the page.
#:By the way, what's the relation between that page and the [[Txantiloi:Azala/Ba al zenekien?|Ba al zenekien]] tenplate? Are entries from the template moved to that page as an archive, or is that list only a selection of some entries? Is there an archive somewhere?
# I'd like to introduce one of you guys to the people who answered me, so that you can communicate directly with them instead of having me as an intermediary. Anyone who's interested in this project, please provide your email below or write me to waldir@email.com.
Let me know your thoughts. --[[Lankide:Waldir|Waldir]] 06:51, 23 Abuztua 2010 (UTC)
::Thank you for the work you have done. I'll answer you the questions:
# I'll try to link more pics in [[Wikipedia:Bazenekien/dvbus]] entries.
# The [[Txantiloi:Azala/Ba al zenekien?]] template works in the Main Page of our Wikipedia. We take some entries from Bazenekien and paste them in that template in order that they are displayed in the main page.
# Here you have my email southterritory@gmail.com
Thanks again for your help.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:44, 9 Iraila 2010 (UTC)
= Bot bati eskaera ==
"retorika" ordez, "erretorika" jartzea (Euskaltzaindiako Hiztegi Batuaren arabera). Milesker.---[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 09:01, 2 Abuztua 2010 (UTC)
:{{egina}} Arazoak eduki ditut eta gehienak eskuz egin behar izan ditut...--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 16:24, 2 Abuztua 2010 (UTC)
== Tutorialean gauza asko gaztelaniaz daude ==
Euskal wikipediaren [[Laguntza:Tutoriala|tutorialean]] gauza asko gaztelaniaz daude, adibidez [[Laguntza:Tutoriala_%28kanpo_loturak%29|hemengo]] testuak. Euskaraz jarri beharko lirateke.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 19:15, 30 Abuztua 2010 (UTC)
0ap2om3n13cy7tr8nr1w1mcrb8ni9xu
Wikipedia:Txokoa/2010eko iraila
4
1213533
9967893
2024-11-13T15:29:49Z
Theklan
336
Orri berria: « == Iraileko bozketak: I. Atala == Kaixo denoi! Irailerako hainbat bozketa utzi genituen (Komunitatea orriaren goialdean azaltzen direnak) eta banaka-banaka egin beharko genituzte. Bozketarik sinpleenetik hasiko naiz: Frantziako eskualde eta departamenduen izenak. {| {{taulapolita}} |- |'''Orain artekoa''' * Euskaltzaindiaren [https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0036.pdf 36. arauari] ez zaio jaramonik egiten Frantziako eskualde eta departamenduen izendapenen...»
9967893
wikitext
text/x-wiki
== Iraileko bozketak: I. Atala ==
Kaixo denoi! Irailerako hainbat bozketa utzi genituen (Komunitatea orriaren goialdean azaltzen direnak) eta banaka-banaka egin beharko genituzte. Bozketarik sinpleenetik hasiko naiz: Frantziako eskualde eta departamenduen izenak.
{| {{taulapolita}}
|-
|'''Orain artekoa'''
* Euskaltzaindiaren [https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0036.pdf 36. arauari] ez zaio jaramonik egiten Frantziako eskualde eta departamenduen izendapenen inguruan.
|}
{| {{taulapolita}}
|-
|'''Bozkatu beharrekoa'''
# Orain artekoa mantendu
# Beste arau bat ezarri
# Euskaltzaindiaren araua bete
|}
Bozketaren aurretik eztabaida irekia izango da hemen.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 09:57, 6 Iraila 2010 (UTC)
:Ez dut pisuzko arrazoirik ikusten Euskaltzaindiaren arau horri kontra egiteko. Itxuraz, behintzat, arau horretan badira koherentzia ezak, bai (adibidez: ''Haute-Normandie = Normandia Garaia'', baina ''Haute-Vienne = Haute-Vienne''); hala ere, itxurazko inkoherentzia horien atzean, pentsatzekoa da tradizioaren euskarria dagoela. Hau da, Euskaltzaindiak tradizioan izen horiek nola erabili diren begiratuko zuela, eta, euskarazko formaren bat aurkitu duenean, departamenduaren izena euskarazko forma horrekin eman duela, eta bestela erdaraz utzi duela.
:Euskaltzaindia ez da hutsezina, jakina, baina idaztean hain lagungarri zaigun arau horietako bat ez betetzearen alde bozkatzeko, hutsegitea dela erakusten duten froga garbiak ikusi nahiko nituzke. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 20:39, 6 Iraila 2010 (UTC)
::Nik uste dut, bihar (irailak 7 asteazkena) bozketa ireki daitekeela. Zer iruditzen?-[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:07, 7 Iraila 2010 (UTC)
:::Bat nator. Badirudi wikilari aktiboetatik gehientsuenok oporretatik bueltatu garela dagoeneko. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 12:27, 7 Iraila 2010 (UTC)
::::Bozketa martxan. Hamar eguneko epea jarri dut, uste dudalako nahikoa dela hori bozkatzeko. Ondo segi.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 19:17, 7 Iraila 2010 (UTC)
Ideia batzuk, patxadaz gai "puntual" hau eta datozkigunak finkotasun handiagoz heldu ahal izateko:
* Hizkuntza-akademia baten arauak eztabaidatzeak badu zentzua, betiere hobetzeko eta borondate onaz eginez gero. Tira, ingelesak ez du akademiarik, beraz ez dago nor kritikatu; bestela espainierarako irakur [http://es.wikipedia.org/wiki/Discusi%C3%B3n:Botsuana Botsuana], [http://es.wikipedia.org/wiki/Discusi%C3%B3n:Zimbabue Zimbabue] edo [http://es.wikipedia.org/wiki/Discusi%C3%B3n:Palaos Palaos]. Eta begiratu zuen esku dauden espainierazko atlasak, ea zer topatzen duzuen gehiago, ''Botsuana'' edo ''Botswana'', hori Amerikan argitaratutakoak kontsultatu gabe.
* Gure kasuan salbuespen bakarra egiten ari ginelako badirudi lankide gehienek ikusten dutela-dugula hobe dela beste guztiak bezala arau hau errespetatzea, ez arrazoirik ez dagoelako. Euskarak normalizazioa behar du, erakunde arauemaile indartsuak...Euskaltzaindiak bere ekarpenak hobetuko dituela espero dezagun.
* Gainera exonimiaz ari gara; inongo hizkuntzak ez ditu exonimo guztiak sistematikoki arautzen; zentzu horretan logiko ematen du wikipedia bezalako komunitate zabal, indartsu eta zer edo zer baino gehiago dakien jende piloa biltzen den honetan Euskaltzaindiak berak egiten duena hobetu nahi izatea. Gogoratu behar da eremu honetako beste arau bat ere aldatu ez baina puntualizatzea erabaki genuela, hizkuntza erromanikoetan azentu mota guztiak errespetatu eta idaztearena alegia. Horrela aberastasun bat galtzen ez delakoan.
* Xabierrek komentatzen zuen ea beste erreferentzia sendoagorik genuen, bestela zehaztasunik gabe geratzen ginela eta zuzen dabil. Hala ere, nik uste dut idatzi gabe erabakia osotasunean horrela interpretatu behar dela: ''ez zaio jarraituko Euskaltzaindiaren 36. arauari''...eta lankideek dauden adibideekin zerrenda hobea egin dezakegula uste dugu. Hala da; sistematikoak izateko bi era daude:
** ingelesezko wikipedian departamenduko izen guztiak frantsesez daude.
** katalanez eta beste hainbatetan izen guztiak egokitzea erabaki dute; Euskaltzaindia erdibidean geratu zenez, lankideek [[Proventza Garaiko Alpeak]] bezalakoak sortu zituzten; Euskaltzaindiak "Alpeak", "Normandia Garaia" eta "Proventza" ontzat hartzen dituenez, oso zuzen eta egokia iruditzen zait proposamen hori eta uste dut noizbait Euskaltzaindiak berak babestuko dituela hau bezalako formak.
Beraz, momentu honetan duguna sendo samarra da; hobetu daiteke, esaterako gidoi batzuk kenduz, departamenduetarako ere "Saona" idatziz eta abar baina Euskaltzaindiarena baino hobea delakoan nago. Baina erabakia aldatzeko zorian gaudenez, hausnarketa hauek etorkizunerako aparkatuta gera daitezela.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide_eztabaida:Adrar]] 12:16, 17 Iraila 2010 (UTC)
=== Bozketa amaitu da ===
Bozketa dagoeneko itxi dago eta hau izan da emaitza: 6 alde eta 1 aurka. Beraz, Euskaltzaindiaren 36. araua jarraituko dugu Euskaltzandiaren beste arau guztiak jarraitzen ditugun bezala. Ondo izan.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:53, 21 Iraila 2010 (UTC)
== Aldaketatxoak udalerrien ereduan ==
Iepe! [[Wikiproiektu:Euskal Herriko udalerriak/Eredua]]n aldaketatxo batzuk egin dira:
#"Udalerritar ezagunak" ==> "Udalerritar ospetsuak"
#"Ikustekoak" ==> "Ondasun nabarmenak"
[[Lankide:Xabier Armendaritz|Xabier Armendaritz]] eta biok ados gaude (ikus eztabaida [[Lankide_eztabaida:Xabier_Armendaritz#Interesguneak|hemen]] eta [[Lankide_eztabaida:Unai_Fdz._de_Betoño#Interesguneak|hemen]]). Inork ez badu ezer gehitzen, bot-a jarriko dut martxan aldaketak egiteko. Ondo segi!--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 18:24, 23 Iraila 2010 (UTC)
: Zergatik "ezagunak"-en ordez "ospetsuak" jarri? Oker ez banago, bere garaian, eztabaidatu eta "ezagunak" jartzea erabaki zen, eta ez dut hori aldatzeko justifikaziorik topatu (agian astiroago begiratu beharko nuke...). Ondo izan, --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 19:55, 23 Iraila 2010 (UTC)
::Arrazoi nagusia da «ezagunak» hori bi eratara uler daitekeela: hitzaren oinarrizko esanahiarekin, «ezagutzen direnak» (eta, herri baten ikuspegira aplikatuz, herri horretatik ezagun diren herritar guztiak jar litezke; alkatea, adibidez, edozein egunetan egunkari batean agertzen bada); edo, sinekdokea dagoela ulertuz, «oso ezagunak direnak» (famatuak).
::Beraz, «ospetsuak» jarrita nahasbide hori kentzen da (Ataungo alkatea ezaguna da, noiz edo noiz egunkarietan azaldu delako; baina ez da ospetsua).
::Bestalde, bigarren mailako arrazoi gisa, «ospetsu»ren esanahia «ospe handikoa» denez, nire iritzira «ospe»ren lau esanahiak —guztiak— kasu horretarakoxe oso ondo datozela (ospetsu diren horietako bakoitzarentzat, betiere lau esanahietakoren bat gainerakoak baino neurri handiagoan, jakina):
::1. Norbaiti edo zerbaiti buruzko jendarteko iritzi aski hedatua, eta iritzi horren hedadura. ''Ospe oneko izena.''
::2. Aintza, loria. ''Zuri, Jainkoa, ospe, goresmen esker eta kantu.''
::3. (B) Hotsa, zarata. ''Herri handietako ospea eta iskanbila.''
::4. (Ipar.) Handikeria, arrandia. ''Ezteiak ospe handian egin zituen.''
::Euskal Wikipediako bertako adibide bat jartzearren, [http://eu.wikipedia.org/wiki/Latinezko_literatura#Hastapenak «Apio Klaudio Itsua, zensorea eta konsula izandakoa, latinezko lehenengo idazle ezaguna da»] idaztean, ez dugu esan nahi Apio Klaudio hori ospetsua denik, baizik eta ezagutzen dugun lehenengoa dela.
::Ez da hil edo biziko zehaztapena, baina kasu horretarako zehatzagoa da «ospetsu», eta entziklopedia digitala izatearen abantaila aprobetxatu beharko genukeela uste dut: erraz eguneratzeko, zuzentzeko eta hobetzeko modua badugula. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 20:31, 23 Iraila 2010 (UTC)
== Antroponimoen idazkera ==
Aurrekoan izan genuen eztabaidari emaitzaren bat ateratzeko asmoz (ikus eztabaida [http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko_uztaila#Antroponimoen_idazkera hemen]), bozketa bat proposatu dut. Gogoan izan dezagun bozketaren mamia zein den: euskara batuan argitaratzen diren testuetan inork ez duela ''Johannes Leiçarraga'' idazten, orain indarrean dagoen politikaren arabera Euskal Wikipedian horrela idatzi behar genukeela, eta politika hori [[Joanes Leizarraga|ez dugula aplikatzen]] ez delako aplikagarria.
Aurreko eztabaida hartan egin nuen proposamena sinpletu dut, errazago uler eta aplika dadin. Inork bozketa hori aldatu nahi badu, hemen du aldaketak proposatzeko tokia. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 11:59, 30 Iraila 2010 (UTC)
Aupa, bozketa egin baino lehen (hau ez da kasu puntual bat) uste dut bloke oso hauen gaineko eztabaida apur bat gehiago argitu behar dela, larregi luzatzeko borondaterik gabe. [http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko_uztaila#Antroponimoen_idazkera Aurreko fasetik] neure ustez lotzeko geratu ziren, bozketa proposamenaz eta horiez gain kontuan hartzea komeni den beste ideia-flash batzuk:
* Bozketa bat (geure praktikan adostasun handia dagoela eta beste erreferentzia batzuek -Berriak...- ere segitzen ez dutela bistan da) egun "ofizial" dugun politika bertan behera uztea litzateke.
* EIMA lan mardula dela argi dago. Euskal Herritik kanpokoez adostasun handia dagoela ematen du (Endo-ez ari naiz, ez exo-ez noski); agian arlo honek bigarren bozketa bat lekarke.
* Eztabaida korapilotsua Euskal Herrikoez dago. [http://www.erabili.com/zer_berri/muinetik/1127485583 EIMAren] 2. puntuak dakarren ''Pertsona ospetsuen grafia oso finkatuta dagoenean, bere horretan erabiliko da (Baroja). Aukera hori XX. mendeko pertsonaiekin erabiliko da batez ere.'' eta 2.3.1 puntuarekin hasten dira argitzeko arazoak, normala denez. Ahuldade batzuk ikusten dira eta horretaz (ere) ari nintzen "Zelan egin zaitezke klubeko kide?" galderarekin. 2.3.1. puntuan "bi muturrak" agertzen dira eta horretaz ari ginen eztabaidatzen uda aurretik, neuk erreferentzia direnen jarrera biltzen nuen:
''1998-2000 markatzat hartzea ez da oso argigarria eta bai EIMA bai geroago ateratako beste erreferentziak (guztiek ez baitute politika bera) arazo berberarekin topatzen dira: zer da "norbanakoaren borondatea". Beldurra ematen didana batzuei beren hautu pertsonalak onartzea eta besteei ez. Zelan toreatzen dute kontu hau?''
''EIMAn: Nork bere izena nahi duen grafiaz idazteko duen eskubidea dago mutur batean, eta euskaldunon euskaldun-nahia eta euskal deiturak euskal grafiaz idazteko eskubidea dago beste muturrean.''
''IVAPen estilo-liburuak (2005): Pertsona horrek bere izena nola idatzi, hala idatziko dugu guk ere.''
''[[Berria]]ren estilo-liburua (2006): Euskal herritarren euskal abizenak euskal grafiaz idazten dira Berrian, norberaren ohitura gorabehera.''
Zenbait faktorerengatik IVAPenak, EIMAren 2.3.1 puntuaren ezarpen zabal batek eta harago doan Xabierren proposamenak (ez delako "ospetsua" izan behar, edozein herritarrek hautu grafiko bat eginez gero onartuko litzatekeelako) eremu honetan euskarak garatu behar duen normalizazioa baldintzatzen duelakoan nago. Bozketa proposamenaren atal honek (''Euskal herritarren batek bere deiturei grafia hori aplikatzerik nahi ez duela adierazi badu, bere nahia errespetatuko zaio. ... Euskal herritar horrek bere izen-deituren grafiaz egindako adierazpenak.'') ezegonkortasuna dakar (etengabeko aldaketak egin beharra "norberaren borondatea" ustez zein den ezagutzen den kasu bakoitzean), baita interpretatzeko arazoak (zelan adierazten da norberaren borondatea? Prentsa ohar batekin? Euskararen normalizazioaren kontra arituta [[Carlos de Urquijo]] bezala? "Nik horrela idazten dut" esate hutsarekin?).
* ''Carlos Urquijoren'' adibidea segituz, neure ustez beti ez da hain argia hildako bati ([http://es.wikipedia.org/wiki/Estanislao_Urquijo_y_Landaluce Estanislao Urquijo] Carlosen familia politiko berekoa da, eskualdeko jauntxoa eta erdalzale petoa zen) beste trataera bat eman behar zaionik. Beste aldetik horrela normalizazioan ez dugu ezer argitzen, "(de) Urquijo", Carlosen lehengusuak "Txema Urkijo" idazten du, Anak bi formak (bere borondatea zein da?) eta [[Joanes Urkixo]] dugu, grafia aniztasun kaotikoa; bere deiturak normalizatzeko molestia hartu duten batzuek hauxe ere pentsa dezakete: "zertarako galdu nuen denbora? Hemen bakoitzak nahi duena egiten du").
* Ez dugu Ipar Euskal Herriko egoera ahaztu behar: hor EZIN DA legez deituraren grafia aldatu; horren aurrean zein da "norberaren borondatea"? "Tradizioak" eta "ohiturak" (irakur "euskararen zokoratze prozesuak") norberaren hautuan indar handia badute Hegoaldean, atera kontuak Iparraldean. Baina kuriosoa da kasu horren aurrean hegoaldean ateratzen den prentsan-eta erraztasun handiagoz aldatzen (eta euskaratzen) diegula Iparraldekoei normalean erabiltzen duten (eta legalki erabili behar duten) grafia.
* Hau guztia ikusita, neuk errazago eta argiago ikusten dut [[Berria]]k (euskaldunoi egunero erreferentzia sendoa eskaintzen diguna) duena wikipedian ere babestea: ''Euskal herritarren euskal abizenak euskal grafiaz idazten dira Berrian, norberaren ohitura gorabehera.'' Xabierri, dena mahaigaineratzeko, adibide bat eskaini nion: "Carlos Urquijo" horrela idazten dute, arau hori ez errespetatuz. Baina hori da araua eta gehienetan errespetatzen da: [http://paperekoa.berria.info/plaza/2007-01-02/040/011/.htm Lucia Lakarra] (berak "Lacarra"), [http://www.berria.info/albisteak/32547/erreakzioak_iaki_oiartzabal_pp_jaurlaritzan_sozialistekin_sartzeko_prest_gaude.htm Iñaki Oiartzabal] (Carlosen kuadrilakoa, berak "Oyarzábal"), [http://www.berria.info/albisteak/43458/imanol_erbiti_irabazle_vueltan.htm Imanol Erbiti] (gehienbat "Erviti" agertzen da, Garan adibidez), [http://paperekoa.berria.info/kirola/2010-08-31/019/008/lege_info.htm Antton Haranburu] (bestela ezker-eskuin bardoztarra "Haramboure" da), [http://paperekoa.berria.info/iritzia/2010-09-23/006/007/justiziaren_izenean_berriz_ere_isabel_zelaa_sailburuari_josu_gotzon_landetari_erantzunez.htm Isabel Zelaa] (zein da bere hautu pertsonala?) eta ehunka gehiago. Kontzientziazio lana egiten du grafia euskaratze horrek, neure ustean. Beste bide bat hartuko bagenu, Berriaren eguneroko erreferentzia grafikotik aldenduko ginateke.
* gainera Berriak ez duen tresna bat dugu wikipedian: "Birzuzendu" ekintzak. Berriaren proposamena hartzekotan BETI egin beharko litzateke birzuzenketa "erdaratutako" grafiarekin; horrez gain neure ustez BETI azaldu beharko litzateke artikuluan zein den norberaren hautu pertsonala edo "prentsan gehien ikusten den grafia".
Beste behin ere luze aritu naizela badakit baina eztabaida hauek aldaeraz beteta daude, ''I'm zorri''.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 12:14, 1 Urria 2010 (UTC)
:Esku artean presakako lana dudanez, zure ekarpen mamitsuari bi puntu laburretan erantzungo diot, Adrar (barkatuko didazu):
:* «zelan adierazten da norberaren borondatea?»: Horretan arrazoi osoa duzu. Lauso samarra geratzen da, bai. Ondo baderitzozu, esaldi hori honela osatuta jar genezake (letra lodiz nabarmendu dut orain proposatzen dudan aldaketa):
{{aipu|Euskal herritar horrek egindako adierazpenak''', bere izen-deiturak euskaraz idaztean Euskaltzaindiak emandako arauak ez betetzearen alde dagoela garbi zehazten dutenak.'''}}
::Hau da, ez luke balioko «honela nahi dut idaztea» esatearekin (zein hizkuntzatan idazteaz ari den edo Euskaltzaindiak araututakoa aipatu gabe), baizik eta «ez nago ados Euskaltzaindiak araututakoarekin, eta euskaraz honela idatzi beharko lirateke nire izen-deiturak» edo antzeko zerbait. Zer iruditzen zaizue gainerako wikilarioi? Gai horretan inori arau hobea bururatzen bazaio, gustura egingo nuke beste arau horren alde.
:* Arrazoi duzu, jakina, EIMAren jarraibideak zenbaitetan eztabaidagarriak direla esatean. Gizakiek eginiko edozein jarraibidetan bezala, haiek ere egin dituzte hutsak. Hala ere, uste dut Wikipedian ez dugula terminologia eta hizkuntzalaritza arloko hain eztabaida espezializatu batean sartzeko moduko jakintzarik/astirik/gogorik (ezaba beza bakoitzak berari ez dagokiona). Wikipediagintzan izan dudan esperientzia laburrean, hala izan da, behintzat. Horregatik, uste dut praktikoena dela gomendiorik osoena eta (oro har) txukunena hartzea. Eta wikilari batek baino gehiagok azaldu du EIMAren aldeko ustea; nik ere, objektiboki, uste dut proposamenik osoena eta txukunena dela.
:Laburbilduz: nire proposamena mantentzen dut, Adrarren kritikatik hobekuntza hori sartuta, gainerako wikilariok aldaketa horren aurka ez bazaudete, behintzat. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 11:53, 1 Urria 2010 (UTC)
Arratsalde on, EIMA eta Berriaren ildoa uztargarriak dira, ez kontrajarriak. Eztabaidan parte hartu dugun guztiok (gutxi momentuz) "ibilbide orri" berbera dugu: alda dezagun betetzen (eta bete nahi ez dugun) oraingo erabakia, EIMAko zerrendak erabil ditzagun. EIMAk egoera argitzen ez duen lekutik, anbiguitatearekin (''pertsona ezaguna'', ''norberaren borondatea'') jolasten hasten den lekutik garatu dut iritzi osagarria, hartuko dugun erabakia argiagoa (eta normalizatzaileagoa) izan dadin. Adibideak hobeto ulertzeko: Gaurko [[Berria]]tik atera gabe hauxe dugu:
* "[http://paperekoa.berria.info/kirola/2010-10-05/ Gurpegi]" idazten dute. Kamisetan edo [http://perso.wanadoo.es/gurpegui18/inicio.htm bere webgunean] ikusten denaren arabera agian bere "borondate pertsonala" ''Gurpegui'' idaztea da...Guk "[[Carlos Gurpegi]]" dugu eta neu hori mantentzearen alde nago; horrek Berriarekin bat egiten du eta gainera normalizazioa bultzatzen du: jende "xeheak" [http://gbooks1.melodysoft.com/app?ID=gurpegi ''Gurpegi zurekin gaude''] bezalakoak idaztea ahalbidetzen du. Hori bai, "birzuzendu" ekintzetan insistitzen dut: "Gurpegi" proposatu baina "[[Carlos Gurpegui]]" artikuluari birzuzenketa egin beharko genioke.
* [http://www.erabili.com/zer_berri/muinetik/1127485583 EIMAko 2.3.1. 2. ''Salbuespenak''] atalean hauxe dio: ''Zenbaitetan, euskal deitura duten pertsona batzuek ospea eta fama Euskal Herritik kanpo lortu dute, eta pertsona horien grafiarik ezagunena ez da euskarazkoa. Horrelakoetan ere euskal grafiari eustea da irizpidea. Dena den, pragmatismoz, eskola-liburuetan aipatzen direnean, onartzekoa da aldamenean eta parentesi artean nazioartean ezaguna den grafia ere adieraztea, ikasleek jakin dezaten pertsona horri buruzko erreferentziak edo informazioa bilatzeko orduan beste grafia hori ere kontuan hartu behar dela. Adibidez, Txillida eskultorea...Chillida da ezaguna nazioartean.'' Korapilotsu samarra, ezta? Geuk "[[Eduardo Chillida]]" dugu eta ez dakit bat egiten dugun aurreko azalpenarekin edota Xabierrek (aurrekoa sinpletu nahian dabilena) proposatzen duenarekin. Neuk gaurko Berrian [http://paperekoa.berria.info/plaza/2010-10-05/032/006/baztertzen_ezabatzen_egiara_iristeko.htm "Txillida"] ikusten dut normaltasun osoz (tira, ''Oteiza'' ere bai...) eta ez dut arrazoi sendorik ikusten "Gurpegi" izateko eta ez "Txillida", badago tradizio bat euskaraz hala idazteko.
Beste hitz batzuetan, Xabierren proposamenarekin bat egin eta horrela interpretatzea nahi nuke: ''Erabaki honen emaitza [[Berria]]k euskaldunei egunero eskaintzen digun proposamen grafikoetatik ahalik eta gutxien aldendu dadila.''
Honekin neuk eztabaida HONETAZ gehitu nahi nuena esanda dago, ez dut bozketa atzeratu nahi eta laster batean bozkatzera noa. Baina exonimoen kontua (ez halabeharrez bozketa) ere pendiente dagoenez, gogoratu nahi dut neuretzat behintzat horren gaineko eztabaida bai dagoela itxi gabe; "irailerako" erabakiak hartzeko metodoez eztabaidatzeko ere geratu ginela gogoratzea ez dago sobran...--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 16:03, 5 Urria 2010 (UTC)
:::Eztabaidak eta bozketan banan-banan egiten ari gara. Antroponimia amaitzean, exonimiari helduko diogu. Ondo segi.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 16:15, 5 Urria 2010 (UTC)
::::Edo exonimiaz aritu baino lehen, erabakiak hartzeko metodoak argitu genitzake...Ondo ibili.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 16:22, 5 Urria 2010 (UTC)
:::::Antroponimoen kontuan, neronek ere —Adrarrek bezala— adostasun zabal-zabala ikusten dut ''Berria''ren eta EIMAren irizpideetan. EIMAren irizpideen alde egin badut, batez ere osoagoak direlako (kasu gehiago hartzen ditu kontuan), askoz zehatzago azalduta daudelako (''Berria'' egunkariaren estilo liburuan, euskal antroponimoetarako arau bakarra hauxe da: «Euskal herritarren euskal abizenak euskal grafiaz idazten dira BERRIAn, norberaren ohitura gorabehera»; hor ez digute esplikatzen ea zergatik onartzen duten [http://paperekoa.berria.info/kultura/2006-11-09/046/008/begiratu_pintatuak_pio_barojari_berrogeita_hiru_artistak_idazlearen_lanaz_eta_izaeraz_daukaten_ikuspegia_erakutsi_dute_iruean_.htm ''Baroja''] euskal grafiatzat —euskara baturako araututa dagoen ''Baroxa'' hartu beharrean—; ea ''Antonio Zavala''ren abizena zergatik ez den euskal grafiakoa eta zergatik idazlearen nahiaren aurka [http://paperekoa.berria.info/kultura/2010-09-16/036/007/joseba_tapia_harrituta_nago_nola_ez_didan_inork_aurrea_hartu_gerra_karlistetako_22_bertso_sorta_musikatu_ditu_eta_tira_eta_tunba_diskoan_karlistek_idatziak_batzuk_eta_liberalenak_besteak_diskoari_txaranga_usaina_eman_dio_eta_haize_tresnak_dira_nagusi_moldaketetan.htm oro har ''Zabala'' bihurtzen duten], nahiz eta noizbehinka ''Zavala''ren [http://paperekoa.berria.info/papera_inprimatu.php?htmla=BERRIA&urtea=y2005&hilabetea=m10&eguna=d20051016&orria=p00040905 batek] edo [http://paperekoa.berria.info/kultura/2009-01-18/044/164/literatura_mondragoiko_kalezaiaren_bertsoak_.htm bestek] ihes egiten dien eta iritzi artikuluetan [http://paperekoa.berria.info/kultura/2005-11-06/035/952/leihatila_auspoa_altxorra.htm behin] eta [http://paperekoa.berria.info/kultura/2010-01-02/032/005/iritzia_antonio_zavala_hil_zela_urtebete.htm berriz] eta [http://paperekoa.berria.info/kultura/2009-01-04/038/005/iritzia_auspoa_bilduma_antonio_zavalaren_ale_garatuak.htm berriz] euskalgintzan pisu handia duten euskal idazleek ''Zavala'' grafia erabiltzen duten ''Berria''ren orrietan bertan) eta guztien eskura dohainik daudelako da: horrela, errazagoa da irizpideak betetzea. Eta susmoa dut, oro har, ''Berria''n ere EIMAren lan mardul eta bikaina aprobetxatzen dutela. Beraz, nire proposamenarekin, uste dut euskalgintzan zabal-zabal dabilen irizpide bat jasotzen dudala... edo asmo hori izan dut, behintzat.
:::::Etorkizuneko bozketei dagokienez, niregatik ondo dago Adrarrek proposatutako ordena. Iruditzen zait beharbada eztabaidarako prozedura zehazteak luze joko duela (ingelesezko Wikipedian bila aritu naiz, baina ez dut hona ekar genezakeen eredurik aurkitu; beharbada beste inork jakingo du non bilatu...), baina, azken batean, exotoponimiako desadostasunak ez ziren hain larriak ere, eta gai horretan ez dago presa eragiten duen ezer; zehatzago esanda, ez dago bozketa hau lehenbailehen bideratzera eraman nauen euskal antroponimiako politika hori —oraindik indarrean duguna— bezain arau itxuragaberik. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:41, 5 Urria 2010 (UTC)
=== Bozketa amaitu da ===
Bozketarako epea bukatuta, hau izan da emaitza: 6 boto alde, 0 aurka, eta 0 zuri. Beraz, proposatutako politika onartu da, bozketako garaian eztabaidatu eta adostu diren aldaketak sartuta. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 12:16, 11 Urria 2010 (UTC)
== Wikipediaren irudiak ==
Gabon guztioi.
Zalantza bat daukat eta galdera bat bota nahiko nuke: Wikipedian agertzen diren irudiak eta argazkiak erabil al daitezke lan baterako? Publikoak dira?
Lan bat osatu behar dut eta wikipediaren irudiak erabiltzea bururatu zait. Zilegi al da?
Ea norbaitek argitzen didan kontua.
Mila esker.
--[[Lankide:Josu|Josu]] 19:20, 15 Iraila 2010 (UTC)
:Ba argazki bakoitzak duen lizentzia begiratu behar duzu. Normalean CC-BY-SA-30 erabiltzen da, adibidez nire [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vital_kutxaren_eraikina_2.jpg argazki honetan]. Argazki horren azpian daukazu zer baimen duzun argazkia erabiltzeko orduan. Beste argazki batzuk, adibidez [http://eu.wikipedia.org/wiki/Fitxategi:Antio_eliza_barnea_01.JPG hau], jabego publikoan utzi ditu egileak eta beste baimen batzuk ditu. Begiratu argazki bakoitzaren azpian.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:54, 1 Urria 2010 (UTC)
== Eskaera bi ==
Azken bolada honetan nahiko lanpetuta nabilenez eskaera bi administratzaileei:
# {{tx|Harluxet}} txantiloia kentzea. Ez dakit nondik atera zuen Theklanek [http://www1.euskadi.net/harluxet/ Harluxet Hiztegia] commons lizentziapean argitaratuta zegoenik. Webgunea Eusko Jaurlaritzaren www.euskadi.net-en barnean dago eta [http://www.euskadi.net/r33-2288/eu/contenidos/informacion/informacion_legal/eu_6303/lege_informazioa.html lizentzia orokorra] hau da: ''" "www.euskadi.net" izeneko web-aren eta bertan agertzen diren elementu guztien jabetza intelektualaren eskubideak Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazio Orokorrak dauzka."''. [http://opendata.euskadi.net/w79-home/eu Open Data]-k, berriz, commons 3.0 lizentziapean dagoela dio.
# Administratzaileren batek begira ditzala [http://eu.wikipedia.org/wiki/Berezi:Ekarpenak/Aberaslari lankide honen ekarpenak]. Adibidez, ikusi [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Biarritz&diff=1704250&oldid=1704249 hau] (testua hiru alditan errepikatzea), edo Biarnoko herriekin egindako aldaketak: Accous ''Akoze'' bilakatu du (ez dut inon topatu izen hori, gainera, Akoze [https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/44611.pdf ikerketa honen arabera] Zuberoako etxea besterik ez da), Arzaga-Arrazigeta hori ez da Googleen agertzen, eta abar eta abar eta abar.
Gabon! -- -[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:25, 17 Iraila 2010 (UTC)
:Oraintxe ikusi dut hau. Lehenengoari dagokionez, Theklani galdetu beharko zaio nondik atera duen Commons lizentziarena, berak sortu baitzuen txantiloia (geroztik nik formazko eta hizkuntzazko hobekuntzaren batzuk egin dizkiot, baina ez dut begiratu lizentziarena, egia esan). Seguru arrazoi sendoren bat baduela; bere eztabaida orrian abisatuko diot. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 15:37, 24 Iraila 2010 (UTC)
::Ba lehenengoa http://search.creativecommons.org/ orrialdean bilaketak egiten ematen zituen emaitzengatik zen. Baina badirudi orain ez dela. Baliteke bere garaian cc lizentzia bat izatea eta gero damutu izana, batek daki. Kendu beharko genituzke, orduan. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:55, 27 Iraila 2010 (UTC)
9xi79hstfdqefuycbtopsn2fkp84oao
Wikipedia:Txokoa/2010eko urria
4
1213534
9967902
2024-11-13T15:35:46Z
Theklan
336
Orri berria: «== Wikipedia "[[Wikipedia:Bazenekien|did you know]]" in buses - 4. zatia == Hi guys! I'm back and I have good news! :D They've replied and they are very interested in having this content displayed on the screens. They asked for a few samples (text + images or videos) so that we could run a sample and see how it goes from there. So I'd like to request two things from you: # Could you look at [[Wikipedia:Bazenekien#Bazenekien...]] and check which of the entries can have i...»
9967902
wikitext
text/x-wiki
== Wikipedia "[[Wikipedia:Bazenekien|did you know]]" in buses - 4. zatia ==
Hi guys! I'm back and I have good news! :D
They've replied and they are very interested in having this content displayed on the screens. They asked for a few samples (text + images or videos) so that we could run a sample and see how it goes from there.
So I'd like to request two things from you:
# Could you look at [[Wikipedia:Bazenekien#Bazenekien...]] and check which of the entries can have images associated to, and link them together? In order to not disrupt that page's layout, I suggest creating a subpage (for example [[Wikipedia:Bazenekien/dvbus]]) where a table could be placed with image + text for each entry. I'll create that page there, but feel free to move it elsewhere. I'll also add a Spanish table of "did you know"s, from Spanish Wikipedia, and will invite them to contribute to the page.
#:By the way, what's the relation between that page and the [[Txantiloi:Azala/Ba al zenekien?|Ba al zenekien]] tenplate? Are entries from the template moved to that page as an archive, or is that list only a selection of some entries? Is there an archive somewhere?
# I'd like to introduce one of you guys to the people who answered me, so that you can communicate directly with them instead of having me as an intermediary. Anyone who's interested in this project, please provide your email below or write me to waldir@email.com.
Let me know your thoughts. --[[Lankide:Waldir|Waldir]] 06:51, 23 Abuztua 2010 (UTC)
::Thank you for the work you have done. I'll answer you the questions:
# I'll try to link more pics in [[Wikipedia:Bazenekien/dvbus]] entries.
# The [[Txantiloi:Azala/Ba al zenekien?]] template works in the Main Page of our Wikipedia. We take some entries from Bazenekien and paste them in that template in order that they are displayed in the main page.
# Here you have my email southterritory@gmail.com
Thanks again for your help.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:44, 9 Iraila 2010 (UTC)
::Great news! Let me know if I can make something for this project! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:49, 20 Urria 2010 (UTC)
:::Hey everyone! Sorry I haven't said anything in a while -- be assured that I didn't give up the project! But I have been working a lot on my thesis, which I'll submit by the end of this month, so I haven't been able to work on other projects. I will return to this as soon as I've got a bit more free time. Meanwhile, Theklan, if you would like to help, please send me an email (if you prefer not sharing yours publicly) so I can also include you in the next message I send. Cheers, [[Lankide:Waldir|Waldir]] 07:05, 21 Urria 2010 (UTC)
== WP+OSM ==
Kaixo lagunok! Alemanierazko Wikipedian sekulako berrikuntza egin dute: Wikipedia eta OpenStreetMap fusionatzea lortu dute. Begiratu adibidez [[:de:Pamplona]] artikuluan eskubian ''karte'' loturari emanez. Zoriontzekoa da, noski. Ea noizbait gurera ere iristeko aukerak dauden! Info gehiago: [http://opengeodata.org/wikipedia-makes-openstreetmap-more-prominent hemen]. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:44, 20 Urria 2010 (UTC)
:Honekin lotuta {{tx|KML}} sortu dut. Emaitzak ezinhobeak dira: [http://5amp.free.fr/kml.php?url=http%3A%2F%2Ftoolserver.org%2F%7Epara%2Fcgi-bin%2Fkmlexport%3Fproject%3Deu%26article%3DKategoria%253AEuskal_Herriko_geografia%26l%3D3 begira bestela!] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:07, 5 Azaroa 2010 (UTC)
::Aurrekoa ezin baduzue ondo ikusi (baliteke) google Earthekin ireki dezakezue [http://filesocial.eu.s3.amazonaws.com/pfadzfw/98035e3f72df01ece35feb2c76f2d6ac9f01becf/eh-2010-11-07.kml?AWSAccessKeyId=118BCPR9JK5VVMH7NX82&Expires=1289153907&Signature=UyT3ys6vVPAI%2FK31us%2Fti62IPrk%3D helbide honetan]. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 16:19, 7 Azaroa 2010 (UTC)
Google Earth-ekin ireki dut eta flipantea da, Theklan! Ea noiz daukagun Wikipedian bertan txertatuta! --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:09, 7 Azaroa 2010 (UTC)
== Euskaltzaindiaren arau berria: Europako toponimia fisikoa ==
[https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0159.pdf Hemen] dago 159. araua. EuskalMapa posta-zerrendara bidali du Luistxo Fernandezek, hau mezu osoa: ''Europako geografia politikoaren leku-izen nagusiak zenbait arautan eman ondoren, Europako geografia fisikoari heldu dio Euskaltzaindiak, eta 159. araua da emaitza. Hala, 2008an Europako eskualde historiko-politiko nagusiak (154. araua) eta 2009an Europako hiriak (157. araua) arautu ondoren, Europako leku-izen nagusiak (fisikoak eta politikoak) euskaraz nola izendatu eta idatzi behar...''--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:21, 6 Urria 2010 (UTC)
== Eraikin historikoak ==
[[:Txantiloi:Gipuzkoako eraikin historikoak|Gipuzkoako eraikin historikoen txantiloia]] gain-gainetik ikusita, zalantza sortu zait: iruditzen zait hor dauden bi eraikin ([[San Adriango baseliza]] eta [[Sancti Spiritus baseliza]]) ezin direla historikotzat hartu, aski berriak direlako. Horiek dauden tokian, lehenago, beren garaian garrantzi handia izan zuten beste eraikin batzuk izan ziren; baina haiek erori ziren edo bota zituzten, eta oraingoek ez dute balio historikorik. San Adriango baseliza, adibidez, 1893ko eraikina da, eta ez du inolako balio berezirik arkitekturaren aldetik, ez eta artearen aldetik ere.
Iruditzen zait zerrenda hori gehiegi handitzen ari dela, eta benetako balioa duten eraikinak galduta bezala geratzen direla balio urriko beste batzuen artean.
Arkitekto zareten wikilariok: zer irizpide erabil dezakegu eraikin bat historikotzat hartzeko? Administrazio publikoek aldizkari ofizialetan emandako ''kultura ondare'' eta gisa bereko izendapen ofizialak? Bestelakoren bat? --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 14:00, 22 Urria 2010 (UTC)
: Espezialistak isilik daudenez, asteburuan gogoeta eginda bururatu zaidan irtenbidea ekarriko dut hona. Politika hau litzateke:
{{aipu|Wikipedian eraikin bat historikotzat jotzeko, bi irizpide hauek erabiliko dira:
# Administrazio publikoko erakunde batek eraikin bat historikotzat izendatzen badu (''ondare historiko'' kalifikazioarekin, adibidez), eraikin historikotzat aipatuko da euskal Wikipedian ere.
# Euskal Wikipediako lankideen arteko bozketaz, Administrazio publikoek historikotzat izendatu ez duten eraikin bat historikotzat jo ahal izango da euskal Wikipediarako. Eta, alderantziz, Administrazio publikoek historikotzat izendatu duten eraikin bat euskal Wikipedian ez da historikotzat joko, baldin lankideen arteko bozketan hala erabakitzen bada.
Eraikin horrek euskal Wikipedian bere artikulua baldin badu, haren eztabaida orrian egingo dira eztabaida eta bozketa; bestela, Txokoan egin ahal izango dira. Administrazio publikoek historikotzat izendatu ez duten eraikin bat historikoa dela erabakitzeko, ezinbestekoa izango da iturri fidagarrietan (entziklopediak, historiako webguneak, historialarien iritziak, eta abar) historiaren aldetik balio handikotzat jotzea. Halaber, halako iturriak erabili beharko dira Administrazio publikoek historikotzat izendatutako eraikin bat euskal Wikipedian historikotzat ez hartzea arrazoitzeko.}}
: Ea zer iruditzen zaizuen. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 11:13, 25 Urria 2010 (UTC)
::: Tira, hanka sartzeko arriskua harturik ere, nire iritziren bat: Jakin gabe zer irizpide erabiltzen duten erakundeek eraikin bat historikotzat jotzeko, iruditzen zait aspektu batzu daudela inguruan; alegia, parametro bat da adina, zalantzarik gabe, baina garrantzitsuagoak dirateke esanahi historikoa, ingurunean izan duten garrantzia, edo zer gertakari izan zen bertan, baliorik duen artearen aldetik, edo beste edozein alorren aldetik. Beste kontu bat da oraindik zutik dirauen ala bota zuten, erori zen, suntsitu zuten...
::: Nire zaletasunetik, adibidetzat hartuta Euskal Jai pilotalekua, bazuen noski balio arkitektonikoa, zegoan lekuan behintzat, eta baita balio afektiboa ere. Historikoa zen, duda gabe, Iruñean egon den pilotaleku luze bakarra, industrialetan behintzat, eta Iruñeko gizartearentzat bilgune garrantzitsua urtetan. Bestalde, bertan garatu zen erremontea nagusiki... beste hainbat kontu ere esan liteke... baina hiriaren historian ez dakit noraino jo behar den historikotzat... esan nahi baita, ea izendapen gisa erantsi behar zaion ''historiko'' hitza...
:::Agian beste sailkapen bat egin beharra dago (edo egonen da, zerrenda(k) osatu eta luzatu ahala...) [[User:Musde H|Musde H]]<sup>[[User talk:Musde H|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 11:13, 25 Urria 2010 (UTC)
::::Berez, ''historiko'' hitzak ez du zentzu handirik, eraikin guztiek baitute "historia", nahiz eta motx-motxa izan. Baina askotan, "eraikin historiko" edo "monumentu historiko" erabiltzen da sailkatuta eta babestuta dagoen eraikina izendatzeko. Frantzian "[[monument historique]]" erabiltzen da eta Espainian "bien de interés cultural" edo "histórico-artístico". Euskal Autonomia Erkidegoan, Espainiako legediari jarraiki, [[kultura ondasun]] erabiltzen da. Baina eraikin historiko edo halako zerbait erabili nahi badugu, sailkatuta daudenak bakarrik ipini beharko genituzke, hau da, Xabierrek goian ipinitako lehen puntua. Nik ez nuke bigarrena ipiniko, nahiz eta artikulua edukitzeak ez duen galarazten, noski. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 19:18, 26 Urria 2010 (UTC)
::::: Bigarren puntu hori wikilariontzako nolabaiteko malgutasun bat izateagatik jarri nuen, batzuetan Administrazio publikoak motel samar dabiltzalako erabaki batzuk hartzean. Dena dela, ez dakit ondare historikoa izendatzearen gai zehatz horretan ondo edo gaizki lan egiten duten Administrazioek. Zuk nik baino askoz gehiago dakizu gai horretaz, Josu, eta zuk bigarren puntu horren beharrik ikusten ez baduzu, niregatik ez dago arazorik kentzeko. Ea Unaik, Anderrek edo Zazpik zer edo zer gaineratzekorik baduten. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 20:16, 26 Urria 2010 (UTC)
Alde batetik, uste dut sakoneko arazoa txantiloien betiko arazoa dela: gehienetan, ez dira beharrezkoak, kategorian sakatuz gero, artikuluen zerrenda osoa agertzen baita. Espainerazko Wikipedian sekulako eztabaidak izan ziren horrexegatik.
Bestalde, Josugonirekin nago: "historiko" adjektiboa oso lausoa da. Legean agertzen den terminoa erabili beharko genuke, eta administrazioak izendatzen dituen eraikinak soilik horrela etiketatu. Frantzian zein Espainian "Monumentu" hitza da egokiena, legeak begiratuz, eraikinak izendatzeko.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 08:51, 27 Urria 2010 (UTC)
Laguntza baino zalantzak dakarzkit nik: Josurekin ados bagaude, zein izango litzateke txantiloiaren izena: "Gipuzkoako kultura ondasun izendatutako eraikuntzen txantiloia"??? luze xamarra iruditzen zait. Nik uste Unairen proposamena hobea dela "Gipuzkoako Monumentu" izenpea zabalagoa eta motzagoa baita era berean, baina, monumentu hitzaren barruan eskulturak ere sartuko lirateke? Txantiloi honen barruan zer sartu beharko litzatekeen zalantzak ere baditut [[Aizkorriko galtzada]] edo [[Hondarribiko harresiak]] ageri dira orain eta nire uste apalean "eraikinak" baino "eraikuntzak" dira, nik "eraikin" hitza entzutean "edifizio" hitzaren sinonimotzat hartzen baitut, eta "eraikuntza" eraikirik dagoen edozein gauzarentzat. Agian nire kontua besterik ez da, Euskaltzaindiak ezberdintasun hau azpimarratu duenik ez baitut uste. Baina tira, kontua da ez dudala argi ulertzen txantiloi honen mugak zein diren ez "historiko" ez eta "eraikin" hitzaren aldetik, tamaina handiko eskulturak ere eraikin definizioaren barnean sartzen dira? Trikuharriak? Agian txantiloiaren izena horrelaxe utzi eta lausotasun horren askatasunaz gozatu behar genuke edo zehatzagoak izan nahi izan ezkero txantiloi txiki mordoxka sortu. [[Lankide:Ander Goiburu J|Ander]][[Lankide eztabaida:Ander Goiburu J|<small>(bai?)</small>]] 15:44, 27 Urria 2010 (UTC)
:EAEko legean, "Monumentua" [[Kultura Ondasun]] mota bat da.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:02, 27 Urria 2010 (UTC)
== Kategoriak ==
Kategorietako azpikategorietan dauden azpikategoria kopuruaz gainera, artikulu kopurua ere azaltzea (ingelesezko wikipedian bezala). Milesker. ---[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 14:47, 2 Urria 2010 (UTC)
::{{egina}}--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 16:15, 2 Urria 2010 (UTC)
== Laguntza wikiztegian ==
Kaixo. Wikiztegian, Txokoa atala hutsik agertzen duela bi-hiru astez geroztik. Hemen wikipedian Komunitatea agertzen da orain. Inork ba al du hangoa konpontzerik? Milesker. ---[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 06:26, 20 Urria 2010 (UTC)
:Berbideraketa sinple bat egin dut. Nahikoa al da?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:46, 9 Azaroa 2010 (UTC)
:: Primeran. Milesker.---[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:09, 9 Azaroa 2010 (UTC)
sg1uzh93xe17tbo8wlprf6cwvn7jbn5
Wikipedia:Txokoa/2010eko azaroa
4
1213535
9967903
2024-11-13T15:37:04Z
Theklan
336
Orri berria: «== Frantziako udalerriak == Kaixo! Proposamen batekin nator. Aurreko gaian aipatu bezala mapa batean puntu guztiak ikus daitezke. horrela konturatu naiz oso ondo marraztua dugula Euskal Herria, ondo Espainia baina oso gaizki Frantzia. Beno, munduko beste lekuak ere, baina kasu honetan nabaria da Espainiari eman diogun atentzioa ez diogula eman Frantziako udalerriei. Nire proposamena da aste batzuk hartzea lan hori egiteko. milaka artikulu dira, baina guztion artean egiten...»
9967903
wikitext
text/x-wiki
== Frantziako udalerriak ==
Kaixo!
Proposamen batekin nator. Aurreko gaian aipatu bezala mapa batean puntu guztiak ikus daitezke. horrela konturatu naiz oso ondo marraztua dugula Euskal Herria, ondo Espainia baina oso gaizki Frantzia. Beno, munduko beste lekuak ere, baina kasu honetan nabaria da Espainiari eman diogun atentzioa ez diogula eman Frantziako udalerriei. Nire proposamena da aste batzuk hartzea lan hori egiteko. milaka artikulu dira, baina guztion artean egiten badugu ondo gera daiteke. Egunero artikulu estandarrak sortu eta gero horiei koordenatuak gehitzen joan. Zer deritzozue? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:40, 12 Azaroa 2010 (UTC)
:Ideia bikaina. Gutxi gorabehera ehun udalerriko multzoak antolatzen badituzu, gero parte hartu nahi duen lankide bakoitzak egin nahi duen multzo bakoitzaren ondoan idatzi ahal izango du bere izena. Horrela jakingo dugu nork zer egin, eta zer geratzen den egiteke. Non sortu dezakegu lan banaketa hori egiteko orria? --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 14:56, 12 Azaroa 2010 (UTC)
::Theklan, zure arrazoiketarekin erabat ados. Frantziako udalerrien artikuluak sorkuntzeari ere lehentasuna eman behar zaie. Nik [[Bretainia]]ko udalerri guztien artikuluak sortu nahi ditut eta horretan nabil, hots, [[Côtes-d'Armor]], [[Ille-et-Vilaine]], [[Morbihan]] eta [[Finistère]] departamenduak, horregatik langintza horretan ados jarri eta hasten baldin bagara, nire aldetik lau departamendu horien udalerri guztietako artikuluak sortzeko ardura hartuko nuke. Noski denok elkarlan baten hasteko adostasuna hartu ezkero. Bestalde, noizbait [[Gales]]koei eskua sartzen ere hasi nahiko nuke, oraingoz [[Gwynedd]] konderriko hainbat udalerrien euskarazko artikuluak sortu ditut. Denbora askora [[Eskozia]] eta [[Irlanda]]koak egitea ere nahi nuke... -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 16:10, 2010ko azaroaren 12a (UTC)
:::Nik uste lehenengo departamendu bakoitzaren udalerrien zerrenda sortu beharko genukeela ([[Allier departamenduko udalerrien zerrenda]] bezala) eta ondoren departamenduz departamendu artikuluak sortzen joan (ordena bat jartzearren) eta lana banatu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 15:35, 12 Azaroa 2010 (UTC)
::::Ongi. Hortaz [[Finistèreko udalerrien zerrenda]], [[Ille-et-Vilaineko udalerrien zerrenda]] eta [[Côtes-d'Armorko udalerrien zerrenda]]k sortua zeuden eta orain [[Morbihan departamenduko udalerrien zerrenda]] sortu berria dut. Orain [[Bretainia]]ko udalerrien artikuluak sortzeko dena prest dago. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 17:34, 2010ko azaroaren 12a (UTC)
:Ondo. Orduan joango gara sortzen departamenduetako zerrendak, ni orden alfabetikoan noa. Sortuko dut ere txantiloitxo bat horietan sartzeko eta errazago ikusteko zer dagoen egina. Ondoren izango litzateke departamendu bakoitzeko artikuluak sortzea. Hor ere ordena alfabetikoan egin dezakegu edo bestela ardurak hartuta. Nola ikusten duzue? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 16:51, 12 Azaroa 2010 (UTC)
Artikuluak masiboki sortzeko kode hau erabili (Aldatu eskualde, departamendua eta zenbakiak):
<code><pre>
{{Frantziako udalerri infotaula
| izena = {{subst:PAGENAME}}
| bandera =
| armarria =
| nongo =
| ofiziala = {{subst:PAGENAME}}
| dep_zkia = 02
| eskualdea = [[Pikardia]]
| departamendua = [[Aisne]]
| barrutia =
| kantonamendua =
| postakodea = 02xxx
| INSEE = 02xxx
| kokapena = kokapenmapa
| dn=
| mn=
| sn=
| de=
| me=
| se=
| N=N
| W=E
| garaiera =
| azalera=
| biztanleria =
| urtea =
| aglomerazioa =
| sorrera =
| herritarra =
| alkatea =
| webgunea =
| oharrak =
}}
'''Villeneuve (Ain)''' [[Ain]] departamenduko [[Frantzia]]ko udalerria da, [[Rhône-Alpeak]] eskualdean.
== Etimologia ==
== Geografia ==
=== Ingurune naturala eta klima ===
=== Udalerri mugakideak ===
=== Auzoak ===
== Historia ==
== Ekonomia ==
== Banaketa administratiboa ==
== Demografia ==
== Politika ==
== Hirigintza ==
== Azpiegiturak ==
== Kultura ==
=== Hizkuntza ===
=== Literatura ===
=== Kirolak ===
=== Jaiak ===
=== Musika ===
=== Gastronomia ===
== Ondasun nabarmenak ==
== Udalerritar ospetsuak ==
== Bitxikeriak ==
== Hiri senidetuak ==
== Argazki galeria ==
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Ikus, gainera ==
* [[Aisne departamenduko udalerrien zerrenda]]
{{geografia zirriborroa|Frantzia}}
[[Kategoria:Aisneko udalerriak]]
[[fr:{{subst:PAGENAME}}]]
</pre>
</code>
-[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:13, 12 Azaroa 2010 (UTC)
::Zuzenketatxo bat egin dut kategorian: '''Kategoria:XXXko udalerriak''' egokiagoa da '''Kategoria:XXX''' baino.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:34, 12 Azaroa 2010 (UTC)
== Jaurlaritzako entziklopedia digitala ==
Kaixo guztioi. Atzoko (2010-11-19a) egunkarietan albiste zinez zirraragarria irakurri nuen: Gasteizko gobernuaren Hizkuntza Politikarako sailburuordea Lurdes Auzmendik Jaurlaritzak hurrengo urterako euskarazko entziklopedia digitala martxan jarri nahi duela jakinarazi baitzuen (ikus hau: [http://paperekoa.berria.info/euskalherria/2010-11-19/012/004/entziklopedia_digitala_egin_nahi_du_jaurlaritzak_euskararen_normalizaziorako_lagungarri_izango_dela_adierazi_du.htm] eta baita hau ere: [http://www.noticiasdegipuzkoa.com/2010/11/19/sociedad/euskadi/lakua-creara-una-enciclopedia-digital-en-euskera]
Sailburuaren esanetan, entziklopedia berrirako ez dute baztertzen Wikipediarekin hitzarmen bat sinatzea.
¿Baten batek informazio gehiago du honetaz? ¿Zer iruditzen zaizue?
-[[Lankide:Josu|Josu]] 10:52, 20 Azaroa 2010 (UTC)
: [[:en:Propaganda|Propaganda]] besterik ez. -- -[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 10:59, 20 Azaroa 2010 (UTC)
:: Janfri wikilariaren iritzi-artikulu interesgarria horren inguruan: http://hamahiru.org/?p=598 --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 11:00, 20 Azaroa 2010 (UTC)
:::Beste iritzi bat (CodeSyntaxko Josu Azpillagarena): http://jazpillaga.posterous.com/sareko-euskal-entziklopedia-berri-baten-behar --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:48, 21 Azaroa 2010 (UTC)
::::Nik uste itxaron beharko dugula informazio gehiago atera arte.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:18, 21 Azaroa 2010 (UTC)
[http://lists.wikimedia.org.ar/pipermail/wikimedia-es/2010-November/002331.html Wikimedia Españan atera da gaia]. Nolatan aipatu nauten, bertako eztabaidan parte hartzeko asmoa dut.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 14:43, 21 Azaroa 2010 (UTC)
:Ederrak, bertan esandakoak euskarazko Wikipediari buruz: "Es el problema que tienen estás wikipedias, más parecidas a una sección de política nacionalista que a una enciclopedia". No comment.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:07, 21 Azaroa 2010 (UTC)
::[http://lists.wikimedia.org.ar/pipermail/wikimedia-es/2010-November/002354.html Nire iritzi pertsonala emanez erantzun dut.]--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 15:29, 21 Azaroa 2010 (UTC)
Beno, nire ustez ez dugu hau mehatxu bat bezala ikusi behar, egiten dutena egiten dutela Wikipedia garaile aterako baita. Baina bai uste dut 200.000 euro ematearen kontua "salatu" behar dela, batez ere hori ez bada erabilgarria, parte-hartzailea eta berriztagarria. Nire ustez diru hori wikimedia fundazioari ematea eskatu beharko litzaieke, edo bestela ikastetxeetan tresna honeen erabilera egokia egiteko prestakuntza lanetarako erabiltzea. Ez dakit egokiena den, baina iritzi artikulu kolektibo bat ere plazaratu daiteke gai honen inguruan. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 15:33, 21 Azaroa 2010 (UTC)
:%100an ados, Harluxet eta Elhuyar egonik beste bat sortzeak ez du zentzurik, baina are gutxiago eu.wikipedia dugunean gaur egun. Dagoeneko jarduera nahikotxo egin dira eu.wikipedia bultzatzeko (beste gai bat da ea zenbateraino izan den lagungarri, hor lehena autokritika egiten ni), ezin daiteke antzeko bide bat jarraiatu? [[Lankide:Miriku|Miriku]] 16:40, 21 Azaroa 2010 (UTC)
::[[2011]]an udal hauteskundeak datoz: Mendebaldeko herrialdeetako gizarteetan lau urtero aurre hauteskunde garaian gezur, zin, hitz emate eta proposamen huts ugari aipatzeko makinaria martxan jartzen da. Gero filmaren izenburuan antzera ''haizeak daramatza''... -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 19:40, 2010ko azaroaren 21a (UTC)
Ni beste zerbaiten temu naiz: dirulaguntza hori zeinentzat izango den aldez aurretik erabakita izan dezaketela. Edonola nire uste xumean euro guzti horiek wikipedia edo euskarazko wikipediaren alde erabil daitezen eskatu beharko genuke Theklanek esan bezalaxe, artikulu edo gutun bidez [[Lankide:Miriku|Miriku]] 19:13, 21 Azaroa 2010 (UTC)
:Miriku wikilariaren iritzia: http://www.euskaltzale.com/eusko-jaurlaritza-euskarazko-entziklopedia-eta-eu-wikipedia/ ([http://sustatu.com/1290506669 Sustatun] ikusia). --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 11:21, 23 Azaroa 2010 (UTC)
== [[Wikiproiektu:OpenMT2 eta Euskal Wikipedia]] ==
Kaixo! Ikusiko zenutenez, [[IXA taldea]]k proiektu interesgarri bat eskaini digu, itzulpengintza automatikoaren bidez Euskal Wikipedia aberastu dezakeena. Oraingoz bi bileratxo egin ditugu, eta horietan administratzaile batzuk hartu dugu parte, baina, guri dagokionez, esan daiteke proiektua oraindik ez dela hasi. Wikiproiektuan informazio gehiago gehituko dugu, bakoitzak ikus dezan ea interesatzen ote zaion parte hartzea.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:03, 26 Azaroa 2010 (UTC)
=== Ondorio gisa ===
Unaik ''monumentu'' hitza legearen aldetik abantailatsua dela azaldu du, eta hizkuntzaren aldetik ere ''monumentu'' izenak badu abantailarik: gizakiaren edozein lan izan daiteke monumentu (etxe bat, zubi bat, estatua bat, galtzada bat, tunel bat, liburu bat...).
Beraz, arkitektoek egindako ekarpen interesgarriak aintzat hartuta, egokiena iruditzen zait ''eraikin historikoak'' izeneko aurkibideei ''monumentuak'' izena jartzea (''Arabako monumentuak, Bizkaiko monumentuak'' eta abar).
Nire ustez, ez du merezi horri buruzko politika bat ezartzea (bigarren mailako gaia da, Wikipedian), baina laguntzako testuen artean non edo han zehaztu beharko litzateke.
Bozkatuko dugu? --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 12:11, 2 Azaroa 2010 (UTC)
:Galderatxo bat: ''monumentu'' jartzen badugu, aldizkari ofizialetan izendatu direnak soilik zerrendatzeko litzateke, ezta? Nire ustez hori litzateke objektiboena. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:53, 2 Azaroa 2010 (UTC)
::Bai, ni ere horretan nago. Adituok irizpide horren alde agertu zarete aho batez, eta horren kontra pisuzko arrazoirik ez du inork eman. Gutxi gorabehera hau litzateke irizpidea:
{{esaera2|Euskal Wikipedian gizakiaren eraikuntza lan bat monumentutzat joko da, baldin Administrazio publiko batek lan hori historiaren aldetik balio berezikotzat kalifikatu badu, izendapen ofizial baten bidez (esaterako, ''kultura ondasun, monumentu'' edo ''monumentu historiko-artistiko'' izendapenarekin).}}
:: Dena dela, uste dut hoberena dela hemen zirriborrotzat eman dudan definizio hori arkitektoen artean ahalik eta neurri handienean hobetzea, eta Wikipediako laguntzako atalik egokienean jartzea. Horregatik, uste dut hobe dela bozketarik ez egitea: bozketa egiten badugu, gero definizio hori aldatzeko berriz ere bozketa egin beharko da. Iruditzen zait hemen halako adostasun orokor bat lortu dela (idatzi dugunon artean, behintzat) eta adostasun hori pixkanaka eraman dezakegula Wikipediako artikuluetara eta laguntzako testuetara. Inork uste du definizio horretarako bozketa egin behar dugula?
:: Beste kontu bat ere badago: ea aurkibideak erabili behar diren. Uste dut oro har oso lagungarriak direla, erabiltzaile arruntentzat kategoriak ezkutu samarrean geratzen direlako (ni ez nintzen konturatu Wikipedian kategoriak bazirela, Wikipedia erabiltzen denbora puskatxo bat eman nuen arte; eta ez dut zailtasun berezirik izaten honelako webguneetan nabigatzeko); baina oraintxe ikusi dut [[:Kategoria:Arabako Kultura Ondasunak|Araban 70 kultura ondasun daudela]], [[:Kategoria:Bizkaiko Kultura Ondasunak|Bizkaian 84]], [[:Kategoria:Gipuzkoako Kultura Ondasunak|Gipuzkoan 107]]...
:: Beraz, proposatzen dut ''XXXXXko eraikin historikoak'' izeneko aurkibide horiek kentzea eta haien ordez beste aurkibiderik ez jartzea: hain aurkibide luzeak ez dira batere praktikoak. Inor horren kontra baldin badago, bozketa egin genezake: ''XXXXXko eraikin historikoak'' izeneko aurkibideak kendu ala ez. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:24, 2 Azaroa 2010 (UTC)
Hemen eztabaidatutakoaren ondoriotzat politikarik zehaztu eta onartzeko borondaterik ez dagoela dirudienez, behinik behin alferrik galdu ez dadin, adituek aholkatu dutenari kasu egin eta txantiloi hauek ezabatzea proposatu dut: [[:Kategoria:Euskal Herriko eraikin historikoen txantiloiak]].
Eraikin historikoen txantiloi horiek erabili beharrean, nire proposamena da horko kultura ondasun horietako bakoitzaren artikuluan lotura bat jartzea, ondasun horren probintziako kultura ondasunen zerrendara doana. Horrela, uste dut adituek hemen gomendatu zutena jasotzen dugula. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:11, 12 Abendua 2010 (UTC)
: Nire proposamena hobeto uler dadin: eraikin historikoen aurkibide txantiloi astun horien ordez, kultura ondasun bakoitzaren artikuluan honelako taula bat jartzea proposatzen dut:
{| class="toccolours" align="right" style="margin: 0 15px;"
|-
! align="center" bgcolor="ccccff"|<big>'''Euskal Herriko [[kultura ondasun]]ak'''</big>
|-
| [[:Kategoria:Arabako Kultura Ondasunak|Arabako kultura ondasunak]]
|-
| [[:Kategoria:Bizkaiko Kultura Ondasunak|Bizkaiko kultura ondasunak]]
|-
| [[:Kategoria:Gipuzkoako Kultura Ondasunak|Gipuzkoako kultura ondasunak]]
|-
| [[:Kategoria:Lapurdiko kultura ondasunak|Lapurdiko kultura ondasunak]]
|-
| [[:Kategoria:Nafarroa Behereko kultura ondasunak|Nafarroa Behereko kultura ondasunak]]
|-
| [[:Kategoria:Nafarroako Kultura Ondasunak|Nafarroa Garaiko kultura ondasunak]]
|-
| [[:Kategoria:Zuberoako kultura ondasunak|Zuberoako kultura ondasunak]]
|-
|}
: Ea zer iruditzen zaizuen. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:34, 12 Abendua 2010 (UTC)
::Ni lantegi eta fabriketan ohikoa den atsotitz ezagun batek dioenaren iritzikoa naiz: "Gauza batek ongi funtzionatzen baldin badu, ez ezazu ukitu... baldin eta ingenieria ez bazara". Orain arte emaitza ezin hobea eman diguten eraikin historikoen txantiloiak dauden bezala mantentzearen aldekoa naiz. --[[User:Euskalduna|Euskalduna]] - 23:44, 2010ko abenduaren (UTC)
== Laguntza Commonsen ==
Category:Donostia-San Sebastián kategoriako azpikategoriak ez dira denak batera zerrendatzen, gutxi badira ere. Denak batera agertzerik ba al dago edo inork egingo al luke? ---[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 13:28, 9 Azaroa 2010 (UTC)
:{{egina}}, kategoria batean 200 fitxategitik gora daudenean, kategorietarako leku mugatua dago eta hurrengo orrialdera pasatzen ditu. Azpikategorietan sailkatu eta kategoria nagusian 200 baino utzita, azpikategoria guztien izenak agertzen dira. ---[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 17:38, 9 Azaroa 2010 (UTC)
== Laguntza infotaula batekin ==
Kaixo! Egun batzuk daramatzat [[Txantiloi:eraikin infotaula|eraikin infotaula]] sortzen saiatzen, baina etsipengarria suertatzen ari zait. Probak eta probak egiten nabil eta ez dut infotaula duin bat ateratzea lortzen. Azkeneko bertsioak pinta ona zeukan, baina proba egiterakoan datuak horizontalean ateratzen zaizkit, norbaitek laguntzerik (eta bide batez, arazoa zein zen esaterik?) Eskerrik asko! --[[Lankide:Jo Ta Akatu|Jo Ta Akatu]] 21:33, 16 Azaroa 2010 (UTC)
{{eraikin infotaula
| izena = Mundakako Gaztetxea
| herria = [[Mundaka]]
| helbidea = Goiko kalea, 10
| sorrera - desagertzea = 1975 -
| lege egoera = Udalerrikoa
| argazkia = Mundaka port.JPG
| oina = Argazkia
| webgunea = http://web.com
}}
:{{Egina}}? Zuzenketak [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Txantiloi%3AGaztetxe_infotaula&action=historysubmit&diff=1793499&oldid=1778520]: Izenburuan gelaxka bat kendu dut; lerro berrien kode pare bat falta ziren (|- class="mergedrow") eta "sorrera - desagertzea" parametroa konpondu dut ("sorrera - kanporaketa" nahiago baduzu, aldatu leku guztietan). Gezurrezko gaztetxe batekin ondorioa... [[Lankide:EL Willy|EL Willy]] 04:06, 2 Abendua 2010 (UTC)
Primeran, eskerrik asko! -[[Lankide:Jo Ta Akatu|Jo Ta Akatu]] 22:30, 6 Urtarrila 2011 (UTC)
== Kokapen mapak ==
Kaixo. Google Earth programako koordinatuak erabiliz [[Txantiloi:kokapen mapa/Praga]] eta [[Txantiloi:kokapen mapa/Cardiff]] kokapen txantiloiak sortu berri ditut baina [[Cardiffko udaletxea]] edota [[Pragako Erloju Astronomikoa]] artikuluetan eraikin horiek ez dizkit ongi kokatzen. Norbaitek konpondu ahal dezaken jakin nahiko nuke. Eskerrik asko aldez aurretik. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:13, 2010ko azaroaren 26a (UTC)
:{{egina}} --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:53, 2010ko azaroaren 26a (UTC)
== Edith Shainen argazki bat txertatu nahian ==
Kaixo!
[[Edith Shain]]i buruzko artikulutxoa egin dut eta bere argazki ospetsuena txertatu nahian ibili naiz, baina librea ez dela ematen du. [http://en.wikipedia.org/wiki/V-J_Day_in_Times_Square Ingelesezko Wikipedian] badago: Legendary kiss V–J day in Times Square Alfred Eisenstaedt.jpg
Ezin ote da erabili? Bitartean haren kopia bat jarri diot... Pena da... Bistaizo bat botako ote luke norbaitek? Mila esker
[[Fitxategi:Legendary kiss V–J day in Times Square Alfred Eisenstaedt.jpg|thumb|300px|left|Alfred Eisenstaedten Times Squareko musuaren argazki ospetsua- HAU JARRI NAHI NUKE]]
[[Fitxategi:VJ-day-cernobila.jpg|thumb|150px|right|[[Alfred Eisenstaedt]]en Times Squareko musuaren argazki ospetsuaren kopia bat- HAU JARRI DUT]]
-[[Lankide:Koro|Koro]] 09:15, 27 Azaroa 2010 (UTC)
:Zuk diozun bezala, argazki hori ezin dugu erabili euskarazko wikipedian, [[copyright]]a baitu. Ingelesekoek erabili dezakete, [[fair use]] delakoa onartu zutelako (guk, ordea, ez). Hortaz, kopia erabili beharko! Ondo segi. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 09:55, 27 Azaroa 2010 (UTC)
::::Bale ba... Eskerrik asko!-[[Lankide:Koro|Koro]] 10:09, 27 Azaroa 2010 (UTC)
h392hw0vu17jnh321l3ofurtbyivhey
1972ko Nafarroako Sari Nagusia
0
1213536
9967904
2024-11-13T15:37:37Z
Joseba65
69297
Orri berria: «{{Cycling race/infobox|Q58537474}} '''VI.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1972ko apirilaren 3an, astelehena, jokatu zen. Ibilbidea 224 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Urbasa, Lozarraga, Erreniega eta Etxauri. Garailea [[Vicente López Carril]] espainiarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugara bakarrik iritsi zelarik, bigarren saillatua Miguel Mari...»
9967904
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537474}}
'''VI.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1972ko apirilaren 3an, astelehena, jokatu zen.
Ibilbidea 224 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Urbasa, Lozarraga, Erreniega eta Etxauri.
Garailea [[Vicente López Carril]] espainiarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugara bakarrik iritsi zelarik, bigarren saillatua [[Miguel Mari Lasa]] gipuzkoarra izan zen.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537474}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1972 kirolean]]
[[Kategoria:1972 Euskal Herrian]]
j8rscwmvuzkau3oo7u2n60cqxx4y64j
9967940
9967904
2024-11-13T15:49:17Z
Joseba65
69297
9967940
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537474}}
'''VI.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1972ko apirilaren 3an, astelehena, jokatu zen.
Ibilbidea 224 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Urbasa, Lizarraga, Erreniega eta Etxauri.
Garailea [[Vicente López Carril]] espainiarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugara bakarrik iritsi zelarik, bigarren saillatua [[Miguel Mari Lasa]] gipuzkoarra izan zen.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537474}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1972 kirolean]]
[[Kategoria:1972 Euskal Herrian]]
pjx4owh09hqi7250mef1o9j1eypw4m3
9967989
9967940
2024-11-13T16:15:07Z
Joseba65
69297
/* Kanpo estekak */
9967989
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537474}}
'''VI.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1972ko apirilaren 3an, astelehena, jokatu zen.
Ibilbidea 224 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Urbasa, Lizarraga, Erreniega eta Etxauri.
Garailea [[Vicente López Carril]] espainiarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugara bakarrik iritsi zelarik, bigarren saillatua [[Miguel Mari Lasa]] gipuzkoarra izan zen.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537474}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://es.firstcycling.com/race.php?r=48&y=1972 1972ko Nafarroako Sari Nagusia] - ''Firstcycling.com''
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1972 kirolean]]
[[Kategoria:1972 Euskal Herrian]]
eewpd1pi7vr1actu8ubqyjvepn2m5an
9968159
9967989
2024-11-13T18:06:05Z
Joseba65
69297
/* Kanpo estekak */
9968159
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537474}}
'''VI.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1972ko apirilaren 3an, astelehena, jokatu zen.
Ibilbidea 224 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Urbasa, Lizarraga, Erreniega eta Etxauri.
Garailea [[Vicente López Carril]] espainiarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugara bakarrik iritsi zelarik, bigarren saillatua [[Miguel Mari Lasa]] gipuzkoarra izan zen.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537474}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://es.firstcycling.com/race.php?r=48&y=1972 1972ko Nafarroako Sari Nagusia] - ''Firstcycling.com''
* [http://www.memoire-du-cyclisme.eu/cla_espagne/gp_indurain_1972.php 1972ko Nafarroako Sari Nagusia] - ''Memoireducyclisme''
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1972 kirolean]]
[[Kategoria:1972 Euskal Herrian]]
sq1lp5yh5bxaf6l4p527z4dtt187pg1
9968324
9968159
2024-11-13T20:19:00Z
5.159.169.141
9968324
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537474}}
'''VI.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1972ko apirilaren 3an, astelehena, jokatu zen.
Ibilbidea 224 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Urbasa, Lizarraga, Erreniega eta Etxauri.
55 txirrindularik hartu zuten parte eta horietatik 39k bukatu zuten lasterketa. Garailea [[Vicente López Carril]] espainiarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugara bakarrik iritsi zelarik, bigarren saillatua [[Miguel Mari Lasa]] gipuzkoarra izan zen.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537474}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* [https://es.firstcycling.com/race.php?r=48&y=1972 1972ko Nafarroako Sari Nagusia] - ''Firstcycling.com''
* [http://www.memoire-du-cyclisme.eu/cla_espagne/gp_indurain_1972.php 1972ko Nafarroako Sari Nagusia] - ''Memoireducyclisme''
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1972 kirolean]]
[[Kategoria:1972 Euskal Herrian]]
s3wveq7og9e9cxhtuijbay3ehy0hywy
Lankide eztabaida:Dvhd
3
1213537
9967907
2024-11-13T15:38:56Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9967907
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 16:38, 13 azaroa 2024 (CET)
602p1y019tn4xs766lvuqixly2n4n9p
Wikipedia:Txokoa/2010eko abendua
4
1213538
9967908
2024-11-13T15:39:10Z
Theklan
336
Orri berria: « == Euskal Herriko hiriburuen kokapen mapak eta Openstreetmap == Kaixo. Euskal Herriko zazpi hiriburuetako kokapen mapak sortu berri ditut: batzuek jada bazituzten eurenak, Bilbo, Donostia, Gasteiz edo Iruñaren kasu, baina nire ustez erdiguneko eraik nak non zeuden kokatzeko ez ziren oso zehatzak, hiri horietako lursail guztia hartuz eta erdigunea oso txiki antzean agertzen baitzen, kasu nabarmenena: [[Txantiloi:Kokapen mapa/Donostia]], horretarako Txantiloi:Kokapen m...»
9967908
wikitext
text/x-wiki
== Euskal Herriko hiriburuen kokapen mapak eta Openstreetmap ==
Kaixo. Euskal Herriko zazpi hiriburuetako kokapen mapak sortu berri ditut: batzuek jada bazituzten eurenak, Bilbo, Donostia, Gasteiz edo Iruñaren kasu, baina nire ustez erdiguneko eraik nak non zeuden kokatzeko ez ziren oso zehatzak, hiri horietako lursail guztia hartuz eta erdigunea oso txiki antzean agertzen baitzen, kasu nabarmenena: [[Txantiloi:Kokapen mapa/Donostia]], horretarako [[Txantiloi:Kokapen mapa/Donostia erdigunea]], [[Txantiloi:Kokapen mapa/Bilbo erdigunea]], [[Txantiloi:Kokapen mapa/Gasteiz erdigunea]] eta [[Txantiloi:Kokapen mapa/Iruñea erdigunea]] txantiloiak sortu ditut.</br>
Bestalde, Ipar Euskal Herriko hiru hiriburuek ez zuten inongo kokapen maparik, hortaz [[Txantiloi:Kokapen mapa/Baiona erdigunea]], [[Txantiloi:Kokapen mapa/Donibane Garazi erdigunea]] eta [[Txantiloi:Kokapen mapa/Maule erdigunea]] txantiloiak ere sortu berri ditut.</br>
Bestalde, [http://www.openstreetmap.org/ http://www.openstreetmap.org/] programa erabiliz etorkizun batean hiriburuetako kokapen mapa oraindik zehatzagoak ere egin litezke, adibidez eraikin garrantzitsu asko biltzen diren guneak: Alde Zaharretakoak, beste aukera bat udalerrietako kokapen mapak sortzea ere izango litzateke, programa honek mapak jeisteko aukera ematen baitu, gainera bakoitza bere txantiloia sortzeko behar dituen koordenadekin batera. Honela, Euskal Herriko eraikinak behar diren bezala eta modu zehatzean kokatzeko aukera genuke. Gero arte. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]<small> 14:50, 2010ko abenduaren 4a (UTC)</small>
:Lan bikaina! OSM oso proiektu interesgarria da eta guretzat ere oso baliagarria eraikin eta abarren kokapenerako. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 17:06, 10 Abendua 2010 (UTC)
:: Komentatzearren, OpenStreetMap-ek "name" etiketa erabiltzen du kale eta tokien izenetarako. Etiketa horretan norbaitek euskarazko bertsioa sartu badu, orduan euskaraz agertuko da, baina gaztelaniaz edo frantsesez sartu badu, hizkuntza horietan agertuko da. Horrek ez du esan nahi euskarazko izenik ez dagoenik, baina dagoenean, ia seguru "name:eu" etiketan dagoela eta ez da OSMren ikuspegi lehenetsian agertzen. OSMn euskaraz ahalik eta izen gehien ikusteko, [http://euskalmapa.com euskalmapa.com] erabil daiteke. Desabantaila da gune horretan maparen informazioa ez dela hain usu eguneratzen (hilabeteak igaro daitezke). Horrek esan nahi du norbaitek kale berri bat marrazten badu, ez dela agertuko euskalmapan. Baina jadanik informazio osatua duten herrietarako balio dezake.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 18:03, 10 Abendua 2010 (UTC)
== SVG fitxategiak itzultzeko modua ==
Aupa, orain arte ez naiz konturatu aukera berria sortu dutela Commons-en SVG fitxategiak itzultzeko. Nik inoiz itzuli dut baten bat, adibidez [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Body_mass_index_chart_eu.svg hau], baina eskuz. Orain automatikoki egin daiteke, [http://alexgabi.blogspot.com/2010/11/wikipediako-svg-eskemak-nola-euskaratu.html hemen] ikusi dut nola egiten den.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 18:08, 10 Abendua 2010 (UTC)
:Interesgarria. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]- 19:57, 2010ko abenduaren 10a (UTC)
=== Bozketa ===
Gai honen bozketa irekita dago [[Wikipedia:Bozketak/Euskal Herriko eraikin historikoen zerrenda txantiloiak ezabatzea|hemen]]. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 10:50, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
:Bozketa bukatuta, [[Wikipedia:Bozketak/Euskal Herriko eraikin historikoen zerrenda txantiloiak ezabatzea|emaitzak hemen daude ikusgai]]. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 13:55, 26 Urtarrila 2011 (UTC)
== Edizio mota batzuen desegokikeriaz ==
[http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Staying_cool_when_the_editing_gets_hot ''Coolaldia''] pasatu ondoren eta beste administratzaile edo lankideren batek ezer esaten ez duela ikusita, azken boladako zenbait edizioren egokitasunaz galdetu behar dut; batzuek behintzat gogoratuko duzue erabakiak hartzeko prozeduraz eztabaidatzeko geratu ginela, baita exonimiaz aritzeko ere. Bien bitartean [[Lankide:An13sa|An13sa]] lankideak edizio [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Victoria_uhartea&action=history hauek] eta txoko honetan publiko samarra den eztabaida [http://eu.wikipedia.org/wiki/Eztabaida:Victoria_uhartea#Victoria_uhartea hau] Juan Palomoren estiloan amaitutzat jo du. Edizio [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Niue&action=historysubmit&diff=1755935&oldid=1755730 hau] ere egin du. Arazoa pertsonala ez dela erakusteko, izenburu aldaketa [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Cook_mendia&action=history hau], elebakartze [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Espoo&action=historysubmit&diff=1721164&oldid=1721161 hau], lotura ezabatze [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Espoo&action=historysubmit&diff=1721164&oldid=1721161 hau] eta funtsezko aldaketa [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lutxana-Enekuri&action=history hau] ere egin ditu.
An13sa lankidearentzat, beraz, galdera: (euskarazko) wikipedian adostutako zein politika edo arautan oinarritu zara edizio hauek egiteko? Erantzunen arabera lankideen komunitateari eskatuko nioke ondorioak ateratzeko, halakoak berriro gerta ez daitezen. Ondo izan.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 16:24, 10 Azaroa 2010 (UTC)
:Ez dut ezer jakin guzti honi buruz ez naizelako hemendik ibili. Nire ustez (ezjakintasunetik), edozein duda/kexa egonez gero, politika bat zehaztea da onena, prozesu guztiarekin (argudioak alde/kontra, proposamen desberdinak, bozketak e.a.). Dena den politikarik edo jokabide arauturik ez baldin badago, wikilari bakoitzaren fede onaren esku dagoen zerbait dela uste dut.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 16:46, 10 Azaroa 2010 (UTC)
::Adrar-ek jartzen dituen adibideek ez dute fundamenturik. [[Victoria uhartea]]ren kasuan argi ikus daitezke erreferentziak. Beste gauza bat da zuri izenburua (ingelesez dagoelako eta ez bertako hizkuntzaz) ez gustatzea eta beste gauza bat da '''Euskaltzaindia, euskal entziklopedia, atlas eta abarretik erreferentziak jartzea'''. Gauza ez da bakoitzari izenburua gehiago nola gustatzen zaion, baizik eta euskaraz egokiena zein den. Zer duzu [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Cook_mendia&action=historysubmit&diff=1766539&oldid=1736017 erreferentziekin arazoa?], [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lutxana-Enekuri&action=historysubmit&diff=1759926&oldid=1759919 hemen ere?] Wikipedian edonork egin ditzazkegu aldaketak edozein artikuluetan, inork ezin du artikulu bat beretzat hartu eta gustuko ez dituen aldaketetaz kexatu. Bestalde gauzatxo bat aipatu nahiko nuke. Wikipedia ez da ''[[:en:What_Wikipedia_is_not#Wikipedia_is_not_a_democracy|demokrazia]]'', ezta ''burokrazia'' ere. Ezin duguna da dena arautu. Wikipedian oinarrizko arau batzuek egon behar dute, baina ezin da dena arautu.
::Mezutxo bat Adrar-entzat: ni Wikipediara ez nator besteek fede onez eta asmo onenarekin egiten duten lana zalantzan jartzera. Bakoitzak ahal duena egiten du eta ahal duen nerrian. Azkenik, azpimarratu nahi dut that [[:en:What_Wikipedia_is_not|"Wikipedia is not a battleground"]]. Izan ongi.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:43, 10 Azaroa 2010 (UTC)
Azken mezua erantzuten ez naiz sartuko (''Stay cool''); galdera ez dut egiten tenislari Braveheart kapritxosoa naizelako, komunitateari begirako hobekuntza bat planteatu ahal izateko baino. Gogoan izan komunitate honek [[Atari:Komunitatea|''Erabakiak hartzeko prozedura'' eta ''Exonimia'']] gaika mahaigaineratu dituela, hau kontu kolektiboa dela.
Orduan errepikatzen dut: [[Lankide:An13sa|An13sa]] lankidea, mesedez, aipatu edizio horiek zein politika edo arautan oinarritzen diren zeure aburuz. Azken mezutik ulertzen dizut [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Victoria_uhartea&action=history hauen], [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Cook_mendia&action=history honen] eta [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lutxana-Enekuri&action=history honen] arrazoiak azaltzen dituzula. Hauetaz beste zerbait okurrituko balitzaizu azaldu mesedez orri honetan; eta eskertuko nizuke [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Niue&action=historysubmit&diff=1755935&oldid=1755730 hau], [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Espoo&action=historysubmit&diff=1721164&oldid=1721161 hau] eta lotura ezabatze [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Berriozar&action=historysubmit&diff=1760648&oldid=1760554 hau] (aurreko mezuan ondo kopiatu ez nuena, barka) editatzeko arrazoiak ere azalduko bazenitu.
Behin datu horiek bilduta, komunitate osoari azalduko diot neure ikuspuntua, zergatik edizio mota hauek ekiditen saiatu behar dugun eta horren gaineko arautxo-aholkutxo bat proposatu ere bai. Izan untsa.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 17:21, 11 Azaroa 2010 (UTC)
::Insistitzen baduzu, besteak ere azalduko dizkizut:
::* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Espoo&action=historysubmit&diff=1721164&oldid=1721161]: Udalerrien infotauletako izenburuetan artikuluaren izena, hau da udalerriaren euskarazko izen jartzen dugu. Ez da politika bat, baina orain arteko "ohitura" izan da. Bestela [[Baiona]] artikuluan ''Baiona / Bayonne'' jarri beharko genuke eta [[Londres]] artikuluan ''Londres / London''.
::* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Berriozar&action=historysubmit&diff=1760648&oldid=1760554]: Wikipedia ez da blog eta "spam" loturez betetzeko webgunea. Kanpo loturak atalean turismo webgunea, udalarena, erakundeena, gune garrantzitsuenak, etab. jartzen ditugu.
::* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Niue&action=historysubmit&diff=1755935&oldid=1755730]: Hau oso sinplea da. Wikipedian egitura hau jarraitzen dugu artikuluen hasieretan:
:::'''Ameriketako Estatu Batuak''' ([[ingeles]]ez ''United States of America'')...<br/>
:::'''Niue''' ([[ingeles]]ez) edo '''Niuē''' ([[niuera]]z)...<br/>
:::'''Guardia Zibila''' ([[gaztelania]]z ''Guardia Civil'')...<br/>
:::'''Euskarazko izena''' ([[hizkuntza]]z ''izena bertako hizkuntzan'')...<br/>
::Bestelako zalantzarik baduzu galdetu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 15:48, 12 Azaroa 2010 (UTC)
::::Ieup! Eztabaidan sartzen naiz, niri dagokidan gaian behintzat (lehenengo puntuan)...Bere garaian An13sari idatzitako gauza bera jarriko dut hemen; hau da, Euskaltzaindiak ez duela [[Espoo]] edo [[Utsjoki]] bezalako udalerrien euskarazko izendapenen inguruko aipamenik egin. Beraz, kasu hauetan, nahiz eta artikuluaren izena aukeratzeko izendapen ofizial zabalduenaren alde egin dudan, [[Esbo]] [[suediera]]z eta [[Ohcejohka]] [[ipar samiera]]z, bere kide koofizialak bezain zilegi dira euskal infotauletan. [[Baiona]]rena beste kontu bat da, euskarazko izendapena dagoelako. Ale, ea zeoze argitzen duzuen, baina eztabaida honek kutsu pertsonalegia duela esango nuke! Zaindu! -[[Lankide:Sikret8|Sikret8]] 23:24, 12 Azaroa 2010 (UTC)
Aupa lankideak, Sikret8ren inpresioa kontuan hartuko dut; ulertzen dut ikutu pertsonala ikustea , lankide bakar baten edizioak mahaigaineratu baititut; ez da nahita egindako zerbait, neure esperientzia urrian eta azken egun-asteetako arakaketa ez sistematikoan hala egokitu duelako eta amaieran egingo dudan proposamentxorako kasuistika adierazgarria delakoan. Aipatu azalpen eta edizioekin hauxe ikusten dut:
* Gehienak komunitateak Euskaltzaindiaren arauak segitzeaz gain erabakirik ez duen exonimia arlokoak dira eta eztabaidatzeko pendiente dagoena. [[Lankide:An13sa|An13sak]] (eskerrik asko eman dituzun azalpenengatik) ondo dioen bezala wikipedian dena ez da arautu behar eta ez da komeni, horregatik lankideek izan ditzakegun irizpide desberdin guztiak (esplizituki azalduta daudenak) errespetatu behar.
* [http://eu.wikipedia.org/wiki/Eztabaida:Victoria_uhartea#Victoria_uhartea Hau] bezalako eztabaidak unilateralki amai daitezkeela ez dago inon idatzita euskarazko wikipedian (metodoaz aritzeko geratu ginen...), ingelesezkoan ulertzen dudanaren arabera halakorik egitea ez da komeni.
* [[Kitlineq]], [[Aoraki]] edo azken egunetako [[Frejús]] edo [[La Ciutat]] bezalakoetan irizpide eta erreferentzia desberdinak esplizituki eman izan dira eta ez dago erabakirik, beraz bide guztiak zilegi dira eta zabalik utzi behar. Euskarazko wikipedian ezer gutxi arautu dugu (seguru asko ez dugu gehiegi arautu behar) toponimiaz, izenburu elebidunak ez direla egin behar ere ez dugu arautu eta horregatik daude [[Biel/Bienne]] bezalako batzuk, [[Esbo]]n eta [[Ohcejohka]]n eginiko edizioak egin behar ez zirela dudan iritzia azaltzeko balio duena.
* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Niue&action=historysubmit&diff=1755935&oldid=1755730 Niue] bezalako kasuetan ez dugu erabakita izenburuarekin hasi behar direla artikuluak, hori izaten da ohikoena baina ezer gutxi arakatuta [[Patxi López]] artikulua "Francisco Javier López Álvarez" testuarekin hasten dela ikus dezakegu. Niueren izena ez dago araututa euskaraz, beraz "lehen ipin dezagun jatorrizko toponimoa, gero ingelesezko eurozentrikoa" irizpidea bestea bezain balekoa da; dena ez da arautu behar...
* Lotura ezabatze [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Berriozar&action=historysubmit&diff=1760648&oldid=1760554 honetan] ados An13sarekin, ez ditugu Kanpo loturak spam gune bihurtu behar. Baina [[Berriozar]] artikuluan kanpo loturak ez dira hainbeste eta proposatzen zena oso ganorazkoa zen (askoz ere txarragoak ikus daitezke bederen): herriko aldizkari elebidun batena; bestalde, eta gehien kezkatu nauena: lotura proposamen hori lankide berri baten lehen ekarpena izan zen. Ezabatuta ikusten duenean seguru asko esango du: ''ni banoa hemendik, hau ez da niretzat''; agian lankide beteranoak ez zarete konturatzen batzuetan balizko lankide berriak uxa ditzakegula apur bat “pedagogikoago” aritu ezean.
* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lutxana-Enekuri&action=history Lutxana-Erandiori buruz] "funtsezko aldaketa" zela esan nuen; hala da. Hemen aldaketa edukian dago, "Lutxana (Erandio)" eta "Lutxana-Enekuri" gauza desberdinak direlako. "Lutxana" (proposatzen den loturan bertan irakur daitekeen bezala) "entitatea" da, "nortasun handiko entitatea" hain zuzen; ondo merezitako artikulua zuen. "Lutxana-Enekuri" "auzo administratibo-estatistikoa" da, egin dakioke artikulua baina ezin zaio bizitzagunea den Lutxanari (metro geltokiaren izena, kirol eta auzo elkarteak, ontzioletako langileak...) artikulua ezabatu. Gainera ezer gutxi argitzen da, "birzuzendu" ekintza Lutxanari egin zaiolako baina ez ordea [[Enekuri]]ri; ez zaiola egin behar azaldu berri dut.
* Laburbilduz kasuistikarako aipatu edizioak ez daude adostutako politiketan oinarrituta, ez dituzte artikuluak hobetu eta aurreko edizioak egin dituzten lankideekin kontsultatu ahal ziren (ez dira-gara anonimoak) eta ez da hala egin, [[Kitlineq]]en izan ezik. Barkatu luzatu naizelako eta hemendik aurrera neure asmoa ez da konkretuki kasu hauei buruz tiraka segitzea, aholku-proposamen-politika (? beteranoek jakingo duzue zer den) bat lankideekin konpartitzea baino. Horrela definituko nuke:
{{aipu|Dagoeneko sortuta dauden artikuluak era askotan hobetu daitezke: '''zuzenketekin''' (ortotipografikoak, estiloa, gramatika, puntuaketa, Euskaltzaindiaren arauak...), '''eduki-hobekuntzekin''' (artikulua zabaldu, zirriborroak izateari uzteko hedapenak, datu berriak, kategoriak...), '''hobekuntza teknikoekin''' (txantiloiak, infotaulak, wikitzeak, atalen ordena...) edo '''komunitatean adostutako politiken ezarpenarekin''' (euskaraz ondo leudekeen bide desberdinen arteko hautuak...).
Aldiz, kasu hauetan sartzen ez diren edizioak ekidin behar dira. Wikipedian ez dago dena araututa, ezin da dena arautu eta gainera aberastasuna gordeko bada ez da komeni dena arautzea. Horregatik kasu hauen barruan ez dauden edizioekin seguru asko editatzen duen lankidearen irizpidea beste lankide bat(zu)enaren gainetik ezarriko litzateke, irizpide biak zilegi direlarik eta artikulua hobetu dela ziurtatu gabe.
Edozein kasutan lankide bat pentsatua duen edizioa interes handikoa dela eta artikulua hobetuko duela konbentzituta badago, aurreko edizioak egin dituen kideekin kontaktatu behar du edo bestela proposamena Txokora igor dezake, patxadaz azter dadin.}}
Denak fede onez ari garelakoan, ea zer iruditzen zaizuen eta ondo ibili.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 11:55, 19 Azaroa 2010 (UTC)
:Niri ez zait ondo iruditzen, Adrar. Toponimia-arazoa ez da edukazio-arau batekin konponduko (bertan esaten dituzunak ''de facto'' aplikatu beharko genituzke). Zerbait arautzekotan, arautu dezagun toponimoen auzia. Nik nahiago nuke adostasunera ailegatzea, baina ezinezkoa izatekotan, arautu dezagun. Arazoa izenburua dela dirudi. Ezin gara inklusiboak izan? [[Kitlineq]] eta [[Victoria uhartea]] izenen artean ezin da tarteko [[Kitlineq / Victoria uhartea]] edo [[Victoria uhartea / Kitlineq]] jarri, eta ondoren birzuzenketak egin? Teknikoki arazoren bat dago? Eta kontzeptualki? --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 16:42, 23 Azaroa 2010 (UTC)
Aupa, bi kontuak bereiztearren:
* aholkutxo orokorraz: ''de facto'' aplikatuko balira ederto; urtebete eskaseko esperientzian ikusi dudan "desajustetxoa" aztertzeko saiakera besterik ez da: edizioen artean badira inoiz egin behar ez direnak ("bandalismo" deitzen ditugunak), egin ahal direnak (zuzenketak, hobekuntzak, politikak), tartean geratzen direnak ditut buruan proposamena egiteko orduan, ez baitira aipatu blokeetan sartzen. Esperientzia eskasak erakutsi dit eztabaida-iturri direla baina ados nago, posible da zentzunaz kasu horiek problematikoak ez izatea. Baina bestela arazoak segituko du.
* exonimiaz: aparteko eztabaida da. Beste wikipedia batzuk aztertuz gero dena ez dagoela (akaso ezin dela) arautu(ta) ikusiko duzue. Orduan momentuz batez ere arautu ez duguna (hau da, bide bakarra hartzea) inork ez arautzea da eskatzen dudana. Eta euskara bezalako hizkuntza gutxituei leku duina bermatzea. Izenburutik hasita kasu askotarako; Unaik aipatzen duen bidea (inklusibo-elebiduna) segi daitekeen bideetakoa da eta ondo ikusten dut, geuk baditugu kasu batzuk (aipatu Suitzakoa, [[Castejón de Sos-Castilló de Sos]]...). [[Aoraki]]ren kasuan ingelesak berak [http://en.wikipedia.org/wiki/Aoraki_/_Mount_Cook "Aoraki/Mount Cook"] proposatzen du...Nigatik ondo.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 11:55, 26 Azaroa 2010 (UTC)
== Nabigazioa euskaraz bultzatu ==
Wikimanian egon nintzen komentatzen beste wikilari katalan batzuekin nola egin genezakeen gure wikipediek ikusgarritasun handiagoa izateko. Aurretik entzunda nuen nola batzutan ''Lekeitio'' bilatuta Googlen, gaztelaniazko wikipediako ''Lequeitio'' agertzen zen euskarazkoa baino lehen eta abar. Orain gauzak aldatu dira, Googlek euskara badakielako desberdintzen eta hizkuntzaren araberako bilaketak egiten badakielako (katalanaren kasuan, aurretik zuten hori lortuta).
Nola jakinarazi orduan Google-i euskarazko edukiak (Wikipedia hau, beraz) bistaratu ditzan? Nabigatzaileak euskaratuz. Hau da, nabigatzailea hizkuntza batean edo bestean konfiguratuta izatea, bilatzaileetan bilaketak egiterako orduan, hizkuntza horretako wikipediako emaitzak (edo edukiak) hobetsiko ditu beste wikipedia batzuetakoa baino lehen.
Katalanek aspaldi dute euren [[:ca:MediaWiki:Sitenotice|Sitenotice-an katalanez nabigatzeko deia]], [[:ca:Ajuda:Com_navegar_en_català|baita laguntza ere]] hori nola egiten den azalduz. Antza denez, jendeak nabigatzaileak katalanera pasatzera bultzatuz, bisita kopurua eta ikusgarritasuna dexente igo zaie. Hemen inguruan, [http://sustatu.com/euskaraz.html Sustatu.com-ek] egiten du antzeko zerbait (eta entzun dudanez, laster egongo da prest [http://navegaencatala.cat navegaencatala.cat] moduko euskal webgunea). Nire proposamena beraz, hurrengoa da, Sitenoticean guk ere gure irakurleei nabigatzailea euskaratzera animatzea, horretarako laguntza-orria prestatuz. Oraingo oharrarekin (Artikulu hau hobe dezakezu... badakizu nola?) zer egin ere eztabaidatu daiteke: kendu, mantendu, oraingoa + nabigazioari buruzko oharra jarri...
Nire ustez nabigazioaren afera oso garrantzitsua da, euskal webgune guztiek bultzatu beharrekoa. Guri bisitari gehiago emango liguke eta era berean, guk dugun bisitari kopuru altua ikusita, euskara sarean bultzatzera lagunduko genuke. Zer deritzozue?--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:33, 25 Azaroa 2010 (UTC)
:Bat nator, euskal Wikipediaren eta euskararen erabilera sustatzeko baliagarria izango dela uste dut nik ere. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 12:44, 25 Azaroa 2010 (UTC)
::Neu ere ados... abenduaren 3an martxan jarri daitekeen zerbait da, sinbolikoki. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:52, 25 Azaroa 2010 (UTC)
:::Norbait gehiago, alde edo kontra? Gustatuko litzaidake honelako kontuek (Sitenotice-a aldatzeak) quorum handiagoa izatea... Bestalde, orain dagoen oharra mantenduko dugu, ala kendu?--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 11:39, 28 Azaroa 2010 (UTC)
::::Ni ere proposamenaren alde.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:49, 28 Azaroa 2010 (UTC)
:::::Ni ere bai guztiz ados. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 13:28, 28 Azaroa 2010 (UTC)
::::::Erabat alde.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] <small>([[Lankide eztabaida:Adrar|esan?]])</small> 12:41, 2 Abendua 2010 (UTC)
:::::::Alde.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 13:31, 2 Abendua 2010 (UTC)
::::::::Guztiz ados. Proposamen bikaina. -[[Lankide:Josu|Josu]] 19:08, 6 Abendua 2010 (UTC)
== Espainiako udalerrien mapak eta ikurrak ==
Ez dakit horretaz erabakiren bat hartu den (ez dut aurkitu), baina nire ustez udalerrietarako [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%A9lez-Blanco&oldid=1790921 mapa hau] askoz argigarriagoa da [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%A9lez-Blanco&direction=next&oldid=1790921 beste hau] baino. Lehenengoan, udalerriak probintziaren barruan zenbat lur duen eta lur horrek zer forma duen ikus dezakegu; bigarrenean, ez. Bigarrenak dakarren gehikuntza bakarra da Espainiaren irudi handiagoa dakarrela eta Espainia Europan non kokatuta dagoen erakusten digula. Nire ustez, mapa berriaren informazio berri hori alferrikakoa da, udalerriari buruzkoa den artikulu batean garrantzitsuagoa da udalerriari buruz albait informazio osatuena ematea. Mapa berriak informazio baliotsua galtzea dakarrela iruditzen zait, eta Euskal Herritik kanpoko Espainiako udalerri guztietarako mapa zaharrera itzultzea proposatzen dut.
Bestalde, ez dakit zer edizio gerra darabilten bi hauek:
* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Sobrarbeko_konderria&diff=prev&oldid=1781727 Sobrarbeko konderriko armarria, Adelbrecht lankidearen arabera].
* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Sobrarbeko_konderria&diff=prev&oldid=1815184 Sobrarbeko konderriko armarria, Miguillen lankidearen arabera].
Eurei galdetuko nieke zuzenean, baina oraintxe ez dut gogorik erdaraz idazten hasteko. Horrelaxe aritu dira hainbat armarrirekin. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 11:27, 23 Abendua 2010 (UTC)
:Mapei buruz ados Xabierrekin. Armarriena interpretazio historiko desberdinetan oinarrituta egongo direla suposatzen dut baina eurei galdetu beharko, neuk ez dut ezer argirik topatu. Miguillenek heraldikan zer edo zer dakiela ematen du, Adelbrechti buruz ideiarik ez.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 16:46, 30 Abendua 2010 (UTC)
::[http://en.wikipedia.org/wiki/User:Adelbrecht Adelbrechtek ingeles Wikipedian duen wikilari orriari] begiratuta, badirudi hark ere badakiela zer edo zer gai horretaz. Abisua utziko diet, ea zer esaten duten. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:23, 30 Abendua 2010 (UTC)
::Adelbrechti idaztera nindoan ingeles Wikipediako bere eztabaida orrian, baina [http://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:Adelbrecht#Coat_of_arms_of_Navarre Miguillenekin han izan duen eztabaida hau] ikusi dut. Nire ustez, garbi dago Miguillenek hobeto arrazoituta jokatu duela, eta, beraz, euskal Wikipedian ere halaxe izango zela iruditzen zait. Ez noa ezer galdetzera. Udalerrien mapen gaian, eskertuko nuke lankide gehiagok iritzia ematea. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:31, 30 Abendua 2010 (UTC)
== Fitxategien igoera murriztea ==
Kaixo. Ez dakit ondo irudituko ote zaizuen, baina zera proposatuko nuke, teknikoki posible izatekotan: fitxategien igoera murriztea, administratzaileek soilik egin ahal dezaten (ospakizunetarako logo bereziak igo izan ditugu inoiz). Bestela, jendeak jarraitzen du irudiak igotzen, eta horrek lana baino ez du ematen... --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:04, 10 Azaroa 2010 (UTC)
:Bere garaian begira egon nintzen eta gure esku ez dagoen zerbait zela ikusi nuen (goian eskatu behar da). Berriro informatuko naiz, ea. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 11:57, 11 Azaroa 2010 (UTC)
::Ematen du [https://bugzilla.wikimedia.org/ Bugzillan] egin behar dela eskaera. Gaztelerazko wikipediako adibidea ez dut aurkitu, bai ordea [https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=9728 wikiesanetakoa].--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 19:27, 24 Azaroa 2010 (UTC)
:::'''Inork ez badu kontrakorik esaten''', astebete barru (epe bat ematearren zuek ekarpenak egiteko) egingo dut eskaera nik ere Bugzillan, Fitxategia igo aukera kendu edota Wikimedia Commonsera birbideratzeko.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 16:36, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
::::{{alde}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 16:50, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
::::{{alde}} --[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:16, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
== Udalerri/auzo infotaulak ==
Udalerri infotaulekin (dentsitatearen asuntuarekin) lio nahiko handia dago eta eskuz dena zuzentzea oso astuna delakoan nago. Era berean, auzo infotauletan, herria adierazterako orduan, <nowiki>[[]]</nowiki> sinboloak berak jartzen ditu, aurretik kortxeteak zituzten infotauletan honela agertuz herria:<nowiki>[[</nowiki>[[Bermeo]]<nowiki>]]</nowiki>. Gauza hauek automatikoki konpondu ditzakeen botlaririk? --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 11:55, 11 Azaroa 2010 (UTC)
:Gustatuko litzaidake, Janfri, baina ez dakit nola egin :-( --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 12:11, 12 Azaroa 2010 (UTC)
::Ikur horiek gaizki erakusten dituen artikuluren bat aipatzerik bai, Janfri? Adibidea ikusita, botak zer ordezkatu beharko lukeen ikus genezake, beharbada... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 12:38, 12 Azaroa 2010 (UTC)
:::Auzoen infotaularena: [[Artika (Bermeo)]] eta udalerrien dentsitate arazoarena, ba [[Makea]] esaterako. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 12:50, 12 Azaroa 2010 (UTC)
::::Dentsitatearenari ez diot irtenbiderik ikusten. Auzoena bot bidez konpontzeko, berriz, hau egin beharko litzateke (ez dakit ea posible den, nik ez baitut botik):
::::# Euskal Herriko auzo infotaula erabiltzen duten orrien artean, bilaketa hau egin:<br /><big> herria = <nowiki>[[(*)]]</nowiki></big><br />Izartxo horrek edozein karaktere segida adierazten du (boolear aldagaia). Horretarako, jakina, beharrezko izango da bilaketa infotaula horretara mugatu ahal izatea eta boolear aldagai hori (edo baliokide bat) erabili ahal izatea.
::::# Horren ordez, hau jartzea:<br /><big> herria = (*)</big>
:::Bueno, ez dakit ea ezertan lagundu dudan, baina, ideia horrek zerbaiterako balio badu... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 13:02, 12 Azaroa 2010 (UTC)
:::::Dentsitatearena eskuz egin beharko da, hemen dago [[Berezi:ZerkLotzenDuHona/Laguntza:Dentsitate_kalkulagailua|konpondu beharrekoen zerrenda]]. Bestalde, Xabierren ideia bideratu daiteke agian auzo infotaulena konpontzeko...--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:18, 12 Azaroa 2010 (UTC)
Asteriskoarekin bot-a "pentsatzen" bezala geratzen zait, ez aurrera ez atzera. Barnean udalerriaren izena jarrita ondo doa (adibidez, [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Mikel_Deuna&diff=prev&oldid=1770802 hemen]). --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 13:50, 12 Azaroa 2010 (UTC)
:Okerreko terminoa erabili dut lehen: Boolear aldagaia ez, [[adierazpen erregular]]ra da kontua. Zein hizkuntza (Perl, Tcl, Python, PHP) erabiltzen da Wikipediako botak programatzeko? Hizkuntza horretan idatzi beharko da adierazpen erregularra. Beharbada, programazioan eskarmetua duen ingeles Wikipediako botlariren bati galdetu beharko zaio, seguru ez zaiola askorik kostatuko ordezkatze horren kodea idaztea. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:15, 12 Azaroa 2010 (UTC)
::Phytonen egiten dira. Ez dakit zein den adierazpide egokia lan hori egiteko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:17, 12 Azaroa 2010 (UTC)
Begiratzen aritu naiz, eta uste dut ordezte hau dela egin beharrekoa:
:<big>herria = \[\[(*)\]\] → herria = \1</big>
Ea funtzionatzen duen! --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 19:58, 14 Azaroa 2010 (UTC)
::Niri ez doakit, Xabier :-( --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 21:19, 14 Azaroa 2010 (UTC)
:::Bot batzuek —adibidez, [[Lankide:TXiKiBoT|TXiKiBoTek]]— egindako aldaketen laburpenetan ageri diren adierazpen erregularrak (ingelesez, ''regular expressions'' edo ''RegEx'') aztertuz atera dudan formula da. Beharbada, Pythonerako asmatutako RegEx programaren bat erabiltzen dute... Sentitzen dut lagungarri ez izatea. Segur aski, [[:Lankide:TXiKi|TXiKi]] lankideari ea bere botarekin aldaketa egin dezakeen galdetzea izango da onena. Galdetzera noa. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 21:36, 14 Azaroa 2010 (UTC)
Ari naiz behar diren zuzenketak egiten auzo infotauletan. Arazo txiki bat dago: zerbait pentsatu beharko da [[Emerando]] bezala bi udalerritan banatuta dauden auzoentzako, ezin baita berdina egin. Ideiarik? –[[Lankide:TXiKi|TXiKi]] ([[Lankide_eztabaida:TXiKi|zure erantzuna hemen utzi]]) 09:29, 15 Azaroa 2010 (UTC)
:Ba momentuz infotaularik ez erabiltzea eta taula osoa eskuz jartzea da momentu honetan burura etortzen zaidan gauza bakarra.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 09:42, 25 Azaroa 2010 (UTC)
== Geotemplate ==
[[:Txantiloi:GeoTemplate/Lang]] ezabatu mesedez. [[Lankide:EL Willy|EL Willy]]
:{{egina}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 11:25, 30 Azaroa 2010 (UTC)
== Durangoko Azoka ==
Urtero bezala atzo egon nintzen Euskal Liburu eta Disko Azokan, erosketa batzuk egiten, euskarazko ekoizpenari tenperatura hartzen eta ekitaldi batzuetan ikusle gisa egoten. Krisia gora eta behera baina, hala ere, urteroko jendetza... ez da seinale txarra.
''Stand'' ezberdinetatik kuxkuxean nenbilela, gauza bat bururatu zitzaidan, hemen plazaratu nahi dudana: ez litzateke egokia izango Euskal Wikipedia modu batean ala bertzean Durangoko Azokan -hurrengo urteetan- presente egotea? Ez al dio Euskal Wikipediak aparteko aportazioa egiten euskal kulturari? Beraz, ez dakit nola, ''stand'' finko baten bitartez edo bertan antolatzen diren ekitaldi horietako batean parte hartuz, baina euskal wikipediak -ene iritziz- ez luke huts egin beharko Euskal Herrian antolatzen den euskal kulturaren erakusleiho handienetako batean.... Ametsetan nago?
-[[Lankide:Josu|Josu]] 19:36, 6 Abendua 2010 (UTC)
== Gaurko urteurrenetako bat gaizki dagoela esango nuke... ==
Berandu samar aurtengo [[abenduaren 9]]a zuzentzeko, baina datorren urterako egina egongo da! ''1931 - Espainiako Bigarren Errepublika hasi zen.'' jartzen du, baina nire ustez, [[apirilaren 14]]az gero, errepublika bazegoen, ez? Ziurrenik, [[abenduaren 9]]an, errepublikako konstituzioa aldarrikatu zen, 1931koa, hori bai... Ondo izan! -[[Lankide:Koro|Koro]] 19:51, 9 Abendua 2010 (UTC)
:[[:Txantiloi:Abendua 9|Honela]] hobeto?--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:10, 9 Abendua 2010 (UTC)
:::::Oso ondo, txe! Eskerrik asko eta ondo izan!-[[Lankide:Koro|Koro]] 16:50, 10 Abendua 2010 (UTC)
== Asteko Irudia Belaguakoa da ==
Arratsalde on, aste honetarako aukeratutako irudia ez da [[Luzaide]]koa, [[Belagua]]koa baino. "Belagua" artikuluan bertan [http://eu.wikipedia.org/wiki/Fitxategi:Belagua.JPG antzeko argazki bat ikus daiteke]. Ea administratzaileren batek aldatzen duen, ondo ibili.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] ([[Lankide eztabaida:Adrar|esan?]]) 14:34, 21 Abendua 2010 (UTC)
:Leku berekoak dira, ados. Ziur zaude Luzaidekoa dela gaizki dagoena?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:11, 21 Abendua 2010 (UTC)
::Ieup, bai, seguru-segurua da. [http://iabaro.net/argazkiak/tags/basquecountry/photo/3186160515/belagua.html?PHPSESSID=3295c8ef82beb082ab285ce6e0f70626 Hemen] adibidez antzeko leku batetik ateratakoa dago; Luzaiden, bestalde, ez dago 3 m2ko lautadarik...eta Arnegi ere agertuko litzateke. Argazkia San Martin Harrirako bidetik hartua da eta Belaguako lautada ikusten da; argazkiaren ezkerrean [[Txamantxoia]]ko lehen aldapak.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] ([[Lankide eztabaida:Adrar|esan?]]) 16:29, 21 Abendua 2010 (UTC)
:::Milesker azalpenagatik! Commons-en ere oharra gehituko dut, argazkiaren izena aldatu dezaten.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 16:49, 21 Abendua 2010 (UTC)
== Bostak (musikagile taldea) ==
Zergatik agertzen da nabigazio txantiloiak kategorian? Ezin da kategoria kendu. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 09:53, 3 Abendua 2010 (UTC)
:{{egina}} - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 09:56, 3 Abendua 2010 (UTC)
Mendillorriko ikastetxetik konektatzean ez digu aldaketak egiten uzten. Unai Fdez. de Betoño bezala hartzen gaitu.
Gure IPa 79.148.233.18 da.
Begiratu ea desblokeatu daitekeen.
Mila esker.
3wpp4ql5v5hi5k293fi49fkjzlqcspa
9967909
9967908
2024-11-13T15:39:18Z
Theklan
336
9967909
wikitext
text/x-wiki
== Euskal Herriko hiriburuen kokapen mapak eta Openstreetmap ==
Kaixo. Euskal Herriko zazpi hiriburuetako kokapen mapak sortu berri ditut: batzuek jada bazituzten eurenak, Bilbo, Donostia, Gasteiz edo Iruñaren kasu, baina nire ustez erdiguneko eraik nak non zeuden kokatzeko ez ziren oso zehatzak, hiri horietako lursail guztia hartuz eta erdigunea oso txiki antzean agertzen baitzen, kasu nabarmenena: [[Txantiloi:Kokapen mapa/Donostia]], horretarako [[Txantiloi:Kokapen mapa/Donostia erdigunea]], [[Txantiloi:Kokapen mapa/Bilbo erdigunea]], [[Txantiloi:Kokapen mapa/Gasteiz erdigunea]] eta [[Txantiloi:Kokapen mapa/Iruñea erdigunea]] txantiloiak sortu ditut.</br>
Bestalde, Ipar Euskal Herriko hiru hiriburuek ez zuten inongo kokapen maparik, hortaz [[Txantiloi:Kokapen mapa/Baiona erdigunea]], [[Txantiloi:Kokapen mapa/Donibane Garazi erdigunea]] eta [[Txantiloi:Kokapen mapa/Maule erdigunea]] txantiloiak ere sortu berri ditut.</br>
Bestalde, [http://www.openstreetmap.org/ http://www.openstreetmap.org/] programa erabiliz etorkizun batean hiriburuetako kokapen mapa oraindik zehatzagoak ere egin litezke, adibidez eraikin garrantzitsu asko biltzen diren guneak: Alde Zaharretakoak, beste aukera bat udalerrietako kokapen mapak sortzea ere izango litzateke, programa honek mapak jeisteko aukera ematen baitu, gainera bakoitza bere txantiloia sortzeko behar dituen koordenadekin batera. Honela, Euskal Herriko eraikinak behar diren bezala eta modu zehatzean kokatzeko aukera genuke. Gero arte. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]<small> 14:50, 2010ko abenduaren 4a (UTC)</small>
:Lan bikaina! OSM oso proiektu interesgarria da eta guretzat ere oso baliagarria eraikin eta abarren kokapenerako. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 17:06, 10 Abendua 2010 (UTC)
:: Komentatzearren, OpenStreetMap-ek "name" etiketa erabiltzen du kale eta tokien izenetarako. Etiketa horretan norbaitek euskarazko bertsioa sartu badu, orduan euskaraz agertuko da, baina gaztelaniaz edo frantsesez sartu badu, hizkuntza horietan agertuko da. Horrek ez du esan nahi euskarazko izenik ez dagoenik, baina dagoenean, ia seguru "name:eu" etiketan dagoela eta ez da OSMren ikuspegi lehenetsian agertzen. OSMn euskaraz ahalik eta izen gehien ikusteko, [http://euskalmapa.com euskalmapa.com] erabil daiteke. Desabantaila da gune horretan maparen informazioa ez dela hain usu eguneratzen (hilabeteak igaro daitezke). Horrek esan nahi du norbaitek kale berri bat marrazten badu, ez dela agertuko euskalmapan. Baina jadanik informazio osatua duten herrietarako balio dezake.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 18:03, 10 Abendua 2010 (UTC)
== SVG fitxategiak itzultzeko modua ==
Aupa, orain arte ez naiz konturatu aukera berria sortu dutela Commons-en SVG fitxategiak itzultzeko. Nik inoiz itzuli dut baten bat, adibidez [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Body_mass_index_chart_eu.svg hau], baina eskuz. Orain automatikoki egin daiteke, [http://alexgabi.blogspot.com/2010/11/wikipediako-svg-eskemak-nola-euskaratu.html hemen] ikusi dut nola egiten den.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 18:08, 10 Abendua 2010 (UTC)
:Interesgarria. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]- 19:57, 2010ko abenduaren 10a (UTC)
=== Bozketa ===
Gai honen bozketa irekita dago [[Wikipedia:Bozketak/Euskal Herriko eraikin historikoen zerrenda txantiloiak ezabatzea|hemen]]. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 10:50, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
:Bozketa bukatuta, [[Wikipedia:Bozketak/Euskal Herriko eraikin historikoen zerrenda txantiloiak ezabatzea|emaitzak hemen daude ikusgai]]. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 13:55, 26 Urtarrila 2011 (UTC)
== Edizio mota batzuen desegokikeriaz ==
[http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Staying_cool_when_the_editing_gets_hot ''Coolaldia''] pasatu ondoren eta beste administratzaile edo lankideren batek ezer esaten ez duela ikusita, azken boladako zenbait edizioren egokitasunaz galdetu behar dut; batzuek behintzat gogoratuko duzue erabakiak hartzeko prozeduraz eztabaidatzeko geratu ginela, baita exonimiaz aritzeko ere. Bien bitartean [[Lankide:An13sa|An13sa]] lankideak edizio [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Victoria_uhartea&action=history hauek] eta txoko honetan publiko samarra den eztabaida [http://eu.wikipedia.org/wiki/Eztabaida:Victoria_uhartea#Victoria_uhartea hau] Juan Palomoren estiloan amaitutzat jo du. Edizio [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Niue&action=historysubmit&diff=1755935&oldid=1755730 hau] ere egin du. Arazoa pertsonala ez dela erakusteko, izenburu aldaketa [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Cook_mendia&action=history hau], elebakartze [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Espoo&action=historysubmit&diff=1721164&oldid=1721161 hau], lotura ezabatze [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Espoo&action=historysubmit&diff=1721164&oldid=1721161 hau] eta funtsezko aldaketa [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lutxana-Enekuri&action=history hau] ere egin ditu.
An13sa lankidearentzat, beraz, galdera: (euskarazko) wikipedian adostutako zein politika edo arautan oinarritu zara edizio hauek egiteko? Erantzunen arabera lankideen komunitateari eskatuko nioke ondorioak ateratzeko, halakoak berriro gerta ez daitezen. Ondo izan.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 16:24, 10 Azaroa 2010 (UTC)
:Ez dut ezer jakin guzti honi buruz ez naizelako hemendik ibili. Nire ustez (ezjakintasunetik), edozein duda/kexa egonez gero, politika bat zehaztea da onena, prozesu guztiarekin (argudioak alde/kontra, proposamen desberdinak, bozketak e.a.). Dena den politikarik edo jokabide arauturik ez baldin badago, wikilari bakoitzaren fede onaren esku dagoen zerbait dela uste dut.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 16:46, 10 Azaroa 2010 (UTC)
::Adrar-ek jartzen dituen adibideek ez dute fundamenturik. [[Victoria uhartea]]ren kasuan argi ikus daitezke erreferentziak. Beste gauza bat da zuri izenburua (ingelesez dagoelako eta ez bertako hizkuntzaz) ez gustatzea eta beste gauza bat da '''Euskaltzaindia, euskal entziklopedia, atlas eta abarretik erreferentziak jartzea'''. Gauza ez da bakoitzari izenburua gehiago nola gustatzen zaion, baizik eta euskaraz egokiena zein den. Zer duzu [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Cook_mendia&action=historysubmit&diff=1766539&oldid=1736017 erreferentziekin arazoa?], [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lutxana-Enekuri&action=historysubmit&diff=1759926&oldid=1759919 hemen ere?] Wikipedian edonork egin ditzazkegu aldaketak edozein artikuluetan, inork ezin du artikulu bat beretzat hartu eta gustuko ez dituen aldaketetaz kexatu. Bestalde gauzatxo bat aipatu nahiko nuke. Wikipedia ez da ''[[:en:What_Wikipedia_is_not#Wikipedia_is_not_a_democracy|demokrazia]]'', ezta ''burokrazia'' ere. Ezin duguna da dena arautu. Wikipedian oinarrizko arau batzuek egon behar dute, baina ezin da dena arautu.
::Mezutxo bat Adrar-entzat: ni Wikipediara ez nator besteek fede onez eta asmo onenarekin egiten duten lana zalantzan jartzera. Bakoitzak ahal duena egiten du eta ahal duen nerrian. Azkenik, azpimarratu nahi dut that [[:en:What_Wikipedia_is_not|"Wikipedia is not a battleground"]]. Izan ongi.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:43, 10 Azaroa 2010 (UTC)
Azken mezua erantzuten ez naiz sartuko (''Stay cool''); galdera ez dut egiten tenislari Braveheart kapritxosoa naizelako, komunitateari begirako hobekuntza bat planteatu ahal izateko baino. Gogoan izan komunitate honek [[Atari:Komunitatea|''Erabakiak hartzeko prozedura'' eta ''Exonimia'']] gaika mahaigaineratu dituela, hau kontu kolektiboa dela.
Orduan errepikatzen dut: [[Lankide:An13sa|An13sa]] lankidea, mesedez, aipatu edizio horiek zein politika edo arautan oinarritzen diren zeure aburuz. Azken mezutik ulertzen dizut [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Victoria_uhartea&action=history hauen], [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Cook_mendia&action=history honen] eta [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lutxana-Enekuri&action=history honen] arrazoiak azaltzen dituzula. Hauetaz beste zerbait okurrituko balitzaizu azaldu mesedez orri honetan; eta eskertuko nizuke [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Niue&action=historysubmit&diff=1755935&oldid=1755730 hau], [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Espoo&action=historysubmit&diff=1721164&oldid=1721161 hau] eta lotura ezabatze [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Berriozar&action=historysubmit&diff=1760648&oldid=1760554 hau] (aurreko mezuan ondo kopiatu ez nuena, barka) editatzeko arrazoiak ere azalduko bazenitu.
Behin datu horiek bilduta, komunitate osoari azalduko diot neure ikuspuntua, zergatik edizio mota hauek ekiditen saiatu behar dugun eta horren gaineko arautxo-aholkutxo bat proposatu ere bai. Izan untsa.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 17:21, 11 Azaroa 2010 (UTC)
::Insistitzen baduzu, besteak ere azalduko dizkizut:
::* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Espoo&action=historysubmit&diff=1721164&oldid=1721161]: Udalerrien infotauletako izenburuetan artikuluaren izena, hau da udalerriaren euskarazko izen jartzen dugu. Ez da politika bat, baina orain arteko "ohitura" izan da. Bestela [[Baiona]] artikuluan ''Baiona / Bayonne'' jarri beharko genuke eta [[Londres]] artikuluan ''Londres / London''.
::* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Berriozar&action=historysubmit&diff=1760648&oldid=1760554]: Wikipedia ez da blog eta "spam" loturez betetzeko webgunea. Kanpo loturak atalean turismo webgunea, udalarena, erakundeena, gune garrantzitsuenak, etab. jartzen ditugu.
::* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Niue&action=historysubmit&diff=1755935&oldid=1755730]: Hau oso sinplea da. Wikipedian egitura hau jarraitzen dugu artikuluen hasieretan:
:::'''Ameriketako Estatu Batuak''' ([[ingeles]]ez ''United States of America'')...<br/>
:::'''Niue''' ([[ingeles]]ez) edo '''Niuē''' ([[niuera]]z)...<br/>
:::'''Guardia Zibila''' ([[gaztelania]]z ''Guardia Civil'')...<br/>
:::'''Euskarazko izena''' ([[hizkuntza]]z ''izena bertako hizkuntzan'')...<br/>
::Bestelako zalantzarik baduzu galdetu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 15:48, 12 Azaroa 2010 (UTC)
::::Ieup! Eztabaidan sartzen naiz, niri dagokidan gaian behintzat (lehenengo puntuan)...Bere garaian An13sari idatzitako gauza bera jarriko dut hemen; hau da, Euskaltzaindiak ez duela [[Espoo]] edo [[Utsjoki]] bezalako udalerrien euskarazko izendapenen inguruko aipamenik egin. Beraz, kasu hauetan, nahiz eta artikuluaren izena aukeratzeko izendapen ofizial zabalduenaren alde egin dudan, [[Esbo]] [[suediera]]z eta [[Ohcejohka]] [[ipar samiera]]z, bere kide koofizialak bezain zilegi dira euskal infotauletan. [[Baiona]]rena beste kontu bat da, euskarazko izendapena dagoelako. Ale, ea zeoze argitzen duzuen, baina eztabaida honek kutsu pertsonalegia duela esango nuke! Zaindu! -[[Lankide:Sikret8|Sikret8]] 23:24, 12 Azaroa 2010 (UTC)
Aupa lankideak, Sikret8ren inpresioa kontuan hartuko dut; ulertzen dut ikutu pertsonala ikustea , lankide bakar baten edizioak mahaigaineratu baititut; ez da nahita egindako zerbait, neure esperientzia urrian eta azken egun-asteetako arakaketa ez sistematikoan hala egokitu duelako eta amaieran egingo dudan proposamentxorako kasuistika adierazgarria delakoan. Aipatu azalpen eta edizioekin hauxe ikusten dut:
* Gehienak komunitateak Euskaltzaindiaren arauak segitzeaz gain erabakirik ez duen exonimia arlokoak dira eta eztabaidatzeko pendiente dagoena. [[Lankide:An13sa|An13sak]] (eskerrik asko eman dituzun azalpenengatik) ondo dioen bezala wikipedian dena ez da arautu behar eta ez da komeni, horregatik lankideek izan ditzakegun irizpide desberdin guztiak (esplizituki azalduta daudenak) errespetatu behar.
* [http://eu.wikipedia.org/wiki/Eztabaida:Victoria_uhartea#Victoria_uhartea Hau] bezalako eztabaidak unilateralki amai daitezkeela ez dago inon idatzita euskarazko wikipedian (metodoaz aritzeko geratu ginen...), ingelesezkoan ulertzen dudanaren arabera halakorik egitea ez da komeni.
* [[Kitlineq]], [[Aoraki]] edo azken egunetako [[Frejús]] edo [[La Ciutat]] bezalakoetan irizpide eta erreferentzia desberdinak esplizituki eman izan dira eta ez dago erabakirik, beraz bide guztiak zilegi dira eta zabalik utzi behar. Euskarazko wikipedian ezer gutxi arautu dugu (seguru asko ez dugu gehiegi arautu behar) toponimiaz, izenburu elebidunak ez direla egin behar ere ez dugu arautu eta horregatik daude [[Biel/Bienne]] bezalako batzuk, [[Esbo]]n eta [[Ohcejohka]]n eginiko edizioak egin behar ez zirela dudan iritzia azaltzeko balio duena.
* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Niue&action=historysubmit&diff=1755935&oldid=1755730 Niue] bezalako kasuetan ez dugu erabakita izenburuarekin hasi behar direla artikuluak, hori izaten da ohikoena baina ezer gutxi arakatuta [[Patxi López]] artikulua "Francisco Javier López Álvarez" testuarekin hasten dela ikus dezakegu. Niueren izena ez dago araututa euskaraz, beraz "lehen ipin dezagun jatorrizko toponimoa, gero ingelesezko eurozentrikoa" irizpidea bestea bezain balekoa da; dena ez da arautu behar...
* Lotura ezabatze [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Berriozar&action=historysubmit&diff=1760648&oldid=1760554 honetan] ados An13sarekin, ez ditugu Kanpo loturak spam gune bihurtu behar. Baina [[Berriozar]] artikuluan kanpo loturak ez dira hainbeste eta proposatzen zena oso ganorazkoa zen (askoz ere txarragoak ikus daitezke bederen): herriko aldizkari elebidun batena; bestalde, eta gehien kezkatu nauena: lotura proposamen hori lankide berri baten lehen ekarpena izan zen. Ezabatuta ikusten duenean seguru asko esango du: ''ni banoa hemendik, hau ez da niretzat''; agian lankide beteranoak ez zarete konturatzen batzuetan balizko lankide berriak uxa ditzakegula apur bat “pedagogikoago” aritu ezean.
* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lutxana-Enekuri&action=history Lutxana-Erandiori buruz] "funtsezko aldaketa" zela esan nuen; hala da. Hemen aldaketa edukian dago, "Lutxana (Erandio)" eta "Lutxana-Enekuri" gauza desberdinak direlako. "Lutxana" (proposatzen den loturan bertan irakur daitekeen bezala) "entitatea" da, "nortasun handiko entitatea" hain zuzen; ondo merezitako artikulua zuen. "Lutxana-Enekuri" "auzo administratibo-estatistikoa" da, egin dakioke artikulua baina ezin zaio bizitzagunea den Lutxanari (metro geltokiaren izena, kirol eta auzo elkarteak, ontzioletako langileak...) artikulua ezabatu. Gainera ezer gutxi argitzen da, "birzuzendu" ekintza Lutxanari egin zaiolako baina ez ordea [[Enekuri]]ri; ez zaiola egin behar azaldu berri dut.
* Laburbilduz kasuistikarako aipatu edizioak ez daude adostutako politiketan oinarrituta, ez dituzte artikuluak hobetu eta aurreko edizioak egin dituzten lankideekin kontsultatu ahal ziren (ez dira-gara anonimoak) eta ez da hala egin, [[Kitlineq]]en izan ezik. Barkatu luzatu naizelako eta hemendik aurrera neure asmoa ez da konkretuki kasu hauei buruz tiraka segitzea, aholku-proposamen-politika (? beteranoek jakingo duzue zer den) bat lankideekin konpartitzea baino. Horrela definituko nuke:
{{aipu|Dagoeneko sortuta dauden artikuluak era askotan hobetu daitezke: '''zuzenketekin''' (ortotipografikoak, estiloa, gramatika, puntuaketa, Euskaltzaindiaren arauak...), '''eduki-hobekuntzekin''' (artikulua zabaldu, zirriborroak izateari uzteko hedapenak, datu berriak, kategoriak...), '''hobekuntza teknikoekin''' (txantiloiak, infotaulak, wikitzeak, atalen ordena...) edo '''komunitatean adostutako politiken ezarpenarekin''' (euskaraz ondo leudekeen bide desberdinen arteko hautuak...).
Aldiz, kasu hauetan sartzen ez diren edizioak ekidin behar dira. Wikipedian ez dago dena araututa, ezin da dena arautu eta gainera aberastasuna gordeko bada ez da komeni dena arautzea. Horregatik kasu hauen barruan ez dauden edizioekin seguru asko editatzen duen lankidearen irizpidea beste lankide bat(zu)enaren gainetik ezarriko litzateke, irizpide biak zilegi direlarik eta artikulua hobetu dela ziurtatu gabe.
Edozein kasutan lankide bat pentsatua duen edizioa interes handikoa dela eta artikulua hobetuko duela konbentzituta badago, aurreko edizioak egin dituen kideekin kontaktatu behar du edo bestela proposamena Txokora igor dezake, patxadaz azter dadin.}}
Denak fede onez ari garelakoan, ea zer iruditzen zaizuen eta ondo ibili.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 11:55, 19 Azaroa 2010 (UTC)
:Niri ez zait ondo iruditzen, Adrar. Toponimia-arazoa ez da edukazio-arau batekin konponduko (bertan esaten dituzunak ''de facto'' aplikatu beharko genituzke). Zerbait arautzekotan, arautu dezagun toponimoen auzia. Nik nahiago nuke adostasunera ailegatzea, baina ezinezkoa izatekotan, arautu dezagun. Arazoa izenburua dela dirudi. Ezin gara inklusiboak izan? [[Kitlineq]] eta [[Victoria uhartea]] izenen artean ezin da tarteko [[Kitlineq / Victoria uhartea]] edo [[Victoria uhartea / Kitlineq]] jarri, eta ondoren birzuzenketak egin? Teknikoki arazoren bat dago? Eta kontzeptualki? --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 16:42, 23 Azaroa 2010 (UTC)
Aupa, bi kontuak bereiztearren:
* aholkutxo orokorraz: ''de facto'' aplikatuko balira ederto; urtebete eskaseko esperientzian ikusi dudan "desajustetxoa" aztertzeko saiakera besterik ez da: edizioen artean badira inoiz egin behar ez direnak ("bandalismo" deitzen ditugunak), egin ahal direnak (zuzenketak, hobekuntzak, politikak), tartean geratzen direnak ditut buruan proposamena egiteko orduan, ez baitira aipatu blokeetan sartzen. Esperientzia eskasak erakutsi dit eztabaida-iturri direla baina ados nago, posible da zentzunaz kasu horiek problematikoak ez izatea. Baina bestela arazoak segituko du.
* exonimiaz: aparteko eztabaida da. Beste wikipedia batzuk aztertuz gero dena ez dagoela (akaso ezin dela) arautu(ta) ikusiko duzue. Orduan momentuz batez ere arautu ez duguna (hau da, bide bakarra hartzea) inork ez arautzea da eskatzen dudana. Eta euskara bezalako hizkuntza gutxituei leku duina bermatzea. Izenburutik hasita kasu askotarako; Unaik aipatzen duen bidea (inklusibo-elebiduna) segi daitekeen bideetakoa da eta ondo ikusten dut, geuk baditugu kasu batzuk (aipatu Suitzakoa, [[Castejón de Sos-Castilló de Sos]]...). [[Aoraki]]ren kasuan ingelesak berak [http://en.wikipedia.org/wiki/Aoraki_/_Mount_Cook "Aoraki/Mount Cook"] proposatzen du...Nigatik ondo.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 11:55, 26 Azaroa 2010 (UTC)
== Nabigazioa euskaraz bultzatu ==
Wikimanian egon nintzen komentatzen beste wikilari katalan batzuekin nola egin genezakeen gure wikipediek ikusgarritasun handiagoa izateko. Aurretik entzunda nuen nola batzutan ''Lekeitio'' bilatuta Googlen, gaztelaniazko wikipediako ''Lequeitio'' agertzen zen euskarazkoa baino lehen eta abar. Orain gauzak aldatu dira, Googlek euskara badakielako desberdintzen eta hizkuntzaren araberako bilaketak egiten badakielako (katalanaren kasuan, aurretik zuten hori lortuta).
Nola jakinarazi orduan Google-i euskarazko edukiak (Wikipedia hau, beraz) bistaratu ditzan? Nabigatzaileak euskaratuz. Hau da, nabigatzailea hizkuntza batean edo bestean konfiguratuta izatea, bilatzaileetan bilaketak egiterako orduan, hizkuntza horretako wikipediako emaitzak (edo edukiak) hobetsiko ditu beste wikipedia batzuetakoa baino lehen.
Katalanek aspaldi dute euren [[:ca:MediaWiki:Sitenotice|Sitenotice-an katalanez nabigatzeko deia]], [[:ca:Ajuda:Com_navegar_en_català|baita laguntza ere]] hori nola egiten den azalduz. Antza denez, jendeak nabigatzaileak katalanera pasatzera bultzatuz, bisita kopurua eta ikusgarritasuna dexente igo zaie. Hemen inguruan, [http://sustatu.com/euskaraz.html Sustatu.com-ek] egiten du antzeko zerbait (eta entzun dudanez, laster egongo da prest [http://navegaencatala.cat navegaencatala.cat] moduko euskal webgunea). Nire proposamena beraz, hurrengoa da, Sitenoticean guk ere gure irakurleei nabigatzailea euskaratzera animatzea, horretarako laguntza-orria prestatuz. Oraingo oharrarekin (Artikulu hau hobe dezakezu... badakizu nola?) zer egin ere eztabaidatu daiteke: kendu, mantendu, oraingoa + nabigazioari buruzko oharra jarri...
Nire ustez nabigazioaren afera oso garrantzitsua da, euskal webgune guztiek bultzatu beharrekoa. Guri bisitari gehiago emango liguke eta era berean, guk dugun bisitari kopuru altua ikusita, euskara sarean bultzatzera lagunduko genuke. Zer deritzozue?--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:33, 25 Azaroa 2010 (UTC)
:Bat nator, euskal Wikipediaren eta euskararen erabilera sustatzeko baliagarria izango dela uste dut nik ere. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 12:44, 25 Azaroa 2010 (UTC)
::Neu ere ados... abenduaren 3an martxan jarri daitekeen zerbait da, sinbolikoki. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:52, 25 Azaroa 2010 (UTC)
:::Norbait gehiago, alde edo kontra? Gustatuko litzaidake honelako kontuek (Sitenotice-a aldatzeak) quorum handiagoa izatea... Bestalde, orain dagoen oharra mantenduko dugu, ala kendu?--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 11:39, 28 Azaroa 2010 (UTC)
::::Ni ere proposamenaren alde.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:49, 28 Azaroa 2010 (UTC)
:::::Ni ere bai guztiz ados. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 13:28, 28 Azaroa 2010 (UTC)
::::::Erabat alde.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] <small>([[Lankide eztabaida:Adrar|esan?]])</small> 12:41, 2 Abendua 2010 (UTC)
:::::::Alde.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 13:31, 2 Abendua 2010 (UTC)
::::::::Guztiz ados. Proposamen bikaina. -[[Lankide:Josu|Josu]] 19:08, 6 Abendua 2010 (UTC)
== Espainiako udalerrien mapak eta ikurrak ==
Ez dakit horretaz erabakiren bat hartu den (ez dut aurkitu), baina nire ustez udalerrietarako [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%A9lez-Blanco&oldid=1790921 mapa hau] askoz argigarriagoa da [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%A9lez-Blanco&direction=next&oldid=1790921 beste hau] baino. Lehenengoan, udalerriak probintziaren barruan zenbat lur duen eta lur horrek zer forma duen ikus dezakegu; bigarrenean, ez. Bigarrenak dakarren gehikuntza bakarra da Espainiaren irudi handiagoa dakarrela eta Espainia Europan non kokatuta dagoen erakusten digula. Nire ustez, mapa berriaren informazio berri hori alferrikakoa da, udalerriari buruzkoa den artikulu batean garrantzitsuagoa da udalerriari buruz albait informazio osatuena ematea. Mapa berriak informazio baliotsua galtzea dakarrela iruditzen zait, eta Euskal Herritik kanpoko Espainiako udalerri guztietarako mapa zaharrera itzultzea proposatzen dut.
Bestalde, ez dakit zer edizio gerra darabilten bi hauek:
* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Sobrarbeko_konderria&diff=prev&oldid=1781727 Sobrarbeko konderriko armarria, Adelbrecht lankidearen arabera].
* [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Sobrarbeko_konderria&diff=prev&oldid=1815184 Sobrarbeko konderriko armarria, Miguillen lankidearen arabera].
Eurei galdetuko nieke zuzenean, baina oraintxe ez dut gogorik erdaraz idazten hasteko. Horrelaxe aritu dira hainbat armarrirekin. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 11:27, 23 Abendua 2010 (UTC)
:Mapei buruz ados Xabierrekin. Armarriena interpretazio historiko desberdinetan oinarrituta egongo direla suposatzen dut baina eurei galdetu beharko, neuk ez dut ezer argirik topatu. Miguillenek heraldikan zer edo zer dakiela ematen du, Adelbrechti buruz ideiarik ez.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] [[Lankide eztabaida:Adrar|<small>(esan)</small>]] 16:46, 30 Abendua 2010 (UTC)
::[http://en.wikipedia.org/wiki/User:Adelbrecht Adelbrechtek ingeles Wikipedian duen wikilari orriari] begiratuta, badirudi hark ere badakiela zer edo zer gai horretaz. Abisua utziko diet, ea zer esaten duten. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:23, 30 Abendua 2010 (UTC)
::Adelbrechti idaztera nindoan ingeles Wikipediako bere eztabaida orrian, baina [http://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:Adelbrecht#Coat_of_arms_of_Navarre Miguillenekin han izan duen eztabaida hau] ikusi dut. Nire ustez, garbi dago Miguillenek hobeto arrazoituta jokatu duela, eta, beraz, euskal Wikipedian ere halaxe izango zela iruditzen zait. Ez noa ezer galdetzera. Udalerrien mapen gaian, eskertuko nuke lankide gehiagok iritzia ematea. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:31, 30 Abendua 2010 (UTC)
== Fitxategien igoera murriztea ==
Kaixo. Ez dakit ondo irudituko ote zaizuen, baina zera proposatuko nuke, teknikoki posible izatekotan: fitxategien igoera murriztea, administratzaileek soilik egin ahal dezaten (ospakizunetarako logo bereziak igo izan ditugu inoiz). Bestela, jendeak jarraitzen du irudiak igotzen, eta horrek lana baino ez du ematen... --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:04, 10 Azaroa 2010 (UTC)
:Bere garaian begira egon nintzen eta gure esku ez dagoen zerbait zela ikusi nuen (goian eskatu behar da). Berriro informatuko naiz, ea. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 11:57, 11 Azaroa 2010 (UTC)
::Ematen du [https://bugzilla.wikimedia.org/ Bugzillan] egin behar dela eskaera. Gaztelerazko wikipediako adibidea ez dut aurkitu, bai ordea [https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=9728 wikiesanetakoa].--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 19:27, 24 Azaroa 2010 (UTC)
:::'''Inork ez badu kontrakorik esaten''', astebete barru (epe bat ematearren zuek ekarpenak egiteko) egingo dut eskaera nik ere Bugzillan, Fitxategia igo aukera kendu edota Wikimedia Commonsera birbideratzeko.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 16:36, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
::::{{alde}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 16:50, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
::::{{alde}} --[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:16, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
== Udalerri/auzo infotaulak ==
Udalerri infotaulekin (dentsitatearen asuntuarekin) lio nahiko handia dago eta eskuz dena zuzentzea oso astuna delakoan nago. Era berean, auzo infotauletan, herria adierazterako orduan, <nowiki>[[]]</nowiki> sinboloak berak jartzen ditu, aurretik kortxeteak zituzten infotauletan honela agertuz herria:<nowiki>[[</nowiki>[[Bermeo]]<nowiki>]]</nowiki>. Gauza hauek automatikoki konpondu ditzakeen botlaririk? --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 11:55, 11 Azaroa 2010 (UTC)
:Gustatuko litzaidake, Janfri, baina ez dakit nola egin :-( --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 12:11, 12 Azaroa 2010 (UTC)
::Ikur horiek gaizki erakusten dituen artikuluren bat aipatzerik bai, Janfri? Adibidea ikusita, botak zer ordezkatu beharko lukeen ikus genezake, beharbada... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 12:38, 12 Azaroa 2010 (UTC)
:::Auzoen infotaularena: [[Artika (Bermeo)]] eta udalerrien dentsitate arazoarena, ba [[Makea]] esaterako. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 12:50, 12 Azaroa 2010 (UTC)
::::Dentsitatearenari ez diot irtenbiderik ikusten. Auzoena bot bidez konpontzeko, berriz, hau egin beharko litzateke (ez dakit ea posible den, nik ez baitut botik):
::::# Euskal Herriko auzo infotaula erabiltzen duten orrien artean, bilaketa hau egin:<br /><big> herria = <nowiki>[[(*)]]</nowiki></big><br />Izartxo horrek edozein karaktere segida adierazten du (boolear aldagaia). Horretarako, jakina, beharrezko izango da bilaketa infotaula horretara mugatu ahal izatea eta boolear aldagai hori (edo baliokide bat) erabili ahal izatea.
::::# Horren ordez, hau jartzea:<br /><big> herria = (*)</big>
:::Bueno, ez dakit ea ezertan lagundu dudan, baina, ideia horrek zerbaiterako balio badu... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 13:02, 12 Azaroa 2010 (UTC)
:::::Dentsitatearena eskuz egin beharko da, hemen dago [[Berezi:ZerkLotzenDuHona/Laguntza:Dentsitate_kalkulagailua|konpondu beharrekoen zerrenda]]. Bestalde, Xabierren ideia bideratu daiteke agian auzo infotaulena konpontzeko...--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:18, 12 Azaroa 2010 (UTC)
Asteriskoarekin bot-a "pentsatzen" bezala geratzen zait, ez aurrera ez atzera. Barnean udalerriaren izena jarrita ondo doa (adibidez, [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Mikel_Deuna&diff=prev&oldid=1770802 hemen]). --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 13:50, 12 Azaroa 2010 (UTC)
:Okerreko terminoa erabili dut lehen: Boolear aldagaia ez, [[adierazpen erregular]]ra da kontua. Zein hizkuntza (Perl, Tcl, Python, PHP) erabiltzen da Wikipediako botak programatzeko? Hizkuntza horretan idatzi beharko da adierazpen erregularra. Beharbada, programazioan eskarmetua duen ingeles Wikipediako botlariren bati galdetu beharko zaio, seguru ez zaiola askorik kostatuko ordezkatze horren kodea idaztea. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:15, 12 Azaroa 2010 (UTC)
::Phytonen egiten dira. Ez dakit zein den adierazpide egokia lan hori egiteko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:17, 12 Azaroa 2010 (UTC)
Begiratzen aritu naiz, eta uste dut ordezte hau dela egin beharrekoa:
:<big>herria = \[\[(*)\]\] → herria = \1</big>
Ea funtzionatzen duen! --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 19:58, 14 Azaroa 2010 (UTC)
::Niri ez doakit, Xabier :-( --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 21:19, 14 Azaroa 2010 (UTC)
:::Bot batzuek —adibidez, [[Lankide:TXiKiBoT|TXiKiBoTek]]— egindako aldaketen laburpenetan ageri diren adierazpen erregularrak (ingelesez, ''regular expressions'' edo ''RegEx'') aztertuz atera dudan formula da. Beharbada, Pythonerako asmatutako RegEx programaren bat erabiltzen dute... Sentitzen dut lagungarri ez izatea. Segur aski, [[:Lankide:TXiKi|TXiKi]] lankideari ea bere botarekin aldaketa egin dezakeen galdetzea izango da onena. Galdetzera noa. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 21:36, 14 Azaroa 2010 (UTC)
Ari naiz behar diren zuzenketak egiten auzo infotauletan. Arazo txiki bat dago: zerbait pentsatu beharko da [[Emerando]] bezala bi udalerritan banatuta dauden auzoentzako, ezin baita berdina egin. Ideiarik? –[[Lankide:TXiKi|TXiKi]] ([[Lankide_eztabaida:TXiKi|zure erantzuna hemen utzi]]) 09:29, 15 Azaroa 2010 (UTC)
:Ba momentuz infotaularik ez erabiltzea eta taula osoa eskuz jartzea da momentu honetan burura etortzen zaidan gauza bakarra.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 09:42, 25 Azaroa 2010 (UTC)
== Geotemplate ==
[[:Txantiloi:GeoTemplate/Lang]] ezabatu mesedez. [[Lankide:EL Willy|EL Willy]]
:{{egina}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 11:25, 30 Azaroa 2010 (UTC)
== Durangoko Azoka ==
Urtero bezala atzo egon nintzen Euskal Liburu eta Disko Azokan, erosketa batzuk egiten, euskarazko ekoizpenari tenperatura hartzen eta ekitaldi batzuetan ikusle gisa egoten. Krisia gora eta behera baina, hala ere, urteroko jendetza... ez da seinale txarra.
''Stand'' ezberdinetatik kuxkuxean nenbilela, gauza bat bururatu zitzaidan, hemen plazaratu nahi dudana: ez litzateke egokia izango Euskal Wikipedia modu batean ala bertzean Durangoko Azokan -hurrengo urteetan- presente egotea? Ez al dio Euskal Wikipediak aparteko aportazioa egiten euskal kulturari? Beraz, ez dakit nola, ''stand'' finko baten bitartez edo bertan antolatzen diren ekitaldi horietako batean parte hartuz, baina euskal wikipediak -ene iritziz- ez luke huts egin beharko Euskal Herrian antolatzen den euskal kulturaren erakusleiho handienetako batean.... Ametsetan nago?
-[[Lankide:Josu|Josu]] 19:36, 6 Abendua 2010 (UTC)
== Gaurko urteurrenetako bat gaizki dagoela esango nuke... ==
Berandu samar aurtengo [[abenduaren 9]]a zuzentzeko, baina datorren urterako egina egongo da! ''1931 - Espainiako Bigarren Errepublika hasi zen.'' jartzen du, baina nire ustez, [[apirilaren 14]]az gero, errepublika bazegoen, ez? Ziurrenik, [[abenduaren 9]]an, errepublikako konstituzioa aldarrikatu zen, 1931koa, hori bai... Ondo izan! -[[Lankide:Koro|Koro]] 19:51, 9 Abendua 2010 (UTC)
:[[:Txantiloi:Abendua 9|Honela]] hobeto?--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:10, 9 Abendua 2010 (UTC)
:::::Oso ondo, txe! Eskerrik asko eta ondo izan!-[[Lankide:Koro|Koro]] 16:50, 10 Abendua 2010 (UTC)
== Asteko Irudia Belaguakoa da ==
Arratsalde on, aste honetarako aukeratutako irudia ez da [[Luzaide]]koa, [[Belagua]]koa baino. "Belagua" artikuluan bertan [http://eu.wikipedia.org/wiki/Fitxategi:Belagua.JPG antzeko argazki bat ikus daiteke]. Ea administratzaileren batek aldatzen duen, ondo ibili.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] ([[Lankide eztabaida:Adrar|esan?]]) 14:34, 21 Abendua 2010 (UTC)
:Leku berekoak dira, ados. Ziur zaude Luzaidekoa dela gaizki dagoena?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:11, 21 Abendua 2010 (UTC)
::Ieup, bai, seguru-segurua da. [http://iabaro.net/argazkiak/tags/basquecountry/photo/3186160515/belagua.html?PHPSESSID=3295c8ef82beb082ab285ce6e0f70626 Hemen] adibidez antzeko leku batetik ateratakoa dago; Luzaiden, bestalde, ez dago 3 m2ko lautadarik...eta Arnegi ere agertuko litzateke. Argazkia San Martin Harrirako bidetik hartua da eta Belaguako lautada ikusten da; argazkiaren ezkerrean [[Txamantxoia]]ko lehen aldapak.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] ([[Lankide eztabaida:Adrar|esan?]]) 16:29, 21 Abendua 2010 (UTC)
:::Milesker azalpenagatik! Commons-en ere oharra gehituko dut, argazkiaren izena aldatu dezaten.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 16:49, 21 Abendua 2010 (UTC)
== Bostak (musikagile taldea) ==
Zergatik agertzen da nabigazio txantiloiak kategorian? Ezin da kategoria kendu. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 09:53, 3 Abendua 2010 (UTC)
:{{egina}} - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 09:56, 3 Abendua 2010 (UTC)
Mendillorriko ikastetxetik konektatzean ez digu aldaketak egiten uzten. Unai Fdez. de Betoño bezala hartzen gaitu.
Gure IPa 79.148.233.18 da.
Begiratu ea desblokeatu daitekeen.
Mila esker.
l9pgzvbr9cvz30xkpqphrwer1ficlg3
Wikipedia:Txokoa/2011ko abendua
4
1213539
9967915
2024-11-13T15:41:03Z
Theklan
336
Orri berria: «== Kalitatearen hamabostaldia == Kaixo! Zelan doa dena? Beno, batzuek jakingo duzuen bezala Wikilari batzuk hor ari gara buru-belarri Elhuyarrek jarritako lanarekin, Lur entziklopedia wikiratzeko prozesuan. Milaka artikulu dira eta egia esan artikulu onak ekarriko ditugu, batez ere biografien atalean, nahiko motz geundela honekin. Lan hau 3 aste barru bukatuko da eta ondo egongo da urte bukaeran 120.000 artikulutik gertu egotea. Urte honetan gure wikipedia bikoiztuko dugu!...»
9967915
wikitext
text/x-wiki
== Kalitatearen hamabostaldia ==
Kaixo! Zelan doa dena? Beno, batzuek jakingo duzuen bezala Wikilari batzuk hor ari gara buru-belarri Elhuyarrek jarritako lanarekin, Lur entziklopedia wikiratzeko prozesuan. Milaka artikulu dira eta egia esan artikulu onak ekarriko ditugu, batez ere biografien atalean, nahiko motz geundela honekin. Lan hau 3 aste barru bukatuko da eta ondo egongo da urte bukaeran 120.000 artikulutik gertu egotea. Urte honetan gure wikipedia bikoiztuko dugu!
Hala ere milaka artikulu hauek gehitu izanak eta azken bi hilabetetan hainbat wikilarik wikipediari kasu gutxiago egin izanak, desorden pixka bat sortuko duelakoan nago. Artikulu asko egongo dira kategorizazio arraroekin. Kategoria batzuetan 100ka artikulu berri izango ditugu (adibidez Euskal Herriko margolariak). Horregatik kalitatearen hamabostaldi bat egitea proposatzen dut, lana txukundu, artikulu laburrenak osatu, wikitze lanekin jarraitu, kategorizazioak ondo egin, irudiak jarri, interwikiak ondo txukundu, zuzenketak egin, gure botak lan ta lan jarri... guzti hori.
Zer iruditzen? Zer egin daiteke? Egingo dugu orrialdetxo bat eta lan horiek zehaztu? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:47, 9 Abendua 2011 (UTC)
: Ideia ona. Urte berria hasteko ekimen polita. Orraztutako artikuluak orrialde batean (edo kategoria jakin batean, agian lizentzia betetzeko txantiloi batek sortua) agertzen badira, askoz errazago. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 13:13, 9 Abendua 2011 (UTC)
::Zuek aipatu bezala ongi legoke orrialde hori sortu, bertan artikulu horien zerrenda idatzi eta oraindik wikituak ez daudelako ohar moduan txantiloiren bat jartzea, kategorizatzen eta wikitzen dihoazten einean txantiloi hori kendu eta zerrendatik ere ''pasaportea'' eman eta kentzea. Honela orden antolatu batetan wikituz eta txukunduz. Bestalde, eguberri eta urte amaiera opari ona izango da Euskal Wikipedia 120.000 artikuluetan ikustea (gainera kalitatea eta sakontasunean hobetuz): Zorionak. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 14:55, 2011ko abenduaren 9a (UTC)
:::Ez nintzen ari etorriko diren horiek wikitzeaz (horretan ari gara orain) baizik eta orokorrean etxe osoa txukuntzeaz. Kalitatea ere beharko dugu, artikulu hobeak sortuz, nabarmendutakoen zerrenda eskas geratzen ari dela. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:07, 9 Abendua 2011 (UTC)
:Ni ados, ze uste dut askotan garrantzi txikiegia ematen diogula kategoriak sortzeari eta antolatzeari.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:41, 9 Abendua 2011 (UTC)
::Ni ere ideia ona delakoan nago. Helburuak pixka bat mugatuko nituzke, milaka artikulu direnez:
::* Kategoriak zuzentzea eta osatzea.
::* Artikulua irudiekin osatzea, ahal bada.
::* Interwikiak egiaztatzea.
::* Biografietan, hasieran, jaiotza eta heriotza data osoak jartzea, beste hizkuntzetako wikipedietan bilatuta (milaka biografia berri txertatuko dira Wikipedian, eta horietako askotan jaiotza eta heriotza urtea ageri da, baina ez hila eta eguna).
::Uste dut zeregin horiekin dagoeneko lan piloa izango dugula. Beste kalitate hamabostaldi batzuetarako utziko nituzke beste lan batzuk.
::Kalitate hamabostaldiarena hau oso-oso ideia ona dela uste dut, ea probetxua ateratzen diogun oraingoari, eta ea gero beste kalitate hamabostaldi asko ere egiten ditugun. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-09, 16:11
:::Bai. Datorren urtean kalitate hamabostaldi bat baino gehiago izan ezkero, beharbada ongi legoke hurrengo urterako egutegian jada kalitate hamabostaldi horiek zenbat eta noiz izango diren ezartzea. Alegia, horrela data horiek iristeko unean berealakoan kalitatearen lantegi horretan denborarik galdu gabe ekiteko.</br>
:::-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 18:31, 2011ko abenduaren 9a (UTC)
:::::Kalitate hamabostaldia egitearekin ados. Nik uste dut urtarrilerako bat prestatzen hasi beharko genukeela. Beti zezenak harrapatzen baikaitu...--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:16, 10 Abendua 2011 (UTC)
:Jarriko al dugu data bat honetarako? Adibidez otsaileko lehenengo hamabostaldia... -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:42, 12 urtarrila 2012 (UTC)
:: Niretzat, bigarren hamabostaldia baldin bada, hobexeago, baina lehenengoa ere ez datorkit erabat gaizki. Ea zer dioten gainerako lankideek. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 15:07
== Lurreko artikuluak Wikipedian: balorazioak, arazoak... ==
Gogoeta txiki bat:
# Kopurua: 119.528 artikulu (bi hitzetan: ''ikara''-garria)
# Azken egunetan sortutako artikuluak (Lurrekoak eta Theklanen ugaztunak) botek sortuak direnez, ez dira interwikietarako botek "ikusiak" eta beste hizkuntzetako wikipedietan ez daude eguneratuta.
# Izenak: Artikulu batzuetan bi abizen erabiltzen dituzte eta gure ohitura bakarra erabiltzea izan da (politika ere al da?)
# Errepikatutako artikulu batzuk ditugu (adibidez, [[Rodolfo Bozas]] eta [[Rodolfo Bozas-Urrutia]]). Zaila izango da guztiak topatzea.
# Kontuz artikulu berrien edukiarekin: José M. Caballero Bonaldek Jose Manuel du izena, ez Jose Maria; beno, gaztelaniazko atsotitzak ''"hasta el mejor escribano echa un borrón"'' dio. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 19:23, 27 abendua 2011 (UTC)
:: Abizenei dagokienez, Lur hiztegietan bi abizenekin ageri dira biografietako sarrerak; beraz, gure arauetara moldatu behar dira, oraindik moldatu gabe wikipediaratu direnak. Bestalde, hiztegietako testua Jaurlaritzakoek Elhuyarkoei ez zieten zuzenean inprentarako prestatutako fitxategietan eman, baizik eta papereko ediziotik OCR programaren bidez aterata. Beraz, akats xelebre samarrak nahi baino ugariago izango dira oraintxe (eta ez naiz ''Jose María'' hori OCR programari leporatzen ari), baina Elhuyarkoek zuzenketa lanak bukatutakoan oso gutxi izango direlakoan nago.
:: Errepikatutako artikuluak, tamalez, ez ditugu arazo berria: Lur hiztegiak wikipediaratzeko proiektu hau egin baino lehenago ere, artikulu bikoiztuak bakandu behar izan ditut euskal Wikipedian (neronek sortuak, batzuetan). Interwikien bidez beharbada izango da bikoiztu horiei antzemateko bideren bat. Izan ere, erdal wikipedietako artikulu bati loturik euskal Wikipediako artikulu bat baino gehiago baldin baditugu, hori detektatzeko bideren bat izango da, edo? --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-27, 19:45
:::Nik ere zalantza izan dut bi abizenen kontuarekin. Ondo egongo litzateke Wikipediako arau bat finkatu balitz horren inguruan.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:08, 27 abendua 2011 (UTC)
Gogoetarekin jarraituz... Artikulu batzuk wikitu gabe igo dira, ez duelako denborarik eman, adibidez [[Basahuntz alpetar]]. Artikulu horiek hemendik aurrera datozen egunetan wikituko dira, baina zuzenean Wikipedian egingo da.
Bestalde, akatsak egongo dira, nik aurkitu ditut batzuk eta saiatu naiz zuzentzen, baina oraindik egongo dira. --[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:08, 27 abendua 2011 (UTC)
:Nik ere gogoetarekin jarraituta, arazoa ez da botek ez dituztela berriak ikusten, baizik eta botak ez zeudela martxan hori detektatzeko. TXiKiBoT jartzeko eskatu nion [[Lankide:Txiki|Txikiri]] eta berehala jarri zen horretara. Denbora beharko du, baina horrek ere hobetuko du gurea.
:Abizenen inguruan, nire ustez bi behar dira dudak daudenean (adibide klasikoa, Jose Luis Rodriguez "El Puma" eta "Zapatero" bereizteko). Baina kasu honetan Lur Entziklopedian bi izen eta bi abizen dituztenak ere jartzen dituzte, ''en plan'' Jose Luis Garmendia-Urrutia Barandiaran... eta noski, horrek ez du zentzu handiegirik. Konpondu beharreko edo finkatu beharreko zerbait da.
:Errepikapenak, denborak esango digu, kategorizatze ona ematen bada, azkar detektatzen dira kategoria horien barruan dagoena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 16:57, 29 abendua 2011 (UTC)
[[Afrikaner]] artikuluan informazio okerra sartu zen. Artikulutik kendu, eta [[Eztabaida:Afrikaner|eztabaida orrian]] utzi dut. Mesedez, norbaitek informazio hori zein alderdiri dagokion baldin badaki, jakinarazi dezala eztabaida-orri horretan. Ondo izan, --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:10, 29 abendua 2011 (UTC)
tgzh3tk6nu1vyf8vnjq0z1j3a2iypfz
9967949
9967915
2024-11-13T15:53:13Z
Theklan
336
9967949
wikitext
text/x-wiki
== Durangoko Azoka ==
Gabon guztioi.
Durangoko Azoka hurbil dugu, eta nonbaitean irakurri dut euskal wikipediak ordezkaritza bat izanen duela bertan (stand bat?)
Norbaitek ba al daki deus?
Izatekotan, zein egunetan izango litzateke?
Esker mila aunitz.
-[[Lankide:Josu|Josu]] 19:46, 1 Abendua 2011 (UTC)
:Unairen mezua ikusi dut ene galdera egin ondoren. Mila esker, Unai. Ea wikizale gehienak abenduaren 6an Azokan agertzen garen!-[[Lankide:Josu|Josu]] 19:53, 1 Abendua 2011 (UTC)
== Logoa ==
Logoa aldatzeko eskaera Commons-en eskatu nuen duela egun batzuk, pixka bat berandu aldatu dute baina tira... Nik egin nuen logo hori egun batzuetan utziko dugu, 10 urteak ospatzeko.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:14, 10 Abendua 2011 (UTC)
== Kutxateka ==
[http://www.kutxateka.com/ Kutxateka] sortu da eta prentsan agertzen denez 500.000 irudi igoko dituzte bertara, guztiak libreak. Badugu, beraz, zer ikusi! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:05, 19 Abendua 2011 (UTC)
:Ba ez, lizentzia nc-nd da... ze pena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:06, 19 Abendua 2011 (UTC)
== Open Call for 2012 Wikimedia Fellowship Applicants ==
[[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]]
''I apologize that you are receiving this message in English. Please
help translate it.''
*Do you want to help attract new contributors to Wikimedia projects?
*Do you want to improve retention of our existing editors?
*Do you want to strengthen our community by diversifying its base and increasing the overall number of excellent participants around the world?
The Wikimedia Foundation is seeking Community Fellows and project ideas for the Community Fellowship Program. A Fellowship is a temporary position at the Wikimedia Foundation in order to work on a specific project or set of projects. Submissions for 2012 are encouraged to focus on the theme of improving editor retention and increasing participation in Wikimedia projects. If interested, please submit a project idea or apply to be a fellow by January 15, 2012. Please visit https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Fellowships for more information.
Thanks!
--[[m:User:Sbouterse (WMF)|Siko Bouterse, Head of Community Fellowships,
Wikimedia Foundation]] 12:57, 21 Abendua 2011 (UTC)
<small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small>
<!-- EdwardsBot 0139 -->
== Lurreko artikuluak Wikipedian sartzeko azken ukituak ==
Aupa. Lur hiztegiko artikuluak datorren astean igoko omen dira wikipediara. Ordurako, Eusko Jaurlaritzako HPStik eskari bat egin dute: ea euskal wikipediaren goiko bannerrean ohar hau jar daitekeen:
"Zorionak! Urteberriko oparia: 11.000 euskarazko sarrera berri Wikipedian!"
Eta horrez gain, ea haien logoa jar daitekeen alboan.
Beno, teknikoki ez dira 11.000 sarrera berri, ze haietako batzuk jadanik bazeuden wikipedian, eta osatu besterik ez dira egin. Hala ere, nire ustez horrek ez dauka garrantzi berezirik. Kontua da ea norbaitek arazorik duen banner hori agertzen bada wikipedian. Nik ez diot arazorik ikusten mezua agertzeari. Hala ere, agian logoa agertzea gehiegizkoa dela deritzot. Zer uste duzue?
--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:23, 21 abendua 2011 (UTC)
: Bannerrak jartzearen aldekoa ez naiz berez, baina tira, kasu honetan, eskatzen bada. Logoa agertzearen guztiz aurka, publizitatea egiteko modua baita. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:09, 21 abendua 2011 (UTC)
:: Ni ere antzera: bannerra jartzearekin konforme, baina logoa jartzea desegokia delakoan. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-21, 19:04
::: Aurrekoekin bat. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:22, 21 abendua 2011 (UTC)
Ni ere aurrekoekin bat. [[Lankide:Gorritxiki]] --Gorritxiki 19:14, 21 abendua 2011 (UTC)
Niri ondo iruditzen zait oharra zein logoa jartzea. Ez da enpresa pribatu baten logoa ere.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:12, 21 abendua 2011 (UTC)
:Horren harira: Nik jakin nahiko nuke, orain sartu behar diren 11.000 sarrera horietatik at, ea etorkizunean euskarazko Wikipediako lankideok Lur hiztegian dauden artikuluetaz baliatu eta gure entziklopedian beste artikulu berriak sortzeko erabil al daitezkeen. Laburtzen: Lur hiztegiko artikuluak zein jabetza edo lizentzia mota duten. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 21:28, 2011ko abenduaren 21a (UTC)
::Galdera ona. Nik uste dut oraindik Eusko Jaurlaritzak ez duela inon esan zein den Lur entziklopedien lizentzia. Agian bannerraren inguruan bota diguten galdera honi erantzuten diogunean, guk eska diezaiekegu EJren webgunean Lur entziklopediak zein lizentzia duen argitara dezaten, ohar baten bidez edo...--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:48, 21 abendua 2011 (UTC)
Ez al liteke bi gaiak elkarbatu eta gure aldera jokatuz banner hori jartzearen truke guk Lur hiztegiko artikuluetaz baliatzeko aukera hori Eusko Jaurlaritzakoekin negoziatu edo horrelako ''trapailkeriren'' bat egin?</br>
-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 1:15, 2011ko abenduaren 22a (UTC)
[[Berezi:Ekarpenak/Elhuyar_Fundazioa|Hasi dira]] artikuluak igotzen.-[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 17:57, 26 abendua 2011 (UTC)
:Logoa ez jartzea bozkatu denez, EJtik galdetu didate ea "HPSren eskutik" gehitu daitekeen bannerreko esaldian: "Zorionak! Urteberriko oparia: 10.000 sarrera berri baino gehiago euskarazko Wikipedian, HPSren eskutik!" edo "Zorionak! Urteberriko oparia, HPSren eskutik: 10.000 sarrera berri baino gehiago euskarazko Wikipedian!". Niri ondo iruditzen zait (2. aukera hobeto dago, nire ustez).--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 16:50, 27 abendua 2011 (UTC)
::No problem. Baina beldur naiz HPSkoek ez ote duten "mundu guztiak ezagutzen gaitu" sindromea. Agian norbaitek esan beharko lieke hau: inork ez daki HPS zer den. Nire proposamena da "Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza" jartzea.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 17:20, 27 abendua 2011 (UTC)
::Assarrekin bat nator.--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] 17:25, 27 abendua 2011 (UTC)
:::Nigatik ados (2.a, agian [[HPS]] lotura ipiniz...) --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 17:33, 27 abendua 2011 (UTC)
::::HPS zer den galdetzen badidazu paketeria enpresa baten filiala dela esango nuke. Beraz nire ustez Hezkuntza Politikarako Sailburuordetza litzateke egokiena... baina oso luzea denez, agian HPS jar daiteke loturarekin, lekua aurreztearren! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:47, 27 abendua 2011 (UTC)
Horretarako sortu berri dut: [[HPS]]. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:56, 27 abendua 2011 (UTC)
: Ados HPS jartzearekin, lotura eta guzti: «Zorionak! Urteberriko oparia, [[HPS]]ren eskutik: 10.000 sarrera berri baino gehiago euskarazko Wikipedian!». --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-27, 18:00
::Ados.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 18:03, 27 abendua 2011 (UTC)
:::{{egina}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:42, 27 abendua 2011 (UTC)
{{aurka}} Eskerrik asko egindako lanagatik, baina Wikipediara sartu eta mezu hori irakurtzea —"oparia, HPSren eskutik"— arraroa egin zait. Besterik gabe, nire iritzia adierazi nahi nuen. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:05, 29 abendua 2011 (UTC)
== Kalitatearen hamabostaldia ==
Kaixo! Zelan doa dena? Beno, batzuek jakingo duzuen bezala Wikilari batzuk hor ari gara buru-belarri Elhuyarrek jarritako lanarekin, Lur entziklopedia wikiratzeko prozesuan. Milaka artikulu dira eta egia esan artikulu onak ekarriko ditugu, batez ere biografien atalean, nahiko motz geundela honekin. Lan hau 3 aste barru bukatuko da eta ondo egongo da urte bukaeran 120.000 artikulutik gertu egotea. Urte honetan gure wikipedia bikoiztuko dugu!
Hala ere milaka artikulu hauek gehitu izanak eta azken bi hilabetetan hainbat wikilarik wikipediari kasu gutxiago egin izanak, desorden pixka bat sortuko duelakoan nago. Artikulu asko egongo dira kategorizazio arraroekin. Kategoria batzuetan 100ka artikulu berri izango ditugu (adibidez Euskal Herriko margolariak). Horregatik kalitatearen hamabostaldi bat egitea proposatzen dut, lana txukundu, artikulu laburrenak osatu, wikitze lanekin jarraitu, kategorizazioak ondo egin, irudiak jarri, interwikiak ondo txukundu, zuzenketak egin, gure botak lan ta lan jarri... guzti hori.
Zer iruditzen? Zer egin daiteke? Egingo dugu orrialdetxo bat eta lan horiek zehaztu? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:47, 9 Abendua 2011 (UTC)
: Ideia ona. Urte berria hasteko ekimen polita. Orraztutako artikuluak orrialde batean (edo kategoria jakin batean, agian lizentzia betetzeko txantiloi batek sortua) agertzen badira, askoz errazago. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 13:13, 9 Abendua 2011 (UTC)
::Zuek aipatu bezala ongi legoke orrialde hori sortu, bertan artikulu horien zerrenda idatzi eta oraindik wikituak ez daudelako ohar moduan txantiloiren bat jartzea, kategorizatzen eta wikitzen dihoazten einean txantiloi hori kendu eta zerrendatik ere ''pasaportea'' eman eta kentzea. Honela orden antolatu batetan wikituz eta txukunduz. Bestalde, eguberri eta urte amaiera opari ona izango da Euskal Wikipedia 120.000 artikuluetan ikustea (gainera kalitatea eta sakontasunean hobetuz): Zorionak. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 14:55, 2011ko abenduaren 9a (UTC)
:::Ez nintzen ari etorriko diren horiek wikitzeaz (horretan ari gara orain) baizik eta orokorrean etxe osoa txukuntzeaz. Kalitatea ere beharko dugu, artikulu hobeak sortuz, nabarmendutakoen zerrenda eskas geratzen ari dela. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:07, 9 Abendua 2011 (UTC)
:Ni ados, ze uste dut askotan garrantzi txikiegia ematen diogula kategoriak sortzeari eta antolatzeari.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:41, 9 Abendua 2011 (UTC)
::Ni ere ideia ona delakoan nago. Helburuak pixka bat mugatuko nituzke, milaka artikulu direnez:
::* Kategoriak zuzentzea eta osatzea.
::* Artikulua irudiekin osatzea, ahal bada.
::* Interwikiak egiaztatzea.
::* Biografietan, hasieran, jaiotza eta heriotza data osoak jartzea, beste hizkuntzetako wikipedietan bilatuta (milaka biografia berri txertatuko dira Wikipedian, eta horietako askotan jaiotza eta heriotza urtea ageri da, baina ez hila eta eguna).
::Uste dut zeregin horiekin dagoeneko lan piloa izango dugula. Beste kalitate hamabostaldi batzuetarako utziko nituzke beste lan batzuk.
::Kalitate hamabostaldiarena hau oso-oso ideia ona dela uste dut, ea probetxua ateratzen diogun oraingoari, eta ea gero beste kalitate hamabostaldi asko ere egiten ditugun. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-09, 16:11
:::Bai. Datorren urtean kalitate hamabostaldi bat baino gehiago izan ezkero, beharbada ongi legoke hurrengo urterako egutegian jada kalitate hamabostaldi horiek zenbat eta noiz izango diren ezartzea. Alegia, horrela data horiek iristeko unean berealakoan kalitatearen lantegi horretan denborarik galdu gabe ekiteko.</br>
:::-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 18:31, 2011ko abenduaren 9a (UTC)
:::::Kalitate hamabostaldia egitearekin ados. Nik uste dut urtarrilerako bat prestatzen hasi beharko genukeela. Beti zezenak harrapatzen baikaitu...--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:16, 10 Abendua 2011 (UTC)
:Jarriko al dugu data bat honetarako? Adibidez otsaileko lehenengo hamabostaldia... -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:42, 12 urtarrila 2012 (UTC)
:: Niretzat, bigarren hamabostaldia baldin bada, hobexeago, baina lehenengoa ere ez datorkit erabat gaizki. Ea zer dioten gainerako lankideek. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 15:07
== Lurreko artikuluak Wikipedian: balorazioak, arazoak... ==
Gogoeta txiki bat:
# Kopurua: 119.528 artikulu (bi hitzetan: ''ikara''-garria)
# Azken egunetan sortutako artikuluak (Lurrekoak eta Theklanen ugaztunak) botek sortuak direnez, ez dira interwikietarako botek "ikusiak" eta beste hizkuntzetako wikipedietan ez daude eguneratuta.
# Izenak: Artikulu batzuetan bi abizen erabiltzen dituzte eta gure ohitura bakarra erabiltzea izan da (politika ere al da?)
# Errepikatutako artikulu batzuk ditugu (adibidez, [[Rodolfo Bozas]] eta [[Rodolfo Bozas-Urrutia]]). Zaila izango da guztiak topatzea.
# Kontuz artikulu berrien edukiarekin: José M. Caballero Bonaldek Jose Manuel du izena, ez Jose Maria; beno, gaztelaniazko atsotitzak ''"hasta el mejor escribano echa un borrón"'' dio. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 19:23, 27 abendua 2011 (UTC)
:: Abizenei dagokienez, Lur hiztegietan bi abizenekin ageri dira biografietako sarrerak; beraz, gure arauetara moldatu behar dira, oraindik moldatu gabe wikipediaratu direnak. Bestalde, hiztegietako testua Jaurlaritzakoek Elhuyarkoei ez zieten zuzenean inprentarako prestatutako fitxategietan eman, baizik eta papereko ediziotik OCR programaren bidez aterata. Beraz, akats xelebre samarrak nahi baino ugariago izango dira oraintxe (eta ez naiz ''Jose María'' hori OCR programari leporatzen ari), baina Elhuyarkoek zuzenketa lanak bukatutakoan oso gutxi izango direlakoan nago.
:: Errepikatutako artikuluak, tamalez, ez ditugu arazo berria: Lur hiztegiak wikipediaratzeko proiektu hau egin baino lehenago ere, artikulu bikoiztuak bakandu behar izan ditut euskal Wikipedian (neronek sortuak, batzuetan). Interwikien bidez beharbada izango da bikoiztu horiei antzemateko bideren bat. Izan ere, erdal wikipedietako artikulu bati loturik euskal Wikipediako artikulu bat baino gehiago baldin baditugu, hori detektatzeko bideren bat izango da, edo? --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-27, 19:45
:::Nik ere zalantza izan dut bi abizenen kontuarekin. Ondo egongo litzateke Wikipediako arau bat finkatu balitz horren inguruan.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:08, 27 abendua 2011 (UTC)
Gogoetarekin jarraituz... Artikulu batzuk wikitu gabe igo dira, ez duelako denborarik eman, adibidez [[Basahuntz alpetar]]. Artikulu horiek hemendik aurrera datozen egunetan wikituko dira, baina zuzenean Wikipedian egingo da.
Bestalde, akatsak egongo dira, nik aurkitu ditut batzuk eta saiatu naiz zuzentzen, baina oraindik egongo dira. --[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:08, 27 abendua 2011 (UTC)
:Nik ere gogoetarekin jarraituta, arazoa ez da botek ez dituztela berriak ikusten, baizik eta botak ez zeudela martxan hori detektatzeko. TXiKiBoT jartzeko eskatu nion [[Lankide:Txiki|Txikiri]] eta berehala jarri zen horretara. Denbora beharko du, baina horrek ere hobetuko du gurea.
:Abizenen inguruan, nire ustez bi behar dira dudak daudenean (adibide klasikoa, Jose Luis Rodriguez "El Puma" eta "Zapatero" bereizteko). Baina kasu honetan Lur Entziklopedian bi izen eta bi abizen dituztenak ere jartzen dituzte, ''en plan'' Jose Luis Garmendia-Urrutia Barandiaran... eta noski, horrek ez du zentzu handiegirik. Konpondu beharreko edo finkatu beharreko zerbait da.
:Errepikapenak, denborak esango digu, kategorizatze ona ematen bada, azkar detektatzen dira kategoria horien barruan dagoena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 16:57, 29 abendua 2011 (UTC)
[[Afrikaner]] artikuluan informazio okerra sartu zen. Artikulutik kendu, eta [[Eztabaida:Afrikaner|eztabaida orrian]] utzi dut. Mesedez, norbaitek informazio hori zein alderdiri dagokion baldin badaki, jakinarazi dezala eztabaida-orri horretan. Ondo izan, --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:10, 29 abendua 2011 (UTC)
95kmhcj154y3ld16zjdn9ajem0t47tw
9967965
9967949
2024-11-13T16:00:41Z
Theklan
336
9967965
wikitext
text/x-wiki
== Durangoko Azoka ==
Gabon guztioi.
Durangoko Azoka hurbil dugu, eta nonbaitean irakurri dut euskal wikipediak ordezkaritza bat izanen duela bertan (stand bat?)
Norbaitek ba al daki deus?
Izatekotan, zein egunetan izango litzateke?
Esker mila aunitz.
-[[Lankide:Josu|Josu]] 19:46, 1 Abendua 2011 (UTC)
:Unairen mezua ikusi dut ene galdera egin ondoren. Mila esker, Unai. Ea wikizale gehienak abenduaren 6an Azokan agertzen garen!-[[Lankide:Josu|Josu]] 19:53, 1 Abendua 2011 (UTC)
== Logoa ==
Logoa aldatzeko eskaera Commons-en eskatu nuen duela egun batzuk, pixka bat berandu aldatu dute baina tira... Nik egin nuen logo hori egun batzuetan utziko dugu, 10 urteak ospatzeko.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:14, 10 Abendua 2011 (UTC)
== Kutxateka ==
[http://www.kutxateka.com/ Kutxateka] sortu da eta prentsan agertzen denez 500.000 irudi igoko dituzte bertara, guztiak libreak. Badugu, beraz, zer ikusi! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:05, 19 Abendua 2011 (UTC)
:Ba ez, lizentzia nc-nd da... ze pena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:06, 19 Abendua 2011 (UTC)
== Open Call for 2012 Wikimedia Fellowship Applicants ==
[[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]]
''I apologize that you are receiving this message in English. Please
help translate it.''
*Do you want to help attract new contributors to Wikimedia projects?
*Do you want to improve retention of our existing editors?
*Do you want to strengthen our community by diversifying its base and increasing the overall number of excellent participants around the world?
The Wikimedia Foundation is seeking Community Fellows and project ideas for the Community Fellowship Program. A Fellowship is a temporary position at the Wikimedia Foundation in order to work on a specific project or set of projects. Submissions for 2012 are encouraged to focus on the theme of improving editor retention and increasing participation in Wikimedia projects. If interested, please submit a project idea or apply to be a fellow by January 15, 2012. Please visit https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Fellowships for more information.
Thanks!
--[[m:User:Sbouterse (WMF)|Siko Bouterse, Head of Community Fellowships,
Wikimedia Foundation]] 12:57, 21 Abendua 2011 (UTC)
<small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small>
<!-- EdwardsBot 0139 -->
== Lurreko artikuluak Wikipedian sartzeko azken ukituak ==
Aupa. Lur hiztegiko artikuluak datorren astean igoko omen dira wikipediara. Ordurako, Eusko Jaurlaritzako HPStik eskari bat egin dute: ea euskal wikipediaren goiko bannerrean ohar hau jar daitekeen:
"Zorionak! Urteberriko oparia: 11.000 euskarazko sarrera berri Wikipedian!"
Eta horrez gain, ea haien logoa jar daitekeen alboan.
Beno, teknikoki ez dira 11.000 sarrera berri, ze haietako batzuk jadanik bazeuden wikipedian, eta osatu besterik ez dira egin. Hala ere, nire ustez horrek ez dauka garrantzi berezirik. Kontua da ea norbaitek arazorik duen banner hori agertzen bada wikipedian. Nik ez diot arazorik ikusten mezua agertzeari. Hala ere, agian logoa agertzea gehiegizkoa dela deritzot. Zer uste duzue?
--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:23, 21 abendua 2011 (UTC)
: Bannerrak jartzearen aldekoa ez naiz berez, baina tira, kasu honetan, eskatzen bada. Logoa agertzearen guztiz aurka, publizitatea egiteko modua baita. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:09, 21 abendua 2011 (UTC)
:: Ni ere antzera: bannerra jartzearekin konforme, baina logoa jartzea desegokia delakoan. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-21, 19:04
::: Aurrekoekin bat. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:22, 21 abendua 2011 (UTC)
Ni ere aurrekoekin bat. [[Lankide:Gorritxiki]] --Gorritxiki 19:14, 21 abendua 2011 (UTC)
Niri ondo iruditzen zait oharra zein logoa jartzea. Ez da enpresa pribatu baten logoa ere.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:12, 21 abendua 2011 (UTC)
:Horren harira: Nik jakin nahiko nuke, orain sartu behar diren 11.000 sarrera horietatik at, ea etorkizunean euskarazko Wikipediako lankideok Lur hiztegian dauden artikuluetaz baliatu eta gure entziklopedian beste artikulu berriak sortzeko erabil al daitezkeen. Laburtzen: Lur hiztegiko artikuluak zein jabetza edo lizentzia mota duten. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 21:28, 2011ko abenduaren 21a (UTC)
::Galdera ona. Nik uste dut oraindik Eusko Jaurlaritzak ez duela inon esan zein den Lur entziklopedien lizentzia. Agian bannerraren inguruan bota diguten galdera honi erantzuten diogunean, guk eska diezaiekegu EJren webgunean Lur entziklopediak zein lizentzia duen argitara dezaten, ohar baten bidez edo...--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:48, 21 abendua 2011 (UTC)
Ez al liteke bi gaiak elkarbatu eta gure aldera jokatuz banner hori jartzearen truke guk Lur hiztegiko artikuluetaz baliatzeko aukera hori Eusko Jaurlaritzakoekin negoziatu edo horrelako ''trapailkeriren'' bat egin?</br>
-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 1:15, 2011ko abenduaren 22a (UTC)
[[Berezi:Ekarpenak/Elhuyar_Fundazioa|Hasi dira]] artikuluak igotzen.-[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 17:57, 26 abendua 2011 (UTC)
:Logoa ez jartzea bozkatu denez, EJtik galdetu didate ea "HPSren eskutik" gehitu daitekeen bannerreko esaldian: "Zorionak! Urteberriko oparia: 10.000 sarrera berri baino gehiago euskarazko Wikipedian, HPSren eskutik!" edo "Zorionak! Urteberriko oparia, HPSren eskutik: 10.000 sarrera berri baino gehiago euskarazko Wikipedian!". Niri ondo iruditzen zait (2. aukera hobeto dago, nire ustez).--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 16:50, 27 abendua 2011 (UTC)
::No problem. Baina beldur naiz HPSkoek ez ote duten "mundu guztiak ezagutzen gaitu" sindromea. Agian norbaitek esan beharko lieke hau: inork ez daki HPS zer den. Nire proposamena da "Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza" jartzea.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 17:20, 27 abendua 2011 (UTC)
::Assarrekin bat nator.--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] 17:25, 27 abendua 2011 (UTC)
:::Nigatik ados (2.a, agian [[HPS]] lotura ipiniz...) --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 17:33, 27 abendua 2011 (UTC)
::::HPS zer den galdetzen badidazu paketeria enpresa baten filiala dela esango nuke. Beraz nire ustez Hezkuntza Politikarako Sailburuordetza litzateke egokiena... baina oso luzea denez, agian HPS jar daiteke loturarekin, lekua aurreztearren! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:47, 27 abendua 2011 (UTC)
Horretarako sortu berri dut: [[HPS]]. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:56, 27 abendua 2011 (UTC)
: Ados HPS jartzearekin, lotura eta guzti: «Zorionak! Urteberriko oparia, [[HPS]]ren eskutik: 10.000 sarrera berri baino gehiago euskarazko Wikipedian!». --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-27, 18:00
::Ados.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 18:03, 27 abendua 2011 (UTC)
:::{{egina}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:42, 27 abendua 2011 (UTC)
{{aurka}} Eskerrik asko egindako lanagatik, baina Wikipediara sartu eta mezu hori irakurtzea —"oparia, HPSren eskutik"— arraroa egin zait. Besterik gabe, nire iritzia adierazi nahi nuen. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:05, 29 abendua 2011 (UTC)
== Kalitatearen hamabostaldia ==
Kaixo! Zelan doa dena? Beno, batzuek jakingo duzuen bezala Wikilari batzuk hor ari gara buru-belarri Elhuyarrek jarritako lanarekin, Lur entziklopedia wikiratzeko prozesuan. Milaka artikulu dira eta egia esan artikulu onak ekarriko ditugu, batez ere biografien atalean, nahiko motz geundela honekin. Lan hau 3 aste barru bukatuko da eta ondo egongo da urte bukaeran 120.000 artikulutik gertu egotea. Urte honetan gure wikipedia bikoiztuko dugu!
Hala ere milaka artikulu hauek gehitu izanak eta azken bi hilabetetan hainbat wikilarik wikipediari kasu gutxiago egin izanak, desorden pixka bat sortuko duelakoan nago. Artikulu asko egongo dira kategorizazio arraroekin. Kategoria batzuetan 100ka artikulu berri izango ditugu (adibidez Euskal Herriko margolariak). Horregatik kalitatearen hamabostaldi bat egitea proposatzen dut, lana txukundu, artikulu laburrenak osatu, wikitze lanekin jarraitu, kategorizazioak ondo egin, irudiak jarri, interwikiak ondo txukundu, zuzenketak egin, gure botak lan ta lan jarri... guzti hori.
Zer iruditzen? Zer egin daiteke? Egingo dugu orrialdetxo bat eta lan horiek zehaztu? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:47, 9 Abendua 2011 (UTC)
: Ideia ona. Urte berria hasteko ekimen polita. Orraztutako artikuluak orrialde batean (edo kategoria jakin batean, agian lizentzia betetzeko txantiloi batek sortua) agertzen badira, askoz errazago. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 13:13, 9 Abendua 2011 (UTC)
::Zuek aipatu bezala ongi legoke orrialde hori sortu, bertan artikulu horien zerrenda idatzi eta oraindik wikituak ez daudelako ohar moduan txantiloiren bat jartzea, kategorizatzen eta wikitzen dihoazten einean txantiloi hori kendu eta zerrendatik ere ''pasaportea'' eman eta kentzea. Honela orden antolatu batetan wikituz eta txukunduz. Bestalde, eguberri eta urte amaiera opari ona izango da Euskal Wikipedia 120.000 artikuluetan ikustea (gainera kalitatea eta sakontasunean hobetuz): Zorionak. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 14:55, 2011ko abenduaren 9a (UTC)
:::Ez nintzen ari etorriko diren horiek wikitzeaz (horretan ari gara orain) baizik eta orokorrean etxe osoa txukuntzeaz. Kalitatea ere beharko dugu, artikulu hobeak sortuz, nabarmendutakoen zerrenda eskas geratzen ari dela. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:07, 9 Abendua 2011 (UTC)
:Ni ados, ze uste dut askotan garrantzi txikiegia ematen diogula kategoriak sortzeari eta antolatzeari.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:41, 9 Abendua 2011 (UTC)
::Ni ere ideia ona delakoan nago. Helburuak pixka bat mugatuko nituzke, milaka artikulu direnez:
::* Kategoriak zuzentzea eta osatzea.
::* Artikulua irudiekin osatzea, ahal bada.
::* Interwikiak egiaztatzea.
::* Biografietan, hasieran, jaiotza eta heriotza data osoak jartzea, beste hizkuntzetako wikipedietan bilatuta (milaka biografia berri txertatuko dira Wikipedian, eta horietako askotan jaiotza eta heriotza urtea ageri da, baina ez hila eta eguna).
::Uste dut zeregin horiekin dagoeneko lan piloa izango dugula. Beste kalitate hamabostaldi batzuetarako utziko nituzke beste lan batzuk.
::Kalitate hamabostaldiarena hau oso-oso ideia ona dela uste dut, ea probetxua ateratzen diogun oraingoari, eta ea gero beste kalitate hamabostaldi asko ere egiten ditugun. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-09, 16:11
:::Bai. Datorren urtean kalitate hamabostaldi bat baino gehiago izan ezkero, beharbada ongi legoke hurrengo urterako egutegian jada kalitate hamabostaldi horiek zenbat eta noiz izango diren ezartzea. Alegia, horrela data horiek iristeko unean berealakoan kalitatearen lantegi horretan denborarik galdu gabe ekiteko.</br>
:::-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 18:31, 2011ko abenduaren 9a (UTC)
:::::Kalitate hamabostaldia egitearekin ados. Nik uste dut urtarrilerako bat prestatzen hasi beharko genukeela. Beti zezenak harrapatzen baikaitu...--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:16, 10 Abendua 2011 (UTC)
:Jarriko al dugu data bat honetarako? Adibidez otsaileko lehenengo hamabostaldia... -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:42, 12 urtarrila 2012 (UTC)
:: Niretzat, bigarren hamabostaldia baldin bada, hobexeago, baina lehenengoa ere ez datorkit erabat gaizki. Ea zer dioten gainerako lankideek. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 15:07
== Lurreko artikuluak Wikipedian: balorazioak, arazoak... ==
Gogoeta txiki bat:
# Kopurua: 119.528 artikulu (bi hitzetan: ''ikara''-garria)
# Azken egunetan sortutako artikuluak (Lurrekoak eta Theklanen ugaztunak) botek sortuak direnez, ez dira interwikietarako botek "ikusiak" eta beste hizkuntzetako wikipedietan ez daude eguneratuta.
# Izenak: Artikulu batzuetan bi abizen erabiltzen dituzte eta gure ohitura bakarra erabiltzea izan da (politika ere al da?)
# Errepikatutako artikulu batzuk ditugu (adibidez, [[Rodolfo Bozas]] eta [[Rodolfo Bozas-Urrutia]]). Zaila izango da guztiak topatzea.
# Kontuz artikulu berrien edukiarekin: José M. Caballero Bonaldek Jose Manuel du izena, ez Jose Maria; beno, gaztelaniazko atsotitzak ''"hasta el mejor escribano echa un borrón"'' dio. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 19:23, 27 abendua 2011 (UTC)
:: Abizenei dagokienez, Lur hiztegietan bi abizenekin ageri dira biografietako sarrerak; beraz, gure arauetara moldatu behar dira, oraindik moldatu gabe wikipediaratu direnak. Bestalde, hiztegietako testua Jaurlaritzakoek Elhuyarkoei ez zieten zuzenean inprentarako prestatutako fitxategietan eman, baizik eta papereko ediziotik OCR programaren bidez aterata. Beraz, akats xelebre samarrak nahi baino ugariago izango dira oraintxe (eta ez naiz ''Jose María'' hori OCR programari leporatzen ari), baina Elhuyarkoek zuzenketa lanak bukatutakoan oso gutxi izango direlakoan nago.
:: Errepikatutako artikuluak, tamalez, ez ditugu arazo berria: Lur hiztegiak wikipediaratzeko proiektu hau egin baino lehenago ere, artikulu bikoiztuak bakandu behar izan ditut euskal Wikipedian (neronek sortuak, batzuetan). Interwikien bidez beharbada izango da bikoiztu horiei antzemateko bideren bat. Izan ere, erdal wikipedietako artikulu bati loturik euskal Wikipediako artikulu bat baino gehiago baldin baditugu, hori detektatzeko bideren bat izango da, edo? --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-27, 19:45
:::Nik ere zalantza izan dut bi abizenen kontuarekin. Ondo egongo litzateke Wikipediako arau bat finkatu balitz horren inguruan.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:08, 27 abendua 2011 (UTC)
Gogoetarekin jarraituz... Artikulu batzuk wikitu gabe igo dira, ez duelako denborarik eman, adibidez [[Basahuntz alpetar]]. Artikulu horiek hemendik aurrera datozen egunetan wikituko dira, baina zuzenean Wikipedian egingo da.
Bestalde, akatsak egongo dira, nik aurkitu ditut batzuk eta saiatu naiz zuzentzen, baina oraindik egongo dira. --[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:08, 27 abendua 2011 (UTC)
:Nik ere gogoetarekin jarraituta, arazoa ez da botek ez dituztela berriak ikusten, baizik eta botak ez zeudela martxan hori detektatzeko. TXiKiBoT jartzeko eskatu nion [[Lankide:Txiki|Txikiri]] eta berehala jarri zen horretara. Denbora beharko du, baina horrek ere hobetuko du gurea.
:Abizenen inguruan, nire ustez bi behar dira dudak daudenean (adibide klasikoa, Jose Luis Rodriguez "El Puma" eta "Zapatero" bereizteko). Baina kasu honetan Lur Entziklopedian bi izen eta bi abizen dituztenak ere jartzen dituzte, ''en plan'' Jose Luis Garmendia-Urrutia Barandiaran... eta noski, horrek ez du zentzu handiegirik. Konpondu beharreko edo finkatu beharreko zerbait da.
:Errepikapenak, denborak esango digu, kategorizatze ona ematen bada, azkar detektatzen dira kategoria horien barruan dagoena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 16:57, 29 abendua 2011 (UTC)
[[Afrikaner]] artikuluan informazio okerra sartu zen. Artikulutik kendu, eta [[Eztabaida:Afrikaner|eztabaida orrian]] utzi dut. Mesedez, norbaitek informazio hori zein alderdiri dagokion baldin badaki, jakinarazi dezala eztabaida-orri horretan. Ondo izan, --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:10, 29 abendua 2011 (UTC)
== Erle espezie guztiak ==
Kaixo! Nederlanderazko wikipedia 1.000.000 artikulura iritsi da (bejondeiela). Azken 10 egunetan 100.000 artikulu egin dituzte eta egia esan flipatzen nengoen, horrelako lorpenarekin. Baina ikusita badirudi bot batekin animalia askoren artikuluak egiten dabiltzala. Artikulu sinpleak dira, baina taxonomia eta bestelako datuak ematen dituzte. Galdetu diot egileari eta sistema azaldu dit (ez da oso konplexua). Hasi naiz froga bat egiten taxonomia automatikoen txantiloiak sortzen, eta konturatu naiz bakarrik erleak 15.000 bat artikulu posible direla (oraindik ez ditut sortuko, eh!). Beraz galdera da, interesa dugu honetan? Artikulu motzak liratekeela kontuan hartu behar da, gehienak argazkirik gabe, gainera. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:01, 18 Abendua 2011 (UTC)
:Adibide bat ikustearren: [[:nl:Andrena_abbreviata]]
::Uhmmm, niri ez zait iruditzen euskal wikipediarako interesgarria erleen 15.000 artikulu edukitzea. Oro har, artikuluak modu automatikoan sortzearen aurkakoa naiz. Ez zaizkit gustatzen artikulu asko edukitzeko lasterketak. Hala ere, norbaitek egiten badu, nigatik arazorik ez. Baina wikilariok behintzat beti argi eduki beharko genuke, "euskal wikipediak xxx.xxx artikulu ditu" esaten denean, horrek zer esan nahi duen, hau da, horietatik gehienek ez dutela benetako baliorik euskal ikasle, irakasle edo wikipedia kontsultatuko duen beste inorentzat.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:09, 18 Abendua 2011 (UTC)
:::Beno, balioa duten edo ez, hori eztabaidagarria da. Nire ustez arazoa proportzioarena da. HAu da, gure artikuluen %10a erleen inguruan izateak arazo bat sortuko luke. Hala ere zerrenda pila daude hortik zehar, eta gainera erreferentziak ere emango lirateke. Nederlanderazko wikipediak dituen 1.000.000 artikulu horietatik ehunka mila izango dira zirriborroak, baina gero aukera ematen du jendeak eduki gehiago sartzeko. Denborak ere erakusten digu lan hori hartuz gero bot batekin, aukera bikainak daudela hazten jarraitzeko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:13, 18 Abendua 2011 (UTC)
Beno, nik pilota nire aldera botako dut... eta zergatik ez erleena baino, Galesko udalerri guztien artikuluak egin? (Frantziakoen antzera), honela herrialde hartako udalerri guztiek euskarazko artikuluak lituzkete, eta gainera hangoek euskarazko artikulua dutela ikustean beharbada euskarazko Wikipedia eta euskara berarentzat ere ''propaganda'' egiteko aurkera ona litzateke, honela bi herrialdeen arteko ''lotura'' eginez (Irlanda, Eskozia edo Kornualleskoak egin anhi nituzke, baina azken bi herrialde horiek udalerri asko dituzte bot batekin egin eta euskararen sakontasun edo kalitatea gehiegi jeisteko arriskuaz). Azken finean ni euskaren antzeko egoera duten Europako herrialdeen udalerrietako artikuluen sorkuntzaren alde nago. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 21:39, 2011ko abenduaren 18a (UTC)
:Arazoa hor da datuak nondik lortu. Hau da, Frantziakoak posible zen egitea datu publikoan zeudelako eta katalanek datu horiek guztiak landu zituztelako. Galesko datuak lortzeko aukera balego, nik prestatu ahal dut zerbait sinplea. Baina gutxienez koordenatuak, biztanleria eta azalera behar direla uste dut. Hala ere bi eztabaida ezberdin dira (nahiz eta oso lotuta dauden). Wikipedian geografiak duen lekua handia da, eta biologiak duena txikiagoa da, hor milaka artikulu egin daitezkeelarik. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:46, 18 Abendua 2011 (UTC)
::[http://en.wikipedia.org/wiki/Category:Villages_in_Wales Galesko udalerrien artikuluak hemen daude], baina gutxi batzutan zuk aipatutako datuak falta dira, batzuk herrixkak direlako (ezin al liteke artikulu horiek sortu eta ondoren datu horiek banan-banan eskuz sartu?). Halere, euskarazko Wikipediak gutxi edo batere ez jorratutako gai bati buruzko artikuluak egitea helburu baldin bada, hor jada jokoz kanpo gelditzen naiz. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 21:59, 2011ko abenduaren 18a (UTC)
:::Artikulu horiek sortu daitezke, komentatu dizudan bezala. Beharko nuke excel taula bat eremu ezberdinekin. burura etortzen zait honako eremuak egotea: izena, eskualdea, biztanleria, azalera, koordenatuak. Nik hori izanda artikulu guztiak gau bakar batean sortu ahal ditut, baina noski, eduki minimoa izango zuten. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:03, 18 Abendua 2011 (UTC)
::::Beno, Exceleko taula hori egin liteke. Orain, ikusi egin behar lankideek bot batekin artikulu gehiago egitearen alde edo aurka dauden, noski. Hala eta guztiz ere, nire iritziz Elhuyarreko proiektua amaitu eta euren artikuluak hona sartu ondoren euskarazko Wikipedian zein sakontasun edo kalitate datua dagoen ere ikusi edo aztertu beharko litzateke, honela botarekin artikulu gehiago sortzeak merezi duen ala ez hausnartzeko. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 22:14, 2011ko abenduaren 18a (UTC)
Ni ere, Asier bezala, ez naiz erleen 15.000 artikulu sortzearen aldeko, baina ez nuke kontra bozkatuko ere. Uste dut datu horiek zerrenda modura ematea egokiago litzatekeela (15.000 espezie orri bakarrean gehiegi liratekeenez, hainbat orritan banatuta). Ez dut ikusten zirriborro horiek etorkizun hurbilean behintzat taxuzko artikulu bihurtzeraino osatzeko aukera handirik izango litzatekeenik.
Hala ere, euskal Wikipediaren erabiltzaile potentzialentzat interes handiagokoa litzatekeen beste gairen batean (ugaztunak, hegazti harrapariak, Galesko udalerriak...) zirriborroak horrela sortzerik balego, primeran irudituko litzaidake. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-18, 22:34
:Erleena adibide bat zen, hori izan delako lortu dudan lehenengo datubasea. bAina badira beste batzuk, molusko familia ezberdinena, baliteke ere egotea inurriena edo ugaztunena, batek daki. Kontua da niri gustatuko litzaidakela animalia talde horiekin lanketa bat egitea, baina horrek esango luke artikuluen erdia wikipedian animaliena litzatekeela! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:39, 19 Abendua 2011 (UTC)
::Adibide bat jartzearren: txakurrena egin liteke, animalia arrunta, jende dexentek etxean duen animalia (baserrian nahiz hiriko etxebizitzetan), arraza ugari daude, gaur egun haien heziketa, eskolak eta telebista saioak nahiko modan daude eta gainera maiz txakurrik sekula santan izan ez duenak ere txakurren inguruko interesa izan ohi du. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 15:03, 2011ko abenduaren 19a (UTC)
:::Txakurren arrazak ez dira espezieak. Baina aurkitzen baduzu datu horiek dituen datubase bat, egin daitezke ere. Nik aurkitu dut ugaztun guztiak agertzen diren leku bat, baina horrekin lana egiteko denbora beharko litzateke. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:10, 19 Abendua 2011 (UTC)
::::Ugaztun espezie gehientsuenak sartu ahal izatea primerakoa litzateke, Theklan! Lanak banatzeko modua baldin badago, seguru guztion artean aurrera aterako dugula. Hori bai, neronek urtarril arte ezingo nuke askorik lagundu, badakizu, karkarkar. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-19, 16:21
:{{aurka}} - Frantziako udalerriarenak egin zirenean, ni nahiko [[Luddismo|luddita]] naizela esan nuen eta, orduan alde egin arren, proposamena hau ez zait asko gustatzen. Adibide moduan proposaturiko artikulua zirriborro bat besterik ez da. Badakit gehienetan zirriborroak sortzen ditudala, baina gai bereko milaka artikulu berri berdinak izatea txarra izango litzateke guretzat. ''Random pages test'' moduko azterketak eginez gero, emaitza txarrak lortuko genituzke. -[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 19:00, 19 Abendua 2011 (UTC)
::Falta diren ugaztunen artikuluak sortzearen alde egongo zinateke? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 19:14, 19 Abendua 2011 (UTC)
::: Ez dut lehen egin zenuen bezalako miraririk eskatuko (Frantziako udalerrien artikuluak kristonak ziren) baina ugaztunekin zerbait txukun ateratzen bada, ondo (joe, ze erraza den ezer egin gabe eskatzea, :-) ). Edonola ere, erabakitzen dena erabakitzen dela, ni beti ados. Gabon guztioi. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 20:06, 19 Abendua 2011 (UTC)
94coog65gywdmfwyga7othzt9b9iwj2
9968001
9967965
2024-11-13T16:18:02Z
Theklan
336
9968001
wikitext
text/x-wiki
== Durangoko Azoka ==
Gabon guztioi.
Durangoko Azoka hurbil dugu, eta nonbaitean irakurri dut euskal wikipediak ordezkaritza bat izanen duela bertan (stand bat?)
Norbaitek ba al daki deus?
Izatekotan, zein egunetan izango litzateke?
Esker mila aunitz.
-[[Lankide:Josu|Josu]] 19:46, 1 Abendua 2011 (UTC)
:Unairen mezua ikusi dut ene galdera egin ondoren. Mila esker, Unai. Ea wikizale gehienak abenduaren 6an Azokan agertzen garen!-[[Lankide:Josu|Josu]] 19:53, 1 Abendua 2011 (UTC)
== Logoa ==
Logoa aldatzeko eskaera Commons-en eskatu nuen duela egun batzuk, pixka bat berandu aldatu dute baina tira... Nik egin nuen logo hori egun batzuetan utziko dugu, 10 urteak ospatzeko.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:14, 10 Abendua 2011 (UTC)
== Kutxateka ==
[http://www.kutxateka.com/ Kutxateka] sortu da eta prentsan agertzen denez 500.000 irudi igoko dituzte bertara, guztiak libreak. Badugu, beraz, zer ikusi! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:05, 19 Abendua 2011 (UTC)
:Ba ez, lizentzia nc-nd da... ze pena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:06, 19 Abendua 2011 (UTC)
== Open Call for 2012 Wikimedia Fellowship Applicants ==
[[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]]
''I apologize that you are receiving this message in English. Please
help translate it.''
*Do you want to help attract new contributors to Wikimedia projects?
*Do you want to improve retention of our existing editors?
*Do you want to strengthen our community by diversifying its base and increasing the overall number of excellent participants around the world?
The Wikimedia Foundation is seeking Community Fellows and project ideas for the Community Fellowship Program. A Fellowship is a temporary position at the Wikimedia Foundation in order to work on a specific project or set of projects. Submissions for 2012 are encouraged to focus on the theme of improving editor retention and increasing participation in Wikimedia projects. If interested, please submit a project idea or apply to be a fellow by January 15, 2012. Please visit https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Fellowships for more information.
Thanks!
--[[m:User:Sbouterse (WMF)|Siko Bouterse, Head of Community Fellowships,
Wikimedia Foundation]] 12:57, 21 Abendua 2011 (UTC)
<small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small>
<!-- EdwardsBot 0139 -->
== Lurreko artikuluak Wikipedian sartzeko azken ukituak ==
Aupa. Lur hiztegiko artikuluak datorren astean igoko omen dira wikipediara. Ordurako, Eusko Jaurlaritzako HPStik eskari bat egin dute: ea euskal wikipediaren goiko bannerrean ohar hau jar daitekeen:
"Zorionak! Urteberriko oparia: 11.000 euskarazko sarrera berri Wikipedian!"
Eta horrez gain, ea haien logoa jar daitekeen alboan.
Beno, teknikoki ez dira 11.000 sarrera berri, ze haietako batzuk jadanik bazeuden wikipedian, eta osatu besterik ez dira egin. Hala ere, nire ustez horrek ez dauka garrantzi berezirik. Kontua da ea norbaitek arazorik duen banner hori agertzen bada wikipedian. Nik ez diot arazorik ikusten mezua agertzeari. Hala ere, agian logoa agertzea gehiegizkoa dela deritzot. Zer uste duzue?
--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:23, 21 abendua 2011 (UTC)
: Bannerrak jartzearen aldekoa ez naiz berez, baina tira, kasu honetan, eskatzen bada. Logoa agertzearen guztiz aurka, publizitatea egiteko modua baita. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:09, 21 abendua 2011 (UTC)
:: Ni ere antzera: bannerra jartzearekin konforme, baina logoa jartzea desegokia delakoan. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-21, 19:04
::: Aurrekoekin bat. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:22, 21 abendua 2011 (UTC)
Ni ere aurrekoekin bat. [[Lankide:Gorritxiki]] --Gorritxiki 19:14, 21 abendua 2011 (UTC)
Niri ondo iruditzen zait oharra zein logoa jartzea. Ez da enpresa pribatu baten logoa ere.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:12, 21 abendua 2011 (UTC)
:Horren harira: Nik jakin nahiko nuke, orain sartu behar diren 11.000 sarrera horietatik at, ea etorkizunean euskarazko Wikipediako lankideok Lur hiztegian dauden artikuluetaz baliatu eta gure entziklopedian beste artikulu berriak sortzeko erabil al daitezkeen. Laburtzen: Lur hiztegiko artikuluak zein jabetza edo lizentzia mota duten. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 21:28, 2011ko abenduaren 21a (UTC)
::Galdera ona. Nik uste dut oraindik Eusko Jaurlaritzak ez duela inon esan zein den Lur entziklopedien lizentzia. Agian bannerraren inguruan bota diguten galdera honi erantzuten diogunean, guk eska diezaiekegu EJren webgunean Lur entziklopediak zein lizentzia duen argitara dezaten, ohar baten bidez edo...--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:48, 21 abendua 2011 (UTC)
Ez al liteke bi gaiak elkarbatu eta gure aldera jokatuz banner hori jartzearen truke guk Lur hiztegiko artikuluetaz baliatzeko aukera hori Eusko Jaurlaritzakoekin negoziatu edo horrelako ''trapailkeriren'' bat egin?</br>
-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 1:15, 2011ko abenduaren 22a (UTC)
[[Berezi:Ekarpenak/Elhuyar_Fundazioa|Hasi dira]] artikuluak igotzen.-[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 17:57, 26 abendua 2011 (UTC)
:Logoa ez jartzea bozkatu denez, EJtik galdetu didate ea "HPSren eskutik" gehitu daitekeen bannerreko esaldian: "Zorionak! Urteberriko oparia: 10.000 sarrera berri baino gehiago euskarazko Wikipedian, HPSren eskutik!" edo "Zorionak! Urteberriko oparia, HPSren eskutik: 10.000 sarrera berri baino gehiago euskarazko Wikipedian!". Niri ondo iruditzen zait (2. aukera hobeto dago, nire ustez).--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 16:50, 27 abendua 2011 (UTC)
::No problem. Baina beldur naiz HPSkoek ez ote duten "mundu guztiak ezagutzen gaitu" sindromea. Agian norbaitek esan beharko lieke hau: inork ez daki HPS zer den. Nire proposamena da "Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza" jartzea.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 17:20, 27 abendua 2011 (UTC)
::Assarrekin bat nator.--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] 17:25, 27 abendua 2011 (UTC)
:::Nigatik ados (2.a, agian [[HPS]] lotura ipiniz...) --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 17:33, 27 abendua 2011 (UTC)
::::HPS zer den galdetzen badidazu paketeria enpresa baten filiala dela esango nuke. Beraz nire ustez Hezkuntza Politikarako Sailburuordetza litzateke egokiena... baina oso luzea denez, agian HPS jar daiteke loturarekin, lekua aurreztearren! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:47, 27 abendua 2011 (UTC)
Horretarako sortu berri dut: [[HPS]]. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:56, 27 abendua 2011 (UTC)
: Ados HPS jartzearekin, lotura eta guzti: «Zorionak! Urteberriko oparia, [[HPS]]ren eskutik: 10.000 sarrera berri baino gehiago euskarazko Wikipedian!». --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-27, 18:00
::Ados.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 18:03, 27 abendua 2011 (UTC)
:::{{egina}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:42, 27 abendua 2011 (UTC)
{{aurka}} Eskerrik asko egindako lanagatik, baina Wikipediara sartu eta mezu hori irakurtzea —"oparia, HPSren eskutik"— arraroa egin zait. Besterik gabe, nire iritzia adierazi nahi nuen. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:05, 29 abendua 2011 (UTC)
== Kalitatearen hamabostaldia ==
Kaixo! Zelan doa dena? Beno, batzuek jakingo duzuen bezala Wikilari batzuk hor ari gara buru-belarri Elhuyarrek jarritako lanarekin, Lur entziklopedia wikiratzeko prozesuan. Milaka artikulu dira eta egia esan artikulu onak ekarriko ditugu, batez ere biografien atalean, nahiko motz geundela honekin. Lan hau 3 aste barru bukatuko da eta ondo egongo da urte bukaeran 120.000 artikulutik gertu egotea. Urte honetan gure wikipedia bikoiztuko dugu!
Hala ere milaka artikulu hauek gehitu izanak eta azken bi hilabetetan hainbat wikilarik wikipediari kasu gutxiago egin izanak, desorden pixka bat sortuko duelakoan nago. Artikulu asko egongo dira kategorizazio arraroekin. Kategoria batzuetan 100ka artikulu berri izango ditugu (adibidez Euskal Herriko margolariak). Horregatik kalitatearen hamabostaldi bat egitea proposatzen dut, lana txukundu, artikulu laburrenak osatu, wikitze lanekin jarraitu, kategorizazioak ondo egin, irudiak jarri, interwikiak ondo txukundu, zuzenketak egin, gure botak lan ta lan jarri... guzti hori.
Zer iruditzen? Zer egin daiteke? Egingo dugu orrialdetxo bat eta lan horiek zehaztu? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:47, 9 Abendua 2011 (UTC)
: Ideia ona. Urte berria hasteko ekimen polita. Orraztutako artikuluak orrialde batean (edo kategoria jakin batean, agian lizentzia betetzeko txantiloi batek sortua) agertzen badira, askoz errazago. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 13:13, 9 Abendua 2011 (UTC)
::Zuek aipatu bezala ongi legoke orrialde hori sortu, bertan artikulu horien zerrenda idatzi eta oraindik wikituak ez daudelako ohar moduan txantiloiren bat jartzea, kategorizatzen eta wikitzen dihoazten einean txantiloi hori kendu eta zerrendatik ere ''pasaportea'' eman eta kentzea. Honela orden antolatu batetan wikituz eta txukunduz. Bestalde, eguberri eta urte amaiera opari ona izango da Euskal Wikipedia 120.000 artikuluetan ikustea (gainera kalitatea eta sakontasunean hobetuz): Zorionak. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 14:55, 2011ko abenduaren 9a (UTC)
:::Ez nintzen ari etorriko diren horiek wikitzeaz (horretan ari gara orain) baizik eta orokorrean etxe osoa txukuntzeaz. Kalitatea ere beharko dugu, artikulu hobeak sortuz, nabarmendutakoen zerrenda eskas geratzen ari dela. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:07, 9 Abendua 2011 (UTC)
:Ni ados, ze uste dut askotan garrantzi txikiegia ematen diogula kategoriak sortzeari eta antolatzeari.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:41, 9 Abendua 2011 (UTC)
::Ni ere ideia ona delakoan nago. Helburuak pixka bat mugatuko nituzke, milaka artikulu direnez:
::* Kategoriak zuzentzea eta osatzea.
::* Artikulua irudiekin osatzea, ahal bada.
::* Interwikiak egiaztatzea.
::* Biografietan, hasieran, jaiotza eta heriotza data osoak jartzea, beste hizkuntzetako wikipedietan bilatuta (milaka biografia berri txertatuko dira Wikipedian, eta horietako askotan jaiotza eta heriotza urtea ageri da, baina ez hila eta eguna).
::Uste dut zeregin horiekin dagoeneko lan piloa izango dugula. Beste kalitate hamabostaldi batzuetarako utziko nituzke beste lan batzuk.
::Kalitate hamabostaldiarena hau oso-oso ideia ona dela uste dut, ea probetxua ateratzen diogun oraingoari, eta ea gero beste kalitate hamabostaldi asko ere egiten ditugun. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-09, 16:11
:::Bai. Datorren urtean kalitate hamabostaldi bat baino gehiago izan ezkero, beharbada ongi legoke hurrengo urterako egutegian jada kalitate hamabostaldi horiek zenbat eta noiz izango diren ezartzea. Alegia, horrela data horiek iristeko unean berealakoan kalitatearen lantegi horretan denborarik galdu gabe ekiteko.</br>
:::-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 18:31, 2011ko abenduaren 9a (UTC)
:::::Kalitate hamabostaldia egitearekin ados. Nik uste dut urtarrilerako bat prestatzen hasi beharko genukeela. Beti zezenak harrapatzen baikaitu...--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:16, 10 Abendua 2011 (UTC)
:Jarriko al dugu data bat honetarako? Adibidez otsaileko lehenengo hamabostaldia... -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:42, 12 urtarrila 2012 (UTC)
:: Niretzat, bigarren hamabostaldia baldin bada, hobexeago, baina lehenengoa ere ez datorkit erabat gaizki. Ea zer dioten gainerako lankideek. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 15:07
== Lurreko artikuluak Wikipedian: balorazioak, arazoak... ==
Gogoeta txiki bat:
# Kopurua: 119.528 artikulu (bi hitzetan: ''ikara''-garria)
# Azken egunetan sortutako artikuluak (Lurrekoak eta Theklanen ugaztunak) botek sortuak direnez, ez dira interwikietarako botek "ikusiak" eta beste hizkuntzetako wikipedietan ez daude eguneratuta.
# Izenak: Artikulu batzuetan bi abizen erabiltzen dituzte eta gure ohitura bakarra erabiltzea izan da (politika ere al da?)
# Errepikatutako artikulu batzuk ditugu (adibidez, [[Rodolfo Bozas]] eta [[Rodolfo Bozas-Urrutia]]). Zaila izango da guztiak topatzea.
# Kontuz artikulu berrien edukiarekin: José M. Caballero Bonaldek Jose Manuel du izena, ez Jose Maria; beno, gaztelaniazko atsotitzak ''"hasta el mejor escribano echa un borrón"'' dio. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 19:23, 27 abendua 2011 (UTC)
:: Abizenei dagokienez, Lur hiztegietan bi abizenekin ageri dira biografietako sarrerak; beraz, gure arauetara moldatu behar dira, oraindik moldatu gabe wikipediaratu direnak. Bestalde, hiztegietako testua Jaurlaritzakoek Elhuyarkoei ez zieten zuzenean inprentarako prestatutako fitxategietan eman, baizik eta papereko ediziotik OCR programaren bidez aterata. Beraz, akats xelebre samarrak nahi baino ugariago izango dira oraintxe (eta ez naiz ''Jose María'' hori OCR programari leporatzen ari), baina Elhuyarkoek zuzenketa lanak bukatutakoan oso gutxi izango direlakoan nago.
:: Errepikatutako artikuluak, tamalez, ez ditugu arazo berria: Lur hiztegiak wikipediaratzeko proiektu hau egin baino lehenago ere, artikulu bikoiztuak bakandu behar izan ditut euskal Wikipedian (neronek sortuak, batzuetan). Interwikien bidez beharbada izango da bikoiztu horiei antzemateko bideren bat. Izan ere, erdal wikipedietako artikulu bati loturik euskal Wikipediako artikulu bat baino gehiago baldin baditugu, hori detektatzeko bideren bat izango da, edo? --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-27, 19:45
:::Nik ere zalantza izan dut bi abizenen kontuarekin. Ondo egongo litzateke Wikipediako arau bat finkatu balitz horren inguruan.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:08, 27 abendua 2011 (UTC)
Gogoetarekin jarraituz... Artikulu batzuk wikitu gabe igo dira, ez duelako denborarik eman, adibidez [[Basahuntz alpetar]]. Artikulu horiek hemendik aurrera datozen egunetan wikituko dira, baina zuzenean Wikipedian egingo da.
Bestalde, akatsak egongo dira, nik aurkitu ditut batzuk eta saiatu naiz zuzentzen, baina oraindik egongo dira. --[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:08, 27 abendua 2011 (UTC)
:Nik ere gogoetarekin jarraituta, arazoa ez da botek ez dituztela berriak ikusten, baizik eta botak ez zeudela martxan hori detektatzeko. TXiKiBoT jartzeko eskatu nion [[Lankide:Txiki|Txikiri]] eta berehala jarri zen horretara. Denbora beharko du, baina horrek ere hobetuko du gurea.
:Abizenen inguruan, nire ustez bi behar dira dudak daudenean (adibide klasikoa, Jose Luis Rodriguez "El Puma" eta "Zapatero" bereizteko). Baina kasu honetan Lur Entziklopedian bi izen eta bi abizen dituztenak ere jartzen dituzte, ''en plan'' Jose Luis Garmendia-Urrutia Barandiaran... eta noski, horrek ez du zentzu handiegirik. Konpondu beharreko edo finkatu beharreko zerbait da.
:Errepikapenak, denborak esango digu, kategorizatze ona ematen bada, azkar detektatzen dira kategoria horien barruan dagoena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 16:57, 29 abendua 2011 (UTC)
[[Afrikaner]] artikuluan informazio okerra sartu zen. Artikulutik kendu, eta [[Eztabaida:Afrikaner|eztabaida orrian]] utzi dut. Mesedez, norbaitek informazio hori zein alderdiri dagokion baldin badaki, jakinarazi dezala eztabaida-orri horretan. Ondo izan, --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:10, 29 abendua 2011 (UTC)
== Erle espezie guztiak ==
Kaixo! Nederlanderazko wikipedia 1.000.000 artikulura iritsi da (bejondeiela). Azken 10 egunetan 100.000 artikulu egin dituzte eta egia esan flipatzen nengoen, horrelako lorpenarekin. Baina ikusita badirudi bot batekin animalia askoren artikuluak egiten dabiltzala. Artikulu sinpleak dira, baina taxonomia eta bestelako datuak ematen dituzte. Galdetu diot egileari eta sistema azaldu dit (ez da oso konplexua). Hasi naiz froga bat egiten taxonomia automatikoen txantiloiak sortzen, eta konturatu naiz bakarrik erleak 15.000 bat artikulu posible direla (oraindik ez ditut sortuko, eh!). Beraz galdera da, interesa dugu honetan? Artikulu motzak liratekeela kontuan hartu behar da, gehienak argazkirik gabe, gainera. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:01, 18 Abendua 2011 (UTC)
:Adibide bat ikustearren: [[:nl:Andrena_abbreviata]]
::Uhmmm, niri ez zait iruditzen euskal wikipediarako interesgarria erleen 15.000 artikulu edukitzea. Oro har, artikuluak modu automatikoan sortzearen aurkakoa naiz. Ez zaizkit gustatzen artikulu asko edukitzeko lasterketak. Hala ere, norbaitek egiten badu, nigatik arazorik ez. Baina wikilariok behintzat beti argi eduki beharko genuke, "euskal wikipediak xxx.xxx artikulu ditu" esaten denean, horrek zer esan nahi duen, hau da, horietatik gehienek ez dutela benetako baliorik euskal ikasle, irakasle edo wikipedia kontsultatuko duen beste inorentzat.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:09, 18 Abendua 2011 (UTC)
:::Beno, balioa duten edo ez, hori eztabaidagarria da. Nire ustez arazoa proportzioarena da. HAu da, gure artikuluen %10a erleen inguruan izateak arazo bat sortuko luke. Hala ere zerrenda pila daude hortik zehar, eta gainera erreferentziak ere emango lirateke. Nederlanderazko wikipediak dituen 1.000.000 artikulu horietatik ehunka mila izango dira zirriborroak, baina gero aukera ematen du jendeak eduki gehiago sartzeko. Denborak ere erakusten digu lan hori hartuz gero bot batekin, aukera bikainak daudela hazten jarraitzeko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:13, 18 Abendua 2011 (UTC)
Beno, nik pilota nire aldera botako dut... eta zergatik ez erleena baino, Galesko udalerri guztien artikuluak egin? (Frantziakoen antzera), honela herrialde hartako udalerri guztiek euskarazko artikuluak lituzkete, eta gainera hangoek euskarazko artikulua dutela ikustean beharbada euskarazko Wikipedia eta euskara berarentzat ere ''propaganda'' egiteko aurkera ona litzateke, honela bi herrialdeen arteko ''lotura'' eginez (Irlanda, Eskozia edo Kornualleskoak egin anhi nituzke, baina azken bi herrialde horiek udalerri asko dituzte bot batekin egin eta euskararen sakontasun edo kalitatea gehiegi jeisteko arriskuaz). Azken finean ni euskaren antzeko egoera duten Europako herrialdeen udalerrietako artikuluen sorkuntzaren alde nago. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 21:39, 2011ko abenduaren 18a (UTC)
:Arazoa hor da datuak nondik lortu. Hau da, Frantziakoak posible zen egitea datu publikoan zeudelako eta katalanek datu horiek guztiak landu zituztelako. Galesko datuak lortzeko aukera balego, nik prestatu ahal dut zerbait sinplea. Baina gutxienez koordenatuak, biztanleria eta azalera behar direla uste dut. Hala ere bi eztabaida ezberdin dira (nahiz eta oso lotuta dauden). Wikipedian geografiak duen lekua handia da, eta biologiak duena txikiagoa da, hor milaka artikulu egin daitezkeelarik. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:46, 18 Abendua 2011 (UTC)
::[http://en.wikipedia.org/wiki/Category:Villages_in_Wales Galesko udalerrien artikuluak hemen daude], baina gutxi batzutan zuk aipatutako datuak falta dira, batzuk herrixkak direlako (ezin al liteke artikulu horiek sortu eta ondoren datu horiek banan-banan eskuz sartu?). Halere, euskarazko Wikipediak gutxi edo batere ez jorratutako gai bati buruzko artikuluak egitea helburu baldin bada, hor jada jokoz kanpo gelditzen naiz. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 21:59, 2011ko abenduaren 18a (UTC)
:::Artikulu horiek sortu daitezke, komentatu dizudan bezala. Beharko nuke excel taula bat eremu ezberdinekin. burura etortzen zait honako eremuak egotea: izena, eskualdea, biztanleria, azalera, koordenatuak. Nik hori izanda artikulu guztiak gau bakar batean sortu ahal ditut, baina noski, eduki minimoa izango zuten. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:03, 18 Abendua 2011 (UTC)
::::Beno, Exceleko taula hori egin liteke. Orain, ikusi egin behar lankideek bot batekin artikulu gehiago egitearen alde edo aurka dauden, noski. Hala eta guztiz ere, nire iritziz Elhuyarreko proiektua amaitu eta euren artikuluak hona sartu ondoren euskarazko Wikipedian zein sakontasun edo kalitate datua dagoen ere ikusi edo aztertu beharko litzateke, honela botarekin artikulu gehiago sortzeak merezi duen ala ez hausnartzeko. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 22:14, 2011ko abenduaren 18a (UTC)
Ni ere, Asier bezala, ez naiz erleen 15.000 artikulu sortzearen aldeko, baina ez nuke kontra bozkatuko ere. Uste dut datu horiek zerrenda modura ematea egokiago litzatekeela (15.000 espezie orri bakarrean gehiegi liratekeenez, hainbat orritan banatuta). Ez dut ikusten zirriborro horiek etorkizun hurbilean behintzat taxuzko artikulu bihurtzeraino osatzeko aukera handirik izango litzatekeenik.
Hala ere, euskal Wikipediaren erabiltzaile potentzialentzat interes handiagokoa litzatekeen beste gairen batean (ugaztunak, hegazti harrapariak, Galesko udalerriak...) zirriborroak horrela sortzerik balego, primeran irudituko litzaidake. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-18, 22:34
:Erleena adibide bat zen, hori izan delako lortu dudan lehenengo datubasea. bAina badira beste batzuk, molusko familia ezberdinena, baliteke ere egotea inurriena edo ugaztunena, batek daki. Kontua da niri gustatuko litzaidakela animalia talde horiekin lanketa bat egitea, baina horrek esango luke artikuluen erdia wikipedian animaliena litzatekeela! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:39, 19 Abendua 2011 (UTC)
::Adibide bat jartzearren: txakurrena egin liteke, animalia arrunta, jende dexentek etxean duen animalia (baserrian nahiz hiriko etxebizitzetan), arraza ugari daude, gaur egun haien heziketa, eskolak eta telebista saioak nahiko modan daude eta gainera maiz txakurrik sekula santan izan ez duenak ere txakurren inguruko interesa izan ohi du. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 15:03, 2011ko abenduaren 19a (UTC)
:::Txakurren arrazak ez dira espezieak. Baina aurkitzen baduzu datu horiek dituen datubase bat, egin daitezke ere. Nik aurkitu dut ugaztun guztiak agertzen diren leku bat, baina horrekin lana egiteko denbora beharko litzateke. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:10, 19 Abendua 2011 (UTC)
::::Ugaztun espezie gehientsuenak sartu ahal izatea primerakoa litzateke, Theklan! Lanak banatzeko modua baldin badago, seguru guztion artean aurrera aterako dugula. Hori bai, neronek urtarril arte ezingo nuke askorik lagundu, badakizu, karkarkar. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-19, 16:21
:{{aurka}} - Frantziako udalerriarenak egin zirenean, ni nahiko [[Luddismo|luddita]] naizela esan nuen eta, orduan alde egin arren, proposamena hau ez zait asko gustatzen. Adibide moduan proposaturiko artikulua zirriborro bat besterik ez da. Badakit gehienetan zirriborroak sortzen ditudala, baina gai bereko milaka artikulu berri berdinak izatea txarra izango litzateke guretzat. ''Random pages test'' moduko azterketak eginez gero, emaitza txarrak lortuko genituzke. -[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 19:00, 19 Abendua 2011 (UTC)
::Falta diren ugaztunen artikuluak sortzearen alde egongo zinateke? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 19:14, 19 Abendua 2011 (UTC)
::: Ez dut lehen egin zenuen bezalako miraririk eskatuko (Frantziako udalerrien artikuluak kristonak ziren) baina ugaztunekin zerbait txukun ateratzen bada, ondo (joe, ze erraza den ezer egin gabe eskatzea, :-) ). Edonola ere, erabakitzen dena erabakitzen dela, ni beti ados. Gabon guztioi. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 20:06, 19 Abendua 2011 (UTC)
== Bateratu txantiloia ==
Bateratu txantiloi baten sorrera eskatzen dut, [http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Merge "merge"] ingelesezko wikipediako txantiloiaren moduan. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 13:23, 21 Azaroa 2011 (UTC)
:Dagoeneko badugu: [[:Txantiloi:Batu]]. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-05, 11:01
== Bot bat nahi dut ==
Barkatu oraintxe bertan egin dudan aldaketa parrastada, bot bat erabiltzen dudan lehen aldia da. Jakin nahi nuke zer egin behar den bot bat erregistratzeko, horrela ez dut "Aldaketa berriak" atala zaborrez beteko.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 16:50, 8 Abendua 2011 (UTC)
:Bot horrentzat kontu berezi bat sortu beharko duzu, eta [[Wikipedia:Bot-ak/Baimenak|hemen]] baimena eskatu. Baimena [[Wikipedia:Burokratak|burokrata]] batek eman behar du, ea bizkor egiten dizuten kasu. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-08, 18:23
== Italiar neoerrealismo ==
Sarreraren forma aldatzea komeni da: <neoerrealismo> gabe, <neorrealismo> (adibidez, <korrelazio> egiten da, eta ez <koerlazio>, <hiperrealismo> eta ez hipererrealismo, <korreferentzia> eta ez koerreferentzia, etab.).
Bestalde, redirect bat sortuko nuke: <neorrealismo> {{sinatu gabe|Elhuyarkoa|2011-12-22, 12:32}}
: {{egina}}, eskerrik asko abisuarengatik. Bide batez, ''neoerromaniko'' artikulua ''neorromaniko''ra aldatu dut. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-22, 13:23
dbqlgi5fi45ql2aaqqmvjvjt8nxes44
9968011
9968001
2024-11-13T16:21:09Z
Theklan
336
9968011
wikitext
text/x-wiki
== Durangoko Azoka ==
Gabon guztioi.
Durangoko Azoka hurbil dugu, eta nonbaitean irakurri dut euskal wikipediak ordezkaritza bat izanen duela bertan (stand bat?)
Norbaitek ba al daki deus?
Izatekotan, zein egunetan izango litzateke?
Esker mila aunitz.
-[[Lankide:Josu|Josu]] 19:46, 1 Abendua 2011 (UTC)
:Unairen mezua ikusi dut ene galdera egin ondoren. Mila esker, Unai. Ea wikizale gehienak abenduaren 6an Azokan agertzen garen!-[[Lankide:Josu|Josu]] 19:53, 1 Abendua 2011 (UTC)
== Logoa ==
Logoa aldatzeko eskaera Commons-en eskatu nuen duela egun batzuk, pixka bat berandu aldatu dute baina tira... Nik egin nuen logo hori egun batzuetan utziko dugu, 10 urteak ospatzeko.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:14, 10 Abendua 2011 (UTC)
== Kutxateka ==
[http://www.kutxateka.com/ Kutxateka] sortu da eta prentsan agertzen denez 500.000 irudi igoko dituzte bertara, guztiak libreak. Badugu, beraz, zer ikusi! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:05, 19 Abendua 2011 (UTC)
:Ba ez, lizentzia nc-nd da... ze pena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:06, 19 Abendua 2011 (UTC)
== Open Call for 2012 Wikimedia Fellowship Applicants ==
[[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]]
''I apologize that you are receiving this message in English. Please
help translate it.''
*Do you want to help attract new contributors to Wikimedia projects?
*Do you want to improve retention of our existing editors?
*Do you want to strengthen our community by diversifying its base and increasing the overall number of excellent participants around the world?
The Wikimedia Foundation is seeking Community Fellows and project ideas for the Community Fellowship Program. A Fellowship is a temporary position at the Wikimedia Foundation in order to work on a specific project or set of projects. Submissions for 2012 are encouraged to focus on the theme of improving editor retention and increasing participation in Wikimedia projects. If interested, please submit a project idea or apply to be a fellow by January 15, 2012. Please visit https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Fellowships for more information.
Thanks!
--[[m:User:Sbouterse (WMF)|Siko Bouterse, Head of Community Fellowships,
Wikimedia Foundation]] 12:57, 21 Abendua 2011 (UTC)
<small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small>
<!-- EdwardsBot 0139 -->
== Lurreko artikuluak Wikipedian sartzeko azken ukituak ==
Aupa. Lur hiztegiko artikuluak datorren astean igoko omen dira wikipediara. Ordurako, Eusko Jaurlaritzako HPStik eskari bat egin dute: ea euskal wikipediaren goiko bannerrean ohar hau jar daitekeen:
"Zorionak! Urteberriko oparia: 11.000 euskarazko sarrera berri Wikipedian!"
Eta horrez gain, ea haien logoa jar daitekeen alboan.
Beno, teknikoki ez dira 11.000 sarrera berri, ze haietako batzuk jadanik bazeuden wikipedian, eta osatu besterik ez dira egin. Hala ere, nire ustez horrek ez dauka garrantzi berezirik. Kontua da ea norbaitek arazorik duen banner hori agertzen bada wikipedian. Nik ez diot arazorik ikusten mezua agertzeari. Hala ere, agian logoa agertzea gehiegizkoa dela deritzot. Zer uste duzue?
--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:23, 21 abendua 2011 (UTC)
: Bannerrak jartzearen aldekoa ez naiz berez, baina tira, kasu honetan, eskatzen bada. Logoa agertzearen guztiz aurka, publizitatea egiteko modua baita. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:09, 21 abendua 2011 (UTC)
:: Ni ere antzera: bannerra jartzearekin konforme, baina logoa jartzea desegokia delakoan. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-21, 19:04
::: Aurrekoekin bat. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:22, 21 abendua 2011 (UTC)
Ni ere aurrekoekin bat. [[Lankide:Gorritxiki]] --Gorritxiki 19:14, 21 abendua 2011 (UTC)
Niri ondo iruditzen zait oharra zein logoa jartzea. Ez da enpresa pribatu baten logoa ere.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:12, 21 abendua 2011 (UTC)
:Horren harira: Nik jakin nahiko nuke, orain sartu behar diren 11.000 sarrera horietatik at, ea etorkizunean euskarazko Wikipediako lankideok Lur hiztegian dauden artikuluetaz baliatu eta gure entziklopedian beste artikulu berriak sortzeko erabil al daitezkeen. Laburtzen: Lur hiztegiko artikuluak zein jabetza edo lizentzia mota duten. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 21:28, 2011ko abenduaren 21a (UTC)
::Galdera ona. Nik uste dut oraindik Eusko Jaurlaritzak ez duela inon esan zein den Lur entziklopedien lizentzia. Agian bannerraren inguruan bota diguten galdera honi erantzuten diogunean, guk eska diezaiekegu EJren webgunean Lur entziklopediak zein lizentzia duen argitara dezaten, ohar baten bidez edo...--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:48, 21 abendua 2011 (UTC)
Ez al liteke bi gaiak elkarbatu eta gure aldera jokatuz banner hori jartzearen truke guk Lur hiztegiko artikuluetaz baliatzeko aukera hori Eusko Jaurlaritzakoekin negoziatu edo horrelako ''trapailkeriren'' bat egin?</br>
-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 1:15, 2011ko abenduaren 22a (UTC)
[[Berezi:Ekarpenak/Elhuyar_Fundazioa|Hasi dira]] artikuluak igotzen.-[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 17:57, 26 abendua 2011 (UTC)
:Logoa ez jartzea bozkatu denez, EJtik galdetu didate ea "HPSren eskutik" gehitu daitekeen bannerreko esaldian: "Zorionak! Urteberriko oparia: 10.000 sarrera berri baino gehiago euskarazko Wikipedian, HPSren eskutik!" edo "Zorionak! Urteberriko oparia, HPSren eskutik: 10.000 sarrera berri baino gehiago euskarazko Wikipedian!". Niri ondo iruditzen zait (2. aukera hobeto dago, nire ustez).--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 16:50, 27 abendua 2011 (UTC)
::No problem. Baina beldur naiz HPSkoek ez ote duten "mundu guztiak ezagutzen gaitu" sindromea. Agian norbaitek esan beharko lieke hau: inork ez daki HPS zer den. Nire proposamena da "Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza" jartzea.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 17:20, 27 abendua 2011 (UTC)
::Assarrekin bat nator.--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] 17:25, 27 abendua 2011 (UTC)
:::Nigatik ados (2.a, agian [[HPS]] lotura ipiniz...) --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 17:33, 27 abendua 2011 (UTC)
::::HPS zer den galdetzen badidazu paketeria enpresa baten filiala dela esango nuke. Beraz nire ustez Hezkuntza Politikarako Sailburuordetza litzateke egokiena... baina oso luzea denez, agian HPS jar daiteke loturarekin, lekua aurreztearren! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:47, 27 abendua 2011 (UTC)
Horretarako sortu berri dut: [[HPS]]. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:56, 27 abendua 2011 (UTC)
: Ados HPS jartzearekin, lotura eta guzti: «Zorionak! Urteberriko oparia, [[HPS]]ren eskutik: 10.000 sarrera berri baino gehiago euskarazko Wikipedian!». --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-27, 18:00
::Ados.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 18:03, 27 abendua 2011 (UTC)
:::{{egina}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:42, 27 abendua 2011 (UTC)
{{aurka}} Eskerrik asko egindako lanagatik, baina Wikipediara sartu eta mezu hori irakurtzea —"oparia, HPSren eskutik"— arraroa egin zait. Besterik gabe, nire iritzia adierazi nahi nuen. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:05, 29 abendua 2011 (UTC)
== Kalitatearen hamabostaldia ==
Kaixo! Zelan doa dena? Beno, batzuek jakingo duzuen bezala Wikilari batzuk hor ari gara buru-belarri Elhuyarrek jarritako lanarekin, Lur entziklopedia wikiratzeko prozesuan. Milaka artikulu dira eta egia esan artikulu onak ekarriko ditugu, batez ere biografien atalean, nahiko motz geundela honekin. Lan hau 3 aste barru bukatuko da eta ondo egongo da urte bukaeran 120.000 artikulutik gertu egotea. Urte honetan gure wikipedia bikoiztuko dugu!
Hala ere milaka artikulu hauek gehitu izanak eta azken bi hilabetetan hainbat wikilarik wikipediari kasu gutxiago egin izanak, desorden pixka bat sortuko duelakoan nago. Artikulu asko egongo dira kategorizazio arraroekin. Kategoria batzuetan 100ka artikulu berri izango ditugu (adibidez Euskal Herriko margolariak). Horregatik kalitatearen hamabostaldi bat egitea proposatzen dut, lana txukundu, artikulu laburrenak osatu, wikitze lanekin jarraitu, kategorizazioak ondo egin, irudiak jarri, interwikiak ondo txukundu, zuzenketak egin, gure botak lan ta lan jarri... guzti hori.
Zer iruditzen? Zer egin daiteke? Egingo dugu orrialdetxo bat eta lan horiek zehaztu? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:47, 9 Abendua 2011 (UTC)
: Ideia ona. Urte berria hasteko ekimen polita. Orraztutako artikuluak orrialde batean (edo kategoria jakin batean, agian lizentzia betetzeko txantiloi batek sortua) agertzen badira, askoz errazago. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 13:13, 9 Abendua 2011 (UTC)
::Zuek aipatu bezala ongi legoke orrialde hori sortu, bertan artikulu horien zerrenda idatzi eta oraindik wikituak ez daudelako ohar moduan txantiloiren bat jartzea, kategorizatzen eta wikitzen dihoazten einean txantiloi hori kendu eta zerrendatik ere ''pasaportea'' eman eta kentzea. Honela orden antolatu batetan wikituz eta txukunduz. Bestalde, eguberri eta urte amaiera opari ona izango da Euskal Wikipedia 120.000 artikuluetan ikustea (gainera kalitatea eta sakontasunean hobetuz): Zorionak. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 14:55, 2011ko abenduaren 9a (UTC)
:::Ez nintzen ari etorriko diren horiek wikitzeaz (horretan ari gara orain) baizik eta orokorrean etxe osoa txukuntzeaz. Kalitatea ere beharko dugu, artikulu hobeak sortuz, nabarmendutakoen zerrenda eskas geratzen ari dela. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:07, 9 Abendua 2011 (UTC)
:Ni ados, ze uste dut askotan garrantzi txikiegia ematen diogula kategoriak sortzeari eta antolatzeari.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:41, 9 Abendua 2011 (UTC)
::Ni ere ideia ona delakoan nago. Helburuak pixka bat mugatuko nituzke, milaka artikulu direnez:
::* Kategoriak zuzentzea eta osatzea.
::* Artikulua irudiekin osatzea, ahal bada.
::* Interwikiak egiaztatzea.
::* Biografietan, hasieran, jaiotza eta heriotza data osoak jartzea, beste hizkuntzetako wikipedietan bilatuta (milaka biografia berri txertatuko dira Wikipedian, eta horietako askotan jaiotza eta heriotza urtea ageri da, baina ez hila eta eguna).
::Uste dut zeregin horiekin dagoeneko lan piloa izango dugula. Beste kalitate hamabostaldi batzuetarako utziko nituzke beste lan batzuk.
::Kalitate hamabostaldiarena hau oso-oso ideia ona dela uste dut, ea probetxua ateratzen diogun oraingoari, eta ea gero beste kalitate hamabostaldi asko ere egiten ditugun. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-09, 16:11
:::Bai. Datorren urtean kalitate hamabostaldi bat baino gehiago izan ezkero, beharbada ongi legoke hurrengo urterako egutegian jada kalitate hamabostaldi horiek zenbat eta noiz izango diren ezartzea. Alegia, horrela data horiek iristeko unean berealakoan kalitatearen lantegi horretan denborarik galdu gabe ekiteko.</br>
:::-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 18:31, 2011ko abenduaren 9a (UTC)
:::::Kalitate hamabostaldia egitearekin ados. Nik uste dut urtarrilerako bat prestatzen hasi beharko genukeela. Beti zezenak harrapatzen baikaitu...--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:16, 10 Abendua 2011 (UTC)
:Jarriko al dugu data bat honetarako? Adibidez otsaileko lehenengo hamabostaldia... -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:42, 12 urtarrila 2012 (UTC)
:: Niretzat, bigarren hamabostaldia baldin bada, hobexeago, baina lehenengoa ere ez datorkit erabat gaizki. Ea zer dioten gainerako lankideek. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 15:07
== Lurreko artikuluak Wikipedian: balorazioak, arazoak... ==
Gogoeta txiki bat:
# Kopurua: 119.528 artikulu (bi hitzetan: ''ikara''-garria)
# Azken egunetan sortutako artikuluak (Lurrekoak eta Theklanen ugaztunak) botek sortuak direnez, ez dira interwikietarako botek "ikusiak" eta beste hizkuntzetako wikipedietan ez daude eguneratuta.
# Izenak: Artikulu batzuetan bi abizen erabiltzen dituzte eta gure ohitura bakarra erabiltzea izan da (politika ere al da?)
# Errepikatutako artikulu batzuk ditugu (adibidez, [[Rodolfo Bozas]] eta [[Rodolfo Bozas-Urrutia]]). Zaila izango da guztiak topatzea.
# Kontuz artikulu berrien edukiarekin: José M. Caballero Bonaldek Jose Manuel du izena, ez Jose Maria; beno, gaztelaniazko atsotitzak ''"hasta el mejor escribano echa un borrón"'' dio. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 19:23, 27 abendua 2011 (UTC)
:: Abizenei dagokienez, Lur hiztegietan bi abizenekin ageri dira biografietako sarrerak; beraz, gure arauetara moldatu behar dira, oraindik moldatu gabe wikipediaratu direnak. Bestalde, hiztegietako testua Jaurlaritzakoek Elhuyarkoei ez zieten zuzenean inprentarako prestatutako fitxategietan eman, baizik eta papereko ediziotik OCR programaren bidez aterata. Beraz, akats xelebre samarrak nahi baino ugariago izango dira oraintxe (eta ez naiz ''Jose María'' hori OCR programari leporatzen ari), baina Elhuyarkoek zuzenketa lanak bukatutakoan oso gutxi izango direlakoan nago.
:: Errepikatutako artikuluak, tamalez, ez ditugu arazo berria: Lur hiztegiak wikipediaratzeko proiektu hau egin baino lehenago ere, artikulu bikoiztuak bakandu behar izan ditut euskal Wikipedian (neronek sortuak, batzuetan). Interwikien bidez beharbada izango da bikoiztu horiei antzemateko bideren bat. Izan ere, erdal wikipedietako artikulu bati loturik euskal Wikipediako artikulu bat baino gehiago baldin baditugu, hori detektatzeko bideren bat izango da, edo? --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-27, 19:45
:::Nik ere zalantza izan dut bi abizenen kontuarekin. Ondo egongo litzateke Wikipediako arau bat finkatu balitz horren inguruan.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:08, 27 abendua 2011 (UTC)
Gogoetarekin jarraituz... Artikulu batzuk wikitu gabe igo dira, ez duelako denborarik eman, adibidez [[Basahuntz alpetar]]. Artikulu horiek hemendik aurrera datozen egunetan wikituko dira, baina zuzenean Wikipedian egingo da.
Bestalde, akatsak egongo dira, nik aurkitu ditut batzuk eta saiatu naiz zuzentzen, baina oraindik egongo dira. --[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:08, 27 abendua 2011 (UTC)
:Nik ere gogoetarekin jarraituta, arazoa ez da botek ez dituztela berriak ikusten, baizik eta botak ez zeudela martxan hori detektatzeko. TXiKiBoT jartzeko eskatu nion [[Lankide:Txiki|Txikiri]] eta berehala jarri zen horretara. Denbora beharko du, baina horrek ere hobetuko du gurea.
:Abizenen inguruan, nire ustez bi behar dira dudak daudenean (adibide klasikoa, Jose Luis Rodriguez "El Puma" eta "Zapatero" bereizteko). Baina kasu honetan Lur Entziklopedian bi izen eta bi abizen dituztenak ere jartzen dituzte, ''en plan'' Jose Luis Garmendia-Urrutia Barandiaran... eta noski, horrek ez du zentzu handiegirik. Konpondu beharreko edo finkatu beharreko zerbait da.
:Errepikapenak, denborak esango digu, kategorizatze ona ematen bada, azkar detektatzen dira kategoria horien barruan dagoena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 16:57, 29 abendua 2011 (UTC)
[[Afrikaner]] artikuluan informazio okerra sartu zen. Artikulutik kendu, eta [[Eztabaida:Afrikaner|eztabaida orrian]] utzi dut. Mesedez, norbaitek informazio hori zein alderdiri dagokion baldin badaki, jakinarazi dezala eztabaida-orri horretan. Ondo izan, --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:10, 29 abendua 2011 (UTC)
== Erle espezie guztiak ==
Kaixo! Nederlanderazko wikipedia 1.000.000 artikulura iritsi da (bejondeiela). Azken 10 egunetan 100.000 artikulu egin dituzte eta egia esan flipatzen nengoen, horrelako lorpenarekin. Baina ikusita badirudi bot batekin animalia askoren artikuluak egiten dabiltzala. Artikulu sinpleak dira, baina taxonomia eta bestelako datuak ematen dituzte. Galdetu diot egileari eta sistema azaldu dit (ez da oso konplexua). Hasi naiz froga bat egiten taxonomia automatikoen txantiloiak sortzen, eta konturatu naiz bakarrik erleak 15.000 bat artikulu posible direla (oraindik ez ditut sortuko, eh!). Beraz galdera da, interesa dugu honetan? Artikulu motzak liratekeela kontuan hartu behar da, gehienak argazkirik gabe, gainera. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:01, 18 Abendua 2011 (UTC)
:Adibide bat ikustearren: [[:nl:Andrena_abbreviata]]
::Uhmmm, niri ez zait iruditzen euskal wikipediarako interesgarria erleen 15.000 artikulu edukitzea. Oro har, artikuluak modu automatikoan sortzearen aurkakoa naiz. Ez zaizkit gustatzen artikulu asko edukitzeko lasterketak. Hala ere, norbaitek egiten badu, nigatik arazorik ez. Baina wikilariok behintzat beti argi eduki beharko genuke, "euskal wikipediak xxx.xxx artikulu ditu" esaten denean, horrek zer esan nahi duen, hau da, horietatik gehienek ez dutela benetako baliorik euskal ikasle, irakasle edo wikipedia kontsultatuko duen beste inorentzat.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:09, 18 Abendua 2011 (UTC)
:::Beno, balioa duten edo ez, hori eztabaidagarria da. Nire ustez arazoa proportzioarena da. HAu da, gure artikuluen %10a erleen inguruan izateak arazo bat sortuko luke. Hala ere zerrenda pila daude hortik zehar, eta gainera erreferentziak ere emango lirateke. Nederlanderazko wikipediak dituen 1.000.000 artikulu horietatik ehunka mila izango dira zirriborroak, baina gero aukera ematen du jendeak eduki gehiago sartzeko. Denborak ere erakusten digu lan hori hartuz gero bot batekin, aukera bikainak daudela hazten jarraitzeko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:13, 18 Abendua 2011 (UTC)
Beno, nik pilota nire aldera botako dut... eta zergatik ez erleena baino, Galesko udalerri guztien artikuluak egin? (Frantziakoen antzera), honela herrialde hartako udalerri guztiek euskarazko artikuluak lituzkete, eta gainera hangoek euskarazko artikulua dutela ikustean beharbada euskarazko Wikipedia eta euskara berarentzat ere ''propaganda'' egiteko aurkera ona litzateke, honela bi herrialdeen arteko ''lotura'' eginez (Irlanda, Eskozia edo Kornualleskoak egin anhi nituzke, baina azken bi herrialde horiek udalerri asko dituzte bot batekin egin eta euskararen sakontasun edo kalitatea gehiegi jeisteko arriskuaz). Azken finean ni euskaren antzeko egoera duten Europako herrialdeen udalerrietako artikuluen sorkuntzaren alde nago. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 21:39, 2011ko abenduaren 18a (UTC)
:Arazoa hor da datuak nondik lortu. Hau da, Frantziakoak posible zen egitea datu publikoan zeudelako eta katalanek datu horiek guztiak landu zituztelako. Galesko datuak lortzeko aukera balego, nik prestatu ahal dut zerbait sinplea. Baina gutxienez koordenatuak, biztanleria eta azalera behar direla uste dut. Hala ere bi eztabaida ezberdin dira (nahiz eta oso lotuta dauden). Wikipedian geografiak duen lekua handia da, eta biologiak duena txikiagoa da, hor milaka artikulu egin daitezkeelarik. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:46, 18 Abendua 2011 (UTC)
::[http://en.wikipedia.org/wiki/Category:Villages_in_Wales Galesko udalerrien artikuluak hemen daude], baina gutxi batzutan zuk aipatutako datuak falta dira, batzuk herrixkak direlako (ezin al liteke artikulu horiek sortu eta ondoren datu horiek banan-banan eskuz sartu?). Halere, euskarazko Wikipediak gutxi edo batere ez jorratutako gai bati buruzko artikuluak egitea helburu baldin bada, hor jada jokoz kanpo gelditzen naiz. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 21:59, 2011ko abenduaren 18a (UTC)
:::Artikulu horiek sortu daitezke, komentatu dizudan bezala. Beharko nuke excel taula bat eremu ezberdinekin. burura etortzen zait honako eremuak egotea: izena, eskualdea, biztanleria, azalera, koordenatuak. Nik hori izanda artikulu guztiak gau bakar batean sortu ahal ditut, baina noski, eduki minimoa izango zuten. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:03, 18 Abendua 2011 (UTC)
::::Beno, Exceleko taula hori egin liteke. Orain, ikusi egin behar lankideek bot batekin artikulu gehiago egitearen alde edo aurka dauden, noski. Hala eta guztiz ere, nire iritziz Elhuyarreko proiektua amaitu eta euren artikuluak hona sartu ondoren euskarazko Wikipedian zein sakontasun edo kalitate datua dagoen ere ikusi edo aztertu beharko litzateke, honela botarekin artikulu gehiago sortzeak merezi duen ala ez hausnartzeko. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 22:14, 2011ko abenduaren 18a (UTC)
Ni ere, Asier bezala, ez naiz erleen 15.000 artikulu sortzearen aldeko, baina ez nuke kontra bozkatuko ere. Uste dut datu horiek zerrenda modura ematea egokiago litzatekeela (15.000 espezie orri bakarrean gehiegi liratekeenez, hainbat orritan banatuta). Ez dut ikusten zirriborro horiek etorkizun hurbilean behintzat taxuzko artikulu bihurtzeraino osatzeko aukera handirik izango litzatekeenik.
Hala ere, euskal Wikipediaren erabiltzaile potentzialentzat interes handiagokoa litzatekeen beste gairen batean (ugaztunak, hegazti harrapariak, Galesko udalerriak...) zirriborroak horrela sortzerik balego, primeran irudituko litzaidake. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-18, 22:34
:Erleena adibide bat zen, hori izan delako lortu dudan lehenengo datubasea. bAina badira beste batzuk, molusko familia ezberdinena, baliteke ere egotea inurriena edo ugaztunena, batek daki. Kontua da niri gustatuko litzaidakela animalia talde horiekin lanketa bat egitea, baina horrek esango luke artikuluen erdia wikipedian animaliena litzatekeela! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:39, 19 Abendua 2011 (UTC)
::Adibide bat jartzearren: txakurrena egin liteke, animalia arrunta, jende dexentek etxean duen animalia (baserrian nahiz hiriko etxebizitzetan), arraza ugari daude, gaur egun haien heziketa, eskolak eta telebista saioak nahiko modan daude eta gainera maiz txakurrik sekula santan izan ez duenak ere txakurren inguruko interesa izan ohi du. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 15:03, 2011ko abenduaren 19a (UTC)
:::Txakurren arrazak ez dira espezieak. Baina aurkitzen baduzu datu horiek dituen datubase bat, egin daitezke ere. Nik aurkitu dut ugaztun guztiak agertzen diren leku bat, baina horrekin lana egiteko denbora beharko litzateke. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:10, 19 Abendua 2011 (UTC)
::::Ugaztun espezie gehientsuenak sartu ahal izatea primerakoa litzateke, Theklan! Lanak banatzeko modua baldin badago, seguru guztion artean aurrera aterako dugula. Hori bai, neronek urtarril arte ezingo nuke askorik lagundu, badakizu, karkarkar. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-19, 16:21
:{{aurka}} - Frantziako udalerriarenak egin zirenean, ni nahiko [[Luddismo|luddita]] naizela esan nuen eta, orduan alde egin arren, proposamena hau ez zait asko gustatzen. Adibide moduan proposaturiko artikulua zirriborro bat besterik ez da. Badakit gehienetan zirriborroak sortzen ditudala, baina gai bereko milaka artikulu berri berdinak izatea txarra izango litzateke guretzat. ''Random pages test'' moduko azterketak eginez gero, emaitza txarrak lortuko genituzke. -[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 19:00, 19 Abendua 2011 (UTC)
::Falta diren ugaztunen artikuluak sortzearen alde egongo zinateke? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 19:14, 19 Abendua 2011 (UTC)
::: Ez dut lehen egin zenuen bezalako miraririk eskatuko (Frantziako udalerrien artikuluak kristonak ziren) baina ugaztunekin zerbait txukun ateratzen bada, ondo (joe, ze erraza den ezer egin gabe eskatzea, :-) ). Edonola ere, erabakitzen dena erabakitzen dela, ni beti ados. Gabon guztioi. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 20:06, 19 Abendua 2011 (UTC)
== Bateratu txantiloia ==
Bateratu txantiloi baten sorrera eskatzen dut, [http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Merge "merge"] ingelesezko wikipediako txantiloiaren moduan. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 13:23, 21 Azaroa 2011 (UTC)
:Dagoeneko badugu: [[:Txantiloi:Batu]]. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-05, 11:01
== Bot bat nahi dut ==
Barkatu oraintxe bertan egin dudan aldaketa parrastada, bot bat erabiltzen dudan lehen aldia da. Jakin nahi nuke zer egin behar den bot bat erregistratzeko, horrela ez dut "Aldaketa berriak" atala zaborrez beteko.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 16:50, 8 Abendua 2011 (UTC)
:Bot horrentzat kontu berezi bat sortu beharko duzu, eta [[Wikipedia:Bot-ak/Baimenak|hemen]] baimena eskatu. Baimena [[Wikipedia:Burokratak|burokrata]] batek eman behar du, ea bizkor egiten dizuten kasu. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-08, 18:23
== Italiar neoerrealismo ==
Sarreraren forma aldatzea komeni da: <neoerrealismo> gabe, <neorrealismo> (adibidez, <korrelazio> egiten da, eta ez <koerlazio>, <hiperrealismo> eta ez hipererrealismo, <korreferentzia> eta ez koerreferentzia, etab.).
Bestalde, redirect bat sortuko nuke: <neorrealismo> {{sinatu gabe|Elhuyarkoa|2011-12-22, 12:32}}
: {{egina}}, eskerrik asko abisuarengatik. Bide batez, ''neoerromaniko'' artikulua ''neorromaniko''ra aldatu dut. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-12-22, 13:23
== Izenburua gaizki jarri dut eta ez dakit aldatzen... ==
Robert Stephenson' jarri dut eta ez dakit nola kendu komilla hori... Inork lagundu dezake? Eskerrik asko!-[[Lankide:Koro|Koro]] 18:50, 17 Abendua 2011 (UTC)
:{{egina}} - [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 21:32, 2011ko abenduaren 17a (UTC)
:: Eskerrik asko nire estropizioak txukuntzeagatik! Eta... euskaldun asko ditut ikasle ohi... eta horietako batzuei Cash gustatzen zaiela ere badakit... baina... ez dakit nori itzuli nire gorantziak, e? je je-[[Lankide:Koro|Koro]] 23:25, 17 Abendua 2011 (UTC)
:::Ez da ezer asko. Hori aspaldi-aspaldi izan zen. Halere, kontuan izan niretzat behinik behin irakasle ona izen zinela :P - [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 1:38, 2011ko abenduaren 18a (UTC)
anzawd487a5rmheuv6kxubcnzuat97f
Wikipedia:Txokoa/2012ko urtarrila
4
1213540
9967916
2024-11-13T15:41:53Z
Theklan
336
Orri berria: «=== ''Surfin Kaos'' === Dudarik ez Lur-etik igo diren edizioek wikipedia aberastu dutela, kantitatez bederen; egokitzapen honetan parte hartu ez dudanez, neure eskerrona orduak sartu dituzuen (eta aitortza-bannerrik gabe geratu zareten) lankideekin. [[Wikiproiektu:Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegia|Hemen]] laster batean Jaurlaritzarekin balorapen batzarra egingo dela aipatzen denez, azken egunetan editatzen ibili naizela topatu ditudan ''desajusteen'' berri eman nahi...»
9967916
wikitext
text/x-wiki
=== ''Surfin Kaos'' ===
Dudarik ez Lur-etik igo diren edizioek wikipedia aberastu dutela, kantitatez bederen; egokitzapen honetan parte hartu ez dudanez, neure eskerrona orduak sartu dituzuen (eta aitortza-bannerrik gabe geratu zareten) lankideekin. [[Wikiproiektu:Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegia|Hemen]] laster batean Jaurlaritzarekin balorapen batzarra egingo dela aipatzen denez, azken egunetan editatzen ibili naizela topatu ditudan ''desajusteen'' berri eman nahi dizuet, orrialde honetan jaso diren bikoizketak-Afrikaner eta abarrarekin biltzeko. ''Opari'' honek (alfer)lan handia eman(go) digula iruditu zait sistematiko izan gabe Lurretik pasatutako artikulu ugari bisitatzen ibili naizenean. Kasuak:
* ''Tabula rasa'': [[Matxin Irabola]] [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Matxin_Irabola&oldid=2560356 horrela] zegoen eta [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Matxin_Irabola&oldid=2560478 horrela] utzi zuten. Berdin [[Rodrigo Jiménez de Rada]] artikulu xumeak lehendik genuen [[Errodrigo Ximenez]] behin-behinean ordezkatu duenean. Honelako asko egongo al dira?
* Ordezkapena aurrekoa salbatu gabe: [[Mixel Elizanburu]] [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Mixel_Elizanburu&oldid=2454993 horrela] zegoen eta [[Michel Elizanburu]] izenarekin oso bestelako artikulua igo da, aurrekoa kontuan hartu gabe; artikulu berrian erdarazko aipua dago eta wikitua izatetik urrun dago.
* Bikoizketak, zuetako batzuek aipatu bezala, asko izan daitezke (artikulu bakan batzuk kontsultatuta kasu asko agertu zaizkit) eta zenbaitetan “detektatzea” ez da lan samurra izango, bien bitartean kalitatean galdu dugularik; gehienetan igo direnak lehendik genituenak baino eskasagoak eta “zirriborroagoak” dira. Lehengo [[Jon Zabalo]] vs [[John Zabalo]], [[Astor Piazzolla]] vs [[Astor Piazzola]], [[Estitxu]] vs [[Estibalitz Robles Arangiz]] eskasa, [[Mariano José de Larra]] vs [[Mariano José Larra]] akasduna (''1936'' dakar ''1836'' barik eta beste), [[Joan Etxamendi]] vs [[Jean Etxamendi Larralde]] ([http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean_Etxamendi_Larralde&oldid=2555048 bi lerro artikuluan, bi lerro publi-oharrean])
* Plagioak: Artikulu asko Lurrek beste nonbaitetik kopiatu zituela argi dago; adibidez [[Eñaut Larralde]] minimalista. Jatorria: [http://www.euskomedia.org/aunamendi/85878 hemen]. Edo [[Javier Urquijo Arana]] ([http://www.euskomedia.org/aunamendi/135032 hemen)] etab...Aitortza: Lur eta Jaurlaritzarentzat. Geurea “bigarren eskuko copyright urraketa” litzateke, ezta?
* Plagioek eragindako akats eta bitxikeriak: [[Julio Jose Duler]] artikulu minimalista igo da; Baionan ”Julio Jozé” bezalako izenak ipintzeko ohitura handirik ez dutenez, arakatzen hasi eta berriro ere [http://www.euskomedia.org/aunamendi/45606?q=Duler&numreg=1&start=0 hauxe] da jatorria. Bestela ez dago “Julio José” topatzerik eta Lapurdiko enegarren kortsarioak [http://www.pirates-corsaires.com/est-ce-qu-il-existait-un-pirate-basque-qr394.htm Julien-Joseph] zuen izena. Beste artikulu-telegrama bat aipatzearren: [[Apaiza Iribarne]]k (sic) bazuen izena, gero: [http://www.euskaltzaindia.org/dok/iker_jagon_tegiak/72494.pdf Jean]; orduan nondik atera dute izendapen xelebre hori? Akaso [http://www.euskomedia.org/aunamendi/69766 hemendik] kopiatuta?
* Bikoizketa gehi plagioa eta akats larria: [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean_Etxamendi&oldid=2555149 publi-oharra artikulua baino luzeagoa den] [[Jean Etxamendi]] ''oparian'' hiru arazo pilatzen dira. Bikoiztuta dago eta bi pertsona desberdin nahasten ditu biografia minimalista honetan (ikus [[Mañex Etxamendi (argipena)]]); zergatik sartu dute hanka? [http://www.euskomedia.org/aunamendi/42482 Hemendik] plagiatu zutelako, gainera txarto kopiatu zuten ez baitakar Parisen hil ''z(ir)ela''. Honelakoek zuzenean kalitate jaitsiera handia dakarte; beste aldetik, txolopote hauek konpontzeak ekarriko duten lana ikusita “Zorionak, oparia!” bannerrarekin pittin bat deseroso sentitzeko arrazoiak daude.
* Oro har, hausnarketa moduan: HPS, Jaurlaritza eta Lurri aitortza eta publi-oharra eskaintzeak beti eta betiko al du zentzurik? Aipatu adibideetan akats eta plagioak egoteaz gain, [[Eñaut Larralde]] bezalakoetan seguraski laster batean artikulua edozein lankidek “potolotuko” du; beti irakurri behar izango da publi-oharra, artikulu hain “zirriborratua” igo den arren? Beste edizio mota batzuk aztertzearren: [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Jon_Sobrino&action=historysubmit&diff=2538677&oldid=2346207 Jon Sobrinon] egin den edizioak publi-oharra jartzea justifikatzen du? Aurretik artikulua ez zen hain makala. Edo [[Maracaibo]]n egindako edizioak, edo...
* Ea harrikada honek “bigarren bueltako” negoziaketarako (eduki benetan libreak lortze aldera) balio duen.--[[Lankide:Adrar|Adrar]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Adrar|erantzunak]])</small> 19:11, 5 urtarrila 2012 (UTC)
: Ni ere akats batzuez konturatu, eta konpontzen saiatu naiz. Oro har, nik ere nire ardura erakutsi nahi dut, Adrarrek dioenaren ildotik, wikitu gabeko eta akatsak dituzten artikulu asko ditugu orain eta. Eekarpena oso txikia izan denean, erreferentzien ataleko txantiloi hori kentzearen aldekoa naiz. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 14:58, 11 urtarrila 2012 (UTC)
: Beste aukera bat, publi-oharraren kontuari lotuta: Txantiloi hori ( {{tx|lur | data=2011/12/27}} ) ez al litzateke logikoagoa eztabaida-orrian jartzea, itzulpen txantiloiarekin egiten den bezala? --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 15:06, 11 urtarrila 2012 (UTC)
:: Bat nator Adrarrekin, oro har Wikipedia aberastu den arren, akatsak ugari direla. Jatorriak hainbat dira: entziklopedia tematikoko testuak eskaneatuta eskuratu zituen Jaurlaritzak (eta eskaneatzean zenbakiren bat aldatzea ez da zaila), lan guztiak egiteko epea oso laburra izan da (eta, beraz, hizkuntzaren aldetik nahiko txukun daude testuak, baina edukiaren aldetik ezin izan zen den-dena egiaztatu), epea hain laburra izanik wikitzea bigarren mailan utzi zen (hizkuntza ondo zuzentzea eta edukia azaletik behintzat zuzentzea izan zen lehentasuna), oso eskasak ziren Lur hiztegietako artikulu batzuk epe laburrarengatik ezin izan dira ondo iragazi, eta abar.
:: Ez nator bat erreferentziak eztabaida orrian jartzearekin; ezta itzulpenarena ere. Uste dut iturri guztiek berdin-berdin bistan izan behar dutela, eta eztabaida orrian ezkutuan geratzen direla.
:: Bat nator ekarpena txikia izan bada Lur hiztegien erreferentzia kentzearekin, salbu eta artikuluak beste erreferentzia sendoren bat ez badu: halakoetan, Lur entziklopediaren erreferentziak oinarri bat ematen dio artikuluari.
:: Azkenik, uste dut ez dagoela aski frogarik Auñamendi-Lur hiztegien bat-etortze horiek plagio direla esateko. Ez dakigu ea Auñamendin aritutako nor edo nor ez ote zen Lur hiztegietan ere aritu, edo ea elkarri baimenen bat eman dioten. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 13:11
:::Analisi bikaina, bai horixe! Nire ustez {{tx|lur}} mantentzeak badu zentzua erabili delako, nahiz eta oso txikia izan. Hala ere nik erreferentziaren letra jaitsiko nuke, gazteleraz 20 minutos egunkaritik hartutako berrietan bezala, hain nabarmen ez egiteko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:36, 12 urtarrila 2012 (UTC)
:::: Ez dut uste oraindik letra txikiagoa jarri beharko litzaiokeenik. Letra tamainaren aldetik, Lur hiztegien erreferentziak (euskal Wikipediako gainerako iturri erreferentziek bezalaxe) tamaina txikiagotua du. Hain zuzen ere, letra normalaren % 90 da erreferentzia horien neurria. Konpara bedi [http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Plantilla:20m&action=edit gaztelaniazko Wikipediako ''20 minutos'' erreferentzia txantiloiaren] eta [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Txantiloi:Lur&action=edit gure ''Lur hiztegiak'' txantiloiaren] kodea. Bietan ondo agerian dago letra tamainaren kode berbera: <big>font-size: 90%</big>. Oraindik txikiagoa jarriz gero, irakurgaitz bihurtzen da (eta, gainera, Lur hiztegien aipua beste erreferentzia iturriak baino letra txikiagoarekin azaltzea ere ez dirudi oso txukuna litzatekeenik). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 14:52
::::: Aupa. <nowiki>{{Lur}}</nowiki> txantiloiaren kokapenari eta formatuari dagokionez, nik uste dut [http://eu.wikipedia.org/wiki/Berezi:ZerkLotzenDuHona/Txantiloi:Euskalnatura <nowiki>{{Euskalnatura}}</nowiki>] txantiloian oinarritu ginela. Txantiloi hori artikuluaren orri nagusiaren "Erreferentziak" atalean dago, horregatik beste hau ere toki berean dago. Uste dut ez dela ulergarria, orokorrean, bi horiei trataera desberdina ematea. Egia da, nire ustez, bigarrena jarri denean artikuluaren oso zati handia Euskalnatura webgunean oinarritu dela, eta lehen kasuan, artikulu askotan Lurren ekarpena txikia izan dela.
:::::Orain, ikuspuntu praktikotik: uste dut lan nekosoa dela Lurren txantiloia duten artikuluak banan-banan begiratzen hastea ea zeinek merezi duen txantiloi hori edukitzea eta zeinek ez. Proposamenak:
:::::#Txantiloia orain dagoen bezala uztea denboraldi batez (6 hilabete?), eta gero letra-tamaina txikitzea. Irtenbiderik errazena da, baina ez da bateragarria mota horretako beste txantiloi batzuekin gertatzen denarekin.
:::::#Norbaitek artikulu horietako bat aldatzen duenean, Lurren ekarpena begira dezala, eta txikia izan dela pentsatzen badu, txantiloia ken dezala.
:::::Plagioarena, bat nator Xabierrek dioenarekin.
:::::Lurreko informazioa kargatzeko prozesuan informazioa galdu duten (alegia, orain laburragoak diren) artikuluak identifikatu ditu Igor Leturiak, eta 18 atera zaizkio. Nik uste dut horiek proiektu honetan parte hartu dugun 6 wikilarion artean konponduko ditugula, ezta?.
:::::Momentuz gogoeta horiek bururatzen zaizkit...--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:25, 12 urtarrila 2012 (UTC)
Goian aipatzea ahaztu zaidan beste faktore bat: erabili zen lan metodoarengatik gertatu dira Adrarrek aipatutako [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Matxin_Irabola&diff=next&oldid=2560356 triskantza hau] eta beste batzuk. Izan ere, Elhuyarkoek euskal Wikipedian zer zegoen zehazteko analisia uztailean hasi ziren egiten, hau da, uztailean ''argazki'' bat atera zioten gure Wikipediari; eta ordutik lan guztia wikipediaratu zen arte, Wikipedian falta ziren hainbat artikulu sortu ziren, eta beste hainbat osatu egin ziren. Horregatik, tamalez, Lur hiztegietako edukia wikipediaratzean informazioa galdu zen hainbat artikulutan.
Horrelako informazio galerak non izan diren sumatzea ez da erraza. Bit kopuruan neurtuta neurria galdu duten artikuluak 18 dira, goian Assarrek ederki aipatu duenez. Hala ere, beste askotan, alde batetik informazioa galdu eta bestetik informazioa gehituko zen, eta azkenean artikulu potoloagoa aterako zen, baina lehen zeukan zati hori kenduta geratuko zaio, inor konturatzen ez bada.
Beraz, Lur hiztegien txantiloia duten artikuluetan, historian begiratzea komeni da, badaezpada. Eta noizbait berriz horrelako proiekturik egiten bada, kontuan hartu beharko da, lan prozedura aldatzeko. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 16:01
:::::Miatze lan zorrotza egin duzu, Adrar (ekarpenaren testua bera ere bikaina da; ironia puntuarekin barre egin dudala aitortu behar dut, nahiz eta agian lekuz kanpo dagoen). Ez dakit Lurreko proiektu osoaren lagin adierazgarria osatzen duten, baina aipatzen dituzun horiek hor daude eta zer pentsaturik ematen dute. Publi-oharra edo Lurreko txantiloiari buruz, Lurreko proiektuaren barne-mezu batean proposatu nuen txantiloi hori eztabaida orrian jartzea, baina arreta eskasa jaso nuen (oker ez banago nire proposamenak lankide bakar baten atxikimendua jaso zuen). Nire ustez, Lurreko oharra ez da erreferentzia bat (non orrialdea eta beste datu batzuk ere jasotzen diren); kasu honetan, testu literala nondik hartu den aipatzen duen ohar bat da. Horrela, ez genuke erreferentziekin batera jarri behar. Eredutzat hartu ohi ditudan ingelesezko eta frantsesezko wikipedietan denetarik ikusi izan dut: beste wikipedia batzuetako itzulpenak direnean, artikuluan bertan, hasieran (gutxitan) nahiz bukaeran, baina baita eztabaida orrian ikusi izan dut ohar hori (portzierto, frantsesean oharrak alde batetik, erreferentziak bestetik, erabilitako bibliografia eta bibliografia gehigarria bereizten dira eta oso letra txikiarekin, eta oso txukun geratzen da horrela). Esan bezala, Lurreko oharrari dagokionez, gustatuko litzaidake eztabaida orrian joatea, baina ez daukat arrazoi jakin eta sendorik horretarako, (est)etika kontua da agian. Oso garbi daukat, ordea, ezin dela betirako oharra izan; artikulua zabal garatzen denean, ohar hori uneren batean eztabaida orrira joan beharko litzateke, historiaren atal moduan. Baina hori artikuluz artikulu ebaluatu beharko litzateke. Kontuan hartu behar da gainera, askotan Lurreko artikulu horiek ez direla artikuluak, ''datu bildumak'' baizik (artikulu minimalistetan eta beste batzuetan ere bai); horietan nik Lurreko oharra ezabatu egingo nuke zuzenean zerbait gehiago idatzi eta testu piska bat moldatuz gero. Dena den, eztabaida honen ondoren, garbi geratzen da horrelako proiektu batek berarekin batera ekartzen dituen erabaki asko ezin direla wikilari guztien iritzia kontuan hartu gabe, kasu honetan egin den bezala. Hau bezalako proiektuen komenigarritasuna eta bideragarritasuna kolokan jartzen dut, beraz (aurrekoarengatik eta beste hainbat arrazoirengatik). Batek esango du orain artikuluak horiek alda daitezkeela, beste guztiak bezala, baina 11.000 artikulu dira! - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:09, 12 urtarrila 2012 (UTC)
Ieup lankideak, hausnarketei segida emanik:
* {{tx|lur}} oharraren-erreferentzien kokapenaz eta komenientziaz: Assarrek idatzitako proposamenekin bat natorrela esan, "barnerako" alferlana ez sortzearren. Aitortzaz: Joxemaik iturrien aitortzaz-kokapenaz aukera batzuk aipatu ditu. Beste wikipedietan egiten denaz gain, guk geuk ere frantses estatuko udalerrien sortze masiboarekin bestelako bide bat hartu genuen; ikus [[Bernaville]], kasurako: hor, botaren laguntzaz, datu bakoitza nondik zetorren zehaztu zen eta Frantziako gobernuari ez zitzaion betiereko “merituen aitortza” generikorik egin. Gehiago merezi zuen, ordea, gobernu horrek bai liberatu zituelako erabili ziren datuak, eta katalanezko wikipediako lankidearen eta Theklanen lan eskergarekin batera sortutako artikuluak orain igo direnak baino luzeagoak direlako. Artikulu minimalistekin kontua argiago dago; zenbait artikuluk {{tx|laburregia}} txantiloia merezi badute, ipini behar zaie. Zergatik merezi dute [[Yanagorri]]k edo [[Gin tonic]]ek txantiloia eta [[Eñaut Larralde]]k edo [[Julio Jose Duler]]rek ez? Eta artikulu baten eduki entziklopedikoaz zalantzak badaude, zein zentzu dauka inori aitortza egiteak?
* Balizko plagioak: argitzea geure esku dago, ez da nahikoa "ez dakigu" esatea, orain artikulu horiek etxean baititugu. [[Apaiza Iribarne]] kasuan guztiz argi dago [http://www.euskomedia.org/aunamendi/69766 Auñamenditik] kopiatu zutela, ''abbé Iribarne'' dokumentazioan topatzea posible delako baina itzulpen bitxi hori ez. [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean_Etxamendi&oldid=2555149 Jean Etxamendi] ere [http://www.euskomedia.org/aunamendi/42482 hemendik] kopiatu zutela segurua da; egilea [[Bernardo Estornes]] da, denok jakingo duzuenez Estornes ez da gaztetxo bat eta 1999an hil zen. Beraz, -eta joera orokorra, Euskal Herriko edukietan bederen, hori da eta ez alderantzizkoa- zeinek kopiatu zion zeini argi dago. Orduan elkarri emandako baimenaren hipotesia geratzen da; Auñamendikoei edota Lur-ekoei galdetzea proposatzen dut, erantzunarekin eztabaida amaitu egin da: baimena zutela? Aurrera. Ez zutela? Copyryght urraketa baieztatuta.--[[Lankide:Adrar|Adrar]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Adrar|erantzunak]])</small>21:12, 12 urtarrila 2012 (UTC)
: [[Yanagorri]] artikuluari, [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Yanagorri&diff=next&oldid=277602 esaldi bakarrekoa zenean] jarri zitzaion {{tx|laburregia}} txantiloia, eta dagoeneko ez zuen merezi; beraz, kendu egin diot (eta {{tx|erreferentzia falta}} txantiloia jarri, ez baitu inongo iturriren aipamenik). [[Gin tonic]]ek esaldi bakarra izaten jarraitzen du. Lur hiztegietatik hartutako beste horiek, datu gehiago dute; nik, behintzat, aldea garbi ikusten dut. Dena dela, egia da zirriborroen txantiloiak merezi dituztela. Nik neuk, ez diet jartzen (ez Lur hiztegietatik osatutako artikuluei, eta ez beste ezein artikuluri ere), lan hori zazpigarren edo hamaikagarren mailakotzat jotzen baitut, euskal Wikipedia oraindik ere honen berde, osatugabe eta akastun dugun honetan. Inork zirriborro txantiloia jartzen bere denbora eman nahi badu, noski, nik ez dut batere eragozpenik.
: Plagioari dagokionez, Lur hiztegiak ez dira atzo goizekoak. Biak ala biak hamabi urtetik gorakoak dira, eta inori ez diot aditu eragozpenik egile eskubideak direla eta. Adrarrek ekarritako datuak ikusita, Auñamenditik hainbat datu hartu dituztela nabari da, baina hamabi urtean edo gehiagoan inork ezer esan ez badu... Hala ere, jakina, Adrarrekin bat nator hobe dela Auñamendi entziklopediaren arduradun ofizialei horri buruzko erantzun ofizial bat eskatzea eta Wikipedia honetan argitaratzea (Lur hiztegien arduradun ofizialik aurkitzea zaila izango dela uste dut, aspalditxo bukatutako lana baita), eta hobe dela jatorrizko iturria aipatzea, eta ez bigarren mailakoa (are gehiago jakinda Auñamendi entziklopedia, edukiaren aldetik, askoz landuagoa dela Lur hiztegiak baino; baina hizkuntzaren aldetik Lur hiztegietan egindako ahalegina aitortzekoa dela ere baderitzot). -[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-13, 08:23
=== ''Lur'' entziklopedien aipamen testu laburra ===
''Lur'' entziklopedietatik wikipediara ekarritako artikulu bat wikitzean, konturatu naiz lehendik genuen artikulu baten paragrafo bat besterik ez zela, eta erreferentzia zehatza egiteko txantiloia sortu dut: {{tx|lur erref}}. [[Juduen Probintzia Autonomoa]] artikuluan ikus dezakezue emaitza. Adrarrek azaldutako (eta beste hainbatek berretsitako) kezketako baten konponbidea izan daiteke: artikulu bat wikitzean, zuzentzean, aldatzean... ikusten badugu ekarpena esaldi bat edo paragrafo bat dela, esaldi edo paragrafo horren azkenean txantiloi hori jarri, eta kito. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-16, 17:05
: Datsegit. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:15, 16 urtarrila 2012 (UTC)
::Natxekio. --[[Lankide:Adrar|Adrar]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Adrar|erantzunak]])</small>17:38, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::: Ideia ona! --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 19:51, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::::Dadost. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 22:06, 17 urtarrila 2012 (UTC)
== 11.000 artikulu berri wikipedian: albisteak ==
Dagoeneko hasi dira honen inguruko albisteak argitaratzen.
* [http://www.irekia.euskadi.net/eu/news/8655-000-sarrera-berri-wikipedia-entziklopedia-digitalaren-euskarazko-edizioan?t=1 Irekia: 11.000 sarrera berri Wikipedia entziklopedia digitalaren euskarazko edizioan ]
* [http://euskarabloga.com/2011/12/29/11-000-sarrera-berri-wikipedia-entziklopedia-digitalaren-euskarazko-edizioan/ Lurdes Auzmendi: 11.000 sarrera berri Wikipedia entziklopedia digitalaren euskarazko edizioan]
* [http://www.bizkaie.biz/orokorra.php?atala=2&id=8983&sec=24&fecha=2011-12-29 Bizkaie: Wikipedia entziklopedia digitalaren euskerazko edizinoak 11.000 sarrera barri ditu]
* [http://www.gara.net/azkenak/12/312463/eu/Euskarazko-Wikipediak-11000-sarrera-berri-izanen-ditu-gaurtik-aurrera GARA: Euskarazko Wikipediak 11.000 sarrera berri izanen ditu gaurtik aurrera]
* [http://www.deia.com/2011/12/29/ocio-y-cultura/cultura/la-edicion-en-euskera-de-wikipedia-incorpora-11000-nuevas-entradas Deia: La edición en euskera de Wikipedia incorpora 11.000 nuevas entradas]
--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 16:44, 29 abendua 2011 (UTC)
Deiako albisteko azken pasarteetan esaten dena eztabaidagarria da oso:
{{es}} Finalmente, la viceconsejera se ha mostrado "convencida" de la capacidad del Gobierno vasco para crear una enciclopedia digital en euskera "de calidad".
"La enciclopedia con la que sueño tiene que ser generalista, pero las entradas sobre la lengua y los territorios vascos tienen que ocupar un lugar destacado. Para resultar atractiva a niños y adolescentes, las imágenes y los gráficos tendrán una importancia fundamental. Esa es la voluntad del Gobierno vasco y de Wikipedia, y estamos trabajando en ese sentido", ha concluido. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:19, 12 urtarrila 2012 (UTC)
== Announcing Wikipedia 1.19 beta ==
Wikimedia Foundation is getting ready to push out 1.19 to all the WMF-hosted wikis. As we finish wrapping up our code review, you can test the new version ''right now'' on [http://beta.wmflabs.org/ beta.wmflabs.org]. For more information, please read the [https://svn.wikimedia.org/viewvc/mediawiki/trunk/phase3/RELEASE-NOTES-1.19?view=markup release notes] or the [[mw:MediaWiki_1.19|start of the final announcement]].
The following are the areas that you will probably be most interested in:
* [https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=33711#c2 Faster loading of javascript files makes dependency tracking more important.]
* New common*.css files usable by skins instead of having to copy piles of generic styles from MonoBook or Vector's css.
* The default user signature now contains a talk link in addition to the user link.
* Searching blocked usernames in block log is now clearer.
* Better timezone recognition in user preferences.
* Improved diff readability for colorblind people.
* The interwiki links table can now be accessed also when the interwiki cache is used (used in the API and the Interwiki extension).
* More gender support (for instance in logs and user lists).
* Language converter improved, e.g. it now works depending on the page content language.
* Time and number-formatting magic words also now depend on the page content language.
* Bidirectional support further improved after 1.18.
Report any [http://labs.wikimedia.beta.wmflabs.org/wiki/Problem_reports problems] on the labs beta wiki and we'll work to address them before they software is released to the production wikis.
'''Note''' that this cluster does have SUL but it is not integrated with SUL in production, so you'll need to create another account. You should avoid using the same password as you use here. — [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 00:07, 15 urtarrila 2012 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0145 -->
== Toponimia alorreko Euskaltzaindiaren arau berriak: Ekialde Hurbileko eta Ipar Afrikako toponimia arautua ==
Jose Luis Lizundiak eta Alfontso Mujikak toponimiaren alorreko Euskaltzaindiaren [http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_content&catid=121&id=3741&lang=eu&view=article arau berriak] argitaratu dituzte.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:29, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:Oraintxe konturatu naiz 163. araua oso interesgarria dela: "Arabieraren alfabetoan idatzitako izenak euskarara aldatzeko transkripzio-sistema". Interesgarria bai, baina iruditzen zait oso lan neketsua izango dela izen-abizen eta leku-izen ezezagunak transkribatu behar direnean, zirilikoarekin gertatzen den bezala.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:32, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:: Assar, eskerrik asko abisatzeagatik. Demontre! 163. araua kriston nahasketa da (transkripzio sinplifikatua ikusita ere). Beno, behintzat, ingelesezko transkripzioa (''hamza'' izan ezik) ontzat ematen dutela dirudi. 162. arauarekin, berriz, gainetik ikusita, ez du ematen aldaketa gehiegi izango denik (toponimo asko igarri ditugu). --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:27, 17 urtarrila 2012 (UTC)
== Ingelesezko wikipediaren itzalaldia (Urtarrilaren 18an bakarrik, eh!) ==
Norbaitek ba al daki zerbait [http://www.gara.net/azkenak/01/316029/eu/Wikipediak-ingelesezko-gunea-itxiko-du-bihar-AEBetako-pirateriaren-aurkako-legea-arbuiatzeko honi buruz]? Hor nonbait, alemanezkoak ''banner'' bat jarriko duela irakurri dut. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:36, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::AEBetan Stop Anti Piracy Act (SOPA) legea onartu behar dutenez (Espainiako Sinde Legearen antzekoa) bihar ingelesezko Wikipediak itxi egingo du protesta bezala. Astelehenean Google-ek itzalaldia egingo du.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:45, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:::Aleman eta katalanezko Wikipediek (behintzat) ere protesta egingo dute Sitenotice-an banner beltz bat jartzen. Kontua da nahiz eta geografikoki urrun geratu, denoi eragiten digula, bertan baitaude zerbitzariak. Onerako (Fair use izatearen aukera, adibidez) eta txarrerako. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 19:31, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:::: Biharko protestaz erabakitzeko beranduegi izango da honezkero (oraintxe Wikipediari begira ez dauden wikilariei iritzia emateko denbora eman beharko zaie), baina beste protestaldiren bat izanez gero, ni behintzat protestarekin bat egitearen alde izango nintzateke. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-17, 19:53
::::: Nire ustez urrun geratzen zaigu, baina hala ere eragina izango luke. Horregatik ondo legoke zerbait jartzea sitenoticean. Horrela euskaldunek ere irakurriko dute SOPAk mundu osoan izango duela eragina. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:43, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::::: Gogoratzen baduzue olerkia: haien bila etorri ziren eta nik ez nuen ezer egin... ba... nik itxiko nuke egun batean. Ondo segi!-[[Lankide:Drpolilla|Drpolilla]] 22:00, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:::::: Gainera, Wikipedia Fundazioaren zerbitzariak Estatu Batuetan daudenez, Wikipediaren iraupena bera arriskuan izan liteke... Ni, bannerra jartzearen alde. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-17, 22:19
::::::: Ni ere bannerraren alde. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:27, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::::::::{{alde}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:31, 18 urtarrila 2012 (UTC)
::::::::{{alde}}. Badirudi banner-arena [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:CentralNotice hemen] egin behar dela.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:59, 18 urtarrila 2012 (UTC)
::::::::{{alde}} - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 13:37, 18 urtarrila 2012 (UTC)
lspyxkzimnxg6fab9cml9w9uz7foc8c
9967954
9967916
2024-11-13T15:56:14Z
Theklan
336
9967954
wikitext
text/x-wiki
=== ''Surfin Kaos'' ===
Dudarik ez Lur-etik igo diren edizioek wikipedia aberastu dutela, kantitatez bederen; egokitzapen honetan parte hartu ez dudanez, neure eskerrona orduak sartu dituzuen (eta aitortza-bannerrik gabe geratu zareten) lankideekin. [[Wikiproiektu:Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegia|Hemen]] laster batean Jaurlaritzarekin balorapen batzarra egingo dela aipatzen denez, azken egunetan editatzen ibili naizela topatu ditudan ''desajusteen'' berri eman nahi dizuet, orrialde honetan jaso diren bikoizketak-Afrikaner eta abarrarekin biltzeko. ''Opari'' honek (alfer)lan handia eman(go) digula iruditu zait sistematiko izan gabe Lurretik pasatutako artikulu ugari bisitatzen ibili naizenean. Kasuak:
* ''Tabula rasa'': [[Matxin Irabola]] [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Matxin_Irabola&oldid=2560356 horrela] zegoen eta [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Matxin_Irabola&oldid=2560478 horrela] utzi zuten. Berdin [[Rodrigo Jiménez de Rada]] artikulu xumeak lehendik genuen [[Errodrigo Ximenez]] behin-behinean ordezkatu duenean. Honelako asko egongo al dira?
* Ordezkapena aurrekoa salbatu gabe: [[Mixel Elizanburu]] [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Mixel_Elizanburu&oldid=2454993 horrela] zegoen eta [[Michel Elizanburu]] izenarekin oso bestelako artikulua igo da, aurrekoa kontuan hartu gabe; artikulu berrian erdarazko aipua dago eta wikitua izatetik urrun dago.
* Bikoizketak, zuetako batzuek aipatu bezala, asko izan daitezke (artikulu bakan batzuk kontsultatuta kasu asko agertu zaizkit) eta zenbaitetan “detektatzea” ez da lan samurra izango, bien bitartean kalitatean galdu dugularik; gehienetan igo direnak lehendik genituenak baino eskasagoak eta “zirriborroagoak” dira. Lehengo [[Jon Zabalo]] vs [[John Zabalo]], [[Astor Piazzolla]] vs [[Astor Piazzola]], [[Estitxu]] vs [[Estibalitz Robles Arangiz]] eskasa, [[Mariano José de Larra]] vs [[Mariano José Larra]] akasduna (''1936'' dakar ''1836'' barik eta beste), [[Joan Etxamendi]] vs [[Jean Etxamendi Larralde]] ([http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean_Etxamendi_Larralde&oldid=2555048 bi lerro artikuluan, bi lerro publi-oharrean])
* Plagioak: Artikulu asko Lurrek beste nonbaitetik kopiatu zituela argi dago; adibidez [[Eñaut Larralde]] minimalista. Jatorria: [http://www.euskomedia.org/aunamendi/85878 hemen]. Edo [[Javier Urquijo Arana]] ([http://www.euskomedia.org/aunamendi/135032 hemen)] etab...Aitortza: Lur eta Jaurlaritzarentzat. Geurea “bigarren eskuko copyright urraketa” litzateke, ezta?
* Plagioek eragindako akats eta bitxikeriak: [[Julio Jose Duler]] artikulu minimalista igo da; Baionan ”Julio Jozé” bezalako izenak ipintzeko ohitura handirik ez dutenez, arakatzen hasi eta berriro ere [http://www.euskomedia.org/aunamendi/45606?q=Duler&numreg=1&start=0 hauxe] da jatorria. Bestela ez dago “Julio José” topatzerik eta Lapurdiko enegarren kortsarioak [http://www.pirates-corsaires.com/est-ce-qu-il-existait-un-pirate-basque-qr394.htm Julien-Joseph] zuen izena. Beste artikulu-telegrama bat aipatzearren: [[Apaiza Iribarne]]k (sic) bazuen izena, gero: [http://www.euskaltzaindia.org/dok/iker_jagon_tegiak/72494.pdf Jean]; orduan nondik atera dute izendapen xelebre hori? Akaso [http://www.euskomedia.org/aunamendi/69766 hemendik] kopiatuta?
* Bikoizketa gehi plagioa eta akats larria: [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean_Etxamendi&oldid=2555149 publi-oharra artikulua baino luzeagoa den] [[Jean Etxamendi]] ''oparian'' hiru arazo pilatzen dira. Bikoiztuta dago eta bi pertsona desberdin nahasten ditu biografia minimalista honetan (ikus [[Mañex Etxamendi (argipena)]]); zergatik sartu dute hanka? [http://www.euskomedia.org/aunamendi/42482 Hemendik] plagiatu zutelako, gainera txarto kopiatu zuten ez baitakar Parisen hil ''z(ir)ela''. Honelakoek zuzenean kalitate jaitsiera handia dakarte; beste aldetik, txolopote hauek konpontzeak ekarriko duten lana ikusita “Zorionak, oparia!” bannerrarekin pittin bat deseroso sentitzeko arrazoiak daude.
* Oro har, hausnarketa moduan: HPS, Jaurlaritza eta Lurri aitortza eta publi-oharra eskaintzeak beti eta betiko al du zentzurik? Aipatu adibideetan akats eta plagioak egoteaz gain, [[Eñaut Larralde]] bezalakoetan seguraski laster batean artikulua edozein lankidek “potolotuko” du; beti irakurri behar izango da publi-oharra, artikulu hain “zirriborratua” igo den arren? Beste edizio mota batzuk aztertzearren: [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Jon_Sobrino&action=historysubmit&diff=2538677&oldid=2346207 Jon Sobrinon] egin den edizioak publi-oharra jartzea justifikatzen du? Aurretik artikulua ez zen hain makala. Edo [[Maracaibo]]n egindako edizioak, edo...
* Ea harrikada honek “bigarren bueltako” negoziaketarako (eduki benetan libreak lortze aldera) balio duen.--[[Lankide:Adrar|Adrar]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Adrar|erantzunak]])</small> 19:11, 5 urtarrila 2012 (UTC)
: Ni ere akats batzuez konturatu, eta konpontzen saiatu naiz. Oro har, nik ere nire ardura erakutsi nahi dut, Adrarrek dioenaren ildotik, wikitu gabeko eta akatsak dituzten artikulu asko ditugu orain eta. Eekarpena oso txikia izan denean, erreferentzien ataleko txantiloi hori kentzearen aldekoa naiz. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 14:58, 11 urtarrila 2012 (UTC)
: Beste aukera bat, publi-oharraren kontuari lotuta: Txantiloi hori ( {{tx|lur | data=2011/12/27}} ) ez al litzateke logikoagoa eztabaida-orrian jartzea, itzulpen txantiloiarekin egiten den bezala? --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 15:06, 11 urtarrila 2012 (UTC)
:: Bat nator Adrarrekin, oro har Wikipedia aberastu den arren, akatsak ugari direla. Jatorriak hainbat dira: entziklopedia tematikoko testuak eskaneatuta eskuratu zituen Jaurlaritzak (eta eskaneatzean zenbakiren bat aldatzea ez da zaila), lan guztiak egiteko epea oso laburra izan da (eta, beraz, hizkuntzaren aldetik nahiko txukun daude testuak, baina edukiaren aldetik ezin izan zen den-dena egiaztatu), epea hain laburra izanik wikitzea bigarren mailan utzi zen (hizkuntza ondo zuzentzea eta edukia azaletik behintzat zuzentzea izan zen lehentasuna), oso eskasak ziren Lur hiztegietako artikulu batzuk epe laburrarengatik ezin izan dira ondo iragazi, eta abar.
:: Ez nator bat erreferentziak eztabaida orrian jartzearekin; ezta itzulpenarena ere. Uste dut iturri guztiek berdin-berdin bistan izan behar dutela, eta eztabaida orrian ezkutuan geratzen direla.
:: Bat nator ekarpena txikia izan bada Lur hiztegien erreferentzia kentzearekin, salbu eta artikuluak beste erreferentzia sendoren bat ez badu: halakoetan, Lur entziklopediaren erreferentziak oinarri bat ematen dio artikuluari.
:: Azkenik, uste dut ez dagoela aski frogarik Auñamendi-Lur hiztegien bat-etortze horiek plagio direla esateko. Ez dakigu ea Auñamendin aritutako nor edo nor ez ote zen Lur hiztegietan ere aritu, edo ea elkarri baimenen bat eman dioten. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 13:11
:::Analisi bikaina, bai horixe! Nire ustez {{tx|lur}} mantentzeak badu zentzua erabili delako, nahiz eta oso txikia izan. Hala ere nik erreferentziaren letra jaitsiko nuke, gazteleraz 20 minutos egunkaritik hartutako berrietan bezala, hain nabarmen ez egiteko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:36, 12 urtarrila 2012 (UTC)
:::: Ez dut uste oraindik letra txikiagoa jarri beharko litzaiokeenik. Letra tamainaren aldetik, Lur hiztegien erreferentziak (euskal Wikipediako gainerako iturri erreferentziek bezalaxe) tamaina txikiagotua du. Hain zuzen ere, letra normalaren % 90 da erreferentzia horien neurria. Konpara bedi [http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Plantilla:20m&action=edit gaztelaniazko Wikipediako ''20 minutos'' erreferentzia txantiloiaren] eta [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Txantiloi:Lur&action=edit gure ''Lur hiztegiak'' txantiloiaren] kodea. Bietan ondo agerian dago letra tamainaren kode berbera: <big>font-size: 90%</big>. Oraindik txikiagoa jarriz gero, irakurgaitz bihurtzen da (eta, gainera, Lur hiztegien aipua beste erreferentzia iturriak baino letra txikiagoarekin azaltzea ere ez dirudi oso txukuna litzatekeenik). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 14:52
::::: Aupa. <nowiki>{{Lur}}</nowiki> txantiloiaren kokapenari eta formatuari dagokionez, nik uste dut [http://eu.wikipedia.org/wiki/Berezi:ZerkLotzenDuHona/Txantiloi:Euskalnatura <nowiki>{{Euskalnatura}}</nowiki>] txantiloian oinarritu ginela. Txantiloi hori artikuluaren orri nagusiaren "Erreferentziak" atalean dago, horregatik beste hau ere toki berean dago. Uste dut ez dela ulergarria, orokorrean, bi horiei trataera desberdina ematea. Egia da, nire ustez, bigarrena jarri denean artikuluaren oso zati handia Euskalnatura webgunean oinarritu dela, eta lehen kasuan, artikulu askotan Lurren ekarpena txikia izan dela.
:::::Orain, ikuspuntu praktikotik: uste dut lan nekosoa dela Lurren txantiloia duten artikuluak banan-banan begiratzen hastea ea zeinek merezi duen txantiloi hori edukitzea eta zeinek ez. Proposamenak:
:::::#Txantiloia orain dagoen bezala uztea denboraldi batez (6 hilabete?), eta gero letra-tamaina txikitzea. Irtenbiderik errazena da, baina ez da bateragarria mota horretako beste txantiloi batzuekin gertatzen denarekin.
:::::#Norbaitek artikulu horietako bat aldatzen duenean, Lurren ekarpena begira dezala, eta txikia izan dela pentsatzen badu, txantiloia ken dezala.
:::::Plagioarena, bat nator Xabierrek dioenarekin.
:::::Lurreko informazioa kargatzeko prozesuan informazioa galdu duten (alegia, orain laburragoak diren) artikuluak identifikatu ditu Igor Leturiak, eta 18 atera zaizkio. Nik uste dut horiek proiektu honetan parte hartu dugun 6 wikilarion artean konponduko ditugula, ezta?.
:::::Momentuz gogoeta horiek bururatzen zaizkit...--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:25, 12 urtarrila 2012 (UTC)
Goian aipatzea ahaztu zaidan beste faktore bat: erabili zen lan metodoarengatik gertatu dira Adrarrek aipatutako [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Matxin_Irabola&diff=next&oldid=2560356 triskantza hau] eta beste batzuk. Izan ere, Elhuyarkoek euskal Wikipedian zer zegoen zehazteko analisia uztailean hasi ziren egiten, hau da, uztailean ''argazki'' bat atera zioten gure Wikipediari; eta ordutik lan guztia wikipediaratu zen arte, Wikipedian falta ziren hainbat artikulu sortu ziren, eta beste hainbat osatu egin ziren. Horregatik, tamalez, Lur hiztegietako edukia wikipediaratzean informazioa galdu zen hainbat artikulutan.
Horrelako informazio galerak non izan diren sumatzea ez da erraza. Bit kopuruan neurtuta neurria galdu duten artikuluak 18 dira, goian Assarrek ederki aipatu duenez. Hala ere, beste askotan, alde batetik informazioa galdu eta bestetik informazioa gehituko zen, eta azkenean artikulu potoloagoa aterako zen, baina lehen zeukan zati hori kenduta geratuko zaio, inor konturatzen ez bada.
Beraz, Lur hiztegien txantiloia duten artikuluetan, historian begiratzea komeni da, badaezpada. Eta noizbait berriz horrelako proiekturik egiten bada, kontuan hartu beharko da, lan prozedura aldatzeko. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 16:01
:::::Miatze lan zorrotza egin duzu, Adrar (ekarpenaren testua bera ere bikaina da; ironia puntuarekin barre egin dudala aitortu behar dut, nahiz eta agian lekuz kanpo dagoen). Ez dakit Lurreko proiektu osoaren lagin adierazgarria osatzen duten, baina aipatzen dituzun horiek hor daude eta zer pentsaturik ematen dute. Publi-oharra edo Lurreko txantiloiari buruz, Lurreko proiektuaren barne-mezu batean proposatu nuen txantiloi hori eztabaida orrian jartzea, baina arreta eskasa jaso nuen (oker ez banago nire proposamenak lankide bakar baten atxikimendua jaso zuen). Nire ustez, Lurreko oharra ez da erreferentzia bat (non orrialdea eta beste datu batzuk ere jasotzen diren); kasu honetan, testu literala nondik hartu den aipatzen duen ohar bat da. Horrela, ez genuke erreferentziekin batera jarri behar. Eredutzat hartu ohi ditudan ingelesezko eta frantsesezko wikipedietan denetarik ikusi izan dut: beste wikipedia batzuetako itzulpenak direnean, artikuluan bertan, hasieran (gutxitan) nahiz bukaeran, baina baita eztabaida orrian ikusi izan dut ohar hori (portzierto, frantsesean oharrak alde batetik, erreferentziak bestetik, erabilitako bibliografia eta bibliografia gehigarria bereizten dira eta oso letra txikiarekin, eta oso txukun geratzen da horrela). Esan bezala, Lurreko oharrari dagokionez, gustatuko litzaidake eztabaida orrian joatea, baina ez daukat arrazoi jakin eta sendorik horretarako, (est)etika kontua da agian. Oso garbi daukat, ordea, ezin dela betirako oharra izan; artikulua zabal garatzen denean, ohar hori uneren batean eztabaida orrira joan beharko litzateke, historiaren atal moduan. Baina hori artikuluz artikulu ebaluatu beharko litzateke. Kontuan hartu behar da gainera, askotan Lurreko artikulu horiek ez direla artikuluak, ''datu bildumak'' baizik (artikulu minimalistetan eta beste batzuetan ere bai); horietan nik Lurreko oharra ezabatu egingo nuke zuzenean zerbait gehiago idatzi eta testu piska bat moldatuz gero. Dena den, eztabaida honen ondoren, garbi geratzen da horrelako proiektu batek berarekin batera ekartzen dituen erabaki asko ezin direla wikilari guztien iritzia kontuan hartu gabe, kasu honetan egin den bezala. Hau bezalako proiektuen komenigarritasuna eta bideragarritasuna kolokan jartzen dut, beraz (aurrekoarengatik eta beste hainbat arrazoirengatik). Batek esango du orain artikuluak horiek alda daitezkeela, beste guztiak bezala, baina 11.000 artikulu dira! - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:09, 12 urtarrila 2012 (UTC)
Ieup lankideak, hausnarketei segida emanik:
* {{tx|lur}} oharraren-erreferentzien kokapenaz eta komenientziaz: Assarrek idatzitako proposamenekin bat natorrela esan, "barnerako" alferlana ez sortzearren. Aitortzaz: Joxemaik iturrien aitortzaz-kokapenaz aukera batzuk aipatu ditu. Beste wikipedietan egiten denaz gain, guk geuk ere frantses estatuko udalerrien sortze masiboarekin bestelako bide bat hartu genuen; ikus [[Bernaville]], kasurako: hor, botaren laguntzaz, datu bakoitza nondik zetorren zehaztu zen eta Frantziako gobernuari ez zitzaion betiereko “merituen aitortza” generikorik egin. Gehiago merezi zuen, ordea, gobernu horrek bai liberatu zituelako erabili ziren datuak, eta katalanezko wikipediako lankidearen eta Theklanen lan eskergarekin batera sortutako artikuluak orain igo direnak baino luzeagoak direlako. Artikulu minimalistekin kontua argiago dago; zenbait artikuluk {{tx|laburregia}} txantiloia merezi badute, ipini behar zaie. Zergatik merezi dute [[Yanagorri]]k edo [[Gin tonic]]ek txantiloia eta [[Eñaut Larralde]]k edo [[Julio Jose Duler]]rek ez? Eta artikulu baten eduki entziklopedikoaz zalantzak badaude, zein zentzu dauka inori aitortza egiteak?
* Balizko plagioak: argitzea geure esku dago, ez da nahikoa "ez dakigu" esatea, orain artikulu horiek etxean baititugu. [[Apaiza Iribarne]] kasuan guztiz argi dago [http://www.euskomedia.org/aunamendi/69766 Auñamenditik] kopiatu zutela, ''abbé Iribarne'' dokumentazioan topatzea posible delako baina itzulpen bitxi hori ez. [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean_Etxamendi&oldid=2555149 Jean Etxamendi] ere [http://www.euskomedia.org/aunamendi/42482 hemendik] kopiatu zutela segurua da; egilea [[Bernardo Estornes]] da, denok jakingo duzuenez Estornes ez da gaztetxo bat eta 1999an hil zen. Beraz, -eta joera orokorra, Euskal Herriko edukietan bederen, hori da eta ez alderantzizkoa- zeinek kopiatu zion zeini argi dago. Orduan elkarri emandako baimenaren hipotesia geratzen da; Auñamendikoei edota Lur-ekoei galdetzea proposatzen dut, erantzunarekin eztabaida amaitu egin da: baimena zutela? Aurrera. Ez zutela? Copyryght urraketa baieztatuta.--[[Lankide:Adrar|Adrar]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Adrar|erantzunak]])</small>21:12, 12 urtarrila 2012 (UTC)
: [[Yanagorri]] artikuluari, [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Yanagorri&diff=next&oldid=277602 esaldi bakarrekoa zenean] jarri zitzaion {{tx|laburregia}} txantiloia, eta dagoeneko ez zuen merezi; beraz, kendu egin diot (eta {{tx|erreferentzia falta}} txantiloia jarri, ez baitu inongo iturriren aipamenik). [[Gin tonic]]ek esaldi bakarra izaten jarraitzen du. Lur hiztegietatik hartutako beste horiek, datu gehiago dute; nik, behintzat, aldea garbi ikusten dut. Dena dela, egia da zirriborroen txantiloiak merezi dituztela. Nik neuk, ez diet jartzen (ez Lur hiztegietatik osatutako artikuluei, eta ez beste ezein artikuluri ere), lan hori zazpigarren edo hamaikagarren mailakotzat jotzen baitut, euskal Wikipedia oraindik ere honen berde, osatugabe eta akastun dugun honetan. Inork zirriborro txantiloia jartzen bere denbora eman nahi badu, noski, nik ez dut batere eragozpenik.
: Plagioari dagokionez, Lur hiztegiak ez dira atzo goizekoak. Biak ala biak hamabi urtetik gorakoak dira, eta inori ez diot aditu eragozpenik egile eskubideak direla eta. Adrarrek ekarritako datuak ikusita, Auñamenditik hainbat datu hartu dituztela nabari da, baina hamabi urtean edo gehiagoan inork ezer esan ez badu... Hala ere, jakina, Adrarrekin bat nator hobe dela Auñamendi entziklopediaren arduradun ofizialei horri buruzko erantzun ofizial bat eskatzea eta Wikipedia honetan argitaratzea (Lur hiztegien arduradun ofizialik aurkitzea zaila izango dela uste dut, aspalditxo bukatutako lana baita), eta hobe dela jatorrizko iturria aipatzea, eta ez bigarren mailakoa (are gehiago jakinda Auñamendi entziklopedia, edukiaren aldetik, askoz landuagoa dela Lur hiztegiak baino; baina hizkuntzaren aldetik Lur hiztegietan egindako ahalegina aitortzekoa dela ere baderitzot). -[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-13, 08:23
=== ''Lur'' entziklopedien aipamen testu laburra ===
''Lur'' entziklopedietatik wikipediara ekarritako artikulu bat wikitzean, konturatu naiz lehendik genuen artikulu baten paragrafo bat besterik ez zela, eta erreferentzia zehatza egiteko txantiloia sortu dut: {{tx|lur erref}}. [[Juduen Probintzia Autonomoa]] artikuluan ikus dezakezue emaitza. Adrarrek azaldutako (eta beste hainbatek berretsitako) kezketako baten konponbidea izan daiteke: artikulu bat wikitzean, zuzentzean, aldatzean... ikusten badugu ekarpena esaldi bat edo paragrafo bat dela, esaldi edo paragrafo horren azkenean txantiloi hori jarri, eta kito. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-16, 17:05
: Datsegit. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:15, 16 urtarrila 2012 (UTC)
::Natxekio. --[[Lankide:Adrar|Adrar]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Adrar|erantzunak]])</small>17:38, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::: Ideia ona! --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 19:51, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::::Dadost. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 22:06, 17 urtarrila 2012 (UTC)
== 11.000 artikulu berri wikipedian: albisteak ==
Dagoeneko hasi dira honen inguruko albisteak argitaratzen.
* [http://www.irekia.euskadi.net/eu/news/8655-000-sarrera-berri-wikipedia-entziklopedia-digitalaren-euskarazko-edizioan?t=1 Irekia: 11.000 sarrera berri Wikipedia entziklopedia digitalaren euskarazko edizioan ]
* [http://euskarabloga.com/2011/12/29/11-000-sarrera-berri-wikipedia-entziklopedia-digitalaren-euskarazko-edizioan/ Lurdes Auzmendi: 11.000 sarrera berri Wikipedia entziklopedia digitalaren euskarazko edizioan]
* [http://www.bizkaie.biz/orokorra.php?atala=2&id=8983&sec=24&fecha=2011-12-29 Bizkaie: Wikipedia entziklopedia digitalaren euskerazko edizinoak 11.000 sarrera barri ditu]
* [http://www.gara.net/azkenak/12/312463/eu/Euskarazko-Wikipediak-11000-sarrera-berri-izanen-ditu-gaurtik-aurrera GARA: Euskarazko Wikipediak 11.000 sarrera berri izanen ditu gaurtik aurrera]
* [http://www.deia.com/2011/12/29/ocio-y-cultura/cultura/la-edicion-en-euskera-de-wikipedia-incorpora-11000-nuevas-entradas Deia: La edición en euskera de Wikipedia incorpora 11.000 nuevas entradas]
--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 16:44, 29 abendua 2011 (UTC)
Deiako albisteko azken pasarteetan esaten dena eztabaidagarria da oso:
{{es}} Finalmente, la viceconsejera se ha mostrado "convencida" de la capacidad del Gobierno vasco para crear una enciclopedia digital en euskera "de calidad".
"La enciclopedia con la que sueño tiene que ser generalista, pero las entradas sobre la lengua y los territorios vascos tienen que ocupar un lugar destacado. Para resultar atractiva a niños y adolescentes, las imágenes y los gráficos tendrán una importancia fundamental. Esa es la voluntad del Gobierno vasco y de Wikipedia, y estamos trabajando en ese sentido", ha concluido. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:19, 12 urtarrila 2012 (UTC)
== Announcing Wikipedia 1.19 beta ==
Wikimedia Foundation is getting ready to push out 1.19 to all the WMF-hosted wikis. As we finish wrapping up our code review, you can test the new version ''right now'' on [http://beta.wmflabs.org/ beta.wmflabs.org]. For more information, please read the [https://svn.wikimedia.org/viewvc/mediawiki/trunk/phase3/RELEASE-NOTES-1.19?view=markup release notes] or the [[mw:MediaWiki_1.19|start of the final announcement]].
The following are the areas that you will probably be most interested in:
* [https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=33711#c2 Faster loading of javascript files makes dependency tracking more important.]
* New common*.css files usable by skins instead of having to copy piles of generic styles from MonoBook or Vector's css.
* The default user signature now contains a talk link in addition to the user link.
* Searching blocked usernames in block log is now clearer.
* Better timezone recognition in user preferences.
* Improved diff readability for colorblind people.
* The interwiki links table can now be accessed also when the interwiki cache is used (used in the API and the Interwiki extension).
* More gender support (for instance in logs and user lists).
* Language converter improved, e.g. it now works depending on the page content language.
* Time and number-formatting magic words also now depend on the page content language.
* Bidirectional support further improved after 1.18.
Report any [http://labs.wikimedia.beta.wmflabs.org/wiki/Problem_reports problems] on the labs beta wiki and we'll work to address them before they software is released to the production wikis.
'''Note''' that this cluster does have SUL but it is not integrated with SUL in production, so you'll need to create another account. You should avoid using the same password as you use here. — [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 00:07, 15 urtarrila 2012 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0145 -->
== Toponimia alorreko Euskaltzaindiaren arau berriak: Ekialde Hurbileko eta Ipar Afrikako toponimia arautua ==
Jose Luis Lizundiak eta Alfontso Mujikak toponimiaren alorreko Euskaltzaindiaren [http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_content&catid=121&id=3741&lang=eu&view=article arau berriak] argitaratu dituzte.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:29, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:Oraintxe konturatu naiz 163. araua oso interesgarria dela: "Arabieraren alfabetoan idatzitako izenak euskarara aldatzeko transkripzio-sistema". Interesgarria bai, baina iruditzen zait oso lan neketsua izango dela izen-abizen eta leku-izen ezezagunak transkribatu behar direnean, zirilikoarekin gertatzen den bezala.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:32, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:: Assar, eskerrik asko abisatzeagatik. Demontre! 163. araua kriston nahasketa da (transkripzio sinplifikatua ikusita ere). Beno, behintzat, ingelesezko transkripzioa (''hamza'' izan ezik) ontzat ematen dutela dirudi. 162. arauarekin, berriz, gainetik ikusita, ez du ematen aldaketa gehiegi izango denik (toponimo asko igarri ditugu). --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:27, 17 urtarrila 2012 (UTC)
== Ingelesezko wikipediaren itzalaldia (Urtarrilaren 18an bakarrik, eh!) ==
Norbaitek ba al daki zerbait [http://www.gara.net/azkenak/01/316029/eu/Wikipediak-ingelesezko-gunea-itxiko-du-bihar-AEBetako-pirateriaren-aurkako-legea-arbuiatzeko honi buruz]? Hor nonbait, alemanezkoak ''banner'' bat jarriko duela irakurri dut. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:36, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::AEBetan Stop Anti Piracy Act (SOPA) legea onartu behar dutenez (Espainiako Sinde Legearen antzekoa) bihar ingelesezko Wikipediak itxi egingo du protesta bezala. Astelehenean Google-ek itzalaldia egingo du.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:45, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:::Aleman eta katalanezko Wikipediek (behintzat) ere protesta egingo dute Sitenotice-an banner beltz bat jartzen. Kontua da nahiz eta geografikoki urrun geratu, denoi eragiten digula, bertan baitaude zerbitzariak. Onerako (Fair use izatearen aukera, adibidez) eta txarrerako. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 19:31, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:::: Biharko protestaz erabakitzeko beranduegi izango da honezkero (oraintxe Wikipediari begira ez dauden wikilariei iritzia emateko denbora eman beharko zaie), baina beste protestaldiren bat izanez gero, ni behintzat protestarekin bat egitearen alde izango nintzateke. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-17, 19:53
::::: Nire ustez urrun geratzen zaigu, baina hala ere eragina izango luke. Horregatik ondo legoke zerbait jartzea sitenoticean. Horrela euskaldunek ere irakurriko dute SOPAk mundu osoan izango duela eragina. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:43, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::::: Gogoratzen baduzue olerkia: haien bila etorri ziren eta nik ez nuen ezer egin... ba... nik itxiko nuke egun batean. Ondo segi!-[[Lankide:Drpolilla|Drpolilla]] 22:00, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:::::: Gainera, Wikipedia Fundazioaren zerbitzariak Estatu Batuetan daudenez, Wikipediaren iraupena bera arriskuan izan liteke... Ni, bannerra jartzearen alde. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-17, 22:19
::::::: Ni ere bannerraren alde. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:27, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::::::::{{alde}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:31, 18 urtarrila 2012 (UTC)
::::::::{{alde}}. Badirudi banner-arena [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:CentralNotice hemen] egin behar dela.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:59, 18 urtarrila 2012 (UTC)
::::::::{{alde}} - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 13:37, 18 urtarrila 2012 (UTC)
== «Urteko hilketak» kategorien desegokitasuna ==
«Urteko hilketak» kategoriak (adibidez: [[:Kategoria:1997ko hilketak]]) desegokiak dira, arrazoi hauengatik:
* Horietan sartzen ari garenak, berez, ez dira hilketak, erailak baizik. Orain kategoria horiek duten izenarekin [[Nagore Laffageren hilketa]] artikulua, dudarik gabe, [[:Kategoria:2008ko hilketak]] kategorian sartzekoa litzateke —ikus, adibidez, zer sartu duten ingelesezko «[[:en:Category:Murder in 2008|Murder in 2008]]» kategorian (eta horixe litzateke gure «2008ko hilketak» karpetaren izenburuaren hitzez hitzeko itzulpena)—, baina zentzu hertsian ez da egokia kategoria horretan «Isaías Carrasco» sartzea, Isaías ez zelako hilketa bat izan, erail bat baizik. Beraz, horien izena «Urtean erailak» izan beharko litzateke, izatekotan (adibidez: [[:Kategoria:1997an erailak]]). Orain eginda dauden kategoria horiek behar ditugu, ez dira ezabatu behar, baina kategoria horietan ingelesezko «Murder in [urtea]» kategorietan dauden edukiak sartu behar ditugu.
* Ingeles Wikipedian ez dute urte bakoitzean eraildakoak biltzeko kategoriarik (adibidez, «[[:en:John F. Kennedy|John F. Kennedy]]» artikulua «[[:en:Category:1963 deaths|Category:1963 deaths]]» kategorian dute, hau da, «1963ko heriotzak» kategorian, eta ez sartu urte horretan eraildakoak biltzen dituen kategoria batean). Beraz, interwikirik ez lukete kategoria horiek. Orain interwikitzat jarrita daudenak ingelesezko «year crimes» dira (urteko krimenak), okerrak dira erabat.
Beraz, bi irtenbide ikusten ditut: edo denak «Urteko heriotzak» (adibidez: [[:Kategoria:1997ko heriotzak]]) kategorietara eramaten ditugu, edo «Urtean erailak» kategoria berriak sortu eta haietara eramaten ditugu, inolako interwikirik gabe. Zer deritzozue? --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-23, 08:10
:Ez dut ongi ulertzen hilketa-erailketa diferentzia. Ba al du zerikusirik homizidio-asesinato bereizketarekin? Mila esker. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 08:23, 23 urtarrila 2012 (UTC)
::Kontua da kategoria horietan inork nahita hil dituen pertsonak sartu ditugula. Beraz, hor sartzen dena ez da ekintza («hilketa» edo «erailketa», nahiago duzuna; biak erabil daitezke, hizkuntza arruntean behintzat, inork nahita eragindako heriotzarako) baizik eta inork hil dituenak (eta, «Urtean hilak» jarriz gero, urte horretan berez hil direnak eta nahita hil dituztenak sartuko lirateke, guztiak batera; beraz, «Urtean erailak» litzateke irtenbidea). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-23, 08:28
:Ulertuta. Nik eztabaida beste ikuspuntu batetik hartuko nuke. [[Miguel Ángel Blanco]] erail bat da, zalantzarik gabe, baina wikipedian bere erailketagatik dagoela esango nuke; horregatik utziko nuke [[:Kategoria:1997ko hilketak]] kategorian. Ingelesezko wikipedian, horrelako adibide franko daude; adibidez, [[:en:Osama bin Laden|Osama bin Laden]], [[:en:Category:Burials at sea|Category:Burials at sea]] kategorian agertzen da, baina Osama bin Laden ez da lurperatze edo, kasu honetan, itsasoan hondoratze bat, pertsona bat baizik; hala ere, pertsona hori itsasoan eman ziotela lurra adierazi nahi dute horrekin. Agian irtenbidea bereziki erailak izan zirelako errelebantzia duten pertsona horiek ''-(r)en hilketa'' luzapena duten artikuluetara birzuzentzea da. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 08:46, 23 urtarrila 2012 (UTC)
::Ederki. Konbentzioz hemen onartzen badugu «Urteko hilketak» kategorian urte horretan eraildakoak sartuko ditugula, orduan kategorizazioa txukundu beharko dugu:
::* «Urteko hilketak» kategoria horiek guztiak «Urteko heriotzak» kategorien azpikategoria bihurtu behar dira.
::* «Urteko hilketak» eta «Urteko heriotzak» kategorietan —bietan batera— sartuta daudenak, «Urteko heriotzak» kategoriatik kendu behar dira, dagoeneko kategoria horretan izango baititugu, «Urteko hilketak» azpikategoriaren bitartez. Adibidez, [[Santiago Brouard]] orain «1984ko heriotzak» eta «1984ko hilketak» kategorietan sartuta dago, baina hori neurriz gaineko kategorizazioa da, nahikoa da «1984ko hilketak» kategorian sartzea, eta kategoria hori osorik «1984ko heriotzak» kategorian sartzea.
::* Orain dituzten interwiki guztiak kendu behar zaizkie «Urteko hilketak» kategoria horiei, eta ingelesezko «Murder in [urtea]» interwikia jarri bakoitzari.
::Ados? --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-23, 09:00
:Nigatik, ados. Nolanahi ere, orrazketa bat egin beharko genuke hilketen kategorietan, bereziki erailak izan zirelako errelebantzia duten pertsona horietan ''-(r)en hilketa'' motako artikulu batera birzuzentzeko. Beste kasu batzuetan ez dago batere garbi; adibidez, [[Luis Carrero Blanco]] ezaguna da Espainiako militar eta politikaria izan zelako, baina baita ere bere hilketagatik; kasu horretan, artikuluaren izena bere horretan utziko nuke, hilketen kategorian ere sartuz. Beste egoera bat ere suerta daiteke: pertsonarentzat eta bere hilketarentzat artikulu bereiziak izatea (ingelesez, adibidez, Osama bin Laden pertsonari buruzko artikulua dago, baina baita ere bere hilketari buruzkoa); kasu horretan, zalantzarik gabe, hilketa artikulua soilik jarriko nuke hilketen kategorian. Iritzi gehiagoren zai. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 09:21, 23 urtarrila 2012 (UTC)
9jk782d69ddeqv59ic70ptuo37kr8vm
9967983
9967954
2024-11-13T16:12:32Z
Theklan
336
9967983
wikitext
text/x-wiki
=== ''Surfin Kaos'' ===
Dudarik ez Lur-etik igo diren edizioek wikipedia aberastu dutela, kantitatez bederen; egokitzapen honetan parte hartu ez dudanez, neure eskerrona orduak sartu dituzuen (eta aitortza-bannerrik gabe geratu zareten) lankideekin. [[Wikiproiektu:Lur Hiztegiak Wikipediaratzeko Lantegia|Hemen]] laster batean Jaurlaritzarekin balorapen batzarra egingo dela aipatzen denez, azken egunetan editatzen ibili naizela topatu ditudan ''desajusteen'' berri eman nahi dizuet, orrialde honetan jaso diren bikoizketak-Afrikaner eta abarrarekin biltzeko. ''Opari'' honek (alfer)lan handia eman(go) digula iruditu zait sistematiko izan gabe Lurretik pasatutako artikulu ugari bisitatzen ibili naizenean. Kasuak:
* ''Tabula rasa'': [[Matxin Irabola]] [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Matxin_Irabola&oldid=2560356 horrela] zegoen eta [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Matxin_Irabola&oldid=2560478 horrela] utzi zuten. Berdin [[Rodrigo Jiménez de Rada]] artikulu xumeak lehendik genuen [[Errodrigo Ximenez]] behin-behinean ordezkatu duenean. Honelako asko egongo al dira?
* Ordezkapena aurrekoa salbatu gabe: [[Mixel Elizanburu]] [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Mixel_Elizanburu&oldid=2454993 horrela] zegoen eta [[Michel Elizanburu]] izenarekin oso bestelako artikulua igo da, aurrekoa kontuan hartu gabe; artikulu berrian erdarazko aipua dago eta wikitua izatetik urrun dago.
* Bikoizketak, zuetako batzuek aipatu bezala, asko izan daitezke (artikulu bakan batzuk kontsultatuta kasu asko agertu zaizkit) eta zenbaitetan “detektatzea” ez da lan samurra izango, bien bitartean kalitatean galdu dugularik; gehienetan igo direnak lehendik genituenak baino eskasagoak eta “zirriborroagoak” dira. Lehengo [[Jon Zabalo]] vs [[John Zabalo]], [[Astor Piazzolla]] vs [[Astor Piazzola]], [[Estitxu]] vs [[Estibalitz Robles Arangiz]] eskasa, [[Mariano José de Larra]] vs [[Mariano José Larra]] akasduna (''1936'' dakar ''1836'' barik eta beste), [[Joan Etxamendi]] vs [[Jean Etxamendi Larralde]] ([http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean_Etxamendi_Larralde&oldid=2555048 bi lerro artikuluan, bi lerro publi-oharrean])
* Plagioak: Artikulu asko Lurrek beste nonbaitetik kopiatu zituela argi dago; adibidez [[Eñaut Larralde]] minimalista. Jatorria: [http://www.euskomedia.org/aunamendi/85878 hemen]. Edo [[Javier Urquijo Arana]] ([http://www.euskomedia.org/aunamendi/135032 hemen)] etab...Aitortza: Lur eta Jaurlaritzarentzat. Geurea “bigarren eskuko copyright urraketa” litzateke, ezta?
* Plagioek eragindako akats eta bitxikeriak: [[Julio Jose Duler]] artikulu minimalista igo da; Baionan ”Julio Jozé” bezalako izenak ipintzeko ohitura handirik ez dutenez, arakatzen hasi eta berriro ere [http://www.euskomedia.org/aunamendi/45606?q=Duler&numreg=1&start=0 hauxe] da jatorria. Bestela ez dago “Julio José” topatzerik eta Lapurdiko enegarren kortsarioak [http://www.pirates-corsaires.com/est-ce-qu-il-existait-un-pirate-basque-qr394.htm Julien-Joseph] zuen izena. Beste artikulu-telegrama bat aipatzearren: [[Apaiza Iribarne]]k (sic) bazuen izena, gero: [http://www.euskaltzaindia.org/dok/iker_jagon_tegiak/72494.pdf Jean]; orduan nondik atera dute izendapen xelebre hori? Akaso [http://www.euskomedia.org/aunamendi/69766 hemendik] kopiatuta?
* Bikoizketa gehi plagioa eta akats larria: [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean_Etxamendi&oldid=2555149 publi-oharra artikulua baino luzeagoa den] [[Jean Etxamendi]] ''oparian'' hiru arazo pilatzen dira. Bikoiztuta dago eta bi pertsona desberdin nahasten ditu biografia minimalista honetan (ikus [[Mañex Etxamendi (argipena)]]); zergatik sartu dute hanka? [http://www.euskomedia.org/aunamendi/42482 Hemendik] plagiatu zutelako, gainera txarto kopiatu zuten ez baitakar Parisen hil ''z(ir)ela''. Honelakoek zuzenean kalitate jaitsiera handia dakarte; beste aldetik, txolopote hauek konpontzeak ekarriko duten lana ikusita “Zorionak, oparia!” bannerrarekin pittin bat deseroso sentitzeko arrazoiak daude.
* Oro har, hausnarketa moduan: HPS, Jaurlaritza eta Lurri aitortza eta publi-oharra eskaintzeak beti eta betiko al du zentzurik? Aipatu adibideetan akats eta plagioak egoteaz gain, [[Eñaut Larralde]] bezalakoetan seguraski laster batean artikulua edozein lankidek “potolotuko” du; beti irakurri behar izango da publi-oharra, artikulu hain “zirriborratua” igo den arren? Beste edizio mota batzuk aztertzearren: [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Jon_Sobrino&action=historysubmit&diff=2538677&oldid=2346207 Jon Sobrinon] egin den edizioak publi-oharra jartzea justifikatzen du? Aurretik artikulua ez zen hain makala. Edo [[Maracaibo]]n egindako edizioak, edo...
* Ea harrikada honek “bigarren bueltako” negoziaketarako (eduki benetan libreak lortze aldera) balio duen.--[[Lankide:Adrar|Adrar]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Adrar|erantzunak]])</small> 19:11, 5 urtarrila 2012 (UTC)
: Ni ere akats batzuez konturatu, eta konpontzen saiatu naiz. Oro har, nik ere nire ardura erakutsi nahi dut, Adrarrek dioenaren ildotik, wikitu gabeko eta akatsak dituzten artikulu asko ditugu orain eta. Eekarpena oso txikia izan denean, erreferentzien ataleko txantiloi hori kentzearen aldekoa naiz. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 14:58, 11 urtarrila 2012 (UTC)
: Beste aukera bat, publi-oharraren kontuari lotuta: Txantiloi hori ( {{tx|lur | data=2011/12/27}} ) ez al litzateke logikoagoa eztabaida-orrian jartzea, itzulpen txantiloiarekin egiten den bezala? --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 15:06, 11 urtarrila 2012 (UTC)
:: Bat nator Adrarrekin, oro har Wikipedia aberastu den arren, akatsak ugari direla. Jatorriak hainbat dira: entziklopedia tematikoko testuak eskaneatuta eskuratu zituen Jaurlaritzak (eta eskaneatzean zenbakiren bat aldatzea ez da zaila), lan guztiak egiteko epea oso laburra izan da (eta, beraz, hizkuntzaren aldetik nahiko txukun daude testuak, baina edukiaren aldetik ezin izan zen den-dena egiaztatu), epea hain laburra izanik wikitzea bigarren mailan utzi zen (hizkuntza ondo zuzentzea eta edukia azaletik behintzat zuzentzea izan zen lehentasuna), oso eskasak ziren Lur hiztegietako artikulu batzuk epe laburrarengatik ezin izan dira ondo iragazi, eta abar.
:: Ez nator bat erreferentziak eztabaida orrian jartzearekin; ezta itzulpenarena ere. Uste dut iturri guztiek berdin-berdin bistan izan behar dutela, eta eztabaida orrian ezkutuan geratzen direla.
:: Bat nator ekarpena txikia izan bada Lur hiztegien erreferentzia kentzearekin, salbu eta artikuluak beste erreferentzia sendoren bat ez badu: halakoetan, Lur entziklopediaren erreferentziak oinarri bat ematen dio artikuluari.
:: Azkenik, uste dut ez dagoela aski frogarik Auñamendi-Lur hiztegien bat-etortze horiek plagio direla esateko. Ez dakigu ea Auñamendin aritutako nor edo nor ez ote zen Lur hiztegietan ere aritu, edo ea elkarri baimenen bat eman dioten. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 13:11
:::Analisi bikaina, bai horixe! Nire ustez {{tx|lur}} mantentzeak badu zentzua erabili delako, nahiz eta oso txikia izan. Hala ere nik erreferentziaren letra jaitsiko nuke, gazteleraz 20 minutos egunkaritik hartutako berrietan bezala, hain nabarmen ez egiteko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:36, 12 urtarrila 2012 (UTC)
:::: Ez dut uste oraindik letra txikiagoa jarri beharko litzaiokeenik. Letra tamainaren aldetik, Lur hiztegien erreferentziak (euskal Wikipediako gainerako iturri erreferentziek bezalaxe) tamaina txikiagotua du. Hain zuzen ere, letra normalaren % 90 da erreferentzia horien neurria. Konpara bedi [http://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Plantilla:20m&action=edit gaztelaniazko Wikipediako ''20 minutos'' erreferentzia txantiloiaren] eta [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Txantiloi:Lur&action=edit gure ''Lur hiztegiak'' txantiloiaren] kodea. Bietan ondo agerian dago letra tamainaren kode berbera: <big>font-size: 90%</big>. Oraindik txikiagoa jarriz gero, irakurgaitz bihurtzen da (eta, gainera, Lur hiztegien aipua beste erreferentzia iturriak baino letra txikiagoarekin azaltzea ere ez dirudi oso txukuna litzatekeenik). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 14:52
::::: Aupa. <nowiki>{{Lur}}</nowiki> txantiloiaren kokapenari eta formatuari dagokionez, nik uste dut [http://eu.wikipedia.org/wiki/Berezi:ZerkLotzenDuHona/Txantiloi:Euskalnatura <nowiki>{{Euskalnatura}}</nowiki>] txantiloian oinarritu ginela. Txantiloi hori artikuluaren orri nagusiaren "Erreferentziak" atalean dago, horregatik beste hau ere toki berean dago. Uste dut ez dela ulergarria, orokorrean, bi horiei trataera desberdina ematea. Egia da, nire ustez, bigarrena jarri denean artikuluaren oso zati handia Euskalnatura webgunean oinarritu dela, eta lehen kasuan, artikulu askotan Lurren ekarpena txikia izan dela.
:::::Orain, ikuspuntu praktikotik: uste dut lan nekosoa dela Lurren txantiloia duten artikuluak banan-banan begiratzen hastea ea zeinek merezi duen txantiloi hori edukitzea eta zeinek ez. Proposamenak:
:::::#Txantiloia orain dagoen bezala uztea denboraldi batez (6 hilabete?), eta gero letra-tamaina txikitzea. Irtenbiderik errazena da, baina ez da bateragarria mota horretako beste txantiloi batzuekin gertatzen denarekin.
:::::#Norbaitek artikulu horietako bat aldatzen duenean, Lurren ekarpena begira dezala, eta txikia izan dela pentsatzen badu, txantiloia ken dezala.
:::::Plagioarena, bat nator Xabierrek dioenarekin.
:::::Lurreko informazioa kargatzeko prozesuan informazioa galdu duten (alegia, orain laburragoak diren) artikuluak identifikatu ditu Igor Leturiak, eta 18 atera zaizkio. Nik uste dut horiek proiektu honetan parte hartu dugun 6 wikilarion artean konponduko ditugula, ezta?.
:::::Momentuz gogoeta horiek bururatzen zaizkit...--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:25, 12 urtarrila 2012 (UTC)
Goian aipatzea ahaztu zaidan beste faktore bat: erabili zen lan metodoarengatik gertatu dira Adrarrek aipatutako [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Matxin_Irabola&diff=next&oldid=2560356 triskantza hau] eta beste batzuk. Izan ere, Elhuyarkoek euskal Wikipedian zer zegoen zehazteko analisia uztailean hasi ziren egiten, hau da, uztailean ''argazki'' bat atera zioten gure Wikipediari; eta ordutik lan guztia wikipediaratu zen arte, Wikipedian falta ziren hainbat artikulu sortu ziren, eta beste hainbat osatu egin ziren. Horregatik, tamalez, Lur hiztegietako edukia wikipediaratzean informazioa galdu zen hainbat artikulutan.
Horrelako informazio galerak non izan diren sumatzea ez da erraza. Bit kopuruan neurtuta neurria galdu duten artikuluak 18 dira, goian Assarrek ederki aipatu duenez. Hala ere, beste askotan, alde batetik informazioa galdu eta bestetik informazioa gehituko zen, eta azkenean artikulu potoloagoa aterako zen, baina lehen zeukan zati hori kenduta geratuko zaio, inor konturatzen ez bada.
Beraz, Lur hiztegien txantiloia duten artikuluetan, historian begiratzea komeni da, badaezpada. Eta noizbait berriz horrelako proiekturik egiten bada, kontuan hartu beharko da, lan prozedura aldatzeko. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-12, 16:01
:::::Miatze lan zorrotza egin duzu, Adrar (ekarpenaren testua bera ere bikaina da; ironia puntuarekin barre egin dudala aitortu behar dut, nahiz eta agian lekuz kanpo dagoen). Ez dakit Lurreko proiektu osoaren lagin adierazgarria osatzen duten, baina aipatzen dituzun horiek hor daude eta zer pentsaturik ematen dute. Publi-oharra edo Lurreko txantiloiari buruz, Lurreko proiektuaren barne-mezu batean proposatu nuen txantiloi hori eztabaida orrian jartzea, baina arreta eskasa jaso nuen (oker ez banago nire proposamenak lankide bakar baten atxikimendua jaso zuen). Nire ustez, Lurreko oharra ez da erreferentzia bat (non orrialdea eta beste datu batzuk ere jasotzen diren); kasu honetan, testu literala nondik hartu den aipatzen duen ohar bat da. Horrela, ez genuke erreferentziekin batera jarri behar. Eredutzat hartu ohi ditudan ingelesezko eta frantsesezko wikipedietan denetarik ikusi izan dut: beste wikipedia batzuetako itzulpenak direnean, artikuluan bertan, hasieran (gutxitan) nahiz bukaeran, baina baita eztabaida orrian ikusi izan dut ohar hori (portzierto, frantsesean oharrak alde batetik, erreferentziak bestetik, erabilitako bibliografia eta bibliografia gehigarria bereizten dira eta oso letra txikiarekin, eta oso txukun geratzen da horrela). Esan bezala, Lurreko oharrari dagokionez, gustatuko litzaidake eztabaida orrian joatea, baina ez daukat arrazoi jakin eta sendorik horretarako, (est)etika kontua da agian. Oso garbi daukat, ordea, ezin dela betirako oharra izan; artikulua zabal garatzen denean, ohar hori uneren batean eztabaida orrira joan beharko litzateke, historiaren atal moduan. Baina hori artikuluz artikulu ebaluatu beharko litzateke. Kontuan hartu behar da gainera, askotan Lurreko artikulu horiek ez direla artikuluak, ''datu bildumak'' baizik (artikulu minimalistetan eta beste batzuetan ere bai); horietan nik Lurreko oharra ezabatu egingo nuke zuzenean zerbait gehiago idatzi eta testu piska bat moldatuz gero. Dena den, eztabaida honen ondoren, garbi geratzen da horrelako proiektu batek berarekin batera ekartzen dituen erabaki asko ezin direla wikilari guztien iritzia kontuan hartu gabe, kasu honetan egin den bezala. Hau bezalako proiektuen komenigarritasuna eta bideragarritasuna kolokan jartzen dut, beraz (aurrekoarengatik eta beste hainbat arrazoirengatik). Batek esango du orain artikuluak horiek alda daitezkeela, beste guztiak bezala, baina 11.000 artikulu dira! - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:09, 12 urtarrila 2012 (UTC)
Ieup lankideak, hausnarketei segida emanik:
* {{tx|lur}} oharraren-erreferentzien kokapenaz eta komenientziaz: Assarrek idatzitako proposamenekin bat natorrela esan, "barnerako" alferlana ez sortzearren. Aitortzaz: Joxemaik iturrien aitortzaz-kokapenaz aukera batzuk aipatu ditu. Beste wikipedietan egiten denaz gain, guk geuk ere frantses estatuko udalerrien sortze masiboarekin bestelako bide bat hartu genuen; ikus [[Bernaville]], kasurako: hor, botaren laguntzaz, datu bakoitza nondik zetorren zehaztu zen eta Frantziako gobernuari ez zitzaion betiereko “merituen aitortza” generikorik egin. Gehiago merezi zuen, ordea, gobernu horrek bai liberatu zituelako erabili ziren datuak, eta katalanezko wikipediako lankidearen eta Theklanen lan eskergarekin batera sortutako artikuluak orain igo direnak baino luzeagoak direlako. Artikulu minimalistekin kontua argiago dago; zenbait artikuluk {{tx|laburregia}} txantiloia merezi badute, ipini behar zaie. Zergatik merezi dute [[Yanagorri]]k edo [[Gin tonic]]ek txantiloia eta [[Eñaut Larralde]]k edo [[Julio Jose Duler]]rek ez? Eta artikulu baten eduki entziklopedikoaz zalantzak badaude, zein zentzu dauka inori aitortza egiteak?
* Balizko plagioak: argitzea geure esku dago, ez da nahikoa "ez dakigu" esatea, orain artikulu horiek etxean baititugu. [[Apaiza Iribarne]] kasuan guztiz argi dago [http://www.euskomedia.org/aunamendi/69766 Auñamenditik] kopiatu zutela, ''abbé Iribarne'' dokumentazioan topatzea posible delako baina itzulpen bitxi hori ez. [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Jean_Etxamendi&oldid=2555149 Jean Etxamendi] ere [http://www.euskomedia.org/aunamendi/42482 hemendik] kopiatu zutela segurua da; egilea [[Bernardo Estornes]] da, denok jakingo duzuenez Estornes ez da gaztetxo bat eta 1999an hil zen. Beraz, -eta joera orokorra, Euskal Herriko edukietan bederen, hori da eta ez alderantzizkoa- zeinek kopiatu zion zeini argi dago. Orduan elkarri emandako baimenaren hipotesia geratzen da; Auñamendikoei edota Lur-ekoei galdetzea proposatzen dut, erantzunarekin eztabaida amaitu egin da: baimena zutela? Aurrera. Ez zutela? Copyryght urraketa baieztatuta.--[[Lankide:Adrar|Adrar]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Adrar|erantzunak]])</small>21:12, 12 urtarrila 2012 (UTC)
: [[Yanagorri]] artikuluari, [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Yanagorri&diff=next&oldid=277602 esaldi bakarrekoa zenean] jarri zitzaion {{tx|laburregia}} txantiloia, eta dagoeneko ez zuen merezi; beraz, kendu egin diot (eta {{tx|erreferentzia falta}} txantiloia jarri, ez baitu inongo iturriren aipamenik). [[Gin tonic]]ek esaldi bakarra izaten jarraitzen du. Lur hiztegietatik hartutako beste horiek, datu gehiago dute; nik, behintzat, aldea garbi ikusten dut. Dena dela, egia da zirriborroen txantiloiak merezi dituztela. Nik neuk, ez diet jartzen (ez Lur hiztegietatik osatutako artikuluei, eta ez beste ezein artikuluri ere), lan hori zazpigarren edo hamaikagarren mailakotzat jotzen baitut, euskal Wikipedia oraindik ere honen berde, osatugabe eta akastun dugun honetan. Inork zirriborro txantiloia jartzen bere denbora eman nahi badu, noski, nik ez dut batere eragozpenik.
: Plagioari dagokionez, Lur hiztegiak ez dira atzo goizekoak. Biak ala biak hamabi urtetik gorakoak dira, eta inori ez diot aditu eragozpenik egile eskubideak direla eta. Adrarrek ekarritako datuak ikusita, Auñamenditik hainbat datu hartu dituztela nabari da, baina hamabi urtean edo gehiagoan inork ezer esan ez badu... Hala ere, jakina, Adrarrekin bat nator hobe dela Auñamendi entziklopediaren arduradun ofizialei horri buruzko erantzun ofizial bat eskatzea eta Wikipedia honetan argitaratzea (Lur hiztegien arduradun ofizialik aurkitzea zaila izango dela uste dut, aspalditxo bukatutako lana baita), eta hobe dela jatorrizko iturria aipatzea, eta ez bigarren mailakoa (are gehiago jakinda Auñamendi entziklopedia, edukiaren aldetik, askoz landuagoa dela Lur hiztegiak baino; baina hizkuntzaren aldetik Lur hiztegietan egindako ahalegina aitortzekoa dela ere baderitzot). -[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-13, 08:23
=== ''Lur'' entziklopedien aipamen testu laburra ===
''Lur'' entziklopedietatik wikipediara ekarritako artikulu bat wikitzean, konturatu naiz lehendik genuen artikulu baten paragrafo bat besterik ez zela, eta erreferentzia zehatza egiteko txantiloia sortu dut: {{tx|lur erref}}. [[Juduen Probintzia Autonomoa]] artikuluan ikus dezakezue emaitza. Adrarrek azaldutako (eta beste hainbatek berretsitako) kezketako baten konponbidea izan daiteke: artikulu bat wikitzean, zuzentzean, aldatzean... ikusten badugu ekarpena esaldi bat edo paragrafo bat dela, esaldi edo paragrafo horren azkenean txantiloi hori jarri, eta kito. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-16, 17:05
: Datsegit. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:15, 16 urtarrila 2012 (UTC)
::Natxekio. --[[Lankide:Adrar|Adrar]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Adrar|erantzunak]])</small>17:38, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::: Ideia ona! --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 19:51, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::::Dadost. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 22:06, 17 urtarrila 2012 (UTC)
== 11.000 artikulu berri wikipedian: albisteak ==
Dagoeneko hasi dira honen inguruko albisteak argitaratzen.
* [http://www.irekia.euskadi.net/eu/news/8655-000-sarrera-berri-wikipedia-entziklopedia-digitalaren-euskarazko-edizioan?t=1 Irekia: 11.000 sarrera berri Wikipedia entziklopedia digitalaren euskarazko edizioan ]
* [http://euskarabloga.com/2011/12/29/11-000-sarrera-berri-wikipedia-entziklopedia-digitalaren-euskarazko-edizioan/ Lurdes Auzmendi: 11.000 sarrera berri Wikipedia entziklopedia digitalaren euskarazko edizioan]
* [http://www.bizkaie.biz/orokorra.php?atala=2&id=8983&sec=24&fecha=2011-12-29 Bizkaie: Wikipedia entziklopedia digitalaren euskerazko edizinoak 11.000 sarrera barri ditu]
* [http://www.gara.net/azkenak/12/312463/eu/Euskarazko-Wikipediak-11000-sarrera-berri-izanen-ditu-gaurtik-aurrera GARA: Euskarazko Wikipediak 11.000 sarrera berri izanen ditu gaurtik aurrera]
* [http://www.deia.com/2011/12/29/ocio-y-cultura/cultura/la-edicion-en-euskera-de-wikipedia-incorpora-11000-nuevas-entradas Deia: La edición en euskera de Wikipedia incorpora 11.000 nuevas entradas]
--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 16:44, 29 abendua 2011 (UTC)
Deiako albisteko azken pasarteetan esaten dena eztabaidagarria da oso:
{{es}} Finalmente, la viceconsejera se ha mostrado "convencida" de la capacidad del Gobierno vasco para crear una enciclopedia digital en euskera "de calidad".
"La enciclopedia con la que sueño tiene que ser generalista, pero las entradas sobre la lengua y los territorios vascos tienen que ocupar un lugar destacado. Para resultar atractiva a niños y adolescentes, las imágenes y los gráficos tendrán una importancia fundamental. Esa es la voluntad del Gobierno vasco y de Wikipedia, y estamos trabajando en ese sentido", ha concluido. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:19, 12 urtarrila 2012 (UTC)
== Announcing Wikipedia 1.19 beta ==
Wikimedia Foundation is getting ready to push out 1.19 to all the WMF-hosted wikis. As we finish wrapping up our code review, you can test the new version ''right now'' on [http://beta.wmflabs.org/ beta.wmflabs.org]. For more information, please read the [https://svn.wikimedia.org/viewvc/mediawiki/trunk/phase3/RELEASE-NOTES-1.19?view=markup release notes] or the [[mw:MediaWiki_1.19|start of the final announcement]].
The following are the areas that you will probably be most interested in:
* [https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=33711#c2 Faster loading of javascript files makes dependency tracking more important.]
* New common*.css files usable by skins instead of having to copy piles of generic styles from MonoBook or Vector's css.
* The default user signature now contains a talk link in addition to the user link.
* Searching blocked usernames in block log is now clearer.
* Better timezone recognition in user preferences.
* Improved diff readability for colorblind people.
* The interwiki links table can now be accessed also when the interwiki cache is used (used in the API and the Interwiki extension).
* More gender support (for instance in logs and user lists).
* Language converter improved, e.g. it now works depending on the page content language.
* Time and number-formatting magic words also now depend on the page content language.
* Bidirectional support further improved after 1.18.
Report any [http://labs.wikimedia.beta.wmflabs.org/wiki/Problem_reports problems] on the labs beta wiki and we'll work to address them before they software is released to the production wikis.
'''Note''' that this cluster does have SUL but it is not integrated with SUL in production, so you'll need to create another account. You should avoid using the same password as you use here. — [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 00:07, 15 urtarrila 2012 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0145 -->
== Toponimia alorreko Euskaltzaindiaren arau berriak: Ekialde Hurbileko eta Ipar Afrikako toponimia arautua ==
Jose Luis Lizundiak eta Alfontso Mujikak toponimiaren alorreko Euskaltzaindiaren [http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_content&catid=121&id=3741&lang=eu&view=article arau berriak] argitaratu dituzte.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:29, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:Oraintxe konturatu naiz 163. araua oso interesgarria dela: "Arabieraren alfabetoan idatzitako izenak euskarara aldatzeko transkripzio-sistema". Interesgarria bai, baina iruditzen zait oso lan neketsua izango dela izen-abizen eta leku-izen ezezagunak transkribatu behar direnean, zirilikoarekin gertatzen den bezala.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:32, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:: Assar, eskerrik asko abisatzeagatik. Demontre! 163. araua kriston nahasketa da (transkripzio sinplifikatua ikusita ere). Beno, behintzat, ingelesezko transkripzioa (''hamza'' izan ezik) ontzat ematen dutela dirudi. 162. arauarekin, berriz, gainetik ikusita, ez du ematen aldaketa gehiegi izango denik (toponimo asko igarri ditugu). --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:27, 17 urtarrila 2012 (UTC)
== Ingelesezko wikipediaren itzalaldia (Urtarrilaren 18an bakarrik, eh!) ==
Norbaitek ba al daki zerbait [http://www.gara.net/azkenak/01/316029/eu/Wikipediak-ingelesezko-gunea-itxiko-du-bihar-AEBetako-pirateriaren-aurkako-legea-arbuiatzeko honi buruz]? Hor nonbait, alemanezkoak ''banner'' bat jarriko duela irakurri dut. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:36, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::AEBetan Stop Anti Piracy Act (SOPA) legea onartu behar dutenez (Espainiako Sinde Legearen antzekoa) bihar ingelesezko Wikipediak itxi egingo du protesta bezala. Astelehenean Google-ek itzalaldia egingo du.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:45, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:::Aleman eta katalanezko Wikipediek (behintzat) ere protesta egingo dute Sitenotice-an banner beltz bat jartzen. Kontua da nahiz eta geografikoki urrun geratu, denoi eragiten digula, bertan baitaude zerbitzariak. Onerako (Fair use izatearen aukera, adibidez) eta txarrerako. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 19:31, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:::: Biharko protestaz erabakitzeko beranduegi izango da honezkero (oraintxe Wikipediari begira ez dauden wikilariei iritzia emateko denbora eman beharko zaie), baina beste protestaldiren bat izanez gero, ni behintzat protestarekin bat egitearen alde izango nintzateke. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-17, 19:53
::::: Nire ustez urrun geratzen zaigu, baina hala ere eragina izango luke. Horregatik ondo legoke zerbait jartzea sitenoticean. Horrela euskaldunek ere irakurriko dute SOPAk mundu osoan izango duela eragina. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:43, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::::: Gogoratzen baduzue olerkia: haien bila etorri ziren eta nik ez nuen ezer egin... ba... nik itxiko nuke egun batean. Ondo segi!-[[Lankide:Drpolilla|Drpolilla]] 22:00, 17 urtarrila 2012 (UTC)
:::::: Gainera, Wikipedia Fundazioaren zerbitzariak Estatu Batuetan daudenez, Wikipediaren iraupena bera arriskuan izan liteke... Ni, bannerra jartzearen alde. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-17, 22:19
::::::: Ni ere bannerraren alde. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 23:27, 17 urtarrila 2012 (UTC)
::::::::{{alde}}--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:31, 18 urtarrila 2012 (UTC)
::::::::{{alde}}. Badirudi banner-arena [http://meta.wikimedia.org/wiki/Special:CentralNotice hemen] egin behar dela.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:59, 18 urtarrila 2012 (UTC)
::::::::{{alde}} - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 13:37, 18 urtarrila 2012 (UTC)
== «Urteko hilketak» kategorien desegokitasuna ==
«Urteko hilketak» kategoriak (adibidez: [[:Kategoria:1997ko hilketak]]) desegokiak dira, arrazoi hauengatik:
* Horietan sartzen ari garenak, berez, ez dira hilketak, erailak baizik. Orain kategoria horiek duten izenarekin [[Nagore Laffageren hilketa]] artikulua, dudarik gabe, [[:Kategoria:2008ko hilketak]] kategorian sartzekoa litzateke —ikus, adibidez, zer sartu duten ingelesezko «[[:en:Category:Murder in 2008|Murder in 2008]]» kategorian (eta horixe litzateke gure «2008ko hilketak» karpetaren izenburuaren hitzez hitzeko itzulpena)—, baina zentzu hertsian ez da egokia kategoria horretan «Isaías Carrasco» sartzea, Isaías ez zelako hilketa bat izan, erail bat baizik. Beraz, horien izena «Urtean erailak» izan beharko litzateke, izatekotan (adibidez: [[:Kategoria:1997an erailak]]). Orain eginda dauden kategoria horiek behar ditugu, ez dira ezabatu behar, baina kategoria horietan ingelesezko «Murder in [urtea]» kategorietan dauden edukiak sartu behar ditugu.
* Ingeles Wikipedian ez dute urte bakoitzean eraildakoak biltzeko kategoriarik (adibidez, «[[:en:John F. Kennedy|John F. Kennedy]]» artikulua «[[:en:Category:1963 deaths|Category:1963 deaths]]» kategorian dute, hau da, «1963ko heriotzak» kategorian, eta ez sartu urte horretan eraildakoak biltzen dituen kategoria batean). Beraz, interwikirik ez lukete kategoria horiek. Orain interwikitzat jarrita daudenak ingelesezko «year crimes» dira (urteko krimenak), okerrak dira erabat.
Beraz, bi irtenbide ikusten ditut: edo denak «Urteko heriotzak» (adibidez: [[:Kategoria:1997ko heriotzak]]) kategorietara eramaten ditugu, edo «Urtean erailak» kategoria berriak sortu eta haietara eramaten ditugu, inolako interwikirik gabe. Zer deritzozue? --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-23, 08:10
:Ez dut ongi ulertzen hilketa-erailketa diferentzia. Ba al du zerikusirik homizidio-asesinato bereizketarekin? Mila esker. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 08:23, 23 urtarrila 2012 (UTC)
::Kontua da kategoria horietan inork nahita hil dituen pertsonak sartu ditugula. Beraz, hor sartzen dena ez da ekintza («hilketa» edo «erailketa», nahiago duzuna; biak erabil daitezke, hizkuntza arruntean behintzat, inork nahita eragindako heriotzarako) baizik eta inork hil dituenak (eta, «Urtean hilak» jarriz gero, urte horretan berez hil direnak eta nahita hil dituztenak sartuko lirateke, guztiak batera; beraz, «Urtean erailak» litzateke irtenbidea). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-23, 08:28
:Ulertuta. Nik eztabaida beste ikuspuntu batetik hartuko nuke. [[Miguel Ángel Blanco]] erail bat da, zalantzarik gabe, baina wikipedian bere erailketagatik dagoela esango nuke; horregatik utziko nuke [[:Kategoria:1997ko hilketak]] kategorian. Ingelesezko wikipedian, horrelako adibide franko daude; adibidez, [[:en:Osama bin Laden|Osama bin Laden]], [[:en:Category:Burials at sea|Category:Burials at sea]] kategorian agertzen da, baina Osama bin Laden ez da lurperatze edo, kasu honetan, itsasoan hondoratze bat, pertsona bat baizik; hala ere, pertsona hori itsasoan eman ziotela lurra adierazi nahi dute horrekin. Agian irtenbidea bereziki erailak izan zirelako errelebantzia duten pertsona horiek ''-(r)en hilketa'' luzapena duten artikuluetara birzuzentzea da. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 08:46, 23 urtarrila 2012 (UTC)
::Ederki. Konbentzioz hemen onartzen badugu «Urteko hilketak» kategorian urte horretan eraildakoak sartuko ditugula, orduan kategorizazioa txukundu beharko dugu:
::* «Urteko hilketak» kategoria horiek guztiak «Urteko heriotzak» kategorien azpikategoria bihurtu behar dira.
::* «Urteko hilketak» eta «Urteko heriotzak» kategorietan —bietan batera— sartuta daudenak, «Urteko heriotzak» kategoriatik kendu behar dira, dagoeneko kategoria horretan izango baititugu, «Urteko hilketak» azpikategoriaren bitartez. Adibidez, [[Santiago Brouard]] orain «1984ko heriotzak» eta «1984ko hilketak» kategorietan sartuta dago, baina hori neurriz gaineko kategorizazioa da, nahikoa da «1984ko hilketak» kategorian sartzea, eta kategoria hori osorik «1984ko heriotzak» kategorian sartzea.
::* Orain dituzten interwiki guztiak kendu behar zaizkie «Urteko hilketak» kategoria horiei, eta ingelesezko «Murder in [urtea]» interwikia jarri bakoitzari.
::Ados? --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-23, 09:00
:Nigatik, ados. Nolanahi ere, orrazketa bat egin beharko genuke hilketen kategorietan, bereziki erailak izan zirelako errelebantzia duten pertsona horietan ''-(r)en hilketa'' motako artikulu batera birzuzentzeko. Beste kasu batzuetan ez dago batere garbi; adibidez, [[Luis Carrero Blanco]] ezaguna da Espainiako militar eta politikaria izan zelako, baina baita ere bere hilketagatik; kasu horretan, artikuluaren izena bere horretan utziko nuke, hilketen kategorian ere sartuz. Beste egoera bat ere suerta daiteke: pertsonarentzat eta bere hilketarentzat artikulu bereiziak izatea (ingelesez, adibidez, Osama bin Laden pertsonari buruzko artikulua dago, baina baita ere bere hilketari buruzkoa); kasu horretan, zalantzarik gabe, hilketa artikulua soilik jarriko nuke hilketen kategorian. Iritzi gehiagoren zai. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 09:21, 23 urtarrila 2012 (UTC)
==Katolizismoa eta katolikoa ==
epa nik argi ikusten neban, baina orain zalantzan nago. Katolikoa Eleiza katolikoaren partaidea dena da, eta Katolizmoa, Eleiza Katolikoaren sineskera da? Nik beti ikusi dut horrela. Ez dakit zergaittik berbibideratu diren orrialde berera. Zelan ikusten dozue? -[[Lankide:Drpolilla|Drpolilla]] 10:45, 24 abendua 2011 (UTC)
Kristau kontuetan nahiko ezjakina izanik, uste dut esate baterako Armeniako Elizaren bat ere Katoliko eta Apostolikoa dela, ez ordea erromatarra(alegia, ez dagoela Erromako Elizaren agindupean). Hala ere antza bai dago Eliza Armeniarraren talde bat Erromako agintea onartzen duela, nahiko egoera nahasia beraz. Horregatik Katoliko loturak Eliza Armeniarra hartu beharko luke ere, eta desanbiguazioa ezarri Katolizismoan eta Katolikoan.--[[Lankide:Gorritxiki|Gorritxiki]] 11:02, 24 abendua 2011 (UTC)
Beraien burua behintza apostolikoak eta katolikoak aldarrikatzen dute. [http://www.marash.com.ar/armenia/iglesia1700/iglesia.htm]
Epa! ba, ezberdintasuna eliza bakoitzaren buruan datza eta gero dogma batzuetan. Alegia, ortoxoek euren patriarka daukate. Gero ezberdintasun gutxi batzuk dagoz eliza katolikoarekiko. Armeniarrek patriarka bat daukate eta ez dute onartzen errrusiarra. Gero erritoaren kontua dago. Ortodoxo batzuek euren sineskera izan arren errito katolikoa onartzen dute. Mendebaldeko ukrainiarrek adibidez...
Ortodoxoak badira ere, poloniar eta lituaniarren mendean egon zirenez errito katolikoa daukate. Armeniarren kontu hori argituko dut koinata hangoa baita... :-)
Rae-k hauxe esaten du katolizimoari buruz:
1- erlijio katolikoa praktikatzen dutenen komunitatea
2- Eliza Katolikoaren sineskera
Harluxetek hauxe dio:
[[katolizismo|http://www1.euskadi.net/harluxet/]]
katolikoa
1- Katolizismoari dagokiona; erlijio hau jarraitzen duena.
harluxetek hauxe dio:
[[katolikoa|http://www1.euskadi.net/harluxet/]]
Beraz, gauza bat da pertsona eta beste bat sineskera.
ufa! zelako txapa! espero dut kontua apur bat argitu izana.
ondo segi! -[[Lankide:Drpolilla|Drpolilla]] 13:48, 14 urtarrila 2012 (UTC)
== Asteko herrialdean estaturik gabeko herrialdeak eta antzinako herrialdeak sartzeko proposamena ==
Kaixo. [[Wikiproiektu:Asteko_herrialdea|Asteko herrialdea]] wikiproiekturako 2012rako herrialdeak sartzen ari nintzela, eta dagoeneko herrialde guztietatik pasatu garela ikusita, gauza bat bururatu zait: zergatik ez ditugu aurten estaturik gabeko herrialdeak eta antzina izan ziren herrialdeak sartzen? [[Estaturik_gabeko_nazio|Zerrenda hau]] erabil daiteke estaturik gabeko nazioetarako, eta estatu edo nazio historikoekin osatu daiteke, adibidez [http://en.wikipedia.org/wiki/Category:Historical_regions hemendik] eta beste leku batzuetatik ateratakoekin. --[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:52, 2 urtarrila 2012 (UTC)
: {{alde}} --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-02, 16:11
: {{alde}} -[[Lankide:Josu|Josu]] 12:44, 14 urtarrila 2012 (UTC)
: {{alde}} --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 21:41, 14 urtarrila 2012 (UTC)
:{{alde}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:42, 14 urtarrila 2012 (UTC)
: {{alde}} -[[Lankide:Adrar|Adrar]] 17:41, 17 urtarrila 2012 (UTC)
: {{alde}} -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], gainera zerrenda horretan [[Ipar Irlanda]]ren alboan estaturik gabeko herrialde gisa [[Irlanda]] sartuko nuke (alegia, uharte edo herrialde osoa, ez [[Irlandako Errepublika]] edo [[Ipar Irlanda]] bakarrik). 22:45, 2012ko urtarrilaren 31a (UTC)
== Sagardotegia ==
Txotx garaia iritsi zaigu, eta pentsatu dut aukera ona izango litzatekeela afari-bilera bat egiteko. Iaz proposamen bera egin zuen baten batek ([[Legorreta]] inguruan afaltzeko, oker ez banaiz), baina azkenean bertan behera geratu zen. Animatuko al gara aurten? Zer deritzozue? -[[Lankide:Josu|Josu]] 13:07, 14 urtarrila 2012 (UTC)
== Txantiloi bati buruz ==
Zerrenda konprimatua txantiloia ez dabil guztiz ongi. Erabiltzen denean, "Txantiloi:Donostiako ikastetxeak" adibidez, "Izenburu-edukiera" hitza agertzen da. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 15:19, 31 urtarrila 2012 (UTC)
: Konponduta. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-01-31, 16:40
f8pxwltg275w48gmdmzs5disvwyfuud
Wikipedia:Txokoa/2012ko otsaila
4
1213541
9967917
2024-11-13T15:42:15Z
Theklan
336
Orri berria: «== MediaWiki 1.19 == (Apologies if this message isn't in your language.) The Wikimedia Foundation is planning to upgrade MediaWiki (the software powering this wiki) to its latest version this month. You can help to test it before it is enabled, to avoid disruption and breakage. More information is available [[:mw:MediaWiki 1.19/Deployment announcement|in the full announcement]]. Thank you for your understanding. [[:m:user:guillom|Guillaume Paumier]], via the :m:Global m...»
9967917
wikitext
text/x-wiki
== MediaWiki 1.19 ==
(Apologies if this message isn't in your language.) The Wikimedia Foundation is planning to upgrade MediaWiki (the software powering this wiki) to its latest version this month. You can help to test it before it is enabled, to avoid disruption and breakage. More information is available [[:mw:MediaWiki 1.19/Deployment announcement|in the full announcement]]. Thank you for your understanding.
[[:m:user:guillom|Guillaume Paumier]], via the [[:m:Global message delivery|Global message delivery system]] <small>([[:m:Distribution list/Global message delivery|wrong page? You can fix it.]])</small>. 14:58, 12 otsaila 2012 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0154 -->
== Wikikat: Artikuluen kategoriak errazago esleitzeko aplikazioa ==
Kaixo gabon. Artikulu berriak sortzean, askotan lanik zailena niretzat artikulua zein kategoriatan sartu behar dudan erabakitzea da. Lan hori errazten duen Firefoxerako hedapen bat sortu dut, [http://code.google.com/p/wikikat/ Wikikat] izenekoa. Aplikazio hau Firefox gainean instalatu behar da. [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-1.0-fx.xpi Hemendik] deskargatuta instalatu daiteke. Aplikazioa nola instalatu behar den eta nola funtzionatzen duen ikusteko, begiratu [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-1.0.webm bideo hau].--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:09, 15 otsaila 2012 (UTC)
: Primeran dabil, eskerrik asko! --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-02-24, 08:57
Kaixo berriro. Wikipediaren HTML edukian aldaketa bat egin dute, eta jadanik Wikikatek ez du funtzionatzen. Aldaketak egin eta bertsio berria igo dut Google Code gunera. [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-1.0.1-fx.xpi Hemen dago], inork erabili nahi badu. Arazotxo bat besterik ez du, ez dakit zergatik, "es" hizkuntza jatorri modura erabiltzen denean ez dabil; beraz, beste hizkuntzaren bat ("en", "de" edo "fr") erabiltzea gomendatzen dut.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:26, 7 martxoa 2012 (UTC)
: Eskerrik asko, Asier! Hain tresna baliagarria izatera ohituta, ikaragarri nabaritu dut haren falta. Oso ondo dabil.
: Hori bai, harritu nauen txikikeria bat ikusi diot: sorburu hizkuntzako interwikia lehenengo lerroan geratzen da, bereizita; gero lerro bat, hutsik; eta azkenik gainerako interwikiak eta kategoriak. Aurreko bertsioa ondo zebilenean, sorburu hizkuntzako interwikia gainerako interwikien artean azaltzen zen, zegokion tokian. Txikikeria da, gainerakoan oso ondo baitabil. Jakin dezazun baino ez dut esan. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-07, 22:37
d7ua8hn7w659rmxksu73dcshjq34oe7
9967918
9967917
2024-11-13T15:43:58Z
Theklan
336
9967918
wikitext
text/x-wiki
== MediaWiki 1.19 ==
(Apologies if this message isn't in your language.) The Wikimedia Foundation is planning to upgrade MediaWiki (the software powering this wiki) to its latest version this month. You can help to test it before it is enabled, to avoid disruption and breakage. More information is available [[:mw:MediaWiki 1.19/Deployment announcement|in the full announcement]]. Thank you for your understanding.
[[:m:user:guillom|Guillaume Paumier]], via the [[:m:Global message delivery|Global message delivery system]] <small>([[:m:Distribution list/Global message delivery|wrong page? You can fix it.]])</small>. 14:58, 12 otsaila 2012 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0154 -->
== Wikikat: Artikuluen kategoriak errazago esleitzeko aplikazioa ==
Kaixo gabon. Artikulu berriak sortzean, askotan lanik zailena niretzat artikulua zein kategoriatan sartu behar dudan erabakitzea da. Lan hori errazten duen Firefoxerako hedapen bat sortu dut, [http://code.google.com/p/wikikat/ Wikikat] izenekoa. Aplikazio hau Firefox gainean instalatu behar da. [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-1.0-fx.xpi Hemendik] deskargatuta instalatu daiteke. Aplikazioa nola instalatu behar den eta nola funtzionatzen duen ikusteko, begiratu [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-1.0.webm bideo hau].--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:09, 15 otsaila 2012 (UTC)
: Primeran dabil, eskerrik asko! --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-02-24, 08:57
Kaixo berriro. Wikipediaren HTML edukian aldaketa bat egin dute, eta jadanik Wikikatek ez du funtzionatzen. Aldaketak egin eta bertsio berria igo dut Google Code gunera. [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-1.0.1-fx.xpi Hemen dago], inork erabili nahi badu. Arazotxo bat besterik ez du, ez dakit zergatik, "es" hizkuntza jatorri modura erabiltzen denean ez dabil; beraz, beste hizkuntzaren bat ("en", "de" edo "fr") erabiltzea gomendatzen dut.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:26, 7 martxoa 2012 (UTC)
: Eskerrik asko, Asier! Hain tresna baliagarria izatera ohituta, ikaragarri nabaritu dut haren falta. Oso ondo dabil.
: Hori bai, harritu nauen txikikeria bat ikusi diot: sorburu hizkuntzako interwikia lehenengo lerroan geratzen da, bereizita; gero lerro bat, hutsik; eta azkenik gainerako interwikiak eta kategoriak. Aurreko bertsioa ondo zebilenean, sorburu hizkuntzako interwikia gainerako interwikien artean azaltzen zen, zegokion tokian. Txikikeria da, gainerakoan oso ondo baitabil. Jakin dezazun baino ez dut esan. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-07, 22:37
=== Wikikat 2.0 ===
Kodea aldatu dut, beste modu batera kontsultatzen dira wikipediako orriak orain, eta zailagoa da zuk diozun hori egitea. Dena den, denborarekin saiatuko naiz aldatzen.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:48, 7 martxoa 2012 (UTC)
Gabon berriro. Pare bat astez gehigarriari bueltak ematen aritu ondoren, Wikikaten 2.0 bertsioa atera dut. Berritasun nagusia kategoriak Wikikatetik zuzenean sortzeko aukera da. Begiratu [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-2.0.webm bideo berria]. Instalatzeko, [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-2.0-fx.xpi deskargatu hemendik].--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:43, 20 martxoa 2012 (UTC)
: Bikaina! Milesker hartutako lan guztiarengatik. Pare bat proba eginda, egiaztatu dut lehendik ere oso ona zen tresna orain are hobea dela, eta egin duzun [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-2.0.webm laguntza bideoa] ere oso argigarria da, nola erabili jakiteko. Nik behintzat asko erabiliko dut. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-21, 08:18
== Eusko Jaurlaritzaren asmoak ==
Atzo Gasteizen bildu ginen Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren bi ordezkari (Ane Crespo eta Xabier Zabaltza) eta bi wikilari (Unai eta biok). Eusko Jaurlaritzatik jaso genuen deia: beren asmoen berri eman nahi ziguten, eta gure iritziak jaso. Laburpentxo bat:
* Eusko Jaurlaritzaren asmoa da euskal Wikipedia osatzeko laguntza ematen jarraitzea. Aurten, 100.000 euro bideratuko ditu horretara (iaz 200.000 izan ziren). Ondo bidean, beste bizpahiru urtez laguntza ematen jarraituko dute.
* Asmoa da laguntza hori batez ere euskal Wikipedian falta diren edo labur samarrak diren artikulu garrantzitsuak lantzera bideratzea. Beharbada, diru kopururen bat emango dute Wikipedia honetan ekarpen eta wikilari gehiago izan ditzagun sustatzeko. Adierazi zaie institutuetan sustapen lan hori irakasleekin egin beharko litzatekeela; izan ere, ekarpenak zuzenean ikasleek egiten dituztenean, kalitatearen aldetik nahiko eskasak izaten dira. Hobe litzateke artikuluak ikasleek taldeka egitea eta, irakasleak gainbegiratu ondoren, erreferentziez eta gramatikaz ondo jantzita wikipediaratzea. Era berean, adierazi zaie unibertsitateetan beharbada irakasleei proposa dakiekeela Wikipedian artikuluak sortu edo osatzeko aukera jar diezaietela ikasleei, notarako balio duen lantzat.
* Eusko Jaurlaritzaren egile eskubideak dituzten lan guztiak (liburuak, argazkiak...) Wikipedian erabiltzeko moduko lizentzia librearekin argitaratzeko erabakia hartuta dago. Besteak beste, ''Lur'' entziklopedien testuak Open Data Euskadi webgunean argitaratzeko agindua emanda dago; informatikariek lan karga handia dutelako ez dira argitaratu oraindik.
* Bidegileak bildumako liburuez galdetu zitzaien, zehazki. Esan zigutenez, hasierako liburuen egile eskubideak ez dira Eusko Jaurlaritzarenak, baina bai azkenekoenak; azken horiei lehenbailehen lizentzia librea jartzeko eskaera dagokionari bidaliko diotela hitzeman zuten.
* Hiru.com webguneko edukia ere aipatu zen bileran (CC-BY-NC-SA lizentzia duenez, ezin da Wikipedian erabili). Geroago Mikel wikilariak esan digu, berari Hirukoek adierazi ziotenez, horko eduki batzuen jabetza eskubidea ezingo dela askatu, baina badutela beren esku dagoena behintzat lizentzia librearekin jartzeko asmoa.
* Jaurlaritzakoek ''Auñamendi'' entziklopediaren arduradunekin harremanak badituzte, eta ez omen dago inolako arazorik ''Lur'' entziklopedietan antz-antzeko edukia duten artikuluak direla eta. Nork nondik kopiatu zuen jakitea oso zaila da, ''Lur'' entziklopedietako lantaldea aspaldi desegin zelako, baina artikulu horiengatik ez dago arazorik ''Auñamendi''koen aldetik.
* ''Auñamendi'' entziklopediako edo Elhuyarren entziklopediaren bateko edukien jabetza eskubideak erosteko aukera aipatu zen, baina halako edukiak sortzea lan handia denez oso garesti saltzen dira; gainera, eduki horiek Interneten dohainik daude kontsultagai. Beraz, Jaurlaritzak ez du lehentasunekotzat jotzen.
Beste proposamenik baldin baduzue, edo Eusko Jaurlaritzaren esku dagoen eta lizentzia librearekin jarriz gero Wikipedia hau aberastuko lukeen beste edukiren bat bururatzen bazaizue, gustura entzungo luketela esan ziguten Jaurlaritzakoek. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-02-24, 09:39
:Nire iritziz aurten diru hori jada artikuluen sorkuntza edo hobetzean baino euskarazko Wikipediaren propaganda eta hedapenean xahutu behar litzateke: ikastetxe, institutu, unibertsitate, Konekta zaitez bulegoak, nahiz jubilatuen elkarteak eta kultur edo euskara elkarteetan euskarazko Wikipediaren ezagutza, artikulugintza eta erabilera jende gazte, heldu nahiz adinekoen artean sustatzeko. Baita ikasle gazteei Wikipedia egoki eta begirunez erabiltzen erakustea, horrela bandalismoak gutxituz. Edota, adibidez Durangoko Azokan burutu zen ekitaldi eta maratoiak antolantzen. Euskal Herriko hedabideetan ere ezagutarazi daiteke (eta ez bakarrik euskarazkoetan). Jada inoiz helduko ez zela zirudien 100.000 artikuluen jomuga iraganda, hurrengo urratsa 10.000 edo 30.000 artikulu gehiago edo gutxiago izan baino lankide aktibo kopurua handitzea litzatekeela iruditzen zait (ikusi gure aurretik dauden Wikipedien erabiltzaile aktiboen kopuruak), horrek bere kaxa artikulugintzan eta entziklopediaren kalitatean berehalako eragin zuzena eta onura ekarriko bailuke. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - [[2012]]ko [[otsailaren 29]]a, 0:39
:: Bat nator zurekin, orain euskal wikipediarako onuragarriena erabiltzaile aktiboak lortzea litzatekeela. Erabiltzaile jantziak, kalitateko ekarpenak egin ahal izango dituztenak (bakarka maila onean aritzeko gai ez badira, taldeka beharbada). Eusko Jaurlaritzak epe laburreko emaitzak nahi izango dituela iruditzen zait (gaur egungo sistema politikoaren morrontza: agintari politikoek gizarteari berehalako emaitza ikusgarriak erakutsi beharra, aginte aulkiari helduta jarraituko badute), eta, beraz, badirudi diru gehiena «euskal wikipedian XXXX artikulu hobetu ditugu eta YYYY artikulu sortu ditugu» esan ahal izateko jarriko dutela. Eta ez litzateke txarra, berehalako hobekuntza nabarituko litzatekeelako; baina luzarora erabiltzaile aktiboak gehitzea askoz onuragarriago litzateke.
:: Dena den, esan bezala, 100.000 euro horietatik zatiren bat beharbada bideratuko dute sustapen horretara. Aukera hori gogoan dutela adierazi ziguten, behintzat. Ea gauzatzen den. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-02-29, 10:05
== Wikipediari buruzko ikastaroa EHUn ==
Kaixo! EHUn, Leioako campusean, Wikipediari buruzko ikastaroa izango dela jakin dut. Hona, berria:
{{esaera|'''Wikipedia egin eta erabili (baita ikasleekin ere)'''.
Martxoaren 5 eta 6an, UPV/EHUko Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatean, Dokumentazioari buruzko V. Jardunaldien barruan, Wikipediaren inguruko tailerrak antolatuko dira, euskaraz (arratsaldeko 15:00etatik aurrera; CatiLab laborategian; 3. pisuan). Sarrera libre da aldez aurretik izena emanez.
Bi eguneko jardunean, Wikipediarako nola idatzi eta itzulpen automatikorako Matxin programa nola dabilen erakutsiko da.
Aukera polita erabiltzaile izatetik egile izaterako bidea egiteko!
Informazio gehiago: teresa.agirreazaldegi@ehu.es
}}
Ez dakit lankideetako inor egongo den ikastaroa ematen. Besterik gabe, horren berri izan dezazuen. Ondo segi! --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 13:57, 24 otsaila 2012 (UTC)
== Eusko Jaurlaritzaren itzultzaile automatikoa ==
Gure bandaloen pozerako, gaur goizean irratian Eusko Jaurlaritzak [http://www.itzultzailea.euskadi.net/traductor/portalExterno/text.do bere itzultzaile automatiko] aurkeztu duela entzun dut. Horretarako Bartzelonako enpresa bati dirutza (553.432 €) ordaindu dio, [[Wikiproiektu:OpenMT2 eta Euskal Wikipedia|IXA taldeko kideak]] ahaztuz. Probaren bat egingo dut, ea Googleena baino hobeagoa den. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:23, 29 otsaila 2012 (UTC)
: ufff, inoiz ere ez. Lana besterik ez du ematen. Dirua itzuli dezatela ala Sailburuaren dimisioa! --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 19:50, 29 otsaila 2012 (UTC)
: [http://berria.info/albisteak/61550/gaztelania_euskara_itzultzaile_automatikoak_zalantzak_eragin_ditu.htm Ez naizela bakarra ematen du]: "bihar eta berandu", kar-kar. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 20:00, 29 otsaila 2012 (UTC)
::Euskarazko itzultzailearen programazioan [http://www.youtube.com/watch?v=NTUQCVaSaVE ingeniari hau aritu omen da], halere euskarazko gramatikan dexenteko eskarmentua duen [http://www.youtube.com/watch?v=w6C9kstpTBo hizkuntzalari honen] laguntza estimagarria jaso du.
::-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 5:11, 2 mar 2012 (UTC)
::: Jon Agirre itzultzaileak ere kritika zorrotza egin dio ItzuL posta zerrendan ([http://postaria.com/pipermail/itzul/2012-March/018941.html «itzulgailu abangoardiazkoa»], 2012-03-01 16:15). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-02, 09:18
Itzulgailuen arloan oso adituak diren bi wikilarik ere eman dute iritzia gai horretaz. Ordena kronologikoan aipatuko ditut: [http://sustatu.com/1330506845#1330532240 Kepa Sarasola] eta [http://blogs.deusto.es/abaitua/el-traductor-del-gobierno-vasco/ Joseba Abaitua].
Adituen iritziak irakurrita eta itzulgailuaren jokabidea pixka bat probatuta, uste dut itzulgailu horrek betetzen duela jarri zitzaion helburua («Jaurlaritzan egiten diren itzulpenak egiteko erabiliko da, baina modu kontrolatuan, hau da, beti zuzenduko dira makinak egindako itzulpenak eta, zuzenketa horiei esker, sistema zuzendu eta hobetuko da»), baina duda egiten dut ea dirua modurik hoberenean erabili den. Denborak esango digu, segur aski. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-07, 13:20
:Pena da: Euskarazko ganorazko itzultzaile automatiko bat euskarazko Wikipediarentzat beruna urre bilakatzeko formularen gisakoa bailitzateke.</br>- [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 0:55, 8 mar 2012 (UTC)
qiqjqdpu13w5i4qjjvebud9nf1ga62u
9967984
9967918
2024-11-13T16:12:57Z
Theklan
336
9967984
wikitext
text/x-wiki
== MediaWiki 1.19 ==
(Apologies if this message isn't in your language.) The Wikimedia Foundation is planning to upgrade MediaWiki (the software powering this wiki) to its latest version this month. You can help to test it before it is enabled, to avoid disruption and breakage. More information is available [[:mw:MediaWiki 1.19/Deployment announcement|in the full announcement]]. Thank you for your understanding.
[[:m:user:guillom|Guillaume Paumier]], via the [[:m:Global message delivery|Global message delivery system]] <small>([[:m:Distribution list/Global message delivery|wrong page? You can fix it.]])</small>. 14:58, 12 otsaila 2012 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0154 -->
== Wikikat: Artikuluen kategoriak errazago esleitzeko aplikazioa ==
Kaixo gabon. Artikulu berriak sortzean, askotan lanik zailena niretzat artikulua zein kategoriatan sartu behar dudan erabakitzea da. Lan hori errazten duen Firefoxerako hedapen bat sortu dut, [http://code.google.com/p/wikikat/ Wikikat] izenekoa. Aplikazio hau Firefox gainean instalatu behar da. [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-1.0-fx.xpi Hemendik] deskargatuta instalatu daiteke. Aplikazioa nola instalatu behar den eta nola funtzionatzen duen ikusteko, begiratu [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-1.0.webm bideo hau].--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:09, 15 otsaila 2012 (UTC)
: Primeran dabil, eskerrik asko! --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-02-24, 08:57
Kaixo berriro. Wikipediaren HTML edukian aldaketa bat egin dute, eta jadanik Wikikatek ez du funtzionatzen. Aldaketak egin eta bertsio berria igo dut Google Code gunera. [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-1.0.1-fx.xpi Hemen dago], inork erabili nahi badu. Arazotxo bat besterik ez du, ez dakit zergatik, "es" hizkuntza jatorri modura erabiltzen denean ez dabil; beraz, beste hizkuntzaren bat ("en", "de" edo "fr") erabiltzea gomendatzen dut.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:26, 7 martxoa 2012 (UTC)
: Eskerrik asko, Asier! Hain tresna baliagarria izatera ohituta, ikaragarri nabaritu dut haren falta. Oso ondo dabil.
: Hori bai, harritu nauen txikikeria bat ikusi diot: sorburu hizkuntzako interwikia lehenengo lerroan geratzen da, bereizita; gero lerro bat, hutsik; eta azkenik gainerako interwikiak eta kategoriak. Aurreko bertsioa ondo zebilenean, sorburu hizkuntzako interwikia gainerako interwikien artean azaltzen zen, zegokion tokian. Txikikeria da, gainerakoan oso ondo baitabil. Jakin dezazun baino ez dut esan. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-07, 22:37
=== Wikikat 2.0 ===
Kodea aldatu dut, beste modu batera kontsultatzen dira wikipediako orriak orain, eta zailagoa da zuk diozun hori egitea. Dena den, denborarekin saiatuko naiz aldatzen.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:48, 7 martxoa 2012 (UTC)
Gabon berriro. Pare bat astez gehigarriari bueltak ematen aritu ondoren, Wikikaten 2.0 bertsioa atera dut. Berritasun nagusia kategoriak Wikikatetik zuzenean sortzeko aukera da. Begiratu [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-2.0.webm bideo berria]. Instalatzeko, [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-2.0-fx.xpi deskargatu hemendik].--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 22:43, 20 martxoa 2012 (UTC)
: Bikaina! Milesker hartutako lan guztiarengatik. Pare bat proba eginda, egiaztatu dut lehendik ere oso ona zen tresna orain are hobea dela, eta egin duzun [http://wikikat.googlecode.com/files/wikikat-2.0.webm laguntza bideoa] ere oso argigarria da, nola erabili jakiteko. Nik behintzat asko erabiliko dut. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-21, 08:18
== Eusko Jaurlaritzaren asmoak ==
Atzo Gasteizen bildu ginen Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren bi ordezkari (Ane Crespo eta Xabier Zabaltza) eta bi wikilari (Unai eta biok). Eusko Jaurlaritzatik jaso genuen deia: beren asmoen berri eman nahi ziguten, eta gure iritziak jaso. Laburpentxo bat:
* Eusko Jaurlaritzaren asmoa da euskal Wikipedia osatzeko laguntza ematen jarraitzea. Aurten, 100.000 euro bideratuko ditu horretara (iaz 200.000 izan ziren). Ondo bidean, beste bizpahiru urtez laguntza ematen jarraituko dute.
* Asmoa da laguntza hori batez ere euskal Wikipedian falta diren edo labur samarrak diren artikulu garrantzitsuak lantzera bideratzea. Beharbada, diru kopururen bat emango dute Wikipedia honetan ekarpen eta wikilari gehiago izan ditzagun sustatzeko. Adierazi zaie institutuetan sustapen lan hori irakasleekin egin beharko litzatekeela; izan ere, ekarpenak zuzenean ikasleek egiten dituztenean, kalitatearen aldetik nahiko eskasak izaten dira. Hobe litzateke artikuluak ikasleek taldeka egitea eta, irakasleak gainbegiratu ondoren, erreferentziez eta gramatikaz ondo jantzita wikipediaratzea. Era berean, adierazi zaie unibertsitateetan beharbada irakasleei proposa dakiekeela Wikipedian artikuluak sortu edo osatzeko aukera jar diezaietela ikasleei, notarako balio duen lantzat.
* Eusko Jaurlaritzaren egile eskubideak dituzten lan guztiak (liburuak, argazkiak...) Wikipedian erabiltzeko moduko lizentzia librearekin argitaratzeko erabakia hartuta dago. Besteak beste, ''Lur'' entziklopedien testuak Open Data Euskadi webgunean argitaratzeko agindua emanda dago; informatikariek lan karga handia dutelako ez dira argitaratu oraindik.
* Bidegileak bildumako liburuez galdetu zitzaien, zehazki. Esan zigutenez, hasierako liburuen egile eskubideak ez dira Eusko Jaurlaritzarenak, baina bai azkenekoenak; azken horiei lehenbailehen lizentzia librea jartzeko eskaera dagokionari bidaliko diotela hitzeman zuten.
* Hiru.com webguneko edukia ere aipatu zen bileran (CC-BY-NC-SA lizentzia duenez, ezin da Wikipedian erabili). Geroago Mikel wikilariak esan digu, berari Hirukoek adierazi ziotenez, horko eduki batzuen jabetza eskubidea ezingo dela askatu, baina badutela beren esku dagoena behintzat lizentzia librearekin jartzeko asmoa.
* Jaurlaritzakoek ''Auñamendi'' entziklopediaren arduradunekin harremanak badituzte, eta ez omen dago inolako arazorik ''Lur'' entziklopedietan antz-antzeko edukia duten artikuluak direla eta. Nork nondik kopiatu zuen jakitea oso zaila da, ''Lur'' entziklopedietako lantaldea aspaldi desegin zelako, baina artikulu horiengatik ez dago arazorik ''Auñamendi''koen aldetik.
* ''Auñamendi'' entziklopediako edo Elhuyarren entziklopediaren bateko edukien jabetza eskubideak erosteko aukera aipatu zen, baina halako edukiak sortzea lan handia denez oso garesti saltzen dira; gainera, eduki horiek Interneten dohainik daude kontsultagai. Beraz, Jaurlaritzak ez du lehentasunekotzat jotzen.
Beste proposamenik baldin baduzue, edo Eusko Jaurlaritzaren esku dagoen eta lizentzia librearekin jarriz gero Wikipedia hau aberastuko lukeen beste edukiren bat bururatzen bazaizue, gustura entzungo luketela esan ziguten Jaurlaritzakoek. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-02-24, 09:39
:Nire iritziz aurten diru hori jada artikuluen sorkuntza edo hobetzean baino euskarazko Wikipediaren propaganda eta hedapenean xahutu behar litzateke: ikastetxe, institutu, unibertsitate, Konekta zaitez bulegoak, nahiz jubilatuen elkarteak eta kultur edo euskara elkarteetan euskarazko Wikipediaren ezagutza, artikulugintza eta erabilera jende gazte, heldu nahiz adinekoen artean sustatzeko. Baita ikasle gazteei Wikipedia egoki eta begirunez erabiltzen erakustea, horrela bandalismoak gutxituz. Edota, adibidez Durangoko Azokan burutu zen ekitaldi eta maratoiak antolantzen. Euskal Herriko hedabideetan ere ezagutarazi daiteke (eta ez bakarrik euskarazkoetan). Jada inoiz helduko ez zela zirudien 100.000 artikuluen jomuga iraganda, hurrengo urratsa 10.000 edo 30.000 artikulu gehiago edo gutxiago izan baino lankide aktibo kopurua handitzea litzatekeela iruditzen zait (ikusi gure aurretik dauden Wikipedien erabiltzaile aktiboen kopuruak), horrek bere kaxa artikulugintzan eta entziklopediaren kalitatean berehalako eragin zuzena eta onura ekarriko bailuke. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - [[2012]]ko [[otsailaren 29]]a, 0:39
:: Bat nator zurekin, orain euskal wikipediarako onuragarriena erabiltzaile aktiboak lortzea litzatekeela. Erabiltzaile jantziak, kalitateko ekarpenak egin ahal izango dituztenak (bakarka maila onean aritzeko gai ez badira, taldeka beharbada). Eusko Jaurlaritzak epe laburreko emaitzak nahi izango dituela iruditzen zait (gaur egungo sistema politikoaren morrontza: agintari politikoek gizarteari berehalako emaitza ikusgarriak erakutsi beharra, aginte aulkiari helduta jarraituko badute), eta, beraz, badirudi diru gehiena «euskal wikipedian XXXX artikulu hobetu ditugu eta YYYY artikulu sortu ditugu» esan ahal izateko jarriko dutela. Eta ez litzateke txarra, berehalako hobekuntza nabarituko litzatekeelako; baina luzarora erabiltzaile aktiboak gehitzea askoz onuragarriago litzateke.
:: Dena den, esan bezala, 100.000 euro horietatik zatiren bat beharbada bideratuko dute sustapen horretara. Aukera hori gogoan dutela adierazi ziguten, behintzat. Ea gauzatzen den. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-02-29, 10:05
== Wikipediari buruzko ikastaroa EHUn ==
Kaixo! EHUn, Leioako campusean, Wikipediari buruzko ikastaroa izango dela jakin dut. Hona, berria:
{{esaera|'''Wikipedia egin eta erabili (baita ikasleekin ere)'''.
Martxoaren 5 eta 6an, UPV/EHUko Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatean, Dokumentazioari buruzko V. Jardunaldien barruan, Wikipediaren inguruko tailerrak antolatuko dira, euskaraz (arratsaldeko 15:00etatik aurrera; CatiLab laborategian; 3. pisuan). Sarrera libre da aldez aurretik izena emanez.
Bi eguneko jardunean, Wikipediarako nola idatzi eta itzulpen automatikorako Matxin programa nola dabilen erakutsiko da.
Aukera polita erabiltzaile izatetik egile izaterako bidea egiteko!
Informazio gehiago: teresa.agirreazaldegi@ehu.es
}}
Ez dakit lankideetako inor egongo den ikastaroa ematen. Besterik gabe, horren berri izan dezazuen. Ondo segi! --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 13:57, 24 otsaila 2012 (UTC)
== Eusko Jaurlaritzaren itzultzaile automatikoa ==
Gure bandaloen pozerako, gaur goizean irratian Eusko Jaurlaritzak [http://www.itzultzailea.euskadi.net/traductor/portalExterno/text.do bere itzultzaile automatiko] aurkeztu duela entzun dut. Horretarako Bartzelonako enpresa bati dirutza (553.432 €) ordaindu dio, [[Wikiproiektu:OpenMT2 eta Euskal Wikipedia|IXA taldeko kideak]] ahaztuz. Probaren bat egingo dut, ea Googleena baino hobeagoa den. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:23, 29 otsaila 2012 (UTC)
: ufff, inoiz ere ez. Lana besterik ez du ematen. Dirua itzuli dezatela ala Sailburuaren dimisioa! --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 19:50, 29 otsaila 2012 (UTC)
: [http://berria.info/albisteak/61550/gaztelania_euskara_itzultzaile_automatikoak_zalantzak_eragin_ditu.htm Ez naizela bakarra ematen du]: "bihar eta berandu", kar-kar. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 20:00, 29 otsaila 2012 (UTC)
::Euskarazko itzultzailearen programazioan [http://www.youtube.com/watch?v=NTUQCVaSaVE ingeniari hau aritu omen da], halere euskarazko gramatikan dexenteko eskarmentua duen [http://www.youtube.com/watch?v=w6C9kstpTBo hizkuntzalari honen] laguntza estimagarria jaso du.
::-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 5:11, 2 mar 2012 (UTC)
::: Jon Agirre itzultzaileak ere kritika zorrotza egin dio ItzuL posta zerrendan ([http://postaria.com/pipermail/itzul/2012-March/018941.html «itzulgailu abangoardiazkoa»], 2012-03-01 16:15). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-02, 09:18
Itzulgailuen arloan oso adituak diren bi wikilarik ere eman dute iritzia gai horretaz. Ordena kronologikoan aipatuko ditut: [http://sustatu.com/1330506845#1330532240 Kepa Sarasola] eta [http://blogs.deusto.es/abaitua/el-traductor-del-gobierno-vasco/ Joseba Abaitua].
Adituen iritziak irakurrita eta itzulgailuaren jokabidea pixka bat probatuta, uste dut itzulgailu horrek betetzen duela jarri zitzaion helburua («Jaurlaritzan egiten diren itzulpenak egiteko erabiliko da, baina modu kontrolatuan, hau da, beti zuzenduko dira makinak egindako itzulpenak eta, zuzenketa horiei esker, sistema zuzendu eta hobetuko da»), baina duda egiten dut ea dirua modurik hoberenean erabili den. Denborak esango digu, segur aski. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-07, 13:20
:Pena da: Euskarazko ganorazko itzultzaile automatiko bat euskarazko Wikipediarentzat beruna urre bilakatzeko formularen gisakoa bailitzateke.</br>- [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 0:55, 8 mar 2012 (UTC)
== Bandalo baten erasoa ==
Bandalo bat «euskal herritar» jentilizioa eta horren erdal baliokideak ezabatzen ari da, beste helbururik ez dute izan haren edizioek euskal, errusiera, ingeles, frantses eta aleman Wikipedietan. Wikipedia honetan, artikulu bat jo du, oraingoz:
https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Juan_Sebastian_Elkano&diff=prev&oldid=2695539
Blokeatu egin dut, euskal Wikipedian darabiltzagun irizpide orokorren aurkako aldaketak egitean ez duelako bere irizpide «berri» horren aldeko adostasuna bilatu, baizik eta besterik gabe inposatzen saiatu delako. Bestalde, manipulatzailea bera izanda, niri manipulatzaile izatea leporatu dit ingeles Wikpedian. Beraz, ez nuke pertsonalismoan erori nahi. Nik neuk ez dut eraso pertsonaltzat hartu, baizik eta Euskal Herriarekin zerikusia duen edozeren aurkakotzat, baina beharbada hobe izango da bandaloak ezer leporatu ez dion wikilariren batek gainbegiratzea bandalo horren edizioak. Goiko edizio hori desegin gabe dago; zuzendu beharrekoa dela deritzon edonork, zuzendu dezala. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-02-20, 15:35
:konponduta. Ondo segi! -[[Lankide:Drpolilla|Drpolilla]] 16:42, 20 otsaila 2012 (UTC)
== Nabigazio kutxa azpitaldeekin ==
Nabigazio kutxetan azpitaldeak sortzen dituen txantiloia eskatzen dut, [http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Navbox_subgroup hemen] bezala. Milesker. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 15:56, 21 otsaila 2012 (UTC)
== Blokeatzeko eskaera ==
Kaixo. 195.53.224.19 IPdun lankidea blokeatzea eskatzen dut, [[Berezi:Ekarpenak/195.53.224.19|hainbat artikulu hondatzen]] ibili da eta. Eskerrik asko! --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 14:27, 23 otsaila 2012 (UTC)
: {{egina}}. Euskal eta erdal wikipedietan egin dituen ekarpen guzti-guztiak (mordoxka bat, denbora luzean) bandalismo ekintzak izan direnez, betiko dago blokeatuta. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-02-23, 14:42
== Wikipedia Galesko Monmouth herriari buruzko edukiekin aberasteko dema ==
{| class="center" style="border:2px double; color:#009900; background-color:#FFFFCC;"
|-
| style="color:red;" | '''<big>[[:en:Wikipedia:GLAM/MonmouthpediA|@MonmouthpediA]]</big>ren iragarpena: [[:en:Wikipedia:GLAM/MonmouthpediA/Charles Rolls Challenge/The Challenge|<big>Charles Rolls dema</big>]]'''<br />
Wikipediako lankidetza eleaniztuneko lehenengo proiektua da, wikihiri bat sortzeko helburuz egina. Wikilari guztiek parte har dezakete, Wikipediako edozein hizkuntzatan. Dema hau martxoaren lehenean iragarri zen, eta sari banaketako ekitaldia Internetez emango da zuzenean, apirilaren 21ean.<br />
'''[[:en:Wikipedia:GLAM/MonmouthpediA/Charles_Rolls_Challenge/Points| Eman izena orain!]]'''<br />
<small>(Imajina al dezakezu wikiproiektu bat, 1.000 [[:en:QRpedia|QRpedia]] kode eta doako WiFi konexioa biltzen dituena?)</small>
|-
| style="color:black;" | '''<big>[[:en:Wikipedia:GLAM/MonmouthpediA|@MonmouthpediA]]</big> announces [[:en:Wikipedia:GLAM/MonmouthpediA/Charles Rolls Challenge/The Challenge|the <big>Charles Rolls Challenge</big>]]'''<br />
This is the first multilingual Wikipedia collaboration to create a wiki-town. All Wikipedians can take part, in any Wikipedia language. The challenge was announced on the 1 March (Prizegiving webstreamed on 21st April).<br />
'''[[:en:Wikipedia:GLAM/MonmouthpediA/Charles_Rolls_Challenge/Points| Sign up now!]]'''<br />
<small>"Can you imagine a Wiki Project that involves 1,000 [[:en:QRpedia|QRpedia]] codes and free WiFi?"</small>
|} You are very welcome. Please move if this is in the wrong place. [[Lankide:Victuallers|Victuallers]] ([[Lankide eztabaida:Victuallers|eztabaida]]) 10:13, 1 martxoa 2012 (UTC)
: Goiko ohar horren bitartez, gonbita egin zaigu [[Gales]]en dagoen [[Monmouth]] herriari buruzko artikuluak, argazkiak, testuak eta abar Wikipedian sar ditzagun, edozein hizkuntzatan. Lehiaketa gisa antolatu dute. [https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:GLAM/MonmouthpediA/Charles_Rolls_Challenge/The_Challenge Orri honetan] ageri da, ingelesez, ekintza bakoitzarengatik zenbat puntu ematen duten. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-01, 14:09
542d0dr2fqdsb9rsw1npf63ndgjxv87
Wikipedia:Txokoa/2012ko martxoa
4
1213542
9967920
2024-11-13T15:44:48Z
Theklan
336
Orri berria: «== Wikimedia proiektu berria: Wikidata == Kaixo guztioi! Alemaniako Wikimediaren webgunean [http://www.wikimedia.de/wiki/Pressemitteilungen/PM_3_12_Wikidata_EN irakurri dut] Wikidata izeneko proiektua garatzen hasiko direla. Wikimedia Alemaniaren eskutik sortuta (beste laguntzaile batzuk ditu, tartean Google), giza-jakituriaren datuen datu-base librea izango da. Hau da, bertan gordeko dira jaiotza eta heriotza datak, biztanleria eta antzeko datuak, ostean Commons-etik era...»
9967920
wikitext
text/x-wiki
== Wikimedia proiektu berria: Wikidata ==
Kaixo guztioi!
Alemaniako Wikimediaren webgunean [http://www.wikimedia.de/wiki/Pressemitteilungen/PM_3_12_Wikidata_EN irakurri dut] Wikidata izeneko proiektua garatzen hasiko direla. Wikimedia Alemaniaren eskutik sortuta (beste laguntzaile batzuk ditu, tartean Google), giza-jakituriaren datuen datu-base librea izango da. Hau da, bertan gordeko dira jaiotza eta heriotza datak, biztanleria eta antzeko datuak, ostean Commons-etik erabiltzen ditugun antzera erabiliko ditugularik datu horiek ere. Era honetan, datuak leku bakarrean mantendu beharko lirateke eta hor bakarrik egin aldaketak, Wikipedia guztietan eskuz egin beharrean. Nire ustez, oso proiektu interesgarria eta beharrezkoa zena aspalditik, datuak era errazean eguneratuta mantentzea ekarriko duena. Datorren urteko martxo inguruan izango da abian. Ondo izan. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 18:15, 31 martxoa 2012 (UTC)
: Ideia ona ematen du, haber nola dabilen. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 18:24, 31 martxoa 2012 (UTC)
::Berri onak! Aspaldi ari ginen hori eskatzen! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 19:55, 16 apirila 2012 (UTC)
e48k6bmphw2i0u1epjlulu7srn3t465
9967985
9967920
2024-11-13T16:13:17Z
Theklan
336
9967985
wikitext
text/x-wiki
== Wikimedia proiektu berria: Wikidata ==
Kaixo guztioi!
Alemaniako Wikimediaren webgunean [http://www.wikimedia.de/wiki/Pressemitteilungen/PM_3_12_Wikidata_EN irakurri dut] Wikidata izeneko proiektua garatzen hasiko direla. Wikimedia Alemaniaren eskutik sortuta (beste laguntzaile batzuk ditu, tartean Google), giza-jakituriaren datuen datu-base librea izango da. Hau da, bertan gordeko dira jaiotza eta heriotza datak, biztanleria eta antzeko datuak, ostean Commons-etik erabiltzen ditugun antzera erabiliko ditugularik datu horiek ere. Era honetan, datuak leku bakarrean mantendu beharko lirateke eta hor bakarrik egin aldaketak, Wikipedia guztietan eskuz egin beharrean. Nire ustez, oso proiektu interesgarria eta beharrezkoa zena aspalditik, datuak era errazean eguneratuta mantentzea ekarriko duena. Datorren urteko martxo inguruan izango da abian. Ondo izan. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 18:15, 31 martxoa 2012 (UTC)
: Ideia ona ematen du, haber nola dabilen. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 18:24, 31 martxoa 2012 (UTC)
::Berri onak! Aspaldi ari ginen hori eskatzen! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 19:55, 16 apirila 2012 (UTC)
== Bandalismoa ==
"[[Prioi]]" artikulua errepasatzean konturatu naiz erabiltzaile batek (83 41 18874) bandalismoa egin eta artikulua desitxuratu egin zuela abenduaren 7an. Zuzendu eta artikulua zegoen bezala utzi dut.
Ba al dago blokeatzerik bandalo hori? -[[Lankide:Josu|Josu]] ([[Lankide eztabaida:Josu|eztabaida]]) 16:23, 6 martxoa 2012 (UTC)
:Nik gehiago esango nuke: euskarako Wikipediak bandalismoaren aurkako politika gogorragoa beharko luke. Beste Wikipedietan bandalismo bakar egiteagatik hilabete osoko blokeoa ezarten dute, bigarrenan urte osorako eta hirugarrenean betirako.
:-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 17:30, 6 martxoa 2012 (UTC)
IP bandalo bat blokeatzeak, gehienetan, egun horretarako balio du, baina ez hurrengorako. Gehienetan, IPak dinamikoak dira: ordenagailua Internetera konektatzen den aldiro, IPa aldatu egiten da. Beraz, hurrengo egunean beste IP zenbaki batekin etorriko da. Erabiltzaile asko dituzten erakundeek (adibidez, institutuek edo enpresa handiek) bai, IP finkoa dute, beti IP berberarekin konektatzen dira. Horregatik, institutu asko blokeatuta ditugu betiko.
Ikus, adibidez, Josu lankideak aipatu digun kasua (eskerrik asko, Josu, bandalismo hori desegiteagatik!): [[Berezi:Ekarpenak/83.41.188.74|IP horretatik bi aldaketa egin ziren wikipedia honetan, biak bandalismo ekintzak, iazko abenduaren zazpian]]. Ekintza batetik bestera, bi minutu baino gutxiago igaro ziren. Ez du beste ediziorik egin: ez lehenago, ez geroago. Beraz, IP hori blokeatzea alferrikakoa litzateke. Egun horretan bertan egin izan bagenu, ez geniokeen bandalismo ekintza bat bera ere eragotziko, egin asmo zituen guztiak eginak zituen. Eta orain blokeatuko bagenu, beharbada bihar IP hori emango dioten beste erabiltzaile on bati sarbidea ukatuko diogu. Hala ere, <nowiki>{{IP bandaloa}}</nowiki> kodea jarri diot eztabaida orrian, berriz bandalismo ekintzarik egiten badu gogor zigor dezagun.
Beraz, IP finkoekin, uste dut tentuz jokatu behar dela: aukera batzuk eman, eta ikusten bada behin eta berriz bandalismo ekintzak egiten dituela, betiko blokeatu (neronek bosgarrenean edo seigarrenean blokeatzen ditut betiko, oro har; baina bi egun bereizitan bandalismo ekintzak egin baditu eta artikulu askotan izan badira, orduantxe blokeatzen ditut betiko). Erabiltzaile erregistratuekin, berriz, gogorragoa izaten naiz. Bandalismo ekintza garbiren bat egin badute eta gainerakoan Wikipediari ekarpen baliotsurik egin ez badiote, blokeo luzeagoa jartzen diet (eta bigarrenean betiko blokeatuko nituzke, baina oraingoz ez dut bigarrenez bandalismoa egin duen erabiltzaile erregistraturik ezagutu), bandalismoa egiteko erabiltzaile gisa erregistratu direnez oso fede txarra erakutsi dutelako. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-06, 16:48
== Arazoa asteko artikulu nabarmenduarekin ==
Arazoa daukagu [[:Wikipedia:Bozketak/Nabarmendutako_artikuluak|nabarmendutako artikuluarekin]]: artikuluak ontzat emateko irizpide zorrotzak jarri genuenetik, zailagoa da artikulu onak proposatzea/bozkatzea/argitaratzea. Uste dut zerbait egin beharko genuela kontu honekin, baina ez dakit zer. Nire proposamena exijentzia maila jaistea da. Momentu honetan ez daukagu ezta bozkatzeko zerrendarik ere. Badago proposamenen zerrenda bat, baina honegatik edo hargatik ez dituzte baldintzak betetzen. Askok betetzen ez duten baldintza erreferentziena da. Nire proposamena baldintza hori kentzea da.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:48, 27 martxoa 2012 (UTC)
:Artikulu nabarmenak eredugarriak izatea nahi bada, erreferentziak izatea eta beste baldintzak bete behar direla deritzot. Ikusi besterik ez dago frantsesezko wikipedian nolako artikuluak nabarmentzen diren (inbidia ematen dute). Iraganean, baldintzak betetzen ez dituzten artikulu askok jaso dute izarra eta izar hori kenduko nuke kasu askotan ([[Donostia]] artikuluan, esaterako). Ez nator bat, ordea, artikulu nabarmena luzea izan behar delako baldintzarekin. Beste arazo bat dira ''proposatu, ebaluatu eta bozkatu'' prozeduran dauden irregulartasunak. Askotan, artikulu baten egile nagusiak bere artikulua proposatu, ebaluatu eta bozkatu egin du eta hori ez da inolaz ere zilegi nire iritziz. Norberak idatzitako artikuluak bai proposa ditzakeela nabarmena izateko, baina ebaluaketarako wikilari neutral, esperientziaduna eta irizpideak zorrotz aztertuko lituzkeena beharko da. Bozketarako batzorde baten osaketa liteke egokiena, artikulu horren egile nagusia baztertuta. Zorrotzegi jokatzen ari naizela badakit, baina horrela egin behar dela deritzot. Agian, eskasiari aurre egiteko, iraganean izarra jasotako artikuluak berriz ere jarri azalean edo astero jarri ordez, bi astero jartzea liteke irtenbidea. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 15:30, 27 martxoa 2012 (UTC)
:: Bat nator Joxemairekin: kalitate eskakizunak igotzen joatea da kontuan. Izatekotan, ''Lur'' entziklopedien erreferentzia generikoa onartuko nuke (horrela jokatuz gero, adibidez, erreferentzia hori besterik ez duen «[[Italia]]» artikulua nabarmendu ahalko litzateke)... Baina zalantza askorekin. Bestela, Joxemaik proposatutako lehenengo irtenbidea oso egokia dela uste dut: lehenagoko artikulu nabarmenduak berriz jartzea, berririk ez dagoenean. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-27, 16:51
::Ni ados ere bai. Eta, agian, denboraldi batez bi astetan behin egin beharrekoa, astero izan ordez. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 21:07, 27 martxoa 2012 (UTC)
:::Beno, jadanik badaude 10 hautagai bozkatzeko, beraz pasatu eta [[Wikipedia:Bozketak/Nabarmendutako_artikuluak|eman bozka]] ahalik eta arinen, astelehenean jada artikulu berria jarri behar da eta. Nik osatu dut hautagaien zerrenda {{tx|NA onarpena}} txantiloia zuten artikuluak hartuta eta bertan zeuden proposamenetatik erreferentziadunak (edo Lur-eko iturria) jarriaz. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 18:20, 31 martxoa 2012 (UTC)
bb1s7s2qer93nucvz1ut9u0xr9g5o48
9968019
9967985
2024-11-13T16:22:36Z
Theklan
336
9968019
wikitext
text/x-wiki
== Wikimedia proiektu berria: Wikidata ==
Kaixo guztioi!
Alemaniako Wikimediaren webgunean [http://www.wikimedia.de/wiki/Pressemitteilungen/PM_3_12_Wikidata_EN irakurri dut] Wikidata izeneko proiektua garatzen hasiko direla. Wikimedia Alemaniaren eskutik sortuta (beste laguntzaile batzuk ditu, tartean Google), giza-jakituriaren datuen datu-base librea izango da. Hau da, bertan gordeko dira jaiotza eta heriotza datak, biztanleria eta antzeko datuak, ostean Commons-etik erabiltzen ditugun antzera erabiliko ditugularik datu horiek ere. Era honetan, datuak leku bakarrean mantendu beharko lirateke eta hor bakarrik egin aldaketak, Wikipedia guztietan eskuz egin beharrean. Nire ustez, oso proiektu interesgarria eta beharrezkoa zena aspalditik, datuak era errazean eguneratuta mantentzea ekarriko duena. Datorren urteko martxo inguruan izango da abian. Ondo izan. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 18:15, 31 martxoa 2012 (UTC)
: Ideia ona ematen du, haber nola dabilen. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 18:24, 31 martxoa 2012 (UTC)
::Berri onak! Aspaldi ari ginen hori eskatzen! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 19:55, 16 apirila 2012 (UTC)
== Bandalismoa ==
"[[Prioi]]" artikulua errepasatzean konturatu naiz erabiltzaile batek (83 41 18874) bandalismoa egin eta artikulua desitxuratu egin zuela abenduaren 7an. Zuzendu eta artikulua zegoen bezala utzi dut.
Ba al dago blokeatzerik bandalo hori? -[[Lankide:Josu|Josu]] ([[Lankide eztabaida:Josu|eztabaida]]) 16:23, 6 martxoa 2012 (UTC)
:Nik gehiago esango nuke: euskarako Wikipediak bandalismoaren aurkako politika gogorragoa beharko luke. Beste Wikipedietan bandalismo bakar egiteagatik hilabete osoko blokeoa ezarten dute, bigarrenan urte osorako eta hirugarrenean betirako.
:-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 17:30, 6 martxoa 2012 (UTC)
IP bandalo bat blokeatzeak, gehienetan, egun horretarako balio du, baina ez hurrengorako. Gehienetan, IPak dinamikoak dira: ordenagailua Internetera konektatzen den aldiro, IPa aldatu egiten da. Beraz, hurrengo egunean beste IP zenbaki batekin etorriko da. Erabiltzaile asko dituzten erakundeek (adibidez, institutuek edo enpresa handiek) bai, IP finkoa dute, beti IP berberarekin konektatzen dira. Horregatik, institutu asko blokeatuta ditugu betiko.
Ikus, adibidez, Josu lankideak aipatu digun kasua (eskerrik asko, Josu, bandalismo hori desegiteagatik!): [[Berezi:Ekarpenak/83.41.188.74|IP horretatik bi aldaketa egin ziren wikipedia honetan, biak bandalismo ekintzak, iazko abenduaren zazpian]]. Ekintza batetik bestera, bi minutu baino gutxiago igaro ziren. Ez du beste ediziorik egin: ez lehenago, ez geroago. Beraz, IP hori blokeatzea alferrikakoa litzateke. Egun horretan bertan egin izan bagenu, ez geniokeen bandalismo ekintza bat bera ere eragotziko, egin asmo zituen guztiak eginak zituen. Eta orain blokeatuko bagenu, beharbada bihar IP hori emango dioten beste erabiltzaile on bati sarbidea ukatuko diogu. Hala ere, <nowiki>{{IP bandaloa}}</nowiki> kodea jarri diot eztabaida orrian, berriz bandalismo ekintzarik egiten badu gogor zigor dezagun.
Beraz, IP finkoekin, uste dut tentuz jokatu behar dela: aukera batzuk eman, eta ikusten bada behin eta berriz bandalismo ekintzak egiten dituela, betiko blokeatu (neronek bosgarrenean edo seigarrenean blokeatzen ditut betiko, oro har; baina bi egun bereizitan bandalismo ekintzak egin baditu eta artikulu askotan izan badira, orduantxe blokeatzen ditut betiko). Erabiltzaile erregistratuekin, berriz, gogorragoa izaten naiz. Bandalismo ekintza garbiren bat egin badute eta gainerakoan Wikipediari ekarpen baliotsurik egin ez badiote, blokeo luzeagoa jartzen diet (eta bigarrenean betiko blokeatuko nituzke, baina oraingoz ez dut bigarrenez bandalismoa egin duen erabiltzaile erregistraturik ezagutu), bandalismoa egiteko erabiltzaile gisa erregistratu direnez oso fede txarra erakutsi dutelako. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-06, 16:48
== Arazoa asteko artikulu nabarmenduarekin ==
Arazoa daukagu [[:Wikipedia:Bozketak/Nabarmendutako_artikuluak|nabarmendutako artikuluarekin]]: artikuluak ontzat emateko irizpide zorrotzak jarri genuenetik, zailagoa da artikulu onak proposatzea/bozkatzea/argitaratzea. Uste dut zerbait egin beharko genuela kontu honekin, baina ez dakit zer. Nire proposamena exijentzia maila jaistea da. Momentu honetan ez daukagu ezta bozkatzeko zerrendarik ere. Badago proposamenen zerrenda bat, baina honegatik edo hargatik ez dituzte baldintzak betetzen. Askok betetzen ez duten baldintza erreferentziena da. Nire proposamena baldintza hori kentzea da.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:48, 27 martxoa 2012 (UTC)
:Artikulu nabarmenak eredugarriak izatea nahi bada, erreferentziak izatea eta beste baldintzak bete behar direla deritzot. Ikusi besterik ez dago frantsesezko wikipedian nolako artikuluak nabarmentzen diren (inbidia ematen dute). Iraganean, baldintzak betetzen ez dituzten artikulu askok jaso dute izarra eta izar hori kenduko nuke kasu askotan ([[Donostia]] artikuluan, esaterako). Ez nator bat, ordea, artikulu nabarmena luzea izan behar delako baldintzarekin. Beste arazo bat dira ''proposatu, ebaluatu eta bozkatu'' prozeduran dauden irregulartasunak. Askotan, artikulu baten egile nagusiak bere artikulua proposatu, ebaluatu eta bozkatu egin du eta hori ez da inolaz ere zilegi nire iritziz. Norberak idatzitako artikuluak bai proposa ditzakeela nabarmena izateko, baina ebaluaketarako wikilari neutral, esperientziaduna eta irizpideak zorrotz aztertuko lituzkeena beharko da. Bozketarako batzorde baten osaketa liteke egokiena, artikulu horren egile nagusia baztertuta. Zorrotzegi jokatzen ari naizela badakit, baina horrela egin behar dela deritzot. Agian, eskasiari aurre egiteko, iraganean izarra jasotako artikuluak berriz ere jarri azalean edo astero jarri ordez, bi astero jartzea liteke irtenbidea. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 15:30, 27 martxoa 2012 (UTC)
:: Bat nator Joxemairekin: kalitate eskakizunak igotzen joatea da kontuan. Izatekotan, ''Lur'' entziklopedien erreferentzia generikoa onartuko nuke (horrela jokatuz gero, adibidez, erreferentzia hori besterik ez duen «[[Italia]]» artikulua nabarmendu ahalko litzateke)... Baina zalantza askorekin. Bestela, Joxemaik proposatutako lehenengo irtenbidea oso egokia dela uste dut: lehenagoko artikulu nabarmenduak berriz jartzea, berririk ez dagoenean. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-27, 16:51
::Ni ados ere bai. Eta, agian, denboraldi batez bi astetan behin egin beharrekoa, astero izan ordez. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 21:07, 27 martxoa 2012 (UTC)
:::Beno, jadanik badaude 10 hautagai bozkatzeko, beraz pasatu eta [[Wikipedia:Bozketak/Nabarmendutako_artikuluak|eman bozka]] ahalik eta arinen, astelehenean jada artikulu berria jarri behar da eta. Nik osatu dut hautagaien zerrenda {{tx|NA onarpena}} txantiloia zuten artikuluak hartuta eta bertan zeuden proposamenetatik erreferentziadunak (edo Lur-eko iturria) jarriaz. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 18:20, 31 martxoa 2012 (UTC)
== Artikuluen zerrenda ez dabil ==
Kaixo.
Ez dakit inor konturatu den, baina azken boladan artikuluen zerrenda zehazten duen aplikazioa ez dabil. Nire lankide orrian, adibidez, (http://eu.wikipedia.org/wiki/Lankide:Josu) "nik egindako artikuluak" atalean aktibatuta neukan holako tresna bat, artikulu guztiak zehazten zituena. Orain kontagailu hori ez dabil (mezu hau agertzen da: "403: User account expired").
Norbaitek badaki zer gertatu den?. Ba al dago konpontzerik? -[[Lankide:Josu|Josu]] 16:52, 25 otsaila 2012 (UTC)
:Errore-mezua ikusita, uste dut tresna hori sortu zuen erabiltzailea inaktibo egon dela 6 hilabete baino gehiago, eta automatikoki berak sortutako tresna guztiak desaktibatu egin direla. Zure edizio-kopurua ezagutu nahi baduzu, agian "[https://wiki.toolserver.org/view/Category:Edit_counters Edit counters]" atalean agertzen den beste tresnetako bat erabil dezakezu. Nik lehen gogoan dut "luxo" erabiltzailearena erabiltzen nuela, baina uste dut horrek ere huts egin zuela.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 11:40, 26 otsaila 2012 (UTC)
::Mila esker, baina saiatu naiz esan didazun ataletik, Assar, eta ez dut ezer lortu. Edizio-kopuruaren kontagailurik ez dugu une honetan gure Wikipedian. Inork badaki tresna informatiko hori berriz martxan jartzen? -[[Lankide:Josu|Josu]] 21:56, 29 otsaila 2012 (UTC)
::: {{Egina}}. Aurkitu dut non zegoen hutsegitea, eta konpondu ere bai. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-03-20, 15:39
== Ongietorria Bot-arekin. ==
Kaixo denoi. Egunotan bot-arekin egon naiz praktikatzen eta atzo hasi nintzen ongietorriaren programarekin. Txokotik bilatzen ikusi nuen 2008. urtean proiektu hau proposatu zela [http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/2008ko_maiatza#Automatikoki_sortutako_lankideak ], baina ikusi dut, TXiKik hartu eta denboraldi batez egon eta gero, bertan behera utzi zela, nola bait esateko. Inon ez nuenez aurkitu proiektuaren kontra zegoen arrazoirik (ingeles wikipedian ez nahi dute), nik egitea (nire bot-ak, hobeto esanda) erabaki nuen. Oraingoz ez dut uste guztiz ondo dabiltzan, baina horretan nago. Bot-ak, ongietorria eman ostean, [[Wikipedia:Ongietorri erregistroa]]n sartzen ditu berak ongietorritako erabiltzaileak. Nik ez dakidana zera da, leku hori aproposa den, euskal wikipedia kontu honi buruz ez dakidan zerbait dakizuen, etab. Zuen laguntza asko eskertuko nizueke, agur bero bat. --[[Lankide:Enzaiklopedia|'''Enzaiklopedia''']]•[[Lankide_eztabaida:Enzaiklopedia|<font color="#0000FF">Ezt</font>]]•[[Aparteko:Contributions/Enzaiklopedia|<font color="3399FF">ek</font>]] 16:45, 30 martxoa 2012 (UTC)
oprxjp0ikvvwy49heu7bjrswahtlkjl
Wikipedia:Txokoa/2012ko apirila
4
1213543
9967922
2024-11-13T15:45:05Z
Theklan
336
Orri berria: «== Berriak HPStik == Iepe! Eusko Jaurlaritzako [[HPS]]ko [[Xabier Zabaltza|Xabierrek]] deitu berri nau. Antza, Xabier Armendaritz eta biok Lakuan izandako bilera eta gero, ''euskadi.net'' webguneko 3 eduki libre jarriko dituzte, "traba burokratikoak" gainditu bezain pronto: * [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/6985/eu_2436/eu_12459.html Bidegileak] bilduma * [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/euskara_mintzagai/eu...»
9967922
wikitext
text/x-wiki
== Berriak HPStik ==
Iepe! Eusko Jaurlaritzako [[HPS]]ko [[Xabier Zabaltza|Xabierrek]] deitu berri nau. Antza, Xabier Armendaritz eta biok Lakuan izandako bilera eta gero, ''euskadi.net'' webguneko 3 eduki libre jarriko dituzte, "traba burokratikoak" gainditu bezain pronto:
* [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/6985/eu_2436/eu_12459.html Bidegileak] bilduma
* [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/euskara_mintzagai/eu_mintzaga/aurkezpena.html Euskara mintzagai] bilduma
* [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/argitalpenak/eu_6092/ikersozio_berria.html Inkesta Soziolinguistikoak]
Bestalde, ''[http://www.hiru.com/ hiru.com]'' webguneko edukiak askatzea zaila omen da, ez omen delako erraza jakitea nor den edukien jabe. Hori dela eta, eskatu dit interesatzen zaizkigun gaien zerrenda bat egitea, ordenean, gai zehatzen egileak topatzea errazagoa izango delakoan (arteari buruzko hainbat artikuluren egileak webgunean agertzen dira, adibidez, [http://www.hiru.com/arte/el-arte-rupestre-paleolitico-en-el-pais-vasco honena]). Denon artean egingo al dugu zerrendatxoa? Niri, pertsonalki, "[http://www.hiru.com/arte/patrimonio-cultural/hiribilduak hiribilduak]" interesatu zait, herri bakoitzean ondare diren hainbat eraikin deskribatzen direlako (artikulu laburtxoak dira, baina txukuna zirriborro moduan). Zer diozue?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:14, 16 apirila 2012 (UTC)
: Hiru.com webgunean euskal kulturari, euskarari eta euskal literaturari buruzko edukiei begiratu bizkor bat eginda, nire iritzia da ezin zaiela probetxu handirik atera, oro har. Ez dute gaian askorik sakontzen, ez dute bibliografiarik (benetako iturriak aipatzeko), eta testu asko ez datoz bat gaiaz gaur egun adituek diotenarekin.
: Bidegileak bildumari dagokionez, berriz, irrikatan nago lizentzia librea noiz jarriko dioten, oso eduki baliotsuak baititu, biografiak osatzeko. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-16, 18:37 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
: Aurkitu dut, Hiru.com webgunean, nire ustez hona ekartzea merezi lukeen zerbait: Euskara ataleko Fonetika eta Fonologia azpiataleko testu guztiak. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-16, 18:58 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
: Arte y Euskal Herria atalean artikulu landuak daude (bakoitza aditu batek sinatua) eta gehienak bibliografiarekin. Jesus Altunaren [http://www.hiru.com/arte/el-arte-rupestre-paleolitico-en-el-pais-vasco Paleolito garaiko labar artea Euskal Herrian], esate baterako, oso egokia iruditzen zait.--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] ([[Lankide eztabaida:Xirkan|eztabaida]]) 20:55, 17 apirila 2012 (UTC)
: Beste kontu bat: Lur entziklopediaren edukiekin zenbait herrialderi buruzko artikuluak ([[Italia]], [[Mauritania]]...) osatu ziren, baino beste asko oraindik informazio gutxirekin daude. Ez da posible horietan ere Lur entziklopediako edukiak txertatzea?--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] ([[Lankide eztabaida:Xirkan|eztabaida]]) 21:06, 17 apirila 2012 (UTC)
:: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzakoek esan ziguten Jaurlaritzaren asmoa dela ''Lur'' hiztegietako testua lizentzia librearekin argitaratzea; erabaki politikoa hartuta omen dago, eta informatikariei agindua emanda, baina ez dakite Jaurlaritzako informatikariek noiz argitaratu ahal izango dituzten testu horiek, lan karga handiarekin baitabiltza. Ordu arte, ''Lur'' hiztegietako edukia ezingo dugu erabili, tamalez. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-18, 07:22 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:::Hala ere, Lur hiztegietako edukiak jadanik txertatu dira wikipedian, beraz norbaitek etxean entziklopedia horien paperezko edizioren bat badu, edo liburutegiren batean kontsultatzen badu, uste dut zilegi dela eduki horiek wikipedian sartzea.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 11:59, 18 apirila 2012 (UTC)
:::: Ez nator bat: legearen ikuspegitik, oraintxe ''Lur'' hiztegiak ez daude lizentzia librearekin argitaratuta, egile eskubideen babesean daude. Jaurlaritzak bere proiektu horretarako eman zuen baimena, eta guri ahoz esan digute edonork erabil ditzan lizentzia librearekin argitaratuko dituztela, baina... itxaron egin behar. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-18, 12:06 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:Inor gehiagok ez duenez ezer gehitu, aipatu ditugun 3 atal hauek eskatuko dizkiot Xabierri:
#Artea eta Euskal Herria
#Fonetika eta fonologia
#Hiribilduak
:Halaber, azpimarratuko diot beste guztiak ere interesatzen zaizkigula.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 18:39, 18 apirila 2012 (UTC)
== Gara egunkariko Gaur8 gehigarria ==
Gara egunkariak larunbatetan argitaratzen duen Gaur8 gehigarrian "Ba al zenekien?", "Asteko argazkia" eta "Asteko aipua" (Wikiesanak webgunetik) edukiak jasotzen ziren. Eduki horiek sartzeari utzi egin diote bi astez geroztik. Orain dela hilabete batzuk eduki horiek berritzeko emaila bidali zioten Unai Fdez de Betoñori eta "Ba al zenekien?" atala berritzen joan gara denbora horretan. Aipuak berritzeari ere ekin nion nik, baina duela azkenean beraiek nahi zuten aipua sartzen zuten (ez Wiesanaken azaltzen zen asteko aipua). Kritika egin behar dut: ez da zilegi edukiaren berrikuntza eta gaurkotzea eskatzea eta gero beraiek nahi dutun edukia sartu eta azkenean edukiak argitaratzeari uztea. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 08:41, 21 apirila 2012 (UTC)
s4rc39ywmc1xp1hf6up4qxs87cjov25
9967955
9967922
2024-11-13T15:56:37Z
Theklan
336
9967955
wikitext
text/x-wiki
== Berriak HPStik ==
Iepe! Eusko Jaurlaritzako [[HPS]]ko [[Xabier Zabaltza|Xabierrek]] deitu berri nau. Antza, Xabier Armendaritz eta biok Lakuan izandako bilera eta gero, ''euskadi.net'' webguneko 3 eduki libre jarriko dituzte, "traba burokratikoak" gainditu bezain pronto:
* [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/6985/eu_2436/eu_12459.html Bidegileak] bilduma
* [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/euskara_mintzagai/eu_mintzaga/aurkezpena.html Euskara mintzagai] bilduma
* [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/argitalpenak/eu_6092/ikersozio_berria.html Inkesta Soziolinguistikoak]
Bestalde, ''[http://www.hiru.com/ hiru.com]'' webguneko edukiak askatzea zaila omen da, ez omen delako erraza jakitea nor den edukien jabe. Hori dela eta, eskatu dit interesatzen zaizkigun gaien zerrenda bat egitea, ordenean, gai zehatzen egileak topatzea errazagoa izango delakoan (arteari buruzko hainbat artikuluren egileak webgunean agertzen dira, adibidez, [http://www.hiru.com/arte/el-arte-rupestre-paleolitico-en-el-pais-vasco honena]). Denon artean egingo al dugu zerrendatxoa? Niri, pertsonalki, "[http://www.hiru.com/arte/patrimonio-cultural/hiribilduak hiribilduak]" interesatu zait, herri bakoitzean ondare diren hainbat eraikin deskribatzen direlako (artikulu laburtxoak dira, baina txukuna zirriborro moduan). Zer diozue?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:14, 16 apirila 2012 (UTC)
: Hiru.com webgunean euskal kulturari, euskarari eta euskal literaturari buruzko edukiei begiratu bizkor bat eginda, nire iritzia da ezin zaiela probetxu handirik atera, oro har. Ez dute gaian askorik sakontzen, ez dute bibliografiarik (benetako iturriak aipatzeko), eta testu asko ez datoz bat gaiaz gaur egun adituek diotenarekin.
: Bidegileak bildumari dagokionez, berriz, irrikatan nago lizentzia librea noiz jarriko dioten, oso eduki baliotsuak baititu, biografiak osatzeko. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-16, 18:37 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
: Aurkitu dut, Hiru.com webgunean, nire ustez hona ekartzea merezi lukeen zerbait: Euskara ataleko Fonetika eta Fonologia azpiataleko testu guztiak. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-16, 18:58 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
: Arte y Euskal Herria atalean artikulu landuak daude (bakoitza aditu batek sinatua) eta gehienak bibliografiarekin. Jesus Altunaren [http://www.hiru.com/arte/el-arte-rupestre-paleolitico-en-el-pais-vasco Paleolito garaiko labar artea Euskal Herrian], esate baterako, oso egokia iruditzen zait.--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] ([[Lankide eztabaida:Xirkan|eztabaida]]) 20:55, 17 apirila 2012 (UTC)
: Beste kontu bat: Lur entziklopediaren edukiekin zenbait herrialderi buruzko artikuluak ([[Italia]], [[Mauritania]]...) osatu ziren, baino beste asko oraindik informazio gutxirekin daude. Ez da posible horietan ere Lur entziklopediako edukiak txertatzea?--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] ([[Lankide eztabaida:Xirkan|eztabaida]]) 21:06, 17 apirila 2012 (UTC)
:: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzakoek esan ziguten Jaurlaritzaren asmoa dela ''Lur'' hiztegietako testua lizentzia librearekin argitaratzea; erabaki politikoa hartuta omen dago, eta informatikariei agindua emanda, baina ez dakite Jaurlaritzako informatikariek noiz argitaratu ahal izango dituzten testu horiek, lan karga handiarekin baitabiltza. Ordu arte, ''Lur'' hiztegietako edukia ezingo dugu erabili, tamalez. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-18, 07:22 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:::Hala ere, Lur hiztegietako edukiak jadanik txertatu dira wikipedian, beraz norbaitek etxean entziklopedia horien paperezko edizioren bat badu, edo liburutegiren batean kontsultatzen badu, uste dut zilegi dela eduki horiek wikipedian sartzea.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 11:59, 18 apirila 2012 (UTC)
:::: Ez nator bat: legearen ikuspegitik, oraintxe ''Lur'' hiztegiak ez daude lizentzia librearekin argitaratuta, egile eskubideen babesean daude. Jaurlaritzak bere proiektu horretarako eman zuen baimena, eta guri ahoz esan digute edonork erabil ditzan lizentzia librearekin argitaratuko dituztela, baina... itxaron egin behar. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-18, 12:06 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:Inor gehiagok ez duenez ezer gehitu, aipatu ditugun 3 atal hauek eskatuko dizkiot Xabierri:
#Artea eta Euskal Herria
#Fonetika eta fonologia
#Hiribilduak
:Halaber, azpimarratuko diot beste guztiak ere interesatzen zaizkigula.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 18:39, 18 apirila 2012 (UTC)
== Gara egunkariko Gaur8 gehigarria ==
Gara egunkariak larunbatetan argitaratzen duen Gaur8 gehigarrian "Ba al zenekien?", "Asteko argazkia" eta "Asteko aipua" (Wikiesanak webgunetik) edukiak jasotzen ziren. Eduki horiek sartzeari utzi egin diote bi astez geroztik. Orain dela hilabete batzuk eduki horiek berritzeko emaila bidali zioten Unai Fdez de Betoñori eta "Ba al zenekien?" atala berritzen joan gara denbora horretan. Aipuak berritzeari ere ekin nion nik, baina duela azkenean beraiek nahi zuten aipua sartzen zuten (ez Wiesanaken azaltzen zen asteko aipua). Kritika egin behar dut: ez da zilegi edukiaren berrikuntza eta gaurkotzea eskatzea eta gero beraiek nahi dutun edukia sartu eta azkenean edukiak argitaratzeari uztea. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 08:41, 21 apirila 2012 (UTC)
== Exotoponimia ==
Aspaldiko kontua den arren, bada garaia exotoponimiari buruzko politika bat izateko. Nik gustura idatziko nuke toponimo ofizialen alde eta ez dakit norbaitek hizkuntza gutxituetako toponimoen alde idatziko duen (Adrar, atrebitzen?). Bazterrak nahasten nabilela ondotxo dakit, baina egia esateko azken bolada honetan nahiko trankil gabiltza eta hau mugitu behar da. Zelan Aste Santua pasa eta gero bozketa bat izatea? --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 17:41, 3 apirila 2012 (UTC)
: Aupa, Marklar. Gogoan izango duzunez (eztabaidara lankide berriren bat agertzen bada aurrekariak jakin ditzan aipatuko dut, ez beste ezertarako), gai honetaz azken aldiz eztabaidatu zenean, [[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko_ekaina#Exonimoak|ez zen adostasunik lortu]]. Ez dakit ea oraingoan bat etortzea lortuko dugun, baina niregatik arazorik ez da gaiaz hitz egiteko. Hori bai, badirudi azkenaldian euskal wikilariok (oro har) ez gabiltzala oso aktibo, eta ez dakit gai honetan eztabaida piztu ahal izango den. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-04, 07:22
:: Ba, bai, horixe da hain zuzen ere proposamenaren helbidea, ea bozketa "lizun" bati esker, denok esnatzen garen. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 18:20, 4 apirila 2012 (UTC)
== Iparraldeko eraikinen eta bestelakoen izenak ==
Kaixo denoi. Ipar Euskal Herriko artikulu batzuetan frantsesezko baliokideak ageri dira artikuluaren hasiera-hasieran (ad: [[Jasokundeko Gure Amaren eliza (Ainhoa)]] artikuluan, ''Notre-Dame-de-l'Assomption'' ageri da). Ez zait guztiz gaizki iruditzen, baina benetan xelebrea da Hego Euskal Herriko artikulutan horrelakorik ez aurkitzea (adibide asmatua: [[Donostiako Klub Nautikoa]], ''Club Nautico de San Sebastian''). Agian frantsesak direlako? Nire ustez, politika bateratua (edo bateratuxea) izan beharko genuke kasu horretarako. Bi irtenbide ikusten ditut Euskal Herriko eraikinen eta bestelakoen izenak adierazteko:
*Euskaraz baino ez ipintzea (agian, gero, artikuluaren barean xehetasunak eman daitezke, toponimiaren kasuan egin ohi dugun bezala, adibidez)
*Euskaraz ipintzea eta jarraian, parentesi artean, bertako beste hizkuntzan ipintzea (gaztelania eta frantsesa, eta agian gaskoia...)
Nik lehengoaren alde egingo nuke, batez ere Hegoaldekoekin horrela egiten dugulako eta "frantsesekin" baino ez agertzen delako egoera hau. Zer iruditzen? Beharrezkoa ikusten al duzue bozketa egitea ala kontuak argi dauzkagu? --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 20:30, 17 apirila 2012 (UTC)
:Ni ados zurekin, ez nituzke beste hizkuntzetakoak jarriko, baina arazo bat dagoela uste dut, agian batzuetan euskarazko izena artikulua idatzi duenak "asmatu" duela, eta ez dela guztiz egokia. Gainera, agian Hegoaldean izen askok badute jadanik euskarazko izen estandarizatua, eta Iparraldean ez. Bestalde, gogoratzen dudanagatik adibidez alderdi politikoen kasuan erdarako izena ere jartzen dugu, ezta?
:Beno, aurrekoak gogoetarako besterik ez ditut esan, nire aukera kasu horietan euskara ez den beste hizkuntzetakoa ez jartzea da, baina agian kasu bakoitzean zer egin ikusi beharko litzateke.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:39, 17 apirila 2012 (UTC)
:: Guztiz bat nator Assarrek azaldutako guztiarekin. Ni ere, berez, euskara hutsean jartzearen alde: erdarazko izena infotaulan jarriko nuke, artikuluaren hasierako paragrafoa gehiegi ez luzatzearren. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-18, 07:27 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
::: Ni ere ados. Agian neuk ere artikuluren batean egin dut (batez ere euskarazko izena topatzen ez nuenean) baina arrazoi osoa du Josugonik, oso "hegoaldezentriko" izan naiz/gara. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 19:03, 18 apirila 2012 (UTC)
::::Denak-edo ados gaude, beraz. Euskarazko izena aurkitzen ez dugunean, agian ohar bat ipini genezake: ''Wikipediako itzulpena, berezko izena berresteko zain'' edo antzeko zerbait. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 20:29, 19 apirila 2012 (UTC)
aakan0vgiwc00qozad4mhqlgoclvch7
9967986
9967955
2024-11-13T16:13:32Z
Theklan
336
9967986
wikitext
text/x-wiki
== Berriak HPStik ==
Iepe! Eusko Jaurlaritzako [[HPS]]ko [[Xabier Zabaltza|Xabierrek]] deitu berri nau. Antza, Xabier Armendaritz eta biok Lakuan izandako bilera eta gero, ''euskadi.net'' webguneko 3 eduki libre jarriko dituzte, "traba burokratikoak" gainditu bezain pronto:
* [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/6985/eu_2436/eu_12459.html Bidegileak] bilduma
* [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/euskara_mintzagai/eu_mintzaga/aurkezpena.html Euskara mintzagai] bilduma
* [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/argitalpenak/eu_6092/ikersozio_berria.html Inkesta Soziolinguistikoak]
Bestalde, ''[http://www.hiru.com/ hiru.com]'' webguneko edukiak askatzea zaila omen da, ez omen delako erraza jakitea nor den edukien jabe. Hori dela eta, eskatu dit interesatzen zaizkigun gaien zerrenda bat egitea, ordenean, gai zehatzen egileak topatzea errazagoa izango delakoan (arteari buruzko hainbat artikuluren egileak webgunean agertzen dira, adibidez, [http://www.hiru.com/arte/el-arte-rupestre-paleolitico-en-el-pais-vasco honena]). Denon artean egingo al dugu zerrendatxoa? Niri, pertsonalki, "[http://www.hiru.com/arte/patrimonio-cultural/hiribilduak hiribilduak]" interesatu zait, herri bakoitzean ondare diren hainbat eraikin deskribatzen direlako (artikulu laburtxoak dira, baina txukuna zirriborro moduan). Zer diozue?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:14, 16 apirila 2012 (UTC)
: Hiru.com webgunean euskal kulturari, euskarari eta euskal literaturari buruzko edukiei begiratu bizkor bat eginda, nire iritzia da ezin zaiela probetxu handirik atera, oro har. Ez dute gaian askorik sakontzen, ez dute bibliografiarik (benetako iturriak aipatzeko), eta testu asko ez datoz bat gaiaz gaur egun adituek diotenarekin.
: Bidegileak bildumari dagokionez, berriz, irrikatan nago lizentzia librea noiz jarriko dioten, oso eduki baliotsuak baititu, biografiak osatzeko. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-16, 18:37 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
: Aurkitu dut, Hiru.com webgunean, nire ustez hona ekartzea merezi lukeen zerbait: Euskara ataleko Fonetika eta Fonologia azpiataleko testu guztiak. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-16, 18:58 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
: Arte y Euskal Herria atalean artikulu landuak daude (bakoitza aditu batek sinatua) eta gehienak bibliografiarekin. Jesus Altunaren [http://www.hiru.com/arte/el-arte-rupestre-paleolitico-en-el-pais-vasco Paleolito garaiko labar artea Euskal Herrian], esate baterako, oso egokia iruditzen zait.--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] ([[Lankide eztabaida:Xirkan|eztabaida]]) 20:55, 17 apirila 2012 (UTC)
: Beste kontu bat: Lur entziklopediaren edukiekin zenbait herrialderi buruzko artikuluak ([[Italia]], [[Mauritania]]...) osatu ziren, baino beste asko oraindik informazio gutxirekin daude. Ez da posible horietan ere Lur entziklopediako edukiak txertatzea?--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] ([[Lankide eztabaida:Xirkan|eztabaida]]) 21:06, 17 apirila 2012 (UTC)
:: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzakoek esan ziguten Jaurlaritzaren asmoa dela ''Lur'' hiztegietako testua lizentzia librearekin argitaratzea; erabaki politikoa hartuta omen dago, eta informatikariei agindua emanda, baina ez dakite Jaurlaritzako informatikariek noiz argitaratu ahal izango dituzten testu horiek, lan karga handiarekin baitabiltza. Ordu arte, ''Lur'' hiztegietako edukia ezingo dugu erabili, tamalez. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-18, 07:22 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:::Hala ere, Lur hiztegietako edukiak jadanik txertatu dira wikipedian, beraz norbaitek etxean entziklopedia horien paperezko edizioren bat badu, edo liburutegiren batean kontsultatzen badu, uste dut zilegi dela eduki horiek wikipedian sartzea.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 11:59, 18 apirila 2012 (UTC)
:::: Ez nator bat: legearen ikuspegitik, oraintxe ''Lur'' hiztegiak ez daude lizentzia librearekin argitaratuta, egile eskubideen babesean daude. Jaurlaritzak bere proiektu horretarako eman zuen baimena, eta guri ahoz esan digute edonork erabil ditzan lizentzia librearekin argitaratuko dituztela, baina... itxaron egin behar. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-18, 12:06 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:Inor gehiagok ez duenez ezer gehitu, aipatu ditugun 3 atal hauek eskatuko dizkiot Xabierri:
#Artea eta Euskal Herria
#Fonetika eta fonologia
#Hiribilduak
:Halaber, azpimarratuko diot beste guztiak ere interesatzen zaizkigula.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 18:39, 18 apirila 2012 (UTC)
== Gara egunkariko Gaur8 gehigarria ==
Gara egunkariak larunbatetan argitaratzen duen Gaur8 gehigarrian "Ba al zenekien?", "Asteko argazkia" eta "Asteko aipua" (Wikiesanak webgunetik) edukiak jasotzen ziren. Eduki horiek sartzeari utzi egin diote bi astez geroztik. Orain dela hilabete batzuk eduki horiek berritzeko emaila bidali zioten Unai Fdez de Betoñori eta "Ba al zenekien?" atala berritzen joan gara denbora horretan. Aipuak berritzeari ere ekin nion nik, baina duela azkenean beraiek nahi zuten aipua sartzen zuten (ez Wiesanaken azaltzen zen asteko aipua). Kritika egin behar dut: ez da zilegi edukiaren berrikuntza eta gaurkotzea eskatzea eta gero beraiek nahi dutun edukia sartu eta azkenean edukiak argitaratzeari uztea. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 08:41, 21 apirila 2012 (UTC)
== Exotoponimia ==
Aspaldiko kontua den arren, bada garaia exotoponimiari buruzko politika bat izateko. Nik gustura idatziko nuke toponimo ofizialen alde eta ez dakit norbaitek hizkuntza gutxituetako toponimoen alde idatziko duen (Adrar, atrebitzen?). Bazterrak nahasten nabilela ondotxo dakit, baina egia esateko azken bolada honetan nahiko trankil gabiltza eta hau mugitu behar da. Zelan Aste Santua pasa eta gero bozketa bat izatea? --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 17:41, 3 apirila 2012 (UTC)
: Aupa, Marklar. Gogoan izango duzunez (eztabaidara lankide berriren bat agertzen bada aurrekariak jakin ditzan aipatuko dut, ez beste ezertarako), gai honetaz azken aldiz eztabaidatu zenean, [[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko_ekaina#Exonimoak|ez zen adostasunik lortu]]. Ez dakit ea oraingoan bat etortzea lortuko dugun, baina niregatik arazorik ez da gaiaz hitz egiteko. Hori bai, badirudi azkenaldian euskal wikilariok (oro har) ez gabiltzala oso aktibo, eta ez dakit gai honetan eztabaida piztu ahal izango den. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-04, 07:22
:: Ba, bai, horixe da hain zuzen ere proposamenaren helbidea, ea bozketa "lizun" bati esker, denok esnatzen garen. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 18:20, 4 apirila 2012 (UTC)
== Iparraldeko eraikinen eta bestelakoen izenak ==
Kaixo denoi. Ipar Euskal Herriko artikulu batzuetan frantsesezko baliokideak ageri dira artikuluaren hasiera-hasieran (ad: [[Jasokundeko Gure Amaren eliza (Ainhoa)]] artikuluan, ''Notre-Dame-de-l'Assomption'' ageri da). Ez zait guztiz gaizki iruditzen, baina benetan xelebrea da Hego Euskal Herriko artikulutan horrelakorik ez aurkitzea (adibide asmatua: [[Donostiako Klub Nautikoa]], ''Club Nautico de San Sebastian''). Agian frantsesak direlako? Nire ustez, politika bateratua (edo bateratuxea) izan beharko genuke kasu horretarako. Bi irtenbide ikusten ditut Euskal Herriko eraikinen eta bestelakoen izenak adierazteko:
*Euskaraz baino ez ipintzea (agian, gero, artikuluaren barean xehetasunak eman daitezke, toponimiaren kasuan egin ohi dugun bezala, adibidez)
*Euskaraz ipintzea eta jarraian, parentesi artean, bertako beste hizkuntzan ipintzea (gaztelania eta frantsesa, eta agian gaskoia...)
Nik lehengoaren alde egingo nuke, batez ere Hegoaldekoekin horrela egiten dugulako eta "frantsesekin" baino ez agertzen delako egoera hau. Zer iruditzen? Beharrezkoa ikusten al duzue bozketa egitea ala kontuak argi dauzkagu? --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 20:30, 17 apirila 2012 (UTC)
:Ni ados zurekin, ez nituzke beste hizkuntzetakoak jarriko, baina arazo bat dagoela uste dut, agian batzuetan euskarazko izena artikulua idatzi duenak "asmatu" duela, eta ez dela guztiz egokia. Gainera, agian Hegoaldean izen askok badute jadanik euskarazko izen estandarizatua, eta Iparraldean ez. Bestalde, gogoratzen dudanagatik adibidez alderdi politikoen kasuan erdarako izena ere jartzen dugu, ezta?
:Beno, aurrekoak gogoetarako besterik ez ditut esan, nire aukera kasu horietan euskara ez den beste hizkuntzetakoa ez jartzea da, baina agian kasu bakoitzean zer egin ikusi beharko litzateke.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:39, 17 apirila 2012 (UTC)
:: Guztiz bat nator Assarrek azaldutako guztiarekin. Ni ere, berez, euskara hutsean jartzearen alde: erdarazko izena infotaulan jarriko nuke, artikuluaren hasierako paragrafoa gehiegi ez luzatzearren. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-18, 07:27 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
::: Ni ere ados. Agian neuk ere artikuluren batean egin dut (batez ere euskarazko izena topatzen ez nuenean) baina arrazoi osoa du Josugonik, oso "hegoaldezentriko" izan naiz/gara. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 19:03, 18 apirila 2012 (UTC)
::::Denak-edo ados gaude, beraz. Euskarazko izena aurkitzen ez dugunean, agian ohar bat ipini genezake: ''Wikipediako itzulpena, berezko izena berresteko zain'' edo antzeko zerbait. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 20:29, 19 apirila 2012 (UTC)
== Korsikako udalerriak ==
Kaixo. Aurreko urtean [[Frantzia]]ko udalerriak botaren bidez osatu zirela eta, [[Korsika]]ko udalerriak osatzeke daudela oroituarazi nahi nuen. Ez dakit Korsikako udalerriak ere botaren bidez osatu litezkeen ala ez, hala baldin bada, aldez aurretik eskerrik asko. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 22:39, 2012ko apirilaren 7a (UTC)
:Kaixo! Ba ezin da, arazo sinple batengatik: INSEE kodea ez da zenbaki bait, baizik eta letra bat erdian duen zenbakia. Katalanezko Wikipedian eskuz eginak zituztenez ez ziren konturatu euren botak zuen arazo honetaz. Beraz... eskuz egin beharko dira! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:12, 7 apirila 2012 (UTC)
0p0lo3bqqn6bqirk1b5k19kzj4q33sn
9968023
9967986
2024-11-13T16:23:03Z
Theklan
336
9968023
wikitext
text/x-wiki
== Berriak HPStik ==
Iepe! Eusko Jaurlaritzako [[HPS]]ko [[Xabier Zabaltza|Xabierrek]] deitu berri nau. Antza, Xabier Armendaritz eta biok Lakuan izandako bilera eta gero, ''euskadi.net'' webguneko 3 eduki libre jarriko dituzte, "traba burokratikoak" gainditu bezain pronto:
* [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/6985/eu_2436/eu_12459.html Bidegileak] bilduma
* [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/euskara_mintzagai/eu_mintzaga/aurkezpena.html Euskara mintzagai] bilduma
* [http://www.euskara.euskadi.net/r59-738/eu/contenidos/informacion/argitalpenak/eu_6092/ikersozio_berria.html Inkesta Soziolinguistikoak]
Bestalde, ''[http://www.hiru.com/ hiru.com]'' webguneko edukiak askatzea zaila omen da, ez omen delako erraza jakitea nor den edukien jabe. Hori dela eta, eskatu dit interesatzen zaizkigun gaien zerrenda bat egitea, ordenean, gai zehatzen egileak topatzea errazagoa izango delakoan (arteari buruzko hainbat artikuluren egileak webgunean agertzen dira, adibidez, [http://www.hiru.com/arte/el-arte-rupestre-paleolitico-en-el-pais-vasco honena]). Denon artean egingo al dugu zerrendatxoa? Niri, pertsonalki, "[http://www.hiru.com/arte/patrimonio-cultural/hiribilduak hiribilduak]" interesatu zait, herri bakoitzean ondare diren hainbat eraikin deskribatzen direlako (artikulu laburtxoak dira, baina txukuna zirriborro moduan). Zer diozue?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 15:14, 16 apirila 2012 (UTC)
: Hiru.com webgunean euskal kulturari, euskarari eta euskal literaturari buruzko edukiei begiratu bizkor bat eginda, nire iritzia da ezin zaiela probetxu handirik atera, oro har. Ez dute gaian askorik sakontzen, ez dute bibliografiarik (benetako iturriak aipatzeko), eta testu asko ez datoz bat gaiaz gaur egun adituek diotenarekin.
: Bidegileak bildumari dagokionez, berriz, irrikatan nago lizentzia librea noiz jarriko dioten, oso eduki baliotsuak baititu, biografiak osatzeko. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-16, 18:37 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
: Aurkitu dut, Hiru.com webgunean, nire ustez hona ekartzea merezi lukeen zerbait: Euskara ataleko Fonetika eta Fonologia azpiataleko testu guztiak. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-16, 18:58 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
: Arte y Euskal Herria atalean artikulu landuak daude (bakoitza aditu batek sinatua) eta gehienak bibliografiarekin. Jesus Altunaren [http://www.hiru.com/arte/el-arte-rupestre-paleolitico-en-el-pais-vasco Paleolito garaiko labar artea Euskal Herrian], esate baterako, oso egokia iruditzen zait.--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] ([[Lankide eztabaida:Xirkan|eztabaida]]) 20:55, 17 apirila 2012 (UTC)
: Beste kontu bat: Lur entziklopediaren edukiekin zenbait herrialderi buruzko artikuluak ([[Italia]], [[Mauritania]]...) osatu ziren, baino beste asko oraindik informazio gutxirekin daude. Ez da posible horietan ere Lur entziklopediako edukiak txertatzea?--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] ([[Lankide eztabaida:Xirkan|eztabaida]]) 21:06, 17 apirila 2012 (UTC)
:: Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzakoek esan ziguten Jaurlaritzaren asmoa dela ''Lur'' hiztegietako testua lizentzia librearekin argitaratzea; erabaki politikoa hartuta omen dago, eta informatikariei agindua emanda, baina ez dakite Jaurlaritzako informatikariek noiz argitaratu ahal izango dituzten testu horiek, lan karga handiarekin baitabiltza. Ordu arte, ''Lur'' hiztegietako edukia ezingo dugu erabili, tamalez. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-18, 07:22 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:::Hala ere, Lur hiztegietako edukiak jadanik txertatu dira wikipedian, beraz norbaitek etxean entziklopedia horien paperezko edizioren bat badu, edo liburutegiren batean kontsultatzen badu, uste dut zilegi dela eduki horiek wikipedian sartzea.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 11:59, 18 apirila 2012 (UTC)
:::: Ez nator bat: legearen ikuspegitik, oraintxe ''Lur'' hiztegiak ez daude lizentzia librearekin argitaratuta, egile eskubideen babesean daude. Jaurlaritzak bere proiektu horretarako eman zuen baimena, eta guri ahoz esan digute edonork erabil ditzan lizentzia librearekin argitaratuko dituztela, baina... itxaron egin behar. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-18, 12:06 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:Inor gehiagok ez duenez ezer gehitu, aipatu ditugun 3 atal hauek eskatuko dizkiot Xabierri:
#Artea eta Euskal Herria
#Fonetika eta fonologia
#Hiribilduak
:Halaber, azpimarratuko diot beste guztiak ere interesatzen zaizkigula.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 18:39, 18 apirila 2012 (UTC)
== Gara egunkariko Gaur8 gehigarria ==
Gara egunkariak larunbatetan argitaratzen duen Gaur8 gehigarrian "Ba al zenekien?", "Asteko argazkia" eta "Asteko aipua" (Wikiesanak webgunetik) edukiak jasotzen ziren. Eduki horiek sartzeari utzi egin diote bi astez geroztik. Orain dela hilabete batzuk eduki horiek berritzeko emaila bidali zioten Unai Fdez de Betoñori eta "Ba al zenekien?" atala berritzen joan gara denbora horretan. Aipuak berritzeari ere ekin nion nik, baina duela azkenean beraiek nahi zuten aipua sartzen zuten (ez Wiesanaken azaltzen zen asteko aipua). Kritika egin behar dut: ez da zilegi edukiaren berrikuntza eta gaurkotzea eskatzea eta gero beraiek nahi dutun edukia sartu eta azkenean edukiak argitaratzeari uztea. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 08:41, 21 apirila 2012 (UTC)
== Exotoponimia ==
Aspaldiko kontua den arren, bada garaia exotoponimiari buruzko politika bat izateko. Nik gustura idatziko nuke toponimo ofizialen alde eta ez dakit norbaitek hizkuntza gutxituetako toponimoen alde idatziko duen (Adrar, atrebitzen?). Bazterrak nahasten nabilela ondotxo dakit, baina egia esateko azken bolada honetan nahiko trankil gabiltza eta hau mugitu behar da. Zelan Aste Santua pasa eta gero bozketa bat izatea? --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 17:41, 3 apirila 2012 (UTC)
: Aupa, Marklar. Gogoan izango duzunez (eztabaidara lankide berriren bat agertzen bada aurrekariak jakin ditzan aipatuko dut, ez beste ezertarako), gai honetaz azken aldiz eztabaidatu zenean, [[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko_ekaina#Exonimoak|ez zen adostasunik lortu]]. Ez dakit ea oraingoan bat etortzea lortuko dugun, baina niregatik arazorik ez da gaiaz hitz egiteko. Hori bai, badirudi azkenaldian euskal wikilariok (oro har) ez gabiltzala oso aktibo, eta ez dakit gai honetan eztabaida piztu ahal izango den. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-04, 07:22
:: Ba, bai, horixe da hain zuzen ere proposamenaren helbidea, ea bozketa "lizun" bati esker, denok esnatzen garen. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 18:20, 4 apirila 2012 (UTC)
== Iparraldeko eraikinen eta bestelakoen izenak ==
Kaixo denoi. Ipar Euskal Herriko artikulu batzuetan frantsesezko baliokideak ageri dira artikuluaren hasiera-hasieran (ad: [[Jasokundeko Gure Amaren eliza (Ainhoa)]] artikuluan, ''Notre-Dame-de-l'Assomption'' ageri da). Ez zait guztiz gaizki iruditzen, baina benetan xelebrea da Hego Euskal Herriko artikulutan horrelakorik ez aurkitzea (adibide asmatua: [[Donostiako Klub Nautikoa]], ''Club Nautico de San Sebastian''). Agian frantsesak direlako? Nire ustez, politika bateratua (edo bateratuxea) izan beharko genuke kasu horretarako. Bi irtenbide ikusten ditut Euskal Herriko eraikinen eta bestelakoen izenak adierazteko:
*Euskaraz baino ez ipintzea (agian, gero, artikuluaren barean xehetasunak eman daitezke, toponimiaren kasuan egin ohi dugun bezala, adibidez)
*Euskaraz ipintzea eta jarraian, parentesi artean, bertako beste hizkuntzan ipintzea (gaztelania eta frantsesa, eta agian gaskoia...)
Nik lehengoaren alde egingo nuke, batez ere Hegoaldekoekin horrela egiten dugulako eta "frantsesekin" baino ez agertzen delako egoera hau. Zer iruditzen? Beharrezkoa ikusten al duzue bozketa egitea ala kontuak argi dauzkagu? --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 20:30, 17 apirila 2012 (UTC)
:Ni ados zurekin, ez nituzke beste hizkuntzetakoak jarriko, baina arazo bat dagoela uste dut, agian batzuetan euskarazko izena artikulua idatzi duenak "asmatu" duela, eta ez dela guztiz egokia. Gainera, agian Hegoaldean izen askok badute jadanik euskarazko izen estandarizatua, eta Iparraldean ez. Bestalde, gogoratzen dudanagatik adibidez alderdi politikoen kasuan erdarako izena ere jartzen dugu, ezta?
:Beno, aurrekoak gogoetarako besterik ez ditut esan, nire aukera kasu horietan euskara ez den beste hizkuntzetakoa ez jartzea da, baina agian kasu bakoitzean zer egin ikusi beharko litzateke.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 20:39, 17 apirila 2012 (UTC)
:: Guztiz bat nator Assarrek azaldutako guztiarekin. Ni ere, berez, euskara hutsean jartzearen alde: erdarazko izena infotaulan jarriko nuke, artikuluaren hasierako paragrafoa gehiegi ez luzatzearren. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-18, 07:27 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
::: Ni ere ados. Agian neuk ere artikuluren batean egin dut (batez ere euskarazko izena topatzen ez nuenean) baina arrazoi osoa du Josugonik, oso "hegoaldezentriko" izan naiz/gara. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 19:03, 18 apirila 2012 (UTC)
::::Denak-edo ados gaude, beraz. Euskarazko izena aurkitzen ez dugunean, agian ohar bat ipini genezake: ''Wikipediako itzulpena, berezko izena berresteko zain'' edo antzeko zerbait. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 20:29, 19 apirila 2012 (UTC)
== Korsikako udalerriak ==
Kaixo. Aurreko urtean [[Frantzia]]ko udalerriak botaren bidez osatu zirela eta, [[Korsika]]ko udalerriak osatzeke daudela oroituarazi nahi nuen. Ez dakit Korsikako udalerriak ere botaren bidez osatu litezkeen ala ez, hala baldin bada, aldez aurretik eskerrik asko. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 22:39, 2012ko apirilaren 7a (UTC)
:Kaixo! Ba ezin da, arazo sinple batengatik: INSEE kodea ez da zenbaki bait, baizik eta letra bat erdian duen zenbakia. Katalanezko Wikipedian eskuz eginak zituztenez ez ziren konturatu euren botak zuen arazo honetaz. Beraz... eskuz egin beharko dira! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:12, 7 apirila 2012 (UTC)
== Aldaketak eta blokeoa ==
Kaixo!
Astelehen lanpetua dagoela ikusi dut azken aldaketetan... Ez dakit ondo ulertzen ari naizen, baina... hortxe doa nire paranoia. Esango nuke (ez dakit) atzo 85.85.191.253 ip-ak aldaketa batzuk egin zizkiola [[Mary Anning]] artikuluari eta 5.286 byte erantsi zitzaizkion.
Badirudi, gaur, 85.86.108.167 ip-ak aurreko berrikuntza desegin duela eta atzo arte zegoenera itzuli dela.
Eta badirudi, gaur, Reder delakoak, desegin duela aurrez desegindakoa, 85.85.191.253 ip-ak egin zuenera itzuliz.
Ikastolan lan horrekin ari garenez, joan naiz ip horiek begiratzera eta... 85.86.108.167 egun batez blokeatuta dagoela ikusi dut. Bi zalantza dauzkat eta igual ezingo didazue lagundu, baina... eskatzea librea izaten da eta...
* Blokeatutako ip-a nire ikastolakoa den susmoan nago..., baina ez dakit ziur...
* Nire ustez, 85.85.191.253 ip-ak egindakoa ez dago oso zuzen... kopiar-pegar bat da, ez formatu eta ez... Ez dakit aldaketaren baten zain dagoen edo probak egiten ari den, baina...
Total ke, [[Mary Anning]] gaixoa ez dago oso sano... eta lana egin duen ikaslearentzat pena da... Ez ote duzue blokeatu blokeatu behar ez zena? Ez ote da geratu behar ez den bertsioa?
Mila esker zuen arretagatik -[[Lankide:Koro|Koro]] ([[Lankide eztabaida:Koro|eztabaida]]) 11:10, 23 apirila 2012 (UTC)
:{{egina}}, Koro lankideari ikasleek ere kontu sortzearen abantailak ohartaraztearekin batera. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 11:59, 23 apirila 2012 (UTC)
::Koro, zure ordenagailuek Internetera irteten direnean zein IP erabiltzen duten jakiteko, [http://www.whatismyip.com/ hau] bezalako zerbitzu bat erabil dezakezu.
::Kontrako zentzuan (IP bat jakinda, nondik datorren ezagutzea) zailagoa da, baina adibidez [http://www.ip-adress.com/ip_tracer/85.85.191.253 hau] erabil dezakezu. Kontuan izan, hala ere IP dinamikoak badira (eta normalean izaten dira) denboran zehar aldatu egiten direla.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 18:41, 23 apirila 2012 (UTC)
* Ui! Hau da sorpresa! Begiratu ditut 2 ip-ak eta biak ikastolakoak dira? Assarren bi helbideak erabili ditut eta, efektibamente, lehenengoan 85.86.108.167 jarri dit. Bigarrenan, berriz, 85.85.191.253... Uf! Orain bai ez dakidala zer gertatu den! Esango nuke, lehenengo aldaketa arraro hori ere ikastolan bertan egin zela, ez?... Eskerrik asko zuen arretagatik! Jarraituko dut peleatzen...-[[Lankide:Koro|Koro]] ([[Lankide eztabaida:Koro|eztabaida]]) 12:34, 24 apirila 2012 (UTC)
== Estatugabe infotaula ==
Hi (sorry for not speaking Euskara and sorry too if it’s not the right place),
It seems there is a bug on [[Txantiloi:Estatugabe infotaula]], there is a « }} » who hasn't been closed properly. You could see the bug on lots of pages like [[Euskal Herria]] or [[Bretainia]].
A galon, [[Lankide:VIGNERON|VIGNERON]] ([[Lankide eztabaida:VIGNERON|eztabaida]]) 08:58, 24 apirila 2012 (UTC)
: Fixed. Thank you very much! --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-04-24, 09:28 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
eyeh360x7l2efmfx9k52uxyfnxkbdvr
Wikipedia:Txokoa/2012ko maiatza
4
1213544
9967924
2024-11-13T15:45:24Z
Theklan
336
Orri berria: «== ''Lur'' entziklopediak, sarean == Eusko Jaurlaritzak [http://www.euskara.euskadi.net/r59-15172x/eu/contenidos/informacion/homelur/eu_homelur/homelur.html sarean jarri ditu ''Lur'' entziklopediak], internauta guztien eskura. Hala ere, oraingoz ez dute lizentzia librerik. ''Sustatu''ren bidez jakin dut [http://sustatu.com/1338203133 albistea]. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Arme...»
9967924
wikitext
text/x-wiki
== ''Lur'' entziklopediak, sarean ==
Eusko Jaurlaritzak [http://www.euskara.euskadi.net/r59-15172x/eu/contenidos/informacion/homelur/eu_homelur/homelur.html sarean jarri ditu ''Lur'' entziklopediak], internauta guztien eskura. Hala ere, oraingoz ez dute lizentzia librerik. ''Sustatu''ren bidez jakin dut [http://sustatu.com/1338203133 albistea]. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-05-28, 15:07 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:Ba nik ere ez dut inon ikusten lizentzia librerik webgune horretan; euskadi.net atariaren copyright orokorra besterik ez dut ikusten momentuz.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 16:02, 28 maiatza 2012 (UTC)
::[http://opendata.euskadi.net/w79-home/eu/ Hemen dago] (zehazkiago, [http://opendata.euskadi.net/w79-contdata/eu/contenidos/ds_recursos_linguisticos/lur_hiztegi_entziklopedikoa/eu_lur/euskal_herria_gai_unibertsalak.html hemen]), CC-BY lizentziarekin. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:13, 20 ekaina 2012 (UTC)
:::Ez dakit noiztik, baina orain bisitatu ditut entziklopediak eta ikusi dut jada esplizituki adierazten dela entziklopediek CC-BY-SA 3.0 lizentziapean daudela. [http://www.euskara.euskadi.net/r59-lursubhd/eu/contenidos/informacion/lursubhd/eu_lursubhd/lursubhd.html Hiztegi entziklopedikoa] eta [http://www.euskara.euskadi.net/r59-lursubhe/eu/contenidos/informacion/lursubhe/eu_lursubhe/lursubhe.html tematikoaren] hasiera-orrietan, behealdean agertzen den "Berrerabilpen baimena" atalean ikusi daiteke lizentziaren ikonoa. Barra librea guretzat, beraz. On egin. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 16:04, 3 uztaila 2012 (UTC)
Beharbada, Lur Entziklopediako eduki horiek Wikipediaratzeko laguntza eskatzeko modu egokia azal nagusiaren goialdean "zuk ere Lur Entziklopediako eduki hauek Euskarazko Wikipedian txertatzen lagun dezakezu..." iragarkia bidez izan liteke, horrela Euskarazko Wikipediak kalitatea eta sakontasunean asko irabaziko lukelako. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 13:34, [[2012]]ko [[uztailaren 7]]a (UTC)
dkovlq44kzkdclx70cr9sqft5rh8x3q
9967988
9967924
2024-11-13T16:15:00Z
Theklan
336
9967988
wikitext
text/x-wiki
== ''Lur'' entziklopediak, sarean ==
Eusko Jaurlaritzak [http://www.euskara.euskadi.net/r59-15172x/eu/contenidos/informacion/homelur/eu_homelur/homelur.html sarean jarri ditu ''Lur'' entziklopediak], internauta guztien eskura. Hala ere, oraingoz ez dute lizentzia librerik. ''Sustatu''ren bidez jakin dut [http://sustatu.com/1338203133 albistea]. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-05-28, 15:07 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:Ba nik ere ez dut inon ikusten lizentzia librerik webgune horretan; euskadi.net atariaren copyright orokorra besterik ez dut ikusten momentuz.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 16:02, 28 maiatza 2012 (UTC)
::[http://opendata.euskadi.net/w79-home/eu/ Hemen dago] (zehazkiago, [http://opendata.euskadi.net/w79-contdata/eu/contenidos/ds_recursos_linguisticos/lur_hiztegi_entziklopedikoa/eu_lur/euskal_herria_gai_unibertsalak.html hemen]), CC-BY lizentziarekin. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:13, 20 ekaina 2012 (UTC)
:::Ez dakit noiztik, baina orain bisitatu ditut entziklopediak eta ikusi dut jada esplizituki adierazten dela entziklopediek CC-BY-SA 3.0 lizentziapean daudela. [http://www.euskara.euskadi.net/r59-lursubhd/eu/contenidos/informacion/lursubhd/eu_lursubhd/lursubhd.html Hiztegi entziklopedikoa] eta [http://www.euskara.euskadi.net/r59-lursubhe/eu/contenidos/informacion/lursubhe/eu_lursubhe/lursubhe.html tematikoaren] hasiera-orrietan, behealdean agertzen den "Berrerabilpen baimena" atalean ikusi daiteke lizentziaren ikonoa. Barra librea guretzat, beraz. On egin. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 16:04, 3 uztaila 2012 (UTC)
Beharbada, Lur Entziklopediako eduki horiek Wikipediaratzeko laguntza eskatzeko modu egokia azal nagusiaren goialdean "zuk ere Lur Entziklopediako eduki hauek Euskarazko Wikipedian txertatzen lagun dezakezu..." iragarkia bidez izan liteke, horrela Euskarazko Wikipediak kalitatea eta sakontasunean asko irabaziko lukelako. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 13:34, [[2012]]ko [[uztailaren 7]]a (UTC)
== Hitzaldia Azkoitian ==
Kaixo guztioi.
Datorren hilean (ekainean) Azkoitiko euskaltegiak ekintza batzuk antolatu nahi ditu ikasturte bukaera dela-eta. Mintzalaguna programan sartuta nagoenez haien asmoa jakinarazi, eta galdetu didate ea zer edo zer bururatzen zaidan antolatzeko.
Wikipediari buruzko hitzaldi praktikoa egitea etorri zait burura. Nik ez dut oraindik nire burua gaitzat jotzen holako hitzaldi bat emateko, baina honelako saltsetan nik baino eskarmentu handiagoa dutenak egon badaude wikipedia honetan.
Iazko Durangoko azokan egon nintzen, eta wikikide batzuk ikusi nituen hitzaldi praktiko bat ematen, ordenagailuak eta guzti. Badakit zerbait xumeago antolatu dela ere beste leku batzuetan. Azkoitiko antolatzaileek areto bat eta baliabide teknikoak eta ordenagailuak gure eskura jarriko zituztela aipatu didate.
Zer iruditzen? Norbait animatzen al da? Nire laguntza osoa izanen du animatzen denak.
Uste dut gure wikipediaren ezagutza zabaltzeko ditugun aukera guztiak aprobetxatu behar ditugula. Horrela besterik ez dugu lortuko erabiltzaile eta lankide kopurua handitu, eta euskarazko wikipedia aberastu.
-[[Lankide:Josu|Josu]] ([[Lankide eztabaida:Josu|eztabaida]]) 17:12, 12 maiatza 2012 (UTC)
:Nik ezin dut, Josu. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:58, 13 maiatza 2012 (UTC)
::Ni nahiko lanpetuta nago azken aldian... egunaren arabera agian ahal da, baina ezin dut ezer zehatzik esan... -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:27, 28 maiatza 2012 (UTC)
:::Halako lanetan esperientzia duten eta nik baino hobeto egingo luketen lankideak bezala, ni ere zeharo lanpetuta nabil, ezin dut. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-05-28, 13:49 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
Gauzak zehazteko: hitzaldia ekainaren 15ean izango litzateke (ostiralean), arratsaldeko zazpietan, Azkoitiko Udalak utzitako lokalean, ordenagailuak eta guzti. Eguna eta ordua ongi datorkio norbaiti?-[[Lankide:Josu|Josu]] ([[Lankide eztabaida:Josu|eztabaida]]) 18:33, 28 maiatza 2012 (UTC)
== Change username ==
Hello, how to change username on this wiki? Thanks. -[[Lankide:Mbak Dede|Mbak Dede]] ([[Lankide eztabaida:Mbak Dede|eztabaida]]) 00:11, 27 maiatza 2012 (UTC)
:Hello. You should go to [[Wikipedia:Lankide_izena_aldatzea#Izena_aldatzeko_eskaerak_.2F_Rename_requests_.2F_Solicitudes_de_cambio_de_nombre|this page]] and add your request. Hopefully, a bureaucrat will attend your request in a few days. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-05-27, 19:31 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
0ki6bjra7q7rd1l4nm60fmwp309x79d
Wikipedia:Txokoa/2012ko ekaina
4
1213545
9967925
2024-11-13T15:45:42Z
Theklan
336
Orri berria: «== Update on IPv6 == [[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]] (Apologies if this message isn't in your language. Please consider translating it, as well as '''[[m:Special:MyLanguage/IPv6 initiative/2012 IPv6 Day announcement|the full version of this announcement on Meta]]''') The Wikimedia Foundation is planning to do limited testing of IPv6 on June 2-3. If there are not too many problems, we may fully enable IPv6 on [http://www.worldipv6day.org/ W...»
9967925
wikitext
text/x-wiki
== Update on IPv6 ==
[[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]]
(Apologies if this message isn't in your language. Please consider translating it, as well as '''[[m:Special:MyLanguage/IPv6 initiative/2012 IPv6 Day announcement|the full version of this announcement on Meta]]''')
The Wikimedia Foundation is planning to do limited testing of IPv6 on June 2-3. If there are not too many problems, we may fully enable IPv6 on [http://www.worldipv6day.org/ World IPv6 day] (June 6), and keep it enabled.
What this means for your project:
*At least on June 2-3, 2012, you may see a small number of edits from IPv6 addresses, which are in the form "<code>2001:0db8:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334</code>". See e.g. [[w:en:IPv6 address]]. These addresses should behave like any other IP address: You can leave messages on their talk pages; you can track their contributions; you can block them. (See [[m:Special:MyLanguage/IPv6 initiative/2012 IPv6 Day announcement|the full version of this announcement]] for notes on range blocks.)
*In the mid term, some user scripts and tools will need to be adapted for IPv6.
*We suspect that IPv6 usage is going to be very low initially, meaning that abuse should be manageable, and we will assist in the monitoring of the situation.
Read [[m:Special:MyLanguage/IPv6 initiative/2012 IPv6 Day announcement|the full version of this announcement]] on how to test the behavior of IPv6 with various tools and how to leave bug reports, and to find a fuller analysis of the implications of the IPv6 migration.
--[[m:User:Eloquence|Erik Möller, VP of Engineering and Product Development, Wikimedia Foundation]] 00:55, 2 ekaina 2012 (UTC)
<small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small>
<!-- EdwardsBot 0201 -->
== 2011 Picture of the Year competition ==
<small>[[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Translations/mk|{{#language:mk}}]] • [[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Translations/no|{{#language:no}}]] • [[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Translations/pl|{{#language:pl}}]]</small>
Dear Wikimedians,
Wikimedia Commons is happy to announce that the ''2011 Picture of the Year competition'' is now open. We are interested in your opinion as to which images qualify to be the ''Picture of the Year 2011''. Any user registered at Commons or a Wikimedia wiki SUL-related to Commons [//toolserver.org/~pathoschild/accounteligibility/?user=&wiki=&event=24 with more than 75 edits before 1 April 2012 (UTC)] is welcome to vote and, of course everyone is welcome to view!
Detailed information about the contest can be found [[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Introduction|at the introductory page]].
About 600 of the best of Wikimedia Common's photos, animations, movies and graphics were chosen –by the international Wikimedia Commons community– out of 12 million files during ''2011'' and are now called ''Featured Pictures''.
From professional animal and plant shots to breathtaking panoramas and skylines, restorations of historically relevant images, images portraying the world's best architecture, maps, emblems, diagrams created with the most modern technology, and impressive human portraits, Commons ''Features Pictures'' of all flavors.
For your convenience, we have sorted the images [[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Galleries|into topic categories]].
We regret that you receive this message in English; we intended to use banners to notify you in your native language but there was both, human and technical resistance.
See you on Commons!
--[[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Committee|Picture of the Year 2011 Committee]] 18:15, 5 ekaina 2012 (UTC)
<small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small>
<!-- EdwardsBot 0205 -->
0s1n90r69w3017ilfv1fvwicyxrtbau
9968024
9967925
2024-11-13T16:23:19Z
Theklan
336
9968024
wikitext
text/x-wiki
== Update on IPv6 ==
[[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]]
(Apologies if this message isn't in your language. Please consider translating it, as well as '''[[m:Special:MyLanguage/IPv6 initiative/2012 IPv6 Day announcement|the full version of this announcement on Meta]]''')
The Wikimedia Foundation is planning to do limited testing of IPv6 on June 2-3. If there are not too many problems, we may fully enable IPv6 on [http://www.worldipv6day.org/ World IPv6 day] (June 6), and keep it enabled.
What this means for your project:
*At least on June 2-3, 2012, you may see a small number of edits from IPv6 addresses, which are in the form "<code>2001:0db8:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334</code>". See e.g. [[w:en:IPv6 address]]. These addresses should behave like any other IP address: You can leave messages on their talk pages; you can track their contributions; you can block them. (See [[m:Special:MyLanguage/IPv6 initiative/2012 IPv6 Day announcement|the full version of this announcement]] for notes on range blocks.)
*In the mid term, some user scripts and tools will need to be adapted for IPv6.
*We suspect that IPv6 usage is going to be very low initially, meaning that abuse should be manageable, and we will assist in the monitoring of the situation.
Read [[m:Special:MyLanguage/IPv6 initiative/2012 IPv6 Day announcement|the full version of this announcement]] on how to test the behavior of IPv6 with various tools and how to leave bug reports, and to find a fuller analysis of the implications of the IPv6 migration.
--[[m:User:Eloquence|Erik Möller, VP of Engineering and Product Development, Wikimedia Foundation]] 00:55, 2 ekaina 2012 (UTC)
<small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small>
<!-- EdwardsBot 0201 -->
== 2011 Picture of the Year competition ==
<small>[[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Translations/mk|{{#language:mk}}]] • [[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Translations/no|{{#language:no}}]] • [[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Translations/pl|{{#language:pl}}]]</small>
Dear Wikimedians,
Wikimedia Commons is happy to announce that the ''2011 Picture of the Year competition'' is now open. We are interested in your opinion as to which images qualify to be the ''Picture of the Year 2011''. Any user registered at Commons or a Wikimedia wiki SUL-related to Commons [//toolserver.org/~pathoschild/accounteligibility/?user=&wiki=&event=24 with more than 75 edits before 1 April 2012 (UTC)] is welcome to vote and, of course everyone is welcome to view!
Detailed information about the contest can be found [[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Introduction|at the introductory page]].
About 600 of the best of Wikimedia Common's photos, animations, movies and graphics were chosen –by the international Wikimedia Commons community– out of 12 million files during ''2011'' and are now called ''Featured Pictures''.
From professional animal and plant shots to breathtaking panoramas and skylines, restorations of historically relevant images, images portraying the world's best architecture, maps, emblems, diagrams created with the most modern technology, and impressive human portraits, Commons ''Features Pictures'' of all flavors.
For your convenience, we have sorted the images [[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Galleries|into topic categories]].
We regret that you receive this message in English; we intended to use banners to notify you in your native language but there was both, human and technical resistance.
See you on Commons!
--[[:commons:Commons:Picture of the Year/2011/Committee|Picture of the Year 2011 Committee]] 18:15, 5 ekaina 2012 (UTC)
<small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small>
<!-- EdwardsBot 0205 -->
== Orri babestuak eta erdi-babestuak ==
[[Francisco Franco]]ren orria identifikatu gabeko pertsona batek [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Francisco_Franco&action=history aldatu du], artikulua erdi-babestua izan arren. Nola da posible? Inork begiratuko al du? - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 08:12, 21 ekaina 2012 (UTC)
: Badirudi aldi baterako babestuta zegoela eta aldi hori aspaldi bukatu zela. Orain, betiko babestu dut (hau da, administratzaile batek babesa aldatzen dion arte). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-06-21, 08:30 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
5oty0rqmw46ed5krg2ap3sfs3brg90p
Wikipedia:Txokoa/2012ko uztaila
4
1213546
9967927
2024-11-13T15:46:00Z
Theklan
336
Orri berria: «== Argazki: EJren argazki libreen biltegia == Iep! Ni gaur konturatu naiz, baina orain dela pare bat egunetik, Eusko Jaurlaritzak, [http://argazki.irekia.euskadi.net/eu Argazki] izeneko argazki libreen biltegia sareratu du. 10.000 argazki, CC-BY lizentziarekin. Gainetik baino ez diot jaramonik egin, eta itxura ona du. Sarrera bideoa [http://www.irekia.euskadi.net/eu/web_tv/3727-argazki-sortu-eusko-jaurlaritzaren-argazki-artxiboaren-liberalizazioari-esker?t=1 Irekia.net-en...»
9967927
wikitext
text/x-wiki
== Argazki: EJren argazki libreen biltegia ==
Iep! Ni gaur konturatu naiz, baina orain dela pare bat egunetik, Eusko Jaurlaritzak, [http://argazki.irekia.euskadi.net/eu Argazki] izeneko argazki libreen biltegia sareratu du. 10.000 argazki, CC-BY lizentziarekin. Gainetik baino ez diot jaramonik egin, eta itxura ona du. Sarrera bideoa [http://www.irekia.euskadi.net/eu/web_tv/3727-argazki-sortu-eusko-jaurlaritzaren-argazki-artxiboaren-liberalizazioari-esker?t=1 Irekia.net-en] ikus dezakezue. On egin! --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 07:34, 5 uztaila 2012 (UTC)
== Help decide about more than $10 million of Wikimedia donations in the coming year ==
[[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]]
''(Apologies if this message isn't in your language. Please consider translating it)''
Hi,
As many of you are aware, the Wikimedia Board of Trustees recently initiated important changes in the way that money is being distributed within the Wikimedia movement. As part of this, a new community-led "[[m:Funds_Dissemination_Committee/Framework_for_the_Creation_and_Initial_Operation_of_the_FDC|Funds Dissemination Committee]]" (FDC) is currently being set up. Already in 2012-13, its recommendations will guide the decisions about the distribution of over 10 million US dollars among the Foundation, chapters and other [[m:Funds_Dissemination_Committee/Framework_for_the_Creation_and_Initial_Operation_of_the_FDC#Eligible_fund-seeking_entities|eligible entities]].
Now, seven capable, knowledgeable and trustworthy community members are sought to volunteer on the initial Funds Dissemination Committee. It is expected to take up its work in September. In addition, a community member is sought to be the [[m:Funds_Dissemination_Committee/Framework_for_the_Creation_and_Initial_Operation_of_the_FDC#FDC_Ombudsperson|Ombudsperson]] for the FDC process. If you are interested in joining the committee, read the [[m:Funds Dissemination Committee/Call for Volunteers|call for volunteers]]. Nominations are planned to close on August 15.
--[[m:User:ASengupta_(WMF)|Anasuya Sengupta]], Director of Global Learning and Grantmaking, Wikimedia Foundation 20:02, 19 uztaila 2012 (UTC)
<small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small>
<!-- EdwardsBot 0223 -->
2p5s6kugpnu8t28t25tgorz6sw9ngzs
Wikipedia:Txokoa/2012ko abuztua
4
1213547
9967929
2024-11-13T15:46:24Z
Theklan
336
Orri berria: «== More opportunities for you to access free research databases == The quest to get editors free access to the sources they need is gaining momentum. * '''[[w:en:Wikipedia:Credo|Credo Reference]]''' provides full-text online versions of nearly 1200 published reference works from more than 70 publishers in every major subject, including general and subject dictionaries and encyclopedias. There are '''125''' full Credo 350 accounts available, with access even to 100 more re...»
9967929
wikitext
text/x-wiki
== More opportunities for you to access free research databases ==
The quest to get editors free access to the sources they need is gaining momentum.
* '''[[w:en:Wikipedia:Credo|Credo Reference]]''' provides full-text online versions of nearly 1200 published reference works from more than 70 publishers in every major subject, including general and subject dictionaries and encyclopedias. There are '''125''' full Credo 350 accounts available, with access even to 100 more references works than in Credo's original donation. All you need is a 1-year old account with 1000 edits. Sign up [[w:en:Wikipedia:Credo#Sign-up sheet|here]].
* '''[[w:en:Wikipedia:HighBeam|HighBeam Research]]''' has access to over 80 million articles from 6,500 publications including newspapers, magazines, academic journals, newswires, trade magazines and encyclopedias. Thousands of new articles are added daily, and archives date back over 25 years covering a wide range of subjects and industries. There are '''250''' full access 1-year accounts available. All you need is a 1-year old account with 1000 edits. Sign up [[w:en:Wikipedia:HighBeam/Applications|here]].
* '''[[w:en:Wikipedia:Questia|Questia]]''' is an online research library for books and journal articles focusing on the humanities and social sciences. Questia has curated titles from over 300 trusted publishers including 77,000 full-text books and 4 million journal, magazine, and newspaper articles, as well as encyclopedia entries. There will soon be '''1000''' full access 1-year accounts available. All you need is a 1-year old account with 1000 edits. Sign up [[w:en:Wikipedia:Questia#Apply here: Round 1|here]].
You might also be interested in the idea to create a central '''Wikipedia Library''' where approved editors would have access to ''all'' participating resource donors. Add your feedback to the [[m:Wikimedia Fellowships/Project Ideas/The Wikipedia Library|Community Fellowship proposal]]. Apologies for the English message ([http://translate.google.com/ translate here]). Go sign up :) --[[w:en:User:Ocaasi|Ocaasi]] ([[w:en:User talk:Ocaasi|talk]]) 02:14, 16 abuztua 2012 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0232 -->
== Sei urte ondoren, indarberrituta ==
Gaur, 2012ko abuztuaren 29an, 6 urte bete dira nire lehenengo artikulua argitaratu nuenetik ([[Pink Floyd]]). Honekin batera, gaur ere nire 400. artikulua argitaratu berri dut ([[Oroimen immunologiko]]a). Bide luzea egin dut gure wikipedia honetan, [[Biologia]]ri buruzko artikulu franko sortuz eta osatuz. Mezu honen bidez nire poza konpartitu nahi dut zuekin guztiekin, euskal wikipedia egunero aurrera ateratzen duzuen langile finekin, gure wikipedia toki oso duin batera eraman duzuen lagunekin. Zorionak guztioi eta gora euskal wikipedia! -[[Lankide:Josu|Josu]] ([[Lankide eztabaida:Josu|eztabaida]]) 18:36, 29 abuztua 2012 (UTC)
:Bikain, gustuko ditut zuk bezala aldaketa gutxi baina sakonak egiten dituzten wikilariak!--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 18:54, 29 abuztua 2012 (UTC)
:: Zorionak, txo!! --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 19:20, 29 abuztua 2012 (UTC)
orvpyppx2k0rmyl0fn4bqsdua1vd59e
9967956
9967929
2024-11-13T15:56:56Z
Theklan
336
9967956
wikitext
text/x-wiki
== More opportunities for you to access free research databases ==
The quest to get editors free access to the sources they need is gaining momentum.
* '''[[w:en:Wikipedia:Credo|Credo Reference]]''' provides full-text online versions of nearly 1200 published reference works from more than 70 publishers in every major subject, including general and subject dictionaries and encyclopedias. There are '''125''' full Credo 350 accounts available, with access even to 100 more references works than in Credo's original donation. All you need is a 1-year old account with 1000 edits. Sign up [[w:en:Wikipedia:Credo#Sign-up sheet|here]].
* '''[[w:en:Wikipedia:HighBeam|HighBeam Research]]''' has access to over 80 million articles from 6,500 publications including newspapers, magazines, academic journals, newswires, trade magazines and encyclopedias. Thousands of new articles are added daily, and archives date back over 25 years covering a wide range of subjects and industries. There are '''250''' full access 1-year accounts available. All you need is a 1-year old account with 1000 edits. Sign up [[w:en:Wikipedia:HighBeam/Applications|here]].
* '''[[w:en:Wikipedia:Questia|Questia]]''' is an online research library for books and journal articles focusing on the humanities and social sciences. Questia has curated titles from over 300 trusted publishers including 77,000 full-text books and 4 million journal, magazine, and newspaper articles, as well as encyclopedia entries. There will soon be '''1000''' full access 1-year accounts available. All you need is a 1-year old account with 1000 edits. Sign up [[w:en:Wikipedia:Questia#Apply here: Round 1|here]].
You might also be interested in the idea to create a central '''Wikipedia Library''' where approved editors would have access to ''all'' participating resource donors. Add your feedback to the [[m:Wikimedia Fellowships/Project Ideas/The Wikipedia Library|Community Fellowship proposal]]. Apologies for the English message ([http://translate.google.com/ translate here]). Go sign up :) --[[w:en:User:Ocaasi|Ocaasi]] ([[w:en:User talk:Ocaasi|talk]]) 02:14, 16 abuztua 2012 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0232 -->
== Sei urte ondoren, indarberrituta ==
Gaur, 2012ko abuztuaren 29an, 6 urte bete dira nire lehenengo artikulua argitaratu nuenetik ([[Pink Floyd]]). Honekin batera, gaur ere nire 400. artikulua argitaratu berri dut ([[Oroimen immunologiko]]a). Bide luzea egin dut gure wikipedia honetan, [[Biologia]]ri buruzko artikulu franko sortuz eta osatuz. Mezu honen bidez nire poza konpartitu nahi dut zuekin guztiekin, euskal wikipedia egunero aurrera ateratzen duzuen langile finekin, gure wikipedia toki oso duin batera eraman duzuen lagunekin. Zorionak guztioi eta gora euskal wikipedia! -[[Lankide:Josu|Josu]] ([[Lankide eztabaida:Josu|eztabaida]]) 18:36, 29 abuztua 2012 (UTC)
:Bikain, gustuko ditut zuk bezala aldaketa gutxi baina sakonak egiten dituzten wikilariak!--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 18:54, 29 abuztua 2012 (UTC)
:: Zorionak, txo!! --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 19:20, 29 abuztua 2012 (UTC)
== "Erkidegoa" ez da "Herrialdea" ==
Aupa, [[Katalan Herri]]etako udalerriei errepasoa ematen ari natzaie, falta diren eskualdeak sortuz eta udalerri guztiak kokatuz bide batez zenbait akats zuzenduz. Valentziar Herrialdean ari naizela, ikusi berri dut artikuluen sarrerako definizioan (adibidez ikus [[Tírig]]) eta Kategorizazio batzuetan bot batek "Valentziar Herrialde" kendu eta "[[Valentziako Erkidegoa]]" jartzeari ekin diola. [[Euskaltzaindia]]k azken hau besterik ez du arautu, banaketa administratibo ofiziala alegia. "Valentziar Herrialdea" (''País Valencià'') eta "Valentziako Erkidegoa" (''Comunidad-Comunitat Valenciana'') kontzeptu berberak ez direlakoan, bot honek egiten duen aldaketa gelditzeko eta eta orain arte egin dituen kasuetan aurreko bertsiora bueltatzeko eskatzen dut. "[[Valentziako Erkidegoa]]" erreferentzia ez da artikuluetatik desagertzen, birritan agertzen baita; beste kontzeptu desberdina da botaren aldaketarekin desagertzen dena. Diferentzia kontzeptualaz jabetzeko irakurri [http://ca.wikipedia.org/wiki/Pa%C3%ADs_Valenci%C3%A0 País Valencià]. --[[Lankide:Adrar|Adrar]] <small>([[Lankide eztabaida:Adrar|esan?]])</small> 14:55, 2 abuztua 2012 (UTC)
ityh58t1p03mp39pt9v9g069z0yyun8
Wikipedia:Txokoa/2012ko iraila
4
1213548
9967931
2024-11-13T15:47:01Z
Theklan
336
Orri berria: «== Request for Comment: Legal Fees Assistance Program == [[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]] ''I apologize for addressing you in English. I would be grateful if you could translate this message into your language.'' The Wikimedia Foundation is conducting a [[:m:Request_for_comment/Legal_Fees_Assistance_Program|request for comment]] on a [[:m:Legal_and_Community_Advocacy/Legal_Fees_Assistance_Program|proposed program]] that could provide legal a...»
9967931
wikitext
text/x-wiki
== Request for Comment: Legal Fees Assistance Program ==
[[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]]
''I apologize for addressing you in English. I would be grateful if you could translate this message into your language.''
The Wikimedia Foundation is conducting a [[:m:Request_for_comment/Legal_Fees_Assistance_Program|request for comment]] on a [[:m:Legal_and_Community_Advocacy/Legal_Fees_Assistance_Program|proposed program]] that could provide legal assistance to users in specific support roles who are named in a legal complaint as a defendant because of those roles. We wanted to be sure that your community was aware of this discussion and would have a chance to participate in [[:m:Request_for_comment/Legal_Fees_Assistance_Program|that discussion]].
If this page is not the best place to publicize this request for comment, please help spread the word to those who may be interested in participating. (If you'd like to help translating the "request for comment", program policy or other pages into your language and don't know how the translation system works, please come by my user talk page at [[:m:User talk:Mdennis (WMF)]]. I'll be happy to assist or to connect you with a volunteer who can assist.)
Thank you! --[[:m:User:Mdennis (WMF)|Mdennis (WMF)]]01:54, 6 iraila 2012 (UTC)
<small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small>
<!-- EdwardsBot 0245 -->
== Wikidata is getting close to a first roll-out ==
[[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]]
(Apologies if this message isn't in your language.)
As some of you might already have heard Wikimedia Deutschland is working on a new Wikimedia project. It is called [[m:Wikidata]]. The goal of Wikidata is to become a central data repository for the Wikipedias, its sister projects and the world. In the future it will hold data like the number of inhabitants of a country, the date of birth of a famous person or the length of a river. These can then be used in all Wikimedia projects and outside of them.
The project is divided into three phases and "we are getting close to roll-out the first phase". The phases are:
# language links in the Wikipedias (making it possible to store the links between the language editions of an article just once in Wikidata instead of in each linked article)
# infoboxes (making it possible to store the data that is currently in infoboxes in one central place and share the data)
# lists (making it possible to create lists and similar things based on queries to Wikidata so they update automatically when new data is added or modified)
It'd be great if you could join us, test the [http://wikidata-test.wikimedia.de demo version], provide feedback and take part in the development of Wikidata. You can find all the relevant information including an [[m:Wikidata/FAQ|FAQ]] and sign-up links for our on-wiki newsletter on [[m:Wikidata|the Wikidata page on Meta]].
For further discussions please use [[m:Talk:Wikidata|this talk page]] (if you are uncomfortable writing in English you can also write in your native language there) or point [[m:User_talk:Lydia Pintscher (WMDE)|me]] to the place where your discussion is happening so I can answer there.
--[[m:User:Lydia Pintscher (WMDE)|Lydia Pintscher]] 13:16, 10 iraila 2012 (UTC)
<small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small>
<!-- EdwardsBot 0248 -->
== Zer pentsaturik ematen du ==
Berri interresgarria gaurko El Pais egunkarian:
[http://sociedad.elpais.com/sociedad/2012/09/19/actualidad/1348077740_593929.html Gibraltar tiene enchufe en Wikipedia]. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 06:42, 20 iraila 2012 (UTC)
== Berrian irakurritakoa ==
[http://paperekoa.berria.info/plaza/2012-09-22/046/001/sarean_tokia_egiten.htm Berriro egunkarietan gaude] (eta horri esker mapetan Zaramak abesten zuen moduan). Zorionak Galder!. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 19:15, 22 iraila 2012 (UTC)
== Upcoming software changes - please report any problems ==
[[File:Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg|80px|right]]
<div dir=ltr>
''(Apologies if this message isn't in your language. Please consider translating it)''
All Wikimedia wikis - including this one - will soon be upgraded with new and possibly disruptive code. This process starts today and finishes on October 24 (see the [[mw:MediaWiki_1.21/Roadmap|upgrade schedule]] & [[mw:MediaWiki 1.21/wmf2|code details]]).
Please watch for problems with:
* revision diffs
* templates
* CSS and JavaScript pages (like user scripts)
* bots
* PDF export
* images, video, and sound, especially scaling sizes
* the CologneBlue skin
If you notice any problems, please [[mw:How to report a bug|report problems]] at [[mw:Bugzilla|our defect tracker site]]. You can test for possible problems at [https://test2.wikipedia.org test2.wikipedia.org] and [https://mediawiki.org/ mediawiki.org], which have already been updated.
Thanks! With your help we can find problems fast and get them fixed faster.
[[mw:User:Sharihareswara (WMF)|Sumana Harihareswara, Wikimedia Foundation Engineering Community Manager]] ([[mw:User talk:Sharihareswara (WMF)|talk]]) 02:51, 16 urria 2012 (UTC)
P.S.: For the regular, smaller MediaWiki updates every two weeks, please [[mw:MediaWiki_1.21/Roadmap|watch this schedule]].
<small>Distributed via [[m:Global message delivery|Global message delivery]]. (Wrong page? [[m:Distribution list/Global message delivery|Fix here]].)</small>
</div>
<!-- EdwardsBot 0278 -->
guxv4er03wzl9xr4oyikslzvjqrr9rw
Wikipedia:Txokoa/2012ko urria
4
1213549
9967933
2024-11-13T15:47:19Z
Theklan
336
Orri berria: «== Fundraising localization: volunteers from outside the USA needed == ''Please translate for your local community'' Hello All, The Wikimedia Foundation's Fundraising team have begun our 'User Experience' project, with the goal of understanding the donation experience in different countries outside the USA and enhancing the localization of our donation pages. I am searching for volunteers to spend 30 minutes on a Skype chat with me, reviewing their own country's donation...»
9967933
wikitext
text/x-wiki
== Fundraising localization: volunteers from outside the USA needed ==
''Please translate for your local community''
Hello All,
The Wikimedia Foundation's Fundraising team have begun our 'User Experience' project, with the goal of understanding the donation experience in different countries outside the USA and enhancing the localization of our donation pages. I am searching for volunteers to spend 30 minutes on a Skype chat with me, reviewing their own country's donation pages. It will be done on a 'usability' format (I will ask you to read the text and go through the donation flow) and will be asking your feedback in the meanwhile.
The only pre-requisite is for the volunteer to actually live in the country and to have access to at least one donation method that we offer for that country (mainly credit/debit card, but also real-time banking like IDEAL, E-wallets, etc...) so we can do a live test and see if the donation goes through. ''All volunteers will be reimbursed of the donations that eventually succeed'' (and they will be low amounts, like 1-2 dollars)
By helping us you are actually helping thousands of people to support our mission of free knowledge across the world. Please sing up and help us with our 'User Experience' project! :)
If you are interested (or know of anyone who could be) please email ppena@wikimedia.org. All countries needed (excepting USA)!
Thanks!<br />
[[wmf:User:Ppena|Pats Pena]]<br />
Global Fundraising Operations Manager, Wikimedia Foundation
Sent using [[m:Global message delivery|Global message delivery]], 16:57, 17 urria 2012 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0280 -->
== ArgipenBila, argipen orrietara daramaten loturei antzemateko tresna berria ==
[[Lankide:Vivaelcelta|Vivaelceltaren]] laguntzaz itzuli eta ezarri dut, eta dagoeneko badugu artikuluetan argipen orrietara daramaten loturei antzemateko tresna. Erabiltzaile bakoitzak bere [[Berezi:Hobespenak#mw-prefsection-gadgets|hobespenetako «Gadgetak» atalean]] aurkituko du tresna hori aktibatzeko aukera (ArgipenBila tresnari dagokion laukian klikatuta). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-10-18, 08:10 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
2eaoo7n5bkxvd5lwxnq7g4f1nulnln1
9967957
9967933
2024-11-13T15:57:14Z
Theklan
336
9967957
wikitext
text/x-wiki
== Fundraising localization: volunteers from outside the USA needed ==
''Please translate for your local community''
Hello All,
The Wikimedia Foundation's Fundraising team have begun our 'User Experience' project, with the goal of understanding the donation experience in different countries outside the USA and enhancing the localization of our donation pages. I am searching for volunteers to spend 30 minutes on a Skype chat with me, reviewing their own country's donation pages. It will be done on a 'usability' format (I will ask you to read the text and go through the donation flow) and will be asking your feedback in the meanwhile.
The only pre-requisite is for the volunteer to actually live in the country and to have access to at least one donation method that we offer for that country (mainly credit/debit card, but also real-time banking like IDEAL, E-wallets, etc...) so we can do a live test and see if the donation goes through. ''All volunteers will be reimbursed of the donations that eventually succeed'' (and they will be low amounts, like 1-2 dollars)
By helping us you are actually helping thousands of people to support our mission of free knowledge across the world. Please sing up and help us with our 'User Experience' project! :)
If you are interested (or know of anyone who could be) please email ppena@wikimedia.org. All countries needed (excepting USA)!
Thanks!<br />
[[wmf:User:Ppena|Pats Pena]]<br />
Global Fundraising Operations Manager, Wikimedia Foundation
Sent using [[m:Global message delivery|Global message delivery]], 16:57, 17 urria 2012 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0280 -->
== ArgipenBila, argipen orrietara daramaten loturei antzemateko tresna berria ==
[[Lankide:Vivaelcelta|Vivaelceltaren]] laguntzaz itzuli eta ezarri dut, eta dagoeneko badugu artikuluetan argipen orrietara daramaten loturei antzemateko tresna. Erabiltzaile bakoitzak bere [[Berezi:Hobespenak#mw-prefsection-gadgets|hobespenetako «Gadgetak» atalean]] aurkituko du tresna hori aktibatzeko aukera (ArgipenBila tresnari dagokion laukian klikatuta). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-10-18, 08:10 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
== Elhuyar txantiloia dela eta ==
Elhuyarrek Eusko Jaurlaritzarekin batera burutu duen proiektuaren baitan, hainbat artikulu sartu eta osatu ditu. Horien bukaeran, {{tx|Elhuyar-HPS 2012}} txantiloia jarri du, erreferentzia moduan. Nire iritziz, artikulu bat proiektu baten baitan osatu izana ez da erreferentzia, egile baten aitortza baizik eta hori iada jasotzen da historian. Wikipedia nagusietan ibiltzen naiz eta ez dut horrelakorik inon ikusi. Sartzekotan, artikulu horiek ezkutuko kategoria batean sartu beharko lirateke, Commonsen maiz egiten den moduan. Nik kendu egingo nituzke zuzenean. Zein da zuen iritzia? - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 14:35, 18 urria 2012 (UTC)
: Ni egungo egoera mantentzearen aldekoa naiz. Iturri horrekin begirunetsu izateko modu ona dela deritzot (era berean Euskalnaturarekin edo Jaurlaritzak egindako dekretuekin). Bestetik, ingelesezko wikipedian ere "erreferentziak" atalean egiten dituzte gisa horrelako aipamenak (ikusi [[:en:Category:Attribution templates]]). --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 17:43, 18 urria 2012 (UTC)
::Zati batean bat nator Joxemairekin, eta beste batean Marklarrekin. Joxemairekin bat nator, Wikipedian ez dugula lankide jakin baten lana nabarmentzen, erreferentzietan aipatuta. Marklarrek aipatutako ingeles wikipediako kategoria horiek ez dira egile markak, baizik eta iturri markak. Hau da, artikuluko informazioaren zati baten jatorria zein den adierazten dute: ''Encyclopaedia Britannica'' entziklopediaren 1911ko edizioa, Estatu Batuetako Gobernua... Eta berdin gertatzen da Marklarrek aipatutako [[Txantiloi:Euskalnatura|Euskalnatura txantiloiarekin]] eta Eusko Jaurlaritzaren dekretuen aipamenekin: horietan ere, artikuluan txertatu den informazioaren egile eskubideen jabeak aipatzen ari gara; iturria aipatzen da, ez nork txertatu duen informazioa. Kasu honetan, ordea, ez da iturria aipatzen, baizik eta informazio hori Wikipedian nork txertatu duen (Elhuyar), eta nork ordainduta (Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza). Beraz, ez da egokia datu horiek «Erreferentziak» atalean jartzea.
::Bestetik, Marklarrekin bat nator, begirunez jokatuko badugu, lan hori nolabait markatu beharko litzatekeela. Zer iruditzen zaizue aberastu dituzten artikuluak ezkutuko kategoria batean jartzea (Joxemaik proposatu duen bezala), eta [[Euskal Wikipedia|euskal wikipediari]] buruzko artikuluan Wikipedia aberasteko egin den lan horren xehetasunak ematea? --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-10-18, 19:40 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
Nire aldetik, ados Xabier Armendaritzen proposamenarekin: ezkutuko kategoria sortu txantiloi baten bitartez eta egungo txantiloia ("elhuyar") ezkutuko kategoriaren txantiloiarekin ordeztu (bot batek aise eginen luke) "replace" aginduarekin; eta euskal wikipedia artikuluan ere proiektuaren aipamena egin. Ados, gainera, Xabierrek emandako argudioekin: Euskalnaturakoa iturria da, ez egile marka. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 07:22, 19 urria 2012 (UTC)
: Jo.... barkatu, baina Joxemairen proposamena irakurtzekoan, {{tx|Elhuyar-HPS 2012}} eta {{tx|Lur}} nahastu nituen. Nire hitz-aspertuak bigarrenari buruzkoak ziren; iturriez ari nintzen ez egileez. Ni ere Xabierrekin bat nator. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 17:23, 19 urria 2012 (UTC)
:: Eztabaida honetan parte hartu dugunon artean adostasun batera heldu garenez, aurrera eramango dut hemen hitzartutakoa. {{tx|Elhuyar-HPS 2012}} txantiloia aldatuko dut, artikulu horiek ezkutuko kategoria batean sartzeko bidea izan dadin, orain artikuluetan agerrarazten duen testua kenduta. Horrela, bot-aren laguntzarik ere ez dugu beharko (hori bai, hainbat artikulutan «Erreferentziak» atala hutsik geratuko da, baina ez dut uste oso arazo larria denik). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-10-22, 09:02 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:: {{egina}}. {{tx|Elhuyar-HPS 2012}} txantiloia duten artikuluak [[:Kategoria:Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren proiektua, euskal wikipedia aberastekoa (2012)|kategoria honetan]] daude, eta [[euskal wikipedia|euskal wikipediari buruzko artikuluan]] jasota daude Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak eta Elhuyarrek egindako proiektu horren xehetasunak. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-10-22, 09:35 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
=== Gaztelaniazko wikipediatik euskaratu dute, dirudienez ===
Artikulu bat ireki dut, ausaz, eta [https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Kemerovo&diff=3290482&oldid=3217421 hainbat zuzenketa egin behar izan dizkiot], itxuraren aldetik gutxieneko maila bat izan zezan: klimari buruzko infotaula gaztelania hutsean zegoen, klimako datuen iturriaren erreferentzia txantiloia ere gaztelaniaz, «Erreferentziak» atala lekuz kanpo, gaztelaniazko kategoria bat...
Badirudi artikuluetako batzuk, behintzat, azken ukituen faltan izango direla, beharbada. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-10-22, 10:10 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
7oigf6wb9c9zz5dkwjzltm1ajzbpljl
9968025
9967957
2024-11-13T16:23:33Z
Theklan
336
9968025
wikitext
text/x-wiki
== Fundraising localization: volunteers from outside the USA needed ==
''Please translate for your local community''
Hello All,
The Wikimedia Foundation's Fundraising team have begun our 'User Experience' project, with the goal of understanding the donation experience in different countries outside the USA and enhancing the localization of our donation pages. I am searching for volunteers to spend 30 minutes on a Skype chat with me, reviewing their own country's donation pages. It will be done on a 'usability' format (I will ask you to read the text and go through the donation flow) and will be asking your feedback in the meanwhile.
The only pre-requisite is for the volunteer to actually live in the country and to have access to at least one donation method that we offer for that country (mainly credit/debit card, but also real-time banking like IDEAL, E-wallets, etc...) so we can do a live test and see if the donation goes through. ''All volunteers will be reimbursed of the donations that eventually succeed'' (and they will be low amounts, like 1-2 dollars)
By helping us you are actually helping thousands of people to support our mission of free knowledge across the world. Please sing up and help us with our 'User Experience' project! :)
If you are interested (or know of anyone who could be) please email ppena@wikimedia.org. All countries needed (excepting USA)!
Thanks!<br />
[[wmf:User:Ppena|Pats Pena]]<br />
Global Fundraising Operations Manager, Wikimedia Foundation
Sent using [[m:Global message delivery|Global message delivery]], 16:57, 17 urria 2012 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0280 -->
== ArgipenBila, argipen orrietara daramaten loturei antzemateko tresna berria ==
[[Lankide:Vivaelcelta|Vivaelceltaren]] laguntzaz itzuli eta ezarri dut, eta dagoeneko badugu artikuluetan argipen orrietara daramaten loturei antzemateko tresna. Erabiltzaile bakoitzak bere [[Berezi:Hobespenak#mw-prefsection-gadgets|hobespenetako «Gadgetak» atalean]] aurkituko du tresna hori aktibatzeko aukera (ArgipenBila tresnari dagokion laukian klikatuta). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-10-18, 08:10 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
== Elhuyar txantiloia dela eta ==
Elhuyarrek Eusko Jaurlaritzarekin batera burutu duen proiektuaren baitan, hainbat artikulu sartu eta osatu ditu. Horien bukaeran, {{tx|Elhuyar-HPS 2012}} txantiloia jarri du, erreferentzia moduan. Nire iritziz, artikulu bat proiektu baten baitan osatu izana ez da erreferentzia, egile baten aitortza baizik eta hori iada jasotzen da historian. Wikipedia nagusietan ibiltzen naiz eta ez dut horrelakorik inon ikusi. Sartzekotan, artikulu horiek ezkutuko kategoria batean sartu beharko lirateke, Commonsen maiz egiten den moduan. Nik kendu egingo nituzke zuzenean. Zein da zuen iritzia? - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 14:35, 18 urria 2012 (UTC)
: Ni egungo egoera mantentzearen aldekoa naiz. Iturri horrekin begirunetsu izateko modu ona dela deritzot (era berean Euskalnaturarekin edo Jaurlaritzak egindako dekretuekin). Bestetik, ingelesezko wikipedian ere "erreferentziak" atalean egiten dituzte gisa horrelako aipamenak (ikusi [[:en:Category:Attribution templates]]). --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 17:43, 18 urria 2012 (UTC)
::Zati batean bat nator Joxemairekin, eta beste batean Marklarrekin. Joxemairekin bat nator, Wikipedian ez dugula lankide jakin baten lana nabarmentzen, erreferentzietan aipatuta. Marklarrek aipatutako ingeles wikipediako kategoria horiek ez dira egile markak, baizik eta iturri markak. Hau da, artikuluko informazioaren zati baten jatorria zein den adierazten dute: ''Encyclopaedia Britannica'' entziklopediaren 1911ko edizioa, Estatu Batuetako Gobernua... Eta berdin gertatzen da Marklarrek aipatutako [[Txantiloi:Euskalnatura|Euskalnatura txantiloiarekin]] eta Eusko Jaurlaritzaren dekretuen aipamenekin: horietan ere, artikuluan txertatu den informazioaren egile eskubideen jabeak aipatzen ari gara; iturria aipatzen da, ez nork txertatu duen informazioa. Kasu honetan, ordea, ez da iturria aipatzen, baizik eta informazio hori Wikipedian nork txertatu duen (Elhuyar), eta nork ordainduta (Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza). Beraz, ez da egokia datu horiek «Erreferentziak» atalean jartzea.
::Bestetik, Marklarrekin bat nator, begirunez jokatuko badugu, lan hori nolabait markatu beharko litzatekeela. Zer iruditzen zaizue aberastu dituzten artikuluak ezkutuko kategoria batean jartzea (Joxemaik proposatu duen bezala), eta [[Euskal Wikipedia|euskal wikipediari]] buruzko artikuluan Wikipedia aberasteko egin den lan horren xehetasunak ematea? --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-10-18, 19:40 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
Nire aldetik, ados Xabier Armendaritzen proposamenarekin: ezkutuko kategoria sortu txantiloi baten bitartez eta egungo txantiloia ("elhuyar") ezkutuko kategoriaren txantiloiarekin ordeztu (bot batek aise eginen luke) "replace" aginduarekin; eta euskal wikipedia artikuluan ere proiektuaren aipamena egin. Ados, gainera, Xabierrek emandako argudioekin: Euskalnaturakoa iturria da, ez egile marka. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 07:22, 19 urria 2012 (UTC)
: Jo.... barkatu, baina Joxemairen proposamena irakurtzekoan, {{tx|Elhuyar-HPS 2012}} eta {{tx|Lur}} nahastu nituen. Nire hitz-aspertuak bigarrenari buruzkoak ziren; iturriez ari nintzen ez egileez. Ni ere Xabierrekin bat nator. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] ([[Lankide eztabaida:Marklar2007|eztabaida]]) 17:23, 19 urria 2012 (UTC)
:: Eztabaida honetan parte hartu dugunon artean adostasun batera heldu garenez, aurrera eramango dut hemen hitzartutakoa. {{tx|Elhuyar-HPS 2012}} txantiloia aldatuko dut, artikulu horiek ezkutuko kategoria batean sartzeko bidea izan dadin, orain artikuluetan agerrarazten duen testua kenduta. Horrela, bot-aren laguntzarik ere ez dugu beharko (hori bai, hainbat artikulutan «Erreferentziak» atala hutsik geratuko da, baina ez dut uste oso arazo larria denik). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-10-22, 09:02 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:: {{egina}}. {{tx|Elhuyar-HPS 2012}} txantiloia duten artikuluak [[:Kategoria:Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren proiektua, euskal wikipedia aberastekoa (2012)|kategoria honetan]] daude, eta [[euskal wikipedia|euskal wikipediari buruzko artikuluan]] jasota daude Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak eta Elhuyarrek egindako proiektu horren xehetasunak. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-10-22, 09:35 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
=== Gaztelaniazko wikipediatik euskaratu dute, dirudienez ===
Artikulu bat ireki dut, ausaz, eta [https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Kemerovo&diff=3290482&oldid=3217421 hainbat zuzenketa egin behar izan dizkiot], itxuraren aldetik gutxieneko maila bat izan zezan: klimari buruzko infotaula gaztelania hutsean zegoen, klimako datuen iturriaren erreferentzia txantiloia ere gaztelaniaz, «Erreferentziak» atala lekuz kanpo, gaztelaniazko kategoria bat...
Badirudi artikuluetako batzuk, behintzat, azken ukituen faltan izango direla, beharbada. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-10-22, 10:10 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
== Euskal wikipediari zenbait tresna gehitzea ==
[[Lankide:Vivaelcelta|Vivaelceltak]] euskal wikipediara ekar daitezkeen zenbait tresnaren berri eman du «[[Wikipedia:Enbaxada|Enbaxada]]» atalean.
Nik dagoeneko itzuli dut argipen orrietara doazen loturak nabarmentzeko tresnaren kodea ([[Lankide:Xabier_Armendaritz/Gadgeta-ArgipenOrrieiAntzemateko.js|hemen]] dago), baina ez dakit nola txertatu gure wikipedia honetan.
Inork argipen orrien tresna hori eta gainerakoak euskal wikipediaren kodean nola txertatu baldin badaki, prest nago itzulpenarekin laguntzeko. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-10-17, 18:48 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
: {{egina}}. [[Lankide:Vivaelcelta|Vivaelceltaren]] laguntzaz, dagoeneko badugu artikuluetan argipen orrietara daramaten loturei antzemateko tresna. Erabiltzaile bakoitzak bere [[Berezi:Hobespenak#mw-prefsection-gadgets|hobespenetako «Gadgetak» atalean]] aurkituko du tresna hori aktibatzeko aukera (ArgipenBila tresnari dagokion laukian klikatuta). --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-10-18, 08:07 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:: Ondo! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 08:09, 18 urria 2012 (UTC)
2ovwwf9iuz210axx7zwmsmbexdwoia3
Wikipedia:Txokoa/2012ko azaroa
4
1213550
9967934
2024-11-13T15:47:34Z
Theklan
336
Orri berria: «== Cambios en la Wikipedia en español == Perdón por escribir en español, pero no sé euskera. Agradecería la traducción de este mensaje. Wikipedia en español se encuentra en proceso de migrar al uso exclusivo de la [[mw:Extension:Babel|extensión Babel]]. Agradecería que aquellos usuarios que tengan una página de usuario allí y estén usando alguna [[Wikipedia:Erabiltzaile txantiloiak|etiqueta de usuario]] que informe sobre su dominio de lenguaje (Wikipedia:Bab...»
9967934
wikitext
text/x-wiki
== Cambios en la Wikipedia en español ==
Perdón por escribir en español, pero no sé euskera. Agradecería la traducción de este mensaje.
Wikipedia en español se encuentra en proceso de migrar al uso exclusivo de la [[mw:Extension:Babel|extensión Babel]]. Agradecería que aquellos usuarios que tengan una página de usuario allí y estén usando alguna [[Wikipedia:Erabiltzaile txantiloiak|etiqueta de usuario]] que informe sobre su dominio de lenguaje ([[Wikipedia:Babel]]) por favor se actualice al nuevo sistema, que las plantillas obsoletas se irán borrando a medida que vayan quedando en desuso. Para más información véase [[:es:Wikipedia:Babel]] y [[meta:Babel extension]]. Gracias, --[[Lankide:Metrónomo|Metrónomo]] ([[Lankide eztabaida:Metrónomo|eztabaida]]) 18:41, 17 azaroa 2012 (UTC)
onyb8gakqrh21533d5djxfbxrzgohao
9968026
9967934
2024-11-13T16:23:50Z
Theklan
336
9968026
wikitext
text/x-wiki
== Cambios en la Wikipedia en español ==
Perdón por escribir en español, pero no sé euskera. Agradecería la traducción de este mensaje.
Wikipedia en español se encuentra en proceso de migrar al uso exclusivo de la [[mw:Extension:Babel|extensión Babel]]. Agradecería que aquellos usuarios que tengan una página de usuario allí y estén usando alguna [[Wikipedia:Erabiltzaile txantiloiak|etiqueta de usuario]] que informe sobre su dominio de lenguaje ([[Wikipedia:Babel]]) por favor se actualice al nuevo sistema, que las plantillas obsoletas se irán borrando a medida que vayan quedando en desuso. Para más información véase [[:es:Wikipedia:Babel]] y [[meta:Babel extension]]. Gracias, --[[Lankide:Metrónomo|Metrónomo]] ([[Lankide eztabaida:Metrónomo|eztabaida]]) 18:41, 17 azaroa 2012 (UTC)
== Eskema aldatu ==
Kaixo guztioi.
[[Espermatogenesi]] izeneko artikulua idatzi berri dut, eta bertan [[galiziera]]zko wikipediatik eskema bat hartu dut.
Eskema galizieraz dago, eta ez dakit nola aldatu daiteken euskaratzeko.
Baten batek lagunduko al dit?
Mila esker anitz. -[[Lankide:Josu|Josu]] ([[Lankide eztabaida:Josu|eztabaida]]) 20:15, 9 azaroa 2012 (UTC)
: Urrats hauek egin behar dira:
:# [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Spermatogenesis_miguelferig.png Irudi hori] norberaren ordenagailuan gorde.
:# Irudiak editatzeko programaren bat erabiliz, euskarazko testuak txertatu.
:# Irudia [https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard Commons-era igo].
: Lan neketsua da. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-11-21, 22:51 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
== Italiako kokapen mapa ==
Gabon: Italiako udalerriak ez dira ongi kokaturik agertzen kokapen mapan. Beste wikipediekin alderatuta, hegoalderantz desplazaturik daude. Ez dakit akatsa nola zuzentzen ahal den.--[[Lankide:Xirkan|Xirkan]] ([[Lankide eztabaida:Xirkan|eztabaida]]) 23:47, 14 azaroa 2012 (UTC)
: Ez da Italiako kokapen maparen akatsa soilik, orokorra da hutsegitea: ikus, adibidez, [[Madril]], [[Paris]], [[Jerusalem]]... Nik ere ez dakit nondik datorren akatsa, baina begiratuko dut patxadatsuago datozen egunotan, gai horretan adituagoa den inork konpontzen ez badu. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-11-21, 22:41 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
== Erreferentziak ==
Kaixo guztioi,
Wikipedian nahiko berria naiz momentuz, oraindik barne-funtzionamendua ikasten nabil. Azken boladan ingelerazko bertsioari erreparatu diot, eta erreferentzia-zenbakien gainean sagua uzterakoan, erreferentzia horren gaineko informazioa agertzen da. Oso praktikoa dela uste dut, horrela ez da beharrezkoa artikuluaren bukaerarte joatea, eta gero berriz irakurtzen utzitako puntua aurkitzea.
Putamadrean egongo litzateke hau euskarazko wikipedian izatea, baina ez dakit zeren ondorio den. Ez dakit {ref} txantiloia aldatu duten edo beste ezer egin behar den horretarako. {{sinatu gabe|Obibon|2012-11-21, 19:31}}
: Esango nuke interfazeak berak dakarren aurrerapena dela, erabiltzaileon eskumenetik at. Halako aurrerapenak ingeles wikipedian aplikatzen dituzte lehenik, eta besteetan gero. Zuzen baldin banabil, Wikimedia Fundazioak euskal wikipediako softwarea berritzen duenean izango dugu hemen ere aurrerapen hori. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-11-21, 22:46 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:: Berez css eta js aldaketa batzuk izango dira. Denbora banu, begiratuko nuke! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:26, 21 azaroa 2012 (UTC)
6g32pqp8lfnrductxtc36sz6sjdkwfw
Wikipedia:Txokoa/2012ko abendua
4
1213551
9967935
2024-11-13T15:47:49Z
Theklan
336
Orri berria: «== Euskalbar 3.11 argitaratu dute == [[Lankide:Assar|Assar]] lankideak eta Julen Ruizek Firefox nabigagailurako Euskalbar gehigarriaren bertsio berria argitaratu berri dute. Egunero euskal hiztegiak erabiltzen aritzen garenontzat ezinbesteko bihurtu den tresna zoragarri horren bertsio berriarekin, Euskaltermen kontsultatzeko aukera ezarri dute berriro. Azalpen gehiago, hemen: http://euskalbar.eu/euskalbar-3-11-euskalterm-berriro-kontsultatzeko-moduan/ Mila milioi esker, A...»
9967935
wikitext
text/x-wiki
== Euskalbar 3.11 argitaratu dute ==
[[Lankide:Assar|Assar]] lankideak eta Julen Ruizek Firefox nabigagailurako Euskalbar gehigarriaren bertsio berria argitaratu berri dute. Egunero euskal hiztegiak erabiltzen aritzen garenontzat ezinbesteko bihurtu den tresna zoragarri horren bertsio berriarekin, Euskaltermen kontsultatzeko aukera ezarri dute berriro. Azalpen gehiago, hemen: http://euskalbar.eu/euskalbar-3-11-euskalterm-berriro-kontsultatzeko-moduan/
Mila milioi esker, Asier eta Julen! --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-12-03, 11:58 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:You're welcome ;) Bide batez, [[Lankide:Assar|Assar]] eta [[Lankide:Julen|Julen]] lankideak.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:27, 3 abendua 2012 (UTC)
mt20v0qz4pydb1efg80mzsgp9uebvjj
9967990
9967935
2024-11-13T16:15:16Z
Theklan
336
9967990
wikitext
text/x-wiki
== Euskalbar 3.11 argitaratu dute ==
[[Lankide:Assar|Assar]] lankideak eta Julen Ruizek Firefox nabigagailurako Euskalbar gehigarriaren bertsio berria argitaratu berri dute. Egunero euskal hiztegiak erabiltzen aritzen garenontzat ezinbesteko bihurtu den tresna zoragarri horren bertsio berriarekin, Euskaltermen kontsultatzeko aukera ezarri dute berriro. Azalpen gehiago, hemen: http://euskalbar.eu/euskalbar-3-11-euskalterm-berriro-kontsultatzeko-moduan/
Mila milioi esker, Asier eta Julen! --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2012-12-03, 11:58 ([[Eguzki ordu|Eguzk.]])
:You're welcome ;) Bide batez, [[Lankide:Assar|Assar]] eta [[Lankide:Julen|Julen]] lankideak.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:27, 3 abendua 2012 (UTC)
== Azala nagusia ==
Arratsaldeon. Azal nagusiko beste hizkuntzerako Wikipedien sailean aldaketa bat egin beharko litzateke: [[Nederlanderazko Wikipedia]]k jada 1.000.000 artikulu ditu eta [[Estonierazko Wikipedia]] eta [[Hindizko Wikipedia]]k 100.000 artikuluen kopurua iragan dute. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], 17:41, 2012ko irailaren 1a (UTC)
: {{egina}} - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 15:47, 1 iraila 2012 (UTC)
== Nabigazio kutxaren txantiloia ==
Egunon. [[Txantiloi:Nabigazio kutxa]] txantiloiak itxura akatsa duela eta hura agertzen den artikulu guztietan errepikatzen dela ikusi dut: bertan burututako aldaketen ondorioz bere izenburua zentratua agertu beharrean, ezkerrera lekualdatua agertzan baita (ikus [[Txantiloi:Goierriko udalerri aurkibidea]]ren goiko gezitxoa sakatuz). Eskua sartzen saiatu naiz, baina bere konplexutasuna dela eta, ez dakit akatsa non duen. Norbaitek akats hori zuzenduko baluke eskertuko nioke.
-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], 9:27, 2012ko azaroaren 10a (UTC)
:{{egina}} - [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], 0:02, 2012ko abenduaren 1a (UTC)
== Ezabatzeko dauden artikuluak sortzeko aukera ==
Kaixo! Elhuyarrek egin behar zituen hainbat artikulu azkenean ez dituzte egin eta [[:Kategoria:Ezabatzeko]] atalean ikusi ahal dituzue. Teorian horiek dira hainbat wikipediatan existitzen diren artikuluak, gurean ez daudenak. Nire proposamena (eta azken egunetan egiten ari naizena) horiek ezabatu beharrean sortzea litzateke; azken finean, Wikipedia askotan agertzen diren gaiak dira eta guk ez ditugu landu! Gainera gehienek aukera ederra ematen dute kategorizazioak egiteko eta ordena pixka bat jartzeko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:03, 29 abendua 2012 (UTC)
ab5ay7vtl2rwklt2fu624yluusqw4i6
Wikipedia:Txokoa/2011ko urtarrila
4
1213552
9967939
2024-11-13T15:49:15Z
Theklan
336
Orri berria: «Wikipediak 10 urte beteko ditu urtarrilaren 15ean. Euskarazko Wikipediak aurten ere egingo ditu, abenduaren 6an, nahiz eta lehenengo artikulu hartatik asko itxoin behar izan genuen lehenengo lan serioak egiten hasteko. Badirudi mundu osoan zehar jaiak antolatzen ari direla honi begira. Guk ere zerbait egin ahal dugu, ezta? Informazio gehiago aurki daiteke hemen, baita proposamenak egiteko modua ere: [http://ten.wikipedia.org/w/index.php?title=Main_Page&uselang=eu Wikipedia...»
9967939
wikitext
text/x-wiki
Wikipediak 10 urte beteko ditu urtarrilaren 15ean. Euskarazko Wikipediak aurten ere egingo ditu, abenduaren 6an, nahiz eta lehenengo artikulu hartatik asko itxoin behar izan genuen lehenengo lan serioak egiten hasteko. Badirudi mundu osoan zehar jaiak antolatzen ari direla honi begira. Guk ere zerbait egin ahal dugu, ezta? Informazio gehiago aurki daiteke hemen, baita proposamenak egiteko modua ere: [http://ten.wikipedia.org/w/index.php?title=Main_Page&uselang=eu Wikipedia Ten]. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 22:40, 1 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Urtarrilaren 15erako edizio "maratoi" bat sortzen badugu edo euskarazko Wikipediako edizio-kopuruaren errekorra gainditu? Logo bat ere sortu dezakegu, sitenoticean ohartxo bat jarri jendea ohartzeko, publizitate pixkat egin interneten... Zerbait martxan jarri behar dugu, nire ustez.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 19:20, 5 Urtarrila 2011 (UTC)
::: [[Wikipedia:Wikipediak 10 urte|Orri bat]] sortu dut horretarako eta sitenoticean ohartxo bat jarri dut jendeak ikus dezan.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 18:40, 6 Urtarrila 2011 (UTC)
:::: Nire ustez urtarrilaren 15a goizegi da (hurrengo astean da). Baina bai egingo nuke horrelako zerbait: edizio maratoi bat, edo artikulu gehien sortzen diren eguna... eskolekin ere saiatu, sare sozialetan landu eta Zuzeu edo Sustatu bezalako guneekin ere zerbait egin. Hau da, berria ahalik eta gehien hedatu. Data bat jarri eta egun horretan ea lortzen dugun ehunka orrialde sortu eta milaka edizio egitea. Noiz izan daiteke? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 00:59, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
::::: Data urtarrilaren bukaeran edo otsailean jarri dezakezu. Bestalde, ez dut funtzionamendua oso ondo ezagutzen, baina interesgarria iruditu zait twitter-en kontutxo bat sortzea euwiki-rako. http://twitter.com/euwikipedia2011 . Ea zer iruditzen zaizuen. (Kontuak edonork erabili dezakegu eta nahi duenari emango diot pasahitza.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 11:18, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
:::::: Urteurrena bada, data ezinbestekoa da. Urtarrilaren 15a goizegia da, baina urteurrena otsailean ospatu.... Hobe dugu 15ean zerbait xume egitea, otsailean edo geroago euskal astea ospatzea eta, gero, abendurako eu-wikiren urteurrena ondo prestatu. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 11:38, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
::::::: Ez du zertan. Gure urteurrena berez abenduaren 6an da, beraz urte osoan dago aukera gauzak egiteko. Nik egingo nuke urtarrilaren 15erako itxi zer egingo dugun eta hori izatea gure ospakizuna. Eta gero martxoan egin daiteke egun bat jarri, edo aste bat... edo nahi duguna. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 11:43, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
Mmmm, wikipedia honen urtebetetzea Abenduak 6an da, baina ezin dugu ahaztu gure proiektua beste proiektu handiago baten parte ere badela (Wikipedia osoa) eta horri hasiera eman zion eguna ere, urtarrilak 15, hein batean gure urtebetetzea badela. 15erako ez dago asko egiterik, hurbil baitago, baina urtean zehar eta abenduak 6rako zerbait polita egin genezake. 15erako egin genezakeena da adierazpen bat idatzi eta komunikabideetara bidali, bere garaian [[Lankide:Janfri/artikulua|25.000 artikuluekin]] egin genuen modura. Zuek esan. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 12:35, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
: Ideia ona da hori. Baina agian bertan ere zehazten dugu zer egingo dugun. Nire ustez hilabete bat har dezakegu, otsaila erdirarte, adibidez, eta zerbait handiagoa deitu. Ondo egon daiteke auzolan eguna deitzea, ahalik eta edizio eta artikulu gehien sortzeko. Orrialde berezi batekin, ikastetxeetan zer egin daitekeen zehaztuz, adibidez, kazetariek zer egin dezaketen... horrelako zerbait. Baina hori 15eko adierazpen horretan ager dadila jada, jendeak aukera izan dezan parte-hartzeko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 12:56, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
: UEUko posta zerrendan bota dut mail bat laguntza eskatuz. Nire ustez Unibertsitateetan zerbait antolatu daiteke, nolabaiteko edizio maratoiak, baina bakoitzak bere arloan. Ea zer dioten.-[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 13:07, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Eta zelan wikiurte osorako helburu bat izatea? Urtarrilaren 15ean hasi eta abenduaren 6rako helburu bikoitza (kuantitatibo eta kualitatiboa): 100.000 artikulu eta %5a >10 KiB-koa (gehiago? gutxiago?). Janfrik proposaturiko adierazpenean euskal gizarteari aurkeztu, laguntza eskatu helburua betetzeko eta ekin!. Behin lortuta, eu-wikiren urteurrenerako zerbait prestatu --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 14:59, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
::: Hori helburu handiegia da. 100.000 ia %100a handitzea litzateke. Berez jarri gaitezke eta artikuluak ero moduan sortu, baina ez dut uste posible denik. Bestelako erronka bat jarriko nuke: 4 postu igotzea Wikipedien rankinean. Hau posible da eta ez lirateke hainbeste artikulu izango. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 12:06, 9 Urtarrila 2011 (UTC)
:::: Nik uste dut hau egin dezakegula, ea zer iruditzen zaizuen:
# Urtarrilaren 15ean ekintza xume bat antolatu. Adibidez, komunikabideetara adierazpen bat bidali, logoa aldatu, sitenoticea, etc.
# Otsailean edo martxoan Euskal astea, kalitatearen astea edo horrelako zerbait prestatu
# Abenduaren 6ean ekintzaren bat antolatu. Adibidez, katalanezkoan edizio simultaneoak egin behar dituzte une berean Katalan Herrietako hainbat hirietatik, etab.
--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 20:03, 9 Urtarrila 2011 (UTC)
Wikiurterako helburu bat: Galizierazko Wikipedia nola edo hala gainditzea. Honek Euskarazko Wikipediari prestigioa eta irudi ona emango lioke, artikulu kopuruari dagokionez iberiar penintsulako 4. Wikipedia bilakatuko ginelako. Kontutan hartu galiziera hiztunak euskaldunak baino ia hiru edo lau aldiz gehiago direla, hortaz Euskarazko Wikipediarentzat aurretik jartzea sekulako lorpena lizateke. Helburu hau lortzeko gakoa Frantzia edota edozein herrialdeetako udalerrien artikuluak masiboki sortzean dagoela iruditzen zait.
--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 21:25, 2011ko urtarrilaren 9a (UTC)
: 15a larunbata da, eta GARAren GAUR 8 gehigarrian Wikipediaren urteurrenari buruz zerbait argitaratuko dute. Uste dut aldeko eta aurkako iritzi batzuk bilduko direla. Ni aldeko iritzi-artikulotxo bat prestatzen nabil. Agian beste batek beste artikulu bat prestatu zezakeen BERRIAn argitaratzeko.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:10, 10 Urtarrila 2011 (UTC)
:: BERRIAtik zerbait eskatu dute idazteko? Nik zerbait idazteko asmoa banuen, blogean behintzat, ez dakidana da ea gero eurak interesaturik egongo diren edukian edota nik eginiko artikuluak pena merezi duen... Dena dela, blogeko guztia moduan edonork erabiltzeko moduko CC-BY lizentzia batekin egongo litzateke.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 16:27, 11 Urtarrila 2011 (UTC)
::: GARArena eskaera bat izan da. BERRIAk ez du ezer eskatu, nik dakidala, behintzat. Nahi baduzu, haiekin jar zaitezke kontaktuan —''Teketen''ek jakingo du nola— zure blogean argitaratu baino lehen (''primizia'' eskertuko dutelakoan diot). Bestela, bada, zure blogean, eta ondoren ZABALDUko genuke ;-) --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:15, 11 Urtarrila 2011 (UTC)
Epa! ETB3ko Nickdutnik saioan ere pieza labur-labur bat prestatzen ari gara urteurrenaren berri emateko. Testua neu ari naiz prestatzen, hemen zein ingelesezko Wikipedian aurkitu ditudan hainbat datutan oinarrituta, eta uste dut bere garaian Mikel-i euskarazkoaren inguruan [http://www.nickdutnik.com/mikel-iturbe egin genion elkarrizketaren] piezatxo batzuk ere berrerabiliko ditugula. [https://docs.google.com/document/d/1_1X4Z0b5nV85qBfidQhmUpO9ASidZ67C-BFYsvoxF9U/edit?hl=es&authkey=CKfm3LwC Testuaren zirriborroa hemen duzue ikusgai], ekarpenik edo zuzenketarik-edo? Eskerrik asko! --[[Lankide:Joxe|Joxe]] 23:30, 11 Urtarrila 2011 (UTC)
::: Bihar, urtarrilak 15, zer iruditzen zaizue banner hau jartzea sitenoticean?
{| style="width:95%; text-align: center; border:1.5px solid grey; background-color: #fbfbfb; font-size: 250%; font-family: helvetica, impact, sans-serif; overflow: hidden; margin: auto;"
|[[Fitxategi:10piece-english-L_k.svg|erdian|103x103px]]
|[[Wikipedia:Wikipediak 10 urte|<span style="font-size: 120%; font-variant:small-caps;">WIKIPEDIA</span>k 10 urte bete ditu]]
ZORIONAK
|[[Fitxategi:Wikipedia-logo-v2.svg|erdian|100x100px]]
|}
--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 16:27, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
:::: {{alde}} - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:37, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
GARAren Gaur8n argitaratutakoa: http://www.gaur8.info/edukiak/20110114/243102/Wikipedia-milioika-artikulu-ez-ezik-zaleak-eta-kritikoak-pilatu-dituen-kaxa-erraldoia (Amagoia Mujikaren artikulua + nire iritzia), http://www.gaur8.info/edukiak/20110114/243105/Wikipedia-aurrera (Iratxe Esnaolaren artikulua) eta http://www.gaur8.info/bitakorak/hetzordua/2011/01/15/10-urte/ (Galder Gonzalezen artikulua). --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:43, 15 Urtarrila 2011 (UTC)
Aste honetako [http://albisteak.euskalherrian.info Albisteak 2.0] saioan gaia jorratu dugu ere: [[Fitxategi:Albisteak-wikipedia-10.ogv]] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 19:23, 15 Urtarrila 2011 (UTC)
: Ez diot inori galdetu, baina egia esan beste wikipediatan egiten dabiltza, eta logoa egun batzuetarako aldatu dut. Ez ziren orduak ere erantzun bat itxoiteko. Beraz ez bazarete ados, esan... eta kitto! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 00:18, 16 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Atzo [[ETB1]] telebista katean [http://www.eitb.com/bideoak/albisteak/teknologia/osoa/581245/wikipedia-entziklopedia-digitalak-hamar-urte-bete-ditu/ Wikipediaren 10. urteurrenaren albistea eman zuten]. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 0:54, 2011ko urtarrilaren 16a (UTC)
::: Theklan, logoa aldatu duzunez, sitenoticeko logoak kendu ditut.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 10:25, 16 Urtarrila 2011 (UTC)
== Wikimania eta blokeoa ==
Aurtengo Wikimania Haifan izango da, Israel. Nire iritzi politiko pertsonala da Israeli boikota egin behar zaiola, eta horretan ibili naiz azken egun hauetan, lekuz aldatzea eskatuz eta hainbat arazo egon daitezkeela argudiatuz. Konkretuki [http://wikimania2011.wikimedia.org/wiki/Wikimania:Information_Desk#I.27ll_personally_will_try_to_boycott_this_act hemen] egin nuen. Orain bertan blokeatu naute (egun bakar bat) kritika politikoa egitea eurentzat irain bat delako. Ez dizuet eskatzen ezer egiteko... bakarrik jakiteko eztabaida hori hor dagoela. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 18:59, 12 Urtarrila 2011 (UTC)
: [http://wikimania2011.wikimedia.org/wiki/User_talk:80686 Mezu bat] utzi diot blokeatzaileari. Ez naiz eztabaidaren mamian sartuko —ez nago oso ados defendatzen ari zarenarekin: estatu guztiek dute alde ilunen bat; ez dut uste Argentinak maputxeak oso ondo tratatzen dituenik, eta bertan ospatu zen azkenaurreko Wikimania—, baina onartezina iruditzen zait ia 35.000 aldaketa egin dituen lankide bat ohartarazpenik gabe blokeatzea.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:06, 13 Urtarrila 2011 (UTC)
== Erreferentziak eta oharrak banatzeko gida ==
Jakin dezazuen besterik ez. Laguntza orrian jarri dut [[Laguntza:Erreferentziak#Oharrak eta erreferentziak banatu|nola egin daitekeen oin-oharrak eta erreferentziak banatzeko]] eta artikulua renderizatzerako orduan dena ordenatuta egoteko, sekzio banatan, alde batetik oin-oharrak (artikuluaren azalpen osagarria eskaintzen dutenak) eta bestetik erreferentzia bibliografikoak egoteko. Hau da, [[Montori]] artikuluan argi ikusten den modura, erreferentzietan dena batera nahastuta ez egoteko, alegia. Ea probetxugarria zaizuen.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 14:15, 13 Urtarrila 2011 (UTC)
: Aupa Janfri eta besteak, ideia interesgarria izan daiteke bi kontzeptuak banatzea; hala ere orain arte ez diot bestelako garrantzirik eman, paperezko argitalpenetan bederen oso normala delako biak (hau da, erreferentzia bibliografikoak zein informazio gehigarriak) batera agertzea. Hori da dudan zalantza bakarra. Agian wikipedia paperezkoa ez izatearen beste abantaila bat...baina zer diote argitaratzeaz dakitenek?--[[Lankide:Adrar|Adrar]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Adrar|esan]]</sub> 17:41, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Beno, printzipioz neuk esango nukeena da, ohar modura orrian bertan egiten direla apunteak informazio gehigarria ematen dutenak eta gero, erreferentziak atala gehiago lotzen dut lan askoren bukaeran egoten den Bibliografia atalarekin.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 18:02, 15 Urtarrila 2011 (UTC)
== Posta zerrenda berria ==
Kaixo guztioi,
Eusko Jaurlaritzak kaleratuko zuen entziklopedia dela eta, aurrerapenak egon dira eta gauza batzuk hobeto kudeatu ahal izateko, zenbait wikilariri wikilarion elkarte bat sortzea otu zaigu (katalanek Amical daukaten modura). Hori guztiori koordinatzeko posta-zerrenda bat sortu dugu, gehiago jakin nahi baduzue edota proiektuan laguntzeko prest bazaudete, [[Berezi:LankideEmaila/Janfri|bidali niri mezu bat]] eta emango dizuet alta bertan. Momentuz [[Lankide:Theklan|Theklan]], [[Lankide:Adrar|Adrar]], [[Lankide:Assar|Assar]], [[Lankide:Josugoni|Josugoni]], [[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]], [[Lankide:TXiKi|TXiKi]], [[Lankide:Xabier Armendaritz|Xabier]] eta zortzirok gaude. Animatu! --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 15:34, 21 Urtarrila 2011 (UTC)
: Arazo batzuk zeudela eta, helbidea kendu dut. Animatu izena ematera!--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 14:31, 22 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Nere kasuan itzalpetik lan egitea nahiago dut.--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]; 22:49, 2011ko urtarrilaren 23a (UTC)
lkexqxlu8c1az4yohtalqcecjedfl8f
9967959
9967939
2024-11-13T15:58:07Z
Theklan
336
9967959
wikitext
text/x-wiki
Wikipediak 10 urte beteko ditu urtarrilaren 15ean. Euskarazko Wikipediak aurten ere egingo ditu, abenduaren 6an, nahiz eta lehenengo artikulu hartatik asko itxoin behar izan genuen lehenengo lan serioak egiten hasteko. Badirudi mundu osoan zehar jaiak antolatzen ari direla honi begira. Guk ere zerbait egin ahal dugu, ezta? Informazio gehiago aurki daiteke hemen, baita proposamenak egiteko modua ere: [http://ten.wikipedia.org/w/index.php?title=Main_Page&uselang=eu Wikipedia Ten]. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 22:40, 1 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Urtarrilaren 15erako edizio "maratoi" bat sortzen badugu edo euskarazko Wikipediako edizio-kopuruaren errekorra gainditu? Logo bat ere sortu dezakegu, sitenoticean ohartxo bat jarri jendea ohartzeko, publizitate pixkat egin interneten... Zerbait martxan jarri behar dugu, nire ustez.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 19:20, 5 Urtarrila 2011 (UTC)
::: [[Wikipedia:Wikipediak 10 urte|Orri bat]] sortu dut horretarako eta sitenoticean ohartxo bat jarri dut jendeak ikus dezan.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 18:40, 6 Urtarrila 2011 (UTC)
:::: Nire ustez urtarrilaren 15a goizegi da (hurrengo astean da). Baina bai egingo nuke horrelako zerbait: edizio maratoi bat, edo artikulu gehien sortzen diren eguna... eskolekin ere saiatu, sare sozialetan landu eta Zuzeu edo Sustatu bezalako guneekin ere zerbait egin. Hau da, berria ahalik eta gehien hedatu. Data bat jarri eta egun horretan ea lortzen dugun ehunka orrialde sortu eta milaka edizio egitea. Noiz izan daiteke? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 00:59, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
::::: Data urtarrilaren bukaeran edo otsailean jarri dezakezu. Bestalde, ez dut funtzionamendua oso ondo ezagutzen, baina interesgarria iruditu zait twitter-en kontutxo bat sortzea euwiki-rako. http://twitter.com/euwikipedia2011 . Ea zer iruditzen zaizuen. (Kontuak edonork erabili dezakegu eta nahi duenari emango diot pasahitza.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 11:18, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
:::::: Urteurrena bada, data ezinbestekoa da. Urtarrilaren 15a goizegia da, baina urteurrena otsailean ospatu.... Hobe dugu 15ean zerbait xume egitea, otsailean edo geroago euskal astea ospatzea eta, gero, abendurako eu-wikiren urteurrena ondo prestatu. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 11:38, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
::::::: Ez du zertan. Gure urteurrena berez abenduaren 6an da, beraz urte osoan dago aukera gauzak egiteko. Nik egingo nuke urtarrilaren 15erako itxi zer egingo dugun eta hori izatea gure ospakizuna. Eta gero martxoan egin daiteke egun bat jarri, edo aste bat... edo nahi duguna. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 11:43, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
Mmmm, wikipedia honen urtebetetzea Abenduak 6an da, baina ezin dugu ahaztu gure proiektua beste proiektu handiago baten parte ere badela (Wikipedia osoa) eta horri hasiera eman zion eguna ere, urtarrilak 15, hein batean gure urtebetetzea badela. 15erako ez dago asko egiterik, hurbil baitago, baina urtean zehar eta abenduak 6rako zerbait polita egin genezake. 15erako egin genezakeena da adierazpen bat idatzi eta komunikabideetara bidali, bere garaian [[Lankide:Janfri/artikulua|25.000 artikuluekin]] egin genuen modura. Zuek esan. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 12:35, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
: Ideia ona da hori. Baina agian bertan ere zehazten dugu zer egingo dugun. Nire ustez hilabete bat har dezakegu, otsaila erdirarte, adibidez, eta zerbait handiagoa deitu. Ondo egon daiteke auzolan eguna deitzea, ahalik eta edizio eta artikulu gehien sortzeko. Orrialde berezi batekin, ikastetxeetan zer egin daitekeen zehaztuz, adibidez, kazetariek zer egin dezaketen... horrelako zerbait. Baina hori 15eko adierazpen horretan ager dadila jada, jendeak aukera izan dezan parte-hartzeko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 12:56, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
: UEUko posta zerrendan bota dut mail bat laguntza eskatuz. Nire ustez Unibertsitateetan zerbait antolatu daiteke, nolabaiteko edizio maratoiak, baina bakoitzak bere arloan. Ea zer dioten.-[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 13:07, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Eta zelan wikiurte osorako helburu bat izatea? Urtarrilaren 15ean hasi eta abenduaren 6rako helburu bikoitza (kuantitatibo eta kualitatiboa): 100.000 artikulu eta %5a >10 KiB-koa (gehiago? gutxiago?). Janfrik proposaturiko adierazpenean euskal gizarteari aurkeztu, laguntza eskatu helburua betetzeko eta ekin!. Behin lortuta, eu-wikiren urteurrenerako zerbait prestatu --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 14:59, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
::: Hori helburu handiegia da. 100.000 ia %100a handitzea litzateke. Berez jarri gaitezke eta artikuluak ero moduan sortu, baina ez dut uste posible denik. Bestelako erronka bat jarriko nuke: 4 postu igotzea Wikipedien rankinean. Hau posible da eta ez lirateke hainbeste artikulu izango. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 12:06, 9 Urtarrila 2011 (UTC)
:::: Nik uste dut hau egin dezakegula, ea zer iruditzen zaizuen:
# Urtarrilaren 15ean ekintza xume bat antolatu. Adibidez, komunikabideetara adierazpen bat bidali, logoa aldatu, sitenoticea, etc.
# Otsailean edo martxoan Euskal astea, kalitatearen astea edo horrelako zerbait prestatu
# Abenduaren 6ean ekintzaren bat antolatu. Adibidez, katalanezkoan edizio simultaneoak egin behar dituzte une berean Katalan Herrietako hainbat hirietatik, etab.
--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 20:03, 9 Urtarrila 2011 (UTC)
Wikiurterako helburu bat: Galizierazko Wikipedia nola edo hala gainditzea. Honek Euskarazko Wikipediari prestigioa eta irudi ona emango lioke, artikulu kopuruari dagokionez iberiar penintsulako 4. Wikipedia bilakatuko ginelako. Kontutan hartu galiziera hiztunak euskaldunak baino ia hiru edo lau aldiz gehiago direla, hortaz Euskarazko Wikipediarentzat aurretik jartzea sekulako lorpena lizateke. Helburu hau lortzeko gakoa Frantzia edota edozein herrialdeetako udalerrien artikuluak masiboki sortzean dagoela iruditzen zait.
--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 21:25, 2011ko urtarrilaren 9a (UTC)
: 15a larunbata da, eta GARAren GAUR 8 gehigarrian Wikipediaren urteurrenari buruz zerbait argitaratuko dute. Uste dut aldeko eta aurkako iritzi batzuk bilduko direla. Ni aldeko iritzi-artikulotxo bat prestatzen nabil. Agian beste batek beste artikulu bat prestatu zezakeen BERRIAn argitaratzeko.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:10, 10 Urtarrila 2011 (UTC)
:: BERRIAtik zerbait eskatu dute idazteko? Nik zerbait idazteko asmoa banuen, blogean behintzat, ez dakidana da ea gero eurak interesaturik egongo diren edukian edota nik eginiko artikuluak pena merezi duen... Dena dela, blogeko guztia moduan edonork erabiltzeko moduko CC-BY lizentzia batekin egongo litzateke.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 16:27, 11 Urtarrila 2011 (UTC)
::: GARArena eskaera bat izan da. BERRIAk ez du ezer eskatu, nik dakidala, behintzat. Nahi baduzu, haiekin jar zaitezke kontaktuan —''Teketen''ek jakingo du nola— zure blogean argitaratu baino lehen (''primizia'' eskertuko dutelakoan diot). Bestela, bada, zure blogean, eta ondoren ZABALDUko genuke ;-) --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:15, 11 Urtarrila 2011 (UTC)
Epa! ETB3ko Nickdutnik saioan ere pieza labur-labur bat prestatzen ari gara urteurrenaren berri emateko. Testua neu ari naiz prestatzen, hemen zein ingelesezko Wikipedian aurkitu ditudan hainbat datutan oinarrituta, eta uste dut bere garaian Mikel-i euskarazkoaren inguruan [http://www.nickdutnik.com/mikel-iturbe egin genion elkarrizketaren] piezatxo batzuk ere berrerabiliko ditugula. [https://docs.google.com/document/d/1_1X4Z0b5nV85qBfidQhmUpO9ASidZ67C-BFYsvoxF9U/edit?hl=es&authkey=CKfm3LwC Testuaren zirriborroa hemen duzue ikusgai], ekarpenik edo zuzenketarik-edo? Eskerrik asko! --[[Lankide:Joxe|Joxe]] 23:30, 11 Urtarrila 2011 (UTC)
::: Bihar, urtarrilak 15, zer iruditzen zaizue banner hau jartzea sitenoticean?
{| style="width:95%; text-align: center; border:1.5px solid grey; background-color: #fbfbfb; font-size: 250%; font-family: helvetica, impact, sans-serif; overflow: hidden; margin: auto;"
|[[Fitxategi:10piece-english-L_k.svg|erdian|103x103px]]
|[[Wikipedia:Wikipediak 10 urte|<span style="font-size: 120%; font-variant:small-caps;">WIKIPEDIA</span>k 10 urte bete ditu]]
ZORIONAK
|[[Fitxategi:Wikipedia-logo-v2.svg|erdian|100x100px]]
|}
--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 16:27, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
:::: {{alde}} - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:37, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
GARAren Gaur8n argitaratutakoa: http://www.gaur8.info/edukiak/20110114/243102/Wikipedia-milioika-artikulu-ez-ezik-zaleak-eta-kritikoak-pilatu-dituen-kaxa-erraldoia (Amagoia Mujikaren artikulua + nire iritzia), http://www.gaur8.info/edukiak/20110114/243105/Wikipedia-aurrera (Iratxe Esnaolaren artikulua) eta http://www.gaur8.info/bitakorak/hetzordua/2011/01/15/10-urte/ (Galder Gonzalezen artikulua). --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:43, 15 Urtarrila 2011 (UTC)
Aste honetako [http://albisteak.euskalherrian.info Albisteak 2.0] saioan gaia jorratu dugu ere: [[Fitxategi:Albisteak-wikipedia-10.ogv]] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 19:23, 15 Urtarrila 2011 (UTC)
: Ez diot inori galdetu, baina egia esan beste wikipediatan egiten dabiltza, eta logoa egun batzuetarako aldatu dut. Ez ziren orduak ere erantzun bat itxoiteko. Beraz ez bazarete ados, esan... eta kitto! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 00:18, 16 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Atzo [[ETB1]] telebista katean [http://www.eitb.com/bideoak/albisteak/teknologia/osoa/581245/wikipedia-entziklopedia-digitalak-hamar-urte-bete-ditu/ Wikipediaren 10. urteurrenaren albistea eman zuten]. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 0:54, 2011ko urtarrilaren 16a (UTC)
::: Theklan, logoa aldatu duzunez, sitenoticeko logoak kendu ditut.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 10:25, 16 Urtarrila 2011 (UTC)
== Wikimania eta blokeoa ==
Aurtengo Wikimania Haifan izango da, Israel. Nire iritzi politiko pertsonala da Israeli boikota egin behar zaiola, eta horretan ibili naiz azken egun hauetan, lekuz aldatzea eskatuz eta hainbat arazo egon daitezkeela argudiatuz. Konkretuki [http://wikimania2011.wikimedia.org/wiki/Wikimania:Information_Desk#I.27ll_personally_will_try_to_boycott_this_act hemen] egin nuen. Orain bertan blokeatu naute (egun bakar bat) kritika politikoa egitea eurentzat irain bat delako. Ez dizuet eskatzen ezer egiteko... bakarrik jakiteko eztabaida hori hor dagoela. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 18:59, 12 Urtarrila 2011 (UTC)
: [http://wikimania2011.wikimedia.org/wiki/User_talk:80686 Mezu bat] utzi diot blokeatzaileari. Ez naiz eztabaidaren mamian sartuko —ez nago oso ados defendatzen ari zarenarekin: estatu guztiek dute alde ilunen bat; ez dut uste Argentinak maputxeak oso ondo tratatzen dituenik, eta bertan ospatu zen azkenaurreko Wikimania—, baina onartezina iruditzen zait ia 35.000 aldaketa egin dituen lankide bat ohartarazpenik gabe blokeatzea.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:06, 13 Urtarrila 2011 (UTC)
== Erreferentziak eta oharrak banatzeko gida ==
Jakin dezazuen besterik ez. Laguntza orrian jarri dut [[Laguntza:Erreferentziak#Oharrak eta erreferentziak banatu|nola egin daitekeen oin-oharrak eta erreferentziak banatzeko]] eta artikulua renderizatzerako orduan dena ordenatuta egoteko, sekzio banatan, alde batetik oin-oharrak (artikuluaren azalpen osagarria eskaintzen dutenak) eta bestetik erreferentzia bibliografikoak egoteko. Hau da, [[Montori]] artikuluan argi ikusten den modura, erreferentzietan dena batera nahastuta ez egoteko, alegia. Ea probetxugarria zaizuen.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 14:15, 13 Urtarrila 2011 (UTC)
: Aupa Janfri eta besteak, ideia interesgarria izan daiteke bi kontzeptuak banatzea; hala ere orain arte ez diot bestelako garrantzirik eman, paperezko argitalpenetan bederen oso normala delako biak (hau da, erreferentzia bibliografikoak zein informazio gehigarriak) batera agertzea. Hori da dudan zalantza bakarra. Agian wikipedia paperezkoa ez izatearen beste abantaila bat...baina zer diote argitaratzeaz dakitenek?--[[Lankide:Adrar|Adrar]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Adrar|esan]]</sub> 17:41, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Beno, printzipioz neuk esango nukeena da, ohar modura orrian bertan egiten direla apunteak informazio gehigarria ematen dutenak eta gero, erreferentziak atala gehiago lotzen dut lan askoren bukaeran egoten den Bibliografia atalarekin.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 18:02, 15 Urtarrila 2011 (UTC)
== Posta zerrenda berria ==
Kaixo guztioi,
Eusko Jaurlaritzak kaleratuko zuen entziklopedia dela eta, aurrerapenak egon dira eta gauza batzuk hobeto kudeatu ahal izateko, zenbait wikilariri wikilarion elkarte bat sortzea otu zaigu (katalanek Amical daukaten modura). Hori guztiori koordinatzeko posta-zerrenda bat sortu dugu, gehiago jakin nahi baduzue edota proiektuan laguntzeko prest bazaudete, [[Berezi:LankideEmaila/Janfri|bidali niri mezu bat]] eta emango dizuet alta bertan. Momentuz [[Lankide:Theklan|Theklan]], [[Lankide:Adrar|Adrar]], [[Lankide:Assar|Assar]], [[Lankide:Josugoni|Josugoni]], [[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]], [[Lankide:TXiKi|TXiKi]], [[Lankide:Xabier Armendaritz|Xabier]] eta zortzirok gaude. Animatu! --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 15:34, 21 Urtarrila 2011 (UTC)
: Arazo batzuk zeudela eta, helbidea kendu dut. Animatu izena ematera!--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 14:31, 22 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Nere kasuan itzalpetik lan egitea nahiago dut.--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]; 22:49, 2011ko urtarrilaren 23a (UTC)
== Wikipediaren administrazioa ==
Orri [http://toolserver.org/~vvv/adminstats.php?wiki=euwiki_p&tlimit=15768000 hau] begiratuz, ikus dezakegu badaudela 3 administratzaile azken 7 hilabeteetan aldaketarik burutu ez dutenak eta burokraten kasuan berdina gertatzen da lankide batekin. Nik ondorengoa proposatzen dut:
* Administratzaileentzako eta burokratentzako politika bana ezartea: iraupena, aktibotasuna, lanak... (orain arte administratzailea aukeratu politika bakarrik baitago).
* Duela 7 hilabetetik geldi dauden 3 administratzaileei estatus hori kentzea eta administratzaile berri 1 izendatzea (bat izendatzea nahikoa iruditzen zait).
* Duela 8 hilabetetik geldi dagoen burokratari estatus hori kendu eta berri bat izendatzea.
Ea zer iruditzen zaizuen. Ondo izan.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:36, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
: Oro har, bat nator, batez ere lehenengo puntuarekin. Bigarrena eta hirugarrena ere zentzuzkoak iruditzen zaizkit, baina premiazkoena da baldintza horiek zehaztea. Gero, jakina, lankide horiek baldintzak betetzen ez badituzte, estatusa galduko dute.
: Hona hemen proposamen bat: «Sei hilabetez jarduerarik egin ezean, administratzaileak/burokratak estatus hori galduko du». Edo sei hilabete gehiegi da? Ez dakit... Beste Wikipedietan zer arautu duten begiratzea komeni litzateke (baina, jakina, euskal Wikipediak baditu bere ezaugarriak, eta besteek egiten dutena itsu-itsuan kopiatu beharrik ez dugu). --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 12:01, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
::Egia da badirela administratzaileak batere lanik egiten ez dutenak edo oso gutxi. Baina administratzaile eskumenak kentzea, besterik gabe, zigorra deritzot. Gainera, jarduera eza aise saihestu beharreko baldintza da. Nik uste dut aurretik administratzaileari bere egoeraz galdetu beharko geniokeela eta borondatez lortu bere dimisioa. Izan ere, lanik egiten ez duten administratzaileak ez dira beharrezkoak eta denborarekin arazoak bakarrik ekarriko lituzke, administratzaile talde handia sortu, baina lanik egiten ez duena. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 13:35, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
:::Nik alde teknikoaz bakarrik arituko naiz (alde ez teknikoaz, ''statu quo''a mantentzearen aldekoa naiz): Ez da horren erraza administratzaile bati baimenak kentzea, berez ezin dezake burokrata batek egin, [[:meta:Stewards|Steward-ek]] edo Jimmy Wales-ek egin dezakete bakarrik. Eta printzipioz, administrazio-baimenak kentzeko arrazoi bi daude bakarrik: administratzaileak boluntarioki berak eskatzea edo bere baimenen erabilera desegokia egitea, eta ostean komite batek aztertzen du kasu bakoitza. [[:en:Wikipedia:WikiProject_Administrator/Admin_Recall|Beste proiektu batzutan]] saiakerak egon dira politika bat ezartzeko, baina kontsentsura heldu barik. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 13:57, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
Egia esatera, administratzaile eta burokrata kargu horiek kultura elkarteetako zuzendaritza batzordeetako karguen antzekoak zirela uste nuen: boluntario lan saiatua, gehienetan aldi batez egitekoa, gero elkarteko beste kide bati txanda pasatzeko. Boluntario bakarren batzuek ia bizitza osoa ematen dute elkarte bateko zuzendaritzan, baina ez da ohikoena, gehienok urteren batzuk egin ondoren nekea izaten dugu (edo niri hala gertatu izan zait, behintzat). Beste Wikipedietan begiratuta, ordea, egia da kargu horiek betiko direla ia-ia, eta kargua kentzea oso zaila izaten dela.
Wikipedia honi dagokionez, [[Wikipedia:Administratzaile izateko baldintzak|«Administratzaile izateko baldintzak»]] izeneko orrian, hau jartzen du: «Administratzaile izateko, lankideak aktiboa izan beharko du eta wikipedian erregulartasunez parte hartu, komunitateak erabakiko duelarik aktibotasun nahikoa duen administratzaile izateko edo ez». Beraz, edonork ireki dezake administratzaile bat kargutik kentzeko eztabaida eta bozketa, horretarako dauden bideak erabiliz (An13sak egin duen bezala).
Ez dut interes berezirik inor kargutik kentzeko edo kargu berriak izendatzeko. Hala ere, arestian aipatu dudan orri horretan bertan hauxe dio:
{{aipu|
* 5000 artikuluko gutxienez administratzaile edo burokrata aktibo bat egon beharko da
* Hiru administratzaile aktiboko, burokrata aktibo bat egon beharko da gutxienez}}
Oraintxe gutxieneko horiek ez ditugu betetzen: gaur, euskal Wikipediak 63.468 artikulu izanik, 13 administratzaile/burokrata behar genituzke. Hala ere, [[Wikipedia:Administratzaileak#Lanean ari diren administratzaileak|8 administratzaile aktibo]] eta [[Wikipedia:Burokratak#Lanean ari diren burokratak|2 burokrata aktibo ditugu]]. Eta bi burokrata aktibo horietako bat 8 administratzaile aktiboen zerrendan ere sartuta dago. Beraz, gure arau hori beteko badugu, nahitaezkoa da orain beste lau administratzaile izendatzea, eta administratzaileetako bi burokrata izendatzea. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 10:08, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
:Arrazoi duzu Xabier, administratzaile eta burokrata ''estatus''ak betiko ematen dira, horrek dituen abantaila eta desabantaila guztiekin. Nik neuk, ez diot inolako ''xarmarik'' ikusten karguari eta nigatik balitz edizio kopuru batetik gora dagoen mundu guztia egingo nuke administratzaile, kaka garbitzearen lana gehiagoren artean banatzeko, ([[2007ko_azaroa#Administratzaileen_kontua|wikiarkeologia]] pixkat eginez ikus daiteke aurretik ere esan dudala), baina politika bere garaian zehaztu genuen eta nik errealistatzat eta balekotzat dut bertako irizpideak. Eta jarraitu beharrekoa denez (beno, tira, ez da biblia, aldatu daiteke), arrazoi osoa duzu, administratzaile eta burokratak behar dira.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:24, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
::[[Wikipedia:Bozketak/Administratzaile_berriak_(2011)|Bozketa]] abiarazi dut lankideak administratzaile izendatzeko. Nahi duenak aurkeztu dezala bere burua eta herriak erabaki beza! :P --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:34, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
1yw82zbpn7362cfamyqo5y7k5m5jpn6
9967991
9967959
2024-11-13T16:15:48Z
Theklan
336
9967991
wikitext
text/x-wiki
== Wikipediak 10 urte ==
Wikipediak 10 urte beteko ditu urtarrilaren 15ean. Euskarazko Wikipediak aurten ere egingo ditu, abenduaren 6an, nahiz eta lehenengo artikulu hartatik asko itxoin behar izan genuen lehenengo lan serioak egiten hasteko. Badirudi mundu osoan zehar jaiak antolatzen ari direla honi begira. Guk ere zerbait egin ahal dugu, ezta? Informazio gehiago aurki daiteke hemen, baita proposamenak egiteko modua ere: [http://ten.wikipedia.org/w/index.php?title=Main_Page&uselang=eu Wikipedia Ten]. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 22:40, 1 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Urtarrilaren 15erako edizio "maratoi" bat sortzen badugu edo euskarazko Wikipediako edizio-kopuruaren errekorra gainditu? Logo bat ere sortu dezakegu, sitenoticean ohartxo bat jarri jendea ohartzeko, publizitate pixkat egin interneten... Zerbait martxan jarri behar dugu, nire ustez.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 19:20, 5 Urtarrila 2011 (UTC)
::: [[Wikipedia:Wikipediak 10 urte|Orri bat]] sortu dut horretarako eta sitenoticean ohartxo bat jarri dut jendeak ikus dezan.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 18:40, 6 Urtarrila 2011 (UTC)
:::: Nire ustez urtarrilaren 15a goizegi da (hurrengo astean da). Baina bai egingo nuke horrelako zerbait: edizio maratoi bat, edo artikulu gehien sortzen diren eguna... eskolekin ere saiatu, sare sozialetan landu eta Zuzeu edo Sustatu bezalako guneekin ere zerbait egin. Hau da, berria ahalik eta gehien hedatu. Data bat jarri eta egun horretan ea lortzen dugun ehunka orrialde sortu eta milaka edizio egitea. Noiz izan daiteke? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 00:59, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
::::: Data urtarrilaren bukaeran edo otsailean jarri dezakezu. Bestalde, ez dut funtzionamendua oso ondo ezagutzen, baina interesgarria iruditu zait twitter-en kontutxo bat sortzea euwiki-rako. http://twitter.com/euwikipedia2011 . Ea zer iruditzen zaizuen. (Kontuak edonork erabili dezakegu eta nahi duenari emango diot pasahitza.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 11:18, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
:::::: Urteurrena bada, data ezinbestekoa da. Urtarrilaren 15a goizegia da, baina urteurrena otsailean ospatu.... Hobe dugu 15ean zerbait xume egitea, otsailean edo geroago euskal astea ospatzea eta, gero, abendurako eu-wikiren urteurrena ondo prestatu. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 11:38, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
::::::: Ez du zertan. Gure urteurrena berez abenduaren 6an da, beraz urte osoan dago aukera gauzak egiteko. Nik egingo nuke urtarrilaren 15erako itxi zer egingo dugun eta hori izatea gure ospakizuna. Eta gero martxoan egin daiteke egun bat jarri, edo aste bat... edo nahi duguna. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 11:43, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
Mmmm, wikipedia honen urtebetetzea Abenduak 6an da, baina ezin dugu ahaztu gure proiektua beste proiektu handiago baten parte ere badela (Wikipedia osoa) eta horri hasiera eman zion eguna ere, urtarrilak 15, hein batean gure urtebetetzea badela. 15erako ez dago asko egiterik, hurbil baitago, baina urtean zehar eta abenduak 6rako zerbait polita egin genezake. 15erako egin genezakeena da adierazpen bat idatzi eta komunikabideetara bidali, bere garaian [[Lankide:Janfri/artikulua|25.000 artikuluekin]] egin genuen modura. Zuek esan. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 12:35, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
: Ideia ona da hori. Baina agian bertan ere zehazten dugu zer egingo dugun. Nire ustez hilabete bat har dezakegu, otsaila erdirarte, adibidez, eta zerbait handiagoa deitu. Ondo egon daiteke auzolan eguna deitzea, ahalik eta edizio eta artikulu gehien sortzeko. Orrialde berezi batekin, ikastetxeetan zer egin daitekeen zehaztuz, adibidez, kazetariek zer egin dezaketen... horrelako zerbait. Baina hori 15eko adierazpen horretan ager dadila jada, jendeak aukera izan dezan parte-hartzeko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 12:56, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
: UEUko posta zerrendan bota dut mail bat laguntza eskatuz. Nire ustez Unibertsitateetan zerbait antolatu daiteke, nolabaiteko edizio maratoiak, baina bakoitzak bere arloan. Ea zer dioten.-[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 13:07, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Eta zelan wikiurte osorako helburu bat izatea? Urtarrilaren 15ean hasi eta abenduaren 6rako helburu bikoitza (kuantitatibo eta kualitatiboa): 100.000 artikulu eta %5a >10 KiB-koa (gehiago? gutxiago?). Janfrik proposaturiko adierazpenean euskal gizarteari aurkeztu, laguntza eskatu helburua betetzeko eta ekin!. Behin lortuta, eu-wikiren urteurrenerako zerbait prestatu --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 14:59, 8 Urtarrila 2011 (UTC)
::: Hori helburu handiegia da. 100.000 ia %100a handitzea litzateke. Berez jarri gaitezke eta artikuluak ero moduan sortu, baina ez dut uste posible denik. Bestelako erronka bat jarriko nuke: 4 postu igotzea Wikipedien rankinean. Hau posible da eta ez lirateke hainbeste artikulu izango. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 12:06, 9 Urtarrila 2011 (UTC)
:::: Nik uste dut hau egin dezakegula, ea zer iruditzen zaizuen:
# Urtarrilaren 15ean ekintza xume bat antolatu. Adibidez, komunikabideetara adierazpen bat bidali, logoa aldatu, sitenoticea, etc.
# Otsailean edo martxoan Euskal astea, kalitatearen astea edo horrelako zerbait prestatu
# Abenduaren 6ean ekintzaren bat antolatu. Adibidez, katalanezkoan edizio simultaneoak egin behar dituzte une berean Katalan Herrietako hainbat hirietatik, etab.
--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 20:03, 9 Urtarrila 2011 (UTC)
Wikiurterako helburu bat: Galizierazko Wikipedia nola edo hala gainditzea. Honek Euskarazko Wikipediari prestigioa eta irudi ona emango lioke, artikulu kopuruari dagokionez iberiar penintsulako 4. Wikipedia bilakatuko ginelako. Kontutan hartu galiziera hiztunak euskaldunak baino ia hiru edo lau aldiz gehiago direla, hortaz Euskarazko Wikipediarentzat aurretik jartzea sekulako lorpena lizateke. Helburu hau lortzeko gakoa Frantzia edota edozein herrialdeetako udalerrien artikuluak masiboki sortzean dagoela iruditzen zait.
--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 21:25, 2011ko urtarrilaren 9a (UTC)
: 15a larunbata da, eta GARAren GAUR 8 gehigarrian Wikipediaren urteurrenari buruz zerbait argitaratuko dute. Uste dut aldeko eta aurkako iritzi batzuk bilduko direla. Ni aldeko iritzi-artikulotxo bat prestatzen nabil. Agian beste batek beste artikulu bat prestatu zezakeen BERRIAn argitaratzeko.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:10, 10 Urtarrila 2011 (UTC)
:: BERRIAtik zerbait eskatu dute idazteko? Nik zerbait idazteko asmoa banuen, blogean behintzat, ez dakidana da ea gero eurak interesaturik egongo diren edukian edota nik eginiko artikuluak pena merezi duen... Dena dela, blogeko guztia moduan edonork erabiltzeko moduko CC-BY lizentzia batekin egongo litzateke.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 16:27, 11 Urtarrila 2011 (UTC)
::: GARArena eskaera bat izan da. BERRIAk ez du ezer eskatu, nik dakidala, behintzat. Nahi baduzu, haiekin jar zaitezke kontaktuan —''Teketen''ek jakingo du nola— zure blogean argitaratu baino lehen (''primizia'' eskertuko dutelakoan diot). Bestela, bada, zure blogean, eta ondoren ZABALDUko genuke ;-) --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:15, 11 Urtarrila 2011 (UTC)
Epa! ETB3ko Nickdutnik saioan ere pieza labur-labur bat prestatzen ari gara urteurrenaren berri emateko. Testua neu ari naiz prestatzen, hemen zein ingelesezko Wikipedian aurkitu ditudan hainbat datutan oinarrituta, eta uste dut bere garaian Mikel-i euskarazkoaren inguruan [http://www.nickdutnik.com/mikel-iturbe egin genion elkarrizketaren] piezatxo batzuk ere berrerabiliko ditugula. [https://docs.google.com/document/d/1_1X4Z0b5nV85qBfidQhmUpO9ASidZ67C-BFYsvoxF9U/edit?hl=es&authkey=CKfm3LwC Testuaren zirriborroa hemen duzue ikusgai], ekarpenik edo zuzenketarik-edo? Eskerrik asko! --[[Lankide:Joxe|Joxe]] 23:30, 11 Urtarrila 2011 (UTC)
::: Bihar, urtarrilak 15, zer iruditzen zaizue banner hau jartzea sitenoticean?
{| style="width:95%; text-align: center; border:1.5px solid grey; background-color: #fbfbfb; font-size: 250%; font-family: helvetica, impact, sans-serif; overflow: hidden; margin: auto;"
|[[Fitxategi:10piece-english-L_k.svg|erdian|103x103px]]
|[[Wikipedia:Wikipediak 10 urte|<span style="font-size: 120%; font-variant:small-caps;">WIKIPEDIA</span>k 10 urte bete ditu]]
ZORIONAK
|[[Fitxategi:Wikipedia-logo-v2.svg|erdian|100x100px]]
|}
--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 16:27, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
:::: {{alde}} - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 16:37, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
GARAren Gaur8n argitaratutakoa: http://www.gaur8.info/edukiak/20110114/243102/Wikipedia-milioika-artikulu-ez-ezik-zaleak-eta-kritikoak-pilatu-dituen-kaxa-erraldoia (Amagoia Mujikaren artikulua + nire iritzia), http://www.gaur8.info/edukiak/20110114/243105/Wikipedia-aurrera (Iratxe Esnaolaren artikulua) eta http://www.gaur8.info/bitakorak/hetzordua/2011/01/15/10-urte/ (Galder Gonzalezen artikulua). --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:43, 15 Urtarrila 2011 (UTC)
Aste honetako [http://albisteak.euskalherrian.info Albisteak 2.0] saioan gaia jorratu dugu ere: [[Fitxategi:Albisteak-wikipedia-10.ogv]] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 19:23, 15 Urtarrila 2011 (UTC)
: Ez diot inori galdetu, baina egia esan beste wikipediatan egiten dabiltza, eta logoa egun batzuetarako aldatu dut. Ez ziren orduak ere erantzun bat itxoiteko. Beraz ez bazarete ados, esan... eta kitto! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 00:18, 16 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Atzo [[ETB1]] telebista katean [http://www.eitb.com/bideoak/albisteak/teknologia/osoa/581245/wikipedia-entziklopedia-digitalak-hamar-urte-bete-ditu/ Wikipediaren 10. urteurrenaren albistea eman zuten]. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 0:54, 2011ko urtarrilaren 16a (UTC)
::: Theklan, logoa aldatu duzunez, sitenoticeko logoak kendu ditut.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide eztabaida:An13sa|✎]] 10:25, 16 Urtarrila 2011 (UTC)
== Wikimania eta blokeoa ==
Aurtengo Wikimania Haifan izango da, Israel. Nire iritzi politiko pertsonala da Israeli boikota egin behar zaiola, eta horretan ibili naiz azken egun hauetan, lekuz aldatzea eskatuz eta hainbat arazo egon daitezkeela argudiatuz. Konkretuki [http://wikimania2011.wikimedia.org/wiki/Wikimania:Information_Desk#I.27ll_personally_will_try_to_boycott_this_act hemen] egin nuen. Orain bertan blokeatu naute (egun bakar bat) kritika politikoa egitea eurentzat irain bat delako. Ez dizuet eskatzen ezer egiteko... bakarrik jakiteko eztabaida hori hor dagoela. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment_new.gif|link=Lankide_eztabaida:Theklan|18x18px|Eztabaida]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|link=Berezi:LankideEmaila/Theklan|18x18px|E-maila]] 18:59, 12 Urtarrila 2011 (UTC)
: [http://wikimania2011.wikimedia.org/wiki/User_talk:80686 Mezu bat] utzi diot blokeatzaileari. Ez naiz eztabaidaren mamian sartuko —ez nago oso ados defendatzen ari zarenarekin: estatu guztiek dute alde ilunen bat; ez dut uste Argentinak maputxeak oso ondo tratatzen dituenik, eta bertan ospatu zen azkenaurreko Wikimania—, baina onartezina iruditzen zait ia 35.000 aldaketa egin dituen lankide bat ohartarazpenik gabe blokeatzea.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:06, 13 Urtarrila 2011 (UTC)
== Erreferentziak eta oharrak banatzeko gida ==
Jakin dezazuen besterik ez. Laguntza orrian jarri dut [[Laguntza:Erreferentziak#Oharrak eta erreferentziak banatu|nola egin daitekeen oin-oharrak eta erreferentziak banatzeko]] eta artikulua renderizatzerako orduan dena ordenatuta egoteko, sekzio banatan, alde batetik oin-oharrak (artikuluaren azalpen osagarria eskaintzen dutenak) eta bestetik erreferentzia bibliografikoak egoteko. Hau da, [[Montori]] artikuluan argi ikusten den modura, erreferentzietan dena batera nahastuta ez egoteko, alegia. Ea probetxugarria zaizuen.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 14:15, 13 Urtarrila 2011 (UTC)
: Aupa Janfri eta besteak, ideia interesgarria izan daiteke bi kontzeptuak banatzea; hala ere orain arte ez diot bestelako garrantzirik eman, paperezko argitalpenetan bederen oso normala delako biak (hau da, erreferentzia bibliografikoak zein informazio gehigarriak) batera agertzea. Hori da dudan zalantza bakarra. Agian wikipedia paperezkoa ez izatearen beste abantaila bat...baina zer diote argitaratzeaz dakitenek?--[[Lankide:Adrar|Adrar]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Adrar|esan]]</sub> 17:41, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Beno, printzipioz neuk esango nukeena da, ohar modura orrian bertan egiten direla apunteak informazio gehigarria ematen dutenak eta gero, erreferentziak atala gehiago lotzen dut lan askoren bukaeran egoten den Bibliografia atalarekin.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 18:02, 15 Urtarrila 2011 (UTC)
== Posta zerrenda berria ==
Kaixo guztioi,
Eusko Jaurlaritzak kaleratuko zuen entziklopedia dela eta, aurrerapenak egon dira eta gauza batzuk hobeto kudeatu ahal izateko, zenbait wikilariri wikilarion elkarte bat sortzea otu zaigu (katalanek Amical daukaten modura). Hori guztiori koordinatzeko posta-zerrenda bat sortu dugu, gehiago jakin nahi baduzue edota proiektuan laguntzeko prest bazaudete, [[Berezi:LankideEmaila/Janfri|bidali niri mezu bat]] eta emango dizuet alta bertan. Momentuz [[Lankide:Theklan|Theklan]], [[Lankide:Adrar|Adrar]], [[Lankide:Assar|Assar]], [[Lankide:Josugoni|Josugoni]], [[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]], [[Lankide:TXiKi|TXiKi]], [[Lankide:Xabier Armendaritz|Xabier]] eta zortzirok gaude. Animatu! --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 15:34, 21 Urtarrila 2011 (UTC)
: Arazo batzuk zeudela eta, helbidea kendu dut. Animatu izena ematera!--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 14:31, 22 Urtarrila 2011 (UTC)
:: Nere kasuan itzalpetik lan egitea nahiago dut.--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]; 22:49, 2011ko urtarrilaren 23a (UTC)
== Wikipediaren administrazioa ==
Orri [http://toolserver.org/~vvv/adminstats.php?wiki=euwiki_p&tlimit=15768000 hau] begiratuz, ikus dezakegu badaudela 3 administratzaile azken 7 hilabeteetan aldaketarik burutu ez dutenak eta burokraten kasuan berdina gertatzen da lankide batekin. Nik ondorengoa proposatzen dut:
* Administratzaileentzako eta burokratentzako politika bana ezartea: iraupena, aktibotasuna, lanak... (orain arte administratzailea aukeratu politika bakarrik baitago).
* Duela 7 hilabetetik geldi dauden 3 administratzaileei estatus hori kentzea eta administratzaile berri 1 izendatzea (bat izendatzea nahikoa iruditzen zait).
* Duela 8 hilabetetik geldi dagoen burokratari estatus hori kendu eta berri bat izendatzea.
Ea zer iruditzen zaizuen. Ondo izan.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 11:36, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
: Oro har, bat nator, batez ere lehenengo puntuarekin. Bigarrena eta hirugarrena ere zentzuzkoak iruditzen zaizkit, baina premiazkoena da baldintza horiek zehaztea. Gero, jakina, lankide horiek baldintzak betetzen ez badituzte, estatusa galduko dute.
: Hona hemen proposamen bat: «Sei hilabetez jarduerarik egin ezean, administratzaileak/burokratak estatus hori galduko du». Edo sei hilabete gehiegi da? Ez dakit... Beste Wikipedietan zer arautu duten begiratzea komeni litzateke (baina, jakina, euskal Wikipediak baditu bere ezaugarriak, eta besteek egiten dutena itsu-itsuan kopiatu beharrik ez dugu). --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 12:01, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
::Egia da badirela administratzaileak batere lanik egiten ez dutenak edo oso gutxi. Baina administratzaile eskumenak kentzea, besterik gabe, zigorra deritzot. Gainera, jarduera eza aise saihestu beharreko baldintza da. Nik uste dut aurretik administratzaileari bere egoeraz galdetu beharko geniokeela eta borondatez lortu bere dimisioa. Izan ere, lanik egiten ez duten administratzaileak ez dira beharrezkoak eta denborarekin arazoak bakarrik ekarriko lituzke, administratzaile talde handia sortu, baina lanik egiten ez duena. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 13:35, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
:::Nik alde teknikoaz bakarrik arituko naiz (alde ez teknikoaz, ''statu quo''a mantentzearen aldekoa naiz): Ez da horren erraza administratzaile bati baimenak kentzea, berez ezin dezake burokrata batek egin, [[:meta:Stewards|Steward-ek]] edo Jimmy Wales-ek egin dezakete bakarrik. Eta printzipioz, administrazio-baimenak kentzeko arrazoi bi daude bakarrik: administratzaileak boluntarioki berak eskatzea edo bere baimenen erabilera desegokia egitea, eta ostean komite batek aztertzen du kasu bakoitza. [[:en:Wikipedia:WikiProject_Administrator/Admin_Recall|Beste proiektu batzutan]] saiakerak egon dira politika bat ezartzeko, baina kontsentsura heldu barik. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 13:57, 14 Urtarrila 2011 (UTC)
Egia esatera, administratzaile eta burokrata kargu horiek kultura elkarteetako zuzendaritza batzordeetako karguen antzekoak zirela uste nuen: boluntario lan saiatua, gehienetan aldi batez egitekoa, gero elkarteko beste kide bati txanda pasatzeko. Boluntario bakarren batzuek ia bizitza osoa ematen dute elkarte bateko zuzendaritzan, baina ez da ohikoena, gehienok urteren batzuk egin ondoren nekea izaten dugu (edo niri hala gertatu izan zait, behintzat). Beste Wikipedietan begiratuta, ordea, egia da kargu horiek betiko direla ia-ia, eta kargua kentzea oso zaila izaten dela.
Wikipedia honi dagokionez, [[Wikipedia:Administratzaile izateko baldintzak|«Administratzaile izateko baldintzak»]] izeneko orrian, hau jartzen du: «Administratzaile izateko, lankideak aktiboa izan beharko du eta wikipedian erregulartasunez parte hartu, komunitateak erabakiko duelarik aktibotasun nahikoa duen administratzaile izateko edo ez». Beraz, edonork ireki dezake administratzaile bat kargutik kentzeko eztabaida eta bozketa, horretarako dauden bideak erabiliz (An13sak egin duen bezala).
Ez dut interes berezirik inor kargutik kentzeko edo kargu berriak izendatzeko. Hala ere, arestian aipatu dudan orri horretan bertan hauxe dio:
{{aipu|
* 5000 artikuluko gutxienez administratzaile edo burokrata aktibo bat egon beharko da
* Hiru administratzaile aktiboko, burokrata aktibo bat egon beharko da gutxienez}}
Oraintxe gutxieneko horiek ez ditugu betetzen: gaur, euskal Wikipediak 63.468 artikulu izanik, 13 administratzaile/burokrata behar genituzke. Hala ere, [[Wikipedia:Administratzaileak#Lanean ari diren administratzaileak|8 administratzaile aktibo]] eta [[Wikipedia:Burokratak#Lanean ari diren burokratak|2 burokrata aktibo ditugu]]. Eta bi burokrata aktibo horietako bat 8 administratzaile aktiboen zerrendan ere sartuta dago. Beraz, gure arau hori beteko badugu, nahitaezkoa da orain beste lau administratzaile izendatzea, eta administratzaileetako bi burokrata izendatzea. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 10:08, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
:Arrazoi duzu Xabier, administratzaile eta burokrata ''estatus''ak betiko ematen dira, horrek dituen abantaila eta desabantaila guztiekin. Nik neuk, ez diot inolako ''xarmarik'' ikusten karguari eta nigatik balitz edizio kopuru batetik gora dagoen mundu guztia egingo nuke administratzaile, kaka garbitzearen lana gehiagoren artean banatzeko, ([[2007ko_azaroa#Administratzaileen_kontua|wikiarkeologia]] pixkat eginez ikus daiteke aurretik ere esan dudala), baina politika bere garaian zehaztu genuen eta nik errealistatzat eta balekotzat dut bertako irizpideak. Eta jarraitu beharrekoa denez (beno, tira, ez da biblia, aldatu daiteke), arrazoi osoa duzu, administratzaile eta burokratak behar dira.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:24, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
::[[Wikipedia:Bozketak/Administratzaile_berriak_(2011)|Bozketa]] abiarazi dut lankideak administratzaile izendatzeko. Nahi duenak aurkeztu dezala bere burua eta herriak erabaki beza! :P --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:34, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
== Fitxategien igoera murriztea ==
Kaixo. Ez dakit ondo irudituko ote zaizuen, baina zera proposatuko nuke, teknikoki posible izatekotan: fitxategien igoera murriztea, administratzaileek soilik egin ahal dezaten (ospakizunetarako logo bereziak igo izan ditugu inoiz). Bestela, jendeak jarraitzen du irudiak igotzen, eta horrek lana baino ez du ematen... --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:04, 10 Azaroa 2010 (UTC)
:Bere garaian begira egon nintzen eta gure esku ez dagoen zerbait zela ikusi nuen (goian eskatu behar da). Berriro informatuko naiz, ea. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 11:57, 11 Azaroa 2010 (UTC)
::Ematen du [https://bugzilla.wikimedia.org/ Bugzillan] egin behar dela eskaera. Gaztelerazko wikipediako adibidea ez dut aurkitu, bai ordea [https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=9728 wikiesanetakoa].--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 19:27, 24 Azaroa 2010 (UTC)
:::'''Inork ez badu kontrakorik esaten''', astebete barru (epe bat ematearren zuek ekarpenak egiteko) egingo dut eskaera nik ere Bugzillan, Fitxategia igo aukera kendu edota Wikimedia Commonsera birbideratzeko.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 16:36, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
::::{{alde}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 16:50, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
::::{{alde}} --[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 20:16, 17 Urtarrila 2011 (UTC)
== Valentziako udalerriak bukatu gabe ==
Valentziako probintziak udalerri guztien artikuluak sortuta daude, baina alfabetikoki [[Moncada]]tik behera, artikulu guztiek datu berdinak dituzte (copy-paste egin da eta ez dira zuzendu). Jakin dezazuen.
rvbbjj4ceclqnsrgpnap9a43o25iyoq
Wikipedia:Txokoa/2011ko otsaila
4
1213553
9967942
2024-11-13T15:49:49Z
Theklan
336
Orri berria: «== Wikipedia eta emakumea == Kaixo! Gaurko [[Gara]]ko editorialean -edo editorialaren ondoko horretan- Wikipedia dute hizpide. Wikimedia fundazioaren ikerketa baten arabera, emakumeak erabiltzaileen %15 dira, eta horri buruz mintzo da editoriala: [http://www.gara.net/paperezkoa/20110204/246732/es/Las-mujeres-ante-espejo-Wikipedia-mundo-online-retrato-mundo-real Las mujeres ante el espejo de Wikipedia: el mundo «online» como retrato del mundo real]. Interesgarria izan dai...»
9967942
wikitext
text/x-wiki
== Wikipedia eta emakumea ==
Kaixo! Gaurko [[Gara]]ko editorialean -edo editorialaren ondoko horretan- Wikipedia dute hizpide. Wikimedia fundazioaren ikerketa baten arabera, emakumeak erabiltzaileen %15 dira, eta horri buruz mintzo da editoriala: [http://www.gara.net/paperezkoa/20110204/246732/es/Las-mujeres-ante-espejo-Wikipedia-mundo-online-retrato-mundo-real Las mujeres ante el espejo de Wikipedia: el mundo «online» como retrato del mundo real]. Interesgarria izan daitekeelakoan hemen uzten dut. Esango nuke gure Wikipedia honetan ere joera berdinak somatzen direla... --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:17, 4 Otsaila 2011 (UTC)
4yb8r1ljwmxlf2ggu2fq2ssxdfz5yc5
9967992
9967942
2024-11-13T16:16:02Z
Theklan
336
9967992
wikitext
text/x-wiki
== Wikipedia eta emakumea ==
Kaixo! Gaurko [[Gara]]ko editorialean -edo editorialaren ondoko horretan- Wikipedia dute hizpide. Wikimedia fundazioaren ikerketa baten arabera, emakumeak erabiltzaileen %15 dira, eta horri buruz mintzo da editoriala: [http://www.gara.net/paperezkoa/20110204/246732/es/Las-mujeres-ante-espejo-Wikipedia-mundo-online-retrato-mundo-real Las mujeres ante el espejo de Wikipedia: el mundo «online» como retrato del mundo real]. Interesgarria izan daitekeelakoan hemen uzten dut. Esango nuke gure Wikipedia honetan ere joera berdinak somatzen direla... --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:17, 4 Otsaila 2011 (UTC)
== Gaurko urteurrenetako bat gaizki dago ==
1650 - Emilio Arrieta musikagilea hil zen, Madrilen. - jartzen du.
[[1894]]. [[Emilio Arrieta]] musikagile nafarra hil zen [[Madril]]en (j. [[1821]]). -jarri beharko luke.
Aldatuko ote duzue? Eskerrik asko! -[[Lankide:Koro|Koro]] 09:39, 11 Otsaila 2011 (UTC)
* {{egina}}--[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:52, 11 Otsaila 2011 (UTC)
ogu5awl4h0wexmay4k9kee7dtsztelw
9968003
9967992
2024-11-13T16:19:07Z
Theklan
336
9968003
wikitext
text/x-wiki
== Wikipedia eta emakumea ==
Kaixo! Gaurko [[Gara]]ko editorialean -edo editorialaren ondoko horretan- Wikipedia dute hizpide. Wikimedia fundazioaren ikerketa baten arabera, emakumeak erabiltzaileen %15 dira, eta horri buruz mintzo da editoriala: [http://www.gara.net/paperezkoa/20110204/246732/es/Las-mujeres-ante-espejo-Wikipedia-mundo-online-retrato-mundo-real Las mujeres ante el espejo de Wikipedia: el mundo «online» como retrato del mundo real]. Interesgarria izan daitekeelakoan hemen uzten dut. Esango nuke gure Wikipedia honetan ere joera berdinak somatzen direla... --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:17, 4 Otsaila 2011 (UTC)
== Gaurko urteurrenetako bat gaizki dago ==
1650 - Emilio Arrieta musikagilea hil zen, Madrilen. - jartzen du.
[[1894]]. [[Emilio Arrieta]] musikagile nafarra hil zen [[Madril]]en (j. [[1821]]). -jarri beharko luke.
Aldatuko ote duzue? Eskerrik asko! -[[Lankide:Koro|Koro]] 09:39, 11 Otsaila 2011 (UTC)
* {{egina}}--[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:52, 11 Otsaila 2011 (UTC)
== Erreferentziena desagertu da. ==
Erreferentziak txertatzeko aukera desagertu da. Norbaitek ba al daki ezer? .[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 16:22, 18 Otsaila 2011 (UTC)
::Badirudi bat-batean desagertu dela...--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:52, 20 Otsaila 2011 (UTC)
kxmch7gdtlbyu9lk5dfyclmt5fbttnx
Wikipedia:Txokoa/2011ko martxoa
4
1213554
9967943
2024-11-13T15:50:14Z
Theklan
336
Orri berria: «== Sagardotegia == Kaixo! Norbaitek ez badaki, e-mailez aspaldi komentatu zen larunbata honetan bazkaria egin genezakeela Legorretako sagardotegian, 10. urteurrena ospatzeko edo. Norbaitek esan zuen ihauteriak direla eta ez zela egunik hoberena, baina ez zuen alternatibarik eman. Beraz, ea adosten dugun eguna eta lekua, erreserba lehenbailehen egiteko. === 1. saiakera (bertan behera utzia) === [[Legorreta]]ko sagardotegia ([http://www.auliasagardotegia.com/ Aulia sagardot...»
9967943
wikitext
text/x-wiki
== Sagardotegia ==
Kaixo! Norbaitek ez badaki, e-mailez aspaldi komentatu zen larunbata honetan bazkaria egin genezakeela Legorretako sagardotegian, 10. urteurrena ospatzeko edo. Norbaitek esan zuen ihauteriak direla eta ez zela egunik hoberena, baina ez zuen alternatibarik eman. Beraz, ea adosten dugun eguna eta lekua, erreserba lehenbailehen egiteko.
=== 1. saiakera (bertan behera utzia) ===
[[Legorreta]]ko sagardotegia ([http://www.auliasagardotegia.com/ Aulia sagardotegia]), martxoaren 5ean —larunbata—, 13:00ak aldera. Joateko prest:
#--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:09, 1 Martxoa 2011 (UTC)
#--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:01, 1 Martxoa 2011 (UTC)
#--[[Lankide:Josu|Josu]] [[Lankide eztabaida: Josu|(erantzun hemen)]], 1 Martxoa 2011
Beno... ikusita zer arrakasta gutxi eduki duen deialdiak, atzeratzea erabaki dugu izena emana genuen hirurok. Ostiral batean jende gehiago etorriko litzateke? Edo ez dago gogorik?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:12, 4 Martxoa 2011 (UTC)
:Nire arazoa zen egun horretan ezin dudala, ihauteriak eta konpromisoak, badakizue! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:22, 4 Martxoa 2011 (UTC)
::Nik ez dut inongo arazorik ostiral gau batean geratzeko. -[[Lankide:Josu|Josu]] 15:33, 5 Martxoa 2011 (UTC)
=== 2. saiakera ===
?
== Wikipedia + OpenStreetMap ==
Kaixo lagunok!
Berri bikainak! Alemanerazko Wikipedian garatu duten OpenStreetMap eta Wikipedia integrazioa gurera iritsi da. Dagoeneko koordenatuak dituzten artikuluetan goian dagoen (Mapa) klikatuz gero leiho bat irekiko da eta bertan nabigatu ahal izango dugu OSMko datuekin. Ez baduzue ikusten berritu zuen katxea (CTRL+F5 firefoxen) eta emaitzarekin disfrutatu! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:10, 3 Martxoa 2011 (UTC)
:Bikaina!--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:07, 3 Martxoa 2011 (UTC)
::Oso ondo dago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 10:50, 2011ko martxoaren 12a (UTC)
== Iñaki Ugarteburu Saria ==
Kaixo. [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUren]] bidez jakin berri dut Azkue Fundazioak [http://www.azkuefundazioa.org/web/ugarteburu/ugarteburu-saria Iñaki Ugarteburu Saria] antolatu duela. Ez dut irakurtzeko astirik, baina Wikipedia honetako artikuluak sarituko direnez, hemen aipatzen dut. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 15:19, 10 Martxoa 2011 (UTC)
:Neuk ere jaso dut. Esaten dutenez hemen komunitate bat antolatu da horren inguruan izena emateko. Norbaitek ba al daki zerbait? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:14, 11 Martxoa 2011 (UTC)
::Zer komunitate mota? Nik dakidanez, unibertsitarioen artean euskarazko wikipedia sustatzeko -kalitatezko artikuluen bidez- antolaturiko sariak dira. Asmo ona eta ideia bikaina, zoritxarrez oihartzun handia ez duena... -[[Lankide:Josu|Josu]] 21:32, 12 Martxoa 2011 (UTC)
:::Esaten dute parte-hartzaileek izena eman dezaketela propio sorturiko komunitatean. Hori da dena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:23, 13 Martxoa 2011 (UTC)
::::Ni naiz sariketa horretan (unaik aipatuta) ''epaile'' modura egongo denetariko bat. Ez dakit ezer aparteko komunitate (wiki) bati buruz, egia esan. Uste dut Wikipedian bertan izango direla aldaketak. Egia esan, zuek beste dakit. Dena dela, ikastaro batzuk emango dira txapelketari lotuta, ikasleei wikipedia nola erabili irakasteko. Lehenengo, bihar izango da, Deustuko unibertsitatean, goizez. Saiatuko naiz gauzak ''kontrolpean'' izaten eta beraz, mesedez, bandalismoa irudi dezaketen gauza batzuekin ulergarriagoak izatea eskatzen dizuet, ni egongo naizelako begira. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 13:23, 14 Martxoa 2011 (UTC)
::::: EHUn ere lehiaketari buruzko informazioa zabaldu da. [http://www.gipuzkoa.ehu.es/p210-content/eu/contenidos/noticia/vreus_premio_inaki/eu_noticia/premio.html Lotura honetan] EHUn emango diren ikastaroak aipatzen dira. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 12:47, 22 Martxoa 2011 (UTC)
== Erreferentziak berriro lanean ==
Kaixo! Beno, arazoa konpontzeko eskatu diot Erreferentzien gadgetaren egileari eta ti-ta egin du. Arazo bat zegoen bertsio berriarekin, ziurrenik. Orain jada erreferentziatu ahal dugu lehen egiten genuen bezala! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 01:25, 12 Martxoa 2011 (UTC)
::Primeran!!!!!!!--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:41, 15 Martxoa 2011 (UTC)
== Azpitituluak bideoetan ==
Kaixo kaixo! Bartzelonatik etorri berria naiz eta hainbat gauza ezberdinen inguruan hitz egin dugu bertan. Guztia laburtzea zaila da momentuz, baina joango naiz proiektu ezberdinen inguruan hitz egiten horiek lantzen noan heinean. Lehenengo albiste on baten inguruan hitz egin nahi dizuet.
Bileran Mozilla Drumbeateko kide bat egon zen eta bertan "Universal Subtitles" webgunea garatu dutela esan didate. Kanpoko edozein bideori azpitituluak jartzeko aukera ematen du, nahiko modu sinplean. Tresna hori Wikipediara ere ekarri dute eta Commonsen aukerak ematen ditu TimedText: izen-tartea erabilita azpitituluak gehitzeko. Oso sinplea, benetan! Momentuz froga bat egin dut eta ti-ta ditugu azpitituludun bideoak: [[Marrazki bizidunak]].
Baina... momentuz ikusten behar duzuena Gadget bat aktibatzea da. Joan zaitezte [[Berezi:Hobespenak]] orrialdera eta bertan duzue Gadgetak atalean mwEmbed tresna aktibatu beharko duzue. Cachea gaurkotu ondoren bertan agertzen den bideoaren playerra ezberdina izango da. Eta automatikoki jarriko ditu azpitituluak euskarazkoak baldin badaude. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:18, 21 Martxoa 2011 (UTC)
== Estatistikak artikuluka ==
Kaixo! Beno, Bartzelonako bileran komentatu zen beste gauzetako bat estatistikena zen. Antza katalanek bazuten sistema bat eta guk ez genuen. Sistema jarri dut eta orain artikulu guztietan aukera dago bere estatistika zehatzak eta bisita kopurua ezagutzeko. Nahikoa da goian agertzen den "Historia ikusi" botoiari ematea eta hortxe agertzen diren aukeraren batean klik egitea ikusteko. Begiratu [[Azala]], gustoa ematen du! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 08:45, 22 Martxoa 2011 (UTC)
: Oso interesgarria! --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 12:47, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:: Lan bikaina, Theklan!! -[[Lankide:Josu|Josu]] 20:10, 24 Martxoa 2011 (UTC)
== Credo accounts ==
Hola a todos, perdonad por usar el castellano, pero no he encontrado traductores, y dada la premura, seguro que alguien que sepa podrá traducir el mensaje.
La WMF ha conseguido la donación de unos cientos de cuentas Credo. Se trata de cuentas que dan acceso a obras de referencia que habitualmente sólo están disponibles a través de universidades y similares. Aunque se trata de obras en inglés, creo que son de interés para cualquiera interesado en escribir artículos de calidad. Lamentablemente, esta disponibilidad apenas se ha hecho pública. Las cuentas se pueden pedir a partir de hoy (23 de marzo) a las once de la noche (hora peninsular española), en la siguiente página: [[:en:Wikipedia:Credo accounts]]. Espero que sea de vuestro interés y, de nuevo, mis disculpas por si este no es el sitio o el modo adecuado de hacerlo. Creo que en todo caso, la utilidad del anuncio podrá disculparme. Un saludo --[[Lankide:Ecemaml|Ecemaml]] 11:08, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:Oso interesgarria. Nik, behintzat, eskatuko dut bat. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:16, 23 Martxoa 2011 (UTC)
== Sareko Euskal Gramatika ==
Berri onak! UPVk "Sareko Euskal Gramatika" lana jarri du sarean, eta PD lizentzia du. Beraz erabili daiteke arazorik gabe. Helbidea honakoa da: [http://www.ehu.es/seg/gramatika.html http://www.ehu.es/seg/gramatika.html] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:04, 31 Martxoa 2011 (UTC)
:Eskerrik asko abisuarengatik, Theklan! Berri ona da, bai, dudarik gabe. Txantiloi bat egin dut Sareko Euskal Gramatikatik hartutako edukiekin osatzen ditugun artikuluetarako: [[Txantiloi:SEG]]. Hortxe aurkituko dituzue erabiltzeko azalpenak ere. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 15:19, 31 Martxoa 2011 (UTC)
qlsgsuy0vcj1fxkfz31vlsrpzd67xf1
9967960
9967943
2024-11-13T15:59:08Z
Theklan
336
9967960
wikitext
text/x-wiki
== Sagardotegia ==
Kaixo! Norbaitek ez badaki, e-mailez aspaldi komentatu zen larunbata honetan bazkaria egin genezakeela Legorretako sagardotegian, 10. urteurrena ospatzeko edo. Norbaitek esan zuen ihauteriak direla eta ez zela egunik hoberena, baina ez zuen alternatibarik eman. Beraz, ea adosten dugun eguna eta lekua, erreserba lehenbailehen egiteko.
=== 1. saiakera (bertan behera utzia) ===
[[Legorreta]]ko sagardotegia ([http://www.auliasagardotegia.com/ Aulia sagardotegia]), martxoaren 5ean —larunbata—, 13:00ak aldera. Joateko prest:
#--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:09, 1 Martxoa 2011 (UTC)
#--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:01, 1 Martxoa 2011 (UTC)
#--[[Lankide:Josu|Josu]] [[Lankide eztabaida: Josu|(erantzun hemen)]], 1 Martxoa 2011
Beno... ikusita zer arrakasta gutxi eduki duen deialdiak, atzeratzea erabaki dugu izena emana genuen hirurok. Ostiral batean jende gehiago etorriko litzateke? Edo ez dago gogorik?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:12, 4 Martxoa 2011 (UTC)
:Nire arazoa zen egun horretan ezin dudala, ihauteriak eta konpromisoak, badakizue! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:22, 4 Martxoa 2011 (UTC)
::Nik ez dut inongo arazorik ostiral gau batean geratzeko. -[[Lankide:Josu|Josu]] 15:33, 5 Martxoa 2011 (UTC)
=== 2. saiakera ===
?
== Wikipedia + OpenStreetMap ==
Kaixo lagunok!
Berri bikainak! Alemanerazko Wikipedian garatu duten OpenStreetMap eta Wikipedia integrazioa gurera iritsi da. Dagoeneko koordenatuak dituzten artikuluetan goian dagoen (Mapa) klikatuz gero leiho bat irekiko da eta bertan nabigatu ahal izango dugu OSMko datuekin. Ez baduzue ikusten berritu zuen katxea (CTRL+F5 firefoxen) eta emaitzarekin disfrutatu! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:10, 3 Martxoa 2011 (UTC)
:Bikaina!--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:07, 3 Martxoa 2011 (UTC)
::Oso ondo dago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 10:50, 2011ko martxoaren 12a (UTC)
== Iñaki Ugarteburu Saria ==
Kaixo. [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUren]] bidez jakin berri dut Azkue Fundazioak [http://www.azkuefundazioa.org/web/ugarteburu/ugarteburu-saria Iñaki Ugarteburu Saria] antolatu duela. Ez dut irakurtzeko astirik, baina Wikipedia honetako artikuluak sarituko direnez, hemen aipatzen dut. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 15:19, 10 Martxoa 2011 (UTC)
:Neuk ere jaso dut. Esaten dutenez hemen komunitate bat antolatu da horren inguruan izena emateko. Norbaitek ba al daki zerbait? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:14, 11 Martxoa 2011 (UTC)
::Zer komunitate mota? Nik dakidanez, unibertsitarioen artean euskarazko wikipedia sustatzeko -kalitatezko artikuluen bidez- antolaturiko sariak dira. Asmo ona eta ideia bikaina, zoritxarrez oihartzun handia ez duena... -[[Lankide:Josu|Josu]] 21:32, 12 Martxoa 2011 (UTC)
:::Esaten dute parte-hartzaileek izena eman dezaketela propio sorturiko komunitatean. Hori da dena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:23, 13 Martxoa 2011 (UTC)
::::Ni naiz sariketa horretan (unaik aipatuta) ''epaile'' modura egongo denetariko bat. Ez dakit ezer aparteko komunitate (wiki) bati buruz, egia esan. Uste dut Wikipedian bertan izango direla aldaketak. Egia esan, zuek beste dakit. Dena dela, ikastaro batzuk emango dira txapelketari lotuta, ikasleei wikipedia nola erabili irakasteko. Lehenengo, bihar izango da, Deustuko unibertsitatean, goizez. Saiatuko naiz gauzak ''kontrolpean'' izaten eta beraz, mesedez, bandalismoa irudi dezaketen gauza batzuekin ulergarriagoak izatea eskatzen dizuet, ni egongo naizelako begira. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 13:23, 14 Martxoa 2011 (UTC)
::::: EHUn ere lehiaketari buruzko informazioa zabaldu da. [http://www.gipuzkoa.ehu.es/p210-content/eu/contenidos/noticia/vreus_premio_inaki/eu_noticia/premio.html Lotura honetan] EHUn emango diren ikastaroak aipatzen dira. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 12:47, 22 Martxoa 2011 (UTC)
== Erreferentziak berriro lanean ==
Kaixo! Beno, arazoa konpontzeko eskatu diot Erreferentzien gadgetaren egileari eta ti-ta egin du. Arazo bat zegoen bertsio berriarekin, ziurrenik. Orain jada erreferentziatu ahal dugu lehen egiten genuen bezala! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 01:25, 12 Martxoa 2011 (UTC)
::Primeran!!!!!!!--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:41, 15 Martxoa 2011 (UTC)
== Azpitituluak bideoetan ==
Kaixo kaixo! Bartzelonatik etorri berria naiz eta hainbat gauza ezberdinen inguruan hitz egin dugu bertan. Guztia laburtzea zaila da momentuz, baina joango naiz proiektu ezberdinen inguruan hitz egiten horiek lantzen noan heinean. Lehenengo albiste on baten inguruan hitz egin nahi dizuet.
Bileran Mozilla Drumbeateko kide bat egon zen eta bertan "Universal Subtitles" webgunea garatu dutela esan didate. Kanpoko edozein bideori azpitituluak jartzeko aukera ematen du, nahiko modu sinplean. Tresna hori Wikipediara ere ekarri dute eta Commonsen aukerak ematen ditu TimedText: izen-tartea erabilita azpitituluak gehitzeko. Oso sinplea, benetan! Momentuz froga bat egin dut eta ti-ta ditugu azpitituludun bideoak: [[Marrazki bizidunak]].
Baina... momentuz ikusten behar duzuena Gadget bat aktibatzea da. Joan zaitezte [[Berezi:Hobespenak]] orrialdera eta bertan duzue Gadgetak atalean mwEmbed tresna aktibatu beharko duzue. Cachea gaurkotu ondoren bertan agertzen den bideoaren playerra ezberdina izango da. Eta automatikoki jarriko ditu azpitituluak euskarazkoak baldin badaude. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:18, 21 Martxoa 2011 (UTC)
== Estatistikak artikuluka ==
Kaixo! Beno, Bartzelonako bileran komentatu zen beste gauzetako bat estatistikena zen. Antza katalanek bazuten sistema bat eta guk ez genuen. Sistema jarri dut eta orain artikulu guztietan aukera dago bere estatistika zehatzak eta bisita kopurua ezagutzeko. Nahikoa da goian agertzen den "Historia ikusi" botoiari ematea eta hortxe agertzen diren aukeraren batean klik egitea ikusteko. Begiratu [[Azala]], gustoa ematen du! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 08:45, 22 Martxoa 2011 (UTC)
: Oso interesgarria! --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 12:47, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:: Lan bikaina, Theklan!! -[[Lankide:Josu|Josu]] 20:10, 24 Martxoa 2011 (UTC)
== Credo accounts ==
Hola a todos, perdonad por usar el castellano, pero no he encontrado traductores, y dada la premura, seguro que alguien que sepa podrá traducir el mensaje.
La WMF ha conseguido la donación de unos cientos de cuentas Credo. Se trata de cuentas que dan acceso a obras de referencia que habitualmente sólo están disponibles a través de universidades y similares. Aunque se trata de obras en inglés, creo que son de interés para cualquiera interesado en escribir artículos de calidad. Lamentablemente, esta disponibilidad apenas se ha hecho pública. Las cuentas se pueden pedir a partir de hoy (23 de marzo) a las once de la noche (hora peninsular española), en la siguiente página: [[:en:Wikipedia:Credo accounts]]. Espero que sea de vuestro interés y, de nuevo, mis disculpas por si este no es el sitio o el modo adecuado de hacerlo. Creo que en todo caso, la utilidad del anuncio podrá disculparme. Un saludo --[[Lankide:Ecemaml|Ecemaml]] 11:08, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:Oso interesgarria. Nik, behintzat, eskatuko dut bat. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:16, 23 Martxoa 2011 (UTC)
== Sareko Euskal Gramatika ==
Berri onak! UPVk "Sareko Euskal Gramatika" lana jarri du sarean, eta PD lizentzia du. Beraz erabili daiteke arazorik gabe. Helbidea honakoa da: [http://www.ehu.es/seg/gramatika.html http://www.ehu.es/seg/gramatika.html] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:04, 31 Martxoa 2011 (UTC)
:Eskerrik asko abisuarengatik, Theklan! Berri ona da, bai, dudarik gabe. Txantiloi bat egin dut Sareko Euskal Gramatikatik hartutako edukiekin osatzen ditugun artikuluetarako: [[Txantiloi:SEG]]. Hortxe aurkituko dituzue erabiltzeko azalpenak ere. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 15:19, 31 Martxoa 2011 (UTC)
== Bot batekin Frantziako udalerrien artikuluak egiteko aukera ==
Kaixo guztiei! Oraingoan berri garrantzitsu batekin nator eta eztabaida egon beharko luke honen inguruan, hartuko dugun erabakiak garrantzi handia baita. Kataluniako [[Amical Wikipedia]] elkarteak bot ederra garatu du datu estatistikoak erabilita artikuluak sortu ahal izateko. Aspaldi [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]ko herietan erabili zuten eta oraingoan berrikuntzekin [[Frantzia]]ko udalerrietan erabili daiteke. Ideia bat egiteko, sortzen dituen emaitzak [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ditugunaren antzekoak izango ziren (zuzenketa batzuk egin ditut). Egindako [http://ca.wikipedia.org/wiki/Usuari:Jrgoma/PoblFran%C3%A7a/eu itzulpen hauekin] horrelako [http://ca.wikipedia.org/w/index.php?title=Usuari:Gom%C3%A0/Laboratori&oldid=7134213 zerbaitetan dago] momentu honetan. Ez egin kasurik bertan agertzen den testuari, zuzenketak ere egin ditut horren gainean eta ziurrenik hurrengo astean guztia prest eta itzulia egongo baita.
Kontua da bot hau martxan jarrita, demagun hemendik bi astera, Frantziar estatuan dauden 36.000 udalerrien artikuluak izango genituzkela modu azkar batean, gaur egun udalerri gehienetan dugun informazioa baino askoz gehiagorekin. Jada sorturik ditugunak kenduta demagun 34.000 bat artikulu sortuko direla, hau da, 100.000 artikulu lortuko genituzkela modu azkar batean, gure Wikipedia [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias 44. postutik 37.ra] pasatuz.
Arrazoi asko eman daitezke honen alde, eta ziur nago beste hainbeste eman daitezkeela aurka. Bot batekin artikuluak sortzerakoan lana aurrezten dugu, baina baliteke iritzi kontrakoa sortzea, Wikipedian eginiko lana debaluatuz. Bestetik egia da 100.000 artikuluren muga hori lortuta gauza askori ekiteko aukera izango genukeela eta sekulako hedadura litzatekeela.
Beno, esandakoa, hori da proposamena, Botekin artikuluak masiboki sortu edo ez. Zuena da hitza. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:17, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{Alde}}. Egia da artikulu kopurua entziklopedia baten datu bistakoenetako bat dela, eta papereko entziklopediak saltzeko beti goraipatu izan dela artikulu kopuru handia izatea. Hala ere, nire ustez interesgarriena da euskal Wikipediari informazio baliagarria erantsi ahal izango diogula horrela. Izan ere, Frantziako udalerriak maiz bisitatu ohi ditugu euskaldunok, eta udalerri horien berri jakiteko euskal Wikipedia erabili ahalko dugu. Hori bai, bot hori martxan jarri aurretik, ondo-ondo zuzendu beharko lirateke botak erabiliko diten euskarazko testuak; bestela, akats ugariko artikuluz betetzen bazaigu, ez da oso itxurazkoa eta baliagarria izango. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:42, 22 Martxoa 2011 (UTC)
::Bai, artikulua "definitiboa" denean zure laguntza beharko dugu ahalik eta zuzenen egin ahal izateko erabiltzen dituen esaldien ordena kontuan hartuta. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:52, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Katalanerazko artikulu horrek ez du itxura txarrik. Dena den, hasteko proba txiki bat egingo nuke, agian kantonamendu bat eginez.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:43, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::{{alde2}} '''Proposamenaren alde'''. Bot horrek sortu ditzaken udalerrien artikuluak, gaur egun guk eskuz sortzen ditugun Frantziako udalerrienak baino hobeak dira. Unaik esan bezala hasieran kantonamendu batekin egin dezakegu froga eta dena ondo badoa, Frantzia osokoak sortu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:04, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Tresnak lana errazten du eta gainera artikuloak era azkar batean sortzeko bide ematen du. Beste kontu bat da gero artikuloak oinarrizko edukinez betetzea.--Gorritxiki 13:34, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::::{{alde}}. Lehen bai lehen gai hau gauzatzearen alde. [[Ille-et-Vilaine]] departamentuko udalerriak amaitzeko (eta bide batez [[Bretainia]] osoko udalerriak) gutxi gelditzen zait: gaur egun Bretainia osatzen duten lau departamentuko udalerriei tratamendu berezia eman nahi baidiet (Bretainiako mapan kokatu, bretainierazko edo galozko izena ere jarri eta irudia ere bai). Bestela, gainontzerako Frantziako departamentuak botarekin egitea ados nago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:30, 2011ko martxoaren 23a (UTC)
:::::{{alde}}. Baina Frantziakoak bakarrik! Ditugun ageriko "loturak" direla-eta. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 22:42, 23 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} [[Luddismo|Luddita]] (edo agian izokina, korrontearen aurka joatearren) eman dezakedan arren, ez nago oso ados. Nahiago artikuluak eskuz egitea. Artikulu kopuru eta ranking-ak ez zaizkit ardura, nahiago dut artikulu osatuago bat 10 miniartikulu baino, gainera, Theklan-ek komentaturiko debaluazio horren beldur naiz. Badakit esango duzuela bi joerak osagarriak direla, baina ez dakit, ez nau konbentzitzen (puntua kontra). Baina, bot-arekin lortuko liratekeen artikuluak, ziurrenik paperezko entziklopedia batean agertzen direnak baino osatuagoak egongo lirateke, infotaularekin soilik (biztanleria, kokapena, e.a.) agertuko lirateke, beste euskal entziklopedia batzuk baino hobea bihurtuz (puntua alde). Baina, gero eta gehiago ikusten ditut artikuluak artisautza lan -mimatu- modura, muntaia-katean sorturiko pieza baino, baina beno, horiek nire pajeo mentalak besterik ez dira :P --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 22:58, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:Nik ere ikusten dut arazo hori, baina egia da ere artikulua sortuz gero aukera gehiago dagoela gero lan gehigarriak egiteko horietan. Bide batez, ez da informazio makala agertzen dena, [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ikusten den bezala. Informazio hori kristona da, eskuz egiten duguna baino gehiago. Eta zure puntua nik ere ikusten badut ere, tira, horrela agian artikulu horiek sortzean baino beste gauza batzuetan zentratu gaitezke, adibidez ditugunak kategoriatan hobeto jartzen. Ez dakit, kalitatea eta kantitatea biak behar ditugula uste dut.
:Pentsatzen egon naiz erabaki honek sor ditzakeen kontrako jarrerak neutralizatzeko aurrez adierazi behar dugula erabakiaren zergatia sarean zehar (Zuzeu eta sustatu, adibidez). Argudio onak eman, eta Interneteko komunitateak pausoaren garrantzia ikustea. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:09, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::Ideia bikaina iruditzen zait Interneteko euskarazko komunitateetan honen berri ematea. Eta, batez ere, ezer erabaki aurretik egiten bada; komunitate horietako kideek, horrela, informazioa jasotzeko aukera ez ezik, erabakitzeko prozesuan parte hartzeko aukera ere izango dute. Eta beharbada wikilariren bat irabaziko dugu... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:29, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ados nago esan nahi duzunarekin Theklan, bultzada ikaragarria eta ziurrenik oso positiboa izango da. Bi lanen osagarritasuna ere ikusten dut (zuk aipatzen duzun kategorizatzearen inurri lana, gauza askotan askoz garrantzitsuagoa da artikuluak sortzea baino, akatsak e.a. zuzentzea den moduan). Abantailak ikusten dizkiot bai, baina eszeptikoa naiz, neure arrazoiak "sentimentalak" direlako, ez besterik. Horergatik aldatu dut hasieran jarritako {{tx|aurka}}, {{tx|neutral}}engatik: ez diot aparteko kalte handiegirik ikusten, baina gustura nago gauden moduan. Horretaz gain, komunikabideetara zerbait bidaltzearena oso ideia ona iruditzen zait, eta erabaki eta argudio bateratuen sortan laguntzeko prest banago.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 23:51, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} nire kezkak eta zalantzak ditudan arren, alde egingo dudala uste dut. Horrelako kasuetan, aldeko zein kontrako puntuak daude, eta biak ondo baloratu behar. Alde positiboan: (1) artikulu kopurua izugarri haziko litzateke, eta nire ustez eduki nahikoarekin, (2) inork inoiz artikuluok hedatu nahi baditu, hortxe izango du oinarria, eta errazago izango zaio parte hartzea, zerotik hasi ordez, eta (3) artikulu guztiek egitura berdintsua izango dute, bai eskeletoa eta bai datu mordoxka modu berean gehituko ditugulako. Alde negatiboan, ordea: (1) inork inoiz interesik izango al du Frantzia iparraldeko udalerri txiki bateko datuak kontsultatzeko? baina Espainiako udalerri askorekin berdina gertatzen dela uste dut, eta hortxe daude.., eta (2) inork hedatuko al ditu, ala bere horretan mantenduko dira denbora askoan zehar? era berean, artikuluen eguneragarritasunean pentsatu beharra dago, hau da, 2015ean beste bot batekin datuok eguneratu nahi baditugu, bideragarria izatea.
:Orokorrean, biak baloratuz, baiezkoaren alde egitea erabaki dut, ordea. Puntu positiboek pisu gehiago dute nire ustez kasu honetan. Dena dela, kontu handiz ibili beharko ginateke izen anbiguoekin argipen orrialdeak sortzeko, eta wiki lotura ezegokiak ez sortzeko. Badu lana horrek. –[[Lankide:TXiKi|TXiKi]] ([[Lankide_eztabaida:TXiKi|zure erantzuna hemen utzi]]) 10:49, 24 Martxoa 2011 (UTC)
:: {{alde}} Janfri bezala nahiko [[Luddismo|luddita]] naizen arren, Txikirekin bat egingo dut. Bestetik, botaren lana, ikaragarria! --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 20:02, 24 Martxoa 2011 (UTC)
{{aurka}}, orain arteko emaitza lortzeko bederen. Ez naiz eztabaidagai nagusiaz (kalitate eskasa) ari, beste kontu osagarri batez baino. Botek egindako lanek beste muga batzuk dituzte; “Frantziako” (sic) udalerrien artean “hain Frantziakoak” ez diren ehunka daude. [[Fontjoncouse]] ez da “hain” ''Frantziako udalerria, Languedoc-Roussillon eskualdean dagoena''; Fontjoncosa [[Okzitania]]koa (ere) bada. Tira, “Frantziakoa” da [[Orexa]] (edo ''[http://es.wikipedia.org/wiki/Oreja_%28Guip%C3%BAzcoa%29 Oreja]'') ''municipio español de la provincia de Guipúzcoa'' edo [[Baigorri]] (barka, ''[http://fr.wikipedia.org/wiki/Saint-%C3%89tienne-de-Ba%C3%AFgorry Saint-Étienne-de-Baïgorry]'') ''commune française, située dans le département des Pyrénées-Atlantiques et la région Aquitaine'' diren heinean.
Okzitanierazko wikipediak gurekiko duen begirunea erakustetik urrun gaude. Begiratu ''[http://oc.wikipedia.org/wiki/Bunuze Bunuze]'': ''comuna deu Bascoat, en Baisha Navarra. Administrativament, que's tròba dens lo departament deus Pirenèus Atlantics''. [[Bretainia]]ko udalerrien artikulu berriak ateratzen ditugun orotan ere oso egoera mingarri eta insolidarioa sortzen ari gara: ikus [[Langon (Ille-eta-Vilaine)]]; bi kontu aipa daitezke: frantsesezko toponimoa lehenetsia eta Bretainiaren lurra era lazgarrian banatuta agertzen duen kokapen mapa. Bretainia [[Bretainia]] baita (5 departamendu), beste kontu bat [[Bretainia (eskualdea)]] da; Vichyko gobernu nazizaleak Bretainia banatu eta V. Errepublikari "kasualitatez ahaztu" zitzaion Bretainiaren batasuna berrezartzea.
Bretoiek, ordea, zer egiten dute gurekin? Ikus [http://br.wikipedia.org/wiki/Gabadi Gabadi]: toponimo lehenetsia euskarazkoa, ''e proviñs Nafarroa Beherea (pe Benafarroa), en Iparralde, en Euskal Herria, en hanternoz d'ar Pireneoù'' deskribatzen du eta kokapen mapa Nafarroa Beherekoa.
Ez diot koherentziarik aurkitzen "Frantziako" udalerriak sortzen segitzeari herri eta kultura gutxituak zokoratu edo erabat ezkutatzeko. Koldo Izagirrek Berrian [http://paperekoa.berria.info/harian/2011-03-25/011/001/Izagirre_Hizkuntza_gure_sentimenduen_azpiegitura_da_Horrek_egiten_gaitu_herri_.htm gaurtxe] esana da: «Mundua okzitanoz, guaraniz, mambaraz, wolofez, bretonez, katalanez, frisioz, galegoz, korsikarrez betea dago». Mundua bai, euskarazko wikipedia ez. Katalanen botaren bidea segitu nahi bada, gutxienez hauxe eskatuko nuke, bestalde: katalanek bezala, Okzitaniako udalerrietako artikuluetako izenburuetan okzitaniera lehenestea (ikus gure [[Belvèze-du-Razès]] baina katalanez ''[http://ca.wikipedia.org/wiki/Belv%C3%A8ze-du-Raz%C3%A8s Bèlvéser]'' da. Botak artikulu "frantsesak" egiten ditu baina [[Luddismo|ludditaren]] batek beste hori egiten omen du. Neu, hala ere, prest nago "luddikoki" botaren lanari ikutu eta aldaketak egiteko. Horrela defini liteke arestian aipatutakoa gurean: «'''Bèlvéser''' ([[frantses]]ezko izen ofiziala ''Belvèze-du-Razès'') [[Okzitania]]ko udalerria da, [[Languedoc]]en dagoena. Administrazioz [[Frantzia]]ko [[Aude]] departamenduan dago.»--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 13:07, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:Gauza batek ez du bestea kentzen. Artikuluak sortzeko erabiltzen diren plantilletan nahi dugun izena jarri ahal dugu, izan ere robota ez da orojakilea, baizik eta guk esaten dizkiogun parametroak erabiltzen ditu. GAinera eskuz alda daitezke okzitania, bretainia (ez ditugunak sortu behar [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]k sortu dituelako jada) eta Ipar Euskal Herrikoak, eginak baitaude. Beste guztiak sor daitezke eta guk jarriko dugu eskuz nahi duguna gero, baina oinarri hori izanda. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:18, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Alde nago, baina esfortzua jarriko nuke [[Lankide:Adrar|Adrarrek]] azaldutako kuitak garbitzen, batik bat Bretoi eta Okzitar herriak direnean [[Lankide:Inaki.a001|Inaki.a001]] 12:40, 25 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} Gaur egun Euskarazko Wikipedian 2,25 orri daude artikulu bakoitzeko (146.745 / 65.324= ~2,25) 35.000 artikulu berri gehitzean, beste 43.984 birzuzenketa orri, kategoria, eta abar beharko genituzke gaur egun Wikipediak duen "sakontasun" berdina lortzeko. -[[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 12:52, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:: Adrarrek esandakoa, nahiz eta arrazoizkoa izan, ez da hemen eztabaidatzen ari garena.
:: 1. Egia da bot batek ezin izango duela inoiz idazle edo itzultzaile profesional baten lana gainditu (hauen mesederako). Egindakoa eskuz berrikusi beharko dugula/dutela bistakoa da.
:: 2. Exotoponimiarena egiteke dugun politikaren bat bada. Gure "Euskaltzaindiak adostutakoari ontzat hartzea" politika eskasa geratu zaigu arlo honetan. Bere zerrenda laburra izateaz gain, [[Eztabaida:Volta Garaia|ez da guztiz fidagarria]]. Beraz, badaude bertoko hizkuntzaren toponimoaren alde egiten dutenak (Adrarrek, kasu) eta toponimo ofizialaren alde egiten dugunok. Alde biek gure ideiak azaltzeko hainbat aukera izan ditugu ([[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko urtarrila|hemen]] edo [[Eztabaida:Victoria uhartea|hemen]], adibidez) eta jarrera biek bere alde onak eta txarrak badituzte.
::Edonola ere, bada exotoponimoen politika bozkatzeko garaia, baina ez hemen. Hemen beste gauzetaz ari gara. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:20, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:::Beno, nik uste eztabaidaren gai nagusitik aldentzen ari garela: Frantziako udalerri guztien artikuluak botaren bidez egitea bai ala ez. Bretainia, Okzitania eta Korsikako udalerrien izenak euren hizkuntzetan jarri ala frantsesez (jatorrizko hizkuntza edo fransetsezko birzuzenketak egin daitezke), edota hizkuntza, kultura eta historiako gaiei begirune handia diet, baina hasierako gaitik urruntzen gaituztela uste dut.
:::Sakontasuna berriz, nik uste euskarazko Wikipediak botaren bidez edota eskuz eginik ere, 100.000 artikuluetara iristean sakontasun edo edukiera berdina izango lukeela (oraingoa baino baxuagoa), euskarazko artikulu kopuru txikiak botaz edo eskuz gure wikipedian ugariak baitira (eta izango dira), eta lankide kopurua, duguna da, ez dago besterik, euskarak hiztun kopuru jakin bat duen gisa. Gure mugak ditugu. Nire iritziz ezin liteke euskarazko Wikipediari 100.000 artikuluekin, adibidez hiztun edo lankide gehiago dituzten wikipediak 100.000 artikuluekin dituzten sakontasun edo edukierak izan, hortarako euskaldun bakoitzak artikulu luze ugari idatzi beharko lituzke. Nire ustez ezinezkoa da haien erronkari eustea. Hortaz, nire iritziz, hobe une batez sakontasunari buruzko sentimenduak edo eskuz eginiriko artikulei buruzko idealismoa albo batetara utzi eta pragmatikoak izatea (katalanek ugari eta euskaldunok gutxi dugun ezaugarria), 100.000 artikuluetara lehen bai lehen iritsi (Josugonik zioen bezala: Frantziako udalerrien kasuan salbuespen berezia egin eta bota erabili), kopuru biribil eta ponpoxo horrek euskarazko Wikipediari gehitu lekioken propaganda, marketing, irudi ona, lankide berriak erakartzeko aukera edota prestigioa probestu, eta aurrera bolie!
:::--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:56, 2011ko martxoaren 25a (UTC)
Beno, duda hauetako batzuk afgitzeko aukera izan dut ca:wpko lankide batekin. Komentatu dizkit ondorengoak:
* Ingelerazko Wikipedian sistema hau erabili zuten ere 100.000 artikulura heltzeko, AEBko udalerriekin, 2003an. Horrek laguntza handia eman zien prentsa mailan eta lankide berriak eskuratzeko... baina ondo egin behar dela ere argitu behar da.
* Okzitaniako udalerriena konpontzeko zailtasunak daude, batez ere okzitanierazko wikipedian ez dituztelako euren herri guztietako artikuluak eta, beraz, ezin dugu zerrenda bat egin udalerri guztiekin. Hasieratik konpondu daiteke zerrenda hori emanda botari, hau da, izenak aldatuta. Geroago ere aldatu ahal dugu, arazorik gabe, eskuz moldaketa horiek eginez.
* Kopuruari dagokionez, egunero 1.000 artikulu baino gehiago egitea zaila da, botaren funtzionamenduari erreparatuz gero. Horregatik honetara jartzen bagara 2 hilabete edo beharko genituzte guztiak ondo egin eta ordenean egoteko. Beraz denbora ere dugu saltoa ematen joateko.
-[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:20, 28 Martxoa 2011 (UTC)
: {{alde}} Zalantzak zalantza, nik ere aldeko botoa emango dut. Esandakoarekin ados nago, oro har: Txikirekin bat, ez dakit oso egokia den euWikipedia herri txiki-txikiei buruzko zirriborroekin betetzea (hori da nire aurkakotasun nagusia). Baina, egia da, halaber, hainbat geografia-zirriborro ditugula bot honekin lortuko ditugunak baino artikulu askoz motzagoekin. Hortaz, niri egokia iruditzen zait eskualde batekin-edo froga egitea, eta euWikipedian artikulu kopurua igotzeari ekitea. Horrekin batera, igoera handia lortuko dugunez modu horretan, lankideok artikuluak zabaltzeari eskaini diezaiokegu (dugun) denbora (urrria). --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 16:00, 29 Martxoa 2011 (UTC)
::Galdera ''100.000 artikulutara botaren laguntzaz heltzearekin ados zaude?'' izan balitz, gaitik aterako nintzatekeen. Baina (zuzendu oker banabil) galdetzen dena hauxe da: ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' Askoz ere espezifikoagoa da. Esperimentuak hasita daudenez iritzia eman beharra nuen: azken hilabeteetan [[Aude departamenduko udalerrien zerrenda|Audeko]] 230 udalerrietakoak egin dira, kasurako; neu harritzen nauena kontrakoa da: frantses estatuko beste herriez inork ezer esan ez izana. Marklarrek ondo gogoratu bezala, erabaki gabe dago exotoponimiaren kontua baina praktikan erabakia hartzen dugu, oso erabaki gogorra gainera: artikulu mota honetan kultura eta herri baztertua bigarren mailan geratu ez ezik, erabat ezkutatuta ere badago, aipamenik sinpleena ere jasotzen ez baita; harritzekoa ez dena, frantsesezko wikipedia oso oldarkorra baita herri eta kultura gutxituekin.
::Orduan neurri batzuk hartzeko eskaera egiten dut; [[Aisne departamenduko udalerrien zerrenda|Aisnerekin]] ezer esateko ez badago ere, ezin ditugu [[Alzonne|hau]] bezalakoak ehunka egin, besterik gabe. Iritzia, beraz: "horrela aurka" eta "lan egiteko prest". Kontua ez da soilik toponimia; Okzitaniako (etab.) artikulurik txikienak ere elementu hauek izan behar ditu: hizkuntzaren aitorpena (toponimoa, besteak beste), herriaren aitorpena (goiko definizioan) eta kokapen mapan. Proposamenak ez badu borondaterik kultura eta herri hauek zokoratzeko, ipin ditzagun bitartekoak; ea Theklanek apuntatzen hasia den flashak osatzen segitzen duen. Neure partetik, esaterako infotaula inklusiboagoak (errealitate ofizial-estatal eta herriena uztartzen dituenak) erabiltzearekin aurrerapausoa emango genukeela uste dut, neuk ordea ez dut kontyrolatzen arlo hau. Baten batek sor lezake [http://oc.wikipedia.org/wiki/Alzona Alzonan] erabilitako infotaula [http://oc.wikipedia.org/wiki/Mod%C3%A8l:Infobox_vila_occitana honen] antzekoa? Edo Bretainiarako [http://eu.wikipedia.org/wiki/Txantiloi:Bretainiako_udalerri_infotaula/dok hau] berraktiba eta osa genezake. 30.000 artikulu sortzera bagoaz, ondorioak eta kontraesan guztiak patxadaz aztertu beharko, ezta?--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 17:41, 30 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ba zuzenduko dut oker zabiltzalako. Galdera ez da ea ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' baizik eta ''Bot batekin Frantziako (sic) udalerri guztietako artikuluarekin botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?''. Frantsesezko Wikipedia nahiko gutxi erabiltzen du bot horrek, bakarrik armarria jartzeko (hori ondo dutelako Wikipedia horretan). Datu gehienak INSEEtik ateratzen du, datu ekonomiko, demografiko eta estatistikoak. Datu geografikoak Google Mapseko APItik ateratzen ditu. Izenak guk definitzen dizkiogu, nahi badugu, eta hori hasieran edo ondoren egin ahal dugu. Adibidez [[Alzona]] herria sortu ahal dugu hala deitzen bada okzitanieraz. Baina gorago esan dudan bezala okzitanieraz ere ez dute euren herri guztietako artikuluen zerrenda bat, beraz zaila da.
:::Oker zabiltza ere Audeko departamenduko herrien kontuan. Horiek ez dira bot batekin sortu, eskuz baizik. Botarekin oraindik ez dugu bat ere sortu eta bi adibide daude goian. Lehenengoa eskuz eginiko itzulpen bat da, bigarrena orain frogatan dagoena da, itzulpen guztiak ondo dabiltzala frogatu arte eta hemen kontsentsu bat egon arte martxan jarriko ez dudana. Gainera informazio oso oso interesgarria jartzen du, orain arte eskuz eginikoetan agertzen ez dena.
:::Okzitaniako herri guztiei (baita Bretainiakoei) jarri ahal diegu mapa bereizitu bat nahi badugu, berez bandera eta guzti jarzten duen modu berean. Hori ez da arazoa, eta behin sortuta ere alda daitezke. Udalerri horiek Frantziako dira, hala ere, [[Urretxu]] Espainian dagoen bezala. Hau da, errealitate hori ere ezin dugu izkutatu (batzuoi mina egiten badigu ere). Guztia litzateke Frantziako udalerri infotaula hori moldatzea lurralde zehatz batzuk goian agertzeko, beste modu handiago batez: Okzitania, Katalunia, Bretainia, Korsika eta Alsaziarekin egin beharko litzatekeela suposatzen dut, eta gero itsasoz-haraindiko koloniekin ere.
:::Baina hori, esandakoa, beste eztabaida bat da. 36.000 artikulu horiek sortu ondoren ere egin dezakegu aldaketa, behin artikuluak izanda oinarri moduan. Are eta gehiago, uste dut hori ere errazagoa izango dela artikuluak lehenago sortzen baditugu.
:::Hemen planteatutako eztabaida 36.000 artikulu horiek bot baten bitartez egitearena da. Horrek suposatzen dituen kontraesan, onura eta bestelakoak azaleratzea. Eta nahi baduzu planteatu hemen azpian hizkuntza eta herri gutxituekin egin beharko genukeena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:45, 30 Martxoa 2011 (UTC)
::::Garapen bat egin dut INSEEko datuak hartzen dituen txantiloian eta emaitza hobeak daude. Gauza da Bretainia edo Korsikarekin bai, baina Okzitaniarekin zailtasunak daudela datu horiek automatikoki lortzeko, ez baitu egiten bat departamentuetan eginiko mugekin. Horregatik eskuz bete beharko litzateke, baina parametro hori sartuta (eta nahiko erraza izan daiteke gero sartzea) [[Alzona]] bezalako herri batean goian Okzitaniako bandera eta behean mapan kokapena izango genuke. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:40, 31 Martxoa 2011 (UTC)
:::: Okzitaniakoak-eta beste eztabaida bat izan behar du -hau bezala, patxadatsua-, [[Alzona]]en ageri den Okzitaniako mapa horretan Baiona-Miarritze Okzitanian sartuta daude eta! kar kar, ez dira batere kontu sinpleak ez... --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:20, 31 Martxoa 2011 (UTC)
== Bot batekin Frantziako udalerrien artikuluak egiteko aukera ==
Kaixo guztiei! Oraingoan berri garrantzitsu batekin nator eta eztabaida egon beharko luke honen inguruan, hartuko dugun erabakiak garrantzi handia baita. Kataluniako [[Amical Wikipedia]] elkarteak bot ederra garatu du datu estatistikoak erabilita artikuluak sortu ahal izateko. Aspaldi [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]ko herietan erabili zuten eta oraingoan berrikuntzekin [[Frantzia]]ko udalerrietan erabili daiteke. Ideia bat egiteko, sortzen dituen emaitzak [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ditugunaren antzekoak izango ziren (zuzenketa batzuk egin ditut). Egindako [http://ca.wikipedia.org/wiki/Usuari:Jrgoma/PoblFran%C3%A7a/eu itzulpen hauekin] horrelako [http://ca.wikipedia.org/w/index.php?title=Usuari:Gom%C3%A0/Laboratori&oldid=7134213 zerbaitetan dago] momentu honetan. Ez egin kasurik bertan agertzen den testuari, zuzenketak ere egin ditut horren gainean eta ziurrenik hurrengo astean guztia prest eta itzulia egongo baita.
Kontua da bot hau martxan jarrita, demagun hemendik bi astera, Frantziar estatuan dauden 36.000 udalerrien artikuluak izango genituzkela modu azkar batean, gaur egun udalerri gehienetan dugun informazioa baino askoz gehiagorekin. Jada sorturik ditugunak kenduta demagun 34.000 bat artikulu sortuko direla, hau da, 100.000 artikulu lortuko genituzkela modu azkar batean, gure Wikipedia [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias 44. postutik 37.ra] pasatuz.
Arrazoi asko eman daitezke honen alde, eta ziur nago beste hainbeste eman daitezkeela aurka. Bot batekin artikuluak sortzerakoan lana aurrezten dugu, baina baliteke iritzi kontrakoa sortzea, Wikipedian eginiko lana debaluatuz. Bestetik egia da 100.000 artikuluren muga hori lortuta gauza askori ekiteko aukera izango genukeela eta sekulako hedadura litzatekeela.
Beno, esandakoa, hori da proposamena, Botekin artikuluak masiboki sortu edo ez. Zuena da hitza. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:17, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{Alde}}. Egia da artikulu kopurua entziklopedia baten datu bistakoenetako bat dela, eta papereko entziklopediak saltzeko beti goraipatu izan dela artikulu kopuru handia izatea. Hala ere, nire ustez interesgarriena da euskal Wikipediari informazio baliagarria erantsi ahal izango diogula horrela. Izan ere, Frantziako udalerriak maiz bisitatu ohi ditugu euskaldunok, eta udalerri horien berri jakiteko euskal Wikipedia erabili ahalko dugu. Hori bai, bot hori martxan jarri aurretik, ondo-ondo zuzendu beharko lirateke botak erabiliko diten euskarazko testuak; bestela, akats ugariko artikuluz betetzen bazaigu, ez da oso itxurazkoa eta baliagarria izango. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:42, 22 Martxoa 2011 (UTC)
::Bai, artikulua "definitiboa" denean zure laguntza beharko dugu ahalik eta zuzenen egin ahal izateko erabiltzen dituen esaldien ordena kontuan hartuta. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:52, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Katalanerazko artikulu horrek ez du itxura txarrik. Dena den, hasteko proba txiki bat egingo nuke, agian kantonamendu bat eginez.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:43, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::{{alde2}} '''Proposamenaren alde'''. Bot horrek sortu ditzaken udalerrien artikuluak, gaur egun guk eskuz sortzen ditugun Frantziako udalerrienak baino hobeak dira. Unaik esan bezala hasieran kantonamendu batekin egin dezakegu froga eta dena ondo badoa, Frantzia osokoak sortu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:04, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Tresnak lana errazten du eta gainera artikuloak era azkar batean sortzeko bide ematen du. Beste kontu bat da gero artikuloak oinarrizko edukinez betetzea.--Gorritxiki 13:34, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::::{{alde}}. Lehen bai lehen gai hau gauzatzearen alde. [[Ille-et-Vilaine]] departamentuko udalerriak amaitzeko (eta bide batez [[Bretainia]] osoko udalerriak) gutxi gelditzen zait: gaur egun Bretainia osatzen duten lau departamentuko udalerriei tratamendu berezia eman nahi baidiet (Bretainiako mapan kokatu, bretainierazko edo galozko izena ere jarri eta irudia ere bai). Bestela, gainontzerako Frantziako departamentuak botarekin egitea ados nago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:30, 2011ko martxoaren 23a (UTC)
:::::{{alde}}. Baina Frantziakoak bakarrik! Ditugun ageriko "loturak" direla-eta. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 22:42, 23 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} [[Luddismo|Luddita]] (edo agian izokina, korrontearen aurka joatearren) eman dezakedan arren, ez nago oso ados. Nahiago artikuluak eskuz egitea. Artikulu kopuru eta ranking-ak ez zaizkit ardura, nahiago dut artikulu osatuago bat 10 miniartikulu baino, gainera, Theklan-ek komentaturiko debaluazio horren beldur naiz. Badakit esango duzuela bi joerak osagarriak direla, baina ez dakit, ez nau konbentzitzen (puntua kontra). Baina, bot-arekin lortuko liratekeen artikuluak, ziurrenik paperezko entziklopedia batean agertzen direnak baino osatuagoak egongo lirateke, infotaularekin soilik (biztanleria, kokapena, e.a.) agertuko lirateke, beste euskal entziklopedia batzuk baino hobea bihurtuz (puntua alde). Baina, gero eta gehiago ikusten ditut artikuluak artisautza lan -mimatu- modura, muntaia-katean sorturiko pieza baino, baina beno, horiek nire pajeo mentalak besterik ez dira :P --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 22:58, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:Nik ere ikusten dut arazo hori, baina egia da ere artikulua sortuz gero aukera gehiago dagoela gero lan gehigarriak egiteko horietan. Bide batez, ez da informazio makala agertzen dena, [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ikusten den bezala. Informazio hori kristona da, eskuz egiten duguna baino gehiago. Eta zure puntua nik ere ikusten badut ere, tira, horrela agian artikulu horiek sortzean baino beste gauza batzuetan zentratu gaitezke, adibidez ditugunak kategoriatan hobeto jartzen. Ez dakit, kalitatea eta kantitatea biak behar ditugula uste dut.
:Pentsatzen egon naiz erabaki honek sor ditzakeen kontrako jarrerak neutralizatzeko aurrez adierazi behar dugula erabakiaren zergatia sarean zehar (Zuzeu eta sustatu, adibidez). Argudio onak eman, eta Interneteko komunitateak pausoaren garrantzia ikustea. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:09, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::Ideia bikaina iruditzen zait Interneteko euskarazko komunitateetan honen berri ematea. Eta, batez ere, ezer erabaki aurretik egiten bada; komunitate horietako kideek, horrela, informazioa jasotzeko aukera ez ezik, erabakitzeko prozesuan parte hartzeko aukera ere izango dute. Eta beharbada wikilariren bat irabaziko dugu... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:29, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ados nago esan nahi duzunarekin Theklan, bultzada ikaragarria eta ziurrenik oso positiboa izango da. Bi lanen osagarritasuna ere ikusten dut (zuk aipatzen duzun kategorizatzearen inurri lana, gauza askotan askoz garrantzitsuagoa da artikuluak sortzea baino, akatsak e.a. zuzentzea den moduan). Abantailak ikusten dizkiot bai, baina eszeptikoa naiz, neure arrazoiak "sentimentalak" direlako, ez besterik. Horergatik aldatu dut hasieran jarritako {{tx|aurka}}, {{tx|neutral}}engatik: ez diot aparteko kalte handiegirik ikusten, baina gustura nago gauden moduan. Horretaz gain, komunikabideetara zerbait bidaltzearena oso ideia ona iruditzen zait, eta erabaki eta argudio bateratuen sortan laguntzeko prest banago.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 23:51, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} nire kezkak eta zalantzak ditudan arren, alde egingo dudala uste dut. Horrelako kasuetan, aldeko zein kontrako puntuak daude, eta biak ondo baloratu behar. Alde positiboan: (1) artikulu kopurua izugarri haziko litzateke, eta nire ustez eduki nahikoarekin, (2) inork inoiz artikuluok hedatu nahi baditu, hortxe izango du oinarria, eta errazago izango zaio parte hartzea, zerotik hasi ordez, eta (3) artikulu guztiek egitura berdintsua izango dute, bai eskeletoa eta bai datu mordoxka modu berean gehituko ditugulako. Alde negatiboan, ordea: (1) inork inoiz interesik izango al du Frantzia iparraldeko udalerri txiki bateko datuak kontsultatzeko? baina Espainiako udalerri askorekin berdina gertatzen dela uste dut, eta hortxe daude.., eta (2) inork hedatuko al ditu, ala bere horretan mantenduko dira denbora askoan zehar? era berean, artikuluen eguneragarritasunean pentsatu beharra dago, hau da, 2015ean beste bot batekin datuok eguneratu nahi baditugu, bideragarria izatea.
:Orokorrean, biak baloratuz, baiezkoaren alde egitea erabaki dut, ordea. Puntu positiboek pisu gehiago dute nire ustez kasu honetan. Dena dela, kontu handiz ibili beharko ginateke izen anbiguoekin argipen orrialdeak sortzeko, eta wiki lotura ezegokiak ez sortzeko. Badu lana horrek. –[[Lankide:TXiKi|TXiKi]] ([[Lankide_eztabaida:TXiKi|zure erantzuna hemen utzi]]) 10:49, 24 Martxoa 2011 (UTC)
:: {{alde}} Janfri bezala nahiko [[Luddismo|luddita]] naizen arren, Txikirekin bat egingo dut. Bestetik, botaren lana, ikaragarria! --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 20:02, 24 Martxoa 2011 (UTC)
{{aurka}}, orain arteko emaitza lortzeko bederen. Ez naiz eztabaidagai nagusiaz (kalitate eskasa) ari, beste kontu osagarri batez baino. Botek egindako lanek beste muga batzuk dituzte; “Frantziako” (sic) udalerrien artean “hain Frantziakoak” ez diren ehunka daude. [[Fontjoncouse]] ez da “hain” ''Frantziako udalerria, Languedoc-Roussillon eskualdean dagoena''; Fontjoncosa [[Okzitania]]koa (ere) bada. Tira, “Frantziakoa” da [[Orexa]] (edo ''[http://es.wikipedia.org/wiki/Oreja_%28Guip%C3%BAzcoa%29 Oreja]'') ''municipio español de la provincia de Guipúzcoa'' edo [[Baigorri]] (barka, ''[http://fr.wikipedia.org/wiki/Saint-%C3%89tienne-de-Ba%C3%AFgorry Saint-Étienne-de-Baïgorry]'') ''commune française, située dans le département des Pyrénées-Atlantiques et la région Aquitaine'' diren heinean.
Okzitanierazko wikipediak gurekiko duen begirunea erakustetik urrun gaude. Begiratu ''[http://oc.wikipedia.org/wiki/Bunuze Bunuze]'': ''comuna deu Bascoat, en Baisha Navarra. Administrativament, que's tròba dens lo departament deus Pirenèus Atlantics''. [[Bretainia]]ko udalerrien artikulu berriak ateratzen ditugun orotan ere oso egoera mingarri eta insolidarioa sortzen ari gara: ikus [[Langon (Ille-eta-Vilaine)]]; bi kontu aipa daitezke: frantsesezko toponimoa lehenetsia eta Bretainiaren lurra era lazgarrian banatuta agertzen duen kokapen mapa. Bretainia [[Bretainia]] baita (5 departamendu), beste kontu bat [[Bretainia (eskualdea)]] da; Vichyko gobernu nazizaleak Bretainia banatu eta V. Errepublikari "kasualitatez ahaztu" zitzaion Bretainiaren batasuna berrezartzea.
Bretoiek, ordea, zer egiten dute gurekin? Ikus [http://br.wikipedia.org/wiki/Gabadi Gabadi]: toponimo lehenetsia euskarazkoa, ''e proviñs Nafarroa Beherea (pe Benafarroa), en Iparralde, en Euskal Herria, en hanternoz d'ar Pireneoù'' deskribatzen du eta kokapen mapa Nafarroa Beherekoa.
Ez diot koherentziarik aurkitzen "Frantziako" udalerriak sortzen segitzeari herri eta kultura gutxituak zokoratu edo erabat ezkutatzeko. Koldo Izagirrek Berrian [http://paperekoa.berria.info/harian/2011-03-25/011/001/Izagirre_Hizkuntza_gure_sentimenduen_azpiegitura_da_Horrek_egiten_gaitu_herri_.htm gaurtxe] esana da: «Mundua okzitanoz, guaraniz, mambaraz, wolofez, bretonez, katalanez, frisioz, galegoz, korsikarrez betea dago». Mundua bai, euskarazko wikipedia ez. Katalanen botaren bidea segitu nahi bada, gutxienez hauxe eskatuko nuke, bestalde: katalanek bezala, Okzitaniako udalerrietako artikuluetako izenburuetan okzitaniera lehenestea (ikus gure [[Belvèze-du-Razès]] baina katalanez ''[http://ca.wikipedia.org/wiki/Belv%C3%A8ze-du-Raz%C3%A8s Bèlvéser]'' da. Botak artikulu "frantsesak" egiten ditu baina [[Luddismo|ludditaren]] batek beste hori egiten omen du. Neu, hala ere, prest nago "luddikoki" botaren lanari ikutu eta aldaketak egiteko. Horrela defini liteke arestian aipatutakoa gurean: «'''Bèlvéser''' ([[frantses]]ezko izen ofiziala ''Belvèze-du-Razès'') [[Okzitania]]ko udalerria da, [[Languedoc]]en dagoena. Administrazioz [[Frantzia]]ko [[Aude]] departamenduan dago.»--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 13:07, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:Gauza batek ez du bestea kentzen. Artikuluak sortzeko erabiltzen diren plantilletan nahi dugun izena jarri ahal dugu, izan ere robota ez da orojakilea, baizik eta guk esaten dizkiogun parametroak erabiltzen ditu. GAinera eskuz alda daitezke okzitania, bretainia (ez ditugunak sortu behar [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]k sortu dituelako jada) eta Ipar Euskal Herrikoak, eginak baitaude. Beste guztiak sor daitezke eta guk jarriko dugu eskuz nahi duguna gero, baina oinarri hori izanda. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:18, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Alde nago, baina esfortzua jarriko nuke [[Lankide:Adrar|Adrarrek]] azaldutako kuitak garbitzen, batik bat Bretoi eta Okzitar herriak direnean [[Lankide:Inaki.a001|Inaki.a001]] 12:40, 25 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} Gaur egun Euskarazko Wikipedian 2,25 orri daude artikulu bakoitzeko (146.745 / 65.324= ~2,25) 35.000 artikulu berri gehitzean, beste 43.984 birzuzenketa orri, kategoria, eta abar beharko genituzke gaur egun Wikipediak duen "sakontasun" berdina lortzeko. -[[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 12:52, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:: Adrarrek esandakoa, nahiz eta arrazoizkoa izan, ez da hemen eztabaidatzen ari garena.
:: 1. Egia da bot batek ezin izango duela inoiz idazle edo itzultzaile profesional baten lana gainditu (hauen mesederako). Egindakoa eskuz berrikusi beharko dugula/dutela bistakoa da.
:: 2. Exotoponimiarena egiteke dugun politikaren bat bada. Gure "Euskaltzaindiak adostutakoari ontzat hartzea" politika eskasa geratu zaigu arlo honetan. Bere zerrenda laburra izateaz gain, [[Eztabaida:Volta Garaia|ez da guztiz fidagarria]]. Beraz, badaude bertoko hizkuntzaren toponimoaren alde egiten dutenak (Adrarrek, kasu) eta toponimo ofizialaren alde egiten dugunok. Alde biek gure ideiak azaltzeko hainbat aukera izan ditugu ([[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko urtarrila|hemen]] edo [[Eztabaida:Victoria uhartea|hemen]], adibidez) eta jarrera biek bere alde onak eta txarrak badituzte.
::Edonola ere, bada exotoponimoen politika bozkatzeko garaia, baina ez hemen. Hemen beste gauzetaz ari gara. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:20, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:::Beno, nik uste eztabaidaren gai nagusitik aldentzen ari garela: Frantziako udalerri guztien artikuluak botaren bidez egitea bai ala ez. Bretainia, Okzitania eta Korsikako udalerrien izenak euren hizkuntzetan jarri ala frantsesez (jatorrizko hizkuntza edo fransetsezko birzuzenketak egin daitezke), edota hizkuntza, kultura eta historiako gaiei begirune handia diet, baina hasierako gaitik urruntzen gaituztela uste dut.
:::Sakontasuna berriz, nik uste euskarazko Wikipediak botaren bidez edota eskuz eginik ere, 100.000 artikuluetara iristean sakontasun edo edukiera berdina izango lukeela (oraingoa baino baxuagoa), euskarazko artikulu kopuru txikiak botaz edo eskuz gure wikipedian ugariak baitira (eta izango dira), eta lankide kopurua, duguna da, ez dago besterik, euskarak hiztun kopuru jakin bat duen gisa. Gure mugak ditugu. Nire iritziz ezin liteke euskarazko Wikipediari 100.000 artikuluekin, adibidez hiztun edo lankide gehiago dituzten wikipediak 100.000 artikuluekin dituzten sakontasun edo edukierak izan, hortarako euskaldun bakoitzak artikulu luze ugari idatzi beharko lituzke. Nire ustez ezinezkoa da haien erronkari eustea. Hortaz, nire iritziz, hobe une batez sakontasunari buruzko sentimenduak edo eskuz eginiriko artikulei buruzko idealismoa albo batetara utzi eta pragmatikoak izatea (katalanek ugari eta euskaldunok gutxi dugun ezaugarria), 100.000 artikuluetara lehen bai lehen iritsi (Josugonik zioen bezala: Frantziako udalerrien kasuan salbuespen berezia egin eta bota erabili), kopuru biribil eta ponpoxo horrek euskarazko Wikipediari gehitu lekioken propaganda, marketing, irudi ona, lankide berriak erakartzeko aukera edota prestigioa probestu, eta aurrera bolie!
:::--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:56, 2011ko martxoaren 25a (UTC)
Beno, duda hauetako batzuk afgitzeko aukera izan dut ca:wpko lankide batekin. Komentatu dizkit ondorengoak:
* Ingelerazko Wikipedian sistema hau erabili zuten ere 100.000 artikulura heltzeko, AEBko udalerriekin, 2003an. Horrek laguntza handia eman zien prentsa mailan eta lankide berriak eskuratzeko... baina ondo egin behar dela ere argitu behar da.
* Okzitaniako udalerriena konpontzeko zailtasunak daude, batez ere okzitanierazko wikipedian ez dituztelako euren herri guztietako artikuluak eta, beraz, ezin dugu zerrenda bat egin udalerri guztiekin. Hasieratik konpondu daiteke zerrenda hori emanda botari, hau da, izenak aldatuta. Geroago ere aldatu ahal dugu, arazorik gabe, eskuz moldaketa horiek eginez.
* Kopuruari dagokionez, egunero 1.000 artikulu baino gehiago egitea zaila da, botaren funtzionamenduari erreparatuz gero. Horregatik honetara jartzen bagara 2 hilabete edo beharko genituzte guztiak ondo egin eta ordenean egoteko. Beraz denbora ere dugu saltoa ematen joateko.
-[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:20, 28 Martxoa 2011 (UTC)
: {{alde}} Zalantzak zalantza, nik ere aldeko botoa emango dut. Esandakoarekin ados nago, oro har: Txikirekin bat, ez dakit oso egokia den euWikipedia herri txiki-txikiei buruzko zirriborroekin betetzea (hori da nire aurkakotasun nagusia). Baina, egia da, halaber, hainbat geografia-zirriborro ditugula bot honekin lortuko ditugunak baino artikulu askoz motzagoekin. Hortaz, niri egokia iruditzen zait eskualde batekin-edo froga egitea, eta euWikipedian artikulu kopurua igotzeari ekitea. Horrekin batera, igoera handia lortuko dugunez modu horretan, lankideok artikuluak zabaltzeari eskaini diezaiokegu (dugun) denbora (urrria). --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 16:00, 29 Martxoa 2011 (UTC)
::Galdera ''100.000 artikulutara botaren laguntzaz heltzearekin ados zaude?'' izan balitz, gaitik aterako nintzatekeen. Baina (zuzendu oker banabil) galdetzen dena hauxe da: ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' Askoz ere espezifikoagoa da. Esperimentuak hasita daudenez iritzia eman beharra nuen: azken hilabeteetan [[Aude departamenduko udalerrien zerrenda|Audeko]] 230 udalerrietakoak egin dira, kasurako; neu harritzen nauena kontrakoa da: frantses estatuko beste herriez inork ezer esan ez izana. Marklarrek ondo gogoratu bezala, erabaki gabe dago exotoponimiaren kontua baina praktikan erabakia hartzen dugu, oso erabaki gogorra gainera: artikulu mota honetan kultura eta herri baztertua bigarren mailan geratu ez ezik, erabat ezkutatuta ere badago, aipamenik sinpleena ere jasotzen ez baita; harritzekoa ez dena, frantsesezko wikipedia oso oldarkorra baita herri eta kultura gutxituekin.
::Orduan neurri batzuk hartzeko eskaera egiten dut; [[Aisne departamenduko udalerrien zerrenda|Aisnerekin]] ezer esateko ez badago ere, ezin ditugu [[Alzonne|hau]] bezalakoak ehunka egin, besterik gabe. Iritzia, beraz: "horrela aurka" eta "lan egiteko prest". Kontua ez da soilik toponimia; Okzitaniako (etab.) artikulurik txikienak ere elementu hauek izan behar ditu: hizkuntzaren aitorpena (toponimoa, besteak beste), herriaren aitorpena (goiko definizioan) eta kokapen mapan. Proposamenak ez badu borondaterik kultura eta herri hauek zokoratzeko, ipin ditzagun bitartekoak; ea Theklanek apuntatzen hasia den flashak osatzen segitzen duen. Neure partetik, esaterako infotaula inklusiboagoak (errealitate ofizial-estatal eta herriena uztartzen dituenak) erabiltzearekin aurrerapausoa emango genukeela uste dut, neuk ordea ez dut kontyrolatzen arlo hau. Baten batek sor lezake [http://oc.wikipedia.org/wiki/Alzona Alzonan] erabilitako infotaula [http://oc.wikipedia.org/wiki/Mod%C3%A8l:Infobox_vila_occitana honen] antzekoa? Edo Bretainiarako [http://eu.wikipedia.org/wiki/Txantiloi:Bretainiako_udalerri_infotaula/dok hau] berraktiba eta osa genezake. 30.000 artikulu sortzera bagoaz, ondorioak eta kontraesan guztiak patxadaz aztertu beharko, ezta?--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 17:41, 30 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ba zuzenduko dut oker zabiltzalako. Galdera ez da ea ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' baizik eta ''Bot batekin Frantziako (sic) udalerri guztietako artikuluarekin botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?''. Frantsesezko Wikipedia nahiko gutxi erabiltzen du bot horrek, bakarrik armarria jartzeko (hori ondo dutelako Wikipedia horretan). Datu gehienak INSEEtik ateratzen du, datu ekonomiko, demografiko eta estatistikoak. Datu geografikoak Google Mapseko APItik ateratzen ditu. Izenak guk definitzen dizkiogu, nahi badugu, eta hori hasieran edo ondoren egin ahal dugu. Adibidez [[Alzona]] herria sortu ahal dugu hala deitzen bada okzitanieraz. Baina gorago esan dudan bezala okzitanieraz ere ez dute euren herri guztietako artikuluen zerrenda bat, beraz zaila da.
:::Oker zabiltza ere Audeko departamenduko herrien kontuan. Horiek ez dira bot batekin sortu, eskuz baizik. Botarekin oraindik ez dugu bat ere sortu eta bi adibide daude goian. Lehenengoa eskuz eginiko itzulpen bat da, bigarrena orain frogatan dagoena da, itzulpen guztiak ondo dabiltzala frogatu arte eta hemen kontsentsu bat egon arte martxan jarriko ez dudana. Gainera informazio oso oso interesgarria jartzen du, orain arte eskuz eginikoetan agertzen ez dena.
:::Okzitaniako herri guztiei (baita Bretainiakoei) jarri ahal diegu mapa bereizitu bat nahi badugu, berez bandera eta guzti jarzten duen modu berean. Hori ez da arazoa, eta behin sortuta ere alda daitezke. Udalerri horiek Frantziako dira, hala ere, [[Urretxu]] Espainian dagoen bezala. Hau da, errealitate hori ere ezin dugu izkutatu (batzuoi mina egiten badigu ere). Guztia litzateke Frantziako udalerri infotaula hori moldatzea lurralde zehatz batzuk goian agertzeko, beste modu handiago batez: Okzitania, Katalunia, Bretainia, Korsika eta Alsaziarekin egin beharko litzatekeela suposatzen dut, eta gero itsasoz-haraindiko koloniekin ere.
:::Baina hori, esandakoa, beste eztabaida bat da. 36.000 artikulu horiek sortu ondoren ere egin dezakegu aldaketa, behin artikuluak izanda oinarri moduan. Are eta gehiago, uste dut hori ere errazagoa izango dela artikuluak lehenago sortzen baditugu.
:::Hemen planteatutako eztabaida 36.000 artikulu horiek bot baten bitartez egitearena da. Horrek suposatzen dituen kontraesan, onura eta bestelakoak azaleratzea. Eta nahi baduzu planteatu hemen azpian hizkuntza eta herri gutxituekin egin beharko genukeena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:45, 30 Martxoa 2011 (UTC)
::::Garapen bat egin dut INSEEko datuak hartzen dituen txantiloian eta emaitza hobeak daude. Gauza da Bretainia edo Korsikarekin bai, baina Okzitaniarekin zailtasunak daudela datu horiek automatikoki lortzeko, ez baitu egiten bat departamentuetan eginiko mugekin. Horregatik eskuz bete beharko litzateke, baina parametro hori sartuta (eta nahiko erraza izan daiteke gero sartzea) [[Alzona]] bezalako herri batean goian Okzitaniako bandera eta behean mapan kokapena izango genuke. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:40, 31 Martxoa 2011 (UTC)
:::: Okzitaniakoak-eta beste eztabaida bat izan behar du -hau bezala, patxadatsua-, [[Alzona]]en ageri den Okzitaniako mapa horretan Baiona-Miarritze Okzitanian sartuta daude eta! kar kar, ez dira batere kontu sinpleak ez... --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:20, 31 Martxoa 2011 (UTC)
Lehenengo artikulua sortu dut, [[Bucy-le-Long]]. Nahiko ondo dagoela uste dut, horrelako datuak lortzea ez da batere erraza, eta artikulua, ezer gabe, ia 10kbtan kokatzen da. Hau da, bataz bestekoa igoko dugula ere. Ez baduzue zuzenketa larririk egiteko, gaur arratsaldean bertan 02 departamendua egin nahiko nuke, emaitzak ikusten joateko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:29, 15 Apirila 2011 (UTC)
::Nik hauek proposatzen ditut:
{|
|
* familia monoparentalak ---> guraso bakarreko familiak
* zentsatutako biztanleak ---> erroldatutako biztanleak
* populazio-piramide ---> Biztanleria-piramide
|}
::--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:39, 15 Apirila 2011 (UTC)
::: {{egina}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:43, 15 Apirila 2011 (UTC)
:: Oso ondo geratzen da! Nik hauek proposatzen ditut:
* Artikuluaren hasiera: ''Bucy-le-Long Frantziako udalerri bat da''',''' Aisne departamenduan, Pikardia eskualdean''. (koma gehitzea). Bide batez, ez da hobe geratzen horrela: ''Bucy-le-Long Frantziako udalerri bat da''',''' Aisne departamenduan '''kokatutakoa''', Pikardia eskualdean''?
* Populazioa ---> Biztanleria (An13sak esandakoari jarraituz, baina badaezpada ere).
* Ekonomia jarduerak atalean: ''2007an zeuden 63 komertzioetatik, 1 enpresa estraktibo enpresa zen'' ---> 1 enpresa estraktiboa zen''
* Atal berean: ''5 "beste zerbitzu jarduera" batzuk bezala sailkatutako enpresak ziren'' ---> ''5 "beste zerbitzu jarduera" batzuk moduan sailkatutako enpresak ziren''
* 1.go erreferentzian: Biztanlegoaren eboluzio eta hazkuntza ---> Biztanleriaren eboluzioa eta hazkuntza
* Erreferentzien osteko hiru lotura horiek, kanpo loturak dira, ezta? Hala bada, "Kanpo loturak" izenburua jartzea.--[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 13:07, 15 Apirila 2011 (UTC)
::: {{egina}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:20, 15 Apirila 2011 (UTC)
Oraintxe konturatu naiz hemen ere [[Bucy-le-Long]] artikuluaren zuzenketaz ari zinetela. Proposatzen ditudan zuzenketak zuzenean artikuluan egin ditut: http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Bucy-le-Long&action=historysubmit&diff=1969145&oldid=1969117
Hori bai, testu zati bat ezin izan dut zuzendu. Artikuluaren bukaeran, «Erreferentziak» atalean, «Eskuratze data: 13/07/2010» jartzen duen tokian, Eskuratze data: 2010-07-13» jarri beharko luke. Lan bikaina, gainerakoan! Artikulu oinarri ederrak izango ditugu, osatuz joateko. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 14:39, 15 Apirila 2011 (UTC)
:Beno, uste dut zuzenketa guztiak egin ditudala... zuek epaitu. 10 minututan hasiko naiz departamendu honetako guztia egiten, eh! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:47, 15 Apirila 2011 (UTC)
::Zorionak, Theklan, bot bidezko artikuluak txukun gelditzen dituk, fin ibili haiz gero. - [[User:Euskalduna|Euskalduna]] - 19:27, 2011ko apirilaren 15a (UTC)
:::Eskerrik asko. Ez da nire lana izan bakarrik, Katalunian egindakoa, zuen ekarpenak... hala ere uste dut badirela oraindik hobetu daitezkeen gauzak artikulu horietan, beraz departamendu honekin bukatzerakoan ekarpenak egin ahal dituzue hurrengoekin hasi aurretik. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:30, 15 Apirila 2011 (UTC)
Bidali dut ohar bat [http://sustatu.com/1302889268 Sustatu], [http://zuzeu.com/2011/04/15/bot-baten-laguntzarekin-wikipediako-artikuluak-sortzen/ Zuzeu] eta [http://www.zabaldu.com/8994/bot_baten_laguntzaz_wikipediako_artikuluak_sortzen/ Zabaldura], gai honen inguruan pedagogia egingo genuela esan baikenuen. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:52, 15 Apirila 2011 (UTC)
::Beranduxe bada ere, infotaulako "kantonamendu" atalean '''''Cantó de La Motte-du-Caire''''' agertzen da. Agian beste bot batekin egin beharreko lana da hori... Bestela, artikulu txukun-txukunak eta edukiz beteak dira. Zorionak, Theklan! --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 09:06, 16 Apirila 2011 (UTC)
::: Bai, konturatu nintzen geroago eta aldatu nuen. Hala ere bot batekin egin beharko dugu dena, '''''X'''ko kantonamendua'' sistema erabili dudalako eta horrek ere arazo batzuk ditu. Gainera zerrenda katalanetik hartzen du, eta itzuli gabe dugu. Beraz lasai, bot batekin joango gara gauza horiek fintzen. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:34, 16 Apirila 2011 (UTC)
:Emaitza txukuna da. Sentitzen dut insistitzea, hala ere. Oso balekoa iruditzen zait hizkuntza gutxiturik gabeko departamenduetarako besterik gabe aktibatzea; kasu honetan, okerrik ezean departamendu hauek daude (oil hizkuntzak alde batera utzita): 02, 08, 10, 14, 17, 21, 25, 27, 28, 37, 41, 45, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 58, 60, 61, 62, 70, 72, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 85, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95. Baina [[Aisne]] (02) ez da [[Alpes-de-Haute-Provence]] (04), [[Alpe Garaiak]] (05) edo [[Itsas Alpeak]] (06) -dagoeneko eginak direnak, ehunka artikulu-, osorik (beraz, mugaren arazorik ez identifikateko) okzitaniarrak direlako. [[Alzona]]ko kasua aipatu zela aprobetxatuta: ez al da posible gutxiengorik gabeko artikuluak eredu horrekin lehen egitea eta gero (dagoeneko departamendu zerrenda osatuta dago [[Okzitania]] artikuluan) Okzitaniako (adibidez) artikuluak egitea [[Alzona]]ko ereduari segituta? Hau da, [[Arvieux]] bezalako artikuluetatik [[Alzona]] bezalakoetara pasatzeko zein dira hurrengo pausuak? Espero dut boten laguntza izatea, bestela eskuz egin behar bada urteetan frantses estatuko herri gutxituen gainetik pasatzen diren artikuluak izango ditugu gure etxean.
:Beste kontutxo bat: Zariquieguik aipatua da ehunka argipen artikulu egin behar izango direla; hauek eskuz egin behar direnez, lankideei eskatuko nieke gauza bera buruan izateko, hau da [[Aiglun]] bezalako artikuluak sortzera bagoaz Okzitaniaren eta besteen erreferentziak (ere) sartu, han agertzen diren bi herriak okzitaniarrak direlako eta argipen artikulu hori irakurrita nekez ikusten da.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 19:11, 16 Apirila 2011 (UTC)
::Eskuz egin behar da, noski. Baina egin daitezke nahi diren gauzak. Adibidez departamendu osoa Okzitanian dagoen kasuetan goian <code>nazionalitatea = Okzitania</code> jarri dut. Hori baliatuta bot batek egin ahal ditu gauzak, adibidez Frantziako mapa jarri beharrean Okzitaniakoa jartzea. Eta izenari dagokionez, berez birzuzenketa bat da (egun batzuk behar dira guztiak egiteko departamendu batean) eta okzitanierazko izena jartzea (berdina, beste egun batzuk horretarako). -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:17, 16 Apirila 2011 (UTC)
:::Beraz, lanean hasi behar, asko dago eta askoz gehiago egongo delako! Botak sortu dituen artikuluetan aipatu aldaketak egiteari ekingo diot (hau da, [[Alzona]]n dagoenaren moduko izenburu eta definizioa. Artikuluak pasa ahala argipen artikuluak ere egingo ditut (bi hizkuntzak kontuan hartuta). Ez dakidana da nola egin aipatzen duzun kokapen mapa (bi errealitateak uztartzeko, ofiziala eta herrikoa) aldaketa burutzeko. Theklan, hori zeuk egin ahal duzu? Beste aldetik, uste dut orain hobeto ulertuko dela neure iritzia honetaz, hau da eztabaida ez dela "tekniko" hutsa: argi dago bot-bulldozerrak arin batean egiten duenak (edo euskarazko wikipediako gizakiek egiteko agindu diogunak) errealitate ofiziala berehala barreiatzen duela; aldiz, herrien existentzia hutsa ziurtatzeko eskuz egitea beste erremediorik ez ei dago da, aldaketaz aldaketa...--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 20:42, 16 Apirila 2011 (UTC)
::::Kotxean nindoala soluzio sinple bat bururatu zait gauza batzuk sartu ahal izateko. Baina horretarako kontsentsu batzuk behar dira. Galdera da... zein izango da izen ofiziala? Frantsesezkoa edo okzitanierazkoa? Artikulua frantsesez badago sar dezakegu ondoren bot batekin ([[okzitaniera]]z '''Alzona''') bezalako zerbait. Lana aurrezten digu, bakarrik bete beharko genukeelako herriaren izena, eta ez guztia idatzi. Zer deritzozu(e)? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 19:45, 16 Apirila 2011 (UTC)
:::::Izen ofizialarekin suposatzen dut esan nahi duzula "euskarazko wikipediako artikuluaren izena", ezta? Bide batez esanda, infotaulan (pare bat aldaketa oso nekoso egin ditut) "Izena" datuak "izen ofiziala" (hau da, frantsesa) agerrarazten du. Zeure proposamenaz: ba horretaz ari naiz hitz egiten hasieratik; ''artikulua frantsesez badago''... noski, botaren bitartez frantsesez sortu berri badugu frantsesez dago. Horregatik planteatzen nuen bulldozerra martxan jarri baino lehen, ez da arazo "teknikoa". Neure iritziz Okzitaniako artikuluak [[Alzona]] bezalakoak izan behar dute (izenburuaz, definizioaz eta kokapen mapaz ari naiz); bestela tokiko kultura bigarren mailan uzten dugu, artikulu asko era errazean egitearen izenean. Okzitaniarrek ere badakite frantsesezko izenburuak ipintzen eta badakite jakin izen ofiziala ''Bidarray'' dela baina [http://oc.wikipedia.org/wiki/Bidarrai Bidarrai] egin dute...Hala egin ezean argi dago eztabaida luze eta "tekniko" honetatik aterako den kontsentsu ez kontsentsuatu baina praktikan legokeena: ''Frantziako (sic) udalerrietako artikuluak frantses hizkuntzaren nagusitasun legalean oinarritzen dira''.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 21:22, 16 Apirila 2011 (UTC)
Beharbada ez al da onena, lehenbizi Frantzia ''frantsesaren'' departamentuetako udalerriei ekitea, eta gero eztabaidatuz eta departamentu horien udalerriak sortzen goazen einean, Okzitania, Korsika, Alsazia, Lorrena... etabarren departamentuetako udalerriak hozgailuan gorde, eta bertako hizkuntzen izenak nola sartu ongi eztabaidatu eta konponbidea zehaztean, horiei amaieran eskua sartzea? --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 23:15, 2011ko apirilaren 16a (UTC)
m6lbxwev3smn7jplwlky58nghzy9hj8
9967961
9967960
2024-11-13T15:59:38Z
Theklan
336
/* Bot batekin Frantziako udalerrien artikuluak egiteko aukera */
9967961
wikitext
text/x-wiki
== Sagardotegia ==
Kaixo! Norbaitek ez badaki, e-mailez aspaldi komentatu zen larunbata honetan bazkaria egin genezakeela Legorretako sagardotegian, 10. urteurrena ospatzeko edo. Norbaitek esan zuen ihauteriak direla eta ez zela egunik hoberena, baina ez zuen alternatibarik eman. Beraz, ea adosten dugun eguna eta lekua, erreserba lehenbailehen egiteko.
=== 1. saiakera (bertan behera utzia) ===
[[Legorreta]]ko sagardotegia ([http://www.auliasagardotegia.com/ Aulia sagardotegia]), martxoaren 5ean —larunbata—, 13:00ak aldera. Joateko prest:
#--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:09, 1 Martxoa 2011 (UTC)
#--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:01, 1 Martxoa 2011 (UTC)
#--[[Lankide:Josu|Josu]] [[Lankide eztabaida: Josu|(erantzun hemen)]], 1 Martxoa 2011
Beno... ikusita zer arrakasta gutxi eduki duen deialdiak, atzeratzea erabaki dugu izena emana genuen hirurok. Ostiral batean jende gehiago etorriko litzateke? Edo ez dago gogorik?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:12, 4 Martxoa 2011 (UTC)
:Nire arazoa zen egun horretan ezin dudala, ihauteriak eta konpromisoak, badakizue! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:22, 4 Martxoa 2011 (UTC)
::Nik ez dut inongo arazorik ostiral gau batean geratzeko. -[[Lankide:Josu|Josu]] 15:33, 5 Martxoa 2011 (UTC)
=== 2. saiakera ===
?
== Wikipedia + OpenStreetMap ==
Kaixo lagunok!
Berri bikainak! Alemanerazko Wikipedian garatu duten OpenStreetMap eta Wikipedia integrazioa gurera iritsi da. Dagoeneko koordenatuak dituzten artikuluetan goian dagoen (Mapa) klikatuz gero leiho bat irekiko da eta bertan nabigatu ahal izango dugu OSMko datuekin. Ez baduzue ikusten berritu zuen katxea (CTRL+F5 firefoxen) eta emaitzarekin disfrutatu! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:10, 3 Martxoa 2011 (UTC)
:Bikaina!--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:07, 3 Martxoa 2011 (UTC)
::Oso ondo dago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 10:50, 2011ko martxoaren 12a (UTC)
== Iñaki Ugarteburu Saria ==
Kaixo. [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUren]] bidez jakin berri dut Azkue Fundazioak [http://www.azkuefundazioa.org/web/ugarteburu/ugarteburu-saria Iñaki Ugarteburu Saria] antolatu duela. Ez dut irakurtzeko astirik, baina Wikipedia honetako artikuluak sarituko direnez, hemen aipatzen dut. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 15:19, 10 Martxoa 2011 (UTC)
:Neuk ere jaso dut. Esaten dutenez hemen komunitate bat antolatu da horren inguruan izena emateko. Norbaitek ba al daki zerbait? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:14, 11 Martxoa 2011 (UTC)
::Zer komunitate mota? Nik dakidanez, unibertsitarioen artean euskarazko wikipedia sustatzeko -kalitatezko artikuluen bidez- antolaturiko sariak dira. Asmo ona eta ideia bikaina, zoritxarrez oihartzun handia ez duena... -[[Lankide:Josu|Josu]] 21:32, 12 Martxoa 2011 (UTC)
:::Esaten dute parte-hartzaileek izena eman dezaketela propio sorturiko komunitatean. Hori da dena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:23, 13 Martxoa 2011 (UTC)
::::Ni naiz sariketa horretan (unaik aipatuta) ''epaile'' modura egongo denetariko bat. Ez dakit ezer aparteko komunitate (wiki) bati buruz, egia esan. Uste dut Wikipedian bertan izango direla aldaketak. Egia esan, zuek beste dakit. Dena dela, ikastaro batzuk emango dira txapelketari lotuta, ikasleei wikipedia nola erabili irakasteko. Lehenengo, bihar izango da, Deustuko unibertsitatean, goizez. Saiatuko naiz gauzak ''kontrolpean'' izaten eta beraz, mesedez, bandalismoa irudi dezaketen gauza batzuekin ulergarriagoak izatea eskatzen dizuet, ni egongo naizelako begira. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 13:23, 14 Martxoa 2011 (UTC)
::::: EHUn ere lehiaketari buruzko informazioa zabaldu da. [http://www.gipuzkoa.ehu.es/p210-content/eu/contenidos/noticia/vreus_premio_inaki/eu_noticia/premio.html Lotura honetan] EHUn emango diren ikastaroak aipatzen dira. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 12:47, 22 Martxoa 2011 (UTC)
== Erreferentziak berriro lanean ==
Kaixo! Beno, arazoa konpontzeko eskatu diot Erreferentzien gadgetaren egileari eta ti-ta egin du. Arazo bat zegoen bertsio berriarekin, ziurrenik. Orain jada erreferentziatu ahal dugu lehen egiten genuen bezala! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 01:25, 12 Martxoa 2011 (UTC)
::Primeran!!!!!!!--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:41, 15 Martxoa 2011 (UTC)
== Azpitituluak bideoetan ==
Kaixo kaixo! Bartzelonatik etorri berria naiz eta hainbat gauza ezberdinen inguruan hitz egin dugu bertan. Guztia laburtzea zaila da momentuz, baina joango naiz proiektu ezberdinen inguruan hitz egiten horiek lantzen noan heinean. Lehenengo albiste on baten inguruan hitz egin nahi dizuet.
Bileran Mozilla Drumbeateko kide bat egon zen eta bertan "Universal Subtitles" webgunea garatu dutela esan didate. Kanpoko edozein bideori azpitituluak jartzeko aukera ematen du, nahiko modu sinplean. Tresna hori Wikipediara ere ekarri dute eta Commonsen aukerak ematen ditu TimedText: izen-tartea erabilita azpitituluak gehitzeko. Oso sinplea, benetan! Momentuz froga bat egin dut eta ti-ta ditugu azpitituludun bideoak: [[Marrazki bizidunak]].
Baina... momentuz ikusten behar duzuena Gadget bat aktibatzea da. Joan zaitezte [[Berezi:Hobespenak]] orrialdera eta bertan duzue Gadgetak atalean mwEmbed tresna aktibatu beharko duzue. Cachea gaurkotu ondoren bertan agertzen den bideoaren playerra ezberdina izango da. Eta automatikoki jarriko ditu azpitituluak euskarazkoak baldin badaude. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:18, 21 Martxoa 2011 (UTC)
== Estatistikak artikuluka ==
Kaixo! Beno, Bartzelonako bileran komentatu zen beste gauzetako bat estatistikena zen. Antza katalanek bazuten sistema bat eta guk ez genuen. Sistema jarri dut eta orain artikulu guztietan aukera dago bere estatistika zehatzak eta bisita kopurua ezagutzeko. Nahikoa da goian agertzen den "Historia ikusi" botoiari ematea eta hortxe agertzen diren aukeraren batean klik egitea ikusteko. Begiratu [[Azala]], gustoa ematen du! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 08:45, 22 Martxoa 2011 (UTC)
: Oso interesgarria! --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 12:47, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:: Lan bikaina, Theklan!! -[[Lankide:Josu|Josu]] 20:10, 24 Martxoa 2011 (UTC)
== Credo accounts ==
Hola a todos, perdonad por usar el castellano, pero no he encontrado traductores, y dada la premura, seguro que alguien que sepa podrá traducir el mensaje.
La WMF ha conseguido la donación de unos cientos de cuentas Credo. Se trata de cuentas que dan acceso a obras de referencia que habitualmente sólo están disponibles a través de universidades y similares. Aunque se trata de obras en inglés, creo que son de interés para cualquiera interesado en escribir artículos de calidad. Lamentablemente, esta disponibilidad apenas se ha hecho pública. Las cuentas se pueden pedir a partir de hoy (23 de marzo) a las once de la noche (hora peninsular española), en la siguiente página: [[:en:Wikipedia:Credo accounts]]. Espero que sea de vuestro interés y, de nuevo, mis disculpas por si este no es el sitio o el modo adecuado de hacerlo. Creo que en todo caso, la utilidad del anuncio podrá disculparme. Un saludo --[[Lankide:Ecemaml|Ecemaml]] 11:08, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:Oso interesgarria. Nik, behintzat, eskatuko dut bat. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:16, 23 Martxoa 2011 (UTC)
== Sareko Euskal Gramatika ==
Berri onak! UPVk "Sareko Euskal Gramatika" lana jarri du sarean, eta PD lizentzia du. Beraz erabili daiteke arazorik gabe. Helbidea honakoa da: [http://www.ehu.es/seg/gramatika.html http://www.ehu.es/seg/gramatika.html] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:04, 31 Martxoa 2011 (UTC)
:Eskerrik asko abisuarengatik, Theklan! Berri ona da, bai, dudarik gabe. Txantiloi bat egin dut Sareko Euskal Gramatikatik hartutako edukiekin osatzen ditugun artikuluetarako: [[Txantiloi:SEG]]. Hortxe aurkituko dituzue erabiltzeko azalpenak ere. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 15:19, 31 Martxoa 2011 (UTC)
== Bot batekin Frantziako udalerrien artikuluak egiteko aukera ==
Kaixo guztiei! Oraingoan berri garrantzitsu batekin nator eta eztabaida egon beharko luke honen inguruan, hartuko dugun erabakiak garrantzi handia baita. Kataluniako [[Amical Wikipedia]] elkarteak bot ederra garatu du datu estatistikoak erabilita artikuluak sortu ahal izateko. Aspaldi [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]ko herietan erabili zuten eta oraingoan berrikuntzekin [[Frantzia]]ko udalerrietan erabili daiteke. Ideia bat egiteko, sortzen dituen emaitzak [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ditugunaren antzekoak izango ziren (zuzenketa batzuk egin ditut). Egindako [http://ca.wikipedia.org/wiki/Usuari:Jrgoma/PoblFran%C3%A7a/eu itzulpen hauekin] horrelako [http://ca.wikipedia.org/w/index.php?title=Usuari:Gom%C3%A0/Laboratori&oldid=7134213 zerbaitetan dago] momentu honetan. Ez egin kasurik bertan agertzen den testuari, zuzenketak ere egin ditut horren gainean eta ziurrenik hurrengo astean guztia prest eta itzulia egongo baita.
Kontua da bot hau martxan jarrita, demagun hemendik bi astera, Frantziar estatuan dauden 36.000 udalerrien artikuluak izango genituzkela modu azkar batean, gaur egun udalerri gehienetan dugun informazioa baino askoz gehiagorekin. Jada sorturik ditugunak kenduta demagun 34.000 bat artikulu sortuko direla, hau da, 100.000 artikulu lortuko genituzkela modu azkar batean, gure Wikipedia [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias 44. postutik 37.ra] pasatuz.
Arrazoi asko eman daitezke honen alde, eta ziur nago beste hainbeste eman daitezkeela aurka. Bot batekin artikuluak sortzerakoan lana aurrezten dugu, baina baliteke iritzi kontrakoa sortzea, Wikipedian eginiko lana debaluatuz. Bestetik egia da 100.000 artikuluren muga hori lortuta gauza askori ekiteko aukera izango genukeela eta sekulako hedadura litzatekeela.
Beno, esandakoa, hori da proposamena, Botekin artikuluak masiboki sortu edo ez. Zuena da hitza. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:17, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{Alde}}. Egia da artikulu kopurua entziklopedia baten datu bistakoenetako bat dela, eta papereko entziklopediak saltzeko beti goraipatu izan dela artikulu kopuru handia izatea. Hala ere, nire ustez interesgarriena da euskal Wikipediari informazio baliagarria erantsi ahal izango diogula horrela. Izan ere, Frantziako udalerriak maiz bisitatu ohi ditugu euskaldunok, eta udalerri horien berri jakiteko euskal Wikipedia erabili ahalko dugu. Hori bai, bot hori martxan jarri aurretik, ondo-ondo zuzendu beharko lirateke botak erabiliko diten euskarazko testuak; bestela, akats ugariko artikuluz betetzen bazaigu, ez da oso itxurazkoa eta baliagarria izango. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:42, 22 Martxoa 2011 (UTC)
::Bai, artikulua "definitiboa" denean zure laguntza beharko dugu ahalik eta zuzenen egin ahal izateko erabiltzen dituen esaldien ordena kontuan hartuta. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:52, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Katalanerazko artikulu horrek ez du itxura txarrik. Dena den, hasteko proba txiki bat egingo nuke, agian kantonamendu bat eginez.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:43, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::{{alde2}} '''Proposamenaren alde'''. Bot horrek sortu ditzaken udalerrien artikuluak, gaur egun guk eskuz sortzen ditugun Frantziako udalerrienak baino hobeak dira. Unaik esan bezala hasieran kantonamendu batekin egin dezakegu froga eta dena ondo badoa, Frantzia osokoak sortu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:04, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Tresnak lana errazten du eta gainera artikuloak era azkar batean sortzeko bide ematen du. Beste kontu bat da gero artikuloak oinarrizko edukinez betetzea.--Gorritxiki 13:34, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::::{{alde}}. Lehen bai lehen gai hau gauzatzearen alde. [[Ille-et-Vilaine]] departamentuko udalerriak amaitzeko (eta bide batez [[Bretainia]] osoko udalerriak) gutxi gelditzen zait: gaur egun Bretainia osatzen duten lau departamentuko udalerriei tratamendu berezia eman nahi baidiet (Bretainiako mapan kokatu, bretainierazko edo galozko izena ere jarri eta irudia ere bai). Bestela, gainontzerako Frantziako departamentuak botarekin egitea ados nago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:30, 2011ko martxoaren 23a (UTC)
:::::{{alde}}. Baina Frantziakoak bakarrik! Ditugun ageriko "loturak" direla-eta. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 22:42, 23 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} [[Luddismo|Luddita]] (edo agian izokina, korrontearen aurka joatearren) eman dezakedan arren, ez nago oso ados. Nahiago artikuluak eskuz egitea. Artikulu kopuru eta ranking-ak ez zaizkit ardura, nahiago dut artikulu osatuago bat 10 miniartikulu baino, gainera, Theklan-ek komentaturiko debaluazio horren beldur naiz. Badakit esango duzuela bi joerak osagarriak direla, baina ez dakit, ez nau konbentzitzen (puntua kontra). Baina, bot-arekin lortuko liratekeen artikuluak, ziurrenik paperezko entziklopedia batean agertzen direnak baino osatuagoak egongo lirateke, infotaularekin soilik (biztanleria, kokapena, e.a.) agertuko lirateke, beste euskal entziklopedia batzuk baino hobea bihurtuz (puntua alde). Baina, gero eta gehiago ikusten ditut artikuluak artisautza lan -mimatu- modura, muntaia-katean sorturiko pieza baino, baina beno, horiek nire pajeo mentalak besterik ez dira :P --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 22:58, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:Nik ere ikusten dut arazo hori, baina egia da ere artikulua sortuz gero aukera gehiago dagoela gero lan gehigarriak egiteko horietan. Bide batez, ez da informazio makala agertzen dena, [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ikusten den bezala. Informazio hori kristona da, eskuz egiten duguna baino gehiago. Eta zure puntua nik ere ikusten badut ere, tira, horrela agian artikulu horiek sortzean baino beste gauza batzuetan zentratu gaitezke, adibidez ditugunak kategoriatan hobeto jartzen. Ez dakit, kalitatea eta kantitatea biak behar ditugula uste dut.
:Pentsatzen egon naiz erabaki honek sor ditzakeen kontrako jarrerak neutralizatzeko aurrez adierazi behar dugula erabakiaren zergatia sarean zehar (Zuzeu eta sustatu, adibidez). Argudio onak eman, eta Interneteko komunitateak pausoaren garrantzia ikustea. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:09, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::Ideia bikaina iruditzen zait Interneteko euskarazko komunitateetan honen berri ematea. Eta, batez ere, ezer erabaki aurretik egiten bada; komunitate horietako kideek, horrela, informazioa jasotzeko aukera ez ezik, erabakitzeko prozesuan parte hartzeko aukera ere izango dute. Eta beharbada wikilariren bat irabaziko dugu... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:29, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ados nago esan nahi duzunarekin Theklan, bultzada ikaragarria eta ziurrenik oso positiboa izango da. Bi lanen osagarritasuna ere ikusten dut (zuk aipatzen duzun kategorizatzearen inurri lana, gauza askotan askoz garrantzitsuagoa da artikuluak sortzea baino, akatsak e.a. zuzentzea den moduan). Abantailak ikusten dizkiot bai, baina eszeptikoa naiz, neure arrazoiak "sentimentalak" direlako, ez besterik. Horergatik aldatu dut hasieran jarritako {{tx|aurka}}, {{tx|neutral}}engatik: ez diot aparteko kalte handiegirik ikusten, baina gustura nago gauden moduan. Horretaz gain, komunikabideetara zerbait bidaltzearena oso ideia ona iruditzen zait, eta erabaki eta argudio bateratuen sortan laguntzeko prest banago.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 23:51, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} nire kezkak eta zalantzak ditudan arren, alde egingo dudala uste dut. Horrelako kasuetan, aldeko zein kontrako puntuak daude, eta biak ondo baloratu behar. Alde positiboan: (1) artikulu kopurua izugarri haziko litzateke, eta nire ustez eduki nahikoarekin, (2) inork inoiz artikuluok hedatu nahi baditu, hortxe izango du oinarria, eta errazago izango zaio parte hartzea, zerotik hasi ordez, eta (3) artikulu guztiek egitura berdintsua izango dute, bai eskeletoa eta bai datu mordoxka modu berean gehituko ditugulako. Alde negatiboan, ordea: (1) inork inoiz interesik izango al du Frantzia iparraldeko udalerri txiki bateko datuak kontsultatzeko? baina Espainiako udalerri askorekin berdina gertatzen dela uste dut, eta hortxe daude.., eta (2) inork hedatuko al ditu, ala bere horretan mantenduko dira denbora askoan zehar? era berean, artikuluen eguneragarritasunean pentsatu beharra dago, hau da, 2015ean beste bot batekin datuok eguneratu nahi baditugu, bideragarria izatea.
:Orokorrean, biak baloratuz, baiezkoaren alde egitea erabaki dut, ordea. Puntu positiboek pisu gehiago dute nire ustez kasu honetan. Dena dela, kontu handiz ibili beharko ginateke izen anbiguoekin argipen orrialdeak sortzeko, eta wiki lotura ezegokiak ez sortzeko. Badu lana horrek. –[[Lankide:TXiKi|TXiKi]] ([[Lankide_eztabaida:TXiKi|zure erantzuna hemen utzi]]) 10:49, 24 Martxoa 2011 (UTC)
:: {{alde}} Janfri bezala nahiko [[Luddismo|luddita]] naizen arren, Txikirekin bat egingo dut. Bestetik, botaren lana, ikaragarria! --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 20:02, 24 Martxoa 2011 (UTC)
{{aurka}}, orain arteko emaitza lortzeko bederen. Ez naiz eztabaidagai nagusiaz (kalitate eskasa) ari, beste kontu osagarri batez baino. Botek egindako lanek beste muga batzuk dituzte; “Frantziako” (sic) udalerrien artean “hain Frantziakoak” ez diren ehunka daude. [[Fontjoncouse]] ez da “hain” ''Frantziako udalerria, Languedoc-Roussillon eskualdean dagoena''; Fontjoncosa [[Okzitania]]koa (ere) bada. Tira, “Frantziakoa” da [[Orexa]] (edo ''[http://es.wikipedia.org/wiki/Oreja_%28Guip%C3%BAzcoa%29 Oreja]'') ''municipio español de la provincia de Guipúzcoa'' edo [[Baigorri]] (barka, ''[http://fr.wikipedia.org/wiki/Saint-%C3%89tienne-de-Ba%C3%AFgorry Saint-Étienne-de-Baïgorry]'') ''commune française, située dans le département des Pyrénées-Atlantiques et la région Aquitaine'' diren heinean.
Okzitanierazko wikipediak gurekiko duen begirunea erakustetik urrun gaude. Begiratu ''[http://oc.wikipedia.org/wiki/Bunuze Bunuze]'': ''comuna deu Bascoat, en Baisha Navarra. Administrativament, que's tròba dens lo departament deus Pirenèus Atlantics''. [[Bretainia]]ko udalerrien artikulu berriak ateratzen ditugun orotan ere oso egoera mingarri eta insolidarioa sortzen ari gara: ikus [[Langon (Ille-eta-Vilaine)]]; bi kontu aipa daitezke: frantsesezko toponimoa lehenetsia eta Bretainiaren lurra era lazgarrian banatuta agertzen duen kokapen mapa. Bretainia [[Bretainia]] baita (5 departamendu), beste kontu bat [[Bretainia (eskualdea)]] da; Vichyko gobernu nazizaleak Bretainia banatu eta V. Errepublikari "kasualitatez ahaztu" zitzaion Bretainiaren batasuna berrezartzea.
Bretoiek, ordea, zer egiten dute gurekin? Ikus [http://br.wikipedia.org/wiki/Gabadi Gabadi]: toponimo lehenetsia euskarazkoa, ''e proviñs Nafarroa Beherea (pe Benafarroa), en Iparralde, en Euskal Herria, en hanternoz d'ar Pireneoù'' deskribatzen du eta kokapen mapa Nafarroa Beherekoa.
Ez diot koherentziarik aurkitzen "Frantziako" udalerriak sortzen segitzeari herri eta kultura gutxituak zokoratu edo erabat ezkutatzeko. Koldo Izagirrek Berrian [http://paperekoa.berria.info/harian/2011-03-25/011/001/Izagirre_Hizkuntza_gure_sentimenduen_azpiegitura_da_Horrek_egiten_gaitu_herri_.htm gaurtxe] esana da: «Mundua okzitanoz, guaraniz, mambaraz, wolofez, bretonez, katalanez, frisioz, galegoz, korsikarrez betea dago». Mundua bai, euskarazko wikipedia ez. Katalanen botaren bidea segitu nahi bada, gutxienez hauxe eskatuko nuke, bestalde: katalanek bezala, Okzitaniako udalerrietako artikuluetako izenburuetan okzitaniera lehenestea (ikus gure [[Belvèze-du-Razès]] baina katalanez ''[http://ca.wikipedia.org/wiki/Belv%C3%A8ze-du-Raz%C3%A8s Bèlvéser]'' da. Botak artikulu "frantsesak" egiten ditu baina [[Luddismo|ludditaren]] batek beste hori egiten omen du. Neu, hala ere, prest nago "luddikoki" botaren lanari ikutu eta aldaketak egiteko. Horrela defini liteke arestian aipatutakoa gurean: «'''Bèlvéser''' ([[frantses]]ezko izen ofiziala ''Belvèze-du-Razès'') [[Okzitania]]ko udalerria da, [[Languedoc]]en dagoena. Administrazioz [[Frantzia]]ko [[Aude]] departamenduan dago.»--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 13:07, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:Gauza batek ez du bestea kentzen. Artikuluak sortzeko erabiltzen diren plantilletan nahi dugun izena jarri ahal dugu, izan ere robota ez da orojakilea, baizik eta guk esaten dizkiogun parametroak erabiltzen ditu. GAinera eskuz alda daitezke okzitania, bretainia (ez ditugunak sortu behar [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]k sortu dituelako jada) eta Ipar Euskal Herrikoak, eginak baitaude. Beste guztiak sor daitezke eta guk jarriko dugu eskuz nahi duguna gero, baina oinarri hori izanda. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:18, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Alde nago, baina esfortzua jarriko nuke [[Lankide:Adrar|Adrarrek]] azaldutako kuitak garbitzen, batik bat Bretoi eta Okzitar herriak direnean [[Lankide:Inaki.a001|Inaki.a001]] 12:40, 25 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} Gaur egun Euskarazko Wikipedian 2,25 orri daude artikulu bakoitzeko (146.745 / 65.324= ~2,25) 35.000 artikulu berri gehitzean, beste 43.984 birzuzenketa orri, kategoria, eta abar beharko genituzke gaur egun Wikipediak duen "sakontasun" berdina lortzeko. -[[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 12:52, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:: Adrarrek esandakoa, nahiz eta arrazoizkoa izan, ez da hemen eztabaidatzen ari garena.
:: 1. Egia da bot batek ezin izango duela inoiz idazle edo itzultzaile profesional baten lana gainditu (hauen mesederako). Egindakoa eskuz berrikusi beharko dugula/dutela bistakoa da.
:: 2. Exotoponimiarena egiteke dugun politikaren bat bada. Gure "Euskaltzaindiak adostutakoari ontzat hartzea" politika eskasa geratu zaigu arlo honetan. Bere zerrenda laburra izateaz gain, [[Eztabaida:Volta Garaia|ez da guztiz fidagarria]]. Beraz, badaude bertoko hizkuntzaren toponimoaren alde egiten dutenak (Adrarrek, kasu) eta toponimo ofizialaren alde egiten dugunok. Alde biek gure ideiak azaltzeko hainbat aukera izan ditugu ([[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko urtarrila|hemen]] edo [[Eztabaida:Victoria uhartea|hemen]], adibidez) eta jarrera biek bere alde onak eta txarrak badituzte.
::Edonola ere, bada exotoponimoen politika bozkatzeko garaia, baina ez hemen. Hemen beste gauzetaz ari gara. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:20, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:::Beno, nik uste eztabaidaren gai nagusitik aldentzen ari garela: Frantziako udalerri guztien artikuluak botaren bidez egitea bai ala ez. Bretainia, Okzitania eta Korsikako udalerrien izenak euren hizkuntzetan jarri ala frantsesez (jatorrizko hizkuntza edo fransetsezko birzuzenketak egin daitezke), edota hizkuntza, kultura eta historiako gaiei begirune handia diet, baina hasierako gaitik urruntzen gaituztela uste dut.
:::Sakontasuna berriz, nik uste euskarazko Wikipediak botaren bidez edota eskuz eginik ere, 100.000 artikuluetara iristean sakontasun edo edukiera berdina izango lukeela (oraingoa baino baxuagoa), euskarazko artikulu kopuru txikiak botaz edo eskuz gure wikipedian ugariak baitira (eta izango dira), eta lankide kopurua, duguna da, ez dago besterik, euskarak hiztun kopuru jakin bat duen gisa. Gure mugak ditugu. Nire iritziz ezin liteke euskarazko Wikipediari 100.000 artikuluekin, adibidez hiztun edo lankide gehiago dituzten wikipediak 100.000 artikuluekin dituzten sakontasun edo edukierak izan, hortarako euskaldun bakoitzak artikulu luze ugari idatzi beharko lituzke. Nire ustez ezinezkoa da haien erronkari eustea. Hortaz, nire iritziz, hobe une batez sakontasunari buruzko sentimenduak edo eskuz eginiriko artikulei buruzko idealismoa albo batetara utzi eta pragmatikoak izatea (katalanek ugari eta euskaldunok gutxi dugun ezaugarria), 100.000 artikuluetara lehen bai lehen iritsi (Josugonik zioen bezala: Frantziako udalerrien kasuan salbuespen berezia egin eta bota erabili), kopuru biribil eta ponpoxo horrek euskarazko Wikipediari gehitu lekioken propaganda, marketing, irudi ona, lankide berriak erakartzeko aukera edota prestigioa probestu, eta aurrera bolie!
:::--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:56, 2011ko martxoaren 25a (UTC)
Beno, duda hauetako batzuk afgitzeko aukera izan dut ca:wpko lankide batekin. Komentatu dizkit ondorengoak:
* Ingelerazko Wikipedian sistema hau erabili zuten ere 100.000 artikulura heltzeko, AEBko udalerriekin, 2003an. Horrek laguntza handia eman zien prentsa mailan eta lankide berriak eskuratzeko... baina ondo egin behar dela ere argitu behar da.
* Okzitaniako udalerriena konpontzeko zailtasunak daude, batez ere okzitanierazko wikipedian ez dituztelako euren herri guztietako artikuluak eta, beraz, ezin dugu zerrenda bat egin udalerri guztiekin. Hasieratik konpondu daiteke zerrenda hori emanda botari, hau da, izenak aldatuta. Geroago ere aldatu ahal dugu, arazorik gabe, eskuz moldaketa horiek eginez.
* Kopuruari dagokionez, egunero 1.000 artikulu baino gehiago egitea zaila da, botaren funtzionamenduari erreparatuz gero. Horregatik honetara jartzen bagara 2 hilabete edo beharko genituzte guztiak ondo egin eta ordenean egoteko. Beraz denbora ere dugu saltoa ematen joateko.
-[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:20, 28 Martxoa 2011 (UTC)
: {{alde}} Zalantzak zalantza, nik ere aldeko botoa emango dut. Esandakoarekin ados nago, oro har: Txikirekin bat, ez dakit oso egokia den euWikipedia herri txiki-txikiei buruzko zirriborroekin betetzea (hori da nire aurkakotasun nagusia). Baina, egia da, halaber, hainbat geografia-zirriborro ditugula bot honekin lortuko ditugunak baino artikulu askoz motzagoekin. Hortaz, niri egokia iruditzen zait eskualde batekin-edo froga egitea, eta euWikipedian artikulu kopurua igotzeari ekitea. Horrekin batera, igoera handia lortuko dugunez modu horretan, lankideok artikuluak zabaltzeari eskaini diezaiokegu (dugun) denbora (urrria). --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 16:00, 29 Martxoa 2011 (UTC)
::Galdera ''100.000 artikulutara botaren laguntzaz heltzearekin ados zaude?'' izan balitz, gaitik aterako nintzatekeen. Baina (zuzendu oker banabil) galdetzen dena hauxe da: ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' Askoz ere espezifikoagoa da. Esperimentuak hasita daudenez iritzia eman beharra nuen: azken hilabeteetan [[Aude departamenduko udalerrien zerrenda|Audeko]] 230 udalerrietakoak egin dira, kasurako; neu harritzen nauena kontrakoa da: frantses estatuko beste herriez inork ezer esan ez izana. Marklarrek ondo gogoratu bezala, erabaki gabe dago exotoponimiaren kontua baina praktikan erabakia hartzen dugu, oso erabaki gogorra gainera: artikulu mota honetan kultura eta herri baztertua bigarren mailan geratu ez ezik, erabat ezkutatuta ere badago, aipamenik sinpleena ere jasotzen ez baita; harritzekoa ez dena, frantsesezko wikipedia oso oldarkorra baita herri eta kultura gutxituekin.
::Orduan neurri batzuk hartzeko eskaera egiten dut; [[Aisne departamenduko udalerrien zerrenda|Aisnerekin]] ezer esateko ez badago ere, ezin ditugu [[Alzonne|hau]] bezalakoak ehunka egin, besterik gabe. Iritzia, beraz: "horrela aurka" eta "lan egiteko prest". Kontua ez da soilik toponimia; Okzitaniako (etab.) artikulurik txikienak ere elementu hauek izan behar ditu: hizkuntzaren aitorpena (toponimoa, besteak beste), herriaren aitorpena (goiko definizioan) eta kokapen mapan. Proposamenak ez badu borondaterik kultura eta herri hauek zokoratzeko, ipin ditzagun bitartekoak; ea Theklanek apuntatzen hasia den flashak osatzen segitzen duen. Neure partetik, esaterako infotaula inklusiboagoak (errealitate ofizial-estatal eta herriena uztartzen dituenak) erabiltzearekin aurrerapausoa emango genukeela uste dut, neuk ordea ez dut kontyrolatzen arlo hau. Baten batek sor lezake [http://oc.wikipedia.org/wiki/Alzona Alzonan] erabilitako infotaula [http://oc.wikipedia.org/wiki/Mod%C3%A8l:Infobox_vila_occitana honen] antzekoa? Edo Bretainiarako [http://eu.wikipedia.org/wiki/Txantiloi:Bretainiako_udalerri_infotaula/dok hau] berraktiba eta osa genezake. 30.000 artikulu sortzera bagoaz, ondorioak eta kontraesan guztiak patxadaz aztertu beharko, ezta?--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 17:41, 30 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ba zuzenduko dut oker zabiltzalako. Galdera ez da ea ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' baizik eta ''Bot batekin Frantziako (sic) udalerri guztietako artikuluarekin botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?''. Frantsesezko Wikipedia nahiko gutxi erabiltzen du bot horrek, bakarrik armarria jartzeko (hori ondo dutelako Wikipedia horretan). Datu gehienak INSEEtik ateratzen du, datu ekonomiko, demografiko eta estatistikoak. Datu geografikoak Google Mapseko APItik ateratzen ditu. Izenak guk definitzen dizkiogu, nahi badugu, eta hori hasieran edo ondoren egin ahal dugu. Adibidez [[Alzona]] herria sortu ahal dugu hala deitzen bada okzitanieraz. Baina gorago esan dudan bezala okzitanieraz ere ez dute euren herri guztietako artikuluen zerrenda bat, beraz zaila da.
:::Oker zabiltza ere Audeko departamenduko herrien kontuan. Horiek ez dira bot batekin sortu, eskuz baizik. Botarekin oraindik ez dugu bat ere sortu eta bi adibide daude goian. Lehenengoa eskuz eginiko itzulpen bat da, bigarrena orain frogatan dagoena da, itzulpen guztiak ondo dabiltzala frogatu arte eta hemen kontsentsu bat egon arte martxan jarriko ez dudana. Gainera informazio oso oso interesgarria jartzen du, orain arte eskuz eginikoetan agertzen ez dena.
:::Okzitaniako herri guztiei (baita Bretainiakoei) jarri ahal diegu mapa bereizitu bat nahi badugu, berez bandera eta guzti jarzten duen modu berean. Hori ez da arazoa, eta behin sortuta ere alda daitezke. Udalerri horiek Frantziako dira, hala ere, [[Urretxu]] Espainian dagoen bezala. Hau da, errealitate hori ere ezin dugu izkutatu (batzuoi mina egiten badigu ere). Guztia litzateke Frantziako udalerri infotaula hori moldatzea lurralde zehatz batzuk goian agertzeko, beste modu handiago batez: Okzitania, Katalunia, Bretainia, Korsika eta Alsaziarekin egin beharko litzatekeela suposatzen dut, eta gero itsasoz-haraindiko koloniekin ere.
:::Baina hori, esandakoa, beste eztabaida bat da. 36.000 artikulu horiek sortu ondoren ere egin dezakegu aldaketa, behin artikuluak izanda oinarri moduan. Are eta gehiago, uste dut hori ere errazagoa izango dela artikuluak lehenago sortzen baditugu.
:::Hemen planteatutako eztabaida 36.000 artikulu horiek bot baten bitartez egitearena da. Horrek suposatzen dituen kontraesan, onura eta bestelakoak azaleratzea. Eta nahi baduzu planteatu hemen azpian hizkuntza eta herri gutxituekin egin beharko genukeena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:45, 30 Martxoa 2011 (UTC)
::::Garapen bat egin dut INSEEko datuak hartzen dituen txantiloian eta emaitza hobeak daude. Gauza da Bretainia edo Korsikarekin bai, baina Okzitaniarekin zailtasunak daudela datu horiek automatikoki lortzeko, ez baitu egiten bat departamentuetan eginiko mugekin. Horregatik eskuz bete beharko litzateke, baina parametro hori sartuta (eta nahiko erraza izan daiteke gero sartzea) [[Alzona]] bezalako herri batean goian Okzitaniako bandera eta behean mapan kokapena izango genuke. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:40, 31 Martxoa 2011 (UTC)
:::: Okzitaniakoak-eta beste eztabaida bat izan behar du -hau bezala, patxadatsua-, [[Alzona]]en ageri den Okzitaniako mapa horretan Baiona-Miarritze Okzitanian sartuta daude eta! kar kar, ez dira batere kontu sinpleak ez... --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:20, 31 Martxoa 2011 (UTC)
== Bot batekin Frantziako udalerrien artikuluak egiteko aukera ==
Kaixo guztiei! Oraingoan berri garrantzitsu batekin nator eta eztabaida egon beharko luke honen inguruan, hartuko dugun erabakiak garrantzi handia baita. Kataluniako [[Amical Wikipedia]] elkarteak bot ederra garatu du datu estatistikoak erabilita artikuluak sortu ahal izateko. Aspaldi [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]ko herietan erabili zuten eta oraingoan berrikuntzekin [[Frantzia]]ko udalerrietan erabili daiteke. Ideia bat egiteko, sortzen dituen emaitzak [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ditugunaren antzekoak izango ziren (zuzenketa batzuk egin ditut). Egindako [http://ca.wikipedia.org/wiki/Usuari:Jrgoma/PoblFran%C3%A7a/eu itzulpen hauekin] horrelako [http://ca.wikipedia.org/w/index.php?title=Usuari:Gom%C3%A0/Laboratori&oldid=7134213 zerbaitetan dago] momentu honetan. Ez egin kasurik bertan agertzen den testuari, zuzenketak ere egin ditut horren gainean eta ziurrenik hurrengo astean guztia prest eta itzulia egongo baita.
Kontua da bot hau martxan jarrita, demagun hemendik bi astera, Frantziar estatuan dauden 36.000 udalerrien artikuluak izango genituzkela modu azkar batean, gaur egun udalerri gehienetan dugun informazioa baino askoz gehiagorekin. Jada sorturik ditugunak kenduta demagun 34.000 bat artikulu sortuko direla, hau da, 100.000 artikulu lortuko genituzkela modu azkar batean, gure Wikipedia [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias 44. postutik 37.ra] pasatuz.
Arrazoi asko eman daitezke honen alde, eta ziur nago beste hainbeste eman daitezkeela aurka. Bot batekin artikuluak sortzerakoan lana aurrezten dugu, baina baliteke iritzi kontrakoa sortzea, Wikipedian eginiko lana debaluatuz. Bestetik egia da 100.000 artikuluren muga hori lortuta gauza askori ekiteko aukera izango genukeela eta sekulako hedadura litzatekeela.
Beno, esandakoa, hori da proposamena, Botekin artikuluak masiboki sortu edo ez. Zuena da hitza. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:17, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{Alde}}. Egia da artikulu kopurua entziklopedia baten datu bistakoenetako bat dela, eta papereko entziklopediak saltzeko beti goraipatu izan dela artikulu kopuru handia izatea. Hala ere, nire ustez interesgarriena da euskal Wikipediari informazio baliagarria erantsi ahal izango diogula horrela. Izan ere, Frantziako udalerriak maiz bisitatu ohi ditugu euskaldunok, eta udalerri horien berri jakiteko euskal Wikipedia erabili ahalko dugu. Hori bai, bot hori martxan jarri aurretik, ondo-ondo zuzendu beharko lirateke botak erabiliko diten euskarazko testuak; bestela, akats ugariko artikuluz betetzen bazaigu, ez da oso itxurazkoa eta baliagarria izango. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:42, 22 Martxoa 2011 (UTC)
::Bai, artikulua "definitiboa" denean zure laguntza beharko dugu ahalik eta zuzenen egin ahal izateko erabiltzen dituen esaldien ordena kontuan hartuta. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:52, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Katalanerazko artikulu horrek ez du itxura txarrik. Dena den, hasteko proba txiki bat egingo nuke, agian kantonamendu bat eginez.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:43, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::{{alde2}} '''Proposamenaren alde'''. Bot horrek sortu ditzaken udalerrien artikuluak, gaur egun guk eskuz sortzen ditugun Frantziako udalerrienak baino hobeak dira. Unaik esan bezala hasieran kantonamendu batekin egin dezakegu froga eta dena ondo badoa, Frantzia osokoak sortu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:04, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Tresnak lana errazten du eta gainera artikuloak era azkar batean sortzeko bide ematen du. Beste kontu bat da gero artikuloak oinarrizko edukinez betetzea.--Gorritxiki 13:34, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::::{{alde}}. Lehen bai lehen gai hau gauzatzearen alde. [[Ille-et-Vilaine]] departamentuko udalerriak amaitzeko (eta bide batez [[Bretainia]] osoko udalerriak) gutxi gelditzen zait: gaur egun Bretainia osatzen duten lau departamentuko udalerriei tratamendu berezia eman nahi baidiet (Bretainiako mapan kokatu, bretainierazko edo galozko izena ere jarri eta irudia ere bai). Bestela, gainontzerako Frantziako departamentuak botarekin egitea ados nago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:30, 2011ko martxoaren 23a (UTC)
:::::{{alde}}. Baina Frantziakoak bakarrik! Ditugun ageriko "loturak" direla-eta. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 22:42, 23 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} [[Luddismo|Luddita]] (edo agian izokina, korrontearen aurka joatearren) eman dezakedan arren, ez nago oso ados. Nahiago artikuluak eskuz egitea. Artikulu kopuru eta ranking-ak ez zaizkit ardura, nahiago dut artikulu osatuago bat 10 miniartikulu baino, gainera, Theklan-ek komentaturiko debaluazio horren beldur naiz. Badakit esango duzuela bi joerak osagarriak direla, baina ez dakit, ez nau konbentzitzen (puntua kontra). Baina, bot-arekin lortuko liratekeen artikuluak, ziurrenik paperezko entziklopedia batean agertzen direnak baino osatuagoak egongo lirateke, infotaularekin soilik (biztanleria, kokapena, e.a.) agertuko lirateke, beste euskal entziklopedia batzuk baino hobea bihurtuz (puntua alde). Baina, gero eta gehiago ikusten ditut artikuluak artisautza lan -mimatu- modura, muntaia-katean sorturiko pieza baino, baina beno, horiek nire pajeo mentalak besterik ez dira :P --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 22:58, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:Nik ere ikusten dut arazo hori, baina egia da ere artikulua sortuz gero aukera gehiago dagoela gero lan gehigarriak egiteko horietan. Bide batez, ez da informazio makala agertzen dena, [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ikusten den bezala. Informazio hori kristona da, eskuz egiten duguna baino gehiago. Eta zure puntua nik ere ikusten badut ere, tira, horrela agian artikulu horiek sortzean baino beste gauza batzuetan zentratu gaitezke, adibidez ditugunak kategoriatan hobeto jartzen. Ez dakit, kalitatea eta kantitatea biak behar ditugula uste dut.
:Pentsatzen egon naiz erabaki honek sor ditzakeen kontrako jarrerak neutralizatzeko aurrez adierazi behar dugula erabakiaren zergatia sarean zehar (Zuzeu eta sustatu, adibidez). Argudio onak eman, eta Interneteko komunitateak pausoaren garrantzia ikustea. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:09, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::Ideia bikaina iruditzen zait Interneteko euskarazko komunitateetan honen berri ematea. Eta, batez ere, ezer erabaki aurretik egiten bada; komunitate horietako kideek, horrela, informazioa jasotzeko aukera ez ezik, erabakitzeko prozesuan parte hartzeko aukera ere izango dute. Eta beharbada wikilariren bat irabaziko dugu... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:29, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ados nago esan nahi duzunarekin Theklan, bultzada ikaragarria eta ziurrenik oso positiboa izango da. Bi lanen osagarritasuna ere ikusten dut (zuk aipatzen duzun kategorizatzearen inurri lana, gauza askotan askoz garrantzitsuagoa da artikuluak sortzea baino, akatsak e.a. zuzentzea den moduan). Abantailak ikusten dizkiot bai, baina eszeptikoa naiz, neure arrazoiak "sentimentalak" direlako, ez besterik. Horergatik aldatu dut hasieran jarritako {{tx|aurka}}, {{tx|neutral}}engatik: ez diot aparteko kalte handiegirik ikusten, baina gustura nago gauden moduan. Horretaz gain, komunikabideetara zerbait bidaltzearena oso ideia ona iruditzen zait, eta erabaki eta argudio bateratuen sortan laguntzeko prest banago.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 23:51, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} nire kezkak eta zalantzak ditudan arren, alde egingo dudala uste dut. Horrelako kasuetan, aldeko zein kontrako puntuak daude, eta biak ondo baloratu behar. Alde positiboan: (1) artikulu kopurua izugarri haziko litzateke, eta nire ustez eduki nahikoarekin, (2) inork inoiz artikuluok hedatu nahi baditu, hortxe izango du oinarria, eta errazago izango zaio parte hartzea, zerotik hasi ordez, eta (3) artikulu guztiek egitura berdintsua izango dute, bai eskeletoa eta bai datu mordoxka modu berean gehituko ditugulako. Alde negatiboan, ordea: (1) inork inoiz interesik izango al du Frantzia iparraldeko udalerri txiki bateko datuak kontsultatzeko? baina Espainiako udalerri askorekin berdina gertatzen dela uste dut, eta hortxe daude.., eta (2) inork hedatuko al ditu, ala bere horretan mantenduko dira denbora askoan zehar? era berean, artikuluen eguneragarritasunean pentsatu beharra dago, hau da, 2015ean beste bot batekin datuok eguneratu nahi baditugu, bideragarria izatea.
:Orokorrean, biak baloratuz, baiezkoaren alde egitea erabaki dut, ordea. Puntu positiboek pisu gehiago dute nire ustez kasu honetan. Dena dela, kontu handiz ibili beharko ginateke izen anbiguoekin argipen orrialdeak sortzeko, eta wiki lotura ezegokiak ez sortzeko. Badu lana horrek. –[[Lankide:TXiKi|TXiKi]] ([[Lankide_eztabaida:TXiKi|zure erantzuna hemen utzi]]) 10:49, 24 Martxoa 2011 (UTC)
:: {{alde}} Janfri bezala nahiko [[Luddismo|luddita]] naizen arren, Txikirekin bat egingo dut. Bestetik, botaren lana, ikaragarria! --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 20:02, 24 Martxoa 2011 (UTC)
{{aurka}}, orain arteko emaitza lortzeko bederen. Ez naiz eztabaidagai nagusiaz (kalitate eskasa) ari, beste kontu osagarri batez baino. Botek egindako lanek beste muga batzuk dituzte; “Frantziako” (sic) udalerrien artean “hain Frantziakoak” ez diren ehunka daude. [[Fontjoncouse]] ez da “hain” ''Frantziako udalerria, Languedoc-Roussillon eskualdean dagoena''; Fontjoncosa [[Okzitania]]koa (ere) bada. Tira, “Frantziakoa” da [[Orexa]] (edo ''[http://es.wikipedia.org/wiki/Oreja_%28Guip%C3%BAzcoa%29 Oreja]'') ''municipio español de la provincia de Guipúzcoa'' edo [[Baigorri]] (barka, ''[http://fr.wikipedia.org/wiki/Saint-%C3%89tienne-de-Ba%C3%AFgorry Saint-Étienne-de-Baïgorry]'') ''commune française, située dans le département des Pyrénées-Atlantiques et la région Aquitaine'' diren heinean.
Okzitanierazko wikipediak gurekiko duen begirunea erakustetik urrun gaude. Begiratu ''[http://oc.wikipedia.org/wiki/Bunuze Bunuze]'': ''comuna deu Bascoat, en Baisha Navarra. Administrativament, que's tròba dens lo departament deus Pirenèus Atlantics''. [[Bretainia]]ko udalerrien artikulu berriak ateratzen ditugun orotan ere oso egoera mingarri eta insolidarioa sortzen ari gara: ikus [[Langon (Ille-eta-Vilaine)]]; bi kontu aipa daitezke: frantsesezko toponimoa lehenetsia eta Bretainiaren lurra era lazgarrian banatuta agertzen duen kokapen mapa. Bretainia [[Bretainia]] baita (5 departamendu), beste kontu bat [[Bretainia (eskualdea)]] da; Vichyko gobernu nazizaleak Bretainia banatu eta V. Errepublikari "kasualitatez ahaztu" zitzaion Bretainiaren batasuna berrezartzea.
Bretoiek, ordea, zer egiten dute gurekin? Ikus [http://br.wikipedia.org/wiki/Gabadi Gabadi]: toponimo lehenetsia euskarazkoa, ''e proviñs Nafarroa Beherea (pe Benafarroa), en Iparralde, en Euskal Herria, en hanternoz d'ar Pireneoù'' deskribatzen du eta kokapen mapa Nafarroa Beherekoa.
Ez diot koherentziarik aurkitzen "Frantziako" udalerriak sortzen segitzeari herri eta kultura gutxituak zokoratu edo erabat ezkutatzeko. Koldo Izagirrek Berrian [http://paperekoa.berria.info/harian/2011-03-25/011/001/Izagirre_Hizkuntza_gure_sentimenduen_azpiegitura_da_Horrek_egiten_gaitu_herri_.htm gaurtxe] esana da: «Mundua okzitanoz, guaraniz, mambaraz, wolofez, bretonez, katalanez, frisioz, galegoz, korsikarrez betea dago». Mundua bai, euskarazko wikipedia ez. Katalanen botaren bidea segitu nahi bada, gutxienez hauxe eskatuko nuke, bestalde: katalanek bezala, Okzitaniako udalerrietako artikuluetako izenburuetan okzitaniera lehenestea (ikus gure [[Belvèze-du-Razès]] baina katalanez ''[http://ca.wikipedia.org/wiki/Belv%C3%A8ze-du-Raz%C3%A8s Bèlvéser]'' da. Botak artikulu "frantsesak" egiten ditu baina [[Luddismo|ludditaren]] batek beste hori egiten omen du. Neu, hala ere, prest nago "luddikoki" botaren lanari ikutu eta aldaketak egiteko. Horrela defini liteke arestian aipatutakoa gurean: «'''Bèlvéser''' ([[frantses]]ezko izen ofiziala ''Belvèze-du-Razès'') [[Okzitania]]ko udalerria da, [[Languedoc]]en dagoena. Administrazioz [[Frantzia]]ko [[Aude]] departamenduan dago.»--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 13:07, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:Gauza batek ez du bestea kentzen. Artikuluak sortzeko erabiltzen diren plantilletan nahi dugun izena jarri ahal dugu, izan ere robota ez da orojakilea, baizik eta guk esaten dizkiogun parametroak erabiltzen ditu. GAinera eskuz alda daitezke okzitania, bretainia (ez ditugunak sortu behar [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]k sortu dituelako jada) eta Ipar Euskal Herrikoak, eginak baitaude. Beste guztiak sor daitezke eta guk jarriko dugu eskuz nahi duguna gero, baina oinarri hori izanda. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:18, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Alde nago, baina esfortzua jarriko nuke [[Lankide:Adrar|Adrarrek]] azaldutako kuitak garbitzen, batik bat Bretoi eta Okzitar herriak direnean [[Lankide:Inaki.a001|Inaki.a001]] 12:40, 25 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} Gaur egun Euskarazko Wikipedian 2,25 orri daude artikulu bakoitzeko (146.745 / 65.324= ~2,25) 35.000 artikulu berri gehitzean, beste 43.984 birzuzenketa orri, kategoria, eta abar beharko genituzke gaur egun Wikipediak duen "sakontasun" berdina lortzeko. -[[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 12:52, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:: Adrarrek esandakoa, nahiz eta arrazoizkoa izan, ez da hemen eztabaidatzen ari garena.
:: 1. Egia da bot batek ezin izango duela inoiz idazle edo itzultzaile profesional baten lana gainditu (hauen mesederako). Egindakoa eskuz berrikusi beharko dugula/dutela bistakoa da.
:: 2. Exotoponimiarena egiteke dugun politikaren bat bada. Gure "Euskaltzaindiak adostutakoari ontzat hartzea" politika eskasa geratu zaigu arlo honetan. Bere zerrenda laburra izateaz gain, [[Eztabaida:Volta Garaia|ez da guztiz fidagarria]]. Beraz, badaude bertoko hizkuntzaren toponimoaren alde egiten dutenak (Adrarrek, kasu) eta toponimo ofizialaren alde egiten dugunok. Alde biek gure ideiak azaltzeko hainbat aukera izan ditugu ([[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko urtarrila|hemen]] edo [[Eztabaida:Victoria uhartea|hemen]], adibidez) eta jarrera biek bere alde onak eta txarrak badituzte.
::Edonola ere, bada exotoponimoen politika bozkatzeko garaia, baina ez hemen. Hemen beste gauzetaz ari gara. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:20, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:::Beno, nik uste eztabaidaren gai nagusitik aldentzen ari garela: Frantziako udalerri guztien artikuluak botaren bidez egitea bai ala ez. Bretainia, Okzitania eta Korsikako udalerrien izenak euren hizkuntzetan jarri ala frantsesez (jatorrizko hizkuntza edo fransetsezko birzuzenketak egin daitezke), edota hizkuntza, kultura eta historiako gaiei begirune handia diet, baina hasierako gaitik urruntzen gaituztela uste dut.
:::Sakontasuna berriz, nik uste euskarazko Wikipediak botaren bidez edota eskuz eginik ere, 100.000 artikuluetara iristean sakontasun edo edukiera berdina izango lukeela (oraingoa baino baxuagoa), euskarazko artikulu kopuru txikiak botaz edo eskuz gure wikipedian ugariak baitira (eta izango dira), eta lankide kopurua, duguna da, ez dago besterik, euskarak hiztun kopuru jakin bat duen gisa. Gure mugak ditugu. Nire iritziz ezin liteke euskarazko Wikipediari 100.000 artikuluekin, adibidez hiztun edo lankide gehiago dituzten wikipediak 100.000 artikuluekin dituzten sakontasun edo edukierak izan, hortarako euskaldun bakoitzak artikulu luze ugari idatzi beharko lituzke. Nire ustez ezinezkoa da haien erronkari eustea. Hortaz, nire iritziz, hobe une batez sakontasunari buruzko sentimenduak edo eskuz eginiriko artikulei buruzko idealismoa albo batetara utzi eta pragmatikoak izatea (katalanek ugari eta euskaldunok gutxi dugun ezaugarria), 100.000 artikuluetara lehen bai lehen iritsi (Josugonik zioen bezala: Frantziako udalerrien kasuan salbuespen berezia egin eta bota erabili), kopuru biribil eta ponpoxo horrek euskarazko Wikipediari gehitu lekioken propaganda, marketing, irudi ona, lankide berriak erakartzeko aukera edota prestigioa probestu, eta aurrera bolie!
:::--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:56, 2011ko martxoaren 25a (UTC)
Beno, duda hauetako batzuk afgitzeko aukera izan dut ca:wpko lankide batekin. Komentatu dizkit ondorengoak:
* Ingelerazko Wikipedian sistema hau erabili zuten ere 100.000 artikulura heltzeko, AEBko udalerriekin, 2003an. Horrek laguntza handia eman zien prentsa mailan eta lankide berriak eskuratzeko... baina ondo egin behar dela ere argitu behar da.
* Okzitaniako udalerriena konpontzeko zailtasunak daude, batez ere okzitanierazko wikipedian ez dituztelako euren herri guztietako artikuluak eta, beraz, ezin dugu zerrenda bat egin udalerri guztiekin. Hasieratik konpondu daiteke zerrenda hori emanda botari, hau da, izenak aldatuta. Geroago ere aldatu ahal dugu, arazorik gabe, eskuz moldaketa horiek eginez.
* Kopuruari dagokionez, egunero 1.000 artikulu baino gehiago egitea zaila da, botaren funtzionamenduari erreparatuz gero. Horregatik honetara jartzen bagara 2 hilabete edo beharko genituzte guztiak ondo egin eta ordenean egoteko. Beraz denbora ere dugu saltoa ematen joateko.
-[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:20, 28 Martxoa 2011 (UTC)
: {{alde}} Zalantzak zalantza, nik ere aldeko botoa emango dut. Esandakoarekin ados nago, oro har: Txikirekin bat, ez dakit oso egokia den euWikipedia herri txiki-txikiei buruzko zirriborroekin betetzea (hori da nire aurkakotasun nagusia). Baina, egia da, halaber, hainbat geografia-zirriborro ditugula bot honekin lortuko ditugunak baino artikulu askoz motzagoekin. Hortaz, niri egokia iruditzen zait eskualde batekin-edo froga egitea, eta euWikipedian artikulu kopurua igotzeari ekitea. Horrekin batera, igoera handia lortuko dugunez modu horretan, lankideok artikuluak zabaltzeari eskaini diezaiokegu (dugun) denbora (urrria). --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 16:00, 29 Martxoa 2011 (UTC)
::Galdera ''100.000 artikulutara botaren laguntzaz heltzearekin ados zaude?'' izan balitz, gaitik aterako nintzatekeen. Baina (zuzendu oker banabil) galdetzen dena hauxe da: ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' Askoz ere espezifikoagoa da. Esperimentuak hasita daudenez iritzia eman beharra nuen: azken hilabeteetan [[Aude departamenduko udalerrien zerrenda|Audeko]] 230 udalerrietakoak egin dira, kasurako; neu harritzen nauena kontrakoa da: frantses estatuko beste herriez inork ezer esan ez izana. Marklarrek ondo gogoratu bezala, erabaki gabe dago exotoponimiaren kontua baina praktikan erabakia hartzen dugu, oso erabaki gogorra gainera: artikulu mota honetan kultura eta herri baztertua bigarren mailan geratu ez ezik, erabat ezkutatuta ere badago, aipamenik sinpleena ere jasotzen ez baita; harritzekoa ez dena, frantsesezko wikipedia oso oldarkorra baita herri eta kultura gutxituekin.
::Orduan neurri batzuk hartzeko eskaera egiten dut; [[Aisne departamenduko udalerrien zerrenda|Aisnerekin]] ezer esateko ez badago ere, ezin ditugu [[Alzonne|hau]] bezalakoak ehunka egin, besterik gabe. Iritzia, beraz: "horrela aurka" eta "lan egiteko prest". Kontua ez da soilik toponimia; Okzitaniako (etab.) artikulurik txikienak ere elementu hauek izan behar ditu: hizkuntzaren aitorpena (toponimoa, besteak beste), herriaren aitorpena (goiko definizioan) eta kokapen mapan. Proposamenak ez badu borondaterik kultura eta herri hauek zokoratzeko, ipin ditzagun bitartekoak; ea Theklanek apuntatzen hasia den flashak osatzen segitzen duen. Neure partetik, esaterako infotaula inklusiboagoak (errealitate ofizial-estatal eta herriena uztartzen dituenak) erabiltzearekin aurrerapausoa emango genukeela uste dut, neuk ordea ez dut kontyrolatzen arlo hau. Baten batek sor lezake [http://oc.wikipedia.org/wiki/Alzona Alzonan] erabilitako infotaula [http://oc.wikipedia.org/wiki/Mod%C3%A8l:Infobox_vila_occitana honen] antzekoa? Edo Bretainiarako [http://eu.wikipedia.org/wiki/Txantiloi:Bretainiako_udalerri_infotaula/dok hau] berraktiba eta osa genezake. 30.000 artikulu sortzera bagoaz, ondorioak eta kontraesan guztiak patxadaz aztertu beharko, ezta?--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 17:41, 30 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ba zuzenduko dut oker zabiltzalako. Galdera ez da ea ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' baizik eta ''Bot batekin Frantziako (sic) udalerri guztietako artikuluarekin botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?''. Frantsesezko Wikipedia nahiko gutxi erabiltzen du bot horrek, bakarrik armarria jartzeko (hori ondo dutelako Wikipedia horretan). Datu gehienak INSEEtik ateratzen du, datu ekonomiko, demografiko eta estatistikoak. Datu geografikoak Google Mapseko APItik ateratzen ditu. Izenak guk definitzen dizkiogu, nahi badugu, eta hori hasieran edo ondoren egin ahal dugu. Adibidez [[Alzona]] herria sortu ahal dugu hala deitzen bada okzitanieraz. Baina gorago esan dudan bezala okzitanieraz ere ez dute euren herri guztietako artikuluen zerrenda bat, beraz zaila da.
:::Oker zabiltza ere Audeko departamenduko herrien kontuan. Horiek ez dira bot batekin sortu, eskuz baizik. Botarekin oraindik ez dugu bat ere sortu eta bi adibide daude goian. Lehenengoa eskuz eginiko itzulpen bat da, bigarrena orain frogatan dagoena da, itzulpen guztiak ondo dabiltzala frogatu arte eta hemen kontsentsu bat egon arte martxan jarriko ez dudana. Gainera informazio oso oso interesgarria jartzen du, orain arte eskuz eginikoetan agertzen ez dena.
:::Okzitaniako herri guztiei (baita Bretainiakoei) jarri ahal diegu mapa bereizitu bat nahi badugu, berez bandera eta guzti jarzten duen modu berean. Hori ez da arazoa, eta behin sortuta ere alda daitezke. Udalerri horiek Frantziako dira, hala ere, [[Urretxu]] Espainian dagoen bezala. Hau da, errealitate hori ere ezin dugu izkutatu (batzuoi mina egiten badigu ere). Guztia litzateke Frantziako udalerri infotaula hori moldatzea lurralde zehatz batzuk goian agertzeko, beste modu handiago batez: Okzitania, Katalunia, Bretainia, Korsika eta Alsaziarekin egin beharko litzatekeela suposatzen dut, eta gero itsasoz-haraindiko koloniekin ere.
:::Baina hori, esandakoa, beste eztabaida bat da. 36.000 artikulu horiek sortu ondoren ere egin dezakegu aldaketa, behin artikuluak izanda oinarri moduan. Are eta gehiago, uste dut hori ere errazagoa izango dela artikuluak lehenago sortzen baditugu.
:::Hemen planteatutako eztabaida 36.000 artikulu horiek bot baten bitartez egitearena da. Horrek suposatzen dituen kontraesan, onura eta bestelakoak azaleratzea. Eta nahi baduzu planteatu hemen azpian hizkuntza eta herri gutxituekin egin beharko genukeena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:45, 30 Martxoa 2011 (UTC)
::::Garapen bat egin dut INSEEko datuak hartzen dituen txantiloian eta emaitza hobeak daude. Gauza da Bretainia edo Korsikarekin bai, baina Okzitaniarekin zailtasunak daudela datu horiek automatikoki lortzeko, ez baitu egiten bat departamentuetan eginiko mugekin. Horregatik eskuz bete beharko litzateke, baina parametro hori sartuta (eta nahiko erraza izan daiteke gero sartzea) [[Alzona]] bezalako herri batean goian Okzitaniako bandera eta behean mapan kokapena izango genuke. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:40, 31 Martxoa 2011 (UTC)
:::: Okzitaniakoak-eta beste eztabaida bat izan behar du -hau bezala, patxadatsua-, [[Alzona]]en ageri den Okzitaniako mapa horretan Baiona-Miarritze Okzitanian sartuta daude eta! kar kar, ez dira batere kontu sinpleak ez... --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:20, 31 Martxoa 2011 (UTC)
Lehenengo artikulua sortu dut, [[Bucy-le-Long]]. Nahiko ondo dagoela uste dut, horrelako datuak lortzea ez da batere erraza, eta artikulua, ezer gabe, ia 10kbtan kokatzen da. Hau da, bataz bestekoa igoko dugula ere. Ez baduzue zuzenketa larririk egiteko, gaur arratsaldean bertan 02 departamendua egin nahiko nuke, emaitzak ikusten joateko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:29, 15 Apirila 2011 (UTC)
::Nik hauek proposatzen ditut:
{|
|
* familia monoparentalak ---> guraso bakarreko familiak
* zentsatutako biztanleak ---> erroldatutako biztanleak
* populazio-piramide ---> Biztanleria-piramide
|}
::--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:39, 15 Apirila 2011 (UTC)
::: {{egina}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:43, 15 Apirila 2011 (UTC)
:: Oso ondo geratzen da! Nik hauek proposatzen ditut:
* Artikuluaren hasiera: ''Bucy-le-Long Frantziako udalerri bat da''',''' Aisne departamenduan, Pikardia eskualdean''. (koma gehitzea). Bide batez, ez da hobe geratzen horrela: ''Bucy-le-Long Frantziako udalerri bat da''',''' Aisne departamenduan '''kokatutakoa''', Pikardia eskualdean''?
* Populazioa ---> Biztanleria (An13sak esandakoari jarraituz, baina badaezpada ere).
* Ekonomia jarduerak atalean: ''2007an zeuden 63 komertzioetatik, 1 enpresa estraktibo enpresa zen'' ---> 1 enpresa estraktiboa zen''
* Atal berean: ''5 "beste zerbitzu jarduera" batzuk bezala sailkatutako enpresak ziren'' ---> ''5 "beste zerbitzu jarduera" batzuk moduan sailkatutako enpresak ziren''
* 1.go erreferentzian: Biztanlegoaren eboluzio eta hazkuntza ---> Biztanleriaren eboluzioa eta hazkuntza
* Erreferentzien osteko hiru lotura horiek, kanpo loturak dira, ezta? Hala bada, "Kanpo loturak" izenburua jartzea.--[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 13:07, 15 Apirila 2011 (UTC)
::: {{egina}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:20, 15 Apirila 2011 (UTC)
Oraintxe konturatu naiz hemen ere [[Bucy-le-Long]] artikuluaren zuzenketaz ari zinetela. Proposatzen ditudan zuzenketak zuzenean artikuluan egin ditut: http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Bucy-le-Long&action=historysubmit&diff=1969145&oldid=1969117
Hori bai, testu zati bat ezin izan dut zuzendu. Artikuluaren bukaeran, «Erreferentziak» atalean, «Eskuratze data: 13/07/2010» jartzen duen tokian, Eskuratze data: 2010-07-13» jarri beharko luke. Lan bikaina, gainerakoan! Artikulu oinarri ederrak izango ditugu, osatuz joateko. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 14:39, 15 Apirila 2011 (UTC)
:Beno, uste dut zuzenketa guztiak egin ditudala... zuek epaitu. 10 minututan hasiko naiz departamendu honetako guztia egiten, eh! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:47, 15 Apirila 2011 (UTC)
::Zorionak, Theklan, bot bidezko artikuluak txukun gelditzen dituk, fin ibili haiz gero. - [[User:Euskalduna|Euskalduna]] - 19:27, 2011ko apirilaren 15a (UTC)
:::Eskerrik asko. Ez da nire lana izan bakarrik, Katalunian egindakoa, zuen ekarpenak... hala ere uste dut badirela oraindik hobetu daitezkeen gauzak artikulu horietan, beraz departamendu honekin bukatzerakoan ekarpenak egin ahal dituzue hurrengoekin hasi aurretik. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:30, 15 Apirila 2011 (UTC)
Bidali dut ohar bat [http://sustatu.com/1302889268 Sustatu], [http://zuzeu.com/2011/04/15/bot-baten-laguntzarekin-wikipediako-artikuluak-sortzen/ Zuzeu] eta [http://www.zabaldu.com/8994/bot_baten_laguntzaz_wikipediako_artikuluak_sortzen/ Zabaldura], gai honen inguruan pedagogia egingo genuela esan baikenuen. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:52, 15 Apirila 2011 (UTC)
::Beranduxe bada ere, infotaulako "kantonamendu" atalean '''''Cantó de La Motte-du-Caire''''' agertzen da. Agian beste bot batekin egin beharreko lana da hori... Bestela, artikulu txukun-txukunak eta edukiz beteak dira. Zorionak, Theklan! --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 09:06, 16 Apirila 2011 (UTC)
::: Bai, konturatu nintzen geroago eta aldatu nuen. Hala ere bot batekin egin beharko dugu dena, '''''X'''ko kantonamendua'' sistema erabili dudalako eta horrek ere arazo batzuk ditu. Gainera zerrenda katalanetik hartzen du, eta itzuli gabe dugu. Beraz lasai, bot batekin joango gara gauza horiek fintzen. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:34, 16 Apirila 2011 (UTC)
:Emaitza txukuna da. Sentitzen dut insistitzea, hala ere. Oso balekoa iruditzen zait hizkuntza gutxiturik gabeko departamenduetarako besterik gabe aktibatzea; kasu honetan, okerrik ezean departamendu hauek daude (oil hizkuntzak alde batera utzita): 02, 08, 10, 14, 17, 21, 25, 27, 28, 37, 41, 45, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 58, 60, 61, 62, 70, 72, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 85, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95. Baina [[Aisne]] (02) ez da [[Alpes-de-Haute-Provence]] (04), [[Alpe Garaiak]] (05) edo [[Itsas Alpeak]] (06) -dagoeneko eginak direnak, ehunka artikulu-, osorik (beraz, mugaren arazorik ez identifikateko) okzitaniarrak direlako. [[Alzona]]ko kasua aipatu zela aprobetxatuta: ez al da posible gutxiengorik gabeko artikuluak eredu horrekin lehen egitea eta gero (dagoeneko departamendu zerrenda osatuta dago [[Okzitania]] artikuluan) Okzitaniako (adibidez) artikuluak egitea [[Alzona]]ko ereduari segituta? Hau da, [[Arvieux]] bezalako artikuluetatik [[Alzona]] bezalakoetara pasatzeko zein dira hurrengo pausuak? Espero dut boten laguntza izatea, bestela eskuz egin behar bada urteetan frantses estatuko herri gutxituen gainetik pasatzen diren artikuluak izango ditugu gure etxean.
:Beste kontutxo bat: Zariquieguik aipatua da ehunka argipen artikulu egin behar izango direla; hauek eskuz egin behar direnez, lankideei eskatuko nieke gauza bera buruan izateko, hau da [[Aiglun]] bezalako artikuluak sortzera bagoaz Okzitaniaren eta besteen erreferentziak (ere) sartu, han agertzen diren bi herriak okzitaniarrak direlako eta argipen artikulu hori irakurrita nekez ikusten da.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 19:11, 16 Apirila 2011 (UTC)
::Eskuz egin behar da, noski. Baina egin daitezke nahi diren gauzak. Adibidez departamendu osoa Okzitanian dagoen kasuetan goian <code>nazionalitatea = Okzitania</code> jarri dut. Hori baliatuta bot batek egin ahal ditu gauzak, adibidez Frantziako mapa jarri beharrean Okzitaniakoa jartzea. Eta izenari dagokionez, berez birzuzenketa bat da (egun batzuk behar dira guztiak egiteko departamendu batean) eta okzitanierazko izena jartzea (berdina, beste egun batzuk horretarako). -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:17, 16 Apirila 2011 (UTC)
:::Beraz, lanean hasi behar, asko dago eta askoz gehiago egongo delako! Botak sortu dituen artikuluetan aipatu aldaketak egiteari ekingo diot (hau da, [[Alzona]]n dagoenaren moduko izenburu eta definizioa. Artikuluak pasa ahala argipen artikuluak ere egingo ditut (bi hizkuntzak kontuan hartuta). Ez dakidana da nola egin aipatzen duzun kokapen mapa (bi errealitateak uztartzeko, ofiziala eta herrikoa) aldaketa burutzeko. Theklan, hori zeuk egin ahal duzu? Beste aldetik, uste dut orain hobeto ulertuko dela neure iritzia honetaz, hau da eztabaida ez dela "tekniko" hutsa: argi dago bot-bulldozerrak arin batean egiten duenak (edo euskarazko wikipediako gizakiek egiteko agindu diogunak) errealitate ofiziala berehala barreiatzen duela; aldiz, herrien existentzia hutsa ziurtatzeko eskuz egitea beste erremediorik ez ei dago da, aldaketaz aldaketa...--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 20:42, 16 Apirila 2011 (UTC)
::::Kotxean nindoala soluzio sinple bat bururatu zait gauza batzuk sartu ahal izateko. Baina horretarako kontsentsu batzuk behar dira. Galdera da... zein izango da izen ofiziala? Frantsesezkoa edo okzitanierazkoa? Artikulua frantsesez badago sar dezakegu ondoren bot batekin ([[okzitaniera]]z '''Alzona''') bezalako zerbait. Lana aurrezten digu, bakarrik bete beharko genukeelako herriaren izena, eta ez guztia idatzi. Zer deritzozu(e)? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 19:45, 16 Apirila 2011 (UTC)
:::::Izen ofizialarekin suposatzen dut esan nahi duzula "euskarazko wikipediako artikuluaren izena", ezta? Bide batez esanda, infotaulan (pare bat aldaketa oso nekoso egin ditut) "Izena" datuak "izen ofiziala" (hau da, frantsesa) agerrarazten du. Zeure proposamenaz: ba horretaz ari naiz hitz egiten hasieratik; ''artikulua frantsesez badago''... noski, botaren bitartez frantsesez sortu berri badugu frantsesez dago. Horregatik planteatzen nuen bulldozerra martxan jarri baino lehen, ez da arazo "teknikoa". Neure iritziz Okzitaniako artikuluak [[Alzona]] bezalakoak izan behar dute (izenburuaz, definizioaz eta kokapen mapaz ari naiz); bestela tokiko kultura bigarren mailan uzten dugu, artikulu asko era errazean egitearen izenean. Okzitaniarrek ere badakite frantsesezko izenburuak ipintzen eta badakite jakin izen ofiziala ''Bidarray'' dela baina [http://oc.wikipedia.org/wiki/Bidarrai Bidarrai] egin dute...Hala egin ezean argi dago eztabaida luze eta "tekniko" honetatik aterako den kontsentsu ez kontsentsuatu baina praktikan legokeena: ''Frantziako (sic) udalerrietako artikuluak frantses hizkuntzaren nagusitasun legalean oinarritzen dira''.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 21:22, 16 Apirila 2011 (UTC)
Beharbada ez al da onena, lehenbizi Frantzia ''frantsesaren'' departamentuetako udalerriei ekitea, eta gero eztabaidatuz eta departamentu horien udalerriak sortzen goazen einean, Okzitania, Korsika, Alsazia, Lorrena... etabarren departamentuetako udalerriak hozgailuan gorde, eta bertako hizkuntzen izenak nola sartu ongi eztabaidatu eta konponbidea zehaztean, horiei amaieran eskua sartzea? --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 23:15, 2011ko apirilaren 16a (UTC)
=== Okzitania, kasurako ===
Ikusita aurreko gaiarekin Okzitaniari buruz duda batzuk daudela, eztabaidagai berria irekitzea otu zait. Lehenbizi azalpen teknikoak emango ditut eta gero hemengo politikak zeintzuk diren erabaki beharko ditugu.
Azalpen teknikoei begira, zaila izango litzateke Okzitanierazko izena hartzea, baina ez ezinezkoa. Izena .txt artxibo batetik hartzen du, 36.000 lerro dituena. Datu base horretan zehaztu ahal zaio aldaketa egiteko, baina uste dut lan hori hartzea edo zuzenean artikuluan egitea antzekoa litzatekeela. Hala ere nahi duenari bidali ahal diot bot osoa analiza dezan, eh!
Datubase horretan aldaketarik egingo ez bagenu ere, posible da truko batzuk egitea. Adibidez Okzitaniako herriak direnean esaldian aldaketa hau egitea:
Les Martys Aude departamenduko Frantziako udalerria da, Languedoc-Rousillon eskualdean.
ordez:
Les Martys ([[Frantses]]ez eta ofizialki Les Martys) [[Okzitania]]ko udalerria da. Administratiboki Aude departamenduko Frantziako udalerria da, Languedoc-Rousillon eskualdean.
Gero aldatu beharko genukeena da "Les Martys" hori jarri beharrean "Les Martins" eskuz jartzea, eta artikulua mugitzea "Les Martins" izateko. Ondoren bot batekin berdindu ahal ditugu "Izena" eremuan dagoena izateko PAGENAMEan agertzen dena. Teknikoki pauso ezberdinak dira, baina ez da gaizki geratuko eta denbora aurrezten dugu.
Mapari dagokionez ere ez da oso zaila. Sisteman aldaketa batzuk egin nituen eta orduan <code>kokapena = kokapenmapa</code> jarri beharrean nahikoa izango litzateke <code>kokapena = nazionalitatea</code> jartzea Okzitaniako mapa agertzeko. Hau ere modlatu daiteke Okzitaniakoa agertu ordez biak agertzeko, baina beno, bi mapa izatea ere ez dakit oso ideia ona den.
'''Eta orain alde politikoa'''. Horrela egin nahi dugu? Hau da, Okzitaniako udalerriak Okzitaniako direla jarriko al dugu? Guztiekin egingo dugu edo Baiona eta Eskiula, adibidez, albo batera utziko genituzke? Artikuluaren izena ofiziala izan beharrean Okzitanierazko izena izan behar al du? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:19, 17 Apirila 2011 (UTC)
:Ieup, lehenengoz Euskaldunak esandakoarekin bat eginda, gutxiengorik gabeko departamenduak (aipatu nituen 40 horiek) beldurrik gabe egiten segi daiteke. Laster batean zerrenda batzuk idatziko ditut hemen, egungo botarekin besterik gabe egin daitezkeen beste zenbait departamendu aipatuz, dela gutxiengoei dagokien esparrua oso txikia delako (eta, beraz, esfortzu handirik gabe beranduago eskuz osa daitezke), dela [[frankoprovenzera]]ren esparrukoak direlako (zoritxarrez hizkuntza estandarra finkatu gabe, lurraldea mugatzeko arazo larriak, leku izen zerrendak osatu gabe); neuk kasu honetan ez nuke defendatuko tokiko toponimoak lehenestea baldintza nahikorik ematen ez direlako, ikus adibidez [http://frp.wikipedia.org/wiki/Lista_des_comenes_de_la_Savou%C3%A8_d%E2%80%99Amont ''Lista des comenes de la Savouè d’Amont''], izen asko falta dira...Euskaldunak esan bezala, beste lekuei dagokienez zehaztuz joan gaitezke. Theklanek proposatutakoaz, ondo bidean ikusten dut eta trataera duina eskainiko lieke herriei, Okzitaniari eta besteei:
* Definizio-proposamenak bi errealitateak (herriarena eta ofiziala) aipatzen ditu. Herriz herri (Korsika, Ipar Katalunia...) definizioa egokitzearekin ondo geratuko litzateke.
* Izen aldaketa eskuz egin daiteke, udalerri asko izanik ere ekintza sinple eta bakarra delako.
* Infotaulako "Izena" eremuarekin apur bat galtzen naiz; gogoratu bi kontzeptuak ziurtatu behar direla, "Izena" (tokiko hizkuntzakoa, balego) eta "Izen ofiziala" (kasu honetan, gure [[Donapaleu|''Saint-Palais'']] bezala, beti frantsesezkoa da).
* Kokapen mapa egoki bana identifika daiteke herrika; gero aipatuko dut Okzitaniako kontua. Leku batzuetako oso mapa on eta zehatzak daude, adibidez -nola ez- Ipar Kataluniarako (ikus [http://ca.wikipedia.org/wiki/Toluges ''Toluges'']) edota udalerri neerlanderadunen mapa bilduma (ikus commonsen [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Maps_of_the_arrondissement_of_Dunkirk ''Category:Maps of the arrondissement of Dunkirk''], herri guztietakoak daude eta ikus nola erabiltzen duten [http://br.wikipedia.org/wiki/Leffrinkhoeke bretainieraz], adibidez). Batzuetan eskulana egongo da baina kasu bi hauetan adibidez lurralde esparruak ez dira oso handiak. Zerrendak osatuz joango naiz, azken egunetan departamendu oso batzuetakoak elebidundu ([[Itsas Alpeak departamenduko udalerrien zerrenda]]...) edo sortzen ([[Corrèze departamenduko udalerrien zerrenda]]k...) ibili naizen bezala; [[Fenolhedéseko udalerrien zerrenda|Fenolhedésen]] ikusten den bezala udalerri zatiak ere joan gaitezke hizkuntza aldetik identifikatzen, gero eskulanari ekiteko.
* Okzitania okzitanieraren lurraldea dela [[Okzitania|diogu]] eta [http://oc.wikipedia.org/wiki/Occit%C3%A0nia diote]; zentzu honetan ez digu beldurrik eman behar [http://oc.wikipedia.org/wiki/Carcassona hemengo mapa] erabiltzea baina noski Baiona, Bidaxune eta beste artikulu batzuk ez ditugu aldatu behar, geuretzat "Euskal Herriko udalerri okzitanieradunak" dira, nolabait esateko euskararekin konpartitzen den eremua. [http://oc.wikipedia.org/wiki/Esquiula Eskiula] okzitaniarrek ere ''Sola'' (Zuberoa) kategorian kokatzen dute, ez Bearnon.
* "Alde politikoaren" gaineko neure iritzia ezaguna da; geure botak [http://eu.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Itsas_Alpeetako_udalerriak kategoria honetan daudenak] sortu baditu, katalanek dituzten [http://ca.wikipedia.org/wiki/Categoria:Municipis_dels_Alps_Mar%C3%ADtims hauen] modukoetara pasatzea, tokiko hizkuntzak ahalik eta gehien lehenestea; arrazoiak beste noizbait aipatu baditut ere, laburbilduz: edukin-koherentzia euskaldunen wikipediarako, ''quid pro quo'' (br-ar-ca-oc wikipediek nola tratatzen gaituzten), frantses estatuak berdin tratatzen gaituztelako euskaldunok eta beste hauek...--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 19:45, 17 Apirila 2011 (UTC)
::Bota garatu duen katalanarekin egon naiz hizketan eta esan dit herri guztietako zerrendak egiten badira posible dela modatu eta botak berak lan hori egitea. Eurei ere oso ondo etorriko litzaieke. Beraz zerrenda guztiak egiten badira, pasatzen dizkiegu eta bi Wikipediatan lan hori egin daiteke. Ideia litzateke bot hori behin garatuta artikuluak frantsesez egitea eta gero botak hartuko luke zerrenda bat, alderatu, izena aldatu eta artikulua mugitu. Baina hori, denbora beharko litzateke horrelako zerbait egiteko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:42, 17 Apirila 2011 (UTC)
Momentuz sistema beran jarri dut, itzultzen joan gaitezen: [[:Kategoria:Okzitanierazko_izena_ez_duten_udalerriak]]. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:14, 28 Apirila 2011 (UTC)
=== Bretainiaz ===
Aupa Theklan, Euskalduna (zeuen eztabaida orrietakoa ikusi dut eta interesgarria da) eta abar. Frantses estatuko udalerriekin zerikusia duen kontu oro hemen biltzea ideia ona izan daiteke, irizpideak adosteko orduan (neu, hala ere, bihar banoa bidaian). Bretainiaz iritzia: apur bat arriskutsua da Bretainia (osoa, alegia) "historikoa" dela esatea. Frantsesezko wikipedian horrela definitzen dute: [http://fr.wikipedia.org/wiki/Bretagne ''La Bretagne ou Bretagne historique est une péninsule...''] , nola ez (beraientzat frantsesa ez diren herri guztiak "historikoak" dira); gutaz ere esaten duten (eta esaten diguten) bezala, "Lapurdi historikoa da, ez da ofiziala..." Baina bretainiarren lurraldea 5 departamenduetakoa da; ez da, noski, ofiziala. Euskal Herria ez den bezala; hala ere geure wikipedia EHko mapez betetzen dugu.
[[Jules Verne]] aipatzearena ere irristakor samarra da, zenbat "Verne navarrrro" topa ditzake nahiko lukeenak Nafarroaren ''ez-euskaltasuna'' aipatzeko? Zenbat Juaristik diote Euskal Herria ez dela existitzen? Oso argia da Loire-Atlantiqueren bretainiartartasuna eta populazioaren gehiengoa, inkesta guztien arabera, alde dago. Frantsesezko wikipedia den modukoa izan arren neurri handi batean onartzea beste erremediorik ez dute izan, ikus [http://fr.wikipedia.org/wiki/Question_du_rattachement_de_la_Loire-Atlantique_%C3%A0_la_R%C3%A9gion_Bretagne ''Question du rattachement de la Loire-Atlantique à la Région Bretagne'']. Beraz, neure aburuz argi dago hori euskaldunen wikipedian islatu behar dela, 5 departamenduetako udalerrietan Bretainiaren, Bretainia osoaren kokapen mapa jarrita. Gainera errealitate ofiziala beti geratuko da ondo islatuta, gutxien jota infotaulan (non Loire-Atlantiqueko udalerrietan goian "Bretainia" eta bere bandera eta "Eskualdea" eremuan ''Pays-de-la-Loire'' agertuko liratekeen). Definizioarekin ere joka daiteke; Euskalduna egiten ari den [[Ille-et-Vilaine]]ko udalerrietan, esaterako, definizioan (ikus [[Gévezé]]) "Ille-et-Vilaine departamenduan dagoen Bretainiako udalerria" dela dakar besterik gabe (adibidez geure botak momentu honetan idazten duen "Frantziako udalerria da"-rik ez dago). L-Akoentzat halakoa izan daiteke definizioa: "[[Loire-Atlantique]] departamenduan dagoen [[Bretainia]]ko udalerria da. Administrazioz [[Pays de la Loire]] eskualdean dago." Bestela zein arrazoi izango lukete bretainiarrek geu horrela tratatzeko, hau da [http://br.wikipedia.org/wiki/Bidaxune Bidaxune] "Nafarroa Beherea, Iparralde eta Euskal Herrian" (hiru errealitate ez ofizial) dagoela esateko, eta Nafarroa Behere ez ofizial eta "historikoko" mapa jartzeko? ''Quid pro quo''.
Leku-izenekin berdin: neu, bretainierazkoa artikuluaren izenburutzat jotzearen alde. Galdera errepikatuta: bestela zein arrazoi izango lukete bretainiarrek geu horrela tratatzeko, hau da [http://br.wikipedia.org/wiki/Azkoien Azkoien] izen ez ofiziala erabiltzeko, eta ez ''Peralta'' ofiziala? ''Quid pro quo''...eta elkartasuna.
Azken argipena: [http://br.wikipedia.org/wiki/Naoned Naoned] artikuluan bretainiarrek ez diote "gehienera historikoki Bretainian egon zela", baizik eta "Bretainiako hiriburu (''Kêr-benn'') historikoa" dela. Iruñea bezala; Iruñea -historikoa izanik ere- "gaur egungo" Euskal Herrian ere badago, ezta? Eta ''Bro'' (historikoak baina hainbeste arlotan erabiliak, "Zuberoa" bezala) bakoitzean dauden udalerrien zerrendak eta Bretainiaz (osoaz, bistan da) beste hainbeste informazio geografiko kontsultatzeko, [http://www.geobreizh.com/breizh/fra/index.asp ''GeoBreizh''] ikus daiteke.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 20:07, 23 Apirila 2011 (UTC)
:Ados, bota jarri dut lanean eta hori berehala konponduko dugu, ez dago arazorik. Kontua da mapan arazoak baditugula, ez dagoelako momentuz 5 departamendu horiek hartuko dituen eta kokapena jarrita duen maparik. Saiatuko naiz zerbait moldatzen. Begiratu nola geratu den [[Abbaretz]] (oraindik falta da parentesi artean hizkuntzaren auzkia jartzea). -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:08, 28 Apirila 2011 (UTC)
::Beno, lan nekezaren ostean lortu dut hortik zegoen Bretainiako mapa historiko bat koordenatuak erabiltzeko jarri ahal izatea (moldaketa batzuk behar zituen proiekzio motan) eta bere koordenatuak zeintzuk diren gutxi gorabehera zehaztea. Ez dago guztiz zehaztuta, baina pixel bateko aldearekin jartzen dizkigu herriak bere tokian, beraz ez naiz gehiago zehazten saiatuko momentuz. [[Loire Atlantique]]ko herrietan ondo doa ere eta Bretainiako guztiak aldatu ditu. Zuen iritziaren zain. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 08:37, 28 Apirila 2011 (UTC)
:::Herri guztietan txertatu dut bretainiera eta galozko izenak jartzeko sistema. Bi kategoria sortu ditut: [[:Kategoria:Bretainierazko_izena_ez_duten_udalerriak]] eta [[:Kategoria:Galozko_izena_ez_duten_udalerriak]]
::Adrar, ni ere bretainierazko izenak jartzekoaren oso alde nago, baina baita praktikotasunaren alde ere: Naoned, Kemper, Roazhon... Nantes, Quimper, Rennes direla jakitea Bretainiari buruz interes piska bat duen edozeinek badaki.</br>
::Halere, nire iritziz saltsa udalerri txikiekin hasten da, adibide batzuk aipatzekotan Chartres-de-Bretagne, Lampaul-Ploudalmézeau, Saint-Martin-des-Champs eta horrelako udalerri txikiak bretainieraz eta modu ez ofizialean Carnod, Lambaol-Gwitalmeze, Sant-Martin-war-ar-Maez direla zeinek daki Euskal Herrian? Ba esku bateko hatzekin konta daitezke. Ez al da praktikoagoa eta erabilgarriagoa erabiltzaile euskaldun baten ikuspuntutik Bretainiako udalerrien bilaketa egiterakoan artikuluak oraingoz izen ofizialak direnekin joatea? eta bretainierazko jatorrizko izenekin artikulu horietara birzuzenketak egitea?</br>
::Beste irtenbide bat ere badago, orain arte eginda dauden Bretainiako udalerri guztien artikuluak bretainierazko izenburuarekin jarri eta birzuzenketak frantsesezko izen ofizialekin egitea da. Ez nago horren aurka, nahiz eta etorkizunean artikulu hauen bilaketa zailduko duela uste izan. Lan hori udalerriz-udalerri banan-bana burutzen duenari, zorte ona opa diot. Baina pentsa gauza bera Irlanda, Gales, Eskozia, Kornualles etabarrekin ere egin beharko genukela, kontutan izan bertako hizkuntzetako udalerrien izenak, Bretainian ez bezala, ofizialak direla. Hortik, Dublin eta Cardiff hirien artikuluen izenburuak euskarazko Wikipedian Dublin eta Cardiff direla, eta ez Baile Átha Cliath edo Caerdydd. Zergatik? Nire iritziz, bilaketa eta praktikotasunaren alde jokatu delako. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], 18:56, 2011ko maiatzaren 21a (UTC)
=== Korsikaz ===
Bi departamenduetako zerrenda elebidunak prest daude: [[Hego Korsika departamenduko udalerrien zerrenda|Hego Korsikakoa]], [[Korsika Garaia departamenduko udalerrien zerrenda|Korsika Garaikoa]]. Kokapen mapa egokiak ere badaudela uste dut, [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Corse_region_location_map.svg hau] edo (erabiltzeko modurik badago) [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Corsica-locator.svg beste hau] izan daitezke. Theklan, botari pare bat agindu eman eta Korsikako udalerrietako artikuluak egiteko modurik bai?--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 16:41, 16 Maiatza 2011 (UTC)
:Korsika ez da hain erraza. Izan ere bertako INSEE kodea ez da 20000 baizik eta 2A000 eta 2B000... eta hor arazoren bat dago oraindik soluzioa esku artean ez dudana. Hala ere lasai, oraindik okzitaniako batzuk falta dira, Vienne inguruan. Ipar Kataluniakoak ere ez daude eginda. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:59, 22 Maiatza 2011 (UTC)
kcmrh1nnfh75uegj1hfr3s54wzb8bip
9967995
9967961
2024-11-13T16:16:23Z
Theklan
336
9967995
wikitext
text/x-wiki
== Sagardotegia ==
Kaixo! Norbaitek ez badaki, e-mailez aspaldi komentatu zen larunbata honetan bazkaria egin genezakeela Legorretako sagardotegian, 10. urteurrena ospatzeko edo. Norbaitek esan zuen ihauteriak direla eta ez zela egunik hoberena, baina ez zuen alternatibarik eman. Beraz, ea adosten dugun eguna eta lekua, erreserba lehenbailehen egiteko.
=== 1. saiakera (bertan behera utzia) ===
[[Legorreta]]ko sagardotegia ([http://www.auliasagardotegia.com/ Aulia sagardotegia]), martxoaren 5ean —larunbata—, 13:00ak aldera. Joateko prest:
#--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:09, 1 Martxoa 2011 (UTC)
#--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:01, 1 Martxoa 2011 (UTC)
#--[[Lankide:Josu|Josu]] [[Lankide eztabaida: Josu|(erantzun hemen)]], 1 Martxoa 2011
Beno... ikusita zer arrakasta gutxi eduki duen deialdiak, atzeratzea erabaki dugu izena emana genuen hirurok. Ostiral batean jende gehiago etorriko litzateke? Edo ez dago gogorik?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:12, 4 Martxoa 2011 (UTC)
:Nire arazoa zen egun horretan ezin dudala, ihauteriak eta konpromisoak, badakizue! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:22, 4 Martxoa 2011 (UTC)
::Nik ez dut inongo arazorik ostiral gau batean geratzeko. -[[Lankide:Josu|Josu]] 15:33, 5 Martxoa 2011 (UTC)
=== 2. saiakera ===
?
== Wikipedia + OpenStreetMap ==
Kaixo lagunok!
Berri bikainak! Alemanerazko Wikipedian garatu duten OpenStreetMap eta Wikipedia integrazioa gurera iritsi da. Dagoeneko koordenatuak dituzten artikuluetan goian dagoen (Mapa) klikatuz gero leiho bat irekiko da eta bertan nabigatu ahal izango dugu OSMko datuekin. Ez baduzue ikusten berritu zuen katxea (CTRL+F5 firefoxen) eta emaitzarekin disfrutatu! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:10, 3 Martxoa 2011 (UTC)
:Bikaina!--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:07, 3 Martxoa 2011 (UTC)
::Oso ondo dago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 10:50, 2011ko martxoaren 12a (UTC)
== Iñaki Ugarteburu Saria ==
Kaixo. [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUren]] bidez jakin berri dut Azkue Fundazioak [http://www.azkuefundazioa.org/web/ugarteburu/ugarteburu-saria Iñaki Ugarteburu Saria] antolatu duela. Ez dut irakurtzeko astirik, baina Wikipedia honetako artikuluak sarituko direnez, hemen aipatzen dut. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 15:19, 10 Martxoa 2011 (UTC)
:Neuk ere jaso dut. Esaten dutenez hemen komunitate bat antolatu da horren inguruan izena emateko. Norbaitek ba al daki zerbait? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:14, 11 Martxoa 2011 (UTC)
::Zer komunitate mota? Nik dakidanez, unibertsitarioen artean euskarazko wikipedia sustatzeko -kalitatezko artikuluen bidez- antolaturiko sariak dira. Asmo ona eta ideia bikaina, zoritxarrez oihartzun handia ez duena... -[[Lankide:Josu|Josu]] 21:32, 12 Martxoa 2011 (UTC)
:::Esaten dute parte-hartzaileek izena eman dezaketela propio sorturiko komunitatean. Hori da dena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:23, 13 Martxoa 2011 (UTC)
::::Ni naiz sariketa horretan (unaik aipatuta) ''epaile'' modura egongo denetariko bat. Ez dakit ezer aparteko komunitate (wiki) bati buruz, egia esan. Uste dut Wikipedian bertan izango direla aldaketak. Egia esan, zuek beste dakit. Dena dela, ikastaro batzuk emango dira txapelketari lotuta, ikasleei wikipedia nola erabili irakasteko. Lehenengo, bihar izango da, Deustuko unibertsitatean, goizez. Saiatuko naiz gauzak ''kontrolpean'' izaten eta beraz, mesedez, bandalismoa irudi dezaketen gauza batzuekin ulergarriagoak izatea eskatzen dizuet, ni egongo naizelako begira. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 13:23, 14 Martxoa 2011 (UTC)
::::: EHUn ere lehiaketari buruzko informazioa zabaldu da. [http://www.gipuzkoa.ehu.es/p210-content/eu/contenidos/noticia/vreus_premio_inaki/eu_noticia/premio.html Lotura honetan] EHUn emango diren ikastaroak aipatzen dira. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 12:47, 22 Martxoa 2011 (UTC)
== Erreferentziak berriro lanean ==
Kaixo! Beno, arazoa konpontzeko eskatu diot Erreferentzien gadgetaren egileari eta ti-ta egin du. Arazo bat zegoen bertsio berriarekin, ziurrenik. Orain jada erreferentziatu ahal dugu lehen egiten genuen bezala! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 01:25, 12 Martxoa 2011 (UTC)
::Primeran!!!!!!!--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:41, 15 Martxoa 2011 (UTC)
== Azpitituluak bideoetan ==
Kaixo kaixo! Bartzelonatik etorri berria naiz eta hainbat gauza ezberdinen inguruan hitz egin dugu bertan. Guztia laburtzea zaila da momentuz, baina joango naiz proiektu ezberdinen inguruan hitz egiten horiek lantzen noan heinean. Lehenengo albiste on baten inguruan hitz egin nahi dizuet.
Bileran Mozilla Drumbeateko kide bat egon zen eta bertan "Universal Subtitles" webgunea garatu dutela esan didate. Kanpoko edozein bideori azpitituluak jartzeko aukera ematen du, nahiko modu sinplean. Tresna hori Wikipediara ere ekarri dute eta Commonsen aukerak ematen ditu TimedText: izen-tartea erabilita azpitituluak gehitzeko. Oso sinplea, benetan! Momentuz froga bat egin dut eta ti-ta ditugu azpitituludun bideoak: [[Marrazki bizidunak]].
Baina... momentuz ikusten behar duzuena Gadget bat aktibatzea da. Joan zaitezte [[Berezi:Hobespenak]] orrialdera eta bertan duzue Gadgetak atalean mwEmbed tresna aktibatu beharko duzue. Cachea gaurkotu ondoren bertan agertzen den bideoaren playerra ezberdina izango da. Eta automatikoki jarriko ditu azpitituluak euskarazkoak baldin badaude. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:18, 21 Martxoa 2011 (UTC)
== Estatistikak artikuluka ==
Kaixo! Beno, Bartzelonako bileran komentatu zen beste gauzetako bat estatistikena zen. Antza katalanek bazuten sistema bat eta guk ez genuen. Sistema jarri dut eta orain artikulu guztietan aukera dago bere estatistika zehatzak eta bisita kopurua ezagutzeko. Nahikoa da goian agertzen den "Historia ikusi" botoiari ematea eta hortxe agertzen diren aukeraren batean klik egitea ikusteko. Begiratu [[Azala]], gustoa ematen du! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 08:45, 22 Martxoa 2011 (UTC)
: Oso interesgarria! --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 12:47, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:: Lan bikaina, Theklan!! -[[Lankide:Josu|Josu]] 20:10, 24 Martxoa 2011 (UTC)
== Credo accounts ==
Hola a todos, perdonad por usar el castellano, pero no he encontrado traductores, y dada la premura, seguro que alguien que sepa podrá traducir el mensaje.
La WMF ha conseguido la donación de unos cientos de cuentas Credo. Se trata de cuentas que dan acceso a obras de referencia que habitualmente sólo están disponibles a través de universidades y similares. Aunque se trata de obras en inglés, creo que son de interés para cualquiera interesado en escribir artículos de calidad. Lamentablemente, esta disponibilidad apenas se ha hecho pública. Las cuentas se pueden pedir a partir de hoy (23 de marzo) a las once de la noche (hora peninsular española), en la siguiente página: [[:en:Wikipedia:Credo accounts]]. Espero que sea de vuestro interés y, de nuevo, mis disculpas por si este no es el sitio o el modo adecuado de hacerlo. Creo que en todo caso, la utilidad del anuncio podrá disculparme. Un saludo --[[Lankide:Ecemaml|Ecemaml]] 11:08, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:Oso interesgarria. Nik, behintzat, eskatuko dut bat. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:16, 23 Martxoa 2011 (UTC)
== Sareko Euskal Gramatika ==
Berri onak! UPVk "Sareko Euskal Gramatika" lana jarri du sarean, eta PD lizentzia du. Beraz erabili daiteke arazorik gabe. Helbidea honakoa da: [http://www.ehu.es/seg/gramatika.html http://www.ehu.es/seg/gramatika.html] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:04, 31 Martxoa 2011 (UTC)
:Eskerrik asko abisuarengatik, Theklan! Berri ona da, bai, dudarik gabe. Txantiloi bat egin dut Sareko Euskal Gramatikatik hartutako edukiekin osatzen ditugun artikuluetarako: [[Txantiloi:SEG]]. Hortxe aurkituko dituzue erabiltzeko azalpenak ere. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 15:19, 31 Martxoa 2011 (UTC)
== Bot batekin Frantziako udalerrien artikuluak egiteko aukera ==
Kaixo guztiei! Oraingoan berri garrantzitsu batekin nator eta eztabaida egon beharko luke honen inguruan, hartuko dugun erabakiak garrantzi handia baita. Kataluniako [[Amical Wikipedia]] elkarteak bot ederra garatu du datu estatistikoak erabilita artikuluak sortu ahal izateko. Aspaldi [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]ko herietan erabili zuten eta oraingoan berrikuntzekin [[Frantzia]]ko udalerrietan erabili daiteke. Ideia bat egiteko, sortzen dituen emaitzak [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ditugunaren antzekoak izango ziren (zuzenketa batzuk egin ditut). Egindako [http://ca.wikipedia.org/wiki/Usuari:Jrgoma/PoblFran%C3%A7a/eu itzulpen hauekin] horrelako [http://ca.wikipedia.org/w/index.php?title=Usuari:Gom%C3%A0/Laboratori&oldid=7134213 zerbaitetan dago] momentu honetan. Ez egin kasurik bertan agertzen den testuari, zuzenketak ere egin ditut horren gainean eta ziurrenik hurrengo astean guztia prest eta itzulia egongo baita.
Kontua da bot hau martxan jarrita, demagun hemendik bi astera, Frantziar estatuan dauden 36.000 udalerrien artikuluak izango genituzkela modu azkar batean, gaur egun udalerri gehienetan dugun informazioa baino askoz gehiagorekin. Jada sorturik ditugunak kenduta demagun 34.000 bat artikulu sortuko direla, hau da, 100.000 artikulu lortuko genituzkela modu azkar batean, gure Wikipedia [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias 44. postutik 37.ra] pasatuz.
Arrazoi asko eman daitezke honen alde, eta ziur nago beste hainbeste eman daitezkeela aurka. Bot batekin artikuluak sortzerakoan lana aurrezten dugu, baina baliteke iritzi kontrakoa sortzea, Wikipedian eginiko lana debaluatuz. Bestetik egia da 100.000 artikuluren muga hori lortuta gauza askori ekiteko aukera izango genukeela eta sekulako hedadura litzatekeela.
Beno, esandakoa, hori da proposamena, Botekin artikuluak masiboki sortu edo ez. Zuena da hitza. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:17, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{Alde}}. Egia da artikulu kopurua entziklopedia baten datu bistakoenetako bat dela, eta papereko entziklopediak saltzeko beti goraipatu izan dela artikulu kopuru handia izatea. Hala ere, nire ustez interesgarriena da euskal Wikipediari informazio baliagarria erantsi ahal izango diogula horrela. Izan ere, Frantziako udalerriak maiz bisitatu ohi ditugu euskaldunok, eta udalerri horien berri jakiteko euskal Wikipedia erabili ahalko dugu. Hori bai, bot hori martxan jarri aurretik, ondo-ondo zuzendu beharko lirateke botak erabiliko diten euskarazko testuak; bestela, akats ugariko artikuluz betetzen bazaigu, ez da oso itxurazkoa eta baliagarria izango. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:42, 22 Martxoa 2011 (UTC)
::Bai, artikulua "definitiboa" denean zure laguntza beharko dugu ahalik eta zuzenen egin ahal izateko erabiltzen dituen esaldien ordena kontuan hartuta. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:52, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Katalanerazko artikulu horrek ez du itxura txarrik. Dena den, hasteko proba txiki bat egingo nuke, agian kantonamendu bat eginez.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:43, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::{{alde2}} '''Proposamenaren alde'''. Bot horrek sortu ditzaken udalerrien artikuluak, gaur egun guk eskuz sortzen ditugun Frantziako udalerrienak baino hobeak dira. Unaik esan bezala hasieran kantonamendu batekin egin dezakegu froga eta dena ondo badoa, Frantzia osokoak sortu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:04, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Tresnak lana errazten du eta gainera artikuloak era azkar batean sortzeko bide ematen du. Beste kontu bat da gero artikuloak oinarrizko edukinez betetzea.--Gorritxiki 13:34, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::::{{alde}}. Lehen bai lehen gai hau gauzatzearen alde. [[Ille-et-Vilaine]] departamentuko udalerriak amaitzeko (eta bide batez [[Bretainia]] osoko udalerriak) gutxi gelditzen zait: gaur egun Bretainia osatzen duten lau departamentuko udalerriei tratamendu berezia eman nahi baidiet (Bretainiako mapan kokatu, bretainierazko edo galozko izena ere jarri eta irudia ere bai). Bestela, gainontzerako Frantziako departamentuak botarekin egitea ados nago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:30, 2011ko martxoaren 23a (UTC)
:::::{{alde}}. Baina Frantziakoak bakarrik! Ditugun ageriko "loturak" direla-eta. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 22:42, 23 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} [[Luddismo|Luddita]] (edo agian izokina, korrontearen aurka joatearren) eman dezakedan arren, ez nago oso ados. Nahiago artikuluak eskuz egitea. Artikulu kopuru eta ranking-ak ez zaizkit ardura, nahiago dut artikulu osatuago bat 10 miniartikulu baino, gainera, Theklan-ek komentaturiko debaluazio horren beldur naiz. Badakit esango duzuela bi joerak osagarriak direla, baina ez dakit, ez nau konbentzitzen (puntua kontra). Baina, bot-arekin lortuko liratekeen artikuluak, ziurrenik paperezko entziklopedia batean agertzen direnak baino osatuagoak egongo lirateke, infotaularekin soilik (biztanleria, kokapena, e.a.) agertuko lirateke, beste euskal entziklopedia batzuk baino hobea bihurtuz (puntua alde). Baina, gero eta gehiago ikusten ditut artikuluak artisautza lan -mimatu- modura, muntaia-katean sorturiko pieza baino, baina beno, horiek nire pajeo mentalak besterik ez dira :P --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 22:58, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:Nik ere ikusten dut arazo hori, baina egia da ere artikulua sortuz gero aukera gehiago dagoela gero lan gehigarriak egiteko horietan. Bide batez, ez da informazio makala agertzen dena, [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ikusten den bezala. Informazio hori kristona da, eskuz egiten duguna baino gehiago. Eta zure puntua nik ere ikusten badut ere, tira, horrela agian artikulu horiek sortzean baino beste gauza batzuetan zentratu gaitezke, adibidez ditugunak kategoriatan hobeto jartzen. Ez dakit, kalitatea eta kantitatea biak behar ditugula uste dut.
:Pentsatzen egon naiz erabaki honek sor ditzakeen kontrako jarrerak neutralizatzeko aurrez adierazi behar dugula erabakiaren zergatia sarean zehar (Zuzeu eta sustatu, adibidez). Argudio onak eman, eta Interneteko komunitateak pausoaren garrantzia ikustea. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:09, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::Ideia bikaina iruditzen zait Interneteko euskarazko komunitateetan honen berri ematea. Eta, batez ere, ezer erabaki aurretik egiten bada; komunitate horietako kideek, horrela, informazioa jasotzeko aukera ez ezik, erabakitzeko prozesuan parte hartzeko aukera ere izango dute. Eta beharbada wikilariren bat irabaziko dugu... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:29, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ados nago esan nahi duzunarekin Theklan, bultzada ikaragarria eta ziurrenik oso positiboa izango da. Bi lanen osagarritasuna ere ikusten dut (zuk aipatzen duzun kategorizatzearen inurri lana, gauza askotan askoz garrantzitsuagoa da artikuluak sortzea baino, akatsak e.a. zuzentzea den moduan). Abantailak ikusten dizkiot bai, baina eszeptikoa naiz, neure arrazoiak "sentimentalak" direlako, ez besterik. Horergatik aldatu dut hasieran jarritako {{tx|aurka}}, {{tx|neutral}}engatik: ez diot aparteko kalte handiegirik ikusten, baina gustura nago gauden moduan. Horretaz gain, komunikabideetara zerbait bidaltzearena oso ideia ona iruditzen zait, eta erabaki eta argudio bateratuen sortan laguntzeko prest banago.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 23:51, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} nire kezkak eta zalantzak ditudan arren, alde egingo dudala uste dut. Horrelako kasuetan, aldeko zein kontrako puntuak daude, eta biak ondo baloratu behar. Alde positiboan: (1) artikulu kopurua izugarri haziko litzateke, eta nire ustez eduki nahikoarekin, (2) inork inoiz artikuluok hedatu nahi baditu, hortxe izango du oinarria, eta errazago izango zaio parte hartzea, zerotik hasi ordez, eta (3) artikulu guztiek egitura berdintsua izango dute, bai eskeletoa eta bai datu mordoxka modu berean gehituko ditugulako. Alde negatiboan, ordea: (1) inork inoiz interesik izango al du Frantzia iparraldeko udalerri txiki bateko datuak kontsultatzeko? baina Espainiako udalerri askorekin berdina gertatzen dela uste dut, eta hortxe daude.., eta (2) inork hedatuko al ditu, ala bere horretan mantenduko dira denbora askoan zehar? era berean, artikuluen eguneragarritasunean pentsatu beharra dago, hau da, 2015ean beste bot batekin datuok eguneratu nahi baditugu, bideragarria izatea.
:Orokorrean, biak baloratuz, baiezkoaren alde egitea erabaki dut, ordea. Puntu positiboek pisu gehiago dute nire ustez kasu honetan. Dena dela, kontu handiz ibili beharko ginateke izen anbiguoekin argipen orrialdeak sortzeko, eta wiki lotura ezegokiak ez sortzeko. Badu lana horrek. –[[Lankide:TXiKi|TXiKi]] ([[Lankide_eztabaida:TXiKi|zure erantzuna hemen utzi]]) 10:49, 24 Martxoa 2011 (UTC)
:: {{alde}} Janfri bezala nahiko [[Luddismo|luddita]] naizen arren, Txikirekin bat egingo dut. Bestetik, botaren lana, ikaragarria! --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 20:02, 24 Martxoa 2011 (UTC)
{{aurka}}, orain arteko emaitza lortzeko bederen. Ez naiz eztabaidagai nagusiaz (kalitate eskasa) ari, beste kontu osagarri batez baino. Botek egindako lanek beste muga batzuk dituzte; “Frantziako” (sic) udalerrien artean “hain Frantziakoak” ez diren ehunka daude. [[Fontjoncouse]] ez da “hain” ''Frantziako udalerria, Languedoc-Roussillon eskualdean dagoena''; Fontjoncosa [[Okzitania]]koa (ere) bada. Tira, “Frantziakoa” da [[Orexa]] (edo ''[http://es.wikipedia.org/wiki/Oreja_%28Guip%C3%BAzcoa%29 Oreja]'') ''municipio español de la provincia de Guipúzcoa'' edo [[Baigorri]] (barka, ''[http://fr.wikipedia.org/wiki/Saint-%C3%89tienne-de-Ba%C3%AFgorry Saint-Étienne-de-Baïgorry]'') ''commune française, située dans le département des Pyrénées-Atlantiques et la région Aquitaine'' diren heinean.
Okzitanierazko wikipediak gurekiko duen begirunea erakustetik urrun gaude. Begiratu ''[http://oc.wikipedia.org/wiki/Bunuze Bunuze]'': ''comuna deu Bascoat, en Baisha Navarra. Administrativament, que's tròba dens lo departament deus Pirenèus Atlantics''. [[Bretainia]]ko udalerrien artikulu berriak ateratzen ditugun orotan ere oso egoera mingarri eta insolidarioa sortzen ari gara: ikus [[Langon (Ille-eta-Vilaine)]]; bi kontu aipa daitezke: frantsesezko toponimoa lehenetsia eta Bretainiaren lurra era lazgarrian banatuta agertzen duen kokapen mapa. Bretainia [[Bretainia]] baita (5 departamendu), beste kontu bat [[Bretainia (eskualdea)]] da; Vichyko gobernu nazizaleak Bretainia banatu eta V. Errepublikari "kasualitatez ahaztu" zitzaion Bretainiaren batasuna berrezartzea.
Bretoiek, ordea, zer egiten dute gurekin? Ikus [http://br.wikipedia.org/wiki/Gabadi Gabadi]: toponimo lehenetsia euskarazkoa, ''e proviñs Nafarroa Beherea (pe Benafarroa), en Iparralde, en Euskal Herria, en hanternoz d'ar Pireneoù'' deskribatzen du eta kokapen mapa Nafarroa Beherekoa.
Ez diot koherentziarik aurkitzen "Frantziako" udalerriak sortzen segitzeari herri eta kultura gutxituak zokoratu edo erabat ezkutatzeko. Koldo Izagirrek Berrian [http://paperekoa.berria.info/harian/2011-03-25/011/001/Izagirre_Hizkuntza_gure_sentimenduen_azpiegitura_da_Horrek_egiten_gaitu_herri_.htm gaurtxe] esana da: «Mundua okzitanoz, guaraniz, mambaraz, wolofez, bretonez, katalanez, frisioz, galegoz, korsikarrez betea dago». Mundua bai, euskarazko wikipedia ez. Katalanen botaren bidea segitu nahi bada, gutxienez hauxe eskatuko nuke, bestalde: katalanek bezala, Okzitaniako udalerrietako artikuluetako izenburuetan okzitaniera lehenestea (ikus gure [[Belvèze-du-Razès]] baina katalanez ''[http://ca.wikipedia.org/wiki/Belv%C3%A8ze-du-Raz%C3%A8s Bèlvéser]'' da. Botak artikulu "frantsesak" egiten ditu baina [[Luddismo|ludditaren]] batek beste hori egiten omen du. Neu, hala ere, prest nago "luddikoki" botaren lanari ikutu eta aldaketak egiteko. Horrela defini liteke arestian aipatutakoa gurean: «'''Bèlvéser''' ([[frantses]]ezko izen ofiziala ''Belvèze-du-Razès'') [[Okzitania]]ko udalerria da, [[Languedoc]]en dagoena. Administrazioz [[Frantzia]]ko [[Aude]] departamenduan dago.»--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 13:07, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:Gauza batek ez du bestea kentzen. Artikuluak sortzeko erabiltzen diren plantilletan nahi dugun izena jarri ahal dugu, izan ere robota ez da orojakilea, baizik eta guk esaten dizkiogun parametroak erabiltzen ditu. GAinera eskuz alda daitezke okzitania, bretainia (ez ditugunak sortu behar [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]k sortu dituelako jada) eta Ipar Euskal Herrikoak, eginak baitaude. Beste guztiak sor daitezke eta guk jarriko dugu eskuz nahi duguna gero, baina oinarri hori izanda. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:18, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Alde nago, baina esfortzua jarriko nuke [[Lankide:Adrar|Adrarrek]] azaldutako kuitak garbitzen, batik bat Bretoi eta Okzitar herriak direnean [[Lankide:Inaki.a001|Inaki.a001]] 12:40, 25 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} Gaur egun Euskarazko Wikipedian 2,25 orri daude artikulu bakoitzeko (146.745 / 65.324= ~2,25) 35.000 artikulu berri gehitzean, beste 43.984 birzuzenketa orri, kategoria, eta abar beharko genituzke gaur egun Wikipediak duen "sakontasun" berdina lortzeko. -[[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 12:52, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:: Adrarrek esandakoa, nahiz eta arrazoizkoa izan, ez da hemen eztabaidatzen ari garena.
:: 1. Egia da bot batek ezin izango duela inoiz idazle edo itzultzaile profesional baten lana gainditu (hauen mesederako). Egindakoa eskuz berrikusi beharko dugula/dutela bistakoa da.
:: 2. Exotoponimiarena egiteke dugun politikaren bat bada. Gure "Euskaltzaindiak adostutakoari ontzat hartzea" politika eskasa geratu zaigu arlo honetan. Bere zerrenda laburra izateaz gain, [[Eztabaida:Volta Garaia|ez da guztiz fidagarria]]. Beraz, badaude bertoko hizkuntzaren toponimoaren alde egiten dutenak (Adrarrek, kasu) eta toponimo ofizialaren alde egiten dugunok. Alde biek gure ideiak azaltzeko hainbat aukera izan ditugu ([[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko urtarrila|hemen]] edo [[Eztabaida:Victoria uhartea|hemen]], adibidez) eta jarrera biek bere alde onak eta txarrak badituzte.
::Edonola ere, bada exotoponimoen politika bozkatzeko garaia, baina ez hemen. Hemen beste gauzetaz ari gara. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:20, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:::Beno, nik uste eztabaidaren gai nagusitik aldentzen ari garela: Frantziako udalerri guztien artikuluak botaren bidez egitea bai ala ez. Bretainia, Okzitania eta Korsikako udalerrien izenak euren hizkuntzetan jarri ala frantsesez (jatorrizko hizkuntza edo fransetsezko birzuzenketak egin daitezke), edota hizkuntza, kultura eta historiako gaiei begirune handia diet, baina hasierako gaitik urruntzen gaituztela uste dut.
:::Sakontasuna berriz, nik uste euskarazko Wikipediak botaren bidez edota eskuz eginik ere, 100.000 artikuluetara iristean sakontasun edo edukiera berdina izango lukeela (oraingoa baino baxuagoa), euskarazko artikulu kopuru txikiak botaz edo eskuz gure wikipedian ugariak baitira (eta izango dira), eta lankide kopurua, duguna da, ez dago besterik, euskarak hiztun kopuru jakin bat duen gisa. Gure mugak ditugu. Nire iritziz ezin liteke euskarazko Wikipediari 100.000 artikuluekin, adibidez hiztun edo lankide gehiago dituzten wikipediak 100.000 artikuluekin dituzten sakontasun edo edukierak izan, hortarako euskaldun bakoitzak artikulu luze ugari idatzi beharko lituzke. Nire ustez ezinezkoa da haien erronkari eustea. Hortaz, nire iritziz, hobe une batez sakontasunari buruzko sentimenduak edo eskuz eginiriko artikulei buruzko idealismoa albo batetara utzi eta pragmatikoak izatea (katalanek ugari eta euskaldunok gutxi dugun ezaugarria), 100.000 artikuluetara lehen bai lehen iritsi (Josugonik zioen bezala: Frantziako udalerrien kasuan salbuespen berezia egin eta bota erabili), kopuru biribil eta ponpoxo horrek euskarazko Wikipediari gehitu lekioken propaganda, marketing, irudi ona, lankide berriak erakartzeko aukera edota prestigioa probestu, eta aurrera bolie!
:::--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:56, 2011ko martxoaren 25a (UTC)
Beno, duda hauetako batzuk afgitzeko aukera izan dut ca:wpko lankide batekin. Komentatu dizkit ondorengoak:
* Ingelerazko Wikipedian sistema hau erabili zuten ere 100.000 artikulura heltzeko, AEBko udalerriekin, 2003an. Horrek laguntza handia eman zien prentsa mailan eta lankide berriak eskuratzeko... baina ondo egin behar dela ere argitu behar da.
* Okzitaniako udalerriena konpontzeko zailtasunak daude, batez ere okzitanierazko wikipedian ez dituztelako euren herri guztietako artikuluak eta, beraz, ezin dugu zerrenda bat egin udalerri guztiekin. Hasieratik konpondu daiteke zerrenda hori emanda botari, hau da, izenak aldatuta. Geroago ere aldatu ahal dugu, arazorik gabe, eskuz moldaketa horiek eginez.
* Kopuruari dagokionez, egunero 1.000 artikulu baino gehiago egitea zaila da, botaren funtzionamenduari erreparatuz gero. Horregatik honetara jartzen bagara 2 hilabete edo beharko genituzte guztiak ondo egin eta ordenean egoteko. Beraz denbora ere dugu saltoa ematen joateko.
-[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:20, 28 Martxoa 2011 (UTC)
: {{alde}} Zalantzak zalantza, nik ere aldeko botoa emango dut. Esandakoarekin ados nago, oro har: Txikirekin bat, ez dakit oso egokia den euWikipedia herri txiki-txikiei buruzko zirriborroekin betetzea (hori da nire aurkakotasun nagusia). Baina, egia da, halaber, hainbat geografia-zirriborro ditugula bot honekin lortuko ditugunak baino artikulu askoz motzagoekin. Hortaz, niri egokia iruditzen zait eskualde batekin-edo froga egitea, eta euWikipedian artikulu kopurua igotzeari ekitea. Horrekin batera, igoera handia lortuko dugunez modu horretan, lankideok artikuluak zabaltzeari eskaini diezaiokegu (dugun) denbora (urrria). --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 16:00, 29 Martxoa 2011 (UTC)
::Galdera ''100.000 artikulutara botaren laguntzaz heltzearekin ados zaude?'' izan balitz, gaitik aterako nintzatekeen. Baina (zuzendu oker banabil) galdetzen dena hauxe da: ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' Askoz ere espezifikoagoa da. Esperimentuak hasita daudenez iritzia eman beharra nuen: azken hilabeteetan [[Aude departamenduko udalerrien zerrenda|Audeko]] 230 udalerrietakoak egin dira, kasurako; neu harritzen nauena kontrakoa da: frantses estatuko beste herriez inork ezer esan ez izana. Marklarrek ondo gogoratu bezala, erabaki gabe dago exotoponimiaren kontua baina praktikan erabakia hartzen dugu, oso erabaki gogorra gainera: artikulu mota honetan kultura eta herri baztertua bigarren mailan geratu ez ezik, erabat ezkutatuta ere badago, aipamenik sinpleena ere jasotzen ez baita; harritzekoa ez dena, frantsesezko wikipedia oso oldarkorra baita herri eta kultura gutxituekin.
::Orduan neurri batzuk hartzeko eskaera egiten dut; [[Aisne departamenduko udalerrien zerrenda|Aisnerekin]] ezer esateko ez badago ere, ezin ditugu [[Alzonne|hau]] bezalakoak ehunka egin, besterik gabe. Iritzia, beraz: "horrela aurka" eta "lan egiteko prest". Kontua ez da soilik toponimia; Okzitaniako (etab.) artikulurik txikienak ere elementu hauek izan behar ditu: hizkuntzaren aitorpena (toponimoa, besteak beste), herriaren aitorpena (goiko definizioan) eta kokapen mapan. Proposamenak ez badu borondaterik kultura eta herri hauek zokoratzeko, ipin ditzagun bitartekoak; ea Theklanek apuntatzen hasia den flashak osatzen segitzen duen. Neure partetik, esaterako infotaula inklusiboagoak (errealitate ofizial-estatal eta herriena uztartzen dituenak) erabiltzearekin aurrerapausoa emango genukeela uste dut, neuk ordea ez dut kontyrolatzen arlo hau. Baten batek sor lezake [http://oc.wikipedia.org/wiki/Alzona Alzonan] erabilitako infotaula [http://oc.wikipedia.org/wiki/Mod%C3%A8l:Infobox_vila_occitana honen] antzekoa? Edo Bretainiarako [http://eu.wikipedia.org/wiki/Txantiloi:Bretainiako_udalerri_infotaula/dok hau] berraktiba eta osa genezake. 30.000 artikulu sortzera bagoaz, ondorioak eta kontraesan guztiak patxadaz aztertu beharko, ezta?--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 17:41, 30 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ba zuzenduko dut oker zabiltzalako. Galdera ez da ea ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' baizik eta ''Bot batekin Frantziako (sic) udalerri guztietako artikuluarekin botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?''. Frantsesezko Wikipedia nahiko gutxi erabiltzen du bot horrek, bakarrik armarria jartzeko (hori ondo dutelako Wikipedia horretan). Datu gehienak INSEEtik ateratzen du, datu ekonomiko, demografiko eta estatistikoak. Datu geografikoak Google Mapseko APItik ateratzen ditu. Izenak guk definitzen dizkiogu, nahi badugu, eta hori hasieran edo ondoren egin ahal dugu. Adibidez [[Alzona]] herria sortu ahal dugu hala deitzen bada okzitanieraz. Baina gorago esan dudan bezala okzitanieraz ere ez dute euren herri guztietako artikuluen zerrenda bat, beraz zaila da.
:::Oker zabiltza ere Audeko departamenduko herrien kontuan. Horiek ez dira bot batekin sortu, eskuz baizik. Botarekin oraindik ez dugu bat ere sortu eta bi adibide daude goian. Lehenengoa eskuz eginiko itzulpen bat da, bigarrena orain frogatan dagoena da, itzulpen guztiak ondo dabiltzala frogatu arte eta hemen kontsentsu bat egon arte martxan jarriko ez dudana. Gainera informazio oso oso interesgarria jartzen du, orain arte eskuz eginikoetan agertzen ez dena.
:::Okzitaniako herri guztiei (baita Bretainiakoei) jarri ahal diegu mapa bereizitu bat nahi badugu, berez bandera eta guzti jarzten duen modu berean. Hori ez da arazoa, eta behin sortuta ere alda daitezke. Udalerri horiek Frantziako dira, hala ere, [[Urretxu]] Espainian dagoen bezala. Hau da, errealitate hori ere ezin dugu izkutatu (batzuoi mina egiten badigu ere). Guztia litzateke Frantziako udalerri infotaula hori moldatzea lurralde zehatz batzuk goian agertzeko, beste modu handiago batez: Okzitania, Katalunia, Bretainia, Korsika eta Alsaziarekin egin beharko litzatekeela suposatzen dut, eta gero itsasoz-haraindiko koloniekin ere.
:::Baina hori, esandakoa, beste eztabaida bat da. 36.000 artikulu horiek sortu ondoren ere egin dezakegu aldaketa, behin artikuluak izanda oinarri moduan. Are eta gehiago, uste dut hori ere errazagoa izango dela artikuluak lehenago sortzen baditugu.
:::Hemen planteatutako eztabaida 36.000 artikulu horiek bot baten bitartez egitearena da. Horrek suposatzen dituen kontraesan, onura eta bestelakoak azaleratzea. Eta nahi baduzu planteatu hemen azpian hizkuntza eta herri gutxituekin egin beharko genukeena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:45, 30 Martxoa 2011 (UTC)
::::Garapen bat egin dut INSEEko datuak hartzen dituen txantiloian eta emaitza hobeak daude. Gauza da Bretainia edo Korsikarekin bai, baina Okzitaniarekin zailtasunak daudela datu horiek automatikoki lortzeko, ez baitu egiten bat departamentuetan eginiko mugekin. Horregatik eskuz bete beharko litzateke, baina parametro hori sartuta (eta nahiko erraza izan daiteke gero sartzea) [[Alzona]] bezalako herri batean goian Okzitaniako bandera eta behean mapan kokapena izango genuke. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:40, 31 Martxoa 2011 (UTC)
:::: Okzitaniakoak-eta beste eztabaida bat izan behar du -hau bezala, patxadatsua-, [[Alzona]]en ageri den Okzitaniako mapa horretan Baiona-Miarritze Okzitanian sartuta daude eta! kar kar, ez dira batere kontu sinpleak ez... --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:20, 31 Martxoa 2011 (UTC)
== Bot batekin Frantziako udalerrien artikuluak egiteko aukera ==
Kaixo guztiei! Oraingoan berri garrantzitsu batekin nator eta eztabaida egon beharko luke honen inguruan, hartuko dugun erabakiak garrantzi handia baita. Kataluniako [[Amical Wikipedia]] elkarteak bot ederra garatu du datu estatistikoak erabilita artikuluak sortu ahal izateko. Aspaldi [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]ko herietan erabili zuten eta oraingoan berrikuntzekin [[Frantzia]]ko udalerrietan erabili daiteke. Ideia bat egiteko, sortzen dituen emaitzak [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ditugunaren antzekoak izango ziren (zuzenketa batzuk egin ditut). Egindako [http://ca.wikipedia.org/wiki/Usuari:Jrgoma/PoblFran%C3%A7a/eu itzulpen hauekin] horrelako [http://ca.wikipedia.org/w/index.php?title=Usuari:Gom%C3%A0/Laboratori&oldid=7134213 zerbaitetan dago] momentu honetan. Ez egin kasurik bertan agertzen den testuari, zuzenketak ere egin ditut horren gainean eta ziurrenik hurrengo astean guztia prest eta itzulia egongo baita.
Kontua da bot hau martxan jarrita, demagun hemendik bi astera, Frantziar estatuan dauden 36.000 udalerrien artikuluak izango genituzkela modu azkar batean, gaur egun udalerri gehienetan dugun informazioa baino askoz gehiagorekin. Jada sorturik ditugunak kenduta demagun 34.000 bat artikulu sortuko direla, hau da, 100.000 artikulu lortuko genituzkela modu azkar batean, gure Wikipedia [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias 44. postutik 37.ra] pasatuz.
Arrazoi asko eman daitezke honen alde, eta ziur nago beste hainbeste eman daitezkeela aurka. Bot batekin artikuluak sortzerakoan lana aurrezten dugu, baina baliteke iritzi kontrakoa sortzea, Wikipedian eginiko lana debaluatuz. Bestetik egia da 100.000 artikuluren muga hori lortuta gauza askori ekiteko aukera izango genukeela eta sekulako hedadura litzatekeela.
Beno, esandakoa, hori da proposamena, Botekin artikuluak masiboki sortu edo ez. Zuena da hitza. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:17, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{Alde}}. Egia da artikulu kopurua entziklopedia baten datu bistakoenetako bat dela, eta papereko entziklopediak saltzeko beti goraipatu izan dela artikulu kopuru handia izatea. Hala ere, nire ustez interesgarriena da euskal Wikipediari informazio baliagarria erantsi ahal izango diogula horrela. Izan ere, Frantziako udalerriak maiz bisitatu ohi ditugu euskaldunok, eta udalerri horien berri jakiteko euskal Wikipedia erabili ahalko dugu. Hori bai, bot hori martxan jarri aurretik, ondo-ondo zuzendu beharko lirateke botak erabiliko diten euskarazko testuak; bestela, akats ugariko artikuluz betetzen bazaigu, ez da oso itxurazkoa eta baliagarria izango. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:42, 22 Martxoa 2011 (UTC)
::Bai, artikulua "definitiboa" denean zure laguntza beharko dugu ahalik eta zuzenen egin ahal izateko erabiltzen dituen esaldien ordena kontuan hartuta. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:52, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Katalanerazko artikulu horrek ez du itxura txarrik. Dena den, hasteko proba txiki bat egingo nuke, agian kantonamendu bat eginez.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:43, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::{{alde2}} '''Proposamenaren alde'''. Bot horrek sortu ditzaken udalerrien artikuluak, gaur egun guk eskuz sortzen ditugun Frantziako udalerrienak baino hobeak dira. Unaik esan bezala hasieran kantonamendu batekin egin dezakegu froga eta dena ondo badoa, Frantzia osokoak sortu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:04, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Tresnak lana errazten du eta gainera artikuloak era azkar batean sortzeko bide ematen du. Beste kontu bat da gero artikuloak oinarrizko edukinez betetzea.--Gorritxiki 13:34, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::::{{alde}}. Lehen bai lehen gai hau gauzatzearen alde. [[Ille-et-Vilaine]] departamentuko udalerriak amaitzeko (eta bide batez [[Bretainia]] osoko udalerriak) gutxi gelditzen zait: gaur egun Bretainia osatzen duten lau departamentuko udalerriei tratamendu berezia eman nahi baidiet (Bretainiako mapan kokatu, bretainierazko edo galozko izena ere jarri eta irudia ere bai). Bestela, gainontzerako Frantziako departamentuak botarekin egitea ados nago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:30, 2011ko martxoaren 23a (UTC)
:::::{{alde}}. Baina Frantziakoak bakarrik! Ditugun ageriko "loturak" direla-eta. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 22:42, 23 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} [[Luddismo|Luddita]] (edo agian izokina, korrontearen aurka joatearren) eman dezakedan arren, ez nago oso ados. Nahiago artikuluak eskuz egitea. Artikulu kopuru eta ranking-ak ez zaizkit ardura, nahiago dut artikulu osatuago bat 10 miniartikulu baino, gainera, Theklan-ek komentaturiko debaluazio horren beldur naiz. Badakit esango duzuela bi joerak osagarriak direla, baina ez dakit, ez nau konbentzitzen (puntua kontra). Baina, bot-arekin lortuko liratekeen artikuluak, ziurrenik paperezko entziklopedia batean agertzen direnak baino osatuagoak egongo lirateke, infotaularekin soilik (biztanleria, kokapena, e.a.) agertuko lirateke, beste euskal entziklopedia batzuk baino hobea bihurtuz (puntua alde). Baina, gero eta gehiago ikusten ditut artikuluak artisautza lan -mimatu- modura, muntaia-katean sorturiko pieza baino, baina beno, horiek nire pajeo mentalak besterik ez dira :P --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 22:58, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:Nik ere ikusten dut arazo hori, baina egia da ere artikulua sortuz gero aukera gehiago dagoela gero lan gehigarriak egiteko horietan. Bide batez, ez da informazio makala agertzen dena, [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ikusten den bezala. Informazio hori kristona da, eskuz egiten duguna baino gehiago. Eta zure puntua nik ere ikusten badut ere, tira, horrela agian artikulu horiek sortzean baino beste gauza batzuetan zentratu gaitezke, adibidez ditugunak kategoriatan hobeto jartzen. Ez dakit, kalitatea eta kantitatea biak behar ditugula uste dut.
:Pentsatzen egon naiz erabaki honek sor ditzakeen kontrako jarrerak neutralizatzeko aurrez adierazi behar dugula erabakiaren zergatia sarean zehar (Zuzeu eta sustatu, adibidez). Argudio onak eman, eta Interneteko komunitateak pausoaren garrantzia ikustea. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:09, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::Ideia bikaina iruditzen zait Interneteko euskarazko komunitateetan honen berri ematea. Eta, batez ere, ezer erabaki aurretik egiten bada; komunitate horietako kideek, horrela, informazioa jasotzeko aukera ez ezik, erabakitzeko prozesuan parte hartzeko aukera ere izango dute. Eta beharbada wikilariren bat irabaziko dugu... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:29, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ados nago esan nahi duzunarekin Theklan, bultzada ikaragarria eta ziurrenik oso positiboa izango da. Bi lanen osagarritasuna ere ikusten dut (zuk aipatzen duzun kategorizatzearen inurri lana, gauza askotan askoz garrantzitsuagoa da artikuluak sortzea baino, akatsak e.a. zuzentzea den moduan). Abantailak ikusten dizkiot bai, baina eszeptikoa naiz, neure arrazoiak "sentimentalak" direlako, ez besterik. Horergatik aldatu dut hasieran jarritako {{tx|aurka}}, {{tx|neutral}}engatik: ez diot aparteko kalte handiegirik ikusten, baina gustura nago gauden moduan. Horretaz gain, komunikabideetara zerbait bidaltzearena oso ideia ona iruditzen zait, eta erabaki eta argudio bateratuen sortan laguntzeko prest banago.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 23:51, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} nire kezkak eta zalantzak ditudan arren, alde egingo dudala uste dut. Horrelako kasuetan, aldeko zein kontrako puntuak daude, eta biak ondo baloratu behar. Alde positiboan: (1) artikulu kopurua izugarri haziko litzateke, eta nire ustez eduki nahikoarekin, (2) inork inoiz artikuluok hedatu nahi baditu, hortxe izango du oinarria, eta errazago izango zaio parte hartzea, zerotik hasi ordez, eta (3) artikulu guztiek egitura berdintsua izango dute, bai eskeletoa eta bai datu mordoxka modu berean gehituko ditugulako. Alde negatiboan, ordea: (1) inork inoiz interesik izango al du Frantzia iparraldeko udalerri txiki bateko datuak kontsultatzeko? baina Espainiako udalerri askorekin berdina gertatzen dela uste dut, eta hortxe daude.., eta (2) inork hedatuko al ditu, ala bere horretan mantenduko dira denbora askoan zehar? era berean, artikuluen eguneragarritasunean pentsatu beharra dago, hau da, 2015ean beste bot batekin datuok eguneratu nahi baditugu, bideragarria izatea.
:Orokorrean, biak baloratuz, baiezkoaren alde egitea erabaki dut, ordea. Puntu positiboek pisu gehiago dute nire ustez kasu honetan. Dena dela, kontu handiz ibili beharko ginateke izen anbiguoekin argipen orrialdeak sortzeko, eta wiki lotura ezegokiak ez sortzeko. Badu lana horrek. –[[Lankide:TXiKi|TXiKi]] ([[Lankide_eztabaida:TXiKi|zure erantzuna hemen utzi]]) 10:49, 24 Martxoa 2011 (UTC)
:: {{alde}} Janfri bezala nahiko [[Luddismo|luddita]] naizen arren, Txikirekin bat egingo dut. Bestetik, botaren lana, ikaragarria! --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 20:02, 24 Martxoa 2011 (UTC)
{{aurka}}, orain arteko emaitza lortzeko bederen. Ez naiz eztabaidagai nagusiaz (kalitate eskasa) ari, beste kontu osagarri batez baino. Botek egindako lanek beste muga batzuk dituzte; “Frantziako” (sic) udalerrien artean “hain Frantziakoak” ez diren ehunka daude. [[Fontjoncouse]] ez da “hain” ''Frantziako udalerria, Languedoc-Roussillon eskualdean dagoena''; Fontjoncosa [[Okzitania]]koa (ere) bada. Tira, “Frantziakoa” da [[Orexa]] (edo ''[http://es.wikipedia.org/wiki/Oreja_%28Guip%C3%BAzcoa%29 Oreja]'') ''municipio español de la provincia de Guipúzcoa'' edo [[Baigorri]] (barka, ''[http://fr.wikipedia.org/wiki/Saint-%C3%89tienne-de-Ba%C3%AFgorry Saint-Étienne-de-Baïgorry]'') ''commune française, située dans le département des Pyrénées-Atlantiques et la région Aquitaine'' diren heinean.
Okzitanierazko wikipediak gurekiko duen begirunea erakustetik urrun gaude. Begiratu ''[http://oc.wikipedia.org/wiki/Bunuze Bunuze]'': ''comuna deu Bascoat, en Baisha Navarra. Administrativament, que's tròba dens lo departament deus Pirenèus Atlantics''. [[Bretainia]]ko udalerrien artikulu berriak ateratzen ditugun orotan ere oso egoera mingarri eta insolidarioa sortzen ari gara: ikus [[Langon (Ille-eta-Vilaine)]]; bi kontu aipa daitezke: frantsesezko toponimoa lehenetsia eta Bretainiaren lurra era lazgarrian banatuta agertzen duen kokapen mapa. Bretainia [[Bretainia]] baita (5 departamendu), beste kontu bat [[Bretainia (eskualdea)]] da; Vichyko gobernu nazizaleak Bretainia banatu eta V. Errepublikari "kasualitatez ahaztu" zitzaion Bretainiaren batasuna berrezartzea.
Bretoiek, ordea, zer egiten dute gurekin? Ikus [http://br.wikipedia.org/wiki/Gabadi Gabadi]: toponimo lehenetsia euskarazkoa, ''e proviñs Nafarroa Beherea (pe Benafarroa), en Iparralde, en Euskal Herria, en hanternoz d'ar Pireneoù'' deskribatzen du eta kokapen mapa Nafarroa Beherekoa.
Ez diot koherentziarik aurkitzen "Frantziako" udalerriak sortzen segitzeari herri eta kultura gutxituak zokoratu edo erabat ezkutatzeko. Koldo Izagirrek Berrian [http://paperekoa.berria.info/harian/2011-03-25/011/001/Izagirre_Hizkuntza_gure_sentimenduen_azpiegitura_da_Horrek_egiten_gaitu_herri_.htm gaurtxe] esana da: «Mundua okzitanoz, guaraniz, mambaraz, wolofez, bretonez, katalanez, frisioz, galegoz, korsikarrez betea dago». Mundua bai, euskarazko wikipedia ez. Katalanen botaren bidea segitu nahi bada, gutxienez hauxe eskatuko nuke, bestalde: katalanek bezala, Okzitaniako udalerrietako artikuluetako izenburuetan okzitaniera lehenestea (ikus gure [[Belvèze-du-Razès]] baina katalanez ''[http://ca.wikipedia.org/wiki/Belv%C3%A8ze-du-Raz%C3%A8s Bèlvéser]'' da. Botak artikulu "frantsesak" egiten ditu baina [[Luddismo|ludditaren]] batek beste hori egiten omen du. Neu, hala ere, prest nago "luddikoki" botaren lanari ikutu eta aldaketak egiteko. Horrela defini liteke arestian aipatutakoa gurean: «'''Bèlvéser''' ([[frantses]]ezko izen ofiziala ''Belvèze-du-Razès'') [[Okzitania]]ko udalerria da, [[Languedoc]]en dagoena. Administrazioz [[Frantzia]]ko [[Aude]] departamenduan dago.»--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 13:07, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:Gauza batek ez du bestea kentzen. Artikuluak sortzeko erabiltzen diren plantilletan nahi dugun izena jarri ahal dugu, izan ere robota ez da orojakilea, baizik eta guk esaten dizkiogun parametroak erabiltzen ditu. GAinera eskuz alda daitezke okzitania, bretainia (ez ditugunak sortu behar [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]k sortu dituelako jada) eta Ipar Euskal Herrikoak, eginak baitaude. Beste guztiak sor daitezke eta guk jarriko dugu eskuz nahi duguna gero, baina oinarri hori izanda. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:18, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Alde nago, baina esfortzua jarriko nuke [[Lankide:Adrar|Adrarrek]] azaldutako kuitak garbitzen, batik bat Bretoi eta Okzitar herriak direnean [[Lankide:Inaki.a001|Inaki.a001]] 12:40, 25 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} Gaur egun Euskarazko Wikipedian 2,25 orri daude artikulu bakoitzeko (146.745 / 65.324= ~2,25) 35.000 artikulu berri gehitzean, beste 43.984 birzuzenketa orri, kategoria, eta abar beharko genituzke gaur egun Wikipediak duen "sakontasun" berdina lortzeko. -[[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 12:52, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:: Adrarrek esandakoa, nahiz eta arrazoizkoa izan, ez da hemen eztabaidatzen ari garena.
:: 1. Egia da bot batek ezin izango duela inoiz idazle edo itzultzaile profesional baten lana gainditu (hauen mesederako). Egindakoa eskuz berrikusi beharko dugula/dutela bistakoa da.
:: 2. Exotoponimiarena egiteke dugun politikaren bat bada. Gure "Euskaltzaindiak adostutakoari ontzat hartzea" politika eskasa geratu zaigu arlo honetan. Bere zerrenda laburra izateaz gain, [[Eztabaida:Volta Garaia|ez da guztiz fidagarria]]. Beraz, badaude bertoko hizkuntzaren toponimoaren alde egiten dutenak (Adrarrek, kasu) eta toponimo ofizialaren alde egiten dugunok. Alde biek gure ideiak azaltzeko hainbat aukera izan ditugu ([[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko urtarrila|hemen]] edo [[Eztabaida:Victoria uhartea|hemen]], adibidez) eta jarrera biek bere alde onak eta txarrak badituzte.
::Edonola ere, bada exotoponimoen politika bozkatzeko garaia, baina ez hemen. Hemen beste gauzetaz ari gara. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:20, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:::Beno, nik uste eztabaidaren gai nagusitik aldentzen ari garela: Frantziako udalerri guztien artikuluak botaren bidez egitea bai ala ez. Bretainia, Okzitania eta Korsikako udalerrien izenak euren hizkuntzetan jarri ala frantsesez (jatorrizko hizkuntza edo fransetsezko birzuzenketak egin daitezke), edota hizkuntza, kultura eta historiako gaiei begirune handia diet, baina hasierako gaitik urruntzen gaituztela uste dut.
:::Sakontasuna berriz, nik uste euskarazko Wikipediak botaren bidez edota eskuz eginik ere, 100.000 artikuluetara iristean sakontasun edo edukiera berdina izango lukeela (oraingoa baino baxuagoa), euskarazko artikulu kopuru txikiak botaz edo eskuz gure wikipedian ugariak baitira (eta izango dira), eta lankide kopurua, duguna da, ez dago besterik, euskarak hiztun kopuru jakin bat duen gisa. Gure mugak ditugu. Nire iritziz ezin liteke euskarazko Wikipediari 100.000 artikuluekin, adibidez hiztun edo lankide gehiago dituzten wikipediak 100.000 artikuluekin dituzten sakontasun edo edukierak izan, hortarako euskaldun bakoitzak artikulu luze ugari idatzi beharko lituzke. Nire ustez ezinezkoa da haien erronkari eustea. Hortaz, nire iritziz, hobe une batez sakontasunari buruzko sentimenduak edo eskuz eginiriko artikulei buruzko idealismoa albo batetara utzi eta pragmatikoak izatea (katalanek ugari eta euskaldunok gutxi dugun ezaugarria), 100.000 artikuluetara lehen bai lehen iritsi (Josugonik zioen bezala: Frantziako udalerrien kasuan salbuespen berezia egin eta bota erabili), kopuru biribil eta ponpoxo horrek euskarazko Wikipediari gehitu lekioken propaganda, marketing, irudi ona, lankide berriak erakartzeko aukera edota prestigioa probestu, eta aurrera bolie!
:::--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:56, 2011ko martxoaren 25a (UTC)
Beno, duda hauetako batzuk afgitzeko aukera izan dut ca:wpko lankide batekin. Komentatu dizkit ondorengoak:
* Ingelerazko Wikipedian sistema hau erabili zuten ere 100.000 artikulura heltzeko, AEBko udalerriekin, 2003an. Horrek laguntza handia eman zien prentsa mailan eta lankide berriak eskuratzeko... baina ondo egin behar dela ere argitu behar da.
* Okzitaniako udalerriena konpontzeko zailtasunak daude, batez ere okzitanierazko wikipedian ez dituztelako euren herri guztietako artikuluak eta, beraz, ezin dugu zerrenda bat egin udalerri guztiekin. Hasieratik konpondu daiteke zerrenda hori emanda botari, hau da, izenak aldatuta. Geroago ere aldatu ahal dugu, arazorik gabe, eskuz moldaketa horiek eginez.
* Kopuruari dagokionez, egunero 1.000 artikulu baino gehiago egitea zaila da, botaren funtzionamenduari erreparatuz gero. Horregatik honetara jartzen bagara 2 hilabete edo beharko genituzte guztiak ondo egin eta ordenean egoteko. Beraz denbora ere dugu saltoa ematen joateko.
-[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:20, 28 Martxoa 2011 (UTC)
: {{alde}} Zalantzak zalantza, nik ere aldeko botoa emango dut. Esandakoarekin ados nago, oro har: Txikirekin bat, ez dakit oso egokia den euWikipedia herri txiki-txikiei buruzko zirriborroekin betetzea (hori da nire aurkakotasun nagusia). Baina, egia da, halaber, hainbat geografia-zirriborro ditugula bot honekin lortuko ditugunak baino artikulu askoz motzagoekin. Hortaz, niri egokia iruditzen zait eskualde batekin-edo froga egitea, eta euWikipedian artikulu kopurua igotzeari ekitea. Horrekin batera, igoera handia lortuko dugunez modu horretan, lankideok artikuluak zabaltzeari eskaini diezaiokegu (dugun) denbora (urrria). --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 16:00, 29 Martxoa 2011 (UTC)
::Galdera ''100.000 artikulutara botaren laguntzaz heltzearekin ados zaude?'' izan balitz, gaitik aterako nintzatekeen. Baina (zuzendu oker banabil) galdetzen dena hauxe da: ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' Askoz ere espezifikoagoa da. Esperimentuak hasita daudenez iritzia eman beharra nuen: azken hilabeteetan [[Aude departamenduko udalerrien zerrenda|Audeko]] 230 udalerrietakoak egin dira, kasurako; neu harritzen nauena kontrakoa da: frantses estatuko beste herriez inork ezer esan ez izana. Marklarrek ondo gogoratu bezala, erabaki gabe dago exotoponimiaren kontua baina praktikan erabakia hartzen dugu, oso erabaki gogorra gainera: artikulu mota honetan kultura eta herri baztertua bigarren mailan geratu ez ezik, erabat ezkutatuta ere badago, aipamenik sinpleena ere jasotzen ez baita; harritzekoa ez dena, frantsesezko wikipedia oso oldarkorra baita herri eta kultura gutxituekin.
::Orduan neurri batzuk hartzeko eskaera egiten dut; [[Aisne departamenduko udalerrien zerrenda|Aisnerekin]] ezer esateko ez badago ere, ezin ditugu [[Alzonne|hau]] bezalakoak ehunka egin, besterik gabe. Iritzia, beraz: "horrela aurka" eta "lan egiteko prest". Kontua ez da soilik toponimia; Okzitaniako (etab.) artikulurik txikienak ere elementu hauek izan behar ditu: hizkuntzaren aitorpena (toponimoa, besteak beste), herriaren aitorpena (goiko definizioan) eta kokapen mapan. Proposamenak ez badu borondaterik kultura eta herri hauek zokoratzeko, ipin ditzagun bitartekoak; ea Theklanek apuntatzen hasia den flashak osatzen segitzen duen. Neure partetik, esaterako infotaula inklusiboagoak (errealitate ofizial-estatal eta herriena uztartzen dituenak) erabiltzearekin aurrerapausoa emango genukeela uste dut, neuk ordea ez dut kontyrolatzen arlo hau. Baten batek sor lezake [http://oc.wikipedia.org/wiki/Alzona Alzonan] erabilitako infotaula [http://oc.wikipedia.org/wiki/Mod%C3%A8l:Infobox_vila_occitana honen] antzekoa? Edo Bretainiarako [http://eu.wikipedia.org/wiki/Txantiloi:Bretainiako_udalerri_infotaula/dok hau] berraktiba eta osa genezake. 30.000 artikulu sortzera bagoaz, ondorioak eta kontraesan guztiak patxadaz aztertu beharko, ezta?--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 17:41, 30 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ba zuzenduko dut oker zabiltzalako. Galdera ez da ea ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' baizik eta ''Bot batekin Frantziako (sic) udalerri guztietako artikuluarekin botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?''. Frantsesezko Wikipedia nahiko gutxi erabiltzen du bot horrek, bakarrik armarria jartzeko (hori ondo dutelako Wikipedia horretan). Datu gehienak INSEEtik ateratzen du, datu ekonomiko, demografiko eta estatistikoak. Datu geografikoak Google Mapseko APItik ateratzen ditu. Izenak guk definitzen dizkiogu, nahi badugu, eta hori hasieran edo ondoren egin ahal dugu. Adibidez [[Alzona]] herria sortu ahal dugu hala deitzen bada okzitanieraz. Baina gorago esan dudan bezala okzitanieraz ere ez dute euren herri guztietako artikuluen zerrenda bat, beraz zaila da.
:::Oker zabiltza ere Audeko departamenduko herrien kontuan. Horiek ez dira bot batekin sortu, eskuz baizik. Botarekin oraindik ez dugu bat ere sortu eta bi adibide daude goian. Lehenengoa eskuz eginiko itzulpen bat da, bigarrena orain frogatan dagoena da, itzulpen guztiak ondo dabiltzala frogatu arte eta hemen kontsentsu bat egon arte martxan jarriko ez dudana. Gainera informazio oso oso interesgarria jartzen du, orain arte eskuz eginikoetan agertzen ez dena.
:::Okzitaniako herri guztiei (baita Bretainiakoei) jarri ahal diegu mapa bereizitu bat nahi badugu, berez bandera eta guzti jarzten duen modu berean. Hori ez da arazoa, eta behin sortuta ere alda daitezke. Udalerri horiek Frantziako dira, hala ere, [[Urretxu]] Espainian dagoen bezala. Hau da, errealitate hori ere ezin dugu izkutatu (batzuoi mina egiten badigu ere). Guztia litzateke Frantziako udalerri infotaula hori moldatzea lurralde zehatz batzuk goian agertzeko, beste modu handiago batez: Okzitania, Katalunia, Bretainia, Korsika eta Alsaziarekin egin beharko litzatekeela suposatzen dut, eta gero itsasoz-haraindiko koloniekin ere.
:::Baina hori, esandakoa, beste eztabaida bat da. 36.000 artikulu horiek sortu ondoren ere egin dezakegu aldaketa, behin artikuluak izanda oinarri moduan. Are eta gehiago, uste dut hori ere errazagoa izango dela artikuluak lehenago sortzen baditugu.
:::Hemen planteatutako eztabaida 36.000 artikulu horiek bot baten bitartez egitearena da. Horrek suposatzen dituen kontraesan, onura eta bestelakoak azaleratzea. Eta nahi baduzu planteatu hemen azpian hizkuntza eta herri gutxituekin egin beharko genukeena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:45, 30 Martxoa 2011 (UTC)
::::Garapen bat egin dut INSEEko datuak hartzen dituen txantiloian eta emaitza hobeak daude. Gauza da Bretainia edo Korsikarekin bai, baina Okzitaniarekin zailtasunak daudela datu horiek automatikoki lortzeko, ez baitu egiten bat departamentuetan eginiko mugekin. Horregatik eskuz bete beharko litzateke, baina parametro hori sartuta (eta nahiko erraza izan daiteke gero sartzea) [[Alzona]] bezalako herri batean goian Okzitaniako bandera eta behean mapan kokapena izango genuke. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:40, 31 Martxoa 2011 (UTC)
:::: Okzitaniakoak-eta beste eztabaida bat izan behar du -hau bezala, patxadatsua-, [[Alzona]]en ageri den Okzitaniako mapa horretan Baiona-Miarritze Okzitanian sartuta daude eta! kar kar, ez dira batere kontu sinpleak ez... --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:20, 31 Martxoa 2011 (UTC)
Lehenengo artikulua sortu dut, [[Bucy-le-Long]]. Nahiko ondo dagoela uste dut, horrelako datuak lortzea ez da batere erraza, eta artikulua, ezer gabe, ia 10kbtan kokatzen da. Hau da, bataz bestekoa igoko dugula ere. Ez baduzue zuzenketa larririk egiteko, gaur arratsaldean bertan 02 departamendua egin nahiko nuke, emaitzak ikusten joateko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:29, 15 Apirila 2011 (UTC)
::Nik hauek proposatzen ditut:
{|
|
* familia monoparentalak ---> guraso bakarreko familiak
* zentsatutako biztanleak ---> erroldatutako biztanleak
* populazio-piramide ---> Biztanleria-piramide
|}
::--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:39, 15 Apirila 2011 (UTC)
::: {{egina}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:43, 15 Apirila 2011 (UTC)
:: Oso ondo geratzen da! Nik hauek proposatzen ditut:
* Artikuluaren hasiera: ''Bucy-le-Long Frantziako udalerri bat da''',''' Aisne departamenduan, Pikardia eskualdean''. (koma gehitzea). Bide batez, ez da hobe geratzen horrela: ''Bucy-le-Long Frantziako udalerri bat da''',''' Aisne departamenduan '''kokatutakoa''', Pikardia eskualdean''?
* Populazioa ---> Biztanleria (An13sak esandakoari jarraituz, baina badaezpada ere).
* Ekonomia jarduerak atalean: ''2007an zeuden 63 komertzioetatik, 1 enpresa estraktibo enpresa zen'' ---> 1 enpresa estraktiboa zen''
* Atal berean: ''5 "beste zerbitzu jarduera" batzuk bezala sailkatutako enpresak ziren'' ---> ''5 "beste zerbitzu jarduera" batzuk moduan sailkatutako enpresak ziren''
* 1.go erreferentzian: Biztanlegoaren eboluzio eta hazkuntza ---> Biztanleriaren eboluzioa eta hazkuntza
* Erreferentzien osteko hiru lotura horiek, kanpo loturak dira, ezta? Hala bada, "Kanpo loturak" izenburua jartzea.--[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 13:07, 15 Apirila 2011 (UTC)
::: {{egina}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:20, 15 Apirila 2011 (UTC)
Oraintxe konturatu naiz hemen ere [[Bucy-le-Long]] artikuluaren zuzenketaz ari zinetela. Proposatzen ditudan zuzenketak zuzenean artikuluan egin ditut: http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Bucy-le-Long&action=historysubmit&diff=1969145&oldid=1969117
Hori bai, testu zati bat ezin izan dut zuzendu. Artikuluaren bukaeran, «Erreferentziak» atalean, «Eskuratze data: 13/07/2010» jartzen duen tokian, Eskuratze data: 2010-07-13» jarri beharko luke. Lan bikaina, gainerakoan! Artikulu oinarri ederrak izango ditugu, osatuz joateko. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 14:39, 15 Apirila 2011 (UTC)
:Beno, uste dut zuzenketa guztiak egin ditudala... zuek epaitu. 10 minututan hasiko naiz departamendu honetako guztia egiten, eh! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:47, 15 Apirila 2011 (UTC)
::Zorionak, Theklan, bot bidezko artikuluak txukun gelditzen dituk, fin ibili haiz gero. - [[User:Euskalduna|Euskalduna]] - 19:27, 2011ko apirilaren 15a (UTC)
:::Eskerrik asko. Ez da nire lana izan bakarrik, Katalunian egindakoa, zuen ekarpenak... hala ere uste dut badirela oraindik hobetu daitezkeen gauzak artikulu horietan, beraz departamendu honekin bukatzerakoan ekarpenak egin ahal dituzue hurrengoekin hasi aurretik. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:30, 15 Apirila 2011 (UTC)
Bidali dut ohar bat [http://sustatu.com/1302889268 Sustatu], [http://zuzeu.com/2011/04/15/bot-baten-laguntzarekin-wikipediako-artikuluak-sortzen/ Zuzeu] eta [http://www.zabaldu.com/8994/bot_baten_laguntzaz_wikipediako_artikuluak_sortzen/ Zabaldura], gai honen inguruan pedagogia egingo genuela esan baikenuen. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:52, 15 Apirila 2011 (UTC)
::Beranduxe bada ere, infotaulako "kantonamendu" atalean '''''Cantó de La Motte-du-Caire''''' agertzen da. Agian beste bot batekin egin beharreko lana da hori... Bestela, artikulu txukun-txukunak eta edukiz beteak dira. Zorionak, Theklan! --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 09:06, 16 Apirila 2011 (UTC)
::: Bai, konturatu nintzen geroago eta aldatu nuen. Hala ere bot batekin egin beharko dugu dena, '''''X'''ko kantonamendua'' sistema erabili dudalako eta horrek ere arazo batzuk ditu. Gainera zerrenda katalanetik hartzen du, eta itzuli gabe dugu. Beraz lasai, bot batekin joango gara gauza horiek fintzen. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:34, 16 Apirila 2011 (UTC)
:Emaitza txukuna da. Sentitzen dut insistitzea, hala ere. Oso balekoa iruditzen zait hizkuntza gutxiturik gabeko departamenduetarako besterik gabe aktibatzea; kasu honetan, okerrik ezean departamendu hauek daude (oil hizkuntzak alde batera utzita): 02, 08, 10, 14, 17, 21, 25, 27, 28, 37, 41, 45, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 58, 60, 61, 62, 70, 72, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 85, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95. Baina [[Aisne]] (02) ez da [[Alpes-de-Haute-Provence]] (04), [[Alpe Garaiak]] (05) edo [[Itsas Alpeak]] (06) -dagoeneko eginak direnak, ehunka artikulu-, osorik (beraz, mugaren arazorik ez identifikateko) okzitaniarrak direlako. [[Alzona]]ko kasua aipatu zela aprobetxatuta: ez al da posible gutxiengorik gabeko artikuluak eredu horrekin lehen egitea eta gero (dagoeneko departamendu zerrenda osatuta dago [[Okzitania]] artikuluan) Okzitaniako (adibidez) artikuluak egitea [[Alzona]]ko ereduari segituta? Hau da, [[Arvieux]] bezalako artikuluetatik [[Alzona]] bezalakoetara pasatzeko zein dira hurrengo pausuak? Espero dut boten laguntza izatea, bestela eskuz egin behar bada urteetan frantses estatuko herri gutxituen gainetik pasatzen diren artikuluak izango ditugu gure etxean.
:Beste kontutxo bat: Zariquieguik aipatua da ehunka argipen artikulu egin behar izango direla; hauek eskuz egin behar direnez, lankideei eskatuko nieke gauza bera buruan izateko, hau da [[Aiglun]] bezalako artikuluak sortzera bagoaz Okzitaniaren eta besteen erreferentziak (ere) sartu, han agertzen diren bi herriak okzitaniarrak direlako eta argipen artikulu hori irakurrita nekez ikusten da.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 19:11, 16 Apirila 2011 (UTC)
::Eskuz egin behar da, noski. Baina egin daitezke nahi diren gauzak. Adibidez departamendu osoa Okzitanian dagoen kasuetan goian <code>nazionalitatea = Okzitania</code> jarri dut. Hori baliatuta bot batek egin ahal ditu gauzak, adibidez Frantziako mapa jarri beharrean Okzitaniakoa jartzea. Eta izenari dagokionez, berez birzuzenketa bat da (egun batzuk behar dira guztiak egiteko departamendu batean) eta okzitanierazko izena jartzea (berdina, beste egun batzuk horretarako). -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:17, 16 Apirila 2011 (UTC)
:::Beraz, lanean hasi behar, asko dago eta askoz gehiago egongo delako! Botak sortu dituen artikuluetan aipatu aldaketak egiteari ekingo diot (hau da, [[Alzona]]n dagoenaren moduko izenburu eta definizioa. Artikuluak pasa ahala argipen artikuluak ere egingo ditut (bi hizkuntzak kontuan hartuta). Ez dakidana da nola egin aipatzen duzun kokapen mapa (bi errealitateak uztartzeko, ofiziala eta herrikoa) aldaketa burutzeko. Theklan, hori zeuk egin ahal duzu? Beste aldetik, uste dut orain hobeto ulertuko dela neure iritzia honetaz, hau da eztabaida ez dela "tekniko" hutsa: argi dago bot-bulldozerrak arin batean egiten duenak (edo euskarazko wikipediako gizakiek egiteko agindu diogunak) errealitate ofiziala berehala barreiatzen duela; aldiz, herrien existentzia hutsa ziurtatzeko eskuz egitea beste erremediorik ez ei dago da, aldaketaz aldaketa...--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 20:42, 16 Apirila 2011 (UTC)
::::Kotxean nindoala soluzio sinple bat bururatu zait gauza batzuk sartu ahal izateko. Baina horretarako kontsentsu batzuk behar dira. Galdera da... zein izango da izen ofiziala? Frantsesezkoa edo okzitanierazkoa? Artikulua frantsesez badago sar dezakegu ondoren bot batekin ([[okzitaniera]]z '''Alzona''') bezalako zerbait. Lana aurrezten digu, bakarrik bete beharko genukeelako herriaren izena, eta ez guztia idatzi. Zer deritzozu(e)? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 19:45, 16 Apirila 2011 (UTC)
:::::Izen ofizialarekin suposatzen dut esan nahi duzula "euskarazko wikipediako artikuluaren izena", ezta? Bide batez esanda, infotaulan (pare bat aldaketa oso nekoso egin ditut) "Izena" datuak "izen ofiziala" (hau da, frantsesa) agerrarazten du. Zeure proposamenaz: ba horretaz ari naiz hitz egiten hasieratik; ''artikulua frantsesez badago''... noski, botaren bitartez frantsesez sortu berri badugu frantsesez dago. Horregatik planteatzen nuen bulldozerra martxan jarri baino lehen, ez da arazo "teknikoa". Neure iritziz Okzitaniako artikuluak [[Alzona]] bezalakoak izan behar dute (izenburuaz, definizioaz eta kokapen mapaz ari naiz); bestela tokiko kultura bigarren mailan uzten dugu, artikulu asko era errazean egitearen izenean. Okzitaniarrek ere badakite frantsesezko izenburuak ipintzen eta badakite jakin izen ofiziala ''Bidarray'' dela baina [http://oc.wikipedia.org/wiki/Bidarrai Bidarrai] egin dute...Hala egin ezean argi dago eztabaida luze eta "tekniko" honetatik aterako den kontsentsu ez kontsentsuatu baina praktikan legokeena: ''Frantziako (sic) udalerrietako artikuluak frantses hizkuntzaren nagusitasun legalean oinarritzen dira''.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 21:22, 16 Apirila 2011 (UTC)
Beharbada ez al da onena, lehenbizi Frantzia ''frantsesaren'' departamentuetako udalerriei ekitea, eta gero eztabaidatuz eta departamentu horien udalerriak sortzen goazen einean, Okzitania, Korsika, Alsazia, Lorrena... etabarren departamentuetako udalerriak hozgailuan gorde, eta bertako hizkuntzen izenak nola sartu ongi eztabaidatu eta konponbidea zehaztean, horiei amaieran eskua sartzea? --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 23:15, 2011ko apirilaren 16a (UTC)
=== Okzitania, kasurako ===
Ikusita aurreko gaiarekin Okzitaniari buruz duda batzuk daudela, eztabaidagai berria irekitzea otu zait. Lehenbizi azalpen teknikoak emango ditut eta gero hemengo politikak zeintzuk diren erabaki beharko ditugu.
Azalpen teknikoei begira, zaila izango litzateke Okzitanierazko izena hartzea, baina ez ezinezkoa. Izena .txt artxibo batetik hartzen du, 36.000 lerro dituena. Datu base horretan zehaztu ahal zaio aldaketa egiteko, baina uste dut lan hori hartzea edo zuzenean artikuluan egitea antzekoa litzatekeela. Hala ere nahi duenari bidali ahal diot bot osoa analiza dezan, eh!
Datubase horretan aldaketarik egingo ez bagenu ere, posible da truko batzuk egitea. Adibidez Okzitaniako herriak direnean esaldian aldaketa hau egitea:
Les Martys Aude departamenduko Frantziako udalerria da, Languedoc-Rousillon eskualdean.
ordez:
Les Martys ([[Frantses]]ez eta ofizialki Les Martys) [[Okzitania]]ko udalerria da. Administratiboki Aude departamenduko Frantziako udalerria da, Languedoc-Rousillon eskualdean.
Gero aldatu beharko genukeena da "Les Martys" hori jarri beharrean "Les Martins" eskuz jartzea, eta artikulua mugitzea "Les Martins" izateko. Ondoren bot batekin berdindu ahal ditugu "Izena" eremuan dagoena izateko PAGENAMEan agertzen dena. Teknikoki pauso ezberdinak dira, baina ez da gaizki geratuko eta denbora aurrezten dugu.
Mapari dagokionez ere ez da oso zaila. Sisteman aldaketa batzuk egin nituen eta orduan <code>kokapena = kokapenmapa</code> jarri beharrean nahikoa izango litzateke <code>kokapena = nazionalitatea</code> jartzea Okzitaniako mapa agertzeko. Hau ere modlatu daiteke Okzitaniakoa agertu ordez biak agertzeko, baina beno, bi mapa izatea ere ez dakit oso ideia ona den.
'''Eta orain alde politikoa'''. Horrela egin nahi dugu? Hau da, Okzitaniako udalerriak Okzitaniako direla jarriko al dugu? Guztiekin egingo dugu edo Baiona eta Eskiula, adibidez, albo batera utziko genituzke? Artikuluaren izena ofiziala izan beharrean Okzitanierazko izena izan behar al du? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:19, 17 Apirila 2011 (UTC)
:Ieup, lehenengoz Euskaldunak esandakoarekin bat eginda, gutxiengorik gabeko departamenduak (aipatu nituen 40 horiek) beldurrik gabe egiten segi daiteke. Laster batean zerrenda batzuk idatziko ditut hemen, egungo botarekin besterik gabe egin daitezkeen beste zenbait departamendu aipatuz, dela gutxiengoei dagokien esparrua oso txikia delako (eta, beraz, esfortzu handirik gabe beranduago eskuz osa daitezke), dela [[frankoprovenzera]]ren esparrukoak direlako (zoritxarrez hizkuntza estandarra finkatu gabe, lurraldea mugatzeko arazo larriak, leku izen zerrendak osatu gabe); neuk kasu honetan ez nuke defendatuko tokiko toponimoak lehenestea baldintza nahikorik ematen ez direlako, ikus adibidez [http://frp.wikipedia.org/wiki/Lista_des_comenes_de_la_Savou%C3%A8_d%E2%80%99Amont ''Lista des comenes de la Savouè d’Amont''], izen asko falta dira...Euskaldunak esan bezala, beste lekuei dagokienez zehaztuz joan gaitezke. Theklanek proposatutakoaz, ondo bidean ikusten dut eta trataera duina eskainiko lieke herriei, Okzitaniari eta besteei:
* Definizio-proposamenak bi errealitateak (herriarena eta ofiziala) aipatzen ditu. Herriz herri (Korsika, Ipar Katalunia...) definizioa egokitzearekin ondo geratuko litzateke.
* Izen aldaketa eskuz egin daiteke, udalerri asko izanik ere ekintza sinple eta bakarra delako.
* Infotaulako "Izena" eremuarekin apur bat galtzen naiz; gogoratu bi kontzeptuak ziurtatu behar direla, "Izena" (tokiko hizkuntzakoa, balego) eta "Izen ofiziala" (kasu honetan, gure [[Donapaleu|''Saint-Palais'']] bezala, beti frantsesezkoa da).
* Kokapen mapa egoki bana identifika daiteke herrika; gero aipatuko dut Okzitaniako kontua. Leku batzuetako oso mapa on eta zehatzak daude, adibidez -nola ez- Ipar Kataluniarako (ikus [http://ca.wikipedia.org/wiki/Toluges ''Toluges'']) edota udalerri neerlanderadunen mapa bilduma (ikus commonsen [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Maps_of_the_arrondissement_of_Dunkirk ''Category:Maps of the arrondissement of Dunkirk''], herri guztietakoak daude eta ikus nola erabiltzen duten [http://br.wikipedia.org/wiki/Leffrinkhoeke bretainieraz], adibidez). Batzuetan eskulana egongo da baina kasu bi hauetan adibidez lurralde esparruak ez dira oso handiak. Zerrendak osatuz joango naiz, azken egunetan departamendu oso batzuetakoak elebidundu ([[Itsas Alpeak departamenduko udalerrien zerrenda]]...) edo sortzen ([[Corrèze departamenduko udalerrien zerrenda]]k...) ibili naizen bezala; [[Fenolhedéseko udalerrien zerrenda|Fenolhedésen]] ikusten den bezala udalerri zatiak ere joan gaitezke hizkuntza aldetik identifikatzen, gero eskulanari ekiteko.
* Okzitania okzitanieraren lurraldea dela [[Okzitania|diogu]] eta [http://oc.wikipedia.org/wiki/Occit%C3%A0nia diote]; zentzu honetan ez digu beldurrik eman behar [http://oc.wikipedia.org/wiki/Carcassona hemengo mapa] erabiltzea baina noski Baiona, Bidaxune eta beste artikulu batzuk ez ditugu aldatu behar, geuretzat "Euskal Herriko udalerri okzitanieradunak" dira, nolabait esateko euskararekin konpartitzen den eremua. [http://oc.wikipedia.org/wiki/Esquiula Eskiula] okzitaniarrek ere ''Sola'' (Zuberoa) kategorian kokatzen dute, ez Bearnon.
* "Alde politikoaren" gaineko neure iritzia ezaguna da; geure botak [http://eu.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Itsas_Alpeetako_udalerriak kategoria honetan daudenak] sortu baditu, katalanek dituzten [http://ca.wikipedia.org/wiki/Categoria:Municipis_dels_Alps_Mar%C3%ADtims hauen] modukoetara pasatzea, tokiko hizkuntzak ahalik eta gehien lehenestea; arrazoiak beste noizbait aipatu baditut ere, laburbilduz: edukin-koherentzia euskaldunen wikipediarako, ''quid pro quo'' (br-ar-ca-oc wikipediek nola tratatzen gaituzten), frantses estatuak berdin tratatzen gaituztelako euskaldunok eta beste hauek...--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 19:45, 17 Apirila 2011 (UTC)
::Bota garatu duen katalanarekin egon naiz hizketan eta esan dit herri guztietako zerrendak egiten badira posible dela modatu eta botak berak lan hori egitea. Eurei ere oso ondo etorriko litzaieke. Beraz zerrenda guztiak egiten badira, pasatzen dizkiegu eta bi Wikipediatan lan hori egin daiteke. Ideia litzateke bot hori behin garatuta artikuluak frantsesez egitea eta gero botak hartuko luke zerrenda bat, alderatu, izena aldatu eta artikulua mugitu. Baina hori, denbora beharko litzateke horrelako zerbait egiteko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:42, 17 Apirila 2011 (UTC)
Momentuz sistema beran jarri dut, itzultzen joan gaitezen: [[:Kategoria:Okzitanierazko_izena_ez_duten_udalerriak]]. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:14, 28 Apirila 2011 (UTC)
=== Bretainiaz ===
Aupa Theklan, Euskalduna (zeuen eztabaida orrietakoa ikusi dut eta interesgarria da) eta abar. Frantses estatuko udalerriekin zerikusia duen kontu oro hemen biltzea ideia ona izan daiteke, irizpideak adosteko orduan (neu, hala ere, bihar banoa bidaian). Bretainiaz iritzia: apur bat arriskutsua da Bretainia (osoa, alegia) "historikoa" dela esatea. Frantsesezko wikipedian horrela definitzen dute: [http://fr.wikipedia.org/wiki/Bretagne ''La Bretagne ou Bretagne historique est une péninsule...''] , nola ez (beraientzat frantsesa ez diren herri guztiak "historikoak" dira); gutaz ere esaten duten (eta esaten diguten) bezala, "Lapurdi historikoa da, ez da ofiziala..." Baina bretainiarren lurraldea 5 departamenduetakoa da; ez da, noski, ofiziala. Euskal Herria ez den bezala; hala ere geure wikipedia EHko mapez betetzen dugu.
[[Jules Verne]] aipatzearena ere irristakor samarra da, zenbat "Verne navarrrro" topa ditzake nahiko lukeenak Nafarroaren ''ez-euskaltasuna'' aipatzeko? Zenbat Juaristik diote Euskal Herria ez dela existitzen? Oso argia da Loire-Atlantiqueren bretainiartartasuna eta populazioaren gehiengoa, inkesta guztien arabera, alde dago. Frantsesezko wikipedia den modukoa izan arren neurri handi batean onartzea beste erremediorik ez dute izan, ikus [http://fr.wikipedia.org/wiki/Question_du_rattachement_de_la_Loire-Atlantique_%C3%A0_la_R%C3%A9gion_Bretagne ''Question du rattachement de la Loire-Atlantique à la Région Bretagne'']. Beraz, neure aburuz argi dago hori euskaldunen wikipedian islatu behar dela, 5 departamenduetako udalerrietan Bretainiaren, Bretainia osoaren kokapen mapa jarrita. Gainera errealitate ofiziala beti geratuko da ondo islatuta, gutxien jota infotaulan (non Loire-Atlantiqueko udalerrietan goian "Bretainia" eta bere bandera eta "Eskualdea" eremuan ''Pays-de-la-Loire'' agertuko liratekeen). Definizioarekin ere joka daiteke; Euskalduna egiten ari den [[Ille-et-Vilaine]]ko udalerrietan, esaterako, definizioan (ikus [[Gévezé]]) "Ille-et-Vilaine departamenduan dagoen Bretainiako udalerria" dela dakar besterik gabe (adibidez geure botak momentu honetan idazten duen "Frantziako udalerria da"-rik ez dago). L-Akoentzat halakoa izan daiteke definizioa: "[[Loire-Atlantique]] departamenduan dagoen [[Bretainia]]ko udalerria da. Administrazioz [[Pays de la Loire]] eskualdean dago." Bestela zein arrazoi izango lukete bretainiarrek geu horrela tratatzeko, hau da [http://br.wikipedia.org/wiki/Bidaxune Bidaxune] "Nafarroa Beherea, Iparralde eta Euskal Herrian" (hiru errealitate ez ofizial) dagoela esateko, eta Nafarroa Behere ez ofizial eta "historikoko" mapa jartzeko? ''Quid pro quo''.
Leku-izenekin berdin: neu, bretainierazkoa artikuluaren izenburutzat jotzearen alde. Galdera errepikatuta: bestela zein arrazoi izango lukete bretainiarrek geu horrela tratatzeko, hau da [http://br.wikipedia.org/wiki/Azkoien Azkoien] izen ez ofiziala erabiltzeko, eta ez ''Peralta'' ofiziala? ''Quid pro quo''...eta elkartasuna.
Azken argipena: [http://br.wikipedia.org/wiki/Naoned Naoned] artikuluan bretainiarrek ez diote "gehienera historikoki Bretainian egon zela", baizik eta "Bretainiako hiriburu (''Kêr-benn'') historikoa" dela. Iruñea bezala; Iruñea -historikoa izanik ere- "gaur egungo" Euskal Herrian ere badago, ezta? Eta ''Bro'' (historikoak baina hainbeste arlotan erabiliak, "Zuberoa" bezala) bakoitzean dauden udalerrien zerrendak eta Bretainiaz (osoaz, bistan da) beste hainbeste informazio geografiko kontsultatzeko, [http://www.geobreizh.com/breizh/fra/index.asp ''GeoBreizh''] ikus daiteke.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 20:07, 23 Apirila 2011 (UTC)
:Ados, bota jarri dut lanean eta hori berehala konponduko dugu, ez dago arazorik. Kontua da mapan arazoak baditugula, ez dagoelako momentuz 5 departamendu horiek hartuko dituen eta kokapena jarrita duen maparik. Saiatuko naiz zerbait moldatzen. Begiratu nola geratu den [[Abbaretz]] (oraindik falta da parentesi artean hizkuntzaren auzkia jartzea). -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:08, 28 Apirila 2011 (UTC)
::Beno, lan nekezaren ostean lortu dut hortik zegoen Bretainiako mapa historiko bat koordenatuak erabiltzeko jarri ahal izatea (moldaketa batzuk behar zituen proiekzio motan) eta bere koordenatuak zeintzuk diren gutxi gorabehera zehaztea. Ez dago guztiz zehaztuta, baina pixel bateko aldearekin jartzen dizkigu herriak bere tokian, beraz ez naiz gehiago zehazten saiatuko momentuz. [[Loire Atlantique]]ko herrietan ondo doa ere eta Bretainiako guztiak aldatu ditu. Zuen iritziaren zain. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 08:37, 28 Apirila 2011 (UTC)
:::Herri guztietan txertatu dut bretainiera eta galozko izenak jartzeko sistema. Bi kategoria sortu ditut: [[:Kategoria:Bretainierazko_izena_ez_duten_udalerriak]] eta [[:Kategoria:Galozko_izena_ez_duten_udalerriak]]
::Adrar, ni ere bretainierazko izenak jartzekoaren oso alde nago, baina baita praktikotasunaren alde ere: Naoned, Kemper, Roazhon... Nantes, Quimper, Rennes direla jakitea Bretainiari buruz interes piska bat duen edozeinek badaki.</br>
::Halere, nire iritziz saltsa udalerri txikiekin hasten da, adibide batzuk aipatzekotan Chartres-de-Bretagne, Lampaul-Ploudalmézeau, Saint-Martin-des-Champs eta horrelako udalerri txikiak bretainieraz eta modu ez ofizialean Carnod, Lambaol-Gwitalmeze, Sant-Martin-war-ar-Maez direla zeinek daki Euskal Herrian? Ba esku bateko hatzekin konta daitezke. Ez al da praktikoagoa eta erabilgarriagoa erabiltzaile euskaldun baten ikuspuntutik Bretainiako udalerrien bilaketa egiterakoan artikuluak oraingoz izen ofizialak direnekin joatea? eta bretainierazko jatorrizko izenekin artikulu horietara birzuzenketak egitea?</br>
::Beste irtenbide bat ere badago, orain arte eginda dauden Bretainiako udalerri guztien artikuluak bretainierazko izenburuarekin jarri eta birzuzenketak frantsesezko izen ofizialekin egitea da. Ez nago horren aurka, nahiz eta etorkizunean artikulu hauen bilaketa zailduko duela uste izan. Lan hori udalerriz-udalerri banan-bana burutzen duenari, zorte ona opa diot. Baina pentsa gauza bera Irlanda, Gales, Eskozia, Kornualles etabarrekin ere egin beharko genukela, kontutan izan bertako hizkuntzetako udalerrien izenak, Bretainian ez bezala, ofizialak direla. Hortik, Dublin eta Cardiff hirien artikuluen izenburuak euskarazko Wikipedian Dublin eta Cardiff direla, eta ez Baile Átha Cliath edo Caerdydd. Zergatik? Nire iritziz, bilaketa eta praktikotasunaren alde jokatu delako. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], 18:56, 2011ko maiatzaren 21a (UTC)
=== Korsikaz ===
Bi departamenduetako zerrenda elebidunak prest daude: [[Hego Korsika departamenduko udalerrien zerrenda|Hego Korsikakoa]], [[Korsika Garaia departamenduko udalerrien zerrenda|Korsika Garaikoa]]. Kokapen mapa egokiak ere badaudela uste dut, [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Corse_region_location_map.svg hau] edo (erabiltzeko modurik badago) [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Corsica-locator.svg beste hau] izan daitezke. Theklan, botari pare bat agindu eman eta Korsikako udalerrietako artikuluak egiteko modurik bai?--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 16:41, 16 Maiatza 2011 (UTC)
:Korsika ez da hain erraza. Izan ere bertako INSEE kodea ez da 20000 baizik eta 2A000 eta 2B000... eta hor arazoren bat dago oraindik soluzioa esku artean ez dudana. Hala ere lasai, oraindik okzitaniako batzuk falta dira, Vienne inguruan. Ipar Kataluniakoak ere ez daude eginda. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:59, 22 Maiatza 2011 (UTC)
== Gaurko urteurrenetako bat gaizki dago ==
Ei! Urteurren bat ezabatuko al duzue? ''1936 - Martin Luther King hil zuten, Menphis hirian (AEB)''.- jartzen du eta ez da horrela! Nire ustez, martxoaren 4an ez zen ez jaio eta ezta hil ere!
* [[1968]] - [[Martin Luther King]] hil zuten, [[Menphis]] hirian ([[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]) (j. [[1929]]).- jarri dut [[apirilaren 4]]an.
Eskerrik asko!-[[Lankide:Koro|Koro]] 16:18, 4 Martxoa 2011 (UTC)
:{{egina}} Eskerrik asko zuri. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:22, 4 Martxoa 2011 (UTC)
== Gaurko urteurrenetako bat gaizki dago ==
Aupa! Sekula ez dut jakiten hau den eskaria egiteko tokia, baina beti entzuten duzue eskatutakoa eta... Berriro natorkizue aldaketa txiki bat eskatzera:
* 1945 - Naziek Anne Frank (irudian) hil zuten, juduen aurkako jazarpen kanpainan. - jartzen du eta horrela jartzea zuzenagoa izango litzateke:
* [[1945]] - [[Tifus]]ak [[Anne Frank]] (irudian) hil zuen, [[judu]]en aurkako jazarpen kanpainan, [[nazi]]ek [[Bergen-Belsen]]eko kontzentrazio esparruan zuten bitartean. Hilabete bat geroago askatuko zuten aliatuek esparru hura (j. [[1929]]).
Eskerrik asko. -[[Lankide:Koro|Koro]] 16:42, 12 Martxoa 2011 (UTC)
:Kaixo, Koro. Aldatu dut, zuk esandako haritik baina pixkat laburrago, gainerako urteurrenen antzera uzteko. Bide batez, zuk zeuk egin dezakezu hurrengoan. Bilatzailean jarri Txantiloi:Hilabetea eguna (kasu honetan: [[Txantiloi:Martxoa 12]]), aldatu eta gorde. Eskerrik asko, eta segi ondo.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:58, 12 Martxoa 2011 (UTC)
:::Aiba la pera! Ez nuen uste nik aldatzerik nuenik! Barkatu aurreko pelmada guztiak! Egunari dagokion informazioa aldatzen nuen, baina azaleko hau ukiezina zela uste nuen... Eskerrik asko, jefe!. -[[Lankide:Koro|Koro]] 09:27, 13 Martxoa 2011 (UTC)
== EHko gazteluetako infotaulan herriko mapa gehitu ahal izatea ==
Iepe! Ni baino iaioagoa den norbaitek gehitu ahal diezaioke {{tx|Euskal Herriko gaztelu infotaula}}-ri herriko mapak jartzeko aukera (lekua=) jarrita, beste txantiloietan agertzen den modura? Ikusi dut, jada 7 herrialdeetako EHko mapa baino gauza informazio gehiago eman dezakegula horrela eta era berean [[Mauleko gaztelua]]n dagoen soluzioa (oso egokia dena nire ustez) baino garbiagoak diren kokapenak ematea ahalbidetuko duena. Zer diozue?--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 14:31, 30 Martxoa 2011 (UTC)
:Lanean ari naiz, ea gauean. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:54, 30 Martxoa 2011 (UTC)
::Ea gustatzen zaizun eginiko aldaketa. Orain <code>lekua =</code> jarita eta kokapenmapa jarri ordez <code>= lekua</code> jarrita lortzen da. Lekua hori mapa litzateke. Hau da, jar daiteke Zuberoa, Maule erdialdea edo nahi duguna. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:30, 30 Martxoa 2011 (UTC)
:::Primeran Theklan. Eskerrik asko. Muak! --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 21:09, 30 Martxoa 2011 (UTC)
maeswnwt6sdx5cyujq7f4bmhamzxv6y
9968004
9967995
2024-11-13T16:19:28Z
Theklan
336
9968004
wikitext
text/x-wiki
== Sagardotegia ==
Kaixo! Norbaitek ez badaki, e-mailez aspaldi komentatu zen larunbata honetan bazkaria egin genezakeela Legorretako sagardotegian, 10. urteurrena ospatzeko edo. Norbaitek esan zuen ihauteriak direla eta ez zela egunik hoberena, baina ez zuen alternatibarik eman. Beraz, ea adosten dugun eguna eta lekua, erreserba lehenbailehen egiteko.
=== 1. saiakera (bertan behera utzia) ===
[[Legorreta]]ko sagardotegia ([http://www.auliasagardotegia.com/ Aulia sagardotegia]), martxoaren 5ean —larunbata—, 13:00ak aldera. Joateko prest:
#--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:09, 1 Martxoa 2011 (UTC)
#--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 15:01, 1 Martxoa 2011 (UTC)
#--[[Lankide:Josu|Josu]] [[Lankide eztabaida: Josu|(erantzun hemen)]], 1 Martxoa 2011
Beno... ikusita zer arrakasta gutxi eduki duen deialdiak, atzeratzea erabaki dugu izena emana genuen hirurok. Ostiral batean jende gehiago etorriko litzateke? Edo ez dago gogorik?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:12, 4 Martxoa 2011 (UTC)
:Nire arazoa zen egun horretan ezin dudala, ihauteriak eta konpromisoak, badakizue! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:22, 4 Martxoa 2011 (UTC)
::Nik ez dut inongo arazorik ostiral gau batean geratzeko. -[[Lankide:Josu|Josu]] 15:33, 5 Martxoa 2011 (UTC)
=== 2. saiakera ===
?
== Wikipedia + OpenStreetMap ==
Kaixo lagunok!
Berri bikainak! Alemanerazko Wikipedian garatu duten OpenStreetMap eta Wikipedia integrazioa gurera iritsi da. Dagoeneko koordenatuak dituzten artikuluetan goian dagoen (Mapa) klikatuz gero leiho bat irekiko da eta bertan nabigatu ahal izango dugu OSMko datuekin. Ez baduzue ikusten berritu zuen katxea (CTRL+F5 firefoxen) eta emaitzarekin disfrutatu! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:10, 3 Martxoa 2011 (UTC)
:Bikaina!--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 19:07, 3 Martxoa 2011 (UTC)
::Oso ondo dago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 10:50, 2011ko martxoaren 12a (UTC)
== Iñaki Ugarteburu Saria ==
Kaixo. [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUren]] bidez jakin berri dut Azkue Fundazioak [http://www.azkuefundazioa.org/web/ugarteburu/ugarteburu-saria Iñaki Ugarteburu Saria] antolatu duela. Ez dut irakurtzeko astirik, baina Wikipedia honetako artikuluak sarituko direnez, hemen aipatzen dut. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 15:19, 10 Martxoa 2011 (UTC)
:Neuk ere jaso dut. Esaten dutenez hemen komunitate bat antolatu da horren inguruan izena emateko. Norbaitek ba al daki zerbait? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:14, 11 Martxoa 2011 (UTC)
::Zer komunitate mota? Nik dakidanez, unibertsitarioen artean euskarazko wikipedia sustatzeko -kalitatezko artikuluen bidez- antolaturiko sariak dira. Asmo ona eta ideia bikaina, zoritxarrez oihartzun handia ez duena... -[[Lankide:Josu|Josu]] 21:32, 12 Martxoa 2011 (UTC)
:::Esaten dute parte-hartzaileek izena eman dezaketela propio sorturiko komunitatean. Hori da dena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:23, 13 Martxoa 2011 (UTC)
::::Ni naiz sariketa horretan (unaik aipatuta) ''epaile'' modura egongo denetariko bat. Ez dakit ezer aparteko komunitate (wiki) bati buruz, egia esan. Uste dut Wikipedian bertan izango direla aldaketak. Egia esan, zuek beste dakit. Dena dela, ikastaro batzuk emango dira txapelketari lotuta, ikasleei wikipedia nola erabili irakasteko. Lehenengo, bihar izango da, Deustuko unibertsitatean, goizez. Saiatuko naiz gauzak ''kontrolpean'' izaten eta beraz, mesedez, bandalismoa irudi dezaketen gauza batzuekin ulergarriagoak izatea eskatzen dizuet, ni egongo naizelako begira. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 13:23, 14 Martxoa 2011 (UTC)
::::: EHUn ere lehiaketari buruzko informazioa zabaldu da. [http://www.gipuzkoa.ehu.es/p210-content/eu/contenidos/noticia/vreus_premio_inaki/eu_noticia/premio.html Lotura honetan] EHUn emango diren ikastaroak aipatzen dira. --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 12:47, 22 Martxoa 2011 (UTC)
== Erreferentziak berriro lanean ==
Kaixo! Beno, arazoa konpontzeko eskatu diot Erreferentzien gadgetaren egileari eta ti-ta egin du. Arazo bat zegoen bertsio berriarekin, ziurrenik. Orain jada erreferentziatu ahal dugu lehen egiten genuen bezala! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 01:25, 12 Martxoa 2011 (UTC)
::Primeran!!!!!!!--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 18:41, 15 Martxoa 2011 (UTC)
== Azpitituluak bideoetan ==
Kaixo kaixo! Bartzelonatik etorri berria naiz eta hainbat gauza ezberdinen inguruan hitz egin dugu bertan. Guztia laburtzea zaila da momentuz, baina joango naiz proiektu ezberdinen inguruan hitz egiten horiek lantzen noan heinean. Lehenengo albiste on baten inguruan hitz egin nahi dizuet.
Bileran Mozilla Drumbeateko kide bat egon zen eta bertan "Universal Subtitles" webgunea garatu dutela esan didate. Kanpoko edozein bideori azpitituluak jartzeko aukera ematen du, nahiko modu sinplean. Tresna hori Wikipediara ere ekarri dute eta Commonsen aukerak ematen ditu TimedText: izen-tartea erabilita azpitituluak gehitzeko. Oso sinplea, benetan! Momentuz froga bat egin dut eta ti-ta ditugu azpitituludun bideoak: [[Marrazki bizidunak]].
Baina... momentuz ikusten behar duzuena Gadget bat aktibatzea da. Joan zaitezte [[Berezi:Hobespenak]] orrialdera eta bertan duzue Gadgetak atalean mwEmbed tresna aktibatu beharko duzue. Cachea gaurkotu ondoren bertan agertzen den bideoaren playerra ezberdina izango da. Eta automatikoki jarriko ditu azpitituluak euskarazkoak baldin badaude. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:18, 21 Martxoa 2011 (UTC)
== Estatistikak artikuluka ==
Kaixo! Beno, Bartzelonako bileran komentatu zen beste gauzetako bat estatistikena zen. Antza katalanek bazuten sistema bat eta guk ez genuen. Sistema jarri dut eta orain artikulu guztietan aukera dago bere estatistika zehatzak eta bisita kopurua ezagutzeko. Nahikoa da goian agertzen den "Historia ikusi" botoiari ematea eta hortxe agertzen diren aukeraren batean klik egitea ikusteko. Begiratu [[Azala]], gustoa ematen du! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 08:45, 22 Martxoa 2011 (UTC)
: Oso interesgarria! --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 12:47, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:: Lan bikaina, Theklan!! -[[Lankide:Josu|Josu]] 20:10, 24 Martxoa 2011 (UTC)
== Credo accounts ==
Hola a todos, perdonad por usar el castellano, pero no he encontrado traductores, y dada la premura, seguro que alguien que sepa podrá traducir el mensaje.
La WMF ha conseguido la donación de unos cientos de cuentas Credo. Se trata de cuentas que dan acceso a obras de referencia que habitualmente sólo están disponibles a través de universidades y similares. Aunque se trata de obras en inglés, creo que son de interés para cualquiera interesado en escribir artículos de calidad. Lamentablemente, esta disponibilidad apenas se ha hecho pública. Las cuentas se pueden pedir a partir de hoy (23 de marzo) a las once de la noche (hora peninsular española), en la siguiente página: [[:en:Wikipedia:Credo accounts]]. Espero que sea de vuestro interés y, de nuevo, mis disculpas por si este no es el sitio o el modo adecuado de hacerlo. Creo que en todo caso, la utilidad del anuncio podrá disculparme. Un saludo --[[Lankide:Ecemaml|Ecemaml]] 11:08, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:Oso interesgarria. Nik, behintzat, eskatuko dut bat. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:16, 23 Martxoa 2011 (UTC)
== Sareko Euskal Gramatika ==
Berri onak! UPVk "Sareko Euskal Gramatika" lana jarri du sarean, eta PD lizentzia du. Beraz erabili daiteke arazorik gabe. Helbidea honakoa da: [http://www.ehu.es/seg/gramatika.html http://www.ehu.es/seg/gramatika.html] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:04, 31 Martxoa 2011 (UTC)
:Eskerrik asko abisuarengatik, Theklan! Berri ona da, bai, dudarik gabe. Txantiloi bat egin dut Sareko Euskal Gramatikatik hartutako edukiekin osatzen ditugun artikuluetarako: [[Txantiloi:SEG]]. Hortxe aurkituko dituzue erabiltzeko azalpenak ere. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 15:19, 31 Martxoa 2011 (UTC)
== Bot batekin Frantziako udalerrien artikuluak egiteko aukera ==
Kaixo guztiei! Oraingoan berri garrantzitsu batekin nator eta eztabaida egon beharko luke honen inguruan, hartuko dugun erabakiak garrantzi handia baita. Kataluniako [[Amical Wikipedia]] elkarteak bot ederra garatu du datu estatistikoak erabilita artikuluak sortu ahal izateko. Aspaldi [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]ko herietan erabili zuten eta oraingoan berrikuntzekin [[Frantzia]]ko udalerrietan erabili daiteke. Ideia bat egiteko, sortzen dituen emaitzak [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ditugunaren antzekoak izango ziren (zuzenketa batzuk egin ditut). Egindako [http://ca.wikipedia.org/wiki/Usuari:Jrgoma/PoblFran%C3%A7a/eu itzulpen hauekin] horrelako [http://ca.wikipedia.org/w/index.php?title=Usuari:Gom%C3%A0/Laboratori&oldid=7134213 zerbaitetan dago] momentu honetan. Ez egin kasurik bertan agertzen den testuari, zuzenketak ere egin ditut horren gainean eta ziurrenik hurrengo astean guztia prest eta itzulia egongo baita.
Kontua da bot hau martxan jarrita, demagun hemendik bi astera, Frantziar estatuan dauden 36.000 udalerrien artikuluak izango genituzkela modu azkar batean, gaur egun udalerri gehienetan dugun informazioa baino askoz gehiagorekin. Jada sorturik ditugunak kenduta demagun 34.000 bat artikulu sortuko direla, hau da, 100.000 artikulu lortuko genituzkela modu azkar batean, gure Wikipedia [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias 44. postutik 37.ra] pasatuz.
Arrazoi asko eman daitezke honen alde, eta ziur nago beste hainbeste eman daitezkeela aurka. Bot batekin artikuluak sortzerakoan lana aurrezten dugu, baina baliteke iritzi kontrakoa sortzea, Wikipedian eginiko lana debaluatuz. Bestetik egia da 100.000 artikuluren muga hori lortuta gauza askori ekiteko aukera izango genukeela eta sekulako hedadura litzatekeela.
Beno, esandakoa, hori da proposamena, Botekin artikuluak masiboki sortu edo ez. Zuena da hitza. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:17, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{Alde}}. Egia da artikulu kopurua entziklopedia baten datu bistakoenetako bat dela, eta papereko entziklopediak saltzeko beti goraipatu izan dela artikulu kopuru handia izatea. Hala ere, nire ustez interesgarriena da euskal Wikipediari informazio baliagarria erantsi ahal izango diogula horrela. Izan ere, Frantziako udalerriak maiz bisitatu ohi ditugu euskaldunok, eta udalerri horien berri jakiteko euskal Wikipedia erabili ahalko dugu. Hori bai, bot hori martxan jarri aurretik, ondo-ondo zuzendu beharko lirateke botak erabiliko diten euskarazko testuak; bestela, akats ugariko artikuluz betetzen bazaigu, ez da oso itxurazkoa eta baliagarria izango. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:42, 22 Martxoa 2011 (UTC)
::Bai, artikulua "definitiboa" denean zure laguntza beharko dugu ahalik eta zuzenen egin ahal izateko erabiltzen dituen esaldien ordena kontuan hartuta. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:52, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Katalanerazko artikulu horrek ez du itxura txarrik. Dena den, hasteko proba txiki bat egingo nuke, agian kantonamendu bat eginez.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:43, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::{{alde2}} '''Proposamenaren alde'''. Bot horrek sortu ditzaken udalerrien artikuluak, gaur egun guk eskuz sortzen ditugun Frantziako udalerrienak baino hobeak dira. Unaik esan bezala hasieran kantonamendu batekin egin dezakegu froga eta dena ondo badoa, Frantzia osokoak sortu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:04, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Tresnak lana errazten du eta gainera artikuloak era azkar batean sortzeko bide ematen du. Beste kontu bat da gero artikuloak oinarrizko edukinez betetzea.--Gorritxiki 13:34, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::::{{alde}}. Lehen bai lehen gai hau gauzatzearen alde. [[Ille-et-Vilaine]] departamentuko udalerriak amaitzeko (eta bide batez [[Bretainia]] osoko udalerriak) gutxi gelditzen zait: gaur egun Bretainia osatzen duten lau departamentuko udalerriei tratamendu berezia eman nahi baidiet (Bretainiako mapan kokatu, bretainierazko edo galozko izena ere jarri eta irudia ere bai). Bestela, gainontzerako Frantziako departamentuak botarekin egitea ados nago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:30, 2011ko martxoaren 23a (UTC)
:::::{{alde}}. Baina Frantziakoak bakarrik! Ditugun ageriko "loturak" direla-eta. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 22:42, 23 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} [[Luddismo|Luddita]] (edo agian izokina, korrontearen aurka joatearren) eman dezakedan arren, ez nago oso ados. Nahiago artikuluak eskuz egitea. Artikulu kopuru eta ranking-ak ez zaizkit ardura, nahiago dut artikulu osatuago bat 10 miniartikulu baino, gainera, Theklan-ek komentaturiko debaluazio horren beldur naiz. Badakit esango duzuela bi joerak osagarriak direla, baina ez dakit, ez nau konbentzitzen (puntua kontra). Baina, bot-arekin lortuko liratekeen artikuluak, ziurrenik paperezko entziklopedia batean agertzen direnak baino osatuagoak egongo lirateke, infotaularekin soilik (biztanleria, kokapena, e.a.) agertuko lirateke, beste euskal entziklopedia batzuk baino hobea bihurtuz (puntua alde). Baina, gero eta gehiago ikusten ditut artikuluak artisautza lan -mimatu- modura, muntaia-katean sorturiko pieza baino, baina beno, horiek nire pajeo mentalak besterik ez dira :P --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 22:58, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:Nik ere ikusten dut arazo hori, baina egia da ere artikulua sortuz gero aukera gehiago dagoela gero lan gehigarriak egiteko horietan. Bide batez, ez da informazio makala agertzen dena, [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ikusten den bezala. Informazio hori kristona da, eskuz egiten duguna baino gehiago. Eta zure puntua nik ere ikusten badut ere, tira, horrela agian artikulu horiek sortzean baino beste gauza batzuetan zentratu gaitezke, adibidez ditugunak kategoriatan hobeto jartzen. Ez dakit, kalitatea eta kantitatea biak behar ditugula uste dut.
:Pentsatzen egon naiz erabaki honek sor ditzakeen kontrako jarrerak neutralizatzeko aurrez adierazi behar dugula erabakiaren zergatia sarean zehar (Zuzeu eta sustatu, adibidez). Argudio onak eman, eta Interneteko komunitateak pausoaren garrantzia ikustea. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:09, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::Ideia bikaina iruditzen zait Interneteko euskarazko komunitateetan honen berri ematea. Eta, batez ere, ezer erabaki aurretik egiten bada; komunitate horietako kideek, horrela, informazioa jasotzeko aukera ez ezik, erabakitzeko prozesuan parte hartzeko aukera ere izango dute. Eta beharbada wikilariren bat irabaziko dugu... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:29, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ados nago esan nahi duzunarekin Theklan, bultzada ikaragarria eta ziurrenik oso positiboa izango da. Bi lanen osagarritasuna ere ikusten dut (zuk aipatzen duzun kategorizatzearen inurri lana, gauza askotan askoz garrantzitsuagoa da artikuluak sortzea baino, akatsak e.a. zuzentzea den moduan). Abantailak ikusten dizkiot bai, baina eszeptikoa naiz, neure arrazoiak "sentimentalak" direlako, ez besterik. Horergatik aldatu dut hasieran jarritako {{tx|aurka}}, {{tx|neutral}}engatik: ez diot aparteko kalte handiegirik ikusten, baina gustura nago gauden moduan. Horretaz gain, komunikabideetara zerbait bidaltzearena oso ideia ona iruditzen zait, eta erabaki eta argudio bateratuen sortan laguntzeko prest banago.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 23:51, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} nire kezkak eta zalantzak ditudan arren, alde egingo dudala uste dut. Horrelako kasuetan, aldeko zein kontrako puntuak daude, eta biak ondo baloratu behar. Alde positiboan: (1) artikulu kopurua izugarri haziko litzateke, eta nire ustez eduki nahikoarekin, (2) inork inoiz artikuluok hedatu nahi baditu, hortxe izango du oinarria, eta errazago izango zaio parte hartzea, zerotik hasi ordez, eta (3) artikulu guztiek egitura berdintsua izango dute, bai eskeletoa eta bai datu mordoxka modu berean gehituko ditugulako. Alde negatiboan, ordea: (1) inork inoiz interesik izango al du Frantzia iparraldeko udalerri txiki bateko datuak kontsultatzeko? baina Espainiako udalerri askorekin berdina gertatzen dela uste dut, eta hortxe daude.., eta (2) inork hedatuko al ditu, ala bere horretan mantenduko dira denbora askoan zehar? era berean, artikuluen eguneragarritasunean pentsatu beharra dago, hau da, 2015ean beste bot batekin datuok eguneratu nahi baditugu, bideragarria izatea.
:Orokorrean, biak baloratuz, baiezkoaren alde egitea erabaki dut, ordea. Puntu positiboek pisu gehiago dute nire ustez kasu honetan. Dena dela, kontu handiz ibili beharko ginateke izen anbiguoekin argipen orrialdeak sortzeko, eta wiki lotura ezegokiak ez sortzeko. Badu lana horrek. –[[Lankide:TXiKi|TXiKi]] ([[Lankide_eztabaida:TXiKi|zure erantzuna hemen utzi]]) 10:49, 24 Martxoa 2011 (UTC)
:: {{alde}} Janfri bezala nahiko [[Luddismo|luddita]] naizen arren, Txikirekin bat egingo dut. Bestetik, botaren lana, ikaragarria! --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 20:02, 24 Martxoa 2011 (UTC)
{{aurka}}, orain arteko emaitza lortzeko bederen. Ez naiz eztabaidagai nagusiaz (kalitate eskasa) ari, beste kontu osagarri batez baino. Botek egindako lanek beste muga batzuk dituzte; “Frantziako” (sic) udalerrien artean “hain Frantziakoak” ez diren ehunka daude. [[Fontjoncouse]] ez da “hain” ''Frantziako udalerria, Languedoc-Roussillon eskualdean dagoena''; Fontjoncosa [[Okzitania]]koa (ere) bada. Tira, “Frantziakoa” da [[Orexa]] (edo ''[http://es.wikipedia.org/wiki/Oreja_%28Guip%C3%BAzcoa%29 Oreja]'') ''municipio español de la provincia de Guipúzcoa'' edo [[Baigorri]] (barka, ''[http://fr.wikipedia.org/wiki/Saint-%C3%89tienne-de-Ba%C3%AFgorry Saint-Étienne-de-Baïgorry]'') ''commune française, située dans le département des Pyrénées-Atlantiques et la région Aquitaine'' diren heinean.
Okzitanierazko wikipediak gurekiko duen begirunea erakustetik urrun gaude. Begiratu ''[http://oc.wikipedia.org/wiki/Bunuze Bunuze]'': ''comuna deu Bascoat, en Baisha Navarra. Administrativament, que's tròba dens lo departament deus Pirenèus Atlantics''. [[Bretainia]]ko udalerrien artikulu berriak ateratzen ditugun orotan ere oso egoera mingarri eta insolidarioa sortzen ari gara: ikus [[Langon (Ille-eta-Vilaine)]]; bi kontu aipa daitezke: frantsesezko toponimoa lehenetsia eta Bretainiaren lurra era lazgarrian banatuta agertzen duen kokapen mapa. Bretainia [[Bretainia]] baita (5 departamendu), beste kontu bat [[Bretainia (eskualdea)]] da; Vichyko gobernu nazizaleak Bretainia banatu eta V. Errepublikari "kasualitatez ahaztu" zitzaion Bretainiaren batasuna berrezartzea.
Bretoiek, ordea, zer egiten dute gurekin? Ikus [http://br.wikipedia.org/wiki/Gabadi Gabadi]: toponimo lehenetsia euskarazkoa, ''e proviñs Nafarroa Beherea (pe Benafarroa), en Iparralde, en Euskal Herria, en hanternoz d'ar Pireneoù'' deskribatzen du eta kokapen mapa Nafarroa Beherekoa.
Ez diot koherentziarik aurkitzen "Frantziako" udalerriak sortzen segitzeari herri eta kultura gutxituak zokoratu edo erabat ezkutatzeko. Koldo Izagirrek Berrian [http://paperekoa.berria.info/harian/2011-03-25/011/001/Izagirre_Hizkuntza_gure_sentimenduen_azpiegitura_da_Horrek_egiten_gaitu_herri_.htm gaurtxe] esana da: «Mundua okzitanoz, guaraniz, mambaraz, wolofez, bretonez, katalanez, frisioz, galegoz, korsikarrez betea dago». Mundua bai, euskarazko wikipedia ez. Katalanen botaren bidea segitu nahi bada, gutxienez hauxe eskatuko nuke, bestalde: katalanek bezala, Okzitaniako udalerrietako artikuluetako izenburuetan okzitaniera lehenestea (ikus gure [[Belvèze-du-Razès]] baina katalanez ''[http://ca.wikipedia.org/wiki/Belv%C3%A8ze-du-Raz%C3%A8s Bèlvéser]'' da. Botak artikulu "frantsesak" egiten ditu baina [[Luddismo|ludditaren]] batek beste hori egiten omen du. Neu, hala ere, prest nago "luddikoki" botaren lanari ikutu eta aldaketak egiteko. Horrela defini liteke arestian aipatutakoa gurean: «'''Bèlvéser''' ([[frantses]]ezko izen ofiziala ''Belvèze-du-Razès'') [[Okzitania]]ko udalerria da, [[Languedoc]]en dagoena. Administrazioz [[Frantzia]]ko [[Aude]] departamenduan dago.»--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 13:07, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:Gauza batek ez du bestea kentzen. Artikuluak sortzeko erabiltzen diren plantilletan nahi dugun izena jarri ahal dugu, izan ere robota ez da orojakilea, baizik eta guk esaten dizkiogun parametroak erabiltzen ditu. GAinera eskuz alda daitezke okzitania, bretainia (ez ditugunak sortu behar [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]k sortu dituelako jada) eta Ipar Euskal Herrikoak, eginak baitaude. Beste guztiak sor daitezke eta guk jarriko dugu eskuz nahi duguna gero, baina oinarri hori izanda. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:18, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Alde nago, baina esfortzua jarriko nuke [[Lankide:Adrar|Adrarrek]] azaldutako kuitak garbitzen, batik bat Bretoi eta Okzitar herriak direnean [[Lankide:Inaki.a001|Inaki.a001]] 12:40, 25 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} Gaur egun Euskarazko Wikipedian 2,25 orri daude artikulu bakoitzeko (146.745 / 65.324= ~2,25) 35.000 artikulu berri gehitzean, beste 43.984 birzuzenketa orri, kategoria, eta abar beharko genituzke gaur egun Wikipediak duen "sakontasun" berdina lortzeko. -[[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 12:52, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:: Adrarrek esandakoa, nahiz eta arrazoizkoa izan, ez da hemen eztabaidatzen ari garena.
:: 1. Egia da bot batek ezin izango duela inoiz idazle edo itzultzaile profesional baten lana gainditu (hauen mesederako). Egindakoa eskuz berrikusi beharko dugula/dutela bistakoa da.
:: 2. Exotoponimiarena egiteke dugun politikaren bat bada. Gure "Euskaltzaindiak adostutakoari ontzat hartzea" politika eskasa geratu zaigu arlo honetan. Bere zerrenda laburra izateaz gain, [[Eztabaida:Volta Garaia|ez da guztiz fidagarria]]. Beraz, badaude bertoko hizkuntzaren toponimoaren alde egiten dutenak (Adrarrek, kasu) eta toponimo ofizialaren alde egiten dugunok. Alde biek gure ideiak azaltzeko hainbat aukera izan ditugu ([[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko urtarrila|hemen]] edo [[Eztabaida:Victoria uhartea|hemen]], adibidez) eta jarrera biek bere alde onak eta txarrak badituzte.
::Edonola ere, bada exotoponimoen politika bozkatzeko garaia, baina ez hemen. Hemen beste gauzetaz ari gara. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:20, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:::Beno, nik uste eztabaidaren gai nagusitik aldentzen ari garela: Frantziako udalerri guztien artikuluak botaren bidez egitea bai ala ez. Bretainia, Okzitania eta Korsikako udalerrien izenak euren hizkuntzetan jarri ala frantsesez (jatorrizko hizkuntza edo fransetsezko birzuzenketak egin daitezke), edota hizkuntza, kultura eta historiako gaiei begirune handia diet, baina hasierako gaitik urruntzen gaituztela uste dut.
:::Sakontasuna berriz, nik uste euskarazko Wikipediak botaren bidez edota eskuz eginik ere, 100.000 artikuluetara iristean sakontasun edo edukiera berdina izango lukeela (oraingoa baino baxuagoa), euskarazko artikulu kopuru txikiak botaz edo eskuz gure wikipedian ugariak baitira (eta izango dira), eta lankide kopurua, duguna da, ez dago besterik, euskarak hiztun kopuru jakin bat duen gisa. Gure mugak ditugu. Nire iritziz ezin liteke euskarazko Wikipediari 100.000 artikuluekin, adibidez hiztun edo lankide gehiago dituzten wikipediak 100.000 artikuluekin dituzten sakontasun edo edukierak izan, hortarako euskaldun bakoitzak artikulu luze ugari idatzi beharko lituzke. Nire ustez ezinezkoa da haien erronkari eustea. Hortaz, nire iritziz, hobe une batez sakontasunari buruzko sentimenduak edo eskuz eginiriko artikulei buruzko idealismoa albo batetara utzi eta pragmatikoak izatea (katalanek ugari eta euskaldunok gutxi dugun ezaugarria), 100.000 artikuluetara lehen bai lehen iritsi (Josugonik zioen bezala: Frantziako udalerrien kasuan salbuespen berezia egin eta bota erabili), kopuru biribil eta ponpoxo horrek euskarazko Wikipediari gehitu lekioken propaganda, marketing, irudi ona, lankide berriak erakartzeko aukera edota prestigioa probestu, eta aurrera bolie!
:::--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:56, 2011ko martxoaren 25a (UTC)
Beno, duda hauetako batzuk afgitzeko aukera izan dut ca:wpko lankide batekin. Komentatu dizkit ondorengoak:
* Ingelerazko Wikipedian sistema hau erabili zuten ere 100.000 artikulura heltzeko, AEBko udalerriekin, 2003an. Horrek laguntza handia eman zien prentsa mailan eta lankide berriak eskuratzeko... baina ondo egin behar dela ere argitu behar da.
* Okzitaniako udalerriena konpontzeko zailtasunak daude, batez ere okzitanierazko wikipedian ez dituztelako euren herri guztietako artikuluak eta, beraz, ezin dugu zerrenda bat egin udalerri guztiekin. Hasieratik konpondu daiteke zerrenda hori emanda botari, hau da, izenak aldatuta. Geroago ere aldatu ahal dugu, arazorik gabe, eskuz moldaketa horiek eginez.
* Kopuruari dagokionez, egunero 1.000 artikulu baino gehiago egitea zaila da, botaren funtzionamenduari erreparatuz gero. Horregatik honetara jartzen bagara 2 hilabete edo beharko genituzte guztiak ondo egin eta ordenean egoteko. Beraz denbora ere dugu saltoa ematen joateko.
-[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:20, 28 Martxoa 2011 (UTC)
: {{alde}} Zalantzak zalantza, nik ere aldeko botoa emango dut. Esandakoarekin ados nago, oro har: Txikirekin bat, ez dakit oso egokia den euWikipedia herri txiki-txikiei buruzko zirriborroekin betetzea (hori da nire aurkakotasun nagusia). Baina, egia da, halaber, hainbat geografia-zirriborro ditugula bot honekin lortuko ditugunak baino artikulu askoz motzagoekin. Hortaz, niri egokia iruditzen zait eskualde batekin-edo froga egitea, eta euWikipedian artikulu kopurua igotzeari ekitea. Horrekin batera, igoera handia lortuko dugunez modu horretan, lankideok artikuluak zabaltzeari eskaini diezaiokegu (dugun) denbora (urrria). --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 16:00, 29 Martxoa 2011 (UTC)
::Galdera ''100.000 artikulutara botaren laguntzaz heltzearekin ados zaude?'' izan balitz, gaitik aterako nintzatekeen. Baina (zuzendu oker banabil) galdetzen dena hauxe da: ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' Askoz ere espezifikoagoa da. Esperimentuak hasita daudenez iritzia eman beharra nuen: azken hilabeteetan [[Aude departamenduko udalerrien zerrenda|Audeko]] 230 udalerrietakoak egin dira, kasurako; neu harritzen nauena kontrakoa da: frantses estatuko beste herriez inork ezer esan ez izana. Marklarrek ondo gogoratu bezala, erabaki gabe dago exotoponimiaren kontua baina praktikan erabakia hartzen dugu, oso erabaki gogorra gainera: artikulu mota honetan kultura eta herri baztertua bigarren mailan geratu ez ezik, erabat ezkutatuta ere badago, aipamenik sinpleena ere jasotzen ez baita; harritzekoa ez dena, frantsesezko wikipedia oso oldarkorra baita herri eta kultura gutxituekin.
::Orduan neurri batzuk hartzeko eskaera egiten dut; [[Aisne departamenduko udalerrien zerrenda|Aisnerekin]] ezer esateko ez badago ere, ezin ditugu [[Alzonne|hau]] bezalakoak ehunka egin, besterik gabe. Iritzia, beraz: "horrela aurka" eta "lan egiteko prest". Kontua ez da soilik toponimia; Okzitaniako (etab.) artikulurik txikienak ere elementu hauek izan behar ditu: hizkuntzaren aitorpena (toponimoa, besteak beste), herriaren aitorpena (goiko definizioan) eta kokapen mapan. Proposamenak ez badu borondaterik kultura eta herri hauek zokoratzeko, ipin ditzagun bitartekoak; ea Theklanek apuntatzen hasia den flashak osatzen segitzen duen. Neure partetik, esaterako infotaula inklusiboagoak (errealitate ofizial-estatal eta herriena uztartzen dituenak) erabiltzearekin aurrerapausoa emango genukeela uste dut, neuk ordea ez dut kontyrolatzen arlo hau. Baten batek sor lezake [http://oc.wikipedia.org/wiki/Alzona Alzonan] erabilitako infotaula [http://oc.wikipedia.org/wiki/Mod%C3%A8l:Infobox_vila_occitana honen] antzekoa? Edo Bretainiarako [http://eu.wikipedia.org/wiki/Txantiloi:Bretainiako_udalerri_infotaula/dok hau] berraktiba eta osa genezake. 30.000 artikulu sortzera bagoaz, ondorioak eta kontraesan guztiak patxadaz aztertu beharko, ezta?--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 17:41, 30 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ba zuzenduko dut oker zabiltzalako. Galdera ez da ea ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' baizik eta ''Bot batekin Frantziako (sic) udalerri guztietako artikuluarekin botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?''. Frantsesezko Wikipedia nahiko gutxi erabiltzen du bot horrek, bakarrik armarria jartzeko (hori ondo dutelako Wikipedia horretan). Datu gehienak INSEEtik ateratzen du, datu ekonomiko, demografiko eta estatistikoak. Datu geografikoak Google Mapseko APItik ateratzen ditu. Izenak guk definitzen dizkiogu, nahi badugu, eta hori hasieran edo ondoren egin ahal dugu. Adibidez [[Alzona]] herria sortu ahal dugu hala deitzen bada okzitanieraz. Baina gorago esan dudan bezala okzitanieraz ere ez dute euren herri guztietako artikuluen zerrenda bat, beraz zaila da.
:::Oker zabiltza ere Audeko departamenduko herrien kontuan. Horiek ez dira bot batekin sortu, eskuz baizik. Botarekin oraindik ez dugu bat ere sortu eta bi adibide daude goian. Lehenengoa eskuz eginiko itzulpen bat da, bigarrena orain frogatan dagoena da, itzulpen guztiak ondo dabiltzala frogatu arte eta hemen kontsentsu bat egon arte martxan jarriko ez dudana. Gainera informazio oso oso interesgarria jartzen du, orain arte eskuz eginikoetan agertzen ez dena.
:::Okzitaniako herri guztiei (baita Bretainiakoei) jarri ahal diegu mapa bereizitu bat nahi badugu, berez bandera eta guzti jarzten duen modu berean. Hori ez da arazoa, eta behin sortuta ere alda daitezke. Udalerri horiek Frantziako dira, hala ere, [[Urretxu]] Espainian dagoen bezala. Hau da, errealitate hori ere ezin dugu izkutatu (batzuoi mina egiten badigu ere). Guztia litzateke Frantziako udalerri infotaula hori moldatzea lurralde zehatz batzuk goian agertzeko, beste modu handiago batez: Okzitania, Katalunia, Bretainia, Korsika eta Alsaziarekin egin beharko litzatekeela suposatzen dut, eta gero itsasoz-haraindiko koloniekin ere.
:::Baina hori, esandakoa, beste eztabaida bat da. 36.000 artikulu horiek sortu ondoren ere egin dezakegu aldaketa, behin artikuluak izanda oinarri moduan. Are eta gehiago, uste dut hori ere errazagoa izango dela artikuluak lehenago sortzen baditugu.
:::Hemen planteatutako eztabaida 36.000 artikulu horiek bot baten bitartez egitearena da. Horrek suposatzen dituen kontraesan, onura eta bestelakoak azaleratzea. Eta nahi baduzu planteatu hemen azpian hizkuntza eta herri gutxituekin egin beharko genukeena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:45, 30 Martxoa 2011 (UTC)
::::Garapen bat egin dut INSEEko datuak hartzen dituen txantiloian eta emaitza hobeak daude. Gauza da Bretainia edo Korsikarekin bai, baina Okzitaniarekin zailtasunak daudela datu horiek automatikoki lortzeko, ez baitu egiten bat departamentuetan eginiko mugekin. Horregatik eskuz bete beharko litzateke, baina parametro hori sartuta (eta nahiko erraza izan daiteke gero sartzea) [[Alzona]] bezalako herri batean goian Okzitaniako bandera eta behean mapan kokapena izango genuke. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:40, 31 Martxoa 2011 (UTC)
:::: Okzitaniakoak-eta beste eztabaida bat izan behar du -hau bezala, patxadatsua-, [[Alzona]]en ageri den Okzitaniako mapa horretan Baiona-Miarritze Okzitanian sartuta daude eta! kar kar, ez dira batere kontu sinpleak ez... --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:20, 31 Martxoa 2011 (UTC)
== Bot batekin Frantziako udalerrien artikuluak egiteko aukera ==
Kaixo guztiei! Oraingoan berri garrantzitsu batekin nator eta eztabaida egon beharko luke honen inguruan, hartuko dugun erabakiak garrantzi handia baita. Kataluniako [[Amical Wikipedia]] elkarteak bot ederra garatu du datu estatistikoak erabilita artikuluak sortu ahal izateko. Aspaldi [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]ko herietan erabili zuten eta oraingoan berrikuntzekin [[Frantzia]]ko udalerrietan erabili daiteke. Ideia bat egiteko, sortzen dituen emaitzak [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ditugunaren antzekoak izango ziren (zuzenketa batzuk egin ditut). Egindako [http://ca.wikipedia.org/wiki/Usuari:Jrgoma/PoblFran%C3%A7a/eu itzulpen hauekin] horrelako [http://ca.wikipedia.org/w/index.php?title=Usuari:Gom%C3%A0/Laboratori&oldid=7134213 zerbaitetan dago] momentu honetan. Ez egin kasurik bertan agertzen den testuari, zuzenketak ere egin ditut horren gainean eta ziurrenik hurrengo astean guztia prest eta itzulia egongo baita.
Kontua da bot hau martxan jarrita, demagun hemendik bi astera, Frantziar estatuan dauden 36.000 udalerrien artikuluak izango genituzkela modu azkar batean, gaur egun udalerri gehienetan dugun informazioa baino askoz gehiagorekin. Jada sorturik ditugunak kenduta demagun 34.000 bat artikulu sortuko direla, hau da, 100.000 artikulu lortuko genituzkela modu azkar batean, gure Wikipedia [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias 44. postutik 37.ra] pasatuz.
Arrazoi asko eman daitezke honen alde, eta ziur nago beste hainbeste eman daitezkeela aurka. Bot batekin artikuluak sortzerakoan lana aurrezten dugu, baina baliteke iritzi kontrakoa sortzea, Wikipedian eginiko lana debaluatuz. Bestetik egia da 100.000 artikuluren muga hori lortuta gauza askori ekiteko aukera izango genukeela eta sekulako hedadura litzatekeela.
Beno, esandakoa, hori da proposamena, Botekin artikuluak masiboki sortu edo ez. Zuena da hitza. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:17, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{Alde}}. Egia da artikulu kopurua entziklopedia baten datu bistakoenetako bat dela, eta papereko entziklopediak saltzeko beti goraipatu izan dela artikulu kopuru handia izatea. Hala ere, nire ustez interesgarriena da euskal Wikipediari informazio baliagarria erantsi ahal izango diogula horrela. Izan ere, Frantziako udalerriak maiz bisitatu ohi ditugu euskaldunok, eta udalerri horien berri jakiteko euskal Wikipedia erabili ahalko dugu. Hori bai, bot hori martxan jarri aurretik, ondo-ondo zuzendu beharko lirateke botak erabiliko diten euskarazko testuak; bestela, akats ugariko artikuluz betetzen bazaigu, ez da oso itxurazkoa eta baliagarria izango. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:42, 22 Martxoa 2011 (UTC)
::Bai, artikulua "definitiboa" denean zure laguntza beharko dugu ahalik eta zuzenen egin ahal izateko erabiltzen dituen esaldien ordena kontuan hartuta. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:52, 22 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Katalanerazko artikulu horrek ez du itxura txarrik. Dena den, hasteko proba txiki bat egingo nuke, agian kantonamendu bat eginez.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:43, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::{{alde2}} '''Proposamenaren alde'''. Bot horrek sortu ditzaken udalerrien artikuluak, gaur egun guk eskuz sortzen ditugun Frantziako udalerrienak baino hobeak dira. Unaik esan bezala hasieran kantonamendu batekin egin dezakegu froga eta dena ondo badoa, Frantzia osokoak sortu.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 13:04, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Tresnak lana errazten du eta gainera artikuloak era azkar batean sortzeko bide ematen du. Beste kontu bat da gero artikuloak oinarrizko edukinez betetzea.--Gorritxiki 13:34, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::::{{alde}}. Lehen bai lehen gai hau gauzatzearen alde. [[Ille-et-Vilaine]] departamentuko udalerriak amaitzeko (eta bide batez [[Bretainia]] osoko udalerriak) gutxi gelditzen zait: gaur egun Bretainia osatzen duten lau departamentuko udalerriei tratamendu berezia eman nahi baidiet (Bretainiako mapan kokatu, bretainierazko edo galozko izena ere jarri eta irudia ere bai). Bestela, gainontzerako Frantziako departamentuak botarekin egitea ados nago. --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:30, 2011ko martxoaren 23a (UTC)
:::::{{alde}}. Baina Frantziakoak bakarrik! Ditugun ageriko "loturak" direla-eta. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 22:42, 23 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} [[Luddismo|Luddita]] (edo agian izokina, korrontearen aurka joatearren) eman dezakedan arren, ez nago oso ados. Nahiago artikuluak eskuz egitea. Artikulu kopuru eta ranking-ak ez zaizkit ardura, nahiago dut artikulu osatuago bat 10 miniartikulu baino, gainera, Theklan-ek komentaturiko debaluazio horren beldur naiz. Badakit esango duzuela bi joerak osagarriak direla, baina ez dakit, ez nau konbentzitzen (puntua kontra). Baina, bot-arekin lortuko liratekeen artikuluak, ziurrenik paperezko entziklopedia batean agertzen direnak baino osatuagoak egongo lirateke, infotaularekin soilik (biztanleria, kokapena, e.a.) agertuko lirateke, beste euskal entziklopedia batzuk baino hobea bihurtuz (puntua alde). Baina, gero eta gehiago ikusten ditut artikuluak artisautza lan -mimatu- modura, muntaia-katean sorturiko pieza baino, baina beno, horiek nire pajeo mentalak besterik ez dira :P --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 22:58, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:Nik ere ikusten dut arazo hori, baina egia da ere artikulua sortuz gero aukera gehiago dagoela gero lan gehigarriak egiteko horietan. Bide batez, ez da informazio makala agertzen dena, [[L'Abergement-Clémenciat]] artikuluan ikusten den bezala. Informazio hori kristona da, eskuz egiten duguna baino gehiago. Eta zure puntua nik ere ikusten badut ere, tira, horrela agian artikulu horiek sortzean baino beste gauza batzuetan zentratu gaitezke, adibidez ditugunak kategoriatan hobeto jartzen. Ez dakit, kalitatea eta kantitatea biak behar ditugula uste dut.
:Pentsatzen egon naiz erabaki honek sor ditzakeen kontrako jarrerak neutralizatzeko aurrez adierazi behar dugula erabakiaren zergatia sarean zehar (Zuzeu eta sustatu, adibidez). Argudio onak eman, eta Interneteko komunitateak pausoaren garrantzia ikustea. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:09, 23 Martxoa 2011 (UTC)
::Ideia bikaina iruditzen zait Interneteko euskarazko komunitateetan honen berri ematea. Eta, batez ere, ezer erabaki aurretik egiten bada; komunitate horietako kideek, horrela, informazioa jasotzeko aukera ez ezik, erabakitzeko prozesuan parte hartzeko aukera ere izango dute. Eta beharbada wikilariren bat irabaziko dugu... --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 23:29, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ados nago esan nahi duzunarekin Theklan, bultzada ikaragarria eta ziurrenik oso positiboa izango da. Bi lanen osagarritasuna ere ikusten dut (zuk aipatzen duzun kategorizatzearen inurri lana, gauza askotan askoz garrantzitsuagoa da artikuluak sortzea baino, akatsak e.a. zuzentzea den moduan). Abantailak ikusten dizkiot bai, baina eszeptikoa naiz, neure arrazoiak "sentimentalak" direlako, ez besterik. Horergatik aldatu dut hasieran jarritako {{tx|aurka}}, {{tx|neutral}}engatik: ez diot aparteko kalte handiegirik ikusten, baina gustura nago gauden moduan. Horretaz gain, komunikabideetara zerbait bidaltzearena oso ideia ona iruditzen zait, eta erabaki eta argudio bateratuen sortan laguntzeko prest banago.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 23:51, 23 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} nire kezkak eta zalantzak ditudan arren, alde egingo dudala uste dut. Horrelako kasuetan, aldeko zein kontrako puntuak daude, eta biak ondo baloratu behar. Alde positiboan: (1) artikulu kopurua izugarri haziko litzateke, eta nire ustez eduki nahikoarekin, (2) inork inoiz artikuluok hedatu nahi baditu, hortxe izango du oinarria, eta errazago izango zaio parte hartzea, zerotik hasi ordez, eta (3) artikulu guztiek egitura berdintsua izango dute, bai eskeletoa eta bai datu mordoxka modu berean gehituko ditugulako. Alde negatiboan, ordea: (1) inork inoiz interesik izango al du Frantzia iparraldeko udalerri txiki bateko datuak kontsultatzeko? baina Espainiako udalerri askorekin berdina gertatzen dela uste dut, eta hortxe daude.., eta (2) inork hedatuko al ditu, ala bere horretan mantenduko dira denbora askoan zehar? era berean, artikuluen eguneragarritasunean pentsatu beharra dago, hau da, 2015ean beste bot batekin datuok eguneratu nahi baditugu, bideragarria izatea.
:Orokorrean, biak baloratuz, baiezkoaren alde egitea erabaki dut, ordea. Puntu positiboek pisu gehiago dute nire ustez kasu honetan. Dena dela, kontu handiz ibili beharko ginateke izen anbiguoekin argipen orrialdeak sortzeko, eta wiki lotura ezegokiak ez sortzeko. Badu lana horrek. –[[Lankide:TXiKi|TXiKi]] ([[Lankide_eztabaida:TXiKi|zure erantzuna hemen utzi]]) 10:49, 24 Martxoa 2011 (UTC)
:: {{alde}} Janfri bezala nahiko [[Luddismo|luddita]] naizen arren, Txikirekin bat egingo dut. Bestetik, botaren lana, ikaragarria! --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 20:02, 24 Martxoa 2011 (UTC)
{{aurka}}, orain arteko emaitza lortzeko bederen. Ez naiz eztabaidagai nagusiaz (kalitate eskasa) ari, beste kontu osagarri batez baino. Botek egindako lanek beste muga batzuk dituzte; “Frantziako” (sic) udalerrien artean “hain Frantziakoak” ez diren ehunka daude. [[Fontjoncouse]] ez da “hain” ''Frantziako udalerria, Languedoc-Roussillon eskualdean dagoena''; Fontjoncosa [[Okzitania]]koa (ere) bada. Tira, “Frantziakoa” da [[Orexa]] (edo ''[http://es.wikipedia.org/wiki/Oreja_%28Guip%C3%BAzcoa%29 Oreja]'') ''municipio español de la provincia de Guipúzcoa'' edo [[Baigorri]] (barka, ''[http://fr.wikipedia.org/wiki/Saint-%C3%89tienne-de-Ba%C3%AFgorry Saint-Étienne-de-Baïgorry]'') ''commune française, située dans le département des Pyrénées-Atlantiques et la région Aquitaine'' diren heinean.
Okzitanierazko wikipediak gurekiko duen begirunea erakustetik urrun gaude. Begiratu ''[http://oc.wikipedia.org/wiki/Bunuze Bunuze]'': ''comuna deu Bascoat, en Baisha Navarra. Administrativament, que's tròba dens lo departament deus Pirenèus Atlantics''. [[Bretainia]]ko udalerrien artikulu berriak ateratzen ditugun orotan ere oso egoera mingarri eta insolidarioa sortzen ari gara: ikus [[Langon (Ille-eta-Vilaine)]]; bi kontu aipa daitezke: frantsesezko toponimoa lehenetsia eta Bretainiaren lurra era lazgarrian banatuta agertzen duen kokapen mapa. Bretainia [[Bretainia]] baita (5 departamendu), beste kontu bat [[Bretainia (eskualdea)]] da; Vichyko gobernu nazizaleak Bretainia banatu eta V. Errepublikari "kasualitatez ahaztu" zitzaion Bretainiaren batasuna berrezartzea.
Bretoiek, ordea, zer egiten dute gurekin? Ikus [http://br.wikipedia.org/wiki/Gabadi Gabadi]: toponimo lehenetsia euskarazkoa, ''e proviñs Nafarroa Beherea (pe Benafarroa), en Iparralde, en Euskal Herria, en hanternoz d'ar Pireneoù'' deskribatzen du eta kokapen mapa Nafarroa Beherekoa.
Ez diot koherentziarik aurkitzen "Frantziako" udalerriak sortzen segitzeari herri eta kultura gutxituak zokoratu edo erabat ezkutatzeko. Koldo Izagirrek Berrian [http://paperekoa.berria.info/harian/2011-03-25/011/001/Izagirre_Hizkuntza_gure_sentimenduen_azpiegitura_da_Horrek_egiten_gaitu_herri_.htm gaurtxe] esana da: «Mundua okzitanoz, guaraniz, mambaraz, wolofez, bretonez, katalanez, frisioz, galegoz, korsikarrez betea dago». Mundua bai, euskarazko wikipedia ez. Katalanen botaren bidea segitu nahi bada, gutxienez hauxe eskatuko nuke, bestalde: katalanek bezala, Okzitaniako udalerrietako artikuluetako izenburuetan okzitaniera lehenestea (ikus gure [[Belvèze-du-Razès]] baina katalanez ''[http://ca.wikipedia.org/wiki/Belv%C3%A8ze-du-Raz%C3%A8s Bèlvéser]'' da. Botak artikulu "frantsesak" egiten ditu baina [[Luddismo|ludditaren]] batek beste hori egiten omen du. Neu, hala ere, prest nago "luddikoki" botaren lanari ikutu eta aldaketak egiteko. Horrela defini liteke arestian aipatutakoa gurean: «'''Bèlvéser''' ([[frantses]]ezko izen ofiziala ''Belvèze-du-Razès'') [[Okzitania]]ko udalerria da, [[Languedoc]]en dagoena. Administrazioz [[Frantzia]]ko [[Aude]] departamenduan dago.»--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 13:07, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:Gauza batek ez du bestea kentzen. Artikuluak sortzeko erabiltzen diren plantilletan nahi dugun izena jarri ahal dugu, izan ere robota ez da orojakilea, baizik eta guk esaten dizkiogun parametroak erabiltzen ditu. GAinera eskuz alda daitezke okzitania, bretainia (ez ditugunak sortu behar [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]k sortu dituelako jada) eta Ipar Euskal Herrikoak, eginak baitaude. Beste guztiak sor daitezke eta guk jarriko dugu eskuz nahi duguna gero, baina oinarri hori izanda. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:18, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:{{alde}} Alde nago, baina esfortzua jarriko nuke [[Lankide:Adrar|Adrarrek]] azaldutako kuitak garbitzen, batik bat Bretoi eta Okzitar herriak direnean [[Lankide:Inaki.a001|Inaki.a001]] 12:40, 25 Martxoa 2011 (UTC)
{{neutral}} Gaur egun Euskarazko Wikipedian 2,25 orri daude artikulu bakoitzeko (146.745 / 65.324= ~2,25) 35.000 artikulu berri gehitzean, beste 43.984 birzuzenketa orri, kategoria, eta abar beharko genituzke gaur egun Wikipediak duen "sakontasun" berdina lortzeko. -[[Lankide:Zariquiegui|Zariquiegui]] 12:52, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:: Adrarrek esandakoa, nahiz eta arrazoizkoa izan, ez da hemen eztabaidatzen ari garena.
:: 1. Egia da bot batek ezin izango duela inoiz idazle edo itzultzaile profesional baten lana gainditu (hauen mesederako). Egindakoa eskuz berrikusi beharko dugula/dutela bistakoa da.
:: 2. Exotoponimiarena egiteke dugun politikaren bat bada. Gure "Euskaltzaindiak adostutakoari ontzat hartzea" politika eskasa geratu zaigu arlo honetan. Bere zerrenda laburra izateaz gain, [[Eztabaida:Volta Garaia|ez da guztiz fidagarria]]. Beraz, badaude bertoko hizkuntzaren toponimoaren alde egiten dutenak (Adrarrek, kasu) eta toponimo ofizialaren alde egiten dugunok. Alde biek gure ideiak azaltzeko hainbat aukera izan ditugu ([[Wikipedia:Txokoa/Politikak/2010eko urtarrila|hemen]] edo [[Eztabaida:Victoria uhartea|hemen]], adibidez) eta jarrera biek bere alde onak eta txarrak badituzte.
::Edonola ere, bada exotoponimoen politika bozkatzeko garaia, baina ez hemen. Hemen beste gauzetaz ari gara. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 18:20, 25 Martxoa 2011 (UTC)
:::Beno, nik uste eztabaidaren gai nagusitik aldentzen ari garela: Frantziako udalerri guztien artikuluak botaren bidez egitea bai ala ez. Bretainia, Okzitania eta Korsikako udalerrien izenak euren hizkuntzetan jarri ala frantsesez (jatorrizko hizkuntza edo fransetsezko birzuzenketak egin daitezke), edota hizkuntza, kultura eta historiako gaiei begirune handia diet, baina hasierako gaitik urruntzen gaituztela uste dut.
:::Sakontasuna berriz, nik uste euskarazko Wikipediak botaren bidez edota eskuz eginik ere, 100.000 artikuluetara iristean sakontasun edo edukiera berdina izango lukeela (oraingoa baino baxuagoa), euskarazko artikulu kopuru txikiak botaz edo eskuz gure wikipedian ugariak baitira (eta izango dira), eta lankide kopurua, duguna da, ez dago besterik, euskarak hiztun kopuru jakin bat duen gisa. Gure mugak ditugu. Nire iritziz ezin liteke euskarazko Wikipediari 100.000 artikuluekin, adibidez hiztun edo lankide gehiago dituzten wikipediak 100.000 artikuluekin dituzten sakontasun edo edukierak izan, hortarako euskaldun bakoitzak artikulu luze ugari idatzi beharko lituzke. Nire ustez ezinezkoa da haien erronkari eustea. Hortaz, nire iritziz, hobe une batez sakontasunari buruzko sentimenduak edo eskuz eginiriko artikulei buruzko idealismoa albo batetara utzi eta pragmatikoak izatea (katalanek ugari eta euskaldunok gutxi dugun ezaugarria), 100.000 artikuluetara lehen bai lehen iritsi (Josugonik zioen bezala: Frantziako udalerrien kasuan salbuespen berezia egin eta bota erabili), kopuru biribil eta ponpoxo horrek euskarazko Wikipediari gehitu lekioken propaganda, marketing, irudi ona, lankide berriak erakartzeko aukera edota prestigioa probestu, eta aurrera bolie!
:::--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 20:56, 2011ko martxoaren 25a (UTC)
Beno, duda hauetako batzuk afgitzeko aukera izan dut ca:wpko lankide batekin. Komentatu dizkit ondorengoak:
* Ingelerazko Wikipedian sistema hau erabili zuten ere 100.000 artikulura heltzeko, AEBko udalerriekin, 2003an. Horrek laguntza handia eman zien prentsa mailan eta lankide berriak eskuratzeko... baina ondo egin behar dela ere argitu behar da.
* Okzitaniako udalerriena konpontzeko zailtasunak daude, batez ere okzitanierazko wikipedian ez dituztelako euren herri guztietako artikuluak eta, beraz, ezin dugu zerrenda bat egin udalerri guztiekin. Hasieratik konpondu daiteke zerrenda hori emanda botari, hau da, izenak aldatuta. Geroago ere aldatu ahal dugu, arazorik gabe, eskuz moldaketa horiek eginez.
* Kopuruari dagokionez, egunero 1.000 artikulu baino gehiago egitea zaila da, botaren funtzionamenduari erreparatuz gero. Horregatik honetara jartzen bagara 2 hilabete edo beharko genituzte guztiak ondo egin eta ordenean egoteko. Beraz denbora ere dugu saltoa ematen joateko.
-[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 21:20, 28 Martxoa 2011 (UTC)
: {{alde}} Zalantzak zalantza, nik ere aldeko botoa emango dut. Esandakoarekin ados nago, oro har: Txikirekin bat, ez dakit oso egokia den euWikipedia herri txiki-txikiei buruzko zirriborroekin betetzea (hori da nire aurkakotasun nagusia). Baina, egia da, halaber, hainbat geografia-zirriborro ditugula bot honekin lortuko ditugunak baino artikulu askoz motzagoekin. Hortaz, niri egokia iruditzen zait eskualde batekin-edo froga egitea, eta euWikipedian artikulu kopurua igotzeari ekitea. Horrekin batera, igoera handia lortuko dugunez modu horretan, lankideok artikuluak zabaltzeari eskaini diezaiokegu (dugun) denbora (urrria). --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 16:00, 29 Martxoa 2011 (UTC)
::Galdera ''100.000 artikulutara botaren laguntzaz heltzearekin ados zaude?'' izan balitz, gaitik aterako nintzatekeen. Baina (zuzendu oker banabil) galdetzen dena hauxe da: ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' Askoz ere espezifikoagoa da. Esperimentuak hasita daudenez iritzia eman beharra nuen: azken hilabeteetan [[Aude departamenduko udalerrien zerrenda|Audeko]] 230 udalerrietakoak egin dira, kasurako; neu harritzen nauena kontrakoa da: frantses estatuko beste herriez inork ezer esan ez izana. Marklarrek ondo gogoratu bezala, erabaki gabe dago exotoponimiaren kontua baina praktikan erabakia hartzen dugu, oso erabaki gogorra gainera: artikulu mota honetan kultura eta herri baztertua bigarren mailan geratu ez ezik, erabat ezkutatuta ere badago, aipamenik sinpleena ere jasotzen ez baita; harritzekoa ez dena, frantsesezko wikipedia oso oldarkorra baita herri eta kultura gutxituekin.
::Orduan neurri batzuk hartzeko eskaera egiten dut; [[Aisne departamenduko udalerrien zerrenda|Aisnerekin]] ezer esateko ez badago ere, ezin ditugu [[Alzonne|hau]] bezalakoak ehunka egin, besterik gabe. Iritzia, beraz: "horrela aurka" eta "lan egiteko prest". Kontua ez da soilik toponimia; Okzitaniako (etab.) artikulurik txikienak ere elementu hauek izan behar ditu: hizkuntzaren aitorpena (toponimoa, besteak beste), herriaren aitorpena (goiko definizioan) eta kokapen mapan. Proposamenak ez badu borondaterik kultura eta herri hauek zokoratzeko, ipin ditzagun bitartekoak; ea Theklanek apuntatzen hasia den flashak osatzen segitzen duen. Neure partetik, esaterako infotaula inklusiboagoak (errealitate ofizial-estatal eta herriena uztartzen dituenak) erabiltzearekin aurrerapausoa emango genukeela uste dut, neuk ordea ez dut kontyrolatzen arlo hau. Baten batek sor lezake [http://oc.wikipedia.org/wiki/Alzona Alzonan] erabilitako infotaula [http://oc.wikipedia.org/wiki/Mod%C3%A8l:Infobox_vila_occitana honen] antzekoa? Edo Bretainiarako [http://eu.wikipedia.org/wiki/Txantiloi:Bretainiako_udalerri_infotaula/dok hau] berraktiba eta osa genezake. 30.000 artikulu sortzera bagoaz, ondorioak eta kontraesan guztiak patxadaz aztertu beharko, ezta?--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 17:41, 30 Martxoa 2011 (UTC)
:::Ba zuzenduko dut oker zabiltzalako. Galdera ez da ea ''Frantsesezko wikipedian oinarrituta Frantziako'' (sic) ''udalerri guztietako artikuluak botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?'' baizik eta ''Bot batekin Frantziako (sic) udalerri guztietako artikuluarekin botaren laguntzaz egitearekin ados zaude?''. Frantsesezko Wikipedia nahiko gutxi erabiltzen du bot horrek, bakarrik armarria jartzeko (hori ondo dutelako Wikipedia horretan). Datu gehienak INSEEtik ateratzen du, datu ekonomiko, demografiko eta estatistikoak. Datu geografikoak Google Mapseko APItik ateratzen ditu. Izenak guk definitzen dizkiogu, nahi badugu, eta hori hasieran edo ondoren egin ahal dugu. Adibidez [[Alzona]] herria sortu ahal dugu hala deitzen bada okzitanieraz. Baina gorago esan dudan bezala okzitanieraz ere ez dute euren herri guztietako artikuluen zerrenda bat, beraz zaila da.
:::Oker zabiltza ere Audeko departamenduko herrien kontuan. Horiek ez dira bot batekin sortu, eskuz baizik. Botarekin oraindik ez dugu bat ere sortu eta bi adibide daude goian. Lehenengoa eskuz eginiko itzulpen bat da, bigarrena orain frogatan dagoena da, itzulpen guztiak ondo dabiltzala frogatu arte eta hemen kontsentsu bat egon arte martxan jarriko ez dudana. Gainera informazio oso oso interesgarria jartzen du, orain arte eskuz eginikoetan agertzen ez dena.
:::Okzitaniako herri guztiei (baita Bretainiakoei) jarri ahal diegu mapa bereizitu bat nahi badugu, berez bandera eta guzti jarzten duen modu berean. Hori ez da arazoa, eta behin sortuta ere alda daitezke. Udalerri horiek Frantziako dira, hala ere, [[Urretxu]] Espainian dagoen bezala. Hau da, errealitate hori ere ezin dugu izkutatu (batzuoi mina egiten badigu ere). Guztia litzateke Frantziako udalerri infotaula hori moldatzea lurralde zehatz batzuk goian agertzeko, beste modu handiago batez: Okzitania, Katalunia, Bretainia, Korsika eta Alsaziarekin egin beharko litzatekeela suposatzen dut, eta gero itsasoz-haraindiko koloniekin ere.
:::Baina hori, esandakoa, beste eztabaida bat da. 36.000 artikulu horiek sortu ondoren ere egin dezakegu aldaketa, behin artikuluak izanda oinarri moduan. Are eta gehiago, uste dut hori ere errazagoa izango dela artikuluak lehenago sortzen baditugu.
:::Hemen planteatutako eztabaida 36.000 artikulu horiek bot baten bitartez egitearena da. Horrek suposatzen dituen kontraesan, onura eta bestelakoak azaleratzea. Eta nahi baduzu planteatu hemen azpian hizkuntza eta herri gutxituekin egin beharko genukeena. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:45, 30 Martxoa 2011 (UTC)
::::Garapen bat egin dut INSEEko datuak hartzen dituen txantiloian eta emaitza hobeak daude. Gauza da Bretainia edo Korsikarekin bai, baina Okzitaniarekin zailtasunak daudela datu horiek automatikoki lortzeko, ez baitu egiten bat departamentuetan eginiko mugekin. Horregatik eskuz bete beharko litzateke, baina parametro hori sartuta (eta nahiko erraza izan daiteke gero sartzea) [[Alzona]] bezalako herri batean goian Okzitaniako bandera eta behean mapan kokapena izango genuke. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:40, 31 Martxoa 2011 (UTC)
:::: Okzitaniakoak-eta beste eztabaida bat izan behar du -hau bezala, patxadatsua-, [[Alzona]]en ageri den Okzitaniako mapa horretan Baiona-Miarritze Okzitanian sartuta daude eta! kar kar, ez dira batere kontu sinpleak ez... --[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 10:20, 31 Martxoa 2011 (UTC)
Lehenengo artikulua sortu dut, [[Bucy-le-Long]]. Nahiko ondo dagoela uste dut, horrelako datuak lortzea ez da batere erraza, eta artikulua, ezer gabe, ia 10kbtan kokatzen da. Hau da, bataz bestekoa igoko dugula ere. Ez baduzue zuzenketa larririk egiteko, gaur arratsaldean bertan 02 departamendua egin nahiko nuke, emaitzak ikusten joateko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:29, 15 Apirila 2011 (UTC)
::Nik hauek proposatzen ditut:
{|
|
* familia monoparentalak ---> guraso bakarreko familiak
* zentsatutako biztanleak ---> erroldatutako biztanleak
* populazio-piramide ---> Biztanleria-piramide
|}
::--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 12:39, 15 Apirila 2011 (UTC)
::: {{egina}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:43, 15 Apirila 2011 (UTC)
:: Oso ondo geratzen da! Nik hauek proposatzen ditut:
* Artikuluaren hasiera: ''Bucy-le-Long Frantziako udalerri bat da''',''' Aisne departamenduan, Pikardia eskualdean''. (koma gehitzea). Bide batez, ez da hobe geratzen horrela: ''Bucy-le-Long Frantziako udalerri bat da''',''' Aisne departamenduan '''kokatutakoa''', Pikardia eskualdean''?
* Populazioa ---> Biztanleria (An13sak esandakoari jarraituz, baina badaezpada ere).
* Ekonomia jarduerak atalean: ''2007an zeuden 63 komertzioetatik, 1 enpresa estraktibo enpresa zen'' ---> 1 enpresa estraktiboa zen''
* Atal berean: ''5 "beste zerbitzu jarduera" batzuk bezala sailkatutako enpresak ziren'' ---> ''5 "beste zerbitzu jarduera" batzuk moduan sailkatutako enpresak ziren''
* 1.go erreferentzian: Biztanlegoaren eboluzio eta hazkuntza ---> Biztanleriaren eboluzioa eta hazkuntza
* Erreferentzien osteko hiru lotura horiek, kanpo loturak dira, ezta? Hala bada, "Kanpo loturak" izenburua jartzea.--[[Lankide:Orereta|Orereta]]<small> ([[Lankide Eztabaida:Orereta|erantzunak]])</small> 13:07, 15 Apirila 2011 (UTC)
::: {{egina}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:20, 15 Apirila 2011 (UTC)
Oraintxe konturatu naiz hemen ere [[Bucy-le-Long]] artikuluaren zuzenketaz ari zinetela. Proposatzen ditudan zuzenketak zuzenean artikuluan egin ditut: http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Bucy-le-Long&action=historysubmit&diff=1969145&oldid=1969117
Hori bai, testu zati bat ezin izan dut zuzendu. Artikuluaren bukaeran, «Erreferentziak» atalean, «Eskuratze data: 13/07/2010» jartzen duen tokian, Eskuratze data: 2010-07-13» jarri beharko luke. Lan bikaina, gainerakoan! Artikulu oinarri ederrak izango ditugu, osatuz joateko. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 14:39, 15 Apirila 2011 (UTC)
:Beno, uste dut zuzenketa guztiak egin ditudala... zuek epaitu. 10 minututan hasiko naiz departamendu honetako guztia egiten, eh! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:47, 15 Apirila 2011 (UTC)
::Zorionak, Theklan, bot bidezko artikuluak txukun gelditzen dituk, fin ibili haiz gero. - [[User:Euskalduna|Euskalduna]] - 19:27, 2011ko apirilaren 15a (UTC)
:::Eskerrik asko. Ez da nire lana izan bakarrik, Katalunian egindakoa, zuen ekarpenak... hala ere uste dut badirela oraindik hobetu daitezkeen gauzak artikulu horietan, beraz departamendu honekin bukatzerakoan ekarpenak egin ahal dituzue hurrengoekin hasi aurretik. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:30, 15 Apirila 2011 (UTC)
Bidali dut ohar bat [http://sustatu.com/1302889268 Sustatu], [http://zuzeu.com/2011/04/15/bot-baten-laguntzarekin-wikipediako-artikuluak-sortzen/ Zuzeu] eta [http://www.zabaldu.com/8994/bot_baten_laguntzaz_wikipediako_artikuluak_sortzen/ Zabaldura], gai honen inguruan pedagogia egingo genuela esan baikenuen. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 17:52, 15 Apirila 2011 (UTC)
::Beranduxe bada ere, infotaulako "kantonamendu" atalean '''''Cantó de La Motte-du-Caire''''' agertzen da. Agian beste bot batekin egin beharreko lana da hori... Bestela, artikulu txukun-txukunak eta edukiz beteak dira. Zorionak, Theklan! --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 09:06, 16 Apirila 2011 (UTC)
::: Bai, konturatu nintzen geroago eta aldatu nuen. Hala ere bot batekin egin beharko dugu dena, '''''X'''ko kantonamendua'' sistema erabili dudalako eta horrek ere arazo batzuk ditu. Gainera zerrenda katalanetik hartzen du, eta itzuli gabe dugu. Beraz lasai, bot batekin joango gara gauza horiek fintzen. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:34, 16 Apirila 2011 (UTC)
:Emaitza txukuna da. Sentitzen dut insistitzea, hala ere. Oso balekoa iruditzen zait hizkuntza gutxiturik gabeko departamenduetarako besterik gabe aktibatzea; kasu honetan, okerrik ezean departamendu hauek daude (oil hizkuntzak alde batera utzita): 02, 08, 10, 14, 17, 21, 25, 27, 28, 37, 41, 45, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 58, 60, 61, 62, 70, 72, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 85, 88, 89, 90, 91, 92, 93, 94, 95. Baina [[Aisne]] (02) ez da [[Alpes-de-Haute-Provence]] (04), [[Alpe Garaiak]] (05) edo [[Itsas Alpeak]] (06) -dagoeneko eginak direnak, ehunka artikulu-, osorik (beraz, mugaren arazorik ez identifikateko) okzitaniarrak direlako. [[Alzona]]ko kasua aipatu zela aprobetxatuta: ez al da posible gutxiengorik gabeko artikuluak eredu horrekin lehen egitea eta gero (dagoeneko departamendu zerrenda osatuta dago [[Okzitania]] artikuluan) Okzitaniako (adibidez) artikuluak egitea [[Alzona]]ko ereduari segituta? Hau da, [[Arvieux]] bezalako artikuluetatik [[Alzona]] bezalakoetara pasatzeko zein dira hurrengo pausuak? Espero dut boten laguntza izatea, bestela eskuz egin behar bada urteetan frantses estatuko herri gutxituen gainetik pasatzen diren artikuluak izango ditugu gure etxean.
:Beste kontutxo bat: Zariquieguik aipatua da ehunka argipen artikulu egin behar izango direla; hauek eskuz egin behar direnez, lankideei eskatuko nieke gauza bera buruan izateko, hau da [[Aiglun]] bezalako artikuluak sortzera bagoaz Okzitaniaren eta besteen erreferentziak (ere) sartu, han agertzen diren bi herriak okzitaniarrak direlako eta argipen artikulu hori irakurrita nekez ikusten da.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 19:11, 16 Apirila 2011 (UTC)
::Eskuz egin behar da, noski. Baina egin daitezke nahi diren gauzak. Adibidez departamendu osoa Okzitanian dagoen kasuetan goian <code>nazionalitatea = Okzitania</code> jarri dut. Hori baliatuta bot batek egin ahal ditu gauzak, adibidez Frantziako mapa jarri beharrean Okzitaniakoa jartzea. Eta izenari dagokionez, berez birzuzenketa bat da (egun batzuk behar dira guztiak egiteko departamendu batean) eta okzitanierazko izena jartzea (berdina, beste egun batzuk horretarako). -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:17, 16 Apirila 2011 (UTC)
:::Beraz, lanean hasi behar, asko dago eta askoz gehiago egongo delako! Botak sortu dituen artikuluetan aipatu aldaketak egiteari ekingo diot (hau da, [[Alzona]]n dagoenaren moduko izenburu eta definizioa. Artikuluak pasa ahala argipen artikuluak ere egingo ditut (bi hizkuntzak kontuan hartuta). Ez dakidana da nola egin aipatzen duzun kokapen mapa (bi errealitateak uztartzeko, ofiziala eta herrikoa) aldaketa burutzeko. Theklan, hori zeuk egin ahal duzu? Beste aldetik, uste dut orain hobeto ulertuko dela neure iritzia honetaz, hau da eztabaida ez dela "tekniko" hutsa: argi dago bot-bulldozerrak arin batean egiten duenak (edo euskarazko wikipediako gizakiek egiteko agindu diogunak) errealitate ofiziala berehala barreiatzen duela; aldiz, herrien existentzia hutsa ziurtatzeko eskuz egitea beste erremediorik ez ei dago da, aldaketaz aldaketa...--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 20:42, 16 Apirila 2011 (UTC)
::::Kotxean nindoala soluzio sinple bat bururatu zait gauza batzuk sartu ahal izateko. Baina horretarako kontsentsu batzuk behar dira. Galdera da... zein izango da izen ofiziala? Frantsesezkoa edo okzitanierazkoa? Artikulua frantsesez badago sar dezakegu ondoren bot batekin ([[okzitaniera]]z '''Alzona''') bezalako zerbait. Lana aurrezten digu, bakarrik bete beharko genukeelako herriaren izena, eta ez guztia idatzi. Zer deritzozu(e)? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 19:45, 16 Apirila 2011 (UTC)
:::::Izen ofizialarekin suposatzen dut esan nahi duzula "euskarazko wikipediako artikuluaren izena", ezta? Bide batez esanda, infotaulan (pare bat aldaketa oso nekoso egin ditut) "Izena" datuak "izen ofiziala" (hau da, frantsesa) agerrarazten du. Zeure proposamenaz: ba horretaz ari naiz hitz egiten hasieratik; ''artikulua frantsesez badago''... noski, botaren bitartez frantsesez sortu berri badugu frantsesez dago. Horregatik planteatzen nuen bulldozerra martxan jarri baino lehen, ez da arazo "teknikoa". Neure iritziz Okzitaniako artikuluak [[Alzona]] bezalakoak izan behar dute (izenburuaz, definizioaz eta kokapen mapaz ari naiz); bestela tokiko kultura bigarren mailan uzten dugu, artikulu asko era errazean egitearen izenean. Okzitaniarrek ere badakite frantsesezko izenburuak ipintzen eta badakite jakin izen ofiziala ''Bidarray'' dela baina [http://oc.wikipedia.org/wiki/Bidarrai Bidarrai] egin dute...Hala egin ezean argi dago eztabaida luze eta "tekniko" honetatik aterako den kontsentsu ez kontsentsuatu baina praktikan legokeena: ''Frantziako (sic) udalerrietako artikuluak frantses hizkuntzaren nagusitasun legalean oinarritzen dira''.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 21:22, 16 Apirila 2011 (UTC)
Beharbada ez al da onena, lehenbizi Frantzia ''frantsesaren'' departamentuetako udalerriei ekitea, eta gero eztabaidatuz eta departamentu horien udalerriak sortzen goazen einean, Okzitania, Korsika, Alsazia, Lorrena... etabarren departamentuetako udalerriak hozgailuan gorde, eta bertako hizkuntzen izenak nola sartu ongi eztabaidatu eta konponbidea zehaztean, horiei amaieran eskua sartzea? --[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 23:15, 2011ko apirilaren 16a (UTC)
=== Okzitania, kasurako ===
Ikusita aurreko gaiarekin Okzitaniari buruz duda batzuk daudela, eztabaidagai berria irekitzea otu zait. Lehenbizi azalpen teknikoak emango ditut eta gero hemengo politikak zeintzuk diren erabaki beharko ditugu.
Azalpen teknikoei begira, zaila izango litzateke Okzitanierazko izena hartzea, baina ez ezinezkoa. Izena .txt artxibo batetik hartzen du, 36.000 lerro dituena. Datu base horretan zehaztu ahal zaio aldaketa egiteko, baina uste dut lan hori hartzea edo zuzenean artikuluan egitea antzekoa litzatekeela. Hala ere nahi duenari bidali ahal diot bot osoa analiza dezan, eh!
Datubase horretan aldaketarik egingo ez bagenu ere, posible da truko batzuk egitea. Adibidez Okzitaniako herriak direnean esaldian aldaketa hau egitea:
Les Martys Aude departamenduko Frantziako udalerria da, Languedoc-Rousillon eskualdean.
ordez:
Les Martys ([[Frantses]]ez eta ofizialki Les Martys) [[Okzitania]]ko udalerria da. Administratiboki Aude departamenduko Frantziako udalerria da, Languedoc-Rousillon eskualdean.
Gero aldatu beharko genukeena da "Les Martys" hori jarri beharrean "Les Martins" eskuz jartzea, eta artikulua mugitzea "Les Martins" izateko. Ondoren bot batekin berdindu ahal ditugu "Izena" eremuan dagoena izateko PAGENAMEan agertzen dena. Teknikoki pauso ezberdinak dira, baina ez da gaizki geratuko eta denbora aurrezten dugu.
Mapari dagokionez ere ez da oso zaila. Sisteman aldaketa batzuk egin nituen eta orduan <code>kokapena = kokapenmapa</code> jarri beharrean nahikoa izango litzateke <code>kokapena = nazionalitatea</code> jartzea Okzitaniako mapa agertzeko. Hau ere modlatu daiteke Okzitaniakoa agertu ordez biak agertzeko, baina beno, bi mapa izatea ere ez dakit oso ideia ona den.
'''Eta orain alde politikoa'''. Horrela egin nahi dugu? Hau da, Okzitaniako udalerriak Okzitaniako direla jarriko al dugu? Guztiekin egingo dugu edo Baiona eta Eskiula, adibidez, albo batera utziko genituzke? Artikuluaren izena ofiziala izan beharrean Okzitanierazko izena izan behar al du? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 12:19, 17 Apirila 2011 (UTC)
:Ieup, lehenengoz Euskaldunak esandakoarekin bat eginda, gutxiengorik gabeko departamenduak (aipatu nituen 40 horiek) beldurrik gabe egiten segi daiteke. Laster batean zerrenda batzuk idatziko ditut hemen, egungo botarekin besterik gabe egin daitezkeen beste zenbait departamendu aipatuz, dela gutxiengoei dagokien esparrua oso txikia delako (eta, beraz, esfortzu handirik gabe beranduago eskuz osa daitezke), dela [[frankoprovenzera]]ren esparrukoak direlako (zoritxarrez hizkuntza estandarra finkatu gabe, lurraldea mugatzeko arazo larriak, leku izen zerrendak osatu gabe); neuk kasu honetan ez nuke defendatuko tokiko toponimoak lehenestea baldintza nahikorik ematen ez direlako, ikus adibidez [http://frp.wikipedia.org/wiki/Lista_des_comenes_de_la_Savou%C3%A8_d%E2%80%99Amont ''Lista des comenes de la Savouè d’Amont''], izen asko falta dira...Euskaldunak esan bezala, beste lekuei dagokienez zehaztuz joan gaitezke. Theklanek proposatutakoaz, ondo bidean ikusten dut eta trataera duina eskainiko lieke herriei, Okzitaniari eta besteei:
* Definizio-proposamenak bi errealitateak (herriarena eta ofiziala) aipatzen ditu. Herriz herri (Korsika, Ipar Katalunia...) definizioa egokitzearekin ondo geratuko litzateke.
* Izen aldaketa eskuz egin daiteke, udalerri asko izanik ere ekintza sinple eta bakarra delako.
* Infotaulako "Izena" eremuarekin apur bat galtzen naiz; gogoratu bi kontzeptuak ziurtatu behar direla, "Izena" (tokiko hizkuntzakoa, balego) eta "Izen ofiziala" (kasu honetan, gure [[Donapaleu|''Saint-Palais'']] bezala, beti frantsesezkoa da).
* Kokapen mapa egoki bana identifika daiteke herrika; gero aipatuko dut Okzitaniako kontua. Leku batzuetako oso mapa on eta zehatzak daude, adibidez -nola ez- Ipar Kataluniarako (ikus [http://ca.wikipedia.org/wiki/Toluges ''Toluges'']) edota udalerri neerlanderadunen mapa bilduma (ikus commonsen [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Maps_of_the_arrondissement_of_Dunkirk ''Category:Maps of the arrondissement of Dunkirk''], herri guztietakoak daude eta ikus nola erabiltzen duten [http://br.wikipedia.org/wiki/Leffrinkhoeke bretainieraz], adibidez). Batzuetan eskulana egongo da baina kasu bi hauetan adibidez lurralde esparruak ez dira oso handiak. Zerrendak osatuz joango naiz, azken egunetan departamendu oso batzuetakoak elebidundu ([[Itsas Alpeak departamenduko udalerrien zerrenda]]...) edo sortzen ([[Corrèze departamenduko udalerrien zerrenda]]k...) ibili naizen bezala; [[Fenolhedéseko udalerrien zerrenda|Fenolhedésen]] ikusten den bezala udalerri zatiak ere joan gaitezke hizkuntza aldetik identifikatzen, gero eskulanari ekiteko.
* Okzitania okzitanieraren lurraldea dela [[Okzitania|diogu]] eta [http://oc.wikipedia.org/wiki/Occit%C3%A0nia diote]; zentzu honetan ez digu beldurrik eman behar [http://oc.wikipedia.org/wiki/Carcassona hemengo mapa] erabiltzea baina noski Baiona, Bidaxune eta beste artikulu batzuk ez ditugu aldatu behar, geuretzat "Euskal Herriko udalerri okzitanieradunak" dira, nolabait esateko euskararekin konpartitzen den eremua. [http://oc.wikipedia.org/wiki/Esquiula Eskiula] okzitaniarrek ere ''Sola'' (Zuberoa) kategorian kokatzen dute, ez Bearnon.
* "Alde politikoaren" gaineko neure iritzia ezaguna da; geure botak [http://eu.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Itsas_Alpeetako_udalerriak kategoria honetan daudenak] sortu baditu, katalanek dituzten [http://ca.wikipedia.org/wiki/Categoria:Municipis_dels_Alps_Mar%C3%ADtims hauen] modukoetara pasatzea, tokiko hizkuntzak ahalik eta gehien lehenestea; arrazoiak beste noizbait aipatu baditut ere, laburbilduz: edukin-koherentzia euskaldunen wikipediarako, ''quid pro quo'' (br-ar-ca-oc wikipediek nola tratatzen gaituzten), frantses estatuak berdin tratatzen gaituztelako euskaldunok eta beste hauek...--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 19:45, 17 Apirila 2011 (UTC)
::Bota garatu duen katalanarekin egon naiz hizketan eta esan dit herri guztietako zerrendak egiten badira posible dela modatu eta botak berak lan hori egitea. Eurei ere oso ondo etorriko litzaieke. Beraz zerrenda guztiak egiten badira, pasatzen dizkiegu eta bi Wikipediatan lan hori egin daiteke. Ideia litzateke bot hori behin garatuta artikuluak frantsesez egitea eta gero botak hartuko luke zerrenda bat, alderatu, izena aldatu eta artikulua mugitu. Baina hori, denbora beharko litzateke horrelako zerbait egiteko. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:42, 17 Apirila 2011 (UTC)
Momentuz sistema beran jarri dut, itzultzen joan gaitezen: [[:Kategoria:Okzitanierazko_izena_ez_duten_udalerriak]]. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:14, 28 Apirila 2011 (UTC)
=== Bretainiaz ===
Aupa Theklan, Euskalduna (zeuen eztabaida orrietakoa ikusi dut eta interesgarria da) eta abar. Frantses estatuko udalerriekin zerikusia duen kontu oro hemen biltzea ideia ona izan daiteke, irizpideak adosteko orduan (neu, hala ere, bihar banoa bidaian). Bretainiaz iritzia: apur bat arriskutsua da Bretainia (osoa, alegia) "historikoa" dela esatea. Frantsesezko wikipedian horrela definitzen dute: [http://fr.wikipedia.org/wiki/Bretagne ''La Bretagne ou Bretagne historique est une péninsule...''] , nola ez (beraientzat frantsesa ez diren herri guztiak "historikoak" dira); gutaz ere esaten duten (eta esaten diguten) bezala, "Lapurdi historikoa da, ez da ofiziala..." Baina bretainiarren lurraldea 5 departamenduetakoa da; ez da, noski, ofiziala. Euskal Herria ez den bezala; hala ere geure wikipedia EHko mapez betetzen dugu.
[[Jules Verne]] aipatzearena ere irristakor samarra da, zenbat "Verne navarrrro" topa ditzake nahiko lukeenak Nafarroaren ''ez-euskaltasuna'' aipatzeko? Zenbat Juaristik diote Euskal Herria ez dela existitzen? Oso argia da Loire-Atlantiqueren bretainiartartasuna eta populazioaren gehiengoa, inkesta guztien arabera, alde dago. Frantsesezko wikipedia den modukoa izan arren neurri handi batean onartzea beste erremediorik ez dute izan, ikus [http://fr.wikipedia.org/wiki/Question_du_rattachement_de_la_Loire-Atlantique_%C3%A0_la_R%C3%A9gion_Bretagne ''Question du rattachement de la Loire-Atlantique à la Région Bretagne'']. Beraz, neure aburuz argi dago hori euskaldunen wikipedian islatu behar dela, 5 departamenduetako udalerrietan Bretainiaren, Bretainia osoaren kokapen mapa jarrita. Gainera errealitate ofiziala beti geratuko da ondo islatuta, gutxien jota infotaulan (non Loire-Atlantiqueko udalerrietan goian "Bretainia" eta bere bandera eta "Eskualdea" eremuan ''Pays-de-la-Loire'' agertuko liratekeen). Definizioarekin ere joka daiteke; Euskalduna egiten ari den [[Ille-et-Vilaine]]ko udalerrietan, esaterako, definizioan (ikus [[Gévezé]]) "Ille-et-Vilaine departamenduan dagoen Bretainiako udalerria" dela dakar besterik gabe (adibidez geure botak momentu honetan idazten duen "Frantziako udalerria da"-rik ez dago). L-Akoentzat halakoa izan daiteke definizioa: "[[Loire-Atlantique]] departamenduan dagoen [[Bretainia]]ko udalerria da. Administrazioz [[Pays de la Loire]] eskualdean dago." Bestela zein arrazoi izango lukete bretainiarrek geu horrela tratatzeko, hau da [http://br.wikipedia.org/wiki/Bidaxune Bidaxune] "Nafarroa Beherea, Iparralde eta Euskal Herrian" (hiru errealitate ez ofizial) dagoela esateko, eta Nafarroa Behere ez ofizial eta "historikoko" mapa jartzeko? ''Quid pro quo''.
Leku-izenekin berdin: neu, bretainierazkoa artikuluaren izenburutzat jotzearen alde. Galdera errepikatuta: bestela zein arrazoi izango lukete bretainiarrek geu horrela tratatzeko, hau da [http://br.wikipedia.org/wiki/Azkoien Azkoien] izen ez ofiziala erabiltzeko, eta ez ''Peralta'' ofiziala? ''Quid pro quo''...eta elkartasuna.
Azken argipena: [http://br.wikipedia.org/wiki/Naoned Naoned] artikuluan bretainiarrek ez diote "gehienera historikoki Bretainian egon zela", baizik eta "Bretainiako hiriburu (''Kêr-benn'') historikoa" dela. Iruñea bezala; Iruñea -historikoa izanik ere- "gaur egungo" Euskal Herrian ere badago, ezta? Eta ''Bro'' (historikoak baina hainbeste arlotan erabiliak, "Zuberoa" bezala) bakoitzean dauden udalerrien zerrendak eta Bretainiaz (osoaz, bistan da) beste hainbeste informazio geografiko kontsultatzeko, [http://www.geobreizh.com/breizh/fra/index.asp ''GeoBreizh''] ikus daiteke.--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 20:07, 23 Apirila 2011 (UTC)
:Ados, bota jarri dut lanean eta hori berehala konponduko dugu, ez dago arazorik. Kontua da mapan arazoak baditugula, ez dagoelako momentuz 5 departamendu horiek hartuko dituen eta kokapena jarrita duen maparik. Saiatuko naiz zerbait moldatzen. Begiratu nola geratu den [[Abbaretz]] (oraindik falta da parentesi artean hizkuntzaren auzkia jartzea). -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:08, 28 Apirila 2011 (UTC)
::Beno, lan nekezaren ostean lortu dut hortik zegoen Bretainiako mapa historiko bat koordenatuak erabiltzeko jarri ahal izatea (moldaketa batzuk behar zituen proiekzio motan) eta bere koordenatuak zeintzuk diren gutxi gorabehera zehaztea. Ez dago guztiz zehaztuta, baina pixel bateko aldearekin jartzen dizkigu herriak bere tokian, beraz ez naiz gehiago zehazten saiatuko momentuz. [[Loire Atlantique]]ko herrietan ondo doa ere eta Bretainiako guztiak aldatu ditu. Zuen iritziaren zain. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 08:37, 28 Apirila 2011 (UTC)
:::Herri guztietan txertatu dut bretainiera eta galozko izenak jartzeko sistema. Bi kategoria sortu ditut: [[:Kategoria:Bretainierazko_izena_ez_duten_udalerriak]] eta [[:Kategoria:Galozko_izena_ez_duten_udalerriak]]
::Adrar, ni ere bretainierazko izenak jartzekoaren oso alde nago, baina baita praktikotasunaren alde ere: Naoned, Kemper, Roazhon... Nantes, Quimper, Rennes direla jakitea Bretainiari buruz interes piska bat duen edozeinek badaki.</br>
::Halere, nire iritziz saltsa udalerri txikiekin hasten da, adibide batzuk aipatzekotan Chartres-de-Bretagne, Lampaul-Ploudalmézeau, Saint-Martin-des-Champs eta horrelako udalerri txikiak bretainieraz eta modu ez ofizialean Carnod, Lambaol-Gwitalmeze, Sant-Martin-war-ar-Maez direla zeinek daki Euskal Herrian? Ba esku bateko hatzekin konta daitezke. Ez al da praktikoagoa eta erabilgarriagoa erabiltzaile euskaldun baten ikuspuntutik Bretainiako udalerrien bilaketa egiterakoan artikuluak oraingoz izen ofizialak direnekin joatea? eta bretainierazko jatorrizko izenekin artikulu horietara birzuzenketak egitea?</br>
::Beste irtenbide bat ere badago, orain arte eginda dauden Bretainiako udalerri guztien artikuluak bretainierazko izenburuarekin jarri eta birzuzenketak frantsesezko izen ofizialekin egitea da. Ez nago horren aurka, nahiz eta etorkizunean artikulu hauen bilaketa zailduko duela uste izan. Lan hori udalerriz-udalerri banan-bana burutzen duenari, zorte ona opa diot. Baina pentsa gauza bera Irlanda, Gales, Eskozia, Kornualles etabarrekin ere egin beharko genukela, kontutan izan bertako hizkuntzetako udalerrien izenak, Bretainian ez bezala, ofizialak direla. Hortik, Dublin eta Cardiff hirien artikuluen izenburuak euskarazko Wikipedian Dublin eta Cardiff direla, eta ez Baile Átha Cliath edo Caerdydd. Zergatik? Nire iritziz, bilaketa eta praktikotasunaren alde jokatu delako. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], 18:56, 2011ko maiatzaren 21a (UTC)
=== Korsikaz ===
Bi departamenduetako zerrenda elebidunak prest daude: [[Hego Korsika departamenduko udalerrien zerrenda|Hego Korsikakoa]], [[Korsika Garaia departamenduko udalerrien zerrenda|Korsika Garaikoa]]. Kokapen mapa egokiak ere badaudela uste dut, [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Corse_region_location_map.svg hau] edo (erabiltzeko modurik badago) [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Corsica-locator.svg beste hau] izan daitezke. Theklan, botari pare bat agindu eman eta Korsikako udalerrietako artikuluak egiteko modurik bai?--[[Lankide:Adrar|Adrar]] 16:41, 16 Maiatza 2011 (UTC)
:Korsika ez da hain erraza. Izan ere bertako INSEE kodea ez da 20000 baizik eta 2A000 eta 2B000... eta hor arazoren bat dago oraindik soluzioa esku artean ez dudana. Hala ere lasai, oraindik okzitaniako batzuk falta dira, Vienne inguruan. Ipar Kataluniakoak ere ez daude eginda. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 00:59, 22 Maiatza 2011 (UTC)
== Gaurko urteurrenetako bat gaizki dago ==
Ei! Urteurren bat ezabatuko al duzue? ''1936 - Martin Luther King hil zuten, Menphis hirian (AEB)''.- jartzen du eta ez da horrela! Nire ustez, martxoaren 4an ez zen ez jaio eta ezta hil ere!
* [[1968]] - [[Martin Luther King]] hil zuten, [[Menphis]] hirian ([[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]]) (j. [[1929]]).- jarri dut [[apirilaren 4]]an.
Eskerrik asko!-[[Lankide:Koro|Koro]] 16:18, 4 Martxoa 2011 (UTC)
:{{egina}} Eskerrik asko zuri. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:22, 4 Martxoa 2011 (UTC)
== Gaurko urteurrenetako bat gaizki dago ==
Aupa! Sekula ez dut jakiten hau den eskaria egiteko tokia, baina beti entzuten duzue eskatutakoa eta... Berriro natorkizue aldaketa txiki bat eskatzera:
* 1945 - Naziek Anne Frank (irudian) hil zuten, juduen aurkako jazarpen kanpainan. - jartzen du eta horrela jartzea zuzenagoa izango litzateke:
* [[1945]] - [[Tifus]]ak [[Anne Frank]] (irudian) hil zuen, [[judu]]en aurkako jazarpen kanpainan, [[nazi]]ek [[Bergen-Belsen]]eko kontzentrazio esparruan zuten bitartean. Hilabete bat geroago askatuko zuten aliatuek esparru hura (j. [[1929]]).
Eskerrik asko. -[[Lankide:Koro|Koro]] 16:42, 12 Martxoa 2011 (UTC)
:Kaixo, Koro. Aldatu dut, zuk esandako haritik baina pixkat laburrago, gainerako urteurrenen antzera uzteko. Bide batez, zuk zeuk egin dezakezu hurrengoan. Bilatzailean jarri Txantiloi:Hilabetea eguna (kasu honetan: [[Txantiloi:Martxoa 12]]), aldatu eta gorde. Eskerrik asko, eta segi ondo.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:58, 12 Martxoa 2011 (UTC)
:::Aiba la pera! Ez nuen uste nik aldatzerik nuenik! Barkatu aurreko pelmada guztiak! Egunari dagokion informazioa aldatzen nuen, baina azaleko hau ukiezina zela uste nuen... Eskerrik asko, jefe!. -[[Lankide:Koro|Koro]] 09:27, 13 Martxoa 2011 (UTC)
== EHko gazteluetako infotaulan herriko mapa gehitu ahal izatea ==
Iepe! Ni baino iaioagoa den norbaitek gehitu ahal diezaioke {{tx|Euskal Herriko gaztelu infotaula}}-ri herriko mapak jartzeko aukera (lekua=) jarrita, beste txantiloietan agertzen den modura? Ikusi dut, jada 7 herrialdeetako EHko mapa baino gauza informazio gehiago eman dezakegula horrela eta era berean [[Mauleko gaztelua]]n dagoen soluzioa (oso egokia dena nire ustez) baino garbiagoak diren kokapenak ematea ahalbidetuko duena. Zer diozue?--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 14:31, 30 Martxoa 2011 (UTC)
:Lanean ari naiz, ea gauean. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 14:54, 30 Martxoa 2011 (UTC)
::Ea gustatzen zaizun eginiko aldaketa. Orain <code>lekua =</code> jarita eta kokapenmapa jarri ordez <code>= lekua</code> jarrita lortzen da. Lekua hori mapa litzateke. Hau da, jar daiteke Zuberoa, Maule erdialdea edo nahi duguna. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:30, 30 Martxoa 2011 (UTC)
:::Primeran Theklan. Eskerrik asko. Muak! --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 21:09, 30 Martxoa 2011 (UTC)
== Nola borratu nik egindako Wikipediako artikulu bat? ==
Kaixo lagunok!!Nola borratu dezaket nik egindako Wikipediako artikulu bat? oker dago eta guziz ezbatu nahi nuke! MILESKER!!
:Gabon. Zuk sortu eta ezabatu nahi duzun artikuluan txantiloi hau itsatsi ezazu: {{tx|ezabatu}} Ondoren administratzaile batek ikusi eta ezabatuko du. Ez da ezer asko. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 22:34, 2011ko maiatzaren 11a (UTC)
== Frantziako udalerri infotauletako kokapena ==
Jada plazaratu nuen [[Txantiloi_eztabaida:Frantziako_udalerri_infotaula|bertako eztabaidan]], baina eragin gehiago izateko, hemen ere jarri dut. Nire eskaera da ea norbaitek alda dezakeen [[Txantiloi:Frantziako_udalerri_infotaula]] bertan, kokapen mapa desberdinak jartzeko [[Txantiloi:Kokapen mapa/Okzitania|Okzitaniakoa]] edo [[Txantiloi:Kokapen mapa/Pirinio Atlantikoak|Pirinio Atlantikoetakoa]], adibidez. Jada hori posible bada, eskertuko nioke norbaiti azaltzea zelan egin daitekeen. Oraindik ez naiz jarri txantiloiekin lanean eta berde nago (egunen baten egingo dut :P). --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 17:13, 18 Maiatza 2011 (UTC)
nqwcza23v9u1yeojvqohc2882xtdsh0
Wikipedia:Txokoa/2011ko maiatza
4
1213555
9967944
2024-11-13T15:51:10Z
Theklan
336
Orri berria: «== Multilingual Challenge == {| class="center" style="border:2px double; color:#009900; background-color:#CCFFCC;" |- | style="color:blue;" | '''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge|Derbyko Lehiaketa Eleanitza]]ren iragarkia'''<br />Hauxe da Wikipediako lehenengo lankidetza eleanitza. Wikilari guztiek parte har dezakete, Wikipediako edozein hizkuntzatan. Lehiaketa 2011ko maiatzaren lehenetik irailaren 3raino izango da.<br /> ''':en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multi...»
9967944
wikitext
text/x-wiki
== Multilingual Challenge ==
{| class="center" style="border:2px double; color:#009900; background-color:#CCFFCC;"
|-
| style="color:blue;" | '''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge|Derbyko Lehiaketa Eleanitza]]ren iragarkia'''<br />Hauxe da Wikipediako lehenengo lankidetza eleanitza. Wikilari guztiek parte har dezakete, Wikipediako edozein hizkuntzatan. Lehiaketa 2011ko maiatzaren lehenetik irailaren 3raino izango da.<br />
'''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge/Participants|Eman izena orain!]]'''<br />
<small>«Wikipedia bereziki pozik dago, ikusita Derbyko museoak ingelesaz besteko hizkuntzetan artikuluak sortzea sustatzen ari direla» ([http://uk.wikimedia.org/wiki/Press_releases/First_GLAMWIKI_outside_Capital Jimmy Wales, 2011ko urtarrilaren 14a])</small>
|-
| style="color:black;" | '''Announcing [[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge|the Derby Multilingual Challenge]]'''<br />
This is the first multilingual Wikipedia collaboration. All Wikipedians can take part, in any Wikipedia language. The challenge runs from 1 May until 3 September 2011.<br />
'''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge/Participants|Sign up now!]]'''<br />
<small>" Wikipedia is particularly pleased to see that Derby Museums are encouraging the creation of articles in languages other than English." ([http://uk.wikimedia.org/wiki/Press_releases/First_GLAMWIKI_outside_Capital Jimmy Wales, 14 January 2011])</small>
|}
<font face="Gill Sans">[[Lankide:Andrew Dalby|A]]<font color="green">[[:en:User:Andrew Dalby|nd]]</font>'''[[:en:User Talk:Andrew Dalby|rew D]]'''<font color="green">[[:en:User:Andrew Dalby/Bibliography|alby]]</font></font> 12:08, 2 Maiatza 2011 (UTC)
== 100.000 artikulua berehala hemen izango dugunez ==
Beti berandu! Zerbait egingo al dugu? Logoa aldatzea? Benga, ''brainstorming'' berri bat.
Proposamen bat: Gure Theklanek azken bultzada eman duenez, bera izan dadila artikulu biribil horren sortzailea.---[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 17:22, 4 Maiatza 2011 (UTC)
:Zure proposamenarekin erabat ados, Theklanek merezi du.
:Bestalde, beste proposamen bat: 100.000. artikulura iristear dagoenaren albistea ahalik eta Euskal Herriko hedabide gehienetan jakinarazi eta hedatzea (bai euskarazkoak, nahiz gaztelania edo frantsesa). Baita, euskalgintzako webgune eta eztabaidagunetan ere jakinaraztea. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 17:59, 2011ko maiatzaren 5a (UTC)
::Marklarrek zein Euskaldunak egindako proposamenekin guztiz ados.
::Euskaldunaren proposamenaren haritik: zergatik ez bidali E.H.-ko egunkari gehienetara gutun bat "Kolaborazioak" edo "Tribuna irekia" sailetan argitaratu dezaten? Euskarazko wikipedia jende anitzek ezagutzeko aukera izango litzateke. -[[Lankide:Josu|Josu]] 18:33, 8 Maiatza 2011 (UTC)
:::NIk gauza bakarrak esango dut momentuz: ez dut 100.000. artikulua egingo. Eta bota berehala geldituko dut, azkeneko 200 artikuluak, gutxienez, eskuz egiteko. Beno, beste gauza bat ere esango dut: saiatu beharko gara artikulu horiei kalitate pixka bat emanez, ezta? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:38, 8 Maiatza 2011 (UTC)
Eta artikulu bat, ez lankide batek bakarrik, baizik eta denon artean egingo bagenu, gaia adosturik? Sinbolikoki indar handia izango luke. Denok, nonbait (proba orriren batean) artikulua egin eta momentua heltzean sinbolikoki osorik sortzea. Zer deritzozue? Ez du merezi borrokan ibiltzeak mugarria norberak eskegitzeko (nire ustez, behintzat). Gero, horren harira, kanpaina bat edo edozer egin genezakeen. Ez da halakorik egon edozein wikipedietan; denak ibili baitira lasterketan medaila nork irabaziko.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 21:50, 11 Maiatza 2011 (UTC)
:Guztiz ados! Gaia aukeratzea da zailena, agian. Eta lana banatzea! Baina nire ustez merezi du horrelako zerbait egitea! Izan daiteke gai luze bat, baina ez duguna, horrelako artikulu sendo bat eratzea, bakoitzak atal bat hartuta. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:23, 11 Maiatza 2011 (UTC)
::Ideia polita. Eta euskararekin erlazionatutako zerbait balitz, aldarrikapen moduan?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 07:35, 12 Maiatza 2011 (UTC)
:::Buruan al duzu euskararekin lotutako artikluren bat falta zaiguna? [[:eu:Kategoria:Euskara]] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:32, 12 Maiatza 2011 (UTC)
Hemen agertutako ideiak bikainak direla uste dut. Euskararen arloan zer artikulu egin genezakeen pentsatzen aritu naiz, baina ez zaitu bururatu. Taldean egin ahal izateko, espezializatua ez den gaia izan behar duela iruditzen zait (guztiok ekarpenen bat egin ahal izateko), eta euskararen arloan (zorionez) ez dira asko izango egin gabe dauden gai orokorreko artikuluak...
Inori gai egokiren bat bururatzen bazaio, artikulua egiteko talde lan horretan laguntzeko prest nago. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 13:57, 12 Maiatza 2011 (UTC)
Ni ere laguntzeko prest. --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 14:03, 12 Maiatza 2011 (UTC)
:Ideia posible bat: [[Euskararen debekua]]. Historiako arau ezberdinak jasoko lituzke, zeinetan euskara egitea debekatzen zen. Herrialdez banatu daiteke. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:27, 12 Maiatza 2011 (UTC)
::Adibidez "Euskararen liburu beltza" bezla. -[[Lankide:Theklan|Theklan]]
:::Azken adibide horrek [[:es:El libro blanco del euskera|El libro blanco del euskera]] artikulu hau euskeratzeke dagoela oroituarazi dit. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], [[Lankide eztabaida:Euskalduna|<small>(esaidak hemen)</small>]] 16:57, 2011ko maiatzaren 12a (UTC)
::::Oraintxe izan dut gai honen berri eta niri ere gustatuko litzaidake laguntzea nolabait. Euskararen debekua oso gai potoloa eta garrantzitsua iruditzen zait, artikulu indartsu bat merezi duena dudarik gabe. Koldo Izagirreren 'Autopsiarako frogak' liburuan dokumentazio mordoa dago historikoki euskara nola desagertarazten saiatu izan diren. Sarrionandiaren Moroak gara behelaino artean?-en ere zeozer bada horri buruz. Metodologia ezberdinak, agintarien diskurtso zatiak, estatuen jarrerak, jendearen pertzepzioak, hiztunen galera prozesua... oso artikulu potentea izan daiteke. -[[Lankide:Larbelaitz|Larbelaitz]] 18:07, 2011ko maiatzaren 12a (UTC)
:: Oso ideia polita. Nik ere parte hartu nahi dut. Orain oinarrizko egitura sor dezakegu eta gero, lasai-lasai, bete. ---[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 17:15, 12 Maiatza 2011 (UTC)
::: Has dadila orduan: [[Wikipedia:Proba orria/Euskararen debekua]] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:36, 12 Maiatza 2011 (UTC)
zorionak! felicitats des de la viquipèdia en català (http://ca.wikipedia.org/wiki/Viquip%C3%A8dia:La_taverna/Novetats) - barcelona
::100.000 artikuluak jartzeko Zorionak! (amb traductor automàtic, perdó, espere que és correcte! Enhorabona!) [[Lankide:Capsot|Capsot]] 15:35, 24 Maiatza 2011 (UTC)
::: Felicitats des de la Viquipèdia en català. Endavant! (itzultzailea ... katalanez Wikipedia hasita Congrats With. Aurrera!) --[[Lankide:Joancreus|Joancreus]] 15:39, 24 Maiatza 2011 (UTC)
Eskerrik asko biei (eta bereziki Gomà jaunari bere ezin eskertuzko laguntzagatik).</br>
Gràcies a tots dos (i especialment al senyor Gomà per la seva inestimable ajuda).</br>
-[[:eu:Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] ([[:eu:Lankide eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]]) - 20:59, 2011ko maiatzaren 27a (CEST)
== Fitxategien igoera murriztea ==
Aurreko baten esan bezala eta orain dela asko eginiko bozketa bati jarraituz (ez zena indarrena jarri) Wikipedian fitxategiak igotzeko aukera kentzeko [https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=28609 eskatu nuen (bozketen detaileak loturan)] eta orain desaktibatu dute. Fitxategia igo loturan klik eginez gero, ikusiko duzue Commons-era birzuzentzen duela loturak. Logoak eta dena ere bertan igo beharko dira, inork ez baitu izango lokalean ezer igotzeko aukerarik. Mesedez, arazorik baldin badago, jakinarazi eta berriz emango dut tokea Bugzillan. Ondo izan.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 09:01, 15 Maiatza 2011 (UTC)
::Arazoa da orain logoa aldatu nahi dugunean, nola aldatuko dugun [[:Fitxategi:Wiki.png]] irudia (Wikipedian igota dugun irudi bakarra).--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:06, 15 Maiatza 2011 (UTC)
:::[https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=28609#c1 Bertan diote] Logoa gaur egun ere Commons-ekoa erabiltzen dela. Ez dakit, ez dudalako begiratu, baina egongo da aukera logoa aldatzeko Commons-etik eginez gero, diot nik. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:12, 15 Maiatza 2011 (UTC)
::::Antza denez, Wikipediako logo berriak atera zirenean, Wiki.png bitartezko logo aldaketak alde batera utzi ziren eta badaude zenbait ika-mika horren harira ([[bugzilla:24078|iturria]]). --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:31, 15 Maiatza 2011 (UTC)
== Gara egunkarian iritzi artikulua gaur (maiatzaren 18an) ==
Milesker!. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 07:47, 18 Maiatza 2011 (UTC)
:Iratxe Esnaolak idatzi du. [http://www.gara.net/paperezkoa/20110518/266871/eu/Nork-idatziko-du-100000-artikulua Hemen] irakurri daiteke.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:08, 18 Maiatza 2011 (UTC)
::Atzoko BERRIAn honakoa zetorren: http://paperekoa.berria.info/plaza/2011-05-29/037/001/euskara_zabaltzeko_leihoa.htm --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:00, 30 Maiatza 2011 (UTC)
8hv6nw6q9ed2ap808e9kacanupkgsnj
9967997
9967944
2024-11-13T16:16:45Z
Theklan
336
9967997
wikitext
text/x-wiki
== Multilingual Challenge ==
{| class="center" style="border:2px double; color:#009900; background-color:#CCFFCC;"
|-
| style="color:blue;" | '''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge|Derbyko Lehiaketa Eleanitza]]ren iragarkia'''<br />Hauxe da Wikipediako lehenengo lankidetza eleanitza. Wikilari guztiek parte har dezakete, Wikipediako edozein hizkuntzatan. Lehiaketa 2011ko maiatzaren lehenetik irailaren 3raino izango da.<br />
'''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge/Participants|Eman izena orain!]]'''<br />
<small>«Wikipedia bereziki pozik dago, ikusita Derbyko museoak ingelesaz besteko hizkuntzetan artikuluak sortzea sustatzen ari direla» ([http://uk.wikimedia.org/wiki/Press_releases/First_GLAMWIKI_outside_Capital Jimmy Wales, 2011ko urtarrilaren 14a])</small>
|-
| style="color:black;" | '''Announcing [[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge|the Derby Multilingual Challenge]]'''<br />
This is the first multilingual Wikipedia collaboration. All Wikipedians can take part, in any Wikipedia language. The challenge runs from 1 May until 3 September 2011.<br />
'''[[:en:Wikipedia:GLAM/Derby/Multilingual Challenge/Participants|Sign up now!]]'''<br />
<small>" Wikipedia is particularly pleased to see that Derby Museums are encouraging the creation of articles in languages other than English." ([http://uk.wikimedia.org/wiki/Press_releases/First_GLAMWIKI_outside_Capital Jimmy Wales, 14 January 2011])</small>
|}
<font face="Gill Sans">[[Lankide:Andrew Dalby|A]]<font color="green">[[:en:User:Andrew Dalby|nd]]</font>'''[[:en:User Talk:Andrew Dalby|rew D]]'''<font color="green">[[:en:User:Andrew Dalby/Bibliography|alby]]</font></font> 12:08, 2 Maiatza 2011 (UTC)
== 100.000 artikulua berehala hemen izango dugunez ==
Beti berandu! Zerbait egingo al dugu? Logoa aldatzea? Benga, ''brainstorming'' berri bat.
Proposamen bat: Gure Theklanek azken bultzada eman duenez, bera izan dadila artikulu biribil horren sortzailea.---[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 17:22, 4 Maiatza 2011 (UTC)
:Zure proposamenarekin erabat ados, Theklanek merezi du.
:Bestalde, beste proposamen bat: 100.000. artikulura iristear dagoenaren albistea ahalik eta Euskal Herriko hedabide gehienetan jakinarazi eta hedatzea (bai euskarazkoak, nahiz gaztelania edo frantsesa). Baita, euskalgintzako webgune eta eztabaidagunetan ere jakinaraztea. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 17:59, 2011ko maiatzaren 5a (UTC)
::Marklarrek zein Euskaldunak egindako proposamenekin guztiz ados.
::Euskaldunaren proposamenaren haritik: zergatik ez bidali E.H.-ko egunkari gehienetara gutun bat "Kolaborazioak" edo "Tribuna irekia" sailetan argitaratu dezaten? Euskarazko wikipedia jende anitzek ezagutzeko aukera izango litzateke. -[[Lankide:Josu|Josu]] 18:33, 8 Maiatza 2011 (UTC)
:::NIk gauza bakarrak esango dut momentuz: ez dut 100.000. artikulua egingo. Eta bota berehala geldituko dut, azkeneko 200 artikuluak, gutxienez, eskuz egiteko. Beno, beste gauza bat ere esango dut: saiatu beharko gara artikulu horiei kalitate pixka bat emanez, ezta? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:38, 8 Maiatza 2011 (UTC)
Eta artikulu bat, ez lankide batek bakarrik, baizik eta denon artean egingo bagenu, gaia adosturik? Sinbolikoki indar handia izango luke. Denok, nonbait (proba orriren batean) artikulua egin eta momentua heltzean sinbolikoki osorik sortzea. Zer deritzozue? Ez du merezi borrokan ibiltzeak mugarria norberak eskegitzeko (nire ustez, behintzat). Gero, horren harira, kanpaina bat edo edozer egin genezakeen. Ez da halakorik egon edozein wikipedietan; denak ibili baitira lasterketan medaila nork irabaziko.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 21:50, 11 Maiatza 2011 (UTC)
:Guztiz ados! Gaia aukeratzea da zailena, agian. Eta lana banatzea! Baina nire ustez merezi du horrelako zerbait egitea! Izan daiteke gai luze bat, baina ez duguna, horrelako artikulu sendo bat eratzea, bakoitzak atal bat hartuta. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 22:23, 11 Maiatza 2011 (UTC)
::Ideia polita. Eta euskararekin erlazionatutako zerbait balitz, aldarrikapen moduan?--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 07:35, 12 Maiatza 2011 (UTC)
:::Buruan al duzu euskararekin lotutako artikluren bat falta zaiguna? [[:eu:Kategoria:Euskara]] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:32, 12 Maiatza 2011 (UTC)
Hemen agertutako ideiak bikainak direla uste dut. Euskararen arloan zer artikulu egin genezakeen pentsatzen aritu naiz, baina ez zaitu bururatu. Taldean egin ahal izateko, espezializatua ez den gaia izan behar duela iruditzen zait (guztiok ekarpenen bat egin ahal izateko), eta euskararen arloan (zorionez) ez dira asko izango egin gabe dauden gai orokorreko artikuluak...
Inori gai egokiren bat bururatzen bazaio, artikulua egiteko talde lan horretan laguntzeko prest nago. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 13:57, 12 Maiatza 2011 (UTC)
Ni ere laguntzeko prest. --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 14:03, 12 Maiatza 2011 (UTC)
:Ideia posible bat: [[Euskararen debekua]]. Historiako arau ezberdinak jasoko lituzke, zeinetan euskara egitea debekatzen zen. Herrialdez banatu daiteke. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:27, 12 Maiatza 2011 (UTC)
::Adibidez "Euskararen liburu beltza" bezla. -[[Lankide:Theklan|Theklan]]
:::Azken adibide horrek [[:es:El libro blanco del euskera|El libro blanco del euskera]] artikulu hau euskeratzeke dagoela oroituarazi dit. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], [[Lankide eztabaida:Euskalduna|<small>(esaidak hemen)</small>]] 16:57, 2011ko maiatzaren 12a (UTC)
::::Oraintxe izan dut gai honen berri eta niri ere gustatuko litzaidake laguntzea nolabait. Euskararen debekua oso gai potoloa eta garrantzitsua iruditzen zait, artikulu indartsu bat merezi duena dudarik gabe. Koldo Izagirreren 'Autopsiarako frogak' liburuan dokumentazio mordoa dago historikoki euskara nola desagertarazten saiatu izan diren. Sarrionandiaren Moroak gara behelaino artean?-en ere zeozer bada horri buruz. Metodologia ezberdinak, agintarien diskurtso zatiak, estatuen jarrerak, jendearen pertzepzioak, hiztunen galera prozesua... oso artikulu potentea izan daiteke. -[[Lankide:Larbelaitz|Larbelaitz]] 18:07, 2011ko maiatzaren 12a (UTC)
:: Oso ideia polita. Nik ere parte hartu nahi dut. Orain oinarrizko egitura sor dezakegu eta gero, lasai-lasai, bete. ---[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 17:15, 12 Maiatza 2011 (UTC)
::: Has dadila orduan: [[Wikipedia:Proba orria/Euskararen debekua]] -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 23:36, 12 Maiatza 2011 (UTC)
zorionak! felicitats des de la viquipèdia en català (http://ca.wikipedia.org/wiki/Viquip%C3%A8dia:La_taverna/Novetats) - barcelona
::100.000 artikuluak jartzeko Zorionak! (amb traductor automàtic, perdó, espere que és correcte! Enhorabona!) [[Lankide:Capsot|Capsot]] 15:35, 24 Maiatza 2011 (UTC)
::: Felicitats des de la Viquipèdia en català. Endavant! (itzultzailea ... katalanez Wikipedia hasita Congrats With. Aurrera!) --[[Lankide:Joancreus|Joancreus]] 15:39, 24 Maiatza 2011 (UTC)
Eskerrik asko biei (eta bereziki Gomà jaunari bere ezin eskertuzko laguntzagatik).</br>
Gràcies a tots dos (i especialment al senyor Gomà per la seva inestimable ajuda).</br>
-[[:eu:Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] ([[:eu:Lankide eztabaida:Euskalduna|esaidak hemen]]) - 20:59, 2011ko maiatzaren 27a (CEST)
== Fitxategien igoera murriztea ==
Aurreko baten esan bezala eta orain dela asko eginiko bozketa bati jarraituz (ez zena indarrena jarri) Wikipedian fitxategiak igotzeko aukera kentzeko [https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=28609 eskatu nuen (bozketen detaileak loturan)] eta orain desaktibatu dute. Fitxategia igo loturan klik eginez gero, ikusiko duzue Commons-era birzuzentzen duela loturak. Logoak eta dena ere bertan igo beharko dira, inork ez baitu izango lokalean ezer igotzeko aukerarik. Mesedez, arazorik baldin badago, jakinarazi eta berriz emango dut tokea Bugzillan. Ondo izan.--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 09:01, 15 Maiatza 2011 (UTC)
::Arazoa da orain logoa aldatu nahi dugunean, nola aldatuko dugun [[:Fitxategi:Wiki.png]] irudia (Wikipedian igota dugun irudi bakarra).--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 10:06, 15 Maiatza 2011 (UTC)
:::[https://bugzilla.wikimedia.org/show_bug.cgi?id=28609#c1 Bertan diote] Logoa gaur egun ere Commons-ekoa erabiltzen dela. Ez dakit, ez dudalako begiratu, baina egongo da aukera logoa aldatzeko Commons-etik eginez gero, diot nik. --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:12, 15 Maiatza 2011 (UTC)
::::Antza denez, Wikipediako logo berriak atera zirenean, Wiki.png bitartezko logo aldaketak alde batera utzi ziren eta badaude zenbait ika-mika horren harira ([[bugzilla:24078|iturria]]). --[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:31, 15 Maiatza 2011 (UTC)
== Gara egunkarian iritzi artikulua gaur (maiatzaren 18an) ==
Milesker!. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 07:47, 18 Maiatza 2011 (UTC)
:Iratxe Esnaolak idatzi du. [http://www.gara.net/paperezkoa/20110518/266871/eu/Nork-idatziko-du-100000-artikulua Hemen] irakurri daiteke.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:08, 18 Maiatza 2011 (UTC)
::Atzoko BERRIAn honakoa zetorren: http://paperekoa.berria.info/plaza/2011-05-29/037/001/euskara_zabaltzeko_leihoa.htm --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:00, 30 Maiatza 2011 (UTC)
== Frantses eta aleman wikipediak ==
Kaixo guztioi.
Laster 100.000 artikuluetara iritsiko garenez, jauzi kuantitatibo handia emanez, egokia iruditzen zait orain arte baztertuta egon garen wikipediako azaletan (frantses zein aleman wikipedietan, esaterako) agertzea.
Bi wikipedia handi (milioi bat artikulu baino gehiago) horien azalean ez dago euskarazko wikipediaren arrastorik. Bere garaian berdin gertatzen zitzaigun ingelesezko wikipedian, baina honetan agertzea lortu genuen. Zergatik ez saiatu gauza bera eskuratzen aipaturiko bi wikipedietan?
Norbaitek ba al daki nora jo?
-[[Lankide:Josu|Josu]] 18:50, 11 Maiatza 2011 (UTC)
:Josu, zuk aipatzen duzun lantegia nahi duen orok egin dezake. Kontua zera da: Wikipedia horietako txokora joan eta bertako eztabaidetan barneratzea, administratzaile batekin topo egin eta harremanetan jartzea, eta nola edo hala euskarazko Wikipediaren onurak saltzea. Halere kontutan hartu zuk esandako Wikipedia horietan zutabean egoteko ez dela nahikoa 100.000 artikulu izatea, bai ordea, lehenbiziko 20 Wikipedien artean egotea, hots, gutxienez gaur egun 160.000-170.000 artikulu izatea.
:2009. urtean 40.000. artikulura iritsi ginenean, diplomazia eta pazientzia ugari erabiliz ingelesezko Wikipediako administratzaile batekin mintzatu eta euskara ezkerraldeko zutabean jartzea konbentzitu nuen. Noski, aurre baldintzetako bat 40.000 artikuluko Wikipedia bat izatea zen, bestea bertako lankidea kopuru jakin batek nik aurkeztutako arrazoiekin ados egotea eta administratzaile batek ere baiezkoa ematea bertako azal nagusia aldatzeko: orduan dena egoki atera zen.
:-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 21:20, 2011ko maiatzaren 11a (UTC)
::Ez nuen uste hain zaila zenik frantses zein aleman wikipediako azalean euskarazko wikipediaren aipamenik agertzea. Tira, horrela bada amore eman beharko dugu oraingoz...
::Hori kontuan izanda, ez zen nolanahiko lana izango Euskalduna langileak egin zuena ingelesezko wikipediaren azalean gure wikipediaren sarrera ager zedin. Bejondeiola berari!
::-[[Lankide:Josu|Josu]] 20:59, 13 Maiatza 2011 (UTC)
== Euskarazko Wikipediaren kokaleku berria ==
Gabon. Administrazaileei [[Txantiloi:Azala/Hizkuntzak]] honetan Euskarazko Wikipedia 100.000 artikulu baino gehiago dituzten Wikipedien zerrenda sar dezaten eskatu nahi nieke. Eskerrik asko aldez aurreti eta gabon pasa.</br>
-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 22:19, 2011ko maiatzaren 23a (UTC)
:{{egina}} --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 20:30, 23 Maiatza 2011 (UTC)
::Bide batez, Bulgariera, Lituaniera, Esloveniera, Malaiera eta Persierazko Wikipediak ere jada 100.000 artikulu baino gehiago dituzten Wikipedien zerrendan egon beharko luketela oraintxe jabetu naiz. Horrekin batera, 50.000 artikulu baino gehiago dituzten Wikipedien zerrenda hustu samarra geldituko denez, beste hizkuntzetako Wikipedia batzuen loturekin osatu beharko litzatekela iruditzen zait. Barkatu eragozpenak, Josugoni.</br>
::-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] 22:34, 2011ko maiatzaren 23a (UTC)
:::{{egina}}, baina lehen zatia bakarrik...--[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 20:41, 23 Maiatza 2011 (UTC)
azs0kr3npd5ox6c8jb2q7u10imme2px
Wikipedia:Txokoa/2011ko ekaina
4
1213556
9967945
2024-11-13T15:51:21Z
Theklan
336
Orri berria: « == Euskarazko Wikipediari buruzko albistea eta esamesak == Arratsaldeon. Lehengo astean [http://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Portada Gaztelaniazko wikipedia]ko azal nagusian [http://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Caf%C3%A9/Portal/Archivo/Noticias/Actual#Euskarazko_Wikipediak_jada_100.000_artikulu_.2F_La_Wikipedia_en_euskara_ya_tiene_100.000_articulos euskarazko Wikipedia 100.000 artikulu dituzten Wikipedien sailkapenean jartzea eskatu eta jarri egin zuten]. Horretan a...»
9967945
wikitext
text/x-wiki
== Euskarazko Wikipediari buruzko albistea eta esamesak ==
Arratsaldeon. Lehengo astean [http://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Portada Gaztelaniazko wikipedia]ko azal nagusian [http://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Caf%C3%A9/Portal/Archivo/Noticias/Actual#Euskarazko_Wikipediak_jada_100.000_artikulu_.2F_La_Wikipedia_en_euskara_ya_tiene_100.000_articulos euskarazko Wikipedia 100.000 artikulu dituzten Wikipedien sailkapenean jartzea eskatu eta jarri egin zuten].
Horretan ari nintzela, [http://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Caf%C3%A9/Portal/Archivo/Noticias/Actual#.22El_Gobierno_vasco_producir.C3.A1_para_Wikipedia.22 honako eztabaida interesgarri hau irakurri nuen], bertan [http://www.elcorreo.com/alava/20110527/local/gobierno-vasco-producira-para-201105271126.html euskarazko Wikipediarekin zerikusia duen berri hau] ematen da.</br>
-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], 16:56, 2011ko ekainaren 2a (UTC)
== Liburuak sortzeko aukera ==
Kaixo! Bugzillan konpontzeko eskatu ostean eta hainbat buelta eta azalpenen ostean, hemen da, labetik atera berria [[Berezi:Book|liburuak sortzeko tresna]]. Gauza batzuk itzultzeke daude, baina ez dakit, egia esan, non egin behar ditugun. Hala ere tresna ezin-hobea izan daiteke gauza askotarako. Esan zuen inpresioak zeintzuk diren! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 15:46, 7 Ekaina 2011 (UTC)
:Guztia dago jada itzulia, beraz erabiltzen has daiteke. [[Liburua:Bilbo]] da sortu dudan lehenengoa eta emaitza, nik uste, oso ona dela. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:38, 8 Ekaina 2011 (UTC)
== 10. urteurrena ==
KAixo guztiei. Oraintxe bertan deitu didate komentatzeko bai UEUko Informatika Saila bai Gerediaga Elkartea interesaturik daudela abenduaren 6ko testuinguruan Durangon Wikipediarekin zerbait egitera. UEUrekin egindako konbertsazioetan suertatu zen "hackatoi" bat egitea, hau da, azaltzea zer den wikiepdia eta aldi berean saiatzea edizio errekorrak hausten edo horrelakoren bat. Gerediagak ere nahi du ospatu, ez dakigu nola. Abenduaren 6an da gure 10. urteurrena. Hasi ideia zaparrada: -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:42, 9 Ekaina 2011 (UTC)
:Norbaitek ideiarik? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:21, 15 Ekaina 2011 (UTC)
::Harritu ninduen zure mezu honek, Theklan, neronek aspaldi aipatu nuelako e-mailez, apenas erantzunik jaso gabe. Nire ustez, oso polita litzateke edizio-maratoi bat egitea Durangoko Azokan bertan, UEUk eta Gerediagak antolatuta. Wikipediaz ezer ez dakitenek ere jaso ahalko lukete atentzio pertsonalizatua, beldurra kentzeko eta lehen aportazioak egiteko. Ni, printzipioz, parte hartzeko prest.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:27, 15 Ekaina 2011 (UTC)
:::Bai, gogoratzen dut, eta egia esan badirudi eurek ere beste bide batzuk ireki dituztela. UEUk proposatzen duena da hackatoi bat egitea, hau da, edizio maratoi bat, hitzaldi eta bestelakoekin. Gerediagak zehazki gure proposamena itxoiten duela uste dut. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:25, 16 Ekaina 2011 (UTC)
== {{tx|Taxotaula automatikoa}} ==
Kaixo guztioi! Ziurrenik ikusiko zenuten azken egun hauetan lanean egon naizela {{tx|taxotaula automatikoa}} izeneko inbento batean. Beno... oraindik ez dago bukatuta, itzulpen eta dokumentazioa falta da, baina erabiltzen has gaitezke nahi dugunean. Egindakoaren ideia hartzeko:
* Ez da beharrezkoa animalia, landare... beno, izaki bizidun bat deskribatzerako garaian guztia jartzea, nahikoa da azken taxoiarekin. Adibidez:
<code><pre>
{{Taxotaula automatikoa
| taxon = Canis aureus
}}
</pre></code>
:Horrekin sortuko da artikulua. Detaile gehiagorako:
<code><pre>
{{Taxotaula automatikoa
| status = LC
| trend = up
| status_system = iucn3.1
| image = golden jackal small.jpg
| image_caption = ''Canis aureus'' baten argazkia. [[Ngorongoro Krater]]ra, [[Tanzania]]
| taxon = Canis aureus
| binomial = ''Canis aureus''
| binomial_authority = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], [[1758]]
}}
</pre></code>
:eta horrek sortuko du [[Canis aureus]]en ikusten dugun guztia.
* Taxoi bat ez baldin badu ezagutzen, hori sortu bhearko dugu, bere gurasoak nortzuk diren eta idatziz. Erraza da. Baina sinplifikatzeko ingelerazko Wikipedian zituzten ia 9.000 txantiloi kopiatu ahal izan ditugu, berriro ere [[:ca:User:Gomá|Gomári]] esker eta berak sortutako bot sinplea. Orain 9.000 taxoi ezberdin ondo kokatuak ditugu. Etorkizunean guk sortutakoez gain ingelerazkoan sortzen dituzten berriak ere inportatu ahal izango ditugu.
* Abantailen artean testura lehenago iristen dela, aldaketaren bat baldin badago taxonomian guztietan egin ahal dela aldi berean eta, gainera, erabiltzailearentzat taxonomia osagarria ikusteko aukera dagoela da (arkatza sakatuz)
* Desabantailak ere baditu, eta horiek eztabaidatu beharko dira:
** Sistema osoa kopiatu dut eta beraz ingeleraz dago. Nahiko konplexua zen eta hobe ez ikutzea gehiegi. Ikuslearentzat berdina da, editatzen duenarentzat ez. Hori arazo bat izan daitekela uste baduzue, egin dezakegu zerbait itzultzeko, baina lan handia litzateke.
** Errekurtso asko jaten ditu, txantiloi asko irakurri behar dituelako.
** Erabiltzaile berriarentzat "zerbait gaizki egin dut ez delako ateratzen" sentsazioa egon daiteke... hori ekiditeko tutoriala ondo egin beharko da.
Beno, hori da dagoena... zuen erantzunaren zain. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:10, 9 Ekaina 2011 (UTC)
: Bat nator txantiloi sail horren testua ingelesez uztearekin: gai espezializatu samar batekoa denez, ez dut uste hori guztia itzultzeko lan itzela hartzea merezi duenik. Eskerrik asko txantiloi horiek guztiak euskal wikipediara ekartzeagatik! (Eta eskerrik asko Gomà lankideari ere.) --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 10:14, 10 Ekaina 2011 (UTC)
== Jaurlaritzaren entziklopedia digitala ==
Gabon guztioi.
Agian gogoratuko duzuenez, duela hilabete batzuk Txoko honetan bertan Eusko Jaurlaritzaren asmo baten berri eman nizuen. Jaurlaritzak entziklopedia digitalaren proiektu bat martxan jarri nahi zuen, eta gu prentsaren bidez jabetu ginen. Irakur ezazue hau:
http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2010eko_urria#Jaurlaritzako_entziklopedia_digitala
Eztabaida sortu zen Txokoan Jaurlaritzaren asmo horren inguruan. Batzuen ustez Jaurlaritzaren propaganda hutsa zen, beste batzuek proiektuaren aurrekontua kolokan jarri zuten, etab.
Hilabeteak pasatu dira eta propaganda hutsa ez zela agerian utziz, Jaurlaritzak lehiaketa bat atera du proiektu horren oinarriak finkatuz. Lehiaketa irabazten duen enpresak zera egin beharko du: Lur Hiztegi entziklopediaren edukiak gaurkotu eta wikipedian txertatu. Jaularitzak enpresa esleipendunaren esku jarriko ditu Lur Hiztegi Entziklopediaren eta Lur Entziklopedia Tematikoaren edukiak. Irakurri hau:
http://www.contratacion.euskadi.net/w32-1084/eu/contenidos/anuncio_contratacion/expgegv11041443576348/eu_doc/eu_arch_expgegv11041443576348.html?ruta=http://www.contratacion.euskadi.net/w32-1084/eu/v79aWar/comunJSP/v79aSubmitBuscarAnuncioFiltro.do
eta baita hau ere:
http://www.euskadi.net/cgi-bin_k54/bopv_20?e&f=20110527&a=201102824
Jaurlaritzaren oinarriek bi gauza interesgarri dauzkate:
*edukiak sortzen edota egokitzen lanetan ibiliko diren lan-taldeko kideek, antzeko lanetan gutxienez hiru urteko esperientzia egiaztatu behar dute
*sarrerak wikipedian txertazeaz arduratuko direnek, berriz, '''horretarako ezagupenak eta esperientzia badutela egiaztatu beharko dute'''
Bigarren puntu horrek edukiak wikipedian txertatzeko gutxieneko eskarmentu bat eskatzen du; hots, edozeinek ezin duela eduki horiek wikipedian jarri. Gure aldeko alderdi bat da hori, euskal wikilarion aldekoa.
Jaurlaritzaren asmoa ezagutu bezain laster, administratzaile eta beste wikilari batzuen artean eztabaida bat sortu zen: zer egin Jaurlaritzaren asmoaren aurrean? Eztabaida horren ondorio nagusiak hauek izan ziren:
*Iritzi kontrajarriak agertu ziren Jaurlaritzaren proiektuaren aurrean: denek ez zuten hasieran begi onez ikusi (asmo politiko ezkutuak ikusi zituen baten batek), baina wikipediaren onerako izaten bazen merezi zuela uste zuten gehienek.
*Lehiaketa edo lizitazioa horretara euskal wikilariok aurkeztea eztabaidatu zen. Azkenean aukera hori baztertu zen, oso zaila baitzen guk betetzea Jaurlaritzak eskatzen zituen oinarriak (itzulpengintzako enpresa handi baten neurrian eginak baitziren)
*asmo hori baztertuta, lehiaketa irabaziko zuen enpresari gure zerbitzuak eskaintzea iruditu zitzaigun irtenbiderik onena wikipediarentzat. Jaurlaritzaren oinarrietan aipatzen den wikipediako esperientzia dugu wikilariok, eta enpresa esleipendunari ere ongi etorriko zitzaion eskarmentuko jendearekin kontatzea. Wikilari batzuek ere (Xabier Armendaritzek, esaterako) eskarmentu handia dute itzulpengintzan.
Jaso dugun informazioaren arabera, oso litekeena da Jaurlaritzaren lizitaziora X enpresa aurkeztea eta gure ustez enpresa horrek lehiaketa irabazteko aukera handiak eduki ditzake. Egin ditugun harremanen bidez jakin dugu gure eskaera era positiboan hartu dutela, prest gaudela gurekin kolaboratzeko eta gure esperientzia eta gaitasuna kontuan hartuko dutela.
Puntu honetara ailegatuta funtsezkoa iruditzen zaigu wikilari guztion iritziak eta iradokizunak jasotzea. Gure arteko eztabaidetetan iritzi ezberdinak izan dira: batzuek aipatu dute proiektu honek ez duela bat egiten wikipediaren filosofiarekin (bolondresek auzolanean egindako entziklopedia librearekin, alegia), profesionalizaturiko lan-taldea tartean sartzen delako. Baina beste aldean ere, aipatu da inon ez dela jartzen debekatuta dagoenik wikipedian testuak jartzea ordainduz ala kobratuz...
Aipatu da ere euskalgintzaren munduan inork ez luke ulertuko guk proiektu horri ezetz esatea...
Gehienen iritzia da Eusko Jaurlaritzaren portaera gurekiko oso zuzena ez badela izan ere (bere lehiaketa ateratzeko orduan ez dira gurekin harremanetan jarri), eta profesionalen lana eta dirua ez bada guztiz bat etortzen wikipediaren espirituarekin, enpresa esleipenduna X baldin bada edukien kalitatea bermaturik izango dela. Bestalde, kontuan hartzekoa da gurekiko erakutsi duten jarrera, kolaborazioaren ateak zabal-zabalik utzi baitituzte.
Iritziak eta iradokizunak?
-[[Lankide:Josu|Josu]] 21:09, 9 Ekaina 2011 (UTC)
: Zehaztapen txiki bat: Jaurlaritzak, lizitazioa egin aurretik, iritzia eskatu zien zenbait wikilariri, bilera bat egin zuen Bilbon (ni ez nintzen han izan, bileran izan zen wikilariren batek horren berri ematea hobe). Hala ere, bat nator zure kritikaren muinarekin, Josu: nire ustez, wikilarioi parte hartze zabala izateko aukera eman beharko ziguketen, lizitazio hori nola bideratu erabakitzeko prozesuan, baina ez da hala izan.
: Lizitazio horri aukerak eta arriskuak ikusten dizkiot. Alde batetik, lizitazioko lana ondo egiten bada, Euskal Wikipedia osatuagoa eta kalitate handiagokoa izango da. Bestetik, gaizki egiten bada, edukian inkoherentziak sor daitezke, eta lehendik Wikipedian lanean gabiltzanokin liskarrak piztu.
: Hala ere, Wikipediak arrisku horiei aurre egiteko bideak baditu: nor edo nork arauak betetzen ez baditu, lehenik abisua ematen zaio, eta kasurik egiten ez badu, blokeoa ezartzen zaio.
: Aurreko horiez gainera, hortxe dago Josuk aipatutako beste arrisku hori ere: boluntariotzaren espiritua nolabait hondatzeko arriskua. Hemen jende askok lan egin du eta lan egiten du, Wikipedian edukiak dohainik txertatzen, eta orain talde batek lan hori egiteagatik kobratuko du. Hori bidegabetzat ikusiko dute batzuek, segur aski, eta ez zaie arrazoirik faltako. Nire ustez, egokiagoa izango zatekeen lizitazio hori edukiak [http://wikisource.org/wiki/Main_Page:Euskara Wikisource] proiektura igotzeko erabili izan balute.
: Beraz, ez dakit zenbateraino izan daitekeen onuragarria lizitazio hau Euskal Wikipediarako. Alde onak eta alde txarrak ikusten dizkiot. Dagoeneko lizitazioa atera denez eta hori aldatzeko modurik ez dugunez, nire esku dagoen guztia egingo dut onuragarria izan dadin, eta badakit wikilari gehiago ere ari direla horretarako lanean. Izan ere, ideia hauetako asko beste wikilari batzuei hartu dizkiet (barka iezadazue banan-banan haien izenak ez aipatzea). --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 22:07, 9 Ekaina 2011 (UTC)
Oso gaizki iruditzen zait lehiaketa batera aurkeztuko den enpresaren izena aipatzea, lehiaketa oraindik amaitu ez denean.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 07:38, 10 Ekaina 2011 (UTC)
:Ados Unairekin. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 09:03, 10 Ekaina 2011 (UTC)
:: Ados. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 09:35, 10 Ekaina 2011 (UTC)
Goiko lehen atalaren esaldi bat aldatu dut: ''oso litekeena da Jaurlaritzaren lizitaziora X enpresa aurkeztea eta lizitazioa irabaztea'' dioen tokian, irudi luke guk badakigula lehiaketa nork irabaziko duen, eta hori ez da horrela. Uste dut enpresa batzuek beste batzuek baino aukera gehiago eduki dezaketela lizitazioa irabazteko, hain zuzen esperientzia eta kurrikulum hobea dutelako. Esaldi hori aldatu egin dut eta hau jarri dut: ''oso litekeena da Jaurlaritzaren lizitaziora X enpresa aurkeztea eta gure ustez enpresa horrek lehiaketa irabazteko aukera handiak eduki ditzake''.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:29, 10 Ekaina 2011 (UTC)
:Beste arrazoi bat ere aipatu nahi dut zenbait wikilariok hartutako erabaki hau justifikatzeko: Eusko Jaurlaritzak hau egin nahi du, eta egingo du, eta guk agian zerbait egin genezakeen horren aurka, baina kontuan izan behar da Wikipedia ez dela gurea soilik, denona dela, eta uste dut ez zela posible izango erabateko blokeoa planteatzea honen aurka wikipedialari gutxi batzuen partetik. Adibidez, eskoletako irakasle askok nire ustez ez lukete ulertuko zergatik blokeatzen den proiektu hau aurrera eramatea, beraintzat funtsezkoa izanik entziklopedia ahalik eta osatuena edukitzea. Beraz, egoera horretan, uste dut beti dela hobea Wikipedia proiekturako lehendik Wikipedian eskarmentua duen jendeak ere parte hartzen badu.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:40, 10 Ekaina 2011 (UTC)
== Wikipediari buruzko albistea Deian ==
Aurreko baten Deiako kazetari batek deitu zidan galdera batzuk egiteko. Irtendako artikulua [http://www.deia.com/2011/06/12/ocio-y-cultura/internet/wikipedia-euskararen-anezka-digitala sarean dago].--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:40, 12 Ekaina 2011 (UTC)
== Template namespace initialisation script ==
Hello. Some years ago, developers used [[Special:Contributions/Template_namespace_initialisation_script|Template namespace initialisation script]] to move some pages from the MediaWiki to the Template namespace, and left some useless redirects.
Consequently, the following pages should be deleted :
# [[MediaWiki:Uztail]]
# [[MediaWiki:Urtegertaerak]]
# [[MediaWiki:Urtarril]]
# [[MediaWiki:Sitesupportpage]]
# [[MediaWiki:Otsail]]
# [[MediaWiki:Martxo]]
# [[MediaWiki:Maiatz]]
# [[MediaWiki:Ekain]]
# [[MediaWiki:Egungertaerak]]
# [[MediaWiki:Azaro]]
# [[MediaWiki:Apiril]]
# [[MediaWiki:Abuztu]]
# [[MediaWiki:Abendu]]
For more informations, please see [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Steward_requests/Speedy_deletions&oldid=2490887#MediaWiki_pages_by_Template_namespace_initialisation_script this request (meta)].
Thanks -- [[Lankide:Quentinv57|Quentinv57]] 17:21, 23 Ekaina 2011 (UTC)
:{{egina}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 08:33, 25 Ekaina 2011 (UTC)
hrb7vuhpl4x42bzhkudmkjxtelt29qh
9967998
9967945
2024-11-13T16:17:05Z
Theklan
336
9967998
wikitext
text/x-wiki
== Euskarazko Wikipediari buruzko albistea eta esamesak ==
Arratsaldeon. Lehengo astean [http://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Portada Gaztelaniazko wikipedia]ko azal nagusian [http://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Caf%C3%A9/Portal/Archivo/Noticias/Actual#Euskarazko_Wikipediak_jada_100.000_artikulu_.2F_La_Wikipedia_en_euskara_ya_tiene_100.000_articulos euskarazko Wikipedia 100.000 artikulu dituzten Wikipedien sailkapenean jartzea eskatu eta jarri egin zuten].
Horretan ari nintzela, [http://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Caf%C3%A9/Portal/Archivo/Noticias/Actual#.22El_Gobierno_vasco_producir.C3.A1_para_Wikipedia.22 honako eztabaida interesgarri hau irakurri nuen], bertan [http://www.elcorreo.com/alava/20110527/local/gobierno-vasco-producira-para-201105271126.html euskarazko Wikipediarekin zerikusia duen berri hau] ematen da.</br>
-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], 16:56, 2011ko ekainaren 2a (UTC)
== Liburuak sortzeko aukera ==
Kaixo! Bugzillan konpontzeko eskatu ostean eta hainbat buelta eta azalpenen ostean, hemen da, labetik atera berria [[Berezi:Book|liburuak sortzeko tresna]]. Gauza batzuk itzultzeke daude, baina ez dakit, egia esan, non egin behar ditugun. Hala ere tresna ezin-hobea izan daiteke gauza askotarako. Esan zuen inpresioak zeintzuk diren! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 15:46, 7 Ekaina 2011 (UTC)
:Guztia dago jada itzulia, beraz erabiltzen has daiteke. [[Liburua:Bilbo]] da sortu dudan lehenengoa eta emaitza, nik uste, oso ona dela. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:38, 8 Ekaina 2011 (UTC)
== 10. urteurrena ==
KAixo guztiei. Oraintxe bertan deitu didate komentatzeko bai UEUko Informatika Saila bai Gerediaga Elkartea interesaturik daudela abenduaren 6ko testuinguruan Durangon Wikipediarekin zerbait egitera. UEUrekin egindako konbertsazioetan suertatu zen "hackatoi" bat egitea, hau da, azaltzea zer den wikiepdia eta aldi berean saiatzea edizio errekorrak hausten edo horrelakoren bat. Gerediagak ere nahi du ospatu, ez dakigu nola. Abenduaren 6an da gure 10. urteurrena. Hasi ideia zaparrada: -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:42, 9 Ekaina 2011 (UTC)
:Norbaitek ideiarik? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:21, 15 Ekaina 2011 (UTC)
::Harritu ninduen zure mezu honek, Theklan, neronek aspaldi aipatu nuelako e-mailez, apenas erantzunik jaso gabe. Nire ustez, oso polita litzateke edizio-maratoi bat egitea Durangoko Azokan bertan, UEUk eta Gerediagak antolatuta. Wikipediaz ezer ez dakitenek ere jaso ahalko lukete atentzio pertsonalizatua, beldurra kentzeko eta lehen aportazioak egiteko. Ni, printzipioz, parte hartzeko prest.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:27, 15 Ekaina 2011 (UTC)
:::Bai, gogoratzen dut, eta egia esan badirudi eurek ere beste bide batzuk ireki dituztela. UEUk proposatzen duena da hackatoi bat egitea, hau da, edizio maratoi bat, hitzaldi eta bestelakoekin. Gerediagak zehazki gure proposamena itxoiten duela uste dut. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:25, 16 Ekaina 2011 (UTC)
== {{tx|Taxotaula automatikoa}} ==
Kaixo guztioi! Ziurrenik ikusiko zenuten azken egun hauetan lanean egon naizela {{tx|taxotaula automatikoa}} izeneko inbento batean. Beno... oraindik ez dago bukatuta, itzulpen eta dokumentazioa falta da, baina erabiltzen has gaitezke nahi dugunean. Egindakoaren ideia hartzeko:
* Ez da beharrezkoa animalia, landare... beno, izaki bizidun bat deskribatzerako garaian guztia jartzea, nahikoa da azken taxoiarekin. Adibidez:
<code><pre>
{{Taxotaula automatikoa
| taxon = Canis aureus
}}
</pre></code>
:Horrekin sortuko da artikulua. Detaile gehiagorako:
<code><pre>
{{Taxotaula automatikoa
| status = LC
| trend = up
| status_system = iucn3.1
| image = golden jackal small.jpg
| image_caption = ''Canis aureus'' baten argazkia. [[Ngorongoro Krater]]ra, [[Tanzania]]
| taxon = Canis aureus
| binomial = ''Canis aureus''
| binomial_authority = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], [[1758]]
}}
</pre></code>
:eta horrek sortuko du [[Canis aureus]]en ikusten dugun guztia.
* Taxoi bat ez baldin badu ezagutzen, hori sortu bhearko dugu, bere gurasoak nortzuk diren eta idatziz. Erraza da. Baina sinplifikatzeko ingelerazko Wikipedian zituzten ia 9.000 txantiloi kopiatu ahal izan ditugu, berriro ere [[:ca:User:Gomá|Gomári]] esker eta berak sortutako bot sinplea. Orain 9.000 taxoi ezberdin ondo kokatuak ditugu. Etorkizunean guk sortutakoez gain ingelerazkoan sortzen dituzten berriak ere inportatu ahal izango ditugu.
* Abantailen artean testura lehenago iristen dela, aldaketaren bat baldin badago taxonomian guztietan egin ahal dela aldi berean eta, gainera, erabiltzailearentzat taxonomia osagarria ikusteko aukera dagoela da (arkatza sakatuz)
* Desabantailak ere baditu, eta horiek eztabaidatu beharko dira:
** Sistema osoa kopiatu dut eta beraz ingeleraz dago. Nahiko konplexua zen eta hobe ez ikutzea gehiegi. Ikuslearentzat berdina da, editatzen duenarentzat ez. Hori arazo bat izan daitekela uste baduzue, egin dezakegu zerbait itzultzeko, baina lan handia litzateke.
** Errekurtso asko jaten ditu, txantiloi asko irakurri behar dituelako.
** Erabiltzaile berriarentzat "zerbait gaizki egin dut ez delako ateratzen" sentsazioa egon daiteke... hori ekiditeko tutoriala ondo egin beharko da.
Beno, hori da dagoena... zuen erantzunaren zain. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:10, 9 Ekaina 2011 (UTC)
: Bat nator txantiloi sail horren testua ingelesez uztearekin: gai espezializatu samar batekoa denez, ez dut uste hori guztia itzultzeko lan itzela hartzea merezi duenik. Eskerrik asko txantiloi horiek guztiak euskal wikipediara ekartzeagatik! (Eta eskerrik asko Gomà lankideari ere.) --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 10:14, 10 Ekaina 2011 (UTC)
== Jaurlaritzaren entziklopedia digitala ==
Gabon guztioi.
Agian gogoratuko duzuenez, duela hilabete batzuk Txoko honetan bertan Eusko Jaurlaritzaren asmo baten berri eman nizuen. Jaurlaritzak entziklopedia digitalaren proiektu bat martxan jarri nahi zuen, eta gu prentsaren bidez jabetu ginen. Irakur ezazue hau:
http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2010eko_urria#Jaurlaritzako_entziklopedia_digitala
Eztabaida sortu zen Txokoan Jaurlaritzaren asmo horren inguruan. Batzuen ustez Jaurlaritzaren propaganda hutsa zen, beste batzuek proiektuaren aurrekontua kolokan jarri zuten, etab.
Hilabeteak pasatu dira eta propaganda hutsa ez zela agerian utziz, Jaurlaritzak lehiaketa bat atera du proiektu horren oinarriak finkatuz. Lehiaketa irabazten duen enpresak zera egin beharko du: Lur Hiztegi entziklopediaren edukiak gaurkotu eta wikipedian txertatu. Jaularitzak enpresa esleipendunaren esku jarriko ditu Lur Hiztegi Entziklopediaren eta Lur Entziklopedia Tematikoaren edukiak. Irakurri hau:
http://www.contratacion.euskadi.net/w32-1084/eu/contenidos/anuncio_contratacion/expgegv11041443576348/eu_doc/eu_arch_expgegv11041443576348.html?ruta=http://www.contratacion.euskadi.net/w32-1084/eu/v79aWar/comunJSP/v79aSubmitBuscarAnuncioFiltro.do
eta baita hau ere:
http://www.euskadi.net/cgi-bin_k54/bopv_20?e&f=20110527&a=201102824
Jaurlaritzaren oinarriek bi gauza interesgarri dauzkate:
*edukiak sortzen edota egokitzen lanetan ibiliko diren lan-taldeko kideek, antzeko lanetan gutxienez hiru urteko esperientzia egiaztatu behar dute
*sarrerak wikipedian txertazeaz arduratuko direnek, berriz, '''horretarako ezagupenak eta esperientzia badutela egiaztatu beharko dute'''
Bigarren puntu horrek edukiak wikipedian txertatzeko gutxieneko eskarmentu bat eskatzen du; hots, edozeinek ezin duela eduki horiek wikipedian jarri. Gure aldeko alderdi bat da hori, euskal wikilarion aldekoa.
Jaurlaritzaren asmoa ezagutu bezain laster, administratzaile eta beste wikilari batzuen artean eztabaida bat sortu zen: zer egin Jaurlaritzaren asmoaren aurrean? Eztabaida horren ondorio nagusiak hauek izan ziren:
*Iritzi kontrajarriak agertu ziren Jaurlaritzaren proiektuaren aurrean: denek ez zuten hasieran begi onez ikusi (asmo politiko ezkutuak ikusi zituen baten batek), baina wikipediaren onerako izaten bazen merezi zuela uste zuten gehienek.
*Lehiaketa edo lizitazioa horretara euskal wikilariok aurkeztea eztabaidatu zen. Azkenean aukera hori baztertu zen, oso zaila baitzen guk betetzea Jaurlaritzak eskatzen zituen oinarriak (itzulpengintzako enpresa handi baten neurrian eginak baitziren)
*asmo hori baztertuta, lehiaketa irabaziko zuen enpresari gure zerbitzuak eskaintzea iruditu zitzaigun irtenbiderik onena wikipediarentzat. Jaurlaritzaren oinarrietan aipatzen den wikipediako esperientzia dugu wikilariok, eta enpresa esleipendunari ere ongi etorriko zitzaion eskarmentuko jendearekin kontatzea. Wikilari batzuek ere (Xabier Armendaritzek, esaterako) eskarmentu handia dute itzulpengintzan.
Jaso dugun informazioaren arabera, oso litekeena da Jaurlaritzaren lizitaziora X enpresa aurkeztea eta gure ustez enpresa horrek lehiaketa irabazteko aukera handiak eduki ditzake. Egin ditugun harremanen bidez jakin dugu gure eskaera era positiboan hartu dutela, prest gaudela gurekin kolaboratzeko eta gure esperientzia eta gaitasuna kontuan hartuko dutela.
Puntu honetara ailegatuta funtsezkoa iruditzen zaigu wikilari guztion iritziak eta iradokizunak jasotzea. Gure arteko eztabaidetetan iritzi ezberdinak izan dira: batzuek aipatu dute proiektu honek ez duela bat egiten wikipediaren filosofiarekin (bolondresek auzolanean egindako entziklopedia librearekin, alegia), profesionalizaturiko lan-taldea tartean sartzen delako. Baina beste aldean ere, aipatu da inon ez dela jartzen debekatuta dagoenik wikipedian testuak jartzea ordainduz ala kobratuz...
Aipatu da ere euskalgintzaren munduan inork ez luke ulertuko guk proiektu horri ezetz esatea...
Gehienen iritzia da Eusko Jaurlaritzaren portaera gurekiko oso zuzena ez badela izan ere (bere lehiaketa ateratzeko orduan ez dira gurekin harremanetan jarri), eta profesionalen lana eta dirua ez bada guztiz bat etortzen wikipediaren espirituarekin, enpresa esleipenduna X baldin bada edukien kalitatea bermaturik izango dela. Bestalde, kontuan hartzekoa da gurekiko erakutsi duten jarrera, kolaborazioaren ateak zabal-zabalik utzi baitituzte.
Iritziak eta iradokizunak?
-[[Lankide:Josu|Josu]] 21:09, 9 Ekaina 2011 (UTC)
: Zehaztapen txiki bat: Jaurlaritzak, lizitazioa egin aurretik, iritzia eskatu zien zenbait wikilariri, bilera bat egin zuen Bilbon (ni ez nintzen han izan, bileran izan zen wikilariren batek horren berri ematea hobe). Hala ere, bat nator zure kritikaren muinarekin, Josu: nire ustez, wikilarioi parte hartze zabala izateko aukera eman beharko ziguketen, lizitazio hori nola bideratu erabakitzeko prozesuan, baina ez da hala izan.
: Lizitazio horri aukerak eta arriskuak ikusten dizkiot. Alde batetik, lizitazioko lana ondo egiten bada, Euskal Wikipedia osatuagoa eta kalitate handiagokoa izango da. Bestetik, gaizki egiten bada, edukian inkoherentziak sor daitezke, eta lehendik Wikipedian lanean gabiltzanokin liskarrak piztu.
: Hala ere, Wikipediak arrisku horiei aurre egiteko bideak baditu: nor edo nork arauak betetzen ez baditu, lehenik abisua ematen zaio, eta kasurik egiten ez badu, blokeoa ezartzen zaio.
: Aurreko horiez gainera, hortxe dago Josuk aipatutako beste arrisku hori ere: boluntariotzaren espiritua nolabait hondatzeko arriskua. Hemen jende askok lan egin du eta lan egiten du, Wikipedian edukiak dohainik txertatzen, eta orain talde batek lan hori egiteagatik kobratuko du. Hori bidegabetzat ikusiko dute batzuek, segur aski, eta ez zaie arrazoirik faltako. Nire ustez, egokiagoa izango zatekeen lizitazio hori edukiak [http://wikisource.org/wiki/Main_Page:Euskara Wikisource] proiektura igotzeko erabili izan balute.
: Beraz, ez dakit zenbateraino izan daitekeen onuragarria lizitazio hau Euskal Wikipediarako. Alde onak eta alde txarrak ikusten dizkiot. Dagoeneko lizitazioa atera denez eta hori aldatzeko modurik ez dugunez, nire esku dagoen guztia egingo dut onuragarria izan dadin, eta badakit wikilari gehiago ere ari direla horretarako lanean. Izan ere, ideia hauetako asko beste wikilari batzuei hartu dizkiet (barka iezadazue banan-banan haien izenak ez aipatzea). --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 22:07, 9 Ekaina 2011 (UTC)
Oso gaizki iruditzen zait lehiaketa batera aurkeztuko den enpresaren izena aipatzea, lehiaketa oraindik amaitu ez denean.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 07:38, 10 Ekaina 2011 (UTC)
:Ados Unairekin. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 09:03, 10 Ekaina 2011 (UTC)
:: Ados. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 09:35, 10 Ekaina 2011 (UTC)
Goiko lehen atalaren esaldi bat aldatu dut: ''oso litekeena da Jaurlaritzaren lizitaziora X enpresa aurkeztea eta lizitazioa irabaztea'' dioen tokian, irudi luke guk badakigula lehiaketa nork irabaziko duen, eta hori ez da horrela. Uste dut enpresa batzuek beste batzuek baino aukera gehiago eduki dezaketela lizitazioa irabazteko, hain zuzen esperientzia eta kurrikulum hobea dutelako. Esaldi hori aldatu egin dut eta hau jarri dut: ''oso litekeena da Jaurlaritzaren lizitaziora X enpresa aurkeztea eta gure ustez enpresa horrek lehiaketa irabazteko aukera handiak eduki ditzake''.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:29, 10 Ekaina 2011 (UTC)
:Beste arrazoi bat ere aipatu nahi dut zenbait wikilariok hartutako erabaki hau justifikatzeko: Eusko Jaurlaritzak hau egin nahi du, eta egingo du, eta guk agian zerbait egin genezakeen horren aurka, baina kontuan izan behar da Wikipedia ez dela gurea soilik, denona dela, eta uste dut ez zela posible izango erabateko blokeoa planteatzea honen aurka wikipedialari gutxi batzuen partetik. Adibidez, eskoletako irakasle askok nire ustez ez lukete ulertuko zergatik blokeatzen den proiektu hau aurrera eramatea, beraintzat funtsezkoa izanik entziklopedia ahalik eta osatuena edukitzea. Beraz, egoera horretan, uste dut beti dela hobea Wikipedia proiekturako lehendik Wikipedian eskarmentua duen jendeak ere parte hartzen badu.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:40, 10 Ekaina 2011 (UTC)
== Wikipediari buruzko albistea Deian ==
Aurreko baten Deiako kazetari batek deitu zidan galdera batzuk egiteko. Irtendako artikulua [http://www.deia.com/2011/06/12/ocio-y-cultura/internet/wikipedia-euskararen-anezka-digitala sarean dago].--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:40, 12 Ekaina 2011 (UTC)
== Template namespace initialisation script ==
Hello. Some years ago, developers used [[Special:Contributions/Template_namespace_initialisation_script|Template namespace initialisation script]] to move some pages from the MediaWiki to the Template namespace, and left some useless redirects.
Consequently, the following pages should be deleted :
# [[MediaWiki:Uztail]]
# [[MediaWiki:Urtegertaerak]]
# [[MediaWiki:Urtarril]]
# [[MediaWiki:Sitesupportpage]]
# [[MediaWiki:Otsail]]
# [[MediaWiki:Martxo]]
# [[MediaWiki:Maiatz]]
# [[MediaWiki:Ekain]]
# [[MediaWiki:Egungertaerak]]
# [[MediaWiki:Azaro]]
# [[MediaWiki:Apiril]]
# [[MediaWiki:Abuztu]]
# [[MediaWiki:Abendu]]
For more informations, please see [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Steward_requests/Speedy_deletions&oldid=2490887#MediaWiki_pages_by_Template_namespace_initialisation_script this request (meta)].
Thanks -- [[Lankide:Quentinv57|Quentinv57]] 17:21, 23 Ekaina 2011 (UTC)
:{{egina}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 08:33, 25 Ekaina 2011 (UTC)
== Bandalismoa ==
Ohar bat administrazaileentzat: 95.63.60.180 erabiltzailea bandalismoa egiten ari da ([[Berotegi-efektua]] artikulua ezabatu du). Ba al dago blokeatzerik? -[[Lankide:Josu|Josu]] 15:09, 18 Ekaina 2011 (UTC)
:{{egina}}.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 19:17, 18 Ekaina 2011 (UTC)
aq12xymdsh3b3l7lc51m28toakx9not
9968005
9967998
2024-11-13T16:19:50Z
Theklan
336
9968005
wikitext
text/x-wiki
== Euskarazko Wikipediari buruzko albistea eta esamesak ==
Arratsaldeon. Lehengo astean [http://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Portada Gaztelaniazko wikipedia]ko azal nagusian [http://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Caf%C3%A9/Portal/Archivo/Noticias/Actual#Euskarazko_Wikipediak_jada_100.000_artikulu_.2F_La_Wikipedia_en_euskara_ya_tiene_100.000_articulos euskarazko Wikipedia 100.000 artikulu dituzten Wikipedien sailkapenean jartzea eskatu eta jarri egin zuten].
Horretan ari nintzela, [http://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Caf%C3%A9/Portal/Archivo/Noticias/Actual#.22El_Gobierno_vasco_producir.C3.A1_para_Wikipedia.22 honako eztabaida interesgarri hau irakurri nuen], bertan [http://www.elcorreo.com/alava/20110527/local/gobierno-vasco-producira-para-201105271126.html euskarazko Wikipediarekin zerikusia duen berri hau] ematen da.</br>
-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]], 16:56, 2011ko ekainaren 2a (UTC)
== Liburuak sortzeko aukera ==
Kaixo! Bugzillan konpontzeko eskatu ostean eta hainbat buelta eta azalpenen ostean, hemen da, labetik atera berria [[Berezi:Book|liburuak sortzeko tresna]]. Gauza batzuk itzultzeke daude, baina ez dakit, egia esan, non egin behar ditugun. Hala ere tresna ezin-hobea izan daiteke gauza askotarako. Esan zuen inpresioak zeintzuk diren! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 15:46, 7 Ekaina 2011 (UTC)
:Guztia dago jada itzulia, beraz erabiltzen has daiteke. [[Liburua:Bilbo]] da sortu dudan lehenengoa eta emaitza, nik uste, oso ona dela. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:38, 8 Ekaina 2011 (UTC)
== 10. urteurrena ==
KAixo guztiei. Oraintxe bertan deitu didate komentatzeko bai UEUko Informatika Saila bai Gerediaga Elkartea interesaturik daudela abenduaren 6ko testuinguruan Durangon Wikipediarekin zerbait egitera. UEUrekin egindako konbertsazioetan suertatu zen "hackatoi" bat egitea, hau da, azaltzea zer den wikiepdia eta aldi berean saiatzea edizio errekorrak hausten edo horrelakoren bat. Gerediagak ere nahi du ospatu, ez dakigu nola. Abenduaren 6an da gure 10. urteurrena. Hasi ideia zaparrada: -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:42, 9 Ekaina 2011 (UTC)
:Norbaitek ideiarik? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:21, 15 Ekaina 2011 (UTC)
::Harritu ninduen zure mezu honek, Theklan, neronek aspaldi aipatu nuelako e-mailez, apenas erantzunik jaso gabe. Nire ustez, oso polita litzateke edizio-maratoi bat egitea Durangoko Azokan bertan, UEUk eta Gerediagak antolatuta. Wikipediaz ezer ez dakitenek ere jaso ahalko lukete atentzio pertsonalizatua, beldurra kentzeko eta lehen aportazioak egiteko. Ni, printzipioz, parte hartzeko prest.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 09:27, 15 Ekaina 2011 (UTC)
:::Bai, gogoratzen dut, eta egia esan badirudi eurek ere beste bide batzuk ireki dituztela. UEUk proposatzen duena da hackatoi bat egitea, hau da, edizio maratoi bat, hitzaldi eta bestelakoekin. Gerediagak zehazki gure proposamena itxoiten duela uste dut. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 09:25, 16 Ekaina 2011 (UTC)
== {{tx|Taxotaula automatikoa}} ==
Kaixo guztioi! Ziurrenik ikusiko zenuten azken egun hauetan lanean egon naizela {{tx|taxotaula automatikoa}} izeneko inbento batean. Beno... oraindik ez dago bukatuta, itzulpen eta dokumentazioa falta da, baina erabiltzen has gaitezke nahi dugunean. Egindakoaren ideia hartzeko:
* Ez da beharrezkoa animalia, landare... beno, izaki bizidun bat deskribatzerako garaian guztia jartzea, nahikoa da azken taxoiarekin. Adibidez:
<code><pre>
{{Taxotaula automatikoa
| taxon = Canis aureus
}}
</pre></code>
:Horrekin sortuko da artikulua. Detaile gehiagorako:
<code><pre>
{{Taxotaula automatikoa
| status = LC
| trend = up
| status_system = iucn3.1
| image = golden jackal small.jpg
| image_caption = ''Canis aureus'' baten argazkia. [[Ngorongoro Krater]]ra, [[Tanzania]]
| taxon = Canis aureus
| binomial = ''Canis aureus''
| binomial_authority = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], [[1758]]
}}
</pre></code>
:eta horrek sortuko du [[Canis aureus]]en ikusten dugun guztia.
* Taxoi bat ez baldin badu ezagutzen, hori sortu bhearko dugu, bere gurasoak nortzuk diren eta idatziz. Erraza da. Baina sinplifikatzeko ingelerazko Wikipedian zituzten ia 9.000 txantiloi kopiatu ahal izan ditugu, berriro ere [[:ca:User:Gomá|Gomári]] esker eta berak sortutako bot sinplea. Orain 9.000 taxoi ezberdin ondo kokatuak ditugu. Etorkizunean guk sortutakoez gain ingelerazkoan sortzen dituzten berriak ere inportatu ahal izango ditugu.
* Abantailen artean testura lehenago iristen dela, aldaketaren bat baldin badago taxonomian guztietan egin ahal dela aldi berean eta, gainera, erabiltzailearentzat taxonomia osagarria ikusteko aukera dagoela da (arkatza sakatuz)
* Desabantailak ere baditu, eta horiek eztabaidatu beharko dira:
** Sistema osoa kopiatu dut eta beraz ingeleraz dago. Nahiko konplexua zen eta hobe ez ikutzea gehiegi. Ikuslearentzat berdina da, editatzen duenarentzat ez. Hori arazo bat izan daitekela uste baduzue, egin dezakegu zerbait itzultzeko, baina lan handia litzateke.
** Errekurtso asko jaten ditu, txantiloi asko irakurri behar dituelako.
** Erabiltzaile berriarentzat "zerbait gaizki egin dut ez delako ateratzen" sentsazioa egon daiteke... hori ekiditeko tutoriala ondo egin beharko da.
Beno, hori da dagoena... zuen erantzunaren zain. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 20:10, 9 Ekaina 2011 (UTC)
: Bat nator txantiloi sail horren testua ingelesez uztearekin: gai espezializatu samar batekoa denez, ez dut uste hori guztia itzultzeko lan itzela hartzea merezi duenik. Eskerrik asko txantiloi horiek guztiak euskal wikipediara ekartzeagatik! (Eta eskerrik asko Gomà lankideari ere.) --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 10:14, 10 Ekaina 2011 (UTC)
== Jaurlaritzaren entziklopedia digitala ==
Gabon guztioi.
Agian gogoratuko duzuenez, duela hilabete batzuk Txoko honetan bertan Eusko Jaurlaritzaren asmo baten berri eman nizuen. Jaurlaritzak entziklopedia digitalaren proiektu bat martxan jarri nahi zuen, eta gu prentsaren bidez jabetu ginen. Irakur ezazue hau:
http://eu.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Txokoa/Albisteak/2010eko_urria#Jaurlaritzako_entziklopedia_digitala
Eztabaida sortu zen Txokoan Jaurlaritzaren asmo horren inguruan. Batzuen ustez Jaurlaritzaren propaganda hutsa zen, beste batzuek proiektuaren aurrekontua kolokan jarri zuten, etab.
Hilabeteak pasatu dira eta propaganda hutsa ez zela agerian utziz, Jaurlaritzak lehiaketa bat atera du proiektu horren oinarriak finkatuz. Lehiaketa irabazten duen enpresak zera egin beharko du: Lur Hiztegi entziklopediaren edukiak gaurkotu eta wikipedian txertatu. Jaularitzak enpresa esleipendunaren esku jarriko ditu Lur Hiztegi Entziklopediaren eta Lur Entziklopedia Tematikoaren edukiak. Irakurri hau:
http://www.contratacion.euskadi.net/w32-1084/eu/contenidos/anuncio_contratacion/expgegv11041443576348/eu_doc/eu_arch_expgegv11041443576348.html?ruta=http://www.contratacion.euskadi.net/w32-1084/eu/v79aWar/comunJSP/v79aSubmitBuscarAnuncioFiltro.do
eta baita hau ere:
http://www.euskadi.net/cgi-bin_k54/bopv_20?e&f=20110527&a=201102824
Jaurlaritzaren oinarriek bi gauza interesgarri dauzkate:
*edukiak sortzen edota egokitzen lanetan ibiliko diren lan-taldeko kideek, antzeko lanetan gutxienez hiru urteko esperientzia egiaztatu behar dute
*sarrerak wikipedian txertazeaz arduratuko direnek, berriz, '''horretarako ezagupenak eta esperientzia badutela egiaztatu beharko dute'''
Bigarren puntu horrek edukiak wikipedian txertatzeko gutxieneko eskarmentu bat eskatzen du; hots, edozeinek ezin duela eduki horiek wikipedian jarri. Gure aldeko alderdi bat da hori, euskal wikilarion aldekoa.
Jaurlaritzaren asmoa ezagutu bezain laster, administratzaile eta beste wikilari batzuen artean eztabaida bat sortu zen: zer egin Jaurlaritzaren asmoaren aurrean? Eztabaida horren ondorio nagusiak hauek izan ziren:
*Iritzi kontrajarriak agertu ziren Jaurlaritzaren proiektuaren aurrean: denek ez zuten hasieran begi onez ikusi (asmo politiko ezkutuak ikusi zituen baten batek), baina wikipediaren onerako izaten bazen merezi zuela uste zuten gehienek.
*Lehiaketa edo lizitazioa horretara euskal wikilariok aurkeztea eztabaidatu zen. Azkenean aukera hori baztertu zen, oso zaila baitzen guk betetzea Jaurlaritzak eskatzen zituen oinarriak (itzulpengintzako enpresa handi baten neurrian eginak baitziren)
*asmo hori baztertuta, lehiaketa irabaziko zuen enpresari gure zerbitzuak eskaintzea iruditu zitzaigun irtenbiderik onena wikipediarentzat. Jaurlaritzaren oinarrietan aipatzen den wikipediako esperientzia dugu wikilariok, eta enpresa esleipendunari ere ongi etorriko zitzaion eskarmentuko jendearekin kontatzea. Wikilari batzuek ere (Xabier Armendaritzek, esaterako) eskarmentu handia dute itzulpengintzan.
Jaso dugun informazioaren arabera, oso litekeena da Jaurlaritzaren lizitaziora X enpresa aurkeztea eta gure ustez enpresa horrek lehiaketa irabazteko aukera handiak eduki ditzake. Egin ditugun harremanen bidez jakin dugu gure eskaera era positiboan hartu dutela, prest gaudela gurekin kolaboratzeko eta gure esperientzia eta gaitasuna kontuan hartuko dutela.
Puntu honetara ailegatuta funtsezkoa iruditzen zaigu wikilari guztion iritziak eta iradokizunak jasotzea. Gure arteko eztabaidetetan iritzi ezberdinak izan dira: batzuek aipatu dute proiektu honek ez duela bat egiten wikipediaren filosofiarekin (bolondresek auzolanean egindako entziklopedia librearekin, alegia), profesionalizaturiko lan-taldea tartean sartzen delako. Baina beste aldean ere, aipatu da inon ez dela jartzen debekatuta dagoenik wikipedian testuak jartzea ordainduz ala kobratuz...
Aipatu da ere euskalgintzaren munduan inork ez luke ulertuko guk proiektu horri ezetz esatea...
Gehienen iritzia da Eusko Jaurlaritzaren portaera gurekiko oso zuzena ez badela izan ere (bere lehiaketa ateratzeko orduan ez dira gurekin harremanetan jarri), eta profesionalen lana eta dirua ez bada guztiz bat etortzen wikipediaren espirituarekin, enpresa esleipenduna X baldin bada edukien kalitatea bermaturik izango dela. Bestalde, kontuan hartzekoa da gurekiko erakutsi duten jarrera, kolaborazioaren ateak zabal-zabalik utzi baitituzte.
Iritziak eta iradokizunak?
-[[Lankide:Josu|Josu]] 21:09, 9 Ekaina 2011 (UTC)
: Zehaztapen txiki bat: Jaurlaritzak, lizitazioa egin aurretik, iritzia eskatu zien zenbait wikilariri, bilera bat egin zuen Bilbon (ni ez nintzen han izan, bileran izan zen wikilariren batek horren berri ematea hobe). Hala ere, bat nator zure kritikaren muinarekin, Josu: nire ustez, wikilarioi parte hartze zabala izateko aukera eman beharko ziguketen, lizitazio hori nola bideratu erabakitzeko prozesuan, baina ez da hala izan.
: Lizitazio horri aukerak eta arriskuak ikusten dizkiot. Alde batetik, lizitazioko lana ondo egiten bada, Euskal Wikipedia osatuagoa eta kalitate handiagokoa izango da. Bestetik, gaizki egiten bada, edukian inkoherentziak sor daitezke, eta lehendik Wikipedian lanean gabiltzanokin liskarrak piztu.
: Hala ere, Wikipediak arrisku horiei aurre egiteko bideak baditu: nor edo nork arauak betetzen ez baditu, lehenik abisua ematen zaio, eta kasurik egiten ez badu, blokeoa ezartzen zaio.
: Aurreko horiez gainera, hortxe dago Josuk aipatutako beste arrisku hori ere: boluntariotzaren espiritua nolabait hondatzeko arriskua. Hemen jende askok lan egin du eta lan egiten du, Wikipedian edukiak dohainik txertatzen, eta orain talde batek lan hori egiteagatik kobratuko du. Hori bidegabetzat ikusiko dute batzuek, segur aski, eta ez zaie arrazoirik faltako. Nire ustez, egokiagoa izango zatekeen lizitazio hori edukiak [http://wikisource.org/wiki/Main_Page:Euskara Wikisource] proiektura igotzeko erabili izan balute.
: Beraz, ez dakit zenbateraino izan daitekeen onuragarria lizitazio hau Euskal Wikipediarako. Alde onak eta alde txarrak ikusten dizkiot. Dagoeneko lizitazioa atera denez eta hori aldatzeko modurik ez dugunez, nire esku dagoen guztia egingo dut onuragarria izan dadin, eta badakit wikilari gehiago ere ari direla horretarako lanean. Izan ere, ideia hauetako asko beste wikilari batzuei hartu dizkiet (barka iezadazue banan-banan haien izenak ez aipatzea). --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 22:07, 9 Ekaina 2011 (UTC)
Oso gaizki iruditzen zait lehiaketa batera aurkeztuko den enpresaren izena aipatzea, lehiaketa oraindik amaitu ez denean.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 07:38, 10 Ekaina 2011 (UTC)
:Ados Unairekin. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 09:03, 10 Ekaina 2011 (UTC)
:: Ados. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 09:35, 10 Ekaina 2011 (UTC)
Goiko lehen atalaren esaldi bat aldatu dut: ''oso litekeena da Jaurlaritzaren lizitaziora X enpresa aurkeztea eta lizitazioa irabaztea'' dioen tokian, irudi luke guk badakigula lehiaketa nork irabaziko duen, eta hori ez da horrela. Uste dut enpresa batzuek beste batzuek baino aukera gehiago eduki dezaketela lizitazioa irabazteko, hain zuzen esperientzia eta kurrikulum hobea dutelako. Esaldi hori aldatu egin dut eta hau jarri dut: ''oso litekeena da Jaurlaritzaren lizitaziora X enpresa aurkeztea eta gure ustez enpresa horrek lehiaketa irabazteko aukera handiak eduki ditzake''.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:29, 10 Ekaina 2011 (UTC)
:Beste arrazoi bat ere aipatu nahi dut zenbait wikilariok hartutako erabaki hau justifikatzeko: Eusko Jaurlaritzak hau egin nahi du, eta egingo du, eta guk agian zerbait egin genezakeen horren aurka, baina kontuan izan behar da Wikipedia ez dela gurea soilik, denona dela, eta uste dut ez zela posible izango erabateko blokeoa planteatzea honen aurka wikipedialari gutxi batzuen partetik. Adibidez, eskoletako irakasle askok nire ustez ez lukete ulertuko zergatik blokeatzen den proiektu hau aurrera eramatea, beraintzat funtsezkoa izanik entziklopedia ahalik eta osatuena edukitzea. Beraz, egoera horretan, uste dut beti dela hobea Wikipedia proiekturako lehendik Wikipedian eskarmentua duen jendeak ere parte hartzen badu.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 14:40, 10 Ekaina 2011 (UTC)
== Wikipediari buruzko albistea Deian ==
Aurreko baten Deiako kazetari batek deitu zidan galdera batzuk egiteko. Irtendako artikulua [http://www.deia.com/2011/06/12/ocio-y-cultura/internet/wikipedia-euskararen-anezka-digitala sarean dago].--[[Lankide:Janfri|Janfri]]; <sub> [[Lankide eztabaida:Janfri|bai esan?]]</sub> 10:40, 12 Ekaina 2011 (UTC)
== Template namespace initialisation script ==
Hello. Some years ago, developers used [[Special:Contributions/Template_namespace_initialisation_script|Template namespace initialisation script]] to move some pages from the MediaWiki to the Template namespace, and left some useless redirects.
Consequently, the following pages should be deleted :
# [[MediaWiki:Uztail]]
# [[MediaWiki:Urtegertaerak]]
# [[MediaWiki:Urtarril]]
# [[MediaWiki:Sitesupportpage]]
# [[MediaWiki:Otsail]]
# [[MediaWiki:Martxo]]
# [[MediaWiki:Maiatz]]
# [[MediaWiki:Ekain]]
# [[MediaWiki:Egungertaerak]]
# [[MediaWiki:Azaro]]
# [[MediaWiki:Apiril]]
# [[MediaWiki:Abuztu]]
# [[MediaWiki:Abendu]]
For more informations, please see [http://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Steward_requests/Speedy_deletions&oldid=2490887#MediaWiki_pages_by_Template_namespace_initialisation_script this request (meta)].
Thanks -- [[Lankide:Quentinv57|Quentinv57]] 17:21, 23 Ekaina 2011 (UTC)
:{{egina}} -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 08:33, 25 Ekaina 2011 (UTC)
== Bandalismoa ==
Ohar bat administrazaileentzat: 95.63.60.180 erabiltzailea bandalismoa egiten ari da ([[Berotegi-efektua]] artikulua ezabatu du). Ba al dago blokeatzerik? -[[Lankide:Josu|Josu]] 15:09, 18 Ekaina 2011 (UTC)
:{{egina}}.--[[Lankide:An13sa|An13sa]] [[Lankide_eztabaida:An13sa|✎]] 19:17, 18 Ekaina 2011 (UTC)
== Historia ezabatzea ==
Kaixo denoi. IP ezezagun batek (antza denez, irakasle batek eskola bateko ordenagailutik idatzita) [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lankide_eztabaida%3AJosugoni&action=historysubmit&diff=2142868&oldid=2136457 mezu hau] utzi dit. Posible al da artikulu bateko historiatik edukia (arrastoa) guztiz ezabatzea? Bertan izenak eta irainak agertzen baitira... Ez dut uste administratzaile moduan ezer egin dezakedanik. Agian burokrata edo sysop batek? (noizbait zerbait ikusi dut, alemanezko izen iraingarri batzuekin...). --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 08:13, 3 Ekaina 2011 (UTC)
:Begiratu [http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Revision_deletion hau].--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 08:47, 3 Ekaina 2011 (UTC)
::Gehiago [http://www.mediawiki.org/wiki/Help:RevisionDelete hemen].--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 08:50, 3 Ekaina 2011 (UTC)
{{egina}}. Eskerrik asko azalpenengatik, Asier. Noiz edo noiz artikuluren batean helbide elektroniko bat jarri dutela ikusi dut, eta aldaketa desegin arren hortxe geratu da, artikuluaren historian. Hurrengorako badakit zer egin. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 09:44, 3 Ekaina 2011 (UTC)
:Milesker Assar. Milesker Xabier. --[[Lankide:Josugoni|josugoni]] <small>([[Lankide Eztabaida:Josugoni|erantzun hemen]])</small> 18:58, 3 Ekaina 2011 (UTC)
f9gowdrfrehdvgo5evbahps2rreu30g
Wikipedia:Txokoa/2011ko uztaila
4
1213557
9967946
2024-11-13T15:52:03Z
Theklan
336
Orri berria: «== Call for image filter referendum == The Wikimedia Foundation, at the direction of the Board of Trustees, will be holding a vote to determine whether members of the community support the creation and usage of an opt-in personal image filter, which would allow readers to voluntarily screen particular types of images strictly for their own account. Further details and educational materials will be available shortly. The referendum is scheduled for 12-27 August, 2011, and...»
9967946
wikitext
text/x-wiki
== Call for image filter referendum ==
The Wikimedia Foundation, at the direction of the Board of Trustees, will be holding a vote to determine whether members of the community support the creation and usage of an opt-in personal image filter, which would allow readers to voluntarily screen particular types of images strictly for their own account.
Further details and educational materials will be available shortly. The referendum is scheduled for 12-27 August, 2011, and will be conducted on servers hosted by a neutral third party. Referendum details, officials, voting requirements, and supporting materials will be posted at [[Meta:Image filter referendum]] shortly.
Sorry for delivering you a message in English. Please help translate the pages on the referendum on Meta and join the [[mail:translators-l|translators mailing list]].
For the coordinating committee,<br />
[[m:User:Philippe (WMF)|Philippe (WMF)]]<br />
[[m:User:Cbrown1023|Cbrown1023]]<br/>
[[m:User:Risker|Risker]]</br>
[[m:User:Mardetanha|Mardetanha]]<br/>
[[m:User:PeterSymonds|PeterSymonds]]<br/>
[[m:User:Robertmharris|Robert Harris]]
<!-- EdwardsBot 0089 -->
{{sinatu gabe|EdwardsBot|2011-07-03, 10:36}}
== OpenMT2 eta Euskal Wikipedia: trebatzeko jardunaldia ==
Kaixo, guztioi!
[[Wikiproiektu:OpenMT2 eta Euskal Wikipedia|OpenMT2 eta Euskal Wikipedia]] proiektua hastera doa, eta, horretarako, trebatze-jardunaldia antolatu da EHUren Donostiako Informatika Fakultatean, datorren ostegunean, '''uztailaren 7'''a, '''1.4 laborategian, 9:30-11:00''' bitartean. Informatikako jendea gerturatuko da batez ere (20 bat pertsona), baina ohiko (eta ez hain ohiko) wikilarien presentzia ere asko eskertuko da.
Hau egingo da:
*Instalatu [[OmegaT]].
*Aplikazioa erabiltzen ikasteko prozesu osoa egingo da artikulu motz batekin. Bakoitzak zerrenda batetik artikulu motz bat (10 bat lerrokoa) aukeratuko du, [[Matxin (itzultzaile automatikoa)|Matxin]]ekin itzuliko du eta itzulpena editatuz zuzenduko du.
Komenigarria da bakoitza bere eramangarriarekin etortzea.
Ni joango naiz. Animatu zaitezte zuek ere!--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:21, 4 Uztaila 2011 (UTC)
:Kaixo! Esan bezala, goizean OpenMT-2 proiektuarekin saltseatzen ibili gara, 11-12 bat pertsona, Informatikako eskolan. Besterik gabe, esatea oso erraza dela programa erabiltzea, eta, beraz, jendea parte hartzera animatu nahi nuen. Asmoa da bakoitzak artikulu luze bat (gutxienez) itzultzea. Artikulua Wikipediara igotzerakoan, automatikoki XML fitxategi bat bidaltzen zaie IXA taldekoei, ikus dezaten eskuz zenbat aldaketa gauzatu diren. Horrela Matxin hobetu dezakete. Edozer kontu galdetu nahi baduzue, aurrera! Izena emateko zerrenda [[Wikiproiektu:OpenMT2_eta_Euskal_Wikipedia#Parte-hartzaileak|hemen]] duzue. Aio!--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 14:06, 7 Uztaila 2011 (UTC)
atny7zmj7lcndek4dbt04vqmhyi8yjh
Wikipedia:Txokoa/2011ko abuztua
4
1213558
9967947
2024-11-13T15:52:17Z
Theklan
336
Orri berria: «== Euskal Wikipedia Lur entziklopedietako edukiekin osatzeko lanak == Txoko honetan bertan iragarri zenez, Eusko Jaurlaritzak lehiaketa bat atera zuen, euskarazko Wikipedia Lur entziklopedietako edukiekin osatzeko (xehetasunak, [http://www.contratacion.euskadi.net/w32-1084/eu/contenidos/anuncio_contratacion/expgegv11041443576348/eu_doc/eu_arch_expgegv11041443576348.html?ruta=http://www.contratacion.euskadi.net/w32-1084/eu/v79aWar/comunJSP/v79aSubmitBuscarAnuncioFiltro.do h...»
9967947
wikitext
text/x-wiki
== Euskal Wikipedia Lur entziklopedietako edukiekin osatzeko lanak ==
Txoko honetan bertan iragarri zenez, Eusko Jaurlaritzak lehiaketa bat atera zuen, euskarazko Wikipedia Lur entziklopedietako edukiekin osatzeko (xehetasunak, [http://www.contratacion.euskadi.net/w32-1084/eu/contenidos/anuncio_contratacion/expgegv11041443576348/eu_doc/eu_arch_expgegv11041443576348.html?ruta=http://www.contratacion.euskadi.net/w32-1084/eu/v79aWar/comunJSP/v79aSubmitBuscarAnuncioFiltro.do hemen]).
Wikilari talde baten artean eztabaida sortu zen, lan horiek behar bezala egingo zirela bermatzeko biderik egokiena zein izango zen, eta erabaki genuen Elhuyarrekoekin harremanetan jartzea, uste izan genuelako haiek dutela lan hori kalitaterik eta gizalegerik handienarekin egiteko gaitasuna. Izan ere, euskarazko hiztegigintzan lan bikaina eginak dira, eta haiekin lan egin izan dugunok lan giro egokia aurkitu izan dugu (enpresa batzuetan izaten den giro gaiztorik gabe). Beraz, sei wikilarik haiekin aurkeztea proposatu genien Elhuyarrekoei, Wikipedian lan egiteko moduetan eta bestelako xehetasunetan laguntzearren, eta pozarren onartu ziguten eskaintza. Wikilari taldetxo honetakook aholkularitzat eta laguntzailetzat sartu gintuzten, Jaurlaritzari aurkeztutako proiektuan.
Uztailean, Jaurlaritzak iragarri zuen Elhuyarren proiektuak irabazi duela kontratua, eta gaur bilera izan dugu Elhuyarrekoen eta wikilarion artean, lana nola bideratuko den aztertzeko. Besteak beste, erabaki dugu lana nola egingo den hemen azaltzea, eta wikiproiektu berezi bat sortzea (izena jartzeko ideiarik bai? zer iruditzen zaizue «Lur Wikipediaratzeko Lantegia»?).
Elhuyarrek aurkeztu duen eta irabazle atera den proiektuan, 11.000 artikulu sortu edo osatzeko betebeharra hartu da. Elhuyarreko talde bat orain begiratzen ari da Lur hiztegi entziklopedikoaren eta Lur entziklopedia tematikoaren edukiekin zer artikulu sortu edo osatu ahal izango diren euskal Wikipedian. Berriak ez diren artikuluak osatzean, konturik handiena izango dugu, artikulu horretan lehendik eginda dagoena aprobetxatzeko. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 18:01, 4 Abuztua 2011 (UTC)
:Albiste pozgarria. Zorionak! -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 2:27, 2011ko abuztuaren 5a (UTC)
Eskerrik asko, Euskalduna! Denborak esango du, baina, Elhuyarrekoek lanak zenbateko profesionaltasunez eta ganoraz planifikatu dituzten ikusita, uste dut urtea bukatzean geure burua zoriontzeko moduan izango garela euskal Wikipedia erabiltzen edota aberasten dihardugun guztiok, bultzada handia jasoko baitu Wikipedia honek.
Eusko Jaurlaritzak emandako epea oso-oso estua da (abendua bukatzerako bukatu beharko dira lanak), baina Elhuyarrek jarri duen langile taldea ikusita, emaitza bikaina aterako delakoan nago.
Nik proposatutako izenaren aurka inor agertu ez denez, dagoeneko sortu dut wikiproiektua: [[Wikiproiektu:Lur_Wikipediaratzeko_Lantegia|Lur Wikipediaratzeko Lantegia]]. Izenari eragozpenik aurkituz gero, izango dugu aldatzeko aukera, hala ere.
Irail arte, Elhuyarreko talde bat —gorago idatzi nuenez— euskal Wikipediako zer 11.000 artikulu sortu edo osatuko diren zehazten arituko da. Ordu arte, beraz, Wikipedian ez da ezertxo ere nabarituko egindako lana. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:53, 8 Abuztua 2011 (UTC)
:Galdera bat: eta Elhuyarreko langileak ez garenok erabil al dezakegu Lur entziklopedia horretako informazioa gure artikuluak sortu edo osatzeko? Edota hori jabetza eskubideak haustea al litzateke, adibidez, Hiru.com webguneko informazioarekin pasatzen den gisan? Bestela sekulako informazio iturria izango baigenuke. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 18:12, 2011ko abuztuaren 23a (UTC)
::Logikoena litzateke EJk Lur entziklopedia osoak (bi dira, hiztegi entziklopedikoa eta entziklopedia tematikoa) lizentzia libre batekin "askatzea". Nik uste dut Eusko Jaurlaritzak bere webgunean, lekuren batean, argi eta garbi esan beharko lukeela Lur hiztegietako materialari lizentzia libre bat eman diotela, eta zein lizentzia den. Hortik aurrera, edozeinek nahi duen erara berrerabil dezake material hori Wikipedian. Hala ere, oraindik ez dakigu hori dena nola izango den.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 17:44, 27 Abuztua 2011 (UTC)
::Nik dakidanagatik (proiektu honetan nabil Elhuyarren) Eusko Jaurlaritzak [http://opendata.euskadi.net/w79-home/eu/ Open Data] atarian jarri nahi du edukia, baina ez dakit ez nola ez noiz gauzatuko den.--[[Lankide:Josuaztiria|josuaztiria]] 12:07, 12 Iraila 2011 (UTC)
Jakinminez eta aspaldi ezer aipatzen ez denez: Proiektu honen berririk edo nola doan inork ba al daki zeozer?
-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 20:14, 2011ko azaroaren 29a (UTC)
:Aurrera doa, eta urtearen amaierarako bukatuta egongo da. Lana Elhuyarrek haien ekipo batean instalatu duen MediWiki batean ari gara egiten. Lana amaitutakoan, dena euskal wikipediara eramango da. Hala ere, uste dut tarteko egunen batean egun horretara arte moldatutako informazioa pasatuko dela wikipediara, beraz bi txandatan-edo egingo da migrazio hori.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 19:42, 29 Azaroa 2011 (UTC)
::Eskerrik asko azalpenarengatik, Assar.
::-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 20:31, 2011ko azaroaren 30a (UTC)
:::Azkenean badirudi lan osoa une berean kargatuko dela Wikipediara. Beraz, ordura arte itxaron beharko da lana wikipedian ikusteko.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 16:56, 2 Abendua 2011 (UTC)
eqpv1cw0g4hfklavduuh7npkc9et41l
9968007
9967947
2024-11-13T16:20:11Z
Theklan
336
9968007
wikitext
text/x-wiki
== Euskal Wikipedia Lur entziklopedietako edukiekin osatzeko lanak ==
Txoko honetan bertan iragarri zenez, Eusko Jaurlaritzak lehiaketa bat atera zuen, euskarazko Wikipedia Lur entziklopedietako edukiekin osatzeko (xehetasunak, [http://www.contratacion.euskadi.net/w32-1084/eu/contenidos/anuncio_contratacion/expgegv11041443576348/eu_doc/eu_arch_expgegv11041443576348.html?ruta=http://www.contratacion.euskadi.net/w32-1084/eu/v79aWar/comunJSP/v79aSubmitBuscarAnuncioFiltro.do hemen]).
Wikilari talde baten artean eztabaida sortu zen, lan horiek behar bezala egingo zirela bermatzeko biderik egokiena zein izango zen, eta erabaki genuen Elhuyarrekoekin harremanetan jartzea, uste izan genuelako haiek dutela lan hori kalitaterik eta gizalegerik handienarekin egiteko gaitasuna. Izan ere, euskarazko hiztegigintzan lan bikaina eginak dira, eta haiekin lan egin izan dugunok lan giro egokia aurkitu izan dugu (enpresa batzuetan izaten den giro gaiztorik gabe). Beraz, sei wikilarik haiekin aurkeztea proposatu genien Elhuyarrekoei, Wikipedian lan egiteko moduetan eta bestelako xehetasunetan laguntzearren, eta pozarren onartu ziguten eskaintza. Wikilari taldetxo honetakook aholkularitzat eta laguntzailetzat sartu gintuzten, Jaurlaritzari aurkeztutako proiektuan.
Uztailean, Jaurlaritzak iragarri zuen Elhuyarren proiektuak irabazi duela kontratua, eta gaur bilera izan dugu Elhuyarrekoen eta wikilarion artean, lana nola bideratuko den aztertzeko. Besteak beste, erabaki dugu lana nola egingo den hemen azaltzea, eta wikiproiektu berezi bat sortzea (izena jartzeko ideiarik bai? zer iruditzen zaizue «Lur Wikipediaratzeko Lantegia»?).
Elhuyarrek aurkeztu duen eta irabazle atera den proiektuan, 11.000 artikulu sortu edo osatzeko betebeharra hartu da. Elhuyarreko talde bat orain begiratzen ari da Lur hiztegi entziklopedikoaren eta Lur entziklopedia tematikoaren edukiekin zer artikulu sortu edo osatu ahal izango diren euskal Wikipedian. Berriak ez diren artikuluak osatzean, konturik handiena izango dugu, artikulu horretan lehendik eginda dagoena aprobetxatzeko. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 18:01, 4 Abuztua 2011 (UTC)
:Albiste pozgarria. Zorionak! -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 2:27, 2011ko abuztuaren 5a (UTC)
Eskerrik asko, Euskalduna! Denborak esango du, baina, Elhuyarrekoek lanak zenbateko profesionaltasunez eta ganoraz planifikatu dituzten ikusita, uste dut urtea bukatzean geure burua zoriontzeko moduan izango garela euskal Wikipedia erabiltzen edota aberasten dihardugun guztiok, bultzada handia jasoko baitu Wikipedia honek.
Eusko Jaurlaritzak emandako epea oso-oso estua da (abendua bukatzerako bukatu beharko dira lanak), baina Elhuyarrek jarri duen langile taldea ikusita, emaitza bikaina aterako delakoan nago.
Nik proposatutako izenaren aurka inor agertu ez denez, dagoeneko sortu dut wikiproiektua: [[Wikiproiektu:Lur_Wikipediaratzeko_Lantegia|Lur Wikipediaratzeko Lantegia]]. Izenari eragozpenik aurkituz gero, izango dugu aldatzeko aukera, hala ere.
Irail arte, Elhuyarreko talde bat —gorago idatzi nuenez— euskal Wikipediako zer 11.000 artikulu sortu edo osatuko diren zehazten arituko da. Ordu arte, beraz, Wikipedian ez da ezertxo ere nabarituko egindako lana. --[[User:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]]<sup>[[User talk:Xabier_Armendaritz|<span style="color:#0000FF;">(nirekin hizketan egiteko)</span>]]</sup> 17:53, 8 Abuztua 2011 (UTC)
:Galdera bat: eta Elhuyarreko langileak ez garenok erabil al dezakegu Lur entziklopedia horretako informazioa gure artikuluak sortu edo osatzeko? Edota hori jabetza eskubideak haustea al litzateke, adibidez, Hiru.com webguneko informazioarekin pasatzen den gisan? Bestela sekulako informazio iturria izango baigenuke. -[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 18:12, 2011ko abuztuaren 23a (UTC)
::Logikoena litzateke EJk Lur entziklopedia osoak (bi dira, hiztegi entziklopedikoa eta entziklopedia tematikoa) lizentzia libre batekin "askatzea". Nik uste dut Eusko Jaurlaritzak bere webgunean, lekuren batean, argi eta garbi esan beharko lukeela Lur hiztegietako materialari lizentzia libre bat eman diotela, eta zein lizentzia den. Hortik aurrera, edozeinek nahi duen erara berrerabil dezake material hori Wikipedian. Hala ere, oraindik ez dakigu hori dena nola izango den.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 17:44, 27 Abuztua 2011 (UTC)
::Nik dakidanagatik (proiektu honetan nabil Elhuyarren) Eusko Jaurlaritzak [http://opendata.euskadi.net/w79-home/eu/ Open Data] atarian jarri nahi du edukia, baina ez dakit ez nola ez noiz gauzatuko den.--[[Lankide:Josuaztiria|josuaztiria]] 12:07, 12 Iraila 2011 (UTC)
Jakinminez eta aspaldi ezer aipatzen ez denez: Proiektu honen berririk edo nola doan inork ba al daki zeozer?
-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 20:14, 2011ko azaroaren 29a (UTC)
:Aurrera doa, eta urtearen amaierarako bukatuta egongo da. Lana Elhuyarrek haien ekipo batean instalatu duen MediWiki batean ari gara egiten. Lana amaitutakoan, dena euskal wikipediara eramango da. Hala ere, uste dut tarteko egunen batean egun horretara arte moldatutako informazioa pasatuko dela wikipediara, beraz bi txandatan-edo egingo da migrazio hori.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 19:42, 29 Azaroa 2011 (UTC)
::Eskerrik asko azalpenarengatik, Assar.
::-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 20:31, 2011ko azaroaren 30a (UTC)
:::Azkenean badirudi lan osoa une berean kargatuko dela Wikipediara. Beraz, ordura arte itxaron beharko da lana wikipedian ikusteko.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 16:56, 2 Abendua 2011 (UTC)
== Egindako artikulua ez da agertzen ==
Norbaiten laguntza behar dut arazo tekniko bat konpontzeko.
[[Avery, Mc Leod eta Mc Cartyren esperimentua]] izeneko artikulua idatzi dut. Idatzi ondoren, eta gaur arte, artikulu hau ez da agertzen wikipediaren bilatzailean, eta ezta ere nik egindako beste artikulu batean ([[Griffithen esperimentua]]-n, ikusi honen beheko aldean).
Sorginkeria dirudi.
-[[Lankide:Josu|Josu]] 15:13, 7 Abuztua 2011 (UTC)
: Hemen azaltzen da atzerapen hori: [http://en.wikipedia.org/wiki/Help:Searching#Delay_in_updating_the_search_index Delay in updating the search index]:
:''For reasons of efficiency and priority, recent changes are not always immediately taken into account in searches. The index is typically updated every morning GMT. If you see the index lagging more than a couple of days, report it. For other technical issues with the search engine, please leave a message on the talk page.''
:Itxaron pare bat egun, ea berez konpontzen den.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:18, 7 Abuztua 2011 (UTC)
:: Konponduta. Eskerrik asko, Unai. -[[Lankide:Josu|Josu]] 19:51, 8 Abuztua 2011 (UTC)
95nc5zsvhrjmcnc7kctj0pzvng4rjhw
Wikipedia:Txokoa/2011ko azaroa
4
1213559
9967948
2024-11-13T15:53:00Z
Theklan
336
Orri berria: «== Terms of Use update == ''I apologize that you are receiving this message in English. Please help translate it.'' Hello, The Wikimedia Foundation is discussing changes to its Terms of Use. The discussion can be found at [[m:Talk:Terms of use|Talk:Terms of use]]. Everyone is invited to join in. Because the new version of [[m:Terms of use|Terms of use]] is not in final form, we are not able to present official translations of it. Volunteers are welcome to translate it...»
9967948
wikitext
text/x-wiki
== Terms of Use update ==
''I apologize that you are receiving this message in English. Please help translate it.''
Hello,
The Wikimedia Foundation is discussing changes to its Terms of Use. The discussion can be found at [[m:Talk:Terms of use|Talk:Terms of use]]. Everyone is invited to join in. Because the new version of [[m:Terms of use|Terms of use]] is not in final form, we are not able to present official translations of it. Volunteers are welcome to translate it, as German volunteers have done at [[:m:Terms of use/de]], but we ask that you note at the top that the translation is unofficial and may become outdated as the English version is changed. The translation request can be found at [[m:Translation requests/WMF/Terms of Use 2]] -- [[m:User:Mdennis (WMF)|Maggie Dennis, Community Liaison]] 00:43, 27 Urria 2011 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0119 -->
== Iñaki Egaña historialaria eta euskal Wikipedia ==
2011ko azaroaren 6an, ''Berria''ko «Igandea» gehigarriko 14. orrialdean, hau zioen Iñaki Egaña historialariak, «Mourt pour la patrie» artikuluan:
{{aipu|Oso gutxi aztertu da Lehen Mundu Gerrak Euskal Herrian izandako eragina. [...] Egun, Wikipedian Lehen Mundu Gerrari buruz agertzen den euskarazko sarrerak ez du hondamendi horri buruzko aipamen bakar bat ere jasotzen. Adierazgarria da.}}
Bi egun geroago, gai horrek [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lehen_Mundu_Gerra&action=historysubmit&diff=2426203&oldid=2406132 aipamen luzea zuen Wikipediako artikulu horretan], eta [[Lehen Mundu Gerra Euskal Herrian|bere artikulu berezia ere bai]]. Gainera, [[Euskal Herriko historia]] artikuluan atal berezia du, eta [[Euskal Herria]] artikuluko «Historia» atalean paragrafo oso bat eskaini zaio. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-11-10, 21:02
:Ba, zorionak, ''aizak''!
:-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 21:14:, [[2011]]ko [[azaroaren 10]]a.
:: Pozik egin dut, asko ikasi baitut gai horretaz dokumentatzean. Eskerrak Iñaki Egañari, hemen genuen gabezia larria erakusteagatik. Eta, hitz hauek irakurtzen baditu, hurrengoan idatzi ditzala euskaraz euskal deiturak, mesedez. ''[[Jean Hiriart-Urruty]]'' eta ''[[Jean Elissalde]]'' euskara zainduan nola idatzi jakin nahi badu, aski du Wikipedia honetan begiratzea, karkarkar. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-11-10, 21:26
== Euskal Wikipedia Durangoko Azokan ==
Kaixo! Batzuk dakizuenez, abenduaren 6an edizio-maratoia antolatu dugu Durangoko Azokan Gerediaga Elkarteak, UEUk eta Euskal Wikipediak. Informazio gehiago [http://www.ueu.eus/ikasi/jardunaldi-ikastaroa/400/Euskal%2Bwikipediaren%2Bedizio-maratoia%253A%2Bauzolan-festa%2BEuskal%2BWikipediaren%2B10.%2Burteurrenean. hemen]. Esan gabe doa parte-hartzea edo bisitatxoren bat eskertuko genukeela, handik bazabiltzate. Animatu! Aio! --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 18:23, 23 Azaroa 2011 (UTC)
:Gorka Julioren artikulua, gaurko BERRIAn: [http://paperekoa.berria.info/agenda/2011-12-01/028/001/nik_ezin_dut.htm "Nik ezin dut..."]. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:48, 1 Abendua 2011 (UTC)
::[http://www.diariovasco.com/v/20111207/cultura/abenduaren-badago-ospatua-20111207.html Euskal Wikipedia eta Durangoko Azokaren Diario Vasco egunkariko artikulua eta bideoa ikusgai] - [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 18:49, 2011ko abenduaren 7a (UTC)
:::[http://paperekoa.berria.info/plaza/2011-12-07/040/001/wikipedia_azokaren_zati.htm Wikipedia, azokaren zati <small>berria.info</small>]
:::[http://www.argia.com/albistea/wikipedia-euskaraz-10-urte-sarean wikipedia euskaraz 10 urte sarean <small>argia.com</small>]
:::[http://www.gara.net/paperezkoa/20111207/308217/eu/Wikipediaren-erraiak-erakusgai-Landakon Wikipediaren erraiak erakusgai Landakon <small>gara.net</small>] -[[Lankide:Utolotu|Utolotu]] 22:20, 7 Abendua 2011 (UTC)
t3dn7j4tnh92r65x85xl3v2yi36m5z5
9967964
9967948
2024-11-13T16:00:25Z
Theklan
336
9967964
wikitext
text/x-wiki
== Terms of Use update ==
''I apologize that you are receiving this message in English. Please help translate it.''
Hello,
The Wikimedia Foundation is discussing changes to its Terms of Use. The discussion can be found at [[m:Talk:Terms of use|Talk:Terms of use]]. Everyone is invited to join in. Because the new version of [[m:Terms of use|Terms of use]] is not in final form, we are not able to present official translations of it. Volunteers are welcome to translate it, as German volunteers have done at [[:m:Terms of use/de]], but we ask that you note at the top that the translation is unofficial and may become outdated as the English version is changed. The translation request can be found at [[m:Translation requests/WMF/Terms of Use 2]] -- [[m:User:Mdennis (WMF)|Maggie Dennis, Community Liaison]] 00:43, 27 Urria 2011 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0119 -->
== Iñaki Egaña historialaria eta euskal Wikipedia ==
2011ko azaroaren 6an, ''Berria''ko «Igandea» gehigarriko 14. orrialdean, hau zioen Iñaki Egaña historialariak, «Mourt pour la patrie» artikuluan:
{{aipu|Oso gutxi aztertu da Lehen Mundu Gerrak Euskal Herrian izandako eragina. [...] Egun, Wikipedian Lehen Mundu Gerrari buruz agertzen den euskarazko sarrerak ez du hondamendi horri buruzko aipamen bakar bat ere jasotzen. Adierazgarria da.}}
Bi egun geroago, gai horrek [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lehen_Mundu_Gerra&action=historysubmit&diff=2426203&oldid=2406132 aipamen luzea zuen Wikipediako artikulu horretan], eta [[Lehen Mundu Gerra Euskal Herrian|bere artikulu berezia ere bai]]. Gainera, [[Euskal Herriko historia]] artikuluan atal berezia du, eta [[Euskal Herria]] artikuluko «Historia» atalean paragrafo oso bat eskaini zaio. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-11-10, 21:02
:Ba, zorionak, ''aizak''!
:-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 21:14:, [[2011]]ko [[azaroaren 10]]a.
:: Pozik egin dut, asko ikasi baitut gai horretaz dokumentatzean. Eskerrak Iñaki Egañari, hemen genuen gabezia larria erakusteagatik. Eta, hitz hauek irakurtzen baditu, hurrengoan idatzi ditzala euskaraz euskal deiturak, mesedez. ''[[Jean Hiriart-Urruty]]'' eta ''[[Jean Elissalde]]'' euskara zainduan nola idatzi jakin nahi badu, aski du Wikipedia honetan begiratzea, karkarkar. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-11-10, 21:26
== Euskal Wikipedia Durangoko Azokan ==
Kaixo! Batzuk dakizuenez, abenduaren 6an edizio-maratoia antolatu dugu Durangoko Azokan Gerediaga Elkarteak, UEUk eta Euskal Wikipediak. Informazio gehiago [http://www.ueu.eus/ikasi/jardunaldi-ikastaroa/400/Euskal%2Bwikipediaren%2Bedizio-maratoia%253A%2Bauzolan-festa%2BEuskal%2BWikipediaren%2B10.%2Burteurrenean. hemen]. Esan gabe doa parte-hartzea edo bisitatxoren bat eskertuko genukeela, handik bazabiltzate. Animatu! Aio! --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 18:23, 23 Azaroa 2011 (UTC)
:Gorka Julioren artikulua, gaurko BERRIAn: [http://paperekoa.berria.info/agenda/2011-12-01/028/001/nik_ezin_dut.htm "Nik ezin dut..."]. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:48, 1 Abendua 2011 (UTC)
::[http://www.diariovasco.com/v/20111207/cultura/abenduaren-badago-ospatua-20111207.html Euskal Wikipedia eta Durangoko Azokaren Diario Vasco egunkariko artikulua eta bideoa ikusgai] - [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 18:49, 2011ko abenduaren 7a (UTC)
:::[http://paperekoa.berria.info/plaza/2011-12-07/040/001/wikipedia_azokaren_zati.htm Wikipedia, azokaren zati <small>berria.info</small>]
:::[http://www.argia.com/albistea/wikipedia-euskaraz-10-urte-sarean wikipedia euskaraz 10 urte sarean <small>argia.com</small>]
:::[http://www.gara.net/paperezkoa/20111207/308217/eu/Wikipediaren-erraiak-erakusgai-Landakon Wikipediaren erraiak erakusgai Landakon <small>gara.net</small>] -[[Lankide:Utolotu|Utolotu]] 22:20, 7 Abendua 2011 (UTC)
== Alderdi politikoen koloreak ==
Kaixo! Konturatu naiz alderdi politikoen artikuluetan koloreak jartzen direla gehien erabiltzen duten kolorearen arabera, hau da, kolore korporatiboa. Nire ustez ez litzateke hala izan beharko, baizik eta ideologiaren arabera. Badakit hau konplexua dela, izan ere gorriak Europan sozialista esan nahi du eta AEBtan errepublikarra. Edo alderdi batzuek kolorearen arabera egin dute euren ideologia (UPyD kasu, magentarekin). Baina informazio hori garrantzitsua dela uste dut eta hobe kolore kode bat erabiltzea. Nola ikusten duzue? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:03, 19 Azaroa 2011 (UTC)
:Eztabaida interesgarria da. Ez daukat iritzi garbirik gaiaren inguruan, baina orain dela pare bat ordu Marklar2007 lankideak egindako hauteskunde-tauletan behintzat ([[Hego Euskal Herriko hauteskundeak Espainiako Bigarren Errepublikan|hemen]], kolorerik gabe joan beharko lirateke, baina estetika hutsez diot, horrelako kolore biziek taula itsusitu soilik egiten dutelako. Agian kolorea zutabe bakar batean jar liteke. Beste gauza bat da Theklanek dioena eta esan bezala ez daukat oraingoz iritzirik. Ea baten batek irizpide egoki bat ematen duen. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 13:26, 19 Azaroa 2011 (UTC)
:: Aipamenengatik, hementxe naukazue. Egia esateko, oraingo honetan gaztelaniazko wikipediaren artikulua euskaratzea besterik ez dut egin; bertan taulek koloreak dituztenez nik ere jarri nituen eta, egiterakoan, ez zitzaidan txarto iruditu, baina agian Joxemaik arrazoia du eta biziegiak dira. {{tx|Alderdi politiko infotaula}}-n agertzen den koloreari buruz ez dago politika finkorik (ez hemen ezta beste wikipedietan ere). Nik ideologiarantz jotzen dut: ezkertiarrak gorri, eskuindarrak urdin ... --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 15:19, 19 Azaroa 2011 (UTC)
st8kyej00thktffedllmxzhzrr8oilk
9968010
9967964
2024-11-13T16:20:56Z
Theklan
336
9968010
wikitext
text/x-wiki
== Terms of Use update ==
''I apologize that you are receiving this message in English. Please help translate it.''
Hello,
The Wikimedia Foundation is discussing changes to its Terms of Use. The discussion can be found at [[m:Talk:Terms of use|Talk:Terms of use]]. Everyone is invited to join in. Because the new version of [[m:Terms of use|Terms of use]] is not in final form, we are not able to present official translations of it. Volunteers are welcome to translate it, as German volunteers have done at [[:m:Terms of use/de]], but we ask that you note at the top that the translation is unofficial and may become outdated as the English version is changed. The translation request can be found at [[m:Translation requests/WMF/Terms of Use 2]] -- [[m:User:Mdennis (WMF)|Maggie Dennis, Community Liaison]] 00:43, 27 Urria 2011 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0119 -->
== Iñaki Egaña historialaria eta euskal Wikipedia ==
2011ko azaroaren 6an, ''Berria''ko «Igandea» gehigarriko 14. orrialdean, hau zioen Iñaki Egaña historialariak, «Mourt pour la patrie» artikuluan:
{{aipu|Oso gutxi aztertu da Lehen Mundu Gerrak Euskal Herrian izandako eragina. [...] Egun, Wikipedian Lehen Mundu Gerrari buruz agertzen den euskarazko sarrerak ez du hondamendi horri buruzko aipamen bakar bat ere jasotzen. Adierazgarria da.}}
Bi egun geroago, gai horrek [http://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Lehen_Mundu_Gerra&action=historysubmit&diff=2426203&oldid=2406132 aipamen luzea zuen Wikipediako artikulu horretan], eta [[Lehen Mundu Gerra Euskal Herrian|bere artikulu berezia ere bai]]. Gainera, [[Euskal Herriko historia]] artikuluan atal berezia du, eta [[Euskal Herria]] artikuluko «Historia» atalean paragrafo oso bat eskaini zaio. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-11-10, 21:02
:Ba, zorionak, ''aizak''!
:-[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 21:14:, [[2011]]ko [[azaroaren 10]]a.
:: Pozik egin dut, asko ikasi baitut gai horretaz dokumentatzean. Eskerrak Iñaki Egañari, hemen genuen gabezia larria erakusteagatik. Eta, hitz hauek irakurtzen baditu, hurrengoan idatzi ditzala euskaraz euskal deiturak, mesedez. ''[[Jean Hiriart-Urruty]]'' eta ''[[Jean Elissalde]]'' euskara zainduan nola idatzi jakin nahi badu, aski du Wikipedia honetan begiratzea, karkarkar. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 2011-11-10, 21:26
== Euskal Wikipedia Durangoko Azokan ==
Kaixo! Batzuk dakizuenez, abenduaren 6an edizio-maratoia antolatu dugu Durangoko Azokan Gerediaga Elkarteak, UEUk eta Euskal Wikipediak. Informazio gehiago [http://www.ueu.eus/ikasi/jardunaldi-ikastaroa/400/Euskal%2Bwikipediaren%2Bedizio-maratoia%253A%2Bauzolan-festa%2BEuskal%2BWikipediaren%2B10.%2Burteurrenean. hemen]. Esan gabe doa parte-hartzea edo bisitatxoren bat eskertuko genukeela, handik bazabiltzate. Animatu! Aio! --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 18:23, 23 Azaroa 2011 (UTC)
:Gorka Julioren artikulua, gaurko BERRIAn: [http://paperekoa.berria.info/agenda/2011-12-01/028/001/nik_ezin_dut.htm "Nik ezin dut..."]. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 17:48, 1 Abendua 2011 (UTC)
::[http://www.diariovasco.com/v/20111207/cultura/abenduaren-badago-ospatua-20111207.html Euskal Wikipedia eta Durangoko Azokaren Diario Vasco egunkariko artikulua eta bideoa ikusgai] - [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] - 18:49, 2011ko abenduaren 7a (UTC)
:::[http://paperekoa.berria.info/plaza/2011-12-07/040/001/wikipedia_azokaren_zati.htm Wikipedia, azokaren zati <small>berria.info</small>]
:::[http://www.argia.com/albistea/wikipedia-euskaraz-10-urte-sarean wikipedia euskaraz 10 urte sarean <small>argia.com</small>]
:::[http://www.gara.net/paperezkoa/20111207/308217/eu/Wikipediaren-erraiak-erakusgai-Landakon Wikipediaren erraiak erakusgai Landakon <small>gara.net</small>] -[[Lankide:Utolotu|Utolotu]] 22:20, 7 Abendua 2011 (UTC)
== Alderdi politikoen koloreak ==
Kaixo! Konturatu naiz alderdi politikoen artikuluetan koloreak jartzen direla gehien erabiltzen duten kolorearen arabera, hau da, kolore korporatiboa. Nire ustez ez litzateke hala izan beharko, baizik eta ideologiaren arabera. Badakit hau konplexua dela, izan ere gorriak Europan sozialista esan nahi du eta AEBtan errepublikarra. Edo alderdi batzuek kolorearen arabera egin dute euren ideologia (UPyD kasu, magentarekin). Baina informazio hori garrantzitsua dela uste dut eta hobe kolore kode bat erabiltzea. Nola ikusten duzue? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 13:03, 19 Azaroa 2011 (UTC)
:Eztabaida interesgarria da. Ez daukat iritzi garbirik gaiaren inguruan, baina orain dela pare bat ordu Marklar2007 lankideak egindako hauteskunde-tauletan behintzat ([[Hego Euskal Herriko hauteskundeak Espainiako Bigarren Errepublikan|hemen]], kolorerik gabe joan beharko lirateke, baina estetika hutsez diot, horrelako kolore biziek taula itsusitu soilik egiten dutelako. Agian kolorea zutabe bakar batean jar liteke. Beste gauza bat da Theklanek dioena eta esan bezala ez daukat oraingoz iritzirik. Ea baten batek irizpide egoki bat ematen duen. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 13:26, 19 Azaroa 2011 (UTC)
:: Aipamenengatik, hementxe naukazue. Egia esateko, oraingo honetan gaztelaniazko wikipediaren artikulua euskaratzea besterik ez dut egin; bertan taulek koloreak dituztenez nik ere jarri nituen eta, egiterakoan, ez zitzaidan txarto iruditu, baina agian Joxemaik arrazoia du eta biziegiak dira. {{tx|Alderdi politiko infotaula}}-n agertzen den koloreari buruz ez dago politika finkorik (ez hemen ezta beste wikipedietan ere). Nik ideologiarantz jotzen dut: ezkertiarrak gorri, eskuindarrak urdin ... --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 15:19, 19 Azaroa 2011 (UTC)
== Gaur8 ==
Iepe! Jakingo duzuenez, GARAren Gaur8k larunbatero argitaratzen du Wikimediako hiru eduki:
#Euskal Wikipediako [[Atari eztabaida:Euskal Herriko Wikiatlasa/Asteko argazkia|asteko argazkia]]
#Euskal Wikipediako [[Wikipedia:Bazenekien|"bazenekien?"]]
#Euskal Wikiesanakeko [http://eu.wikiquote.org/wiki/Wikiquote:Hileko_aipua/Artxiboa asteko aipua]
Argazkiak ondo eguneratzen ditugu, batzuon artean, baina beste bi edukiekin ez da berdina gertatzen, batez ere azken boladan. "Bazenekien?" eguneratzeaz [[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] arduratzen da, eta ahal duenean egiten du, eta, asteko aipuarena nik eguneratzen nuen (azken boladan lanez gainezka ibili naiz eta ez dut egin), baina ezin dut jarraitu.
Nire ustez oso interesgarria da Gaur8k eduki horiek argitaratzen jarraitzea. Eta esan didate eduki horien eguneraketa bermatu behar dugula, bestela, atal horiek kendu beharko dituztela. Beraz, galdera agerikoa da:
Ba al dago norbait (gehiago) "bazenekien?" eta asteko aipua eguneratzen laguntzeko? --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 12:00, 18 Azaroa 2011 (UTC)
j4g0o8ediqzyx6gevvgy78mg2h94uyg
Wikipedia:Txokoa/2011ko urria
4
1213560
9967950
2024-11-13T15:53:44Z
Theklan
336
Orri berria: «== Terms of Use update == ''I apologize that you are receiving this message in English. Please help translate it.'' Hello, The Wikimedia Foundation is discussing changes to its Terms of Use. The discussion can be found at [[m:Talk:Terms of use|Talk:Terms of use]]. Everyone is invited to join in. Because the new version of [[m:Terms of use|Terms of use]] is not in final form, we are not able to present official translations of it. Volunteers are welcome to translate it...»
9967950
wikitext
text/x-wiki
== Terms of Use update ==
''I apologize that you are receiving this message in English. Please help translate it.''
Hello,
The Wikimedia Foundation is discussing changes to its Terms of Use. The discussion can be found at [[m:Talk:Terms of use|Talk:Terms of use]]. Everyone is invited to join in. Because the new version of [[m:Terms of use|Terms of use]] is not in final form, we are not able to present official translations of it. Volunteers are welcome to translate it, as German volunteers have done at [[:m:Terms of use/de]], but we ask that you note at the top that the translation is unofficial and may become outdated as the English version is changed. The translation request can be found at [[m:Translation requests/WMF/Terms of Use 2]] -- [[m:User:Mdennis (WMF)|Maggie Dennis, Community Liaison]] 00:43, 27 Urria 2011 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0119 -->
mtn4wer46ev3bwg5kwobc1o3d2qvxg7
9967963
9967950
2024-11-13T16:00:09Z
Theklan
336
9967963
wikitext
text/x-wiki
== Terms of Use update ==
''I apologize that you are receiving this message in English. Please help translate it.''
Hello,
The Wikimedia Foundation is discussing changes to its Terms of Use. The discussion can be found at [[m:Talk:Terms of use|Talk:Terms of use]]. Everyone is invited to join in. Because the new version of [[m:Terms of use|Terms of use]] is not in final form, we are not able to present official translations of it. Volunteers are welcome to translate it, as German volunteers have done at [[:m:Terms of use/de]], but we ask that you note at the top that the translation is unofficial and may become outdated as the English version is changed. The translation request can be found at [[m:Translation requests/WMF/Terms of Use 2]] -- [[m:User:Mdennis (WMF)|Maggie Dennis, Community Liaison]] 00:43, 27 Urria 2011 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0119 -->
== Tokiko kategorien inguruan ==
Kasu gehienetan, tokiaren araberako kategoriak honela agertzen dira: Donostiako kultura, Donostiako ikastetxeak, ... Kategoria hauek dagokien kategorian (Donostia, kasu honetan) biltzerakoan, sailkapena egiteko bigarren hitza erabili da (Donostiako kultura, K letran, adibidez), nahiz eta kasu askotan horrela ere ez den egiten. Hala eta guztiz ere, kategorien irakurketa zaila izaten da horrela: Donostiako, Donostiako, .... Nire proposamena da hemendik aurrera Donostiako kultura jarri ordez, Kultura Donostian jartzea. Orain arte sortutakoak ez daude horrela, baina poliki poliki egingo dugu, epe luzerako lantzat hartuz. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 06:36, 17 Abuztua 2011 (UTC)
:Kontuan izan ''<nowiki>[[Kategoria:Donostia|K]]</nowiki>'' (edo ''<nowiki>[[Kategoria:Donostia|Kultura]]</nowiki>'' gehiago zehazteko) erabil daitekeela kategoria barruko elementuak ordenatzeko. Ez dakit, agian ez da beharrezkoa kategorien izena aldatzea, gainera lan asko izango litzateke, baizik eta aldaketatxo hori egitea. Begiratu adibidez "Kategoria:Donostiako auzoak" kategoria nola jarri dudan eta nola geratzen den "Kategoria:Donostia" barruan.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 07:27, 17 Abuztua 2011 (UTC)
::Bai, hori banekien, baina hala ere kategoria zabaltzean zerrenda osoan Donostiako, Donostiako, .... azaltzearen komenigarritasuneaz (edo estetikaz) ari nintzen. Orain dena aldatzea, lan eskerga delakoarekin ados nago, baina hemendik aurrera gutxienez Kirolak, Eraikinak, Ikastetxeak, ... Donostian (eta Bilbon, Gasteizen, ...) formatoari jarraitzea proposatzen dut. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 05:54, 3 Urria 2011 (UTC)
== Euskal Herriko monumentu eta Kultura Ondasunak ==
Zelan [[Kategoria eztabaida:Euskal Herriko Kultura Ondasunak|eztabaida hau]] berpiztu? Egungo kategoria-zuhaitza nahaste-borraste besterik ez da (ez da gure akatsa baizik eta izendapen ezberdin hautatu duten administrazioena) eta Unaik proposatutakoak itxura ona du. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 09:50, 23 Urria 2011 (UTC)
:Neuk ere ondo ikusten dut sailkapen hori, orain dagoena baino hobea batzeari begira. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:02, 23 Urria 2011 (UTC)
fntx9fywmnvxj9qzqrsjawok4msr041
9968009
9967963
2024-11-13T16:20:43Z
Theklan
336
9968009
wikitext
text/x-wiki
== Terms of Use update ==
''I apologize that you are receiving this message in English. Please help translate it.''
Hello,
The Wikimedia Foundation is discussing changes to its Terms of Use. The discussion can be found at [[m:Talk:Terms of use|Talk:Terms of use]]. Everyone is invited to join in. Because the new version of [[m:Terms of use|Terms of use]] is not in final form, we are not able to present official translations of it. Volunteers are welcome to translate it, as German volunteers have done at [[:m:Terms of use/de]], but we ask that you note at the top that the translation is unofficial and may become outdated as the English version is changed. The translation request can be found at [[m:Translation requests/WMF/Terms of Use 2]] -- [[m:User:Mdennis (WMF)|Maggie Dennis, Community Liaison]] 00:43, 27 Urria 2011 (UTC)
<!-- EdwardsBot 0119 -->
== Tokiko kategorien inguruan ==
Kasu gehienetan, tokiaren araberako kategoriak honela agertzen dira: Donostiako kultura, Donostiako ikastetxeak, ... Kategoria hauek dagokien kategorian (Donostia, kasu honetan) biltzerakoan, sailkapena egiteko bigarren hitza erabili da (Donostiako kultura, K letran, adibidez), nahiz eta kasu askotan horrela ere ez den egiten. Hala eta guztiz ere, kategorien irakurketa zaila izaten da horrela: Donostiako, Donostiako, .... Nire proposamena da hemendik aurrera Donostiako kultura jarri ordez, Kultura Donostian jartzea. Orain arte sortutakoak ez daude horrela, baina poliki poliki egingo dugu, epe luzerako lantzat hartuz. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 06:36, 17 Abuztua 2011 (UTC)
:Kontuan izan ''<nowiki>[[Kategoria:Donostia|K]]</nowiki>'' (edo ''<nowiki>[[Kategoria:Donostia|Kultura]]</nowiki>'' gehiago zehazteko) erabil daitekeela kategoria barruko elementuak ordenatzeko. Ez dakit, agian ez da beharrezkoa kategorien izena aldatzea, gainera lan asko izango litzateke, baizik eta aldaketatxo hori egitea. Begiratu adibidez "Kategoria:Donostiako auzoak" kategoria nola jarri dudan eta nola geratzen den "Kategoria:Donostia" barruan.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 07:27, 17 Abuztua 2011 (UTC)
::Bai, hori banekien, baina hala ere kategoria zabaltzean zerrenda osoan Donostiako, Donostiako, .... azaltzearen komenigarritasuneaz (edo estetikaz) ari nintzen. Orain dena aldatzea, lan eskerga delakoarekin ados nago, baina hemendik aurrera gutxienez Kirolak, Eraikinak, Ikastetxeak, ... Donostian (eta Bilbon, Gasteizen, ...) formatoari jarraitzea proposatzen dut. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 05:54, 3 Urria 2011 (UTC)
== Euskal Herriko monumentu eta Kultura Ondasunak ==
Zelan [[Kategoria eztabaida:Euskal Herriko Kultura Ondasunak|eztabaida hau]] berpiztu? Egungo kategoria-zuhaitza nahaste-borraste besterik ez da (ez da gure akatsa baizik eta izendapen ezberdin hautatu duten administrazioena) eta Unaik proposatutakoak itxura ona du. --[[Lankide:Marklar2007|Marklar]] 09:50, 23 Urria 2011 (UTC)
:Neuk ere ondo ikusten dut sailkapen hori, orain dagoena baino hobea batzeari begira. -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 11:02, 23 Urria 2011 (UTC)
== HotCats ==
Duela ordu bat desagertu zait kategoriak ordezkatzeko botoia... Berdina gertatu al zaizue besteoi? --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:53, 6 Urria 2011 (UTC)
: Ez dakit ea goizean niri ere desagertu zaidan, atzodanik ez baitut erabili behar izan, baina, oraintxe begiratuta, niri behintzat badabilkit, bai. --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 11:14, 6 Urria 2011 (UTC)
::Kategoriak gehitzekoa (+ ikurra duena) ondo dabilkit niri ere, baina ordezkatzekoa (+ eta - ikurrak zituena) desagertu zait ;-( --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 12:00, 6 Urria 2011 (UTC)
::: Bai, niri ere bai, baina hemen bakarrik, beste wikipedietan ez. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 12:09, 6 Urria 2011 (UTC)
{{egina}} Konpondu dut. Orain Commonseko sistema bera edukiko dugu. Esaterako, aukera ematen du kategoria bat baino gehiago batera aldatzeko, oso erabilgarria dena.--[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 13:20, 6 Urria 2011 (UTC)
:Hori bai, orain ingelesez dago. Uste dut Commonsen bertan itzuli behar dela. Denbora dudanean ikertuko dut. Kontrakoa esaten ez baduzue, orain dagoen bezala utziko dut, erabilgarriagoa iruditzen baitzait, ingelesez egon arren. --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 13:27, 6 Urria 2011 (UTC)
::Eskerrik asko, Unai! Arrazoia, niri ere bi zeinu horiek dituen botoi hori falta zitzaidan. Oso baliagarria izango da hainbat kategoria batera aldatu ahal izatea. Baina, batez ere, batez ere, oso-oso-oso eskertuta naukazu orain dagoeneko ez dugulako baieztatu behar HotCats horrekin edozein aldaketa egiten dugun aldiro... orain, botoia behin sakatu, eta kito!! Hau gozamena... --[[Lankide:Xabier_Armendaritz|Xabier Armendaritz]] [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Xabierri galderak edo oharrak egiteko, klikatu hemen|18px|link=Lankide eztabaida:Xabier_Armendaritz]] 13:48, 6 Urria 2011 (UTC)
818u3s8i4kpr1zlj66vn3lai2ng4bzg
Wikipedia:Txokoa/2011ko apirila
4
1213561
9967962
2024-11-13T15:59:50Z
Theklan
336
Orri berria: «== Artikulu nabarmenak == Aupa, ulertzen dut artikulu nabarmenak sortzeko prozesua egokia dela, artikuluak nabarmenduak izateko onak diren ala ez gainbegiratu behar dela. Hala ere, orain daukagun prozesua oso luzea eta nahasia da, eta gertatzen ari da nabarmentzeko artikulurik gabe geratzen ari garela. Uste dut prozedura sinplifikatu behar dela.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 06:37, 18 Apirila 2011 (UTC) :Nik ere uste dut luzea dela...»
9967962
wikitext
text/x-wiki
== Artikulu nabarmenak ==
Aupa, ulertzen dut artikulu nabarmenak sortzeko prozesua egokia dela, artikuluak nabarmenduak izateko onak diren ala ez gainbegiratu behar dela. Hala ere, orain daukagun prozesua oso luzea eta nahasia da, eta gertatzen ari da nabarmentzeko artikulurik gabe geratzen ari garela. Uste dut prozedura sinplifikatu behar dela.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 06:37, 18 Apirila 2011 (UTC)
:Nik ere uste dut luzea dela sistema, batez ere ahazten zaigulako askori bozkatzea. Hala ere sistema sinplifikatzea ere zaila izan daiteke, ezta? -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 18:39, 18 Apirila 2011 (UTC)
::Nire ustez arazoa artikulu nabarmen gutxi proposatzen direla da. Azal nagusian, artikulu nabarmena atalean '''... gehiago irakurri''' jartzen duen aukeraren aldamenean, '''bozkatu''' eta '''artikulua proposatu''' aukerak ere jarriko nituzke, beharbada jendeak ez baidaki artikuluak non proposatu edo bozkatu daitezkeen, eta aukera horiek begi bistan jarrita agian arazo honi konponbidea eman dakioke.--[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]]; [[Lankide eztabaida:Euskalduna|(esaidak hemen)]] 22:27, 2011ko apirilaren 18a (UTC)
[[Lankide:Euskalduna|Euskalduna]] lankideak dioena egiteaz aparte, ea, orain 4 urrats eman behar dira artikulu bat zerrendara iristeko: "proposamena", "onarpen prozesuan", "hurrengo bozketarako hautagaiak eta proposamenak" eta "aukera zerrenda". Nik uste dut gutxienez bat ken daitekeela, eta hori "onarpen prozesuan" izan daiteke. Honela egin daiteke:
#norbaitek artikulua proposatzen du
#bete beharreko baldintzak betetzen dituela ikusten denean, "hurrengo bozketarako hautagaiak eta proposamenak" zerrendan sartzen da
#bozketa bat amaitzen denean, aurreko zerrenda horretan dauden lehenak aukera zerrendan sartzen dira
--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 06:20, 19 Apirila 2011 (UTC)
cb7c78k8tntsbvhna0u78g39gk0jduq
Lankide eztabaida:Xabinar17
3
1213562
9967973
2024-11-13T16:10:30Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9967973
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:10, 13 azaroa 2024 (CET)
ga58kzf777g2il46m08unzamkano75f
Lankide eztabaida:Prinsengrach
3
1213563
9967974
2024-11-13T16:10:40Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9967974
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:10, 13 azaroa 2024 (CET)
ga58kzf777g2il46m08unzamkano75f
Lankide eztabaida:Maiderku
3
1213564
9967975
2024-11-13T16:10:50Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9967975
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:10, 13 azaroa 2024 (CET)
ga58kzf777g2il46m08unzamkano75f
Lankide eztabaida:Haizea.Moreno
3
1213565
9967976
2024-11-13T16:11:00Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9967976
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:11, 13 azaroa 2024 (CET)
oyxycxx8n4r4ax63pql7sike1nxhn9u
Wikipedia:Txokoa/2011ko iraila
4
1213566
9968000
2024-11-13T16:17:31Z
Theklan
336
Orri berria: «== EAEko udalerrien mapak egiteko aukera == Kaixo. Probatan aritu naiz [[:en:Quantum GIS|Quantum GIS]] aplikazioarekin eta Eusko Jaurlaritzak [http://www.geo.euskadi.net/s69-15375/eu Geoeuskadin] eskaintzen dituen [http://www.geo.euskadi.net/s69-geodir/eu/contenidos/informacion/servicios_estandares/eu_81/servicios_estandares.html WMS zerbitzuekin]. Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrien mapa itxurosoak sortzeko aukera dagoela ikusi dut. [http://www.argazkiak.org/photo/abad...»
9968000
wikitext
text/x-wiki
== EAEko udalerrien mapak egiteko aukera ==
Kaixo. Probatan aritu naiz [[:en:Quantum GIS|Quantum GIS]] aplikazioarekin eta Eusko Jaurlaritzak [http://www.geo.euskadi.net/s69-15375/eu Geoeuskadin] eskaintzen dituen [http://www.geo.euskadi.net/s69-geodir/eu/contenidos/informacion/servicios_estandares/eu_81/servicios_estandares.html WMS zerbitzuekin]. Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrien mapa itxurosoak sortzeko aukera dagoela ikusi dut. [http://www.argazkiak.org/photo/abadino-geoeuskadiren-wms/size/l/ Adibide bat igo dut] argazkiak.org gunera.
Informazio horren lizentzia CC-BY da, beraz arazorik ez alde horretatik. Hala ere, mapa hauek 2 eragozpen dituzte: soilik EAErako egin daitezke, eta ez dituzte toponimoen euskarazko izenak, izen ofizialak baizik (batzuetan euskarazkoa da, beste batzuetan ez). Orain galdera: merezi al du udalerrietako mapa horiek sortzea eta Commons-era igotzea? Zer uste duzue?--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 11:17, 28 Iraila 2011 (UTC)
:Niri txukuna iruditzen zait, Assar. Ez zait gehiegi gustatzen koadranteen marra urdinak, baina, tira... AHTa jada agertzen da! --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:53, 29 Iraila 2011 (UTC)
:Ongi iruditzen zait, baina ongi legoke baita ere mapa horiek sortu eta moldatzeko laguntza-orri bat prestatzea, saiatu arren ez baitut asmatu mapa bat ateratzen. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 11:09, 29 Iraila 2011 (UTC)
::Ea tutorialtxo bat prestatzen dudan.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 11:45, 29 Iraila 2011 (UTC)
Kaixo berriro. Bideotxo bat egin dut mapa hauek nola egin daitezkeen erakusteko. Vimeora igo dut, [http://vimeo.com/29973146 hemen dago] (11 minutu). Bideo horretan ikus daiteke nola erabil daitezkeen Eusko Jaurlaritzaren bi informazio iturri: alde batetik, WMS zerbitzuak, eta bestetik, EJren FTP zerbitzutik deskarga daitezkeen SHP formatuko fitxategiak. Quantum GIS aplikazioarekin egin dut, baina gvSIG edo beste GIS batzuekin ere egin daiteke. EJren bi gune horietan informazio aaaasko dago, eta dena erabil daiteke lizentzia librearekin (CC-BY). Norbaitek hau dena erabili nahi badu, eta ez badaki nola egin, esan niri zalantzak eta argituko dizkizuet.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 06:50, 4 Urria 2011 (UTC)
nkge2royk9rx9zpux4ajccat8hikayz
9968008
9968000
2024-11-13T16:20:27Z
Theklan
336
9968008
wikitext
text/x-wiki
== EAEko udalerrien mapak egiteko aukera ==
Kaixo. Probatan aritu naiz [[:en:Quantum GIS|Quantum GIS]] aplikazioarekin eta Eusko Jaurlaritzak [http://www.geo.euskadi.net/s69-15375/eu Geoeuskadin] eskaintzen dituen [http://www.geo.euskadi.net/s69-geodir/eu/contenidos/informacion/servicios_estandares/eu_81/servicios_estandares.html WMS zerbitzuekin]. Euskal Autonomia Erkidegoko udalerrien mapa itxurosoak sortzeko aukera dagoela ikusi dut. [http://www.argazkiak.org/photo/abadino-geoeuskadiren-wms/size/l/ Adibide bat igo dut] argazkiak.org gunera.
Informazio horren lizentzia CC-BY da, beraz arazorik ez alde horretatik. Hala ere, mapa hauek 2 eragozpen dituzte: soilik EAErako egin daitezke, eta ez dituzte toponimoen euskarazko izenak, izen ofizialak baizik (batzuetan euskarazkoa da, beste batzuetan ez). Orain galdera: merezi al du udalerrietako mapa horiek sortzea eta Commons-era igotzea? Zer uste duzue?--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 11:17, 28 Iraila 2011 (UTC)
:Niri txukuna iruditzen zait, Assar. Ez zait gehiegi gustatzen koadranteen marra urdinak, baina, tira... AHTa jada agertzen da! --[[Lankide:Unai Fdz. de Betoño|Unai]] [[Lankide eztabaida:Unai Fdz. de Betoño|<small>(esan)</small>]] 10:53, 29 Iraila 2011 (UTC)
:Ongi iruditzen zait, baina ongi legoke baita ere mapa horiek sortu eta moldatzeko laguntza-orri bat prestatzea, saiatu arren ez baitut asmatu mapa bat ateratzen. - --[[Lankide:Joxemai|Joxemai]]; <small>[[Lankide eztabaida:Joxemai|(erantzunak)]]</small> 11:09, 29 Iraila 2011 (UTC)
::Ea tutorialtxo bat prestatzen dudan.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 11:45, 29 Iraila 2011 (UTC)
Kaixo berriro. Bideotxo bat egin dut mapa hauek nola egin daitezkeen erakusteko. Vimeora igo dut, [http://vimeo.com/29973146 hemen dago] (11 minutu). Bideo horretan ikus daiteke nola erabil daitezkeen Eusko Jaurlaritzaren bi informazio iturri: alde batetik, WMS zerbitzuak, eta bestetik, EJren FTP zerbitzutik deskarga daitezkeen SHP formatuko fitxategiak. Quantum GIS aplikazioarekin egin dut, baina gvSIG edo beste GIS batzuekin ere egin daiteke. EJren bi gune horietan informazio aaaasko dago, eta dena erabil daiteke lizentzia librearekin (CC-BY). Norbaitek hau dena erabili nahi badu, eta ez badaki nola egin, esan niri zalantzak eta argituko dizkizuet.--[[Lankide:Assar|Assar]]; [[Lankide eztabaida:Assar|(erantzun hemen)]] 06:50, 4 Urria 2011 (UTC)
== "Musika disko infotaula" txantiloiarekin arazoak. ==
Kaixo!
Ez dakit toki egokian ari naizen laguntza bila, baina arazo batekin topo egin dut.
Musika disko infotaula txantiloia erabiltzeko asmoa nuen [[Let Go]] artikulua osatzeko. Ez nago oso ziur, baina esango nuke ez dagoela ondo programatua. Beste txantiloi batzuk erabili izan ditudanean (adibidez, musika bakarlari infotaularena: http://eu.wikipedia.org/wiki/Txantiloi:Musika_bakarlari_infotaula), kodea bertan agertzen zitzaidan. Kopiatu, itsatsi eta osatzea zen egin beharreko guztia. Aipatzen dizuedan honekin, ordea, ezin da halakorik egin, ez baita inolako azalpenik ageri.
http://eu.wikipedia.org/wiki/Txantiloi:Musika_disko_infotaula
Norbaitek konpondu al dezake txantiloia, edo, ni banaiz galduta nabilena, norbaitek azaldu al didake nola erabili behar dudan, mesedez?
Mila esker aldez aurretik! :)
-[[Lankide:Asiertxu93|Asiertxu]] 16:02, 2 Iraila 2011 (UTC)
:Bai, argibideak falta zaizkio. Egin dezakezun bigarren gauzarik hoberena, instrukzioak zuk zeuk jartzearen ondoren, beste disko baten infotaula hartu eta bertan dauden eremuak betetzea da. Horrela ti-ta izango duzu artikuluan. Ea norbaitek txantiloian dagoen informaizo guztia jarri ahal duen! -[[Lankide:Theklan|Theklan]] · [[Fitxategi:Icons-mini-comment new.gif|Eztabaida|18px|link=Lankide eztabaida:Theklan]] · [[Fitxategi:Mail-closed.svg|18px|E-maila|link=Aparteko:Emailuser/Theklan]] 16:13, 2 Iraila 2011 (UTC)
6g9mahr60f64it0xv46z5izzijc0uws
Lankide eztabaida:Ibrahimgames310
3
1213567
9968012
2024-11-13T16:21:31Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968012
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:21, 13 azaroa 2024 (CET)
q62zs0egpom1non06t68jbl0xzhaqhu
Lankide eztabaida:Mariasalbidea
3
1213568
9968013
2024-11-13T16:21:41Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968013
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:21, 13 azaroa 2024 (CET)
q62zs0egpom1non06t68jbl0xzhaqhu
Lankide eztabaida:Aneatxa
3
1213569
9968014
2024-11-13T16:21:51Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968014
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:21, 13 azaroa 2024 (CET)
q62zs0egpom1non06t68jbl0xzhaqhu
Lankide eztabaida:Maider Romo
3
1213570
9968015
2024-11-13T16:22:01Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968015
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:22, 13 azaroa 2024 (CET)
btxmf15iqs1d1z19s5fyugb0kjl9l5g
Lankide eztabaida:Ixone Huarte Navarro
3
1213571
9968016
2024-11-13T16:22:11Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968016
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:22, 13 azaroa 2024 (CET)
btxmf15iqs1d1z19s5fyugb0kjl9l5g
Lankide eztabaida:Saioa Peru
3
1213572
9968017
2024-11-13T16:22:21Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968017
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:22, 13 azaroa 2024 (CET)
btxmf15iqs1d1z19s5fyugb0kjl9l5g
Lankide eztabaida:Maideer06
3
1213573
9968018
2024-11-13T16:22:31Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968018
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:22, 13 azaroa 2024 (CET)
btxmf15iqs1d1z19s5fyugb0kjl9l5g
Lankide eztabaida:JayJayUA
3
1213574
9968042
2024-11-13T16:32:59Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968042
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:32, 13 azaroa 2024 (CET)
lgwvh7tv5261z9zbm2tx58q2np8lr6q
Lankide:Lakora Eguiguren/Proba orria
2
1213575
9968062
2024-11-13T16:38:57Z
Lakora Eguiguren
168290
LAKORA
9968062
wikitext
text/x-wiki
LAKORAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA
7zwraoee4pgsm3airvj4y3464qgy7t7
Lankide eztabaida:Laura goñi
3
1213576
9968068
2024-11-13T16:43:30Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968068
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:43, 13 azaroa 2024 (CET)
ct8zal9sxb910cu6dxi9ru20umzwebg
Lankide eztabaida:Naialeza
3
1213577
9968069
2024-11-13T16:43:40Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968069
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:43, 13 azaroa 2024 (CET)
ct8zal9sxb910cu6dxi9ru20umzwebg
Lankide eztabaida:Anavarrroi
3
1213578
9968071
2024-11-13T16:43:50Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968071
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:43, 13 azaroa 2024 (CET)
ct8zal9sxb910cu6dxi9ru20umzwebg
Lankide eztabaida:Eleneee23
3
1213579
9968073
2024-11-13T16:44:00Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968073
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:44, 13 azaroa 2024 (CET)
1bm94bmygzf9mah9we20laednpdve3s
Lankide eztabaida:Saioalezaun656
3
1213580
9968074
2024-11-13T16:44:10Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968074
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:44, 13 azaroa 2024 (CET)
1bm94bmygzf9mah9we20laednpdve3s
Lankide eztabaida:Lakora Eguiguren
3
1213581
9968076
2024-11-13T16:44:20Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968076
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:44, 13 azaroa 2024 (CET)
1bm94bmygzf9mah9we20laednpdve3s
Lankide eztabaida:Enriquetorma
3
1213582
9968077
2024-11-13T16:44:30Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968077
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:44, 13 azaroa 2024 (CET)
1bm94bmygzf9mah9we20laednpdve3s
Lankide eztabaida:Jalkiza
3
1213583
9968079
2024-11-13T16:44:40Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968079
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:44, 13 azaroa 2024 (CET)
1bm94bmygzf9mah9we20laednpdve3s
Lankide eztabaida:Asmakizun
3
1213584
9968081
2024-11-13T16:44:50Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968081
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:44, 13 azaroa 2024 (CET)
1bm94bmygzf9mah9we20laednpdve3s
Lankide eztabaida:Leire Echenique
3
1213585
9968082
2024-11-13T16:45:00Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968082
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:45, 13 azaroa 2024 (CET)
47t0p1zsilfbihzf2tjwnmcj4omfcnj
Lankide eztabaida:Martxel2333
3
1213586
9968093
2024-11-13T16:55:27Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968093
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:55, 13 azaroa 2024 (CET)
p3hoqj0jgpjeazooxw5ofvmjvfq9pyr
Lankide eztabaida:Iñakilazaro
3
1213587
9968094
2024-11-13T16:55:37Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968094
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 17:55, 13 azaroa 2024 (CET)
p3hoqj0jgpjeazooxw5ofvmjvfq9pyr
Lankide:Leire Zaldain Goñi/Proba orria
2
1213588
9968100
2024-11-13T17:02:51Z
Leire Zaldain Goñi
168189
Orri berria: «[[Fitxategi:Casa de misericordia Pamplona-ampliación 03.jpg|alt=Miserikordia etxea|thumb|Miserikordia etxea]] [[Fitxategi:Derribo del Vinculo (Aquilino García Dean - 1918).jpg|thumb|Miserikordia etxea]] '''[[Iruñea|Iruñeko]] Miserikordia Etxea''', herri hizkera arruntan Meka izenarekin ezaguna, [[Nafarroa Garaia|Nafarroako]] eta Espainiako gizarte-ongizatearen ikur nagusietako bat da. 1706an Iruñeko Udalak sortua, bere helburu nagusia hasieratik gizarte-bazterketan zeu...»
9968100
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Casa de misericordia Pamplona-ampliación 03.jpg|alt=Miserikordia etxea|thumb|Miserikordia etxea]]
[[Fitxategi:Derribo del Vinculo (Aquilino García Dean - 1918).jpg|thumb|Miserikordia etxea]]
'''[[Iruñea|Iruñeko]] Miserikordia Etxea''', herri hizkera arruntan Meka izenarekin ezaguna, [[Nafarroa Garaia|Nafarroako]] eta Espainiako gizarte-ongizatearen ikur nagusietako bat da. 1706an Iruñeko Udalak sortua, bere helburu nagusia hasieratik gizarte-bazterketan zeuden pertsonak laguntzea zen: goseak, haurrak eta adinekoak. Hasierako helburu horiek aintzat hartuta, Miserikordia Etxea, orduz geroztik, etengabe egokitu da garai bakoitzaren beharretara, eta gaur egun adinekoen zaintza eta erresidentzia arloan liderra da.
Meka izena Mca (Miserikordia) laburduratik dator, eta 1716tik erabili da, izen hau bere marka bilakatu dela. 2006an, 300. urteurrena ospatu zuen, eta horrela ospatu zen erakundeak gure gizartean izan duen garrantzia. Urte horretan, historia luzea eta ekarpen ugari dituen erakunde honek 300 urte bete zituen.
== Historia eta Eboluzioa ==
[[Fitxategi:Casa de misericordia Pamplona-2.jpg|thumb|Atzeko lorategia]]
Miserikordia Etxea 1706ko abuztuaren 15ean inauguratu zen, [[Sarasate pasealekua|Sarasate pasealekuan]], Iruñeko hiriaren kanpoaldean baina harresien barruan. Bere sorrera helburu sozialak argi utzi zituen: gizabanako kalteberak, hala nola, esku-hutsik daudenak eta gaixoak, kristau doktrinaren ezagutza eskasa zutenak, laguntzea. Hasierako urteetan, laguntza ekonomikoa etxearen mantentze-lanak egiteko, etxeko bizilagunek eta Udala egindako dohaintzek osatzen zuten. Adibidez, 1777an Udalak Pelota Jokoaren ustiapena eman zion, eta beste hainbat laguntza jaso zituen denboran zehar.
XIX. mendean eta XX. mendearen hasieran, Miserikordia Etxearen egoera ekonomikoa hobetzen joan zen. 1921ean, Iruñeko Udalak San Fermin jaietako zezenketen antolakuntza eman zion, eta horrek aukera eman zuen 1912an inauguratutako plaza berria eraikitzeko. Plaza berriaren eraikuntza 1922an amaitu zen eta etxearen finantzaketa sendoa bultzatu zuen.
1924an, sarasateko egoitzan sute bat izan zen, eta horrek beste egoitza berri bat eraikitzea behartu zuen. Cruz Negra izeneko eremu zabalean, Iruñeko Diputazioak lursail bat eman zuen, eta horren gainean 1932an eraiki zen egoitza berria, Víctor Eusa arkitektoak diseinatua. Etxe berri honek, egoitza orokorretarako egokitzapen egokia izan zuen eta horrela, beste hainbat aldagai ere garatu ahal izan ziren.
== Eraikinak eta Arkitektura ==
Egoitza nagusia, Vuelta del Castillo kalean, 1932ko urtarrilaren 17an inauguratu zen. 32.686 m²-ko lursail batean dago, eta inguruko lorategiek askatasunez inguratzen dute. Hasieran, haur eta adinekoen zaintzarekin batera, oso diseinu konplexua zuen egoitzak. Arkitektoak, Víctor Eusa, erritmo sinetriko bat jarraitu zuen bere banaketa diseinuan, eta horren arabera eraikin nagusira sartzeko lekua, itxura asimetrikoekin bat eginik, elizaren diseinu sinplea jarraituz.
[[Fitxategi:Casa de misericordia Pamplona-ampliación 02.jpg|alt=Miserikordiaren Andre Maria, ate nagusiaren gainean|thumb|Miserikordiaren Andre Maria, ate nagusiaren gainean]]
Egoitza nagusiko eliza hexagonal forma dauka, eta argi naturalean ilustrazio zirraragarria eskaintzen du. Erretabloan Javier Ciga eskultorearen lanek nabarmen erakusten dute Viena estiloko influentzia.
Gaur egun, egoitza nagusia hainbat egonaldiz handitu eta aldatu da, baina hasierako irudi arkitektoniko nagusiak mantentzen ditu. Berritze-lanak egiteko saiakera ez da izan batere sorrarazlea, eta arkitektura soila eta arina nagusi izan dira.
== Funtzio Soziala eta Erresidentzia Zaintza ==
Miserikordia Etxea hasieratik, haurrak eta adinekoak zaintzeari lotua egon da, eta lehenengo bi eskolak ezarri ziren: mutilei eta neskei zuzendutakoak. Haur hezkuntzari begira, heziketa etikoa, oinarrizko jakintzak eta lanbide prestakuntza eskaini ziren, haurrak lan merkatuari egokitzeko prestatzeko asmoarekin. Hala ere, 1980tik aurrera, etxea adinekoen zaintza egitera bideratu zen, eta gaur egun 537 erresidentzi ditu, guztien batez besteko adina 82,8 urtekoa izanik. Erresidentek arreta medikoa, psikologikoa, gizarte-terapia eta birgaitze lanak jasotzen dituzte, eta haien eguneroko bizitza aberasteko hainbat ekintza egiten dira, hala nola, pintura ikastaroak, yoga, gimnasia, kontzertuak, erakusketak eta museora bisitak.
[[Fitxategi:Interior Plaza de Toros de Pamplona.jpg|alt=iruñeako zezen plaza|thumb|Iruñeako zezen plaza]]
== Gobernu eta Finantzaketa ==
Miserikordia Etxea gaur egun Iruñeko Udalaren kontrolpean dago, eta gobernua Udaleko presidenteak zuzentzen du, bertan 4 zinegotzi eta beste profesional batzuk lan egiten dute. Gainera, finantzaketa eredu osoa, bai dohaintzen bidez, baita San Fermin jaien zezenketen plazaren etxeko kudeaketaren bidez ere. 1922an inauguratutako zezen plazako etxeko zuzkidura izango da betiereko kudeaketa.
== Komunitatearekin Konpromisoa ==
Miserikordia Etxeak beti izango du bere komunitatearekin konpromiso sendo bat, kalteberak laguntzeko eta gizartean integratzea helburu duena. Gaur egun, adinekoen erresidentzia zaintzan, gizarteari, laguntza adimenduna eta honen aldetik kalitatezko zaintza irabazten jarraitzen du.
== Erreferentziak ==
<references />
== '''Bibliografia+''' ==
* Oslé Guerendiáin, C. (1997). ''Historia y pedagogía de la beneficencia en Navarra: La Casa de Misericordia de Pamplona y su labor pedagógica (1706-1890)'' [Tesis doctoral, Universidad de Navarra]. Dialnet. <nowiki>https://dialnet.unirioja.es/servlet/tesis?codigo=145164</nowiki>
* Wikipedia. (2024, septiembre 20). ''Casa de Misericordia de Pamplona''. <nowiki>https://es.wikipedia.org/wiki/Casa_de_Misericordia_de_Pamplona</nowiki>
8b10bxvw15o1zfz1pwwd0x7i0ilkw9x
Argia Ituarte
0
1213589
9968133
2024-11-13T17:30:47Z
Aonandi
156348
Aonandi wikilariak «[[Argia Ituarte]]» orria «[[Argia Ituarte Arkotxa]]» izenera aldatu du
9968133
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Argia Ituarte Arkotxa]]
dj1doenbfdmey5kkno4shmo9pvaop4b
9968137
9968133
2024-11-13T17:35:50Z
Bixibixi
166415
biografia osatu
9968137
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Argia Ituarte Arkotxa]]
__FORCETOC__
efljeg0grsgpwla0332jpmyilz793y3
Eztabaida:Argia Ituarte
1
1213590
9968135
2024-11-13T17:30:47Z
Aonandi
156348
Aonandi wikilariak «[[Eztabaida:Argia Ituarte]]» orria «[[Eztabaida:Argia Ituarte Arkotxa]]» izenera aldatu du
9968135
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Eztabaida:Argia Ituarte Arkotxa]]
mq5f86ygwavnsmuteb1vbvv6vr5x6vo
Lydia Flood Jackson
0
1213591
9968144
2024-11-13T17:55:52Z
JULEBAR
162132
«[[:en:Special:Redirect/revision/1232919321|Lydia Flood Jackson]]» orriaren itzulpena eginez sortua
9968144
wikitext
text/x-wiki
'''Lydia Flood Jackson''' ([[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) enpresari estatubatuarra zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, eta orain Oakland-eri atxikita dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/ "Lydia Flood Jackson funeral program | Oakland Public Library Digital Collections"]. ''oakland.access.preservica.com''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, New York-en, eta New Bedford-en Massachusetts-en hezitua zen, . Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta hark, berton finkatu eta gutxira hil egon zen, Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramento-ko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramento-ko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Berak hemen irakatsi zuen Flood-en aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Isaac Flood, Flood-en aita esklabo jaio zen Hego Carolinan, [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari gisa lan egin zuen.<ref name=":5" /><ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oakland-era joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean zeuden, eta familia nabarmena ziren. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oakland-en jaiotako "koloretako lehen semea" (beltz) bezala ezagutzen dena.<ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFLazard2018">Lazard, Dorothy (March 20, 2018). [https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator "Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator | Oakland Public Library"]. ''www.oaklandlibrary.org''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-12</span></span>.</cite></ref><ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHeyliger2013">Heyliger, Sean (August 15, 2013). [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/ "Guide to the Flood Family Papers"]. ''Online Archive of California''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-13</span></span>.</cite></ref> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref><ref name=":02" /> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloreen Konbentzioen Mugimenduko kide izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":5" /><ref name=":1" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swett-en eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":1" /><ref name=":02" /> Oakland-eko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":1" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jackson-ekin ezkondu zen.<ref name=":1" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzeko, eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Klub emakume aktiboa zen, eta Kaliforniako Emakume Koloredunen Kluben Estatu Federazioko lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kide izan zen berrogeita-bi urtez.<ref name=":1" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] Los Angelesen egin zen Koloretako Emakumeen Kluben Estatu Federazioaren lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stanton-ek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpan jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere erramak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":2" />
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa zen eta Mexikora, Hego Amerikara eta Mendebaldeko Indietara ere bidaiatu zuen. Jackson-ek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak. berak nahi zuen emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere nahi zuen.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref>
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref><ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c "Lydia Flood Jackson"]. ''Oakland Tribune''. April 12, 1959. p. 149.</cite></ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/ "Oldest Living City Native Observes 100th Birthday"]. ''Oakland Tribune''. June 10, 1962. p. 5.</cite></ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/ "Lydia Flood Jackson funeral program | Oakland Public Library Digital Collections"]. ''oakland.access.preservica.com''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHeyliger2013">Heyliger, Sean (August 15, 2013). [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/ "Guide to the Flood Family Papers"]. ''Online Archive of California''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-13</span></span>.</cite></ref>
== Ikus, halaber ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{Autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
fgcei1lq3jvkofnm4cdoolawr0sao5s
9968158
9968144
2024-11-13T18:05:51Z
JULEBAR
162132
infotaula jarri, bizialdia, erreferentziaren zkia
9968158
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) enpresari estatubatuarra zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, eta orain Oakland-eri atxikita dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/ "Lydia Flood Jackson funeral program | Oakland Public Library Digital Collections"]. ''oakland.access.preservica.com''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, New York-en, eta New Bedford-en Massachusetts-en hezitua zen, . Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta hark, berton finkatu eta gutxira hil egon zen, Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramento-ko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramento-ko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Berak hemen irakatsi zuen Flood-en aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Isaac Flood, Flood-en aita esklabo jaio zen Hego Carolinan, [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari gisa lan egin zuen.<ref name=":5" /><ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oakland-era joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean zeuden, eta familia nabarmena ziren. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oakland-en jaiotako "koloretako lehen semea" (beltz) bezala ezagutzen dena.<ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFLazard2018">Lazard, Dorothy (March 20, 2018). [https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator "Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator | Oakland Public Library"]. ''www.oaklandlibrary.org''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-12</span></span>.</cite></ref><ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHeyliger2013">Heyliger, Sean (August 15, 2013). [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/ "Guide to the Flood Family Papers"]. ''Online Archive of California''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-13</span></span>.</cite></ref> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref><ref name=":02" /> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloreen Konbentzioen Mugimenduko kide izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":5" /><ref name=":1" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swett-en eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":1" /><ref name=":02" /> Oakland-eko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":1" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jackson-ekin ezkondu zen.<ref name=":1" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzeko, eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Klub emakume aktiboa zen, eta Kaliforniako Emakume Koloredunen Kluben Estatu Federazioko lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kide izan zen berrogeita-bi urtez.<ref name=":1" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] Los Angelesen egin zen Koloretako Emakumeen Kluben Estatu Federazioaren lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stanton-ek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpan jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere erramak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":2" />
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa zen eta Mexikora, Hego Amerikara eta Mendebaldeko Indietara ere bidaiatu zuen. Jackson-ek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak. berak nahi zuen emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere nahi zuen.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref>
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref><ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c "Lydia Flood Jackson"]. ''Oakland Tribune''. April 12, 1959. p. 149.</cite></ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/ "Oldest Living City Native Observes 100th Birthday"]. ''Oakland Tribune''. June 10, 1962. p. 5.</cite></ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/ "Lydia Flood Jackson funeral program | Oakland Public Library Digital Collections"]. ''oakland.access.preservica.com''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHeyliger2013">Heyliger, Sean (August 15, 2013). [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/ "Guide to the Flood Family Papers"]. ''Online Archive of California''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-13</span></span>.</cite></ref>
== Ikus, halaber ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30 3em}}
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
f5c71vkyscvgskq2hr1hebtznkgr8ff
9968168
9968158
2024-11-13T18:10:57Z
JULEBAR
162132
9968168
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) enpresari estatubatuarra zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, eta orain Oakland-eri atxikita dago.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, New York-en, eta New Bedford-en Massachusetts-en hezitua zen, . Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta hark, berton finkatu eta gutxira hil egon zen, Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramento-ko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramento-ko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Berak hemen irakatsi zuen Flood-en aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Isaac Flood, Flood-en aita esklabo jaio zen Hego Carolinan, [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari gisa lan egin zuen.<ref name=":5" /><ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oakland-era joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean zeuden, eta familia nabarmena ziren. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oakland-en jaiotako "koloretako lehen semea" (beltz) bezala ezagutzen dena.<ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFLazard2018">Lazard, Dorothy (March 20, 2018). [https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator "Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator | Oakland Public Library"]. ''www.oaklandlibrary.org''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-12</span></span>.</cite></ref><ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHeyliger2013">Heyliger, Sean (August 15, 2013). [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/ "Guide to the Flood Family Papers"]. ''Online Archive of California''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-13</span></span>.</cite></ref> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref><ref name=":02" /> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloreen Konbentzioen Mugimenduko kide izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":5" /><ref name=":1" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swett-en eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":1" /><ref name=":02" /> Oakland-eko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":1" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jackson-ekin ezkondu zen.<ref name=":1" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzeko, eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Klub emakume aktiboa zen, eta Kaliforniako Emakume Koloredunen Kluben Estatu Federazioko lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kide izan zen berrogeita-bi urtez.<ref name=":1" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] Los Angelesen egin zen Koloretako Emakumeen Kluben Estatu Federazioaren lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stanton-ek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpan jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere erramak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":2" />
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa zen eta Mexikora, Hego Amerikara eta Mendebaldeko Indietara ere bidaiatu zuen. Jackson-ek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak. berak nahi zuen emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere nahi zuen.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref>
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref><ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c "Lydia Flood Jackson"]. ''Oakland Tribune''. April 12, 1959. p. 149.</cite></ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/ "Oldest Living City Native Observes 100th Birthday"]. ''Oakland Tribune''. June 10, 1962. p. 5.</cite></ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHeyliger2013">Heyliger, Sean (August 15, 2013). [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/ "Guide to the Flood Family Papers"]. ''Online Archive of California''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-13</span></span>.</cite></ref>
== Ikus, halaber ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30 3em}}
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
ql1s9jkcwwui6of7a8y018xhhvo48yr
9968172
9968168
2024-11-13T18:13:13Z
JULEBAR
162132
9968172
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) enpresari estatubatuarra zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, eta orain Oakland-eri atxikita dago.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, New York-en, eta New Bedford-en Massachusetts-en hezitua zen, . Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta hark, berton finkatu eta gutxira hil egon zen, Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramento-ko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramento-ko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Berak hemen irakatsi zuen Flood-en aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Isaac Flood, Flood-en aita esklabo jaio zen Hego Carolinan, [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari gisa lan egin zuen.<ref name=":5" /><ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oakland-era joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean zeuden, eta familia nabarmena ziren. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oakland-en jaiotako "koloretako lehen semea" (beltz) bezala ezagutzen dena.<ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFLazard2018">Lazard, Dorothy (March 20, 2018). [https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator "Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator | Oakland Public Library"]. ''www.oaklandlibrary.org''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-12</span></span>.</cite></ref><ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHeyliger2013">Heyliger, Sean (August 15, 2013). [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/ "Guide to the Flood Family Papers"]. ''Online Archive of California''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-13</span></span>.</cite></ref> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":02" /> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloreen Konbentzioen Mugimenduko kide izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":5" /><ref name=":1" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swett-en eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":1" /><ref name=":02" /> Oakland-eko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":1" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jackson-ekin ezkondu zen.<ref name=":1" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzeko, eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Klub emakume aktiboa zen, eta Kaliforniako Emakume Koloredunen Kluben Estatu Federazioko lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kide izan zen berrogeita-bi urtez.<ref name=":1" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] Los Angelesen egin zen Koloretako Emakumeen Kluben Estatu Federazioaren lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stanton-ek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpan jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere erramak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":2" />
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa zen eta Mexikora, Hego Amerikara eta Mendebaldeko Indietara ere bidaiatu zuen. Jackson-ek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak. berak nahi zuen emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere nahi zuen.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref>
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref><ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c "Lydia Flood Jackson"]. ''Oakland Tribune''. April 12, 1959. p. 149.</cite></ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/ "Oldest Living City Native Observes 100th Birthday"]. ''Oakland Tribune''. June 10, 1962. p. 5.</cite></ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHeyliger2013">Heyliger, Sean (August 15, 2013). [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/ "Guide to the Flood Family Papers"]. ''Online Archive of California''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-13</span></span>.</cite></ref>
== Ikus, halaber ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30 3em}}
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
pt3d6hptapil2117s2q7soxt0afut6c
9968174
9968172
2024-11-13T18:16:22Z
JULEBAR
162132
9968174
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) enpresari estatubatuarra zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, eta orain Oakland-eri atxikita dago.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, New York-en, eta New Bedford-en Massachusetts-en hezitua zen, . Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta hark, berton finkatu eta gutxira hil egon zen, Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramento-ko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramento-ko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Elizabeth Thorn Scott Flood (1828-1867) •|hizkuntza=en-US|data=2007-06-27|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/flood-elizabeth-thorn-scott-1828-1867/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Berak hemen irakatsi zuen Flood-en aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Isaac Flood, Flood-en aita esklabo jaio zen Hego Carolinan, [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari gisa lan egin zuen.<ref name=":5" /><ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oakland-era joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean zeuden, eta familia nabarmena ziren. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oakland-en jaiotako "koloretako lehen semea" (beltz) bezala ezagutzen dena.<ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref><ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHeyliger2013">Heyliger, Sean (August 15, 2013). [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/ "Guide to the Flood Family Papers"]. ''Online Archive of California''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-13</span></span>.</cite></ref> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":02" /> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloreen Konbentzioen Mugimenduko kide izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":5" /><ref name=":1" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swett-en eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":1" /><ref name=":02" /> Oakland-eko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":1" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jackson-ekin ezkondu zen.<ref name=":1" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzeko, eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Klub emakume aktiboa zen, eta Kaliforniako Emakume Koloredunen Kluben Estatu Federazioko lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kide izan zen berrogeita-bi urtez.<ref name=":1" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] Los Angelesen egin zen Koloretako Emakumeen Kluben Estatu Federazioaren lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stanton-ek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpan jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere erramak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":2" />
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa zen eta Mexikora, Hego Amerikara eta Mendebaldeko Indietara ere bidaiatu zuen. Jackson-ek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak. berak nahi zuen emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere nahi zuen.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref>
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref><ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c "Lydia Flood Jackson"]. ''Oakland Tribune''. April 12, 1959. p. 149.</cite></ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/ "Oldest Living City Native Observes 100th Birthday"]. ''Oakland Tribune''. June 10, 1962. p. 5.</cite></ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHeyliger2013">Heyliger, Sean (August 15, 2013). [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/ "Guide to the Flood Family Papers"]. ''Online Archive of California''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-13</span></span>.</cite></ref>
== Ikus, halaber ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30 3em}}
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
4ldfocji6no6m0bsdjnya1zlixnufg1
9968178
9968174
2024-11-13T18:18:35Z
JULEBAR
162132
9968178
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) enpresari estatubatuarra zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, eta orain Oakland-eri atxikita dago.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, New York-en, eta New Bedford-en Massachusetts-en hezitua zen, . Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta hark, berton finkatu eta gutxira hil egon zen, Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramento-ko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramento-ko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Elizabeth Thorn Scott Flood (1828-1867) •|hizkuntza=en-US|data=2007-06-27|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/flood-elizabeth-thorn-scott-1828-1867/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Berak hemen irakatsi zuen Flood-en aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Isaac Flood, Flood-en aita esklabo jaio zen Hego Carolinan, [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari gisa lan egin zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oakland-era joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean zeuden, eta familia nabarmena ziren. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oakland-en jaiotako "koloretako lehen semea" (beltz) bezala ezagutzen dena.<ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref><ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHeyliger2013">Heyliger, Sean (August 15, 2013). [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/ "Guide to the Flood Family Papers"]. ''Online Archive of California''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-13</span></span>.</cite></ref> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":02" /> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloreen Konbentzioen Mugimenduko kide izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":5" /><ref name=":1" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swett-en eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":1" /><ref name=":02" /> Oakland-eko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":1" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jackson-ekin ezkondu zen.<ref name=":1" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzeko, eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Klub emakume aktiboa zen, eta Kaliforniako Emakume Koloredunen Kluben Estatu Federazioko lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kide izan zen berrogeita-bi urtez.<ref name=":1" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] Los Angelesen egin zen Koloretako Emakumeen Kluben Estatu Federazioaren lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stanton-ek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpan jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere erramak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":2" />
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa zen eta Mexikora, Hego Amerikara eta Mendebaldeko Indietara ere bidaiatu zuen. Jackson-ek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak. berak nahi zuen emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere nahi zuen.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref>
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref><ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c "Lydia Flood Jackson"]. ''Oakland Tribune''. April 12, 1959. p. 149.</cite></ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/ "Oldest Living City Native Observes 100th Birthday"]. ''Oakland Tribune''. June 10, 1962. p. 5.</cite></ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHeyliger2013">Heyliger, Sean (August 15, 2013). [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/ "Guide to the Flood Family Papers"]. ''Online Archive of California''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-13</span></span>.</cite></ref>
== Ikus, halaber ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30 3em}}
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
bp1fwvwag865a2gyri30wyo3qwk39u6
9968182
9968178
2024-11-13T18:20:30Z
JULEBAR
162132
9968182
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) enpresari estatubatuarra zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, eta orain Oakland-eri atxikita dago.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, New York-en, eta New Bedford-en Massachusetts-en hezitua zen, . Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta hark, berton finkatu eta gutxira hil egon zen, Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramento-ko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramento-ko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Elizabeth Thorn Scott Flood (1828-1867) •|hizkuntza=en-US|data=2007-06-27|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/flood-elizabeth-thorn-scott-1828-1867/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Berak hemen irakatsi zuen Flood-en aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Isaac Flood, Flood-en aita esklabo jaio zen Hego Carolinan, [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari gisa lan egin zuen.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" />
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oakland-era joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean zeuden, eta familia nabarmena ziren. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oakland-en jaiotako "koloretako lehen semea" (beltz) bezala ezagutzen dena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloreen Konbentzioen Mugimenduko kide izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":5" /><ref name=":1" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swett-en eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":1" /><ref name=":02" /> Oakland-eko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":1" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jackson-ekin ezkondu zen.<ref name=":1" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzeko, eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Klub emakume aktiboa zen, eta Kaliforniako Emakume Koloredunen Kluben Estatu Federazioko lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kide izan zen berrogeita-bi urtez.<ref name=":1" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] Los Angelesen egin zen Koloretako Emakumeen Kluben Estatu Federazioaren lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stanton-ek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpan jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere erramak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":2" />
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa zen eta Mexikora, Hego Amerikara eta Mendebaldeko Indietara ere bidaiatu zuen. Jackson-ek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak. berak nahi zuen emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere nahi zuen.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref>
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref><ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c "Lydia Flood Jackson"]. ''Oakland Tribune''. April 12, 1959. p. 149.</cite></ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/ "Oldest Living City Native Observes 100th Birthday"]. ''Oakland Tribune''. June 10, 1962. p. 5.</cite></ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFHeyliger2013">Heyliger, Sean (August 15, 2013). [https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/ "Guide to the Flood Family Papers"]. ''Online Archive of California''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-03-13</span></span>.</cite></ref>
== Ikus, halaber ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30 3em}}
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
489f48d4zhblr7ay3s08zjmib7fdpsh
9968186
9968182
2024-11-13T18:22:06Z
JULEBAR
162132
9968186
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) enpresari estatubatuarra zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, eta orain Oakland-eri atxikita dago.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, New York-en, eta New Bedford-en Massachusetts-en hezitua zen, . Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta hark, berton finkatu eta gutxira hil egon zen, Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramento-ko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramento-ko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Elizabeth Thorn Scott Flood (1828-1867) •|hizkuntza=en-US|data=2007-06-27|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/flood-elizabeth-thorn-scott-1828-1867/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Berak hemen irakatsi zuen Flood-en aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Isaac Flood, Flood-en aita esklabo jaio zen Hego Carolinan, [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari gisa lan egin zuen.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" />
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oakland-era joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean zeuden, eta familia nabarmena ziren. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oakland-en jaiotako "koloretako lehen semea" (beltz) bezala ezagutzen dena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" /> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloreen Konbentzioen Mugimenduko kide izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":5" /><ref name=":1" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swett-en eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":1" /><ref name=":02" /> Oakland-eko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":1" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jackson-ekin ezkondu zen.<ref name=":1" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzeko, eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Klub emakume aktiboa zen, eta Kaliforniako Emakume Koloredunen Kluben Estatu Federazioko lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kide izan zen berrogeita-bi urtez.<ref name=":1" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] Los Angelesen egin zen Koloretako Emakumeen Kluben Estatu Federazioaren lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stanton-ek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpan jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere erramak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":2" />
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa zen eta Mexikora, Hego Amerikara eta Mendebaldeko Indietara ere bidaiatu zuen. Jackson-ek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak. berak nahi zuen emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere nahi zuen.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref>
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref><ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c "Lydia Flood Jackson"]. ''Oakland Tribune''. April 12, 1959. p. 149.</cite></ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/ "Oldest Living City Native Observes 100th Birthday"]. ''Oakland Tribune''. June 10, 1962. p. 5.</cite></ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
== Ikus, halaber ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30 3em}}
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
35ij5x2ulybinyaya2avlnk8uj1iur4
9968193
9968186
2024-11-13T18:26:05Z
JULEBAR
162132
9968193
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) enpresari estatubatuarra zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, eta orain Oakland-eri atxikita dago.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, New York-en, eta New Bedford-en Massachusetts-en hezitua zen, . Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta hark, berton finkatu eta gutxira hil egon zen, Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramento-ko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramento-ko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Elizabeth Thorn Scott Flood (1828-1867) •|hizkuntza=en-US|data=2007-06-27|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/flood-elizabeth-thorn-scott-1828-1867/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Berak hemen irakatsi zuen Flood-en aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Isaac Flood, Flood-en aita esklabo jaio zen Hego Carolinan, [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari gisa lan egin zuen.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" />
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oakland-era joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean zeuden, eta familia nabarmena ziren. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oakland-en jaiotako "koloretako lehen semea" (beltz) bezala ezagutzen dena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" /> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":10" /><ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloreen Konbentzioen Mugimenduko kide izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":5" /><ref name=":10" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swett-en eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":10" /><ref name=":02" /> Oakland-eko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":10" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jackson-ekin ezkondu zen.<ref name=":10" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzeko, eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Klub emakume aktiboa zen, eta Kaliforniako Emakume Koloredunen Kluben Estatu Federazioko lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea. Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kide izan zen berrogeita-bi urtez.<ref name=":10" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] Los Angelesen egin zen Koloretako Emakumeen Kluben Estatu Federazioaren lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stanton-ek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpan jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere erramak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":2" />
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa zen eta Mexikora, Hego Amerikara eta Mendebaldeko Indietara ere bidaiatu zuen. Jackson-ek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak. berak nahi zuen emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere nahi zuen.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref><ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c "Lydia Flood Jackson"]. ''Oakland Tribune''. April 12, 1959. p. 149.</cite></ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/ "Oldest Living City Native Observes 100th Birthday"]. ''Oakland Tribune''. June 10, 1962. p. 5.</cite></ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
== Ikus, halaber ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30 3em}}
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
pr0p6mz22i4p4rrm0vkribm4y80i86i
9968199
9968193
2024-11-13T18:27:53Z
JULEBAR
162132
9968199
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) enpresari estatubatuarra zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, eta orain Oakland-eri atxikita dago.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, New York-en, eta New Bedford-en Massachusetts-en hezitua zen, . Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta hark, berton finkatu eta gutxira hil egon zen, Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramento-ko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramento-ko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Elizabeth Thorn Scott Flood (1828-1867) •|hizkuntza=en-US|data=2007-06-27|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/flood-elizabeth-thorn-scott-1828-1867/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Berak hemen irakatsi zuen Flood-en aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Isaac Flood, Flood-en aita esklabo jaio zen Hego Carolinan, [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari gisa lan egin zuen.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" />
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oakland-era joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean zeuden, eta familia nabarmena ziren. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oakland-en jaiotako "koloretako lehen semea" (beltz) bezala ezagutzen dena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" /> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":10" /><ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloreen Konbentzioen Mugimenduko kide izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":9" /><ref name=":10" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swett-en eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":10" /><ref name=":02" /> Oakland-eko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":10" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jackson-ekin ezkondu zen.<ref name=":10" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzeko, eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Klub emakume aktiboa zen, eta Kaliforniako Emakume Koloredunen Kluben Estatu Federazioko lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea. Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kide izan zen berrogeita-bi urtez.<ref name=":10" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] Los Angelesen egin zen Koloretako Emakumeen Kluben Estatu Federazioaren lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stanton-ek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpan jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere erramak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref name=":2" />
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa zen eta Mexikora, Hego Amerikara eta Mendebaldeko Indietara ere bidaiatu zuen. Jackson-ek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak. berak nahi zuen emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere nahi zuen.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref><ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c "Lydia Flood Jackson"]. ''Oakland Tribune''. April 12, 1959. p. 149.</cite></ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/ "Oldest Living City Native Observes 100th Birthday"]. ''Oakland Tribune''. June 10, 1962. p. 5.</cite></ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
== Ikus, halaber ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30 3em}}
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
62c81i2hal9tbxatfi9c0lbcg4x3j28
9968214
9968199
2024-11-13T18:34:06Z
JULEBAR
162132
9968214
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) enpresari estatubatuarra zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, eta orain Oakland-eri atxikita dago.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, New York-en, eta New Bedford-en Massachusetts-en hezitua zen, . Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta hark, berton finkatu eta gutxira hil egon zen, Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramento-ko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramento-ko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Elizabeth Thorn Scott Flood (1828-1867) •|hizkuntza=en-US|data=2007-06-27|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/flood-elizabeth-thorn-scott-1828-1867/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Berak hemen irakatsi zuen Flood-en aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Isaac Flood, Flood-en aita esklabo jaio zen Hego Carolinan, [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari gisa lan egin zuen.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" />
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oakland-era joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean zeuden, eta familia nabarmena ziren. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oakland-en jaiotako "koloretako lehen semea" (beltz) bezala ezagutzen dena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" /> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":10" /><ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloreen Konbentzioen Mugimenduko kide izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":9" /><ref name=":10" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swett-en eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":10" /><ref name=":02" /> Oakland-eko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":10" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jackson-ekin ezkondu zen.<ref name=":10" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzeko, eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Klub emakume aktiboa zen, eta Kaliforniako Emakume Koloredunen Kluben Estatu Federazioko lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea. Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kide izan zen berrogeita-bi urtez.<ref name=":10" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] Los Angelesen egin zen Koloretako Emakumeen Kluben Estatu Federazioaren lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stanton-ek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpan jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere erramak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=African American Women of the Old West|hizkuntza=en|url=https://www.uintahmuseum.org/store/p209/African_American_Women_of_the_Old_West.html|aldizkaria=UINTAH COUNTY HERITAGE MUSEUM|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa zen eta Mexikora, Hego Amerikara eta Mendebaldeko Indietara ere bidaiatu zuen. Jackson-ek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak. berak nahi zuen emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere nahi zuen.<ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref><ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c "Lydia Flood Jackson"]. ''Oakland Tribune''. April 12, 1959. p. 149.</cite></ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/ "Oldest Living City Native Observes 100th Birthday"]. ''Oakland Tribune''. June 10, 1962. p. 5.</cite></ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWagner2007">Wagner, Tricia (July 16, 2007). [https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/ "Lydia Flood Jackson (1862-1963)"]. ''BlackPast''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2019-04-12</span></span>.</cite></ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
== Ikus, halaber ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30 3em}}
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
cw4kwk8ew94ejazgfbdwo30nxb47umk
9968216
9968214
2024-11-13T18:36:03Z
JULEBAR
162132
9968216
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) enpresari estatubatuarra zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, eta orain Oakland-eri atxikita dago.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, New York-en, eta New Bedford-en Massachusetts-en hezitua zen, . Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta hark, berton finkatu eta gutxira hil egon zen, Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramento-ko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramento-ko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Elizabeth Thorn Scott Flood (1828-1867) •|hizkuntza=en-US|data=2007-06-27|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/flood-elizabeth-thorn-scott-1828-1867/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Berak hemen irakatsi zuen Flood-en aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Isaac Flood, Flood-en aita esklabo jaio zen Hego Carolinan, [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari gisa lan egin zuen.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" />
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oakland-era joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean zeuden, eta familia nabarmena ziren. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oakland-en jaiotako "koloretako lehen semea" (beltz) bezala ezagutzen dena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" /> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":10" /><ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloreen Konbentzioen Mugimenduko kide izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":9" /><ref name=":10" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swett-en eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":10" /><ref name=":02" /> Oakland-eko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":10" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jackson-ekin ezkondu zen.<ref name=":10" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzeko, eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Klub emakume aktiboa zen, eta Kaliforniako Emakume Koloredunen Kluben Estatu Federazioko lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea. Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kide izan zen berrogeita-bi urtez.<ref name=":10" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] Los Angelesen egin zen Koloretako Emakumeen Kluben Estatu Federazioaren lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stanton-ek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpan jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere erramak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=African American Women of the Old West|hizkuntza=en|url=https://www.uintahmuseum.org/store/p209/African_American_Women_of_the_Old_West.html|aldizkaria=UINTAH COUNTY HERITAGE MUSEUM|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa zen eta Mexikora, Hego Amerikara eta Mendebaldeko Indietara ere bidaiatu zuen. Jackson-ek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak. berak nahi zuen emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere nahi zuen.<ref name=":10" />
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":10" /><ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref name=":8">{{Cite news|izenburua=Oldest Living City Native Observes 100th Birthday|orrialdea=5|data=June 10, 1962|url=https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/|kazeta=Oakland Tribune}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.newspapers.com/clip/17307194/lydia_flood_jackson_1962/ "Oldest Living City Native Observes 100th Birthday"]. ''Oakland Tribune''. June 10, 1962. p. 5.</cite></ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
== Ikus, halaber ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30 3em}}
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
95lgmm5iv3qt52nupbnufh2tqwna8zi
9968218
9968216
2024-11-13T18:38:36Z
JULEBAR
162132
9968218
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) enpresari estatubatuarra zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, eta orain Oakland-eri atxikita dago.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, New York-en, eta New Bedford-en Massachusetts-en hezitua zen, . Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta hark, berton finkatu eta gutxira hil egon zen, Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramento-ko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramento-ko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Elizabeth Thorn Scott Flood (1828-1867) •|hizkuntza=en-US|data=2007-06-27|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/flood-elizabeth-thorn-scott-1828-1867/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Berak hemen irakatsi zuen Flood-en aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Isaac Flood, Flood-en aita esklabo jaio zen Hego Carolinan, [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari gisa lan egin zuen.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" />
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oakland-era joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean zeuden, eta familia nabarmena ziren. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oakland-en jaiotako "koloretako lehen semea" (beltz) bezala ezagutzen dena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" /> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":10" /><ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloreen Konbentzioen Mugimenduko kide izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":9" /><ref name=":10" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swett-en eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":10" /><ref name=":02" /> Oakland-eko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":10" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jackson-ekin ezkondu zen.<ref name=":10" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzeko, eta emakumeen eskubideen defendatzailea izan zen. Klub emakume aktiboa zen, eta Kaliforniako Emakume Koloredunen Kluben Estatu Federazioko lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea. Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kide izan zen berrogeita-bi urtez.<ref name=":10" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] Los Angelesen egin zen Koloretako Emakumeen Kluben Estatu Federazioaren lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stanton-ek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpan jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere erramak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=African American Women of the Old West|hizkuntza=en|url=https://www.uintahmuseum.org/store/p209/African_American_Women_of_the_Old_West.html|aldizkaria=UINTAH COUNTY HERITAGE MUSEUM|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa zen eta Mexikora, Hego Amerikara eta Mendebaldeko Indietara ere bidaiatu zuen. Jackson-ek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak. berak nahi zuen emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere nahi zuen.<ref name=":10" />
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":10" /><ref name=":7" />
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Lydia Flood Jackson 1962|hizkuntza=en-US|data=1962-06-10|url=https://www.newspapers.com/article/oakland-tribune-lydia-flood-jackson-1962/17307194/|aldizkaria=Newspapers.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
== Ikus, halaber ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30 3em}}
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
03h7tzvcf5hdrx6i0ebxgxkjll7clug
9968580
9968218
2024-11-14T06:10:48Z
Aonandi
156348
txukuntzen
9968580
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' (Oakland, [[Kalifornia|Kalifornia,]] [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]], [[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – ibidem, [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) estatubatuar enpresaria izan zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_1887.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1887an, 25 urte zituenean]]
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, gero Oakland-i atxikia izan zena.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, [[New York|New York-en]], eta [[New Bedford (Massachusetts)|Massachusettseko New Bedford-en]] hezi zen. Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta berton finkatu eta gutxira hil zen. Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramentoko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramentoko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Elizabeth Thorn Scott Flood (1828-1867) •|hizkuntza=en-US|data=2007-06-27|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/flood-elizabeth-thorn-scott-1828-1867/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Berak hortxe irakatsi zuen aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Aita esklabo jaio zen [[Hego Carolina|Hego Carolinan]], [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari lan egin zuen.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" />
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oaklandera joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean egon ziren, eta familia nabarmena izan zen. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oaklanden jaiotako "Koloredun lehen semea" (beltza) izenez ezagutzen dena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" /> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":10" /><ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloredunen Konbentzioen Mugimenduko kidea izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":9" /><ref name=":10" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swetten eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":10" /><ref name=":02" /> Oaklandeko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":10" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jacksonekin ezkondu zen.<ref name=":10" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzen, eta emakumeen eskubideak defendatzen. Klub emakume aktiboa izan zen, eta Kaliforniako Estatu Federazioko Emakume Koloredunen Kluben lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea. Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kidea izan zen berrogeita bi urtez.<ref name=":10" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] [[Los Angeles|Los Angelesen]] egin zen Estatu Federazioko Emakume Koloredunen Kluben lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stantonek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpean jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere adarrak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=African American Women of the Old West|hizkuntza=en|url=https://www.uintahmuseum.org/store/p209/African_American_Women_of_the_Old_West.html|aldizkaria=UINTAH COUNTY HERITAGE MUSEUM|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa izan zen eta [[Mexiko|Mexikora]], [[Hego Amerika|Hego Amerikara]] eta [[Mendebaldeko Indiak|Mendebaldeko Indietara]] ere bidaiatu zuen. Jacksonek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak, baita emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere.<ref name=":10" />
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria bat eta asmatzailea zen. Berak bere aitarengandik nola inbertitu ondasun higizinetan eta halan sostengatu zen. Berak edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat sortu ere zuen, "Flood Toilet Creams" bezala ezagutu ziren eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresaria arrakastatzua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretzuen talde baten finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun bezala agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako bera Leslie Flood ilobarekin eta bere emaztearekin Julia T. Flood eta haien semearekin Robert F. Flood bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":10" /><ref name=":7" />
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, orain Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra bezala ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hiztaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jackson-en mendeurrena zela eta, Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" bezala ohoratu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Lydia Flood Jackson 1962|hizkuntza=en-US|data=1962-06-10|url=https://www.newspapers.com/article/oakland-tribune-lydia-flood-jackson-1962/17307194/|aldizkaria=Newspapers.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oakland-eko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
cexc1qa9zdvkcwi2lk10cajc5sydtly
9968594
9968580
2024-11-14T06:28:44Z
Aonandi
156348
txukundu
9968594
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' (Oakland, [[Kalifornia|Kalifornia,]] [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]], [[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – ibidem, [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) estatubatuar enpresaria izan zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, gero Oakland-i atxikia izan zena.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, [[New York|New York-en]], eta [[New Bedford (Massachusetts)|Massachusettseko New Bedford-en]] hezi zen. Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta berton finkatu eta gutxira hil zen. Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramentoko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramentoko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Elizabeth Thorn Scott Flood (1828-1867) •|hizkuntza=en-US|data=2007-06-27|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/flood-elizabeth-thorn-scott-1828-1867/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Berak hortxe irakatsi zuen aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Aita esklabo jaio zen [[Hego Carolina|Hego Carolinan]], [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari lan egin zuen.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" />
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oaklandera joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean egon ziren, eta familia nabarmena izan zen. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oaklanden jaiotako "Koloredun lehen semea" (beltza) izenez ezagutzen dena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" /> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":10" /><ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloredunen Konbentzioen Mugimenduko kidea izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":9" /><ref name=":10" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swetten eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":10" /><ref name=":02" /> Oaklandeko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":10" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jacksonekin ezkondu zen.<ref name=":10" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzen, eta emakumeen eskubideak defendatzen. Klub emakume aktiboa izan zen, eta Kaliforniako Estatu Federazioko Emakume Koloredunen Kluben lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea. Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kidea izan zen berrogeita bi urtez.<ref name=":10" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] [[Los Angeles|Los Angelesen]] egin zen Estatu Federazioko Emakume Koloredunen Kluben lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stantonek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpean jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere adarrak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=African American Women of the Old West|hizkuntza=en|url=https://www.uintahmuseum.org/store/p209/African_American_Women_of_the_Old_West.html|aldizkaria=UINTAH COUNTY HERITAGE MUSEUM|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa izan zen eta [[Mexiko|Mexikora]], [[Hego Amerika|Hego Amerikara]] eta [[Mendebaldeko Indiak|Mendebaldeko Indietara]] ere bidaiatu zuen. Jacksonek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak, baita emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere.<ref name=":10" />
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria eta asmatzailea izan zen. Aitarengandik ikasi zuen nola inbertitu ondasun higizinetan eta halaxe sostengatu zen. Edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat ere sortu zuen, "Flood Toilet Creams" izenekoak eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresari arrakastatsua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretsu talde batean finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako Leslie Flood ilobarekin eta emazte Julia T. Floodekin eta haien Robert F. Flood semearekin bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":10" /><ref name=":7" />
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, gero Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra izenez ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hitzaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jacksonen mendeurrena zela-eta, ohoratu zuen Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" baitzen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Lydia Flood Jackson 1962|hizkuntza=en-US|data=1962-06-10|url=https://www.newspapers.com/article/oakland-tribune-lydia-flood-jackson-1962/17307194/|aldizkaria=Newspapers.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oaklandeko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
jejcw8uq0lgcjjwcii31qgh2z2ildzq
9968596
9968594
2024-11-14T06:29:08Z
Aonandi
156348
+ linka
9968596
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[Oakland (Kalifornia)|Oakland]], [[Kalifornia|Kalifornia,]] [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]], [[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – ibidem, [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) estatubatuar enpresaria izan zen, sufragista eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, gero Oakland-i atxikia izan zena.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, [[New York|New York-en]], eta [[New Bedford (Massachusetts)|Massachusettseko New Bedford-en]] hezi zen. Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta berton finkatu eta gutxira hil zen. Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramentoko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramentoko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Elizabeth Thorn Scott Flood (1828-1867) •|hizkuntza=en-US|data=2007-06-27|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/flood-elizabeth-thorn-scott-1828-1867/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Berak hortxe irakatsi zuen aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Aita esklabo jaio zen [[Hego Carolina|Hego Carolinan]], [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari lan egin zuen.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" />
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oaklandera joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean egon ziren, eta familia nabarmena izan zen. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oaklanden jaiotako "Koloredun lehen semea" (beltza) izenez ezagutzen dena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" /> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":10" /><ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloredunen Konbentzioen Mugimenduko kidea izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":9" /><ref name=":10" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swetten eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":10" /><ref name=":02" /> Oaklandeko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":10" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jacksonekin ezkondu zen.<ref name=":10" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzen, eta emakumeen eskubideak defendatzen. Klub emakume aktiboa izan zen, eta Kaliforniako Estatu Federazioko Emakume Koloredunen Kluben lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea. Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kidea izan zen berrogeita bi urtez.<ref name=":10" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] [[Los Angeles|Los Angelesen]] egin zen Estatu Federazioko Emakume Koloredunen Kluben lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stantonek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpean jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere adarrak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=African American Women of the Old West|hizkuntza=en|url=https://www.uintahmuseum.org/store/p209/African_American_Women_of_the_Old_West.html|aldizkaria=UINTAH COUNTY HERITAGE MUSEUM|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa izan zen eta [[Mexiko|Mexikora]], [[Hego Amerika|Hego Amerikara]] eta [[Mendebaldeko Indiak|Mendebaldeko Indietara]] ere bidaiatu zuen. Jacksonek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak, baita emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere.<ref name=":10" />
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria eta asmatzailea izan zen. Aitarengandik ikasi zuen nola inbertitu ondasun higizinetan eta halaxe sostengatu zen. Edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat ere sortu zuen, "Flood Toilet Creams" izenekoak eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresari arrakastatsua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretsu talde batean finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako Leslie Flood ilobarekin eta emazte Julia T. Floodekin eta haien Robert F. Flood semearekin bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":10" /><ref name=":7" />
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, gero Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra izenez ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hitzaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jacksonen mendeurrena zela-eta, ohoratu zuen Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" baitzen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Lydia Flood Jackson 1962|hizkuntza=en-US|data=1962-06-10|url=https://www.newspapers.com/article/oakland-tribune-lydia-flood-jackson-1962/17307194/|aldizkaria=Newspapers.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oaklandeko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
1vt3aevmfdcgrmsi515utb8mtrkzpm2
9968607
9968596
2024-11-14T07:03:40Z
Aonandi
156348
9968607
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Lydia Flood Jackson''' ([[Oakland (Kalifornia)|Oakland]], [[Kalifornia|Kalifornia,]] [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]], [[1862|1862ko]] [[Ekainaren 6|ekainaren 6a]] – ibidem, [[1963|1963ko]] [[Uztailaren 8|uztailaren 8a]]) estatubatuar [[Enpresaburu|enpresaria]] izan zen, [[Emakumeen sufragismoa|sufragista]] eta klub emakumea.<ref name=":6">{{Erreferentzia|izenburua=MS049_B01_F01_003 {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|aldizkaria=oakland.access.preservica.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":10">{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963) •|hizkuntza=en-US|data=2007-07-16|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/jackson-lydia-flood-1862-1963/|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Familia-aurrekariak eta haurtzaroa ==
Lydia Flood Brooklyn-en jaio zen, Kalifornian, gero Oakland-i atxikia izan zena.<ref name=":6" /> Bere ama Elizabeth Thorn Scott zen eta aita Isaac Flood. Elizabeth Thorn Scott 1828an jaio zen, [[New York|New York-en]], eta [[New Bedford (Massachusetts)|Massachusettseko New Bedford-en]] hezi zen. Kaliforniara joan zen bizitzera [[Urre sukar|Urrearen Sukarrean]], Joseph Scott senarrarekin, eta berton finkatu eta gutxira hil zen. Oliver semea bakarrik hazi behar izan zuen. [[1850|1850eko]] hamarkadan, haur afroamerikarrei debekatu egin zitzaien eskola publikora joatea, eta, ondorioz, Scott-ek hartu zuen bere etxean haur beltzentzako lehen [[Sacramento|Sakramentoko]] eskola ezartzeko ardura, [[1854|1854ko]] maiatzaren 29an. Sacramentoko eskola-barrutian onartu zen eskola, baina finantzaketarik gabe eta eskola segregatu gisa soilik.<ref>{{Erreferentzia|izena=Tricia Martineau|abizena=Wagner|izenburua=Elizabeth Thorn Scott Flood (1828-1867) •|hizkuntza=en-US|data=2007-06-27|url=https://www.blackpast.org/african-american-history/flood-elizabeth-thorn-scott-1828-1867/|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Berak hortxe irakatsi zuen aitarekin, Isaac Flood-ekin, ezkondu zen arte. Aita esklabo jaio zen [[Hego Carolina|Hego Carolinan]], [[1816|1816an]]. Bere askatasuna erosi eta Kaliforniara joan zen Urrearen Sukarraren garaian, non langile eta merkatari lan egin zuen.<ref name=":9">{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" />
[[Fitxategi:Portrait_of_Lydia_Flood_Jackson_circa_1880s.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson 1880aren inguruan.]]
Elizabeth Thorn Scott eta Isaac Flood [[1855|1855ean]] ezkondu eta Oaklandera joan ziren bizitzera. Lehen egoiliar afroamerikarren artean egon ziren, eta familia nabarmena izan zen. Isaac Flood-ek dirutza egin zuen inguruko ondasunen gainean, eta biak eskubide zibilen eta hezkuntza afroamerikarraren defendatzaileak ziren. Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarra sortzen ere lagundu zuten [[1858|1858an]]. [[1857|1857an]], George Francis Flood izeneko seme bat izan zuten, Oaklanden jaiotako "Koloredun lehen semea" (beltza) izenez ezagutzen dena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|aldizkaria=oac.cdlib.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref name=":9" /> Urte berean, Scott-ek bere etxeko beste eskola pribatu bat ezarri zuen 1334 East 15th Street-en afroamerikarrentzat eta zuriak ez ziren haurrentzat, Lydia Flood barne.<ref name=":10" /><ref name=":02">{{Cite web|abizena=Lazard|izenburua=Elizabeth Scott Flood: Early Oakland Educator {{!}} Oakland Public Library|izena1=Dorothy|data=March 20, 2018|url=https://www.oaklandlibrary.org/blogs/from-main-library/elizabeth-scott-flood-early-oakland-educator|lana=www.oaklandlibrary.org|accessdate=2019-03-12}}</ref> Isaac Flood afroamerikarrentzako eskubide zibilen aurrerapenean aritu zen, eta Kaliforniako Koloredunen Konbentzioen Mugimenduko kidea izan zen, Kaliforniako eskoletan segregazioaren aurka borrokatzeko.<ref name=":9" /><ref name=":10" /> Bere defentsa zela eta, Lydia Flood [[1872|1872an]] John Swetten eskola integratura joan zen lehen ikasle afroamerikarra izan zen.<ref name=":10" /><ref name=":02" /> Oaklandeko bigarren hezkuntzako eskolan jarraitu zituen gau eskolak.<ref name=":10" /> Hala ere, [[1940|1940ko]] erroldaren arabera, 6. mailan sailkatu zuen bere hezkuntzarik altuena.<ref>{{Cite web|izenburua=1940 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/interactive/2442/m-t0627-00442-00443/74729132?backurl=https://www.ancestry.com/1940-census/usa/California/Lydia-S-Jackson_2lxfv5&ssrc=&backlabel=Return|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-03-13}}</ref> Eskolaldia amaitu ondoren, William Jacksonekin ezkondu zen.<ref name=":10" /><ref name=":4">{{Cite web|abizena=Camilleri|izenburua=Biographical Sketch of Lydia Flood Jackson|argitaletxea=Alexander Street|izena1=Angelina, Angelina Lopez, Stephen Martin and Marinela Tupa|data=2016|url=https://search.alexanderstreet.com/view/work/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114/biographical-sketch-lydia-flood-jackson#page/1/mode/1/chapter/bibliographic_entity%7Cbibliographic_details%7C3292114|accessdate=2019-04-12}}</ref>
== Aktibismoa ==
Lydia Flood Jackson-ek bere familiaren ondarearekin jarraitu zuen afroamerikarren eskubide zibilen alde borrokatzen, eta emakumeen eskubideak defendatzen. Klub emakume aktiboa izan zen, eta Kaliforniako Estatu Federazioko Emakume Koloredunen Kluben lehen presidente legegilea eta herritarren lehen presidentea. Klubeko hauteskundeetan ezkutuko botuen erabilera ere ezarri zuen. Fannie Jackson Coppin Klubeko eta Bertako Alaben Klubeko kidea izan zen berrogeita bi urtez.<ref name=":10" /> [[Emakumeen sufragismoa|Emakumeen sufragioa]] eskatu zuen [[1918|1918an]] [[Los Angeles|Los Angelesen]] egin zen Estatu Federazioko Emakume Koloredunen Kluben lehen bileran. Bidea zolatu zuten sufragistak ere aitortu zituen, eta Oakland-eko namesake haritzezko zuhaitzak aipatu zituen, esanez: "Nork hauts dezake emakume jakinen falange bat, buru finko eta tentea, Izpiritu Santuaren botereak babestua? Sufragioa demokraziaren osagaietako bat bezala nabarmentzen da; sufragioa da gure emakumeak bizitzako mailarik altuenetara igotzea espero dugun palanka boteretsuenetako bat...[[Lucretia Mott]], [[:en:Susan_B._Anthony|Susan B. Anthony]] eta [[Elizabeth Cady Stanton|Elizabeth Cady Stantonek]] fede begi batez ikusi zuten eremu distiratsu hau duela hirurogei urte, eta haien determinazioa, benetako epaiketa eta ahalmen exekutiboak posible egin du zuk eta nik Sufragio Haritzaren gereizpean jesarrita egotea, zuhaitz zahar itzela da, eta bere adarrak laster helduko dira herrialdeko estatu guztietara".<ref>{{Cite news|abizena=Brown|izenburua=Tree Project Aims to Put the Oak Back in Oakland|hizkuntza=en-US|izena1=Patricia Leigh|data=2015-05-23|url=https://www.nytimes.com/2015/05/24/us/tree-project-aims-to-put-the-oak-back-in-oakland.html|kazeta=The New York Times|issn=0362-4331|accessdate=2019-04-12}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=African American Women of the Old West|hizkuntza=en|url=https://www.uintahmuseum.org/store/p209/African_American_Women_of_the_Old_West.html|aldizkaria=UINTAH COUNTY HERITAGE MUSEUM|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
[[Fitxategi:Lydia_Flood_Jackson’s_house.jpg|thumb|Lydia Flood Jackson andreak 2319 Myrtle kalean bizi izan zen geroago bizitzan.]]
Aktibista politikoa izan zen eta [[Mexiko|Mexikora]], [[Hego Amerika|Hego Amerikara]] eta [[Mendebaldeko Indiak|Mendebaldeko Indietara]] ere bidaiatu zuen. Jacksonek nahi zuen emakumeek zalantzan jartzea euren rol konbentzionalak eta arau sozialen mugak, baita emakumeek gizonezkoen nagusitasun zuria aztertzea eta galdekatzea ere.<ref name=":10" />
== Enpresak ==
Lydia Flood Jackson enpresaria eta asmatzailea izan zen. Aitarengandik ikasi zuen nola inbertitu ondasun higizinetan eta halaxe sostengatu zen. Edertasun-produktuak, garbitasun produktuak, kremak eta perfumearen lerro bat ere sortu zuen, "Flood Toilet Creams" izenekoak eta mendebaldeko kostaldean ekoiztu eta saldu ziren. Enpresari arrakastatsua eta ekintzailea izanez, komunitatean afroamerikar boteretsu talde batean finkatu zen.
== Geroko bizitza eta ondarea ==
[[1920|1920ko]] Estatu Batuetako Errolda Federalean, Lydia Flood Jackson alargun agertzen zen.<ref>{{Cite web|izenburua=1920 United States Federal Census|url=https://www.ancestry.com/account/signin?returnurl=https%3a%2f%2fwww.ancestry.com%2finteractive%2f6061%2f4293687-01037%3fpid%3d2368327%26backurl%3dhttps%3a%2f%2fsearch.ancestry.com%2fcgi-bin%2fsse.dll%3fdbid%3d6061%26h%3d2368327%26indiv%3dtry%26o_vc%3dRecord%3aOtherRecord%26rhSource%3d5180%26treeid%3d%26personid%3d%26hintid%3d%26usePUB%3dtrue%26usePUBJs%3dtrue|lana=www.ancestry.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>[[1940|1940ko]] hamarkadarako Leslie Flood ilobarekin eta emazte Julia T. Floodekin eta haien Robert F. Flood semearekin bizi zen 2319 Myrtle Street-en(kalean).<ref name=":10" /><ref name=":7" />
Shiloh (AME) Eliza Episkopal Metodista Afrikarraren, gero Lehen Eliza Episkopal Metodista Afrikarra izenez ezagutzen denaren, laurogeita hamargarren urteurrenean, Jackson kongregazion hitzaldi bat eman zuen eta bere amak elizari eta hezkuntzari egindako ekarpenez mintzatu zen.<ref name=":7">{{Cite news|izenburua=Lydia Flood Jackson|orrialdea=149|data=April 12, 1959|url=https://www.newspapers.com/image/?clipping_id=17307137&fcfToken=eyJhbGciOiJIUzI1NiIsInR5cCI6IkpXVCJ9.eyJmcmVlLXZpZXctaWQiOjMzMTkzNTg2MiwiaWF0IjoxNTU1MTEwMzE1LCJleHAiOjE1NTUxOTY3MTV9.fRQnmvyKRkPiqKrIClpY3nv7IiHzMfAOAxo9ScXai6c|kazeta=Oakland Tribune}}</ref>
[[Fitxategi:Ladies_Relief_Society_grave_maker.jpg|alt=|thumb|Flood interkonektatuta dagoen Damen Sorospen Elkartearen ataleko markatzaile harria. Piedmont Funeral Services (hileta serbitzuak) Mountain View Hilerriko erregistroek erakusten dute P-5 Partzelan dagoela, Cripta/Niche L.]]
Jacksonen mendeurrena zela-eta, ohoratu zuen Oakland hiriak "bertako bizidun zaharrena" baitzen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Lydia Flood Jackson 1962|hizkuntza=en-US|data=1962-06-10|url=https://www.newspapers.com/article/oakland-tribune-lydia-flood-jackson-1962/17307194/|aldizkaria=Newspapers.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref> [[1963|1963ko]] uztailaren 8an hil zen, 101 urte zituela, Fairmont Ospitalean.<ref>{{Cite news|izenburua=Negro Pioneer's Daughter Dies|orrialdea=7|data=July 11, 1963|url=https://www.newspapers.com/clip/17306810/lydia_flood_jackson_1963/|kazeta=Portsmouth Herald}}</ref><ref>{{Cite aldizkari|izenburua=Deaths|orrialdeak=54|data=August 15, 1963|url=https://books.google.com/books?id=BcEDAAAAMBAJ&q=Lydia%20Flood%20Jackson&pg=PA54|kazeta=Jet|liburukia=XXIV}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|abizena=Wagner|izenburua=Lydia Flood Jackson (1862-1963)|hizkuntza=en-US|izena1=Tricia|data=July 16, 2007|url=https://www.blackpast.org/aaw/vignette_aahw/jackson-lydia-flood-1862-1963/|lana=BlackPast|accessdate=2019-04-12}}</ref> Oakland--eko Kalifornia-ko Mountain View hilerrian lurperatuta dago.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Lydia Flood Jackson funeral program {{!}} Oakland Public Library Digital Collections|url=https://oakland.access.preservica.com/file/sdb:digitalFile%7Ca4201fa2-806f-4d6f-bb19-892b636fa47b/|lana=oakland.access.preservica.com|accessdate=2019-04-12}}</ref>
Flood Familiaren Liburuak Oakland-eko Liburutegi Publikoak artxibatzen ditu, Oaklandeko Museo eta Liburutegi Afroamerikarrean; Lydia Flood Jackson-en hileta programa, gutunak eta familia argazkiak barne.<ref name=":3">{{Cite web|abizena=Heyliger|izenburua=Guide to the Flood Family Papers|izena1=Sean|data=August 15, 2013|url=https://oac.cdlib.org/findaid/ark:/13030/c8z039hs/entire_text/|lana=Online Archive of California|accessdate=2019-03-13}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Ikus, gainera ==
Elizabeth Thorn Scott Flood
== Kanpo estekak ==
* Media related to Lydia Flood Jackson at Wikimedia Commons (komunikabideak lotuta)
* Lydia Flood Jackson-en irudi bat, 1887 ingurukoa, Oakland-eko Oakland Public Library (liburutegia), African American Museum and Library (Museo eta Liburutegia bilduman).
* Michael Colbruno, "Lydia Flood Jackson (1862–1963): Negozio-emakumea eta justizia sozialeko ekintzailea" Hildakoen bizitzak: Mountainview hilerria Oakland-en ([[2017|2017ko]] [[Otsailaren 8|otsailaren 8an]]). Oakland Mountain View hilerriko Lydia Flood Jackson-en hilobia markatu gabe dagoela dioen blog-eko post baten arabera.
{{bizialdia|1862ko|1963ko|Jackson, Flood Lydia}}
[[Kategoria:Kaliforniarrak]]
[[Kategoria:Amerikako Estatu Batuetako sufragistak]]
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako enpresaburuak]]
[[Kategoria:Emakume enpresaburuak]]
[[Kategoria:Emakume ekintzaileak]]
[[Kategoria:Ehun urtedunak]]
k4zh0r1nzquzmnvj9ombanbzz1j95k4
Charo Garaigorta
0
1213592
9968146
2024-11-13T17:59:22Z
Isabeliraurgi
108047
«[[:es:Special:Redirect/revision/163527561|Charo Garaigorta]]» orriaren itzulpena eginez sortua
9968146
wikitext
text/x-wiki
{{Pertsona infotaula}}
'''Charo Garaigorta''' (1961) espainiar artista bat da, [[Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoko (ARTIUM)]] Hezkuntza eta Kultur Ekintzako arduraduna.
== Bizitza ==
1979 eta 1984 urteen artean Arte Ederretako ikasketak egin zituen [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitatean]] (EHU). 1986tik 1988ra doktoretza ikastaroak egin zituen unibertsitate berean.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref> Gerora, New Yorkera joan zen, Columbiako Unibertsitatean Artea eta Hezkuntza Artean beka batekin ikastera.<ref>{{Cite web|izena=Cristina M.|abizena=Sacristán|izenburua=Vascos que rascan el cielo en Nueva York|data=2011-04-04|url=https://www.noticiasdegipuzkoa.eus/cultura/2011/04/04/vascos-rascan-cielo-nueva-york-4492815.html|lana=Noticias de Gipuzkoa|accessdate=2024-04-15}}</ref>Ondoren, New Yorkeko Bronx Museum for the Arts museoko AIM Program ikasketa programan onartu zuten. Artea eta hezkuntza interesatzen zaizkio eta ikasten ditu, bere eginkizun eraldatzailea ulertuta. Une horretatik aurrera, bere praktika artistikoa eta hezkuntza praktika uztartu zituen. Biak New York hiriaren testuinguruan garatzen dira. 2002an Euskal Herrira itzuli zen [[ARTIUM, Euskal Herriko Arte Garaikideko Museoaren]] Hezkuntza Saila sortzeko, eta orain arte zuzentzen du.<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref><ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta. Science is fiction|data=2011-10-05|url=https://masdearte.com/devenir-caballo-de-mar/|lana=masdearte. Información de exposiciones, museos y artistas|accessdate=2024-04-17}}</ref>
=== Ibilbide artistikoa ===
Columbia Universityn ikasketak amaitu ondoren, bere artista lana eta museoen esparruko artea eta hezkuntza uztartzen hasi zen. NYC hiriaren testuinguruan, [[MoMA]], The Children Museum of Manhattan, [[El Museo del Barrio]], LTA [[Solomon R. Guggenheim Museoa|Solomon Guggenheim Museum]], Bronx Museum of the Arts eta [[Yeshiva Unibertsitate]]<nowiki/>ko Museoan lan egin du.<ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
Hainbat ikerketa-proiektutan parte hartu du, bai Europan, bai Estatu Batuetan, eta ikastaroak eta hitzaldiak eman ditu, hala nola CSIC, Tate Modern, School of Visual Arts, Art and Biology Department, Columbia University, [[Thyssen-Bornemisza Museoa|Thyssen Bornemisza Museoa]] eta abar.<ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
Besteak beste, museo, arte-zentro eta galerietan egin ditu erakusketak, Rekalde Aretoan (Bilbo), Casa de Américan (Madril), Hessel Museum of Art at Bard College, Flesh and Fantasy, Barrie Center for Performing and Visual Arts, Ramapo College, New Jersey .Parker’s Box, Gallery, (NY). Art in General (NYC).The Bronx Museum for the Arts (NY), Centro Cultural São Paulo (Brasil), Museu Contemporânea do Ceará (Fortaleza, Brasil). Antonio Barnola galeria, Bartzelona. Vanguardia galeria, Bilbo. Donostiako Aquariuma. Galleria La Taller, Bilbo; CDAN Arte eta Natura Zentroa, Huesca; Hyde Park Art Center, Chicago; Bilboarte, Bilbo.<ref>{{Cite web|izenburua=La Taller {{!}} 1/400 Instituto de los Pasillos Complejos|url=https://www.lataller.com/es/exposiciones/1-400-instituto-de-los-pasillos-complejos/|accessdate=2024-11-08}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=CDAN {{!}} CAMINAR, PENSAR…DERIVAR|url=https://www.cdan.es/exposicion/caminar-pensar-derivar/|accessdate=2024-11-09}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.hydeparkart.org/directory/charo-garaigorta/|lana=Hyde Park Art Center|accessdate=2024-11-08}}</ref> Bilboko Arte Ederren Museoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=15 reacciones {{!}} BBKateak, Sala 12: Charo Garaigorta Vs Maria Helena Vieira da Silva {{!}} Esta semana la sala 12 de #BBKateak se renueva para dar cabida al inesperado diálogo entre Charo Garaigorta y Maria Helena Vieira da Silva. No te pierdas... {{!}} By Museo de Bellas Artes de Bilbao {{!}} Facebook|url=https://www.facebook.com/bilbaomuseoa/videos/bbkateak-sala-12-charo-garaigorta-vs-maria-helena-vieira-da-silva/757686902548448/?_rdr|accessdate=2024-11-08}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
== Lanak ==
Bere praktika artistikoa hezkuntza-proiektuekin uztartzen du, dualtasun horrek bere lana ekitaldi artistikotik haratago hedatzen du, normalean eztabaidarako, hezkuntzarako edo artxiborako elementu gisa “Artea lehenago lurreratzen da, gero, artistaren asmoen edo erakusketa-espazioaren barruan edo kanpoan”. Bere formatuak honako hauek izan daitezke: marrazkia, animazioa, eskultura edo instalazioak, baita ekoizpen fanzineak, bideo dokumentalak edo springs ''board-ak'' ere, guztiak urte asko iraun dezaketen ziklo tematikoen barruan sortzen dira.{{Erref behar}}
Hauek dira artistaren serie nagusiak: ''Science is Fiction'' 2007-2011 (biologia eta generoa), ''Aireportuak (Aeropuertos)<ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta. Science is fiction|data=2011-10-05|url=https://masdearte.com/devenir-caballo-de-mar/|lana=masdearte. Información de exposiciones, museos y artistas|accessdate=2024-04-17}}</ref>''<ref>{{Cite web|izenburua=SCIENCE IS FICTION. 2008-2011|url=https://charogaraigorta.com/es/portfolio/science-is-fiction-2008-2011/|lana=Charo Garaigorta|accessdate=2024-04-17}}</ref> 2001-2019 (gizartearen amets bat) (un sueño de sociedad) , Mirarien Harresia (''Muro de Maravillas)'' 2015-2016 (errukia, utopia eta hezkuntza)(compasión, utopía y educación),''Roba a Pedro para pagar a Pablo'' 2017, eta ''Korridore Konplexuen Institutua'' (''El Instituto de los Pasillos Complejo''s) 2020-2024.<ref>{{Erreferentzia|abizena=garaigorta|izenburua=Airports. Hyde-Park Art Center|izena1=charo|data=2018-12-25|url=https://vimeo.com/308183804|accessdate=2024-04-17}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=MURO DE MARAVILLAS. 2015|url=https://charogaraigorta.com/es/portfolio/muro-de-maravillas-2015/|lana=Charo Garaigorta|accessdate=2024-10-21}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=ANIMATION FILMS&VIDEO|url=https://charogaraigorta.com/es/portfolio/animated-filmsvideo/|lana=Charo Garaigorta|accessdate=2024-11-09}}</ref><ref name=":2" /><ref>{{Cite web|izenburua=El Instituto de los Pasillos Complejos 2021|url=https://charogaraigorta.com/es/portfolio/el-instituto-de-los-pasillos-complejos/|lana=Charo Garaigorta|accessdate=2024-10-21}}</ref>
Bere lanak erakusketa kolektiboetan daude ikusgai, hala nola:
* ''Postcrypt Gallery'' Columbia Universityn, New York (1989).<ref>{{Cite web|izenburua=University Record 3 November 1989 — Columbia Record|url=https://curecordarchive.library.columbia.edu/?a=d&d=cr19891103-01.1.16&e=-------en-20--1--txt-txIN-------|lana=curecordarchive.library.columbia.edu|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''Artist in the Market Place'' The Bronx Museum of the Arts New Yorken (1990).<ref name=":3">{{Cite web|izenburua=Premios Gure Artea 2006|url=https://www.izenpe.eus/contenidos/informacion/gure_artea_2006/es_ga/garai.html|lana=www.izenpe.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''Konfrontazioak'' )''Confrontaciones)'' Bilboko Vanguardia galerian (1992).<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
* ''El puñalito y un puñao'', Bilboko Burtsaren Erakusketa Aretoan (1994).<ref>{{Cite web|izenburua=El puñalito y un puñao|data=1996|url=https://biblioteca.artium.eus/Record/58316|lana=biblioteca.artium.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''A Benefit Exhibition'' en The Bronx Museum of the Arts en New York (1996).<ref name=":0" />
* ''Art for life'', S.I.D.ren ongintzako erakusketaA. Whitman Walker Society, Washington (1997).<ref>{{Cite web|izenburua=Premi Ciutat de Palma Antoni Gelabert d'Arts Visuals 2011 by Casal Solleric - Issuu|data=2016-03-23|url=https://issuu.com/casalsolleric/docs/cp-2011-8_af2|lana=issuu.com|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''Art Chicago 2000'' Bartzelonako Antonio de Barnola galerian.<ref name=":3" />
* Good Business is the Best Art: Twenty Years of the Artist in the Market Place Program in The Bronx Museum of the Arts, New York (2000).<ref name=":3" />
* ''Flesh and Fluids'' en Center for Curatorial Studies, Bard College, New York.<ref name=":3" />
* ''Flesh and Fantasy'' en Barrie Center for Performing and Visual Arts, Ramapo College, New Jersey.<ref name=":3" />
* ''Entre el deseo y el rapto'' Bilboko Rekalde Aretoan eta Erromako, Milango eta Parisko [[Cervantes Institutua|Cervantes Institutuan]] (2001).<ref>{{Cite web|izenburua=sala rekalde|url=https://salarekalde.bizkaia.eus/publicaciones/?opcion=detalle&id=103|lana=salarekalde.bizkaia.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref><ref>{{Cite web|urtea=2000|izenburua=Desioaren eta bahiketaren artean / Entre el deseo y el rapto|egilea=Instituto Cervantes|url=https://cervantes.org/es/sobre-nosotros/publicaciones/desioaren-eta-bahiketaren-artean-entre-el-deseo-y-el-rapto}}</ref>
* ''Gotikoa baina Exotikoa'' )''Gótico pero Exótico)'', Vitoria-Gasteiz (2002).<ref>{{Cite news|izenburua=Ocho edificios históricos de Vitoria se abren al Artium|abizena1=Crespo|izena1=Txema G.|data=2002-04-25|url=https://elpais.com/diario/2002/04/25/paisvasco/1019763599_850215.html|issn=1134-6582|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''VIl Bienal Martínez Guerricabeitia: "Violéncies"'' Valentzian (2004).<ref name=":0" />
Bakarkako erakusketak egin ditu Macy Galleryn, Columbia Universityn, New Yorken (1991), ''Lan Prozesuak'' (''Procesos de Trabajo)'' Bilboko Rekalde Aretoan (1994), Fundación BB.K. de Bilbao (1996), Sao Paulo Kultur Etxea Sao Paulon, Brasil (1997), Antonio de Barnola Galeria Bartzelonan (2000), Bilboko Vanguardia Galeria (2001), Ceará Arte Garaikidearen Museoa, Fortaleza, Brasil (2003), La taller (2015),Bilboko Arte Ederren Museoa (2023).<ref>{{Cite web|izenburua=La Taller {{!}} CHARO GARAIGORTA|url=https://www.lataller.com/es/exposiciones/charo-garaigorta/|accessdate=2024-11-10}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=BBKateak Vieira da Silva–Garaigorta|egilea=bilbao museoa|data=2023|url=https://bilbaomuseoa.eus/BBKateak/HOJAS_SALA/12-DA-GA_CAST.pdf}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
== Sariak eta aintzatespenak ==
* 1981ean "Sargadelos-eko Mintegi Zeramikoaren Beka" jaso zuen eta 1983an Madrilgo Rodriguez-Acosta Fundazioaren eta MEACen beste beka bat.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
* 1989 Bizkaiko Foru Aldundiaren Atzerriko Sorkuntza Beka, [[New York|New Yorkera]] joan zen eta 1991ra arte "Master in Arts and Art Education" egin zuen [[Columbia Unibertsitatea|Columbiako Unibertsitatean]].<ref name=":0" />
* 1995 BBK Fundazioaren atzerriko sorkuntza-beka.<ref name=":0" />
* 1997 Bizkaiko Foru Aldundiaren sorkuntza artistikorako laguntza.<ref name=":0" />
* 2021 ‘SOPLO’ erakusketa.<ref>{{Cite web|abizena=Alicia|izenburua=Exposición 'SOPLO': proyectos premiados|data=2021-04-06|url=https://bilbaoarte.eus/exposicion-soplo-proyectos-premiados/|lana=Fundación BilbaoArte Fundazioa|accessdate=2024-04-16}}</ref>Pandemian inspiratutako bost proiektu artistikoetako bat da BilboArten ikusgai dagoena.<ref>{{Cite web|abizena=EFE|izenburua=Bilbao premia cinco proyectos artísticos inspirados en la pandemia|data=2021-04-15|url=https://www.deia.eus/bilbao/2021/04/15/bilbao-premia-cinco-proyectos-artisticos-1968284.html|lana=Deia|accessdate=2024-04-16}}</ref>
* 2007 Aldi&Fear filmerako Vegap-en beka jaso zuen.<ref>{{Cite web|izenburua=Convocatoria 2007|egilea=VEGAP|url=https://vegap.es/fondo-asistencial-y-cultural-propuestas-convocatorias-2007-informacion/}}</ref>
* 2023 Arte Plastikoetako “Aixe Getxo!” Sarien XIII. edizioko saria.<ref>{{Cite web|izenburua=Getxo - Oficina de prensa - Notas de Prensa - Notas de prensa - Detalle|url=https://www.getxo.eus/es/oficina-prensa/notas-prensa/notas-prensa/7797|lana=www.getxo.eus|accessdate=2024-11-08}}</ref>
* Eusko Jaurlaritzaren Produkziorako Laguntzak jaso ditu ''Science is Fiction'', ''Aireportuak (Aeropuertos)''<ref>{{Cite web|izenburua=Sistema Eragilea|url=https://www.sistemaeragilea.eus/fr/book/2967|lana=www.sistemaeragilea.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref>''<ref name=":3">{{Cite web|izenburua=Premios Gure Artea 2006|url=https://www.izenpe.eus/contenidos/informacion/gure_artea_2006/es_ga/garai.html|lana=www.izenpe.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref>'', ''Korridore Konplexuen Institutua (El Instituto de los Pasillos Complejos)'' proiektuetarako.<ref>{{Cite web|urtea=2023|izenburua=RESOLUCIÓN de 6 de julio de 2023, del Viceconsejero de Cultura, por la que se hace pública la relación de subvenciones concedidas para el fomento y desarrollo de actividades en el área de las artes plásticas y visuales, al amparo de la Orden de 15 de febrero de 2023, del Consejero de Cultura y Política Lingüística.|url=https://www.euskadi.eus/bopv2/datos/2023/08/2303722a.pdf}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
== Kanpo estekak ==
* [https://charogaraigorta.com/es/ Orrialde pertsonala]
* [https://www.youtube.com/watch?v=692G9cpbPq4 Charo Garaigortarekin elkarrizketa], ARTIUM Museoa, 2016ko otsailaren 4a
* [https://www.youtube.com/watch?v=dCdgHji53gg Interview with Charo Garaigorta by Beltrán and Veri], LEINN Arts 2021eko martxoak 22
* [https://www.youtube.com/watch?v=SQQnx9WCd7M 12. aretoa. Maria Helena Vieira Da Silva - Charo Garaigorta. Arkitektoaren sabela], Bilboko Arte Ederren Museoa. 2023ko martxoa
{{Bizialdia|1961||Garaigorta, Charo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko artistak]]
[[Kategoria:Erreferentzia behar duten adierazpenak dauzkaten artikuluak]]
1dssvomblmzw0fneyyabmgasf2w7mfq
9968149
9968146
2024-11-13T18:00:23Z
Isabeliraurgi
108047
9968149
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Charo Garaigorta''' (1961) espainiar artista bat da, [[Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoko (ARTIUM)]] Hezkuntza eta Kultur Ekintzako arduraduna.
== Bizitza ==
1979 eta 1984 urteen artean Arte Ederretako ikasketak egin zituen [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitatean]] (EHU). 1986tik 1988ra doktoretza ikastaroak egin zituen unibertsitate berean.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref> Gerora, New Yorkera joan zen, Columbiako Unibertsitatean Artea eta Hezkuntza Artean beka batekin ikastera.<ref>{{Cite web|izena=Cristina M.|abizena=Sacristán|izenburua=Vascos que rascan el cielo en Nueva York|data=2011-04-04|url=https://www.noticiasdegipuzkoa.eus/cultura/2011/04/04/vascos-rascan-cielo-nueva-york-4492815.html|lana=Noticias de Gipuzkoa|accessdate=2024-04-15}}</ref>Ondoren, New Yorkeko Bronx Museum for the Arts museoko AIM Program ikasketa programan onartu zuten. Artea eta hezkuntza interesatzen zaizkio eta ikasten ditu, bere eginkizun eraldatzailea ulertuta. Une horretatik aurrera, bere praktika artistikoa eta hezkuntza praktika uztartu zituen. Biak New York hiriaren testuinguruan garatzen dira. 2002an Euskal Herrira itzuli zen [[ARTIUM, Euskal Herriko Arte Garaikideko Museoaren]] Hezkuntza Saila sortzeko, eta orain arte zuzentzen du.<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref><ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta. Science is fiction|data=2011-10-05|url=https://masdearte.com/devenir-caballo-de-mar/|lana=masdearte. Información de exposiciones, museos y artistas|accessdate=2024-04-17}}</ref>
=== Ibilbide artistikoa ===
Columbia Universityn ikasketak amaitu ondoren, bere artista lana eta museoen esparruko artea eta hezkuntza uztartzen hasi zen. NYC hiriaren testuinguruan, [[MoMA]], The Children Museum of Manhattan, [[El Museo del Barrio]], LTA [[Solomon R. Guggenheim Museoa|Solomon Guggenheim Museum]], Bronx Museum of the Arts eta [[Yeshiva Unibertsitate]]<nowiki/>ko Museoan lan egin du.<ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
Hainbat ikerketa-proiektutan parte hartu du, bai Europan, bai Estatu Batuetan, eta ikastaroak eta hitzaldiak eman ditu, hala nola CSIC, Tate Modern, School of Visual Arts, Art and Biology Department, Columbia University, [[Thyssen-Bornemisza Museoa|Thyssen Bornemisza Museoa]] eta abar.<ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
Besteak beste, museo, arte-zentro eta galerietan egin ditu erakusketak, Rekalde Aretoan (Bilbo), Casa de Américan (Madril), Hessel Museum of Art at Bard College, Flesh and Fantasy, Barrie Center for Performing and Visual Arts, Ramapo College, New Jersey .Parker’s Box, Gallery, (NY). Art in General (NYC).The Bronx Museum for the Arts (NY), Centro Cultural São Paulo (Brasil), Museu Contemporânea do Ceará (Fortaleza, Brasil). Antonio Barnola galeria, Bartzelona. Vanguardia galeria, Bilbo. Donostiako Aquariuma. Galleria La Taller, Bilbo; CDAN Arte eta Natura Zentroa, Huesca; Hyde Park Art Center, Chicago; Bilboarte, Bilbo.<ref>{{Cite web|izenburua=La Taller {{!}} 1/400 Instituto de los Pasillos Complejos|url=https://www.lataller.com/es/exposiciones/1-400-instituto-de-los-pasillos-complejos/|accessdate=2024-11-08}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=CDAN {{!}} CAMINAR, PENSAR…DERIVAR|url=https://www.cdan.es/exposicion/caminar-pensar-derivar/|accessdate=2024-11-09}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.hydeparkart.org/directory/charo-garaigorta/|lana=Hyde Park Art Center|accessdate=2024-11-08}}</ref> Bilboko Arte Ederren Museoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=15 reacciones {{!}} BBKateak, Sala 12: Charo Garaigorta Vs Maria Helena Vieira da Silva {{!}} Esta semana la sala 12 de #BBKateak se renueva para dar cabida al inesperado diálogo entre Charo Garaigorta y Maria Helena Vieira da Silva. No te pierdas... {{!}} By Museo de Bellas Artes de Bilbao {{!}} Facebook|url=https://www.facebook.com/bilbaomuseoa/videos/bbkateak-sala-12-charo-garaigorta-vs-maria-helena-vieira-da-silva/757686902548448/?_rdr|accessdate=2024-11-08}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
== Lanak ==
Bere praktika artistikoa hezkuntza-proiektuekin uztartzen du, dualtasun horrek bere lana ekitaldi artistikotik haratago hedatzen du, normalean eztabaidarako, hezkuntzarako edo artxiborako elementu gisa “Artea lehenago lurreratzen da, gero, artistaren asmoen edo erakusketa-espazioaren barruan edo kanpoan”. Bere formatuak honako hauek izan daitezke: marrazkia, animazioa, eskultura edo instalazioak, baita ekoizpen fanzineak, bideo dokumentalak edo springs ''board-ak'' ere, guztiak urte asko iraun dezaketen ziklo tematikoen barruan sortzen dira.{{Erref behar}}
Hauek dira artistaren serie nagusiak: ''Science is Fiction'' 2007-2011 (biologia eta generoa), ''Aireportuak (Aeropuertos)<ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta. Science is fiction|data=2011-10-05|url=https://masdearte.com/devenir-caballo-de-mar/|lana=masdearte. Información de exposiciones, museos y artistas|accessdate=2024-04-17}}</ref>''<ref>{{Cite web|izenburua=SCIENCE IS FICTION. 2008-2011|url=https://charogaraigorta.com/es/portfolio/science-is-fiction-2008-2011/|lana=Charo Garaigorta|accessdate=2024-04-17}}</ref> 2001-2019 (gizartearen amets bat) (un sueño de sociedad) , Mirarien Harresia (''Muro de Maravillas)'' 2015-2016 (errukia, utopia eta hezkuntza)(compasión, utopía y educación),''Roba a Pedro para pagar a Pablo'' 2017, eta ''Korridore Konplexuen Institutua'' (''El Instituto de los Pasillos Complejo''s) 2020-2024.<ref>{{Erreferentzia|abizena=garaigorta|izenburua=Airports. Hyde-Park Art Center|izena1=charo|data=2018-12-25|url=https://vimeo.com/308183804|accessdate=2024-04-17}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=MURO DE MARAVILLAS. 2015|url=https://charogaraigorta.com/es/portfolio/muro-de-maravillas-2015/|lana=Charo Garaigorta|accessdate=2024-10-21}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=ANIMATION FILMS&VIDEO|url=https://charogaraigorta.com/es/portfolio/animated-filmsvideo/|lana=Charo Garaigorta|accessdate=2024-11-09}}</ref><ref name=":2" /><ref>{{Cite web|izenburua=El Instituto de los Pasillos Complejos 2021|url=https://charogaraigorta.com/es/portfolio/el-instituto-de-los-pasillos-complejos/|lana=Charo Garaigorta|accessdate=2024-10-21}}</ref>
Bere lanak erakusketa kolektiboetan daude ikusgai, hala nola:
* ''Postcrypt Gallery'' Columbia Universityn, New York (1989).<ref>{{Cite web|izenburua=University Record 3 November 1989 — Columbia Record|url=https://curecordarchive.library.columbia.edu/?a=d&d=cr19891103-01.1.16&e=-------en-20--1--txt-txIN-------|lana=curecordarchive.library.columbia.edu|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''Artist in the Market Place'' The Bronx Museum of the Arts New Yorken (1990).<ref name=":3">{{Cite web|izenburua=Premios Gure Artea 2006|url=https://www.izenpe.eus/contenidos/informacion/gure_artea_2006/es_ga/garai.html|lana=www.izenpe.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''Konfrontazioak'' )''Confrontaciones)'' Bilboko Vanguardia galerian (1992).<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
* ''El puñalito y un puñao'', Bilboko Burtsaren Erakusketa Aretoan (1994).<ref>{{Cite web|izenburua=El puñalito y un puñao|data=1996|url=https://biblioteca.artium.eus/Record/58316|lana=biblioteca.artium.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''A Benefit Exhibition'' en The Bronx Museum of the Arts en New York (1996).<ref name=":0" />
* ''Art for life'', S.I.D.ren ongintzako erakusketaA. Whitman Walker Society, Washington (1997).<ref>{{Cite web|izenburua=Premi Ciutat de Palma Antoni Gelabert d'Arts Visuals 2011 by Casal Solleric - Issuu|data=2016-03-23|url=https://issuu.com/casalsolleric/docs/cp-2011-8_af2|lana=issuu.com|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''Art Chicago 2000'' Bartzelonako Antonio de Barnola galerian.<ref name=":3" />
* Good Business is the Best Art: Twenty Years of the Artist in the Market Place Program in The Bronx Museum of the Arts, New York (2000).<ref name=":3" />
* ''Flesh and Fluids'' en Center for Curatorial Studies, Bard College, New York.<ref name=":3" />
* ''Flesh and Fantasy'' en Barrie Center for Performing and Visual Arts, Ramapo College, New Jersey.<ref name=":3" />
* ''Entre el deseo y el rapto'' Bilboko Rekalde Aretoan eta Erromako, Milango eta Parisko [[Cervantes Institutua|Cervantes Institutuan]] (2001).<ref>{{Cite web|izenburua=sala rekalde|url=https://salarekalde.bizkaia.eus/publicaciones/?opcion=detalle&id=103|lana=salarekalde.bizkaia.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref><ref>{{Cite web|urtea=2000|izenburua=Desioaren eta bahiketaren artean / Entre el deseo y el rapto|egilea=Instituto Cervantes|url=https://cervantes.org/es/sobre-nosotros/publicaciones/desioaren-eta-bahiketaren-artean-entre-el-deseo-y-el-rapto}}</ref>
* ''Gotikoa baina Exotikoa'' )''Gótico pero Exótico)'', Vitoria-Gasteiz (2002).<ref>{{Cite news|izenburua=Ocho edificios históricos de Vitoria se abren al Artium|abizena1=Crespo|izena1=Txema G.|data=2002-04-25|url=https://elpais.com/diario/2002/04/25/paisvasco/1019763599_850215.html|issn=1134-6582|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''VIl Bienal Martínez Guerricabeitia: "Violéncies"'' Valentzian (2004).<ref name=":0" />
Bakarkako erakusketak egin ditu Macy Galleryn, Columbia Universityn, New Yorken (1991), ''Lan Prozesuak'' (''Procesos de Trabajo)'' Bilboko Rekalde Aretoan (1994), Fundación BB.K. de Bilbao (1996), Sao Paulo Kultur Etxea Sao Paulon, Brasil (1997), Antonio de Barnola Galeria Bartzelonan (2000), Bilboko Vanguardia Galeria (2001), Ceará Arte Garaikidearen Museoa, Fortaleza, Brasil (2003), La taller (2015),Bilboko Arte Ederren Museoa (2023).<ref>{{Cite web|izenburua=La Taller {{!}} CHARO GARAIGORTA|url=https://www.lataller.com/es/exposiciones/charo-garaigorta/|accessdate=2024-11-10}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=BBKateak Vieira da Silva–Garaigorta|egilea=bilbao museoa|data=2023|url=https://bilbaomuseoa.eus/BBKateak/HOJAS_SALA/12-DA-GA_CAST.pdf}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
== Sariak eta aintzatespenak ==
* 1981ean "Sargadelos-eko Mintegi Zeramikoaren Beka" jaso zuen eta 1983an Madrilgo Rodriguez-Acosta Fundazioaren eta MEACen beste beka bat.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
* 1989 Bizkaiko Foru Aldundiaren Atzerriko Sorkuntza Beka, [[New York|New Yorkera]] joan zen eta 1991ra arte "Master in Arts and Art Education" egin zuen [[Columbia Unibertsitatea|Columbiako Unibertsitatean]].<ref name=":0" />
* 1995 BBK Fundazioaren atzerriko sorkuntza-beka.<ref name=":0" />
* 1997 Bizkaiko Foru Aldundiaren sorkuntza artistikorako laguntza.<ref name=":0" />
* 2021 ‘SOPLO’ erakusketa.<ref>{{Cite web|abizena=Alicia|izenburua=Exposición 'SOPLO': proyectos premiados|data=2021-04-06|url=https://bilbaoarte.eus/exposicion-soplo-proyectos-premiados/|lana=Fundación BilbaoArte Fundazioa|accessdate=2024-04-16}}</ref>Pandemian inspiratutako bost proiektu artistikoetako bat da BilboArten ikusgai dagoena.<ref>{{Cite web|abizena=EFE|izenburua=Bilbao premia cinco proyectos artísticos inspirados en la pandemia|data=2021-04-15|url=https://www.deia.eus/bilbao/2021/04/15/bilbao-premia-cinco-proyectos-artisticos-1968284.html|lana=Deia|accessdate=2024-04-16}}</ref>
* 2007 Aldi&Fear filmerako Vegap-en beka jaso zuen.<ref>{{Cite web|izenburua=Convocatoria 2007|egilea=VEGAP|url=https://vegap.es/fondo-asistencial-y-cultural-propuestas-convocatorias-2007-informacion/}}</ref>
* 2023 Arte Plastikoetako “Aixe Getxo!” Sarien XIII. edizioko saria.<ref>{{Cite web|izenburua=Getxo - Oficina de prensa - Notas de Prensa - Notas de prensa - Detalle|url=https://www.getxo.eus/es/oficina-prensa/notas-prensa/notas-prensa/7797|lana=www.getxo.eus|accessdate=2024-11-08}}</ref>
* Eusko Jaurlaritzaren Produkziorako Laguntzak jaso ditu ''Science is Fiction'', ''Aireportuak (Aeropuertos)''<ref>{{Cite web|izenburua=Sistema Eragilea|url=https://www.sistemaeragilea.eus/fr/book/2967|lana=www.sistemaeragilea.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref>''<ref name=":3">{{Cite web|izenburua=Premios Gure Artea 2006|url=https://www.izenpe.eus/contenidos/informacion/gure_artea_2006/es_ga/garai.html|lana=www.izenpe.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref>'', ''Korridore Konplexuen Institutua (El Instituto de los Pasillos Complejos)'' proiektuetarako.<ref>{{Cite web|urtea=2023|izenburua=RESOLUCIÓN de 6 de julio de 2023, del Viceconsejero de Cultura, por la que se hace pública la relación de subvenciones concedidas para el fomento y desarrollo de actividades en el área de las artes plásticas y visuales, al amparo de la Orden de 15 de febrero de 2023, del Consejero de Cultura y Política Lingüística.|url=https://www.euskadi.eus/bopv2/datos/2023/08/2303722a.pdf}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
== Kanpo estekak ==
* [https://charogaraigorta.com/es/ Orrialde pertsonala]
* [https://www.youtube.com/watch?v=692G9cpbPq4 Charo Garaigortarekin elkarrizketa], ARTIUM Museoa, 2016ko otsailaren 4a
* [https://www.youtube.com/watch?v=dCdgHji53gg Interview with Charo Garaigorta by Beltrán and Veri], LEINN Arts 2021eko martxoak 22
* [https://www.youtube.com/watch?v=SQQnx9WCd7M 12. aretoa. Maria Helena Vieira Da Silva - Charo Garaigorta. Arkitektoaren sabela], Bilboko Arte Ederren Museoa. 2023ko martxoa
{{Bizialdia|1961eko||Garaigorta, Charo}}
[[Kategoria:Euskal Herriko artistak]]
[[Kategoria:Erreferentzia behar duten adierazpenak dauzkaten artikuluak]]
t21vkzgks6vzfcz3en7mble67lxy7pi
9968604
9968149
2024-11-14T06:58:03Z
Aonandi
156348
txukundu
9968604
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa
|nazionalitatea= {{bandera|Galizia}}
}}
'''Charo Garaigorta''' ([[Coruña]], [[Galizia]], [[1961]]) coruñar [[Arte|artista]] da, [[Artium Museoa|Euskal Herriko Arte Garaikidearen Museoko (Artium)]] Hezkuntza eta Kultur Ekintzako arduraduna.
== Bizitza ==
1979 eta 1984 urteen artean Arte Ederretako ikasketak egin zituen [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitatean]] (EHU). 1986tik 1988ra doktoretza ikastaroak egin zituen unibertsitate berean.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref> Gerora, [[New York|New Yorkera]] joan zen, Columbiako Unibertsitatean Artea eta Hezkuntza Artean beka batekin ikastera.<ref>{{Cite web|izena=Cristina M.|abizena=Sacristán|izenburua=Vascos que rascan el cielo en Nueva York|data=2011-04-04|url=https://www.noticiasdegipuzkoa.eus/cultura/2011/04/04/vascos-rascan-cielo-nueva-york-4492815.html|lana=Noticias de Gipuzkoa|accessdate=2024-04-15}}</ref> Ondoren, New Yorkeko Bronx Museum for the Arts museoko AIM Program ikasketa programan onartu zuten. Artea eta hezkuntza ikasi zuen, bere eginkizun eraldatzailea ulertuta. Une horretatik aurrera, bere praktika artistikoa eta hezkuntza praktika uztartu zituen. Biak [[New York]] hiriaren testuinguruan garatzen dira. 2002an Euskal Herrira itzuli zen Artium, Euskal Herriko Arte Garaikideko Museoaren Hezkuntza Saila sortzeko, eta orain arte zuzentzen du.<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref><ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta. Science is fiction|data=2011-10-05|url=https://masdearte.com/devenir-caballo-de-mar/|lana=masdearte. Información de exposiciones, museos y artistas|accessdate=2024-04-17}}</ref>
=== Ibilbide artistikoa ===
Columbia Universityn ikasketak amaitu ondoren, bere artista lana eta museoen esparruko artea eta hezkuntza uztartzen hasi zen. NYC hiriaren testuinguruan, [[MoMA]], The Children Museum of Manhattan, El Museo del Barrio, LTA [[Solomon R. Guggenheim Museoa|Solomon R. Guggenheim Museum]], Bronx Museum of the Arts eta Yeshiva Unibertsitateko Museoan lan egin zuen.<ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
Hainbat ikerketa-proiektutan parte hartu du, bai Europan, bai Estatu Batuetan, eta ikastaroak eta hitzaldiak eman ditu, hala nola CSIC, Tate Modern, School of Visual Arts, Art and Biology Department, Columbia University, [[Thyssen-Bornemisza Museoa|Thyssen Bornemisza Museoa]] eta abar.<ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
Besteak beste, museo, arte-zentro eta galerietan egin ditu erakusketak: Rekalde Aretoan ([[Bilbo]]), Casa de Américan ([[Madril]]), Hessel Museum of Art at Bard College, Flesh and Fantasy, Barrie Center for Performing and Visual Arts, Ramapo College, New Jersey .Parker’s Box, Gallery, (NY). Art in General (NYC), The Bronx Museum for the Arts (NY), Centro Cultural São Paulo ([[Brasil]]), Museu Contemporânea do Ceará ([[Fortaleza]], Brasil), Antonio Barnola galeria [[Bartzelona|(Bartzelona)]], Vanguardia galeria (Bilbo), [[Donostia|Donostiako]] Aquariuma. Galleria La Taller (Bilbo); CDAN Arte eta Natura Zentroa ([[Huesca]]); Hyde Park Art Center ([[Chicago]]); Bilboarte (Bilbo) edo<ref>{{Cite web|izenburua=La Taller {{!}} 1/400 Instituto de los Pasillos Complejos|url=https://www.lataller.com/es/exposiciones/1-400-instituto-de-los-pasillos-complejos/|accessdate=2024-11-08}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=CDAN {{!}} CAMINAR, PENSAR…DERIVAR|url=https://www.cdan.es/exposicion/caminar-pensar-derivar/|accessdate=2024-11-09}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.hydeparkart.org/directory/charo-garaigorta/|lana=Hyde Park Art Center|accessdate=2024-11-08}}</ref> [[Bilboko Arte Ederren Museoa]].<ref>{{Erreferentzia|izenburua=15 reacciones {{!}} BBKateak, Sala 12: Charo Garaigorta Vs Maria Helena Vieira da Silva {{!}} Esta semana la sala 12 de #BBKateak se renueva para dar cabida al inesperado diálogo entre Charo Garaigorta y Maria Helena Vieira da Silva. No te pierdas... {{!}} By Museo de Bellas Artes de Bilbao {{!}} Facebook|url=https://www.facebook.com/bilbaomuseoa/videos/bbkateak-sala-12-charo-garaigorta-vs-maria-helena-vieira-da-silva/757686902548448/?_rdr|accessdate=2024-11-08}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
== Lanak ==
Bere praktika artistikoa hezkuntza-proiektuekin uztartzen du, dualtasun horrek bere lana ekitaldi artistikotik haratago hedatzen du, normalean eztabaidarako, hezkuntzarako edo artxiborako elementu gisa “Artea lehenago lurreratzen da, gero, artistaren asmoen edo erakusketa-espazioaren barruan edo kanpoan”. Bere formatuak honako hauek izan daitezke: marrazkia, animazioa, eskultura edo instalazioak, baita ekoizpen fanzineak, bideo dokumentalak edo springs ''board-ak'' ere, guztiak urte asko iraun dezaketen ziklo tematikoen barruan sortzen dira.*
Hauek dira artistaren serie nagusiak: ''Science is Fiction'' 2007-2011 (biologia eta generoa), ''Aeropuertos'' (Aireportuak)''<ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta. Science is fiction|data=2011-10-05|url=https://masdearte.com/devenir-caballo-de-mar/|lana=masdearte. Información de exposiciones, museos y artistas|accessdate=2024-04-17}}</ref>''<ref>{{Cite web|izenburua=SCIENCE IS FICTION. 2008-2011|url=https://charogaraigorta.com/es/portfolio/science-is-fiction-2008-2011/|lana=Charo Garaigorta|accessdate=2024-04-17}}</ref> 2001-2019 ''Un sueño de sociedad'' (Gizartearen amets bat), ''Muro de Maravillas'' (Mirarien Harresia) 2015-2016 Compasión, utopía y educación (Errukia, utopia eta hezkuntza), ''Roba a Pedro para pagar a Pablo'' 2017, eta ''El Instituto de los Pasillos Complejo''s (Korridore Konplexuen Institutua) 2020-2024.<ref>{{Erreferentzia|abizena=garaigorta|izenburua=Airports. Hyde-Park Art Center|izena1=charo|data=2018-12-25|url=https://vimeo.com/308183804|accessdate=2024-04-17}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=MURO DE MARAVILLAS. 2015|url=https://charogaraigorta.com/es/portfolio/muro-de-maravillas-2015/|lana=Charo Garaigorta|accessdate=2024-10-21}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=ANIMATION FILMS&VIDEO|url=https://charogaraigorta.com/es/portfolio/animated-filmsvideo/|lana=Charo Garaigorta|accessdate=2024-11-09}}</ref><ref name=":2" /><ref>{{Cite web|izenburua=El Instituto de los Pasillos Complejos 2021|url=https://charogaraigorta.com/es/portfolio/el-instituto-de-los-pasillos-complejos/|lana=Charo Garaigorta|accessdate=2024-10-21}}</ref>
Bere lanak erakusketa kolektiboetan daude ikusgai, hala nola:
* ''Postcrypt Gallery'' Columbia Universityn, New York (1989).<ref>{{Cite web|izenburua=University Record 3 November 1989 — Columbia Record|url=https://curecordarchive.library.columbia.edu/?a=d&d=cr19891103-01.1.16&e=-------en-20--1--txt-txIN-------|lana=curecordarchive.library.columbia.edu|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''Artist in the Market Place,'' The Bronx Museum of the Arts New Yorken (1990).<ref name=":3">{{Cite web|izenburua=Premios Gure Artea 2006|url=https://www.izenpe.eus/contenidos/informacion/gure_artea_2006/es_ga/garai.html|lana=www.izenpe.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''Confrontaciones'' (Konfrontazioak) ,Bilboko Vanguardia galerian (1992).<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
* ''El puñalito y un puñao'', Bilboko Burtsaren Erakusketa Aretoan (1994).<ref>{{Cite web|izenburua=El puñalito y un puñao|data=1996|url=https://biblioteca.artium.eus/Record/58316|lana=biblioteca.artium.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''A Benefit Exhibition'', The Bronx Museum of the Arts en New York (1996).<ref name=":0" />
* ''Art for life'', S.I.D.ren ongintzako erakusketa A. Whitman Walker Society, [[Washington]] (1997).<ref>{{Cite web|izenburua=Premi Ciutat de Palma Antoni Gelabert d'Arts Visuals 2011 by Casal Solleric - Issuu|data=2016-03-23|url=https://issuu.com/casalsolleric/docs/cp-2011-8_af2|lana=issuu.com|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''Art Chicago 2000,'' Bartzelonako Antonio de Barnola galerian.<ref name=":3" />
* Good Business is the Best Art: Twenty Years of the Artist in the Market Place Program in The Bronx Museum of the Arts, New York (2000).<ref name=":3" />
* ''Flesh and Fluids'' en Center for Curatorial Studies, Bard College, New York.<ref name=":3" />
* ''Flesh and Fantasy'' en Barrie Center for Performing and Visual Arts, Ramapo College, New Jersey.<ref name=":3" />
* ''Entre el deseo y el rapto,'' Bilboko Rekalde Aretoan eta Erromako, [[Milan|Milango]] eta [[Paris|Parisko]] [[Cervantes Institutua|Cervantes Institutuan]] (2001).<ref>{{Cite web|izenburua=sala rekalde|url=https://salarekalde.bizkaia.eus/publicaciones/?opcion=detalle&id=103|lana=salarekalde.bizkaia.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref><ref>{{Cite web|urtea=2000|izenburua=Desioaren eta bahiketaren artean / Entre el deseo y el rapto|egilea=Instituto Cervantes|url=https://cervantes.org/es/sobre-nosotros/publicaciones/desioaren-eta-bahiketaren-artean-entre-el-deseo-y-el-rapto}}</ref>
* ''Gótico pero Exótico'' (Gotikoa baina Exotikoa), Vitoria-Gasteiz (2002).<ref>{{Cite news|izenburua=Ocho edificios históricos de Vitoria se abren al Artium|abizena1=Crespo|izena1=Txema G.|data=2002-04-25|url=https://elpais.com/diario/2002/04/25/paisvasco/1019763599_850215.html|issn=1134-6582|accessdate=2024-11-09}}</ref>
* ''VIl Bienal Martínez Guerricabeitia: "Violéncies"'' Valentzian (2004).<ref name=":0" />
Bakarkako erakusketak egin ditu Macy Galleryn, Columbia Universityn, New Yorken (1991), ''Procesos de Trabajo'' (Lan Prozesuak) Bilboko Rekalde Aretoan (1994), Bilboko BBK Fundazioa (1996), Sao Paulo Kultur Etxea Sao Paulon, Brasil (1997), Antonio de Barnola Galeria Bartzelonan (2000), Bilboko Vanguardia Galeria (2001), Ceará Arte Garaikidearen Museoa, Fortaleza, Brasil (2003), La taller (2015),Bilboko Arte Ederren Museoa (2023).<ref>{{Cite web|izenburua=La Taller {{!}} CHARO GARAIGORTA|url=https://www.lataller.com/es/exposiciones/charo-garaigorta/|accessdate=2024-11-10}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=BBKateak Vieira da Silva–Garaigorta|egilea=bilbao museoa|data=2023|url=https://bilbaomuseoa.eus/BBKateak/HOJAS_SALA/12-DA-GA_CAST.pdf}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref><ref name=":1">{{Cite web|izenburua=Charo Garaigorta|url=https://www.artium.eus/es/contacto/19-educacion-y-actividades/12-charo-garaigorta|lana=www.artium.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
== Sariak eta aintzatespenak ==
* 1981ean "Sargadelos-eko Mintegi Zeramikoaren Beka" jaso zuen eta 1983an Madrilgo Rodriguez-Acosta Fundazioaren eta MEACen beste beka bat.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=Díez Garaigorta, Charo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/diez-garaigorta-charo/ar-26719/|lana=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|accessdate=2024-04-14}}</ref>
* 1989 [[Bizkaiko Foru Aldundia|Bizkaiko Foru Aldundiaren]] Atzerriko Sorkuntza Beka, New Yorkera joan zen eta 1991ra arte "Master in Arts and Art Education" egin zuen [[Columbia Unibertsitatea|Columbiako Unibertsitatean]].<ref name=":0" />
* 1995 BBK Fundazioaren atzerriko sorkuntza-beka.<ref name=":0" />
* 1997 Bizkaiko Foru Aldundiaren sorkuntza artistikorako laguntza.<ref name=":0" />
* 2021 ‘SOPLO’ erakusketa.<ref>{{Cite web|abizena=Alicia|izenburua=Exposición 'SOPLO': proyectos premiados|data=2021-04-06|url=https://bilbaoarte.eus/exposicion-soplo-proyectos-premiados/|lana=Fundación BilbaoArte Fundazioa|accessdate=2024-04-16}}</ref> Pandemian inspiratutako bost proiektu artistikoetako bat, BilboArten.<ref>{{Cite web|abizena=EFE|izenburua=Bilbao premia cinco proyectos artísticos inspirados en la pandemia|data=2021-04-15|url=https://www.deia.eus/bilbao/2021/04/15/bilbao-premia-cinco-proyectos-artisticos-1968284.html|lana=Deia|accessdate=2024-04-16}}</ref>
* 2007 Aldi&Fear filmerako Vegap-en beka jaso zuen.<ref>{{Cite web|izenburua=Convocatoria 2007|egilea=VEGAP|url=https://vegap.es/fondo-asistencial-y-cultural-propuestas-convocatorias-2007-informacion/}}</ref>
* 2023 Arte Plastikoetako “Aixe Getxo!” Sarien XIII. edizioko saria.<ref>{{Cite web|izenburua=Getxo - Oficina de prensa - Notas de Prensa - Notas de prensa - Detalle|url=https://www.getxo.eus/es/oficina-prensa/notas-prensa/notas-prensa/7797|lana=www.getxo.eus|accessdate=2024-11-08}}</ref>
* Eusko Jaurlaritzaren Produkziorako Laguntzak jaso ditu ''Science is Fiction'', ''Aeropuertos'' (Aireportuak)<ref>{{Cite web|izenburua=Sistema Eragilea|url=https://www.sistemaeragilea.eus/fr/book/2967|lana=www.sistemaeragilea.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref>''<ref name=":3">{{Cite web|izenburua=Premios Gure Artea 2006|url=https://www.izenpe.eus/contenidos/informacion/gure_artea_2006/es_ga/garai.html|lana=www.izenpe.eus|accessdate=2024-11-09}}</ref>'', ''El Instituto de los Pasillos Complejos'' (Korridore Konplexuen Institutua) proiektuetarako.<ref>{{Cite web|urtea=2023|izenburua=RESOLUCIÓN de 6 de julio de 2023, del Viceconsejero de Cultura, por la que se hace pública la relación de subvenciones concedidas para el fomento y desarrollo de actividades en el área de las artes plásticas y visuales, al amparo de la Orden de 15 de febrero de 2023, del Consejero de Cultura y Política Lingüística.|url=https://www.euskadi.eus/bopv2/datos/2023/08/2303722a.pdf}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://charogaraigorta.com/es/ Orrialde pertsonala]
* [https://www.youtube.com/watch?v=692G9cpbPq4 Charo Garaigortarekin elkarrizketa], ARTIUM Museoa, 2016ko otsailaren 4a
* [https://www.youtube.com/watch?v=dCdgHji53gg Interview with Charo Garaigorta by Beltrán and Veri], LEINN Arts 2021eko martxoak 22
* [https://www.youtube.com/watch?v=SQQnx9WCd7M 12. aretoa. Maria Helena Vieira Da Silva - Charo Garaigorta. Arkitektoaren sabela], Bilboko Arte Ederren Museoa. 2023ko martxoa
{{Bizialdia|1961eko||Garaigorta, Charo}}
[[Kategoria:Coruñarrak]]
[[Kategoria:Euskal Herriko artistak]]
[[Kategoria:Emakume artistak]]
4oh7sxa8a4kejdx9bt7vzc3os9kmg3l
2013ko Sudango uholdeak
0
1213593
9968192
2024-11-13T18:25:19Z
Marklar2007
1545
Orri berria: «{{gertakari infotaula}} '''2013ko Sudango uholdeak''' fenomeno meteorologiko hilgarria izan ziren. 2013ko abuztuaren hasieratik, [[Sudan]]en zati handieneko [[eurite]] etengabeek eta gogorrek [[uholde]]ek eragindako kalteak eragin zituzten Sudango 18 estatuetatik 14tan, gutxienez. 300.000 pertsona baino gehiago kaltetu zituzten, eta 25.000 familia baino gehiago suntsitutzat jo ziren. Gobernuak jakinarazi zuen 50 pertsona inguru hil zirela. == Uholdea == 2013ko abuztuaren 2...»
9968192
wikitext
text/x-wiki
{{gertakari infotaula}}
'''2013ko Sudango uholdeak''' fenomeno meteorologiko hilgarria izan ziren. 2013ko abuztuaren hasieratik, [[Sudan]]en zati handieneko [[eurite]] etengabeek eta gogorrek [[uholde]]ek eragindako kalteak eragin zituzten Sudango 18 estatuetatik 14tan, gutxienez. 300.000 pertsona baino gehiago kaltetu zituzten, eta 25.000 familia baino gehiago suntsitutzat jo ziren. Gobernuak jakinarazi zuen 50 pertsona inguru hil zirela.
== Uholdea ==
2013ko abuztuaren 22an, [[Osasunaren Mundu Erakundea]]k (OME) jakinarazi zuen 320.000 pertsona edo familia kaltetu zirela.<ref name=aljazeera>{{erreferentzia|url=http://www.aljazeera.com/news/africa/2013/08/2013823113149149635.html |izenburua=Floods affect 300,000 across Sudan |date=23 August 2013 |aldizkaria=[[Al Jazeera]] |data=2013/08/24|hizkuntza=en}}</ref> Abuztuaren 19an, OMEk kalkulatu zuen 250.000 pertsona inguruk etxetik alde egin behar izan zutela, eta Osasun Ministerioak 45 heriotza eta 70 zauritu jakinarazi zituen.<ref name=WHOsitrep2>{{erreferentzia|url=https://www.who.int/hac/crises/sdn/sudanfloods2013sitrep2.pdf| izenburua=Sudan floods situation report No. 2 |egilea=Osasunaren Mundu Erakundea |data= 2013-8-19 | formatua=pdf| hizkuntza=en}}</ref> Kalte materialak Sudango 18 estatuetatik 14tan gertatu ziren eta OMEk bere kezka adierazi zuen 53.000 komun-publikoen kolapsoak [[osasun publiko]]an duen eraginagatik.<ref name=aljazeera/> [[Bat-bateko uholde]]ek arriskua sortzen jarraitzen zuten 2013ko abuztuaren amaierara arte.<ref name=WHOsitrep2/>
Osasun Ministerioaren arabera, hauek ziren kaltetutako estatuak: [[Khartum (estatua)|Khartum]], [[Iparraldea (Sudan)|Iparraldea]], [[Nilo ibaia (Sudan)|Nilo ibaia]], [[Al Jazira (Sudan)|Al Jazira]], [[Itsaso Gorria (Sudan)|Itsaso Gorria]], [[Senar (Sudan)|Senar]], [[Ipar Kurdufan]], [[Al-Qadarif (Sudan)|Al-Qadarif]], [[Ipar Darfur]], [[Nilo Urdina (Sudan)|Nilo Urdina / Erdialdea]], [[Nilo Zuria (Sudan)|Nilo Zuria]] eta [[Hegoaldeko Darfur]], [[Kasala]] eta [[Hego Kurdufan]]. Laguntza Batzordeko humanitarioek [[Abyei]]n eta [[Mendebaldeko Kurdufan]]en populazio kaltetuenen berri eman zuten.<ref name=unochaflash22Aug2013/>
Bat-bateko uholdeen ondoren, hiriguneak jo zituzten abuztuaren hasieran, [[Khartum]] hiriburuak 25 urtean jasan zituen uholderik larrienak izan zirela jakinarazi zuen.<ref name=aljazeera/> Khartum drainatze txarraren eta [[hiri-plangintza]]ren ondorioz bat-bateko uholdeekiko kaltebera izanda ere, 2013ko uholdeak bereziki larriak izan ziren.<ref name=sudantribune>{{erreferentzia |url=http://www.sudantribune.com/spip.php?article47742 |izenburua=WHO puts number of Sudan flood victims at 320,000 |data= 2013-8-21 |aldizkaria=Sudan Tribune |hizkuntza=en}}</ref> Khartumgo 15.000 etxe baino gehiago suntsituta zeuden, milaka gehiago kalteturik egonda.<ref name=guardian>{{erreferentzia|url=https://www.theguardian.com/global-development/2013/aug/23/sudan-floods-worst-25-years |izenburua=Sudan's worst floods for 25 years leave 500,000 facing destruction and disease |izena=Mark |abizena=Tran |data=2013/08/23 |egunkaria=[[The Guardian]] |hizkuntza=en}}</ref> Khartumgo kalte gehienak [[Xar El-neel]]en, [[Ombadah]]en eta [[Karari]]n izan ziren.<ref name=WHOsitrep1>{{erreferentzia |url=https://www.who.int/hac/crises/sdn/sudanfloods2013sitrep1.pdf |izenburua=Sudan floods situation report No. 1 |egilea=Osasunaren Mundu Erakundea |data= 2013-8-14 |formatua=pdf |hizkuntza=en}}</ref> Nilo Urdinean, eurite handien uholdeek ia 12.000 etxe suntsitu zituzten [[Damazine]]n, [[El Roseires]]en, [[Giessan]]en eta [[Bau (Sudan)|Baun]], Damazinek kalte handienaren berri eman zuelarik.<ref name=WHOsitrep2/>
== Desadostasunak jakinarazitako zenbakietan ==
Desadostasunak daude Sudango agentziek eragindako pertsonen kopuruaren artean: Osasun Ministerioak 66.895 familiari eragin ziela aurreikusi zuen, eta Laguntza Humanitarioko Batzordeak, berriz, 105.964 etxeri, 2013ko abuztuaren 22an. Sudaneko etxe bakoitzeko bost pertsona izanik, HAC kalkuluak 530.000 pertsona hartu zituen eraginpean.<ref name=unochaflash22Aug2013>{{erreferentzia |url=http://reliefweb.int/report/sudan/sudan-flash-update-august-22-2013-issue-6 |izenburua=Sudan: Flash Update August 22, 2013 (issue # 6)|data= 2013-8-22 |aldizkaria=reliefweb.int |argitaletxea= [[Office for the Coordination of Humanitarian Affairs]] |hizkuntza=en}}</ref>
== Erantzuna ==
Sudango Gobernua larrialdiko erantzuna zuzentzen eta koordinatzen aritu zen. Giza Laguntzarako Batzordeak Uholdeen aurkako Talde Nazionala aktibatu zuen abuztuaren 18an.<ref name=unochaflash22Aug2013/> Kritika publikoak izan ziren gobernuaren erantzunaren kontra.<ref name=sudantribune/> [[Al-Fadil Hag Suleima]] diputatuak, Legegintza eta Justiziako azpibatzordeko buruak, [[Omar al-Bashir]]ren administrazioari leporatu zion utzikeria uholdeei erantzutean, eta estatuetako gobernuak dirua irabazteko [[Uholde-lautada|uholde-lautadetan]] etxebizitzak eraikitzen ari zela esan zuen. Sudango blogariek kritika gogorrak egin zituzten, eta Khartum estatuko gobernuari porrot egin zuten hondakin-uren eta azpiegituren proiektuak eraikitzeko Kongresu Nazionaleko Alderdiarekin lotutako enpresak kontratatzea leporatu zioten. Erantzun gisa, Khartum estatuko bi ministrok [[Facebook]]eko blogariei "sekularrak" izatea leporatu zieten, "Jainkoaren ekintzan" sinesten ez zutela nabarmenduz.<ref name=accuse>{{erreferentzia|url=http://www.sudantribune.com/spip.php?article47556 |izenburua=Sudanese lawmaker accuses government of negligence in wake of deadly floods |data= 2013-8-5 |egunkaria=Sudan Tribune |hizkuntza=en}}</ref> "[[Arabiar Udaberria|Arabiar udaberriko]] antzeko altxamendua" pizteko ahaleginei energia berria eman ziela uste da.<ref name=underfire>{{erreferentzia|url=http://www.trust.org/item/20130807112241-w9zoh/ |izenburua=Sudan government under fire as flash floods kill 11, displace 100,000 |abizena=Migiro |izena=Kathy |data= 2013-8-7 |aldizkaria=Thomson Reuters Foundation |hizkuntza=en}}</ref>
[[Saudi Arabia]]k, [[Maroko]]k, [[Qatar]]rek, [[Arabiar Emirerri Batu]]ek, [[Estatu Batu]]ek, [[Hego Korea]]k, [[Etiopia]]k, [[Alemania]]k, [[Japonia]]k eta [[Egipto]]k laguntza humanitarioa agindu zuten biktimak uholdeak izateko. Uholdeei erantzuteko, "Nafeer" izeneko gazte-ekimen bat sortu zen biktimei laguntzeko.<ref name=accuse/><ref>{{erreferentzia|url= http://www.alrakoba.net/news-action-show-id-136809.htm |izenburua= نفير. . . حوادث . . . بدون حدود . . . عديييل |aldizkaria=Alrakoba |urtea=2014 |hizkuntza=ar}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|2}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:2013ko gertakariak]]
[[Kategoria:Sudango hondamendi naturalak]]
[[Kategoria:Afrikako uholdeak]]
lmtpppb0q7y21gdz5aalcez7zo3twvx
Kategoria:Sudango hondamendi naturalak
14
1213594
9968197
2024-11-13T18:27:27Z
Marklar2007
1545
Orri berria: «{{CatAutoTOC}} {{commonskat}} [[Kategoria:Sudango hondamenak]] [[Kategoria:Hondamendi naturalak herrialdearen arabera]]»
9968197
wikitext
text/x-wiki
{{CatAutoTOC}}
{{commonskat}}
[[Kategoria:Sudango hondamenak]]
[[Kategoria:Hondamendi naturalak herrialdearen arabera]]
dfh6uxhsdqmx3kcl8l4pgj9gl0jrcle
Kategoria:Sudango hondamenak
14
1213595
9968201
2024-11-13T18:28:37Z
Marklar2007
1545
Orri berria: «{{CatAutoTOC}} {{commonskat}} [[Kategoria:Sudango historia|Hondamenak]] [[Kategoria:Hondamenak herrialdearen arabera]]»
9968201
wikitext
text/x-wiki
{{CatAutoTOC}}
{{commonskat}}
[[Kategoria:Sudango historia|Hondamenak]]
[[Kategoria:Hondamenak herrialdearen arabera]]
by7b333dztqzdz8nmq9jv8sar03dbdc
Flash uholde
0
1213596
9968245
2024-11-13T18:54:17Z
Marklar2007
1545
Orri berria: «[[Fitxategi:GobiFlood.JPG|thumb|right|250px|Flash uholdea [[Gobi]] basamortuan, [[Mongolia]]n]] '''Flash uholdea''' [[ibai]] baten emariaren bat-bateko [[uraldi]]a da, eta, maizago, mendi-[[uhar]] batena edo noizbehinkako ibai batena. Motiboak jatorri askotakoak izan daitezke, baina ia arrazoi guztiak tokiko erliebearen ezaugarriei, [[ibilgu]]aren luzetarako profilari, oro har [[Arro hidrografiko|arroko]] lurzoruaren eta harrien izaerari eta, bereziki, ibilguari dagozkie, [...»
9968245
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:GobiFlood.JPG|thumb|right|250px|Flash uholdea [[Gobi]] basamortuan, [[Mongolia]]n]]
'''Flash uholdea''' [[ibai]] baten emariaren bat-bateko [[uraldi]]a da, eta, maizago, mendi-[[uhar]] batena edo noizbehinkako ibai batena. Motiboak jatorri askotakoak izan daitezke, baina ia arrazoi guztiak tokiko erliebearen ezaugarriei, [[ibilgu]]aren luzetarako profilari, oro har [[Arro hidrografiko|arroko]] lurzoruaren eta harrien izaerari eta, bereziki, ibilguari dagozkie, [[higadura]]rekiko erresistentzia handiagoari edo txikiagoari, lurreko errotazio-mugimenduaren tokiko eskalako norabideari eta, jakina, ibai-korronte hori dagoen eremuaren ezaugarri meteorologikoei, klimatikoak baino gehiago.
== Deskribapena ==
Estatu Batuetako [[National Weather Service]]k honela definitzen ditu flash uholdeak: ibai, uhar edo uharka baten arroan euri asko egin ondoren gertatzen diren uholdeak. Horrek esan nahi du emariaren igoera handiak ia berehala eragiten duela euri oso gogor horren ondoren. Eremu lehorretan eta landaretza urriko eremuetan suntsitzaileagoa da; eremu horietan, azaleko [[jariatze-ur]]aren zati handi bat xurgatzen duten landareak, zuhaitzak eta lurzoruak falta dira. Halaber, higadura-prozesu larria eragiten dute arroaren zati batzuetan, batez ere ibilguaren ezkerraldean. Horrek esan nahi du ezkerreko ibaiertzaren higadura ohikoagoa eta zabalagoa dela, eta gainezkatzea edo uholdea ere larriagoa dela alde horretatik.
== Jatorria ==
Flash uholde guztiak, ia salbuespenik gabe, ibai-korrontearen emaria bat-batean handitzearen ondorio dira, iraupen laburreko [[Eurite|euri oso handiaren]] ondorioz. Emari horren hazkundearen ondorioz, uren abiadura proportzionalki handitzen da, eta ubidetik abiadura handian jaisten den aurrealdeko ur-olatu moduko bat sortzen da.<ref name="srh.noaa.gov">{{erreferentzia|url=http://www.srh.noaa.gov/mrx/hydro/flooddef.php|izenburua=Definitions of flood and flash flood|egilea=National Weather Service Forecast Office Morristown, Tennessee|argitaletxea=[[National Weather Service]] Southern Region Headquarters|data=2006-03-07|hizkuntza=en}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Uholdea]]
nc3wgf5bk18paqsil50c1jveikfgzyl
9968246
9968245
2024-11-13T18:54:30Z
Marklar2007
1545
Marklar2007 wikilariak «[[Bat-bateko uholde]]» orria «[[Flash uholde]]» izenera aldatu du
9968245
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:GobiFlood.JPG|thumb|right|250px|Flash uholdea [[Gobi]] basamortuan, [[Mongolia]]n]]
'''Flash uholdea''' [[ibai]] baten emariaren bat-bateko [[uraldi]]a da, eta, maizago, mendi-[[uhar]] batena edo noizbehinkako ibai batena. Motiboak jatorri askotakoak izan daitezke, baina ia arrazoi guztiak tokiko erliebearen ezaugarriei, [[ibilgu]]aren luzetarako profilari, oro har [[Arro hidrografiko|arroko]] lurzoruaren eta harrien izaerari eta, bereziki, ibilguari dagozkie, [[higadura]]rekiko erresistentzia handiagoari edo txikiagoari, lurreko errotazio-mugimenduaren tokiko eskalako norabideari eta, jakina, ibai-korronte hori dagoen eremuaren ezaugarri meteorologikoei, klimatikoak baino gehiago.
== Deskribapena ==
Estatu Batuetako [[National Weather Service]]k honela definitzen ditu flash uholdeak: ibai, uhar edo uharka baten arroan euri asko egin ondoren gertatzen diren uholdeak. Horrek esan nahi du emariaren igoera handiak ia berehala eragiten duela euri oso gogor horren ondoren. Eremu lehorretan eta landaretza urriko eremuetan suntsitzaileagoa da; eremu horietan, azaleko [[jariatze-ur]]aren zati handi bat xurgatzen duten landareak, zuhaitzak eta lurzoruak falta dira. Halaber, higadura-prozesu larria eragiten dute arroaren zati batzuetan, batez ere ibilguaren ezkerraldean. Horrek esan nahi du ezkerreko ibaiertzaren higadura ohikoagoa eta zabalagoa dela, eta gainezkatzea edo uholdea ere larriagoa dela alde horretatik.
== Jatorria ==
Flash uholde guztiak, ia salbuespenik gabe, ibai-korrontearen emaria bat-batean handitzearen ondorio dira, iraupen laburreko [[Eurite|euri oso handiaren]] ondorioz. Emari horren hazkundearen ondorioz, uren abiadura proportzionalki handitzen da, eta ubidetik abiadura handian jaisten den aurrealdeko ur-olatu moduko bat sortzen da.<ref name="srh.noaa.gov">{{erreferentzia|url=http://www.srh.noaa.gov/mrx/hydro/flooddef.php|izenburua=Definitions of flood and flash flood|egilea=National Weather Service Forecast Office Morristown, Tennessee|argitaletxea=[[National Weather Service]] Southern Region Headquarters|data=2006-03-07|hizkuntza=en}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Uholdea]]
nc3wgf5bk18paqsil50c1jveikfgzyl
Bat-bateko uholde
0
1213597
9968247
2024-11-13T18:54:30Z
Marklar2007
1545
Marklar2007 wikilariak «[[Bat-bateko uholde]]» orria «[[Flash uholde]]» izenera aldatu du
9968247
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Flash uholde]]
jkq8vnsgy3cnt810lid5sz0drpnvl8y
Istanteko uholde
0
1213598
9968248
2024-11-13T18:55:23Z
Marklar2007
1545
«[[Flash uholde]]» orrira birbideratua
9968248
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU[[Flash uholde]]
pp7kas1lot9ow3d6gescg4m3rprqtn2
Wheelhouse
0
1213599
9968254
2024-11-13T19:00:11Z
Txus.aparicio
20653
«[[:es:Special:Redirect/revision/162427804|Wheelhouse]]» orriaren itzulpena eginez sortua
9968254
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Old_scatness_2.jpg|eskuinera|thumb|''Wheelhouse'' baten barrualdea, [[Old Scatness|Old Scatnessen]].]]
[[Fitxategi:JarlshofWheelhouses_15.jpg|thumb|[[Jarlshof]] konplexuko lau wheelhousetatik hiru. 1987ko ekainean, Stewart Manson Housetik ikusita.]]
[[Arkeologia|Arkeologian]], '''''wheelhouse''''' bat (euskarazko hitzez hitzezko itzulpena '''lemazainaren etxola''' izango litzatekeena) [[Eskozia|Eskozian]] dagoen [[Burdin Aroa|Burdin Aroko]] historiaurreko egitura bat da.
El término fue acuñado por primera vez después del descubrimiento de un montículo de ruinas en 1855.<ref>La localización se perdió. El descubrimiento fue hecho por C. Gordon quien informó que estaba como en una playa al oeste "cerca del nivel del mar". Pudo haber sido en [[South Uist]]. Ver Crawford (2002), p. 113.</ref> La forma distintiva de arquitectura relacionada con los complejos de chozas circulares, constituyen el principal tipo de asentamiento en las [[:es:Hébridas_Exteriores|Hébridas Exteriores]], en los últimos siglos antes de Cristo.<ref>Armit, Ian, "Broch Building in Northern Scotland: The Context of Innovation" ''World Archaeology'' '''21'''.3, Architectural Innovation (February 1990: 435-445) p 442.</ref> Un total de 62 sitios han sido identificados entre las Islas del Norte de Escocia ([[:es:Islas_Orcadas|Islas Orcadas]] e [[:es:Islas_Shetland|islas Shetland]]), y la costa norte de [[:es:Caithness|Caithness]] y [[:es:Sutherland_(Escocia)|Sutherland]].<ref>Crawford (2002) p. 112.</ref><ref>Los 8 presuntos sitios en las Orcadas se han incluido en este total, aunque podría argumentarse que no había nadie allí. Si este es el caso sería una razón para que surgiese un enigma por su ausencia. Ver Armit (2003) p. 135.</ref>
== Aurkikuntza eta banaketa geografikoa ==
Terminoa 1855ean aurri-muino bat aurkitu ondoren sortu zen lehen aldiz. Txabola zirkularren multzoekin lotutako arkitektura-forma bereizgarria da Kristo aurreko azken mendeetako [[Kanpoko Hebridak|Kanpoko Hebridetako]] asentamendu mota nagusia. Guztira 62 leku identifikatu dituzte Eskoziako Iparraldeko Uharteetan ([[Orkadak|Orkada uharteak]] eta [[Shetlandak|Shetland uharteak]]), eta [[Caithness]] eta [[Sutherland]] iparraldeko kostaldean.
Zale sutsuek indusketa batzuk egin zituzten . mendean, baina lekuen azterketa profesionala ez zen 1930eko hamarkadara arte hasi, [[Jarlshof|Jarlshofen]] eta [[Gurness|Gurnessen]] indusketak egin ziren arte. Arau modernoen araberako lanik ez zen egin Hebridetan 1946ra arte, Clettrevalen North Uist-en.<ref>{{Cite web|izenburua=Clettraval|argitaletxea=Scotlands Places|url=http://www.scotlandsplaces.gov.uk/search_item/index.php?service=RCAHMS&id=10106|accessdate=30 de octubre de 2010}}</ref>
Bere kokapen geografikoa oso mugatua denez, nolabaiteko muga politiko edo kultural baten barruan egon daitekeela iradokitzen du. Erromatarrek Eskozian izan zuten eraginaren garaiarekin lotuta iritsi eta irtetea ere eztabaidagai da.
== Deskribapena ==
[[Fitxategi:Ground-plan_wheelhouse.jpg|ezkerrera|thumb|150x150px|''Wheelhouse'' baten plano eskematikoa.]]
Batzuetan, "txabola zirkular isolatu" gisa aipatzen ditu. Haien ezaugarri bereizgarriak kanpoko horma bat izaten dira, eta, horren barruan, harrizko pilare-zirkulu batek (gurpil baten erradioen antzekoa) lastozko sabaiei eutsiko lieketen euste-arkuen ateburuen oinarria osatzen du, erdian etxe bat dutela. Heren bat inguru horma bikoitzekoak dira. 4 metroko diametroan hedatzen dira, 11,5 metrora. Datatu diren guneak K.a. 25. alditik 380. egunera erortzeko joera dute. C. Iparraldeko Uharteetan, % 72 brotxekin elkartuta daude, eta dorrezko egitura horiek baino geroagokoak dira kasu guztietan. Mendebaldean ez dago antzeko asoziaziorik duen gunerik, eta hori argitu gabeko enigma bat da. Gehienak paisaian zulatuta daude, eta lastozko sabaiak bakarrik ikusiko zituzkeen lurretik gora, nahiz eta horiek sei metro edo gehiagoko altuera izan. Beste adibide batzuk lur gainean eraiki zituzten: Clettraval eta Bagh nam Feadag (Grimsay), esaterako.<ref>{{Cite web|izenburua=Grimsay Wheelhouse|url=http://www.grimsaywheelhouse.weebly.com|accessdate=30 de noviembre de 2009}}</ref>
[[Fitxategi:PicWheelhouseInside.jpg|eskuinera|thumb|Jarlshof-eko ''wheelhouse'' baten barrualdea, harrizko pilareen arteko "badiak" erakutsiz.]]
== Erabilera posibleak ==
Leku askotan lur azpian animalien ehorzketak egoten dira, arkume gazteenak izaten dira hezurrik ohikoenak. Beste hezur-metaketa batzuk gizaki baten buruak eta [[Pinguinus impennis|pottorro erraldoi]] bat dira Cnip-en, [[Lewis|Lewis uhartean]], eta hirurogei hezur lurpean, behi-, ardi- eta txerri-azienda barne, Sollasen, North Uist-en. Bost tokitan [[Menhir|menhirrak]] daude eta hamabostetan [[Mortero (eraikuntza)|mortero]] gorri eta beltz bat. Eraikin horien helburu nagusia errituala izan zela dioen hipotesia sostengatzeko joera dute ezaugarri horiek. "''Wheelhousak''" ez dira ez gurpilak, ezta etxeak ere.
== Oharrak eta erreferentziak ==
=== Erreferentziak ===
{{Erreferentzia zerrenda}}
=== Bibliografia ===
* {{Cite aldizkari|izenburua=Broch Building in Northern Scotland: The Context of Innovation|argitaletxea=Routledge & Kegan Paul|orrialdeak=435–445|abizena1=Armit|izena1=Ian|data=febrero de 1990|kazeta=World Archaeology|liburukia=21|alea=3, Architectural Innovation|argitaratze-lekua=Londres|doi=10.1080/00438243.1990.9980118}}
* Armit (2003). Towers in the North: The Brochs of Scotland (en inglés). Stroud: Tempus. ISBN 0-7524-1932-3.
* Crawford, Iain (2002). «The wheelhouse». En Smith, Beverley Ballin y Banks, Iain, ed. In the Shadow of the Brochs (en inglés). Stroud: Tempus. ISBN 075242517X.
* Darvill, Timothy (2003). The concise Oxford dictionary of archaeology (en inglés). Nueva York: Oxford University Press. ISBN 0-19-280005-1.
* Turner, Val (1998). Ancient Shetland (en inglés). Londres: B. T. Batsford/Historic Scotland. ISBN 0713480009.
== Kanpo loturak ==
{{Autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Eskoziako arkeologia]]
agk8zea5yqd75jpxz4f6o2zoek5pz35
9968256
9968254
2024-11-13T19:00:46Z
Txus.aparicio
20653
9968256
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Old_scatness_2.jpg|eskuinera|thumb|''Wheelhouse'' baten barrualdea, [[Old Scatness|Old Scatnessen]].]]
[[Fitxategi:JarlshofWheelhouses_15.jpg|thumb|[[Jarlshof]] konplexuko lau wheelhousetatik hiru. 1987ko ekainean, Stewart Manson Housetik ikusita.]]
[[Arkeologia|Arkeologian]], '''''wheelhouse''''' bat (euskarazko hitzez hitzezko itzulpena '''lemazainaren etxola''' izango litzatekeena) [[Eskozia|Eskozian]] dagoen [[Burdin Aroa|Burdin Aroko]] historiaurreko egitura bat da.
== Aurkikuntza eta banaketa geografikoa ==
Terminoa 1855ean aurri-muino bat aurkitu ondoren sortu zen lehen aldiz. Txabola zirkularren multzoekin lotutako arkitektura-forma bereizgarria da Kristo aurreko azken mendeetako [[Kanpoko Hebridak|Kanpoko Hebridetako]] asentamendu mota nagusia. Guztira 62 leku identifikatu dituzte Eskoziako Iparraldeko Uharteetan ([[Orkadak|Orkada uharteak]] eta [[Shetlandak|Shetland uharteak]]), eta [[Caithness]] eta [[Sutherland]] iparraldeko kostaldean.
Zale sutsuek indusketa batzuk egin zituzten . mendean, baina lekuen azterketa profesionala ez zen 1930eko hamarkadara arte hasi, [[Jarlshof|Jarlshofen]] eta [[Gurness|Gurnessen]] indusketak egin ziren arte. Arau modernoen araberako lanik ez zen egin Hebridetan 1946ra arte, Clettrevalen North Uist-en.<ref>{{Cite web|izenburua=Clettraval|argitaletxea=Scotlands Places|url=http://www.scotlandsplaces.gov.uk/search_item/index.php?service=RCAHMS&id=10106|accessdate=30 de octubre de 2010}}</ref>
Bere kokapen geografikoa oso mugatua denez, nolabaiteko muga politiko edo kultural baten barruan egon daitekeela iradokitzen du. Erromatarrek Eskozian izan zuten eraginaren garaiarekin lotuta iritsi eta irtetea ere eztabaidagai da.
== Deskribapena ==
[[Fitxategi:Ground-plan_wheelhouse.jpg|ezkerrera|thumb|150x150px|''Wheelhouse'' baten plano eskematikoa.]]
Batzuetan, "txabola zirkular isolatu" gisa aipatzen ditu. Haien ezaugarri bereizgarriak kanpoko horma bat izaten dira, eta, horren barruan, harrizko pilare-zirkulu batek (gurpil baten erradioen antzekoa) lastozko sabaiei eutsiko lieketen euste-arkuen ateburuen oinarria osatzen du, erdian etxe bat dutela. Heren bat inguru horma bikoitzekoak dira. 4 metroko diametroan hedatzen dira, 11,5 metrora. Datatu diren guneak K.a. 25. alditik 380. egunera erortzeko joera dute. C. Iparraldeko Uharteetan, % 72 brotxekin elkartuta daude, eta dorrezko egitura horiek baino geroagokoak dira kasu guztietan. Mendebaldean ez dago antzeko asoziaziorik duen gunerik, eta hori argitu gabeko enigma bat da. Gehienak paisaian zulatuta daude, eta lastozko sabaiak bakarrik ikusiko zituzkeen lurretik gora, nahiz eta horiek sei metro edo gehiagoko altuera izan. Beste adibide batzuk lur gainean eraiki zituzten: Clettraval eta Bagh nam Feadag (Grimsay), esaterako.<ref>{{Cite web|izenburua=Grimsay Wheelhouse|url=http://www.grimsaywheelhouse.weebly.com|accessdate=30 de noviembre de 2009}}</ref>
[[Fitxategi:PicWheelhouseInside.jpg|eskuinera|thumb|Jarlshof-eko ''wheelhouse'' baten barrualdea, harrizko pilareen arteko "badiak" erakutsiz.]]
== Erabilera posibleak ==
Leku askotan lur azpian animalien ehorzketak egoten dira, arkume gazteenak izaten dira hezurrik ohikoenak. Beste hezur-metaketa batzuk gizaki baten buruak eta [[Pinguinus impennis|pottorro erraldoi]] bat dira Cnip-en, [[Lewis|Lewis uhartean]], eta hirurogei hezur lurpean, behi-, ardi- eta txerri-azienda barne, Sollasen, North Uist-en. Bost tokitan [[Menhir|menhirrak]] daude eta hamabostetan [[Mortero (eraikuntza)|mortero]] gorri eta beltz bat. Eraikin horien helburu nagusia errituala izan zela dioen hipotesia sostengatzeko joera dute ezaugarri horiek. "''Wheelhousak''" ez dira ez gurpilak, ezta etxeak ere.
== Oharrak eta erreferentziak ==
=== Erreferentziak ===
{{Erreferentzia zerrenda}}
=== Bibliografia ===
* {{Cite aldizkari|izenburua=Broch Building in Northern Scotland: The Context of Innovation|argitaletxea=Routledge & Kegan Paul|orrialdeak=435–445|abizena1=Armit|izena1=Ian|data=febrero de 1990|kazeta=World Archaeology|liburukia=21|alea=3, Architectural Innovation|argitaratze-lekua=Londres|doi=10.1080/00438243.1990.9980118}}
* Armit (2003). Towers in the North: The Brochs of Scotland (en inglés). Stroud: Tempus. ISBN 0-7524-1932-3.
* Crawford, Iain (2002). «The wheelhouse». En Smith, Beverley Ballin y Banks, Iain, ed. In the Shadow of the Brochs (en inglés). Stroud: Tempus. ISBN 075242517X.
* Darvill, Timothy (2003). The concise Oxford dictionary of archaeology (en inglés). Nueva York: Oxford University Press. ISBN 0-19-280005-1.
* Turner, Val (1998). Ancient Shetland (en inglés). Londres: B. T. Batsford/Historic Scotland. ISBN 0713480009.
== Kanpo loturak ==
{{Autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Eskoziako arkeologia]]
4okf1qmxav2ud1wst87lgsd0jg28lc6
Lankide eztabaida:Adri Unterganger
3
1213600
9968258
2024-11-13T19:01:36Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968258
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 20:01, 13 azaroa 2024 (CET)
q3h7dbb95eljgyu7zz9rgo30hb9zes2
Tap O' Noth
0
1213601
9968264
2024-11-13T19:08:41Z
Txus.aparicio
20653
«[[:es:Special:Redirect/revision/146710721|Tap O' Noth]]» orriaren itzulpena eginez sortua
9968264
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Rhynie_Village_Green_and_Tap_O'Noth.jpg|eskuinera|thumb|Rhynie hiria eta, atzealdean, Tap O' Noth muinoa.]]
'''Tap O' Noth''' [[Eskozia|Eskoziako]] [[Aberdeenshire]] konderriko [[Rhynie (Aberdeenshire)|Rhynie]] herrian dagoen [[Kastro|kastroa]] da, [[Alford (Aberdeenshire)|Alfordetik]] 22 kilometro ipar-mendebaldera. Eskoziako altuerarik handienean (563 m.) dagoen bigarren kastroa da, gutxi gorabehera 21 [[Hektarea|hektareako]] eremua hartzen du, harrizko horma perimetral batez inguratuta. Aztarnategian oinplano zirkularreko hainbat etxe-aztarna aurkitu dira, baina egiturarik nabarmenenak barruko espazioa mugatzen duten hormak dira. Horma horiek hainbat gune bitrifikatutan daude; hau da, arrokak tenperatura altuen eraginez fusionatu dira partzialki ezezaguna den eraikuntza-teknika batean, eraikinaren sendotasuna handitzea helburu zuena. Kastroren barruan egndao indusketetan hainbat tresna interesgarri aurkitu dira, horietako bat, K.a. 2000 eta 800 urteen artean datatutako harrizko aizkora bat, eta bestea, brontzezko eraztun bat, K.a. III. eta I. mendeen artean datatutako dekorazioarekin, seguruenik gudu-gurdi bati dagokiona.
'''Tap O' Noth''' es un [[:es:Castro_(fortificación)|castro]] situado en la localidad [[:es:Escocia|escocesa]] de [[:es:Rhynie|Rhynie]] en el condado de [[:es:Aberdeenshire|Aberdeenshire]] a unos 22 kilómetros al noroeste de [[:es:Alford_(Aberdeenshire)|Alford]]. Es el segundo castro situado a mayor altitud de Escocia (563 m.), comprende un área aproximada de 21 [[:es:Hectárea|hectáreas]] rodeadas de un muro perimetral de piedra.<ref>[http://www.rcahms.gov.uk/pls/portal/newcanmore.details_gis?inumlink=17169 "Tap O'Noth - National Monuments Record of Scotland".] Consultado el 27-12-2008.</ref> En el yacimiento se han localizado varios restos de casas de planta circular aunque las estructuras más sobresalientes son los muros que delimitan el espacio interior. Estos muros se encuentran en varias zonas vitrificados, esto es sus rocas han sido fusionadas por la acción de altas temperaturas en una técnica constructiva parcialmente desconocida que buscaba aumentar la solidez de la construcción.<ref>[https://web.archive.org/web/20090220184358/http://1911encyclopedia.org/Vitrified_Forts ''Vitrified forts'' en www.1911enciclopedia.org.] Consultado el 27-12-2008.</ref> Las excavaciones realizadas en el interior del castro han deparado varios utensilios de notable interés, uno de ellos, un hacha de piedra datada entre el 2000 y el 800 a. C. y otra un anillo de bronce con decoración datado entre el {{siglo|III||s}} y el {{siglo|I|a|s}} perteneciente probablemente a un carro de combate.<ref>[http://www.abdn.ac.uk/virtualmuseum/index.php?page=caseview&display=42&roomlocation=ng Marischal virtual museum, University of Aberdeen] Consultado el 27-12-2008.</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}{{Koord|57|21|6|N|2|51|27|W|region:GB_type:landmark}}<div class="mw-authority-control"><div class="mw-mf-linked-projects hlist">
* <span style="white-space:nowrap;">[[Archivo:Wikidata-logo.svg|link=Wikidata|alt=Wd|20x20px|Wikidata]] Datos:</span> <span class="uid">[[wikidata:Q1690932|Q1690932]]</span>
</div></div>
[[Kategoria:Eskoziako gazteluak]]
[[Kategoria:Eskoziako arkeologia]]
0bcfzrao3il9x8mm9otd9zlmqtuy0hh
9968267
9968264
2024-11-13T19:10:26Z
Txus.aparicio
20653
9968267
wikitext
text/x-wiki
{{eraikin infotaula}}
'''Tap O' Noth''' [[Eskozia|Eskoziako]] [[Aberdeenshire]] konderriko [[Rhynie (Aberdeenshire)|Rhynie]] herrian dagoen [[Kastro|kastroa]] da, [[Alford (Aberdeenshire)|Alfordetik]] 22 kilometro ipar-mendebaldera. Eskoziako altuerarik handienean (563 m.) dagoen bigarren kastroa da, gutxi gorabehera 21 [[Hektarea|hektareako]] eremua hartzen du, harrizko horma perimetral batez inguratuta. Aztarnategian oinplano zirkularreko hainbat etxe-aztarna aurkitu dira, baina egiturarik nabarmenenak barruko espazioa mugatzen duten hormak dira. Horma horiek hainbat gune bitrifikatutan daude; hau da, arrokak tenperatura altuen eraginez fusionatu dira partzialki ezezaguna den eraikuntza-teknika batean, eraikinaren sendotasuna handitzea helburu zuena. Kastroren barruan egndao indusketetan hainbat tresna interesgarri aurkitu dira, horietako bat, K.a. 2000 eta 800 urteen artean datatutako harrizko aizkora bat, eta bestea, brontzezko eraztun bat, K.a. III. eta I. mendeen artean datatutako dekorazioarekin, seguruenik gudu-gurdi bati dagokiona.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Eskoziako gazteluak]]
[[Kategoria:Eskoziako arkeologia]]
jbqlkbsapgzbykstx55qv7shg5yg4yx
Ihurrita errota
0
1213602
9968266
2024-11-13T19:10:09Z
Alex Roteta
139167
Alex Roteta wikilariak «[[Ihurrita errota]]» orria «[[Yurrita errota]]» izenera aldatu du, birzuzenketaren gainetik
9968266
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Yurrita errota]]
sid7duu27ikhuo9voxvzdc89krptx2a
Propan-1-ol
0
1213603
9968275
2024-11-13T19:17:00Z
Marklar2007
1545
«[[1-Propanol]]» orrira birbideratua
9968275
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU[[1-Propanol]]
i8pvbx3ida0sdsj8xtmwxw68dnymlbk
Butan-1-ol
0
1213604
9968278
2024-11-13T19:17:26Z
Marklar2007
1545
«[[1-Butanol]]» orrira birbideratua
9968278
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU[[1-Butanol]]
rbdiyqy28rowvqwuxuormd4ytgogphj
Kategoria:Errekuntza
14
1213605
9968282
2024-11-13T19:19:49Z
Marklar2007
1545
Orri berria: «{{CatAutoTOC}} {{Nagusia}} [[Kategoria:Erreakzio kimikoak]] [[Kategoria:Prozesu kimikoak]] [[Kategoria:Oxigenoa]] [[Kategoria:Energia teknologia]]»
9968282
wikitext
text/x-wiki
{{CatAutoTOC}}
{{Nagusia}}
[[Kategoria:Erreakzio kimikoak]]
[[Kategoria:Prozesu kimikoak]]
[[Kategoria:Oxigenoa]]
[[Kategoria:Energia teknologia]]
lnw0dqykk1kbxff1q5rthce0xmqcacf
Sugar puntu
0
1213606
9968288
2024-11-13T19:23:17Z
Marklar2007
1545
«[[Sugar-puntu]]» orrira birbideratua
9968288
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU[[Sugar-puntu]]
r3bowq0wvb6a6dol43kybqi1hdlytue
Knap of Howar
0
1213607
9968292
2024-11-13T19:36:05Z
Txus.aparicio
20653
«[[:es:Special:Redirect/revision/161294062|Knap de Howar]]» orriaren itzulpena eginez sortua
9968292
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Knap_of_Howar_20110530.jpg|thumb| Bi eraikuntzen ikuspegia.]]
[[Fitxategi:Knapofhowarinsun.jpg|eskuinera|thumb|Howar-eko Knap etxaldea osatzen duten eraikinen fatxada, orain itsasotik gertu, ez ordea eraiki zirenean.]]
'''Knap of Howar''' edo '''Knap o' Howar''' [[Eskozia|Eskoziako]] [[Orkadak]] uharteetako [[Papa Westray]] uhartean dagoen [[Neolitoa|Neolitoko]] etxalde bat da. Europako ipar-mendebaldean dagoen harrizko etxerik zaharrena izan daiteke.<ref name="HS">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar|url=https://www.historicenvironment.scot/visit-a-place/places/knap-of-howar/|lana=[[Historic Scotland]]|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref> [[Karbono-14 bidezko datazioa|Karbono-14 bidezko datazioak]] erakusten du K.a. 3700 eta K.a. 2800 bitartean okupatu zela, [[Mainland (Orkadak)|Mainlandeko]] [[Skara Brae]] asentamenduko antzeko eraikuntzak baino lehenago, baita Orkadetakoa ere. {{Sfn|Wickham-Jones|2007|p=40}}
El '''Knap de Howar''', en [[:es:Idioma_inglés|inglés]] '''Knap of Howar''' o '''Knap o' Howar''', es una granja [[:es:Neolítico|neolítica]] en la isla de [[:es:Papa_Westray|Papa Westray]], del archipiélago de las islas [[:es:Orcadas|Orcadas]], en [[:es:Escocia|Escocia]]. Puede ser la casa de piedra más antigua conservada en el noroeste de Europa.<ref name="HS2">{{cita web|url=https://www.historicenvironment.scot/visit-a-place/places/knap-of-howar/|título=Knap of Howar|obra=[[Historic Scotland]]|fechaacceso=1 de enero de 2017|idioma=inglés}}</ref> La [[:es:Datación_por_radiocarbono|datación por radiocarbono]] muestra que fue ocupado desde 3700 a. C. a 2800 a. C., tiempo antes que construcciones similares del asentamiento de [[:es:Skara_Brae|Skara Brae]], en la [[:es:Mainland_(Orcadas)|Mainland]], también de las Orcadas.{{Harvnp|Wickham-Jones|2007|P=40}}
== Asentamendua ==
[[Fitxategi:Knapp_of_Howar.jpg|thumb|Etxe barrura begira, etxe nagusiko sarrerako ate baxuan barrena. Motxilak eskalaren ideia bat ematen du.]]
Etxaldeak bi eraikin angeluzuzen ditu, biribilduak, elkarren ondoan, pareta lodikoak, eta ateak oso baxuak itsasoari begira. Egitura handia eta zaharrena pasabide baxu batek lotzen du beste eraikinarekin, eta tailer edo bigarren etxe gisa interpretatu dute. Aurreko [[zabortegi]] baten gainean eraiki zituzten, eta babestu dituen hondakin-materialez inguratu zituzten. Ez dago leihorik, eta, beraz, egiturak, ustez, suak argiztatu zituen, kea ateratzen uzteko zulo bat sabaian zuela. Nahiz eta orain itsasertzetik hurbil egon eta etxe nagusia itsasoaren gainean egon, hasieran barnealdera begira egongo ziren, eta hori izan zen itsasoaren maila aldatzearen ondorioa. Ertzak harri lokala jartzen du agerian, xafla mehetan zatitzen dena, eta [[Harri lehorrezko horma|harri lehorrezko hormetarako]] eraikuntza-materialaren iturria ematen du. {{Sfn|Wickham-Jones|2007}}<ref name="JAR">{{Cite web|izenburua=The Knap o' Howar|url=http://www.orkneyjar.com/history/knaphowar.htm|lana=Orkneyjar|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref><ref name="IG">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar, Papa Westray|url=http://www.islandguide.co.uk/orkney/knap-of-howar.htm|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
Hormek zutik diraute eta teilatu-hegal bat dute 1,6 metroko altueran, eta altzariak harrizkoak dira, ia ukitu gabe geratzen dira, eta etxeko bizitzaren itxura bizia ematen dute. Tximiniak, banalerroak, oheak eta biltegiratze apalak egoera onean daude, eta ez zen zulorik aurkitu sabaiaren egitura adierazten zuten zutoinentzat.<ref name="JAR">{{Cite web|izenburua=The Knap o' Howar|url=http://www.orkneyjar.com/history/knaphowar.htm|lana=Orkneyjar|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
Zabortegien ebidentziak erakusten du biztanleek ganadua, [[Ardi|ardiak]] eta [[Txerri|txerriak]] hazten zituztela, [[Garagar|garagarra]] eta [[Gari|garia]] hazten zituztela, [[Itsaski|itsaskiak]] biltzen zituztela, eta [[Arrantza|arrantzatu]] egiten zituztela itsasontziak eta ehiza erabiliz harrapatu beharreko espezieak. {{Sfn|Wickham-Jones|2007}}
Manufaktura eta dekorazio fineko [[Unstan zeramika|Unstan zeramikazko]] aurkikuntzek inguruko eta urrunagoko ganbera ''[[cairn]]'' motako hilobiekin lotzen ditu biztanleak, [[Balbridie]] eta [[Eilean Domhnuill]] barne. {{Sfn|Wickham-Jones|2007}} «Howar» izena, [[Antzinako eskandinaviera|antzinako]] haugr nordikoaren hitzetik datorrela uste da, zeinaren esanahia ‘muinoak’ edo ‘tumuluak’ den; beraz, esanahia ‘tumuluen muinoa’ litzateke.<ref name="IG">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar, Papa Westray|url=http://www.islandguide.co.uk/orkney/knap-of-howar.htm|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
[[Historic Scotland]] erakundeak zaintzen du gunea.<ref name="HS">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar|url=https://www.historicenvironment.scot/visit-a-place/places/knap-of-howar/|lana=[[Historic Scotland]]|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
== Oharrak eta erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
=== Bibliografia ===
* Lines, Marianna (2014). The traveller's guide to Sacred Scotland (ingelesez). Tarxien, Malta: Gutenberg Press Ltd. ISBN 9780906362761.
*
== Kanpo loturak ==
[[Kategoria:Eskoziako arkeologia]]
iv8n3nc766hcnbqtytf0r3svi6mv09t
9968296
9968292
2024-11-13T19:38:31Z
Txus.aparicio
20653
9968296
wikitext
text/x-wiki
{{eraikin infotaula}}
'''Knap of Howar''' edo '''Knap o' Howar''' [[Eskozia|Eskoziako]] [[Orkadak]] uharteetako [[Papa Westray]] uhartean dagoen [[Neolitoa|Neolitoko]] etxalde bat da. Europako ipar-mendebaldean dagoen harrizko etxerik zaharrena izan daiteke.<ref name="HS">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar|url=https://www.historicenvironment.scot/visit-a-place/places/knap-of-howar/|lana=[[Historic Scotland]]|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref> [[Karbono-14 bidezko datazioa|Karbono-14 bidezko datazioak]] erakusten du K.a. 3700 eta K.a. 2800 bitartean okupatu zela, [[Mainland (Orkadak)|Mainlandeko]] [[Skara Brae]] asentamenduko antzeko eraikuntzak baino lehenago, baita Orkadetakoa ere. {{Sfn|Wickham-Jones|2007|p=40}}
== Asentamendua ==
Etxaldeak bi eraikin angeluzuzen ditu, biribilduak, elkarren ondoan, pareta lodikoak, eta ateak oso baxuak itsasoari begira. Egitura handia eta zaharrena pasabide baxu batek lotzen du beste eraikinarekin, eta tailer edo bigarren etxe gisa interpretatu dute. Aurreko [[zabortegi]] baten gainean eraiki zituzten, eta babestu dituen hondakin-materialez inguratu zituzten. Ez dago leihorik, eta, beraz, egiturak, ustez, suak argiztatu zituen, kea ateratzen uzteko zulo bat sabaian zuela. Nahiz eta orain itsasertzetik hurbil egon eta etxe nagusia itsasoaren gainean egon, hasieran barnealdera begira egongo ziren, eta hori izan zen itsasoaren maila aldatzearen ondorioa. Ertzak harri lokala jartzen du agerian, xafla mehetan zatitzen dena, eta [[Harri lehorrezko horma|harri lehorrezko hormetarako]] eraikuntza-materialaren iturria ematen du. {{Sfn|Wickham-Jones|2007}}<ref name="JAR">{{Cite web|izenburua=The Knap o' Howar|url=http://www.orkneyjar.com/history/knaphowar.htm|lana=Orkneyjar|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref><ref name="IG">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar, Papa Westray|url=http://www.islandguide.co.uk/orkney/knap-of-howar.htm|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
Hormek zutik diraute eta teilatu-hegal bat dute 1,6 metroko altueran, eta altzariak harrizkoak dira, ia ukitu gabe geratzen dira, eta etxeko bizitzaren itxura bizia ematen dute. Tximiniak, banalerroak, oheak eta biltegiratze apalak egoera onean daude, eta ez zen zulorik aurkitu sabaiaren egitura adierazten zuten zutoinentzat.<ref name="JAR">{{Cite web|izenburua=The Knap o' Howar|url=http://www.orkneyjar.com/history/knaphowar.htm|lana=Orkneyjar|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
Zabortegien ebidentziak erakusten du biztanleek ganadua, [[Ardi|ardiak]] eta [[Txerri|txerriak]] hazten zituztela, [[Garagar|garagarra]] eta [[Gari|garia]] hazten zituztela, [[Itsaski|itsaskiak]] biltzen zituztela, eta [[Arrantza|arrantzatu]] egiten zituztela itsasontziak eta ehiza erabiliz harrapatu beharreko espezieak. {{Sfn|Wickham-Jones|2007}}
Manufaktura eta dekorazio fineko [[Unstan zeramika|Unstan zeramikazko]] aurkikuntzek inguruko eta urrunagoko ganbera ''[[cairn]]'' motako hilobiekin lotzen ditu biztanleak, [[Balbridie]] eta [[Eilean Domhnuill]] barne. {{Sfn|Wickham-Jones|2007}} «Howar» izena, [[Antzinako eskandinaviera|antzinako]] haugr nordikoaren hitzetik datorrela uste da, zeinaren esanahia ‘muinoak’ edo ‘tumuluak’ den; beraz, esanahia ‘tumuluen muinoa’ litzateke.<ref name="IG">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar, Papa Westray|url=http://www.islandguide.co.uk/orkney/knap-of-howar.htm|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
[[Historic Scotland]] erakundeak zaintzen du gunea.<ref name="HS">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar|url=https://www.historicenvironment.scot/visit-a-place/places/knap-of-howar/|lana=[[Historic Scotland]]|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
== Oharrak eta erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
=== Bibliografia ===
* Lines, Marianna (2014). The traveller's guide to Sacred Scotland (ingelesez). Tarxien, Malta: Gutenberg Press Ltd. ISBN 9780906362761.
== Kanpo loturak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Eskoziako arkeologia]]
3o1yce84g19e0qn8ozh369pdkmlpgrq
9968298
9968296
2024-11-13T19:43:54Z
Txus.aparicio
20653
9968298
wikitext
text/x-wiki
{{eraikin infotaula}}
'''Knap of Howar''' edo '''Knap o' Howar''' [[Eskozia|Eskoziako]] [[Orkadak]] uharteetako [[Papa Westray]] uhartean dagoen [[Neolitoa|Neolitoko]] etxalde bat da. Europako ipar-mendebaldean dagoen harrizko etxerik zaharrena izan daiteke.<ref name="HS">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar|url=https://www.historicenvironment.scot/visit-a-place/places/knap-of-howar/|lana=[[Historic Scotland]]|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref> [[Karbono-14 bidezko datazioa|Karbono-14 bidezko datazioak]] erakusten du K.a. 3700 eta K.a. 2800 bitartean okupatu zela, [[Mainland (Orkadak)|Mainlandeko]] [[Skara Brae]] asentamenduko antzeko eraikuntzak baino lehenago, baita Orkadetakoa ere. {{Sfn|Wickham-Jones|2007|p=40}}
== Asentamendua ==
Etxaldeak bi eraikin angeluzuzen ditu, biribilduak, elkarren ondoan, pareta lodikoak, eta ateak oso baxuak itsasoari begira. Egitura handia eta zaharrena pasabide baxu batek lotzen du beste eraikinarekin, eta tailer edo bigarren etxe gisa interpretatu dute. Aurreko [[zabortegi]] baten gainean eraiki zituzten, eta babestu dituen hondakin-materialez inguratu zituzten. Ez dago leihorik, eta, beraz, egiturak, ustez, suak argiztatu zituen, kea ateratzen uzteko zulo bat sabaian zuela. Nahiz eta orain itsasertzetik hurbil egon eta etxe nagusia itsasoaren gainean egon, hasieran barnealdera begira egongo ziren, eta hori izan zen itsasoaren maila aldatzearen ondorioa. Ertzak harri lokala jartzen du agerian, xafla mehetan zatitzen dena, eta [[Harri lehorrezko horma|harri lehorrezko hormetarako]] eraikuntza-materialaren iturria ematen du. {{Sfn|Wickham-Jones|2007}}<ref name="JAR">{{Cite web|izenburua=The Knap o' Howar|url=http://www.orkneyjar.com/history/knaphowar.htm|lana=Orkneyjar|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref><ref name="IG">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar, Papa Westray|url=http://www.islandguide.co.uk/orkney/knap-of-howar.htm|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
Hormek zutik diraute eta teilatu-hegal bat dute 1,6 metroko altueran, eta altzariak harrizkoak dira, ia ukitu gabe geratzen dira, eta etxeko bizitzaren itxura bizia ematen dute. Tximiniak, banalerroak, oheak eta biltegiratze apalak egoera onean daude, eta ez zen zulorik aurkitu sabaiaren egitura adierazten zuten zutoinentzat.<ref name="JAR">{{Cite web|izenburua=The Knap o' Howar|url=http://www.orkneyjar.com/history/knaphowar.htm|lana=Orkneyjar|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
Zabortegien ebidentziak erakusten du biztanleek ganadua, [[Ardi|ardiak]] eta [[Txerri|txerriak]] hazten zituztela, [[Garagar|garagarra]] eta [[Gari|garia]] hazten zituztela, [[Itsaski|itsaskiak]] biltzen zituztela, eta [[Arrantza|arrantzatu]] egiten zituztela itsasontziak eta ehiza erabiliz harrapatu beharreko espezieak. {{Sfn|Wickham-Jones|2007}}
Manufaktura eta dekorazio fineko [[Unstan zeramika|Unstan zeramikazko]] aurkikuntzek inguruko eta urrunagoko ganbera ''[[cairn]]'' motako hilobiekin lotzen ditu biztanleak, [[Balbridie]] eta [[Eilean Domhnuill]] barne. {{Sfn|Wickham-Jones|2007}} «Howar» izena, [[Antzinako eskandinaviera|antzinako]] haugr nordikoaren hitzetik datorrela uste da, zeinaren esanahia ‘muinoak’ edo ‘tumuluak’ den; beraz, esanahia ‘tumuluen muinoa’ litzateke.<ref name="IG">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar, Papa Westray|url=http://www.islandguide.co.uk/orkney/knap-of-howar.htm|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
[[Historic Scotland]] erakundeak zaintzen du gunea.<ref name="HS">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar|url=https://www.historicenvironment.scot/visit-a-place/places/knap-of-howar/|lana=[[Historic Scotland]]|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
== Oharrak eta erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
=== Bibliografia ===
* Lines, Marianna (2014). The traveller's guide to Sacred Scotland (ingelesez). Tarxien, Malta: Gutenberg Press Ltd. ISBN 9780906362761.
* {{erreferentzia|abizena=Wickham-Jones |izena=Caroline |año=2007 |izenburua=Orkney: A<!--sic--> Historical Guide |ubicación=Edimburgo |argitaletxea=Birlinn Limited |isbn=9781780270012 |url=https://books.google.es/books?id=ma-8BQAAQBAJ |fechaacceso=1 de enero de 2017 |hizkuntza=ingelesa}} <small>Sareko bertsioak liburuaren ikuspegi partziala eskaintzen du.</small>
== Kanpo loturak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Eskoziako arkeologia]]
emi7kzktufzb4xkm3bbwxdsaj2u7mvm
9968302
9968298
2024-11-13T19:47:37Z
Txus.aparicio
20653
9968302
wikitext
text/x-wiki
{{eraikin infotaula}}
'''Knap of Howar''' [[Eskozia|Eskoziako]] [[Orkadak]] uharteetako [[Papa Westray]] uhartean dagoen [[Neolitoa|Neolitoko]] etxalde bat da. Europako ipar-mendebaldean dagoen harrizko etxerik zaharrena izan daiteke.<ref name="HS">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar|url=https://www.historicenvironment.scot/visit-a-place/places/knap-of-howar/|lana=[[Historic Scotland]]|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref> [[Karbono-14 bidezko datazioa|Karbono-14 bidezko datazioak]] erakusten du K.a. 3700 eta K.a. 2800 bitartean okupatu zela, [[Mainland (Orkadak)|Mainlandeko]] [[Skara Brae]] asentamenduko antzeko eraikuntzak baino lehenago, baita Orkadetakoa ere. {{Sfn|Wickham-Jones|2007|p=40}}
== Asentamendua ==
Etxaldeak bi eraikin angeluzuzen ditu, biribilduak, elkarren ondoan, pareta lodikoak, eta ateak oso baxuak itsasoari begira. Egitura handia eta zaharrena pasabide baxu batek lotzen du beste eraikinarekin, eta tailer edo bigarren etxe gisa interpretatu dute. Aurreko [[zabortegi]] baten gainean eraiki zituzten, eta babestu dituen hondakin-materialez inguratu zituzten. Ez dago leihorik, eta, beraz, egiturak, ustez, suak argiztatu zituen, kea ateratzen uzteko zulo bat sabaian zuela. Nahiz eta orain itsasertzetik hurbil egon eta etxe nagusia itsasoaren gainean egon, hasieran barnealdera begira egongo ziren, eta hori izan zen itsasoaren maila aldatzearen ondorioa. Ertzak harri lokala jartzen du agerian, xafla mehetan zatitzen dena, eta [[Harri lehorrezko horma|harri lehorrezko hormetarako]] eraikuntza-materialaren iturria ematen du. {{Sfn|Wickham-Jones|2007}}<ref name="JAR">{{Cite web|izenburua=The Knap o' Howar|url=http://www.orkneyjar.com/history/knaphowar.htm|lana=Orkneyjar|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref><ref name="IG">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar, Papa Westray|url=http://www.islandguide.co.uk/orkney/knap-of-howar.htm|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
Hormek zutik diraute eta teilatu-hegal bat dute 1,6 metroko altueran, eta altzariak harrizkoak dira, ia ukitu gabe geratzen dira, eta etxeko bizitzaren itxura bizia ematen dute. Tximiniak, banalerroak, oheak eta biltegiratze apalak egoera onean daude, eta ez zen zulorik aurkitu sabaiaren egitura adierazten zuten zutoinentzat.<ref name="JAR">{{Cite web|izenburua=The Knap o' Howar|url=http://www.orkneyjar.com/history/knaphowar.htm|lana=Orkneyjar|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
Zabortegien ebidentziak erakusten du biztanleek ganadua, [[Ardi|ardiak]] eta [[Txerri|txerriak]] hazten zituztela, [[Garagar|garagarra]] eta [[Gari|garia]] hazten zituztela, [[Itsaski|itsaskiak]] biltzen zituztela, eta [[Arrantza|arrantzatu]] egiten zituztela itsasontziak eta ehiza erabiliz harrapatu beharreko espezieak. {{Sfn|Wickham-Jones|2007}}
Manufaktura eta dekorazio fineko [[Unstan zeramika|Unstan zeramikazko]] aurkikuntzek inguruko eta urrunagoko ganbera ''[[cairn]]'' motako hilobiekin lotzen ditu biztanleak, [[Balbridie]] eta [[Eilean Domhnuill]] barne. {{Sfn|Wickham-Jones|2007}} «Howar» izena, [[Antzinako eskandinaviera|antzinako]] haugr nordikoaren hitzetik datorrela uste da, zeinaren esanahia ‘muinoak’ edo ‘tumuluak’ den; beraz, esanahia ‘tumuluen muinoa’ litzateke.<ref name="IG">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar, Papa Westray|url=http://www.islandguide.co.uk/orkney/knap-of-howar.htm|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
[[Historic Scotland]] erakundeak zaintzen du gunea.<ref name="HS">{{Cite web|izenburua=Knap of Howar|url=https://www.historicenvironment.scot/visit-a-place/places/knap-of-howar/|lana=[[Historic Scotland]]|accessdate=1 de enero de 2017}}</ref>
== Oharrak eta erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
=== Bibliografia ===
* Lines, Marianna (2014). The traveller's guide to Sacred Scotland (ingelesez). Tarxien, Malta: Gutenberg Press Ltd. ISBN 9780906362761.
* {{erreferentzia|abizena=Wickham-Jones |izena=Caroline |año=2007 |izenburua=Orkney: A<!--sic--> Historical Guide |ubicación=Edimburgo |argitaletxea=Birlinn Limited |isbn=9781780270012 |url=https://books.google.es/books?id=ma-8BQAAQBAJ |fechaacceso=1 de enero de 2017 |hizkuntza=ingelesa}} <small>Sareko bertsioak liburuaren ikuspegi partziala eskaintzen du.</small>
== Kanpo loturak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Eskoziako arkeologia]]
tgfv2c8l2z7edecmazuseecnasq8hju
Ihes-gas
0
1213608
9968293
2024-11-13T19:37:18Z
Marklar2007
1545
Orri berria: «[[File:Automobile exhaust gas.jpg|thumb|Automobil baten ihes-gasa]] '''Ihes-gasa'''<ref>[[Euskalterm]]: [Hiztegi terminologikoa] [2008]</ref> makina termikoen ([[eztanda-motor]], [[gas-turbina]] eta abarren) errekuntza-ganberan sortzen den [[gas]]-nahastea da, [[ihes-hodi]]tik kanporatzen dena.<ref>[[Euskalterm]]: [Ingurumena Hiztegi Entziklopedikoa] [2009]</ref> Askotan, errekuntza-gasa energia-instalazioetan sortutako [[errekuntza]]ren ihes-gasari dagokio. Haren konposiz...»
9968293
wikitext
text/x-wiki
[[File:Automobile exhaust gas.jpg|thumb|Automobil baten ihes-gasa]]
'''Ihes-gasa'''<ref>[[Euskalterm]]: [Hiztegi terminologikoa] [2008]</ref> makina termikoen ([[eztanda-motor]], [[gas-turbina]] eta abarren) errekuntza-ganberan sortzen den [[gas]]-nahastea da, [[ihes-hodi]]tik kanporatzen dena.<ref>[[Euskalterm]]: [Ingurumena Hiztegi Entziklopedikoa] [2009]</ref>
Askotan, errekuntza-gasa energia-instalazioetan sortutako [[errekuntza]]ren ihes-gasari dagokio. Haren konposizioa erreta dagoenaren araberakoa izaten da, baina, oro har, errekuntza-airearen ondoriozko [[nitrogeno]]a (bi heren baino gehiago, normalean), [[karbono dioxido]]aren (CO<sub>2</sub>), [[ur-lurrun]]a eta [[oxigeno]] gehiegizkoa (errekuntza-airearen ondoriozkoa hori ere) izaten da. Gainera, kutsatzaile kopuru txiki bat du, hala nola kedar-partikulak, [[karbono monoxido]]a, nitrogeno oxidoak eta sufre oxidoak.<ref>[http://www.eoearth.org/article/Fossil_fuel_combustion_glue_gases?topic=74180 Fossil fuel combustion flue gases] Milton R. Beychok, Encyclopedia of Earth, 2012.</ref>
== Garbiketa ==
Energia-instalazioetan, errekuntza-gasa kutsatzaileak deuseztatzen dituzten prozesu eta araztegi kimikoekin tratatzen da askotan. Prezipitatzaile elektrostatikoek edo oihal-iragazkiek partikulak ezabatzen dituzte, eta errekuntza-gasen desulfurazioak [[erregai fosil]]ak erretzeak eragindako [[sufre dioxido]]a harrapatzen du, bereziki [[ikatz]]a.
[[Nitrogeno oxido]]ak errekuntza-prozesuan gertatzen diren aldaketen bidez tratatzen dira, sor ez daitezen, edo tenperatura altuagatik edo erreakzio katalitikoagatik [[amoniako]]arekin edo [[urea]]rekin. Edonola ere, helburua gas nitrogenoa sortzea da, nitrogeno oxidoen ordez.
Estatu Batuetan, errekuntza-gasen [[merkurio]]a ezabatzeko teknologia-multzo bat dago, [[adsortzio]] bidez adsorbatzaile desberdinetan edo solido geldoak harrapatuz, errekuntza-gasen desulfurazio-produktuaren zati gisa. Garbiketa horrek sufrea nabarmen berreskuratzea ekar dezake, ondoren industrian erabiltzeko.<ref>[http://www.eoearth.org/article/Sulfur?topic=49557 Sulfur] C. Michael Hogan, Encyclopedia of Earth, 2011.</ref>
Errekuntza-gasen CO<sub>2</sub> ezabatzeko [[amina|aminen]] bidezko harrapaketan oinarritutako teknologiak elikagaien industriari gasaren CO<sub>2</sub> purutasun handia emateko eta petrolioa hobeto berreskuratzeko zabaldu dira. CO<sub>2</sub> atzitzeko eta epe luzera biltegiratzeko metodo gisa ikertzen ari dira, [[berotegi-efektuko gas]]a konpontzeko bitarteko gisa, eta merkataritzan modu mugatuan aplikatzen hasi dira (adibidez, 1996tik aurrera martxan den Ipar Itsasoko Sleipner West eremuan).<ref>[https://web.archive.org/web/20091216072031/http://www.statoil.com/en/TechnologyInnovation/ProtectingTheEnvironment/CarboncaptureAndStorage/Pages/CarbonDioxideInjectionSleipnerVest.aspx Sleipner West]</ref>
Zentral elektrikoek isuritako kutsatzaileak ezabatzeko frogatutako teknologia batzuk daude, eta orain eskuragarri daude. Era berean, ikerketa asko egiten ari dira airea gehiago kutsatzen duten teknologiei buruz.<ref>[https://web.archive.org/web/20120322145914/http://en.citizendium.org/wiki/Conventional_coal-fired_power_plant/Draft Conventional coal-fired power plant] Scroll down to the section entitled "Control of air pollutant emissions".</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Ingurumen ingeniaritza]]
[[Kategoria:Errekuntza]]
[[Kategoria:Airearen kutsadura]]
2te4vgb9j6jonu7zad0u5fysdgq7wrb
9968294
9968293
2024-11-13T19:37:32Z
Marklar2007
1545
Marklar2007 wikilariak «[[Ihes gas]]» orria «[[Ihes-gas]]» izenera aldatu du
9968293
wikitext
text/x-wiki
[[File:Automobile exhaust gas.jpg|thumb|Automobil baten ihes-gasa]]
'''Ihes-gasa'''<ref>[[Euskalterm]]: [Hiztegi terminologikoa] [2008]</ref> makina termikoen ([[eztanda-motor]], [[gas-turbina]] eta abarren) errekuntza-ganberan sortzen den [[gas]]-nahastea da, [[ihes-hodi]]tik kanporatzen dena.<ref>[[Euskalterm]]: [Ingurumena Hiztegi Entziklopedikoa] [2009]</ref>
Askotan, errekuntza-gasa energia-instalazioetan sortutako [[errekuntza]]ren ihes-gasari dagokio. Haren konposizioa erreta dagoenaren araberakoa izaten da, baina, oro har, errekuntza-airearen ondoriozko [[nitrogeno]]a (bi heren baino gehiago, normalean), [[karbono dioxido]]aren (CO<sub>2</sub>), [[ur-lurrun]]a eta [[oxigeno]] gehiegizkoa (errekuntza-airearen ondoriozkoa hori ere) izaten da. Gainera, kutsatzaile kopuru txiki bat du, hala nola kedar-partikulak, [[karbono monoxido]]a, nitrogeno oxidoak eta sufre oxidoak.<ref>[http://www.eoearth.org/article/Fossil_fuel_combustion_glue_gases?topic=74180 Fossil fuel combustion flue gases] Milton R. Beychok, Encyclopedia of Earth, 2012.</ref>
== Garbiketa ==
Energia-instalazioetan, errekuntza-gasa kutsatzaileak deuseztatzen dituzten prozesu eta araztegi kimikoekin tratatzen da askotan. Prezipitatzaile elektrostatikoek edo oihal-iragazkiek partikulak ezabatzen dituzte, eta errekuntza-gasen desulfurazioak [[erregai fosil]]ak erretzeak eragindako [[sufre dioxido]]a harrapatzen du, bereziki [[ikatz]]a.
[[Nitrogeno oxido]]ak errekuntza-prozesuan gertatzen diren aldaketen bidez tratatzen dira, sor ez daitezen, edo tenperatura altuagatik edo erreakzio katalitikoagatik [[amoniako]]arekin edo [[urea]]rekin. Edonola ere, helburua gas nitrogenoa sortzea da, nitrogeno oxidoen ordez.
Estatu Batuetan, errekuntza-gasen [[merkurio]]a ezabatzeko teknologia-multzo bat dago, [[adsortzio]] bidez adsorbatzaile desberdinetan edo solido geldoak harrapatuz, errekuntza-gasen desulfurazio-produktuaren zati gisa. Garbiketa horrek sufrea nabarmen berreskuratzea ekar dezake, ondoren industrian erabiltzeko.<ref>[http://www.eoearth.org/article/Sulfur?topic=49557 Sulfur] C. Michael Hogan, Encyclopedia of Earth, 2011.</ref>
Errekuntza-gasen CO<sub>2</sub> ezabatzeko [[amina|aminen]] bidezko harrapaketan oinarritutako teknologiak elikagaien industriari gasaren CO<sub>2</sub> purutasun handia emateko eta petrolioa hobeto berreskuratzeko zabaldu dira. CO<sub>2</sub> atzitzeko eta epe luzera biltegiratzeko metodo gisa ikertzen ari dira, [[berotegi-efektuko gas]]a konpontzeko bitarteko gisa, eta merkataritzan modu mugatuan aplikatzen hasi dira (adibidez, 1996tik aurrera martxan den Ipar Itsasoko Sleipner West eremuan).<ref>[https://web.archive.org/web/20091216072031/http://www.statoil.com/en/TechnologyInnovation/ProtectingTheEnvironment/CarboncaptureAndStorage/Pages/CarbonDioxideInjectionSleipnerVest.aspx Sleipner West]</ref>
Zentral elektrikoek isuritako kutsatzaileak ezabatzeko frogatutako teknologia batzuk daude, eta orain eskuragarri daude. Era berean, ikerketa asko egiten ari dira airea gehiago kutsatzen duten teknologiei buruz.<ref>[https://web.archive.org/web/20120322145914/http://en.citizendium.org/wiki/Conventional_coal-fired_power_plant/Draft Conventional coal-fired power plant] Scroll down to the section entitled "Control of air pollutant emissions".</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Ingurumen ingeniaritza]]
[[Kategoria:Errekuntza]]
[[Kategoria:Airearen kutsadura]]
2te4vgb9j6jonu7zad0u5fysdgq7wrb
Ihes gas
0
1213609
9968295
2024-11-13T19:37:32Z
Marklar2007
1545
Marklar2007 wikilariak «[[Ihes gas]]» orria «[[Ihes-gas]]» izenera aldatu du
9968295
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Ihes-gas]]
hxsa1yqiw47lcz5qc29k75hcl7hsfkx
Killiecrankieko gudua
0
1213610
9968300
2024-11-13T19:44:28Z
SRAbian
90886
Orri berria: «{{Gerra infotaula||||||||izena=Killecrankieko Gudua|irudia=[[Fitxategi:Lochiel's_charge_at_Killycrankie.jpg|350px]]|oina=Lochielen zalditeria karga Killiecrankien|data=[[1689]]ko uztailaren 27a|lekua=[[Killiecrankie]], {{banderaikur|Eskozia}} [[Eskozia]]|emaitza=Jakobiten garaipena|gudulari1='''{{banderaikur|Erresuma Batua}} Gilen III.aren aldekoak|gudulari2='''{{banderaikur|Eskozia}} Jakobitak|komandante1={{banderaikur|Erresuma Batua}} Hugh Mackay <br> Barthold Balfour|kom...»
9968300
wikitext
text/x-wiki
{{Gerra infotaula||||||||izena=Killecrankieko Gudua|irudia=[[Fitxategi:Lochiel's_charge_at_Killycrankie.jpg|350px]]|oina=Lochielen zalditeria karga Killiecrankien|data=[[1689]]ko uztailaren 27a|lekua=[[Killiecrankie]], {{banderaikur|Eskozia}} [[Eskozia]]|emaitza=Jakobiten garaipena|gudulari1='''{{banderaikur|Erresuma Batua}} Gilen III.aren aldekoak|gudulari2='''{{banderaikur|Eskozia}} Jakobitak|komandante1={{banderaikur|Erresuma Batua}} Hugh Mackay <br> Barthold Balfour|komandante2={{banderaikur|Eskozia}} [[John Graham, Dundeeko bizkondea]] <br> [[Ewen Cameron]] <br> [[Alexander Cannon]] <br> Alexander Fraser|indarra1=3.600-5.100 gizon inguru|indarra2=2.440-3.000 gizon inguru|galera1=1.700 - 2.000 hildako, zauritu eta desagertu|galera2=700 hildako eta zauritu}}'''Killiecrankieko gudua''' ([[Eskoziako gaelera|Eskoziako gaeleraz]]: ''Blàr Choille Chnagaidh''), '''Rinroryko gudua''' bezala ere ezagutua, [[1689|1689ko]] [[Uztailaren 27|uztailaren 27an]] gertatu zen, [[Eskozia|Eskozian]], [[1689ko Matxinada Jakobitarra|1689ko Matxinada Jakobitarren]] testuinguruan. [[Sir Ewen Cameron Lochielekoa]] eta [[John Graham, Dundeeko bizkondea]], biak agintari jakobitarrak, [[Hugh Mackay]] jeneralaren agindupeko armada Gilendar bat garaitu zuten.
[[Jakue II.a Ingalaterrakoa]] (Jakue VII.a [[Eskoziako Erresuma|Eskoziako Erresuman]]) [[1688|1688ko]] abenduan erbesteratu zen, [[Eskoziako Iraultza Loriatsua|Eskoziako Iraultza Loriatsuak]] kargutik kendu ondoren. 1689ko martxoan [[Gilendar Gerra]] hasi zen [[Irlanda|Irlandan]], Jakuek berak gidatutakoa. Eskozian, aldi berean, Dundee bizkondeak matxinada piztu zuen.
Gizon eta baliabide faltak oztopaturik, nagusiki Irlandako [[Katolizismo|Katolikoek]] eskoziar agintaritza militar [[Presbiterianismo|Presbiteroa]] errezeloz ikusten baitzutelako, Dundeeko bizkondeak borroka erabakigarri baten bila aritu zen, ostean aldekotasun zabalagoa lortzea espero. Killiecrankiekoa ustekabeko garaipen harrigarria izan zen arren, bere armadak galera handiak jasan zituen eta azken minutuetan Dundeeko bizkondea bera hil zuten. Ezer gutxirako balio izan zuen posizio estrategiko orokorra aldatzeak, eta jakobitarrek ezin izan zuten beren arrakastaz baliatu.
[[Alexander Cannon|Alexander Cannonek]] buruzagi kargua hartu zuen bere ostean, eta, Dundeeko bizkondea bezain estratega trebea izan ez bazen ere, arazo berberei aurre egin behar izan zien; setio ekipamendurik gabe, ezin izan zuen portu bat hartu, eta, ondorioz, ia ezinezkoa zen baliabide gehiago lortzea. Gainera, bere unitaterik fidagarrienak, Camrontarrek, bereziki hildako handiak jasan zituzten [[Killecrankie|Killecrankien]], eta beste [[Highland|Highlandar]] askok etxera joan ziren harrapakinekin. Faktore horiek denbora Mackayren alde zegoela esan nahi zuten, beste segada bat saihesten zuen bitartean. Abuztuan [[Dunkeld]] eraso egin eta galera handiak izan ondoren, Cannonek amaitutzat eman zuen kanpaina. [[Thomas Buchan|Thomas Buchanek]] Cannon ordezkatu zuenean, [[1690|1690eko]] otsailean, 800 bat gizon baino ezin izan zituen mobilizatu; ezustean harrapatu zuten [[Cromdaleko gudua|Cromdalen]], maiatzean, eta bere indarrak sakabanatu egin ziren.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Jakobitar matxinadak]
[[Kategoria:Eskoziako guduak]]
[[Kategoria:1689ko gatazkak]]
[[Kategoria:Erresuma Batuak parte hartutako guduak]]
k8s5v81qdvseb2tebcbevfsf33p7mgx
9968303
9968300
2024-11-13T19:47:41Z
SRAbian
90886
9968303
wikitext
text/x-wiki
{{Gerra infotaula||||||||izena=Killecrankieko Gudua|irudia=[[Fitxategi:Lochiel's_charge_at_Killycrankie.jpg|350px]]|oina=Lochielen zalditeria karga Killiecrankien|data=[[1689]]ko uztailaren 27a|lekua=[[Killiecrankie]], {{banderaikur|Eskozia}} [[Eskozia]]|emaitza=Jakobiten garaipena|gudulari1='''{{banderaikur|Erresuma Batua}} Gilen III.aren aldekoak|gudulari2='''{{banderaikur|Eskozia}} Jakobitak|komandante1={{banderaikur|Erresuma Batua}} Hugh Mackay <br> Barthold Balfour|komandante2={{banderaikur|Eskozia}} [[John Graham, Dundeeko bizkondea]] <br> [[Ewen Cameron]] <br> [[Alexander Cannon]] <br> Alexander Fraser|indarra1=3.600-5.100 gizon inguru|indarra2=2.440-3.000 gizon inguru|galera1=1.700 - 2.000 hildako, zauritu eta desagertu|galera2=700 hildako eta zauritu}}'''Killiecrankieko gudua''' ([[Eskoziako gaelera|Eskoziako gaeleraz]]: ''Blàr Choille Chnagaidh''), '''Rinroryko gudua''' bezala ere ezagutua, [[1689|1689ko]] [[Uztailaren 27|uztailaren 27an]] gertatu zen, [[Eskozia|Eskozian]], [[1689ko Matxinada Jakobitarra|1689ko Matxinada Jakobitarren]] testuinguruan. [[Sir Ewen Cameron Lochielekoa]] eta [[John Graham, Dundeeko bizkondea]], biak agintari jakobitarrak, [[Hugh Mackay]] jeneralaren agindupeko armada Gilendar bat garaitu zuten.
[[Jakue II.a Ingalaterrakoa]] (Jakue VII.a [[Eskoziako Erresuma|Eskoziako Erresuman]]) [[1688|1688ko]] abenduan erbesteratu zen, [[Eskoziako Iraultza Loriatsua|Eskoziako Iraultza Loriatsuak]] kargutik kendu ondoren. 1689ko martxoan [[Gilendar Gerra]] hasi zen [[Irlanda|Irlandan]], Jakuek berak gidatutakoa. Eskozian, aldi berean, Dundee bizkondeak matxinada piztu zuen.<ref>{{Erreferentzia|izena=Randolph|abizena=Trumbach|izenburua=Restoration: Charles II and his Kingdoms, 1660–1685 by Tim Harris; and Revolution: The Great Crisis of the British Monarchy, 1685–1720 by Tim Harris|orrialdeak=86–88|data=2008|url=http://dx.doi.org/10.1353/scb.2008.0029|aldizkaria=The Scriblerian and the Kit-Cats|alea=1|zenbakia=41|issn=2165-0624|doi=10.1353/scb.2008.0029|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
Gizon eta baliabide faltak oztopaturik, nagusiki Irlandako [[Katolizismo|Katolikoek]] eskoziar agintaritza militar [[Presbiterianismo|Presbiteroa]] errezeloz ikusten baitzutelako, Dundeeko bizkondeak borroka erabakigarri baten bila aritu zen, ostean aldekotasun zabalagoa lortzea espero. Killiecrankiekoa ustekabeko garaipen harrigarria izan zen arren, bere armadak galera handiak jasan zituen eta azken minutuetan Dundeeko bizkondea bera hil zuten. Ezer gutxirako balio izan zuen posizio estrategiko orokorra aldatzeak, eta jakobitarrek ezin izan zuten beren arrakastaz baliatu.<ref>{{Erreferentzia|izena=Barry|abizena=Coward|izenburua=The Stuart age: a history of England, 1603 - 1714|argitaletxea=Longman|data=1992|edizioa=10. impr|isbn=978-0-582-48833-5|sartze-data=2024-11-13|serie=A history of England / general ed.: W. N. Medlicott}}</ref>
[[Alexander Cannon|Alexander Cannonek]] buruzagi kargua hartu zuen bere ostean, eta, Dundeeko bizkondea bezain estratega trebea izan ez bazen ere, arazo berberei aurre egin behar izan zien; setio ekipamendurik gabe, ezin izan zuen portu bat hartu, eta, ondorioz, ia ezinezkoa zen baliabide gehiago lortzea. Gainera, bere unitaterik fidagarrienak, Camrontarrek, bereziki hildako handiak jasan zituzten [[Killecrankie|Killecrankien]], eta beste [[Highland|Highlandar]] askok etxera joan ziren harrapakinekin. Faktore horiek denbora Mackayren alde zegoela esan nahi zuten, beste segada bat saihesten zuen bitartean. Abuztuan [[Dunkeld]] eraso egin eta galera handiak izan ondoren, Cannonek amaitutzat eman zuen kanpaina. [[Thomas Buchan|Thomas Buchanek]] Cannon ordezkatu zuenean, [[1690|1690eko]] otsailean, 800 bat gizon baino ezin izan zituen mobilizatu; ezustean harrapatu zuten [[Cromdaleko gudua|Cromdalen]], maiatzean, eta bere indarrak sakabanatu egin ziren.<ref>{{Erreferentzia|izena=JEREMY|abizena=BLACK|izenburua=<i>The Jacobite Risings in Britain, 1689–1746</i>. By Bruce Lenman. Pp. 320. ISBN 1 898218 20 X. Aberdeen [now Edinburgh]: Scottish Cultural Press. New paperback edition 1995. £14.95. <i>The Jacobite Clans of the Great Glen, 1650-1784</i>. By Bruce Lenman. Pp.246. ISBN 1 898218 19 6. Aberdeen [now Edinburgh]: Scottish Cultural Press. New paperback edition 1995. £12.95.|orrialdeak=124–125|data=1999-04|url=http://dx.doi.org/10.3366/shr.1999.78.1.124|aldizkaria=The Scottish Historical Review|alea=1|zenbakia=78|issn=0036-9241|doi=10.3366/shr.1999.78.1.124|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Jakobitar matxinadak]
[[Kategoria:Eskoziako guduak]]
[[Kategoria:1689ko gatazkak]]
[[Kategoria:Erresuma Batuak parte hartutako guduak]]
bdn0s0iw61ohhciegwew7jzcp5j2kpb
Lankide eztabaida:DoubleMaster
3
1213612
9968308
2024-11-13T19:54:14Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968308
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 20:54, 13 azaroa 2024 (CET)
7qc6th1j806g5hbl1rsf92346nsznup
Gas-turbina
0
1213613
9968316
2024-11-13T19:59:23Z
Marklar2007
1545
Orri berria: «{{objektu infotaula}} '''Gas-turbina'''<ref>[[Euskalterm]]: [Hiztegi terminologikoa] [2001]</ref> [[gas]] bat lan-fluidoa moduan erabiltzen duen [[turbomakina]] motorduna da. Gasen konprimagarritasuna ezin denez gutxietsi, gas-turbinak turbomakina termikoak dira.<ref>A Dictionary of Aviation, David W. Wragg. ISBN 10: 0850451639 / ISBN 13: 9780850451634, 1st Edition Published by Osprey, 1973 / Published by Frederick Fell, Inc., NY, 1974 (1st American Edition.), Page 141.</re...»
9968316
wikitext
text/x-wiki
{{objektu infotaula}}
'''Gas-turbina'''<ref>[[Euskalterm]]: [Hiztegi terminologikoa] [2001]</ref> [[gas]] bat lan-fluidoa moduan erabiltzen duen [[turbomakina]] motorduna da. Gasen konprimagarritasuna ezin denez gutxietsi, gas-turbinak turbomakina termikoak dira.<ref>A Dictionary of Aviation, David W. Wragg. ISBN 10: 0850451639 / ISBN 13: 9780850451634, 1st Edition Published by Osprey, 1973 / Published by Frederick Fell, Inc., NY, 1974 (1st American Edition.), Page 141.</ref> Oro har, gas-turbinez hitz egiten da, [[Turbina|turbinetatik]] bereizita; izan ere, gas-egoeran dauden substantziekin funtzionatzen duten arren, haien diseinu-ezaugarriak desberdinak dira, eta, gasei buruz hitz egiten denean, ez da fase-aldaketarik espero; lurrunei buruz hitz egiten denean, ordea, bai.
Gas-turbinak [[ziklo termodinamiko|potentzia-zikloetan]] erabiltzen dira, hala nola [[Brayton ziklo]]an eta hozte-ziklo batzuetan. Ohikoa da eguneroko hizkuntzan hegazkinen motorrak turbina gisa aipatzea, baina hori akats kontzeptuala da, [[turborreaktore]]ak baitira, besteak beste, gas-turbina bat duten makinak.
Gas-turbinaren oinarrizko eragiketa [[lurrun-makina]]ren antzekoa da, uraren ordez airea erabiltzen denean izan ezik. Atmosferako aire freskoa presio handira igotzen duen [[konpresore]] batetik igarotzen da. Gero, energia gehitzen da, erregaia bertan sakabanatuz eta errez, errekuntzak tenperatura altuko fluxua sor dezan. Tenperatura eta presio altuko gas hori turbina batera sartzen da, eta han hedatu egiten da, irteerako presioa murriztuz eta prozesuan zehar ardatzaren mugimendua eraginez. Turbinaren ardatz honen lana da konpresorea eta beste gailu batzuk mugitzea, hala nola akoplatuta egon daitezkeen [[sorgailu elektriko]]ak. Lanerako erabiltzen ez den energia gas moduan ateratzen da, eta, beraz, tenperatura altua edo abiadura handia izango dute. Turbinaren helburuak energia mota hori maximizatzen duen diseinua zehazten du. Gas-turbinak [[aireontzi]]ei, [[tren]]ei, [[itsasontzi]]ei, sorgailu elektrikoei eta [[M1 Abrams]] bezalako [[tanke]]ei potentzia emateko erabiltzen dira.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Turbinak]]
[[Kategoria:Motorrak]]
[[Kategoria:Propultsioa]]
[[Kategoria:Gasaren teknologiak]]
dwo1ju4z9iy91bh0hhmdu18yeyu2n8u
Gas turbina
0
1213614
9968319
2024-11-13T20:00:21Z
Marklar2007
1545
«[[Gas-turbina]]» orrira birbideratua
9968319
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU[[Gas-turbina]]
s8y6w5j24imrounvodb215sx079aay7
Anna Caballé Masforroll
0
1213615
9968325
2024-11-13T20:19:18Z
Isabeliraurgi
108047
«[[:es:Special:Redirect/revision/158315482|Anna Caballé Masforroll]]» orriaren itzulpena eginez sortua
9968325
wikitext
text/x-wiki
'''Ana Maria Caballé Masforroll''' ([[L'Hospitalet de Llobregat|Hospitalet de Llobregat]], 1954), '''Anna Caballé''' izenez ezagunagoa, [[Espainia|espainiar]] [[idazle]], literatur kritikari eta unibertsitate [[Irakasle|irakaslea]] da. 2017 eta 2021 artean, [[Klasikoak eta Modernoak]] genero eta kulturaren inguruko elkarteko presidentea izan zen. Biografietan aditua, 2019an [[Espainiako Historiako Sari Nazionala]] jaso zuen ''Concepcion Arenal'' .''Ibiltaria eta haren itzala (Concepción Arenal. La caminante y su sombra)'' lanagatik''.''
== Bizitza ==
Caballék azaltzen du [[Zweigen Kanazawa|Zweig]] eta [[:es:Emil_Ludwig|Ludwing]] biografiak irakurtzen zituela 12 edo 13 urte zituenean. "Aitak oparitu egiten zizkidan, haur-liburuen ordez", eta deigarria egin zitzaion bere unibertsitate-ibilbidean inork ez aipatzea biografia bat, egunkari bat edo gutun batzuk.<ref name=":1">{{Cite news|izenburua=“La condición más radical del ser humano es la soledad”|abizena1=Mantilla|izena1=Jesús Ruiz|data=14 de junio de 2020|url=https://elpais.com/elpais/2020/06/11/eps/1591895253_557076.html|issn=1134-6582|accessdate=15 de junio de 2020}}</ref><ref name=":1" /> Horri buruz ikertu zuen, eta [[Bartzelonako Unibertsitatea|Bartzelonako Unibertsitatean]] doktoratu zen La ''literatura'' autobiográfica en España (1939-1975) tesiarekin; doktoregoko sari berezia irabazi zuen horregatik.<ref name=":0">{{Cite web|abizena=|izenburua=Anna Caballé gana el Premio Manuel Alvar de Estudios Humanísticos 2015|data=8 de octubre de 2009|url=http://www.ub.edu/web/ub/es/menu_eines/noticies/2015/05/041.html|lana=www.ub.edu|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref> [[Bartzelonako Unibertsitatea|Bartzelonako Unibertsitateko]] Espainiar Literaturako irakasle titularra da 1987tik, eta Ikerketa Biografikoen Unitateko arduraduna da.
90eko hamarkadaren amaieran, [[Joana Bonet]]<nowiki/>ekin batera, [[Marie Claire]] aldizkariak 1999an deitu zuen literatura pertsonaleko "Contradiction Saria" antolatu zuen<ref>{{Cite news|izenburua=Coloma Fernández Armero convierte un diario en una novela intimista|orrialdea=|abizena1=|izena1=|data=29 de febrero de 2000|url=https://elpais.com/diario/2000/03/01/cultura/951865211_850215.html|alea=|argitaratze-lekua=|issn=1134-6582|accessdate=15 de junio de 2020}}</ref> , eta bere istorioak kontatzen zituzten emakumeen ia 2.000 memoria jaso zituen.<ref>{{Cite news|izenburua=Una historia de infidelidad gana el Premio Contradiction|abizena1=Ley|izena1=Pablo|data=18 de febrero de 2000|url=https://elpais.com/diario/2000/02/19/cultura/950914810_850215.html|issn=1134-6582|accessdate=15 de junio de 2020}}</ref> Bakardadearen eta atsekabearen istorio horiek irakurtzea inflexio puntua izan zen Anna Caballerentzat. "Oihu bat: zer gertatzen zaigun. ''Zerbait egin behar dut hori aldatzeko. Ni ordura arte oso esanekoa izan nintzen. Kontzientzia hartze bat hasi nuen, eta neure buruari galdetu nion ea zenbat emakumeen memoria eta lan ez nituen aintzat hartu haietan aritzeko. Eta orduan betebehar moraltzat hartu nuen. Une horretan emakumeen egoeraz jabetzeko momentua izan zen.'' (...) ''Ez nuen kontzientzia feminista hori''. ''Hori zen, esanekoa, ez zituen zalantzan jarri sistema eta diskurtso patriarkala. Nire iragana beste ikuspegi batetik berrirakurri nuen''.<ref name=":1">{{Cite news|izenburua=“La condición más radical del ser humano es la soledad”|abizena1=Mantilla|izena1=Jesús Ruiz|data=14 de junio de 2020|url=https://elpais.com/elpais/2020/06/11/eps/1591895253_557076.html|issn=1134-6582|accessdate=15 de junio de 2020}}</ref>
''Memoria, Revista de Estudios Biográficos'' aldizkariaren [[Editore (albistegiak)|editorea]] izan da 1996 eta 2007 artean, eta Wszechnica Polska ([[Varsovia]]), University of [[Virginia]] ([[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuak]]) eta Pontificia Universidade do [[Rio Grande do Sul]] (PUCRS, [[Brasil]]) unibertsitateetako irakasle bisitaria. [1] Bere ikerketa-ildoa idazketa autobiografikoa espainieraz aztertzea eta zabaltzea da. ABC Cultural gehigarriaren eta beste komunikabide batzuen ohiko kolaboratzailea da. 2017tik Genero eta Kultura [[Klasiko eta Modernoen]] Elkarteko presidentea da<ref>{{Cite news|izenburua=Ayuntamientos y teatros por la paridad en los escenarios|url=http://www.publico.es/culturas/clasicas-modernas-ayuntamientos-teatros-paridad-escenarios.html|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref>
2019an, 2019ko [[Espainiako Historiako Sari Nazionala]] jaso zuen, ''Concepcion Arenal'' . ''Ibiltaria eta haren itzala''.(''Concepción Arenal. La caminante y su sombra.)'' lanagatik. Epaimahaiak lan hau aukeratu zuen "historiako lan batean bikaintasun-baldintza guztiak betetzeagatik: berrikuntza historiografikoa eta metodologikoa, iturri aniztasuna eta Espainiako historian oraindik aski ezaguna ez den baina garrantzitsua den pertsonaia bati buruzko azterketa biografikoaren planteamendu zientifiko eta zorrotza".<ref>{{Cite web|izenburua=Anna Caballé, Premio Nacional de Historia por su obra sobre Concepción Arenal|data=5 de noviembre de 2019|url=https://www.lavanguardia.com/cultura/20191105/471410347752/anna-caballe-premio-nacional-historia-concepcion-arenal.html|lana=La Vanguardia|accessdate=5 de noviembre de 2019}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Anna Caballé gana el Premio Nacional de Historia|egilea=El País (5 de noviembre de 2019)|url=https://elpais.com/cultura/2019/11/05/actualidad/1572956689_873107.html}}</ref>
2020an, [[Espainiako Liburutegi Nazionala|Espainiako Liburutegi Nazional]]<nowiki/>eko ''Concepción Arenal. La pasión humanista (1820-1893) ''erakusketa komisariatu zuen, Cristina Peñamarin katedradunarekin batera. <ref>{{Cite web|izena=Biblioteca Nacional de|abizena=España|izenburua=La BNE inaugura la exposición dedicada a la figura y pensamiento de Concepción Arenal|data=2020-12-15|url=http://www.bne.es/es/AreaPrensa/noticias2020/1215-BNE-inaugura-exposicion-dedicada-concepcion-arenal.html|lana=www.bne.es|accessdate=2021-03-20}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Concepción Arenal. La pasión humanista (1820-1893)|url=https://www.esmadrid.com/agenda/concepcion-arenal-pasion-humanista-1820-1893-biblioteca-nacional|lana=Turismo Madrid|accessdate=2021-03-20}}</ref>
== Lanak ==
Besteak beste, ''La vida escrita por las mujeres'' bilduma editatu eta zuzendu du, 4 liburukitan: ''Por mi alma os digo. De la Edad Media a la Ilustración''; ''Luma ezpata gisa.'' ''Erromantizismotik Modernismora (La pluma como espada. Del Romanticismo al Modernismo), Izarrak kontatzen''. (Contando estrellas. Siglo XX 1920 - 1960.) (1) eta ''Nirea idaztea da''.(Lo mío es escribir) Siglo XX (2) (Círculo de Lector, 2003; Lumen, 2004). 2004an ere argitaratu zuen "Francisco Umbral. El frío de una vida" (Espasa), irakaslearen hitzetan, idazlearen ibilbide literarioa eraikitzen duen lana da, eta "Espainiako egungo panoraman talentu literario handienekotzat" bezala aurkezten du.<ref>{{Cite web|abizena=|izenburua=Anna Caballé: «La mayor creación literaria de Francisco Umbral es él mismo» {{!}} Cultura {{!}} Libros - Abc.es|url=http://www.abc.es/hemeroteca/historico-23-01-2004/abc/Cultura/anna-caballe-la-mayor-creacion-literaria-de-francisco-umbral-es-el-mismo_234453.html|lana=|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref>
=== Argitalpenak ===
* ''Paulino Masipen bizitza eta'' lana (''La vida y la obra de Paulino Masip)'' (Edicions del Mall, 1987)
* ''La tía Tula y Amor y pedagogía'' de Miguel de Unamuno (Espasa, Austral bilduma, 1990 eta 1991)
* ''Tintazko nartzisoak. Gaztelaniazko literatura autobiografikoari buruzko saiakera (1939-1975)'' (''Narcisos de tinta. Ensayo sobre la literatura autobiográfica en lengua castellana (1939-1975) ''(Megazul, 1995)
* ''Mi defensa y Recuerdos de provincia de Domingo Faustino Sarmiento ''(Círculo de Lectores, Opera Mundi bilduma, 1996)
* ''Nire bizitza nirea da (Mi vida es mía)'', Joana Bonetekin elkarlanean (Plaza&Janés, 2000)
* ''Francisco Umbral. Bizitza baten hotza'' (''Francisco Umbral. El frío de una vida) ''(Espasa, 2004)
* ''Bost elkarrizketa Carlos Castilla del Pinorekin'' (''Cinco conversaciones con Carlos Castilla del Pino) ''(Penintsula, 2005)
* ''Misoginiaren historia laburra'' (''Breve historia de la misoginia) ''(2005) Lumen argitaletxea
* ''El bolso de Ana Karenina'' (2008) Editorial Penintsula
* ''Carmen Laforet. Emakume bat ihesean'' (''Carmen Laforet. Una mujer en fuga)'' Israel Rolonekin lankidetzan (RBA, 2010)
* ''Feminismoa Espainian'' (''El feminismo en España) ''(2013) Editorial Cátedra<ref>{{Cite news|izenburua=Anna Caballé: de las feministas a la «biomujer»|orrialdea=|abizena1=|izena1=|data=|url=http://www.abc.es/cultura/cultural/20130722/abci-anna-caballe-feministas-biomujer-201307221147.html|alea=|argitaratze-lekua=|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref>
* ''Concepción Arenal: la caminante y su sombra'' (Taurus, 2018)
== Azterketa Biografikoen Unitatea ==
Ikerketa Biografikoen Unitatea 1994an sortu zen, eta [[Zientzia eta Berrikuntza Ministerioa]]<nowiki/>ren eta [[Kataluniako Generalitatea]]<nowiki/>ren laguntza du. Idazkera auto/biografikoaren erreskatean, zaintzan eta azterketan zentratzen du bere ikerketa.<ref name=":0">{{Cite web|abizena=|izenburua=Anna Caballé gana el Premio Manuel Alvar de Estudios Humanísticos 2015|data=8 de octubre de 2009|url=http://www.ub.edu/web/ub/es/menu_eines/noticies/2015/05/041.html|lana=www.ub.edu|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref> Zentroak liburutegi espezializatu bat du, eta partikularrek emandako dohaintzek osatutako memoria-artxibo bat, 1998 eta 2002 artean idatzitako autobiografien funts bat (BIODIGITHUM) eta Bartzelonako Unibertsitateko ikasleen autobiografiek osatutako funts bat (VITASTUDENS). 1996 eta 2007 artean, genero auto/biografikoen analisian oinarritutako aldizkari bat argitaratu zuen, ''Boletín de la Unidad de Estudios Biográficos'', gero ''Memoria'' (bigarren etapa) deitua. Gaur egun, EBUn gordetako testuei publizitatea emateko ''Bizitza idatziak (Vidas escritas)'' izeneko liburu-bilduma du.
== Sariak eta aintzatespenak ==
* Doktoregoko Sari Berezia ''La literatura autobiográfica en España'' (1939-1975) tesiagatik
* Gaziel 2009 Biografia eta Memorien Saria, Conde de Godó Fundazioak deitua
* 2015eko Ikasketa Humanistikoen Manuel Alvar Saria, Espainiako egunkari pertsonalen idazketaren historiari buruzko saiakeragatik, ''Pasé la mañana escribiendo'' izenburupean. ''Espainiako diarismoaren poetikak (Pasé la mañana escribiendo. Poéticas del diarismo español.).''
* 2019ko [[Espainiako Historiako Sari Nazionala]], ''Concepción Arenal. La caminante y su sombra'' lanagatik. <ref>{{Cite news|izenburua=Anna Caballé, Premio Nacional de Historia: "Hay que recuperar las vidas de las mujeres que cayeron en el olvido"|orrialdea=|abizena1=Blanco|izena1=Leticia|data=5 de noviembre de 2019|url=https://www.elmundo.es/cultura/2019/11/05/5dc169b1fc6c83207d8b4611.html|alea=|argitaratze-lekua=Barcelona|accessdate=6 de noviembre de 2019}}</ref>.
* [[Jovellanos Nazioarteko Saiakera Saria]], 2021.<ref>{{Cite web|abizena=Letralia|izenburua=La española Anna Caballé gana el premio Jovellanos de ensayo|data=2021-03-24|url=https://letralia.com/noticias/2021/03/24/anna-caballe-premio-jovellanos-de-ensayo/|lana=Letralia, Tierra de Letras|accessdate=2021-10-14}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
== Kanpo estekak ==
* [https://elpais.com/elpais/2018/03/23/opinion/1521827426_886797.html Inkisizioak? Kritika feminista artea aztertzeko beste tresna bat bezala geratzeko etorri da]. El País (2018)
{{Bizialdia|1954||Caballe Anna}}
[[Kategoria:Bartzelonako unibertsitateko ikasleak]]
[[Kategoria:Emakume filologoak]]
[[Kategoria:XXI. mendeko emakume espainiarrak]]
[[Kategoria:XX. mendeko emakume espainiarrak]]
[[Kategoria:Espainiako emakume idazleak]]
euxp7bwi4e5q0njdks1nt86yylso6pk
9968329
9968325
2024-11-13T20:20:01Z
Isabeliraurgi
108047
9968329
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Ana Maria Caballé Masforroll''' ([[L'Hospitalet de Llobregat|Hospitalet de Llobregat]], 1954), '''Anna Caballé''' izenez ezagunagoa, [[Espainia|espainiar]] [[idazle]], literatur kritikari eta unibertsitate [[Irakasle|irakaslea]] da. 2017 eta 2021 artean, [[Klasikoak eta Modernoak]] genero eta kulturaren inguruko elkarteko presidentea izan zen. Biografietan aditua, 2019an [[Espainiako Historiako Sari Nazionala]] jaso zuen ''Concepcion Arenal'' .''Ibiltaria eta haren itzala (Concepción Arenal. La caminante y su sombra)'' lanagatik''.''
== Bizitza ==
Caballék azaltzen du [[Zweigen Kanazawa|Zweig]] eta [[:es:Emil_Ludwig|Ludwing]] biografiak irakurtzen zituela 12 edo 13 urte zituenean. "Aitak oparitu egiten zizkidan, haur-liburuen ordez", eta deigarria egin zitzaion bere unibertsitate-ibilbidean inork ez aipatzea biografia bat, egunkari bat edo gutun batzuk.<ref name=":1">{{Cite news|izenburua=“La condición más radical del ser humano es la soledad”|abizena1=Mantilla|izena1=Jesús Ruiz|data=14 de junio de 2020|url=https://elpais.com/elpais/2020/06/11/eps/1591895253_557076.html|issn=1134-6582|accessdate=15 de junio de 2020}}</ref><ref name=":1" /> Horri buruz ikertu zuen, eta [[Bartzelonako Unibertsitatea|Bartzelonako Unibertsitatean]] doktoratu zen La ''literatura'' autobiográfica en España (1939-1975) tesiarekin; doktoregoko sari berezia irabazi zuen horregatik.<ref name=":0">{{Cite web|abizena=|izenburua=Anna Caballé gana el Premio Manuel Alvar de Estudios Humanísticos 2015|data=8 de octubre de 2009|url=http://www.ub.edu/web/ub/es/menu_eines/noticies/2015/05/041.html|lana=www.ub.edu|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref> [[Bartzelonako Unibertsitatea|Bartzelonako Unibertsitateko]] Espainiar Literaturako irakasle titularra da 1987tik, eta Ikerketa Biografikoen Unitateko arduraduna da.
90eko hamarkadaren amaieran, [[Joana Bonet]]<nowiki/>ekin batera, [[Marie Claire]] aldizkariak 1999an deitu zuen literatura pertsonaleko "Contradiction Saria" antolatu zuen<ref>{{Cite news|izenburua=Coloma Fernández Armero convierte un diario en una novela intimista|orrialdea=|abizena1=|izena1=|data=29 de febrero de 2000|url=https://elpais.com/diario/2000/03/01/cultura/951865211_850215.html|alea=|argitaratze-lekua=|issn=1134-6582|accessdate=15 de junio de 2020}}</ref> , eta bere istorioak kontatzen zituzten emakumeen ia 2.000 memoria jaso zituen.<ref>{{Cite news|izenburua=Una historia de infidelidad gana el Premio Contradiction|abizena1=Ley|izena1=Pablo|data=18 de febrero de 2000|url=https://elpais.com/diario/2000/02/19/cultura/950914810_850215.html|issn=1134-6582|accessdate=15 de junio de 2020}}</ref> Bakardadearen eta atsekabearen istorio horiek irakurtzea inflexio puntua izan zen Anna Caballerentzat. "Oihu bat: zer gertatzen zaigun. ''Zerbait egin behar dut hori aldatzeko. Ni ordura arte oso esanekoa izan nintzen. Kontzientzia hartze bat hasi nuen, eta neure buruari galdetu nion ea zenbat emakumeen memoria eta lan ez nituen aintzat hartu haietan aritzeko. Eta orduan betebehar moraltzat hartu nuen. Une horretan emakumeen egoeraz jabetzeko momentua izan zen.'' (...) ''Ez nuen kontzientzia feminista hori''. ''Hori zen, esanekoa, ez zituen zalantzan jarri sistema eta diskurtso patriarkala. Nire iragana beste ikuspegi batetik berrirakurri nuen''.<ref name=":1">{{Cite news|izenburua=“La condición más radical del ser humano es la soledad”|abizena1=Mantilla|izena1=Jesús Ruiz|data=14 de junio de 2020|url=https://elpais.com/elpais/2020/06/11/eps/1591895253_557076.html|issn=1134-6582|accessdate=15 de junio de 2020}}</ref>
''Memoria, Revista de Estudios Biográficos'' aldizkariaren [[Editore (albistegiak)|editorea]] izan da 1996 eta 2007 artean, eta Wszechnica Polska ([[Varsovia]]), University of [[Virginia]] ([[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuak]]) eta Pontificia Universidade do [[Rio Grande do Sul]] (PUCRS, [[Brasil]]) unibertsitateetako irakasle bisitaria. [1] Bere ikerketa-ildoa idazketa autobiografikoa espainieraz aztertzea eta zabaltzea da. ABC Cultural gehigarriaren eta beste komunikabide batzuen ohiko kolaboratzailea da. 2017tik Genero eta Kultura [[Klasiko eta Modernoen]] Elkarteko presidentea da<ref>{{Cite news|izenburua=Ayuntamientos y teatros por la paridad en los escenarios|url=http://www.publico.es/culturas/clasicas-modernas-ayuntamientos-teatros-paridad-escenarios.html|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref>
2019an, 2019ko [[Espainiako Historiako Sari Nazionala]] jaso zuen, ''Concepcion Arenal'' . ''Ibiltaria eta haren itzala''.(''Concepción Arenal. La caminante y su sombra.)'' lanagatik. Epaimahaiak lan hau aukeratu zuen "historiako lan batean bikaintasun-baldintza guztiak betetzeagatik: berrikuntza historiografikoa eta metodologikoa, iturri aniztasuna eta Espainiako historian oraindik aski ezaguna ez den baina garrantzitsua den pertsonaia bati buruzko azterketa biografikoaren planteamendu zientifiko eta zorrotza".<ref>{{Cite web|izenburua=Anna Caballé, Premio Nacional de Historia por su obra sobre Concepción Arenal|data=5 de noviembre de 2019|url=https://www.lavanguardia.com/cultura/20191105/471410347752/anna-caballe-premio-nacional-historia-concepcion-arenal.html|lana=La Vanguardia|accessdate=5 de noviembre de 2019}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Anna Caballé gana el Premio Nacional de Historia|egilea=El País (5 de noviembre de 2019)|url=https://elpais.com/cultura/2019/11/05/actualidad/1572956689_873107.html}}</ref>
2020an, [[Espainiako Liburutegi Nazionala|Espainiako Liburutegi Nazional]]<nowiki/>eko ''Concepción Arenal. La pasión humanista (1820-1893) ''erakusketa komisariatu zuen, Cristina Peñamarin katedradunarekin batera. <ref>{{Cite web|izena=Biblioteca Nacional de|abizena=España|izenburua=La BNE inaugura la exposición dedicada a la figura y pensamiento de Concepción Arenal|data=2020-12-15|url=http://www.bne.es/es/AreaPrensa/noticias2020/1215-BNE-inaugura-exposicion-dedicada-concepcion-arenal.html|lana=www.bne.es|accessdate=2021-03-20}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Concepción Arenal. La pasión humanista (1820-1893)|url=https://www.esmadrid.com/agenda/concepcion-arenal-pasion-humanista-1820-1893-biblioteca-nacional|lana=Turismo Madrid|accessdate=2021-03-20}}</ref>
== Lanak ==
Besteak beste, ''La vida escrita por las mujeres'' bilduma editatu eta zuzendu du, 4 liburukitan: ''Por mi alma os digo. De la Edad Media a la Ilustración''; ''Luma ezpata gisa.'' ''Erromantizismotik Modernismora (La pluma como espada. Del Romanticismo al Modernismo), Izarrak kontatzen''. (Contando estrellas. Siglo XX 1920 - 1960.) (1) eta ''Nirea idaztea da''.(Lo mío es escribir) Siglo XX (2) (Círculo de Lector, 2003; Lumen, 2004). 2004an ere argitaratu zuen "Francisco Umbral. El frío de una vida" (Espasa), irakaslearen hitzetan, idazlearen ibilbide literarioa eraikitzen duen lana da, eta "Espainiako egungo panoraman talentu literario handienekotzat" bezala aurkezten du.<ref>{{Cite web|abizena=|izenburua=Anna Caballé: «La mayor creación literaria de Francisco Umbral es él mismo» {{!}} Cultura {{!}} Libros - Abc.es|url=http://www.abc.es/hemeroteca/historico-23-01-2004/abc/Cultura/anna-caballe-la-mayor-creacion-literaria-de-francisco-umbral-es-el-mismo_234453.html|lana=|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref>
=== Argitalpenak ===
* ''Paulino Masipen bizitza eta'' lana (''La vida y la obra de Paulino Masip)'' (Edicions del Mall, 1987)
* ''La tía Tula y Amor y pedagogía'' de Miguel de Unamuno (Espasa, Austral bilduma, 1990 eta 1991)
* ''Tintazko nartzisoak. Gaztelaniazko literatura autobiografikoari buruzko saiakera (1939-1975)'' (''Narcisos de tinta. Ensayo sobre la literatura autobiográfica en lengua castellana (1939-1975) ''(Megazul, 1995)
* ''Mi defensa y Recuerdos de provincia de Domingo Faustino Sarmiento ''(Círculo de Lectores, Opera Mundi bilduma, 1996)
* ''Nire bizitza nirea da (Mi vida es mía)'', Joana Bonetekin elkarlanean (Plaza&Janés, 2000)
* ''Francisco Umbral. Bizitza baten hotza'' (''Francisco Umbral. El frío de una vida) ''(Espasa, 2004)
* ''Bost elkarrizketa Carlos Castilla del Pinorekin'' (''Cinco conversaciones con Carlos Castilla del Pino) ''(Penintsula, 2005)
* ''Misoginiaren historia laburra'' (''Breve historia de la misoginia) ''(2005) Lumen argitaletxea
* ''El bolso de Ana Karenina'' (2008) Editorial Penintsula
* ''Carmen Laforet. Emakume bat ihesean'' (''Carmen Laforet. Una mujer en fuga)'' Israel Rolonekin lankidetzan (RBA, 2010)
* ''Feminismoa Espainian'' (''El feminismo en España) ''(2013) Editorial Cátedra<ref>{{Cite news|izenburua=Anna Caballé: de las feministas a la «biomujer»|orrialdea=|abizena1=|izena1=|data=|url=http://www.abc.es/cultura/cultural/20130722/abci-anna-caballe-feministas-biomujer-201307221147.html|alea=|argitaratze-lekua=|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref>
* ''Concepción Arenal: la caminante y su sombra'' (Taurus, 2018)
== Azterketa Biografikoen Unitatea ==
Ikerketa Biografikoen Unitatea 1994an sortu zen, eta [[Zientzia eta Berrikuntza Ministerioa]]<nowiki/>ren eta [[Kataluniako Generalitatea]]<nowiki/>ren laguntza du. Idazkera auto/biografikoaren erreskatean, zaintzan eta azterketan zentratzen du bere ikerketa.<ref name=":0">{{Cite web|abizena=|izenburua=Anna Caballé gana el Premio Manuel Alvar de Estudios Humanísticos 2015|data=8 de octubre de 2009|url=http://www.ub.edu/web/ub/es/menu_eines/noticies/2015/05/041.html|lana=www.ub.edu|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref> Zentroak liburutegi espezializatu bat du, eta partikularrek emandako dohaintzek osatutako memoria-artxibo bat, 1998 eta 2002 artean idatzitako autobiografien funts bat (BIODIGITHUM) eta Bartzelonako Unibertsitateko ikasleen autobiografiek osatutako funts bat (VITASTUDENS). 1996 eta 2007 artean, genero auto/biografikoen analisian oinarritutako aldizkari bat argitaratu zuen, ''Boletín de la Unidad de Estudios Biográficos'', gero ''Memoria'' (bigarren etapa) deitua. Gaur egun, EBUn gordetako testuei publizitatea emateko ''Bizitza idatziak (Vidas escritas)'' izeneko liburu-bilduma du.
== Sariak eta aintzatespenak ==
* Doktoregoko Sari Berezia ''La literatura autobiográfica en España'' (1939-1975) tesiagatik
* Gaziel 2009 Biografia eta Memorien Saria, Conde de Godó Fundazioak deitua
* 2015eko Ikasketa Humanistikoen Manuel Alvar Saria, Espainiako egunkari pertsonalen idazketaren historiari buruzko saiakeragatik, ''Pasé la mañana escribiendo'' izenburupean. ''Espainiako diarismoaren poetikak (Pasé la mañana escribiendo. Poéticas del diarismo español.).''
* 2019ko [[Espainiako Historiako Sari Nazionala]], ''Concepción Arenal. La caminante y su sombra'' lanagatik. <ref>{{Cite news|izenburua=Anna Caballé, Premio Nacional de Historia: "Hay que recuperar las vidas de las mujeres que cayeron en el olvido"|orrialdea=|abizena1=Blanco|izena1=Leticia|data=5 de noviembre de 2019|url=https://www.elmundo.es/cultura/2019/11/05/5dc169b1fc6c83207d8b4611.html|alea=|argitaratze-lekua=Barcelona|accessdate=6 de noviembre de 2019}}</ref>.
* [[Jovellanos Nazioarteko Saiakera Saria]], 2021.<ref>{{Cite web|abizena=Letralia|izenburua=La española Anna Caballé gana el premio Jovellanos de ensayo|data=2021-03-24|url=https://letralia.com/noticias/2021/03/24/anna-caballe-premio-jovellanos-de-ensayo/|lana=Letralia, Tierra de Letras|accessdate=2021-10-14}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|2}}
== Kanpo estekak ==
* [https://elpais.com/elpais/2018/03/23/opinion/1521827426_886797.html Inkisizioak? Kritika feminista artea aztertzeko beste tresna bat bezala geratzeko etorri da]. El País (2018)
{{Bizialdia|1954ko||Caballe Anna}}
[[Kategoria:Bartzelonako unibertsitateko ikasleak]]
[[Kategoria:Emakume filologoak]]
[[Kategoria:XXI. mendeko emakume espainiarrak]]
[[Kategoria:XX. mendeko emakume espainiarrak]]
[[Kategoria:Espainiako emakume idazleak]]
sx7f000eg02xht75ec270b3tmydbfpo
9968614
9968329
2024-11-14T07:30:08Z
Aonandi
156348
txukundu
9968614
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa
|nazionalitatea={{bandera|Katalunia}}
}}
'''Ana Maria Caballé Masforroll''', ezagunagoa '''Anna Caballé''' izenez ([[L'Hospitalet de Llobregat|Hospitalet de Llobregat]], [[Bartzelona]], [[Kataluniako Autonomia Erkidegoa|Katalunia]], [[1954]]) bartzelonar [[idazle]], literatur kritikari eta unibertsitate [[Irakasle|irakaslea]] da. 2017 eta 2021 artean, Klasikoak eta Modernoak genero eta kulturaren inguruko elkarteko presidentea izan zen. Biografietan aditua, 2019an Espainiako Historiako Sari Nazionala jaso zuen ''Concepción Arenal. La caminante y su sombra'' (Concepcion Arenal. Ibiltaria eta haren itzala) lanagatik''.''
== Bizitza ==
Caballék azaldu zuen [[Zweigen Kanazawa|Zweig]] eta [[:es:Emil_Ludwig|Ludwing]] biografiak irakurtzen zituela 12 edo 13 urte zituenean: "Aitak oparitu egiten zizkidan, haur-liburuen ordez". Deigarria egin zitzaion bere unibertsitate-ibilbidean inork ez aipatzea biografia bat, egunkari bat edo gutun batzuk.<ref name=":1">{{Cite news|izenburua=“La condición más radical del ser humano es la soledad”|abizena1=Mantilla|izena1=Jesús Ruiz|data=14 de junio de 2020|url=https://elpais.com/elpais/2020/06/11/eps/1591895253_557076.html|issn=1134-6582|accessdate=15 de junio de 2020}}</ref><ref name=":1" /> Horri buruz ikertu zuen, eta [[Bartzelonako Unibertsitatea|Bartzelonako Unibertsitatean]] doktoratu zen ''La literatura autobiográfica en España'' ''(1939-1975)'' tesiarekin; doktoregoko sari berezia irabazi zuen lan horrekin.<ref name=":0">{{Cite web|abizena=|izenburua=Anna Caballé gana el Premio Manuel Alvar de Estudios Humanísticos 2015|data=8 de octubre de 2009|url=http://www.ub.edu/web/ub/es/menu_eines/noticies/2015/05/041.html|lana=www.ub.edu|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref> [[Bartzelonako Unibertsitatea|Bartzelonako Unibertsitateko]] Espainiar Literaturako irakasle titular lanetan hasi zen 1987an, eta Ikerketa Biografikoen Unitateko arduradun.
90eko hamarkadaren amaieran, [[Joana Bonet|Joana Bonetekin]] batera, [[Marie Claire|''Marie Claire'']] aldizkariak 1999an deitu zuen literatura pertsonaleko "Contradiction Saria" antolatu zuen,<ref>{{Cite news|izenburua=Coloma Fernández Armero convierte un diario en una novela intimista|orrialdea=|abizena1=|izena1=|data=29 de febrero de 2000|url=https://elpais.com/diario/2000/03/01/cultura/951865211_850215.html|alea=|argitaratze-lekua=|issn=1134-6582|accessdate=15 de junio de 2020}}</ref> eta bere historia kontatzen zituzten emakumeen ia 2.000 memoria jaso zituen.<ref>{{Cite news|izenburua=Una historia de infidelidad gana el Premio Contradiction|abizena1=Ley|izena1=Pablo|data=18 de febrero de 2000|url=https://elpais.com/diario/2000/02/19/cultura/950914810_850215.html|issn=1134-6582|accessdate=15 de junio de 2020}}</ref> Bakardadearen eta atsekabearen historia horiek irakurtzea inflexio puntua izan zen Anna Caballerentzat. <blockquote>Oihu bat: zer gertatzen zaigu.
" ''Zerbait egin behar dut hori aldatzeko. Ni ordura arte oso esanekoa izan nintzen. Kontzientzia hartze bat hasi nuen, eta neure buruari galdetu nion ea zenbat emakumeren memoria eta lan ez nituen aintzat hartu haietan aritzeko. Eta orduan betebehar moraltzat hartu nuen. Une horretan emakumeen egoeraz jabetzeko momentua izan zen.'' (...) ''Ez nuen kontzientzia feminista hori''. ''Hori zen, esanekoa, ez zituen zalantzan jarri sistema eta diskurtso patriarkala. Nire iragana beste ikuspegi batetik berrirakurri nuen''.<ref name=":1">{{Cite news|izenburua=“La condición más radical del ser humano es la soledad”|abizena1=Mantilla|izena1=Jesús Ruiz|data=14 de junio de 2020|url=https://elpais.com/elpais/2020/06/11/eps/1591895253_557076.html|issn=1134-6582|accessdate=15 de junio de 2020}}</ref></blockquote>''Memoria, Revista de Estudios Biográficos'' aldizkariaren [[Editore (albistegiak)|editorea]] izan zen 1996 eta 2007 artean, eta Wszechnica Polska ([[Varsovia]]), University of [[Virginia]] ([[Ameriketako Estatu Batuak]]) eta Pontificia Universidade do [[Rio Grande do Sul]] (PUCRS, [[Brasil]]) unibertsitateetako irakasle bisitaria. Bere ikerketa-ildoa idazketa autobiografikoa espainieraz aztertzea eta zabaltzea da. ABC Cultural gehigarriaren eta beste komunikabide batzuen ohiko kolaboratzailea da. 2017an Genero eta Kultura Klasiko eta Modernoen Elkarteko presidente lanetan hasi zen.<ref>{{Cite news|izenburua=Ayuntamientos y teatros por la paridad en los escenarios|url=http://www.publico.es/culturas/clasicas-modernas-ayuntamientos-teatros-paridad-escenarios.html|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref>
2019an, 2019ko Espainiako Historiako Sari Nazionala jaso zuen, ''Concepción Arenal. La caminante y su sombra'' (Concepcion Arenal. Ibiltaria eta haren itzala) lanagatik. Epaimahaiak lan hau aukeratu zuen "historiako lan batean bikaintasun-baldintza guztiak betetzeagatik: berrikuntza historiografikoa eta metodologikoa, iturri aniztasuna eta Espainiako historian oraindik aski ezaguna ez den, baina garrantzitsua den pertsonaia bati buruzko azterketa biografikoaren planteamendu zientifiko eta zorrotza".<ref>{{Cite web|izenburua=Anna Caballé, Premio Nacional de Historia por su obra sobre Concepción Arenal|data=5 de noviembre de 2019|url=https://www.lavanguardia.com/cultura/20191105/471410347752/anna-caballe-premio-nacional-historia-concepcion-arenal.html|lana=La Vanguardia|accessdate=5 de noviembre de 2019}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Anna Caballé gana el Premio Nacional de Historia|egilea=El País (5 de noviembre de 2019)|url=https://elpais.com/cultura/2019/11/05/actualidad/1572956689_873107.html}}</ref>
2020an, [[Espainiako Liburutegi Nazionala|Espainiako Liburutegi Nazionaleko]] ''Concepción Arenal. La pasión humanista (1820-1893) ''erakusketa komisariatu zuen, Cristina Peñamarin katedradunarekin batera. <ref>{{Cite web|izena=Biblioteca Nacional de|abizena=España|izenburua=La BNE inaugura la exposición dedicada a la figura y pensamiento de Concepción Arenal|data=2020-12-15|url=http://www.bne.es/es/AreaPrensa/noticias2020/1215-BNE-inaugura-exposicion-dedicada-concepcion-arenal.html|lana=www.bne.es|accessdate=2021-03-20}}</ref><ref>{{Cite web|izenburua=Concepción Arenal. La pasión humanista (1820-1893)|url=https://www.esmadrid.com/agenda/concepcion-arenal-pasion-humanista-1820-1893-biblioteca-nacional|lana=Turismo Madrid|accessdate=2021-03-20}}</ref>
== Lanak ==
Besteak beste, ''La vida escrita por las mujeres'' bilduma editatu eta zuzendu du, 4 liburukitan: ''Por mi alma os digo. De la Edad Media a la Ilustración''; ''La pluma como espada. Del Romanticismo al Modernismo'' (Luma ezpata gisa. Erromantizismotik Modernismora), Contando estrellas. Siglo XX (Izarrak kontatzen) (1) eta ''Lo mío es escribir''. Siglo XX (Nirea idaztea da) (2) (Círculo de Lectores, 2003; Lumen, 2004). 2004an ere argitaratu zuen "''Francisco Umbral. El frío de una vida''" (Espasa), irakaslearen hitzetan, idazlearen ibilbide literarioa eraikitzen duen lana da, eta "Espainiako egungo panoraman talentu literario handienekotzat" aurkezten du.<ref>{{Cite web|abizena=|izenburua=Anna Caballé: «La mayor creación literaria de Francisco Umbral es él mismo» {{!}} Cultura {{!}} Libros - Abc.es|url=http://www.abc.es/hemeroteca/historico-23-01-2004/abc/Cultura/anna-caballe-la-mayor-creacion-literaria-de-francisco-umbral-es-el-mismo_234453.html|lana=|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref>
=== Argitalpenak ===
* ''Paulino Masipen bizitza eta lana'' (''La vida y la obra de Paulino Masip)'' (Edicions del Mall, 1987)
* ''La tía Tula y Amor y pedagogía'' de Miguel de Unamuno (Espasa, Austral bilduma, 1990 eta 1991)
* ''Tintazko nartzisoak. Gaztelaniazko literatura autobiografikoari buruzko saiakera (1939-1975)'' (''Narcisos de tinta. Ensayo sobre la literatura autobiográfica en lengua castellana (1939-1975) ''(Megazul, 1995)
* ''Mi defensa y Recuerdos de provincia de Domingo Faustino Sarmiento ''(Círculo de Lectores, Opera Mundi bilduma, 1996)
* ''Nire bizitza nirea da (Mi vida es mía)'', Joana Bonetekin elkarlanean (Plaza&Janés, 2000)
* ''Francisco Umbral. Bizitza baten hotza'' (''Francisco Umbral. El frío de una vida) ''(Espasa, 2004)
* ''Bost elkarrizketa Carlos Castilla del Pinorekin'' (''Cinco conversaciones con Carlos Castilla del Pino) ''(Penintsula, 2005)
* ''Misoginiaren historia laburra'' (''Breve historia de la misoginia) ''(2005) Lumen argitaletxea
* ''El bolso de Ana Karenina'' (2008) Editorial Penintsula
* ''Carmen Laforet. Emakume bat ihesean'' (''Carmen Laforet. Una mujer en fuga)'' Israel Rolonekin lankidetzan (RBA, 2010)
* ''Feminismoa Espainian'' (''El feminismo en España) ''(2013) Editorial Cátedra<ref>{{Cite news|izenburua=Anna Caballé: de las feministas a la «biomujer»|orrialdea=|abizena1=|izena1=|data=|url=http://www.abc.es/cultura/cultural/20130722/abci-anna-caballe-feministas-biomujer-201307221147.html|alea=|argitaratze-lekua=|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref>
* ''Concepción Arenal: la caminante y su sombra'' (Taurus, 2018)
== Azterketa Biografikoen Unitatea ==
Ikerketa Biografikoen Unitatea 1994an sortu zen, eta Zientzia eta Berrikuntza Ministerioaren eta [[Kataluniako Generalitatea|Kataluniako Generalitatearen]] laguntza du. Idazkera auto/biografikoaren erreskatean, zaintzan eta azterketan zentratzen du bere ikerketa.<ref name=":0">{{Cite web|abizena=|izenburua=Anna Caballé gana el Premio Manuel Alvar de Estudios Humanísticos 2015|data=8 de octubre de 2009|url=http://www.ub.edu/web/ub/es/menu_eines/noticies/2015/05/041.html|lana=www.ub.edu|accessdate=10 de mayo de 2018}}</ref> Zentroak liburutegi espezializatua du, eta partikularrek emandako dohaintzek osatutako memoria-artxiboa, 1998 eta 2002 artean idatzitako autobiografien funts bat (BIODIGITHUM) eta Bartzelonako Unibertsitateko ikasleen autobiografiek osatutako funts bat (VITASTUDENS). 1996 eta 2007 artean, genero auto/biografikoen analisian oinarritutako aldizkari bat argitaratu zuen, ''Boletín de la Unidad de Estudios Biográficos'', gero ''Memoria'' (bigarren etapan) deitua. Gero, EBUn gordetako testuei publizitatea emateko ''Vidas escritas'' (Bizitza idatziak) izeneko liburu-bilduma du.
== Sariak eta aintzatespenak ==
* Doktoregoko Sari Berezia ''La literatura autobiográfica en España'' (1939-1975) tesiagatik
* Gaziel 2009 Biografia eta Memorien Saria, Conde de Godó Fundazioak deitua
* 2015eko Ikasketa Humanistikoen Manuel Alvar Saria, Espainiako egunkari pertsonalen idazketaren historiari buruzko saiakeragatik, ''Pasé la mañana escribiendo.'' ''Poéticas del diarismo español'' ''(Goiza idazten eman nuen. Espainiako diarismoaren poetikak)'' izenburupean.
* 2019ko Espainiako Historiako Sari Nazionala, ''Concepción Arenal. La caminante y su sombra'' lanagatik.<ref>{{Cite news|izenburua=Anna Caballé, Premio Nacional de Historia: "Hay que recuperar las vidas de las mujeres que cayeron en el olvido"|orrialdea=|abizena1=Blanco|izena1=Leticia|data=5 de noviembre de 2019|url=https://www.elmundo.es/cultura/2019/11/05/5dc169b1fc6c83207d8b4611.html|alea=|argitaratze-lekua=Barcelona|accessdate=6 de noviembre de 2019}}</ref>.
* Jovellanos Nazioarteko Saiakera Saria, 2021.<ref>{{Cite web|abizena=Letralia|izenburua=La española Anna Caballé gana el premio Jovellanos de ensayo|data=2021-03-24|url=https://letralia.com/noticias/2021/03/24/anna-caballe-premio-jovellanos-de-ensayo/|lana=Letralia, Tierra de Letras|accessdate=2021-10-14}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
* [https://elpais.com/elpais/2018/03/23/opinion/1521827426_886797.html Inkisizioak? Kritika feminista artea aztertzeko beste tresna bat bezala geratzeko etorri da]. El País (2018)
{{Bizialdia|1954ko||Caballe Anna}}
[[Kategoria:Hospitaletarrak]]
[[Kategoria:Bartzelonako unibertsitateko ikasleak]]
[[Kategoria:Emakume idazleak]]
[[Kategoria:Kataluniako idazleak]]
[[Kategoria:Emakume filologoak]]
[[Kategoria:Literatura kritikariak]]
[[Kategoria:Emakume literatura kritikariak]]
djv84coedot6g8zhkacewglcw7nds97
Turborreaktore
0
1213616
9968341
2024-11-13T20:29:04Z
Marklar2007
1545
Orri berria: «{{objektu infotaula}} '''Turborreaktorea''' ({{lang-en|turbojet}})<ref>{{erreferentzia|izena= Jorge |abizena= García de la Cuesta |url= http://books.google.com/books?id=hx1TcFb8YrIC&printsec=frontcover&hl=es&source=gbs_summary_r&cad=0 |izenburua= Terminología aeronáutica}}</ref> [[gasezko turbina]] duen [[erreakzio motor]]ra da.<ref>{{Euskaltzaindiaren Hiztegia|Turborreaktore|2024-11-13}}</ref> Kontzeptua motor praktikoetan garatu zuten 1930eko hamarkadaren amaieran bi i...»
9968341
wikitext
text/x-wiki
{{objektu infotaula}}
'''Turborreaktorea''' ({{lang-en|turbojet}})<ref>{{erreferentzia|izena= Jorge |abizena= García de la Cuesta |url= http://books.google.com/books?id=hx1TcFb8YrIC&printsec=frontcover&hl=es&source=gbs_summary_r&cad=0 |izenburua= Terminología aeronáutica}}</ref> [[gasezko turbina]] duen [[erreakzio motor]]ra da.<ref>{{Euskaltzaindiaren Hiztegia|Turborreaktore|2024-11-13}}</ref> Kontzeptua motor praktikoetan garatu zuten 1930eko hamarkadaren amaieran bi ingeniarik, [[Frank Whittle]]k Erresuma Batuan eta [[Hans von Ohain]]ek Alemanian; hala ere, lehen turborreaktorea sortzeko aintzatespena Whittlek jaso zuen, lehena izan baitzen motor funtzional bat sortu, formalki deskribatu, patentatu eta eraikitzen. Von Ohain, aldiz, lehena izan zen turborreaktorea erabiltzen [[hegazkin]] bat propultzatzeko.
Mota horretako motorren lan-zikloa [[Brayton ziklo|Braytonena]] da, eta elkarrekiko motorrarenaren antzekoa da, lan-denboren antolamendu bera baitu (sarrera, konpresioa, errekuntza eta ihesa edo espantsioa). Turborreaktore bat aire-sarrera bat, [[aire-konpresore]] bat, [[errekuntza-ganbera]] bat, [[gas-turbina]] bat (airearen konpresorea mugitzen duena) eta [[tobera]] bat dira. Airea konprimituta sartzen da ganberan, berotu eta zabaldu egiten da [[erregai]]aren eraginez, eta, orduan, turbinatik botatzen da toberara, eta abiadura handian azeleratzen da, propultsioa emateko.<ref>{{erreferentzia |url=http://www.grc.nasa.gov/WWW/K-12/airplane/aturbj.html |izenburua=Turbojet Engine |egilea=NASA Glenn Research Center |hizkuntza=en}}</ref>
Turborreaktoreak [[abiadura supersoniko]]etan bakarrik dira eraginkorrak,<ref>{{erreferentzia|url=http://www.aviaco-va.es/WP/motor_de_turbina.pdf |izenburua=Motor de Turbina |izena=Ernest |abizena= Vallbona|hizkuntza=es}}</ref> eta oso zaratatsuak dira. Horregatik, hegazkin moderno gehienek abiadura baxuko [[turbohelize]] motorrak edo abiadura altuko [[turbofan]] motorrak erabiltzen dituzte, erregai gutxiago kontsumitzen dutenak eta isilagoak direnak. Hala ere, turborreaktoreak oso ohikoak dira oraindik irismen ertaineko [[gurutzaldi-misil]]etan, ihes-abiadura handia, aurrealdeko eremu txikia eta sinpletasun erlatiboa dutelako.
Hori dela eta, oso gutxi erabiltzen da beste ibilgailu mota batzuetan. Kasu bakanetan erabili dira lurreko abiadura-markak hausteko, [[Thrust SSC]]ren kasuan bezala.<ref>Richard Noble: ''Thrust: The Remarkable Story of One Man's Quest for Speed'', Hardcover: Partridge, 1998, ISBN 1-85225-268-5; Paperback: Bantam, 1999, ISBN 0-553-81208-4</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Aireontzien atalak]]
[[Kategoria:Ingalaterrako asmakizunak]]
[[Kategoria:1930eko hamarkadako zientzia]]
[[Kategoria:Motorrak]]
ofe9fndwqrndih9b39alf2zfpe40fe4
Gasezko turbina
0
1213617
9968342
2024-11-13T20:29:52Z
Marklar2007
1545
«[[Gas-turbina]]» orrira birbideratua
9968342
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU[[Gas-turbina]]
s8y6w5j24imrounvodb215sx079aay7
Lankide:Killimo
2
1213618
9968345
2024-11-13T20:30:36Z
Killimo
135889
Lankide Killimo sortu
9968345
wikitext
text/x-wiki
Ane Lardi Enbil naiz.
Lekittoko Mugimedu Feministako kidea.
Lekeitioko Andraetxeko Wikiemakumeok proiektuaren sortzailea.
kar9yqo5fkpgzqi33jj1gskrv9nug7o
Lankide eztabaida:Elendaeril
3
1213619
9968367
2024-11-13T21:07:33Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968367
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 22:07, 13 azaroa 2024 (CET)
hh6gjmuferqht583ul0hu9hti17gua1
Lankide eztabaida:MonroAndroid
3
1213620
9968375
2024-11-13T21:18:04Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968375
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 22:18, 13 azaroa 2024 (CET)
0mroqugf6c3kxa80curew18jb3k6hv2
Baskin-Robbins
0
1213621
9968377
2024-11-13T21:23:20Z
Ernestobanpiroa
58701
Orri berria: «{{erakunde infotaula}} [[Fitxategi:Baskin Robbins 31 WORLD FAMOUS - a store in a cool place ' Quito Ecuador 2022.jpg|thumb|250px|[[Quito]]ko Baskin-Robbins lokal bat.]] '''Baskin-Robbins''' [[Dunkin 'Brands]] taldeko izozki-denden [[frankizia]] bat da. Enpresa [[1953]]an sortu zen, Burt Baskinek eta Irvine Robbinsek [[Kalifornia]]ko [[Glendale]] hirian bi izozki-dendak batu zituztenean. Gaur egun, 5800 lokal baino gehiago ditu 30 herrialdetan baino gehiagotan. Frankiziare...»
9968377
wikitext
text/x-wiki
{{erakunde infotaula}}
[[Fitxategi:Baskin Robbins 31 WORLD FAMOUS - a store in a cool place ' Quito Ecuador 2022.jpg|thumb|250px|[[Quito]]ko Baskin-Robbins lokal bat.]]
'''Baskin-Robbins''' [[Dunkin 'Brands]] taldeko izozki-denden [[frankizia]] bat da. Enpresa [[1953]]an sortu zen, Burt Baskinek eta Irvine Robbinsek [[Kalifornia]]ko [[Glendale]] hirian bi izozki-dendak batu zituztenean. Gaur egun, 5800 lokal baino gehiago ditu 30 herrialdetan baino gehiagotan.
Frankiziaren eslogana ''31 zaporekoa'' da, hau da establezimendu bakoitzean aurki daitekeen izozki-zapore kopuruari egiten dio erreferentzia, bat hilabeteko egun bakoitzeko. [[Izozki]]ez gain, [[tarta izoztu]]ak, [[irabiatu]]ak, [[kafe]]a eta eramateko izozki-potoak ere saltzen dira.
== Historia ==
1948ko maiatzaren 20an, koinatuak ziren bi enpresaburuk, Burt Baskinek eta Irvinne Robbinsek, beren lehen izozki-dendak ireki zituzten Kaliforniako Glendale hirian. Hurrengo urteetan, bakoitzak bere izozki-frankiziak ireki zituen, 1953an negozioak marka komun batean batu zituzten arte.<ref>https://web.archive.org/web/20100916061432/http://baskinrobbins.com/about/ourhistory.aspx</ref>
Hasiera-hasieratik, markak publizitatearen aldeko apustua egin zuen bere burua ezagutarazteko. Carson-Roberts publizitate agentziak bere zapore eskaintza 31ra igotzea aholkatu zien, garai hartan lehiakideenak baino gehiago, eta arrosa gomendatu zien kolore korporatibo gisa.<ref>https://web.archive.org/web/20131109131217/http://www.latimes.com/news/obituaries/la-me-robbins_flavors,0,5080199,full.story</ref>
Denborarekin, Burt eta Irvinnek tarta izoztuen eta esne irabiatuen produktuen eskaintza handitu zuten. Negozioak bere eskuetan jarraitu zuen 1967ra arte, bere partaidetza [[United Brands Company]]ri saldu ziotenera arte. Burt akordioa sinatu eta egun gutxira hil zen; Irvinnek bizirik jarraitu zuen 2008 arte.
United Brandsek frankiziaren gaineko kontrola 1973ra arte mantendu zuen, orduan J. Lyons and Co talde britainiarrari saldu baitzion; 1994an enpresa horrek Allied Domecq izena hartu zuen. Jabe berriak [[Dunkin' Donuts]] ere kontrolatzen zuen, eta nazioartean hedatzen hasi zen. Allied Domecqek janari lasterreko jatetxeen kudeaketa independizatu zuen Dunkin 'Brands konpainian. Domecqek 2006. urtera arte kontrolatu zuen, arrisku-kapitaleko enpresa talde batek erosi zuen arte.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {es}}:[https://www.baskinrobbinspr.com BaskinRobbin enpresaren webgune ofiziala.]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako enpresak]]
[[Kategoria:1953an sortutako enpresak]]
[[Kategoria:Janari lasterra]]
535jq1wc1elpvxvki1c7xbo9eqkfvey
9968378
9968377
2024-11-13T21:25:16Z
Ernestobanpiroa
58701
/* Kanpo estekak */
9968378
wikitext
text/x-wiki
{{erakunde infotaula}}
[[Fitxategi:Baskin Robbins 31 WORLD FAMOUS - a store in a cool place ' Quito Ecuador 2022.jpg|thumb|250px|[[Quito]]ko Baskin-Robbins lokal bat.]]
'''Baskin-Robbins''' [[Dunkin 'Brands]] taldeko izozki-denden [[frankizia]] bat da. Enpresa [[1953]]an sortu zen, Burt Baskinek eta Irvine Robbinsek [[Kalifornia]]ko [[Glendale]] hirian bi izozki-dendak batu zituztenean. Gaur egun, 5800 lokal baino gehiago ditu 30 herrialdetan baino gehiagotan.
Frankiziaren eslogana ''31 zaporekoa'' da, hau da establezimendu bakoitzean aurki daitekeen izozki-zapore kopuruari egiten dio erreferentzia, bat hilabeteko egun bakoitzeko. [[Izozki]]ez gain, [[tarta izoztu]]ak, [[irabiatu]]ak, [[kafe]]a eta eramateko izozki-potoak ere saltzen dira.
== Historia ==
1948ko maiatzaren 20an, koinatuak ziren bi enpresaburuk, Burt Baskinek eta Irvinne Robbinsek, beren lehen izozki-dendak ireki zituzten Kaliforniako Glendale hirian. Hurrengo urteetan, bakoitzak bere izozki-frankiziak ireki zituen, 1953an negozioak marka komun batean batu zituzten arte.<ref>https://web.archive.org/web/20100916061432/http://baskinrobbins.com/about/ourhistory.aspx</ref>
Hasiera-hasieratik, markak publizitatearen aldeko apustua egin zuen bere burua ezagutarazteko. Carson-Roberts publizitate agentziak bere zapore eskaintza 31ra igotzea aholkatu zien, garai hartan lehiakideenak baino gehiago, eta arrosa gomendatu zien kolore korporatibo gisa.<ref>https://web.archive.org/web/20131109131217/http://www.latimes.com/news/obituaries/la-me-robbins_flavors,0,5080199,full.story</ref>
Denborarekin, Burt eta Irvinnek tarta izoztuen eta esne irabiatuen produktuen eskaintza handitu zuten. Negozioak bere eskuetan jarraitu zuen 1967ra arte, bere partaidetza [[United Brands Company]]ri saldu ziotenera arte. Burt akordioa sinatu eta egun gutxira hil zen; Irvinnek bizirik jarraitu zuen 2008 arte.
United Brandsek frankiziaren gaineko kontrola 1973ra arte mantendu zuen, orduan J. Lyons and Co talde britainiarrari saldu baitzion; 1994an enpresa horrek Allied Domecq izena hartu zuen. Jabe berriak [[Dunkin' Donuts]] ere kontrolatzen zuen, eta nazioartean hedatzen hasi zen. Allied Domecqek janari lasterreko jatetxeen kudeaketa independizatu zuen Dunkin 'Brands konpainian. Domecqek 2006. urtera arte kontrolatu zuen, arrisku-kapitaleko enpresa talde batek erosi zuen arte.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
* {{es}}:[https://www.baskinrobbinspr.com BaskinRobbin enpresaren webgune ofiziala Puerto Ricon.]
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako enpresak]]
[[Kategoria:1953an sortutako enpresak]]
[[Kategoria:Janari lasterra]]
n4cxycjr30p1q1oftkxuffhtvga5pxh
María de los Ángeles Cardona Florit
0
1213622
9968390
2024-11-13T21:51:47Z
Lurdeswiki
108042
«[[:es:Special:Redirect/revision/162847866|María de los Ángeles Cardona Florit]]» orriaren itzulpena eginez sortua
9968390
wikitext
text/x-wiki
'''Marïa de los Ángeles Cardona Florit''' ([[Ferreries]], [[Menorca]], [[1940|1940ko]] [[Urriaren 8|urriaren 8a]] - [[Bartzelona]], [[1991|1991ko]] [[Abenduaren 24|abenduaren 24a]]) [[zientzialari]] [[Espainia|espainiarra]] izan zen.
Biografia
[[Biologia|Biologia Zientziak]] ikasi zituen [[Bartzelonako Unibertsitatea|Bartzelonako Unibertsitatean]], eta han lortu zuen [[Lizentzia (hezkuntza)|lizentziatura]], 1963an. Doktorego-tesi gisa oso lan duina aurkeztu nahi izan zuen, eta 1964tik 1971ra lan handia egin zuen hainbat girotan dauden landareen eta landare-komunitateen bizitzaren nondik norakoari eta urteko zikloari buruzko proiektu zabal bat gauzatzeko. Bartzelona ondoan zuen [[Collserolako Parke Naturala|Collserolako]] hainbat eremu hautatu zituen. Eta, bi urte baino gehiagoz jarraian, astero azterketa-eremuetako landarediaren egoera aztertzera joan zen.
1972an lortu zuen doktoretza. Urte hartatik 1985 arte, Bartzelonako Unibertsitateko Botanika Departamentuko laguntzaile gisa lan egin zuen. 1986an oposizioak egin zituen eta landare-biologiako [[katedradun]] izatera igaro zen unibertsitate horretan.
[[Doktorego|Doktoregoko]] lana amaituta, zitotaxonomiako ikasketak egin zituen, ezaugarri [[Kromosoma|kromosomikoak]] oinarri hartuta identifikazioa ezartzen duen zientzia.
Hainbat herrialdetako ikertzaileekin harremanak ezarri zituen. Kolaborazio sendoenetako bat Juliette Contandriopoulosekin izan zuena izan zen, garai hartan [[Aix-Marseillako Unibertsitatea|Marseillako Unibertsitateko]] irakaslea eta Mediterraneo Ekialdeko landareetan espezialista zena.
Contandriopoulos i Cardonaren 1984ko metodoaren arabera, ploidia mailan oinarritua, Menorcako taxon endemikoak antzinatasunaren arabera sailka daitezke: paleoendemismoak jatorri urrunagoko (tertziarioko) endemismoak dira, "eskizoendemismo paleogenoak" ez dira hain aspaldikoak, baina kuaternarioko hasieratik datoz, eskizoendemismoak.
Cardona doktoreak, lehenik eta behin, [[Balearrak|Balear]] Uharteetako botanikan zuen interesa, eta, batez ere, Menorcakoan, baina beste giro batzuetan ere aritu zen.
Botanikarekiko, bereziki Balear Uharteetako interesagatik, zitobiogeografian ikerketak egin zituen eta uharteetako endemismoak aztertu zituen, batez ere Menorcan, eta aitortutako agintari bihurtu zen. Contandriopoulosekin, Balear Uharteetako 21 taxon endemikoren kromosoma-kopuruak aztertu zituen. Antzinatearen arabera taxonak sailkatzen dituen ikerketa hau "Contandriopoulos eta Cardona metodoa" izenez ezagutzen da, eta 1984 eta 1986 artean argitaratu zen.
Beste herrialde batzuetako ikerlariekin ere harremanak sortu zituen Cardonak, eta haiekin aldiro kolaboratzen zuen. Hainbat libururen eta hainbat aldizkaritan argitaratutako berrogeita hamar argitalpen baino gehiagoren egilea edo kolaboratzailea da eta XIX. mendeko botanikari menorkarren lanak argitaratu zituen. Nazioko eta nazioarteko hainbat elkarte eta batzordetako kide ere izan zen, hala nola, Historia Naturalaren Institutu Katalanaren, Balear Uharteetako Historia Naturalaren Elkartearen, Italiako Botanika Elkartearen edo Frantziako Biogeografia Elkartearen kidea.
Osasunez ahul zegoen eta [[Istripu zerebrobaskular|iktus]] baten ondorioz hil zen Bartzelonan, 1991ko abenduaren 24an.
== Argitalpen batzuk ==
=== Liburuak ===
* {{Maiuskula txiki|maria àngels Cardona i Florit}}. 1988. ''Enciclopèdia de Menorca: El món vegetal''. Editor Obra Cultural Balear de Menorca, 273 pp. ISBN 84-600-1437-1
* -------------------------------------. 1980. ''Funcionalisme i ecologia d'algunes comunitats vegetals barcelonines''. Volumen 59 de Arxius de la Secció de Ciències. Editor Institut d'Estudis Catalans, 348 pp. ISBN 84-7283-030-6 [http://books.google.com.ar/books?id=80DNtPDA03EC&printsec=frontcover&hl=es&source=gbs_atb texto en línea]
* -------------------------------------. 1973. ''Observaciones sobre dinámica de algunas comunidades de la serie evolutiva del encinar''. Volumen 7 de Acta geobotanica barcinonensia. Editor Departamento de Botánica, Facultad de Ciencias, Universidad de Barcelona, 15 pp.
== Sariak eta aintzatespenak ==
* [[Institución Catalana de Historia Natural|Kataluniako Historia Naturaleko Erakundeko]], gaur egun [[Institut d'Estudis Catalans|Institut d'Estudis Catalans-en]] filial bateko kidea izan zen
* Balear Uharteetako Historia Naturaleko Elkarteko kidea.
* Bera jaio zen Ferreries herrian kale bat eskaini zioten.
* Ferreriesko Udalak ere 1992ko otsailaren 17an onartu zuen bere pertsona eta lanaren aitortza adierazpena, eta herriko Alaba Ilustre gisa bereiztea proposatu zuen.
* Bera bizi zen Ciutadella de Menorca-n, herriko bi lizeoetako batek darama bere izena, eta 2001eko urtarrilaren 16an Alaba Ilustre izendatu zuten, bere erretratua Udaletxeko Areto Gotikoko Galeria de Fills Il-ko kriseiluetan betiko ikusgai jarrita.
{{botánico|Cardona|Cardona}}
== Iturriak ==
* {{Maiuskula txiki|j. manel Martí Llufriu}}. 1999. ''M. Àngels Cardona i Florit: la flora i el paisatge de Menorca''. Volumen 7 de Col·leció petit format. Editor Institut Menorquí d'Estudis, 165 pp. ISBN 84-86752-76-0
== Erreferentziak ==
<references />
* «Maria Àngels Cardona i Florit». Índice Internacional de Nombres de las Plantas (IPNI). Real Jardín Botánico de Kew, Herbario de la Universidad de Harvard y Herbario nacional Australiano (eds.).
== Kanpo estekak ==
{{Wikispezieak}}
* [https://mujeresconciencia.com/2014/10/08/maria-de-los-angeles-cardona-florit-biologa-vegetal/ María de los Ángeles Cardona Florit, bióloga vegetal]
* [https://dbe.rah.es/biografias/45124/maria-angels-cardona-i-florit RAE - Maria Àngels Cardona i Florit]{{Bizialdia|1940|1991|Cardona Florit, Maria Angels}}
[[Kategoria:Istripu zerebrobaskularrak hildakoak]]
[[Kategoria:Bartzelonan hildakoak]]
3fjp8taah6tsg91xz77k2ouv782xqih
9968394
9968390
2024-11-13T21:52:48Z
Lurdeswiki
108042
9968394
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}{{Lanean|Lurdeswiki}}
'''Marïa de los Ángeles Cardona Florit''' ([[Ferreries]], [[Menorca]], [[1940|1940ko]] [[Urriaren 8|urriaren 8a]] - [[Bartzelona]], [[1991|1991ko]] [[Abenduaren 24|abenduaren 24a]]) [[zientzialari]] [[Espainia|espainiarra]] izan zen.
Biografia
[[Biologia|Biologia Zientziak]] ikasi zituen [[Bartzelonako Unibertsitatea|Bartzelonako Unibertsitatean]], eta han lortu zuen [[Lizentzia (hezkuntza)|lizentziatura]], 1963an. Doktorego-tesi gisa oso lan duina aurkeztu nahi izan zuen, eta 1964tik 1971ra lan handia egin zuen hainbat girotan dauden landareen eta landare-komunitateen bizitzaren nondik norakoari eta urteko zikloari buruzko proiektu zabal bat gauzatzeko. Bartzelona ondoan zuen [[Collserolako Parke Naturala|Collserolako]] hainbat eremu hautatu zituen. Eta, bi urte baino gehiagoz jarraian, astero azterketa-eremuetako landarediaren egoera aztertzera joan zen.
1972an lortu zuen doktoretza. Urte hartatik 1985 arte, Bartzelonako Unibertsitateko Botanika Departamentuko laguntzaile gisa lan egin zuen. 1986an oposizioak egin zituen eta landare-biologiako [[katedradun]] izatera igaro zen unibertsitate horretan.
[[Doktorego|Doktoregoko]] lana amaituta, zitotaxonomiako ikasketak egin zituen, ezaugarri [[Kromosoma|kromosomikoak]] oinarri hartuta identifikazioa ezartzen duen zientzia.
Hainbat herrialdetako ikertzaileekin harremanak ezarri zituen. Kolaborazio sendoenetako bat Juliette Contandriopoulosekin izan zuena izan zen, garai hartan [[Aix-Marseillako Unibertsitatea|Marseillako Unibertsitateko]] irakaslea eta Mediterraneo Ekialdeko landareetan espezialista zena.
Contandriopoulos i Cardonaren 1984ko metodoaren arabera, ploidia mailan oinarritua, Menorcako taxon endemikoak antzinatasunaren arabera sailka daitezke: paleoendemismoak jatorri urrunagoko (tertziarioko) endemismoak dira, "eskizoendemismo paleogenoak" ez dira hain aspaldikoak, baina kuaternarioko hasieratik datoz, eskizoendemismoak.
Cardona doktoreak, lehenik eta behin, [[Balearrak|Balear]] Uharteetako botanikan zuen interesa, eta, batez ere, Menorcakoan, baina beste giro batzuetan ere aritu zen.
Botanikarekiko, bereziki Balear Uharteetako interesagatik, zitobiogeografian ikerketak egin zituen eta uharteetako endemismoak aztertu zituen, batez ere Menorcan, eta aitortutako agintari bihurtu zen. Contandriopoulosekin, Balear Uharteetako 21 taxon endemikoren kromosoma-kopuruak aztertu zituen. Antzinatearen arabera taxonak sailkatzen dituen ikerketa hau "Contandriopoulos eta Cardona metodoa" izenez ezagutzen da, eta 1984 eta 1986 artean argitaratu zen.
Beste herrialde batzuetako ikerlariekin ere harremanak sortu zituen Cardonak, eta haiekin aldiro kolaboratzen zuen. Hainbat libururen eta hainbat aldizkaritan argitaratutako berrogeita hamar argitalpen baino gehiagoren egilea edo kolaboratzailea da eta XIX. mendeko botanikari menorkarren lanak argitaratu zituen. Nazioko eta nazioarteko hainbat elkarte eta batzordetako kide ere izan zen, hala nola, Historia Naturalaren Institutu Katalanaren, Balear Uharteetako Historia Naturalaren Elkartearen, Italiako Botanika Elkartearen edo Frantziako Biogeografia Elkartearen kidea.
Osasunez ahul zegoen eta [[Istripu zerebrobaskular|iktus]] baten ondorioz hil zen Bartzelonan, 1991ko abenduaren 24an.
== Argitalpen batzuk ==
=== Liburuak ===
* {{Maiuskula txiki|maria àngels Cardona i Florit}}. 1988. ''Enciclopèdia de Menorca: El món vegetal''. Editor Obra Cultural Balear de Menorca, 273 pp. ISBN 84-600-1437-1
* -------------------------------------. 1980. ''Funcionalisme i ecologia d'algunes comunitats vegetals barcelonines''. Volumen 59 de Arxius de la Secció de Ciències. Editor Institut d'Estudis Catalans, 348 pp. ISBN 84-7283-030-6 [http://books.google.com.ar/books?id=80DNtPDA03EC&printsec=frontcover&hl=es&source=gbs_atb texto en línea]
* -------------------------------------. 1973. ''Observaciones sobre dinámica de algunas comunidades de la serie evolutiva del encinar''. Volumen 7 de Acta geobotanica barcinonensia. Editor Departamento de Botánica, Facultad de Ciencias, Universidad de Barcelona, 15 pp.
== Sariak eta aintzatespenak ==
* [[Institución Catalana de Historia Natural|Kataluniako Historia Naturaleko Erakundeko]], gaur egun [[Institut d'Estudis Catalans|Institut d'Estudis Catalans-en]] filial bateko kidea izan zen
* Balear Uharteetako Historia Naturaleko Elkarteko kidea.
* Bera jaio zen Ferreries herrian kale bat eskaini zioten.
* Ferreriesko Udalak ere 1992ko otsailaren 17an onartu zuen bere pertsona eta lanaren aitortza adierazpena, eta herriko Alaba Ilustre gisa bereiztea proposatu zuen.
* Bera bizi zen Ciutadella de Menorca-n, herriko bi lizeoetako batek darama bere izena, eta 2001eko urtarrilaren 16an Alaba Ilustre izendatu zuten, bere erretratua Udaletxeko Areto Gotikoko Galeria de Fills Il-ko kriseiluetan betiko ikusgai jarrita.
{{botánico|Cardona|Cardona}}
== Iturriak ==
* {{Maiuskula txiki|j. manel Martí Llufriu}}. 1999. ''M. Àngels Cardona i Florit: la flora i el paisatge de Menorca''. Volumen 7 de Col·leció petit format. Editor Institut Menorquí d'Estudis, 165 pp. ISBN 84-86752-76-0
== Erreferentziak ==
<references />
* «Maria Àngels Cardona i Florit». Índice Internacional de Nombres de las Plantas (IPNI). Real Jardín Botánico de Kew, Herbario de la Universidad de Harvard y Herbario nacional Australiano (eds.).
== Kanpo estekak ==
{{Wikispezieak}}
* [https://mujeresconciencia.com/2014/10/08/maria-de-los-angeles-cardona-florit-biologa-vegetal/ María de los Ángeles Cardona Florit, bióloga vegetal]
* [https://dbe.rah.es/biografias/45124/maria-angels-cardona-i-florit RAE - Maria Àngels Cardona i Florit]{{Bizialdia|1940ko|1991ko|Cardona Florit, Maria Angels}}
[[Kategoria:Istripu zerebrobaskularrak hildakoak]]
[[Kategoria:Bartzelonan hildakoak]]
ef0r9b2nztbh0l8dcfu5bg401k75ecz
9968396
9968394
2024-11-13T21:54:10Z
Lurdeswiki
108042
9968396
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}{{Lanean|Lurdeswiki}}
'''Marïa de los Ángeles Cardona Florit''' ([[Ferreries]], [[Menorca]], [[1940|1940ko]] [[Urriaren 8|urriaren 8a]] - [[Bartzelona]], [[1991|1991ko]] [[Abenduaren 24|abenduaren 24a]]) [[zientzialari]] [[Espainia|espainiarra]] izan zen.
== Biografia ==
[[Biologia|Biologia Zientziak]] ikasi zituen [[Bartzelonako Unibertsitatea|Bartzelonako Unibertsitatean]], eta han lortu zuen [[Lizentzia (hezkuntza)|lizentziatura]], 1963an. Doktorego-tesi gisa oso lan duina aurkeztu nahi izan zuen, eta 1964tik 1971ra lan handia egin zuen hainbat girotan dauden landareen eta landare-komunitateen bizitzaren nondik norakoari eta urteko zikloari buruzko proiektu zabal bat gauzatzeko. Bartzelona ondoan zuen [[Collserolako Parke Naturala|Collserolako]] hainbat eremu hautatu zituen. Eta, bi urte baino gehiagoz jarraian, astero azterketa-eremuetako landarediaren egoera aztertzera joan zen.
1972an lortu zuen doktoretza. Urte hartatik 1985 arte, Bartzelonako Unibertsitateko Botanika Departamentuko laguntzaile gisa lan egin zuen. 1986an oposizioak egin zituen eta landare-biologiako [[katedradun]] izatera igaro zen unibertsitate horretan.
[[Doktorego|Doktoregoko]] lana amaituta, zitotaxonomiako ikasketak egin zituen, ezaugarri [[Kromosoma|kromosomikoak]] oinarri hartuta identifikazioa ezartzen duen zientzia.
Hainbat herrialdetako ikertzaileekin harremanak ezarri zituen. Kolaborazio sendoenetako bat Juliette Contandriopoulosekin izan zuena izan zen, garai hartan [[Aix-Marseillako Unibertsitatea|Marseillako Unibertsitateko]] irakaslea eta Mediterraneo Ekialdeko landareetan espezialista zena.
Contandriopoulos i Cardonaren 1984ko metodoaren arabera, ploidia mailan oinarritua, Menorcako taxon endemikoak antzinatasunaren arabera sailka daitezke: paleoendemismoak jatorri urrunagoko (tertziarioko) endemismoak dira, "eskizoendemismo paleogenoak" ez dira hain aspaldikoak, baina kuaternarioko hasieratik datoz, eskizoendemismoak.
Cardona doktoreak, lehenik eta behin, [[Balearrak|Balear]] Uharteetako botanikan zuen interesa, eta, batez ere, Menorcakoan, baina beste giro batzuetan ere aritu zen.
Botanikarekiko, bereziki Balear Uharteetako interesagatik, zitobiogeografian ikerketak egin zituen eta uharteetako endemismoak aztertu zituen, batez ere Menorcan, eta aitortutako agintari bihurtu zen. Contandriopoulosekin, Balear Uharteetako 21 taxon endemikoren kromosoma-kopuruak aztertu zituen. Antzinatearen arabera taxonak sailkatzen dituen ikerketa hau "Contandriopoulos eta Cardona metodoa" izenez ezagutzen da, eta 1984 eta 1986 artean argitaratu zen.
Beste herrialde batzuetako ikerlariekin ere harremanak sortu zituen Cardonak, eta haiekin aldiro kolaboratzen zuen. Hainbat libururen eta hainbat aldizkaritan argitaratutako berrogeita hamar argitalpen baino gehiagoren egilea edo kolaboratzailea da eta XIX. mendeko botanikari menorkarren lanak argitaratu zituen. Nazioko eta nazioarteko hainbat elkarte eta batzordetako kide ere izan zen, hala nola, Historia Naturalaren Institutu Katalanaren, Balear Uharteetako Historia Naturalaren Elkartearen, Italiako Botanika Elkartearen edo Frantziako Biogeografia Elkartearen kidea.
Osasunez ahul zegoen eta [[Istripu zerebrobaskular|iktus]] baten ondorioz hil zen Bartzelonan, 1991ko abenduaren 24an.
== Argitalpen batzuk ==
=== Liburuak ===
* {{Maiuskula txiki|maria àngels Cardona i Florit}}. 1988. ''Enciclopèdia de Menorca: El món vegetal''. Editor Obra Cultural Balear de Menorca, 273 pp. ISBN 84-600-1437-1
* -------------------------------------. 1980. ''Funcionalisme i ecologia d'algunes comunitats vegetals barcelonines''. Volumen 59 de Arxius de la Secció de Ciències. Editor Institut d'Estudis Catalans, 348 pp. ISBN 84-7283-030-6 [http://books.google.com.ar/books?id=80DNtPDA03EC&printsec=frontcover&hl=es&source=gbs_atb texto en línea]
* -------------------------------------. 1973. ''Observaciones sobre dinámica de algunas comunidades de la serie evolutiva del encinar''. Volumen 7 de Acta geobotanica barcinonensia. Editor Departamento de Botánica, Facultad de Ciencias, Universidad de Barcelona, 15 pp.
== Sariak eta aintzatespenak ==
* [[Institución Catalana de Historia Natural|Kataluniako Historia Naturaleko Erakundeko]], gaur egun [[Institut d'Estudis Catalans|Institut d'Estudis Catalans-en]] filial bateko kidea izan zen
* Balear Uharteetako Historia Naturaleko Elkarteko kidea.
* Bera jaio zen Ferreries herrian kale bat eskaini zioten.
* Ferreriesko Udalak ere 1992ko otsailaren 17an onartu zuen bere pertsona eta lanaren aitortza adierazpena, eta herriko Alaba Ilustre gisa bereiztea proposatu zuen.
* Bera bizi zen Ciutadella de Menorca-n, herriko bi lizeoetako batek darama bere izena, eta 2001eko urtarrilaren 16an Alaba Ilustre izendatu zuten, bere erretratua Udaletxeko Areto Gotikoko Galeria de Fills Il-ko kriseiluetan betiko ikusgai jarrita.
{{botánico|Cardona|Cardona}}
== Iturriak ==
* {{Maiuskula txiki|j. manel Martí Llufriu}}. 1999. ''M. Àngels Cardona i Florit: la flora i el paisatge de Menorca''. Volumen 7 de Col·leció petit format. Editor Institut Menorquí d'Estudis, 165 pp. ISBN 84-86752-76-0
== Erreferentziak ==
<references />
* «Maria Àngels Cardona i Florit». Índice Internacional de Nombres de las Plantas (IPNI). Real Jardín Botánico de Kew, Herbario de la Universidad de Harvard y Herbario nacional Australiano (eds.).
== Kanpo estekak ==
{{Wikispezieak}}
* [https://mujeresconciencia.com/2014/10/08/maria-de-los-angeles-cardona-florit-biologa-vegetal/ María de los Ángeles Cardona Florit, bióloga vegetal]
* [https://dbe.rah.es/biografias/45124/maria-angels-cardona-i-florit RAE - Maria Àngels Cardona i Florit]{{Bizialdia|1940ko|1991ko|Cardona Florit, Maria Angels}}
[[Kategoria:Istripu zerebrobaskularrak hildakoak]]
[[Kategoria:Bartzelonan hildakoak]]
1ws3sp6lr4i1bslgsube9fz8lelp4zz
9968409
9968396
2024-11-13T22:23:35Z
Lurdeswiki
108042
9968409
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}{{Lanean|Lurdeswiki}}
'''Marïa de los Ángeles Cardona Florit''' ([[Ferreries]], [[Menorca]], [[1940|1940ko]] [[Urriaren 8|urriaren 8a]] - [[Bartzelona]], [[1991|1991ko]] [[Abenduaren 24|abenduaren 24a]])<ref>{{erreferentzia|abizena=Vigo, Josep|izenburua=«María Angels Cardona Florit (Ciutadella 1940-Barcelona 1991)|argitaletxea=Collectanea Botanica, 22, 30-12-1993|orrialdeak=168–174|url=https://collectaneabotanica.revistas.csic.es/index.php/collectaneabotanica/article/view/89}}</ref><ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Carrer Maria Àngels Cardona i Florit|hizkuntza=ca|data=2021-07-05|url=https://senderismeferreries.com/ferreries/carrers-de-ferreries/maria-angels-cardona-i-florit/|aldizkaria=FERRERIES|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Menorca eta Bartzelonari lotutako [[Biologia|biologo]], [[ekologista]] eta [[Botanika|botanikaria]] izan zen.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=«Maria Àngels Cardona Florit|argitaletxea=Diccionari Biogràfic de Dones. Barcelona: Associació Institut Joan Lluís Vives Web (CC-BY-SA via OTRS).|url=https://dbd.vives.org/fitxa_biografies.php?id=1940|aldizkaria=dbd.vives.org|sartze-data=2024-11-13}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Àngels Cardona i Florit {{!}} enciclopedia.cat|url=https://www.enciclopedia.cat/gran-enciclopedia-catalana/angels-cardona-i-florit|aldizkaria=www.enciclopedia.cat|sartze-data=2024-11-13}}</ref>Bere jakintza-arloan derrigorrezko erreferentzia, Menorcako eta Balear Uharteetako flora, bereziki flora endemikoa, aztertzen eta ezagutarazten gehien lagundu duen zientzialarietako bat izan zen.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=PERFIL BIOGRÀFIC. PAISATGE HUMÀ I CIENTÍFIC DE M. ÀNGELS CARDONA I FLORIT {{!}} nel martí|url=http://www.nelmarti.cat/2007/12/01/perfil-biograficpaisatge-huma-i-cientific-de-m-angels-cardona-i-florit/|aldizkaria=www.nelmarti.cat|sartze-data=2024-11-13}}</ref>
== Biografia ==
Ferreriesen jaioa 1940an, Maria Àngels Cardonaren familia Ciutadellara joan zen bizitzera, oraindik urtebete ez zuela, eta bertan bizi izan zituen haurtzaroa eta nerabezaroa, Bartzelonara unibertsitate ikasketak egitera joan zen arte.<ref name=":1" />
[[Biologia|Biologia Zientziak]] ikasi zituen [[Bartzelonako Unibertsitatea|Bartzelonako Unibertsitatean]], eta han lortu zuen [[Lizentzia (hezkuntza)|lizentziatura]], 1963an. Doktorego-tesi gisa oso lan duina aurkeztu nahi izan zuen, eta 1964tik 1971ra lan handia egin zuen hainbat girotan dauden landareen eta landare-komunitateen bizitzaren nondik norakoari eta urteko zikloari buruzko proiektu zabal bat gauzatzeko. Bartzelona ondoan zuen [[Collserolako Parke Naturala|Collserolako]] hainbat eremu hautatu zituen. Eta, bi urte baino gehiagoz jarraian, astero azterketa-eremuetako landarediaren egoera aztertzera joan zen.<ref name=":1" />
1972an lortu zuen doktoretza. Urte hartatik 1985 arte, Bartzelonako Unibertsitateko Botanika Departamentuko laguntzaile gisa lan egin zuen. 1986an oposizioak egin zituen eta landare-biologiako [[katedradun|katedra]] irabazi zuen unibertsitate horretan, hil arte beteko zuena.<ref name=":1" />
[[Doktorego|Doktoregoko]] lana amaituta, zitotaxonomiako ikasketak egin zituen, ezaugarri [[Kromosoma|kromosomikoak]] oinarri hartuta identifikazioa ezartzen duen zientzia.<ref name=":1" />
Hainbat herrialdetako ikertzaileekin harremanak ezarri zituen. Kolaborazio sendoenetako bat Juliette Contandriopoulosekin izan zuena izan zen, garai hartan [[Aix-Marseillako Unibertsitatea|Marseillako Unibertsitateko]] irakaslea eta Mediterraneo Ekialdeko landareetan espezialista zena.<ref name=":1" />
Botanikarekiko, bereziki [[Balearrak|Balear Uharteetako]] interesagatik, zitobiogeografian ikerketak egin zituen eta uharteetako [[Endemismo|endemismoak]] aztertu zituen, batez ere Menorcan, eta aitortutako agintari bihurtu zen. Contandriopoulosekin, Balear Uharteetako 21 taxon endemikoren kromosoma-kopuruak aztertu zituen. Antzinatearen arabera taxonak sailkatzen dituen ikerketa hau "Contandriopoulos eta Cardona metodoa" izenez ezagutzen da, eta 1984 eta 1986 artean argitaratu zen.<ref name=":1" />
Beste herrialde batzuetako ikerlariekin ere harremanak sortu zituen Cardonak, eta haiekin aldiro kolaboratzen zuen. Hainbat libururen eta hainbat aldizkaritan argitaratutako berrogeita hamar argitalpen baino gehiagoren egilea edo kolaboratzailea da eta XIX. mendeko botanikari menorkarren lanak argitaratu zituen. Nazioko eta nazioarteko hainbat elkarte eta batzordetako kide ere izan zen, hala nola, Historia Naturalaren Institutu Katalanaren, Balear Uharteetako Historia Naturalaren Elkartearen, Italiako Botanika Elkartearen edo Frantziako Biogeografia Elkartearen kidea.<ref name=":1" />
Osasunez ahul zegoen eta [[Istripu zerebrobaskular|iktus]] baten ondorioz hil zen Bartzelonan, 1991ko abenduaren 24an.<ref name=":1" />
== Argitalpen batzuk ==
=== Liburuak ===
* {{Maiuskula txiki|maria àngels Cardona i Florit}}. 1988. ''Enciclopèdia de Menorca: El món vegetal''. Editor Obra Cultural Balear de Menorca, 273 pp. ISBN 84-600-1437-1
* -------------------------------------. 1980. ''Funcionalisme i ecologia d'algunes comunitats vegetals barcelonines''. Volumen 59 de Arxius de la Secció de Ciències. Editor Institut d'Estudis Catalans, 348 pp. ISBN 84-7283-030-6 [http://books.google.com.ar/books?id=80DNtPDA03EC&printsec=frontcover&hl=es&source=gbs_atb texto en línea]
* -------------------------------------. 1973. ''Observaciones sobre dinámica de algunas comunidades de la serie evolutiva del encinar''. Volumen 7 de Acta geobotanica barcinonensia. Editor Departamento de Botánica, Facultad de Ciencias, Universidad de Barcelona, 15 pp.
== Sariak eta aintzatespenak ==
* Kataluniako Historia Naturaleko Erakundeko, gaur egun [[Institut d'Estudis Catalans|Institut d'Estudis Catalans-en]] filial bateko kidea izan zen
* Balear Uharteetako Historia Naturaleko Elkarteko kidea.
* Bera jaio zen Ferreries herrian kale bat eskaini zioten.
* Ferreriesko Udalak ere 1992ko otsailaren 17an onartu zuen bere pertsona eta lanaren aitortza adierazpena, eta herriko Alaba Ilustre gisa bereiztea proposatu zuen.<ref name=":0" />
* Bera bizi zen Ciutadella de Menorca-n, herriko bi lizeoetako batek darama bere izena,<ref>{{Erreferentzia|izenburua=FP IES M. Àngels Cardona|hizkuntza=eu|url=https://sites.google.com/iesmacardona.cat/fprofessional-iesmacardona/inici|aldizkaria=sites.google.com|sartze-data=2024-11-13}}</ref> eta 2001eko urtarrilaren 16an Alaba Ilustre izendatu zuten, bere erretratua Udaletxeko Areto Gotikoko Galeria de Fills Il-ko kriseiluetan betiko ikusgai jarrita.
{{botánico|Cardona|Cardona}}
== Iturriak ==
* {{Maiuskula txiki|j. manel Martí Llufriu}}. 1999. ''M. Àngels Cardona i Florit: la flora i el paisatge de Menorca''. Volumen 7 de Col·leció petit format. Editor Institut Menorquí d'Estudis, 165 pp. ISBN 84-86752-76-0
== Erreferentziak ==
<references />
* «Maria Àngels Cardona i Florit». Índice Internacional de Nombres de las Plantas (IPNI). Real Jardín Botánico de Kew, Herbario de la Universidad de Harvard y Herbario nacional Australiano (eds.).
== Kanpo estekak ==
{{Wikispezieak}}
* [https://mujeresconciencia.com/2014/10/08/maria-de-los-angeles-cardona-florit-biologa-vegetal/ María de los Ángeles Cardona Florit, bióloga vegetal]
* [https://dbe.rah.es/biografias/45124/maria-angels-cardona-i-florit RAE - Maria Àngels Cardona i Florit]{{Bizialdia|1940ko|1991ko|Cardona Florit, Maria Angels}}
[[Kategoria:Istripu zerebrobaskularrak hildakoak]]
[[Kategoria:Bartzelonan hildakoak]]
c17oqt6gw4pa26h4waj8krv9urryii8
Lankide eztabaida:Jrulood
3
1213623
9968406
2024-11-13T22:20:56Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968406
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 23:20, 13 azaroa 2024 (CET)
nj7fjnzrvrv3mzk8rce9thw3v601edn
Stalinen lehen gobernua
0
1213624
9968429
2024-11-13T22:44:46Z
81.9.210.37
Orri berria: «{{Lanean}} == Kabinetea == {| class="wikitable" |+ Herri Komisarioen Kontseilua, 1941eko maiatzaren 6a – 1946ko martxoaren 15a !Funtzioa !Irudia !Izena eta abizenak !Denbora |- |[[Sobietar Batasuneko Herri Komisarioen Kontseiluko presidente|'''Herri Komisarioen Kontseiluko presidentea''']] | rowspan="3" |[[Fitxategi:StalinCropped1943.jpg|80px]] | rowspan="3" |'''[[Iosif Stalin]]''' |1941eko maiatzaren 6a – 1946ko martxoaren 15a |- |'''Sobietar Batasuneko Defentsarako...»
9968429
wikitext
text/x-wiki
{{Lanean}}
== Kabinetea ==
{| class="wikitable"
|+ Herri Komisarioen Kontseilua, 1941eko maiatzaren 6a – 1946ko martxoaren 15a
!Funtzioa
!Irudia
!Izena eta abizenak
!Denbora
|-
|[[Sobietar Batasuneko Herri Komisarioen Kontseiluko presidente|'''Herri Komisarioen Kontseiluko presidentea''']]
| rowspan="3" |[[Fitxategi:StalinCropped1943.jpg|80px]]
| rowspan="3" |'''[[Iosif Stalin]]'''
|1941eko maiatzaren 6a – 1946ko martxoaren 15a
|-
|'''[[Sobietar Batasuneko Defentsarako Herri Komisariatu|Indar Armatuetarako Herri Komisarioa]]'''
|1946ko otsailaren 25a – martxoaren 15a
|-
| rowspan="2" |[[Sobietar Batasuneko Defentsarako Herri Komisariatu|'''Defentsarako Herri Komisarioa''']]
|1941eko uztailaren 19a – 1946ko otsailaren 25a
|-
|[[Fitxategi:Маршал Советского Союза Герой Советского Союза Семён Константинович Тимошенко.jpg|80px]]
|'''[[Semion Timoxenko]]'''
|1941eko maiatzaren 6a – uztailaren 19a
|-
|'''Herri Komisarioen Kontseiluko lehen presidenteordea'''
| rowspan="3" |[[Fitxategi:Vyacheslav Molotov.jpg|80px]]
| rowspan="3" |'''[[Viatxeslav Molotov]]'''
|1942ko abuztuaren 16a – 1946ko martxoaren 15a
|-
|'''Kanpo Arazoetarako Herri Komisarioa'''
|1941eko maiatzaren 6a – 1946ko martxoaren 15a
|-
| rowspan="10" |'''Herri Komisarioen Kontseiluko presidenteordea'''
|1941eko maiatzaren 6a – 1942ko abuztuaren 16a
|-
|[[Fitxategi:Анастас Иванович Микоян.jpg|80px]]
|'''[[Anastas Mikoian]]'''
| rowspan="5" |1941eko maiatzaren 6a – 1946ko martxoaren 15a
|-
|[[Fitxategi:Лазарь Моисеевич Каганович.jpg|80px]]
|'''[[Lazar Kaganovitx]]'''
|-
|[[Fitxategi:Voznesenskiy NA.jpg|80px]]
|'''Nikolai Voznesenski'''
|-
|[[Fitxategi:A. Kosygin 1967.jpg|80px]]
|'''[[Aleksei Kosygin]]'''
|-
|[[Fitxategi:Lavrentiy Beria portrait 2.jpg|80px]]
|'''[[Lavrenti Beria]]'''
|-
|
|'''Maksim Saburov'''
| rowspan="2" |1941eko maiatzaren 6a – 1943ko urtarrilaren 1a
|-
|[[Fitxategi:1900е нач. агент Искры Розалия Землячка.jpg|80px]]
|'''Rosalia Zemlyachka'''
|-
|
|'''Andrey Vyshinsky'''
| rowspan="2" |1941eko maiatzaren 6a – 1944ko urtarrilaren 1a
|-
|[[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-77054-0001, Pervukin AdK der UdSSR (detail).jpg|80px]]
|'''Mikhail Pervukhin'''
|-
|'''Hegazkin Industriarako Herri Komisarioa'''
|
|'''Aleksey Shakhurin'''
| rowspan="16" |1941eko maiatzaren 6a – 1946ko martxoaren 15a
|-
|'''Ikatz Industriarako Herri Komisarioa'''
|
|'''Vasily Vakhrushev'''
|-
|'''Merkataritzarako Herri Komisarioa'''
|
|'''Aleksandr Vasilievich Lyubimov'''
|-
|'''Eraikuntzarako Herri Komisaria'''
|
|'''Semjon Zakharovich Ginzburg'''
|-
|'''Industria Elektroteknikoko Herri Komisarioa'''
|
|'''Ivan Kabanov'''
|-
|'''Burdinazko Metalurgiako Herri Komisarioa'''
|
|'''Ivan Tevosian'''
|-
|'''Finantzetako Herri Komisarioa'''
|
|'''Arseni Zverev'''
|-
|'''Arrantza Industriarako Herri Komisarioa'''
|
|'''Aleksandr Ishkov'''
|-
|'''Elikagaien Industriarako Herri Komisarioa'''
|
|'''Dmitri Pavlov'''
|-
|'''Kanpo Merkataritzarako Herri Komisarioa'''
|[[Fitxategi:Анастас Иванович Микоян.jpg|80px]]
|'''[[Anastas Mikoian]]'''
|-
|'''Osasuneko Herri Komisarioa'''
|
|'''Georgy Miterev'''
|-
|'''Justiziako Herri Komisarioa'''
|
|'''Nikolai Ryshkov'''
|-
|'''Industria Arineko Herri Komisarioa'''
|
|'''Sergei Lukin'''
|-
|'''Haragi eta Esne Industriarako Herri Komisarioa'''
|
|'''Pavel Smirnov'''
|-
|'''Ibaietako Merkataritza Itsasoko Herri Komisaria'''
|
|'''Zosima Shashkov'''
|-
|'''Metalurgia Ez-burdinazkoaren Herri Komisarioa'''
|
|'''Pyotr Lomako'''
|-
| rowspan="2" |'''Nekazaritzarako Herri Komisarioa'''
|
|'''Ivan Benediktov'''
|1941eko maiatzaren 7a – 1943ko abenduaren 11
|-
|
|'''Andrey Andreievich Andreyev'''
|1943ko abenduaren 11 – 1946ko martxoaren 15a
|-
| rowspan="2" |'''Armagintzako Herri Komisarioa'''
|
|'''Boris Vannikov'''
|1941eko maiatzaren 7a – ekainaren 9a
|-
|
|'''Dmitri Ustinov'''
|1941eko ekainaren 9a – 1946ko martxoaren 15a
|-
| rowspan="2" |'''Munizioko Herri Komisarioa'''
|
|'''Pjotr Goremykin'''
|1941eko maiatzaren 7a – 1942ko otsailaren 6a
|-
|
|'''Boris Vannikov'''
|1942ko otsailaren 16a – 1946kk urtarrilaren 7a
|-
|'''Tanke Industriarako Herri Komisaria'''
|
|'''Vyatsheslav Malyshev'''
|''1941eko irailaren 1a – 1945eko urriaren 16a''
|-
|'''Ingeniaritza Orokorreko Herri Komisarioa'''
| rowspan="3" |
| rowspan="3" |'''Pjotr Parshin'''
|1941eko maiatzaren 6a – azaroaren 20a
|-
|'''Mortero-Armen Herri Komisaria'''
|1941eko azaroaren 20a – 1946ko otsailaren 17a
|-
|'''Makina Eraikuntzarako Herri Komisaria'''
|1946ko otsailaren 17a – martxoaren 15a
|-
| rowspan="2" |'''Eraikuntzako Materialen Industriarako Herri Komisaria'''
|
|'''Leonid Sosnin'''
|1941eko maiatzaren 7a – 1944ko abenduaren 21a
|-
|[[Fitxategi:Лазарь_Моисеевич_Каганович.jpg|107x107px]]
|'''[[Lazar Kaganovitx]]'''
|1944ko abenduaren 21a – 1946ko martxoaren 15a
|-
| rowspan="2" |'''Kimika Industriarako Herri Komisarioa'''
|
|'''Mikhail Denisov'''
|1941eko maiatzaren 7a – 1942ko otsailaren 26a
|-
|[[Fitxategi:Bundesarchiv Bild 183-77054-0001, Pervukin AdK der UdSSR (detail).jpg|80px]]
|'''Mikhail Pervukhin'''
|1942ko otsailaren 26a – 1946ko martxoaren 15a
|-
| rowspan="2" |'''Garraioetarako Herri Komisarioa'''
|[[Fitxategi:Лазарь_Моисеевич_Каганович.jpg|107x107px]]
|'''[[Lazar Kaganovitx]]'''
|1941eko maiatzaren 7a – 1944ko abenduaren 21a
|-
|
|'''Ivan Kovalev'''
|1944ko abenduaren 21a – 1946ko martxoaren 15a
|-
| rowspan="2" |'''Makina Astunen Eraikuntzarako Herri Komisaria'''
|
|'''Aleksandr Yefremov'''
|1941eko maiatzaren 6a – ekainaren 6a
|-
|
|'''Nikolai Kazakov'''
|1941eko ekainaren 6a – 1946ko martxoaren 15a
|-
| rowspan="3" |'''Barne Arazoetako Herri Komisarioa'''
| rowspan="2" |[[Fitxategi:Lavrentiy Beria portrait 2.jpg|80px]]
| rowspan="2" |'''[[Lavrenti Beria]]'''
|1938ko azaroaren 25a – 1946ko urtarrillararen 15a
|-
|1946ko martxoaren 13a – martxoaren 15a
|-
|
|'''Sergei Kruglov'''
|1946ko urtarrilaren 14a – martxoaren 13a
|-
|'''Makina Ertainen Eraikuntzako Herri Komisaria'''
|
|'''Stepan Akopov'''
|''1942ko urtarrilaren 1a – 1946ko otsailaren 17a''
|-
| rowspan="2" |'''Itsaso zabalean Merkataritzako Itsasoko Herri Komisaria'''
|[[Fitxategi:Дукельский Семён Семёнович.jpg|80px]]
|'''Semjon Dukelski'''
|1941eko maiatzaren 7a – 1942ko otsailaren 8a
|-
|
|'''Pjotr Sirshov'''
|1941eko ekainaren 6a – 1946ko martxoaren 15a
|-
|'''Itsas Armadako Herri Komisarioa'''
|[[Fitxategi:Nikolai Kuznetsov 3.jpg|80px]]
|'''Nikolay Kuznetsov'''
|1939ko apirilaren 28a – 1946ko otsailaren 25a
|}
szu0s1ri96waqwyjrtb3fpwjhvg5ae3
Juan María Bordaberry Arozena
0
1213625
9968449
2024-11-13T23:46:32Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Juan María Bordaberry Arozena]]» orria «[[Joanes Maria Bordaberri]]» izenera aldatu du
9968449
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Joanes Maria Bordaberri]]
6t68qgnxi32a4jvk60z0akzxocm42zj
Juan José de Amézaga
0
1213626
9968454
2024-11-13T23:55:06Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Juan José de Amézaga]]» orria «[[Joanes Josef Ametzaga]]» izenera aldatu du
9968454
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Joanes Josef Ametzaga]]
jib00xso9ks1so1b4xcg7cl2uvr5700
Manuel Oribe
0
1213627
9968463
2024-11-14T00:00:34Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Manuel Oribe]]» orria «[[Emanuel Oribe]]» izenera aldatu du
9968463
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Emanuel Oribe]]
bmsjtmr0xurh3qlv031h9cv7pq0nybn
Eztabaida:Manuel Oribe
1
1213628
9968465
2024-11-14T00:00:35Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Eztabaida:Manuel Oribe]]» orria «[[Eztabaida:Emanuel Oribe]]» izenera aldatu du
9968465
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Eztabaida:Emanuel Oribe]]
cu2acvst8h1qov74s01x8ltrl4fryln
Juan Campisteguy Oxcoby
0
1213629
9968468
2024-11-14T00:04:38Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Juan Campisteguy Oxcoby]]» orria «[[Joanes Kanpistegi]]» izenera aldatu du
9968468
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Joanes Kanpistegi]]
aoflq7zy4lckdz8c2ckhapckeume4h6
Agnes M. Sigurðardóttir
0
1213631
9968475
2024-11-14T00:13:37Z
Eliatxo
96586
Orri berria: «{{biografia infotaula automatikoa}} '''Agnes Margrétardóttir Sigurðardóttir''' ([[Ísafjörður]], [[1954]]ko [[urriaren 19]]a)<ref>{{erreferentzia|izenburua=Agnes Margrétardóttir Sigurðardóttir|hizkuntza=is|url=https://www.ismus.is/einstaklingar/1011376|aldizkaria=Ísmús|sartze-data=2024-11-14}}</ref> [[islandia]]r [[Artzain (kristautasuna)|artzain]] [[Luteranismo|luterotarra]] da, 2012tik 2024ra Islandiako [[apezpiku]]a izan zena. Kargu horretan jardun duen lehe...»
9968475
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Agnes Margrétardóttir Sigurðardóttir''' ([[Ísafjörður]], [[1954]]ko [[urriaren 19]]a)<ref>{{erreferentzia|izenburua=Agnes Margrétardóttir Sigurðardóttir|hizkuntza=is|url=https://www.ismus.is/einstaklingar/1011376|aldizkaria=Ísmús|sartze-data=2024-11-14}}</ref> [[islandia]]r [[Artzain (kristautasuna)|artzain]] [[Luteranismo|luterotarra]] da, 2012tik 2024ra Islandiako [[apezpiku]]a izan zena. Kargu horretan jardun duen lehen emakumea da<ref name=":0">{{erreferentzia|izenburua=First woman to be elected bishop takes office today|hizkuntza=en|argitaratze-data=2012-07-02|egilea=Steinunn Arnþrúður Björnsdóttir|url=http://www2.kirkjan.is/frett/2012/07/11373/|aldizkaria=Þjóðkirkjan|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
== Bizitza ==
Agnes Margrétardóttir Sigurðardóttir Ísafjörður herrian jaio zen 1954ko urriaren 19an. Sigurður Kristjánsson artzainaren eta Margrét Hagalínsdóttir emaginaren alaba da<ref name=":1">{{erreferentzia|izenburua=Biskupsvígsla|hizkuntza=is|url=https://www.glerarkirkja.is/is/kirkjan/news/biskupsvigsla|aldizkaria=Glerárkirkja|sartze-data=2024-11-14}}</ref>. 1981ean teologian graduatu zen [[Islandiako Unibertsitatea]]n, eta urte hartako irailaren 20an artzain izendatu zuten. 1999tik apezpiku hautatu zuten arte, Mendebaldeko fiordoetako dean izan zen<ref name=":0" />.
2012an, Islandiako apezpiku izendatu zuten. Ekainaren 24an ordenatu zuten [[Hallgrímskirkja]] elizan<ref name=":1" />, eta uztailaren 1ean kargua hartu zuen. Islandiako Elizaren historiako lehen emakume apezpiku bihurtu zen<ref name=":0" />.
2019ko udazkenean, kristautasuna eskoletan irakasteari uzteak gizartearen zatiketa eragin zuela iragarri zuen, eta adierazpen hori egunkarietako lehen orrialdeetan agertu zen<ref>{{erreferentzia|izenburua=Siðrof þegar hætt var að kenna kristinfræði|hizkuntza=is|argitaratze-data=2019-10-28|egilea=María Sigrún Hilmarsdóttir|url=https://www.ruv.is/frettir/innlent/sidrof-thegar-haett-var-ad-kenna-kristinfraedi|aldizkaria=RÚV|sartze-data=2024-11-14}}</ref>. 2018an, islandiarren %14 pozik zeuden bere jarduerekin<ref>{{erreferentzia|izenburua=Færri treysta þjóðkirkjunni|hizkuntza=is|argitaratze-data=2018-10-23|url=https://www.mbl.is/frettir/innlent/2018/10/23/faerri_treysta_thjodkirkjunni/|aldizkaria=MBL|sartze-data=2024-11-14}}</ref>, eta 2023an % 11 bakarrik<ref>{{erreferentzia|izenburua=Aldrei færri ánægðir með störf biskups|hizkuntza=is|argitaratze-data=2023-09-27|egilea=Ari Páll Karlsson|url=https://www.ruv.is/frettir/innlent/2023-09-27-aldrei-faerri-anaegdir-med-storf-biskups-392616|aldizkaria=RÚV|sartze-data=2024-11-14}}</ref>. 2024ko apezpiku hauteskundeetan ez zuen aurkeztu<ref>{{erreferentzia|izenburua=Tvær tillögur um að Agnes verði áfram biskup|hizkuntza=is|argitaratze-data=2023-10-26|egilea=Ágúst Borgþór Sverrisson|url=https://www.dv.is/frettir/2023/10/26/tvaer-tillogur-um-ad-agnes-verdi-afram-biskup/|aldizkaria=DV|sartze-data=2024-11-14}}</ref> eta irailaren 1ean kargua utzi zuen<ref>{{erreferentzia|izenburua=Nýr biskup vígður – „Starfið í Þjóðkirkjunni er því eitt best geymda leyndarmálið á Íslandi“|hizkuntza=is|argitaratze-data=2024-09-01|egilea=Björn Þorfinnsson|url=https://www.dv.is/frettir/2024/09/01/nyr-biskup-vigdur-starfid-thjodkirkjunni-er-thvi-eitt-best-geymda-leyndarmalid-islandi/|aldizkaria=DV|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
Dibortziatuta dago eta hiru seme-alaba ditu<ref name=":1" />. Islandiako musika-bizitzan aktiboa izan da, pianoa eta organoa joz eta abesbatzetan abestuz<ref>{{erreferentzia|izenburua=Agnes M. Sigurðardóttir: The Bishop who is spring cleaning the church|hizkuntza=en|argitaratze-data=2015-03-06|egilea=Guðrún Helga Sigurðardóttir|url=http://www.nordiclabourjournal.org/i-fokus/in-focus-2015/gender-equality-2015/article.2015-03-04.3871571951|aldizkaria=Nordic Labour Journal|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1954ko||}}
[[Kategoria:Islandiako luterotarrak]]
[[Kategoria:Apezpikuak]]
3b24g9oqsr9r0y338s8hvrl8msrbquu
9968484
9968475
2024-11-14T00:20:27Z
Eliatxo
96586
9968484
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
{{islandiar izena}}
'''Agnes Margrétardóttir Sigurðardóttir''' ([[Ísafjörður]], [[1954]]ko [[urriaren 19]]a)<ref>{{erreferentzia|izenburua=Agnes Margrétardóttir Sigurðardóttir|hizkuntza=is|url=https://www.ismus.is/einstaklingar/1011376|aldizkaria=Ísmús|sartze-data=2024-11-14}}</ref> [[islandia]]r [[Artzain (kristautasuna)|artzain]] [[Luteranismo|luterotarra]] da, 2012tik 2024ra Islandiako [[apezpiku]]a izan zena. Kargu horretan jardun duen lehen emakumea da<ref name=":0">{{erreferentzia|izenburua=First woman to be elected bishop takes office today|hizkuntza=en|argitaratze-data=2012-07-02|egilea=Steinunn Arnþrúður Björnsdóttir|url=http://www2.kirkjan.is/frett/2012/07/11373/|aldizkaria=Þjóðkirkjan|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
== Bizitza ==
Agnes Margrétardóttir Sigurðardóttir Ísafjörður herrian jaio zen 1954ko urriaren 19an. Sigurður Kristjánsson artzainaren eta Margrét Hagalínsdóttir emaginaren alaba da<ref name=":1">{{erreferentzia|izenburua=Biskupsvígsla|hizkuntza=is|url=https://www.glerarkirkja.is/is/kirkjan/news/biskupsvigsla|aldizkaria=Glerárkirkja|sartze-data=2024-11-14}}</ref>. 1981ean teologian graduatu zen [[Islandiako Unibertsitatea]]n, eta urte hartako irailaren 20an artzain izendatu zuten. 1999tik apezpiku hautatu zuten arte, Mendebaldeko fiordoetako dean izan zen<ref name=":0" />.
2012an, Islandiako apezpiku izendatu zuten. Ekainaren 24an ordenatu zuten [[Hallgrímskirkja]] elizan<ref name=":1" />, eta uztailaren 1ean kargua hartu zuen. Islandiako Elizaren historiako lehen emakume apezpiku bihurtu zen<ref name=":0" />.
2019ko udazkenean, kristautasuna eskoletan irakasteari uzteak gizartearen zatiketa eragin zuela iragarri zuen, eta adierazpen hori egunkarietako lehen orrialdeetan agertu zen<ref>{{erreferentzia|izenburua=Siðrof þegar hætt var að kenna kristinfræði|hizkuntza=is|argitaratze-data=2019-10-28|egilea=María Sigrún Hilmarsdóttir|url=https://www.ruv.is/frettir/innlent/sidrof-thegar-haett-var-ad-kenna-kristinfraedi|aldizkaria=RÚV|sartze-data=2024-11-14}}</ref>. 2018an, islandiarren %14 pozik zeuden bere jarduerekin<ref>{{erreferentzia|izenburua=Færri treysta þjóðkirkjunni|hizkuntza=is|argitaratze-data=2018-10-23|url=https://www.mbl.is/frettir/innlent/2018/10/23/faerri_treysta_thjodkirkjunni/|aldizkaria=MBL|sartze-data=2024-11-14}}</ref>, eta 2023an % 11 bakarrik<ref>{{erreferentzia|izenburua=Aldrei færri ánægðir með störf biskups|hizkuntza=is|argitaratze-data=2023-09-27|egilea=Ari Páll Karlsson|url=https://www.ruv.is/frettir/innlent/2023-09-27-aldrei-faerri-anaegdir-med-storf-biskups-392616|aldizkaria=RÚV|sartze-data=2024-11-14}}</ref>. 2024ko apezpiku hauteskundeetan ez zuen aurkeztu<ref>{{erreferentzia|izenburua=Tvær tillögur um að Agnes verði áfram biskup|hizkuntza=is|argitaratze-data=2023-10-26|egilea=Ágúst Borgþór Sverrisson|url=https://www.dv.is/frettir/2023/10/26/tvaer-tillogur-um-ad-agnes-verdi-afram-biskup/|aldizkaria=DV|sartze-data=2024-11-14}}</ref> eta irailaren 1ean kargua utzi zuen<ref>{{erreferentzia|izenburua=Nýr biskup vígður – „Starfið í Þjóðkirkjunni er því eitt best geymda leyndarmálið á Íslandi“|hizkuntza=is|argitaratze-data=2024-09-01|egilea=Björn Þorfinnsson|url=https://www.dv.is/frettir/2024/09/01/nyr-biskup-vigdur-starfid-thjodkirkjunni-er-thvi-eitt-best-geymda-leyndarmalid-islandi/|aldizkaria=DV|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
Dibortziatuta dago eta hiru seme-alaba ditu<ref name=":1" />. Islandiako musika-bizitzan aktiboa izan da, pianoa eta organoa joz eta abesbatzetan abestuz<ref>{{erreferentzia|izenburua=Agnes M. Sigurðardóttir: The Bishop who is spring cleaning the church|hizkuntza=en|argitaratze-data=2015-03-06|egilea=Guðrún Helga Sigurðardóttir|url=http://www.nordiclabourjournal.org/i-fokus/in-focus-2015/gender-equality-2015/article.2015-03-04.3871571951|aldizkaria=Nordic Labour Journal|sartze-data=2024-11-14}}</ref>.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1954ko||}}
[[Kategoria:Islandiako luterotarrak]]
[[Kategoria:Apezpikuak]]
11orckanigjuce3y5n2qgplixnhzjh1
Eztabaida:Agnes M. Sigurðardóttir
1
1213632
9968481
2024-11-14T00:17:32Z
Eliatxo
96586
Orri berria: «{{Wikiproiektu Emakumeak}}»
9968481
wikitext
text/x-wiki
{{Wikiproiektu Emakumeak}}
ta4vu3saodlopvx79romiqoh8fiwdtr
Daniel Chavarría
0
1213633
9968483
2024-11-14T00:17:42Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Daniel Chavarría]]» orria «[[Daniel Txabarria]]» izenera aldatu du
9968483
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Daniel Txabarria]]
abfqgwc6lb224aixj0nu5mc679hxpd8
José Evaristo Uriburu
0
1213635
9968498
2024-11-14T00:56:48Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[José Evaristo Uriburu]]» orria «[[Josef Evaristo Uriburu]]» izenera aldatu du
9968498
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Josef Evaristo Uriburu]]
2gohxdh7wksgw4cmyntz9et79kqs2fr
Carlos Ibarguren
0
1213636
9968501
2024-11-14T01:05:01Z
Marmeladovich
161830
Marmeladovich wikilariak «[[Carlos Ibarguren]]» orria «[[Karlos Ibarguren]]» izenera aldatu du
9968501
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Karlos Ibarguren]]
ci9yxq0ybp52i2w6p8yep2upkwcuipl
Lankide eztabaida:Ana Ju Oli
3
1213637
9968521
2024-11-14T02:21:20Z
기나ㅏㄴ
134933
기나ㅏㄴ wikilariak «[[Lankide eztabaida:Ana Ju Oli]]» orria «[[Lankide eztabaida:A oliveira ju]]» izenera aldatu du: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Ana Ju Oli|Ana Ju Oli]]" to "[[Special:CentralAuth/A oliveira ju|A oliveira ju]]"
9968521
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU [[Lankide eztabaida:A oliveira ju]]
4hsaeehxlt3jej9j3l6i5nu3mq0roml
Tahir Walsh
0
1213638
9968532
2024-11-14T03:05:04Z
Nikolai Kurbatov
79684
Orri berria: «{{biografia infotaula automatikoa}} '''Tahir Walsh''' atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[2016ko Udako Olinpiar Jokoak|2016ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/132330 Tahir Walsh]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/tahir-walsh Tahir WALSH]</ref> == Erreferentziak == {{erreferentzia zerrenda}} == Kanpo estekak == {{bizialdia|1994ko||Walsh, Tahir}}»
9968532
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Tahir Walsh''' atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[2016ko Udako Olinpiar Jokoak|2016ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/132330 Tahir Walsh]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/tahir-walsh Tahir WALSH]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1994ko||Walsh, Tahir}}
owk0vqofzfyahq71mnm3yntcybatkz2
9968533
9968532
2024-11-14T03:05:29Z
Nikolai Kurbatov
79684
9968533
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Tahir Walsh''' ([[1994]]ko [[otsailaren 24]]a) atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[2016ko Udako Olinpiar Jokoak|2016ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/132330 Tahir Walsh]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/tahir-walsh Tahir WALSH]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1994ko||Walsh, Tahir}}
1j835p9hbv23jtmb5mkan64oiq9dxu2
Sonia Williams
0
1213639
9968535
2024-11-14T03:07:40Z
Nikolai Kurbatov
79684
Orri berria: «{{biografia infotaula automatikoa}} '''Sonia Williams''' atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[1996ko Udako Olinpiar Jokoak|1996ko Udako Olinpiar Jokoetan]] eta [[2008ko Udako Olinpiar Jokoak|2008ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64337 Sonia Williams]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/sonia-williams Sonia WILLIAMS]</ref> == Erreferentziak == {{erreferentzia zerrenda}} == Kanpo estekak == {{bizialdia|1979ko||Willi...»
9968535
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Sonia Williams''' atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[1996ko Udako Olinpiar Jokoak|1996ko Udako Olinpiar Jokoetan]] eta [[2008ko Udako Olinpiar Jokoak|2008ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64337 Sonia Williams]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/sonia-williams Sonia WILLIAMS]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1979ko||Williams, Sonia}}
3drk5gyimjqvutpk35ddhosyewo25ee
9968537
9968535
2024-11-14T03:08:19Z
Nikolai Kurbatov
79684
9968537
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Sonia Williams''' ([[Saint John's (Antigua eta Barbuda)|Saint John's]], [[1979]]ko [[maiatzaren 28]]a) atleta da. [[Antigua eta Barbuda]] ordezkatu zuen [[1996ko Udako Olinpiar Jokoak|1996ko Udako Olinpiar Jokoetan]] eta [[2008ko Udako Olinpiar Jokoak|2008ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64337 Sonia Williams]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/sonia-williams Sonia WILLIAMS]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1979ko||Williams, Sonia}}
e691xb7hwmcsg044ap7nc6zqofldn46
Mariano Acosta
0
1213640
9968538
2024-11-14T03:09:49Z
Nikolai Kurbatov
79684
Orri berria: «{{biografia infotaula automatikoa}} '''Mariano Acosta''' atleta da. [[Argentina]] ordezkatu zuen [[1952ko Udako Olinpiar Jokoak|1952ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64380 Mariano Acosta]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/mariano-acosta Mariano ACOSTA]</ref> == Erreferentziak == {{erreferentzia zerrenda}} == Kanpo estekak == {{bizialdia|1930ko||Acosta, Mariano}}»
9968538
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Mariano Acosta''' atleta da. [[Argentina]] ordezkatu zuen [[1952ko Udako Olinpiar Jokoak|1952ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64380 Mariano Acosta]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/mariano-acosta Mariano ACOSTA]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1930ko||Acosta, Mariano}}
bbra836lab9dwdsnwya968s1azz0f38
9968540
9968538
2024-11-14T03:10:16Z
Nikolai Kurbatov
79684
9968540
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Mariano Acosta''' ([[1930]]eko [[uztailaren 7]]a) atleta da. [[Argentina]] ordezkatu zuen [[1952ko Udako Olinpiar Jokoak|1952ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64380 Mariano Acosta]</ref><ref>[https://olympics.com/en/athletes/mariano-acosta Mariano ACOSTA]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1930eko||Acosta, Mariano}}
9us02auacj0cn6lcj5tsznez0hnuk62
Rubén Aguiar
0
1213641
9968541
2024-11-14T03:11:03Z
Nikolai Kurbatov
79684
Orri berria: «{{biografia infotaula automatikoa}} '''Rubén Aguiar''' atleta da. [[Argentina]] ordezkatu zuen [[1984ko Udako Olinpiar Jokoak|1984ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64381 Rubén Aguiar]</ref> == Erreferentziak == {{erreferentzia zerrenda}} == Kanpo estekak == {{bizialdia|1956ko||Aguiar, Rubén}}»
9968541
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Rubén Aguiar''' atleta da. [[Argentina]] ordezkatu zuen [[1984ko Udako Olinpiar Jokoak|1984ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64381 Rubén Aguiar]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1956ko||Aguiar, Rubén}}
pwnl7fqp5qgvk2rn6pq18vqc4t3aqwm
9968542
9968541
2024-11-14T03:11:31Z
Nikolai Kurbatov
79684
9968542
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Rubén Aguiar''' ([[1956]]ko [[uztailaren 21]]a) atleta da. [[Argentina]] ordezkatu zuen [[1984ko Udako Olinpiar Jokoak|1984ko Udako Olinpiar Jokoetan]].<ref>[https://www.olympedia.org/athletes/64381 Rubén Aguiar]</ref>
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{bizialdia|1956ko||Aguiar, Rubén}}
kpknvkco9oqtvf76kiuyv2genypdebp
Lankide eztabaida:MigPen
3
1213642
9968548
2024-11-14T03:23:48Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968548
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 04:23, 14 azaroa 2024 (CET)
jqaxzozo7oiss2egduhpn39vzvzhhb5
Wikipedia:Ongietorri erregistroa/2024/11/14
4
1213643
9968549
2024-11-14T03:24:17Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968549
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=MigPen|contribs=0}}
ihabh7ftbb9emdekxs4ysfeucg98flk
9968552
9968549
2024-11-14T04:47:50Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968552
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=MigPen|contribs=0}}
{{WLE|user=TheBigVice|contribs=0}}
cr6i5ncbgofrxs1czbyf6qeaifcot8n
9968575
9968552
2024-11-14T06:01:07Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968575
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=MigPen|contribs=0}}
{{WLE|user=TheBigVice|contribs=0}}
{{WLE|user=Baby_Toss-N-Play|contribs=0}}
{{WLE|user=Sellena8053|contribs=0}}
0ajsp2z3zw0e2mbs5riiyzc3axd6rbi
9968709
9968575
2024-11-14T09:09:21Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968709
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=MigPen|contribs=0}}
{{WLE|user=TheBigVice|contribs=0}}
{{WLE|user=Baby_Toss-N-Play|contribs=0}}
{{WLE|user=Sellena8053|contribs=0}}
{{WLE|user=Esribe_tu_nombre_de_Usuario|contribs=2}}
pjy5mn0061g8yc2bcxs3bm2q5wbdsxj
9968735
9968709
2024-11-14T09:19:52Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968735
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=MigPen|contribs=0}}
{{WLE|user=TheBigVice|contribs=0}}
{{WLE|user=Baby_Toss-N-Play|contribs=0}}
{{WLE|user=Sellena8053|contribs=0}}
{{WLE|user=Esribe_tu_nombre_de_Usuario|contribs=2}}
{{WLE|user=Mathis_Biaujout|contribs=0}}
m80pz98xtf1u7sp1106yobu425ag8vy
9968751
9968735
2024-11-14T09:30:32Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968751
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=MigPen|contribs=0}}
{{WLE|user=TheBigVice|contribs=0}}
{{WLE|user=Baby_Toss-N-Play|contribs=0}}
{{WLE|user=Sellena8053|contribs=0}}
{{WLE|user=Esribe_tu_nombre_de_Usuario|contribs=2}}
{{WLE|user=Mathis_Biaujout|contribs=0}}
{{WLE|user=Usaiz|contribs=0}}
{{WLE|user=Arnotegi2024|contribs=0}}
f7igpbthpbbul5duw8g8xq26s43k3ms
9968844
9968751
2024-11-14T11:04:31Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968844
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=MigPen|contribs=0}}
{{WLE|user=TheBigVice|contribs=0}}
{{WLE|user=Baby_Toss-N-Play|contribs=0}}
{{WLE|user=Sellena8053|contribs=0}}
{{WLE|user=Esribe_tu_nombre_de_Usuario|contribs=2}}
{{WLE|user=Mathis_Biaujout|contribs=0}}
{{WLE|user=Usaiz|contribs=0}}
{{WLE|user=Arnotegi2024|contribs=0}}
{{WLE|user=Lamakrut|contribs=0}}
qhs0m3s70v5iij5alivw7bm4o5g8y6c
9968895
9968844
2024-11-14T11:25:25Z
LainobeltzBot
90204
Bot-a: Erregistroa eguneratzen
9968895
wikitext
text/x-wiki
{|border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5em; background: #bfcda5; border: 1px #b6fd2c solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
!Lankide
!Ekarpenak
{{WLE|user=MigPen|contribs=0}}
{{WLE|user=TheBigVice|contribs=0}}
{{WLE|user=Baby_Toss-N-Play|contribs=0}}
{{WLE|user=Sellena8053|contribs=0}}
{{WLE|user=Esribe_tu_nombre_de_Usuario|contribs=2}}
{{WLE|user=Mathis_Biaujout|contribs=0}}
{{WLE|user=Usaiz|contribs=0}}
{{WLE|user=Arnotegi2024|contribs=0}}
{{WLE|user=Lamakrut|contribs=0}}
{{WLE|user=Lavistadelaex|contribs=0}}
gdae5g98t39z079ebaounsczu3zcwr4
Lankide eztabaida:TheBigVice
3
1213644
9968551
2024-11-14T04:47:22Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968551
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 05:47, 14 azaroa 2024 (CET)
ki7v8qrd5oitqx411v9nj094nshwfoy
Lankide eztabaida:Baby Toss-N-Play
3
1213645
9968573
2024-11-14T06:00:30Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968573
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 07:00, 14 azaroa 2024 (CET)
llp791oo7i7aaeo50b9b9mxr3zehnch
Lankide eztabaida:Sellena8053
3
1213646
9968574
2024-11-14T06:00:40Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968574
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 07:00, 14 azaroa 2024 (CET)
llp791oo7i7aaeo50b9b9mxr3zehnch
Anda (garraioa)
0
1213647
9968620
2024-11-14T07:47:50Z
Luistxo
1519
Orri berria: «{{Objektu infotaula}} '''Anda''', batez ere pluralean erabilia (andak, andetan), bi haga luzez eta horien artean jartzen diren oholez edo txabola moduko batez osaturiko plataforma da, pertsonak, hilotzak, santuen irudiak eta beste elementu batzuk eskuz edo sorbalda gainean eramateko erabilia. == Tipologia == Gaixoak eta zaurituak eramateko [[esku-ohe]]a ere, anda mota bat da. [[Pertsona (argipena)|pertsonak]] garraiatzeko bereziki [[Asia]]n erabiltzen direnak Litera (g...»
9968620
wikitext
text/x-wiki
{{Objektu infotaula}}
'''Anda''', batez ere pluralean erabilia (andak, andetan), bi haga luzez eta horien artean jartzen diren oholez edo txabola moduko batez osaturiko plataforma da, pertsonak, hilotzak, santuen irudiak eta beste elementu batzuk eskuz edo sorbalda gainean eramateko erabilia.
== Tipologia ==
Gaixoak eta zaurituak eramateko [[esku-ohe]]a ere, anda mota bat da. [[Pertsona (argipena)|pertsonak]] garraiatzeko bereziki [[Asia]]n erabiltzen direnak [[Litera (garraioa)|literak]] dira, bestalde. [[Euskal Herria]]n, [[prozesio]]etan santuen irudiak eramatekoak badaude, eta [[Olentzero]] irudizkoa den eguberrietako ekitaldieta, ohikoa da andetan eramatean. [[Kaxarranka]] dantza ezaguna, [[Lekeitio]]n egiten den, anda gaineko kutxa batera igora egiten du dantzariak. Hil-andak ere ezagutu dira Euskal Herriko [[hileta|hiletetan]], [[hilotz]]ak eramateko plataforma, andabidea egiteko.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Garraioa]]
[[Kategoria:Prozesioak]]
mn3sr47skn2s6ix669xjud7g50hbrun
9968627
9968620
2024-11-14T07:51:28Z
Luistxo
1519
9968627
wikitext
text/x-wiki
{{Objektu infotaula}}
'''Anda''', sarri pluralean erabilia (''andak, andetan''),<ref>{{Erreferentzia|izenburua=EH - Bilaketa - Anda|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&task=bilaketa&Itemid=1693&lang=eu-ES&nondik=0&zenbat=50&non=osagaiakHasi&query=anda&subcMota=&pos=&usgDomain=&usgGeo=&usgBeste=&usgReg=|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2024-11-14}}</ref> bi haga luzez eta horien artean jartzen diren oholez edo etxola moduko batez osaturiko plataforma da, pertsonak, hilotzak, santuen irudiak eta beste elementu batzuk eskuz edo sorbalda gainean eramateko erabilia.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=OEH - Bilaketa - Anda|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=413&lang=eu-ES&definizioak=0&query=Anda&mota=sarrera|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
== Tipologia ==
Gaixoak eta zaurituak eramateko [[esku-ohe]]a ere, anda mota bat da. [[Pertsona (argipena)|pertsonak]] garraiatzeko bereziki [[Asia]]n erabiltzen direnak [[Litera (garraioa)|literak]] dira, bestalde. [[Euskal Herria]]n, [[prozesio]]etan santuen irudiak eramatekoak badaude, eta [[Olentzero]] irudizkoa den eguberrietako ekitaldieta, ohikoa da andetan eramatean. [[Kaxarranka]] dantza ezaguna, [[Lekeitio]]n egiten den, anda gaineko kutxa batera igora egiten du dantzariak. Hil-andak ere ezagutu dira Euskal Herriko [[hileta|hiletetan]], [[hilotz]]ak eramateko plataforma, andabidea egiteko.
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Garraioa]]
[[Kategoria:Prozesioak]]
1hr2ao309mxb9kk7pbgdayf3emukugr
Pluteus ephebeus
0
1213648
9968626
2024-11-14T07:51:01Z
Jose Angel Urquia Goitia
129751
Berria
9968626
wikitext
text/x-wiki
''Pluteus villosus''
== Deskribapena ==
'''Kapela:''' 8 eta 13 cm bitarteko diametroarekin, mamitsu samarra, koniko kamuts-kanpai itxurakotik zabaldura, ertzean borla altxatuak izan arte, beti irtengune kamuts batekin erdian, biribildua, erradialki pitzatua. Kapelaren azala laster urratua. Gris ilun kolorekoa, ia beltza onddo itxian, argiagoa eta distiratsua ale helduan. Gainazala fibrila bilduez edo ezkata txikiez apaindua.
'''Orriak:''' Oso estu, zabal samarrak, biribildu-libreak libreak oinera, luzera desberdineko orritxoekin, zurixkatik arrosara doan kolorekoak, amaieran ilunagoak.
Orri libreak: Oinera hurbiltzen diren orriak baina ukitzen ez diotenak.
'''Hanka:''' Zilindrikoa, baina goialdean eta behealdean loditua, leuna, zuria baina laster gris argiz koloreztatua.
'''Haragia:''' Zuria, gero grisaxka, oinean eta kapelan ondo bereizita titiaren azpian sakon sartzen den oin bereizgarriarekin. Usain eta zapore nabarmenik gabe.<ref>{{erreferentzia|abizena=Cetto, Bruno|urtea=1987|izenburua=Guia de los hongos de Europa|argitaletxea=Ediciones Omega, S. A. Barcelona|orrialdea=277|ISBN=84-282-0887-5 (T. 4). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)|hizkuntza=Es}}</ref>
'''Etimologia:''' ''Pluteus'' terminoa latinetik dator, hots, "pluteus" hitzetik, hau da, antzinako setio-makinatik. ''Villosus'' epitetoa kapela iletsuagatik du.
== Jangarritasuna ==
Jangarria.
=== Nahasketa arriskua ===
''Pluteus cervinus'' delakoaren antzekoa da.
== Sasoia eta lekua ==
Hostozabalen azpian.
=== Banaketa eremua ===
== Erreferentziak ==
lqatq6qns0i8dor9vtgehctve7jexve
Lankide:LizardiBHI71/Proba orria
2
1213649
9968628
2024-11-14T07:52:11Z
LizardiBHI71
167373
Orri berria: «==Hanburger== [[Fitxategi:NCI Visuals Food Hamburger.jpg|300px||right|thumb]] Hanburgerra ogitarteko itxura duen elikagai prozesatua da. Osagai nagusia xehatutako haragia da. Okela bi ogi opilen artean jartzen da eta {{txp|tipula}}, {{txp|uraza}}, {{txp|tomate}} edo ozpin-luzokerra bezalako osagaiak ere gehitzen zaizkio. Maiz saltsak ipintzen zaizkio, esate baterako, {{txp|ketchup}}a, {{txp|ziape}}a ala {{txp|maionesa}}. ==Historia== Hanburgerraren jatorria XIV. mende...»
9968628
wikitext
text/x-wiki
==Hanburger==
[[Fitxategi:NCI Visuals Food Hamburger.jpg|300px||right|thumb]]
Hanburgerra ogitarteko itxura duen elikagai prozesatua da. Osagai nagusia xehatutako haragia da. Okela bi ogi opilen artean jartzen da eta {{txp|tipula}}, {{txp|uraza}}, {{txp|tomate}} edo ozpin-luzokerra bezalako osagaiak ere gehitzen zaizkio. Maiz saltsak ipintzen zaizkio, esate baterako, {{txp|ketchup}}a, {{txp|ziape}}a ala {{txp|maionesa}}.
==Historia==
Hanburgerraren jatorria XIV. mendeko {{txp|mongoliar}} eta {{txp|turkiar}} sukaldaritzan dago, kalitate baxuko haragia txikitzen baitzuten jangarri egiteko. Hala ere, haragia txikitzeko makina asmatu zen arte, ezin izan zen kantitate handitan egin. XIX. mendearen amaieran, {{txp|alemaniar}} emigranteek errezeta hau Estatu Batuetara eraman zuten, eta Delmonico’s jatetxeak hanburgerra {{txp|1834}}an aipatu zuen lehen aldiz. {{txp|1895}}ean, Louis Lasseni egozten zaio Ipar Amerikan lehen hanburgerra zerbitzatzea. Hanburgerraren jatorria eztabaidagai da, baina Seymour-en ({{txp|Wisconsin}}, {{txp|1885}}) eta San Luiseko Mundu Ferian ({{txp|1904}}) ezagun bilakatu zen.
==Hanburgerra Euskal Herrian==
{{txp|Euskal Herria}}n hanburgerra, lehenago goi-sukaldaritzatik urrunago zegoen janaria zela zirudien arren, azken urteetan “janari lasterra” gastronomiaren parte garrantzitsu bihurtu da. Hanburgerrek ospe handia lortu dute errezeta berrien eta kalitatezko plateren bidez. Hona hemen Euskal Herriko lau hanburgerra ospetsu eta ondo baloratutako errestauranteak:
CAB Comptoir à Burger ({{txp|Biarritz}})
Badia, Grand Hôtel Thalasso (Biarritz)
A Fuego Negro ({{txp|Donostia}})
Hamburguesería Cuchus (Bizkaia)
[[Kategoria:Txikipedia:Hanburger]]
[[Kategoria:Txikipedia]]
n9x7sldmz74zazmyxr3cb3trsailrk2
Txikipedia:Gozopil
104
1213650
9968630
2024-11-14T07:53:23Z
LizardiBHI69
167375
Orri berria: «Gozopil Gozopila barruan gozian duen ore azukreduna da. Tartak adibide klasikoak eta ospakizun berezietarako egiten dira. Pisu desberdinak edukitzen ditut bakoitzak bere nasketekin eta kanpotik estaldu edo apaintzen da. Oinarri bezala Bizkotxoa edo gaileta edukitzen du. ==Bizkotxo Gozopilak:== ==Bizkotxo tarta== Bizkotxoa arin bat prestatzen da, jarabe edo almibar batekin buztiz lehorra ez gelditzeko. Tartean krema, mousse edo betegai gozo bat jartzen da eta horrelako...»
9968630
wikitext
text/x-wiki
Gozopil
Gozopila barruan gozian duen ore azukreduna da. Tartak adibide klasikoak eta ospakizun berezietarako egiten dira. Pisu desberdinak edukitzen ditut bakoitzak bere nasketekin eta kanpotik estaldu edo apaintzen da. Oinarri bezala Bizkotxoa edo gaileta edukitzen du.
==Bizkotxo Gozopilak:==
==Bizkotxo tarta==
Bizkotxoa arin bat prestatzen da, jarabe edo almibar batekin buztiz lehorra ez gelditzeko. Tartean krema, mousse edo betegai gozo bat jartzen da eta horrelako geruza ezberdinak egin daitezke. Kanpotik krema botatzen da eta edertzeko txokolatearekin estaltzen da.
Bizkotxo oso arina
Bustitzeko bizkotxoak edo opil txikiak egiteko erabiltzen da. Irinak nahastu aurretik galbaherik behatzea komeni da. Gorringoa eta zuringoa bananduta arrotzen dira.
Bizkotxo arina
Pastelak egiteko erabiltzen diren bizkotxo oinarriak dira. Arrautza, azukrea eta irina dira osagai nagusiak. Bizkotxoetako moldeetan eta labeko plaketan egos dezakegu. Irin zati baten ordez, arto irin findua erabili dezakegu.
==Gaileta gozopilak:==
agt4v2n1rf6t7s1mt8eplvxfqbcp9rd
9968644
9968630
2024-11-14T08:08:06Z
LizardiBHI69
167375
9968644
wikitext
text/x-wiki
==GOZOPIL==
Gozopila barruan gozian duen ore azukreduna da. Tartak adibide klasikoak eta ospakizun berezietarako egiten dira. Pisu desberdinal edukitzen ditut bakoitzak bere nasketekin eta kanpotik estaldu Edo apaintzen da. Oinarri bezala Bizkotxoa Edo gaileta edukitzen du.
[[File:Gorringo eta txokolate tarta.jpg|300px|right|thumb]]
Bizkotxo Gozopilak:
Bizkotxo tarta:
Bizkotxoa arin bat prestatzen da, jarabe edo [[Almíbar|almibar]] batekin buztiz lehorra ez gelditzeko. Tartean krema, mousse edo betegai gozo bat jartzen da eta horrelako geruza ezberdinak egin daitezke. Kanpotik krema botatzen da eta edertzeko txokolatearekin estaltzen da.
Bizkotxo oso arina
Bustitzeko bizkotxoak edo opil txikiak egiteko erabiltzen da bereziki. Irinak nahastu aurretik galbaherik behatzea komeni da. Gorringoa eta zuringoa bananduta arrotzen dira.
Bizkotxo arina
Pastelak egiteko erabiltzen diren bizkotxo oinarriak dira. Arrautza, azukrea eta irina dira osagai nagusiak. Bizkotxoetako moldeetan eta labeko plaketan egos dezakegu. Irin zati baten ordez, arto irin findua erabil dezakegu.
Gailleta gozopilak:
Gailleta oinarri duten pastelak:
Bi piezako moldetan zabalduko da. Gero kremaz beteko dugu, pastel krema, [[limoi]] krema, laranja krema, [[mousse|mousseak]]... Gero osagain nagusia ipiniko digu: sagarra, kiwia, frutak, udareak, gazta krema. Euskal pastelaren kasuan [[galleta]] azpian eta gainean ere eramaten du.
[[Kategoria:Txikipedia:Gozopil]]
[[Kategoria:Txikipedia]]
rnw9ou3zgv0xpe63f5pphka2h166u8f
Lankide:Izaskun Andueza Imirizaldu/Proba orria
2
1213651
9968631
2024-11-14T07:53:55Z
Izaskun Andueza Imirizaldu
168222
Frogak egiteko orria
9968631
wikitext
text/x-wiki
'''Patata tortila''' [[janari]] tipiko bat da
== Osagaiak ==
=== Arraultzak ===
=== Patatak ===
== Errezetak ==
== Erreferentziak ==
<references />
mm4px5pkfm2j9b3hu2zclhkkfhc7h9y
Txikipedia:Xawarma
104
1213652
9968634
2024-11-14T07:56:51Z
LizardiBHI74
167821
Orri berria: «=='''Xawarma'''== Xawarma Arabiar sukaldaritzako prestakina da. Eskualdean sortu zen {{txp|Otomandar inperioaren}}garaian. Xerra mehetan ebakitako haragia da eta su arinean egiten den haragia astiro astiro. {{txp|arkume}} haragiz edo behikiz ere egiten da maiz. == '''Historia''' == Haragi zatikiak edo xerrak horizontalean erretzea oso aspaldikoa da. {{txp|Otomandar inperioan}} agertu zen lehenengoz,{{txp|doner kebab}} gisa. == '''Prestakinak''' == Sarritan espeziak gehitz...»
9968634
wikitext
text/x-wiki
=='''Xawarma'''==
Xawarma Arabiar sukaldaritzako prestakina da. Eskualdean sortu zen {{txp|Otomandar inperioaren}}garaian. Xerra mehetan ebakitako haragia da eta su arinean egiten den haragia astiro astiro. {{txp|arkume}} haragiz edo behikiz ere egiten da maiz.
== '''Historia''' ==
Haragi zatikiak edo xerrak horizontalean erretzea oso aspaldikoa da. {{txp|Otomandar inperioan}} agertu zen lehenengoz,{{txp|doner kebab}} gisa.
== '''Prestakinak''' ==
Sarritan espeziak gehitzen zaizkio {{txp|Xawarma}} haragiari ala nola kuminoa, kanela, kurkuma edo piperautsa. Zeinbat lekutan baharat izeneko {{txp|espezia}} nahasketa erabiltzen da.
[[Fitxategi:Shawarma-sandwich-01.jpg|300px|thumb]]
1n71jh7a4ynljbjqibbleerl7j8zopk
Lankide:LizardiBHI73/Proba orria
2
1213653
9968637
2024-11-14T08:00:05Z
LizardiBHI73
167374
Orri berria: «==Azetonitriloa== Azetonitriloa, sarritan metil [[Zianuro|zianuroa]] ( MeCN) ere deitua, CH3CN formula duen konposatu kimikoa da. Likido koloregabe hori nitrilo organiko sinpleena da. Disolbatzaile aprotiko polar gisa erabiltzen da, sintesi organikoan eta [[Butadieno|butadienoaren]] garbiketan. N≡C−C eskeletoa lineala da, C≡N arteko distantzia laburra izanik: 16 Å [[File:Acetonitrile-2D.png|thumb|Acetonitrile-2D]] [[Jean Baptiste Dumas|Jean-Baptiste Dumas]] kimikar...»
9968637
wikitext
text/x-wiki
==Azetonitriloa==
Azetonitriloa, sarritan metil [[Zianuro|zianuroa]] ( MeCN) ere deitua, CH3CN formula duen konposatu kimikoa da. Likido koloregabe hori nitrilo organiko sinpleena da.
Disolbatzaile aprotiko polar gisa erabiltzen da, sintesi organikoan eta [[Butadieno|butadienoaren]] garbiketan. N≡C−C eskeletoa lineala da, C≡N arteko distantzia laburra izanik: 16 Å
[[File:Acetonitrile-2D.png|thumb|Acetonitrile-2D]]
[[Jean Baptiste Dumas|Jean-Baptiste Dumas]] kimikari [[frantzia|frantsesak]] 1847an prestatu zuen lehen aldiz azetonitriloa.
Baterietan asko erabiltzen da, konstante [[Dielektriko|dielektriko]] nahiko handia duelako eta [[Elektrolito|elektrolitoak]] disolbatzeko gaitasuna duelako. Antzeko arrazoiak direla medio, voltanperometria ziklikoan ere asko usatzen da.
Azetonitriloak paper garrantzitsua betetzen du disolbatzaile gisa, [[Monomero|monomeroetatik]] abiatuta [[DNA|DNAren]] [[oligonukleotido|oligonukleotidoak]] lortzeko prozesuetan.
==Ekoizpena==
Azetonitriloa [[akrilonitrilo|akrilonitriloaren]] sintesiaren azpiproduktua da. Beraz, azetonitriloaren ekoizpen-joerek akrilonitriloaren joerei jarraitzen diete normalean.
==Aplikazioak==
Azetonitriloa nagusiki disolbatzaile gisa erabiltzen da butadienoa purifikatzeko findegietan. Zehazki, azetonitriloa [[Hidrokarburo|hidrokarburoz]], butadienoa barne, betetako destilazio-zutabe baten goiko aldetik elikatzen da eta azetonitriloa zutabean zehar erortzen denean butadienoa xurgatzen du.
==Toxikotasuna==
Azetonitriloak toxikotasun ertaina du dosi txikietan. Metabolizatzean hidrogeno zianuroa sortzen du eta hori da hautemandako ondorio toxikoen iturria. Oro har, efektu toxikoen agerpena atzeratu egiten da, azetonitriloa zianurotan metabolizatzeko gorputzak behar duen denbora dela eta (normalean, 2-12 ordu inguru). Gizakiengan azetonitriloak eragindako intoxikazioak (edo, espezifikoagoak izateko, azetonitriloaren eraginpean egon ondoren zianuroak eragindako intoxikazioak) arraroak dira, baina ez dira ezezagunak. Arnastuz, irentsiz eta, agian, larruazalaren zehar gertatzen dira.
48a5qwojvubzb5u8egttyqf42uu60x4
9968661
9968637
2024-11-14T08:21:42Z
LizardiBHI73
167374
¡
9968661
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Espandrillo2.jpg|300px|right]]
Espartinak, abarketak edo apretak zola espartzuzkoa eta gainaldea ehunezkoa duen oinetakoak dira . Pirinioen inguruko herrietan tradizionalak dira.
Mota askotako espartinak daude, normalean bi klase ezberdinetan banatzen direnak: xingolaz lotzen direnak eta xingolak erabiltzen ez dituztenak. Lehen zola espartzuzkoa bazen ere, egun ohikoa da kautxuzko estalki mehea izatea, hezetasuna eta higadura uxatzeko.
Historian lehendabizikoz 1322. urteko agiri batean aipatuak ziren, non katalanez espardenyes deitu zizkieten. Euskal Herrian ohiko oinetako bilakatu ziren, langileen artean udaberrian eta udan erabilienetarikoa. Maule aldean egiten zituztenak ospetsuak ziren oso. Oraindik ere Maulen espartin lantegiak ospetsuak dira eta bertoko turismoa sustatzen dute, besteak beste.
Euskal Herrian egindako abarkak boladan daude egun, jatorrizko ezaugarriak aldatuta mila kolore eta mota... lehen langileek erabiltzen zituzten Udaberri eta Uda garaian izan zirelako, tradizionalki, espartinak, abarketak edo apretak deitzen dira eta espartzuko zola eta ehunezko gainaldez eginak daude.
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Espandrillo2.jpg
[[Espartin]]
fzb8r9yoj7jlintk14drutmbgf99ddb
Txikipedia:Bobsleigh
104
1213654
9968640
2024-11-14T08:04:40Z
LizardiBHI75
167376
Orri berria: «[[Fitxategi:US Navy 020219-N-3995K-304 Gold Medal Women BobSledders 1.jpg|300px|right]] =BOBSLEIGH= Bobsleigh XIX. mendearen amaieran suitzarrek asmatutako {{txp|Neguko kirol|neguko kirola}} da. kirol olinpikoa da eta lerako jaitsiera modalitateetako bat. Suitzako mendietan hasi zen eta grabitatea lagungarri duen lera batean okertutako izotz-pista estu batetik jaistean datza. Hasieran, egurrezko lerak erabiltzen ziren, baina, ondoren, bobsleighs izeneko metalezko lerak erab...»
9968640
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:US Navy 020219-N-3995K-304 Gold Medal Women BobSledders 1.jpg|300px|right]]
=BOBSLEIGH=
Bobsleigh XIX. mendearen amaieran suitzarrek asmatutako {{txp|Neguko kirol|neguko kirola}} da. kirol olinpikoa da eta lerako jaitsiera modalitateetako bat. Suitzako mendietan hasi zen eta grabitatea lagungarri duen lera batean okertutako izotz-pista estu batetik jaistean datza. Hasieran, egurrezko lerak erabiltzen ziren, baina, ondoren, bobsleighs izeneko metalezko lerak erabili ziren.Bobsleighean erabilitako materialak goi teknologiako lera metalikoak eta atletentzako jantzi bereziak ditu. Gaitasunak izotz-pista artifizialetan egiten dira, eta taldeek hainbat abiadura- eta koordinazio-proba gainditu behar dituzte denborarik onena lortzeko. Bobsleigh-a kirol zirraragarria da, eta nazioartean lehiatzeko trebetasuna eta erabakitasuna eskatzen ditu.
=Lehen kluba=
1897an sortu zen lehen bobsleigh kluba St. Moritz, Suitza, eta ordutik Europako beste herrialde batzuetara hedatu da. 1924an Neguko Olinpiar Jokoetan debutatu zuen Chamonixen, Frantzian. 1932tik aurrera, bi pertsonaren bobsleigh modalitatea gehitu zen. 2002ko Salt Lake Cityko Olinpiar Jokoetan bobsleigheko emakumezkoen lehen lehiaketa olinpikoa sartu zen.
=Non egiten da gehien eta zergaitik?=
Espainian, Ricardo Soriano aitzindaria izan zen kirol honetan eta aldaketak egin zituen leretan. Beste espainiar batzuk ere, hala nola Alfonso Cabeza de Vacak, bobsleighean sartu ziren, eta emaitza nabarmenak lortu zituzten nazioartean. Teknologian eta diseinuan aurrerapenak izan diren arren, bobsleigh-a kostu handiko kirola da oraindik, eta batez ere Europako herrialdeetan eta Estatu Batuetan egiten da. Pista modernoek gutxienez 1,200 metroko luzera dute eta hainbat bira eta jaitsiera kontrolatu dituzte.
=Zenbat irauten dute lasterketek?=
Pista gehienek milia bat (1,6 km) inguruko luzera dute eta kirolariek minutu eskasean egiten dute distantzia hori. Azken denborak lau lasterketa batuz kalkulatzen dira.
=Egin den denborarik hoberena=
Inoiz grabatutako bobsleigh azkarrena 156 km/h (97 mph) iristen da.
=Ekipoak=
*Austria
*{{txp|Kanada}}
*{{txp|Frantzia}}
*{{txp|Alemania}}
*{{txp|Italia}}
*{{txp|Japonia}}
*Errusia
*Norbegia
*Suitza
*Estatu batuak
*Letonia
=Pistak=
Gaur egungo pista modernoak, hormigoiez eginda daude. Gutxienez zuzengune bat eta bihurgune jarraituak dituen labirinto bat izatea eskatzen da. 1.200 eta 1.300 metroko luzera izatea da egokia, hori bai gutxienez 15 bihurgune izatea eskatzen da.
Nazioarteko lasterketetarako ibilbideek 1.500 metroko luzera eta bost bihurgune hartzen dituzte gutxienez, 25 metrotik gorako erradioa dutenak. Bihurgune bakoitza kanpoko kurba peraltatu batek osatzen du, eta sarrerako eta irteerako zuzenari «koilara» izeneko gainazal inklinatu baten bidez lotzen zaio (koilara posizio horizontaletik bertikalerako trantsizioa errazteko erabiltzen da). Bihurgune peraltatuen goiko aldea ahurra da, bobsleigh-a pistatik kanpora irten ez dadin. Pistaren hondoa elur irabiatuz egina dago, eta gauez ureztatzen da, guztiz laua den izotzezko geruza lodi bat osatuz Hozte artifizialeko sistemak sartzeak (lehenengoa Alemaniako Königssee hirian eraiki zen 1968an) iraultza ekarri du kirol honetan, kirolariek edozein urtarotan entrenatu ahal izango dutelako.
=Leraren ezaugarriak=
Bob-a lera metalezko bastidore bat da, altzairuzko bi patin pareren gainean muntatua dagoena. Kapota koniko batez estalia dago eta alboetan heldulekuak ditu, irteeran bultzada errazteko. Aurreko patin parea polea sistema baten bidez biratu daiteke, eta ibilgailua oso abiadura handian gidatzea ahalbidetzen du; atzeko pareak palanka balaztak ditu, izotzaren gainean metalezko hortzekin eragiten dutenak. Bob modernoek metal arinen aleazioak, altzairuzko patinak eta material konposatuko gorputz aerodinamikoak konbinatzen dituzte. Lehiaketako lauko bobsleigh-ak gehienez 3,80 metroko luzera izan behar du eta bikoak aldiz 2,70 metroko luzera. Bi kasuetan, gehieneko zabalera 0,67 metrokoa da. Gehienezko pisua (tripulazioa barne) 630 kg-koa da lauko bobsleigh-erako eta 390 kg-koa biko bobsleigh-erako. Pisu gehiago gehitu daiteke; izan ere, zenbat eta pisu handiagoa izan, orduan eta azkarragoa izango da ibilgailua.
=Euskal Herria eta bobsleigha=
Egun, Euskal Herriko lurretan ez dago bobsleigha praktikatzeko inongo pistarik, hori dela eta klub eta federaziorik ere ez dago.
[[Kategoria:txikipedia]]
[[Kategoria:Txikipedia Kirolak]]
9vnv6ghxsa1z2c59euopd4lzjrnhy0g
Txikipedia:Azetonitrilo
104
1213655
9968645
2024-11-14T08:08:27Z
LizardiBHI73
167374
Orri berria: «==Azetonitriloa== Azetonitriloa, sarritan metil [[Zianuro|zianuroa]] ( MeCN) ere deitua, CH3CN formula duen konposatu kimikoa da. Likido koloregabe hori nitrilo organiko sinpleena da. Disolbatzaile aprotiko polar gisa erabiltzen da, sintesi organikoan eta [[Butadieno|butadienoaren]] garbiketan. N≡C−C eskeletoa lineala da, C≡N arteko distantzia laburra izanik: 16 Å [[File:Acetonitrile-2D.png|thumb|Acetonitrile-2D]] [[Jean Baptiste Dumas|Jean-Baptiste Dumas]] kimikar...»
9968645
wikitext
text/x-wiki
==Azetonitriloa==
Azetonitriloa, sarritan metil [[Zianuro|zianuroa]] ( MeCN) ere deitua, CH3CN formula duen konposatu kimikoa da. Likido koloregabe hori nitrilo organiko sinpleena da.
Disolbatzaile aprotiko polar gisa erabiltzen da, sintesi organikoan eta [[Butadieno|butadienoaren]] garbiketan. N≡C−C eskeletoa lineala da, C≡N arteko distantzia laburra izanik: 16 Å
[[File:Acetonitrile-2D.png|thumb|Acetonitrile-2D]]
[[Jean Baptiste Dumas|Jean-Baptiste Dumas]] kimikari [[frantzia|frantsesak]] 1847an prestatu zuen lehen aldiz azetonitriloa.
Baterietan asko erabiltzen da, konstante [[Dielektriko|dielektriko]] nahiko handia duelako eta [[Elektrolito|elektrolitoak]] disolbatzeko gaitasuna duelako. Antzeko arrazoiak direla medio, voltanperometria ziklikoan ere asko usatzen da.
Azetonitriloak paper garrantzitsua betetzen du disolbatzaile gisa, [[Monomero|monomeroetatik]] abiatuta [[DNA|DNAren]] [[oligonukleotido|oligonukleotidoak]] lortzeko prozesuetan.
==Ekoizpena==
Azetonitriloa [[akrilonitrilo|akrilonitriloaren]] sintesiaren azpiproduktua da. Beraz, azetonitriloaren ekoizpen-joerek akrilonitriloaren joerei jarraitzen diete normalean.
==Aplikazioak==
Azetonitriloa nagusiki disolbatzaile gisa erabiltzen da butadienoa purifikatzeko findegietan. Zehazki, azetonitriloa [[Hidrokarburo|hidrokarburoz]], butadienoa barne, betetako destilazio-zutabe baten goiko aldetik elikatzen da eta azetonitriloa zutabean zehar erortzen denean butadienoa xurgatzen du.
==Toxikotasuna==
Azetonitriloak toxikotasun ertaina du dosi txikietan. Metabolizatzean hidrogeno zianuroa sortzen du eta hori da hautemandako ondorio toxikoen iturria. Oro har, efektu toxikoen agerpena atzeratu egiten da, azetonitriloa zianurotan metabolizatzeko gorputzak behar duen denbora dela eta (normalean, 2-12 ordu inguru). Gizakiengan azetonitriloak eragindako intoxikazioak (edo, espezifikoagoak izateko, azetonitriloaren eraginpean egon ondoren zianuroak eragindako intoxikazioak) arraroak dira, baina ez dira ezezagunak. Arnastuz, irentsiz eta, agian, larruazalaren zehar gertatzen dira.
48a5qwojvubzb5u8egttyqf42uu60x4
Txikipedia:Jantzi
104
1213656
9968647
2024-11-14T08:09:45Z
LizardiBHI73
167374
Orri berria: «==Jantzi== Jantziak dira gizakiek gorputza babesteko, estaltzeko edo apaintzeko erabiltzen duten edozein gauza. Gehienetan, ehunez eginak izaten dira , baina, historian zehar, animalia larruz edo ingurumenean aurkitzen diren beste material eta produktu naturalez eginak izan dira. Gizakiek soilik erabiltzen dituzte jantziak, eta gizarte ororen ezaugarria dela esan daiteke. Erabiltzen diren jantzien kopurua eta mota zenbait faktoreren mende egoten da: kontsiderazio geografiko...»
9968647
wikitext
text/x-wiki
==Jantzi==
Jantziak dira gizakiek gorputza babesteko, estaltzeko edo apaintzeko erabiltzen duten edozein gauza. Gehienetan, ehunez eginak izaten dira , baina, historian zehar, animalia larruz edo ingurumenean aurkitzen diren beste material eta produktu naturalez eginak izan dira. Gizakiek soilik erabiltzen dituzte jantziak, eta gizarte ororen ezaugarria dela esan daiteke. Erabiltzen diren jantzien kopurua eta mota zenbait faktoreren mende egoten da: kontsiderazio geografiko eta klimatikoak, sexua, gorputz mota, faktore sozialak eta abar. Jantziek, oro har, gorputza estaltzen dute, oinetakoek oinak, eskularruek eskuak, kapelek edo ginbailek burua, eta azpiko arropek gorputz atal intimoak.
[[Jantzi|Jantziak]] helburu ugari izan ditzake: babesa izan daiteke, naturako elementu, gainazal latz, harri zorrotz, landare sumingarri edo intsektuen ziztaden aurka, larruazalaren eta ingurumenaren arteko hesia sortzen baitu. Jantziak hotzetik edo berotik isolatu dezake, eta higiene hesi bat eskain dezake, material infekziosoak eta toxikoak gorputzetik urrun egon daitezen. Oinak babesten ditu, lesiorik edo ibiltzeko eragozpenik sor ez dadin, eta zenbait girotan ibilera erraztu dezake, adibidez harea, izotz edo elur gainean. Jantziak erradiazio ultramorearen aurkako babesa ere ematen du. Begien itsutzea saihesteko edo ikusmen zolitasuna areagotzeko erabil daiteke, ingurune gogorretan, kapela hegaldunek egiten duten gisan. Berariazko lan eta zereginetan, kiroletan eta gerran jaso daitezkeen lesioetatik babesteko erabiltzen dira jantziak. Sakelekin, gerrikoekin edo begiztekin hornituta, jantzia bitarteko bat izan daiteke eskuak libre diren bitartean gauzak soinean garraiatzeko.
Janzkiak faktore sozial garrantzitsuak ditu.Arropa jakin batzuk janztea arau sozial aldakor baten adierazle izan daiteke; adibidez, apaltasuna adieraz dezake. Biluzik edo larrugorrian egotea besteren aurrean deseroso edo, desegoki izan daiteke. Munduko leku askotan, sexu organoak, ugatzak edo ipurmasailak bistan izatea, estaltzeko jantzirik gabe, exhibizionismotzat hartua izan daiteke. Pubisaren eremua edo genitalak estaltzea gutxienekotzat jotzen da nonahi, kulturaz haraindi eta klima edozein dela ere, konbentzio sozial bat ohitura bilakatu dena.
[[File:Clothes.jpg|300px|right]]
==Hastapenak==
Guztiz argi ez dagoen arren, badirudi duela 100.000 urte hasi zirela gizakiak jantziak erabiltzen.
Antropologia Ebolutiboko [[Max Planck]] Institutuko [[Antropologia|antropologoek]] egindako ikerketetan, jantzien lehen erabilera datatu ahal izan zuten zeharbidez, zorrietan oinarritutako zeharkako metodo baten bidez. Dedukzio hau egin zuten: giza zorria ezin da jantzietatik kanpo bizi, ordu gutxi batzuen buruan hiltzen baita babesik aurkitu ezean. Horrek esan nahi du gizakiari dagokion jatorrizko zorria ezin izango zela espezialitatetan banatu gizakiek jantziak erabili arte. Beraz, gorputz zorria jatorrizko espezietik eta anai-arreba duen subespezietik, buruko zorritik , desbideratu zen data jakin daiteke aztertutako denboran bakoitzak izan zuen mutazio kopuruaren bitartez. Mutazio horiek erritmo ezagunean gertatu zirenez, bi espezieen azken arbasoaren data maiztasunaren arabera kalkula daiteke. Azterketa horien emaitza da data hori duela 40.000–170.000 urtera bitarteko tartean gertatu zela, eta espezializatzeko aukera handiena duela 107.000 urte inguru izan zela.
Ikerketa egin zuten antropologoen iritziz, jantzien asmakuntza gertatu zela [[Homo sapiens]] modernoa iparralderantz migratzen hastearekin batera, Afrikako [[klima]] beroa lagata, duela 100.000 eta 50.000 urte bitartean. Beste ikerketa batzuek, erloju genetikoan oinarrituta, jantziak duela 30.000–14.000 urte sortu zirela uste dute.
Aztarna arkeologiko zuzenetan oinarritutako datazioek antzeko emaitzak sortu izan dituzte. 2021eko irailean, zientzialariek jakinarazi zuten duela 120.000 urte jantziak egiten zirela, Marokoko zenbait aztarnategitan egindako aurkikuntzen ondorioz.
[[Kategoria:Txikipedia:Jantziak]]
[[Kategoria:Txikipedia]]
j9hr59phblzukvgscdtjo9a93pfk3h0
Agaricus moellerianus
0
1213657
9968650
2024-11-14T08:10:45Z
Jose Angel Urquia Goitia
129751
Berria
9968650
wikitext
text/x-wiki
''Psalliota floccipes''
Sinonimoak: ''Agaricus campestris var. floccipes. Agaricus floccipes. Agaricus moellerianus''
== Deskribapena ==
'''Kapela:''' 3 eta 6 cm bitarteko diametrokoa, ez oso handia, zuritik horixka-arre kolorera, ia leuna,
'''Orriak:''' Estu, gorrixkak, arre-beltzaxkak helduaroan, oinera mehetuak.
'''Hanka:''' 5 eta 6 cm bitarteko diametrokoa eta 1 eta 1,5 cm bitarteko diametrokoa, zuria, baina nabarmen apaindua goranzko ezkatekin eraztunera arte, nabari samarra.
'''Haragia:''' Trinkoa, almendra mikatzen usain arin batekin,<ref>{{erreferentzia|abizena=Cetto, Bruno|urtea=1987|izenburua=Guia de los hongos de Europa|argitaletxea=Ediciones Omega, S. A. Barcelona|orrialdea=47|ISBN=84-282-0887-5 (T. 4). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)|hizkuntza=Es}}</ref>
'''Etimologia:''' ''Agaricus'' terminoa grekotik dator, perretxikoa esan nahi duen “agarikón” hitzetik. ''Floccipes'' epitetoa ere grekotik dator, artilezko lihazkia, esan nahi duen “flocus” hitzetik eta hanka, esan nahi duen “pès” hitzetik. Hanka flokosoa duelako.
== Jangarritasuna ==
Jangarria.
=== Nahasketa arriskua ===
== Sasoia eta lekua ==
Udazkenean. Zelaietan eta basoetako eremu belartsuetan.
=== Banaketa eremua ===
== Erreferentzia ==
83bjg5c1w8x256h91mydjpsms8sxizq
Txikipedia:Pizza napolitar
104
1213658
9968653
2024-11-14T08:13:21Z
LizardiBHI74
167821
Orri berria: «==Pizza napolitar== Pizza napolitarra, masa samur eta mehea baina ertz altuak dituena. Pizza napolitarra terminoa bere garrantzi eta historiko edo erregionalagatik, pizza tonda (pizza borobila) hitzaren sinonimo gisa erabiltzen da zeinbait gunetan. ==Jatorria== Napolitanako pizzari buruzko lehen erreferentziak 1715etik 1725era bitartekoak dira. {{txp|Vincente|Vicente corradok}}, XVIII. mendearen erdialdean, {{txp|Napoli}} hiriko elikadura-ohiturei buruzko tratatu baliot...»
9968653
wikitext
text/x-wiki
==Pizza napolitar==
Pizza napolitarra, masa samur eta mehea baina ertz altuak dituena. Pizza napolitarra terminoa bere garrantzi eta historiko edo erregionalagatik, pizza tonda (pizza borobila) hitzaren sinonimo gisa erabiltzen da zeinbait gunetan.
==Jatorria==
Napolitanako pizzari buruzko lehen erreferentziak 1715etik 1725era bitartekoak dira. {{txp|Vincente|Vicente corradok}}, XVIII. mendearen erdialdean, {{txp|Napoli}} hiriko elikadura-ohiturei buruzko tratatu baliotsu bat idatzi zuen, non jendeak pizza eta {{txp|makarroi|makarroiak tomatearekin}} gordetzeko ohitura zuela ikusi zuen. Lehen {{txp|pizza|pizzeriak}} XIX. mendean agertu ziren Napolin, eta XX. mendearen erdialdera arte hiri horretako fenomeno esklusiboak ziren.
==Deskribapena eta lanketa==
Pizza napolitarraren berezitasuna, batez ere, bere oinarriari zor zaio. {{txp|Ogi}}-masa samur eta elastikoarekin prestatu behar da (koiperik gabe), eskuz luzatuta, ertzak ukitu gabe, eta egosten den bitartean 1 edo 2 cm-ko ertz tipikoa (cornicioni) osatuko dute. Erdian, berriz, masak 3 mm-ko altuera izango du. Labe oso bero batetik azkar pasatzeak heze eta leun utzi behar du, ez gehiegi egosita.
[[Fitxategi:Eq it-na pizza-margherita sep2005 sml.jpg|300px|left|thumb]]
i91jo4pb7vac4pdcu6xnmc3iqz096rb
Txikipedia:Bitxigintza
104
1213659
9968662
2024-11-14T08:23:08Z
LizardiBHI74
167821
Orri berria: «==Bitxigintza== Bitxigintza {{txp|bitxi|bitxiak}} egitea da, berez bitxigilearen lanbidea. Bitxiak, apaingarri pertsonal gisa erabiltzen diren artikulu dekoratiboak dira, hala nola: eraztunak, lepokoak, belarritakoak, eskumuturrekoak etab. ==Formak eta funtzioak== Historian zehar, bitxiak hainbat funtziotarako erabili izan dira: Funtzio soziala: aberastasun edo moda sinbolo gisa. Funtzio praktikoa: objektu praktiko edo funtzional gisa. Funtzio sinbolikoa: estatusa edo...»
9968662
wikitext
text/x-wiki
==Bitxigintza==
Bitxigintza {{txp|bitxi|bitxiak}} egitea da, berez bitxigilearen lanbidea. Bitxiak, apaingarri pertsonal gisa erabiltzen diren artikulu dekoratiboak dira, hala nola: eraztunak, lepokoak, belarritakoak, eskumuturrekoak etab.
==Formak eta funtzioak==
Historian zehar, bitxiak hainbat funtziotarako erabili izan dira:
Funtzio soziala: aberastasun edo moda sinbolo gisa.
Funtzio praktikoa: objektu praktiko edo funtzional gisa.
Funtzio sinbolikoa: estatusa edo talde bateko kide zarela jakinarazteko.
Babes-funtzioa: kutun gisa.
Funtzio artistikoa: adierazpen subjektiboak.
==Simbolismoa==
Kultura gehienetan bitxiak aberastasun sinbolo gisa ikusten dira. Materialek eta horiek fabrikatzeko beharrezkoak diren lanek balio intrintsekoa izatea eragiten dute, eta balio horrek altxorrak kantitate handietan metatzeko modu gisa erabiltzeko aukera ematen du.{{txp|Kultura}} askotan ohikoa da {{txp|kutun}} edo {{txp|domina}} debozionalak erabiltzea babesa emateko edo gaitza urruntzeko.
[[Fitxategi:Diamond (side view).png|300px|left|thumb]]
8cafvevf1szd5zmkflo1kp5e2f7mszl
Txikipedia:Mitsubishi
104
1213660
9968687
2024-11-14T08:45:18Z
LizardiBHI51
168062
Orri berria: «= '''Mitsubishi''' = [[Fitxategi:Mitsubishi logo.svg|thumb|300x300px]][[Mitsubishi]] japoneko konpania handienetakoa da. 1870eko maiatzaren 13ean fundatu zen Yataro iwasakik. Japonia gizarte industrializatua bilakatzeko paper garrantzitsua bete zuen Hasieran itsasoko garraioan aritu zen. = Historia = Mitsubidshi ere banku bat sortu du 1919ean fundatu zen eta 1996ean tokyoren banku oficialarekin fuzioanatu zen. Ere 1993ean Mitsubishi corpotation fundatu zuten, taldeko...»
9968687
wikitext
text/x-wiki
= '''Mitsubishi''' =
[[Fitxategi:Mitsubishi logo.svg|thumb|300x300px]][[Mitsubishi]] japoneko konpania handienetakoa da. 1870eko maiatzaren 13ean fundatu zen Yataro iwasakik. Japonia gizarte industrializatua bilakatzeko paper garrantzitsua bete zuen Hasieran itsasoko garraioan aritu zen.
= Historia =
Mitsubidshi ere banku bat sortu du 1919ean fundatu zen eta 1996ean tokyoren banku oficialarekin fuzioanatu zen. Ere 1993ean Mitsubishi corpotation fundatu zuten, taldeko barne finantzierako erabiltzen da Mitsubishi Heavy Industries taldearen industria-jarduerak barne hartzen ditu. horrela banatzen da.
* Mitsubishi motors. automobil-eraikitzaile japoniarra.
* Mitsubishi Atomic Industry, energia nuklearrean aritzen da.
* Mitsubishi Chemical, kimikako enpresa japoniar handiena.
Japoniako gobernuak Japoniako moneta bateratzeko asmoa zuenean, Yatarok entzun zuen gobernu zentralak tokiko gobernu bakoitzaren txanponak erosiko zituela. Horrela, tokiko moneta asko erosi eta gobernu zentralari saldu zizkion. Jarduera honetan dirutza egin zuen.
Japoniako gobernuak Japoniako moneta bateratzeko asmoa zuenean, Yatarok entzun zuen gobernu zentralak tokiko gobernu bakoitzaren txanponak erosiko zituela. Horrela, tokiko moneta asko erosi eta gobernu zentralari saldu zizkion. Jarduera honetan dirutza egin zuen.
[[Bigarren Mundu Gerra]] amaitzean, Japonia [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuek]] okupatzen dute. MacArthur jeneralak gobernatzen du herrialdea. Estatu Batuek partzuergoak kendu nahi dituzte, gerra piztu zuten bultzatzaile nagusitzat dituztelako eta horietatik bat Mitsubishi bera zen. Arrazoien artean gerrarako armada japoniarrarentzat nahiko material ekoiztu izana dago, ehiza-hegazkin entzutetsua, [[Mitsubishi A6M|Zero]], [[Kamikaze|''kamikaze'']] pilotuena, barne.
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[kategoria:Txikipedia:Mitsubishi]]
4lylm1waiuod3gn73utsnqn2vrsqhxx
Maria Dolores Etxano Varela
0
1213661
9968688
2024-11-14T08:45:33Z
Ibai1984
109565
«[[:es:Special:Redirect/revision/156222664|María Dolores Etxano Varela]]» orriaren itzulpena eginez sortua
9968688
wikitext
text/x-wiki
'''Maria Dolores Etxano Varela''' ([[Ondarroa]], 1968ko maiatzaren 30a) politikari eta administraria da. [[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJ-PNV]] alderdiko senataria da [[Bizkaia|Bizkaiko]] barrutian 2016ko urtarriletik, eta [[Ondarroa|Ondarroako]] Udaleko zinegotzia. [[Espainiako Senatua|Espainiako]] [[Espainiako Senatua|Senatuko]] XI, XII, XIII eta XIV legegintzaldietan parte hartu du.
== Ibilbidea ==
Euskal Herriko Unibertsitateko Ekonomia eta Enpresa Zientzietan lizentziaduna da 1991tik, eta enpresa pribatuan zein Administrazio Publikoan egin du bere ibilbidea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Euzkadi Buru|abizena=Batzar|izenburua=Gure Taldea M. Dolores Etxano Varela|hizkuntza=eu|url=https://senatua.eaj-pnv.eus/eu/talde-parlamentarioa/13039/m-dolores-etxano-varela|aldizkaria=Senatua|sartze-data=2024-11-14}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Maria Dolores Etxano (EAJ-Senatua)|hizkuntza=eu|data=2016-06-08|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/06/08/maria-dolores-etxano-eaj-senatua-2/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
Bere lehen lan esperientzietako bat kontserba-lantegi batean izan zen, administrazio arduradun gisa.
1999an hasi zen politikan, [[Ondarroa|Ondarroako Udaleko]] zinegotzi gisa. 2003-2007 legegintzaldian alkateordea izan zen. 2015 eta 2019ko udal hauteskundeetan EAJren alkategaia izan zen, nahiz eta ez zuen irabazi. Urte horietan oposizioko burua izan zen, eta 2016tik senatari lanarekin uztartu zuen kargua. Ondarroako Uri Buru Batzarreko lehendakaria ere izan da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Maria Dolores Etxano ez da Ondarroako EAJren alkategaia izango datozen udal hauteskundeetan|hizkuntza=eu|data=2023-01-28|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/28/maria-dolores-etxano-ez-da-ondarroako-eajren-alkategaia-izango-datozen-udal-hauteskundeetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
Senatuan Euskal Taldeko bozeramailea izan da hainbat batzordetan, besteak beste: Aurrekontuak, Ogasuna, Kontu Auzitegiarekiko Harremanak, Berdintasuna eta Genero Indarkeriaren Estatu itunaren jarraipen batzordean.<ref>{{Cite web|izena=Senado de|abizena=España|izenburua=María Dolores Etxano. Senado|url=https://www.senado.es/web/composicionorganizacion/senadores/composicionsenado/fichasenador/index.html?id1=17028&legis=14|lana=www.senado.es|accessdate=2022-04-02}}</ref>
Etxanok feministatzat dauka bere burua. Ondarroako [[Andrabanda|Andrabandako]] kidea ere izan da.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=«Lamentablemente cuando las mujeres llegamos a la política se nos exige más»|data=2022-03-08|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/costa/lamentablemente-mujeres-llegamos-20220309222832-nt.html|lana=El Correo|accessdate=2022-04-02}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo loturak ==
* [https://www.rtve.es/play/videos/parlamento/parlamento-conoce-parlamento-8m-dolores-etxano-senadora-del-pnv-12-03-2022/6439541/ Maria Dolores Etxano. 2022] Bideoa. RTVE
[[Kategoria:Bizkaiko politikariak]]
[[Kategoria:Jelkideak]]
[[Kategoria:Ondarroarrak]]
sg5kpxf64fxw5duhhb584vkkkrvjhsr
9968693
9968688
2024-11-14T08:52:34Z
Ibai1984
109565
9968693
wikitext
text/x-wiki
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Maria Dolores Etxano Varela''' ([[Ondarroa]], 1968ko maiatzaren 30a) politikari eta administraria da. [[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJ-PNV]] alderdiko senataria da, eta [[Ondarroa|Ondarroako]] Udaleko zinegotzia. [[Espainiako Senatua|Espainiako]] [[Espainiako Senatua|Senatuko]] XI, XII, XIII, XIV eta XV legegintzaldietan parte hartu du.
== Ibilbidea ==
[[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] Ekonomia eta Enpresa Zientzietan lizentziaduna da 1991tik, eta enpresa pribatuan zein Administrazio Publikoan egin du bere ibilbidea.<ref>{{Erreferentzia|izena=Euzkadi Buru|abizena=Batzar|izenburua=Gure Taldea M. Dolores Etxano Varela|hizkuntza=eu|url=https://senatua.eaj-pnv.eus/eu/talde-parlamentarioa/13039/m-dolores-etxano-varela|aldizkaria=Senatua|sartze-data=2024-11-14}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Maria Dolores Etxano (EAJ-Senatua)|hizkuntza=eu|data=2016-06-08|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2016/06/08/maria-dolores-etxano-eaj-senatua-2/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
Bere lehen lan esperientzietako bat kontserba-lantegi batean izan zen, administrazio arduradun gisa.
1999an hasi zen politikan, [[Ondarroa|Ondarroako Udaleko]] zinegotzi gisa. 2003-2007 legegintzaldian alkateorde postua bete zuen. 2015 eta 2019ko udal hauteskundeetan EAJren alkategaia izan zen, nahiz eta ez zuen irabazi. Urte horietan oposizioko burua izan zen, eta 2016tik senatari lanarekin uztartu zuen kargua. Ondarroako Uri Buru Batzarreko lehendakaria ere izan da.<ref>{{Erreferentzia|izena=Kazetaria(e)ko|abizena=Hitza|izenburua=Maria Dolores Etxano ez da Ondarroako EAJren alkategaia izango datozen udal hauteskundeetan|hizkuntza=eu|data=2023-01-28|url=https://lea-artibaietamutriku.hitza.eus/2023/01/28/maria-dolores-etxano-ez-da-ondarroako-eajren-alkategaia-izango-datozen-udal-hauteskundeetan/|aldizkaria=Lea-Artibai eta Mutrikuko Hitza|sartze-data=2024-11-14}}</ref>
Senatuan Euskal Taldeko bozeramailea izan da hainbat batzordetan, besteak beste: Aurrekontuak, Ogasuna, Kontu Auzitegiarekiko Harremanak, Berdintasuna eta Genero Indarkeriaren Estatu itunaren jarraipen batzordean.<ref>{{Cite web|izena=Senado de|abizena=España|izenburua=María Dolores Etxano. Senado|url=https://www.senado.es/web/composicionorganizacion/senadores/composicionsenado/fichasenador/index.html?id1=17028&legis=14|lana=www.senado.es|accessdate=2022-04-02}}</ref>
Etxanok feministatzat dauka bere burua. Ondarroako [[Andrabanda|Andrabandako]] kidea ere izan da.<ref name=":0">{{Cite web|izenburua=«Lamentablemente cuando las mujeres llegamos a la política se nos exige más»|data=2022-03-08|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/costa/lamentablemente-mujeres-llegamos-20220309222832-nt.html|lana=El Correo|accessdate=2022-04-02}}</ref>
== Erreferentziak ==
{{Erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo loturak ==
* [https://www.rtve.es/play/videos/parlamento/parlamento-conoce-parlamento-8m-dolores-etxano-senadora-del-pnv-12-03-2022/6439541/ Maria Dolores Etxano. 2022] Bideoa. RTVE
[[Kategoria:Bizkaiko politikariak]]
[[Kategoria:Jelkideak]]
[[Kategoria:Ondarroarrak]]
4n42f2q3n3dys1xest2p0cdnt1q1bwa
Linda Kasabian
0
1213662
9968691
2024-11-14T08:48:03Z
Aonandi
156348
«[[:es:Special:Redirect/revision/156278972|Linda Kasabian]]» orriaren itzulpena eginez sortua
9968691
wikitext
text/x-wiki
{{Nagusia|Manson familia}}'''Linda Kasabian''', jaiotzaz '''Linda Darlene Drouin''' ([[Biddeford (Maine)|Biddeford]], [[Maine]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]], [[1949|1949ko]] [[Ekainaren 21|ekainaren 21a]] – [[Tacoma (Washington)|Tacoma, Washington]], AEB, [[2023|2023ko]] [[Urtarrilaren 21|urtarrilaren 21a]]) [[Manson familia|Charles Mansonen]] [[Manson familia|Manson familiaren]] kide izateagatik ezaguna.<ref>{{Cite web|izenburua=Murió Linda Kasabian, testigo clave en el juicio que envió a Charles Manson a prisión|egilea=Mundo|data=2023-02-28|url=https://www.ambito.com/mundo/murio-linda-kasabian-testigo-clave-el-juicio-que-envio-charles-manson-prision-n5661983|lana=Ambito|accessdate=2023-02-28}}</ref> Tate eta LaBiancako hilketetan parte hartu zuen 1969ko abuztuan. Baina «Familia»-ko beste kide batzuk ez bezala, epaiketan zehar immunitate akordio batera iritsi zen, eta akusazioaren lekuko nagusia izan zen; beraz, ez zuten inolako krimenengatik epaitu.<ref>{{Cite web|izena=|abizena=|izenburua=Charles Manson y la Familia Satánica|argitaletxea=''hugozapata.com.ar''|data=20 de enero de 2010|url=http://www.hugozapata.com.ar/2010/01/charles-manson-y-la-familia-satanica/|lana=|accessdate=28 de agosto de 2016}}</ref>
== Bizitza ==
=== Lehen urteak ===
Linda Darlene Drouin Maine estatuko Biddeforde hirian jaio zen. [[New Hampshire]] estatuko [[Hillsborough konderria (New Hampshire)|Hillsborough konderrian]] kokatuta dagoen [[Milford (New Hampshire)|Milforde]] herrian hazi zen. Aita, Rosarie Drouin, eraikuntzako langilea zen, eta ama, Joyce Taylor, etxekoandrea.<ref>{{Cite web|izenburua=Copia archivada|url=http://truthontatelabianca.com/threads/weekend-magazine-24-july-1972-kasabian-interview.5653/|accessdate=24 de mayo de 2015}}</ref> Gurasoak sarritan ez ziren ondo konpontzen, eta aitak familia utzi zuen, artean Linda neskato txikia zenean. Lindaren gurasoak handik gutxira ezkondu ziren berriro, eta gero aita [[Miami|Miamira]] joan zen, [[Florida|Floridara]]. Bera zen alaba nagusiena, eta bere ama Joycek azpimarratu zuen Linda baino seme-alaba eta seme-alaba orde gazteagoak zaindu behar zituenez, ez zela gai izan Linda nerabea zenean alabari behar zuen arreta eskaintzeko: "Nik ez nuen astirik Lindaren arazoak entzuteko. Lindarekin gertatu dena nire errua da."
Bere senide, lagun, maisu eta auzokideek pertsona adimentsu eta ikasle on deskribatu zuten Linda, adeitsua eta lotsatia, baina "azkarregi haztera behartua" izan zena.<ref name="gilmore" /> Bigarren Hezkuntzatik erretiratu eta etxetik ihes egin zuen 16 urterekin, Jake Byrd aitaordearekin izandako arazoen ondorioz. Linda Ameriketako Estatu Batuetako mendebaldeko zenbait estatutan zehar ibili zen, "Jainkoaren bila". 16 urterekin, Robert Peasleyrekin ezkondu zen, baina handik gutxira dibortziatu zen. Miamira joan zen une batean, aitarekin berriz konektatu nahian, taberna batean lanean ari baitzen, baina handik gutxira elkarrengandik aldendu ziren. Linda [[Boston|Bostonera]] joan zen eta berriro ezkondu zen, ordukoan Robert Kasabian [[Armenia|armeniar]] jatorriko estatubatuarrarekin, 1968an neskato batez erditu zelarik. Ezkontza eskasten hasi zenean, Linda eta bere alaba Tanya New Hampshirera itzuli ziren Lindaren amarekin bizitzera. Handik gutxira, Robert Kasabian Lindarekin harremanetan jarri zen, eta berarekin [[Los Angeles|Los Angelesen]] biltzeko gonbita egin zion. Robert Kasabianek Linda berarekin eta lagun batekin, Charles "Barbanegra" Meltonekin, bat egitea nahi zuen, [[Hego Amerika|Hego Amerikara]] itsasontziz egitekoa zen bidaia batean. Lindak adiskidetzea zuen buruan, eta Los Angelesera itzuli zen, Los Angeleseko kanpoaldean, [[Topanga (Kalifornia)|Topanga]] inguruan, Robertekin [[Hippy|hippyen]] bilkuretarako tokietan bizitzera.<ref name="gilmore" />
== Manson familia ==
<references></references>
Bigarren semeaz haurdun geratu zen unean, senarrak utzi egin zuen Linda, Hego Amerikara bakarrik joateko. Charles "Barbanegra" Melton-en lagun batek, [[Catherine Share|Catherine "Gypsy" Share-k]], arrantxo bat deskribatu zion, non hippyen talde bat "lurreko zulo" moduko batean eta aldi berean paradisu batean kokatuta zegoen, asaldura sozialetik ihes egiteko. Linda Kasabian, intrigatuta, arrantxora joatea erabaki zuen. Hantxe ezagutu zuen [[Charles Manson]].<ref name="sanders" />
Kasabian ongi hartu zuten «Manson familia»ko kideek, bake, maitasun eta ziurtasun lanbideekin, bera eta bere alabatxoa artatuko zituztela, berak leialtasuna erakusteko baldintzarekin. Manson familiarekin eman zuen lehen gauean, Tex Watson ezagutu eta harexekin oheratu zen. Biek ala biek oso bizitzat jo zuten euren hasierako topaketa. Tex Watsonek Linda Kasabian konbentzitu zuen Charles "Barbanegra" Melton senarraren lagunari diru-kopuru bat lapurtzeko.<ref name="watson-13" />
Kasabianek Manson ezagutu du, berarentzat gertaera dramatikoa izanik, larruzko arropaz itxura bikaina zuela eta [[Kristo|Jesukristo]] zirudiela pentsatu baitzuen. Mansonek arrantxora zergatik iritsi zen esan zion, eta, hankak ukitu ostean, Mansonek onartu egin zuen. Gau hartan, Mansonek eta Kasabian Spahn Arrantxoko kobazulo batean larrua jo zuten.
Beste neskek Mansonekiko zuten jarrera bera hartu zuen Kasabian: "Beti nahi nuen berarentzat edozer egitea, dena berarentzat".
Kasabian Manson familiako kideekin elkartu zen gaueko ekintzetan. Isil-isilik, [[Los Angeles|Los Angelesko]] hainbat etxetara sartzen ziren, dirua eta objektuak lapurtzeko, etxekoak lo zeuden bitartean. Delituzko jarduera horien eta beste batzuen bidez mantentzen ziren Manson familiako kideak, eta Kasabian prest zegoen horretan parte hartzeko. Zenbait gauetan, su baten inguruan, Mansonek hitzaldiak ematen zituen, eta hitzaldi horiek indar handiagoa hartzen zuten droga psikodelikoak hartzen baitzituzten. [[Mary Brunner]] lapurtutako kreditu-txartel bat erabiltzeagatik espetxeratu zutenean, Kasabian baliozko gidabaimena zuen taldeko kide bakarra bihurtu zen.
=== Tate eta LaBiancaren hilketak ===
Taldera heldu eta hilabetera, 1969ko abuztuaren 8an, Mansonek esan zuen "orain da unea ''Helter Skelter''rerako, [[The Beatles|The Beatlesen]] abesti batetik hartutako hitza, Mansonek [[Apokalipsia|Apokalipsiaren]] sinonimotzat hartu zuena. Mansonek Kasabian bidali zuen labana bat, aldatzeko arropa eta gidatzeko lizentzia jasotzera, [[Roman Polański|Roman Polanski]] zinema zuzendariaren eta haren emazte [[Sharon Tate]] emaztearen egoitzara, Manson familiako beste hiru kiderekin batera joateko —Charles "Tex" Watson, [[Susan Atkins]] eta Patricia Krenwinkel—. Bertan, Kasabianek Watson ikusi zuen Steven Parent tirokatzen eta hiltzen, nerabe gazte bat, laguna, hain zuzen ere, etxaldeko zaindaria bisitatzetik irteten, irrati bat saltzeko asmoz. Watsonek egoitzatik kanpo geratzeko agindu zion orduan Kasabiani, eta autoan geratu zen; Watson, Atkins, eta Krenwinkel, berriz, etxera sartu, eta Jay Sebring estilista, Wojciech Frykowski (idazlegaia eta Polanskiren lagun mina), [[Abigail Folger]] ekintzailea, eta [[Sharon Tate]] aktorea hil zituzten. Azken hori8 hilabete eta erdi haurdun baitzegoen.
Kasabianek adierazi zuen une batean biktimen "oihu ikaragarriak" entzun zituela eta autotik urrundu zela. "Etxe aldera korrika hasi nintzen, gelditzea nahi nuen. Nik banekien zer egin zuten. Pertsona horiek hiltzen ari ziren. Nik geldiarazi egin nahi nituen". Etxera hurbiltzean, Kasabian Frykowskirekin egin zuen topo, eta hura ate nagusitik ateratzen ari zen. Kasabian bere testigantzan esan zuen: "Atetik atera berria zen gizon bat zen, aurpegian odola zuena eta zutoin baten ondoan zutik zegoena, eta gutxi gorabehera minutu batez begiratu zidan, eta esan zidan, 'O, Jainkoa, asko sentitzen dut. Mesedez, geldi dadila!' Baina zuhaixka batzuetan erori zen lurrera". Orduan Watsonek behin eta berriro sastakatu zuen Frykowski eta buruan jo zuen arma baten kulataz. Kasabian hiltzaileak geldiarazten saiatu zen, esanez "jendea etortzen" entzuten zuela jabetzarantz, baina Susan Atkinsek esan zion "beranduegi" zela jada. Watsonen eta Atkinsen arabera, Kasabian aurreko belardian gelditu eta paralizatuta geratu zen, bere kideen hilketen aurrean izu-adierazpenaz. Kasabianen lekukotzak zioenez, shock egoeran zegoen, emakumea korrika joan zen automobilerantz, martxan jarri zuen, eta laguntza bila irteteko zorian egon zen, baina gero gogoratu zuen alaba Spahn arrantxoan zegoela.
Hurrengo gauean, Mansonek berriro agindu zien Manson familiako hainbat kideri aldazeko arropa hartzeko eta Kasabianek gidatzen zuen autoan sartzeko, baina ordukoan Manson bera haiekin joatekoa zen, «zelan egin behar zuten erakusteko», aurreko gaueko hilketa axolagabeki egin zutela sentitzen baitzuen. Ordukoan , Leslie Van Houten eta Steve Grogan ere joan ziren [[Kalifornia|Kaliforniako]] [[Los Feliz (Los Angeles)]] herrira, LaBianca familiaren etxera. Linda Kasabianek ikusi zuen Manson eta Watson etxerantz abiatu zirela eta minutu batzuk geroago autora itzuli zirela. Mansonek jakinarazi zuenez, etxeko okupatzaileak lotuta zeuden. Mansonek etxean sartzeko agindu zien Watson, Krenwinkel eta Van Houteni. Une horretan, Manson, Linda Kasabian, Susan Atkins eta Grogan joan egin ziren. Egoitza barruan, Watsonek, Krenwinkelek eta Van Houtenek Leno eta Rosemary LaBianca hil zituzten. Galdetu zitzaionean, beste hilketa batzuk gertatuko zirela jakinda,z ergatik joan zen bera Manson familiarekin berriro, Kasabian erantzun zuen Mansonek eurekin joateko eskatu zionean berak "ezetz esateko beldurra" izan zuela.
Geroago, gau hartan bertan, Los Angelesko [[Venice (Los Angeles)|Venice Beachen]], Saladin Nader izeneko aktore [[Libano|libanoar]] baten hilketan parte hartu nahi zuen galdetu zion Mansonek Linda Kasabiani. Linda Kasabian eta Manson familiako kide zen [[Sandra Good]] aktorearekin elkartu zen egun batzuk lehenago. Atkins eta Grogan handik metro gutxira zeuden zain, labana eta pistola eskuan, hiltzeko prest, Mansonek agindu bezala. Kasabianek apropos deitu zuen apartamentu oker baten atarian, Naderri minik egin ez ziezaioten. Okerreko apartamentuko okupatzaileak erantzun zionean, Kasabianek barkamena eskatu eta barkamena eskatu zuen, horrela krimena saihestuz. LaBiancarren hilketak gertatu eta bi egunera, Linda autokarabana hartu eta Manson familiakoengandik ihes egin zuen, amaren etxera itzuliz, New Hampshirera.
=== Krimenen lekuko ===
Susan Atkins «Manson familiako gainontzeko kideekin batera atxilotu zuten urrian Spahn arrantxoan sarekada bat egon zenean, hainbat ibilgailu lapurtzeagatik. Poliziak ez zekien Tate eta LaBianca kasuetan ere hiltzaileak inguratu zituztenik. Horien ikerketak ere martxan zeuden orduko, hedabideen estaldurarekin batera. Atkinsek, kartzelan zegoela, hainbat ziegakideri, tartean Ronnie Howard izeneko emakume bati, esan zien krimen sonatuetan parte hartu zuela. Howardek eta Los Angeles konderriko kartzelako beste presoek Atkinsek esandakoa esan zieten agintariei. 1969ko abenduaren hasieran, Tate eta LaBiancaren hilketak egotzi zizkien epaimahai handi batek Manson, Watson, Krenwinkel, Atkins, Van Houten eta Kasabiani.
Hasiera batean, Atkinsi epai murriztu bat eskaini zitzaion (biziarteko kartzela-zigorra heriotza-zigorraren ordez), atxilotua izan zen lehen akusatua izan zelako eta berak bere bertsioa epaimahai handiaren audientzietan kontatzea onartu zuelako. Hala ere, Atkinsek aukera horri uko egin zion Mansonekiko leialtasunari berriro ekin zionean, eta adierazpen inkriminatzaile guztiak gaitzetsi zituen. Linda Kasabianekin New Hampshiren kontaktatu zuten. Lindak bere burua agintarien esku utzi zuen eta Kaliforniara bidali zuten bueltan. Kasabiani immunitate judiziala eskaini zioten, bere testigantza eta ebidentziak ematearen truke.
Kasabianek fiskalei gertaeren berri eman nahi ziela dioten txostenak egon dira, akordioarekin edo akordiorik gabe; hala deskribatu zuen Vincent Bugliosi fiskalak, baina bere abokatuak, Gary Fleischmanek, isilik egoteko eskatu zion fiskalek immunitate eskaintza egin arte.<ref>{{Erreferentzia|izena=Vincent|abizena=Bugliosi|izenburua=Helter skelter : the true story of the Manson murders|argitaletxea=New York : Bantam Bks.|abizena2=Gentry|izena2=Curt|data=1995|url=https://archive.org/details/helterskelter00vinc|isbn=978-0-553-57435-7|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Kasabian bigarren semeaz haurdun zegoen orduan, eta immunitatearen eskaintza onartu zuen.
Immunitate akordioak eztabaida sortu zuen bere sasoian, arrazoi askorengatik. Batzuek krimenengatik epaitua izatea nahi zuten. Hala ere, Kasabian hilketen konplize izan zen arren (gidaria eta zaindaria), berak ez zituen krimenak eragotzi. Gainera, bera ez zen etxe bakar batean ere sartu, eta ez zuen hilketetan fisikoki parte hartu. Hilketak gertatu ziren gauetan frustratuta eta gogaituta sentitu zela aitortu zuen, baita Mansonen aurrean desafiatzaile ere ("Ez naiz zu bezalakoa, Charlie. Nik ezin dut inor hil."), eta bera izan zen biktimengatik damua eta nahigabea adierazi zuen taldeko kide bakarra.<ref>{{Erreferentzia|izena=Charles|abizena=Watson|izenburua=Will you die for me?|argitaletxea=Old Tappan, N.J. : F. H. Revell|data=1978|url=https://archive.org/details/willyoudieforme0000wats|isbn=978-0-8007-0912-9|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Krimena berreraikitzen laguntzeko Sharon Tate hil zuten egoitzara bueltan eraman zutenean, krisi emozionala izan zuen Kasabianek.
Kasabian izan zen akusazioaren lekuko nagusia, eta hark, malko artean, hilketen kontaketa gogoratu zuen, xehetasun handiz. Epaiketan, Manson familia elkarteko kideek Kasabiaenn aurkako larderia kanpaina bat egin zuten, testigantzarik ematea eragozteko ahaleginean. Krimenen benetako akusatuek etengabe eten zuten Lindaren testigantza. Mansonek, behin baino gehiagotan, hatza samatik pasatzen zuen, Kasabiani begira.
Susan Atkinsek ere behin eta berriz oihukatu zion Kasabiani areto osoaren aurrean: "Gu hiltzen ari zara! ", eta Kasabianek erantzun zion : "Ez naiz zuek hiltzen ari. Zuek zeuen burua hil zenuten".
=== Epaiak ===
1971ko urtarrilaren 25ean, akusatu guztiak kargu guztien erruduntzat jo zituen epaimahaiak. Mansonen aldeko hainbat lekukok eta akusatuk adierazi zuten Kasabian izan zela krimenak planeatu zituena. Lehen instantziako epaimahaiak erabat baztertu zituen haien testigantzak.
== Azken urteak ==
Hedabideetatik eta arreta publikotik ihesi, Kasabian senarrarekin eta seme-alabekin itzuli zen New Hampshirera, komunikabideak saihesten ahaleginduz. Comuna hippie batean bizi izan ziren denbora batez, eta gero sukaldari lanetan jardun zuen. Tex Watsonen aurkako epaiketan testigantza ematera itzuli zen Los Angelesera, 1971n, eta Van Houtenen aurkako bietan, 1977an. Robertengandik banandu zen eta gero berriro ezkondu eta bi seme-alaba gehiago izan zituen.
Trafikoko arau-hauste ugarirengatik atxilotu zuten Kasabian, partzialki ezindua utzi zuen auto istripua izan zuen arte. Nahiz eta Manson familiarekin harremana hautsi zuen, iseka egiten zioten. [[FBI|FBIk]] aldi batean Kasabian zaindu zuen, Lynette Fromme [[Gerald Ford]] presidentea hiltzen ahalegindu zenean.
Kasabianek edozein elkarrizketa saihestu eta ukatu zuen 1988 urtera arte. 2009ko abuztuaren 10ean [[Erresuma Batua|Erresuma Batuan]] eta AEBn telebistaz emandako ''Manson'' dokumentalerako baino ez zuen onartu bere historia xehetasunez kontatzea. AEBn 2009ko irailaren 7an, eta, berriz ere, 2013ko uztailaren 20an, Historia kanalean. Elkarrizketa horretan, itzalpean agertu zen anonimotasuna babesteko, CNNko Larry King Live saioan 2009ko irailaren 2an emandako zuzeneko elkarrizketan legez.<ref>{{Cite web|izenburua=¿Whrere's Linda Kasabian now? Manson's losts girls only shows part of her story|data=6 de febrero de 2016|url=http://www.bustle.com/articles/139630-wheres-linda-kasabian-now-mansons-losts-girls-only-shows-part-of-her-story}}</ref>
=== Heriotza ===
TMZ atari estatubatuarrak jakinarazi zuenez, Kasabian 73 urte zituela hil zen, 2023ko urtarrilaren 21ean, [[Tacoma (Washington)|Tacomako]] ([[Washington (estatua)|Washington]]) ospitale batean. Eskura izan duten heriotza ziurtagiriaren arabera, Linda Kasabian abizena aldatu eta «Chiochios» hartu zuen, «Manson familiarekin» lotu ez zezaten.
== Erreferentziak ==
{{Bizialdia|1949||Kasabian, Linda}}{{Bizialdia|1949||Kasabian, Linda}}
[[Kategoria:Estatubatuarrak]]
[[Kategoria:Manson familia]]
[[Kategoria:Gainbegiratu gabeko itzulpenak]]
jal4plngiuwnpjzxstof8nk5jskdo9m
9968739
9968691
2024-11-14T09:21:32Z
Aonandi
156348
Biografia itzuli, txukundu
9968739
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Linda Kasabian''', jaiotzaz '''Linda Darlene Drouin''' ([[Biddeford (Maine)|Biddeford]], [[Maine]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]], [[1949|1949ko]] [[Ekainaren 21|ekainaren 21a]] – [[Tacoma (Washington)|Tacoma, Washington]], AEB, [[2023|2023ko]] [[Urtarrilaren 21|urtarrilaren 21a]]) [[Manson familia|Charles Mansonen]] [[Manson familia|Manson familiaren]] kide izateagatik ezaguna.<ref>{{Cite web|izenburua=Murió Linda Kasabian, testigo clave en el juicio que envió a Charles Manson a prisión|egilea=Mundo|data=2023-02-28|url=https://www.ambito.com/mundo/murio-linda-kasabian-testigo-clave-el-juicio-que-envio-charles-manson-prision-n5661983|lana=Ambito|accessdate=2023-02-28}}</ref> Tate eta LaBiancako hilketetan parte hartu zuen 1969ko abuztuan. Baina familiako beste kide batzuk ez bezala, epaiketan zehar immunitate akordio batera iritsi zen, eta akusazioaren lekuko nagusia izan zen; beraz, ez zuten inolako krimenengatik epaitu.<ref>{{Cite web|izena=|abizena=|izenburua=Charles Manson y la Familia Satánica|argitaletxea=''hugozapata.com.ar''|data=20 de enero de 2010|url=http://www.hugozapata.com.ar/2010/01/charles-manson-y-la-familia-satanica/|lana=|accessdate=28 de agosto de 2016}}</ref>
== Bizitza ==
=== Lehen urteak ===
Linda Darlene Drouin Maine estatuko Biddeforde hirian jaio zen. [[New Hampshire]] estatuko [[Hillsborough konderria (New Hampshire)|Hillsborough konderrian]] kokatuta dagoen [[Milford (New Hampshire)|Milforde]] herrian hazi zen. Aita, Rosarie Drouin, eraikuntzako langilea zen, eta ama, Joyce Taylor, etxekoandrea.<ref>{{Cite web|izenburua=Copia archivada|url=http://truthontatelabianca.com/threads/weekend-magazine-24-july-1972-kasabian-interview.5653/|accessdate=24 de mayo de 2015}}</ref> Gurasoak sarritan ez ziren ondo konpontzen, eta aitak familia utzi zuen, Linda neskato txikia zela. Lindaren gurasoak handik gutxira ezkondu ziren berriro, eta gero aita [[Miami|Miamira]] joan zen, [[Florida|Floridara]]. Bera zen alaba nagusiena. Bere ama Joycek azpimarratu zuen Linda baino seme-alaba eta seme-alabaorde gazteagoak zaindu behar izan zituenez, ez zela gai izan Linda nerabea zenean, alabari behar zuen arreta eskaintzeko: "Nik ez nuen astirik Lindaren arazoak entzuteko. Lindarekin gertatu dena nire errua da."
Bere senide, lagun, maisu eta auzokideek pertsona adimentsu eta ikasle on deskribatu zuten Linda, adeitsua eta lotsatia, baina "azkarregi haztera behartua" izan zena.<ref name="gilmore" /> Bigarren Hezkuntzatik erretiratu eta etxetik ihes egin zuen 16 urterekin, Jake Byrd aitaordearekin izandako arazoen ondorioz. Linda Ameriketako Estatu Batuetako mendebaldeko zenbait estatutan zehar ibili zen, "Jainkoaren bila". 16 urterekin, Robert Peasleyrekin ezkondu zen, baina handik gutxira dibortziatu zen. Miamira joan zen une batean, aitarekin berriz konektatu nahian, taberna batean lanean ari baitzen, baina handik gutxira elkarrengandik aldendu ziren. Linda [[Boston|Bostonera]] joan zen eta berriro ezkondu zen, ordukoan Robert Kasabian [[Armenia|armeniar]] jatorriko estatubatuarrarekin, 1968an neskato batez erditu zelarik. Ezkontza eskasten hasi zenean, Linda eta bere alaba Tanya New Hampshirera itzuli ziren Lindaren amarekin bizitzera. Handik gutxira, Robert Kasabian Lindarekin harremanetan jarri zen, eta berarekin [[Los Angeles|Los Angelesen]] biltzeko gonbita egin zion. Robert Kasabianek Lindak berarekin eta lagun batekin, Charles "Barbanegra" Meltonekin, bat egitea nahi zuen, [[Hego Amerika|Hego Amerikara]] itsasontziz egitekoa zen bidaia batean. Lindak buruan adiskidetzea zuenez, Los Angelesera itzuli zen, Los Angeleseko kanpoaldean, [[Topanga (Kalifornia)|Topanga]] inguruan, Robertekin [[Hippy|hippyen]] bilkuretarako tokietan bizitzera.<ref name="gilmore" />
== Manson familia ==
Bigarren semeaz haurdun geratu zen unean, senarrak utzi egin zuen Linda, Hego Amerikara bakarrik joateko. Charles "Barbanegra" Melton-en lagun batek, [[Catherine Share|Catherine "Gypsy" Share-k]], arrantxo bat deskribatu zion, non hippyen talde bat "lurreko zulo" moduko batean eta aldi berean paradisu batean kokatuta zegoen, asaldura sozialetik ihes egiteko. Linda Kasabian, intrigatuta, arrantxora joatea erabaki zuen. Hantxe ezagutu zuen [[Charles Manson]] kriminala.
Kasabian ongi hartu zuten Manson familiako kideek, bake, maitasun eta ziurtasun lanbideekin, bera eta bere alabatxoa artatuko zituztela, leialtasuna erakusteko baldintzarekin. Manson familiarekin eman zuen lehen gauean, Tex Watson ezagutu eta harexekin oheratu zen. Biek ala biek oso bizitzat jo zuten euren hasierako topaketa. Tex Watsonek Linda Kasabian konbentzitu zuen Charles "Barbanegra" Melton senarraren lagunari diru-kopuru bat lapurtzeko.
Kasabianek Manson ezagutu zuen, berarentzat gertaera dramatikoa izanik, larruzko arropaz itxura bikaina zuela eta [[Kristo|Jesukristo]] zirudiela pentsatu baitzuen. Mansonek arrantxora zergatik iritsi zen esan zion, eta, hankak ukitu ostean, Mansonek onartu egin zuen. Gau hartan, Mansonek eta Kasabian Spahn Arrantxoko kobazulo batean larrua jo zuten.
Beste neskek Mansonekiko zuten jarrera bera hartu zuen Kasabian: "Beti nahi nuen berarentzat edozer egitea, dena berarentzat".
Kasabian Manson familiako kideekin elkartu zen gaueko ekintzetan. Isil-isilik, [[Los Angeles|Los Angelesko]] hainbat etxetara sartzen ziren, dirua eta objektuak lapurtzeko, etxekoak lo zeuden bitartean. Delituzko jarduera horien eta beste batzuen bidez mantentzen ziren Manson familiako kideak, eta Kasabian prest zegoen horretan parte hartzeko. Zenbait gautan, su baten inguruan, Mansonek hitzaldiak ematen zituen, eta hitzaldi horiek indar handiagoa hartzen zuten droga psikodelikoak hartzen baitzituzten. [[Mary Brunner]] lapurtutako kreditu-txartel bat erabiltzeagatik espetxeratu zutenean, Kasabian baliozko gidabaimena zuen taldeko kide bakarra bihurtu zen.
=== Tate eta LaBiancaren hilketak ===
Taldera heldu eta hilabetera, 1969ko abuztuaren 8an, Mansonek esan zuen "orain da unea ''Helter Skelter''rerako, [[The Beatles|The Beatlesen]] abesti batetik hartutako hitza, Mansonek [[Apokalipsia|Apokalipsiaren]] sinonimotzat hartu zuena. Mansonek Kasabian bidali zuen labana bat, aldatzeko arropa eta gidatzeko lizentzia jasotzera, [[Roman Polański|Roman Polanski]] zinema zuzendariaren eta haren emazte [[Sharon Tate]] emaztearen egoitzara, Manson familiako beste hiru kiderekin batera joateko —Charles "Tex" Watson, [[Susan Atkins]] eta [[Patricia Krenwinkel]]—. Bertan, Kasabianek Watson ikusi zuen Steven Parent tirokatzen eta hiltzen, nerabe gazte bat, laguna, hain zuzen ere, zoritxarrez une horretan etxaldeko zaindaria bisitatzetik irteten, irrati bat saltzeko asmoz joan baitzen. Watsonek egoitzatik kanpo geratzeko agindu zion orduan Kasabiani, eta autoan geratu zen; Watson, Atkins, eta Krenwinkel, berriz, etxera sartu, eta Jay Sebring estilista, Wojciech Frykowski (idazlegaia eta Polanskiren lagun mina), [[Abigail Folger]] ekintzailea, eta [[Sharon Tate]] aktorea hil zituzten. Azken hori 8 hilabete eta erdiko haurdunaldian zegoen.
Kasabianek adierazi zuen une batean biktimen "oihu ikaragarriak" entzun zituela eta autotik urrundu zela. "Etxe aldera korrika hasi nintzen, gelditzea nahi nuen. Nik banekien zer egin zuten. Pertsona horiek hiltzen ari ziren. Nik geldiarazi egin nahi nituen". Etxera hurbiltzean, Kasabian Frykowskirekin egin zuen topo, eta hura ate nagusitik ateratzen ari zen. Kasabian bere testigantzan esan zuen: "Atetik atera berria zen gizon bat zen, aurpegian odola zuena eta zutoin baten ondoan zutik zegoena. Gutxi gorabehera minutu batez begiratu zidan, eta esan zidan, 'O, Jainkoa, asko sentitzen dut. Mesedez, geldi dadila!' Baina zuhaixka batzuetan erori zen lurrera". Orduan Watsonek behin eta berriro sastakatu zuen Frykowsk eta buruan jo zuen arma baten kulataz. Kasabian hiltzaileak geldiarazten saiatu zen, esanez "jendea etortzen" entzuten zuela jabetzarantz, baina Susan Atkinsek esan zion "beranduegi" zela jada. Watsonen eta Atkinsen arabera, Kasabian aurreko belardian gelditu eta paralizatuta geratu zen, bere kideen hilketen aurrean izu-adierazpenaz. Kasabianen lekukotzak zioenez, shock egoeran zegoen, emakumea korrika joan zen automobilerantz, martxan jarri zuen, eta laguntza bila irteteko zorian egon zen, baina gero gogoratu zuen alaba Spahn arrantxoan zegoela.
Hurrengo gauean, Mansonek berriro agindu zien Manson familiako hainbat kideri aldatzeko arropa hartzeko eta Kasabianek gidatzen zuen autoan sartzeko, baina ordukoan Manson bera haiekin joatekoa zen, «zelan egin behar zuten erakusteko», aurreko gaueko hilketa axolagabeki egin zutela sentitzen baitzuen. Ordukoan, [[Leslie Van Houten]] eta Steve Grogan ere joan ziren [[Kalifornia|Kaliforniako]] [[Los Feliz (Los Angeles)]] herrira, LaBianca familiaren etxera. Linda Kasabianek ikusi zuen Manson eta Watson etxerantz abiatu zirela eta minutu batzuk geroago autora itzuli zirela. Mansonek jakinarazi zuenez, etxeko okupatzaileak lotuta zeuden. Mansonek etxean sartzeko agindu zien Watson, Krenwinkel eta Van Houteni. Une horretan, Manson, Linda Kasabian, Susan Atkins eta Grogan joan egin ziren. Egoitza barruan, Watsonek, Krenwinkelek eta Van Houtenek Leno eta Rosemary LaBianca hil zituzten. Galdetu zitzaionean, beste hilketa batzuk gertatuko zirela jakinda, zergatik joan zen bera Manson familiarekin berriro, Kasabianek erantzun zuen Mansonek eurekin joateko eskatu zionean berak "ezetz esateko beldurra" izan zuela.
Geroago, gau hartan bertan, Los Angelesko [[Venice (Los Angeles)|Venice Beachen]], Saladin Nader izeneko aktore [[Libano|libanoar]] baten hilketan parte hartu nahi zuen galdetu zion Mansonek Linda Kasabiani. Linda Kasabian eta Manson familiako kide zen [[Sandra Good]] aktorearekin elkartu zen egun batzuk lehenago. Atkins eta Grogan handik metro gutxira zeuden zain, labana eta pistola eskuan, hiltzeko prest, Mansonek agindu bezala. Kasabianek apropos deitu zuen apartamentu oker baten atarian, Naderri minik egin ez ziezaioten. Okerreko apartamentuko okupatzaileak erantzun zionean, Kasabianek barkamena eskatu zuen, horrela krimena saihestuz. LaBiancarren hilketak gertatu eta bi egunera, Linda autokarabana hartu eta Manson familiakoengandik ihes egin zuen, amaren etxera itzuliz, New Hampshirera.
=== Krimenen lekuko ===
Susan Atkins Manson familiako gainontzeko kideekin batera atxilotu zuten urrian Spahn arrantxoan sarekada bat egon zenean, hainbat ibilgailu lapurtzeagatik. Poliziak ez zekien Tate eta LaBianca kasuetan ere hiltzaileak inguratu zituztenik. Horien ikerketa ere martxan zegoen orduko, hedabideen estaldurarekin batera. Atkinsek, kartzelan zegoela, hainbat ziegakideri, tartean Ronnie Howard izeneko emakume bati, esan zien krimen sonatuetan parte hartu zuela. Howardek eta Los Angeles konderriko kartzelako beste presoek Atkinsek esandakoa esan zieten agintariei. 1969ko abenduaren hasieran, Tate eta LaBiancaren hilketak egotzi zizkien epaimahai handi batek Manson, Watson, Krenwinkel, Atkins, Van Houten eta Kasabiani.
Hasiera batean, Atkinsi epai murriztu bat eskaini zitzaion (biziarteko kartzela-zigorra heriotza-zigorraren ordez), atxilotua izan zen lehen akusatua izan zelako eta berak bere bertsioa epaimahai handiaren audientzietan kontatzea onartu zuelako. Hala ere, Atkinsek aukera horri uko egin zion Mansonekiko leialtasunari berriro ekin zionean, eta adierazpen inkriminatzaile guztiak gaitzetsi zituen. Linda Kasabianekin New Hampshiren kontaktatu zuten. Lindak bere burua agintarien esku utzi zuen eta Kaliforniara bidali zuten bueltan. Kasabiani immunitate judiziala eskaini zioten, bere testigantza eta ebidentziak ematearen truke.
Kasabianek fiskalei gertaeren berri eman nahi ziela dioten txostenak egon dira, akordioarekin edo akordiorik gabe; hala deskribatu zuen Vincent Bugliosi fiskalak, baina bere abokatuak, Gary Fleischmanek, isilik egoteko eskatu zion fiskalek immunitate eskaintza egin arte.<ref>{{Erreferentzia|izena=Vincent|abizena=Bugliosi|izenburua=Helter skelter : the true story of the Manson murders|argitaletxea=New York : Bantam Bks.|abizena2=Gentry|izena2=Curt|data=1995|url=https://archive.org/details/helterskelter00vinc|isbn=978-0-553-57435-7|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Kasabian bigarren semeaz haurdun zegoen orduan, eta immunitatearen eskaintza onartu zuen.
Immunitate akordioak eztabaida sortu zuen bere sasoian, arrazoi askorengatik. Batzuek krimenengatik epaitua izatea nahi zuten. Hala ere, Kasabian hilketen konplize izan zen arren (gidaria eta zaindaria), berak ez zituen krimenak eragotzi. Gainera, bera ez zen etxe bakar batean ere sartu, eta ez zuen hilketetan fisikoki parte hartu. Hilketak gertatu ziren gauetan frustratuta eta gogaituta sentitu zela aitortu zuen, baita Mansonen aurrean desafiatzaile ere ("Ez naiz zu bezalakoa, Charlie. Nik ezin dut inor hil."), eta bera izan zen biktimengatik damua eta nahigabea adierazi zuen taldeko kide bakarra.<ref>{{Erreferentzia|izena=Charles|abizena=Watson|izenburua=Will you die for me?|argitaletxea=Old Tappan, N.J. : F. H. Revell|data=1978|url=https://archive.org/details/willyoudieforme0000wats|isbn=978-0-8007-0912-9|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Krimena berreraikitzen laguntzeko Sharon Tate hil zuten egoitzara bueltan eraman zutenean, krisi emozionala izan zuen Kasabianek.
Kasabian izan zen akusazioaren lekuko nagusia, eta hark, malko artean, hilketen kontaketa gogoratu zuen, xehetasun handiz. Epaiketan, Manson familia elkarteko kideek Kasabianen aurkako larderia kanpaina bat egin zuten, testigantzarik ematea eragozteko ahaleginean. Krimenen benetako akusatuek etengabe eten zuten Lindaren testigantza. Mansonek, behin baino gehiagotan, hatza samatik pasatzen zuen, Kasabiani begira.
Susan Atkinsek ere behin eta berriz oihukatu zion Kasabiani areto osoaren aurrean: "Gu hiltzen ari zara! ", eta Kasabianek erantzun zion: "Ez naiz zuek hiltzen ari. Zuek zeuen burua hil zenuten".
=== Epaiak ===
1971ko urtarrilaren 25ean, akusatu guztiak kargu guztien erruduntzat jo zituen epaimahaiak. Mansonen aldeko hainbat lekukok eta akusatuk adierazi zuten Kasabian izan zela krimenak planeatu zituena. Lehen instantziako epaimahaiak erabat baztertu zituen haien testigantzak.
== Azken urteak ==
Hedabideetatik eta arreta publikotik ihesi, Kasabian senarrarekin eta seme-alabekin itzuli zen New Hampshirera, komunikabideak saihesten ahaleginduz. Comuna hippie batean bizi izan ziren denbora batez, eta gero sukaldari lanetan jardun zuen. Tex Watsonen aurkako epaiketan testigantza ematera itzuli zen Los Angelesera, 1971n, eta Van Houtenen aurkako bietan, 1977an. Robertengandik banandu zen eta gero berriro ezkondu eta bi seme-alaba gehiago izan zituen.
Trafikoko arau-hauste ugarirengatik atxilotu zuten Kasabian, partzialki ezindua utzi zuen auto istripua izan zuen arte. Nahiz eta Manson familiarekin harremana hautsi zuen, iseka egiten zioten. [[FBI|FBIk]] aldi batean Kasabian zaindu zuen, Lynette Fromme [[Gerald Ford]] presidentea hiltzen ahalegindu zenean.
Kasabianek edozein elkarrizketa saihestu eta ukatu zuen 1988 urtera arte. 2009ko abuztuaren 10ean [[Erresuma Batua|Erresuma Batuan]] eta AEBn telebistaz emandako ''Manson'' dokumentalerako baino ez zuen onartu bere historia xehetasunez kontatzea. AEBn 2009ko irailaren 7an, eta, berriz ere, 2013ko uztailaren 20an, Historia kanalean. Elkarrizketa horretan, itzalpean agertu zen anonimotasuna babesteko, CNNko Larry King Live saioan 2009ko irailaren 2an emandako zuzeneko elkarrizketan legez.<ref>{{Cite web|izenburua=¿Whrere's Linda Kasabian now? Manson's losts girls only shows part of her story|data=6 de febrero de 2016|url=http://www.bustle.com/articles/139630-wheres-linda-kasabian-now-mansons-losts-girls-only-shows-part-of-her-story}}</ref>
=== Heriotza ===
TMZ atari estatubatuarrak jakinarazi zuenez, Kasabian 73 urte zituela hil zen, 2023ko urtarrilaren 21ean, Tacomako (Washington) ospitale batean. Eskura izan zuten heriotza ziurtagiriaren arabera, Linda Kasabian abizena aldatu eta «Chiochios» hartu zuen, «Manson familiarekin» lotu ez zezaten.
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1949ko||Kasabian, Linda}}
[[Kategoria:Estatubatuarrak]]
[[Kategoria:Manson familia]]
8gtav1k3qrsgmy4a7s5per089ydje8h
9968744
9968739
2024-11-14T09:27:57Z
Aonandi
156348
Erreferentziak konpondu + Erreferntziak
9968744
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Linda Kasabian''', jaiotzaz '''Linda Darlene Drouin''' ([[Biddeford (Maine)|Biddeford]], [[Maine]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]], [[1949|1949ko]] [[Ekainaren 21|ekainaren 21a]] – [[Tacoma (Washington)|Tacoma, Washington]], AEB, [[2023|2023ko]] [[Urtarrilaren 21|urtarrilaren 21a]])<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Milenio|abizena=Digital|izenburua=Linda Kasabian. Murió ex integrante de la Familia Manson|hizkuntza=es-MX|data=2023-02-28|url=https://www.milenio.com/espectaculos/famosos/linda-kasabian-murio-integrante-familia-manson|aldizkaria=Grupo Milenio|sartze-data=2024-11-14}}</ref> [[Manson familia|Charles Mansonen]] [[Manson familia|Manson familiaren]] kide izateagatik ezaguna.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Linda Kasabian, la «traidora» de la Familia Manson que fue clave para que la secta acabara entre rejas|hizkuntza=es|data=2019-09-16|url=https://www.abc.es/play/cine/noticias/abci-erase-hollywood-linda-kasabian-traidora-familia-manson-clave-para-secta-acabara-entre-rejas-201909160046_noticia.html|aldizkaria=Diario ABC|sartze-data=2024-11-14}}</ref><ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Murió Linda Kasabian, testigo clave en el juicio que envió a Charles Manson a prisión|egilea=Mundo|data=2023-02-28|url=https://www.ambito.com/mundo/murio-linda-kasabian-testigo-clave-el-juicio-que-envio-charles-manson-prision-n5661983|lana=Ambito|accessdate=2023-02-28}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|izenburua=Muere a los 73 años Linda Kasabian, la exseguidora de Charles Manson que testificó contra él|hizkuntza=es|data=2023-03-01|url=https://www.elespanol.com/mundo/20230301/muere-linda-kasabian-exseguidora-charles-manson-testifico/745175607_0.html|aldizkaria=El Español|sartze-data=2024-11-14}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Niza|abizena=Cuevas|izenburua=Linda Kasabian, integrante de la secta de Manson, muere a los 73 años|hizkuntza=es|data=2023-03-01|url=https://la-lista.com/the-guardian/linda-kasabian-integrante-de-la-secta-de-manson-muere-a-los-73-anos|aldizkaria=La Lista|sartze-data=2024-11-14}}</ref><ref name=":4">{{Erreferentzia|abizena=AFP|izenburua=Muere Linda Kasabian, integrante de la secta Manson que asesinó a Sharon Tate|hizkuntza=es|data=2023-03-01|url=https://www.quien.com/espectaculos/2023/03/01/muere-linda-kasabian-secta-manson-asesinato-sharon-tate|aldizkaria=Quién|sartze-data=2024-11-14}}</ref> Tate eta LaBiancako hilketetan parte hartu zuen 1969ko abuztuan. Baina familiako beste kide batzuk ez bezala, epaiketan zehar immunitate akordio batera iritsi zen, eta akusazioaren lekuko nagusia izan zen; beraz, ez zuten inolako krimenengatik epaitu.<ref>{{Cite web|izena=|abizena=|izenburua=Charles Manson y la Familia Satánica|argitaletxea=''hugozapata.com.ar''|data=20 de enero de 2010|url=http://www.hugozapata.com.ar/2010/01/charles-manson-y-la-familia-satanica/|lana=|accessdate=28 de agosto de 2016}}</ref>
== Bizitza ==
=== Lehen urteak ===
Linda Darlene Drouin Maine estatuko Biddeforde hirian jaio zen. [[New Hampshire]] estatuko [[Hillsborough konderria (New Hampshire)|Hillsborough konderrian]] kokatuta dagoen [[Milford (New Hampshire)|Milforde]] herrian hazi zen. Aita, Rosarie Drouin, eraikuntzako langilea zen, eta ama, Joyce Taylor, etxekoandrea.<ref>{{Cite web|izenburua=Copia archivada|url=http://truthontatelabianca.com/threads/weekend-magazine-24-july-1972-kasabian-interview.5653/|accessdate=24 de mayo de 2015}}</ref> Gurasoak sarritan ez ziren ondo konpontzen, eta aitak familia utzi zuen, Linda neskato txikia zela. Lindaren gurasoak handik gutxira ezkondu ziren berriro, eta gero aita [[Miami|Miamira]] joan zen, [[Florida|Floridara]]. Bera zen alaba nagusiena. Bere ama Joycek azpimarratu zuen Linda baino seme-alaba eta seme-alabaorde gazteagoak zaindu behar izan zituenez, ez zela gai izan Linda nerabea zenean, alabari behar zuen arreta eskaintzeko: "Nik ez nuen astirik Lindaren arazoak entzuteko. Lindarekin gertatu dena nire errua da."
Bere senide, lagun, maisu eta auzokideek pertsona adimentsu eta ikasle on deskribatu zuten Linda, adeitsua eta lotsatia, baina "azkarregi haztera behartua" izan zena. Bigarren Hezkuntzatik erretiratu eta etxetik ihes egin zuen 16 urterekin, Jake Byrd aitaordearekin izandako arazoen ondorioz. Linda Ameriketako Estatu Batuetako mendebaldeko zenbait estatutan zehar ibili zen, "Jainkoaren bila". 16 urterekin, Robert Peasleyrekin ezkondu zen, baina handik gutxira dibortziatu zen. Miamira joan zen une batean, aitarekin berriz konektatu nahian, taberna batean lanean ari baitzen, baina handik gutxira elkarrengandik aldendu ziren. Linda [[Boston|Bostonera]] joan zen eta berriro ezkondu zen, ordukoan Robert Kasabian [[Armenia|armeniar]] jatorriko estatubatuarrarekin, 1968an neskato batez erditu zelarik. Ezkontza eskasten hasi zenean, Linda eta bere alaba Tanya New Hampshirera itzuli ziren Lindaren amarekin bizitzera. Handik gutxira, Robert Kasabian Lindarekin harremanetan jarri zen, eta berarekin [[Los Angeles|Los Angelesen]] biltzeko gonbita egin zion. Robert Kasabianek Lindak berarekin eta lagun batekin, Charles "Barbanegra" Meltonekin, bat egitea nahi zuen, [[Hego Amerika|Hego Amerikara]] itsasontziz egitekoa zen bidaia batean. Lindak buruan adiskidetzea zuenez, Los Angelesera itzuli zen, Los Angeleseko kanpoaldean, [[Topanga (Kalifornia)|Topanga]] inguruan, Robertekin [[Hippy|hippyen]] bilkuretarako tokietan bizitzera.
== Manson familia ==
Bigarren semeaz haurdun geratu zen unean, senarrak utzi egin zuen Linda, Hego Amerikara bakarrik joateko. Charles "Barbanegra" Melton-en lagun batek, [[Catherine Share|Catherine "Gypsy" Share-k]], arrantxo bat deskribatu zion, non hippyen talde bat "lurreko zulo" moduko batean eta aldi berean paradisu batean kokatuta zegoen, asaldura sozialetik ihes egiteko. Linda Kasabian, intrigatuta, arrantxora joatea erabaki zuen. Hantxe ezagutu zuen [[Charles Manson]] kriminala.
Kasabian ongi hartu zuten Manson familiako kideek, bake, maitasun eta ziurtasun lanbideekin, bera eta bere alabatxoa artatuko zituztela, leialtasuna erakusteko baldintzarekin. Manson familiarekin eman zuen lehen gauean, Tex Watson ezagutu eta harexekin oheratu zen. Biek ala biek oso bizitzat jo zuten euren hasierako topaketa. Tex Watsonek Linda Kasabian konbentzitu zuen Charles "Barbanegra" Melton senarraren lagunari diru-kopuru bat lapurtzeko.
Kasabianek Manson ezagutu zuen, berarentzat gertaera dramatikoa izanik, larruzko arropaz itxura bikaina zuela eta [[Kristo|Jesukristo]] zirudiela pentsatu baitzuen. Mansonek arrantxora zergatik iritsi zen esan zion, eta, hankak ukitu ostean, Mansonek onartu egin zuen. Gau hartan, Mansonek eta Kasabian Spahn Arrantxoko kobazulo batean larrua jo zuten.
Beste neskek Mansonekiko zuten jarrera bera hartu zuen Kasabian: "Beti nahi nuen berarentzat edozer egitea, dena berarentzat".
Kasabian Manson familiako kideekin elkartu zen gaueko ekintzetan. Isil-isilik, [[Los Angeles|Los Angelesko]] hainbat etxetara sartzen ziren, dirua eta objektuak lapurtzeko, etxekoak lo zeuden bitartean. Delituzko jarduera horien eta beste batzuen bidez mantentzen ziren Manson familiako kideak, eta Kasabian prest zegoen horretan parte hartzeko. Zenbait gautan, su baten inguruan, Mansonek hitzaldiak ematen zituen, eta hitzaldi horiek indar handiagoa hartzen zuten droga psikodelikoak hartzen baitzituzten. [[Mary Brunner]] lapurtutako kreditu-txartel bat erabiltzeagatik espetxeratu zutenean, Kasabian baliozko gidabaimena zuen taldeko kide bakarra bihurtu zen.
=== Tate eta LaBiancaren hilketak ===
Taldera heldu eta hilabetera, 1969ko abuztuaren 8an, Mansonek esan zuen "orain da unea ''Helter Skelter''rerako, [[The Beatles|The Beatlesen]] abesti batetik hartutako hitza, Mansonek [[Apokalipsia|Apokalipsiaren]] sinonimotzat hartu zuena. Mansonek Kasabian bidali zuen labana bat, aldatzeko arropa eta gidatzeko lizentzia jasotzera, [[Roman Polański|Roman Polanski]] zinema zuzendariaren eta haren emazte [[Sharon Tate]] emaztearen egoitzara, Manson familiako beste hiru kiderekin batera joateko —Charles "Tex" Watson, [[Susan Atkins]] eta [[Patricia Krenwinkel]]—. Bertan, Kasabianek Watson ikusi zuen Steven Parent tirokatzen eta hiltzen, nerabe gazte bat, laguna, hain zuzen ere, zoritxarrez une horretan etxaldeko zaindaria bisitatzetik irteten, irrati bat saltzeko asmoz joan baitzen. Watsonek egoitzatik kanpo geratzeko agindu zion orduan Kasabiani, eta autoan geratu zen; Watson, Atkins, eta Krenwinkel, berriz, etxera sartu, eta Jay Sebring estilista, Wojciech Frykowski (idazlegaia eta Polanskiren lagun mina), [[Abigail Folger]] ekintzailea, eta [[Sharon Tate]] aktorea hil zituzten. Azken hori 8 hilabete eta erdiko haurdunaldian zegoen.
Kasabianek adierazi zuen une batean biktimen "oihu ikaragarriak" entzun zituela eta autotik urrundu zela. "Etxe aldera korrika hasi nintzen, gelditzea nahi nuen. Nik banekien zer egin zuten. Pertsona horiek hiltzen ari ziren. Nik geldiarazi egin nahi nituen". Etxera hurbiltzean, Kasabian Frykowskirekin egin zuen topo, eta hura ate nagusitik ateratzen ari zen. Kasabian bere testigantzan esan zuen: "Atetik atera berria zen gizon bat zen, aurpegian odola zuena eta zutoin baten ondoan zutik zegoena. Gutxi gorabehera minutu batez begiratu zidan, eta esan zidan, 'O, Jainkoa, asko sentitzen dut. Mesedez, geldi dadila!' Baina zuhaixka batzuetan erori zen lurrera". Orduan Watsonek behin eta berriro sastakatu zuen Frykowsk eta buruan jo zuen arma baten kulataz. Kasabian hiltzaileak geldiarazten saiatu zen, esanez "jendea etortzen" entzuten zuela jabetzarantz, baina Susan Atkinsek esan zion "beranduegi" zela jada. Watsonen eta Atkinsen arabera, Kasabian aurreko belardian gelditu eta paralizatuta geratu zen, bere kideen hilketen aurrean izu-adierazpenaz. Kasabianen lekukotzak zioenez, shock egoeran zegoen, emakumea korrika joan zen automobilerantz, martxan jarri zuen, eta laguntza bila irteteko zorian egon zen, baina gero gogoratu zuen alaba Spahn arrantxoan zegoela.
Hurrengo gauean, Mansonek berriro agindu zien Manson familiako hainbat kideri aldatzeko arropa hartzeko eta Kasabianek gidatzen zuen autoan sartzeko, baina ordukoan Manson bera haiekin joatekoa zen, «zelan egin behar zuten erakusteko», aurreko gaueko hilketa axolagabeki egin zutela sentitzen baitzuen. Ordukoan, [[Leslie Van Houten]] eta Steve Grogan ere joan ziren [[Kalifornia|Kaliforniako]] [[Los Feliz (Los Angeles)]] herrira, LaBianca familiaren etxera. Linda Kasabianek ikusi zuen Manson eta Watson etxerantz abiatu zirela eta minutu batzuk geroago autora itzuli zirela. Mansonek jakinarazi zuenez, etxeko okupatzaileak lotuta zeuden. Mansonek etxean sartzeko agindu zien Watson, Krenwinkel eta Van Houteni. Une horretan, Manson, Linda Kasabian, Susan Atkins eta Grogan joan egin ziren. Egoitza barruan, Watsonek, Krenwinkelek eta Van Houtenek Leno eta Rosemary LaBianca hil zituzten. Galdetu zitzaionean, beste hilketa batzuk gertatuko zirela jakinda, zergatik joan zen bera Manson familiarekin berriro, Kasabianek erantzun zuen Mansonek eurekin joateko eskatu zionean berak "ezetz esateko beldurra" izan zuela.
Geroago, gau hartan bertan, Los Angelesko [[Venice (Los Angeles)|Venice Beachen]], Saladin Nader izeneko aktore [[Libano|libanoar]] baten hilketan parte hartu nahi zuen galdetu zion Mansonek Linda Kasabiani. Linda Kasabian eta Manson familiako kide zen [[Sandra Good]] aktorearekin elkartu zen egun batzuk lehenago. Atkins eta Grogan handik metro gutxira zeuden zain, labana eta pistola eskuan, hiltzeko prest, Mansonek agindu bezala. Kasabianek apropos deitu zuen apartamentu oker baten atarian, Naderri minik egin ez ziezaioten. Okerreko apartamentuko okupatzaileak erantzun zionean, Kasabianek barkamena eskatu zuen, horrela krimena saihestuz. LaBiancarren hilketak gertatu eta bi egunera, Linda autokarabana hartu eta Manson familiakoengandik ihes egin zuen, amaren etxera itzuliz, New Hampshirera.
=== Krimenen lekuko ===
Susan Atkins Manson familiako gainontzeko kideekin batera atxilotu zuten urrian Spahn arrantxoan sarekada bat egon zenean, hainbat ibilgailu lapurtzeagatik. Poliziak ez zekien Tate eta LaBianca kasuetan ere hiltzaileak inguratu zituztenik. Horien ikerketa ere martxan zegoen orduko, hedabideen estaldurarekin batera. Atkinsek, kartzelan zegoela, hainbat ziegakideri, tartean Ronnie Howard izeneko emakume bati, esan zien krimen sonatuetan parte hartu zuela. Howardek eta Los Angeles konderriko kartzelako beste presoek Atkinsek esandakoa esan zieten agintariei. 1969ko abenduaren hasieran, Tate eta LaBiancaren hilketak egotzi zizkien epaimahai handi batek Manson, Watson, Krenwinkel, Atkins, Van Houten eta Kasabiani.
Hasiera batean, Atkinsi epai murriztu bat eskaini zitzaion (biziarteko kartzela-zigorra heriotza-zigorraren ordez), atxilotua izan zen lehen akusatua izan zelako eta berak bere bertsioa epaimahai handiaren audientzietan kontatzea onartu zuelako. Hala ere, Atkinsek aukera horri uko egin zion Mansonekiko leialtasunari berriro ekin zionean, eta adierazpen inkriminatzaile guztiak gaitzetsi zituen. Linda Kasabianekin New Hampshiren kontaktatu zuten. Lindak bere burua agintarien esku utzi zuen eta Kaliforniara bidali zuten bueltan. Kasabiani immunitate judiziala eskaini zioten, bere testigantza eta ebidentziak ematearen truke.
Kasabianek fiskalei gertaeren berri eman nahi ziela dioten txostenak egon dira, akordioarekin edo akordiorik gabe; hala deskribatu zuen Vincent Bugliosi fiskalak, baina bere abokatuak, Gary Fleischmanek, isilik egoteko eskatu zion fiskalek immunitate eskaintza egin arte.<ref>{{Erreferentzia|izena=Vincent|abizena=Bugliosi|izenburua=Helter skelter : the true story of the Manson murders|argitaletxea=New York : Bantam Bks.|abizena2=Gentry|izena2=Curt|data=1995|url=https://archive.org/details/helterskelter00vinc|isbn=978-0-553-57435-7|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Kasabian bigarren semeaz haurdun zegoen orduan, eta immunitatearen eskaintza onartu zuen.
Immunitate akordioak eztabaida sortu zuen bere sasoian, arrazoi askorengatik. Batzuek krimenengatik epaitua izatea nahi zuten. Hala ere, Kasabian hilketen konplize izan zen arren (gidaria eta zaindaria), berak ez zituen krimenak eragotzi. Gainera, bera ez zen etxe bakar batean ere sartu, eta ez zuen hilketetan fisikoki parte hartu. Hilketak gertatu ziren gauetan frustratuta eta gogaituta sentitu zela aitortu zuen, baita Mansonen aurrean desafiatzaile ere ("Ez naiz zu bezalakoa, Charlie. Nik ezin dut inor hil."), eta bera izan zen biktimengatik damua eta nahigabea adierazi zuen taldeko kide bakarra.<ref>{{Erreferentzia|izena=Charles|abizena=Watson|izenburua=Will you die for me?|argitaletxea=Old Tappan, N.J. : F. H. Revell|data=1978|url=https://archive.org/details/willyoudieforme0000wats|isbn=978-0-8007-0912-9|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Krimena berreraikitzen laguntzeko Sharon Tate hil zuten egoitzara bueltan eraman zutenean, krisi emozionala izan zuen Kasabianek.
Kasabian izan zen akusazioaren lekuko nagusia, eta hark, malko artean, hilketen kontaketa gogoratu zuen, xehetasun handiz. Epaiketan, Manson familia elkarteko kideek Kasabianen aurkako larderia kanpaina bat egin zuten, testigantzarik ematea eragozteko ahaleginean. Krimenen benetako akusatuek etengabe eten zuten Lindaren testigantza. Mansonek, behin baino gehiagotan, hatza samatik pasatzen zuen, Kasabiani begira.
Susan Atkinsek ere behin eta berriz oihukatu zion Kasabiani areto osoaren aurrean: "Gu hiltzen ari zara! ", eta Kasabianek erantzun zion: "Ez naiz zuek hiltzen ari. Zuek zeuen burua hil zenuten".
=== Epaiak ===
1971ko urtarrilaren 25ean, akusatu guztiak kargu guztien erruduntzat jo zituen epaimahaiak. Mansonen aldeko hainbat lekukok eta akusatuk adierazi zuten Kasabian izan zela krimenak planeatu zituena. Lehen instantziako epaimahaiak erabat baztertu zituen haien testigantzak.
== Azken urteak ==
Hedabideetatik eta arreta publikotik ihesi, Kasabian senarrarekin eta seme-alabekin itzuli zen New Hampshirera, komunikabideak saihesten ahaleginduz. Comuna hippie batean bizi izan ziren denbora batez, eta gero sukaldari lanetan jardun zuen. Tex Watsonen aurkako epaiketan testigantza ematera itzuli zen Los Angelesera, 1971n, eta Van Houtenen aurkako bietan, 1977an. Robertengandik banandu zen eta gero berriro ezkondu eta bi seme-alaba gehiago izan zituen.
Trafikoko arau-hauste ugarirengatik atxilotu zuten Kasabian, partzialki ezindua utzi zuen auto istripua izan zuen arte. Nahiz eta Manson familiarekin harremana hautsi zuen, iseka egiten zioten. [[FBI|FBIk]] aldi batean Kasabian zaindu zuen, Lynette Fromme [[Gerald Ford]] presidentea hiltzen ahalegindu zenean.
Kasabianek edozein elkarrizketa saihestu eta ukatu zuen 1988 urtera arte. 2009ko abuztuaren 10ean [[Erresuma Batua|Erresuma Batuan]] eta AEBn telebistaz emandako ''Manson'' dokumentalerako baino ez zuen onartu bere historia xehetasunez kontatzea. AEBn 2009ko irailaren 7an, eta, berriz ere, 2013ko uztailaren 20an, Historia kanalean. Elkarrizketa horretan, itzalpean agertu zen anonimotasuna babesteko, CNNko Larry King Live saioan 2009ko irailaren 2an emandako zuzeneko elkarrizketan legez.<ref>{{Cite web|izenburua=¿Whrere's Linda Kasabian now? Manson's losts girls only shows part of her story|data=6 de febrero de 2016|url=http://www.bustle.com/articles/139630-wheres-linda-kasabian-now-mansons-losts-girls-only-shows-part-of-her-story}}</ref>
=== Heriotza ===
TMZ atari estatubatuarrak jakinarazi zuenez, Kasabian 73 urte zituela hil zen, 2023ko urtarrilaren 21ean, Tacomako (Washington) ospitale batean. Eskura izan zuten heriotza ziurtagiriaren arabera, Linda Kasabian abizena aldatu eta «Chiochios» hartu zuen, «Manson familiarekin» lotu ez zezaten.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1949ko||Kasabian, Linda}}
[[Kategoria:Estatubatuarrak]]
[[Kategoria:Manson familia]]
emydgxdyaki99pj084zwsm81rlo5qu4
9968748
9968744
2024-11-14T09:29:54Z
Aonandi
156348
+ bizialdiko heriotza
9968748
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Linda Kasabian''', jaiotzaz '''Linda Darlene Drouin''' ([[Biddeford (Maine)|Biddeford]], [[Maine]], [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]], [[1949|1949ko]] [[Ekainaren 21|ekainaren 21a]] – [[Tacoma (Washington)|Tacoma, Washington]], AEB, [[2023|2023ko]] [[Urtarrilaren 21|urtarrilaren 21a]])<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Milenio|abizena=Digital|izenburua=Linda Kasabian. Murió ex integrante de la Familia Manson|hizkuntza=es-MX|data=2023-02-28|url=https://www.milenio.com/espectaculos/famosos/linda-kasabian-murio-integrante-familia-manson|aldizkaria=Grupo Milenio|sartze-data=2024-11-14}}</ref> [[Manson familia|Charles Mansonen]] [[Manson familia|Manson familiaren]] kide izateagatik ezaguna.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Linda Kasabian, la «traidora» de la Familia Manson que fue clave para que la secta acabara entre rejas|hizkuntza=es|data=2019-09-16|url=https://www.abc.es/play/cine/noticias/abci-erase-hollywood-linda-kasabian-traidora-familia-manson-clave-para-secta-acabara-entre-rejas-201909160046_noticia.html|aldizkaria=Diario ABC|sartze-data=2024-11-14}}</ref><ref name=":2">{{Cite web|izenburua=Murió Linda Kasabian, testigo clave en el juicio que envió a Charles Manson a prisión|egilea=Mundo|data=2023-02-28|url=https://www.ambito.com/mundo/murio-linda-kasabian-testigo-clave-el-juicio-que-envio-charles-manson-prision-n5661983|lana=Ambito|accessdate=2023-02-28}}</ref><ref name=":3">{{Erreferentzia|izenburua=Muere a los 73 años Linda Kasabian, la exseguidora de Charles Manson que testificó contra él|hizkuntza=es|data=2023-03-01|url=https://www.elespanol.com/mundo/20230301/muere-linda-kasabian-exseguidora-charles-manson-testifico/745175607_0.html|aldizkaria=El Español|sartze-data=2024-11-14}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Niza|abizena=Cuevas|izenburua=Linda Kasabian, integrante de la secta de Manson, muere a los 73 años|hizkuntza=es|data=2023-03-01|url=https://la-lista.com/the-guardian/linda-kasabian-integrante-de-la-secta-de-manson-muere-a-los-73-anos|aldizkaria=La Lista|sartze-data=2024-11-14}}</ref><ref name=":4">{{Erreferentzia|abizena=AFP|izenburua=Muere Linda Kasabian, integrante de la secta Manson que asesinó a Sharon Tate|hizkuntza=es|data=2023-03-01|url=https://www.quien.com/espectaculos/2023/03/01/muere-linda-kasabian-secta-manson-asesinato-sharon-tate|aldizkaria=Quién|sartze-data=2024-11-14}}</ref> Tate eta LaBiancako hilketetan parte hartu zuen 1969ko abuztuan. Baina familiako beste kide batzuk ez bezala, epaiketan zehar immunitate akordio batera iritsi zen, eta akusazioaren lekuko nagusia izan zen; beraz, ez zuten inolako krimenengatik epaitu.<ref>{{Cite web|izena=|abizena=|izenburua=Charles Manson y la Familia Satánica|argitaletxea=''hugozapata.com.ar''|data=20 de enero de 2010|url=http://www.hugozapata.com.ar/2010/01/charles-manson-y-la-familia-satanica/|lana=|accessdate=28 de agosto de 2016}}</ref>
== Bizitza ==
=== Lehen urteak ===
Linda Darlene Drouin Maine estatuko Biddeforde hirian jaio zen. [[New Hampshire]] estatuko [[Hillsborough konderria (New Hampshire)|Hillsborough konderrian]] kokatuta dagoen [[Milford (New Hampshire)|Milforde]] herrian hazi zen. Aita, Rosarie Drouin, eraikuntzako langilea zen, eta ama, Joyce Taylor, etxekoandrea.<ref>{{Cite web|izenburua=Copia archivada|url=http://truthontatelabianca.com/threads/weekend-magazine-24-july-1972-kasabian-interview.5653/|accessdate=24 de mayo de 2015}}</ref> Gurasoak sarritan ez ziren ondo konpontzen, eta aitak familia utzi zuen, Linda neskato txikia zela. Lindaren gurasoak handik gutxira ezkondu ziren berriro, eta gero aita [[Miami|Miamira]] joan zen, [[Florida|Floridara]]. Bera zen alaba nagusiena. Bere ama Joycek azpimarratu zuen Linda baino seme-alaba eta seme-alabaorde gazteagoak zaindu behar izan zituenez, ez zela gai izan Linda nerabea zenean, alabari behar zuen arreta eskaintzeko: "Nik ez nuen astirik Lindaren arazoak entzuteko. Lindarekin gertatu dena nire errua da."
Bere senide, lagun, maisu eta auzokideek pertsona adimentsu eta ikasle on deskribatu zuten Linda, adeitsua eta lotsatia, baina "azkarregi haztera behartua" izan zena. Bigarren Hezkuntzatik erretiratu eta etxetik ihes egin zuen 16 urterekin, Jake Byrd aitaordearekin izandako arazoen ondorioz. Linda Ameriketako Estatu Batuetako mendebaldeko zenbait estatutan zehar ibili zen, "Jainkoaren bila". 16 urterekin, Robert Peasleyrekin ezkondu zen, baina handik gutxira dibortziatu zen. Miamira joan zen une batean, aitarekin berriz konektatu nahian, taberna batean lanean ari baitzen, baina handik gutxira elkarrengandik aldendu ziren. Linda [[Boston|Bostonera]] joan zen eta berriro ezkondu zen, ordukoan Robert Kasabian [[Armenia|armeniar]] jatorriko estatubatuarrarekin, 1968an neskato batez erditu zelarik. Ezkontza eskasten hasi zenean, Linda eta bere alaba Tanya New Hampshirera itzuli ziren Lindaren amarekin bizitzera. Handik gutxira, Robert Kasabian Lindarekin harremanetan jarri zen, eta berarekin [[Los Angeles|Los Angelesen]] biltzeko gonbita egin zion. Robert Kasabianek Lindak berarekin eta lagun batekin, Charles "Barbanegra" Meltonekin, bat egitea nahi zuen, [[Hego Amerika|Hego Amerikara]] itsasontziz egitekoa zen bidaia batean. Lindak buruan adiskidetzea zuenez, Los Angelesera itzuli zen, Los Angeleseko kanpoaldean, [[Topanga (Kalifornia)|Topanga]] inguruan, Robertekin [[Hippy|hippyen]] bilkuretarako tokietan bizitzera.
== Manson familia ==
Bigarren semeaz haurdun geratu zen unean, senarrak utzi egin zuen Linda, Hego Amerikara bakarrik joateko. Charles "Barbanegra" Melton-en lagun batek, [[Catherine Share|Catherine "Gypsy" Share-k]], arrantxo bat deskribatu zion, non hippyen talde bat "lurreko zulo" moduko batean eta aldi berean paradisu batean kokatuta zegoen, asaldura sozialetik ihes egiteko. Linda Kasabian, intrigatuta, arrantxora joatea erabaki zuen. Hantxe ezagutu zuen [[Charles Manson]] kriminala.
Kasabian ongi hartu zuten Manson familiako kideek, bake, maitasun eta ziurtasun lanbideekin, bera eta bere alabatxoa artatuko zituztela, leialtasuna erakusteko baldintzarekin. Manson familiarekin eman zuen lehen gauean, Tex Watson ezagutu eta harexekin oheratu zen. Biek ala biek oso bizitzat jo zuten euren hasierako topaketa. Tex Watsonek Linda Kasabian konbentzitu zuen Charles "Barbanegra" Melton senarraren lagunari diru-kopuru bat lapurtzeko.
Kasabianek Manson ezagutu zuen, berarentzat gertaera dramatikoa izanik, larruzko arropaz itxura bikaina zuela eta [[Kristo|Jesukristo]] zirudiela pentsatu baitzuen. Mansonek arrantxora zergatik iritsi zen esan zion, eta, hankak ukitu ostean, Mansonek onartu egin zuen. Gau hartan, Mansonek eta Kasabian Spahn Arrantxoko kobazulo batean larrua jo zuten.
Beste neskek Mansonekiko zuten jarrera bera hartu zuen Kasabian: "Beti nahi nuen berarentzat edozer egitea, dena berarentzat".
Kasabian Manson familiako kideekin elkartu zen gaueko ekintzetan. Isil-isilik, [[Los Angeles|Los Angelesko]] hainbat etxetara sartzen ziren, dirua eta objektuak lapurtzeko, etxekoak lo zeuden bitartean. Delituzko jarduera horien eta beste batzuen bidez mantentzen ziren Manson familiako kideak, eta Kasabian prest zegoen horretan parte hartzeko. Zenbait gautan, su baten inguruan, Mansonek hitzaldiak ematen zituen, eta hitzaldi horiek indar handiagoa hartzen zuten droga psikodelikoak hartzen baitzituzten. [[Mary Brunner]] lapurtutako kreditu-txartel bat erabiltzeagatik espetxeratu zutenean, Kasabian baliozko gidabaimena zuen taldeko kide bakarra bihurtu zen.
=== Tate eta LaBiancaren hilketak ===
Taldera heldu eta hilabetera, 1969ko abuztuaren 8an, Mansonek esan zuen "orain da unea ''Helter Skelter''rerako, [[The Beatles|The Beatlesen]] abesti batetik hartutako hitza, Mansonek [[Apokalipsia|Apokalipsiaren]] sinonimotzat hartu zuena. Mansonek Kasabian bidali zuen labana bat, aldatzeko arropa eta gidatzeko lizentzia jasotzera, [[Roman Polański|Roman Polanski]] zinema zuzendariaren eta haren emazte [[Sharon Tate]] emaztearen egoitzara, Manson familiako beste hiru kiderekin batera joateko —Charles "Tex" Watson, [[Susan Atkins]] eta [[Patricia Krenwinkel]]—. Bertan, Kasabianek Watson ikusi zuen Steven Parent tirokatzen eta hiltzen, nerabe gazte bat, laguna, hain zuzen ere, zoritxarrez une horretan etxaldeko zaindaria bisitatzetik irteten, irrati bat saltzeko asmoz joan baitzen. Watsonek egoitzatik kanpo geratzeko agindu zion orduan Kasabiani, eta autoan geratu zen; Watson, Atkins, eta Krenwinkel, berriz, etxera sartu, eta Jay Sebring estilista, Wojciech Frykowski (idazlegaia eta Polanskiren lagun mina), [[Abigail Folger]] ekintzailea, eta [[Sharon Tate]] aktorea hil zituzten. Azken hori 8 hilabete eta erdiko haurdunaldian zegoen.
Kasabianek adierazi zuen une batean biktimen "oihu ikaragarriak" entzun zituela eta autotik urrundu zela. "Etxe aldera korrika hasi nintzen, gelditzea nahi nuen. Nik banekien zer egin zuten. Pertsona horiek hiltzen ari ziren. Nik geldiarazi egin nahi nituen". Etxera hurbiltzean, Kasabian Frykowskirekin egin zuen topo, eta hura ate nagusitik ateratzen ari zen. Kasabian bere testigantzan esan zuen: "Atetik atera berria zen gizon bat zen, aurpegian odola zuena eta zutoin baten ondoan zutik zegoena. Gutxi gorabehera minutu batez begiratu zidan, eta esan zidan, 'O, Jainkoa, asko sentitzen dut. Mesedez, geldi dadila!' Baina zuhaixka batzuetan erori zen lurrera". Orduan Watsonek behin eta berriro sastakatu zuen Frykowsk eta buruan jo zuen arma baten kulataz. Kasabian hiltzaileak geldiarazten saiatu zen, esanez "jendea etortzen" entzuten zuela jabetzarantz, baina Susan Atkinsek esan zion "beranduegi" zela jada. Watsonen eta Atkinsen arabera, Kasabian aurreko belardian gelditu eta paralizatuta geratu zen, bere kideen hilketen aurrean izu-adierazpenaz. Kasabianen lekukotzak zioenez, shock egoeran zegoen, emakumea korrika joan zen automobilerantz, martxan jarri zuen, eta laguntza bila irteteko zorian egon zen, baina gero gogoratu zuen alaba Spahn arrantxoan zegoela.
Hurrengo gauean, Mansonek berriro agindu zien Manson familiako hainbat kideri aldatzeko arropa hartzeko eta Kasabianek gidatzen zuen autoan sartzeko, baina ordukoan Manson bera haiekin joatekoa zen, «zelan egin behar zuten erakusteko», aurreko gaueko hilketa axolagabeki egin zutela sentitzen baitzuen. Ordukoan, [[Leslie Van Houten]] eta Steve Grogan ere joan ziren [[Kalifornia|Kaliforniako]] [[Los Feliz (Los Angeles)]] herrira, LaBianca familiaren etxera. Linda Kasabianek ikusi zuen Manson eta Watson etxerantz abiatu zirela eta minutu batzuk geroago autora itzuli zirela. Mansonek jakinarazi zuenez, etxeko okupatzaileak lotuta zeuden. Mansonek etxean sartzeko agindu zien Watson, Krenwinkel eta Van Houteni. Une horretan, Manson, Linda Kasabian, Susan Atkins eta Grogan joan egin ziren. Egoitza barruan, Watsonek, Krenwinkelek eta Van Houtenek Leno eta Rosemary LaBianca hil zituzten. Galdetu zitzaionean, beste hilketa batzuk gertatuko zirela jakinda, zergatik joan zen bera Manson familiarekin berriro, Kasabianek erantzun zuen Mansonek eurekin joateko eskatu zionean berak "ezetz esateko beldurra" izan zuela.
Geroago, gau hartan bertan, Los Angelesko [[Venice (Los Angeles)|Venice Beachen]], Saladin Nader izeneko aktore [[Libano|libanoar]] baten hilketan parte hartu nahi zuen galdetu zion Mansonek Linda Kasabiani. Linda Kasabian eta Manson familiako kide zen [[Sandra Good]] aktorearekin elkartu zen egun batzuk lehenago. Atkins eta Grogan handik metro gutxira zeuden zain, labana eta pistola eskuan, hiltzeko prest, Mansonek agindu bezala. Kasabianek apropos deitu zuen apartamentu oker baten atarian, Naderri minik egin ez ziezaioten. Okerreko apartamentuko okupatzaileak erantzun zionean, Kasabianek barkamena eskatu zuen, horrela krimena saihestuz. LaBiancarren hilketak gertatu eta bi egunera, Linda autokarabana hartu eta Manson familiakoengandik ihes egin zuen, amaren etxera itzuliz, New Hampshirera.
=== Krimenen lekuko ===
Susan Atkins Manson familiako gainontzeko kideekin batera atxilotu zuten urrian Spahn arrantxoan sarekada bat egon zenean, hainbat ibilgailu lapurtzeagatik. Poliziak ez zekien Tate eta LaBianca kasuetan ere hiltzaileak inguratu zituztenik. Horien ikerketa ere martxan zegoen orduko, hedabideen estaldurarekin batera. Atkinsek, kartzelan zegoela, hainbat ziegakideri, tartean Ronnie Howard izeneko emakume bati, esan zien krimen sonatuetan parte hartu zuela. Howardek eta Los Angeles konderriko kartzelako beste presoek Atkinsek esandakoa esan zieten agintariei. 1969ko abenduaren hasieran, Tate eta LaBiancaren hilketak egotzi zizkien epaimahai handi batek Manson, Watson, Krenwinkel, Atkins, Van Houten eta Kasabiani.
Hasiera batean, Atkinsi epai murriztu bat eskaini zitzaion (biziarteko kartzela-zigorra heriotza-zigorraren ordez), atxilotua izan zen lehen akusatua izan zelako eta berak bere bertsioa epaimahai handiaren audientzietan kontatzea onartu zuelako. Hala ere, Atkinsek aukera horri uko egin zion Mansonekiko leialtasunari berriro ekin zionean, eta adierazpen inkriminatzaile guztiak gaitzetsi zituen. Linda Kasabianekin New Hampshiren kontaktatu zuten. Lindak bere burua agintarien esku utzi zuen eta Kaliforniara bidali zuten bueltan. Kasabiani immunitate judiziala eskaini zioten, bere testigantza eta ebidentziak ematearen truke.
Kasabianek fiskalei gertaeren berri eman nahi ziela dioten txostenak egon dira, akordioarekin edo akordiorik gabe; hala deskribatu zuen Vincent Bugliosi fiskalak, baina bere abokatuak, Gary Fleischmanek, isilik egoteko eskatu zion fiskalek immunitate eskaintza egin arte.<ref>{{Erreferentzia|izena=Vincent|abizena=Bugliosi|izenburua=Helter skelter : the true story of the Manson murders|argitaletxea=New York : Bantam Bks.|abizena2=Gentry|izena2=Curt|data=1995|url=https://archive.org/details/helterskelter00vinc|isbn=978-0-553-57435-7|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Kasabian bigarren semeaz haurdun zegoen orduan, eta immunitatearen eskaintza onartu zuen.
Immunitate akordioak eztabaida sortu zuen bere sasoian, arrazoi askorengatik. Batzuek krimenengatik epaitua izatea nahi zuten. Hala ere, Kasabian hilketen konplize izan zen arren (gidaria eta zaindaria), berak ez zituen krimenak eragotzi. Gainera, bera ez zen etxe bakar batean ere sartu, eta ez zuen hilketetan fisikoki parte hartu. Hilketak gertatu ziren gauetan frustratuta eta gogaituta sentitu zela aitortu zuen, baita Mansonen aurrean desafiatzaile ere ("Ez naiz zu bezalakoa, Charlie. Nik ezin dut inor hil."), eta bera izan zen biktimengatik damua eta nahigabea adierazi zuen taldeko kide bakarra.<ref>{{Erreferentzia|izena=Charles|abizena=Watson|izenburua=Will you die for me?|argitaletxea=Old Tappan, N.J. : F. H. Revell|data=1978|url=https://archive.org/details/willyoudieforme0000wats|isbn=978-0-8007-0912-9|sartze-data=2024-11-13}}</ref> Krimena berreraikitzen laguntzeko Sharon Tate hil zuten egoitzara bueltan eraman zutenean, krisi emozionala izan zuen Kasabianek.
Kasabian izan zen akusazioaren lekuko nagusia, eta hark, malko artean, hilketen kontaketa gogoratu zuen, xehetasun handiz. Epaiketan, Manson familia elkarteko kideek Kasabianen aurkako larderia kanpaina bat egin zuten, testigantzarik ematea eragozteko ahaleginean. Krimenen benetako akusatuek etengabe eten zuten Lindaren testigantza. Mansonek, behin baino gehiagotan, hatza samatik pasatzen zuen, Kasabiani begira.
Susan Atkinsek ere behin eta berriz oihukatu zion Kasabiani areto osoaren aurrean: "Gu hiltzen ari zara! ", eta Kasabianek erantzun zion: "Ez naiz zuek hiltzen ari. Zuek zeuen burua hil zenuten".
=== Epaiak ===
1971ko urtarrilaren 25ean, akusatu guztiak kargu guztien erruduntzat jo zituen epaimahaiak. Mansonen aldeko hainbat lekukok eta akusatuk adierazi zuten Kasabian izan zela krimenak planeatu zituena. Lehen instantziako epaimahaiak erabat baztertu zituen haien testigantzak.
== Azken urteak ==
Hedabideetatik eta arreta publikotik ihesi, Kasabian senarrarekin eta seme-alabekin itzuli zen New Hampshirera, komunikabideak saihesten ahaleginduz. Comuna hippie batean bizi izan ziren denbora batez, eta gero sukaldari lanetan jardun zuen. Tex Watsonen aurkako epaiketan testigantza ematera itzuli zen Los Angelesera, 1971n, eta Van Houtenen aurkako bietan, 1977an. Robertengandik banandu zen eta gero berriro ezkondu eta bi seme-alaba gehiago izan zituen.
Trafikoko arau-hauste ugarirengatik atxilotu zuten Kasabian, partzialki ezindua utzi zuen auto istripua izan zuen arte. Nahiz eta Manson familiarekin harremana hautsi zuen, iseka egiten zioten. [[FBI|FBIk]] aldi batean Kasabian zaindu zuen, Lynette Fromme [[Gerald Ford]] presidentea hiltzen ahalegindu zenean.
Kasabianek edozein elkarrizketa saihestu eta ukatu zuen 1988 urtera arte. 2009ko abuztuaren 10ean [[Erresuma Batua|Erresuma Batuan]] eta AEBn telebistaz emandako ''Manson'' dokumentalerako baino ez zuen onartu bere historia xehetasunez kontatzea. AEBn 2009ko irailaren 7an, eta, berriz ere, 2013ko uztailaren 20an, Historia kanalean. Elkarrizketa horretan, itzalpean agertu zen anonimotasuna babesteko, CNNko Larry King Live saioan 2009ko irailaren 2an emandako zuzeneko elkarrizketan legez.<ref>{{Cite web|izenburua=¿Whrere's Linda Kasabian now? Manson's losts girls only shows part of her story|data=6 de febrero de 2016|url=http://www.bustle.com/articles/139630-wheres-linda-kasabian-now-mansons-losts-girls-only-shows-part-of-her-story}}</ref>
=== Heriotza ===
TMZ atari estatubatuarrak jakinarazi zuenez, Kasabian 73 urte zituela hil zen, 2023ko urtarrilaren 21ean, Tacomako (Washington) ospitale batean. Eskura izan zuten heriotza ziurtagiriaren arabera, Linda Kasabian abizena aldatu eta «Chiochios» hartu zuen, «Manson familiarekin» lotu ez zezaten.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda|30em}}
== Kanpo estekak ==
{{Bizialdia|1949ko|2023ko|Kasabian, Linda}}
[[Kategoria:Estatubatuarrak]]
[[Kategoria:Manson familia]]
dfkg9xrxni1dchr5izby3p2a1gcc1rk
Txikipedia:Software libre
104
1213663
9968699
2024-11-14T09:03:12Z
LizardiBHI49
167823
Orri berria: «==Software Librea== [[File:Zer da Software librea.png|300px]] Lizentzia gabeko {{txp|Software libre|softwarea da}}, eskuratu ondoren, erabil, kopia, azker, molda eta bana egin daiteken softwarea da era berean saldu ere egin daiteke. Softwarea librea dela eta hauek dira lau eskubide betetzen dituenak: Helburua edozein dela ere exekutatu ahal izatea. Aztertu eta aldatu ahal izatea. Hobetu, eta hobekuntza horiek publiko egin ahal izatea, kominitatearen onurarako. Kopiatu...»
9968699
wikitext
text/x-wiki
==Software Librea==
[[File:Zer da Software librea.png|300px]]
Lizentzia gabeko {{txp|Software libre|softwarea da}}, eskuratu ondoren, erabil, kopia, azker, molda eta bana egin daiteken softwarea da era berean saldu ere egin daiteke.
Softwarea librea dela eta hauek dira lau eskubide betetzen dituenak:
Helburua edozein dela ere exekutatu ahal izatea.
Aztertu eta aldatu ahal izatea.
Hobetu, eta hobekuntza horiek publiko egin ahal izatea, kominitatearen onurarako.
Kopiatu ahal izatea
Software librea vs {{txp|Freeware|doako software}} doakoa:
Software librea ez da zertan doan banatu, banaketa zerbitzu, instalatze zerbitzu, mantentze zerbitzu edo ostatzeengatik prezio bat kobratzen duten software libreko enpresa asko daude. Enpresa horiek, softwareari dagokienez softwarearen 4 eskubideak errespetatzen dituzte.
Doako softwarea ez da zertan software librea izan, lau eskubideak betetzen ez dituen softwarea ez da softwarelibrea, doihanik oparituta ere. software hau ez da askea programaren bertsio eraldatuen moldaketa eta birbanaketa lau eskubideak ez badira bermatzen.
Software librea vs {{txp|Jabari publiko|Jabari publikoan}} utzitako softwarea:
Bestalde ezin dira nahastu software librea eta jabari publikoan utzitako softwarea. Azken horrek ez du lizentzia beharrik eta doaina izan daiteke edozeini. Jabari publikoan utzitako softwarearen esplotazio gizateria gustientzat oparitu dira.
Softwareare librearen abantailak:
Gizartearentzat eta herri administrazioentzat:
Tokiko garapeneko aukerak.
Lizentziatan gastatzetik zerbitzu eta pertsonetan inbertitzera.
Tokian tokiko hizkuntzetara itzultzea.
Legezkotasuna.
Zabaltzen eta hobetzen dauden produktu {{txp|Teknologia|teknologikoen}} eta jakintza gordailuen corpusa.
Aberastasuna berdinago banatzen da.
Bezero eta erabiltzaileentzat, oro har:
Berrerabilpenak dakarren aurkezpena.
Fabrikatzailearen independentzia.
Kodearen auditagarritasuna.
Fabrikatzaile eta hornitzaileentzat:
Negoziorako aukera, dauden {{txp|Produktu (argipena)|produktuen}} zerbitzuetan oinarrituta.
Jakintza iturria.
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Txikipedia:Software]]
f4sc37opynur9vnbjhfclywyhdldy5z
9968701
9968699
2024-11-14T09:04:31Z
LizardiBHI49
167823
9968701
wikitext
text/x-wiki
==Software Librea==
[[File:Zer da Software librea.png|300px|right]]
Lizentzia gabeko {{txp|Software libre|softwarea da}}, eskuratu ondoren, erabil, kopia, azker, molda eta bana egin daiteken softwarea da era berean saldu ere egin daiteke.
Softwarea librea dela eta hauek dira lau eskubide betetzen dituenak:
Helburua edozein dela ere exekutatu ahal izatea.
Aztertu eta aldatu ahal izatea.
Hobetu, eta hobekuntza horiek publiko egin ahal izatea, kominitatearen onurarako.
Kopiatu ahal izatea
Software librea vs {{txp|Freeware|doako software}} doakoa:
Software librea ez da zertan doan banatu, banaketa zerbitzu, instalatze zerbitzu, mantentze zerbitzu edo ostatzeengatik prezio bat kobratzen duten software libreko enpresa asko daude. Enpresa horiek, softwareari dagokienez softwarearen 4 eskubideak errespetatzen dituzte.
Doako softwarea ez da zertan software librea izan, lau eskubideak betetzen ez dituen softwarea ez da softwarelibrea, doihanik oparituta ere. software hau ez da askea programaren bertsio eraldatuen moldaketa eta birbanaketa lau eskubideak ez badira bermatzen.
Software librea vs {{txp|Jabari publiko|Jabari publikoan}} utzitako softwarea:
Bestalde ezin dira nahastu software librea eta jabari publikoan utzitako softwarea. Azken horrek ez du lizentzia beharrik eta doaina izan daiteke edozeini. Jabari publikoan utzitako softwarearen esplotazio gizateria gustientzat oparitu dira.
Softwareare librearen abantailak:
Gizartearentzat eta herri administrazioentzat:
Tokiko garapeneko aukerak.
Lizentziatan gastatzetik zerbitzu eta pertsonetan inbertitzera.
Tokian tokiko hizkuntzetara itzultzea.
Legezkotasuna.
Zabaltzen eta hobetzen dauden produktu {{txp|Teknologia|teknologikoen}} eta jakintza gordailuen corpusa.
Aberastasuna berdinago banatzen da.
Bezero eta erabiltzaileentzat, oro har:
Berrerabilpenak dakarren aurkezpena.
Fabrikatzailearen independentzia.
Kodearen auditagarritasuna.
Fabrikatzaile eta hornitzaileentzat:
Negoziorako aukera, dauden {{txp|Produktu (argipena)|produktuen}} zerbitzuetan oinarrituta.
Jakintza iturria.
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Txikipedia:Software]]
28yph13ppw8tj5qyfg2whz1isg85hyp
Txikipedia:Ítalo Ferreira
104
1213664
9968705
2024-11-14T09:08:23Z
LizardiBHI53
168088
Orri berria: «'''ITALO FERREIRA''' [[fitxategi:Ítalo Ferreira (2017).jpg|300px|right]] Italo Ferreira 1994ko maiatzaren 6an jaio zen, Brasilen. Surflari profesionala da. 2015etik Munduko Mutilen Liga Tourrean hartu du iparte. 2019ean Munduko Surf Liga irabazi zuen. Hainbat sari gehiago irabazi ditu, baina garrantzitsuena 2021ean izan zen 2020 Tokioko Udako domina irabazi zuenean. Eta 2020 ere Olinpiaden irabazlea izan zen.»
9968705
wikitext
text/x-wiki
'''ITALO FERREIRA'''
[[fitxategi:Ítalo Ferreira (2017).jpg|300px|right]]
Italo Ferreira 1994ko maiatzaren 6an jaio zen, Brasilen. Surflari profesionala da. 2015etik Munduko Mutilen Liga Tourrean hartu du iparte.
2019ean Munduko Surf Liga irabazi zuen. Hainbat sari gehiago irabazi ditu, baina garrantzitsuena 2021ean izan zen 2020 Tokioko Udako domina irabazi zuenean. Eta 2020 ere Olinpiaden irabazlea izan zen.
cjkuln2543rf7hgo07r6vo22f9g1teq
9968731
9968705
2024-11-14T09:18:31Z
LizardiBHI53
168088
9968731
wikitext
text/x-wiki
'''ITALO FERREIRA'''
[[fitxategi:Ítalo Ferreira (2017).jpg|300px|right]]
[[Ítalo Ferreira]] 1994ko maiatzaren 6an jaio zen, [[Brazil (Indiana)|Brazilen]]. Surflari profesionala da. 2015etik Munduko Mutilen Liga Tourrean hartu du iparte.
2019ean Munduko [[surf]] Liga irabazi zuen. Hainbat sari gehiago irabazi ditu, baina garrantzitsuena 2021ean izan zen 2020 [[tokio|tokioko]] Udako domina irabazi zuenean. Eta 2020 ere Olinpiaden irabazlea izan zen.
[[Kategoria: Txikipedia]]
[[Kategoria: Txikipedia|Italo Ferreira]]
2pw5h9nh4bojwnw50z1xei5tyz25zq3
Lankide eztabaida:Esribe tu nombre de Usuario
3
1213665
9968706
2024-11-14T09:08:31Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968706
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 10:08, 14 azaroa 2024 (CET)
87detqe6s9eqncweq642a3719tpwyn3
Timothy West
0
1213666
9968707
2024-11-14T09:08:55Z
Artegia
65203
Orri berria: «'''Timothy Lancaster West''' ([[Bradford]], [[1934]]ko [[urriaren 20]]a – [[Londres]], [[2024]]ko [[azaroaren 12]]a) ingeles aktore eta telebistako aurkezlea izan zen. 1959an antzerkian debutatu zuen Londresen. 1959tik 1962ra [[Royal Shakespeare Company]]ko kide izan zen. [[EastEnders]] telesail britainiar ezagunean ere parte hartu zuen, eta zineman ''Nicholas and Alexandra'', ''[[The Day of the Jackal (filma)|The Day of the Jackal]]'' eta ''The Thirty Nine Steps (1978...»
9968707
wikitext
text/x-wiki
'''Timothy Lancaster West''' ([[Bradford]], [[1934]]ko [[urriaren 20]]a – [[Londres]], [[2024]]ko [[azaroaren 12]]a) ingeles aktore eta telebistako aurkezlea izan zen.
1959an antzerkian debutatu zuen Londresen. 1959tik 1962ra [[Royal Shakespeare Company]]ko kide izan zen. [[EastEnders]] telesail britainiar ezagunean ere parte hartu zuen, eta zineman ''Nicholas and Alexandra'', ''[[The Day of the Jackal (filma)|The Day of the Jackal]]'' eta ''[[The Thirty Nine Steps (1978ko filma)|The Thirty Nine Steps]]'' filmetan antzeztu zuen.
[[Prunella Scales]] emaztearekin batera, ''Great Canal Journeys'' telesaila aurkeztu zuen 2014tik 2019ra.
{{bizialdia|1934ko|2024ko|West, Timothy}}
pismhnwy6brtz7ohhlvn2n10t4gvxur
9968713
9968707
2024-11-14T09:10:00Z
Artegia
65203
9968713
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Timothy Lancaster West''' ([[Bradford]], [[1934]]ko [[urriaren 20]]a – [[Londres]], [[2024]]ko [[azaroaren 12]]a) ingeles aktore eta telebistako aurkezlea izan zen.
1959an antzerkian debutatu zuen Londresen. 1959tik 1962ra [[Royal Shakespeare Company]]ko kide izan zen. [[EastEnders]] telesail britainiar ezagunean ere parte hartu zuen, eta zineman ''Nicholas and Alexandra'', ''[[The Day of the Jackal (filma)|The Day of the Jackal]]'' eta ''[[The Thirty Nine Steps (1978ko filma)|The Thirty Nine Steps]]'' filmetan antzeztu zuen.
[[Prunella Scales]] emaztearekin batera, ''Great Canal Journeys'' telesaila aurkeztu zuen 2014tik 2019ra.
{{bizialdia|1934ko|2024ko|West, Timothy}}
nzurplr5bnhyi9jj7tfdgnmbgja5bts
9968742
9968713
2024-11-14T09:25:39Z
Artegia
65203
9968742
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Timothy Lancaster West''' ([[Bradford]], [[1934]]ko [[urriaren 20]]a – [[Londres]], [[2024]]ko [[azaroaren 12]]a) ingeles aktore eta telebistako aurkezlea izan zen.
1959an antzerkian debutatu zuen Londresen. 1959tik 1962ra [[Royal Shakespeare Company]]ko kide izan zen. [[EastEnders]] telesail britainiar ezagunean ere parte hartu zuen, eta zineman ''Nicholas and Alexandra'', ''[[The Day of the Jackal (filma)|The Day of the Jackal]]'' eta ''[[The Thirty Nine Steps (1978ko filma)|The Thirty Nine Steps]]'' filmetan antzeztu zuen.
[[Prunella Scales]] emaztearekin batera, ''Great Canal Journeys'' telesaila aurkeztu zuen 2014tik 2019ra.
{{bizialdia|1934ko|2024ko|West, Timothy}}
[[Kategoria:Mendebaldeko Yorkshire konderriko jendea]]
[[Kategoria:Ingalaterrako aktoreak]]
[[Kategoria:Londresen hildakoak]]
4fmqf7y50ixylhub5tg3rvfzpyi3t9f
9968755
9968742
2024-11-14T09:35:53Z
Artegia
65203
9968755
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Timothy Lancaster West''' ([[Bradford]], [[1934]]ko [[urriaren 20]]a – [[Londres]], [[2024]]ko [[azaroaren 12]]a) ingeles aktore eta telebistako aurkezlea izan zen.
1959an antzerkian debutatu zuen Londresen. 1959tik 1962ra [[Royal Shakespeare Company]]ko kide izan zen. [[EastEnders]] telesail britainiar ezagunean ere parte hartu zuen, eta zineman ''Nicholas and Alexandra'', ''[[The Day of the Jackal (filma)|The Day of the Jackal]]'' eta ''[[The Thirty Nine Steps (1978ko filma)|The Thirty Nine Steps]]'' filmetan antzeztu zuen.
[[Prunella Scales]] emaztearekin batera, ''Great Canal Journeys'' telesaila aurkeztu zuen 2014tik 2019ra.
== Filmografia ==
===Film===
{|class="wikitable sortable"
|-
! Year
! Title
! Role
! class = "unsortable" | Notes
|-
| 1966
| ''[[The Deadly Affair]]''
| Matrevis
| Kredituetan agertu barik
|-
| 1968
| ''[[Twisted Nerve]]''
| Superintendent Dakin
|
|-
| 1969
| ''[[The Looking Glass War (filma)|The Looking Glass War]]''
| Taylor
|
|-
| 1971
| ''[[Nicholas and Alexandra]]''
| Dr. Botkin
|
|-
|rowspan=2|1973
| ''[[Hitler: The Last Ten Days]]''
| Prof. Karl Gebhardt
|
|-
| ''[[The Day of the Jackal (filma)|The Day of the Jackal]]''
| Commissioner Berthier
|
|-
| 1974
| ''[[Soft Beds, Hard Battles]]''
| Convent Chaplain
|
|-
| 1975
| ''[[Hedda (1975eko filma)|Hedda]]''
| Judge Brack
|
|-
|rowspan=2|1977
| ''[[Joseph Andrews (filma)|Joseph Andrews]]''
| Mr. Tow-Wouse
|
|-
| ''[[The Devil's Advocate (1977ko filma)|The Devil's Advocate]]''
| Father Anselmo
|
|-
|rowspan=2|1978
| ''News From Nowhere''
| William Morris
|
|-
| ''[[The Thirty Nine Steps (1978ko filma)|The Thirty Nine Steps]]''
| Porton
|
|-
| 1979
| ''[[Agatha (filma)|Agatha]]''
| Kenward
|
|-
| 1980
| ''[[Rough Cut (1980ko filma)|Rough Cut]]''
| Nigel Lawton
|
|-
| 1987
| ''[[Cry Freedom]]''
| Captain De Wet
|
|-
| 1988
| ''[[Consuming Passions]]''
| Dr Rees
|
|-
| 1998
| ''[[Ever After]]''
| King Francis
|
|-
| 1999
| ''[[The Messenger: The Story of Joan of Arc]]''
| Cauchon
|
|-
| 2000
| ''[[102 Dalmatians]]''
| Judge
|
|-
|rowspan=2|2001
| ''[[The Fourth Angel]]''
| Jones
|
|-
| ''[[Iris (2001eko filma)|Iris]]''
| Older Maurice
|
|-
| 2002
| ''[[Villa des Roses]]''
| Hugh Burrell
|
|-
|rowspan=2|2003
| ''[[Sinbad: Legend of the Seven Seas]]''
| King Dymas
| Ahotsa
|-
| ''[[Beyond Borders (filma)|Beyond Borders]]''
| Lawrence Bauford
|
|-
| 2009
| ''[[Endgame (2009ko filma)|Endgame]]''
| [[P. W. Botha]]
|
|-
| 2016
| ''Delirium''
| College Bursar
|
|}
{{bizialdia|1934ko|2024ko|West, Timothy}}
[[Kategoria:Mendebaldeko Yorkshire konderriko jendea]]
[[Kategoria:Ingalaterrako aktoreak]]
[[Kategoria:Londresen hildakoak]]
1vg402qxoa5wiw5ngshmsuhcl7ncbl0
9968790
9968755
2024-11-14T10:08:10Z
Artegia
65203
/* Filmografia */
9968790
wikitext
text/x-wiki
{{biografia infotaula automatikoa}}
'''Timothy Lancaster West''' ([[Bradford]], [[1934]]ko [[urriaren 20]]a – [[Londres]], [[2024]]ko [[azaroaren 12]]a) ingeles aktore eta telebistako aurkezlea izan zen.
1959an antzerkian debutatu zuen Londresen. 1959tik 1962ra [[Royal Shakespeare Company]]ko kide izan zen. [[EastEnders]] telesail britainiar ezagunean ere parte hartu zuen, eta zineman ''Nicholas and Alexandra'', ''[[The Day of the Jackal (filma)|The Day of the Jackal]]'' eta ''[[The Thirty Nine Steps (1978ko filma)|The Thirty Nine Steps]]'' filmetan antzeztu zuen.
[[Prunella Scales]] emaztearekin batera, ''Great Canal Journeys'' telesaila aurkeztu zuen 2014tik 2019ra.
== Filmografia ==
=== Zinema ===
{|class="wikitable sortable"
|-
! Urtea
! Izenburua
! Pertsonaia
! class = "unsortable" | Oharrak
|-
| 1966
| ''[[The Deadly Affair]]''
| Matrevis
| Kredituetan agertu barik
|-
| 1968
| ''[[Twisted Nerve]]''
| Superintendent Dakin
|
|-
| 1969
| ''[[The Looking Glass War (filma)|The Looking Glass War]]''
| Taylor
|
|-
| 1971
| ''[[Nicholas and Alexandra]]''
| Dr. Botkin
|
|-
|rowspan=2|1973
| ''[[Hitler: The Last Ten Days]]''
| Prof. Karl Gebhardt
|
|-
| ''[[The Day of the Jackal (filma)|The Day of the Jackal]]''
| Commissioner Berthier
|
|-
| 1974
| ''[[Soft Beds, Hard Battles]]''
| Convent Chaplain
|
|-
| 1975
| ''[[Hedda (1975eko filma)|Hedda]]''
| Judge Brack
|
|-
|rowspan=2|1977
| ''[[Joseph Andrews (filma)|Joseph Andrews]]''
| Mr. Tow-Wouse
|
|-
| ''[[The Devil's Advocate (1977ko filma)|The Devil's Advocate]]''
| Father Anselmo
|
|-
|rowspan=2|1978
| ''News From Nowhere''
| William Morris
|
|-
| ''[[The Thirty Nine Steps (1978ko filma)|The Thirty Nine Steps]]''
| Porton
|
|-
| 1979
| ''[[Agatha (filma)|Agatha]]''
| Kenward
|
|-
| 1980
| ''[[Rough Cut (1980ko filma)|Rough Cut]]''
| Nigel Lawton
|
|-
| 1987
| ''[[Cry Freedom]]''
| Captain De Wet
|
|-
| 1988
| ''[[Consuming Passions]]''
| Dr Rees
|
|-
| 1998
| ''[[Ever After]]''
| King Francis
|
|-
| 1999
| ''[[The Messenger: The Story of Joan of Arc]]''
| Cauchon
|
|-
| 2000
| ''[[102 Dalmatians]]''
| Judge
|
|-
|rowspan=2|2001
| ''[[The Fourth Angel]]''
| Jones
|
|-
| ''[[Iris (2001eko filma)|Iris]]''
| Older Maurice
|
|-
| 2002
| ''[[Villa des Roses]]''
| Hugh Burrell
|
|-
|rowspan=2|2003
| ''[[Sinbad: Legend of the Seven Seas]]''
| King Dymas
| Ahotsa
|-
| ''[[Beyond Borders (filma)|Beyond Borders]]''
| Lawrence Bauford
|
|-
| 2009
| ''[[Endgame (2009ko filma)|Endgame]]''
| [[P. W. Botha]]
|
|-
| 2016
| ''Delirium''
| College Bursar
|
|}
=== Telebista ===
{|class="wikitable sortable"
|-
! Urtea
! Izenburua
! Pertsonaia
! class = "unsortable" | Oharrak
|-
| 1960
| ''[[Persuasion (1960ko telesaila)|Persuasion]]''
| Charles Hayter
|
|-
| 1961
| ''[[Deadline Midnight (telesaila)|Deadline Midnight]]''<ref>
| Ambulance Man
| atal bat
|-
| 1969
| ''[[Big Breadwinner Hog]]''
| Lennox
| [[Mike Newell]]/[[Michael Apted]] zuzendariak
|-
|1970
| ''[[Randall and Hopkirk (Deceased)]]''
| Sam Grimes
| denboraldia: 1, atala: 24 "Vendetta for a Dead Man"
|-
| 1972
| ''[[The Edwardians (telesa)|The Edwardians]]''
| Horatio Bottomley
| atala: "Horatio Bottomley"
|-
| 1975
| ''[[Edward the Seventh (telebista)|Edward the Seventh]]
| King Edward VII
|
|-
| 1977
| ''[[Hard Times (telesaila)|Hard Times]]''
| Josiah Bounderby
|
|-
|rowspan=3|1979
| ''Crime and Punishment''
| Porfiry Petrovich
|
|-
| ''[[Henry VIII (antzezlana)|Henry VIII]]''
| Cardinal Wolsey
| BBC Television Shakespeare
|-
| ''[[Churchill and the Generals]]''
| [[Winston Churchill]]
|
|-
| 1980
| ''[[Tales of the Unexpected (telesaila)|Tales of the Unexpected]]: Royal Jelly''
| Albert Taylor
|
|-
| 1981
| ''[[Masada (minisaila)|Masada]]''
| Emperor Vespasian
|
|-
| 1982
| ''[[Murder Is Easy]]''
| Gordon, Lord Easterfield
|
|-
| 1983–1990
| ''[[Brass (telesaila)|Brass]]''
| Bradley Hardacre
| Hiru denboraldi
|-
| 1984
| ''[[The Last Bastion]]''
| [[Winston Churchill]]
|
|-
| 1985
| ''[[Miss Marple (telesaila)|MissMarple]]
| Rex Fortescue
| Atala: "A Pocket Full of Rye"
|-
|rowspan=3|1986
| ''[[A Very Peculiar Practice]]''
| Professor Furie
|
|-
| ''The Good Doctor Bodkin Adams''
| John Bodkin Adams
|
|-
| ''[[The Monocled Mutineer]]''
| Brigadier General Thompson
|
|-
|rowspan=2|1987
| ''[[When We Are Married]]''
| Councillor Albert Parker
|
|-
| ''[[What the Butler Saw (antzezlana)|What the Butler Saw]]''
| Dr Rance
|
|-
| 1988
| ''The Contractor''
| Frank Ewbank
|
|-
|rowspan=2|1989
| ''[[Campion (1989ko telesaila)|Campion]]: Police at the Funeral''
| Uncle William Faraday
|
|-
| ''Blore, M.P.''
| Derek Blore
|
|-
|rowspan=2|1990
| ''Beecham''
| Sir Thomas Beecham
|
|-
| ''[[The Tragedy of Flight 103: The Inside Story]]''
| Colonel Wilfred Wood
|
|-
|rowspan=2|1992
| ''[[Shakespeare: The Animated Tales]]: <u>The Tempest</u>''
| Prospero
| Ahotsa
|-
| ''[[Framed (telesaila)|Framed]]''
| DCI Jimmy McKinnes
|
|-
|1994
| ''Smokescreen''
| Frank Sheringham
|
|-
|rowspan=3|1998
| ''[[King Lear]]''
| Gloucester
|
|-
| ''[[Goodnight Sweetheart (telessi)|Goodnight Sweetheart]]''
| MI5 agent Tufty MacDuff
|
|-
| ''The Day the Guns Fell Silent''
| aurkezlea
| Dokumentala
|-
|2000
|''[[Midsomer Murders]]''
| Marcus Devere
| Atala: "Judgement Day"
|-
| 2000–2008
| ''Water World''
| aurkezlea
| zortzi denboraldi
|-
|2001
|''[[Murder in Mind (telesaila)|Murder in Mind]]''
| Dr William Collins
| Atala: "Mercy"
|-
| 2001–2003
| ''[[Bedtime (telesa)|Bedtime]]''
| Andrew Oldfield
| Hiru denboraldi
|-
| 2002
| ''Martin Luther''
| Martin Luther
| PBS ''Empires'' sailak
|-
| 2004
| ''[[Waking the Dead (telesaila)|Waking the Dead]]''
| Joe Doyle
| Atalak: #4.3 eta #4.4 ("False Flag")
|-
|rowspan=2|2005
| ''[[New Tricks]]''
| Professor Ian Mears
| Atala: #2.8
|-
| ''[[Bleak House (2005eko telesaila)|Bleak House]]''
| Sir Leicester Dedlock
|
|-
| 2007–2009
| ''[[Not Going Out]]''
| Geoffrey
| Denboraldiak: 2 eta 3
|-
|rowspan=3|2010
| ''[[Terry Pratchett's Going Postal]]''
| Mustrum Ridcully
| 2 atal
|-
| ''[[Agatha Christie's Poirot]]''
| Reverend Cottrell
| Atala: "Hallowe'en Party"
|-
| ''[[Lewis (telesaila)|Lewis]]''
| Donald Terry
| Denboraldia: 4, Atala: 3: "Your Sudden Death Question"
|-
| 2011
| ''[[Exile (telesaila)|Exile]]''
| Don Metzler
|2 episodes
|-
| 2012
| ''[[Titanic (2012ko telesaila)|Titanic]]''
| Lord Pirrie
|
|-
| 2013
| ''[[Coronation Street]]''
| Eric Babbage
| 7 atal
|-
| 2013, 2020
| ''[[Last Tango in Halifax]]''
| Ted Buttershaw
|
|-
| 2014
| ''[[Inside No. 9]]''
| Andrew
| Atala: 1, "Sardines"
|-
| 2014–2015
| ''[[EastEnders]]''
| Stan Carter
|
|-
| 2014–2019
| ''[[Great Canal Journeys]]''
| Aurkezlea
| [[Prunella Scales]] emaztearekin batera
|-
| 2016
| ''[[Comedy Playhouse]]''
| Milton
| Atala: "Broken Biscuits"
|-
| 2018
| ''[[Shakespeare & Hathaway: Private Investigators]]''
| Johnnie Falstaff
| Atala: 2
|-
| 2019–2022
| ''[[Gentleman Jack (telesaila)|Gentleman Jack]]''
| Jeremy Lister
| Aktore nagusia
|-
| 2019
|''[[Dad's Army#Dad's Army: The Lost Episodes (2019)|Dad's Army: The Lost Episodes]]''
| Private Godfrey
| 3 atal
|-
| 2023
|''[[Sister Boniface Mysteries]]''
| Charles Usher
| Atala: "The Star of the Orient"
|-
| 2024
| ''[[Doctors (2000ko telesaila)|Doctors]]''
| Artie Simkins
| Atala: "Go Out Dancing"
|}
{{bizialdia|1934ko|2024ko|West, Timothy}}
[[Kategoria:Mendebaldeko Yorkshire konderriko jendea]]
[[Kategoria:Ingalaterrako aktoreak]]
[[Kategoria:Londresen hildakoak]]
41ri3lajo3wxk3qx764dju8flq8lge6
Txikipedia:Optika
104
1213667
9968711
2024-11-14T09:09:28Z
LizardiBHI53
168088
Orri berria: «=OPTIKA= [[Fitxategi:Lens sum.png|300px|right]] [[Optikaren historia|Optika]] argia, bere propietateak eta material ezberdinekiko elkarrekintza aztertzen dituen fisikaren adarra da. Historian zehar, optika erabakigarria izan da zientziaren eta teknologiaren aurrerapenerako, eta hainbat gailu garatzen lagundu du, hala nola mikroskopioak, [[teleskopio|teleskopioak]], argazki-kamerak, pantailak eta zuntz optikoaren bidezko komunikazio-sistemak Optika bi eremu nagusitan zati...»
9968711
wikitext
text/x-wiki
=OPTIKA=
[[Fitxategi:Lens sum.png|300px|right]]
[[Optikaren historia|Optika]] argia, bere propietateak eta material ezberdinekiko elkarrekintza aztertzen dituen fisikaren adarra da. Historian zehar, optika erabakigarria izan da zientziaren eta teknologiaren aurrerapenerako, eta hainbat gailu garatzen lagundu du, hala nola mikroskopioak, [[teleskopio|teleskopioak]], argazki-kamerak, pantailak eta zuntz optikoaren bidezko komunikazio-sistemak
Optika bi eremu nagusitan zati daiteke:
=1. Optika [[geometria|geometrikoa]]:=
Optikaren zati honek argiaren portaera lerro zuzenean hedatzen diren izpi gisa deskribatzen du, printzipio matematikoak eta geometrikoak erabiliz. Optika geometrikoa argia ibilbide zuzenetan bidaiatzen duela uste izatean oinarritzen da, eta baliagarria da hainbat fenomeno azaltzeko:
Hausnarketa: Argi-izpi batek gainazal batean eragiten duenean eta errebotea errebotatzen duenean, intzidentzia angelua hausnarketa angeluaren berdina da. Printzipio hau ispiluak egiteko eta hainbat aplikazio optikotan erabiltzen da.
Errefrakzioa: Argia errefrakzio-indize desberdina duen ingurune batetik bestera pasatzen denean (adibidez, airetik uretara), bere abiadura aldatu egiten da, eta horrek argiaren norabidea aldatzea eragiten du. Fenomeno hau funtsezkoa da lenteen eta prismen funtzionamendurako.
Formación de imágenes: La óptica geométrica también estudia cómo las lentes y espejos forman imágenes, ya sean reales o virtuales, y cómo se puede manipular la posición y magnificación de estas imágenes en dispositivos como cámaras y microscopios.
=2. Optika [[fisika|fisikoa]]:=
Ikerketek aurrera egin ahala, optika geometrikoak ezin zituela zenbait fenomeno konplexu azaldu ikusi zen. Hemen sartzen da optika fisikoa, argia uhin elektromagnetikotzat hartzen duena eta fenomeno hauek hartzen dituena:
Interferentzia: Bi argi-uhin gainjartzen direnean, indartu egin daitezke (interferentzia konstruktiboa) edo deusezta daitezke (interferentzia suntsitzailea). Fenomeno hau funtsezkoa da interferentzia-ereduak eratzeko, zirrikitu bikoitzeko esperimentuetan behatutakoak bezala.
Difrakzioa: Argia zirriktu batetik pasatzen denean edo objektu bat inguratzen duenean gertatzen da, eta horrek argi-uhinen kurbadura eta patroien eraketa eragiten ditu. Fenomeno hau bereziki agerikoa da objektuaren tamainatik edo zirrikitik hurbil dauden uhin-luzerekin.
Polarizazioa: Argiaren oszilazioen orientazioari buruz ari da, norabide espezifiko batean. Iragazki polarizatzaileek fenomeno hau aprobetxatzen dute argiaren zenbait norabide blokeatzeko, eta eguzkitako betaurrekoetan, argazkietan eta LCD pantailetan aplikazioak dituzte.
=3. [[Optika kuantiko|Optika kuantikoa]]:=
XX. mendean, teoria kuantikoaren garapenarekin, argiak uhinaren eta partikularen ezaugarriak dituela ulertu zen, uhin-partikula dualtasun izenaz ezagutzen den fenomenoa. Fotoiak, argi-partikulak, zenbait esperimentutan uhin gisa eta beste batzuetan partikula gisa joka daitezke, eta horrek, Albert Einsteinek azaldu duenez, efektu fotoelektrikoa bezalako fenomenoak hobeto ulertzea dakar. Optikaren arlo hau funtsezkoa da laser eta zuntz optikoetarako, telekomunikazio modernoetan funtsezkoak baitira.
[[Kategoria:Txikipedia:optika]]
[[Kategoria:Txikipedia]]
bv23xnaydxiuazmc8pp2oxrxbpqxio2
Txikipedia:Oscar Sariak
104
1213668
9968712
2024-11-14T09:09:38Z
LizardiBHI52
167828
Orri berria: «==Oskar zariak== [[fitxategi:Christian Bale, Natalie Portman, Melissa Leo and Colin Firth 2011.jpg|300px|right|thumb]] Oskar zariak 1927 an zortu ziren eta lehenego irabazlea baino lehen zari banaketa 1929 an izan zen baino 1927 an eta 1928 filmeri eman zioten eta hauek ziren * {{txp|Film}} onena 1927 *Zuzendari onena 1927 *Gizonezko aktore onena 1927 *Emakumezko aktore onena 1927 *Egokitutako gidoi onena 1927 Sariaren benetako izena Merituko Akademia Saria da, baina mund...»
9968712
wikitext
text/x-wiki
==Oskar zariak==
[[fitxategi:Christian Bale, Natalie Portman, Melissa Leo and Colin Firth 2011.jpg|300px|right|thumb]]
Oskar zariak 1927 an zortu ziren eta lehenego irabazlea baino lehen zari banaketa 1929 an izan zen baino 1927 an eta 1928 filmeri eman zioten eta hauek ziren
* {{txp|Film}} onena 1927
*Zuzendari onena 1927
*Gizonezko aktore onena 1927
*Emakumezko aktore onena 1927
*Egokitutako gidoi onena 1927
Sariaren benetako izena Merituko Akademia Saria da, baina mundu guztiak Oscar esaten die, nahiz eta izen hori nondik datorren argi ez egon.
{{txp|Zinema}} sari ezagunenak dira munduan. Urtero banatzen dira {{txp|Los Angeles|Los angeles}} eta ekitaldia mundu guztian ikus daiteke telebistaz, oihartzun handia baitute.
Harez geroztik, ekitaldia 25 bider Dorothy Chandler Pavilion aretoan egin zen, 11 bider Pantages Theatre aretoan, 10 Shrine Auditorium aretoan, 8 aldiz Biltmore hotelean, beste 8 Santa Monica Civic Auditorium aretoan, 6 bider Ambassador hotelean, eta hirutan, Grauman's Chinese Theatre aretoan.
Hauek dira irabazle batzuk
Izendapen gehien dituzten filmak:
*14 izendapen: Titanic 11 sari
*14 izendapen: All About Eve 6 sari
*14 izendapen: La La Land 6 sari
Sari gehien dituzten filmak:
*11 sari: Ben-Hur
*11 sari: {{txp|Titanic}}
*11 sari: The Lord of the Rings: The Return of the King
[[Kategoria:Txikipedia:Hollywoodeko historia eta kultura]]
[[Kategoria:Txikipedia]]
3xnyb28i4n4nhhx628epref7ooqip1j
9968730
9968712
2024-11-14T09:18:18Z
LizardiBHI52
167828
9968730
wikitext
text/x-wiki
==Oskar sariak==
[[fitxategi:Christian Bale, Natalie Portman, Melissa Leo and Colin Firth 2011.jpg|300px|right|thumb]]
Oskar zariak 1927 an sortu ziren eta lehenego irabazlea baino lehen zari banaketa 1929 an izan zen baino 1927 an eta 1928 filmeri eman zioten eta hauek ziren.
* {{txp|Film}} onena 1927
*Zuzendari onena 1927
*Gizonezko aktore onena 1927
*Emakumezko aktore onena 1927
*Egokitutako gidoi onena 1927
Sariaren benetako izena Merituko Akademia Saria da, baina mundu guztiak Oscar esaten die, nahiz eta izen hori nondik datorren argi ez egon.
{{txp|Zinema}} sari ezagunenak dira munduan. Urtero banatzen dira {{txp|Los Angeles|Los angeles}} eta ekitaldia mundu guztian ikus daiteke telebistaz, oihartzun handia baitute.
Harez geroztik, ekitaldia 25 bider Dorothy Chandler Pavilion aretoan egin zen, 11 bider Pantages Theatre aretoan, 10 Shrine Auditorium aretoan, 8 aldiz Biltmore hotelean, beste 8 Santa Monica Civic Auditorium aretoan, 6 bider Ambassador hotelean, eta hirutan, Grauman's Chinese Theatre aretoan.
Hauek dira irabazle batzuk
Izendapen gehien dituzten filmak:
*14 izendapen: Titanic 11 sari
*14 izendapen: All About Eve 6 sari
*14 izendapen: La La Land 6 sari
Sari gehien dituzten filmak:
*11 sari: Ben-Hur
*11 sari: {{txp|Titanic}}
*11 sari: The Lord of the Rings: The Return of the King
[[Kategoria:Txikipedia:Hollywoodeko historia eta kultura]]
[[Kategoria:Txikipedia]]
ae4w25sc7wqj09vrwhx8c5e1iajxlkk
9968733
9968730
2024-11-14T09:19:35Z
LizardiBHI52
167828
9968733
wikitext
text/x-wiki
==Oskar sariak==
[[fitxategi:Christian Bale, Natalie Portman, Melissa Leo and Colin Firth 2011.jpg|300px|right|thumb]]
Oskar zariak 1927 an sortu ziren eta lehenego irabazlea baino lehen zari banaketa 1929 an izan zen baino 1927 an eta 1928 filmeri eman zioten eta hauek ziren.
* {{txp|Film}} onena 1927
*Zuzendari onena 1927
*Gizonezko aktore onena 1927
*Emakumezko aktore onena 1927
*Egokitutako gidoi onena 1927
Sariaren benetako izena Merituko Akademia Saria da, baina mundu guztiak Oscar esaten die, nahiz eta izen hori nondik datorren argi ez egon.
{{txp|Zinema}} sari ezagunenak dira munduan. Urtero banatzen dira {{txp|Los Angeles|Los angeles}} eta ekitaldia mundu guztian ikus daiteke telebistaz, oihartzun handia baitute.
Harez geroztik, ekitaldia 25 bider Dorothy Chandler Pavilion aretoan egin zen, 11 bider Pantages Theatre aretoan, 10 Shrine Auditorium aretoan, 8 aldiz Biltmore hotelean, beste 8 Santa Monica Civic Auditorium aretoan, 6 bider Ambassador hotelean, eta hirutan, Grauman's Chinese Theatre aretoan.
Hauek dira irabazle batzuk
Izendapen gehien dituzten filmak:
*14 izendapen: Titanic 11 sari
*14 izendapen: All About Eve 6 sari
*14 izendapen: La La Land 6 sari
Sari gehien dituzten filmak:
*11 sari: Ben-Hur
*11 sari: {{txp|Titanic}}
*11 sari: The Lord of the Rings: The Return of the King
[[Kategoria:Txikipedia:oscar sariak]]
[[Kategoria:Txikipedia]]
7mudakw60m3v5wvzn4vnric00yxvt5i
Txikipedia:Karl Benz
104
1213669
9968714
2024-11-14T09:10:20Z
LizardiBHI51
168062
Orri berria: «KARL BENZ [[File:Carl-Benz coloriert.jpg|300px|right]] [[Karl Benz]] Karlsruhen 1844ko azaroaren 25an jaio zen eta Landeburgen 1929ko apirilaren 4a ingeniari alemaniarra izan zen eta autoaren asmatzaileetako bat jasotzen da. 1845ean ezkondu ziren gurasoek eta Josephine eta John Geroge Benz bikotea [[Karlsruhe jauregia|Karlsruhera]] joan ziren bizitzera, bere semearekin batera. Aita [[Badengo Dukerri Handia|Badeneko]] ferrokarrilean lokomotora ingenieria izango zen eta neum...»
9968714
wikitext
text/x-wiki
KARL BENZ
[[File:Carl-Benz coloriert.jpg|300px|right]]
[[Karl Benz]] Karlsruhen 1844ko azaroaren 25an jaio zen eta Landeburgen 1929ko apirilaren 4a ingeniari alemaniarra izan zen eta autoaren asmatzaileetako bat jasotzen da.
1845ean ezkondu ziren gurasoek eta Josephine eta John Geroge Benz bikotea [[Karlsruhe jauregia|Karlsruhera]] joan ziren bizitzera, bere semearekin batera. Aita [[Badengo Dukerri Handia|Badeneko]] ferrokarrilean lokomotora ingenieria izango zen eta neumoniak hilko zuen 1846ko udan. Ama alargunak nola edo hala atera behar izan zuen semea umezurtza aurrera eta ikasketak eginaraztea lortu zuen.
[[1871]]n, lehen enpresa eraiki zuen, eraikinerako materialak salduz.
1883an, motor industrial batzuk eraikitzen hasi zen Mannheimen eta horietako bat monozilindrikoa zen.
1886ko urtalirraren 29an, Karl Benzek 3 gurpiletako ibilgailu baterako 37.435 zenbakidun patentea eskatu zion gobernu alemaniarrari, historiako lehen automotorea kontsideratzen dena.
[[1899]]an 572 ibilgailuetako ekoizpena egin zen eta urte honetan agertu zen lehen lasterketarako autoa.
1893an, 4 gurpildun lehen Benz autoa etorri zen, Benz Victoria, eta hurrengo urtean, berriz, Benz Velo, etorriko ziren lehen kamioien oinarria.
1910ean, Benzek [[Gaggenau]] Süddeutsche Automobil-Fabrik sortu zuen.
1924tik 1926ra arte bitartean, Benz eta [[Daimler-Benz|Daimler]] batasun prozesua egin zuten eta enpresa bat sortu zuten.
[[kategoria:txikipedia]]
[[kategoria:txikipedia:Karl Benz]]
6kj3lp81mw1ytyadw5sa53zk8uvz7gm
Lankide:LizardiBHI49/Proba orria
2
1213670
9968716
2024-11-14T09:11:16Z
LizardiBHI49
167823
Orri berria: «[[eraztun|Eraztun]], eskuko hatzen apaingarri gisa erabiltzen den uztai bat da, hiru zatiz osatuta: *uztaia *[[Harribitxi|Harribitxia]] *txatoia [[Fitxategi:Ring with horses-N 728-Egypte louvre 127.jpg|300px|right]] Eraztuna eskuko apaingarri gisa bat da pertsona guztientzako. [[Antzinako Egipto|Antzinako Egiptoko]] inperiotik has zeni eta greziar, erromatar eta beste mendebaldeko herrietan ere erabiltzen zen. Eraztunak urrea, zilarra, [[Brontze|brontzea]] eta burdinare...»
9968716
wikitext
text/x-wiki
[[eraztun|Eraztun]], eskuko hatzen apaingarri gisa erabiltzen den uztai bat da, hiru zatiz osatuta:
*uztaia
*[[Harribitxi|Harribitxia]]
*txatoia
[[Fitxategi:Ring with horses-N 728-Egypte louvre 127.jpg|300px|right]]
Eraztuna eskuko apaingarri gisa bat da pertsona guztientzako. [[Antzinako Egipto|Antzinako Egiptoko]] inperiotik has zeni eta greziar, erromatar eta beste mendebaldeko herrietan ere erabiltzen zen. Eraztunak urrea, zilarra, [[Brontze|brontzea]] eta burdinarekin egiten ziren,beira eta beste material batzu ere.
[[Erdi Aroa|Erdi Aroan]], eraztunak greziar eta erromatar harribitxiekin apainduta erabiltzen ziren. Eraztunak ez ziren beti apaingarri gisa erabili; zigilua jartzeko, lepoetan zintzilikatzeko edo sinbolokiko erabiltzen ziren. Eraztun motak hainbat dira, hala nola ezkon eraztuna, konpromiso eraztuna eta apezpikuaren eraztuna.
[[Kategoria:Txikipedia:Eraztunak]]
m0i1mod2mhrcswrjrofhwugtauiowog
9968717
9968716
2024-11-14T09:11:50Z
LizardiBHI49
167823
9968717
wikitext
text/x-wiki
[[eraztun|Eraztun]], eskuko hatzen apaingarri gisa erabiltzen den uztai bat da, hiru zatiz osatuta:
*uztaia
*[[Harribitxi|Harribitxia]]
*txatoia
[[Fitxategi:Ring with horses-N 728-Egypte louvre 127.jpg|300px|right]]
Eraztuna eskuko apaingarri gisa bat da pertsona guztientzako. [[Antzinako Egipto|Antzinako Egiptoko]] inperiotik has zeni eta greziar, erromatar eta beste mendebaldeko herrietan ere erabiltzen zen. Eraztunak urrea, zilarra, [[Brontze|brontzea]] eta burdinarekin egiten ziren,beira eta beste material batzu ere.
[[Erdi Aroa|Erdi Aroan]], eraztunak greziar eta erromatar harribitxiekin apainduta erabiltzen ziren. Eraztunak ez ziren beti apaingarri gisa erabili; zigilua jartzeko, lepoetan zintzilikatzeko edo sinbolokiko erabiltzen ziren. Eraztun motak hainbat dira, hala nola ezkon eraztuna, konpromiso eraztuna eta apezpikuaren eraztuna.
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:eraztuna]]
e1p8h4xdt0ej2m437ae7zy22sj21l3u
9968718
9968717
2024-11-14T09:12:33Z
LizardiBHI49
167823
9968718
wikitext
text/x-wiki
[[eraztun|Eraztun]], eskuko hatzen apaingarri gisa erabiltzen den uztai bat da, hiru zatiz osatuta:
*uztaia
*[[Harribitxi|Harribitxia]]
*txatoia
[[Fitxategi:Ring with horses-N 728-Egypte louvre 127.jpg|300px|right]]
Eraztuna eskuko apaingarri gisa bat da pertsona guztientzako. [[Antzinako Egipto|Antzinako Egiptoko]] inperiotik has zeni eta greziar, erromatar eta beste mendebaldeko herrietan ere erabiltzen zen. Eraztunak urrea, zilarra, [[Brontze|brontzea]] eta burdinarekin egiten ziren,beira eta beste material batzu ere.
[[Erdi Aroa|Erdi Aroan]], eraztunak greziar eta erromatar harribitxiekin apainduta erabiltzen ziren. Eraztunak ez ziren beti apaingarri gisa erabili; zigilua jartzeko, lepoetan zintzilikatzeko edo sinbolokiko erabiltzen ziren. Eraztun motak hainbat dira, hala nola ezkon eraztuna, konpromiso eraztuna eta apezpikuaren eraztuna.
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Eraztunak]]
h36v7sistcin5pgxebm14ggbo7nle1x
9968722
9968718
2024-11-14T09:14:45Z
LizardiBHI49
167823
9968722
wikitext
text/x-wiki
=ERAZTUN=
[[eraztun|Eraztun]], eskuko hatzen apaingarri gisa erabiltzen den uztai bat da, hiru zatiz osatuta:
*uztaia
*[[Harribitxi|Harribitxia]]
*txatoia
[[Fitxategi:Ring with horses-N 728-Egypte louvre 127.jpg|300px|right]]
Eraztuna eskuko apaingarri gisa bat da pertsona guztientzako. [[Antzinako Egipto|Antzinako Egiptoko]] inperiotik has zeni eta greziar, erromatar eta beste mendebaldeko herrietan ere erabiltzen zen. Eraztunak urrea, zilarra, [[Brontze|brontzea]] eta burdinarekin egiten ziren,beira eta beste material batzu ere.
[[Erdi Aroa|Erdi Aroan]], eraztunak greziar eta erromatar harribitxiekin apainduta erabiltzen ziren. Eraztunak ez ziren beti apaingarri gisa erabili; zigilua jartzeko, lepoetan zintzilikatzeko edo sinbolokiko erabiltzen ziren. Eraztun motak hainbat dira, hala nola ezkon eraztuna, konpromiso eraztuna eta apezpikuaren eraztuna.
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Eraztunak]]
ag60ow9qh7ymlzsqey9j33a6e1tvgo6
9968737
9968722
2024-11-14T09:20:10Z
LizardiBHI49
167823
9968737
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:Leathertools.jpg|300px|right]] Larrua animaliaren azalari prozesua aplikatu ondoren lortutako gaia da. Iberiar penintsulan, Erromatar Inperioaren garaian erromatar legioa izan zen larruzko produktuen kontsumitzaile nagusia.
Erdi Aroan, larruaren produkzioak goia jo zuen Al Andalusen.Kordoba famatua egin zen kalitate oneko larruen produktuen gaitik. Gaur egun talde {{txp|ekologista}} asko larruaren erabileraren aurka mantentzen dira animaliekin aplikatzen den gaiztakeria eta {{txp|ingurumenari}} eragiten dion kaltearengatik.
{{txp|Arropa}}: historian zehar larrua gehienbat jantzi eta oinetakoak egiteko erabili izan da.
{{txp|Eraikuntza}}: aspaldi denda garraikorrak, ateak eta txalupak egiteko ere erabili izan zen.
{{txp|Militarra}}: larrua, ezkutuak, armadura arinak eta armentzako zorroak egiteko erabili izan da.
Ontze prozesua
Larruak ontze prozesu bat egin behar du. Ontzea landare-metodo edo metodo mineralez egin daitezke. Landare-metodoan taninoa erabiltzen da. Metodo mineralean kromoa erabiltzen da. Oso azkarra da, egun bat baino gutxiago behar da larrua ontzeko.
[[Kategoria: txikipedia]]
[[Kategoria: Larru]]
jc7qgi3sbomkc3t0uc3ac6r2vykn0cm
Txikipedia:Eraztun
104
1213671
9968726
2024-11-14T09:15:54Z
LizardiBHI49
167823
Orri berria: «=ERAZTUN= [[eraztun|Eraztun]], eskuko hatzen apaingarri gisa erabiltzen den uztai bat da, hiru zatiz osatuta: *uztaia *[[Harribitxi|Harribitxia]] *txatoia [[Fitxategi:Ring with horses-N 728-Egypte louvre 127.jpg|300px|right]] Eraztuna eskuko apaingarri gisa bat da pertsona guztientzako. [[Antzinako Egipto|Antzinako Egiptoko]] inperiotik has zeni eta greziar, erromatar eta beste mendebaldeko herrietan ere erabiltzen zen. Eraztunak urrea, zilarra, [[Brontze|brontzea]] et...»
9968726
wikitext
text/x-wiki
=ERAZTUN=
[[eraztun|Eraztun]], eskuko hatzen apaingarri gisa erabiltzen den uztai bat da, hiru zatiz osatuta:
*uztaia
*[[Harribitxi|Harribitxia]]
*txatoia
[[Fitxategi:Ring with horses-N 728-Egypte louvre 127.jpg|300px|right]]
Eraztuna eskuko apaingarri gisa bat da pertsona guztientzako. [[Antzinako Egipto|Antzinako Egiptoko]] inperiotik has zeni eta greziar, erromatar eta beste mendebaldeko herrietan ere erabiltzen zen. Eraztunak urrea, zilarra, [[Brontze|brontzea]] eta burdinarekin egiten ziren,beira eta beste material batzu ere.
[[Erdi Aroa|Erdi Aroan]], eraztunak greziar eta erromatar harribitxiekin apainduta erabiltzen ziren. Eraztunak ez ziren beti apaingarri gisa erabili; zigilua jartzeko, lepoetan zintzilikatzeko edo sinbolokiko erabiltzen ziren. Eraztun motak hainbat dira, hala nola ezkon eraztuna, konpromiso eraztuna eta apezpikuaren eraztuna.
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Eraztunak]]
ag60ow9qh7ymlzsqey9j33a6e1tvgo6
Txikipedia:Ezpeletako piperra
104
1213672
9968729
2024-11-14T09:17:50Z
LizardiBHI51
168062
Orri berria: «==Ezpeletako piperrak== [[File:Biarritz Piments.jpg|300px]] Lapurdin hasten den piper mota da. Izena Ezpeletako udalerritik dator.Jatorriz [[Hego Amerika|Hego Amerikakoa]] den landare hau [[Euskal Herria|Euskal Herrian]] XVI. edo XVII. mendean sartu zen. Hasieran [[Medikuntza|medikuntzan]] erabilia izan zen arren, bizkor hedatu zen erabilera janariaren ongarri edota kontserbagarri gisa.Piperrak Ezpeletan 1650. urte inguruan hasi ziren ereiten eta, haziak aukeratuz joanda,...»
9968729
wikitext
text/x-wiki
==Ezpeletako piperrak==
[[File:Biarritz Piments.jpg|300px]]
Lapurdin hasten den piper mota da. Izena Ezpeletako udalerritik dator.Jatorriz [[Hego Amerika|Hego Amerikakoa]] den landare hau [[Euskal Herria|Euskal Herrian]] XVI. edo XVII. mendean sartu zen. Hasieran [[Medikuntza|medikuntzan]] erabilia izan zen arren, bizkor hedatu zen erabilera janariaren ongarri edota kontserbagarri gisa.Piperrak Ezpeletan 1650. urte inguruan hasi ziren ereiten eta, haziak aukeratuz joanda, gaur egungo aldaki ''gorria'' lortu zen, gaur egun Ezpeletako piper moduan ezagutzen den aldakia.Taberna eta jatetxe askotan ikus daitezke piperrak sikatzen, baina, iraileko erdialdetik aurrera, sikatzen dauden piperrok hormetan ia libre dagoen espazio guztia hartzen dute.Ezpeletako piperrak sukaldaritzan oso garrantxixua da eta oso goxoa geratzen da.Oso aintzat hartua da [[Sukaldaritza|sukaldaritzan]], saltsak, barrubeteak eta abar prestatzeko. Adibidez, bixigarri ederra ematen dio Bakailaoa pil-pilean, Marmitakoa, Piperrada eta Axoari.
[[kategoria:txikipedia]]
[[Kategoria:Ezpeletako piperrak]]
ehzjv91gv3umsug4kd1vr1oklb55wgt
Lankide eztabaida:Mathis Biaujout
3
1213673
9968732
2024-11-14T09:19:24Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968732
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 10:19, 14 azaroa 2024 (CET)
skm9u13fj9etzg9rz33vwv6shha3i2p
Lankide:LizardiBHI52/Proba orria
2
1213674
9968736
2024-11-14T09:19:55Z
LizardiBHI52
167828
Orri berria: «=McDonal’s = Lehen [[McDonald's]] jatetxea 1940. urtean sortu zuten Richard eta Maurice anaiek San Bernardon. McDonald's Corporation munduko janari azkarra zabaltzen duen jatetxe frankizia handiena da. Batik bat [[Hanburger|hamburgesa]], oilakiak eta [[Patata frijitu|Patata frijituak]] saltzen ditu jatetxeetan. [[fitxategi:New-McDonald-HU-lg (43261171540).jpg|300px|right]] McDonald's munduko jatetxe katerik handiena da diru sarreren arabera; 2021etik aurrera, egunero,...»
9968736
wikitext
text/x-wiki
=McDonal’s =
Lehen [[McDonald's]] jatetxea 1940. urtean sortu zuten Richard eta Maurice anaiek San Bernardon.
McDonald's Corporation munduko janari azkarra zabaltzen duen jatetxe frankizia handiena da. Batik bat [[Hanburger|hamburgesa]], oilakiak eta [[Patata frijitu|Patata frijituak]] saltzen ditu jatetxeetan.
[[fitxategi:New-McDonald-HU-lg (43261171540).jpg|300px|right]]
McDonald's munduko jatetxe katerik handiena da diru sarreren arabera; 2021etik aurrera, egunero, 69 milioi bezerori baino gehiagori ematen die zerbitzua 100 herrialde baino gehiagotako 40.000 salmenta postu baino gehiagotan.
[[jatetxe]]katerik handien da. 2021 etik, egunero, 69 milioi bezerori baino gehiago ematen die zerbitzua.
Jatetxea leku estrategiko batean jarria zegoen Ruta 66 famatua bertatik pasatzen zelako eta horrek asko lagundu zuen hasieran.
1960. urtean, Donald anaiek enpresa Kroc-i saldu zioten eta honek urte berean izena aldatu zion McDonald's Corporation izen berria ezarriz, eta salmenta hau 2.7 milioi dolarrekoa izan zen. Honetaz gainera,, 1960-1970 hamarkadetan hainbat gertaera nagusi gertatu ziren:
lehengo,AEBtik kanpo zegoen lehen McDonald’s ezarri zen Columbian (Kanada), handik gutxira Hego Amerikan ere lehenengoa ezarri zen Costa Rican, eta azkenik 500.
Munduan zehar gutxi gorabehera 40.000 McDonald´s jatetxe daude, 118 herrialdeetan sakabanatuta. Estatu Batuetan 13.000 jatetxe daude, munduan jatetxe gehien dituen herrialdea izanda; Espainian guztira 483 jatetxe daude.
Sortutako lanari dagokionez, frankizia honek 23.000 lanpostu inguru sortu ditu Espainia mailan eta 700 lan postu Euskadi mailan.
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:McDonald's]]
2cega9j0v1s6frc94hlhdflavgg5wpx
Txikipedia:McDonald's
104
1213675
9968738
2024-11-14T09:20:51Z
LizardiBHI52
167828
Orri berria: «=McDonal’s = Lehen [[McDonald's]] jatetxea 1940. urtean sortu zuten Richard eta Maurice anaiek San Bernardon. McDonald's Corporation munduko janari azkarra zabaltzen duen jatetxe frankizia handiena da. Batik bat [[Hanburger|hamburgesa]], oilakiak eta [[Patata frijitu|Patata frijituak]] saltzen ditu jatetxeetan. [[fitxategi:New-McDonald-HU-lg (43261171540).jpg|300px|right]] McDonald's munduko jatetxe katerik handiena da diru sarreren arabera; 2021etik aurrera, egunero,...»
9968738
wikitext
text/x-wiki
=McDonal’s =
Lehen [[McDonald's]] jatetxea 1940. urtean sortu zuten Richard eta Maurice anaiek San Bernardon.
McDonald's Corporation munduko janari azkarra zabaltzen duen jatetxe frankizia handiena da. Batik bat [[Hanburger|hamburgesa]], oilakiak eta [[Patata frijitu|Patata frijituak]] saltzen ditu jatetxeetan.
[[fitxategi:New-McDonald-HU-lg (43261171540).jpg|300px|right]]
McDonald's munduko jatetxe katerik handiena da diru sarreren arabera; 2021etik aurrera, egunero, 69 milioi bezerori baino gehiagori ematen die zerbitzua 100 herrialde baino gehiagotako 40.000 salmenta postu baino gehiagotan.
[[jatetxe]]katerik handien da. 2021 etik, egunero, 69 milioi bezerori baino gehiago ematen die zerbitzua.
Jatetxea leku estrategiko batean jarria zegoen Ruta 66 famatua bertatik pasatzen zelako eta horrek asko lagundu zuen hasieran.
1960. urtean, Donald anaiek enpresa Kroc-i saldu zioten eta honek urte berean izena aldatu zion McDonald's Corporation izen berria ezarriz, eta salmenta hau 2.7 milioi dolarrekoa izan zen. Honetaz gainera,, 1960-1970 hamarkadetan hainbat gertaera nagusi gertatu ziren:
lehengo,AEBtik kanpo zegoen lehen McDonald’s ezarri zen Columbian (Kanada), handik gutxira Hego Amerikan ere lehenengoa ezarri zen Costa Rican, eta azkenik 500.
Munduan zehar gutxi gorabehera 40.000 McDonald´s jatetxe daude, 118 herrialdeetan sakabanatuta. Estatu Batuetan 13.000 jatetxe daude, munduan jatetxe gehien dituen herrialdea izanda; Espainian guztira 483 jatetxe daude.
Sortutako lanari dagokionez, frankizia honek 23.000 lanpostu inguru sortu ditu Espainia mailan eta 700 lan postu Euskadi mailan.
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:McDonald's]]
2cega9j0v1s6frc94hlhdflavgg5wpx
Lankide eztabaida:Usaiz
3
1213676
9968749
2024-11-14T09:29:55Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968749
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 10:29, 14 azaroa 2024 (CET)
r6l3lv5rmgi0me6banzjio7uw0u6i51
Lankide eztabaida:Arnotegi2024
3
1213677
9968750
2024-11-14T09:30:05Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968750
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 10:30, 14 azaroa 2024 (CET)
hyavs27xfyhmgy436xm3tehu1rj4928
1971ko Nafarroako Sari Nagusia
0
1213678
9968757
2024-11-14T09:39:23Z
Joseba65
69297
Orri berria: «{{Cycling race/infobox|Q58537472}} '''V.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1971ko apirilaren 12an, astelehena, jokatu zen. Nabarmentzekoa da, ekitaldi hau XXIX Espainiako errepideko mendiko txapelketa ere izan zela. Ibilbidea 182 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Lezaun, Erreniega, Etxauri eta Lezaun berriro ere. Garailea [[Miguel Mari Lasa]] gipuzkoarra izan zen, Lizarra o...»
9968757
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537472}}
'''V.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1971ko apirilaren 12an, astelehena, jokatu zen. Nabarmentzekoa da, ekitaldi hau XXIX Espainiako errepideko mendiko txapelketa ere izan zela.
Ibilbidea 182 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Lezaun, Erreniega, Etxauri eta Lezaun berriro ere.
Garailea [[Miguel Mari Lasa]] gipuzkoarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugan sprintean [[Txomin Perurena]]<nowiki/>ri gailendu zitzaiolarik.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537472}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1971 kirolean]]
[[Kategoria:1971 Euskal Herrian]]
n8c3qin2z8u79kfdiu6c35iwhtzr3iz
9968759
9968757
2024-11-14T09:39:48Z
Joseba65
69297
9968759
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537472}}
'''V.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1971ko apirilaren 12an, astelehena, jokatu zen. Nabarmentzekoa da, ekitaldi hau ''XXIX Espainiako errepideko mendiko txapelketa'' ere izan zela.
Ibilbidea 182 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Lezaun, Erreniega, Etxauri eta Lezaun berriro ere.
Garailea [[Miguel Mari Lasa]] gipuzkoarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugan sprintean [[Txomin Perurena]]<nowiki/>ri gailendu zitzaiolarik.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537472}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1971 kirolean]]
[[Kategoria:1971 Euskal Herrian]]
5flclcyomzojuv88tqcnmi88tspp9rd
9968760
9968759
2024-11-14T09:40:00Z
Joseba65
69297
9968760
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537472}}
'''V.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1971ko apirilaren 12an, astelehena, jokatu zen. Nabarmentzekoa da, ekitaldi hau '''XXIX Espainiako errepideko mendiko txapelketa''' ere izan zela.
Ibilbidea 182 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Lezaun, Erreniega, Etxauri eta Lezaun berriro ere.
Garailea [[Miguel Mari Lasa]] gipuzkoarra izan zen, Lizarra ondoko Iratxe turismoko guneko helmugan sprintean [[Txomin Perurena]]<nowiki/>ri gailendu zitzaiolarik.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537472}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1971 kirolean]]
[[Kategoria:1971 Euskal Herrian]]
l6uohrcl0z54hlp22dmcxbju2ls4c61
Topic:Yg4mhb0us8fg7l8c
2600
1213679
9968761
2024-11-14T09:40:31Z
Flow talk page manager
60623
/* Orrialde hau Eztabaida Egituratu batean bihurtu da */
9968761
flow-board
application/json
{"flow-workflow":"yg4mhb0us8fg7l8c"}
l0lsy3iglfduhfkdoo23o0yt8xilfxo
Boris Paichadze
0
1213680
9968764
2024-11-14T09:45:51Z
Arnotegi2024
168310
Boris Paichadze
9968764
wikitext
text/x-wiki
'''Borís Paichadze''' (georgieraz, ბორის პაიჭაძე; Chojatauri, 1915eko otsailaren 3a - Tbilisi, 1990eko urriaren 9a) georgiar futbolari ospetsua izan zen, aurrelari gisa jokatu zuena. 1936tik 1951ra arte Dinamo Tbilisiko kidea izan zen, Georgiako ordezkari nagusia Sobietar Batasuneko Lehen Mailan, eta kirol georgiarraren historian pertsonaia garrantzitsuenetako bat bezala hartzen da.
=== Biografia ===
Borís Paichadze Chojataurin jaio zen, Kutaisi probintzian. Haurra zela, bere familia Poti hirira lekualdatu zen portuan lan egiteko, eta han, portura iristen ziren itsasgizon britainiarren bitartez, futbola ezagutu zuen. Unibertsitate mailan nabarmendu ondoren, Dinamo Tbilisik 1936an fitxatu zuen, Sobietar Batasuneko Lehen Maila berrian jokatzeko. Debut denboraldian, Dinamok "B taldea" izeneko udaberriko maila bigarren maila moduan jokatu zuen, baina txapeldun bihurtu eta urte bereko udazkenean Lehen Mailara igo zen.
Paichadze aurrelari azkarra eta jaurtiketa indartsukoa zen, eta denborarekin taldeko kapitaina bihurtu zen. 1937ko edizioan, 16 partidatan zortzi golekin goleatzaile nagusia izan zen, eta antzeko estatistikak lortu zituen hurrengo denboraldietan ere. Dinamorekin inoiz ez zuen titulurik irabazi, baina bi aldiz ligako bigarren postua eskuratu zuen (1939 eta 1940) eta hiru aldiz Kopako azpitxapelduna izan zen (1936, 1937 eta 1946). 13 denboraldietan, 190 partida ofizialetan 105 gol sartu zituen.
1951n, belauneko lesio larri baten ondorioz, 36 urterekin, futbola utzi behar izan zuen. Urtebete atseden hartu ondoren, Dinamo Tbilisiko entrenatzaile izan zen 1953 eta 1954 bitartean. Geroago, Tbilisiko Kirol Batzordeko zuzendari gisa eta 1976an inauguratutako Dinamo Estadioaren obrak gainbegiratzen aritu zen.
Paichadze 1990eko urriaren 9an hil zen, 75 urte zituela. Georgiak independentzia lortu ondoren, agintariek Dinamo Estadioa "Borís Paichadze Estadioa" izendatu zuten omenaldi gisa.
=== Banakako aintzatespenak ===
* '''Lehen Mailako goleatzaile nagusia (1937)''': 8 gol
* '''Sobietar Batasuneko Kopako goleatzaile nagusia (1938)''': 8 gol
* '''Sobietar Batasuneko Kopako goleatzaile nagusia (1939)''': 6 gol
=== Estatistikak ===
* '''Partidak''': 278
* '''Gol''': 183
* '''Asistentziak''': 5
80tt166ynqzoz6njjkoixszn127vc4n
9968773
9968764
2024-11-14T09:54:03Z
Arnotegi2024
168310
Boris Paichadze futbolari Georgiarra.
9968773
wikitext
text/x-wiki
'''Borís Paichadze''' (georgieraz, ბორის პაიჭაძე; Chojatauri, 1915eko otsailaren 3a - Tbilisi, 1990eko urriaren 9a) georgiar futbolari ospetsua izan zen, aurrelari gisa jokatu zuena. 1936tik 1951ra arte Dinamo Tbilisiko kidea izan zen, Georgiako ordezkari nagusia Sobietar Batasuneko Lehen Mailan, eta kirol georgiarraren historian pertsonaia garrantzitsuenetako bat bezala hartzen da.
=== Biografia ===
Borís Paichadze Chojataurin jaio zen, Kutaisi probintzian. Haurra zela, bere familia Poti hirira lekualdatu zen portuan lan egiteko, eta han, portura iristen ziren itsasgizon britainiarren bitartez, futbola ezagutu zuen. Unibertsitate mailan nabarmendu ondoren, Dinamo Tbilisik 1936an fitxatu zuen, Sobietar Batasuneko Lehen Maila berrian jokatzeko. Debut denboraldian, Dinamok "B taldea" izeneko udaberriko maila bigarren maila moduan jokatu zuen, baina txapeldun bihurtu eta urte bereko udazkenean Lehen Mailara igo zen.
Paichadze aurrelari azkarra eta jaurtiketa indartsukoa zen, eta denborarekin taldeko kapitaina bihurtu zen. 1937ko edizioan, 16 partidatan zortzi golekin goleatzaile nagusia izan zen, eta antzeko estatistikak lortu zituen hurrengo denboraldietan ere. Dinamorekin inoiz ez zuen titulurik irabazi, baina bi aldiz ligako bigarren postua eskuratu zuen (1939 eta 1940) eta hiru aldiz Kopako azpitxapelduna izan zen (1936, 1937 eta 1946). 13 denboraldietan, 190 partida ofizialetan 105 gol sartu zituen.
1951n, belauneko lesio larri baten ondorioz, 36 urterekin, futbola utzi behar izan zuen. Urtebete atseden hartu ondoren, Dinamo Tbilisiko entrenatzaile izan zen 1953 eta 1954 bitartean. Geroago, Tbilisiko Kirol Batzordeko zuzendari gisa eta 1976an inauguratutako Dinamo Estadioaren obrak gainbegiratzen aritu zen.
Paichadze 1990eko urriaren 9an hil zen, 75 urte zituela. Georgiak independentzia lortu ondoren, agintariek Dinamo Estadioa "Borís Paichadze Estadioa" izendatu zuten omenaldi gisa.
{| class="wikitable"
!'''Banakako aintzatespenak'''
!'''Urtea'''
!'''Golak'''
|-
|Lehen Mailako goleatzaile nagusia
|1937
|8
|-
|Sobietar Batasuneko Kopako goleatzaile nagusia
|1938
|8
|-
|Sobietar Batasuneko Kopako goleatzaile nagusia
|1939
|6
|}
{| class="wikitable"
!'''Estatistikak'''
!'''Balioak'''
|-
|Partiduak
|278
|-
|Golak
|183
|-
|Asistentziak
|5
|}
ddxj4uwfyu55qcr1dw3v5jy0wgsj4sr
Kosta Urdin
0
1213682
9968770
2024-11-14T09:53:08Z
Josugoni
201
«[[Kosta Urdina]]» orrira birbideratua
9968770
wikitext
text/x-wiki
#BIRZUZENDU[[Kosta Urdina]]
8xp4g2n6k8xsyotip8nwhxuxfyh0a3s
Erroma hiriko drainatze eta saneamendua Antzinako Erroman
0
1213683
9968794
2024-11-14T10:09:58Z
Lasterketak
49276
Orri berria: «Hirigintzaren ikuspuntutik begiratuta, esan daiteke Erromaren sorrera akats bat izan zela, defentsa-balioa bizitegi-balioaren aurretik jarri zelako. Ildo horretan, [[Estrabon]]<nowiki/>ek adierazi zuen jatorrizko biztanleak zazpi muinoetan finkatu zirela herrixken defentsa hobea eskaintzen zutelako, eta haien oinetako zingirek etsaien ezusteko erasoak eragozten zituztelako. Alabaina, populazioak handitu ahala, beheko aldera jaitsi behar zuen eta padurak drainatzearen beharr...»
9968794
wikitext
text/x-wiki
Hirigintzaren ikuspuntutik begiratuta, esan daiteke Erromaren sorrera akats bat izan zela, defentsa-balioa bizitegi-balioaren aurretik jarri zelako. Ildo horretan, [[Estrabon]]<nowiki/>ek adierazi zuen jatorrizko biztanleak zazpi muinoetan finkatu zirela herrixken defentsa hobea eskaintzen zutelako, eta haien oinetako zingirek etsaien ezusteko erasoak eragozten zituztelako. Alabaina, populazioak handitu ahala, beheko aldera jaitsi behar zuen eta padurak drainatzearen beharraz konturatu zen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Hala, lehen unetik [[Subura]] auzotik [[Marteren Zelaia (Erroma)|Marteren Zelaia]]<nowiki/>raino hedatutako espazio zabalak urez hustu behar izan ziren bizigarri bihurtzeko. Esan beharrik ez dago lan eskerga horretan giza- eta finantza-baliabide asko inbertitu zituztela.
Hiriko osasungarritasun eskasaren jatorria, neurri handi batean, eremu zingiratsu batean egoteagatik zetorren. Kokapen txar horrek ur zikin eta ur beltzen hustuketa zailtzean, osasun-arazoak sortu zituen, beraz, tokian, drainatu arte, malaria endemikoa zen<sup>1</sup>. Hala ere, erromatarrak maisuak izan ziren ura erabiltzen, bai horniduran, bai soberako uren, eta ur beltzen saneamendu eta ebakuazio hustuketan.
Obrarik garrantzitsuenetako bat [[Cloaca Maxima]] izan zen. Gainera, erromatarrek estolda sare baten bidez muinoetatik zetozen errekak lurperatu eta bideratu zituzten, eta horrekin, neurri bateraino, alde batera uzten zituzten populazio handiko eremuetan aire zabaleko urak eragindako kutsadura-guneak<ref>Vitruv. 1.4.1.</ref>.
== Erroma, zingira-eremua ==
[[File:Rome in 753 BC.png|thumb|300px|<center>Erroma K.a. 753. urtean</center>]]
Erromatarren lehen kutsadura-iturria hiriaren kokapenetik zetorren. Hain zuzen ere, Erromako sortzaileek itsasoaren hurbiltasuna zein ur korrontearen erabilgarritasuna kontuan hartu zituzten. Kostaldetik urruntasun erlatiboa izateak itsasoz baliabideak eskuratzea ahalbidetuko luke, eta, aldi berean, distantzia horrek ustekabeko erasoak eragotziko lituzke.
Erroma zaharraren aztarna arkeologikoak mugatuak dira, eta indusketa zabalak egiteko zailtasunak izan dira ondorengo eraikinek okupatutako eremuetan. Lehen kokalekua Palatino muinoan lastozko sabaia zuten etxolen herri soil bat izan zen, baina hiriaren hastapenak K.a. X. edo IX. mendekoak dira, ez VIII. mendearen erdialdekoak. Beraz, ez zen posible Erroman zazpi erregek gobernatzea bakarrik haren sorreratik K.a. VI. mendearen amaierara arte<ref>Kuiper, K., 2011, 22-23. or.</ref>.
Palatinoaz gain, Erromako lehen biztanleak zazpi muinoetako mendi-hegaletako herrixketan bizi ziren, baina populazioa handitu ahala, beheragoko eremuetara jaitsi behar zuten, osasungarritasun-egoerak eskasagoak izan arren.
[[Vitruvio|Vitruviok]] zioenez, leku haizetsuak saihestu behar ziren, gaixotasun asko eragiten zituztelako, hala nola hotzeriak, hezueria, eztula, tisia, pleuresia eta eztula odolarekin. Idazle horren ustez, hotzak eta haizeak eragindako gaixotasunek gorputzaren hezetasuna txikitzean, hau biguntzen eta ahultzen zuten. Haizea leun eta trinkoko lekuek, ostera, gorputzak elikatu eta freskatzen zituzten<ref>Vitruv. 1.6.3.</ref>.
Horretan oinarriturik, Vitruviok aipatu zituen zeintzuk ziren baldintza onenak hiri bat sortzeko. Izan ere, haren esanetan, eraikuntza leku garai batean egin behar zen, lainotik eta euritik urrun, eta tokia ez zen ez beroegia ez hotzegia izan behar. Padura batetik urrun egon behar zen, bestela goizeko airea eta lainoak hirira eguerdiko eguzkiarekin batera helduko ziren animalien kiratsarekin nahasturik, eta hori biztanleentzat oso kaltegarria izango zen<ref>Vitruv. 1.4.1.; Varro ''Rust.'' 1.6.6.1 </ref>. Dena den, salbuespen bat egin zuen padura batean eraikitako hiriekin, betiere itsasotik gertu bazeuden. Egoera horietan, hondakin-urak estoldetatik isuriko lirateke itsasora, eta itsasoa zakar egonez gero, ur gazia estoldetatik zingiraraino igoko zen, eta intsektuak akabatuko lituzke. Ezbairik gabe, hori ez zen Erromaren kasua<ref>Vitruv. 1.4.11.</ref>.
Estrabonen deskribapenaren arabera, Erroma izan zen [[Tiber]] ertzean egoteagatik uholdeak pairatu zituen zegoen hiri bakarra. Geografo honen ustez, hasieran, hiria harresiz inguratutako muinoetan kokatuta zegoen, defendagarriak zirelako, baina beheko eremura zabaldu zenean, uholdeekin arazoak izan zituen<ref>Str. 5.3.7.</ref>. Erromatarrek ez zekiten gaur egun ezaguna den uholdeen eta gaixotasunen agerraldien arteko harremana, bereziki malaria, baina zerbait susmatzen zuten. [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>k, ostera, Erroma ikuspuntu positibo batetik deskribatu zuen:{{esaera2|''Nire ustez, Erromaren hiru obra bikainenak, zeinetan bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, kale zolatuak eta estolderiaren eraikuntza dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5.</ref>.|}}
Antza denez, Marteren zelaian aspaldian zingira bat zegoen, ''Palus caprae'', Petronia izeneko errekak elikatzen zuena. Hemen, [[Julio Zesar]]<nowiki/>rek ''naumakiak'' antolatu zituen. Zesarrek uholdeak ekiditeko eremua drainatzeko asmoa izan bazuen ere, bere erailketaren ondoren, egitasmoak bertan behera utzi zen<ref>Purcell, N., 1996, 6, 10. or.</ref>.
Hiriaren hastapenetan, [[Erromako foroa]] ezarri zen tokian zingira bat egotean, lekua osasungaitza zen, eta ez zen batere egokia bertan bizitzeko. Hala ere, [[Erromatar Errepublika|Errepublika]]<nowiki/>ren hasieratik, foroa eremu paludiko izatetik gune monumentala izatera bilakatu zuten. Eremu horrek, ustez, hasierako kokaleku bat izan bazuen ere, geroago gunea urbanizatu zuten, hartxintxarrez estaliz eta gehiegizko ura kentzeko drainatzeak instalatuz<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>.
Erraz ulertzen da erromatarrek urarekiko zuten lilura. Ibai handiak, erreka indartsuak eta iturburuetako urak paisaia italikoaren eta bizitzaren parte dira. Horregatik esan daiteke Erromako urek hiriaren kokapena baldintzatu zutela. Hain zuzen ere, ur haien inguruko establimenduak, eta harekin erlazionatutako jainkoen kultuak esan nahi dute erromatarrek uraren erabateko garrantzia errespetatu zutela eguneroko bizitzarako eta erabilera erlijiosoetarako. Hori zela eta, hiria fundatzeko ura ugaria zen leku bat aukeratu zuten, bai korrontea, bai geldia<ref>Edlund-Berry, I., 2006, 163. or.</ref>.
== Ur-saneamendua ==
Hasieratik, Erromako lehen erregeek arreta berezia jarri zioten hiriko saneamenduari. Higiene ezaren eta osasungarritasun faltak hedatutako gaixotasunekin zer lotura zegoen ez bazekiten ere, esperientziak erakusten zien ur geldiak saihestu behar zituztela, batez ere herritarrek egunero edateko ura erabili ondoren usteltzen zirenak.
Erromatarrak uraren erabileran aditutzat nabarmendu ziren, hirira iristen zenetik estoldetara isurtzen zen arte, eta honela lortu zuten Erroma baldintza higieniko onenetan eustea. Ur-komisarioa (''curator aquarum)''<ref>''ILS'' 643.</ref> arduratzen zen, besteak beste, hirira zetozen ubideen egoera zaintzeaz, hiri-saneamendua mantentzeaz, eta haren funtzionamendua zaintzeaz, hondakin-urak erraz ibil zitezen<ref>Israelowich, I., 2015, 127.</ref>. [[Sexto Julio Frontino|Frontinok]], ur kalitatean oinarriturik, ur-horniduraren sistemaren kontserbazioa eta horren mantentzea biztanleriaren osasunarekin erlazionatu zuen<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.</ref>.
Urak kutsadura ezabatzeko gaitasuna antzinako iturrietan ondo egiaztatuta dago. Tiber ibaia, esaterako, Erromako ur iturririk nabarmenena, eta zeinen urak hiria zeharkatu ondoren [[Tirreniar itsasoa|Tirreniar itsasoraino]] isurtzen baitziren, purifikatzaile ezin hobea zen, kutsadura hiritik azkar urruntzen zuelako. Ibaien arazketa egiteko gaitasuna bat dator urarekin lotutako ahalmenen inguruko ustearekin, ''[[Vestaren tenplua|aedes Vestae]]''ren garbitasunaren kasuan egiten zuten moduan<ref>Greenfield, P., 2011, 49. or.</ref>. Arazoa agertzen zen, populazioaren hazkundearen ondorioz, zabor kopuru handiak Tiberrera botatzen eta ubidean pilatzen zirenean. Kutsadura horregatik malaria endemikoa bihurtu zen Erroman<ref>Briones Dieste, V., 2018, 71. or.</ref>.
Hala ere, [[Zizeron|Zizeronek]] ez zion ibaiari arazte-ahalmenik handiena eman, itsasoari baizik, erromatarrek bazekitelako ur gaziak ur gezako ibaiek baino arazte-ahalmen handiagoa zuela<ref>Cic. ''Leg''. 2.24.12.</ref>. Hala ere, itsasoaren garbitzeko ahalmena ibaiak zeraman kutsadura motak mugatzen zuen<ref>Cic. ''Amer.'' 71.5.; Parrizidei buruz: Marc. ''Dig.'' 48.9.1.</ref>, adibidez, ibaiak parrizida baten gorpua itsasoraino eramaten bazuen, horrek itsasoa kutsa zezakeen<ref>Greenfield, P., 2011, 50. or.</ref>.
== Soberako uren erabilera ==
Frontinok argudiatu zuen osasun publikoko arrazoiengatik erromatarrek edateko ura<ref>Frontin. ''Aq''. 1.1.2.; Vitruv. 8.18</ref>, estolderia eraginkorra<ref>Frontin. ''Aq''. 88.3.</ref> eta bainu publikoak izan zituztela<ref>Kron, G., 2012, 217. or.</ref>. Behar horiek ase eta gero, c''astellum'' eta ''lacus''<ref>''ILS'' 9261.</ref> izeneko deposituetatik soberako urak erabiltzen ziren kaleak eta estoldak garbitzeko<ref>Frontin. ''Aq''. 2.111.2.</ref>.
Erromatarrek kaleen eta errepideen diseinuan eta eraikuntzan drainatze sistemak sartu zituzten. Honetaz gain, euri-urak erabiltzeko sistema berezia bat zuten; behin euria teilatuetatik bilduta, etxe barruko zisterna batera eramaten zen.
Hiriko behe-barrutiek hasieratik arazoak izan zituzten atxikitako urarekin. Horregatik, agintariek drainatze-sistema eraginkorra eraikitzea sustatu zuten, hiriko euria eta akueduktuetatik soberazko ura kanporatzeko. Egia esan, Erromak buruhausteak zituen leku batzuetan urarekin, akueduktu bakoitza eraiki eta gutxira ura kaleetako iturrietatik eta bainu publikoetatik gainezka baitzegoen. Izan ere, ezinezkoa baitzen hirira iristen zen ur guztia kontsumitzea<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 5-6. or.</ref>.
Erromatarrek etruriar estolda asko eta zolatutako kaleak berreraiki eta zabaldu zituzten. Errepide eta kaleetan mugak ezarri zituzten gainazaleko isurketa drainatze kanal irekietara zuzentzeko. Hiriko drainatze-beharrei erantzuteko, ubide ireki eta lurpeko estolderiaz osatutako sare korapilatsu bat eraiki zuten. Estoldarik handiena Cloaca Maxima<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref> zen, foroaren inguruko Erromako zatirik baxuenak Tiber ibaira drainatzen zituena. Erromako behealdeko eremuetan metatutako urak, normalki, ''Cloaca Maxima''ri bertara botatako hondakinak herrestan eramateko adinako ur-emaria ematen zion. Erromatarrek lur azpiko estoldetako etengabeko jarioa aprobetxatzen zuten zaborrak eta hondakinak etxebizitzetatik urruntzeko.
Neguan, euriak kaleak garbitzen laguntzen zuen, baina herritartasun gutxiko jendeak ur zikina kalera botatzen jarraitu zuen. Hori frogatzen dute hainbat tokitan aurkitutako inskripzioek (''cippi''), hiriko edozein txokotara isurtzea debekatzen zutenak, baina, itxuraz, jaramon gutxi egiten zieten<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015, 81. or.</ref>.
[[File:RomaCloacaMaximaPercorso.png|thumb|250px|<center>Erromako ''[[cloaca Maxima]]''</center>.]]
[[Printzealdia (Antzinako Erroma)|Printzaldiaren]] garaian, goi-mailako senatariek hiri-azpiegituren alderdi batzuk kudeatu zituzten, baina K.o. 331tik aurrera, administrazioak erromatar osasungarritasunaren kontrola hartu zuen, ''alvei et riparum Tiberis et cloacarum urbis,'' hots'','' kanaletako, Tiber ibaiaren ertzetako eta hiriko estolderietako komisario kargua sortu eta gero<ref>''ILS'' 8979.</ref>. Pertsona horren ardura zen Tiber ibaiertzak egitura intrusiborik gabe gordetzea. Asmo horrekin, eremu horiek inskripzio batzuekin mugatu zituen, eta horietako askok gaurdaino diraute<ref>''CIL'' 6.1235; ''ILS'' 5922–5934; Bruun, C., 2015, 488. or.</ref>.
== Etxebizitzen saneamendua ==
Erromatarrek ez zuten nahi haien komunak estolderia publikora konektatuta egotea, ez baitzuten sifoi motako neurririk, hidrogeno sulfuro (H<sub>2</sub>S), eta metano (CH<sub>4</sub>) bezalako gasek eragindako kirats-, intoxikazio- eta leherketa-arriskuak saihesteko. Etxeen eta estolden arteko loturarik eza justifikatzen zuten beste arrazoi batzuk ziren etxeetan Tiber ibaiak gainezka egiten zuen aldiro hodeien errefluxua saihesteko nahia, bai eta estoldetatik ateratzen ziren intsektu eta beste zomorro batzuen ugaritzea aldentzeko gogoa ere<ref>Scobie, A., 1986, 412-413. or.</ref>. Soberako- eta euri-urak giza hondakinak baino maizago iristen ziren estoldetara, baina erromatarrek ulertu zuten handik ere usain pozoitsuak sor zitzaketela. Pentsatzekoa da, gasek estoldetan eragiten zituzten kirats eta asfixiaz gain, leherketak sor zitzaketela<ref>Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 3.3. atala.</ref>.
Aberatsenek, etxe partikular batean bizi baziren, beheko solairuan komun bat izango zuten, eta hartaraino akueduktuetako ur-adar bat iritsiko zen, baliagarria izango zena gero gorotzak estoldetara eramateko. Hain aberatsak ez zirenak, eta intsuletako beheko solairuan alokairuan bizi ohi zutenak, haien komuna, banakako etxeak bezala, urez garbi zitekeen. Carcopinok dioen bezala, egoitza horiei ''domus'' ere deitzen zitzaien<ref>Carcopino, J., 1984, 74. or.</ref>.
Intsula gehienetan komunak ez zeudenez, gauez gernua kalera bota ohi zuten goiko solairuetatik<ref>Juv. 3.268-277.</ref>; pixontziak (''lasanum'') edo zakarrontziak (''matellae'') edukitzea zen aukera, putzu beltzarik ezean, zuzenean kalean edo estoldetan husten zirenak<ref group="oh"> Petronioren ''Satirikon'' eleberrian, Trimalkio aberats berriak nahiago zuen txiza ''lasanum'' batean egitea, edozein komun pribatutan baino</ref><ref>Petr. 27.</ref>.
Beste kasu batzuetan, komun eramangarriak erabiltzen ziren aulki itxurako egitura baten gainean (''sellae'' ''pertusae''). Bertan bildutako giza gorozkiak eskailera-putzuaren azpiko upel batean botatzen ziren, eta handik, eskuz isurtzen ziren Erroman oso ugariak ziren putzu beltzetan (''lacus''). Horiek, dudarik gabe, hiriko osasungarritasunari zuzenean eragiten zioten<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.; Cilliers, L.; Retief, F., 2012, 49. or.</ref>.
Eskuarki, intsulen eta ''domus''en ur zikinak kaleetatik bideratzen ziren. Hoberen kontserbatutako ereduetan, Ponpeiarenak, esaterako, erabilitako urak ''sterculinium''era eramaten ziren. Komun hori, aireztapenik gabekoa eta etxetik baztertutakoa, funtsean, lurrean egindako putzu bat zen, eta bertatik ura iragazten zen. Edonola ere, hobeto antolaturiko ''sterculinium''ek zoruko zuloan anfora handi bat zuten (''[[dolium]]''), eta behin beteta, ''stercorarius''ek horren beharrean, beste garbi bat kokatzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
== Komun publikoak eta pribatuak ==
Komun pribatuak, ''sterquilinia'' izenekoak, etxebizitza batzuetan edo intsuletako zenbait txokotan aurki zitezkeen. Askotan, sukaldearen barruan edo ondoan zeuden, hurbiltasun hori zabor organikoa eta soberako likidoak erraz desegiteko modua baitzen. Lehenago aipatu ditugun arrazoiengatik komun horiek ez ziren urez garbitzen ezta estolderiarekin lotzen ere. Alabaina, litekeena da etxeetako jabeek ongarrirako gorozkien balioa kontuan hartu zutela, eta horregatik harri porotsu eta morterorik gabeko putzu beltzetara eramaten zituzten. Putzu haietan likidoak iragazten ziren, baina metatutako hondakin solidoa aldizka garbitu behar zen. Usainak arintzeko egur-errautsak edo kare bizia erabiltzen zuten.
Estolderiak, hondakinak ezabatzeko zerbitzurik eraginkorrenak ziren, non esklaboek txizontziak (''lasana, matellae'') isurtzen baitzituzten, eta kaleetan irekitako putzuak (''foramina)'' baliagarriak ziren euri-ura eta giza detrituak estoldetara bideratzeko<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
''Latrina'' latinezko ''lavatrina'' hitzaren uzkurdura da. Jatorrian instalazioak, jarduerak eta bainuarekin lotutako beste elementu batzuk biltzen zituena<ref>Plaut. ''Curc.'' 580; Apul. ''Met.'' 9.14.10; ''SHA'' ''Heliog'' 17.1.2.</ref>. ''Latrina''k, eskuarki eserleku batekoak, ''forica''ren helburu bera betetzen bazuen ere, alderik esanguratsuena tamainan zegoela dirudi. ''Latrina'' etxe pribatu edo beste espazio pribatu batean zegoen, eta normalean ez zen jendearen eskura egoten.
K.a. I. mendearen amaieran, beharbada aurretik ere, erromatarrek komun publikoak eraiki zituzten, eta hauek erromanizazioaren bereizgarrienetako bat izan ziren. Erromatar komunak estolderien adar nagusiaren gainean egoten zirenez, giza gorotzez gain, beste hondakin batzuk ere botatzen zituzten uretara; hortaz ohiko buxadurak eta estoldak garbitzeko beharra. Komunen garbiketa eraginkorra egiteko, ur-horniduratik gertu egon behar ziren, hala nola [[ninfeo]] batetik, eta komun publikoen kasuan, [[Terma|terme]]<nowiki/>tatik edo beste ur-iturri batetik. Instalazio horien soberako urak komunak (''foricae'') garbitu ondoren, putzu beltz batera eramaten zirtuzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8.A atala.</ref>.
''Forica'' hitza K.a. I. mendearen hasieran agertu zen. Hitz horrekin eserleku anitzeko espazio irekia eta handia izendatzen zen, non harrizko lauza edo ohol baten gainean eseritako erabiltzaileak, haien arteko bereizketarik egon gabe, libratzen baitziren. Eserlekuen oinarriko kanal txiki batean, bezero guztiek makila bati lotutako itsas belaki<ref group="oh">Antzina, belakiak urpekaritza libreko metodoaren bidez arrantzatzen ziren, eta urpekariek harriak edo pisuak erabiltzen zituzten urperatzeko. Belakien erabilerari dagokionez, norberaren garbitasunean eta prestaketa medikoetan erabiltzen ziren, baina, zalantzarik gabe, belakiak bereziki erromatar komunetan erabiltzen ziren</ref> bera bustitzen zuten ipurdia garbitzeko<ref>Espinosa, M., 2015, 100. or.; Koloski-Ostrow, A. O, 2015. 4.1.; 4.2. atalak.</ref>. Eserlekuen kopurua asko aldatzen zenez, ez dakigu zein zen gutxieneko kopurua instalazio hori ''forica'' deitzeko. ''Foricae'', oro har, [[Foro (Antzinako Erroma)|foro]]<nowiki/>etatik, antzokietatik, batzuetan etxebizitza-blokeetatik eta bainuetxeetatik gertu zeuden. Komun horiek bide publikoetan egoteagatik, bi ate zituzten; batak sarbidea ematen zuen atondo txiki batera, eta besteak komunera. Bi ate horiek, paraleloan kokatuta ez zeudenez, kanpoko begiluzeek (''sessor'') ezin zuten barrualdea ikusmiratu, eta honela pribatutasun minimo bat eskaintzen zuten<ref>Scobie, A., 1986, 430. or.</ref>''.''
Errepublika berantiarrean eta inperioaren hasieran eraikitako bainu publikoetako leihoak oso txikiak izan ohi ziren, eta argia lurrera ez zen inoiz iristen, hormetako goiko partean jarrita zeudelako. Argitasuna errazteko, eta higiene-arrazoiak zirela medio, hormak maiz igeltsatzen ziren. Gainazal horietan diseinu osagarriren bat pintatuz gero, sinplea eta azalekoa izaten zen.
Hasierako bainuak txikiak eta ilunak ziren, baina K.o. II. mendean, nabaria izan zen komun publikoen bilakaera, eta arkitektoek aireztapenean eta argiztapenean jarri zuten arreta. Horregatik, aireztapena errazteko, beirarik gabeko leiho handiagoak ireki zituzten, eta pribatutasuna izateko, lurzorutik bi eta lau metro artean kokatuak. Baina, komun horietako giroagatik, oro har iluna eta zikina, gizarteko desjabetuek askoz gehiago erabiltzen zituzten elite erromatarrak baino<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 1.8-B, C atala.</ref>.
Termetan gertatzen zen moduan, ''forica''etara gizarte-klase guztietako erromatarrek erabiltzen zituzten, Erroman aberats eta pobreen arteko nahasketa baztertzen bazen ere. Horren adierazlea da Martzialen ''Epigrammata'' lanean, non Vacerra izeneko gizon bat hiriko bainu guztietatik egun osoan ibiltzen baitzen, afaltzera gonbidatuko zuen norbaiten bila<ref>Mart. ''Ep''. 11.77.1.</ref>. Erromatar aristokraziarentzat, aberastasuna, estatusa eta pribilegioak kezka nagusiak izanik, suposatzekoa da aristokrata erromatar bat bakarrik larrialdi baten ondorioz komun apal batera sartuko zela.
''Forica'' horiek zentzu guztietan publikoak ziren, han ez zen lotsarik sentitzen, bilerak ere antolatzen zirelako<ref>Cilliers, L., 2012, 49. or.; Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.6. atala.</ref>. Alabaina, ez da erraza jakitea gizonek eta emakumeek komunak aldi berean erabiltzen ote zituzten, ziurrenik, leku hauen erabilera mistoa aukera pertsonala zen, eta muturreko kasuetan baino ez behe-mailako emakumeak sartuko ziren noizean behin komun batean. Pentsaezina da, ordea, erromatar ''[[Matronae|matrona]]''k horietaz baliatu izatea, haien ageri publikoa noizbehinkakoa baitzen, eta, gainera, komun publikoetara joateak haiei egotzitako bertuteak auzitan jar zitzakeen, gizartearen mailarik baxuena biltzen zen tokian.
Komunen tamaina askotarikoa zen, batzuk txikiak eta beste batzuk handiak, eta azken hauetako batzuek aldi berean, 60 erabiltzaile baino gehiago jaso ahal zituzten. Erroman, komun eta estolden izaera pribatua eta publikoa zenez, jabeek aukera zuten komunak estolderia publikora konektatzeko, betiere zerbitzu hori kaltetzen ez bazuten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1-9.</ref>.
Urez hornitutako ''forica'' ugari eraiki ziren pobreentzat<ref>Carcopino, J., 1984, 74-76. or.
</ref>, baina horiek erabiltzeko gutxieneko sarrera bat ''conductores foricarum''ei ''o''rdaindu behar zieten. Vespasianok, Neronek utzitako estatuaren porrot ekonomikoari aurre egiteko neurri gisa, tasa bat jarri zien<ref>Harper, K., 2019, 85. or.</ref>.
{{esaera2|''Bere seme Titok gernuari zerga bat ezarri izana leporatu zionean, Vespasianok aurreko tokian jasotako txanpon bat sudurrean jarri eta galdetu zion: -usain txarra al du?". Eta hark ezetz erantzun zuenean, Vespasianok esan zion: -gernutik dator''</sup><ref>Suet. ''Vesp''. 23.3.</ref>.|}}
Ordaindu behar izatea ez zen oztopo bat jende gehienak komun publikoak erabil zitzan, are gehiago, Vespasianok eraikitakoak oso dotoreak ziren, estatuekin apainduta, marmolezko eserlekuekin, eta angelu zuzen edo zirkuluerdi moduan antolatuta. Alabaina, Juvenalek barre egiten zien bainu publikoak eginez irabazten zutenei<ref>Juv. 3.38.</ref>, baina badakigu erromatarrek giza gernua eta gorotzak balioztatzen eta komertzialki ustiatzen zituztela.
Bolazainek (''fullones''), zerga bat ordainduta, Vespasianoren baimena zuten beren lantegien aurrean txizontziak jartzeko, oinezkoek doan bete zitzaten, gernua baitzen beren industriarako behar zuten lehengaia<ref>Carcopino, J., 1984, 76. or.</ref>. Gernua erabiltzen zuten ehunak eta artilea garbitzeko instalazioetan (''fullonica'') eta tindaketa-prozesuetan<ref group="oh">Zenbaitetan, bolazainek iraupen luzeko arazoak izan zituzten hiri-agintariekin.</ref><ref>''CIL'' 6.266.</ref>.
Gernuaren beste propietate batzuen artean, koipea kentzea zegoen. Gernu-amoniakoa ere desinfektatzailea zen, eta ehuna zuritzeko honi errautsa gehitzen zitzaion<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 82. or.</ref>. Eremu publikoan jartzen ziren erditik moztutako terrakotazko anforak (''dolia curta'') gernua jasotzeko. Giza gorotzei zegokienez, komunetan eta beste putzu beltz batzuetan bildutako nekazaritzan erabiltzen ziren ongarri gisa<ref>Colum. ''Rust.,'' 10.81-85.</ref>.
Erroman bazegoen giza gorotzak eta gernuak biltzeko zerbitzua. Horretaz ''foricarii''ak eta ''stercorarii''ak arduratzen ziren. Lehenengoak idokitzaileak ziren, eta komunetan eta kaleko zaborrak biltzen zituzten bitartean, simaur biltzaileek (''stercorarii'') hondakinak (''plastrum'') gurdietan kargatzen zituzten<ref>Zamora-Manzano, J. L., 2017, 85. or.</ref>. Izan ere, langile horiek putzuak garbitzen zituzten haien edukia baratzeetan ongarri gisa erabiltzeko. Ponpeian hainbat anfora aurkitu dira lurrean sartuta (''dolium''), ziurrenik ''stercorari'' batek jaso behar zituenak, beste batzuen ordez jarri baino lehen<ref>Scobie, A., 1986, 414. or.</ref>.
[[File:Il·lustració d'una escena a les latrines de l'edifici dels banys de la vil·la romana dels Munts.jpg|thumb|300px|<center>[[:en:Els_Munts_(Roman_villa)|Munts]]<nowiki/>eko villa erromatarraren komuneko eszena baten ilustrazioa</center>]]
Bainuetan eta komun publikoetan [[Fortuna (mitologia)|Fortuna]] gurtzea nabarmena zen, Frontok adierazi zuenez<ref>Fronto ''Ep.'' 6.1.</ref>, eta santutegiak edo estatuak eraiki ohi zitzaizkion haren omenez. Gurtze hori ez zen bakarrik leku edo garai batean gertatu, Ponpeia, Erroma eta Ostiako komunetan badaude haren frogak baita erreferentzia literarioak ere, non Fortuna komunen jainkosa gisa aipatzen baitzen<ref>''ILS'' 9184.</ref>. [[Klemente Alexandriakoa|Klemente Alexandriako]] filosofoarentzat barregarria zen Fortuna jainkosa komunetan gurtzea.
{{esaera2|''Erromatarrek, beren arrakastarik handienak Fortunari egozten dizkiotenez eta bera jainkorik handiena dela uste dutenez, haren estatua komunetara eramaten dute, eta bertan tenplu bat altxatzen diote''<ref>Clem''.''Al. ''Protr.'' 4.51.</ref>.|}}
Komunetako formak biribilak, angeluzuzenak, triangeluarrak, trapezoidalak, obalatuak edo karratuak izaten ziren, eta leku batetik bestera desberdinak izan zitezkeen arren, eserlekuen arteko distantzia eta komuneko bankuaren zuloen zabalera eta luzera ia inoiz ez ziren aldatzen, gehienez jota zentimetro batzuk baino ez. Era berean, komunetako bankuaren altuera beti berdina zen erromatar inperioan. Estandarizazioa horrek beste eraikuntza mota askotan aplikatu zen, hala nola anfiteatro, foro, tenplu, janari azoketan (''macellum'') eta antzokietan.
Ebidentziaren arabera, hasieran komun publikoak, bainuetan, antzokietan, anfiteatroetan, foruetan eta azoketan kokatuta zeuden. Or har, orube handi bat behar zuten, gutxienez eserleku anitzeko komunen eraikuntzan, estolderia publikoekin konexio egokiak egiteko gutxieneko gastuarekin. Irol horiek eskuragarri baziren ere, biltoki handietatik apur bat bazterturik zeuden, kiratsak urrun edukitzeko. Erromatar bainu txikiak eta handiak, batzuetan, eraikuntzen izkinetan sartuak ziren. Haatik, eraikinaren diseinuaren parte bat izan ziren beti, nahiz eta eraikitako eta zerbitzuan jarritako azken instalazioa izan<ref>Col. ''Rust.'' 9.5.1.8.</ref>.
Duela ehun urte baino gehiago, bainu eta komun erromatar asko induskatu ziren, hots, arkeologia zientzia garatzen ari zenean. Ondorioz, garai hartan, inor ez zen asko arduratu gorotz pilak geruzatzeaz, etxeko bainuetako zaborra sailkatzeaz edo biltegi pribatuak aztertzeaz<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 2.1. atala.</ref>. XX. mendera arte, ez zen komunei buruzko ikerketarik egin, aurreiritzi moralen ondorioz. Arkeologoek nahiago izan zuten erromatar zibilizazioaren handitasunean sakondu giza gorotzen ikerketan baino. Horrela, A. de Loriok (1820), [[Pozzuoli|Puzzuolin]] (antzinako Puteoli) lan egin zuen lehenengoetako batek, nahiago izan zuen merkatuko (''[[macellum]]'') bainuei buruzko fantasia bat sortu egoera arkeologiko deserosoari aurre egin baino. Izan ere, Haren arabera, komunak lurrun-bainuak ziren, non erabiltzaileak beroaz gozatzeko esertzen baitziren. Bestalde, G. Bonik, 1913an, kalkulu matematikoen bidez, Palatino jauregiko bainugeletako aulkiak igogailu hidraulikoak zirela ziurtatu zuen. Gaurko historialariek, ostera, zehaztasun falta guztiak justifikatzen dituzte, aurreko mendeetako ikertzaileei gai fekalei buruz hitz egitea oso desatsegina zitzaielako.
Gaur egun, berriz, arkelogiak saneamendu- eta estolderia-lanak aztertzean, arreta berezia jarri du obra horiek prestatzeko, erabiltzeko eta bertan behera uzteko prozesuetan, elementu arkeologiko guztiak, erromatar komunak barne, hiru fase horiek baldintzatzen dituzten giza portaerekin eta jarduerekin lotuta daudelako. Harrezkero, arkeologiak komun publiko asko identifikatu ditu. Hobekien ezagutzen diren anitz eserlekuko komunak ''Domus Aurea'', ''Domus Tiberiana'', ''Domus Transitoria'' eta forumeko Zesarren instalaziokoak dira. Era berean, jakin ahal izan da bainu guztiek mota honetako instalazioak zituztela eta horiek ez zutela bilakaera handirik izan gure aroko bigarren mendetik aurrera<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 15. atala.</ref>.
== Erromako estoldak ==
Erromatar legeek estolda hondakin-urak isurtzen ziren eremu gisa definitu zuten, eta saneamendua hiriaren osasungarritasunarekin zuzenean lotutako zerbitzu publiko moduan arautu zuten. Horregatik, ez zieten partikularrei utzi estoldak konpontzea edo aldatzea, edozein esku-hartzek haien funtzionamendu egokia kaltetzeko beldur zirelako, eta, hala eginez gero, hasierako egoerara itzultzeko betebeharra ezarri zieten<ref>Ulp. ''Dig''. 43.23.1.1-16.</ref>. Saneamendua hiriko agintarien eskumena zela ulertu arren, legediak partikularrei beren hustubideak eraikitzea eta sare orokorrera eramatea ahalbidetzen zien.
Erroman hainbat ur mota zeuden, azken finean, estoldetatik bideratuko zirenak. Garrantzitsuenak Tiber ibaiak eta bere ibaiadarrena ziren, baina ezin da ahaztu malariazko arroetatik eta iturburu naturaletatik zetorrena<ref>Rogers, D. K., 2020, 107. or.</ref>. Errekei zegokienez, haietako askok Erroma zeharkatzen zuten, Tiberrekin elkartu baino lehen. Beste batzuk, [[Kirinal]] eta [[Eskilino]] muinoak drainatu eta gero, Cloaca Maximan isurtzen ziren, eta honen bidez Tiberrera. Erromako muinoetako beste erreka txiki batzuk ere aipatzekoak dira: ''Espino''<ref>''LTUR'' 5.103. or.</ref>, ''Fons Cati'' (Kirinalen), ''Fons Iuturnae'' (Erromatar foroan), ''Tullianum'' eta ''Aquae Lautulae'' ([[Kapitolino|Kapitolinon]]), ''Lupercal'' ([[Palatino|Palatinon]]), eta ''Fons Camenarum'' ([[Zelio|Zelion]]), esaterako.
[[Tito Livio]], ''[[Ab Urbe condita (liburua)|Ab Urbe Condita]]'' liburuan, adierazi zuen bere arbasoek egindako lanaz harro zegoela<ref>Livy ''Per.'' 1b.1; ''AUC'' 1.38.6; ''AUC'' 1.56.2.3.</ref>. Nabarmenetako bat Cloaca Maxima zen, Erromako fundazioarekin eta mitologia Kapitolinarekin lotua. Beste eraikuntza-lan batzuekin gertatu zen bezala, beharrezkoa izan zen estolda hori egiteko iraunkortasun handia eta jende askoren ahaleginak.
Hasiera batean, ur-ibilgu naturala zena, populazioa handitzean aire zabaleko estolda bihurtu zen. Cloaca Maximaren lana [[Erromatar Errepublika|Erroma errepublika]] bihurtu aurretik hasi zen, tradizionalki Erromako bosgarren erregearekin, [[Tarkinio Prisko]]<nowiki/>rekin. Livioren arabera, Tarkiniok estolderia egin zuen foroaren inguruko eremuak eta kaleetako ur guztia Tiberrera eramateko<ref>Livy ''Per''. 14-15.</ref>, eta [[Dionisio Halikarnasokoa]]<nowiki/>ren ustez, lan hori ezin zoragarriagoa zen:
{{esaera2|''Erromako hiru obretan, non bere inperioaren handitasuna hobekien ikusten den, akueduktuak, harrizko galtzadak eta estoldak dira''<ref>Dion. Hal. ''Ant. Rom.'' 3.67.5</ref>.|}}
Pliniok ere Erromako monumenturik ederrenen artean kokatu zituen estoldak. Izan ere, estoldak egiteko erabili ziren harrizko bloke iraunkorrek uholdeei eta lurrikarei aurre egin ahal izan zizkien, baita estoldetara botatako hiri-hondakin guztiak ibaira eraman ere. Aipatzekoa da Pliniok bere miresmena adierazi zuenerako, estolderiak 700 urte zituela<ref>Plin. ''HN'' 36.104.5-105.3.</ref>.
Lana egitea zaila zenez, Tarkinio Priskok behe-klasekoak behartu zituen estolderian lan egitera. Hala eta guztiz ere, lanaren neke jasanezinak eta obren amaiera ez ikusteak eragin zuten langile askok beren buruaz beste egitea. Tarkiniok, lanak amaitzeko irrikaz, eskarnio publiko bat eskaini nahian, agindu zuen bere buruaz beste egin zutenen gorpuak gurutziltzatzea eta haien hondarrak animalia sarraskijaleei botatzea<ref>Plin. ''HN'' 36.107.1-108-3.</ref>.
Priskoren biloba, [[Tarkino Harroa|Tarkinio Harroputzak]] (K.a. 535-509), bere aitonaren erdi bukatutako lanak hobetu zituen, baina ''Cloaca Maxima'' ez zen K.a. II. mendera arte estali, beraz, ehunka urtez zubiz zeharkatutako ubide ireki bat baino ez zen izan<ref>Deming, D., 2020, 157. or.</ref>. Hortik aurrera, Cloaca Maxima gangatu, konpondu, hedatu eta hobetu zuten, Augustoren garaian benetako hiri-sare bat eratu arte<ref>Cilliers, L., 2010, 70. or.</ref>.
Erromatar Inperioko biztanleak aire zabaleko ubideen eta lurpeko estolden etengabeko fluxuaz baliatzen ziren beren hondakinak etxeetatik urrun eramateko. Hasiera batean, aldez aurreko diseinurik gabe egin bazen ere, erromatarrek lotura bat sortu zuten estolda bidezko ur-horniduraren eta hiri-drainatzearen artean. Ur-horniduraren eta saneamenduaren arteko esteka hori uraren hiri-zikloaren lehen adibide historikoetako bat da<ref>Burian, S.; Edwards, F., 2002, 6. or.</ref>.
Lehen esan denez, gorozkiak eta gernua Erroman nekazaritzan eta industrian baloratzen ziren arren, hiriak egunero eragindako hondakin organikoen pilaketa hain handia zen non denbora laburrean ezin baitziren birziklatu. Estoldak husteko beste irtenbide bat zen hiriko hondakinak gurdietan ateratzea. Usain txarrak ez izateko eta zaborrak intsektuak eta karraskariak erakartzeko duen gaitasunagatik, hondakinak ahalik eta azkarren kentzen saiatu ziren, baina ezin ditugu ahaztu kaleetan hondakin piloek trafiko-arazoak eragiten zituztela. Erromako biztanle bakoitzak egunean berrogeita hamar gramo hondakin solido sortzen bazituen, erraza da asmatzea zein zen kaleetatik eta saneamendu-sareetatik egunero langileek ebakuatutako eta gurdietan garraiatutako kopurua. Agintarientzat, gizakiak sortutako hondakin kopuru izugarria erregulatzea eta ezabatzea kezka handia izan zen, baliabide fisiko eta giza baliabide izugarriak behar baitzituzten<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 4.3. atala.</ref>.
Noizean behin, estoldak eskuz garbitzen zituzten. Horrek esan nahi du ''aqua'' ''caduca''<ref>''ILS'' 6087c.</ref> guztia ez zela estolderiara isurtzen<ref>Scobie, A., 1986, 413. or.</ref>. Estolderia garbitzea ''cloacarius'' izeneko langilearen lana zen. Haren soldataren inguruko berririk ez dago [[Diokleziano|Dioklezianoren]] garaira arte, non prezio-ediktuaren arabera, ''cloacarius'' batek biziraupeneko dirua baino ez baitzuen irabazten; agian 25 denario eguneko. Pertsona horien betebeharra arriskutsua zen, estolderietako patogenoen arriskupean lan egiten baitzuten, adibidez leptospirosia, ikterizia hilgarria, besteak beste<ref>Koloski-Ostrow, A. O., 2015, 81. or.</ref>. Gogoratzekoak dira [[Juvenal]]<nowiki/>en hitzak:{{esaera2|''gure aroko II. mendean, Cloaca Maxima, Suburatik igarotzean, auzoa zaborrez gainezka zegoen eta nonahi aurki zitezkeen giza gernua eta gorozkiak, han kontsumitzen zen kalitate txarreko ardoaren eta janarien ondorioz''<ref>Juv. 5.106</ref>.|}}
Ildo horretan, Liviok zioen [[Katon Maior|Katon Zaharra]]<nowiki/>k, osasungarritasunaz kezkaturik, Erromako putzu beltz ugari estalarazi zituela, non etxeetako ur beltzak amaitzen baitziren, eta harrizko zoladura jarri zuela Erromako kaleetan<ref>Livy 39.44.5.</ref>.
Erromako estoldek ere beren jainkosa babesleak zituzten. Gogoratuenak ''Venus Cloacina'' eta ''Mefitis'' ziren. [[Tito Tazio]]<nowiki/>k, sabinarren erregeak, estatua bat altxatu zion ''Cloacina''ri erromatarrek eta [[sabinar]]<nowiki/>rak elkartu ziren tokian, [[Sabinar emakumeen bahiketa|sabinar emakumeen bortxaketak]] eragindako gatazkaren amaiera baieztatzeko. Sabinarren eta erromatarren arteko bakea [[mitre]]-garbiketa erritual batek markatu zuen ''Cloacina'' antzinako [[etruria]]<nowiki/>rren santutegiaren ondoan, gero Cloaca Maxima izango zen erreka txiki baten gainean. Mitrea Venusen zeinuetako bat zen, eta Venus batasunaren, bakearen eta adiskidetzearen jainkosa izatean, ''Venus Cloacina'' izenez ere ezagutua izan zen. Plinio Zaharrak zioenez, soldadu erromatarrak eta sabinarrak izan ziren, eta ez apaizak, ''Venus Cloacinaren'' santutegian garbiketa-lana egiten zutenak, emakume sabinarrak bortxatu ondoren<ref group="oh">Erromatar mitologiaren arabera, ''Cloacina'' Vulkanoren emaztea zen, suaren eta metalurgiaren jainkoa. Jainkosak santutegi bat zuen Erromatar foroan, non gurtzen zuten eta sakrifizioak eskaintzen zizkioten.</ref><ref>Plin. ''NH'' 15.119.</ref>.
[[File:040227 tevere16CloacaMaxima.jpg|thumb|300px|<center>Cloaca Maximaren elkargunea Tiber ibaiarekin, Herkulesen tenpluaren ondoan.</center>]]
Erromatarrek asko baloratzen zuten estolderia eta horren sistemak garbi eta egoera onean mantentzearen garrantzia, gaixotasunak eta epidemiak saihesteko, eta horregatik ''Cloacina''ren laguntza eskatzen zuten gaixotasunik ez izateko. Gainera, erromatarrek uste zuten higienea mantentzea modu bat zela beste herrien gaineko nagusitasuna eta zibilizazioa erakusteko.
Beste jainkosa bat, ''Mefitis''ek'','' erromatar panteoian etorri berria izan arren, Italiako gainontzeko lurraldeetan historia zabala eta garrantzitsua zuen. Izan ere, ''Mefitis'' lurreko gas kiratsen eta pozoitsuen jainkosa [[samnita]] zen<ref>Plin. ''HN'' 2.208.4</ref>, Italia erdialdean eta hegoaldean gurtua erromatarren garaia baino lehenagotik. Horren ostean, [[Ponpeia|Ponpeian]] gurtu zuten bereziki. Bere santutegi nagusia Samnioko Ampsanctus sumendian zuen, baita berari eskainitako tenplu bat Kremonan ere. ''Mefitis'', jatorrian, lurpeko eta iturburu naturalen jainkosa zen, eta iturburu asko sufretsuak izaten zirenez, ''Mefitis'' erlazionatu zen estoldekin eta gas pozoitsuekin, haien kiratsengatik. Ur bero guztia sufretsua ez den arren, ur sufre guztia usaintsua da. Vitruviok ur sufretsua, beroa zein hotza izan, usain eta zapore txarrarekin identifikatu zuen<ref>Vitr. 2.8.</ref>. Serviok, ere, usain txarra ''Mefitis'' jainkosari egotzi zion<ref>Serv. ''Aen''. 7.84.1.</ref>. ''Mefitis''ek Erroma hirian paper handirik izan ez zuen arren, baso sakratu bat (''lucus'')<ref>''LTUR'' 1.221. or.</ref> eta santutegi bat (''aedes'' )zituen Eskilino muinoan<ref>Varro ''Ling.'' 5.49.4; Fest. ''Gloss. Lat.'' 351.3, 526.</ref>.
== Oharrak ==
{{erreferentzia_zerrenda|taldea=oh}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|3}}
== Bibliografia ==
*Briones Dieste, V. (2018). La antigua Roma y las zoonosis. ''Revista Complutense de Ciencias Veterinarias,'' ''12(''2), 71-80 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.5209/rccv.60895</nowiki>
*Bruun, C. (2015). The City of Rome. In C. Bruun & J. Edmondson (Ed.), ''The Oxford Handbook of Roman Epigraphy'' (471-494. or.). Oxford University Press.
*Burian, S. J., & Edwards, F.G. (2002). Historical Perspectives of Urban Drainage. In E.W. Strecker & W.C. Huber (Ed.), ''Global Solutions for Urban Drainage''. American Society of Civil Engineers [ejounal]. <nowiki>https://doi.org/10.1061/9780784406441</nowiki>
*Carcopino, J. (1968). ''Daily Life in Ancient Rome.'' Yale University Press.
*Cilliers, L., & Retief, F. P. (2012). City Planning in Graeco-Roman Times with Emphasis on Health Facilities. ''Akroterion'', ''51'', 43-56. <nowiki>https://doi.org/10.7445/51-0-62</nowiki>
*Cilliers, L. (2010). ''Where were the doctors when the Roman Empire died?'' Acta Theologica 26(2) DOI:10.4314/actat.v26i2.52562
*Deming, D. (2020). The Aqueducts and Water Supply of Ancient Rome. ''Ground Water, 58,'' 152-161 [ejournal]. <nowiki>https://doi.org/10.1111/gwat.12958</nowiki>
*Edlund-Berry, I. (2006). Hot, cold, or smelly: the power of sacred water in Roman religion, 400-100 BCE. In C.E. schultz (Ed.), ''Religion in Republican Italy'' (162-180. or.). Cambridge University Press.
*Espinosa Bueno, M. (2015). ''El consumo de pescado y producto del mar en la sociedad romana. Implicaciones sociales, culturales e ideológicas'' [Master Amaierako Lana, Universidad de Sevilla].
*Greenfield, P., (2011). ''Virgin Territory: The Vestals and the Transition from Republic to Principate.'' The University of Sidney.
*Harper, K. (2019). ''El fatal destino de Roma. Cambio climático y enfermedad en el fin de un imperio''. Crítica.
*Israelowich, I. (2015). ''Patients and healers in the High Roman Empire''. Baltimore, Johns Hopkins University Press.
*Koloski-Ostrow, A. O. (2015). ''The Archaelogy of Sanitation in Roman Italy: Toilets, Sewers, and Water Systems.'' University of North Carolina Press.
*Kron, G. (2012b). Nutrition, hygiene, and mortality. Setting parameters for Roman health and life expectancy consistent with our comparative evidence. In E. Lo Cascio (Ed.), ''L'impatto “della peste antonina”'' (193-252. or.). Edipuglia.
*Kuiper, K. (2011). ''Ancient Rome: from Romulus and Remus to the Visigoth invasion.'' Britannica Educational Publishing.
*Purcell, N. (1996). Rome and the Management of Water. Environment and Culture. In G. Shipley & J. Salmon (Ed.), ''Human Landscapes in Classical Antiquity'' (180-209. or.). Routledge.
*Rogers, D.K. (2020). Aquatic Pasts & the Watery Present: Water and Memory in the Fora of Rome. In N. Chiarenza, A. Haug & U. Müller (Ed.),''The Power of Urban Water (''105-121. or.). De Gruyter. <nowiki>https://doi.org/10.1515/9783110677065-007</nowiki>
*Scobie, A. (1986). Slums, Sanitation, and Mortality in the Roman World. ''Klio, 68'', 399-433.
*Zamora-Manzano, J. L. (2017). La admnistración romana ante la gestión de residuos y la tutela del hábitat. ''Revista digital de Derecho Administrativo, 17'', 69-87 [ejournal].
== Ikus, gainera ==
*[[Ur_sakratuak_Erromatar_Inperioan]]
*[[Erromako ur-hornidura Erromatar Inperioan]]
*[[Erromako ur-kontsumoa Erromatar Inperioan]]
== Kanpo estekak ==
* ''CIL'' (''[https://cil.bbaw.de/en/homenavigation/the-cil/volumes Corpus Inscriptionum Latinarum]'')
* ''ILS ([[iarchive:inscriptioneslat01dessuoft/page/n11/mode/2up|Inscriptiones Latinae Selectae]]).''
* ''LTUR'' ([https://archive.org/details/lexicon-topographicum-urbis-romae-suburbium-4-m-q-2006/Lexicon%20Topographicum%20Urbis%20Romae%20-%20Suburbium%202%20-%20C-F%20%282004%29/page/220/mode/2up?q=Camenae Lexicon Topographicum Urbis Romae Suburbium])
* Oxford Classical Dictionary, 4th Edition, Abbreviations List https://oxfordre.com/classics/page/3993
* (es) https://es.wikipedia.org/wiki/Acueductos_de_Roma
* (ing) [[:en:Mefitis|Mefitis]]
*(ing) [[:en:Cloacina|Cloacina]]
*{{Erreferentzia|izenburua=Suburra|hizkuntza=en|data=2024-10-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Suburra|sartze-data=2024-11-10|encyclopedia=Wikipedia}}
[[Kategoria: Ura]]
[[Kategoria: Erromatar akueduktuak]]
[[Kategoria: Antzinako Erroma]]
{{autoritate kontrola}}
{{commonskat}}
27wc71qd6zsjb3i4msgq83mvxxgby4w
Txikipedia:Dibisa
104
1213684
9968821
2024-11-14T10:40:02Z
LizardiBHI65
166680
Orri berria: « dibisa Bibisa beste herrialde edo eskualde bateko dirua da. Dibisak trukatu edo saleros daitezke, eta horretarako nazioarteko dibisen truke-merkatua dago. [[Fitxategi:Dibisa|thumb]] Merkatu horretan sortzen den dibisen {{txp|trukaneurria}} edo balioa dibisa ezberdinen eskaria eta eskaintza zein diren erabakitzen da, Dibisen trukeari esker, dibisen merkatua sortu zen, {{txp|Forex}} (Foreign Exchange Market) izenez ere ezaguna, non...»
9968821
wikitext
text/x-wiki
dibisa
Bibisa beste herrialde edo eskualde bateko dirua da.
Dibisak trukatu edo saleros daitezke, eta horretarako nazioarteko dibisen truke-merkatua dago.
[[Fitxategi:Dibisa|thumb]]
Merkatu horretan sortzen den dibisen {{txp|trukaneurria}} edo balioa dibisa ezberdinen eskaria eta eskaintza zein diren erabakitzen da,
Dibisen trukeari esker, dibisen merkatua sortu zen, {{txp|Forex}} (Foreign Exchange Market) izenez ere ezaguna, non dibisak inbertsio modu gisa eros daitezkeen.
Dibisa artean {{txp|dolar}} estatubatuarra, {{txp|euroa}}, {{txp|libera}} esterlinoa, franko suitzarra eta {{txp|yena}} daude. Baina dibisak ez dira soilik inbertitzeko arrazoi gisa eskatzen, baita ordaintzeko bide gisa ere.
Helburu nagusia da baliabide finantzarioak inbertitu edo mailegatu nahi dituztenak baliabideen beharra dutenekin harremanetan jartzea.
Finantza- sistema merkatu eta erakunde finantzarioen taldeak osatzen dute. Helburu nagusia da baliabide finantzarioak inbertitu edo mailegatu nahi dituztenak baliabideen beharra dutenekin harremanetan jartzea.
Aipamen historikoa: Nazioarteko dibisa-sistema
Nazioarteko Dibisa sistemaren bilakaeran, 1870etik gaur egunera bitartean, hiru antolaketa mota bereiz daiteke:
Urrearen patria (1870-1914): Urrearen patroia diru-unitatearen balioa urre kopuruaren arabera finkatzen duenmoneta-sistema da.
{{txp|Bretton Woods}} patroia edo kanbio-tasa finkoen patroia (1944-1973): {{txp|Bigarren mundu gerraren}} ondoren, urrearen patroia beste patroi batek ordezkatu zuen.
Gaur egun: Kanbio-tasa malgua dago, orain dibisa ez dago urrearen mende, orain dibisa papera da eta ez dauka ezer errespaldatzeko, bakarrik bankuak eta gobernuek balio bat ematen diote eta hauen babesleak dira.
Kanbio-tasa: zuzena eta zeharkakoa
Kanbio-merkatuen funtzionamendua ezagutzea beharrezkoa da nazioartean darabilten enpresentzat, eta are garrantzitsuagoa da jakitea zein diren dibisa baten kanbio-tasak: altuak edo baxuak izatearenak, handitzearen edo txikitzearen, edota beste arrazoiak.
f3mtfe75lfqri5lmhwnsp7shpclsigw
9968872
9968821
2024-11-14T11:16:09Z
LizardiBHI65
166680
9968872
wikitext
text/x-wiki
dibisa
Bibisa beste herrialde edo eskualde bateko dirua da.
Dibisak trukatu edo saleros daitezke, eta horretarako nazioarteko dibisen truke-merkatua dago.
[[Fitxategi:South East Asia Exchange Rates (6031878489).jpg|300px|right|thumb]]
Merkatu horretan sortzen den dibisen {{txp|trukaneurria}} edo balioa dibisa ezberdinen eskaria eta eskaintza zein diren erabakitzen da,
Dibisen trukeari esker, dibisen merkatua sortu zen, {{txp|Forex}} (Foreign Exchange Market) izenez ere ezaguna, non dibisak inbertsio modu gisa eros daitezkeen.
Dibisa artean {{txp|dolar}} estatubatuarra, {{txp|euroa}}, {{txp|libera}} esterlinoa, franko suitzarra eta {{txp|yena}} daude. Baina dibisak ez dira soilik inbertitzeko arrazoi gisa eskatzen, baita ordaintzeko bide gisa ere.
Helburu nagusia da baliabide finantzarioak inbertitu edo mailegatu nahi dituztenak baliabideen beharra dutenekin harremanetan jartzea.
Finantza- sistema merkatu eta erakunde finantzarioen taldeak osatzen dute. Helburu nagusia da baliabide finantzarioak inbertitu edo mailegatu nahi dituztenak baliabideen beharra dutenekin harremanetan jartzea.
==Aipamen historikoa==
Nazioarteko dibisa-sistema Nazioarteko Dibisa sistemaren bilakaeran, 1870etik gaur egunera bitartean, hiru antolaketa mota bereiz daiteke:
Urrearen patria (1870-1914): Urrearen patroia diru-unitatearen balioa urre kopuruaren arabera finkatzen duenmoneta-sistema da.
{{txp|Bretton Woods}} patroia edo kanbio-tasa finkoen patroia (1944-1973): {{txp|Bigarren mundu gerraren}} ondoren, urrearen patroia beste patroi batek ordezkatu zuen.
Gaur egun: Kanbio-tasa malgua dago, orain dibisa ez dago urrearen mende, orain dibisa papera da eta ez dauka ezer errespaldatzeko, bakarrik bankuak eta gobernuek balio bat ematen diote eta hauen babesleak dira.
Kanbio-tasa: zuzena eta zeharkakoa
Kanbio-merkatuen funtzionamendua ezagutzea beharrezkoa da nazioartean darabilten enpresentzat, eta are garrantzitsuagoa da jakitea zein diren dibisa baten kanbio-tasak: altuak edo baxuak izatearenak, handitzearen edo txikitzearen, edota beste arrazoiak.
mo01ml1dogcllrfr2vppjjqhlkldee9
Txikipedia:Leokadi
104
1213685
9968822
2024-11-14T10:42:29Z
150.241.39.84
aldatu
9968822
wikitext
text/x-wiki
una niña estaba colgando y no ceria caerse asi que se puso a gritar y de repente lan niña buela pero luego se cae
*
rvl0svd9ykypbxz4sjs9tjj02rpoi4q
Txikipedia:Euro
104
1213686
9968824
2024-11-14T10:43:31Z
LizardiBHI67
166685
Orri berria: «{{banner|Euro Series Banknotes (2019).jpg}} Euroa == ZER DA? == Euroa Europar Batasuneko diru ofiziala da. Bigarren diru erreserba da. Euro izena 1995eko abenduaren 16an onartu zen {{txp|Madrid|Madrilen}}, 1999ko urtarrilaren 1ean sartu zen munduko finantsa merkatuan baina 2002ko urtarriaren 1ean hasi ziren dirua eta bileteak sortzen. [[Fitxategi:Reverso_1_euro.jpg|150x150px]] == EZAUGARRIAK? == {{txp|Euroa}} 100 zentimotan zatitzen da. Bileteak 5, 10, 20, 50, 100, 200,...»
9968824
wikitext
text/x-wiki
{{banner|Euro Series Banknotes (2019).jpg}}
Euroa
== ZER DA? ==
Euroa Europar Batasuneko diru ofiziala da. Bigarren diru erreserba da. Euro izena 1995eko abenduaren 16an onartu zen {{txp|Madrid|Madrilen}}, 1999ko urtarrilaren 1ean sartu zen munduko finantsa merkatuan baina 2002ko urtarriaren 1ean hasi ziren dirua eta bileteak sortzen. [[Fitxategi:Reverso_1_euro.jpg|150x150px]]
== EZAUGARRIAK? ==
{{txp|Euroa}} 100 zentimotan zatitzen da. Bileteak 5, 10, 20, 50, 100, 200, eta 500 bileteak daude.
== ZER HERRIALDETAN ERABILTZEN DA EUROA? ==
Austrian, Belgikan, Zipren, Herbeheretan, Estonian, Finlandian, Frantzian, Alemanian, Grezian, Irlandako errepublikan, Italian, Letoanian, Lituanian, Luxenburgon, Maltan, Monakon, Portugalen, San Marinon, Eslobakian, Eslovenian,Espainian, Batikano hirian, Andorran, Kosobon, Kroazian eta Montenegron.
rdvqunzuuwdy7gjkn2m19x6unwec5fa
9968827
9968824
2024-11-14T10:48:54Z
LizardiBHI67
166685
9968827
wikitext
text/x-wiki
{{banner|Euro Series Banknotes (2019).jpg}}
= Euroa =
== ZER DA? ==
Euroa Europar Batasuneko diru ofiziala da. Bigarren diru erreserba da. Euro izena 1995eko abenduaren 16an onartu zen {{txp|Madrid|Madrilen}}, 1999ko urtarrilaren 1ean sartu zen munduko finantza merkatuan baina 2002ko urtarriaren 1ean hasi ziren dirua eta bileteak sortzen. [[Fitxategi:Reverso_1_euro.jpg|150x150px]]
== EZAUGARRIAK? ==
{{txp|Euroa}} 100 zentimotan zatitzen da. Bileteak 5, 10, 20, 50, 100, 200, eta 500 bileteak daude.
== ZER HERRIALDETAN ERABILTZEN DA EUROA? ==
Austrian, Belgikan, Zipren, Herbeheretan, Estonian, Finlandian, Frantzian, Alemanian, Grezian, Irlandako errepublikan, Italian, Letoanian, Lituanian, Luxenburgon, Maltan, Monakon, Portugalen, San Marinon, Eslobakian, Eslovenian,Espainian, Batikano hirian, Andorran, Kosobon, Kroazian eta Montenegron.
qt3vy59cbgfbzmnus6cflb3ykei3lda
9968859
9968827
2024-11-14T11:09:30Z
LizardiBHI67
166685
9968859
wikitext
text/x-wiki
{{banner|Euro Series Banknotes (2019).jpg}}
= Euroa =
== ZER DA? ==
Euroa Europar Batasuneko diru ofiziala da. Bigarren diru erreserba da. Euro izena 1995eko abenduaren 16an onartu zen {{txp|Madrid|Madrilen}}, 1999ko urtarrilaren 1ean sartu zen munduko finantza merkatuan baina 2002ko urtarriaren 1ean hasi ziren dirua eta bileteak sortzen. [[Fitxategi:Reverso_1_euro.jpg|150x150px|right|thumb|Euro baten txanpona]]
== EZAUGARRIAK? ==
{{txp|Euroa}} 100 zentimotan zatitzen da. Bileteak 5, 10, 20, 50, 100, 200, eta 500 bileteak daude.
== ZER HERRIALDETAN ERABILTZEN DA EUROA? ==
Austrian, Belgikan, Zipren, Herbeheretan, Estonian, Finlandian, Frantzian, Alemanian, Grezian, Irlandako errepublikan, Italian, Letoanian, Lituanian, Luxenburgon, Maltan, Monakon, Portugalen, San Marinon, Eslobakian, Eslovenian,Espainian, Batikano hirian, Andorran, Kosobon, Kroazian eta Montenegron.
3yscclpvwi3rpw8bbsk1f6ehxph3h5j
Txikipedia:Piercing
104
1213687
9968828
2024-11-14T10:50:23Z
LizardiBHI82
167370
Orri berria: « [[Piercing]] giza gorputzalen atal bat zulatzea eta uztaitxoak, eraztun txikiak edo beste motatako bitxiak jartzearen ohitura da. Gorputzaren atal gudtitan egiten dira eta haien bitartez [[moda]], erotismo, gustu pertsonalak edo [[erlijio]] eta [[gizarte]] balioak azaltzen dira. Askotan zenbait adierazpenak dira. [[Katolizismo tradizionalista|Tradizionalki]] mendebaldeko kulturetan bakarrik neskei belarrietan jartzen zitzaien, egun bi [[Sexukide|sexuko]] pertsoneek gorput...»
9968828
wikitext
text/x-wiki
[[Piercing]] giza gorputzalen atal bat zulatzea eta uztaitxoak, eraztun txikiak edo beste motatako bitxiak jartzearen ohitura da. Gorputzaren atal gudtitan egiten dira eta haien bitartez [[moda]], erotismo, gustu pertsonalak edo [[erlijio]] eta [[gizarte]] balioak azaltzen dira. Askotan zenbait adierazpenak dira. [[Katolizismo tradizionalista|Tradizionalki]] mendebaldeko kulturetan bakarrik neskei belarrietan jartzen zitzaien, egun bi [[Sexukide|sexuko]] pertsoneek gorputzaren edozein tokitan jar ditzakete.
[[fitxategi:piercing.jpg|300PX|right|248x248px]]
[[Moda]] hori esanahi tradizional edo folklorikorik gabe praktikatzen duten kulturen jatorri etniko eta tradizionalaren [[piercing]]-ak bereizi behar dira. [[Mendebaleko euskara|Mendebaldeko]] historian [[Emakumeen aurkako indarkeria|emakumeek]] txikitatik zulo bakarra zuten lobulu bakoitzean, baina beste kulturetan eta gaur egun, piercing-ak gorputzeko hainbat ataletan egiten dira bi sexuetan. Arazoak ekiditeko, gomendagarria da aurpegiko zulaketarik ez kentzea, adibidez, sudurreko zulaketa bat, guztiz sendatu arte, infekzioak eta arnasketa zailtasunak saihesteko.
[[Munduko Merkataritza Erakundea|Munduk]] [[Kulturako txakur irudikapenak|kulturek,]] askotan [[Mendebaleko euskara|Mendebalde-]]<nowiki/>an ezezagunak, [[piercing]]-a pasabide-errito edo tribu-pertenentzia gisa praktikatzen dute. Adibidez, eskimalek labretak janzten dituzte gazteengan, helduen ehizarako trantsizioa markatzeko. Mursi eta Maasai tribuek [[aho]]-barrunbea eta lobuluak fisikoki aldatzen dituzte metalezko disko eta bobinekin. Indiako Hyderabad-eko [[emakumeak]] elementu tradizional hauek barneratzen ditu gorputz-[[piercing]]-praktiketan.
m7l7mwk1xtgmwivr5ocbra9f44jrbec
Txikipedia:Te (landarea)
104
1213688
9968829
2024-11-14T10:52:53Z
LizardiBHI91
167837
Orri berria: «'''''TE LANDAREA''''' [[Fitxategi:Camellia sinensis на території заповідного урочища "Широкий" (6).jpg|thumb|te landarea]] [[Fitxategi:Tea in action.jpg|thumb|te edaria]] Te [[Infusio|infusioa]] espezie honetako [[Landareen ugalketa|landareen]] hostoekin egiten da. Te zuria, berdea, beltza eta [[Oolong|Oolonga]] [[espezie]] honekin egiten dira. Bien artean, aldea nola prozesatzen diren eta iristen diren [[Erredox erreakzio|oxidazio]] mail...»
9968829
wikitext
text/x-wiki
'''''TE LANDAREA'''''
[[Fitxategi:Camellia sinensis на території заповідного урочища "Широкий" (6).jpg|thumb|te landarea]]
[[Fitxategi:Tea in action.jpg|thumb|te edaria]]
Te [[Infusio|infusioa]] espezie honetako [[Landareen ugalketa|landareen]] hostoekin egiten da. Te zuria, berdea, beltza eta [[Oolong|Oolonga]] [[espezie]] honekin egiten dira. Bien artean, aldea nola prozesatzen diren eta iristen diren [[Erredox erreakzio|oxidazio]] maila ezberdinetan datza. [[Kamelia]] izena Georg Kamel (1661-1706) [[Filipinetako Konpainia|Filipinetan]] misiolari izan zen jesuita eta farmazialariarengandik dator. Lau barietate onartzen dira, ohikoenak C. sinensis sinensis eta C. sinensis assamica dira te infusio gehienetarako.
'''Lokalizazioa:'''
Txinak, Indiak, Zeilanek, Japoniak, Indonesiak, Kenyak eta Taiwanek sendabelar tradizionalak ekoizten dituzte.
'''Deskribapena:'''
Zuhaitz edo zuhaixka txikia (1-9 m) [[hosto]] iraunkorrekoa da eta [[sustrai]] sendoa du; Oro har, inausi egiten da [[Hostoak (musika taldea)|hostoak]] biltzeko landatzeko 2 metrotik gorakoa izan dadin.
'''Erabilera:'''
Bildutako hostoak hainbat te motatarako erabiltzen dira, hala nola, berdea, beltza, zuria, […], gorria, horia eta oolonga, %4ko kafeina edukiarekin. Assam eta Txinako tea bezalako barietateak konposizio kimiko ezberdinekin sortzen dira.
n98suur3h8xr90nr0ej4hwop6aqe4xb
Txikipedia:Estatubatuar dolar
104
1213689
9968839
2024-11-14T11:03:14Z
LizardiBHI66
166681
Orri berria: «[[Fitxategi:USDnotes.png]] Dolar estatu batuarra (ingeleses united states dolar) {{txp|Estatu batuetako| Estatu batuak}} diru ofiziala da. Naiz eta AEBetan soilik jaulkitzen den, beste herrialde batzuek ere hartu dute. ==Dolar izenaren jatorria== Estatu batuetako dolarren izena {{txp|espainiatik| espainia}} dator, iberiar penintsula dolar gerra garaian erabiltzen zen dirua zen. Era berean Espainiako dolarrak beste diru batean zuen jatorria. ==Dolarraren ikurra== Dolar...»
9968839
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:USDnotes.png]]
Dolar estatu batuarra (ingeleses united states dolar) {{txp|Estatu batuetako| Estatu batuak}} diru ofiziala da. Naiz eta AEBetan soilik jaulkitzen den, beste herrialde batzuek ere hartu dute.
==Dolar izenaren jatorria==
Estatu batuetako dolarren izena {{txp|espainiatik| espainia}} dator, iberiar penintsula dolar gerra garaian erabiltzen zen dirua zen. Era berean Espainiako dolarrak beste diru batean zuen jatorria.
==Dolarraren ikurra==
Dolarraren ikurra ($) azaltzeko hainbat teoria izan dira. ikur hori, Ps-ren (Pesos) laburdura {{txp|mexikarraren| mexiko}} ondorio dela
Batzuetan ikur hori bi marra bertikalekin erabiltzen da ere, United States-en U-a eta S-a konbinatuz,
==Kanbio eta kotizazio-tasa==
Gaur egun, munduko dibisa guztiak elkarri lotuta daude kapital-fluxuen arabera, eta horrek kanbio-tasak eta kotizazioak aldatzen ditu. Liga-bilbadura sistema horrek ematen dio balioa {{txp|diruari| diru}}.
lky2txuqxmx2xljc74iqaidvsv7tq13
9968858
9968839
2024-11-14T11:08:49Z
LizardiBHI66
166681
9968858
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:USDnotes.png|300px|right|thumb]]
Dolar estatu batuarra (ingeleses united states dolar) {{txp|Estatu batuetako| Estatu batuak}} diru ofiziala da. Naiz eta AEBetan soilik jaulkitzen den, beste herrialde batzuek ere hartu dute.
==Dolar izenaren jatorria==
Estatu batuetako dolarren izena {{txp|espainiatik| Espainia}} dator, iberiar penintsula dolar gerra garaian erabiltzen zen dirua zen. Era berean Espainiako dolarrak beste diru batean zuen jatorria.
==Dolarraren ikurra==
Dolarraren ikurra ($) azaltzeko hainbat teoria izan dira. ikur hori, Ps-ren (Pesos) laburdura {{txp|mexikarraren| Mexiko}} ondorio dela
Batzuetan ikur hori bi marra bertikalekin erabiltzen da ere, United States-en U-a eta S-a konbinatuz,
==Kanbio eta kotizazio-tasa==
Gaur egun, munduko dibisa guztiak elkarri lotuta daude kapital-fluxuen arabera, eta horrek kanbio-tasak eta kotizazioak aldatzen ditu. Liga-bilbadura sistema horrek ematen dio balioa {{txp|diruari| Diru}}.
kutkyx1nmgyjdccv3rm8m95jemkpf9m
9968862
9968858
2024-11-14T11:11:33Z
LizardiBHI66
166681
9968862
wikitext
text/x-wiki
[[Fitxategi:USDnotes.png|300px|right|thumb]]
Dolar estatu batuarra (ingeleses united states dolar) {{txp|Estatu batuetako|estatu batuak}} diru ofiziala da. Naiz eta AEBetan soilik jaulkitzen den, beste herrialde batzuek ere hartu dute.
==Dolar izenaren jatorria==
Estatu batuetako dolarren izena {{txp|espainiatik| Espainia}} dator, iberiar penintsula dolar gerra garaian erabiltzen zen dirua zen. Era berean Espainiako dolarrak beste diru batean zuen jatorria.
==Dolarraren ikurra==
Dolarraren ikurra ($) azaltzeko hainbat teoria izan dira. ikur hori, Ps-ren (Pesos) laburdura {{txp|mexikarraren| Mexiko}} ondorio dela
Batzuetan ikur hori bi marra bertikalekin erabiltzen da ere, United States-en U-a eta S-a konbinatuz,
==Kanbio eta kotizazio-tasa==
Gaur egun, munduko dibisa guztiak elkarri lotuta daude kapital-fluxuen arabera, eta horrek kanbio-tasak eta kotizazioak aldatzen ditu. Liga-bilbadura sistema horrek ematen dio balioa {{txp|diruari| Diru}}.
fl83nu281aw4am11dktk8sydqvtbcd7
Lankide eztabaida:Lamakrut
3
1213690
9968840
2024-11-14T11:04:03Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968840
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 12:04, 14 azaroa 2024 (CET)
31kiqv3dr37mmncmwo029gvap59gc8b
Lankide:LizardiBHI68/Proba orria
2
1213691
9968865
2024-11-14T11:12:15Z
LizardiBHI68
166686
Orri berria: «=='''Yen'''== [[Yen]]<nowiki/>a Japon-en. erabilitako txanpona da, eta [[Dibisa|dibis]]<nowiki/>en merkatuan hirugarrean txanpona baloratuena da, [[dolar]] estatubatuarraren eta [[Euro|euroa]]<nowiki/>ren ondoren. Txanponak dibisa segurua izateari utzi dio, et zabor-txanpon bihurtu da, 2022tik balioa asko jaitsi delako: 2021eko amaieratik 2023ko amaieraren artean monetaren balioaren jaitsiera % 40tik gorako izan zen. horrek eragina izan du truke-etxe batzuetan, eta eragotzi...»
9968865
wikitext
text/x-wiki
=='''Yen'''==
[[Yen]]<nowiki/>a Japon-en. erabilitako txanpona da, eta [[Dibisa|dibis]]<nowiki/>en merkatuan hirugarrean txanpona baloratuena da, [[dolar]] estatubatuarraren eta [[Euro|euroa]]<nowiki/>ren ondoren. Txanponak dibisa segurua izateari utzi dio, et zabor-txanpon bihurtu da, 2022tik balioa asko jaitsi delako: 2021eko amaieratik 2023ko amaieraren artean monetaren balioaren jaitsiera % 40tik gorako izan zen. horrek eragina izan du truke-etxe batzuetan, eta eragotzi egin du moneta beste dibisa batzuengatik trukatzea. Notoko lurrikarabaino lehen yena dolarraren aurrean aldi baterako indartu izana zabor-monietaren egoeran sinboloa da, baina lurrikara horren ondoren, yena ahuldu egin zen dolarraren arrean. Etorkizunean monetaren balio-galera hadiagoa espero da. Nikleiren iragarpena bete egin zen eta jaitsiera berriak izan ziren, yen-aren mailarik baxuena 34 urtetan iritsiz 2024ko martxoan.[[Fitxategi:Early one yen coin front and reverse.jpg|300px|right|thumb|yen]]
== HISTORIA: ==
XIX. mendean, zilarrezko dolar espainiarreko txanponak ugari ibiltzen ziren Asiako hego-ekialdean, Txinako kostaldean eta Japonian. Txanpon horiek Manilatik sartuak ziren 250 urte baino gehiagoz, eta Acapulcotik zetozen itsasontzietan. Ontzi horiei Manilako galeoiak esaten zitzaien. XIX. mendera arte, txanpon horiek Mundu Berrian, batez ere Mexiko Hirian, sortutako espainiar dolar soilak ziren, baina 1840ko hamarkadatik aurrera berehala hasi ziren Latinoamerikako errepublika berrietako zilarrezko txanponekin ordezkatzen, zortzi errealeko edo pisu bateko izendapenarekin. XIX. mendearen bigarren erdian txanponak egin ziren inguru horietan, Mexikoko pisuen antzera; lehenengoa Hongkongo dolarra izan zen, 1866 eta 1868 artean Hong Kongen sortua. Txinatar biztanleek ez zituzten txanpon hauek ondo hartu, betiko zortzi erreal mexikarrak nahiago izan baitzituzten, eta horregatik Hong Kongeko gobernuak txanponak egiteari utzi zion eta makineria Japoniari saldu zion.
5fbjj9hr4kcf561coixhl71sh763y5u
1970eko Nafarroako Sari Nagusia
0
1213692
9968873
2024-11-14T11:16:21Z
Joseba65
69297
Orri berria: «{{Cycling race/infobox|Q58537469}} '''IV.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1970ko martxoaren 30ean, astelehena, jokatu zen. Ibilbidea 210 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Urbasa, Erreniega, Etxauri eta Lezaun. Garailea [[Antonio Gómez del Moral]] espainiarra izan zen, Lizarrako helmugara bakarrik heldu zelarik, bigarren sailkatua [[Carlos Etxeberria]] nafarra izan zen....»
9968873
wikitext
text/x-wiki
{{Cycling race/infobox|Q58537469}}
'''IV.''' [[Nafarroako Sari Nagusia]] [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaian]] egindako txirrindulari lasterketa izan zen. 1970ko martxoaren 30ean, astelehena, jokatu zen.
Ibilbidea 210 kilometroko luzera izan zuen eta lau mendate igo ziren: Urbasa, Erreniega, Etxauri eta Lezaun.
Garailea [[Antonio Gómez del Moral]] espainiarra izan zen, Lizarrako helmugara bakarrik heldu zelarik, bigarren sailkatua [[Carlos Etxeberria]] nafarra izan zen.
== Sailkapena ==
{{Cycling race/generalclassification|Q58537469}}
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda}}
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Miguel Indurain Sari Nagusia]]
[[Kategoria:1970 kirolean]]
[[Kategoria:1970 Euskal Herrian]]
81kua6ujy807v4j32eycesitv1g0j82
Txikipedia:Merkataritza-gune
104
1213693
9968883
2024-11-14T11:22:15Z
LizardiBHI92
168314
Orri berria: «{{banner | Eaton Centre HDR style.jpg}} {{txp|Merkataritza-gune}} edo saltoki-gune produktuaktxikizka saltzeko establezimendu handia da. ==Historioa== Merkataritza-gune lehendabizikoenetako bat Trajanoren Azoka izan zen, Antzinako Erroman zegoena. ==Hainbat motatakoak izan daitezke:== - ''Fashion Mall'' edo moda-gune. - ''Community Center'' edo komunitate-gunea. - ''Power Center'' edo erdiguneko pasalekua. - ''Town Center'' edo erdigunea. - ''LifeStyle Center...»
9968883
wikitext
text/x-wiki
{{banner | Eaton Centre HDR style.jpg}}
{{txp|Merkataritza-gune}} edo saltoki-gune produktuaktxikizka saltzeko establezimendu handia da.
==Historioa==
Merkataritza-gune lehendabizikoenetako bat Trajanoren Azoka izan zen, Antzinako Erroman zegoena.
==Hainbat motatakoak izan daitezke:==
- ''Fashion Mall'' edo moda-gune.
- ''Community Center'' edo komunitate-gunea.
- ''Power Center'' edo erdiguneko pasalekua.
- ''Town Center'' edo erdigunea.
- ''LifeStyle Center'' edo bizitzeko era-gunea.
- ''Strip Mall'' edo merkataritza-gune txiki.
[[Fitxategi:AviaPark Moscow 01-2016 img3.jpg]]
[[Kategoria:Txikipedia:Negozioa]]
[[Kategoria:Txikipedia]]
gkylvc3xcqxzbz8b21wns0dhkrcjoql
Txikipedia:Urrezko Baloia
104
1213694
9968890
2024-11-14T11:24:25Z
LizardiBHI70
167371
Orri berria: «Urrezko Baloia(Frantsezez:Ballon d’Or) 1956 eta 2009 artean France Football aldizkai fratziarrak Europako futbolari onenari eman izan zion bakarkako saria da. 2010 aurrera FIFA ren urteko munduko futbolariaren sariarekin bat egin eta FIFA urrezko baloia heman zion. Epaimaila Europako herrialde ezberdinetako kazetari espezializatu batzuek osatzen dute, eta hauek bost jokalari hautatu behar dituzte aldizkarikoek aurrez prestatu duten berrogeita hamarreko zerrenda batetik....»
9968890
wikitext
text/x-wiki
Urrezko Baloia(Frantsezez:Ballon d’Or) 1956 eta 2009 artean France Football aldizkai fratziarrak Europako futbolari onenari eman izan zion bakarkako saria da.
2010 aurrera FIFA ren urteko munduko futbolariaren sariarekin bat egin eta FIFA urrezko baloia heman zion.
Epaimaila Europako herrialde ezberdinetako kazetari espezializatu batzuek osatzen dute, eta hauek bost jokalari hautatu behar dituzte aldizkarikoek aurrez prestatu duten berrogeita hamarreko zerrenda batetik. Kazetari bakoitzak hautaturiko lehen jokalariak bost puntu jasotzen ditu, bigarrenak lau, eta horrela jarraian. Hautapena egiterakoan urtean zehar izandako arrakatsa izaten da kontuan, bai taldearekin eta baita selekzioarekin ere.
Azkeneko Irabazleak:
-2024. Rodri
-2023. Leo Messi
-2022. Karim Benzema
-2021. Leo Messi
-2019. Leo Messi
-2018. Luka Modric
-2017. Cristiano Ronaldo
je5d3etzc4fhv4squ2vzl65uv1t33d2
9968916
9968890
2024-11-14T11:40:42Z
LizardiBHI70
167371
9968916
wikitext
text/x-wiki
Urrezko Baloia(Frantsezez:Ballon d’Or) 1956} eta 2009 artean {{txp|France Football|France Football}} aldizkai fratziarrak Europako futbolari onenari eman izan zion bakarkako saria da.
2010 aurrera FIFA ren urteko munduko futbolariaren sariarekin bat egin eta FIFA urrezko baloia heman zion.
Epaimaila Europako herrialde ezberdinetako kazetari espezializatu batzuek osatzen dute, eta hauek bost jokalari hautatu behar dituzte aldizkarikoek aurrez prestatu duten berrogeita hamarreko zerrenda batetik. Kazetari bakoitzak hautaturiko lehen jokalariak bost puntu jasotzen ditu, bigarrenak lau, eta horrela jarraian. Hautapena egiterakoan urtean zehar izandako arrakatsa izaten da kontuan, bai taldearekin eta baita selekzioarekin ere.
[[Fitxategi:FigoBallond'Or2000 (cropped).jpg|200px]]
Azkeneko Irabazleak:
-2024. Rodri
-2023. Leo Messi
-2022. Karim Benzema
-2021. Leo Messi
-2019. Leo Messi
-2018. Luka Modric
-2017. Cristiano Ronaldo
rsyxcbdaltjk533x029blebksl5zvfv
Lankide eztabaida:Lavistadelaex
3
1213695
9968893
2024-11-14T11:24:57Z
LainobeltzBot
90204
Ongi etorri!
9968893
wikitext
text/x-wiki
{{Ongietorria}} --[[Lankide:LainobeltzBot|LainobeltzBot]] ([[Lankide eztabaida:LainobeltzBot|eztabaida]]) 12:24, 14 azaroa 2024 (CET)
alzdcumwl2p6kr5oqohdmnws0frg3c1
Lankide:Ikermp/Kotlin (programazio-lengoaia)
2
1213697
9968934
2024-11-14T11:56:12Z
Ikermp
153190
«[[:es:Special:Redirect/revision/163025802|Kotlin (lenguaje de programación)]]» orriaren itzulpena eginez sortua
9968934
wikitext
text/x-wiki
Hua porba bat da.<ref>{{Cite web|izenburua=Kotlin Foundation|url=https://kotlinfoundation.org/|lana=Kotlin Foundation}}</ref>
<nowiki>
[[Kategoria:2012ko softwarea]]
[[Kategoria:Apache lizentzia erabiltzen duen softwarea]]
[[Kategoria:Java plataforma]]
[[Kategoria:Erreferentzia behar duten adierazpenak dauzkaten artikuluak]]</nowiki>
1lzr89ztj3ahl8zc376pi1xi2w31hb0